PA00MR3M

SIDAAMU AFOO
Rosiisaanote Biddissa
Shoolki Kifile
Sidaamu Zoone Dadhinoonni Afii Haaru Rosu Budi Garinni:
Qixxeessitino Gaamo Isilanchimma Buuxxino Gaamo

Abaate Hagoosi Borce Abbayneh Nushe Arusa
Abbebe Urgeessa Baalle Alemu Kirba Booto
Alamaayyo Lanqa Danqara Maatoos W. Gorgis Siddoole
Ayyelech Tesema Mebiraatu Pheexiroos Tiibbo Dambi
Beyyene Ba’raasa Baallango Taaddasa Diimoole Goota
Daamxo Daawiti Qaaqqe Taaﬀasa G. Maarami Shallammo
Maatiwoos Kaayyamo Harqa
Taaﬀese Gebre Ficho Gaamo Massaginohu
Teshoome Tseggaye Hoollango Alemu Kirba Booto
Itophiyu Federaalete Dimokiraatike Ripabilike Mangiste

Rosu Ministere
Kuni maxaafi qixxaawinohu Ameeriku Daga Alamete Latishshi Uurrinshanni
afi’noonni woxunna ogimmate irkonni, Itophiyu Rosu Ministerenni, Qoqqowu
Rosu Biironna READ TA projekte mittimmanni ikkanna, attamate hasiisanno
woxi layinki xaphoomu rosi isilanchimma prograamenni baatamino.
Konni maxaafiti hinkiilote qoosso ©2006 M.D Itophiyu Rosu Ministeretenna

Wodiidi Daga Dagoominna Manni Qoqqowu Mangiste Rosu Biirote.
ISBN 978-99944-2-340-8
FURCHO
Lamala Amado Qoola
Qaagishsha Rosiisaanote ............................................................................................. i
1. Umi Lamala Hanafo ..................................................................................................... 1
1. Haqqe dola .............................................................................................................. 1
2. Haqqe Dola ............................................................................................................. 3
2. 2ki Lamala Lamala Hanafo ........................................................................................... 8
1. Bushshu Hoshooshama Ittinsanni Gara .................................................................... 8
2. Bushshu Hoshooshama Ittinsanni Gara .................................................................. 10
3. 3ki Lamala Hanafo ...................................................................................................... 16
1. Hayisso kala ........................................................................................................... 16
2. Ishine Giira ............................................................................................................. 18
4. 4ki Lamala Hanafo ..................................................................................................... 24
1.Kotte Saada Hodhishsha ......................................................................................... 24
2. Shalleette .............................................................................................................. 25
5. 5ki Lamala Hanafo ...................................................................................................... 32
1. Harrete Amadooshshe ........................................................................................... 32
2. Farado ................................................................................................................... 34
6. 6ki Lamala Hanafo ...................................................................................................... 41
1. Hodhishshu Qarra .................................................................................................. 41
2. Hodhishsha ........................................................................................................... 43
7. 7ki Lamala Hanafo ...................................................................................................... 49
1. Doogo Loosate Qarranna Tirosi ............................................................................... 49
2. Hayisso Itannokki Farashsho .................................................................................. 51
8. 8ki Lamala Hanafo ...................................................................................................... 57
1. Duula ..................................................................................................................... 57
2. Duuwane ............................................................................................................... 59
9. 9ki Lamala Hanafo ...................................................................................................... 65
1. Olluu Manni Kaa’lama ............................................................................................ 65
2. Olluu Manni Kaa’lama ............................................................................................ 66
10. 10ki Lamala Hanafo ..................................................................................................... 72
1. Seerunni Loosi’ra ................................................................................................... 72
2. Dee ....................................................................................................................... 73
11. 11ki Lamala Hanafo .................................................................................................... 80
1. Labballunna Seennu Rosi Beeqqooshshe .............................................................. 80
2. Labballunna Seennu Rosi Beeqqooshshe .............................................................. 82
12. 12ki Lamala Hanafo .................................................................................................... 88
1. Seennu Rosu Aana ................................................................................................. 88
2. Bao Bushu Budi ..................................................................................................... 90
13. 13ki Lamala Hanafo .................................................................................................... 96
1. Hayi Hawaasa ........................................................................................................ 96
2. Daaete Kora .......................................................................................................... 97
14. 14ki Lamala Hanafo .................................................................................................. 102
1.Loggitu Fooncho .................................................................................................... 102
2. Furra Rosu Lophotenna Xiinxallote Uurrinsha ....................................................... 104
15. 15ki Lamala Hanafo ................................................................................................... 110
1. Garambi Ilaala ....................................................................................................... 110
2. Hawaasi Garba ..................................................................................................... 111
16. 16ki Lamala Hanafo ................................................................................................... 117
1. Qalete godo’le kora .............................................................................................. 117
2. Beeri Xawi Godo’le ............................................................................................... 119
17. 17ki Lamala Hanafo .................................................................................................. 126
1. Sharro .................................................................................................................. 126
2. Lame Jaalla ......................................................................................................... 128

18. 18ki Lamala Hanafo ................................................................................................... 134
1. Dodaancho Ayyala ................................................................................................ 134
2. Bisu Millimmo ..................................................................................................... 136
19. 19ki Lamala Hanafo .................................................................................................. 143
1. Budu Godo’le ....................................................................................................... 143
2.Budu Godo’le ....................................................................................................... 145
20. 20ki Lamala Hanafo ................................................................................................... 151
1. Wayi Afamanno Dargubba .................................................................................... 151
2. Waa ..................................................................................................................... 153
21. 21ki Lamala Hanafo ................................................................................................... 159
1. Arfane .................................................................................................................. 159
2. Arfane .................................................................................................................. 161
22. 22ki Lamala Hanafo ................................................................................................... 167
1. Balete waa ........................................................................................................... 167
2. Shagge ................................................................................................................ 169
23. 23ki Lamala Hanafo ................................................................................................... 174
1. Bitimaayyu Xaadooshshe ...................................................................................... 174
2. Odoo Tareessa ..................................................................................................... 176
24. 24ki Lamala Hanafo .................................................................................................. 182
1.Bitimaayyu Xaadooshshe ...................................................................................... 182
2. Bitimaayyu xaadooshshe .................................................................................... 184
25. 25ki Lamala Hanafo ................................................................................................... 191
1. Wahenna Baaqeela ............................................................................................... 191
2. Jawanu Bunanna Maashinete Buna ..................................................................... 192
26. 26ki Lamala Hanafo .................................................................................................. 199
1. Daddalo ................................................................................................................ 199
2. Daddalo ............................................................................................................... 201

27. 27ki Lamala Hanafo .................................................................................................. 207
1. Balayine Diinsamo ................................................................................................ 207
2. Takilu Yota ............................................................................................................ 209
28. 28ki Lamala Hanafo .................................................................................................. 215
1. Rigamo ................................................................................................................ 215
2. Luulakko .............................................................................................................. 217
29. 29ki Lamala Hanafo .................................................................................................. 223
1. Meessi Ilamishshi Dhagge ................................................................................... 223
2. Kawajjo Qa’naafa ................................................................................................. 225
30. 30ki Lamala Hanafo .................................................................................................. 231
1. Heeshsho’ya La’e .................................................................................................. 231
2. Laanse ................................................................................................................ 232
Fichaalla ................................................................................................................... 239

Qaagishsha Rosiisaanote
Bitima
Kuni rosiisaanote biddissinnna rosaanote maxaafi, woyyeessinoonni rosi budi garinni oosonke
dadhitino afiinni,nabbawa,borreessa, macciishshanna coyi’ra xomoosse dandiitanno gede
hawaqisate loonsoonniho. Loosu kunino kaima assi’rinohu rosaanonke nabbawanna borreessa
hiitto rossannoro xiinxallo assatenninna Sidaamu Afii jirte garinniiti.
Kuni rosiisaanote maxaafi woyyeessinoonni rosi budire qara kaimu assaawe aanno. Hattono
haaru rosiinsanni uduunnichi giddo horoonsi’noonnita rosiisate shiqore xawishsha aanno.
Roore anganni biddissu rosaanote maxaafa hiitto assine horoonsi’nannironna rosaano
rossanno wote hiittoo kaa’linanniro xawado biddissa aanno. Qoleno, hurrisu keeno hiitto assine
horoonsi’nannironna hiitto assine koo-tee amuraatenna hanqafaancho roso lende biddissuwate
huwachinshanniro xawisanno.
Rosiisaanote biddissira jeefote, Sidaamu Afiiti shoole kifile silabase shae shiqqino. Tini shae
diru goofimarchira rosaanotewiinni agarranni ikkadimma leellishshanno. Silabasete shaenni
aane, fichaalla nabbawa/borreessa, rosiisate qaalla, miteekkite rosiisaanote haaroote yine hende
kuulinsoonni qaalla worroonni.
Nabbawate/Borreessate Bisubba
Rosaano jawaata nabbawaanonna borreessaano ikkitanno gede hasiissannonsata onte bisubba
xiinxallo leellishshino. Rosaano uminsa qalonni nabbabbannonna borreessitanno gede kaa’late,
ati tenne ontenta bisubba xawissenna/tittirte/ hayyotenni rosiisa hasiissannohe. Xawisse yaa ati
dandoote modele ikka noohe yaate. Hayyicha yaa rosiisakki gari shotunni roore qarrissannonsa
dandoo widira hasiisannonsare mittoreno kubbinikkinni albira hige ha’rate. Kuri ontunku bissa :
1. Qoonqote huwanyo
2. Qoonqonna malaate xaadise borreessate huwanyo
3. Taashshe rahe nabbawa
4. Qaallate egenno
5. Nabbawe huwata
Wolootuno hatto hasiissannonsa. Ikkollana, kuri ontenti bisubba rosaanokki rosiisatto/a

danduubbaati. Togo assittoro/aro, umonsa dandiite nabbawanna borreessa kaa’litannonsati xintu
dandoo heedhannonsa.
Qoonqote Huwanyo: yaa Macciishshate, badatenna egennotenni afuu qoonqo nabbawate

dandaati. Kuni bisi hasiisanno korkaati:
• Fidalenna qoonqo xaadisannohuraati
• Nabbawatenna fidale woshshate kaa’lannohuraati.
Qoonqote huwanyo bowirtara dandiitannohu qaalla, qoonquwa, coyifooliishshonna hattono

kiironna faarso coyi’raatenniiti. Qoonqote huwanyora roore illanchinshoonnihu umi kifileranna
2ki kifile hanafote lee lamala geeshsha ikkirono shoole kifilera rosaano qaalla qoonquwanna coyi
fooliishsho loossanno woyite bowi’ranni ha’ranno.
Sidaamu Afoo 4 ki Kifile i

Qoonqonna malaate xaadise borreessate huwanyo: yaa fidale su’mise ledo xaadisate
dandooti. Qoonqonna malaate xaadise borreessate huwanyo hasiissanno korkaati:
• Rosaano, malaatta qoonqote widdira qolte tira dandiissannohuraati. Tinino umonsa

dandiitino jawaata nabbawaano ikkitanno gede kaa’litannonsa.
• Fidalete su’ma woshshate kaa’litano; korkaatuno, rosaano qaalu giddo macciishshitino

huuro fidalete ledo xaadisa danditannohuraati.
Qoonqonna malaate xaadise borreessate huwanyo bowirtara dandiitannohu mitte mittenta

fidalenna qoonqo addinni rosiinsirooti. Hattono, rosaanote qoonqo xaadisate, babbadatenna
qaallate sufo wo’naalsha uyinirooti. Shoolki kifilera roorinni illachinshannihu qaallate kifillanna
sufo xaadisatenna babbadate aanaati.
Fidalla baalanta 1nna2 kifillara rosiinsoonnihano ikkiro fidalla rosiisate horoonsi’noonni aante afa
kaa’litanno.Fidalla giddetenni aantensa garinni egensiisa dihasiissanno. Togo yaano kunni albaanni
ronsoonni garinni yaate. Konni rosi budira, fidallanna su’mise/qoonqose aante shiqinshoonnihu
roore yannara ganyite dagganno fidalenniiti. Konne gara agadhatenni, fidale egensiisate aante
konni maxaafi giddo xiinxallote biddissa horoonsi’ne shiqinshoonni:
• Luphi assine – horote aana hosiisi’nanni fidale/qoonqo, qaalu giddo ganyite leeltannotenni
hanafi.
• Fidale/qoonqo mimmito labbanno suudda woy qoonqo girreessa hoolate badi.
• Ganyite dagganno coyishiishaano, ganyite dagganno coyishiishamaano ledo mitteenni

egensiinsoonni.
• Shotu suudi noonsa fidallanna qarrissannokki qoonqo noonsare xurqanaabbinorinni balanxe

egensiinsoonni.
Kuri biddissuwa kaiminni rosaano rakke qaalla nabbawa dandiitanno. Ledde ledde rakke qaalla
nabbawa hanafa dandaansanni, gutonni nabbawanna borreessa xomoosse egentanno. Layinki
kifile umi lee hanafote lamalara gattino fidalla rosiinseenna fidalla badisiisate rosi jeefanno.
Taashshe Rahe Nabbawa: Coyishiishate taashshe rahe nabbawa yaa niwaawe taashshe
hasi’noonni rankenni suwise nabbawate dandooti. Tenne rankenni rosaano maricho
nabbabbinoro qaagganno. Qoleno, hasiisanno xawishsha/huurote heeshshi gotto, hekkonna
niwaawete tiro xaphi asse amadanno. Taashshe rahe nabbawa lowonta hasiissannote.
Korkaatuno, nabbawa otomaatike ikkitanno woyite , rosaano huwato illachisha dandiitannohuraati.
shoolki kifile jeefora rosaano, taashshe nabbawate roso guutino deerrinninna hasi’noonni
rankenni loossanno yine agarranni. Qolteno qaallanna coyifooliishsho hasiisanno xawishsha
horoonsidhanni nabbawa dandiitanno gede agarranni.
Suwise Coy’ranna Taashshe borreessa la’annohu mittu manchi umosi seekke xawisa dandaate.
Tinino, afoo garunni horoonsi’ra ikkitanni coyi’ratenninna borreesatenni assaawe biddi asse
xaadate dandoo amaddinote.
Suwise coyi’ranna taashshe borreessa bowirtannohu rosaanote dawarte qoltannota baca

wo’naalshu kaayyo aatenniiti. Taashshe rahe nabbawa bowirtannohu rosaanote dawarte
qoltannota, baca coyidhanninna nabbabbanni umonsa xawissanno kaayyo aatenniiti. Shoolki
kifilera rosaano, hasiissanno malaatta, fidalete jawishshanna qaallate mereeri fanfe horoonsidhe
2-3 gufo geeshsha borreessa dandiitanno gede agarranni.
Sidaamu Afoo 4 ki Kifile ii

Qaallate Egenno: yaa qaallate fichenna hattenne qaalla egennooti. Bikkantino qaalla noonsa
rosaano qaalla nabbambanni gara rossuro nafa qaalate fiche aate qarri hee’rannosa yanna no.
Kuni bisi lowonta hasiisannoho. Korkaatuno:
• Rosaano taashshe rahe nabbawate qeecha afidhino qaalla niwaawete giddonni assaabbe
fushshate kaa’lannonsa.
• Rosaano maricho nabbabbanni nooro huwattanno gede dandiissannonsa.
• Rosaano hedonsa garunni xaadooshsheho horoonsidhanno gede assannonsa.
Qaalla bowirtara dandiitannohu rosaano haaroo qaalla fichensa ledo rosiinsirooti. Rosaano
coyidhannonna borreessitanno woyite haaroo qaalla horoonsidhanno gede jawaachishshanno.
Qoleno, rosaano assaabbe macciishshitino woy nabbabbino qaalla fiche bade fushshate injo
rossanno. Shoolki kifile rosaano, qaallannita eote gari fiche huwata, rosu qaalla horoonsi’ra,
nabbabbinori giddonni batinye qaalla egenna, borqaalla horoonsi’ranna haaro rossino qaalla
borreessitanno gufo giddo horoonsi’ra dandiitanno.
Nabbawe Huwata: yaa coyi’noonni afiinna nabbamboonni niwaawe tiro huwanyo dandooti.
Qoleno, nabbawatenna macciishshate jeefote yooti. Kuni dandii fidallate huwanyo radhanno;
woy niwaawete giddo taje filiqise qaagisanno. Tajetenni ka’ne uyinanni huwanyo woy niwaawete
giddo suwashshu garinni borreessinoonnikki taje huwatanna huwanyote injo nabbawaanchu
woyyitino huwato horoonsi’re niwaawe tiranno dandoo amaddino. Huwanyo lowo gede
hasiissannote. Korkaatuno:
• Addi addi rosira rosaano nabbawa rossanno gede dandiissiissanno.
• Rosaano umonsa dandiitino nabbawaanonna macciishshaanno ikkitanno gede

dandiissiissannonsa. Konni daafira tenne dandoo taje afi’ratenna heeshshonsa baalate
rosate horoonsi’ra dandiitanno.
Huwanyo bowira dandiitannohu balanxe, nabbambanni woyitenna macciishshinanni woy

nabbambanni niwaawe gedensaanniiti. Rosaano qolteno, maricho nabbabburo woy maricho
macciishshituro keente afa hasiissannonsa. Shoole kifile rosaano, huwanyonsa lexxatenni
dhaggete bisubba bada, misilaannanna ikkito xawisanna keena, nabbabbinore addi addi misillanni
xawisanna xaadisaano qaalla coyifooliishshuwansanna gufonsa giddo horoonsi’ra dandiitanno
gede agarranni.
Rosu Kifilla
Rosu qinaawinohu nabbawanna borreessate bisubbanni afuu dandoo giinge/ macciishsha,coyi’ra,
nabbawanna borreessa/ bowirsateeti. Qoleno, rosu giddo kuri mittowa qole xaadisateeti. Togo
yaano:
• Nabbawanna borreessa rosiisate guulchunna niwaawete umi injaado uduunnichooti.
• Shoolenti afuu dandoo qara rosu kifillara mitteenni liisame xaadanno.
Rosaanote maxaafinna rosiisaanote biddiissi lamalate rosi aana illachishanno. Mitte mittenti
lamalano onte roso amaddanno gede assinoonni. Rosu mini yanna garinni ikkihano ikkiro,
rosiisate miteekke mitte lamala aleenni adhanno. Mittu mittunku rosi xawishshu malaatinni bande
leellinshoonni kifile afi’rino. Qolte mitte mittenti kifile rosaano loossannoha mitto woy roore
assoote afidhino. Roore kifilla mittu mittunku rosi giddo leeltanno.Kayinnilla , boode kifilla boodu
Sidaamu Afoo 4 ki Kifile iii

rosi giddo calla leeltanno. Ikkollana, baalanti nabbawate/ borreessate bissa , hattono afuu dandoo
baalanti baalante lamala giddo shiimunni worroonni.
Rosu Kifillano:
Macciishshinanni Niwaawe
Kuni rosi illachishannohu macciishshate huwatoraati. Assootu miteekke lexxanno.
• Rosaano rosiisaanchinsa/onsa nabbawanno/bbanno dhagge woy niwaawe

macciishshitanno.
• Niwaawete xa’muwa dawartanno.
• Niwaawete giddo horoonsi’noonnita haaroo qaalla macciishshitanno.
• Niwaawennire hasaabbanno.
• Misilaannanna ikkito heewisiissanno
• Dhaggete giddo qarranna tiro hasaabbanno.
• Dhaggete amado xaphi assitanno.
• Addi addita lame dhagge heewisiissanno.
• Rosu umire hedonsa xawissanno woyite xaadisaano qaalla horoonsidhanno.
• Niwaawennire borreessitanno.
Qoonqo xaadisa/babbada
Kuni rosi illachishannohu qaalla nabbawateeti. Qaalla kifilensanni babbade, nabbawatenna
qoonqo su’mate kaa’litannonsa. Assootu miteekke lexxanno.
• Qoonqo xaadissanno - Qaalu kifile addinni nabbabbe qolte mitteenni woshshitanno.
• Qoonqo babbaddanno -Umo qaale nabbabbe hoodete hakkonne qaale qoonqote

babbadde, qaalu kifilera qoltanno.
• Sufo badde, fiche noosi qaalla nabbabbanno.
Rosaano Nabbabanno Niwaawe.

Kuni rosi illachishannohu coyifooliishsho, harancho dhagge/ tajete niwaawe nabbawatenniiti. Tini
ikkitannohu rosaano afoo fushshite qaale qaagge nabbabbannowaati. Tini kifile qolteno huwato
illachishshanno. Assootu miteekke lexxanno.
• Niwaawe nabbabbanno.
• Niwaawennita huwatote xa’mo dawartanno.
• Niwaawennire hasaabbanno.
• Misilaannanna ikkito heewisiissanno.
• Dhaggete giddo qarranna tironnire hasaabbanno.
• Dhaggete amado xaphi assitanno.
Sidaamu Afoo 4 ki Kifile iv

• Addi addita lame dhagge heewisiissanno.
• Rosu umire hedonsa xawissanno woyite xaadisaano qaalla horoonsidhanno.
• Niwaawennire borreessitanno.
Qaalla
Kuni rosi illachishannohu haaroo qaalla rosatenna horoonsi’rateeti. Assootu miteekke lexxanno.
• Haaroo qaalla rossanno.
• Qaalla fichensa ledo woy wole qaalla ledo fiixoonsitanno.
• Qaalla gari garinsanni gaantanno.
• Uyinoonni qaalira addaarrosi woy gurchosi kultanno.
• Qaalla coyifooliishsho giddo horoonsidhanno.
• Qaallate fiche rosate borqaalla horoonsidhanno.
• Borrote giddo noo qaalla fiche buuxate sufote egenno horoonsidhanno.
• Qaalu fiche coyifooliishsho woy gufote giddo eino garinni buuxxanno.
Borreessa
Tini kifile illachishshannohu fidalenna qaalla xintate, su’matenna hedo misilete woy qaallatenni
xawisateeti. Assootu miteekke lexxanno.
• Qaalla borreessitanno.
• Qaalla macciishshite borreessitanno.
• Hasiisaanoha borrote bude (borrote Malaatta, qaallate mereeri fanfe fidalete jawishsha)
agarte 2-3 gufo geeshsha borreessitanno.
• Hedonsa/assaawensa beeqqate coyifooliishshonna gufo borreessitanno.
Lamalate rosi mereersannohu niwaawe maciishshatenna nabbawateeti. Hakkurino ontenta

nabbawate bisubba shoolente afuu dandoo/ coyi’ra, macciishsha, nabbawanna boreessa / ledo
ikkite kaa’litannoreeti. Tini niwaawe illachishshannohu, lamalate niwaawe guulchi/niwaawete umi
aanaati. Macciishinanninna rosaano nabbabbanno niwaawe horoonsi’nannihu macciishshatenna
nabawate huwato bowirsi’rateeti. Nabbawate niwaawe kayinni rosaano nabbawa wo’naaltanno
gede kaayyo aateeti. Niwaawete qaalla horo uyitannohu qaallanna qoonqonna malaate
xaadise borreessate huwanyo asoote horoonsi’rateeti. Niwaawete afi’nanni hedo misile
misilsate,hasaawatenna borreessate horoonsi’nara dandiinanni.
Ontikki barri baalante lamalate roso marro qolatenna keenote barraati. Hakko barra rosaano
rosiishsha,assootenna godo’le rossanni noorire marro qolte loossanno. Qoleno konne barra,
atino mitto mittonka/mitte mittenta rosaancho hurrisu keenora doodhatto/a barraati. Tene
keeno guma amada hasiissannohe korkaatuno, rosaano albillicho qaafonsa woy ikkadimmate
woyyaawonsanna hoogansa afatto/a doogo ikkitinohuraati.
Sidaamu Afoo 4 ki Kifile v

Rosiisate Wodhi-woro
LOOSEEMMO, LOONSEEMMO, LOOSSINANNI,
Konni rosi budi giddo horoonsi’noonniti bayira rosiisate hayyo Looseemmo, Loonseemmo,
Loossinanni yaamante rosichunni egennantinote, woy garunni kayinni “ suutu facco modele”
yinannite. Rosaano loosse yinoonnire balaxe rosiisaanchu/o loosanna/ loossanna la’anno.
Qolte rosiisaanchu/oitenna kifilete miilla ledo assinannire assitanno. Jeefote , loossanno gede
xa’minoonninsare uminsa wo’naaltanno. Tini modele roore rosate assootira albisuffanno. Albisufa
(albira suffe) calla ikkitukkinni rosiisaanote biddissi giddo raga leellishanno garinni kulloonni.
Tini rosatenna rosiisate hayyo kaa’litannohu rosaano haaroo looso loossanno woyite umonsa
addattanno gedeeti.
Mittimmate Rosa
Mittimmate rosa rosaano kifilensa miilla ledo gaamantino harancho yannara loossanno gede
kaayyo uyitannonsa. Togo assa haaroo taje wolootu ledo soorridhanno gede kaayyo aatenni
rosaano kaajjishshanno. Mittimmate rosa lowo ooso no kifile amadateno kaa’litanno.
Assinoonnirira dawaro aa
Rosiisate kaajjurichi maatiro assinoonnirira rosaanote dawaro uyinanni ha’rate. Mito mito woyite
rosiishsha calla rosaanote assinoorira dawaro aantenni gumulate illacha tuga gara ikkitara
dandiitanno. Ikkollana, assinoonnirira dancha dawarsha uyinikkinni gantiro, rosaanote garimale
leellansara dandaanno woy doogimale rossara dandiitanno. Assinoonnirira dawaro aate gumaamo
ikkate atera hasiisannoheri:
• Rosaanokkira dawaronsa garahoronna gariweelotero kulinsa/leellishinsa.
• Dawaro mayira gara woy garimale ikkitinoro kulinsa.
• Rosaano maricho/hiikkone garunni loossinoro kulinsa.
• Uyinoonninsa looso hiito garunni gumultannoro woy injonsa/istiratejensa/ hiitto

horonsidhannoro xawisinsa.
Konni garinni, garu dawaro macciishiishshantenni rosaano uminsa iillitanno doogo leellinshanni
kaa’late. Lawishshaho; “ beetto” yaanno qaale “beeto” yee garunni nabbawinokki rosaancho
“ umi qoonqo garunni yootto. Kayinnilla “tto” yitanno qoonqo duudhe dinabbawootto/a. Hanni
gattinota la’no.” Duume biire leellishanno rosaanchi “ gordaame biire” yiiro dancha dawaro, “ ati
garaho, halaaleho biirete. Kayinni, digordaametena duumete.” yine taashshinanni.
Kaa’looshshu uduunne
Itophiyu giddo no rosi minna gari jiro noonsakki daafo, rosiisaanote rosiisaanote biddissi,
kolishshu sadeedinna chooke calla noosi gede hedanno. Qoleno, rosaanoteno irisaase, biirenna
daftaru noonsa gedeeti. Kayinnila, wole doogo heedhuhero, woy kalaqa dandiittoro/dandiittaro
shiimmaaddu uduunni, rosiisa jawaachishate kaa’lanno. Konni rosi budi giddo shotootu rosiisate
kaa’lanno uduunni eino.
Filashshi-kaarde: Rosaano fidalla woy qaalla badde woy nabbabbe leellishshanno kaardeet.
Filashshi- kaarde horoonsi’ra, mitte fidalenni/qaalinni wolete/woleho sa’nanni woyite yanna
Sidaamu Afoo 4 ki Kifile vi

gundikkinni ranke soorrate, borreessate , fee hunate kaa’litanno. Tini kaardubba wo’ma kifile
horoonsi’rate( fafowa hee’ne nabbawate shota ikkitinohura ) ikkitanno. Shiimmaadda gaamora,
woy mittu mittunku rosaanchiwa/owa horoonsi’ra dandiinanni. Kuri kaardubba balanxe
qixxeessine qolle qolle horoonsi’ra dandiinanni.
Kiisaame chaarte: Tini hala’lado posterete geeshshi woraqata woy hocco ikke kiissa
noosiho. Tini kiissa rosaano la’annota filashshi-kaarde amaddanno. Kiisaame chaarte duucha
filashshi-kaarde mitte hige leellishate , bayichinni bayicho haa’re ha’rate , atino ikki rosaanono
horoonsi’ratenna coyifooliishsho kalaqate kaa’litanno.
Seeda Jawa maxaaffa: Kuri maxaaffa jawa seeddaanna maxaaffaati. Rosiisaanchu/o

qoonqo naggi asse/assite nabbawanno woyite wo’mante kifilera la”ate ikkannoho. Jawu seedu
maxaafinni nabbawa qaaqquullu qaale la’anno daafira taashshe rahe nabbawate lowo irko
ikkanno. Konni garinni, rosaano maxaafu ledo egenamateno kaa’lanno. Konne maxaafa garunni
horoonsi’ranna amadate doogo rosaano rossanni hadhanno. Kuni maxaafi rosaano hagiirsiisanno
daafira nabbabbanno gede assannoho. Konne maxaafa luukka horoonsi’re/dhe rosiisaanchu/o
loosa noosi/e.
Bushshu woraqati fidalla: Tini kaarde xaltu aana loonsoonni fidalla amaddinote. Hatte fidalla
bushshunni woy bushsha woraqatu gede asssine aanaho loonsoonnite. Mitte mittenti kaarde
woy xalta mitte fidale amaddanno. Tini fidale woyyata ikkiteenna rosaano angatenni xiibbe
woraqatu aana malaatese gatisannota ikka noose.
Hurrisu Keeno, kaa’lonna Egenaa’misa

• Hurrisu Keeno yaa rosaano hiitto loossanni nooro ganye taje hasi’rate, amado e’inonsaronna
ta’a hattono hansoonni garinni dandoonsa bowirsidhinota ha’runsate. Hurrisu keeno
lowonta hasiissannote; korkaatuno, rosiisaanchu/o rosiisasi/e aana murote iillanno/iillitanno
gede dandiissanno. Qolteno, rosiisaano laonsa maa’reekkidhanno gedenna hurrisu keeno
guma amadde rosaanonna qaafo mitte wogga giddota ikkadimmansa ledo xaadisse
la’anno gede dandiissitannonsa.
• Diro wo’ma rosiisatto/a woyite rosaano hiitto loossanni nooro horoonsi’ra dandaattoti hurrisu
keenora xaphoomu tekinike konni woroonni nooreeti.
Suwashsho ikkitinokkiti hurrisu keeno:

• Lawishsha: Rosiisaanchu/o rosaanote mereero millisanni LOONSEMMO yannara, addinni,
LOOSSINANNI yitanno kifile loossanno woyite illaallisa hasiissanno. Togo assatenni
rosaano hiittoonni loossanni nooro la”atenni ayeera kaa’lo hasiissannoro bada dandiinanni.
• Fulote kaarde: Rosu gumulora albaanni, rosiisaano mitte xa’mo xa’ma woy shiima looso
uyitanno, hakkuno; qaaleho addaarro woy huwatote xa’mo gedeere aate. Mittu mittunku
rosaanchi/o dawarosi/e shiimu woraqati aana borreesse rosiisaanchoho/te aanno. Hakkiinni,
rosiisaanchu/o lae/la’e me”e rosaano uyinoonni looso garunni loossinoro qonqolchitanno.
• Qaalla gotti assa: Rosaano dawaro boodu woraqati aana borreessite albansaanni
wodhitanno. Hakko woraqata rosiisaanchu/o lae/’e hiitto annu annunku/ama amanti
dawarinoro/dawartinoro la”anno. Lawishshaho, qaale kulootto/ansaha borreessate gedeere
ikka dandaanno.
Sidaamu Afoo 4 ki Kifile vii

Suwashsho hurrisu keeno:
• Kifilete giddo wo’naalshi keenonna Mini looso: rosaano kifilete loossanno looso rosiisaano
gamba assitanno. Qolteno, mini looso rosaanote dandoo/ albillicho shiqansa gamba assite
buuxxanno.
• Hedeweelcho jifonna teeste: Hedeweelcho jifonna teeste uyinara dandiinannihu rosaano

mitte amado xomoosse affinoronna hoogginoro buuxateeti. Shoole kifilera roore teeste
aamantannohu baalante kifilete rosaanora mitteenni ikka dandaanno. Lawishshaho
huwatote xa’mora harancho dawaro borreessitanno gede assa, macciishshe borreessate
jifo aanna wkl.Ikkollana,taashshe rahe nabbawa dandaansa buuxa hassiissannohura
mitte lamala giddo fakkana rosaanora kaayyo aatenni anna annanka/ama amanta keena
hasiissanno.
• Kaa’lo uyinanni yaa mayyaate? Kaa’lo yaa rosaanote rosa jawaachishate, assenna
coyi’ne leellishate. Addinni assine la’niro rosiinsoonninsare xomoose afatenna huwatate
wirrijjantanno rosaano kaa’late.
• Hurrisu keenora mittu hasiisannorichi hiikku/hiitti rosaanchi/o kaa’lo hasi’rannoro/

hasidhannoro badate. Ayee woteno rosaano LOONSEEMMO rosiisidhanna, addinni
LOOSEEMMO kifile roso loossanna wirrijjantanno rosaanora lamenta/qotanna bayichoho
kaa’lo/assate kaayyo uyitanno. Qolteno, garunni albira qaafate kifilete gobbaanni addi kaa’lo
hasidhanno rosaano afa dandaatto/a.
• Duucha wote kaa’lo aa dandaate umi doogo, kifile wo’mate ikko, shiima gaamora woy
mittu mittunku rosaanchira/ora LOOSEEMMO woy LOONSEEMMO loosi kifilewa ledote
lawishsha horoonsi’nanni badhera higate.
• Egennaa’misa (egennote bowirsa) yaa mayyaate? Mite mite ooso rakke hedo
affara dandiitanno. Tini ooso xunsonsa seekke amaxxate qoxxisama hasiissannonsa.
Egennaa’misa la’annohu assoote aate, rosaano kunni albaanni affinote aana ledote taje
uyine afansa birdiiffatisidhanno gede fajjate. Hattono, haaru garinni horoonsidhanno gede
qoxxisamate.
• Hurrisu keeno assoote woy shotunni dandiissa bade/dde afino/affino rosaancho

badisiissanno. Qoleno, lende lende loosa hasiissanno looso badisiissanno. Rosaanote
amado egennaa’misiisate doogo hoogittoro/aro miteekkite kifilete cee’maaleeyye ikkite
rosate halcho hooggara dandiitanno. Woy kayinni, busha akata kalaqidhanno.
• Kuri rosaano egenaa’ma afidhannoti lame doogga, ledote nabbawa wo’naalshinna( rosu
maxaaffa gobbaanni irikishshu niwaawe nabbawatenni) ledote borreessa wo’naalishinniiti
(ledote borreessa kifilete gobbaanni daftarinsara ikkikkinni woraqataho loosiisa). Irkishshaho
nabbambannirichi hoogiro, rosiisaanchu/o borreessate looso maxaafinsa giddo noohu
gedeeha kalaqa dandaanno. Rosaanote luphi yite sa’ino rosaano mimmitunniwa nabbawa,
borreessanna dawaro beeqqa dandiitanno (tinino ledote nabbawa kaayyo uyitanno).
• Aante noori keenotenna kaa’lote/egenaa’misate mitte mitente nabbawaranna borreessate

bisubbara ledote hedo uyitanno.
Sidaamu Afoo 4 ki Kifile viii

Xaadisanna babbada
keena
• LOOSSINANNI yinanni yannara, rosaano su’ma, qoonqo woy sufo nabbawa dandaansa
buuxi’ri.
• Mitto mittonka rosaancho doorte xaadissannonna babbaddanno qaalla leellishinsa.
Irkishsha/kaa’lo
• Rosaano kunni albaanni rossinota shota qaalla wo’naalte aanchite haaroo qaalla
wo’naaltona.
Egennaa’misa
• Rosaano uyinoonninsa qoonqonni xaadisanna babbada dandiituro, roore qaalla uyinsa.
Qoonqo su’ma/woshsha
Keena
• Dirroonni qaalla giddonni rosaano nabbabbara agarranni qaalla woshshitanna woy qaalunni
kultanna borreessitanno gede teeste uyi. Hansoonni qaalla lamalate hanafora uyine
lamalate jeefora teeste aa dandiinanni.
Irkishsha/kaa’lo
• Qoonqo woy qaale woshshitanno woyite rosaano su’mate qarranturo, mitte mittenta
qoonqo woshshitanno gede xa’minsa. Qolteno, hiitti fidale hiikkunni su’minni fiixoontannoro
xa’minsa. Fidalete su’ma afa hoogguro, ati kulinsa.
• Qoonqo woy huuro woshshitanno woyite rosaano qarranturo, su’munni ka’ine qoonqo
woshshate widira higge.
Egennaa’misa
• Rosaano hasi’noonni qaale qarru nookkiha nabbabburo, wole roore ayirranno qaale
nabbabbanno gede ledde uyinisa( hatte qoonqo labbannorenna hasi’noonni qoonqo woy
sufo gedeere ikka noonsa).
Taashshe Rahe Nabbawa – Rosaano nabbabbanno Niwaawe
Keena
Mitte mittenta rosaano nabbawa keena lowo geeshsha danchaho. Konne assate, mitte mitente
lamalara boode rosaano doorate. Kunni albaanni nabbabbinokki niwaawe leellishshensa
nabbabbanno gede xa’minsa( kayinnila, kunni albaanni affino qaalla rossinore ikka noonsa). Lame
doogonni albilicho qaafonsa buuxa dandaatto/a.
A. Rosaano hiitto rakke nabbabbannore yanna amadi. Mittu daqiiqi giddo isi/ise nabbabbino
qaalla kiiro shallagi( Sokondete kiirora beekke qolte 60 batisi). Tini taashshe nabbawate ranke
fonqoltanno.
B. Rosaano hiitto qarru nookkiha nabbabbannoro lai. Kuni baalanta taashshe rahe nabbawa
fonqolanno. Qoleno, mitteege rosaano 4-5 coyifoolishsho geeshsha nabbabbawo woyite
horoonsi’ra dandiinanni. Nabbabbu gedensaanni, mageeshsha afidhinoro konni woroonni no
chaarte giddo borreessa dandaatto/a. Shoole kifilera, ajanni ajeenna rosaano diru goofimarchira
8ki dirima iillitanno gede agarranni.
Sidaamu Afoo 4 ki Kifile ix

Taashshe Rahe Nabbawate Lexxo Shae
Deerra Xawishsha Qaagishsha
• Mitto mittonka qaale fiche –tira( qaalu giddo mitte mittenta
qoonqo woshsha). Mitte kifile
rosaano umi
• Qarru nookkiha qaalla marro qole nabbawa dandaa
wogga
1 • Fiche tidhinannitenninna caakkeessu qaallanni kalaqantinota
goofimarchira
harammaadda coyifooliishshuwa 80% suwisse
konne dirima
mommoddiweelo nabbabbanno.
iillitanno yine
• Hasiissanno rankenni mitto mittonka qaale nabbawa agarranni.
hanaffanno.
• Mitto mitto qaale nabbabbanno

• Lamu woy sasu qaali handaara nabbabbanno (kayinnila tiro
noo handaara ikka hoogara dandaanno) Mitte kifile
rosaano layinki
• Boode borrote malaata taxxeessunna heeshshi gotto
wogga
horoonshi( mittu gariha ikka hoogara dandaanno).
2 goofimarchira
• Ajanni ajeenna 90% qaalla taashshe nabbawa/woroonni
konne dirima
ikkitara dandiitanno/
iillitanno yine
• Deerinsata harammaada gufo 80 anga suwisse agarranni.
• Hasiissanno rankenni mitto mittonka qaale nabbabbanno.
• Lamenna sase handaara nabbabbanno,mitu kayinni sasenna

shoole handaara nabbabbanno.
• Miteekite boode kayinni mitto mitto qaale nabbabbanno
• Qaalla gaama shiimawa qarrisannoha ikkanno, tirote woy Lame kifile
niwaawete amadora xaada hoogganno. rosaano umi
wogga
• Boode borrote malaata taxxeessunna gottotenna dirrisate
3 goofimarchira
horoonshi( mittu gariha ikka hoogara dandaanno).
konne dirima
• Ajanni ajeenna 90% qaalla taashshe nabbabbanno. iillitanno yine
• Seeddaanna coyifooliishshuwa deerrinsata 90% taashshite agarranni.
nabbabbaano.
• Deerrinsata harammaadda gufo 90% suwisse
Sidaamu Afoo 4 ki Kifile x

• Sasenna shoole qaalla handaarra nabbabbanno
• Boode manaadda gaamo nabbabbanno.
• Roore handaarra niwaawe deerraseeti Lame kifile
• Roore dhagge deerrise xiiwonni, heeshshi gottonninna rosaano layinki
taxeessinni nabbawantanno wogga
4 • Ajanni ajeenna 95% qaalla taashshite nabbabbanno. goofimarchira
• Deerrinsata seeddaanna rosantino qaallanni kalaqantino konne dirima
coyifooliishshuwa 95% suwisse mommoddiweelo iillitanno yine
nabbabbanno agarranni.
• Deerrinsara qixxaabbinota harammaadda gufo 95%
nabbabbanno.
• Roorinni hala’lado, tiro afi’rino handaara gaantanno

• Miteekke boode so’ro woy marro qola heedhanno, kayinnilla,
tirote hekko diabbitanno. Sase kifile
rosaano umi
• Roore woy wo’manti dhagge deerrise xiiwonni, heeshshi
wogga
gottonninna taxeessinni nabbawantanno,
5 goofimarchira
• Ajanni ajeenna 95% qaalla taashshite nabbabbanno.
konne dirima
• Rosantino qaallanni kalaqantinota deerrinsata seeddaanna iillitanno yine
coyifooliishshuwa 95% taashshite nabbabbanno. agarranni.
• Deerrinsata harammaadda gufo 95% suwisse
• Jajjabba fiche afidhinota handaarrate gaamo nabbabbanno.

• Boode so’ro woy marro qola, kayinni fiche soorritannokkiti
heedhara dandiitanno.
• Dhagge deerrise xiiwonni, heeshshi gottonninna taxxeessinni 3 kifile rosaano
nabbabbanno. 2ki wogga
6 jeefora konne
• Qaalla 95% suwisse mommoddiweelo nabbabbanno. deerra iillitanno
• Deerrinsata seeddaanna coyifooliishshuwa rosantino qaallanni yine agarranni.
kalaqantinota 95% suwisse mommoddiweelo nabbabbanno.
• Deerrinsa gufonna dhagge 95% suwisse mommoddiweelo
nabbabbanno.
• Deerrinsata seeddaanna rosantino qaallanni kalanqoonni Shoole kifile

coyifooliishshuwa 95% suwisse mommoddiweelo rosaano umi
nabbabbanno. wogga jeefora
7
konne deerra
• Deerrinsata harammaadda gufonna dhagge 95% taashshite iillitanno yine
nabbabbanno. agarranni.
Sidaamu Afoo 4 ki Kifile xi

• Niwaawe coyifooliishshonna gufote gedeere coyi’rate gari
gede assite nabbabbanno. 4ki kifile
• Niwaawe taashshite rakke qarriweelo nabbabbanno. rosaano diru
• Qaalla 95% suwisse mommoddiweelo nabbabbanno. goofimarchira
8
• Deerrinsata seeddaanna rosantino qaallanni kalaqantino konne deerra
coyifooliishshuwa 95% taashshite nabbabbanno. iillitanno yine
• Deerrinsata harammaadda gufonna dhagge 95% suwisse agarranni.
Irkishsha/kaa’lo
• Miteekkite rosaano qaalu fiche tirate sharrantannoha ikkiro, addinni qaale qoonqote widira
woy qoonqo mitte fidale su’mira babbandanni gara rosiisinsa. Hawa gede fidalete woy
qoonqote aana qarru hee’rinsaro, kultensa marro qolte loossanno assi. Qolteno, qaalu fiche-
tiro albisuffanno assi. Kayinnilla, qaallate ledo sharrantannoha ikkiro, qaale kultensa marro
marro qoltanno assi.
• Rosaano xawishshu aana sharrantannoha ikkiro, nabbabbanni no coyifooliishsho doorte ati

lawishsha ikkite hatte coyifooliishsho nabbawinsa. Qolteno, ati nabbawittonsa/ansa garinni
atera qolte nabbabbannohe gede xa’minsa.
Egennaa’misa
• Hasi’noonni niwaawe rosaano garunni nabbabbuha ikkiro, xawishshano kultanno gede

jawaachishinsa. Kuni loosi lamu lamunni ikkanno, ku’u ku’unnira qoonqo naggi assite
nabbabbu gedensaanni dawarte kultanno- woy dhaggete misilaanchi gede nabbabbanni
leellishshanno.
Qaalla
Keena
• Rosaano huwatote rosiishsha borreessituha ikkiro, gamba assite buuxi.
Irkishsha/kaa’lo
• Rosaano qaalla bayichweelo dirtuha ikkiro, lamu diri tiro xa’minsa.
• Lawishshaho: “ Gaxigalanna mini saada’’
• Tiro xawisa hoogguro, tironsa kulinsa. Qolte, qaale mayira bayichiweelo dirtinoro
xa’mitensa wolu dirira ikkinota xawisinsa.
• Rosaano qaalu einonsaha lawa hoogguro, lawannokki lawishsha gedeere aatenni woy gara
ikkitinokki tiro uyituro, ledde ate lawishshi uyite wolu garinni xawisate wo’naali.
Egennaa’misa
• Rosaano qaalla shotu garinni loossuro, misile misilsitanno gede woy wole qaallara
coyifooliishsho loossanno gede xa’minsa.
Sidaamu Afoo 4 ki Kifile xii

Nabbawe Huwata/macciishshinanninna nabbambanni niwaawe/
Keena
• Nabbabbino woy macciishshitino niwaawere mitto mittonka/mitte mittenta rosaancho

haaroo xa’mo xa’misi/e.
• Rosaano huwatote rosiishsha loossuro gamba assite buuxi.
Irkishsha/kaa’lo
• Albillicho hedate qarri rosaanote hee’rinsaro, qulfe qaalla hedate kaa’litannota niwaawete
uminni woy misilenni mu’lisinsa/xoqqomi/. Nabbambanni woyiti hedora, albira marichi ikkara
dandaannoro xa’minsa.
• Rosaano xa’mo qolate sharrantannoha ikkiro, xa’mote giddo no qaalla buuxi, addinni
nabbawate qaalla ( misilaancho woy mamiwaro labbannore) rosaanote einosata
huwatatenna maricho xa’mantinoro afate buuxi’ri.
• Niwaawete kifilla fushshitanno rosaano xa’mi woy niwaawennire biciqi assi, hatto assa
kaa’litara dandiitannonsa. Hattono assiteenna afa hoogguro, mu’lisse leellishi.
Egennaa’misa
• Xa’muwa qaalunni qola rosaano shotu gede assite la’uro, misile loossanno gede xa’minsa
woy dawaronsa borreessitanno gede xa’minsa.
• Rosaano huwatote rosiishsha rakke gudduro:
• Niwaawe lainohunni uminsa xa’mo dawarote ledo qixxeessitanno gede xa’minsa.
• Misile misilsitanno gede woy niwaawennita baxxanno kifile hattono niwaawennire uminsa
assaawe borreessitanno gede xa’minsa.
Koo-tee Amuraatenna Hanqafaancho Roso
Rosiisa addi addi badhi dhagge afidhino rosaano hasattora dawarannori hee’ra noosi. Rosaanote
mereero koo-tee, amma’note, bisunna surrete xe’ne deerri, ga’rete badhishshi, afuu, miinju deeri
w.k.l. badooshshi hee’ranno. Rosiinsanni uduunnichinna rosiisate hayyo kuri baalanta rosaano
xaphi assite amaddinota ikka noose. Mitto/e rosaancho kaajjishshe wole rosaancho qacce qolte
lashshi assite agurittoro/aro, hatte rosaano rosu mine keeshshansanna garunni looso loosa ajjanni
hadhara dandiitanno.
Koo-tee bidhatonna hanqafaanchu rosi konni rosi budi rosira mereerima qara wodhooti. Qoleno,
Konne rosu uduunnicho loosate wolqisa amma’nooti.
Tini amaddinohu:
• Dassitinokki riqiwo: lamenka meyaatenna labbaahu akata , bisu xe’ne nooreno, addi
addi budi akatanna amma’no dhaggete giddo ikko misillate taalo riqiwino. Konni daafira
Sidaamu Afoo 4 ki Kifile xiii

rosaanote hornyi addi addiha ikkasinni baalanti rosaano boode akatta babbaxxitara
dandiitanno.
• Afuu horoonshi: Dhaggete giddo horoonsi’noonni afii, rosiishshinna wolootu xawisaano

kisotenni gobbayidireetinna ayeeno qacce qoltinokkireeti.
• Loosu qeechi beehooshshe: Labbaahuranna meyaatera uyinoonni loosi budunni gobbaa

assine konnira uyinoonniho yine xiinbikkinni taalo leellinshoonniho. Meyaatenna labbaahu
misilaano lamunku hala’ladu mininna gobba loosinna assooti aana e’e leelitanno.
• Mislaachishiisha: Seennu/meentunna ooso/mannu amadisiisamino manninnati amali,

woluwiinni baxxinohu leellanno.
• Misilla: Rosaanote maxaafi giddo bae misilla no. Insano hasiissannoreeti. Hatte misillano
taashshe worate, loosu qeecha aatenna misilsate, bikkunni riqiwate addi illacha tungoonni.
Koo-tee lainohunni rosiisate qarqara
Maxaafu umisi callu koo-tee rosiisate qarqari xa’mo dawaro qola didandaanno. Atino
oosonnitanna seennu ikkito afa hasiissannohe. Qolteno,rosanna rosiisate aana rosaano baalanta
beeqaano assatota/ttata rosiisate tekinike horoonsi’ra hasiissannohe. Kifilete giddo koo-te
hajare qolannohu iso/ise assate rosiisaanchu/o konni woroonni noore loosate lowore assa
hasiissannosi/e.
• Afuu horoonshi: kifilete giddo afuunna afuu ikkinokki xaadooshshi lamenka labbaahanna
meyaata hanqafinoha ikkinota buuxi’ri. Hakkiino sae hasaabbanno woyite hiikko/hiitte
rosaancho diqqeessannoha /afoo ganannoha ikkinokkita buuxi. Lawishshaho;
• Koo-tee hanqafino hasaawa horoonsidhe: Hakkuno, lamenka “isi” nna”ise” bado

badotenni horoonsi’nanni , woy ganyine su’mi-riqiwaano horoonsi’rantenni koo-tee
baddannokki qaalla hanse horoonsi’ra rosaano qaccera diqoltanno.
• Waajjishannoha woy afuu abbi gede coyi’nanni qaale woy beeqqaano jawaachishannokki
qaale horoonsi’rantenni jawaachishanno qaale horoonsi’ri:
• Rosaano coyidhanno woyite jawaachishshannokkita bisu millimmo/qaale leellisha

dihasiissanno. Angate woy illete diqata lawannore hattono coyi’ranno/coyidhanno woyite
rosaancho la”a agura w.k.l.
• Baalante rosaanora taalo deerranna illachisha uyinsa
• Kifilete amadooshshi: Kifile biddi assinoonni gari rosaanote beeqooshshe huwanno.

Rosaanote barcimi biddi yaa hasiissannohu baalanti rosaano hasaawu aana taalo beeqqa
dandiitanno garinni ikka noosi. Lawishshaho, Seennu badheenni ofolliro, rosiisaanchu/
ote illachisha afi’ra hoogara dandaanno. Dandiiniha ikkiro, kifile kawa ka’a higate biiffanno
garinni qineessiniro danchaho. Hatto ikkiro rosaano danchummate hadhanni noota la”ate
kaa’lanno.
Sidaamu Afoo 4 ki Kifile xiv

• Kifilete kawa ka’a hasaawa: Rosiisaanchu/o nna rosaanote( rosaanotenna rosaanote)
mereero batinyu kawi ka’i hasaawi hee’ranno. Beeqqaasincho rosiisate hayyo horoonsi’ne
, hasaawa lawinoha, eweli gede yinannihanna gaamote looso, meyaatinna labbaahu
mittu assootira huffi yiino beeqqooshshe assitannoha, rosiisaanchu/o baalanti rosaano
amadantinota buuxannoha lawannoreeti. Mito mito woyite xa’mo qoltanno yannara seennu
rosaanora woy addi kaa’looshi hasiisanno rosaanora roore yanna aa hasiissanno. Mite
rosaano wole miillansa doogimale iillitanno woyite ati ea hasiissannowi hee’ranno. Addinni
la’niro seennu rosaano, wolqaatamma ikkate, hanqisanno osolo mannu aana oso’late, saalu
qaale horoonsi’rate iillitanno rosaano heedhuro kubbe ea hasiissanno.
Hanqafaanchu rosi qarqara
Boode rosaano mittore assate ledote kaa’looshshe hasisannore ikkite taalo rosansanni
horoonsidhanno. Kuni ikkara dandaannohu addi addi qarrinniiti. Mite rosate dandaa hoogate
xe’nenni, maccate xunsa hoogatenni, ille la”a dunkatenni, tiiu dunkimmanni, coyi’rate woy afuu
dunkimmanni, macciishshamme/akatu gara ba”a, surrete laanshaambe, surre ganamate jaddo,
macciweela- ille ba”a woy lamenkare w.k.l. hee’rinsaro qarrantanno. Mitete kayinni, wolootu
rosaanonni luphi yitino egenno woy kalaqote dandoo heedhunsaro qarru hee’rara dandaanno.
Konni rosiisaanote biddissi giddo nooti tini rosiisate tekinike kifilete giddo no rosaano afate
badooshshi deerra hedote giddora eessitinote. Kuni ikkinohuno wole haa’ne meessi widira
qolle rosiisatenni leellishatenna duuchu rosichi assooti, la’nayirenna macciishshinannire amado,
loonsanninna millinsanni, baqqiima rosate shiqo, hurrisu keeno w.k.l. amadinoho. Konni aanano,
tini kifile dirantinota xaphooma tekinikka rosaano kifilete giddo kaa’litannota addi rosiisate
hasattonni horoonsi’ratto/a. Rosaanote kaa’litanno shiqora illacha tungoonni. Qaalunnni amadate
sharrantannorira, xaadoshshehonna qaalla woyyeesirate sharantannorira kaa’late illachinshoonni.
• Rosaano rossinore marro qoltanno gede woy uminsa qaalinni leellishanno gede
xa’minsa: Kuni rosunni gattino rosaanoranna huwatate qarri noonsarira kaa’lanno. Rosaano
atera woy ayiddinsara rossinore marro qolte kultanno. Atino uyinoonni yanna giddo qaalunni
rosiisattori/ari kiiro bikkunni assa hasiissannohe.
• Hayyokki woy assaawekki gaamamino laooshshinni uyi: Rosiisa hanafatto/a woyite

barru baala sai rosi dandoo/assaawe wirri yite iima iima assite kulatenniiti. Barru baala
marro qolle la”a haaroo taje albite ledo xaadisi’rate kaa’litannonsa.
• Addi addi xaadooshshe horoonsi’ri: Addi addi doogonni taje horoonsi’rate wo’naali.
Hakkurino; qaalunni, laooshshunni, millimmotenni, faarso labbannore millimmotenni assa
dandiinanni.
• Barru barrunku loosi albisufanno assi’ra: duucha rosaano rosate qarri noonsari barru
baali loosonsa afate woy hansoonnire loosate gano hasiissanno. Barru baali looso
borreessa woy mittiri aana gana dandaatto/a. Rosatenni agarrannire saleedu, girgiddu,
rosaanote barcimi aana looso hanafakkira albaanni gana dandaatto/a.
• Loosatenna mine loonsannire aate roore yanna fajjinsa: Togoori miteekke mite mite
rosaanora loosatenna haaroo taje amadate, haaroo egonnonna dandoo horoonsi’ra lowo
Sidaamu Afoo 4 ki Kifile xv

yanna adhara dandaanno. Hakko daafira , loosatenna mine loossannore aate mite mite
rosaanora lowo yanna hasiissahera dandiitanno. Rosaanote uyinoonni loosi bikka ajishate
yanna hasiissahera dandiitanno. Lawishshaho, shiimicco coyifooliishsho nabbawate,
shiimicco qaalla, w.k.l.
• Niwaawe halashsha woy batisa: La”a dunkitanno rosaanora, kaa’lannonsaha wora

dandaatto/a: lawishshaho, mulensa ofoltannore, albiidi barcimira saleedu mule woratenni,
borreessatto/a woyite jajjabba assite borreessatenni kaa’la dandaatto/a.
• Dumensa rosiisaanchi woy mittimmate rosa hayyonni horoonsi’ra: mitte dumere

waaxatenni woy karsamino dandoo noonsare gaamotenni mimmitunniwa rossanno
gede assatenni kaa’la dandiinanni. Rosaano mimmito ayirrissannonna affanno gede
jawaachishatenni dagoomitte dandoonsanna ayirrinyensa gotti assa dandiinanni. Addi
rosi hasattori assa dandiitannori woy baqqishsha qeecha godo’la dandiitannota huwata
hasiissanno.
• Xawashsho yannasi agadhitino dawaro looso gundanni hee’ne garunni aa

hasiissanno. Addi rosi hasatto afidhino rosaano rossanno woyite wolootu ledo taalo
ariiffattanni rosanni ha’ra hooggara dandiitanno. Tini ikkitonsa dumensa ledo mitto biso
ikkitinokki gede ikke macciishshamannonsa. Togo ikkansa rosate kakkaooshshensanna
rosate assitannore gawajja dandaanno. Kurira shiimareno assituro dancha dawaro aa
habbooti.
Aleenni no tekinike garunni horoonsi’rate, baalante rosaanokki dandoonna afansa gara huwata
noohe. Addi rosiisaano no rosi mine, addi rosate hasattore hiitto rosiinsanniro qajeeltinori noowa,
insawa gamba yite loosa hasiissannohe. Hattoore afi’rittoro/aro rosaanokkita addi addi hasatto
badde kaa’la dandaatto/a.
Konne rosiisaanote biddissa horoonsi’rate
Kuni rosiisaanote biddissi rosaanote maxaafa qaafo qaafontenni ha’runsanno. Lamalannitanna

barrunnita kiiro aate gari rosaanote maxaafi ledo xaadanno. Mitte mittenti lamala hanaffannohu
xaphoomu xawishshi qooli lamalanniti rosate mixo maatiro rosiisaanchu/o afanno/affanno gede
assateeti. Mittu mittunku barru rosi hanafannohu illachinshoonni dandoo/barru amadonniiti.
Rosiisaanote biddissira kifillate xawishshi malaatinna umi rosaanote maxaafi ledo xaadannoho.
Shota assate, roso ha’runsatenna rosaano kaa’late garu uduunnicho maxaafinsa giddo afidhanno.
Mitte mittente kifilera, rosiisaanote biddissi loosama hasiissanno assoote kulanno.

LOOSEEMMO, LOONSEEMMO, LOOSSINANNI shiqo ha’runsate assinannire kulanno. See
xawino, biddissi rosiisaanchoho/chote assitannore shotisatenna ha’runsitanno gede aamamino.
Shiima lamala gedensaanni, rosiisaanchu/o addi addi assoote loosa rosanno/ssanno woyite
biddissubba hara’mitanno. Kayinnilla, assootuwa hiitto loonsanniro badhillicho higge sa’u lamalla
la”a dandaatto/a.
Sidaamu Afoo 4 ki Kifile xvi

Umi Lamala Roso
Lamalate Rosi Mixo
Rosaano, tenne lamala rosi gedensaanni:
• Niwaawe macciishshite amado kultanno. • Sufo qaallate fiche aana leellishshanno

badooshshe kultanno.
• Qoonqo xaadisse qaalla kalaqqanno.
• Borrote malaatta horoonsidhe gufo
• Qaallate giddonni qoonqo babbadde
borreessitanno.
nabbabbanno.
• Xaadisaano qaallanni coyifooliishsho
• Qaalla horoonsidhe coyifooliishsho
loossanno.
loossanno.
Lamalate Rosi Guulcho: Qarqaru Agarooshshe

Qara qaalla:
Umi Lamala Umi Barra 1. haqqe 4. qorowa
2. dola 5. qarqara
Barru Rosi Amado
3. saada 6. agarooshshe
• Niwaawete amado Macciishshe coyi’ra
Nabbambanni Woyite
• Niwaawe nabbawa
Rosiisaancho:
• Qoonqo xaadise qaale kalaqe nabbawa
• Niwaawete amado borreessa • Rosaano niwaawe seekkite
macciishshite albaanni hedde wortu
hedo gara ikkanna hooga buuxxanno
Macciishshinanni Niwaawe gede assi.
• Aanteteno, niwaawe wodaninni
Yanna: 15 daqiiqa
nabbawinsa.
Nabbawate Albaanni Fooshu Hedo • Niwaawete mereero taxxi yitanni
Rosiisaancho: rosaano aane daannore heddanno gede
assitanni hedonsa haa’rinsa.
• Rosaanote niwaawe nabbawakkira
• Nabbawatto/a woyite kifilete
albaanni, rosu umo calla leellishshe
macciishshate qarri noonsa rosaano
aane daannore heddanno gede assi.
heedhuro hasiissanno kaa’lo assinsa.
• Rosaanote ledo niwaawete giddonni
fultino qaalla fichere hasaabbe. Haqqe Dola
Qaagishsha: . Adaare yinanni olliira Doogisonna Damboowe
yinanni ooso heedhanno. Insa mereero
Rosaano sase kifilera diru goofimarchira Damboowe qarqara biifisate addi addi
rosse sa’inore kaima assidhe qaagge haqqe kaassanni qooxeessa agarate lowo
kultanno gede assitanni jawaachishinsa. sharro assitanno beettooti. Doogiso kayinni
qarqaraho heedhanno haqqe mure hirannoho.
Haqqe horoonsi’ra lainohunni lamunkura
noonsa lao lowo geeshsha babbaxxitinnote.
Sidaamu Afoo 4 ki Kifile 1

Mittu seekkannoha ikkanna, wolu kayinni Qoonquwa Xaadisanna Babbada
hunannoho. Yanna: 10 daqiiqa
Barrunni mitto barra Doogiso haqqe dole Rosiisaancho:
gudanno gara la’e aaraabbino Damboowe, • Rosaanote mitto lawishsha ikkannore
“Koo Doogiso haqqe dolte gudattohu loosse leellishinsa.
mayiraati?” yite xa’mitu. Doogiso qole,
• Hoodeteno rosaano ate ledo qoonqo
“Tee ballo agurie, ani barru hoshsho’yara
yeeti,” yii. Dambooweno, “Doogiso sodhanni xaadisse nabbabbanno gede xa’minsa.
nootto; ninke hee’ra dandiineemmohu • Qolteno rosaano qoonqo xaadisse
qarqarinke agaramirooti,” yite kultusi. nabbabbanna ha’runsinsa.
Doogiso, “Ani haqqe mureemmohu barru a. hi dhee mma hu → hidheemmahu
heeshsho’yaraatina, qarqarakki ati afi’ri,” yii.
Hakkiinnino sammi yee haqqa muranni isi b. yi na nni wa → yinanniwa
isiniiwa gungumanni keeshshi. c. hee ‘ra nno hu → hee’rannohu
Shoolki soodo Doogiso ronsonte gede d. a gu ra te nni nna → aguratenninna
haqqe murara billawa adhe dubbo ha’ranna e. doo gi wee lo → doogiweelo
Damboowe ledo xaaddu. Mimmito keere
haadhu gedensaanni, Damboowe, “Koo Rosaano Nabbabbanno Niwaawe
Doogiso xaano afummana ati haqqe dola Yanna: 15 daqiiqa
diagurootto?” yite xa’mitusi. Doogiso, Nabbawate Albaanni Fooshu Hedo
“Baxxinummo kawa maa afi’re agureemmo?”
yii. Damboowe qolte , “Qarqarinkera loonse Rosiisaancho:
eo afi’nanniri bacuri no,” yitusi. Qolteno, • Rosaano niwaawe nabbawansara
qarqaru agarooshshi manchi beettiranna albaanni, niwaawete umonna misile
saadate aanno kaa’lo ledde kultusi. calla la’e amdo kultanno gede xa’minsa.
Doogisono seejjose adhe hakko barrinni
• Aanteteno, niwaawete giddonni fultino
kayise haqqa dolannokki gedenna qarqarasi
qaalla fiche kultanno gede assitanni
qorowote agaranno gede sumuu yite baxxitu.
jawaachishinsa.
Hakkunni gedensaanni Doogisono
Damboowe gede qarqarasi biifisa hanafeenna • Rosaano hedde uyitu hedo giddonni 2-3
xaa yannara qarqarinsara haqqu lowo coyifooliishsho saleedaho borreessite
geeshsha biife leellanno. leellishinsa.
Xa’mo • Jeefoteno, rosaano niwaawete amado
maricho ikkitannoro hedo uyitanno gede
1. Aliito qarqarasi hiisse biifisanno?
ledde xa’minsa.
2. Doogiso haqqe dole hiraannohu
mayiraati? Nabbambanni Woyite
3. Haqqe dolle gundiro mayi qarri daanno Rosiisaancho:
yitine heddinanni? • Rosaano umo assite niwaawe
4. Qarqarikkira haqqe dole gudanno manna nabbabbanno gede kaayyo uyinsa.
afittoro /afittaro mayite seejjatto/a?
• Aanteteno, ati seekkite (suwisse)
Dawaro nabbabbanna macciishshitona.
1. Haqqe seekke kaasatenni.
• Hoodeteno rosaano lame lame ikkite
2. Barru hoshshora yeeti.
nabbabbanno gede kulinsa.
3. Gobbate moolle dagganno, hude
ubbanno. W.k.l yaa dandiitanno. • Jeefoteno, ati huurokki naggi assite
nabbabbanna rosaano huuro nookkiha
4. Haqqe dole gudannokki gede seejja,
ha’runsitona.
haqqa murriwa qole riqiiwanno gede
kula. w.k.l yaa dandiitanno.

Haqqe Dola niwaawete amado ledo xaaddinoro
Duguni shoole kifile rossaanchooti. xa’minsa.
Rosannohuno, Booni umi 2ki Doyicho Rosi • Aanteteno, maxaafinsa giddo noo
Mineeti. Mitto barra Duguni rosu minira xa’muwa daftarinsara borreessite
ha’ranni doogote Baabbe yinanni manchonni dawaro qoltanno gede kulinsa.
tuncu yii. Baabbe, haqqe doltanni no. Xa’muwa
Tenne lae Duguni lowonta huluullami. Duguni, 1. Duguni rosu minira ha’ranni
“Baabbe tenne haqqe mayira dolte gudatta?” huluullamihu mayiraati?
yii. Iseno, “Mayi eessannohe? Diane
2. Baabbera albaanni qarqarisera noose lao
woxeeti?” yitu. Dugunino haqqe gobbate
hiittoote?
gooffuro moolle dagganno,” yii. “Moolle
waajje woxe’ya horoonsi’ra dinoeni?” yitu. 3. Qarqarikkira Baabbe gedee mancho affe
Isino “Dihatto yoommona, haqqe murri egennootto/a? Ma assitanna?
bayicho riqiwa hoongiro gobbate moolle 4. Qarqaru gawajjamannokki gede agara
dagganno yaa’yaati. Konnira, haqqe murriro ayee hajooti? mayira?
dargaho qolle wole kaasa hasiissannonke” Dawaro
yii. Baabbeno, “Afumma xaate, gobbate
1. Baabbe haqqe doltanna laeeti.
haqqe gooffuro moolle daggannoha ikkiro,
anino haqqe doogiweelo mura aguratenninna 2. Haqqe dolatenni qarqaraho daanno qarra
murranniwa qole riqiwatenni qorowo afa hoogate laooti.
asseemma” yite Duguni ledo sumuu yitu. 3. Haqqe dola abbitanno qarra kula, moolle
daggannota xawisa, murrita riqiwa
Huwatote Xa’mo hasiissannota kulanna w.k.l. yite qoltara
Rosiisaancho: dandiitanno.
• Rosaano umo hedde uyitu hedo 4. Dawaronsa addi addita ikka
saleedaho borreessite, hedonsa dandiitannohura dawaronsa haa’rinsa.
Umi Lamala 2ki Barra • Jeefoteno, rosaano maxaafinsa giddo

qaalla aane noo garinni qoonqote widira
Barru Rosi Amado babbaddanno gede kulinsa.
• Qaale qoonqote widira babbade a. duununniwa → duu nu nni wa
nabbawa
b. qoxantanni → qo xan ta nni
• Koranna guma bada
c. mimmitoho → mi mmi to ho
• Qaallate giddonni sufo bade fushsha
d. hoogirono → hoo gi ro no
• Qaalla macciishshe borreessa
e. yoommonawe→ yoo mmo na we
f. hasiisannonke → ha sii sa nnon ke
Qoonquwa Xaadisanna Babbada
Rosaano Nabbabbanno Niwaawe
Yanna: 10 daqiiqa Yanna: 10 daqiiqa
Qoonqo Babbade Nabbawa Rosiisaancho:
Rosiisaancho: • Tenne niwaawe rosaano nabbabbe
• Uyinoonni qaalla giddonni mitto saleedu sa’inota ikkitinohura rosu umonna misile
aana borreessite, qaale qoonqote widira calla la’e amadose kultanno assi.
babbaddanni leellishinsa.
• Niwaawete giddo ayirritannonsa
• Aanteteno, qoonqo ati qubbichunni qaallanna handaarra heedhuro,
kissanna rosaano nabbabbona. nabbabbe leellishinsa.

Qara qaalla 1. kaima 3. moolle
2. gaamo 4. luphi yaa
1. tuncu yii 3. moolle 5. qorowo
2. kaasa 4. riqiwa Sufo
Nabbambanni Woyite Rosiisaancho:
Rosiisaancho: • Uyinoonni qaalla giddonni mitto qaale
saleedu aana borreessite, qara qaalenna
• Niwaawe balaxxe nabbabbe leellishinsa. sufo badde leellishinsa.
• Aanteteno, rosaanote ledo mittenni • Aanteteno, sufo qaru qaali fiche aana
nabbabbe. abbitanno soorrono xawisinsa.
• Qolteno, rosaano lame lame ikkite • Rosaano lawishshu garinni, ‘-weelo’
mimmitoho nabbabbanno gede assi. yitanno sufo adhitanno qaalla
• Niwaawete giddo ayirritannonsa qaalla borreessitanno gede kulinsa.
heedhuro hasiisanno xawishsha uyinsa. • Jeefoteno, sufo qaallate aana abbitino
• Jeefoteno, ati niwaawe qaale soorrono kultanno gede xa’minsa.
naggi assite nabbabbanna rosaano Lawishsha:
ha’runsitohena.
1. doogiweelo 3. rosiweelo
Huwatote Xa’mo
2. anniweelo
Rosiisaancho:
Borreessa
• Rosaano nabbabbu niwaawe amado Yanna: 10 daqiiqa
garinni maxaafinsara noo gedee shae
Taashshe Borreessa
qixxeessite, xa’mo loossanno gede assi.
• Xa’mote dawaro ikkanno yine Rosiisaancho, Woroonni noo qaalla ati
hendannire woroonni worate nabbabbanna, rosaano macciishshitanni
wo’naaloonni, wole hedono rosaanote taashshite borreessitanno gede kulinsa.
ledo hasaabbe. • Aanteteno, rosaano taashshite
Kora Guma borreessansa ha’runsite taashshinsa.
• Haqqe doogimale • Xeenu hooganni 1. huluullami 6. doogiweelo
dole guda moolle daa 2. yoommona 7. riqiwatenni
• Haqqe • Gobbate hude uwa 3. gooffuro 8. hasiissannonke
murroonniwa
bayichoho riqiwa 4. asseemma 9. aguratenninna
hooga 5. daggannoha 10. dagganno
Mini Looso
Rosu Qaalla
Yanna: 10 daqiiqa • Rosaano maxaafinsa giddo noo
qaalla minensa wolu nabbawannansa
Rosiisaancho: macciishshite taashshite borreessite
• Rosaanote maxaafi giddo noo qaalla dagganno gede kulinsa.
fichere hasaabbe. • Loosansa aanino barra buuxi.
• Uyinoonni qaalla giddonni mitto 1. yinanni 6. hidheemma
qaale haadhe coyifooliishsho loosse 2. hoogiro 7. mimmito
leellishinsa.
3. yoommona 8. doogiweelo
• Aanteteno, tenne qaallanni rosaano
4. hee’rannohu 9. aguratenninna
coyifooliishsho loosse leellishanno gede
kulinsa. 5. duununni

Umi Lamala 3ki Barra Borreessate Qixxaawa
Rosiisaancho:
Barru Rosi Amado
• Rosaano haqqete horo lainohunni
• Qaalla Borreessa harancho gufo borreessate
• Coyifooliishso borreessa qixxaabbanno gede kulinsa.
• Gufo borreessa • Borrote haasiissannonsa qaallanna
handaarra doodhitanno gedeno kulinsa.
Qaalla • Hoodeteno doodhitino qaallano lame
Yanna: 20 daqiiqa lame ikkite hasaabbanno gede kulinsa.
Rosiisaancho: Borreessate Woyite
• Rosaano maxaafinsa giddo noo shae Rosiisaancho:
daftarinsara qixxeessitanno gede • Rosaano qixxeessidhino qaallanni,
kulinsa. haqqete horo lainohunni harancho
• Aanteteno, rosaano rosse sa’u umo gufo borreessitanno gede assitanni
lainohunni shiqqino xa’mora hedonsa jawaachishinsa.
wonshitanno gede kulinsa. • Borreessite ka’u gedensaanni lame lame
Affinoonnire Affinara Rossinoonnire ikkite hasaabbanno gede assi.
hasiidhinannire • Jeefoteno, borronsa kifilete miillansara
nabbabbanno gede kaayyo uyinsa.
Borro Buuxi’ra
Aleenni noo shaera rosaano dawarote yite
Rosiisaancho:
uyitannori babbaxxara dandaanno daafira,
hedonsa rosu amado ledo xaadissanni • Rosaano borreessitino gufo borrote
haa’rinsa bude agadhansa lawishshaho, fidalete
Borreessa jawishshanna hedote aante agadhansa
Yanna: 20 daqiiqa la’anni taashshinsa.
Umi Lamala 4ki Barra • Qolteno, rosaano lawishsha

la’anni loossanno gede assitanni
Barru Rosi Amado jawaachishinsa.
• Qoonqo xaadisenna babbade nabbawa hoon gi ro no → hoongirono
• Niwaawe nabbawa
qo xan ta nni → qoxantanni
• Coyifooliishsho borreessa
yoo mmo na we → yoommonawe
• Borrote malaatta horoonsira
mi mmi to ho → mimmitoho
• Qaalla taashshe borreessa
duu nu nni wa → duununniwa
Qoonquwa Xaadisanna Babbada Qoonqo Babbade Nabbawa
Yanna: 10 daqiiqa
Qoonqo Xaadise Nabbawa Rosiisaancho:
Rosiisaancho: • Umo assite lawishsha • Umo assite ati qaale qoonqote widira
ikkannore loosse leellishinsa. babbaddanni leellishinsa.
• Aanteteno, ledo mitteenni qoonqo • Hoodeteno rosaanote ledo mitteenni

xaadissinanni nabbabbe. loosse.

• Aanteteno, rosaano uminsanni Qaalla
loossanno gede assitanni Yanna: 10 daqiiqa
jawaachishinsa.
Rosiisaancho:
a. yinanniwa → yi na nni wa
• Woroonni noo qaalla giddonni mitto
b. doogiweelo → doo gi wee lo
qaale haadhe coyifooliishsho loosse
c. hidheemmahu → hi dhee mma hu leellishinsa.
d. hee’rannohu → hee ‘ra nno hu • Aanteteno, rosaano loossanno gede
e. aguratenninna → a gu ra te nni nna kulinsa.
f. murranniwa → mu rra nni wa • Jeefoteno, rosaano loossino
Rosaano Nabbabbanno Niwaawe coyifooliishsho la’anni taashshinsa.
Yanna: 10 daqiiqa 1. dola 3. haqqe 5. kaasa
Nabbawate Albaanni Fooshu Hedo 2. riqiwa 4. moolle
Rosiisaancho: Borreessa
• Rosaano sa’u yannara nabbabbino Yanna: 10 daqiiqa
niwaawe ikkitino daafira rosu umonna
Borrote Malaatta
misile calla la’e amado qaagge hedo
uyitanno gede xa’minsa. Rosiisaancho:
Nabbambanni Woyite • Rosaanote uurrinshunna xa’mote
malaati horo xawisinsa.
Rosiisaancho:
• Aanteteno, lamunku malaatira lawishsha
• Umo niwaawe rosaano nabbabbanno ikkitanno coyifooliishshuwa loosse
gede kaayyo uyinsa. leellishinsa.
• Aanteteno, ati suuwisse nabbabbanni • Jeefoteno, rosaano loossanna la’anni
leellishinsa. taashshinsa.
• Jeefoteno, niwaawete amado Lawishsha:
xawissanni nabbawinsa.
• Haqqe doogiweelo mure guda
Huwatote Xa’mo didanchate.
Rosiisaancho: • Duguni shoole kifile rosiisaanchooti.
• Rosaano albaanni nabbabbe sa’uta • Baabbe haqqe murte guddannohu
niwaawete amado huwatansa buuxate, mayiraati?
woroonni noo gufo taashshite • Haqqe murroonniwa bayichoho riqiwa
borreessitanno gede kulinsa. hasiissannohu mayiraati?
• Fooqu dargira hasiissanno qaalla Taashshe Borreessa
niwaawete giddonni hasse fushshitanno Rosiisaancho, rosaano albaanni
gede kulinsa. kultannansa borreessitu qaalla marro qolte
Taaltino gufo nabbabbannansa macciishshitanni taashshite
borreessitona.
Duguni, “ Baabbe tenne haqqe mayira dolte • Loosansa aanino barra buuxi.
gudatta?” yii. Iseno, “mayi eessannohe?
1. moole daganno 6. asseemma
diane woxeeti? “yitu. Dugunino,” haqqe
gobbate gooffuro moolle dagganno,” yiise. 2. riqiwatenni 7. gooffuro
Iseno, “gobbate haqqe gooffuro moolle 3. doogiweelo 8. aguratenninna
daggannoha ikkiro, haqqe doogiweelo mura 4. yoommona 9. huluullami
agureemma,” yitu. 5. daggannoha 10. hasiissannonke

Umi Lamala 5ki Barra Suwise Coyi’ra
Rosiisaancho:
Barru Rosi Amado
• Marrote Roso • Rosaano tenne lamalara rosse sa’ino
roso lainohunni huwattinore miillansara
qaalunni odeessitanno gede assi.
Qoonqo Xaadisanna Babbada
Yanna: 10 daqiiqa. • Rosaanote mereero coyi’rate
waajjitanno rosaano heedhuro
Qoonqo Xaadise Nabbawa coyidhanno gede assitanni jawaachi
Rosiisaancho: shinsa.
• Rosaano tenne lamalara rossinoha Rosu Qaalla
qoonqo xaadise nabbawa ledde. Yanna: 10 daqiiqa.
qaagganno gede assi. Mitto lawishsha Rosiisaancho
ati loossanna ha’runsitona.
• Tenne lamalata rosu qaalla saleedaho
• Aanteteno rosaano qoonqo xaadisse
borreessi.
Qoonqo Babbade Nabbawa • Lame qaale haadhe coyifooliishsho
loosse leellishinsa.
• Rosaanote tenne lamala roso qoonqo
babbadde nabbabbanni leelishinsa. • Aanteteno, rosaano lawishshu garinni
loossanni wo’naaltanna la’e taashshinsa.
• Aanteteno rosano lame lame ikkite
loossanni wo’naaltanno gede qaalla 1. kaasa 3. dola 5. haqqe
uyinsa. 2. moolle 4. riqiwa
• Jeefoteno , rosaano lamalate roso Borreessa
huwatansa addi addi wo’naalsha uyitanni Yanna: 10 daqiiqa.
buuxinsa.
Macciishshe Borreessa
Sufo
• Rosaano woroonni noo qaalla ati
Rosiisaancho: nabbabbanna macciishshitanni marro
• Tenne lamalara rossinota ‘-weelo’ sufo qolte borreessitanno gede kulinsa.
afidhino qaalla saleedu aana borreessi.
• Jeefoteno, qaalla garunni borreessansa
• Aanteteno, rosaano bado badotenni buuxinsa.
ka’e sufo leellishshanno gede assitanni
1. asseemma 6. riqiwatenni
jawaachishinsa.
2. doogiweelo 7. hasiissannonke
3. yoommona 8. daggannoha
Yanna: 10 daqiiqa
Niwaawe Marro Qole Nabbawa 4. huluullami 9. aguratenninna
Rosiisaancho: 5. gooffurro 10. moolle dagganno
• Rosaano sa’u yannara nabbabbino Borro
niwaawe bado badotenni nabbabbanno Rosiisaancho
gede kaayyo uyinsa.
• Rosaano xa’motenna uurrinshu malaatta
• Baalanti rosaano nabbabbanni horoonsidhe addi addi coyifooliishsho
dandoonsa bowirsidhanno gede loossanno gede kulinsa.
assitanni jawaachishinsa. Aanteno, rosaanote looso buuxxanni
taashshinsa.

2ki Lamala Roso
Lamalate Rosi Mixo
• Nabbabbino niwaawe amado borrotenni • Rosu qaallanna xaadisaano qaalla

xawissanno. horoonsidhe coyifooliishsho loossanno.
• Niwaawe macciishshite amadose • Qaalla taashshite borreessitanno.
kultanno. • Borrote malaatta coyifooliishshuwa giddo
• Qoonqo xaadisse nabbabbanno. hasiisannowa wortanno.
• Qallu gidoo noo qoonquwa babbadde
nabbabbanno.

Nabbambanni Woyite
2 Lamala Umi Barra
ki
Rosiisaancho:
Barru Rosi Amado • Rosaano niwaawe macciishshate

albaanni hedde wortu hedo gara ikkanna
• Niwaawe macciishsha hooga, buuxxanno gede kulinsa.
• Niwaawe nabbawa • Aanteteno, niwaawe wodaninni
• Qoonqo xaadise qaale kalaqa nabbawinsa.
• Coyifooliishsho loosa • Niwaawete mereero taxxi yitanni, aane
daannore heddanno gede assitanni
Macciishshinanni Niwaawe hedonsa haa’rinsa.
• Nabbawatta/o woyite kifilete
Yanna: 15 daqiiqa
Nabbawate Albaanni Fooshu Hedo heedhuro dandaatto /a kaa’lo assinsa.
Rosiisaancho: Bushshu Hoshooshama Ittinsanni
Gara
• Niwaawe nabbawakkira albaanni,
rosu umo misilenna qara qaalla la’e Hundi yannara Daama yinanni qarqarira
rosaano aane daannore heddanno gede Heewiso yinanni wedellichi no. Annisi
xa’minsa. su’mi Bukkuulaati. Heewiso shoole kifile
rosaanchooti.
Qara qaalla: agarooshshe, Mitto barra Qarqaru Sayinse rosiisaanchinsa
hoshooshama, goortichaame, ilaalaame, qarqaru agarooshshi daafira rosiisinsa. Isino
hawiitto. bushshu hoshooshama gargarranni gara
• Niwaawete giddonni fultino qaalla kulinsa. Bushshu hoshooshamannohu,
fichere rosaanote ledo hasaabbe. haqqe doogiweelo dolle gudatenni, bushsha
biqqe amaddanno hayisso gooffanninna
• Rosaano hedde kultannore saleedu aana goortichaame baatto haawiitto umme gadawe
borreessitanni xawishsha uyinsa. fushsha hoogatenni ikkinota xawisinsa.
Heewiso rosu mininni hige wona

2ki lamala
rosiisaanchinsa rosiisinonsata annisi 3. “Xaa ooso haafarella haadhe dagganno,”
Bukkuulira kuli. Bukkuuli baatto yee seejjo mishe giwino.
loosi’re galanno manchooti. Baattosi
4. Gide loonse dancha guma diafi’nanni,
goortichaamete. Konninni ka’nohunni
gobbate moolle dagganno wole
bushshu hoshooshamanna mitii’manni
dawarono rosaano leddannota haa’rinsa.
hee’ranno. Heewiso, “Anna, baattonke
hoshooshantannota hoolate rosiisaanchinke Qoonqo Xaadise Nabbawa
yii gede assinummoro dancha guma
uyitannonke,” yee annaho kuli. Annuno, “Koo Yanna: 10 daqiiqa.
ballo mari ka’a! xaa ooso haafarella haadhe
Rosiisaancho:
dagganno. Bi’reenku ki’ne kultinanna loosi’ne
galloonni? Hakkurikki ati afi’ri,” yee feexi’re Rosaano qoonqo xaadisate albaanni
giwi. Heewiso qole, “Anna’ya xa yanna ati balaxxe ati mitto lawishsha ikkanno
yaattowa dino. Rosu ogeeyye xiinxallite gede loosinsa.
abbitinoreetina gibbooti” yiisi.
Hoodeteno ate ledo qoonqo ati assitta/o
Jeefoteno, Bukkuuli shiima yanna
gede mitteenni loosse.
gedensaanni, beettisi hedonni sumuu yii.
Aanteteno, haqqe kaasate, baattote aana noo Jeefoteno, maxaafinsa giddo nooha
hayisso qorowatenninna goortichaame baatto daftarinsara galchite loossanno gede
haawiitto ume gadawe fushshatenni bushshu kulinsa.
hoshooshama ittisi. Qoleno, olliisi mannira
a. ho shoo sha ma → hoshooshama
dancha lawishsha ikki.
b. mi dan ta nno kki → midantannokki
Huwatote Xa’mo
c. xiin xa lli ta nno → xiinxallitanno
Rosiisaancho:
d. di ha ‘ree mma → diha’reemma
• Aante shiqqino xa’muwa e. be le lle qqee nna → belelleqqeenna
rosaano qaalunni dawartanno gede
jawaachishinsa. Rosaano Nabbabbanno Niwaawe
xa’muwa Yanna: 15 daqiiqa.
1. Bushshu hoshooshamannohu Nabbawate Albaanni Fooshu Hedo

mayinniiti? Rosiisaancho:
2. Goortichaame baatto • Maxaafinsa giddo nooha niwawete

hoshooshantannota hoollannihu umonna misile la’anno gede kulinsa.
hiittoonniiti? • Rosaano niwaawete umonna misile
3. Heewiso anni beettisi kullota giwihu la’uhu gedensaanni qara qaallata fiche
mayira lawanno’ne? rosaanote ledo hasaabbe.
Qara qaalla: xeaho, wixi’neemmo, hawuura,
4. Buushshu hoshooshama abbitanno
busullenni, woyyaawino.
gawajjo maati yitine heddinanni?
• Niwaawete umo, misilenna qara
Dawaro qaalla kaiminni, niwaawe marichire
1. Haqqe doogiweelo dolle gudatenni, coyidhannoro hedde kultanno gede
hayisso goofanna goortichaame baatto xa’minsa.
haawiitto umme gadawe fushsha hooga. Nabbambanni Woyite
2. Baatto haawiitto umme gadawe Rosiisaancho:
fushshatenniiti. • Rosaano umo assite niwaawe

• Aanchite, ati lawishsha ikkite Huwatote Xa’mo
nabbabbanna huuriweelo Rosiisaancho:
maccishshitonna.
• Rosaano umo hedde uyitu hedo
• Hoodeteno rosaano lame lame ikkite saleedu aana borreessitto/atanna
nabbabbanno gede assinsa. niwaawete amado xaaddinoronna
Bushshu Hoshooshama Ittinsanni hoogginoro xa’minsa. Miillansa ledo
Gara amadonnire hasaabbanno gede kulinsa.
Bi’ree waro Baxisonna Duuwane yinanniri • Maxaafinsa giddo noo xa’muwa
minaamanna minaanni no. Uullansano daftarinsara galchitanno gede kulinsa.
Bansa Calbate Daanshete ilaalinni kayisse xa’muwa
dagge xeaho gawa’litino. Mininsano xeaho
1. Hoshooshamate qarri hee’rannohu
minamino.
hiittoo baattoraati?
Baxiso baatto ilaalaame ikkasenni kainohunni
bushshu hoshooshamanni qarrisannonsa. 2. Duuwane baattonsa gara xiinxallite
Loosirannorinnino dancha guma diafi’ranno. la”ase mayi kaa’lo uyitunsa?
Baxiso loosate sharramollana wole hayyo 3. Tenne borro giddo Duuwane
diafino. Duuwane kayinni mitoricho huluullisinoseri maati?
xiinxallitanno.
4. Ilaalaame baatto loosi’ranno manna
Barrunni mitto barra Duuwane Baxiso affiniro mayitine seejjitinanni?
woshshite, “Baxiso baatto tini ikkitanni noota
afootto?” yitusi. Isino, “ma assammora Dawaro
yoottayya,” yiise. Iseno, “Anera mitte hayyo 1. Ilaalaame baattooti.
leeltinoe. Hattino, uullate haqqe kaanse;
2. Bushshu hoshooshama gattu, galteseno
hayissono midantannokki gede assate. Gide
loosi’rino baattonni woyyaawino guma
wixi’neemmo baseno haawiittotenni hawuura
afi’ri.
hasiissannonke. Hakkuyi gedensaanni,
bushshu hoshooshama diheedhanno,” yitusi. 3. Uullansanni bushshu hoshooshame
Isino, galtesi yitinota adhe haqqe kaasi. goofanna, gatesi loose dancha guma
Hayissono mida hooli.Gide wixi’ranno baseno adha hoogate.
haawiisse hawuura hanafi. Hattee yannanni
4. 4ki xa’mora rosaano babbaxitino dawaro
kayise bushshu hoshooshama qarrinni gati.
qoltanno daafira hedonsa haadhe
Galtesi busullenni kainohunni loosi’rino
taashshinsa.
baattonni woyyaawino guma adhanni heeri.
2ki Lamala 2ki Barra Qoonqo Babbade Nabbawa

Barru Rosi Amado Yanna: 10 daqiiqa
• Qaalu giddo noo qoonquwa babbada Rosiisaancho
• Mitte ikkito darganna yanna borreessa • Umo rosaanote uyinoonni rosiishshi
• Rosu qaalla huwata giddonni mitto ‘busulletenni’ yaanno
• Sufo lendanni qaale kalaqanna sufotenni qaale saleedu aana borreessite, rosaano
dagganno soorro xawisa umo qaale mitteenni nabbabbannoo
gede kulinsa.
• Qaalla macciishshe taashshe borreessa
• Aanchite, ,qaalu giddo noo qoonquwa ati
leellishshanni babbadde nabbabbannno
gede kulinsa.

Dawaro konni garinni taashshinsa. Rosu Qaalla
1. busulletenni → bu su lle te nni Yanna: 10 daqiiqa
2. woyyaawino → wo yyaa wi no
Rosiisaancho:
3. diheedhanno → di hee dha nno
4. gedensaanni → ge den saa nni • Umo rosaanote ledo maxaafinsara
Rosaano Nabbabbanno Niwaawe noota, rosu qaalla fiche qaallunni
coyifooliishsho loossinanni hasaabbe.
Yanna: 10 daqiiqa.
Nabbawate Albaanni Fooshu hedo • Uyinoonni qaalla giddonni mitto
Rosiisaancho: lawishsha adhi.
• Tenne niwaawe umi barra nabbabbinota • Hakko qaalinni coyifooliishsho loosse
ikkitinohura niwaawete umonna misile saleedu aana leellishinsa.
la’e niwaawennire qaaggaannore
xa’minsa. • Aantete tenne qaalla horoonsidhe
coyifooliishsho loossanno gede kulinsa.
• Ayirritannonsa qaallanna handaarra
nabbabe lawishsha ikkinsa. • Jeefoteno, bado badotenni
Nabbambanni Woyite coyifooliishshuwansa rosaanote
Rosiisaancho: nabbabbanno gede kulinsa.
• Rosaano nabbawate qixxaabbanno gede Rosu qaalla: kaima, minensa, iseno, hatte
kulinsa. yannanni, isino.
• Tenne niwaawe nabbawisiisatto /a gara,
Sufo
umi barra kulloonnihe biddissa adhite
rosiisinsa. Rosiisaancho:
• Gaamotenni ikkite miillansa ledo • Lawishshaho uyinoonni qaalla giddonni
mimmitinsara nabbabbanna qarrissanno
‘loosi’ yaanno qaale saleedaho
qaallanna handaarra marro marro qolte
borrreessi.
nabbabbanno assinsa.
• Albaanni kullihe biddissi garinni qoonqo • Hakkunni gedensaanni rosaano ledokki
naggi assite nabbabbanna, rosaano nabbabbanno gede assinsa.
huuriweelo ledokki ha’runsitanno gede
• Aantete qaalu albaanni ‘-weelo’ sufo
assinsa.
ledde borreessite, qaale nabbabbanno
Huwatote Xa’mo gede xa’minsa.
Rosiisaancho:
• Lawishshu aana worroonni qaalla konni
• Maxaafinsa giddo noo shae daftarinsara
galchitanno gede assinsa. garinni assitanni huwattanno assinsa.
• Niwaawete giddo Baxisora iillinosi • Jeefoteno, uyinoonni lawishshi garini

qarranna asse tidhino dooge ‘-weelo’ sufo adhitanno qaalla
borreessitanno gede kultensa kalaqqanni borreessitanno gede kulinsa.
dawaronsa taashshinsa.
Qarra asse tidhino gara
Illinosi qarra
Lawishsha:
Lawishsha:
1. Galtesi seejo adha.
1. Dancha guma loosire adha hooga
2. Haqqe kaasa
2. Baatto ilaalaame ikka
3. Hayisso midantannokki gede assa.
3. Bushshu hoshooshama
4. Gide loonsanni baatto hawiitto hawuura

Lawishsha: Mini Looso
1. loosi-weelo 2. gati-weelo 3. gumi-weelo Rosiisaancho,
Borreessa Maxaafinsa giddo noota 10 qaalla rosaano,
Yanna: 10 daqiiqa minensa wolu manni kulanna taashshite
Qaalla Taashshe Borreessa borreessitanno gede kulinsa.
Rosiisaancho: • Loosansa aanino barra buuxi.
• Woroonni noota 9 qaalla ati 1. xiinxallitanno 6. diheedhanno
nabbabbanna taashshite borreessate 2.dihee’reemma 7. qarrisannonsa
wo’naalsha assitanno gede kulinsa.
1.minaanni 4. ilaalaame 7. haawiissa 3.belelleqqeenna 8. gedensaanni
4. hoshooshama 9. woyyaawino
2.minaama 5. baatto 8. wixi’neemmo
5. midantannokki 10. busullenni
3.uullansa 6. haawittotenni 9. hasiisannoha
2ki Lamala 3ki Barra Rosiisaancho:

• Rosaano tenne lamalara nabbabbu
Barru Rosi Amado niwaawere borreessitanno gede kulinsa.
• Qaallate gurcho qaalla borreessa • Hoodeteno lame lame ikkite gufo
• Niwaawete amdore gufo borreessa borreessitanno gara hasaabbanno gede
assinsa.
Yanna: 20 daqiiqa
• Jeefoteno, hasiisannore assituhu
Qaallate Gurcho Qaalla Borressa gedensaanni, annu annu borreessate
Rosiisaancho: qixxaabbanno gede kulinsa.
• Rosaano konne looso loosansara Borreessitanno Woyite
albaanni, ati lawishshaho uyinoonni
qaale saleedaho borreessi. • maxaafinsara woramino biddissi garinni
annu annunni gufo borreessitona.
• Gurcho fiche mayimma lawishsha
loosse xawisinsa. Borro Buuxi’ra
• Hoodeteno wole umikkinnino ledde Rosiisaancho:
huwatanno gede xawisinsa • Rosaano borreessite gudduhu
gedensaanni, gaamotenni ofoltanno
• Jeefote uyinoonni lawishshi garinni
assinsa.
rosiishshuwa loossanno gede kulinsa.
• Hoodeteno borreessidhino gufo
• Uyinoonni rosiishshi dawaro aante
mimmitinsara nabbabbanno gede
noota ikkitara dandiitanno.
kulinsa.
Qaale Gurcho • Mimmitu ledo hasaabbe adhitino rosicho

• duuwo hude kaima assidhe, so’ronsa taashshidhanno
gede kulinsa.
• goortichaame xeichaame
• busule gowwa • 2-3 gaamo geeshshi, gaamonsanni
dooraminohu, kae kifilete nabbawanno
• uulla iima
gede kulinsa.
• minaama minaanna
• Macciishshaano hedonsa uyitanno gede
Gufo Borreessa kaayyo uyinsa.
Yanna: 20 daqiiqa • Uyinoonni hedonni ka’e borronsa
Borreessate Qixxaawa woyyeessidhanno gede kulinsa.

2ki Lamala 4ki Barra 4. hoshooshama → ho shoo sha ma
Barru Rosi Amado 5. midantannokki → mi dan ta nno kki
• Qoonqo xaadisenna babbade nabbawa 6. haawiittotenni → haa wii tto te nni
• Xaadisaano qaalla horoonsi’ra
• Borrote malaatta horoonsi’re
Yanna: 10 daqiiqa.
coyifooliishsho loosa
• Qaalla macciishshe borreessa Nabbawate Albaanni Fooshu hedo
Rosiisaancho, rosaano tenne niwaawe umi
Qoonqo Xaadisana Babbada barra nabbabbe sa’inota ikkitinohura, rosaano
nabbawate albaanni fooshu hedo uyinoonnihe
Yanna: 10 daqiiqa
biddissa la’anni, hedonsa haa’ri.
Qoonqo Xaadise Nabbawa Nabbambanni Woyite
Rosiisaancho:
Rosiisaancho:
• Umo qoonqo ati mitte mitte nabbabbe,
• Konni biddissi garinni rosaano
qolte qaale mitteenni nabbabbe
nabbabbanno woyite assatto /are umi
leellishinsa.
barri biddissi aana xawinsoonni.
• Aantete ati mitte mittenta qoonqo
• Konni daafira biddissa seekkite aantete
leellishshanna insa nabbabbona.
ha’runsite jeefisi.
• Hoodete qaale mitteenni leellishshe
Huwatote Xa’mo
nabbabbanno gede assinsa.
Rosiisaancho:
• Konne roso rosaano layinki barra rosse
sa’inohura harancho xawishsha uyite • Rosaano tenne niwaawe lame
loosiisinsa. higge nabbabino daafira niwaawe
guddu gedensaanni uyinooni qaalla
• Dawaro togoonni taashshi
horoonsidhe gufo taashshitanno gede
a. di hee dha nno → diheedhanno kulinsa.
b. qa rri sa nnon sa → qarrisannonsa • Umu umunni borreessitu gedensaanni
gaamote ofoltanno gede kulinsa.
c. ge den saa nni →gedensaanni
• Aanteteno, miillansara gufo
d. bu su lle nni → busullenni taashshitinota mimmitoho nabbabbona.
e. wo yyaa wi no → woyyaawino • So’ronsa taashshidhu gedensaanni
Qoonqo Babbade Nabbawa gaamotenni mite 2-3 geeshshinni
doorammohu kae nabbawona.
• Umo,mitto qaale haadhe ati babbadde
nabbabbe lellishinsa. • Macciishshaano hedo uyitanno gede
kaayyo uyinsa.
• Aantete, ati qaalu giddo noo
qoonquwa angichunni kissanna ledokki Taaltino gufo
nabbabbanno gede assinsa. Baxiso minaamasi seejjo adhe hayisso mida
• Hoodeteno ati mitte mittenta qoonqo hooli. Gide wixi’ranno baseno haawisse
kissanna calluwinsa nabbabbona hawuura hanafi. Hatte yannanni kayise
bushshisi hoshooshamate qarrinni gati.
1. xiinxallitanno → xiin xa lli ta nno
1. c 4. b rosaano togoonni fidale
2. dihee’reemma → di hee ‘ree mma 2. a 5. d calla worteno loossuro garaho.
3. belelleqqanna → be le lle qqa nna 3. f

Qaalla taxxeessunna xa’mote malaate
Yanna: 10 daqiiqa. horoonsidhe, lame lame coyifooliishsho
loossanno gede kulinsa.
Qaallate Addaarro Fiche Borreessa
Taalo coyifooliishshuwa:
• Rosaano shiqqino qaallara addaarro
fiche aate albaanni,lawishsha haadhe 1. Baxiso galtesi seejjo adhe hayisso mida
xawisinsa, hasiisanno ikkirono ati wole aguri, haqqe kaasi hattono, baattosi
ledde uyinsa. haawiisse hawuri.
• Aanteteno, loosse ka’uhu gedensaanni 2. Qalete godo’le awaraaro, daada, gido
lame lame ikkite hasaabbona. worahonna qiidaho.
• Loossino, gara mimmitu ledo hasaabbu
gedensaanni so’ro taashshidhona. 3. Baxiso loose dandcha guma adha may-
ira hoogi?
Taaltino Dawaro
4. Duuwanenna Baxiso mini mama
Lawishsha:minaanna minu anna minamino?
(gashshaanna)
Qaalla Taashshe Borreessa
Qaale Addaarro fiche
Rosiisaancho, rosaano onti barra 20 qaalla
hoshooshama bushshu lolahunni kae ha’ra
taashshite borreessitanno rosi noonsa.
busule egennaamo Tenne qaalla giddo 10 qaalla ati kultannansa
woyyaawa haaroo’ma taashshite borreessitona.
qarra mitiimma 1.minaama 6. hawuura
ilaalaame goortichaame 2.ilaalaame 7. hasiisaannoha
Borreessa 3.minnanni 8. wixi’neemmo
Yanna: 10 daqiiqa. 4. baatto 9. uullansa
Borrote Malaatta
5. haawiissa 10. haawittotenni
Rosiisaancho:
• Rosaano kuri borrote malaatta albaanni
sa’u lamalara rosse sa’ino malaattare
harancho lawishshsa uyitensa,
2ki Lamala 5ki Barra • Aanteteno, mitto lawishsha loossanni

qaagiissinsa.
Barru Rosi Amado • Qolteno rosaano lawishsha la’anni
• Marrote Roso qoonqo xaadissanni nabbabbanno gede
kulinsa.
Qoonqo Xaadise Nabbawa • Tenne lamala qaalla kaima assite wole
qaallanno horoonsidhe.
Yanna: 10 daqiiqa.
Qoonqo Babbade Nabbawa
Rosiisaancho:
• Rosaano tenne lamalara rossinota Rosiisaancho:
qoonqo xaadise nabbawa ledde • Rosaano tenne lamalara rossinota
qaagganno gede assi. qoonqo babbade nabbawa qaagganno
gede assi.

• Lamalate giddo rossu qaalla giddonni • Rosaanote mereero coyirate waajjillu
lawishsha marro qolte loosse heer’annonsa rosaano coyidhanno
leellishinsa. assitanni jawaachishinsa.
• Aanteteno, rosaano qoonqo Qaalla
babbaddanni nabbabbanno gede kulinsa. Yanna: 10 daqiiqa
• Lamalate giddo rossino qaalla kaima Rosiisaancho:
assidhe wole qaallano horoonsidhe.
Rosaano tenne lamalara rosse sa’ure
Sufo
saleedaho borreessi.
Rosiisaancho:
Lame qaale haadhe coyifooliishsho loosse
• Rosaano tenne lamalara rossinota qaalu fiche leellishinsa.
‘-weelo’ sufo afidhino qaalla saleedaho Aanteteno, rosaano lawishshu garinni
borreessi. loossanno gede assitanni jawaachishinsa.
• Aanteteno, rosaano bado badotenni
1. xeaho 4. busullenni
ka’anni sufo leellishshanno gede
assitanni jawaachishinsa. 2. wixi’neemmo 5. woyyaawino
• Rosaano baalanti beeqqo assitanno 3. hawuura
gede assitanni jawaachishinsa. Borreessa
• Qaalla lamalannita kaima assidhe wole Yanna: 10 daqiiqa.
qaallanno horoonsi’ri.
Rosiisaancho:
• Macciishshaano hedo uyitanno gede
• Rosaano aante noo qaalla ati
kaayyo uyinsa.
nabbabbanna macciishshitanni
Rosaano Nabbabbanno Niwaawe borreessitanno gede kulinsa.
Yanna: 10 daqiiqa. • Aanteteno, qaalla wodaninni
Niwaawe Marro Qole Nabbawa nabbawinsa.
• Jeefoteno, rosaano qaalla garunni
Rosiisaancho:
borreessansa buuxinsa.
• Rosaano niwaawe marro qolte
1.hawisiisa 4. uullansa 7. wixi’neemmo
2.baatto 5.minaama 8. hasiisannoha
• Baalanti rosaano nabbabbanni
dandoonsa bowirsidhanno gede 3.ilaalaame 6. minaanni 9. haawiittotenni
assitanni jawaachishinsa. Borro
Suwise Coyi’ra
Rosiisaancho:
Rosiisaancho:
• Rosaano taxxeessunna xa’mote
• Rosaano tenne lamalara rosse sa’ino malaatta horoonsidhe lame lame
roso lainohunni huwattinore miillansara coyifooliishsho loossanno gede kulinsa.
qaalunni odeessitanni coyi’rate • Aanteteno, rosaanote looso buuxxanni
dandoonsa bowirsidhanno gede assi. taashshinsa.

3ki Lamala Roso
Lamalate Rosi Mixo
• Macciishshitino niwaawe amado • Rosu qaalla horoonsidhe coyifooliishshuwa

coyidhanno. loossanno.
• Qoonqo xaadisse qaalla kalaqqanno. • Macciishshitino qaalla taashshite
• Qaalu giddo no qoonqo babbadde borreessitanno.
nabbabbanno. • Sufo horoonsidhe qaalla kalaqqanno.
• Nabbabbino niwaawe amado borrotenni • Coyifooliishsho giddo borrote malaatta
xawissanno. horoonsidhanno
Nabbambanni Woyite
3ki Lamala Umi Barra
Rosiisaancho:
Barru Rosi Amado • Rosaano macciishshitanno gede
• Niwaawete amado xawisa assite niwaawe suutunni nabbawinsa.
• Qara qaalla fiche xawisa Nabbwate yannarano umo heddinorinna
niwaawete amado xaadasenna hoogase
• Qoonqo xaadise nabbawa
buuxxanno gede assinsa.
• Niwaawe nabbawa
• Nabbawatto/a woyite mereeroho taxxi
yitanni aane daannore xa’minsa.
Yanna: 15 daqiiqa • Nabbawatto woy nabbawatta woyite
miteekkite macciishshate qarri noonsa
Nabbawate Albaanni Fooshu Hedo rosaano heedhure albaanni ofoltanno
Rosiisaancho: gede assite qoonqokki hattoo qarra
afidhinorira macciishshama dandiitanno
• Niwaawete umo, misilenna qara qaalla garinni bikkite nabbawinsa.
maxaafinsa giddo noota la’anno gede
assite niwaawe marichire coyidhanno? Hayisso Kala
yite xa’minsa. Mittu olliira Bakkaayye yinanni manchi no.
• Niwaawe nabbawate albaanni qara Isino hee’rannohu Bansi woradira Sade-waare
qaalla fiche ledonsa hasaawi. yinanni ollii giddooti. Bakkaayyera duucha
saada noosi. Ikkollana saadasira ikkado
• Qara qaalla: dindi’micha, Kaasa, buula ,
hayissote uulla dinosi. Konninni kainohunni
doyissa.
kiiro ikkinina saadasi giddonni afi’ranno gumi
• Roso shiqishatto/a woyite tini misile hakkeeshaantilla.
maricho kultannoha lawanno’ne? Yite
Bakkaayye saadasira hayisso hoogatenni
xa’mite kakkayisinsa.
lowonta yaadaameessa ikkino. Wolewano
massi’rannokki gede qarqaru baalu

dindi’micha ikkino. Mitto barra saadasira hagiidhe, “Ada togo doyine ha’niro hayisso
hayisso hoogasinni kae togo yee callisi kalantanno!” yee maala’li. Hakkunni
hasaawanno. “Ani mayira mitte saa calla gedensaanni saadasira hayisso hiitto assine
gatisi’re hire digudeemmo?” yee umosi horoonsi’nanniro afi. Goofimarchohono
xa’manni gungumanno. Beettisino Bunnaaqi qarqarisi mannirano dancha lawishsha
rosu mininni higanni macciishshe “Anna ikki. Hakkunni kayisse hayisso kalatenni
maaho?” yee xa’misi. Annuno mayira qarqaransa agarate dancha doogo afidhe
ikkanni nooro xawise kulisi. Beettuno, “Anna heedhu.
saadanke dihirantanno, xa badalano kaanse
ka’noonni daafira saada Osole doyissite
Macciishshate Gedensaanni
haadhe hari.” yee kulisi. Annuno shiima Rosiisaancho:
geeshsha male, “Qaena?” yee xa’misi.
Bunnaaqino “Rosonke ronsanni hee’ne • Niwaawete balaxi-hedonna niwaawete
rodii’ya ledo agarreemmona haadhe ha’ri,” amado xaadanna hooga xa’minsa.
yiisi. • Niwaawete garinni Bakkaayyenna
Bakkaayyeno galtesi Shubbaare ledo ma’le beettisi akati hiittoohoro xa’minsa.
saada adhe Osole doye ha’ri. Hayissote Bakkaayyenna Beettisi
uullasino kalante keeshshitu. Shoolu agani
gedensaanni hakkiinni higanno woyite
Bakkaayye Bunaayye
hayisso buulte no. Addinta lowo geeshsha
Mulenni hexxo Qarraho mala hasannoho
mudhanno manchooti
Busuleho /malaanchoho
Seejjo adhannoho

Yanna: 10 daqiiqa
Qoonqo Xaadisa
Looseemmo Loonseemmo Loossinanni
‘Sholoolaasine’ Rss: Hanni ane ledo togoonni Rss: danchaho, Hanni xa calluwi’ne
yaanno qaali qoonqo qaalla nabbambo. loosse.
saleedaho borreessite; (Umo mitte mittenta qoonqo, ( Qoonqo babbadde borreessinsa.)
Rss: Rosaano qoonqo hoodete qaale mitteenni Rss: Qoonqo nabbabbe
nabbaweemmo gara nabbawinsa)
xunsitine la’e yite ( Rs: sho loo laa sine
Rss: ‘sho loo laa si ne’
mitte mittenta qoonqo yitanno qoonqo borreessite. Rss: danchaho qaalu xa----------------
qubbichunni kissanni
Rosaano hanni mitteenni Rs: sholoolaasine
nabbawinsa.
nabbanbo. Rss: danchaho
Rss: qaalu
‘sholoolaasine’ Rss, Rs: sho loo laa si ne ( Baalanta qaalla tenne ha’rinsho
yaannoha ikkanno( Rss: danchaho qaalu xa ------ garinni nabbabbanno gede assinsa.)
qaale mitteenni kissanni
Rss, Rs: sholoolaasine
nabbawinsa .)
ka la qa ma nno → kalaqamanno
qar qa ri se ra → qarqarisera
a ga roo shshe → agarooshshe
a ma xxi ta nno → amaxxitanno

Rosaano Nabbabbanno Niwaawe beettira lowo gawajjo abbanno. Lawishshaho;
bowanye, gansho, godowu dhibbanna w.k.l.
Yanna: 15 daqiiqa
abbanno”. Jeefoteno Daaite, “Hada togooti
Nabbawate Albaanni Fooshu Hedo no!” yite konni albira iseno minise manni ledo
Rosiisaancho: ishine giiratenni qarqarase agartara sumuu
• Maxaafinsa giddo nooha niwaawete yitu.
umonna misile la’e niwaawe mayinnire Niwaawete Gadensaanni
coyidhannoro kultannohe gede Rss: niwaawe nabbawankera albaanni
xa’minsa. Heddinoreno 3 coyifooliishsho niwaawe marichire coyidhannoro hedonkenni
daftarinsara borreessidhona. borreessinoommoti umo hendummo
• Maxaafinsa giddo noota qara qaalla hedonna niwaawete hedo xaaddino?
fiche kultanno gede assi.
Rs: xaaddino/dixaaddino.
1. gawajjo 3. biifisa 5. fayyimma
Rss: qara qaalla fiche qarrissinoti noorro hanni
2. guunjo 4. bowanye hasaabbe.
Nabbanbanni Woyite Rss: danchaho hanni xa nabbanbummo
Rosiisaancho: niwaawe garinni tenne xa’mo dawarre.
Dawaro dafitari’nera borreessidhe.
• Niwaawete umo insa nabbabbanno
gede assinsa. Rss: umi xa’mo nabbawannohu ayeeti? (anga
kayissino rosaano giddonni mittu nabbawona.)
• Aanchite, ati akeeka ikkite nabbawinsa.
• Hoodete, mimmitinsara nabbabbanno Rs: ishinu kalaqamannohu hiittoonniiti?
gede assinsa. Rss: tenne xa’mo dawaro hanni ayeeti
• Jeefoteno, baalunku macciishshitanni niwaawete giddo noowa kulannoehu?(
illetenni ha’runsitannahe ati nabbawinsa. anga kayissinori giddonni 2-3 geeshshi
leellishshohena.)
Rs: dawaro noowa qubbichunni kultanno.)
Ishine Giira
Rss: ( Baalanta xa’mo konni garinni
Ishine giira manchi beetti qarqarasi agarate
loosiisinsa.)
assannori giddo mitte doogooti. Ishinu
qarqaraho addi addi garinni kalaqamanno. Xa’mo
Lawishshaho, haqqetenni giggiltanno 1. Ishinu kalaqamannohu hiittoonniiti?
daronni, addi addi sholoolaasininninna lolahu 2. Qarqarunni ishine hiitto assine hunnanni?
haa’re abbanno ishineeti.
3. ki’ne qarqarine ishine hiitto assitine
Beeri olliira Baatire yinanni beetto no. Baatire agadhitinanni?
fayyimmate agarooshshi loosaasinchooti. Tini 4. Daaitewiinni adhinanni rosichi maati?
beetto qarqarase biifisse amaxxitanno. Mitto
barra Baatire qarqarisera noo ishine gamba Dawaro
assite giirtanno. Hatte yannara qarqaraho 1. Haqqetenni giggiltanno darooni, addi addi
wiliile guunjo ka’u. sholoolaasininninna lolahu haa’re daanno
Tenne ikkito afidhe gibbino Daaite, “Tee ishininni.
beetto maricho giirte qarqara boshshatta?” 2. Gamba assine balete giiratenniiti.
yituse. Baatire, “Ama’ya qooxote noo 3. Dawaronsa babbaxxitara dandiitanno
ishine gamba asse giiranni noomma,” yite daafi’ra haa’rinsa.
dawartu. Iseno qolte, “Beetto’ya ishine
4. Seejjo adhitannota ikkase lowo rosicho
giira hoongiro maaikkanno?” yite xa’mitu.
uyitannote.
Baatire, “Qarqaraho ishinu hee’riro manchi

3ki Lamala 2ki Barra • Jeefote insa qaale fushshitukkinni
Barru Rosi Amado nabbabbanni ha’runsitanna ati
nabbawinsa.
• Qoonqo babbada
Nabbanbanni Woyite
• Rosu qaalla huwata
Rosiisaancho:
• Qaalu giddonni qara qaalenna sufo bada
• Borrote malaate Rosaano,nabbawate qixxaabbanno gede
assite:
• Gufo borreessa
• Ayirritanno qaallanna handaarra marro
Qoonquwa Xaadisanna Babbada marro qolte nabbawinsa.
Yanna: 10 daqiiqa • Qaale naggi assite rosaanote ledo
Qoonqo Babbada mitteenni nabbabbe.
Rosiisaancho: • Rosaano lame lame ikkite mimmitinsara
nabbabbanni qolte nabbabbanno gede
• ‘Lawishshaho’ yaanno qaale saleedaho
assinsa.
borreessite mitte mittenta qoonqo
qubbichunni kissanni nabbawinsa. • Jeefoteno, ati niwaawe suwisse
nabbabbanna rosaano huuriweelo
• Qolteno qaale mitteenni nabbawinsa.
ledokki ha’runsitanno gede assinsa.
• Anateteno konni qaali giddo noo
Huwatote Xa’mo
qoonqo addi addinni babbadde worte
rosaano mitte mittenta nabbabbanno Rosiisaancho:
gede assinsa. • Rosaano, shae wonshansara albaanni
• Hoodeteno ledokki loossanni qaalunni dawartanno gede xa’mo
wo’naaltona. xa’minsa.
• Aanchiteno, calluwinsa loossanno gede • Dhaggete ama/anni ayeeti ? Dargu
assinsa. mamaati ?
• Baalanta qaalla konni garinni umo ati, • Umo ikkiri maati? yitanno xa’muwa
hoodete ledokki,jeefote calluwinsa xa’minsa.
loossanni qoonqo babbandanni gara • Hoodete shae wonshitanno gede
huwatansa buuxi. assinsa.
Rosaano Nabbabbanno Niwaawe Dhaggte Ikkitote Ikkito
Yanna: 10 daqiiqa ama woy darga
anna
Nabbawate Albaanni Baatire Beeri Umo,Baatire ishine giirtu.
Rosiisaancho:
Daaite olliira Aantete, wiliile guunjo
• Qara qaallanni niwaawete uminninna ka’u.
misiletenni ka’e niwaawennire
Hoodete, wiliilete
qaaggannore xa’minsa.
bowanyera mancho
• Ayirritannonsa qaallanna handaarra xa’mo kayissu.
nabbabbe leellishinsa.
Jeefoteno xa’mote
• Lame lame ikkite niwaawe Baatire dawaro
mimmitinsara nabbabbanno gede qolteenna sumuu yitu.
assinsa.

Qaalla • Badooshshe buuxxuhu gedensaanni
Rosu Qaalla lawishshu garinni rosiishsha loossanno
gede assinsa.
Yanna: 10 daqiiqa
Borreessa
Rosiisaancho:
Yanna: 10 daqiiqa
• Mitto qaale haadhe lawishsha ikkannonsa
gede coyifooliishsho loosse leellishinsa.
Qaalla Borreessa
Rosiisaancho:
• Gaamotenni mimmitinsara
coyifooliishsho loossanni wo’naaltanno • Woroonni noota 10 qaalla saleedaho
gede assinsa. borreessitensa daftarinsara galchitanno
• Loossino coyifooliishsho giddonni assi.
2-3 gaamo geeshshi ka’e kifilete qarqarisera agarooshshe
shiqishshanno assinsa. ikkollanna loosaasinchooti
a. konni daafira d. insano Jeefoteno, insano
b. ikkollana e. kuri fayyimmate giggiltanno
c. lowo geeshsha biifisa
Sufo • Kuri giddonni 5 qaalla (agarooshshe,
ikkollana, fayyimmate,
Rosiisaancho:
loosaasinchootinna Jeefoteno,)
• ‘daro’ yaanno qaale saleedaho yitannota la’ukkinni ati nabbabbannasa
borreessite qaale naggi assite nabbawi. borreessitanni wo’naaltanno gede
• -nni yitanno sufo ledde qaale gamba assinsa
assite nabbawinsa. Mini Looso
• Hegersansa buuxittohu/ttahu Rosiisaancho: Maxaafinsa giddo noore 10
gedensaanni ‘giira’ yaanno qaale qaalla rosaano sodhukki minensa wolu manni
borreessite ledokki nabbabbanno gede nabbawannansa borreessitanno gede mini
assinsa. looso uyinsa.
• Tenne - nni sufo ledde qaalu
• Loosansa aanino barra buuxi.
mayyaannoro xa’minsa.
3ki Lamala 3ki Barra

Barru Rosi Amado sholoo
feya
• Qarqaru agarooshshe lainohunni laasine
uyinooni doycho wonsha
• Gufo borreessa biifisa
gansho
Qaalla Qarqaru
Yanna: 20 daqiiqa agaroo
Rosiisaancho: shshe
• Rosaano, qarqaru agarooshshe yaanno gamba giira
umi ledo xaadooshshe afidhinota assa
8te qaalla lawishshaho: ishine, feya,
yitannore kulittonsa gedensaanninna
gattinore wolootano wonshitu wiliile guunjo
gedensaanni eonsa woy ikkitonsa gara
hasaabbe.

Rosiisaancho: Mitto barra Baatire qarqarisera no ishine
Sai rosinni rosaano haaroo qaalla rossinorenna gamba assite giirtanna williile guunjo ka’u.
guulchunni maricho rossinoro xa’minsa. Qarqarise manchono Daaite, “ Tee beetto
maricho giirte qarqara boshshatta?” yituse.
Borreessa Baatireno qooxote no ishine gamba asse
Yanna: 20 daqiiqa giiranni noomma yite dawartu. Ishine giira
Borreessate Qixxaawa dancha ikkitinotano kultuse. Jeefoteno, Daaite
isente gede qarqarase agarate sumuu yitu.
Rosiisaancho:
Rosaano niwaawete hedo harancho gufonni Gufo Nabbawa
borreessite xawisansara albaanni gaamo Rosiisaancho:
gaamote ikkite hasaabbe kaimaho ikkitansara
uyinoonni qaallanna handaarra ha’runsitanni • Mimmitinsara nabbabbe xe’ono mucci
harancho gufo kalaqqanni coyidhanno assidhuhu gedensaanni, 3-4 rosaano ka’e
assittonsa/ tansa gedensaanni shiqinshoonni gufonsa kifilete miillara nabbabbanno
rosiishsha mittu mittunku daftarinsara gede xa’minsa.
borreessitanno gede assinsa. • Nabbabbu gufono nabbabbe gudduhu
Gufo Borreessa gedensaanni, miillansa hedo uyitanni
guwuuristanno gede assinsa.
Rosiisaancho:
• Kifile konni aantinore buuxxona.
• Borreessitanno woyite hanafate
qarrantannokki gede milli yitanni kaa’lo • Baalanta taje amaddino?
assinsa. • coyifooliishsho yitannori xawino?
• Borreessite gudansa buuxittoro/ • Mayitannoro affinoonni?
taro lame lame ikkite mimmitinsara
• Xeino qaali woy qaalla no ?
• Hakkonni gedensaanni, borreessiture
Gufote lawishsha
buuxidhona?
Mitto waro beeri olliira Baatire yinanni beetto
no. Tini beetto qarqarase biifisse amaxxitanno. • Buuxantuta mittu woy lamu nabbabbona.
3ki Lamala 4ki Barra a. la wi shsha ho → lawishshaho

Barru Rosi Amado b. jee fo te no → Jeefoteno,
c. fa yyi mma te → fayyimmate
• Qoonqo xaadisanna babbada d. loo saa sin choo ti → loosaasinchooti
• Qaallannita eote fiche xawisa e. gi ggil ta nno→ giggilatanno
• Borrote malaatta horoonsi’ra Qoonqo Babbada
• Qaalla taashshe borreessa Rosiisaancho:
Qoonquwa Xaadisanna Babbada • Layinki barra uyinoonniha togoo
rosiishsha shiqishate hayyo horoonsidhe
Yanna: 10 daqiiqa
qoonqo umo ati babbadde leellishinsa.
Qoonqo Xaadisa
• Hoodeteno ati uyittonsa/ansa lawishshi
Rosiisaancho:
garinni rosiishsha loossanno gede
• Umi barra uyinoonni shiqishshu hayyo assinsa.
garinni umo qoonqo ati xaadisse a. sholoolaasine→ sho loo laa si ne
nabbabbanni leellishinsa. b. amaxxitanno → a ma xxi ta nno
• Uyittonsa/ Uyittansa lawishshi garinni c. agarooshshe → a ga roo shshe
loossanno gede assinsa. Loossinoreno
d. qarqarisera → qar qa ri se ra
ha’runsite so’ronsa taashshinsa.

e. kalaqamanno→ ka la qa ma nno sholoolaasine = mitturichi aaniidi goga
f. giiratenni → gii ra te nni biifisa = seekka
Rosaano Nabbabbanno Niwaawe Borreessa
Borrote Malaatta
Nabbawate Albaabni
Rosiisaancho:
Rosiisaancho, rosaano tenne
niwaawere qaagganni coyidhanno gede • Xa’mote malaatenna uurrishshu malaate
kakkayisinsa. saleedaho borreessite su’mansanna
suudensa buuxxuhu gedensaanni
Nabbambanni Woyite rosiishshunniwa sai.
Rosiisaancho: • Uyinoonni lawishshanna woleno ledde
• Umo niwaawe ikkitote xawishshi ledo horonsi’nanni gara huwatansa buuxi.
ati nabbawinsa.
• Umi coyifooliishsho saleedaho
• Hoodete ikktote xawishshi ledo
rosaanote ledo niwaawe nabbabbe. borreessite hasiisanno malaate wora
• Anchite rosaano lame lame ikkite dandaannohu ayeeti yite xa’mi.
niwaawe xawishshu ledo nabbabbanno • Anga kayissinori giddonni malaate
gede assinsa.
wortanno gede assi.
• Rosaano huuriweelo ledokki
ha’runsitanna niwaawe xawishshu ledo 1. Ishine giirrannihu mayiraati?
suwisse nabbawinsa. 2. Mancho qarqaru agarooshshi roso adhitu.
Qaalla 3. Ishinu mayinni kalaqamnno?
Yanna: 10 daqiiqa
Qaalla Borreessa
Qaallannita Eote Fiche Biddissa:
Rosiisaancho: Rosiisaancho, rosaano Arbete barra layinki
• ‘sumuu yaa’ yaanno handaara saleedaho barri rosira worroonnita 20 qaalla taashshite
borreessite konne handaara amaddino borreessitanno loosi noonsa. Techo kuri
coyifooliishsho niwaawete giddo la’anno giddonni 10 qaalla ati kultannansa taashshite
gede assinsa. E’ino coyifooliishsho borreessite leellishshanno gede assi. Konni
garinni qaalu fiche mayyaatero daafira konni loosira qixxaabbanno gede
gaamotenni hasaabbanno gede assinsa. kultensa qaalla 10 borreessitanno gede
• Baalanta qaalla fiche konni garinni assinsa.
rosiisinsa. 1. loosaasinchooti 4. insano
sumuu yaa = hedote xaada 2. kalaqamanno 5. bowanye
qooxote = qarqaraho 3. dindi’micha
3ki Lamala 5ki Barra Rosiisaancho,

Barru Rosi Amado Rosaano tenne lamalara rossinota qoonqo
• Marrote roso xaadisate looso mucci assitanno barra
ikkinohura baalanta qoonqo xaadisse kalaqqu
qaalla nabbabbanno gede assinsa.
Qoonqo Xaadisanna Babbada 1. sholoolaasine 4. agarooshshe
Yanna: 10 daqiiqa 2. kalaqamanno 5. amaxxitanno
Qoonqo Xaadisa 3. qarqarisera

Qoonqo Babbada
Rosaano tenne lamalara rossinota Qaalla
qoonqo babbadate roso boowirsidhanno Yanna: 10 daqiiqa
barra ikkinohura tenne qaalla nabbawa Rosu Qaalla
dandaansa buuxi. Rosiisaancho:
Qaalla • Rosaano tenne lamala giddo rossinota
rosu qaalla techo boowi’rino garinni
1. giggiltanno 4. lawishshaho
horonsidhanno gede agarranni.
2. loosaasinchooti 5. fayyimmate • Konni daafira tenne qaalla horoonsidhe
3. Jeefoteno coyifooliishsho loossanno gede assinsa.
Rosu Qaalla:
Sufo
1. konni daafira 4. insano
Rosiisaancho
2. ikkollanna 5. kuri
• Rosaano tenne lamalara rossinota -nni 3. lowo geeshsha
sufo marro qolte rosse boowirsidhanno
Borreessa
daafira –nni sufo afidhino qaalla
dirte saleedaho borreessite qaalenna Yanna: 10 daqiiqa
sufo baddanno gede assi.Daronni, Rosaano techo qaalla macciishshe
giiranni, giggilanni, sholoolaasinunni, borreessate looso loossanno barra
agarooshshinni , gawajjonni, boshshanni ikkinohura tenne lamalara maxaafinsa
yitanno qaalla horoonsi’ra dandaatto/a. giddo nootanna ati kultannansa
wo’naaltu qaalla ati nabbabbannansa
Rosaano Nabbabbanno Niwaawe taashshite borreessitona.
Yanna: 10 daqiiqa Qaalla Borreessa
Niwaawe Marro Qole Nabbawa Rosiisaancho:
• Rosaano mitte gufonni rosinsa mine
Rosiisaancho:
fooliishshote yannara ikkitanno ikkito
• Suwisse ati balaxxe nabbabbe rosaanote borreessite xawissanno gede assinsa.
lawishsha ikkinsa. • Borreessitanno woyite rosu qaalla
• Rosaano mommodditukkinni lamalannita horoonsidhona.
nabbabbanno gede assinsa. • Borreessitinore mimmitinsara
nabbabbona.
•
• Borreessate qarrantannokki gede
Maatto Coyi’ra/assa
mereeroho milli yitanni towaatinsa.
Rosiisaancho:
• Rosaano gaamotenni mimmitinsara • bilbilu ganama
maatto kultanno gede assinsa. • rosaano mimmitu ledo godo’litanno
• Fajjonsanni lame rosaano geeshshi kifile godo’le
wo’mate maatto shiqishshanno gede • rosiisaanonsa fooliishshote yannara
assinsa. assitannore wkI, borreessa dandiitanno.

4ki Lamala Roso
Lamalate Rosi Mixo
• Macciishshitino niwaawe amado qaalunni • Sufo qaalu aana abbitanno soorro

coyidhanno. xawissanno.
• Qoonqo xaadisse qaalla kalaqqe • Xaadisaano qaalla horoonsidhe
nabbabbanno. coyifooliishsho loossanno.
• Nabbabbino niwaawe amado borreessite • Coyifooliishsho giddo borrote malaate
xawissanno. horoonsidhanno.
• Rosu qaalla horoonsidhe coyifooliishshsho
loossanno.
Lamalate Rosi Guulcho: Hodhishsha
• Nabbawatto/a woyite niwaawete

4 Lamala Umi Barra
ki
mereeroho taxxi yitanni aane niwaawete
daannore xa’minsa.
Barru Rosi Amado • Nabbawatto/a woyite kifilete miteekkite
• Macciishshitino niwaawe amado macciishshate mitiimma noonsa
qaalunni coyi’ra rosaano heedhuro qarrantannokki gede
qoonqokki insa macciishsha dandiitanno
• Qoonqo xaadisse qaalla kalaqqa
deerrinni bikkite nabbawinsa.
• Nabbabbino niwaawe amado borreessine
xawisa Kottete Saada Hodhishsha
Hodhishshaho yaa dargunni darga manna
Macciishshinanni Niwaawe ikko saada massanna abbate. Hodhishsha
Yanna: 15 daqiiqa dargunni sasewa gaammanni. Insano:
Nabbawate Albaanni Fooshu Hedo ayyarete, uullatenna baaru aani hodhishsha
Rosiisaancho: yineeti.
• Niwaawete umo, misilenna qara qaalla Kottete saada hodhishshino uullate

maxaafinsa giddo noota la’anno gede hodhishshi giddo mittoho. Kottete saada
assite niwaawe marichire coyidhanno yinanniri, gaango, farashshu, harrenna
gaalaho. Kuri saada giddono mittu farashshu
yite heddannoro xa’minsa.
hodhishshaati. Faradu Sidaami giddo roore
• Niwaawe nabbawate albaanni qara bati’re leellannohu alichaamu qarqariraati.
qaalla fiche ledonsa hasaawi. Togo yinanni woyiteno, mereerimatenna
Nabbambanni Woyite gammoojjete dihee’ranno yaa di”ikkino.
Rosiisaancho: Faradu baadiyyeteno ikko katamaho
addintanni lowo kaa’lo aanno. Baadiyyete
• Rosaano macciishshitanno gede
mannanna addi addi uduunne hodhisate
assite niwaawe suutunni nabbawinsa. hosanno. Katamaho kayinni gaare
Nabbambanni woyiteno umo goshooshatenni afamanno. Faradu kaameelu
heddurinna niwaawete amado nookkiwano manchi beettira lowo kaa’lo aanni
xaadasenna hoogase buuxxanno gede no.
xawisinsa.

Mannu gulufanno farashsho sangaho (gulufi Rss: Danchaho. Hanni Xa calluwi’ne loose.
farashshooti) yinanni. Addi addi uduunnenna (mitte mittenta qoonqo ati kisatto/a woyite
sagalete ikkanore hogonbanniha maaxaanaho yitona)
(hogowi farashshooti) yinanni. Gulunfanni
Rss: dancha gede nabbabbinoonni, hanni
woyite farashshoho addi addi uduunni
xa qaale calluwi’ne nabbabbe. Qaalu-----
hasiissanno. Insano: koorichu, gilaassa, fuulo,
bixaalunna addi addi kuulinni loonsoonni ikkanno(qaale mitteenni qubbichunni kisi)
seesu uduunneeti. Hogowu farashshirano Rs: hodhishshaho
hogonbanni woyite hasiisanno uduunni no. Rss: danchaho. Baalanta qaalla gaamotenni
Kurino rero, hogowu siiwo, raro usurranni ikkite umo qoonquwa calla aanchite, qaalla
xushshonna qarqaawu siiwo lawannoreeti. mimmitinsara nabbabbanno gede assinsa.
Xaa yannara, baadiyyete kaameelu a. su ’mi na nni se hu → su’minannisehu
eannokkiwanna doogo qarritinnowa lowo
kaa’lo aanno. Katamahono taksenna bajaaje b. ii lli sha ra → iillishara
iillitannokkiwa gaare goshooshate mannanna c. qo ro phi ne → qorophine
uduunne hodhisate lowo irko assanno. d. ti raa fi ke te → tiraafikete
Goofimarchohono, kottete saada Rosaano Nabbabbanno Niwaawe
horonsi’neemmo yannara, sagalensa garunni
aa, bikka sa’nokkire hogowanna dhiwanturo Yanna: 15 daqiiqa
xagisa hasiissanno. Nabbawate Albaanni
Macciishshate Gedensaanni Rosiisaancho:Maxaafinsa giddo nooha
niwaawete umo la’e niwaawe mayinnire
Rosiisaancho, niwaawete garinni hodhishshu coyidhannoro kultannohe gede xa’minsa,
dana uyinooni misile giddo borreessitanno
gede rosaano assinsa. Heddinoreno 3 coyifooliishsho daftarinsara
borreessitona
Hodhishshu Dana
Maxaafinsa giddo noota qara qaalla fiche
kultanno assi,
Uullate ayyarete wayi aaniha
1. kooricha 3. qoropha 5. dimajjate
kaameelu Kottete saada 2. fireene 4. oofa 6. shallette
Nabbanbanni Woyite
farado gaango harre gaala
Rosiisaancho
Qoonqo Xaadisanna Babbada • Niwaawe umo, insa nabbabbanno gede

assinsa.
Yanna: 10 daqiiqa
• Aanchite, ati lawishsha ikkite
Qoonqo Xaadisa nabbawinsa.
Rosiisaancho, ‘hodhishshaho’ yaanno • Hoodete mimmitinsara nabbabbanno
qaali giddo noo qoonquwa saleedu aana gede kulinsa.
borreessite;
• Jeefoteno, baalunku macciishshitanni
Rss: rosaano hanni tenne qoonqo la’e. hanni illetenni ha’runsitannahe ati nabbawinsa.
mitte mittenta qoonqo ane ledo nabbabbe. Shalleette
(nabbabbinanni woyite ati mitte mittenta
qoonqo malaatisinsa) Gobbankera hodhishshaho horoonsi’nanniri
bacuri no. Hakkuri giddonni shalleette mittete.
Rss &Rs: ho dhi shsha ho Shalleette addi addi bisu kifilla afidhino.
Rss: danchaho hanni xa qaale mitteenni Insano: goomma, charke, kamandaara,
nabbambo qaalu------ agashsho, kooricha, albiidinna badhiidi
fireenenna w.k.l. Duucha yannara shalleette
Rss &Rs: hodhishshaho

4ki lamala
su’minannisehu loosantanno darginniiti. Rs: xaaddino/dixaaddino.
Hakkuno Fonekise, Mawunteene, Chayinu RSS: danchaho hanni xa niwaawete giddonni
w.k.l.
fultino xa’mo loonso. Hanni umi xa’mo
Shalleette hodhishshaho horoonsi’nanni nabbawannoehu? ( anga kayissinori giddonni
uduunnichi giddo baattooshshise shotaho. mittu nabbawanno gede asssi)
Shota ikkasenni kainohunni haammatu manni
Rs: shalleette su’minannihu marichisenniiti?
ise horoonsi’ranno. Roore yanna rosaano rosu
minira hadhanno woyite isenni hadhanno. RSS: tenne xa’mo dawaro niwaawete giddo
Rosaanote roore yanna ise horoonsi’rate noowa kulannoehu ayeeti? (Anga kayissinori
korkaata ikkannohu doogote wolu hodhishshu giddonni lame rosaano leellishshannohe gede
hoogara dandaanno daafiraati. assi)
Shallette horoonsi’nanni yannara addi addi Rss: (baalanta xa’mo konni qarinni
gawajjo iillishshara dandiitanno daafira loosiissanni rosaano kultannota addi addi
qoropho assa hasiissanno. Qorophine ha’ra dawaro haadhanni soro heedhannowa
hoongiro iillishshanno gawajjono dimajjate. taashshitanni xaphishshu hedo uyinsa)
Lawishshaho, qoropho assa hoongeenna
Xa’mo
miteekkite fireene ta’uro, saada woy manna
kibbine dano iillinshanni. Konni daafira, 1. shalleette su’uminannihu marichisenniiti?
shalleette gulunfanni woyite lowo qorowo 2. Roore yannara shalleette hiittoowa
assa hasiissanno. gulunfanni.
Aleenni kulli qarri baalu iillannokki gede addi 3. shalleettete uduunni giddo dargunni darga
additi gargadhinanni doogga no. Hakkuno ha’rate qarrammannihu roore marichise
Tiraafiikete wodho agadha, yaano, qiniiticho bairooti?
raga amande shalleettete ha’ratenni, doogo
4. kaameelu doogo aana shalleette horoonsi
tayinsanni woyite gura qiniite qolle la’ne
sa”atenni muddama darbinikkinni wodaninni ’neemmo woyite agadha hasiissannonkere
oofatenni w.k.l assatenni hodhishsha kulle.
horoonsi’ra dandiinanni. Dawaro
Niwaawete Gedensaanni 1. loosanitino darginniiti.
Rss: niwaawe nabbawankera albaanni
2. wolu hodhishshi hoongowaati.
niwaawe marichire coyidhannoro
hendoommo. Hedonkeno 3 coyifooliishsho 3. goommise
borreessinoommo. Nabbanbummo woyite 4. qiniiticho anga raga amande shalleette
hedonkenna niwaawete amado xaaddinonso
tenni ha’ra wodaninni oofa w.k.l.
dixaaddino?
4ki Lamala 2ki Barra Qoonqo Xaadisanna Babbada

• Qoonqo babbade nabbawa Qoonqo Babbada
• Rosu qaalla huwata Rosiisaancho: ‘horoonsi’nanni’ yaano qaale
• Qaalla macciishshe borreessa saleedaho borreessite;
• Sufo horoonsire qaalla kalaqa Rss: rosaano hanni konne qaale la’e
konni qaali giddo no qoonqo babbaade
nabbambiro; ho roon si ’na nni yite
nabbawantano.

Rss: hanni xa ane ledo ki’neno la’e balaxxe qaalunni Aanteteno,
babbaddine nabbabbe. borreessite dawaratanno gede assinsa.
RSs &Rs: ho roon si ‘na nni • Hoodeteno loossinnore la’e woroonni
noo garinni taashshite kulinsa.
Rss: danchaho. Hanni xa ki’ne calluwi’ne
babbaddine nabbabbe( nabbabbanno 1. mare 4.goomma
woyite qubbicunni mitte mittenta qoonqo 2.agada 5.peedaale
kisi)
3.kooricha
Rs: ho roon si ‘na nni
Qaalla
Rss: dancha gede nabbabbinoonni.(konni
garinni rosaano baalanta qaalla giddo Yanna: 10 daqiiqa
noo qoonquwa babbadanni nabbawa Rosu Qaalla
dandiitanno gede assinsa. Mittekkite Rosiisaancho:
macciishshatenna la’ate qarri noonsa
rosaano heedhuro mulensa no miillansa • umo rosaano maxaafinsara worroonni
irkissannonsa gede kulinsa qaalla fiche miillansa ledo hasaabbanno
gede kulinsa.
Rosaanno Nabbabbanno Niwaawe • Mitto qaale lawishsha ikkannonsa gede
Yanna: 10 daqiiqa coyifooliishsho loosse xawisinsa.
Nabbawate Albaanni Fooshu Hedo • Hakkiinni aante gaamotenni gamba yite
hasaabbano gede assinsa.
Rosiisaancho:
• Loossino coyifooliishsho giddonni 2-3
• Qara qaallanni niwawete uminninna gaamote giddonni mittu mittu ka’e
misiletenni ka’e niwaawennire kifilete shiqishshanno gede kulinsa.
qaaggannore xa’minsa.
Sufo
nabbabbe leellishinsa. • ‘dargi’ yaanno qaale saleedaho
borreessite rosaano nabbabanno assi.
Nabbanbanni Woyite
• “-nni” sufo ledde qolte nabbanno gede
Rosiisaancho, rosaanno nabbawate
kulinsa.
qixxaabbanno gede assite,
• Badooshshe huwatansa buuxxe togoo
• Ayirritanno qaallanna handaarra marro qaalla kalaqqanno gede assinsa
marro qolte nabbawinsa.
Lawishsha: gulufanni, oofanni
• Qaale naggi assite rosaanote ledo
mitteenni nabbabbe.
Borreessa
Yanna: 10 daqiiqa
• Rosaano lame lame ikkite mimmitinsara
nabbabbanni qarrissanno qaallanna Rosiisaancho:
handaarra marro marro qolte • Woroonni noota 10 qaalla ati
nabbabbanno gede assinsa. nabbabbanna macciishshite
• Jeefoteno, ati niwaawe suwisse borreessitanno gede assinsa.
nabbabbanna rosaano huuriweelo kottete saada baatooshshe
hodhishsha su’minanniha
Huwatote Xa’mo
baadiyye gargadhinanni
Rosiisaancho:
raro charke
• Rosaano niwaawete garinni shalleettete
maaxaana mawuntene
bisi kifilla aana worroonni su’ma misile

Mini Looso 1. goshoosha 6. dimajjate
Rosiisaancho:
2. gulufa 7. shalleette
• Maxxafinsa giddo noota 10 qaalla
rosaanno taashshite minensa wolu 3. bixaala 8. fireene
manni nabbawannansa borreessitanni 4. hodhishshaho 9. tiraafikete
rossiisdhanno gede mini looso uyinsa.
• Loosansa aanino barra buuxi. 5. darginniiti 10. qorophine
4ki Lamala 3ki Barra Gufo Borreessa

Barru Rosi Amado Rosiisaancho:
• Lamalate guulchi ledo xaaddanno qaalla • Rosaano lame lame ikkite shalleettete
borreessa daafira gufo borreessitanno gede kulinsa
• Gufo borreessa • Borreessitanno woyite rosaano wona
umo borreessitu qaalla horoonsidhanno
Qaalla gede kulinsa.
Yanna: 20 daqiiqa • Borreessate qarrantannokki gede
maxaafinsa giddo worroonnita
Rosiisaancho:
massagote qaallanna handaarra
• Hodhishsha yaanno qaali fiche rosaano horoonsidhona.
affinore kultanno gede xa’minsa.
Gufo
• Hodhishshu daafira rosaano affara
Uullate hodhishsi giddo mitte shalleettete.
hasidhannore kultannohe gede
su’minannisehuno loosantino darginniiti.
xa’minsa.
• Konni garinnino su’mase fonekise,
• Hodhishshu ledo xaado afidhinota maawuntene, chayinunna w.k.l,
8 qaalla uyinoonni doyicho giddo Shalleette addi addi bisu kifilla afidhino.
borreessitanno gede assinsa. kurino, goomma, charke, kamanadaara
• Buuxate qarrisannonsari hee’ri ro , agada, kooricha albiidinna badhiidi
lawishshunni xawissanni kaa’linsa. fireenenna w.k.l.
Doyichote ea dandiitanno qaalla Gufo Nabbawanna Buuxa

Rosiisaancho: Lame gaamo borreessitino
tiraafike kottete saada
gufonsa saleedaho borreessitanno gede
shalleette kaameela assite kifilete rosaano ledo gufonsa keenne.
oofa howolo • Baalanti taje borreessantinoro
gulufa horophilla • Horoonsidhino coyifooliishshuwa
Borreessa xabbinoro
• Xe’ino qaalla woy handaarra nooro
Yanna: 20 daqiiqa
rosaanote ledo buuxi.
Borreessate Qixxaawa Hakkunni gedensaanni baalanti rosaano
Rosiisaancho: Rosaano shalleettete gufonsa qolte buuxidhanno gede assi
daafira affinorenna xa kifilete rossinore
Aanchite, gufonsa mimmitinsara
borreessitanno gede xa’minsa. Affinonna
nabbabbanno gede assi.
rossino qaalla baalanta borreessitona.

4ki Lamala 4ki Barra Rosaano Nabbabbanno Niwaawe
• Qoonqo xaadisanna babbada
Nabbawate Albaanni
• Xaadisaano qaalla horoonsi’ra Rosiisaancho,
• Borrote malaatta horoonsi’ra
Rosaano niwaawe sa’u yannara
• Qaalla taashshe borreessa nabbabbinota ikkitino daafira techo
tenne niwaawe lainohunni qaaggannore
Qoonqo Xaadisanna Babbada xa’mitensa qaaggannore kultannohe
Yanna: 10 daqiiqa gede assite nabbawate kakkaayishsha
assi.
Qoonqo Xaadisa
Nabbambanni Woyite
Rosiisaancho:
Rosiisaancho:
• Umo qoonqo ati xaadisse nabbabbe
leellishinsa • umo niwaawe ikkitote xawishshi ledo ati
nabbawinsa.
• Hoodeteno insa ledokki xaadissanni
• hoodete ikkitote xawishshi ledo
rosaanote ledo niwaawe mitteenni
• Jeefoteno, ati qineessitanna calluwinsa nabbabbe.
loossanno gede assinsa. • Aanchite, lame lame ikkite niwaawe
sha llee tte te shalleettete xawishshu ledo mimmitinsara
ii lla nno kki iillannokki
• Jeefoteno, rosaano huuriweelo
baa too shshi se baatooshshise ha’runsitannohe gede assite ati
dar gi nnii ti darginniiti xawishshu ledo niwaawe nabbawinsa.
Huwatote Xa’mo
ho roon si ‘na nni horoonsi’nanni
Rosiisaancho, rosaano niwaawe
Qoonqo Babbada
marro marro qolte nabbabbino daafira
Rosiisaancho: techo niwaawennita cu’mantino hedo
• Umo qaalu giddo noo qoonqo ati giraafetenni xawissanno. Konni daafira
babbadde leellishinsa. umo qaalunni tenne niwaawenni
shallettennire mairicho affinoro xa’minsa
• Hoodete ledokki babbaddanni . Hoodeteno giraafe daftarinsara galchite
wo’naaltanno gede assi. wonshitanno gede assinsa
• Jeefoteno, ati kaa’ltannansa calluwinsa
babbaddanni wo’naaltona bisise kifilere
tiraafikete ti raa fi ke te
su’minannise garire
qorophine qo ro phi ne
iillishshara ii lli shsha ra shalleettennire baatooshshisere
su’minannisehu su ‘mi na nni se hu oonfanni woyiti qorophore
hodhishshaho ho dhi shsha ho

iillishshanno jaddore

Qaalla dandaannohu ayyeeti? Yite xa’minsa,
Yanna: 10 daqiiqa anga kayissuri giddonni lame rosaano
Xaadisaano Qaalla fulte borreessitona. Hasiisanno darga
wortinotanna hoogginota kifilete
Rosiisaancho rosaano xa’mi,
• ‘-nna’ nna ‘woy’ Xaadisaano 1. shallettete bisu kifilla goomma, charkenna
horoonsidhe lame coyifooliishsho kamandaare lawannoreeti.
saleedaho borreessite badooshshensa 2. Hoola maganoho!
leellishinsa.
a. Kottete saada yinanniri farado,harre,
1) bodooshshensa shalleette woy gaangonna gaalaho.
kaameela horonsi’ra dandaatto b. Hoola diroho!
2) Faradunna harre kottete saadaati. c. Hada tininni no !
• Lamenta xaadisaano horoonsidhe d. Hodhishshu dana ayyarenniha, wayi
insano lame lame ikkite coyifooliishsho aanihanna uullanniha yine bandanni.
loossanno gede assinsa. Qaalla Borreessa
• Borreessitino coyifooliishsho fajjonsanni Rosiisaancho:
kifilete nabbabbaanno gede assinsa. • Rosaano Arbete barra lamalate giddo
• Baalante qaalla konni garinni loossanno rossino qaalla giddonni 20 qaalla
gede kaayyo uyinsa. taashshite borreessitanno.
Borreessa • Techo kuri qaalla giddonni 10 qaalla ati
kultannansa taashshite borreessate
Yanna: 10 daqiiqa looso loossanno.
Borrote Malaatta • Konni daafira konni loosira qixaabbanno
Rosiisaancho: gede kultensa qaalla 10 borreessitanno
gede assinsa.
• Taxxeessu malaate( ,) nna darbu Konne barra wo’naaltanno qaalla
malaate(!) saleedaho borreessite
rosaano suudenna su’ma badansa kottete saada baatooshshe
buuxi. hodhishsha su’minannihu
• Lamenta lawishshaho worroonni baadiyye gargadihinani
coyifooliishsho saleedaho borreessite raro charke
hasiisanno malaate fule wora maaxaana mawuntene
4ki Lamala 5ki Barra looso mucci assitannonna suwisse

Barru Rosi Amado nabbabbanno barra ikkinohura qoonqo
• Marrote roso saleedaho borreessite xaadisse
nabbabbanno gede assinsa
sha llee tte te shalleettete
Yanna: 10 daqiiqa
Qoonqo Xaadisa ii lla nno kki iillannokki
Rosiisaancho: baa too shshi se baatooshshise

dar gi nnii ti darginniiti
Rosaano tenne lamalara rossinota
qoonqo xaadisatenni qaalla kalaqate ho ron si ‘na nni horonsi’nanni

Qoonqo Babbada Qaalla
Rosaano tenne lamalara rossinota Yanna: 10 daqiiqa
qoonqo babbadate roso boowirsidhanno
Rosu Qaalla
barra ikkinohura tenne qaalla babbadde
nabbabbanno gede assinsa • Rosaano tenne lamala giddo rossinota
Qaalla: tirafikete iillishshara
horoonsidhanno gede agarranni.
hodhi shshaho qorophine
• Konni daafira tenne qaalla horoonsidhe
su’minannisehu coyifooliishsho loossanno gede assinsa.
Sufo Rosu Qaalla
Rosiisaancho: Insano
woyiteno
Tenne lamalara rossinota ‘–nni’ sufo marro
qolte rosse boowirsidhanno daafira –nni sufo kurino
afidhino qaalla dirte saleedaho borreessite lowohunni
qaalenna sufo baddanno gede assi.
konni daafira
Daronni, giiranni, giggilanni, sholoolaasinunni,
agarooshshu gawajjonni, boshshanni
Boreessa
Yanna: 10 daqiiqa
Yanna: 10 daqiiqa
Qaalla Borreessa
Niwaawe Marro Qole Nabbawa Rosiisaancho, rosaanno maxaafinsara noota
Rosiisaancho: 10 qaallanna ati kultannansa daftarinsara
borreessituta 10 qaalla xaphoomunni 20 qaalla
• Umo ati balaxxe nabbabbe lawishsha taashshite boreessitanno gede kaa’linsa.
ikkinsa.
Borro
• Rosaano mommodditukkinni
mimmitinsara nabbabbanno gede Rosiisaancho:
assinsa. Rosaano tenne lamala giddi rossino qaalla
Maatto Coyi’ra horoonsidhe uminsanni lame coyifooliishsho
borreessitanno gede assinsa.
Rosiisaancho:
Tenne qaalla saleedu aane borreessinsa
• Konne roso rosiisate balaxe qixxaawo
assa hasiissanno . konni daafira, mitte kotte saada insano
maatto balaxxe hedde qixxaabbe kifile hodhishsha kurino
maritto/ahu gedenesaani rosaanote
macciishshsitanno gede assite ikkitote kooricha konni daafira
aante agarte maatto kulinsa.
fireene -nna
• Kulitto/ahu gedensaanni hatte aante
dimajjate woy
agarte 2-3 rosaano geeshshi qolte
kultannohe gede assi. goshoosha ikkollana

5ki Lamala Roso
Lamalate Rosi Mixo
• Macciishshitino niwaawe amado qaalunni • Rosu qaalla horoonsidhe coyifooliishsho

coyidhanno loossanno.
• Qoonqo xaadisse kalaqqino qaalla • Sufo horoonsidhe qaalla kalaqqanno.
nabbabbanno. • Coyifooliishsho giddo borrote malaatta
• Qaalu giddo noo qoonquwa babbaddanno. garunni horoonsidhanno.
• Nabbabbino niwaawe amado borrotenni
xawissanno.

Nabbambanni Woyite
5 Lamala Umi Barra
ki
Rosiisaancho:
• Rosaano heddu hedonna niwaawete
Barru Rosi Amado
amado xaadasenna hoogase buuxi.
• Niwaawe macciishsha Qolteno macciishshitanno gede
• Qoonqo xaadise qaalla kalaqa kultensa niwaawe suutunni nabbawinsa.
• Niwaawe nabbawa • Nabbawatta/o woyite mereeroho taxxi
• Niwaawete amado borreessa yitanni aane daannori maati? yitanni
xa’minsa.
• Nabbawatto/a woyite kifilete miteekkite
macciishshate mitiimma noonsa
Yanna: 10 daqiiqa
rosaano heedhuro qarrantannokki gede
Nabbawate Albaanni Fooshu Hedo
qoonqokki insa macciishsha dandiitanno
• Niwaawete umonna misile maxaafinsa deerrinni nabbawinsa.
giddo noota la’anno gede assite Harrete Amadooshshe
niwaawe marichire coyidhanno yite
heddannoro xa’minsa. Gobbankera bacu hodhishshu dani no.
Insano, baattote aani hodhishsha, ayyarete
• Aanteteno, woroonni noota qara qaalla hodhishshanna wayi aani hodhishsha
fiche ledonsa hasaawi. yinannireeti.
• Qara Qaallano: hodhishsha, harricho, Baattote aani hodhishsha yinanniri giddo
horo, uduunne, deerriweelo, hogowo mittu harrichoho. Harrichu budu hodhishshu
• Misiletenni niwaawete uminna qara dani giddo mittoho. Harrichu kottete saadaati.
qaallanni ka’e niwaawennire heddinore Harrichu babbaxxinore dargunni darga
daftarinsara borreessitanno gede hodhisate kaa’lanno. Qoleno, eote buicho
kulinsa. ikkatenni mannaho jawa horo aanna la’nanni.
• Heddinori giddonni gama kultannohe Hodhishsha lainohunni albi yannanni kayisse

gede assite 3 coyifooliishsho saleedaho xa hee’noommo yanna geeshsha uyitanni noo
borreessi. horo baasata ikkase huwata dandiinanni. Albi

manni mittu bayichinni wole bayicho ha’ranno Dawaro
yannara uduunneno ikko gide harrete hogowe
adhe ha’ranno. Xaa yannarano la’nummoro 1. Sasu danihu
harre uduunne hodhisi’rate uyitanni noo horo 2. Babbaxxinore dargunni darga hodhisatenna
majjate dikkitino. Hattoonni, katammateno eote bue ikkite kaa’litanno.
ikko baadiyyete haqqu gaare loonseenna lowo
3. Albi yannara addi addi hogowo badhete
uduunne mitte higge haadhe hodhissanna
hogonbanni. Xaa yannara kayinni
la’nanni. Konninni horo uyitanni leeltanno.
badhetenna haqqu gaare uduunne ikko
Ikkollana, xaa yannara harrete aana haammatu wolere goshooshshanni hadhanno.
qarri iillanni leellanno. Harre lowo horo
4. Baalinke lowo qorowo assa noonke.
uyiturono, mannu garunni horoonsi’ra
didandiino. Qooxeessaho la’neemmo garinni Qoonqo Xaadisa
harre deerriweelo hogowo hogowantanno. Yanna: 10 daqiiqa
Ganama hasiissannokkirinni ganantanno. Rosiisaancho:
Qoleno, harre ganamate batinyinninna bikku
aleenni ikkitino hogowamanni badhensa • ‘Gaa ma ma nno hu’
ta’anno. yitanno qoonquwa saleedu aana
borreessite ledokki mitte mittenta
Wole harrete aana iillitanno gawajjo kayinni, qoonqo nabbabbanno gede assinsa.
ikkado sagale afi’ra hoogatenna injiitinokki Nabbabbinanni woyite mitte mittenta
doogo ha’ratenni lekka hiiqqamate.
qoonqo qubbichunni kisi.
Konne harrete qarra lainohunni babbaxxitino • Aantete qaale ledokki mitteenni
wodho fultanni leeltanno. Ikkollana, loosu
nabbabbanno gede kulinsa. Tenne
aana hossanni dileeltanno. Konni daafira,
yannara qaale mitteenni qubbichunni
baalunku tenne huwante harrete lowo
kisi.
qorowo assa hasiissanno.
• Hoodeteno ati mitte mittenta qoonqo
Huwatote Xa’mo kissanna insa nabbabbanno gede
Rosiisaancho: kulinsa.
• Macciishshate albiidi hedonna • Aanchite, qaale mitteenni ati
niwaawete amado xaaddinota ikkasenna qubbichunni kissanna nabbabbanno
hoogase xa’minsa gede assinsa.
• Niwaawete garinni rosaano xa’mo • Baalanta qaalla konni garinni loosiisinsa.
dawarate injaannonsa gede
fa ra shshu wii nni farashshuwiinni
qixxaabbanno gede assitensa umi xa’mo
nabbawannoha /nabbabbannota xa’mi. gu lu fa nni gulufanni
• Anga kayissinori giddonni mittu ho dhi sa nno hu hodhisannohu
nabbawanno gede assite hattenne dan daa nno ho dandaannoho
xa’mora dawaro qola dandiitannorira
kaayyo uyi.
Yanna: 15 daqiiqa
• Konni garinni baalanta xa’muwara
dawaro qoltanno gede assinsa. Nabbawate Albaanni Fooshu Hedo
Rosaanote maxaafi aana noo • Maxaafinsa giddo niwaawete umo
xa’muwa: la’e niwaawe marichire coyidhannoro
1. Hodhishshu meu danihu no? kultannohe gede xa’minsa.
2. Manchi beettira harre uyitanno horo xawisi. • Qolteno misile la’e maricho qummi
assitannonsaro xa’minsa.
3. Harre albi waronna xaa yannara uyitanno
horo badooshshese kuli. • Maxaafinsa giddo nooti qara qaalla
maricho kultannonsaro xa’minsa
4. Harrete hiitoo qorowo assa hasiissanno?

Qara qaalla: farado, kottete saada, gulufa, addi uduunni hasiisanno. Hakkuno: koora,
maaxaana sanga. gilaassa, fuulo, bixaalanna w.k.l. Kuni aleenni
kulliri uduunne farashshunni dargunni darga
• Tenne qaalla ficheno ledonsa hasaawi. hodhinsanni yannara lowo horo aannoreeti.
• Niwaawennire heddino hedo Huwatote Xa’mo
3 coyifooliishso daftarinsara
borreessitanno gede assinsa. • Niwaawe nabbawate albaanni
heddu hedonna niwaawete amado
• Hedonsa giddonni 3 coyifooliishsho xaaddinotanna xaaddinokkita rosaano
saleedaho borreessinsa. xa’minsa.
Nabbambanni Woyite • Huwatote xa’mo giddonni umita
• Niwaawe umo insa nabbabbanno gede nabbawannoha xa’mite nabbabbanno
assinsa. gede assi.
• Aanchite, ati lawishsha ikkite • “Tenne xa’mo dawaro noowa

nabbawinsa. kulannoehu ayeeti” yite xa’mi.
• Hoodete lame lame ikkite mimmitinsara • Kulihe/tuhe dawaro gara ikkasenna

nabbabbona. hoogase rosaano xa’minsa.
• Jeefoteno, baalunku macciishshitanni • Baalanta xa’mo konni garinni loossanno

illetenni huuriweelo ha’runsitannahe ati gede assinsa.
nabbawinsa. Rosaanote maxaafi aana noo
xa’muwa
Farado
1. Hogowi farashshinna gulufi farashshi
Faradu kottete saadaati. Gaamamannohuno
badooshshi maati?
mini saada giddooti. Faradu gottiima hojja
afi’rino. Haxote shuru noosi. Qoleno addi addi 2. Budu adhammera gulunfanni
kuulla bisisi aana afi’rara dandaanno. farashshira mayi hasiisanno?
Faradu hodhishshaho horoonsi’nanni kottete 3. Faradu harretewiinni baxxannohu
saada giddo mittoho. Hodhisannohuno addi mayinniiti?
addi uduunne dargunni darga massatenniiti.
Faradu hodhisannohu uduunne calla 4. Qarqari’nera hodhishshaho roore
ikkikkinni mannu gulufe dargunni darga ha’ra horoonsi’nanniri maati?
dandaannoho. Kuri lamenka uyitanno horo
Taalote yine hendanni dawaro:
garinni hogowunna gulufi farashsho yine
lamewa gaammanni. 1. Hogowu farashsho maaxaanaho yiniro
gulufiha sangaho yinanni
Hogowi farashshi gulunfanni farashshiwiinni
baxxanno. Hogowu farashsho maaxaana 2. Kooru, fuulo, bixaalu, gilaasenna w.k.l.
yinanni. Isirano addi addi uduunni hasiisanno.
Hakkuno raro, hogowu siiwonna qarqaawu 3. Harre uduunne hogowate calla ikkitanna
siiwo yinannireeti. faradu kayinni gulufatenna uduunne
hogowate kaa’lanno.
Gulunfanni farashsho sanga yinanni. Sangu
farashshi manna dargunni darga hodhisanno 4. 4ki xa’mora dawaro ikkitannore
yannara jawaate iillishate aleenni budu qarqarinsa garini dawartannohura
adhamme yannara aanno horo dimajjate. yitannore haadhanni taashshinsa.
Tenne yannara horoonsi’nannihuno addi

5ki Lamala 2ki Barra Nabbambanni Woyite
Barru Rosi Amado Rosaano nabbawate qixxaabbanno gede
• Qaalu giddo noo qoonqo babbada assite,
• Rosu qaalla huwata • Ayirritanno qaallanna handaarra marro
• Qaalla macciishshe borreessa marro qolte nabbabbe lawishsha ikkinsa.
• Sufo horoonsi’re qaalla kalaqa • Qaale naggi assite rosaanote ledo
mitteenni nabbabbe.
Qoonquwa Xaadisanna Babbada • Rosaano lame lame ikkite mimmitinsara
Yanna: 10 daqiiqa nabbabbanni qarrissanno qaallanna
handaarra marro marro qolte
Qoonqo Babbada nabbabbanno gede assinsa.
• ‘ hasiisanno’ yaanno qaale saleedaho
• Jeefoteno, ati niwaawe suwisse
borreessite rosaano umo qaale
mitteenni ledokki nabbabbanno gede
assinsa.
• Aantete qaalu giddo noo qoonqo mitte
Huwatote Xa’mo
mittenta babbadde ledokki nabbabbanno • Rosaano maxaafinsa giddo noo misile
gede xa’minsa. daftarinsara galchitanno gede kulinsa.
• Nabbabbanno woyite mitte mittenta • Lame lame ikkite gulufi faradi uduunni
qaalu giddo noo qoonqo qubbichunni su’ma mimmitoho kultanno gede
kissanni kaa’linsa. assinsa
• Hoodete qaale mitteenninna calluwinsa Jeefoteno, daftarinsara loossu misile giddo
nabbabbanno gede assinsa. uduunnu su’ma annu annunku borreessitanno
• Hakkunni gedensaannino mitte mittenta gede kulinsa.
qaalu giddo noo qoonqo ati qubichunni
kissanna calluwinsa nabbabbona.
(Baalanta qaalla konni garinni koora gilaase
loosiisinsa.)
hodhisannohuno→ ho dhi sa nno hu no
hogowunna → ho go wu nna Gulufi Farashshi
maaxaanaho → maa xaa na ho Uduunne
horoonsi’nanni → ho roon si ‘na nni

fuulo bixaala
Yanna: 10 daqiiqa
Rosiisaancho: Qaalla
• Tenne niwaawe umi barra nabbabbinota Yanna: 10 daqiiqa
ikkitinohura niwaawete umonna Rosu Qaalla
misile la’e niwaawennire qaaggannore Rosiisaancho:
xa’minsa.
• Umo rosaanote ledo maxaafinsa giddo
noo qaalla fiche nabbabbanno gede assi.

• Mitto qaale lawishshaho ikkannonsa Borreessa
gede coyifooliishsho loosse leellishinsa. Yanna: 10 daqiiqa
• Aanchite, gaamotenni tenne qaalla Qaalla Taashshe Borreessa
horoonsidhe coyifooliishsho loossanno Rosiisaancho:
gede assinsa,
• ‘Woroonni noota 10 qaalla saleedaho
• 2-3 gaamo loossino coyifooliishsho borreessitensa daftarinsara galchitanno
giddonni ka’e kifilete nabbabbanno gede gede assi.
assinsa.
ikkollana horoonsi’nanni
Sufo gulufanni farashshuwiinni
Rosiisaancho:
qoleno dandaannoho
• ‘dargu’ yaanno qaale adhite qaale naggi hasiisanno maxaana
assite nabbawinsa. gaamamannohuno
• ‘-nni’ sufo aanaho ledde qaale ledokki Tenne qaalla ati nabbabbannansa taashshite
nabbabbanno gede xa’minsa, borreessate wo’naaltanno gede assins
• Qaalu aana daggu soorro kultanno gede Mini Looso
xa’minsa. Rosiisaancho:
• Badooshshe buuxxuhu gedensaanni • Maxaafinsa giddo noore 10 qaalla
‘-nni’ sufo adhitanno qaalla rosaano taashshite minensa wolu
niwaawensa giddonninna gobbaanni manni nabbawannansa borreessitanni
hasse boorreessitanno gede assinsa. rosiisidhanno gede mini looso uyinsa.
dargunni farashshinni • Loosansa aanino barra buuxi.
hodhisanni hogowunni hodhishsha deerriweelo sanga
gulufanni harricho hogowu koora
horo ganama fuulo
uduunne

• Konnirano umo, “hodhishshu ledo xaado
Barru Rosi Amado afidhino qaalla affinoonniri hiikkuriiti?”
• Lamalate rosi umi ledo xaaddanno qaalla Yite xa’minsa.
borreessa • Aanteteno, ‘‘hodhishsha lainohunni
• Gufo borreessa affinara hasidhinoonniri maati?’’ yite
xa’minsa.
Qaalla • Jeefoteno, “ hodhishsha lainohunni
Yanna: 20 daqiiqa rossiniri maati?” yite xa’mitanni batinye
qaalla shaete giddo borreessitanno
Rosiisaancho:
gede kaa’linsa.
• Rosaano maxaafinsara noo shae Borreessitara dandiitanno qaalla:
daftarinsara borreessitanno gede
kulinsa. howolo ooffaancho
Bajaaje shalleette
• Gaamotenni ofoltanno gede assite
‘Hodhishsha’ lainohunni affinore, affara horophilla baawura
hasidhannorenna kifilete rossinore oofa hogowo
qixxeessinoonni shae garinni daftarinsa baawuru doogo kaameela
aana borreessitanno gede kulinsa. xexxerrisa jette

Rosaano wonshitanno shae massagote qaallanna handaarra
horoonsidhona.
Affinara
Affinoonnire Rossinoonnire
hasidhinannire Gufote lawishsha
Faradu kottete saadaati.
Gaamantannohuno mini saada
Borro
yineennaati. Horonsano gulufatenna
Yanna: 20 daqiiqa hogophateeti. Hodhisannohu
Rosiisaancho: mannanna uduunne dargunni darga
qolatenniiti. Uyitanno horo garinni farado
• Rosaanno farado lainohunni gufo
hogowunnihanna gulufi farashsho yine
borreessitanno daafira konni loosira
lamewa gaammanni.
qixxaawo assitanno gede kulinsa.
Konnirano faradu ledo xaado afidhino Gufo Nabbawanna Buuxa
qaalla lame lame ikkite borreessitanno
gede xa’minsa. Rosiisaancho:
• Tenne qaalla gufo borreessitanno woyite • Lame gaamo borreessitino gufo
horoonsidhannota ikkitinota qummi saleedaho borreessitanno gede assite
assinsa. gufonsa keeni.
Gufo Borreessa
1. Baalanti taje borreessantinoro.
Rosiisaancho:
2. Horoonsidhino coyifooliishshuwa
Rosaano lame lame ikkite ‘Farado’ Xabbinoro
yaanno uminni gufo borreessitanno
gede kulinsa. 3. Xe’ino qaalla woy handaarra nooro
rosaanote ledo buuxxe.
Borreessitanno woyite wona
umo xinqite borreessitu qaalla • Hakkunni gedensaanni baalanti rosaano
horoonsidhona. gufonsa qolte buuxidhanno gede assi.
Borreessate qarrantannokki gede • Aanchite, gufonsa mimmitinsara
maxaafinsa giddo worroonnita nabbabbanno gede assi.
5ki Lamala 4ki Barra • Jeefoteno, ati qineessitanna calluwinsa

Barru Rosi Amado loossanno gede assinsa.
• Qoonqo xaadisanna babbada 1. ho roon si ‘na nni→horoonsi’nanni
• Xaadisaano qaalla horoonsi’ra 2. maa xaa na ho → maaxaanaho
• Borrote malaatta horoonsi’ra 3. ho go wu nna → hogowunna
• Qaalla taashshe borreessa 4. ho dhi sa nno hu no →hodhisannohuno
5. ha sii sa nno → hasiisanno
Qoonqo Xaadisa Qoonqo babbada
Yanna: 10 daqiiqa
Rosiisaancho: Rosiisaancho:
• Umo qoonqo ati xaadisse nabbabbe • Umo qaalu giddo noo qoonqo ati
leellishinsa. babbadde leellishinsa
• Hoodete insano ledokki xaadissanni • Hoodete ledokki babbaddanni
nabbabbanno gede assinsa. wo’naaltanno gede assi

• Jeefoteno, ati kaa’litannansa calluwinsa • Hoodete ikkitote xawishshi ledo rosaano
babbaddanni wo’naaltona ledokki nabbabbanno gede assi.
1. dandaannoho → dan daa nno ho • Aanchite, lame lame ikkite niwaawe
2. hodhisannohu → ho dhi sa nno hu xawishshu ledo mimmitinsara
3. farashshuwiinni → fa ra shshu wii nni nabbabbanno gede assinsa.
4. gaamamannohu → ga ma ma nno hu • Jeefoteno, rosaano huuriweelo
5. gulufanni → gu lu fa nni ha’runsitannohe gede assite ati
xawishshu ledo niwaawe nabbawinsa
6. qarqaawa → qar qaa wa
Rosaano Nabbabbanno Niwaawe Huwatote Xa’mo
Yanna: 10 daqiiqa • Rosaano sa’u lamalara rossuta
Nabbawate Albaanni Fooshu Hedo ‘shalleette’ yitannotanna tenne lamalata
‘farado’ yitanno niwaawere heddanno
Rosaano niwaawe sa’u yannara nabbabbinota gede qaagiisinsa.
ikkitino daafira techo niwaawete umonna
misile la’e tenne niwaawere maricho • Aanchite, misile daftarinsara kayissanno
qaaggannoro xa’minsa. gede kulinsa.
Nabbambanni Woyite • Lame lame ikkite hasiissanno
Rosiisaancho: qaallanni shalleettennire calla, lamenta
xaadisannore, faradunnire wonshitanno
• Umo niwaawe ikkitote xawishshi ledo gede kulinsa.
ati taashshite nabbawinsa.
Shalleete Xaadisannonsare Farado
Mannu loosinote kalaqamu eltooti

hayisso di’’ittanno hodhishshaho
ikkansa, horo hayisso itanno
siwiilunni loosantinote gogunna maalu nossi
roore yanna mannalla noonsareeti
roore yanna uduunnenna manna
hogobbanno goommu haa’ranno - shoole
noose mittu gulufanno
- dodanno lekka noosi lubbo
- lame lekka noose noosi.
- lubbo dinose
Qaalla • Hoodeteno lame lame ikkite gattino

Yanna: 10 daqiiqa Xaadisaano qaalla horoonsidhe
coyifooliishsho loossanno gede assinsa.
Xaadisaano Qaalla
• 2-3 gaamo geeshshi fajjonsanni kifilete
• Umo ‘ikkikkinni’ yaanno amadisiisaancho coyifooliishshonsa nabbabbanno gede
horoonsidhe coyifooliishsho loosse xa’minsa.
leellishinsa.
• Wolootu rosaano nabbabbu
• Aantete insano konne horoonsidhe coyifooliishshonsara hedo uyitanno gede
coyifooliishsho loossanno gede kulinsa. xa’minsa

Borreessa c. Gulufate ikkanno farashsho su’masi
mayinanni?
Yanna: 10 daqiiqa
d. Hoola yanna ma doda doddanno!
Borrote Malaatta
Rosiisaancho Qaalla Taashshe borreessa
Rosiisaancho, rosaano konni rosi jeefora
• Lawishshaho worroonni
20 qaalla taashshite borreessitanno rosi
coyifooliishshuwa saleedaho
noonsa. Tenne qaalla, giddonni 10 qaalla ati
borreessinsa.
kultannansa borreessitanno. Konni daafira
• Lamenta bado badotenni nabbabbanno borreessate qixxaabbanno gede kultensa
gede assite lamente badooshshe qixxaawansa buuxittoro/ttaro qaalla ati
kultannohe gede xa’minsa. kultannansa borreessitona.
• Shoolenka hasiisanno malaate garunni Konne barra wo’naaltaanno qaalla:
wortanno gede xa’minsa.
ikkollana qoleno
• Wolootu rosaano nabbabbu
coyifooliishshonsara hedo uyitanno gede dandaannoho farashshiwiinni
xa’minsa maaxaana hogowunna
a. Ati me’’e kifile rosaanchooti? gaamamannohuni gulufanni
b. Hoola beetto maxumaati! hasiisanno horoonsi’nanni
5ki Lamala 5ki Barra Qoonqo babbada

Barru Rosi Amado
Rosiisaancho: rosaano tenne lamalara
• Marrote Roso rossinota qoonqo babbadate roso
boowirsidhanno barra ikkinohura tenne qaalla
Qoonqo Xaadisa babbadde nabbabbanno gede assinsa.
Yanna: 10 daqiiqa Qaalla
Rosiisaancho, rosaano tenne lamalara hasiisanno maaxaana
rossinoha qoonqo xaadisate looso hodhisannohuno horoonsi’nanni
mucci assitanno barra ikkinohura hogowunna
qoonqo saleedaho borreessite xaadisse Sufo
taashshite nabbabbanno gede assinsa. Rosiisaancho
Tenne qoonquwa lame lame ikkite
xaadisse taashshite nabbabburo • Tenne lamalara rossinota –nni sufo
danchaho. afidhino qaalla saleedaho borreessinsa.
• Rosaano bado badotenni dagge qaallate
1. gaa ma ma nno hu→ gaamamannohu giddonni sufo xuruurunni malaatisse
2. fa ra shshu wii nni → farashshuwiinni leellishshanno gede assinsa.
• Malaatisse ka’e sufonniha su’ma
3. gu lu fa nni → gulufanni kultanno gede xa’minsa.
4. ho dhi sa nno hu → hodhisannohu • Hoodeteno qaale gudissenni
nabbabbona.
5. dan daa nno ho→ dandaannoho
• Qaalla darginni, gulufanni, oofanni

Rosaano Nabbabbanno Niwaawe Borreessa
Niwaawe Marro Qole Nabbawa Qaalla Borreessa
Rosiisaancho:
Rosiisaancho, rosaano 20 qaalla ati
• Umo ati niwaawe qoonqo naggi assite
kultannansa daftarinsara taashshite
nabbawinsa.
borreessatenni wo’naaltona.
• Aanchite, rosaano bado badotenni mitte
mitte coyifooliishsho nabbabbanno gede Borro
kaayyo uyinsa. Rosiisaancho:
Nabbambanni Woyite
• Rosaano annu annunni mitte gufo
Rosiisaancho: borreessate qixxaabbanno gede kulinsa.
• Mine mitte maatto rosicho aa
• Borreessitanno woyite tenne lamala
dandiitannota qixxaabbe marte
giddo rossino qaalla horoonsidhanno
rosaanote hatte maatto kulinsa.
gede kulinsa.
• Rosaano gaamotenni ofolte
• Borronsa umo insa doodhitanno gede
macciishshitu maattonni afidhu rosichi
maatiro hasaabbanno gede assinsa. ikkeenna ‘farado’ yitanno borro gedeeta
ikkituro dancha ikkino daafira hattoota
• Hasaabbuhu gedenoonni bado borreessitanno gede kulinsa.
badotenni maattote sokka kultannohe
gede assinsa. . • Kuri qaallano horoonsidhanno gede
saleedaho borreessinsa.
Rosu Qaalla
Yanna: 10 daqiiqa hodhishsha gaamama
qoleno horo
Rosiisaancho
hogowo ikkollana
• Rosaano tenne lamala giddo rossinota
uduunne hodhisa
rosu qaalla techo boowirino garinni
horoonsidhanno gede agarranni. insano gulufa
hasiisanno konni daafira
• Konni daafira, tenne qaalla horoonsidhe
qoleno konni daafira
ikkollana insano

6ki Lamala Roso
Lamalate Rosi Mixo
• Macciishshitino niwaawe amado qaalunni • Rosu qaalla horoonsidhe coyifooliishsho

• Qoonqo xaadisse kalaqqino qaalla • Sufo horoonsidhe qaalla kalaqqanno.
nabbabbano. • Coyifooliishsho giddo borrote malaatta
• Qaalu giddo noo qoonquwa babbaddanno. garunni horoonsidhanno.
• Nabbabbino niwaawe amado borrotenni • Xaadisaano qaalla horoonsidhe
xawissanno. coyifooliishsho loossanno.
Nabbambanni Woyite
6 Lamala Umi Barra
ki
Rosiisaancho:
• Rosaano seekkite macciishshitanno
Barru Rosi Amado
gede kultensa niwaawe suutunni
• Niwaawe macciishsha nabbawinsa.
• Qoonqo xaadise qaalla kalaqa • Nabbawatta/o woyite mereeroho taxxi
• Niwaawe nabbawa yitanni anne daannori maatiro heddanno
gede xa’minsa.
• Niwaawete amado borreessa
• Nabbawatto/a woyite kifilete miteekkite
macciishshate mitiimma noonsa
Macciishshinanni Niwaawe rosaano heedhuro qarrantannokki gede
Yanna: 15 daqiiqa qoonqokki insa macciishsha dandiitanno
deerrinni bikkite nabbawinsa.
Hodhishshu Qarra
Rosiisaancho,
Hodhishshu manchi beetti umosi ikko addi
• Niwaawete umo, misilenna qara qaalla addi uduunne dargunni darga hodhisate
la’e niwaawennire heddinore kultannohe kaa’lanno. Konne injeessateno xaa yannara
mangistenna dagoomu hodhishshaho
gede xa’minsa.
ikkitanno doogo qineessanni leellanno.
• Qara qaalla fiche ledonsa baddanni
Hodhishshu qarra tirate lowo sharro
hasaawi.
assinoonni. Ikkollana, mitu mitu baadiyyete
Qara qaalla: rere, kaameelaancho qarqarira mitiinsannilla no. Kuri giddonni
loosi’nannire, diinaggensawa mittu, Lokka Abbaayyu Alatta Sooddote
ollaati. Konni qarqarira hee’ranno manni aana
• Niwaawennire heddinore daftarinsara doogote injo hooga baca qarra iillishshanni
borreessitanno gede kulinsa. keeshshitino. Kuri giddonni umihu, jajjabbu
• Hedonsa giddonni 3 coyifooliishsho ikko qaaqquullu xissamironna meyaati ilate
gamaa’mituro hakimete minira massate rere
geeshsha saleedaho borreessi.
horoonsi’ranno. Layinkihu, loosi’noonnire

dikko massi’rate, rosaano rosu minira Qoonqo Xaadisanna Babbada
ha’ratenna aju ikko akkalu hasi’no haja
Yanna: 10 daqiiqa
yannate xaadate baca qarra iillishshanno.
Konni qarrinni kainohunni, olluu daga konne Qoonqo Xaadisa
qarra tidhate amaalantu. Hakkiinni qolte, Rosiisaancho:
woradu doogote loosi ogeessa aannonsa
gede xa’midhu. Olluu manni kayinni • Uyinoonni qaalla giddonni mitto qaale
wolqansanni kaa’lante loosate sumuu haadhe qaalu giddo noo qoonqo mitte
yitu. Aanteteno, sumuu yitino garinni mittenta, kissanni nabbabbanno gede
kaameelaancho doogo biifisse loosu. xa’minsa.
Hakkunni gedensaann albaanni noohu
• Mitte mittenta qoonqo nabbabbuhu
doogote qarri fuli. Qoleno, Itiyophiyu
fayyimate ministerenni woraddate uyinoonni gedensaanni qaale mitteenni kisse
kaameelinni, meyaati ilate gamaa’mituro nabbabbanno gede xa’minsa.
doogote mitiimma nookkiha hakkimete rahote • Lame lame ikkite umo qoonqo mitte
iillinshanna leellanno.
mittenta nabbabbe hoodete qaale
Xaphoomunni, aleenni kullihu doogote mitteenni nabbabbanni wo’naaltanno
qarri Alatta Sooddote olliinni dagate gede assinsa.
mittimmanninna mangistete irkishshinni
albinsa mitiimma gattu. • Baalanta qoonqo konni garinni rossanno
gede assina.
Huwatote Xa’mo
1. in jee ssa te → injeessate
Rosiisaancho
• Macciishshate albiidi hedonsanna 2. re re te nnii ti → reretenniiti
macciishshitu niwaawe amado 3. mi tii ‘ma nni lla → mitii’mannilla
xaaddinotanna xaaddinokkita ikkase
xa’minsa. 4. lee lla nno hu no → leellannohuno
• Rosaano gaamotenni ofoltanno gede 5. dii na ggen sa wa → diinaggensawa
assite niwaawete garinni doogote
hoongenni iillino qarri maatironna Rosaano Nabbabbanno Niwaawe
qarra tidhate assinoonniri maatiro
Yanna: 15 daqiiqa
hasaabbanno gede assinsa.
• Aanchite, misile daftarinsara borreessite Nabbawate Albaanni Fooshu Hedo
annu annunni wonshitanno gede Rosiisaancho:
assinsa.
Qarra Tiro • Maxaafinsa giddo nooha niwaawete
umo, misilenna qara qaalla la’e niwaawe
ilanno meento woradu ogeessa mayinnire coyidhannoro kultannohe
hakimete mine xa’ma gede xa’minsa.
massinanni olluu manni • Qara qaalla fiche rosaanote ledo
gari hooga.  wolqansanni loosate
hasaawi.
hasi’noonniwa sumuu yaa
yannate iilla hooga. Qara qaalla: uullate aana, hodhishsha,
- kaameelaancho
baadiyyete, injeessate, reretenni, kaameelu.
biifise loose fushsha
• Heddino hedo lainohunni 3
coyifooliishsho daftarinsara
• 3-4 rosaano geeshshi mitu qarra kulturo
barreessitona.
mitu tiro kultanno gede assinsaa.

Nabbambanni Woyite Goofimarchoho, doogote loosamanni
shiimunnino ikkiro albinsa qarri fuleenna
Rosiisaancho:
hodhishsha afi’ra dandiitino. Xaphoomaho
• Niwaawe umo insa nabbabbona. dagoomu mittimma ayee qarrinni fulate wolqa
ikkinnota huwantoommo.
nabbawinsa. Huwatote Xa’mo
• Hoodete lame lame ikkite mimmitinsara Rosiisaancho:
nabbabbona
• Niwaawe nabbawate albaanni
• Jeefoteno, baalunku macciishshitanni
heddu hedonna niwaawete amado
illetenni huuriweelo ha’runsitannahe ati
xaaddinotanna xaaddinokkita rosaano
nabbawinsa. xa’minsa.
Hodhishsha • Huwatote xa’mo giddonni umita
nabbawannoha xa’mite nabbabbanno
Hodhishshu uullate aana manchi beettira
gede assi.
hasiisannori giddo mittoho. Hodhishshu
mannu umosi ikko addi addi uduunne • Huwatote xa’mo giddonni umi xa’mo
dargunni darga hodhisate kaa’lanno. dawaro noowa leellishshannohe gede
xa’minsa.
Addi addi hodhishshuwa giddo roore
manchi beettira kaa’lo aannohu uullate aani • Kultuhe dawaro gara ikkasenna hoogase
hodhishshaati. Tenne yannara mangiste rosaano xa’minsa.
ikko dagoomu uullate hodhishsha injeessate
• Baalanta xa’mo konni garinni loossona
lowo sharro assitanni no. Ikkollana, baalunku
baadiyyete olliinni qarru digoofino. Xa’muwa
Babbaxxitino woraddara baadiyyete 1. Baadiyyete mannaho roorunni kaa’lo
olliira daga hodhishshu qarrinni addinta aanni noo hodhishshi hiikkonneeti?
mitii’mannilla no. Kaameelu doogo olliinsara
2. Hodhishshu hoongi abbanno qarri maa
ea hooggeenna lowonta qarramino ollii
maati?
no. Konni ollii su’mino Awaayye Qaraaro
yinanniho. Leellannohuno Sidaamu Zoone 3. Awaayye ollii manni sumuu yee
giddo Booni gaangaawi woradiraati. doogo loosi’ra hogoommero iillansara
dandaannori maati?
Konni olliira heedhanno daga umihunni
jajjabbunna qaaqquullu dhiwamiro, 4. Awaayye Qaraarote olliinni wole daga
layinkihunni meentu ilate gamaa’miro adha dandiitanno rosichi maati?
hakimete minira adhe massi’rannohu
reretenniiti. Qoleno, loosi’norenna addi Dawaro
addire dikko adhe fulate, diinaggensawa 1. Uullate aani hodhishshaati.
yannate iillate, rosaano rosu minira yannate
iillate hodhishshu qarrinni jaddo qarrantanni 2. Kaameelu doogootinna kameelaho.
heedhanno.
3. Dhiwaminohanna iltannota hakimete
Barrunni mitto barra, konni qarrinni massinanni gari hooga, loonsoonnire
fulate qarqaru manni amaalami. Woradu dikko adhine fullanni doogo hooga, w.k.l.
gashshooti doogote loosi ogeessa eennansa 4. Mannu qarrasi mimmitu ledo amadame
wolqansanni doogo unte fushshidhu. tidha dandaannota, hattono rosaano
Tenne doogono qarqarinsanni faffe noo wole dawarono qoltannona haa’rinsa.
jawa kaameelu doogo ledo xaadissu.

6ki Lamala 2ki Barra misile la’e niwaawennire qaaggannore
Barru Rosi Amado xa’minsa.
• Qaalu giddo noo qoonqo babbada • Ayirritannonsa qaallanna handaarra
• Qaalla macciishshe borreessa Nabbambanni Woyite
• Sufo horoonsi’re qaalla kalaqa Rosiisancho:
• Rosaano nabbawate qixxabbanno gede
Qoonqo Xaadisanna Babbada assite:
Yanna: 10 daqiiqa • Aayirritanno qaallanna handaarra marro
marro qolte nabbabbe lawishsha ikkinsa.
Qoonqo Babbada
Rosiisaancho: mitteenni nabbawi.
• Uyinoonni qaalla giddonni mitto qaale • Rosaano lame lame ikkite
saleedaho borreessite rosaano umo mimmitinsara nabbabbanni qarrissanno
qaale mitteenni ledokki nabbabbanno qaallanna handaarra marro marro qolte
gede assinsa. nabbanno gede assinsa.
• Aantete qaalu giddo noo qoonqo mitte • Jeefoteno, ati niwaawe suwisse
mittenta babbadde ledokki nabbabbanno nabbabbanna rosaano huuriweelo
gede xa’minsa. ledokki ha’runsitanno gede assinsa.
• Nabbabbanno woyite ati mitte mittenta Huwatote Xa’mo
qaalu giddo noo qoonqo qubbichunni Rosiisaancho:
kissanni kaa’linsa.
• Niwaawete garinni niwaawete giddo
• Hoodete qaale mitteenni calluwinsa xawinsoonni qarqarira iillino qarranna
nabbabbanno gede assinsa. qarra tidhate assinoonniri shae
• Hakkunni gedensaannino mitte mittenta daftarinsara borreessite loossanno gede
qaalu giddo noo qoonqo ati qubbichunni kulinsa.
kissanna calluwinsa nabbabbona. • Qarranna tiro garunni borreessansa
(Baalanta qaalla konni garinni buuxi.
loosiisinsa.)
1. Dhiwammohanna ilate gamaa’mitinota
Dawaro hakimete massinanni gari hooga,
1. baadiyyete → baa di yye te 2. Loosi’noonnire dikko adhine fullanni gari
2. goofimarchoho → goo fi mar cho ho hooganna,
3. huwantoommo → hu wan too mmo 3.Mannu diinaggensawanna rosaano rosu
4. qarrantanni → qa rran ta nni minira yannatenni iilla hooga.
5. qaaqquulle → qaa qquu lle

1. Qarqaru (olluu) manni gamba yee
Rosaano Nabbabbanno Niwaawe amaalama,
Yanna: 10 daqiiqa 2. Woradu gashshooti doogote ogeessa
Niwaawete Albaanni Fooshu Hedo aannonsa gede xa’ma,
• Tenne niwaawe umi barra nabbabbinota 3.Wolqansanni mitteenni gamba yite doogo
ikkitinohura niwaawete umonna unte fushshi’ra

Qaalla Lawishsa: Diloossino Diamaalantino,
Yanna: 10 daqiiqa Dikaa’linoonninisa
Rosu Qaalla Borreessa

Rosiisaancho: Yanna: 10 daqiiqa
• Umo rosaano mimmitinsa ledo Rosiisaancho:
maxaafinsa giddo noo qaalla fiche • Woroonni noota 10 qaalla ati
hasaabbanno gede assi. nabbabbanna taashshite borreessate
• Mitto qaale lawishshaho ikkannonsa wo’naalsha assitanno gede kulinsa.
gede coyifooliishsho loosse leellishinsa. Qaalla:
• Aanchite, gaamotenni tenne qaalla 1. diinaggensawa 6. xaphooma
horoonsidhe coyifooliishsho loossanno
2. kaameelaancho 7. gashshooti
gede assinsa.
3. xissamiro 8. qarrantannilla
• 2-3 gaamo geeshshi loossino
coyifooliishsho giddonni ka’e kifilete 4. baadiyyete 9. dagoomu
nabbabbanno gede assinsa. 5. mangistete 10. hasiisannore
• Rosu qaalla: konni, addi addi, Mini Looso
goofimarchoho, qoleno, layinkihunni.
Maxaafinsa giddo noore 10 qaalla
Sufo rosaano taashshite minensa wolu manni
• ‘Loosino’ yaanno qaale saleedaho nabbawannansa borreessitanni rosiisidhanno
borreessite qaale ledokki nabbabbanno gede mini looso uyinsa.
gede xa’minsa. • Loosansa aanino barra buuxi.
• Qaaleho albaanni di- sufo ledde qaale Qaalla:
nabbabbanno gede xa’minsa.
1. hodhishsha 6. injeessate
• Qaalu aana daggu soorro kultannohe
2. hodhisate 7. leellannohu
gede xa’minsa.
3. qarqara 8. jajjabbu
• Badooshshe buuxxuhu gedensaanni
4. loosi’noyire 9. huwantoommo
di- sufo afidhino qaalla hasse
borreessitanno gede assinsa. 5. ogeessa 10. mittimma
6ki Lamala 3ki Barra • Lame lame ikkite qaallate addaarronna

Barru Rosi Amado gurcho fiche mittu mittunku qaalira
• Qaallannita addaarronna gurcho fiche heddanno gede assinsa.
• Lame lame ikkite loossuhu gedensaanni
• Gufo borreessa.
annu annunni daftarinsara borreessitanni
loossona.
Qaalla
Addaarro/
Yanna: 20 daqiiqa Qaale Gurcho fiche
dhaaddo fiche
Addaarro/dhaaddo Fichenna Gurcho qarru mitiimma faffo
Fiche xaada gamba yaa billaalla
Rosiisaancho: goofimarcho jeefo, gumulo hanafo
• Uyinoonni qaalla giddoonni addaarronna
amaalama hedo xaada sumuu yaa hooga
gurcho qaale mittu qaalira uyitanno gede
assite lawishsha uyinsa. injeessa qixxeessa maqqaalla/ shokkisa

Borro • Gufonsa lame lame ikkite mimmitinsara
nabbabbona.
Yanna: 20 daqiiqa
• Mimmitinsa gufo iima uyitu hedo
Borreessate Qixxaawa kaiminni gufonsa taashshidhona.
Rosiisaancho, rosaano hodhishshu daafira Gufo Nabbawanna Buuxa
nabbabbu niwaawe giddo sumuu yitinorenna
sumuu yitinokkire gufo borreessite Rosiisaancho: Lame rosaano borreessitinno
xawissannota kultensa: gufo saleedaho borreessitano gede assite
kifilete rosaano ledo gufonsa keenne.
• Umo rosaano mimmitinsa ledo
maxaafinsa giddo noo qaalla fiche 1. Baalanti taje borreessantinoro,
hasaabbanno gede assi. 2. Horoonsidhino coyifooliishshuwa
• Mitto qaale lawishshaho ikkannonsa xabbinoro,
gede coyifooliishsho loosse leellishinsa. 3. Xe’ino qaalla woy handaarra nooro
Gufo Borreessa rosaanote ledo buuxxe.
Hakkunni gedensaanni baalanti rosaano
Rosiisaancho:
gufonsa qolte buuxidhanno gede assi.
• Aleenni qoltu dawaro kaima assidhe Aanchite, gufonsa mimmitinsara
gufo borreessitanno gede assinsa. nabbabbanno gede assi.
6ki Lamala 4ki Barra Qoonqo Babbada

Barru Rosi Amado • Umo qaalu giddo noo qoonqo ati
• Qoonqo xaadisanna babbada babbadde leellishinsa.
• Xaadisaano qaalla horoonsi’ra • Hoodete ledokki babbaddanni
• Borrote malaatta horoonsi’ra wo’naaltanno gede assi.
• Qaalla taashshe borreessa • Jeefoteno, ati kaa’litannansa calluwinsa

babbaddanni wo’naaltanno gede assi.
Qoonqo Xaadisanna babbada 1. mitii’mannilla→ mi tii ‘ma nni lla
Yanna: 10 daqiiqa 2. leellannohuno → lee lla nno hu no

3. diinaggensawa → dii na ggen sa wa
Qoonqo Xaadisa
Rosiisaancho: 4. injeessate → in jee ssa te
5. reretenniiti → re re te nnii ti
• Umo qoonqo xaadisse nabbabbe
leellishinsa. Rosaano Nabbabbanno Niwaawe
Yanna: 10 daqiiqa
• Hoodete insano ledokki xaadissanni
nabbabbanno gede assinsa. Nabbawate Albaanni Fooshu Hedo
• Jeefoteno, ati qineessitanna calluwinsa Rosiisaancho:
loossanno gede assinsa. Rosaano niwaawe sa’u yannara nabbabbinota
1. hu wan too mmo → huwantoommo ikkitino daafira techo niwaawete umonna
misile la’e tenne niwaawere maricho
2. qa rran ta nni → qarrantanni qaaggannoro xa’minsa.
3. qaa qquu lle → qaaqquulle Nabbambanni Woyite
4. baa di yye te → baadiyyete Rosiisaancho:
• Umo niwaawe ikkitote xawishshi ledo
5. goo fi mar cho ho → goofimarchoho ati taashshite nabbawinsa.

• Hoodete ikkitote xawishshi ledo rosaano • Wolootu rosaano nabbabbu
ledokki niwaawe nabbabbanno gede assi. coyifooliishshonsara hedo uyitanno gede
• Aanchite, lame lame ikkite niwaawe xa’minsa.
xawishshu ledo mimmitinsara Xaadisaano qaalla: hakkuno kuni
nabbabbona. ikkikkinni aleenni
• Jeefoteno, rosaano huuriweelo qoleno
ha’runsitannohe gede assite xawishshu Borreessa
ledo niwaawe nabbawinsa.
Yanna: 10 daqiiqa
Huwatote Xa’mo
Rosiisaancho: Borrote Malaatta
• Rosaano gaamotenni ofoltanno gede Rosiisaancho:
assinsa. • Lamenta malaatta horoonsidhe
• Gaamote ofolte tenne niwaawe sokka lawishsha uyinsa.
maatiro, yaano borreessihu kawaanni • Shoolenta coyifooliishshuwa daftarinsara
qole sayisara hasi’nori maatiro borreessite malaate hasiisanno darga
hasaabbona. wortanno gede assinsa.
• Gaamote hasaawinsanni sayinsara
1. Hodhishshu manchi beetti heeshshora
hansoonni sokka tenneeti yite
lowo kaa’lo aanno.
heddannore daftarinsara borreessitona.
• 3-4 gaamo geeshshi borreessitinore 2. Rosaano maxaafa, biire, daftaranna
kifilete nabbabbona. wolereno adhe daa noonsa.
• Niwaawete sokkanna insa hedo 3. Ama’ya dikkotenni buna, tuma, shaananna
xaaddinoro buuxxe so’ro heedhuwa maxine hidhite daggu.
taashshinsa. 4. Rosaano rosoho hashsha barra yitukkinni
Qaalla jaawaata noonsa.
Yanna: 10 daqiiqa Qaalla Taashshe Borreessa

Xaadisaano Qaalla Rosiisaancho:
Rosaano 20 qaalla taashshite borreessitanno
Rosiisaancho:
rosi noonsa. Tenne qaalla giddoonni 10 qaalla
• Shiqqino xaadisaano qaalla giddonni ati kultannansa borreessitanno. Konni daafira
mitto horoonsidhe coyifooliishsho borreessate qixxaawansa buuxxe qaalla ati
loosse leellishinsa. kultannansa borreessitona.
• Aantete insano konne horoonsidhe
Borreessitanno qaalla
• Hoodeteno lame lame ikkite gattino 1. diinaggensawa 6. xaphooma
xaadisaano qaalla horoonsidhe 2. kaameelaancho 7. gashshooti
coyifooliishsho loossanno gede assinsa. 3. xissamiro 8. qarraantanni
4. baadiyyete 9. dagoomu
coyifooliishshonsa nabbabbanno gede
xa’minsa. 5. mangistete 10. hasiisannore

yanna: 10 daqiiqa
Barru Rosi Amado Qoonqo Xaadisa
Rosiisaancho:
• Marrote Roso Rosaano tenne lamalara rossinoha qoonqo
xaadisate looso mucci assitanno barra

ikkinohura qoonqo saleedaho borreessite • Qixxawonsa buuxxe qixxeessidhino
xaadisse taashshite nabbabbanno assinsa. maatto ikkitote aante agarte 2-3 rosaano
Tenne qoonquwa lame lame ikkite xaadisse geeshshi fajjonsanni coyidhanno gede
taashshite nabbabburo danchaho. assinsa.
1. in jee ssa te → injeessate • Baalanti rosaano macciishshite ka’uhu
2. re re te nnii ti → reretenniiti gedensaanni macciishshitu maattowiinni
adhitu sokka gaamotenni ikkite
3. mi tii ‘ma nni lla → mitii’mannilla
hasaabbanno gede assinsa.
4. lee lla nno hu no → leellannohuno
• Hasaabbuhu gedenoonni bado
5. dii nna ggen sa wa → diinaggensawa badotenni maattote sokka kultannohe
Rosiisaancho: gede assi.
Rosaano tenne lamalara rossinoha
Qaalla
qoonqo babbadate roso boowirsidhanno
barra ikkinohura tenne qaalla babbadde Yanna: 10 daqiiqa
nabbabbanno gede assinsa. Rosu Qaalla
Rosiisaancho:
1. baadiyyete → baa di yye te
2. goofimarchoho → goo fi mar cho ho • Rosaano tenne lamala giddo rossinota
3. huwantoommo→ hu wan too mmo
horoonsidhanno gede agarranni.
4. qarrantanni → qa rran ta nni
5. qaaqquulle → qaa qquu lle coyifooliishsho loossanno gede assinsa
Sufo Qaalla
Rosiisaancho: konni qoleno goofimarchoho
• Tenne lamalara rossinota di- sufo addi addi layinkihunni
afidhino qaalla saleedaho borreessinsa.
Borreessa
• Rosaano bado badotenni dagge qaallate
giddonni sufo xuruurunni malaatisse Yanna: 10 daqiiqa
leellishshanno gede assinsa. Qaalla Borreessa
• Malaatisse ka’e sufonniha su’ma Rosiisaancho:
kultanno gede xa’minsa. • Rosaano maxaafinsara noota 10
Hoodeteno qaalla gudisseni nabbabbona qaallanna ati kultannansa daftarinsara
Lawishshsa borreessituta 10 qaalla xaphoomunni 20
diloossino dikaa’linoonninsa diamaalantino qaalla ati nabbabbannansa taashshite
Rosaano Nabbabbanno Niwaawe borreessate wo’naaltona.
Yanna: 10 daqiiqa Borro
Niwaawe Marro Qole Nabbawa
Rosiisaancho: • Rosaano annu annunni mitte gufo
borreessate qixxaabbanno gede kulinsa.
–– Umo niwaawe qoonqo naggi assite
nabbawinsa. • Borreessate lamalate giddo rossino
qaalla horoonsidhanno gede kulinsa.
–– Hoodete rosaano bado badotenni
mitte mitte coyifooliishsho biifisse • Borronsa tenne lamalara nabbabbute
nabbabbanno gede kaayyo uyinsa. ‘Hodhishsha’ yitanno gedeeta ikkitona.
Maatto kula • Umo uminsa doodhitona.
Rosiisaancho: Horoonsidhanno qaalla:
• Rosaano mitte maatto kulate hodhishsha, qarra, hogowa, qarra tidha,
qixxaabbanno gede assinsa. dargunni darga, w.k.l

7ki Lamala Roso
Lamalate Rosi Mixo
• Macciishshitino niwaawe amado kultanno. • Sufo qaalu aana abbitanno soorro

• Qoonqo xaadisse qaalla kalaqqanno. xawissanno.
• Qaalu giddo noo qoonquwa babbaddanno. • Coyifooliishsho giddo borrote malaatta
horoonsidhanno.
xawissanno. • Xaadisaano qaalla horoonsidhe
coyifooliishsho loossanno.
• Rosu qaalla horoonsidhe coyifooliishsho
loossanno.

macciishshitanno gede kultensa
7 Lamala Umi Barra
ki niwaawe suutunni nabbawinsa.
• Niwaawete mereero taxxi yitanni
Barru Rosi Amado aane ikkannori maati yite heddannoro
• Niwaawe macciishsha xa’mitanni hedonsa haa’ri.
• Qoonqo xaadise qaalla kalaqa • Nabbawatta/o woyite kifilete
• Niwaawe nabbawa macciishshate qarri noonsa rosaano
• Niwaawete amado borreessa heedhuro albaanni ofoltanno gede
assite qoonqokki insa macciishshitanno
deerrinni bikkate wo’naali.
Doogo Loosate Qarranna Tirosi
Yanna: 15 daqiiqa
Kaameelunnitano ikkito lekkaancho doogga
loonsanni woyite addi addi mitiimma tuncu
Rosiisaancho yitara dandiitanno. Ikkollana, tenne tuncu
• Niwaawete umo, misilenna qara qaalla yitino mitiimma woy qarrubba caaccaambe
la’e niwaawennire heddanno gedenna doogga loosa agurrikkinni loonse gafa
heddinore coyidhanno gede xa’minsa. fushsha hasiissanno.
Doogga loonsanni woyite qarrisannori
• Niwaawete giddonni fultinota qara qaalla
mereero mittu baattote ofolla garaati.
fiche ledonsa hasaawi.
Lawishshu gedera, doogga loonsanni
• Hedonsa giddonni 3 coyifooliishsho
qarqarira ilaalaame baatto batidhannoha
ikkiro lowo wolqanna woxe xa’mitanno.
Nabbambanni Woyite Hakkiino sa’e daafursitannota ikkitanno.
Qoleno, doogga loonsanni qarqarira caffunna
• Rosiisaancho: wayibba batidhannoha ikkiro lowo geeshsha
Rosaano umo heddu hedonna qarrissanno.
niwaawete amado xaadase huwattanni Wolu doogga loonsanni woyite tuncu yaanno

qarri ayyarete gadeeti. Coyi gedera doogga
loonsanni qarqarira iibbillu bati’rannoha ikkiro xaadino qarra Tiro
doogga loosate mitiinsanno. Qoleno, xeenu
bati’ranno qarqarira hattoonni mommoddo baatto ilaalaame qajeeltino
egennaamminni
kalaqantanno. Yaano dooggate loosi ikka xiinxalla
yannatenni goofannokki gede assanno.
Miinju anje wole doogga loonsanni woyite xeenu bati’ra foorarsanno yanna
tuncu yitanno mitiimmaati. Lawishshu la’ne loosa
gedera, doogga loonsanni woyite woxu anje
daga, mangistenna
heedhannoha ikkiro loosoho hasiisanno miinju anje addi addi
uduunnenna mannu wolqa guutisate shetto uurrinshubba kaa’lo
assa
kalaqantanno.
Ikkollana, doogga loonsanni woyite tuncu
yitanno mitiimma korinni hifatamme doogga
loosa agura dihasiissanno. Konnirano addi Yanna: 10 daqiiqa
addi mala hasa hasiissanno. Qoonqo Xaadisa
Ilaalaamenna wayibba batidhanno doogga
Rosiisaancho:
loosatenni qajeeltino egennaammanni
xiinxalline loosa hasiissanno. Qoleno iibbillu • Umo uyinoonni qaalla giddonni mitto
bati’ranno qarqara ikkiro arrishsho qiiddanno qaale haadhe qaalu giddo noo qoonqo
yannara loosa, xeenu bati’ranno qarqara ikkiro babbadde nabbabbanno gede assinsa.
foorarsanno yanna la’ne loosa hasiissanno.
• Hoodete qaale mitteenni nabbabbona.
Wolu woxu qarra tirate daga, mangiste
dureeyyenna hattono mangistete uurrinsha • Lame lame ikkite umo qoonqo mitte
ikkitinokki uurrinshubba lowo kaa’lo assa mittenta nabbabbe hoodete qaale
hasiissannonsa. Xaphoomunni, doogga mitteenni nabbabbanno gede assitanni
loonsanni woyite iillitanno mitiimma rosiisinsa.
mala hanse tiratenni gobbate lopho albira 1. a ga roo shshe → agarooshshe
qaafisanna dagate qarra tira hasiissanno.
2. wii na mu nni → wiinamunni
Huwatote Xa’mo
3. ga maa ‘mi ro nna → gamaa’mironna
Rosiisaancho:
4. ma ssan ga nni ta → massangannita
• Macciishshate albiidi hedonsanna
macciishshitu niwaawe amado xaadanna 5. doo gi wee lo → doogiweelo
hooga xa’minsa.
• Rosaano lame lame ikkite ofolte
Yanna: 15 daqiiqa
niwaawete giddo xawinsoonni qarranna
tiro baddanno gede xa’minsa. Nabbawate Albaanni Fooshu Hedo
• Maxaafinsa giddo noo shae daftarinsara Rosiisaancho
qixxeessinoonni darga borreessitona.
• Maxaafinsa giddo nooha niwaawete
• Jeefoteno, borreessittinore bado umonna misile la’anno gede kulinsa.
badotenni 2-3 gaamo geeshshi
shiqishshanno assi. • Qara qaalla fiche rosaanote ledo
hasaawi.

Qara qaalla: baadiyyu, hayisso itannokki farashshinni jaddo iillitannokki gede doogote
farashsho, massaga, katama, wiinamunni gurayidi anga widoonni ha’ra hasiissanno.
• Niwaawete uminni, misiletenninna Kuni farashshi ayeetiro affinoonni?
qara qaallanni ka’e niwaawe marichire
coyidhannoro kultanno gede xa’minsa. Huwatote Xa’mo
• Hedonsa 3 coyifooliishsho saleedaho Rosiisaancho
borreessi.
• Saleedu aana borreessantino
Nabbambanni Woyite coyifooliishsho la’anno gede assite
wona umi hedonna niwaawete amado
Rosiisaancho
xaaddinoro xa’minsa.
• Niwaawe umo insa nabbabbona. • Huwatote xa’mo giddonni umita
• Aanchite, ati lawishsha ikkitennansa nabbawannohu yite xa’mite kaayyo
mimmitinsara nabbabbona. uyinsa.
• Jeefoteno, insa huuriweelo • Nabbawantu xa’mora dawaro niwaawete

ha’runsitannahe ati niwaawe giddo noo darga leellishannoheha /
nabbawinsa. leellishshannoheta xa’mi.
Hayisso Itannokki Farashsho • Kultuhe dawaro gara ikkasenna hoogase

konni garinni xa’mite hedonsa haadhanni
Albi yannara hee’reemmo qarqarira baalanta xa’mo konni garinni loosiisinsa.
mannu dhiwamiro, ilanno meenti ilate
gamaa’mironna qaaqquullu ikko jajjabbu Xa’muwa
dhiwamiro baadiyyunni katama iillishate lowo
• Hayisso itannokki farashshi ma itanno?
mitiimmaati. Konni qarrinni gawajjamanno
manni minu kiiro batinyeho. • Hayisso itannokki farashshi jaddo
iillishannokki gede doogote hiikkiidi raga
Xa kayinni kuni, hayisso itikkinni waa calla amade ha’ra hasiissanno?
aganno farashshi dayi kawa mannu konni
qarrinni furgao afi’rino. Yaano, iltannoti ilate • Ki’ne rosu mininni ikko wolu darginni
aana qarranturo, jawuno shiimuno xissamiro dagginanni woyite hiikkiidi raga
konni farashshinni wiinamunni Fayyimmate amaddine hadhinanni?
Agarooshshi minira gawajjo iillitukkinni • Hayisso itannokki faradi yinanniri
iillinshanna gatato afi’noonni. maatinna maati?
Hayisso itannokki farashshi waa calla Dawaro
aganni manchu beettira jawaata horo
aanno. Ha’ranno woyite mannu gulufikkinni • waa calla aganno
diha’ranno. Mannu anjoe yee kayinni, ha’ra
• gurayidi
digiwanno. Massangannita dibaxanno.
Gulunfiro kayinni, coyi’ninna kageeshsha • gurayido. (dawaronsa babbaxxa
hendoonniwa iillishanno. Hogombire ayirrinoe dandiitannohura haadhe ka’e taalo
yee digiwanno. dawaro ati qolinsa.
Kuni farashshi lowo horo aannoha ikkirono, • kaameela, xexxerrisa.

qoropho ajjuro dano iillishanno daafira
qorophotenni horoonsi’ra hasiissanno.
Qoleno, doogo ha’nanni wote konni

Nabbambanni Woyite
Barru Rosi Amado
Rosaano nabbawate qixxaabbanno gede
• Qaalu giddo noo qoonqo babbade
assite:
nabbawa.
• Ayirritanno qaallanna handaarra marro
• Rosu qaalla huwata.
marro qolte nabbabbe lawishsha ikkinsa.
• Sufo horoonsi’re qaalla kalaqa.
• Macciishshinoonni qaalla borreessa. mitteenni niwaawe nabbawi.
• Aantete rosaano lame lame ikkite
Qoonqo Xaadisanna Babbada mimmitinsara nabbabbanni qarrissanno
Yanna: 10 daqiiqa qaallanna handaarra marro marro qolte
Qoonqo Babbada
• Uyinoonni qaalla giddoonni mitto qaale nabbabbanna rosaano huuriweelo
saleedaho borreessite rosaano umo ledokki ha’runsitanno gede assinsa.
qaale mitteenni ledokki nabbabbanno
Huwatote Xa’mo
gede assinsa.
• Aantete qaalu giddo noo qoonqo mitte Rosaano nabbawate qixxaabbanno gede
mittenta babbadde ledokki nabbabbanno assite:
gede xa’minsa. • Umo baalanti rosaano shae daftarinsara
• Nabbabbanno woyite ati mitte mittenta galchitanno gede assinsa.
qaalu giddo noo qoonqo qubbichunni • Lame lame ikkite alba noo qarranna
kissanni kaa’linsa. niwaawete giddo xawinsoonni hodhishi
• Hoodete ati qubbichunni kissanni barri kawi tiro hasaabbanno gede
kaa’litannansa insa calluwinsa loossanno assinsa.
gede assinsa (woloota qaallano konni • Aantete annu annunni albi qarranna
daninni loossona) afantu tiro shaete giddo borreessitona.
1. qorophotenni → qo ro pho te nni • Jeefoteno, borreessitinoha mitu qarra
2. farashshinni → fa ra shshi nni nabbabburo mitu tiro nabbabbano gede
assi.
3. ayirrinoe → a y rri no e
4. mitiimmaati → mi tii mmaa ti
Qaalla
5. gulufikkinni → gu lu fi kki nni Yanna: 10 daqiiqa
6. iillitukkinni → ii lli tu kki nni Rosu Qaalla

Rosaano Nabbabbanno Niwaawe • Umo rosaanote ledo rosu qaalla fiche
hasaawi.
Yanna: 10 daqiiqa
• Mitto qaale lawishshaho ikkannonsa
Niwaawete Albaanni Fooshu Hedo gede coyifooliishsho loosse leellishinsa.
• Tini niwaawe umi barra nabbabbinota • Aanchite, gaamotenni ofolte tenne
ikkitinohura niwaawete umonna misile qaalla horoonsidhe coyifooliishsho
la’e niwaawennire la’inore qaaggannore loossanno gede assinsa.
xa’minsa.
• 2-3 gaamo geeshshi loossino
• Ayirritannonsa qaallanna handaarra coyifooliishsho giddonni ka’e kifilete
nabbabbe lawishsha ikkinsa. nabbabbanno gede assinsa.

• Rosu qaalla: qoleno, xaaphoomunni, xa Qaalla
kayinni, yaano, konninni kainohunni. 1. katama 6. gulufikkinni
Sufo 2. ayirrinoe 7. gaammiro
• ‘gawajjanno’ yaanno qaale saleedaho 3. qoropho 8. jaddo
borreessite qaale ledokki nabbabbanno 4. jawaata 9. hayisso
gede xa’minsa.
5. mitiimmate 10. itannokki
• Qaalu albaanni ‘di-’ sufo ledde qaale
nabbabbanno gede xa’minsa. Mini Looso
• Badooshshe buuxxuhu gedensaanni Maxaafinsa giddo noota 10 qalla
borreessitanno gede assinsa. rosaano taashshite minensa wolu manni
nabbawannansa borreessitanni rosiisidhanno
Lawishsha: diloossino diamaalantino gede mini looso uyinsa.
dikeeshshanno digiwanno • Loosansa aanino barra buuxi.
Borreessa Qaalla
10 daqiiqa 1.massanganna 6. agarooshshe
2.iillishanno 7. wiinamunni
3. gamaa’mituro 8. gawajjami
Woroonni noota 10 qaalla ati nabbabbanna
4. fayyimmate 9. qorophotenni
taashshite borreessate wo’naalsha assitanno
gede kulinsa 5. hendoonniwa 10. iillitukki
7ki Lamala 3ki Barra Borro

• Lamalate rosi umi ledo xaaddanno qaalla Borreessate Qixxawa
borreessa
Rosiisaancho:
• Gufo borreessa
• Rosaano nabbabbu niwaawe aana
Qaalla noonsa hedonni ka’e niwaawe keenate
qixxaabbanno gede assinsa.
Yanna: 20 daqiiqa
• Qixxaawote yannarano lame lame
Rosu Umi Ledo Xaaddanno Qaalla ikkite sumuu yitannorenna sumuu
Rosiisaancho: yitannokkire hasaabbanni baddona.
• Rosaano ‘ Hodhishsha’ yaanno rosu umi Gufo Borreessa

daafira affinore afate hasidhannorenna Rosiisaancho:
rossinore baala qixxeessinoonni shaera
• Aleenni hasaabbu hasaawi kaiminni
borreessitanno gede kulinsa.
sumuu yitannore badde wortona.
• Borreessitannori konni umi ledo
• Aanchite, sumuu yitannokkire baddona.
xaaddanno qaallanna handaarraati.
• Baddinore kaima assite niwaawe keente
Lawishsha
mitte gufo borreessitona.
Affinore Afa hasidhannore Rossinore Gufo Nabbawanna Buuxa
Kotte saada baawura howolo Rosiisaancho:
Shalleette baawuru doogo fireene
• Umo lame ikkite gufonsa mimmitinsara
kaameela jette horophilla nabbabbanno gede assi.

• Lame rosaano gufonsa saleedaho 3. xe’ino qaalla woy handaarra nooro
borreessitanno gede assite rosaanote rosaanote ledo buuxxe.
ledo: Jeefoteno, baalanti rosaano gufonsa qolte
1. baalanti taje borreessantinoro, buuxidhe so’ro heedhuro taashshidhanno
2. horoonsidhino coyifooliishshuwa gede kulinsa.
xabbinoro,
7ki Lamala 4ki Barra 5. wiinamunni→wii na mu nni

Barru Rosi Amado 6. iillitukkinniiti → ii lli tu kki nnii ti
• Qoonqo xaadisanna babbada Rosaano Nabbabbanno Niwaawe
• Xaadisaano qaalla horoonsi’ra Yanna: 10 daqiiqa
Niwaawete Albaanni Fooshu Hedo
Rosiisaancho:
• Qaalla taashshe borreessa
Rosaano niwaawe sa’u yannara
Qoonqo Xaadisanna Babbada nabbabbinota ikkitino daafira techo
Yanna: 10 daqiiqa niwaawete umonna misile la’e tenne
Qoonqo Xaadisa niwaawere maricho qaaggannoro
xa’minsa.
Rosiisaancho:
Nabbambanni Woyite
• Umo qoonqo ati xaadisse nabbabbe Rosiisaancho:
leellishinsa.
• Hoodete insano ledokki xaadissanni
ati taashshite nabbawinsa.
• Hoodete ikkitote xawishshi ledo rosaano
• Jeefoteno, ati qineessitanna caalluwinsa
ledokki niwaawe nabbabbanno gede assi.
loossanno gede assinsa
• Aanchite, lame lame ikkite niwaawe
1. gu lu fi kki nni → gulufikkinni
xawishshu ledo mimmitinsara
2. mi tii mmaa ti → mitimmaati nabbabbona
3. qo ro pho te nni → qorophotenni • Jeefoteno, rosaano huuriweelo
4. a yi rri no e → ayirrinoe ha’runsitannohe gede assite xawishshu
5. fa ra shshi nni → farashshinni ledo niwaawe nabbawinsa
Qoonqo Xaadisa Huwatote Xa’mo

Rosiisaancho: • Rosaano sa’u lamala niwaawensanna
tenne lamala niwaawensa umo
• Umo mitto qaale haadhe ati babbadde
kultannohe gede xa’minsa. Sa’u lamala
leellishinsa.
niwaawe- Hodhishsha tenne lamala
• Hoodete ledokki babbaddanni niwaawe- Hayisso Itannokki farashsho.
wo’naaltanno gede assi.
• Maxaafinsa giddo noota gumulantinokki
• Jeefoteno, ati kaa’litannansa calluwinsa coyifooliishshuwa daftarinsara
babbaddanni wo’naaltanno gede assi. borreessitanno gede assinsa.
1. iillitannnokki→ ii lli ta nno kki • Worroonni massagaano
2. massangannita→ ma ssan ga nni ta coyifooliishshuwa horoonsidhe lamenta
borro heewisiissannno gede assinsa.
3. agarooshshe→ a ga roo shshe
• Sa’u lamala borro umi Hodhishsha,
4. gamaa’mituronna→ga maa ‘mi tu ro nna
yaanno. Tenne lamala borro umi,

‘Hayisso Itannokki Farashsho’ • Xa’motenna darbu malaatta horoonsidhe
yaannoho. Lamente borro xaadissannori, coyifooliishsho loosse lawishsha uyinsa.
hodhishshunnire ikka hodhishshu • Shoolenta coyifooliishshuwa daftarinsara
kaa’lo, mannanna uduunne hogowa,
borreessite malaate hasiisanno darga
hodhishshu jaddo lamenta borro giddo
wortanno gede assinsa.
baxxino coyi: doogo loosa, umiti mittu
hodhishshu danire xawissannota ikka, Xa’mo
mittu olliire xawisa. • Albi yannara hodhishshaho noo qarri
maati
Qaalla
• Hoola tayixe gidu malaala laalino
Yanna: 10 daqiiqa
• Hayisso itannokki farashsho yaa
Xaadisaano Qaalla mayyaate
Rosiisaancho: • Baado jarana ma woreeti
• Shiqqino xaadisaano qaalla giddonni
Dawaro:
mitto horoonsidhe coyifooliishsho
loosse leellishinsa. • Albi yannara hodhishshaho noo qarri
• Aantete insano konne horoonsidhe maati?
coyifooliishsho loossanno gede kulinsa. • Hoola tayixe giddu ma laala laalino!
• Hoodeteno lame lame ikkite gattino • Hayisso itannokki farashshi yaa
xaadisaano qaalla horoonsidhe mayyaate?
coyifooliishsho lossanno gede assinsa.
• Baado jarana ma woreeti!
coyifooliishshuwansa nabbabbanno Qaalla Taashshe Borreessa
gede xa’minsa. Rosiisaancho: Rosaano onti barra 20 qaalla
• Wolootu rosaano nabbabbu taashshite borreessitanno rosi noonsa. Tenne
coyifooliishshonsara hedo uyitanno gede qaalla giddonni 10 qaalla ati kultannansa
xa’minsa borreessitanno. Konni daafira borreessate
Xaadisaano qaalla qixxaawansa buuxxe qaalla ati kultannansa
borreessitona.
ikkikkinni ikkirono
kayinni woyite Borreessitanno qaalla
konni katama gulufikkinni

ayirrinoe gaammiro
Borreessa
Yanna: 10 daqiiqa qoropho jaddo
Borrote Malaatta jawaata hayisso
Rosiisaancho: mitiimmate itannokki

Yanna: 10 daqiiqa
Barru Rosi Amado Qoonqo Xaadisa
• Marrote Roso Rosiisaancho:
Rosaano tenne lamalara rossinoha qoonqo
xaadisate looso mucci assitano barra

ikkinohura: • Kulitto/ansa maatto qolte kulate
• Umo lame lame ikkite babbadante qixxaawo assitanno yanna uyinsa.
worantino qoonqo addi addinni • Qixxaabbuhu gedensaanni gaamotenni
mimmitinsara nabbabbanno gede assi. mimmitinsara macciishshitu maatto
• Aantete qoonqo xaadisse qaalla kultanno gede assi.
nabbabbanno gede assinsa. Qaalla
• Baalanta qaalla konni garinni nabbawa Yanna: 10 daqiiqa
dandaansa buuxi.
Rosu Qaalla
Qoonqo Babbada
• Rosaano tenne lamala giddo rossinota
Rosiisaancho:
rosu qaalla techo boowirino garinni
Rosaano tenne lamalara rossinoha qoonqo horoonsidhanno gede agarranni.
babbadate roso bowirsidhanno barra
ikkinohura tenne qaalla ati kaa’litannansa
babbaddanni nabbabbanno gede assinsa.
Qaalla
Sufo
Rosiisaancho: qoleno konninni kainohunni
• Tenne lamalara rossinota di- sufo xaphoomunni yaanno

afidhino qaalla saleedaho borreessinsa. xa kayinni
• Rosaano bado badotenni dagge qaallate Borreessa
giddonni sufo xuruurunni malaatisse Yanna: 10 daqiiqa
leellishshanno gede assinsa.
Qaalla Borreessa
kultanno gede xa’minsa. Rosiisaancho:
Hoodeteno qaalla gudisse nabbabbona. • Rosaano maxaafinsara noota 10

Rosaano Nabbabbanno Niwaawe qaallanna ati kultannansa daftarinsara
borreessituta 10 qaalla xaphoomunni 20
Yanna: 10 daqiiqa
qaalla ati nabbabbannansa taashshite
Niwaawe Marro Qole Nabbawa borreessate wo’naalsha assitona.
Rosiisaancho:
Borro
• Umo niwaawe qoonqo naggi assite
Rosiisaancho:
biifisse nabbawinsa.
• Rosaano annu annunku mitte gufo
• Hoodete rosaano bado badotenni
mitte mitte coyifooliishsho biifisse
nabbabbanno gede kaayyo uyinsa. • Borreessate lamalate giddo rossino
Maatto Kula qaalla horoonsidhona.
Rosiisaancho: • Borronsa tenne lamalara nabbabbute

gedeeta ikkitona.
• Kifile marate albaanni rosaanote
kullannita mitte maatto qixxeessi’ri. • Borronsara umo insanni doodhitona.
• Ikkitote aante agarte maatto kulate Horoonsidhanno qaalla

horoonsi’nannita eote yaatto massaga, katama, wiinamunni, agarooshshe,
(Maattote….) yite hanaffe maatto kaameela, mitiimma, gawajjo, fayyimma,
kulinsa. qoropho, hogowa, gulufa, w.k.l.

8ki Lamala Roso
Lamalate Rosi Mixo

• Qoonqo xaadisse qaalla kalaqqe xawissanno.
• Qaalu giddo noo qoonquwa babbaddanno. horoonsidhanno.
loossanno.
Lamalate Rosi Guulcho: Kaa’lama
macciishshitanno gede kultensa
8 Lamala Umi Barra
ki niwaawe suutunni nabbawinsa
• Mereeroho taxxi yitanni aane noori
Barru Rosi Amado maatiro heddanno gede xa’mitanni
• Niwaawe macciishsha hedonsa haa’ri.
• Qoonqo xaadise qaalla kalaqa • Macciishshate qarri noonsa rosaano
• Niwaawe nabbawa heedhuro albaanni ofoltanno gede assite
kaa’linsa.
• Niwaawete amado borreesa
Duula
Macciishshinanni Niwaawe Qarqarinkera Duula yinanni beetti no.
Yanna: 15 daqiiqa Isino, ilaminohu 1975 M.D. Alatti Wondi
Nabbawate Albaanni Fooshu Hedo woradi giddo Wichote olliiraati. Duuli anni
Rosiisaancho Dawassaati. Dawassi Duuli ilamihunni sette
• Niwaawete umonna misile maxaafinsa diro ikkanno balla mannu aalo ikkanno.
giddo nooha la’anno gede kulinsa. Annisino hawaaxaamoho. Konninni
• Maxaafinsa giddo niwaawete giddonni kainohunni Duuli lowonta mitii’mi.
fultinota qara qaalla fiche ledonsa Hattee yannara Duulaoo qarqarira mittu
hasaabbe. jirotenni bati’rino manchi hee’ranno. Su’misi
• Niwaawete uminni, misiletenninna Amalooti. Amalora ooso damboowate.
qara qaallanni ka’e niwaawe marichire Konnira, Duuli amawa mare, “Qaaqqokki ani
coyidhanno yite heddanno hedonsa lossi’reemmona uue,” yiise. Iseno, hisatino
kultannohe gede xa’minsa. albinni “Mayi qarrino adhissi,” yitusi. Amalono
• Hedonsa giddonni 3 coyifooliishsho hagiidhinohu hakkawotenni adhe minira ha’ri.
geeshsha saleedaho borreessinsa. Masse umo uduunne hirisi. Aanteteno, rosu
minira eessisi.
Nabbambanni Woyite
Rosiisaancho: Duuli, mitte kifile hanafe sette kifile iilli.
Hakkono jawaata rosaancho ikki. Duuli
• Rosaano umo heddu hedonna
Qoqqowu deerrinni uyinanniha sette kifile
niwaawete amado xaadase huwattanni

fonqolo adhe woyyaawino guma abbe honse Qoonqo Xaadisanna Babbada
kifile sai. Yanna: 10 daqiiqa
Amalo, Duuli abbino guminni hagiidhinohu Qoonqo Xaadisa
isira hasiisannore baala qixxeessisi. Rosiisaancho
Katamahono galanni rosanno gede assi.
a) ‘hixamanyanni’ yaanno qaale haadhe
Duulino jawaate rosanni 12 kifile iilli.
umo qaalu giddo noo qoonqo babbadde
Hakkono eote fonqolo adhi. Aantete Jimmu
yuniverstera onte diro keeshshi.
• Aanchite, qaale mitteenni nabbabbona.
Jeefoteno, Duuli dirosi gude maassame
fuli. Maassami yannarano Amalo qaaqqi’ya • Lame lame ikkite umo qoonqo mitte
maassamanni nooe yee manna woshshe mittenta nabbabbe hoodete qaale
jila jili. Duulino fiixa firasi gamba asse Amalo mitteenni nabbabbanno gede assitanni
assinosi galata mannaho kule maassi’rannosi rosiisinsa.
gede assi.Duuliti aantino heeshshono 1. hi xa ma nya nni→ hixamanyanni
subbinotanna qawaaxxaame ikkitu. 2. u ddi dha nno re→ uddidhannore
Huwatote Xa’mo 3. ha sii sa nno se re→ hasiisannosere
Rosiisaancho: 4. goo fi mar cho ho→ goofimarchoho
• Macciishshate albaanni heddu hedo 5. laan shaa wa te→ laanshaawate

xaaddinotanna hoogginota xa’minsa. Rosaano Nabbabbanno Niwaawe
• Umita huwatote xa’mo nabbabbe Yanna: 15 daqiiqa
qolannohu/qoltannoti ayetiro xa’mi. Nabbawate Albaanni Fooshu Hedo
• Anga kayissinori giddonni 1-2 geeshshira Rosiisaancho
kaayyo uyinsa. • Maxaafinsa giddo nooha niwaawete
• Sayikkinna 4ki xa’mo gaamotenni umonna misile la’anno gede kulinsa.
hasaabbanni loossuro danchaho. • Qara qaalla fiche rosaanote ledo
Xa’mo hasaawi.
• Duuli ilaminohu mamarooti? • Qara qaalla: maate, hixamanyanni,
• Duulaoo qarqarira hee’rannohu dureessu qaale, ea, dancha guma, facci asse.
manchi su’mi ayeeti? • Niwaawete uminni, misiletenninna
• Duuli jawaata rosaancho ikkanno gede qara qaallanni ka’e niwaawe marichire
assinosihu maati? coyidhannoro kultanno gede xa’minsa.
• Mitii’mino manna kaa’la hasiisannohu • Hedonsa giddonni 3 coyifooliishsho
mayiraati? saleedaho borreessi. Insano hedonsa
daftarinsara borreessitona.
Dawaro
Nabbambanni Woyite
• Duuli ilaminohu 1975 M.D Rosiisaancho
• Amalooti.
• Niwaawe umo insa nabbabbona.
• Kaa’lannosi mancho afi’rate.
• 4ki xa’mora dawaro rosaano nabbawinsa.
babbaxitinota dawartannohura haadhe
• Hoodete lame lame ikkite mimmitinsara
taashshinsa.
nabbabbona.
• Jeefoteno, insa huuriweelo
ha’runsitannahe ati niwaawe
nabbawinsa.

Duuwane Huwatote Xa’mo
Duuwane buxicho maatenni ilantino Rosiisaancho
beettooti. Heedhannohu Sidaamu Zoone qaru • Saleedu aana borreessantino
katami Hawaasi giddooti. Tini beetto lekka coyifooliishshonna daftarinsara
laanshaawate. Konni qarrisenni heedhenni borreessitino hedonsa la’anno
rosoho lowonta laalaattanno. Ikkollana, annise gede assite wona umi hedonsanna
rosiisate wolqa diafi’noho. Duuwaneoo niwaawete amado xaaddinoro xa’minsa.
qachira Bareedo yinanni manchi hee’ranno.
• Huwatote xa’mo giddonni umita
Kuni manchi dureessaho.
nabbawannohura kaayyo uyi.
Duuwane dirise rosoho iillita roso ha’runsate
• Nabbawantu xa’mora dawaro niwaawete
wolqa hoogasenni kainohunni lowonta
giddo baalunku hassanno gede boode
qarrantu. Konninni kainohunni, Bareedo
yanna uyinsa.
kaa’lo xa’midhu. Aanteteno, Bareedo qaensa
geeshsha mare noonsa qarra xa’mi. Xa’me • Dawaro afantannowa
kai gedensaanni, kaa’leemohe yee qaale eise. leellishannohehura/tera kaayyo uyi.
Umo, Bareedo Duuwane rosu mine • Leellishshu dawaro taalo ikkasenna

borreessiisi. Layinkita, uddidhannonna addi hoogase wole rosaano hedo uyitanno
addiha rosu uduunne hi’rise. Hakkonni gede kaayyo uyinsa.
gedensaanni, kaa’lannase honse kifile iillituta Xa’mo
kaa’losi facci asse aguri.
Aanteteno, Duuwane rosoho noose • Duuwane kaa’lannose manna hasidhuhu
hixamanyanni kainohunni wole kaa’lannose mayiraati?
manna hasidhu. Hakkunni gedensaanni, • Duuwane heedhannohu hiikkooti?
qachinsara Buniso yinanni manchiwa marte • Duuwane dancha guma abbitanno gede
hee’ra hanaffu. Kuni manchi lowo jiro afi’rino. kora ikkiri maati?
Ikkollana, ila dinosi.
• Kaa’linonke manna galata hasiissannohu
Buniso Duuwane honse kifile borreessiisi. mayiraati?
Qoleno, badooshshu uddanonna rosu
Dawaro
uduunne hirise. Hakkuyi gedeno,
hasiisannosere baala kaa’lannase tonne kifile • Roso ha’runsate wolqa hooggeeti.
iillitu. Tonne kifile gobboomu deerri fonqolira • Hawaasi katami giddooti.
dancha guma abbitu. Aanteteno, qixxaawote • Kaa’lannose manna afi’ranna rosoho
roso gumulte Hawaasi Yuniversite e’u. hixamanya noosehuraati.
Goofimarchoho, Duuwane kaa’lite rosiissuse
mannoota wodaninni galatte heeshshose diro • Danchare asse sa’nonkehuranna
wo’ma hagiirraame ikkite heedhu. qarrinkenni fulloommohuraati, rosaano
wolereno yaa dandiitannohura ha’rinsa.

• Qaalu giddo noo qoonqo babbade Qoonqo Babbada
nabbawa
Rosiisaancho
• Uyinoonni qaalla giddonni mitto qaale
• Sufo horoonsi’re qaalla kalaqa saleedaho borreessite rosaano umo
• Macciishshinoonni qaalla borreessa. qaale mitteenni ledokki nabbabbanno
gede xa’minsa.

• Nabbabbanno woyite ati mitte mittenta • Borreessitinore lame lame ikkite
qaalu giddo noo qoonqo qubbichunni mimmitinsara nabbabbona.
kissanni kaa’linsa. • 2-3 rosaano geeshshi borreessitinoha
Hoodete ati qubbichunni kissanni kifilete nabbabbanno gede kaayyo
kaa’litannansa insa calluwinsa loossanno uyinsa.
gede assinsa. Taaltino Shae
(woloota qaallano konni daninni loossona) Ikkitote Duuwane qarrase tidhate
1. laalaattanno → laa laa tta nno aante assitinori
2. qachinsara → qa chin sa ra umo assituri Bareedo yinanni mancho
3. qixxaawote → qi xxaa wo te kaa’lo xa’mite, rosu mine e’u.
aanteteno Bareedo addi addi uduunne
4. danchumma → dan chu mma
hirise
5. borreessise → bo rree ssi se
hoodeteno Bareedo kaa’lo facci asse
6. aanteteno → aan te te no agurise
Rosaano Nabbabbanno Niwaawe jeefote Wole kaa’lannoha Buniso
Yanna: 10 daqiiqa yinanni mancho afidhe rosose
Nabbawate Albaanni Fooshu Hedo jeefissu.
• Tini niwaawe umi barra nabbabbinota Yanna: 10 daqiiqa
ikkitinohura niwaawete umonna misile
la’e niwaaweennire qaaggannore Rosu Qaalla
xa’minsa. • Umo rosaanote ledo qaallannita fiche
• Ayirritannonsa qaallanna handaarra hasaawi.
nabbabbe lawishsha ikkinsa. • Mitto qaale lawishshaho adhite
Nabbambanni Woyite coyifooliishsho loosse leellishinsa.
Rosiisaancho, rosaano nabbawate • Aanchite, gaamotenni ofolte tenne
qixxaabbanno gede assite: qaalla horoonsidhe coyifooliishsho
• Ayirritanno qaallanna handaarra marro lossanno gede assinsa.
marro qolte nabbabbe lawishsha ikkinsa. • 2-3 gaamo geeshshi loossino
• Qaale naggi assitine rosaanote ledo coyifooliishsho giddonni ka’e kifilete
mitteenni niwaawe nabbabbe. nabbabbanno gede assinsa.
Rosu qaalla: hatte yanna, layinkita, konninni
• Aanchite, rosaano lame lame ikkite
kainohunni, hakkawotenni, aanteteno
mimmitinsara nabbabbanni qarrissanno
qaallanna handaarra marro marro qolte Sufo
Rosiisaancho:
saleedaho borreessite qaale ledokki
Huwatote Xa’mo • Qaalu albaanni di- sufo ledde qaale
Rosiisaancho: nabbabbanno gede xa’minsa.
• Maxaafu giddo noo shae maxaafinsara • Qolteno qaalu aana dagu soorro
galchitanno gede kulinsa. kultannohe gede xa’minsa.
• Umu umunni niwaawete giddo nooti • Badooshshe buuxxuhu gedensaanni
dhaggete ama qarrase tidhate assitinore di-sufo afidhino qaalla hasse
aante agarte borreessitona. borreessitanno gede assinsa.

Lawishsha: 1. dihixamanyino Mini Looso
2. digumultino
Rosiisaancho, maxaafinsa giddo noota
3. diqixxaawino 10 qaalla rosaano taashite borreessate
Borreessa wo’naalsha minensa wolu manni
Yanna: 10 daqiiqa nabbawannansa borreessitanni rosiisidhanno
Qaalla Taashshe Borreessa gede mini looso uyinsa.
Rosiisaancho, woroonni noota 10 qaalla • Loosansa aanino barra buuxi.
ati nabbabbanna taashshite borreessate
Qaalla
Qaalla 1. maate 6. qarqarinkera

1. hasiissannore 6. mannu aalo 2. hixamanyanni 7. uddidhannore
2. laanshaawate 7. bati’rino 3. borreessisi 8. laalaattanno
3. aanteteno 8. hagiidhinohu 4. kaa’lo noose 9. qachinsara
4. goofimarchoho 9. facci assa
5. gobba baala 10. qixxaawote
5. fiixa firasi 10. maate
8ki Lamala 3ki Barra Rosiisaancho

Barru Rosi Amado
• Rosaano maxaafinsa giddo noo misile
• Lamalate rosi umi ledo xaaddanno qaalla daftarinsara borreessitanno gede assi.
borreessa
• ‘Kaa’lama’ yaanno umi ledo hadhannota
• Gufo borreessa 8 qaalla doyichote giddo borreessitanno
Qaalla gede assinsa.
Yanna: 20 daqiiqa • Borreessitino qaalla miillansate ledo

heewisiisse la’anno gede kulinsa.
Rosu Umi Ledo Xaaddanno Qaalla
wolqa
laanshaawa laalaattanno qarrama
hooga
qixxaawote
roso roso
Duuwane kaa’lannase
ha’runsa

Borreessa lainohunni xawishsha borreessitanno
gede xa’minsa.
Yanna: 20 daqiiqa
Borreessate Qixxaawa • Borreessitanno woyite umo uyitto/ansa
lawishsha horoonsidhona.
Rosiisaancho
• Doyichote giddonni 5-8 qaali geeshsha Borreessinnoonniricho Buuxi’ra
haadhe daftarinsara borreessitanno Rosiisaancho
gede kulinsa
• Hatte qaalla giddonni mitto qaale haadhe • Qaallansara uyitino xawishsha
lawishsha ikkannonsa gede xawishsha gaamotenni ikkite mimmitinsara
uyinsa. nabbabbanno gede assi.
• Xawishshu qaalu amadino hedo, fiche • Hoodeteno 2-3 rosaano geeshshi
hasiisannoha ikkasinna hoogasi w.k.l qaallansara uyitino xawishsha kifilete
ikkara dandaanno. rosaanora nabbabbe shiqishshanno assi.
Lawishsha: kaa’lama- Mannu mimmitu ledo
• Kifilete rosaanono macciishshitu qaallare
irkisame hee’ranno gara leellishannoho.
xawishshu hedo uyitanno gede assi.
Borreessitanno Woyite
Rosiisaancho • Jeefoteno, umi uminsa qaallanna uyitino
xawishsha macciishshitu lawishshi
• Rosaano doyichote giddonni fushshitu garinni guwuursidhanno gede assinsa.
mitte mittente qaallara amaddino hedo
8ki Lamala 4ki Barra 1. qi xxaa wo te→ qixxaawote

Barru Rosi Amado 2. dan chu mma→ danchumma
• Qoonqo xaadisenna babbade nabbawa 3. laa laa tta nno→ laalaattanno
• Xaadisaano qaalla horoonsi’ra 4. bo rree ssi se→ borreessise
• Borrote malaatta horoonsi’ra 5. ha sii sa nno se re→ hasiisannosere
• Qaalla taashshe borreessa Qoonqo Babbada
Rosiisaancho
• Umo mitto qale haadhe ati babbadde
Yanna: 10 daqiiqa
leellishinsa.
Qoonqo Xaadisa • Hoodete ledokki babbaddanni
Rosiisaancho wo’naaltanno gede assi.
• Umo qoonqo ati mitte mitte nabbabbe • Jeefoteno, ati kaa’litannansa calluwinsa
qolte qaale mitteenni nabbabbe babbaddanni nabbabbanno gede assi.
leellishinsa 1. hasiisannosere→ha sii sa nno se re
• Aantete ati mitte mittenta qoonqo 2. laanshaawate→ laan shaa wa te
kissanna insa calluwinsa nabbabbanno
3. goofimarchoho→goo fi mar cho ho
gede assite qolte qaale mitteenni ati
kissanna nabbabbona. 4. hixamanyanni → hi xa ma nya nni
• Baalanta qaalla umi qaale rossu garinni 5. uddidhannore → u ddi dha nno re
rossanno gede assinsa. 6. aanteteno → aan te te no

Rosaano Nabbabbanno Niwaawe • 2-3 gaamo geeshshi fajjonsanni kifilete
Yanna: 10 daqiiqa coyifooliishshuwansa nabbabbona.
Nabbawate Albaanni Fooshu Hedo • Wolootu rosaano
• Rosaano tenne niwaawe sa’u yannara cooyifooliishshuwansara hedo uyitanno
nabbabbinota ikkitino daafira techo gede assi.
niwaawete umonna misile la’e tenne Xaadisaano Qaalla:
niwaawere qaaggannore kultannohe ikkollana layinkita
gede xa’minsa.
goofimarchoho qoleno
Nabbambanni Woyite
aanteteno,
Rosiisaancho
Borreessa
ati taashshite nabbawinsa. Yanna: 10 daqiiqa
• Hoodete, ikkitote xawishshi ledo Maqiishshu Malaate
rosaano ledokki nabbabbanno gede assi. Rosiisaancho
• Aanchite, lame lame ikkite niwaawe • Maqiishshu malaatenna taxxeessu
xawisaanchu garinni mimmitinsara malaate horoonsidhe coyifooliishsho
nabbabbona. loosse lawishsha uyinsa.
• Jeefoteno, rosaano huuriweelo • Maxaafinsa giddo noota
ha’runsitannohe gede assite xawishshu coyifooliishshuwa daftarinsara
ledo niwaawe nabbawinsa. borreessitanno gede assite malaatta
Huwatote Xa’mo. hasiisanno darga wortanno gede
Rosiisaancho kulinsa.
• Rosaano niwaawensare harancho gufo a Rosiisaanchonke, “Mini looso jawaatte
borreessitanno daafira qixxaabbanno loosi,” yitue.
gede assinsa.
b Ani qaete ama’ya, anna’yanna ollii’ya
• Umo niwaawete amado xawisate jawa kaa’leemmo.
kaa’litannota 5 qaalla doodhite
c Anni’ya, “Saada e’ino? Yee xa’mie.
daftarinsara borreessitanno gede assinsa.
• Doodhitu qaalla horoonsidhe dhagge d Duuwane, Botali, Wocaalenna Agani
qaalunni mimmitinsara kultanno gede shoole kifile rosaanooti.
assi. Qaalla Taashshe Borreessa
• Ontenta qaalla horoonsidhe Rosiisaancho:
niwaawennire harancho gufo • Rosaano konni rosi goofimarchira 20
borreessitanno gede assinsa qaalla taashshite borreessitanno rosi
Qaalla noonsa. Tenne qaalla giddoonni 10 qaalla
Yanna: 10 daqiiqa ati kultannansa borreessitanno.
Xaadisaano Qaalla • Borreessate qixxaawansa buuxxe qaalla
Rosiisaancho: ati kultannansa borreessitona. Gattinota
• Shiqqino xaadisaano giddonni mitto mine borreessitanno gede mini looso
horoonsidhe coyifooliishsho loosse uyinsa.
leellishinsa. Borreessitanno Qaalla
• Aantete insano konne lawishsha 1. hasiissannore 6. mannu aalo
horoonsidhe coyifooliisho loossanno 2. laanshaawate 7. bati’rino
gede kulinsa.
3. Aanteteno 8. hagiidhinohu
• Hoodeteno lame lame ikkite gattino
xaadisaano qaalla horoonsidhe 4. goofimarchoho 9. facci assa
coyifoolishsho loossanno gede assinsa. 5. fiixa firasi 10. maate

8ki Lamala 5ki Barra Maatto Kula
• Marrote Roso • Kifile marate albaanni rosaanote
Qoonqo Xaadisanna Babbada kullannita mitte maatto qixxeessi’ri.
Yanna: 10 daqiiqa • Ikkitote aante agarte maatto kulate
Qoonqo Xaadisa horoonsi’nannita eote yaatto
(maattote…) yite hanaffe maatto kulinsa.
Rosiisaancho, rosaano tenne lamalara
rossinoha qoonqo xaadise qaalla kalaqe • Kulittonsa maatto qolte kulate qixxaawo
nabbawate looso boowirsidhanno barra assitanno yanna uyinsa.
ikkinohura; • Qixxaabbuhu gedensaanni gaamotenni
• Umo lame lame ikkite babbadante mimmitinsara macciishshitu maatto
worantino qoonqo addi addinni kultanno gede assi.
mimmitinsara nabbabbanno gede assi.
Qaalla
• Aantete qoonqo xaadisse qaalla
Yanna: 10 daqiiqa
• Baalanta qaalla konni garinni nabbawa Rosu Qaalla
dandaansa buuxi. Rosiisaancho
Qoonqo Babbada • Rosaano tenne giddo rossinota
• Rosiisaancho, rosaano tenne lamalara rosu qaalla techo boowirino garinni
rossinoha qoonqo babbadate roso horoonsidhanno gede agarranni.
boowirsidhanno barra ikkinohura tenne • Konni daafira tenne qaalla horoonsidhe
qaalla ati kaa’litannansa babbaddanni coyifoolooshsho loossanno gede
nabbabbanno gede assinsa assinsa..
Sufo Qaalla
Rosiisaancho
1. ikkollana 3. layinkita 5. goofimarchoho
• Tenne lamalara rossinota di- sufo
afidhino qaalla saleedaho borreessinsa. 2. qoleno 4. aanteteno
• Rosaano bado badotenni dagge qaallate Borreessa

giddoonni sufo xuruurunni malaatisse Yanna: 10 daqiiqa
leellishshanno gede assinsa.
Qaalla Borreessa
kultanno gede xa’minsa. Borro
• Hoodeteno qaalla gudisse nabbabbona. Rosiisaancho
Rosaano Nabbabbanno Niwaawe • Rosaano annu annunku mitte gufo
Yanna: 10 daqiiqa borreessate qixxaabbanno gede kulinsa.
Niwaawe Marro Qole Nabbawa • Borreessate lamalate giddo rossino
Rosiisaancho qaalla horoonsidhona.
• Umo niwaawe qoonqo naggi assite • Borronsa tenne lamalara nabbabbuta
biifisse nabbawinsa. ‘Duuwane’ yitannote gedeeta ikkituro
• Hoodete rosaano bado badotenni danchaho.
mitte mitte coyifooliishsho biifisse • Borronsara umo insanni doodhitona.

9ki Lamala Roso
Lamalate Rosi Mixo

• Qoonqo xaadisse nabbabbanno. xawissanno.
• Qaalu giddo noo qoonquwa babbaddanno. • Coyifooliishshuwa giddo hasiisannowa
borrote malaatta horoonsidhanno.
loossanno.

9 Lamala Umi Barra
ki aane ikkannori maati yite heddannore
xa’mitanni hedonsa haa’ri.
Barru Rosi Amado • Nabbawatto/a woyite kifilete
• Niwaawe macciishsha. macciishshate qarri noonsa rosaano
• Qoonqo xaadise qaalla kalaqa. heedhuro albaanni ofoltanno gede
assite, qoonqokki insa macciishshitanno
• Niwaawe nabbawa. deerrinni bikkate wo’naali.
• Niwaawete amado borreessa.
Olluu Manni kaa’lama
Macciishshinanni Niwaawe Olluu manni mimmitu ledo kaa’lame hee’riro
dancha heeshsho hee’ra dandaanno. Mitu
Yanna: 15 daqiiqa mitu ollii mimmitonsa kaa’le hee’ranno. Mitu
Nabbawate Albaanni Fooshu Hedo ollii manni kayinni qarransa xaade ditidhanno.
Kaa’lama heedhuro mittoho duhano ikkara
Rosiisaancho:
dandaanno coye gaamotenni shotanno gede
• Niwaawete umo, misilenna qara qaalla assa dandiinanni.
la’e niwaawennire heddanno gedenna Danchu ollii heeshshonsara iillanno qarra
heddinore coyidhanno gede xa’minsa. calluwu disharramanno. Mimmito kaa’late
• Niwaawete giddonni fultinota qara qaalla ikkitannota addi addi uurrinshuwa uurrisi’re
fiche ledonsa hasaawi. mimmitonsa irkisanno. Togoo uurrinshuwa
giddo mitte deete. Dee olluu manni wolqansa
xaadise mimmitonsa loosunni kaa’lanno
geeshsha saleedaho borreessi urrinshaati. Mittu manchi callu loosiro
Nabbambanni Woyite seeda yanna adhanno looso mimmito bado
badotenni qote xaadise kaa’latenni harancho
Rosiisaancho:
yannara gude gumaamma ikkanno. Woxu
• Rosaano umo heddu hedonna widoonni noo qarra kaa’lame tidhatenni,
niwaawete amado xaadase huwattanni woxu wodho (uqquwe) uurrisi’ratenni, hattono
macciishshitanno gede kultensa liqoonna suuqote uurrinsha uurrisi’ratenni
niwaawe suutunni nabbawinsa. qarransa tidhanno. Wole widoonni wi’late

yannarano ikko ji’late yannara togoo ollii mittenta nabbabbe hoodete qaale mittenni
wodhonsa garinni mimmitonsa kaa’le nabbabbanno gede assitanni rosiisinsa.
sheshifachishatenna jawaachishate danchu
1. xaa doo shshi ra → xaadooshshira
rosichi hee’rannonsa.
2. uu rrin shu bba → uurrinshubba
Kaa’lamate gade noonsakki manni kayinni
heeshshote calluwinsalla shelleggamanno. 3. di ho roon si ‘ra nno → dihoroonsi’ranno.
Gamba yine kaa’lammiro shiimunni 4. kaa ‘la ma nno kki → kaa’lamannokki
tira dandaannore umu umunni calla
5. sho shsho ggi no ho → shoshshogginoho
sharramannohura wolqatenna woxu
hafanfarrenni xaadanno. Rosaano Nabbabbanno Niwaawe
Kaa’lamate rosichi hoongohura kaa’le Yanna: 15 daqiiqa
kaa’lamantenni roore manna yorannoha
ikkate widira higanno. Konni olliira
baxillunni ayirrisama ajjannohura olluu manni Rosiisaancho
xaadooshshi xumme dinoosiho.
Xaphoomunni la’niro kaa’lamannokki manni umonna misile la’anno gede kulinsa.
olliinni roore kaa’lamanno manni hee’ranno
• Qara qaalla fiche rosaanote ledo
olliira heeshsho coommadote. Qarra
tidhatenna woyyaabbino heeshsho hee’rate hasaawi.
assinanni sharrono qinaadote. Konni daafira, Qara qaalla : ollaa, heeshsho, kaa’lama, dee,
olluu manni mimmitu ledo kaa’lama gadensa suuqo
assi’ra noonsa budeeti.
• Niwaawete uminni, misiletenninna
Macciishshate Gedensaanni qara qaallanni ka’e niwaawe marichire
coyidhannoro kultanno gede xa’minsa.
Rosiisaancho
• Macciishshate albiidi hedonsanna saleedaho borreessi.
macciishshitu niwaawe amado xaadanna
hooga xa’minsa. Nabbanbanni Woyite
• Rosaano lame lame ikkite ofolte Rosiisaancho:
niwaawete giddo xawinsoonnire badde • Niwaawe umo insa nabbabbona.
kultannohe gede xa’minsa.
• Maxaafinsa giddo noo xa’muwa nabbawinsa.
daftarinsara galchite loossanno gede
kulinsa.
nabbabbona.
• Borreessitinore miillansa ledo hasaabbu
gedensaanni dawaronsa 2-3 gaamo
geeshshi suwissanno gede assi.
nabbawinsa.
Olluu manni kaa’lama
Yanna: 10 daqiiqa
Kaa’lama manchu beetti xaadooshshira qara
Qoonqo Xaadisa coyeeti.
Rosiisaancho: Mitu mitu ollii manni mimmitu ledo
kaa’lame hee’ranno. Mitu mitu ollii manni
Umo uyinoonni qaalla giddonni mitto qaale
kayinni mimmitu ledo dikaa’lamanno.
haadhe qaalu giddo noo qoonqo babbadde
Danchu ollii heeshshote iillannonsa qarra
gutunni tidhanno. Kaa’lamateno addi addi
Hoodete qaale mitteenni nabbabbanna uurrinshubba uurrisi’ranno. Mimmitonsa
lame lame ikkite umo qoonqo mitte loosunni kaa’late dee uurrisi’ranno.

Woxu qarra tidhate woxu wodho woy Huwatote Xa’mo
uqquwe wodhanno. Rosiisaancho:
Dadillu yannarano mimmitonsa gamba yee Rosaano:
sheshishanno. Kaa’lamate gade nookki manni
umo assite uyitu hedo saleedu aana
calluwinsalla shelleggamanno. Woxensanna
borreessite, la’anno gede assite wona umi
wolqansa mimmito kaa’late dihoronsi’ranno.
hedonna niwaawete amado xaaddinoro
Togoo olliira mimmito kaa’late uurrinshuwa
xa’minsa.
diheedhanno. Kaa’lamannokki manni
mereero hee’ranno manni xaadooshshi • Huwatote xa’mo giddonni umita ayi
shoshshogginoho. nabbawanno yite xa’mite kaayyo uyinsa.
Kaa’lamanno manni olliira heeshsho • Nabbawantu xa’mora dawaro niwaawete
coommadote. Konni daafira olluu manni giddo leellishanooheta xa’mi.
mimmitu ledo kaa’lama noonsa. • Kultuhe dawaro gara ikkasenna hoogase
konni garinni xa’mite hedonsa haadhanni
baalanta xa’mo konni garinni loosiisinsa.
9ki Lamala 2ki Barra 4. sheshishanno → she shi sha nno

Barru Rosi Amado 5. shelleggamanno → she lle gga ma nno
6. calluwinsa → ca llu win sa lla
nabbawa Rosaano Nabbabbanno niwaawe
Yanna: 10 daqiiqa
• Sufo horoonsi’re qaalla kalaqa
Rosiisaancho:
• Macciishshinoonni qaalla borreessa
• Tenne niwaawe rosaano umi barra
nabbabbinota ikkitinohura niwaawete
Qoonqo Xaadisanna Babbada umonna misile la’e niwaawennire
Yanna: 10 daqiiqa la’inore qaaggannore xa’minsa.
Qoonqo Babbada
• Nabbawate ayirritannonsa qaalla woy
Rosiisaancho: handaarra nabbabbe lawishsha ikkinsa.
Uyinoonni qaalla giddonni mitto qaale Nabbambanni Woyite
saleedaho borreessite rosaano umo qaale Rosiisaancho:
mitteenni ledokki nabbabbanno gede assinsa.
• Rosaano, nabbawate qixxaabbanno
Aantete qaalu giddo noo qoonqo mitte gede assite,
mittenta babbadde ledokki nabbabbanno • Ayirritanno qaallanna handaarra marro
gede xa’minsa. marro qolte nabbabbe lawishsha ikkinsa.
Nabbabbanno woyite ati mitte mittentera • Qaale naggi assite rosaanote ledo
qaalu giddo noo qoonqo angichunni kissanni mitteenni niwaawe nabbawi.
kaa’linsa. • Hoodeteno, rosaano lame lame
Hoodete ati qubbichunni kissanni ikkite mimmitinsara nabbabbanni
kaa’litannansa insa calluwinsa loossanno qarrissannonsa qaallanna handaarra
gede assinsa. marro marro qolte nabbabbanno gede
assinsa.
1. coommadote → coo mma do te
2. mimmitonsa → mi mmi ton sa nabbabbanna rosaano huuriweelo
3. kaa’lamateno → kaa ‘la ma te no ledokki ha’runsitanno gede assinsa.

Huwattote Xa’mo Hoodeteno, qaalu aana daggu soorro
Rosiisaancho : kultannohe gede xa‘minsa.
• Umo baalanti rosaano shae daftarinsara Badooshshe buuxxuhu gedensaanni ‘-te’ sufo
galchitanno gede kulinsa. afidhino qaalla hasse borreessitanno gede
• Lame lame ikkite kaa’lamanno assinsa.
olliinna kaa’lamannokkihu mereero Lawishsha :
noo badooshshe niwaawete giddo
gaamote kaa’lote hee’rate
xawinsoonni hedo hasaabbanno gede
kulinsa. Borreessa
Yanna: 10 daqiiqa
• Aantete annu annunni badooshshe
shaete borreessitona. Qaalla Taashshe Borreessa
• Jeefoteno, gamu kaa’lama uyitanno Rosiisaancho:
horo coyidhanno (nabbabburo) wolootu
kaa’lama hooga iillishshanno mitiimma
gede kulinsa.
Qaalla
Yanna: 10 daqiiqa Qaalla
Rosu Qaalla xaadooshshita shelleggamanno
Rosiisaancho: kaa’lamannokki dee
• Rosaanote ledo umo rosu qaalla fichere shoshshoggino suuqo
hasaawi. mimmitonsa uurrinshuwa
• Mitto qaale lawishshaho ikkannonsa sheshishanno coommadote
gede coyifooliishsho loosse leellishinsa. Mini Looso
• Aanchite, gaamotenni ofolte tenne Rosiisaancho :
qaalla horoonsidhe coyifooliishsho
Maxaafinsa giddo noota 10 qaalla
loossanno gede assinsa.
rosaano taashshite minensa wolu manni
• 2-3 gaamo geeshsha loossino nabbawannansa borreessitanni rosiisidhanno
coyifooliishsho giddonni ka’e kifilete gede mini looso uyinsa.
Rosu qaalla : mitu mitu, kayinni, woy, konni
daafira, togoo Qaalla
Sufo 1. qara coye 6. gutunni
Rosiisaancho: 2. wolqansa 7. tidhanno
Gaamo yaanno qaale saleedaho borreessite
3. uurrisi’ranno 8. wodhanno
qaale ledokki nabbabbanno gede xa’minsa.
4. calluwinsalla 9. dadillu
Qaalu gedensaanni ‘-te’ sufo ledde qaale
nabbabbanno gede xa’minsa. 5. iillannonsa 10. wodho
9ki Lamala 3ki Barra Qaalla

Yanna: 20 daqiiqa
Barru Rosi Amado
• Lamalate rosi ledo xaaddanno qaalla
Rosiisaancho:
borreessa.
Rosaano ‘Dee’ yaanno rosu umi daafira dee
• Gufo borreessa.
loosi’ra (kaa’lamate) afi’nannirenna kaa’lama

hoogatenni hoongannire kultanno qaalla horonna kaa’lama hooga iillishshanno
qixxeessitanni shaete borreessitanno. gawajjo giddo borreessitanno gede
Borreessitannori konni umi ledo xaaddanno xawishsha uyinsa.
qaallanna handaarraati. Gufo Borreessa
Lawishsha Rosiisaancho:
Kaa’lamatenni Kaa’lama • Aleenni xawinsi garinni kaa’lama
Niwaawete
afi’nannire hoogatenni uyitanno horo keeru sokkansa giddo
umi kultanno qaalla hoongannire borreessitona; woy keeru sokkansa
Dee gamba yaa callata giddo kaa’lama hooga iillishshanno
Kaa’lama qarrama gawajjo borreessitona.
• Umo lame lame ikkite keeru sokkansa
Borro mimmitinsara nabbabbanno gede assi.
Yanna: 20 daqiiqa
• Lame rosaano borronsa saleedu aana
Borreessate Qixxaawa borreessitanno gede assite rosaanote
Rosiisaancho: ledo.
• Rosaano nabbabbino niwaawe giddo 1. Borro baalanta wodho amaddinoro
shiqinore huwattino garinni deete
2. Sokkansa woleho xabbinoro
horonna gawajjose kulate qixxaabbanno
gede assi. 3. Xe’ino qaalla woy handaarra nooro
rosaanote ledo buuxxe.
• Baalunku miillansara (fiixinsara) keeru
sokka borreessitanno gede kulinsa. Gumuloteno, baalanti rosaano gufonsa qolte
buuxidhe so’ro heedhuro taashshidhanno
• Keeru sokkansa giddo annu annunku
gede assinsa.
mimmitu ledo kaa’lama uyitanno
9ki Lamala 4ki Barra 3. she lle gga ma nno→ shelleggamanno

Barru Rosi Amado 4. coo mma dda te→ coommaddate
• Qoonqo xaadisanna babbada 5. mi mmi ton sa→ mimmitonsa
• Xaadisaano qaalla horoonsi’ra Qoonqo Babbada
Rosiisaancho:
• Qaalla taashshe borreessa Umo mitto qaale haadhe ati babbadde
leellishinsa.
Qoonqo Xaadisanna Babbada Hoodete, ledokki babbaddanni wo’naaltanno
Yanna: 10 daqiiqa gede assi.
Qoonqo Xaadisa Jeefote, ati kaa’litannansa calluwinsa
Rosiisaancho: babbaddanni wo’naaltanno gede assi.
• Umo qoonqo ati xaadisse nabbabbe 1. dihoroonsi’ranno → di ho roon si ‘ra nno

leellishinsa. 2. kaa’lamannokki → kaa ‘la ma nno kki
• Aanteteno, insano ledokki xaadissanni
3. shoshshogginoho → sho shsho ggi no ho
• Jeefoteno, ati qineessitanna calluwinsa 4. uurrinshubba → uu rrin shu bba
xaadissanni loossanno gede assinsa. 5. xaadooshshira → xaa doo shshi ra
1. kaa ‘la ma te no → kaa’lamateno
6. calluwinsalla → ca llu win sa lla
2. she shi sha nno → sheshishanno

Rosaano Nabbabbanno Niwaawe Hakkiinni lame lame ikkite gattino xaadisaano
Yanna: 10 daiiqa qaalla horoonsidhe coyifooliishsho loossanno
Nabbawate Albaanni Fooshu Hedo gede assi.
Rosaano niwaawe sa’u yannara nabbabbinota 2-3 gaamo geeshshi fajjonsanni kifilete
ikkitino daafira techo niwaawete umonna coyifooliishshuwansa nabbabbanno gede
misile la’e tenne niwaawere maricho xa’minsa.
qaggannoro xa’minsa. Wolootu rosaano nabbabbu
coyifooliishshonsara hedo uyitanno gede
Nabbanbanni Woyite
xa’minsa.
Rosiisaancho:
Xaadisaano qaalla
• Umo niwaawe ikkitote xawishshi ledo woy kayinni
ati taashshite nabbawinsa. konni daafira mitu mitu
• Aanteteno, ikkitote xawishshi ledo
rosaano ledokki niwaawe nabbabbanno
Borreessa
gede assi. Yanna: 10 daqiiqa
• Hoodete lame lame ikkite niwaawe Borrote Malaatta
xawishshu ledo mimmitinsara Rosiisaancho:
nabbabbona.
• Uurrishshu, maqiiishshu, xa’motenna
• Jeefoteno, rosaano huuriweelo taxxeessu malaatta horoonsidhe
ha’runsitannohe gede assite xawishshu rosaano albaannino loossanni sa’inohura
ledo niwaawe nabbawinsa. ledde buuxxanno gede lawishshu
Huwatote Xa’mo coyifooliishsho loosse leellishinsa.
Rosiisaancho: • Shoolenta coyifooliishsho maxaafinsa
• Rosaano harancho gufo giddo noota daftarinsara borreessitanno
borreessansara albaanni lame lame gede kulinsa.
ikkite borreessaanchu/onsa affara a. Kaa’lama manchi beetti xaadooshshira
hasi’re borreessino qaru coyi maatiro qara coyeeti.
hasaabbanno gede kulinsa.
b. Anni’ya, “Jawaatte loosi” yee seejjie.
• Hoodeteno annu annunku daftarinsara c. Mittu olliira kaa’lama mayira hasiissanno?
qara sokkare harancho gufo
d. Bujjuure, Daabbaro, Hammaronna Laalo
mitte kifile rosaanooti.
• Atinna wolootu rosaano macciishshitu
gedensaanni heedhanno so’ro Qaalla Taashshe Borreessa
xawisinsa. Rosiisaancho:
• Jeefoteno, rosaano baalunku annu Rosaano onti barra 20 qaalla taashshite
annunku taashshite borreessidhanno borreessitanno rosi noonsa. Tenne
gede irkisinsa. qaalla giddonni 10 qaalla ati kultannansa
borreessitanno. Konni daafira, borreessate
Qaalla qixxaawansa buuxxe qaalla ati kultannansa
borreessitona.
Yanna: 10 daqiiqa
Xaadisaano Qaalla Borreessitanno qaallano:
Rosiisaancho: xaadooshshira shelleggamanno
kaa’lamannokki dee
Shiqqino xaadisaano giddonni mitto
shoshshoggino suuqo
horoonsidhe coyifooliishsho loosse
leellishinsa. mimmitonsa uurrinshuwa
sheshishanno coommadote

9ki Lamala 5ki Barra Maatto Kula
• Marrote Roso • Kifile marate albaanni rosaanote
kullannita mitte maatto qixxeessi’ri.
• Ikkitote aante agarte maatto kulate
Yanna: 10 daqiiqa
horoonsi’nannita eote yaatto
Qoonqo Xaadisa horoonsidhe maatto kulinsa.
Rosiisaancho:
• Kulittonsa/kulittansa maatto qolte kulate
Rosaano tenne lamalara rossinoha qoonqo qixxaawo assitanno yanna uyinsa.
xaadisate looso mucci assitanno barra
• Qixxaabbuhu gedensaanni gaamotenni
ikkinohura:
mimmitinsara macciishshitu maatto
Umo lame lame ikkite babbadante worantino kultanno gede assi.
qoonqo addi addinni mimmitinsara
Qaalla
Yanna: 10 daqiiqa
Aantete qoonqo xaadisse qaalla nabbabbanno
gede assinsa.
Rosu Qaalla
Rosiisaancho:
Baalanta qaalla konni garinni nabbawa • Rosaano tenne lamala giddo rossinota
dandaansa buuxi. rosu qaalla techo boowi’rino garinni
Qoonqo Babbada horoonsidhanno gede agarranni.
Rosiisaancho: • Konni daafira tenne qaalla horoonsidhe
Rosaano tenne lamalara rossinota qoonqo coyifooliishsho loossanno gede assinsa.
babbadate roso bowirsidhanno barra Qaalla
ikkinohura tenne qaalla ati kaa’litannansa
mitu mitu kayinni Konni daafira
babbaddanni nabbabbanno gede assinsa.
togoo woy
Sufo
• Tenne lamalara rossinota ‘-te’ sufo Yanna: 10 daqiiqa
afidhino qaalla saleedaho borreessinsa. Qaalla Borreessa
• Rosaano bado badotenni dagge qaallate Borro
giddonni sufo xuruurunni malaatisse Rosiisaancho :
leellishshanno gede kulinsa. • Rosaano annu annunni mitte gufo
• Malaatisse ka’e sufonniha su’ma borreessate qixxaabbanno gede kulinsa.
kultanno gede xa’minsa. • Borreessate lamalate giddo rossino
• Hoodeteno qaalla gudisse nabbabbona. qaalla horoonsidhona.
Rosaano Nabbabbanno Niwaawe • Borronsa tenne lamalara nabbabbuta
Yanna: 10 daqiiqa ‘Olluu manni kaa’lama’ yitanno gedeeta
ikkitona.
Rosiisaancho: Borronsara umo insanni doodhitona.
• Umo niwaawe qoonqo naggi assite Horoonsidhanno Qaalla
biifisse nabbawinsa. Kaa’lama, xaadooshshira, mimmitu,
• Hoodete rosaano bado badotenni coommado, uurrinshuwa, shelleggamanno,
mitte mitte coyifooliishsho biifisse shoshshogginoho, wodho, gamba yee,
nabbabbanno gede kaayyo uyinsa. heeshsho, olliira w.k.l.

10ki Lamala Roso
Lamalate Rosi Mixo

• Qaalu giddo noo qoonquwa babbadde • Coyifooliishsho giddo borrote malaatta
nabbabbanno. horoonsidhanno.
loossanno.
10 Lamala Umi Barra
ki aaninori maricho ikkannoro heddanno
gede xa’mitanni hedonsa haa’ri.
Barru Rosi Amado Seerunni Loosira
• Niwaawe macciishsha
Qarqarinkera mannu addi addita dagoomitte
• Qoonqo xaadise qaalla kalaqa wodho afi’rino. Kuri giddonnino seeru
• Niwaawe nabbawa mittoho. Seeru mimmito kaa’late wodhinanni
• Niwaawete amado borreessa wodhooti. Mimmito kaa’litannohuno, mine
minatenna, qarraminoha afatenni addi addi
kaa’lo assatenniiti. Konne assinannihuno
seeru giddo miiloo’mino manchiraati.
Yanna: 15 daqiiqa.
Ninke qarqarira lamu roduuwi heedhanno.
Nabbawate Albaanni Fooshu Hedo Su’minsano Botonkanna Borojjeeti. Botonkira
Rosiisaancho: mannu ledo lowo baxilli noosi. Qoleno
seeraho miilaho. Borojjera kayinni mannu
• Maxaafinsara ‘Seera’ yitanno niwaawe ledo baxilluno dinosi; seeru miilano dikkino.
noo qoola fantanno gede assinsa.
Botonkino Borojjeno galtannohu Sidaanchu
• Hakko qoolira noo misile la’anno gede hayissote miniraati. Mitte yannara, Botonkira
assinsa. minu xisseenna gatamarate wodana hedi.
• Aanchite, qara qaalla fiche rosaanote Isino mannu ledo baxamannonna seeru noosi
ledo hasaawi. daafira, seeru murrichira qummi assi. Seeru
murrichino, barra mure minesi gatamarranni
Niwaawete uminni, misiletenninna qara gede seeru miillara kuli. Seeru miillano
qaallanni ka’e niwaawennire heeddinore bashsho rossinonte gede anga xushsho,
coyidhanno gede assi haqqe, heercho, hilo, sagale, bunanna w.k.l.
Nabbambanni Woyite haadhe dagge mine diigge mina hanaffu.
Amaddino mineno giidhite galtanni mitte
• Rosaano macciishshate qixxaawansa lamala giddo qucu’mi assitusi.
huwatte niwaawe suutunni nabbawinsa.

Borojjera minu rodiisihunni roore haawee Rosaano Nabbabbanno Niwaawe
uwara kaino. Isino rodiisira mannu kaa’linosi
Yanna: 15 daqiiqa
gara lae anerano, kaa’lannoe yaatenni xa’mi’ri.
Mannuno, “Anga itoommana anga iti yitino Nabbawate Albaanni Fooshu Hedo
mancho” yinannihu gede baalu tiiyyi’re Rosiisaancho:
giweenna minisi toe bai.
Huwatote Xa’mo umonna misile la’anno gede kulinsa.
Rosiisaancho: • Aanchite, qara qaalla fiche rosaanote
• Macciishshate albaanni heddu hedonna ledo hasaabbe kuriuunni ka’e niwaawe
niwaawete amado xaadasenna hoogase marichire coyidhanno yite heddannoro
xa’minsa. hedonsa haa’ri.
• Umita huwatote xa’mo xa’mite dawaro • Hedonsa daftarinsara borreessitanno
anga kayissinori giddonni 1-2 rosaano gede kulinsa.
geeshshi dawartanno gede assi. • Rosaano anga fushshite uyitu hedo
• Baalanta xa’mo konni garinni loosiisinsa. giddonni 2-3 geeshshi coyifooliishsho
Xa’muwa saleedu aana borreessi.
1. Seeru maati ? Ayi wodhannoho? Nabbambanni Woyite

2. Niwaawete giddo seeru miila Rosiisaancho:
ikkinnokkihu ayeeti? • Niwaawe umo rosaano nabbabbona.
3. Qarqari’nera seeru miilla assitannore • Hoodete, lame lame ikkite mimmitinsara
xawisse kuli. nabbabbona.
4. Ki’ne borojje ikkitinommero assitinanniri • Jeefoteno, insa huuriweelo
maati? ha’runsitannohe ati niwaawe
Dawaro nabbawinsa.
1. Seeru mimmito kaa’late wodhinoonni Dee
wodhooti. Dee lamenna lamu aleenni ikkino manni
2. Borojjeeti. mimmito kaa’late wodhanno wodhooti.
3. Tenne 3ki dawaro rosaano qarqarinsara Mimmito kaa’lannohuno baatto loosanniiti.
babbaxxinore kultannohura haa’rinsa. Tini wodho mitto barra mittoho loonsiro
aantete woleho loonsannite. Aante hadhanno
4. 4ki xa’morano rosaano Borojje daafira
garano qoteho yinanni. Qotu harannohu
yitannore babbaxxanno daafira
kayinni ilamate albi gedeni aantenniiti.
dawartannore haa’rinsa.
Mitte yannara mittu qarqarira shoolu
Yanna: 10 daqiiqa lubbimma baxantanno jaalla heedhanno.
Insano dee e’e mimmitoho baatto loosatenni
Qoonqo Xaadise Nabbawa kaa’lantanno gede hasaabbe sumuu yitu. Insa
Rosiisaancho: giddonnino mittu sumuu yee kae badhera
Rosaano aante noo qoonqo xaadisse higanno.
nabbabbanno gede assi. Sasu loosonsa hanaffe loosinsanni
1. wo dhi noo nni → wodhinoonni jawaattanni gatensa latinoha assitu. Qolteno
2. kaa ‘la nno hu no → kaa’lannohuno jirotenni konneeti yinannikki deerra iillitu. Insa
giddonni mittu sumuu yee kae badhe hige
3. ja waa tta nni → jawaattanni gatihu kayinni, hakko barrinni kayise callichu
4. waa jji sha nno ha → waajjishannoha loosi’ranno. Loosi’rolla ikkinnina mitteno soorro
5. wo yyaa bbu kki nni → woyyaabbukkinni didaggino. Qoleno gatisi dubbunni daggale

eate umosi waajjishannoha ikki. Heeshshosino Rosaanote Uyinoonni Xa’mo
woyyaabbukkinni hee’rannoha ikki.
1. Shoolu jaalla mimmito kaa’late maricho
Huwatote Xa’mo assitu ?
Rosiisaancho: 2. Sasu jaalla jawaatte loosse jirotenni
• Saleedu aana borreessantino mageeshshi deerra iillitu?
coyifooliishshonna daftarinsara
3. Qarqari’nera mimmitu ledo kaa’lamatenni
borreessitino hedonsa la’anno
afi’nanni horo xawisse kuli.
gede assite wona umi hedonsanna
niwaawete amado xaaddinoro xa’minsa. 4. Mimmitu ledo kaa’lama danchatenso
• Huwatote, xa’mo giddonni umita bushate? Mayira?
nabbawannohura kaayyo uyi. Dawaro
• Nabbawantu, xa’mora dawaro 1. Dee eate sumuu yitu.
niwaawete giddo baalunku hassanno
gede boode yanna uyinsa. 2. Konneeti yinannikki deerra iillitu
(duroo’mitu)
• Dawaro afantannowa
leellishannohehura/leellishshannohetera 3. 3ki xa’mora rosaano addi addi qarqarinni
kaayyo uyi. dagginnohura babbaxxitino dawaro
• Leellishshu dawaro taalo ikkasenna qoltannota ha’rinsa.
hoogase wole rosaano hedo uyitanno 4. Danchate; korkaatu mittoho ayirranno looso
gede kaayyo uyinsa. kaa’lamme loosatenni shota assinannihura
10ki Lamala 2ki Barra 3. hee’rannoha → hee ‘ra nno ha

Barru Rosi Amado 4. loosinsanni → loo sin sa nni
5. baxantanno → ba xan ta nno
• Qaallate giddo noo qoonqo babbade
nabbawa 6. kaa’litanno → kaa ‘li ta nno
• Rosu qaalla huwata Rosaano Nabbabbanno Niwaawe
Yanna: 10 daqiiqa.
• Sufo horoonsi’re qaalla kalaqa
Rosiisaancho:
Qoonqo Xaadisanna Babbada • Tini niwaawe umi barra nabbabbinota
Yanna: 10 daqiiqa. ikkitinohura niwaawete umonna
misile la’e niwaawennire qaaggannore
Qoonqo Babbada
xa’minsa.
Rosiisaancho:
• ‘Haa’rannohu ‘ yaanno qaale saleedaho • Ayirritannonsa qaallanna handaarra
borreessite rosaano umo qaale nabbabbe lawishsha ikkinsa.
mitteenni nabbabbanno gede assinsa. Nabbambanni Woyite
• Aanchite, qaalu giddo noo qoonquwa Rosiisaancho: rosaano nabbawate
ati angichunni malaatissanna babbadde qixxaabbanno gede kultensa,
nabbabbona. • Qaale naggi assitine rosaanote ledo
Dawaro Konni garinni taashshi mitteenni niwaawe nabbabbe.
1. haa’rannohu → haa ‘ra nno hu • Aanchite, rosaano lame lame ikkite
2. yinannikki → yi na nni kki mimmitinsara nabbabbanni qarrissanno

qaallanna handaarra marro marro qolte Rosu Qaalla: konni garinnino mitte
nabbabbanno gede assinsa. yannara qolteno
• Jeefoteno, ati niwaawe suwisse Insano kayinni
nabbabbanna rosaano huuriweelo Sufo
ledokki ha’runsitanno gede assinsa. Rosiisaancho:
Huwattote Xa’mo Uyinoonni qaalla giddonni ‘kaa’la’ yaanno
Rosiisaancho : qaale saleedaho borreessite qaale ledokki
galchitanno gede assi. Qaalu albaanni ‘-te’ sufo ledde borreessite
qaale nabbabbanno gede xa’minsa.
• Niwaawete giddo noota lame hedo
heewisiissanni borreessitanno gede Lawishshu aana worroonni qaalla konni
kulinsa. garinni sufo lendiro qaalu aana dagganno
soorro huwattanno garinni rosiisinsa.
• Borreessituhu gedensaanni lame lame
ikkite borreessitino borro mimmitinsata Aanchite, uyinoonni lawishshi garinni ‘–te’
la’anni xe’o heedhuwa taashshidhona. sufo afidhino qaalla borreessitanno gede
kulinsa.
Heewissanno Shae
Rosaanote lawishshaho uyinoonni qaalla
Dee loosidhuri Dee loosi’ra
kaa’late ilamate aantete
afidhino horo gimbohura iillinore
Mimmitoho Law: gatisi aana Borreessa
kaa’lamatenni shiima soorro diabbino Yanna: 10 daqiiqa.
yanna giddo lowo 1.Callata
looso loosa.
2.Shiima yanna Rosiisaancho :Woroonni noota 10 qaalla
Mulenni afi’raamo loosi’ra lowo yanna
ikka (duroo’ma) ati nabbabbanna taashshite borreessate
guda wo’naalsha assitanno gede kulinsa.
Mannu mimmitu 3.Womaashshu eo
(mittimmate) Qaalla
aja (lopha hooga)
heeshshonni hee’ra hilo seera sumuu yaa
Qaalla qarqara heercho woyyaabbukkinni
Yanna: 10 daqiiqa. dagoomitte wodho qoteho
Rosu Qaalla jawaattanni
Rosiisaancho: Mini Looso
Umo rosaanote ledo maxaafinsara noota rosu Rosiisaancho :
qaalla fiche hasaabbe. Maxaafinsa giddo noota 10 qaalla rosaano
Uyinoonni qaalla giddonni mitto lawishsha taashshite borreessate wo’naalsha minensa
adhite coyifooliishsho loosse leellishinsa. wolu manni nabbawannansa borreessitanni
rosiisidhanno gede mini looso uyinsa.
Aanchite, tenne qaalla horoonsidhe
coyifooliishsho loossanno gede assinsa. • Loosansa aanino barra buuxi.
1. Kaa’lannohuno 6. baxantanno
Aanchite, loossino coyifooliishshuwa
mimmitinsara nabbabbanno gede assinsa. 2. waajjishannoha 7. yinannikki
Jeefoteno, bado badotenni 3. woyyaabbukkinni 8. haa’rannohu
coyifooliishshuwansa rosaanote nabbabbanno 4. hee’rannoha 9. mimmitoho
gede assi. 5. loosiinsanni

10ki Lamala 3ki Barra • Keeru sokkakki, rosaano insano techo
Barru Rosi Amado keeru sokka borreessitannota kultensa
nabbawinsa.
• Lamalate rosi umi ledo xaaddanno qaalla
• Bitimaho tittirshahonna gumulshaho
borreessa
borreessitannore hiittoonni
• Keeru sokka borreessa borreessitannoro xawishsha uyinsa.
Qaalla Borreessitanno woyite
Yanna: 20 daqiiqa Rosiisaancho:
Rosu Umi Ledo Xaaddanno Qaalla • Ate borro kaima assidhe annu annunni
Rosiisaancho: fiixinsara keeru sokka borreessitanno
• Umo qaallanna gufo daftarinsara gede kulinsa.
borreessitanno gede assi. Sokkansa deete loosi horo xawissannota
• Lame lame ikkite hasaabbanni gufote ikkituro danchaho
giddo xeino qaale wonshitanno gede Borro Buuxi’ra
assinsa. Rosiisaancho:
• Wonshituhu gedensaanni gufo • Rosaano borreessite gudduhu
mimmitinsara nabbabbona. gedensaanni gaamotenni ofoltanno
• Jeefoteno, 2-3 gaamo geeshshi gede assite borronsa mimmitinsara
wonshitino gufo ka’e nabbabbanno gede nabbabbanno gede assi.
kaayyo uyinsa. • Mimmituwiinni adhitino rosichi kaiminni
Taaltino Gufo borronsa woyyeessidhanno gede
Dee lamenna lamu aleenni ikkanno manni kulinsa.
mimmito kaa’late wodhanno wodhooti. • 2-3 gaamo geeshshi gaamonsanni
Mimmito kaa’lannohuno baatto loosanniiti. doortinota mitte mitte borro
Tini wodho mitto barra mittoho loonsiro shiqishshanno gede assite wole rosaano
aantete woleho loonsanniiti. Aante hadhanno macciishshite hedo uyitanno gede
garano qoteho yinanni. assinsa.
Borreessa • Uyinoonni hedo kaiminni borronsa
Yanna: 20 daqiiqa. woyyeessidhanno gede kulinsa.
Borreessate Qixxaawa
Rosiisaancho :
• Kifile marate albaanni mitte harancho
keeru sokka qixxeessidhe ka’e kifile mari.

Barru Rosi Amado Yanna: 10 daqiiqa.
• Qoonqo xaadisenna babbade nabbawa Qoonqo Xaadisa
Rosiisaancho:
• Borrote malaatta horoonsi’ra • Umo qoonqo ati mitte mitte nabbabbe
• Qaalla macciishshe borreessa leellishinsa.

• Aantete, ati mitte mittenta qoonqo • Aanchite, lame lame ikkite niwaawe
kissanna insa nabbabbona. xawisaanchu garinni mimmitinsara
• Hoodete, qaale mitteenni kisse, nabbabbona.
nabbabbanno gede assinsa. • Jeefoteno, rosaano huuriweelo
• Umi qaale rosiisate horoonsi’ritto/a ha’runsitannohe gede assite xawishshu
hayyo horoonsidhe baalanta qaalla ledo niwaawe nabbawinsa.
rosiisinsa. Huwatote Xa’mo
1. hee ‘ra nno ha → hee’rannoha Rosiisaancho:
2. loo sin sa nni → loosiinsanni • Rosaano lame lamalara nabbabbu
3. ba xan ta nno → baxantanno niwaawe heewisiissanno daafira
4. haa ‘ra nno hu → haa’rannohu qixxaabbanno gede kulinsa.
5. yi na nni kki → yinannikki • Niwaawete ledo shiqqino misile amado
kultanno gede assinsa.
Qoonqo Babbada
Rosiisaancho: • Lamenta niwaawe xaadisannorenna
badannonsare umo lame lame ikkite
• Umi qaale haadhe ati babbadde qaalunni hasaabbona.
leellishinsa.
• Hasaabbuhu gedensaanni annu
• Hoodete ledokki babbaddanni annunni misilete giddo “Olluu
wo’naaltanno gede assi. manni kaa’lama” nna “Dee’ yitanno
• Jeefoteno ati kaa’litannansa calluwinsa niwaawe xaadisannorenna badannore
babbaddanni nabbabbanno gede borreessitona.
assinsa. Olluu manni kaa’lama dee
1. waajjishannoha → waa jji sha nno ha
2. woyyaabbukkinni → wo yyaa bbu kki nni
3. wodhinoonni → wo dhi noo nni Lamenta
Addi addi looso xaadissa Uullate looso
4. jawaattanni → ja waa tta nni mitteenni nnori:
kaa’lama
mitteenni
loosa mitto
5. kaa’lannohuno → kaa ‘la nno hu no Mitteenni
Hagiirreno hee’ra, mittoho
6. kaa’lantanno → kaa ‘lan ta nno ikko dadille Qarra aante
mitteenni mitteenni
aantete
Rosaano Nabbabbanno Niwaawe beeqqate
beeqqa,
loosate
Mitteenni
Yanna: 10 daqiiqa. loosi’ra

Rosiisaancho: rosaano tenne niwaawe
sa’u yannara nabbabbinota ikkitino daafira Qaalla
techo niwaawete umonna misile la’e tenne Yanna: 10 daqiiqa.
niwaawere qaaggannore kultannohe gede
Xaadisaano Qaalla
xa’minsa.
Rosiisaancho:
Nabbambanni Woyite
• Shiqqino xaadisaano giddonni mitto
Rosiisaancho:
• Umo niwaawe ikkitote xawishshi ledo leellishinsa.
ati nabbawinsa.
• Aantete, insano konne lawishsha
• Hoodete ikkitote xawishshi ledo rosaano horoonsidhe coyifooliishsho loossanno
ledokki niwaawe nabbabbanno gede gede kulinsa.
assinsa.

• Hoodeteno, lame lame ikkite gattino 1. Mitu mitu manni kaa’lama dibaxanno.
xaadisaano qaalla horoonsidhe 2. Woccaale, Booragonna La’miitu shoole
coyifooliishsho loossanno gede assinsa. kifile rosaanooti.
• 2-3 gaamo geeshshi fajjonsanni kifilete 3. Rosiisaanchu kifilete rosiisanni no.
coyifooliishshuwansa nabbabbona.
4. Maganu baalunku kalaqamira annaho.
• Wolootu rosaano coyifooliishshuwansara
hedo uyitanno gede assi. Qaalla Taashshe Borreessa
Xaadisaano Qaalla: Rosiisaancho:
konni garinnino qolteno • Rosaano onti barra 20 qaalla taashshite
borreessitanno rosi noonsa. Tenne
qoleno ikkikkinni qaalla giddonni 10 qaalla ati kultannansa
kayinni borreessitanno.
Borreessa • Konni daafira borreessate qixxaawansa
buuxxe qaalla ati kultannansa
Yanna: 10 daqiiqa borreessitona.
Borrote Malaattanna Fidalete • Daftarinsara noo qaalla mine
Jawishsha borreessitanni wo’naaltanno gede mini
Rosiisaancho: looso uyinsa.
• Maxaafinsa giddo noo lawishsha Borreessitanno Qaalla:
saleedu aana borreessinsa. hilo seera
• Jawa fidalenni borreessinoonnire
sumuu yaa qarqara
hegersite la’anno gede kulinsa.
heercho woyyaabbukkinni
• Maxaafinsa giddo noo coyifooliishshuwa
fidalete jawishshanna borrote malaatta dagoomitte wodho
hasiisannowa wortanni taashshite qoteho dee
borreessitona.

Barru Rosi Amado
Rosiisaancho:
• Marrote Roso
Qoonqo Xaadisanna Babbada babbadate roso boowirsidhanno barra
Yanna: 10 daqiiqa. ikkinohura tenne qaalla (2ki barrita) ati
kaa’litannansa babbaddanni nabbabbanno
Qoonqo Xaadisa gede assinsa.
Rosiisaancho: Sufo
Rosaano tenne lamalara rossinoha qoonqo Rosiisaancho:
xaadise qaalla kalaqe nabbawate looso
boowirsidhanno barra ikkinohura maxaafinsa • Tenne lamalara rossinota ‘-te’ sufo
giddo noota tenne lamalara xaadissanni afidhino qaalla saleedaho borreessinsa.
kalaqqu qaalla marro qolte loossona.

• Bado badotenni ka’e sufo malaatisse Tenne qaalla horoonsidhe coyifooliishsho
leellishshanno gede xa’minsa. loossanno gede assinsa.
Rosaano Nabbabbanno Niwaawe Qaalla

Yanna: 10 daqiiqa. konni garinnino qolteno
Niwaawe Marro Qolle Nabbawa mitte yannara kayinni
Rosiisaancho: insano
Umo niwaawe qoonqo naggi assite suwisse Borreessa

nabbawinsa. Yanna: 10 daqiiqa.
Hoodete, rosaano bado badotenni Qaalla Borreessa

nabbabbanno gede kaayyo uyinsa. Rosiisaancho:rosaano maxaafinsara noota
Maatto Kula 10 qaallanna ati kultannonsa daftarinsara
borreessituta 10 qaalla ati nabbabbannansa
Rosiisaancho: taashshite borreessate wo’naalsha assitona.
• Maatto assa dandiitannore 1-2 geeshshi Borro
rosaanora kaayyo uyite,
Rosiisaancho :
• Rosaano seekkite macciishshitanno • Rosaano annu annunni mitte gufo
gede assi. borreessate qixxabbanno gede kulinsa.
• Rosaano gaamotenni ofolte • Borreessate lamalate giddo rossino
macciishshitu maatto sokka qaalla horoonsidhona.
hasaabbanno gede assi.
• Borronsa tenne lamalara nabbabbuta
• 3-4 rosaano geeshshi maattonnita sokka ‘Dee’ yitannote gedeeta ikkituro
kultanno gede kaayyo uyinsa. danchaho.
Qaalla • Borronsara umo insanni doodhitona.
Yanna: 10 daqiiqa
Rosu Qaalla
Rosiisaancho:
Tenne lamalata rosu qaalla saleedaho

borreessinsa.

11ki Lamala Roso
Lamalate Rosi Mixo
• Maciishshitino niwaawe amado kultanno. • Sufo qaalu aana abbitanno soorro

• Qaalu giddo noo qoonquwa babbaddanno. • Xaadisaano qaalla coyifooliishshuwa giddo
horoonsidhanno.
xawissanno. • Borrote malaattanna fidalete jawishsha
coyifooliishsho giddo hasiisannowa
wortanno.
loossanno.
Lamalate Rosi Guulcho: koo-tee Amuraate

Rosiisaancho:
11 Lamala Umi Barra
ki
Rosaano niwaawe seekkite macciishshate
qixxaabbanno gede assite niwaawe suutunni
Barru Rosi Amado nabbawinsa.
• Niwaawe macciishsha Mereeroho taxxi yitanni aane daannore
• Qoonqo xaadise qaalla kalaqa heddanno gede xa’minsa.
• Niwaawe nabbawa Macciishshate qarri woy addi addi qarri
noonsari heedhuro beeqqaano ikkitukkinni
gattannokki gede dandaatta/o deerrinni
kaa’linsa.
Labballunna Seennu Rosi Beeqqo
Yanna: 15 daqiiqa. Laooshshe
Rosu minnara labballunna seennu woyite
Rosiisaancho:
roore beeqqanni noohu hiikkonneeti? Labballu
• Maxaafinsara ‘Labballunna Seennu Rosi rosaanoranna seenneho ayiddeho noo
Beeqqooshshe’ yitanno niwaawe noo laooshshi malawanno?
qoola fantanno gede assinsa. Rosu labbaahanna meyaata dibadanno. Togo
• Hakko qoolira noo misile la’anno gede yinanni woyite labbaahurano ikko meyaatera
assinsa. Aantete, qara qaalla fiche rosu taalo hasiisannoho; ikkollana, gobbateno
rosaanote ledo hasaawi. ikko dagankera roso lainohunni mannaho noo
Qara qaallano: laooshshi babbaxxannoho. Konne soorrate
baalunku sharrama noonke.
beeqooshshe xagisa kalqe
Umo assine, rosu horo la’nummoro
taalo gobba gashsha rosu labballohono ikko seenneho taalo
• Niwaawete uminni misiletenninna qara hasiisannonsa. Korkaatuno, lamunku
qaallanni ka’e niwaawennire heddinore taalo ikkitino daafira rosse egenno afi’ra
coyidhanno gede assi. hasiissannonsa. Tenne seekke buuxate,
Macciishshinanni woyite meessaneete hee’nanni gara afate; woleno
kaa’late, rosu lowo geeshsha hasiisanno.

11ki lamala
Lawishsha la’nummoro, gobba gashshate Xa’muwa
rosiisate, xagisate mine minate, gobba 1. Rosu mine roore beeqqooshshe afi’nohu
agarate, wole gobba ledo noo xaadooshshe ayeeti?
seekki’rate, dadda’le woxe afi’rate woleno
2. Rosu labbahura ikko meyaatera aanno horo
konne lawinohura egenno lowo geeshsha xawisi?
hasiissanno.Kuri aleenni la’nummo loossa
baala meyaatanna labbaaha dibaddanno. 3. Dagoomu giddo meyaata rosoho
Lamunkura ayee looso loosate rosunninna sonkannikkihu mayiraati?
mininninna heeshshonsa giddo afidhanno 4. Dagoomu meyaatera noonsa laooshshe
egenno hasiissannonsa. soorrate maricho assa hasiissanno?
Kayinnilla, manninke mereero roso lainohunni Dawaro
labballohonna seenneho noo laooshshi 5. Labballu rosaanooti.
lowo geeshsha babbaxxinnoho. Labballoho 6. Egenno afi’rate, ronse afi’noonni
lowo illacha tuganno manni dihooganno. egennonni meessaneete, ayiddenna
Togoo mannira meyaati rosse gobba gobba kaa’lanna rosaano leddannori addi
gashshitannoha, dadda’litannonna woleno addiri hee’ranno.
konne lawanno looso umisenni loosse
7. Meyaati rosse assitannori dino, mine
dandiitannoha dilawannonsa. Konne baala
assidhuro mannite yitanno hedonna
aleenni kulli looso labbaa beetti callu loosanno
soorreessimate dikkitanno yitanno
yite heddannori no. Togoo laooshshi hee’riro
hedonniiti.
rosu minnara seennu beeqqooshshi ajanni
ha’rannoha ikkanno. 8. Seennunna labballu mereero koo-te
badooshshe agurranna wolu badooshshi
Sidaamu daga giddono ikko Itophiyu nookki daafira seennu jawaate rosa
giddo konne laooshshe soorrate baalunku nonsa, iltinori oosonsa seenne labballu
sharrama hasiissannonke. Meyaati mannite, ledo taashshe sowa hasiissanno.
galteseralla ikkitanno, loosse diaffanno
yitannota albi yaatto giddonkenni fushshine
Yanna: 10 daqiiqa
huna hasiissannonke. Alamete giddo gobba
Qoonqo Xaadisa
gashshinori, daddale lowowa iillinori alamete
Rosiisaancho:
poletika soorrinori woleno jawaata looso
• Mitto qaale haadhe qaalu giddo noo
loose gobbansa su’ma woshshsiishshinori
qoonquwa babbadde worte mitte mitte
soorrinori noota kula hasiissannonke.
nabbawinsa.
Xaphoomunnino, meyaatenna labbaahu
• Qaale mitteenni qolte nabbawinsa.
mereero badooshshu nookkita
leellinshoommo. Badooshshe kalaqinohu • Aanchite, ati kaa’litanna konni garinni
manna ikkino daafira konne badooshshe calluwinsa loossona.
agurre seennu jawaate rose labballu ledo Qoonqo xaadisa
taalo gobbansa lophora assanno sharro ha sii sa nno ha → hasiisannoha
jawaachishanna kaa’lo assa hasiissanno. i kki ti no hu raa ti → ikkitinohuraati
Macciishshate Gedensaanni tun cee nyi nnii ti → tunceenyinniiti
Rosiisaancho: di la wa nnon sa → dilawannonsa
Macciishshate albiidi hedonsanna me yaa te ra no → meyaaterano
macciishshitu niwaawe amado xaadanna
hooga xa’minsa.
Yanna: 15 daqiiqa
• Umita huwattote xa’mo xa’mite dawaro Nabbawate Albaanni Fooshu Hedo
qolate anga kayissinori giddonni 1-2 Rosiisaancho:
rosaano geeshshi dawartanno gede • Maxaafinsa giddo nooha niwaawete
assi. umonna misile la’anno gede kulinsa.

Qara qaalla beeqqooshshe, gobba gashsha, leellanno. Togoo hedo noonsa manni labballu
gobba agara, rosinsa, laooshshe. callu looso amadde heeshshonsa soorritanno
Aanchite, qara qaalla fiche rosaanote ledo yee hedanno.
hasaabbe kurinni ka’e niwaawe marichire Konne laooshshe soorrate mannu baalunku
coyidhanno yite heddannoro hedonsa haa’ri. sharrama hasiissanno. Minenke oosonkerano
Hedonsa daftarinsara borreessitanno gede ikko wolewa sennu rosiranna labballu rosira
kulinsa. noonke laooshshi mitto ikka noosi. Seennu
Heddino hedo giddonni 2-3 rosaano rose umonsa, ayiddensanna gobbansa soorra
heddinore sase coyfooliishsho saleedu aana dandaannota afa noonke.
borreessitanno gede assi.
Huwatote Xa’mo
Rosiisaancho:
• Albaanni saleedu aana borreessantino
• Niwaawe umo insa nabbabbona. coyifooliishshonna daftarinsara
• Aanchite, ati lawishsha ikkite borreessitino hedonsa la’anno
nabbawinsa. gede assite wona umi hedonsanna
• Hoodete lame lame ikkite mimmitinsara niwaawete amado xaaddinnoro
nabbabbona. xa’minsa.
• Jeefoteno, insa huuriweelo • Huwatote xa’mo giddonni umita ayi
ha’runsitannahe ati niwaae nabbawinsa. nabbawanno yite xa’mite kaayyo uyinsa.
Labballunna Seennu Rosi Beeqqo Nabbawantu xa’mora dawaro niwaawete
Laooshshe giddo baalunku hassanno gede boode
yanna uyinsa.
Seennu rosu mine labballu ledo taalo beeqqa
noonsa. Rosu labballoho calla hasiisannoha • Maxaafinsa giddo dawaro afantannowa
dikkino. Konnirano, manninkera seennu rosi leellishannohura kaayyo uyi.
aana noo laooshshi soorrama noosi. Seennu • Leellishshu dawaro taalo ikkasenna
rosiro, umonsa maatensanna gobbansa hoogase wole rosaano hedo uyitanno
soorra dandaanno. gede kaayyo uyinsa.
Rosu seennehono ikko labballoho taalo • Maxaafinsa aana noo xa’muwa
hasiissanno. Korkaatuno, lamunku taalo daftarinsara galchite loossanno gede
ikkitinohuraati. Qarqaransanna alame seekke kulinsa.
buuxate lamunkura rosu hasiisannonsa. Xa’muwa
Meessaneeti hee’nanni gara afatenna woleno Mannu rosiisate lowo illacha tugannohu
kaa’late rosu lowo geeshsha hasiisanno. ayeraati?
Baabbaxxino looso loosate yaano, gobba Addi addi looso loosate egenno afi’nannihu
gashshate, rosiisate, xagisate, mine minate, maminniiti?
gobba agarate, dadda’latenna w.k.l. looso
loosate meyaaterano ikko labbaahura Ki’ne qarqarira meyaati rosse lowowa iillitinoti
egenno hasiissanno. Tenne egenno afi’ra nooro isere haranchunni xawisse.
dandiinannihu rosunninna heeshshote Meyaati rosoho beeqqitanno gede ninke
tunceenyinniiti. maricho assa hasiissannonke?
Kayinnilla, manninke mereero roso lainohunni Xa’mote Dawaro
labballohonna seenneho noo laooshshi lowo 1. Labballu oosoraati.
geeshsha babbaxxinnoho. Labballoho lowo
illacha tugannohuno dihooganno. Meyaati 2. Rosunni callaati.
rosse addi addiha labballu loossanno looso • 3ki nna 4ki xa’muwara baalanti rosaano
loossannoha dilawannonsa. Konninni babbaxitino dawaro qarqarinsara
ka’nohunni rosu minira roore yanna labballo huwatino garinni dawartannohura
calla eessa hasi’ranno mannino ajinokkihu dawaronsa haadhe taashshinsa.

11ki Lamala 2ki Barra • Jeefoteno, ati niwaawe suwisse
Barru Rosi Amado ledokki ha’runsitanno gede assinsa.
• Qaalu giddo noo qoonquwa babbada Huwattote Xa’mo
• Rosu qaalla huwata Rosiisaancho :
• Sufo horoonsi’re qaalla kalaqa • Maxaafinsa giddo noo doyichuwa
• Macciishshinoonni qaalla borreessa daftarinsara galchitanno gede assinsa.
• Niwaawete umo xawissanno qaallanna
Qoonqo Xaadisanna babbada handaarra doyichuwate giddo
Yanna: 10 daqiiqa. borreessitanno gede kulinsa.
Qoonqo Babbada • Borreessituhu gedensaanni lame lame
Rosiisaancho: ikkite borreessitino borro mimitinsata
la’anni xe’ne heedhuwa taashshidhona.
• ‘Leellishshanno’ yaanno qaale saleedaho
borreessite rosaano umo qaale • Niwaawete umo xawissanno doyicho
mitteenni nabbabbanno gede kulinsa. doyichuwate e’anno qaalla
• Aanchite, qaalu giddo noo qoonquwa Rosaano woleno leda dandiitanno daafira
ati angichunni leellishshanna babbadde haa’rinsa.
nabbabbona.
leellishshanno → lee lli shsha nno seennu rosi
qarqaransanna → qar qa ran sa nna beeqqa rosiisa

labballohonna → la bba llo ho nna
oosonkerano → oo son ke ra no Seennu rosi
beeqqooshshe
ayidensanna → a yi den sa nna
Yanna: 10 daqiiqa laooshshe
seekke buuxa
Rosiisaancho: soorrama
• Tenne niwaawe rosaano umi barra

nabbabbinota ikkitinohura niwaawete Rosu Qaalla
umonna misile la’e niwaawennire
qaaggannore xa’minsa. Yanna: 10 daqiiqa.
• Ayirritannonsa qaallanna handaarra Rosiisaancho:
nabbabbe lawishsha ikkinsa. • Umo rosaanote ledo maxaafinsara noota
Nabbambanni Woyite rosu qaalla fiche hasaabbe.
Rosiisaancho: • Uyinoonni qaalla giddonni mitto
• Rosaano nabbawate qixxaabbanno gede lawishsha adhite coyifooliishsho loosse
kulitto/ansahu gedensaanni, qaale naggi leellishinsa.
assite nabbawinsa. • Aanchite, tenne qaalla horoonsidhe
• Aanchite, rosaano lame lame ikkite coyifooliishsho loossanno gede assinsa.
mimmitinsara nabbabbanni qarrissanno • Hoodeteno loossino coyi fooliishshuwa
qaallanna handaarra marro marro qolte mimmitinsara nabbabbanno gede
nabbabbanno gede assinsa. assinsa.

Jeefoteno, bado badotenni coyi Qaalla Taashshe Borreessa
fooliishshuwansa rosaanote nabbabbanno
Rosiisaancho:
gede assinsa.
Rosu qaalla : Korkaatuno, konnirano, taashshite borreessate wo’naalsha assitanno
kayinnilla, umo assine gede kulinsa.
Sufo Qaalla
Rosiisaancho: Ayiddensa gashsha dilawannonsa
Uyinoonni qaalla giddonni ‘afi’ra’ yaanno Korkaatuno ikkitinohuraati leellishanno
qaale saleedu aana borreessite qaale ledokki
nabbabbanno gede assinsa. tunceenyinniiti badooshshe qarqarinsara
Mini Looso
Qaalu gedensaanni ‘-te’ sufo ledde
Rosiisaancho:
borreessite qaale nabbabbanno gede
xa’minsa. Maxaafinsa giddo noota 10 qaalla
Lawishsha horoonsidhe sufo lendiro qaalu
aana dagganno soorro huwattanno garinni
gede mini looso uyinsa.
rosiisinsa.
Aanchite, uyinoonni lawishshi garinni ‘-te’
sufo afidhino qaalla borreessitanno gede Qaalla
kulinsa. hasiisannoha kayinnilla beeqqooshshe
rosiisa laooshshe oosonkerano
Borreessa
konnirano meyaaterano labballohonna
Yanna: 10 daqiiqa.
gobba
11ki Lamala 3ki Barra Rosaanote daftari aana

Barru Rosi Amado Rosu umi ledo xaaddanno qaalla
Wonshinanni doyichuwa
borreessa
seennu rosu
• Keeru sokka borreessa meyaaterano
Qaalla
Yanna: 20 daqiiqa. gobba kaa’lama rosiisa
Rosiisaancho:
gashsha soorrama beeqqa
• Umo doyichuwate ikkitanno qaalla
niwaawete umi ledo xaado afidhinota
xinqite borreessitanno gede kulinsa. seekke buuxa laooshshe
• Borreessitu gedensaanni gaamotenni
(lame lame) ikkite hasaabbanno gede assi.
• Doyichuwate giddo wonshitanno gede Doyichuwate e’anno yine hendanni qaallanna
assite, borreessitinore mimmitinsara handaarra
Rosaano woleno leda dandiitanno daafira
• Jeefote 2-3 gaamo geeshsha wonshitino haa’rinsa
qalla ka’e nabbabbanno gede kaayyo
uyinsa.

Borreessa Borro Buuxi’ra
Yanna: 20 daqiiqa. Rosiisaancho:
Borreessate Qixxaawa • Rosaano borreessite gudduhu
Rosiisaancho: gedensaanni gaamotenni ofoltanno
gede assite borronsa mimmitinsara
• Kifilete giddo albaanni doyichuwate
giddo borreessitu qaalla giddo lame
lawishshaho ikkitanno qaalla qixxeessi. • Mimmituwiinni adhitu rosicho
kaima assidhe so’ro heedhunsaro
• Techo insa albaanni doyichuwate giddo
taashshidhanno gede kulinsa.
borreessitu qaallara mitte mittente
xawishsha uyitannota kulinsa. • 2-3 gaamo geeshshi gaamonsanni
dooraminohu kae nabbawanno gede
• Albaanni doodhitto/a qaallara woy
assite wole rosaano macciishshite hedo
handaarrara lawishsha ikka noonsa
uyitanno gede assinsa.
xawishsha borreessinsa.
• Uyinoonni hedo kaiminni xawishshansa
woyyeessidhanno gede kulinsa.
Rosiisaancho:
Ate lawishsha kaima assidhe annu annunku
mittu mittunku qaalira woy handaarira
xawishsha borreessitanno gede kulinsa.

• Qoonqo xaadisanna babbada Umi qaale haadhe ati babbadde leellishinsa.
• Xaadisaano qaalla horonsi’ra Hoodete, ledokki babbaddanni wo’naaltanno
• Borrote malaatta horoonsi’ra gede assi.
• Qaalla macciishshe borreessa Jeefote, ati kaa’litannansa calluwinsa
babbaddanni nabbabbanno gede assi.
Qoonqo xaadisanna Babbada
meyaaterano → me yaa te ra no
Yanna: 10 daqiiqa
Qoonqo Xaadisa dilawannonsa → di la wa nnon sa
Rosiisaancho: tunceenyaati → tun cee nyaa ti
Umo qoonqo ati mitte mitte nabbabbe qolte ikkitinohuraati → i kki ti no hu raa ti
qaale mitteenni nabbabbe leellishinsa.
Aanteteno, ati mitte mittenta qoonqo hasiisannoha → ha sii sa nno ha
leellishshanna insa nabbabbona. labballolla → la bba llo lla
Hoodete qaale mitteenni leellishshe
Umi qaale rosiisate horoonsi’ratto/a hayyo Yanna: 10 daqiiqa
horoonsidhe baalanta qaalla rosiisinsa. Nabbawate Albaanni Fooshu Hedo
a yi dden sa nna → ayiddensanna Rosiisaancho:
oo son ke ra no → oosonkerano Rosaano niwaawe sa’u yannara nabbabbinota
la bba llo ho nna → labballohonna ikkitino daafira techo niwaawete umonna
qar qa ran sa nna → qarqaransanna misile la’e tenne niwaawere maricho
lee lli shsha nno → leellishanno qaggannoro xa’minsa.

Nabbanbanni Woyite maxaafinsa giddo noo lawishshi garinni
Rosiisaancho: shaete giddo borreessitanno gede
kulinsa.
ati taashshite nabbawinsa. • Aantete ati xawinonsakkiri hee’riro ledde
xawishsha uyitennansa loossona.
• Hoodete lame lame ikkite niwaawe
xawishshu ledo mimmitinsara • Hoodeteno gaamotenni ikkite
nabbabbona. borreessitinore mimmitinsara
nabbabbona.
• Aanteteno, ikkitote xawishshi ledo
rosaano ledokki niwaawe nabbabbanno Hedonsa soorridhe ka’uhu gedensaanni so’ro
gede assi. heedhuro taashshidhona.
• Jeefoteno, rosaano huuriweelo • Jeefoteno, 2-3 gaamo giddonni mittu
ha’runsitannohe gede assite xawishshu mittu kae kifilete nabbawanna, wolootu
ledo niwaawe nabbawinsa. garunni macciishshite hedonsa uyitanno
Huwatote Xa’mo gede assinsa.
Rosiisaancho: Uyinoonni hedo garinni borreessidhinnori
• Rosaano tenne lamalara nabbabbu giddo woyyeessidhannori hee’riro
niwaawe giddo busharenna danchare woyyeessidhona.
woy kaa’lannorenna gawajjannore, Shaete giddo worranni dawaro
Danchuri Bushuri
Labballunna seennu taalo rosa danchate. Rosu labballunniholla.
Labballuno seennuno taaloho. Labballu rooreho yitanno lao.
Laooshshu soorro abbate baalunku sharrama Meyaati rosse labballu loossannore loosse
hasiissanno. diaffanno.
Meyaatera ikko labballoho egenno Meyati labballu loossannore loosse diaffanno.
hasiissanno. Meyaati umose dandiite diaffanno yitanno hedo.
Qaalla Borreessa
Xaadisaano Qaalla
Borrote Malaattanna Fidalete
Rosiisaancho:
Jawishsha
• Shiqqino Xaadisaano giddonni mitto
horoonsidhe coyifooliishsho loosse Rosiisaancho:
leellishinsa. • Maxaafinsa giddo noo lawishsha
• Aantete, insano konne lawishsha saleedu aana borreessi.
horoonsidhe coyifooliishsho loossanno • Jawa fidalenni borreessinannire
gede kulinsa. hegersite la’anno gede kulinsa.
• Hoodeteno, lame lame ikkite gattino • Maxaafinsa giddo noo coyi
Xaadisaano qaalla horoonsidhe fooliishshuwa fidalete jawishshanna
coyifooliishsho loossanno gede assinsa. borrote malaate taashshinannita
• 2-3 gaamo geeshshi fajjonsanni kifilete galchitona.
coyifooliishshuwansa nabbabbona. Maxaafinsa giddo noo coyifooliishshuwa
• Wolootu rosaano coyifooliishshuwansara 1. Meyaata rosunni gedensinsori maati?
hedo uyitanno gede assi. 2. Egenno meyaaterano labbaahurano
Xaadisaano Qaalla taalo hasiissanno.
Woleno Konne 3. La’miitu rodii su’mi Naaramooti.
Lawishshaho xaphoomunni 4. Ellu aganira xeenu bati’ranno.

Qaalla Taashshe Borreessa borreessitanni wo’naaltanno gede mini looso
Rosiisaancho: uyinsa.
Rosaano onti barra 20 qaalla taashshite Qaalla
borreessitanno rosi noonsa. Tenne ayiddensa gashsha tunceenyinniiti
qaalla giddonni 10 qaalla ati kultannansa dilawannonsa korkaatuno badooshshe
borreessitanno. Konni daafira, borreessate
qixxaawansa buuxxe qaalla ati kultannansa ikkitinohuraati leellishanno qarqarinsara
borreessitona. Daftarinsara noo qaalla mine alamete
11ki Lamala 5ki Barra Rosiisaancho:

Barru Rosi Amado • Rosaano konne roso 3ki barra rosse
sa’inohura nabbabbino niwaawe
• Marrote Roso giddo danchanna busha shaete giddo
worroonni hajajo garinni loossanno gede
Qoonqo xaadisanna Babbada kulinsa.
Yanna: 10 daqiiqa.
• Rosaano gaamotenni ofolte maxaafinsa
Qoonqo Xaadisa giddo noo shae giddo worrannire
Rosiisaancho: hasaabbanni loossona.
Rosaano tenne lamalara rossinoha qoonqo Qaalla
Yanna: 10 daqiiqa
bowirsidhanno barra ikkinohura maxaafinsa
giddo noota tenne lamalara xaadissanni • Tenne lamalata rosu qaalla saleedu aana
kalaqqu qaalla marro qolte loossona. borreessi.
Qoonqo Babbada • Ati tenne qaalla giddonni adhite
coyifooliishsho loosse lawishsha ikkinsa.
Rosiisaancho:
• Aanteteno, rosaano tenne qaalla
Rosaano tenne lamalara rossinota qoonqo
babbadate roso bowirsidhanno barra
gede assinsa.
ikkinohura tenne qaalla(layinki barrita) ati
kaa’litannansa babbaddanni nabbabbanno Qaalla konne woleno
gede assinsa. lawishshaho xaphoomunnino
Sufo Borreessa
Tenne lamalara rossinota ‘-te’ sufo afidhino Qaalla Borreessa
qaalla saleedaho borreessinsa. Rosiisaancho:
Bado badotenni ka’e sufo malaatisse kultanno Rosaano maxaafinsara noota 10 qaallanna
gede xa’minsa. ati kultannansa daftarinsara borreessituta
Rosaano Nabbabbanno Niwaawe 10 qaalla xaphoomunni 20 qaalla ati
Yanna: 10 daqiiqa. nabbabbannansa taashshite borreessate
wo’naaltona.
Borro
Rosiisaancho:
Umo niwaawe qoonqo naggi assite biifisse Rosiisaancho:
nabbawinsa. • Rosaano annu annunni mitte gufo
Hoodete rosaano bado badotenni mitte mitte borreessate qixxaabbanno gede kulinsa.
coyifooliishsho biifisse nabbabbanno gede • Borreessate lamalate giddo rossino
kaayyo uyinsa. qaalla horoonsidhona.
Shaete giddo dancharenna • Borreessitanno borrora umo insanni
gawajjannore coyi’ra doodhitona.

12ki Lamala Roso
Lamalate Rosi Mixo
• Niwaawe macciishshite amadose • Qaale horoonsidhe coyifooliishsho
kultanno. loossanno.
• Qoonqo xaadisse qaale kalaqqe • Sufonna qara qaale baddanno.
nabbabbanno. • Xaadisaano qaalla horoonsidhe
• Qaalu giddo noo qoonquwa babbadde coyifooliishsho loossanno.
nabbabbanno. • Borrote malaatta horoonsidhe
• Nabbabbino niwaawe amado borrotenni coyifooliishsho loossanno.
xawissanno. • Qaalla taashshite borreessitanno.
Lamalate Rosi Guulcho: koo-tee Amuraate

12 Lamala Umi Barra
ki
nabbawinsa.
Barru Rosi Amado • Niwaawete mereero taxxi yitanni, aane

• Macciishsha hedonsa haa’rinsa.
• Niwaawe nabbawa • Nabbawatto/a woyite kifilete
• Qoonqo xaadise qaale kalaqe nabbawa macciishshate qarru noonsa rosaano
• Coyifooliishsho loosa heedhuro hasiissanno kaa’lo assinsa.
Seennu Rosu Aana
Macciishshinanni niwaawe
Hee’noommo yannara daga rosu lophote
Yanna: 15 daqiiqa
xinta ikkinota loosunni leellishshanni no.
Ikkinohurano, daganna qeechu la”annonsari
Rosiisaancho: mereersite umi diriminni yuniversitete
• Niwaawe nabbawakkira albaanni geeshsha halashshitanni leeltanno.
rosu umo, misilenna qara qaalla la’e Xaa yannara, seennu ikko labballu rosaano
rosaano aane daannore heddanno gede umi diriminni layinki dirimi geeshsha
xa’minsa. ikkadu garinni rossannino. Hattono koo/
• Niwaawete giddonni fultino qaalla fiche tee beeqqooshshe la’niro umi dirimma rosi
rosaanote ledo hasaabbe. minnara seennu kiiro luphi yite leeltanno.
• Rosaano hedde kultannore saleedu aana Ikkollana, albaanni noo laooshshinni seennu
borreessinsa. aana iillannori co’o diyiino. Kuri giddonni
Nabbambanni Woyite umihu, dii’roho. Yannankera budu geerrinna
Rosiisaancho: mangiste dii’ro hoolate sharranturono, xaano
sae sae seenne rosu mininni gufisanni
• Rosaano niwaawe seekkite
leellanno. Layinkihu, seenneho mini giddo
macciishshitanni, albaanni wortu hedo
gara ikkanna hooga buuxxanno gede loosi bati’raati. Seenneho maatete giddo
kulinsa. loosu qeechinsa baca ikkasinni rosonsa

jawaantetenni qaafisara didandaanno. Qoonqo Xaadisa
Konninni kainohunni roore yannara kifiletenni
Yanna: 10 daqiiqa
kifile sa”a hooge uwe gala seennu aana luphi
yite leeltanno. Sayikkihu, seenne budunni Rosiisaancho:
annunna ama aate. Mitu mitu manni meyaa Rosaano, qoonqo xaadisate albaanni
beetto nabbawanna borreessa dandiituro balaxxe ati mitto lawishshaho ikkanno gede
ikkannolla yee, rosose doogo murte agurte loossensa hoodeteno ate ledo qoonqo ati
mine assidhanno gede assanno. assitto/a gede mitteenni loosse. Jeefoteno,
Konni qarrinni kainohunni, seennu insa loossu gedensanani maxaafinsa giddonni
rosaano kiiro qixxaawote rosi minnara galchite daftarinsara lawishshu garinni
kolleejjuwatenna Yuniverstuwate lowonta ajje loossanno assi.
leeltanno.Konni korinni, xaa yannara, meentu fon qo la ma → fonqolama
addi addi biirora sooreessimmate bayichonna
ba ‘raar sha no → ba’raarshano
babbaxxitino loosu ha’rinshuwara kiirotenni
woffi yee leellanno. qoo xee ssu nni → qooxeessunni
Huwatote Xa’mo ge den sii sa nno → gedensiisanno

Rosiisaancho: xa phoo mu nni → xaphoomunni
• Rosaano niwaawe macciishshate Rosaano Nabbabbanno Niwaawe
albaanni hedde wortu hedo gara ikkanna
hooga xa’minsa. Yanna: 15 daqiiqa
• Rosaano lame lame ikkite, niwaawete Nabbawate Albaanni Fooshu Hedo
amado kultanno gede xa’minsa. Rosiisaancho:
• Maxaafinsa giddo noo xa’muwa • Maxaafinsa giddo nooha niwaawete
daftarinsara galchitanno gede kulinsa. umonna misile la’anno gede kulinsa.
Xa’muwa • Rosaano niwaawete umo, misile la’uhu
1. Xaa yannara seennu rosaano kiiro ajje gedensaanni qara qaalla fiche rosaanote
leeltannohu hiikko rosi deerriraati? ledo hasaabbe.
2. Seennu rosira guficho ikkannore lamere Qara qaalla: qarqaraho, ba’raarsha,
niwaawete giddonni kulle. fonqolama, ille hoolose, burduuqa
3. Seennu rosi aana nooha laote qarra • Niwaawete umo, misilenna qara
tirate assa hasiissannori maati yitine qaalla kaiminni, niwaawe marichire
heddinanni? coyidhannoro hedde kultanno gede
• Borreessitinore miillansa ledo xa’minsa.
hasaabbu gedensaanni dawaronsa 2-3 • Rosaano heddino hedo giddonni 3
gaamo geeshshi shiqishshanno gede coyifooliishsho saleedaho borreessite
jawaachishinsa. leellishinsa.
Shiqqino xa’muwa dawaro Nabbanbanni Woyite
1. Qixaawote rosi mine, Kolleejjetenna Rosiisaancho:
Yuniversitete.
• Rosaano umo assite niwaawe
2. A) diroho b) mine loosu bati’rate woy nabbabbanno gede kaayyo uyinsa.
fajjonsaweelo amanna annu aate.
3ki dawarora rosaano babbaxxitino dawaro nabbabbanna huuriweelo
qoltanno daafira dawaronsa haadhe, macciishshitona.
taashshitanni xawishsha uyinsa.

• Hoodeteno rosaano lame lame ikkite Huwatote xa’mo
nabbabbona. Rosiisaancho:
• Jeefoteno, ati huuro naggi assite • Rosaano umo hedde uyitu hedo saleedu
nabbabbanna, rosaano ha’runsitona. aana borreessite niwaawete amado ledo
Bao Bushu Budi xaaddinnoro xa’minsa.
Gabbiite ilantinohu Sidaamu Zoone Cirrete • Rosaano amadote daafira miillansa ledo
woradi Laaleessu olliiraati. Annise su’mi hasaabbanno assi.
Baanataati. Annise ooso rosiisi’ra lowonta • Maxaafinsa aana noo xa’muwa
baxanno. Konninni kainohunni, Gabbiitera daftarinsara galchitanno gede kulinsa.
dirise rosoho iillita qarqaraho noo rosi mine Xa’muwa
masse eessi.
1. Qooxeessu manni Gabbiite “tenne
Gabbiite umi kifilenni setti kifile geeshsha beettora ille hoolose” yaannohu
kifiletenninna xaphoomunni umita fultanni mayiraati?
iillitino. Tennerano, rosu mini babbaxxino
2. Gabbiitera iillinose qarri maati?
ba’raarsha uyinose. Qooxeessu mannino,
“Tenne beettora ille hoolose,” yaannose. 3. Gabbiite roso murte mine mini ama
Gabbiite sette kifile qoqqowu deerri fonqolo ikkite gatase wodanisera kalaqinori
fonqolantu. Hakko fonqolira tuqa rosaanora maati yitine heddinanni?
aliidi guma abbite sa’u. 4. Busha bude hunate dagoomu maricho
Diru goofeenna hawadu e”e no. Gabbiite assa hasiissanno?
Wocawaaro soodiro honse kifile hanaffaraati. Dawaro
Tenne yannara, Gabbiitera jaddo iillituse. 1. Umi kifilenni settikki kifile geeshsha
Olliinsa beetti Burduuqa yinannihu Gabbiite umita fultanni guddinnohuraati.
dii’re adhi. Aanteteno, annise Gabbiite
Burduuqi qolinowa hase hoogi. Konninni 2. Fajjiseweelo Burduuqi dii’re adhate.
kainohunni, tini worba rosaancho rosose 3. Fajjiweelo mini ama ikka, ledose
murte agurte mini ama ikkite gattu. rossanno darawosewiinni baxxite
gatanna hatte gobbate ikkitanno egenno
Xaphoomunni, bushu budi, hattono dii’ru
doogo gata yitannore heddurona woleno
seenne rosunninna loosunni gedensiisanno.
leda dandiitanno.
Konni daafira, konne busha bude gedenira
qolate baalinke hallo qodhine sharrama 4. Baalinke hallo qodhine sharrama
hasiissannonke. hasiissanno.
12ki Lamala 2ki Barra Qoonqo Xaadisanna babbada

• Qaalu giddo noo qoonquwa babbada Qoonqo Babbada

Rosiisaancho:
• Ikkitote koranna guma bada
‘Hasiissannonke’ yaanno qaale saleedu aana
borreessite, rosaano umo qaale mitteenni
• Sufo horoonsi’re qaalla kalaqa nabbabbanno gede kulinsa.
• Qaalla macciishshe borreessa Aanchite, qaalu giddo qoonquwa ati
qubbichunni leellishshanna babbadde
nabbabbona.
Dawaro Konni garinni taashshi

hasiissannonke → ha sii ssa nnon ke Kora Guma
hanaffaraati → ha na ffa raa ti 1. Diiru Qixxaawote
Wocawaaro → Wo ca waa ro 2. Bushu budi (meyaa rosi minnara,
beetto maa’nise kolleejjetenna
leellishshanno → lee lli shsha nno la”a.) yuniversitete
kiironsa ajjanni ha’ra.
babbaxxino → ba bba xxi no 3. Roso murte agurte
mine assidhanno Addi addi loosu
kainohunni → ka i no hu nni assa ha’rinshuwara woffi
Rosaano Nabbabbanno Niwaawe yee (aje) leella
Yanna: 10 daqiiqa
Rosu Qaalla
Nabbawate Albaanni Fooshu Hedo Yanna: 10 daqiiqa
• Umo rosaanote ledo maxaafinsara noota
Tini niwaawe umi barra nabbabbinota
rosu qaalla fichere hasaabbe.
ikkitinohura niwaawete umonna misile la’e
niwaawennire qaaggannore xa’minsa. • Uyinoonni qaalla giddonni mitto
lawishsha adhite coyifooliishsho loosse
Ayirritannonsa qaallanna handaarra nabbabbe leellishinsa.
lawishsha ikkinsa. Rosu qaalla: Aanteteno konni daafira
Nabbambanni Woyite ikkinohura konninni kainohunni
Rosiisaancho: xaphoomunni
• Rosaano nabbawate qixxaabbanno Aantete tenne qaalla horoonsidhe

gede kulitto/ansahu gedensaanni, qaale
naggi assitine rosaanote ledo mitteenni Hoodeteno loossino coyifooliishshuwa
niwaawe nabbabbe. mimmitinsara nabbabbanno gede assinsa.
Jeefoteno, bado badotenni
coyifooliishshuwansa rosaanote nabbabbanno
mimmitinsara nabbabbanni qarrissanno gede assinsa.
qaallanna handaarra marro marro qolte Sufo
nabbabbanno gede kulinsa. Rosiisaancho:
• Jeefoteno, ati niwaawe suwisse Uyinoonni qaalla giddonni ‘looso’ yaanno
nabbabbanna rosaano huuriweelo qaale saleedu aana borreessite qaale ledokki
ledokki ha’runsitanno gede assinsa. nabbabbanno gede assinsa.
Huwattote Xa’mo Qaalu jeefora, ‘-nke’ sufo ledde borreessite

qaale nabbabbanno gede xa’minsa.
Rosiisaancho: Lawishshu aana worroonni qaalla konni
• Maxaafinsa giddo no doyichuwa garinni sufo lendiro qaalu aana dagganno
daftarinsara galchitanno gede assinsa. soorro huwattanno garinni rosiisinsa.
Aanchite, uyinoonni lawishshi garinni ‘-nke’
• ‘Seennu Rosu Aana’ yitanno niwaawe
sufo afidhino qaalla borreessitanno gede
giddo koranna guma lawishshu garinni kulinsa.
loosonke
• Rosaanote maxaafi giddo noo shae qarqaranke
dawaro
rosonke

Togoo qaalla ‘-nke’ sufo adhatenni abbitanno Mini Looso
soorrono kultona.
Rosiisaancho :
Borreessa
Yanna: 10 daqiiqa Maxaafinsa giddo noota 10 qaalla
Rosiisaancho : gede mini looso uyinsa.
Woroonni noota 10 qaalla ati nabbabbanna • Loosansa aanino barra buuxi.
gede kulinsa. fonqolama burduuqa ba’raarsha
qooxeessa konni daafira gedensaanni qooxeessu Wocawaaro xaphoomu
hanaffaraati hasiissannonke laaleessu leellishshanno Ikkinnohura Aanteteno
babbaxino burduuqa Ikkinnohura hanaffaraati
loosunni
12ki Lamala 3ki Barra Aantete, shaete giddo hajanjoonninsa garinni

wonshate albaanni niwaawete giddonni qaalla
Barru Rosi Amado
woy handaarra xinqite fushshitanno gede
• Lamalate rosi umi ledo xaaddanno assinsa.
qaallanna handaarra borreessa.
Shaete giddo wonshate albaanni gamba
• Keeru sokka borreessa. assitinore mimmitinsara nabbabbanno gede
Qaalla kulinsa.
Yanna: 20 daqiiqa Hoodeteno shaete giddo borreessitona.
Rosu Umi Ledo Xaaddanno Qaallanna Jeefoteno, 2-3 gaamo geeshshinni
Handaarra wonshitino qaallanna handaarra kifilete
Rosiisaancho: nabbabbanno gede kulinsa
Umo shae daftarinsa aana galchitanno gede
kulinsa.
Rosaano wonshitanno shae
Niwaawete umo Borrote giddo baxatta/o/re Borrote giddo giwatta/o/re
Borreessa yaannore wolu baxoommo/a yitannohura

Yanna: 20 daqiiqa yitannore haadhe taashshinsa.
Borreessate Qixxaawa Mitte kayinni taalo dawaro niwaawete umo
yaannohu adda dawaro Bao Bushu Budi
Rosiisaancho: yitannote.
Rosaano miillansara keeru sokka Hoodeteno injaawinore doodhansa lame lame
borreessansara albaanni nabbabbu niwaawe ikkite hasaabbona.
giddo baxxinore woy gibbinore xinqite
wodhitona. Jeefote baxxinore woy gibbinore borreessate
doodhite adhitino qaalla woy handaarra so’ro
Rosiisaancho aleenni noo shaera rosaano afidhinoro taashshidhona.
dawartannori babbaxanno daafira tenneeti
yine kawaanni murrannikkihura, rosaano
niwaawete giddo mittu giwoommo/a

Borreessitanno Woyite Borro Buuxi’ra
Rosaano miillansara keeru sokka Rosaano borreessite gudduhu gedensaanni
borreessitanno woyite bitima, tittirshanna gaamotenni ofoltanno gede assite borronsa
gumulsha agadhitanno gede mereeronsa milli keeru sokka borronsa mimmitinsara
yitanni kaa’linsa. nabbabbanno gede kulinsa.
Rosaanchu maxaafi aana noo hajajo: Mimmituwiinni adhitu rosicho kaima assidhe
Baxatta/o mannira/miillara/ keeru sokka so’ro heedhunsaro taashshidhanno gede
borreessi. kulinsa.
a) Keeru sokkakki giddo niwaawete 2-3 gaamo geeshshi gaamonsanni

giddo danchareeti woy bushareeti dooraminohu kae nabbawanno gede kulinsa.
yaatto/a re borreessi. Wole rosaano macciishshite hedo uyitanno
b) Sokkakki borreessootta/o miilikki/ gede assinsa.
miilakki assa hasiissannosire/sere Uyinoonni hedo kaiminni borronsa
jeefote borreessi. woyyeessidhe xawishshansa borreessitanno
gede kulinsa.

Rosiisaancho:
Barru Rosi Amado
• Umi qaale haadhe ati babbadde
• Qoonqo xaadisenna babbade nabbawa
leellishinsa.
• Hoodete ledokki babbaddanni
• Borrote malaatta horoonsi’ra wo’naaltanno gede assi.
• Qaalla macciishshe borreessa • Jeefote ati kaa’litannansa calluwinsa
Qoonqo xaadisanna Babbada babbaddanni nabbabbanno gede
Yanna: 10 daqiiqa assinsa.
Konni garinni babbadi
Qoonqo xaadisa
Rosiisaancho: gedeensiisanno→ ge den sii sa nno
• Umo qoonqo ati mitte mitte nabbabbe xaphoomunni → xa phoo mu nni
qolte qaale mitteenni nabbabbe fonqolama → fon qo la ma
leellishinsa.
ba’raarshano → ba ‘raar sha nno
• Aanteteno, ati mitte mittenta qoonqo
leellishshanna insa nabbabbona. qooxeessunni → qoo xee ssu nni
• Hoodete qaale mitteenni leellishshe kainohunni → ka i no hu nni
Umi qaale rosiisate horoonsi’ratto/a hayyo Yanna: 10 daqiiqa
horoonsidhe baalanta qaalla rosiisinsa.
wo ca waa ro → wocawaaro
Rosiisaancho:
lee lli shsha nno → leellishshanno
Rosaano tenne niwaawe sa’u yannara
ba bba xxi no → babbaxxino nabbabbinota ikkitino daafira techo
ha sii ssa nnon ke → hasiissannonke niwaawete umonna misile la’e tenne
niwaawere maricho qaggannore kultannohe
ha na ffa raa ti → hanaffaraati gede xa’minsa.

Nabbanbanni Woyite • Aantete insano konne lawishsha
Rosiisaancho: horoonsidhe coyifooliishsho loossanno
gede kulinsa.
ati taashshite nabbawinsa. • Hoodeteno lame lame ikkite gattino
Xaadisaano qaalla horoonsidhe
• Hoodete ikkitote ledo rosaano ledokki
niwaawe nabbabbanno gede assi.
• Aanteteno, lame ikkite niwaawe xawino
garinni mimmitinsara nabbabbona.
• Jeefoteno, rosaano huuro
kaayyo uyinsa.
macciishshiishshukkinni ha’runsitanno
assite niwaawe nabbawinsa. Xaadisaano qaalla rosaanote maxaafi giddo
nooti
Huwatote Xa’mo
Rosiisaancho: Konninni konninni kainohunni
konni daafira konnirano
• Rosaano tenne lamalara nabbabbino
niwaawe widoonni borreessaanchu/o Borreessa
rosaano affara hasi’nore /hasiidhinore/ Yanna: 10 daqiiqa
borreessitara hajjanjoonnire
maxaafinsanni la’ona.
Borrote Malaatta Hasiisannowa
Horoonsi’ra
• Aantete rosaano gufo borreessate
Rosiisaancho:
albaanni hassiissannonsa qaallanna
handaarra xinqidhanno gede kulinsa. Rosaano shiqqino coyifooliishshuwara
hasiisannowa borrote malaate wortanno gede
• Hoodeteno gamba assidhino qaallanna
kaa’late umo ati lawishsha uyinsa.
handaarra miillansa ledo la’anno gede
kulinsa Dawaro
• Hakkiinni aante mittu mittunku hajajote Gabbiite ilantinnohu mamaati?
garinni gufonsa borreessitanno gede
Gabbiite anni ooso rosiisi’ra baxanno.
kulinsa.
Hoola badala malaala laaltino!
• Xaano borronsa guddu gedensaanni
mimmitinsa ledo hasaabbanni Rosaanote maxaafu, biirenna daftaru
taashshidhona. hasiisannonsa.
• Jeefoteno, 2-3 gaamo giddonni mittu
mittu ka’e kifilete nabbabbanno gede
kulinsa. Macciishshaano hedonsa Rosiisaancho:
uyitanno gede kaayyo uyinsa. Rosaano onti barra 20 qaalla taashshite
• Macciishshaano uyitino hedo adhite
qaalla giddonni 10 qaalla ati kultannansa
so’ro hedhunsaro ati kaa’litanna
borreessitona. Daftarinsara noo qaalla mine
taashshidhona.
borreessitanni wo’naaltanno gede mini looso
Qaalla uyinsa.
Yanna: 10 daqiiqa • Loosansa aanino barra buuxi.
Xaadisaano Qaallaa qooxeessa konni daafira gedensaanni
Rosiisaancho: hanaffaraati babbaxino laaleessu
• Shiqqino xaadisaano giddonni mitto ikkinnohura burduuqa loosunni
leellishinsa.

12ki Lamala 5ki Barra • Rosaano gaamotenni ofolte maxaafinsa
giddo noo shae giddo worrannire
Barru Rosi Amado
hasaabbanni loossona.
• Marote Roso
Qaalla
Qoonqo Xaadisanna Babbada Yanna: 10 daqiiqa
Yanna: 10 daqiiqa
Rosu Qaalla
Rosiisaancho:
Rosiisaancho:
xaadise qaalla kalaqqe nabbawate looso Tenne lamalate rosu qaalla saleedu aana
bowirsidhanno barra ikkinohura maxaafinsa borreessi.
giddo noota tenne lamalara xaadissanni
kalaqqu qaalla marro qolte loossona. Ati tenne qaalla giddonni adhite
coyifooliishsho loosse lawishsha ikkinsa.
Qoonqo Babbada
Aanteteno, rosaano tenne qaalla horoonsidhe
Rosiisaancho:
Rosaano tenne lamalara rossiinota qoonqo
babbadate roso bowirsidhanno barra Aanteteno xaphoomunni
ikkinohura tenne qaalla ati kaa’litannansa Konni kainohunni konni daafira
babbaddanni nabbabbanno gede assinsa. ikkinohura
Sufo Borreessa
• Tenne lamalara rossinota ‘-te’ sufo Qaalla Borreessa
afidhino qaalla saleedaho borreessinsa. Rosiisaancho:
• Bado badotenni ka’e sufo malaatisse Rosaano maxaafinsara noota 10 qaalla
kultanno gede xa’minsa. daftarinsara borreessituta ati nabbabbannansa
Rosaano Nabbabbanno Niwaawe taashshite borreessate wo’naaltona.
Yanna: 10 daqiiqa qooxeessa babbaxxino laaleessu
gedensaanni ikkinnohura burduuqa
Rosiisaancho:
• Umo niwaawe qoonqo naggi assite hasiissannonke konni daafira loosunni
biifisse nabbawinsa. Borro
Rosiisaancho :
mitte mitte coyifooliishsho suwisse
nabbabbanno gede kaayyo uyinsa. • Rosaano annu annunni tenne lamalara
Shaete Giddo nabbabbu Umire nabbabbu niwaawe amadore dandiitu
Baxxannorenna Gibbannore Borreessa deerrinni gufo borreessate qixxabbanno
gede kulinsa.
Rosiisaancho:
• Rosaano konne roso rosse sa’inohura • Borreessate lamalate giddo rossino
nabbabbino niwaawe giddo nabbabbure qaalla horoonsidhona.
dancharenna bushareeti yite • Borreessitanno borrora umo insanni
heddinnore hajajote garinni loossanno doodhitona.
gede kulinsa.

13ki Lamala Roso
Lamalate Rosi Mixo
• Niwaawe macciishshite amadose • Qaallate giddonni sufo fushshitanno.
kultanno. • Borrote malaatta horoonsidhe gufo
• Qoonqo xaadisse qaalla kalaqqe borreessitanno.
nabbabbanno.
• Qaalla qoonqote tuqqo widira babbadde
nabbabbanno.
• Qaalla horoonsidhe coyifooliishsho
borreessitanno.
Lamalate Rosi Guulcho: Boohaarsha

13 Lamala Umi Barra
ki nabbabbanna macciishshitona.
Barru Rosi Amado • Niwaawete mereero taxxi yitanni,
rosaano aane daannore heddanno gede
• Macciishsha
assinsa.
• Nabbawa
Hayi Hawaasa
Hawaasi Sidaamu Zoonera qara katamaati.
• Sufo bada Hawaasi katami Itophiyaho Wodiidoonni
• Coyifooliishsho borreessa afamanno. Kuni katami Sidaamahono
ikko wole dagara dancha boohaarshu
Macciishshinanni Niwaawe mereersha ikke leellanno. Qoleno, addinta
Yanna: 15 daqiiqa halchishannohonna quqquxammanni
Nabbawate Albaanni Fooshu Hedo katamaati.
Rosiisaancho:
Hawaasi katami giddosi haammata
• Niwaawe nabbawakkira albaanni, rosu daa”antannire afi’rino. Insano Hawaasi Garba,
umo calla leellishshe rosaano aane cea, addi addi Sidaamu ejjeetto sumuddanna
daannore heddanno gede assi. w.k.l. amadino.
• Niwaawete giddonni fultino qaalla fiche Hawaasi Garbi daa”atate baasa
daafira rosaanote ledo hasaabbe.
sinsinnaambanniho. Qarqarasi addi addi
Qara Qaalla: biifado haqqenna daraaro noosi. Giddosi
boohaarshu sumuda qulxu’me qulxu’me, rooe, babbaxxitino ceanna
w.k.l. heedhanno. Qoleno, daa”atate
ejjeetto amanyoote faabirika
quqquxammanni addi addi Sidaamu ejjeetto
Nabbambanni Woyite sumudda hakko afantanno. Lawishshaho,
Rosiisaancho: Laanqamo Naarehu, Takilu Yotihu, Fiissi
• Rosaano niwaawete albaanni hedde Fichohu, Baallichi Worawohu, Yetteri Boollehu,
wortu hedo gara ikkanna hooga Duguni Dubbaalihunna w.k.l. ejjeetto
buuxxanno gede qaagiisinsa. sumudda afantanno. Tini sumuudda albinni

roore Hawaasi katama daaete daanno manni Qoonqo Xaadisanna Babbada
baxille luphi assitino. Konninni kainohunni, Yanna: 10 daqiiqa
tuqu manni hee’rate halchanno katamaati. Qoonqo Xaadise Nabbawa
Hawaasi katamiti kullikki sa’nannikkiti Rosiisaancho:
co’immasiiti. Hawaasi katami ayyare
Rosaano aante noo qoonqo xaadisse
babbaxxitino faabirikkanni fultanno wiliilenni
daafantinnokki daafira hee’rate baca injaanno.
Qoleno, konni katamira teesse heedhanno wo sin si dha nno → wosinsidhanno
Sidaamu daga wole daga aana jaddo we de lli chaa ti → wedellichaati
assitannokkihuranna dancha gede assite mi lli ssa nni → millissanni
wosinsidhannohura Itophiyu daga baalanti
Hawaasa hee’rate halchitanno. a ma da nnon sa → amadannonsa
goo fi mar cho ho → goofimarchoho
Xaphoomunni, Hawaasi katami hee’rate
dancha ikkasinninna Sidaamu daga wosina Rosaano Nabbabbanno Niwaawe
adhate noonsa danchu amanyoootinni Yanna: 15 daqiiqa
daganna dagoomu hanqafante heedhanno. Nabbawate Albaanni Fooshu Hedo
Rosiisaancho:
Huwatote Xa’mo
Rosiisaancho: • Rosaano niwaawe nabbawansara
albaanni niwaawete umonna misilla
• Niwaawete gedensaanni, rosaano umo la”atenni aane daannore heddanno gede
hedde uyitu hedo gara ikkanna hooga assi.
xa’minsa. • Aanteteno, rosaano hedde uyitannore
• Rosaano maxaafinsara noo xa’mo saleedaho borreessite hasiisanno
daftarinsara loossanno gede kulinsa. xawishsha uyinsa.
Xa’muwa Nabbambanni Woyite
Rosiisaancho:
1.Hawaasi katami giddo daaete ikkannoreeti
yinoonnire kulle. • Niwaawe balaxxe rosaano nabbabbanno
gede kaayyo uyinsa.
Dawaro : Hawaasi Garba, cea, addi addi
Sidaamu ejjeetto, Sumuddanna w.k.l • Aanteteno, ati taashshite nabbabbanna
rosaano macciishshitona.
2.Mannu Hawaasa daanno gede baxille luphi
• Qolteno rosaano bado badote kifilete
assannori maati? ka’e nabbabbanno gede assi.
Dawaro: Addi additi Sidaamu ejjeetto • Jeefoteno, ati qoonqo naggi assite
sumuuda. nabbabbanna rosaano huuronsa ajishshe
3.Ejjeettote yine su’mansa ledo worre nabbabbanni ha’runsitona.
sumuda qixxeessine Hawaasa worroonniri Daaete Kora
albaanni Sidaamu dagara maa assitinoreeti? Barrunni mitto barra Eeyyamo yinanni
Dawaro: Sidaamu daga miicara daannore beetti Hawaasira maranno. Beettu kunino
hoodete sharrantanni lubbonsa nafa sayisse hee’rannohu Sidaamu Zoone giddo Malga
uyitinoreeti. woradiraati. Deerrasino lemuu diri qarqari
wedellichaati. Hawaasa maranno kiiro
Hawaasi katamira baalanti daga hee’rate aganunni mitte lame hige Hawaasi garba
baxxannohu mayira lawannohe? daa”atanno. Ganye daaete marasinni
Dawaro: Sidaamu daga wole daga aana jaddo kainohunni lowonta hisataamoho.
assitannokkihuranna dancha gede assite Mitto barra, yanna arrootina ronsonte
wosinsidhannohura. gede garbu qarqarira millisanna illesi mitte

beetto aana ubbu. Tini beetto dana e’ara Huwatote Xa’mo
martino arrishsho labbanno. Iseno howolote Rosiisaancho:
aana daaete fulte garbu giddo millissanni • Rosaano umo hedde uyitu hedo gara
no. Beetto tinino heedhannohu Tuulate ikkanna hooga xa’minsa.
katamiraati. Su’maseno Laalo yinanni. Iseno
• Aanteteno, rosaano maxaafinsa
Hawaasira marturo Hawaasi garba daa”attukki
gidd noo xa’mo niwaawete garinni
dihigganno.
dawartanno gede kulinsa.
Eeyyamono beetto tenne howolote Xa’mote dawarono woroonni noo garinni
dirriteenna seekke lai. Alba seenne adhate taashshinsa.
noosi laala fulate dancha doogo kalaqantinosi 1. Laalo yinanni beettoti teessose hiikkooti?
gede hexxi. Konninni kae Laalo ledo garbu
Dawaro: Tuulate katamaati.
gama daasu giddo noota mare egennami.
Lamunku fakkana yanna dinye amaddanni 2. Eeyyamo seenne adhate noosi laala fulate
xaadanni Keeshshi. Tennenni kainohunni kora ikkisihu maati?
ganyite daaete daatenni kainohunni mimmitu Dawaro: Hawaasi garbi qarqara
ledo lowonta baxantu. gangalatate.
3. Ki’ne qarqarira mannu boohaarsha ikko
Eeyyamono mixosi wonshi’rate galtimmate
daa”atate horoonsi’ranno darguwa no?
xa’mise. Laalono wolu seenni ikkannonte
Nooro hiittoote?
gede amaalante sasu agani gedensaanni
sumuu yitusi. Isino, Sidaamu budinni Laalo Dawaro: Tenne xa’mora dawaro ikkannore
rosaano uyitannore haari.
ayiddira geerra soqqeenna lowo dinye
gedensanni coyi goofanno. 4. Daa”attote dargi dagate ikko mangistete
mayi horo aanno?
Goofimarchohono, lamunku Hawaasi Garbi
Dawaro: Dagate hagiirre afi’rate kora
daae korinni adhante xaa yannara lamu
ikkanno, mangistete kayinni eote bue
qaaqquulli annanna ama ikkite heedhanno.
ikkanno.
13ki Lamala 2ki Barra heedhannohu → hee dha nno hu

Barru Rosi Amado Eeyyamono → Ee yya mo no
soqqeenna → so qqee nna
• Qaalla qoonqote widira babbade
nabbawa kalaqantinosi → ka la qan ti no si
• Qaallate fiche huwata galtimmate → gal ti mma te
• Qaallannita sufo bada Rosaano Nabbabbanno Niwaawe

Yanna: 10 daqiiqa
• Qaalla horoonsi’re coyifooliishsho
borreessa Nabbawate Albaanni Fooshu Hedo
Rosiisaancho:
Qoonqo Xaadisanna Babbada Rosaano niwaawe nabbawansara albaanni,
Yanna: 10 daqiiqa rosu umonna misile la’e aane daannore
Qoonqo Babbada hedde wortanno gede assi.
Rosiisaancho:
Ayirritannonsa qaallanna handaarra nabbabbe
• Woroonni noo qaalla qoonqote widira
leellishinsa.
babbadde nabbabbanni leellishinsa.
• Aanteteno, rosaano miillansa ledo ikkite Nabbambanni Woyite
babbaddanni nabbabbanno gede assi. Rosiisaancho:
Dawaro Konni garinni taashshi • Rosaano niwaawe nabbawate
katamiraati → ka ta mi raa ti qixxaabbanno gede assinsa.

• Niwaawe ati balaxxe nabbabbe Sufo
leellishinsa. Rosiisaancho:
• Hoodeteno, rosaano bado badote Uyinoonni qaalla ‘-nke’ yitanno sufo leddanni
nabbabbanno gede assi. qaalu fiche aana leeltanno soorrono
Huwattote Xa’mo xawisinsa.
Rosiisaancho:
Aanteteno, uyinoonni lawishshi garinni ‘-nke’
Rosaano Eeyyamonna Laalo xaadooshshi sufo afidhino qaalla borreessitanno gede
koranna guma, maxaafinsara noo shae giddo kulinsa.
taashshitanno assitanni kaa’linsa.
Borreessa
Kora ikkinore rosaanchu maxaafira noo daafira
Yanna: 10 daqiiqa
guma ikkannore aane noo garinni taashshe.
Adhamate sumuu yaa, baxama Rosiisaancho :
Adhame mittenni hee’ra, woleno ati
Woroonni noo qaalla ati nabbabbanna,
niwaawete amado garinni ledde kulinsa.
rosaano macciishshitanni borreessitona.
Qaalla
Yanna: 10 daqiiqa Aanchiteno, rosaano qaalla taashshe
borreessansa buuxxanni kaa’linsa.
Rosu Qaalla
Rosiisaancho: amadannonsa eeyyamono leellishshanno
• Rosaanote ledo maxaafinsara noota howolote kalaqantinosi galtimmate
rosu qaalla fichere hasaabbe. soqqeenna arrishsho hisatannoho
• Mitto qaale adhite coyifooliishsho loosse qaaqquulli
leellishinsa. Mini Looso
• Aanteteno, rosaano uyinoonni qaalla Rosiisaancho :
horoonsidhe coyifooliishsho loossanno Maxaafinsa giddo noota 10 qaalla mine wolu
gede assinsa. nabbawanna macciishshitanni, borreessite
• Hoodeteno loossino coyifooliishsho dagganno gede kulinsa.
mimmitinsara nabbabbanno gede assi. • Loosansa aanino barra buuxi.
• Jeefoteno, bado badote kifilete
wosinsidhanno wedellichaati millissanni
miillansara nabbabbanno gede assi.
soqqeenna daaete goofimarchoho
mitto barra goofimarchoho iseno
katamiraati konninni kae heedhannohu
isino konninni kae
sumuu yaa
13ki Lamala 3ki Barra hasidhannorenna rossinore maxaafinsa giddo

qinaawino darga wonshitanno gede kulinsa.
Barru Rosi Amado
Borreessa
• Qaallate fiche borreessa Yanna: 20 daqiiqa
• Coyi fooliishsho borreessa Borreessate Qixxaawa
• Gufo borreessa Rosiisaancho:
Rosaano aleenni nabbabbu niwaawe
Qaalla giddonni ka’ino hedo borreessate umonsa
Yanna: 20 daqiiqa qixxeessitanno gede kulinsa.
Rosu Umi Ledo Xaaddanno Qaalla Borreessa
Rosaano nabbabbe sa’u niwaawe • Rosaano aleenni nabbabbino niwaawe
lainohunni konni albaanni affinore, affara lainohunni afate hasidhannori daafira

mitte harancho gufo borreessitanno Borro Buuxi’ra
gede kulinsa. Rosiisaancho:
• Aanteteno, borronsa lame lame ikkite • Rosaano borronsa borrote bude
hasaabbanni taashshidhanno gede agadhitanni borreessansa mimmitu ledo
kulinsa. buuxidhanno gede kulinsa.
• Jeefoteno, borronsa kifilete • Aanteteno, mite mite rosaano borronsa
shiqishshanno assitanni jawaachishinsa. gido kifilete miillansara nabbabbanno
gede assi.
• Jeefoteno, rosaanote looso ati
buuxxanni taashshinsa.
13ki Lamala 4ki Barra goofimarchoho → goo fi mar cho ho

wosinsidhanno → wo sin si dha nno
Barru Rosi Amado
wedellichaati → we de lli chaa ti
• Qonqo babbade nabbawa.
dirriteenna → di rri tee nna
• Qoonqo xaadise nabbawa.
• Qaallate addaarro fiche aa. Yanna: 10 daqiiqa
• Borreessa. Nabbawate Albaanni Fooshu Hedo
Rosiisaancho:
Qoonqo Xaadisanna Babbada • Rosaano umo nabbabbu niwaawe
Yanna: 10 daqiiqa amado garinni albaanni shiqi rosiishsha
Qoonqo Xaadise Nabbawa marro qolte, qaagge hedo uyitanno gede
Rosiisaancho: xa’minsa.
• Umo assite qoonqo ati xaadisse Nabbanbanni Woyite
nabbabanni leellishinsa. Rosiisaancho:
• Aanteteno, ati mitte mittenta qoonqo • Rosaano umi barra nabbabbu niwaawe
leellishanna insa nabbabbona. nabbabbanno gede assi.
• Hoodeteno, qaale mitteenni • Aanteteno, niwaawete amado qaalunni
nabbabbanno gede assitanni xawissanno gede assi.
jawaachishinsa. Huwatote Xa’mo
Rosiisaancho:
Ee yya mo no → Eeyyamono
• Rosaano nabbabbe sainota niwaawete
so qqee nna si → soqqeennasi amado qaagganno gede addi addi xa’mo
ka la qan ti no si→ kalaqantinosi qixxeessite xa’minsa.
ka ta mi raa ti → katamiraati • Rosaano niwaawete amado lainohunni
hee dha nno hu → heedhannohu hedonsa bado badotenni kifilete
Qoonqo Babbade Nabbawa shiqishshanno gede assi. Umo qaalunni
Rosiisaancho: xawissanno gede assi.
• Umi qaale ati babbadde leellishinsa. • Jeefoteno, Annu annunni gufo
• Hoodete ledokki babbaddanni
wo’naaltanno gede assi. Qaalla
Yanna: 10 daqiiqa
• Aanteteno, ati kaa’litannansa calluwinsa
Xaadisaano Qaalla
babbaddanni nabbabbanno gede
Rosiisaancho:
assinsa.
Aante shiqqino Xaadisaano giddonni mitto
millissanni → mi lli ssa nni qaale horoonsidhe coyifooliishsho loosse
amadannonsa → a ma da nnon sa leellishinsa.

Aanteteno, rosaano lawishsha la”anni mitte • Aantete mitte mittenta coyifooliishsho
mittente qaallanni coyifooliishsho loossanno nabbabbe hasiisanno malaate wortanno
gede kulinsa. gede kaa’insa.
Mite mite rosaano borreessitino coyifooliishsho Qaalla Taashshe Borreessa
kifilete shiqishshanno gede assi. Rosiisaancho:
Kunino konninni kae
Rosaano tenne lamalara rosa hasiissannonsa
tennenni kainohunni goofimarchoho
qaalla ati kultannansa macciishshitanni
Borreessa borreessitona.
Yanna: 10 daqiiqa
leellishshanno eeyyamono qaaqquulli
Borrote Malaattanna Fidalete Jawishsha
• umo uurrishshunna Xa’mote malaate galtimmate kalaqantinosi hisatannohu
horoonsidhe coyifooliishsho loosse howolote soqqeenna arrishsho
leellishinsa.
13ki Lamala 5ki Barra • Hoodete, rosaano bado badotenni

Barru Rosi Amado nabbabbanno gede assi.
• Marrote Roso Taashshe Coyi’ra
Rosiisaancho:rosaano tenne lamalara
Qoonqo Xaadisanna Babbada nabbabbino niwaawe maxaafa la’ukkinni
Yanna: 10 daqiiqa qaalunni haransite kultanno gede assinsa.
Qoonqo Xaadisa
Rosaano tenne lamalara qoonqo xaadisse Yanna: 10 daqiiqa
qaalla kalaqqanni wo’naaltu looso marro qolte Rosu Qaalla
loossanno gede assi. Rosiisaancho:
Qolteno, sa’u yannara rossu lawishshi
garinni saleedaho ka’e borreessitanno gede • Rosaano tenne lamalara rosse sa’uta
jawaachishinsa rosu qaalla saleedaho borreessite
Qoonqo Babbada qaagisinsa.
Rosiisaancho: • Coyifooliishshono loossanno gede
Rosaano tenne lamalara rosse sa’u qaalla kakkayisinsa.
qoonqote widira babbaddanni nabbabbanno
gede jawaachishinsa. Borreessa
Yanna: 10 daqiiqa
Sufo Qaalla Borreessa
Rosiisaancho:
• Rosaano tenne lamalara rossinore Rosiisaancho:
‘-nke’ sufo afidhino qaalla saleedaho Rosaano rosiisaanchu biddissira noota
borreesinsa. tenne lamala qaalla ati nabbabbannansa
• Aanteteno, rosaano bado badotenni ka’e macciishshitanni borreessitona.
sufo malaatissanni leellishshanno gede
xa’minsa. Borro
Rosaano Nabbabbanno Niwaawe Rosiisancho:
Yanna: 10 daqiiqa
• Rosaano ati kulitonsatanna maxaafinsara
Niwaawe Marro Qolle Nabbawa noota tenne lamala qaalla horoonsidhe
Rosiisaancho:
harancho gufo borreessitona.
biifisse nabbawinsa. • Gufote umono insa doodhitona.

14ki Lamala Roso
Lamalate Rosi Mixo
• Nabbabbino niwaawe amado borrotenni • Qaale horoonsidhe coyifooliishsho
xawissanno. loossanno.
• Niwaawe macciishshite amadose • Xaadisaano qaallanna borrote malaatta
kultanno. horoonsidhe coyifooliishsho loossanno.
• Qoonqo xaadisse nabbabbanno. • Qaalla taashshite borreessitanno.
• Qaaluu giddo noo qoonquwa babbadde • Borrote malaatta coyifooliishsho giddo
nabbabbanno. hasiisannowa worte horoonsidhanno.

14 Lamala Umi Barra
ki gede kulinsa.
Barru Rosi Amado • Aanteteno, niwaawe wodaninni
• Macciishsha nabbawinsa.
• Niwaawe nabbawa • Niwaawete mereero taxxi yitanni, aane

• Qoonqo xaadise qaale kalaqa hedonsa haa’rinsa.
• Coyifooliishsho loosa • Nabbawatto/a woyite kifilete
Macciishshinanni Niwaawe heedhuro hasiissanno kaa’lo assinsa.
Yanna: 15 daqiiqa
Loggitu Fooncho
Sidaamu zoone giddo addi addi lagga
Rosiisaancho: heedhanno. Kuri giddonni Loggitu mittoho.
Niwaawe nabbawakkira albaanni, rosu umo Loggitu xaa yannara Booni gaangaawi
misilenna qara qaalla la’e rosaano aane woradanna Bansi worada badanno lagaati.
daannore heddanno gede xa’minsa. Loggitu foonchi kunni laginni kalaqamino.
Qara qaalla: lagga fooncho gangalata Hakko foonchi qarqarirano addi addi daa”atate
baxissanno dubbu saadanna wolurino
daa”ata biinfille leellanno.
• Niwaawete giddonni fultino qaalla fiche Loggitu Lagi eelallicho dirre addinta lowo
daafira rosaanote ledo hasaabbe. fooncho kalaqanno. Kuni Foonchi afamannohu
• Rosaano hedde kultannore saleedu aana woraanchunni Bansi worada fullanni woyite
borreessitanni xawishsha uyinsa. qiniiteenni leellanno dubbi giddooti.
Nabbambanni Woyite Loggitu Foonchi kalaqamunni qarqarisira
Rosiisaancho: addi addi daa”ataanote wodana tashshi
assannore afi’rino. Insano, qamale, wee’nu,
• Rosaano niwaawe seekkite qucu, babbaxxitino kalaqamu haqqenna
macciishshitanni, albaanni hedde wortu w.k.l. Wole kayinni, konni Foonchira kalaa

Amaanueeli Asinaaqehu kalaqino biinfilleeti. 1. Booni gaangaawinna Bansi woradi mereero
Kuni gaamaareessi, Loggitu foonchi qarqarira faro ikke leellanno.
addi addire biinfille aannore kalaqino. 2. Qamale, wee’nu qucunna babbaxxitino
Lawishshaho, Sidaamu budi sheekku kalaqamu eltooti.
minna, bunu mine, gallanni daallasanna,
3. Kalaqamunni noosi daa”antannirinna
babbaxxinore illete tashshi assannoreeti.
mannu loonsoreeti.
Woluno Loggitu Foonchi gangalatu base
baxxitinota assannori galaanu foonchuwaati. 4. Tenne xa’mora rosaano babbaxino olliinni
daggannohura babbaxxinore kultanno
Konninni kainohunni, Loggitu Fooncho mannu daafo haadhe taashshinsa.
babbaxxitino basenni mare daa”atanno.
Tenne daae lamu garinni daa”atanno. Umiti, Qoonqo Xaadisanna Babbada
mannu fooliishshote yannaranna addi addi Yanna: 10 daqiiqa
ayyaanna barra maatensa woy jaallansa ledo Qoonqo Xaadisa
mare daa”atanno. Layinkiti, adhammete
Rosiisaancho:
barraati. Babbaxxino manni adhammete
barra adhantanori koyishshinni hakko mare • Rosaano qoonqo xaadisate albaanni
hagiirrensa beeqqanni daa”atanno. balaxxe ati mitto lawishshaho ikkanno
gede loossensa hoodeteno ate ledo
Xaphoomunni, Loggitu Foonchira kalaqamunni qoonqo ati assitto/a gede assitinanni
noosi biinfillinninna mannu kalaqino biinfillinni mitteenni loosse.
kainohunni, mannu daa”ate ha’rihu ku’u • Jeefoteno, insa loossu gedensaanni
ko’onne koranna wole Sidaamu Zoone giddo maxaafinsa giddonni galchite
noo daaete dargubbanni doodhinanniha daftarinsara lawishshu garinni loossanno
ikkino. Xaa yannara zoonete deerrinni calla gede assinsa.
ikkikkinni qoqqowunna Itophiyu deerrinni boo haa rra nni nna → boohaarranninna
gangalatate doodhinanniha ikke leellanno.
bin fi lli si nna → biinfillisinna
Huwatote Xa’mo
go do ‘li na nni hu → godo’linannihu
Rosiisaancho:
boo haa ra nno hu ra no→boohaarannohurano
• Niwaawe macciishshate albaanni
a da wa dha nno → adawadhanno
hedde wortu hedo gara ikkanna hooga
xa’minsa. Rosaano Nabbabbanno Niwaawe
• Rosaano lame lame ikkite, niwaawete Yanna: 15 daqiiqa
amado kultanno gede xa’minsa. Nabbawate Albaanni Fooshu Hedo
• Maxaafinsa giddo noo xa’muwa Rosiisaancho:
daftarinsara galchitanno gede kulinsa. Maxaafinsa giddo nooha niwaawete umonna
Xa’muwa misile la’anno gede kulinsa.
1. Loggitu lagi afamannohu mamaati? Rosaano niwaawete umonna, misile la’uhu
gedensaanni qara qaallata fiche rosaanote
2. Loggitu foonchi eela daa”ete ikkannori
ledo hasaabbe.
mayino?
Qarqa qaalla:
3. Loggitu foonchi eela mare mannu
gangalatannohu mayiraati? xiinxallo biinfille uurrinsha
4. Qarqarinera daa”atate ikkannori mayi no? boohaarsha ofolla gambooshshe
Dawaro • Hoodeteno kurinni kae niwaawennire

heddanno gede assinsa.

Nabbambanni Woyite manni zoonenkera calla ikkikkinni wolewano
kaa’lannoha ikkino.
Rosiisaancho:
Xaphi assate Furra rosunna xiinxallote
uurrinshi boohaarannohurano ikko rose
egenno afi’ranno mannira konneeti yinannikki
• Aanchite, ati lawishsha ikkite hagiirre aanno. Konni daafira, boohaarannohu,
nabbabbanna huuriweelo rosinohanna gambooshsheho hasi’ranno
macciishshitona. manni Furra uurrinsha doodhanno.
• Hoodeteno rosaano lame lame ikkite
nabbabbona. Huwatote Xa’mo
Rosiisaancho:
• Jeefoteno, ati huuro naggi assite
nabbabbanna, rosaano ha’runsitona. Rosaano umo hedde uyitu hedo saleedu
aana borreessito/atinna niwaawete amado
Furra Rosu Lophotenna Xiinxallote
ledo xaaddannoro xa’minsa. Hattono
Uurrinsha
amadonnire millansa ledo hasaabbanno gede
Furra Rosu Lophotenna Xiinxallote Uurrinshi assi.
Sidaamu Zoone Irgaalamete katami giddo Maxaafinsa giddo noo xa’muwa daftarinsara
afamanno. Ofollinohuno hala’ladonna biifado galchitanno gede kulinsa.
ikkino dargaati. Giddosino addi addiha
Xa’muwa
boohaarranninna gambooshshu darga afi’rino.
1. Furra Rosunna Lophote Xiinxallo
Furra uurrinshi biinfillisinninna hala’linyisinni
Uurrinshi mama afamanno?
kainohunni boohaaranno manni ragu
ragunkunni gamba yaanno. Gamba yino 2. Furra Rosunna Lophote Xiinxallo
manni hasi’riro hala’ladu harira ofolla Uurrinsha giddo afamannori maatinna
dandaanno. Qoleno giddosi biifisate maati?
kaansoonni hayisso gonxe nafa galliro 3. Qarqari’nera hiittoo uurrinshubba
digiwissanno. Wolu giddosi boohaarate heedhanno? Giddonsa afamannori
injaannori bacuri heeranno. Lawishshaho, maati?
intanniri, anganniri, godo’linannirinna hoowete Dawaro
giddoonni kaansoonniti la’ne aguri assitannoki 1. Sidaamu Zoonera Irgaalamete katami
haqqe wo’mitino. giddooti.
Furra uurrinshi aanno kaa’lo aleenni kullita 2. Sagalete mine, xaadooshshu hari,
calla ikkitukkinni, rose egenno afi’rannohura godo’linanniri, rosu mini (kolleejje)nna
lowo horo aanno. Furrara uyinanni rosi dancha la’niro aguri assitannokkiti haqqe w.k.l
ikkino daafira, hakko rose fulino manni looso 3. Rosaano tenne xa’mora qarqarinsara
afi’rate kaayyonsa woyyaabbinote. Furra hee’rannore kultannohura kultannore
Rosunna Xiinxallote Uurrinshira qajeele fulino kaayyo uyitanni haa’rinsa.

Barru Rosi Amado
Yanna: 10 daqiiqa
• Qaallu giddo noo qoonquwa babbada.
Qoonqo Babbada
• Ikkitote koranna guma borreessa Rosiisaancho:
• ‘ofollinohuno’ yaanno qaale saleedu
• Sufo qaalu aana abbitanno soorro xawisa aana borreessite, rosaano umo qaale
• Qaalla macciishshe taashshe borreessa mitteenni nabbabbanno gede kulinsa.

• Aanchite, qaalu giddo no qoonquwa ati Rosaanote maxaafi giddo koranna guma
angichunni leellishshanna babbadde borreessinanni shae
nabbabbona.
Kora Guma
Dawaro Konni garinni taashshi
Ofollase hala’ladonna loosohonna
ofollinohuno → o fo lli no hu no biifado ikka boohaarshaho
godo’linannire → go do ‘li na nni re Hoowete gidoonni nooti doodhinanni
biifado hayissonna haqqe base ikka
digiwissanno → di gi wi ssa nno
ikkitukkinni → i kki tu kki nni Egenno loossi’nanni darga
ikka
afi’rannohura → a fi ‘ra nno hu ra
xiinxallote → xiin xa llo te
Qaalla
Yanna: 10 daqiiqa
Rosaano Nabbabbanno Niwaawe Rosu Qaalla
Nabbawate Albaanni Fooshu Hedo • Umo rosaanote ledo maxaafinsara noota
Rosiisaancho: rosu qaalla fichere hasaabbe.
• Tini niwaawe umi barra nabbabbinota • Uyinoonni qaalla giddonni mitto
ikkitinohura niwaawete umonna lawishshaho adhite lawishsha uyinsa.
misile la’e niwaawennire qaaggannore Rosu Qaalla:
xa’minsa. kainohunni lawishshaho
• Ayirritannonsa qaallanna handaarra hasi’riro wolu
nabbabbe lawishsha ikkinsa.
Aantete, tenne qaalla horoonsidhe
Nabbambanni Woyite coyifooliishsho loossanno gede assinsa.
Rosiisaancho:
Hoodeteno, mimmitinsa ledo buuxidhu
• Rosaano nabbawate qixxaabbanno gedensaanni jeefote bado badotenni
gede kulitto/a sahu gedensaanni, qaale nabbabbanno gede kulinsa.
naggi assitine rosaanote ledo niwaawe
Sufo
nabbabbe.
Rosiisaancho:
• Uyinoonni qaalla giddonni ‘hoowe’
yaano qaale saleedu aana borreessite
kulinsa.
qaale ledokki nabbabbanno gede
• Qarrissanno, qaallanna handaarra marro assinsa.
marro qolte nabbabbanno gede kulinsa.
• Qaalu jeefora ‘–nke’ sufo ledde
• Jeefote, ati niwaawe huurokki naggi borreessite qaale nabbabbanno gede
assite suwisse nabbabbanna rosaano xa’minsa.
huuriweelo ledokki ha’runsitanno gede • Lawishshu garinni sufo lendiro qaalu
assinsa. aana dagganno soorro huwattanni
Huwatote Xa’mo loossanno assi.
Rosiisaancho : • Maxaafinsa giddo uyinoonninsa
• Maxaafinsa giddo noo shae daftarinsara rosiishsha daftarinsara galchitanno gede
galchitanno gede assinsa. kulinsa.
• Rosaano Furra Rosunna Lophote • Lawishshaho worroonni qaalla:
Xiinxallote Uurrinshshaha daaete hoowenke gobbanke xiinxallonke
koranna guma borreessitanno gede
-nke sufo adhitanno qaalla 3 borreessitona.
kulinsa.

Borreessa Mini Looso
Yanna: 10 daqiiqa Rosiisaancho :
Maxaafinsa giddo noota 10 qaalla rosaano
Rosiisaancho: taashshite borreessate wo’naalsha minensa
Woroonni noota 10 qaalla ati nabbabbanna wolu manni nabbawannansa borreessitanni
taashshite borreessate wo’naalsha assitanno rosiisidhanno gede mini looso uyinsa.
gede kulinsa.
Qaallano: Qaallano:
godo’linannirinna lophote ofollinohuno boohaarsha
ikkitukkinni biinfillisinna biinfille boohaaranninna
afi’rannohura wolu uurrinsha kainohunni
adawadhanno digiwisanno xiinxallo `gambooshshe
ofolla xiinxallonke lawishshaho hasi’riro

Umo Hee’riro Hoogiro
Barru Rosi Amado Boohaarsha
borreessa
• Boohaarshunnire sokka borreessa
Qaalla Borreessa
Yanna: 20 daqiiqa
Yanna: 20 daqiiqa
Rosu Amado Ledo Xaado Afidhino Borreessate Qixxaawa
Qaalla Borreessaa Rosiisaancho:
Rosiisaancho: • Rosaano miilinsara keeru sokka
• Umo shae dafitarinsa aana galchitanno borreessansara albaanni nabbabbu
gede kulinsa. niwaawete amado daafira hasaabbona.
• Aanteteno, shaete giddo • Aanteteno, boohaarshu daafira
hajanjoonninsare wonshitanno gede ikkitanno qaallanna handaarra xinqite
kulinsa. borreessitona.
• Wonshate albaanni qaalla xinqite • Hedonsa lame lame ikkite hasaabbona.
miillansa ledo hasaabbona. • Jeefote, boohaarshu daafira keeru
• Hoodete shaete giddo wonshitona. sokkansa baalanta wodho agadhite
Atino ha’runsite taashshinsa. borreessitanno gede kulinsa.
• Boohaarshu hee’rironna hoogiro Borreessa
hiikkinanniro xawissanno qaalla Rosiisaancho:
• Aleenni noo shaera rosaano dawaro • Rosaano miillansara keeru sokka
uminsa hedo garinni dawartannohura borreessitanno woyite bitima,
dawartinore la’e taashshinsa. tittirshanna gumulsha, hattono afuu
• Gumulshaho rosu amadonni gobbaanni jirte agadhite borreessitanno gede
flute dawartannore taashshinsa. mereeronsa milli yitanni kaa’linsa.

• Ati xaphi assate mitte boohaarshu gedensaanni gaamote ofolte borronsa
daafira keeru sokka miilikkira borreessite mimmithoho nabbabbona.
lawishsha ikkinsa. • Mimmitinsawiinni adhitu rosicho kaima
• Jeefote boohaarshu daafira keeru assidhe so’ro heedhuro taashshidhanno
sokkansa baalanta wodho agadhite gede kulinsa.
borreessitanno gede kulinsa. • 2-3 gaamo geeshshi, gaamotenni
Borro Buuxi’ra dooraminohu kae nabbawanno assinsa.
• Macciishshaano hedo uyitanno assinsa.
Rosiisaancho:
• Uyinoonni hedo adhite taashshidhanno
• Rosaano borronsa gudduhu
gede kulinsa.

Barru Rosi Amado Rosiisaancho: konne roso rosaano 2ki
barra rosse sa’inohura hakko uyinoonnihe
• Qoonqo xaadisenna babbade nabbawa biddissinna lawishshi garinni rosaano
• Xaadisaano qaalla horoonsi’ra buuxxanno gede assinsa.
• Borrote malaatta horoonsi’re Qonqono: Konni garinni babbadi
coyifooliishsho loosa adawadhanno → a da wa dha nno
boohaarannohurano→boo haa ra nno hu ra no
godo’linannihu → go do ‘li na nni hu
biinfillisinna → biin fi lli si nna
Yanna: 10 daqiiqa
boohaarranninna → boo haa rra nni nna
Qoonqo Xaadisa
xiinxallote → xiin xa llo te
Rosiisaancho:
• Umo qoonqo ati mitte mitte nabbabbe
qolte qaale mitteenni nabbabbe Yanna: 10 daqiiqa
leellishinsa. Nabbawate Albaanni Fooshu Hedo
• Aantete, ati mitte mittenta qoonqo Rosiisaancho: rosaano tenne niwaawe
leellishshanna insa nabbabbona. umi barra nabbabbe sa’inota ikkitinohura,
• Hoodete, qaale mitteenni leellishshe rosaano nabbawate albaanni Fooshu hedo
nabbabbanno gede assinsa. uyinoonnihe biddissa la’anni hedonsa haari.
• Konne roso rosaano umi barra rosse Nabbambanni Woyite
sa’innohura harancho xawishsha uyite Rosiisaancho:
loosiisinsa.
• Konni biddissi garinnino rosaano
Dawarote garino: nabbabbanno woyite assatto/a re umi
a fi ‘ra nno hu ra → afi’rannohura barri biddissi aana xawinsoonni.
i kki tu kki nni → ikkitukkinni • Hakkonne biddissa seekkite aantete

ha’runsite hakko garinni jeefisi.
di gi wi sa nno → digiwisanno
Huwatote Xa’mo
go do ‘li na nni ri nna → godo’linannirinna Rosiisaancho : rosaano tenne niwaawe lame
o fo lli no hu no→ ofollinohuno higge nabbabbino daafo,

• Borreessaanchu tenne niwaawete Borreessa
amado widoonni qole sayisara hasi’rino Yanna: 10 daqiiqa
sokka harancho gufo borreessitanno
Borrote Malaatta
assinsa.
Rosiisaancho:
• Gufo borreessate albaanni miillansa ledo
Rosaano kore borrote malaatta albaannino
hasaabbona.
wole lamalara loosse sa’ino daafira, harancho
• Borrote ikkitanno hedo gamba assitanno lawishsha uyite rosiishsha loosiisinsa.
gede kulinsa. Coyifooliishsho
• Hoodeteno hajajote garinni gufonsa 1. Hay hoola furra uurrinsha biinfille
borreessitanno gede kulinsa. 2. Boohaarshu Manchu beettira lowo horo
• Borreessidhanno woyiteno mereeronsa aanno
millissanni borrote malaattanna afuu jirte 3. Hoola diroho
horoonsi’ransa la’anni kaa’linsa. Taaltino coyifooliishshuwa
• Jeefoteno, gudduro miillansara ka’e • Hay hoola Furra Uurrinsha biinfille!
kifilete nabbabbannorira kaayyo uyinsa.
• Boohaarshu manchi beettira lowo horo
Qaalla aanno.
Yanna: 10 daqiiqa • Hoola diroho!
Xaadisaano Qaalla Qaalla Taashshe Borreessa
• Rosaanote shiqinshoonni Xaadisaano • Rosaano onti barra 20 qaalla taashshite
giddonni mitto haadhe saleedu aana borreessitanno rosi noonsa. Tenne
coyifooliishsho loose lawishsha qaalla giddo 10 qaalla ati kultannansa
leellishinsa. borreessitanno.
• Konni daafira borreessate qixxaawansa
• Aanteteno, insa lawishshu garinni
borreessitona.
• Hoodete, gaamo gaamotenni ikkite • Daftarinsara noo qaallano mine
loossino coyifooliishshuwansa mimmitu borreessitanni wo’naaltanno gede mini
ledo layidhona. looso uyinsa.
• 2-3 gaamo giddonnino doorammohu • Loosansa aanino barra buuxi.
kifilete nabbawona. Uyinoonni qaalla:
• Macciishshaano hedo uyitanno gede godo’linannitinna lophote
kakkayisinsa.
ikkitukkinni biinfillisinna
Xaadisaano qaalla kuriiti:
afi’rannohura wolu
xaphoomunni layinkiti kuri adawadhanno digiwisanno
lawishshaho xaa yannara ofolla xiinxallonke

• Marrote Roso Qoonqo Xaadisa
Rosiisaancho:
Rosaano tenne lamalara rossinnoha qoonqo
xaadise qaalla kalaqqe nabbawate looso

bowirsidhanno barra ikkinohura maxaafinsa Taashshe Coyi’ra
giddo noota 2ki barra rossiinota marro qolte
buuxxanno gede assinsa. • Rosaano tenne lamalara nabbabbu
niwaawe amado niwaawe la’ukkinni
Qoonqo Babbada qaalunni aante agarte marro qolte
Rosiisaancho: coyidhanno gede assinsa.
Rosaano tenne lamalara 2ki barranna 4ki barra Qaalla
rosse sa’inno daafira hakko rosira uyinoonniha Yanna: 10 daqiiqa
biddissa la’e marro qolte buuxxanno assinsa.
Rosu Qaalla
Sufo Rosiisaancho
Rosiisaancho :
• Tenne lamala rosi qaalla saleedu aana
• Rosaano sufote daafira 2 barra rosse
ki
borreessi.
sa’ino daafira sufote uyinoonnihe
• Konne roso rosaano albaanni 2ki barra
biddissa marro higge la’e seekkite
huwattanno gede assinsa. rosse sa’inohona hakkonni rosira
uyinoonnihe biddissa adhite loosiisinsa.
• Hoodeteno hajajote garinni gufonsa
borreessitanno gede kulinsa. Rosu qaalla:
• Borreessidhanno woyiteno mereeronsa kainohunni lawishshaho

millissanni borrote malaattanna afuu jirte hasi’riro wolu
horoonsi’ransa la’anni kaa’linsa.
Borreessa
• Jeefoteno, gudduro miillansara ka’e
Yanna: 10 daqiiqa
kifilete nabbabbannorira kaayyo uyinsa.
Rosaano Nabbabbanno Niwaawe Qaalla Borreessa
Niwaawe Marro Qole Nabbawa Rosaano maxaafinsara noota 10 qaallanna
Rosiisaancho: albaanni ati kultannansa dafitarinsara
borreessituta 10 qaalla ati nabbabbanna
Rosaano tenne niwaawe umi barra nabbabbe
taashshite borreessitanno gede assinsa.
sa’inote. Konni daafira, ledde buuxxannonna
suwisse nabbabbanno gede niwaawe Borro
nabbawisiisate uyinoonnihe biddissa seekkite
la’e nabbawisiisse gumulinsa. Rosiisaancho :
Koranna Guma Borreessa • Rosaano tenne lamala giddo nabbabbu

niwaawe amadore mitte harancho gufo
Rosiisaancho:
Rosaano konne roso nabbabbino niwaawe
• Borreessitanno woyite lamalate giddo
giddo koranna guma ikkannore 2ki barra
rossinno rosi gobbaanni fultannokki
loosse sa’innoho. Konnirano techo marro
gede kaa’linsa.
qolte hakko biddissi garinni huwachishinsa.

15ki Lamala Roso
Lamalate Rosi Mixo
• Macciishshitino niwaawe amado kultanno. • Borrote malaatta horoonsidhe gufo
• Qoonqo xaadisse qaalla kalaqqanno. borreessitanno.
• Qaallate giddonni qoonqo babbadde • Xaadisaano qaalla horoonsidhe
nabbabbanno. coyifooliishshuwa loossanno.
loossanno.
• Sufo qaallate aana abbitannota fichete
soorro buuxxanno.

Niwaawete mereero taxxi yitanni rosaano
aantanno gufo amado maatiro heddanno
15ki Lamala Umi Barra gede assi.
Barru Rosi Amado
Macciishshate qarri noonsa rosaano
• Qoonqo xaadisenna babbade nabbawa heedhuro, hasiissanno kaa’lo assinsa
• Xaadisaano qaalla horoonsi’ra Garambi Ilaala
• Borrote malaatta horoonsi’re
Sidaamu zoone giddo babbaxxitino daaete
dargubba heedhanno. Kuri giddo mittu
• Qaalla macciishshe borreessa Garambi Ilaalaati. Garambi ilaali Arbagoonu
woradira afamanno. Kuni ilaali aliyye widinni
galchimi soojjaati widira gaangaawe Yayyete
Yanna: 15 daqiiqa
katamira addi biinfille ee leellanno. Konne
ilaala Sidaamu giddo noo ilaallanni mittuno
Rosiisaancho:
hettisamannosihu dino.
• Rosaano niwaawe macciishshitara Gottinyisi baaru taalinni 3600 meetireeti.
albaanni, niwaawete umo kulte aane Qooxeessisira mannu doyisse hee’ranno.
daannore heddanno gede assi. Leemmunninna addi addi alichaame baatto
• Aanteteno, niwaawete giddonni fultino haqqinni diwame leellanno. Lawishshaho,
qara qaalla fiche daafira rosaanote ledo saattu, garambuu, gowaadu, miiqqu,
hasaabbe. daanshiichunna w.k.l. afamanno.
Qara qaalla: Qoleno, konni ilaalihu wolu akatisi batinye
1. jiro 4. lagga laggara kaima ikkasiiti. Garambi afalenni
fultanno bu’a xaadde hadhe jajjabba
2. daaete 5. Aliyye Galchimi
lagga ikkitanno. Kuri giddonni: Goronte,
3. garambi ilaala Gidaawunna Xaaru kullikkinni disa’nannireeti.
Nabbambanni Woyite Wole konni ilaalira giddosi heedhanno dubbu
Rosiisaancho: saadaati. Garambi ilaali giddo geedimu,
Rosaano niwaawe seekkite macciishshitanno amboomi, yeedaala, wee’nu,qamalenna
gede kulinsa. w.k.l. dubbisira rie daa”ataanote dancha

boohaarshu base ikkitino. Jawaatino manni 3. wi di nni nna → widinninna
wo’naale ilaalu sammicho fuliro, qacce 4. qoo xee ssa si → qooxeessasi
qamatte wara’a yite leeltanno. Yayyete
5. gu du maa le ho → gudumaaleho
katama misilete kaameeri misile shiqishe
leellishannohu gede mule nooha lawise 6. ba xi sa nno huno → baxisannohuno
leellishanno. Rosaano Nabbabbanno Niwaawe
Garambi ilaali Arbagoonu woradira calla Yanna: 15 daqiiqa
ikkikkinni Sidaamu baattora biinfillehonna
daa”attote jirooti.
Rosiisaancho:
Huwatote Xa’mo
Rosiisaancho: • Rosaano maxaafinsa giddo nooha
niwaawete umonna misile la’anno gede
Rosaano macciishshate albaanni hedde uyitu kulinsa.
hedo gara ikkanna hooga xa’minsa.
• Aanchiteno, rosaano niwaawete amado
Niwaawete amado garinni qixxaabbino hedde wortanno gede xa’minsa.
xa’mora dawaro uyitanno gede xa’minsa.
• Rosaano hedde uyitu hedo 2-3
1. Garambi ilaali Arbagooni woradira geeshsha saleedaho borreessite
hiikkaanni leellanno? xawishsha uyinsa.
Dawaro: Aliyye widinni galchimi Nabbambanni Woyite
soojjaatoonni.
Rosiisaancho:
2. Garambi ilaalira heedhannoti dubbu saada
maanna maati? • Niwaawe umo rosaano nabbabbanno
gede kaayyo uyinsa.
Dawaro: geedimu, amboomi, yeedaala,
Wee’nu qamalenna w.k.l. • Aantete ate ledo ikkite nabbabbona.
3. Ilaalunni haqqe qorowa hoongeenna • Jeefoteno, ati huuro naggi assite

mulqante gooffuro mayi qarri iilanno yite nabbabbanna rosaano huuro ajishshe
hedatto/a? ha’runsitona.
Dawaro: bushshu hoshooshama, moolle Hawaasi Garba

daa dubbu saada galtannowa hoogge ba”a Hawaasi Garbi Sidaamu Zoone qaru katamira
w.k.l Hawaasi giddo afamanno. Geeshshasi
4. Garambi ilaalira dubbu gaxigali mine hala’ladoho. Linxe hoola yinoonnita lame
assidhe heedhannohu mayiraati? leemmicho sunfiro hunda marte kissanno
geeshshiho. Ofollasi gari shoolenka raga
Dawaro: Dubbu agarooshshi noo
amadanno.
daafiraati.
Qoonqo Xaadisanna Babbada Hawaasi Garbi kalaqamu daae dargubba
giddo mittoho. Kuni Garbi kaaliiqi biifisenna
Yanna: 10 daqiiqa
seesiise kalaqinoho. Giddosi addi additi
Qoonqo Xaadisa kalaqamu saada no. Lawishshaho, rooe,
Rosiisaancho: daakiyye, qulxu’menna w.k.l.
umo assite qoonqo xaadisse nabbabbanna Hawaasi Garbi qooxeessira addi
rosaano ha’runsitona. addihu boohaarranni dargi no. Kurino,
Aanteteno, rosaano qoonqo xaadissanni Gudumaalenna Baxillu Garbaati. Baxillu
nabbabbanno gede kulinsa. Garbira daaete marino manni boohaarannori
batinyuri no. Insano, Intanniri, anganniri,
1. gan ga lan ta nni → gangalantanni
howolotenni way giddo ha’ra, ha’rannoha
2. ho wo lo te nni → howolotenni daa”atanna w.k.l. hee’ranno. Konnira

Hawaasi Garba daa”atate batinyu manni 2. Hawaasi garbi giddo afantannori qara
Baara widinninna gobbate giddonni daanno. ikkitino saada hiikkoreeti?
Kuni illete baxisannohunna baasa biifannohu 3. Mannu addi addi darginni Hawaasi
Hawaasi Garbi amanyootunni agara hoongiro garbiwa daannohu mayiraati?
biinfillisi ba”ara dandaanno. Konni daafira,
qarqaraho hee’ranno manninna daa”ataano 4. Hawaasi garbi daa”atate biifanno gede
qorophotenni agara hasiissanno. maricho assa hasiissanno?
Huwatote Xa’mo
Dawaro
Rosiisaancho:
1. Gudumaalenna Baxillu garbaati.
• Rosaano niwaawe nabbawate albaanni
hedde wortu hedo gara ikkanna hooga 2. Rooe, daakiyye, qulxu’menna w.k.l
xa’minsa.
• Niwaawete amado garinni shiqqino 3. Addi addire daa”atateeti.
xa’mora dawaro uyitanno gede kulinsa.
4. Giddosi noo jiro seekke amadanna
Xa’muwa qarqaru biinfille agara hasiissanno.
1. Hawaasi garbi qooxeessira boohaarranni
darguwa su’ma maati yinanni?
15ki Lamala 2ki Barra Rosaano Nabbabbanno Niwaawe

Yanna: 10 daqiiqa
Barru Rosi Amado
• Qoonqo babbada
Rosiisaancho:
• Nabbawa
Rosaano niwaawe umi barra nabbabbinota
• Qaallate fiche aa ikkitino daafira, rosu umonna misile la’e
• Qaallate giddonni sufo fushsha amado kultanno gede xa’minsa.
• Borreessa Nabbambanni Woyite
Rosiisaancho:
Qoonqo Xaadisanna Babbada • Niwaawe rosaanote ledo mitteenni
Yanna: 10 daqiiqa nabbabbe.
Qoonqo Babbade Nabbawa • Aanchite, rosaano lame lame ikkite
Rosiisaancho: nabbabbanno gede assi.
• Mitto qaale saleedu aana borreessite, • Rosaano niwaawete giddo qarrisinonsa
qoonqote tuqqo widira babbadde qaalla heedhuro hasiisanno xawishsha
leellishinsa. uyinsa.
• Aanteteno, rosaano lawishshu garinni • Jeefote ati niwaawe suwisse
loossanno gede kulinsa. nabbabbanna rosaano ate ha’runsitanni
biifisenna → bii fi se nna nabbabbona.
qorowotenni → qo ro wo te nni Huwattote Xa’mo
yinoonnita → yi noo nni ta Rosiisaancho :
geeshshiho → gee shshi ho • Rosaano maxaafinsa giddo noo doyicho
giddo Hawaasi garbire xawissanno
amanyootunni → a ma nyoo tu nni
qaalla woy handaarra wonshitanno gede
baxisannohuno → ba xi sa nno hu no assinsa.

Dawaro ikkanno yine hendannire woroonni sufo adhitanno qaalla rosaano borreessitanno
noori aana leddanni taashshinsa. gede kulinsa.
• Geeshshasi hala’ladoho. Jeefoteno, rosaano maxaafinsa giddo noo
• Kaaliiqi biifisire kalaqinoho. qaallata sufo badde leellishshanno gede assi.
• Gangalantanni dargi noosiho. Borreessa
• Baxisannoho. Yanna: 10 daqiiqa
• Rooenna qulxu’me giddosi noho. Qaalla Taashshe Borreessa
• Addi addi cea qarqaraho noosiho. Rosiisaancho : woroonni noo qaalla ati
nabbabbanna rosaano macciishshitanni
Qaalla
taashshite borreessitanno gede kulinsa.
Yanna: 10 daqiiqa
Qaallano:
Rosu Qaalla
1. daa”atate 6. seesiise
Rosiisaancho:
2. qarqaraho 7. linxe
• Rosaanote ledo maxaafinsara noo qaalla
fichere hasaabbe. 3. qooxeessira 8. batinyuri
• Uyinoonni qaalla giddonni mitto 4. leemmicho 9. dandaanno
lawishsha adhite, coyifooliishsho loose 5. lawishshaho
leellishinsa.
Mini Looso
• Aanchiteno, rosaano uyinoonni qaalla
Rosiisaancho :
gede assi. Rosaano maxaafinsa giddo noo
qaalla minensa wolu nabbawannansa
Jeefoteno, loossino coyifooliishsho bado
macciishshitanni borreessite dagganno gede
badote kifilete nabbabbanno gede assi.
kulinsa.
Rosu Qaalla:
1. kuni 3. Insano
Qaallano:
2. kurino 4. konni daafira
1. gangalantanni 6. yinoonnita
Sufo
2. howolotenni 7. geeshsha
Uyinoonni qaalla giddonni mitto saleedaho
3. baara widinni 8. amanyootunni
borreessite sufo qaalu aana abbitannota
fichete soorro xawisinsa. 4. gudumaale 9. kaaliiqi
Aanteteno, uyinoonni lawishshi garinni ‘-hu’ 5. qorowotenni 10. konni daafira
15ki Lamala 3ki Barra Borreessa

Yanna: 20 daqiiqa
Barru Rosi Amado
• Qallate fiche borreessa Rosiisaancho:
• Gufo borreessa Rosaano Hawaasi garbi daafira harancho gufo
• Niwaawete amado ha’ranse borreessa borreessate qixxaabbanno gede assinsa.
Qaalla Borreessate Gafa

Qaalla Borreessa • Rosaano albaanni Hawaasi Garbire
Rosiisaancho:rosaano niwaawete amado lainohunni doyichote giddo horoonsidhu
lainohunni rossinori giddonni onte hedo qaallanni gufo borreessitanno gede
geeshsha borreessitanno gede kulinsa. kulinsa.

• Borreessitino gufo miillansa ledo hedo • Rosaano borreessitino gufo gaamote
soorridhanno gede assi. ofolte mimmitoho nabbabbanni ledde
• Aanteteno, so’ro taashshite buuxidhona.
borreessitanno gede assi. • Aanteteno, borronsa borrote bude
• Jeefoteno, qixxeessidhino gufo bado agadhitanni borreessanna hooga la”anni
badotenni kifilete shiqishshanno gede taashshinsa.
assi. • Jeefoteno, lawishsha ikkitanno
Borro Buuxi’ra yite hedatto/a gufo doorte kifilete
Rosiisaancho: shiqishshanno gede assi.
15ki Lamala 4ki Barra qooxeessasi → qoo xee ssa si

Barru Rosi Amado gangalantanni → gan ga lan ta nni
• Qoonqo xaadise nabbawa howolotenni → ho wo lo te nni
• Qoonqo babbade nabbawa baxisannohuno → ba xi sa nno hu no
• Nabbawa
• Qaalla borreessa
Yanna: 10 daqiiqa
Qoonqo Xaadisanna Babbada Nabbawate Albaanni Fooshu Hedo

Rosiisaancho:
Yanna: 10 daqiiqa
Rosaano tenne niwaawe nabbabbe sainota
Qoonqo Xaadise Nabbawa
ikkitinohura niwaawete umo calla la’e
Rosiisaancho: amadose hedde kultanno gede assinsa.
• Umo qoonqo xaadisse nabbabbanni
Nabbambanni Woyite
leellishinsa.
• Aantete, ati mitte mittenta qoonqo Rosiisaancho:
kissanna rosaano nabbabona. • Rosaano umo assite niwaawe
• Hoodeteno, qoonqo babbaddanni nabbabbanno gede Kaayyo uyinsa.
nabbabbanno gede kulinsa. • Aanteteno, ati suwisse nabbabbanna
yi noo nni ta → yinoonnita macciishshitona.
gee shshi no → geeshshino • Hoodeteno rosaano lame lame ikkite

ama nyoo tu nni → amanyootunni
Huwatote Xa’mo
bii fi se nna → biifisenna
Rosiisaancho :
qo ro wo te nni → qorowotenni
Rosaano sa’u lamalara nabbabbu niwaawenna
Qoonqo Babbade Nabbawa tenne lamalata qaagganno gede assi.
Rosiisaancho: Aanteteno, lamente niwaawe
Rosaano woroonni noo qaalla rosse sainohura xaadooshshenna badooshshe, maxaafinsa
albaanni uyinoonni lawishshi garinni giddo noo doyichora borreessitanno gede
buuxxanno assitanni loosiisinsa. kulinsa.
widinninna →wi di nni nna Jeefoteno, dawaro ikkannore aane noo

garinni taashshinsa.
gudumaale → gu du maa le

Sa’u Lamala niwaawe Tenne Lamala Niwaawere
Furra Rosunna Lophote Hawaasi Garba

Xiinxallo Uurrinsha
-Sidaamu Zoonera Lamenta -Sidaamu Zoone qaru

xaadisannore katamira Hawaasa
-Rosunna xiinxallote
- boohaarshu afamanno
dargaati.
darga ikka - Hoola yinanni linxe
Irgaalamete Katamira - biinfille afi’ra noosi.
afantanno. - intannirinna - Rooenna qulxu’me
anganniri heedhanno.
hee’ra
Rosu Qaalla 2. Sidaamu zoone hiikko anfanni

Yanna: 10 daqiiqa
3. Hawaasi Garbi mule biiffino haqqe
Xaadisaano Qaalla daraaronna boohaarshu daassa anfanni
Rosiisaancho: 4. Hoola maganoho
Shiqqino xaadisaano giddonni mitto qaale Taaltino coyifooliishshuwa
haadhe coyifooliishsho loose leellishinsa.
1. Hawaasi Garbi giddo rooenna qulxu’me
Aanteteno, rosaano lawishshu garinni heedhanno.
2. Sidaamu zoone hiikko anfanni?
Hoodeteno loossino coyifooliishshuwa
3. Hawaasi Garbi mule biiffino haqqe,
gaamote hasaabbanno gede kulinsa.
daraaronna boohaarshu daassa anfanni.
2-3 gaamo geeshshi loossinore kifilete
4. Hoola Maganoho!
shiqqishshanno assitanni jawaachishinsa.
1.kuni 3. kurino
Rosiisaancho:
2. konni daafira 4. konnira
Rosaanote layinki barra kultannansa
Borreessa borreessitu qaalla marro qolte nabbabbanna
Yanna: 10 daqiiqa
taashshite borreessitona.
Borrote Malaatta 1. daa”atate 6. seesiise
Rosiisaancho:
2. qarqaraho 7. linxe
Rosaano maxaafinsa giddo noo xa’mora
3. leemmicho 8. batinyuri
hasiissanno malaatta wortanni marro qolte
borreessitona. 4. qooxeessira 9. hasiissanno
Taaltinokki Coyifooliishsho 5. lawishshaho 10. dandaanno
1. hawaasi garbi giddo roenna qulxu’me

heedhanno

15ki Lamala 5ki Barra Rosaanote nabbawate qarrissanno qaalla ati
nabbabbanni leellishinsa.
Barru Rosi Amado
• Marrote Roso Taashshe Coyi’ra
Rosiisaancho:
Rosaano nabbabbe sa’u niwaawe amado
Yanna: 10 daqiiqa haransite qaalunni kultanno gede assitanni
Qoonqo Xaadisa jawaachishinsa.
• Rosaano tenne lamalara rossinota Yanna: 10 daqiiqa
qoonqo xaadise nabbawate looso marro Rosu Qaalla
qolte wo’naaltanno gede assi.
Rosiisaancho:
• Aanteteno, rosaano lamalate roso
buuxansa la’anni taashshinsa. Rosaano tenne lamalara rosse sa’u qaallata
Qoonqo Babbada fiche qaagganno gede assitanni xa’minsa.
Rosiisaancho: Mite mite qaallanni coyifooliishsho loosse

leellishshanno gede assitanni jawaachishinsa.
• Rosaano tenne lamalara layinki barra
qoonqo babbaddanni loossu looso Borreessa
marro qolte loossanni qaagganno gede Yanna: 10 daqiiqa
assinsa.
Macciishshanni Borreessa
• Baalanti rosaano lamalate roso buuxansa
ha’runsitanni jawaachishinsa. Rosiisaancho:
Sufo Rosaano maxaafinsara noo qaallanna ati

kultannansa borreessituta nabbabbannansa
Rosiisaancho:
marro qolte taashshite borreessitona.
Rosaano sufote daafira tenne lamalara
1. daa”atate 6. gudumaale
rosse sa’ure marro qolte loosiissanni ledde
buuxxanno gede assi. 2. qarqaraho 7. geeshsha
Aanteteno, rosaano ‘-hu’ sufo afidhino qaalla 3. seesiise 8. howolotenni
lawishsha uyitanno gede xa’minsa. 4. linxe 9. amanyootunni
Rosaano Nabbabbanno Niwaawe 5. batinyuri 10. konni daafira

Niwaawe Marro Qole Nabbawa Rosiisaancho :
Rosiisaancho: Rosaano tenne lamalara rosse sa’uta
Rosaano lamalate niwaawe marro qolte xaadisaano qaalla horoonsidhe mitte harancho
nabbabbona. gufo borreessitanno gede jawaachishinsa.
Seennunna labballu rosaano bado badote 1. kuni 3. insano

ka’anni nabbabbanno gede jawaachishinsa. 2. kurino 4. konni daafira

16ki Lamala Roso
Lamalate Rosi Mixo
• Nabbabbino niwaawe amado borrotenni • Rosu qaallanna Xaadisaano horoonsidhe

xawissano. coyifooliishsho loossanno.
• Niwaawe macciishshite amado kultanno. • Qaalla taashshite borreessitanno.
• Qoonqo xaadisse nabbabbanno. • Borrote malaatta coyifooliishsho giddo
wortanno.
• Qaalu giddo noo qoonquwa babbadde
nabbabbanno.
Lamalate Rosi Guulcho: Ispoorte

16 Lamala Umi Barra
ki gede kulinsa.
Barru Rosi Amado
nabbawinsa.
• Niwaawe Macciishsha
• Niwaawete mereero aane daannore
• Niwaawe nabbawa heddanno gede assitanni hedonsa
• Qoonqo xaadise qaalla kalaqa haa’rinsa.
Qalete Godo’le Kora
Yanna: 15 daqiiqa
Nabbawate Albaanni Fooshu Hedo Seeda yanna albaanni Waarra olliira
Rosiisaancho; Ledamonna Laammiso yinanni jaalla
heedhanno. Lamunku mittu rosi mine
• Niwaawe nabbawakkira albaanni, rossanno. Rosu minira mitteenni hadhanno.
rosu umo misilenna qara qaalla la’e Rosu mininni higge amanna annansa
rosaano aane daannore heddanno gede kaa’litanno. Aanteteno, qarqarinsara
xa’minsa. hee’ranno xawira qale qasidhanno.
Qara qaalla: qale, wora, siqquwa, awaraara, Qalete godo’le shoole dana afidhino. Kuriuu
shetisa giddo umihu, daadaho. Layinkihu, woraho.
• Niwaawete giddonni fultino qaalla Sayikkihu, qiidaho woy canfahonna shoolkihu,
fichere rosaanote ledo hasaabbe. awaraaraho yinannireeti. Kuri giddonni
• Rosaano hedde kultannore saleedu aana Ledamonna Laammiso daadaho yinanniha
borreessitanni xawishsha uyinsa. ganyite godo’litanno. Godo’le hanafate
albaanni, lame garo heedhanno. Lamenti garo
Nabbambanni Woyite godo’litanno yannara e’annohu sheemaatu
Rosiisaancho; no. Kuni sheemaatino shoolu gari seera
• Rosaano niwaawe seekkite afi’rino. Insano, itaho, maaraho, shetisahonna
macciishshitanni, albaanni hedde wortu jaarrete yinannireeti.

Barrunni mitto barra Ledamonna Laammiso Qoonqo Xaadisanna Babbada
daada godo’litanno. Budu wodho garinni Yanna: 10 daqiiqa
Ledamo qeeli. Qalete godo’le wodho garinni
qeelamihu maaro xa’mi’ranno.Konni garinnino
Rosiisaancho;
Laammiso Ledamo maaro xa’mi’reenna giwi.
Albaanni wodhinoonni sheemaati garinni, Rosaano qoonqo xaadisate albaanni balaxxe
Laammiso siqquwa jawa haqqichora shetisi. ati mitto lawishsha ikkanno gede loosinsa.
Konninni kainohunni, lamunku mereero Hoodeteno ate ledo qoonqo ati assitta/o gede
gibbo kalaqantu. Tini gibbo batidhanni assitinanni mitteenni loosse.
hadhu. Ledamonna Laammiso mimmito Jeefoteno, maxaafinsanni daftarinsara
qalxite amaddanno deerra iillitu. Tenne galchite loossanno gede kulinsa.
ikkito qooxeessaho saada allaa’le noohu
Diiramo lai. Isino, “Ooso’ya maati?” yee Konni garinnino loosiisinsa
xa’minsa. Insano, ikkito baala xaphi assite a llaa le nni wa → allaalenniwa
kultusi. Diiramo, “Ooso’ya qalete godo’lera di she ti sa nno → dishetisanno
nooreetina, layinkita giwantinoonte,” yee
seejjinsa. Goofimarchohono, araarante xa ‘mi ‘ree nna → xa’mi’reenna
baxxitu. gi wan ti noo nni → giwantinoonni
Hayile Sintaayyohu (1988 M.D). Qalete qoo xee ssa ho → qooxeessaho
Godo’le . Rosoho ikkanno garinni
woyyeessine haa’noonniho.
Yanna: 15 daqiiqa
Huwatote Xa’mo Nabbawate Albaani Fooshu Hedo
• Niwaawete albaanni hedde wortu hedo
umonna misile la’anno gede kulinsa.
gara ikkanna hooga xa’minsa.
• Rosaano niwaawete umonna misile
• Rosaano lame lame ikkite, niwaawete la’uhu gedensaanni qara qaallata fiche
amado kultanno gede xa’minsa. rosaanote ledo hasaabbe.
Xa’muwa Qara qaalla: qasi’ra, daada, maaro, afuu
1. Ledamonna Laammiso rosu mininni xaada giwa.
higguro assitannori maati? • Niwaawete umo, misilenna qara
2. Qalete godo’le godo’linannihu qaalla kaiminni, niwaawe marichire
hiittoonniiti? coyidhannoro hedde kultanno gede
xa’minsa.
3. Ledamonna Laammiso godo’litannohu
• Rosaano heddino hedo giddonni 3
qalennita hiittenne godo’leeti?
coyifooliishsho saleedu aana borreessite
4. Qalete godo’le wodho garinni qeelamihu leellishinsa.
maricho ikkanno? Nabbambanni Woyite
Dawaro Rosiisaancho:
1. Amansanna Annansa kaa’litanno, • Rosaano umo assite niwaawe
aanteno xawoho qale qasidhanno. nabbabbano gede kaayyo uyinsa.
2. Lame garora beehammeeti. • Aanchite, ati lawishsha ikkite
nabbabbanna huuriweelo
3. Daadaho yinanni qalete godo’le danaati. macciishshitona.
4. Maaro xa’miranno. • Hoodeteno, rosaano lame lame ikkite
nabbabbanna, ati rosaano ha’runsinsa.

Beeri Xawi Godo’le xa’minsa. Miillansa ledo amadonnire
Mitto barra soodo Beerira ha’roommo. hasaabbanno gede assinsa.
Ha’ranni doogote Amalonna Bokkooli saada
• Maxaafinsa giddo xa’muwa daftarinsara
allaalte heedheenna afummo. Allaalenniwa
galchitanno gede kulinsa.
heedhe qale qasidhanno. Duuchu qalete dani
giddonni daada godo’litanno. Godo’litanna Rosaanote maxaafinsa giddo noo xa’muwa
qalete wodho garinni Amalo qeeli. Tenne
godo’lera qeelamihu maaro xa’mi’ranno. dawartanno gede kulinsa.
Qeelihu kayinni, maarara woyi hoogara 1. Qalete godo’lera qeelihu siqqo haqqete
dandaanno. Qeelihu maariro siqqo haqqete sutannohu mayiraati?
dishetisanno. Maara giwiro kayinni, siqqo
haqqete shetisanno. 2. Qarqari’nera rosantino godo’le hiittenneeti?
Bokkooli, Amalo maaro xa’mi’reenna giwe 3. Qale qasi’nannihu hiittoonniiti?

siqqosi haqqete shetisi. Konninni kainohunni, 4. Godo’lete giddo afoo xaada hooga ki’nera
lamunkura afuu arrawu xaada giwi. Gibbonsa maricho labbanno’ne?
xitiittanni hadhu. Aanteteno, Bokkooli
Amalo qalxe amadi. Tenne assanno woyite Dawaro
qooxeessaho nooti Qanxaa’le la’anni no.
1. Maara giwirooti.
Iseno, “Beetto’ya hanni shii! Hanni shii!”yitu.
Qanxaa’le, “Mayira giwantinoonni?” yite 2. Tenne xa’mora rosaano dawaro qarqarinsa
xa’mitu. Insano ikkito gudisse kultuse. Iseno, garinni dawartannohura dawaronsa
“Tini qale godo’linanni woyite nootena, haa’rinsa.
layinkita togo ikkitinoonte,”yite seejjitunsa.
3. Albaanni budunni wodhinoonni garinni
Jeefoteno, lamenka araarsite hadhu.
garote beehammeeti.
Huwatote Xa’mo
Rosiisaancho: 4. Mittore mitteenni assinanni woy loonsanni
hee’ne hedote xaada hoogate. Tini kayinni
• Rosaano umo hedde uyitu hedo didanchate. Rosaano wolereno leda
saleedu aana borreessitto/ati niwaawete dandiitanno.
amado ledo xaaddinoronna hoogginoro

Yanna: 10 daqiiqa
Barru Rosi Amado
• Qaallate giddo noo qoonquwa babbada.
Rosiisaancho,
• Mitte ikkito darganna yanna borreessa. • Umo rosaanote uyinoonni rosiishshi
• Rosu qaalla huwata. giddonni mitto ‘godo’litanna’ yaanno
qaale saleedu aana borreessite, rosaano
• Sufo lendanni qaalla huwata. umo qaale mitteenni nabbabbanno gede
• Sufo lendanni qaalla kalaqanna kulinsa.
sufotenni dagganno soorro xawisa. • Aanchite, qaalu giddo qooonquwa ati
• Qaalla macciishshe taashshe
borreessa.
Dawaro konni garinni taashshi.

godo’litanna → go do ‘li ta nna Dhaggete ama/anna
shetisanno → she ti sa nno 1. Amalo
kainohunni → ka i no hu nni 2. Bokkooli
3. Qanxaa’le
godo’linanni → go do ‘li na nni
Darganna yanna
ikkitinoonte → i kki ti noon te
mama → Beera
sejjitunsa → see jji tun sa mamoote → Mitto barra soodo
Rosaano Nabbabbanno Niwaawe Ikkito
Umo Qale godo’litu
Yanna: 10 daqiiqa
Hoodete Amalo qeeli
Nabbawate Albaanni Fooshu Hedo Amalo Bokkooli qale haqichote
Aantete
Rosiisaancho, shetiseenna giwantu
• Tini niwaawe umi barra nabbabbinota Jeefote Qanxaa’le araarsite hadhu.
ikkitinohura, niwaawete umonna
misile la’e niwaawennire qaaggannore Qaalla
xa’minsa. Yanna: 10 daqiiqa
• Ayirritannonsa qaallanna handaarra Rosu Qaalla

nabbabbe lawishsha ikkinsa. Rosiisaancho:
Nabbambanni Woyite • Umo rosaanote ledo maxaafinsara noota
Rosiisaancho; rosu qaalla fiche qaalunni coyifooliishsho
loossanni hasaawi.
• Rosaano nabbawate qixxaabbanno gede
• Uyinoonni qaalla giddonni mitto
kulinsa.
lawishsha adhite, coyifooliishsho loosse
• Tenne niwaawe nabbawisiisatto/a gara saleedu aana leellishinsa.
umi barra kulloonnihe biddissa adhite
• Aantete loossino coyifooliishshuwa
rosiisinsa.
• Gaamotenni ikkite miillansa ledo assinsa.
mimmitinsara nabbabbanna qarrissanno • Jeefoteno, bado badotenni
qaallanna handaarra marro marro qolte coyifooliishshuwansa rosaanote
nabbabbanno gede aasinsa. nabbabbanno gede kulinsa.
• Albaanni kullihe biddissi garinni qoonqo Rosu qaalla: xaphi assite, umihu, mitto barra,
naggi assite nabbabbanna, rosaano tenne, jeefoteno.
assinsa. Sufo
Huwatote Xa’mo Rosiisaancho:
Rosiisaancho; • Uyinoonni qaalla giddonni “godo’le”
• Maxaafinsa giddo noo shae daftarinsara yaano qaale saleedaho borreessite qaale
galchitanno gede assinsa. ledokki nabbabbanno gede assinsa.
• Qaalu jeefora /’–hu’/ sufo ledde
• Niwaawete giddo noota lame hedo
heewisiissanni borreessitanno gede
xa’minsa.
kulinsa.
• Lawishshu aana worroonni qaalla konni
• Ikkitote anna /ama/, darganna yanna
gari sufo lendiro qaalu aana dagganno
hattono ikkito shaete giddo worranni
soorro huwattanno garinni rosiisinsa.
gara.

• Aanchite, uyinoonni lawishshi garinni–hu xaada giwa beetto’ya
sufo adhitanno qaalla borreessitanno Mini Looso
gede kulinsa.
Rosiisaancho:
Lawishshaho uyinoonni qaalla sufote ledo.
Maxaafinsa giddo noota 10 qaalla rosaano,
godo’lihu qeelihu wodhihu
minensa wolu manni nabbawannansa
Borreessa borreessitanni rosiisidhanno gede looso
uyinsa.
Yanna: 10 daqiiqa
Qaalla maxaafinsa giddo nooti.
Rosiisaancho:
1. doda 6. godo’linnanni
taashshite borreessate wo’naatanno gede 2. ikkitinoonte 7. qooxeessaho
kulinsa. 3. qasi’ra 8. xa’mi’reenna
qeelamihu araarsite 4. Jeefoteno, 9. giwantinoonni
qitiittanni dandaanno
5. allaalenniwa 10. shetisanno
maara giwa hoogara
lamunkura seejjitunsa
16ki Lamala 3ki Barra • Macciishshaano uyitanno hedo adhite

taashshidhu gedensaanni, shaete
Barru Rosi Amado borreessitanno gede kulinsa.
• Shiqino umire anfoonnire, afa Rosu Umo: Ispoorte
hasi’noonnirenna ronsoonnire borreessa.
Affinoonnire Affinara Rossinoonnire
• Doodhinoonni uminni gufo borreessa. hasidhinannire
Qaalla
Rosiisaancho:
Yanna: 20 daqiiqa
Aleenni noo shaera rosaano dawartannori
Rosiisaancho:
annu annu hedonna egenno, dandoo garinni
• Umo shae daftarinsa aana galchitanno ikkinohura, baalanka wo’naaltanno gede
gede kulinsa. kulinsa.
• Aantete shaete giddo hajanjoonninsa Borreessa
garinni wonshate albaanni niwaawete
Yanna: 20 daqiiqa
giddonni qaalla woy handaarra xinqite
fushshitanno gede assinsa. Borreessate Qixxaawa
Rosiisaancho:
• Shaete giddo wonshate albaanni gamba
assitinore mimmitinsara nabbabbanno • Rosaano Ispoorte lainohunni addi addi
gede kulinsa. godo’le dana doodhitanno gede kulinsa.
• Hoodeteno, shaete giddo • Hoodeteno, doodhitinore lame lame
borreessitanno gede kulinsa. ikkite hasaabbona.
• Jeefoteno, 2-3 gaamo geeshshinni • Jeefote hasiisannore assituhu
wonshitino handaarra kifilete millansara gedensaanni annu annuku borreessate
nabbabbanno gede kulinsa. qixxaabbanno gede kulinsa

Borreessitanno Woyite • Rosaano borreessite gudduhu
gedensaanni gaamotenni ofoltanno
Rosiisaancho:
gede assite, gufo mimmitinsara
• Rosaano Ispoorte yaanno uminni nabbabbanno gede kulinsa.
doodhitinota godo’le adhite gufo
• Mimmitinsawiinni adhitu rosicho
borreessitanno woyite, bitima
kaima assidhe so’ro heedhunsaro
tittirshanna gumulsha hattono afuu jirte
taashshidhanno gede kulinsa.
agadhite borreessitanno gede kulinsa.
• 2-3 gaamo geeshshi, gaamonsanni
• Mereeronsa millissanni kaa’linsa.
dooraminohu kae nabbawanno gede
• Qarrisannonsare saalte xa’ma kulinsa.
hooggannore anga kayisse xa’mitanno
• Wole rosaano macciishshite hedo
gede assinsa.
uyitanno gede assinsa.Uyinoonni hedo
Borro Buuxi’ra kaima assidhe borronsa woyyeessidhe
Rosiisaancho: borreessitanno gede kulinsa.
16ki Lamala 4ki Barra 3. ka i no hu nni → kainohunni

Barru Rosi Amado 4. she ti sa nno → shetisanno
• Qoonqo xaadisenna babbade nabbawa. 5. go do ‘li ta nna → godo’litanna
• Xaadisaano qaalla horoonsi’ra.
6. A ma lo nna → Amalonna
• Borrote malaatta horoonsi’ra.
Qoonqo Babbada
• Qaalla macciishshe borreessa.
Rosiisaancho:
• Umo qaale haadhe ati qoonqo babbadde
leellishinsa.
Yanna: 10 daqiiqa
• Hoodete, ledokki babbaddanni
wo’naaltanno gede assinsa.
Rosiisaancho:
• Jeefoteno, ati kaa’litannansa calluwinsa
• Umo qoonqo ati addi addinni nabbawi. babbaddanni nabbabbanno gede
Qolte qaale mitteenni nabbabbe assinsa.
leellishinsa.
1. qooxeessaho → qoo xee ssa ho
• Aantete, ati mitte mittenta qoonqo
2. giwantinoonni → gi wan ti noo nni
kissanna insa nabbabbona.
3. xa’mi’reenna → xa ‘mi ‘ree nna
• Hoodete qaale mitteenni kisse
nabbabbanno gede assinsa. 4. dishetisanno → di she ti sa nno
• Umi qaale rosiisate horoosi’ritto/a hayyo 5. allaalenniwa → a llaa le nni wa
horoonsidhe baalanta qaalla rosiinsa.
6. xitiittanni → xi tii tta nni
1. i kki ti noon te → ikkitinoonte
2. go do ‘li na nni → godo’linanni

Rosaano Nabbabbanno Niwaawe • Hoodete rosaano niwaawete giddonni
hasiissanno qaalla xinqite fushshitanno
Yanna: 10 daqiiqa
gede kulinsa.
• Gamba assidhino qaalla lame lame ikkite
Rosiisaacho:rosaano tenne niwaawe hasaabbanno gede kulinsa.
sa’u yannara nabbabbinota ikkitino daafira
• Aanteteno, hasiissanno qaalla
techo niwaawete umonna misile la’e tenne
doyichuwate giddo wonshitanno gede
kulinsa.
xa’minsa.
• Jeefoteno, borreessitino qaalla
Huwatote Xa’mo
gaamotenni ofolte hasaabbu
Rosiisaancho: gedensaanni, gaamotenni doorroonniri
ka’e kifilete nabbabbanno gede assinsa.
niwaawe xawissanno qaalla doyichote Taalitino Qaalla
giddo wonshate qixxaabbanno gede
kulinsa.
maaro daada
Shetisa giddo wora
qalete godo’le
qeela qiida
qeelama awaraara

Qaalla maxaafinsa giddo noo coyifooliishshuwa
galchidhanno gede kulinsa.
Yanna: 10 daqiiqa
Xaadisaano • Taaltino coyifooliishshuwa.
Rosiisaancho: 1. Qalete godo’le dani: daada, giddo wora,
• Shiqqino xaadisaano giddonni mitto qiidahonna awaraaroho
horoonsidhe coyifooliishsho loosse 2. Laammisonna Ledamo mayira giwantu?
leellishinsa.
3. Kaawisonna Ledamo qale qasidhu.
• Aantete insano konne lawishsha
horoonsidhe coyifooliishsho loossanno 4. Qalete godo’lera qeelihu siqqo haqqaho
gede kulinsa. sutanno.
• 2-3 gaamo geeshshi fajjonsanni kifilete • Kuri atera taashshinoonnitellana
coyifooliishshuwansa nabbabbona. rosaanote baalanta malaatta
• Hoodeteno wona annu annu loossuta diworroonni. Konni daafira gattinota
gaamotenni ikkite mimmitoho taashinsa.
Qaalla Taashshe Borreessa.
• Wolootu rosaano coyifooliishshuwansara
hedo uyitanno gede assinsa. Rosiisaancho:
Xaadisaano Qaallanna Handaarra
• Rosaano onti barra 20 qaalla taashshite
barrunni mitto barra borreessitanno rosi noonsa. Tenne
seeda yanna albaanni qaalla giddonni 10 qaalla ati kultannansa
borreessitanno.
kuriuu
konninni kainohunni • Konni daafira borreessate qixxaawansa
Aanteteno
borreessitona.
Borreessa • Daftarinsara noo qaalla mine
Yanna: 10 daqiiqa borreessitanni wo’naaltanno gede mini
Borrote Malaatta looso uyinsa.
Rosiisaancho; qeelamihu araarsite
• Maxaafinsa giddo konni albaannino qitiittanni dandaanno
borrote malaatta daafira rossinohano
maara giwa hoogara
ikkiro, qaagganno gede lawishsha
uyinsa. lamunkura seejjitunsa
• Ootto/a lawishshi garinni hegersansa xaada giwa beetto’ya
buuxittohu/ahu gedensaanni,

Qoonqo Xaadisa /Babbada
• Marrote Roso Qoonqo Xaadise Nabbawa
rossinoha qoonqo xaadise nabbawate looso

bowirsidhanno barra ikkinohura maxaafinsa Qaalla
giddo noota tenne lamalara xaadissanni
kalaqqu qaalla marro qolte loossona. Yanna: 10 daqiiqa
Qoonqo Babbade Nabbawa Rosu Qaalla
Rosiisaancho: rosaano tenne lamalara Rosiisaancho;

rossinoha qoonqo babbadate roso • Tenne lamalata rosu qaalla saleedu aana
bowirsidhanno barra ikkinohura tenne qaalla borreessi.
(2ki barrita) ati kaa’litannansa babbaddanni
nabbabbanno gede assinsa. • Ati tenne qaalla giddonni mitto adhite
loosse lawishsha ikkinsa.
Sufo
• Aanteteno, rosaano kuri qaalla
Rossisaancho: horoonsidhe coyifooliishshuwa
• Rosaano tenne lamalara rossinota loossanno gede jawachishinsa.
‘–hu’ sufo adhitanno qaalla saleedaho xaphi assite umihu
borreessinsa.
mitto barra tenne
• Hoodeteno, bado badotenni ka’e
sufo malaatisse lellishshanno gede Jeefoteno
xa’mitanni huwachishinsa. Qaalla Borreessa
Rosaano Nabbabbanno Niwaawe Yanna: 10 daqiiqa
Yanna: 10 daqiiqa Rosiisaancho;
Niwaawe Marro Qole Nabbawa Rosaano aante noota 10 qaalla ati
Rosiisaancho; nabbabbansa taashshite borreessate
wo’naaltona.
• Umo ati niwaawe qoonqo naaggi assite
suwisse nabbawinsa. daada allaalenniwa qooxeessaho
• Hoodeteno, rosaano bado badotenni ikkitinoonte qasi’ra shetisanno

ka’e, mitte mitte coyifooliishsho xa’mi’reenna Jeefoteno godo’linnanni
giwantinoonni
Ikkitote Anna/Ama, Ikkitote Yannanna
Borro
Ikkitote Aante Coyi’ra
Rossissancho: Rosiisaancho:
• Rosaano konne roso loosse sa’inohano • Rosaano mittu mittunku tenne lamalara
ikkiro, rosaano gaamotenni ofoltanno nabbabbu niwaawe amadore, dandiitu
gede kulinsa. deerrinni harancho gufo borreessate
qixxaabbanno gede kulinsa.
• Hoodeteno, aleenni hajanjoonninsare
aantete agarte mimmitinsa ledo • Borreessate lamalate giddo rossino
hasaabbanni loossona, Milli yitanni qaalla horoonsidhanno gede kulinsa.
garunni mimmitu ledo hasaawansa • Borreessitanno gufora umo uminsa
ha’runsi. doodhitona.

17ki Lamala Roso
Lamalate Rosi Mixo
• Macciishshitino niwaawe amado kultanno. • Sufo qaallate aana abbitanno soorro
• Qaallate giddo noo qoonquwa babbadde • Coyifooliishsho giddo borrote malaatta
nabbabbano . horoonsidhanno.
• Nabbabbino niwaawe amado • Xaadisaano qaalla horoonsidhe
borreessitanno. coyifooliishsho loossanno.
loossanno.
Nabbambanni Woyite
17 Lamala Umi Barra
ki
Rosiisaancho:
• Niwaawe macciishsha qixxaabbanno gede assite niwaawe
• Qoonqo xaadise qaalla kalaqa suutunni nabbawinsa.
• Niwaawe nabbawa • Mereeroho taxxi yitanni aane daannore
heddanno gede xa’minsa.
• Macciishshate qarri woy wolu addi
qarri noonsa rosaano heedhuro
macciishshitukkinni gattannokki gede
Yanna: 15 daqiiqa addi kaa’lo assinsa.
Macciishshinanni Niwaawe Sharrote Ispoorte
Rosiisaancho: Albi yannara mittu manchira lame ooso noosi
• Maxaafinsara ‘sharro’ yitanno niwaawe yinanni. Heedhannohuno Wondi Woradi
noo qoola fantanno gede assinsa. giddo Hondowate olliiraati. Su’minsano,
Diiddamonna Burraaqooti. Anninsa su’mi
• Hakko qoolira noo misileno la’ona
Bukkuulaati. Burraaqo mininsa giddo
• Aantete qara qaalla fiche rosaanote ilamuraanchoho. Anninsara lowo jiro
ledo hasaawi. noo daafira, Burraaqo wodani gede ite
Qara qallano:- homboosha, maqee, xawu hombooshe lophino. Diiddamo kayinni,
godole, sharro, fayyimma. maquunni iso dikkanno.
Diiddamonna Burraaqo duuchanka woyite
• Niwaawete uminni, misiletenninna qara
saada allaaltanno. Allaaltannohuno Sokkaanu
qaallanni ka’e niwaawennire heddinore
xawiraati. Sokkaanu xawi hala’lado ikkino
coyidhanno gede assinsa.
daafira, wedellu ragu ragunkunni fultanno.
• Kultinoheri giddonni 3 coyifooliishsho Fultino wedellino addi addi godo’le
saleedaho borreessi. godo’litanno.

Mitto barra Burraaqonna Galgalo sharro Dawaro:
sharrantanna Galgalo Burraaqo xaaxe kari. 1. Galgalo qeelino.
Burraaqo, “Isi ane hiitto karinoe!” yaanni
hifatamanni hee’reenna saadate eo iillitu. 2. Godo’litanno.
Hakkunni gedensaanni, agurte minira hadhu. 3. Addi addi dawaro qola dandiitanno.
(dawaronsa haadhe so’rote dawaro
Layinki soodo Burraaqo, soodinso so’ri
taashshinsa)
yee balaxe xawo fule hee’reenna Galgalo
saada haa’re mari. Aanteteno, Burraaqo, 4. Ispoortete heewora qeelammiro
mirqaaqqanni Galgalowa mare, “Hanni bero giwama hasiissannokkita xawissanno
worbittohu techono layi’no,” yee anga edhe (dawaronsa babbaxxa dandiitanno).
shiqqi yii, Galgalo amadino siqqo gurara qole Qoonqo Xaadisanna Babbada
tuge, “Amoxa,” yeenna mimmito amaddu.
Yanna: 10 daqiiqa
Shiima yanna sharrantu gedensaanni,
Burraaqo iimaanni hige gidille karisi. Qoonqo Xaadisa
Goofimarchohono, bayirame aaninni ka”a Rosiisaancho:
giweenna, yoote wodhitinohu Qaawato, • Umo mitto qaale haadhe qaalu giddo no
“Xaate agurre,” yee Burraaqo amade qoonquwa babbadde worte mitte mitte
kayisi. Hakkunni gedensaanni, lamunku nabbawinsa.
saadate waa hayikkissara hadhu. Doogote
mimmitu ledo hasaabbanna Burraaqo, • Aantete qoonquwa xaadisse qaale
“Koo, Galgalo, sharronke tini Ispoortete nabbawinsa.
godo’le giddo gaamantannota afootto?” • Hoodeteno ati kaa’litannansa konni
yii. Galgalo qole, “Ee fayyimmankera nafa garinni calluwinsa loossona.
lowo kaa’lo uyitannonke. Konni daafira, 1. wi rri jja ma →wirrijjama
wolootu jaallankeno, ninke gede ha’runsituro
2. foo lii shsho te → fooliishshote
danchaho,” yii. Burraaqo, “Maahoyye, tini ane
sumuu assitannoe yeenna raga raga higgu. 3. wo shshi kki nni → woshshikkinni
4. dan daa nno kki ta → dandaannokkita
5. goo fee nnan sa → goofeennansa
Rosiisaancho:
• Macciishshate albaanni heddu hedonna Rosaano Nabbabbanno Niwaawe
niwaawete amado xaadasenna hoogase Yanna: 15 daqiiqa
xa’minsa.
Nabbawate Albanni Fooshu Hedo
• Huwatote xa’muwa bado badotenni Rosiisaancho:
nabbabbanni dawaro 1-2 rosaano
geeshshi dawartanno gede assinsa. • Maxaafinsa giddo nooha ‘Lame Jaalla’
yaannoha niwaawete umonna misile
Xa’muwa
la’anno gede kulinsa.
1. Umi barra sharrote heewora ayi qeeli? • Aanchite, qara qaalla fiche rosaanote
2. Wedellu Sokkaanu xawira maricho ledo hasaabbe. Kuriuunni ka’e niwaawe
assitu? marichire coyidhanno yite heddannoro
3. Ki’ne godo’le godo’l itinanni woyite hedonsa haa’rinsa.
qeelantiniro maricho assitinanni? • Qara qaallano:- wirrijjama heewo, qeela,
4. Burraaqonna Galgalo sharrante ka’uti amadama, sharro.
keerunni hasaabbanni ha’ransa ki’nera • Niwaawennire heddino hedo
aanno’ne rosichi maati? daftarinsara borreessitanno gede
kulinsa.

• Rosaano anga kayisse uyituhe hedo Jeefote, Kukkisi sharrote Lemboola qeele
giddonni 2-3 coyifooliishsho geeshsha dandaannokkita afe isi ledo heewo aguri.
saleedaho borreessi. Huwatote Xa’mo
Nabbambanni Woyite
Rosiisaancho:
Rosiisaancho:
• Niwaawe umo rosaano nabbabbona. coyifooliishshonna daftarinsara
• Hoodete lame lame ikkite mimmitinsara borreessitino hedonsa la’anno
nabbabbona. gede assite wona umi hedonsanna
niwaawete amado xaaddinoro xa’minsa.
ha’runsitannahe ati niwaawe • Huwatote xa’mo bado badotenni
nabbawinsa. rosaano nabbabbanno gede assite
dawaro no dargano nabbabbe kultanno
Lame Jaalla
gede assi.
Hundi waro Lemboolanna Kuukkisa yinanniri Xa’muwa
jaalla no. Lamunku mittu qarqarira heedhanno.
Mimmitu ledo lubbimma baxantanno. 1. Lembooli Kuukkisa sharrote karinosihu
Insano, shoolki kifile rosaanooti. Rossannohu mayiraati?
Gowachu rosi mineeti. Lemboolaoo mini ale 2. Lemboolinna Kuukkisi baxxanno godo’le
hige tuqqanno. Duuchanka woyite rosu minira hiittenneeti?
Kuukkisa woshshikkinni diha’ranno. 3. Darawo ikkinokkihu ledo sharrama
Lemboolinna Kuukkusi sharrote godo’le bushatenso danchate yitine heddinanni?
baxxanno. Mitto barra fooliishshote Mayira?
fultinowa lamunku mimmitu ledo sharrantu. 4. Ki’ne Lemboola ikkitinoommero maricho
Lembooli Kuukkisa dirunni bayirannosihura assitinanni.
Kuukkisi wirrijjamanni hee’reenna karisi.
Dawaro:
Isino karinositera lowonta huluullame, “Xa
dikarattoe,” yee wirro mari. Amadantuta, 1. Dirunni bayirannosihuraati.
xaano lede kareennasi, fooliishshote yanna 2. Sharote godo’leeti.
gooffeenna e’u.
3. (hedonsa babbaxxitara dandiitanno
Lemboolinna Kuukkisi rosu yanna gooffeenna daafira haa’rinsa)
fultu. Higganna doogote aana, Kukkisira wona 4. (dawaronsa babbaxxitara
lame hige karisiti qulli yitusi. Aanteteno, dandiitannohura hedonsa haadhe so’ro
“Wona karittoehu xaano hanni layi’no,” yii heedhuro taashshinsa.
Kuukkisi. Lembooli qolannoti, “Amoxa,”
yeenna amadantu gedensaanni, xaano karisi.

Barru Rosi Amado Qoonqo Xaadisanna Babbada
Yanna: 10 daqiiqa
nabbawa. Qoonqo Babbada
• Rosu qaalla huwata. Rosiisaancho:
• Sufo horoonsi’re qaalla kalaqa. • ‘kuukkisanna’ yaanno qaale saleedaho
borreessite rosaano umo qaale
• Qaalla macciishshe borreessa. . mitteenni nabbabbanno gede assinsa.

• Aanchite qaalu giddo noo qoonquwa ati niwaawennire qaaggannore coyidhanno gede
qubbichunni malaatissanna babbadde xa’minsa.
nabbabbona. Ayirritannonsa qaallanna handaarra nabbabbe
kuukkisanna → kuu kki sa nna lawishsa ikkinsa.
heedhannohu → hee dha nno hu Nabbambanni Woyite
qarqarira → qar qa ri ra Rosiisaancho:
huluullame → hu luu lla me Rosaano nabbawate qixxaabbanno gede
kultensa qaale naggi assitine rosaanote ledo
gedensaanni → ge den saa nni niwaawe mitteenni nabbabbe.
amadantuta → a ma dan tu ta Aanchite, rosaano lame lame ikkite
Rosaano Nabbabbanno Niwaawe mimmitinsara nabbabbanni qarrissanno
Yanna: 10 daqiiqa qaallanna handaarra marro marro qolte
Jeefoteno, ati niwaawe suwisse
Rosiisaancho:
nabbabbanna rosaano huuriweelo ledokki
Tini niwaawe umi barra nabbabbinota ha’runsitanno gede assinsa.
ikkitinohura niwaawete umonna misile la’e
Huwatote Xa’mo
Rosiisaancho:rosaano maxaafinsa giddo noo shae daftarinsara galchitanno gede assi.
Shaete giddo nabbabbu niwaawe garinni ikkito aantetenni xawisse borreessitanno gede kulinsa.
Ikkitote Aante ikkito
Umo Lemboolinna Kuukkisi sharrantu.
Aantete Lembooli Kuukkisa karisi.
Xaano hoodete Xaano sharrammo yeenna sharrantu.
Jeefote Lemboola qeele afannokkita afe kuukkisi heewo aguri.
Qaalla • Qaalu jeefora ‘-hu’ sufo ledde

Yanna: 10 daqiiqa borreessite qaale nabbabbanno gede
Rosu Qaalla assinsa.
Rosiisaancho: Lawishshu aana worroonni qaalla konni
• Umo rosaanote ledo maxaafinsara noote garinni huwattanno gede rosiisinsa,
rosu qaalla fiche hasaabbe.
Aanchite, uyinoonni lawishshi garinni -hu
Rosu qaalla: jeefote, gedensaanni, sufo afidhino qaalla borreessitanno gede
Aanteteno, insano, duuchanka woyite. kulinsa.
lawishsha adhite coyifooliishsho loosse lawishsha:
leellishinsa. kaihu uwihu qeelihu
• Aanchite, tenne qaalla horoonsidhe Borreessa
coyifoolishsho loossanno gede assinsa.
Yanna: 10 daqiiqa
Jeefoteno, coyifooliishshuwansa
mimmitinsara nabbabbanno gede assi. Qaalla Taashshe Borreessa
Sufo Rosiisaancho:
Rosiisaancho:
Woroonni nnoota 10 qaalla ati nabbabbanna
Uyinoonni qaalla giddonni mitto qaale
gede assinsa.

Qaalla wolu manni nabbawannansa borreessitanni
Lemboola sharrantanno rosiisidhanno gede mini looso uyinsa.
lubbimma Jeefoteno, • Loosansa aanino barra buuxi.
kareennasi amdantuta Qaalla
duuchanka dandaannokkita
woshshikkinni higganna 1. wirrijjama 6. qarqara
2. jeefote 7. dandaannokkita
Mini Looso
3. fooliishshote 8. huluullama
Rosiisaancho:
4. heedhanno 9. goofeenna
taashshite borreessate wo’naalsha minensa 5. woshshikkinni 10. Kuukkisa
17ki Lamala 3ki Barra Borreessitanno Woyite

• Mammaashsha woy yaatto borreessa.
• Umo dhaggete giddo noo misilaano
• Dhaggete giddo misilaano heewisiisanni giddonni akatisi baxisannonsahanna
borreessa. baxisannonsakkiha annu annunku
doodhitanno gede kulinsa.
Qaalla • Doorshinsa garinni shaete dhaggete
Yanna: 20 daqiiqa anni giddo misilaanonniha akatansa
borreessitona.
Roosu Ledo Xaaddanno Qaalla
lawishsha
Rosiisaancho:
Baxatto /a kkihu
• Tenne lamala rosi giddo rossino qaalla baxatto/a/anni/ ama
dhaggete anni/ama
horoonsidhe rosaano maammaashsha akatta
akatta
woy yaatto borreessitanno gede kulinsa.
• Borreessitino mammaashshi woy yaatto rosu minira ha’ranno
darawosi ikkinokkiha
fiche mimmitinsara kultanno gede assi. woyite jaalasi
sharrame kara
woshsha
• Hassawinsa yannara hakkonne ajinoha gawajja
maammaashsha woy yaatto waajja hooga
macciishshitanno woyite
macciishshamannonsare mimmitinsara
Borro Buuxi’ra
kultona.
Rosiisaancho:
Borro
• Rosaano borreessite gudduhu
Yanna: 20 daqiiqa
gedensaanni gaamotenni ofoltanno
Borreessate Qixxaawa gede assite borronsa mimmitinsara
Rosiisaancho: nabbabbanno gede assi.
• Rosaano nabbabbu niwaawe giddo noo • Mimmitinsa borro la’e (nabbabbe) hedo
misilaano qagganno gede kulinsa. uyitanno gede assi.
• Misilaanonnire borreessate qixaabbanno • 2-3 rosaano geeshshi fajjonsanni kifilete
gede assite misileno dafitarinsara borreessitinore nabbabbanno gede assi.

6. amadantuta → a ma dan tu ta
Barru Rosi Amado
• Qoonqo xaadisenna babbade nabbawa. Yanna: 10 daqiiqa
• Xaadisaano qaalla horoonsi’ra. Nabbawate Albaanni Fooshu Hedo
• Borrote malaatta horoonsi’ra. Rosiisaancho:
nabbabbinota ikkitino daafira techo
niwaawete umonna misile la’e tenne
Yanna: 10 daqiiqa niwaawere qaaggannore kultannohe gede
Qoonqo Xaadisa xa’minsa.
Rosiisaancho: Nabbambanni Woyite
• Umo qoonqo ati mitte mitte nabbawi. Rosiisaancho:
Qolte, qaale mittenni nabbabbe • Umo niwaawe ikkitote xawishshi ledo
leellishinsa. ati nabbawinsa.
• Aantete ati mitte mittenta qoonqo • Hoodete, ikkitote xawishshi ledo
kissanna insa nabbabbona. rosaano ledokki niwaawe nabbabbanno
• Hoodete qaale mitteenni kisse gede assinsa.
nabbabbanno gede assinsa. • Aanchite, lame lame ikkite niwaawe
• Umi qaale rosiisate horoonsi’ritta/o xawisaanchu garinni mimmitinsara
hayyo garinni baalanta qaalla rosiisinsa. nabbabbona.
1. qar qa ri ra → qarqarira • Jeefoteno, rosaano huuriweelo
2. hu luu lla me → huluullame ha’runsitannohe gede assite xawishshu
ledo niwaawe nabbawinsa.
3. ge den saa nni → gedensaanni
Huwatote Xa’mo
4. Kuu kki sa nna → kuukkisanna
5. hee dha nno → heedhanno Rosiisaancho:
6. ka ri no e hu → karinoehu • Maxaafinsara noo xea coyifooliishshuwa

daftarinsara borreessitanno gede
Qoonqo Babbada kulinsa.
Rosiisaancho: • Lawishshaho worroonni coyifooliishsho
Umi qaale haadhe ati babbadde nabbabbe borreessite xaadisaanchu fiche
leellishinsa. huwattanno gede assinsa.
Hoodete ledokki babbaddanni wo’naaltanno Baalanta coyifooliishshuwa hasiissanno
gede assinsa. xaadisaanonni wonshitanno gede assinsa.
Jeefoteno, ati kaa’litannansa calluwinsa a. Kuukkisinna Lembooli mittu ollii oosooti.
babbaddanni nabbabbanno gede assinsa. Konni daafira, rosu minira mitteenni
hadhanno.
1. dandaannokkita → dan daa nno kki ta
b. Mitto barra fooliishshote fultinowa
2. goofeennansa → goo fee nnan sa
mimmitu ledo sharrantu.
3. wirrijjama → wi rri jja ma
c. Kuukkisa Lembooli kari. Konni daafira,
4. woshshikkinni → wo shshi kki nni Kuukkisi hagiirraamo dikkino.
5. fooliishshote → foo lii shsho te d. Konnira marro hige sharramara hasi’ri.

Qaalla xa’muwa daftarinsara borreessite
Yanna: 10 daqiiqa
• Taaltino coyifooliiishshuwa
Xaadisaano Qaalla
1. Kuukkisinna Lembooli mittu ollii osooti.
Rosiisaancho:
2. Mimmitu ledo lubbimma baxantanno.
• Shiqqino xaadisaano giddonni mitto
horoonsidhe coyifooliishsho loosse 3. Lamunku sharrantanna karihu ayeeti?
leellishinsa. 4. Kuukkisi, “xa dikarattoe” yee wirro mari.
• Aantete insano konne lawishsha Qaalla Taashshe Borreessa
horoonsidhe coyifooliishshuwansa
Rosiisaancho:
nabbabbona.
Rosaanote onti barra 20 qaalla taashshite
• Wolootu rosaano macciishshite
coyifooliishshuwansara hedo uyitanno
gede assinsa.
borreesssitanno. Konni daafira, borreessate
Xaadisaano qaalla qixxaawansa buuxxe qaalla ati kultannansa
mitto barra jeefote borreessitona.
Aanteteno, hundi waro • Maxaafinsara noo qaalla mine minensa
borreessitanni wo’naaltanno gede mini
xaano
looso uyinsa.
Borreessa • Loosansa aanino barra buuxi.
Yanna: 10 daqiiqa Macciishshite borreessitanno qaalla:
Borrote Malaatta hilo seera
Rosiisaancho: sumuu yaa dee
• Maxaafinsa giddo noo xa’mo giddonni qarqara heercho
mitto lawishsha saleedu aana loosse
woyyaabbukkinni dagoomitte
leellishinsa.
• Uyittonsa/ansa lawishshi garinni wodho qoteho

Qoonqo Babbada
Barru Rosi Amado
• Marrote Roso rossinoha qoonqo babbadate roso
boowirsidhanno barra ikkinohura tenne
qaalla (2ki barra rossinota) ati kaa’litannansa
Yanna: 10 daqiiqa babbaddanni nabbabbanno gede assinsa.
Qoonqo Xaadise Nabbawa Sufo
Rosiisaancho:
Rosiisaancho:
Tenne lamalara rossinota -hu sufo afidhino
xaadise qaalla kalaqe nabawate looso
qaalla saleedaho borreessinsa.
boowirsidhanno barra ikkinohura maxaafinsa
giddo noota tenne lamalara qoonqo xaadisse Bado badotenni ka’e sufo malaatisse
kalaqqu qaalla marro qolte loossanno gede leellishshanno gede xa’minsa.
assinsa.

Rosaano Nabbabbanno Niwaawe • Tenne qaalla horoonsidhe coyifooliishsho
Yanna: 10 daqiiqa
Niwaawe Marro Qole Nabbawa Qaalla
Rosiisaancho: jeefote insano
• Umo niwaawe qoonqo naggi assite gedensaanni duuchanka woyite

suwisse nabbawinsa.
Aanteteno,
mitte mitte coyifooliishsho biifissenna
Borreessa
taashshite nabbabbanno gede assinsa. Yanna: 10 daqiiqa
Taashshe Coyi’ra Qaalla Macciishshe Borreessa
• Kifile marate albaanni mitte maatto Rosaano maxaafinsara noota 10 qaallanna

qixxeessiri. ati kultannansa daftarinsara borreessituta
10 qaalla ati nabbabbannansa taashshite
• Rosaano macciishshitanno gede assite borreessate wo’naalsha assitona.
maatto kulinsa.
Borro
• Kuloottonsa /kuloottansa maatto aantese
agarte mimmitinsara gaamo gaamotenni Rosiisaancho:
kultanno gede assinsa.
Jefoteno 2-3 gaamo giddonni mitte mitte borreessate qixxaabbanno gede kulinsa.
rosaano baalanti rosaano macciishshitanna
maatto marro qolte kultona. • Borreessate lamalate giddo rossino
qaalla horoonsidhona.
Qaalla • Borronsa tenne lamalara nabbabbute
Yanna: 10 daqiiqa gedeeta 1 budu godo’lere ikkituro
Rosu Qaalla danchaho.
Rosiisaancho:
borreessinsa.

18ki Lamala Roso
Lamalate Rosi Mixo
• Niwaawe macciishshite amadose • Qaallate giddonni sufo badde
kultanno. leellishashanno.
• Qoonqo xaadisse qaalla kalaqqanno. • Borrote malaatta horoonsidhe gufo
• Qaallate giddonni qoonqo babbadde borreessitanno.
nabbabbanno. • Xaadisaano qaallanni coyifoolishsho
• Qaalla horoonsidhe coyifooliishsho borreessitanno.
loossanno. • Nabbabbanno niwaawe amado kultanno.

Kuni dodaanchi ilaminohu Booni Gaangaawi
18 Lamala Umi Barra
ki woradi Bachi olliiraati.
Ayyali dodansho hanafinohu Alatti Wondi
Barru Rosi Amado
Aliidi Layinki Dirimi roso rosanniiti. Hatte
• NiwaaweMacciishsha yannara Booninni Alatta Wondo iillate injaa
• Niwaawe nabbawa hoogatenninna ikkado kaameela hoogatenni
• Qoonqo xaadise qaalla kalaqa lekkate dodanni daanno. Tenne yannara
assinori giddo mitte maala’linanniti, Booninni
• Coyifooliishsho loosa
taalosi kaino kaameela lekkate dodanni
qolche balaxe Alatta Wondo iillasiiti.
Macciishshinanni Niwaawe Kuni dodaanchi woradu rosu minna,
Yanna: 15 daqiiqa woradunna zoonete deerrinni dode
Nabbawate Albaanni Fooshu Hedo qeelletenni gumulino. Qoleno, qoqqowu
deerri heewora ayino qeelisikkinni umiha
Rosiisaancho: fulanni keeshshino.
• Rosaanote niwaawe nabbawakkira
1982 M.D kayise 1987 M.D geeshsha Wodiidi
albaanni rosu umonna misile calla
Daga Dagoominna Manni Qoqqowo riqiwe
leellishshe rosaano aane daannore
gobbate deerrinni egennantino dodaano ledo
heddanno gede assi.
dodanni keeshshino.
• Rosaanote ledo niwaawete giddonni
Dotteessa 23, 1987 M.D Sidaamu Zoone
fultino qaalla fichere hasaabbe.
riqiwe heewote Arbaamince ha’ri. Hakkiicho
1. dodaano qajeelsha umo 10,000 meetire dode umiha fuli.
2. heewo kaameelu jaddo Hakkunni gedensaanni hakkonni, boco
3. maraatoone maraatoone dodara Seechunni Siqala
ha’ranna kaameelu jaddo iillitusi.
Dodaancho Ayyala
Lekkasi aana jawa jaddo iilliteennasi
Sidaamu Zoone giddo haammata dodaano no.
seeda yanna xagisi’rihu gedensaanni hure,
Kuri giddonni Ayyali Maatiwoosihu kullanniho.
Arbagoonaho wedellu ispoortete projekitera
qajeelshaancho ikki. Hoodete Hulate wedellu

ispoortete pirojekitera qajeelshaancho ikki. • Hoodeteno rosaano ledokki qoonqo
Xaa yannara kayinni, marro hige Arbegoonaho xaadissanni nabbabbanno gede
wedella qajeelshatenni gobba riqibbe xa’minsa.
dodate heewisantanno wedella qajeelshanni • Aanteteno, rosaano uminsanni loossanni
leellanno. wo’naaltanno gede kulinsa.
Huwatote Xa’mo 1. ma nni mman ke → mannimmanke
Rosiisaancho: 2. mi lli mmo nni → millimmonni
• Rosaano macciishshate albaanni hedde 3. hi sa nyoo te → hisanyoote
uyitu hedo gara ikkanna hooga xa’minsa. 4. kaa jji shsha nno → kaajjishshanno
• Maxaafinsara noo xa’muwa daftarinsara 5. hi fan ti kki → hifantikki
borreessite dawaro uyitanno gede
6. xi sso te nni → xissotenni
kulinsa.
Biddissa: Woroonni noo xa’muwa Rosaano Nabbabbanno Niwaawe
macciishshitta/o niwaawe amado garinni Yanna: 15 daqiiqa
dawari. Nabbawate Albaanni Fooshu Hedo
1. Dodaanchu Ayyali doda hanafinohu Rosiisaancho:
mamaati?
• Rosaano niwaawe nabbawansara
2. Xaa yannara dodaanchu Ayyali albaanni, niwaawete umonna misile calla
Arbagoonaho maricho assanni no? la’e amado kultanno gede xa’minsa.
3. Dodaanchu Ayyali mannimmasi aana • Aanteteno, niwaawete giddonni fultino
jaddo iillitu kawa dodate baxilli goofa qaalla fiche kultanno gede xa’minsa.
hoongosihu mayira lawanno’ne?
• Rosaano hedde kultannohe hedo 2-3
4. Annuwinkenna amuwinke barrunni addi geeshsha saleedaho borreessi.
addi wolqate looso loosansara bisu
kaajjille afidhannoha lawanno’ne? • Niwaawete giddonni fultino qara qaalla
konni woroonni noote.
lawishshu ledo shiqishi.
1. mannimmanke 3. hirrenke
Dawaro:
2. millimmo 4. hisanyoote
1. Alatti Wondi Woradira Aliidi Layinki
Dirimi roso rosanniiti. Nabbambanni Woyite
2. Wedella gobba riqibbe doddannore Rosiisaancho:
qajeelshanni leellanno. • Rosaano niwaawe nabbabbanno gede
3. Rosaano hedde uyitanno dawaro kaayyo uyinsa.
niwaawete ledo xaadissanni haarinsa. • Aanteteno, ati seekkite nabbabbanna
4. Tenne xa’morano rosaanote ledo macciishshitona.
hasaabbinanni taashshe. • Qolteno rosaano lame lame ikkite
mimmitoho nabbabbanno gede kulinsa.
• Jeefoteno, ati huurokki naggi assite
Yanna: 10 daqiiqa
nabbabbanna, rosaano huuro ajishshe
Rosiisaancho: ha’runsitona.
• Rosaanote uyinoonni qaalla giddonni
lawishsha ikkannore loosse leellishinsa.

Bisu Millimmo Huwatote Xa’mo
Bisu millimmo assatenni addi addi horo Rosiisaancho:
afi’nanni. Bisu millimmo dhibbunni
• Rosaano niwaawete albaanni hedde
amadamate kaayyo ajishshanno;
uyitu hedo niwaawete amado ledo
mannimmanke kaajjishshanno. Qoleno
xaadanna hooga xa’minsa.
hisanyoote uyitannonke.
• Aanteteno, maxaafinsa giddo noo
Bisu millimmo assa dhibbunni amadamate
xa’muwa daftarinsara borreessite
kaayyo ajishshanno. Lawishshaho, ganyine
dawaro qoltanno gede kulinsa.
bisu millimmo assa mundeenke nigga
doogo cufanno cooma daaqissanno daafira Xa’muwa
mundeenke wodani gede alenna woro higge 1. Bisu millimmonni afi’nanniri maati?
millissanno. Konninni kainohunni, wodanunna 2. Mitto looso loosankera albaanni hakko
sukkaarete dhibbinni amadamate kaayyo loosira hisanyo heedhanonke gede maa
ajjanno. assa noonke?
Wolu bisu millimmo korinni afi’nannihu, 3. Ganyine bisu millimmo assa
kaajjilleho. Coyi gedera, yanna yannatenni mannimmankera mayi kaa’lo
bisu millimmo assineemmoha ikkiro, uyitannonke?
hirrenkenna mannimmanke giddo heedhanno
4. Lekkate kaase godo’litanno gaamo
miqqa kaajjitanno.
godo’late albaani bisu millimmo
Hisanyootu wole bisu millimmonni afi’nanni assitannohu mayira lawanno’ne?
horooti. Lawishshaho, mitto looso loonsara
Dawaro
balanxe, bisu millimmo assinanniha ikkiro,
hakko looso hisanyootunni woy hifantikki 1. Mannimmanke kaajjishshanno,
seeda yannara ofolline loosa dandiinanni. dhibbunni amadamate kaayyo
ajjshshanno.
Xaphoomunni, bisu millimmo korinni
afi’nanni horo aleenni eersinita calla 2. Addi addi millimmo assa hasiissanno.
ikkitukkinni woleno majja horo heedhara 3. Kaajjille, keeraanchimmanna w.k.L.
dandiitanno. Konni daafira, yanna yannatenni 4. Rosaano uyitanno dawaro niwaawete
bisu millimmo assatenni xissotenni gata, amado ledo taashshitanni haa’rinsa.
kaajjillenna hisanyoote afi’ra hasiissannonke.

Yanna: 10 daqiiqa
Barru Rosi Amado
Rosiisaancho:
• Qaalla qoonqote widira babbade
nabbawa • Uyinoonni qaalla giddo mitto qaale
lawishsha loosse lellishinsa.
• Aanteteno, qoonqo ati qubbichunni
• Coyifooliishsho loosa kissanna rosaano nabbabbona.
• Qaallate fiche hasa • Jeefoteno, maxaafinsa giddo noo qaalla
aane noo garinni qoonqote widira
• Qara qaallanna sufo bade leellisha
babbaddanno gede kulinsa.

1. ajishshanno → a ji shsha nno Bisu millimmo Bisu millimmo
2. dandiinanni → dan dii na nni assatenni assa hoogatenni
mannimmate afi’nanni mannimmate
3. yannatenni → ya nna te nni
horo iillanno qarra
4. xaphoomunni → xa phoo mu nni
a) Mannimma a. Mannimmanke
5. hasiissannonke → ha sii ssa nnon ke kaajjitanno dikaajjitanno
6. hisanyootunni → hi sa nyoo tu nni
b. Dhibbunni
b) Keeraanchimmate
Rosaano Nabbabbanno Niwaawe amadamate doogo
kaa’litanno
Yanna: 10 daqiiqa fantanno
Nabbawate Albaanni Fooshu Hedo c) Wodanunna
Rosiisaancho: sukkaarete c. Wodanunna
dhibbinni sukkaarote dhibbira
• Tenne niwaawe rosaano nabbabbe amadamate kaayyo tugganno
sainota ikkitinohura rosu umonna misile ajishshanno
calla la’e amadose kultanno gede d. Hisanyoote
xa’minsa. d) Hisanyoote uyitanno
huntanno
• Miteekkite ayirritannonsa qaallanna
Qaalla
handaarra heedhuro nabbabbanni
fichensano xawisinsa. Yanna: 10 daqiiqa
Rosiisaancho: • Rosaanote maxaafira noo qaalla fichere
hasaabbe.
• Rosaano niwaawe nabbawate
qixxaabbanno gede kulinsa. • Uyinoonni qaalla giddonni mitto
lawishsha adhite coyifooliishsho loose
• Aanteteno, lame lame ikkite
leellishinsa.
mimmitinsawa nabbabbanno gede
kulinsa. • Aanteteno, rosaano tenne qaalla
horoonsidhe coyifoolishsho loossanno
• Mite mite rosaano kifilete ka’e
gede kulinsa.
• Hoodeteno loossino coyifooliishsho
• Baalanti rosaano bado badote
lame lame ikkite mimmitoho
nabbabbanno gede assitanni
leellishshanno gede kulinsa.
jawaachishinsa.
• Jeefote loossino coyifooliishshuwa ati
• Jeefoteno, ati qoonqo naggi assite
la’anni taashshinsa.
suwisse nabbabbanna rosaano huuro
ajishshe nabbabbanno gede kulinsa. Uyinoonni qaalla
Huwatote Xa’mo 7. ikkiro 4. xaphoomunni
Rosiisaancho: 8. yanna yannatenni 5. qoleno
Rosaano maxaafinsa giddo noo shae 9. lawishshaho
daftarinsara galchitanno gede kulinsa.
‘Bisu millimmo’ yitanno niwaawe amado
Sufo
garinni shiqqino xa’muwara hasiissanno Rosiisaancho:
dawaro borreessitanno gede kulinsa.
• Rosaanote sufonna sufo qaallu aana
Dawarono konninni aane noo garinni abbitannota fichete soorro xawisse
taashshinsa. kulinsa.

• Qolteno ‘-kki’ adhitanno qaalla 1. xissotenni 6. daaqissanno
saleedaho borreessite leellishinsa. 2. assineemmo 7. cuffannonna
• Aanteteno, rosaano ‘-kki’ afidhino 3. amadamate 8.assineemmoha
qaalla borreessitanni qara qaalenna sufo 4. sukkaarete 9. hifantikki
badde leellishshanno gede kulinsa.
5. uyitannonke 10. konninni kainohunni
• Jeefoteno, uyinooni qaalla kaima
assidhe tenne sufo adhitanno qaalla
Mini Looso
kaima assidhe tenne sufo adhitanno
qaalla uyitanni halashshite xawisinsa. Rosiisaancho:
Rosaano woroonni noo qaalla minensa wolu
mannimmakki rosokki jaalakki
nabbawannansa, macciishshitanni taashshite
borreessite, dagganno gede kulinsa.
Borreessa
Yanna: 10 daqiiqa
Taashshe Borreessa 1. mannimmanke 6. mundeenke
Rosiisaancho: 2. millimmo 7. ajishshanno

3. hirrenke 8. yannatenni
Woroonni noo qaalla ati nabbabbanna rosaano
macciishshitanni taashshite borreessitanno 4. hisanyoote 9. millissanno
gede assite borreessitino qaalla la’anni 5. kaajjishshanno 10. xaphoomunni
taashshinsa.

• Qaallate dhaaddonna gurcho fiche aa
• Borreessa
Rosiisaancho:
Qaalla • Rosaano tenne lamalara umi barra

nabbabbu niwaawe giddonni baxxannori
Yanna: 20 daqiiqa maatiro qaagganno gede xa’minsa.
Rosiisaancho: • Aanteteno, hedonsa qaallate woy
• Rosaano rosu umi ledo xaaddanno handaarunni borreessitanno gede
qaalla fushshite addarronna gurcho xa’minsa.
qaalla borreessitona. Borreessinanni Woyite
• Nabbabbu niwaawe giddonni baxxannori Rosiisaancho:
daafira, hedonsa harancho gufo
borreessite leellishshanno gede kulinsa. • Rosaano tenne lamalara umi barra
nabbabbu niwaawe sokka lainohunni
• Aanteteno, borreessitino gufo kifilete baxisinonsare mitte harancho gufonni
miillansara nabbabbanno gede kulinsa. leellishshanno gede kulinsa.

• Borreessitino gufono lame lame ikkite Rosaano borreessitu gufo daafira gaamo
hasaabbanni, so’ro taashshidhanno gaamote ofolte hasaabbanno gede assi.
gede assi. Borronsa giddo borrote bude lainohunni noo
• Jeefoteno, borronsa bado badotenni so’ro filte fushshitanno gede kulinsa.
kifilete miillanasara nabbabbanno gede 2-3 geeshsha dancha gufooti yite hedattota/
kulinsa. ttata/ kifilete lawishsha assite shiqishi.
Jeefoteno, rosaano borronsa borrote budi
Borro Buuxira garinni borreessansa la’anni taashshinsa.
Rosiisaancho:
18ki Lamala 4ki Barra • Aanteteno, qaalu giddo noo qoonquwa

Barru Rosi Amado ati qubbichunni kissanna rosaano
nabbabbona.
• Qoonqo babbade nabbawa
• Qoonqo xaadise nabbawa • Jeefoteno, uyinoonni qaalla rosaano
qoonqote widira qolte babbaddanni
• Niwaawe nabbawa
nabbabbanno gede assitanni
• Qaallate fiche aa jawaachishinsa.
• Borreessa
kaajjishshanno→ kaa jji shsha nno
Qoonqo Xaadisanna Babbada hisanyoote → hi sa nyoo te
Yanna: 10 daqiiqa hifantikki → hi fan ti kki

Qoonqo Xaadise Nabbawa mannimmanke → ma nnin man ke
Rosiisaancho:
millimmonni → mi lli mmo nni
• Umo assite ati qoonqo xaadisse
nabbabbanni leellishinsa. xissotenni → xi sso te nni
• Aanteteno, qoonqo ati qubbichunni

kissanna rosaano nabbabbona. Rosaano Nabbabbanno Niwaawe
• Qolteno, rosaano uminsanni qoonqo Yanna: 10 daqiiqa
xaadisse nabbabbanno gede kulinsa. Nabbawate Albaanni Fooshu Hedo
1. ya nna te nni → yannatenni
Rosiisaancho:
2. xa phoo mu nni → xaphoomunni
• Rosaano umi barra nabbabbino niwaawe
3. ha sii ssa nnon ke →hasiissannonke ikkitinohura, rosu umonna misile calla
4. dan dii na nni → dandiinanni la’e amadose kultanno gede assi.
5. a ji shsha nno → ajishshanno • Aanteteno, rosaano qaagge kultannohe
Qoonqo Babbade Nabbawa hedo saleedu aana borreessi.
Rosiisaancho: Nabbambanni Woyite
• Ati mitto qaale qoonqote widira Rosiisaancho:
babbadde nabbabbanna rosaano • Umo assite niwaawe ati wodaninni
ha’runsitona. suwisse nabbawinsa.

• Hoodeteno rosaanote ledo mitteenni 1. qoleno 4. konni daafira
nabbabbe.
2. ikkiro 5. konninni kainohunni
• Aanteteno, rosaano lame lame ikkite
3. xaphoomunni
mimmitoho nabbabbanno gede kulinsa.
• Jeefoteno, rosaano bado badotenni
kifilete ka’e nabbabbanno gede kulinsa. Qaalla
Yanna: 10 daqiiqa
Huwatote Xa’mo Borrote Malaatta

• Rosaano maxaafinsa giddo noo • Rosaano maxaafinsa giddo noo
coyifooliishshuwara hasiissanno qaalla coyifooliishshora hasiissanno malaatta
woy handaarra wonshite borreessitanno wortanni marro qolte borreessitanno
gede kulinsa. gede kulinsa.
• Dawarono konninni aane noo garinni • Qolteno coyifooliishshuwara fidalete
la’anni taashshinsa. jawishshano taashshe.
• Bisu millimmo mannimmanke • Rosaanote loosono aane leellanno
kaajjishshanno konni daafira barru baala garinni taashshinsa.
millimmo assa noonke. 1. Bisu millimmo mannimma
• Bisu miillimmo assa mundeenke nigga kaajjishshanno.
doogo cufanno cooma daaqissanno 2. Ganyine bisu millimmo assa marichira
daafira wodani gede alenna woro kaa’litanno?
higganno.
3. Hoola tini dhaggete!
4. Hisanyootu wole bisu millimmonni
Qaalla afi’nanni horooti.
Yanna: 10 daqiiqa
Xaadisaano Qaalla Rosiisaancho:
Rosiisaancho:
• Umo assite uyinoonni qaalla giddonni • Rosaano aante noo qaalla ati wodaninni
qaale horoonsidhe, coyifooliishsho loose nabbabbanna macciishshitanni
leellishinsa. taashshite borreessitanno gede kulinsa.
• Aanteteno, rosaano lame lame ikkite • Rosaano qaalla borreessitu gedensaanni
hasaabbanni coyifoollishsho loossanno mitte mittenta la’anni taashshinsa.
gede kulinsa. 1. daaqissanno 6. xissotenni
• Qolteno rosaano fajjonsanni kifilete ka’e
2. assineemmo 7. hifantikkinni
loossanni leellishshanno gede assitanni
jawaachishinsa. 3. sukkaarete 8. cuffannonna
• Seennu rosaanono labballu ledo 4. uyitannonke 9. assineemmoha
heewisantanni loossanno gede kaayyo
uyitanni jawaachishinsa. 5. amadamate 10. konninni kainohunni
• Woroonni noo qaalla coyifooliishshora

horoonsidhe.

Aanteteno, ‘-kki’ sufo afidhino qaalla
Barru Rosi Amado saleedaho borreessite rosaano sufo badde
• Marrote Roso leellishshsanno gede xa’minsa.

Qoonqo Xaadise Nabbawa Yanna: 10 daqiiqa
Yanna: 10 daqiiqa
Rosiisaancho:
Rosiisaancho:
1. Umo assite ati niwaawe suwisse
1. Rosaano tenne lamalara rosse sa’u roso nabbawinsa.
qaagganno gede xa’minsa.
2. Aanteteno, rosaano bado badotenni
2. Mitto laawishsha saleedu aana loose nabbabbanno gede assi.
leellishinsa.
3. Seennu rosaano labballu ledo taalo
3. Aanteteno, rosaano lawishshu garinni heewisantanni nabbabbanno gede
qoonqo xaadisse nabbabbanni lamalate kaayyo uyinsa.
roso ledde qaagganno gede assitanni
jawaachishinsa. Suwise Coy’ira
Qoonqo Babbade Nabbawa Rosiisaancho:
Rosiisaancho: 1. Rosaano tenne lamala giddo rosse

sa’ino roso qaalunni kifilete kultanno
1. Umo assite mitto qaale saleedaho gede jawaachishinsa.
borreessite, qoonqote widira
babbaddanni leellishinsa. 2. Qolteno qarqarinsara la’inorenna
macciishshitinore bado badotenni ka’e
2. Aanteteno, qaalla uyite rosaano lame kifilete odeessitanno gede kulinsa.
lame ikkite loossanno gede kulinsa.
3. Mite mite mannu mereero coyira
3. Hoodeteno rosaano bado badotenni ka’e waajjitanno rosaano heedhuro, ka’e
saleedaho borreessite leellishshanno coyidhanno assitanni jawaachishinsa.
gede kulinsa.
Qaalla
4. Jeefoteno, qaallate giddo noo qoonqo
ati qubbichunni kissanna rosaano Yanna: 10 daqiiqa
Rosiisaancho;
Sufo 1. Tenne lamalata rosu qaalla saleedu aana
Rosiisaancho: borreessi.
Rosaanote tenne lamalara rosse sa’uta sufote 2. Borreessitto qaalla giddonni lame
qaalla marro qolte qaagiisinsa. haadhe coyifooliishsho loose
leellishinsa.

3. Aanteteno, rosaano gattino qaallanni 1. kaajjishshanno 5. xaphoomunni
coyifooliishsho loose leellishshanno
2. hirrenke 6. yannatenni
gede kulinsa.
3. ajishshanno 7. hisanyoote
1. millissanno 6. yannatenni
4. mannimmanke 8. millissanno
2. xaphoomunni 7. mundeenke
3. millimmo 8. hisanyoote
Borro
Rosiisaancho:
4. hirrenke 9. ajishshanno
• Rosaano tenne lamalara rossino
5. mannimmanke
niwaawe amadonna qaalla qaagganno
Borreessa gede xa’minsa.
Yanna: 10 daqiiqa • Aanteteno, qaagge kultannohe hedo

harancho gufonni leellishshanno gede
Macciishshanni Borreessa kulinsa.
Rosiisaancho:
• Qolteno rosaano borreessitu gufo
• Konni woroonni noo qaalla ati borrote budi garinni borreessansa la’anni
nabbabbanna, rosaano macciishshitanni taashshinsa.
borreessitona.
• Aanteteno, rosaano qaalla taashshe

borreessansa la’e taashshinsa.

19ki Lamala Roso
Lamalate Rosi Mixo
• Nabbabbino niwaawe amado brrotenni • Xaadisaano qaalla horoonsidhe
• Niwaawe macciishshite amadose • Borrote malaatta coyifooliishsho giddo
kultanno. hasiisannowa horoonsidhanno.
• Qoonqo xaadisse nabbabbanno. • Qaalla macciishshite taashshite
• Qoonqo babbadde nabbabbanno. borreessitanno.
• Qaale horoonsidhe coyifooliishsho
loossanno.
19 Lamala Umi Barra
ki gede kulinsa.
nabbawinsa.
• Macciishsha
• Niwaawete mereero taxxi yitanni, aane
• Niwaawe nabbawa
• Qoonqo xaadise qaale kalaqa hedonsa haa’rinsa.
Yanna: 15 daqiiqa
Qalete Godo’le
Wo’munkuri yannate ledo ha’ranno.
Rosiisaancho:
Godo’leno yannase agadhite godo’lantanno.
• Niwaawe nabbawakkira albaanni, Qale godo’linannihu Badheessu aganinni
rosu umo misilenna qara qaalla la’e kayise arro soodanno geeshshaati. Qale
rosaano aane daannore heddanno gede qasi’nannihu roore yanna allaalenniwaati.
xa’minsa. Tenne godo’le boonannohu oosimannaho,
Qara qaalla: allaale, qeedhoota, wedellahonna qeedhootaho.
wedella, awaraaro, canfa. Tenne godo’lera hasiisannohu qaletenna qara
• Niwaawete giddonni fultino qaalla fiche quxantino siqquwaati. Afi’rihu sase shoole
lainohunni rosaanote ledo hasaabbe. waa’le, hoogihu mittesi adhe ea dandaanno.
• Rosaano hedde kultannore saleedu aana Qale loonsannihu suwashshunna rahe
borreessitanni xawishsha uyinsa. hiiqqamannokki qishiishu haqqinniiti. Siqquwa
fushshi’nannihuno kaajjado haqqa doorreeti.
Nabbambanni Woyite Lawishshaho; ceekkatu, cuccu, goddiichunna
Rosiisaancho: seettaamo labbanno haqqe umireeti. Kuri
haqqe dana doorrannihu siqquwa mule mule
qara ficiirtannokki gedeeti.
macciishshitanni, albaanni hedde wortu

Tini godo’le hala’lado xawo hasidhanno. Dawaro
Ikkollana, manaadu xawirano sae sae lame 1. Wedellahonna qeedhootaho.
sase ikkine godo’la dandiinanni. Qalete 2. Mannimmate kaajjille uyitanno.
godo’le duucha dana afidhino. Insano: umihu
daadaho, layinkihu giddo woraho, sayikkihu 3. Qeelamannohu mereero gibbo ka’annokki
qiidaho/canfahonna shoolkihu awaraaroho. gedeeti.
Ikkollana, roore yanna wo’munku 4. Qalenna shaaladda siqquwaati.
baxannohunna duucha bayicho ganyine Qoonqo Xaadise Nabbawa
godo’linannihu daadaho. Daadu godo’le xawu Yanna: 10 daqiiqa
hala’lado ikkiro haammatu manni godo’lanno.
Mitte garo widoonni 5-7 manni geeshshi Rosiisaancho:
godo’lanno. Rosaano, qoonqo xaadisate albaanni balaxxe
Godo’le hanafate albaanni lamenti garo ati mitto lawishshaho ikkanno gede loosinsa.
e’annohu sheemaatu hee’ranno. Kuni Hoodeteno ate ledo qoonqo ati assitto/a gede
sheemaatino shoolu gari seera afi’rino. mitteenni loosse.
Insano: itaho, maaraho, shetisahonna jaarrete
Jeefoteno, insa loossu gedensaanni
yinannireeti. Itaho yaa qeeltu garo qeelantute
maxaafinsa giddonni galchite loossanno gede
siqquwa adhate. Maaraho yaa qeelturi
kulinsa.
qeelantu garo aana mittore assitukki sa”ate.
Shetisaho yaa qeeltu garo qeelanturi siqquwa go do ‘li na nni hu → godo’linannihu
haqqete shetisate. Jaarrete yaa qolte qeeltu su wa shshu nna → suwashshunna
garo qeelantu garo siqquwa hiiqqaqqe hunate.
Xaphoomunni tenne godo’le aleenni kulli a llaa le nni waa ti→ allaalenniwaati
seerinninna amanyootinni godo’linannite. hii qqa ma nno kki → hiiqqamannokki
Huwatote Xa’mo go do ‘li na nni te → godo’linannite
Rosiisaancho: sa yi sa te nna → sayisatenna
• Niwaawe macciishshate albaanni Rosaano Nabbabbanno Niwaawe
hedde wortu hedo gara ikkanna hooga Yanna: 15 daqiiqa
xa’minsa.
Nabbawate Albanni Fooshu Hedo
• Rosaano lame lame ikkite, niwawete
amado kultanno gede xa’minsa. Rosiisaancho:
• Maxaafinsa giddo noo xa’muwa • Maxaafinsa giddo nooha niwawete
daftarinsara galchitanno gede kulinsa. umonna misile la’anno gede kulinsa.
Xa’muwa • Rosaano niwaawete umonna misile
1. Qalete godo’le roore godo’litannori hiikko la’uhu gedensaanni qara qaallata fiche
deerrira noo mannaati? rosaanote ledo hasaabbe.
2. Ispoortete godo’le mannaho mayi kaa’lo Qara qaalla: qolchansho, hootayyo, sutto
uyitanno? ga’na, sadeeqa, xuraano
3. Qaleteno ikko wole godo’lera balanxe • Niwaawe marichire coyidhannoro hedde

sheemaate wodha kaa’litannohu mayiraati kultanno gede xa’minsa.
yitine heddinanni? • Rosaano heddino hedo giddonni 3
4. Qalete god’lera hasiisanno uduuni coyifooliishsho saleedu aana borreessite
maatinna maati? leellishinsa.
Nabbambanni Woyite

Rosiisaancho: Ikkirono, tenne godo’lenni qeelannohanna
qeelamannoha bada dandiinanni godo’leeti.
• Rosaano, umo assite niwaawe
nabbabbanno gede kaayyo usyinsa. Huwatote Xa’mo
• Aanchite, ati lawishsha ikkite Rosiisaancho:
Rosaano umo hedde uyitu hedo saleedu aana
macciishshitona.
borreessitto /atinna niwaawete amado ledo
• Hoodeteno lame lame ikkite xaaddannoro xa’minsa. Hattono amadonnire
nabbabbona. miillansa ledo hasaabbanno assinsa.
• Jeefoteno, ati huuro naggi assite Maxaafinsa giddo noo xa’muwa daftarinsara
nabbabbanna, rosaano ha’runsitona. galchitanno gede kulinsa.
Budu Godo’le Xa’muwa
Sidaamu mannira haammata budu godo’le 1. Budu godo’le yinanniri maa maati?
noosi. Mitte mittenti umiseha godo’late
amanyoote afidhino. Tenne godo’le qarqaraho 2. Hootayyo godo’linannihu hiittoonniiti?
jajjabbunna shiimmaaddu godo’litanno. Kuri 3. Saddeequ godo’le kaa’lo maati yitine
budu godo’leeti yinanniri giddonni hootayyo, heddinanni?
faradu qolchansho, suutto ga’na, saddeeqqa
ga’nanna w.k.l. kullannireeti. 4. Budu godo’le boohaarshimmate
ka’aanni uyitanno horo tittirtine kulle.
Hootayyo lame haqqa uurrinse, mitto haqqa
hawiissine usurre kubbinanni godo’linanni Dawaro
godo’leeti. Godo’linannihu fafuwiinni
1. Budu godo’le: hootayyo, faradu
dondanni dange kubbinanniiti.
qolchansho, suuttonna sadeeqa ga’nate.
Suutto ga’ninannihu jawa haqqicho aana
siiwo woy ta’annokki xushsho usurreeti. 2. Lame haqqa uurrinse, mitto haawisine
Godo’linannihu, mittu xushshote woy usurre kubbinanni godo’l inannite.
siiwote aana ofolleenna wolootu uulla 3. Jajjabbu manni xuraanote qaeranna addi
noori tuggannaati. Saaddeeqa jajjabbu addiwa boohaarshaho godo’linanniho.
manni xuraanote qaeranna addi addiwa
boohaarshaho godo’lanno godo’leeti. 4. 4ki xa’mora rosaano niwaawete
gobayidinnino dawartannohura
Xaphi assate, budu godo’le godo’linannihu
haadhanni taashshinsa. .
yanna sayisatenna boohaarshahooti.

• Qaalu giddo noo qoonquwa babbada Qoonqo Babbada
Rosiisaancho:
• Niwawete amado ledo xaado afidhino
qaalla borreessa • ‘Amanyootunni’ yaanno qaale saleedu
aana borreessite, rosaano umo qaale
mitteenni nabbabbanno gede kulinsa.
• Sufo qaalu aana abbitanno soorro xawisa
• Aanchite qaalu giddo noo qoonquwa ati
• Qaalla macciishshe taashshe borreessa. qubbichunni leellishshanna babbadde
nabbabbona.

Dawaro konni garinni taashshi • Budu godo’le ledo xaado afidhino qaalla
1. amanyootinni → a ma nyoo ti nni borreessinanni doyichowa togoonni
taashshi.
2. baxannohunna→ ba xa nno hu nna
3. fushshi’nannihuno→ fu shshi ‘na nni hu no
fardu
4. qasi’nannihu→ qa si ‘na nni hu qolchansho suutto
5. booharshahooti→ boo haar sha hoo ti hootayyo ga’na
6. xuraanote → xu raa no te
Budu Saddeeqa
amanyoote
Rosaano Nabbabbanno Niwaawe godo’lee godo’la
Yanna: 10 daqiiqa
Nabbabwate Albaanni Fooshu Hedo qeelanna
qeedhu
qeelama
Rosiisaancho:
boohaarshu
• Tenne niwaawe umi barra nabbabbinoti
qaangannite, konni daafira niwaawete
umonna misile la’e niwaawennire
qaaggannoro xa’minsa. Rosu Qaalla
• Xabbinonsakki qaallanna handaarra Yanna: 10 daqiiqa
Rosiisaancho:
Nabbambanni Woyite rosu qaalla fichere hasaabbe.
Rosiisaancho: • Hoodeteno uyinoonnirri giddonni mitto
• Rosaano nabbawate qixxabbanno gede lawishshaho adhite lawishsha uyinsa.
kulitto/ansahu gedensaanni, qaale • Rosu qaalla: ikkirono, xaphi assate, tini,
naggi assitine rosaanote ledo mitteenni tenne.
nabbabbe.
• Aantete, kuri qaalla horoonsidhe
• Aanchite, rosaano lame lame ikkite coyifooliishsho loossanno gede assinsa.
• Jeefoteno, mimmitinsa ledo buuxidhu
kulinsa.
gedensaanni, bado badotenni
• Nabbawate qrrissanno qaallanna nabbabbanno gede kulinsa.
handaarra marro qolte nabbabbanno
gede kulinsa. Sufo
• Jeefote, ati niwaawe huurokki naggi Rosiisaancho:
assite suwisse nabbabbanna rosaano
• Uyinoonni qaalla giddonni ‘qolchama’
yaanno qaale saleedu aana borreessite
kulinsa.
Huwatote Xa’mo kulinsa.
Rosiisaancho: • Qaalu jeefora ‘-kki’ sufo ledde
• Maxaafinsa giddo noo doyichuwa borreessite qaale nabbabbanno gede
daftarinsara galchitanno gede kulinsa. xa’minsa.
• Rosaano budu godo’le ledo xaado • Lawishshu garinni sufo lendiro qaalu
afidhino qaalla mitte mittente doyicho aana dagganno soorro huwattanni
giddo borreessitanno gede kulinsa. loossanno gede kulinsa.

• Maxaafinsa giddo uyinoonninsa 3. boohaarshahooti 8. qeelannohu
rosiishsha daftarinsasara galchite, 4. hiiqqamannokki 9. qeelama
hajajote garinni sufo wortanni qaalla
5. amanyootunni 10. jajjabbunna
kalaqqanno gede kulinsa.
Mini looso
Lawishshaho worroonni qaallano:
Rosiisaancho:
qolchamakki 2. godo’lekki 3. siqqokki
Borreessa
Yanna: 10 daqiiqa
gede kulinsa.
Qaalla Macciishshe Taashshe
Borreessa
Qaallano:
Rosiisaancho:
1. xuraano 6. qasi’nannihu
taashshite borreessate wo’naaltanno gede 2. hootayyo 7. godo’linannite
kulinsa. 3. qolchansho 8. baxannohunna
Qaallano: 4. saddeeqa 9. suwashshunna
1. godo’linannihu 6. suutto 5. ikkirono 10. fushshinannihunna
2. allalenniwaati 7. xaphoomunni

Rosu Umo Ispoorte
Barru Rosi Amado Affinoonnire Afa Rossinoonnire
• Lamalate rosi guulchinni /Ispoorte/ hasidhinannire
yaannohunni shaete giddo anfoonnire,
afa hasi’nannirenna ronsoonnire
borreessa.
Aleenni noo shaera rosaano annu aanunku
• Shaete giddo borreessinoonnirinni mitte uminsa afa garinni dawartannohura,
gufo borreessa. dawartannore haa’rinsa.
Ati kayinni rosu amado giddonni fultannokki
Yanna: 20 daqiiqa Konni daafira qixxeessanote widoonni tenne

callaati yine uyinaanni dawaro dino.
Rosu Amadore Anfoonnire,
Anfannirenna Ronsoonnire Borreessa Borreessa
• Umo shae daftarinsa giddo galchitanno Borreessate Qixxaawa
gede kulinsa. Rosiisaancho:
• Hoodeteno hajanjoonninsare
• Rosaano wona albaanni rossu amadore
wonshitanno gede kulinsa.
shaete borreessitinorinni gufo
• Wonshate albaanni qaallanna handaarra borreessitanno gede kulinsa.
xinqite miillansa ledo hasaabbona.
• Gufo qixxeessitannohuno miillansa ledo
• Hoodete shaete giddo wonshitona, hasaabbanniiti.
atino ha’runsite taashshinsa.

Hoodeteno borreessate albaanni millansa Borro Buuxi’ra
ledo gufote ikkannore qixxeessidhanno gede
Rosiisaancho:
kulinsa.
Borreessinanni Woyite gedensaanni gaamote ofolte borronsa
mimmitoho nabbabbona.
Rosiisaancho:
• Mimmitinsa ledo hedo soorridhuhu
• Rosaano miillansa ledo gufo gedensaanni so’ro heedhuro
borreessitanno garinni gamba yite ofolte taashshidhanno gede kulinsa.
borreessitona.
• 2-3 gaamo geeshshi, gaamotenni
• Rosaano borreessitanno woyite addi dooraminohu kae borronsa nabbawanno
addiha borrote malaatenna afuu jirte gede kulinsa.
agadhite borreessitanno gede kulinsa. • Macciishshaano hedo uyitanno gede
• Jeefoteno, ati Ispoorte lainohunni mitte kaayyo uyinsa.
harancho gufo lawishshaho borreessite • Uyinoonni hedo adhite so’ro
nabbawinsa. taashshidhanno gede kulinsa.

Qoonqo Babbada
Barru Rosi Amado
Rosiisaancho:
Konne roso rosaano 2ki barra rosse
sa’innohura hakko uyinoonnihe biddissinna
• Borrote malaatta horoonsi’re lawishshi garinni rosaano buuxxanno gede
coyifooloishsho loosa assinsa.
• Qaalla macciishshe taashshe borreessa 1. godo’linannite → go do ‘li na nni te
2. hiiqqamannokki → hii qqa ma nno kki
3. allaalenniwaati → a llaa le nni waa ti
Yanna: 10 daqiiqa
Qoonqo Xaadisa 4. suwashshunna → su wa shshu nna
Rosiisaancho: 5. godo’linannihu → go do ‘li na nni hu
• Umo qoonqo ati mitte mitte nabbabbe, 6. sayisatenna → sa yi sa te nna

leellishinsa.
Yanna: 10 daqiiqa
• Aantete ati mitte mittenta qoonqo
leellishshannansa nabbabbonna. Nabbawate Albaanni Fooshu Hedo
• Hoodete qaalla mitteenni leellishshe Rosiisaancho: rosaano tenne niwaawe umi
nabbabbanno gede assinsa. barra nabbabbe sa’inota ikkitinohura, rosaano
Konni garinni xaadissona nabbawate albaanni fooshu hedo uyinoonnihe
biddissa la’anni hedonsa haa’ri.
1. boo haar sha hoo ti → boohaarshahooti
2. qa si ‘na nni hu → qasi’nannihu Nabbambanni Woyite
Rosiisaancho:
3. fu shshi na nni hu no→ fushshinannihuno
4. ba xa nno hu nna → baxannohunna • Konni biddisi garinni rosaano
nabbabbanno woyite assatto/are umi
5. a ma nyoo ti nni → amanyootinni
barri biddissi aana xawinsoonni.
6. xu raa no te → xuraanote

• Hakkonne biddissa seekkite aantete Borreessa
ha’runsite hakko garinni jeefisinsa.
Yanna: 10 daqiiqa
Borrote Malaatta
Huwatote Xa’mo
Rosiisaancho:
Rosiisaancho:
• Rosaano hajajote garinni xa’motenna
darbu malaate horoonsidhe mittu
• Rosaano nabbabbino niwaawe
mittunni lame coyifoooliishsho
giddonni fushshinoonni coyifooliishsho
xaadisaano qaallanni wonshitanno gede
kulinsa. • Huwattino garinni uyinoonninsa
lawishsha daftarinsara galchite loosanno
• Uyinoonnni lawishsha seekkite
gede kulinsa.
buuxxuhu gedensaanni maxaafinsa
giddo daftarinsa giddo galchitanno gede Taaltino coyifooliishshuwa
kulinsa. 7. Hoola beettu hootayyo hiitto kubbanno!
• Coyifooliishsho wonshite guddu 8. Hoola Dukkani ille magarite!
gedensaanni, gaamo gamootenni
9. Sadeeqa ayi godo’lanno?
mittu mittu/e kae/’e nabbawanno gede
biddissa uyinsa. 10.Budu godo’le marichira kaa’litanno?
• Konni garinni taashshinsa • Qaagiishsha: rosaano malaattalla
garunni horoonsidhuro, babbaxitino
1. Suutto dancha budu godo’leeti. Ikkollana coyifooliishshuwa loosa dandiitanno.
, qoropho assa hoongiro umbara
dandiinanni. Qaalla Borreessa
2. Sidaamu mannira addi additi budu godo’le Rosiisaancho:
no. Kurino: qale, saddeeqa, suuttonna
w.k.labbinnoreeti. • Rosaano jeefote barra 20 qaalla
taashshite borreessitanno rosi noonsa.
Qaalla Tenne qaalla giddo 10 qaalla ati
kultannansa taashshite borreessate
Yanna: 10 daqiiqa
wo’naaltona.
Xaadisaano Qaalla
• Konni daafira borreessate qixxaawansa
Rosiisaancho:
buuxxe qaalla ati kultaansa
• Rosaanote shiqinshoonni xaadisaano borreessitanno gede assi.
giddonni mitto mitto haadhe saleedu • Daftarinsara noo qaallano mine
aana coyifooliishsho loosse lawishsha borreessitanni wo’naaltanno gede mini
leellishinsa. looso uyinsa.
• Aanteteno, insa lawishshu garinni • Loosansa aanino barra buuxi.
• Hoodeteno, gaamotenni ikkite loossino Uyinoonni qaalla:
coyifooliishshuwansa mimmitu ledo
layidhona. 1. godo’liniwaati 6. suutto
• 2-3 gaamo giddonnino doorammohu/ 2. alaalenniwaati 7. xaphoomunni
ntinoti kifilete nabbabbona/wona.
3. boohaarshahooti 8. qeelannohu
Xaadisaano qaalla:
4. hiiqqamannokki 9. qeelama
konni daafira, ikkirono, ikkollana, kurino
5. amanyootunni 10. jajjabbunna

19ki Lamala 5ki Barra Rosu Umi Ledo Xaado Afidhino
Barru Rosi Amado Qaalla Borreessa
• Marrote Roso Rosiisaancho:
• Rosaano nabbabbu niwaawe ledo xaado
Qoonqo Xaadisanna Babbada afidhino qaallanna handaarra marro qolte
Yanna: 10 daqiiqa borreessitanno gede kulinsa.
Qoonqo Xaadisa • Konni rosira 2ki barrira uyinoonni
Rosiisaancho, biddissa la’e seekkite huwattanno gede
assinsa.
xaadise qaalla kalaqe nabbawate looso Qaalla
bowirsidhanno barra ikkinnohura maxaafinsa Yanna: 10 daqiiqa
giddo noota 2ki barra rossinota marro qolte Rosu Qaalla
huwattanno gede assinsa. Rosiisaancho:
* Qaagiishsha: Techo barri rosi marro Tenne lamalata rosu qaalla saleedu aana
qola ikkino daafira baalanka roso rosaano borreessi.
gaamotenni loossanno gede assinsa. Konne roso rosaano albaanni 2ki barra rosse
Ati jeefote gumulsha uyinsa. sa’inohona hakkonni rosira uyinoonnihe
biddissa marro qolte la’e huwattano gede
Qoonqo Babbada xawisinsa.
Rosiisaancho:
Qaagiishsha: ontikki barri roso rosiisatto/a
Rosaano tenne lamalara 2ki baranna 4ki barra wote rosaano, duuchanka wote gaamote ati
rosse sa’inno daafira, hakko uyinoonniha xa’mo shiqishshanna loossona.
biddissa la’e gaamotenni marro qolte
Ati kayinni gumulsha taashshite uyinsa.
buuxxanno gede irkisinsa.
Rosu qaalla
Sufo ikkirono tini
Rosiisaancho:
xaphi assate tenne
Rosaano sufo lainohunni 2ki barra rosse
Borreessa
sa’ino daafira, sufote uyinoonniha biddissa
Yanna: 10 daqiiqa
marro higge la’e seekkite huwattanno gede
xawishsha uyinsa.
Rosu Qaalla
Rosiisaancho: rosaano maxaafinsara
Qaagiishsha: konni barri roso balaxxe rosaano noota 10 qaallanna albaanni ati kultanansa
gaamote xa’mo shiqishshanni loossona. daftarinsara borreesituta 10 qaalla ati
Ati jeefote, xaphishsha uyinsa. nabbabbanna taashshite borreessitanno gede
assinsa.
Rosaano Nabbabbanno Niwaawe Borro
Yanna: 10 daqiiqa
Rosiisaancho:
Rosiisaancho: • Rosaano tenne lamalara nabbabbu
niwaawe, amadore mitte harancho gufo
• Rosaano tenne niwaawe umi barra
nabbabbe sa’inote konni daafira, ledde
buuxxannonna suwisse nabbabbanno • Aantete annu annu harancho gufo
gede niwaawe nabbawisiisinsa. borreessitona.
• Konni albaanni uyinoonnihe biddissa la’e • Jeefoteno, gaamotenni ofolte
nabbawisiisse gumulinsa. borreessitinore mimmitoho nabbabaani
taashshidhona.

20ki Lamala Roso
Lamalate Rosi Mixo
• Macciishshitino niwaawe amado • Sufo qaalu aana abbitanno soorro
coyidhanno. xawissanno.
• Qoonqo xaadisse qaalla kalaqqanno. • Coyifooliishsho giddo borrote malaatta
• Qaalu giddo noo qoonquwa babbadde horoonsidhanno.
nabbabbanno. • Xaadisaano qaalla horoonsidhe
xawissanno. • Doodhitino uminni gufo borreessitanno.
borreessitanno.
Lamalate Rosi Guulcho: Waa
Nabbambanni Woyite
20ki Lamala Umi Barra Rosiisaancho:
• Niwaawe macciishshe qole coyi’ra qixxaabbanno gede assite niwaawe
• Qoonqo xaadise qaalla kalaqe nabbawa suutunni nabbawinsa.
• Niwaawe nabbawa • Nabbawatto/a woyite mereeroho taxxi
yitanni aane daannore heddanno gede
xa’minsa.
Macciishshate qarri woy wolu addi qarri
Macciishshinanni Niwaawe noonsa rosaano heedhuro macciishshitukkinni
Yanna: 15 daqiiqa gattannokki gede addi kaa’lo assinsa.
Nabbawate Albaanni Fooshu Hedo Wayi Afamanno Dargubba
Rosiisaancho:
Waa addi addi darginni afi’nanni. Kuri
• Maxaafinsara ‘wayi Afamanno dargubbano, garbunni, shiimmaaddanna
Dargubba’ yitanno niwaawe noo qoola jajjabba lagganni, buetenni, baambunni,
fantanno gede assinsa. xeenu eelatenninna w.k.l. afi’nanni.
• Hakko qoolira noo misileno la’ona. Garbu wayi kalaqamunni hala’lado darga
• Aanteteno, qara qaalla fiche rosaanote amade hee’rannoho. Wole wayi bissa gede
ledo hasaawi. noowiinni daade diha’rannoho. Kuni wayi,
• Qara qaalla: dargubba, garbunni, lagga, giddosi addi addi kalaqamu saada noosiho.
xeenu eela, tintanno, kooffiicho. Kuri giddono qulxu’me, rooe, naachanna w.k.l.
heedhanno. Kuri saada giddonnino, mite mite
• Niwaawete uminni, misiletenninna qara
manchi beettira sagaletenna womaashshu
qaallaanni ka’e niwaawennire heddinore
eora kaa’litanno. Garbunni afi’nanni waa
coyidhanno gede assinsa.
mannu saadatenna addi addi uduunne
Kulturi giddonni 3 hedonsa saleedaho hayishshi’rate horonsi’ranno.
borreessi.

Shiimmaaddanna jajjabba lagga addi addi 3. Rosaano addi addi dawaro uyitara
ilaalla hundinninna baattote giddonni dandiitannohura dawaronsa haadhe soro
burqitanno. Fultuhu gedensaanni fagaata heedhuwa taashshinsa.
gobba tayisse hadhanno. Ikkollana, Qoonqo Xaadisanna Babbada
qarqarinsara noo wole lagga giddora tintanno. Yanna: 10 daqiiqa
Buete waa afi’nannihu/fulannohu/ Qoonqo Xaadisa
googgoolaame uulla giddonninna jajjabba Rosiisaancho:
haqqe hundinniiti. Kuni wayino wolqa afi’rano
hoogiro sununni daadanni wole lagga eanno. • Umo mitto qaale haadhe qaalu giddo
noo qoonquwa babbadde worte mitte
Baanbu waa afi’nannihu kayinni, addi addi mitte nabbawinsa.
yannate maashinenni baatto eelallicho
ummeeti. Umme waa iillineenna fulihu • Aantete qoonquwa xaadisse qaale
gedensaanni hasiisanno garinni ogeeyye nabbawinsa.
injeessiteenna horonsi’nanniho. • Hoodeteno ati kaa’litannansa konni
garinni calluwinsa loossona.
Xeenu waa afi’nannihu kalaqunni xeena
gananno Yannaraaati. Tenne yannarano 1. du ‘na maan chu → du’namaanchu
xeenu eelanno uduunnenna kooffiicho 2. koo ffii cho → kooffiicho
qixxeessineeti. Mannu konne eelino waa
3. ha yi kki si ‘na nni → hayikkisi’nanni
adhe horonsi’ranno.
4. tu ga te nni nna → tugatenninna
Goofimarchohono manchi beetti waa
garbunni, addi addi lagganni, buetenni, 5. u duu nni chi ra → uduunnichira
baanbunni, xeena eelatenna w.k.l. ikkinota 6. doo gi wee lo → doogiweelo
borro huwachishshannonke. Rosaano Nabbabbanno Niwaawe
Huwatote Xa’mo Yanna: 15 daqiiqa
Rosiisaancho: Nabbawate Albaanni Fooshu Hedo
• Balaxxe macciishshate albaanni Rosiisaancho:
heddu heddonna niwaawete amado
• Maxaafinsa giddo nooha ‘waa’ yaannoha
xaadasenna hoogase xa’minsa.
niwaawete umonna misile la’anno gede
• Huwatote xa’muwa bado badotenni kulinsa.
nabbabbanni dawaro 1-2 rosaano
• Aanchite, qara qaalla fiche rosaanote
geeshshi dawartanno gede assinsa.
ledo hasaawi. Kuriuunni ka’e niwaawe
xa’muwa marichire coyidhanno yite heddannoro
1. Waa hiittoo dargubbanni woy (maminni) hedonsa haari.
afi’nanni? • Niwaawe lainohunni heddino hedo
2. Garbu jajjabba lagganni baxxannohu daftarinsara borreessitanno gede
mayinniiti? kulinsa.
3. Wayi mayi korinni daafamanno? • Rosaano anga fushshite uyituhe hedo
Dawaro: giddonni 2-3 coyifooliishsho geeshsha
saleedaho borreessi.
1. Garbunni, shiimmaddanna jajjabba
Nabbambanni Woyite
lagganni, buetenni baanbbunni, xeenu
eelanninna w.k.l. Rosiisaancho:
2. Noowiinni daade ha’rannokkiha • Niwaawe umo rosaano nabbabbanno
ikkinohuraati. gede assi.

• Hoodete lame lame ikkite mimmitinsara niwaawete amado xaaddinotanna
nabbabbona. xaaddinokkita xa’minsa.
• Jeefoteno, insa huuriweelo • Huwatote xa’muwa rosaano bado
ha’runsitannahe ati niwaawe badetenni nabbabbona.
nabbawinsa. • Nabbawantu xa’mora niwaawete giddo
Waa dawaro bado badotenni leellishshohena.
Wayi du’namaanchu orte afi’noho. Waa addi Xa’muwa
addiwiinni afi’ra dandiinanni. Lawishshaho, 1. Buetenna baambu wayi badooshshe
xeenunni, buetenni, lagunninna w.k.l. xawisi.
afi’nanni.
2. Ki’ne qarqarira waa afi’nanni dargubba
Xeenu wayi uullate aaninni foorarunni fule borreessi.
gordu iimira ha’re gomichoho soorrame 3. Xeenu hee’ranokkkiwa halalli qarqarira
xeena ikke dirranno. Buete wayi ha’rannokki waa maminni afi’nanniha lawannohe?
waa ikke kooffichu giddo afamannoho. Lagu
4. Wayi burquuqamannokki gede
wayi kayinni daadannoha ikke, saadate
qarqarinkera hiittoo qorowo assa
hayikkisi’nannihonna uduunne hayishshi’rate
hasiissannonke?
horoonsi’nanniho.
Dawaro:
Wayi batinye horo afi’rino. Kuri giddonni aga,
hayishshi’ranna sagale loosi’rate horoonsi’ra 1. Buete wayi googgoolaame baattonninna
kullannireeti. Qoleno wayi manchi beettira, jajjabba haqqe hundinni kalaqamunni
saadate mu’rotenna woleno lubbo afi’rino fulannoha ikkanna baanbu woyi
kalaqami baalunkura heeshshote. maashinetenni umme fushshinanniha
ikkasiiti. (dawaronsa qarqaru garinni
Kuni babbaxxitino basera afamanno wayi,
babbaxxitara dandiitanno)
babbaxxino garinni daafamara dandaanno.
Lawishshaho: Saada doogiweelo kadatenni, 2. Addi addi dawaro qola dandiitanno.
wayi qooxora shumate ofollatenni, bunu 3. Bale umme, hawadi yannara eelsine
qosha wayi giddo tugatenninna w.k.l. w.k.l.(dawaronsa babbaxxitara
daafamanno. Konni daafira anganni waa gafa, dandiitanno daafira haadhe taashshinsa.
hoccunni ximbiiwanna, danchu uduunnichira 4. Saada kaddannokki gede assa, wayi
wora hasiissanno. Qoleno wayi daafame mulinni shumate mine fafise loosa,
ba”annokki gede baalinke addi addi qorowo bunu qoshe wayi giddora e’annota
assa noonke. hoolanna w.k.l.
Huwatote Xa’mo
Rosiisaancho:
• Balaxxe saleedu aana borreessantino
coyifooliishshuwa la’anno gede assite
nabbabbara albaanni heddu hedonna

Nabbambanni Woyite
Barru Rosi Amado
Rosiisaancho:
Rosaano nabbawate qixxaabbanno gede
nabbawa.
kultensa.
• Qaale naggi assitine rosaanote ledo
• Sufo horoonsi’re qaalla kalaqa niwaawe mitteenni nabbabbe.
• Qaalla macciishshe borreessa. • Aanchite, rosaano lame lame ikkite
Qoonqo Xaadisanna Babbada qaallanna handaarra marro marro qolte
Yanna: 10 daqiiqa nabbabbanno gede asinsa.
Qoonqo Babbada • Jeefoteno, ati niwaawe suwisse

nabbbbaanna rosaano huuriweelo
Rosiisaancho: ledokki ha’runsitanno gede assinsa.
• ‘Hayikkisi’nanni’ yaanno qaale saleedaho
borreessite rosaano umo qaale Huwatote Xa’mo
mitteenni nabbabbanno gede assinsa. Rosiisaancho:
• Aanchite, qaalu giddo noo qoonquwa ati • Rosaano maxaafinsa giddo noo
qubbichunni malaatissanna babbadde doyichuwa daftarinsara galchitanno gede
nabbabbona. assi.
1. ximbiiwanna → xim bii wa nna • Doyichote giddo nabbabbu niwaawe
garinni waa afi’naanni dargubba
2. daafamanno → daa fa ma nno
3. addiwiinni → a ddi wii nni
4. kullannireeti → ku lla nni ree ti Qaalla
5. babbaxxitanno → ba bba xxi ta nno Doyichote ea dandiitanno qaalla
6. mu’rotenna → mu ‘ro te nna
Rosaano Nabbabbanno Niwaawe baanba

baanba
Yanna: 10 daqiiqa bue

Rosiisaancho:
waa garba
• Tini niwaawe umi barra nabbabbinota baletenni
ikkitinohura niwaawete umonna
coyidhanno gede xa’minsa. Xeenu lagga
eeleenna

Rosu Qaalla Lawishsha: giddokki lubbokki
Yanna: 10 daqiiqa mulekki saadakki
Rosiisaancho:
Borreessa
• Umo rosaanote ledo maxaafinsara noote
rosu qaalla fiche hasaabbe. Yanna: 10 daqiiqa
Rosiisaancho, woroonni noota 10 qaalla
lawishsha adhite coyifooliishsho loosse wo’naalsha assitanno gede assinsa.
leellishinsa.
Qaalla
• Aanchite, tenne qaalla horoonsidhe
1. hayikkisi’nanni 6. hayikkisi’nanniho
2. uduunnichira 7. garbunni
• Jeefoteno, coyifooliishshuwansa
3. dandiinanni 8. qorowa
mimmitinsara nabbabbanno gede assi.
4. tintanno 9. fooraro
• Rosu Qaalla: qoleno, tenne, wole, kuni,
kuri 5. tugatenninna 10. mu’rotenna
Sufo Mini Looso

• Uyinoonni qaalla giddonni mitto qaale Maxaafinsa giddo noota 10 qaalla rosaano
saleedaho borreessite qaale ledokki taashshite borreessate wo’naalsha minensa
nabbabbanno gede assinsa. wolu manni nabbawannansa borreessitanni
rosiisidhanno gede mini looso uyinsa.
• Qaalu jeefora ‘-kki’ sufo ledde
assinsa.
Qaalla
• Lawishshu aana woroonni qaalla
1. uduunnichu 6. babbaxxitano
konni garinni sufo lendiro qaalu aana
dagganno soorro huwattanno gede 2. tugatenni 7. kullannireeti
rosiisinsa. 3. hayikkisi’ra 8. addiwiinni
• Aanchite, uyinoonni lawishshi garinni 4. kooffiicho 9. daafamanno
-kki sufo afidhino qaalla borreessitanno 5. du’namaanchu 10. ximbiiwanni
gede kulinsa.
20ki Lamala 3ki Barra Qaalla

Yanna: 20 daqiiqa
Barru Rosi Amado
• Rosu umi ledo xaado afidhino qaalla
Rosiisaanchio:
borreessa
• Balaxxe rosaano tenne lamala giddo
• Gufo borreessa rossino qaalla qaagganno gede kulinsa.

• Maxaafinsa giddo noo misile (doyichuwa) qaalla horoonsidhe gufo borreessate
daftarinsara galchitanno gede assi. qixxaabbanno gede kulinsa.
• Doyichote giddo lamalate rosi umi ledo • Umo 5-10 qaalla geeshsha gufonsa giddo
xaaddanno qaalla borreessitona. horoonsidhannota qixxeessidhona.
Borreessatte Gafa
aga Rosiisaancho:
• Umo qaallansa borreesitanno umi ledo
burquuqama ximbiiwa
xaadase buuxidhanno gede assi.
• Doodhitino qaalla borronsa giddo
horoonsidhanni gufonsa borreessitona.
dirri’ra • Borronsa amado tenne lamalara nabbabbu
hayishshi’ra
niwaawe gedeeta ikkituro danchaho.
hayikkisa Borro Buuxi’ra
Rosiisaancho:
• Rosaano borreessite gudduhu
• Borreessitino qaalla mayimma gedehsaanni gaamotenni ofoltanno
mimmiitinsara ledo hasaabbona. gede assite borronsa mimmitinsara
Borreessa nabbabbanno gede assi.
Yanna: 20 daqiiqa • Borronsara macciishshite mimmitinsara
hedo uyitona.
• 2-3 gaamo giddonni mitte mitte gufo
Rosiisaancho: fajjonsanni kifilete nabbabbanno gede
• Rosaano tenne lamalara rosino assi.
20ki Lamala 4ki Barra • Aanteteno, qaale mitteenni kisse

Barru Rosi Amado nabbabbanno gede assinsa.
• Qoonqo xaadisenna babbade nabbawa 1. ku lla nni ree ti → kullannireeti
• Xaadisaano qaalla horoonsi’ra 2. ba bba xxi ta nno → babbaxxitanno
• Borrote malaatta horoonsi’ra 3. a ddi wii nni → addiwiinni
• Qaalla macciishshe borreessa 4. daa fa ma nno → daafamanno

5. xim bii wa nna → ximbiiwanna
Qoonqo Xaadisanna Babbada 6. mu ‘ro te nna → mu’rotenna
Yanna: 10 daqiiqa Qoonqo Babbada
Qoonqo Xaadisa Rosiisaancho:
Rosiisaancho: • Umi qaale haadhe ati babbadde
• ‘Kullannireeti’ yaanno qaali giddo noo nabbabbe leellishinsa.
qoonquwa umo mitte mitte nabbabbe • Hoodete ledokki babbadde nabbawate
hoodete qaale mitteenni nabbabbe wo’naalsha assitanno gede assinsa.
leellishinsa.
• Jeefoteno, ati malaatissanni
• Hoodete ati mitte mittenta qoonqo kaa’ltannansa umo, qaale hoodete,
kissanna insa nabbabbona. qoonqo babbadde nabbabbona.

1. hayikkisi’nanni → ha yi kki si ‘na nni Qaalla
Yanna: 10 daqiiqa
2. kooffiichoho → koo ffii cho ho
Xaadisaano Qaalla
3. du’namaanchu → du ‘na maan chu
Rosiisaancho:
4. uduunnichira → u duu nni chi ra • Shiqqino xaadisaano giddonni mitto
5. tugantanninna → tu gan ta nni nna horoonsidhe coyifooliishsho loosse
leellishinsa.
6. doogiweelo → doo gi wee lo • Aantete insano lawishshu garinni
Rosaano Nabbabbanno Niwaawe coyifooliishsho loossanno gede assinsa.
Yanna: 10 daqiiqa • Coyifooliishshuwansa 2-3 rosaano
geeshshi fajjonsanni kifilete
Nabbawate Albaanni Fooshu Hedo nabbabbanno gede asinsa.
Rosiisaancho: Xaadisaano Qaalla
1. kuni 4. kayinni
nabbabbinota ikkitino daafira techo 2. lawishshaho 5. qoleno
niwaawete umonna misile la’e tenne 3. konni daafira
niwaawere qaaggannore kultannohe gede Borreessa
xa’minsa. Yanna: 10 daqiiqa
Nabbambanni Woyite Borrote Malaata
Rosiisaancho:
Rosiisaancho:
• Maqishshunna darbu malaatta saleedaho
• Umo niwaawe ikitote xawishshi ledo borreessite malaatu su’ma affinoro
rosaano ledokki nabbabbanno gede xa’minsa.
assinsa. • Woroonni no coyifooliishubba
horoonsidhe rosaano lamunku malaati
horo buuxxaanno gede assinsa.
xawiisaanchu garinni mimmitinsara
nabbabbona. • Lawishshu garinni rosaano
coyifooliishshuwa borreessitanno gede
• Jeefoteno, rosaano huuriweelo assi.
ha’runsitannohe gede assite xawishshu 1. Worba’ya!
ledo ati nabbawinsa.
2. Fayyimmate ogeette, “waa ximbiiwe aga
Huwatote Xa’mo danchate,” yitu.
3. Hoola diroho!
Rosiisaancho:
• Rosaano niwaawete giddonni 5 lowo
Rosiisaancho:
geeshsha hasiissanno qaalla doortanno
• Rosaano onti barra tenne lamalara
gede kulinsa.
rossinota 20 qaalla taashite
• Doodhitino qaalla horoonsidhe niwaawe borreessitanno yine agarranni.
lame lame ikkite mimmitinsara qaalunni • Tenne qaalla giddonni 10 qaalla ati
coyidhanno gede assinsa. kultannansa borreessitanno gede
assinsa.
• Jeefoteno, annu annunku niwaawe
haransite 1 gufonni borreessitanno gede • Maxaafinsa giddo noota 10 qaalla
assinsa. minensa marte wolu manni

nabbawannansa borreessitanni 1. hayikkisi’nanni 6. hayikkisi’nannihonna
wo’naaltanno gede mini looso uyinsa. 2. uduunnichira 7. garbunni
• Loosansa aanino barra buuxi. 3. dandiinanni 8. qorowo
Macciishshite Borreessitanno Qaalla: 4. tintanno 9. fooraro
5. tugatenninna 10. mu’rotenna
20ki Lamala 5ki Barra • Coyidhano maatto rosaano gaamo

gaamotenni ofolte mimmitinsara qolte
Barru Rosi Amado coyidhanno gede assi.
• Marrote Roso • Hattenne gaamonsanni dhaggete umo,
misilaanonna hatte dhaggenni afidhino
Qoonqo Xaadisanna Babbada rosicho badde fushhsitanno gede assinsa.
Yanna: 10 daqiiqa
• Fushshitinore kifilete bado badotenni
kultanno gede assi.
Rosiisaancho:
Qaalla
Rosaano tenne lamalara rossinoha qoonqo Yanna: 10 daqiiqa
boowirsidhanno barra ikkinohura maxaafinsa Rosu Qaalla
giddo noota tenne lamalara qoonqo xaadisse Rosiisaancho:
kalaqqu qaalla marro qolte loossano gede • Tenne lamalata rosu qaalla saleedaho
assinsa. boreessinsa.
Qoonqo Babbada • Tenne qaalla horoonsidhe coyifooliishsho
Rosiisaancho, rosaano tenne lamalara loossanno gede assinsa.
rossinoha qoonqo babbadate roso
Qaalla 1. qoleno 4. kuni
(2ki barra rossinota) ati kaa’litannansa babbadde 2. tenne 5. kuri
nabbabbanno gede assinsa. 3. wole
Sufo Borreessa
• Tenne lamalara rossinota ‘-kki’ sufo Qaalla Borreessa
afidhino qaalla saleedaho borreessinsa. Rosiisaancho: rosaano maxaafinsara noota
• Bado badotenni ka’e sufo malaatisse 10 qaallanna ati kultannansa daftarinsara
leellishshanno gede xa’minsa. borreessituta 10 qaalla ati nabbabbannansa
Rosaano Nababbanno Niwaawe taashshite borreessate wo’naalsha assitona.
Niwaawe Marro Qole Nabbawa Rosiisaancho:
Rosiisaancho: • Rosaano tenne lamalara rossuta rosu
• Umo niwaawe qoonqo naggi assite qaalla, qara qaallanna, xaadisaano qaalla
suwisse nabbawinsa. qaagganno gede saleedaho borreessinsa.
• Hoodete rosaano bado badotenni • Tenne qaalla horoonsidhe tenne lamala
mitte miitte coyifooliishsho biifissenna niwaawensa gedeeta mitte gufo
taashshite nabbabbanno gede assinsa. borreessitona.
Taashshe Coyi’ra • Gufonsa mimmitinsara nabbabbanno
Rosiisaancho: gede assi.
• 2-3 rosaano geeshshi affino maatto • Mimmitu guforano hedo uyitona.
coyidhanno gede assi.

21ki Lamala Roso
Lamalate Rosi Mixo
• Niwaawe macciishshite amadose • Qaallate giddonni sufo badde
kultanno. leellishshanno.
• Qoonqo xaadisse qaalla kalaqqanno. • Borrote malaatta horonna suude
• Qaallate giddonni qoonqo babbadde baddanno.
nabbabbanno. • Nabbabbanno niwaawe amado kultanno.
• Qaalla horoonsidhe coyifooliishsho • Xaadisaano qaalla horoonsidhe gufo
loossanno. borreessitanno.

21 Lamala Umi Barra
ki
gede assi.

nabbawinsa.
• Niwaawe nabbawa rosaano aantanno gufo amado maatiro
• Qoonqo xaadise nabbawa hedde kultanno gede xa’minsa.
• Qoonqo babbade nabbawa • Nabbawatta /o woyite kifilete
• Coyifooliishsho loosa macciishshate qarri noonsa rosaano
heedhuro, hasiissanno kaa’lo assinsa.
Macciishshinanni Niwaawe Arfane
Yanna: 15 daqiiqa Arfane qeedhitte beettooti. Amase
Nabbawate Albaanni Fooshu Hedo geerchote. Tini beetto amasera tokkittete.
Konninni kainohunni, mine assinannire baala
Rosiisaancho: isella ukidhanno. Yannase baalanti loosunni
• Rosaanote niwaawe nabbawakkira amadantinote.
albaann rosu umonna misile calla Arfane waa dirritanno wote umo, gambayicho
leellishshe, aane daannore heddanno fiitanno. Aantete hayishshitanno. Hayishshite
gede xa’minsa. ka’u gedensaanni, wayi eela hadhanno. Wayi
• Aanteteno, niwaawete giddonni fultino eela marte waa gambayichoho wonshitanno.
qaalla fichere rosaanote ledo hasaabbe. Qolteno, gambayicho hunda fiitanno.
Hakkuyi gedeno, hocco gambayichu kasira
1.gambayicho 3. waa gafa 5. ximbiiwa
usurtanno. Aantete gambayicho bayidhe
2.wayi eela 4. lubbuwa 6. co’icha waa minira dagganno. Minira hadhanno woyite,
doogote aana wayi qulcu qulcu yaanni
Nabbambanni Woyite aanaho du’namanni dana hunannosekki gede
Rosiisaancho: woroonni hocco wodhitanno.
• Rosaano niwaawe seekkite Minira iillitu gedensaanni, anganni waa badde
macciishshite, albaanni hedde uyitu gaffanno. Konne assitannohu, wayi giddonni

dhibba abbitanno lubbuwa hunateeti. Boode Qoonqo Xaadise Nabbawa
yanna agarte gaffino waa ximbiibbanno.
Yanna: 10 daqiiqa
Hakkunni gedensaanni, gambayichoho base
qineessite qiidadowa wortanno. Rosiisaancho:
Aanteteno, waa anganni uduunne hayishshite • Rosaanote lawishsha ikkannore saleedu
biifissanno. Biifissino uduunne qorowotenni aana loosse leellishinsa.
amaddanno. Hakkuyi gedensaanni, waa • Hoodeteno rosaano ledokki qoonqo
agate hasi’ranno mannira co’icha waa xaadissanni nabbabbanno gede
shiqishshanno. Gafaminokki waa kayinni, jawaachishinsa.
ximbiibbe hayishshi’ratenna addi addi loosira • Aanteteno, rosaano calluwinsa
horoonsidhanno. Hakkunni gedensaanni, loossanni wo’naaltanno gede kulinsa.
ga’a loossanno loosira qixxaabbanno.
Xaphi assate, ninkeno arfane gede waa 1. a bbi tu ro no → abbiturono
horoonsi’neemmo yannara, dirratenni 2. ha yi shshi ‘ra nno ha→ hayishshi’rannoha
kayinse agate, hayishshi’ratenna mitore 3. di rri ta nno → dirritanno
loosi’rate geeshsha qorowo assa noonke.
4. so qqan ta nno ti → soqqantannoti
Loonseemmo loosono Arfane gede aante
aantetenni loosa noonke. 5. ge den saa nni → gedensaanni
Huwatote Xa’mo 6. a bbi ta nno → abbitanno
Rosiisaancho:
Rosaano macciishshate albaanni hedde uyitu Rosaano Nabbabbanno Niwaawe
hedo gara ikkanna hooga xa’minsa. Yanna: 15 daqiiqa
Maxaafinsara noo xa’mora dawaro Nabbawate Albaanni Fooshu Hedo
borreessite qoltaanno gede kulinsa.
Xa’mo Rosiisaancho:
1. Arfane mini looso callase loossannohu • Rosaano niwaawe nabbawansara
mayiraati? albaanni, niwaawete umonna misile
calla la’e aane daannore hedde kultanno
2. Angeemmo waa keeraanchimmasi agara
gede xa’minsa.
hasiissannohu mayiraati?
3. Waa agate albaanni ganfaannihu qaalla fiche daafira rosaanote ledo
mayiraati? hasaabbe.
4. Arfane abbitino waa mayira badde • Rosaano hedde uyitannohe hedo
gaffanno? saleedu aana borreessi.
Dawaro • Niwaawete giddonni fultino qaalla
woroonni noote.
1. Amasera tokkitte ikkitinohuraati.
1. maate 3. gaaffanno
2. Wayi giddo dhibba abbitanno lubbuwa 2. gambayicho 4. qoropho assa
noohuraati.
Nabbambanni Woyite
3. Addi addi ishine giddonni hunateeti.
Rosiisaancho:
4. Agate horoonsi’nanniha coicha assate • Rosaano niwaawe nabbabbanno gede
yiteeti. Woleno rosaano niwaawete ledo kaayyo uyinsa.
amadisiisse uyitanno dawaro la’anni
haa’rinsa. • Aanteteno, ati seekkite nabbabbanna
macciishshitona.

• Qolteno rosaano lame lame ikkite • Aanteteno, maxaafinsara noo xa’muwa
mimmitoho nabbabbanno gede kulinsa. daftarinsara galchite dawaro uyitanno
• Jeefoteno, ati huurokki naggi assite gede assi.
nabbabbanna rosaano huuronsa ajishshe Xa’muwa
nabbabbanni ha’runsitona.
1. Waa ganfikkinni angiro, mannimmanke
Arfane
aana iillanno qarri maati?
Arfane qeedhitte beettooti. Minise maatera
soqqantannoti iseetilla. Waa dirritanno 2. Arfane wayi gambayicho balaxxe
yannarano aane noore assitanno. Mininni hayishshitannohu mayiraati?
fultanno woyite wayi gambayicho fiitanno. 3. Anganni waa hoccunni xinbiiwatenni
Aantete wayi eelira haadhe hadhanno. Dirrite calla keereensinanniha lawannohe?
abbiturono dhibba abbitanno lubbuwa shaate
gaffanno. 4. Qarqari’nera waa xinbiiwikki aganno
manna affiniro hiittoo amaale uyitinanni?
Hakkuyi gedensaanni hoccunni ximbiibbe
qiidadowa wortanno. Qiidi gedensaanni Dawaro:
co’icha ikkinoha agate horoonsidhanno.
1. Fayyimmate qarra iillishshanno.
Hayishidhannoha kayinni ximbiibbe calla
horoonsidhanno. Arfane anganni wayi aana 2. Giddo noo xure hunateeti.
togoonni lowo qoropho assitanno.
3. Rosaano uyitanno dawaro niwaawete
Huwatote Xa’mo ledo xaadissanni haa’rinsa.
Rosiisaancho:
4. Rosaano uyitanno dawaro la’e haa’rinsa.
• Rosaano niwaawete albaanni uyitu hedo
gara ikkanna hooga xa’minsa.
21ki Lamala 2ki Barra 1. horoonsidhannohu→ho roon si dha nno hu

Barru Rosi Amado 2. gambayicho → gam ba yi cho
• Qoonqo babbade nabbawa. 3. yannarano → ya nna ra no
• Qoonqo xaadise nabbawa. 4. assitanno → a ssi ta nno
• Niwaawe nabbawa. 5. horoonsi’ratenni → ho roon si ‘ra te nni
• Qaallate fihe aa. 6. ximbiiwatenni → xim bii wa te nni
Qoonqo Babbade Nabbawa Nabbawate Albaanni Fooshu Hedo
• Uyinoonni qaalla giddonni mitto saleedu • Rosaano niwaawe nabbawansara
aana boorreessite qoonqote widira albaanni niwaawete umonna misile
babbadde leellishinsa. la”atenni aane daannore heddanno gede
• Aanteteno, gattino qaalla rosaano kulinsa.
lawishshu garinni loossanna la’anni
• Aanteteno, rosaano uyitanno hedo
jawaachishinsa.
saleedu aana borreessi.

• Qolteno niwaawete giddonni fultino • Uyinoonni qaalla giddonni lame
qaalla fiche daafira hasaabbe. qaale haadhe coyifooliishsho loosse
lubbuwa ximbiibbe co’icha leellishinsa.
Nabbambanni Woyite • Aanteteno, rosaano lame lame ikkite

Rosiisaancho:
• Mite mite rosaano uyinoonni qaalla
• Rosaano niwaawete qixxaabbanno gede horoonsidhe saleedu aana harancho
kulinsa. coyifooliishsho loossanno gede kulinsa.
• Niwaawe rosaanote ledo ikkitine
gedensaanni hakkiinnino
nabbabbe.
ximbiiwa qolteno
mimmitoho nabbabbanno gede kulinsa. co’icha qoropho
• Jeefoteno, ati huuro naggi assite Sufo
nabbabbanna, rosaano huuronsa
Rosiisaancho:
ajishshe ha’runsitona.
• Rosanote sufo qaallate aana abbitannota
Huwatote Xa’mo fichete soorro xawisinsa.
Rosiisaancho: • Aanteteno, -nni sufo afidhino qaalla
saleedu aana borreessite, nabbabbanni
uyitu hedo gara ikkanna hooga xa’minsa. leellishinsa.
• Rosaano maxaafinsa giddo niwaawete • Qolteno, hattenne qaalla rosaanno

amado garinni shiqqino xa’muwara nabbabbanno gede assi.
dawaro uyitanno gede kulinsa. Jeefoteno, woroonni uyinoonni qaalla
Arfane waa minira abbitu gedensaanni lawishshi garinni -nni’ sufo afidhino qaalla
assitannori aante aane noo garinni halashshite uyitanni rosiisinsa.
taashshinsa. ximbiiwanni ximbiiwanni
Umo, anganni waa badde gaffanno
aganni aganni
Hakkiinni, hoccunni ximbiibbanno
wayinni
Hoodeteno, qiidannowa wortanno
Borreessa
Jeefote, hayishshi’nanniha ximbiibbe calla
Yanna: 10 daqiiqa
agurtanno.
Qalla
Rosu Qaalla Rosaanote woroonni noo qaalla ati

nabbabbanna macciishshite borreessitona.
Rosiisaancho:
1. gedensaanni 6. qiida
Rosaano niwaawe nabbawansara albaanni
niwaawete umonna misile la”atenni aane 2. horoonsidhannohuno 7. eelira
daannore heddanno gede kulinsa. 3. tokkitte 8. fultara
Rosiisaancho: 4. ximbiibbe 9. togoonni
• Rosaanote maxaafi giddo noo qaalla 5. dirritanno 10. uki’ra
fiche aana hasaabbe.

Mini Looso 1. abbiturono 6. qeedhitte
Rosiisaancho: 2. yannarano 7. soqqama
Rosaano maxaafinsa giddo noo qaalla 3. gambayicho 8. hakkiinnino
minensa wolu nabbawannansa, taashshite
borreessite dagganno gede kulinsa. 4. soqqantannoti 9. hayishshi’rannoha
• Loosansa aanino barra buuxi. 5. horoonsi’ratenni 10. assitanno

Qaalla
Barru Rosi Amado
Yanna: 20 daqiiqa
• Qaallate fiche aa
Rosu Umi Ledo Xaaddanno Qaallanna
Handaarra Borreessa
Rosiisaancho:
Rosaano maxaafinsa giddo noo shae daftarinsara galchitanno gede kulinsa.
Aanteteno, Wayi hee’riro assi’nannirenna hoogiro iillannore qixxeessidhino shae giddo
Rosu umo Wayi Hee’riro Wayi Hoogiro

- hayishshi’ra - xuru ledo hee’ra
Waa - agate horoonsi’nanni - wayi goo’ro amaddanno

- sagale loosi’nanni. - sagale loosi’ra didandiinanni
Rosiisaancho: keeru sokka miillansara borreessitanno

Rosaano aleenni noo shaera uyitanno dawaro gede kulinsa.
babbaxxitara dandiitannohura, niwaawete • Aanteteno, borreessitino sokka
ledo xaadanno garinni la’anni haa’rinsa. kifilete miillansara bado badotenni
Borreessa nabbabbanno gede kulinsa.
Yanna: 20 daqiiqa Borro Buuxi’ra
Borreessate Qixxaawa Rosiisaancho:
Rosiisaancho: • Rosaano borreessituta keeru sokka
buuxxidhanno gede kulinsa.
• Rosaano wayi aanno kaa’lore lainohunni
heddanno gede kulinsa. • Borronsano so’ro taashshidhanni marro
qolte borreessitanno gede kulinsa.
• Aanteteno, keeru sokka
borreessidhanno miilano heddanno • Aanteteno, 2-3 rosaano geeshshi kifilete
ka’e nabbabbanno gede assi.
gede kulinsa.
• Wole rosaano macciishshitanni hedo
Borreessate Gafa
uyitanno gede assi.
Rosiisaancho:
• Jeefoteno, ka’ino hedo kaima assidhe
• Rosaano wayi aanno kaa’lorenna waaho borronsa woyyeessite borreessitanno
assa hasiissanno qoropho xawissannota gede kulinsa.

1. gedensaann→ ge den saa nni
Barru Rosi Amado 2. soqqantannoti→so qqan ta nno ti
• Qoonqo xaadise nabbawa 3. dirritanno→ di rri ta nno
• Qoonqo babbade nabbawa 4. abbiturono →a bbi tu ro no
• Niwaawe nabbawa 5. hayishshi’rannohu→ha yi shshi ‘ra nno hu
• Qaallate fiche aa Rosaano Nabbabbanno Niwaawe
• Malaatta horoonsi’ra
Yanna: 10 daqiiqa

Rosiisaancho :
Yanna: 10 daqiiqa
• Rosaano niwaawe nabbabbara albaanni,
Qoonqo Xaadise Nabbawa misile la’e amadose hedde kultanno
Rosiisaancho: gede xa’minsa.
Umo mitto lawishsha saleedaho borreessite • Rosaano hedde uyitanno hedo saleedu
leellishshinsa. aana borreessi.
Aanteteno, rosaanote ledo qoonqo Nabbambanni Woyite

xaadissinanni, nabbabbe. Rosiisaancho:
Jeefoteno, rosaano qoonqo xaadissanni • Rosaano niwaawe nabbabbanno gede
nabbabbanna ha’runsinsa. kaayyo uyinsa.
1. ho roon si ‘ra te nni→ horoonsi’ratenni • Seennunna labballu mimmitu
2. a ssi ta nno → assitanno ledo heewisantanni bado badote
3. ya nna ra no → yannarano
Huwatote Xa’mo
4. gam ba yi cho → gambayicho
Rosiisaancho:
5. ho roon si dha nno hu→horoonsidhannohu
Qoonqo Babbade Nabbawa kultu hedo gara ikkanna hooga xa’minsa.
Rosiisaancho: • Rosaano maxaafinsa giddo noo
Umo mitto qaale saleedaho borreessite, rosiishshira, hasiissanno xaadisaano
qoonqote widira babbadde leellishinsa. wonshitanno gede kulinsa.
Aanteteno, rosaanote ledo mitteenni • Qolteno dawaro konni woroonni noo

babbaddinanni nabbabbe. garinni taashhsi.
Qolteno rosaano uyinoonni qaalla qoonqote 1. Wayi heeshshote. Ikkollana

widira babbaddanno gede kulinsa. keeraanchimmasi agara hoongiro, dhibba
abbanno.

2. Arfane umo gambayichoho waa Borreessa
wonshitanno. Hakkunni gedensaanni
Yanna: 10 daqiiqa
bayidhanno, hakkiinnino minira dagganno.
Borrote Malaatta
Qaalla Rosiisaancho:
Yanna: 10 daqiiqa Rosaano albaanni rosse sa’ino malaatta

qaagganno gede assitanni xa’minsa.
Rosu Qaalla
Aanteteno, taaxxeessunna uurrishshu
Rosiisaancho: malaatinni lame lame coyifooliishsho
• Uyinoonni qaalla giddonni mitto haadhe
coyifooliishsho loosse leellishinsa. Qaalla Taashshe Borreessa
• Aanteteno, rosaano lawishshu garinni Rosiisaancho, konni woroonni noo qaalla
loossanno gede kulinsa. ati nabbabbanna, rosaano macciishshitanni
borreessitona.
• Jeefoteno, rosaano loossino
coyifooliishshuwa la’anni taashshinsa. 1. ximbiibbe 6. togoonni
2. tokkitte 7. gedensaanni
• Uyini qaallano konni woroonni noote.
3. eelira 8. qiidadowa
1. gedensaanni 3. Jeefoteno,
4. fultara 9. dirritano
2. qolteno 4. hakkiinnino
5. uki’ra 10. horoonsidhannohuno
21ki Lamala 5ki Barra • Qolteno rosaano lame lame ikkite

Barru Rosi Amado
• Qoonqo xaadise nabbawa Sufo
• Qoonqo babbade nabbawa Rosiisaancho:
• Qaallate giddonni sufo bada
• Rosaanote sufo qaru qaali aana
• Niwaawe nabbawa abbitanno soorro xawisinsa.
• Borreessa
• Aanteteno, ‘-nni’ sufo afidhinno qaalla
saleedu aana borreessite, rosaano sufo
Qoonqo Xaadise Nabbawa badde leellishshanno gede assi.
Yanna: 10 daqiiqa Rosaano Nabbabbanno Niwaawe

• Rosaano tenne lamala giddo rosse Rosu Qaalla
sa’inota qoonqo xaadise nabbawa
qaagganno gede xa’minsa. Rosiisaancho:
• Aanteteno, lawishshaho ikkannonsa • Rosaano tenne lamalara nabbabbe sa’u

gede qoonqo xaadisse nabbabbe niwaawe marro qolte nabbabbanno
leellishinsa. gede assi.

• Rosaano baalanti bado badotenni Borreessa
nabbabbanni nabbawate dandoonsa Yanna: 10 daqiiqa
bowirsidhanno gede assi.
Macciishshinanni Borreessa
Suwise Coyi’ra
• Rosaano lamalate giddo rossino rosse sa’uta 20 qaalla ati nabbabbanna
roso qaalunni qaagge kultanno gede borreessitanno gede assi.
xa’minsa. 1. yannarano 6. horoonsidhannohuno
• Qolteno qarqarinsara huwattinore 2. gedensaanni 7. horoonsi’ratenni
kifilete miillansara odeessitanno gede 3. soqqantannoti 8. ximbiibbe
xa’minsa. 4. hayishshi’rannoha 9. togoonni
• Oosote mereero coyi’rate waajjitanno 5. gambayicho 10 qeedhitte
rosaano heedhuro, coyidhanni coyi’rate Borro
dandoonsa bowirsidhanno gede assi.
Rosiisaancho:
Qaalla
Yanna: 10 daqiiqa niwaawe amado qaagganno gede
kulinsa.
Rosiisaancho:
• Aanteteno, hedonsa lame harancho gufo
• Rosaano tenne lamalara rosse sa’ino borreessite leellishshanno gede kulinsa.
qaalla saleedu aana borreessi.
• Jefoteno rosaano borreessitino gufo
• Aanteteno, hattenne qaallanni rosaano kifilete miillansara shiqishshanno gede
coyifooliishsho loossanno gede kulinsa. kulinsa.

22ki Lamala Roso
Lamalate Rosi Mixo
• Niwaawe macciishshite amadose • Qaalla horoonsidhe coyifooliishsho
• Qoonqo xaadisse qaalla kalaqqanno. • Sufonna qara qaale baddanno.
• Qaalla qoonqote widira babbaddanni • Borrote malaatta horoonsidhe
nabbabbanno. coyifooliishsho loossanno.

gara ikkanna hooga buuxxanno gede qummi
22 Lamala Umi Barra
ki assinsa.
Barru Rosi Amado • Aanchiteno, niwaawe wodaninni

nabbabbanna macciishshitona.
• Macciishsha
• Nabbawa • Niwaawete mereero taxxi yitanni aane
daannore heddanno gede assinsa.
• Coyifooliishsho borreessa Balete Waa
• Gufo borreessa Aadde Saasamo Daarrate woradira Waata
Drrate olliira hee’ranno. Barru baala qottonna
Macciishshinanni Niwaawe akaafa adhe soodo soodo gutanno.
Yanna: 15 daqiiqa Duuchanka woyite anga uduunnu ledo
Nabbawate Albaanni Fooshu Hedo shiima sinqe adhe ha’ranno. Isi soodo soodo
ha’ranno woyite barru baala rosaanchu
Rosiisaancho:
Bunaayyenni xaadanno. Konni rosaanchirano
• Niwaawe nabbawakkira albaanni rosu mitte xa’mo huluullite qarrissannosi. Mitto
umo calla la’e rosaano aane daannore barra doogo agare togo yee xa’mi.
hedde kultanno gede assi.
“Aadde, ati mayiraati kuri uduunne duqqite
• Niwaawete giddonni fultino qaalla fiche
barru baala gutattohu?” yee xa’mi.
daafira rosaanote ledo hasaabbe.
Saasamono, “Loosohooti,” yii gedensaanni,
• Rosaano hedde kultannohe qaalla “Waa afootto?” yee xa’misi. Bunaayyeno
saleedu aana borreessitanni xawishsha oso’le, “Aniwe shoole kifile rosaanchooti. waa
uyinsa. seekke afoommo.” yee dawaranno.
Qara Qaalla
Saasamo maahoyyena, “Ki’ne waa mamiinni
balete waa lagunni xalala horoonsidhinanni?” yee xa’misi. Rosaanchuno
kofote burqe fule baatto uma insa waa buete, kofotenna lagunni
Nabbambanni Woyite afidhanno gede kulanno. Aadde Saasamono
“Danchatena beetto’ya wona xa’mittoehu
Rosiisaancho: rosaano niwaawe seekkite
uduunni waa balete ume fushsheemmoho,”
macciishshitanni balaxxe hedde uyitu hedo
yaannosi.

Rosaanchuno, “Baatto umme ada waa 2. Xalaleenna seeda siiwo uduunneho
fushshinannini?” yee xa’manni maala’lanno. ganne hinkiille horoonsi’nanni.
Saasamono miilisi ledo waa baattotenni
3. Seeda yanna loosu aana
fushshinanni gara xawisi. Umono qottotenni
sayisannohuraati.
baatto worora qolle umanni. Hakkiinni
layinkihu bushsha fushshanno. Hattoonni 4. Addi ishini eanno daafira fayyimmate
lowo barra uulla eelallicho qolle ummanni. qarra abbara dandaanno.
Lame lamala geeshshi yanna ummi Qoonqo Xaadisanna Babbada
gedensaanni 12-14 meetirera wayi leellanno.
Goofimarchohono wayi burqe fulara albaanni Yanna: 10 daqiiqa
mixashshote yinanniha kincho hiqqinanni. Qoonqo Xaadisa
Konni gedensaanni wayi uulla giddonni
Rosiisaancho: Rosaano aante noo qoonqo
fulanno. Xalaleenna seeda siiwo uduunneho
xaadisse nabbabbanno gede assi.
ganne hinkiille horoonsi’nanni,” yee kulannosi.
Bunaayye Saasamo waa baletenni anfanni 1. loo sa nno hu no → loosannohuno
aante gara kullosihura galaxxeenna baxxitu.
2. a fi ‘nee mmo hu → afi’neemmohu
Huwatote Xa’mo
3. qi xxee ssi na nni → qixxeessinanni
Rosiisaancho:
4. wo ‘naa lee mmo → wo’naaleemmo
• Niwaawe nabbabbe guditto/a
5. hii kkii nnii ti → hiikkiinniiti
gedensaanni rosaano niwaawete
albaanni hedde uyitu hedo gara ikkanna 6. da war ta nno si → dawartannosi
hooga xa’minsa.
• Rosaano gaamotenni ikkite Yanna: 15 daqiiqa
niwaawenniti qara amado maatiro Nabbawate Albaanni Fooshu Hedo
kultanno gede xa’minsa.
Rosiisaancho: rosaano niwaawe
• Maxaafinsa giddo noo xa’mo nabbawansara albaanni niwaawete umo calla
daftarinsara loossanno gede kulinsa. la’e aane daannore heddanno gede assi.
• Mite mite rosaano loossinore kifilete • Leddeno, niwaawete umo, qaallanna
miillansara nabbabbanno gede assitanni misilla la’e, niwaawe marichire
jawaachishinsa. coyidhannoro, heddanno gede xa’minsa.
• Aante noo xa’mora dawaro aane noo • Rosaano uyitu hedo kaima assidhe 3
garinni taashshinsa. coyifooliishsho saleedu aana borreessite
1. Rosaanchu Bunaayye Aadde Saasamo leellishinsa.
mayitanno xa’mo xa’mi? Qara qaalla: ogeette, tuncu yaa, wo’naala,
2. Balete wayi fulihu gedensaanni hiitto bukki, doora
assine horoonsi’nanni? Nabbambanni Woyite
3. Aadde Saasamo barru baala sinqe adhe Rosiisaancho:
ha’rannohu mayira lawanno’ne?
• Niwaawe umo assite rosaano
4. Balete waa yannatenni fiinanni nabbabbanno gede kaayyo uyinsa.
horoonsi’ra hoongiro mayi qarra • Aanteteno, ati lawishsha ikkite
abbanno? nabbabbanna macciishshiishinsa.
1. “Aade ati marichiraati kuri uduunne • Jeefoteno, ati qoonqo naggi assite
duqqite barru baala gutattohu?” nabbabbanna rosaano kayinni, huuro
ajishshe nabbabbanni ha’runsitona.

Shagge “Maahoyye shagge, konni gedensaanni anino
qarqari’ya mannino tenne yiittanke doogonni
Mitte yannara Calbeessu olliira Shagge
xalala waa afi’rate wo’naalleemmo,” yeenna
yinanni beetto no. Loossannohuno Lokka
baxxitu.
Abbaayyu Woradi Wayi Borro mineeti. Shagge
wayi loosi ogeette ikkitino daafira barru baala Huwatote Xa’mo
Argaddu ollaa hadhanno. Doogo hadhanni Rosiisaancho:
Bakkalchinni tuncu yitanno. Isono keere
haadhe, “Agarina Bakkalcha ki’ne xalala waa • Rosaano umo hedde uyitu hedo saleedu
afidhinannihu hiikkiinniiti?” yite xa’mitusi. aana borreessite, hedonsa niwaawete
Bakkalchino, “Ninke xalala waa afi’neemmohu amado ledo xaadanna hooga xa’minsa.
lagunniiti,” yee qolise. • Aanteteno, rosaano maxaafinsara noo
Danchate Bakkalcha, “Xalala waa afi’nannihu xa’mo niwaawete garinni dawartanno
lagunni calla dikkino,”yitusi. Isino, “Wole gede kulinsa. Xa’muwate dawarono
mayi garinni afi’nanniyya?” yee xa’mise. woroonni noo garinni taashshinsa.
Iseno, “maahoyyena Bakkalcha, xalala waa 1. Shagge heedhannohu hiikko olliiraati?
afi’rate umo assine, mulesi shumate mini
Dawaro: Calbeessu olliiraati
nookki darga doorranni. Aantete, qotto
qixxeessinanni; qixxeessinoonni qottonni 2. Shagge doogote aye ledo tunchu yitu?
bale 12-14 meetire geeshsha ummanni. Dawaro: Bakkalchinni
Qolleno balete giddonni fulino bushsha fiine
gobbara tunganni. Hakkuyi gedensaanni 3. Alichunna gammoojjete woyite uullatenni
balete giddonni wayi bukki yee fulanno,” yite waa ummiro waa mule anfannihu hiikko
dawartannosi. lawanno’ne?
Jeefoteno, “Bukki yee fulino waa danchu Dawaro: Alichoho

uduunnichira ta’annokki xushsho ganne 4. Wayi ogeeyye ikka baxxinanni? Mayira ?
hinkiille hufinsi gedensaanni, galagalle Dawaro: Rosaano uyitannohe dawaro
qiissine anganni,” yitusi. Bakkalchino haa’rinsa.

3. Calbeessunni → Cal bee ssu nni
Barru Rosi Amado
4. maahoyyena → maa ho yye na
• Qaalu giddo noo qoonquwa babbada.
5. dawartannosi → da war ta nno si
6. afidhinannihu → a fi dhi na nni hu
• Qaallate giddonni sufo bada.
• Qaalla borreessa.
Qoonqo Xaadisanna Babbada Yanna: 10 daqiiqa
Yanna: 10 daqiiqa Nabbawate Albaanni Fooshu Hedo
Qoonqo Babbada Rosiisaancho:
Rosiisaancho:woroonni noo qaalla qoonqote • Rosaano niwaawete umonna misile
widira babbadde leellishinsa. Aanteteno, la’e niwaawete amado qaagge kultanno
rosaano uminsanni babbaddanni nabbabbona. gede assi.
1. uduunnichira → u duu nni chi ra • Rosaanote nabbawate qarrissanno qaalla
2. gedensaanni → ge den saa nni heedhuro, marro qolte nabbawinsa.

Nabbambanni Woyite Sufo
Rosiisaancho: rosaano niwaawe nabbawate Rosiisaancho:
qixxabbanno gede assinsa.
• Rosaano sufo qaalu aana abbitanno
• Niwaawe ati balaxxe nabbabbe soorro xa’mitanni hedo xawisinsa.
leellishinsa.
• Aanteteno, ‘-nni’ sufo qaallate aana
• Hoodeteno rosaano bado badotenni leddanni rosaanote ledo hasaawi.
nabbanno gede assi.
• Jeefoteno, sufo qaalu aana abbitanno
• Jeefoteno, niwaawe ati suwisse soorro la”ate wo’naalle.
nabbabbanna rosaano huuronsa ajishshe
nabbabbanni ha’runsitona. qixxeessa → qixxeessanni
Huwatote Xa’mo tuga → tuganni

Rosiisaancho : ha’ra → ha’ranni
• Woroonni noo xa’mora rosaano dawaro
niwaawete garinni dawartanna haa’rinsa. Borreessa
• Bale umme waa afi’rate assa Yanna: 10 daqiiqa
hasiissannore aantetenni borreessitanno
gede assi. Qaalla Taashshe Borreessa
Rosiisaancho: woroonni noo qaalla
Ikkitote Aante Ikkkito ati nabbabbanna rosaano taashshite
borreessitanno gede assitanni
Shumate mini nookki darga
Umo jawaachishinsa.
doorranni.
Bakkalchi qiissine
Aantete Qotto qixxeessinanni
ta’annokki hinkiille
Qottotenni bale 12-14
Hoodete meetire geeshsha woro qolle lagunniti qarqara’ya
ummanni
doorranni shumate mine
Bushsha fiine gobbara tuga,
Jeefote goofimarchoho bukki yee argaddu ummanni
fulino waa fushsha.
Mini Looso
Qaalla Rosiisaancho: rosaano woroonni noo qaalla
Yanna: 10 daqiiqa minensa wolu nabbawanna macciishshitanni
borreessite dagganno gede kulinsa.
Rosu Qaalla
Rosiisaancho:
Qaalla
Rosaanote ledo ikkitine aantanno qaalla
fichere hasaabbe. Aanteteno, rosaano 1. wo’naaleemmo 6. afi’neemmohu
gaamote ofolte qaalla horoonsidhe
2. qixxeessinanni 7. ogeette
coyifooliishsho loossanno gede assitanni
jawaachishinsa. Rosaano loossino 3. gedensaanni 8. loosannohu
coyifooliishsho bado badote kifilete
nabbabbona. 4. maahoyye 9. doorranni
a. gedensaanni b. aantete c. maahoyye 5. hiikkiinni 10. galagalle

Borreessa
Barru Rosi Amado
Yanna: 20 daqiiqa
• Qaalla Borreessa
• Gufo Borreessa
Rosiisaancho:
Qaalla Rosaano aleenni nabbabbu niwaawe hedo

Yanna: 20 daqiiqa
Niwaawete Hedo Ha’runse Borreessa
Qaallate Addaarronna Gurcho Fiche
Rosiisaancho:
Rosiisa
• Rosaano shaggenna Bakkalchi hasaawi
Rosiisaancho : rosaano maxaafinsa giddo giddo danchareeti yitannore harancho
noo qaallara addaarronna gurcho qaalla gufonni leellishshanno gede assi.
uyitanno gede assi.
• Rosaano umu umunni qixxeessidhu
Qaale Addaarro Gurcho gufo miillansa ledo hasaabbanni
taashshidhanno gede assi.
1. xalala ishiniweelo boo’raawa
• Jeefoteno, borronsa kifilete miillansara
2. mule gamba yee xeertote nabbabbanno gede assitanni
jawaachishinsa.
noo gedee
3. doora bade haa’ra
agura Buuxo
4. fiine ishine hoola ishinsha Rosiisaancho:
5. umo balaxe gedeno/jeefo/ Rosaano qixxeessitino gufo giddo borrote
budi garunni horoonsi’ransa lawishshaho,
6. maahoyye yaa sumuu yaa giwa qaalla woy xaadisaano, malaatta,
7. barru baala duucha sa’e sae horoonsidhanni hedonsa garunni xawissino
wote gedeenni la’anni taashshinsa.

22ki Lamala 4ki Barra • Qolteno niwaawe ati taashshite
nabbabbanna rosaano ha’runsitona.
Barru Rosi Amado
Huwatote Xa’mo
• Qoonqo xaadisanna babbada
• Nabbawa Rosiisaancho :
• Qaallate fiche aa • Rosaano nabbabbu niwaawe widoonni,

sayinsara hasi’noonni sokka maatiro
• Borreessa
daftarinsa aana borreessitanno gede
assi.
• Aanteno borreessitino hedo lame lame
Yanna: 10 daqiiqa ikkite hasaabbanni taashshidhanno gede
Qoonqo Xaadisa assi.
Rosiisaancho: • Jeefoteno, gama rosaano borronsa
kifilete shiqishshanno gede assitanni
Balaxxe ati uyinoonni qoonqo giddonni mitto
jawaachishinsa
lawishsha loosse nabbabbanni leellishinsa.
Qaalla
Aanteteno, rosaano ledokki xaadissanni
nabbabbanno gede xa’minsa. Yanna: 10 daqiiqa.
1. Cal bee ssu nni → Calbeessunni Xaadisaano Qaalla

2. maa ho yye na → maahoyyena Rosiisaancho :
3. da war ta nno si → dawartannosi Rosaano woroonni noo qaalla woy
4. u duu nni chi ra → uduunnichira handaarranni coyifooliishsho loossanno gede
kulinsa.
Ikkitino hakkuyi gedensaanni
6. a fi dhi na nni hu → afidhinannihu
Qoonqo Babbada Aanteteno konni gedensaanni
Umo assite, rosaanote lawishsha ikkannore Yanna: 10 daqiiqa.

loosse leellishinsa. Borrote Malaatta
Rosaano Nabbabbanno Niwaawe Rosiisaancho :
Yanna: 10 daqiiqa Rosaano taxxeessu malaatenna fidalete
jawishsha horoonsidhe shoole coyifooliishsho
Nabbawate Albaanni Fooshu Hedo loossanno gede assi.
Rosiisaancho:Rosaano niwaawe Qaalla Taashshe Borreessa
nabbawansara albaanni rosu umo calla la’anni
aane daannore heddanno gede assi. Rosiisaancho:
Nabbambanni Woyite Rosaano onti barra 10 qaalla ati nabbabbanna

macciishshitanni taashshite borreessitanno
Rosiisaancho: gede assitanni jawaachishinsa.
• Umo assite niwaawe ati nabbabbanna ta’annokki doorranni hinkiille
rosaano macciishshitona.
bakkalchinni argaddu qarqara’ya
• Aanteteno, rosaano bado badote
nabbabbanno gede assi. lagunniti qiissine ummanni

22ki Lamala 5ki Barra Taashshe Coyi’ra
• Marrote Roso Rosaano sa’u yannara nabbabbe sa’ino
niwaawe qaalunni kultanno gede assi.
Qoonqo Xaadisanna Babbada 2-3 rosaano geeshshi bado badote maxaafa
Yanna: 10 daqiiqa la’ukkinni niwaawete amado qaalunni kifilete
shiqishshona.
Qaalla
Rosiisaancho:
Yanna: 10 daqiiqa
Rosaano tenne lamalara rosse sa’u qaalla Qaalla Borreessa
marro qolte xaadisse nabbabbanni dandoonsa
bowirsidhanno gede assi. Rosiisaancho:
Rosaano tenne lamalara rosse sa’u qaalla
marro qolte qaagganno gede assi. Aanteteno,
Rosiisaancho: gama qaallanni coyifooliishsho loosse
leellishshanno gede assi.
Rosaano tenne lamalara 2ki barra rosse sa’u
qaalla marro qolte babbadde nabbabbanno konni garinnni aaneno
gede assi. insano ledono
Sufo Borreessa
Rosaano tenne lamalara rossinota –nni
sufo afidhino qaalla saleedaho borreessite, Rosiisaancho:
rosaano, bado badote sufo malaatissanno Rosaano tenne lamalara rosse sa’u qaalla ati
gede assi. nabbabbanna macciishshitanni borreessitona.
Yanna: 10 daqiiqa Rosiisaancho :
Niwaawe Marro Qole Nabbawa Rosaano tenne lamalara rossino qaalla

horoonsidhe, harancho borrote gufo
Rosiisaancho: qixxeessitanno gede kulinsa.
Rosaano tenne lamalara nabbabbe sa’ino konni garinni ledono
niwaawe marro qolte suwisse nabbabbanno aaneno insano
gede assi.

23ki Lamala Roso
Lamalate Rosi Mixo
• Niwaawe macciishshite amadose • Qaalla horoonsidhe coyifooliishsho
• Qoonqo xaadisse qaalla kalaqqanno. • Sufonna qara qaale baddanno.
• Qaale qoonqote widira babbaddanno. • Borrote malaatta horoonsidhe
Lamalate Rosi Guulcho: Xaadoshshe

23ki Lamala Umi Barra nabbawinsa.
Barru Rosi Amado • Niwaawete mereero, taxxi yitanni, aane

• Macciishsha hedonsa haa’rinsa.
• Niwaawe Nabbawa • Nabbawatta/o woyite kifilete
• Qoonqo xaadise qaalla kalaqa macciishshate qarri noonsa rosaano
• Coyifooliishsho loosa heedhuro hasiissanno kaa’lo assinsa.
Bitimaayyu Xaadooshshe
Macciishshinanni Niwaawe Bitimaayyu xaadooshshi manchi beetti
Yanna: 15 daqiiqa mimmitu ledo babbaxxitino mashalaqqe
Nabbawate Albaanni Fooshu Hedo soorri’ranno doogooti. Insano, raadoone,
Rosiisaancho: televizhiine, gaazeexahonna maxaafichote.
Addi addi mashalaqqe tuqu xaadooshshi
• Niwaawe nabbawakkira albaanni rosu
widoonni dagate sayinsanni woyite aante
umo, misilenna qaalla kulte rosaano
aante agarre assinanni assooti dimajjaho.
aane daannore heddanno gede
xa’minsa. Umo, bitimaayyu xaadooshshinni
tareessinanni hajo lainohunni addi addi
• Niwaawete giddonni fultino qaalla
bu’anni taje gamba assinanni. Konnirano,
fichere rosaanote ledo hasaabbe.
maxaaffa nabbawatenni, egennamino manna
Qara qaalla: bitimaayyu, maxaafa, xa’matenninna meessi heeshsho gadenni taje
maxaaficho gamba assa hasiissanno.
• Rosaano hedde kultannore saleedu aana Layinkihunni, gamba assinoonni taje fille la”a
borreessitanni xawishsha uyinsa. hasiissanno. Togo yaano, mitte mashalaqqe
Nabbambanni Woyite tuutaho iillitara balanxe, hatte taje dagate
Rosiisaancho: budi, amma’note, poletikunna afuu jirte ledo
• Rosaano niwaawe seekkite kibbama hoogase buuxa hasiissanno. Ledeno,
macciishshitanni albaanni wortu hedo dagatenna dagoomu qoosso kissannota ikka
gara ikkanna hooga buuxxanno. hoogase seekkine buunxanni.

Wole bitimaayyu xaadooshshinni sayisa 2. Taje gamba assa, gamba assinoonni taje
hasi’noonni mashalaqqe lede fixxate. seekke fila.
Konnirano, bitimaayyu xaadooshshinni
3. Mannu mimmitu ledo xaadate.
sa’anno yine qixxeessinoonni mashalaqqe
giddonni gata hasiissannota gatisanna 4. Hedo taalase buuxa , mannu mereero
leda hasiissannota ledate. Qoleno, taje kalaqantanno kipho gatisa, woleno
lede guwuursate marro marro hinge rosaano uyitanno hedo taashshitanni
meessa buuxanna loosu miillanni buuxisiisa haa’rinsa.
hasiissanno. Tenne assinannihu, bitimaayyu Qoonqo Xaadisanna Babbada
xaadooshshinni sa’anno mashalaqqe
miteekkine buuxi’ra bunsheenna kipho Yanna: 10 daqiiqa
kalaqannore gatisateeti. Qoonqo Xaadise Nabbawa
Xaphoomunni, bitimaayyu xaadooshshinni Rosiisaancho:
tareessinanni mashalaqqe sammi yine
sayinsannita dikkitino. Taje gamba assine, • Rosaano aante noo qoonqo xaadisse
seekkine buunxeenna lende fixxine jeefote nabbabbanno gede assinsa.
dagate tareessinanni. 1. ta ree ssi na nni → tareessinanni
Huwatote Xa’mo 2. u duu nni chi nni → uduunnichinni
Rosiisaancho: 3. o dee ssaan chu → odeessaanchu
• Rosaano niwaawe macciishshate 4. te le vi zhii ne → televizhiine
albaanni hedde wortu hedo gara ikkanna 5. gu mu lan ta nno → gumulantanno
hooga xa’minsa.
6. xa win soo nni ri → xawinsoonniri
• Rosaano lame lame ikkite, niwaawete
amado kultanno gede xa’minsa.
Yanna: 15 daqiiqa
• Maxaafinsa giddo noo xa’mo
daftarinsara loossanno gede kulinsa. Nabbawate Albaanni Fooshu Hedo
• Borreessitinore miillansa ledo Rosiisaancho:
hasaabbuhu gedensaanni dawaronsa 2-3 • Maxaafinsa giddo nooha niwaawete
gaamo geeshshi shiqishshanno gede umonna misile la’anno gede kulinsa.
assitanni jawaachishinsa.
• Qara qaallata fiche rosaanote ledo
Rosaanchu maxaafi giddo shiqqino xa’mora hasaabbe.
dawaro konni garinni taashshinsa.
Qara Qaalla: ollaa, heeshsho, kaa’lama,
1. Bitimaayyu xaadooshshi aanno horo dee, suuqo
maati?
• Niwaawete umo, misilenna qara
2. Mashalaqqe bitimaayyu xaadooshshi qaalla kaiminni, niwaawe marichire
widoonni sayinsanni woyite assinanni coyidhannoro rosaano hedde kultanno
assoote aantetenni xawisi. gede xa’minsa.
3. Bitimaayyu xaadooshshe agurranna • Rosaanote hedo kaima assidhe 3
wole mashalaqqe soorrinanni doogo coyifooliishsho saleedaho borreessite
kulle. leellishinsa.
4. Bitimaayyu xaadooshshira sayinsanni Nabbambanni Woyite
mashalaqqe garinni fixxa hoongiro mayi
Rosiisaancho:
kalaqamanno yite hedatto(a)?
Dawaro • Niwaawe umo assite rosaano
1. Mannu mimmitu ledo hedo soorriiranno
gede assate.
nabbabbanna ha’runsitona.

• Hoodeteno rosaano lame ikkite addi egensiishsha shiqinshanni. Shoolki
nabbabbona. gafira, shoolki odeessaanchi ispoortete
• Jeefoteno, ati huuro naggi assite odoo gobbata giddotanna baara widita
nabbabbanna rosaano huuro ajishshe odeessanno. Konni gedensaanni saatete
ha’runsitona. odoo gumulantanno.
Jeefote, aleenni xawinsoonniri raadoonete/
Odoo Tareessa
Televizhiinete odoo tareessinanni
Odoo tareessa yaa mitte ikkito aanteeti. Konni garinni mitte ikkitora
macciishshannohura qineesse sayisate. hanafo, tittirshunna gumulshu noota
Odoo lame doogonni tareessinanni. Umihu, huwachishshannonke.
mannunni mannaho ikkanna layinkihu,
yannate uduunnichinni odoo tareessate.
Huwatote Xa’mo
Yannate uduunnichinni odoo tareessate Rosiisaancho:
kaa’litannori: raadoone, Televizhiine,
1. Rosaano umo hedde uyitu hedo saleedu
gaazeexu, maxaaficho, interneetenna w.k.l,...
aana borreessite, hedonsa niwaawete
labbannoreeti.
amado ledo xaaddinoro xa’minsa.
Odoo yannate doogonni shiqishate albaanni
odeessaanchu mashalaqqe gamba assi’ranno. 2. Rosaano huwatote xa’mo nabbabbanno
Gamba assinore fixxe sayisate injeessi’ranno. gede kaayyo uyinsa.
Injiitino odoono hiincinihu gedensaanni 3. Nabbawantu xa’mora dawaro
qineessine aantetenni macciishshaanote niwaawete amado garinni uyitanna
shiqinshanni. ha’runsinsa.
Lawishshaho, mittu radoonete woy
Xa’mote Dawaro
Televizhiinete odoo shiqishanno
odeessaanchi, umihunni, odoote qara qara 1. Raadoone, televizhine, gazeexanna w.k.l
umo gobbate giddohanna gobbaha qummi
2. Mashalaqqe gamba assanna fixxa (fila)
assanno. Layinkihunni, mitte mittenta qara
qara umma tittire shiqishanno. Sayikkihunni 3. Lawishshaho: televizhiinete odoo
giddo odoo gudiro baara widiidi odoo sayinsanna caabbichu ba’’anno.
shiqishanno. Umiha odoote gafa togoonni raadoonete macciishshinanni
assine jeefinsanni. hee’neenna kinchu goofeenna
Aaneno layinki gafira,wolu odeessaanchi mereeroho uurra laafa midaadooti.
giddotanna baarawidiha daddalu odoo 4. Shiima yanna giddo lowo mannira
shiqishanno. Sayikki gafirano, aananno duduwo iillishate kaayyo noosehuraati.
barri ayyarete ikkito shiqishanno. Addi

• Qaalu giddo noo qoonqo babbade Qoonqo Babbada
nabbawa
Rosiisaancho:
• Qaallate fiche huwata
• Sufo horoonsi’ne qaalla sirsa • Uyinoonni qaalla giddonni mitto qaale
saleedaho borreessite rosaanote ledo
• Qaalla borreessa mitteenni nabbabbe.

• Aanteteno, qaalu giddo leeltanno ha’runsannota/ha’runsitannota ikkitote
qoonqo mitte mittenta babbadde aante borreessitanno gede kaa’linsa
Dawaro
• Qaalu giddo heedhanno qoonqo mitte • Umo, odoote : qara qara umo gobbate
mittenta ati angichunni kissanna rosaano giddohanna gobbaha qummi assanno.
nabbabbona.
• Layinkihunni, mitte mittenta qara umma
Rosaano Nabbabbanno Niwaawe tittire shiqishanno.
Yanna: 10 daqiiqa • Sayikkihunni, giddo odoo gudiro baara
Nabbawate Albaanni Fooshu Hedo widiidi odoo shiqishanno.
• Niwaawe rosaano umi barra Yanna: 10 daqiiqa

nabbabbinota ikkitinohura, niwaawete Rosu Qaalla
umonna misile la’e amado qaagganno
Rosiisaancho:
gede xa’minsa.
• Rosaanote ledo ikkitine qaallate fiche
• Mite ikkite nabbawate ayirritanno qalla
aana hasaabbe.
woy handaarra nabbabbe leellishinsa.
• Mitto qaale lawishsha ikkannonsa
Nabbambanni Woyite gede harancho coyifooliishsho loosse
Rosiisaancho: rosaano niwaawe nabbawate leellishinsa.
qixxabbanno gede assinsa. • Aanchite, rosaano gaamote ofolte,
• Rosaano niwaawe nabbawate uyinoonni qaalla horoonsidhe
qixxaabbanno gede jawaachishinsa. coyifooliishsho loossanno gede assinsa.
• Aanteteno, niwaawe rosaanote ledo • 2-3 gaamo geeshshi loossino

mitteenni nabbabbe. coyifooliishsho kifilete nabbabbanno
gede jawaachishinsa.
• Hoodeteno, rosaano lame lame
ikkite nabbabbanno gede assitanni Qaalla mitu mitu kayinni
injeessinsa. woy konni daafira
• Qolteno, rosaano nabbawate togoo
qarrissannonsa qaallanna handaarra
Sufo
marro qoltanni nabbabbona.
Rosiisaancho:
• Jeefoteno, niwaawe ati suwisse
nabbabbanna rosaano huuro ajishshe • Gaamo yaanno qaale saleedaho
nabbabbanni ha’runsitona. borreessite, rosaanote ledo nabbabbe.
Huwatote Xa’mo • Konni qaali gedensaanni, ‘-te’ sufo

ledde qaale nabbabbanno gede
Rosiisaancho : xa’minsa.
• Rosaano, maxaafinsa giddo odoo • Qolteno qaalu aana daggu soorro
tareessate assa hasiissannore kultannohe gede xa’minsa.
lainohunni shiqqino xa’mora dawaro
kultanna haa’rinsa. • Sufo abbitannoi badooshshe buuxxuhu
gedensaanni, -te sufo afidhino
• Raadoonete woy Televizhiinete odoo qaalla hasse borreessitanno gede
shiqishannohu(ti) odeessaanchi/o jawaachishinsa.

Borreessa Rosiisaancho :
Yanna: 10 daqiiqa Rosaano maxaafinsa giddo noota 10 qaalla
Qaalla Taashshe Borreessa minensa wolu nabbawannansa borreessitanni
rosiisidhanno gede mini looso assite uyinsa.
Rosiisaancho :
Woroonni noo qaalla ati nabbabbanna rosaano • Loosansa aanino barra buuxi.
taashshite borreessitanni wo’naaltona. 1. gumulantanno 6. odoo
1. huwachishannonke 6. jeefinsanni 2. televizhiine 7. tareessa
2. sayikkihunni 7. interneette
3. odeessaanchu 8. odeessaancho
3. macciishshaanote 8. gumulsha
4. uduunnichinni 9. macciishsha
4. kaa’litannori 9. maxaaficho
5. macciishshannohura 10. odeessanno 5. tareessinanni 10. aaneno
23ki Lamala 3ki Barra mitte mittente kaa’lonsa borreessitanno gede

Barru Rosi Amado assitanni jawaachishinsa.
• Qaalla Borreessa Doyichote Giddo Qaalla Borreessa

• Gufo Borreessa
Rosiisaancho: rosaano doyichote giddo
hasiissannota bitimaayyu xaadooshshire
Qaalla xawissanno qaallata mitte mittente horo
Yanna: 20 daqiiqa xawissanno gede assinsa.
Buuxo
Rosiisaancho:
Rosiisaancho:
Rosaano maxaafinsa aana noo doyichuwa
daftarinsara loosse bitimaayyu xaadooshshire • Rosaano mitte mittente hedo garunni
xawissanno qaalla mitte mittente doyicho borreessansa buuxxanni aane noo
giddo borreessitanno gede assi.
garinni taashshinsa.
Dawaro ikkanno yine hendanniri giddo gamu:
Lawishshaho:
raadoone televizhine
gaazeexu interneete • Raadoonenna Televizhiine mitte
higge mashalaqqe duuchu mannira
maxaaficho macciishsha
iillishshannote.
nabbawa
• Maxaafichonna gaazeexu nabbawa
Hasaawanna, woleno ikkanno yine
hendannire rosaano uyitanna haa’ri. dandaanno manni shotu garinni
mashalaqqe afi’ranno doogo ikkasi.
Borreessa
Yanna: 20 daqiiqa • Interneette alamete deerrinni
Borreessate Qixxaawa hasiissanno taje tuqissannotanna
woleno noonsa kaa’lo garinni rosaanote
Rosiisaancho:
ledo hasaabbinanni taashshe.
Rosaano doyichote giddo borreessitu qaalla

23ki Lamala 4ki Barra 5. televizhiinete → te le vi zhii ne te
Barru Rosi Amado 6. xawinsoonniri → xa win soo nni ri
• Qoonqo xaadisanna babbada.
• Nabbawa
Yanna: 10 daqiiqa
• Borreessa
• Malaatta horoonsi’ra
Rosiisaancho:
Qoonqo Xaadisanna Babbada • Rosaano niwaawe nabbawansara
Yanna: 10 daqiiqa albaanni niwaawete umo calla la’e aane
daannore hedde kultanno gede assi.
Qoonqo Xaadisa
• Hedonsa rakke xawisate mitii’mitannori
Rosiisaancho: heedhuro, hasiissanno kaa’lo assitanni
Balaxxe qoonqo ati xaadisse nabbabbanni jawaachishinsa.
leellishinsa.
Nabbanbanni Woyite
Aanteteno, rosaano ledokki xaadissanni
nabbabbanno gede assi. Rosiisaancho:
Jeefoteno, ati qoonqo qineessitanna rosaano • Umo assite niwaawe ati nabbabbanna
uminsa xaadissanni nabbabbanno gede assi. rosaano macciishshitona.
1. hu wa chi shsha nnon ke→ • Aanteteno, ikkitote xawishshi ledo
huwachishshannonke rosaano ledokki niwaawe nabbabbanno
2. sa yi kki hu nni → sayikkihunni gede assi.
3. ma ccii shshaa no te → macciishshaanote • Hoodete lame lame ikkite niwaawe

xawishshu ledo mimmitinsara
4. kaa ‘li ta nno ri → kaa’litannori nabbabbona.
5. ma ccii shsha nno hu ra → • Jeefoteno,huurokki naggi assite
macciishshannohura nabbabbanna rosaano ha’runsitohena.
6. in jee ssi ‘ra nno → injeessi’ranno
Huwatote Xa’mo
Rosiisaancho:
Qoonqo Babbada
• Rosaano niwaawennita qara amado
Rosiisaancho: borreessansara albaanni miillansa
• Umo assite, ati mitto qaale haadhe ledo ikkite, borrote widoonni sa’ara
babbadde leellishinsa. hasi’noonni sokka maatiro hasaabbanno
• Hoodeteno rosaanote ledo mitteenni gede kulinsa.
babbaddinanna, wo’naaltona. • Hoodeteno, hasaabbino hedo uminsa
• Jeefoteno, ati kaa’litannansa rosaano daftarira borreessitanno gede xa’minsa.
uminsanni wo’naaltona. • Qolteno, 2-3 rosaano geeshshi
1. odeessaanchu → o dee ssaan chu borreessitinore, kifilete shiqishshanno
gede assitanni jawaachishinsa.
2. uduunnichunni →u duu nni chu nni
• Jeefoteno, rosaano baalunku
3. tareessinanni → ta ree ssi na nni niwaawennita qara sokka taashshite
4. gumulantanno →gu mu lan ta nno amaddanno gede assitanni kaa’linsa.

Qaalla Rosiisaancho:
Yanna: 10 daqiiqa • Rosaanote , xa’motenna uurrishshu
Xaadisaano Qaalla malaati suudenna horosino
Rosiisaancho: coyifooliishsho giddo horoonsidhe
leellishinsa.
Konni woroonni noo Xaadisaano giddonni
mitto qaale horoonsidhe coyifooliishsho • Konni woroonni noota lawishsha
loosse leellishinsa. ikkitanno coyifooliishshuwa kaima
assidhe, rosaanote hala’lado lawishsha
Aanteteno, rosaano hakkonne qaale
horoonsidhe wole coyifooliishsho loosse uyinsa.
leellishshanno gede assi. Televizhiinenna raadoone lowo mannira
Hoodeteno, gattino xaadisaano horoonsidhe, odoo mitte higge iillishate dancha
annu annunku coyi fooliishshuwa loosse uduunnichooti.
leellishanno gede assi. Gaazeexunna raadoonete woyite odoo
• Qolteno, 2-3 rosaanchi geeshsha tareessate woyyannohu hiikkonneeti?
fajjonsanni loossino coyi fooliishshuwa Qaalla Borreessa
nabbabbanno gede kaayyo uyitanni
jawaachishinsa. Rosiisaancho: rosaanote aante noo qaalla
nabbabbanna maciishshitanni taashshite
Wole rosaano macciishshitu coyifooliishshora
borreessitona. Qolteno mine wolu manni
uminsa hedo wortanno gede assi.
nabbawannansa borreessitanno assi.
Xaadisaano qaalla
konnirano konni garinni
macciishshaanote sayikkihunni
woy insano
macciishshannohura kaa’litannori
aaneno ledeno
gumulsha odeessanno
Borreessa
huwachishannonke jeefinsanni
Yanna: 10 daqiiqa
interneette maxaaficho
Borrote Malaatta

• Babbande worroonni qoonqo xaadisse
Barru Rosi Amado nabbabbanno gede assinsa.
• Marrote Roso • Aanteteno, qoonqo xaadisse
qaalla kalaqqanno gede assitanni
Qoonqo Xaadisanna Babbada jawaachishinsa.
Yanna: 10 daqiiqa
Qoonqo Xaadisa
Rosiisaancho:
Rosiisaancho:
• Rosaano tenne lamalara rossinoha, • Rosaano tenne lamalara rosse sa’inota
qoonqo xaadise nabbawate looso marro qoonqo babbadate looso marro qoltanni,
qolinsa. qaagiissinsa.

• Aanteteno, addi addi qaalla qoonqote saleedu aana marro qolte borreessite,
widira babbaddanni wo’naaltanno gede nabbabbanni fichensano ledde
assi. xawisinsa.
• Seennu rosaanono labballu rosaano ledo • Aanteteno, rosaano nabbabbanni

heewisantanni loossanno gede kaayyo fichensano xawissanno gede assinsa.
uyite jawaachishinsa.
Jeefoteno, rosaano shiqqino qaalla
Sufo horoonsidhe harancho coyifooliishsho
Rosiisaancho:rosaano tenne lamalara loosse leellishshanno gede assinsa.
rossinota –nni sufo afidhino qaalla saleedaho konnirano woy
borreessite, rosaano, bado badote sufo
malaatissanno gede assi. fixxa tareessa
odoo
Yanna: 10 daqiiqa Borreessa
• Umo assite niwaawe suwisse Qaalla Borreessa

nabbabbanna rosaano macciishshitona.
Rosiisaancho:
• Aanteteno, rosaano bado badote
Rosaano maxaafinsara noota tone qaallanna,
suwisse nabbabbanna ha’runsitanni
ati kultanna borreessite sa’uta xaphoomunni
taashshinsa.
20 qaalla ati nabbabbanna macciishshitanni,
Taashshe Coyi’ra taashshite borreessitanni wo’naaltona.
Rosiisaancho: huwachishshanninke kaa’litannori

interneete sayikkihunni
• Rosaano tenne lamala giddo rosse
sa’inorenna qarqarinsara la’inore, kifilete macciishshannohura gumulsha
millansara qaalunni shiqishshanno gede macciishshaanote jeefisanni
jawaachishinsa.
odeessanno
• Qolteno mite mite rosaano nabbabbe
sa’u niwaawe qaalunni odeessitanno Boro
gede xa’minsa.
Rosiisaancho:
Qaalla
• Rosaano tenne lamalata rossino qaalla
Yanna: 10 daqiiqa horoonsidhe mitte gufo borreessitanno
Rosu Qaalla gede assinsa
Rosiisaancho: • Borronsa tenne lamalara nabbabbu

• Rosaano lamalate giddo rosse sa’inoha niwaawe gedeeta ikkitona.

24ki Lamala Roso
Lamalate Rosi Mixo
• Niwaawe macciishshite amadose • Xaadisaano qaallanna borrote
kultanno. malaatta horoonsidhe coyifooliishsho
borreessitanno.
• Qoonqo xaadisse nabbabbanno.
• Qaalla taashshite borreessitanno.
nabbabbanno. • Borrote malaatta coyifooliishsho giddo
hasiisannowa worte horoonsidhanno.
• Qaale horoonsidhe coyifooliishsho
loossanno.
Lamalate Rosi Guulcho: Bitimaayyu Xaadoshshe
Nabbambanni Woyite
24ki Lamala Umi Barra
Rosiisaancho:
Barru Rosi Amado
• Macciishsha macciishshitanni, albaanni hedde wortu
• Niwaawe babbada hedo gara ikkanna hooga buuxxanno
gede kulinsa.
• Qoonqo xaadise qaale kalaqa
• Coyifooliishsho loosa
nabbawinsa.
• Niwaawete mereero yitanni, aane

Yanna: 15 daqiiqa hedonsa haa’rinsa.
Nabbawate Albaanni Fooshu Hedo • Nabbawatto /a woyite kifilete
macciishshate qarri noonsari heedhuro
Rosiisaancho:
hasiissanno kaa’lo assinsa.
• Niwaawe nabbawakkira albaanni,
Bitimaayyu Xaadooshshe
rosu umo, misilenna qara qaalla la’e
rosaano aane daannore heddanno gede Mannu mimmitu ledo hedo xaadisi’rate
xa’minsa. babbaxxitinota xaadooshshu doogga
horoonsi’ranno. Kurino, gaazeexa,
• Qara qaalla: gaazeexa, raadoone,
raadoonenna Televizhiinete. Woleno xaa
televizhiine, duduwo mashalaqqe.
yannara batinyunni mannu horoonsi’rannoti
• Niwaawete giddonni fultino qaalla anga adhine ha’nanni bilbilaati woy
fichere rosaanote ledo hasaabbe. mobayilete.
• Rosaano hedde kultaannore saleedu Kuri konni garinni heedheennanni xaa

aana borreessitanni xawishsha uyinsa. yannara duduwo tareessate horoonsi’nanniri

raadoonenna Televizhiine uyitanno horo la”a 2. Barru baala illete la’’atenna
dandiineemmo. Lamenka gutisannonsari macciishshateno odoo adhate
lamunku duduwo bubbete aanaanni kaa’litannoti maati?
macciishshaanote sayinsannire ikkansaati.
3. Televizhiine korreentete wolqanni calla
Qoleno boohaarshahonna mashalaqqe afi’rate
loossannohu mayiraati?
kaa’lannoreeti.
4. Albi waro mannu yannate uduunni
Badooshshinsa kayinni, Televizhiinete
nookkiha duduwo hiittoonni afi’ranno?
mashalaqqe afi’nannihu lae macciishshatenni
(audio visual) doogonni ikkanna raadoonetenni Dawaro:
mashalaqqe afi’nannihu macciishshatenni 1. Raadoonetenni mimmitu ledo
callaati. mashalaqqe soorri’ranno.
Wolu badooshshinsa, radoone bayicho 2. Televizhiinete.
baalaho horoonsi’ra dandiinanni. Korkaatuno
hidhate fushshinanni womaashsha 3. Baatirete kinchinni loossannokkihuraati.
la’nummoro Televizhiinennihu raadoonete 4. Wolu qarqarinni daanno manniwiinninna
fushshinannihunni rooranno daafiraati. dikkotenniiti (mannu mannu ledooti)
Qoleno raadoone base baalate horoonsi’ra Qoonqo Xaadisanna Babbada
dandiinanni. Kuni ikkara dandiinohu tuqishshu
buichora sayinsanni mashalaqqe base Yanna: 10 daqiiqa
baala tuqa dandiitannohuraati. Televizhiine Qoonqo Xaadisa
kayinni, raadoonete gede base baala tuqqara
didandiitanno. Mayira yiniro, tuqishshu Rosiisaancho,
buichora noo hayyo raadoonete gede baalante • Rosaano, qoonqo xaadisate albaanni
base tuqisate qinaabbinokki daafira ikkara balaxxe, ati mitto lawishshaho ikkanno
dandaanno. Woleno, Televizhiine horoonsi’rate gede loosinsa.
duuchanka bayicho korreentete wolqa
• Hoodeteno ate ledo qoonqo ati assitto
heedhannokki daafiraati.
/a gede mitteenni loosse.
Xaphoomunni mannu macciishshantenni
• Jeefoteno, insa loossu gedensaanni
roore macciishshe la”atenni taje afi’ranna
maxaafinsa giddonni loossanno gede
boohaara hasi’ranno daafira roorinni
assinsa.
Televizhiine doodhanno.
1. ta ree ssa te → tareessate
Huwatote Xa’mo
2. ga ti sa nnon sa → gatisannonsa
Rosiisaancho:
3. ma sha la qqe → mashalaqqe
hedde wortu hedo gara ikkanna hooga 4. xaa doo shshen sa → xaadooshshensa
xa’minsa. 5. te le vi zhii ne → televizhiine
• Rosaano lame lame ikkite, niwaawete 6. baa ti re te → baatirete
amado kultanno gede xa’minsa.
Nabbabbanno Niwaawe
• Maxaafinsa giddo noo xa’muwa
daftarinsara galchitanno gede kulinsa. Yanna: 15 daqiiqa
Xa’muwa
Rosiisaancho,
1. Rooru manni baadiyye qarqarira
xaadooshsheho horoonsi’rannohu • Maxaafinsa giddo niwaawete umonna
maati? misile la’anno gede kulinsa.

• Rosaano niwaawete umonna, misile (audio visual) doogonni ikkanna,
la’uhu gedensaanni qara qaallata fiche raadoonetenni mashalaqqe afi’nannihu
rosaanote ledo hasaabbe. kayinni macciishshatenni callaati. Qoleno,
televizhiinete waagi raadoonennihunni
Qara qaalla: mimmitu, duduwo, luphi yaanno. Wole, raadooone baadiyyete
gutisannonsa, mashalaqqe, tareessa. caabbichu nookkiwa baatirete kinchinni
• Niwaawete umo, misilenna qara loossannota ikkitanna, televizhiine kayinni
qaalla kaiminni, niwaawe marichire caabbichu wolqanni loossanno.
coyidhannoro hedde kultanno gede Huwatote Xa’mo
xa’minsa.
Rosiisaancho:
• Rosaano heddino hedo giddonni sase
coyifooliishsho saleedu aana borreessite • Rosaano umo hedde uyitu hedo saleedu
leellishinsa. aana borreesitto/a tinna niwaawete
amado ledo xaaddannoro xa’minsa.
Nabbambanni Woyite Hattono, amadonnire miillansa ledo
Rosiisaancho: hasaabbanno gede assinsa.
• Rosaano umo assite niwaawe • Maxaafinsa giddo no xa’muwa

nabbabbanno gede kaayyo uyinsa. daftarinsara galchidhanno gede kulinsa.
• Aanchite, ati lawishsha ikkite Xa’muwa

nabbabbanna huuriweelo 1. Raadoonete ikko televizhiinete duduwo
macciishshitona. tareessate doogo gutisannonsari maati?
• Hoodeteno rosaano lame lame ikkite 2. Hidhate baaluri bitimaayyu uduunnichi
nabbabbona. giddo luphi yiino womaashsha xa’mannohu
• Jeefoteno, ati huuro naggi assite hiikkonneeti?
nabbabbanna rosaano ha’runsitona. 3. Gaazeexunni odoo anfe adhinannihu
Bitimaayyu Xaadooshshe hiittonniiti?
Mannu mimmitu ledo hedo xaadisi’rate 4. Gaazeexunni afi’nanni mashalaqqe

babbaxxitinota xaadooshshu doogga raadoonetenninna televizhiinete
horoonsi’ranno. Kurino; gaazeexa, raadoone, baxxitannohu hiittoonniti?
televizhiinetenna woleno kuri lawannoreeti. Dawaro
Xaa yannara duduwo tareessate 1. Gutisannonsari lamunkunni bubbetenni
horoonsi’nanniri giddonni raadoonenna wolewa hee’ne coyi’nannihuraati.
televizhiine uyitanno horo la”a
dandiineemmo. 2. Televizhiinete.
Lamenka gutisannonsa coyi lamunku 3. Nabbambe callati.

duduwo bubbete aanaanni macciishshaanote
sayinsanni doogo ikkansaati. 4. Gaazeexunni nabbambe afi’nanniha
ikkanna raadoonetenninna televizhiinetenni
Badooshshinsa kayinni, televizhiinetenni macciishshinenna la’neeti.
mashalaqqe afi’nannihu lae macciishshate

• Qaalu giddo qoonquwa babbada Nabbawate Albaanni Fooshu Hedo
• Lamurichi xaadooshshenna Rosiisaancho:
badooshshe borreessa
• Tini niwaawe umi barra nabbabbinota
• Rosu qaalla huwata ikkitinohura niwaawete umonna
• Sufo qaalu aana ledanna abbitanno
soorro xawisa xa’minsa.
• Qaalla macciishshe taashshe
borreessa
Nabbambanni Woyite
Qoonqo Xaadisanna Babbada Rosiisaancho:
Yanna: 10 daqiiqa • Rosaano nabbawate qixxaabbanno gede
kulittonsa/ansahu gedensaanni, qaale
naggi assitine rosaanote ledo mitteenni
Rosiisaancho: nabbabbe.
‘Macciishshaanote’yaanno qaale saleedu • Aanchite, rosaano lame lame ikkite
aana borreessi. mimmitinsara nabbabbanno gede
kulinsa.
Hoodeteno rosaanote ledo qaale mitteenni
nabbabbe. • Qarrissanonsa qaallanna handaarra
marro marro qolte nabbabbanno gede
Aanteteno, qaalu giddo qoonquwa ati
kulinsa.
nabbabbona. • Jeefote, ati niwaawe huurokki naggi
assite, suwisse nabbabbanna rosaano
Dawaro konni garinni taashshi huuriweelo ledokki ha’runsitanno gede
1. macciishshaanote → ma ccii shshaa no te assinsa.
2. raadoonetenni → raa doo ne te nni Huwatote Xa’mo
3. babbaxxitinota→ ba bba xxi ti no ta • Maxaafinsa giddo noo doyicho
daftarinsara galchitanno gede assinsa.
4. badooshshinsa→ ba doo shshin sa
• Rosaano, raadoonetenna televizhiinete
5. caabbichunni→ caa bbi chu nni xaadooshshenna badooshshe
6. horoonsi’nanniri → ho roon si ‘na nni ri doyichuwate giddo borreessitanno gede
kulinsa.

Raadoone Televizhiine
baatooshshise Xaadooshshensa - baatooshshise
shiimaho Duduwo bubbete lowoho
. mashalaqqe aanaanni - mashalaqqe
afi’nannihu macciishaanote afi’nannihu la’ne nna
macciishshine callaati. sayinsanni macciishshineeti.
korreenteteno baatirete doogo ikkansaati Korreentete calla
kinchinniino loossanno loossanno
Qaalla ‘-nni’ sufo adhitanno qaalla 5 (onte)

Rosu Qaalla Borreessa
• Umo rosaanote ledo maxaafinsara noota Qaalla Taashshe Borreessa
rosu qaalla fichere hasaabbe.
Rosiisaancho:
lawishshaho adhite lawishsha uyinsa. woroonni noota 10 (tonne) qaalla ati
nabbabbanna taashshite borreessate
Rosu qaalla: kurino, lamenka, qoleno, xaa
yannara.
Qaallano:
• Aantete tenne qaalla horoonsidhe
coyifooliishsho loossanno gede assinsa. lawannoreeti dandiineemmo
• Hoodeteno, mimmitinsa ledo horoonsi’ranno loossannota
buuxidhuhu gedensaanni, bado gaazeexa baadiyyete
badotenni nabbabbanno gede kulinsa. duduwo
Sufo sayinsanni xaa yannara
Rosiisaancho: xaadisi’rate
Uyinoonni qaalla giddonni ‘kuri’ yaanno Mini Looso

qaale saleedu aana borreessite qaale ledokki
nabbabbanno gede assinsa. Rosiisaancho:maxaafinsa giddo noota
10 qaalla rosaano taashshite borreessate
• Qaalu jeefora -‘ni’ sufo ledde wo’naalsha minensa wolu manni
borreessite qaale nabbabbanno gede nabbawannansa borreessitanni rosiisidhanno
xa’minsa. gede mini looso uyinsa.
• Lawishshu garinni sufo lendiro qaalu
aana dagganno soorro huwattanni
loossanno assinsa. Qaallano: tareessate televizhiine
• Maxaafinsa giddo uyinoonninsa raadoonetenni caabbichu
rosiishsha daftarinsara galchidhanno mashalaqqe gutisannonsa
gede kulinsa.
babbaxxitinota xaadooshshe
Lawishshaho worroonni qaalla.
macciishshaanote badooshshinsa
kurinni wolunni shiimunni

Borreessa
• Lamalete rosi umi ledo xaado afidhino
qaalla borreessa. Borreessate Qixxaawa
• Niwaawete amdore gufo borreessa. Rosiisaancho:
• Rosaano doyichuwate borreessitu

Qaalla qaalla xinqite gamba assite gaamotenni
hasaabbanno gede assi.
Yanna: 20 daqiiqa
• Hasaabbu gedensaanni nabbabbu
Rosu Umi Ledo Xaado Afidhino Qaalla
niwaawe daafira lame gufonni xaphi
Borreessa
assite borreessitanno gede kulinsa.
Rosiisaancho:
• Umo rosaano doyichuwa daftarinsa gido Borreessinanni Woyite
galchidhanno gede kulinsa. • Rosiisaancho, rosaano wona
• Aanteteno, shaete giddo gamba assidhe hasaabu qaallanni
hajanjoonninsare wonshitanno gede borreessitanno yannara, mereeronsa
kulinsa. milli yitanni, gufonsara bitima,
tittirshanna gumulsha woransa la’anni
• Doyichuwa wonshate albaanni qaalla
xinqite miillansa ledo kulinsa. kaa’linsa.
• Hoodete shaete giddo wonshitona, • Jeefote xaphi assite mitte gufo

Atino ha’runsite taashshinsa. borreessite lawishsha ikkinsa.
togoonni taashshinsa Borro Buuxi’ra

Rosiisaancho:

Gaazeexa gedensaanni gaamotenni ofolte
mimmitoho nabbabbona.
Raadoone
tareessa • Mimmitinsawiinni adhitu rosicho kaima
assidhe so’ro heedhuro taashshidhanno
gede kulinsa.
• 2-3 gaamo geeshshi, gaamotenni

Televizhiine
Macciishsha dooraminohu kae borrosi nabbabbanno
assinsa.
Duduwu
• Macciishshaano hedo uyitanno
gede assinsa; uyini hedo adhite
taashshidhona kulinsa.

4. tareessate → ta ree ssa te
Barru Rosi Amado 5. gatisannonsa → ga ti sa nnon sa
6. baatirete → baa ti re te
• Borrote malaatta horoonsi’re Rosaano Nabbabbanno Niwaawe
coyifooliishsho loosa. Yanna: 10 daqiiqa
Rosaano tenne niwaawe umi barra nabbabbe
Qoonqo Xaadisanna Babbada sa’inota ikkitinohura, nabbawate albaanni
fooshu hedora uyinoonnihe biddissa la’anni
Yanna: 10 daqiiqa
hedonsa haa’rinsa.
Qoonqo Xaadisa
Nabbbambanni Woyite
Rosiisaancho:
Rosiisaancho:
• Umo, qoonqo ati mitte mitte nabbabbe,
qolte qaale mitteenni nabbabbe • Konni biddissi garinni rosaano
leellishinsa. nabbabbanno woyite assatto /a re
umi barri biddissi aana xawinsoonniha
• Aantete ati mitte mittenta qoonqo horoonsi’ri.
leellishshanna insa nabbabbona.
• Hakkonne biddissa seekkite aantete
• Hoodeteno qaale mitteenni leellishshe ha’runsite hakko garinni gumulinsa.
Huwatote Xa’mo
konni garinni taashshi
Rosiisaancho:
1. ba doo shshin sa → badooshshinsa
• Rosano tenne niwaawe lame higge
2. ba bba xxi ti no ta → babbaxxitinota
nabbabbino daafo, coyifooliishshuwara
3. ma ccii shshaa no te → macciishshaanote xaadisaano worte xaadisate albaanni
mimmitu ledo hasaabbanno assinsa.
4. raa doo ne te nni → raadoonetenni
• Hoodeteno, hasaawansa gumultuhu
Qoonqo Babbada
gedensaanni umu umunni xaadisaano
Rosiisaancho: leddanni coyifooliishshuwa marro qolte
borreessitona.
Konne roso rosaano, 2ki barra rosse
sa’innohura hakko uyinoonnihe biddissinna • Gudduhu gedensaannino gaamo
lawishshi garinni rosaano buuxxanno gede gaamotenni ikkite hasaabbona.
assinsa.
• Gaamote giddonnino 2-3 gaamo
Qoonqono: geeshshinni doorammohu kae
1. mashalaqqe → ma sha la qqe
• Gumuloteno, macciishshaano hedo
2. xaadooshshensa → xaa doo shshen sa
uyitanno gede kaayyo uyinsa. Hedote
3. televizhiine → Te le vi zhii ne garinnino taashshidhona.

Konni garinnino taashshinsa. konni daafira, lawishsha harancho uyitensa
fidalete jawishsha horoonisdhe shoole
• Raadonetenni mashalaqqe
macciishshine anfanni, televizhiinetenni
kayinni la’ne anfanni. Lawishshaho:
• Raadoonete waagi shiimaho, konni 1. Raadoone duduwo sayisate kaa’litanno
daafira, lowo manni ise horroonsi’ranno. uduunnichooti.
2. Televizhiinetenni mashalaqqe adhinannihu
• Televizhiinete waagi lowoho, ikkirono
la’nenna macciishshineeti.
rooru manni ise horoonsi’ra baxanno.
Qaalla Qaalla Taashshe Borreessa
Rosiisaancho: • Rosaano onti barra 20 qaalla taashshite
• Rosaanote shiqinshoonni xaadisaano
qaalla giddonni, mitto haadhe saleedu
taashshite borreessitona.
aana coyifooliishsho loosse lawishshaho
leellishinsa. • Konni daafira borreessate qixxaawansa
buuxxe qaalla ati kultanna borreessitona.
• Aanteteno, insa lawishshu
coyifooliishsho loossanno gede kulinsa. Uyinanni qaallano:
• Hoodeteno, gaamo gaamotenni ikkite lawannoreeti dandiineemmo
loossino coyifooliishshonsa mimmitu
ledo layidhona. horoonsi’ranno loossannota
• 2-3 gaamo giddonnino doorammohu gaazeexa baadiyyete

kifilete nabbawonsa. duduwo sayinsanni
• Xaadisaano qaalla kuriiti: xaa yannara xaadisi’rate
Kayinni, kurino, korkaatuno, konni daafira.
Borreessa
Yanna: 10 daqiiqa
Borrote Malaatta
Rosiisaancho:
Rosaano kuri borrote malaatta albaannino
wole lamalara rosse sa’inoti qaangannite,

Lamere Xaadissannorrenna
Barru Rosi Amado Babbaddannore Borreessa
• Marrote Roso Rosiisaancho: rosaano konne roso albaanni
loosse sa’innoha ikkinnohura, albaanni
Qoonqo Xaadisanna Babbada loosiisitto/a garinni loossanno gede assinsa.
Yanna: 10 daqiiqa
Qaalla
Rosaano, tenne lamalara rossinnoha qoonqo Rosu Qaalla

xaadisse qaalla kalaqqe nabbawate looso Rosiisaancho:
bowirsidhanno barra ikkinohura maxaafinsa
giddo noota 2ki barra rossinota marro qolte • Tenne lamalata rosu qaalla saleedu aana
buuxxanno gede assinsa. borreessite, albaanni loossu garinni
horoonsidhe loossu garinni loosiisinsa.
Qoonqo Babbada
Qaallano: kurino, lamenka, qoleno, xaa
Rosiisaancho: yannara.
Rosaano tenne lamalara 2ki barranna 4ki
barra rosse sa’inota ikkitinohura, hakko Borreessa
rosira uyinoonniha biddissa la’e marro qolte Yanna: 10 daqiiqa
buuxxanno gede assinsa.
Qaalla Borreessa
giddo noota 2ki barra rossinota marro qolte
buuxxanno gede assinsa. Rosiisaancho:
Sufo • Rosaano maxaafinsara noota 10

qaallanna albanni ati kultannannsa
Rosiisaancho, rosaano sufonnire 2ki barra borreessituta 10 qaalla ati nabbabbanna
rosse sa’ino daafira, sufote uyinooni biddiissa taashshite borreessitanno gede kulinsa.
marro higge la’e seekkite huwattanno gede
assinsa. Borro
Rosaano Nabbabbanno Niwaawe • Rosiisaancho: “rosaano tenne lamala
Yanna: 10 daqiiqa giddo nabbabbu niwaawe amadore,
Niwaawe Marro Qole Nabbawa lame harancho gufonni xaphi assite
Rosiisaancho: rosaano tenne niwaawe borreessitanno gede kulinsa.
umi barranna 4ki barra nabbabbe sa’inoti • Borreessitanno woyiteno giddonsa
qaangannite. Konni daafira, ledde milli yitanni hasiissanno kaa’looshshe
buuxxannonna suwisse nabbabbanno gede assinsa.
niwaawe nabbawisiisate uyinoonnihe biddissa
seekkite la’e nabbawisiisse gumuli.

25ki Lamala Roso
Lamalate Rosi Mixo
• Macciishshitino niwaawe amado • Rosu qaalla horoonsidhe coyifooliishsho
• Qoonqo xaadisse qaalla kalaqqanno. • Sufo qaalu aana abbitanno soorro
• Qaalu giddo noo qoonquwa babbadde xawissanno.
• Nabbabbino niwaawe amado borrotenni horoonsidhanno.
Lamalate Rosi Guulcho: Daddalo
Nabbambanni Woyite
25 Lamala Umi Barra
ki
Rosiisaancho:
Barru Rosi Amado • Rosaano niwaawe seekkite
macciishshate qixxaabbanno gede
• Niwaawe macciishshe qole coyira
assite niwaawe suutunni nabbawinsa.
• Qoonqo xaadise qaalla kalaqe nabbawa
• Mereeroho taxxi yitanni aane daannore
• Niwaawe nabbawa hedde kultannohe gede xa’minsa.
• Niwaawete amado borreessa • Macciishshate qarri noonsa rosaano
heedhuro beeqqaano ikkitukkinni
Macciishshinanni Niwaawe gattannokki gede addi kaa’lo assins
Yanna: 15 daqiiqa Wahenna Baaqeela
Nabbawate Albaanni Fooshu Hedo Mitte yannara Daalle woradi Gajaabba
olliira Bute yinanni daddalaanchi no. Bute
Rosiisaancho:
daddalannohuno wahetenna baaqeelaho.
• Maxaafinsara noota ‘Wahenna Bute wahenna baaqeelu iillanno yanna agare
Baaqeela’ yitanno niwaawe umi noo hi’re mittowa duune kaameelaho hogowe
qoola fantanno gede assinsa. Hawaasi katama hodhisanno. Qoleno dancha
• Hakko qoolira no misileno la’ona. eo afi’riro dargahono hiranno woy galchanno.
• Aanchite, qara qaalla fiche rosaanote Bute wahe hi’dhe duuna dibaxanno.
ledo hasaawi. Giwannohuno, wahe shota ikkasenni daanillu
• Niwaawete uminni, la’u misilenninna mulenni qasasera dandaanno daafiraati.
qara qaalla kaiminni niwaawennire Giwanni hee’renni mitto barra haammata
heddinore kultannohe gede xa’minsa. wahe afi’re hidhe mitto bayicho duuni.
• Kultuheri giddonni 3 coyifooliishsho Bute barrunni mitto barra hidhe duunino

saleedaho borreessi. wahe hogowara fane la”anno woyite buko
buluulo ikkitino. Wahete ba”anni masino
• Qara Qaalla: daddalaancho, Bute, ise hidhara lamu agani albaanni hidhino
duuna,hira,hogowa baaqeeliwa wodana tugi. Hakkiinnino. “Hayi

ane baitto,” yee dode mare baaqeela fane • Aantete qoonquwa xaadisse qaale
la”anno woyite mittore dikkino. Buteno hakko nabbawinsa.
barrinni kayise wahete su’ma ga’nannokkiha
• Aanteteno, ati kaa’litannansa insa umo
ikki.
qoonquwa babbadde hoodete xaadisse
Bute wahetewiinni agure baaqeelunniwa qaale nabbabbanno gede assinsa.
gudisame higi. Baaqeela afi’riro lowo
geeshsha hagiidhanno. Qoleno baaqeelu 1. da dda la nno hu → daddalannohu
fulanno gobba baala ha’re gamba assi’ranno. 2. maa shi ne te → maashinete
Baaqeelunnino dancha eo afi’ranno daafira
lophosino lowo geeshsha lexxitanni hadhu. 3. ba xxa nno hu no → baxxannohuno
Bute xaa yannara daddalunni afi’rino eonni 4. ha ‘ra nno kki ha → ha’rannokkiha
umisi kaameela hidhi. Qoleno Hawaasi katami 5. loo si dha nni → loosidhanni
giddo hoola yinoonni gide duunnanni mine
afi’rino. Nabbawate Albaanni Fooshu Hedo
Huwatote Xa’mo Yanna: 15 daqiiqa
Rosiisaancho: Nabbawate Albaanni Fooshu Hedo
• Balaxxe macciishshate albaanni heddu Rosiisaancho:
hedonna niwaawete amado xaadasenna
hoogase xa’minsa. • Maxaafinsa giddo nooha niwaawete
umo, misilenna qara qaalla la’anno gede
• Baalanta xa’muwa konni garinni
assinsa.
loosiisinsa.
Xa’muwa • Qara qaalla fiche ledonsa hasaawi.
1. Bute wahe hidhe duu’na baxannokkihu • Niwaawete uminni, la’u misilenninna
mayiraati? qara qaallanni ka’e niwaawennire
Dawaro- Daanillitannohuraati maricho heddannoro xa’minsa.
2. Butera roore horo uyisihu hiikkonne • Dawaronsa giddonni 3 sase
daddalooti? coyifooliishsho saleedoho borreessi.
Dawaro- Baaqeelu daddalooti Qara Qaalla: Jawanu buna, katama, daddalise,
woyyeessi’ra, hello buufi.
3. Daddalunni dancha guma afi’rate assa
hasiissannorichi maati? Nabbambanni Woyite
Dawaro-Dancha guma aanno daddalo Rosiisaancho:
doodhate
• Niwaawe umo rosaano nabbabbanno
4. Daddalaano amaddino daddali itannonsakki gede assi.
gede assa noonsa qoropho maati?
Dawaro- Dancha daddalo doodha, nabbabbona.
ba’annokki gede seekke amaxxanna w.k.l.
Qoonqo Xaadisanna Babbada ha’runsitannahe ati niwaawe
Yanna: 10 daqiiqa nabbawinsa.
Qoonqo Xaadisa Jawanu Bunanna Maashinete Buna
Rosiisaancho: Mitte yannara Hanxaxete katamira Bunenna
• Mitto qaale haadhe qaalu giddo noo Ladawe yinanniri lame jaalla no. Insano
qoonquwa babbadde worte mitte mitte daddalaanote. Daddalannohuno jawanu
nabbawinsa. bunanna maashinete bunaati.

Bune jawanu buna daddaltanno. Ladawe • Rosaanote giddonni mittu umi xa’mo
kayinni, maashinete buna daddaltanno. nabbawanno gede kaayyo uyi.
Lamenti daddalonsa mitte yannara qote
qoteho hanafi. Bune jawanu buna gafate • Nabbawantu xa’mora dawaro
ikkannore baala qixxeessidhe hanaffu. niwaawete giddonni baalunku hassanno
Hanaffinohuno manni nafara adhite caalu gede assite darga nabbawannohura 1-2
hundaati. rosaanora kaayyo uyinsa.
Hanxaxete katami manni Buneha jawanu • Baalanta xa’muwa konni garinni
buna maashinete buninni roore doodhe loosiisinsa.
agannoha ikki. Jawanu buna baxannohuno
rahe na’ra muranno garinni coommishshe Xa’muwa
gaffannohuranna baatooshshisino maashinete
buninni ajannohuraati. Konninni kainohunni 1. Bunenna ladawe woyite daddalunni
Bune gafidhino buni xu’e iillikki goofanno. roore horonsidhuti ayeeti?
Dikko dancha gede hadhannase barru baala 2. Hanxaxete katami manni Buneha
hello buufi yitanni gaffanni hossanno. jawanu buna baxannohu mayiraati?
Bune togo ikkitanni bununni dancha eo
afidhanna lophose lexxitanni hadhu. Qolteno, 3. Amandoonni daddali gumaamo ikka
manni nafara adhite caalu hunda gaffanni hoogiro ma qaafo adha hasiissanno
keeshshitu gedensaanni Hanxaxete katamira yitine heddinanni?
umise mine mi’nite loosidhanni heedhanno.
4. Ladawenna Bune daddali mereero
Ladawe kayinni, maashinete buna gaffollanna afi’rate badooshshe kalaqanni ha’rihu
mannu hasatto garinni coommishshe qarurichi maati yitine heddinanni?
gaffannokkihura daddalise rahe ha’rannokkiha
ikki. Ladawe hanaffu yannara amaddino Dawaro
womaashshi anganni ajanni ha’ri. Konnirano,
“Ani maikka hasiissannoe,” yite, jaalase 1. Buneeti.
ledo ma’lite wole mine amadde bunase 2. Rahe na’ra muranno garinni
coommishshe gafa hanaffu. Deerrimale coommishshe gaffannohuranna
baatooshsheno xeissu. Hakkkono baatooshshuno ajannohuraati.
heeshshose woyyeessidhu.
3. Guma aanno garinni seekke loosa
Huwatote Xa’mo hasiissanno.
Rosiisaancho:
4. Bune dadda’litannoricho mannu hasatto
• Balaxxe nabbawate albiidi hedonsanna
garinni woyyeessite loosaseeti.
xa’minsa.

• Qaalu giddo no qoonqo babbade Qoonqo Babbada
nabbawa
Rosiisaancho:
Uyinoonni qaalla giddonni mitto qaale haadhe
• Sufo horoonsi’re qaalla kalaqa umo qaale mitteenni nabbabbe hoodete qaalu
• Qaalla macciishshe borreessa giddo no qoonquwa babbadde nabbabbe
leellishinsa.

Leellishitto/a lawishshi garinni ati Nabbambanni Woyite
kaa’litannansa insa nabbawate wo’naaltona.
Rosiisaancho:
1. kainohunni → ka i no hu nni • Rosaano nabbawate qixxaabbanno gede
2. woyyeessidhu → wo yyee ssi dhu kultensa,
3. lexxitanni → le xxi ta nni • Qaale naggi assitine rosaanote ledo

mitteenni niwaawe suutunni nabbabbe.
4. heeshshosera → hee shsho se ra
5. hasiissannoe → ha sii ssa nno e mimmitinsara nabbabbanni qarrissanno
6. daddalise → da dda li se
Yanna: 10 daqiiqa ledokki ha’runsitanno gede assi.
Nabbawate Albaanni Fooshu Hedo Huwatote Xa’mo
• Tini niwaawe umi barra nabbabbinota • Maxaafinsa giddo noo doyichuwa

ikkitinohura niwaawete qaagginore daftarinsara galchitanno gede assi.
kultannohe gede xa’minsa. • Niwaawete garinni Bunenna Ladawe
daddalo badannorenna xaadisannore
nabbabbe lawishsha ikkinsa
Bune daddalo Ladawe daddalo

Xaadisannore . maashinete buna
. jawanu buna
daddalaanote rahe diha’rinose
. manni nafara hanafa
buna daddala
. dancha dikko Hanxaxe . womaashshise aja
. dancha eo dikko aja
Qaalla Qaalla
Yanna: 10 daqiiqa mitte yannara lamenti insano qolteno
Rosu Qaalla. Sufo
• Umo rosaanote ledo maxaafinsara noota • Uyinoonni qaalla giddonni ‘allaalewa’
rosu qaalla fiche hasaabbe. yaanno qaale adhite qaalenna sufo
• Uyinoonni qaalla giddonni mitto badde leellishinsa.
lawishsha adhite coyifooliishsho loosse • Aanino qaale saleedaho borreessite
leellishinsa. rosaano qaalenna sufo badde
• Aanchite, tenne qaalla horonsidhe leellishshanno gede xa’minsa.
coyifooliishshuwa loossanno gede Lawishshu garinni: ‘-wa’ sufo adhitanno
assinsa. qaalla borreessitanno gede assinsa.

Lawishsha: allaaltuwa hirtuwa agguwa Qaalla
1. gaffanni 6. baxannohuno
Borreessa
Yanna: 10 daqiiqa 2. hanaxaxete 7. ikkannore
Qaalla Taashshe Borreessa. 3. gedensaanni 8. amaddino

Rosiisaancho, woroonni noota 10 qaalla ati 4. yinoonniha 9. hanaffu
nabbabbanna rosaano taashshite borreessate
5. daddalonsa 10. konnirano
wo’naalsha asssitanno gede kulinsa.

Borro
• Lamalate rosi umi ledo xaaddanno Borreessate Qixxaawa
qaalla borreessa.
Rosiisaancho:
• Qaallate xawishsha borreessa
• Doyichote giddo no qaalla fushshite
Qaalla • Borreessitinotera mitte mittente qaalla
Yanna: 20 daqiiqa fiche lame lame ikkite hasaabbona.
Rosu Umi Ledo Xaaddanno Qaalla Borreessitanno Woyite

• Umo maxaafinsa giddo no doyichuwa Rosiisaancho, borreessidhinotera 9nte
daftarinsara galchitanno gede assite: qaallara mitte mittentera xawishsha
borreessitanno daafira umo ati lawishsha
• Daddalunna bunu daddali ledo uyinsa.
xaaddanno qaalla xinqite borreessitanno
gede assi. Lawishsha:
Qaallansa mimmitoho leellishshona Udula – xeense fushshinoonni buna udulumu

giddo manii’ranno gede assa.
Borro Buuxi’ra
eo
daddalo qixxeessi’ra Rosiisaancho:
• Rosaano mimmitinsa borro lame lame

hello buufi na’ra mura ikkite la’anno gede assi.
daddalo
Woyyeessi’ra lopho • Qaallansara uyitino xawishshi gara

ikkasinna hoogasi buuxidhona.
womaa
dikko • 3-4 gaamo geeshshi qaallansara
shsha
uyitino xawishsha baalante rosaanora

3. loosidhanni → loo si dha nni
Barru Rosi Amado
4. daddalannohu → da dda la nno hu
5. maashinete→ maa shi ne te
6. yinanniri → yi na nni ri
• Qaalla macciishshe borreessa. Rosaano Nabbabbanno Niwaawe
Yanna: 10 daqiiqa
Qoonqo Xaadisanna Babbada Nabbawate Albaani Fooshu Hedo
Yanna: 10 daqiiqa Rosiisaancho, tenne niwaawe sa’u yannara

rosaano nabbabbinota ikkitino daafira
Qoonqo Xaadisa techo niwaawete umonna misile la’e tenne
Rosiisaancho:
xa’minsa.
• Umo umi qaali giddo noo qoonqo
Nabbambanni Woyite
saleedaho borreessite mitte mittenta
qoonqo ati qubbichunni kissanna Rosiisaancho:
rosaano nabbabbanno gede assi.
• Aantete ati mitte mittenta qaalla ati nabbawinsa.
qubbichunni kissanna insa nabbabbona.
• Hoodete ikkitote xawishshi ledo rosaano
1. le xxi ta nni → lexxitanni ledokki niwaawe nabbabbanno gede
2. hee shsho se ra → heeshshosera assinsa.
3. ha sii ssa nno e → hasiissannoe • Aanchite, lame lame ikkite niwaawe

xawisaanchu garinni mimmitinsara
4. ka i no hu nni → kainohunni nabbabbona.
5. wo yyee ssi dhu → woyyeessidhu • Jeefoteno, rosaano huuriweelo
6. da dda li se → daddalise ha’runsitannohe gede assite xawishshu
ledo nabbawinsa.
Qoonqo Babbada
Huwatote Xa’mo
Rosiisaancho:
Rosiisaancho:
• Umo qoonqo ati mitte mitte nabbabbe
qolte qaale nabbabbe leellishshinsa. • Umo rosaano gaamotenni ofoltanno
gede assinsa.
• Ati nabbawittonsa / nabbawittansa
garinni umo qaale hoodete qoonqo • ‘Jawanu Bunanna Maashinete Buna’
babbadde nabbabbanno gede assi. yitanno niwaawenni adhitino rosicho
gaamotenni hasaabbanno gede assinsa.
1. baxxannohuno → ba xxa nno hu no
• Hasaawinsa kaiminni borreessaanchu
2. ha’rannokkiha → ha ’ra nno kki ha tenne niwaawe widoonni sayisara

hasi’rino sokka annu annunku • Hatte coyifooliishsho garinni woloota
borreessitanno gede assinsa. coyifooliishshuwa loosse mimmitinsara
• Borronsa mimmitinsara nabbabbe soro
heedhuro taashshidhanno gede kulinsa • 2-3 rosaano geeshshi
coyifooliishshuwansa saleedu aana
Qaalla borreessitona.
Yanna: 10 daqiiqa
• Borreessitino coyifooliishshuwansara
Xaadisaano Qaalla wolootu rosaano hedo uyitanno gede
Rosiisaancho: assi.
• Shiqqino xaadisaano qaalla giddonni Qaalla Taashshe Borreessa

mitto horoonsidhe coyifooliishsho Rosiisaancho:
loosse leellishinsa.
Rosaano onti barra 20 qaalla taashshite
• Aantete insano konne lawishsha borreessitanno rosi noonsa. Tenne qaalla
horoonsidhe coyifooliishsho loossanno giddonni 10 qaalla ati kultannansa borreessate
gede assinsa. wo’naalsha techo assitanno. Konni daafira
• Loossino coyifooliishshuwa borreessate qixxaawansa buuxxe qaalla
mimmitinsara nabbabbona. ati kultannansa borreessate wo’naalsha
assitanno gede mini looso uyinsa.
• Mimmitinsa coyifooliishshuwara hedo
uyite taashshite borreessitanno gede Borreessitanno Qaalla
kulinsa. 1. gaffanni 6. baxannohuno
Xaadisaano qaalla 2. Hanxaxete 7. ikkannore
1. konni garinnino 4. kayinni 3. gedensaanni 8. amaddino
2. qoleno 5. ikkikkinni
4. yinoonniha 9. hanaffu
3. qolteno
5. daddalonsa 10. konnirano
Borreessa
Yanna: 10 daqiiqa
Borrote Malaatta
Rosiisaancho:
• Umo lamenka malaate yaano

uurrishshunna xa’mote malaate
leellishinsa.

25ki Lamala 5ki Barra • Macciishshitino maatto gaamotenni
aante agarte mimmitinsara kultanno
Barru Rosi Amado
gede assi.
• Marrote Roso
• 2-3 rosaano geeshshi addi addi
gaamonni ka’e macciishshitino maatto
marro qolte kultanno gede assi.
Yanna: 10 daqiiqa
Qaalla
Yanna: 10 daqiiqa
Rosiisaancho:rosaano tenne lamalara
rossinoha qoonqo xaadise qaalla kalaqe Rosu Qaalla
nabbawate roso kaajjishidhanno barra Rosiisaancho:
ikkinohura maxaafinsa giddo noota qoonqo
xaadisse qaalla kalaqe nabbawate looso • Tenne lamalata rosu qaalla saleedaho
marro qolte loossanno gede assinsa. borreessinsa.
Qoonqo Babbade Nabbawa • Tenne qaalla horoonsidhe coyifooliishsho

rossinoha qoonqo babbadde nabbawate Qaalla: mitte yannara insano
roso kaajjishidhanno barra ikkinohura tenne
lamenti qolteno
qaalla (2ki barrita) ati kaa’litanna babbaddanni
Borreessa
Sufo
Yanna: 10 daqiiqa
Rosiisaancho:
Qaalla Borreessa
• Tenne lamalara rossinota ‘–wa’ sufo
Rosiisaancho: Rosaano maxaafinsara noota
afidhino qaalla saleedaho borreessinsa.
10 qaallanna ati kultannansa daftarinsara
• Bado badotenni ka’e sufo malaatisse borreessituta 10 qaalla ati nabbabbannansa
leellishshanno gede xa’minsa. taashshite borreessate wo’naalsha assitona.

Niwaawe Marro Qole Nabbawa Rosaano annu annunni mitte gufo
Rosiisaancho: borreessate qixxaabbanno gede kulinsa.
• Umo niwaawe qoonqokki naggi assite Borreessate lamalate giddo rossino qaalla
suwisse nabbawinsa. horoonsidhona.
• Hoodete rosaano bado badotenni Borronsa tenne lamalara nabbabbu niwaawe

mitte mitte coyifooliishsho biifisse gedeeta ikkituro danchaho.
nabbabbanno gede kayyo uyinsa.
Suwise Coyi’ra
Rosiisaancho:
• Balaxxe mine mitte maatto qixxeessidhe
marte aante agarte kulinsa.

26ki Lamala Roso
Lamalate Rosi Mixo
• Niwaawe macciishshite amadose • Nabbabbanno niwaawe amado
kultanno. xawissanno.
• Qoonqo xaadisse qaale kalaqqanno. • Sufonna qara qaale bade leellishshanno
• Qaale qoonqote tuqqora babbadde • Borrote malaattanni coyifooliishsho
nabbabbanno. loossanno.
• Niwaawe nabbabbanno.
Lamalate Rosi Guulcho: Daddalo
• Niwaawete mereero, taxxi yitanna,

26 Lamala Umi Barra
ki
rosaano aantanno sufo amadore hedde
kultanno gede kulinsa.
Barru Rosi Amado
• Niwaawe nabbawatta/o/ woyite
• Macciishsha macciishshate qarri noonsa rosaano
• Qoonqo xaadise nabbawa heedhuro,hasiissanno kaa’lo assinsa.
• Niwaawe nabbawa Daddalo
Daddalu manchi beetti heeshsho
Macciishshinanni Niwaawe woyyeessi’rate assanno millimmo giddo
mittoho. Sidaamu maamaahanni “Milli
Yanna: 15 daqiiqa
yinohu miqicho quruuxanno,” yaannonte
Nabbawate Albaanni Fooshu Hedo gede daddalaanchu itannore hooge
Rosiisaancho: qatume digalanno. Heeshsho woyyeessi’ra
dandiinannihu sammi yine anga xaaxi’ne
• Niwaawe nabbawakkira albaanni, rosu
ofolline ikkikkinni mitore qoraasi’nanniha
umonna misile calla leellishshe rosaano
ikkirooti. Daddalo lowohunni ka’ne
aanannore hedde kultanno gede
hananfanniha calla ikkikkinni shiimunnino
xa’minsa.
hanafa dandiinanni.
• Niwaawete giddonni fultino qaalla fiche
Daalle woradira Gaane ollii giddo mittu
lainohunni hasaabbe.
Qarre yinanni manchi no. Qarre anjesinni
1. daddalu 5. lowohunni. kayise daddalo baxanno. Baxolla ikkinnina
2. daddalaancho 6. dadda’leemmo anga daddalo hanafannori dinosi. Mitto barra
wosiilisiwa mare “Quuphe dadda’leemmona
3. Ewichu dikko 7. Baleelaho
onte birra uue,” yee xa’miri. Wosiilisino,
4. shiimunni “Maahoyye” yee fushshe uyisi. Qarreno afi’ra
Nabbambanni Woyite sinni hagiidhinohu dodanni Ewichu dikko ha’re
quuphe hidhi. Hakkono noosi birrinni gudise
Rosiisaancho:
hidhe dargaho galchanni lowo woxe afi’ri.
• Rosaano niwaawe seekkite Qarre hatto ikkanni isinni galchi’rannoha ikke
macciishshite albaanni uyitu hedo gara Yirgaalamete katamira sagalete mine masse
ikkanna hooga buuxxanno gede kulinsa. beeha hanafi.

Qarre quuphe daddala agure lukkuwu widira 4. Rosaano dawarote yite uyitannohere
higi. Lukkuwano Baleelu dikkonni hidhe xa’mote garinni la’anni haa’rinsa.
Irgaalamete masse hiranno. Baleelu dikko
ha’rannohuno lekkatenni callaati. Lekkatenni
ha’rannohuno afi’reemmota kaameelaho Yanna: 10 daqiiqa
baatummoro ajjannoe yitanno hedo Rosiisaancho:
galteennasiiti.
• Rosaanote mitto lawishsha haadhe
Aanteteno, Qarre Baleelu dikkonni booto qoonqo xaadisse nabbabbe leellishinsa,
hidhe daddala hanafi. Bootunnino dancha
eo afi’ranni daddalisi jawaante ledanni • Aanteteno, rosaano lawishsha la’anni
ha’ri. Shiima yanna gedensaanni, umisi loossanno gede assi.
kaameela hidhe umisi oofannoha ikki. Qoleno 1. ba bba xxi no re → babbaxxinore
daddalanno daddali baalu dancha guma
aannosi daafira, lophosi lexxitanni hadhu. 2. wo yyee ssi ‘ra te → woyyeessi’rate
Jirotenninno xinxiqinoha ikkino. Konnira,
3. Shii mmaa ddu → shiimmaaddu
daddalo jawaante daddalliro heeshsho
woyyeessi’ranna buximate giddonni fula 4. dan dii nee mmo → dandiineemo
dandiinanni. Mannu baatto loosi’renna
5. a gu ri kki nni → agurikkinni
saada ce”e heeshsho woyyeessi’re
buximate giddonni fulannonte gede, daddalo 6. ii lli ti no → iillitino
daddalannohuno heeshshosi woyyeessi’ra
dandaanno yaate.
Yanna: 15 daqiiqa
Huwatote Xa’mo
Rosiisaancho:
Rosiisaancho:
• Rosaano niwaawe macciishshate
albaanni uyitu hedo gara ikkanna hooga • Rosaano niwaawe nabbawansara
xa’minsa. albaanni, rosu umo, qara qaallanna
misile la’e amadose kultanno gede
• Rosaano maxaafinsara noo xa’mo xa’minsa.
daftarinsara galchite loossanno gede
kulinsa. Qara qaallano:
Xa’mo 1. qosxa 2. kaaroote 3. laamba 4. timaatime

1. Daddalu manchi beettira aanno horo • Rosaano hedde uyitanno hedo saleedu
maati ? aana borreessi.
2. Qarre balaxe mayi daddalo haanfino? • Qlteno niwaawete giddonni fultino
Jeefote daddalanni sayisihu maati? qaalla fiche la”annohunni balaxxine
hasaabbe.
3. “ Milli yaannohu miqicho quruuxanno”
yaa mayyaate? Nabbambanni Woyite
4. Qarqari’nera mannu maa daddalanno? Rosiisaancho:
Mayira?
• Niwaawe umo assite ati wodaninni
Dawaro nabbabbe leellishinsa.
1. Heeshsho woyyeessate qara doogooti. • Aantetteno, uminsa fajjonni nabbawate
2. Quuphe daddalino. Jeefote kayinni hasatto heedhannonsarira kaayyo
kaameelunni daddalannoha ikkino. uyinsa.
3. Rosaano uyitanno dawaro amadote ledo • Qolteno rosaano lame lame ikkite
xaadissanni haa’rinsa. nabbabbanno gede assi.

• Jeefoteno, ati huuro naggi assite Huwatote Xa’mo
nabbabbanna rosaano huuronsa ajishshe
Rosiisaancho:
nabbabbanni ha’runsitona.
• Rosaano umo hedde uyitu hedonna
Daddalo niwaawete amado xaaddinoro xa’minsa.
Mannu mittu qarqarira mitteenni hee’ranno • Rosaano maxaafinsa giddo noo
woyite heeshshonsa massagate xa’muwa daftarinsara galchite dawaro
babbaxxinore assanno. Heeshsho uyitanno gede kulinsa.
woyyeessi’rate assinanniri giddo
Xa’muwateno dawaro ikkitanno yine
shiimmaaddu daddali mittoho. Shiimmaaddu
hendannire aane noo garinni taashshinsa.
daddalinnino miinju eo lossi’nanni ha’ra
dandiinanni. Shiimmaaddu eo afi‘risiisanno Xa’mo
daddalooti yinannihuno, shaana, qosxa,
1. Mannu mittu qarqarira heeshshonsa
kaaroote, timaatime, quuphe, laambanna
woyyeessate maa assanno ?
w.k.l. ikkanno.
2. Shiimmaadda eo afi’nanni daddali
Aleenni kulliri giddonni laambu daddalire la”a hiikkuriiti?
dandiineemmo. Olliinkera Tuula yinanni beetti
3. Tuuli laamba calla daddalanni lemoo diro
anjenni kayise laamba daddalanno. Laamba
keeshshihu mayiraati?
daddalanno gede assinosihuno qarqarinsara
daddaltannori iillitino deerra la”ate. 4. Mittu daddali garire tirfannokkiha ikkiro
maa assa hasiissannonke?
Tuuli shiimu hee’renni hanafino laamba
agurikkinni lemoo diro ikkisi. Tuuli shiima Dawaro
yanna gedensaanni laambunni core suuqino 1. Addi addi daddalonna gati kaashsho
birrinni katamaho hoola yinanni mine mi’ni. loosi’ranno
Tuuli xaa yannara umisi minira sagalete mine
fane daddalanni no. 2. Shaanu, quuphu, laambunna w.k.l
3. Laambu daddalinni kae lowo deerra
Konnira shiimmaaddu, daddali manchi
iillinohuraati.
beetti shiimunni kae lowo deerra iillisha
dandaannoho. Qoleno heeshshosi massaga 4. Rosaano uyitanno dawaro xa’mote ledo
dandaanno gede assannosi. xaadissanni haa’rinsa.

Yanna: 10 daqiiqa
Barru Rosi Amado
• Qaale qoonqote widira babbade
nabbawa Rosiisaancho:
• Niwaawe nabbawa • Uyinoonni qaalla giddonni mitto qaale

saleedaho borreessite, qoonqote widira
• Qaallate fiche hasa babbadde leellishinsa.
• Qaallate giddonni sufo bada • Aanteteno, rosaano lawishsha
• Qaalla borreessa. la’anni gattino qaalla qoonqote widira
babbaddanni nabbabbona.

1. gedensaanni → ge den saa nni Rosaanote maxaafi giddo noo shae
2. heeshshosira → hee shsho si ra dawaro
3. yinannihuno → yi na nni hu no Daddalu kora Daddalu Guma
4. daddaltannori → da ddal ta nno ri Qarqaraho wolootu Katamaho mine

5. qarqarinsara → qar qa rin sa ra iillitino deerra iillate. hidha.
a, Eote bue hasi’ra a, womaashsha
6. assinosihuno → a ssi no si hu no afi’ra
b, woyyaabbino
Rosaano Nabbabbanno Niwaawe heeshsho hee’rate b, woyyaabbino
halcha heeshsho hee’ra
Yanna: 10 daqiiqa
hanafa
Rosiisaancho: Rosu Qaalla
• Rosaano niwaawe nabbawansara Yanna: 10 daqiiqa
albaanni, rosu umonna misile calla
Rosiisaancho:
la’e amadose hedde kultanno gede
xa’minsa. • Rosaanote ledo maxaafinsa giddo noo
qaalla fichere hasaabbe
qaallarano fichensa lame lame ikkite • Aanteteno, tenne qaalla fiche
hasaabbe uyitanno gede assi. coyifooliishsho loossanni leellishshanno
gede kulinsa.
daddali laamba quuphe
kaaroote tuula shaana 1. Qoleno 4. hoola yinoonniha
Nabbambanni Woyite 2. Hakkono 5. lowo deerra
• Umo assite niwaawe taashshite 3. mittu

nabbabbanna, rosaano ha’runsinsa. Sufo.
• Aanteteno, rosaano bado badotenni Rosiisaancho:
nabbabbanno assi.
• Uyinoonni qaalla giddonni ‘ agura’ yaano
• Seennu rosaanono labballu ledo bado qaale saleedaho borreessite rosaanote
bado ka’anni nabbabbanno gede kaayyo ledo nabbabbe.
uyinsa.
• Aanchiteno, hakko qaalira /- nni/ sufo
• Kifilete babbaxxitino mitiimma noonsa ledde nabbabbanno gede xa’minsa.
rosaano heedhuro hasiissanno kaa’lo
• Leddeno sufo qaalu aana abbitannota
assinsa.
fichete soorro buuxxanno gede assinsa.
Huwatote Xa’mo
Jeefoteno, rosaano lawishshu garinni, /- nni/
Rosiisaancho: sufo adhitanno qaalla ledde uyitanno gede
• Rosaano niwaawete albaanni uyitu hedo xa’minsa
gara ikkanna hooga xa’minsa. Lawishsha
• Rosaano maxaafinsara noo shaera a. agura nni agura nni
shiqqino xa’mora hasiissanno dawaro
b. daddala nni daddala nni
daaftarinsara borreessitanno gede
kulinsa. c. massaga nni massaga nni

Borreessa Mini Looso
Yanna: 10 daqiiqa Rosiisaancho, rosaano maxaafinsa giddo
Qaalla Taashshe Borreessa noo qaalla minensa wolu nabbawannansa
macciishshite borreessite dagganno gede
Rosiisaancho, woroonni noo qaalla ati kulinsa.
nabbabbanna rosaano macciishshitanni
borreessitona.
1. yinannihuno 6. shiimmaaddu
1. olliinkera 6. iillitino
2.daddaltannori 7. dandiineemmo
2. Suuqino 7, loosi’nanni
3.qarqarinsara 8. Agurikkinni
3. sagalete 8, mitteenni
4.heeshshosira 9. Babbaxxinore
4. miinju eo 9, assinosihuno
5.gedensaanni 10. Woyyeessi’rate
5. timaatime 10, hoola yinoonni.

• Qaallate fiche aa Borreessate Qixxaawa
• Qaalla borreessa • Rosiisaancho, rosaano daddalu
yannara assa hasiissannori maatironna,
• Rosiishsha loosa qoropho assa hoongiro, kalaqamannore
jaallansara keeru sokkanni xawissanno
gede kulinsa.
Qaalla
Borreessate
Yanna: 20 daqiiqa
Rosiisaancho, rosaano keeru sokkansa
Rosiisaancho: giddo:
• Rosaano maxaafinsara noo shae a. borreessitannori horo
daftarinsara galchite, niwaawete
b. qoropho assa hoongiro mayi
amado lainohunni hasiissanno qaalla kalaqamannoro
wonshitanno gede kulinsa.
c. sokka borreessitu manni assa hasiissanno
• Rosaanote maxaafira noo shaera noo qoropho xawissanno gede kulinsa.
xa’mo aane noo garinni taashshinsa.
Borro Buuxi’ra
Niwaawete umire Rosiisaancho:
Niwaawete
xawiissanno qaalla woy
Umo • Rosaano borreessitino sokkara hedo
handaarra
garunni xawisansa buuxidhanno gede
Laamba daddala kulinsa.
Shiimmaaddu daddali • Aanteteno, lame lame ikkite borronsa
Miinju eo la”annohunni hedo soorridhanno gede
Daddalo kulinsa.
Heeshsho woyyeessa
Shiimunni lowo deerra • Jeefoteno, borronsa kifilete miillansara
iilla, w.k.l. nabbabbanno gede assinsa.

4. babbaxxinore → ba bba xxi no re
Barru Rosi Amado 5. Woyyeessi’rate → wo yyee ssi ‘ra te
6. iillitino → ii lli ti no
• Qoonqo babbade nabbawa
• Niwaawe nabbawa
• Qaallate fiche aa Yanna: 10 daqiiqa
• Borrote malaatta horoonsi’ra Nabbawate Albaanni Fooshu Hedo
Rosiisaancho:
• Rosaano niwaawe nabbawansara
Yanna: 10 daqiiqa albaanni, rosu umonna misile la’e
Qoonqo Xaadise Nabbawa amadose qaagge kultanno gede kulinsa.
Rosiisaancho: • Rosaano uyitanno hedo saleedu aana

borreessi.
• Rosaanote laawishsha ikkannore
qoonqo xaadise nabbawate looso loosse Nabbambanni Woyite
leellishinsa. Rosiisaancho:
• Aanteteno, rosaano lawishshu garinni, • Niwaawe ati seekkite nabbabbanna
lame lame ikkite loossanno gede rosaano macciishshitanni, umo uyitu
kulinsa. hedo gara ikkanna hooga baddanno
1. yi na nni hu no → yinannihuno gede kulinsa.
2. da ddal ta nno ri → daddaltannori • Aanteteno, rosaano bado badotenni

3. qar qa rin sa ra → qarqarinsara
Hawatote Xa’mo
4. hee shsho si ra → heeshshosira
Rosiisaancho:
• Rosaano niwaawete albaanni uyitu hedo
6. a ssi no si hu no → assinosihuno gara ikkanna hooga xa’minsa.
Qoonqo Babbade Nabbawa • Aanteteno, maxaafinsara noo gedee
Rosiisaancho: shae daftarinsara loossanno gede
kulinsa.
• Umo assite uyinoonni qaalla giddo mitto
saleedu aana borreessite, qoonqote • Qolteno rosaano sa’u lamalanna tenne
widira babbadde leellishinsa. lamala niwaawe lainohunni shiqqino
xa’mora, hajajote garinni dawaro
• Aanteteno, rosaano lawishshu garinni uyitona.
1. Lamenta borrora qaru coyi
1. shiimmaaddu → shii mmaa ddu
2. Lamenta borro xaadisannore
2. dandiineemmo → dan dii nee mmo
3. Lamenta borro badannore
3. agurrikkinni → a gu rri kki nni

Tenne lamala umire
Sa’u lamala umire xaaddannori
- Daddalo - Daddalo hanafa
Jawanu buna gafe hira
- dancha eo afi’ra dancha eo afi’ra
dancha eo afi’ra
- shiimunni lowowa iilla -laamba daddala
heeshsho woyyeessa
- heeshsho woyyeessa -shiimunni lowowa iilla
shiimunni lowowa iilla
heeshsho woyyeessa
Rosu Qaalla • Aanteteno, rosaano lawishsha

la’anni, taxxeessu malaatinni sase
Yanna: 10 daqiiqa coyifooliishsho loossanno gede kulinsa.
Rosiisaancho: Lawishsha:
Uyinoonni qaalla giddonni mitto haadhe a. Shiimmaaddu eo abbanno daddalo
coyifooliishsho loosse leellishinsa. yinanniri: Shaana, qosixa, kaarootenna
Hoodeteno rosaano lame lame ikkite timaatimete
loossanno gede kulinsa. b. Ama’ya dikkotenni quuphe, shaana,
Aanchite,no rosaano bado badote ka’anni muuzenna maxine hidhite daggu
saleedu aana borreessitanno gede assitanni c. Tuuli shaana, qosixa, timaatimenna laamba
jawaachishinsa. daddalanno.
Seennu rosaanono labballu ledo taalo
heewisantanni loossanno gede assi. Qallaa Taashshe Borreessa
Uyinoonni qaallano konni woroonni noote: Rosiisaancho, rosaano woroonni noo

qaalla ati nabbabbanna macciishshitanni
a. konnira c. kayinni borreessitona.
b. hakkono d. woyite 1. mitteenni 6. babbaxxinore
Borrote Malaatta 2. shiimmaaddu 7. woyyeessi’rate
Yanna: 10 daqiiqa 3. heeshshonsara 8. daddaltannori
Rosiisaancho: 4. timaatime 9. dandiineemmo
• Rosaanote taxxeessu malaati horo 5. assinosihuno 10. hoola yinoonni

coyifooliishsho horoonsidhe leellishinsa.

26ki Lamala 5ki Barra • Baalanti rosaano bado badote
Barru Rosi Amado nabbabbanni, dandoonsa bowirsidhanno
gede assi.
• Marrote Roso
Suwise Coyi’ra
Qoonqo Xaadisanna Babbada Rosiisaancho:
Yanna: 10 daqiiqa • Rosaano tenne lamlara rosse sa’u
Rosita qara qara hedo qaalunni kultanno
gede assi.
Rosiisaancho:
• Qolteno rosaano qarqarinsara
• Rosaano tenne lamalara rossinota huwattinore kifilete miillansara
qoonqo xaadise nabbawa qaagganno odeessitanno gede assi.
gede assinsa.
Qaalla
Yanna: 10 daqiiqa
qoonqo xaadissanni nabbabbanno gede
kulinsa. Rosiisaancho:
• Qaallano tenne lamalara rossuta kaima • Tenne lamalata rosu qaalla saleedaho
assidhe halashshite loossanno gede borreessi.
jawaachishinsa. • Qaallate giddonni mitto qaale haadhe
Qoonqo Babbade Nabbawa coyifooliishsho loosse leellishinsa.
Rosiisaancho: • Aanteteno, rosaano lame lame ikkite
• Umo assite tenne lamala qaalla
saleedaho borreessi. • Jeefoteno, mitte mitte rosaano saleedu
aana loossanni wolootaho lawishsha
• Borreessootto/tta qaalla giddonni mitto
ikkitanno gede assi.
qaale haadhe qoonqote widira qolte
babbaddanni leellishinsa. a. Quuphe c. kaaroote e. miinja
• Aanteteno, rosaano lame lame ikkite b. Laamba d. shaana
loossanna haa’rinsa. Qaalla Macciishshanni Borreessa
Sufo Yanna: 10 daqiiqa
• Rosaano tenne lamala roso leellishate Rosaano woroonni noo qaalla ati
/ – nni / sufo qaallate aana leddanni nabbabbannansa macciishshitanni
dagganno gede assi. borreessitona.
• Aanteteno, rosaano, /– nni / sufo 1. loosi’nanni 6. olliinkera
afidhino qaalla borreessite nabbabbanno 2. babbaxxinore 7. iillitino
gede kulinsa.
3. agurrikkinni 8. yinonnihuno
4. gedensaanni 9. suuqi’no
Yanna: 10 daqiiqa
5. miinju eo 10. yinannihuno
Marro Qolle Nabbawa
Borro
Rosiisaancho:
Rosiisaancho:rosaano tenne lamala
• Rosaano tenne lamala rossino niwaawe roso lainohunni, lame harancho gufo
marro qolte nabbabbanno gede assi. borreessitanno gede kulinsa.

27ki Lamala Roso
Lamalate Rosi Mixo
• Macciishshitino niwaawe amado • Rosu qaalla horoonsidhe coyi
coyidhanno. fooliishshuwa loossanno.
• Qoonqo xaadisse qaalla kalaqqanno. • Sufo horoonsidhe qaalla kalaqqanno.
• Qaalu giddo noo qoonquwa babbadde • Coyifooliishsho giddo borrote malaatta
nabbabbanno. horoonsidhanno.
xawissanno. coyifooliishsho loossanno
Lamalate Rosi Guulcho: IIamishshu Dhagge
Nabbambanni Woyite
27 Lamala Umi Barra
ki
Rosiisaancho:
• Niwaawe macciishshe coyi’ra macciishshite qixxaabbanno gede assite
niwawe suutunni nabbawinsa.
• Niwaawe nabbawa • Mereeroho taxxi yitanni aane
daannore heddanno gede xa’minsa.
• Macciishshate qarri noonsa rosaano
woy addi qarri noonsa rosaano heedhuro
Macciishshinanni Niwaawe beeqqaano ikkitukkinni gattannokki gede
Yanna: 15 daqiiqa kaa’linsa.
Nabbawate Albaanni Fooshu Hedo Belayine Diinsamo
Rosiisaancho: Balayine Diinsamohu 1957 M.D Shabbadiini

woradira ilamino. Balayinera shoole rodoonna
• Maxaafinsa giddo noota ‘ Belayine sasu rodii noosi. Isino Sidaamu giddo
Diinsamo’ yitanno niwaawe umo la’anno Maaraatoonete Ispoorte ejjeettooti.
gede kulinsa.
Rosu minira einohuno xaa gede rosu mini
• Belayine Diinsamo misileno leellishinsa. hala’linokki yannaraati. Konni daafirano
soodo ikko hawarro dodanni ha’ranno.
Qara qaalla ficheno rosaanote ledo
Soodo dodannohuno barranosikki gedenna
hasaabbe.
hawarro kayinni hashshannosikki gedeeti.
• Niwaawete uminni, la’u misilenninna Balayine hattoonni ikkeeti doda hanafinohu.
qara qaalla kaiminni niwaawe marichire Dodannohuno mulla lekkanninna badooshshu
coyidhanno yite heddannoro xa’minsa. uddano noosikkihaati.
Kultuheri giddonni 3 coyifooliishsho Umi yannara heewo hanafinohu Midire

saleedaho borreessi. Genneti rosi mineeti. Heewote danino
800nna 1,500 meetire ikkanna dodinohu

1972, M.D. Lamente heewora deerra 4. Shaambellicha Abbebe Biqiliha qaagate
layinkiha fuli. Lowonta keeshshikkinni 1974 diru baala maaratoone assinannihu
M.D Itophiyu Loosidhe Galtino Maamari mayiraati?
Ispoorte heewo beeqqi. Sidaamu Gashshooti Dawaro
Qooxeessa riqiwe 10,000 meetire beeqqi.
1. Soodo rosu minira barrannosikki
Gari qixxaawo noosikkiha lame hige dode, gedenna hawarro hashshannosikki
5kina 6kiha fule Ispoortete ogeeyye illera gedeeti.
ei. Konninni kainohunni, Poolisete Ispoorte
kilawe, Balayine yannate geeshshira 2. Shaambellichu Abbebe Biqilihu
1976 M.D adhitusi. Balayine, 1976 M.D qaagishshira qixxeessinoonnite.
Shaambellicha Abbebe Biqilihu qaagiishshira 3. Hidhanno woxenna irko assannosiha
assinoonni Maaraatoone heewo beeqqi; hoogeeti.
heewoteno 3kiha fuleenna illacha tungisi.
4. Haaro ilama iso qaagganno gedena
Balayine owaataancho afi’rasinnina rosichosi adhitanno gede assateeti.
hussimmasi lowonta kaa’litusi.
Balayine 1987 M.D Holaandete kayise addi Yanna: 10 daqiiqa
addi Alamete gobbuwara beeqqaancho
ikki. Assanno heeworano addi addi Qoonqo Xaadisa
afansha adhanni egennami. Hakkiinni sae Rosiisaancho:
Rooterdaamete Maaraatonera umiha fuli.
1. Mitto qaale haadhe qaalu giddo noo
Umiha fulasinnino sae Alamete ayirrinyu bikka
qoonquwa babbadde worte mitte mitte
hiiqqe umisiha assi’rino. Goofimarchoho,
nabbawinsa.
Balayine umisira afi’rino ba’raarshi aleenni
gobbanke, baca Maaraatoonete ejjeetto 2. Qoonquwa xaadisse qaale nabbawinsa.
afidhino yinanni gede assino. 3. Aanchite, ati kaa’litannansa konni garinni
Huwatote Xa’mo calluwinsa wo’naaltanno gede assinsa.
Rosiisaancho: 1. a ma lii lla ho → amaliillaho
Maacciishshate albaanni niwaawennire 2. sha rra ma nno → sharramanno

heddurinna niwaawete amado xaadasenna 3. ee ssee nna si → eesseennasi
hoogase xa’mite dawaronsa haa’ri.
4. ba reen de si nni → bareendesinni
Umita huwatote xa’mo xa’mite dawaro
5. he tti sa ma nni → hettisamanni
anga kayissinori giddonni lamu geeshshi
kultannohe gede assi. 6. ga bba ra nno kki → gabbarannokki
Woloota xa’muwano konni garinni loosiisinsa. Rosaano Nabbabbanno Niwaawe
Yanna: 15 daqiiqa
Xa’muwa
1. Balayine Diinsamohu alba rosu minira
ha’rannonna higanno woyite mayira Rosiisaancho:
dodanni ha’ranno ? • Maxaafinsa giddo nooha niwaawete
2. Balayine 1976 M.D beeqqaancho ikki umonna misile la’anno gede kulinsa.
maratoone marichira qixxeessinoonite? • Qara qaalla fiche ledokki hasaabbona.
3. Balayine rosu mine dodanno woyite • Niwaawete uminni la’u misilenninna
mulla lekkaaninna badooshshu uddano qara qaallanni ka’e niwaawe marichire
nookkiha doodihu mayi qarrinniiti? xawissanno yite heddannoro xa’minsa.

• Kultuhe hedonsa giddonni 2- 3 Goofimarchohono, lowo diro malkanya
coyifooliishsho geeshsha saleedu aana qarrissanni keeshshitu. Tenne sharro giddo
borreessi. hee’reenna, Takilu shinara malloonni ganonni
lubbame bai.
Takilu Yota
Solomooni Shaamannihu (1988 M.D). Takilu
Annisinna amasi fushshidhino su’mi
Yota, yee borreessinohu) giddonni rosoho
Dengeereeti. Takilu yaanno su’ma adhinohu
ikkanno garinni woyyeessine haa’noonni.
kayinni, fidale kiirara marinowaati.
Huwatote Xa’mo
Takilu albiwaro Sidaamu Zoone Shabbadiini
Woradi giddo Handisa yinanni darga 1914 Rosiisaancho:
M.D ilamino. Annisi Yoti Ribbisohu Xaaleenu
• Niwaawe nabbawate albaanni heddu
ei yannara egennamino bareedaati. Isino,
hedonna niwaawete amado xaadasenna
Xaaleenu yannara Sidaama qasate daggino
hoogase xa’minsa.
allagga shee qawwe adhe loggo’minoho.
Takilu anni Yotiranna amasi Daakiyye • Huwatote xa’mo giddonni umita
Noichitera lamala ooso noonsa. Oosonsa nabbawanno rosaanchira / rosaanchora
giddo sasu labballoho. Shoolu seenneho. kaayyo uyi.
Kuri giddo Takilu layinkiho. Takilu anjesinni • Nabbawantu xa’mora dawaro
amaliillaho. Allaalenniwa oosote ledo ganye niwaawete giddonni hasse kultannohe
sharro sharramanno. Uwiro karisihu ledo gede assi.
marro qole karikki diaguranno. Jaalasi
nafa wolu kariro, “Wodeemmo,” yee • Baalanta huwatote xa’muwa konni
yekkeeramanno. garinni loosiisinsa.
Takilu Lakkote qeesete rosi minira annu Xa’muwa
eesseennasi rosanni keeshshino. Ikkollana,
rosu mine rosaanonna rosiisaanchu 1. Takilu amasi fushshidhino su’ma agurre
arrassitanni xontannosi. Isino bareendesinni xa woshshamanno su’ma uyinisihu
kainohunni hettisamanni qarriseenna rosu mamaati ?
mininni shorrine hunnannisi. Ayiddira hige ei.
2. Takilu Handisa iqqinoonnisi uullanni
Xaano albi gedee qarri iillannasi giwamanna
buna goggoshe adhe wolewa masse
rosu mininni fushshine hunnisi.
kaasi’rihu mayiraati?
Tenne ikkito caaccaawino annisino seenne
haa’rannosi. Handisa malkanyaho gabbarranni 3. Takilu Sidaamu malkanyaho
uullano iqqisi. Iqqosillana hundanni malkanyu gabbartannokki gede mayira assinoha
gabbarsiisannota dibaxanno. Wole manna lawannohe ?
nafa gabbarannoki gede kakkayisanni 4. Takilunna miillasi dubboho e’e
hee’ranno. Takilu anilla malkanyaho sharrantanno woyite malkaanya maa
digabbareemmo yee kai. Konninni kainohunni assitanno?
Handisa iqqisira noo buna goggoshe masse
Gaalukko kaasi’ranno. Barrunni mitto barra, Dawaro
malkanyu Sidaama assannota miillasi ledo
1. Fidale kiirara marinowaati.
sharramara kai. Mixosi wonshi’rara sette
miillasi ledo dubbo sharrote e’u. Dubboho 2. Malkanyaho gabbara giweeti.
heedhe malkanya Mangiste olanto lakko
sokkansara xa’midhu. Daggino olantono 3ki nna 4ki xa’mora rosaano addi addi
Takilu”uu sharro badhera diqoltino. wortannota hedonsa haa’rinsa.

27ki Lamala 2ki Barra • Aaantete rosaano lame lame ikkite
Barru Rosi Amado
• Qaalu giddo noo qoonqo babbade nabbabbanno gede assinsa.
nabbawa
• Jeefoteno, ati niwawe suwisse
• Rosu qaalla huwata nabbabbanna rosaano huuriweelo
• Sufo horoonsi’ra qaalla kalaqa ledokki ha’runsitanno gede assinsa..
• Qaalla macciishshe borreessa Huwatote Xa’mo
Rosiisaancho, maxaafinsa giddo Nabbabbino
Qoonqo Xaadisanna Babbada niwaawe garinni misilaanchunnire xawissanno
Yanna: 10 daqiiqa daafira ati lawishsha uyite kaa’linsa
Qoonqo Babbada Takilu Yotihu Jawaante
Rosiisaancho: uyinoonni qaalla giddonni 1. Sidaama qarrisino allaga shee qawwe

mitto qaale haadhe rosaano umo qaale loggo’ma
mitteenni nabbabbe hoodete qoonqo addi 2. Sidaama qarrisino malkanya dubboho
addinni nabbabanno gede assinsa. hee’re rabbisa
1. malkanyaho → mal ka nya ho 3. Sharrote karisiha karikki agura hooga
2. gabbarsiissannota→ ga bbar ssii sa nnota 4. Malkanyaho mannu taaloho yee gabbara
3. giwamanna → gi wa ma nna giwa
4. qarriseenna → qa rri see nna 5. Malkanyu Sidaama assannore giwe

sharrote dubbo ea
5. kakkayisanni → ka kka yi sa nni
6. Xontannosire rosu mine hettisame
6. diaguranno di a gu ra nno qarrisa
Rosaano Nabbabbanno Niwaawe Qaalla

Nabbawate Albaanni Fooshu Hedo Rosu Qaalla
• Tini niwaawe umi barra nabbabbinota • Umo rosaanote ledo maxaafinsara noota
ikkitinohura niwaawete umonna rosu qaalla fiche hasaabbe.
• Ayirritannonsa qaallanna handaarra ati leellishinsa.
• Lawishshu garinni rosaano tenne qaalla
Nabbambanni Woyite horoonsidhe coyifooliishsho loossona.
Rosiisaancho: • Loossino coyi fooliishshuwa
mimmitinsara nabbabbona.
Rosaano nabbawate qixxaabbabbanno gede
kultensa: Qaalla
• Qoonqo naggi assitine rosaanote ledo 1. oosonsa 3. tenne ikkito 5. isino
mitteenni nabbabbe.
2. xaano 4. goofimarchoho

Sufo Qaalla
Rosiisaancho: 1. sharramanno 6. egennamino
• Uyinoonni qaalla giddonni mitto qaale 2. allaalenniwa 7. iqqisi’ra

nabbabbanno gede assi. 3. bareedaati 8. diaguranno
• Aantete borreessitto qaali giddonni 4. caaccaawino 9. hunnannasi

qaalenna sufo baddanno gede xa’minsa. 5. malkanyaho 10. digaabbanno
• Qaalenna sufo bada dandaansa buuxxe Mini Looso
hakko lawishshi garinni ‘ – ooti ‘
yitanno sufo adhitannota wole qaalla Rosiisaancho :
Lawishsha taashshite borreessate wo’naalsha minensa
wolu manni nabbawannansa borreessitanni
Dengeereooti rosiisidhanno gede mini looso uyinsa.
Kumaalo”ooti • Loosansa aanino barra buuxi.
Borreessa Qaalla
Yanna: 10 daqiiqa 1.eesseennasi 4. sharramanno
2.bareendesi 5. amaliillaho
3.hettisamanni 6. giwamanna
Rosiisaancho, woroonni noota 10 qaalla 7. qarriseenna 8. kakkayisanni
9. malkanyaho 10. gabbarsiisanno

Afoottore / Afattora /Afattara
Rosoottore/are
Barru Rosi Amado Afoottare hasi’ratto/are
• Lamalate Rosi umire borreessa ilama ejjeetto maaratoone
• Gufo borreessa reya malkaanya kilawe
rosa gabbara ilamishsha
Qaalla
dhagge
Yanna: 20 daqiiqa
Rosu Umi Ledo Xaaddanno Qaallanna Borro

Handaarra Yanna: 20 daqiiqa
Rosiisaancho: Borreessate Qixxaawa

Rosiisaancho:
Umo maxaafu giddo noo shae daftarinsara
galchidhanno gede assi • Rosaano shaensa marro qolte la’anno
gede assinsa.
Lamalate rosi ledo xaado afidhino qaalla
shaete giddo borreessate qixxaabbanno gede • Shaensa giddo ‘afate hasidhinannire’
kultensa ati lawishsha uyite kaa’linsa. yaannohu hunda borreessitinore
huwatte la’anno gede kulinsa.

• Afate hasidhannore la’nohunni gufo daafira ati lawishsha uyite kaa’linsa
borreessate qixxaabbanno gede kulinsa. Takilu Yotihu Jawaante
Borreessate Gafa Sidaama qarrisino allaga shee qawwe
loggo’ma
Rosiisaancho:
• Borreessate qixxaawansa buuxxe Borro Buuxi’ra
ilamshu dhagge la’’annohunni afate Rosiisaancho:
hasidhannore mitte gufo borreessitanno Rosaano borreessite gudduhu gedensaanni
gede kulinsa. gaamotenni ofoltanno gede assite borronsa
• Borreessitanno woyite shaete giddo mimmitinsara nabbabbaano gede assi.
‘afate hasidhinannire’, yaannohu giddo • Mimmitinsawiinni adhitu rosichi kaiminni
borreessitino qaalla horoonsidhona. gufonsa woyyeessidhanno gede kulinsa.
Huwatote Xa’mo • 2-3 gaamo geeshshi mitte mitte gufo
doorte kifilete nabbabbanno gede assite
Rosiisaancho, maxaafinsa giddo Nabbabbino rosaano macciishshite hedo uyitanno
niwaawe garinni misilaanchunnire xawissanno gede kaayyo uyinsa.

• Qoonqo xaadisenna babbade nabbawa • Umi qaale saleedaho borreessite qaale
• Xaadisaano qaalla horoonsi’ra mitteenni nabbabbanno gede assi.
• Borrote malaatta horoonsi’ra • Hoodete qaalu giddo noota mitte
• Qaalla macciishshe borreessa mittenta qoonqo ati malaatissanna
nabbabbona
Qoonqo Xaadisanna Babbada • Jeefoteno, lame lame ikkite mittu/e
Yanna: 10 daqiiqa malaatisanna/malaatissanna mittu/e
nabbawanna/nabbabbanna baalanta
Qoonqo Xaadise Nabbawa qaalla konni garinni loossona.
Rosiisaancho, rosaano qoonqo xaadise
1. eesseennasi → ee ssee nna si
nabbawate rosira qixxaabbanno gede assite;
Umo ati mitte mittenta qoonqo malaatissanni 2. bareendesi → ba reen de si
kaa’litannansa nabbabbona. 3. hettisamanni → he tti sa ma nni
Hoodete qaale mitteenni nabbabbona. 4. sharramanno → sha rra ma nno
Lame lame ikkite bado badotenni mittu/e 5. amaliillaho → a ma lii lla ho
malatisanna ku’u nabbawanna wo’naaltanno
6. gabbarannokki → ga bba ra nno kki
gede assinsa.
1. gi wa ma nna → giwamanna Rosaano Nabbabbanno Niwaawe
2. qa rri see nna → qarriseenna Yanna: 10 daqiiqa
3. ka kka yi sa nni → kakkayisanni Nabbawate Albaanni Fooshu Hedo
4. mal ka nya → malkanya Rosiisaancho, rosaano tenne niwaawe sa’u
5. ga bbar sii sa nno → gabbarsiisanno yannara nabbabbinota ikkitino daafira techo
niwaawete umonna misile la’e niwaawennire
6. di a gu ra nno → diaguranno
qaaggannore kultannohe gede asinsa.

Nabbambanni Woyite Xaadisaano Qaalla
Rosiisaancho: 1. kayinni 4. kainohunni
• Umo niwaawe ati ikkitote xawishshi 2. kuri giddo 5. konninni kainohunni

ledo nabbawinsa 3. ikkollana
• Hoodete ikkitote xawishshi ledo Borreessa
rosaano ledokki nabbabbanno gede
Yanna: 10 daqiiqa
assinsa.
Borrote Malaatta
xawisaanchu garinni mimmitinsara Rosiisaancho, balaxxe darbunna maqishshu
nabbabbona. malaate saleedaho borreessite malaattate
su’ma qaaggannoro xa’minsa .
ha’runsitannohe gede assite xawishshu Lamunku malaatinni mitte mitte
ledo niwaawe nabbawinsa. coyifooliishsho loosse leellishsheennansa
hakko lawishshi garinni insa lame lame
Huwatote Xa’mo coyifooliishsho loossona.
Rosiisaancho: 1. Bareeda’ya!
• Balaxxe rosaano nabbabbuta Takilu 2. Hiittoo worbaati!
Yotihu dhagge qaagganno gede assinsa.
3. Rosiisaancho, “Ispoorte mannimmate
• Takilu Yotihu sharro hooggoommero danchate” yee kuli.
hakko qarqari malkanyi hiikkannoha
4. Duukamo, “Ejjeetto ayirrisa hasiissanno. “
lawanno’ne ?
yee mannaho coyi’ri.
Yitannota xaphooma xa’mo rosaanote uyi.
Qallaa Taashshe Borreessa
• Gaamotenni ikkite tenne aana Rosiisaancho:
hasaabbe ikkitanno yite heddannore
kultannohe gede assi. Rosaano onti barra 20 qaalla taashshite
borreessitanno rosi noonsa. Tenne qaalla
Qaalla giddonni 10 qaalla techo ati kultannansa
Yanna: 10 daqiiqa borreessitanno.
Xaadisaano Qaalla Konni daafira borreessate qixxaawansa

buuxxe qaalla ati kultannansa borreessitona.
Rosiisaancho: Maxaafinsara noo qaalla kayinni mine marte
wolu manni nabbawannansa borreessitanni
• Shiqqino Xaadisaano giddonni mitto wo’naaltanno gede assinsa.
leellishinsa. • Loosansa aanino barra buuxi.
• Aantete insano konne lawishsha Qaalla

horoonsidhe coyifooliishsho loossanno 1. sharramanno 6. malkanyaho
gede kulinsa.
2. digaabbanno 7. diaguranno
• Hoodeteno lame lame ikkite gattino
Xaadisaano qaalla horoonsidhe 3. caaccaawino 8. bareedaati
coyifooliishsho loossanno gede assinsa. 4. iqqisira 9. egennamino
• 2-3 gaamo geeshshi fajjonsanni kifilete 5. allaalenniwa 10 hunnannasi

manchi dhagge rosaanote kulattonsata
Barru Rosi Amado
qixxeessi’ri.
• Marrote Roso
• Kifilete rosaano kulattonsa dhagge
macciishshite qolte kultannoheta
Qoonqo Xaadisanna Babbada xawissensa dhagge ikkitote aante
Yanna: 10 daqiiqa agarte kulinsa.
Qoonqo Xaadise Nabbawa • Gaamotenni ikkite kulittonsa dhagge
Rosiisaancho: mimmitoho kultanno gede assi.
Rosaano tenne lamalara rossinoha qoonqo • 2-3 rosaano geeshshi addi addi gaamo
xaadise qaalla kalaqe nabbawate roso giddonni dhagge baalante rosaanora
kaajjishidhanno barra Ikkinohura maxaafinsa qolte kultanno gede assi.
giddo nooha tenne lamalaha qoonqo xaadise Qaalla
qaalla kalaqe nabbawate roso marro qolte Yanna: 10 daqiiqa
loossona.
Rosu Qaalla
Qoonqo Babbade nabbawa
Rosiisaancho:
Rosiisaancho:
Rosaano tenne lamalara rossinoha qaalu borreessinsa.
giddo noo qoonqo babbade nabbawate roso
• Tenne qaalla horoonsidhe coyifooliishsho
boowirsidhanno barra ikkinohura konne roso
marro qolte loossanno gede assinsa.
Qaalla: xaano goofimarchoho
Sufo
oosonsa tenne ikkito
Rosiisaancho:
isino
• Tenne lamalara rossinota ‘ – ooti’ sufo
afidhino qaalla saleedaho borreessinsa. Borreessa
• Bado badotenni ka’e tenne sufo Yanna: 10 daqiiqa
adhitanno qaalla saleedaho Qaalla Macciishshanni Borreessa
borreessitanno gede kaayyo uyinsa. Rosiisaancho, rosaano maxaafinsara noota
Rosaano Nabbabbanno Niwaawe 10 qaallanna ati kultannansa daftarinsara
Yanna: 10 daqiiqa borreessituta 10 qaalla ati nabbabbannansa
taashshite borreessate wo’naalsha assitona
Borro
Rosiisaancho:
Rosiisaancho:
suwisse nabbawinsa. Rosaano umi uminsata ilamishshu dhagge
mitte mitte coyifooliishsho biifisse Borreessitara balaxxe ati ateta ilamishshikki
nabbabbanno gede assinsa. dhagge kulinsa.
Dhagge Kula Ateta macciishshituhu gedensaanni uminsata
borreessitanno gede kaa’linsa.
Rosiisaancho:
Borreessituhu gedensaanni gaamotenni
• Kifile marate albaanni mitto egennamino
ofolte dhaggensa mimmitinsara nabbabbona.

28ki Lamala Roso
Lamalate Rosi Mixo
• Nabbabbino niwaawe amado borrotenni • Rosu qaalla horoonsidhe coyifooliishsho
xawissanno. loossanno.
• Macciishshitino niwaawe amado kultanno. • Xaadisaanonna borrote malaatta
• Qoonqo xaadisse nababbanno horoonsidhe coyifooliishsho
taashshitanno.
nabbabbanno. • Lamalate giddo noo qaalla taashshite
borreessitanno.
Lamalate Rosi Guulcho: IIamishshu Dhagge

28 Lamala Umi Barra
ki
nabbawinsa.
Barru Rosi Amado • Niwaawete mereero taxxi yitanni,
aane daannore heddano gede assitanni
• Niwaawe nabbawa
hedonsa haa’rinsa.
• Macciishsha
• Nabbawatto/a woyite kifilete
macciishshate qarri nonsa rosaano
• Coyifooliishsho loosa. heedhuro hasiissanno irko assinsa.
Rigamo
Su’mi’ya Rigamooti. Anni’ya Shali Baanatiho.
Yanna: 15 daqiiqa Ama’ya Daaite Burqite. Ilamoommahu 1980
Nabbawate Albaanni Fooshu Hedo M.D Alatta Wondi woradi Doobbe Banqaanote
Rosiisaancho, niwaawe nabbawakkira olliiraati. Ani mininke giddo addimeenu
albaanni rosu umo misilenna qara qaalla la’e beettooti.
rosaano daannore heddanno gede xa’minsa. Shiimu hee’re saada allaaleemmo.
Qara qaalla: ilamoommohu , hanafammo Allaalenniwa hee’re rosu minira hadhanno
,hanaffu, kuyyaru, saummo ooso halcheemmo. 1987 M.D roso
hanafummo. 1-4 kifile geeshsha Doobbe
• Niwaawete giddonni fultino qaalla
Banqaanote rosi mine rosummo. Rosu
fichere rosaanote ledo hasaabbe.
mine rosiisaanchi’ya rosiisannore seekke
• Rosaano hedde kultannore saleedu aana ha’runseemmo. 1-4ki kifile iillummo geeshsha
borreessitanni xawishsha uyinsa. deerrunni umiha ikke fulummo.
Macciiishshinanni Woyite 1992 M.D shoole kifilenni 5ki kifile saummo.
Rosiisaancho: Fooliishshote yannara qarqarinke ooso ledo
godo’leemmo. Mitto barra godo’linanni
hee’neenna jaali’ya raga qole olino kinchi
macciishshitanni, albaanni hedde wortu
hedo gara ikkanna hooga buuxxanno sammicho ganie. Ganinoewi xissannae cince
gede kulinsa. minira ha’rummo.

1993 M.D onti kifile rosanni hee’reenna Dawaro
ille dhiwa hanaffue. Illete nigino daafuranni 1. Alatta wondi woradi Doobbe
ha’rieta Kuyyaru Hospitaale ha’re Banqaa’note olliiraati.
buuxisiisi’rummo. Ikkollana, woyyimma
dileeltinoe. Hakko diri roso’ya illete dhibbinni 2. Gode’lenniwa jaallasiwiinni olloonni
kainohunni mure agurummo/ agure fulummo kinchi korinniiti.
1994 M.D la”anni ilamoommohu 3. Illesi aana iillinosi qarra bisosi assi’re
rosoholla jawatasinniiti.
Ballicha la’’a dandeemmokkiha
4. 4ki xa’mora rosaano qarqarinsa garinni
ikkummo. Aantetennino, Shawwa Ballootu dawartannohura dawaronsa, qarqarinsa
Rosi Mine Bireellete qajeelsha adhummo. garinni dawartanno gede kaayyo uyinsa.
Hakko qajeelsha lamu dirinni gudummo.
1997 M.D Alatta Wondo Shaichu Rosi Mine Qoonqo Xaadisanna Babbada
rosummo. Roso albinte gede jawaantete Yanna: 10 daqiiqa
ha’runsanni, 8ki kifile qoqqowu deeri fonqolo
adhe woyyaawino guma abbe honse kifile
saummo. Rosiisaancho:
2000 M.D kayise 2001 M.D geeshsha Alatta • Rosaano, qoonqo xaadisate albaanni
Wondi Layinki Dirimi Rosi Mine rosummo. balaxxe ati mitto lawishshaho ikkanno
10ki kifile gobboomu deerri fonqolirano jawa gede loosse leellishinsa.
guma abbummo. Aanteteno, qixxaawote • Hoodeteno ate ledo qoonqo, ati assitto
roso’ya rosummo. 2003 M.D 12ki kifile eote /a gede mitteenni loosse.
fonqolo adhe woyyaawino guma abbummo.
• Jeefoteno, insa loosu gedensaanni
Hakkiinni Jimmu Yuniveriste Dhaggete
maxaafinsa giddonni, galchite
rosi goli hunda rose dancha guminni
daftarinsara lawishshu garinni,
maassamummo.
Huwatote Xa’mo
1. i la moo mmo hu → ilamoommohu
Rosiisaancho:
2. la bbaa hu nni → labbahunni
3. xa wi su mma → xawisumma
hedde wortu hedo gara ikkanna hooga
xa’minsa. 4. na bba wa nna → nabbawanna
• Rosaano lame lame ikkite, niwaawete 5. ha na fu mma → hanafumma
amado kultanno gede xa’minsa 6. u yi noo nni e → uyinoonnie
• Maxaafinsa giddo noo xa’muwa
daftarinsara galchitanno gede kulinsa. Rosaano Nabbabbanno Niwaawe
Xa’muwa Yanna: 15 daqiiqa
1. Rigamo Shalihu mama ilamino? Nabbawate Albaanni Fooshu Hedo

2. Rigamora ille mayi korinni ba’inosi? Rosiisaancho:
3. Rigamo ille bae hee’renni rosoho • Maxaafinsa giddo nooha niwaawete

dancha guma abbe yuniversitetete umonna misile la’anno gede kulinsa.
rosanni maassamihu mayi korinniiti? • Rosaano niwaawete umo, misile
4. Qarqari’nera ille bae hee’renni rosoho la’uhu gedensaanni qara qaallata fiche
darga iillinnohu /tinnoti/no? Hiittoonni? rosaanote ledo hasaabbe.

• Qara qaalla: gudumma, ilamumma, Ikkollana, 2ki dirimi rosi mini ninke qachinni
doyissitue, diidhaera, qooxeessa. fafanno. Rosu minira ha’reemmahu
• Niwaawete umi , misilenna qara lekka’yanniiti. Tenne affinori qarqaru ooso,
qaalla kaiminni, niwaawe marichire rosu mininni higanna doogote diidhaera
coyidhannoro hedde kultanno gede doyissitue. Amaddaera dagguta qaale’ya
xa’minsa. naggi asse raarummata, qooxeessu manni
iille tenne jaddonni gatisie.
• Rosaano heddino hedo giddonni 3
coyifooliishsho saleedu aana borreessite Hakkunni gedensaanni, anni’ya xooqise
leellishinsa. masse Irgaalamete worie. Jeefoteno,
Irgate Layinki Dirimi Rosi Mine roso’ya
Nabbambanni Woyite danchu garinni gumulumma. Xaa yannara
Hawaasi Yuniversitenni maassame, Adaare
Rosiisaancho:
Hospitaalera loosanni noomma.
nabbabbanno gede kaayyo uyinsa. Huwatote Xa’mo
• Aanchite, ati lawishsha ikkite Rosiisaancho:
• Rosaano umo hedde uyitu hedo saleedu
macciishshitanno gede kulinsa.
aana borreessitto/atanna niwaawete
• Hoodeteno rosaano lame lame ikkite amado ledo xaaddannoro xa’minsa.
nabbabbona.
• Hoodeteno maxaafinsa giddo noo
• Jeefoteno, ati huuro naggi assite xa’muwa daftarinsara galchitonno gede
nabbabbanna, rosaano ha’runsitona. kulinsa.
Luulakko
Xa’muwa
Ani ilamoommahu Alatti Cuukkote woradira
Ruufo Caancote olliiraati. Ilamoommahu 1. Luulakko fidale yannatenni kiirte
1966 M.D. Anni’yara ilantino ooso giddonni guddinohu mayiraati ?
leekkite. Anni’yara oosote batinyi sette 2. Luulakko layinki dirimi rosose rossanna
ikkanna, ontu labballoho. mayi tuncu yiise ?
Ani ilamoommahu labbaahunni aaneeti. 3. Luulakko layinki dirimi rosose rossanna
Ilamumma kawa lophe lalo allaala dii’neemmesero maa ikkitannoha
hanafumma. Aanteteno qarqarinkera lawanno’ne?
safote roso hananfoonni daafira, fidale kiira
hanafumma. Hatte yannara Amaaru Afii fidale 4. Luulakko annise ooso giddo meekkite?
kiirranni.
Dawaro
Qaaqqimma’ya yannara lowoti rosu halcho
nooe. Konninni ka’nohunni, fidale bayiru 1. Bayiru rodiise kaa’lanna jawaatte
rodii’ya kiirsiisannae shiima yanna giddo kiiratenniiti.
wayimma age gudumma. Wona aleenni 2. Rosu mininni higganna doogote
xawisummante gede, safote roso uyinanni diidhasera doyissate.
basera mare nabbawanna borreessa
hanafumma. Rosoho nooe jawaante garinni 3. Tenne yannara iillitu deerra iillitukki
uyinoonnie roso danchu garinni gudoomma. doogo gatte minu ama ikkite hee’rate.
1978 M.D. sase kifile e”e rosumma. Kifilete 4. Leekkite..
umita ikke danchu guminni shoole kifile
saumma.

assitine rosaanote ledo mitteenni niwaawe
Barru Rosi Amado nabbabbe.
• Qaalu giddo noo qoonquwa babbada • Aanchite, rosaano lame lame ikkite
• Ikkito aantenni borreesssa
kulinsa.
• Kaajjitanno qaalla marro qolte
• Sufo qaalu aana ledanna abbitanno nabbabbanno gede kulinsa.
soorro xawisa.
• Jeefote rosaano macciishshitanna huuro
naggi assite nabbawinsa.
Huwatote Xa’mo
Yanna: 10 daqiiqa
galchitanno gede assinsa.
Qoonqo Babbada
• Rosaano ‘ Luulakko’ yitanno niwaawe
Rosiisaancho: giddo, Luulakko ikkitino ikkito aante
• ‘Gumulama’ yaanno qaale saleedu aana borreessitanno gede kulinsa.
borreessi.
Ikkito Ikkitote Aante
• Aantete rosaano umo qaale mitteenni
nabbabbanno gede kulinsa. umo, Lalo allaala hanaffu, fidale kiirtu.
• Hoodeteno qaalu giddo qoonquwa ati 3ki kifilenni danchu guminni 4 ki
angichunni leellishshanna babbadde aantete,
kifile sa’u.
nabbabbona.
2ki dirimi roso rossanna
1. gumulumma → gu mu lu mma Aanteteno,
dii’nasera ka’ni.
2. gedensaanni → ge den saa nni Irgate xooqinse massineenna 2ki
hoodete,
3. qaaqqimma’ya → qaa qqi mma ‘ya dirima guddu
Hawaasi yuniversitenni
4. Hospitaalera → Hos pi taa le ra
jeefote, maassante, Adaare Hospitaalera
5. kiirsiisannae → kiir sii sa nna e loossanni hee’ra
6. raarummata → raa ru mma ta Qaalla
Rosaano Nabbabbanno Niwaawe Yanna: 10 daqiiqa
Yanna: 10 daqiiqa
Rosu Qaalla
Rosiisaancho:
Rosiisaancho:
Tini niwaawe umi barra nabbabbinota rosu qaalla fiche hasaabbe.
ikkitinohura, niwaawete umonna misile la’e
niwaawennire qaagganore xa’minsa. • Uyinoonni qaalla giddonni mitto
lawishshaho adhite coyifooliishshuwa
Nabbawate ayirritannonsa qaallanna
giddo wortanni xawisinsa.
handaarra nabbabbe lawishsha ikkinsa.
Rosu qaalla: hatte yannara, hakkunni
Nabbambanni Woyite
gedensaanni, Jeefoteno.
Rosiisaancho:
• Aantete tenne qaalla horonsidhe
Rosaano nabbawate qixxaabbanno gede coyifooliishsho loossanno gede assinsa.
kulitto/ansahu gedensaanni, qaale naggi

• Hoodeteno mimmitinsa ledo buuxidhu Rosiisaancho :
gedensaanni, bado badotenni Woroonni noota 10 qaalla ati nabbabbanna
nabbabbanno gede kulinsa. taashshite borreessate wo’naalsha assitanno
Sufo gede kulinsa.
• Uyinoonni qaalla giddo ‘ Duuwane’ doyissitue hakkunni gedensaanni
yaanno qaale saleedu aana borreessite
qooxeessu leekkite
assinsa. diidhaera yuniversite
• Qaalu jeefora ‘ -ooti ‘ sufo ledde maassame Jeefoteno
borreessite qaale nabbabbanno gede hatte yannara saumma
xa’minsa.
Lawishshu garinni sufo lendiro qaalu aana Mini Looso
dagganno soorro huwattanni loossanno gede Rosiisaancho, maxaafinsa giddo noota
kulinsa. 10 qaalla rosaano taashshite borreessate
Maxaafinsa giddo uyinoonninsa rosiishsha wo’naalsha minensa wolu manni
daftarinsara galchitanno gede kulinsa nabbawannansa borreessitanni rosiisidhanno
Lawishshaho worroonni qaalla: gede mini looso uyinsa.
Duuwaneooti • Loosansa aanino barra buuxi.
Laanseooti Qaalla
Danguraooti xawisumma labbaahunni

kiirsiisanna gedensaanni
Borreessa
nabbawanna Ilamoommahuno
Yanna: 10 daqiiqa
Hospitaalera hanafumma
Qaalla Macciishshe Taashshe
Borreessa gumulumma qaaqqimma’ya

• Aanteteno, rosaanote giddonni
Barru Rosi Amado maammaashsha dandaannohu
• Maammaashsha woy yaatto borreessa coyi’ranno/coyidhanno/ gede
jawaachishinsa.
• Lamalate rosi amadore ginbannirenna
banxannire borreessa • Macciishshaano konne
maammaashshanna yaatto
macciishshitu gedensaanni,
Qaalla macciishshaminonsare coyidhanno gede
Yanna: 20 daqiiqa kaayyo uyinsa.
Maammaashsha woy Yaatto Borreessa • Hoodeteno, ati dandaatto
maammaashshanna yaatto kulinsa.
Rosiisaancho:
Jeefoteno, baalunku dandiitannore
• Rosaanote maammaashshunna yaatto
coyidhanno gede jawaachishinsa.
mayyaatero xawishsha uyinsa.

Borreessa • Guddu gedensaanni gaamotenni ikkite
hasaabbona.
Yanna: 20 daqiiqa
Rosu amadore ginboonnirenna Borro Buuxi’ra
banxoonnire borressate qixxaawa Rosiisaancho:
Rosiisaancho: • Rosaano borronsa xaphi assidhu
• Rosaano balaxxe shae daftarinsa aana gedensaanni lame lame ikkite
galchitanno gede kulinsa. hasaabbanni taashshidhona.
• Hoodeteno nabbabbu niwaawe giddo • Tenne borro baxxinnorenna gibbinnore

shiqqinote, Luulakkore, baxxannorenna borreessate mittu mitunku hedonsa
gibbannore borreessitanno gede kulinsa. garinni ikkannohura wolunnite gede ikka
noose yine wora didandiinanni.
• Jeefoteno, baxxannorenna gibbannore
niwaawete giddonni xinqite gamba • Jeefote gaamo gaamotenni ofolte
assidhanno gede kulinsa. hasaabbu gedensaanni hedonsa kifilete
Borreessinanni Woyite miillansara nabbabbanno gede assinsa.
Rosiisaancho: • Rosu konnira shaete qixxeessaanote

widoonni banxannirenna ginbannire
• Rosaano albaanni gamba assidhure
yine worate qoosso rosaanonnita
xaadisse shaete giddo umu amunni
ikkitinohura, hedo insawiinni haadhe
borreessitano gede kulinsa.
calla taashshi.
28ki Lamala 4ki Barra 4. Qaaqqima’ya → qaa qqi ma ‘ya

Barru Rosi Amado 5. gedensaanni → ge den saa nni
• Qoonqo xaadisenna babbade nabbawa 6. uyinoonnie → u yi nno nni e
• Xaadisaano qaalla horoonsi’ra Qoonqo Xaadisa
• Borrote malaatta horoonsi’re Rosiisaancho:
Umo qoonqo ati mitte mitte nabbabbe umi
barra hooroonsi’ritta/o biddissa ha’runsite
rosiisinsa.
dawarono
Yanna: 10 daqiiqa
1. xa wi su mma → xawisumma
2. na bba wa nna → nabbawanna
Rosiisaancho:
3. ha na fu mma → hanafumma
Konne roso rosaano 2 barra rosse
ki
4. la bbaa hu nni → labbaahunni
sa’innohura , hakko barrira uyinoonni biddissa
seekkite la’e rosiisinsa. 5. i la moo mmo hu → ilamoommohu
Dawarono konni garinni taashshinsa. 6. raa ru mma ta → raarummata
1. gumulumma → gu mu lu mma Rosaano Nabbabbanno Niwaawe
2. kiirsiisannae → kiir sii sa nna e Yanna: 10 daqiiqa
3. hospitaale → hos pi taa le Nabbawate Albaanni Fooshu hedo

Rosaano tennea niwaawe umi barra Jeefote rosaano garunni malaatta
nabbawisiisitto/a biddissa ha’runsite horonsi’ransa buuxi.
nabbawisiisinsa. Qaalla
Nabbambanni Woyite Yanna: 10 daqiiqa
Rosiisaancho: Xaadisaano Qaalla
Konne rosiishsha rosaano nabbabbanno Rosiisaancho:
woyite assatta /ore umi barri biddissi aana • Rosaanote shiqinshoonni Xaadisaano
xawinsoonniha horoonsidhe jeefisi. giddonni mittto haadhe saleedu aana
coyifooliishsho loosse lawishshaho
Huwatote Xa’mo leellishinsa.
Rosiisaancho: • Aanteteno, insa lawishshu garinni
• Rosaano Luulakko yitanno dhagge coyifooliishsho loossanno gede kulinsa.
niwaawete hedo kaima adhite , xa • Hoodeteno gaamo gaamotenni ikkite
gooffinno garinni ikkikki wolu garinni loossino coyifooliishshuwansa mimmitu
jeefissanno gede kulinsa. ledo xaadisse layidhona.
• Borreessate albaanni miillansa ledo • 2-3 gaamo geeshshinni doorroonnihu/ti
gaamotenni gamba yite hasaabbanno kifilete nabbawona/ nabbabbona.
gede kulinsa.
• Hoodeteno borronsa wolu garinni kaayyo uyinsa.
jeefisate hedo adhite borreessitona
Xaadisaano woroonni nooreeti:
• Atino mereeronsa millissanni
borreessidhanno woyite kaa’linsa. ikkollana konninni hakunni
gedensaanni Jeefoteno,
• Guddu gedensaannino miillansa ledo
hasaabbona Qallaa Taashshe Borreessa
• Jeefoteno, 2-3 gaamo geeshshinni Rosiisaancho:
doorammohu kae kifilete nabbawona. • Rosaano onti barra 20 qaalla taashshite
• Macciishshaanono hedonsa uyitanno borreessitanno rosi noonsa. Tenne qaalla
gede kaayyo uyinsa. giddonni 10 qaalla techo ati kultannansa
borreessitanno.
Borreessa • Qixxaabbuta buuxxe qaalla ati kultanna
Borrote Malaatta • Daftarinsara noo qaallano mine
borreessitanni wo’naaltanno gede
Rosiisaancho:
assinsa.
• Rosaano uurrishshu, darbunna ledote
malaate horoonsidhe coyifooliishshuwa
loossanno gede kulinsa. doyissitue qooxeessu
Aane noo lawishshano horoonsi’ri. leekkite diidhaera
Lawishsha: yuniversite maassame
1, Luulakko Alatti Cuukkote woradira ilantino. Jeefoteno hatte yannara
2, Hoola tayixe xeena hiitto gananni no! saumma hakkunni gedensaanni
3, Ani sasere giweemmo: heme, cee’manna
moora.

28ki Lamala 5ki Barra • Suwisse nabbawate qarrissannonsare
Barru Rosi Amado ati marro qolte nabbawinsa.
• Marrote Roso Qaalla

Yanna: 10 daqiiqa
Yanna: 10 daqiiqa Rosu Qaalla
Qoonqo Xaadisa Rosiisaancho:
Rosiisaancho: Tenne lamalara rosu qaalla saleedu aana
• rosaano tenne lamalara rossinoha borreessi
qoonqo xaadise qaalla kalaqatenni, Konne roso rosaano albaanni 2ki barra rosse
nabbabbanno roso bowirsidhanno barra sa’inohura, hakkunni rosira uyinoonnihe
ikkinnohura maxaafinsa giddo umi barra biddissa adhite marro qolte xawisinsa.
rosiisitto/a garinni xawisinsa. hakko barriti rosu qaalla:
Qoonqo Babbada hatte yannara
Rosiisaancho: Jeefoteno,
• Rosaano tenne lamalara 2ki barranna 4ki hakkunni gedensaanni
barra rosse sa’ino daafira hakko rosira
uyinoonnihe biddissa la’e marro qolte Borreessa
buuxxanno gede assinsa. Yanna: 10 daqiiqa
Sufo Qaalla Taashshe Borreessa

Rosaano sufo lainohunni 2ki barra rossino roso Rosaano techo barra maxaafinsa giddo noota
ikkinohura hakkawaro uyinoonnihe biddissa 10 qaallanna ati kultannansa borreessitanni
la’e, marro qolte buuxisiisinsa. wo’naaltuta 10 qaalla xaphoomunni 20 qaalla
ati nabbabbannansa borreessitona.
Yanna: 10 daqiiqa Boro
Rosiisaancho:
Rosaano tenne lamala giddo nabbabbu
Rosiisaancho:
niwaawe ‘ Luulakko ‘ yitannota ledde
• Rosaano tenne niwaawe umi barra nabbabbe amadosere lame gufonni xaphi
nabbabbe sa’inohura, hakkonne biddissa assite borreessitanno gede kaa’linsa.
ha’runsite ledde buuxxanno gede marro
qolte nabbawisiisinsa.

29ki Lamala Roso
Lamalate Rosi Mixo
xawissanno.
• Qoonqo xaadisse qaalla kalaqqanno
• Coyifooliishsho giddo borrote malaate
• Qaalu giddo no qoonquwa babbadde
horonsidhanno.
nabbabbanno.
• Xaadisaano qaalla horoonsidhe
xawissanno.
loossanno.
Lamalate Rosi Guulcho: Ilamishshi Dhagge
Nabbambanni Woyite
29ki Lamala Umi Barra Rosiisaancho:
qixxaabbanno gede kultensa niwaawe
• Niwaawe Macciishsha
nabbawinsa.
• Qoonqo xaadise Qaalla kalaqe nabbawa
• Mereeroho taxxi yitanni aane ikkara
• Niwaawe nabbawa dandaannori maatiro kultannohe gede
kaayyo uyinsa.
• Addi qarri noonsa rosaano heedhuro
beeqqitukki gattannokki gede kaa’lo
Macciishshinanni Niwaawe assinsa.
Yanna: 15 daqiiqa
Meessi Ilamishshi Dhagge
Macciishshate Albaanni Fooshu
Ani Fani Faashiho, Ilamoommohu 1946 M.D
Hedo
Sidaamu Zoone Arbagoonu woradi giddooti.
Rosiisaancho: Ani kalaqamunni lekka laanshaawaho.
Maxaafinsara nooha ‘ Fana Faasha’ Tennenni hee’re diri’ya rosoho iillita
yaannoha niwaawete umonna hakko Arbagoonu Umi Dirimi Rosi Mine e’umo.
qooliranni noota qara qaallanna misile la’anno Hakko 2ki kifile geeshsha iille, roso uurrise
gede kulinsa. agurummo.
La’urinni ka’e niwaawe marichire coyidhanno Lamu diri gedensaanni Arbagoonaho

yite heddannoro hedonsa haa’ri. umi dirimi rosi mine 3- 6ki kifile geeshsha
rosummo. Aanteteno, Hulate Baalchi Umi
Hedonsa giddonni 3 (sase) coyifooliishsho
Dirimi Rosi Mine 7kina 8ki kifile rosummo.

Hatte yannara Aliidi 2ki dirimi rosi mini Dawaro
Irgate noo daafira hakko 9ki kifile roso’ya
1. Sidaamu Zoonera Arbagoonu woradi
hanafummo. Hanafe hee’reenna Lopho
giddooti.
Mittimmate Gaadinni yaanno lallawi
lallawameenna roso’ya agurummo. Hakkuyi 2. Hulate Baalchi umi dirmi rosi mine.
gedeno, Baale Goobbara Baatu Ilaali Aliidi 3. Dawaronsa babbaxxitara dandiitanno
2ki Dirimi Rosi Mine 9ki kifilenni 12ki kifile daafira haa’rinsa.
geeshsha rose jeefisummo. Aanteteno,
Kotebe Rosiisaanote Rosi Kolleejenni Qoonqo Xaadisanna Babbada
maassame 6 diro rosiisaanchimmate owaante
Yanna: 10 daqiiqa
uummo. Qoleno, Addisi Ababu Yuniversitera
Amaaru Afiinna Borreessammetenni umi Qoonqo Xaadise Nabbawa
digirenni maassamummo. Hakkiinni qole,
Rosiisaancho:
Sidaamu Zoone giddo addi addi woradda rosu
borro minnara rosu budi loosu ha’rinshora • Mitto qaale haadhe qaalu giddo noo
loosoommo. qoonquwa babbadde worte mitte
mittenta nabbawinsa.
Hakkunni gedensaanni, Hawaasi Rosiisaanote
Rosi Kolleejera Sidaamu Afoo rosiisaate • Aanchite qaale mitteenni nabbabbe
eummo. Qoleno, addi addita Sidaamu Afii lellishshensa lawishshu garinni ati
mojulla qixxeessatenninna babbaxxitino kaa’litannansa loossanno gede assi.
qajeelshuwa aatenni konni Afii lophora
jawaata sharro assoommo. 1. i la moo mmo hu → ilamoommohu
Xaphoomunni, Sidaamu Afoo lossate addi 2. gu mu lu mma → gumulumma

addi maammaashshuwanna yaatto gamba
3. maa ssa mu mma → maassamumma
asse attamsiise fushshatenni dilaala’ya
fuloommo. Xaano, Sidaamu Afoo lossate 4. xa phoo mu nni → xaphoomunni
wolqa’ya fajjitu geeshsha sharramanni
noommo. 5. ha na fu mma → hanafumma
Huwatote Xa’mo 6. aan te te no → aanteteno
Rosiisaancho: Rosaano Nabbabbanno Niwaawea

• Macciishshate albiidi hedonsanna Yanna: 15 daqiiqa
xa’minsa. Nabbawate Albaanni Fooshu Hedo
• Umi xa’mo xa’mite dawaronsa haa’ri. Rosiisaancho:
• Baalanta xa’mo xa’mitanni bado • Maxaafinsa giddo nooha niwaawete

badotenni dawartanno gede assinsa. umo la’anno gede assi.
Xa’muwa • Qara qaalla ficheno rosaanote ledo

hasaawi.
1. Fani Faashihu mama ilamino ?
• Hoodete niwaawete uminninna qara
2. Fani lamalkinna settikki kifile mama
rosino? qaallanni ka’e niwaawennire heddannore
3. Fani Faashihu rososi agurikkinni
gudoommero maa ikkannoha • Hedonsa giddonni 2-3 coyifooliishsho
lawannohe? geeshsha saleedaho borreessi.

Nabbambanni Woyite addi borro gamba assate aana noomma.
Xaphoomunni, Sidaamu Afoo lossate baca
Rosiisaancho:
sharro assanni noomma.
• Niwaawe umo rosaano nabbabbona.
Huwatote Xa’mo
nabbabbona. Rosiisaancho:
• Jeefoteno insa huuriweelo • Saleedu aana borreessantino
ha’runsitannahe ati niwaawe coyifooliishsho la’anno gede assite umo
nabbawinsa heddu hedonsanna niwaawete amado
xaaddinota xa’minsa.
Kawajjo Qa’naafa
Ani Kawajjo Qa’naafi beettooti. • Huwatote xa’muwa bado badotenni
Ilamoommahu 1976 M.D, Sidaamu Zoone nabbabbanno gede assite nabbawantu
Alatti Cuukkote Woradiraati. Diri’ya rosoho xa’mora dawaro niwaawete giddonni
iillita Ruufo Caanco Umi Dirimi Rosi Mine hasse leellishshannohe gede assi.
eumma. Umi kifilenni 4 kifile geeshsha deerra Xa’muwa
umita fulanni ha’rumma.
1. Kawajjo umi dirimi rosose mama
1986 M.D. 5ki kifile iillumma. Hatte yannara hanaffino ?
albinte gede jawaate rosanni 6ki kifile
geeshsha hakko rosanni gumulumma. 2. Kawajjo mayi rosi daninni maassantu ?
Aanteteno, 7ki kifilenni 12 kifile geeshsha 3. Kawajjo Qa’naafite gedeeti jawaata
Cuukko Aliidi 2ki Dirimi Rosi Mine rosoomma. mancho qarqari’nera no ? Jawaantese
Hakkuyi gedeno, Meqele Yuniverstenni mayinniitiro xawisi.
Ingilizete Afiinna Borreessammete umi
digirenni maassamumma. Qoleno, 4. Kawajjo Qanaafite heeshsho dhaggenni
5 diro rosiisaanchimmate loosi aana afidhinoonni rosichi maati ?
keeshshoomma. Dawaro
Hakkunni gedensaanni, Hawaasi
1. Ruufo Caanco umi dirimi rosi mineeti.
Yuniversitenni Borreessammete 2ki digirenni
maassamumma. Aane, Sidaamu Zoone 2. Ingilizete Afiinna Borreessammete umi
Wogatenna Turizimete Biddishshira 2 diro digirenni
loosoomma. Hakkiino qole, Sidaamu Afoo
3. 3ki nna 4ki xa’mora dawaronsa
lossate addi addi maxaaffa borreessoomma.
babbaxxitara dandiitannohura
Xaa yannara, Hawaasi Yuniversitera Sidaamu dawaronsa haa’rinsa.
Afoo rosiisanninna konne afoo lossate addi

Nabbambanni Woyite
Barru Rosi Amado Rosiisaancho: rosaano nabbawate
• Qaalu giddo noo qoonquwa babbade qixxaabbanno gede kultensa;
nabbawa • Qoonqo naggi assitine rosaanote ledo
• Rosu qaalla huwata mitteenni niwaawe nabbabbe.
• Sufo horoonsi’re qaalla kalaqa • Aanchite, rosaano lame lame ikkite
Qoonqo Xaadisanna Babbada • Jeefoteno, ati niwaawe suwisse
Yanna: 10 daqiiqa nabbabbanna rosaano huuriweelo
Qoonqo Babbada
Rosiisaancho: Huwatote Xa’mo
Uyinoonni qaalla giddonni mitto qaale Rosiisaancho: maxaafinsa giddo noo shae
saleedaho borreessite rosaano qaale daftarinsara galchitanno gede assi.
Lame lame ikkite niwaawete amado shaete
Aantete qaalu giddo noota mitte mittenta giddo borreessitanno gede assi
qoonqo ati malaatissanna nabbabbona
1. yuniversite → yu ni ver si te Dhagge ayeere coyidhannoro
2. borreessammete → bo rree ssa mme te Dhaggete

Kawajjo Qa’naafa
Ama
3. keeshshoomma → kee shshoo mma
4. biddishshaho → bi ddi shsha ho Dhaggete darganna yanna
5. turizimete → tu ri zi me te
Mama Sidaamu Zoonera Alatta
6. rosiisanninna → ro sii sa nni nna Mamaro Cuukkote Worada 1976 M.D
Rosaano Nabbabbanno Niwaawe Ikkito
Yanna: 10 daqiiqa
Meqele Yuniversitenni umi
Umo
Nabbawate Albaanni Fooshu Hedo digirenni maassantu.
Rosiisaancho:
Rosiisaanchimmatenni 5 diro
• Tini niwaawe rosaano umi barra Aantete
loossu.
nabbabbinota ikkitinohura niwaawete
umonna qara qaalla la’e niwaawennire Borreessammetenni 2ki
Hakkiinnino
qaaggannore kultannohe gede digirenni maassantu.
xa’minsa.
Hawaasi Rosiisanote Rosi
Xaa yannara kolleejera Sidaamu Afoo
rosiissanni no.

Qaalla Borreessa
Rosu Qaalla Qaalla Taashshe Borreessa
Rosiisaancho:
Rosiisaancho, woroonni noota 10 qaalla
• Umo rosaanote ledo maxaafinsara noota ati nabbabbanna taashshite borreessate
rosu qaalla fiche hasaabbe. wo’naalsha assitanno gede kulinsa.
Qaalla
leellishinsa. 1. iillituta 6. ilamoommahu
• Aanchite, tenne qaalla horoonsidhe 2. gamba assa 7. rosiisanni
3. rosoomma 8. hakkiinnino
Rosu Qaalla:
4. digirenni 9. maxaaffa
Qoleno xaa yanna
xaphoomunni konni gedeno 5. yuniversite 10. lossate
Sufo Mini Looso
Rosiisaancho: Rosiisaancho , maxaafinsa giddo noota

10 qaalla rosaano taashshite borreessate
wo’naalsha minensa wolu manni
saleedaho borreessi nabbawannansa borreessitanni rosiisidhanno
• Qaalu jeefora ‘ – ooti ‘ yitanno gede mini looso uyinsa.
sufo ledde rosaano lawishshu aana
worroonni qaalla garinni sufo lendiro
qaalu aana dagganno soorro huwattanno Qaalla
garinni rosiisinsa.
1. maassamumma 6. turizimete
• Aanchite, uyinoonni lawishshi garinni
‘– ooti ‘ yitanno sufo afidhino qaalla 2. rosiisaanchimmate 7. biddishsha
3. xaphoomunni 8. keeshshoomma
Lawishsha: Kawajjo”ooti
4. gumulumma 9. yuniversite
shubbaareooti
5. ilamoommahu 10. borreessammete
Qanaafaooti

Borreessa
• Qaallannita addaarronna gurcho fiche Borreessate Qixxaawa
borreessa Rosiisaancho, rosaano nabbabbu niwaawe
• Niwaawete amado borreessa marro qolte la’anno gede kulinsa.
Niwaawete amado keenate qixxaabbanno
Yanna: 20 daqiiqa
Qaallannita Addaarronna Gurcho
Fiche Rosiisaancho:
Rosiisaancho: Balaxxe rosaano nabbabbu niwaawe giddonni
baxisinonsare badde fushshitanno gede
• Qaallate giddonni mitto qaale haadhe
assinsa.
ledonsa loosse lawishsha uyinsa.
Hoodeteno tenne niwaawe giddo
• Mitte mittente qaallara lawishshu
baxisinonsare mitte gufo borronni
garinni addaarronna gurcho qaalla
xawissanno gede kulinsa.
• Dawaronsa mimmitu ledo buuxidhanno Borro Buuxi’ra
gede assi Rosiisaancho:
Qaale Addaarro Gurcho • Balaxxe rosaano gaamotenni ofoltanno
gede assinsa.
umo alba gedeno
gumula guda, jeefisa doogo agura • Gaamonsanni annu annunni
borreessituta gufonsa mimmitoho
umita albita badheta nabbabbanno gede assi.
hee’ra leella, afama hooga
• Mimmitinsa gufo keentuhu gedensaanni
gamba xaada farsha taala noosire taashshidhanno gede
jawaata kaajjado,worba laafa kulinsa.
29ki Lamala 4ki Barra • Umo qoonqo mitte mittenta ati

Barru Rosi Amado malaatissanna insa nabbabbona.
• Qoonqo xaadisenna babbade nabbawa • Aantete mitte mittenta qoonqo
nabbabbe ka’uro qaale mitteenni
• Amadisiisaano Qaalla horoonsi’ra
kisseenna nabbabbanno gede assinsa.
• Borrote malaate horoonsi’ra
1. kee shshoo mma → keeshshoomma
2. bi ddi shsha → biddishsha
Qoonqo Xaadisanna Babbada 3. tu ri zi me te → turizimete
Yanna: 10 daqiiqa 4. yu ni ver si te → yuniversite

5. bo rree ssa mme te→ borreessammete
Qoonqo Xaadisa
6. ro sii sa nni nna → rosiisanninna
Rosiisaancho:

Rosiisaancho: • Shiqqino Xaadisaano qaalla giddonni
Umi qaale haadhe saleedaho borreessite mitto saleedaho borreessi.
qaale mitteenni nabbabbanno gede assinsa. • Hakko qaale horoonsidhe coyifooliishsho
Aanchite, nabbabbu qaali giddo noo qoonqo loossanno gede assinsa.
babbadde nabbabbanno gede assitanni • Hoodeteno lame lame ikkite baalanta
baalanta qaalla rosiisinsa. qaalla horoonsidhanni coyifooliishsho
1. maassamumma → maa ssa mu mma loossona.
2. rosiisaanchimmate→ro sii saan chi mma te Xaadisaano Qaalla
3. xaphoomunni → xa phoo mu nni hakkunni gedeno hakkiinnino qole
4. ilamoommahu → i la moo mma hu konnira konni daafira
5. gumulumma → gu mu lu mma Borreessa

6. aanteteno → aan te te no Yanna: 10 daqiiqa
Rosaano Nabbanno Niwaawe Borrote Malaatta

Nabbawate Albaanni Fooshu Hedo Balaxxe ati maqishshu malaatenna xa’mote
Rosiisaancho, rosaano tenne niwaawe sa’u malaate horoonsidhe coyifooliishsho loosse
yannara nabbabbinohura techo niwaawete leellishsinsa
umonna qara qaalla la’e niwaawete amado Aantete lamunku malaatinni lame lame
lainohunni qaaggannore xa’minsa coyifooliishsho loossona
Nabbambanni Woyite Lawishsha:
Rosiisaancho: Anni’ya , “ Rakke ha’ri “ yiie.
• Umo niwaawe ikkitote xawishshi ledo Raadoonete kaa’lo maati ?

ati nabbawinsa. Qaalla Taashshe Borreessa
• Aantete ikkitote xawishshi ledo rosaano Rosiisaancho, rosaano lamalate
ledokki nabbabbona. goofimarchira 20 qaalla taashshite
• Jeefoteno, rosaano huuriweelo borreessitanno rosi noonsa. Tenne
ha’runsitannahe ikkitote xawishshi ledo qaalla giddonni 10 qaalla ati kultannansa
niwaawe ati nabbawinsa. borreessitanno.Konni daafira borreessate
qixxaawansa buuxxe qaalla ati kultannansa
Hawatote Xa’mo borreessitona.
Rosiisaancho: Qoleno, maxaafinsara noota tenne lamala
• Rosaano niwaawensa haranchu daqiiqi qaalla minensa borreessitanni wo’naaltanno
giddo marro qolte la’anno gede assi. gede assinsa.
• Tenne nabbabbu niwaaweti qara • Loosansa aanino barra buuxi.
sokka maatiro mitte gufo annu annunni Borressitanno qaalla
borreessite xawissanno gede kulinsa.
1. illituro 6. ilamoommahu
• Borreessite ka’uro mimmitinsara lame
lame ikkite nabbabbe buuxidhe so’ro 2. rosoomma 7. gamba assa
heedhuro taashshidhona. 3. yuniversite 8. digirenni
Qaalla 4. rosiisanni 9. lossate
Yanna: 10 daqiiqa 5. maxaaffa 10. hakkiinnino
Xaadisaano Qaalla

29ki Lamala 5ki Barra • Aanchite, insa ati kulittonsata ilamishshu
Barru Rosi Amado dhagge kulittonsa/kulittansa aante
agarte marro qolte kultannohe gede
• Marrote Roso assi.
Qoonqo Xaadisanna Babbada Qaalla

Qoonqo Xaadise Nabbawa Rosu Qaalla
Rosiisaancho, rosaano tenne lamalara Rosiisaancho:
rossinoha qoonqo xaadise qaalla kalaqe
nabbawate looso boowirsidhanno barra • Tenne lamalata rosu qaalla saleedaho
ikkinohura tenne lamala giddo rossuha konne borreessinsa.
roso marro qolte loossanno gede assinsa.
• Tenne qaalla horoonsidhe coyifooliishsho
Qoonqo Babbade Nabbawa loossanno gede assinsa.
Rosiisaancho,rosaano tenne lamalara Qaalla: Konni gedeno xaa yanna

rossinoha qoonqo babbadate roso Xaphoomunni qoleno
( 2ki barrita) ati kaa’litannansa babbaddanni Borreessa
Yanna: 10 daqiiqa
Sufo
Rosiisaancho:
Rosiisaancho, rosaano maxaafinsara noota
Tenne lamalara rossinota ‘ – ooti ‘ sufo 10 qaallanna ati kultannansa daftarinsara
afidhino qaalla saleedaho borreessinsa. borreessituta 10 qaalla ati nabbabbannansa
taashshite borreessate wo’naalsha assitona.
Bado badotenni ka’e sufo malaatisse
leellishshanno gede xa’minsa Borro
Rosaano Nabbabbanno Niwaawe Rosiisaancho:
Yanna: 10 daqiiqa
• Rosaano umu uminsata ilamishshu
Niwaawe Marro Qole Nabbawa dhagge borreessate qixxaabbanno gede
Rosiisaancho: kulinsa.
• Umo niwaawe qoonqo naggi assite • Balaxxe ati ateta ilamishikki dhagge
suwisse nabbawinsa haransite kulinsa.
• Hoodete rosaano bado badotenni • Ati kulittonsa/ta kaima assidhe insa
mitte mitte coyifooliishsho biifisse uminsa dhagge borreessitona.
nabbabbanno ged assi.
• Borronsa lame lame ikkite mimmitinsara
Suwise Coyi’ra
nabbabbona.
Rosiisaancho:
• 2-3 rosaano geeshshi uminsa fajjonni
• Balaxxe mittu egennammo manchi borronsa kifilete nabbabbanno gede
ilamishshu dhagge rosaanote kulinsa. assi

30ki Lamala Roso
Lamalate Rosi Mixo
• Qoonqo xaadisse qaalimma nabbabbanno. xawissanno.
• Qaalu giddo noo qoonquwa babbadde • Xaadisaano qaalla coyi fooliishshuwa giddo
nabbabbanno. hjoronsidhanno.
• Nabbabbino niwaawe amado borrotenni • Addi addiha borrote malaatta
xawissanno. coyifooliishshuwa giddo horoonsidhanno.
loossanni fichesi huwattanno.
Lamalate Rosi Guulcho: Ilamishshi Dhagge
Nabbambanni Woyite
30 Lamala Umi Barra
ki
Rosiisaancho:
macciishshitanni qixxaabbanno gede
assite niwaawe suutunni nabbawinsa.
• Mereeroho taxxi yitanni, aane daannore
• Niwaawe nabbawa
heddanno gede xa’minsa.
• Macciishshate qarri woy addi addi
qarri noonsari heedhuro beeqqaano
Macciishshinanni Niwaawe ikkitukkinni gattannokki gede
dandaatta/o/ deerrinni kaa’linsa.
Yanna: 15 daqiiqa
Nabbawate Albaanni Fooshu Hedo Heeshsho’ya La’e
Rosiisaancho: Anehu diri’ya lemiina mittoho. Su’ma’yano
Bashaashe yinannie. Ilamoommahuno 1984
• Maxaafinsara ‘Heeshsho’ya La’e’
M.D. Ilamoomma dargino Harooreessu
yitanno niwaawe noo qoola fantanno Woradi giddooti.
gede assinsa.
Anni’ya ani shoole kifilera hee’reenna
• Hakko qoolira noo misile la’anno gede lubbaminno. Amanke ane ledo lame
assinsa. Aantete qara qaalla fiche roduuwa’ya callase lossitannonke. Anni’ya
rosaanote ledo hasaawi. lubbami kawa ama’ya ninke kaa’late
Qara Qaalla: heeshshoya, qarramummo, hee’neemmo katamira mittu olliira doogote
gufisikkinni, qineessaancho bunanna shae gaffanno.
• Niwaawete uminni, misiletenninna qara Anino rosu mininni higeemma woyite ama’ya
loosunni kaa’lanna hee’nummo. Anino
qaallanni ka’e niwaawennire heddannore
tenne heeshsho giddo hee’neenna sette
coyidhanno gede assi.
kifile iillumma. Yannate gede baaluri gordo

kaxxeenna lowonta qarrammummo. Ama’ya • Qaale mitteenni qolte nabbawinsa
loosi shoole maatera hasiisannore wonsha • Aanchite, ati kaa’litanna konni garinni
didandiino. calluwinsa loossona.
Konninni kae ani ama’yara badhe ikkate 1. wo yyaa wi no → woyyaawino
roso’ya mure agureemma yee amaalummase.
2. jee fi su mma → jeefisumma
Iseno, “Ati rosokkino diagurattana mitto
rodookkino kaa’litanno uurrinsha afi’roomma,” 3. i la mu mma hu nni →ilamummahunni
yitue. “Tenne irko afi’noommona rosokki 4. a llaa laan chi mma te→ allaalaanchimmate
agurittakki loosatta,” yitue. Anino qarqarinkera 5. si wii lu nni → siwiilunni
mittu afi’raamu manchi mine uduunne
6. ha ‘ree mma ta → ha’reemmata
hayishshanni rosa ha’runsumma.
Togoonni ikkinanna heeshsho suutto
gantukerono tonne kifile fonqolo adhumma. Yanna: 15 daqiiqa
Fonqolohono dancha guma abbe Taaboori Nabbawate Albaanni Fooshu Hedo
Aliidinna Layinki Dirimi Rosi Mine qixxaawote Rosiisaancho:
roso’ya kalaqamu sayinsenni gudumma.
12ki kifile Fonqolirano 347 guma abbumma.
umonna misile la’anno gede kulinsa.
Aninna ama’ya magano lowonta galantummo.
Anino, tenne yannara qarru gufisiekkinni cince • Aanchite, qara qaalla fiche rosaanote
Adaamu Yuniversitera 2ki diri roso’ya gude ledo hasaabbe kuriuunni ka’e niwaawe
noomma. marichire coyidhanno yite heddannoro
hedonsa haa’ri.
Qara Qaalla: Jeefisumma, koshshiassa jaddo,
Rosiisaancho: guma
• Macciishshate albaanni heddu hedonna • Hedonsa daftarinsara borreessitanno
niwaawete amado xaadasenna hoogase gede kulinsa.
xa’minsa.
Nabbambanni Woyite
• Umita huwatote xa’mo xa’mite dawaro
Rosiisaancho:
qolate anga kayissinori giddonni 1-2
rosaano geeshshi dawartanno gede • Niwaawe umo umo insa nabbabbona.
assi. • Hoodete lame ikkite mimmitinsara
• Baalanta xa’mo konni garinni loosiisinsa. nabbabbona.
Xa’mote Dawaro • Jeefoteno, insa huuriweelo
• Mittu olliira doogote bunanna shae nabbawinsa.
gaffanno.
Laanse
• Uduunne hayishshitanno.
Ani Laanse Bociti Sidaamu Zoone Alatta
• 3ki nna 4ki xa’mo dawaro rosaano Wondi Woradira 1970 M.D, ilamumma.
addi addire yitanni dawartannohura Ilamumma yannara bisi’ya aana mitte muso
kultannohere haadhe taashshinsa nafa dinoe. Ikkollana kayinni, ilamummahunni
Qoonqo Xaadisanna Babbada 8 diro ikkannoe balla doogote kaameelu
jaddo iillitue. Iillitinoe jaddonni guracho
Yanna: 10 daqiiqa
lekka’ya murreennae siwiilunni ha’reemmata
Qoonqo Xaadisa ikkumma.
Rosiisaancho: Tenne jaddo giddo hee’reenna diri’ya rosoho
• Mitto qaale haadhe qaalu giddo noo iille sae ha’rita wodani’yara huluullo galtue.
qoonquwa babbadde worte mitte mitte Anera rosu halcho nooeta afino anni’ya
nabbawinsa. jawaate Dongora Rosi Mine borreessiisie.

Dongora roso wodani gede rosiinsanni borreessitino hedonsa la’anno
daafira, ani Arfaasu aganira fidale wayimma gede assite wona umi hedonsanna
koshshi asse gudumma. Hattoo ikkanni, diru niwaawete amado xaaddinoro xa’minsa.
dirunkunni ba’raarsha adhanni umi dirimi • Huwatote xa’mo giddonni umita
roso’ya gudumma. nabbawannohura kaayyo uyi.
Aanteteno aliidi layinki dirimi roso’ya Alatta • Nabbawantu xa’mora dawaro niwaawete
Wondo 12ki kifile geeshsha rose gumulumma. giddo baalunku loossanno gede boode
Hakkono woyyaawino guma abbe Hawaasi yanna uyinsa.
Rosiisaanote Rosi Kolleejje Afuu Rosi Kifilera
• Dawaro afantannowa
3 diro keeshshe roso’ya jeefisumma.
leellishannohehura/tera kaayyo uyi.
Roso’yano jeefisumma gedensaanni,
• Leellishshu dawaro taalo ikkasenna
Manguddo Umi Dirimi Rosu Mine
hoogase wole rosaano hedo uyitanno
rosiisaanchimmate loosi aana 7 diro
gede kaayyo uyinsa.
keeshshumma.
Huwattote Xa’mo Dawaro
Jeefoteno Ambo Yuniversitera umi digire’ya
gude Hawaasi Yuniuerste Sidaamu Afii Rosi • Guracho lekka murreenna siwiilunni
kifile giddo rosiisaancho ikke noomma. ha’rate.
Huwatote Xa’mo • Afuu rosi daniraati.
Rosiisaancho: • 3ki nna 4ki xa’mora rosaano babbaxinore
yitanno daafira dawaronsa haadhe
niwaawete garinni gumulinsa..
coyifooliishshonna daftarinsara
30ki Lamala 2ki Barra 1. ha’reemmata → ha ‘ree mma ta

Barru Rosi Amado 2. gumulumma → gu mu lu mma
• Qaalu giddo noo qoonqo babbade 3. rosiisaanchimmate→ro sii saan chi mma te
nabbawa
4. murreennae → mu rree nna e
• Sufo horoonsi’ne qaalla kalaqa
Yanna: 10 daqiiqa
Qoonqo Xaadisanna Babbada Rosiisaancho, tini niwaawe umi barra

nabbabbinota ikkinohura niwaawete umonna
Yanna: 10 daqiiqa misile la’e niwaawennire qaaggannore
Qoonqo Babbada xa’minsa.
Rosiisaancho: Ayirritannonsa qaallanna handaarra nabbabbe

lawishsha ikkansa
• ‘ha’reemmata’ yaanno qaale saleedaho
borreessite rosaano umo qaale Nabbambanni Woyite
mitteenni nabbabbanno gede assinsa. Rosiisaancho:
• Aanchite, qaalu giddono qoonquwa ati • Rosaano nabbawate qixxaabbanno gede
angichunni malaatissanna babbadde kulinsa. Qaale naggi assitine rosaanote
nabbabbona. ledo mitteenni niwaawe nabbabbe.

• Aanchite, rosaano lame lame ikkite • Aanchite, tenne qaalla horoonsidhe
mimmitinsara nabbabbanni qarrissanno coyifooliishsho loossanno gede assinsa.
qaallanna handaarra marro marro golte • Aanteteno, loossino coyi fooliishshuwa
nabbabbanno gede kulinsa. mimmitinsara nabbabbanno gede
• Jeefoteno, ati niwaawe suwisse assinsa.
nabbabbanna rosaano huuriweelo • Jeefoteno, bado badotenni coyi
ledokki ha’runsitanno gede kulinsa. fooliishshuwansa rosaanote
Huwattote Xa’mo
Rosu qaallano: Aanteteno, Jeefoteno,
Rosiisaancho:
ikkollana
• Maxaafinsa giddo noo shae daftarinsara • Tini qaalla rosaanote xawa
galchitanno gede assi. hooggannonsa daafo rosiisaancho ledde
• Niwaawete giddo shiqino garinni Laanse ledde coyifooliishsho loosse xawisinsa.
ikkito aantetenninna ikkito uyinoonni
Sufo
lawishshi garinni dawartanno assi.
Rosiisaancho:
• Galchitu gedensaanni lame lame
ikkite woy gaamotenni borreessitinore • Uyinoonni qaalla giddonni ‘roso’ yaanno
mimmitu ledo la’e xe’o heedhannowa qaale saleedaho borreessite qaale
taashshidhanno gede kaa’linsa. ledokki nabbabbanno gede assinsa.
• Qaalu albaanni ‘-ho’ sufo ledde
Shaete Borreessinanniri borreessite qaale nabbabbanno gede
Umo: Dongora qullaawu phaawuloosi umi xa’minsa.
dirimi rosi mine • Lawishshu aana worroonni qaalla konni
Aantete: Alatti Wondi 2ki dirimi rosi mine 12ki garinni sufo lendiro qaalu aana dagganno
kifile geeshsha. soorro huwattanno garinni rosiisinsa.
Aanteteno,: Hawaasi Rosiisaanote Kolleejje • Aanchite, uyinoonni lawishshi

e’u. garinni ‘-ho’ sufo adhitanno qaalla
Hakkunni gedensaanni : Maangudote umi
• Loossinore hoodete ha’runsite buuxinsa.
dirimi rosi mine Rosiisaancho ikkitu.
Borreessa
Jeefote : Ambo Yuniversite e’u.
Yanna: 10 daqiiqa
Xa noowii : Hawaasi Yuniversiteraati..
Qaalla
Rosiisaancho:
Yanna: 10 daqiiqa
Rosu Qaalla taashshite borreessate wo’naalsha assitanno
gede kulinsa.
Rosiisaancho:
1. huluullo 6. jaddonni
rosu qaalla fiche hasaabbe. 2. phawuloosi 7. kaameelu
3. ba’raarsha 8. Cuukkote
lawishsha adhite coyifooliishsho loosse 4. kolleejje 9. hee’reenna
leellishinsa. 5. iillitinoe

Mini Looso Qaalla
Rosiisaancho : ilamummahunni jeefisumma

rosiisaanchimmate allaalaanchimmate
Rosaano maxaafinsa giddo noota 10 qaalla
minensa wolu nabbawannansa borreessitanni keeshshumma hee’reemmata
rosiisidhanno gede mini looso assite uyinsa. woyyaawino gumulumma

• Mitte gufo borreessitanno
Barru Rosi Amado woyite bitimaho, tittirshahonna
jeefote(gumulote) borreessitannore
• Lamalate rosi ledo xaado afidhinore
albaanni shaete giddo borreessitino
rossinnore borreessa.
qaalla, handaarra woy coyifooliishshuwa
• Lamalate rosi amado gufo borreessa. gamba assite gufo borreessitanno gara
xawisinsa.
Qaalla Borreessitanno Woyite

Rosu Umi Ledo Xaaddanno Qaalla • Ate borro kaima assidhe annu annunni
gufo borreessitanno gede kulinsa.
Rosiisaancho:
• Gufonsa Laanse rosu hajore ikkiro
• Umo rosaano nabbabbino umi daafira
dancha ikkannota kulinsa.
addi addi qaalla woy handaarra
borreessitanno assi. • Hanafanno woyite togo yite hanafona.
Konne rosu umo nabbawe rosoomma/o/
• Lame lame ikkite hasaabbuhu
ri.
gedensanni so’ronsa taashshidhona.
• Qixxeessinoonni shae giddo daftarinsara Borro Buuxi’ra
galchitona. Rosiisaancho:
• Hakko shaete borreessitinore • Rosaano borreessite guduhu
mimmitoho nabbabbanno gede assi. gedensaanni gaamotenni ofoltanno
• Jeefoteno, tenne lamalara nabbabbino gede assite borronsa mimmitinsa
niwaawe ledo xaaddanno hedo nabbabbanno assi.
borreessitinoro buuxxe taashshinsa. • Mimmituwiinni rosicho adhite so’ronsa
taashshidhu gedensaanni ati lainsa.
Borreessa
• Borronsa giddo borrote malaattanna
Yanna: 20 daqiiqa
borreessate afii jirte taaltinota lainsa.
• Jeefoteno, gaamo gaamotenni 2-3
Rosiisaancho: gaamo geeshshi kifilete nabbabbanno
• Kifilete marate albaanni harancho gufo assite wole rosaano macciishshite hedo
borreesidhe qixxaabbe kifile mari. uyitanno gede assinsa.
• Techo insano gufo borreessitannota • Uyini hedo garinni borronsa
kultensa ateta nabbawinsa. borreessidhanno gede kulinsa.

5. woyyaawino → wo yyaa wi no
Barru Rosi Amado 6. allaalaanchimmate→ a llaa laan chi mma te
Yanna: 10 daqiiqa
• Qaalla macciishshe borreessa Nabbawate Albaanni Fooshu Hedo
Biddissa:
Qoonqo Xaadisanna Babbada • Rosaano tenne niwaawe sa’u yannara
Yanna: 10 daqiiqa nabbabbinota ikkitino daafira techo
niwaawete umonna misile la’e tenne
Qoonqo Xaadisa niwaawere qaaggannore kultannohe
Rosiisaancho: gede xa’minsa.
Umo qoonqo ati mitte mitte nabbabbe qolte
Nabbambanni Woyite
qaale mitteenni nabbabbe leellishinsa.
Rosiisaancho:
Aantete ati mitte mittenta qoonqo kissanna
insa nabbabbona. • Umo niwaawe ikkitote xawishshi ledo
Hoodete qaale mitteenni kisse nabbabbanno ati nabbawinsa.
gede assinsa. • Hoodete ikkitote xawishshi ledo rosaano
Umi qaale rosiisate horoonsi’ritto/a/ hayyo ledokki niwaawe nabbabbanno gede
horoonsidhe baalanta qaalla rosiisinsa. assi.
1. ro sii saan chi mma → rosiisaanchimma • Aanchite, lame lame ikkite niwaawe
xawisaanchu garinni mimmitinsara
2. kee shshu mma → keeshshumma
nabbabbona.
3. mu ree nna e → mureennae
4. hee ‘ree mma ta → hee’reemmata ha’runsitannohe gede assite xawishshu
5. gu mu lu mma → gumulumma ledo niwaawe nabbawinsa.
6. mu rree nna e → murreennae Huwatote Xa’mo
Rosiisaancho: • Rosaano lame lamalara nabbabbu
niwaawe hewisiissanno daafira
• Umo assite, ati mitto qaale haadhe
babbadde leellishinsa. qixxaabbanno gede kulinsa.
• Hoodeteno ledokki babbadanni • Umo doyichuwa daftarinsara

wo’naaltanno gede assi. borreessitona.
• Jeefoteno, ati kaa’litannansa calluwinsa • Lamenta niwaawe xaadisannorenna

babbaddanni nabbabbanno gede assi. badannonsare umo lame lame ikkite
qaalunni hasaabbona.
1. ilamummahunni → i la mu mma hu nni
• Hasaabbuhu gedensaanni annu annunku
2. dandiinemmo → dan dii nee mmo
doyichuwate giddo ‘Kawajjo’ nna Laanse
3. siwiilunni → si wii lu nni yitanno niwaawe xaadisisannonsarenna
4. jeefisumma → jee fi su mma badannonsare kultona.

Doyichote Dawaro
“Kawajjo Qa’naafa” Sa’u Lamala Xaadisannonsare Laanse (Tenne lamala
niwaawe niwaawe umo
Lamenta lekka keeraancho ikka 12ki kifilera rosonsa jeefisa Iillitinnose kaameelu
Hawaasi Rosiisaanote Kolleejjera Rosiisaano ikke Hawaasi danonni mitte murante
rosa Rosiisaanote kolleejera rosiisa. siwiilunni ha’ra.
Meqele yuniversitera rosa Afuu rosiisaano ikkansa. Balaxxe dipilooma rosase
Sidaamu Zoonera Wogatenna Ambo Yuniversitera rosase.
Turizimete Biddishshira loosa
Qaalla daftarinsara galchite loosate albaanni, ate

Yanna: 10 daqiiqa harunsitanno gede assi.
• Ati saleedu aana mittu mittunkunni
Xaadisaano Qaalla
xa’mote, uurrishunni, darbunninna
Rosiisaancho: taxxeessu malaatini coyfooliishsho
• Shiqqino Xaadisaano giddonni mitto loosse leellishinsa.
horoonsidhe coyifooliishsho loosse • Annu annu daftarinsara shoolunku
leellishinsa.
borrote malaatinni coyifooliishsho
• Aantete insano konne lawishsha loossanno gede kulinsa.
• Loosse guduhu gedensaanni
leellishshona.
coyifooliishshonsa gaamotenni ikkite
• Hoodeteno lame lame ikkite gattino buuxidhanni so’ronsa taashshidhona.
Xaadisaano qaallanna woleno niwaawete
• Tenne yannara fidalete jawishshanna
giddonnino ledde coyi fooliishshuwa
afuu jirte taashshi’ransa buuxi.
loossanni hegersituhu gedensaanni,
loossara maxaafinsa giddo noo rosiishsha • Jeefoteno, coyifooliishshonsa 2-3
daftarinsra borreessitanno gede kulinsa. geeshshi nabbabbona.
• Annu annu fanu dargira hasiisannoha • Miillansano uyitanno hedo adhite
amadisiisaancho wortanno gede assi. taashshidhona.
• Loosse guddu gedensaanni miillansa Qaalla Taashshe Borreessa
ledo gaamotenni xaadisse la’anno gede Rosiisaancho:
kulinsa. Rosaano onti barra 20 qaalla taashshite
• 2-3 gaamo geeshshi fajjonsanni kifilete borreessitanno rosi noonsa. Tenne
loossinnore taashshite nabbabbanno qaalla giddonni 10 qaalla ati kultannansa
gede assi. borreessitanno.
• Wolootu rosaano coyi fooliishshuwansara Konni daafira borreessate qixxaawansa
hedo uyitanno gede assi. buuxxe qaalla ati kultannansa borreessitona,
Fanu dargira e’anno dawaro daftarinsara noo qaalla mine borreessitanni
1. ikkirono 2. ikkollana 3. konni daafira wo’naaltanno gede mini looso uyinsa.
Borreessa
Yanna: 10 daqiiqa Borreessitanno Qaalla
huluullo iillitinoe ba’raarsha
Borrote Malaatta
Phawuloosi jaddonni Cuukkote
Rosiisaancho:
mereersha kaameelu kolleejje
• Rosaano techora shiqino borrote malaatta
rosiisidhinoha ikkirono rosiishsha hee’reenna

borreessitanno gede albaanni loossu
Barru Rosi Amado garinni loossanno assi.
• Marrote Roso • Rosaano gaamotenni ofolte maxaafinsa

giddo noo shae ikkitote aantenna ikkito
Qoonqo Xaadisanna Babbada loossanno gede assi.
Yanna: 10 daqiiqa • Hoodete hasaabbe gumultinore

taashshidhuro 2-3 rosaano geeshshi
Qoonqo Xaadisa kifilete nabbabbona.
Rosiisaancho:rosaano tenne lamalara Macciishshaano uyitanno hedo ledde ledde
rossinoha, qoonqo xaadise qaalla kalaqe ati huwachishinsa.
nabbawate looso bowirsidhanno barra
ikkinohura maxaafinsa giddo noota tenne Qaalla
lamalara xaadissanni kalaqqu qaalla marro Yanna: 10 daqiiqa
qolte loossona. Rosu Qaalla
Rosiisaancho:rosaano tenne lamalara • Tenne lamalata rosu qaalla saleedaho
rossinoha qoonqo babbadate roso borreessinsa.
bowirsidhanno barra ikkinohura tenne qaalla
(2ki barrita) ati kaa’litannansa babbaddanni • Tenne qaalla horoonsidhe coyifooliishsho
nabbabbanno gede assinsa loossanno gede assinsa.
Sufo Qaalla: Aanteteno,. Jeefoteno, ikkollanaa.
Tenne lamalara rossinota ‘–ho’ sufo afidhino Yanna: 10 daqiiqa
qaalla saleedaho borreessinsa. Qaalla Borreessa
Bado badotenni ka’e sufo malaatisse kultanno Rosiisaancho:rosaano maxaafinsara
gede xa’minsa. noota10 qaallanna, albaanni ati kultannansa
daftarinsara borreessituta 10 qaalla ati
nabbabbannansa taashshite borreessate
Yanna: 10 daqiiqa wo’naalsha assitona
Niwaawe Marro Qole Nabbawa Borro
Rosiisaancho:umo niwaawe qoonqo naggi Rosiisaancho:
assite suwisse nabbawinsa
Hoodete rosaano bado badotenni mitte mitte borreessate qixxaabbanno gede kulinsa.
coyifooliishsho suwisse nabbabbanno gede
kaayyo uyinsa. • Borreessate lamalate giddo rossino
qaalla horoonsidhona.
Ikkito Aantetenni Borreessa
• Borronsa tenne lamalara nabbabbuta
Rosiisaancho:
‘Laanse’ yitannote gedeeta ikkituro
• Rosaano konne roso 2ki barra rosse danchaho.
sa’inohura mitte ikkitote aantenna ikkito
• Borronsara umo insanni doodhitona.

Fichaalla
Agarooshshe agarranni gara
Allagga baarigaara
Amaliilla finqila
Amanyoote amuraate
Awaraara lowo geeshsha fafise ola
Baadiyye katamu gobbaanni hee’nanniwa
Bareende worbimma
Belelleqqe darshe/mise fuuge
Bitimaayyu baalu, tuqu, bitimu
Bixaala gulufi farashshira afooho worranni siwiila
Boohaarsha yanna jejishi’rate itanna aga
Boshsha olooqisa
Burduuqa karsiisa
Busule qarooyye
Canfa egenninoonnikkire luxxi yine ea
Co’icha mucci yiinoha
Daaete seeda yannara la”ate
Daafama xulumaayyo goofa
Daddalaasine daddaltannore
Dagoomitte daga baalate
Darbinikkinni quwa sa’nikkinni
Dee qotu qotunni loosa
Deerra bikka
Deerriweelo bikkiweelo
Diinaggensawa hajansawa/irkonsawa
Dimajjate dishiimmate

Doogiweelo gariweelo
Doyissa bayichuyi bayicho haa’re ha’ra
Duduwo odoo
Duuna aana aanaho wora
Ejjeetto worbimmatenni qara fultinore
Fixxa doore biddi assa
Fooncho wayi kubbanno bayicho
Gaado Gaado – shaate ha’ra
Gabbara giwire aa
Gadawe seeda kooffiicho dara
Gamaa’ma ilate ka’ne xiixama
Gangalata mullawa qeqama
Ganye duucha hige
Gawajjo huwa/mua
Giggila aaninni uwa
Gobboomu gobba baalanti
Gordaame gordu kuula labbannoti
Gortichaame gooro noo base
Gumula jeefa
Gutisa gutunniha assa
Guunjo gomichu wiliile
Heercho hawiitto usurranni hilo
Hettisama qoxxisama
Hiinca corqa
Hilo manaadda mine mi’ninanni burxe/haqqu haqqi siqqo
Hixamanya ukuraawa/jaatanaawa
Hodhishsha ale woro hodha

Hoshooshama lolahu bobboqanna itama/hayishshama
Howolo wayi aana ha’nanni badiro
Hussimma kaajjimma
Ilaalaame ilaalu/tullo batidhanno gobba
Injeessate qixxeessate
Jeefote gumulote
Kaaliiqi qalaqaanchu
Kaameelaancho kaameelu doogo
Kilawe ispoortete gaamo
Koofiicho booiicho
Laanshaawa lefe yee ba”a
Lallawa duuchu mannira mittu uurre kula
Lekkaancho lekkatenni ha’rannoha
Lubbuwa addi addiri lubbo afidhinori
Maaxaana hogowi farashsho
Malkanya ululate aana
Mashalaqqe balanxe qummi assa/qummeessa
Massaga faraso siiwotenni amade albaanni hige ha’ra
Maxaaficho Shiima borrote maxaafi
Moolle arrishshote batinyinni wayi-hayisso hooga
Odoo raadonete/televizhiinete coyi’nanni duduwo
Ogeessa egennaamo
Ogeette egenno afidhinota
Oofa massaga
Qeedhootta seenne adhitinokkire
Qineessaanchu qixxeessaanchu
Qooxeessa giinge

Qoropha agadha
Qorowa mannu minesi eannnokki gede seedha
Qosha bunu/baaqeelu ogoro
Qoxantanni fexxeqqissanni
Rere manna dunkanni daallasa
Riqiwa lekkisa, basete wora
Saddeeqa budu godo’le
Sanga gulufi farashsho
Shalleette lamu gommi gulufamaancho
Shelleggama hige hige wo’naala
Sheshifachisha jawaachisha
Sheshifata cinca
Sholoolaasine aaninni fiille kayinsoonnire, lawishshu gede shonkooru aaninni
Shoshshogga biqe amada hooga
Suuqo dona
Tareessa taraawisa
Tintanno lamuri xaadanno
Tunceenya hedeweelcho kibbi yaa
Tuncu kibbi yaa
Wedella aja luwa
Wiinamunni muddamunni
Wirrijjama amandoonni/usurroonniwiinni fulate ga’nama
Woga balchooma
Xiinxalla huwatate buuxa
Xomoosa seekke buuxa

Silabase
Kifile 4
Bitima
Tini silabase rosaano wogga woggatenni lossi’ra hasiissanno dandoo leellishshanno. 4 kifile rosaano
qoonqonna malaatise xaadooshshe buuxxanno yine agarranni. Konni deerrinni seeddaanna qaalla
yaatenni xurqama qaalu gano rosatenni qaalunna qaali-suuddate bisubba affanno. Suwise yaansano
woyyeessidhanno, seeddaanna borro nabbabbanno/borreessitanno. Haaroo qaallano rosate hayyo
hegersitanno. Nabbawate huwantensano lexxitanni hadhanno. Addi-addi borro danano nabbambanna
macciishshitanno, nabbabbanno, qolteno borreessitanno.
Umi Lamala 243 Sidaamu Afoo Umi Kifile

WOGGA 1
Sidaamu Afoo Umi Kifile 244 Umi Lamala

Coyi’rammete
Rosiisatenna
Dandoo Hurrisaame Keeno
Nabbawa Borreessa Rosate hayyo Guulcho
(Coyi’ranna Hayyo lawishsha
Lawishsha
Macciishsha)
Qoonqo Qaaqquullu Qaaqquullu dandaa Qaaqquullu dandaa noon- Rosiisatenna Hurrisaame Keeno Qarqaru Aga-
malaatisenni dandaa noon- noonsa sari Rosate hayyo Hayyo lawishsha rooshshe
borreessate sari Lawishsha • Ayyarete gade
Huwanyo • Gawajjitan-
Qoonqo • Coyishiishaanonna(ha- • Coyishiishaanonna(ha- • Qolle yaate Massagantino nota mannu
Malaatule- ranchonna seeda) ranchonna seeda) coy- garunni macci- wirri-lao: Rosaano loonso Ikkito
do xaadise coyishishamaano ishishamaano qoonqo ishsha: saino rosi aana
malaatunni xaadissanni Law:Ishine
Borreessa xaadissanni nabbawa • Rosaano mitte ka’ino xa’mora • Qarqaru
borreessitanno.
hegersitanno. • Qaallate giddo noota mittenta qoon- dawartanna, Mitiimmuwa
• Qaallate giddo noota coyishiishamaanote qo xaadisse rosiisaanchu agara
coyishiishamaanote hoodishsha garunni bor- yaatenni mashalaqqe barru • Dubbo
reessitanno. rosi raga injeessate
hoodishsha garunni • Coyishiishaanon- wo’naaltanno. • Saada
nabbabbanno. na(haranchonna see- horoonsi’ranno. • Gobboomu
• Qaale kalaqa
da) coyishishamaano Rosaminokki dona
Rosaano qaalu
xaadissanni shotunni
bisi qoonqo Murrishsha: Hodhishsha
roore raqaxama qoon- Rosiisaanchu • Dana-baattote,
qo malaatunni xaadise xaadisse
haaroo qaalla kifilete giddo ka’a baaru,ayyarete
borreessitanno.
yaatenni kawa ha’ramatenni, • Alba Qarqar-
Fiche tidha/ • Rossinota xurqama • Rossinota raqaxama qa-
qaalla qaali-suude alla qaali-suude xaadisse wo’naaltanno. hiikkuri qaaqquulli aho rosamino
tira/ qaallate
xaadisse horoonsidhe horonsidhe (2-3 qoon- roso garunni hodhishsha
xiinxallo • Amadantino
(2-3 qoonqote tuqqo qote tuqqo seendilli hegersitinoronna • Saada
seendilli noosi qaale) noosi qaale) borreessi- borro Rosaa- hiikkuri qaaqquulli
no qoonqo • Maashine
nabbabbanno. tanno. irko hasidhannoro
• Haaroo qaalla nab- • Haaroo qaallanabbawa- xaadisse haa- • Dano/iil-
bawate rossinota te rossinota raqaxama badanno. lishshannore
roo qaalla
xurqama qaalla qoon- qaalla qoonqotenni, garunni yaaten- • Gargadhinanni
qotenni, qoonqote qoonqote tuqqonninna gara Doogote
tuqqonninna qaali-suu- qaali-suudunni babba- ni borreessa
wo’naaltanno. millimmo wod-
dunni babbadatenni, datenni borreessitanno
nabbabbanno. ho

Coyi’rammete
Dandoo Rosiisatenna Rosate Hurrisaame Keeno
Nabbawa Borreessa Guulcho
(Coyi’ranna Mac- hayyo Lawishsha Hayyo lawishsha
ciishsha)
Fiche • Qaale kalaqqannon- • Qaale kalaqqan- Mimmito kaa’la
tidha/ tira/ na sirsitanno qaali nonna sirsitanno • Mittimmate
/qaallate suudda egenno qaali suudda egen- loosa
xiinxallo horoonsi’ratenni no horonsi’ratenni
rosantino qaalla rosantino qaalla bor- • Maate kaa’la
nabbabbanno. reessitanno. • Jajjabba
kaa’la
Caakkees- • Egensiinsoonninsa • Egensiinsoonnin-
• Bisu xe’ne
su Qaalla qaalla giddonni sa qaalla giddonni noonsare
95% ikkitannore 95%ikkitannore kaa’la
hedeweelcho gal- • Qaaqquulle
hedeweelcho nab-
chite borreessitanno kaa’la
babbanno.
Koo-Tee
Coyiramme- Nabbawa Borreessa
Taashshe Rosiisatenna Ro- • Loosu bee-
tenni Qa- Hurrisaame Keeno
rahe nab- Qaaqquullu dandaa Qaaqquullu dandaa sate hayyo Law- haachi
aqquullu dan- Hayyo lawishsha
bawa noonsari noonsari ishsha • Taalleenya
daa noonsari
Mommod- • Dhagge macci- • kifilete deerrita • Borreessa kaajj- • Akeekisa: rosaan- • Massagantino • Koo-Teete
diweelle ishshite dhag- garunni yaate qaal- ishate rosiisaanote deerrinsa wirri-lao: Rosaa- taalliweelle
gennita qara la 95% mommoddi- chu,wolu rosaanchi aleenni ikkitino no saino rosi aana Boohaarsha
hedonna misi- weello baddanno. ledo woy uminsanni qaalla gaama- ka’ino xa’mora • Daa’’antanni
laanose Mom- loossanno. rootu qoonqonsa dawartanna, qarqari dana
moddiweello naggi asse taas- rosiisaanchu
kultanno. hshe rahe nab- mashalaqqe barru • Baadi qarqa-
ra daa’’ata
bawannatenni rosi raga injeessate
ha’runsitanno. horoonsi’ranno. • Daa’’antete
wodho

Coyi’rammete
(Coyi’ranna Macciish- hayyo Lawishsha Hayyo lawishsha
sha)
Mommoddi- • Borrote jeefote • kifilete deerrita guf- Macciishshaanote Rosaminokki Mur-
weelle borrote malaatta fa woy dhagge 95% nabbawa: shiimm rishsha:
horoonsi’ratenni fi- mommoddiweello aadda gaamonni ikkite Rosiisaanchu kifilete
chete badooshshe tenni nabbabbanno. woy annu annunni giddo ka’a kawa
leellishshanno. borrote biso nabbawa ha’ramatenni,hiik-
taashshe rahe nabba- kuri qaaqquul-
wa tenni rosiisidhan- li roso garunni
Ranke • Nabbabbanno borro • Borreessate ha- no. hegersitinoronna
hasiissanno ranken- siishsha (ikkito- Marro hinganni hiikkuri qaaqquulli
ni nabbawa hanaf- ,macciishshamme Nabbawa:Rosaano irko hasidhannoro
fanno. xawisa, dhagge kula harancho niwaawe badanno.
• Kifilete deerrinni hajajo aa) borreessa duucha higge nabbab- Laishsha: Rosu
agarrannita qaa- wo’naaltanno.
banno.Woyyaamben- yannaranna geden-
lu ranke garunni sano woroo woroonni saanni hattono gaa-
yitanno rankensa garinni motenninna annu
Xawishsha • Mitte hedo irkiss- • Hasiissanno qoon- • Hasiisannoha borrote la’’antanno. annunni rosaano
anni woy gibbanni qote gottinaten- malaatenna, fidalete Borreessate won- loossino looso la’’ate
mashalaqqetenni na heeshshinate jawishsha wortanni shi-woro:Rosiisaanchu amandanni qaagish-
irkissanni yek- hattono furro qaalu borreessitanno. akeekisihu geden- sha horoonsiratenni
keerama hanaffan- deerrinni horon- • Gufo borreessite saanni rosaano hakko woyyaambe la’’ate.
no. sidhanno. umonsa xawissanno. garinni borreessa
• kifilete deerri qaalla • Gufo borreessite rosiisidhanno.
fiche quichimmaten- umonsa xawissanno.
ni yaatenni xawis-
sanno.

Coyi’rammete
sha)
.kifilete rossinorinni ka’e Borreessate Ha’rin- Shiqishsha: Rosaano
gufo woy dhagge bor- sho:Gaamotenni woy rosiisaanchinsarano
reessitanno. annu annunni ikkite ikko kifilete miil-
.Hedonsa xawisate muli ha’rinsho agadhite lansara rossinore
yanna giddo rossino hedo qineessite leellishate kaayyo
qaalla leddanni 2-3 boreessatenni wirro afidhanno.
coyi-fooliishsho borrees- la’anno. Hayyitte wo’naalsha
sitanno. assatenni rosaanote
.Rossino coyi-fooliishs- woyyaambe murri-
huwa gamba assite sate
mitte halaali ikkito Alba hige
borreessitanno. .Jaal- hasaawa:Mulen-
late,maatete woy sa noohuwa higge
rosiisaanchoho rossino waaxo waaxotenni
uminni qaagishsha bor- ikkitanni hasaab-
reessitanno. banna rosiisaanchu
ha’runsanno.

Coyi’rammete
sha)
Qaallate Coyi’rammetenni Nabbawa Borreessa Qa- Rosiisatenna Rosate Hurrisaame Keeno
egenno Qaaqquullu dandaa Qaaqquullu dandaa aqquullu dandaa hayyo Lawishsha Hayyo lawishsha
noonsari noonsari noonsari
Gaamishsha .Qaalla deerra .Guuta qaalla horoon- .Addi addi eonni .Coyi’rammete dandoonni Massaganti-
Qaallate antetenni gaamtanno. sidhe deerraanteten- qaalla borrote qaallate egenno horonsir- no wirri-lao:
egenno lo- sanni gaamtanno . aana hosiissanno. atenni rosiisidhanno. Rosaano saino rosi
.Kifilete deerrita a/Haaroo qaallate egenno aana ka’ino xa’mora
phonna horo Haaroo rossinota
rossino qaalla Kifilete deerrita rossi- dawartanna, rosi-
qaallate egen- horoonsi’ratenni looso
horoonsidhanno. no qaalla horoonsidhe isaanchu mashalaqqe
mereersino assoote assi-
nabbabbanno. no horoonsidhe barru rosi raga injees-
. Kifilete deerrita tanno
fanodarga wonshi- sate horoonsi’ranno.
rossino qaalla (eersi- .Kifilete deerrita .b/ Haaroo qaallate egen-
tanno/ coyi-fooli-
isaancho,odeessaan- rossino qaalla (eersi- no horoonsi’ratenni eo
ishsho loossanno. Qaalla massine
cho,w.k.l) borro qaale isaancho, odeessaan- fiileeffattanno.
.Haaroo rossinota fiixoonsa: xa’mo
naggi assite dhaaddo cho,w.k.l) borro qaale c/ayee rosi giddono haar-
qaallate egenno dawartanno woyite
garinni nabbabban- naggi assite dhaaddo oo qaallate egenno illach-
waanna borro qaalla woraqatu aana
no. garinni nabbabbanno. ishatenni qaallate egenno
borreessite massite
giddo horoonsidhe lexxitanno.
.Qaallate deerrinni .Borrote giddo qaa- fiixoonsitanno.
gufo borreessitan- .Qaallate fiche eonsa
afii-farqo heedhanno- li-suude horoonsidhe
no. garinni uyitanni dhagge Rosaminokki Mur-
ta hegersitanno. qaallate egenno los-
macciishshitanni haaroo rishsha:
sidhanno.
.Qaallate fiche eonsa qaalla dirte borreessitan-
no. Rosiisaanchu kifilete
garinni uyitanno. . Qaallate fiche eonsa
.Amado,loosaasincho,illete giddo ka’a kawa ha’ra-
garinni uyitanno.
leellannokkiha,cu’maman- matenni,hiikkuri qa-
.Annu annu nabbawa- aqquulli roso garunni
noha haaroo qaale barru
tenni roore qaallate hegersitinoronna
baali rosi giddo wortanno.
egenno afidhanno. hiikkuri qaaqquulli
.Haaroo qaallara fiche
irko hasidhannoro
eonsa garinni uyitanno. badanno.

Coyi’rammete Dan-
Hurrisaame Kee-
doo Rosiisatenna Rosate hayyo
Nabbawa Borreessa no Hayyo lawish- Guulcho
(Coyi’ranna Macciish- Lawishsha
sha
sha)
Rosu Qaalla .Kifilete deerrita rosu .Kifilete deerrita rosu .Kifilete deerri- Shiqishsha:
qaalla marro qoltanni qaalla nabbabbanni ta rosu qaalla Rosaano rosi-
horonsidhanno. hegersitanno. borreessitanno. isaanchinsarano
ikko kifilete miil-
lansara rossinore
leellishate kaayyo
afidhanno
Coyirammetenni Nabbawa Borreessa Qa- Hurrisaame Kee-
Nabbawe Rosiisatenna Rosate hayyo
Qaaqquullu dandaa Qaaqquullu dandaa aqquullu dandaa no Hayyo lawish-
Huwata noonsari Lawishsha
noonsari noonsari sha
Nabbawe Hu- .Nabbambara hee’noon- Nabbambara hee’noonni .Uminsata ikkitino- .Murrisa Rosaano affinokki Massagantino
watate Hayyo ni borro giddo mayi borro giddo deerrinsanni ta borrote umo qaallanna hedo adhitanno gede wirri-lao: Rosaano
Lossira aane daannoro heddan- mayi aane daannoro hed- doodhite 2-3 gufo assatenni nabbabbanni qa- saino rosi aana
no (wo’naaltanno) danno. (wo’naaltanno. amaddino dhagge agishsha amaddanno assate. ka’ino xa’mo-
borreessitanno. .Suudishsha Surrensa gid- ra dawartanna,
.Dhaggete addi addi .Marro nabbawate- .Dhaggete addi addi do nabbabbinori misile rosiisaanchu
gumullsha uyitanni nninna umonsa gumullsha uyitanni mashalaqqe barru
suudisidhanno gede assatenni
wo’naaltanno. xa’matenni buuxidhanno. ajanni ajiro mitte gu- rosi raga injeessate
roso akeekinsanni.
fonni borreessitanno. .Xawishsha Nabbabbinori gid- horoonsiranno.
.Afuunnita addi addita . .Afuunnita addi addita
furrote akata hegersi- furrote akata hegersite .Kifilete deerrinni do huluullo heedhannonsaha Shiqishsha:
tanno. nabbabbanno furrote malaatta ikkiro xawishsha aatenni. Rosaano rosi-
horoonsi’ra hanaf- Hedo soorri’nanni nabbawa isaanchinsarano
.Qaallate fiche hegersate fanno. Qoonqo gotti assine nabbawa- ikko kifilete miil-
borraasincho horoon- tenni, nabbawate albaanni, lansara rossinore
sidhanno. yannaranna gedensaanni leellishate kaayyo
hedonna lao wortanno. afidhanno
Xaphishsha borrotenni
rosiisidhanno assatenni
mashalaqqeessa.

Coyi’rammete Hurrisaame
Dandoo Rosiisatenna Rosate hayyo Keeno
(Coyi’ranna Macci- Lawishsha Hayyo law-
ishsha) ishsha
Eersiisaan- Borrote giddo .Kifilete deerrita bor- .Halaali xa’mora coyi-fooli-
cho Borro dhaaddotenni rote giddo dhaaddoten- ishsho borreessatenni
Hegersa worantino xa’mo ni worantino xa’mo dawartanno(rosiisidhan-
dawartanno(rosi- dawartanno. no).
isidhanno) .Wirri assine worroonni
.Kifilete deerrita bor- xa’mora 3-4 coyi-fooli-
Badhi egenno rote giddo wirri assine ishsho borreessatenni
mashalaqqe horoo worroonni xa’mo dawartanno (rosiisidhan-
nsiratenni wirri dawartanno. no).
assine worroonni Borrote mashalaqqe gano
xa’mo dawartanno. horoonsidhe, harancho
coyi-fooliishshonni amado
borreessitanno.
Odees- .Misilaano ,mami- .Kifilete deerri dhagge .Nabbamboonninsa Misilaame hedo uurrisaano
saancho waronna dhaggete marro kultanno. dhaggeta misilaano, nabbawate albaanni,yannaran-
Borro ikkito nabbam- . Kifilete deerri dhagge mamiwaronna dhaggete na gedenoonni horoonsi’ra
Hegersa boonnihunni bada bisubba misilaano ,ma- ikkito badde dawartanno. dandiinanni.Kurino: heewisi-
rosiisidhanno. miwaronna dhaggete Nabbamboonni amado di- ishshunna heessagisiishshu
.Dhaggete giddo ikkito badde uminsanni wanno garinni qara qaalla chaarte,gano,mashalaqqe uurri-
mitiimmanna fur- nabbabbanno. horoonsidhe gufo bor- sate kaa’litanno.
gao hasaabbanno. . Kifilete deerri dhagge reessitanni rosiisidhanno. a/.Kiilate qummisaano dhagge
.Borro qaalunni kee- misilaano woy misilaan- nabbawate woy eersisaan-
ote assoote keentanni .Gufo borreessitanni misi- cho(qali-male) borro giddo
na rosiisidhanno. laano/te akata keentanno. kaa’lanno.
xawissanno.
.Mitte woy lame
coyi-fooliishsho . Kifilete deerri dhag- .waaxotenni woy shiim- b/.Misilaano bada misilaan-
gete beehaache chunnire dhaggete giddo noo-
horonsi’ne dhag- madda gaamonni ikkite
(kaima,mereeronna sire hegersate kaa’lanno.
gete hedo xaphis- jeefo) baddanno. uminsa dhagge
sanno. .c/xa’maano su’mi riqiwaano
. Kifilete deerrinni Ikkitote(ayi,maa,mamaro

Coyi’rammete
Hurrisaame
Dandoo Rosiisatenna Rosate
Nabbawa Borreessa Keeno Hayyo Guulcho
(Coyi’ranna Macci- hayyo Lawishsha
lawishsha
ishsha)
Borrote giddo mitte woy lame coyi borreessa hanaffan- ,mamoote,mamanna
rosantino gano fooliishsho horoonsidhe no. mayira) afate kaa’lanno.
baddanno. dhaggete hedo xaphis-
sanno. . Lame coyi-fooli- d/AHR:Affinore,afate-
.Lame addi addi ishsho borreessite Hasidhannorenna
borro hedo aana . Kifilete deerrinni nab- dhaggete hedo xa- Rossinore bade jeefote-
hasaabbe heewisii- babbinore keentanno. phissanno. no rossinore wirro-la’an-
ssanno. no ha’rinshooti.
. Kifilete deerrita borro .Nabbabbino borro
.Kifilete deer- hegersate borrote gano keenate harancho e/Qara Hedo Chaarte-
rinni uyinoon- horoonsidhanno. gufo borreessitanno. Mayi daafiraatironna tit-
ni mashalaqqe tirshu maatiro kultanno.
shaete,chaarteten- . Kifilete deerri lame .Borreessinoonni
na giraafetenni addi addi borro hedo borro heewishiishshi f/ Ganote diyagiraame
tantantanno. aana hasaabbe hee- aana hasaabbanni Dhaggennita qara ikkito
wisiissanno. .Kifilete badooshshensa bor- maareekkitanno.
.Reekkisaano,qa- deerrinni uyinoonni reessitanno.
ali-suuddanna mashalaqqe shaete, g/Veenn diyagi-
handaarra hegersi- chaartetenna giraaf- raameLamericho hee-
tanno. etenni tantante nab- wisiissannonna hees-
babbanno. sagisiissanno(daftarra,
misilaano,wogga,looso…)
. Reekkisaano,qaa-
li-suuddanna handaarra
hegersitanno.

WOGGA 2

Coyi’rammete
Rosiisatenna Hurrisaame
Dandoo
Nabbawa Borreessa Rosate hayyo Keeno Hayyo Guulcho
(Coyi’ranna
Lawishsha lawishsha
Macciishsha)
Qoonqo ma- Qaaqquullu Qaaqquullu dandaa noonsa Qaaqquullu dandaa noon- Rosiisatenna Hurrisaame Ispoorte
laatisenni dandaa noonsari Rosate hayyo Keeno Hayyo Budu isp oorte
borreessate sari Lawishsha lawishsha Yannate ispoorte
Ispoorte godo’late
Huwanyo Horo
Qoonqo • Coyishiishaanonna (ha- • Coyishiishaanonna (ha- Qolle yaate Massaganti- Tophiyu atletikse
Malaatu ranchonna seeda) coyish- ranchonna seeda) coy- garunni macci- no wirri-lao: Godo’lete dana
ledo xaadise ishamaano xaadissanni ishishamaano qoonqo ishsha: Rosaano saino Waa
nabbawa hegersitanno. malaatunni xaadissanni Wayi buicho
Borreessa borreessitanno. Rosaano mitte rosi aana ka’ino
mittenta qoon- xa’mora dawar- Wayi horo
• Qaallate giddo noota coy- • Qaallate giddo noota Wayi burquuqama
ishiisha maanote hoodish- coyishiishamaanote qo xaadisse tanna, rosiisaan-
sha garunni nabbabbanno. hoodishsha garunni yaatenni chu mashalaqqe kora
Injinokki waa aga
borreessitanno. wo’naaltanno. barru rosi raga abbitanno gawajjo
• Coyishiishaanonna Qaale kalaqa injeessate Wayi co’imma agara
(haranchonna see- Rosaano qaalu horoonsi’ranno. Bitimaayyu xaa-
da) coyishishamaano bisi qoonqo Rosaminokki dooshshe
xaadissanni shotunni xaadisse haaroo Murrishsha: Mayimma
roore xurqama qoonqo Televizhiine
malaatunni xaadisse qaalla yaatenni Rosiisaanchu Raadoone
borreessitanno. wo’naaltanno. kifilete giddo Gaazeexa/maxaa-
Fiche tidha/ • Rossinota xurqama qaal- Amadantino ka’a kawa ha’ra- ficho
tira/ qaalla qaali-suude xaadisse borro Rosaano matenni,hiikkuri Rosu mini xaa-
late xiinxallo horonsidhe (2-3 qoon- qoonqo xaadisse qaaqquulli roso dooshshu buusa
qote tuqqo seendilli noosi haaroo qaalla garunni hegersiti- Gobba maa afidhino
Yannate ha jubba
qaale) nabbabbanno. garunni yaaten- noronna hiikkuri Daddalo
• Haaroo qaalla nabbawate ni borreessa qaaqquulli irko Hidhaancho
rossinota xurqama qaalla wo’naaltanno. hasidhannoro Hiraancho
badanno. Woxu soorro
qoonqotenni, qoonqote
Baanke
tuqqonninna qaali-suu- Daddalu wodho
dunni babbadatenni, Meessi ilamishsha
nabbabbanno.

Coyi’rammete
(Coyiranna hayyo Lawishsha Hayyo lawishsha
Macciishsha)
Caakkeessu .Egensiinsoonninsa .Egensiinsoonninsa qaalla
Qaalla qaalla giddonni 95%ik- giddonni 95%ikkitannore
kitannore hedeweelcho hedeweelcho galchite
nabbabbanno. borreessitanno
Taashshe Coyi’ramme- Nabbawa Borreessa Rosiisatenna Rosate Hurrisaame Keeno
rahe nabba- tenni Qaaqquullu dandaa Qaaqquullu dandaa noon- hayyo Lawishsha Hayyo lawishsha
wa Qaaqquullu noonsari sari
dandaa noon-
sari
Mommoddi- .Dhagge .kifilete deerrita .Rosiisaanchu,wole rosaa- Caakkeessu qaalla Rosaminokki Murrish-
weelle macciishshite garunni yaate qaalla no woy uminsanni marro Qaalla eonsanni woy sha:
dhaggennita 95% mommoddiweel- higge la’anno. gobbaanni marro Rosiisaanchu kifi-
qara hedonna letenni baddanno. marrotenninna hede- lete giddo ka’a kawa
. Rosiinsoonninsa xawo .Fidalsate gara la’’ate
misilaanose weelcho nabbabbanno ha’ramatenni,hiikkuri
qaalla giddonni 95%ik- borqaalla horoonsidhan-
Mommoddi- gede assatenni. qaaqquulli roso garun-
kitannore mommoddi- no.
weelletenni Macciishshaanote nab- ni hegersitinoronna
kultanno. weelletenni baddanno. bawa: shiimmaadda hiikkuri qaaqquulli irko
.Hundi dhagge kifilete deerrita rosan- gaamonni ikkite woy hasidhannoro badanno.
godo’litanni tino qaallanni loosanti- annu annunni borrote Xaphisanna filiqisa
Mommoddi- no coyifooliishsho 95% Rosaano nabbabbinore
biso nabbawa taashshe
weelletenni mommoddiweelle tenni woy macciishshitinore
rahe nabbawatenni
kultanno. nabbabbanno. kaima assidhe fichitanni
rosiisidhanno.
.Misilla,kaar- Marro hinganni filiqissanno.
tanna chaar- Nabbawa:Rosaano Alba hige hasaawa:
tete sokka harancho niwaawe Mulensa noohuwa hig-
xawisa hanaf- duucha higge nabbab- ge waaxo waaxotenni
fanno. banno.Woyyaamben- ikkitanni hasaabbanna
sano woroo woroonni rosiisaanchu ha’runsan-
rankensa garinni no.

Coyi’rammete Dan-
Rosiisatenna
doo Hurrisaame Keeno
Nabbawa Borreessa Rosate hayyo Law- Guulcho
(Coyi’ranna Macci- Hayyo lawishsha
ishsha
ishsha)
Ranke .Nabbabbanno borro .Borreessate hasiishsha la’’antanno. Qaalla massine
hasiissanno rankenni (ikkito,macciishshamme Borreessate albiidi fiixoonsa: xa’mote
nabbawa hanaffanno. xawisa, dhagge kula haja- assoote dawartanno woyite
.Kifilete deerrinni jo aa) borreessa wo’naal- Borreessinanniri- qaalla woraqatu aana
agarrannita qaalu ranke tanno. Gufo borreessite chi daafira ganote borreessite massite
garunni yitanno umonsa xawissanno. kaarta kayinsanni fiixoonsitanno.
Xawishsha .Mitte hedo irkiss- .Hasiissanno qoonqote .kifilete rossinorinni ka’e borreessinanni Laishsha: Rosu
anni woy gibbanni gottinatenna heeshsh- gufo woy dhagge borrees- Hedo ledo xaadi- yannaranna geden-
mashalaqqetenni inate hattono furro sitanno. sate. saanni hattono
irkissanni yekkeera- qaalu deerrinni horoon- .Hedonsa xawisate muli Borreessate gaamotenninna annu
ma hanaffanno. sidhanno. yanna giddo rossino wonshi-woro: annunni rosaano
.kifilete deerri qaalla qaalla leddanni 2-3 Rosiisaanchu loossino looso la’’ate
fiche quichimmatenni coyi-fooliishsho borrees- akeekisihu geden- amandanni qaagish-
yaatenni xawissanno. sitanno. saanni rosaano sha horonsi’ratenni
.Rossino coyi-fooliishs- hakko garinni woyyaambe la’’ate.
huwa gamba assite mitte borreessa rosi-
halaali ikkito borreessi- isidhanno. Shiqishsha:Rosaano
tanno. Borreessate rosiisaanchinsarano
.Jaallate,maatete woy Ha’rinsho: ikko kifilete miil-
rosiisaanchoho rossino Gaamotenni woy lansara rossinore
uminni qaagishsha bor- annu annunni leellishate kaayyo
reessitanno. ikkite ha’rinsho afidhanno.
agadhite hedo
qineessite borees-
satenni wirro
la’anno.

Coyi’rammete Dan-
doo Rosiisatenna Rosate Hurrisaame Keeno
(Coyi’ranna Macci- hayyo Lawishsha Hayyo lawishsha
ishsha)
Qaallate Coyi’rammetenni Nabbawa Borreessa Coyirammete dan- Alba hige
egenno Qaaqquullu dandaa Qaaqquull dandaa Qaaqquullu dandaa doonni qaallate egen- hasaawa:Mulen-
noonsari noonsa noonsari no horoonsi’ratenni sa noohuwa higge
rosiisidhanno. waaxo waaxotenni
Gaamishsha .Qaalla deerra .Guuta qaalla horoon- .Addi addi eonni a/Haaroo qaallate ikkitanni hasaab-
antetenni gaamtan- sidhe deerraanteten- qaalla borrote aana egenno horoonsir- banna rosiisaanchu
no. sanni gaamtanno . hosiissanno. atenni looso mereersi- ha’runsanno.
no assoote assitanno Leellaancho shiqish-
Qaallate .Kifilete deerri- .Kifilete deerrita rossi- .Haaroo rossinota .b/ Haaroo qaallate sha
egenno lo- ta rossino qaalla no qaalla horoonsidhe qaallate egenno egenno horoon- Rosaano qaallanna
phonna horo horoonsidhanno. nabbabbanno. horonsidhe fanodar- si’ratenni eo fiileeffat- misilla horoon-
. Kifilete deerrita .Kifilete deerrita ga wonshitanno/ tanno. si’ratenni huwanten-
rossino qaalla (eersi-rossino qaalla (eersi- coyi-fooliishsho c/ayee rosi giddo- sa leellishshanno.
isaancho,odees- isaancho,odeessaan- loossanno. no haaroo qaallate
saancho,w.k.l) borro cho,w.k.l) borro qaale egenno illachishatenni
qaale naggi assite .Haaroo rossinota
naggi assite dhaaddo qaallate egenno qaallate egenno lexx-
dhaaddo garinni garinni nabbabbanno.
nabbabbanno. waanna borro giddo itanno.
.Borrote giddo qaa- horoonsidhe gufo .Qaallate fiche eonsa
.Qaallate deerrinni li-suude horonsidhe borreessitanno. garinni uyitanni dhag-
afii-farqo heedhan- qaallate egenno los- ge macciishshitanni
sidhanno. haaroo qaalla dirte
nota hegersitanno.
borreessitanno.
.Qaallate fiche eonsa . Qaallate fiche eonsa
garinni uyitanno. garinni uyitanno. .Amado,loosaasin-
.Annu annu nabbawa- cho,illete leellannok-
tenni roore qaallate kiha,cu’mamannoha
egenno afidhanno. haaroo qaale barru
baali rosi giddo wor-
tanno.

Coyi’rammete Dan-
ishsha)
Hasiissanno qoonqote .Hasiisannoha borrote .Haaroo qaallara
gottinatenna heeshsh- malaatenna, fidalete jaw- fiche eonsa garinni
inate hattono furro ishsha wortanni borrees- uyitanno.
qaalu deerrinni horon- sitanno. Xawado biddiissano
sidhanno. .Gufo borreessite umonsa aa hasiissanno.
.kifilete deerri qaalla xawissanno.
fiche quichimmatenni .kifilete rossinorinni ka’e
yaatenni xawissanno. gufo woy dhagge bor-
reessitanno.
.Hedonsa xawisate muli
yanna giddo rossino qaal-
la leddanni 2-3 coyi-fooli-
ishsho borreessitanno.
.Rossino coyi-fooliishs-
huwa gamba assite mitte
halaali ikkito borreessi-
tanno.
.Jaallate,maatete woy
rosiisaanchoho rossino
uminni qaagishsha bor-
reessitanno.
Rosu Qaalla .Kifilete deerrita .Kifilete deerrita rosu .Kifilete deerrita rosu
rosu qaalla marro qaalla nabbabbanni qaalla borreessitanno.
qoltanni horoon- hegersitanno.
sidhanno.

Coyi’rammete Dan-
ishsha)
Coyi’rammeten-
Nabbawe NabbawaQaaqquullu Borreessa Qaaqquullu Rosiisatenna Rosate Hurrisaame Keeno
niQaaqquullu dan-
Huwata dandaa noonsari dandaa noonsari hayyo Lawishsha Hayyo lawishsha
daa noonsari
Nabbawe .Dhaggete umo son- Nabbambara hee’noon- Dhaggete addi addi gu- .Murrisa Rosaano Massagantino
Huwata tanno. ni borro giddo deer- mullsha uyitanni ajanni affinokki qaallanna wirri-lao: Rosaano
Hayyo Los- Dhaggete addi addi rinsanni mayi aane ajiro mitte gufonni bor- hedo adhitanno gede saino rosi aana
sira gumullsha uyitanni daannoro heddanno. reessitanno. assatenni nabbab- ka’ino xa’mo-
wo’naaltanno. (wo’naaltanno .Kifilete deerrinni furrote banni qaagishsha ra dawartanna,
.Afuunnita addi .Marro nabbawatennin- malaatta horoonsi’ra amaddanno assate. rosiisaanchu
addita furrote akata na umonsa xa’matenni hanaffanno. .Suudishsha Surrensa mashalaqqe barru
hegersitanno. buuxidhanno. giddo nabbabbinori rosi raga injees-
Afuunnita addi addita misile suudisidhanno sate horonsiranno.
furrote akata hegersite gede assatenni roso Shiqishsha:Ro-
nabbabbanno akeekinsanni saano rosi-
.Qaallate fiche Xa’mishsha rosaan- isaanchinsarano
hegersate borraasincho ote yanna uyine ikko kifilete miil-
horoonsidhanno. rossinore yanna lansara rossinore
Eersiisaan- .Borrote giddo .Kifilete deerrita bor- .Halaali xa’mora coyifooli- uyine rossinore leellishate kaayyo
cho Borro dhaaddotenni rote giddo dhaaddoten- ishsho borreessatenni afidhanno
lainohunni xa’mo
Hegersa worantino xa’mo ni worantino xa’mo dawartanno (rosiisidhan-
dawartanno (rosi- dawartanno. no).
miillansara qixx- Xaphisanna
eessite xa’mitan- filiqisa Rosaano
isidhanno) .Kifilete deerrita bor- .Wirri assine worroo
no gede assaten- nabbabbinore woy
.Badhi egenno rote giddo wirri assine nni xa’mora gufo bor- macciishshitinore
mashalaqqe horon- worroonni xa’mo reessatenni dawartanno ni. kaima assidhe fich-
siratenni wirri assine dawartanno. (rosiisidhanno). itanni filiqissanno.
worroonni xa’mo
dawartanno.

Coyi’rammete Dan-
Hurrisaame Kee-
doo Rosiisatenna Rosate
(Coyi’ranna Macci- hayyo Lawishsha
sha
ishsha)
Odees- .Misilaano ,mami- .Kifilete deerri dhagge .Nabbamboonninsa Xawado ikkado Misilaame hedo
saancho waronna dhaggete marro kultanno. dhaggeta misilaano, huwante afi’rate uurrisaano
Borro ikkito nabbamboon- . Kifilete deerri dhag- mamiwaronna dhaggete nabbawate albaanni, nabbawate
Hegersa nihunni bada rosi- ge bisubba misilaano ikkito baddedawartan- yannaranna albaanni,
isidhanno. mamiwaronna dhag- no. gedensaanni yannaranna
.Dhaggete giddo gete ikkito badde .Nabbamboonni amado dhaaddotenni gedenoonni
mitiimmanna furgao uminsanni nabbab- diwanno garinni qara rosiisatenni. horoonsi’ra
hasaabbanno. banno. qaalla horoonsidhe gufo dandiinanni.
.Borro qaalunni kee- . Kifilete deerri dhag- borreessitanni rosi- Misilaame hedo Kurino:
na rosiisidhanno. ge misilaano woy isidhanno. uurrisaano heewisiishshunna
.Mitte woy lame misilaanote heessagisiishshu
assoote keentanni .Gufo borreessitanni nabbawate albaanni,
coyi-fooliishsho chaarte,gano,
xawissanno. misilaano/te akata keen- yannaranna
horoonsi’ne dhag- mashalaqqe
. Kifilete deerri dhag- tanno. gedenoonni horoonsi’ra
gete hedo xaphis- uurrisate
gete beehaache .waaxotenni woy hshiim- dandiinanni.
sanno. kaa’litanno.
(kaima,mereeronna madda gaamonni ikkite Kurino: heewisiishshunna
.Borrote giddo
jeefo) baddanno. uminsa dhagge borrees- heessagisiishshu
rosantino gano chaarte,gano, Hayyitte
. Kifilete deerrini mitte sa hanaffanno.
baddanno. wo’naalsha
woy lame coyi-fooli- . Lame coyi fooliishsho mashalaqqe uurrisate
.Lame addi addi kaa’litanno. assatenni
ishsho horoonsidhe borreessite dhaggete
borro hedo aana rosaanote
dhaggete hedo xa- hedo xaphissanno.
hasaabbe heewisii- woyyaambe
phissanno. .Nabbabbino borro
ssanno. murrisate
. Kifilete deerrinni keenate harancho gufo
nabbabbinore keen- borreessitanno.
tanno. .Borreessinoonni borro
. Kifilete deerrita bor- heewishiishshi aana
ro hegersate borrote hasaabbanni badooshsh-
gano horoonsidhanno. ensa borreessitanno.

Coyi’rammete Dan-
Hurrisaame Kee-
doo Rosiisatenna Rosate hayyo
(Coyi’ranna Macci- Lawishsha
sha
ishsha)
.Kifilete deer- Kifilete deerri lame a/ hedate qummisaano dhag-
rinni uyinoon- addi addi borro hedo genabbawate woy eersisaan-
ni mashalaqqe aana hasaabbe hee- cho (qali-male) borro giddo
shaete,chaartetenna wisiissanno. .Kifilete kaa’lanno.
giraafetenni tantan- deerrinni uyinoonni b/ Misilaano badamisilaan-
tanno. mashalaqqe shaete, chunnire dhaggete giddo noo-
.Reekkisaano,qaa- chaartetenna gi- sire hegersate kaa’lanno.
li-suuddanna han- raafetenni tantante c/xa’maano su’mi riqiwaano
daarra hegersitanno nabbabbanno. Ikkitote(ayi,maa,mamaro,ma-
. Reekkisaano, qaa- moote,mamanna mayira) afate
li-suuddanna han- kaa’lanno.
daarra hegersitanno. d/AHR:Affinore,afateHasidhan-
norenna Rossinore bade jeefo-
teno rossinorewirro-la’anno
ha’rinshooti.
e/Qara Hed o ChaarteMayi
daafiraatironna tittirshu maat-
iro kultanno.
f/.Ganote diyagiraame Dhag-
gennita qara ikkito maareekki-
tanno.
g/Veenn diyagiraame Lamer-
icho heewisiissannonna hees-
sagisiissanno(daftarra, misi-
laano,wogga,looso…)

Fichaalla
Qoole Tiro
Rosu qaalla egenno Roore yannara wolewa rosantinokkita ikkite, kayinni rosu mini giingera afantanno qaallaati.
Taashshe nabbawa So’roweelo woy batidhinokki so’ro karsantanna nabbawa
Rosaanonniha/nabbawaanonniha lophote agarranni deerra woy ayirrannore affanno yine
Diru deerra
hendanni deerra, lawishshu gede rosu qaalla, woy afuu jirte.
Xaadisa/karsiishsha Addi addinni noo qoonqo kariinse/xaadinse qaalimma nabbawa
Irki’raancho qaalisuude Qaalu biso ikke afamannoho, callu uurre umosi dandiino qaali gede kiiramannokkiho.
Kulaancho borro Misile woy shaete gedeere xawisate umoonni/hundaanni qolle worranni xawishshi qaallaati
Misilaancho Mitte dhaggera anfanni mannaati woy wole kalaqamaati
Biixxala Qaale woy coyfooliishsho addi addi bisira bebbeha
Huwatto Ranke macciishshinoonnire/nabbamboonnire wodanchate
Coyishiishamaanote
Addi addi coyishiishamaano mimmito hoodisse/aante daggannote
hoodishsha
Kulaancho coyfooli-
Mashalaqqe sayissanno coyfooliishsho
ishsho
Borreessantino qaalla garunni yaate fidalenna (malaatenna) qoonqo xaadisate egenno
Fiche tidha (fichi’ra)
horoonsi’ra
Qalo Qaale kalaqa (wolu qaalinni wole qaale fushsha)
Siwiilu fidalla Lame fidale xaadise mitte qoonqo riqibbara horoonsi’ra
Fiche tira (fichisa) Garunni borreessate fidalenna (malaatenna) qoonqo xaadisate egenno horoonsi’ra
Shota rosu shiqqo Mashalaqqe xawadu garinni xawisantannonna akeekisantanno gari shiqqooti
Adda afidhinonna qalimale borro ikkite hexxose, mayimmase, woy horose garinni ikkado
Tiraancho borro
mashalaqqe shiqinshanni xawinse/tittirre borreessinanni borro danaati
Nabbambanni yannara qaalla woshshinanni wote ganye yaate woy yaa hoogate ikkitonna qa-
Mommoddiweelsha
anu soorrama akata agarre garunni nabbawate garaati
Misilshu afoo yaa qaalla/yaatto rosantino fiche gobbaanni kawajjinshe, naggishshunni, w.k.l
Misilsha
hroni’nannite
Taashshe rahe nabba- Ranketenni, mommoddiweelletenninna co’iimmatenni nabbawate nabbawate dandii safo loo-
wa/suwise su aana hosiisate dandooti
Guuta qaalisuude Umosi dandee uurranno qaaleeti
Koo-tee rosichonna lao Meyatanna labbaaha bande la’nannita gadete hedonna ammano
Xaphoomunna tittirshu garinni kulantannota addi addi borro dana, lwishshaho tiraanchonna
Dana
odeessaancho borro, maatto, hibbo, w.k.l
Rosaano afantanno kifile safo assine hakko deerrira ikkitanno garinni qixxaabbino borro deerra
Kifilete deerra
leellishannoho
Anfoonnihunni anfoonnikki, shotunni ayirradu, mulinni fafu, la’nannihunni la’nannikki widira
Suutu facco
woyyaawanni-woyyaawanni ha’ranno roso (rosiinsanni gara)
Borreessamaancho
Borreessinanni malaatisenni fiixoo’mitino/xaaddino qoonqo
qoonqo
Qonqonna malaate
Qoonqonna malaate xaadisate dandoo ikke konne dandoo horoonsi’ne qaallate widira soor-
xaadise borreessate
rate
huwanyo
Korkaataancho xa’mo Borronnire la’annota ikkite dhaaddotenni borrote gidonni dawarrannikki xa’mo
Siro Qaallate suude soorra (qaale sirsa), lawishshaho yanna, koo-tee, w.k.l leellishatenni

Fichaalla
Rosunniha nabbawate
Shottukkinni woy ayirritukkinni rosaanote nabbawate deerri ledo xaaddino borro
deerra
Qaana Nabbawate/coyi’rate yannara noo qoonqote gottinatenna woffinate
Borreessammete giddo kalanqe borreessate dooggaati (lawishshaho misilshu afoo, keenish-
Borreessate hayyo
sha, w.k.l)
Afuu jirte giddo fiche afi’rinoha ikke hakkiinni sae beehamiro fiche hoogannoha shiimicco
Mittoomila
biso (qaalisuude)
Qaalisuude Fiche afi’noha shiimicco qaalu biso
Umi borro Rosaanchu wole borronni galche ikkikkinni umisinni kalaqi’re borreessi’rino borrooti
Borri-amuraate Mittu afiira horoonsi’nanniha borreessate amuraate

Mittu afiira afantannotanna xaadduro (gamba yituro) qaale kalaqqannota quwitte
Qoonqisuude
qoonqo
Qoonqote
Coyi’nanna qoonqo macciishshe bandanna horoonsi’rate dandooti
huwanyo
Kipho Dhaggete giddo kalaqantanno ikkitooti
Kakkayishsha Dawarannoha jawaachishate xa’minanni xa’mo woy assinanni rosu shiqqo

Mittu manchi nabbawa dandaanno rankeeti. Fuuffi-fuullete ranke yaa mommonde
Ranke
nookkiha woy shiima mommondenni nabbawate yaate
Rosu shiqqora woy mittoricho sayisate jirte/wodho kalaqate. Ha’runsote keeno-
Massagooshshu jirte rano, rosaano hiittoonni ha’runsinanni keennanniro ha’rinshote aantera massa-
gooshsheho ikkitannota kaimuniita guma guma hedo wodhate
Irkishshunni qaaqquullu umonsa dandiite loossaano deerra iillishate suutunni asse
Gooddisa
wondanchishiishate
Geeshshu, marichonna mageeshshi roso rosiisa hasiissannoro la”anno. Aante,
hiitte amado hiitteenni aanchine rosiinsanniro leellishshanote. Geeshshunna aante
Geeshshanna aante
xaphoomunni mittu rosu dirinni rosiinsanniri tiittirsha, amadonna shiqinshanni
doogga aante la’anno.
Mittu afii qoonqo riqibbe borrote hossanno borreessate malaatta danaati, law-
Iskiripte
ishshaho Laatinennita, Tophiyunnita, w.k.l
Babbada Qaale qoonqote, qoonqote tuqqora, woy qaalisuudu widira qolle bebbeehate
Rosaano rossanno rosi giddo higge higge afantanno qaalla ikkite hakko deerrinni
Xawu qaalla rosaano fiche tidha dandiitannokki qaallaati; togoo qaalla rosaano qaalunni calla
amadde sa’anno
Binqe Qoonqo, qoonqote tuqqo, woy qaalu aana assinanni illachishshaati
Coyishiishamaanotenninna coyishiishaanotenni qinaabbino qoonqo ikkite mitte
Qoonqote tuqqo
foo’lanni afiinni fultanno qoonqooti
Borrote qummeessa
Borrote giddonni fultino xa’mo dawarate kaa’lanno qummeessaaati (malaateeti)
(malaate/biciqqo)
Qaallate egenno Qaallanna fichensa afate egenno
Qaalla badate hayyo Qaalla garunninna co’iimmatenni nabbambannita addi addi doogga
Qaallate gano Afuu jirte agarro garinni qoonqo qaalla uurrisate qinaabbanno qinaawo/diramme

Fichaalla
Assicho assinoonnire, loonsoonnire
Badhi-egenno konni albaanni afi’noonni egenno
baqqado rosate shiqo iibbabbishshama rosi shiqo
Borrangicho angate borro/handwriting
Borricho shiima borreessinoonni borro/article
Borricho shiima borreessinoonni borro/article
Caakkeessu qaalla mule ronsanni, anfoonnikki qaale /fidale karsinoonnire
Dagi-bikko dagannita ilamenna reyaate bikka
Eersiisaancho biciqqinsanni hedo/expository
Filiqishsha badhillicho
Hayyallo rosiinsanni doogo/methodology
Hegersa huwata
Hegersa huwata
Hi’naancho mawooyyaanchote gurcho, deenni yaate

Hoodishsha/hood-
aancha/ hoodete daa
isamme
Hoodishsha/hood-
qaalu suudi xiinxallo/morphology
isamme
Injo adho istiraatejete
Ladda Lame mitteenni amadisiisa, waaxa
Laishsha la’a ,towaata/observation
Marcho coyifooliishsho mittu aleenni ikkino annanna gurduwa amaddinote
Mawooyyaancho maawoyye yaate
Muri-hedo kaimu assaawe/amadote assaawe

Odeessaancho odoote gede kullanni dhagge
Qaali-sullo qaalu suudi xiinxallo/morphology
Qallate gano qaalla coyifooliishsho giddo e’e sikkantanno gara/structure

dhiqqi yaa, dhiqqisa, qaale woshshinanni woyite kokkete macciishshan-
Qillimma
tanno millimmo
Qonqawallo qonqote xiinxallo/phonology
Tircho coyifooliishsho mitto annanna mitto gurda amaddinote
Wodh-woro mitturichira wonsha hasiissanno yine woroonnireeti/kirayiteria/
Xawisaancho gudisse leellishshanno dhagge/descriptive
Xurqama e’ne fullannikki sakaalo/complex/

PA00MR3M

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

PA00MR3M

Uploaded by

Document Information

Original Description:

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

PA00MR3M

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

SIDAAMU AFOO

Sidaamu Zoone Dadhinoonni Afii Haaru Rosu Budi Garinni:

Qixxeessitino Gaamo Isilanchimma Buuxxino Gaamo

Itophiyu Federaalete Dimokiraatike Ripabilike Mangiste

Konni maxaafiti hinkiilote qoosso ©2006 M.D Itophiyu Rosu Ministeretenna

Lamala Amado Qoola

Qaagishsha Rosiisaanote ............................................................................................. i

1. Umi Lamala Hanafo ..................................................................................................... 1

1. Haqqe dola .............................................................................................................. 1

2. Haqqe Dola ............................................................................................................. 3

2. 2ki Lamala Lamala Hanafo ........................................................................................... 8

1. Bushshu Hoshooshama Ittinsanni Gara .................................................................... 8

2. Bushshu Hoshooshama Ittinsanni Gara .................................................................. 10

3. 3ki Lamala Hanafo ...................................................................................................... 16

1. Hayisso kala ........................................................................................................... 16

2. Ishine Giira ............................................................................................................. 18

4. 4ki Lamala Hanafo ..................................................................................................... 24

1.Kotte Saada Hodhishsha ......................................................................................... 24

5. 5ki Lamala Hanafo ...................................................................................................... 32

1. Harrete Amadooshshe ........................................................................................... 32

6. 6ki Lamala Hanafo ...................................................................................................... 41

1. Hodhishshu Qarra .................................................................................................. 41

7. 7ki Lamala Hanafo ...................................................................................................... 49

1. Doogo Loosate Qarranna Tirosi ............................................................................... 49

2. Hayisso Itannokki Farashsho .................................................................................. 51

8. 8ki Lamala Hanafo ...................................................................................................... 57

1. Olluu Manni Kaa’lama ............................................................................................ 65

2. Olluu Manni Kaa’lama ............................................................................................ 66

10. 10ki Lamala Hanafo ..................................................................................................... 72

1. Seerunni Loosi’ra ................................................................................................... 72

11. 11ki Lamala Hanafo .................................................................................................... 80

1. Labballunna Seennu Rosi Beeqqooshshe .............................................................. 80

2. Labballunna Seennu Rosi Beeqqooshshe .............................................................. 82

12. 12ki Lamala Hanafo .................................................................................................... 88

1. Seennu Rosu Aana ................................................................................................. 88

2. Bao Bushu Budi ..................................................................................................... 90

13. 13ki Lamala Hanafo .................................................................................................... 96

1. Hayi Hawaasa ........................................................................................................ 96

2. Daaete Kora .......................................................................................................... 97

14. 14ki Lamala Hanafo .................................................................................................. 102

1.Loggitu Fooncho .................................................................................................... 102

2. Furra Rosu Lophotenna Xiinxallote Uurrinsha ....................................................... 104

15. 15ki Lamala Hanafo ................................................................................................... 110

1. Garambi Ilaala ....................................................................................................... 110

2. Hawaasi Garba ..................................................................................................... 111

16. 16ki Lamala Hanafo ................................................................................................... 117

1. Qalete godo’le kora .............................................................................................. 117

2. Beeri Xawi Godo’le ............................................................................................... 119

17. 17ki Lamala Hanafo .................................................................................................. 126

1. Sharro .................................................................................................................. 126

2. Lame Jaalla ......................................................................................................... 128

1. Dodaancho Ayyala ................................................................................................ 134

2. Bisu Millimmo ..................................................................................................... 136

19. 19ki Lamala Hanafo .................................................................................................. 143

1. Budu Godo’le ....................................................................................................... 143

2.Budu Godo’le ....................................................................................................... 145

20. 20ki Lamala Hanafo ................................................................................................... 151

1. Wayi Afamanno Dargubba .................................................................................... 151

2. Waa ..................................................................................................................... 153