Spis treści

I. Czym jest druk 3D 4

II. Budowa drukarki 3D 6

1. Obudowa drukarki 8

2. Stół roboczy 9

3. Głowica drukująca 11

4. Osie transportujące głowice drukujące 11

5. Interfejs gniazd wejścia/wyjścia 12

6. Czujnik końca filamentu 13

7. Ekstruder 14

8. Rurka transportująca filament 15

9. Graficzny interfejs użytkownika 15

III. Filamenty i ich rodzaje 16

IV. Aktualizacja firmware drukarki 3D 21

V. Poziomowanie i kalibracja stołu 23

VI. Podstawowe czynności eksploatacyjne przy drukarce 3D 27

1. Ładowanie filamentu 28

2. Rozładowanie filamentu 32

3. Przechowywanie filamentu 32

4. Czyszczenie dyszy 33

5. Smarowanie łożysk i śrub. 36

6. Używanie kleju adhezyjnego 40

VII. SLICERY – programy do przygotowania druku 42

VIII. Co może pójść nie tak? 48

Autor merytoryczny: Łukasz Gierek
Koordynacja projektu i redakcji: Anna Kosińska
Opracowanie graficzne: Cube Agency
Korekta: Marta Akuszewska, Anna Kołodziejska

Copyright:
Ei System Sp. z o.o.
ul. Św Michała 43
61-119 Poznań
 I. Rozdział

Czym
jest
druk
3D?
I. Czym jest druk 3D
Druk trójwymiarowy (3D) to proces wytwarzania addytywnego (przyrostowego),
w którym obiekt fizyczny jest tworzony na podstawie projektu cyfrowego
zamienionego na współrzędne XYZ, wraz z instrukcją poruszania się po nich,
zrozumiałą dla drukarki. Drukarka, poruszając się w przestrzeni stołu roboczego,
wylewa cienkie warstwy budulca zwanego filamentem, które łącząc się ze sobą,
tworzą zaprojektowany przez użytkownika model.

W bardzo dużym uproszczeniu: każdy obiekt 3D ma swoje punkty

charakterystyczne (wierzchołki lub granice wysokości i szerokości), które są opisane
na matematycznym układzie współrzędnych X (szerokość), Y (głębokość),
Z (wysokość) /rys1/. Drukarka 3D rysuje kształt na płaskiej powierzchni,
a następnie umieszcza na nim kolejny, tworząc nową warstwę wysokości,
następną warstwę itd., aż model jest kompletny.

W procesie rysowania kształtów przez drukarkę ważne jest zachowanie dystansu

pomiędzy poszczególnymi warstwami, który jest ściśle określony i wynosi
ok 0,2 mm.

Druk 3D jest przeciwieństwem produkcji subtraktywnej, czyli wycinania/wydrążania

kawałka metalu lub tworzywa sztucznego za pomocą np. frezarki czy obrabiarki
CNC, która pozostawia dosyć dużą stratę materiału.

Do pracy z drukiem 3D potrzebujemy oprócz drukarki 3D i materiału budulcowego,

jakim jest filament, projektu zapisanego w formacie 3D (z rozszerzeniem stl, gltb
lub obj), programu do przygotowania przetransformowania pliku 3D na język
zrozumiały dla drukarki, nazywanego slicerem, oraz zestawu akcesoriów
opcjonalnych, takich jak szczypce, szpachelka, klej adhezyjny i inne,
które zostaną wymienione w następnym rozdziale tego podręcznika.

Nie ma chyba sektora, w którym nie odnajdziemy druku

3D, stosuje się go od medycyny przez gastronomię,
przemysł modowy, a na motoryzacji kończąc.
Druk 3D pozwala w łatwy sposób wizualizować obiekty
architektoniczne, tworzyć prototypy nowych części
czy też odwzorowywać te trudno dostępne. W edukacji
będzie pobudzał kreatywność, krytyczne myślenie, uczył
planowania i zarządzania czasem.

Droga Czytelniczko, drogi Czytelniku, zapraszam Cię w świat druku 3D,

w którym rozwieję Twoje obawy i odpowiem na pytania. Dzięki temu
podręcznikowi poznasz podstawy pracy z drukarką 3D.

5
 II. Rozdział

Budowa
drukarki
3D
II. Budowa drukarki 3D
Zasada działania każdej drukarki jest praktycznie taka sama, tak samo jak podobna
jest budowa drukarek 3D w stosunku do siebie. W budowie drukarki 3D możemy
wyróżnić następujące elementy:

1. obudowę drukarki,

2. stół roboczy,

3. głowicę drukującą, w skład której wchodzi dysza,

4. osie transportujące głowicę drukującą,

5. interfejs gniazd wejścia/wyjścia,

6. czujnik końca filamentu,

7. ekstruder,

8. rurkę transportującą filament,

9. graficzny interfejs użytkownika.

8
1
3 4

5
9
2

7
 II. Budowa drukarki 3D

1. Obudowa drukarki

Obudowę drukarki Banach 3D charakteryzuje wysoka jakość wykonania, lekka

konstrukcja zapewniająca mobilność drukarki w związku z jej przenoszeniem,
a także zdejmowane trzy pary drzwi.

Do obudowy drukarki możemy zaczepić specjalnie zaprojektowany uchwyt

na filament, którego „gniazdo” znajduje się na tylnej części obudowy.
Do obudowy możemy również przymocować dostarczoną do drukarki kamerę,
służącą do podglądu wydruku za pomocą aplikacji zainstalowanej na swoim
smartfonie.

Dosyć dużym wyróżnikiem jest możliwość demontażu

trojga drzwi, dzięki czemu mamy swobodny dostęp
do wyjęcia drukowanego modelu lub rozpoczęcia
procesu wymiany filamentu.

8
 II. Budowa drukarki 3D

2. Stół roboczy
W drukarkach Banach School, Banach Rapid, Banach Smart na stole roboczym
umieszczone są maty magnetyczne, które zapewniają komfort zdejmowania
wydrukowanego modelu przez swoją elastyczność.

Domyślnie mata magnetyczna jest umieszczona

chropowatą powierzchnią do góry, jednak nic
nie stoi na przeszkodzie, abyśmy odwrócili
ją do góry nogami, tak aby gładka strona była
na wierzchu.

Dzięki temu nasze wydruki będą miały gładki spód

i zachowamy komfort przy ich odklejaniu ze stołu.

UWAGA: przy przełożeniu maty do góry nogami

pamiętajmy o kalibracji stołu.

Nie można drukować bezpośrednio na stole bez użycia maty, więc na potrzeby
tego poradnika, gdy będziemy w tekście wymieniali słowo „stół roboczy”,
będzie to oznaczało stół wraz z położoną na nim matą.

9
 II. Budowa drukarki 3D

Stół roboczy jest miejscem, w którym drukarka wylewa budulec, czyli filament.
Powinien on być prawidłowo skalibrowany, czyli musi być zachowany odpowiedni
dystans pomiędzy nim a dyszą umieszczoną w głowicy drukującej. W celu lepszej
przyczepności wydrukowanego modelu do stołu, stół jest podgrzewany
do temperatury 50-60°C. Proces podgrzewania stołu definiowany jest w procesie
przygotowania druku w oprogramowaniu typu slicer, jednak lepszą przyczepność
możemy zachować, używając klejów adhezyjnych. Klej adhezyjny właściwości
wiążące osiąga w wysokich temperaturach, czyli im wyższa temperatura,
tym lepsza przyczepność.

Więcej informacji o klejach adhezyjnych znajdziesz w rozdziale

IV. Podstawowe czynności eksploatacyjne.

Więcej informacji o kalibracji stołu znajdziesz w rozdziale

V. Poziomowanie i kalibracja stołu.

10
 II. Budowa drukarki 3D

3. Głowica drukująca
Głowica drukująca to zespół podzespołów, których zadaniem jest podgrzanie
dostarczonego filamentu do odpowiedniej dla niego temperatury (195-260°C
w zależności od typu) oraz wylanie go na stole roboczym w odpowiednim,
zaplanowanym przez użytkownika miejscu. W drukarce Banach School, Banach
Rapid, Banach Smart głowice drukujące są zabudowane plastikową obudową,
na której jest umieszczona żółta naklejka informująca o wysokiej temperaturze
panującej wewnątrz.

Tak naprawdę wysoka temperatura panuje tylko od spodu głowicy drukującej,

w miejscu, gdzie znajduje się dysza. Dysza to miedziany stożek, na którego końcu
jest otwór o średnicy 0,2-0,4 mm, przez który wytapia się filament, tworząc
na stole zadany przez użytkownika kształt.

Wszechobecny kurz, pyły, złogi starego filamentu niewytopione podczas jego

wymiany niosą destrukcyjny wpływ na jakość i możliwość druku. Dlatego też
powinniśmy zwrócić szczególną uwagę na czystość tego strategicznego elementu.
Nie oznacza to, iż drukarka powinna stać w sterylnym pomieszczeniu, trzymana
pod kocem, a cała obsługa powinna być realizowana w rękawiczkach, masce
i kombinezonie przeciwpyłowym; oczywiście, że nie. Jest jednak zestaw określonych
czynności, który pozwoli utrzymać dyszę w czystości, a został on opisany w rozdziale
V. Podstawowe czynności eksploatacyjne

4. Osie transportujące głowice

drukującą
Drukarka 3D tworzy modele w oparciu o matematyczny układ współrzędnych XYZ.
Na tym układzie współrzędnych poruszają się osie transportujące głowicę
drukującą. Ruch tych osi odbywa się w sposób automatyczny w procesie samego
druku, jednak są pewne czynności, przy których będziemy wywoływali ruch głowicy
drukującej za pomocą interfejsu graficznego. Takimi czynnościami będą czynności
eksploatacyjne dotyczące czyszczenia dyszy. Należy wtedy przetransportować
głowicę drukującą na osi Z na taką wysokość, aby było nam wygodnie ją czyścić
specjalnie przygotowaną do tego igłą.

11
 II. Budowa drukarki 3D

Istnieje wiele różnych rodzajów materiałów używanych do tworzenia tych warstw,

ale te, których najprawdopodobniej użyjesz jako hobbysta, to stopiony plastik
i żywica UV.

5. Interfejs gniazd wejścia/wyjścia

Interfejs gniazd wejścia/wyjścia znajduje się na tylnej obudowie drukarki.
Znajdziemy w nim, patrząc od lewej strony:

a. przycisk włącz/wyłącz drukarkę,

b. gniazdo kart microSD – do którego wprowadzamy pliki przeznaczone

do druku,

c. dniazdo USB typu B − do podłączenia drukarki do komputera i transmisji

plików do wydruku poprzez przewód USB,

d. gniazdo zasilania – do podłączenia zasilacza stabilizowanego,

dostarczonego wraz z drukarką.

12
 II. Budowa drukarki 3D

6. Czujnik końca filamentu

Czujnik końca filamentu monitoruje obecność filamentu w procesie druku.
Gdy filament się skończy i przestanie przechodzić przez czujnik, wyśle on sygnał
do płyty głównej drukarki z informacją, aby druk został wstrzymany.
Jest to przydatne, jeśli proces druku odbywa się pod naszą nieobecność.
Przez czujnik należy „przewlec” filament, który zostanie skierowany do ekstrudera.

13
 II. Budowa drukarki 3D

7. Ekstruder
Esktruder znajdujący się w drukarce Banach School jest mechanizmem dwóch kół,
zamachowego i zębatego, napędzanych za pomocą silniczka elektrycznego
znajdującego się od wewnętrznej strony drukarki. W drukarce Banach School
używany jest ekstruder typu Bowden. Ma on za zadanie wprowadzić filament
do drukarki. Ponieważ znajduje się on tylko w jednym miejscu (nie ma drugiego
mechanizmu), niezmiernie ważne jest, aby podczas procesu wyjęcia/włożenia
filamentu nie przerwać ciągłości nitki filamentu za ekstruderem w kierunku rurki
transportującej filament. Gdy taka nitka zostanie przerwana, nie będzie innej
możliwości „przepchnięcia” filamentu niż rozebranie części mechanizmu.

W zależności od miejsca przerwania filamentu ten proces serwisowy można

wykonać samodzielnie lub zgłosić usterkę serwisową, która będzie serwisem
technicznym powstałym z winy użytkownika.

14
 II. Budowa drukarki 3D

8. Rurka transportująca filament

Jest to plastikowa biała rurka PTFE (Poli(tetrafluoroetylen)), znajdująca się zaraz
za ekstruderem Bowden, która prowadzi do głowicy drukującej. Z obu końców
zwieńczona jest złączem pneumatycznym PC6, które w przypadku utknięcia
filamentu od strony ekstrudera można samodzielnie odkręcić i dokonać
czynności serwisowej.

9. Graficzny interfejs użytkownika

Znajduje się na frontowej ścianie drukarki, a jego zadaniem jest komunikacja
użytkownika z drukarką poprzez wybór menu kalibracyjnego, menu
odpowiedzialnego za poruszanie się głowicy drukującej, menu wyboru pliku
do druku, czy menu wymiany filamentu.

Druk trójwymiarowy (3D) to proces wytwarzania addytywnego (przyrostowego),

w którym obiekt fizyczny jest tworzony na podstawie projektu cyfrowego poprzez
drukowanie cienkich warstw materiału, a następnie łączenie ich ze sobą.

Niektóre branże, takie jak producenci aparatów słuchowych, producenci linii

lotniczych i producenci samochodów, wykorzystują druk 3D do tworzenia
prototypów i masowej produkcji swoich produktów przy użyciu
niestandardowych skanów.

15
 III. Rozdział

Filamenty
i ich
rodzaje
III. Filamenty i ich rodzaje
Filament, czyli budulec w drukarkach 3D marki Banach, jest to nic innego jak
plastikowa rurka o średnicy 1,75 mm nawinięta na okrągłą szpulę, na której mieści
się kilogram budulca. Wyróżniamy kilka rodzajów filamentu, które różnią się
właściwościami i parametrami druku. Spośród najpopularniejszych można
wskazać PLA, PET-G, ABS oraz TPU.

Filament PLA
Filament PLA jest najpopularniejszym rodzajem filamentu z racji prostoty
drukowania. PLA (kwas polimlekowy) to specjalny rodzaj tworzywa
termoplastycznego wykonany z materiałów organicznych, a mianowicie skrobi
kukurydzianej i trzciny cukrowej. Główna zaleta PLA to to, że jest bezpieczniejszy
i łatwy w użyciu. Ten filament nie wymaga żadnych specyficznych warunków,
w przeciwieństwie chociażby do filamentu ABS, który wymaga dosyć szczelnej
komory. Łatwość drukowania powoduje, iż na rynku znajdziemy mnóstwo kolorów
i odmian tego filamentu − od filamentów jednokolorowych, przez filamenty klasy
premium imitujące złoto, miedź czy wielokolorowe filamenty typu
rainbow/cameleon lub też filamenty świecące w ciemności, tzw. glow.

Specyfikacja:

Elastyczność: niska

Trudność w użyciu: łatwy

Wymagania druku: brak

Temperatura druku: 185–225°C

Temperatura stołu roboczego: 20–70 °C (ale nie jest wymagana)

Skurcz/wypaczenie: minimalne

Możliwy do użycia w gastronomii: NIE

Zalety:

▪ brak szkodliwych oparów, po podgrzaniu wydziela słodki aromat;

▪ łatwiejszy w obróbce w porównaniu z ABS (świetny materiał dla początkujących);

▪ różnorodność kolorów oraz dostępność na rynku;

▪ możliwe używanie w długopisach 3D.

17
 III. Filamenty i ich rodzaje

Wady:

▪ pozostawiony na zewnątrz na słońcu w dużych temperaturach wypaczy

swój kształt;

▪ może przyciągać wilgoć, przez co jest potencjalnie kruchy i trudniejszy

w druku;

▪ mniej wytrzymały w stosunku do ABS.

Filament PET-G
Jest to rodzina filamentów, której podstawową zaletę stanowi możliwość
drukowania modeli, których możemy używać w gastronomii i medycynie, czego
przykładem były drukowane podczas pandemii COVID-19 przyłbice. Politereftalan
etylenu (PET) jest jednym z najczęściej używanych tworzyw sztucznych na świecie.
Najbardziej znany jako polimer stosowany w butelkach z wodą, znajduje się również
we włóknach odzieżowych i pojemnikach na żywność.

Specyfikacja:

Elastyczność: niska

Trudność w użyciu: średni

Wymagania druku: brak

Temperatura druku: 220–250°C

Temperatura stołu roboczego: 50–70 °C

Skurcz/wypaczenie: minimalne

Możliwy do użycia w gastronomii: TAK

Zalety:

▪ mocny;

▪ nie wypacza się;

▪ nie kurczy się;

▪ nie wchłania wilgoci z powietrza;

▪ nie rozkłada się w wodzie;

▪ bezpieczny dla żywności.

18
 III. Filamenty i ich rodzaje

Wady:

▪ nie jest to łatwy materiał dla początkujących;

▪ temperatury dyszy i stołu drukarki wymagają precyzyjnego dostrojenia

w celu uzyskania najlepszych rezultatów.

Filament ABS
Akrylonitryl-butadien-styren (ABS) jest mniej popularny niż PLA w codziennym
drukowaniu 3D. Jednak pod względem właściwości materiał ABS jest w
rzeczywistości lepszy od PLA, mimo że okazuje się trudniejszy do wydrukowania.
We wnętrzu drukarki 3D musi być zachowana odpowiednia stała temperatura.
Obowiązkowe jest również używanie kleju adhezyjnego w celu poprawienia
przyczepności druku. Nieutrzymanie stałej temperatury spowoduje, iż model
będzie podatny na wypaczenie.

ABS, powszechnie stosowany w formowaniu wtryskowym, znajduje się

w wielu produkowanych artykułach gospodarstwa domowego i artykułach
konsumpcyjnych, np. w klockach lego czy w motoryzacji.

Łatwiejszy zamiennik ABS to filament z serii Easy ABS, który jest łatwiejszy
w druku i ma zbliżone parametry do właściwego ABS.

Specyfikacja:

Elastyczność: niska

Trudność w użyciu: wysoka

Wymagania druku: stała temperatura wewnątrz drukarki,

podgrzewany stół, klej adhezyjny

Temperatura druku: 210–250°C

Temperatura stołu roboczego: 80–110 °C

Skurcz/wypaczenie: duże

Możliwy do użycia w gastronomii: NIE

Zalety:

▪ trwały, mocny filament 3D;

▪ wydrukowane modele nie będą wypaczone pod wpływem zewnętrznej

temperatury i nasłonecznienia

19
 III. Filamenty i ich rodzaje

Wady:

▪ ABS jest oparty na ropie naftowej, co czyni go materiałem

niebiodegradowalnym;

▪ potrzebuje wysokiej temperatury, aby osiągnąć temperaturę topnienia;

▪ tworzy nieprzyjemne opary, najbardziej zauważalne w słabo

wentylowanych pomieszczeniach.

Filament TPU
Jak sama nazwa wskazuje, termoplastyczne elastomery (TPE) to zasadniczo
tworzywa sztuczne o właściwościach podobnych do gumy, dzięki czemu są
niezwykle elastyczne i trwałe. Miękkie i rozciągliwe włókna są w stanie wytrzymać
obciążenia fizyczne, których nie tolerują ani ABS, ani PLA.

Specyfikacja:

Elastyczność: wysoka

Trudność w użyciu: średnia

Wymagania druku: brak

Temperatura druku: 210–230°C

Temperatura stołu roboczego: 30–70°C (nie jest wymagane podgrzewanie stołu)

Skurcz/wypaczenie: minimalne

Możliwy do użycia w gastronomii: NIE

Zalety:

▪ niezwykle elastyczny;

▪ idealny do części, które się wyginają lub ściskają.

Wady:

▪ trudny do drukowania;

▪ wymaga dyszy o średnicy 0,2-0,4 mm oraz niskiej prędkości drukowania.

20
 IV. Rozdział

Aktualizacja
firmware
drukarki 3D
IV. Aktualizacja firmware drukarki 3D
Firmware jest specjalnym oprogramowaniem zainstalowanym fabrycznie
w obwodach elektronicznych urządzenia i służącym obsłudze jego podstawowych
funkcji. Jest to oprogramowanie opracowane przez producenta celem właściwego
sterowania danym urządzeniem, innymi słowy umożliwia odpowiednią
komunikację urządzenia. Obecnie każdy sprzęt elektroniczny, od telewizorów
z funkcją smart, przez aparaty fotograficzne, kamery czy inteligentne urządzenia
AGD, posiada firmware, który należy aktualizować. Aktualizacja firmware jest
tak samo ważna jak aktualizacja systemu operacyjnego, który chroni nas przed
wirusami i łata słabe punkty oprogramowania. W przypadku drukarek marki
Banach firmware ulepsza jakość druku i dba o stabilność działania interfejsu
graficznego.

Aktualizacja oprogramowania odbywa się w kilku prostych krokach.

Krok 1 Wyłącz drukarkę Banach, wyjmij z niej kartę microSD, włóż

ją do dostarczonego czytnika USB, cały czytnik włóż do gniazda
USB w Twoim komputerze.

Krok 2 Wyczyść wszystkie pliki z karty, kopiując je do lokalnego folderu

lub usuwając.

Krok 3 Wejdź na stronę www.banach3d.pl, przejdź do sekcji „do pobrania”,

znajdź nagłówek dotyczący aktualizacji firmware, pobierz
oprogramowanie.

Krok 4 Pobrane oprogramowanie jest w formacie *.zip, wypakuj je,

wyznaczając kartę microSD jako miejsce docelowe.

Krok 5 Kartę microSD włóż do drukarki, następnie uruchom drukarkę

i poczekaj, aż cały proces instalacyjny dobiegnie końca.
Cała aktualizacja firmware trwa do 2 minut, a w trakcie instalacji
pojawią się komunikaty diagnostyczne. Po skończonej instalacji
zobaczysz menu identyczne jak po uruchomieniu drukarki.
Taki widok będzie oznaczał, iż aktualizacja firmware przebiegła
poprawnie.

Krok 6 Wyjmij kartę microSD, usuń wszystkie pliki, które się na niej
znajdują, wczytaj pliki, które chcesz wydrukować.

22
 V. Rozdział

Poziomowanie
i kalibracja
stołu
V. Poziomowanie i kalibracja stołu
Poziomowanie i kalibracja stołu są najważniejszymi czynnościami przy obsłudze
drukarki 3D. Pozostają tak samo ważne, jak równe włożenie kartek papieru
do drukarki laserowej lub atramentowej. Jeżeli kartki papieru będą nierówno
włożone, druk będzie niedokładny lub papier zakleszczy się w urządzeniu.

Identyczna sytuacja ma miejsce w drukarce 3D. Jeżeli dystans pomiędzy stołem

roboczym a dyszą drukarki 3D okaże się za duży, filament nie będzie się trzymał
płaszczyzny stołu i druk będzie „wisiał w powietrzu”. Jeżeli dystans pomiędzy stołem
roboczym a dyszą okaże się za mały, filament nie będzie miał miejsca,
aby wypłynąć na stole, będzie się blokował w głowicy drukującej.

Dystans pomiędzy stołem roboczym a dyszą powinien zachowywać odległość

podobną do średnicy filamentu, czyli ok 0,2 mm. Aby uzyskać taki efekt,
musimy użyć szczelinomierza lub kawałka kartki papieru.

UWAGA: W procesie kalibracji dążymy do takiego

samego efektu w każdym z czterech punktów
kalibracyjnych, mianowicie poruszając delikatnie
szczelinomierzem lub kartką papieru umieszczoną
pomiędzy stołem roboczym a dyszą, powinniśmy czuć
delikatny opór. Taki sam na każdym z czterech punktów.

Po wykonaniu kalibracji każdego z czterech punktów należy ją jeszcze raz

powtórzyć. Dlaczego? Odpowiedź jest bardzo prosta, kalibrując pierwszy punkt,
pozostałe trzy były w innej pozycji w stosunku do niego niż te same punkty
w stosunku do pierwszego punktu kalibracyjnego podczas rozpoczęcia procesu.

24
 V. Poziomowanie i kalibracja stołu

Aby wypoziomować poprawnie stół, wykonaj następujące kroki:

Krok 1 Wejdź do menu „kalibracja”, poczekaj, aż drukarka najedzie

na swój punkt zerowy (lewy głębszy narożnik, patrząc od strony
interfejsu graficznego drukarki).

Krok 2 Wybierz pierwszy punkt kalibracyjny, poczekaj, aż drukarka

na niego najedzie, w międzyczasie podłóż w tym punkcie
szczelinomierz o grubości 0,2 mm lub kartkę papieru.

Krok 3 Jeżeli dystans szczelinomierza/kartki papieru w stosunku do dyszy

będzie za duży, należy wykręcić śrubkę kalibracyjną o kilka
obrotów w lewą stronę.

Jeżeli dystans szczelinomierza/kartki papieru w stosunku do dyszy

będzie za mały, należy wkręcić śrubkę kalibracyjną o kilka obrotów
w prawą stronę, tak aby stół opadł na dół.

25
 V. Poziomowanie i kalibracja stołu

UWAGA: Operację sprawdzenia odległości wykonujemy obiema

rękami. Jedna ręka musi być umieszczona na szczelinomierzu /
kartce papieru – należy nią wykonywać ruchy tył-przód,
jednocześnie wykręcając lub wkręcając śrubę kalibrującą.
Proszę pamiętać, iż dążymy do takiego samego „efektu”
na każdej z pozostałych trzech śrub/punktów kalibracyjnych.

UWAGA: Ilość obrotów jest sprawą bardzo indywidualną, czasem

jest potrzeba wykonania 3 obrotów śruby kalibracyjnej, czasem
pożądany efekt przyjdzie po przekręceniu „ćwiartki” obrotu.

Krok 4 Po analogicznej kalibracji pozostałych trzech punktów operację

przeprowadzamy raz jeszcze. Po jej zakończeniu kalibracja zostaje
wykonana, możemy powrócić do głównego menu.

26
 VI. Rozdział

Podstawowe
czynności
eksploatacyjne
przy
drukarce 3D
VI. Podstawowe czynności
eksploatacyjne przy drukarce 3D

Podstawowy zestaw narzędzi, które każdy użytkownik drukarki powinien posiadać,

składa się z cążek bocznych, szczelinomierza, igły do czyszczenia dyszy, smaru ptfe,
szczotki drucianej, smaru tf/ptfe, szpachelki oraz kleju adhezyjnego. Wszystkie te
powyższe akcesoria są niezbędne do prawidłowego utrzymania drukarki w stanie
dającym pewność poprawnej jej eksploatacji.

Poniżej omówiony zostanie podstawowy zestaw czynności eksploatacyjnych.

1. Ładowanie filamentu
Krok 1 Aby załadować filament, rozwijamy kawałek ze szpuli, przycinamy
go cążkami bocznymi pod kątem ok. 45 stopni. Przycięcie w taki
sposób filamentu spowoduje, iż proces jego transportu ze szpuli
do dyszy będzie płynny i bezproblemowy.

28
 VI. Podstawowe czynności eksploatacyjne przy drukarce 3D

Krok 2 Rozgrzewamy dyszę, wchodząc z głównego menu do sekcji

„rozgrzej”, następnie zmieniamy wartość domyślną na zakres
temperaturowy pracy filamentu (dla filamentów Banach 185°C−
225°C). Aby przyspieszyć proces nagrzewania, można zwiększyć
skok temperatury z 1°C do 10°C.

29
 VI. Podstawowe czynności eksploatacyjne przy drukarce 3D

W międzyczasie
filament przekładamy
przez czujnik końca
filamentu oraz
wkładamy do
ekstrudera Bowden,
delikatnie naciskając
na dźwignię znajdującą
się po prawej stronie.

Przy naciśniętej
dźwigni wpychamy
filament do oporu.
Gdy poczujemy opór,
powinniśmy
zaobserwować, jak
filament wypływa
z dyszy. Jest to
normalny proces,
przez pewien czas
wypływający filament
może mieć dwa kolory,
stary kolor oraz nowy.

39
 VI. Podstawowe czynności eksploatacyjne przy drukarce 3D

UWAGA: Proces instalacji filamentu można robić również

mechanicznie, poprzez menu „Filament”, jednak jest on dużo
dłuższy niż zaprezentowana powyżej ręczna wymiana.

31
 VI. Podstawowe czynności eksploatacyjne przy drukarce 3D

2. Rozładowanie filamentu
W celu rozładowania filamentu należy rozgrzać dyszę w sposób analogiczny
do procesu załadowania filamentu. Po rozgrzaniu dyszy naciskamy na dźwignię
ekstrudera Bowden i delikatnie płynnym ruchem wyciągamy filament. Ruch
powinien odbywać się wzdłuż ścianki drukarki, nie ciągniemy filamentu pod
kątem odchodzącym od obudowy, ponieważ możemy go urwać.

UWAGA – jeżeli filament nie chce się wyciągnąć, można spróbować rozgrzać
dyszę do wyższej temperatury. Jeżeli to nie pomoże, mechanicznie, za pomocą
menu „filament” oraz opcji „wsuń” spróbujmy wsunąć filament lekko do przodu,
a następnie znów spróbujmy go wyciągnąć.

Dlaczego należy wsunąć filament i wysunąć? Powód jest bardzo prosty,

prawdopodobnie zrobił się zgrzew, który musimy rozpuścić, przepychając
go lekko do przodu.

3. Przechowywanie filamentu
Po skończonej pracy odetnij nierówną końcówkę filamentu za pomocą cążek
bocznych. Następnie, aby uniknąć rozwinięcia filamentu, przewiń filament przez
otwory techniczne na szpuli. Jeżeli filamentu jest więcej, możesz przeciągnąć
pętelkę. Filament staraj się przechowywać w suchym miejscu, np. w szafce.

32
 VI. Podstawowe czynności eksploatacyjne przy drukarce 3D

4. Czyszczenie dyszy
Czyszczenie dyszy odbywa się przy rozładowanym filamencie, absolutnie
nie wolno dokonywać czynności czyszczenia dyszy przy filamencie załadowanym.
Po rozładowaniu filamentu przenosimy głowicę drukującą na wysokość ok 160
mm i ustawiamy ją mniej więcej na środku, następnie rozgrzewamy dyszę
do temperatury większej niż temperatura topnienia używanego filamentu.
Dla filamentu PLA może to być temperatura ok 240°C.
Zawyżenie tej temperatury spowoduje, iż stary filament się po prostu wytopi.

Stożek miedzianej dyszy ma otwór o średnicy 0,2-0,4 mm. Aby ją wyczyścić,

musimy użyć igły do czyszczenia drukarki 3D, którą mogą Państwo zakupić
w specjalistycznych sklepach z drukiem 3D, lub też możemy użyć zamiennika,
jakimi są igły do akupunktury.

Do miedzianej dyszy od strony głowicy drukującej (część z gwintem), wtłaczany

jest filament, który zostaje wytapiany pod wpływem temperatury i wypływa
końcówką ze stożkiem. Dokonując procesu czyszczenia, musimy włożyć igłę
od strony stożka i ruchami góra-dół wyczyścić złogi filamentu
zalegające wewnątrz.

33
VI. Podstawowe czynności eksploatacyjne przy drukarce 3D

34
 VI. Podstawowe czynności eksploatacyjne przy drukarce 3D

Ta czynność serwisowa wymaga dużej ostrożności, ponieważ miedziana dysza

będzie rozgrzana do temperatury w granicach 240°C.

Czyszczenie dyszy powinno się odbywać raz na 25-30 wydruków, chyba że dosyć
często zmieniamy filament lub drukujemy dosyć rzadko (3-4 druki miesięcznie),
wtedy taki proces należy realizować co 15-20 wydruków. Drugim przypadkiem
jest długotrwały przestój w drukowaniu (np. ferie/wakacje), wtedy pracę
rozpoczynamy od czyszczenia dyszy.

35
 VI. Podstawowe czynności eksploatacyjne przy drukarce 3D

5. Smarowanie łożysk i śrub

Kolejną z czynności serwisowych jest smarowanie łożysk w liniałach osi XYZ,
co będzie zapewniało cichą i bezawaryjną pracę drukarki. W drukarce Banach
School mamy do czynienia z podwójnym liniałem osi X (po których porusza się
głowica drukująca), podwójnymi liniałami osi Y, rozdzielonymi na stronę lewą
i prawą (które poruszają się przód-tył, parząc od strony interfejsu graficznego)
oraz podwójnym liniałem osi Z, lewy i prawy (za które odpowiedzialne są dwie
śruby umieszczone na wewnętrznej tylnej ścianie drukarki).

Do nasmarowania tych liniałów służy SMAR SILIKONOWO-TEFLONOWY,

który zabezpieczy powierzchnię przed wilgocią i zapewni prawidłową pracę
mechanizmom odpowiedzialnym za pracę drukarki. Proces nakładania smaru
silikonowo-teflonowego przeprowadzamy, obserwując stopień
zabrudzenia/zakurzenia poprzedniego smarowania. Na granicach osi XYZ bardzo
często zbierają się szare zgrubienia starego smaru zmieszanego z kurzem/pyłem.
Czyścimy je szmatką, następnie bierzemy niewielką ilość smaru na palec
i nakładamy go na liniały XYZ. Po nałożeniu nie rozsmarowujemy środka
smarnego palcami, zrobimy to, wykorzystując ruch osi.

36
 VI. Podstawowe czynności eksploatacyjne przy drukarce 3D

Powyżej smarowanie OSI X Poniżej szacowana ilość smaru

37
 VI. Podstawowe czynności eksploatacyjne przy drukarce 3D

Poniżej smarowanie OSI Y

Aby wykonać prawidłowo proces smarowania, przechodzimy do menu „ruch”,

następnie zmieniamy długość skokową ruchu na 10 mm i wybieramy jedną
z osi, po której będziemy się poruszali, tak aby mechanizm sam
rozsmarowywał lubrykant.

38
VI. Podstawowe czynności eksploatacyjne przy drukarce 3D

39
 VI. Podstawowe czynności eksploatacyjne przy drukarce 3D

6. Używanie kleju adhezyjnego

Klej adhezyjny ma za zadanie związać drukowany model ze stołem roboczym.
Jego działanie jest ściśle powiązane z temperaturą stołu, co oznacza, że klej
ma właściwości wiążące, które wzrastają wraz ze wzrostem temperatury.

Zasada korzystania z kleju adhezyjnego nie jest skomplikowana, przed

wydrukiem należy nanieść klej na stół roboczy i rozpocząć proces druku.

Pytania dotyczące użytkowania kleju

pojawiają się w momencie zostawiania
przez klej białego nalotu oraz sposobu
konserwacji płaszczyzny roboczej stołu
roboczego. Zasadne są pytania również
o intensywność nanoszenia kleju na stół
roboczy. Zacznijmy od odpowiedzi
na pytanie dotyczące intensywności
użytkowania kleju, otóż zależna jest
ona od kształtu drukowanych po sobie
przedmiotów. Jeżeli drukujemy dajmy
na to komplet 100 breloków, które są
w jednakowym kształcie, a cały proces
jest rozłożony na 10 oddzielnych
wydruków, ponieważ tylko 10 sztuk
mieści się na platformie, to kleju
musimy używać raz na 3-4 wydruki.
W przypadku różnych kształtów, kleju
należy używać raz na 6-7 wydruków.

Stół roboczy po kilkunastu naniesieniach kleju wymaga oczyszczenia,

ponieważ każda następna warstwa kleju posiada swoją grubość, oczywiście liczoną
w setnych częściach milimetra, ale jednak sumarycznie dającą określony wymiar,
który może wpływać destrukcyjnie na kalibrację stołu.

Matę magnetyczną czyścimy spirytusem salicylowym lub zdejmując ją z drukarki,

z wykorzystaniem zwykłej gąbki kuchennej oraz płynu do mycia naczyń,
np. Ludwik.

Na zdjęciu poniżej widać matę magnetyczną odwróconą do góry nogami,

wraz z naniesionym na nią klejem adhezyjnym, którego ślady pokazują obrys
drukowanych modeli o różnych konturach.

40
VI. Podstawowe czynności eksploatacyjne przy drukarce 3D

41
 VII. Rozdział

SLICERY
– programy
do
przygotowania
druku
VII. SLICERY – programy
do przygotowania druku
Jednym z najważniejszych etapów w druku 3D jest proces przetwarzania pliku CAD
na język programowania drukarki 3D, który nazywa się G-code i który drukarka 3D
może zrozumieć, a dzięki temu drukować. Aby to zrobić, potrzebujemy
oprogramowania typu slicer, które służy do konwersji modelu 3D
na instrukcje drukowania.

Slicery to rodzaj grupy oprogramowania (taki jak oprogramowanie graficzne,

oprogramowanie biurowe), który służy do przygotowywania modelu 3D do druku
3D. Slicer dokonuje konwersji modelu 3D na kod G, zrozumiały dla drukarki 3D.
W skrócie: slicer tłumaczy model 3D na instrukcje, jak go drukować.

Bardzo dużo początkujących użytkowników myli plik STL z plikiem wynikowym

w formacie G-code, myśląc, iż plik STL powinien być widoczny bezpośrednio
w drukarce 3D i przez nią odczytywany, co nie jest prawdą.Plik STL i G-code
to dwa różne rodzaje plików, które są używane w druku 3D.
Jeden z nich jest plikiem wsadowym, drugi wynikowym.

Plik STL to plik z modelem 3D, który składa się z setek, a nawet tysięcy trójkątów.
Ten plik jest wykorzystywany jako wejściowy model dla programów typu slicer,
który konwertuje go na plik G-code. Plik STL jest w zasadzie tylko modelem 3D,
który nie zawiera informacji o tym, jak drukować ten model.

Plik G-code, z drugiej strony, to plik z instrukcjami, które mówią drukarce 3D,
jak drukować dany model. Plik G-code jest generowany przez program typu slicer,
który pobiera plik STL jako wejście i przetwarza go na instrukcje, które drukarka
3D może zrozumieć. Instrukcje te obejmują takie informacje, jak: prędkość druku,
temperatura, wysokość warstwy, retrakcja, przepływ. Wszystkie te informacje
dostosowane są do modelu i profilu drukarki wybranego w slicerze,
tak aby w pełni wykorzystać jej parametry.

Dla przykładu, jeżeli będziemy mieli wczytany

profil drukarki Banach Rapid, a będziemy drukowali
na drukarce Banach School – wydruk nie zostanie
zrealizowany w sposób poprawny, nawet może
się nie rozpocząć.

W tym przypadku analogiczną sytuację mamy przy zastosowaniu zwykłych

drukarek atramentowych i laserowych podpiętych do komputera PC. W procesie
zadruku kartki papieru musimy mieć zainstalowane sterowniki do drukarki X,
aby móc na niej drukować. Gdy do komputera podłączymy drukarkę Y i komputer
nie znajdzie do niej sterowników, nie wydrukujemy na drukarce Y nic.

43
 VII. SLICERY – programy do przygotowania druku

Jeżeli drukarka Y to urządzenie wielofunkcyjne ze skanerem, a nie zainstalujemy

oprogramowania do skanera, nie będziemy w stanie nic zeskanować. Tak samo
dzieje się w przypadku profili drukarek w programach typu slicer. Inne prędkości
działania silników ma drukarka Banach Rapid, jeszcze inne Banach School,
a zupełnie inne Banach Future czy Banach Smart.

Drukarka Banach Rapid ma 3+2 osie aktywne, pozostałe drukarki mają tylko
3 osie, co oznacza, iż w drukarce Banach Radpid głowica drukująca porusza
się w osi XYZ, a stół roboczy w osi XY, zwiększając prędkość drukarki.
W przypadku drukarek Banach School i Banach Smart stół roboczy
jest nieruchomy, a co za tym idzie – niewykorzystywany.

W skrócie: plik STL to po prostu model 3D, który musi być przetworzony przez
program typu slicer, aby uzyskać plik G-code, zrozumiały dla drukarki 3D.
Plik STL nie zawiera informacji o drukowaniu, a plik G-code to właśnie
te instrukcje, które drukarka 3D potrzebuje do drukowania modelu.

Slicer, oprócz przygotowania modelu do druku i przetworzenia go na język

zrozumiały dla drukarki 3D, może dokonywać wielu różnych operacji
na modelu 3D, takich jak:

▪ podział modelu na warstwy,

▪ wybór orientacji modelu,

▪ ustawienie gęstości wypełnienia,

▪ dodanie podpór,

▪ konfiguracja parametrów druku, takich jak prędkość druku, temperatura,

grubość warstwy itp.

Dla drukarek Banach 3D dedykowane oprogramowanie to slicer Cura,

czyli jedno z najpopularniejszego i najczęściej używanego oprogramowania typu
slicer. Jest to oprogramowanie open-source, które oferuje wiele różnych funkcji
i ustawień, dzięki którym możemy dostosować proces drukowania do naszych
potrzeb. Instrukcję konfiguracji profilu drukarek Banach 3D znajdziesz na stronie
www.banach3d.pl w sekcji „Do pobrania”.

Wybór oprogramowania Cura jako docelowego slicera dla drukarek Banach 3D

był dosyć prosty i oczywisty. W porównaniu do innych slicerów, Cura oferuje wiele
funkcji i ustawień, które umożliwiają dostosowanie procesu drukowania do
własnych potrzeb. Cura zapewnia między innymi możliwość podziału modelu
na warstwy, konfigurację parametrów druku, wizualizację warstw, a także wiele
innych funkcji. Slicer Cura jest wieloplatformowym (Windows, Mac, Linux),
darmowym oprogramowaniem, a jego główną zaletą jest intuicyjność i łatwość
obsługi oraz duża ilość poradników i materiałów instruktażowych dostępnych
w internecie. Jak używać oprogramowania Cura w procesie wydruku, postaramy
się przybliżyć w kilku następnych krokach, oczywiście zakładając, iż wczytany
jest prawidłowy profil dla drukarki Banach 3D.

44
 VII. SLICERY – programy do przygotowania druku

Krok 1 - Importowanie modelu 3D

Aby rozpocząć proces drukowania w Cura, musimy zaimportować model 3D.
W tym celu wybieramy z menu „File” opcję „Open File” i wybieramy plik z modelem
3D, który chcemy wydrukować. Po zaimportowaniu modelu możemy zobaczyć
go w przestrzeni roboczej Cura. / Możemy również wykorzystać ikonkę folderu
podświetloną na screenie poniżej.

Krok 2 - Skalowanie i obrót modelu 3D

Jeżeli istnieje potrzeba zmiany rozmiaru modelu lub jego obrotu, możemy
to zrobić, wybierając z menu znajdującego się po lewej stronie jedną z ikon,
które odpowiadają (w kolejności od góry):

▪ przesunięciu,

▪ skali,

▪ obrotowi,

▪ odbiciu lustrzanemu,

▪ zaawansowanym opcjom pracy z modelem (m.in. rysowaniu podpór),

▪ zaawansowanym opcjom pracy z modelem – miejscowemu wyłączeniu podpór.

Należy pamiętać, iż opcje będą aktywne, gdy model będzie wcześniej wskazany
kursorem.

45
 VII. SLICERY – programy do przygotowania druku

Krok 3 - Podział modelu na warstwy, podgląd warstw

Po skonfigurowaniu parametrów druku możemy przejść do podziału modelu
na warstwy. Odbywa się on przy aktywowaniu przycisku „Slice” znajdującego się
w prawej dolnej części ekranu. Cura wyświetli model w formie „podglądu warstw”
(Sekcja „Preview” w górnej części ekranu), co umożliwia nam podgląd każdej
warstwy modelu 3D przed drukowaniem. Podgląd warstw jest szczególnie
przydatny, gdy chcemy dokładnie sprawdzić, jak nasz model będzie wyglądał
po wydrukowaniu.

Aby przejść do podglądu warstw, wybieramy opcję „Preview” w górnej części

interfejsu Cura.

46
 VII. SLICERY – programy do przygotowania druku

Krok 4 - Generowanie kodu G

Po skonfigurowaniu parametrów druku i podziale modelu na warstwy możemy
przejść do generowania kodu G, czyli instrukcji, jak drukować nasz model.
Aby to zrobić, wybieramy opcję „Save to disc” z lewej dolnej części ekranu
oraz miejsce, gdzie chcemy zapisać plik z rozszerzeniem G-code zrozumiałym
dla drukarki.

Po wygenerowaniu pliku i zapisaniu go na karcie MicroSD możemy przenieść

plik na naszą drukarkę 3D i rozpocząć proces drukowania.

UWAGA: Czas druku podawany przez slicer Cura jest orientacyjny, należy
go powiększyć 2,5-krotnie w stosunku do tego, co proponuje program.

47
 VIII. Rozdział

Co może
pójść
nie tak?
Najczęstsze
pytania.
VIII. Co może pójść nie tak?
Najczęstsze pytania.
1. Czy należy wyjąć filament po skończonym drukowaniu?
Drukarka Banach School jest wyposażona w system chłodzenia filamentu
w postaci radiatora oraz wentylatora, w związku z tym filament po skończonym
druku może pozostać w drukarce. System chłodzenia umożliwia utrzymanie
filamentu w stanie stałym, co pozwala na uniknięcie jego rozciągnięcia lub
skurczu. Jeżeli planujemy następny wydruk w ciągu najbliższych kilku dni,
filament może pozostać w drukarce. Jeżeli przerwa będzie dużo dłuższa,
kilkanaście dni czy kilka tygodni, należy wyjąć filament z drukarki.

Pamiętaj o tym, aby przed ponownym włożeniem filamentu do drukarki

przyciąć jego końcówkę pod kątem ok 45°, tak aby miał łatwiejszą drogę
do głowicy drukującej.

2. W jaki sposób przechowywać filament?

Aby utrzymać filament w dobrym stanie, należy przechowywać go w suchym
i chłodnym miejscu, z dala od źródeł ciepła i wilgoci. Dlatego najlepiej jest
umieścić go w plastikowych pojemnikach lub szczelnie zamkniętych woreczkach.

Jeśli to możliwe, należy zachować oryginalne opakowanie filamentu,

dodatkowo wkładając go w szczelny woreczek, lub jeżeli istnieje taka możliwość,
pakując go próżniowo. W internecie znajdziemy woreczki do samodzielnego
pakowania próżniowego poprzez zassanie powietrza końcówką od odkurzacza.

Warto również pamiętać, że filamenty z różnych rodzajów materiałów mogą

wymagać innych metod przechowywania, więc należy zapoznać się
z zaleceniami producenta.

3. Dlaczego filament może zaciąć się w głowicy drukującej?

Najczęstsze powody zacięcia filamentu w głowicy drukującej to:

▪ Zbyt niska temperatura głowicy drukującej: Gdy temperatura jest zbyt niska,
filament może być zbyt twardy, aby płynnie przesuwać się przez głowicę
drukującą.

▪ Zanieczyszczenie głowicy drukującej: Głowica drukująca może być

zanieczyszczona różnymi resztkami filamentu, kurzem lub innymi
zanieczyszczeniami, co będzie utrudniać przesuwanie filamentu.

▪ Zbyt mały przepływ filamentu: Zbyt mały przepływ filamentu może

powodować zacięcie się filamentu w głowicy drukującej.

49
 VIII. Co może pójść nie tak? Najczęstsze pytania.

▪ Uszkodzenie gniazda filamentu lub prowadnicy filamentu: Uszkodzenie

gniazda filamentu lub prowadnicy filamentu może utrudniać przesuwanie
filamentu i prowadzić do zacięcia się.

▪ Nieodpowiedni rodzaj filamentu: Użycie nieodpowiedniego rodzaju

filamentu, który nie jest zgodny z drukarką 3D, może prowadzić do zacięcia
się filamentu.

▪ Zbyt duże obciążenie głowicy drukującej: Głowica drukująca może być zbyt
obciążona, co może z kolei prowadzić do zacięcia się filamentu. Przeciążenie
głowicy drukującej bywa spowodowane różnymi czynnikami, takimi jak zużycie
głowicy drukującej, nieprawidłowe ustawienie drukarki lub nieodpowiednią
konfigurację drukarki 3D.

4. Co zrobić, gdy nie można wyciągnąć filamentu,

ponieważ się zaciął?
▪ Zwiększ temperaturę głowicy drukującej: Podnieś temperaturę głowicy
drukującej do poziomu, który jest wymagany dla drukowanego filamentu.
To pomoże rozgrzać filament i ułatwi jego przesuwanie się.

▪ Delikatnie poruszaj filamentem: Delikatnie przesuwaj filamentem, używając

np. kombinerek lub pęsety, starając się uwolnić go z miejsca zacięcia. Pamiętaj,
aby wyciągać filament wzdłuż tylnej ścianki drukarki, nie ciągnij filamentu
pod kątem, ponieważ możesz go urwać przy ekstuderze Bowden.

▪ Usuń resztki filamentu: Jeśli uda się uwolnić filament, usuń resztki filamentu
z głowicy drukującej, używając igły do czyszczenia głowicy.

▪ Sprawdź, czy wszystko działa prawidłowo: Po wykonaniu powyższych

kroków, sprawdź, czy drukarka działa poprawnie i filament przesuwa
się bez problemów.

5. Jak używać kleju adhezyjnego?

Klej adhezyjny to jeden z najważniejszych elementów w druku 3D.
Jest to substancja, która pozwala na przyklejenie warstw druku, co umożliwia
uzyskanie wytrzymałych i trwałych modeli.

▪ Po pierwsze, ważne jest, aby wybrać odpowiedni rodzaj kleju adhezyjnego

do druku 3D. Istnieje wiele rodzajów klejów adhezyjnych, takich jak kleje
termoplastyczne, epoksydowe czy też cyjanoakrylowe. Należy zwrócić uwagę
na rodzaj drukowanego materiału i jego skład chemiczny. Do drukarki
Banach School rekomendujemy klej C-stick oraz Dimafix.

▪ Po drugie, ważne jest, aby odpowiednio przygotować powierzchnię,

na którą będzie nakładany klej adhezyjny. Powierzchnia ta powinna
być czysta, sucha i wolna od kurzu i tłuszczu.

50
 VIII. Co może pójść nie tak? Najczęstsze pytania.

▪ Po trzecie, ważne jest, aby odpowiednio nakładać klej adhezyjny. Należy

pamiętać, aby nie aplikować go zbyt grubo, ponieważ może to prowadzić
do powstawania pęcherzy powietrza. Idealnym rozwiązaniem będzie wybór
kleju w sprayu.

▪ Po czwarte, ważne jest, aby odpowiednio przechowywać klej adhezyjny.

Należy umieścić go w suchym i chłodnym miejscu, z dala od źródeł ciepła
i bezpośredniego nasłonecznienia.

Podsumowując, użycie kleju adhezyjnego w druku 3D jest kluczowe dla uzyskania

trwałych i wytrzymałych modeli. Ważne jest, aby wybrać odpowiedni jego rodzaj,
przygotować powierzchnię, na którą będzie nakładany, nakładać go odpowiednio
oraz przechowywać go we właściwy sposób. Warto pamiętać, że prawidłowe
użycie kleju adhezyjnego może zwiększyć trwałość i jakość drukowanych
modeli 3D.

6. Jaka jest częstotliwość użytkowania kleju adhezyjnego?

Częstotliwość używania kleju adhezyjnego w drukarce 3D zależy od kilku
czynników, takich jak:

▪ Rodzaj drukowanego modelu: Modele o dużych powierzchniach bazowych

lub modele o trudnych do utrzymania kształtach mogą wymagać częstszego
stosowania kleju adhezyjnego.

▪ Warunki drukowania: Wysoka wilgotność lub niskie temperatury mogą

zwiększać konieczność stosowania kleju adhezyjnego.

▪ Rodzaj filamentu: Filamenty ABS lub Nylon mogą wymagać częstszego

stosowania kleju adhezyjnego niż filamenty PLA lub PETG.

▪ Ustawienia drukowania: Wysokie prędkości druku lub niskie temperatury

stołu roboczego mogą zwiększać konieczność stosowania kleju adhezyjnego.

Intensywność nanoszenia kleju zależna jest od kształtu drukowanych po sobie

przedmiotów. Jeżeli drukujemy dajmy na to komplet 100 breloków, które
są w jednakowym kształcie, a cały proces będzie rozłożony na 10 oddzielnych
wydruków, ponieważ tylko 10 sztuk mieści się na platformie, to kleju musimy
używać raz na 3-4 wydruki. W przypadku różnych kształtów, kleju należy używać
raz na 6-7 wydruków.

Stół roboczy po kilkunastu naniesieniach kleju wymaga oczyszczenia, ponieważ

każda następna warstwa kleju posiada swoją grubość, oczywiście liczoną
w setnych częściach milimetra, ale jednak sumarycznie dającą określony
wymiar, który może wpływać destrukcyjnie na kalibrację stołu.

51
 VIII. Co może pójść nie tak? Najczęstsze pytania.

Matę magnetyczną czyścimy spirytusem salicylowym lub zdejmując ją z drukarki.

Możemy wykorzystać do tego zwykłą gąbkę kuchenną oraz płyn do mycia naczyń,
np. Ludwik.

Na zdjęciu poniżej widać matę magnetyczną odwróconą do góry nogami,

wraz z naniesionym na nią klejem adhezyjnym, którego ślady pokazują obrys
drukowanych modeli o różnych konturach.

7. Czym odtłuścić stół roboczy?

Aby odtłuścić stół roboczy drukarki 3D, można użyć jednego z następujących
środków:

▪ Aceton: jest skutecznym środkiem do usuwania plam po kleju i tłuszczu.

Należy namoczyć wacik lub gąbkę w acetonie i delikatnie przetrzeć
powierzchnię stołu roboczego.

▪ Spirytus salicylowy: jest również skutecznym środkiem do usuwania plam

po kleju i tłuszczu. Można użyć wacika lub gąbki zamoczonej w alkoholu
izopropylowym.

▪ Płyn do mycia naczyń: można również użyć płynu do mycia naczyń,

aby odtłuścić powierzchnię stołu roboczego. Należy nałożyć niewielką ilość
płynu na gąbkę lub wacik i delikatnie przetrzeć powierzchnię.

▪ Mieszanka wody z octem: użyj jednej części octu i trzech części wody, połącz
i zamocz wacik lub gąbkę, a następnie przetrzyj powierzchnię stołu roboczego.
Zalecam sprawdzić, czy na pewno jest to bezpieczne dla Twojego modelu
drukarki 3D.

8. Z jaką częstotliwością należy czyścić dyszę drukarki 3D?

W większości przypadków czyszczenie dyszy powinno się odbywać raz na 25-30
wydruków, chyba że dosyć często zmieniamy filament lub drukujemy dosyć
rzadko (3-4 druki miesięcznie), wtedy taki proces należy realizować co 15-20
wydruków. Innymi przypadkami czyszczenia dyszy jest długotrwały przestój
w drukowaniu (np. ferie/wakacje) lub zaobserwowane anomalie w druku
w postaci „nalotów” innego koloru w trakcie druku, wtedy pracę rozpoczynamy
od czyszczenia dyszy.

52
 VIII. Co może pójść nie tak? Najczęstsze pytania.

9. Potrzebuję pomocy, mój druk odkleja się od stołu

roboczego, jak na zdjęciu poniżej.

Przyczyną odklejania się drukowanego modelu od stołu jest źle skalibrowany

stół roboczy. Na powyższym zdjęciu widać, iż dystans pomiędzy dyszą roboczą
a stołem jest za duży i filament nie może przykleić się do stołu roboczego.

Jeżeli dystans szczelinomierza/kartki papieru w stosunku do dyszy będzie

za duży, należy wykręcić śrubkę kalibracyjną o kilka obrotów w lewą stronę.

53
 VIII. Co może pójść nie tak? Najczęstsze pytania.

UWAGA: Operację sprawdzenia odległości wykonujemy obiema rękami.

Jedna ręka musi być umieszczona na szczelinomierzu/kartce papieru – należy
nią wykonywać ruchy tył-przód, jednocześnie wykręcając lub wkręcając śrubę
kalibrującą. Proszę pamiętać, iż dążymy do takiego samego „efektu” na każdej
z pozostałych trzech śrub/punktów kalibracyjnych.

UWAGA: Ilość obrotów jest sprawą bardzo indywidualną, czasem istnieje potrzeba
wykonania 3 obrotów śruby kalibracyjnej, czasem pożądany efekt przyjdzie
po przekręceniu „ćwiartki” obrotu.

54
 VIII. Co może pójść nie tak? Najczęstsze pytania.

10. Potrzebuję pomocy, pierwsza warstwa modelu 3D jest

poszarpana, jak na zdjęciu poniżej.

Przyczyną poszarpanego wnętrza modelu oraz nieregularności obrysu lini

pomocniczej (skirt) jest źle skalibrowana dysza. Dystans pomiędzy stołem
roboczym a dyszą drukującą jest za mały. Dysza, pokonując ruch na osiach XY,
szarpie filament, który już wylała na stół na pierwszej warstwie.

Jeżeli dystans szczelinomierza/kartki papieru w stosunku do dyszy będzie za mały,

należy wkręcić śrubkę kalibracyjną o kilka obrotów w prawą stronę, tak aby stół
opadł.

UWAGA: Operację sprawdzenia odległości wykonujemy obiema rękami.

Jedna ręka musi być umieszczona na szczelinomierzu/kartce papieru – należy
nią wykonywać ruchy tył-przód, jednocześnie wykręcając lub wkręcając śrubę
kalibrującą. Proszę pamiętać, iż dążymy do takiego samego „efektu”
na każdej z pozostałych trzech śrub/punktów kalibracyjnych.

UWAGA: Ilość obrotów jest sprawą bardzo indywidualną, czasem istnieje potrzeba
wykonania 3 obrotów śruby kalibracyjnej, czasem pożądany efekt przyjdzie
po przekręceniu „ćwiartki” obrotu.

55
 VIII. Co może pójść nie tak? Najczęstsze pytania.

11. Drukarka po skończonej pracy zostawiła coś na kształt

włosów, zamiast wydrukowanego modelu, jak na zdjęciu
poniżej.

Fotografia z internetu

56
 VIII. Co może pójść nie tak? Najczęstsze pytania.

Przyczyną takiego stanu rzeczy jest odklejenie się modelu od stołu roboczego
podczas procesu drukowania. Jeżeli model 3D nie będzie stabilnie trzymał się
podłoża, będzie posiadał niewielki punkt przylegania do stołu, jakość filamentu
okaże się słaba lub prędkości druku będą za duże.

12. Filament w drukarce zaciął się.

Filament musi pokonać dosyć długą i trudną drogę od szpuli po dyszę, niestety
ta droga może spowodować jego uszkodzenie w co najmniej kilku miejscach.
Są dwa przypadki urwania filamentu, które możemy samodzielnie naprawić,
bez wysyłania drukarki do serwisu.

Pierwszy problem obejmuje ścięcie lub złamanie rurki filamentu przy ekstruderze
Bowden, w taki sposób, iż jest widoczny pomiędzy zębatkami lub na ich krańcu,
bez możliwości jego wyjęcia.

Czynność serwisowa jest dosyć prosta do zrealizowania, obejmuje wciśnięcie

kołnierza szybkozłączki pneumatycznej PC6 (Krok 1. na zdjęciu)przy jednoczesnym
wyciagnięciu rurki PTFE (Krok 2. na zdjęciu). Gdy rurka PTFE wyjdzie z
szybkozłączki, możemy nacisnąć na dźwignię mechanizmu Bowden (Krok 3.
na zdjęciu) i wyciągnąć zakleszczony filament. Kolejnym etapem jest wyciągnięcie
filamentu z głowicy drukującej. Należy to zrobić na rozgrzanej dyszy do górnej
temperatury topnienia filamentu, dopiero po rozgrzaniu możemy wyjąć filament,
delikatnie go wyciągając.

Ponowne włożenie rurki PTFE w szybkozłączkę PC6 odbywa się poprzez

jej wciśnięcie bez ponownego naciskania kołnierza.

57
O autorze
mgr Łukasz Gierek
Wykładowca akademicki na Uniwersytecie Technologiczno-Humanistycznym
w Radomiu, oraz Uniwersytecie Jana Kochanowskiego w Kielcach.
Wyróżniony i zaliczony do grona 100 osób, które w wybitny sposób przyczyniły
się do rozwoju umiejętności cyfrowych w Polsce w 2019, 2021 oraz 2022 r.
przez kapitułę ekspertów oraz praktyków skupionych wokół Szerokiego
Porozumieniana Rzecz Umiejętności Cyfrowych w Polsce. Uczestnik,
trener i prelegent na międzynarodowych konferencjach dla nauczycieli
(m.in. Toronto, Singapur, Ateny, Helsinki, Wiedeń, Sarajewo).

Z zakresu szeroko pojętej edukacji w przestrzeni cyfrowej współpracował

i pracował dla: Acer Polska, Dell Polska, Microsoft Polska, Microsoft Worldwide,
Wacom Polska, Ambasada USA w Polsce.

Z zakresu szeroko pojętej edukacji w zakresie cyberbezpieczeństwa współpracował

i pracował dla: Komenda Wojewódzka Policji zs. w Radomiu, Miejska Komenda
Policji, Sąd Rejonowy w Radomiu, Ambasada USA w Polsce.