Agrar 201811
Agrar 201811
Agrar 201811
REALIZOVAN
U SARADWI SA
MINISTARSTVOM
POQOPRIVREDE,
[UMARSTVA I
VODOPRIVREDE
REPUBLIKE
SRPSKE
ponedjeqak, 5. novembar 2018.
ANALIZA:
INTERVJU:
Boris
Jesewa sjetva u Republici Srpskoj PA[ALI]:
STRU^NIM
Pod SAVJETIMA
p{enicom do ve}e
40.000
produktivnosti
hektara
Obezbije|eno regresirano dizel-gorivo
Podsticaji 200 maraka po hektaru
Planirana proizvodwa 180.000 tona
ǫ
ȍ ǫȓ
șȒȍ ǫȓȈș
ȘȗșȒȍ
ǹȘȗșȒȍ
ǏNjLJǔLJǘ ǫȓȈșǹ
ǫȓȈșǹȘȗ
ȈșǹȘȗșȒȍ
ǫȓȈșǹȘȗșȒȍ
ǏǘǚǙǗLJ ǫȓȈșǹȘȗșȒȍ
ǫȓȈșǹȘȗșȒȍ
ǫȓȈșǹȘȗșȒȍ ǫȓȈșǹȘȗșȒȍ
ǫȓȈșǹȘȗșȒȍ ǫȓȈșǹȘȗșȒȍ
ǫȓȈșǹȘȗșȒȍ
ǫȓȈșǹȘȗșȒȍ
ǫȓȈșǹȘȗșȒȍ
ǫȓȈșǹȘȗșȒȍ
ǏǘljLJǑǕNJ
ǫȓȈșǹȘȗșȒȍ
ǫȓȈșǹȘȗșȒȍ
ǫȓȈșǹȘȗșȒȍ
ǫȓȈșǹȘȗșȒȍ
ǫȓȈșǹȘȗșȒȍ
ǫȓȈșǹȘȗșȒȍ
ǫȓȈșǹȘȗșȒȍ ǫȓȈșǹȘȗșȒȍ
ǔǕljǕNJǯǚǙǗLJ
ǫȓȈșǹȘȗșȒȍ ǫȓȈșǹȘȗșȒȍ
ǫȓȈșǹȘȗșȒȍ ǫȓȈșǹȘȗșȒȍ
ǫȓȈșǹȘȗșȒȍ ǫȓȈșǹȘȗșȒȍ
ǫȓȈșǹȘȗșȒȍ ǫȓȈșǹȘȗșȒȍ
ǫȓȈșǹȘȗșȒȍ ǫȓȈșǹȘȗșȒȍ
ǫȓȈșǹȘȗșȒȍ ǫȓȈșǹȘȗșȒȍ
ǫȓȈșǹȘȗșȒȍ ǫȓȈșǹȘȗșȒȍ
ǫȓȈșǹȘȗșȒȍ ǫȓȈșǹȘȗșȒȍ
ǫȓȈșǹȘȗșȒȍ ǫȓȈșǹȘȗșȒȍ
ǫȓȈșǹȘȗșȒȍ ǫȓȈșǹȘȗșȒȍ
ǫȓȈșǹȘȗșȒȍ ǫȓȈșǹȘȗșȒȍ
ǫȓȈșǹȘȗșȒȍ ǫȓȈșǹȘȗșȒȍ
ǫȓȈșǹȘȗșȒȍ
ǫȓȈșǹȘȗșȒȍ
ǫȓȈșǹȘȗșȒȍ
ǫȓȈșǹȘȗșȒȍ
ǫȓȈșǹȘȗșȒȍ
ǫȓȈșǹȘȗșȒȍ
ǫȓȈșǹȘȗșȒȍ
ǫȓȈșǹȘȗșȒȍ
ǫȓȈșǹȘȗșȒȍ
ǫȓȈșǹȘȗșȒȍ
ǫȓȈșǹȘȗșȒȍ
ǫȓȈșǹȘȗșȒȍ
ǫȓȈșǹȘȗșȒȍ
ǫȓȈșǹȘȗșȒȍ
ǫȓȈșǹȘȗșȒȍ
ǫȓȈșǹȘȗșȒȍ
ǫȓȈșǹȘȗșȒȍ
ǫȓȈșǹȘȗșȒȍ
ǫȓȈșǹȘȗșȒȍ
ǫȓȈșǹȘȗșȒȍ
ǫȓȈșǹȘȗșȒȍ
ǫȓȈșǹȘȗșȒȍ
ǫȓȈșǹȘȗșȒȍ
ǫȓȈșǹȘȗșȒȍ
ǫȓȈșǹȘȗșȒȍ
ǫȓȈșǹȘȗșȒȍ
ǫȓȈșǹȘȗșȒȍ
ǫȓȈșǹȘȗșȒȍ
ǫȓȈșǹȘȗșȒȍ
ǫȓȈșǹȘȗșȒȍ
ǫȓȈșǹȘȗșȒȍ
ǫȓȈșǹȘȗșȒȍ ǫȓȈșǹȘȗșȒȍ
ǫȓȈșǹȘȗșȒȍ ǫȓȈșǹȘȗșȒȍ
ǫȓȈșǹȘȗșȒȍ ǫȓȈșǹȘȗșȒȍ
ǫȓȈșǹȘȗșȒȍ ǫȓȈșǹȘȗșȒȍ
ǫȓȈșǹȘȗșȒȍ ǫȓȈșǹȘȗșȒȍ
ǫȓȈșǹȘȗșȒȍ ǫȓȈșǹȘȗșȒȍ
ǫȓȈșǹȘȗșȒȍ ǫȓȈșǹȘȗșȒȍ
ǫȓȈșǹȘȗșȒȍ ǫȓȈșǹȘȗșȒȍ
ȈșǹȘȗșȒȍ ǫȓȈșǹȘȗșȒ
ǹȘȗșȒȍ ǫȓȈșǹȘ
ȗșȒȍ ǫȓȈș
Ȓȍ ǫȓȈ
ȍ ZZZJODVVUSVNHFRP ǫ
ponedjeqak, 5. novembar 2018. GLAS SRPSKE Agrar 3
INTERVJU: Da nam
Boris Pa{ali} strane 4 i 5
rodi `ito
STRU^NIM Pi{e:
Veqko
IK
SAVJETIMA ZEQKOVI],
novinar
"Glasa Srpske"
UVODN
DO VE]E
PRODUKTIVNOSTI ta se `uti na beskrajnom
poqu, a ako te ko bude pit'o,
Romanovska ovca
Najplodnija
[ s ponosom mu odgovori to je
na{e `ito! Jer, mi budu}nost
ne zacrtavamo planovima,
nego brazdama traktora...
Stihovi su ovo jedne od pjesama grupe "Za-
braweno pu{ewe" i wenog nekada{weg fron-
tmena Neleta Karajli}a.
qubiteqe {noj borbi. Ono {to ohrabruje jeste podatak da je sve vi{e onih koji se
odlu~uju da se vrate na selo. Mo`da je upravo romanovska ovca prilika
da se pokrene posao.
prirode
4 Agrar GLAS SRPSKE ponedjeqak, 5. novembar 2018.
STRU^NIM
SAVJETIMA
ULO@ENA
ZNA^AJNA
SREDSTVA U
NABAVKU
DO VE]E
OPREME
produktivnosti
Uspostavili smo AGRAR: Koliko je savjetodavaca te za prenos tih aktivnosti na proi-
zaposleno i kako oni na terenu po- zvo|a~ke organizacije, jer su upravo
sistem koji unaprijed ma`u poqoprivrednicima? one te koje u ve}ini zemaqa Evropske
informi{e PA[ALI]: Aktivnosti ovog unije sprovode monitoring kvaliteta
resora organizovane su u tri glavna mlijeka i pra}ewe uzgojno-selekcij-
proizvo|a~e o podru~ja djelovawa, a to su: savjetoda- skog rada u govedarstvu.
mogu}nosti pojave vni rad sa poqoprivrednim proizvo- AGRAR: Koje su dodatne akti-
|a~ima, prognozno-izvje{tajni i vnosti?
bolesti biqaka, {to je kontrolni rad. Stoga i ne zapo{qava PA[ALI]: Postoji dio poslo-
signal za preventivno samo poqoprivredne savjetodavce, va koji izlaze izvan okvira ~isto sa-
odnosno diplomirane agronome, ve} i vjetodavnog rada, a koji se odnose na
prskawe. Sli~an poqoprivredne tehni~are i adminis- pru`awe usluga poqoprivrednicima
trativno osobqe. Trenutno imamo 75 u pogledu aplicirawa za podsticaje,
sistem postoji samo zaposlenih i ovaj kapacitet stru~ne registracije u Registru poqoprivre-
u Holandiji podr{ke sigurno nije na nivou koji dnih gazdinstava, pra}ewe stawa u
bi zadovoqio sve potrebe vi{e od proizvodwi i izvje{tavawe prema
svajawe novih znawa i 40.000 registrovanih gazdinstava i ovom ministarstvu, reagovawe u slu-
tehnologija u poqopri- jo{ toliko onih koji ostvaruju neke ~ajevima elementarnih nepogoda, ali
POQSKI OGLEDI
NAJBOQI OBLIK
SAVJETODAVNOG
i saradwu sa me|unarodnim organi-
zacijama na realizaciji razvojnih
projekata. Mnoge ove aktivnosti ni-
su vidqive u javnosti, ali su presudne
kada je u pitawu podr{ka poqopri-
vrednicima na terenu.
AGRAR: Kako je opremqena sa-
}nika ministra poqoprivrede, vjetodavna slu`ba i postoje li ade-
{umarstva i vodoprivrede Republike RADA kvatna sredstva za rad?
Srpske Borisa Pa{ali}a, koji se na- PA[ALI]: U posqedwih pet
lazi na ~elu Resora za pru`awe stru- AGRAR: Jedna od va{ih va`ni- godina ulo`ena su zna~ajna sredstva
~nih usluga u poqoprivredi, ovaj jih aktivnosti je i kontrola kvali- u nabavku opreme za rad ovog resora.
resor je u potpunosti uspio da ispu- teta mlijeka. Akcenat je upravo dat na nabavku te-
ni sva o~ekivawa, ali i misiju koja PA[ALI]: Ta~no. Obavqamo renske opreme, jer je na{ ciq da sa-
je postavqena pred zaposlene, a koja kontrolu kvaliteta mlijeka, ali i vjetodavci {to vi{e vremena provedu
se odnosi na pru`awe stru~ne pomo- proizvodnosti u govedarstvu. To po- na poqoprivrednom gazdinstvu, a {to
}i poqoprivrednim proizvo|a~ima, drazumijeva kompletan uzgojno-sele- mawe u kancelariji. Analiti~ka i
pra}ewe stawa na terenu te sprovo- kcijski rad koji prevazilazi domen terenska oprema raspore|ena je u
|ewe planiranih mjera. kontrole, ali podrazumijeva vo|ewe svim regionalnim jedinicama u skla-
- Zahvaquju}i dobroj pokrivenos- registara genetskog potencijala u du sa posebnim potrebama terena i
ti terena i uspostavqenoj organiza- razli~itim oblastima sto~arske radnim uslovima. Svaka terenska
ciji uspjeli smo da reagujemo i u proizvodwe. Kada je u pitawu kontro- kancelarija ima skup alata i ure|aja
najkriti~nijim situacijama, kao {to la kvaliteta mlijeka, maksimalno za analitiku, kao i {irok raspon
je to bilo, recimo, 2014. godine nakon smo anga`ovali na{e resurse na mjernih instrumenata koji se koriste
velikih poplava, a kada je rad na{ih ispuwavawu tog va`nog zadatka, a on za brza mjerewa i pru`awe potrebnih
saradnika zna~ajno doprinio ubla`a- podrazumijeva monitoring lanca u informacija proizvo|a~ima. Resor AGRAR: Tu mislite na uspos-
vawu posqedica poplava na pogo|enim proizvodwi mlijeka, od wive do trpe- ima dovoqno vozila za brzo pru`awe tavqawe Sistema prognozno-izvje-
poqoprivrednim podru~jima - istakao ze. Postizawe visokog nivoa kontro- svih potrebnih usluga. Ovdje moram {tajne slu`be?
je Pa{ali} navode}i da ovaj vid orga- le je jedan od osnovnih preduslova za naglasiti zna~ajan iskorak koji smo PA[ALI]: Da. On ima vi{e
nizovanosti poqoprivredne savjeto- izvoz mlijeka na tr`i{te Evropske napravili u oblasti prognozno-izvje- od 52 mjerne stanice distribuirane
davne slu`be ne postoji u FBiH. unije. Vremenom stvaramo kapacite- {tajnog rada. {irom Republike Srpske. Postavqen
ponedjeqak, 5. novembar 2018. GLAS SRPSKE Agrar 5
Uspostavqawe
reda
AGRAR: Kakvi su vam planovi, koji
su to novi projekti koje planira-
te uskoro da realizujete?
PA[ALI]: Planiramo da pravno
uredimo oblast pru`awa savjeto-
davnih usluga. U procesu preno-
{ewa znawa poqoprivrednicima
u~estvuju svi, od profesora, nau-
~nika, preko savjetodavaca, samo-
zvanih eksperata, agronoma
raznih profila, predstavnika
sjemenskih ku}a i zastupnika
proizvo|a~a razli~itih vrsta re-
promaterijala, pa do zaposlenih
u raznim nevladinim organiza-
cijama koji ~esto nemaju ni obra-
zovawe u poqoprivredi. Zbog
toga ovo pitawe namjeravamo da
uredimo i u tom smislu usposta-
vimo red i odgovornost u preno-
su i u ovom dijelu.
OBEZBIJE\ENO
REGRESIRANO
DIZEL-GORIVO
ko -
ja je
obe- je daju boqi kvalitet zrna. Ova
zbijedila slu`ba je u zadwih nekoliko godina
Vlada RS u zna~ajno pove}ala broj postavqenih
iznosu od 200 eksperimenata {irom Srpske. To-
maraka po jednom kom ove godine postavqeno ih je
hektaru i 0,05 maraka {est sa strnim `itima u koje je
po jednom kilogramu ukqu~eno oko 50 sorti iz 12 sele-
biti jedina zarada kcijskih ku}a.
koju }e proizvo|a~i Ministarstvo je tokom septem-
p{enice imati u bra teku}e godine donijelo i pra-
ovoj godini. vilnik o parametrima kvaliteta i
Ana li zom kvalitativnim klasama p{enice u
teku}ih cijena otkupu, ~ime su precizno regulisa-
repromateri- ni parametri kvaliteta merkantil-
jala mo`e se ne p{enice. Precizirano je da bude
zakqu~i ti podr`ana iskqu~ivo proizvodwa
da }e sje- merkantilne p{enice namijewene
tva ozi- za qudsku ishranu. Planirani pod-
m i h sticaj - 200 maraka po jednom hekta-
k ul tu - ru. Me|u mjerama podr{ke
ra u predvi|eno je i obezbje|ivawe po-
teku- voqnih obrtnih sredstva u vidu na-
}oj mjenskih zajmova IRB RS za
zasnivawe novog proizvodnog ci-
klusa, odnosno uspostavqawe par-
tnerskog odnosa izme|u doma}e
primarne proizvodwe, prerade i
prometa s ciqem ugovarawa proi-
zvodwe, preuzimawa, otkupa i pla-
smana poqoprivrednih proizvoda.
8 Agrar GLAS SRPSKE ponedjeqak, 5. novembar 2018.
Romanovska ovca,
najplodnija rasa
ovaca na svijetu
Od 100
ovaca i do AJ
^E[KA
N VE]A BAZA
GENETSKOG
MATERIJALA
400 jagwadi
`u od 50 do 60 kilograma, dok mu`ja- wadi oko 30 kilograma. Ovu koli~i- dnevno pojede malu koli~inu hrane
Ove ovce imaju ci dosti`u od 70 do 90. Prosje~na te- nu jagwe}eg mesa po ovci prirodnim koja mora biti kvalitetnog sastava
izra`enu sposobnost `ina jagwadi sa 90 dana iznosi 22-25 putem ne mo`e dati nijedna druga ra- da bi mogla dati svoj maksimum. U
kilograma uz adekvatnu ishranu. Naj- sa ovaca za isti period odgoja jag- zimskom periodu treba joj obezbijedi-
parewa tokom ~itave boqi primjerci dosti`u te`inu ve- wadi. ti kvalitetno sijeno, po mogu}nosti
godine, {to zna~i da }u od 30 kilograma za 90 dana. lucerku, a dobru pa{u tokom proqe}a,
Randman mesa izvrsnog ukusa iznosi qeta i jeseni. Od koncentrovanog
se uz odgovaraju}u od 50 do 55 odsto. obroka dovoqno je davati oko 200 gra-
ishranu mo`e posti}i Prosje~na plodnost romanovskih USPJE[NO UKR[TAWE ma po grlu dnevno.
ovaca iznosi oko 260 odsto po jag- Romanovska ovca kao najplodnija
jagwewe prirodnim wewu, dok uz poboq{anu ishranu
SA DRUGIM RASAMA rasa ovaca na svijetu vrlo uspje{no
putem na svakih iznosi i vi{e od 400 odsto, {to bi se koristi u ukr{tawu sa drugim ra-
zna~ilo da se od 100 ovaca dobija 260 Ovce se pare ve} poslije 30 dana sama, da bi se pove}ala plodnost kod
{est mjeseci do 400 jagwadi u jednom jagwewu. Ove po jagwewu, i po tome su jedinstvene ovaca. U ogledima koji su ra|eni u
ovce imaju izra`enu sposobnost pa- u svijetu, dok npr. drugim rasama tre- svijetu, pokazalo se da ukr{tawem
omanovska ovca je nastala rewa tokom ~itave godine, {to zna~i ba najmawe 40 dana. Kod ovaca ove ra- drugih rasa ovaca i romanovskih
u Rusiji sredinom 19. vije- da se uz odgovaraju}u ishranu mo`e se dosta dobro je izra`ena ovnova se drasti~no pove}ala plo-
AUTOHTONI
MLIJE^NI
PROIZVOD
ROMANIJSKE
VISORAVNI
Romanijski skorup
POSTAJE BREND
Kajmak je specifi~an zbog samog mlijeka sa ovog podru~ja,
nadmorske visine i geografskih karakteristika ovog kraja,
ali i zbog tradicionalnog i originalnog na~ina pripreme
o{ iz vremena glasina~ke Ovaj romanijski kajmak se pra- onalni brend,
kulture postoje materijal- vi na specifi~an na~in, a ima i Udru`ewe proi-
SVE PO^ELO
OD IDEJE
SAKUPQAWA GQIVA
sta-
n o -
vni{tva.
S obzirom na
to da je projekat kon-
struisan za siroma{ni dio stano-
vni{tva, Gali} smatra da je ovo
pravi na~in da bude pru`ena pomo}
lokalnom preduzetni{tvu.
Iz resornog ministarstva nagla-
{avaju da je agroturizam u posqedwih
nekoliko godina postao sve popular-
niji u Republici Srpskoj, {to je je-
dna od prilika za revitalizaciju
napu{tenih ruralnih podru~ja.
Kako su rekli, plan je da privla-
~ewem turista, ali i razvojem poqo-
privrede, putne i telekomunikacione
infrastrukture bude napravqen am-
bijent kroz koji qudi ne}e samo pro-
laziti, nego i ostajati sa `eqom da
ba{ tu `ive.
14 Agrar GLAS SRPSKE ponedjeqak, 5. novembar 2018.
Zanatska pivara "Gor{tak" iz Glamo~ana kod Lakta{a tiv za ovakvo ime krije se u wegovoj
zaqubqenosti u prirodu.
- Jako volim prirodu i ovo ime
se lako nametnulo kao naziv, jer
simboli{e taj sklad sa prirodom. U
sredi{tu samog grba su ma~ i hrast.
Ma~ kao simbol borbe i opstanka,
neodustajawa od svojih principa, a
hrast kao simbol nade i `ivota,
sveto drvo koje je neodvojivi dio na-
{eg i paganskog i hri{}anskog
nasqe|a - objasnio je Gali}.
MJESE^NO
1.800 LITARA
VISOKOKVALITETNOG
PIVA
Wegova pivara danas radi u pu-
nom kapacitetu, {to je rezultat vi-
{egodi{weg predanog i mukotrpnog
rada. Sve je krenulo u qeto 2016. go-
dine kada je odlu~io da pokrene in-
ternet kampawu za prikupqawe
dijela sredstava za opremawe svoje
male pivare u kojoj je do tada ekspe-
rimentisao sa proizvodwom piva.
- Tom prilikom sakupio sam do-
voqno sredstava za jedan fermentor,
ali najve}i dobitak bio je to {to je
ogroman broj qudi na taj na~in ~uo
zanatskog piva u Republici Srp- za moje pivo - nagla{ava Gali} i do-
skoj. daje da je nakon dvije godine
KRAFT GOR[TA
UPOR NO
^
ST
K
D
A
GA
O
snio, to je na jedan na~in oma`
wegovim djedovima koji su ro-
|eni u gor{ta~kim krajevi-
ma, na obroncima Mawa~e i
Kozare, a koji su radili vri-
su razlike izme|u zanatskog (kraft)
piva i "uobi~ajenog" industrijskog.
Zanatska piva, kako je pojasnio, kra-
si veliko bogatstvo ukusa, aroma,
DOVELA stilova i svako pivo predstavqa li-