Mokanda Na Bomoi

ii
Biblica® Salela na bonsomi Mokanda na Bomoi™

The Holy Bible in the Lingala language of the Democratic Republic of the Congo: Open Lingala
Contemporary Bible
La Sainte Bible en langue Lingala de la République Démocratique du Congo
copyright © 2020 Biblica, Inc.
Language: Lingála
Contributor: Biblica, Inc.
This work is made available under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License (CC BY-SA). To view
a copy of this license, visit http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0 or send a letter to Creative Commons, PO Box 1866,
Mountain View, CA 94042, USA.
Biblica® is a trademark registered by Biblica, Inc., and use of the Biblica® trademark requires the written permission of Biblica,
Inc. Under the terms of the CC BY-SA license, you may copy and redistribute this unmodified work as long as you keep the
Biblica® trademark intact. If you modify a copy or translate this work, thereby creating a derivative work, you must remove
the Biblica® trademark. On the derivative work, you must indicate what changes you have made and attribute the work as
follows: “The original work by Biblica, Inc. is available for free at www.biblica.com and open.bible.”
Notice of copyright must appear on the title or copyright page of the work as follows:
Biblica® Salela na bonsomi Mokanda na Bomoi™
Makomi na se ya bokonzi © 2002, 2020 Biblica, Inc.
Biblica® Open Lingala Contemporary Bible™
Copyright © 2002, 2020 by Biblica, Inc.
“Biblica” is a trademark registered in the United States Patent and Trademark Office by Biblica, Inc. Used with permission.
You must also make your derivative work available under the same license (CC BY-SA).
If you would like to notify Biblica, Inc. regarding your translation of this work, please contact us at https://open.bible/contact-us.
Biblica® is a trademark registered in the United States Patent and Trademark

Office by Biblica, Inc. and may not be included on any derivative works. Unaltered
content from open.bible must include the Biblica® trademark when distributed to
others. If you alter the content in any way, you must remove the Biblica® trademark
before distributing your work.
This translation is made available to you under the terms of the Creative Commons Attribution Share-Alike license 4.0.
You have permission to share and redistribute this Bible translation in any format and to make reasonable revisions and
adaptations of this translation, provided that:
You include the above copyright and source information.
If you make any changes to the text, you must indicate that you did so in a way that makes it clear that the original licensor
is not necessarily endorsing your changes.
If you redistribute this text, you must distribute your contributions under the same license as the original.
Pictures included with Scriptures and other documents on this site are licensed just for use with those Scriptures and documents.
For other uses, please contact the respective copyright owners.
Note that in addition to the rules above, revising and adapting God's Word involves a great responsibility to be true to God's
Word. See Revelation 22:18-19.
2021-11-15
PDF generated using Haiola and XeLaTeX on 21 Apr 2023 from source files dated 16 Nov 2021
c1401b11-ea36-56fd-a694-1e1d301548c3
Contents
Ebandeli . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1
Kobima . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 77
Levitike . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 137
Mitango . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 177
Deteronomi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 240
Jozue . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 289
Bilombe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 324
Rite . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 359
1 Samuele . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 365
2 Samuele . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 412
1 Bakonzi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 454
2 Bakonzi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 500
1 Masolo ya Kala . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 545
2 Masolo ya Kala . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 596
Esidrasi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 645
Neyemi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 661
Ester . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 684
Yobo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 695
Banzembo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 753
Masese . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 916
Mosakoli . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 974
Loyembo ya Salomo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 989
Ezayi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. 000
Jeremi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. 116
Bileli . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. 218
Ezekieli . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. 232
Daniele . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. 306
Oze . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. 328
Joeli . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. 346
Amosi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. 353
Abidiasi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. 367
Yona . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. 369
Mishe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. 373
Naumi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. 384
Abakuki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. 390
Sofoni . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. 396
Aje . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. 402
Zakari . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. 405
Malashi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. 419
Matayo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. 423
Malako . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. 479
Luka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. 514
Yoane . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. 573
Misala ya Bantoma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. 616
Barome . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. 666
1 Bakolinto . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. 687
2 Bakolinto . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. 706
Bagalatia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. 720
iii
iv
Ba-Efeso . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. 727
Bafilipi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. 734
Bakolose . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. 739
1 Batesalonika . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. 744
2 Batesalonika . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. 749
1 Timote . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. 752
2 Timote . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. 758
Tito . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. 763
Filemo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. 766
Ba-Ebre . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. 768
Jake . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. 784
1 Petelo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. 789
2 Petelo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. 795
1 Yoane . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. 799
2 Yoane . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. 804
3 Yoane . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. 805
Jide . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. 807
Emoniseli . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. 809
Ebandeli 1:1 1 Ebandeli 1:22
Ebandeli
Ebandeli ya mokili
Na ebandeli, Nzambe akelaki Likolo mpe mokili. 2 Mokili ezalaki na lolenge te
1
mpe ezalaki pamba. Molili ezalaki na likolo ya mozindo ; mpe Molimo ya Nzambe
azalaki kopepa na likolo ya mayi.
3Mpe Nzambe alobaki : « Tika ete pole ezala ! »
Mpe pole ezalaki.
4 Nzambe amonaki ete pole ezali malamu, akabolaki pole na molili. 5 Nzambe
abengaki pole « moyi, » mpe abengaki molili « butu. » Pokwa ezalaki mpe tongo
ezalaki. Yango ezalaki mokolo moko.
6 Bongo Nzambe alobaki : « Tika ete etando ezala kati na mayi mpo na kokabola
yango ! »
7 Nzambe akelaki etando ; akabolaki mayi oyo ezalaki na se ya etando na mayi ya
likolo. Yango esalemaki mpe bongo. 8 Nzambe abengaki etando « likolo. » Pokwa
ezalaki, tongo mpe ezalaki. Yango ezalaki mokolo ya mibale.
9Bongo Nzambe alobaki : « Tika ete mayi oyo ezali na se ya likolo esangana esika
moko mpo ete mabele ya kokawuka ebima ! »
Yango esalemaki mpe bongo. 10 Nzambe abengaki mabele ya kokawuka « mokili, »
mpe abengaki mayi oyo esanganaki esika moko « ebale monene. » Nzambe amonaki
ete ezali malamu.
11 Nzambe alobaki : « Tika ete mokili ebimisa matiti, milona oyo ezali na nkona
mpe banzete ya mbuma oyo ebotaka mbuma kolanda lolenge ya nzete moko na
moko ! »
Yango esalemaki mpe bongo. 12 Mabele ebimisaki matiti, milona oyo ebotaka nkona
kolanda lolenge ya molona moko na moko mpe banzete oyo ebotaka mbuma kolanda
lolenge ya nzete moko na moko. Nzambe amonaki ete ezali malamu. 13 Pokwa
ezalaki, tongo mpe ezalaki. Yango ezalaki mokolo ya misato.
14Bongo Nzambe alobaki : « Tika ete biloko oyo ebimisaka pole ezala na etando
ya likolo mpo na kokabola moyi wuta na butu, mpo na kozala bilembo oyo ekolakisa
bileko, mikolo mpe mibu, 15 mpe mpo na kongengisa mokili ! »
Yango esalemaki mpe bongo. 16 Nzambe akelaki biloko mibale ya minene oyo
ebimisaka pole : oyo eleki monene, mpo na kongenga na moyi ; mpe oyo ya moke,
mpo na kongenga na butu. Mpe akelaki lisusu minzoto. 17 Nzambe atiaki yango na
etando ya likolo mpo ete engengisa mokili, 18 engenga na moyi mpe na butu, mpe
ekabola pole na molili. Nzambe amonaki ete ezali malamu. 19 Pokwa ezalaki, tongo
mpe ezalaki. Yango ezalaki mokolo ya minei.
20 BongoNzambe alobaki : « Tika ete bikelamu ya bomoi etonda kati na mayi, mpe
bandeke epumbwa na mokili na etando ya likolo ! »
21 Nzambe akelaki banyama minene ya mayi mpe bikelamu nyonso ya bomoi oyo
etambolaka kati na mayi mpe etondi meke kati na mayi : ekelamu na ekelamu na
lolenge na yango. Akelaki mpe bandeke nyonso ya mapapu : ndeke na ndeke na
lolenge na yango. Nzambe amonaki ete ezali malamu. 22 Nzambe apambolaki yango
mpe alobaki : « Bobotana, bokoma ebele, botondisa mayi ya bibale, mpe tika ete
bandeke ekoma ebele kati na mokili. »
23 Pokwa ezalaki, tongo mpe ezalaki. Yango ezalaki mokolo ya mitano.
24 Bongo Nzambe alobaki : « Tika ete mokili ebimisa bikelamu ya bomoi kolanda
lolenge na yango : bibwele, bikelamu oyo etambolaka na libumu, banyama ya mike-
mike mpe banyama ya zamba ! »
Yango esalemaki mpe bongo. 25 Nzambe akelaki banyama ya zamba kolanda
lolenge na yango : bibwele mpe bikelamu nyonso ya mike-mike. Nzambe amonaki
ete ezali malamu.
26 Bongo Nzambe alobaki : « Tika ete tosala bato na elilingi na biso, na lolenge
oyo biso tozali, mpo ete bakonza bambisi ya ebale, bandeke ya likolo, bibwele kati
na mokili mobimba, bikelamu nyonso oyo etambolaka na libumu mpe banyama ya
mike-mike ! »
27 Nzambe akelaki bato na elilingi na Ye,
akelaki bango na elilingi ya Nzambe ;
akelaki bango mobali mpe mwasi.
28 Nzambe apambolaki bango mpe alobaki na bango : « Bobotana, bokoma ebele,
botondisa mokili mpe bobongola yango. Bokonza bambisi ya bibale, bandeke ya
likolo, bikelamu oyo etambolaka na libumu mpe banyama nyonso ya mike-mike. »
29 Bongo Nzambe alobaki : « Tala, kati na mokili mobimba, napesi bino milona oyo
ezali na nkona mpe banzete nyonso oyo ebotaka mbuma. Yango nde ekozala bilei
na bino. 30 Napesi matiti nyonso ya mobesu lokola bilei epai ya banyama nyonso ya
mokili, epai ya bandeke nyonso ya likolo, epai ya bikelamu nyonso oyo etambolaka
na libumu, mpe epai ya bikelamu nyonso oyo ezali na bomoi. »
Yango esalemaki mpe bongo.
31 Nzambe atalaki biloko nyonso oyo akelaki mpe amonaki ete ezali malamu koleka.
Pokwa ezalaki, tongo mpe ezalaki. Yango ezalaki mokolo ya motoba.
1 Ezalaki
2
bongo nde likolo mpe mokili ekelamaki elongo na biloko nyonso oyo ezali
kati na yango.
2Na mokolo ya sambo, Nzambe asilisaki mosala oyo asalaki. Boye, na mokolo ya
sambo, akataki mosala nyonso oyo azalaki kosala. 3 Nzambe apambolaki mokolo ya
sambo, abulisaki yango, pamba te na mokolo yango nde akataki mosala nyonso ya
kokela oyo azalaki kosala.
Lisolo ya Edeni
Adamu mpe Eva
4Tala ndenge likolo mpe mokili elongo na biloko oyo ezali kati na yango ezalaki
tango ekelamaki.
Tango Yawe Nzambe akelaki mokili mpe likolo, 5 ata nzete moko te ya elanga
ezalaki, mpe ata molona moko te ya elanga etikalaki kobimisa moto, pamba te Yawe
Nzambe anokisaki nanu mvula te na mokili, mpe moto azalaki te mpo na kolona
yango na mabele. 6 Kasi mayi ezalaki kobima wuta na se mpe ezalaki kopanzana na
etando nyonso ya mokili.
7 Yawe Nzambe asalaki moto wuta na putulu ya mabele, afulaki pema ya bomoi
na madusu ya zolo na ye ; mpe moto akomaki ekelamu ya bomoi. 8 Yawe Nzambe
alonaki elanga moko kati na Edeni, na ngambo ya este. Atiaki moto oyo akelaki kati
na yango. 9 Yawe Nzambe abimisaki wuta na mabele banzete ya lolenge nyonso oyo
ezalaki kitoko mpo na kotala mpe elengi mpo na kolia. Atiaki mpe nzete ya bomoi
na kati-kati ya elanga ; lisusu atiaki nzete ya koyeba malamu mpe mabe.
10 Ebale moko ezalaki kobima na Edeni mpe ezalaki kosopa mayi na elanga. Mayi
ya ebale yango ekabwanaki na biteni minei. 11 Eteni ya liboso, kombo na yango
« Pishoni. » Yango ezingeli mokili mobimba ya Avila oyo mabele na yango ezalaki
na wolo. 12 Wolo ya mokili yango ezalaki kitoko. Ezalaki lisusu na molona ya malasi
mpe na mabanga ya onikisi kati na mokili yango. 13 Eteni ya mibale, kombo na yango
« Giyoni. » Yango ezingeli mokili mobimba ya Kushi. 14 Eteni ya misato, kombo na
yango « Tigre. » Yango elekana na este ya Asiri. Mpe eteni ya minei, kombo na yango
« Efrate. »
15 Yawe Nzambe azwaki moto mpe atiaki ye kati na elanga ya Edeni mpo na kolona
yango mpe kobatela yango. 16 Mpe Yawe Nzambe apesaki mitindo oyo na moto :
« Okoki kolia mbuma nyonso ya elanga, 17 kasi okolia te mbuma ya nzete ya koyeba
malamu mpe mabe ; pamba te mokolo oyo okolia yango, okokufa solo. »
18 Yawe Nzambe alobaki : « Ezali malamu te ete mobali azala ye moko ; nakosalela
ye mosungi oyo azali ndenge moko na ye. »
19 Yawe Nzambe asalaki, wuta na mabele, banyama nyonso ya zamba mpe bandeke
nyonso ya likolo. Amemaki yango epai ya mobali mpo na kotala ndenge akopesa
yango kombo, mpo ete ekelamu nyonso ya bomoi ebengama na kombo oyo mobali
akopesa yango. 20 Yango wana, mobali apesaki bakombo na bibwele nyonso, na
bandeke nyonso ya likolo mpe na banyama nyonso ya zamba. Kasi amonaki te
mosungi oyo akokaki kozala ndenge moko na ye. 21 Na yango, Yawe Nzambe alalisaki
mobali pongi ya makasi. Mpe wana mobali azalaki kolala, Yawe Nzambe azwaki
mokuwa moko na mopanzi ya mobali mpe azipaki mosuni na esika yango. 22 Yawe
Nzambe asalaki mwasi na mokuwa oyo azwaki na mopanzi ya mobali mpe amemaki
ye epai ya mobali.
23 Boye, mobali alobaki :
« Tala na mbala oyo,
oyo azali mokuwa ya mikuwa na ngai,
mosuni ya mosuni na ngai.
Bakobenga ye mwasi,
pamba te awuti na mobali. »
24 Yango wana, mobali akotika tata na ye mpe mama na ye, akosangana na mwasi na
ye, mpe bakokoma nzoto moko.
25 Mobali mpe mwasi na ye bazalaki bolumbu mpe bazalaki koyokana soni te.
3
Kokweya ya Adamu mpe Eva
1Nzokande, kati na banyama nyonso ya zamba oyo Yawe Nzambe akelaki, nyoka
nde elekaki na mayele mabe. Alobaki na mwasi :
— Nzambe alobaki na bino solo ete bolia mbuma ata moko te ya banzete ya
elanga ?
2 Mwasi azongisaki epai ya nyoka :
— Toliaka bambuma ya banzete ya elanga. 3 Kasi na oyo etali mbuma ya nzete
oyo ezali na kati-kati ya elanga, Nzambe alobaki : « Bosengeli te kolia yango, mpe
bosengeli te kosimba yango ; noki te bokokufa. »
4 Nyoka alobaki na mwasi :
— Solo penza, bokokufa te. 5 Pamba te Nzambe ayebi malamu ete mokolo oyo
bokolia yango, miso na bino ekofungwama mpe bokokoma lokola Ye* : koyeba
malamu na mabe.
6 Mwasi amonaki ete mbuma ya nzete ezali elengi mpo na kolia, kitoko mpo na
kotala mpe malamu mpo na kofungola mayele. Boye azwaki mbuma mpe aliaki
yango. Apesaki yango mpe na mobali na ye, oyo azalaki elongo na ye ; bongo
ye mpe mobali aliaki yango. 7 Mbala moko, miso na bango mibale efungwamaki,
mpe basosolaki ete bazali bolumbu. Boye, basangisaki makasa ya nzete ya figi mpe
bamizipaki.
8 Na pokwa, bayokaki makelele ya matambe ya Yawe Nzambe kotambola kati na
elanga. Boye, mobali mpe mwasi babombamaki kati na banzete ya elanga mpo na
kokima Yawe. 9 Kasi Yawe Nzambe abengaki mobali mpe atunaki ye :
— Ozali wapi ?
10 Azongisaki :
— Nayoki makelele ya matambe na Yo kotambola kati na elanga mpe nabangi
mpo ete nazali bolumbu ; yango wana nabombami.
11 Nzambe alobaki :
— Ndenge nini oyebi ete ozali bolumbu ? Boni, oliaki mbuma ya nzete oyo
napekisaki yo kolia ?
12 Adamu azongisaki :
— Ezali mwasi oyo opesaki ngai lokola mosungi nde apesaki ngai mbuma ya
nzete yango, mpe nalie yango.
13 Yawe Nzambe alobaki na mwasi :
— Mpo nini osali bongo ?
Mwasi azongisaki :
— Ezali nyoka nde akosaki ngai, mpe naliaki yango.
14 Boye Yawe Nzambe alobaki na nyoka : « Lokola osali bongo,
olakelami mabe kati na bibwele
mpe banyama nyonso ya zamba.
Okotambola na libumu
mpe okobanda kolia putulu
bomoi na yo mobimba.
15 Nakotia koyinana kati na yo mpe mwasi,
mpe kati na bakitani na yo mpe bakitani na ye.
Bakitani ya mwasi bakonyata moto na yo,
mpe yo okoswa bango na litindi. »
16 Nzambe alobaki na mwasi :
« Nakobakisa pasi na zemi na yo ;
okobota na pasi.
Posa na yo ekomema yo epai ya mobali na yo,
kasi ye akozala mokonzi na yo. »
17 Yawe Nzambe alobaki na Adamu : « Lokola oyokelaki mwasi na yo mpe oliaki
mbuma ya nzete oyo, na tina na yango, napesaki yo mobeko oyo : ‹ Kolia yango te, ›
mabele elakelami mabe likolo na yo.
Bomoi na yo mobimba, okolia na motoki na yo.
18 Mabele ekobotela yo nzube mpe nzete ya sende.
Okolia matiti ya bilanga.
19 Okolia lipa na yo na motoki ya elongi na yo
kino okozonga na mabele epai wapi owutaki,
pamba te ozali putulu mpe okozonga na putulu. »
* 3:5 Lolenge mosusu ya kobongola elobi : bokokoma lokola banzambe.
20 Mobali apesaki mwasi na ye kombo « Eva†, » pamba te azali mama ya bato nyonso
na mokili.
21 Yawe Nzambe asalelaki Adamu mpe mwasi na ye bilamba ya poso ya nyama mpe
alatisaki bango yango.
22 Yawe Nzambe alobaki : « Tala, moto akomi lokola moko kati na biso mpo na
koyeba malamu mpe mabe. Sik’oyo, esengeli te kopesa ye nzela ya kotia loboko na
ye mpo na kozwa lisusu mbuma ya nzete ya bomoi mpe kolia yango, noki te awumela
libela na bomoi. »
23 Boye, Yawe Nzambe abenganaki ye na elanga ya Edeni mpo ete asala mosala ya
mabele epai wapi awutaki.
24 Sima na kobengana moto, atiaki basheribe, na ngambo ya este ya elanga ya Edeni,
na mopanga ya moto oyo ezalaki kobaluka bipai na bipai mpo na kobatela nzela ya
nzete ya bomoi.
4
Kayina mpe Abele
1 Adamu asangisaki nzoto na mwasi na ye Eva ; mpe Eva akomaki na zemi, bongo
abotaki Kayina. Alobaki : « Nasali moto na lisungi ya Yawe. »
2 Sima na yango, abotaki lisusu Abele, ndeko ya Kayina. Abele akomaki kobokola
bibwele mpe Kayina akomaki kosala bilanga.
3 Sima na mwa tango, Kayina amemaki mbuma ya mabele mpo na kobonzela Yawe.
4 Abele, ye mpe amemaki bibwele oyo ebotamaki liboso kati na etonga na ye mpe
biteni oyo eleki mafuta. Yawe asepelaki na Abele mpe na makabo na ye, 5 kasi
asepelaki te na Kayina mpe na makabo na ye. Bongo, Kayina asilikaki makasi mpe
elongi na ye ekomaki mawa-mawa.
6 Yawe alobaki na Kayina :
— Mpo na nini osiliki ? Mpo na nini elongi na yo ekomi mawa-mawa ? 7 Boni,
soki osali malamu, bakondima yo te ? Kasi soki osali malamu te, lisumu elali penza
na ekuke na yo, mpe posa na yango ezali kobenda yo makasi ; kasi yo, longa yango.
8 Kayina alobaki na Abele, ndeko na ye. Wana bazalaki kati na bilanga, Kayina
akangaki Abele, ndeko na ye, mpe abomaki ye.
9 Yawe atunaki Kayina :
— Wapi ndeko na yo Abele ?
Kayina azongisaki :
— Nayebi te. Boni, ngai nazali mokengeli ya ndeko na ngai ?
10 Nzambe alobaki :
— Osali nini ? Likambo nini penza osali ? Makila ya ndeko na yo ezali koganga
wuta na mabele kino epai na Ngai. 11 Sik’oyo, olakelami mabe mpe obwakami
mosika ya mabele oyo efungolaki monoko na yango mpo na komela makila ya
ndeko na yo, oyo maboko na yo esopaki. 12 Tango okobalola mabele, ekobotela yo
mbuma te. Okozala koyengayenga mpe kotelengana na mokili.
13 Kayina alobaki na Yawe :
— Etumbu na ngai eleki pasi mpo na komema ! 14 Tala, obwaki ngai lelo mosika
ya mabele ; nasengeli sik’oyo kobombama liboso na Yo, nakokoma koyengayenga
mpe kotelengana na mokili, mpe moto nyonso oyo akomona ngai akoboma ngai.
15 Kasi Yawe alobaki na ye :
— Ezali bongo te ! Soki moto abomi Kayina, bakozongisa mabe mpo na Kayina
mbala sambo.
† 3:20 Eva elakisi : bomoi.
Mpe Yawe atiaki elembo na nzoto ya Kayina na tina ete moto oyo akokutana na ye
aboma ye te.
16 Kayina alongwaki liboso ya Yawe, akendeki kovanda na mokili ya Nodi*, na este
ya Edeni.
Libota ya Kayina
17Kayina asangisaki nzoto na mwasi na ye ; mpe mwasi na ye akomaki na zemi,
bongo abotaki Enoki. Kayina atongaki engumba. Apesaki yango kombo « Enoki, »
kombo ya mwana na ye ya mobali.
18 Enoki abotaki Iradi ; Iradi abotaki Mewuyayeli ; Mewuyayeli abotaki Metusaeli ;
Metusaeli abotaki Lemeki.
19 Lemeki abalaki basi mibale : moko, kombo na ye ezalaki « Ada, » mpe mosusu,
« Tsila. » 20 Ada abotaki Yabali, koko ya bavandi ya bandako ya kapo mpe ya babokoli
bibwele. 21 Ndeko na ye ya mobali, Yubali, azalaki koko ya bato oyo babetaka
lindanda mpe flite. 22 Tsila mpe abotaki mwana mobali, Tubali-Kayina, oyo azalaki
kosala bisalelo nyonso ya bronze mpe ya bibende. Tubali-Kayina azalaki na ndeko
mwasi, kombo na ye ezalaki « Naama. »
23 Lemeki alobaki na basi na ye :
« Ada mpe Tsila, boyoka ngai malamu ;
bino basi ya Lemeki, bolanda ngai malamu :
Solo, likolo ya pota moko, ngai nabomaki moto ;
mpe likolo ya mwa pota, nabomaki elenge mobali !
24 Solo, bakozongisa mbala sambo
mabe oyo basali Kayina ;
kasi mpo na Lemeki,
ekozala mbala tuku sambo na sambo ! »
Libota mosusu ya Adamu
25 Adamu asangisaki lisusu nzoto na mwasi na ye, bongo mwasi na ye abotaki Seti,
pamba te alobaki : « Nzambe apesi ngai mwana mosusu na esika ya Abele oyo Kayina
abomaki. » 26 Seti mpe abotaki mwana mobali, apesaki ye kombo « Enoshi. »
Ezalaki na tango wana nde bato bakomaki kobelela Kombo ya Yawe.
5
1 Tala lisolo ya libota ya Adamu.
Tango Nzambe akelaki bato, asalaki bango na elilingi ya Nzambe. 2 Akelaki bango
mobali mpe mwasi, mpe apambolaki bango. Na mokolo oyo akelaki bango, apesaki
bango kombo « bato. »
3 Tango Adamu akokisaki mibu nkama moko na tuku misato ya mbotama, abotaki
mwana mobali na elilingi na ye mpe na lolenge na ye. Apesaki ye kombo « Seti. »
4 Sima na mbotama ya Seti, Adamu awumelaki lisusu na bomoi mibu nkama
mwambe mpe abotaki bana mosusu ya mibali mpe ya basi. 5 Mibu nyonso oyo
Adamu awumelaki na bomoi ezalaki nkama libwa na tuku misato, sima akufaki.
6 Tango Seti akokisaki mibu nkama moko na mitano ya mbotama, abotaki Enoshi.
7 Sima na kobota Enoshi, Seti awumelaki lisusu na bomoi mibu nkama mwambe
na sambo mpe abotaki bana mosusu ya mibali mpe ya basi. 8 Mibu nyonso oyo
Seti awumelaki na bomoi ezalaki nkama libwa na zomi na mibale, sima akufaki.
9 Tango Enoshi akokisaki mibu tuku libwa ya mbotama, abotaki Kena. 10 Sima na
kobota Kena, Enoshi awumelaki lisusu na bomoi mibu nkama mwambe na zomi
* 4:16 Nodi elakisi : mboka ya koyengayenga.
na mitano mpe abotaki bana mosusu ya mibali mpe ya basi. 11 Mibu nyonso oyo
Enoshi awumelaki na bomoi ezalaki nkama libwa na mitano, sima akufaki.
12 Tango Kena akokisaki mibu tuku sambo ya mbotama, abotaki Maalalele. 13 Sima
na kobota Maalalele, Kena awumelaki lisusu na bomoi mibu nkama mwambe na
tuku minei mpe abotaki bana mosusu ya mibali mpe ya basi. 14 Mibu nyonso oyo
Kena awumelaki na bomoi ezalaki nkama libwa na zomi, sima akufaki.
15 Tango Maalalele akokisaki mibu tuku motoba na mitano ya mbotama, abotaki
Yeredi. 16 Sima na kobota Yeredi, Maalalele awumelaki lisusu na bomoi mibu
nkama mwambe na tuku misato mpe abotaki bana mosusu ya mibali mpe ya
basi. 17 Mibu nyonso oyo Maalalele awumelaki na bomoi ezalaki nkama mwambe
na tuku libwa na mitano, sima akufaki.
18 Tango Yeredi akokisaki mibu nkama moko na tuku motoba na mibale ya
mbotama, abotaki Enoki. 19 Sima na kobota Enoki, Yeredi awumelaki lisusu na
bomoi mibu nkama mwambe mpe abotaki bana mosusu ya mibali mpe ya basi.
20 Mibu nyonso oyo Yeredi awumelaki na bomoi ezalaki nkama libwa na tuku
motoba na mibale, sima akufaki.
21 Tango Enoki akokisaki mibu tuku motoba na mitano ya mbotama, abotaki
Metusalemi. 22 Sima na kobota Metusalemi, Enoki azalaki kosala mokano ya
Nzambe mibu nkama misato mpe abotaki bana mosusu ya mibali mpe ya basi.
23 Mibu nyonso oyo Enoki awumelaki na bomoi ezalaki nkama misato na tuku
motoba na mitano. 24 Enoki atambolaki na boyengebene elongo na Nzambe ;
bongo alimwaki, pamba te Nzambe azwaki ye.
25 Tango Metusalemi akokisaki mibu nkama moko na tuku mwambe na sambo ya
mbotama, abotaki Lemeki. 26 Sima na kobota Lemeki, Metusalemi awumelaki
lisusu na bomoi mibu nkama sambo na tuku mwambe na mibale mpe abotaki
bana mosusu ya mibali mpe ya basi. 27 Mibu nyonso oyo Metusalemi awumelaki
na bomoi ezalaki nkama libwa na tuku motoba na libwa, sima akufaki.
28 Tango Lemeki akokisaki mibu nkama moko na tuku mwambe na mibale ya
mbotama, abotaki mwana mobali. 29 Abengaki ye Noa mpe alobaki : « Ye oyo
akobondisa biso na mosala mpe na pasi ya maboko na biso likolo ya mabele oyo
Yawe alakelaki mabe. » 30 Sima na kobotama ya Noa, Lemeki awumelaki lisusu na
bomoi mibu nkama mitano na tuku libwa na mitano mpe abotaki bana mosusu
ya mibali mpe ya basi. 31 Mibu nyonso oyo Lemeki awumelaki na bomoi ezalaki
nkama sambo na tuku sambo na sambo, sima akufaki.
32 Tango Noa akokisaki mibu nkama mitano ya mbotama, abotaki Semi, Cham mpe
Jafeti.
Libota ya Noa
6
Mabe kati na mokili
1 Tango bato babandaki kokoma ebele na mokili mpe babotaki bana basi, 2 milimo
emonaki ete bana basi ya bato bazali kitoko ; boye ekomisaki ba-oyo eponaki basi
na yango. 3 Yango wana, Yawe alobaki : « Pema na Ngai ekowumela libela te kati
na moto, pamba te abengami na kokufa ; mibu ya bomoi na ye ekozala kaka nkama
moko na tuku mibale. »
4 Na tango wana, ezalaki na bingambe kati na mokili ; mpe lisusu, milimo
esangisaki nzoto na bana basi ya bato, bongo bana basi babotelaki yango bana. Bana
yango bazalaki bilombe na tango ya kala, bato oyo bakenda sango.
5 Yawe amonaki ndenge nini mabe ya moto ekomaki mingi kati na mokili, mpe
tango nyonso, makanisi ya motema ya moto ezalaki kaka mabe. 6 Boye Yawe ayokaki
mawa na ndenge akelaki moto kati na mokili mpe abongolaki makanisi na Ye. 7 Boye
Yawe alobaki : « Nakosilisa koboma kati na mokili bato oyo nakelaki ; solo, nakosilisa
koboma bato kino na bibwele, na bandeke ya likolo mpe na bikelamu oyo etambolaka
na libumu kati na mokili, pamba te nabongoli makanisi na Ngai na ndenge nakelaki
bango. » 8 Kasi Noa azwaki ngolu na miso ya Yawe.
Noa mpe bana na ye
9 Tala lisolo ya libota ya Noa.
Noa azalaki moto ya sembo mpe azanga pamela kati na bato ya tango na ye ; azalaki
kosala mokano ya Nzambe. 10 Noa azalaki na bana mibali misato : Semi, Cham mpe
Jafeti.
Nzambe akani kobikisa Noa
11 Mokili ebebaki na miso ya Nzambe mpe etondaki na makambo ya mobulu.
12 Nzambe amonaki ndenge mokili ebebaki, pamba te bato nyonso ya mokili
babebisaki banzela na bango.
13 Boye, Nzambe alobaki na Noa : « Nazwi mokano ya koboma bikelamu nyonso
ya bomoi, pamba te mokili etondi na mabe likolo na bango. Solo, nakobebisa bango
elongo na mokili. 14 Sala masuwa ya mabaya ya goferi mpo na lobiko na yo ; kabola
yango na bashambre. Okopakola gudron na kati mpe na libanda na yango. 15 Tala
ndenge okotonga yango : molayi na yango ekozala na bametele pene nkama moko na
tuku mitano, bametele pene tuku mibale na mitano na mokuse mpe bametele pene
zomi na mitano na bosanda. 16 Okotia likolo na yango lidusu ya basantimetele pene
tuku mitano, okotia ekuke na mopanzi na yango ; mpe na kati, okosala etaje ya liboso,
ya mibale mpe ya misato. 17 Nakotinda mpela na mokili mpo na koboma nyonso oyo
ezali na bomoi na se na moyi : ekelamu nyonso ya bomoi oyo ezali na mabele ekokufa.
18 Kasi nasali boyokani elongo na yo, yango wana okokota na masuwa : yo, bana na
yo ya mibali, mwasi na yo mpe basi ya bana na yo. 19 Okokotisa mpe kati na masuwa,
mibale-mibale, bikelamu nyonso ya bomoi, mwasi mpe mobali, mpo ete obatela yango
na bomoi elongo na yo. 20 Bikelamu mibale ya lolenge moko na moko ya bandeke, ya
bibwele mpe ya bikelamu nyonso oyo etambolaka na libumu ; nyonso ekoya epai na
yo mpo ete obatela yango na bomoi. 21 Okozwa biloko ya kolia ya lolenge na lolenge
mpe okobomba yango mpo ete ezala bilei na yo elongo na yango. »
22 Noa asalaki makambo nyonso ndenge kaka Nzambe atindaki ye.
7
Noa akoti na masuwa
1Yawe alobaki na Noa : « Kota na masuwa, yo mpe libota na yo mobimba, pamba
te yo kaka nde omonani sembo na miso na Ngai kati na bato ya ekeke oyo. 2 Kamata
banyama sambo ya mibali mpe sambo ya basi kati na banyama ya lolenge nyonso oyo
ezangi mbindo ; mpe nyama moko ya mobali mpe moko ya mwasi kati na banyama
oyo ezali mbindo. 3 Kamata lisusu bandeke sambo ya mibali mpe sambo ya basi kati
na lolenge nyonso ya bandeke mpo ete esila te kati na mokili. 4 Pamba te etikali mikolo
sambo mpo ete nanokisa mvula oyo ekowumela mikolo tuku minei mpe babutu tuku
minei mpe nakosilisa koboma bikelamu nyonso oyo nasala kati na mokili oyo. »
5 Bongo, Noa asalaki makambo nyonso ndenge kaka Yawe atindaki ye.
6 Noa azalaki na mibu nkama motoba ya mbotama tango mpela eyaki na mokili.
7 Noa mpe bana na ye ya mibali elongo na mwasi na ye mpe basi ya bana na ye
bakotaki na masuwa mpo ete babika na mpela. 8 Kati na banyama ya lolenge nyonso,
moko ya mobali mpe moko ya mwasi, ezala oyo ezanga mbindo to oyo ezali mbindo,
bandeke mpe banyama oyo etambolaka na libumu 9 eyaki epai na Noa mpe ekotaki na
masuwa, mwasi na mobali, ndenge Nzambe atindaki Noa. 10 Bongo sima na mikolo
sambo, mpela eyaki na mokili.
Mpela eyei na mokili
11Tango Noa akokisaki mibu nkama motoba ya mbotama, na sanza ya mibale,
na mokolo ya zomi na sambo, bitima nyonso ya se mpe maninisa nyonso ya likolo
efungwamaki. 12 Mvula enokaki na mokili mikolo tuku minei mpe babutu tuku minei.
13 Kaka na mokolo wana, Noa mpe bana na ye ya mibali : Semi, Cham mpe Jafeti,
elongo na mwasi na ye mpe basi misato ya bana na ye, bakotaki na masuwa. 14 Elongo
na bango, ekotaki mpe banyama ya zamba ya lolenge nyonso, bibwele ya lolenge
nyonso, bikelamu ya lolenge nyonso oyo etambolaka na libumu mpe bandeke ya
lolenge nyonso mpe bikelamu nyonso oyo ezali na mapapu. 15 Mwasi na mobali,
kati na bikelamu nyonso oyo ezali na bomoi, eyaki epai ya Noa mpo na kokota na
masuwa. 16 Banyama nyonso oyo ekotaki kuna ezalaki mwasi na mobali kati na
bikelamu nyonso oyo ezali na bomoi, ndenge Nzambe atindaki Noa. Sima, Yawe
akangaki ekuke ya masuwa.
17 Mpela ewumelaki na mokili mikolo tuku minei ; mayi ekomaki ebele mpe
etombolaki masuwa likolo na yango. 18 Mayi emataki mpe ekomaki ebele, bongo
masuwa ekomaki kotepatepa likolo ya mayi. 19 Mayi emataki lisusu makasi mpe
bangomba nyonso ya milayi oyo ezalaki na mokili ezindaki na se ya mayi. 20 Mayi
emataki lisusu likolo ya bangomba na bosanda ya bametele pene sambo to mwambe.
21 Bikelamu nyonso ya bomoi kati na mokili ekufaki, ezala bandeke, bibwele,
banyama ya zamba to mpe banyama ya mike-mike oyo etambolaka na mabele to mpe
bato nyonso. 22 Nyonso oyo ezalaki na pema ya bomoi ekufaki kati na mokili. 23 Boye,
Yawe alongolaki kati na mokili bikelamu nyonso oyo ezalaki na bomoi, kobanda na
moto kino na ebwele, ekelamu oyo etambolaka na libumu mpe ndeke ya likolo ;
alongolaki bango na mokili mpe etikalaki kaka Noa na ba-oyo bazalaki na ye elongo
na masuwa.
24 Mayi etondaki na mokili mikolo nkama moko na tuku mitano.
8
Mpela esili
1Nzambe akanisaki Noa mpe banyama nyonso oyo ezalaki elongo na ye kati na
masuwa, atindaki mopepe na mokili mpe mayi ekitaki. 2 Bitima ya se mpe maninisa
ya likolo ekangamaki mpe mvula etikaki konoka. 3 Mayi ekomaki kolongwa moke-
moke likolo ya mabele, mpe sima na mikolo nkama moko na tuku mitano, mayi
ekitaki.
4 Na mokolo ya zomi na sambo ya sanza ya sambo, masuwa esemaki likolo ya
bangomba Ararati. 5 Mayi ezalaki kokoba kokita kino na sanza ya zomi. Na mokolo
ya liboso ya sanza yango, basonge ya bangomba emonanaki.
6 Sima na mikolo tuku minei, Noa afungolaki lininisa ya masuwa oyo asalaki 7 mpe
abimisaki yanganga. Yanganga yango ezalaki kokende mpe kozonga kino tango mayi
ekawukaki na mokili. 8 Mpe lisusu, Noa abimisaki ebenga mpo na kotala soki mayi
ekawuki na mokili. 9 Kasi ebenga ezwaki esika ya kotia matambe na yango te, pamba
te mayi ezalaki na etando nyonso ya mokili. Boye, ezongaki na masuwa epai ya Noa.
Noa abimisaki loboko, azwaki ebenga mpe akotisaki yango kati na masuwa. 10 Azelaki
mikolo sambo mpe abimisaki lisusu ebenga libanda ya masuwa. 11 Tango ebenga
ezongaki epai na ye na pokwa, ememaki lokasa ya olive ya mobesu na monoko na
yango. Boye, Noa asosolaki ete mayi ekiti na mokili. 12 Azelaki lisusu mikolo sambo
mosusu, mpe abimisaki ebenga. Kasi ebenga ezongaki lisusu te.
13 Na mokolo ya liboso na sanza ya liboso, tango Noa akokisaki mibu nkama motoba
na moko ya mbotama, mayi ekawukaki na mokili ; Noa afungolaki masuwa na likolo
na yango mpe amonaki ete mabele ekawuki. 14 Na mokolo ya tuku mibale na sambo
ya sanza ya mibale, mabele ekawukaki penza.
15 Boye, Nzambe alobaki na Noa : 16 « Bima na masuwa elongo na mwasi na yo,
mpe bana na yo ya mibali elongo na basi na bango. 17 Bimisa mpe bikelamu oyo ezali
elongo na yo : bandeke, banyama mpe bikelamu nyonso oyo etambolaka na libumu,
mpo ete ebotana mpe ekoma ebele kati na mokili. »
18 Boye, Noa abimaki libanda elongo na bana na ye ya mibali, mwasi na ye mpe basi
ya bana na ye. 19 Banyama nyonso, bikelamu nyonso oyo etambolaka na libumu mpe
bandeke nyonso, bikelamu nyonso oyo etambolaka na mokili, ebimaki na masuwa
na molongo kolanda lolenge na yango.
20 Noa atongaki etumbelo mpo na Yawe mpe azwaki ndambo ya banyama mpe
bandeke ezanga mbindo, abonzelaki yango Yawe lokola mbeka ya kotumba. 21 Boye,
Yawe ayokaki solo kitoko mpe amilobelaki : « Nakolakela lisusu mabele mabe te
likolo ya moto, pamba te wuta bomwana ya moto, motema ya moto elukaka kaka
makambo mabe ; nakoboma lisusu te bikelamu nyonso ya bomoi ndenge nawuti
kosala.
22 Na tango nyonso oyo mokili ekozala,
tango ya kolona mpe tango ya kobuka,
tango ya malili mpe tango ya molunge,
tango ya mvula mpe tango ya elanga,
tango ya moyi mpe tango ya butu,
ekozanga te. »
9
Boyokani ya Nzambe elongo na Noa
1 Nzambe apambolaki Noa mpe bana na ye ya mibali. Alobaki na bango : « Bobota
bana, bokoma ebele mpe botondisa mokili. 2 Banyama nyonso ya mokili, bandeke
nyonso ya likolo mpe bikelamu oyo etambolaka na mokili elongo na mbisi ya ebale,
ekobanga bino makasi ; nyonso epesami na maboko na bino. 3 Bikelamu nyonso oyo
ezali na bomoi mpe oyo etambolaka, ekozala bilei na bino. Ndenge kaka napesaki
bino matiti, sik’oyo napesi bino biloko nyonso. 4 Kasi bokolia te mosuni oyo ezali na
makila, pamba te makila ezali bomoi. 5 Bongo lokola makila na bino ezali bomoi na
bino, nakosambisa oyo nyonso akotangisa yango, ezala nyama to moto. Nakosambisa
moto nyonso mpo na bomoi ya moninga na ye. 6 Yango wana, soki moto asopi makila
ya moto, bakosopa mpe makila na ye epai ya moto, pamba te Nzambe asalaki moto
na elilingi na Ye. 7 Kasi bino, bobota bana, bokoma ebele mpe botondisa mokili. »
8 Boye, Nzambe alobaki na Noa mpe na bana na ye ya mibali : 9 « Nasali sik’oyo
boyokani elongo na yo mpe na bakitani na yo sima na yo, 10 na bikelamu nyonso ya
bomoi oyo ezali elongo na yo : bandeke, bibwele mpe banyama ya zamba, banyama
nyonso oyo ebimaki na masuwa elongo na yo, bikelamu nyonso ya bomoi oyo ezali
na mokili. 11 Nasali boyokani elongo na yo : bikelamu nyonso oyo ezali na bomoi
ekobebisama te na mayi ya mpela. Mpe mpela ekozala lisusu te mpo na kobebisa
mokili. »
12 Nzambe alobaki lisusu : « Tala elembo ya boyokani oyo natie kati na Ngai mpe
bino, mpe bikelamu nyonso ya bomoi oyo ezali na bino elongo. Ezali boyokani mpo
na milongo nyonso oyo ekoya : 13 natie monama na Ngai na mapata, mpe yango
ekozala elembo ya boyokani kati na Ngai mpe mokili. 14 Tango nyonso nakosangisa
mapata na likolo ya mokili mpe monama ekobima na mapata, 15 nakokanisa boyokani
na Ngai elongo na bino mpe na bikelamu ya lolenge nyonso oyo ezali na bomoi. Mpe
mayi ekokoma lisusu mpela te mpo na kobebisa nyonso oyo ezali na bomoi. 16 Tango
nyonso monama ekobima na mapata, nakomona yango mpe nakokanisa boyokani ya
seko kati na Nzambe mpe bikelamu nyonso ya bomoi oyo ezali na mokili. »
17 Nzambe alobaki lisusu na Noa : « Yango nde ezali elembo ya boyokani oyo natie
kati na Ngai mpe bikelamu nyonso ya bomoi oyo ezali kati na mokili. »
Bana mibali ya Noa
18 Tala bana mibali ya Noa oyo babimaki na masuwa : Semi, Cham mpe Jafeti.
Cham azalaki tata ya Kanana. 19 Bango misato bazalaki bana ya Noa mpe na nzela
na bango nde mokili etondaki lisusu na bato.
20 Noa azalaki mosali bilanga mpe alonaki elanga ya vino. 21 Tango amelaki
masanga ya vino oyo ewutaki na elanga na ye, alangwaki mpe atikalaki bolumbu
kati na ndako na ye ya kapo. 22 Cham, tata ya Kanana, amonaki bolumbu ya tata na
ye mpe ayebisaki bandeko na ye ya mibali oyo bazalaki na libanda. 23 Kasi Semi mpe
Jafeti bazwaki elamba mpe batiaki yango na mapeka na bango. Bazongaki sima-sima
mpe bazipaki bolumbu ya tata na bango. Lokola bilongi na bango etalaki na ngambo
mosusu, bamonaki bolumbu ya tata na bango te.
24 Tango milangwa ya Noa esilaki, ayokaki likambo oyo mwana na ye ya suka
asalaki. 25 Alobaki :
« Tika ete Kanana alakelama mabe,
azala mowumbu ya suka
ya bandeko na ye ! »
26 Alobaki lisusu :
« Tika ete Yawe, Nzambe ya Semi, apambolama !
Tika ete Kanana azala mowumbu ya Semi !
27 Tika ete Nzambe ayeisa monene mabele ya Jafeti !
Tika ete Jafeti avanda na bandako ya kapo ya Semi,
mpe Kanana azala mowumbu na ye ! »
28 Sima na mpela, Noa awumelaki na bomoi mibu nkama misato na tuku mitano.
29 Mibu nyonso ya bomoi ya Noa ezalaki nkama libwa na tuku mitano, sima akufaki.
Mabota ya bana ya Noa

10
1 Tala libota ya Noa : Semi, Cham mpe Jafeti ; bango mpe babotaki bakitani
sima na mpela.
Libota ya Jafeti
2 Bana mibali ya Jafeti :
Gomeri, Magogi, Madayi, Yavani, Tubali, Mesheki mpe Tirasi.
3 Bana mibali ya Gomeri :
Ashikenazi, Rifati mpe Togarima.
4 Bana mibali ya Yavani :
Elisha, Tarsisi, Kitimi mpe Dodanimi. 5 Bakitani na bango nde bavandaki na
bisanga mpe na bamboka ya pembeni ya mayi. Moko na moko kati na bango
azwaki mokili na ye kolanda lokota na ye, etuka na ye mpe libota na ye.
Libota ya Cham
6 Bana mibali ya Cham :
Kushi, Mitsirayimi, Puti mpe Kanana.
7 Bana mibali ya Kushi :
Seba, Avila, Sabita, Raema mpe Sabiteka.
Bana mibali ya Raema :

Sheba mpe Dedani.
8 Kushi azalaki mpe tata ya Nimirodi oyo azalaki elombe ya liboso ya bitumba
kati na mokili. 9 Azalaki mobomi monene ya banyama na miso ya Yawe.
Yango wana, balobaka : « Mobomi monene ya banyama lokola Nimirodi na
miso ya Yawe. » 10 Bingumba ya liboso ya mokili na ye ezalaki Babeli, Ereki,
Akadi mpe Kaline na mokili ya Shineari. 11 Longwa na mokili wana, alekaki
na Asiri mpe atongaki Ninive, Reoboti-Iri, Kala 12 mpe Reseni, engumba
monene na kati-kati ya Ninive mpe Kala.
13 Mitsirayimi azalaki koko
ya bato ya Ludi, ya Anami, ya Leabi, ya Nafitu, 14 ya Patrusi, ya Kasilu (oyo
babimisa bato ya Filisitia) mpe ya Kereti.
15 Kanana azalaki tata
ya Sidoni, mwana na ye ya liboso, ya Eti, 16 ya Yebusi, ya Amori, ya Girigazi, 17 ya
Evi, ya Ariki, ya Sini, 18 ya Arivadi, ya Tsemari mpe ya Amati.
(Mpe na sima, bato ya mabota nyonso ya Kanana bapalanganaki bipai na bipai.
19 Mokili ya bato ya Kanana ebandaki wuta na Sidoni, na nzela ya Gerari, kino
na Gaza ; mpe na nzela ya Sodome, ya Gomore, ya Adima mpe ya Tseboyimi
kino na Lesha.)
20 Bango nde bazalaki bakitani ya Cham kolanda mabota mpe nkota na bango,
kati na mikili mpe bikolo na bango.
Libota ya Semi
21 Semi, kulutu ya Jafeti, abotaki mpe bana ; azalaki koko ya Eberi mpe ya
bakitani na ye.
22 Bana mibali ya Semi :
Elami, Asuri, Aripakishadi, Ludi mpe Arami.
23 Bana mibali ya Arami :
Utsi, Uli, Geteri mpe Mashi.
24 Aripakishadi abotaki Shela ;
Shela abotaki Eberi.
25 Eberi abotaki bana mibali mibale :
moko, kombo na ye ezalaki « Pelegi, » pamba te na tango na ye nde bakabolaki
mabele ; mpe mosusu, « Yokitani. »
26 Yokitani abotaki
Alimodadi, Shelefi, Atsarimaveti, Yera, 27 Adorami, Uzali, Dikila, 28 Obali,
Abimaeli, Saba, 29 Ofiri, Avila mpe Yobabi. Bango nyonso wana bazalaki
bakitani ya Yokitani.
30 (Mokili oyo bazalaki kovanda ebandaki wuta na Mesha kino na Sefari, na mokili
ya bangomba ya este.)
31 Bango nde bazalaki bana mibali ya Semi kolanda bituka mpe nkota na
bango, kati na mikili mpe bikolo na bango.
32 Wana nde bituka ya bana mibali ya Noa kolanda milongo mpe mikili na
bango. Bato nyonso oyo batondisaki mokili sima na mpela babotamaki na
nzela na bango.
11
Ndako molayi ya Babeli
1Na tango wana, bato ya mokili mobimba bazalaki koloba monoko moko mpe
bazalaki na elobeli moko. 2 Tango bato bazalaki kotambola mpo na kokende na
ngambo ya weste, bamonaki etando moko ya monene na mokili ya Shineari mpe

bavandaki kuna.
3 Balobanaki bango na bango : « Tosala babiliki mpe totumba yango na moto. »
Boye, basalelaki babiliki lokola mabanga mpe potopoto ya mwindo mpo na
kotongela. 4 Balobaki : « Tokende, totonga engumba mpo na biso mpe ndako molayi
oyo songe na yango ekokoma kino na lola, mpo ete kombo na biso ekende sango mpe
topanzana te na mokili mobimba. »
5 Kasi Yawe akitaki mpo na kotala engumba mpe ndako molayi oyo bato babandaki
kotonga. 6 Yawe alobaki : « Lokola bato oyo nyonso balongi kokoma ekolo moko mpe
koloba monoko moko, bongo bakomi kino kosala mosala monene oyo, eloko moko te
ekopekisa bango sik’oyo kokokisa mabongisi nyonso oyo bakokana kosala ! 7 Boye,
tokita mpe totia mobulu kati na maloba na bango mpo ete bango na bango bayokana
lisusu te. »
8 Wuta na Babeli, Yawe apanzaki bango na mokili mobimba mpe batikaki kotonga
engumba. 9 Yango wana, babengaka yango Babeli, pamba te kuna nde Yawe atiaki
mobulu kati na maloba ya bato ya mokili mobimba, mpe wuta kuna, Yawe apanzaki
bato na mokili mobimba.
Libota ya Semi
10 Tala libota ya Semi :
Mibu mibale sima na mpela, wana Semi azalaki nanu na mibu nkama moko ya
mbotama, akomaki tata ya Aripakishadi. 11 Sima na mbotama ya Aripakishadi,
Semi awumelaki na bomoi mibu nkama mitano mpe abotaki bana mosusu ya
mibali mpe ya basi.
12 Tango Aripakishadi akokisaki mibu tuku misato na mitano ya mbotama, abotaki
mwana mobali na kombo « Shela. » 13 Sima na mbotama ya Shela, Aripakishadi
awumelaki na bomoi mibu nkama minei na misato mpe abotaki bana mosusu ya
mibali mpe ya basi.
14 Tango Shela akokisaki mibu tuku misato ya mbotama, abotaki Eberi. 15 Mpe sima
na mbotama ya Eberi, Shela awumelaki lisusu na bomoi mibu nkama minei na
misato mpe abotaki bana mosusu ya mibali mpe ya basi.
16 Tango Eberi akokisaki mibu tuku misato na minei ya mbotama, abotaki Pelegi.
17 Mpe sima na mbotama ya Pelegi, Eberi awumelaki lisusu na bomoi mibu
nkama minei na tuku misato mpe abotaki bana mosusu ya mibali mpe ya basi.
18 Tango Pelegi akokisaki mibu tuku misato ya mbotama, abotaki Rewu. 19 Mpe sima
na mbotama ya Rewu, Pelegi awumelaki lisusu na bomoi mibu nkama mibale na
libwa mpe abotaki bana mosusu ya mibali mpe ya basi.
20 Tango Rewu akokisaki mibu tuku misato na mibale ya mbotama, abotaki Serugi.
21 Sima na mbotama ya Serugi, Rewu awumelaki lisusu na bomoi mibu nkama
mibale na sambo mpe abotaki bana mosusu ya mibali mpe ya basi.
22 Tango Serugi akokisaki mibu tuku misato ya mbotama, abotaki Naori. 23 Sima na
mbotama ya Naori, Serugi awumelaki lisusu na bomoi mibu nkama mibale mpe
abotaki bana mosusu ya mibali mpe ya basi.
24 Tango Naori akokisaki mibu tuku mibale na libwa ya mbotama, abotaki Tera.
25 Mpe sima na mbotama ya Tera, Naori awumelaki lisusu na bomoi mibu nkama
moko na zomi na libwa mpe abotaki bana mosusu ya mibali mpe ya basi.
26 Tango Tera akokisaki mibu tuku sambo ya mbotama, abotaki Abrami, Naori mpe
Arani.
Libota ya Tera
27 Tala libota ya Tera :
Tera abotaki Abrami, Naori mpe Arani. Arani nde azalaki tata ya Loti. 28 Wana
tata na ye, Tera, azalaki nanu na bomoi, Arani akufaki kati na Uri, mokili ya bato
ya Chalide, mokili epai wapi abotamaki. 29 Kombo ya mwasi ya Abrami ezalaki
« Sarayi, » mpe kombo ya mwasi ya Naori ezalaki « Milika. » Milika azalaki mwana
mwasi ya Arani ; mpe Arani azalaki na mwana mwasi mosusu : kombo na ye ezalaki
« Yisika. » 30 Sarayi azalaki ekomba : azalaki na mwana te.
31 Tera azwaki Abrami, mwana na ye ya mobali ; Loti, koko na ye mpe mwana
mobali ya Arani ; mpe Sarayi, bokilo na ye mpe mwasi ya mwana na ye Abrami,
babimaki na Uri ya bato ya Chalide mpo na kokende na Kanana. Kasi tango bakomaki
na engumba Arani, bavandaki kuna.
32 Tera awumelaki na bomoi mibu nkama mibale na mitano, sima akufaki na
engumba Arani.
12
Nzambe abengi Abrami
1 Yawe alobaki na Abrami : « Bima wuta na mokili na yo, wuta na libota na yo
mpe wuta na ndako ya tata na yo, mpo na lobiko na yo, mpe kende na mokili oyo
nakolakisa yo.
2 Nakokomisa yo ekolo monene mpe nakopambola yo ;
nakokomisa kombo na yo monene,
mpe okozala etima ya mapamboli.
3 Nakopambola bato oyo bakopambola yo,
mpe nakolakela mabe moto oyo akolakela yo mabe ;
mpe bato ya bituka nyonso
ya mabele bakomipambola mpo na yo. »
4 Abrami akendeki ndenge Yawe alobaki na ye ; mpe Loti akendeki na ye elongo.
Abrami azalaki na mibu tuku sambo na mitano tango abimaki na engumba Arani.
5 Abrami azwaki mwasi na ye Sarayi ; Loti, mwana ya ndeko na ye ; bomengo nyonso
oyo akomaki na yango mpe bato oyo azwaki na Arani. Babimaki wuta na Arani mpo
na kokende na Kanana mpe bakomaki kuna.
6 Abrami atambolaki kati na mokili yango kino na esika oyo babengaka Sishemi,
na nzete monene ya More. Na tango wana, bato ya Kanana bazalaki kovanda na
mokili yango. 7 Yawe amimonisaki epai ya Abrami mpe alobaki : « Nakopesa mokili
oyo epai ya bakitani na yo. » Boye Abrami atongaki na esika yango etumbelo mpo na
Yawe oyo amimonisaki epai na ye.
8 Longwa wana, akendeki na bangomba ya este ya Beteli. Atongaki ndako na ye
ya kapo kati ya Beteli mpe Ayi, na esika oyo atongaki etumbelo mpo na Yawe mpe
abelelaki Kombo ya Yawe. Beteli ezalaki na ngambo ya weste mpe Ayi, na ngambo
ya este.
9 Sima, Abrami alongwaki wana mpe akendeki malembe-malembe kino na Negevi.
Abrami kati na Ejipito

10 Nzala makasi ekotaki na mokili ; bongo Abrami akendeki kovanda na Ejipito mpo
na tango moke, pamba te nzala makasi ekotaki na mokili. 11 Tango akomaki pene ya
kokota na Ejipito, alobaki na mwasi na ye Sarayi : « Nayebi ete ozali mwasi kitoko
penza. 12 Tango bato ya Ejipito bakomona yo, bakoloba : ‹ Azali mwasi na ye. › Boye,
bakoboma ngai mpe bakotika yo na bomoi. 13 Kasi yo, loba na bango ete ozali ndeko
na ngai ya mwasi. Na bongo, bakosalela ngai bolamu mpo na yo, mpe bomoi na ngai
ekobika mpo na yo. »
14 Tango Abrami akomaki na Ejipito, bato ya Ejipito bamonaki ete Sarayi azalaki
mwasi kitoko penza. 15 Wana bakonzi ya basali ya Faraon bamonaki ye, bakumisaki
ye liboso ya Faraon mpe bamemaki ye na ndako ya Faraon mpo ete akoma mwasi
na ye. 16 Basalelaki Abrami bolamu likolo ya Sarayi, mpe Abrami azwaki bameme,
bantaba mpe bangombe, ba-ane, basali ya basi mpe ya mibali, bana ya ba-ane mpe
bashamo.
17 Kasi Yawe apesaki etumbu makasi epai ya Faraon mpe ndako na ye mpo na
Sarayi, mwasi ya Abrami. 18 Boye, Faraon abengisaki Abrami mpe alobaki na ye :
« Likambo nini osali ngai ? Mpo na nini oyebisaki ngai te ete azali mwasi na yo ?
19 Mpo na nini olobaki : ‹ Azali ndeko na ngai ya mwasi ? › Mpo na yango, nakomisaki
ye mwasi na ngai. Sik’oyo tala mwasi na yo, kamata ye mpe kende ! »
20 Boye, Faraon apesaki mitindo epai ya bato na ye na tina na Abrami ete babengana
ye elongo na mwasi na ye mpe biloko nyonso oyo azalaki na yango.
13
Bokabwani ya Abrami mpe Loti
1 Boye Abrami alongwaki na Ejipito mpe akendeki na Negevi elongo na mwasi na ye
mpe biloko nyonso oyo azalaki na yango ; Loti mpe akendeki na ye elongo. 2 Abrami
akomaki na bozwi mingi : bibwele, palata mpe wolo.
3 Longwa na Negevi, akendeki malembe-malembe kino na Beteli, na esika oyo
ezalaki kati ya Beteli mpe Ayi, epai wapi ndako na ye ya kapo ezalaki 4 mpe atongaki
etumbelo ya liboso. Ezalaki na esika yango nde Abrami abelelaki Kombo ya Yawe.
5 Loti, oyo azalaki kotambola elongo na Abrami, azalaki mpe na bameme, bantaba,
bangombe mpe basali. 6 Boye etuka ekomaki moke mpo na bango mibale, pamba te
bomengo na bango ezalaki ebele penza, mpe bakokaki lisusu te kovanda esika moko ;
7 mpe koswana ekotaki kati na babateli bibwele ya Abrami mpe babateli bibwele ya
Loti. Nzokande, na tango wana, bato ya Kanana mpe ya Perizi bazalaki kovanda kati
na mokili yango.
8 Abrami alobaki na Loti : « Tika ete koswana ezala te kati na ngai mpe yo to kati
na babateli bibwele na yo mpe babateli bibwele na ngai, pamba te tozali bandeko.
9 Mokili mobimba ezali liboso na yo. Ezali malamu tokabwana : soki yo okeyi na
ngambo ya loboko ya mwasi, ngai nakokende na ngambo ya loboko ya mobali ; soki
okeyi na ngambo ya loboko ya mobali, ngai nakokende na ngambo ya loboko ya
mwasi. »
10 Boye Loti atalaki mpe amonaki etando nyonso ya Yordani oyo ezalaki na mabele
kitoko mpe ekenda kino na Tsoari. Liboso ete Yawe abebisa Sodome mpe Gomore,
ezalaki lokola elanga ya Yawe, lokola mokili ya Ejipito. 11 Loti aponaki etando ya
Yordani mpe akendeki na ngambo ya este. Ezalaki ndenge wana nde bakabwanaki.
12 Abrami avandaki na mokili ya Kanana, mpe Loti avandaki kati na bingumba ya
etando mpe atelemisaki bandako na ye ya kapo pene ya Sodome. 13 Bato ya Sodome
bazalaki penza bato mabe mpe bato ya masumu na miso ya Yawe.
Abrami atamboli kati na mokili ya elaka

14 Sima na bokabwani ya Abrami na Loti, Yawe alobaki na Abrami : « Na esika oyo
ozali, tombola miso na yo mpe tala na ngambo ya nor, ya sude, ya este mpe ya weste.
15 Mokili nyonso oyo ozali komona, nakopesa yango epai na yo mpe na bakitani na yo
mpo na libela. 16 Nakokomisa bakitani na yo ebele lokola putulu ya mabele ; bongo
soki moto akoki kotanga putulu, akokoka mpe kotanga bakitani na yo. 17 Telema,
tambola kati na mokili na bangambo nyonso, pamba te nakopesa yango epai na yo. »
18 Abramialongolaki bandako na ye ya kapo mpe akendeki kovanda na Ebron, pene

ya banzete minene ya Mamire epai wapi atongaki etumbelo mpo na Yawe.
14
Abrami abikisi Loti
1 Na tango wana, Amirafeli, mokonzi ya Shineari ; Arioki, mokonzi ya Elasari ;
Kedorilaomeri, mokonzi ya Elami, mpe Tideali, mokonzi ya Goyimi, 2 bakendeki
kobundisa Bera, mokonzi ya Sodome ; Birisha, mokonzi ya Gomore ; Shineabi,
mokonzi ya Adima ; Shemeberi, mokonzi ya Tseboyimi mpe mokonzi ya Bela oyo
elakisi Tsoari. 3 Bakonzi mitano oyo, basangisaki mampinga na bango ya basoda
na lubwaku ya Sidimi oyo ezali ebale monene ya Barozo. 4 Bazalaki na se ya
bokonzi ya Kedorilaomeri mibu zomi na mibale, kasi na mobu oyo ya zomi na misato,
batombokelaki ye.
5 Na mobu ya zomi na minei, Kedorilaomeri elongo na bakonzi oyo basanganaki na
ye, babundisaki mpe balongaki bato ya Refayimi na Ashiteroti-Karinayimi ; bato ya
Zuzimi, na Ami ; mpe bato ya Emimi, na Shave-Kiriatayimi ; 6 bato ya Ori, na Seiri,
mokili ya bangomba kino na Parani, pene ya esobe. 7 Tango bazongaki, bakendeki
na Eyini-Mishipati oyo elakisi Kadeshi mpe babotolaki mokili mobimba ya bato ya
Amaleki. Balongaki mpe bato ya Amori oyo bazalaki kovanda na Atsatsoni-Tamari.
8 Boye mokonzi ya Sodome, mokonzi ya Gomore, mokonzi ya Adima, mokonzi ya
Tseboyimi mpe mokonzi ya Bela oyo elakisi Tsoari, babimaki mpe babongamaki na
lubwaku ya Sidimi 9 mpo na kobundisa Kedorilaomeri, mokonzi ya Elami ; Tideali,
mokonzi ya Goyimi ; Amirafeli, mokonzi ya Shineari, mpe Arioki, mokonzi ya Elasari.
Bakonzi minei babundisaki bakonzi mitano. 10 Nzokande, lubwaku ya Sidimi ezalaki
na mabulu oyo etonda na potopoto ya mwindo ; bongo tango bakonzi ya Sodome mpe
ya Gomore bazalaki kokima, ndambo ya bato bazalaki kozinda kati na yango mpe
ndambo mosusu bazalaki kokima na bangomba. 11 Bakonzi oyo minei, babotolaki
biloko nyonso ya Sodome mpe ya Gomore mpe bakendeki na biloko na bango nyonso
ya kolia. 12 Bamemaki mpe lisusu Loti, mwana ya ndeko ya Abrami, elongo na
bomengo na ye nyonso oyo azwaki tango azalaki kovanda na Sodome.
13 Bongo, moto moko akimaki na bitumba mpe akendeki kopesa sango epai ya
Abrami, Mo-Ebre oyo azalaki kovanda pene ya banzete minene ya Mamire, moto ya
Amori, ndeko ya Eshikoli mpe ya Aneri. Bango nyonso misato basalaki lisanga na
Abrami. 14 Tango Abrami ayokaki ete bakangi ndeko na ye, abengisaki bato nkama
misato na zomi na mwambe oyo bayebi kobunda mpe babotama na ndako na ye.
Boye balandaki bango kino na Dani. 15 Na butu, Abrami akabolaki bato na ye mpo na
kobundisa bango, abetaki bango mpe alandaki bango kino na Oba, na nor ya Damasi.
16 Abotolaki bango bomengo nyonso ya bitumba mpe azongaki na ndeko na ye Loti
elongo na biloko na ye nyonso, basi mpe bato mosusu.
Melishisedeki apamboli Abrami
17 Mokonzi ya Sodome akendeki na lubwaku ya Shave oyo ezali lubwaku ya
bokonzi, mpo na kokutana na Abrami oyo azali kozonga sima na ye kolonga
Kedorilaomeri elongo na bakonzi oyo basanganaki na ye, na bitumba.
18 Melishisedeki, mokonzi ya Salemi, amemaki mapa mpe masanga ya vino. Azalaki
Nganga-Nzambe ya Nzambe-Oyo-Aleki-Likolo 19 mpe apambolaki Abrami na maloba
oyo :
« Tika ete Nzambe-Oyo-Aleki-Likolo,
Mokeli ya likolo mpe ya mokili,
apambola Abrami !
20 Tika ete Nzambe-Oyo-Aleki-Likolo apambolama,
Ye oyo akabi na maboko na yo banguna na yo ! »

Abrami apesaki ye eteni ya zomi ya biloko nyonso oyo azwaki lokola bomengo ya
bitumba.
21 Mokonzi ya Sodome alobaki na Abrami :
— Pesa ngai bato, kamata na yo biloko.
22 Kasi Abrami azongiselaki mokonzi ya Sodome :
— Nalapi ndayi na Kombo na Yawe, Nzambe-Oyo-Aleki-Likolo, Nzambe oyo akela
likolo mpe mokili, 23 ete nakozwa eloko moko te kati na biloko na yo : ezala singa ya
kotongela to ya kokangela sapato, mpo ete oloba te : « Nakomisi Abrami mozwi. »
24 Nakondima eloko te longola kaka biloko oyo bato na ngai baliaki mpe biloko
ya bato oyo bazalaki elongo na ngai : Aneri, Eshikoli mpe Mamire ; bango nde
bakozwa biloko na bango.
15
Nzambe asali boyokani elongo na Abrami
1 Sima na makambo oyo, Yawe alobaki na Abrami na nzela ya emoniseli :
— Kobanga te, Abrami !
Nazali nguba na yo,
lifuti na yo ekozala monene.
2 Kasi Abrami azongisaki :
— Oh Nkolo Yawe, okopesa ngai nini ? Nazali na mwana te, mpe ezali Eliezeri
ya Damasi nde akokitana na libula na ngai.
3 Abrami alobaki lisusu :
— Opesi ngai mwana te ; yango wana mosali moko kati na ndako na ngai akozala
mokitani ya libula na ngai !
4 Yawe alobaki na ye :
— Moto wana akozala mokitani ya libula na yo te. Kasi mwana oyo akobima na
mokongo na yo nde akozala mokitani ya libula na yo.
5 Yawe amemaki Abrami na libanda mpe alobaki na ye :
— Tala na likolo mpe tanga minzoto soki okokoka kotanga yango.
Alobaki na ye lisusu :
— Ezali boye nde bakitani na yo bakozala.
6 Abrami azalaki na kondima epai ya Yawe, yango wana Yawe atangaki ye lokola
moto ya sembo.
7 Alobaki na ye lisusu :
— Nazali Yawe oyo nabimisaki yo wuta na Uri, mokili ya bato ya Chalide, mpo
na kopesa yo mokili oyo.
8 Kasi Abrami alobaki :
— Ah Nkolo Yawe, nakoyeba ndenge nini ete mokili oyo epesameli ngai ?
— Memela Ngai mwana ngombe moko ya mwasi ya mibu misato, ntaba ya mwasi
ya mibu misato, meme ya mobali ya mibu misato, ebenga moko ya zamba mpe
ebenga moko ya mboka.
10 Abrami amemelaki Ye banyama oyo nyonso, akataki yango na biteni mibale mpe
atiaki yango etalana eteni moko na eteni mosusu ; kasi akataki bandeke te.
11 Bandeke oyo eliaka misuni ekitaki mpo na kolia misuni yango, kasi Abrami
abenganaki yango.
12 Tango moyi ekitaki, Abrami alalaki pongi makasi. Na kati ya molili makasi, somo
ekangaki ye. 13 Boye, Yawe alobaki na Abrami :
— Yeba solo ete bakitani na yo bakozala bapaya kati na mokili ya bapaya epai
wapi bakozala bawumbu ; mpe bakonyokola bango kuna mibu nkama minei.
14 Kasi nakopesa etumbu na ekolo oyo ekokomisa bango bawumbu ; mpe na sima,
bakobima longwa na mokili yango elongo na bozwi ebele. 15 Bongo yo, okokufa na
kimia mpe okokundama sima na kimobange ya esengo. 16 Na molongo ya minei,
bakitani na yo bakozonga awa, pamba te masumu ya bato ya Amori ekomi nanu
ebele te.
17 Tango moyi elalaki mpe molili eyaki makasi, mbabola ya milinga mpe koni ya
moto elekaki kati ya biteni ya banyama. 18 Na mokolo yango, Yawe asalaki boyokani
elongo na Abrami mpe alobaki : « Nakopesa mokili oyo na bakitani na yo wuta na
moluka ya Ejipito kino na ebale Efrate : 19 mokili ya bato ya Keni, ya bato ya Kenizi,
ya bato ya Kadimoni, 20 ya bato ya Iti, ya bato ya Perizi, ya bato ya Refayimi, 21 ya
bato ya Amori, ya bato ya Kanana, ya bato ya Girigazi mpe ya bato ya Yebusi. »
16
Agari mpe Isimaeli
1 Sarayi, mwasi ya Abrami, abotelaki ye mwana te. Nzokande azalaki na mosali
moko ya mwasi, moto ya Ejipito ; kombo na ye « Agari. » 2 Sarayi alobaki na Abrami :
— Yawe apesi ngai mabota te. Kende, sangisa nzoto na mosali na ngai ya mwasi,
tango mosusu nakotonga libota na nzela na ye.
Abrami ayokaki maloba ya Sarayi. 3 Sima na mibu zomi, wana Abrami avandaki
na Kanana, mwasi na ye Sarayi apesaki ye Agari, mosali na ye ya mwasi, moto ya
Ejipito, mpo ete azala mwasi na ye. 4 Abrami asangisaki nzoto na Agari, mpe Agari
akomaki na zemi. Tango Agari asosolaki ete akomi na zemi, akomaki kotiola Sarayi,
nkolo na ye. 5 Boye, Sarayi alobaki na Abrami :
— Ezali mpo na yo nde ngai nazali komona pasi ya boye ; napesaki mosali na
ngai ya mwasi na maboko na yo. Mpe sik’oyo lokola amoni ete azali na zemi, akomi
kotiola ngai. Tika ete Yawe akata likambo kati na ngai mpe yo.
6 Abrami alobaki :
— Mosali na yo azali na maboko na yo. Sala epai na ye nyonso oyo omoni
malamu.
Boye, Sarayi akomaki konyokola Agari mpe Agari akimaki mosika na ye.
7 Anjelu ya Yawe amonaki Agari na esobe, pene ya etima oyo ezali na nzela ya
Shuri. 8 Atunaki ye :
— Agari, mosali ya Sarayi, owuti wapi mpe ozali kokende wapi ?
Azongisaki :
— Nazali kokima mosika ya Sarayi, nkolo na ngai.
9 Anjelu ya Yawe alobaki na ye :
— Zonga epai ya nkolo na yo mpe mikitisa liboso na ye.
10 Anjelu ya Yawe alobaki na ye lisusu :
— Nakokomisa bakitani na yo ebele penza mpe moto moko te akokoka kotanga
bango.
11 Alobaki na ye lisusu :
— Ozali na zemi mpe okobota mwana mobali,
okopesa ye kombo « Isimaeli, »
pamba te Yawe ayoki yo,
kati na mawa na yo.
12 Akozala lokola ane ya zamba.
Loboko na ye ekobundisa moto nyonso,
mpe loboko ya moto nyonso ekobundisa ye ;
akovanda esika moko te na bandeko na ye.

13Agari amitunaki : « Boni, namoni solo Nzambe oyo azali komona ngai ? »
Boye, Agari apesaki Yawe oyo asololaki na ye Kombo « Ata-Eli-Royi, » oyo elakisi :
Nzambe oyo azali komona ngai. 14 Yango wana babengaka libulu ya mayi yango Beri
Lakai-Royi*. Libulu ya mayi yango ezali na kati-kati ya Kadeshi mpe Beredi.
15 Boye, Agari abotelaki Abrami mwana mobali mpe Abrami apesaki ye kombo
« Isimaeli†. » 16 Abrami azalaki na mibu tuku mwambe na motoba ya mbotama tango
Agari abotelaki ye Isimaeli.
17
Nzambe ayeisi sika boyokani elongo Abrami
1Tango Abrami akokisaki mibu tuku libwa na libwa ya mbotama, Yawe abimelaki
ye mpe alobaki na ye : « Nazali Nzambe-Na-Nguya-Nyonso. Tambola liboso na Ngai
mpe zala moto azanga pamela. 2 Nakosala boyokani kati na Ngai mpe yo, mpe
nakokomisa bakitani na yo ebele penza. »
3 Abrami afukamaki elongi kino na mabele, mpe Nzambe alobaki na ye lisusu :
4 « Mpo na Ngai, tala boyokani oyo nazali kosala elongo na yo : ‹ Okozala tata ya
bikolo ebele. 5 Bakobenga yo lisusu Abrami te ; kombo na yo ekokoma Abrayami*,
pamba te nakokomisa yo tata ya bikolo ebele. 6 Nakopesa yo mabota ebele,
nakobimisa bikolo mpe bakonzi na nzela na yo. 7 Nakobatela boyokani na Ngai lokola
boyokani ya libela na libela kati na Ngai mpe yo, mpe elongo na bakitani na yo sima
na yo, mpo na milongo oyo ekoya na sima, mpo ete nazala Nzambe na yo mpe Nzambe
ya bakitani na yo sima na yo. 8 Nakopesa lokola libula ya seko na seko, epai na yo
mpe epai ya bakitani na yo sima na yo, mokili nyonso ya Kanana epai wapi ozali
mopaya. Nakozala Nzambe ya bakitani na yo. › »
9 Nzambe alobaki lisusu na Abrayami : « Kasi mpo na yo, osengeli kobatela
boyokani na Ngai, yo elongo na bakitani na yo sima na yo mpo na milongo oyo
ekoya sima. 10 Tala boyokani na Ngai elongo na yo mpe bakitani na yo sima na
yo, boyokani oyo osengeli kobatela : Mwana mobali nyonso kati na bino asengeli
kokatama ngenga. 11 Kokatama ngenga ekozala elembo ya boyokani kati na bino
mpe Ngai. 12 Mpo na milongo nyonso oyo ekoya, mwana mobali nyonso kati na bino,
oyo akokisi mikolo mwambe asengeli kokatama ngenga : ezala mwana mobali oyo
abotami kati na ndako na yo to mwana mobali oyo osombi na mosolo na yo epai
ya mopaya, mwana mobali oyo azali mokitani na yo te, ye mpe asengeli kokatama
ngenga. 13 Mowumbu nyonso oyo abotami kati na ndako na yo to oyo osombi na
mosolo na yo asengeli kokatama ngenga. Boyokani na Ngai ekozala kati na banzoto
na bino lokola boyokani ya libela na libela. 14 Mwana mobali nyonso oyo akokatama
ngenga te, bakolongola ye kati na bato na ye, mpo ete abebisi boyokani na Ngai. »
15 Nzambe alobaki lisusu na Abrayami : « Mpo na Sarayi, mwasi na yo, okobenga
ye lisusu te Sarayi, kasi okokoma kobenga ye Sara†. 16 Nakopambola ye mpe nakopesa
yo penza mwana mobali na nzela na ye ; nakopambola ye mpo ete akoma mama ya
bikolo. Bakonzi ya bikolo bakobima na nzela na ye. »
17 Abrayami afukamaki elongi kino na mabele, asekaki mpe amilobelaki : « Eh !
Mobali oyo azali na mibu nkama moko ya mbotama akoki lisusu kobota mwana !
Bongo Sara, mwasi oyo azali na mibu tuku libwa ya mbotama, akoki penza kokumba
zemi ! »
18 Boye Abrayami alobaki na Nzambe :
* 16:14 Beri Lakai-Royi elingi koloba : libulu ya Ye oyo azali na bomoi, oyo azali komona ngai. † 16:15 Isimaeli
elakisi : Nzambe ayoki. * 17:5 Abrayami elakisi : tata ya mabota ebele. † 17:15 Sara elakisi : mwana mwasi
oyo azali mwana ya mokonzi.
— Tika ete Isimaeli awumela na se ya lipamboli na Yo !

19 Nzambe alobaki :
— Te ! Mwasi na yo, Sara, akobotela yo mwana mobali, mpe okobenga ye
« Izaki‡. » Nakobatela boyokani na Ngai lokola boyokani ya libela elongo na ye mpe
bakitani na ye sima na ye. 20 Kasi mpo na Isimaeli, nayoki yo. Solo, nakopambola
ye, nakopesa ye mabota ebele mpe nakokomisa bakitani na ye ebele. Akozala tata
ya bakambi zomi na mibale, mpe nakokomisa ye tata ya ekolo monene. 21 Kasi na
oyo etali boyokani na Ngai, nakosala yango elongo na Izaki, mwana mobali oyo
Sara akobotela yo na eleko oyo, na mobu oyo ezali koya.
22 Tango Nzambe asilisaki kosolola na Abrayami, akendeki.
23 Kaka na mokolo wana, Abrayami azwaki mwana na ye ya mobali, Isimaeli, mpe
bawumbu nyonso, ezala ba-oyo babotamaki na ndako na ye to ba-oyo asombaki
na mosolo, akatisaki bango nyonso ngenga ndenge kaka Nzambe alobaki na ye.
24 Abrayami azalaki na mibu tuku libwa na libwa ya mbotama tango akatamaki
ngenga ; 25 mpe Isimaeli, mwana na ye ya mobali, azalaki na mibu zomi na misato
tango akatamaki ngenga. 26 Abrayami mpe mwana na ye ya mobali, Isimaeli,
bakatamaki ngenga mokolo moko. 27 Mibali nyonso kati na ndako ya Abrayami,
ezala ba-oyo babotamaki na ndako na ye to ba-oyo asombaki na mokili ya bapaya,
bakatamaki ngenga elongo na ye.
18
Abrayami ayambi bapaya misato
1 Yawe abimelaki Abrayami pene ya banzete minene ya Mamire, wana avandaki
na ekotelo ya ndako na ye ya kapo, na moyi makasi ya midi. 2 Tango Abrayami
atombolaki miso, amonaki mibali misato pene na ye. Mpe tango kaka amonaki bango,
atelemaki wuta na ndako na ye ya kapo mpe akendeki mbangu mpo na kokutana na
bango ; bongo agumbamaki kino na mabele.
3 Alobaki :
— Nabondeli bino, bankolo na ngai, soki nazwi ngolu na miso bino, boleka mosali
na bino te. 4 Tika ete namemela bino mwa mayi mpo ete bokoka kosukola makolo
mpe bopema na se ya nzete oyo. 5 Tika ete namemela bino mwa eloko ya kolia mpo
ete bozwa lisusu makasi na nzoto ; bongo bokokoba mobembo na bino, pamba te
ezali mpo na yango nde boleki epai na ngai mosali na bino.
Bazongisaki :
— Ezali malamu, sala ndenge olobi.
6 Abrayami akotaki na lombangu na ndako na ye ya kapo mpe alobaki na Sara :
« Kamata katini* misato ya farine mpe sala bagato na lombangu. »

7 Mpe Abrayami apotaki mbangu na lopango ya bibwele, azwaki mwana ngombe ya
mafuta mpe apesaki yango na mosali na ye mpo ete alamba yango noki-noki. 8 Azwaki
mafuta ya ngombe, miliki mpe mosuni oyo alambaki, mpe atiaki yango liboso na
bango. Abrayami atelemaki pembeni na bango, na se ya nzete, wana bazalaki kolia.
9 Sima, batunaki ye :
— Wapi Sara, mwasi na yo ?
Abrayami azongisaki :
— Azali na ndako.
10 Bongo moko kati na bango alobaki :
— Solo, na mobu oyo ezali koya, kaka na eleko oyo, nakozonga epai na yo, mpe
Sara, mwasi na yo, akozala na mwana mobali.
‡ 17:19 Izaki elingi koloba : azali koseka. * 18:6 Katini misato ekotaki bakilo pene zomi na motoba
Nzokande, Sara ayokaki maloba wana na ekotelo ya ndako ya kapo, na sima ya

Abrayami. 11 Abrayami mpe Sara bazalaki mibange, mpo ete bakomaki na mibu
ebele penza mpe Sara azalaki lisusu na makoki te ya kobota. 12 Sara asekaki mpe
amilobelaki : « Awa nasili konuna boye, nakoki lisusu koyoka posa ya mobali ? Kutu
nkolo na ngai akomi mpe mobange ! »
13 Yawe alobaki na Abrayami :
— Mpo na nini Sara aseki mpe alobi : « Nakoki solo kobota mwana awa nasili
kokoma mobange ? » 14 Boni, ezali na eloko oyo Yawe akoki kolembana ? Na mobu
oyo ezali koya, na tango oyo ekatama, kaka na eleko oyo, nakozonga epai na yo,
mpe Sara akozala na mwana mobali.
15 Sara abangaki ; boye awanganaki :
— Naseki te.
Kasi Yawe alobaki :
— Ezali ya solo, oseki.
Abrayami alobeli Sodome
16 Tango mibali yango batelemaki mpo na kokoba mobembo na bango na Sodome,
Abrayami akendeki kotika bango na nzela.
17 Yawe amilobelaki : « Boni, nakoki solo kobombela Abrayami likambo oyo nalingi
kosala ? 18 Solo, Abrayami akokoma ekolo monene mpe ya nguya, mpe bato ya
bikolo nyonso ya mabele bakomipambola mpo na ye. 19 Pamba te naponaki ye mpo
ete ateya bana na ye mpe ndako na ye sima na ye ete bayeba kobatela nzela ya
Yawe na kozalaka na etamboli ya malamu mpe ya sembo ; na bongo nde, Ngai Yawe,
nakokokisela Abrayami elaka oyo napesaki ye. »
20 Bongo Yawe alobaki : « Nayoki sango ete mabe ya bato ya Sodome mpe ya
Gomore eleki ndelo, mpe masumu na bango eleki mingi penza. 21 Nakokita mpo
na kotala soki makambo oyo bazali kosala ekokani na oyo Ngai nayoki. Soki ezali
bongo te, nakoyeba. »
22 Mibali yango babalukaki mpe bakendeki na Sodome, kasi Abrayami atelemaki
kaka liboso ya Yawe. 23 Bongo Abrayami apusanaki mpe alobaki :
— Boni, Nkolo na ngai, okoboma penza elongo moto ya sembo mpe moto mabe ?
24 Soki bato ya sembo bazali tuku mitano kati na engumba, okoboma bango kaka ?
Okolimbisa engumba yango te mpo na bato ya sembo tuku mitano oyo bazali kati
na yango ? 25 Te, okoki kosala likambo ya boye te ! Okoki te koboma elongo bato ya
sembo mpe bato mabe, okoki kosala ndenge moko te na bato ya sembo mpe na bato
mabe. Okoki kosala bongo te ! Boni, Mosambisi ya mokili mobimba akosambisa
na bosembo te ?
26 Yawe azongisaki :
— Soki nakuti na Sodome bato ya sembo tuku mitano, nakolimbisa engumba
mobimba mpo na bango.
27 Abrayami alobaki lisusu :
— Solo, nazali na ngai moto pamba mpe putulu, kasi limbisa ete nameka kosolola
na Nkolo na ngai. 28 Bongo soki motango na bato ya sembo ezali tuku minei na
mitano ? Boni, okobebisa engumba mobimba mpo na bato mitano oyo bazangi ?
Yawe azongisaki :
— Soki nakuti bato ya sembo tuku minei na mitano, nakobebisa yango te.
29 Abrayami alobaki na Ye lisusu :
— Bongo soki bato ya sembo bazali kaka tuku minei ?
Azongisaki :
— Soki bazali kaka tuku minei, nakobebisa yango te.
30 Bongo Abrayami alobaki :
— Tika ete Nkolo na ngai asilika te soki nakobi koloba : Bongo soki bato ya sembo
bazali kaka tuku misato ?
Azongisaki :
— Soki nakuti bato ya sembo tuku misato, nakobebisa yango te.
31 Abrayami alobaki :
—Awa nameki kosolola na Nkolo, boni, okosala nini soki bato ya sembo bazali
kaka tuku mibale ?
Azongisaki :
— Mpo na bato ya sembo tuku mibale, nakobebisa engumba te.
32 Bongo Abrayami alobaki :
— Tika ete Nkolo na ngai asilika te, pamba te nazali koloba mpo na mbala ya
suka : Bongo soki bato ya sembo bazali kaka zomi ?
Azongisaki :
— Mpo na bato ya sembo zomi, nakobebisa engumba te.
33 Sima na Yawe kosolola na Abrayami, akendeki ; mpe Abrayami azongaki na
ndako na ye.
19
Yawe abebisi Sodome mpe Gomore
1 Ba-anjelu oyo mibale bakomaki na Sodome na pokwa. Wana Loti avandaki na
ekuke, amonaki bango, akendeki koyamba bango mpe afukamaki elongi kino na
mabele. 2 Alobaki na bango :
— Nabondeli bino, bankolo na ngai, boya na ndako ya mosali na bino. Bokoki
kosukola kuna makolo na bino mpe kolekisa butu, bongo na tongo, bokoki kokoba
mobembo na bino.
Bazongiselaki ye :
— Te, tokolala kaka libanda.
3 Kasi Loti abondelaki bango mingi ; boye bandimaki kokende na ye elongo mpe
bakotaki na ndako na ye. Alambelaki bango bilei ya kitoko, atumbaki mapa ezanga
levire mpe baliaki.
4 Liboso ete bakende kolala, mibali nyonso ya engumba Sodome, bilenge mpe
mibange, bawutaki bipai na bipai mpe bayaki kozingela ndako. 5 Babelelaki Loti :
— Wapi mibali oyo bayaki epai na yo na butu oyo ? Bimisela biso bango mpo ete
tosangisa na bango nzoto.
6 Loti abimaki mpo na kosolola na bango ; akangaki ekuke sima na ye. 7 Alobaki :
— Te, baninga na ngai, bosala mabe te ! 8 Boyoka ! Nazali na bana basi mibale
oyo bayebi nanu nzoto ya mibali te. Tika ete namemela bino bango libanda !
Bosala bango nyonso oyo bolingi. Kasi bosala bato oyo eloko moko te mpo ete
bayei kovanda na ndako na ngai.
9 Bazongisaki :
— Longwa wana.
Balobaki lisusu :
— Botala moto oyo, ayaki awa lokola mopaya ; sik’oyo alingi komikomisa
mosambisi. Tokosala yo mabe koleka bango.
Bongo batindikaki Loti na makasi mpe bapusanaki pene ya ekuke mpo na koluka
kobuka yango. 10 Kasi mibali oyo bazalaki kati na ndako babimisaki maboko mpe
babendaki Loti na kati ya ndako mpe bakangaki ekuke. 11 Bakangaki miso ya bato
nyonso oyo bazalaki na ekuke ya ndako, ezala bilenge to mibange ; boye bazalaki
lisusu komona ekuke te.
12 Mibali yango mibale balobaki na Loti :
— Ozali lisusu na moto mosusu na engumba oyo, ndakisa : mibali ya bana na yo

ya basi, bana na yo ya mibali mpe ya basi to mpe ndeko mosusu ? Bimisa bango
libanda ya esika oyo 13 mpo ete tolingi kobebisa yango. Sango ya makambo mabe ya
bato oyo ekomi kino epai na Yawe ; yango wana Yawe atindi biso mpo na kobebisa
engumba oyo.
14 Boye Loti abimaki mpe akendeki koyebisa babandami ya mabala ya bana na ye
ya basi. Alobaki : « Bosala noki mpe bobima na esika oyo, pamba te Yawe alingi
kobebisa engumba oyo ! »
Kasi babandami ya mabala ya bana na ye ya basi bakanisaki ete azali kosala maseki.
15 Tango kaka tongo etanaki, ba-anjelu batungisaki Loti mpe balobaki :
— Sala noki, kamata mwasi na yo mpe bana na yo mibale ya basi oyo bazali
awa ; soki te, bokobebisama tango engumba oyo ekozwa etumbu.
16 Lokola azalaki kowumela, mibali yango bakangaki na makasi loboko na ye,
maboko ya mwasi mpe ya bana na ye ya basi ; mpe bamemaki bango na libanda
ya engumba, pamba te Yawe ayokelaki bango mawa.
17 Tango kaka babimisaki bango na libanda, moko kati na mibali yango alobaki :
— Bokima mpo ete bobikisa bomoi na bino ! Botala sima te mpe botelema ata
esika moko te kati na engumba oyo ! Bokima na likolo ya bangomba, noki te
bokobebisama !
18 Kasi Loti azongisaki :
— Te, nkolo na ngai, tika ete esalema bongo te ! 19 Mosali na yo azwi ngolu na
miso na yo, mpe otalisi ngai bolamu makasi na ndenge obikisi bomoi na ngai. Kasi
nakokoka te kokima na likolo ya bangomba, noki te likama ekokomela ngai mpe
nakokufa. 20 Tala, ezali na engumba moko pene awa mpo na kokimela, yango ezali
penza moke. Tika ngai nakimela kuna atako ezali moke mpo ete nabikisa bomoi
na ngai !
21 Anjelu alobaki na ye :
— Malamu mingi, nakokokisela yo lisusu bosenga oyo. Nakobebisa te engumba
oyo ozali kolobela. 22 Kasi kima noki, pamba te nakoki kosala eloko moko te soki
okomi nanu kuna te.
Yango wana babengaka engumba yango Tsoari*.
23 Loti akomaki na Tsoari tango tongo etanaki. 24 Boye wuta na likolo, Yawe
anokisaki mvula ya moto makasi ya fofolo, na sodome mpe na Gomore. 25 Abebisaki
bingumba yango, etando nyonso elongo na bato nyonso oyo bazalaki kovanda kuna
mpe banzete nyonso. 26 Kasi mwasi ya Loti atalaki na sima mpe akomaki ekeko ya
mungwa.
27 Na tongo makasi, Abrayami amataki na esika oyo atelemaki liboso ya Yawe ;
28 atalaki na ngambo ya Sodome mpe ya Gomore, mpe na ngambo ya mokili ya
etando ; amonaki molinga makasi komata wuta na mokili lokola molinga ya fulu
monene ya moto.
29 Boye, tango Nzambe abebisaki bingumba ya etando, akanisaki Abrayami mpe
abikisaki Loti na likama oyo atindelaki bingumba epai wapi Loti azalaki kovanda.
Loti mpe bana na ye ya basi
Loti mpe bana na ye mibale ya basi babimaki na Tsoari, bakendeki kovanda
30
na bangomba, pamba te azalaki kobanga kotikala kuna. Ye elongo na bana na ye
mibale ya basi bakendeki kovanda kati na lidusu ya libanga. 31 Mokolo moko, kulutu
alobaki na leki na ye : « Tata na biso akomi mobange, mpe na etuka oyo, mobali oyo
akosangisa na biso nzoto ndenge esalemaka na mokili mobimba, azali te. 32 Tika ete
* 19:22 Tsoari elakisi : moke.
tomelisa tata na biso masanga ya vino mpe tosangisa na ye nzoto mpo ete, na nzela
ya tata na biso, libota na biso ebunga te. »
33 Na butu wana, bazwaki masanga ya vino mpe bamelisaki tata na bango. Boye
kulutu akendeki mpe asangisaki nzoto na tata na ye, mpe tata na ye atikalaki koyeba
likambo yango te, ezala tango mwana na ye ya mwasi akendeki epai na ye to tango
alongwaki.
34 Mokolo oyo elandaki, kulutu alobaki na leki : « Na butu oyo ewuti koleka,
nasangisaki nzoto na tata na ngai. Tika ete topesa ye lisusu masanga ya vino na
butu ya lelo, mpe yo okokende kosangisa na ye nzoto mpo ete, na nzela ya tata na
biso, libota na biso ebunga te. »
35 Na butu wana lisusu, bazwaki masanga ya vino mpe bamelisaki tata na bango ;
bongo leki akendeki mpe asangisaki nzoto na tata na ye. Tata na ye atikalaki kaka
koyeba likambo yango te, ezala tango mwana na ye ya mwasi akendeki epai na ye to
tango alongwaki. 36 Boye bana basi oyo mibale ya Loti bakomaki na zemi ya tata na
bango.
37 Kulutu abotaki mwana mobali mpe apesaki ye kombo « Moabi† ; » azali tata ya
ekolo ya Moabi, kino na mokolo ya lelo. 38 Leki mpe abotaki lisusu mwana mobali
mpe apesaki ye kombo « Beni-Ami‡ ; » azali tata ya ekolo ya Amoni, kino na mokolo
ya lelo.
20
Abrayami mpe Abimeleki
1 Abrayami alongwaki na mboka wana mpo na kokende na etuka ya Negevi mpe
avandaki na mboka oyo ezalaki kati ya Kadeshi mpe Shuri ; sima na tango moke,
akendeki kovanda na Gerari. 2 Abrayami azalaki koloba kuna na tina na Sara, mwasi
na ye : « Azali ndeko na ngai ya mwasi ! » Yango wana Abimeleki, mokonzi ya Gerari,
atindaki bato mpo na koluka Sara mpe akamataki ye na makasi. 3 Kasi na butu,
Nzambe ayaki epai ya Abimeleki kati na ndoto mpe alobaki na ye : « Okokufa mpo
na mwasi oyo osili kozwa, pamba te azali mwasi ya libala. »
4 Nzokande, Abimeleki apusanaki nanu te pembeni na ye. Agangaki :
— Nkolo, okoboma penza ekolo ata soki esali na yango mabe te ? 5 Ezali mobali na
ye moko nde alobaki : « Azali ndeko na ngai ya mwasi ; » mpe ye moko andimaki :
« Azali ndeko na ngai ya mobali. » Nasali yango na motema sembo mpe na maboko
ezanga mbindo.
6 Nzambe alobaki na ye na ndoto :
— Solo, nayebi ete osali yango na motema sembo. Yango wana nabatelaki yo mpo
ete osala lisumu te epai na Ngai, mpe natikaki te ete osimba ye. 7 Sik’oyo, zongisa
mwasi yango epai ya mobali na ye mpo ete azali mosakoli. Akobondela mpo na yo
mpe okokufa te. Soki ozongisi ye te, yeba ete okokufa, yo mpe bato na yo nyonso.
8 Na tongo-tongo, Abimeleki alamukaki mpe abengisaki basali na ye nyonso.
Tango ayebisaki bango makambo oyo ekomelaki ye, babangaki makasi. 9 Abimeleki
abengaki Abrayami mpe alobaki na ye :
— Likambo nini osali biso, lisumu nini nasali yo mpo ete omemisa ngai mpe
mokili na ngai ngambo ya monene boye ? Osali ngai makambo oyo ekoki kosalema
te.
10 Abimeleki atunaki Abrayami :
— Makanisi nini ozalaki na yango mpo ete osala boye ?
11 Abrayami azongisaki :
† 19:37 Moabi elakisi : abimi na mokongo ya tata. ‡ 19:38 Beni-Ami elakisi : mwana ya libota na ngai.
— Namilobelaki : « Solo, bato ya esika oyo batosaka Nzambe ata moke te mpe
bakoboma ngai mpo na mwasi na ngai. 12 Lisusu, azali ya solo ndeko na ngai ya
mwasi, mwana ya tata na ngai ; kasi azali mwana ya mama na ngai te. Nzokande
akoma mwasi na ngai. » 13 Tango Nzambe alongolaki ngai na ndako ya tata na ngai
mpo na kokende bipai na bipai, nayebisaki mwasi na ngai : « Tala bolamu oyo
okosalela ngai : Bisika nyonso oyo tokokende, okolobaka na tina na ngai : ‹ Azali
ndeko na ngai. › »
14 Boye Abimeleki azwaki bameme, bantaba, bangombe, basali ya mibali mpe ya
basi, apesaki na Abrayami. Mpe azongiselaki ye mwasi na ye Sara. 15 Abimeleki
alobaki : « Mboka na ngai ezali liboso na yo, vanda na esika oyo olingi. »
16 Abalukaki mpe alobaki lisusu epai na Sara : « Tala, napesi mbongo ya bibende,
nkoto moko, epai ya ndeko na yo ya mobali. Ezali mpo na kozipa mabe oyo basali yo
mpe bato nyonso oyo bazali elongo na yo ; boye okomi sembo na nyonso. »
17 Abrayami abondelaki Nzambe, mpe Nzambe abikisaki Abimeleki, mwasi na ye,
mpe basi bawumbu na ye. Na nzela wana, bazwaki lisusu bana ; 18 pamba te Yawe
akangaki mabota kati na ndako mobimba ya Abimeleki likolo ya Sara, mwasi ya
Abrayami.
21
Mbotama ya Izaki
1 Yawe atalisaki bolamu na Ye epai ya Sara ndenge kaka alobaki mpe akokisaki elaka
oyo apesaki ye. 2 Sara azwaki zemi mpe abotelaki Abrayami mwana na kimobange
na ye kaka na tango oyo Nzambe alakaki ye. 3 Abrayami apesaki na mwana oyo
Sara abotelaki ye kombo « Izaki. » 4 Abrayami akatisaki Izaki ngenga tango akokisaki
mikolo mwambe ya mbotama, ndenge Nzambe atindaki ye.
5 Abrayami azalaki na mibu nkama moko ya mbotama tango mwana na ye, Izaki,
abotamaki.
6 Sara alobaki : « Nzambe apesi ngai libaku ya koseka ; mpe moto nyonso oyo
akoyoka sango oyo akoseka elongo na ngai. » 7 Abakisaki : « Nani akokaki koloba
na Abrayami ete Sara akomelisa bana mabele ? Pamba te naboteli ye mwana na
kimobange na ye. »
Abrayami abengani Agari mpe Isimaeli
8 Mwana akolaki mpe Sara akataki kopesa ye mabele. Mokolo bakataki kopesa Izaki
mabele, Abrayami asalisaki feti monene.
9 Kasi tango Sara amonaki ete Isimaeli, mwana oyo Agari, moto ya Ejipito, abotelaki
Abrayami, azali koseka ; 10 ayebisaki Abrayami : « Bengana mwasi mowumbu oyo
elongo na mwana na ye ya mobali, pamba te mwana ya mwasi mowumbu oyo, akoki
te kokabola libula elongo na Izaki, mwana na ngai ya mobali. »
11 Tango Abrayami ayokaki bongo, esalaki ye pasi makasi na motema mpo na
mwana na ye. 12 Kasi Nzambe ayebisaki Abrayami : « Tika koyoka pasi na motema
mpo na mwana na yo ya mobali mpe mwasi mowumbu na yo. Yoka nyonso oyo
Sara azali koyebisa yo, pamba te ezali na nzela ya Izaki nde okozwa bakitani.
13 Nakokomisa mpe mwana mobali ya mwasi mowumbu na yo ekolo, pamba te ye
mpe azali makila na yo. »
14 Na tongo makasi ya mokolo oyo elandaki, Abrayami azwaki lipa mpe mbeki
ya mayi ; apesaki yango na Agari. Atiaki yango likolo ya lipeka na ye, apesaki ye
mwana mpe abenganaki ye. Agari akendeki mpe atambolaki bipai na bipai na esobe
ya Beri-Sheba. 15 Tango mayi oyo ezalaki na mbeki esilaki, Agari asundolaki mwana
na se ya nzete moko ya moke. 16 Akendeki kovanda na monkama ya bametele,
pamba te alobaki : « Nalingi te komona kufa ya mwana na ngai. » Lokola avandaki

mosika ya mwana, atombolaki mongongo mpe alelaki. 17 Nzambe ayokaki mongongo
ya mwana, mpe Anjelu na Nzambe abengaki Agari wuta na likolo. Ayebisaki ye :
« Agari, likambo nini ? Kobanga te, pamba te Nzambe ayoki mongongo ya mwana
wuta na esika oyo otikaki ye. 18 Telema, tombola mwana mpe zwa ye na loboko na
yo, pamba te nakokomisa ye ekolo monene. »
19 Nzambe afungolaki ye miso, mpe amonaki libulu ya mayi. Akendeki kotondisa
mbeki mpe amelisaki mwana. 20 Nzambe azalaki elongo na mwana. Akolaki,
avandaki kati na esobe mpe akomaki mobomi nyama na tolotolo. 21 Wana azalaki
kovanda kati na esobe ya Parani, mama na ye azwelaki ye mwasi ya mokili ya Ejipito.
Abrayami asali boyokani elongo na Abimeleki
22Kaka na tango yango, Abimeleki mpe Pikoli, mokonzi ya mampinga na ye,
bakendeki kokutana na Abrayami ; mpe Abimeleki alobaki na Abrayami :
— Nzambe azali kolongisa yo na makambo nyonso oyo ozali kosala. 23 Bongo
sik’oyo, lapa ndayi awa na Kombo ya Nzambe ete okokosa ngai te, bana na ngai
te, mpe bakoko na ngai te ; kasi okosalela ngai bolamu elongo na mboka oyo epai
wapi ozali kovanda lokola mopaya, ndenge ngai nasaleli yo.
— Nalapi ndayi !
25 Bongo Abrayami alobelaki Abimeleki na tina na libulu ya mayi oyo basali ya
Abimeleki babotolaki na makasi.
26 Abimeleki azongisaki :
— Nayebi te nani asalaki bongo. Oyebisaki ngai likambo moko te na tina na
yango, mpe nayoki yango kaka lelo.
27 Abrayami azwaki bameme, bantaba, bangombe, mpe apesaki yango na
Abimeleki ; bongo bango mibale basalaki boyokani. 28 Abrayami atiaki pembeni bana
meme sambo oyo azwaki kati na etonga. 29 Abimeleki atunaki Abrayami :
— Bana meme sambo oyo otie pembeni elakisi nini ?
30 Azongisaki :
— Ndima bana meme sambo oyo ewuti na maboko na ngai lokola litatoli ete ngai
nde natimolaki libulu yango.
31 Yango wana babengaki esika yango Beri-Sheba*, pamba te na esika yango nde
bango mibale balapaki ndayi.
32 Sima na bango kosala boyokani kuna na Beri-Sheba, Abimeleki mpe Pikoli,
mokonzi ya mampinga na ye, bazongaki na mokili ya Filisitia. 33 Abrayami alonaki
nzete ya tamarisi† na Beri-Sheba mpe abelelaki Yawe, Nzambe ya bileko na bileko.
34 Abrayami avandaki lisusu tango molayi na mokili ya Filisitia.
22
Nzambe ameki Abrayami
1 Na sima na makambo wana, Nzambe amekaki Abrayami. Alobaki na ye :
— Abrayami !
— Ngai oyo.
2 Nzambe alobaki na ye :
* 21:31 Beri-Sheba elakisi : libulu ya ndayi. † 21:33 Tamarisi elakisi : nzete oyo ebimisaka banzete ebele ya
mike-mike mpe etiaka kitoko na esika.
— Zwa Izaki, mwana na yo ya mobali, mwana na yo se moko oyo olingaka ;

kende na mokili ya Morija, mpe kuna, okopesa Ngai ye lokola mbeka ya kotumba
na likolo ya ngomba oyo nakolakisa yo.
3 Na tongo-tongo, Abrayami atelemaki mpe abongisaki ane na ye. Azwaki basali
mibale kati na basali na ye, azwaki mpe Izaki, mwana na ye. Abukaki bakoni mpo
na kotumba mbeka, atelemaki mpe akendeki na esika oyo Nzambe ayebisaki ye.
4 Na mokolo ya misato, Abrayami atombolaki miso na ye mpe amonaki esika yango
na mosika. 5 Bongo Abrayami ayebisaki basali na ye : « Botikala awa elongo na ane,
wana ngai elongo na mwana tozali kokende kino kuna na likolo mpo na kogumbamela
Nzambe ; sima na yango, tokozongela bino. »
6 Abrayami azwaki bakoni ya kotumbela mbeka mpe amemisaki yango Izaki,
mwana na ye ; mpe ye moko amemaki moto mpe mbeli, bongo bango mibale
bakendeki nzela moko.
7 Izaki atunaki Abrayami, tata na ye :
— Tata na ngai !
— Ngai oyo !
Izaki alobaki :
— Tozali na moto mpe koni, kasi wapi mpate mpo na mbeka ya kotumba ?
— Mwana na ngai, Ye moko Nzambe akopesa mpate mpo na mbeka ya kotumba.
Boye bango mibale bakendeki nzela moko.
9 Tango bakomaki na esika oyo Nzambe alakisaki ye, Abrayami atongaki etumbelo
na esika yango mpe abongisaki bakoni na likolo na yango. Akangaki Izaki, mwana
na ye ya mobali, basinga mpe alalisaki ye na etumbelo likolo ya bakoni. 10 Boye
Abrayami azwaki mbeli mpe asembolaki loboko na ye mpo na koboma mwana na ye
ya mobali. 11 Kasi anjelu ya Yawe abengaki ye wuta na likolo :
— Abrayami ! Abrayami !
— Ngai oyo.
12 Anjelu alobaki :
— Kosembola loboko na yo te likolo ya mwana, kosala ye mabe te. Nasosoli
sik’oyo ete otosaka Nzambe, pamba te oboyi te kopesa Ngai mwana na yo ya mobali,
mwana na yo se moko.
13 Abrayami atombolaki miso na ye mpe amonaki meme ya mobali oyo maseke na
yango ezalaki ya kokangama na nzete ya moke. Azwaki yango mpe apesaki yango
mbeka ya kotumba na esika ya mwana na ye ya mobali. 14 Abrayami abengaki esika
yango « Nkolo akopesa. » Yango wana balobaka kino lelo : « Na likolo ya ngomba ya
Yawe, ekopesama. »
15 Anjelu ya Yawe abengaki Abrayami na mbala ya mibale wuta na likolo 16 mpe
alobaki : « Nakati seleka na Kombo na Ngai, elobi Yawe, ete lokola osali likambo ya
boye, lokola oboyi te kopesa Ngai mwana na yo ya mobali, mwana na yo se moko,
17 nakopambola yo solo mpe nakokomisa bakitani na yo ebele lokola minzoto ya
likolo, mpe ebele lokola zelo ya ebale. Bakitani na yo bakokamata bingumba ya
banguna na bango. 18 Bato ya bikolo nyonso ya mabele bakomipambola mpo na
bakitani na yo, pamba te otosi Ngai. »
19 Abrayami azongaki epai ya basali na ye mpe bakendeki elongo na Beri-Sheba
epai wapi akobaki kovanda.
Bana ya Naori
20 Sima na makambo wana, bayebisaki Abrayami ete Milika mpe abotelaki Naori,
ndeko ya Abrayami, bana :
21 Mwana na ye ya liboso, Utsi ; Buzi, ndeko na ye mobali ;
Kemweli, tata ya Arami ;
22 Kesedi, Azo, Pilidashi, Yidilafi mpe Betweli.
23 Betweli azalaki tata ya Rebeka.
Milika abotelaki Naori, ndeko mobali ya Abrayami, bana mibali mwambe.
24 Makangu ya Naori, oyo kombo na ye ezalaki Reuma, ye mpe abotelaki Naori
bana :
Teba, Gami, Taashi mpe Maaka.
23
Kufa ya Sara
1 Sara awumelaki na bomoi mibu nkama moko na tuku mibale na sambo. 2 Akufaki
na Kiriati-Ariba oyo ezali Ebron, na mokili ya Kanana. Abrayami asalaki matanga
mpo na Sara mpe alelaki ye.
3 Abrayami alongwaki liboso ya ebembe ya mwasi na ye mpe asololaki na bato ya
Iti. 4 Alobaki na bango :
— Nazali mopaya mpe navandaka kati na bino ; botekela ngai eteni ya mabele
kati na bino mpo ete nakunda mwasi na ngai.
5 Bato ya Iti bazongiselaki Abrayami :
6 — Yoka biso, nkolo na ngai ; ya solo, ozali moto monene kati na biso. Kunda
mwasi na yo kati na kunda oyo eleki kitoko kati na bakunda na biso. Moko te kati
na biso akoboya kopesa yo kunda na ye mpo ete okunda mwasi na yo.
7 Boye, Abrayami atelemaki mpe agumbamaki liboso ya bato ya mboka wana, bato
ya Iti. 8 Ayebisaki bango :
— Soki ezali mokano na bino ete nakunda nzoto ya mwasi na ngai awa, boyoka
ngai mpe bosengela ngai epai ya Efroni, mwana mobali ya Tsoari, 9 ete atekela ngai
libulu na ye ya mabanga oyo ezali na Makipela, na suka ya elanga na ye. Boyebisa
ye ete atekela ngai yango na motuya oyo ekoki na yango mpo ete nakomisa yango
mabele ya kokunda bato na ngai.
10 Nzokande, Efroni, moto ya Iti, oyo azalaki kovanda kati na bato na ye,
azongiselaki Abrayami na miso ya bato ya Iti, liboso ya bato nyonso oyo bayaki na
ekuke ya engumba na ye :
11 — Te, nkolo na ngai, yoka ngai ! Napesi yo elanga mpe libulu ya mabanga oyo
ezali kati na yango. Napesi yo yango liboso ya bato na ngai mpo ete okunda mwasi
na yo.
12 Abrayami agumbamaki liboso ya bato ya mboka 13 mpe azongiselaki Efroni :
— Nabondeli yo, yoka ngai ! Soki olingi, nakopesa yo motuya oyo ekoki na elanga.
Ndima yango mpo ete nakunda mwasi na ngai kuna.
14 Efroni azongiselaki Abrayami :
15 — Yoka, nkolo na ngai ! Mabele ya motuya ya mbongo ya bibende, nkama
minei, ezali penza nini kati na ngai mpe yo ? Kamata mabele yango mpe kunda
mwasi na yo.
16 Abrayami andimaki maloba ya Efroni mpe amemelaki ye motuya oyo alobaki
na miso ya bato ya Iti : mbongo ya bibende, nkama minei, kolanda ndenge bazalaki
kotanga mbongo na tango wana.
17 Boye elanga ya Efroni oyo ezalaki na Makipela, pembeni ya Mamire, elongo na
libulu ya mabanga oyo ezalaki kati na yango, banzete nyonso oyo ezalaki kati na
elanga mpe na bandelo ya zingazinga na yango, epesamaki 18 epai ya Abrayami mpe

ekomaki ya ye na miso ya bato ya Iti oyo bayaki na ekuke ya engumba. 19 Sima na
yango, Abrayami akundaki mwasi na ye Sara na libulu ya mabanga ya elanga ya
Makipela, pembeni ya Mamire oyo ezali Ebron, na mokili ya Kanana. 20 Bato ya Iti
bapesaki Abrayami elanga yango elongo na libulu ya mabanga oyo ezalaki na kati
mpo ete ekoma ya ye mpe akundaka bato na ye kuna.
24
Libala ya Izaki mpe Rebeka
1 Abrayami akomaki mobange mpe mibu ya bomoi na ye epusanaki. Yawe
apambolaki ye na makambo nyonso. 2 Abrayami alobaki na mosali na ye, oyo
awumelaki mingi na ndako na ye mpe azalaki kokamba biloko na ye nyonso :
— Tia loboko na yo na se ya mopende na ngai 3 mpe lapa ndayi na Kombo na
Yawe, Nzambe oyo asala likolo mpe mokili, ete okozwela te mwana na ngai ya
mobali mwasi kati na bana basi ya Kanana, ba-oyo nazali kovanda kati na bango.
4 Kasi okokende na mokili na ngai mpe na libota na ngai, mpe okozwa mwasi moko
mpo na Izaki, mwana na ngai ya mobali.
5 Mosali atunaki ye :
— Tango mosusu mwasi yango akolinga na ye te kolanda ngai na mokili oyo. Boni,
nakoki na ngai kozongisa mwana na yo ya mobali na mokili epai wapi owuta ?
6 Abrayami alobaki :
— Keba na yo ! Kozongisa mwana na ngai kuna te. 7 Yawe, Nzambe ya likolo,
oyo abimisaki ngai na ndako ya tata na ngai mpe na mokili epai wapi nabotama,
oyo alobaki na ngai mpe alakaki ngai na nzela ya ndayi ete akopesa mokili oyo na
bakitani na ngai, akotindela yo anjelu na Ye mpo ete azala liboso na yo mpe mpo
ete okoka koyela mwana na ngai ya mobali mwasi ya mokili wana. 8 Soki mwasi
yango aboyi na ye kolanda yo, wana okangolami na ndayi oyo nazali kosenga yo
kolapa. Kasi komeka kozongisa mwana na ngai ya mobali kuna te.
9 Boye, mosali atiaki loboko na se ya mopende ya Abrayami, nkolo na ye, alapaki
ndayi ya kosala makambo yango.
10 Bongo mosali azwaki bashamo zomi kati na bashamo ya nkolo na ye elongo
na biloko ya ndenge na ndenge oyo eleki kitoko ; akendeki na Arami mpe azwaki
nzela ya engumba ya Naori. 11 Tango akomaki kuna, avandisaki bashamo pembeni
ya libulu ya mayi, na libanda ya engumba. Ezalaki na pokwa, na tango oyo basi
babimaka mpo na kotoka mayi.
12 Abondelaki : « Eh Yawe, Nzambe ya Abrayami, nkolo na ngai, longisa ngai na
mokolo ya lelo mpe lakisa bolamu na Yo epai ya Abrayami, nkolo na ngai. 13 Tala,
natelemi pene ya libulu ya mayi mpe bana basi ya engumba bazali kobima mpo na
koya kotoka mayi. 14 Tika ete mwana mwasi oyo nakoloba na ye : ‹ Nabondeli yo,
tengemisa mbeki na yo mpo ete namela mayi, › mpe ye akozongisela ngai : ‹ Mela
na yo, mpe nakomelisa lisusu bashamo na yo, › azala mwasi oyo oponi mpo na Izaki,
mosali na Yo. Na nzela oyo, nakoyeba ete olakisi bolamu na Yo epai ya nkolo na
ngai. »
15 Liboso ete asilisa kosambela, Rebeka abimaki na mbeki na ye na lipeka. Azalaki
mwana mwasi ya Betweli, mwana mobali ya Milika oyo azalaki mwasi ya Naori,
ndeko ya Abrayami. 16 Elenge mwasi azalaki kitoko penza, ayebaki nanu nzoto ya
mibali te ; ata mobali moko te asangisaki na ye nzoto. Akitaki na libulu ya mayi,
atondisaki mbeki na ye mpe amataki.
17 Mosali akimaki mbangu mpo na kokutana na ye mpe alobaki :
— Nabondeli yo, tika ngai namela ndambo ya mayi na mbeki na yo.
18 Mwana mwasi alobaki :

— Mela na yo, nkolo na ngai !
Akitisaki mbeki mbangu na maboko na ye mpe apesaki ye mpo ete amela. 19 Sima
na kopesa ye mayi ya komela, alobaki :
— Nakotoka lisusu mayi mpo na bashamo na yo nyonso kino ekosilisa komela.
20 Asalaki na lombangu mpe asopaki mayi nyonso ya mbeki na ye na esika oyo
banyama emelelaka mayi ; akimaki lisusu na libulu mpe atokaki mayi mpo na
bashamo na ye nyonso. 21 Mosali azalaki kotala ye na bokebi, alobaki eloko moko
te mpo na koyeba soki Yawe alongisi mobembo na ye to te.
22 Tango bashamo esilisaki komela mayi, mosali azwaki lopete moko ya wolo, oyo
batiaka na zolo mpe ezalaki ya bagrame motoba. Azwaki mpe basheneti mibale ya
wolo : moko na moko ezalaki na bagrame koleka nkama moko. 23 Atunaki ye :
— Ozali mwana mwasi ya nani ? Nabondeli yo, yebisa ngai. Boni, esika ekoki
komonana na ndako ya tata na yo mpo na biso mpo ete tolekisa kuna butu ?
24 Azongiselaki ye :
— Nazali mwana ya Betweli, mwana mobali ya Milika mpe Naori.
25 Abakisaki :
— Tozali na matiti mpe biloko ebele ya koleisa bibwele ; tozali mpe na esika mpo
na yo mpo ete olekisa butu.
26 Boye, mosali akitisaki moto na ye na se mpe agumbamelaki Yawe. 27 Alobaki :
« Tika ete Yawe, Nzambe ya nkolo na ngai, Abrayami, akumisama ; Ye oyo atiki te
kolakisa bolamu na Ye mpe boyengebene na Ye epai ya nkolo na ngai, pamba te
atambolisi ngai na mobembo kino na ndako ya bandeko ya nkolo na ngai ! »
28 Elenge mwasi akimaki mbangu na ndako mpe alobaki epai ya mama na ye
makambo oyo elekaki. 29 Rebeka azalaki na ndeko moko ya mobali oyo kombo
na ye ezalaki « Labani. » Ye mpe abimaki mbangu mpo na kokutana na mosali ya
Abrayami kuna na libulu ya mayi. 30 Tango kaka amonaki lopete oyo batiaki na zolo
mpe basheneti na maboko ya ndeko na ye ya mwasi, mpe ayokaki Rebeka koloba
makambo oyo mosali alobaki mpo na ye, akendeki epai ya mosali mpo ete amonaki
ye ya kotelema pene ya bashamo, pembeni ya libulu ya mayi. 31 Alobaki : « Yaka na
ndako na biso, yo oyo opambolama na Yawe. Mpo na nini otelemi awa na libanda ?
Nabongisi ndako mpe esika mpo na bashamo. »
32 Boye mosali ya Abrayami akotaki na ndako ya Labani, mpe bakitisaki biloko oyo
ezalaki na likolo ya bashamo. Bamemaki bashamo na ye na esika oyo ezalaki na
matiti mpe bilei ya banyama. Bamemaki mpe mayi mpo na ye mpe mpo na bato oyo
bazalaki elongo na ye mpo ete basukola makolo. 33 Batielaki ye lisusu biloko ya kolia,
kasi alobaki :
— Nakoki kolia te kino nakosilisa koloba makambo nyonso oyo nazali na yango.
Labani alobaki na ye :
— Yebisa biso makambo yango.
34 Azongisaki :
— Nazali mosali ya Abrayami. 35 Yawe apambola mingi nkolo na ngai mpe
akomisa ye mozwi : apesa ye bameme, bantaba, bangombe, palata mpe wolo,
basali ya mibali mpe ya basi, ba-ane mpe bashamo. 36 Sara, mwasi ya nkolo na
ngai, na kimobange na ye, abotelaki nkolo na ngai mwana mobali, mpe nkolo na
ngai apesaki biloko na ye nyonso epai ya mwana yango. 37 Nzokande, nkolo na
ngai alapisaki ngai ndayi na maloba oyo : « Kati na bana basi ya Kanana epai
wapi nazali kovanda, okozwela mwana na ngai mwasi awa te. 38 Kasi okokende
na libota ya tata na ngai mpe na ekolo na ngai, kuna nde okozwa mwasi mpo
na mwana na ngai ya mobali. » 39 Nazongiselaki nkolo na ngai : « Tango mosusu,
mwasi yango akolinga na ye kolanda ngai te. » 40 Mpe ye alobaki na ngai lisusu :
« Yawe oyo natambolaki liboso na Ye akotinda anjelu na Ye elongo na yo mpe
akolongisa mobembo na yo mpo ete ozwela mwana na ngai ya mobali mwasi oyo
akowuta na ekolo na ngai mpe na libota ya tata na ngai. 41 Boye tango okokende
na ekolo na ngai, soki baboyi kopesa yo ye, okozala na ngambo te na ndayi oyo
nalapisi yo. » 42 Nzokande lelo, tango nakomaki na libulu ya mayi, nasambelaki :
« Oh Yawe, Nzambe ya nkolo na ngai, Abrayami, nabondeli Yo, longisa mobembo
na ngai. 43 Tala ngai, natelemi pembeni ya libulu oyo ya mayi, elenge mwasi oyo
akobima mpo na koya kotoka mayi mpe oyo nakoloba na ye : ‹ Nabondeli yo,
nakoki kozwa ndambo ya mayi ya komela na mbeki na yo ? › 44 Mpe ye akozongisela
ngai : ‹ Mela na yo, mpe nakotoka lisusu mayi mpo na bashamo na yo, › tika ete
ye nde azala mwasi oyo Yawe aponi mpo na mwana mobali ya nkolo na ngai. »
45 Liboso ete nasilisa kosambela kati na motema na ngai, Rebeka abimaki na mbeki
na lipeka na ye. Akitaki na libulu ya mayi mpe atokaki mayi. Nalobaki na ye :
« Nabondeli yo, pesa ngai mayi ya komela. » 46 Akitisaki mbangu mbeki na ye wuta
na lipeka na ye mpe alobaki : « Mela na yo, mpe nakomelisa lisusu bashamo na
yo. » Boye namelaki mayi, mpe amelisaki lisusu bashamo mayi. 47 Natunaki ye :
« Ozali mwana mwasi ya nani ? » Azongisaki : « Nazali mwana mwasi ya Betweli,
mwana mobali oyo Milika abotelaki Naori. » Boye natiaki lopete na zolo na ye mpe
basheneti na maboko na ye. 48 Nakitisaki elongi na se mpe nagumbamelaki Yawe ;
nakumisaki Yawe, Nzambe ya nkolo na ngai, Abrayami, oyo atambolisaki ngai na
nzela ya sembo mpo na kozwela mwana na ye ya mobali mwana mwasi ya ndeko ya
nkolo na ngai. 49 Mpe sik’oyo, boyebisa ngai soki bokosalela nkolo na ngai bolamu
mpe boyengebene. Soki te, boyebisa ngai mpo ete naluka nzela mosusu.
50 Labani mpe Betweli bazongisaki :
— Makambo oyo nyonso ewuti epai na Yawe. Tozali na likambo mosusu te ya
koloba na yo. 51 Tala Rebeka, azali liboso na yo ! Kamata ye mpe kende na ye ;
mpe tika ete azala mwasi ya mwana mobali ya nkolo na yo, ndenge Yawe abongisi.
52 Tango mosali ya Abrayami ayokaki makambo oyo bayebisaki ye, akitisaki elongi
na ye kino na se liboso ya Yawe. 53 Abimisaki biloko ya wolo, ya palata mpe bilamba ;
bongo apesaki yango na Rebeka. Apesaki mpe bakado ya motuya epai ya ndeko na
ye ya mobali mpe epai ya mama na ye. 54 Sima na yango, mosali ya Abrayami mpe
bato oyo bazalaki elongo na ye baliaki, bamelaki mpe balekisaki butu kati na ndako
wana.
Na tongo, tango balamukaki, mosali ya Abrayami alobaki na bango :
— Botika ete nazonga epai ya nkolo na ngai.
55 Ndeko mobali mpe mama ya Rebeka bazongisaki :
— Tika ete elenge mwasi atikala nanu elongo na biso mikolo zomi, sima nde
bokoki kokende.
56 Kasi alobaki na bango :
— Bowumisa ngai te, pamba te Yawe alongisi mobembo na ngai ; botika ngai
kokende mpo ete nazonga epai ya nkolo na ngai.
57 Balobaki na ye :
— Tika ete tobenga elenge mwasi mpe totuna posa na ye.
58 Babengaki Rebeka mpe batunaki ye :
— Ondimi solo kokende na mobali oyo ?
Rebeka azongisaki :
— Iyo, nandimi.
59 Boye batikaki ndeko na bango ya mwasi Rebeka ete akende elongo na mama oyo
asungaka ye, na mosali ya Abrayami elongo na bato na ye. 60 Bapambolaki Rebeka
mpe balobaki na ye :
« Ndeko na biso ya mwasi,

tika ete okoma mama ya nkoto ya bato,
mpe tika ete bana na yo bakamata
bingumba ya banguna na bango ! »
61 Boye Rebeka elongo na basali na ye ya basi batelemaki, bamataki likolo ya
bashamo mpe balandaki mosali ya Abrayami. Bongo mosali ya Abrayami akamataki
Rebeka mpe bakendeki na ye nzela moko.
62 Nzokande, Izaki azalaki kovanda na Negevi mpe awutaki na libulu ya mayi na
Lakai-Royi. 63 Na pokwa, Izaki akendeki na bilanga mpo na kozwa tango ya kokanisa
na bozindo. Tango atombolaki miso, amonaki bashamo kopusana pene ya esika oyo
azalaki.
64 Tango Rebeka mpe atombolaki miso, amonaki Izaki mpe akitaki wuta na shamo
na ye. 65 Atunaki mosali ya Abrayami :
— Nazali komona mobali moko kati na bilanga, azali koya kokutana na biso ;
azali nani ?
Mosali ya Abrayami azongisaki :
— Azali nkolo na ngai.
Bongo Rebeka azwaki vwale na ye mpe amizipaki na elongi.
66 Mosali ya Abrayami ayebisaki Izaki makambo nyonso oyo asalaki. 67 Na yango,
Izaki amemaki Rebeka kati na ndako ya kapo ya mama na ye Sara, azwaki ye mpo
ete azala mwasi na ye mpe alingaki ye. Boye Izaki abondisamaki na kufa ya mama
na ye.
25
Bakitani ya Abrayami
1 Abrayami abalaki mwasi mosusu, kombo na ye « Ketura. »
2 Ketura abotelaki ye : Zimirani, Yokishani, Medani, Madiani, Ishibaki mpe Shuwa.
3 Yokishani azalaki tata ya Saba mpe Dedani. Tala bato oyo bazalaki bakitani ya
Dedani : Bato ya Ashuri, ya Letushi mpe ya Lewumi. 4 Madiani azalaki tata ya Efa,
ya Eferi, ya Enoki, ya Abida mpe ya Elida. Bato oyo nyonso bazalaki bakitani ya
Ketura.
5 Abrayami atikaki biloko na ye nyonso na maboko ya Izaki. 6 Kasi wana Abrayami
azalaki nanu na bomoi, apesaki bakado epai ya bana mibali ya bamakangu na ye
mpe atindaki bango na mokili ya este, mosika ya mwana na ye ya mobali Izaki.
7 Abrayami awumelaki na bomoi mibu nkama moko na tuku sambo na mitano.
8 Bongo Abrayami akataki motema mpe akufaki. Sima na ye kotonda mikolo mpe
kokoma mobange makasi, akendeki kokutana na bakoko na ye. 9 Bana na ye ya
mibali, Izaki mpe Isimaeli, bakundaki ye na lilita ya mabanga ya Makipela pene ya
Mamire, kati na elanga ya Efroni, mwana mobali ya Tsoari, moto ya Iti. 10 Abrayami
asombaki elanga yango epai ya bato ya Iti. Ezalaki kuna nde bakundaki mwasi na
ye Sara. 11 Sima na kufa ya Abrayami, Nzambe apambolaki Izaki, mwana mobali ya
Abrayami. Izaki azalaki kovanda pene ya Lakai-Royi.
Bakitani ya Isimaeli
Tala molongo ya bakitani ya Isimaeli, mwana mobali ya Abrayami, oyo Agari,
12
moto ya Ejipito mpe mwasi mosali ya Sara, abotelaki Abrayami.
13 Tala bakombo ya bana mibali ya Isimaeli kolanda ndenge babotamela :
Nebayoti, mwana mobali ya liboso ya Isimaeli ;

Kedari, Adibeli, Mibisami,
14Mishima, Duma, Masa,

15Adadi, Tema, Yeturi,
Nafishi mpe Kedima.
16 Bango nde bazalaki bana mibali zomi na mibale ya Isimaeli. Moko na
moko azalaki mokambi ya libota, mpe apesaki kombo na ye na mboka na
ye mpe na molako na ye.
17 Isimaeli awumelaki na bomoi mibu nkama moko na tuku misato na sambo.
Akataki motema mpe akufaki ; akendeki kokutana na bakoko na ye. 18 Bakitani na
ye bazalaki kovanda na mokili oyo ezalaki kati na Avila mpe Shuri, pene ya Ejipito,
na nzela oyo ekenda na Asiri. Bazalaki tango nyonso kovanda lokola banguna ya
bandeko na bango nyonso.
Ezawu mpe Jakobi
19 Tala libota ya Izaki, mwana mobali ya Abrayami.
Abrayami azalaki tata ya Izaki, 20 mpe Izaki azalaki na mibu tuku minei ya
mbotama tango abalaki Rebeka, mwana mwasi ya Betweli, moto ya Arami ya Padani-
Arami, mpe ndeko mwasi ya Labani, moto ya Arami.
21 Izaki abondelaki Yawe mpo na Rebeka, mwasi na ye, oyo azalaki ekomba. Yawe
ayanolaki libondeli na ye, mpe Rebeka akomaki na zemi. 22 Kati na libumu na ye,
bana bazalaki kowelana. Alobaki : « Likambo nini oyo ekomeli ngai ? »
Boye, akendeki kotuna Yawe.
« Bikolo mibale ezali kati na libumu na yo,
mpe mabota mibale ekabwana ekobima na libumu na yo ;
ekolo moko ekoleka ekolo mosusu na makasi,
mpe kulutu akosalela leki. »
24 Wana tango na ye ya kobota ekokaki, azalaki na mapasa mibale kati na libumu
na ye. 25 Lipasa ya liboso oyo abimaki azalaki motane mpe nzoto na ye mobimba
ezalaki etonda na bapwale lokola elamba ya bapwale ; yango wana babengaki ye
« Ezawu. » 26 Sima na yango, ndeko na ye mpe abimaki, loboko na ye ekanga litindi
ya Ezawu ; yango wana bapesaki ye kombo « Jakobi. » Izaki azalaki na mibu tuku
motoba ya mbotama tango Rebeka abotaki.
27 Bana mibali yango bakolaki. Ezawu akomaki mobomi makasi ya banyama
mpe azalaki kolekisa tango mingi na zamba ; Jakobi azalaki moto ya kimia, azalaki
kosepela kovanda na ndako. 28 Izaki abandaki kosepela mingi na misuni, yango wana
alingaki mingi Ezawu ; mpe Rebeka alingaki mingi Jakobi.
29 Mokolo moko, wana Jakobi azalaki kolamba elubu, Ezawu oyo awutaki na bilanga
ayaki na kolemba. 30 Ezawu alobaki na Jakobi :
— Nalembi makasi ; tika ngai nalia elubu oyo, elubu oyo kaka.
Yango wana bazalaki mpe kobenga ye Edomi. 31 Jakobi azongisaki :
— Tekela ngai liboso boyaya na yo.
32 Ezawu azongisaki :
— Tala, nakokufa na nzala. Boyaya na ngai ekopesa ngai nini ?
33 Kasi Jakobi alobaki :
— Lapa liboso ndayi.
Ezawu alapaki ndayi epai ya Jakobi ; mpe na nzela wana, atekaki boyaya na ye
epai ya Jakobi. 34 Jakobi apesaki Ezawu lipa mpe elubu ya misili. Ezawu aliaki mpe
amelaki, bongo atelemaki mpe akendeki. Ezali ndenge wana nde Ezawu atiolaki
boyaya na ye.
26
Izaki mpe Abimeleki
1 Wana nzala makasi ekotaki lisusu na mokili lokola na tango ya Abrayami, Izaki
akendeki na Gerari epai ya Abimeleki, mokonzi ya bato ya Filisitia. 2 Boye Yawe
abimelaki ye mpe ayebisaki ye :
— Kokende na Ejipito te ! Vanda na mokili oyo nakolakisa yo. 3 Vanda kati
na mokili oyo ; nakozala na yo elongo mpe nakopambola yo, pamba te nakopesa
mabele oyo nyonso epai na yo mpe epai ya bana na yo ; nakokokisa ndayi oyo
nalapaki epai ya Abrayami, tata na yo. 4 Nakokomisa bakitani na yo ebele lokola
minzoto ya likolo mpe nakopesa bango mabele oyo nyonso. Boye mpo na bakitani
na yo, bikolo nyonso ya mokili ekomipambola. 5 Nakosala yango mpo ete Abrayami
atosaki Ngai, abatelaki bikateli na Ngai, mitindo na Ngai mpe mibeko na Ngai.
6 Boye, Izaki avandaki na Gerari.
7 Tango bato ya esika wana batunaki ye na tina na mwasi na ye, azongisaki :
— Azali ndeko na ngai ya mwasi.
Azalaki koloba te ete azali mwasi na ye mpo ete azalaki kobanga ete bato ya mboka
baboma ye mpo na Rebeka, pamba te azalaki penza kitoko. 8 Tango awumelaki na
mboka yango, Abimeleki, mokonzi ya bato ya Filisitia, atalaki wuta na lininisa mpe
amonaki Izaki kosakana na mwasi na ye Rebeka. 9 Bongo Abimeleki abengisaki ye
mpe alobaki na ye :
— Rebeka azali solo mwasi na yo. Mpo na nini olobaki : « Azali ndeko na ngai
ya mwasi ? »
Izaki azongisaki :
— Kati na ngai, nazalaki koloba ete nakokaki kokufa mpo na ye.
10 Abimeleki alobaki lisusu :
— Nasali bino likambo nini ? Etikalaki kaka moke ete mobali moko kati na bato
na ngai akota mpe asangisa nzoto na mwasi na yo. Boye, olingaki komemisa biso
ngambo.
11 Abimeleki apesaki mitindo na bato nyonso :
— Moto nyonso oyo akosala mabe na moto oyo mpe na mwasi na ye, akokufa.
Izaki avandaki na Beri-Sheba
12 Izaki alonaki mbuma na mabele oyo mpe abukaki monkama na monkama na
oyo alonaki, pamba te Yawe apambolaki ye.
13 Izaki akomaki mozwi, mpe bozwi na ye ekobaki kaka komata kino akomaki moto
na bozwi ebele. 14 Bato ya Filisitia bakomaki koyokela ye likunya, pamba te azalaki
na bameme ebele, bantaba ebele, bangombe ebele mpe basali ebele. 15 Boye bato ya
Filisitia bakundaki mabulu nyonso oyo basali ya Abrayami, tata na ye, batimolaki
tango azalaki nanu na bomoi mpe batondisaki yango na mabele. 16 Bongo Abimeleki
alobaki na Izaki :
— Kende mosika na biso, pamba te okomi na nguya mingi koleka biso.
17 Izaki alongwaki wana mpe akendeki kotonga ndako na ye ya kapo na lubwaku
ya Gerari epai wapi avandaki. 18 Atimolaki lisusu mabulu ya mayi oyo batimolaki na
tango ya tata na ye Abrayami. Mabulu yango ezalaki bato ya Filisitia nde bakundaki
yango sima na kufa ya Abrayami, mpe Izaki abengaki yango kaka na bakombo oyo
tata na ye Abrayami apesaka yango. 19 Basali ya Izaki batimolaki na lubwaku mpe
bamonaki kuna libulu ya mayi ya peto. 20 Babateli bibwele ya Gerari baswanisaki
babateli bibwele ya Izaki mpe balobaki na bango : « Mayi oyo ezali ya biso. » Izaki
apesaki libulu yango kombo « Eseki*, » pamba te baswanisaki ye na tina na yango.

21 Batimolaki libulu mosusu, kasi baswanisaki ye lisusu na tina na yango, mpe apesaki
yango kombo « Sitina†. » 22 Alongwaki wana mpe akendeki kotimola libulu mosusu ;
mpe moto moko te aswanisaki ye na tina na yango. Yango wana apesaki yango
kombo « Reoboti‡, » pamba te alobaki : « Sik’oyo, Yawe apesi biso esika monene,
mpe tokofuluka na mokili oyo. » 23 Kolongwa wana, akendeki na Beri-Sheba.
Izaki asali boyokani elongo na Abimeleki
Na butu ya mokolo oyo Izaki akomaki na Beri-Sheba, Yawe abimelaki ye mpe
24
alobaki na ye : « Nazali Nzambe ya Abrayami, tata na yo ; kobanga te, nazali elongo
na yo. Mpo na Abrayami, mosali na Ngai, nakopambola yo mpe nakokomisa bakitani
na yo ebele. » 25 Kaka na esika yango, Izaki atongaki etumbelo, abelelaki Kombo ya
Yawe, atongaki ndako na ye ya kapo. Basali na ye batimolaki libulu mosusu ya mayi.
26 Wuta na Gerari, Abimeleki elongo na Awuzati, mopesi toli na ye, mpe Pikoli,
mokonzi ya mampinga na ye, bayaki kokutana na Izaki. 27 Izaki atunaki bango :
— Mpo na nini boyei epai na ngai, bino bato oyo bolingaka ngai te mpe
bobenganaki ngai epai na bino ?
28 Bazongiselaki ye :
— Tomoni ya solo ete Yawe azali elongo na yo, yango wana tolobaki : « Tika
ete tosala boyokani kati na biso mpe yo na nzela ya ndayi. 29 Lapa ndayi ete
okosala biso mabe te ndenge biso mpe tosalaki yo mabe te ; tosalelaki yo kaka
bolamu mpe totikaki yo kokende na kimia. Sik’oyo, Yawe apamboli yo. » 30 Izaki
asalelaki bango feti monene ; baliaki mpe bamelaki. 31 Na tongo-tongo ya mokolo
oyo elandaki, balapanaki ndayi ; bongo Izaki abimisaki bango na nzela mpe atikaki
bango kokende na kimia. 32 Kaka na mokolo yango, basali ya Izaki bayaki kopesa
ye sango ete bamoni mayi na libulu oyo bazalaki kotimola. 33 Izaki apesaki libulu
yango kombo « Sheba§. » Yango wana engumba yango ebengami kino lelo Beri-
Sheba.
Tango Ezawu akokisaki mibu tuku minei ya mbotama, abalaki Jiditi, mwana
34
mwasi ya Beri, moto ya mokili ya Iti, mpe Basimati, mwana mwasi ya Eloni, moto ya
mokili ya Iti. 35 Basi yango bazalaki koyokisa Izaki mpe Rebeka pasi na motema.
27
Izaki apamboli Jakobi
1 TangoIzaki akomaki mobange mpe miso na ye ezalaki komona lisusu malamu te,
abengaki Ezawu, mwana na ye ya liboso ya mobali. Alobaki na ye :
— Mwana na ngai !
Ezawu azongisaki :
— Ngai oyo !
2 Izaki alobaki :
— Nakomi mobange mpe nayebi mokolo ya kufa na ngai te. 3 Yango wana, zwa
sik’oyo mandoki na yo ya bokila, saki ya bokila mpe tolotolo ; kende na zamba
mpe bomela ngai nyama. 4 Okolambela ngai elubu ya kitoko ndenge nalingaka
mpe okomemela ngai yango ; nakolia mpo ete napambola yo liboso ete nakufa.
5 Nzokande, Rebeka azalaki koyoka makambo oyo Izaki azalaki koyebisa mwana
na ye Ezawu. Tango Ezawu akendeki na zamba mpo na koboma nyama mpe kozonga
na yango, 6 Rebeka ayebisaki Jakobi, mwana na ye ya mibale :
* 26:20 Eseki elakisi : koswana. † 26:21 Sitina elakisi : kowelana. ‡ 26:22 Reoboti elakisi : mokuse. § 26:33
Sheba elakisi : ndayi.
— Tala, nayokaki tata na yo koyebisa Ezawu, ndeko na yo : 7 « Memela ngai

nyama ! Okolambela ngai elubu ya kitoko, mpe nakolia yango mpo ete napambola
yo na miso ya Yawe liboso ete nakufa. » 8 Mwana na ngai, yoka ngai malamu sik’oyo
mpe sala makambo oyo nakoyebisa yo : 9 Kende na etonga ya bibwele mpe pona
bana ntaba mibale mpe memela ngai yango mpo ete nalambela tata na yo elubu
ya kitoko ndenge alingaka. 10 Bongo, okomemela yango tata na yo ; akolia yango
mpo ete apambola yo liboso ete akufa.
11 Jakobi azongiselaki Rebeka, mama na ye :
— Ezawu, ndeko na ngai, azali na bapwale ebele na nzoto, kasi ngai nazali na
yango te. 12 Soki tata na ngai asimbi ngai, akososola ete nalingi kokosa ye ; wana
nakomibendela bilakeli mabe na esika ete napambolama.
13 Mama na ye alobaki :
— Mwana na ngai, tika ete bilakeli mabe yango ekweya likolo na ngai ; yo, sala
kaka makambo oyo ngai nayebisi yo.
14 Boye Jakobi akendeki, azwaki bana ntaba mpe amemaki yango epai ya mama
na ye, mpe mama na ye alambaki elubu ya kitoko ndenge tata na ye azalaki kolinga.
15 Bongo Rebeka azwaki na ndako, bilamba oyo elekaki kitoko kati na bilamba ya
Ezawu, mwana na ye ya liboso, mpe alatisaki yango Jakobi, mwana na ye ya suka.
16 Azipaki ye maboko mpe kingo na poso ya bana ntaba. 17 Bongo Rebeka apesaki na
maboko ya Jakobi, mwana na ye, elubu ya kitoko mpe lipa oyo alambaki.
18 Jakobi akendeki epai ya tata na ye mpe alobaki :
— Tata na ngai !
Izaki azongisaki :
— Ngai oyo, mwana na ngai ; yo nani ?
19 Jakobi alobaki na tata na ye :
— Nazali Ezawu, mwana na yo ya liboso. Nasali ndenge oyebisaki ngai.
Nabondeli yo, lamuka, vanda mpe lia nyama, mpo ete opambola ngai.
20 Izaki atunaki mwana na ye :
— Mwana na ngai, osali ndenge nini mpo ete ozwa nyama noki ?
Jakobi azongisaki :
— Ezali Yawe, Nzambe na yo, nde atindaki yango na nzela na ngai.
21 Izaki alobaki na Jakobi :
— Mwana na ngai, pusana pembeni na ngai mpo ete nasimba yo mpe nayeba
soki ozali solo mwana na ngai Ezawu.
22 Jakobi akendeki pembeni na ye, bongo Izaki asimbaki ye mpe alobaki :
— Mongongo ezali ya Jakobi, kasi maboko ezali ya Ezawu.
23 Tata na ye ayebaki ye te, pamba te maboko ya Jakobi ezalaki na bapwale lokola
ya Ezawu, ndeko na ye ; boye apambolaki ye. 24 Kasi liboso, atunaki ye :
— Ozali penza mwana na ngai Ezawu ?
Jakobi azongisaki :
— Iyo, ezali ngai solo.
25 Izaki alobaki :
— Mwana na ngai, memela ngai nyama na yo mpo ete nalia mpe napambola yo.
Jakobi amemelaki ye nyama, mpe Izaki aliaki. Amemelaki ye lisusu masanga ya
vino mpe amelaki.
26 Sima, tata na ye, Izaki, alobaki na ye :
— Mwana na ngai, yaka awa mpe pesa ngai beze.
27 Jakobi akendeki mpe apesaki ye beze. Tango Izaki ayokaki solo ya bilamba na
ye, apambolaki ye na maloba oyo :
« Ah ! Solo ya mwana na ngai ezali
lokola solo ya bilanga oyo Yawe apamboli.

28 Tika ete Nzambe apesa yo mvula ya likolo mpe mabele ya bozwi ;
apesa yo mbuma ya ble mpe vino ebele penza !
29 Tika ete bikolo esalela yo,
bato bafukamela yo !
Zala mokonzi ya bandeko na yo ya mibali,
mpe tika ete bana mibali ya mama na yo bafukama liboso na yo !
Tika ete moto oyo akolakela yo mabe alakelama mabe ;
tika ete moto oyo akopambola yo apambolama ! »
Mbano ya Ezawu
Tango Izaki asilisaki kopambola ye, Jakobi atikaki tata na ye ; bongo ndeko na
30
ye, Ezawu, azongaki wuta na bokila. 31 Ye mpe alambaki elubu mpe amemaki yango
epai ya tata na ye. Alobaki na ye :
— Tata na ngai, telema mpe lia nyama na ngai mpo ete opambola ngai.
32 Tata na ye, Izaki, atunaki ye :
— Yo nani ?
Azongisaki :
— Ngai Ezawu, mwana na yo ya liboso.
33 Bongo Izaki alengaki makasi mpe alobaki :
— Nani wana abomaki nyama mpe amemelaki ngai yango ? Naliaki yango liboso
ete yo oya, mpe napambolaki ye. Boye apambolami solo !
34 Tango Ezawu ayokaki maloba ya tata na ye, atombolaki mongongo makasi mpe
agangaki. Alobaki na tata na ye :
— Ah ! Tata na ngai, pambola ngai, pambola ngai mpe lokola !
35 Izaki alobaki :
— Ndeko na yo ayaki na mayele mabe, ayibi mapamboli na yo.
36 Ezawu alobaki :
— Mpo ete kombo na ye ezali « Jakobi, » yango wana akosi ngai mbala mibale ?
Ya liboso, azwaki boyaya na ngai, mpe tala sik’oyo azwi lisusu mapamboli na ngai !
Bongo atunaki :
— Boni, obombelaki ngai mapamboli te ?
37 Izaki azongiselaki Ezawu :
— Tala, nakomisi ye nkolo na yo mpe napesi ye bandeko na ye nyonso lokola
basali ; napesi ye ble mpe vino. Mwana na ngai, nasala lisusu nini mpo na yo ?
38 Ezawu alobaki na tata na ye :
— Tata na ngai, ozalaki kaka na lipamboli moko wana ? Tata na ngai, pambola
ngai mpe !
Ezawu atombolaki mongongo na ye mpe alelaki makasi. 39 Tata na ye, Izaki, alobaki
na ye :
— Okovanda mosika ya mabele oyo ebotaka malamu,
mpe mosika ya mvula ya likolo.
40 Okobika na nzela ya mopanga na yo
mpe okosalela ndeko na yo ya mobali.
Kasi tango okotambola bipai na bipai,
okobuka ekangiseli oyo akotia yo na kingo.
Jakobi akimi epai ya Labani
Ezawu ayinaki Jakobi likolo ya mapamboli oyo azwaki epai ya tata na ye mpe
41
amilobelaki : « Etikali moke tata na ngai akufa ; bongo nakoboma ndeko na ngai
Jakobi. »
42 Tango Rebeka asosolaki makanisi ya Ezawu, mwana na ye ya liboso, abengaki

Jakobi, mwana na ye ya suka, mpe alobaki na ye : « Tala, Ezawu, ndeko na yo, azali
koluka koboma yo. 43 Mwana na ngai, yoka ngai sik’oyo mpe sala makambo oyo
nazali koyebisa yo : ‹ Longwa awa mpe kima na mboka Arani, epai ya ndeko na
ngai Labani. 44 Vanda mwa mikolo epai na ye kino kanda ya ndeko na yo ekosila.
45 Tango kanda na ye ekosila mpe akobosana makambo oyo osalaki ye, nakotindela
yo maloba mpo ete olongwa kuna mpe ozonga. Mpo na nini nazanga bino mibale
mokolo moko ? › »
46 Rebeka akendeki koyebisa Izaki : « Nalembi mokili likolo ya basi oyo ya mokili
ya Iti. Soki Jakobi abali mwasi kati na bana basi ya mokili oyo, tina nazala na bomoi
ekozala lisusu te. »
28
1 Bongo Izaki abengaki Jakobi, apambolaki ye mpe apesaki ye mitindo oyo :
« Okobala mwasi te kati na bana basi ya Kanana. 2 Telema ! Kende mbala moko
na Padani-Arami, na ndako ya koko na yo, Betweli, tata ya mama na yo. Zwa mwasi
kuna kati na bana basi ya Labani, ndeko ya mama na yo. 3 Tika ete Nzambe-Na-
Nguya-Nyonso apambola yo, apesa yo bana, akomisa bana na yo ebele mpe okoma
lisanga monene ya bato. 4 Tika ete apesa na yo mpe na bakitani na yo lipamboli
oyo apesaki na Abrayami mpo ete okamata mokili oyo ozali kovanda lokola mopaya,
mokili oyo Nzambe apesaki na Abrayami. »
5 Izaki atindaki Jakobi na nzela na ye, mpe Jakobi akendeki na Padani-Arami epai
ya Labani, mwana mobali ya moto ya Arami, Betweli, mpe ndeko mobali ya Rebeka,
mama ya Ezawu mpe Jakobi.
6 Ezawu ayokaki ete Izaki apambolaki Jakobi mpe atindaki ye na Padani-Arami mpo
na kobala mwasi ; ayokaki mpe ete, tango apambolaki ye, apesaki ye mitindo oyo :
« Okobala mwasi te kati na bana basi ya Kanana. » 7 Jakobi atosaki tata na ye mpe
mama na ye, mpe akendeki na Padani-Arami. 8 Bongo Ezawu asosolaki ete Izaki, tata
na ye, azalaki kosepela te na bana basi ya Kanana. 9 Boye Ezawu akendeki epai ya
Isimaeli, mwana mobali ya Abrayami, mpe abalaki, kobakisa na basi oyo azalaki na
bango, Maalati, ndeko mwasi ya Nebayoti.
Lisolo ya Jakobi
Ndoto ya Jakobi
10 Jakobi alongwaki na Beri-Sheba mpe akendeki na Arani. 11 Tango akomaki na
esika moko, apemaki mpo na kolekisa butu. Azwaki libanga moko kati na mabanga
oyo ezalaki na esika yango, atiaki yango na se ya moto na ye mpe alalaki. 12 Na se
ya pongi, alotaki ndoto : Amonaki ematelo moko ebanda na mabele mpe songe na
yango etutaki likolo. Ba-anjelu ya Nzambe bazalaki komata mpe kokita na ematelo
yango. 13 Mpe Yawe atelemaki likolo ya ematelo mpe alobaki na ye : « Nazali Yawe,
Nzambe ya koko na yo Abrayami mpe Nzambe ya Izaki. Nakopesa epai na yo mpe
na bana na yo mabele oyo, esika olali. 14 Bana na yo bakozala ebele lokola putulu
ya mabele, bakopanzana na bangambo nyonso : wuta na weste kino na este, wuta
na nor kino na sude. Mabota nyonso ya mokili ekomipambola mpo na yo mpe mpo
na bakitani na yo. 15 Nazali elongo na yo, nakobatela yo bisika nyonso oyo okokende
mpe nakozongisa yo na mabele oyo, nakotika yo te kino nakokokisa makambo nyonso
oyo nalakaki yo. »
16 Tango Jakobi alamukaki na pongi, alobaki : « Ya solo penza, Yawe azali na esika
oyo mpe ngai nayebaki yango te ! »
17 Jakobi abangaki mpe abakisaki : « Oyo esika ya somo boye ! Ekoki kozala eloko
mosusu te, bobele Ndako ya Nzambe. Awa nde ekuke ya lola. »
18 Na
tongo-tongo, Jakobi azwaki libanga oyo atiaki moto, atelemisaki yango lokola
elembo mpe asopaki mafuta na songe na yango. 19 Apesaki esika yango kombo
« Beteli*. » Na kala, bazalaka kobenga esika yango « Luze. » 20 Bongo Jakobi akataki
ndayi na koloba : « Soki Nzambe akozala elongo na ngai mpe akobatela ngai na
mobembo oyo nazali kosala, mpe soki akopesa ngai bilei mpe bilamba ya kolata ;
21 soki nazongi na kimia na ndako ya tata na ngai, wana Yawe akozala Nzambe
na ngai, 22 libanga oyo natelemisi lokola elembo ekokoma Ndako ya Nzambe mpe
nakopesa Ye eteni ya zomi ya biloko nyonso oyo akopesa ngai. »
29
Jakobi akomi epai ya Labani
1Jakobi akobaki mobembo na ye mpe akomaki na mokili ya bato ya este. 2 Kuna,
amonaki libulu ya mayi kati na elanga mpe bitonga misato ya bameme elali pembeni
ya libulu, pamba te bameme ezalaki komela mayi na libulu yango. Libanga moko
ya monene ezipaki monoko ya libulu. 3 Tango bibwele nyonso ezalaki kosangana
wana, babateli bibwele bazalaki kolongola libanga na monoko ya libulu ya mayi mpe
komelisa bameme. Mpe na sima, bazalaki kozongisa libanga na esika na yango, na
monoko ya libulu. 4 Jakobi atunaki babateli bibwele :
— Bandeko na ngai ya mibali, bowuti wapi ?
Bazongisaki :
— Towuti na Arani.
5 Atunaki bango lisusu :
— Boyebi Labani, koko ya Naori ?
Bazongisaki :
— Iyo, toyebi ye.
6 Jakobi abakisaki lisusu :
— Boni, azali malamu ?
Bazongisaki :
— Iyo, azali malamu. Tala kutu Rasheli, mwana na ye ya mwasi, azali koya elongo
na bameme.
7 Kasi Jakobi alobaki :
— Tala, moyi ezali nanu makasi ; tango ekoki nanu te mpo na kozongisa bibwele.
Bomelisa bameme mpe bozonga lisusu koleisa yango matiti.
8 Bazongisaki :
— Tokoki kosala yango kaka soki bibwele nyonso esangani ; bongo tokolongola
libanga na monoko ya libulu mpe tokomelisa bameme mayi.
9 Wana azalaki nanu kosolola na bango, Rasheli ayaki elongo na bameme ya tata
na ye, pamba te azalaki mwasi mobateli bibwele. 10 Tango Jakobi amonaki Rasheli,
mwana mwasi ya noko na ye Labani, elongo na bibwele ya Labani, apusanaki,
alongolaki libanga na monoko ya libulu ya mayi mpe amelisaki yango mayi. 11 Jakobi
apesaki Rasheli beze mpe alelaki makasi. 12 Jakobi ayebisaki Rasheli : « Nazali
mwana ya Rebeka mpe moto ya libota ya tata na yo. » Bongo Rasheli akimaki mbangu
mpo na koyebisa tata na ye. 13 Tango kaka Labani ayokaki sango na tina na Jakobi,
mwana ya ndeko na ye ya mwasi, akendeki mbangu kokutana na ye. Ayambaki
ye, apesaki ye beze mpe amemaki ye na ndako na ye ; mpe kuna, Jakobi ayebisaki ye
makambo nyonso oyo elekaki. 14 Labani alobaki na ye : « Solo, ozali penza makila na
ngai, moto ya libota na ngai penza ! » Jakobi avandaki elongo na ye sanza mobimba.
Jakobi abali Lea mpe Rasheli
* 28:19 Beteli elakisi : Ndako ya Nzambe.
15 Labani alobaki na Jakobi :

— Boni, osalela ngai mosala ya ofele mpo ete ozali moto ya libota na ngai ? Yebisa
ngai : olingi ete lifuti na yo ezala nini ?
16 Nzokande, Labani azalaki na bana basi mibale ya mikolo : Lea mpe leki na ye
Rasheli. 17 Lea azalaki na miso elala kasi Rasheli azalaki na nzoto kitoko mpe elongi
kitoko. 18 Jakobi alingaki Rasheli mpe alobaki :
— Nakosalela yo mibu sambo mpe okopesa ngai Rasheli, mwana na yo ya mwasi
oyo ya leki, mpo ete azala mwasi na ngai.
19 Labani alobaki :
— Eleki malamu ete napesa ye epai na yo na esika ete napesa ye epai ya mobali
mosusu. Vanda awa elongo na ngai.
20 Jakobi asalaki mibu sambo mpo na kozwa Rasheli na libala, mpe mibu yango
emonanaki kaka lokola mwa mikolo epai na ye, pamba te alingaki Rasheli.
21 Sima, Jakobi alobaki na Labani :
— Mikolo na ngai ekoki ; pesa ngai mwasi na ngai, pamba te nalingi kozala na
ye.
22 Na boye, Labani abengisaki bato nyonso ya esika wana mpe asalisaki feti.
23 Tango pokwa ekomaki, Labani azwaki Lea, mwana na ye ya mwasi, apesaki ye
epai ya Jakobi mpe Jakobi asangisaki na ye nzoto. 24 Labani apesaki Zilipa, mwasi
mosali na ye, epai ya Lea, mwana na ye ya mwasi, lokola mwasi mosali na ye. 25 Tango
tongo etanaki, Jakobi amonaki ete ezalaki nde Lea. Bongo alobaki na Labani :
— Likambo nini oyo osali ngai ? Boni, ezali mpo na Rasheli te nde ngai nasalelaki
yo ? Mpo na nini okosi ngai ?
26 Labani azongisaki :
— Na bokoko na biso awa, topesaka te leki na libala liboso ya kulutu. 27 Silisa
nanu poso ya babalani elongo na ye. Bongo sima, oyo ya leki mpe akopesamela yo
soki osaleli ngai lisusu mibu sambo.
28 Jakobi asalaki bongo : asilisaki poso wana elongo na Lea, sima Labani apesaki ye
mwana na ye ya mwasi Rasheli mpo ete azala mwasi na ye. 29 Labani apesaki Bila,
mwasi mosali na ye, epai ya Rasheli, mwana na ye ya mwasi, lokola mwasi mosali na
ye. 30 Jakobi asangisaki lisusu nzoto na Rasheli. Alingaki ye mingi koleka Lea. Bongo
asalelaki lisusu Labani mibu sambo.
Bana ya Jakobi
31 Lokola Yawe amonaki ete Jakobi alingaka Lea te, afungolaki ye mabota ; kasi
Rasheli azalaki kobota te. 32 Boye Lea azwaki zemi mpe abotaki mwana mobali.
Apesaki ye kombo « Ribeni ; » alobaki : « Yawe amoni pasi na ngai ; mpe sik’oyo,
mobali na ngai akolinga ngai. »
33 Sima, azwaki lisusu zemi mpe abotaki mwana mobali. Alobaki : « Yawe amoni
ete nalingami te, mpe apesi ngai lisusu mwana. » Boye apesaki ye kombo « Simeoni. »
34 Azwaki lisusu zemi mpe abotaki mwana mobali. Alobaki : « Na mbala oyo,
mobali na ngai akokangama na ngai, pamba te naboteli ye bana mibali misato. »
Boye bapesaki ye kombo « Levi. » 35 Azwaki lisusu zemi mpe abotaki mwana mobali.
Agangaki : « Na mbala oyo, nakokumisa Yawe. » Yango wana apesaki ye kombo
« Yuda. » Mpe akataki kobota.
30
1 Tango Rasheli amonaki ete azali kobotela Jakobi bana te, akomaki na zuwa mpo
na ndeko na ye ya mwasi. Boye alobaki na Jakobi :
— Pesa ngai bana, noki te nakokufa.
2 Jakobi asilikaki makasi mpo na Rasheli mpe alobaki :
— Boni, ngai nakomi nde Nzambe oyo akangi yo mabota ?

3Rasheli alobaki :
— Tala Bila, mwasi mowumbu na ngai ; sangisa na ye nzoto mpo ete abotela ngai
bana, mpe na nzela na ye, ngai mpe nakoka kotonga libota.
4 Rasheli apesaki ye Bila, mwasi mosali na ye, mpo ete akoma mwasi na ye. Jakobi
asangisaki na ye nzoto, 5 mpe Bila akomaki na zemi. Abotelaki Jakobi mwana mobali.
6 Rasheli alobaki : « Nzambe alongisi ngai, ayoki kolela na ngai mpe apesi ngai
mwana mobali. » Boye apesaki ye kombo « Dani. » 7 Sima na yango, Bila, mwasi
mosali ya Rasheli, azwaki lisusu zemi mpe abotelaki Jakobi mwana mobali ya mibale.
8 Rasheli alobaki : « Nabundisi ndeko na ngai ya mwasi bitumba ya Nzambe mpe
nalongi. » Boye apesaki ye kombo « Nefitali. »
9 Tango Lea amonaki ete azali kobota lisusu te, azwaki Zilipa, mwasi mosali na ye,
mpe apesaki ye epai ya Jakobi mpo ete akoma mwasi na ye. 10 Zilipa, mwasi mosali
ya Lea, abotelaki Jakobi mwana mobali. 11 Lea alobaki : « Oyo nde esengo ! » Boye
apesaki ye kombo « Gadi. » 12 Sima na yango, Zilipa, mwasi mosali ya Lea, abotelaki
Jakobi mwana mobali ya mibale. 13 Lea alobaki : « Oyo esengo ya ndenge nini nakomi
na yango ! Pamba te basi bakobenga ngai moto ya esengo. » Boye apesaki ye kombo
« Aseri. »
14 Na eleko ya kokata ble, Ribeni akendeki na bilanga mpe amonaki bambuma ya
mandragore* ; amemelaki yango Lea, mama na ye. Bongo Rasheli alobaki na Lea :
— Nabondeli yo, pesa ngai ndambo ya bambuma ya mandragore oyo mwana na
yo amemaki.
15 Kasi Lea azongiselaki ye :
— Boni, ndenge ozwi mobali na ngai, ekoki te ? Olingi lisusu kozwa bambuma
ya mandragore ya mwana na ngai ?
Rasheli alobaki na ye :
— Malamu ! Soki opesi ngai bambuma ya mandragore ya mwana na yo, Jakobi
akolala epai na yo na butu ya lelo.
16 Na pokwa, wana Jakobi awutaki bilanga, Lea akendeki kokutana na ye mpe
alobaki na ye : « Okolala epai na ngai, pamba te napesi bambuma ya mandragore
ya mwana na ngai mpo na yo. » Boye Jakobi asangisaki na ye nzoto na butu wana.
17 Nzambe ayokelaki Lea mawa, akomaki na zemi mpe abotelaki Jakobi mwana
mobali ya mitano. 18 Lea alobaki : « Nzambe apesi ngai lifuti na ngai lokola napesaki
mosali na ngai ya mwasi epai ya mobali na ngai. » Boye apesaki ye kombo « Isakari. »
19 Lea azwaki lisusu zemi mpe abotelaki Jakobi mwana mobali ya motoba.
20 Lea alobaki : « Nzambe apesi ngai likabo ya motuya. Sik’oyo, mobali na ngai
akopesa ngai lokumu mpo ete naboteli ye bana mibali motoba. » Boye apesaki ye
kombo « Zabuloni. »
21 Sima na mikolo, abotaki lisusu mwana mwasi mpe apesaki ye kombo « Dina. »
22 Nzambe akaniselaki Rasheli, ayokaki kolela na ye mpe afungolaki ye mabota.
23 Akomaki na zemi, abotaki mwana mobali mpe alobaki : « Nzambe alongoli soni
na ngai. » 24 Apesaki ye kombo « Jozefi, » mpe alobaki : « Tika ete Yawe abakisela
ngai mwana mosusu ya mobali ! »
Bibwele ya Jakobi ekomi ebele
25Sima na Rasheli kobota Jozefi, Jakobi alobaki na Labani :
— Pesa ngai nzela mpo ete nazonga na mboka na ngai. 26 Pesa ngai mpe basi
mpe bana na ngai, ba-oyo mpo na bango nasaleli yo ; bongo nakokende na ngai.
Pamba te oyebi malamu mosala makasi oyo nasaleli yo.
* 30:14 Mandragore ezali nzete oyo ebotaka bambuma ya bolingo.
27 Kasi Labani alobaki na ye :

— Soki nazwi ngolu na miso na yo, nabondeli yo, kokende te ; pamba te nasosoli
na bosoloka ete Yawe apamboli ngai na nzela na yo.
28 Abakisaki :
— Katela ngai lifuti na yo mpe nakofuta yo yango.
29 Jakobi alobaki na ye :
— Oyebi yo moko ndenge nini ngai nasaleli yo mpe ndenge nini, na nzela na ngai,
bibwele na yo ekomi ebele. 30 Moke oyo ozalaki na yango, liboso ete ngai naya,
ekomi ebele penza. Yawe apamboli yo na nzela na ngai. Kasi sik’oyo, nakosala
tango nini mpo na libota na ngai moko ?
31 Labani atunaki ye :
— Nasengeli kopesa yo nini ?
Jakobi azongisaki :
— Okopesa ngai eloko te. Kasi soki olingi kosala likambo oyo mpo na ngai,
nakokoba koleisa mpe kobatela bibwele na yo. 32 Lelo, nakoleka na kati-kati ya
bibwele na yo, nakolongola kati na bana meme, bameme nyonso ya madodo-
madodo mpe oyo ezali ya banzela-nzela ya mwindo ; mpe lisusu kati na bantaba
nyonso ya madodo-madodo mpe ya banzela-nzela ya pembe. Wana nde ezala lifuti
na ngai. 33 Boye bosembo na ngai ekomonana sima na mikolo tango okoya kotala
lifuti na ngai. Soki omoni epai na ngai ntaba ezanga madodo to ezanga banzela
ya pembe to mwana meme ezanga madodo to ezanga banzela ya mwindo, wana
ekozala lokola nayibi yango.
34 Labani alobaki :
— Iyo ! Tika ete ezala ndenge olobi.
35 Kaka na mokolo wana, Labani alongolaki kati na bibwele, bantaba ya mibali
ya madodo-madodo mpe ya banzela-nzela ya pembe, bantaba nyonso ya basi ya
madodo-madodo mpe ya banzela-nzela ya pembe, mpe bibwele nyonso oyo ezalaki
mwa pembe mpe mwa mwindo kati na bana meme. Apesaki yango na maboko ya
bana na ye ya mibali. 36 Sima, Labani atambolaki mikolo misato mpo na kokabwana
na Jakobi, wana Jakobi akobaki kobatela ndambo ya bibwele ya Labani oyo etikalaki.
37 Jakobi azwaki bitape ya mobesu ya nzete ya pepiliye, ya amande mpe ya platane.
38 Bongo atiaki kati na basani mpe kati na bimelelo, liboso ya bibwele, bitape oyo
apalolaki, na esika oyo bibwele ezalaki koya komela mayi. Wana bibwele ya basi
ezalaki koyoka posa ya mayi, ezalaki mpe koyoka posa ya kosangisa nzoto na bibwele
ya mibali. 39 Boye, bibwele ezalaki koya kosangisa nzoto liboso ya bitape wana ; mpe
tango ezalaki kobota, bana na yango ezalaki na banzela-nzela ya pembe, banzela-
nzela ya mwindo mpe madodo-madodo. 40 Jakobi atiaki pembeni bana meme mpe
atindaki yango na esika oyo bana meme ya nzela-nzela mpe ya mwa mwindo ezalaki ;
pamba te yango ezalaki kobotama mingi kati na bibwele ya Labani. Ezali boye nde
akomaki na bibwele ya ye moko oyo asangisaki te na bibwele ya Labani. 41 Tango
nyonso bibwele ya basi, oyo ezalaki na nzoto minene, ezalaki na posa ya kosangisa
nzoto, Jakobi azalaki kotia liboso ya bibwele yango bitape ya nzete kati na basani
oyo yango ezalaki komelela mayi mpo ete esangisa nzoto pembeni ya bitape wana.
42 Kasi, na esika yango, azalaki kotia te bibwele oyo ekonda. Boye bibwele oyo ekonda
ezalaki ya Labani, mpe oyo ya minene ezalaki ya Jakobi. 43 Na nzela wana nde moto
oyo akomaki na bozwi mingi koleka. Azwaki bibwele ebele, basali ya basi mpe ya
mibali, bashamo mpe ba-ane.
31
Jakobi akimi Labani
1 Jakobi ayokaki bana mibali ya Labani koloba : « Jakobi azwi biloko nyonso ya
tata na biso mpe ezali na nzela ya biloko yango nde akomi na bozwi oyo nyonso. »
2 Jakobi amonaki lisusu ete ezaleli ya Labani epai na ye etikalaki lisusu te ndenge
ezalaki liboso.
3 Yawe ayebisaki Jakobi : « Zonga na mboka ya batata na yo, epai ya bandeko na
yo, mpe nakozala na yo elongo. »
4 Boye Jakobi abengisaki Rasheli mpe Lea na bilanga epai wapi azalaki elongo na
bibwele. 5 Alobaki na bango :
— Namoni ete ezaleli ya tata na bino epai na ngai etikali lisusu te ndenge ezalaki
liboso ; kasi Nzambe ya tata na ngai azalaki elongo na ngai. 6 Boyebi bino moko ete
nasalelaki tata na bino na makasi na ngai nyonso. 7 Kasi ye asakanaki na ngai na
kobongola lifuti na ngai mbala zomi. Atako bongo, Nzambe apesaki ye nzela te ya
kosala ngai mabe. 8 Tango azalaki koloba : « Bibwele ya nzela-nzela ekozala lifuti
na yo, » bibwele nyonso ezalaki kobota bana ya nzela-nzela. Mpe tango azalaki
koloba : « Bibwele ya madodo-madodo nde lifuti na yo, » bibwele nyonso ezalaki
kobota bana ya madodo-madodo. 9 Ezalaki bongo nde Nzambe azalaki kobotola
bibwele ya tata na bino mpe kopesa ngai yango. 10 Bongo, na tango oyo bibwele
esengelaki kosangisa nzoto, namonaki na ndoto ete bantaba ya mibali, oyo ezalaki
kosangisa nzoto na bantaba ya basi, ezalaki ya madodo-madodo, ya banzela-nzela
ya mwindo mpe ya banzela-nzela ya pembe. 11 Anjelu na Nzambe alobaki na
ngai kati na ndoto : « Jakobi ! » Mpe ngai nazongisaki : « Ngai oyo, nazali awa. »
12 Alobaki na ngai : « Tombola miso mpe tala : bantaba nyonso ya mibali, oyo ezali
kosangisa nzoto na bantaba ya basi, ezali na madodo-madodo, na banzela-nzela ya
mwindo mpe na banzela-nzela ya pembe ; pamba te namoni makambo nyonso oyo
Labani asali yo. 13 Nazali Nzambe ya Beteli epai wapi osopaki mafuta na likolo ya
libanga oyo otelemisaki lokola elembo mpe olapaki ndayi liboso na Ngai. Sik’oyo,
telema, wuta na mokili oyo, mpe zonga na mokili na yo epai wapi obotama. »
14 Rasheli mpe Lea bazongisaki :
— Boni, tozali lisusu na eloko to na libula kati na ndako ya tata na biso ? 15 Azalaki
komona biso lokola bapaya, pamba te atekaki biso mpe aliaki mbongo na mito na
biso. 16 Yango wana, bozwi nyonso oyo Nzambe abotolaki tata na biso ekomi ya
biso na bana na biso. Sik’oyo, sala makambo nyonso oyo Nzambe ayebisaki yo.
17 Boye Jakobi amatisaki bana na ye mpe basi na ye likolo ya bashamo. 18 Amemaki
bibwele na ye nyonso mpe biloko nyonso oyo azwaki, bibwele oyo azwaki tango
avandaki na Padani-Arami, mpo na kozonga epai ya Izaki, tata na ye, na mokili ya
Kanana. 19 Nzokande tango Labani akendeki kolongola bapwale ya bameme na ye,
Rasheli ayibaki banzambe ya bikeko ya tata na ye. 20 Boye Jakobi akosaki Labani,
moto ya Arami, pamba te atikalaki koyebisa ye te ete akokende. 21 Akimaki elongo
na nyonso oyo ezalaki ya ye, akatisaki ebale mpe akendeki na mokili ya bangomba
ya Galadi.
Labani alandi Jakobi

22 Sima na mikolo misato, bayebisaki Labani ete Jakobi asili kokima. 23 Boye Labani
azwaki elongo na ye bandeko na ye ya mibali, alandaki Jakobi mikolo sambo mpe
akangaki ye na mokili ya bangomba ya Galadi. 24 Na butu, Nzambe ayaki epai ya
Labani, moto ya Arami, kati na ndoto ; alobaki na ye : « Keba ! Komeka koloba ata
likambo moko te ya malamu to ya mabe epai ya Jakobi. »
25 Labani akangaki Jakobi, sima na Jakobi kotonga ndako na ye ya kapo kati na
mokili ya bangomba ya Galadi. Boye Labani elongo na bandeko na ye ya mibali
bavandaki mpe wana. 26 Labani alobaki na Jakobi :
— Makambo nini osali ngai ? Okosi ngai mpe omemi bana na ngai ya basi lokola
bakangami ya bitumba ! 27 Mpo na nini okimi na nkuku mpe okosi ngai ? Mpo
na nini oyebisaki ngai te ? Nalingaki kutu kotika yo kokende na esengo elongo na
banzembo, na makelele ya bambunda mpe ya lindanda. 28 Otikeli ngai ata tango te
ya kopesa beze na bakoko na ngai mpe na bana na ngai ya basi ! Osali penza lokola
moto ya liboma ! 29 Tala, nazali na makoki ya kosala yo mabe, kasi na butu oyo
eleki, Nzambe ya tata na yo alobaki na ngai : « Keba ! Komeka koloba ata likambo
moko te ya malamu to ya mabe epai ya Jakobi. » 30 Sik’oyo, lokola okeyi mpo ete
ozalaki na posa ya ndako ya tata na yo, mpo na nini oyibi banzambe na ngai ?
31 Jakobi azongiselaki Labani :
— Nabangaki, pamba te nakanisaki ete okobotola ngai bana na yo ya basi na
makasi. 32 Kasi tika ete moto oyo okokuta awa na banzambe na yo akufa. Na miso
ya bandeko na biso ya mibali, luka epai na ngai nyonso oyo ezali ya yo mpe zwa
yango.
Nzokande, Jakobi ayebaki te ete ezalaki Rasheli nde moto ayibaki banzambe yango.
33 Labani akotaki na ndako ya kapo ya Jakobi, na ndako ya kapo ya Lea, mpe na
ndako ya kapo ya basi bawumbu mibale ; kasi amonaki eloko te. Sima na ye kobima
na ndako ya kapo ya Lea, akotaki na oyo ya Rasheli. 34 Nzokande Rasheli azwaki
banzambe ya Labani, abombaki yango likolo ya shamo mpe avandaki na likolo na
yango. Labani alukaki kati na ndako mobimba ya kapo, kasi amonaki eloko moko te.
35 Rasheli alobaki na tata na ye :
— Tika ete nkolo na ngai asilika te soki nakoki kotelema te na miso na yo, pamba
te nazali na mikolo ya sanza oyo ekomelaka basi nyonso.
Labani alukaki, kasi amonaki banzambe yango te. 36 Bongo Jakobi asilikaki mpe
aswanisaki Labani. Alobaki na ye :
— Mbeba nini nasalaki ? Lisumu nini nasalaki mpo ete olanda ngai na kanda
boye ? 37 Tango oluki kati na biloko na ngai nyonso, eloko nini ya ndako na yo
omoni ? Tia yango awa liboso ya bandeko na yo ya mibali mpe ya ngai mpo
bakatela biso mibale likambo. 38 Nasalaki epai na yo mibu tuku mibale ; bameme
na yo mpe bantaba na yo elongwaki zemi te, mpe natikalaki te kolia bameme ya
mibali kati na bibwele na yo. 39 Namemelaki yo nyama moko te oyo banyama
ya zamba ebomaki. Ngai moko nazalaki kofuta yango. Ozalaki kofutisa ngai oyo
bazalaki koyiba ngai na moyi to na butu. 40 Moyi ezalaki kobeta ngai na mokolo,
malili ezalaki kokanga ngai na butu, mpe pongi ezalaki kokima ngai na miso.
41 Navandi na ndako na yo mibu tuku mibale : nasalelaki yo mibu zomi na minei
mpo na bana na yo mibale ya basi, mpe mibu motoba mpo na bibwele na yo ;
mbala zomi obongolaki lifuti na ngai. 42 Soki Nzambe ya tata na ngai, Nzambe
ya Abrayami mpe oyo Izaki abangaka, azalaki elongo na ngai te, ya solo, olingaki
kozongisa ngai lelo maboko pamba. Kasi Nzambe amonaki minyoko na ngai mpe
pasi ya mosala ya maboko na ngai, yango wana apamelaki yo na butu oyo eleki.
Jakobi asali boyokani elongo na Labani

43 Labani azongiselaki Jakobi :
— Basi oyo bazali bana na ngai ya basi, bana oyo bazali bana na ngai, bibwele
oyo ezali ya ngai mpe nyonso oyo ozali komona ezali ya ngai. Bongo lelo, eloko nini
nakoki kosala mpo na bana na ngai ya basi mpe mpo na bana oyo bango baboti ?
44 Sik’oyo Jakobi, tosala boyokani kati na yo mpe ngai, mpe tika ete yango ezala
litatoli kati na biso.
45 Boye Jakobi azwaki libanga mpe atelemisaki yango lokola elembo. 46 Jakobi
alobaki na bandeko na ye ya mibali : « Bolokota mabanga ! » Balokotaki mabanga,
batiaki yango liboke, mpe bango nyonso baliaki wana na likolo ya liboke ya mabanga.
47 Labani abengaki esika yango Yegari-Saduta mpe Jakobi abengaki yango Galedi.
48 Labani alobaki :
— Lelo, liboke oyo ya mabanga ezali litatoli kati na yo mpe ngai.
Yango wana babengaki yango Galedi. 49 Babengaki yango lisusu Mitsipa ; pamba
te Labani alobaki lisusu : « Tika ete Yawe akengelaka kati na yo mpe ngai tango
tokomonana lisusu te. 50 Soki onyokoli bana na ngai ya basi mpe soki ozwi basi
mosusu likolo na bana na ngai ya basi, atako moto moko te akozala kati na biso, kasi
yeba ete Nzambe nde azali motatoli kati na yo mpe ngai. »
51 Labani alobaki lisusu na Jakobi :
— Tala liboke oyo ya mabanga mpe libanga ya elembo oyo natelemisi kati na ngai
mpe yo. 52 Liboke oyo ya mabanga ezali motatoli, mpe libanga oyo ya elembo ezali
motatoli. Nasengeli te kokatisa liboke oyo ya mabanga mpe libanga oyo ya elembo
mpo ete naya kosala yo mabe na ngambo na yo ; mpe yo osengeli te kokatisa liboke
ya mabanga mpe libanga ya elembo mpo na koya kosala ngai mabe na ngambo na
ngai. 53 Tika ete Nzambe ya Abrayami mpe Nzambe ya Naori, Nzambe ya tata na
bango, azala Mosambisi kati na biso !
Bongo Jakobi alapaki ndayi na Kombo ya Nzambe oyo tata na ye, Izaki, azalaki
kobanga. 54 Jakobi abonzaki mbeka likolo ya ngomba mpe abengisaki bandeko na ye
ya mibali mpo na kolia bilei. Tango basilisaki kolia, balekisaki butu na esika wana,
likolo ya ngomba.
32
Jakobi abangi kokutana na Ezawu
1Na tongo-tongo ya mokolo oyo elandaki, Labani apesaki bakoko na ye mpe bana
na ye ya basi beze ; apambolaki bango mpe azongaki na ndako na ye. 2 Wana Jakobi
azalaki kokoba mobembo na ye, ba-anjelu ya Nzambe bayaki kokutana na ye. 3 Tango
Jakobi amonaki bango, alobaki : « Oyo ezali molako ya Nzambe ! » Mpe abengaki
esika yango : Maanayimi*.
4 Jakobi atindaki bantoma liboso na ye epai ya Ezawu, ndeko na ye, na mokili ya
Seiri, kati na zamba ya Edomi. 5 Apesaki bango malako oyo : « Tala makambo oyo
bokoloba epai ya nkolo na ngai Ezawu : ‹ Mosali na yo Jakobi alobi : ‘ Navandaki
epai ya Labani mpe natikalaki kuna kino sik’oyo. 6 Nazali na bangombe, ba-ane,
bameme, bantaba, basali ya mibali mpe ya basi ; natindi sango oyo epai ya nkolo na
ngai mpo ete nazwa ngolu na miso na ye. ’ › »
7 Tango bantoma bazongaki epai ya Jakobi, balobaki : « Tokendeki epai ya Ezawu,
ndeko na yo, mpe sik’oyo azali koya elongo na bato nkama minei mpo na kokutana
na yo. »
8 Na kobanga makasi mpe na komitungisa, Jakobi akabolaki bato oyo bazalaki
elongo na ye na masanga mibale ; ndenge moko mpe mpo na bameme, bantaba mpe
bashamo. 9 Azalaki komilobela : « Soki Ezawu abundisi lisanga moko, lisanga oyo
etikali ekoki kokima. »
10 Sima, Jakobi abondelaki : « Oh Nzambe ya Abrayami, tata na ngai ! Nzambe ya
Izaki, tata na ngai ! Oh Yawe, Yo oyo olobaki na ngai : ‹ Zonga na mokili na yo, na
libota na yo, mpe Ngai nakosalela yo bolamu. › 11 Nazali nani mpo ete otalisa ngai
mosali na Yo bolamu mpe bosembo nyonso oyo ! Nazalaki kaka na lingenda tango
nakatisaki Yordani, kasi sik’oyo nazali na masanga mibale. 12 Nabondeli Yo, kangola
ngai na maboko ya ndeko na ngai, Ezawu, pamba te nazali kobanga ete aya kobundisa
ngai elongo na bamama mpe bana na bango. 13 Nzokande, Yo olobaki na ngai : ‹ Ya
* 32:3 Maanayimi elingi koloba : milako mibale.
solo nakosalela yo bolamu mpe nakokomisa bakitani na yo ebele lokola zelo ya ebale
monene, oyo moto moko te akoki kotanga. › »
14 Jakobi alekisaki butu na esika wana. Kati na biloko oyo azalaki na yango, aponaki
kado mpo na Ezawu, ndeko na ye : 15 bantaba ya basi nkama mibale mpe bantaba
ya mibali tuku mibale, bameme ya basi nkama mibale mpe bameme ya mibali tuku
mibale, 16 shamo ya basi tuku misato elongo na bana na yango, bangombe ya basi
tuku minei mpe bangombe ya mibali zomi, ba-ane ya basi tuku mibale mpe ya mibali
zomi. 17 Akabolaki yango na bitonga mpe apesaki yango epai ya basali na ye. Alobaki
na bango : « Boleka liboso na ngai mpe botia etonga moko mosika na mosusu. »
18 Jakobi apesaki mitindo oyo epai ya mosali na ye ya liboso : « Tango Ezawu, ndeko
na ngai, akokutana na yo mpe akotuna yo : ‹ Yo ozali mosali ya nani, ozali kokende
wapi mpe nani nkolo ya banyama nyonso oyo ezali liboso na yo ? › 19 Okozongisa :
‹ Ezali ya Jakobi, mosali na yo, ezali kado oyo atindeli nkolo na ngai Ezawu. Mpe tala
ye moko azali koya sima na biso. › »
20 Apesaki lisusu mitindo wana epai ya mosali ya mibale, ya misato mpe epai ya
basali nyonso oyo bazalaki kolanda bibwele : « Bokoloba kaka maloba moko tango
bokokutana na Ezawu. 21 Bokoyebisa ye lisusu : ‹ Tala ye moko Jakobi, mosali na yo,
azali koya na sima na biso ! › » Pamba te azalaki komilobela : « Nakokitisa kanda na
ye na kado oyo natindi liboso na ngai ; sima tango nakokutana na ye, mbala mosusu
akoyamba ngai malamu. »
22 Boye kado ya Jakobi ekendeki liboso, kasi ye moko alekisaki butu kati na Molako.
Jakobi abundi na Nzambe

23 Na butu wana, Jakobi alamukaki, azwaki basi na ye mibale, basali na ye mibale
ya basi, bana na ye zomi na moko mpe akatisaki mayi ya Yaboki. 24 Sima na kokatisa
bango mayi, akatisaki mpe biloko na ye nyonso. 25 Jakobi atikalaki kaka ye moko.
Bongo moto moko abundaki na ye kino tango tongo elingaki kotana. 26 Wana moto
yango amonaki ete akoki kolonga Jakobi te, abetaki Jakobi na loketo mpe mokuwa ya
loketo na ye ebukanaki tango bazalaki kobunda. 27 Sima, moto yango alobaki :
— Tika ngai nakende, pamba te tongo elingi kotana.
Kasi Jakobi azongisaki :
— Nakotika yo te kokende soki opamboli ngai te.
28 Moto yango atunaki Jakobi :
— Kombo na yo nani ?
Jakobi azongisaki :
— Kombo na ngai ezali Jakobi.
29 Moto yango alobaki lisusu :
— Kobanda lelo, kombo na yo ekozala lisusu Jakobi te, kasi Isalaele, pamba te
obundi na Nzambe mpe na bato, bongo olongi.
30 Jakobi alobaki :
— Nabondeli yo, yebisa ngai kombo na yo.
Azongiselaki ye :
— Mpo na nini ozali kotuna kombo na ngai ?
Boye apambolaki ye na esika wana. 31 Jakobi abengaki esika yango « Penieli, »
pamba te alobaki : « Namoni Nzambe na miso na ngai, mpe bomoi na ngai ebiki. »
32 Tango moyi ebimaki, Jakobi alekaki Penueli. Azalaki kotambola tengu-tengu mpo
na loketo na ye. 33 Yango wana kino lelo, bana ya Isalaele baliaka mosuni ya mopende
te, pamba te Nzambe abetaki Jakobi na mosuni oyo ekangami na mokuwa ya loketo.
33
Jakobi akutani na Ezawu
1 Tango Jakobi atombolaki miso na ye, amonaki na mosika Ezawu koya elongo na
bato nkama minei. Boye Jakobi akabolaki bana na ye : ndambo epai ya Lea, ndambo
epai ya Rasheli mpe ndambo mosusu epai ya basali mibale ya basi. 2 Atiaki basali ya
basi elongo na bana na bango na liboso ; Lea mpe bana na ye na sima ; mpe Rasheli
na Jozefi na suka. 3 Ye moko alekaki liboso na bango mpe afukamaki na mabele
mbala sambo wana azalaki kopusana liboso ya ndeko na ye ya mobali.
4 Ezawu akimaki mbangu mpo na kokutana na ye ; ayambaki ye, amibwakaki na
nzoto na ye mpo na koyamba ye mpe apesaki ye beze ; bongo bakomaki kolela.
5 Tango atombolaki miso na ye, amonaki na mosika basi mpe bana. Atunaki :
— Banani wana bazali elongo na yo ?
Jakobi azongisaki :
— Ezali bana oyo Nzambe apesi, na bolingo na Ye, epai ya mosali na yo.
6 Boye, basali ya basi elongo na bana na bango bapusanaki mpe bafukamaki. 7 Na
sima, Lea elongo na bana na ye bayaki kofukama. Bongo na suka, Jozefi elongo na
Rasheli bayaki mpe kofukama.
8 Ezawu atunaki :
— Ngulupa nyonso oyo nakutani na yango, tina na yango nini ?
Jakobi azongisaki :
— Ezali mpo ete nazwa ngolu na miso na yo, nkolo na ngai.
9 Kasi Ezawu azongisaki :
— Ndeko na ngai, biloko nyonso oyo, nazali na yango ebele ; bomba biloko na yo
mpo na yo moko.
10 Jakobi alobaki :
— Nabondeli yo : soki nazwi ngolu na miso na yo, ndima kozwa biloko oyo lokola
kado kowuta na maboko na ngai ; pamba te ndenge namoni yo, ezali lokola namoni
Nzambe, mpo ete oyambi ngai na boboto. 11 Nabondeli yo penza, ndima makabo
oyo namemeli yo ; pamba te Nzambe nde apesaki ngai yango na ngolu na Ye mpe
nazali na nyonso.
Lokola Jakobi azalaki kaka kotia molende, Ezawu andimaki kozwa yango.
12 Ezawu alobaki :
— Telema tokende, nakotambola na yo nzela moko.
13 Kasi Jakobi azongiselaki ye :
— Oh nkolo na ngai ! Oyebi malamu ete bana bazwi nanu makasi te, mpe
nazali lisusu na bameme, bangombe mpe bantaba ya basi oyo ezali nanu komelisa
mabele. Soki tomeki kotambolisa yango mbangu makasi kaka na mokolo moko,
bibwele nyonso ekokufa. 14 Boye, tika ete nkolo na ngai akende liboso, wana ngai
nakotambola malembe-malembe na sima, kolanda etamboli ya bibwele oyo ezali
liboso na ngai, mpe kolanda etamboli ya bana, kino nakokoma epai ya nkolo na
ngai, na Seiri.
15 Ezawu alobaki :
— Nabondeli yo, ndima ete natikela yo ndambo ya bato na ngai.
Kasi Jakobi atunaki :
— Mpo na nini kosala bongo ? Tika ete nazwa kaka ngolu na miso ya nkolo na
ngai !
16 Boye, kaka na mokolo wana, Ezawu azwaki nzela mpe azongaki na Seiri.
17 Nzokande, Jakobi akendeki na Sukoti. Atongaki kuna ndako mpo na ye moko mpe
mpo na bibwele na ye ; yango wana babengi esika yango Sukoti.
18 Longwa na mokili ya Padani-Arami, Jakobi akomaki na kimia na engumba

Sishemi oyo ezali na mokili ya Kanana ; mpe atelemisaki ndako na ye ya kapo liboso
ya engumba. 19 Na motuya ya bibende ya palata nkama moko, asombaki na maboko
ya bana mibali ya Amori, tata ya Sishemi, eteni ya mabele epai wapi atongaki ndako
na ye ya kapo. 20 Atongaki kuna etumbelo moko oyo abengaki : « El, Nzambe ya
Isalaele. »
34
Dina mpe bato ya Sishemi
1 Nzokande, Dina, mwana mwasi oyo Lea abotelaki Jakobi, abimaki mpo na kokende
kotala basi ya mokili wana. 2 Tango Sishemi, mokambi ya mokili wana mpe mwana
mobali ya Amori, moto ya Evi, amonaki ye, akangaki ye mpe asangisaki na ye nzoto
na makasi. 3 Motema na ye emipesaki mobimba epai ya Dina, mwana mwasi ya
Jakobi, alingaki ye mpe akomaki koloba na ye maloba ya bolingo. 4 Sishemi alobaki
na Amori, tata na ye : « Balela ngai elenge mwasi oyo. »
5 Tango Jakobi ayokaki ete lokumu ya Dina, mwana na ye ya mwasi, ebebisami,
abatelaki kimia kino bana na ye ya mibali bazongaki na ndako, pamba te bazalaki
na esobe elongo na bibwele.
6 Boye, Amori, tata na Sishemi, akendeki kosolola na Jakobi. 7 Tango bana mibali ya
Jakobi bazongaki wuta na esobe, bayokaki sango ya makambo oyo esalemaki. Bongo,
bayokaki pasi mingi na mitema mpe basilikaki makasi, pamba te Sishemi asalaki
likambo ya soni na Isalaele, wana asangisaki nzoto na makasi na mwana mwasi ya
Jakobi. Likambo ya bongo esengelaki kosalema te.
8 Kasi Amori alobaki na bango : « Motema ya Sishemi, mwana na ngai ya mobali
ezali kopela na bolingo mpo na mwana na bino ya mwasi. Nabondeli bino, bopesa
ye na libala mpo na Sishemi. 9 Na bongo, bokoki kosala elongo na biso boyokani na
nzela ya libala : bokobalisa biso bana na bino ya basi mpe biso tokobalisa bino bana
na biso ya basi, 10 bokovanda elongo na biso. Mboka ezali liboso na bino, bovanda,
bosala mombongo mpe bokoma bankolo mabele. »
11 Boye, Sishemi alobaki na tata mpe na bandeko mibali ya Dina :
— Tika ete nazwa ngolu na miso na bino mpe nakopesa bino nyonso oyo
bokosenga ngai. 12 Bokatela ngai motuya makasi ya mbongo ya libala mpe biloko
ebele ya libala ; nakofuta bino eloko nyonso oyo bokosenga ngai. Kasi bopesa ngai
kaka elenge mwasi oyo na libala.
13 Lokola lokumu ya Dina, ndeko mwasi na bango, ebebaki, bana mibali ya Jakobi
basalelaki mayele mabe mpo na kopesa eyano epai ya Sishemi mpe tata na ye Amori.
14 Balobaki na bango :
— Tokoki kosala likambo ya boye te, tokoki te kopesa na libala ndeko na biso
ya mwasi epai ya mobali oyo akatama ngenga te, pamba te ezali likambo ya soni
mpo na biso. 15 Tokoki kondima yango kaka soki bokomi lokola biso, soki bana na
bino nyonso ya mibali bakatisi ngenga. 16 Boye biso tokopesa na libala bana na
biso ya basi mpe tokozwa bana na bino ya basi na libala. Tokovanda elongo na
bino mpe tokokoma libota moko. 17 Kasi soki boboyi kokatisa ngenga ndenge biso
tolobi, tokozwa ndeko na biso ya mwasi mpe tokokende na biso.
18 Likanisi na bango emonanaki malamu epai ya Amori mpe Sishemi, mwana na
ye ya mobali. 19 Lokola elenge mobali, oyo azalaki na lokumu koleka bato nyonso
ya ndako ya tata na ye, alingaki mwana mwasi ya Jakobi, akokisaki na lombangu
likambo oyo bayebisaki ye. 20 Boye, Amori mpe Sishemi, mwana na ye ya mobali,
bakendeki na ekuke ya engumba na bango mpo na koloba na bana mboka na bango :
21 « Bato oyo bazali na boboto epai na biso ; tika ete bavanda elongo na biso mpe
basala mombongo, mpo ete mboka ezali na yango monene ! Tokoki na biso kobala
bana na bango ya basi, mpe bango bakoki na bango kobala bana na biso ya basi.
22 Kasi mibali bakondima kovanda elongo na biso lokola bandeko ya libota moko
soki kaka mibali nyonso kati na biso bakatisi ngenga lokola bango. 23 Bibwele na
bango, bomengo na bango, banyama na bango nyonso ; boni ekokoma ya biso te soki
kaka tondimi ete bavanda elongo na biso ? »
24 Boye, bato nyonso oyo bazalaki kobima na ekuke ya engumba bandimaki Amori
mpe mwana na ye ya mobali, Sishemi ; mpe mibali nyonso bakatisaki ngenga.
25 Sima na mikolo misato, wana mibali nyonso kati na bango bazalaki nanu na
pasi ya bapota, bana mibali mibale ya Jakobi, bandeko mibali ya Dina, Simeoni
mpe Levi, bakamataki mipanga na bango, bakotaki na pwasa kati na engumba mpe
babomaki mibali nyonso. 26 Babomaki na mopanga Amori mpe mwana na ye ya
mobali Sishemi. Bakamataki Dina wuta na ndako ya Sishemi mpe bazongaki na
ye. 27 Bana mibali mosusu ya Jakobi bayaki kosasa mibali oyo bazalaki na bapota
mpe kobebisa engumba mpo ete babebisaki lokumu ya ndeko na bango ya mwasi.
28 Babotolaki bangombe na bango, bameme mpe bantaba na bango, ba-ane na bango,
biloko nyonso oyo ezalaki kati na engumba mpe na bilanga. 29 Bakamataki bomengo
na bango nyonso : bana, basi mpe biloko nyonso oyo ezalaki kati na bandako na
bango.
30 Boye, Jakobi alobaki na Simeoni mpe na Levi :
— Bopesi ngai pasi mpe bobimisi ngai moto mabe na miso ya bato ya Kanana
mpe ya Perizi oyo bazali kovanda na mboka oyo. Biso tozali kaka moke ; mpe
soki basangisi makasi na bango mpo na kobundisa ngai, bakoboma ngai elongo na
ndako na ngai mobimba.
31 Bango bazongisaki :
— Boni, esengelaki bazwa ndeko na biso lokola mwasi ya ndumba ?
35
Jakobi azongi na Beteli
Nzambe alobaki na Jakobi : « Kende na Beteli, vanda kuna mpe tonga kuna
1
etumbelo mpo na Nzambe oyo abimelaki yo tango ozalaki kokima ndeko na yo
Ezawu. »
2 Jakobi alobaki na bato ya libota na ye mpe na bato nyonso oyo bazalaki na ye
elongo : « Bolongola banzambe ya bapaya oyo ezali kati na bino, bomipetola mpe
bolata bilamba mosusu. 3 Tokomata na Beteli epai wapi nakotonga etumbelo mpo na
Nzambe oyo ayanolaki ngai na mokolo oyo nazalaki na pasi mpe azalaki elongo na
ngai bisika nyonso oyo nazalaki kokende. »
4 Bapesaki Jakobi banzambe nyonso ya bapaya, oyo bazalaki na yango mpe biloko
na bango ya matoyi. Boye Jakobi akundaki yango na se ya nzete ya terebente oyo
ezalaki pene ya Sishemi. 5 Sima, bakendeki. Kanda na Nzambe ekweyelaki bingumba
nyonso ya zingazinga na bango, mpe moko te alandaki bana mibali ya Jakobi.
6 Jakobi mpe bato nyonso oyo bazalaki elongo na ye bakomaki na Luze, oyo ezali
Beteli, kati na mokili ya Kanana. 7 Kuna nde atongaki etumbelo mpe abengaki esika
yango « Eli Beteli*, » pamba te ezalaki kuna nde Nzambe amimonisaki epai na ye
tango azalaki kokima ndeko na ye. 8 Ezalaki wana nde Debora, mama mobokoli ya
Rebeka, akufaki. Bakundaki ye pembeni ya Beteli, na se ya nzete oyo, wuta na tango
wana, bakomaki kobenga « Aloni-Bakuti†. »
* 35:7 Eli Beteli elingi koloba : Nzambe ya Beteli. † 35:8 Aloni-Bakuti elingi koloba : nzete ya bileli.
9Nzambe abimelaki lisusu Jakobi tango azongaki wuta na Padani-Arami mpe

apambolaki ye. 10 Nzambe alobaki na ye : « Kombo na yo ezali Jakobi ; kasi
okobengama lisusu Jakobi te, kombo na yo ekomi Isalaele. » Yango wana Nzambe
apesaki ye kombo « Isalaele. »
11 Nzambe alobaki na ye lisusu : « Nazali Nzambe-Na-Nguya-Nyonso. Bota bana
mpe bokoma ebele ; bokoma ekolo moko mpe bikolo ebele ekobima na nzela na yo,
bakonzi bakobima kati na yo. 12 Mokili oyo napesaki na Abrayami mpe na Izaki,
napesi yango mpe na yo. Nakopesa yango lisusu na bakitani na yo. »
13 Sima, Nzambe atikaki ye na esika oyo asololaki na ye. 14 Jakobi atelemisaki
libanga ya elembo na esika oyo Nzambe asololaki na ye ; asopaki likolo ya libanga
yango likabo ya masanga mpe mafuta. 15 Jakobi apesaki esika oyo Nzambe asololaki
na ye kombo « Beteli. »
Kufa ya Rasheli mpe Izaki
16 Jakobi
mpe libota na ye balongwaki na Beteli. Wana bazalaki nanu mwa mosika
na Efrata , Rasheli abotaki, kasi na pasi makasi. 17 Lokola azalaki na pasi makasi
‡
ya kobota, mwasi mobotisi ayebisaki ye : « Kobanga te ! Pamba te ozali na mwana
mobali mosusu. »
18 Lokola azalaki kobundana mpo na kokufa, liboso ya kokata motema, apesaki
mwana na ye ya mobali kombo Beni-Oni§. Kasi tata na ye apesaki ye kombo

Benjame*. 19 Rasheli akufaki mpe bakundaki ye na nzela ya Efrata, elingi koloba
Beteleemi. 20 Jakobi atelemisaki libanga ya elembo likolo ya kunda ya Rasheli ; mpe
kino lelo oyo, libanga wana ya elembo elakisaka kunda ya Rasheli.
21 Sima, Isalaele alongwaki mpe akendeki kotonga ndako na ye ya kapo mosika ya
Migidali-Ederi. 22 Wana Isalaele azalaki kowumela na mokili wana, Ribeni ayaki kuna
mpe asangisaki nzoto na Bila, makangu ya tata na ye ; mpe Isalaele ayokaki yango.
Bana ya Jakobi
Jakobi azalaki na bana mibali zomi na mibale :
23 Bana mibali ya Lea :
Ribeni, mwana mobali ya liboso ya Jakobi ;
Simeoni, Levi, Yuda, Isakari mpe Zabuloni.
24 Bana mibali ya Rasheli :
Jozefi mpe Benjame.
25 Bana mibali ya Bila, mwasi mosali ya Rasheli :
Dani mpe Nefitali.
26 Bana mibali ya Zilipa, mwasi mosali ya Lea :
Gadi mpe Aseri.
Bango nde bana mibali ya Jakobi oyo babotelaki ye na Padani-Arami.

Kufa ya Izaki
Jakobi azongaki epai ya Izaki, tata na ye, na Mamire, pene ya Kiriati-Ariba
27
oyo ebengami Ebron, epai wapi Abrayami mpe Izaki bazalaki kovanda. 28 Izaki
awumelaki na bomoi mibu nkama moko na tuku mwambe. 29 Sima, Izaki akataki
motema mpe akufaki ; awumelaki na bomoi mibu ebele, akomaki mobange mpe
alandaki bakoko na ye. Bana na ye ya mibali, Ezawu mpe Jakobi, bakundaki ye.
Lisolo ya libota ya Ezawu
‡ 35:16 Efrata ezali kombo ya kala ya Beteleemi. § 35:18 Beni-Oni elingi koloba : mwana ya pasi na ngai.
* 35:18 Benjame elingi koloba : mwana ya loboko na ngai ya mobali.
36
Bana ya Ezawu
1 Tala libota ya Ezawu oyo azali Edomi.
2 Ezawu abalaki basi na ye kati na bana basi ya Kanana : Ada, mwana mwasi ya
Eloni, moto ya Iti ; Olibama, mwana mwasi ya Ana mpe koko ya Tsibeoni, moto ya
Evi ; 3 mpe Basimati, mwana mwasi ya Isimaeli mpe ndeko mwasi ya Nebayoti.
4 Ada abotelaki Ezawu Elifazi ; mpe Basimati abotelaki ye Reweli. 5 Olibama abotaki
Yewushi, Yaelami mpe Kora. Bango nde bana mibali oyo babotelaki Ezawu na mokili
ya Kanana.
6 Ezawu azwaki basi na ye, bana na ye ya mibali, bana na ye ya basi, bato nyonso
ya ndako na ye mpe bibwele na ye, banyama na ye nyonso mpe biloko nyonso oyo
azwaki na mokili ya Kanana, akendeki na mokili mosusu, mosika ya ndeko na ye
Jakobi. 7 Bomengo na bango ekomaki mingi penza, mpe bakokaki lisusu te kovanda
esika moko ; pamba te mokili oyo bazalaki kovanda ekokaki bango lisusu te likolo
ya motango ya bibwele na bango. 8 Yango wana Ezawu, oyo azali Edomi, akendeki
kovanda na ngomba Seiri.
9 Tala libota ya Ezawu, koko ya bato ya Edomi, na ngomba Seiri :
10 Tala bakombo ya bana mibali ya Ezawu :
Elifazi, mwana mobali ya Ada, mwasi ya Ezawu ; mpe Reweli, mwana mobali ya
Basimati, mwasi ya Ezawu.
11 Bana mibali ya Elifazi :
Temani, Omari, Tsefo, Gaetami mpe Kenazi.
12 Elifazi, mwana mobali ya Ezawu, azalaki na makangu oyo kombo na ye ezalaki
« Timina ; » Timina abotelaki ye Amaleki.
Bango nde bakoko ya Ada, mwasi ya Ezawu.
13 Bana mibali ya Reweli :
Naati, Zera, Shama mpe Miza.
Bango nde bakoko ya Basimati, mwasi ya Ezawu.
14 Tala bana mibali oyo Olibama, mwasi ya Ezawu, mwana mwasi ya Ana mpe koko
ya Tsibeoni, abotelaki Ezawu :
Yewushi, Yaelami mpe Kora.
Tala bakonzi ya mabota ya bana mibali ya Ezawu :

15
Bana ya Elifazi, mwana liboso ya Ezawu :
mokonzi Temani, mokonzi Omari, mokonzi Tsefo, mokonzi Kenazi, 16 mokonzi
Kora, mokonzi Gaetami mpe mokonzi Amaleki. Bango nde bakonzi ya libota
ya Elifazi, oyo babotamaki na Edomi ; bazalaki bakoko ya Ada.
17 Bana mibali ya Reweli, mwana mobali ya Ezawu :
mokonzi Naati, mokonzi Zera, mokonzi Shama mpe mokonzi Miza. Bango nde
bakonzi ya libota ya Reweli, oyo babotamaki na Edomi ; bazalaki bakoko ya
Basimati, mwasi ya Ezawu.
18 Bana mibali ya Olibama, mwasi ya Ezawu :
mokonzi Yewushi, mokonzi Yaelami mpe mokonzi Kora. Bango nde bakonzi ya
libota ya Olibama, mwana mwasi ya Ana mpe mwasi ya Ezawu.
19 Bango nde bazalaki bana mibali ya Ezawu oyo azali Edomi, mpe bango
nde bazalaki bakonzi ya mabota ya Edomi.
20 Tala bakitani ya Seiri,

moto ya Ori, bato ya liboso oyo bavandaki na mokili yango :
Lotani, Shobali, Tsibeoni, Ana, 21 Dishoni, Etseri mpe Dishani. Bango nde bakonzi
ya libota ya Ori, mwana mobali ya Seiri, na mokili ya Edomi.
22 Bana mibali ya Lotani :
Ori mpe Emami. Timina azalaki ndeko mwasi ya Lotani.
23 Bana mibali ya Shobali :
Alivani, Manaati, Ebali, Shefo mpe Onami.
24 Bana mibali ya Tsibeoni :
Aya mpe Ana. Ezali Ana nde amonaki maziba ya mayi kati na esobe tango azalaki
koleisa ba-ane ya Tsibeoni, tata na ye.
25 Bana ya Ana :
Dishoni, mwana na ye ya mobali ; mpe Olibama, mwana na ye ya mwasi.
26 Bana mibali ya Dishoni :
Emidani, Eshibani, Yitirani mpe Kerani.
27 Tala bana mibali ya Etseri :
Bilani, Zavani mpe Akani.
28 Bana mibali ya Dishani :
Utsi mpe Arani.
29 Tala bakonzi ya mabota ya Ori :
mokonzi Lotani, mokonzi Shobali, mokonzi Tsibeoni, mokonzi Ana, 30 mokonzi
Dishoni, mokonzi Etseri mpe mokonzi Dishani.
Bango nde bazalaki bakonzi ya mabota ya Ori, na mokili ya Seiri.
Bakonzi ya Edomi
31 Tala bakonzi oyo bakonzaki kati na Edomi liboso ete bana ya Isalaele bazwa
mokonzi :
32 Bela, mwana mobali ya Beori, akomaki mokonzi ya Edomi. Kombo ya engumba
na ye ezalaki « Dinaba. »
33 Tango Bela akufaki, Yobabi, mwana mobali ya Zera, moto ya mokili ya Botsira,
akitanaki na ye na bokonzi.
34 Tango Yobabi akufaki, Ushami, moto ya mokili ya Temani, akitanaki na ye na
bokonzi.
35 Tango Ushami akufaki, Adadi, mwana mobali ya Bedadi oyo alongaki Madiani na
bilanga ya Moabi, akitanaki na ye na bokonzi. Kombo ya engumba na ye ezalaki
Aviti.
36 Tango Adadi akufaki, Samila, moto ya engumba Masireka, akitanaki na ye na
bokonzi.
37 Tango Samila akufaki, Saulo, moto ya engumba Reoboti, engumba oyo etongama
pembeni ya ebale, akitanaki na ye na bokonzi.
38 Tango Saulo akufaki, Bala-Anani, mwana mobali ya Akibori, akitanaki na ye na
bokonzi.
39 Tango Bala-Anani, mwana mobali ya Akibori, akufaki, Adari akitanaki na ye na
bokonzi. Kombo ya engumba na ye ezalaki « Pawu, » mpe kombo ya mwasi na
ye ezalaki « Meetabeli. » Meetabeli azalaki mwana mwasi ya Matiredi, mwana
mwasi ya Mezaabi.
Tala bato oyo bazalaki bakonzi ya mabota ya Ezawu kolanda mabota ya

40
botata, bisika oyo bazalaki kovanda mpe bakombo na bango :
Timina, Aliva, Yeteti,
41 Olibama, Ela, Pinoni,
42 Kenazi, Temani, Mibitsari,
43 Magidieli mpe Irami.
Bango nde bazalaki bakonzi ya Edomi kolanda bituka na bango, kati na

mokili oyo bazalaki kovanda.
Ezawu azalaki koko ya bato ya Edomi.

Lisolo ya libota ya Jakobi
37
Ndoto ya Jozefi
1 Jakobi avandaki na mokili ya Kanana epai wapi tata na ye azalaki kovanda.
2 Tala molongo ya libota ya Jakobi.
Elenge mobali Jozefi azalaki na mibu zomi na sambo ya mbotama mpe azalaki
kobatela bibwele. Azalaki kosala mosala yango elongo na bandeko na ye ya mibali,
bana ya Bila mpe ya Zilipa, basi ya tata na ye. Jozefi azalaki koyebisa tata na bango
makambo mabe ya bandeko na ye.
3 Isalaele azalaki kolinga Jozefi mingi koleka bana na ye nyonso, pamba te abotaki
ye na kimobange. Asalelaki ye elamba ya kitoko mpe ya talo. 4 Tango bandeko na ye
ya mibali bamonaki ete tata na bango azali kolinga ye koleka bango nyonso, bayinaki
ye mpe bakokaki lisusu te koloba na ye na motema malamu.
5 Jozefi alotaki ndoto mpe tango ayebisaki yango epai ya bandeko na ye ya mibali,
bayinaki ye lisusu makasi. 6 Alobaki na bango :
— Boyoka ndoto oyo nalotaki : 7 « Tozalaki kokanga maboke ya ble kati na
bilanga. Mbala moko, liboke na ngai elamuki mpe etelemi ngwi ; bongo maboke
na bino, oyo ezalaki zingazinga ya liboke na ngai, egumbamaki liboso ya liboke na
ngai. »
8 Bandeko na ye ya mibali balobaki na ye :
— Okanisi ete okokoma mokonzi na biso mpe okokonza biso ?
Bongo bayinaki ye lisusu koleka likolo ya ndoto na ye mpe likolo ya makambo oyo
alobaki.
9 Alotaki lisusu ndoto mosusu mpe ayebisaki yango epai ya bandeko na ye ya mibali.
Alobaki :
— Boyoka, naloti lisusu ndoto mosusu : « Namonaki moyi, sanza mpe minzoto
zomi na moko kogumbama liboso na ngai. »
10 Tango ayebisaki tata na ye ndenge ayebisaki bandeko na ye ya mibali, tata na ye
agangelaki ye mpe alobaki :
— Ndoto nini wana yo osili kolota ? Okanisi ete ngai, mama na yo mpe bandeko
na yo ya mibali, tokoya mpe tokogumbama na mabele liboso na yo ?
11 Bandeko na ye ya mibali bakomaki na motema likunya epai na ye, kasi tata na
ye abombaki kaka likambo yango na motema.
Jozefi atekami lokola mowumbu
12 Bandeko mibali ya Jozefi bakendeki koleisa bibwele ya tata na bango pembeni
ya Sishemi. 13 Isalaele alobaki na Jozefi :
— Oyebi ete bandeko na yo bazali koleisa bibwele pembeni ya Sishemi ; yaka,
pamba te nalingi kotinda yo epai na bango.
Jozefi azongisaki :
— Malamu !
14 Tata na ye alobaki na ye :
— Kende mpe tala soki makambo nyonso ezali kotambola malamu mpo na
bandeko na yo mpe mpo na bibwele, bongo omemela ngai sango.
Boye, atindaki ye wuta na lubwaku ya Ebron. Wana Jozefi akomaki na Sishemi,

15 moto moko amonaki ye tango azalaki koyengayenga na bilanga. Atunaki ye :
— Ozali koluka nini ?
16 Jozefi azongisaki :
— Nazali koluka bandeko na ngai. Okoki koyebisa ngai esika nini bazali koleisa
bibwele na bango ?
17 Moto yango azongisaki :
— Balongwaki awa mpe nayokaki bango koloba : « Tokende na Dotani. »
Boye Jozefi alandaki bandeko na ye mpe amonaki bango pembeni ya Dotani.
18 Tango bango bamonaki ye na mosika liboso ete akoma pene na bango, bayokanaki
mpo ete baboma ye.
19 Balobanaki bango na bango :
— Tala moloti bandoto azali koya. 20 Sik’oyo, boya mpo ete toboma ye mpe
tobwaka ye na moko kati na mabulu oyo. Tokoloba ete nyama mabe eliaki ye.
Bongo tokotala oyo ekoya sima na bandoto na ye.
21 Tango Ribeni ayokaki bongo, alukaki nzela ya kokangola ye na maboko na bango.
Alobaki :
— Toboma ye te ! 22 Bosopa makila na ye te ! Bobwaka ye kaka na libulu oyo
ezali kati na esobe, kasi bosala ye mabe te.
Ribeni alobaki bongo pamba te azalaki na makanisi ya kokangola ye na maboko
na bango mpe kozongisa ye na maboko ya tata na ye.
23 Tango kaka Jozefi akomaki epai ya bandeko na ye ya mibali, balongolaki ye
elamba na ye ya kitoko mpe ya talo oyo alataki. 24 Bakangaki ye mpe babwakaki
ye na libulu. Libulu yango ezalaki na eloko te, ezalaki mpe na mayi te na kati.
25 Wana bavandaki mpo na kolia, batombolaki miso mpe bamonaki bato ya libota
ya Isimaeli elongo na bashamo na bango koya wuta na Galadi. Bashamo na bango
ezalaki komema na Ejipito : biloko ya mike-mike ya solo kitoko oyo balambelaka,
mafuta ya solo kitoko mpe mire.
26 Boye Yuda alobaki na bandeko na ye ya mibali : « Litomba nini tokozwa soki
tobomi ndeko na biso mpe tozipi makila na ye ? 27 Malamu toteka ye epai ya bato ya
ekolo ya Isimaeli, kasi toboma ye te ; pamba te azali kaka ndeko na biso mpe tozali
na ye makila moko. » Boye bandeko na ye bandimaki.
28 Nzokande tango bato ya mombongo ya mokili ya Madiani balekaki wana,
babimisaki Jozefi wuta na libulu mpe batekaki ye epai ya bato ya ekolo ya Isimaeli,
na motuya ya mbongo ya bibende, tuku mibale ; mpe bango bamemaki ye na Ejipito.
29 Tango Ribeni azongaki na libulu mpe amonaki ete Jozefi azali lisusu kuna te,
apasolaki bilamba na ye, 30 azongaki epai ya bandeko na ye mpe alobaki : « Elenge
mobali azali lisusu kuna te ! Sik’oyo ngai, nakosuka wapi ? »
31 Boye babomaki ntaba, bazwaki elamba ya Jozefi mpe bazindisaki yango na
makila ya ntaba. 32 Sima, bazongisaki elamba yango ya kitoko mpe ya talo epai ya
tata na bango. Balobaki :
— Tala eloko oyo tomoni ; tala yango malamu soki ezali penza elamba ya mwana
na yo to te !
33 Jakobi asosolaki ete ezali elamba ya Jozefi mpe agangaki :
— Ezali elamba ya mwana na ngai ! Nyama moko ya mabe elie ye ! Solo, bakati-
kati Jozefi na biteni !
34 Jakobi apasolaki bilamba na ye, alataki saki mpe asalaki matanga mpo na mwana
na ye mikolo ebele. 35 Bana na ye nyonso ya mibali mpe ya basi bayaki kobondisa
ye ; kasi aboyaki kobondisama. Alobaki : « Te ; nakozala na matanga kino nakolanda
mwana na ngai na mboka ya bakufi epai wapi mwana na ngai azali. » Boye, tata na
ye alelaki ye.
36 Bato ya mokili ya Madiani batekaki Jozefi na Ejipito epai ya Potifari, kalaka ya
lokumu ya Faraon mpe mokonzi ya bakengeli ya mokonzi.
38
Yuda mpe Tamari
1Nzokande na tango wana, Yuda atikaki bandeko na ye mpe akendeki kovanda
epai ya Ira, moto ya Adulami*. 2 Yuda akutanaki kuna na mwana mwasi ya Shuwa,
moto ya Kanana. Abalaki ye mpe asangisaki na ye nzoto. 3 Mwasi yango akomaki
na zemi mpe abotelaki Yuda mwana mobali. Mpe Yuda apesaki ye kombo « Eri. »
4 Mwasi yango azwaki lisusu zemi mpe abotaki mwana mobali ; apesaki ye kombo
« Onani. » 5 Abotaki mwana mobali mosusu mpe apesaki ye kombo « Shela. » Yuda
azalaki na Kezibi tango mwasi na ye abotaki mwana ya misato.
6 Yuda abalelaki Eri, mwana na ye ya liboso, mwasi : Tamari. 7 Kasi Eri, mwana
liboso ya Yuda, azalaki moto mabe na miso ya Yawe ; yango wana Yawe abomaki ye.
8 Bongo Yuda alobaki na Onani : « Sangisa nzoto na semeki na yo mpo ete obota
bana mpo na ndeko na yo ya mobali oyo akufa. »
9 Kasi lokola Onani ayebaki ete bana oyo bakobotama bakozala ya ye te, azalaki
kobwaka mayi na ye ya mibali na mabele tango nyonso azalaki kosangisa nzoto na
semeki na ye, mpo ete abotela ndeko na ye ya mobali bana te. 10 Likambo oyo Onani
azalaki kosala ezalaki kosepelisa Yawe te. Boye ye mpe lisusu, Yawe abomaki ye.
11 Yuda alobaki na Tamari, bokilo na ye ya mwasi : « Lokola okufisi mibali, kende
kovanda na ndako ya tata na yo kino Shela, mwana na ngai ya mobali, akokoma
mokolo. » Pamba te azalaki komilobela : « Tango mosusu ye mpe akoki kokufa lokola
bandeko na ye ya mibali. » Boye Tamari akendeki kovanda na ndako ya tata na ye.
12 Sima na tango molayi, mwana mwasi ya Shuwa, mwasi ya Yuda, akufaki. Lokola
tango na ye ya matanga esilaki, Yuda akendeki na Timina epai ya bato oyo bazalaki
kolongola bapwale ya bameme na ye. Boye, moninga na ye Ira, moto ya Adulami,
akendeki elongo na ye.
13 Tango bayebisaki Tamari : « Bokilo na yo ya mobali azali kokende na Timina mpo
na kolongolisa bapwale ya bameme na ye, » 14 alongolaki bilamba na ye ya mwasi
akufisa mobali mpe amizipaki elongi na vwale mpo ete bayeba ye lisusu te. Avandaki
na ekuke ya Enayimi oyo ezalaki na nzela ya Timina, pamba te amonaki ete Shela
akolaki, kasi bapesaki ye te na libala epai ya Shela.
15 Tango Yuda amonaki ye, akanisaki ete azali mwasi ya ndumba, pamba te azipaki
elongi na ye. 16 Lokola Yuda ayebaki te ete ezali bokilo na ye ya mwasi, apusanaki
na esika oyo azalaki, pembeni ya nzela, mpe alobaki na ye :
— Yaka, ndima ete tosangisa na yo nzoto.
Tamari atunaki :
— Okopesa ngai nini soki osangisi na ngai nzoto ?
17 Yuda azongisaki :
— Nakotindela yo mwana ntaba oyo nakozwa na etonga na ngai.
Tamari atunaki lisusu :
— Ndanga nini okosimbisa ngai kino tango okotindela ngai yango ?
18 Yuda alobaki :
— Ndanga nini olingi ete nasimbisa yo ?
Tamari azongisaki :
— Lopete na yo, singa na yo mpe lingenda na yo, oyo osimbi na loboko.
* 38:1 Adulami ezali engumba ya kala ya Kanana.
Boye Yuda apesaki ye yango, asangisaki na ye nzoto mpe Tamari akomaki na zemi.
19 Tamari atelemaki mpe akendeki ; alongolaki vwale na ye mpe azongisaki lisusu na
nzoto bilamba na ye ya mwasi akufisa mobali.
20 Boye Yuda atindaki moninga na ye Ira, moto ya Adulami, mpo ete amemela
mwasi yango mwana ntaba mpe azwa ndanga oyo asimbisaki ye. Kasi Ira amonaki
ye te. 21 Boye atunaki epai ya bavandi ya esika wana, na Enayimi :
— Wapi mwasi ya ndumba oyo azalaki na nzela, na Enayimi ?
Bazongiselaki ye :
— Esika oyo etikala kozala na mwasi ya ndumba te.
22 Ira azongaki epai ya Yuda mpe ayebisaki ye :
— Namoni ye te ; kutu bavandi ya Enayimi bayebisi ngai ete mwasi ya ndumba
atikala kozala na esika wana te.
23 Yuda alobaki :
— Atikala na biloko oyo azwaki, noki te tokobima babolole. Ngai nazali na
likambo te ; natindeli ye mwana ntaba, mpe yo omoni ye te.
24 Sima na sanza misato, bayebisaki Yuda :
— Tamari, bokilo na yo ya mwasi, asalaki kindumba, mpe tala kutu akomi na
zemi.
Yuda alobaki :
— Babimisa ye mpe batumba ye na moto !
25 Wana bazalaki kobimisa ye libanda, Tamari atindaki sango oyo epai ya Yuda,
bokilo na ye :
— Nazali na zemi ya nkolo biloko oyo.
Mpe abakisaki :
— Tala soki okoki koyeba nani azali nkolo ya lopete oyo, ya singa oyo mpe ya
lingenda oyo.
26 Yuda asosolaki ete ezali biloko na ye mpe alobaki :
— Azali sembo koleka ngai, pamba te nabalisaki ye te epai ya Shela, mwana na
ngai ya mobali.
Boye Yuda atikalaki lisusu te kosangisa na ye nzoto.
27 Wana tango na ye ya kobota ekokaki, emonanaki ete ezalaki na mapasa mibale
ya mibali kati na libumu na ye. 28 Na tango ya kobota, moko kati na bango abimisaki
loboko ; mpe mwasi oyo abotisaka asimbaki loboko yango, akangaki yango singa ya
motane mpe alobaki : « Mwana oyo nde abimi liboso. » 29 Kasi azongisaki loboko
na ye, mpe ndeko na ye ya mobali abimaki. Bongo mwasi oyo abotisaka alobaki :
« Ofungoli nzela nini mpo na kobima ? » Mpe bapesaki ye kombo « Peretsi†. » 30 Sima,
ndeko na ye oyo azalaki na singa ya motane na loboko mpe abotamaki ; bapesaki ye
kombo « Zera‡. »
39
Jozefi mpe mwasi ya Potifari
1 Sima, bamemaki Jozefi na Ejipito. Potifari, kalaka ya lokumu ya Faraon mpe
mokonzi ya bakengeli ya mokonzi, moto ya Ejipito, asombaki ye na maboko ya bato
ya Isimaeli oyo bamemaki ye kuna.
2 Yawe azalaki elongo na Jozefi ; boye Jozefi azalaki kolonga na makambo nyonso
oyo azalaki kosala, mpe avandaki kati na ndako ya moto ya Ejipito, nkolo na ye.
3 Tango nkolo na ye asosolaki ete Yawe azali elongo na Jozefi, mpe ete Yawe azali
kolongisa ye na makambo nyonso oyo azali kosala, 4 Jozefi azwaki ngolu na miso
ya nkolo na ye, oyo apesaki ye mokumba ya kobatela bozwi na ye nyonso : Potifari
† 38:29 Peretsi elingi koloba : nzela. ‡ 38:30 Zera elingi koloba : kobima ya moyi.
akomisaki Jozefi mokonzi kati na ndako na ye mpe apesaki ye mokumba ya kobatela

biloko na ye nyonso. 5 Wuta tango Potifari akomisaki Jozefi mokonzi kati na ndako na
ye mpe mokonzi ya biloko nyonso oyo azalaki na yango, Yawe apambolaki ndako ya
moto ya Ejipito mpo na Jozefi ; lipamboli ya Yawe ezalaki na likolo ya biloko nyonso
oyo azalaki na yango, kati na ndako na ye mpe na bilanga. 6 Boye Potifari atikaki
biloko na ye nyonso kati na maboko ya Jozefi, azalaki lisusu kotala eloko moko te
longola kaka bilei na ye.
Jozefi azalaki na nzoto kitoko mpe elongi kitoko.
7 Sima na yango, mwasi ya nkolo ya Jozefi alulaki ye Jozefi mpe alobaki na ye :
— Yaka kosangisa na ngai nzoto !
8 Kasi Jozefi aboyaki mpe alobaki na mwasi ya nkolo na ye :
— Tala, nkolo na ngai atunaka ngai ata eloko moko te na oyo etali ndako na ye,
mpe atika biloko na ye nyonso kati na maboko na ngai. 9 Moto moko te aleki ngai
na monene kati na ndako oyo. Nkolo na ngai apekisi ngai eloko moko te longola
kaka yo, pamba te ozali mwasi na ye. Boye ndenge nini penza ngai nakoki kosala
likambo ya mabe boye mpe kosala masumu liboso ya Nzambe ?
10 Mokolo na mokolo, mwasi ya Potifari azalaki kaka kotungisa Jozefi, kasi ye mpe
azalaki kaka koboya kosangisa na ye nzoto to kozala na ye elongo.
11 Mokolo moko, awa Jozefi akotaki na ndako mpo na kosala mosala na ye, mpe
ata mosali moko te azalaki wana, 12 mwasi ya Potifari akangaki ye na bilamba mpe
alobaki na ye :
— Yaka kosangisa na ngai nzoto !
Kasi Jozefi asundolaki elamba na ye kati na maboko ya mwasi ya Potifari mpe
akimaki libanda ya ndako. 13 Tango mwasi ya Potifari amonaki ete Jozefi asundoli
elamba na ye kati na maboko na ye mpe akimi libanda, 14 abengaki basali ya ndako
na ye mpe alobaki :
— Botala ! Mo-Ebre oyo bamemelaki biso ayaki nde kosakanela biso ! Aluki
kosangisa na ngai nzoto, kasi ngai nagangi makasi. 15 Tango ayoki ete nagangi
makasi mpo na koluka lisalisi, asundoli elamba na ye pembeni na ngai mpe akimi
libanda !
16 Mwasi ya Potifari abombaki elamba ya Jozefi pembeni na ye kino mobali na ye
azongaki na ndako. 17 Bongo abetelaki ye lisolo :
— Mowumbu Mo-Ebre oyo omemelaki biso, ayaki epai na ngai mpo na kosakana
na ngai. 18 Kasi tango nagangaki makasi mpo na koluka lisalisi, asundolaki elamba
na ye pembeni na ngai mpe akimaki libanda.
19 Tango nkolo ya Jozefi ayokaki lisolo oyo mwasi na ye abetelaki ye na maloba
oyo : « Tala ndenge mowumbu na yo asali ngai, » Potifari asilikaki makasi.
Jozefi kati na boloko
20 Potifari akangaki Jozefi mpe abwakaki ye na boloko epai wapi mokonzi Faraon
atiaka bakangami. Kasi, wana Jozefi azalaki kati na boloko, 21 Yawe azalaki elongo
na Jozefi mpe atalisaki ye bolamu na Ye ; asalelaki ye ngolu na miso ya mokonzi ya
boloko. 22 Mokonzi ya boloko apesaki Jozefi mokumba ya kokengela bato nyonso ya
boloko mpe ya kotambolisa makambo nyonso oyo ezalaki kosalema kuna. 23 Mokonzi
ya boloko azalaki kotala lisusu likambo moko te kati na makambo oyo apesaki Jozefi
mokumba ya kosala, pamba te Yawe azalaki elongo na ye mpe azalaki kolongisa ye
na makambo nyonso oyo azalaki kosala.
40
Bandoto ya bakalaka mibale ya mokonzi ya Ejipito
1 Sima na mwa tango, kalaka oyo azalaki kotala makambo oyo etali masanga ya
mokonzi ya Ejipito mpe oyo azalaki kotala makambo oyo etali mapa ya mokonzi
ya Ejipito, basalaki mabe liboso ya nkolo na bango, mokonzi ya Ejipito. 2 Faraon
asilikelaki bakalaka na ye mibale ya lokumu : kalaka oyo azalaki kotala makambo
oyo etali masanga mpe oyo azalaki kotala makambo oyo etali mapa. 3 Abwakaki
bango na boloko kati na ndako ya mokonzi ya bakengeli ya mokonzi, boloko epai
wapi Jozefi azalaki. 4 Mokonzi ya bakengeli ya mokonzi apesaki bango na maboko ya
Jozefi mpo ete alandela bango. Boye basalaki mikolo mwa mingi na boloko.
5 Ezalaki mokolo moko na butu, bango mibale, kalaka oyo azalaki kotala makambo
oyo etali masanga mpe oyo azalaki kotala makambo oyo etali mapa ya mokonzi ya
Ejipito, balotaki moto na moto ndoto na ye mpe ndoto na ndoto ezalaki na ndimbola
na yango. 6 Na tongo, Jozefi akendeki epai na bango mpe amonaki ete bazali mawa-
mawa. 7 Jozefi atunaki bakalaka ya lokumu ya Faraon, oyo bazalaki kati na boloko
elongo na ye, kati na ndako ya nkolo na ye :
— Mpo na nini lelo bilongi na bino ezali mawa-mawa ?
— Biso mibale toloti bandoto ; kasi moto ya kolimbola yango mpo na biso azali
te.
Jozefi alobaki na bango :
— Boyebi te ete Nzambe nde apesaka ndimbola ya bandoto ? Nabondeli bino,
boyebisa ngai bandoto na bino.
9 Bongo kalaka oyo azalaki kotala makambo oyo etali masanga ya mokonzi ya
Ejipito ayebisaki Jozefi ndoto na ye. Alobaki :
— Na ndoto na ngai, namonaki nzete ya vino liboso na ngai. 10 Nzete yango ya
vino ezalaki na bitape misato. Bongo ekomaki kobimisa mito, fololo mpe maboke
ebimisaki bambuma ya kotela. 11 Kopo ya Faraon ezalaki na maboko na ngai.
Nazwaki bambuma ya vino, nakamolaki yango na kopo ya Faraon mpe napesaki
ye kopo yango na maboko na ye.
12 Jozefi alobaki na ye :
— Tala ndimbola ya ndoto na yo : « Bitape misato ezali mikolo misato. 13 Sima
na mikolo misato, Faraon akotombola moto na yo mpe akozongisa yo na esika
na yo ya mosala. Okotia lisusu kopo ya Faraon na maboko na ye ndenge ozalaki
kosala na kala. 14 Kasi tango makambo nyonso oyo ekotambola malamu mpo na
yo, nabondeli yo, kanisa ngai mpe salela ngai bolamu, zala molobeli na ngai epai
ya Faraon mpo ete abimisa ngai na boloko oyo. 15 Pamba te babimisaki ngai na
makasi wuta na mokili ya Ba-Ebre ; mpe awa nasali likambo moko te ya mabe mpo
ete batia ngai na boloko. »
16 Tango kalaka oyo azalaki kotala makambo oyo etali mapa ya mokonzi ya Ejipito
asosolaki ete Jozefi apesaki ndimbola ya malamu, alobaki na Jozefi :
— Ngai mpe nalotaki ndoto : « Bitunga misato ya mapa ezalaki likolo ya moto
na ngai. 17 Kitunga ya likolo ezalaki na bagato ya ndenge na ndenge, oyo Faraon
alingaka ; kasi bandeke ezalaki kolia yango wuta na kitunga oyo ezalaki na moto
na ngai. »
18 Jozefi alobaki na ye :
— Tala ndimbola ya ndoto na yo : « Bitunga misato ezali mikolo misato. 19 Sima
na mikolo misato, Faraon akokata moto na yo mpe akodiembika yo na nzete. Bongo
bandeke ekolia mosuni na yo. »
20 Sima na mikolo misato, ezalaki mokolo ya mbotama ya Faraon. Faraon asalisaki
feti monene mpe abengisaki bakalaka na ye nyonso. Abimisaki na boloko, liboso ya
bakalaka na ye, kalaka oyo azalaki kotala makambo oyo etali masanga ya mokonzi
mpe kalaka oyo azalaki kotala makambo oyo etali mapa. 21 Faraon azongisaki na
mosala, kalaka oyo azalaki kotala makambo oyo etali masanga. Boye azongelaki
lisusu kotia kopo na maboko ya Faraon. 22 Kasi Faraon adiembikaki kalaka oyo azalaki
kotala makambo oyo etali mapa, ndenge kaka Jozefi ayebisaki bango.
23 Kasi kalaka oyo azalaki kotala makambo oyo etali masanga ya mokonzi ya Ejipito
atikalaki kokanisa lisusu Jozefi te : abosanaki ye.
41
Ndoto ya Faraon
1 Sima na mibu mibale, Faraon alotaki ndoto : atelemaki pembeni ya ebale Nili,
2 amonaki bangombe sambo ya basi, ya kitoko mpe ya mafuta. Bangombe yango
ebimaki wuta na ebale mpe ezalaki kolia matiti pembeni ya ebale Nili. 3 Sima na
yango, bangombe mosusu sambo ya basi, ya mabe mpe ekonda, ebimaki wuta na
ebale, etelemaki pembeni ya bangombe ya basi oyo ezalaki pembeni ya ebale Nili.
4 Bangombe sambo ya basi ya mabe mpe ekonda eliaki bangombe sambo ya kitoko
mpe ya mafuta. Kaka na tango yango, Faraon alamukaki.
5 Alalaki lisusu mpe alotaki ndoto ya mibale : nzete moko ya ble ebimisaki mito
sambo ya ble, ya minene mpe ya kitoko. 6 Mito mosusu sambo ya ble, ekonda
mpe ezika na mopepe ya este, ebimaki sima na oyo ya minene. 7 Mito sambo oyo
ekonda eliaki mito sambo oyo ya minene mpe etonda. Kaka na tango yango, Faraon
alamukaki, asosolaki ete ezali ndoto.
8 Na tongo, lokola molimo na ye etungisamaki, abengaki bato nyonso ya soloka mpe
ya bwanya ya Ejipito. Faraon ayebisaki bango ndoto na ye, kasi ata moto moko te
akokaki kolimbolela ye yango.
9 Kalaka oyo azalaki kotala makambo oyo etali masanga ya mokonzi alobaki na
Faraon : « Na mokolo ya lelo, nalingi kokanisa mbeba na ngai. 10 Mokolo moko,
Faraon asilikelaki basali na ye mpe atiaki ngai na boloko elongo na kalaka oyo
azalaki kotala makambo oyo etali mapa ya mokonzi kati na ndako ya mokonzi ya
bakengeli ya mokonzi. 11 Biso mibale tolotaki bandoto na butu moko : ndoto na
ndoto ezalaki na ndimbola na yango. 12 Kuna, tozalaki na elenge mobali moko, azali
Mo-Ebre mpe mosali ya mokonzi ya bakengeli ya mokonzi. Toyebisaki ye bandoto na
biso mpe alimbolaki yango mpo na biso, apesaki moto na moto ndimbola ya ndoto
na ye. 13 Makambo nyonso esalemaki ndenge kaka alimbolelaki biso yango. Ngai
nazongelaki misala na ngai ; mpe moninga mosusu, badiembikaki ye. »
14 Faraon abengaki Jozefi, mpe babimisaki ye na lombangu na boloko. Bakataki ye
suki, alataki bilamba mosusu mpe ayaki liboso ya Faraon.
15 Faraon alobaki na Jozefi :
— Nalotaki ndoto mpe ata moto moko te alongi kolimbola yango ; kasi nayoki
sango na tina na yo ete soki oyoki ndoto, okolimbola yango.
16 Jozefi azongiselaki Faraon :
— Ngai nakolonga te kosala yango, kasi Nzambe akopesa na Faraon eyano oyo
azali na yango posa.
— Na ndoto na ngai, natelemaki pembeni ya ebale Nili. 18 Namonaki bangombe
sambo ya basi, ya kitoko mpe ya mafuta. Bangombe yango ebimaki wuta na ebale
mpe ezalaki kolia matiti pembeni ya ebale Nili. 19 Sima na yango, bangombe
mosusu sambo ya basi ebimaki : ya mike, ya mabe penza mpe ekonda ; nanu
natikala komona te bangombe ya ndenge wana na mokili mobimba ya Ejipito.
20 Ngombe ya basi ekonda mpe ya mabe eliaki bangombe sambo ya mafuta oyo
ebimaki liboso. 21 Bongo ekotaki na mabumu na yango kasi ezalaki komonana
te ete bangombe ya mafuta ekoti na mabumu ya bangombe ekonda, mpe lolenge

na yango ezalaki kaka mabe lokola ndenge ezalaki liboso. Kaka na tango yango,
nalamukaki. 22 Na ndoto na ngai mosusu, namonaki mito sambo ya ble ya kitoko
mpe ya mafuta kobima na nzete moko. 23 Sima na yango, mito sambo mosusu ya
ble ebimaki. Ezalaki ya kokawuka, ekonda mpe ezika na mopepe ya este. 24 Mito
sambo ya ble oyo ekonda emelaki mito sambo ya ble oyo ya malamu. Nayebisaki
yango epai ya bato ya soloka kasi ata moto moko te akokaki kolimbolela ngai yango.
25 Jozefi alobaki na Faraon :
— Ndoto ya Faraon ezali kaka ndoto moko mpe ezali kaka na ndimbola moko.
Nzambe amonisaki Faraon makambo oyo Ye akosala. 26 Bangombe sambo ya basi
ya kitoko ezali mibu sambo, mpe mito sambo ya ble ezali mibu sambo : ezali
kaka ndoto moko. 27 Bangombe sambo ya basi ekonda mpe ya mabe oyo ebimaki
sima na oyo ya mafuta mpe ya kitoko, ezali mibu sambo ; mpe mito sambo ya
ble oyo ekonda mpe ezika na mopepe ya este ezali mibu sambo ya nzala makasi.
28 Tala maloba oyo nazalaki na yango mpo na koyebisa Faraon. Nzambe atalisi
na Faraon makambo oyo Ye akosala. 29 Mibu sambo ya bofuluki ekoya na mokili
mobimba ya Ejipito. 30 Kasi mibu sambo ya nzala makasi ekolanda yango ; boye
bakobosana bofuluki nyonso ya mokili ya Ejipito mpo ete nzala makasi yango
ekokawusa mokili. 31 Bakokanisa lisusu te bofuluki nyonso ya mokili likolo ya nzala
makasi oyo ekolanda, pamba te nzala ekozala makasi penza. 32 Soki Faraon alotaki
ndoto yango na lolenge mibale, elingi koloba ete Nzambe asilaki kozwa mokano na
likambo yango mpe akokokisa yango na lombangu. 33 Tika sik’oyo Faraon aluka
moto moko ya mayele mpe ya bwanya, atia ye na moto ya mokili ya Ejipito. 34 Tika
ete Faraon asala bongo ; tika ete apona basali na mokili, ba-oyo bakokongola eteni
ya mitano ya bambuma ya Ejipito na tango ya mibu sambo ya bofuluki. 35 Boye,
na se ya bokonzi ya Faraon, bakobanda kosangisa biloko nyonso ya kolia oyo mibu
ya malamu ekobimisa, bakobomba ble na bingumba mpe bakobatela yango lokola
biloko ya kolia mpo na bingumba. 36 Bakobatela biloko yango mpo na mokili, mpo
na mibu sambo ya nzala makasi oyo ekozala na mokili ya Ejipito ; na bongo nzala
makasi ekobebisa mokili te.
37 Likambo yango esepelisaki Faraon mpe basali na ye nyonso. 38 Faraon atunaki
bango :
— Tokoki komona moto lokola oyo, moto oyo Molimo na Nzambe avandi kati na
ye ?
— Lokola Nzambe ayebisi yo makambo oyo nyonso, ezali na moto moko te oyo
azali na mayele mpe na bwanya lokola yo. 40 Okozala mokonzi ya ndako na ngai
mpe bato na ngai nyonso bakobanda kotosa mitindo na yo. Kaka kiti ya bokonzi
nde ekosala ete ngai nazala na likolo na yo.
Jozefi azwi bokonzi
— Natie yo mokonzi ya mokili mobimba ya Ejipito.
42 Faraon alongolaki lopete na ye na mosapi na ye mpe atiaki yango na mosapi
ya Jozefi. Alatisaki ye bilamba ya lino ya kitoko mpe atiaki ye singa ya wolo na
kingo. 43 Amatisaki ye na shareti na ye ya mibale mpe bato bazalaki koganga :
« Bofukama ! »
Boye, atiaki Jozefi mokonzi ya mokili mobimba ya Ejipito.
44 Faraon alobaki lisusu na Jozefi :
— Nazali Faraon. Kasi awa na Ejipito, moto moko te akotombola loboko to lokolo
soki kaka na mitindo na yo te.
45 Faraon apesaki Jozefi kombo « Tsafinati-Paenea, » mpe apesaki ye Asinati,

mwana mwasi ya Poti-Fera, nganga-nzambe ya Oni, mpo ete azala mwasi na ye. Jozefi
atambolaki na mokili ya Ejipito. 46 Azalaki na mibu tuku misato ya mbotama tango
akotaki na mosala ya Faraon, mokonzi ya Ejipito. Jozefi alongwaki na miso ya Faraon
mpe atambolaki na mokili mobimba ya Ejipito.
47 Na mibu sambo ya bofuluki, mabele ebotaki mingi. 48 Jozefi asangisaki biloko
nyonso ya kolia oyo ebotaki na mibu yango sambo ya bofuluki kati na Ejipito mpe
abombaki yango kati na engumba. Na engumba moko na moko, atiaki biloko ya kolia
oyo ewutaki na bilanga oyo ezalaki zingazinga na yango. 49 Jozefi abombaki ble ebele
lokola zelo ya ebale monene, ezalaki mingi koleka ; yango wana bakataki kotanga,
pamba te bakokaki kotanga yango lisusu te.
Bana ya Jozefi
50 Liboso ete mibu ya nzala makasi eya,
Asinati, mwana mwasi ya Poti-Fera, nganga-
nzambe ya Oni, abotelaki Jozefi bana mibali mibale. 51 Jozefi apesaki mwana na ye
ya liboso kombo « Manase, » pamba te amilobelaki : « Nzambe asali ete nabosana
pasi na ngai nyonso mpe bokabwani na ngai na libota mobimba ya tata na ngai. »
52 Apesaki mwana na ye ya mibale kombo « Efrayimi, » pamba te amilobelaki :
« Nzambe apesi ngai mabota na mokili epai wapi namonaki pasi. »
Nzala makasi
53 Mibu sambo ya bofuluki oyo ezalaki na Ejipito ekomaki na suka, 54 mpe mibu
sambo ya nzala makasi ebandaki, ndenge kaka Jozefi alobaki. Nzala makasi ekotaki
na mikili nyonso, kasi na mokili mobimba ya Ejipito biloko ya kolia ezangaki te.
55 Tango bato nyonso ya Ejipito bakomaki na nzala makasi, bagangaki epai ya Faraon
mpo na koluka biloko ya kolia. Bongo Faraon alobaki na bato nyonso ya Ejipito :
« Bokende epai ya Jozefi mpe bosala makambo oyo akoyebisa bino. »
56 Tango nzala ekotaki na mokili mobimba ya Ejipito, Jozefi afungolaki ndako oyo
batiaki biloko mpe atekaki ble epai ya bato ya Ejipito ; kasi nzala makasi ekobaki
kaka. 57 Mikili nyonso ezalaki koya na Ejipito mpo na kosomba ble epai ya Jozefi mpo
ete nzala makasi ekotaki na mokili mobimba.
42
Bandeko ya Jozefi bakei na Ejipito
1 Tango Jakobi ayokaki ete ble ezali na Ejipito, alobaki na bana na ye ya mibali :
« Mpo na nini bozali kotalana bino na bino ? 2 Nayoki ete ble ezali na Ejipito. Bokende
kuna mpe bosomba ndambo mpo na biso mpo ete towumela na bomoi mpe tokufa
te na nzala. »
3 Bandeko mibali zomi ya Jozefi bakendeki na Ejipito mpo na kosomba ble. 4 Kasi
Jakobi atikaki te Benjame, ndeko ya Jozefi ya mobali, ete akende elongo na bango,
pamba te azalaki kobanga ete likama ekweyela ye.
5 Kati na bato oyo bakendeki kosomba ble na Ejipito, bana mibali ya Isalaele mpe
bazalaki ; pamba te nzala makasi ekotaki mpe na mokili ya Kanana.
6 Jozefi azalaki moyangeli ya mokili. Ye nde azalaki koteka ble epai ya bato na ye
nyonso. Bongo tango bandeko ya Jozefi bakomaki, bagumbamaki liboso na ye mpe
bakitisaki mito na se. 7 Tango kaka Jozefi amonaki bango, asosolaki mbala moko ete
bazali bandeko na ye. Kasi asalaki lokola nde azali mopaya liboso na bango mpe
azalaki na maloba makasi epai na bango. Atunaki bango :
— Bowuti wapi ?
Bazongisaki :
— Towuti na mokili ya Kanana ; toyei nde kosomba biloko ya kolia.
Atako Jozefi asosolaki ete bazali bandeko na ye, kasi bango basosolaki ye te.
8
9Bongo Jozefi akanisaki ndoto oyo alotaki na tina na bango mpe alobaki na bango :
— Bino bozali penza banongi ! Boyei nde kotala bisika nini mokili na biso
ebatelami malamu te !
10 Bazongisaki :
— Te nkolo na ngai, basali na yo bayei nde kosomba biloko ya kolia. 11 Tozali
biso nyonso bana ya moto moko. Basali na yo bazali bato ya sembo, kasi bazali
banongi te.
12 Alobaki na bango :
— Te ! Boyei na mokili na biso mpo na kotala bisika oyo ebatelami malamu te !
13 Kasi bango bazongisaki :
— Basali na yo bazalaki bandeko mibali zomi na mibale ; tozali bana ya moto
moko oyo azali kovanda na mokili ya Kanana. Mwana ya suka azali sik’oyo elongo
na tata na biso, mpe mosusu azalaka lisusu te.
14 Kasi Jozefi alobaki na bango :
— Ezali ndenge kaka nalobaki na bino : bozali banongi. 15 Tala ndenge nakomeka
bino : Na kombo ya Faraon, bokolongwa na esika oyo te soki leki na bino ya suka
akomi awa te ! 16 Botinda moko kati na bino ete akende kozwa ndeko na bino ya
mobali ; mpe bino oyo bokotikala, bokozala na boloko mpo na komeka maloba na
bino mpe kotala soki bolobi solo. Soki te, na kombo ya Faraon, bozali banongi !
17 Atiaki bango nyonso na boloko mikolo misato. 18 Na mokolo ya misato, Jozefi
ayebisaki bango :
— Nazali moto oyo abangaka Nzambe. Bosala oyo nazali koloba mpe bokozala
na bomoi. 19 Soki bozali bato ya sembo, tika ete moko kati na bino atikala awa
kati na boloko ; bongo bino bamosusu bokende, bomema ble oyo esengeli mpo na
mabota na bino, oyo ezali na nzala makasi. 20 Kasi bomemela ngai leki na bino ya
suka. Yango ekolakisa ete bolobaki solo mpe bokokufa te.
Basalaki bongo. 21 Balobanaki bango na bango :
— Solo, tozwi etumbu mpo na makambo oyo tosalaki ndeko na biso ; pamba te
tomonaki pasi na ye tango azalaki kobondela biso, kasi toyokaki ye te. Yango wana
pasi oyo ekomeli biso.
22 Ribeni alobaki na bango :
— Nayebisaki bino ete bosala mwana wana mabe te ? Kasi boyokelaki ngai te.
Sik’oyo tosengeli kofuta makila na ye !
23 Bayebaki te ete Jozefi akokaki kososola maloba na bango, mpo ete azalaki kosalela
molimboli mpo na kosolola na bango. 24 Jozefi apesaki mokongo, apusanaki mosika
mpe abandaki kolela. Bongo azongelaki bango mpe asololaki lisusu na bango. Azwaki
Simeoni kati na bango mpe akangaki ye na miso na bango. 25 Jozefi apesaki mitindo
ete batondisa ble na basaki na bango, bazongisa mbongo ya moto na moto na saki
na ye mpe bapesa bango bilei mpo na nzela. Esalemelaki bango bongo. 26 Batiaki ble
na bango likolo ya ba-ane na bango mpe bakendeki.
Bandeko ya Jozefi bazongi na Kanana
27Na esika oyo batelamaki mpo na kolekisa butu, moko na bango afungolaki saki
na ye mpo na koleisa ane na ye mpe amonaki mbongo na ye na moto ya saki na ye.
28 Ayebisaki bandeko na ye :
— Bazongiseli ngai mbongo na ngai, tala yango oyo na saki na ngai !
Mitema na bango ebetaki mpe babandaki kolenga, balobanaki bango na bango :
— Likambo nini oyo Nzambe asali biso !
29 Tango bakomaki epai ya tata na bango Jakobi na mokili ya Kanana, bayebisaki
ye makambo nyonso oyo ekomelaki bango. Balobaki :
30 — Moto oyo azali mokonzi ya mokili alobelaki biso na maloba makasi. Azwaki
biso lokola banongi. 31 Kasi tolobaki na ye : « Tozali bato ya sembo, tozali banongi
te. 32 Tozalaki bandeko mibali zomi na mibale, bana ya tata moko. Moko azalaka
lisusu te mpe oyo ya suka azali sik’oyo elongo na tata na biso, na mokili ya Kanana. »
33 Na boye, moto oyo azali mokonzi ya mokili azongiselaki biso : « Tala lolenge
nakoyeba ete bozali bato ya sembo : ‹ Botikela ngai awa ndeko moko kati na bino.
Bozwa biloko ya kolia oyo esengeli mpo na mabota na bino oyo ezali na nzala makasi
mpe bokende. 34 Boyela ngai leki na bino ya suka. Na bongo, nakoyeba ete bozali
banongi te, kasi bato ya sembo ; mpe ngai nakozongisela bino ndeko na bino, sima
nakotika bino mpo ete bokoka kosala mombongo na mokili. › »
35 Tango bafungolaki basaki na bango, moko na moko amonaki mbongo na ye
na saki. Bango na tata na bango bamonaki mbongo mpe bango nyonso babangaki.
36 Tata na bango Jakobi alobaki na bango :
— Bozangisi ngai bana na ngai mibale ya mibali : Jozefi azali lisusu te, Simeoni
mpe azali lisusu te. Mpe sik’oyo bolingi kozwa lisusu Benjame ! Makambo oyo
nyonso ezali kokweyela kaka ngai !
37 Ribeni alobaki na tata na ye :
— Pesa ngai Benjame, mpe nakomemela yo ye. Soki namemeli yo ye te, boma
bana na ngai mibale ya mibali.
38 Jakobi azongisaki :
— Te ! Mwana na ngai akokende elongo na bino te. Ndeko na ye ya mobali akufa ;
natikala kaka na ye. Soki likama ekweyeli ye na mobembo oyo bozali kokende,
wana bokoboma ngai na pasi, na kimobange na ngai !
43
Mobembo ya mibale na Ejipito
1 Nzala makasi ekotaki kati na mokili. 2 Tango libota ya Jakobi baliaki biloko nyonso
oyo bamemaki wuta na Ejipito, Jakobi alobaki na bana na ye :
— Bozonga kuna kosomba ndambo ya biloko.
3 Yuda azongisaki :
— Moto wana alobaki na biso ete tozonga kuna te soki ndeko na biso azali elongo
na biso te. 4 Soki otiki ndeko na biso kokende elongo na biso, wana tokokende na
Ejipito mpe tokosombela yo biloko. 5 Kasi soki otiki ye te, biso mpe tokokende te ;
pamba te moto wana ayebisaki biso malamu : « Bokotelema liboso na ngai te soki
ndeko na bino azali te. »
6 Isalaele azongisaki :
— Mpo na nini bosali ngai mabe boye ? Mpo na nini boyebisaki moto wana ete
bozali na ndeko mosusu ?
7 Bazongisaki :
— Moto yango atunaki biso malamu makambo oyo etali biso moko mpe libota na
biso. Atunaki biso : « Tata na bino azali nanu na bomoi ? Bozali na ndeko mosusu
ya mobali ? » Mpe biso topesaki eyano na mituna na ye. Tokokaki te koyeba ete
akoloba na biso : « Boya na ndeko na bino ya mobali awa. »
8 Yuda ayebisaki tata na ye Isalaele :
— Tata, tika Benjame akende elongo na ngai. Tokotelema mpe tokokende mpo
ete biso elongo na yo mpe bana na biso, tozala na bomoi, kasi tokufa te na nzala.
9 Nandimi kobatela ye ; boye okotuna ye na maboko na ngai. Soki nazongiseli yo
ye te mpe namemi ye liboso na yo te, tika ete nazala na ngambo epai na yo bomoi
na ngai mobimba. 10 Soki towumelaki te, tokokaki kozonga mbala ya mibale.
11 Tata na bango Isalaele alobaki na bango :
— Soki esengeli kozala bongo, wana bosala boye : botia na basaki na bino biloko
oyo eleki kitoko kati na mokili mpe bopesa yango lokola kado epai ya moto wana :
ndambo ya mafuta ya solo kitoko, ndambo ya mafuta ya nzoyi, biloko ya mike-
mike ya solo kitoko, lodanumi, pisitashi mpe bambuma ya amande. 12 Bozwa
mbala mibale motuya ya mbongo oyo ezalaki kati na basaki na bino mpe bozongisa
mbongo oyo bokutaki na basaki na bino ; tango mosusu ezalaki libunga. 13 Bozwa
ndeko na bino ya mobali, botelema mpe bozonga epai ya moto wana. 14 Tika ete
Nzambe-Na-Nguya-Nyonso ayokela bino mawa tango bokotelema liboso ya moto
wana, mpo ete bokoka kozwa ndeko na bino mosusu, mpe Benjame azonga elongo
na bino. Kasi mpo na ngai, soki nakozanga bana, malamu nazanga bango !
15 Boye bato yango bazwaki bakado ; bazwaki lisusu mbala mibale motuya ya
mbongo oyo ezalaki na basaki na bango mpe Benjame. Bakendeki na Ejipito mpe
bamilakisaki na miso ya Jozefi.
Jozefi ayambi bandeko na ye
16 Tango Jozefi amonaki Benjame elongo na bango, alobaki na moto oyo azalaki na
mokumba ya kobatela bozwi na ye : « Mema bato oyo na ndako na ngai ; boboma
nyama moko mpe bolamba yango mpo ete bato oyo bakolia elongo na ngai na midi. »
17 Moto yango asalaki ndenge kaka Jozefi alobaki na ye mpe amemaki bango na
ndako ya Jozefi. 18 Bato yango babangaki makasi tango bamemaki bango na ndako
ya Jozefi mpe bazalaki kolobana bango na bango :
— Bamemi biso awa likolo ya mbongo oyo batiaki na basaki na biso, na mbala ya
liboso. Bakokweya likolo na biso, bakolonga biso, bakokanga biso lokola bawumbu
mpe bakozwa ba-ane na biso.
19 Bapusanaki pembeni ya moto oyo azalaki na mokumba ya kobatela bozwi ya
ndako ya Jozefi mpe balobaki na ye na ekuke ya ndako :
20 — Limbisa biso, nkolo na ngai ! Toyaki mbala ya liboso mpo na kosomba biloko
ya kolia ; 21 kasi tango totelemaki na esika ya kolekisa butu, tofungolaki basaki na
biso ; mpe moko na moko kati na biso amonaki mbongo na ye kati na saki na ye
ndenge kaka ezalaki, yango wana tozongi na yango. 22 Tomemi mbongo mosusu
mpo na kosomba biloko ya kolia, toyebi te nani azongisaki mbongo na biso na
basaki na biso.
— Malamu ! Bobanga te. Ezali Nzambe na bino, Nzambe ya tata na bino, nde
atiaki bomengo kati na basaki na bino. Kasi mpo na mbongo na bino, ngai nazwaki
yango.
Sima, amemelaki bango Simeoni. 24 Moto yango akotisaki bango na ndako ya Jozefi,
apesaki bango mayi ya kosukola makolo mpe abongisaki bilei mpo na ba-ane na
bango. 25 Babongisaki bakado na bango mpo na boyei ya Jozefi na midi, pamba te
bayokaki ete bakolia kuna. 26 Tango Jozefi ayaki na ndako, bapesaki ye bakado oyo
bamemaki na ndako mpe bagumbamaki liboso na ye mito na se. 27 Atunaki bango :
— Boni, bozali malamu ?
Abakisaki :
— Boni tata na bino ya mobange oyo boyebisaki ngai, azali malamu ?
28 Bazongisaki :
— Mosali na yo, tata na biso, azali nanu na bomoi mpe azali malamu.
Bakitisaki mito mpe bagumbamaki liboso na ye.
29 Tango Jozefi atombolaki miso, amonaki Benjame, ndeko na ye ya mobali, mwana
ya mama na ye. Atunaki :
— Ye wana nde ndeko na bino ya suka oyo boyebisaki ngai ?
Abakisaki :
— Tika ete Nzambe atalisa yo ngolu na Ye.

30 Jozefi ayokaki pasi makasi na motema tango amonaki ndeko na ye, akimaki
mbangu na libanda mpe alukaki esika mpo na kolela. Akotaki na shambre na ye
mpe alelaki kuna. 31 Tango asilisaki kosukola elongi na ye, abimaki libanda, akangaki
motema mpe alobaki :
— Botia biloko ya kolia na mesa.
32 Batielaki Jozefi bilei na mesa na ye moko, bandeko na ye mpe na mesa na bango ;
bongo bato ya Ejipito oyo bazalaki kolia na ye esika moko, bango mpe na mesa na
bango, pamba te bato ya Ejipito bakokaki te kolia esika moko na Ba-Ebre, pamba te
ezalaki ekila mpo na bato ya Ejipito. 33 Bavandisaki bango, kobanda na mwana ya
liboso kino na oyo ya suka, bazalaki kotalana bango na bango na kokamwa. 34 Jozefi
apesaki bango biloko oyo ewutaki na mesa na ye ; mpe Benjame azwaki mbala mitano
koleka bango nyonso. Na bongo, bamelaki elongo na ye mpe balangwaki.
44
Bakangi Benjame moyibi
1 Jozefiapesaki mitindo epai ya moto oyo azalaki na mokumba ya kobatela bozwi ya
ndako na ye : « Tondisa biloko ya kolia na basaki ya bato oyo kolanda kilo oyo bakoki
komema mpe tia mbongo ya moko na moko na moto ya saki na ye. 2 Okotia kopo na
ngai oyo ya palata na moto ya saki ya leki na bango ya suka elongo na mbongo na ye
ya ble. »
Moto yango asalaki ndenge kaka Jozefi alobaki na ye. 3 Na tongo-tongo, batikaki
bandeko ya Jozefi kozonga elongo na ba-ane na bango. 4 Wana babimaki na engumba,
bamikomelaki nanu mosika te, Jozefi alobaki na moto oyo azalaki na mokumba ya
kobatela bozwi ya ndako na ye : « Telema, landa bato wana ! Mpe tango okokanga
bango, tuna bango : mpo na nini bozongisi mabe na malamu ? 5 Mpo na nini boyibi
kopo oyo nkolo na ngai amelelaka mayi mpe asalelaka mpo na koyeba makambo oyo
ekoya ? Likambo oyo bosali ezali penza mabe. »
6 Mokambi ya ndako ya Jozefi akangaki bango mpe alobelaki bango lolenge nkolo
na ye atindaki ye. 7 Kasi bazongiselaki ye :
— Mpo na nini nkolo na biso alobi makambo ya boye ? Basali na yo bakoki kosala
makambo ya boye te. 8 Tomemelaki yo mbongo oyo tomonaki tango tofungolaki
basaki na biso wuta na mokili ya Kanana. Ndenge nini tokoki lisusu koyiba wolo
to palata kati na ndako ya nkolo na yo ? 9 Soki moko kati na basali na yo amonani
ete azali na yango, akokufa ; mpe biso bamosusu oyo totikali, tokokoma bawumbu
ya nkolo na biso.
10 Moto oyo azalaki na mokumba ya kobatela bozwi ya ndako ya Jozefi alobaki :
— Malamu mingi ! Tika ete ezala ndenge bolobi ! Moto oyo akomonana ete azali
na yango, akokoma mowumbu na ngai. Bino ba-oyo botikali, bokozala na likambo
te.
11 Moko na moko akitisaki saki na ye na lombangu na mabele mpe afungolaki
yango. 12 Moto oyo azalaki na mokumba ya kobatela bozwi ya Jozefi abandaki koluka
kobanda na kulutu kino na leki. Mpe kopo emonanaki na saki ya Benjame. 13 Tango
bamonaki bongo, bapasolaki bilamba na bango ; bazongisaki biloko na ba-ane na
bango mpe bazongaki bango nyonso na engumba.
14 Jozefi azalaki kaka na ndako. Tango Yuda na bandeko na ye ya mibali bakotaki
na ndako, bagumbamaki kino na se liboso na ye. 15 Jozefi alobaki na bango :
— Likambo nini oyo bosali ? Boyebi te ete moto lokola ngai nazali na makoki ya
komona makambo na bosoloka ?
16 Yuda azongisaki :
— Likambo nini tokoki koloba na nkolo na ngai ? Tokoloba lisusu nini ? Ndenge
nini tokoki kotalisa ete toyebi likambo te ? Nzambe alakisi polele mbeba ya basali
na yo. Tokomi sik’oyo bawumbu ya nkolo na ngai, biso nyonso elongo na ye oyo
amonani ete azalaki na kopo kati na saki na ye.
17 Kasi Jozefi alobaki :
— Nakoki kosala likambo ya boye te ! Kaka moto oyo amonani ete azalaki na kopo
kati na saki na ye nde akozala mowumbu na ngai. Bino ba-oyo botikali, bozonga
na kimia epai ya tata na bino.
18 Yuda apusanaki pembeni na ye mpe alobaki :
— Nabondeli yo, nkolo na ngai ! Tika ete mosali na yo aloba liloba moko epai ya
nkolo na ngai. Kosilikela mosali na yo te, pamba te ndenge Faraon azali, ndenge
wana mpe yo ozali. 19 Nkolo na ngai atunaki basali na ye : « Bozali na tata to
na ndeko mosusu ya mobali ? » 20 Tozongiselaki nkolo na ngai : « Tozali na tata
oyo akomi mobange mpe ndeko mobali ya leki oyo babotelaki tata na biso na
kimobange. Ndeko na ye ya mobali akufa mpe atikala kaka ye moko mwana mobali
na libumu ya mama na ye, mpe tata na ye alingaka ye mingi. » 21 Bongo olobaki na
basali na yo : « Bomemela ngai ye mpo ete nakoka komona ye na miso na ngai. »
22 Tozongiselaki nkolo na ngai : « Elenge mobali akoki kotika tata na ye te ; soki
atiki ye, tata na ye akokufa. » 23 Kasi olobaki na basali na yo : « Soki leki na bino
ya mobali ayei elongo na bino te, bokomona lisusu elongi na ngai te. » 24 Tango
tozongaki epai ya mosali na yo, tata na ngai, toyebisaki ye makambo nyonso oyo
nkolo na ngai alobaki. 25 Bongo tata na biso alobaki : « Bozonga mpe bosomba
ndambo ya biloko ya kolia. » 26 Kasi tozongisaki : « Tokoki kokende te. Tokokende
kaka soki leki na biso ya mobali azali elongo na biso. Tokoki komona elongi ya
moto wana te soki leki na biso ya mobali azali elongo na biso te. »
27 Mosali na yo, tata na biso, alobaki na biso : « Boyebi ete mwasi na ngai, Rasheli,
abotelaki ngai bana mibale ya mibali. 28 Moko na bango akenda mosika na ngai.
Nakanisi ete ezali ya solo, nyama moko ya mabe esila kolia ye. Banda tango wana,
natikala komona ye lisusu te. 29 Soki bozwi ngai lisusu mwana oyo mpe soki likama
ekweyeli ye, bokoboma ngai na pasi, na kimobange na ngai. »
30 Sik’oyo, soki elenge mobali azali elongo na biso te tango nakozonga epai ya tata
na ngai, mosali na yo, mpe soki tata na ngai, oyo motema na ye ekangama makasi
na motema ya elenge mobali oyo, 31 amoni ete elenge mobali azali elongo na biso
te, wana akokufa. Basali na yo bakoboma tata na biso na pasi na kimobange na ye.
32 Pamba te ngai mosali na yo, nandimaki, na miso ya tata na ngai, kobatela elenge
mobali oyo. Nalobaki : « Soki nazongiseli yo ye te, nakozala na ngambo liboso na
yo tata na ngai, bomoi na ngai mobimba. »
33 Yango wana sik’oyo, nabondeli yo, tika ete mosali na yo akoma mowumbu ya
nkolo na ngai na esika ya elenge mobali oyo mpe tika ete elenge mobali azonga
elongo na bandeko na ye ya mibali. 34 Ndenge nini nakoki kozonga epai ya tata na
ngai soki elenge mobali azali elongo na ngai te ? Kotika te ete namona pasi oyo
ekokomela tata na ngai !
45
Jozefi amilakisi epai ya bandeko na ye
1 Jozefi akokaki lisusu komikanga te liboso ya bato nyonso oyo bazalaki liboso na
ye, agangaki : « Bobimisa bato nyonso ! » Boye, moto moko te azalaki pembeni na ye
tango amimonisaki epai ya bandeko na ye ya mibali. 2 Lokola alelaki na mongongo
makasi, bato ya Ejipito bayokaki ye ; mpe sango ekendeki kino na ndako ya Faraon.
3 Jozefi alobaki na bandeko na ye ya mibali :
— Nazali Jozefi ! Tata na ngai azali nanu na bomoi ?

Kasi bandeko na ye bakokaki koyanola ye te, pamba te bazalaki kolenga liboso na
ye.
4 Jozefi alobaki na bango :
— Bopusana pembeni na ngai !
Tango bapusanaki, alobaki :
— Nazali Jozefi, ndeko na bino ya mobali oyo botekaki mpo ete bamema ngai na
Ejipito. 5 Kasi sik’oyo, bomitungisa te mpe bozala na mawa te na ndenge botekaki
ngai awa. Ezali mpo na kobikisa bomoi na bino nde Nzambe atindaki ngai liboso
na bino. 6 Oyo ezali mobu ya mibale wuta nzala makasi ekotaki na mokili ; mpe na
mibu mitano oyo ezali koya, bakolona te mpe bakobuka te. 7 Kasi Nzambe atindaki
ngai liboso na bino mpo ete bowumela na mokili mpe bobikisa bomoi na bino na
nzela ya kokangolama monene. 8 Ezali bino te bato botindaki ngai awa, kasi ezali
nde Nzambe. Akomisaki ngai tata ya Faraon, nkolo ya ndako na ye mpe moyangeli
ya mokili mobimba ya Ejipito. 9 Bozonga noki epai ya tata na ngai mpe boloba
na ye : « Mwana na yo, Jozefi, alobi : ‹ Nzambe akomisa ngai nkolo ya Ejipito
mobimba ; yaka epai na ngai, kowumela te. 10 Okovanda na etuka ya Gosheni mpe
okozala pembeni na ngai : yo, bana na yo mpe bakitani na yo, bameme na yo,
bantaba na yo, bangombe na yo mpe biloko nyonso oyo ozali na yango. 11 Kuna,
nakokokisa baposa na yo nyonso, pamba te mibu mitano ya nzala makasi ezali
koya ; soki te, yo elongo na bana na yo mpe bibwele na yo nyonso, bokokoma na
pasi. 12 Bino moko bozali komona ! Ndeko na ngai, Benjame, akoki mpe komona
yango, ete ezali ngai moto nazali koloba na bino. 13 Boyebisa tata na ngai lokumu
nyonso oyo nazali na yango awa na Ejipito, boyebisa ye makambo nyonso oyo bosili
komona mpe bomemela ngai ye awa na lombangu. › »
14 Sima, amibwakaki na kingo ya ndeko na ye Benjame mpe alelaki ; Benjame mpe
akangaki ye na kingo, bongo alelaki. 15 Apesaki bandeko na ye nyonso beze mpe
alelaki. Sima na yango, basololaki.
Faraon abengi Jakobi na Ejipito
16 Tango sango ekomaki na ndako ya Faraon ete bandeko ya Jozefi bayei, Faraon
elongo na bakambi na ye nyonso basepelaki. 17 Faraon alobaki na Jozefi :
— Yebisa bandeko na yo : « Botia biloko likolo ya banyama na bino mpe bozonga
na mokili ya Kanana. 18 Boyela ngai tata na bino mpe mabota na bino ; nakopesa
bino mabele oyo eleki kitoko kati na Ejipito mpe bokolia biloko na yango oyo eleki
kitoko. »
19 Okoyebisa bango lisusu : « Bozwa ndambo ya bashario ya Ejipito mpo na bana
mpe basi na bino ; bongo bozwa tata na bino mpe bozonga awa. 20 Boyoka mawa
te mpo na oyo bokotika na Kanana, pamba te biloko nyonso ya kitoko oyo ezali na
Ejipito ekozala mpo na bino. »
21 Bana ya Isalaele basalaki makambo oyo bayebisaki bango. Jozefi apesaki bango
bashario ndenge Faraon apesaki mitindo mpe apesaki bango bilei mosusu mpo na
mobembo na bango. 22 Jozefi apesaki epai ya moko na moko kati na bango bilamba
ya sika ; apesaki Benjame mbongo ya bibende, nkama misato, elongo na bilamba ya
sika. 23 Atindelaki tata na ye biloko oyo : ba-ane zomi etonda na bilamba ya kitoko ya
Ejipito mpe bampunda zomi ya basi etonda na ble, mapa mpe bilei mpo na mobembo
na ye. 24 Jozefi atikaki bandeko na ye kokende. Tango bazali kolongwa, alobaki na
bango :
— Boswana te na nzela.
Bandeko ya Jozefi bazongi na Kanana
25 Balongwaki na Ejipito mpe bakendeki epai ya tata na bango Jakobi, na mokili ya

Kanana. 26 Balobaki na ye :
— Jozefi azali nanu na bomoi. Ye nde moto azali koyangela Ejipito mobimba.
Jakobi ayokaki nzoto malili mpe andimelaki bango te. 27 Kasi tango bayebisaki
ye makambo nyonso oyo Jozefi alobaki mpo na bango mpe tango amonaki bashario
oyo Jozefi atindaki mpo na komema ye na Ejipito, molimo ya tata na bango Jakobi
ezongaki. 28 Mpe Isalaele alobaki :
— Ya solo, nandimi ete mwana na ngai Jozefi azali nanu na bomoi ; nakokende
mpe nakomona ye liboso ete nakufa.
46
Jakobi akei na Ejipito
1 Isalaele akendeki na nyonso oyo azalaki na yango. Tango akomaki na Beri-Sheba,
abonzaki mbeka epai ya Nzambe ya Izaki, tata na ye. 2 Na butu, Nzambe alobaki na
Isalaele na nzela ya emoniseli :
— Jakobi ! Jakobi !
Jakobi azongisaki :
— Ngai oyo.
3 Nzambe alobaki :
— Nazali Nzambe, Nzambe ya tata na yo. Kobanga te kokende na Ejipito, pamba
te nakokomisa yo ekolo monene kuna. 4 Ngai moko nakokende elongo na yo na
Ejipito ; mpe ya solo, nakozongisa yo lisusu. Loboko ya Jozefi ekozipa miso na yo.
5 Bongo Jakobi alongwaki na Beri-Sheba. Bana mibali ya Isalaele bamatisaki na
bashario oyo Faraon atindaki mpo na komema ye : tata na bango Jakobi, bana na
bango mpe basi na bango. 6 Bamemaki lisusu bibwele na bango mpe biloko nyonso
oyo bazalaki na yango na mokili ya Kanana ; mpe Jakobi elongo na bakitani na ye
nyonso bakendeki na Ejipito. 7 Azwaki elongo na ye mpo na kokende na Ejipito : bana
na ye ya mibali, bakoko na ye ya mibali mpe bana na ye ya basi elongo na bakoko
na ye ya basi : bakitani na ye nyonso.
Libota ya Jakobi na Ejipito
8 Tala bakombo ya bana mibali ya Isalaele, oyo bakendeki na Ejipito :
Ribeni, mwana liboso ya Jakobi.

9 Bana mibali ya Ribeni :
Enoki, Palu, Etsironi mpe Karimi.
10 Bana mibali ya Simeoni :
Yemuweli, Yamini, Owadi, Yakini, Tsoari mpe Saulo, mwana mobali oyo
babotelaki ye na mwasi ya mokili ya Kanana.
11 Bana mibali ya Levi :
Gerishoni, Keati mpe Merari.
12 Bana mibali ya Yuda :
Eri, Onani, Shela, Peretisi mpe Zera. Kasi Eri mpe Onani bakufaki na mokili ya
Kanana.
Bana mibali ya Peretsi :
Etsironi mpe Amuli.
13 Bana mibali ya Isakari :
Tola, Puwa, Yashubi mpe Shimironi.
14 Bana mibali ya Zabuloni :
Seredi, Eloni mpe Yaleyeli.
15 Bango nde bazalaki bana mibali oyo Lea abotelaki Jakobi kati na Padani-
Arami ; bakisa Dina, mwana mwasi. Bana na ye nyonso ya basi mpe ya
mibali bazalaki tuku misato na misato.
16 Bana mibali ya Gadi :
Tsefoni, Agi, Shuni, Etsiboni, Eri, Arodi mpe Areeli.
17 Bana mibali ya Aseri :
Yimina, Yishiva, Yishivi, Beria mpe ndeko na bango ya mwasi Sera.
Bana mibali ya Beria :
Eberi mpe Malikieli.
18 Bango nde bazalaki bana mibali oyo Zilipa abotelaki Jakobi ; Zilipa azalaki
mwasi mosali oyo Labani apesaki epai ya Lea, mwana na ye ya mwasi.
Bana na ye nyonso ya basi mpe ya mibali bazalaki zomi na motoba.
19 Bana mibali ya Rasheli, mwasi ya Jakobi :
Jozefi mpe Benjame.
20 Kati na mokili ya Ejipito, Asinati, mwana mwasi ya Poti-Fera, nganga-nzambe ya
engumba Oni, abotelaki Jozefi bana mibali mibale : Manase mpe Efrayimi.
21 Bana mibali ya Benjame :
Bela, Bekeri, Ashibeli, Gera, Namani, Eyi, Roshi, Mupimi, Upime mpe Aridi.
22 Bango nde bazalaki bana mibali oyo Rasheli abotelaki Jakobi : bango
nyonso bazalaki zomi na minei.
23 Mwana mobali ya Dani :
Ushimi.
24 Bana mibali ya Nefitali :
Yatseyeli, Guni, Yetseri mpe Shilemi.
25 Bango nde bazalaki bana mibali oyo Bila abotelaki Jakobi ; bango nyonso
bazalaki sambo. Bila azalaki mwasi mosali oyo Labani apesaki epai ya
mwana na ye ya mwasi Rasheli.
26 Bato nyonso oyo bakendeki na Ejipito elongo na Jakobi, oyo bazalaki penza
bakitani na ye, longola basi ya bana na ye, bango nyonso bazalaki tuku
motoba na motoba. 27 Bana mibali ya Jozefi oyo babotamaki na Ejipito
bazalaki mibale. Bato nyonso ya libota ya Jakobi oyo bakendeki na Ejipito
bazalaki tuku sambo.
Jakobi kati na Gosheni
28 Liboso ete Jakobi akutana na Jozefi, atindaki Yuda epai ya Jozefi mpo na
kobongisa bokutani na bango na Gosheni. Tango bakomaki na Gosheni, 29 Jozefi
abongisaki Shario na ye mpe akendeki kokutana na Isalaele, tata na ye, na Gosheni.
Tango kaka akomaki liboso na ye, ayambaki tata na ye mpe alelaki mingi.
30 Isalaele alobaki na Jozefi :
— Sik’oyo, nakoki na ngai kokufa mpo ete namoni yo penza na miso na ngai
moko, mpe ozali nanu na bomoi !
31 Jozefi alobaki na bandeko na ye mpe na libota ya tata na ye :
— Nakokende koyebisa Faraon : « Bandeko na ngai mpe libota ya tata na ngai,
ba-oyo bavandaka na mokili ya Kanana, bayei epai na ngai. 32 Bazali babateli
bibwele, babokolaka bibwele. Bamemi bameme, bantaba, bangombe na bango mpe
biloko nyonso oyo bazalaki na yango. » 33 Tango Faraon akobenga bino mpe akotuna
bino : « Bosalaka mosala nini ? » 34 Bokozongisa : « Basali na yo babokolaka
bibwele wuta bomwana na biso kino sik’oyo ndenge bakoko na biso bazalaki
kosala. » Soki kaka bolobi bongo, akopesa bino nzela ya kovanda na Gosheni, pamba
te bato ya Ejipito balingaka te babateli nyonso ya bibwele.
47
Jakobi akomi epai ya Faraon
1 Jozefi akendeki mpe alobaki na Faraon :
— Tata na ngai elongo na bandeko na ngai bayei wuta na mokili ya Kanana
na bameme, bantaba, bangombe mpe biloko na bango nyonso ; bazali sik’oyo na
Gosheni.
2 Jozefi aponaki bandeko na ye mitano mpe alakisaki bango epai ya Faraon.
3 Faraon atunaki bandeko ya Jozefi :
— Bosalaka mosala nini ?
Bazongiselaki Faraon :
— Basali na yo bazali babateli bibwele ndenge kaka bakoko na biso bazalaki.
4 Balobaki lisusu na Faraon :
— Toyei kovanda awa, pamba te nzala makasi ezali kati na mokili ya Kanana
mpe matiti ezali lisusu te mpo na bibwele ya basali na yo ; yango wana, tobondeli
yo, pesa basali na yo nzela ya kovanda na Gosheni.
— Tata na yo mpe bandeko na yo bayei epai na yo ; 6 mokili ya Ejipito mpe ezali
na maboko na yo. Vandisa tata na yo mpe bandeko na yo na eteni ya mabele oyo
eleki kitoko ; tika ete bavanda na Gosheni. Mpe soki oyebi kati na bango bato ya
mayele, pesa bango mokumba ya kobatela bibwele na ngai.
7 Jozefi amemaki tata na ye mpo na kolakisa ye epai ya Faraon. Tango Jakobi
asilisaki kopambola Faraon, 8 Faraon atunaki Jakobi :
— Ozali na mibu boni ?
9 Jakobi azongiselaki Faraon :
— Nazali na mibu nkama moko na tuku misato ya mbotama. Mikolo ya bomoi
na ngai ezali moke mpe ya pasi, ekokokana te na mikolo ya bomoi ya bakoko na
ngai.
10 Jakobi apambolaki Faraon mpe alongwaki liboso na ye.
11 Jozefi avandisaki tata na ye mpe bandeko na ye na Ejipito mpe apesaki bango
eteni ya mabele oyo eleki kitoko kati na mokili, na mabele ya Ramisesi, ndenge kaka
Faraon atindaki. 12 Jozefi apesaki lisusu biloko ya kolia epai ya tata na ye, bandeko
na ye mpe epai ya libota ya tata na ye mobimba kolanda motango ya bana na bango.
Jozefi mpe nzala makasi
13 Biloko ya kolia ezalaki lisusu te kati na mokili mobimba mpe nzala makasi eyaki.
Mokili ya Ejipito mpe oyo ya Kanana ekawukaki na nzala makasi. 14 Jozefi azwaki
mbongo nyonso oyo azalaki kobomba tango bato ya mokili ya Ejipito mpe ya Kanana
bazalaki kosomba ble epai na ye, amemaki yango na ndako ya Faraon. 15 Tango
mbongo ya bato ya Ejipito mpe ya Kanana esilaki, bato nyonso ya Ejipito bayaki epai
ya Jozefi mpe balobaki :
— Pesa biso biloko ya kolia ! Mpo na nini tokufa na nzala na miso na yo ? Mpo
ete mbongo na biso esili ?
16 Jozefi azongisaki :
— Soki bozali lisusu na mbongo te, bomemela ngai bibwele na bino. Bokopesa
ngai bibwele na bino na esika ya mbongo.
17 Bamemaki epai ya Jozefi bampunda, bantaba mpe bangombe na bango ; bongo
Jozefi apesaki bango bilei na esika ya bampunda, ba-ane, bameme, bantaba mpe
bangombe na bango. Na mibu nyonso wana oyo Jozefi azalaki kopesa bango bilei,
bango bazalaki kopesa ye bibwele na bango.
18 Tango mibu wana esilaki, bayaki lisusu epai na ye na mibu oyo elandaki.
Balobaki :
— Tokoki kobombela nkolo na biso te ete mbongo na biso esili mpe bibwele na
biso ekomi ya yo. Totikali lisusu na eloko moko te longola kaka banzoto na biso
mpe mabele na biso. 19 Mpo na nini, biso elongo na mabele na biso, tokufa na miso
na yo ? Somba biso kaka elongo na mabele na biso na motuya ya biloko ya kolia ;
mpe biso elongo na mabele na biso, tokokoma bawumbu ya Faraon. Toboyi na biso
kokufa na nzala, pesa biso milona ya kolona mpo ete tobika mpe mabele na biso
ekoma esobe te.
20 Jozefi asombaki mabele nyonso ya Ejipito mpo na Faraon, pamba te bato nyonso
ya Ejipito batekaki bilanga na bango mpo ete nzala elekaki makasi. Boye mabele
ekomaki ya Faraon. 21 Jozefi akomisaki bavandi ya bingumba nyonso ya Ejipito
bawumbu ya Faraon. 22 Kasi asombaki mabele ya banganga-nzambe te, pamba te
bazalaki kozwa tango nyonso biloko ebele kolanda mobeko ya Faraon ete bazwaka
biloko ya kolia. Yango wana, banganga-nzambe batekaki mabele na bango te.
23 Jozefi alobaki na bato :
— Nasombi bino lelo mpo na Faraon, bino mpe mabele na bino. Tala milona
mpo na bino mpo ete bokoka kolona mabele. 24 Kasi tango bokobuka mbuma,
bokopesa eteni ya mitano epai ya Faraon. Biteni minei oyo mosusu, bokobomba
yango lokola milona mpo na bilanga mpe lokola biloko ya kolia mpo na bino moko,
mpo na mabota na bino mpe mpo na bana na bino.
25 Bazongisaki :
— Obikisi bomoi na biso ! Lokola tozwi ngolu na miso na yo nkolo na biso,
tokozala bawumbu ya Faraon.
26 Bongo Jozefi akomisaki yango mobeko kino lelo kati na mabele ya Ejipito : eteni
ya mitano ya bambuma nyonso oyo ekowuta na mabele ezali mpo na Faraon. Kasi
mabele ya Banganga-Nzambe ekomaki ya Faraon te.
27 Boye bana ya Isalaele bavandaki na Ejipito, na Gosheni. Kuna bakomaki na bozwi
ebele, babotaki bana mpe bakomaki ebele.
Kufa ya Jakobi mpe ya Jozefi
28 Jakobi awumelaki mibu zomi na sambo na Ejipito. Mpe mibu ya bomoi na ye
ezalaki nkama moko na tuku minei na sambo. 29 Tango mokolo ya kufa ya Isalaele
ekomaki pene, abengaki Jozefi, mwana na ye ya mobali, mpe alobaki na ye :
— Soki nazwi ngolu na miso na yo, tia loboko na yo na se ya mopende na ngai ;
laka ngai ete okotalisa ngai bolamu mpe boyengebene, mpe okokunda ngai na
Ejipito te. 30 Kasi tango nakolala elongo na bakoko na ngai, okobimisa ngai na
Ejipito mpe okokunda ngai na esika oyo bakunda bango.
Jozefi azongisaki :
— Nakosala ndenge olobi.
31 Bongo Jakobi alobaki lisusu :
— Lapa ndayi mpo na kolakisa ete okosala ndenge olobi.
Boye, Jozefi alapaki ndayi na miso na ye ; mpe Isalaele agumbamaki na koyekama
na moto ya mbeto na ye.
48
Manase mpe Efrayimi
1 Sima na makambo wana, bayaki koyebisa Jozefi : « Tala, tata na yo azali kobela. »
Jozefi azwaki bana na ye mibale ya mibali : Manase mpe Efrayimi. 2 Bapesaki sango
epai ya Jakobi ete mwana na ye ya mobali Jozefi azali koya epai na ye. Isalaele asalaki
makasi mpe avandaki na mbeto. 3 Jakobi alobaki na Jozefi :
— Nzambe-Na-Nguya-Nyonso abimelaki ngai na Luze, na mokili ya Kanana ;
mpe kuna, apambolaki ngai. 4 Alobaki na ngai : « Nakopesa yo mabota mpe
nakokomisa yo ebele ; nakokomisa yo lisanga ya bikolo ebele mpe nakopesa mokili
oyo lokola libula ya seko na seko epai ya bakitani na yo sima na yo. » 5 Mpe sik’oyo,
bana na yo ya mibali oyo babotamaki na Ejipito liboso ete ngai naya awa, bakomi
lokola bana na ngai. Efrayimi mpe Manase bakomi bana na ngai lokola Ribeni
mpe Simeoni. 6 Bana oyo okobota sima na bango bakozala ya yo ; bakozwa eteni
na bango ya libula na kombo ya bayaya na bango. 7 Pamba te, tango nawutaki
na Padani, Rasheli akufaki na nzela, na maboko na ngai, wana nazalaki kokende
na mokili ya Kanana, pene ya Efrata ; nakundaki ye kuna pembeni ya Efrata oyo
babengaka Beteleemi.
8 Tango Isalaele amonaki bana mibali ya Jozefi, atunaki :
— Ba-oyo bazali banani ?
9 Jozefi azongiselaki tata na ye :
— Bazali bana mibali oyo Nzambe apesi ngai awa.
Isalaele alobaki :
— Pusa bango mpo ete napambola bango.
10 Miso ya Isalaele elembaki mpo na kimobange mpe azalaki komona lisusu malamu
te. Yango wana, Jozefi apusaki bana na ye ya mibali pembeni ya tata na ye, Isalaele
apesaki bango beze mpe ayambaki bango.
11 Isalaele alobaki na Jozefi :
— Nazalaki na elikya te ete nakomona lisusu elongi na yo ; kasi sik’oyo Nzambe
apesi ngai nzela ya komona kutu bana na yo.
12 Jozefi alongolaki bana na ye na mabolongo ya Isalaele mpe agumbamaki elongi
na ye kino na se. 13 Jozefi azwaki bango mibale : Efrayimi na loboko na ye ya mobali,
loboko ya mwasi ya Isalaele ; mpe Manase, na loboko na ye ya mwasi, loboko ya
mobali ya tata na ye. Apusaki bango pembeni ya Isalaele. 14 Isalaele asembolaki
loboko na ye ya mobali mpe atiaki yango likolo ya moto ya Efrayimi oyo azalaki leki ;
mpe loboko na ye ya mwasi likolo ya moto ya Manase. Na bongo, abongolaki maboko
na ye mpo ete Manase azalaki mwana ya liboso.
15 Isalaele apambolaki Jozefi mpe alobaki :
Tika ete Nzambe oyo, liboso na Ye,

bakoko na ngai, Abrayami mpe Izaki, batambolaki,
Nzambe oyo azali Mobateli na ngai
wuta mokolo ya mbotama na ngai kino na mokolo ya lelo,
16 anjelu oyo akangolaki ngai na mabe nyonso,
apambola bana oyo ya mibali !
Tika ete babengama na kombo na ngai,
mpe na bakombo ya bakoko na ngai, Abrayami mpe Izaki !
Tika ete bakoma ebele kati na mokili !
17 Tango Jozefi amonaki ete tata na ye atiaki loboko na ye ya mobali na moto ya
Efrayimi, asepelaki te. Azwaki loboko ya tata na ye, alongolaki yango na moto ya
Efrayimi mpo na kotia yango na moto ya Manase. 18 Jozefi alobaki na tata na ye :
— Boye te, tata na ngai ! Oyo azali mwana ya liboso ; tia loboko na yo ya mobali
likolo ya moto na ye.
19 Kasi tata na ye aboyaki mpe alobaki :
— Nayebi, mwana na ngai ! Nayebi ! Ye mpe akokoma ekolo, akokoma monene.

Nzokande, leki na ye akozala monene koleka ye mpe bakitani na ye bakokoma
lisanga ya bikolo.
20 Apambolaki bango wana mpe alobaki :
Bato ya Isalaele bakotangaka bakombo na bino
mpo na kopambola :
« Tika ete Nzambe akomisa bino lokola Efrayimi mpe Manase ! »
Boye Isalaele atiaki Efrayimi liboso ya Manase.
21 Bongo Isalaele alobaki na Jozefi :
— Etikali moke nakufa. Nzambe akozala na bino mpe akozongisa bino na mokili
ya bakoko na bino. 22 Mpo na ngai, napesi yo koleka oyo napesaki epai na bandeko
na yo : eteni ya mabele oyo nabotolaki, na mopanga mpe na tolotolo na ngai, epai
ya bato ya Amori.
49
Jakobi apamboli bana na ye ya mibali
1 Jakobi abengaki bana na ye ya mibali mpe alobaki :
— Bosangana mpo ete nakoka koyebisa bino makambo oyo ekokomela bino na
mikolo oyo ekoya. 2 Bosangana mpe boyoka, bana mibali ya Jakobi ! Boyoka oyo
tata na bino Isalaele akoloba :
3 « Ribeni, ozali mwana na ngai ya liboso,
makasi na ngai, elembo ya liboso ya makasi na ngai ;
oleki na lokumu mpe na nguya.
4 Mobulu lokola mayi, okokende liboso te,
pamba te omataki na mbeto ya tata na yo,
esika oyo ngai nalalaka,
mpe okomisi yango mbindo.
5 Simeoni mpe Levi bazali bandeko,
mipanga na bango ezali bibundeli mpo na kotia mobulu.
6 Molimo na ngai, kosangana te
na mabongisi na bango ya kosala mabe !
Lokumu na ngai, kokota te
na lisanga na bango !
Pamba te na kanda na bango, babomaki bato ;
mpe na esengo na bango, basepelaki kokata
misisa ya makolo ya bangombe ya mibali.
7 Tika ete kanda na bango elakelama mabe,
pamba te ezali makasi !
Tika ete kotomboka na bango elakelama mabe,
pamba te ezanga mawa !
Nakokabola bango na Jakobi
mpe nakopanza bango kati na Isalaele.
8 Yuda, bandeko na yo ya mibali bakokumisa yo,
loboko na yo ekozala na kingo ya banguna na yo ;
bana mibali ya tata na yo bakogumbama liboso na yo.
9 Yuda, ozali mwana ya nkosi ;
mwana na ngai ya mobali, owuti na bokila.
Agunzami mpe alali lokola nkosi ya mobali ;

mpe lokola nkosi ya mwasi, nani akomeka kotelemisa ye ?
10 Nzete ya bokonzi ekolongwa te na Yuda,
lingenda mpe ekolongwa te kati na makolo na ye,
kino tango nkolo na ye akoya,
nkolo oyo bikolo nyonso ekotosa.
11 Akokanga ane na ye na nzete ya vino,
mpe mwana ya ane na etape oyo ye akopona ;
akosukola bilamba na ye na vino ;
mpe kazaka na ye, na masanga ya vino ya motane.
12 Miso na ye ekozala motane koleka vino,
mpe minu na ye ekozala pembe koleka miliki.
13 Zabuloni akowumela pene ya ebale monene,
eteni ya mabele na ye ekozala libongo ya masuwa,
mpe mabele na ye ekokende kino na Sidoni.
14 Isakari azali ane ya makasi
oyo elali kati na mapango mibale.
15 Amonaki ete bopemi ezali malamu,
mpe mokili na ye ezali kitoko ;
boye mapeka na ye ekomema mikumba
mpe abongi mpo na misala ya bowumbu.
16 Dani akokamba bato na ye
lokola moko kati na bikolo ya Isalaele.
17 Dani akozala lokola nyoka na balabala
to lokola etupa na nzela,
oyo eswaka litindi ya mpunda
mpo ete motambolisi na yango akweya.
18 Oh Yawe, nazali na elikya ete okobikisa ngai !
19 Gadi, banguna ebele bakobundisa ye,
kasi ye mpe akobundisa bango kino kobengana bango.
Bilei oyo ekobima na mokili ya Aseri

20
ekozala ebele penza ;
mabele na ye ekobota biloko
oyo ebongi mpo na bakonzi.
21 Nefitali azali lokola mboloko ya nsomi,
oyo ebotaka bana kitoko.
22 Jozefi azali lokola nzete oyo ebotaka mbuma mingi,
nzete oyo ezalaka pembeni ya etima,
mpe oyo bitape na yango elekaka bosanda ya mir.
23 Banguna batumbolaki ye,
babwakelaki ye makonga mpe babundisaki ye ;
24 kasi ye asimbaki kaka makasi tolotolo na ye,
mpe maboko na ye etikalaki kolenga te

mpo na loboko ya Elombe ya Jakobi,
oyo azali Mobateli mpate, Libanga ya Isalaele.
25 Mpo na Nzambe ya tata na yo, tika ete asungaka yo !
mpo na Nkolo-Na-Nguya-Nyonso, tika ete apambola yo,
apambola yo na mapamboli ya Lola, wuta na likolo ;
na mapamboli ya bozindo, na se ;
na mapamboli ya mabele mpe ya libumu.
26 Mapamboli ya tata na yo ezali na motuya
koleka mapamboli ya bangomba ya kala,
koleka bomengo ya bangomba mike ya kala ;
tika ete mapamboli nyonso ekita na moto ya Jozefi,
ekitela ye oyo atombolami kati na bandeko na ye !
27Benjame azali lokola mbwa ya zamba ;
na tongo, apasolaka mosuni na ye ;
na pokwa, akabolaka bomengo ya bitumba. »
28 Bango nyonso nde basali bikolo zomi na mibale ya Isalaele ; mpe oyo ezali maloba
oyo tata na bango alobaki na bango tango apambolaki bango. Apesaki na moko na
moko lipamboli oyo ekoki na ye.
Kufa ya Jakobi
Jakobi apesaki bango malako oyo : « Nakomi pene ya kokende kokutana na
29
batata na ngai. Bokunda ngai esika moko na bango, na lilita oyo ezali na elanga ya
Efroni, moto ya Iti, 30 kati na lidusu ya mabanga ya Makipela, pembeni ya Mamire,
na mokili ya Kanana, elanga oyo Abrayami asombaki na Efroni, moto ya Iti, lokola
lilita. 31 Ezalaki kuna nde bakundaki Abrayami mpe Sara, mwasi na ye ; Izaki mpe
Rebeka, mwasi na ye. Ezali kuna nde ngai nakundaki Lea. 32 Elanga mpe lidusu ya
mabanga oyo ezali kati na yango esombamaki epai ya bato ya Iti. »
33 Tango Jakobi asilisaki kopesa malako epai ya bana na ye, asembolaki makolo na
ye na mbeto, akataki motema mpe akendeki kokutana na batata na ye.
50
Kokundama ya Jakobi
Jozefi amibwakaki na nzoto ya tata na ye, alelaki ye mpe apesaki ye beze.
1
2 Bongo Jozefi apesaki mitindo na minganga oyo bazalaki kosala epai na ye ete
bakawusa nzoto ya Isalaele, tata na ye. Boye minganga bakawusaki nzoto ya Isalaele,
3 bakokisaki mikolo tuku minei oyo esengelaki mpo na kokawusa nzoto ya mowei.
Bato ya Ejipito basalelaki ye matanga mikolo tuku sambo.
4 Tango mikolo ya matanga esilaki, Jozefi alobaki na bakonzi oyo basalaka na ndako
ya Faraon :
— Soki nazwi ngolu na miso na bino, bolobela ngai epai ya Faraon. Boyebisa
ye 5 ete tata na ngai alapisaki ngai ndayi : « Nakomi pembeni ya kokufa, bokunda
ngai kati na kunda oyo natobolaki na libanga, na mokili ya Kanana. » Mpe sik’oyo,
tika ete apesa ngai nzela mpo ete nakende kokunda tata na ngai, bongo na sima
nde nakozonga.
6 Faraon azongisaki :
— Kende mpe kunda tata na yo ndenge alapisaki yo ndayi.
7 Boye Jozefi akendeki kokunda tata na ye ; bakalaka nyonso ya lokumu ya Faraon
bakendeki elongo na ye : bakonzi oyo bazalaki kosala na ndako na ye mpe bakonzi
nyonso ya Ejipito 8 elongo na bato nyonso ya ndako ya Jozefi, bandeko na ye ya

mibali mpe bato nyonso oyo bazalaki na ndako ya tata na ye. Bana na bango
kaka nde batikalaki na Gosheni na bameme, bantaba mpe bangombe na bango.
9 Jozefi atambolaki lisusu elongo na bashareti mpe bato oyo batambolaka likolo ya
bampunda. Ezalaki mobembo ya bato ebele penza.
10 Tango bakomaki na etando ya Atadi, pembeni ya Yordani, basalaki matanga ya
monene penza. Jozefi asalaki mikolo sambo ya matanga mpo na tata na ye. 11 Bongo
tango bato ya Kanana oyo bazalaki kovanda kuna bamonaki matanga wana na etando
ya Atadi, balobaki : « Bato ya Ejipito bazali na milulu minene ya matanga. » Yango
wana babengaki esika yango Abele-Mitsirayimi, oyo ezali pembeni ya Yordani.
12 Bana mibali ya Jakobi basalaki ndenge tata na bango atindaki bango.
13 Bamemaki ye na mokili ya Kanana mpe bakundaki ye na lidusu ya mabanga oyo
ezali na elanga ya Makipela, pembeni ya Mamire, elanga oyo Abrayami asombaki
epai ya Efroni, moto ya Iti, mpo ete akomisa yango lilita na ye. 14 Sima na kokunda
tata na ye, Jozefi azongaki na Ejipito elongo na bandeko na ye ya mibali mpe bato
nyonso oyo balandaki ye mpo na kokunda tata na ye.
Bandeko ya Jozefi basengi bolimbisi
15 Tango bandeko mibali ya Jozefi bamonaki ete tata na bango asili kokufa,
balobaki : « Tango mosusu Jozefi akoyina biso mpe akozongisela biso mabe nyonso
oyo tosalaki ye ! »
16 Boye batindelaki Jozefi maloba oyo : « Liboso ete tata na yo akufa, atikaki maloba
oyo : ‹ Tala makambo oyo bokoyebisa Jozefi : 17 ‘ Nasengi ete olimbisa masumu ya
bandeko na yo mpe mabe oyo basalaki yo ! Sik’oyo, nabondeli yo, limbisa masumu
ya basali ya Nzambe ya tata na yo ! ’ › »
Tango Jozefi ayokaki maloba yango, alelaki.
18 Bandeko na ye bayaki, bamibwakaki liboso na ye mpe balobaki :
— Tozali bawumbu na yo.
19 Kasi Jozefi alobaki na bango :
— Bobanga te ! Boni, ngai nazali na esika ya Nzambe ? 20 Bino bokanisaki kosala
ngai mabe, kasi Nzambe abongolaki yango bolamu mpo na kokokisa, ndenge ezali
kosalema sik’oyo, lobiko ya bomoi ya bato ebele. 21 Yango wana, bobanga te !
Nakokokisa posa na bino mpe ya bana na bino.
Akitisaki bango mitema mpe alobelaki bango na boboto nyonso.
Kufa ya Jozefi
22 Jozefi avandaki na Ejipito elongo na libota nyonso ya tata na ye. Awumelaki
na bomoi mibu nkama moko na zomi. 23 Amonaki bakitani ya Efrayimi kino na
molongo ya misato. Amonaki lisusu bana ya Makiri, mwana mobali ya Manase, ba-
oyo babotamaki na mabolongo ya Jozefi. 24 Jozefi alobaki na bandeko na ye ya mibali :
« Nakomi pene ya kokufa. Kasi ya solo, Nzambe akosalisa bino mpe akobimisa bino
na mokili oyo, mpo na kokotisa bino na mokili oyo alakaki epai ya Abrayami, ya Izaki
mpe ya Jakobi tango alapaki ndayi. »
25 Jozefi alapisaki bana mibali ya Isalaele ndayi mpe alobaki na bango : « Tango
Nzambe akosunga bino, bokolongola mikuwa na ngai na esika oyo. »
26 Bongo Jozefi akufaki tango akokisaki mibu ya mbotama nkama moko na zomi.
Tango basilisaki kokawusa nzoto na ye, batiaki ye na sanduku na Ejipito.
Kobima 1:1 77 Kobima 1:22
Kobima
Minyoko ya bana ya Isalaele
1 Tala bakombo ya bana ya Isalaele oyo bakendeki na Ejipito elongo na Jakobi,
moko na moko elongo na libota na ye :
2Ribeni, Simeoni, Levi mpe Yuda ;
3Isakari, Zabuloni mpe Benjame ;
4Dani mpe Nefitali ;
Gadi mpe Aseri.
5 Bakitani ya Jakobi bazalaki bango nyonso tuku sambo. Nzokande Jozefi
amizalelaki na Ejipito.
6 Jozefi mpe bandeko na ye nyonso ya mibali elongo na bato ya ekeke na bango
basilaki na kokufa. 7 Kasi bana ya Isalaele babotanaki mingi mpe bakomaki ebele
penza. Bakomaki lisusu ebele koleka mpe makasi mingi : batondisaki mokili ya
Ejipito.
8 Mokonzi moko ya sika, oyo ayebaki Jozefi te, azwaki bokonzi na Ejipito. 9 Alobaki
na bato na ye : « Botala bana ya Isalaele, bakomi ebele koleka biso mpe baleki biso
na makasi. 10 Tosengeli kosala keba mpo na bango, mpo ete bakoma lisusu ebele te.
Pamba te soki bitumba ekweyi, bakoki kokende na ngambo ya banguna na biso mpe
kobundisa biso mpo ete babima na mokili oyo. »
11 Boye batiaki bakonzi ya misala makasi mpo na konyokola bana ya Isalaele na
nzela ya misala makasi. Na bongo, batongelaki Faraon bingumba ya Pitomi mpe ya
Ramisesi mpo ete ezala bisika ya kobomba biloko. 12 Kasi wana bazalaki konyokola
bango, bazalaki kokoba kaka kobotana mpe kokoma ebele. Bongo bato ya Ejipito
bakomaki kobanga bana ya Isalaele. 13 Bato ya Ejipito bakotisaki bana ya Isalaele na
bowumbu ya makasi 14 mpe bakomaki konyokola bango na misala makasi : kosala
potopoto, kobeta babiliki mpe kosala misala nyonso ya bilanga. Misala nyonso oyo
bazalaki kosalisa bango ezalaki ya pasi mpe ya makasi.
15 Mokonzi ya Ejipito alobaki na basi oyo babotisaka basi ya Ba-Ebre, oyo bakombo
na bango ezalaki Shifra mpe Puwa : 16 « Tango bokobotisa basi ya Ba-Ebre, botala
soki mwana nini abotami ; soki azali mwana mobali, boboma ye ; kasi soki azali
mwana mwasi, botika ye na bomoi. »
17 Kasi basi oyo babotisaka babangaki Nzambe mpe basalaki te makambo oyo
mokonzi ya Ejipito atindaki bango kosala ; batikaki bana mibali na bomoi. 18 Boye
mokonzi ya Ejipito abengisaki basi oyo babotisaka mpe atunaki bango :
— Mpo na nini bosali boye ? Mpo na nini botiki bana mibali na bomoi ?
19 Basi oyo babotisaka bazongiselaki Faraon :
— Basi ya Ba-Ebre bazali lokola basi ya Ejipito te. Bazali makasi, babotaka liboso
ete basi oyo babotisaka bakoma.
20 Nzambe asalaki bolamu epai ya basi oyo babotisaka. Boye bana ya Isalaele
bakobaki kaka kokoma ebele mpe makasi koleka. 21 Lokola basi oyo babotisaka
bazalaki kobanga Nzambe, Nzambe afulukisaki mabota na bango.
22 Bongo, Faraon apesaki mitindo epai ya bato na ye nyonso : « Bobwaka na ebale
Nili bana mibali nyonso ya Isalaele oyo bakobotama, kasi botika na bomoi bana basi
nyonso. »
Nzambe aponi Moyize

2
Mbotama ya Moyize
1 Mobali moko ya libota ya Levi abalaki mwasi kati na libota ya Levi. 2 Mwana
mwasi yango azwaki zemi mpe abotaki mwana mobali. Wana amonaki ete mwana
yango azali kitoko, abombaki ye basanza misato. 3 Lokola amonaki ete akokoka
lisusu te kobomba ye, azwaki kitunga moko basala na poso ya nzete oyo babengaka
papirisi, apakolaki yango gudron mpe potopoto ya mwindo ; bongo atiaki mwana
kati na yango. Sima, atiaki kitunga yango kati na matiti ya ebale Nili, pembeni ya
mokili. 4 Ndeko mwasi ya mwana yango atelemaki mosika mpo na kotala likambo
oyo ekokaki kokomela ye.
5 Tango mwana mwasi ya Faraon akendeki kosukola na ebale Nili, wana basi basali
na ye bazalaki kotambola pembeni ya ebale Nili, amonaki kitunga kati na matiti ya
ebale ; mpe atindaki mwasi mosali na ye kozwa yango. 6 Afungolaki yango mpe
amonaki kati na yango mwana moko ya mobali azali kolela. Ayokelaki ye mawa mpe
alobaki : « Oyo azali solo mwana ya Ba-Ebre. »
7 Boye, ndeko na ye ya mwasi alobaki na mwana mwasi ya Faraon :
— Boni, nakoki kokende kolukela yo kati na basi ya Ba-Ebre mwasi oyo akoki
komelisa mwana oyo mabele mpo na yo ?
8 Mwana mwasi ya Faraon azongiselaki ye :
— Iyo, kende !
Elenge mwasi akendeki mpe azwaki mama ya mwana mobali yango.
9 Mwana mwasi ya Faraon alobaki na mama yango : « Kamata mwana oyo, melisa
ye mabele mpo na ngai, mpe nakofuta yo. »
Bongo mama yango azwaki mwana mpe akomaki komelisa ye mabele. 10 Tango
mwana akolaki, amemaki ye epai ya mwana mwasi ya Faraon oyo akomisaki ye
mwana na ye ya mobali. Apesaki ye kombo « Moyize, » pamba te alobaki : « Nazwaki
ye na mayi. »
Moyize akimi na Madiani
11 Mokolo moko, wana Moyize akomaki mokolo, akendeki na esika oyo bandeko na
ye bazalaki mpe amonaki bango kosala misala makasi oyo bapesaki bango mpo na
konyokola bango. Amonaki moto moko ya Ejipito kobeta moko kati na bato na ye
Ba-Ebre. 12 Atalaki ngambo na ngambo mpe amonaki moto te ; bongo abomaki moto
ya Ejipito mpe akundaki ye na zelo. 13 Mokolo oyo elandaki, Moyize abimaki mpe
amonaki Ba-Ebre mibale bazali kobunda. Atunaki na moto oyo asalaki mabe :
— Mpo na nini ozali kobeta moninga na yo ?
14 Moto wana azongisaki :
— Boni, nani akomisi yo mokonzi mpe mosambisi kati na biso ? Olingi koboma
ngai ndenge obomaki moto ya Ejipito ?
Moyize abangaki mpe amilobelaki : « Solo, likambo oyo nasalaki, esili koyeba. »
15 Tango Faraon ayokaki likambo yango, alukaki nzela ya koboma Moyize ; kasi
Moyize akimaki liboso ya Faraon mpe akendeki kovanda na mokili ya Madiani.
16 Moyize avandaki pembeni ya libulu ya mayi. Nzokande, Nganga-Nzambe ya
Madiani azalaki na bana basi sambo. Bayaki kotoka mayi mpe batondisaki bimelelo
mpo ete bamelisa bibwele ya tata na bango. 17 Kasi babateli bibwele bayaki mpe
babenganaki bango. Moyize atelemaki, akotelaki bango mpe amelisaki bibwele na
bango mayi.
18 Tango bana basi bazongaki epai ya tata na bango Reweli, atunaki bango :
— Mpo na nini lelo bozongi noki ?

Bango bazongisaki :
19
— Moto moko ya Ejipito abundelaki biso liboso ya babateli bibwele, atokelaki
biso mayi mpe amelisaki bibwele.
20 Reweli atunaki bana na ye ya basi :
— Moto yango ya Ejipito azali wapi ? Mpo na nini botiki ye kuna ? Bobenga ye
mpo ete aya kolia.
21 Moyize andimaki kovanda elongo na Reweli ; bongo Reweli apesaki Sefora,
mwana na ye ya mwasi, mpo ete azala mwasi ya Moyize. 22 Sefora abotaki mwana
mobali mpe Moyize apesaki ye kombo « Gerishomi, » pamba te alobaki : « Nazali
mopaya na mboka mopaya. »
23 Sima na tango molayi, mokonzi ya Ejipito akufaki. Bato ya Isalaele bazalaki
kolela mpe koganga na se ya pasi ya bowumbu. Bongo koganga na bango ekomaki
kino epai ya Nzambe. 24 Nzambe ayokaki koganga na bango mpe akanisaki boyokani
na Ye oyo asalaki elongo na Abrayami, Izaki mpe Jakobi. 25 Nzambe atalaki bana ya
Isalaele mpe asosolaki pasi na bango.
3
Yawe amimonisi epai ya Moyize
Moyize azalaki koleisa bibwele ya Jetro, bokilo na ye mpe Nganga-Nzambe ya
1
Madiani. Amemaki bibwele mosika, kati na esobe, mpe akomaki na Orebi*, ngomba
ya Nzambe. 2 Kuna, Anjelu ya Yawe abimelaki ye kati na ndemo ya moto oyo ezalaki
komata longwa kati na mwa nzete. Moyize amonaki nzete moke yango kopela moto,
kasi ezalaki kozika te.
3 Moyize amilobelaki : « Tika ete nabaluka mpo ete natala emoniseli oyo ya
kokamwa mpe nayeba mpo na nini nzete moke oyo ezali kozika te. »
4 Tango Yawe amonaki ete Moyize azali kobaluka mpo na kotala, Nzambe abengaki
ye wuta na nzete moke yango :
— Moyize, Moyize !
Moyize azongisaki :
— Ngai oyo !
5 Nzambe alobaki na ye :
— Kopusana awa te, longola basandale na yo na makolo na yo, pamba te esika
oyo otelemi ezali mabele ya bule.
6 Alobaki lisusu :
— Nazali Nzambe ya bakoko na yo, Nzambe ya Abrayami, Nzambe ya Izaki, mpe
Nzambe ya Jakobi.
Boye Moyize abombaki elongi na ye, pamba te abangaki kotala Nzambe.
7 Yawe alobaki :
— Namoni pasi ya bato na Ngai kuna na Ejipito ; nayoki koganga na bango mpo
na misala makasi oyo bakonzi ya misala makasi bazali kopesa bango. Nayebi pasi
na bango. 8 Yango wana nakiti mpo na kokangola bango na maboko ya bato ya
Ejipito mpe kobimisa bango na mokili oyo, mpo na kokotisa bango na mokili ya
kitoko mpe ya monene, mokili oyo ezali kobimisa miliki mpe mafuta ya nzoyi.
Ezali mokili oyo evandaka bato ya Kanana, ya Iti, ya Amori, ya Perizi, ya Evi mpe
ya Yebusi. 9 Sik’oyo, koganga ya bana ya Isalaele ekomi kino epai na Ngai mpe
namoni ndenge nini bato ya Ejipito bazali konyokola bango. 10 Yango wana natindi
yo sik’oyo mpo ete okende epai ya Faraon mpo na kobimisa bato na Ngai, Isalaele,
na Ejipito.
* 3:1 Orebi ebengami mpe Sinai, ngomba epai wapi Nzambe amimonisaki.
11 Moyize alobaki na Nzambe :

— Ngai nazali nani mpo ete nakende epai ya Faraon mpe mpo ete nabimisa bana
ya Isalaele na Ejipito ?
12 Nzambe alobaki :
— Nakozala na yo elongo. Mpe tala elembo oyo ekolakisa yo ete Ngai nde natindi
yo : tango okobimisa bato na Ngai na Ejipito, bokogumbamela Nzambe na ngomba
oyo.
13 Moyize alobaki na Nzambe :
— Soki nakeyi epai ya bana ya Isalaele mpe nalobi na bango : « Nzambe ya
bakoko na bino atindi ngai epai na bino, » bongo soki bango batuni ngai : « Kombo
na Ye nani ? » Nakoyebisa bango nini ?
14 Nzambe alobaki na Moyize :
— Ngai nazali oyo akosala. Tala makambo oyo okoloba na bana ya Isalaele :
« Nazali atindi ngai epai na bino. »
15 Nzambe alobaki lisusu na Moyize :
— Loba na bana ya Isalaele : « Yawe Nzambe ya bakoko na bino, Nzambe ya
Abrayami, Nzambe ya Izaki, mpe Nzambe ya Jakobi, atindi ngai epai na bino. »
Yango nde Kombo na Ngai mpo na libela,
Kombo oyo bokokanisela Ngai
libela na libela.
16 Boye, kende, sangisa bakambi ya Isalaele mpe loba na bango : « Yawe, Nzambe
ya bakoko na bino, Nzambe ya Abrayami, ya Izaki mpe ya Jakobi, abimelaki ngai
mpe alobi : ‹ Nazwi mokano ya kobundela bino, pamba te namoni pasi na bino
na Ejipito. › » 17 Mpe nalobi : « Nakolongola bino na minyoko ya Ejipito mpo na
komema bino na mokili ya bato ya Kanana, ya Iti, ya Amori, ya Perizi, ya Evi mpe
ya Yebusi, na mokili oyo ezali kobimisa miliki mpe mafuta ya nzoyi. » 18 Bakambi ya
Isalaele bakoyokela yo, bongo yo elongo na bakambi, bokokende epai ya mokonzi
ya Ejipito mpe bokoloba na ye : « Yawe Nzambe ya Ba-Ebre akutanaki na biso.
Sik’oyo, pesa biso nzela ya kotambola mikolo misato kati na esobe mpo ete tokende
kotumbela Yawe, Nzambe na biso, mbeka. » 19 Kasi nayebi ete mokonzi ya Ejipito
akopesa bino te nzela ya kokende, ata soki amoni loboko na Ngai ya nguya. 20 Yango
wana, nakosembola loboko na Ngai ; nakobeta Ejipito na nzela ya bikamwa na Ngai
nyonso oyo nakosala kati na yango. Sima na yango, mokonzi ya Ejipito akotika bino
kokende. 21 Nakosala ete bana ya Isalaele bazwa ngolu na miso ya bato ya Ejipito
mpo ete, tango bokolongwa, bokende maboko pamba te. 22 Mwasi nyonso akosenga
epai ya moninga na ye mpe epai ya mwasi oyo avandi na ndako na ye : biloko ya
palata, ya wolo mpe bilamba. Bokopesa yango epai ya bana na bino ya mibali mpe
ya basi mpo ete bamema. Na bongo nde bokosilisa biloko ya bato ya Ejipito.
4
Bilembo mpo na Moyize
1 Moyize azongisaki :
— Bongo soki bandimi ngai te, bayoki ngai te ? Solo, bakoloba kaka : « Yawe
amonanaki na yo te. »
2 Yawe atunaki ye :
— Ozali na nini na loboko na yo ?
Moyize azongisaki :
— Nazali na lingenda.
3 Yawe alobaki :
— Bwaka yango na mabele.
Moyize abwakaki lingenda yango na mabele mpe ebongwanaki nyoka. Bongo

Moyize akimaki mosika na yango.
— Sembola loboko na yo mpe kanga nyoka yango na mokila !
Moyize asembolaki loboko mpe akangaki nyoka ; mpe nyoka yango ebongwanaki
lisusu lingenda na loboko na ye.
— Esalemi bongo mpo ete bandima solo ete Yawe, Nzambe ya bakoko na bango,
Nzambe ya Abrayami, ya Izaki mpe ya Jakobi, amonanaki na yo.
6 Sima, Yawe alobaki na ye lisusu :
— Tia loboko na yo na tolo na yo.
Moyize atiaki loboko na ye na tolo na ye ; mpe tango alongolaki yango, loboko
yango ezwaki bokono ya maba ; ekomaki pembe lokola mvula ya pembe.
— Sik’oyo, zongisa loboko na yo na tolo na yo.
Moyize azongisaki loboko na ye na tolo na ye. Mpe tango alongolaki yango, loboko
yango ekomaki lisusu malamu lokola biteni mosusu ya nzoto na ye.
— Soki bandimi yo te to soki babeti tembe mpo na elembo ya liboso, bakondima
na elembo ya mibale. 9 Kasi soki na bilembo oyo mibale, bandimi kaka te to bayoki
te, wana okotoka mayi na ebale Nili, okosopa yango na esobe. Mayi oyo okozwa na
ebale Nili ekokoma makila tango okosopa yango na mabele.
10 Moyize alobaki na Yawe :
— Ah, Nkolo, nakokaka koloba malamu te ! Yango ezali likambo ya lobi oyo eleki
te to ya wuta tango obandi koloba na mosali na Yo te, pamba te nazali na monoko
mpe na lolemo kilo.
— Nani apesaka monoko epai ya moto ? Nani akomisaka moto baba to mokufi
matoyi ? Nani akomisaka moto, moto oyo amonaka to mokufi miso ? Boni, ezali
Ngai Yawe te ? 12 Sik’oyo kende, Ngai moko nakosunga yo mpo ete oloba malamu,
mpe nakoteya yo makambo oyo osengeli koloba.
13 Kasi Moyize azongisaki :
— Te Nkolo ! Nabondeli Yo ! Tinda moto mosusu oyo olingi mpo na kosala yango.
14 Boye Yawe asilikelaki Moyize mpe alobaki na ye :
— Boni, Aron, moto ya libota ya Levi, azali ndeko na yo te ? Nayebi ete alobaka
malamu mpe ye wana azali koya kokutana na yo ; mpe motema na ye ekosepela
tango akomona yo. 15 Okoloba na ye mpe okotia maloba na monoko na ye, bongo
Ngai nakosunga bino mibale mpo ete bokoka koloba malamu, mpe nakoteya bino
makambo oyo bosengeli kosala. 16 Ye akoloba epai ya bato na esika na yo, akozala
molobeli na yo ; bongo yo okozala lokola nzambe na ye. 17 Kasi zwa lingenda oyo
ezali na maboko na yo mpo ete osala bilembo ya kokamwa na nzela na yango.
Moyize azongi na Ejipito
18 Moyize azongaki epai ya Jetro, tata-bokilo na ye, mpe alobaki na ye :
— Nasengeli kokende epai ya bandeko na ngai, na Ejipito, mpo ete natala soki
ndambo kati na bango bazali nanu na bomoi.
Jetro ozongisaki :
— Kende na kimia !
19 Yawe alobaki na Moyize tango azalaki nanu na mokili ya Madiani :
— Telema mpe zonga na Ejipito, pamba te bato nyonso oyo balingaki koboma yo
basili kokufa.
20 Moyize azwaki mwasi na ye mpe bana na ye ya mibali, atiaki bango likolo ya

ane mpe azongaki na Ejipito. Azwaki lisusu lingenda ya Nzambe na loboko na ye.
21 Yawe alobaki na Moyize :
— Sik’oyo, lokola ozali kozonga na Ejipito, tala bikamwa nyonso oyo napesi yo
nguya ya kosala ; okosala yango liboso ya Faraon. Ngai nakokomisa motema na
ye libanga mpo ete akoka kotika te bato na Ngai kokende. 22 Okoloba na Faraon :
« Tala liloba oyo Yawe alobi : ‹ Isalaele azali mwana na Ngai ya liboso ya mobali.
23 Mpe nalobi na yo : Tika mwana na Ngai ya mobali kokende mpo ete asalela Ngai.
Soki kaka oboyi kotika ye, nakoboma mwana na yo ya liboso ya mobali. › »
24 Nzokande na nzela, na esika oyo balekisaki butu, Yawe akutanaki na Moyize mpe
alukaki koboma ye. 25 Kasi Sefora azwaki libanga ya songe, akataki ngenga ya mwana
na ye ya mobali mpe atutisaki ngenga yango na makolo ya Moyize ; alobaki :
— Solo, ozali penza mpo na ngai mobali ya makila.
26 Bongo Yawe atikaki Moyize. Ezalaki na tango wana nde Sefora alobaki na Moyize
likolo na likambo ya kokatama ngenga :
— Mobali ya makila.
27 Yawe alobaki na Aron :
— Kende kokutana na Moyize na esobe.
Aron akendeki, akutanaki na Moyize na ngomba ya Nzambe mpe apesaki ye
beze. 28 Moyize ayebisaki Aron makambo nyonso oyo Yawe atindaki ye koloba mpe
bikamwa nyonso oyo atindaki ye kosala.
29 Bongo Moyize mpe Aron bakendeki kosangisa bakambi nyonso ya Isalaele.
30 Aron ayebisaki bango maloba nyonso oyo Yawe alobaki na Moyize. Asalaki
bikamwa liboso ya bato. 31 Bato bandimaki. Bongo tango bayokaki ete Yawe akanisaki
bana ya Isalaele mpe amonaki pasi na bango, bafukamaki mpe bagumbamelaki Yawe.
5
Moyize mpe Aron bakei epai ya Faraon
1 Sima na yango, Moyize mpe Aron bakendeki epai ya Faraon mpe balobaki :
— Tala makambo oyo Yawe, Nzambe ya Isalaele, alobi : « Tika bato na Ngai
kokende kosala feti na esobe mpo na lokumu na Ngai. »
— Ye Yawe nde nani mpo ete ngai natosa ye mpe natika Isalaele kokende ? Nayebi
ye te mpe nakotika te ete Isalaele akende.
3 Balobaki :
— Nzambe ya Ba-Ebre akutanaki na biso. Sik’oyo, tika biso totambola mikolo
misato kati na esobe mpo ete tokobonzela Yawe, Nzambe na biso, mbeka ; noki te
akoboma biso na bokono to na mopanga.
4 Kasi mokonzi ya Ejipito alobaki :
— Moyize mpe Aron, mpo na nini bozali kopekisa bato kosala misala na bango ?
Bozonga na mosala na bino !
5 Faraon abakisaki lisusu :
— Botala ! Bato oyo bakomi ebele kati na mokili, bongo bino bozali kopekisa
bango kosala mosala !
Minyoko eyei lisusu makasi
6 Kaka na mokolo wana, Faraon apesaki mitindo oyo epai ya bakambi oyo
balandelaka misala makasi ya bawumbu mpe na bakapita ya bana ya Isalaele :
7 — Bokopesa lisusu matiti te epai ya bato oyo mpo na kosala babiliki ndenge
bozalaki kopesa bango liboso ; botika bango moko bakende kolokota matiti na
bango. 8 Kasi botinda bango kosala kaka motango ya babiliki oyo basalaka wuta
kala, bokitisa motango na yango te. Bazali bagoyigoyi, yango wana bazali koganga :
« Tika biso tokende kobonzela Nzambe na biso mbeka ! » 9 Bokomisa makasi misala
na bango mpo ete bakoma na mosala ebele mpe batia matoyi te na makambo ya
lokuta.
10 Bongo bakambi oyo balandelaka misala makasi ya bawumbu mpe bakapita ya
bana ya Isalaele babimaki mpe balobaki na bato :
— Tala makambo oyo Faraon alobi : « Nakopesa bino lisusu matiti te. 11 Bokende
kozwa matiti bino moko na esika oyo bokoki komona yango ! Kasi motango ya
babiliki oyo bakatela bino ekokita ata moke te. »
12 Boye bana ya Isalaele bapanzanaki na Ejipito mobimba mpo na kolokota matiti ya
kotumba na yango babiliki. 13 Bakambi oyo balandelaka misala makasi ya bawumbu
bazalaki kotindika bango na makasi mpe koloba :
— Bokokisa motango ya babiliki oyo bakatela bino mpo na mokolo na mokolo
lokola na tango oyo bazalaki kopesa bino matiti !
14 Bakambi oyo Faraon aponaki mpo na kolandela misala makasi ya bawumbu
babetaki bakapita ya bana ya Isalaele oyo bango batiaki mpe batunaki bango :
— Mpo na nini lobi oyo eleki mpe lelo bokokisi te motango ya babiliki oyo
bosalaka wuta kala ?
15 Bakengeli ya bana ya Isalaele bakendeki kolela epai ya Faraon :
— Mpo na nini ozali kosala basali na yo boye ? 16 Bazali kopesa lisusu te matiti
epai ya basali na yo, nzokande bazali koloba na biso : « Bosala babiliki ! » Sik’oyo
tala, basali na yo bazali kobetama, kasi mbeba ezali epai ya bato na yo moko.
17 Faraon alobaki :
— Bagoyigoyi ! Bozali penza bagoyigoyi ! Yango wana bozali koloba : « Tika biso
tokende kobonzela Yawe mbeka. » 18 Sik’oyo, bozonga na mosala ! Bakopesa bino
lisusu matiti te, kasi bokosala kaka motango ya babiliki oyo bakatela bino.
19 Bakengeli ya bana ya Isalaele bamonaki ete bakomi na pasi koleka tango
bayebisaki bango : « Motango ya babiliki oyo bakatela bino mpo na mokolo na
mokolo ekokita te. » 20 Tango batikaki Faraon, batombokelaki Moyize mpe Aron oyo
bazalaki kozela bango. 21 Balobaki :
— Tika ete Yawe atala bino mpe asambisa bino ! Bokomisi biso eloko ya nkele
liboso ya Faraon mpe ya basali na ye mpe botie mopanga na maboko na bango
mpo ete baboma biso !
Nzambe alaki kokangola Isalaele
22Boye Moyize abalukaki epai na Yawe mpe abondelaki :
— Nkolo ! Mpo na nini ozali komemela bato oyo pasi ? Boni, ezali mpo na yango
nde otindaki ngai ? 23 Wuta tango nakendeki koloba na Faraon na Kombo na Yo,
Faraon akomi konyokola bato oyo, bongo Yo ozali kosala ata eloko moke te mpo na
kokangola bango !
6
— Sik’oyo, okomona makambo oyo nakosala Faraon : na loboko na Ngai ya
nguya, Faraon akotika bato na Ngai kokende mpe akobimisa bango na mokili na
ye.
2 Nzambe alobaki lisusu na Moyize :
— Nazali Yawe. 3 Namimonisaki epai ya Abrayami, ya Izaki mpe ya Jakobi
lokola Nzambe-Na-Nguya-Nyonso, kasi namimonisaki te epai na bango na Kombo
na Ngai : Yawe. 4 Nasalaki boyokani na Ngai elongo na bango mpo na kopesa bango
mokili ya Kanana epai wapi bazalaki kowumela lokola bapaya. 5 Mpe lisusu nayoki
kolela ya bana ya Isalaele oyo bato ya Ejipito bakomisi bawumbu, bongo nakanisi
lisusu boyokani na Ngai. 6 Yango wana, loba na bana ya Isalaele : « Nazali Yawe !
Nakokangola bino na misala makasi oyo bato ya Ejipito bapesi bino. Nakokangola
bino na se ya bowumbu na bango na loboko na nguya mpe na bitumbu ya makasi.
7 Nakozwa bino lokola bato na Ngai moko, bongo nakozala Nzambe na bino. Boye
bokoyeba ete Ngai Yawe, nazali Nzambe na bino, oyo akangolaki bino na se ya
misala makasi ya bato ya Ejipito. 8 Mpe nakokotisa bino na mokili oyo nalapaki
ndayi, na kotombola loboko, ete nakopesa yango epai ya Abrayami, epai ya Izaki
mpe epai ya Jakobi ; nakopesa bino yango mpo ete ekoma ya bino. Nazali Yawe. »
9 Moyize alobaki makambo oyo epai ya bana ya Isalaele, kasi bayokaki ye te, pamba
te misala makasi oyo bazalaki kopesa bango elembisaki mitema na bango.
11 — Kende koyebisa Faraon, mokonzi ya Ejipito, ete abimisa bana ya Isalaele na
mokili na ye.
12 Kasi Moyize azongiselaki Yawe :
— Soki kutu bana ya Isalaele bayoki ngai te, ndenge nini Faraon ayoka ngai moto
ya likukuma ?
13 Yawe alobaki na Moyize mpe Aron na tina na bana ya Isalaele mpe ya Faraon,
mokonzi ya Ejipito, oyo epai ya nani apesaki mitindo ete abimisa bana ya Isalaele na
Ejipito.
Milongo ya mabota ya Moyize mpe Aron

14 Tala bakambi ya mabota na bango :
Bana mibali ya Ribeni, mwana mobali ya liboso ya Isalaele :

Wana nde mabota ya Ribeni.
Yemuweli, Yamini, Owadi, Yakini, Tsoari mpe Saulo, mwana mobali oyo
abotamaki na mwasi ya Kanana.
Wana nde mabota ya Simeoni.
16 Tala bakombo ya bana mibali ya Levi oyo awumelaki na bomoi mibu nkama
moko na tuku misato na sambo kolanda ndenge babotamela :
17 Bana mibali ya Gerishoni kolanda mabota na bango :
Libini mpe Shimei.
18 Bana mibali ya Keati oyo awumelaki na bomoi mibu nkama moko na tuku misato
na misato :
Amirami, Yitseari, Ebron mpe Uzieli.
19 Bana mibali ya Merari :
Maali mpe Mushi.
Wana nde mabota ya Levi kolanda ndenge babotamela.
20 Amirami abalaki Yokebedi, tata mwasi na ye, oyo abotelaki ye Aron mpe Moyize.
Amirami awumelaki na bomoi mibu nkama moko na tuku misato na sambo.
21 Bana mibali ya Yitseari :
Kore, Nefegi mpe Zikiri.
22 Bana mibali ya Uzieli :
Mishaeli, Elitsafani mpe Sitiri.
23 Aron abalaki Elisheba, mwana mwasi ya Aminadabi mpe ndeko mwasi ya

Nashoni. Elisheba abotelaki Aron : Nadabi, Abiyu, Eleazari mpe Itamari.
24 Bana mibali ya Kore :
Asiri, Elikana mpe Abiazafi.
Wana nde mabota ya Kore.
25 Eleazari, mwana mobali ya Aron, abalaki moko kati na bana basi ya Putieli, oyo
abotelaki ye mwana mobali : Pineasi.
Wana nde bakambi ya mabota ya Levi kolanda mabota ya botata na bango.

26 Ezali epai ya Aron mpe Moyize nde Yawe alobaki : « Bobimisa bana ya Isalaele
na Ejipito lokola mampinga oyo etandami na molongo. » 27 Ezali bango nde bakendeki
kokutana na Faraon, mokonzi ya Ejipito, mpo na kobimisa bana ya Isalaele na mokili
na ye. Ezali nde Moyize mpe Aron wana.
28 Tala makambo oyo ekomaki tango Yawe alobaki na Moyize, na Ejipito : 29 Yawe
ayebisaki Moyize :
— Nazali Yawe. Loba na Faraon, mokonzi ya Ejipito, makambo nyonso oyo
nayebisi yo.
30 Kasi Moyize azongiselaki Yawe :
— Tala, nazali na likukuma ; ndenge nini Faraon akoyoka ngai ?
1 Yawe
7
alobaki na Moyize : « Tala, nakomisi yo nzambe liboso ya Faraon, mpe Aron,
ndeko na yo ya mobali, akozala mosakoli na yo. 2 Okoloba makambo nyonso oyo
natindi yo ; mpe Aron, ndeko na yo ya mobali, akoyebisa yango epai ya Faraon mpo
ete Faraon abimisa bana ya Isalaele na mokili na ye. 3 Kasi Ngai, nakokomisa motema
ya Faraon makasi lokola libanga, nakosala bilembo mpe bikamwa ebele na Ejipito.
4 Atako bongo, Faraon akoyokela bino te. Boye, nakosembola loboko na Ngai kati na
Ejipito ; mpe na nzela ya bitumbu minene, nakobimisa wuta na Ejipito mampinga
na Ngai, bato na Ngai, bana ya Isalaele. 5 Bato ya Ejipito bakoyeba ete nazali Yawe
tango nakosembola loboko na Ngai kati na mokili na bango mpe nakobimisa bana ya
Isalaele wuta na Ejipito. »
6 Moyize mpe Aron basalaki makambo nyonso oyo Yawe atindaki bango. 7 Tango
basololaki na Faraon, Moyize azalaki na mibu ya mbotama tuku mwambe ; mpe Aron,
tuku mwambe na misato.
Lingenda ya Aron ebongwani nyoka
8 Yawe alobaki na Moyize mpe Aron : 9 « Tango Faraon akoloba na bino : ‹ Bosala
bikamwa, › yo Moyize, okoloba na Aron : ‹ Kamata lingenda na yo, bwaka yango
liboso ya Faraon, › mpe lingenda ekobongwana nyoka. »
10 Boye Moyize mpe Aron bakendeki epai ya Faraon mpe basalaki makambo nyonso
oyo Yawe atindaki bango. Aron abwakaki lingenda na ye liboso ya Faraon mpe
bakalaka na ye, mpe yango ebongwanaki nyoka. 11 Faraon abengisaki bato ya bwanya
mpe bato ya soloka. Bongo bato ya maji ya Ejipito, bango mpe basalaki bikamwa ya
ndenge moko na nzela ya misala na bango ya soloka. 12 Moko na moko kati na bango
abwakaki lingenda na ye na mabele mpe ebongwanaki nyoka. Kasi lingenda ya Aron
emelaki mangenda na bango. 13 Atako bongo, motema ya Faraon ekomaki lisusu
makasi ; mpe aboyaki koyokela bango, ndenge kaka Yawe alobaki.
Bitumbu ya Yawe ekweyi na Ejipito
Etumbu ya liboso : mayi ebongwani makila

14 Yawe alobaki na Moyize : « Motema ya Faraon ezali kaka makasi, aboyi kaka
kotika bato na Ngai kokende. 15 Kende epai ya Faraon na tongo-tongo, na tango oyo
abimaka mpo na kokende na mayi. Zela ye pembeni ya Nili mpo na kokutana na ye
mpe simba na loboko na yo lingenda oyo ebongwanaki nyoka. 16 Bongo okoloba na
ye : ‹ Yawe, Nzambe ya Ba-Ebre, atindi ngai epai na yo mpo na koyebisa yo : ‘ Tala
makambo oyo Yawe alobi : Tika bato na Ngai kokende kogumbamela Ngai na esobe.
Kasi kino lelo, ozali kaka koyoka te. 17 Tala makambo oyo Yawe alobi : Tala ndenge
nini okoyeba ete Ngai nazali Yawe : Nakobeta na mayi ya Nili lingenda oyo nazali na
yango na maboko, mpe mayi yango ekobongwana makila. 18 Mbisi ya Nili ekokufa
mpe mayi ya Nili ekokoma solo ya kopola, bongo bato ya Ejipito bakokoka lisusu
komela yango te. ’ › »
19 Yawe alobaki na Moyize : « Yebisa Aron : ‹ Kamata lingenda na yo mpe sembola
yango na ngambo ya mayi nyonso ya Ejipito : etima mpe miluka, maziba mpe mabulu
nyonso ya mayi ekobongwana makila. › Makila ekozala na bisika nyonso ya Ejipito
kino na bimelelo ya mayi oyo esalema na nzete to na mabanga. »
20 Moyize mpe Aron basalaki ndenge kaka Yawe atindaki bango. Aron atombolaki
nzete na ye mpe abetaki lingenda oyo azalaki na yango, na mayi ya Nili na miso ya
Faraon mpe ya basali na ye ; mpe mayi nyonso ebongwanaki makila. 21 Mbisi ya Nili
ekufaki mpe mayi elumbaki solo ya kopola na ndenge ete bato ya Ejipito bakokaki
lisusu te komela yango. Makila ezalaki na bisika nyonso ya Ejipito.
22 Kasi bato ya maji ya Ejipito, bango mpe basalaki bikamwa ya ndenge moko na
nzela ya misala na bango ya soloka. Motema ya Faraon ekomaki lisusu makasi mpe
aboyaki koyokela Moyize mpe Aron ndenge kaka Yawe alobaki. 23 Atako bongo,
Faraon abalukaki, akotaki na ndako na ye mpe azwaki likambo yango na motema
te. 24 Bato nyonso ya Ejipito batimolaki mabulu pene ya Nili mpo na kozwa mayi ya
komela, pamba te bakokaki lisusu te komela mayi ya ebale.
Etumbu ya mibale : magorodo
25Mikolo sambo elekaki sima na Yawe kobebisa mayi ya Nili. 26 Sima na yango,
Yawe atindaki Moyize : « Kende kokutana na Faraon mpe loba na ye : ‹ Tala
makambo oyo Yawe alobi : Tika bato na Ngai kokende kogumbamela Ngai. 27 Soki
oboyi kotika bango kokende, nakotinda etumbu ya magorodo na mokili na yo
mobimba. 28 Nili ekotonda na magorodo ; bongo magorodo yango ekobima wuta
na Nili, ekokota kino na ndako na yo ya bokonzi, na shambre na yo ya kolala, na
mbeto na yo, na bandako ya basali na yo, na bandako ya bato na yo, na bafulu na yo
ya mapa mpe kino na bisika oyo babalolaka farine. 29 Magorodo ekomatela yo, basali
na yo mpe bato na yo nyonso. › »
1 Yawe
8
alobaki na Moyize : « Loba na Aron ete asembola loboko na ye mpe lingenda
na ye na ngambo ya mayi, ya miluka mpe ya maziba, mpo ete abimisa magorodo na
mokili ya Ejipito. »
2 Boye Aron asembolaki loboko na ye na ngambo ya mayi ya Ejipito ; bongo
magorodo ebimaki mpe etondisaki mokili ya Ejipito. 3 Kasi bato ya maji ya Ejipito
mpe basalaki bikamwa ya ndenge moko na nzela ya misala na bango ya soloka :
bango mpe babimisaki magorodo na mokili ya Ejipito.
4 Faraon abengisaki Moyize mpe Aron, alobaki na bango :
— Bobondela Yawe ete alongola magorodo pene na ngai mpe pene ya bato na
ngai ; bongo nakotika bato na bino kokende kobonzela Yawe mbeka.
5 Moyize alobaki na Faraon :
— Tika ete mokonzi apona tango nini nasengeli kobondela Yawe mpo na yo,
basali na yo mpe bato na yo, mpo ete Yawe alongola magorodo pene na yo mpe
pene ya bandako na yo ; kasi etikala kaka na ebale Nili.
— Tika ete esalema lobi.
Moyize alobaki :
— Iyo, ekosalema ndenge osengi, mpo oyeba ete moko te azali lokola Yawe,
Nzambe na biso. 7 Magorodo ekolongwa pene na yo, pene na bandako na yo, ya
basali na yo mpe ya bato na yo ; kasi ekotikala kaka na ebale Nili.
8 Sima, Moyize mpe Aron batikaki Faraon. Bongo Moyize agangaki epai na
Yawe na tina na magorodo oyo atindelaki Faraon. 9 Yawe asalaki makambo oyo
Moyize asengaki : magorodo ekufaki na bandako, na mapango mpe na bilanga.
10 Basangisaki yango na maboke mpe mabele elumbaki solo ya kopola. 11 Kasi tango
Faraon amonaki ete kimia ekoti, ayeisaki lisusu motema na ye makasi lokola libanga
mpe ayokelaki te Moyize mpe Aron ndenge kaka Yawe alobaki.
Etumbu ya misato : bangungi

— Loba na Aron ete asembola lingenda na ye mpe abeta yango na putulu ya
mabele ; mpe yango ekokoma bangungi kati na mokili mobimba ya Ejipito.
13 Basalaki kaka ndenge wana. Tango Aron asembolaki loboko mpe lingenda na
ye, abetaki yango na putulu ya mabele ; bongo putulu yango ekomaki bangungi
oyo ematelaki bato mpe banyama. Putulu nyonso ya mokili ya Ejipito ebongwanaki
bangungi. 14 Kasi tango bato ya maji bamekaki kobimisa bangungi na nzela ya misala
na bango ya soloka, balongaki te. Bongo bangungi ematelaki bato mpe banyama.
15 Boye bato ya maji balobaki na Faraon : « Oyo ezali penza mosapi ya Nzambe ! »
Kasi Faraon ayeisaki lisusu motema na ye makasi lokola libanga mpe aboyaki koyoka,
ndenge kaka Yawe alobaki.
Etumbu ya minei : banzinzi oyo eswaka

— Lamuka na tongo-tongo mpe kende kokutana na Faraon na tango oyo abimaka
mpo na kokende na mayi. Loba na ye : « Tala makambo oyo Yawe alobi : Tika bato
na Ngai kokende kogumbamela Ngai. 17 Soki oboyi kotika bato na Ngai kokende,
nakotinda banzinzi epai na yo, epai ya bakalaka na yo, epai ya bato na yo mpe kino
na bandako na yo. Boye bandako ya bato na Ejipito, ezala mabele epai wapi bazali,
ekotonda na banzinzi oyo eswaka. 18 Na mokolo wana, nakosala bokeseni mpo na
etuka ya Gosheni epai wapi bato na Ngai bazali kovanda ; banzinzi oyo eswaka
ekozala kuna te, mpo oyeba ete, Ngai Yawe, nazali kati na etuka yango. 19 Bongo
nakotia bokeseni kati na bato na Ngai mpe bato na yo. Elembo yango ekosalema
lobi. »
20 Yawe asalaki bongo : banzinzi ebele oyo eswaka ekotaki mpe epanzanaki kati
na ndako ya Faraon, na bandako ya bakalaka na ye mpe kati na mokili mobimba
ya Ejipito. Boye mokili ebebisamaki na banzinzi oyo eswaka. 21 Faraon abengisaki
Moyize mpe Aron, alobaki na bango :
— Bokende, bobonzela Nzambe na bino mbeka kati na mokili oyo.
— Ekoki kosalema bongo te ; noki te mbeka oyo tokobonzela Yawe, Nzambe na
biso, ekomonana lokola eloko ya nkele na miso ya bato ya Ejipito. Boni, soki tobonzi
mbeka oyo emonani lokola eloko ya nkele na miso na bango, bakobamba biso
mabanga te ? 23 Tosengeli kotambola mikolo misato kati na esobe, sima tokobonzela
Yawe, Nzambe na biso, mbeka ndenge atindaki biso.
24 Faraon alobaki :
— Nakotika bino kokende kobonzela Yawe, Nzambe na bino, mbeka kati na
esobe ; kasi bokende mosika te. Sik’oyo, bobondela mpo na ngai !
— Ndenge nazali kobima boye na ndako na yo, nakobondela Yawe ; bongo lobi,
banzinzi oyo eswaka ekolongwa epai ya Faraon, epai ya bakalaka na ye mpe epai
ya bato na ye. Kasi tika ete Faraon akoba te kotiola Yawe na koboya kotika bato
kokende kobonzela Yawe mbeka.
26 Tango Moyize abimaki na ndako ya Faraon, abondelaki Yawe 27 mpe Yawe
akokisaki makambo oyo Moyize asengaki : banzinzi oyo eswaka etikaki Faraon,
bakalaka na ye mpe bato na ye. Ata nzinzi moko te etikalaki. 28 Kasi na mbala
oyo, Faraon ayeisaki lisusu motema na ye makasi lokola libanga mpe aboyaki kaka
kotika bato kokende.
9
Etumbu ya mitano : bokono kati na bibwele
1 Yawe alobaki na Moyize : « Kende koyebisa Faraon : ‹ Tala makambo oyo Yawe,
Nzambe ya Ba-Ebre, alobi : ‘ Tika bato na Ngai kokende kogumbamela Ngai ! ’ 2 Soki
oboyi kotika bango kokende mpe okobi kokanga bango, 3 loboko na Yawe ekomema
mopepe ya bokono ya somo kati na bibwele na yo, oyo ezali na elanga : bampunda,
ba-ane, bashamo, bangombe, bameme mpe bantaba. 4 Kasi Yawe akotia bokeseni kati
na bibwele ya bana ya Isalaele mpe ya bato ya Ejipito, pamba te nyama moko te ya
bana ya Isalaele ekokufa. › »
5 Yawe abongisaki tango mpe alobaki : « Lobi, Yawe akokokisa likambo oyo na
mokili. »
6 Mpe mokolo oyo elandaki, Yawe akokisaki yango : bibwele nyonso ya bato ya
Ejipito ekufaki, kasi ebwele ata moko te ya bana ya Isalaele ekufaki. 7 Faraon atindaki
bato mpo na kolandela likambo oyo mpe bamonaki ete ata ebwele moko te kati na
bibwele ya bana ya Isalaele ekufaki. Atako bongo, Faraon ayeisaki lisusu motema na
ye makasi mpe aboyaki kaka kotika bato kokende.
Etumbu ya motoba : bapota ya kopola
8 Yawe alobaki na Moyize mpe Aron : « Botondisa maboko na bino na putulu oyo
ewuti na fulu ya moto makasi, mpe tika ete Moyize abwaka yango likolo, na miso ya
Faraon. 9 Yango ekopanzana na mokili mobimba ya Ejipito mpe ekobimisa, kati na
Ejipito mobimba, na banzoto ya bato mpe ya bibwele, babibon oyo ekokoma bapota
ya kopola. »
10 Bazwaki putulu na fulu ya moto mpe batelemaki liboso ya Faraon. Moyize
abwakaki yango likolo mpe ebimisaki babibon oyo ekomaki bapota ya kopola na
banzoto ya bato mpe ya bibwele. 11 Bato ya soloka bakokaki te kotelema liboso
ya Moyize likolo ya bapota oyo ezalaki na banzoto na bango mpe ya bato nyonso
ya Ejipito. 12 Kasi Yawe akomisaki lisusu motema ya Faraon makasi mpe Faraon
ayokelaki te Moyize mpe Aron, ndenge kaka Yawe alobaki yango na Moyize.
Etumbu ya sambo : mvula ya mabanga
13Yawe alobaki na Moyize : « Lamuka na tongo-tongo, kende kokutana na Faraon
mpe loba na ye : ‹ Tala makambo oyo Yawe, Nzambe ya Ba-Ebre, alobi : Tika bato
na Ngai kokende kogumbamela Ngai. 14 Ya mbala oyo, nakotinda mopepe na Ngai
nyonso ya bokono epai na yo, epai ya bakalaka na yo mpe epai ya bato na yo, mpo
oyeba ete moko te azali lokola Ngai, na mokili mobimba. 15 Pamba te kino sik’oyo,
nakokaki kosembola loboko na Ngai mpe kotindela yo elongo na bato na yo nyonso,

mopepe ya bokono oyo ekokaki kolimwisa bino na mokili. 16 Kasi natikaki yo na
bomoi mpo na tina oyo : kotalisa yo nguya na Ngai mpe kosala ete lokumu ya Kombo
na Ngai epanzana na mokili mobimba. 17 Lokola ozali kokoba koboya kotika bato na
Ngai kokende, 18 lobi na ngonga oyo, nakobetisa mvula ya mabanga ya moto makasi,
oyo etikala nanu kobeta te wuta mokili ya Ejipito ezala. 19 Sik’oyo, pesa mitindo ete
bamema na ebombelo, bibwele na yo mpe biloko nyonso oyo ozali na yango kati na
elanga. Pamba te mvula ya mabanga ekokweyela mpe ekoboma moto mpe nyama
nyonso oyo bokokotisa kuna te to oyo ekotikala kati na elanga. › »
20 Kati na basali ya Faraon, ba-oyo babangaki Liloba na Yawe bakotisaki na
lombangu bawumbu mpe bibwele na bango kati na bandako. 21 Kasi ba-oyo
babangaki te Liloba na Yawe, batikaki bawumbu mpe bibwele na bango kati na
elanga.
22 Yawe alobaki na Moyize : « Sembola loboko na yo na likolo mpo ete mvula ya
mabanga enoka na mokili mobimba ya Ejipito : likolo ya bato, ya bibwele mpe ya
matiti nyonso oyo ebotaka na elanga kati na Ejipito. »
23 Tango Moyize asembolaki lingenda na ye na likolo, Yawe abetisaki bakake mpe
mvula ya mabanga. Bakake ebetaki na mokili. Bongo Yawe anokisaki mvula ya
mabanga na mokili ya Ejipito. 24 Boye mvula ya mabanga mpe bakake ebetaki.
Ezalaki mvula moko ya makasi penza oyo etikala nanu kobeta te wuta Ejipito ekoma
ekolo. 25 Ebomaki, kati na Ejipito, nyonso oyo ezalaki kati na elanga, ezala bato to
bibwele ; ebebisaki matiti nyonso ya elanga mpe ebukaki banzete nyonso. 26 Kasi
enokaki te kati na etuka ya Gosheni epai wapi bana ya Isalaele bazalaki.
27 Faraon abengisaki Moyize mpe Aron, alobaki na bango :
— Ya mbala oyo, nasali lisumu. Yawe azali sembo ; ngai mpe bato na ngai tosali
mabe. 28 Bobondela Yawe mpo ete asilisa mvula ya mabanga mpe bakake. Bongo
ngai nakotika bino kokende, mpe bino bokowumela lisusu awa te.
— Tango nakobima na engumba, nakotombola maboko na ngai mpo na
kobondela Yawe. Bakake ekosila mpe mvula ya mabanga ekonoka lisusu te, mpo
ete oyeba ete mokili ezali ya Yawe. 30 Kasi nayebi ete, yo elongo na bakalaka na yo,
bokobanga na bino kaka Yawe Nzambe te.
31 Lino mpe Orje* ebebaki, pamba te lino ebimisaki mito mpe Orje ebimisaki
bafololo. 32 Ble mpe epotele† ebebaki te, pamba te tango na yango ya kobota ekokaki
nanu te.
33 Bongo Moyize atikaki Faraon mpe abimaki libanda ya engumba. Atombolaki
maboko na ye epai na Yawe ; boye bakake mpe mvula ya mabanga etikaki kobeta,
mpe mvula esilaki kati na Ejipito. 34 Tango Faraon amonaki ete mvula ya mabanga
mpe bakake etiki kobeta, asalaki lisusu lisumu. Ye mpe bakalaka na ye bayeisaki
lisusu mitema na bango makasi. 35 Boye motema ya Faraon ekomaki penza makasi
mpe aboyaki kotika bana ya Isalaele kokende, ndenge kaka Yawe alobaki na nzela ya
Moyize.
10
Etumbu ya mwambe : mabanki
1 Yawe
alobaki na Moyize : « Kende epai ya Faraon, pamba te nakomisi motema na
ye mpe ya bakalaka na ye makasi, mpo ete nasala bilembo na Ngai ya kokamwa kati
na bango, 2 mpe ete oyebisa bana na yo mpe bakoko na yo makambo oyo nasalaki na
* 9:31 Orje ezali mbuma oyo ekokana na loso mpe ebimaka mbala moko na mobu. † 9:32 Epotele ezali nzete
oyo ebotaka mbuma kasi ebimaka noki te.
Ejipito mpe bilembo ya kokamwa oyo nasalaki kati na bango. Bongo bokoyeba ete
Ngai nazali Yawe. »
3 Boye Moyize mpe Aron bakendeki epai ya Faraon mpe balobaki na ye : « Tala
makambo oyo Yawe, Nzambe ya Ba-Ebre, alobi : ‹ Kino tango nini okoboya komikitisa
liboso na Ngai ? Tika bato na Ngai kokende kogumbamela Ngai. 4 Soki oboyi kotika
bango kokende, lobi nakotinda mabanki na mokili na yo. 5 Ekotondisa mokili ya
Ejipito na ndenge ete mabele ekomonana lisusu te. Mabanki yango ekolia mwa biloko
moke oyo mvula ya mabanga etikaki ; ekolia mpe banzete na bino nyonso oyo ezali
kokola kati na bilanga. 6 Ekotonda na bandako na yo, ya bakalaka na yo mpe ya
bato nyonso ya Ejipito ; ezala batata na yo to bakoko na yo batikala nanu komona te
likambo ya boye wuta bazala na mokili oyo kino lelo. › »
Moyize abalukaki mpe atikaki ndako ya Faraon. 7 Bakalaka ya Faraon balobaki na
ye :
— Kino tango nini moto oyo akozala motambo mpo na biso ? Tika bango bakende
kogumbamela Yawe, Nzambe na bango. Ozali komona te ete Ejipito ebebi ?
8 Bongo bazongisaki Moyize mpe Aron epai ya Faraon ; mpe Faraon alobaki na
bango :
— Bokende kogumbamela Yawe, Nzambe na bino. Kasi banani oyo bakokende ?
— Tokokende elongo na bilenge na biso, bampaka na biso, bana na biso ya mibali
mpe ya basi, bameme na biso, bantaba na biso mpe bangombe na biso ; pamba te
tokosala feti mpo na lokumu ya Yawe.
10 Faraon alobaki na bango :
— Soki nakotika bino kokende elongo na bana na bino, wana tika ete Yawe
azala elongo na bino ! Nzokande emonani solo ete bozali na makanisi mabe.
11 Ekosalema bongo te ! Kaka mibali nde bakokende kogumbamela Yawe, pamba
te yango nde likambo oyo bozali kosenga ngai.
Boye babenganaki Moyize mpe Aron liboso ya Faraon.
— Sembola loboko na yo na mokili ya Ejipito mpo ete obimisa mabanki kati na
mokili yango mpe mabanki yango elia matiti nyonso ya bilanga, biloko nyonso oyo
mvula ya mabanga ebebisaki te.
13 Boye Moyize asembolaki lingenda na ye na mokili ya Ejipito mpe Yawe atindaki
mopepe ya este mokolo mobimba mpe butu mobimba. Mpe tango tongo etanaki,
mopepe yango eyaki na mabanki. 14 Mabanki ekotaki kati na Ejipito nyonso mpe
evandaki ebele na bisika nyonso ya Ejipito. Etumbu ya mabanki ya ndenge wana
etikala nanu kozala te mpe ekotikala kozala lisusu te. 15 Ezipaki mabele nyonso mpe
mabele eyindaki. Eliaki nyonso oyo mvula ya mabanga ebebisaki te : matiti nyonso
ya bilanga mpe bambuma nyonso ya banzete. Kati na mokili mobimba ya Ejipito,
eloko moko te ya mobesu etikalaki na banzete to na matiti ya bilanga.
16 Faraon abengisaki Moyize mpe Aron na lombangu, alobaki :
— Nasali lisumu epai na Yawe, Nzambe na bino, mpe epai na bino. 17 Sik’oyo
lisusu, bolimbisa lisumu na ngai. Bobondela Yawe, Nzambe na bino, mpo ete
alongola etumbu oyo ya kufa kati na ngai.
18 Moyize atikaki Faraon mpe abondelaki Yawe. 19 Bongo Yawe akomisaki mopepe
ya este ekumbaki moko ya weste oyo ememaki mabanki mpe ebwakaki yango na
ebale monene ya Barozo. Ata libanki moko te etikalaki na bisika nyonso ya Ejipito.
20 Kasi Yawe akomisaki lisusu motema ya Faraon makasi mpe Faraon aboyaki kotika
bana ya Isalaele kokende.
Etumbu ya libwa : molili

— Sembola loboko na yo likolo mpo ete molili epanzana na mokili ya Ejipito,
molili oyo ekosala ete bato batambola na kosimbasimba.
22 Boye Moyize asembolaki loboko na ye likolo mpe molili makasi ezipaki mokili
mobimba ya Ejipito mikolo misato. 23 Na mikolo misato yango, moto moko te akokaki
komona moto mosusu mpe kolongwa na esika oyo azali mpo na kokende na esika
mosusu. Nzokande pole ezalaki na bisika nyonso oyo bana ya Isalaele bazalaki
kovanda.
24 Faraon abengisaki Moyize mpe alobaki :
— Bokende kogumbamela Yawe ; bokende bino nyonso nzela moko, ezala basi
mpe bana na bino. Kasi botika kaka bangombe, bameme mpe bantaba na bino.
25 Kasi Moyize alobaki :
— Okopesa biso mbeka mpe makabo ya kotumba oyo tokobonzela Yawe, Nzambe
na biso. 26 Bitonga na biso ya bibwele mpe ekokende nzela moko na biso ; ata
linzaka moko te ya ebwele ekotikala. Pamba te ezali kati na bibwele yango nde
tokopona oyo tokobonzela Yawe, Nzambe na biso ; mpe wana tokomi nanu kuna
te, toyebi te ebwele nini tokobonza mpo na kogumbamela Yawe.
27 Kasi Yawe akomisaki lisusu motema ya Faraon makasi ; mpe Faraon aboyaki
kaka kotika bango kokende.
28 Faraon alobaki na Moyize :
— Longwa liboso na ngai mpe keba na yo ! Koya lisusu liboso na ngai te ! Mokolo
oyo okoya lisusu liboso na ngai, okokufa.
— Ndenge kaka olobi, nakotikala koya lisusu liboso na yo te !
11
Etumbu ya zomi : kufa ya bana ya liboso
1 Yawe alobaki na Moyize : « Nakoyeisa lisusu etumbu moko na bomoi ya Faraon
mpe ya Ejipito. Sima na yango, Faraon akotika bino ete bokende ; kutu, akobengana
bino libela. 2 Loba na bato ete basenga biloko ya palata mpe ya wolo : mobali nyonso
asenga yango epai ya moninga na ye mobali mpe mwasi nyonso, epai ya moninga na
ye mwasi. »
3 Yawe asalaki ete bana ya Isalaele bazwa ngolu na miso ya bato ya Ejipito. Mpe
Moyize ye moko azalaki moto monene kati na Ejipito, na miso ya basali ya Faraon
mpe ya bato nyonso.
4 Moyize alobaki na Faraon : « Tala makambo oyo Yawe alobi : ‹ Na kati-kati ya
butu, nakotambola kati na mokili mobimba ya Ejipito. 5 Mwana mobali nyonso ya
liboso kati na Ejipito akokufa, kobanda na mwana mobali ya liboso ya Faraon oyo
avandi na kiti ya bokonzi kino na mwana mobali ya liboso ya mwasi mowumbu oyo
azali konika ble mpe bana mibali nyonso ya liboso ya bibwele. 6 Bongo koganga
makasi ekozala na mokili mobimba ya Ejipito, koganga oyo ezala nanu te mpe
ekotikala kozala te. 7 Kasi kati na bana nyonso ya Isalaele, ezala mbwa ekoganga
te liboso ya moto to ya nyama. › Na bongo, bokoyeba ete Yawe asali bokeseni kati na
bato ya Ejipito mpe ya Isalaele. 8 Boye, bakalaka na yo nyonso oyo bazali zingazinga
na yo bakoya epai na ngai, bakofukama liboso na ngai mpe bakoloba : ‹ Kende, yo
mpe bato nyonso oyo bazali kotambola sima na yo. › Mpe sima na yango, nakobima. »
Bongo Moyize abimaki na ndako ya Faraon na kanda makasi.
9 Yawe alobaki na Moyize : « Faraon akoboya koyokela bino mpo ete bikamwa na
Ngai ekoka komonana ebele kati na Ejipito. »
10 Boye Moyize mpe Aron basalaki bikamwa wana nyonso liboso ya Faraon. Kasi
Yawe akomisaki motema ya Faraon makasi mpe Faraon aboyaki kaka kotika bana ya
Isalaele kobima na mokili na ye.
12
Feti ya Pasika
1 Yawe alobaki na Moyize mpe Aron kati na Ejipito : 2 « Sanza oyo ekozala mpo
na bino sanza ya liboso ya mobu. 3 Boloba boye na lisanga mobimba ya Isalaele :
Na mokolo ya zomi na sanza oyo, libota moko na moko to ndako moko na moko
esengeli kozala na mwana meme to na mwana ntaba. 4 Kasi soki bato ya ndako
bazali ebele te mpo na kolia mwana meme ya mobimba, bakolia yango elongo na
bato ya ndako oyo ezali pene na ndako na bango kolanda motango ya bato. Bakopona
mwana meme kolanda oyo moko na moko akoki kolia. 5 Mwana meme to mwana
ntaba oyo bakopona esengeli kozala ya mobali, ya mobu moko mpe ezanga mbeba.
6 Bokobatela yango kino na mokolo ya zomi na minei ya sanza yango. Na mokolo
yango, bato nyonso ya lisanga ya Isalaele bakokata yango kingo na pokwa. 7 Bakozwa
makila na yango mpe bakopakola yango na libaya ya likolo mpe na mabaya mibale
ya mipanzi oyo esimbaka ekuke ya bandako epai wapi bakolia nyama yango. 8 Na
butu ya mokolo yango, bakotumba mosuni na yango na moto mpe bakolia yango
elongo na mapa ezanga levire mpe matiti ya bololo. 9 Bakolia te mosuni oyo ebela
malamu te to oyo batokisa, kasi bakolia kaka mosuni oyo batumba na moto elongo
na makolo, moto mpe biloko ya kati. 10 Bokotika ata ndambo te kino na tongo. Kasi
soki ndambo ekomi na tongo, botumba yango na moto. 11 Tala ndenge nini bokolia
yango : bokolata mokaba na loketo, basandale na makolo, mpe bokosimba lingenda
na loboko. Bokolia yango na lombangu. Ezali feti ya Pasika mpo na Yawe. 12 Kaka
na butu yango, nakoleka na Ejipito ; nakoboma bana nyonso ya liboso kati na Ejipito
kobanda na bato kino na banyama ; mpe nakosambisa banzambe nyonso ya Ejipito na
nzela ya bitumbu. Nazali Yawe. 13 Na bandako epai wapi bokozala, makila ekozala
elembo mpo na bino ; bongo tango Ngai nakomona makila yango, nakoleka bino.
Boye etumbu moko te ya kufa ekokweya kati na bino tango nakopesa etumbu na
mokili ya Ejipito.
Feti ya mapa ezanga levire

14 Mokolo yango ekozala mokolo ya ekaniseli mpo na bino. Bileko na bileko,
bokobanda kosala feti na mokolo yango mpo na lokumu ya Yawe ; yango ekozala
mpo na bino mobeko ya libela na libela mpo na bakitani oyo bakoya sima na bino.
15 Mikolo sambo, bokolia mapa ezanga levire. Na mokolo ya liboso, bokolongola levire
na bandako na bino ; pamba te moto nyonso oyo akolia eloko oyo ezali na levire,
kobanda na mokolo ya liboso kino na mokolo ya sambo, bakolongola ye kati na bato
ya Isalaele. 16 Bokozala na mayangani ya bule na mokolo ya liboso mpe na mokolo ya
sambo. Bokosala mosala moko te na mikolo wana longola kaka mosala ya kolamba
bilei oyo moto na moto akolia. Yango kaka nde bokosala. 17 Bokosala feti ya Mapa
ezanga levire, pamba te ezalaki na mokolo yango nde nabimisaki mampinga na bino
na Ejipito. Bokosala feti na mokolo yango lokola mobeko ya libela na libela mpo na
bakitani oyo bakoya sima na bino. 18 Na sanza ya liboso, bokolia mapa ezanga levire
kobanda na pokwa ya mokolo ya zomi na minei kino na pokwa ya mokolo ya tuku
mibale na moko. 19 Mikolo sambo, levire esengeli te komonana kati na bandako na
bino ; pamba te moto nyonso oyo akolia eloko oyo ezali na levire, esengeli balongola
ye na lisanga ya Isalaele, azala mopaya to mwana mboka ya Isalaele. 20 Bokolia eloko
moko te oyo ezali na levire. Na bisika nyonso oyo bokozala, bokolia kaka mapa ezanga
levire. »
21 Moyize abengisaki bakambi nyonso ya Isalaele mpe alobaki na bango : « Bok-
ende kozwa na libota moko na moko mwana meme to mwana ntaba mpe bokata
yango kingo lokola mbeka ya Pasika. 22 Bokokamata etape ya nzete ya izope,
bokozindisa yango na makila oyo ekozala kati na sani monene, bokopakola yango
na libaya ya likolo mpe na mabaya mibale ya mipanzi oyo esimbaka ekuke. Moko
te kati na bino abima libanda ya ekuke ya ndako na ye kino na tongo. 23 Wana
Yawe akoleka na mokili mpo na koboma bato ya Ejipito mpe akomona makila na
libaya ya likolo mpe na mabaya mibale ya mipanzi oyo esimbaka ekuke, akoleka
ekuke yango mpe akopesa nzela te na mobomi ete akota na bandako na bino mpo
na koboma. 24 Bokotosa malako oyo lokola mobeko ya libela na libela mpo na bino
mpe mpo na bakitani na bino. 25 Tango bokokota na mokili oyo Yawe akopesa bino
ndenge alakaki, bosalela likambo oyo. 26 Bongo tango bana na bino bakotuna bino :
‹ Molulu oyo elakisi nini mpo na bino ? › 27 Bokoloba na bango : ‹ Ezali mbeka ya
feti ya Pasika mpo na Yawe oyo alekaki bandako ya bana ya Isalaele kati na Ejipito
mpe abikisaki bandako na biso tango abomaki bato ya Ejipito. › »
Na bongo, bana ya Isalaele bafukamaki mpe bagumbamelaki Yawe. 28 Bato ya
Isalaele basalaki ndenge kaka Yawe atindaki Moyize mpe Aron.
29 Na kati-kati ya butu, Yawe abomaki bana mibali nyonso ya liboso kati na Ejipito
kobanda na mwana mobali ya liboso ya Faraon oyo azalaki kokonza na kiti ya bokonzi
kino na mwana mobali ya liboso ya mokangami oyo azalaki kati na boloko, mpe bana
mibali ya liboso ya bibwele nyonso. 30 Na butu wana, Faraon elongo na bakalaka na
ye nyonso mpe bato nyonso ya Ejipito batelemaki ; mpe koganga makasi ezalaki na
Ejipito, pamba te ezalaki na ndako moko te oyo ezangaki ebembe.
Bana ya Isalaele babimi na Ejipito
31 Kaka na butu wana, Faraon abengisaki Moyize mpe Aron, alobaki na bango :
« Botelema, bobima kati na bato na ngai, bino mpe bana ya Isalaele. Bokende
kogumbamela Yawe ndenge bosengaki. 32 Bokamata bibwele na bino ndenge
bolobaki : bangombe, bameme mpe bantaba ; mpe bokende. Boye, bopambola mpe
ngai. »
33 Bato ya Ejipito batindikaki bana ya Isalaele ete babima noki na mokili na bango.
Bazalaki koloba : « Bokende na bino, noki te biso tokokufa. »
34 Boye bato bazwaki potopoto na bango ya farine liboso ete batia yango levire,
bazingaki na banzambala na bango banzungu oyo basalelaka potopoto mpe batiaki
yango na mapeka na bango. 35 Bato ya Isalaele basalaki ndenge Moyize alobaki na
bango mpe basengaki epai ya bato ya Ejipito biloko ya palata, ya wolo mpe bilamba.
36 Bongo Yawe asalaki ete bana ya Isalaele bazwa ngolu na miso ya bato ya Ejipito
oyo bapesaki bango biloko oyo basengaki. Na ndenge wana nde basilisaki biloko ya
bato ya Ejipito.
37 Bato ya Isalaele balongwaki na Ramisesi mpe bakendeki na Sukoti ; bazalaki
mibali nkoto nkama motoba oyo bazalaki kotambola na makolo longola basi mpe
bana. 38 Ezalaki lisusu na ebele ya bato oyo bakendeki na bango elongo ; bamemaki
lisusu bibwele : bameme, bantaba mpe bangombe. 39 Basalaki na farine oyo
bamemaki wuta na Ejipito bagato ezanga levire, pamba te tango babenganaki bango,
potopoto emivimbelaki te mpe bazangaki tango ya kobongisa biloko ya kolia mpo na
bango moko.
40 Mibu oyo bana ya Isalaele bavandaki na Ejipito ezalaki nkama minei na tuku
misato. 41 Na suka ya mobu oyo ya nkama minei na tuku misato, mampinga nyonso
ya Yawe batikaki Ejipito. 42 Lokola Yawe akengelaki butu wana mpo na kobimisa
bana ya Isalaele na Ejipito, butu yango ekomi ya Yawe : ekobanda kozala butu ya
kokengela mpo na bana ya Isalaele na milongo na bango nyonso oyo ekoya.
Mibeko na tina na feti ya Pasika
43 Yawe alobaki na Moyize mpe Aron : « Tala mibeko na tina na Pasika : ‹ Mopaya
moko te akoki kolia yango. 44 Kasi mowumbu nyonso oyo bakosomba, basengeli liboso
kokata ye ngenga, sima nde akoki kolia Pasika. 45 Mopaya oyo akozala na bino mpo
na tango moke mpe mosali oyo azwaka lifuti bakolia yango te. 46 Ekoliama kaka kati
na ndako moko na moko, bakobimisa ata mosuni moko te na libanda ya ndako mpe
bakobuka ata mokuwa na yango moko te. 47 Lisanga mobimba ya Isalaele ekosala feti
ya Pasika. 48 Soki mopaya oyo azali kati na bino alingi kosepela na feti ya Pasika ya
Yawe, esengeli ete mibali nyonso oyo bazali kati na ndako na ye bakatama ngenga ;
bongo nde akozwa nzela ya kolia Pasika lokola mwana mboka ya Isalaele. Kasi mobali
oyo akokatama ngenga te akoki kolia Pasika te. 49 Mibeko ezali se ndenge moko mpo
na mwana mboka ya Isalaele mpe mpo na mopaya oyo azali kati na bino. › »
50 Bato nyonso ya Isalaele basalaki ndenge kaka Yawe atindaki Moyize mpe Aron.
51 Mpe na mokolo wana, Yawe abimisaki bana ya Isalaele na molongo, wuta na Ejipito,
lokola mampinga ya basoda.
13
1Yawe alobaki na Moyize : 2 « Bulisela Ngai mwana mobali nyonso ya liboso kati
na bana ya Isalaele ; ezala moto to nyama, azali ya Ngai. »
Feti ya mapa ezanga levire
3 Moyize alobaki na bato : « Bokanisa mokolo oyo bobimaki na Ejipito, mokolo oyo
bobimaki na bowumbu, pamba te Yawe abimisaki bino na loboko na Ye ya nguya.
Bokolia eloko moko te oyo ezali na levire. 4 Bozali kobima nde lelo oyo, na sanza
ya abibi. 5 Tango Yawe akokotisa yo na mokili ya bato ya Kanana, ya bato ya Iti, ya
bato ya Amori, ya bato ya Evi mpe ya bato ya Yebusi, mokili oyo alakaki na batata
na bino, na nzela ya ndayi, ete akopesa bino yango, mokili oyo ezali kobimisa miliki
mpe mafuta ya nzoyi, okosala feti oyo na sanza oyo. 6 Mikolo sambo, bokolia mapa
ezanga levire ; na mokolo ya sambo, bokosala feti mpo na Yawe. 7 Bokolia mapa
ezanga levire mikolo sambo, mpe eloko moko te oyo ezali na levire ekomonana kati
na mokili na bino mobimba. 8 Na mokolo wana, bokoyebisa na bana na bino ya
mibali : ‹ Nazali kosala molulu oyo mpo na kokanisa makambo oyo Yawe asalelaki
ngai tango abimisaki ngai na Ejipito. › 9 Feti oyo bokosala ekozala lokola elembo na
loboko na bino mpe ekaniseli na elongi na bino mpo ete mibeko ya Yawe ezala na
bibebu na bino, pamba te Ye nde abimisaki bino na Ejipito na loboko na Ye ya nguya.
10 Bokobatela mobu na mobu mibeko oyo na eleko na yango.
11 Tango Yawe akokotisa bino na mokili ya Kanana mpe akopesa bino yango
ndenge alakaki yango, na nzela ya ndayi, epai ya bakoko na bino mpe epai na bino,
12 bokobonzela Ye bana mibali nyonso ya liboso : bana nyonso ya liboso ya banyama
ekozala ya Yawe. 13 Kasi soki mwana yango ya liboso ya nyama ezali mwana ya
ane, bosengeli kobonza na esika na yango mwana meme ; soki te, bokobuka yango
kingo. Kasi bokosikola na mbongo mwana nyonso ya liboso kati na bana na bino ya
mibali. 14 Mikolo ekoya, tango bana na bino ya mibali bakotuna bino : ‹ Molulu oyo
elakisi nini ? › Bokoloba na bango : ‹ Ezali na nguya na Ye nde Yawe abimisaki biso
na Ejipito, mokili ya bowumbu. 15 Tango Faraon aboyaki kotika biso kokende, Yawe
abomaki kati na Ejipito mwana nyonso ya liboso, ezala ya moto to ya nyama. Yango
wana nazali kobonzela Yawe bana nyonso ya liboso kati na banyama mpe nazali
kosikola bana nyonso ya liboso kati na bana na ngai. › 16 Mpe yango ekozala lokola
elembo na loboko na bino mpe ekaniseli na elongi na bino, pamba te Yawe abimisaki
bino na Ejipito na nzela ya loboko na Ye ya nguya. »
Nzambe atambolisi bato na Ye
Tango Faraon atikaki bana ya Isalaele kokende, Nzambe amemaki bango te na
17
nzela ya mboka ya Filisitia atako yango nde ezalaki mokuse, pamba te Nzambe
amilobelaki : « Soki bakutani na bitumba, bakoyoka mawa na ndenge babimaki na
Ejipito mpe bakoluka kozonga kuna. » 18 Boye, Nzambe amemaki bato na nzela ya
molayi, na nzela oyo ekenda na esobe, na ngambo ya ebale monene ya barozo*. Bato
ya Isalaele babimaki libanda ya Ejipito na molongo lokola mampinga ya basoda.
19 Moyize azwaki mikuwa ya Jozefi, pamba te Jozefi alapisaki bana ya Isalaele
ndayi ; alobaki : « Solo, Nzambe akozanga te kosunga bino, boye bokolongola
mikuwa na ngai na esika oyo mpe bokomema yango elongo na bino. »
20 Tango balongwaki na Sukoti mpe batongaki molako na Etami, na mondelo ya
esobe, 21 Yawe atambolaki liboso na bango, na moyi lokola likonzi ya lipata mpo na
kolakisa bango nzela, mpe na butu lokola likonzi ya moto mpo na kongengisa bango,
mpo ete batambola butu mpe moyi. 22 Likonzi ya lipata na moyi to likonzi ya moto
na butu elongwaki na esika na yango te liboso ya bana ya Isalaele.
Bokangolami ya kokoka
14
Bato ya Ejipito balandi bana ya Isalaele
1Yawe alobaki na Moyize : 2 « Loba na bana ya Isalaele ete bazonga mpe batonga
molako pembeni ya Pi-Ayiroti, kati ya Migidoli mpe ebale monene. Batonga yango
etalana na Bala-Tsefoni pembeni ya ebale monene. 3 Faraon akokanisa ete bana ya
Isalaele babungi na mokili, esobe ekangi bango. 4 Nakokomisa motema ya Faraon
libanga, mpe ye akolanda bango ; kasi nakomonisa nkembo na Ngai, nakotelemela
Faraon mpe mampinga na ye ; bongo bato ya Ejipito bakoyeba ete Ngai nazali Yawe. »
Bana ya Isalaele basalaki bongo.
5 Tango bayebisaki mokonzi ya Ejipito ete bana ya Isalaele bakimi, Faraon mpe
bakalaka na ye babongolaki makanisi na bango mpo na bana ya Isalaele mpe
balobaki : « Likambo nini oyo tosali ? Totiki Isalaele kokende mpe tozangeli bato
oyo bakoki kosalela biso ! »
6 Boye Faraon azwaki shar oyo ezalaki ya kobombama mpe azwaki mampinga na
ye elongo na ye. 7 Akamataki bashar nkama motoba oyo eleki malamu elongo na
bashar nyonso ya Ejipito ; shar moko na moko ezalaki na basoda misato. 8 Yawe
akomisaki motema ya Faraon, mokonzi ya Ejipito, libanga mpo ete alanda bana ya
Isalaele oyo bazalaki kotambola na bonsomi nyonso. 9 Bato ya Ejipito, bampunda
nyonso ya Faraon mpe shar mosusu ya Faraon elongo na bato oyo batambolisaka
yango mpe mampinga mosusu ya Faraon balandaki bana ya Isalaele mpe bazwaki
bango tango batongaki molako na bango pembeni ya Pi-Ayiroti oyo etalana na Bala-
Tsefoni.
Bana ya Isalaele bakatisi ebale monene
10 Lokola Faraon apusanaki, bana ya Isalaele batombolaki miso na bango mpe
bamonaki ete bato ya Ejipito bazali kolanda bango na sima. Bana ya Isalaele
babangaki makasi mpe bagangaki epai na Yawe. 11 Balobaki na Moyize :
— Boni, ezali mpo ete malita ezali te na Ejipito, yango wana omemi biso mpo ete
tokufa na esobe ? Osali biso nini awa obimisi biso na Ejipito ? 12 Toyebisaki yo te
* 13:18 Rozo ezali lolenge ya matiti oyo ebotaka na mayi. Yango ezalaka pete mingi.
tango tozalaki na Ejipito : « Tika biso kimia, tika biso tosalela bato ya Ejipito ? »
Pamba te elekaki malamu mpo na biso kosalela bato ya Ejipito na esika ya kokufa
na esobe.
13 Moyize azongiselaki bango :
— Bobanga te, boyika mpiko ! Bokomona kokangolama oyo Yawe akomemela
bino lelo ; bato ya Ejipito oyo bozali komona lelo, bokotikala komona bango lisusu
te. 14 Yawe akobunda mpo na bino, mpe bino bovanda kimia.
— Mpo na nini ozali koganga boye epai na Ngai ? Loba na bana ya Isalaele ete
batambola. 16 Kasi yo, tombola lingenda na yo, sembola loboko na yo likolo ya ebale
monene mpe kabola mayi mpo ete bana ya Isalaele bakoka kokatisa ebale monene
lokola na mabele ya kokawuka. 17 Bongo Ngai, nakoyeisa motema ya bato ya Ejipito
libanga mpo ete balanda bino mpe nakomonisa nkembo na Ngai na kotelemela
Faraon mpe mampinga na ye nyonso elongo na bashar na ye mpe bato na ye oyo
batambolisaka bampunda. 18 Bongo bato ya Ejipito bakoyeba ete nazali Yawe tango
nakomonisa nkembo na Ngai na kotelemela Faraon, bashar na ye mpe bato na ye
oyo batambolisaka bampunda.
19 Anjelu na Nzambe oyo azalaki kotambola liboso ya mampinga ya Isalaele
azongaki sima na bango, mpe likonzi ya lipata elongwaki liboso na bango mpo ete
etelema sima na bango. 20 Likonzi ya lipata etelemaki kati ya mampinga ya bato ya
Ejipito mpe ya bana ya Isalaele. Likonzi ya lipata epesaki molili na ngambo moko mpe
engengisaki ngambo mosusu ; yango wana butu mobimba, bato ya Ejipito bakokaki
kopusana te pembeni ya bana ya Isalaele.
21 Moyize asembolaki loboko na ye likolo ya ebale monene ; bongo na butu
mobimba, Yawe atindaki na ebale monene mopepe makasi ya este oyo ekabolaki
mayi ya ebale monene. 22 Bato ya Isalaele batambolaki na ebale monene lokola na
mabele ya kokawuka. Mayi etelemaki lokola mir na ngambo ya loboko na bango ya
mobali mpe na ngambo ya loboko na bango ya mwasi.
23 Bato ya Ejipito balandaki bango mpe bango nyonso bakotaki kati na ebale
monene : bampunda nyonso ya Faraon, bashar na ye mpe batambolisi ya bampunda.
24 Liboso ete tongo etana, Yawe atelemaki na likolo ya likonzi ya moto mpe ya
lipata, atalaki mampinga ya bato ya Ejipito mpe akotisaki mobulu kati na yango.
25 Alongolaki bapine na bashar na bango mpo ete bamona pasi mpo na kokumba.
Boye bato ya Ejipito balobaki :
— Tokima mosika ya bana ya Isalaele, pamba te Yawe azali kobundela bango
liboso na biso.
— Sembola loboko na yo likolo ya ebale monene mpo ete mayi ezonga mpe
ekweyela bato ya Ejipito, bashar na bango mpe batambolisi ya bampunda.
27 Moyize asembolaki loboko na ye likolo ya ebale monene, mpe liboso ete tongo
etana, ebale monene ezongaki na esika na yango mpe bato ya Ejipito oyo balukaki
kokima, bakutanaki na mayi liboso na bango. Boye Yawe azindisaki bango kati
na ebale monene. 28 Mayi ezongaki mpe ezipaki bashar elongo na batambolisi ya
bampunda mpe mampinga ya Faraon oyo elandaki bana ya Isalaele kati na ebale
monene. Moko te kati na bango abikaki.
29 Kasi bana ya Isalaele batambolaki na ebale monene lokola na mabele ya
kokawuka. Mayi etelemaki lokola mir na ngambo ya loboko na bango ya mobali
mpe na ngambo ya loboko na bango ya mwasi. 30 Na mokolo wana, Yawe abikisaki
bana ya Isalaele liboso ya bato ya Ejipito mpe bana ya Isalaele bamonaki bibembe
ya bato ya Ejipito etandami na libongo ya ebale monene. 31 Tango bana ya Isalaele
bamonaki nguya monene oyo Yawe atalisaki liboso ya bato ya Ejipito, babangaki Yawe
mpe batiaki elikya na bango kati na Ye mpe kati na mosali na Ye Moyize.
15
Moyize mpe bana ya Isalaele bayembi loyembo
Moyize mpe bana ya Isalaele bayembaki loyembo oyo mpo na lokumu ya Yawe :
1
Nakoyemba mpo na lokumu ya Yawe,
mpo ete amonisi monene ya nkembo na Ye !
Azindisi mpunda mpe motambolisi
na yango kati na ebale monene.
2 Yawe azali makasi na ngai,
azali solo loyembo na ngai,
azali mobikisi na ngai,
azali Nzambe na ngai,
nakokumisa Ye ;
azali Nzambe ya tata na ngai, nakonetola Ye.
3 Yawe azali elombe ya bitumba ;
Kombo na Ye ezali Yawe.
4 Azindisi na ebale monene,
bashar mpe mampinga ya Faraon ;
abwaki na ebale monene ya barozo,
bakonzi mpe basoda oyo Faraon atielaka motema.
5 Mozindo ya mayi ezipi bango,
bakiti kino na se ya ebale monene lokola libanga.
6 Loboko na Yo ya mobali, oh Yawe,
emonisi nguya na Yo ;
loboko na Yo ya mobali, oh Yawe,
enyati monguna.
7 Na monene ya nguya na Yo,
obebisi batelemeli na Yo ;
na kanda na Yo, otombokeli bango,
mpe baziki lokola matiti.
8 Na pema ya zolo na Yo,
mayi ekabwani,
bambonge etelemi lokola mir,
mpe mozindo ya mayi ekangami kati na ebale monene.
9 Monguna amilobelaki :
« Nakolanda bango kino nakokanga bango,
molimo na ngai ekotonda
na biloko oyo nakobotola ;
nakobimisa mopanga na ngai,
mpe loboko na ngai ekobebisa bango. »
10 Kasi Yo, Yawe, ofuli mopepe na Yo,
mpe ebale monene ezipi bango.
Bazindi lokola mbodi kati na mayi makasi.
11 Oh Yawe, nani kati na banzambe azali lokola Yo ?
Nani azali lokola Yo, kitoko makasi kati na bosantu,
somo, mpe abongi na lokumu,
mpe asalaka makambo ya kokamwa ?
12 Osembolaki loboko na Yo ya mobali,

mpe mabele emeli bango.
13 Na bolingo na Yo, otambolisi bato oyo okangoli.
Na makasi na Yo, omemi bango na Ndako na Yo ya bule.
14 Bikolo eyoki sango na yango mpe ekomi kolenga,
somo ekangaki bato ya Filisitia.
15 Bakambi ya Edomi bakomi na somo,
bankumu ya Moabi bakomi kolenga,
bato ya Kanana balembi nzoto.
16 Kobanga mpe somo ekweyeli bango.
Na nguya ya loboko na Yo,
bakomi bababa lokola libanga
kino bato na Yo, oh Yawe, balekaki,
kino bato oyo osikolaki balekaki.
17 Okomema bango mpe okovandisa bango
na ngomba na Yo, esika oyo obongisaki,
oh Nkolo, mpo na kovanda,
Esika ya bule, oh Yawe, esika oyo maboko na Yo esalaki.
18 Yawe akotikala mokonzi libela na libela !
19 Tango bampunda ya Faraon, bashar na ye elongo na bato oyo batambolisaka
yango bamikotisaki kati na ebale monene, Yawe azongisaki mayi ya ebale monene
likolo na bango. Nzokande bana ya Isalaele bakatisaki ebale monene lokola na esobe.
20 Miriami, mwasi mosakoli mpe ndeko mwasi ya Aron, azwaki mbunda moke na
loboko na ye mpe basi nyonso balandaki ye ; bazalaki kobeta bambunda mike mpe
kobina. 21 Miriami ayembaki elongo na bango :
« Boyembela Yawe,
pamba te amonisi monene ya nkembo na Ye ;
azindisi na ebale monene,
mpunda mpe motambolisi na yango. »
Bana ya Isalaele batambolaki kati na esobe
Mayi ya Mara
Moyize atambolisaki bana ya Isalaele wuta na ebale monene ya barozo mpe
22
amemaki bango na nzela oyo ekenda na esobe ya Shuri. Batambolaki mikolo misato
kati na esobe mpe bamonaki mayi te. 23 Tango bakomaki na Mara* epai wapi
bamonaki mayi, bakokaki te komela mayi yango, pamba te ezalaki bololo. Yango
wana babengaki esika yango Mara.
24 Boye bato bayimaki-yimaki na tina na Moyize mpe balobaki : « Tokomela nini ? »
25 Boye Moyize abelelaki Yawe, mpe Yawe alakisaki ye eteni ya nzete. Moyize
abwakaki yango na mayi, mpe mayi ekomaki elengi mpo na komela.
Ezalaki kuna nde Yawe apesaki bango bikateli, mibeko mpe amekaki bango.
26 Alobaki : « Soki boyoki na bokebi mongongo na Yawe, Nzambe na bino, mpe bosali
oyo ezali sembo na miso na Ye, soki bosali keba na malako na Ye mpe bobateli bikateli
na Ye nyonso, nakotindela bino ata bokono moko te oyo natindelaki bato ya Ejipito ;
pamba te nazali Yawe oyo abikisaka bino na bokono. »
27 Bongo bana ya Isalaele bakomaki na Elimi epai wapi bitima† zomi na mibale mpe
banzete ya mbila tuku sambo ezalaki. Ezalaki kuna nde batongaki molako na bango,
pene ya mayi.
* 15:23 Mara elakisi : bololo. † 15:27 Etima ezali esika oyo mayi ebandaka kobima na mabele.
16
Mana mpe bakayi
1 Lisanga
nyonso ya bana ya Isalaele balongwaki na Elimi mpe bakomaki na esobe
ya Tsini, oyo ezali kati ya Elimi mpe ngomba Sinai, na mokolo ya zomi na mitano, na
sanza ya mibale sima na kobima na bango na Ejipito.
2 Lisanga nyonso ya bana ya Isalaele bayimaki-yimaki na tina na Moyize mpe Aron
kati na esobe.
3 Bana ya Isalaele balobaki na bango :
— Ah ! Ebongaki kutu loboko na Yawe epamela biso kati na Ejipito, pamba te,
kuna, tozalaki kovanda pembeni ya banzungu etonda na misuni ; tozalaki kolia
mpe kotonda biloko. Kasi bino bomemi biso kati na esobe oyo mpo na koboma
lisanga oyo nyonso na nzala !
— Tala, nakokitisela bino mapa wuta na likolo. Mokolo na mokolo, bato
bakobanda kobima mpe kolokota mapa oyo ekoki mpo na kolia mokolo wana. Na
nzela wana, nakomeka bango mpo na kotala soki bakobatela to te malako na Ngai.
5 Na mokolo ya motoba, bakolokota mbala mibale ndambo oyo bazalaki kolokota
mpo na mokolo moko mpe bakolamba yango.
6 Moyize mpe Aron balobaki na bana nyonso ya Isalaele :
— Na pokwa ya lelo, bokoyeba solo ete ezali Yawe nde abimisaki bino na Ejipito.
7 Boye lobi na tongo, bokomona nkembo na Yawe ; pamba te ayoki koyimayima na
bino na tina na Ye. Mpo na yango, biso tozali banani mpo ete boyimayima epai na
biso ?
8 Moyize alobaki lisusu :
— Bokoyeba ete ezali solo Yawe tango akopesa bino misuni ya kolia na pokwa
mpe mapa ebele na tongo. Pamba te ayoki koyimayima na bino na tina na Ye. Biso
tozali banani ? Boyimaki-yimaki na tina na biso te, kasi na tina na Yawe.
9 Boye Moyize alobaki na Aron :
— Yebisa lisanga nyonso ya bana ya Isalaele ete bapusana pene ya Yawe mpo ete
ayoki koyimayima na bango.
10 Wana Aron azalaki koloba na lisanga nyonso ya bana ya Isalaele, babalolaki miso
na bango na ngambo ya esobe, mpe bamonaki nkembo na Yawe kobima na mapata.
12 — Nayoki koyimayima ya bana ya Isalaele. Yebisa bango : « Na pokwa ya lelo,
bokolia misuni ; bongo na tongo, bokotonda mana*. Boye, bokoyeba solo ete nazali
Yawe, Nzambe na bino. »
13 Kaka na pokwa wana, bakayi† eyaki mpe etondisaki molako ; mpe na tongo,
mamwe ezalaki zingazinga ya molako.
14 Tango mamwe elimwaki, biloko ya mike-mike penza lokola bambuma ya mike-
mike emonanaki na mabele ya esobe, pembe lokola mvula ya pembe.
15 Tango bana ya Isalaele bamonaki yango, batunanaki bango na bango :
— Oyo nini ?
Pamba te bayebaki te soki ezali nini.
Moyize alobaki na bango :
— Ezali mapa oyo Yawe apesi bino mpo ete bolia. 16 Tala mibeko oyo Yawe apesi
na tina na likambo oyo : « Tika ete moto na moto alokota oyo ekoki mpo na ye
kolia, omeri‡ moko mpo na moto moko. Moto na moto akolokota kolanda motango
ya bato oyo bazali kati na ndako na ye ya kapo. »
* 16:12 Mana elingi koloba : oyo nini ? † 16:13 Kayi ezali ndeke lokola ebenga. ‡ 16:16 Omeri ezali ekolo
oyo ekotaka balitele minei.
17Bato ya Isalaele basalaki bongo : bamoko balokotaki moke ; mpe bamosusu,

ebele. 18 Mpe bamekaki na omeri : moto oyo alokotaki ebele, alekelaki te ; mpe oyo
alokotaki moke, azangelaki te. Balokotaki moto na moto kolanda oyo ekokaki mpo
na ye kolia.
19 Moyize ayebisaki bango :
— Moko te abomba ata moke kino na tongo.
20 Kasi bamosusu kati na bango bayokelaki Moyize te mpe babombaki ndambo
na yango kino na tongo. Boye bankusu etondaki na ndambo oyo babombaki, mpe
ekomaki kolumba solo ya kopola. Mpo na yango, Moyize atombokelaki bango.
21 Tongo nyonso, moto na moto abandaki kolokota oyo ekokaki mpo na ye kolia.
Mokolo ya kopema
22 Na
mokolo ya motoba, bana ya Isalaele bazalaki kolokota mbala mibale ndambo
oyo bazalaki kolokota mpo na mokolo moko : omeri mibale mpo na moto moko.
Bakambi nyonso ya lisanga bayaki koyebisa yango Moyize. 23 Moyize alobaki na
bango :
— Tala mibeko oyo Yawe apesi : « Lobi ezali mokolo ya kopema, mokolo ya Saba
oyo ebulisami mpo na Yawe. Bokolamba oyo bolingi kolamba mpe bokotokisa oyo
bolingi kotokisa ; kasi oyo ekotikala, bobatela yango kino lobi. »
24 Bato ya Isalaele babatelaki yango kino na tongo, ndenge kaka Moyize atindaki ;
mana elumbaki te solo ya kopola, mpe bankusu ezalaki te kati na yango. 25 Moyize
ayebisaki bango :
— Mokolo ya lelo ezali mokolo ya Saba, mokolo ya Yawe. Bolia mana oyo
bobombaki ; pamba te lelo, bokotikala te komona mana na libanda. 26 Bokobanda
kolokota yango mikolo motoba ; kasi na mokolo ya sambo, mokolo ya Saba, mana
ekobanda kozala te.
27 Atako bongo, na mokolo ya sambo, bato mosusu kati na bango babimaki mpo na
kolokota yango, kasi bamonaki eloko te. 28 Boye Yawe alobaki na Moyize :
— Kino tango nini bokoboya kobatela mibeko mpe malako na Ngai ? 29 Botia na
mito na bino ete Ngai Yawe, napesaki bino mokolo ya Saba. Yango wana, na mokolo
ya motoba, napesaka bino mapa mpo na mikolo mibale. Boye tika ete, na mokolo
ya sambo, moto na moto avanda epai na ye ; moko te abima na libanda.
30 Boye bato bapemaki na mokolo ya sambo.
31 Bato ya Isalaele babengaki lipa yango mana. Ezalaki pembe lokola bambuma ya
koriande mpe elengi lokola mikate balamba na mafuta ya nzoyi.
32 Moyize alobaki :
— Tala mibeko oyo Yawe apesi : « Bozwa omeri moko ya mana mpe bobomba
yango mpo na milongo ya bakitani na bino oyo ekoya, mpo ete bamona mapa oyo
naleisaki bino na esobe tango nabimisaki bino na Ejipito. »
33 Boye Moyize alobi na Aron :
— Kamata ekolo moko mpe tia omeri moko ya mana kati na yango ; bongo tia
yango liboso ya Yawe mpo ete ebombama mpo na milongo oyo ekoya.
34 Ndenge kaka Yawe atindaki Moyize, Aron atiaki mana yango liboso ya Sanduku
ya Boyokani mpo ete ebombama malamu. 35 Bana ya Isalaele baliaki mana mibu
tuku minei kino tango bakomaki na mondelo ya mokili ya Kanana.
36 Omeri moko ekokani na eteni ya zomi ya efa§.
17
Mayi ebimi na libanga
§ 16:36 Efa ezali katini oyo ekotaka balitele tuku minei.
Lisanga mobimba ya bana ya Isalaele elongwaki na esobe ya Tsini mpe ezalaki

1
kotambola kolanda ndenge Yawe azalaki kotinda. Batongaki molako na bango na
Refidimi, kasi mayi ya komela ezalaki te mpo na bato. 2 Bato ya Isalaele baswanisaki
Moyize, balobaki na ye :
— Pesa biso mayi ya komela !
Moyize azongiselaki bango :
— Mpo na nini bozali koswanisa ngai ? Mpo na nini bolingi komeka Yawe ?
3 Lokola posa ya mayi elekaki makasi, bato bayimaki-yimaki epai ya Moyize mpe
balobaki :
— Mpo na nini obimisaki biso na Ejipito ? Ezali mpo ete obomisa biso, bana na
biso mpe bibwele na biso na posa ya mayi ?
4 Moyize abelelaki Yawe :
— Nasala nini mpo na bato oyo ? Etikali kaka moke ete babamba ngai mabanga !
5 Yawe azongiselaki Moyize :
— Leka liboso ya bato, kamata ndambo ya bakambi ya Isalaele. Zwa na loboko na
yo, lingenda oyo obetaki na ebale Nili, mpe kende. 6 Ngai nakotelema kuna, liboso
na yo, na likolo ya libanga oyo ezali na ngomba Orebi. Okobeta libanga yango, mpe
yango ekobimisa mayi, bongo bato bakomela.
Moyize asalaki bongo na miso ya bakambi ya Isalaele. 7 Abengaki esika yango
Masa* mpe Meriba†, pamba te bana ya Isalaele baswanisaki ye mpe bamekaki Yawe
tango balobaki : « Boni, Yawe yango azali kati na biso to te ? »
Bana ya Isalaele balongi bato ya Amaleki
8Bato ya Amaleki bayaki mpe babundisaki bana ya Isalaele na Refidimi. 9 Moyize
alobaki na Jozue :
— Ponela biso bilombe ya bitumba kati na bato ; mpe lobi ; wana yo okende
kobundisa bato ya Amaleki, ngai nakotelema na likolo ya ngomba moke elongo na
lingenda ya Nzambe na loboko na ngai.
10 Jozue asalaki ndenge Moyize atindaki ye mpe abundisaki bato ya Amaleki ;
wana Moyize, Aron mpe Wuri bamataki likolo ya ngomba. 11 Tango nyonso Moyize
abandaki kotombola maboko na ye mpo na kobondela, bana ya Isalaele bazalaki
kolonga ; kasi tango nyonso azalaki kokitisa maboko na ye, bato ya Amaleki bazalaki
kolonga. 12 Tango maboko ya Moyize elembaki, Aron mpe Wuri bakamataki libanga
mpe batielaki ye yango mpo ete avandela yango ; mpe Moyize avandelaki yango.
Aron mpe Uri batombolaki maboko na ye, moko na ngambo moko, mpe mosusu
na ngambo mosusu. Boye maboko na ye etikalaki ya kosembolama kino na pokwa.
13 Mpe Jozue alongaki basoda ya bato ya Amaleki na mopanga.
— Koma yango na buku lokola ekaniseli, mpe loba na Jozue ete nakosilisa bato
ya Amaleki na mokili ; bakotikala kokanisa bango lisusu te.
15 Moyize atongaki etumbelo mpe abengaki yango « Nkolo azali bendele na ngai ya
lokumu. » 16 Moyize alobaki : « Lokola esali ete babundisi Kiti ya Bokonzi ya Yawe,
Yawe akobundisa bato ya Amaleki tango nyonso. »
18
Jetro ayei kotala Moyize
Jetro, Nganga-Nzambe ya Madiani mpe bokilo ya Moyize, ayokaki makambo
1
nyonso oyo Nzambe asalelaki Moyize mpe Isalaele, bato na Ye, mpe ndenge nini Yawe
abimisaki Isalaele na Ejipito.
* 17:7 Masa elingi koloba : komeka. † 17:7 Meriba elingi koloba : koswana.
2Jetro amemaki Sefora, mwasi ya Moyize, oyo ye Moyize azongisaki nanu epai
ya baboti na ye, 3 elongo na bana mibali mibale oyo Sefora abotelaki Moyize.
Mwana ya liboso, kombo na ye ezalaki « Gerishomi*, » pamba te Moyize amilobelaki :
« Nakomaki mopaya kati na mokili ya mopaya ; » 4 mwana ya mibale, kombo na ye
ezalaki « Eliezeri†, » pamba te amilobelaki : « Nzambe ya tata na ngai asungaki ngai
mpe akangolaki ngai wuta na mopanga ya Faraon. »
5 Jetro, bokilo ya Moyize, elongo na bana mibali ya Moyize mpe mwasi ya Moyize
bayaki epai ya Moyize, na esobe epai wapi batongaki molako pembeni ya ngomba ya
Nzambe. 6 Jetro atindelaki Moyize maloba oyo :
— Ngai Jetro, bokilo na yo, nazali koya epai na yo elongo na mwasi na yo mpe
bana na yo mibale ya mibali.
7 Moyize abimaki mpo na kokutana na bokilo na ye ; agumbamaki liboso na ye
mpe apesaki ye beze. Batunanaki basango ya moko na moko mpe bakotaki na ndako
ya kapo. 8 Moyize ayebisaki bokilo na ye makambo nyonso oyo Yawe asalaki Faraon
mpe bato ya Ejipito mpo na kokangola Isalaele, pasi nyonso oyo bakutanaki na yango
na nzela mpe ndenge nini Yawe abikisaki bango. 9 Jetro asepelaki koyoka makambo
wana nyonso ya kitoko oyo Yawe asalelaki bana ya Isalaele tango akangolaki bango
wuta na maboko ya bato ya Ejipito.
10 Jetro alobaki :
— Tika ete Yawe akumisama, Ye oyo akangolaki yo wuta na maboko ya bato ya
Ejipito mpe ya Faraon, Ye oyo akangolaki bato wuta na bowumbu ya bato ya Ejipito.
11 Nandimi sik’oyo ete Yawe azali monene koleka banzambe nyonso, pamba te asali
makambo ya lolenge oyo epai ya banyokoli ya Isalaele.
12 Bongo Jetro, bokilo ya Moyize, abonzelaki Nzambe mbeka ya kotumba mpe
bambeka mosusu. Aron elongo na bakambi nyonso ya Isalaele bayaki mpo na kolia
lipa elongo na bokilo ya Moyize, na miso ya Nzambe.
Toli ya Jetro
13 Mokolo oyo elandaki, Moyize avandaki mpo na kosambisa bato. Bato batelemaki
liboso ya Moyize, kobanda na tongo kino na pokwa. 14 Tango bokilo na ye amonaki
makambo nyonso oyo Moyize azalaki kosala mpo na bato, alobaki :
— Mpo na nini ozali kosala bongo tango ozali kotala makambo ya bato ? Mpo
na nini ozali yo moko lokola mosambisi ? Mpo na nini bato oyo nyonso batelemi
pembeni na yo, kobanda na tongo kino na pokwa ?
15 Moyize azongiselaki ye :
— Bayaka epai na ngai mpo na kotuna toli ya Nzambe. 16 Soki bazali na kowelana,
bayaka epai na ngai ; mpe ngai nakataka makambo, sima nalakisaka bango mibeko
mpe bikateli ya Nzambe.
17 Bokilo ya Moyize alobaki na ye :
— Lolenge na yo ya kosala ezali malamu te. 18 Okolemba noki elongo na bato oyo
bazali koya epai na yo. Mosala oyo eleki makasi mpo na yo ; okolonga kosala yango
yo moko te. 19 Yoka sik’oyo toli oyo nalingi kopesa yo, mpe tika ete Nzambe azala
na yo. Mosala na yo ezali : kozala molobeli ya bato liboso ya Nzambe, komema
mikumba na bango epai ya Nzambe 20 mpe kolakisa bango bikateli elongo na
mibeko oyo ekotalisa bango nzela ya kolanda mpe makambo oyo basengeli kosala.
21 Mpe lisusu, kati na bato, pona mibali ya mayele, oyo batosaka Nzambe, oyo
bato bakoki kotiela motema mpo ete basalelaka bosembo mpe bazwaka kanyaka te.
Okotia bango lokola bakambi ya bato : bakambi ya bankoto, ya bankama, ya batuku
mitano mpe ya bazomi. 22 Okopesa bango mosala ya kosambisa bato tango nyonso
* 18:3 Gerishomi elingi koloba : mopaya kuna. † 18:4 Eliezeri elingi koloba : Nzambe Mosungi.
mpe ndingisa ya kokata bango moko makambo ya mike ; kasi babanda komemela
yo kaka makambo ya minene. Soki osali bongo, okozala lisusu na mokumba ya
makasi te ; pamba te okokabola yango elongo na bango. 23 Soki osaleli toli oyo
napesi yo mpe soki Nzambe akambi yo, okolonga, mpe bato oyo nyonso bakobanda
kozonga na esengo epai na bango.
24 Moyize ayokaki toli oyo bokilo na ye apesaki ye mpe asalelaki makambo nyonso
oyo alobaki. 25 Moyize aponaki bato ya mayele kati na bana ya Isalaele mpe akomisaki
bango bakambi ya bato : bakambi ya bankoto, ya bankama, ya batuku mitano mpe
ya bazomi. 26 Bazalaki tango nyonso kati na bato mpo na kosambisa bato mpe kokata
makambo ; bazalaki kokata bango moko makambo ya mike, kasi bazalaki komema
oyo ya minene epai ya Moyize.
27 Moyize apesaki nzela ete bokilo na ye akende, mpe Jetro azongaki na mokili na
ye.
Boyokani ya Sinai
19
Nzambe aponi Isalaele
1 Sanza misato sima na bana ya Isalaele kobima na Ejipito, kaka na mokolo yango,
bana ya Isalaele bakomaki na esobe ya Sinai. 2 Tango balongwaki na Refidimi,
bakotaki na esobe ya Sinai, mpe Isalaele atongaki kuna kati na esobe molako etalana
na ngomba.
3 Moyize amataki na ngomba mpo na kosolola na Nzambe ; mpe wuta na likolo ya
ngomba, Yawe abengaki ye mpe alobaki na ye :
— Tala makambo oyo okoyebisa bakitani ya Jakobi mpe oyo okotalisa na bana ya
Isalaele : 4 « Bomonaki bino moko ndenge nini nasalaki bato ya Ejipito mpe ndenge
nini namemaki bino lokola na mapapu ya mpongo kino epai na Ngai. 5 Soki botosi
Ngai penza mpe bobateli boyokani na Ngai, bokozala mpo na Ngai ekolo ya motuya
kati na bikolo nyonso. Atako mokili mobimba ezali ya Ngai, 6 kasi bino bokozala
mpo na Ngai ekolo oyo ekosala mosala ya bonganga-Nzambe, ekolo ya bule. » Oyo
nde maloba okoyebisa bana ya Isalaele.
7 Moyize azongaki, abengisaki bakambi ya Isalaele mpe ayebisaki bango maloba
nyonso oyo Yawe atindaki ye koloba. 8 Bato nyonso bazongisaki lokola moto moko :
— Tokosala nyonso oyo Yawe alobi.
Bongo Moyize amemaki eyano na bango epai na Yawe.
— Nazali koya epai na yo kati na lipata monene, mpo ete bana ya Isalaele bayoka
tango nakosolola na yo mpe mpo ete batia tango nyonso elikya na bango epai na
yo.
Moyize ayebisaki Yawe makambo nyonso oyo bana ya Isalaele balobaki.
Libulisi ya bato
10Yawe alobaki na Moyize :
— Kende epai ya bato, bulisa bango lelo mpe lobi, bongo yebisa bango ete
basukola bilamba na bango ; 11 bamibongisa mpo na mokolo ya misato, pamba
te na mokolo wana nde Ngai Yawe, nakokita na likolo ya ngomba Sinai, na miso
ya bana nyonso ya Isalaele. 12 Okotia bandelo zingazinga ya ngomba mpo na bato
mpe okoyebisa bango : « Bosala keba ete bomata te na ngomba oyo mpe bopusana
te pembeni na yango. Moto nyonso oyo akotuta yango akokufa penza. 13 Soki
moto moko abuki mobeko oyo, bakosimba ye te, kasi bakoboma ye na mabanga to
bakotobola ye likonga ; ezala moto to nyama, asengeli kokufa. Kaka soki lokito ya
liseke ya meme eyokani makasi nde ndambo ya bato bakomata na ngomba. »
14 Moyize alongwaki na ngomba, akendeki epai ya bana ya Isalaele, abulisaki bango,
mpe basukolaki bilamba na bango. 15 Moyize alobaki na bango :
— Bomilengela mpo na mokolo ya misato, bosangisa nzoto te na basi na bino.
Yawe akiti na ngomba Sinai
16 Na tongo ya mokolo ya misato, bakake ebetaki, mikalikali ezalaki kongenga,
mpe lipata monene ezipaki ngomba ; bongo bato bayokaki bakelelo kobeta makasi.
Bato nyonso kati na molako balengaki. 17 Moyize abimisaki bato mpo ete bakende
kokutana na Nzambe, na libanda ya molako. Mpe bato batelemaki na ebandeli ya
ngomba. 18 Milinga ezipaki ngomba Sinai mpo ete Yawe akitaki na likolo na yango na
lolenge ya moto, bongo milinga yango ezalaki komata lokola milinga oyo ebimaka na
fulu ya moto. Mpe ngomba nyonso eninganaki makasi. 19 Mongongo ya kelelo ezalaki
kaka komata se komata. Boye Moyize abandaki koloba na Nzambe, mpe Nzambe
azalaki koyanola ye na lokito ya kake.
20 Yawe akitaki na likolo ya ngomba Sinai mpe abengaki Moyize mpo ete amata na
songe ya ngomba yango. Boye Moyize amataki. 21 Yawe alobaki na Moyize :
— Kita mpe kebisa bato ete baleka bandelo te mpo na koluka komona Ngai Yawe,
noki te mingi kati na bango bakokufa. 22 Ezala Banganga-Nzambe oyo basengeli
kopusana pene na Ngai, basengeli komibulisa ; noki te Ngai Yawe, nakoboma bango.
— Bato ya Isalaele bakoki te komata na ngomba Sinai, pamba te Yo moko
oyebisaki biso ete totia bandelo zingazinga ya ngomba mpe tomona yango lokola
bule.
24 Yawe azongiselaki ye :
— Kita lisusu ; bongo omata elongo na Aron. Kasi mpo na Banganga-Nzambe mpe
bana ya Isalaele, tika ete bawelela komata te epai na Ngai Yawe, noki te nakoboma
bango.
25 Moyize akitaki, akendeki epai ya bana ya Isalaele mpe ayebisaki bango makambo
oyo Yawe alobaki.
20
Mibeko zomi
1 Tala maloba oyo Nzambe alobaki :
2 « Nazali Yawe, Nzambe na yo, oyo abimisaki yo wuta na mokili ya Ejipito
epai wapi ozalaki na bowumbu.
3 Okozalaka na banzambe mosusu te, bobele Ngai.
4 Okomisalelaka te nzambe ya ekeko to bililingi ya biloko oyo ezali na likolo, na se to
na mayi oyo ezali na se ya mabele. 5 Okogumbamelaka yango te mpe okosalelaka
yango te, pamba te Ngai Yawe, Nzambe na yo, nazali Nzambe ya zuwa ; napesaka
bana etumbu mpo na masumu ya batata kino na molongo ya misato mpe ya minei
ya bato oyo bayinaka Ngai. 6 Kasi natalisaka bolingo na Ngai kino na molongo
ya nkoto epai ya bato oyo balingaka Ngai mpe babatelaka mibeko na Ngai.
7 Okotangaka te na pamba Kombo ya Yawe, Nzambe na yo, pamba te Yawe akopesa
etumbu na moto nyonso oyo akotanga Kombo na Ye na pamba.
8 Kanisaka mokolo ya Saba mpe bulisaka yango. 9 Okosalaka misala na yo nyonso
mikolo motoba. 10 Kasi mokolo ya sambo ezali mokolo ya Saba ya Yawe, Nzambe
na yo. Na mokolo wana, okosalaka mosala ata moko te ; ezala yo, mwana na yo ya
mobali, mwana na yo ya mwasi, mowumbu na yo ya mobali, mwasi mowumbu

na yo, bibwele na yo to mopaya oyo azali kati na bingumba na yo. 11 Pamba te
na mikolo motoba, Yawe asalaki Likolo, mabele, ebale monene mpe nyonso oyo
ezali kati na yango, kasi akataki mosala na mokolo ya sambo. Yango wana, Yawe
apambolaki mokolo ya Saba mpe abulisaki yango.
12 Okopesaka tata na yo mpe mama na yo lokumu mpo ete ozala na bomoi ya molayi
kati na mokili oyo Yawe, Nzambe na yo, azali kopesa yo.
13 Okobomaka te.
14 Okosalaka ekobo te.
15 Okoyibaka te.
16 Okolobaka te matatoli ya lokuta mpo na kokosela moninga na yo makambo.
17 Okolulaka te ndako ya moninga na yo ; okolulaka te mwasi ya moninga na yo,
mowumbu na ye ya mobali to mwasi mowumbu na ye, ngombe na ye, ane na ye
to eloko nyonso oyo ezali ya moninga na yo. »
Moyize alobeli bato epai ya Nzambe
18 Tango bato bayokaki bakake mpe koganga ya kelelo, mpe bamonaki mikalikali
mpe milinga kobima na ngomba, balengaki. Batelemaki mosika 19 mpe balobaki na
Moyize :
— Tika ete yo moko oloba na biso, mpe tokoyoka yo ; kasi Nzambe te, noki te
tokokufa !
— Bobanga te ! Nzambe ayei nde komeka bino mpo ete kobanga Nzambe ezala
kati na bino mpe bosala masumu te.
21 Bato bazalaki kaka mosika, wana Moyize apusanaki pembeni ya lipata oyo kati
na yango Nzambe azalaki.
Banzambe ya bikeko mpe bitumbelo
— Yebisa makambo oyo epai ya bana ya Isalaele : « Bomonaki bino moko
ndenge nini nalobelaki bino wuta na likolo. 23 Bokomisalela te banzambe ya
bikeko ya palata to ya wolo, mpo na kosangisa yango na Ngai. 24 Okotongela Ngai
etumbelo ya mabele epai wapi okobonza bambeka na yo ya kotumba, bambeka
na yo ya boyokani, meme na yo, ntaba na yo, ngombe na yo. Esika nyonso
oyo nakomimonisa mpo na lokumu ya Kombo na Ngai, nakoya epai na yo mpe
nakopambola yo. 25 Soki otongeli Ngai etumbelo ya mabanga, okotonga yango te
na mabanga oyo bakata ; pamba te soki okati yango, okobebisa bosantu na yango.
26 Okomata te na etumbelo na Ngai na ematelo mpo ete bolumbu na yo emonana
te. »
Yawe apesi bana ya Isalaele mibeko
21
Na tina na Ba-Ebre oyo bakomi bawumbu
— Tala mibeko oyo okoyebisa bana ya Isalaele : 2 « Soki bosombi Mo-Ebre
moko lokola mowumbu, akosalela bino mibu motoba ; na mobu ya sambo, akozwa
bonsomi mpe akofuta eloko moko te. 3 Soki azalaki monzemba tango ayaki, asengeli
kokende ye moko ; kasi soki azalaki na mwasi tango ayaki, mwasi na ye asengeli
kokende na ye elongo. 4 Soki nkolo na ye apesaki ye mwasi mpe mwasi yango
abotelaki ye bana mibali to bana basi, mwasi mpe bana bakozala ya nkolo na ye ;
mobali akokende ye moko. 5 Kasi soki mowumbu alobi : ‹ Nalingaka nkolo na ngai,
mwasi na ngai mpe bana na ngai, nalingi te kozwa bonsomi, › 6 wana nkolo na ye
asengeli komema ye liboso ya basambisi ; akomema ye na ezipelo ya ekuke to na
mabaya oyo esimbaka ekuke mpe akotobola ye litoyi na motonga ; mpe mowumbu
akosalela nkolo yango mpo na libela.
7 Soki moto ateki mwana na ye ya mwasi lokola mwasi mowumbu, mwana
yango akozwa bonsomi te ndenge bawumbu bazwaka yango. 8 Soki mwana mwasi
asepelisi te nkolo oyo aponaki ye mpo ete azala mowumbu na ye, nkolo yango
akotika ete mwana mwasi asikolama ; azali na ndingisa te ya koteka ye epai ya
bapaya. Kasi soki ateki ye, wana asambwisi ye. 9 Soki aponaki mwana mwasi yango
mpo ete azala mwasi ya mwana na ye ya mobali, asengeli kokokisa makambo oyo
mibeko esengaka mpo na kobala mwasi. 10 Soki abali mwasi mosusu, akolongola
eloko te na oyo etali kolia, kolata mpe oyo basalelaka mwasi ya libala. 11 Soki
apimeli ye ata eloko moko kati na biloko oyo misato, wana mwasi oyo akoki
kokende na bonsomi mpe akofuta eloko moko te.
Na tina na evandeli kati na bato
12 Moto oyo akobeta moninga na ye kino koboma ye, basengeli koboma ye.
13 Nzokande, soki azalaki na likanisi ya koboma te, kasi Nzambe atiki ete yango
esalema na nzela ya maboko na ye, moto wana akokima na esika oyo Ngai Yawe
nakopona. 14 Kasi soki moto akaneli moninga na ye mpe aluki koboma ye na mayele
mabe, okomema ye mosika ya etumbelo na Ngai mpo na koboma ye.
15 Moto oyo akobeta tata to mama na ye, asengeli kozwa etumbu ya kufa.
16 Moto oyo akokanga moto mosusu na makasi mpo na kokima na ye, ezala soki
ateki moto yango to bakangi ye na moto yango na maboko, asengeli kozwa etumbu
ya kufa.
17 Moto oyo akolakela tata to mama na ye mabe, asengeli kozwa etumbu ya kufa.
18 Soki bato baswani, bongo moko abeti moninga likofi to libanga ; mpe moto oyo
babeti likofi to libanga akufi te kasi abeli makasi ; 19 soki moto oyo babeti atelemi
mpe atamboli na nzete kino na libanda, bakokatela moto oyo abetaki ye etumbu te,
kasi akofuta kaka mikolo oyo moto yango azalaki kosala te mpe akosalisa ye kino
akobika.
20 Soki moto abeti mowumbu na ye ya mobali to mwasi mowumbu na ye, bongo
mowumbu yango akufi na mbala moko, moto wana asengeli kozwa etumbu. 21 Kasi
soki mowumbu yango awumeli lisusu na bomoi mokolo moko to mibale, wana
nkolo na ye akozwa etumbu te, pamba te asombaki ye na mbongo.
22 Soki mibali, wana bazali kobunda, batutani na mwasi ya zemi, bongo mwasi
yango aboti mwana matsombe mpe likama mosusu emonani te, wana basengeli
kofuta lomande ndenge mobali ya mwasi yango akokata kolanda mokano ya
basambisi. 23 Kasi soki likama ezali, okofuta bomoi mpo na bomoi : 24 liso mpo
na liso, linu mpo na linu, loboko mpo na loboko, lokolo mpo na lokolo, 25 kozika
mpo na kozika, pota mpo na pota, litutu mpo na litutu.
26 Soki moto abeti mowumbu na ye ya mobali to mwasi mowumbu na ye na liso,
mpe liso yango ekufi, moto yango akopesa bonsomi na mowumbu mpo na liso na
ye. 27 Soki abuki linu ya mowumbu na ye ya mobali to ya mwasi mowumbu na ye,
akopesa ye bonsomi mpo na linu na ye.
28 Soki ngombe ebomi moto na maseke, basengeli koboma ngombe yango na
mabanga, mpe bakolia mosuni na yango te ; nzokande nkolo na yango akozwa
etumbu te. 29 Soki ngombe ezali na momesano ya kobeta bato maseke, bongo
bakebisi makasi nkolo na yango, kasi ye abateli kaka ngombe na ye malamu te
mpe yango ebomi moto ; basengeli koboma ngombe yango na mabanga mpe nkolo
na yango asengeli kozwa etumbu ya kufa. 30 Kasi soki basengi ye lomande mpo
na kosikola bomoi na ye, akofuta nyonso oyo bakosenga ye. 31 Bakosalela mpe
mobeko oyo soki ngombe ebeti mwana mobali to mwana mwasi maseke. 32 Soki
ngombe ebeti mowumbu ya mobali to mwasi mowumbu maseke, nkolo na yango
asengeli kofuta mbongo ya bibende, tuku misato, epai ya nkolo ya mowumbu, mpe
bakobamba ngombe yango mabanga.
Na tina na biloko
33 Soki moto atiki libulu polele to atimoli libulu mpe azipi yango te, bongo ngombe
to ane ezindi kuna ; 34 nkolo libulu asengeli kofuta epai ya nkolo nyama mbongo
oyo ekokani na motuya ya nyama oyo esili kokufa, mpe nyama yango ekokoma ya
ye.
35 Soki ngombe ya moto moko ebomi ngombe ya moto mosusu, esengeli koteka
ngombe oyo ezali na bomoi mpe kokabola na kati-kati mbongo mpe ngombe oyo
esili kokufa. 36 Kasi soki eyebani ete ngombe yango emesana kobeta bato maseke,
bongo nkolo na yango abateli yango malamu te ; wana asengeli kofuta ngombe
mpo na ngombe, mpe ngombe ya kokufa ekokoma ya ye.
Na tina na moyibi ya banyama
37 Soki moto ayibi ngombe moko to meme moko, bongo abomi yango to ateki
yango ; asengeli kofuta bangombe mitano mpo na ngombe moko oyo ayibaki to
bameme minei mpo na meme moko oyo ayibaki.
22
Soki bakangi moto azali koyiba, bongo babeti ye mpe akufi ; mobomi akozwa
1
etumbu te mpo na makila oyo esopani. 2 Kasi soki makambo yango esalemi na moyi,
moto oyo akoboma ye akozwa etumbu mpo na makila oyo esopani. Moyibi nyonso
asengeli kozongisa biloko oyo ayibi. Soki azali na eloko te, bakoteka ye mpo na
kofuta eloko oyo ayibaki. 3 Soki ayibaki nyama, ezala ngombe, ane to meme, bongo
bakuti nyama yango ya bomoi na maboko na ye, akofuta banyama mibale.
Na tina na bozwi ya moninga
4 Soki moto azali koleisa bibwele na ye matiti na elanga na ye to na elanga na ye
ya vino, bongo atiki bibwele yango koyengayenga mpe ekeyi kolia matiti na elanga
to na elanga ya vino ya moto mosusu, nkolo bibwele asengeli kofuta mbuma oyo
eleki kitoko kati na elanga na ye to kati na elanga na ye ya vino. 5 Soki moto apelisi
moto, bongo moto yango ekutani na banzete ya sende, epanzani mpe ezikisi ble oyo
basili kotia na maboke to ble oyo babuki nanu te, moto oyo apelisaki moto asengeli
kofuta biloko nyonso oyo eziki.
6 Soki moto abombisi palata to biloko na ye ya motuya epai ya moninga na ye,
bongo bayibi yango kati na ndako ya moninga wana ; soki bakangi moyibi ya biloko
yango, akozongisa mbala mibale biloko oyo ayibaki. 7 Kasi soki moyibi amonani
te, nkolo ndako asengeli kosamba liboso ya basambisi mpo na koyeba soki ayibaki
biloko ya moninga na ye to te. 8 Na likambo nyonso ya moyibi, soki bato mibale
bazali kowela ngombe, ane, meme, elamba to eloko nyonso oyo ebungaki, bongo
moto na moto azali koloba : ‹ Ezali ya ngai ! › bango mibale bakomema likambo
na bango liboso ya basambisi ; bongo moto oyo basambisi bakokweyisa akozongisa
yango mbala mibale epai ya moninga na ye.
9 Soki moto apesi moninga na ye ngombe to ane to meme to nyama mosusu mpo
ete abokola, bongo nyama yango ekufi to ebukani to bayibi yango mpe ata moto
moko te amoni mpo na kotatola ndenge nini likambo yango esalemaki, 10 kaka ndayi
oyo balapi na Kombo na Yawe nde ekokabola bango : Moto oyo andimaki kobokola
akolapa ndayi liboso ya Yawe mpo na kotalisa ete ayebi likambo te. Bongo nkolo
nyama asengeli kondima maloba ya moninga na ye mpe ye akofuta nyama yango te.
11 Kasi soki bayibi nyama yango na maboko ya moto oyo andimaki kobokola yango,
akofuta nyama yango epai ya nkolo na yango. 12 Soki ezali nyama ya zamba nde
ebomaki nyama yango, moto oyo andimaki kobokola yango akomema lokola litatoli
biteni oyo etikali ; bongo akofuta nyama yango te. 13 Soki moto adefi nyama epai ya
moninga na ye, bongo ebukani lokolo to ekufi na tango oyo nkolo na yango azali te,
moto wana asengeli kofuta yango. 14 Nzokande soki nkolo na yango azalaki wana,
moto oyo adefaki akofuta nyama yango te. Soki bayokanaki ete akofuta mbongo
sima na kosalela yango, asengeli kofuta mbongo oyo bayokanaki.
15 Soki mobali alingi elenge mwasi oyo ayebi nanu nzoto ya mibali te mpe azali
na mobandami na libala te, bongo asangisi na ye nzoto, asengeli kofuta mbongo
ya libala mpo ete akoma mwasi na ye. 16 Soki tata ya elenge mwasi aboyi kopesa
mwana na ye na libala epai ya mobali wana, mobali yango akofuta mbongo ya
libala na motuya oyo babalelaka elenge mwasi oyo ayebi nanu nzoto ya mibali te.
17 Okotika te na bomoi mwasi oyo asalaka maji.
18 Moto nyonso oyo akosangisa nzoto na nyama, asengeli kozwa etumbu ya kufa.
19 Moto nyonso oyo akotumba mbeka mpo na nzambe mosusu, basengeli koboma
ye ; mbeka ekotumbama kaka mpo na Yawe Ye moko.
Na tina na makambo mosusu
20 Okosalisa mopaya mosala na ndenge ya mabe te mpe okonyokola ye te, pamba
te bino mpe bozalaki bapaya na Ejipito.
21 Bokonyokola te mwasi oyo akufisa mobali to mwana etike. 22 Soki bonyokoli
bango, bongo bango bagangi epai na Ngai, solo nakoyoka koganga na bango.
23 Nakosilikela bino, nakoboma bino na mopanga ; bongo basi na bino mpe
bakokoma basi bakufisa mibali mpe bana na bino, bana bitike.
24 Soki odefisi mbongo na moko kati na bato na Ngai, na mobola oyo azali kati
na bino, okosala te ndenge modefisi mbongo asalaka ; okosenga ye mileki te.
25 Soki moninga na yo asimbisi yo kazaka na ye lokola ndanga, okozongisela
ye yango liboso ete butu eya ; 26 pamba te azali kaka na kazaka wana mpo na
kofinika nzoto na ye. Akofinika lisusu nini tango akolala ? Soki agangi epai na
Ngai, nakoyoka ye mpo ete nazali Nzambe ya mawa.
Na tina na lokumu ya kopesa na Nzambe
27 Okofingaka Nzambe te mpe okolakelaka mokambi ya bato na yo mabe te.
28 Okowumisa te kopesa Ngai mbuma ya liboso oyo ekomela mpe vino oyo
okamoli. Okopesa Ngai mwana na yo ya liboso ya mobali.
29 Okosala mpe lolenge moko mpo na bana liboso ya bangombe, bameme mpe
bantaba na yo : ekotikala mikolo sambo elongo na bamama na yango ; bongo na
mokolo ya mwambe, okopesa Ngai yango.
30 Bokozala bule mpo na Ngai : bokolia te mosuni ya nyama oyo babomi na nyama
ya zamba ; bosengeli kopesa yango na bambwa.
23
Na tina na bosembo
1 Okopanza sango ya lokuta te ; okosangana te na moto mabe mpo na koloba
litatoli ya lokuta. 2 Okolanda ebele ya bato te mpo na kosala mabe. Tango okoloba
litatoli liboso ya basambisi, okotatola te kolanda mokano ya bato ebele mpo na
kokweyisa bosembo. 3 Okokotela mobola te na tango azali kosamba liboso ya
basambisi.
4 Soki okutani na ngombe to ane ya monguna na yo, oyo ebungi, osengeli

kozongisela ye yango. 5 Soki omoni ane ya moto oyo ayinaka yo ekweyi na se
ya mokumba oyo yango ememi, okotika yango wana te ; osengeli kosalisa yango.
6 Okokweyisa bosembo ya mobola te tango azali kosamba liboso ya basambisi.
7 Okozala mosika ya makambo ya lokuta. Okoboma te ezala moto oyo ayebi likambo
te to moto ya sembo ; pamba te nalongisaka te moto mabe. 8 Okondimaka kanyaka
te, pamba te kanyaka ezipaka miso ya bato oyo bamonaka malamu mpe ebebisaka
maloba ya moto ya sembo.
9 Okonyokola mopaya te, pamba te oyebi yo moko ndenge ezalaka soki ozali
mopaya ; bino mpe bozalaki bapaya na Ejipito.
Na tina na mobu ya bopemi mpe mokolo ya Saba
10 Mibu motoba, okolona bilanga na yo mpe okobuka mbuma. 11 Kasi na mobu
ya sambo, okopemisa mabele. Boye babola kati na bato na yo bakozwa bilei ya
kolia kati na yango mpe nyama ya zamba ekolia bilei oyo bato bakotika. Okosala
ndenge moko mpo na elanga na yo ya vino mpe mpo na nzete na yo ya olive.
12 Mikolo motoba, okosala mosala na yo ; kasi na mokolo ya sambo, okosala
mosala moko te mpo ete ngombe na yo elongo na ane na yo ekoka kopema, mpe
mpo ete mwana mobali ya mwasi mowumbu na yo mpe mopaya bazwa lisusu
makasi.
13 Bokosala keba na makambo nyonso oyo nayebisi bino. Bokobelela kombo ya
banzambe mosusu te ; bokomeka kutu te kotanga yango na bibebu na bino.
Na tina na bafeti misato ya minene na mobu
14 Mbala misato na mobu, bokosala bafeti misato mpo na Ngai.
15 Bokosala feti ya Mapa ezanga levire. Na mikolo sambo kolanda ndenge
napesaki bino mitindo, bokolia mapa ezanga levire na tango oyo ekatama, na sanza
ya Abibi*, mpo ete ezali na sanza yango nde bobimaki na Ejipito.
16 Okosala feti ya kobuka bambuma, okosala mpe feti ya bambuma ya liboso ya
bilanga na yo, oyo olonaki. Na suka ya mobu, okosala feti ya kobuka bambuma
tango okobuka mbuma ya elanga.
17 Mbala misato na mobu, bato nyonso bakoya liboso ya Nkolo Yawe.
18 Okobonzela Ngai te mbeka ya makila elongo na mapa batia levire. Mafuta ya
nyama ya feti na Ngai ekoki kobombama te kino na tongo.
19 Okomema na Ndako ya Yawe, Nzambe na yo, bambuma ya liboso ya mabele na
yo. Okolamba te mwana ntaba oyo ezali nanu komela mabele ya mama na yango.
Yawe alaki kosunga bato ya Isalaele
20 Nakotinda anjelu liboso na bino mpo ete abatela bino na nzela mpe amema
bino na esika oyo nabongisaki mpo na bino. 21 Bosala keba na miso na ye mpe
boyoka makambo oyo akoloba ; botombokela ye te mpo ete akolimbisa botomboki
na bino te, pamba te Kombo na Ngai ezali kati na ye.
22 Kasi soki boyoki na bokebi makambo oyo akoyebisa bino mpe soki bosaleli
nyonso oyo nalobi, nakozala monguna ya banguna na bino mpe nakotelemela bato
oyo bakotelemela bino. 23 Anjelu na Ngai akotambola liboso na bino mpe akokotisa
bino na mokili ya bato ya Amori, ya bato ya Iti, ya bato ya Perizi, ya bato ya Kanana,
ya bato ya Evi mpe ya bato ya Yebusi ; bongo Ngai nakosilisa bango.
24 Bokogumbamela banzambe na bango te mpe bokosalela yango te to bokolanda
te lolenge na bango ya kosalela. Bokokweyisa banzambe yango mpe bokobuka-
buka bikeko na bango na biteni. 25 Soki bokosalela Yawe, Nzambe na bino,
* 23:15 Abibi ezali sanza oyo ble ekomelaka.
akopambola mapa mpe mayi na bino, mpe akolongola bokono kati na bino. 26 Na
mboka na bino, ekozala na mwasi moko te oyo akosopa zemi to akozanga kobota.
Nakobakisela bino mikolo ebele na bomoi na bino.
27 Nakotinda somo na Ngai liboso na bino mpe nakokotisa mobulu kati na bikolo
nyonso oyo bokokota. Banguna na bino nyonso bakopesa bino mokongo mpe
bakokima. 28 Nakotinda banzoyi ya minene liboso na bino mpo na kobengana
bato ya Evi, ya Kanana mpe ya Iti na liboso na bino. 29 Kasi nakobengana bango te
na mbala moko mpo ete mboka ekoma te lokola ndako ezanga bato, mpe mpo ete
banyama ya zamba ekoma mingi te mpo na kotungisa bino. 30 Nakobengana bango
moke-moke liboso na bino kino bokokoma ebele mpo na kozwa mboka. 31 Nakotia
bandelo na bino kobanda na ebale monene ya barozo kino na ebale monene ya bato
ya Filisitia mpe kobanda na esobe ya Sinai kino na ebale Efrate ; pamba te nakopesa
bato ya mboka na maboko na bino, bongo bino bokobengana bango liboso na bino.
32 Bokosala boyokani te elongo na bango mpe elongo na banzambe na bango.
33 Botika bango te ete bawumela na mokili na bino, noki te bakotinda bino kosala
masumu liboso na Ngai mpe kosalela banzambe na bango ; pamba te ekozala solo
motambo mpo na bino. »
24
Yawe alendisi boyokani elongo na Isalaele
— Mata epai na Yawe, yo elongo na Aron, Nadabi, Abiyu mpe bakambi tuku
sambo ya Isalaele ; bokogumbama na mosika. 2 Moyize kaka nde asengeli kopusana
pene ya Yawe ; kasi bato mosusu te. Lisanga mobimba ya Isalaele mpe ekomata te
elongo na ye.
3 Tango Moyize akendeki koyebisa bato makambo mpe mibeko nyonso ya Yawe,
bato bazongisaki elongo :
— Tokosala makambo nyonso oyo Yawe alobi.
4 Moyize akomaki maloba nyonso oyo Yawe ayebisaki ye. Mokolo oyo elandaki,
alamukaki na tongo makasi mpe atongaki etumbelo na ebandeli ya ngomba. Bongo,
atelemisaki mabanga zomi na mibale oyo ezali kotalisa mabota zomi na mibale ya
Isalaele. 5 Atindaki bilenge mibali ya Isalaele ete babonzela Yawe mbeka ya kotumba
ya bangombe ya mibali lokola mbeka ya boyokani. 6 Moyize azwaki ndambo ya
makila, atiaki yango na sani ; bongo ndambo mosusu, abwakaki-bwakaki yango na
likolo ya etumbelo. 7 Azwaki lisusu buku ya Boyokani mpe atangaki yango liboso ya
bana ya Isalaele. Boye bango bazongisaki :
— Tokosala makambo nyonso oyo Yawe alobi mpe tokotosa yango.
8 Moyize azwaki makila, abwakelaki-bwakelaki yango bato mpe alobaki :
— Oyo ezali makila ya boyokani oyo Yawe asali elongo na bino kolanda maloba
oyo nyonso.
9 Sima na yango, Moyize elongo na Aron, Nadabi, Abiyu mpe bakambi tuku sambo
ya Isalaele, bamataki likolo ya ngomba 10 epai wapi bamonaki Nzambe ya Isalaele ;
se ya matambe na Ye ezalaki lokola mabanga ya talo ya safiri mpe ezalaki na langi
ya ble ya kitoko lokola ble ya likolo. 11 Kasi Nzambe asembolaki loboko na Ye te mpo
na kobeta bakambi ya Isalaele ; bamonaki Nzambe, baliaki mpe bamelaki.
Moyize akutani na Yawe
12Yawe alobaki na Moyize : « Yaka pene na Ngai na likolo ya ngomba mpe telema
wana. Ngai nakopesa yo bitando ya mabanga ya papala oyo na likolo na yango
nakomi Mobeko mpe mitindo mpo na kopesa bana ya Isalaele malako. »
13 Boye Moyize atelemaki elongo na mosungi na ye Jozue mpe amataki na ngomba

ya Nzambe. 14 Moyize alobaki na bakambi : « Bozela biso awa kino tokozonga. Aron
mpe Wuri bazali elongo na bino. Tika ete soki moto azali na likambo, ayebisa bango
yango. »
15 Tango Moyize amataki likolo ya ngomba, mapata ezipaki ye 16 mpe nkembo ya
Yawe ewumelaki na likolo ya ngomba Sinai. Mikolo motoba, mapata ezipaki ngomba.
Bongo na mokolo ya sambo, Yawe abengaki Moyize kati na mapata. 17 Na miso
ya bana ya Isalaele, Nkembo ya Yawe emonanaki na likolo ya ngomba lokola moto
oyo etumbaka. 18 Tango Moyize amataki likolo ya ngomba, akotaki kati na mapata.
Awumelaki kuna mikolo tuku minei mpe babutu tuku minei.
Etinda ya kotonga Mongombo
25
Makabo mpo na kotonga Mongombo
2 — Yebisa bana ya Isalaele ete bamemela Ngai makabo. Okozwa yango na
maboko ya moto nyonso oyo akopesa na motema malamu.
3 Tala makabo oyo okozwa na maboko na bango :
wolo, palata mpe bronze,

4 bilamba ya langi ya ble, ya motane, ya motane makasi,
lino ya kitoko, bapwale ya ntaba,
5 baposo ya bameme batia langi ya motane mpe baposo ya banyama ya ebale,
banzete ya akasia,
6 mafuta ya olive mpo na kopelisela mwinda,
biloko ya mike-mike ya solo kitoko mpo na kosala mafuta ya epakolami mpe malasi
ya solo kitoko ;
7 mabanga ya onikisi mpe mabanga mosusu ya talo mpo na kotia yango na efode
mpe na elamba ya tolo oyo Nganga-Nzambe akobanda kolata.
8Bakosalela Ngai Ndako ya bule, mpe nakovanda kati na bango. 9 Bokosala yango
kolanda lolenge ya Mongombo mpe bisalelo oyo nakolakisa yo.
Sanduku ya Boyokani mpe mofinuku
10 Bokosala sanduku na nzete ya akasia. Molayi na yango ekozala na
basantimetele pene nkama moko na tuku mibale na mitano ; mokuse na yango,
basantimetele tuku sambo na mitano mpe bosanda na yango, basantimetele tuku
sambo na mitano. 11 Okobamba yango wolo ya peto, na kati mpe na libanda.
Okolatisa mpe songe na yango na wolo. 12 Okosalela yango bapete minei ya wolo
mpe okotia yango na basonge minei : mibale na ngambo moko, mpe mibale na
ngambo mosusu. 13 Okosala mabaya mibale na nzete ya akasia mpe okobamba
yango wolo. 14 Okokotisa mabaya yango na bapete oyo ezali na songe ya sanduku,
mpo na komemela yango. 15 Mabaya yango ekotikala libela kati na bapete ya
sanduku : bakolongola yango te. 16 Okotia kati na sanduku bitando ya mabanga ya
mibeko, oyo nakopesa yo.
17 Okosala mofinuku na wolo ya peto. Molayi na yango ekozala na basantimetele
pene nkama moko na tuku mibale na mitano ; mpe mokuse na yango, basan-
timetele pene tuku sambo na mitano. 18 Okosala bikeko mibale ya basheribe
oyo okotia na suka mibale ya mofinuku ; okosala yango na wolo oyo batuti na
nzela ya marto. 19 Okotia ekeko moko ya sheribe na suka moko, mpe mosusu,
na suka mosusu. Okokangisa bikeko ya basheribe na mofinuku, na suka nyonso
mibale. 20 Mapapu ya basheribe ekozala ya kofungwama na likolo mpo na kobatela
mofinuku ; bakozala ngambo na ngambo, mpe miso na bango ekotala mofinuku.
21 Okotia kati na sanduku, bitando ya mabanga ya mibeko oyo nakopesa yo mpe
okotia mofinuku na likolo ya sanduku. 22 Ezali wana, na likolo ya mofinuku nde
Ngai nakomimonisa epai na yo, na kati-kati ya basheribe mibale oyo bakozala na
likolo ya Sanduku ya Litatoli ; mpe nakopesa yo mitindo na Ngai nyonso mpo na
bana ya Isalaele.
Mesa ya mapa oyo babonzeli Nzambe
23 Okosala mesa moko na mabaya ya akasia. Molayi na yango ekozala na
basantimetele pene nkama moko ; mokuse na yango, basantimetele pene tuku
mitano mpe bosanda na yango, basantimetele pene tuku sambo na mitano.
24 Okobamba yango wolo ya peto mpe okotia lisusu wolo na pembeni na yango.
25 Okozingela mesa yango na libaya oyo ekozala na basantimetele pene mwambe
na monene, mpe okotia wolo na pembeni ya libaya yango. 26 Okosala bapete minei
ya wolo mpe okotia yango na songe minei ya mesa epai wapi makolo na yango
ezali. 27 Bapete ekozala pene ya libaya oyo ekozingela mesa, mpe bakokotisa kati
na bapete yango mabaya ya komemela sanduku. 28 Okosala na nzete ya akasia
mabaya ya komemela mesa mpe okobamba yango wolo. 29 Okosala na wolo ya peto
basani, bakopo, bambilika mpe bambeki, mpo na makabo ya masanga. 30 Okotia
tango nyonso mapa na likolo ya mesa liboso na Ngai.
Etelemiselo ya minda
31 Okosala na wolo ya peto etelemiselo ya minda ; okosala yango na wolo oyo
batuti na nzela ya marto. Evandelo na yango, likonzi na yango, bakeni na yango,
bambuma mpe bafololo na yango, nyonso ekozala ekangana lokola eloko moko.
32 Mipanzi ya likonzi ya etelemiselo ya minda esengeli kozala na bitape motoba :
misato na ngambo moko, mpe misato na ngambo mosusu. 33 Na likolo ya etape
moko na moko ya etelemiselo ya minda, okotia bakeni misato oyo ezali na lolenge
ya fololo ya madame, elongo na bambuma mpe bafololo. 34 Na moto ya likonzi
ya etelemiselo ya minda, esengeli kozala na bakeni minei oyo ezali na lolenge ya
bafololo ya madame, elongo na bambuma mpe bafololo. 35 Na se ya bitape mibale-
mibale ya etelemiselo ya minda, ekozala na mbuma moko ; mpe ekozala bongo
mpo na bitape nyonso motoba ya etelemiselo ya minda. 36 Bambuma mpe bitape
ekozala ekangana na etelemiselo ya minda ; mpe nyonso ekosalema na wolo ya
peto, wolo oyo batuti na nzela ya marto. 37 Okosala minda sambo oyo okotia na
likolo ya etelemiselo ya minda mpo ete epesa pole na etando oyo ezali na liboso ya
etelemiselo. 38 Okosala na wolo ya peto bibende oyo bazwelaka makala ya moto
mpe basani ya putulu. 39 Okosalela bakilo tuku misato na minei ya wolo ya peto
mpo na kosala etelemiselo ya minda mpe bisalelo na yango nyonso. 40 Tala malamu
mpe sala mosala nyonso kolanda ndakisa oyo natalisi yo na likolo ya ngomba.
26
Mongombo
1 Okotonga Mongombo elongo na batapi zomi ya lino ya kitoko oyo bakotonga
bililingi na likolo na yango, ya langi ya ble, ya motane ya pete mpe ya motane
makasi, elongo na basheribe ; ekozala mosala ya bato oyo basalaka bililingi na
maboko. 2 Tapi moko na moko ekozala na bametele pene zomi na minei na molayi ;
mpe bametele pene mibale, na mokuse. Batapi nyonso ekozala ndenge moko na
mokuse mpe na molayi. 3 Okokangisa batapi mitano, moko na mosusu, mpe okosala
ndenge moko mpo na batapi mitano mosusu. 4 Okotia basinga ya langi ya ble na
pembeni ya tapi ya suka ya lisanga ya batapi mitano ya liboso, mpe na pembeni ya
tapi ya suka ya lisanga ya batapi mitano ya mibale. 5 Okotia basinga tuku mitano na
suka ya lisanga ya batapi mitano ya liboso, mpe na suka ya lisanga ya batapi mitano
ya mibale ; basinga yango ekotalana. 6 Okosala na wolo bibende tuku mitano oyo
ezali lokola ndobo ; mpe okokangisa na bibende oyo ezali lokola ndobo lisanga
ya batapi mitano ya liboso mpe lisanga ya batapi mitano ya mibale. Na boye,
Mongombo ekobima eloko moko.
7 Okosala batapi zomi na moko na bapwale ya ntaba mpo na kotia yango na likolo
ya Mongombo. 8 Molayi ya tapi moko na moko ekozala na bametele pene zomi na
mitano, mpe mokuse na yango ekozala na bametele pene mibale. Batapi nyonso
zomi na moko ekozala ndenge moko na mokuse mpe na molayi. 9 Okokangisa batapi
mitano na ngambo moko, mpe batapi motoba na ngambo mosusu ; mpe okogumba
tapi ya motoba na liboso ya Mongombo. 10 Okotia basinga tuku mitano na suka ya
liboke ya batapi ya liboso, mpe basinga tuku mitano na suka ya liboke ya batapi
ya mibale. 11 Okosala na bronze bibende tuku mitano oyo ezali lokola ndobo ;
okokotisa yango na basinga mpo na kokangisa Mongombo mpo ete ekoma eloko
moko. 12 Batapi oyo ekozala na likolo ya Mongombo ekoleka molayi mpe ndambo
na yango ekokita na sima ya Mongombo. 13 Mpe na molayi ya batapi oyo ezali
na likolo ya Mongombo, basantimetele pene tuku mitano ekolekana na bangambo
mibale ya Mongombo mpo na kozipa yango. 14 Okosalela baposo ya bameme oyo
bapakola langi ya motane mpo na kozipa Mongombo, mpe okobakisa na likolo na
yango baposo ya banyama ya ebale.
15 Okosala bizingelo ya Mongombo na banzete ya akasia mpe okotelemisa
yango. 16 Ezingelo moko na moko ekozala na bametele mitano na molayi, mpe
basantimetele tuku sambo na mitano na mokuse. 17 Okobeta banzete mibale-mibale
na ezingelo ; okosala bongo mpo na bizingelo nyonso ya Mongombo. 18 Okotia
bizingelo tuku mibale na ngambo ya Negevi, na sude ; 19 mpe makolo tuku minei
ya palata na se ya bizingelo tuku mibale : makolo mibale na se ya ezingelo moko
na moko oyo babeta banzete mibale ; 20 bizingelo tuku mibale na ngambo mosusu
ya Mongombo, na nor, 21 elongo na makolo na yango tuku minei ya palata : makolo
mibale mpo na ezingelo moko na moko ; 22 bizingelo motoba na suka ya Mongombo,
na ngambo ya weste, 23 mpe bizingelo mibale na suka mpo na kolendisa Mongombo.
24 Bizingelo yango ekozala ya kofungwama na se, kasi ekosala songe na likolo mpe
ekokota na lopete ya liboso : nyonso mibale ekozala ndenge moko mpe ekolendisa
Mongombo. 25 Boye, bizingelo ekozala mwambe elongo na makolo na yango zomi
na motoba ya palata : makolo mibale-mibale na se ya ezingelo moko na moko.
26 Sima, okosala, na nzete ya akasia, mabaya mitano mpo na bizingelo ya ngambo
moko ya Mongombo, 27 mabaya mitano mpo na bizingelo ya ngambo mosusu ya
Mongombo, mabaya mitano mpo na bizingelo oyo ekozala na suka ya Mongombo,
na ngambo ya weste. 28 Libaya ya kati ekoleka na kati-kati ya bizingelo, ekoleka
ngambo na ngambo. 29 Okobamba wolo na bizingelo, okosala bapete na yango na
wolo mpo na kolekisa mabaya ; mpe okobamba mabaya wolo.
30 Okotonga Mongombo ndenge kaka balakisaki yo yango na likolo ya ngomba.
31 Okosala rido ya langi ya ble, ya motane ya pete, ya motane makasi, mpe na lino
ya kitoko oyo bakotonga bililingi na likolo na yango, elongo na basheribe ; ekozala
mosala ya bato oyo basalaka bililingi na maboko. 32 Okotia yango na makonzi
minei ya nzete ya akasia, oyo bapakola wolo ; okokangisa yango na bibende ya
wolo oyo ezali lokola ndobo mpe okotelemisa yango na makolo minei ya palata.
33 Okokangisa rido na bibende oyo ezali lokola ndobo mpe okotia Sanduku ya
Litatoli na sima ya rido yango. Rido nde ekokabola Esika ya bule mpe Esika-Oyo-
Eleki-Bule. 34 Kati na Esika-Oyo-Eleki-Bule, okotia mofinuku na likolo ya Sanduku
ya Litatoli. 35 Okotia mesa na liboso ya rido, na ngambo ya nor ya Mongombo, mpe
okotia etelemiselo ya minda na liboso ya mesa, na ngambo ya sude.
36 Mpo na ekotelo ya Ndako ya kapo, okosala rido ya langi ya ble, ya motane
ya pete, ya motane makasi mpe na lino ya kitoko oyo bakotonga bililingi na likolo
na yango ; ekozala mosala ya bato oyo batongaka bililingi na bilamba. 37 Okosala
na wolo, bibende mitano oyo ezali lokola ndobo mpo na kokangisela rido mpe
banzete mitano ya akasia babamba wolo ; okosala makolo mitano ya bronze mpo
na kotelemisela banzete yango.
27
Etumbelo ya bambeka
1 Okosala na mabaya ya nzete ya akasia etumbelo : ekozala ndenge moko na
molayi mpe na mokuse, bametele mibale na basantimetele tuku mitano ; bongo
bosanda na yango ekozala ya metele moko na basantimetele tuku mitano. 2 Okosala
maseke minei na basonge nyonso minei ya etumbelo, mpo ete maseke mpe
etumbelo esala eloko moko ; mpe okobamba bronze na etumbelo.
3 Okosala na bronze banzungu ya mike mpo na kolongola putulu ya moto,
bapawu, basani ya minene, bakanya mpe basani mpo na komema makala ya
moto. 4 Okosala motalaka ya bronze mpo na etumbelo ; okokangisa bapete minei
ya bronze, na basonge nyonso minei ya motalaka. 5 Okotia motalaka na se ya
etumbelo, na bandelo na yango, mpo ete ekoma na kati-kati ya etumbelo. 6 Okosala
na nzete ya akasia, mabaya mpo na etumbelo mpe okobamba yango bronze. 7 Boye,
mpo na komema etumbelo, bakokotisa mabaya yango na bapete oyo ezali na
basonge mibale ya etumbelo. 8 Okosala etumbelo na mabaya ; ekozala polele kati
na yango. Okosala yango ndenge kaka balakisaki yo na ngomba.
Lopango ya Mongombo
9 Tala ndenge okotonga lopango ya Mongombo : ngambo ya sude oyo ekozala ya
bametele pene tuku mitano na molayi, ekozipama na rido ya lino ya kitoko oyo
bakotonga bililingi na likolo na yango. 10 Makonzi na yango tuku mibale elongo na
makolo na yango tuku mibale ekosalema na bronze ; bongo bibende ya makonzi
elongo na biloko na yango ya kosimbela ekozala ya palata. 11 Ngambo ya nor
ekozala na bametele pene tuku mitano na molayi. Ekozala mpe na barido, na
makonzi tuku mibale mpe na makolo tuku mibale, oyo esalema na bronze. Makonzi
yango ekozala na bibende ya palata egumbama lokola ndobo elongo na biloko na
yango ya kosimbela, oyo ekozala ya palata. 12 Ngambo ya weste ya lopango ya
Mongombo ekozala na bametele pene tuku mibale na mitano na mokuse. Ekozala
mpe na barido, makonzi zomi mpe makolo zomi. 13 Ngambo ya este ya lopango
ya Mongombo, epai wapi moyi ebimelaka, ekozala na bametele pene tuku mibale
na mitano na mokuse. 14 Ngambo moko ya ekuke ekozala na barido ya bametele
sambo na basantimetele tuku mitano elongo na makonzi misato mpe makolo
misato. 15 Ngambo mosusu ya ekuke ekozala mpe na barido ya bametele sambo na
basantimetele tuku mitano, elongo na makonzi misato mpe makolo misato. 16 Mpo
na ekuke ya lopango ya Mongombo, bongisa rido ya bametele pene zomi na molayi,
ya langi ya ble, ya motane ya pete, ya motane makasi ; mpe ekosalema na lino
ya kitoko oyo bakotonga bililingi na likolo na yango, elongo na makonzi minei
mpe makolo minei ; ekozala mosala ya bato oyo batongaka bililingi na bilamba.
17 Makonzinyonso oyo ekozala zingazinga ya lopango esengeli kozala na biloko na

yango ya kosimbela, bibende na yango egumbama lokola ndobo, ya palata ; mpe
makolo na yango ya bronze. 18 Lopango ya Mongombo ekozala ya bametele tuku
mitano na molayi, bametele tuku mibale na mitano na mokuse na ngambo moko
na moko, bametele mibale na basantimetele tuku mitano na bosanda. Barido na
yango ekozala ya lino ya kitoko oyo bakotonga bililingi na likolo na yango, mpe
makolo na yango ekozala ya bronze. 19 Biloko nyonso oyo bakosalela misala ya
Mongombo, bapike nyonso ya Mongombo mpe ya lopango ekozala ya bronze.
Mafuta mpo na etelemiselo ya minda
20 Okopesa mitindo na bana ya Isalaele ete bamemela yo mafuta ya olive ya peto
mpo na minda, mpo ete minda ekoka kopela tango nyonso. 21 Ezali kati na Ndako
ya kapo ya Bokutani, libanda ya rido oyo ezali liboso ya Sanduku ya Litatoli, nde
Aron mpe bana na ye ya mibali bakobanda kopelisa minda tango nyonso liboso ya
Yawe, kobanda na pokwa kino na tongo. Ezali mobeko ya libela mpo na milongo
nyonso ya bana ya Isalaele.
28
Bilamba ya Banganga-Nzambe
1 Kamata kati na bana ya Isalaele Aron, ndeko na yo ya mobali, elongo na bana na
ye ya mibali : Nadabi mpe Abiyu, Eleazari mpe Itamari ; mpo ete basala mosala ya
bonganga-Nzambe liboso na Ngai. 2 Okotonga mpo na Aron, ndeko na yo ya mobali,
bilamba ya bule lokola elembo ya nkembo mpe ya lokumu. 3 Bongo yo, okoloba
na bato nyonso ya mayele oyo, kati na bango, natondisi molimo ya bwanya mpo
ete batonga bilamba ya Aron mpo na kobulisa ye na mosala ya bonganga-Nzambe
liboso na Ngai. 4 Tala bilamba oyo bakotonga : elamba ya tolo, efode*, kazaka
mpe nzambala oyo batia bililingi likolo na yango, kitendi ya kokanga na moto mpe
mokaba. Bakotonga bilamba ya bule mpo na Aron, ndeko na yo ya mobali, mpe
mpo na bana na ye ya mibali oyo bakosala mosala ya bonganga-Nzambe liboso na
Ngai. 5 Bakosalela wolo, langi ya ble, ya motane ya pete, ya motane makasi mpe
lino ya kitoko.
Efode
6 Bakotonga na wolo efode ya langi ya ble, ya motane ya pete, ya motane makasi
mpe na lino ya kitoko oyo bakotonga bililingi na likolo na yango ; ekozala mosala
ya bato oyo basalaka bililingi na maboko. 7 Ekozala na bankamba mibale na basuka
na yango mibale mpo na kolata efode yango ; bankamba ekoleka likolo ya mapeka.
8 Mokaba ya efode ekosalema ndenge moko na efode : ekozala ya wolo, ya langi
ya ble, ya motane ya pete, ya motane makasi mpe na lino ya kitoko oyo bakotonga
bililingi na likolo na yango.
9 Okozwa mabanga mibale ya onikisi mpe okokoma na likolo na yango bakombo
ya bana mibali ya Isalaele 10 kolanda ndenge babotama : bakombo motoba
na libanga ya liboso mpe bakombo motoba oyo etikali, na libanga ya mibale.
11 Okokoma bakombo ya bana mibali ya Isalaele na mabanga nyonso mibale
ndenge bato basalaka bililingi na kashe na libanga ; mpe okozingela yango na wolo.
12 Okotia mabanga yango na bankamba ya efode lokola mabanga ya ekaniseli mpo
na bana mibali ya Isalaele. Aron akomema likolo ya mapeka na ye lokola ekaniseli
liboso ya Yawe bakombo na bango. 13 Okotia bikangelo ya wolo 14 mpe okosala
* 28:4 Efode ezali eteni ya elamba oyo ezali lokola esharpe oyo Banganga-Nzambe batiaka likolo ya nzambala.
basheneti mibale ya wolo basangisa na eloko mosusu te ; okosala yango lokola suki
ya maboko mpe okokangisa basheneti yango pembeni-pembeni ya mabanga.
Elamba ya tolo
15 Okosala elamba ya tolo mpo na koyeba mokano ya Nzambe ; ekozala mosala ya
bato oyo basalaka bililingi na maboko. Okotonga yango lokola efode : ekozala ya
wolo, ya langi ya ble, ya motane ya pete, ya motane makasi mpe na lino ya kitoko
oyo bakotonga bililingi na likolo na yango. 16 Soki bagumbi yango na biteni mibale,
molayi mpe mokuse esengeli kozala ndenge moko : basantimetele pene tuku mibale
na mitano. 17 Okotia na likolo na yango milongo minei ya mabanga ya talo. Na
molongo ya liboso, okotia libanga ya saridwane, ya topaze mpe ya emerode ; 18 na
molongo ya mibale, okotia libanga ya ribisi, ya safiri mpe ya diama ; 19 na molongo
ya misato, okotia libanga ya opale, ya agate mpe ya ametisite ; 20 mpe na molongo
ya minei, okotia libanga ya krizolite, ya onikisi mpe ya jasipe. Okokanga mabanga
yango na bikangelo ya wolo. 21 Mabanga yango ekozala zomi na mibale kolanda
bakombo ya bana mibali ya Isalaele. Na likolo ya libanga moko na moko, bakokoma
kombo ya moko kati na mabota zomi na mibale ; bakokoma yango ndenge basalaka
bililingi na kashe.
22 Okosala basheneti ya wolo ya peto mpo na elamba ya tolo ; okosala yango
ndenge bakangaka suki ya maboko. 23 Okosala bapete mibale ya wolo mpo
na elamba ya tolo mpe okokangisa yango na basonge mibale ya elamba yango.
24 Okolekisa basheneti mibale ya wolo kati na bapete mibale oyo ezali na basonge
ya elamba ya tolo, 25 mpe okokangisa basonge mibale mosusu ya basheneti yango,
na bikangelo nyonso mibale ; mpe okokangisa yango na bankamba ya efode ;
bankamba yango ekoleka na liboso. 26 Okosala bapete mibale ya wolo oyo okotia
na basonge mibale ya se ya elamba ya tolo, na ngambo ya kati oyo etala efode.
27 Okosala bapete mosusu mibale ya wolo oyo okotia na bankamba mibale ya efode,
na se, na liboso mpe na pembeni ya mokaba ya efode. 28 Okokangisa na singa ya
langi ya ble bapete ya wolo ya elamba ya tolo mpe bapete ya wolo ya efode, mpo
ete elamba ya tolo ezala likolo ya efode mpe elongwa te na likolo na yango.
29 Boye tango Aron akokota na Esika-Oyo-Eleki-Bule, akomema na motema na ye,
na elamba ya tolo ya kokata makambo, bakombo ya bana mibali ya Isalaele lokola
ekaniseli liboso ya Yawe mpo na libela. 30 Okotia lisusu Urimi mpe Tumimi kati
na elamba ya tolo ya kokata makambo mpe yango ekozala likolo ya motema ya
Aron tango akotelema liboso ya Yawe. Boye Aron akomema makambo ya bana ya
Isalaele liboso ya Yawe mpo na libela.
Bilamba mosusu ya Banganga-Nzambe
31 Okosala mobimba ya nzambala oyo ekozala na se ya efode na langi ya
ble. 32 Nzambala esengeli kozala na lidusu na kati-kati mpo na kokotisa moto ;
bakotonga pembeni-pembeni ya lidusu yango poso ya makasi mpo ete epasuka
te. 33 Na se mpe zingazinga ya nzambala, okotia bambuma ya grenade bakangisa
na singa ya langi ya ble, ya motane ya pete mpe ya motane makasi ; mpe okotia
bangonga ya mike-mike kati na bambuma ya grenade. 34 Ekolandana boye : ngonga
moko ya moke ya wolo, mbuma moko ya grenade, mpe bongo na bongo, zingazinga
ya basonge nyonso ya nzambala. 35 Aron asengeli kolata yango tango azali kosala
mosala. Makelele ya bangonga ya mike-mike ekoyokana tango akotelema liboso ya
Yawe na Esika-Oyo-Eleki-Bule mpe tango akobima ; wana ekolakisa ete akufi te.
36 Okosala na wolo ya peto medaye mpe okokoma na likolo na yango ndenge
basalaka bililingi na kashe :
abulisama mpo na Yawe.
37 Okokangisa yango na singa ya ble, mpe ekozala na likolo ya kitendi ya kokanga

na moto, na mbunzu. 38 Linzanza yango ekozala na mbunzu ya Aron mpo ete
akoka komema bambeba oyo bana ya Isalaele bakosala na tina na biloko ya bule
oyo bakobonza mpe bakobulisa. Linzanza yango ekozala tango nyonso na mbunzu
ya Aron mpo ete Ngai Yawe, nandima makabo yango.
39 Okotongela Aron nzambala ya lino mpe kitendi ya lino mpo na moto ; okosalela
ye mpe mokaba oyo bato oyo batongaka bililingi na bilamba bakoyeba kotia
bililingi. 40 Okosala lisusu mpo na bana ya Aron banzambala, mikaba mpe bikoti,
lokola elembo ya lokumu mpe ya nkembo.
41 Sima na kolatisa Aron, ndeko na yo ya mobali, elongo na bana na ye ya mibali,
okopakola bango mafuta mpe okobulisa bango. Okokomisa bango Banganga-
Nzambe mpo ete basalela Ngai. 42 Okosalela bango bakaputula ya lino mpo na
kozipa bolumbu na bango : bakaputula yango ekobanda na loketo kino na mipende.
43 Aron mpe bana na ye ya mibali bakolata yango tango nyonso bakobanda kokota
na Ndako ya kapo ya Bokutani to kopusana pembeni ya etumbelo mpo na kosala
mosala kati na Esika ya bule, mpo ete bazala na ngambo te mpe bakufa te.
Ezali mobeko ya libela mpo na Aron mpe bakitani na ye.
29
Libulisi ya Banganga-Nzambe
1 Tala ndenge okosala mpo na kobulisa Aron elongo na bana na ye ya mibali, na
mosala ya bonganga-Nzambe mpo ete basalela Ngai. Okozwa mwana ngombe ya
mobali mpe bameme mibale ya mibali, ezanga mbeba ; 2 okosala mapa mpe bagato
ezanga levire, oyo farine na yango basangisa na mafuta ; okosala mpe mikate
ezanga levire, kasi bapakola yango mafuta ; okosala yango na farine oyo batuta
mpe bayungola malamu. 3 Okotia yango nyonso na kitunga moko mpe okomema
yango na ekuke ya Mongombo, elongo na mwana ngombe ya mobali mpe bameme
mibale ya mibali.
4 Okomema Aron mpe bana na ye ya mibali na ekotelo ya Ndako ya kapo ya
Bokutani mpe okosukola bango na mayi. 5 Okozwa bilamba ya bule mpe okolatisa
Aron nzambala, kazaka, efode mpe elamba ya tolo ; mpe okokanga ye mokaba ya
efode. 6 Okokanga ye kitendi na moto mpe okobakisa na likolo ya kitendi yango
elembo ya libulisi. 7 Okozwa mafuta ya epakolami, okosopa yango na moto na ye
mpe okopakola ye yango. 8 Okomema bana na ye ya mibali mpe okolatisa bango
banzambala. 9 Okolatisa Aron mpe bana na ye ya mibali mikaba na loketo na bango
mpe okolatisa bango bikoti. Na bongo, okobulisa bango na mosala ya bonganga-
Nzambe oyo ekozala ya bango kolanda mobeko ya libela na libela.
10 Okomema ngombe ya mobali liboso ya Ndako ya kapo ya Bokutani ; Aron
mpe bana na ye ya mibali bakotia maboko na bango na moto na yango. 11 Okokata
ngombe yango kingo liboso na Ngai Yawe, na ekotelo ya Ndako ya kapo ya Bokutani.
12 Okozwa ndambo ya makila ya ngombe yango, mpe okosalela mosapi na yo mpo
na kotia makila yango na maseke ya etumbelo ; okosopa na makolo ya etumbelo
makila oyo ekotikala. 13 Okozwa mafuta nyonso oyo ezalaka pembeni-pembeni ya
biloko ya kati, mafuta oyo ezipaka bafwa mpe bambuma nyonso mibale oyo ezalaka
kati na loketo elongo na mafuta na yango ; mpe okotumba yango na etumbelo.
14 Kasi okotumba na libanda ya molako misuni ya ngombe yango, poso na yango
mpe nyei na yango. Ezali mbeka mpo na masumu.
15 Okozwa lisusu meme moko ya mobali ; Aron mpe bana na ye ya mibali bakotia
maboko na bango na moto na yango. 16 Okokata meme yango kingo, okozwa makila
na yango mpe okosopa yango na bapembeni nyonso ya etumbelo. 17 Okokata-kata

meme yango na biteni, okosukola biloko na yango ya kati elongo na makolo na
yango mpe okotia yango likolo ya biteni mosusu mpe likolo ya moto. 18 Okotumba
meme mobimba ya mobali na etumbelo ; ezali mbeka ya kotumba mpo na Yawe,
likabo bazikisa na moto mpo na Yawe, likabo oyo solo kitoko na yango esepelisaka
Yawe.
19 Okozwa meme mosusu ya mobali ; Aron elongo na bana na ye ya mibali bakotia
maboko na bango na moto na yango. 20 Okokata meme yango kingo, okozwa
ndambo ya makila na yango mpe okotia yango na songe ya litoyi ya ngambo ya
loboko ya mobali ya Aron mpe ya bana na ye ya mibali. Okotia yango lisusu na
mosapi ya monene ya loboko na bango ya ngambo ya mobali mpe na mosapi ya
monene ya lokolo na bango ya ngambo ya loboko ya mobali. 21 Okozwa makila
oyo ekozala na etumbelo mpe mafuta ya epakolami, okosopela yango Aron mpe
bilamba na ye, bana na ye mpe bilamba na bango. Na bongo, ye mpe bana na ye
elongo na bilamba na bango bakobulisama.
22 Tala biteni ya mafuta ya meme ya mobali oyo okozwa : mokila, mafuta nyonso
oyo ezalaka pembeni-pembeni ya biloko ya kati, mafuta oyo ezipi bafwa, bambuma
mibale oyo ezalaka kati na loketo elongo na mafuta na yango mpe mopende ya
ngambo ya mobali, pamba te meme yango ya mobali ezali ya libulisi. 23 Tala
biloko oyo okozwa kati na kitunga ya mapa ezanga levire, oyo ezali liboso ya Yawe :
lipa moko, gato moko balamba na mafuta mpe galeti moko. 24 Okotia biloko oyo
nyonso na maboko ya Aron mpe ya bana na ye ya mibali ; okoyebisa bango ete
batombola yango liboso ya Yawe lokola likabo ya kotombola. 25 Okozwa yango
lisusu na maboko na bango mpe okotumba yango na etumbelo, na likolo ya mbeka
ya kotumba ; ezali likabo bazikisa na moto mpo na Yawe, likabo oyo solo kitoko
na yango esepelisaka Yawe. 26 Okozwa tolo ya meme ya mobali mpo na kobulisa
Aron, okotombola yango liboso ya Yawe lokola mbeka ya kotombola ; ekozala eteni
na yo.
27 Okobulisa biteni ya libulisi mpo na Aron mpe bana na ye ya mibali : tolo
mpe mopende ya meme oyo batombolaki mpo na kobonzela Yawe. 28 Biteni yango
ekozala ya Aron mpe ya bana na ye ya mibali lokola mobeko ya libela na libela.
Pamba te ezali makabo ya bana ya Isalaele mpo na Yawe, makabo oyo ekowuta na
mbeka na bango ya boyokani.
29 Bilamba ya bule ya Aron ekotikala sima na ye epai ya bana na ye. Bakolata
yango tango bakopakola bango mafuta mpe bakobulisa bango. 30 Mikolo sambo,
moko kati na bana na ye ya mibali oyo akokitana na ye lokola Nganga-Nzambe,
akolata yango mpe akokota na Ndako ya kapo ya Bokutani mpo na kosala mosala
ya bonganga-Nzambe kati na Esika ya bule.
31 Okokamata meme ya mobali ya libulisi mpe okolamba mosuni na yango na
esika moko ya bule. 32 Aron mpe bana na ye ya mibali bakolia mosuni ya meme
mpe lipa oyo ezali kati na kitunga, na ekotelo ya Ndako ya kapo ya Bokutani. 33 Kaka
bango nde bakolia makabo oyo na nzela na yango mosala ya bolimbisi masumu
esalemaki tango babulisaki bango mpo na mosala ya bonganga-Nzambe ; kasi moto
oyo abulisama te akoki kolia yango te, pamba te ezali bule. 34 Soki mosuni ya mbeka
ya libulisi mpe lipa ekomi kino na tongo, okotumba yango na moto. Bakoki kolia
yango lisusu te, pamba te ezali bule.
35 Sala mpo na Aron mpe mpo na bana na ye ya mibali makambo nyonso oyo
natindi yo. Okosala mikolo sambo mpo na kobulisa bango na mosala ya bonganga-
Nzambe. 36 Mokolo na mokolo, okobonza mbeka ya ngombe ya mobali lokola
mbeka mpo na bolimbisi masumu. Okopetola etumbelo na nzela ya mosala ya
bolimbisi masumu, oyo okosala mpo na etumbelo yango mpe okosopela yango
mafuta ya epakolami mpo na kobulisa yango. 37 Mikolo sambo, okosala mosala ya
bolimbisi masumu na etumbelo mpo na kobulisa yango. Boye etumbelo ekokoma
bule koleka mpe nyonso oyo ekotutana na yango ekokoma bule.
Mbeka ya kotumba ya mokolo na mokolo
38 Tala mbeka oyo okopesela mitindo ete batumbaka mokolo na mokolo na
etumbelo mpo na libela : bana meme mibale ya mobu moko. 39 Okotumba mwana
meme moko na tongo, mpe mosusu, na pokwa. 40 Mpo na mwana meme ya liboso,
okopesa bakilo misato ya farine basangisa na litele moko na kati-kati ya litele ya
mafuta, mpe okosopa litele moko na kati-kati ya litele ya vino lokola mbeka ya
masanga. 41 Mpo na mwana meme ya mibale, okobonza yango na pokwa elongo
na lolenge moko ya makabo oyo obonzaki na tongo : farine, mafuta mpe mbeka ya
masanga ya vino ; okobonza yango lokola likabo bazikisa na moto mpo na Yawe,
oyo solo kitoko na yango esepelisaka Yawe.
42 Ezali mbeka ya kotumba ya tango nyonso, kati na bikeke nyonso : bokobanda
kotumba yango na ekuke ya Ndako ya kapo ya Bokutani liboso ya Yawe ; ezali na
esika wana nde nakobanda kokutana mpe kolobana na bino. 43 Ezali na esika yango
nde nakobanda kokutana na bana ya Isalaele ; bongo nkembo na Ngai ekobulisa
esika yango.
44 Nakobulisa Ndako ya kapo ya Bokutani mpe etumbelo ; nakobulisa lisusu Aron
mpe bana na ye ya mibali mpo ete basalela Ngai lokola Banganga-Nzambe. 45 Boye
nakovanda kati na bana ya Isalaele mpe nakozala Nzambe na bango. 46 Bakoyeba
solo ete Ngai nazali Yawe, Nzambe na bango, Nzambe oyo abimisaki bango wuta
na Ejipito mpo na kovanda kati na bango. Nazali Yawe, Nzambe na bango.
30
Etumbelo ya malasi
1 Okosala lisusu etumbelo ya malasi na nzete ya akasia. 2 Molayi mpe mokuse
na yango ekozala ndenge moko, basantimetele pene tuku mitano ; mpe bosanda
na yango ekozala na metele moko. Maseke na yango ekokangana na etumbelo.
3 Okobamba wolo ya peto na likolo ya etumbelo, na mipanzi na yango mpe na
maseke ; mpe okozingela pembeni na yango na libende ya wolo. 4 Okosala mpo
na etumbelo bapete ya wolo na se ya ebende ya wolo oyo ezingeli yango : mibale
na ngambo moko, mpe mibale na ngambo mosusu ; mpo na kokotisa mabaya ya
komemela etumbelo. 5 Okosala mabaya yango na nzete ya akasia mpe okobamba
yango wolo. 6 Okotia etumbelo liboso ya rido oyo ezali liboso ya Sanduku ya Litatoli,
liboso ya esika ya bolimbisi masumu oyo ezali na likolo ya Sanduku ya Litatoli. Ezali
na esika yango nde nakobanda kokutana na yo.
7 Tongo nyonso, Aron akotumba ansa na etumbelo yango tango akobongisa
minda ; mpe pokwa nyonso, tango akopelisa yango. 8 Aron asengeli kotumba lisusu
ansa tango akopelisa minda na pokwa mpo ete ansa epelaka tango nyonso liboso
ya Yawe mpo na libela. 9 Kobonza te na etumbelo : ansa oyo elongobani te, mbeka
ya kotumba to makabo ya bambuma. Mpe kosopa te likolo na yango makabo
ya masanga ya vino. 10 Mbala moko na mobu, Aron asengeli kosala mosala ya
bolimbisi masumu, na maseke ya etumbelo ; akosala yango na makila ya mbeka ya
masumu mpo na milongo oyo ekoya. Etumbelo ekozala bule koleka mpo na Yawe.
Mpako mpo na kosikola bomoi
Tango okotanga bana ya Isalaele, moko na moko kati na bango akofuta mpo
12 —
na Yawe, mpako mpo na kosikola bomoi na ye tango bakotanga ye. Boye etumbu
moko te ekokweyela bango tango bakotangama. 13 Moto nyonso oyo batangi
asengeli kofuta motuya oyo mpo na Yawe lokola mpako, kolanda ndenge bamekaka
kilo kati na Mongombo : bagrame motoba ya palata. 14 Moto nyonso oyo batangi,
kobanda mibu tuku mibale to koleka, akofuta mpako mpo na Yawe. 15 Na tango
ya kofuta mpako mpo na Yawe, mpo na kosikola bomoi na bino, mozwi akofuta
te motuya koleka bagrame motoba ya palata, mpe mobola akofuta te motuya oyo
ezali na se ya bagrame motoba. 16 Okozwa epai ya bana ya Isalaele mpako mpo na
kosikola bomoi na bango mpe okosalela yango mpo na mosala ya kobongisa Ndako
ya kapo ya Bokutani. Ekozala mpo na bana ya Isalaele ekaniseli liboso ya Yawe
mpo na lisiko ya bomoi na bango.
Sani ya komipetola
18 — Okosala na bronze sani moko monene mpo na komipetola mpe evandelo na
yango ; okotia yango na kati-kati ya Ndako ya kapo ya Bokutani mpe etumbelo, mpe
okotia mayi kati na yango. 19 Aron mpe bana na ye ya mibali bakobanda kosukola
maboko mpe makolo na bango na mayi ya sani yango. 20 Basengeli kosukola na
mayi yango mpo ete bakufa te tango bakokota na Ndako ya kapo ya Bokutani to
tango bakopusana pembeni ya etumbelo mpo na kotumba makabo bazikisa na
moto mpo na Yawe. 21 Basengeli kosukola makolo mpe maboko na bango mpo
ete bakufa te. Oyo ezali mobeko oyo ekobongwana te mpo na Aron mpe bakitani
na ye mpo na libela.
Mafuta ya epakolami
23 — Zwa mafuta ya solo kitoko : bakilo motoba ya mire, kati-kati na yango
to bakilo misato ya sinamoni, bakilo misato ya kaneli, 24 bakilo misato ya kasia,
kolanda ndenge bamekaka kilo kati na Esika ya bule, mpe balitele motoba ya
mafuta ya olive. 25 Na biloko oyo nyonso, okosala mafuta ya epakolami ya bule,
ya solo kitoko, oyo esalemi na mosali malasi ; ekozala mafuta ya bule mpo na
epakolami. 26 Okosalela mafuta yango mpo na kopakola Ndako ya kapo ya Bokutani,
Sanduku ya Litatoli, 27 mesa mpe bisalelo na yango nyonso, etelemiselo ya minda
mpe biloko na yango nyonso, etumbelo ya malasi, 28 etumbelo ya bambeka ya
kotumba mpe bisalelo na yango nyonso elongo na sani mpo na komipetola mpe
evandelo na yango. 29 Okobulisa yango mpo ete ezala bule koleka. Nyonso oyo
ekotutana na yango ekozala bule. 30 Okopakola Aron mpe bana na ye ya mibali
mafuta mpe okobulisa bango mpo ete basalela Ngai lokola Banganga-Nzambe.
31 Sima, okoloba na bana ya Isalaele : « Mafuta oyo ya epakolami ebulisami libela
na libela mpo na Yawe. 32 Bokopakola yango te na banzoto ya bato mpe bomekola
te ndenge basalela yango, pamba te ezali bule mpe bosengeli komona yango bule.
33 Moto nyonso oyo akomekola mafuta yango mpe akosopa yango na nzoto ya moto
oyo abulisami te, basengeli kolongola ye kati na bato na ye. »
Malasi ya ansa
— Zwa biloko ya mike-mike ya solo kitoko : sitakite, onikisi, galibanumi mpe ansa
oyo basangisa na eloko mosusu te ; biloko nyonso ezala kilo moko. 35 Okosala na
yango ansa ya solo kitoko oyo esalemi na moto oyo asalaka malasi. Ekozala malasi
oyo ezali na mungwa, ya peto mpe ya bule. 36 Okosala na ndambo na yango mosusu
putulu oyo okotia liboso ya Sanduku ya Litatoli kati na Ndako ya kapo ya Bokutani
epai wapi nakokutana na yo. Ekozala bule koleka mpo na bino. 37 Bokomisalela
te ansa mosusu ya lolenge wana. Okomona yango bule mpe ekozala kaka mpo na
Yawe. 38 Moto nyonso oyo akomekola yango mpo na kosepela na solo na yango ya
kitoko, basengeli kolongola ye kati na bato na ye.
31
Basali ya Esika ya bule
2 — Yoka, naponi Betisaleyeli, mwana mobali ya Uri, mwana mobali ya Wuri,
moto ya libota ya Yuda ; 3 natondisi ye na Molimo ya Nzambe, na bwanya, na
mayele mpe na boyebi mpo na kosala misala ya lolenge nyonso ; 4 mpo na kokanisa
mpe kosala misala ya wolo, ya palata mpe ya bronze ; 5 mpo na kokata mabanga
ya talo, kobamba yango, kosala bililingi na banzete mpe mpo na kosala misala
ya lolenge nyonso. 6 Tala, napesi ye lokola mosungi Oliabi, mwana mobali ya
Ayisamaki, moto ya libota ya Dani.
Mpe napesi bwanya epai ya bato nyonso ya misala ya maboko mpo ete basala
misala nyonso oyo natindi yo :
7 Ndako ya kapo ya Bokutani,
Sanduku ya Litatoli, esika ya bolimbisi masumu oyo ezali likolo ya Sanduku,
mpe bisalelo nyonso ya Ndako ya kapo ;
8 mesa elongo na biloko na yango ;
etelemiselo ya minda, basala na wolo oyo basangisa na eloko mosusu te, elongo
na biloko na yango nyonso ;
etumbelo ya malasi,
9 etumbelo ya bambeka ya kotumba elongo na bisalelo na yango nyonso ;
sani mpo na komipetola elongo na evandelo na yango ;
10 bilamba ya mosala,
bilamba nyonso ya bule ya Nganga-Nzambe Aron,
bilamba oyo bana na ye ya mibali bakolata tango bakosala mosala na bango ya
bonganga-Nzambe,
11 mafuta ya epakolami mpe ansa ya solo kitoko mpo na Esika ya bule.
Basengeli kosala yango ndenge kaka natindaki yo.

Mokolo ya Saba
13 — Loba na bana ya Isalaele : « Bosengeli kobatela mikolo na Ngai ya Saba ;
ekozala elembo ya libela na libela kati na Ngai mpe bino, mpo ete boyeba ete ezali
Ngai Yawe nde nabulisi bino. 14 Lisusu, bokobatela mokolo ya Saba, pamba te
ekozala mpo na bino mokolo ya bule. Moto nyonso oyo akobuka mobeko yango,
basengeli koboma ye ; mpe moto nyonso oyo akosala mosala ata ya lolenge nini
na mokolo yango, basengeli kolongola ye kati na bato na ye. 15 Bokosala mosala
mikolo motoba, mpe mokolo ya sambo ezali mokolo ya Saba, mokolo ya kopema,
mokolo oyo ebulisami mpo na Yawe. Moto nyonso oyo akosala mosala na mokolo
ya Saba, basengeli koboma ye. 16 Bana ya Isalaele bakobatela mokolo ya Saba ;
bango mpe bakitani na bango bakotosa yango lokola boyokani ya libela na libela.
17 Ekozala elembo kati na Ngai mpe bana ya Isalaele mpo na libela na libela, pamba
te na mikolo motoba, Yawe asalaki likolo mpe mokili ; bongo na mokolo ya sambo,
akataki mosala mpe apemaki. »
18 Tango Yawe asilisaki kosolola na Moyize, na ngomba Sinai, Yawe apesaki ye
bitando mibale ya mabanga ya litatoli oyo Nzambe akomaki na mosapi na Ye.
Isalaele abuki boyokani elongo na Nzambe
32
Bana ya Isalaele basali nzambe
1 Tango bato bamonaki ete Moyize azali kowumela mpo na kokita na ngomba,
basanganaki zingazinga ya Aron mpe balobaki :
— Yaka mpe salela biso nzambe oyo akotambola liboso na biso. Pamba te Moyize,
moto oyo abimisaki biso na Ejipito, toyebi te makambo nini ekomeli ye.
2 Aron azongiselaki bango :
— Bolongola biloko ya matoyi oyo ezali na matoyi ya basi na bino, ya bana na
bino ya basi mpe ya mibali, mpe bomemela ngai yango.
3 Bato nyonso balongolaki biloko ya matoyi mpe bamemaki yango epai ya Aron.
4 Aron azwaki biloko oyo bapesaki ye, anyangwisaki yango na moto, mpe sima, asalaki
ekeko ya mwana ngombe. Bongo balobaki :
— Tala nzambe na yo, oh Isalaele, oyo abimisaki yo na Ejipito.
5 Tango Aron amonaki yango, atongaki etumbelo liboso ya mwana ngombe mpe
alobaki :
— Feti ekozala lobi mpo na Yawe.
6 Mokolo oyo elandaki, bato balamukaki na tongo makasi, babonzaki bambeka ya
kotumba mpe bambeka ya boyokani. Sima na yango, bavandaki mpo na kolia mpe
mpo na komela ; mpe batelemaki mpo na kosakana.
Moyize alembisi kanda ya Yawe
— Kita, pamba te bato na yo, oyo obimisaki na Ejipito babungi nzela, 8 bapesi
mokongo noki na makambo oyo natindaki bango mpe bamisaleli ekeko ya mwana
ngombe. Bagumbameli yango, babonzeli yango makabo mpe balobi : « Tala
nzambe na yo, Oh Isalaele, oyo abimisaki yo na Ejipito. »
9 Yawe alobaki lisusu na Moyize :
— Namoni ete bato oyo bazali batomboki. 10 Sik’oyo, tika Ngai moko nasala mpo
ete kanda na Ngai ekweyela bango mpe naboma bango. Kasi nakokomisa yo libota
monene.
11 Moyize abondelaki Yawe, Nzambe na ye, mpe alobaki :
— Eh Yawe ! Mpo na nini kanda na Yo ekweyela bato na Yo, oyo obimisaki na
Ejipito, na nguya monene mpe na loboko ya makasi ? 12 Mpo na nini bato ya Ejipito
baloba : « Nzambe na bango azalaki na makanisi mabe tango abimisaki bango na
Ejipito. Ezali nde mpo na koboma bango na mokili ya bangomba mpe kosilisa bango
na mokili. » Lembisa kanda na Yo ya makasi mpe kosala lisusu mabe te na bato na
Yo. 13 Kanisa Abrayami, Izaki mpe Isalaele, basali na Yo, oyo Yo moko olapelaki
ndayi mpe olobaki : « Nakokomisa bakitani na yo ebele lokola minzoto na likolo,
nakopesa bango mokili oyo nyonso ndenge kaka nalobaki na bango ; mpe yango
ekozala libula na bango mpo na libela. »
14 Mpe Yawe asalaki lisusu te mabe oyo akanaki kosala bato na Ye.
Moyize asilikeli bana ya Isalaele

Moyize abalukaki mpe akitaki wuta na ngomba, elongo na bitando mibale ya
15
mabanga ya boyokani na maboko na ye ; mabanga yango ekomama na bangambo
mibale, na liboso mpe na sima. 16 Bitando yango ya mabanga ezalaki mosala ya

Nzambe, mpe makomi oyo ezalaki ya kokomama na bitando yango ya mabanga
ezalaki ya Nzambe.
17 Tango Jozue ayokaki makelele ya bato oyo bazalaki koganga, alobaki na Moyize :
— Ezali na makelele ya bitumba kati na molako !
— Te, ezali makelele ya elonga te, makelele ya kokweyisama mpe te ! Oyo ngai
nazali koyoka, ezali nde makelele ya banzembo.
19 Tango Moyize apusanaki pembeni ya molako, amonaki ekeko ya mwana ngombe
mpe bato bazali kobina ; asilikaki makasi, abwakaki bitando ya mabanga wuta na
maboko na ye mpe apanzaki yango na biteni, na ebandeli ya ngomba. 20 Moyize
azwaki ekeko ya mwana ngombe oyo basalaki, atumbaki yango na moto mpe anikaki
yango malamu kino ekomaki putulu. Bongo apanzaki yango likolo ya mayi mpe
amelisaki bana ya Isalaele mayi yango.
21 Moyize atunaki Aron :
— Likambo nini bato oyo basali yo mpo ete okamba bango kino kosala lisumu
ya monene boye ?
22 Aron azongisaki :
— Tika ete nkolo na ngai asilika te ! Oyebi bato, balingaka kaka kosala mabe.
23 Balobaki na ngai : « Salela biso Nzambe oyo akotambola liboso na biso, pamba
te toyebi te likambo nini ekweyeli Moyize oyo abimisaki biso na Ejipito. » 24 Bongo
nayebisaki bango : « Tika ete moto nyonso oyo azali na biloko ya matoyi ya wolo
alongola yango. » Bapesaki ngai wolo, nanyangwisaki yango na moto mpe nasalaki
na yango ekeko ya mwana ngombe oyo.
25 Moyize amonaki ete bato bazalaki kati na mobulu, pamba te Aron akambaki
bango mabe ; yango wana bakomaki eloko ya kotiola na miso ya banguna na bango.
26 Moyize atelemaki na ekotelo ya molako mpe alobaki :
— Tika ete moto nyonso oyo azali mpo na Yawe aya epai na ngai.
Mpe Balevi nyonso basanganaki pene na ye. 27 Alobaki na bango :
— Tala makambo oyo Yawe, Nzambe ya Isalaele, alobi : « Tika ete moto nyonso
atia mopanga na mopende na ye. Botambola kati na molako wuta na ndako ya
kapo moko kino na ndako ya kapo mosusu ; mpe moko na moko na bino aboma
ndeko na ye ya mobali, moninga na ye mpe mozalani na ye. »
28 Balevi basalaki ndenge Moyize atindaki ; mpe na mokolo wana, bato pene nkoto
misato bakufaki. 29 Moyize alobaki :
— Na mokolo ya lelo, Yawe atie bino pembeni mpo ete bobomi bana na bino
moko ya mibali mpe bandeko na bino ya mibali. Bongo mpo na yango, apamboli
bino.
Moyize abondeli Yawe
30 Mokolo elandaki, Moyize alobaki na bato :
— Bosalaki lisumu monene. Kasi sik’oyo, nakomata epai na Yawe ; tango mosusu,
nakozwa bolimbisi mpo na lisumu na bino.
31 Moyize azongaki epai na Yawe mpe alobaki :
— Ah ! Tala lisumu monene bato oyo basali. Bamisalelaki nzambe ya wolo.
32 Kasi sik’oyo, nabondeli Yo, limbisa lisumu na bango, soki te longola kombo na
ngai na buku ya bomoi oyo okomaki.
— Moto nyonso oyo asalaki lisumu liboso na Ngai, ye nde nakolongola na buku
na Ngai. 34 Sik’oyo, kende ! Kamba bato na esika oyo nalobaki na yo. Tala, anjelu
na Ngai akozala liboso na yo. Atako bongo, tango mokolo ekokoka mpo ete napesa
etumbu, nakopesa bango etumbu mpo na lisumu na bango.
35 Yawe apesaki bato etumbu likolo ya ekeko ya mwana ngombe oyo balobaki na
Aron ete asala.
33
Yawe atindi Moyize
— Kende, longwa na esika oyo elongo na bato oyo obimisaki na Ejipito ; kende
na mokili oyo nalakaki na ndayi epai ya Abrayami, Izaki mpe Jakobi ete nakopesa
yango epai na bana na yo. 2 Nakotinda anjelu liboso na yo, nakobengana bato ya
Kanana ya Amori, ya Iti, ya Perizi, ya Evi mpe ya Yebusi. 3 Bokende na mokili oyo
ezali kobimisa miliki mpe mafuta ya nzoyi. Mpo na Ngai, nakotambola elongo na
bino te, pamba te bozali batomboki, noki te nakosilisa koboma bino na nzela.
4 Tango bato bayokaki maloba oyo ya somo, balataki pili, mpe ata moto moko te
alataki lisusu biloko ya monzele. 5 Bongo Yawe alobaki na Moyize :
— Loba na bana ya Isalaele : « Bozali batomboki ; soki natamboli elongo na
bino ata mpo na tango moke, nakosilisa koboma bino. Bolongola biloko na bino ya
monzele, mpe nakoyebisa bino makambo oyo nakosala bino. »
6 Bana ya Isalaele balongolaki biloko na bango ya monzele na ngomba Orebi.
Ndako ya kapo ya Bokutani

7 Moyize azwaki ndako ya kapo mpe atelemisaki yango mwa mosika, na libanda ya
molako, mpo na bolamu na bango ; mpe abengaki yango Ndako ya kapo ya Bokutani.
Moto nyonso oyo alingaki kokutana na Yawe, asengelaki kokende na Ndako ya kapo
ya Bokutani, na libanda ya molako. 8 Mbala nyonso oyo Moyize azalaki kokende na
Ndako ya kapo ya Bokutani, bato nyonso bazalaki kotelema : moko na moko azalaki
kotelema na ekuke ya ndako na ye ya kapo mpo na kotala Moyize kino akokota na
Ndako ya kapo ya Bokutani. 9 Soki Moyize akoti na kati, likonzi ya lipata ezalaki
kokita mpe kotelema na ekotelo ya Ndako ya kapo ya Bokutani ; bongo Yawe azalaki
kosolola na Moyize. 10 Bato nyonso bazalaki komona likonzi ya lipata kotelema na
ekotelo ya Ndako ya kapo ya Bokutani. Boye bazalaki kotelema mpe kofukamela
Yawe, moko na moko na ekuke ya ndako na ye ya kapo. 11 Yawe azalaki kosolola
na Moyize ndenge moto asololaka na moninga na ye. Wana Moyize azalaki kozonga
na molako ; Jozue, mwana mobali ya Nuni, elenge oyo azalaki kosunga ye, azalaki
kotikala kati na ndako ya kapo.
Moyize mpe nkembo ya Yawe
— Tala, ozali koloba na ngai ete nakamba bato oyo, kasi ozali koyebisa ngai te
nani okotinda elongo na ngai. Nzokande Yo nde olobaki na ngai : « Nayebi yo na
kombo na yo, » mpe lisusu : « Ozwi ngolu na miso na Ngai. » 13 Sik’oyo, soki penza
nazwi ngolu na miso na Yo, teya ngai banzela na Yo mpo ete nayeba Yo mpe nazwa
ngolu na miso na Yo. Mpe kanisa lisusu ete libota wana bazali bato na Yo.
— Ngai moko nakotambola elongo na yo mpe nakopesa yo bopemi.
— Soki Yo moko okotambola elongo na biso te, kolongola biso te na esika oyo.
16 Soki otamboli elongo na biso te, ndenge nini bato bakoyeba ete ngai mpe bato
na Yo tozwi ngolu na miso na Yo ? Ezali nde tango okotambola elongo na biso nde
ngai mpe bato na yo tokokesana na bikolo nyonso oyo ezali kati na mokili.

— Nakosala makambo nyonso oyo osengi Ngai, pamba te ozwi ngolu na miso na
Ngai mpe nayebi yo na kombo na yo.
— Monisa ngai nkembo na Yo.
— Nakolekisa bolamu na Ngai nyonso liboso na yo mpe nakotatola nani oyo nazali
liboso na yo ; natalisaka ngolu epai ya moto oyo Ngai nasepeli kosalela ngolu, mpe
nayokelaka mawa moto oyo Ngai nasepeli koyokela mawa. 20 Kasi okokoka komona
elongi na Ngai te, pamba te moto moko te akoki komona Ngai mpe azala na bomoi.
21 Yawe alobaki lisusu :
— Ezali na esika moko awa, pembeni na Ngai, epai wapi okoki kotelema na likolo
ya libanga. 22 Tango nkembo na Ngai ekoleka, nakotia yo kati na lidusu ya libanga
mpe nakozipa yo na loboko na Ngai kino nakoleka. 23 Bongo tango nakolongola
loboko na Ngai, okomona Ngai kaka na mokongo ; kasi okokoka komona elongi na
Ngai te.
34
Yawe ayeisi sika boyokani
— Bongisa bitando mibale ya mabanga lokola oyo ya liboso ; nakokoma na
bitando yango maloba oyo ezalaki na likolo ya bitando ya liboso oyo obukaki.
2 Omilengela mpo na lobi na tongo. Na tongo-tongo, okomata na ngomba Sinai
mpe okotelema liboso na Ngai, kuna na songe ya ngomba. 3 Moto moko te asengeli
komata elongo na yo ; na ngomba mobimba, moto moko te amonana ; bameme,
bantaba to bangombe esengeli mpe te kolia na ebandeli ya ngomba.
4 Moyize abongisaki bitando mibale ya mabanga lokola oyo ya liboso. Bongo
na tongo-tongo ya mokolo oyo elandaki, amataki ngomba Sinai ndenge kaka Yawe
atindaki ye ; amemaki bitando mibale ya mabanga, na maboko na ye.
5 Yawe akitaki kati na lipata, atelemaki wana pene na ye, mpe Moyize abelelaki
Kombo ya Yawe. 6 Yawe alekaki liboso ya Moyize, mpe Moyize atatolaki :
— Yawe, Yawe, Nzambe na mawa mpe na ngolu, Nzambe oyo asilikaka noki te,
atondi na bolingo mpe na boboto, 7 atalisaka bolingo na Ye kino na milongo nkoto,
alimbisaka mabe, botomboki mpe masumu, kasi azangaka te kopesa etumbu na
moto oyo asali mabe, Nzambe oyo apesaka bakitani etumbu mpo na mabe ya batata
na bango kino na molongo ya misato mpe ya minei !
8 Mbala moko, Moyize afukamaki mpe agumbamelaki Yawe ; 9 alobaki :
— Eh Nkolo, soki penza nazwi ngolu na miso na Yo, nabondeli Yo : tambola kati
na biso. Atako bato oyo bazali batomboki, kasi limbisa mabe mpe masumu na biso,
mpe zwa biso lokola bato na Yo !
— Nalingi kosala boyokani elongo na bino. Liboso ya bato na yo nyonso, nakosala
makambo ya kokamwa oyo etikala nanu kosalema te na mokili mobimba to na
ekolo moko. Boye bato nyonso oyo bazali zingazinga na yo bakomona misala ya
somo oyo Ngai Yawe nakosala na nzela na yo. 11 Botosa makambo oyo nazali
kotinda bino lelo. Nakobengana liboso na bino : bato ya Amori, ya Kanana, ya
Iti, ya Perizi, ya Evi mpe ya Yebusi. 12 Bokeba ! Bosala boyokani te elongo na
bavandi ya mokili oyo bozali kokende, noki te bakokoma motambo kati na bino !
13 Bokweyisa bitumbelo na bango, bopanza bikeko na bango mpe bobuka makonzi
oyo bapika mpo na nzambe mwasi Ashera. 14 Bogumbamela nzambe mosusu te,
pamba te Yawe andimaka bombanda te ; Kombo na Ye ezali Nzambe ya zuwa.

15 Bokeba ! Bosala boyokani te elongo na bavandi ya mokili yango ; noki te tango
bakosambela banzambe na bango mpe bakobonzela yango mbeka, babenga bino
mpo ete bolia mbeka na bango elongo ; 16 mpe soki bozwi na libala bana na bango
ya basi mpo na bana na bino ya mibali, wana bana na bango ya basi bakokoba
kosambela banzambe na bango ya bikeko, bakotindika bana na bino ya mibali na
kosambela banzambe na bango.
17 Bokosala nzambe ya ekeko te.
18 Bokosala feti ya Mapa ezanga levire. Mikolo sambo, bokolia mapa ezanga levire
ndenge natindaki yo. Bokosala yango na tango ekatama, na sanza ya Abibi*, pamba
te ezali na sanza yango nde bobimaki na Ejipito.
19 Mwana mobali nyonso ya liboso azali ya Ngai ; ekozala mpe bongo mpo na
mwana mobali nyonso ya liboso kati na bibwele na bino : ezala mwana ngombe,
mwana ntaba to mwana meme. 20 Nzokande, mpo na mwana liboso ya ane,
bokosikola yango na mwana meme. Soki bosikoli yango te, bokobuka yango kingo.
Bokosikola bana na bino nyonso ya liboso ya mibali.
Moto moko te akoya kotelema liboso na Ngai maboko pamba.
21 Bokosala mosala mikolo motoba, kasi na mokolo ya sambo, bosengeli kopema :
ezala na tango ya kolona to na tango ya kobuka.
22 Bokosala feti ya Baposo mpo na kosepela na tina na bambuma ya liboso ya
ble oyo ekomeli, mpe feti ya kobuka bambuma na suka ya mobu. 23 Mbala misato
na mobu, mibali nyonso basengeli koya liboso ya Nkolo Yawe, Nzambe ya Isalaele.
24 Mpo na bolamu na yo, nakobengana bikolo liboso na yo mpe nakoyeisa mokili na
yo monene. Moto moko te akoluka kobotola mokili na yo tango okobanda komata
mbala misato na mobu, mpo na kokutana na Yawe, Nzambe na yo.
25 Okobonzela Ngai te makila ya nyama elongo na mapa batia levire ; okobomba
te kino lobi na tongo mbeka oyo babonzi mpo na Pasika.
26 Okomema na Ndako ya Yawe, Nzambe na yo, bambuma ya liboso ya mabele
na yo.
Okolamba te mwana ntaba oyo ezali nanu komela mabele ya mama na yango.
27 Yawe alobaki lisusu na Moyize :
— Koma maloba oyo, pamba te ezali na nzela na yango nde nasalaki boyokani
elongo na yo mpe Isalaele.
28 Moyize asalaki kuna elongo na Yawe mikolo tuku minei mpe babutu tuku minei ;
aliaki ata eloko moko te mpe amelaki mayi te. Bongo Moyize akomaki na bitando ya
mabanga maloba ya Boyokani oyo babengi mibeko zomi.
Kongenga ya elongi ya Moyize
Nzokande, tango Moyize akitaki wuta na ngomba Sinai, na bitando ya mabanga
29
mibale ya mibeko na maboko na ye, ayebaki te ete elongi na ye ezalaki kongenga,
mpo ete asololaki na Yawe. 30 Tango Aron mpe bana nyonso ya Isalaele bamonaki
ete elongi ya Moyize ezali kongenga, babangaki kopusana pembeni na ye. 31 Moyize
abengaki bango ; bongo Aron mpe bakambi nyonso ya lisanga ya Isalaele bapusanaki
pembeni ya Moyize, mpe ye Moyize asololaki na bango. 32 Sima na yango, bana
nyonso ya Isalaele bapusanaki pembeni ya Moyize mpe ayebisaki bango mibeko
nyonso oyo Yawe apesaki ye na ngomba Sinai.
33 Tango Moyize asilisaki kosolola na bango, azipaki elongi na ye na vwale. 34 Kasi
tango nyonso Moyize azalaki kokota liboso ya Yawe mpo na kosolola na Ye, azalaki
* 34:18 Abibi to Nisani ezali sanza ya liboso na manaka ya Bayuda : ezali na sanza yango nde bana ya Isalaele
babimaki na Ejipito mpe ble ekomelaka. Ekokani na suka ya sanza ya misato mpe ebandeli ya sanza ya minei,
na manaka na biso.
kolongola vwale kino tango akobima. Mpe soki abimi, azalaki koyebisa na bana ya
Isalaele mibeko nyonso oyo azalaki kozwa epai na Yawe. 35 Mpe bana ya Isalaele
bazalaki komona elongi ya Moyize kongenga. Bongo azalaki kozongisa vwale na
elongi na ye kino tango azalaki kozonga mpo na kosolola na Yawe.
Misala ya kotonga Mongombo
35
Bana ya Isalaele bakopema na mokolo ya Saba
1Moyize asangisaki lisanga mobimba ya bana ya Isalaele mpe alobaki na bango :
« Boyoka makambo oyo Yawe atindi bino kosala :
2 — Mikolo motoba, bokosala mosala na bino, kasi mokolo ya sambo ekozala
mokolo ya bule, mokolo ya Saba mpo na Yawe, mokolo na bino ya kopema. Moto
nyonso oyo akosala mosala na mokolo yango, bakoboma ye. 3 Na mokolo yango ya
Saba, bokopelisa ata moto te na bandako na bino. »
Makabo mpo na misala ya Mongombo
4 Moyizealobaki na lisanga mobimba ya bana ya Isalaele : « Boyoka makambo oyo
Yawe atindi bino kosala :
5 — Kati na biloko oyo bozali na yango, botia pembeni ndambo oyo bokobonza
epai na Yawe lokola makabo. Moto nyonso oyo azali na motema malamu
akomemela Yawe makabo :
wolo, palata mpe bronze,
6 langi ya ble, ya motane ya pete, ya motane makasi, lino ya kitoko,
bapwale ya ntaba,
7 baposo ya bameme batia langi ya motane mpe baposo ya banyama ya ebale ;
banzete ya akasia,
8 mafuta ya olive mpo na kopelisela mwinda,
biloko ya mike-mike ya solo kitoko mpo na kosala mafuta ya epakolami mpe malasi
ya solo kitoko,
9 mabanga ya onikisi mpe mabanga mosusu ya talo mpo na kotia yango na efode
mpe na elamba ya tolo oyo Nganga-Nzambe akobanda kolata.
10 Tika
ete bato nyonso oyo kati na bino bayebi misala, baya kosala misala nyonso
oyo Yawe atindi :
11 Mongombo, ndako na yango ya kapo, ezipelo na yango, bibende na yango oyo
ezali lokola ndobo, bikangelo na yango, mabaya na yango, makonzi na yango
mpe bivandelo na yango ;
12 Sanduku elongo na mabaya ya komemela yango, mofinuku na yango, barido,
13 mesa, mabaya na yango, bisalelo na yango nyonso mpe mapa oyo esengeli kozala
liboso ya Yawe,
14 etelemiselo ya minda, bisalelo na yango, minda na yango mpe mafuta mpo na
kopelisa minda,
15 etumbelo ya malasi, mabaya ya komemela yango, mafuta ya epakolami mpe
malasi ya solo kitoko,
rido ya ekotelo ya ndako ya kapo epai wapi Mongombo ezali,
16 etumbelo ya bambeka ya kotumba, motalaka na yango ya bronze, mabaya ya
komemela yango mpe bisalelo na yango nyonso,
sani ya bronze mpe evandelo na yango,
17 batapi ya lopango, makonzi na yango, makolo na yango mpe rido mpo na ekotelo
ya lopango,
18 bapike ya Mongombo, bapike ya lopango mpe basinga na yango,
19 bilamba ya mosala ya bonganga-Nzambe mpo na kosala kati na Mongombo,
bilamba ya bule mpo na Nganga-Nzambe Aron mpe bilamba ya bonganga-
Nzambe mpo na bana na ye ya mibali. »
20 Lisanga mobimba ya bana ya Isalaele batikaki Moyize. 21 Bongo bato nyonso oyo
bazalaki na motema malamu mpe na bolingo ya kopesa, babonzelaki Yawe makabo
mpo na mosala ya Ndako ya kapo ya Bokutani, mpo na misala nyonso mpe kotonga
bilamba ya bule. 22 Bato nyonso oyo bazalaki na motema malamu, ezala mobali
to mwasi, bayaki na basheneti, biloko ya matoyi, bapete mpe biloko ya ndenge na
ndenge oyo esalema na wolo. Bango nyonso bamemaki biloko na bango ya wolo
liboso ya Yawe mpe babonzelaki Ye yango. 23 Bato nyonso oyo bazalaki na langi
ya ble, ya motane ya pete, ya motane makasi to mpe ya motane ya kongenga, lino,
bapwale ya ntaba, baposo ya bameme batia langi ya motane mpe baposo ya banyama
ya ebale, bamemaki yango. 24 Bato nyonso oyo batiaki pembeni makabo ya palata
to ya bronze bamemaki yango mpe babonzelaki yango Yawe ; ndenge moko mpe
na bato oyo bazalaki na banzete ya akasia mpo na misala nyonso. 25 Basi nyonso
oyo bayebaki kosala bilamba basalaki yango na maboko na bango mpe bamemaki
bilamba ya langi ya ble, ya motane ya pete, ya motane makasi mpe lino ya kitoko.
26 Mpe basi nyonso oyo bazalaki na motema malamu mpe bayebaki kosala bilamba,
basalaki yango na bapwale ya ntaba. 27 Bakambi bamemaki mabanga ya talo ya
onikisi mpe mabanga mosusu ya talo mpo na kotia yango na efode mpe na elamba
ya tolo oyo Nganga-Nzambe akobanda kolata. 28 Bamemaki mpe biloko ya mike-mike
ya solo kitoko mpe mafuta mpo na etelemiselo ya minda, mafuta mpo na epakolami
mpe malasi ya solo kitoko. 29 Bato nyonso ya Isalaele, ezala basi to mibali, oyo mitema
na bango esimbamaki mpo na komema eloko mpo na misala oyo Yawe atindaki na
nzela ya Moyize, bamemaki epai na Yawe makabo oyo bango moko bakataki kopesa
wuta na mokano ya mitema na bango.
Betisaleyeli mpe Oliabi baponami mpo na kotonga
30 Moyize alobaki na bana ya Isalaele : « Botala, Yawe aponi Betisaleyeli, mwana
mobali ya Uri, mwana mobali ya Wuri, moto ya libota ya Yuda ; 31 atondisi ye na
Molimo ya Nzambe, na bwanya, na mayele mpe na boyebi mpo na kosala misala ya
lolenge nyonso : 32 mpo na kokanisa mpe kosala misala ya wolo, ya palata mpe ya
bronze, 33 mpo na kokata mabanga ya talo, kobamba yango, kosala bililingi na banzete
mpe mpo na kosala misala ya lolenge nyonso. » 34 Yawe apesaki na Betisaleyeli mpe
Oliabi, mwana mobali ya Ayisamaki, moto ya libota ya Dani, makoki ya koteya bato
mosusu lolenge ya kosala. 35 Apesaki bango lisusu makoki ya kosala misala ya lolenge
nyonso : kosala bililingi, kosala bilamba na basinga ya langi ya ble, ya motane ya
pete, ya motane makasi mpe ya lino, kosala misala ya lolenge nyonso mpe kobongisa
ndenge misala esengeli kosalema.
Misala ya Mongombo
36
1 Betisaleyeli, Oliabi mpe bato nyonso epai ya banani Yawe apesaki makoki mpe
mayele ya kosala misala ya lolenge nyonso mpo na kotonga Mongombo, basalaki
yango ndenge kaka Yawe atindaki.
2 Bongo Moyize abengisaki Betisaleyeli, Oliabi mpe bato nyonso epai ya banani
Yawe apesaki makoki mpe mayele elongo na bato oyo bamibongisaki mpo na kosala
misala yango. 3 Bazwaki na maboko ya Moyize makabo nyonso oyo bana ya Isalaele
bamemaki mpo na kosala misala ya botongi Mongombo. Tongo nyonso, bana ya
Isalaele bakobaki komema epai ya Moyize makabo oyo bango moko bakataki kopesa
wuta na mokano ya mitema na bango. 4 Boye bato oyo bazalaki kosala misala ya
kotonga Mongombo batikaki misala na bango 5 mpe bayaki koloba na Moyize :
— Makabo oyo bana ya Isalaele bazali kopesa eleki mingi mpo na kosala mosala
oyo Yawe atindaki.
6 Bongo Moyize atindaki maloba oyo epai ya bana ya Isalaele :
— Tika ete moto moko te, azala mwasi to mobali, apesa lisusu makabo mpo na
Mongombo !
Boye bato batikaki komema makabo, 7 pamba te biloko nyonso ezalaki ya kokoka
mpo na misala nyonso oyo esengelaki kosalema : ezalaki kutu ya koleka.
Batapi
8 Bato oyo balekaki mayele kati na basali batongaki Mongombo elongo na batapi
zomi ya lino ya kitoko oyo batongaki bililingi na likolo na yango, ya langi ya ble,
ya motane ya pete mpe ya motane makasi, elongo na bililingi ya basheribe ; ezalaki
mosala ya bato oyo basalaka bililingi na maboko. 9 Tapi moko na moko ezalaki na
bametele pene zomi na minei na molayi ; mpe bametele pene mibale, na mokuse.
Batapi nyonso ezalaki ndenge moko na mokuse mpe na molayi. 10 Bakangisaki batapi
mitano, moko na mosusu, mpe basalaki ndenge moko mpo na batapi mitano mosusu.
11 Batiaki basinga ya langi ya ble, na pembeni ya tapi ya suka ya lisanga ya batapi
mitano ya liboso, mpe na pembeni ya tapi ya suka ya lisanga ya batapi mitano
ya mibale. 12 Batiaki basinga tuku mitano na suka ya lisanga ya batapi mitano ya
liboso, mpe na suka ya lisanga ya batapi mitano ya mibale ; basinga yango etalanaki.
13 Basalaki na wolo bibende tuku mitano oyo ezali lokola ndobo ; mpe bakangisaki
na bibende oyo ezali lokola ndobo lisanga ya batapi mitano ya liboso mpe lisanga ya
batapi mitano ya mibale. Boye, Mongombo ebimaki eloko moko.
14 Basalaki batapi zomi na moko, na bapwale ya ntaba mpo na kotia yango na
likolo ya Mongombo. 15 Molayi ya tapi moko na moko ezalaki na bametele pene zomi
na mitano mpe mokuse na yango ezalaki na bametele pene mibale. Batapi nyonso
zomi na moko ezalaki ndenge moko na molayi mpe na mokuse. 16 Bakangisaki batapi
mitano na ngambo moko, mpe batapi motoba na ngambo mosusu. 17 Batiaki basinga
tuku mitano na suka ya liboke ya batapi ya liboso, mpe basinga tuku mitano na suka
ya liboke ya batapi ya mibale. 18 Basalaki na bronze bibende tuku mitano oyo ezali
lokola ndobo ; bakotisaki yango na basinga mpo na kokangisa Mongombo mpo ete
ekoma eloko moko. 19 Basalelaki baposo ya bameme oyo bapakola langi ya motane
mpo na kozipa Mongombo, mpe babakisaki na likolo na yango baposo ya banyama
ya ebale.
Bizingelo
20 Basalaki bizingelo ya Mongombo na banzete ya akasia mpe batelemisaki yango.
21 Ezingelo moko na moko ezalaki na bametele mitano na molayi, mpe basantimetele
tuku sambo na mitano na mokuse. 22 Babetaki banzete mibale-mibale na ezingelo
moko na moko ; basalaki bongo mpo na bizingelo nyonso ya Mongombo. 23 Batiaki
bizingelo tuku mibale na ngambo ya Negevi, na sude ya Mongombo, 24 mpe makolo
tuku minei ya palata, na se ya bizingelo tuku mibale : makolo mibale na se ya
ezingelo moko na moko oyo babeta banzete mibale ; 25 bizingelo tuku mibale na
ngambo mosusu ya Mongombo, na nor, 26 elongo na makolo na yango tuku minei
ya palata : makolo mibale mpo na ezingelo moko na moko ; 27 bizingelo motoba na
suka ya Mongombo, na ngambo ya weste, 28 mpe bizingelo mibale na suka mpo na
kolendisa Mongombo. 29 Bizingelo yango ezalaki ya kofungwama na se, kasi esalaki

songe na likolo mpe ekotaki na lopete ya liboso : nyonso mibale ezalaki ndenge moko
mpe elendisaki Mongombo. 30 Boye, bizingelo ezalaki mwambe elongo na makolo na
yango ya palata zomi na motoba : makolo mibale-mibale na se ya ezingelo moko na
moko.
31 Sima, basalaki, na nzete ya akasia, mabaya mitano mpo na bizingelo ya ngambo
moko ya Mongombo, 32 mabaya mitano mpo na bizingelo ya ngambo mosusu ya
Mongombo, mabaya mitano mpo na bizingelo oyo ezalaki na suka ya Mongombo, na
ngambo ya weste. 33 Libaya ya kati elekaki na kati-kati ya bizingelo, elekaki ngambo
na ngambo. 34 Babambaki wolo na bizingelo, basalaki bapete na yango na wolo mpo
na kolekisa mabaya ; mpe babambaki mabaya wolo.
Rido
35 Basalaki rido ya langi ya ble, ya motane ya pete, ya motane makasi mpe na lino
ya kitoko oyo batongaki bililingi na likolo na yango. Mpe bato oyo basalaka bililingi
batongaki basheribe ya kitoko na rido yango. 36 Batiaki yango na makonzi minei ya
nzete ya akasia, oyo bapakola wolo ; bakangisaki yango na bibende ya wolo oyo ezali
lokola ndobo mpe batelemisaki yango na makolo minei ya palata. 37 Mpo na ekotelo
ya Ndako ya kapo, asalaki rido ya langi ya ble, ya motane ya pete, ya motane makasi
mpe na lino ya kitoko ; ezalaki mosala ya bato oyo batongaka bililingi na bilamba.
38 Basalaki na wolo bibende mitano oyo ezali lokola ndobo mpo na kokangisela rido,
mpe banzete mitano ya akasia babamba wolo ; basalaki makolo mitano ya bronze
mpo na kotelemisela banzete yango.
37
Sanduku mpe mofinuku
1 Betisaleyeli asalaki Sanduku na nzete ya akasia. Molayi na yango ezalaki na
basantimetele pene nkama moko na tuku mibale na mitano ; mokuse na yango,
basantimetele pene tuku sambo na mitano ; mpe bosanda na yango, basantimetele
pene tuku sambo na mitano. 2 Abambaki yango wolo ya peto, na kati mpe na
libanda. Alatisaki mpe songe na yango wolo. 3 Asalelaki yango bapete minei ya
wolo mpe atiaki yango basonge minei : mibale na ngambo moko, mpe mibale na
ngambo mosusu. 4 Asalaki mabaya mibale na nzete ya akasia mpe abambaki yango
wolo. 5 Akotisaki mabaya yango na bapete oyo ezali na songe ya Sanduku, mpo na
komemela yango. 6 Asalaki mofinuku na wolo ya peto. Molayi na yango ezalaki na
basantimetele pene nkama moko na tuku mibale na mitano ; mpe mokuse na yango,
basantimetele pene tuku sambo na mitano. 7 Asalaki bikeko mibale ya basheribe
oyo atiaki na suka mibale ya mofinuku ; asalaki yango na wolo oyo batuti na nzela
ya marto. 8 Atiaki ekeko moko ya sheribe na suka moko, mpe ekeko mosusu, na
suka mosusu. Akangisaki bikeko ya basheribe na mofinuku, na suka nyonso mibale.
9 Mapapu ya basheribe ezalaki ya kofungwama na likolo mpo na kobatela mofinuku ;
bazalaki ngambo na ngambo, mpe miso na bango etalaki mofinuku.
Mesa ya mapa
10 Asalaki mesa moko na mabaya ya akasia. Molayi na yango ezalaki na
basantimetele pene nkama moko ; mokuse na yango, basantimetele pene tuku
mitano ; mpe bosanda na yango, basantimetele pene tuku sambo na mitano.
11 Abambaki yango wolo ya peto mpe atiaki lisusu wolo na pembeni na yango.
12 Azingelaki mesa yango na libaya oyo ezalaki na basantimetele pene mwambe na
monene mpe atiaki wolo na pembeni ya libaya yango. 13 Asalaki bapete minei ya
wolo mpe atiaki yango na songe minei ya mesa epai wapi makolo na yango ezalaki.
14Bapete ezalaki pene ya libaya oyo ezingelaki mesa, mpe bakotisaki kati na bapete
yango mabaya ya komemela Sanduku. 15 Asalaki na nzete ya akasia mabaya ya
komemela mesa, mpe abambaki yango wolo. 16 Asalaki na wolo ya peto basani,
bakopo, bambilika mpe bambeki, mpo na makabo ya masanga.
Etelemiselo ya minda
17 Asalaki
na wolo ya peto etelemiselo ya minda ; asalaki yango na wolo oyo batuti
na nzela ya marto. Evandelo na yango, likonzi na yango, bakeni na yango, bambuma
mpe bafololo na yango, nyonso ezalaki ekangana lokola eloko moko. 18 Mipanzi ya
likonzi ya etelemiselo ya minda ezalaki na bitape motoba : misato na ngambo moko,
mpe misato na ngambo mosusu. 19 Na likolo ya etape moko na moko ya etelemiselo
ya minda, atiaki bakeni misato oyo ezali na lolenge ya fololo ya madame, elongo
na bambuma mpe bafololo. 20 Na moto ya likonzi ya etelemiselo ya minda, ezalaki
na bakeni minei oyo ezali na lolenge ya bafololo ya madame, elongo na bambuma
mpe bafololo. 21 Na se ya bitape mibale-mibale ya etelemiselo ya minda, ezalaki na
mbuma moko ; mpe ezalaki bongo mpo na bitape nyonso motoba ya etelemiselo ya
minda. 22 Bambuma mpe bitape ezalaki ekangana na etelemiselo ya minda ; mpe
nyonso esalemaki na wolo ya peto, wolo oyo batuti na nzela ya marto. 23 Asalaki
minda sambo ; mpe asalaki na wolo ya peto bisimbelo elongo na basani ya putulu.
24 Asalelaki bakilo tuku misato na minei ya wolo ya peto mpo na kosala etelemiselo
ya minda mpe bisalelo na yango nyonso.
Etumbelo ya malasi
Betisaleyeli asalaki etumbelo ya malasi na nzete ya akasia. Molayi mpe mokuse
25
na yango ezalaki ndenge moko, basantimetele pene tuku mitano ; mpe bosanda na
yango ezalaki na metele moko. Maseke na yango ekangamaki na etumbelo mpe
esalaki kaka eloko moko. 26 Abambaki wolo ya peto na likolo ya etumbelo, na mipanzi
na yango mpe na maseke na yango ; mpe azingelaki pembeni na yango na libende
ya wolo. 27 Asalaki mpo na etumbelo bapete ya wolo na se ya ebende ya wolo oyo
ezingeli yango : mibale na ngambo moko, mpe mibale na ngambo mosusu ; mpo na
kokotisa mabaya ya komemela etumbelo. 28 Asalaki mabaya yango na nzete ya akasia
mpe abambaki yango wolo. 29 Asalaki mafuta ya epakolami ya bule, malasi ya solo
kitoko mpe ya peto, oyo esalemi na mosali malasi.
38
Etumbelo ya mbeka ya kotumba
Betisaleyeli asalaki na mabaya ya nzete ya akasia etumbelo ya bambeka ya
1
kotumba ; ezalaki ndenge moko na molayi mpe na mokuse, bametele mibale na
basantimetele tuku mitano ; bongo bosanda na yango ezalaki ya metele moko na
basantimetele tuku mitano. 2 Asalaki maseke minei na basonge nyonso minei ya
etumbelo, mpo ete maseke mpe etumbelo esala eloko moko ; mpe abambaki bronze
na etumbelo. 3 Asalaki na bronze banzungu ya mike mpo na kolongola putulu ya
moto, bapawu, basani ya minene, bakanya mpe basani mpo na komema makala ya
moto. 4 Asalaki motalaka ya bronze mpo na etumbelo ; akangisaki bapete minei ya
bronze na basonge nyonso minei ya motalaka. 5 Asalaki na bronze bapete minei oyo
atiaki na basonge nyonso minei ya motalaka mpo na koyamba mabaya. 6 Asalaki
na nzete ya akasia, mabaya mpo na etumbelo mpe abambaki yango bronze. 7 Boye,
mpo na komema etumbelo, bakotisaki mabaya yango na bapete oyo ezali na basonge
mibale ya etumbelo. Bongo etumbelo yango ezalaki polele kati na yango.
Sani monene mpo na komipetola
8Asalaki lisusu na bronze ya bitalatala ya basi oyo bazalaki kosangana na ekuke

ya Ndako ya kapo ya Bokutani : sani monene mpo na komipetola mpe evandelo na
yango.
Lopango
9 Tala ndenge atongaki lopango ya Mongombo : ngambo ya sude oyo ezalaki ya
bametele pene tuku mitano na molayi, ezipamaki na rido ya lino oyo basali bilamba
basalaki. 10 Makonzi na yango tuku mibale mpe bivandelo tuku mibale esalemaki na
bronze ; bongo bibende ya makonzi elongo na biloko na yango ya kosimbela ezalaki
ya palata. 11 Ngambo ya nor ezalaki na bametele pene tuku mitano na molayi, na
makonzi tuku mibale mpe na makolo tuku mibale, oyo esalema na bronze. Makonzi
yango ezalaki na bibende ya palata egumbama lokola ndobo elongo na biloko na
yango ya kosimbela, oyo ezalaki ya palata. 12 Ngambo ya weste ezalaki na bametele
pene tuku mibale na mitano na mokuse mpe barido elongo na makonzi zomi, makolo
zomi, bibende ya palata egumbama lokola ndobo mpe biloko na yango ya kosimbela.
13 Ngambo ya este ya lopango ya Mongombo, epai wapi moyi ebimelaka, ezalaki na
bametele pene tuku mibale na mitano na mokuse. 14 Ngambo moko ya ekuke ezalaki
na barido ya bametele pene sambo na basantimetele tuku mitano, elongo na makonzi
misato mpe makolo misato. 15 Ngambo mosusu ya ekuke ezalaki mpe na barido ya
bametele pene sambo na basantimetele tuku mitano, elongo na makonzi misato mpe
makolo misato. 16 Barido nyonso zingazinga ya lopango ezalaki ya lino ya kitoko
oyo batongaki bililingi na likolo na yango. 17 Makolo ya makonzi ezalaki ya bronze ;
bibende egumbama lokola ndobo mpe biloko na yango ya kosimbela ezalaki ya palata,
mpe balatisaki basonge na yango palata. Makonzi nyonso ya lopango ezalaki na
biloko ya palata ya kosimbela. 18 Rido ya ekuke ya lopango ezalaki ya langi ya ble, ya
motane ya pete, ya motane makasi mpe ya lino ya kitoko oyo batongaki bililingi na
likolo na yango ; ezalaki mosala ya bato oyo batongaka bililingi na bilamba. Molayi
na yango ezalaki na bametele pene zomi, mpe bosanda na yango, bametele pene
mibale na basantimetele pene tuku mitano, ndenge barido nyonso ya lopango ezalaki.
19 Ezalaki mpe na makonzi minei mpe bivandelo minei ya bronze. Bibende na yango
oyo egumbama lokola ndobo mpe biloko na yango ya kosimbela rido ezalaki ya palata,
mpe balatisaki basonge na yango palata. 20 Bapike nyonso ya Mongombo mpe ya
lopango ezalaki ya bronze.
Biloko oyo basalelaki Mongombo
21 Tala motuya ya biloko oyo basalelaki Mongombo oyo, kati na yango, ezalaki
na buku ya Boyokani, ndenge kaka Moyize atindaki. Balevi batongaki yango na
bokambami ya Itamari, mwana mobali ya Nganga-Nzambe Aron. 22 Betisaleyeli,
mwana mobali ya Uri, mwana mobali ya Wuri, ya libota ya Yuda, asalaki nyonso oyo
Yawe atindaki Moyize. 23 Asungamaki na Oliabi, mwana mobali ya Ayisamaki, moto
ya libota ya Dani, mosali mpe motongi bililingi na maboko, oyo azalaki kobimisa
makanisi mpe kotonga bililingi na bilamba ya langi ya ble, ya motane ya pete, ya
motane makasi mpe na lino ya kitoko.
24 Wolo nyonso oyo basalelaki mpo na kotonga mpe mpo na misala nyonso ya
Mongombo, wolo oyo babonzelaki Yawe, ezalaki bakilo nkoto moko mpe bagrame
nkama moko na tuku mibale, kolanda ndenge bamekaka kilo kati na Mongombo.
Wolo nyonso wana ewutaki na makabo ya kotombola. 25 Palata oyo bazwaki na
maboko ya bato oyo batangamaki na lisanga, ezalaki bakilo nkoto misato mpe
bagrame nkama minei na tuku minei, kolanda ndenge bamekaka kilo kati na
Mongombo. 26 Elingi koloba ete moto nyonso oyo batangaki amemaki bagrame
mitano na badesigrame sambo, kolanda ndenge bamekaka kilo kati na Mongombo.
Bato nyonso oyo batangamaki, oyo bazalaki na mibu ya mbotama tuku mibale mpe
koleka, bazalaki nkoto nkama motoba na misato na nkama mitano na tuku mitano.
27 Basalelaki bakilo ya palata nkoto misato na nkama minei na tuku mibale mpo na
kosala bivandelo nkama moko ya Mongombo mpe barido nkama moko : elingi koloba
ete basalelaki bakilo pene tuku misato na minei mpe bagrame pene nkama mibale
mpo na evandelo moko. 28 Shekeli nkoto moko na nkama sambo na tuku sambo na
mitano oyo etikalaki, basalelaki yango bibende oyo egumbama lokola ndobo, biloko
ya kosimbela rido mpe balatiselaki yango basonge ya makonzi. 29 Bronze oyo ewutaki
na makabo ya kotombola ezalaki bakilo pene nkoto mibale na nkama minei na tuku
mibale na moko. 30 Bazwaki yango mpo na kosala bivandelo ya ekuke ya Ndako ya
kapo ya Bokutani, etumbelo ya bronze elongo na motalaka na yango mpe bisalelo
na yango nyonso. 31 Basalelaki yango lisusu bivandelo nyonso oyo ezalaki pembeni-
pembeni ya lopango ya Mongombo, bivandelo ya ekotelo na yango, bapike nyonso ya
Mongombo mpe bapike oyo ezingelaki lopango.
Bilamba ya Banganga-Nzambe
39
Batongaki na langi ya ble, ya motane ya pete mpe ya motane makasi bilamba ya
1
mosala ya bonganga-Nzambe kati na Mongombo ; batongaki mpe bilamba ya bule
mpo na Aron, ndenge kaka Yawe atindaki yango na Moyize.
Elamba ya likolo
2 Betisaleyeli
atongaki efode ya wolo, ya langi ya ble, ya motane ya pete, ya motane
makasi mpe na lino ya kitoko oyo batongaki bililingi na likolo na yango ; asalaki
yango kitoko penza. 3 Batandaki mabende mike-mike ya wolo, bakataki-kataki yango
lokola basinga mpe bakotisaki kati na langi ya ble mpe ya motane ya pete, langi ya
motane makasi mpe lino ya kitoko ; ezalaki mosala ya bato oyo basalaka bililingi na
maboko. 4 Atiaki bankamba mibale na basuka na yango mibale mpo na kolata efode
yango ; bankamba elekaki likolo ya mapeka. 5 Mokaba ya efode esalemaki lolenge
moko na efode : ezalaki ya wolo, ya langi ya ble, ya motane ya pete, ya motane
makasi mpe na lino ya kitoko oyo batongaki bililingi na likolo na yango, ndenge kaka
Yawe atindaki Moyize. 6 Abongisaki mabanga ya onikisi, mpe bakangaki yango na
bikangelo ya wolo ; akomaki likolo na yango bakombo ya bana mibali ya Isalaele,
ndenge basalaka bililingi na kashe. 7 Atiaki yango na bankamba ya efode lokola
mabanga ya ekaniseli mpo na bana mibali ya Isalaele, ndenge kaka Yawe atindaki
Moyize.
Elamba ya tolo
8 Betisaleyeli asalaki elamba ya tolo ; esalemaki kitoko penza. Atongaki yango
ndenge moko na efode : ezalaki ya wolo, ya langi ya ble, ya motane ya pete, ya motane
makasi mpe na lino ya kitoko oyo batongaki bililingi na likolo na yango. 9 Agumbaki
yango na biteni mibale ; molayi mpe mokuse ezalaki ndenge moko, basantimetele
pene tuku mibale na mitano. 10 Atiaki milongo minei ya mabanga ya talo na likolo
ya elamba ya tolo : na molongo ya liboso, libanga ya saridwane, ya topaze mpe ya
emerode. 11 Na molongo ya mibale, libanga ya ribisi, ya safiri mpe ya diama. 12 Na
molongo ya misato, libanga ya opale, ya agate mpe ya ametisite ; 13 na molongo ya
minei, libanga ya krizolite, ya onikisi mpe ya jasipe. Akangaki mabanga yango na
bikangelo ya wolo. 14 Mabanga yango ezalaki zomi na mibale kolanda bakombo ya
bana mibali ya Isalaele. Na likolo ya libanga moko na moko, bakomaki kombo ya
moko kati na mabota zomi na mibale ; bakomaki yango ndenge basalaka bililingi
na kashe. 15 Basalaki basheneti ya wolo ya peto mpo na elamba ya tolo ; basalaki
yango ndenge bakangaka suki ya maboko. 16 Basalaki bikangelo mibale ya wolo mpe
bapete mibale ya wolo mpe bakangisaki yango na basonge mibale ya elamba ya tolo.
17 Alekisaki basheneti mibale ya wolo kati na bapete mibale oyo atiaki na basonge
mibale ya elamba ya tolo. 18 Akangisaki basonge mibale mosusu ya basheneti oyo
mibale na bikangelo mibale oyo atiaki na bankamba ya efode ; bankamba yango
elekaki na liboso. 19 Asalaki lisusu bapete mibale ya wolo mpe atiaki yango na
basonge mibale ya se ya elamba ya tolo, na ngambo ya kati oyo etala efode. 20 Asalaki
bapete mosusu mibale ya wolo oyo atiaki na bankamba mibale ya efode, na se, na
liboso mpe na pembeni ya mokaba ya efode. 21 Akangisaki na singa ya langi ya ble
bapete ya wolo ya elamba ya tolo mpe bapete ya wolo ya efode, mpo ete elamba ya
tolo ezala likolo ya efode mpe elongwa te na likolo na yango. Asalaki yango ndenge
kaka Yawe atindaki Moyize.
Bilamba mosusu ya Banganga-Nzambe

22 Basalaki nzambala oyo ezalaki na se ya efode : ezalaki ya langi ya ble na
mobimba na yango, mpe ezalaki mosala ya bato oyo basalaka bilamba na maboko.
23 Nzambala ezalaki na lidusu na kati-kati mpo na kokotisa moto ; batongaki pembeni-
pembeni ya lidusu yango poso ya makasi mpo ete epasuka te. 24 Na se mpe zingazinga
ya nzambala, batiaki bambuma ya grenade bakangisa na singa ya langi ya ble, ya
motane ya pete, ya motane makasi mpe na singa ya lino ya kitoko oyo batongaki
bililingi na likolo na yango. 25 Basalaki na wolo ya peto bangonga ya mike-mike mpe
batiaki yango kati na bagrenade, na se ya nzambala. 26 Balandisaki yango boye :
ngonga moko ya moke, grenade moko, mpe bongo na bongo, zingazinga ya basonge
nyonso ya nzambala mpo na mosala, ndenge kaka Yawe atindaki Moyize.
27 Batongaki na lino ya kitoko, mpo na Aron mpe bana na ye ya mibali, banzambala,
28 bitendi ya lino ya kitoko mpo na moto, bikoti, bakaputula 29 mpe mikaba oyo
batonga bililingi na likolo na yango na basinga ya lino ya langi ya ble, ya motane
ya pete mpe ya motane makasi, ndenge kaka Yawe atindaki Moyize. 30 Basalaki na
wolo ya peto medaye lokola elembo ya libulisi na ye epai na Yawe mpe bakomaki na
likolo na yango ndenge basalaka bililingi na kashe :
abulisama mpo na Yawe.
31 Batiaki yango singa ya ble mpo na kokangisa yango na likolo ya kitendi ya moto,
ndenge kaka Yawe atindaki Moyize.
Misala ya kotonga Mongombo esili

32 Boye misala nyonso ya Mongombo, ya Ndako ya kapo ya Bokutani, esilaki. Bana
ya Isalaele basalaki misala nyonso ndenge kaka Yawe atindaki Moyize. 33 Bamemaki
Mongombo epai ya Moyize, elongo na biloko na yango nyonso :
ndako ya kapo mpe bibende na yango oyo ezali lokola ndobo, bikangelo na yango,
mabaya na yango, makonzi mpe bivandelo na yango,
34 ezipelo ya poso ya meme oyo bapakola langi ya motane, ezipelo ya poso ya nyama
ya ebale mpe barido,
35 Sanduku ya Litatoli, mabaya ya komemela yango mpe mofinuku na yango,
36 mesa, bisalelo na yango nyonso mpe mapa oyo esengeli kozala liboso ya Yawe ;
37 etelemiselo ya minda, oyo basala na wolo ya peto, minda na yango, bisalelo na
yango nyonso mpe mafuta mpo na kopelisa minda yango,
38 etumbelo oyo esalema na wolo, mafuta ya epakolami, malasi ya solo kitoko, rido
ya ekotelo ya ndako ya kapo,
39 etumbelo esalema na bronze, motalaka na yango ya bronze, mabaya ya

komemela yango mpe bisalelo na yango nyonso, sani ya bronze mpe evandelo
na yango,
40 batapi ya lopango, makonzi na yango, makolo na yango, rido mpo na ekotelo ya
lopango,
basinga na yango, bapike na yango,
bisalelo nyonso mpo na mosala ya Mongombo, Ndako ya kapo ya Bokutani,
41 bilamba ya mosala ya bonganga-Nzambe mpo na kosala kati na Mongombo,
bilamba ya bule mpo na Nganga-Nzambe Aron mpe bilamba ya mosala ya
bonganga-Nzambe mpo na bana na ye ya mibali.
Bana ya Isalaele basalaki misala nyonso ndenge kaka Yawe atindaki Moyize.
42
43Moyize atalaki malamu misala yango mpe amonaki ete basalaki yango ndenge
kaka Yawe atindaki. Boye Moyize apambolaki bango.
40
Mitindo mpo na kotelemisa mpe kobulisa Mongombo
2 — Na mokolo ya liboso ya sanza ya liboso, okotelemisa Mongombo, Ndako ya
kapo ya Bokutani ; 3 okotia kati na yango Sanduku ya Litatoli mpe okozipa yango
na rido. 4 Okokotisa mesa mpe okotia biloko oyo esengeli kozala likolo na yango ;
okokotisa etelemiselo ya minda mpe okopelisa minda na yango. 5 Okotia etumbelo
ya malasi, oyo basala na wolo liboso ya Sanduku ya Litatoli mpe okotia rido, na
ekotelo ya Mongombo. 6 Okotia etumbelo ya mbeka ya kotumba liboso ya ekotelo
ya Mongombo, Ndako ya kapo ya Bokutani, 7 mpe okotia sani mpo na komipetola
na kati-kati ya Ndako ya kapo ya Bokutani mpe etumbelo, mpe okotia mayi kati
na yango. 8 Okotonga lopango zingazinga na yango mpe okotia rido na ekotelo ya
lopango.
9 Okozwa mafuta ya epakolami, okopakola Mongombo mpe nyonso oyo ezali
kati na yango, mpe okobulisa yango elongo na bisalelo na yango nyonso mpe
yango ekozala bule. 10 Okopakola mafuta na etumbelo ya mbeka ya kotumba mpe
bisalelo na yango nyonso ; okobulisa etumbelo mpe yango ekozala bule koleka.
11 Okopakola mafuta na sani mpo na komipetola mpe evandelo na yango, mpe
okobulisa yango.
Libulisi ya Aron mpe bana na ye ya mibali
12 Okomema Aron mpe bana na ye ya mibali na ekotelo ya Ndako ya kapo ya
Bokutani mpe okosukola bango na mayi. 13 Sima na yango, okolatisa Aron bilamba
ya bule, okopakola ye mafuta mpe okobulisa ye mpo ete asalela Ngai lokola Nganga-
Nzambe. 14 Okomema mpe bana na ye ya mibali mpe okolatisa bango banzambala.
15 Okopakola bango mafuta ndenge opakolaki tata na bango, mpo ete basalela Ngai
lokola Banganga-Nzambe : epakolami na bango ekopesa bango nzela mpo na kosala
mosala ya bonganga-Nzambe libela na libela kati na bakitani na bango.
Moyize atelemisi Mongombo
Moyize asalaki nyonso oyo Yawe atindaki ye. 17 Boye, Mongombo etelemisamaki
16
na mokolo ya liboso ya sanza ya liboso na mobu ya mibale. 18 Tango Moyize
atelemisaki Mongombo, atiaki bivandelo na esika na yango, atiaki bakadre, akotisaki
mabaya mpe atelemisaki makonzi ; 19 atandaki ndako ya kapo na likolo ya Mongombo
mpe atiaki ezipelo na likolo ya ndako ya kapo, ndenge kaka Yawe atindaki ye Moyize.
20 Moyize azwaki bitando nyonso mibale ya mabanga ya Boyokani mpe atiaki

yango kati na Sanduku, akangisaki mabaya na Sanduku mpe atiaki esika ya bolimbisi
masumu na likolo na yango. 21 Moyize akotisaki Sanduku kati na Mongombo mpe
atiaki rido mpo na kokabola Esika ya bule mpe Esika-Oyo-Eleki-Bule, mpo ete bato
bakoka komona Sanduku ya Litatoli te, ndenge kaka Yawe atindaki ye.
22 Moyize atiaki mesa kati na Ndako ya kapo ya Bokutani na ngambo ya nor ya
Mongombo libanda ya rido ; 23 mpe atiaki mapa na molongo, liboso ya Yawe, ndenge
kaka Yawe atindaki ye Moyize.
24 Atiaki etelemiselo ya minda kati na Ndako ya kapo ya Bokutani, etalana na mesa,
na ngambo ya sude ya Mongombo. 25 Apelisaki minda liboso ya Yawe, ndenge kaka
Yawe atindaki ye Moyize.
26 Atiaki etumbelo ya wolo kati na Ndako ya kapo ya Bokutani liboso ya rido, 27 mpe
atumbaki likolo na yango ansa ya solo kitoko, ndenge kaka Yawe atindaki ye Moyize.
28 Bongo atiaki rido na ekotelo ya Mongombo. 29 Atiaki etumbelo ya mbeka ya
kotumba pembeni ya ekuke ya Mongombo, Ndako ya kapo ya Bokutani, abonzaki
likolo na yango bambeka ya kotumba mpe makabo ya mbuma, ndenge kaka Yawe
atindaki ye Moyize.
30 Atiaki sani mpo na komipetola na kati-kati ya Ndako ya kapo ya Bokutani mpe
etumbelo mpe atiaki kati na yango mayi ya kosukola. 31 Moyize, Aron mpe bana
mibali ya Aron basalelaki yango mpo na kosukola maboko mpe makolo na bango.
32 Bazalaki komisukola tango nyonso bazalaki kokota na Ndako ya kapo ya Bokutani
to kopusana pembeni ya etumbelo, ndenge kaka Yawe atindaki ye Moyize.
33 Moyize atelemisaki lopango pembeni-pembeni ya Mongombo mpe ya etumbelo,
mpe atiaki rido na ekuke ya lopango. Ezali boye nde Moyize asilisaki mosala.
Nkembo na Yawe etondi kati na Mongombo
34 Lipata ezipaki Ndako ya kapo ya Bokutani mpe nkembo na Yawe etondaki kati na
Mongombo. 35 Moyize akokaki lisusu te kokota na Ndako ya kapo ya Bokutani, pamba
te lipata evandaki likolo na yango mpe nkembo na Yawe etondaki kati na Mongombo.
36 Tango nyonso lipata ezalaki kolongwa na likolo ya Ndako ya kapo ya Bokutani, bana
ya Isalaele bazalaki kotelema mpo na kokende na mobembo na bango. 37 Kasi soki
lipata elongwe te, bango mpe bazalaki kolongwa te, bazalaki kozela kino na mokolo
oyo lipata ekolongwa. 38 Na moyi, lipata ya Yawe ezalaki na likolo ya Mongombo ;
bongo na butu, moto ezalaki kongala kati na lipata, mpe miso ya bana nyonso ya
Isalaele ezalaki komona yango. Esalemaki bongo na mibembo na bango nyonso.
Levitike 1:1 137 Levitike 2:2
Levitike
Mibeko na tina na bambeka mpe makabo
1 Yawe abengaki Moyize mpe ayebisaki ye, wuta na Ndako ya kapo ya Bokutani :
2 « Yebisa bana ya Isalaele :
Na tina na bambeka ya kotumba
‹ Soki moko kati na bino alingi kobonza nyama lokola mbeka epai na Yawe, asengeli
komema nyama oyo azwi kati na bangombe, bantaba mpe bameme.
3 Soki azali kobonza ngombe lokola mbeka ya kotumba, amema nde oyo ezangi
mbeba. Bongo akobonza yango na ekotelo ya Ndako ya kapo ya Bokutani mpo ete
Yawe andima yango. 4 Moto oyo akobonza yango akotia loboko na ye na moto ya
mbeka. Mbeka yango ekondimama lokola mbeka mpo na bolimbisi masumu ya moto
oyo abonzi yango. 5 Akokata kingo ya ngombe liboso ya Yawe, bongo bakitani ya Aron,
Banganga-Nzambe, bakozwa makila na yango mpe bakosopa yango na bangambo
nyonso ya etumbelo oyo ezali na ekotelo ya Ndako ya kapo ya Bokutani. 6 Bakolongola
poso ya mbeka yango mpe bakokata yango na biteni. 7 Sima, bakitani ya Nganga-
Nzambe Aron bakopelisa moto na etumbelo mpe bakotanda bakoni likolo ya moto.
8 Bana mibali ya Aron, Banganga-Nzambe, bakotia lisusu biteni ya ngombe, moto mpe
biteni ya mafuta, na likolo ya bakoni oyo ezali kopela na etumbelo. 9 Bakosukola na
mayi biloko na yango ya kati mpe makolo na yango ; sima, Nganga-Nzambe akotumba
nyonso na etumbelo. Ezali mbeka ya kotumba, likabo bazikisa na moto, oyo solo
kitoko na yango ekosepelisa Yawe.
10 Soki ezali nyama ya moke nde azali kobonza lokola mbeka ya kotumba, akomema
mwana ntaba to mwana meme ya mobali oyo ezanga mbeba. 11 Akokata yango kingo
liboso ya Yawe, na ngambo ya nor ya etumbelo. Bakitani ya Nganga-Nzambe Aron
basengeli kosopa makila na yango na bangambo nyonso ya etumbelo. 12 Akokata-kata
mbeka yango na biteni ; bongo Nganga-Nzambe akobongisa yango : akotia moto mpe
biteni ya mafuta likolo ya bakoni oyo ezali kopela moto na etumbelo ; 13 akosukola
na mayi biloko ya kati mpe makolo. Sima, Nganga-Nzambe akomema nyonso mpe
akotumba yango na etumbelo. Ezali mbeka ya kotumba, likabo bazikisa na moto, oyo
solo kitoko na yango ekosepelisa Yawe.
14 Kasi soki ezali ndeke nde azali kobonzela Yawe lokola likabo ya kotumba,
akomema ebenga ya zamba to mwana ebenga ya mboka. 15 Nganga-Nzambe
akomema yango na etumbelo, akokata yango moto, akotumba moto yango na
etumbelo mpe akosopa makila na yango zingazinga ya etumbelo. 16 Akolongola eloko
oyo ezalaka na kingo mpe bansala na yango nyonso ; akobwaka yango na ngambo
ya este ya etumbelo, na esika oyo batiaka putulu ya moto. 17 Sima, akofungola ndeke
na kati-kati ya mapapu ; kasi akokata mapapu yango te. Bongo Nganga-Nzambe
akotumba yango likolo ya bakoni oyo ezali kopela moto na etumbelo. Ezali mbeka
ya kotumba, likabo bazikisa na moto, oyo solo kitoko na yango ekosepelisa Yawe.
2
Na tina na makabo ya bambuma
Soki moto alingi komema makabo ya mbuma epai na Yawe, makabo yango
1
ekozala ya farine. Bongo na likolo na yango, akosopa mafuta mpe akotia ansa.
2 Akomema yango epai ya Banganga-Nzambe, bana mibali ya Aron, oyo moko kati
na bango akozwa loboko mobimba ya farine mpe mafuta elongo na ansa nyonso,
mpe akotumba yango na etumbelo lokola ekaniseli. Ezali likabo bazikisa na moto,
oyo solo kitoko na yango ekosepelisa Yawe. 3 Ndambo oyo ekotikala, kati na makabo
ya mbuma, ekozala ya Aron mpe ya bana na ye. Ezali eteni ya bule penza kati na
makabo bazikisa na moto mpo na Yawe.
4 Soki amemi likabo ya farine batumba na fulu ya moto, likabo yango esengeli
kozala ya gato oyo ezanga levire, oyo basangisa na mafuta to ya mikate oyo ezanga
levire mpe bapakola mafuta na likolo na yango.
5 Soki ezali likabo bakalinga na kikalungu, esengeli kozala ya farine ezanga levire
mpe basangisa na mafuta. 6 Bakokata yango na biteni mpe bakosopa mafuta likolo
na yango. Ezali likabo ya bambuma.
7 Bongo soki likabo yango ezali ya bambuma bakalinga na kikalungu, ekozala ya
farine basangisa na mafuta.
8 Bakomema epai na Yawe makabo ya mbuma oyo babongisi mpe bakopesa
yango epai ya Nganga-Nzambe oyo akomema yango na etumbelo. 9 Nganga-Nzambe
akolongola na makabo ya mbuma eteni oyo esengeli kobonzama lokola ekaniseli mpe
akotumba yango na etumbelo. Ezali likabo bazikisa na moto oyo solo kitoko na yango
ekosepelisa Yawe. 10 Bongo bagato oyo ekotikala, ekozala ya Aron mpe ya bana na ye
ya mibali. Ezali eteni ya bule penza kati na makabo bazikisa na moto mpo na Yawe.
11 Likabo moko te ya mbuma, oyo bokomemela Yawe ekozala na levire, pamba te
bokotumba te levire to mafuta ya nzoyi lokola likabo bazikisa na moto mpo na Yawe.
12 Okomema yango epai na Yawe lokola likabo ya bambuma ya liboso, kasi bokobonza
yango te na etumbelo lokola makabo ya solo kitoko.
13 Okotia mungwa na makabo na yo nyonso ya bambuma mpe okobosana te kotia
mungwa na likabo na yo ya bambuma, pamba te ezali elembo ya boyokani oyo
Nzambe na yo asalaki. Okotia mungwa na makabo na yo nyonso.
14 Soki omemeli Yawe likabo ya bambuma ya liboso, okomema bambuma ya sika
bakalinga na moto mpe batuta. 15 Okosopela yango mafuta mpe ansa. Ezali likabo
ya bambuma. 16 Bongo Nganga-Nzambe asengeli kotumba eteni ya likabo elongo na
ansa nyonso lokola ekaniseli. Ezali likabo bazikisa na moto mpo na Yawe.
3
Na tina na bambeka ya boyokani
1 Soki moto moko alingi kobonza ngombe ya mobali to ya mwasi lokola mbeka ya
boyokani, nyama ya kobonza liboso ya Yawe esengeli kozala ezanga mbeba. 2 Akotia
loboko na ye na moto ya mbeka, akokata yango kingo na ekuke ya Ndako ya kapo ya
Bokutani. Bongo, Banganga-Nzambe, bana mibali ya Aron, bakosopa makila na yango
na bangambo nyonso ya etumbelo. 3 Kati na mbeka yango ya kozongisa boyokani,
tala biteni oyo akobonza liboso ya Yawe lokola likabo bazikisa na moto : mafuta
nyonso oyo ezipaka biloko ya kati, mafuta nyonso oyo ekangami na biloko ya kati,
4 bambuma mibale oyo ezalaka na kati ya loketo, mafuta oyo ezipaka yango, na kati-
kati ya mipanzi na loketo. Akolongola bafwa mpe bambuma mibale wana. 5 Bana
mibali ya Aron bakotumba yango na etumbelo, na likolo ya mbeka ya kotumba oyo
ezali likolo ya bakoni oyo ezali kopela moto. Ezali likabo bazikisa na moto, oyo solo
kitoko na yango ekosepelisa Yawe.
6 Soki alingi kobonza meme to ntaba lokola mbeka ya boyokani liboso ya Yawe,
asengeli kobonza nyama ya mobali to ya mwasi oyo ezanga mbeba. 7 Soki azali
nde kobonza mwana meme lokola mbeka, akomema yango liboso ya Yawe. 8 Akotia
loboko na ye na moto ya mbeka na ye, akokata yango kingo liboso ya Ndako ya kapo
ya Bokutani. Bongo bana mibali ya Aron bakosopa makila na yango na bangambo
nyonso ya etumbelo. 9 Kati na mbeka yango ya kozongisa boyokani, tala biteni oyo
akobonza epai na Yawe lokola likabo bazikisa na moto : mafuta ya mbeka, mokila
mobimba, mafuta oyo ezipaka biloko ya kati mpe mafuta nyonso oyo ekangami na
kati, 10 bambuma mibale oyo ezalaka na kati ya loketo, mafuta oyo ezipaka yango
mpe mafuta oyo ezali kati-kati ya mipanzi na loketo. Akolongola bafwa na bambuma
mibale wana. 11 Nganga-Nzambe akotumba biteni nyonso wana na etumbelo. Ezali
likabo bazikisa na moto mpo na Yawe.
12 Soki alingi kobonza ntaba ya mobali to ya mwasi, akomema yango liboso ya
Yawe. Akotia loboko na ye na moto ya mbeka na ye, 13 akokata yango kingo liboso ya
Ndako ya kapo ya Bokutani. Bongo bana mibali ya Aron bakosopa makila na yango
na bangambo nyonso ya etumbelo. 14 Akobonza liboso ya Yawe lokola likabo bazikisa
na moto : mafuta nyonso oyo ezipaka biloko ya kati, 15 bambuma mibale oyo ezalaka
na kati ya loketo, mafuta oyo ekangami na yango mpe bafwa. Bakolongola yango
nzela moko na bambuma mibale oyo ezalaka na kati ya loketo. 16 Nganga-Nzambe
akotumba yango na etumbelo. Ezali likabo bazikisa na moto, oyo solo kitoko na yango
ekosepelisa Yawe.
Biteni nyonso ya mafuta ezali ya Yawe. 17 Ezali mobeko ya seko mpo na milongo
oyo ekoya, na bisika nyonso oyo bokovanda : bokolia te ezala mafuta to makila. › »
4
Na tina na bambeka mpo na masumu
Yawe ayebisaki Moyize : 2 « Loba na bana ya Isalaele mpe yebisa bango : ‹ Soki
1
moto asali masumu to likambo moko oyo epekisami na mibeko ya Yawe, tala ndenge
bokosala :
Mbeka mpo na masumu ya Nganga-Nzambe
3‘ Soki Nganga-Nzambe oyo bapakola mafuta asali masumu, bongo na nzela ya
masumu na ye amemisi bato nyonso ngambo, akobonza liboso ya Yawe mpo na
masumu oyo asili kosala, mwana ngombe ya mobali oyo ezanga mbeba lokola mbeka
mpo na masumu. 4 Boye akobonza liboso ya Yawe, mwana ngombe yango ya
mobali na ekotelo ya Ndako ya kapo ya Bokutani. Akotia loboko na ye na moto
ya mwana ngombe mpe akokata yango kingo liboso ya Yawe. 5 Nganga-Nzambe oyo
bapakola mafuta akozwa ndambo ya makila ya mwana ngombe yango ya mobali mpe
akomema yango kati na Ndako ya kapo ya Bokutani. 6 Nganga-Nzambe akozindisa
mosapi na ye na makila mpe akosopa ndambo ya makila mbala sambo liboso ya
Yawe, liboso ya rido ya Esika ya bule. 7 Nganga-Nzambe akotia ndambo ya makila
na maseke ya etumbelo ya ansa oyo ezali liboso ya Yawe kati na Ndako ya kapo
ya Bokutani. Bongo ndambo mosusu ya makila ya ngombe oyo ekotikala, akosopa
yango na makolo ya etumbelo ya bambeka ya kotumba, oyo ezali na ekotelo ya
Ndako ya kapo ya Bokutani. 8 Akolongola mafuta nyonso ya mwana ngombe oyo
asili kobonza lokola mbeka mpo na masumu, mafuta oyo ezipaka biloko ya kati,
mpe nyonso oyo ekangami kati na yango 9 elongo na bambuma mibale oyo ezalaka
na loketo, na mafuta oyo ezali kati-kati ya mipanzi na loketo ; akolongola bafwa
mpe bambuma wana mibale 10 ndenge balongolaka mafuta ya ngombe oyo babonzi
lokola mbeka ya boyokani. Nganga-Nzambe akotumba yango na etumbelo ya mbeka
ya kotumba. 11 Kasi poso ya ngombe ya mobali, mosuni na yango nyonso, moto na
yango, makolo na yango, biloko ya kati ; 12 elingi koloba biteni mosusu ya ngombe oyo
etikali, Nganga-Nzambe asengeli komema yango libanda ya molako, na esika moko ya
bule oyo ebongisama mpo na kotumba biteni ya mbeka oyo etikalaka, na esika oyo
babwakaka putulu ; bongo bakotumba yango na likolo ya bakoni oyo ezali kopela
moto, na esika oyo babwakaka putulu. ’
Mbeka mpo na masumu ya lisanga mobimba

lisanga mobimba ya Isalaele basali masumu na nko te mpe basali likambo
13 ‘ Soki
moko oyo epekisami kati na mibeko ya Yawe, ata soki likambo yango eyebani te kati
na lisanga, lisanga ekomema solo ngambo. 14 Bakobonza ngombe ya mobali lokola
mbeka mpo na masumu mpe bakomema yango liboso ya Ndako ya kapo ya Bokutani.
15 Bakambi ya lisanga bakotia maboko na bango na moto ya ngombe yango liboso
ya Yawe. 16 Nganga-Nzambe oyo bapakola mafuta akomema ndambo ya makila ya
ngombe yango kati na Ndako ya kapo ya Bokutani. 17 Nganga-Nzambe akozindisa
mosapi na ye kati na makila mpe akosopa ndambo ya makila mbala sambo liboso
ya Yawe mpe ya rido. 18 Nganga-Nzambe akotia makila na maseke ya etumbelo
ya ansa oyo ezali liboso ya Yawe kati na Ndako ya kapo ya Bokutani mpe akosopa
makila nyonso oyo ekotikala na se ya etumbelo ya mbeka ya kotumba oyo ezali na
ekotelo ya Ndako ya kapo ya Bokutani. 19 Akolongola mafuta nyonso ya ngombe
mpe akotumba yango na etumbelo. 20 Akosala ndenge kaka asalaki na ngombe oyo
ebonzamaki lokola mbeka mpo na masumu. Na bongo, Nganga-Nzambe akosala
mosala ya bolimbisi masumu ya bato ; mpe bakolimbisama. 21 Nganga-Nzambe
akomema ngombe yango libanda ya molako mpe akotumba yango ndenge atumbaki
ngombe ya liboso oyo ezalaki mbeka mpo na masumu na ye moko Nganga-Nzambe. ’
Mbeka mpo na masumu ya mokonzi
22‘ Soki mokambi moko asali masumu na nko te, mpo ete asali likambo oyo
epekisami na mibeko ya Yawe, Nzambe na ye ; amemi solo ngambo. 23 Tango kaka
akososola masumu na ye oyo asili kosala, asengeli kobonza lokola mbeka, ntaba ya
mobali oyo ezanga mbeba. 24 Akotia loboko na ye na moto ya ntaba yango mpe
akokata yango kingo na esika oyo bakataka kingo ya bambeka ya kotumba, liboso
ya Yawe. Ezali mbeka mpo na bolimbisi masumu. 25 Nganga-Nzambe akozwa na
mosapi na ye ndambo ya makila ya mbeka oyo ebonzami mpo na bolimbisi masumu,
akotia yango na maseke ya etumbelo ya mbeka ya kotumba mpe akosopa makila oyo
ekotikala na makolo ya etumbelo. 26 Akotumba mafuta nyonso na etumbelo ndenge
batumbaka mafuta ya mbeka ya boyokani. Boye, Nganga-Nzambe akosala mosala ya
bolimbisi masumu ya mokonzi ; mpe mokonzi wana akolimbisama. ’
Mbeka mpo na masumu ya moto moko
27 ‘ Sokimoto moko kati na lisanga asali masumu na nko te, mpo ete asali likambo
moko oyo epekisami na mibeko ya Yawe ; amemi solo ngambo. 28 Tango kaka
akososola masumu na ye oyo asali, asengeli kobonza lokola mbeka, ntaba ya mwasi
ezanga mbeba. 29 Akotia loboko na ye na moto ya mbeka mpo na masumu na esika
oyo bakataka kingo ya bambeka ya kotumba. 30 Nganga-Nzambe akozwa na mosapi
na ye ndambo ya makila ya mbeka mpo na masumu, akotia yango na maseke ya
etumbelo ya mbeka ya kotumba, mpe akosopa makila nyonso oyo etikali na makolo ya
etumbelo. 31 Akolongola mafuta nyonso ndenge kaka balongolaka mafuta na mbeka
ya boyokani ; bongo Nganga-Nzambe akotumba yango na etumbelo lokola likabo oyo
solo kitoko na yango ekosepelisa Yawe. Nganga-Nzambe akosala mosala ya bolimbisi
masumu ya moto wana ; mpe moto yango akolimbisama.
32 Soki abonzi mwana meme lokola mbeka mpo na masumu na ye, asengeli komema
mwana meme ya mwasi ezanga mbeba. 33 Akotia loboko na ye na moto ya mbeka
mpo na masumu, na esika oyo bakataka kingo ya bambeka ya kotumba. 34 Nganga-
Nzambe akozwa na mosapi na ye ndambo ya makila ya mbeka mpo na masumu,
mpe akotia yango na maseke ya etumbelo ya bambeka ya kotumba. Bongo akosopa
makila nyonso oyo etikali, na makolo ya etumbelo. 35 Akolongola mafuta nyonso
ndenge kaka balongolaka mafuta ya mwana meme kati na mbeka ya boyokani. Mpe
Nganga-Nzambe akotumba yango na etumbelo, na likolo ya makabo bazikisa na moto

mpo na Yawe. Nganga-Nzambe akosala mosala ya bolimbisi masumu ya moto wana ;
mpe moto yango akolimbisama. ’ › »
5
Ndakisa ya masumu oyo elimbisamaka
1« Soki moto ayoki mbela ya elakeli mabe na tina na likambo oyo amonaki mpe
ayebi, bongo aboyi kotatola yango, asali masumu mpe amemi ngambo.
2 Soki moto asimbi na kozanga koyeba eloko ya mbindo, ezala ebembe ya nyama ya
zamba ya mbindo to ebembe ya nyama ya mboka ya mbindo to ebembe ya nyama ya
mbindo oyo etambolaka na libumu, moto yango akomi mbindo mpe amemi ngambo.
3 Soki moto asimbi na kozanga koyeba moto ya mbindo, mbindo oyo ezwamaka na
kotutana, akokoma mbindo mpe akomema ngambo na yango tango kaka akososola
yango. 4 Soki moto alapi ndayi na kozanga koyeba, ata soki ezali mpo na bolamu na
ye to ya moto mosusu, bongo ayei kososola yango na sima, moto yango akomema
ngambo. 5 Boye, soki amemi ngambo na moko kati na makambo oyo, asengeli
kotubela masumu oyo asali 6 mpe kobonzela Yawe meme to ntaba ya mwasi lokola
mbeka mpo na masumu na ye. Bongo, Nganga-Nzambe akosala mosala ya bolimbisi
masumu ya moto yango.
Mbeka mpo na masumu ya mobola
7 Soki moto azangi makoki ya kozwa mwana meme, akomema epai na Yawe bibenga
mibale ya zamba to bana mibale ya ebenga ya mboka : moko ekozala mbeka mpo
na masumu, mpe mosusu, mpo na mbeka ya kotumba. 8 Akomema yango epai ya
Nganga-Nzambe oyo akobonza liboso mbeka ya masumu : akokata yango kingo kasi
akolongola moto te. 9 Akosopa ndambo ya makila na yango pembeni ya etumbelo ;
mpe ndambo mosusu, na makolo ya etumbelo : ezali mbeka mpo na masumu.
10 Sima na yango, Nganga-Nzambe akobonza mbeka oyo ya mibale lokola mbeka ya
kotumba, kolanda ndenge ekatama na mibeko. Boye, Nganga-Nzambe akosala mosala
ya bolimbisi masumu ya moto wana ; mpe moto yango akolimbisama.
11 Soki azangi makoki ya kozwa bibenga mibale ya zamba to bana mibale ya ebenga
ya mboka, akomema epai ya Nganga-Nzambe bakilo misato ya farine lokola mbeka.
Akotia te mafuta to ansa likolo na yango, pamba te ezali mbeka mpo na masumu.
12 Sima, akomema yango epai ya Nganga-Nzambe oyo akozwa loboko moko lokola
eteni ya ekaniseli mpe akotumba yango na moto mpo na Yawe : ezali mbeka mpo na
masumu. 13 Nganga-Nzambe akosala mosala ya bolimbisi masumu ya moto wana ;
mpe moto yango akolimbisama. Ndambo ya mbeka oyo ekotikala ekozala ya Nganga-
Nzambe, ndenge kaka esalemaka mpo na mbeka ya bambuma. »
Mbeka mpo na kozongisa boyokani
15 « Soki moto abuki mobeko mpe asali na nko te masumu liboso ya biloko oyo
ebulisama mpo na Yawe, akobonzela Yawe lokola mbeka mpo na masumu na ye
meme ya mobali ezanga mbeba, oyo akozwa kati na etonga na ye. Meme yango
esengeli kokokana na motuya ya palata oyo okokata, kolanda ndenge bamekaka kilo
kati na Esika ya bule : ezali mbeka mpo na kozongisa boyokani. 16 Lisusu, mpo
na mabe oyo asali liboso ya Esika ya bule, moto yango asengeli kobakisa likolo ya
mbeka mpo na kozongisa boyokani : eteni moko kati na biteni mitano ya motuya
ya mbeka wana. Boye akopesa biloko nyonso epai ya Nganga-Nzambe, mpe Nganga-
Nzambe akosala mosala ya bolimbisi masumu ya moto wana na nzela ya meme ya
mobali oyo ebonzami lokola mbeka mpo na kozongisa boyokani ; boye moto yango
akolimbisama.
17 Soki moto asali na kozanga koyeba masumu mpo ete abuki mobeko na Yawe,
amemi ngambo ; mpe akomema mokumba ya mabe na ye.
18 Bongo, lokola mbeka mpo na kozongisa boyokani, akomema epai ya Nganga-
Nzambe meme ya mobali oyo ezanga mbeba, oyo akozwa kati na etonga na ye. Meme
yango esengeli kokokana na motuya ya palata oyo okokata. Nganga-Nzambe akosala
mosala ya bolimbisi masumu mpo na mabe oyo moto wana asalaki na kozanga
koyeba ; boye moto yango akolimbisama. 19 Ezali mbeka mpo na kozongisa boyokani,
pamba te amemaki ngambo na ndenge asalaki masumu liboso ya Yawe. »
20 Yawe alobaki na Moyize : 21 « Soki moto asali masumu mpe abuki mobeko
ya Yawe na kokosa moninga na ye mpo na eloko oyo babombisaki epai na ye to
oyo adefaki to oyo ayibaki to oyo abotolaki na makasi 22 to atako amoni eloko oyo
ebungaki, kasi akosi mpe alapi ndayi ya lokuta na tina na moko kati na masumu
oyo moto akoki kosala ; 23 moto oyo asali masumu ya boye mpe amemi ngambo,
akozongisa eloko oyo ayibisaki to oyo abotolaki na makasi to oyo babombisaki epai
na ye to oyo amonaki sima na kobungisa yango. 24 To lisusu, akozongisa eloko nyonso
oyo na tina na yango ye alapaki ndayi ya lokuta mpe akobakisa eteni moko kati na
biteni mitano. Akozongisa yango na nkolo eloko na mokolo oyo akobonza mbeka
na ye mpo na masumu. 25 Mpe akomema epai ya Nganga-Nzambe mbeka na ye
mpo na kozongisa boyokani elongo na Yawe. Akomema meme ya mobali oyo ezanga
mbeba ; akozwa yango kati na bameme mpe bantaba na ye kolanda ndenge okokata.
26 Nganga-Nzambe akosala mpo na moto wana, liboso ya Yawe, mosala ya bolimbisi
masumu ; mpe moto yango akolimbisama. »
Mibeko mpo na Banganga-Nzambe
6
Na tina na mbeka ya kotumba
1 Yawe alobaki na Moyize : 2 « Pesa mitindo oyo epai ya Aron mpe epai ya bana
na ye ya mibali : ‹ Tala mobeko mpo na mbeka ya kotumba : mbeka ya kotumba
ekowumela na likolo ya motalaka ya etumbelo butu mobimba kino na tongo, mpe
moto ya etumbelo ekozikisa yango. 3 Nganga-Nzambe akolata nzambala na ye ya lino
mpe bakaputula na ye ya lino. Akolongola putulu ya mbeka ya kotumba oyo moto
ezikisaki na etumbelo mpe akotia yango na mopanzi ya etumbelo. 4 Sima, akolongola
bilamba wana mpe akolata bilamba mosusu ; bongo akomema putulu na libanda ya
molako, na esika ya peto. 5 Moto ya etumbelo ekobanda kopela tango nyonso mpe
ekoki kokufa te. Nganga-Nzambe akobanda kobakisa tongo nyonso bakoni mpe kotia
mbeka ya kotumba na likolo ya bakoni ; bongo akotumba biteni ya mafuta ya mbeka
ya boyokani na likolo na yango. 6 Moto esengeli kopela tango nyonso na etumbelo,
ekoki kokufa te. ›
7 ‹ Tala mobeko mpo na likabo ya gato : ‘ Bana mibali ya Aron bakomema yango
liboso ya Yawe, liboso ya etumbelo. 8 Nganga-Nzambe akozwa na loboko na ye
ndambo ya farine, mafuta mpe ansa nyonso oyo ezali na likolo ya gato ; akotumba
yango na likolo ya etumbelo mpo ete solo kitoko na yango esepelisa Yawe mpe ezala
ekaniseli mpo na Ye. 9 Ndambo oyo ekotikala, Aron mpe bana na ye ya mibali bakolia
yango. Kasi bakolia yango ezanga levire, na Esika ya bule, na libanda ya Ndako ya
kapo ya Bokutani. 10 Bakotumba yango te na levire : ezali eteni oyo napesi bango
kati na bambeka na Ngai oyo etumbami na moto : ezali eloko ya bule penza lokola
mbeka mpo na masumu mpe mpo na kozongisa boyokani. 11 Bana mibali nyonso kati
na bakitani ya Aron bakolia yango. Ezali eteni na bango mpo na tango nyonso mpe
na milongo nyonso kati na makabo bazikisa na moto mpo na Yawe. Bato nyonso oyo
bakosimba yango bakokoma bule. ’ › »
12 Yawe alobaki na Moyize : 13 « Tala likabo oyo Aron mpe bana na ye ya mibali
bakopesa epai na Yawe, na mokolo oyo bakozwa epakolami : eteni ya zomi ya efa ya
farine lokola likabo ya tango nyonso. Na tongo, akopesa eteni moko kati na biteni
mibale ; mpe eteni mosusu, na pokwa. 14 Okosangisa yango liboso na mafuta, bongo
okokalinga yango na kikalungu. Sima okobonza yango na biteni lokola mbeka oyo
15 Mwana mobali ya Aron oyo bakopakola mafuta mpo na kokitana na Aron lokola
Nganga-Nzambe akobonza mpe likabo yango : ezali likabo ya libela mpo na Yawe
mpe bakotumba yango mobimba. 16 Mbeka nyonso oyo Nganga-Nzambe akobonza
na mobimba na yango ekoliama te, ezala ata ndambo na yango. »
Na tina na mbeka mpo na masumu
17 Yawe alobaki na Moyize : 18 « Loba na Aron mpe na bana na ye ya mibali : ‹ Tala
mobeko ya mbeka mpo na masumu : ‘ Bakokata kingo ya mbeka mpo na masumu
liboso ya Yawe, na esika oyo bakataka bakingo ya bambeka ya kotumba ; ezali mbeka
ya bule penza. 19 Nganga-Nzambe oyo azali kobonza yango mpo na masumu akolia
yango na Esika ya bule, na libanda ya Ndako ya kapo ya Bokutani. 20 Moto nyonso
oyo akosimba mosuni na yango akozala bule. Soki kaka makila ya mbeka yango
ezwi elamba na ye, asengeli kosukola esika oyo ezwi makila, na esika moko ya bule.
21 Bongo soki basaleli nzungu ya mabele mpo na kokalinga mosuni ya mbeka mpo
na masumu, bakopanza nzungu yango. Soki bakalingi yango na nzungu ya bronze,
bakopalola nzungu yango mpe bakosukola yango na mayi ebele. 22 Kaka mibali oyo
bazali na libota ya Nganga-Nzambe nde bakoki kolia yango, pamba te ezali eloko
ya bule penza. 23 Nzokande, mbeka moko te mpo na masumu ekoki koliama soki
bamemi makila na yango na Ndako ya kapo ya Bokutani mpo na kosala mosala ya
bolimbisi masumu ; esengeli kotumba yango na moto. ’ › »
7
Na tina na mbeka mpo na kozongisa boyokani
1 « ‹ Tala
mobeko ya mbeka mpo na kozongisa boyokani ; ezali eloko ya bule penza :
2 ‘ Bakokata kingo ya mbeka mpo na kozongisa boyokani, na esika oyo bakataka
kingo ya bambeka ya kotumba. Bongo bakobwaka makila na yango pembeni-
pembeni ya etumbelo. 3 Bakobonza biteni na yango ya mafuta : mokila, mafuta
oyo ezipaka biloko ya kati, 4 bambuma mibale oyo ezalaka na kati ya loketo mpe
mafuta oyo ezipaka yango, oyo ezali kati na mipanzi mpe loketo. Bakolongola bafwa
mpe bambuma mibale wana. 5 Nganga-Nzambe akotumba yango na etumbelo lokola
likabo bazikisa na moto mpo na Yawe : ezali mbeka mpo na kozongisa boyokani.
6 Mibali nyonso kati na Banganga-Nzambe bakoki kolia yango. Basengeli kolia yango
na Esika ya bule : ezali eloko ya bule penza. 7 Mobeko yango ezali kaka moko, ezala
mpo na mbeka mpo na kozongisa boyokani to mpo na mbeka ya masumu. Nyama
ezali ya Nganga-Nzambe oyo asali mosala ya bolimbisi masumu.
8 Nganga-Nzambe oyo akobonza mbeka ya kotumba mpo na moto, akozwa poso ya
nyama oyo abonzi mpe ekozala ya ye.
9 Likabo nyonso ya gato oyo batumbi na fulu ya moto to bakalingi na kikalungu
to mpe batumbi na likolo ya manzanza ezali ya Nganga-Nzambe oyo abonzi yango.
10 Likabo nyonso ya gato oyo basangisi na mafuta to oyo ezali ya kokawuka ekozala
ya bana mibali nyonso ya Aron ; bakozwa yango ndenge moko. ’ ›
Na tina na mbeka ya boyokani
mibeko mpo na mbeka ya boyokani oyo moto akoki kobonza epai na Yawe :
11 ‹ Tala
12 ‘ Soki moto abonzi yango mpo na kozongisa matondi, asengeli kobonza, elongo
na mbeka ya kozongisa matondi, likabo ya bagato ezanga levire kasi basangisa na
mafuta, bagalete ezanga levire kasi bapakola yango mafuta mpe bagato basala na
farine oyo basangisa malamu na mafuta. 13 Na likolo ya mbeka na ye ya boyokani oyo
abonzi mpo na kozongisa matondi, akobakisa likabo ya bagato oyo esalemi na farine
batia levire. 14 Akomema eteni ya likabo moko na moko mpe akobonza yango epai na
Yawe : ekozala ya Nganga-Nzambe oyo asopaki makila ya mbeka yango ya boyokani
pembeni-pembeni ya etumbelo. 15 Mosuni ya mbeka ya boyokani oyo abonzi mpo na
kozongisa matondi esengeli koliama kaka na mokolo oyo abonzi yango, eloko moko
te ekoki kotikala kino na tongo.
16 Soki abonzi mbeka na ye ya boyokani mpo ete apesaki elaka, na kolapa ndayi to
wuta na mokano ya motema na ye moko, mbeka esengeli koliama kaka na mokolo
oyo abonzi yango. Kasi soki ndambo etikali, ekoliama na mokolo oyo ekolanda.
17 Mosuni oyo ekotikala na mbeka, na mokolo oyo ekolanda, esengeli kotumba yango.
18 Soki mosuni ya mbeka ya boyokani eliami na mokolo ya misato, mbeka yango
ekondimama te. Ekotangama te likolo ya moto oyo abonzi yango, pamba te ezali
likabo ya mbindo ; mpe moto oyo akomeka kolia yango akomema masumu.
19 Bongo soki mosuni yango etutani na eloko ya mbindo, esengeli batumba mosuni
yango na moto.
Kasi mpo na oyo etali mosuni ya mbeka ya boyokani, kaka moto oyo azali peto
nde akoki kolia yango. 20 Nzokande, soki moto ya mbindo alie mosuni ya mbeka ya
boyokani oyo ezali ya Yawe, basengeli kolongola ye kati na bato na ye. 21 Soki moto
moko asimbi eloko ya mbindo, ezala moto ya mbindo to nyama ya mbindo to eloko
mosusu ya mabe mpe ya mbindo, mpe alie mosuni ya mbeka ya boyokani oyo ezali
ya Yawe, basengeli kolongola ye kati na bato na ye. ’ › »
Malako mpo na bato : ekila ya kolia mafuta mpe makila
Yawe alobaki na Moyize : 23 « Loba na bana ya Isalaele : ‹ Bokolia te mafuta ya
22
ngombe, ya meme to ya ntaba. 24 Nzokande bokoki na bino kosalela mafuta ya nyama
oyo ekufa to ya nyama oyo babomi na nyama ya zamba misala nyonso, kasi bokoki te
kolia yango. 25 Moto nyonso oyo akolia mafuta ya nyama oyo babonzi epai na Yawe
lokola likabo bazikisa na moto, bakolongola ye kati na bato na ye. 26 Na esika nyonso
oyo bokovanda, bokoki te kolia makila, ezala makila ya ndeke to ya nyama. 27 Moto
nyonso oyo akolia makila, bakolongola ye kati na bato na ye. › »
28 Yawe alobaki na Moyize : 29 « Loba na bana ya Isalaele : ‹ Moto nyonso oyo
akobonza epai na Yawe mbeka ya boyokani akomema eteni ya mbeka na ye lokola
mbeka na ye epai na Yawe. 30 Akomema yango ye moko, na maboko na ye, mpo
ete etumbama lokola likabo bazikisa na moto mpo na Yawe. Akomema mafuta mpe
tolo ya mbeka mpe akotombola liboso ya Yawe tolo yango lokola likabo ya kotombola.
31 Nganga-Nzambe akotumba mafuta na etumbelo, kasi tolo ekozala mpo na Aron mpe
bana na ye ya mibali. 32 Bokopesa epai ya Nganga-Nzambe lokola likabo mopende ya
ngambo ya loboko ya mobali ya bambeka ya boyokani. 33 Mwana mobali ya Aron oyo
akobonza makila mpe mafuta ya mbeka ya boyokani akozwa mopende ya ngambo
ya loboko ya mobali. 34 Pamba te, nakobanda kozwa kati na bambeka ya boyokani
ya bana ya Isalaele tolo oyo batomboli mpe mopende oyo babonzi lokola likabo ya
kotombola. Napesi yango epai ya Nganga-Nzambe Aron mpe bana na ye ya mibali
lokola eteni na bango oyo bakobanda kozwa tango nyonso epai ya bana ya Isalaele.
35 Yango nde eteni ya makabo bazikisa na moto, oyo bana ya Isalaele basengeli
kopesa epai ya Aron mpe bana na ye ya mibali wuta mokolo oyo akobulisa bango
mpo na kosalela Yawe lokola Banganga-Nzambe. › »
36Yango nde mitindo oyo Yawe apesaki epai ya bana ya Isalaele mpo ete, wuta
mokolo oyo apakolaki bango mafuta, babanda kopesa bango yango lokola eteni na
bango. Ezali mibeko ya seko mpo na milongo nyonso ya bana na bango.
37 Yango nde mibeko mpo na mbeka ya kotumba, likabo ya gato, mbeka mpo na
masumu, mbeka mpo na kozongisa boyokani, mbeka mpo na kobulisa mpe mpo na
mbeka ya boyokani 38 oyo Yawe apesaki epai ya Moyize, na ngomba Sinai kati na
esobe ya Sinai na mokolo oyo apesaki mitindo epai ya bana ya Isalaele ete babonzela
Ye bambeka mpe makabo na bango.
Libulisi ya Banganga-Nzambe ya liboso
8
Libulisi ya Aron mpe bana na ye ya mibali
1 Yawe alobaki na Moyize : 2 « Mema Aron mpe bana na ye ya mibali, bilamba
na bango ya mosala ya bonganga-Nzambe, mafuta ya epakolami, mwana ngombe ya
mobali mpo na mbeka ya masumu, bameme mibale ya mibali, mpe kitunga oyo ezali
na mapa ezanga levire ; 3 mpe sangisa lisanga mobimba na ekotelo ya Ndako ya kapo
ya Bokutani. »
4 Moyize asalaki ndenge Yawe atindaki ye mpe lisanga esanganaki na ekotelo ya
Ndako ya kapo ya Bokutani. 5 Moyize alobaki na lisanga makambo oyo Yawe atindaki
ye kosala. 6 Moyize amemaki Aron elongo na bana na ye ya mibali liboso mpe
asukolaki bango na mayi. 7 Alatisaki Aron nzambala mpe akangaki ye mokaba na
loketo ; alatisaki ye kazaka mpe efode, azingelaki ye na mokaba ya efode. 8 Alatisaki
Aron elamba ya tolo mpe atiaki Urimi mpe tumimi likolo ya elamba yango. 9 Akangaki
kitendi na moto ya Aron ; bongo liboso na yango, atiaki medaye ya wolo, elembo ya
libulisi, ndenge kaka Yawe atindaki Moyize.
10 Moyize azwaki mafuta ya epakolami mpe apakolaki Mongombo elongo na biloko
nyonso oyo ezalaki kati na yango ; na bongo nde abulisaki yango. 11 Asopaki na
etumbelo ndambo ya mafuta mbala sambo mpe apakolaki mafuta mpo na kobulisa
etumbelo, bisalelo na yango nyonso, sani monene mpe se na yango. 12 Asopaki
ndambo ya mafuta ya epakolami na moto ya Aron mpe apakolaki ye mafuta yango
mpo na kobulisa ye. 13 Moyize amemaki bana mibali ya Aron liboso, alatisaki bango
banzambala, akangaki bango mikaba na loketo mpe alatisaki bango bikoti, ndenge
kaka Yawe atindaki Moyize.
14 Bongo amemaki ngombe ya mobali lokola mbeka ya masumu ; Aron elongo na
bana na ye ya mibali batiaki maboko na bango na moto ya ngombe yango. 15 Moyize
akataki yango kingo mpe asalelaki mosapi na ye mpo na kotia makila ya ngombe
yango na maseke ya etumbelo. Boye, apetolaki etumbelo ; bongo asopaki makila oyo
etikalaki, na makolo ya etumbelo oyo abulisaki mpo na mosala ya bolimbisi masumu.
16 Moyize azwaki lisusu mafuta nyonso oyo ezalaki pembeni-pembeni ya biloko ya
kati, mafuta oyo ezipaka bafwa mpe bambuma nyonso mibale oyo ezalaka kati na
loketo elongo na mafuta na yango, atumbaki yango na etumbelo. 17 Kasi atumbaki na
libanda ya molako ngombe yango ya mobali, poso na yango, misuni na yango mpe
nyei na yango, ndenge kaka Yawe atindaki Moyize.
18 Bongo amemaki meme ya mobali mpo na kobonza yango lokola mbeka ya
kotumba ; Aron mpe bana na ye ya mibali batiaki maboko na bango na moto na
yango. 19 Moyize akataki kingo ya meme yango mpe asopaki makila na yango na
bapembeni nyonso ya etumbelo. 20 Akataki-kataki meme yango na biteni. Moyize
atumbaki biteni yango, moto mpe mafuta. 21 Asukolaki na mayi biloko ya kati mpe
makolo, atumbaki meme yango mobimba na likolo ya etumbelo ; ezalaki mbeka ya
kotumba, likabo bazikisa na moto mpo na Yawe, oyo solo kitoko na yango esepelisaki
Yawe, ndenge kaka Yawe atindaki Moyize.
22 Bongo amemaki meme mosusu ya mobali mpo na libulisi ; Aron mpe bana na ye
ya mibali batiaki maboko na bango na moto na yango. 23 Moyize akataki yango kingo,
azwaki ndambo ya makila na yango mpe atiaki yango na songe ya litoyi ya ngambo
ya loboko ya mobali ya Aron, na mosapi ya monene ya loboko ya mobali ya Aron mpe
na mosapi ya monene ya lokolo ya ngambo ya loboko ya mobali ya Aron. 24 Moyize
amemaki bana mibali ya Aron liboso, atiaki ndambo ya makila na basonge ya matoyi
na bango ya ngambo ya loboko ya mobali, na misapi ya minene ya maboko na bango
ya mobali mpe na misapi ya minene ya makolo na bango ya ngambo ya loboko ya
mobali. Sima, asopaki makila na bangambo nyonso ya etumbelo. 25 Azwaki biteni
oyo ya mafuta : mokila, mafuta nyonso oyo ezalaka pembeni-pembeni ya biloko ya
kati, mafuta oyo ezipi bafwa, bambuma mibale oyo ezalaka kati na loketo elongo na
mafuta na yango mpe mopende ya lokolo ya ngambo ya loboko ya mobali. 26 Kati na
kitunga ya mapa ezanga levire oyo ezalaki liboso ya Yawe, azwaki lipa moko, gato
moko balamba na mafuta mpe galeti moko ; atiaki yango likolo ya biteni ya mafuta
mpe ya mopende ya ngambo ya loboko ya mobali. 27 Atiaki biloko yango nyonso na
maboko ya Aron mpe ya bana na ye ya mibali ; bongo ayebisaki bango ete batombola
yango liboso ya Yawe lokola likabo ya kotombola. 28 Moyize azwaki yango lisusu na
maboko na bango mpe atumbaki yango na etumbelo, na likolo ya mbeka ya kotumba.
Ezalaki mbeka ya libulisi, likabo bazikisa na moto mpo na Yawe, oyo solo kitoko na
yango esepelisaka Yawe.
29 Moyize azwaki tolo ya meme ya libulisi, atombolaki yango liboso ya Yawe lokola
mbeka ya kotombola ndenge kaka Yawe atindaki Moyize. 30 Moyize azwaki na
etumbelo, mafuta ya epakolami mpe ndambo ya makila ; asopelaki yango Aron,
bilamba na ye, bana na ye ya mibali mpe bilamba na bango. Bongo abulisaki Aron,
bilamba na ye, bana na ye ya mibali mpe bilamba na bango.
31 Moyize alobaki na Aron mpe na bana na ye ya mibali : « Bolamba mosuni na
ekotelo ya Ndako ya kapo ya Bokutani, mpe bolia yango wana elongo na lipa oyo
ezali kati na kitunga oyo ezali na mbeka ya libulisi, ndenge kaka natindaki tango
nalobaki : ‹ Aron mpe bana na ye ya mibali nde bakolia yango. › 32 Oyo ekotikala kati
na mosuni ya mbeka ya libulisi mpe lipa, bokotumba yango na moto. 33 Mikolo sambo,
bokolongwa te na ekotelo ya Ndako ya kapo ya Bokutani kino mikolo ya libulisi na
bino ekokoka, pamba te libulisi na bino ekowumela mikolo sambo. 34 Makambo oyo
esalemi lelo, yango nde Yawe atindi mpo na kosala mosala ya bolimbisi masumu na
bino. 35 Bokovanda mikolo sambo, butu mpe moyi, na ekotelo ya Ndako ya kapo
ya Bokutani mpe bokosala makambo oyo Yawe atindi mpo ete bokufa te. Pamba te,
yango nde epesamelaki ngai lokola mitindo. »
36 Aron mpe bana na ye ya mibali basalaki makambo nyonso oyo Yawe atindaki
Moyize.
9
Aron mpe bana na ye babandi kosalela Yawe
1Na mokolo ya mwambe, Moyize abengisaki Aron, bana na ye ya mibali mpe
bakambi ya Isalaele. 2 Alobaki na Aron : « Zwa mwana ngombe lokola mbeka mpo
na masumu na bino mpe meme ya mobali mpo na mbeka na bino ya kotumba ;
nyonso mibale esengeli kozala ezanga mbeba, mpe bonza yango liboso ya Yawe.
3 Bongo loba na bana ya Isalaele : ‹ Bozwa ntaba ya mobali lokola mbeka ya masumu,
mwana ngombe mpe mwana meme ezanga mbeba mpe ya mobu moko lokola mbeka
ya kotumba, 4 mpe ngombe moko ya mobali mpe meme moko ya mobali lokola
mbeka ya boyokani, mpo na kobonza lokola mbeka liboso ya Yawe elongo na likabo
ya bambuma basangisa na mafuta. Pamba te, na mokolo ya lelo, Yawe akobimela
bino. › »
5 Bamemaki liboso ya Ndako ya kapo ya Bokutani biloko oyo Moyize atindaki
bango ; mpe lisanga mobimba bapusanaki mpe batelemaki liboso ya Yawe. 6 Moyize
alobaki : « Tala makambo oyo Yawe atindi bino kosala mpo ete nkembo na Yawe
ebimela bino. »
7 Moyize alobaki na Aron : « Pusana pene ya etumbelo mpe bonza mbeka na yo ya
masumu mpe mbeka na yo ya kotumba ; mpe sala mosala ya bolimbisi masumu mpo
na yo moko mpe mpo na bato. Bonza likabo ya bato mpe sala mosala ya bolimbisi
masumu mpo na bango, kolanda ndenge Yawe apesaki mitindo. »
8 Aron apusanaki pene ya etumbelo mpe akataki kingo ya mwana ngombe lokola
mbeka mpo na masumu na ye moko. 9 Bongo bana mibali ya Aron bamemelaki
ye makila. Aron azindisaki mosapi na ye kati na makila, apakolaki makila yango
na maseke ya etumbelo mpe asopaki makila oyo etikalaki na makolo ya etumbelo.
10 Atumbaki na etumbelo : mafuta, bambuma mibale oyo ezalaka na kati ya loketo
mpe fwa oyo ewutaki na mbeka mpo na masumu, ndenge kaka Yawe atindaki Moyize.
11 Atumbaki na moto mosuni mpe poso na libanda ya molako.
12 Aron akataki kingo ya mbeka ya kotumba. Bana na ye ya mibali bapesaki ye
makila mpe asopaki yango na bangambo nyonso ya etumbelo. 13 Bapesaki ye mbeka
ya kotumba bakata biteni-biteni elongo na moto, mpe atumbaki yango na etumbelo.
14 Asukolaki biloko ya kati mpe makolo, atumbaki yango na etumbelo, na likolo ya
mbeka ya kotumba.
15 Aron amemaki likabo oyo ezalaki mpo na bato. Azwaki ntaba ya mobali lokola
mbeka mpo na masumu ya bato, akataki yango kingo mpe abonzaki yango lokola
mbeka ya masumu ndenge asalaki na mbeka ya liboso. 16 Aron amemaki mbeka
ya kotumba mpe abonzaki yango kolanda mitindo. 17 Amemaki mpe likabo ya
bambuma, atondisaki yango na loboko na ye mpe atumbaki yango na etumbelo
elongo na mbeka ya kotumba ya tongo. 18 Aron akataki kingo ya ngombe ya mobali
mpe ya meme ya mobali lokola mbeka ya boyokani mpo na bato ; bana na ye ya
mibali bapesaki ye makila mpe asopaki yango na bangambo nyonso ya etumbelo.
19 Bapesaki ye mpe biteni ya mafuta ya ngombe ya mobali mpe ya meme ya mobali,
mokila, mafuta ya biloko ya kati, mafuta ya bambuma mibale oyo ezalaka na kati
ya loketo mpe bafwa. 20 Batiaki biteni yango na batolo ya banyama nyonso mibale
mpe Aron atumbaki mafuta na etumbelo. 21 Aron atombolaki liboso ya Yawe likabo
ya kotombola, batolo mpe mopende ya ngambo ya loboko ya mobali ndenge Moyize
atindaki.
22 Aron atombolaki maboko na ye epai ya bato mpe apambolaki bango ; bongo
akitaki sima na kobonza mbeka ya masumu, mbeka ya kotumba mpe mbeka ya
boyokani.
23 Moyize mpe Aron bakotaki na Ndako ya kapo ya Bokutani. Bongo tango
babimaki, bapambolaki bato, mpe nkembo ya Yawe ebimelaki bato nyonso. 24 Moto
ebimaki liboso ya Yawe mpe ezikisaki na etumbelo, mbeka ya kotumba mpe biteni
ya mafuta. Mpe tango bamonaki bongo, bagangaki na esengo mpe bakweyaki bilongi
na bango kino na se.
10
Mabe ya Nadabi mpe Abiyu
1 Banamibali ya Aron, Nadabi mpe Abiyu, bazwaki moko na moko mbabola na ye ;
batiaki yango makala ya moto mpe batiaki ansa na likolo ya makala yango. Lokola
bakokisaki te kolanda oyo basengelaki kosala, bamemaki moto ya mopaya liboso ya

Yawe. 2 Boye moto ebimaki longwa liboso ya Yawe mpe etumbaki bango nyonso ;
bakufaki na mbala moko.
3 Moyize alobaki na Aron : « Tomoni kokokisama ya maloba oyo Yawe asakolaki
tango alobaki : ‹ Bato nyonso oyo bakobelema liboso na Ngai basengeli kotosa
bosantu na Ngai, mpe Ngai nakomonisa nkembo na Ngai na miso ya bato nyonso. › »
Aron alobaki ata liloba moko te.
4 Moyize abengisaki Mishaeli mpe Elitsafani, bana mibali ya Uzieli, noko ya Aron.
Alobaki na bango : « Boya kolongola bibembe ya bandeko na bino liboso ya Esika ya
bule mpe bomema yango na libanda ya molako. »
5 Basalaki ndenge kaka Moyize alobaki na bango : bapusanaki mpe bamemaki
bibembe elongo na banzambala na bango na libanda ya molako.
6 Sima na yango, Moyize alobaki na Aron, Eleazari mpe Itamari, bana mibali ya
Aron : « Bopanza te suki ya mito na bino, bopasola te bilamba na bino lokola nde
bozali na matanga, noki te bokokufa mpe bokobenda kanda ya Yawe likolo ya lisanga
mobimba. Ezali bandeko na bino nyonso ya Isalaele nde bakolela bato oyo Yawe
atumbi na moto. 7 Kasi bino, bosengeli te kolongwa liboso ya Ndako ya kapo ya
Bokutani, noki te bokokufa ; pamba te bapakola bino mafuta mpo na kosala mosala
ya Yawe. »
Aron mpe bana na ye batosaki makambo oyo Moyize alobaki na bango.
Mibeko na tina na masanga oyo elangwisaka
8Yawe alobaki na Aron : 9 « Tango bokobanda kokota na Ndako ya kapo
ya Bokutani, yo mpe bana na yo ya mibali, bosengeli te komela masanga oyo
elangwisaka, noki te bokokufa. Yango ezali mobeko ya libela na libela mpo na bino
mpe milongo nyonso oyo ekoya sima na bino, 10 mpo ete boyeba kokesenisa eloko ya
bule mpe eloko oyo ezangi bule, eloko ya peto mpe eloko ya mbindo ; 11 lisusu mpo
ete boyeba koteya bana ya Isalaele mibeko nyonso oyo Yawe apesaki bino na nzela
ya Moyize. »
Mibeko na tina na misuni ya bambeka
12Moyize alobaki na Aron, Eleazari mpe Itamari, bana mibali ya Aron : « Kati na
makabo bazikisa na moto mpo na Yawe, bokobanda kozwa likabo oyo ekotikala, oyo
ekozika te na moto, mpe bokobanda kolia yango pembeni ya etumbelo ; bokotia yango
ezanga levire, pamba te ezali eteni ya bule koleka. 13 Bokolia yango na Esika ya bule,
pamba te yango nde epesameli yo mpe bana mibali na yo kati na makabo bazikisa
na moto mpo na Yawe, ndenge kaka atindaki ngai. 14 Kati na bambeka ya boyokani
oyo bana ya Isalaele bakobanda kobonza, yo mpe bana na yo, bokobanda kolia, na
Esika ya bule, lokola eteni oyo epesameli bino, tolo oyo ekobonzama lokola likabo
ya kotombola mpe mopende ya banyama oyo ekobonzama epai ya Yawe. 15 Bana ya
Isalaele bakobonza elongo na biteni ya mafuta bazikisa na moto : tolo mpe mopende
ya banyama oyo batombolaka liboso ya Yawe. Ekokoma ya yo mpe ya bana mibali
na yo mpo na libela, ndenge kaka Yawe atindaki ngai. »
16 Bongo, tango Moyize atunaki ntaba ya mobali oyo ebonzamaki lokola mbeka mpo
na masumu, ayokaki ete basilaki kotumba yango na moto. Boye asilikelaki Eleazari
mpe Itamari, bana mibali ya Aron, mpe atunaki bango :
17 — Mpo na nini boliaki te mosuni ya mbeka mpo na masumu na Esika ya bule,
pamba te ezali eteni ya bule ? Yawe apesaki bino yango mpo ete bokangola lisanga
ya Isalaele na masumu na bango mpe bosala liboso ya Yawe mosala ya bolimbisi
masumu na bango. 18 Lokola makila ya mbeka yango ekotaki te kati na Esika ya
bule, bosengelaki kolia mosuni na yango na Esika ya bule kolanda ndenge nalobaki
na tina na yango.
19 Aron azongiselaki Moyize :

— Na mokolo oyo bana na ngai babonzelaki Yawe mbeka na bango mpo
na masumu mpe mbeka na bango ya kotumba, oyebi malamu makambo oyo
ekweyelaki ngai. Soki, na mokolo lokola oyo wana, ngai naliaki mosuni ya mbeka
mpo na masumu, Yawe akokaki na Ye kondima ete ngai nasala likambo ya bongo ?
20 Moyize ayokaki eyano oyo mpe amonaki ete ezali malamu.
11
Mibeko na tina na banyama ya mbindo
1Yawe alobaki na Moyize mpe Aron : 2 « Loba na bana ya Isalaele : ‹ Kati na
banyama nyonso oyo ezali kati na mokili, tala banyama oyo bokoki kolia : 3 banyama
oyo ezali na litindi epasuka na kati-kati mpe ezongisaka na monoko biloko oyo ewuti
na libumu.
4 Kasi, kati na banyama oyo ezongisaka na monoko biloko oyo ewuti na libumu,
mpe kati na banyama oyo litindi na yango epasuka na kati-kati, tala banyama oyo
bosengeli te kolia : shamo, pamba te ezongisaka na monoko biloko oyo ewuti na
libumu, kasi litindi na yango epasuka te na kati-kati : ezali mbindo mpo na bino ;
5 mpanya ya zamba, pamba te ezongisaka te na monoko biloko oyo ewuti na libumu,
kasi litindi na yango epasuka te na kati-kati : ezali mbindo mpo na bino ; 6 mpanya
ya matoyi milayi, pamba te ezongisaka na monoko biloko oyo ewuti na libumu, kasi
litindi na yango epasuka te na kati-kati : ezali mbindo mpo na bino ; 7 ngulu, pamba
te ezali na litindi epasuka na kati-kati kasi ezongisaka te na monoko biloko oyo ewuti
na libumu : ezali mbindo mpo na bino. 8 Bosengeli te kolia misuni ya banyama yango
to kosimba bibembe na yango, pamba te ezali mbindo mpo na bino.
9 Kati na bikelamu nyonso oyo evandaka na mayi lokola bibale minene mpe miluka,
bokoki kolia nyonso oyo ezali na binyanyeli* mpe biteku†. 10 Kasi bokolia te nyonso
oyo ezangi binyanyeli mpe biteku : ezali mbindo mpo na bino. 11 Bosengeli te kolia
misuni ya banyama yango to kosimba bibembe na yango, pamba te ezali mbindo
mpo na bino. 12 Bikelamu nyonso oyo evandaka na mayi kasi ezangi binyanyeli mpe
biteku, ezali mbindo mpo na bino.
13 Kati na bandeke, tala oyo ezali mbindo mpo na bino, oyo bosengeli te kolia :
mpongo, engondo, mpongo ya ebale monene, 14 nzengo mpe bandeke ya lolenge
nyonso oyo eliaka misuni, 15 bayanganga ya lolenge nyonso ; 16 maligbanga, kumu,
ndeke ya ebale monene mpe bakombekombe ya lolenge nyonso, 17 esulungutu, libata
ya mayi, esulungutu ya monene, 18 esulungutu ya pembe, libeke, ndeke oyo eliaka
misuni ya kopola, 19 nkoko, mokwela ya lolenge nyonso, kengele mpe lolema.
20 Bokolia te banyama nyonso ya mike-mike oyo ezali na mapapu mpe etambolaka
na makolo minei ; ezali mbindo mpo na bino. 21 Nzokande, kati na banyama nyonso
ya mike-mike oyo ezali na mapapu, bokoki kolia oyo ezali lisusu na makolo oyo
esungaka yango mpo na kopumbwa wuta na mabele : 22 lolenge nyonso ya mabanki,
mankoko, makelele mpe mayoyo. 23 Kasi banyama mike nyonso oyo ezali na mapapu
mpe na makolo minei ezali mbindo mpo na bino.
24 Soki te, ekokomisa bino mbindo ; mpe moto nyonso oyo akosimba bibembe na
yango akozala mbindo kino na pokwa. 25 Moto nyonso oyo akosimba bibembe na
yango akosukola bilamba na ye mpe akozala mbindo kino na pokwa.
26 Tala banyama mosusu oyo bokomona lokola mbindo : nyama oyo ezali na litindi
epasuka te mpe ezongisaka te na monoko biloko oyo ewuti na libumu. Moto nyonso
oyo akosimba yango akozala mbindo. 27 Nyama nyonso oyo ezali na makolo minei
* 11:9 Enyanyeli elakisi na lifalanse : nageoire † 11:9 Eteku elakisi na lifalanse : écaille
mpe etambolaka na matambe na yango ezali mbindo. Moto nyonso oyo akosimba
bibembe na yango akozala mbindo kino na pokwa. 28 Mpe moto nyonso oyo akolokota
bibembe na yango akosukola bilamba na ye mpe akozala mbindo kino na pokwa.
Bokomona yango mbindo.
29 Kati na banyama mike oyo etambolaka na mabele, tala oyo bosengeli komona
lokola mbindo : mpuku ya se ya mabele, mpuku mpe lolenge nyonso ya miselekete,
30 moselekete ya ndako, moselekete ya zelo, moselekete ya zamba, moselekete ya
langi ya pondu, mongungu. 31 Kati na bibwele nyonso oyo etambolaka na libumu,
bokomona oyo wana lokola mbindo. Moto nyonso oyo akosimba yango wana
esili kokufa akozala mbindo kino na pokwa. 32 Eloko nyonso oyo nyama yango
ekokweyela, wana esili kokufa, ekozala mbindo, ezala esalelo ya libaya, elamba,
poso to sakosi ; botia yango na mayi mpe ekozala mbindo kino na pokwa ; sima
na yango nde ekozonga lisusu peto. 33 Soki moko kati na banyama yango ekweyi
na mbeki basala na mabele, biloko nyonso oyo ezali kati na mbeki yango ekokoma
mbindo mpe bokopanza mbeki yango. 34 Soki basopi mayi ya mbeki yango na eloko
nyonso oyo baliaka, eloko yango ekokoma mbindo ; ezali mpe bongo mpo na eloko
nyonso oyo bamelaka : soki basopeli yango mayi ya mbeki wana, ekokoma mbindo
ata soki ezali kati na mbeki ya lolenge nini. 35 Eloko nyonso oyo ebembe ya moko
kati na banyama wana ekokweya likolo na yango ekokoma mbindo. Soki ezali fulu ya
moto to mbabola, esengeli kopanza yango ; pamba te ekozala mbindo mpe bokomona
yango bongo. 36 Nzokande soki nyama yango ya mbindo ekweyi kati na etima to kati
na libulu ya mayi, mayi ekotikala peto kasi moto oyo akosimba ebembe na yango
akozala mbindo. 37 Soki eteni moko ya ebembe na yango ekweyi likolo ya nkona oyo
basengeli kolona, nkona ekotikala peto ; 38 kasi soki basilaki kosopela nkona yango
mayi, bongo eteni ya ebembe ya nyama ya mbindo ekweyi lisusu likolo na yango,
bokomona nkona yango mbindo.
39 Soki nyama oyo bozali na ndingisa ya kolia ekufi, moto nyonso oyo akosimba
ebembe na yango akozala mbindo kino na pokwa ; 40 mpe moto oyo akolia mosuni
ya nyama oyo esili kokufa asengeli kosukola bilamba na ye, mpe akozala mbindo
kino na pokwa. Moto oyo mpe akomema ebembe na yango akosukola bilamba na ye
mpe akozala mbindo kino na pokwa.
41 Bosengeli komona lokola mbindo banyama nyonso oyo etambolaka na libumu,
mpe epekisami kolia yango. 42 Bokolia ata nyama moko te oyo etambolaka na libumu ;
ata oyo etambolaka na makolo minei to koleka, pamba te ezali mbindo. 43 Bino moko
mpe bomikomisa mbindo te na nzela ya moko kati na bikelamu wana oyo etambolaka
na libumu. Bomikomisa mbindo te na nzela na yango to tika ete yango mpe ekomisa
bino mbindo te. 44 Pamba te, nazali Yawe, Nzambe na bino. Botambola lokola bato
ya bule mpe bozala bule, pamba te Ngai nazali Bule. Bomikomisa mbindo te na nzela
ya banyama nyonso oyo etambolaka na libumu. 45 Nazali Yawe oyo abimisaki bino
na Ejipito mpo ete nazala Nzambe na bino. Boye bozala bule, pamba te Ngai nazali
Bule.
46 Yango wana nde ezali mobeko oyo etali banyama, bandeke, bikelamu nyonso ya
bomoi oyo etambolaka kati na mayi to na libumu. 47 Bosengeli kosala bokeseni kati
na oyo ezali mbindo mpe oyo ezali peto, kati na bikelamu ya bomoi oyo bakoki kolia
mpe oyo bakoki kolia te. › »
12
Kopetolama ya mwasi sima na ye kobota
1 Yaweayebisaki Moyize : 2 « Loba na bana ya Isalaele : ‹ Soki mwasi aboti mwana
mobali, akozala mbindo mikolo sambo lokola tango amonaka makila na ye ya sanza.
3 Bongo na mokolo ya mwambe, basengeli kokata mwana ngenga. 4 Sima, akolekisa

lisusu mikolo tuku misato na misato mpo ete apetolama na makila na ye oyo ebimaki
tango abotaki. Akosimba eloko moko te ya bule mpe akokende te na Esika ya bule
kino mikolo ya kopetolama na ye ekokoka.
5 Soki mwasi aboti mwana mwasi, akozala mbindo baposo mibale lokola tango
amonaka makila na ye ya sanza. Bongo akolekisa mikolo tuku motoba na motoba
mpo ete apetolama na makila na ye oyo ebimaki tango abotaki.
6 Soki mikolo ya kopetolama na ye ekoki, ezala abotaki mwana mobali to mwana
mwasi, akomema epai ya Nganga-Nzambe, na ekotelo ya Ndako ya kapo ya Bokutani,
mwana meme ya mobu moko lokola mbeka ya kotumba mpe ebenga moko ya
mboka to ebenga moko ya zamba lokola mbeka mpo na masumu. 7 Nganga-Nzambe
akobonza bambeka yango liboso ya Yawe mpe sima, akosala mosala ya bolimbisi
masumu ya mwasi. Soki kaka asilisi kosala yango nde mwasi akokoma peto.
Wana nde mobeko mpo na mwasi oyo aboti mwana mobali to mwana mwasi.
8 Soki azangi makoki ya kozwa mwana meme, akoki komema bana mibale ya
ebenga ya mboka to bibenga mibale ya zamba : moko mpo na mbeka ya kotumba,
mpe mosusu, mpo na mbeka mpo na masumu. Sima na Nganga-Nzambe kosala
mosala ya bolimbisi masumu, mwasi akokoma peto. › »
13
Mobeko na tina na maba
Yawe alobaki na Moyize mpe Aron : 2 « Soki poso ya nzoto ya moto ebimisi
1
bambuma ya mike-mike to esali kolokoto to lipalata, bongo ezwi lolenge ya bokono
ya maba, bakomema moto yango epai ya Nganga-Nzambe Aron to epai ya moko
kati na bana na ye, Banganga-Nzambe. 3 Nganga-Nzambe akotala malamu poso ya
nzoto oyo esili kozwa bokono. Soki amoni ete bapwale oyo ezali na esika oyo ezwi
bokono na poso ebongwani mpe ekomi pembe ; bongo bapota efungwami na poso
ya nzoto, wana elakisi ete ezali bokono ya maba ; mpe Nganga-Nzambe akoki koloba
mbala moko ete moto yango azali mbindo. 4 Soki lipalata oyo ebimi na poso ezali
ya pembe mpe ezali kongenga, bongo efungwami te mpo na kosala pota na poso ya
nzoto, Nganga-Nzambe akolongola kati na lisanga, moto oyo abeli mpe akotia ye na
esika oyo akozala ye moko mikolo sambo. 5 Sima na mikolo yango sambo, Nganga-
Nzambe akotala ye lisusu malamu : soki amoni ete lipalata oyo ebimaki na poso
ya nzoto efungwami te mpe epanzani te na nzoto mobimba, akotika moto oyo abeli
na esika oyo atiaki ye mpo ete asala lisusu mikolo sambo. 6 Sima na mikolo sambo
yango, Nganga-Nzambe akotala ye lisusu malamu : soki lipalata oyo ebimaki na poso
ya nzoto ekawuki mpe epanzani te na nzoto mobimba, Nganga-Nzambe akoloba ete
moto yango azali mbindo te ; ezali kolokoto ya pamba. Moto yango akosukola bilamba
na ye mpo ete azali mbindo te. 7 Nzokande, soki sima na Nganga-Nzambe kotala mpe
koloba ete moto yango azali peto, kolokoto yango epanzani na poso, moto yango
asengeli kozonga epai ya Nganga-Nzambe mpo ete atala ye lisusu. 8 Soki amoni ete
kolokoto epanzani na poso ya nzoto, Nganga-Nzambe akoloba ete moto yango azali
na bokono ya maba mpe azali mbindo.
9 Soki moto azwi bokono ya maba, basengeli komema ye epai ya Nganga-Nzambe.
10 Nganga-Nzambe akotala ye malamu. Soki amoni ete poso ya nzoto na ye
ebimisi bambuma ya pembe ya mike-mike, ekomisi bapwale ya nzoto na ye pembe,
efungwami mpe ebimisi bapota, 11 wana elakisi ete ezali bokono ya maba ya libela
kati na poso ya nzoto na ye, mpe Nganga-Nzambe akoloba ete moto yango azali
mbindo. Ekozala na tina te kotia ye na esika oyo akozala ye moko, pamba te emonani
ete azali mbindo. 12 Kasi soki bokono na ye ya maba ebimisi bambuma ya mike-mike
na poso ya nzoto na ye mobimba, kobanda na moto kino na makolo, na bisika nyonso

oyo Nganga-Nzambe akoki kotala, 13 Nganga-Nzambe akotala ye lisusu malamu : soki
amoni ete bambuma ya mike-mike etondi ye penza na nzoto mobimba, akoloba ete
moto yango azali mbindo te mpo ete akomi pembe nzoto mobimba. 14 Kasi akokoma
mbindo na mokolo kaka poso ya nzoto na ye ekofungwama mpe ekobimisa bapota.
15 Soki kaka Nganga-Nzambe atali mpe amoni bapota oyo ebimi na poso, akoloba ete
moto yango azali mbindo mpe bapota oyo efungwami ezali mbindo : ezali bokono ya
maba. 16 Mpe soki bapota oyo efungwami ekomi lisusu pembe, moto yango akozonga
lisusu epai ya Nganga-Nzambe 17 mpo ete atala ye malamu. Soki Nganga-Nzambe
amoni ete bapota yango ekomi penza pembe, akoloba ete nzoto ezali mbindo te mpe
ye moko moto yango azali mbindo te.
18 Soki moto moko abelaki bibon mpe yango ekawuki ; 19 bongo bambuma mike-
mike ya pembe to lipalata ya mwa pembe mpe mwa motane ebimi na esika oyo
bibon ezalaki, moto yango asengeli kokende epai ya Nganga-Nzambe oyo akotala ye
malamu. 20 Soki Nganga-Nzambe amoni ete lidusu moko esalemi na poso ya nzoto ya
moto wana, bapwale na ye ebongwani mpe ekomi pembe, akoloba ete moto yango
azali mbindo, pamba te ezali bokono ya maba oyo ebimi na esika oyo elembo ya pota
ya bibon ezali. 21 Nzokande, soki na ngonga ya kotala ye, Nganga-Nzambe amoni
te bapwale ya moto yango kobongwana pembe mpe lidusu kosalema na poso na ye,
akotia ye na esika oyo akozala ye moko mpo na mikolo sambo. 22 Sima na yango,
soki Nganga-Nzambe amoni ete lipalata yango epanzani na poso ya nzoto, akoloba
ete moto yango azali mbindo, pamba te azali na bokono ya maba. 23 Kasi soki lipalata
yango epanzani te, wana elakisi ete ezali bobele elembo ya pota ya bibon ; mpe
Nganga-Nzambe akoloba ete moto yango azali na ye mbindo te.
24 Soki poso ya nzoto ya moto moko eziki na moto, bongo litono moko ya pembe
to ya motane esalemi kati na esika oyo eziki, 25 Nganga-Nzambe akotala moto yango
malamu : soki bapwale oyo ezali kati na litono ebongwani, ekomi pembe mpe litono
yango kati na poso ebongwani, esali pota : elakisi ete ezali bokono ya maba nde ebimi
na esika oyo ezikaki. Boye, Nganga-Nzambe akoloba ete moto yango azali mbindo,
pamba te azali na bokono ya maba.
26 Nzokande, soki tango Nganga-Nzambe atali moto yango malamu, amoni te
bapwale ya pembe kati na litono ; mpe soki litono ebongwani te, esali na yango
pota te na poso mpe epanzani te ; akotia ye na esika oyo akozala ye moko mpo na
mikolo sambo. 27 Na mokolo ya sambo, Nganga-Nzambe akotala ye malamu : soki
litono epanzani solo na poso, Nganga-Nzambe akoloba ete moto yango azali mbindo,
pamba te ezali bokono ya maba. 28 Nzokande, soki litono yango etikali kaka esika
moko, epanzani te na poso kasi ekawuki, wana etalisi ete ezali kaka kobeba ya poso
ya nzoto mpo na kozika na ye na moto. Boye Nganga-Nzambe akoloba ete azali
mbindo te, pamba te ezali kaka elembo ya pota ya moto.
29 Soki mobali to mwasi abeli bokono ya poso ya nzoto, ezala na moto to na mbanga,
30 Nganga-Nzambe akotala malamu poso ya nzoto ya moto yango : soki amoni ete
bapota ebimi na poso ya nzoto ya moto yango, bapwale eteli mpe kotela na yango
epanzani, akoloba ete mobali to mwasi yango azali mbindo, pamba te ezali lipalata
ya moto to ya mbanga. 31 Nzokande, soki Nganga-Nzambe amoni ete poso ya nzoto
ebimisi na yango bapota te, atako bapwale ezali kaka ya mwindo, akotia ye na esika
oyo akozala ye moko mpo na mikolo sambo. 32 Na mokolo ya sambo, Nganga-Nzambe
akotala malamu poso : soki bokono yango epanzani te, bapwale eteli te, bapota ebimi
te na poso, 33 mobeli akokokola suki na ye kasi akotika suki oyo ezali na bisika oyo
bokono emonani. Bongo Nganga-Nzambe akotia lisusu mobeli na esika oyo akozala
ye moko mpo na mikolo sambo. 34 Na mokolo ya sambo, Nganga-Nzambe akotala
malamu bokono yango ya poso ya nzoto : soki epanzani te mpe ebimisi bapota te,
Nganga-Nzambe akoloba ete mobali to mwasi yango azali mbindo te. Boye mobali to
mwasi yango akosukola kaka bilamba na ye mpe akokoma peto. 35 Nzokande, atako
Nganga-Nzambe asili koloba ete mobali to mwasi wana azali peto kasi soki bokono
yango epanzani ye kaka na poso ya nzoto, 36 Nganga-Nzambe akotala malamu : lokola
bokono epanzani ye penza na poso ya nzoto, ekozala na tina te ete Nganga-Nzambe
aluka lisusu koyeba soki bapwale eteli to te, pamba te mobali to mwasi yango azali
penza mbindo. 37 Nzokande, soki bokono epanzani na yango te mpe bapwale ya
mwindo ebimi na bisika oyo bokono ezali, wana elakisi ete mobeli abiki na bokono
na ye mpe azali peto : Nganga-Nzambe akoloba ete azali peto.
38 Soki mobali to mwasi amoni matono ya pembe kobima na poso ya nzoto na ye,
39 Nganga-Nzambe akotala ye malamu : soki pembe ya matono yango ezali na yango
ya pete, wana elakisi ete ezali na yango penza bokono te : moto yango azali peto.
40 Soki suki ya mobali moko ekatani, bongo akomi na libandi, elakisi te ete akomi
mbindo. 41 Soki suki yango ekataneli ye na mbunzu, bongo akomi na libandi, wana
elakisi ete azali peto. 42 Kasi soki lipalata moko ya mwa pembe mpe ya mwa motane
ebimi ye na libandi, ezala na dikosi to na mbunzu, wana elakisi ete bokono ya maba
ebandi kobima ye na libandi. 43 Nganga-Nzambe akotala ye malamu : soki amoni
ete bokono yango ya maba ebandi kobimisa bambuma ya mike-mike ya mwa pembe
mpe ya mwa motane, ezala na dikosi to na mbunzu ; wana elakisi ete azali na bokono
ya maba na libandi. 44 Boye mobali yango azali na bokono ya maba, azali mbindo ;
mpe Nganga-Nzambe asengeli koloba ete azali mbindo mpo na bokono oyo akomi na
yango na moto.
45 Moto oyo azwi bokono ya boye asengeli kolata bilamba epasuka, akokatisa suki
te, akozipa mandefu na ye mpe akoganga : ‹ Mbindo ! Mbindo ! › 46 Lokola bokono
oyo akomi na yango ezali mbindo, ye moko mpe akozala mbindo. Boye akotonga
ndako na ye mosika na bato mpe akovanda libanda ya molako.
Mobeko na tina na mbindo kati na bilamba
47 Soki elamba ya kolata ezwi mbungi, ebebi mpe ekomi lokola nzoto ya moto oyo
abeli bokono ya maba, ezala elamba basala na lino to na bapwale ya meme 48 to
elamba ya pete to elamba ya lino mpo na komibatela na malili to elamba basala na
bapwale ya meme to mpe ezala mbungi yango emonani na likolo ya eloko basala na
kapo ya pete to na kapo ya makasi, 49 soki mbungi yango ezwi langi ya mayi ya pondu
to ezwi langi ya motane, na likolo ya elamba, wana elakisi ete ezali litono ya maba ;
boye basengeli komema yango epai ya Nganga-Nzambe mpo ete atala yango malamu.
50 Sima na Nganga-Nzambe kotala yango malamu, akotia yango na esika oyo ekozala
yango moko mpo na mikolo sambo. 51 Na mokolo ya sambo, Nganga-Nzambe akotala
lisusu malamu litono yango. Soki amoni ete epanzani na likolo ya elamba ya kolata,
ya elamba ya pamba, ya elamba ya malili to na likolo ya kapo ; wana elakisi ete
ezali litono ya bokono ya maba oyo bakoki kolongola te mpe elakisi lisusu ete elamba
yango ezali mbindo. 52 Boye basengeli kotumba elamba yango, atako ezali ndenge
nini, pamba te ezali na litono oyo bakoki kolongola te : basengeli kotumba yango.
53 Nzokande, soki sima na kotala elamba yango malamu, Nganga-Nzambe amoni ete
litono epanzani te na likolo ya elamba yango to na likolo ya kapo, 54 Nganga-Nzambe
akopesa mitindo ete basukola yango ; bongo akotia yango lisusu na esika oyo ekozala
yango moko mpo na mikolo sambo. 55 Sima na kosukola yango, Nganga-Nzambe
akotala lisusu malamu litono ; soki amoni ete ebongwani te mpe epanzani na yango
te, wana elakisi ete elamba ezali mbindo mpe esengeli kotumba yango na moto : ezali
elamba oyo ebebi na liboso mpe na sima. 56 Nzokande, soki Nganga-Nzambe, sima
na kotala malamu elamba, amoni ete litono elongwaki na tango basukolaki elamba ;
akokata kaka eteni ya elamba epai wapi litono ezali. 57 Soki sima na mwa tango, litono
yango ezongi lisusu, wana elakisi ete ezali bokono ya maba oyo ezali kokola. Boye
esengeli kotumba na moto eteni oyo ezali na litono na elamba. 58 Tango bakosukola
elamba oyo ezali na litono, soki litono yango elongwe, esengeli kosukola yango lisusu
na mbala ya mibale mpo ete ezala peto. »
59 Wana nde mitindo oyo etali litono ya bokono ya maba na likolo ya elamba basala
na bapwale ya meme to elamba ya lino, na likolo ya eloko nyonso basala na poso ya
nyama, mpo na koyeba soki elamba ezali peto to mbindo.
14
Mibeko na tina na kopetolama ya bato na maba
1 Yawe alobaki na Moyize : 2 « Tala mobeko oyo etali moto oyo azali na bokono
ya maba, na mokolo ya kopetolama na ye : ‹ Basengeli komema moto oyo azali na
bokono ya maba epai ya Nganga-Nzambe. 3 Nganga-Nzambe akokende libanda ya
molako mpo na kotala ye malamu. Soki abiki na bokono na ye ya maba, 4 Nganga-
Nzambe akopesa mitindo ete bamema biloko oyo, mpo na kopetolama ya moto oyo
abiki na bokono ya maba : bandeke mibale ya peto mpe ya bomoi, eteni ya nzete ya
sedele, eteni ya elamba ya motane makasi mpe eteni ya nzete ya izope. 5 Nganga-
Nzambe akopesa mitindo ete bakata kingo ya ndeke moko kati na bandeke wana
mibale, na likolo ya sani basala na mabele mpe etondi na mayi ya peto. 6 Bongo
akokamata ndeke ya mibale, ya bomoi, elongo na eteni ya nzete ya sedele, eteni
ya elamba ya motane makasi mpe eteni ya nzete ya izope ; akozindisa yango kati na
makila ya ndeke oyo bawuti kokata kingo na likolo ya mayi ya peto ; 7 akosopa makila
yango mbala sambo na nzoto ya moto oyo asengeli kopetolama na maba. Sima na
yango, Nganga-Nzambe akotatola ete moto yango akomi peto ; mpe akotika ndeke
oyo ya bomoi kopumbwa mpe kokende na zamba.
8 Moto oyo asengeli na kopetolama akosukola bilamba na ye, akokata bapwale na
ye nyonso mpe akomisukola nzoto na mayi ; sima na yango, akokoma peto. Bongo,
akoki kozonga kati na molako, kasi akovanda mikolo sambo libanda ya ndako na ye
ya kapo. 9 Na mokolo ya sambo, akokata lisusu bapwale na ye, suki na ye ya moto
mpe ya miso, mandefu na ye mpe bapwale nyonso mosusu ; akosukola bilamba na
ye mpe akomisukola nzoto na mayi. Na bongo, akozala peto.
10 Na mokolo ya mwambe, akokamata bana meme mibale ezanga mbeba elongo na
meme moko ya mwasi ezanga mbeba mpe esili kokokisa mobu moko, kilo libwa ya
farine basangisa na mafuta lokola, likabo ya bambuma, mpe kati-kati ya litele moko
ya mafuta. 11 Nganga-Nzambe oyo azali kosala mosala ya kopetola akotia ye elongo na
makabo na ye liboso ya Yawe, na ekotelo ya Ndako ya kapo ya Bokutani. 12 Nganga-
Nzambe akozwa mwana meme ya liboso mpe akobonza yango elongo na kati-kati
ya litele moko ya mafuta lokola mbeka mpo na kozongisa boyokani ; akotombola
yango liboso ya Yawe. 13 Akokata mwana meme yango kingo na esika oyo babomaka
banyama oyo babonzi epai ya Nzambe lokola mbeka mpo na bolimbisi masumu mpe
lokola mbeka ya kotumba, kati na esika yango ya bule ; pamba te, ezala mbeka
mpo na kozongisa boyokani to mbeka mpo na bolimbisi masumu, ezali ya Nganga-
Nzambe : ezali eloko ya bule koleka. 14 Nganga-Nzambe akozwa makila ya mbeka
oyo ebonzami mpo na kozongisa boyokani, akopakola yango na likolo ya litoyi ya
ngambo ya loboko ya mobali ya moto oyo azali komipetola, na mosapi ya liboso
ya loboko na ye ya ngambo ya mobali mpe na mosapi ya liboso ya lokolo na ye
ya ngambo ya loboko ya mobali. 15 Nganga-Nzambe akokamata kati-kati ya litele
ya mafuta mpe akosopa ndambo na yango na loboko na ye ya ngambo ya mwasi.
16 Nganga-Nzambe akozindisa, kati na mafuta oyo asili kosopa na loboko na ye ya
ngambo ya mwasi, mosapi ya mibale ya loboko na ye ya ngambo ya mobali mpe

akosalela yango mpo na kosopa mbala sambo mafuta liboso ya Yawe. 17 Bongo kati
na mafuta oyo ekotikala ye na loboko, Nganga-Nzambe akokamata ndambo na yango
mpo na kopakola na likolo ya litoyi ya ngambo ya loboko ya mobali ya moto oyo
azali komipetola, na mosapi ya liboso ya loboko na ye ya ngambo ya mobali mpe na
mosapi ya liboso ya lokolo na ye ya ngambo ya loboko ya mobali, kaka na esika oyo
awuti kotia makila ya mwana meme oyo ebonzami lokola mbeka mpo na kozongisa
boyokani. 18 Bongo Nganga-Nzambe akosopa, na moto ya moto oyo azali komipetola,
mafuta oyo ekotikala na loboko na ye mpo na kosala, liboso ya Yawe, mosala ya
bolimbisi masumu na ye. 19 Sima na yango, Nganga-Nzambe akobonza, liboso ya
Nzambe, mbeka mpo na masumu, mpo ete asala mosala ya bolimbisi masumu ya
moto oyo azali komipetola na mbindo na ye ; mpe akokata lisusu kingo ya nyama
oyo ebonzami lokola mbeka ya kotumba. 20 Nganga-Nzambe akotia mbeka yango
na likolo ya etumbelo elongo na makabo ya farine. Boye, Nganga-Nzambe akosala
mosala ya bolimbisi masumu ya moto yango, mpe akozala peto.
21 Soki moto yango azali mobola, bongo akoki kozwa te biloko wana nyonso,
akokamata kaka mwana meme moko lokola mbeka mpo na kozongisa boyokani, mpo
na kobonza yango mpo na mosala ya bolimbisi masumu ya moto yango ; akobakisa
na likolo na yango lokola makabo bakilo misato ya farine basangisa na mafuta mpe
kati-kati ya litele moko ya mafuta. 22 Akobonza lisusu bibenga mibale kolanda bozwi
na ye : moko lokola mbeka mpo na bolimbisi masumu, mosusu lokola mbeka ya
kotumba. 23 Na mokolo ya mwambe, akomema yango epai ya Nganga-Nzambe, na
ekotelo ya Ndako ya kapo ya Bokutani, liboso ya Yawe, mpo na kopetolama na ye.
24 Nganga-Nzambe akokamata mafuta mpe mwana meme oyo ebonzami lokola mbeka
mpo na bolimbisi masumu, mpe akobonza yango epai na Yawe. 25 Akokata kingo
ya mwana meme yango oyo ebonzami lokola mbeka mpo na bolimbisi masumu.
Nganga-Nzambe akotia makila ya mbeka mpo na bolimbisi masumu, na likolo ya
litoyi ya ngambo ya loboko ya mobali ya moto oyo azali komipetola, na mosapi ya
liboso ya loboko na ye ya ngambo ya mobali mpe na mosapi ya liboso ya lokolo na
ye ya ngambo ya loboko ya mobali. 26 Nganga-Nzambe akosopa lisusu ndambo ya
mafuta na loboko na ye ya ngambo ya mwasi. 27 Mpe na nzela ya mosapi ya mibale
ya loboko na ye ya ngambo ya mobali, Nganga-Nzambe akokamata mpe akosopa
mafuta yango mbala sambo, liboso ya Yawe. 28 Nganga-Nzambe akokamata ndambo
mosusu mpe akotia yango na likolo ya litoyi ya ngambo ya loboko ya mobali, ya moto
oyo azali komipetola, na mosapi ya liboso ya loboko na ye ya ngambo ya mobali mpe
na mosapi na ye liboso ya lokolo na ye ya ngambo ya loboko ya mobali, mpe na bisika
oyo atiaki makila ya mbeka mpo na bolimbisi masumu. 29 Bongo mpo na ndambo
ya makila oyo ekotikala na loboko na ye ya mwasi, Nganga-Nzambe akosopa yango
na moto ya moto oyo azali komipetola, mpo na kosala mosala ya bolimbisi masumu
na ye liboso ya Yawe. 30 Nganga-Nzambe akozwa moko kati na bibenga mibale oyo
moto wana abonzi kolanda bozwi na ye 31 mpe akobonza yango lokola mbeka mpo
na masumu ; bongo akobonza ebenga mosusu lokola mbeka ya kotumba elongo na
makabo ya farine. Mpe Nganga-Nzambe akosala liboso ya Yawe, mosala ya bolimbisi
masumu ya moto oyo azali komipetola. ›
32 Wana nde mibeko oyo ezali kotala moto oyo abeli bokono ya maba, oyo azali
penza na makoki te mpo na kopetolama na ye. »
Maba kati na bandako
33Yawe alobaki na Moyize mpe Aron : 34 « Tango bokokota na mokili ya Kanana
oyo napesi bino, soki natie litono ya maba na ndako moko ya mokili oyo napesi bino,
35 nkolo ndako asengeli kokende koloba boye epai ya Nganga-Nzambe : ‹ Namoni
litono ya maba kati na ndako na ngai. › 36 Bongo Nganga-Nzambe akopesa mitindo

ya kobima na ndako yango liboso ete ye akota kuna mpo na kotala malamu litono
yango. Bongo akoloba ete biloko nyonso kati na ndako yango ezali peto. Sima na
yango, Nganga-Nzambe akokota kati na yango mpo na kotala malamu.
37 Akobanda kotala malamu litono yango kati na mir. Soki amoni ete ezwi langi ya
mayi ya pondu to ya motane mpe esali lidusu kati na mir, 38 Nganga-Nzambe asengeli
kobima wuta na ndako mpe kotelema na ekotelo na yango ; bongo akokanga ndako
yango mpo na mikolo sambo. 39 Na mokolo ya sambo, Nganga-Nzambe akozonga mpo
na kotala lisusu malamu. Soki litono yango epanzani kati na mir, 40 Nganga-Nzambe
akopesa mitindo ete balongola mabanga oyo ebebi na matono mpe babwaka yango
libanda ya engumba na esika ya mbindo. 41 Bongo akosenga ete bakokola mir nyonso
na ngambo na yango ya kati mpe babwaka libanda ya engumba na esika ya mbindo
mabele nyonso oyo bakokola. 42 Sima, bakozongisa mabanga mosusu na bisika oyo
balongolaki mpe bakozwa mabele mosusu mpo na kopakola ndako.
43 Sima na kolongola mabanga oyo ebebaki, kokokola bamir mpe kopakola
mabele mosusu, soki litono esalemi lisusu, 44 Nganga-Nzambe akokende kotala lisusu
malamu : soki amoni solo ete litono esalemi lisusu mpe epanzani, wana elakisi ete
maba ezali kati na ndako mpe ndako yango ekokoma mbindo. 45 Boye bakokweyisa
ndako yango : mabanga mpe mabaya na yango nyonso ekobwakama na libanda ya
engumba na esika ya mbindo.
46 Na mikolo nyonso oyo ndako ekozala ya kokangama, moto nyonso oyo akokota
akozala mbindo kino na pokwa. 47 Moto nyonso oyo akolekisa butu to kolia kati na
ndako yango, asengeli kosukola bilamba na ye.
48 Nzokande, soki na ngonga ya kotala malamu ndako sima na kopakola yango
mabele, Nganga-Nzambe amoni te kobima ya litono, wana akoloba ete ndako yango
ezali peto, pamba te mbindo na yango esili kolongwa. 49 Boye mpo na kopetolama na
yango, Nganga-Nzambe akozwa bandeke mibale, mabaya ya sedele, eteni ya elemba
ya motane makasi mpe eteni ya nzete ya izope ; 50 akokata kingo ya ndeke ya liboso
na likolo ya sani oyo basala na mabele mpe ezali na mayi ya peto kati na yango.
51 Akokamata mabaya ya sedele, eteni ya nzete ya izope, eteni ya elamba ya motane
makasi mpe ndeke mosusu, akozindisa yango kati na makila ya ndeke oyo asilaki
kokata kingo mpe kati na mayi ya peto oyo akobwaka na likolo ya ndako mbala
sambo. 52 Akopetola ndako na nzela ya makila ya ndeke, ya mayi ya peto, ya ndeke
oyo ezali na bomoi, ya mabaya ya sedele, ya eteni ya nzete ya izope mpe ya eteni
ya elamba ya motane. 53 Bongo akotika ndeke oyo etikalaki ya bomoi kokende na
zamba, na libanda ya engumba. Ezali ndenge wana nde akosala mosala ya bolimbisi
masumu ya ndako ; mpe ndako yango ekokoma peto. »
54 Wana nde mibeko oyo etali lolenge nyonso ya maba, litono, 55 maba ya elamba
mpe ya ndako, 56 bambuma ya mike-mike, mapalata mpe matono oyo ezali kongenga,
57 mpo na kotalisa soki moto azali mbindo to te. Yango nde mibeko oyo etali maba.
15
Mbindo ya nzoto ya mibali
1 Yawe alobaki na Moyize mpe Aron : 2 « Boloba na bana ya Isalaele mpe boyebisa
bango : ‹ Soki nzoto ya mibali ya mobali moko ezali kobimisa tofina to mayi, kobima
yango ekomisi mobali yango mbindo. 3 Ata soki tofina to mayi ekobi kobima na nzoto
na ye to ekangami, azali kaka mbindo. Tala ndenge kobima ya tofina to ya mayi yango
ekomisaka moto mbindo : 4 mbeto nyonso oyo mobali oyo azali kobimisa tofina to
mayi na nzoto na ye ya mibali akolala to eloko nyonso oyo akovandela ekokoma
mbindo. 5 Moto nyonso oyo akosimba mbeto na ye asengeli kosukola bilamba na ye
mpe nzoto na ye na mayi, mpe akozala mbindo kino na pokwa. 6 Moto oyo akovanda
likolo ya eloko oyo mobali oyo azali kobima tofina to mayi na nzoto na ye ya mibali
avandelaki, asengeli kosukola bilamba na ye mpe nzoto na ye na mayi, mpe akozala
mbindo kino na pokwa. 7 Moto oyo akosimba mobali oyo azali kobima tofina to
mayi na nzoto na ye ya mibali, asengeli kosukola bilamba na ye mpe nzoto na ye
na mayi, mpe akozala mbindo kino pokwa. 8 Soki mobali oyo azali kobima tofina
to mayi na nzoto na ye ya mibali abwakeli moto oyo azali peto soyi, moto yango
asengeli kosukola bilamba na ye mpe nzoto na ye na mayi, mpe akozala mbindo kino
na pokwa. 9 Eloko nyonso oyo mobali oyo azali kobima tofina to mayi na nzoto na
ye ya mibali akovandela likolo ya mpunda tango azali kosala mobembo, ekokoma
mbindo. 10 Moto nyonso oyo akosimba eloko nyonso kati na biloko oyo ezali na se
ya mobali yango, akozala mbindo kino na pokwa ; mpe moto nyonso oyo akolokota
biloko yango asengeli kosukola bilamba na ye mpe nzoto na ye na mayi, mpe akozala
mbindo kino na pokwa. 11 Moto nyonso oyo mobali oyo azali kobima tofina to mayi na
nzoto na ye ya mibali akosimba na kozanga komisukola maboko na mayi, asengeli
kosukola bilamba na ye mpe nzoto na ye na mayi, mpe akozala mbindo kino na
pokwa. 12 Mbeki nyonso oyo esalema na mabele oyo bakosimba na mobali oyo azali
kobima tofina to mayi, basengeli kopanza yango ; mpe eloko nyonso oyo esalema na
nzete basengeli kosukola yango na mayi.
13 Soki tofina to mayi etiki kobima na nzoto ya mibali ya mobali yango, akotanga
mikolo sambo mpo na kopetolama na ye ; sima akosukola bilamba na ye, akosukola
nzoto na ye na mayi ya etima mpe akokoma peto. 14 Na mokolo ya mwambe, akozwa
bibenga mibale ya zamba to bana bibenga mibale mpe akoya liboso ya Yawe na
ekuke ya Ndako ya kapo ya Bokutani. Akopesa yango epai ya Nganga-Nzambe.
15 Nganga-Nzambe akobonza yango, moko lokola mbeka ya masumu mpe mosusu
lokola mbeka ya kotumba. Na nzela wana nde Nganga-Nzambe akosala mosala ya
bolimbisi masumu mpo na mobali yango liboso ya Yawe likolo ya kobima tofina to
mayi na nzoto na ye ya mibali.
16 Soki mobali abimi mayi ya mibali na nzoto na ye ya mibali, asengeli kosukola
nzoto na ye mobimba na mayi mpe akozala mbindo kino na pokwa. 17 Elamba nyonso
to eloko nyonso oyo esalema na poso ya nyama oyo ekweyeli mayi ya mibali, esengeli
basukola yango na mayi, mpe ekozala mbindo kino na pokwa.
18 Soki mobali asangisi nzoto na mwasi, bango mibale basengeli kosukola nzoto na
mayi mpe bakozala mbindo kino na pokwa.
Mbindo ya nzoto ya basi

19Soki mwasi amoni makila na ye ya sanza, akozala mbindo mikolo sambo, mpe
moto nyonso oyo akosimba ye akozala mbindo kino na pokwa. 20 Eloko nyonso
oyo akolalela na tango wana ekokoma mbindo, mpe eloko nyonso oyo akovandela
ekokoma mbindo. 21 Moto nyonso oyo akosimba mbeto na ye akosukola bilamba na
ye mpe nzoto na ye na mayi mpe akozala mbindo kino na pokwa. 22 Moto nyonso
oyo akosimba eloko oyo mwasi yango avandeli, asengeli kosukola bilamba na ye mpe
nzoto na ye na mayi, mpe akozala mbindo kino na pokwa. 23 Soki eloko ezali na mbeto
na ye to likolo ya eloko oyo avandeli, moto oyo akosimba yango akozala mbindo kino
na pokwa. 24 Soki mobali moko asangisi na ye nzoto mpe makila na ye ya sanza
ezwi mobali yango, akozala mbindo mikolo sambo. Bongo mbeto nyonso oyo mobali
yango akolalela, ekokoma mbindo.
25 Soki mwasi azali kobima makila mikolo ebele na tango oyo amonaka makila na
ye ya sanza te to azali kokoba kobima makila penza na tango oyo amonaka makila
na ye ya sanza, akozala mbindo mikolo nyonso oyo azali kobima makila lokola na
mikolo oyo amonaka makila na ye ya sanza. 26 Mbeto nyonso oyo akolalela na tango
oyo makila na ye ezali kokoba kobima, ekozala mbindo ; mpe eloko nyonso oyo
akovandela ekokoma mbindo lokola na tango oyo amonaka makila na ye ya sanza.
27 Moto nyonso oyo akosimba biloko wana akokoma mbindo. Asengeli kosukola
bilamba mpe nzoto na ye na mayi ; akozala mbindo kino na pokwa.
28 Soki apetolami na kobima makila na ye, asengeli kotanga mikolo sambo ; sima na
yango, akokoma peto. 29 Na mokolo ya mwambe, akozwa bibenga mibale ya zamba
to bana bibenga mibale mpe akomema yango epai ya Nganga-Nzambe na ekuke ya
Ndako ya kapo ya Bokutani. 30 Nganga-Nzambe akobonza yango, moko lokola mbeka
ya masumu mpe mosusu lokola mbeka ya kotumba. Na nzela wana nde Nganga-
Nzambe akosala mosala ya bolimbisi masumu mpo na mwasi yango liboso ya Yawe
mpo na mbindo ya kobima makila na ye. 31 Bosengeli kosala ete bana ya Isalaele
bazala mosika ya makambo oyo ekokomisa bango mbindo ; boye bakokufa te na
mbindo na bango, na kokomisa mbindo Mongombo na Ngai, oyo ezali kati na bango. ›
32 Oyo nde mibeko mpo na mobali oyo azali kobima tofina to mayi na nzoto na
ye ya mibali to mpo na mobali oyo abimi mayi ya mibali oyo ekomisi ye mbindo ;
33 mpo na mwasi oyo azali komona makila na ye ya sanza mpe mpo na mobali oyo
azali kobima tofina to mayi to mpo na mwasi oyo azali kobima makila, mpe mpo na
mobali oyo asangisi nzoto na mwasi ya mbindo. »
16
Mokolo ya bolimbisi masumu
Yawe alobaki na Moyize, sima na kufa ya bana mibali mibale ya Aron, oyo
1
bakufaki tango bapusanaki liboso ya Yawe. 2 Yawe alobaki na Moyize : « Loba na
Aron, ndeko na yo ya mobali, ete akotaka tango nyonso te na Esika ya bule, na sima
ya rido, liboso ya esika ya bolimbisi masumu, likolo ya Sanduku mpo ete akufa te ;
pamba te namimonisaka na nzela ya lipata likolo ya esika ya bolimbisi masumu.
3 Tala ndenge Aron akobanda kokota na Esika ya bule : akomema ngombe moko
ya mobali lokola mbeka ya masumu mpe meme moko ya mobali lokola mbeka ya
kotumba. 4 Akolata na nzoto na ye : nzambala ya bule basala na lino mpe bakaputula
ya lino ; akomikanga mokaba ya lino mpe kitendi ya lino na moto na ye. Lokola
bilamba oyo ezali ya bule, asengeli komisukola nzoto na ye na mayi liboso ya kolata
yango. 5 Aron akozwa kati na lisanga ya bana ya Isalaele : bantaba mibale ya mibali
lokola mbeka ya masumu mpe meme moko ya mobali lokola mbeka ya kotumba.
6 Aron akobonza mpo na ye moko, ngombe ya mobali lokola mbeka ya masumu
mpe akosala mosala ya bolimbisi masumu mpo na ye moko mpe mpo na ndako na
ye. 7 Akozwa bantaba ya mibali nyonso mibale mpe akotia yango liboso ya Yawe,
na ekotelo ya Ndako ya kapo ya Bokutani. 8 Aron akobeta zeke mpo na bantaba ya
mibali nyonso mibale : moko mpo na Yawe, mpe mosusu, mpo na Azazeli*. 9 Bongo
Aron akomema ntaba oyo zeke ekolakisa ete ezali mpo na Yawe, mpe akobonza yango
lokola mbeka mpo na masumu. 10 Kasi ntaba ya mobali oyo zeke ekolakisa ete ezali
mpo na Azazeli, akomema yango ya bomoi liboso ya Yawe mpo ete basala na yango
mosala ya bolimbisi masumu, bongo bakotinda yango na esobe mpo na Azazeli.
11 Aron akobonza, mpo na ye moko, ngombe ya mobali lokola mbeka mpo na
masumu mpe akosala mosala ya bolimbisi masumu na ye moko mpe ya ndako na
ye. Sima na ye kokata kingo ya ngombe ya mobali oyo abonzi mpo na ye moko
lokola mbeka ya masumu, 12 akotondisa mbabola ya kotumba malasi na makala ya
moto oyo ewuti na etumbelo liboso ya Yawe mpe akotondisa maboko na ye mibale na
* 16:8 Azazeli ezali kombo ya zabolo moko oyo evandaka na bisika bikawuka.
malasi ya putulu, bongo akomema yango na sima ya rido. 13 Akotia malasi na moto
liboso ya Yawe mpo ete milinga na yango ezipa esika ya bolimbisi oyo ezali likolo ya
Sanduku ya Boyokani mpo ete akufa te. 14 Akozwa makila ya ngombe ya mobali mpe,
na nzela ya mosapi na ye, akobwaka yango liboso ya esika ya bolimbisi masumu, na
ngambo ya este. Boye, na nzela ya mosapi na ye, akobwaka makila mbala sambo
liboso ya esika ya bolimbisi masumu. 15 Akokata kingo ya ntaba ya mobali ya mbeka
mpo na masumu ya bato mpe akomema makila na yango na sima ya rido. Bongo
akosala na makila yango ndenge asalaki na makila ya ngombe ya mobali : akobwaka
liboso mpe likolo ya esika ya bolimbisi masumu.
16 Na nzela wana, akosala mosala ya bolimbisi masumu mpo na Esika ya bule likolo
ya mbindo, botomboki mpe masumu ya bana ya Isalaele. Akosala mpe ndenge moko
mpo na Ndako ya kapo ya Bokutani oyo ezali elongo na bango kati na mbindo na
bango. 17 Moto moko te akozala kati na Ndako ya kapo ya Bokutani tango Aron
akokota kuna mpo na kosala mosala ya bolimbisi masumu kati na Esika ya bule kino
tango akobima na libanda. Mpe akosala mosala ya bolimbisi masumu mpo na ye
moko, mpo na ndako na ye mpe mpo na lisanga mobimba ya Isalaele.
18 Sima na yango, akobima mpo na kokende na etumbelo oyo ezali liboso ya Yawe
mpe akosala mosala ya bolimbisi masumu mpo na etumbelo yango. Akozwa makila
ya ngombe ya mobali mpe ya ntaba ya mobali mpe akotia yango na maseke ya
etumbelo. 19 Mpe na nzela ya mosapi na ye, akobwaka makila mbala sambo na
etumbelo. Ezali na nzela wana nde akopetola mpe akobulisa yango na mbindo ya
bana ya Isalaele.
20 Tango Aron akosilisa kosala mosala ya bolimbisi masumu mpo na Esika ya bule,
mpo na Ndako ya kapo ya Bokutani mpe mpo na etumbelo, akomema ntaba ya mobali
ya bomoi. 21 Aron akotia maboko na ye mibale na moto ya ntaba yango, akotubela
mabe, botomboki mpe masumu nyonso ya bana ya Isalaele na moto ya ntaba yango.
Na nzela wana akotia masumu nyonso na moto ya ntaba yango ; sima akopona moto
moko mpo na kobengana ntaba yango na esobe. 22 Boye ntaba ekomema masumu na
bango nyonso na esika oyo ezanga bato, mpe moto yango akotika ntaba kokende na
esobe.
23 Bongo Aron akokota na Ndako ya kapo ya Bokutani, akolongola bilamba ya lino
oyo alataki tango akotaki na Esika ya bule mpe akotika yango kuna. 24 Akosukola
nzoto na ye na mayi na esika moko ya bule ; mpe akolata bilamba na ye. Sima,
akobima libanda mpe akobonza mbeka ya kotumba mpo na ye moko mpe mpo na
bato. Na nzela wana nde akosala mosala ya bolimbisi masumu mpo na ye moko mpe
mpo na bato. 25 Akotumba mafuta ya mbeka ya masumu na likolo ya etumbelo.
26 Moto oyo akobengana ntaba ya mobali mpo na Azazeli, asengeli kosukola nzoto
na ye na mayi ; mpe sima na yango, akozonga na molako. 27 Bakomema libanda ya
molako ngombe ya mobali mpe ntaba ya mobali ya mbeka ya masumu oyo bamemaki
makila na yango na Esika ya bule mpo na kosala mosala ya bolimbisi masumu mpe
bakotumba na moto poso na yango, misuni na yango mpe banyei na yango. 28 Moto
oyo akotumba yango asengeli kosukola na mayi bilamba na ye mpe nzoto na ye, sima
na yango nde akoki kozonga na molako.
29 Tala malako oyo bosengeli kosalela mpo na libela : na mokolo ya zomi ya sanza ya
sambo, ezala mwana mboka to mopaya oyo avandi kati na bino, bosengeli komikitisa
mpe bokosala mosala ata moko te, 30 pamba te na mokolo wana nde bokosala mosala
ya bolimbisi masumu mpo na bino mpe kopetolama bino. Boye bokopetolama na
masumu na bino nyonso liboso ya Yawe. 31 Ekozala mpo na bino mokolo ya Saba,
mokolo ya bopemi, mpe bosengeli komikitisa. Ezali malako ya libela.
32 Nganga-Nzambe oyo bakopakola mafuta mpe akobulisama mpo na kosala mosala

ya bonganga-Nzambe na esika ya tata na ye, akosala mosala ya bolimbisi masumu.
Akolata bilamba ya bule ya lino. 33 Akosala mosala ya bolimbisi masumu mpo na
ndako ya bule, mpo na Ndako ya kapo ya Bokutani, mpo na etumbelo, mpo na Nganga-
Nzambe mpe mpo na bato nyonso ya lisanga.
34 Oyo nde ekozala mpo na bino malako ya libela : mbala moko na mobu, bokosala
mosala ya bolimbisi masumu nyonso ya bana ya Isalaele. »
Mpe basalaki ndenge kaka Yawe atindaki Moyize.
17
Mibeko na tina na makila
1 Yawe alobaki na Moyize : 2 « Yebisa Aron, bana na ye ya mibali mpe bana nyonso
ya Isalaele, mpe loba na bango : ‹ Tala maloba oyo Yawe alobi : 3 ‘ Moto nyonso kati
na bana ya Isalaele, oyo akokata kingo ya ngombe, ya meme to ya ntaba, ezala kati
na molako to na libanda ya molako ; 4 mpe amemi yango te na ekotelo ya Ndako
ya kapo ya Bokutani mpo na kobonza yango lokola likabo epai na Yawe liboso ya
Mongombo ya Yawe, makila na yango ekotangama na moto ya moto yango. Lokola
asopi makila, bakolongola ye kati na bato na ye. 5 Boye, na esika ete bana ya Isalaele
bamemaka bambeka na bango na bilanga, bakomema yango mpo na Yawe epai ya
Nganga-Nzambe, na ekotelo ya Ndako ya kapo ya Bokutani lokola mbeka ya boyokani
epai na Yawe. 6 Nganga-Nzambe akobwaka makila na etumbelo ya Yawe, na ekotelo
ya Ndako ya kapo ya Bokutani mpe akotumba mafuta na yango lokola mbeka oyo solo
kitoko na yango ekosepelisa Yawe. 7 Bana ya Isalaele bakobonza lisusu te bambeka
na bango epai banzambe ya bikeko ya bantaba ya mibali, oyo basambelaka. Oyo
ekozala malako ya libela mpo na bango mpe mpo na milongo oyo ekoya. ’ ›
8 Loba na bango : ‹ Moto nyonso ya Isalaele to mopaya nyonso oyo azali kati na
bango, oyo akobonza mbeka ya kotumba to mbeka mosusu, 9 na kozanga komema
yango na ekotelo ya Ndako ya kapo ya Bokutani mpo na kobonza yango epai ya Yawe,
bakolongola ye kati na bato ya Isalaele.
10 Nakobalukela mpe nakolongola kati na bato na ye, moto nyonso oyo akolia
makila, azala moto ya Isalaele to mopaya nyonso oyo avandi kati na bango ; 11 pamba
te bomoi ya ekelamu nyonso ezali kati na makila. Napesi bino yango mpo ete bosala
na yango mosala ya bolimbisi masumu mpo na bomoi na bino, na etumbelo. Lokola
bomoi ya moto ezali kati na makila, yango wana makila esalaka mosala ya bolimbisi
masumu. 12 Boye, nalobaki na bana ya Isalaele : ‘ Moto moko te mpe mopaya moko
te kati na bino akoki kolia makila. ’
13 Moto nyonso kati na bana ya Isalaele to mopaya oyo avandi kati na bango,
oyo akokende bokila mpe akokanga nyama ya zamba to ndeke oyo baliaka, asengeli
kosopa makila na yango mpe kozipa yango na mabele, pamba te bomoi ya ekelamu
nyonso ezali kati na makila na yango. 14 Yango wana, nalobaki na bana ya Isalaele :
‘ Bokoki kolia makila ya ekelamu ata moko te, pamba te bomoi ya ekelamu nyonso
ezali kati na makila na yango. Moto oyo akolia yango, bakolongola ye kati na bato. ’
Mobeko na tina na nyama ekufa

15Moto nyonso, azala mwana mboka to mopaya, oyo akolia mosuni ya nyama oyo
ekufi yango moko to oyo babomi na nyama ya zamba, akosukola bilamba na ye mpe
nzoto na ye na mayi. Akozala mbindo kino na pokwa, sima na yango akokoma peto.
16 Kasi soki asukoli bilamba mpe nzoto na ye te, akomema ngambo. › »
18
Mobeko na tina na kosangisa nzoto
1 Yawe alobaki na Moyize : 2 « Yebisa bana ya Isalaele : ‹ Ngai nazali Yawe, Nzambe
na bino. 3 Bokoki te kosala makambo ndenge esalemaka na Ejipito epai wapi bozalaki
kovanda to na Kanana epai wapi nazali komema bino. 4 Bosengeli kotosa bobele
mibeko mpe bikateli na Ngai. Nazali Yawe, Nzambe na bino.
5 Bobatela mitindo mpe mibeko na Ngai, pamba te moto oyo akosalela yango
akobika bomoi na ye na nzela na yango. Nazali Yawe.
6 Mobali moko te akosangisa nzoto na mwasi ya libota na ye penza. Nazali Yawe.
7 Okosambwisa te tata na yo na kosangisa nzoto na mama na yo. Lokola azali mama
na yo, kosambwisa ye te.
8 Okosangisa nzoto te na mwasi mosusu ya tata na yo, soki te okosambwisa tata na
yo. 9 Okosangisa nzoto te na ndeko na yo ya mwasi, ezala na mwana mwasi ya tata
na yo to ya mama na yo, oyo abotami na ndako to na libanda ya ndako.
10 Okosangisa nzoto te na mwana mwasi ya mwana na yo ya mobali to ya mwasi ;
kosambwisa ye te.
11 Okosangisa nzoto te na mwana mwasi ya mwasi ya tata na yo, azali ndeko na yo
ya mwasi.
12 Okosangisa nzoto te na ndeko mwasi ya tata na yo, azali tata mwasi na yo.
13 Okosangisa nzoto te na ndeko mwasi ya mama na yo, azali mama leki to mama
kulutu na yo.
14 Okosambwisa te ndeko mobali ya tata na yo na kosangisa nzoto na mwasi na ye.
Azali mama na yo.
15 Okosangisa nzoto te na bokilo na yo. Azali mwasi ya mwana na yo, kosangisa na
ye nzoto te.
16 Okosambwisa te ndeko na yo ya mobali na kosangisa nzoto na mwasi na ye.
17 Okosangisa nzoto te na mama mpe na mwana na ye ya mwasi to na mwana
mwasi ya mwana na ye ya mobali mpe ya mwasi ; pamba te bazali makila moko
mpe ekozala likambo ya nkele penza na miso ya Nzambe.
18 Okosangisa nzoto te na ndeko mwasi ya mwasi na yo, wana mwasi na yo azali
nanu na bomoi, noki te ekoyeisa bombanda.
19 Okosangisa nzoto te na mwasi oyo azali komona makila na ye ya sanza, pamba
te azali mbindo.
20 Okosangisa nzoto te na mwasi ya moninga na yo, noki te okokoma mbindo elongo
na ye.
21 Okopesa moko kati na bana na yo te lokola mbeka epai ya nzambe Moloki, pamba
te osengeli te kobebisa lokumu ya Kombo ya Nzambe na yo. Ngai nazali Yawe.
22 Okosangisa nzoto te na mwana mobali ndenge basangisaka nzoto na mwana
mwasi ; ezali likambo ya nkele.
23 Okosangisa nzoto te na nyama, noki te okokoma mbindo elongo na yango.
Ndenge moko mpe mwasi akosangisa nzoto te na nyama : ezali kotiola Nzambe.
24 Bomikomisa mbindo te na moko ya makambo oyo, pamba te ezali na nzela na
yango nde bato ya bikolo oyo nazali kobengana liboso na bino bamikomisaki mbindo.
25 Lokola mboka yango moko mpe ekomaki mbindo, napesaki yango mpe etumbu
mpo na lisumu na yango ; bongo esanzaki bavandi na yango.
26 Kasi, ezala mwana mboka to mopaya oyo bazali kati na bino, bosengeli kotosa
malako mpe bikateli na Ngai ; mpe bosengeli koboya kosala makambo nyonso oyo
ya nkele na miso ya Nzambe. 27 Pamba te bato oyo bazalaki kovanda na mboka
oyo liboso na bino babandaki kosala makambo oyo nyonso, bongo mboka ekomaki
mbindo. 28 Bino bokeba ete bokomisa mboka mbindo te, mpo ete yango esanza bino
te ndenge esanzaki bato ya bikolo oyo bazalaki liboso na bino. 29 Moto nyonso oyo
akosala moko ya makambo oyo ya nkele na miso ya Nzambe, esengeli balongola ye
kati na bato na ye.
30 Boye, bobatela malako na Ngai mpe bolanda ata likambo moko te kati na
makambo mabe oyo ezalaki kosalema liboso ete bino boya, mpo ete bomikomisa
mbindo te na nzela na yango. Nazali Yawe, Nzambe na bino. › »
19
Bato ya bule mpo na Nzambe ya bule
1 Yawe alobaki na Moyize : 2 « Yebisa lisanga mobimba ya bana ya Isalaele :
‹ Bozala bule, pamba te Ngai Yawe, Nzambe na bino, nazali Bule.
3 Moto nyonso kati na bino asengeli kotosa mama mpe tata na ye, mpe bosengeli
kotosa mikolo na Ngai ya Saba. Nazali Yawe, Nzambe na bino.
4 Bomipesa te na banzambe ya bikeko to bomisalela te banzambe ya bikeko ya
bibende ; Ngai nazali Yawe, Nzambe na bino.
5 Tango bokobonza mbeka ya boyokani epai na Yawe, bosala yango na ndenge
esengeli mpo ete endimama mpo na bolamu na bino. 6 Bosengeli kolia yango kaka na
mokolo oyo bobonzi yango lokola mbeka to na mokolo oyo elandi. Mpe eloko nyonso
oyo ekotikala, bosengeli kozikisa yango na moto na mokolo ya misato. 7 Kasi na
mokolo yango ya misato, mbeka yango ekokoma mbindo ; soki moto moko alie yango,
nakondima yango lisusu te. 8 Moto nyonso oyo akolia yango, akomema mokumba ya
mabe na ye mpo ete asambwisi eloko oyo ezali bule mpo na Yawe, mpe basengeli
kobengana ye kati na bato na ye.
9 Tango okobuka mbuma ya bilanga na yo, okobuka yango te kino na mondelo, mpe
okozonga te mpo na kolokota mbuma oyo ekokweya. 10 Okobuka mpe te mbuma
ya vino oyo ekotikala to kolokota oyo ekokweya. Okotika yango mpo na babola to
bapaya : nazali Yawe Nzambe na yo.
11 Okoyiba te, okoloba lokuta te, moto moko te akosa moninga na ye. 12 Okolapa te
ndayi ya lokuta na Kombo na Ngai mpe okobebisa te bosantu ya Kombo ya Nzambe
na yo. Nazali Yawe, Nzambe na yo.
13 Okonyokola te moninga na yo to okoyiba ye te. Okobomba te lifuti ya mosali na
yo butu mobimba kino na tongo. 14 Okolakela mabe te moto oyo akufa matoyi mpe
okotia libaku te liboso ya mokufi miso, kasi okotosa Nzambe na yo. Nazali Yawe.
15 Okosambisa na bosembo. Okokotela te, ezala mobola to mozwi. Okosambisa
moninga na yo na bosembo. 16 Okokende te kotonga bato na yo bipai na bipai.
Okosala eloko moko te oyo ekoyeisa pasi na bomoi ya moninga na yo. Nazali Yawe.
17 Okoyina ndeko na yo te na motema na yo ; kasi pamela moninga mpo ete omema
ngambo te na likambo na ye. 18 Okozongisa mabe na mabe te to okobombela moko
kati na bato na yo kanda te, kasi okolinga moninga na yo ndenge yo moko omilingaka.
Nazali Yawe.
19 Okobatela bikateli na ngai : okosangisa nzoto te ya banyama mibale ya lolenge
mibale ekesana ; okolona mpe te na elanga na yo nkona mibale ekesana. Okolata te
elamba oyo batongi na basinga mibale ekesana.
20 Soki mobali moko asangisi nzoto na mwasi oyo azali mobandami ya mobali
mosusu, kasi nanu bapeseli ye te biloko ya libala to kopesa ye bonsomi, esengeli
mobali wana afuta lomande. Nzokande bango mibale, bakoboma bango te mpo ete
mwasi yango asikolamaki nanu te. 21 Mpe mobali asengeli komema na ekotelo ya
Ndako ya kapo ya Bokutani meme ya mobali oyo akobonza epai na Yawe lokola mbeka
mpo na masumu. 22 Bongo na nzela ya meme yango ya mbeka mpo na masumu,
Nganga-Nzambe akosala mosala ya bolimbisi masumu ya mobali yango liboso ya

Yawe, mpe masumu oyo asilaki kosala ekolimbisama.
23 Tango bokokota na mokili ya Kanana, bokolona banzete ya lolenge nyonso oyo
ebotaka mbuma. Na mibu misato, bokozwa bambuma na yango nyonso lokola
bambuma ya mbindo ; boye bokolia yango te. 24 Na mobu ya minei, bokobulisa
bambuma na yango nyonso ekozala bule mpo na Yawe lokola litatoli ya kozongisa
matondi epai na Ye. 25 Nzokande na mobu ya mitano, bokoki kolia bambuma yango.
Na nzela wana, bambuma na bino ekokoma ebele. Nazali Yawe, Nzambe na bino.
26 Bokolia te nyama oyo ezali na makila kati na yango. Bokosalela soloka to kindoki
te. 27 Okokata suki te na bangambo nyonso ya moto na yo, okokata mpe te mandefu
na bapembeni na yango. 28 Soki bozwi matanga, bomikata-kata banzoto na bino te
to bomikatisa banzoloko te. Nazali Yawe.
29 Bobebisa te lokumu ya bana na bino ya basi na kokomisa bango basi ya ndumba,
noki te mboka mobimba ekomipesa na kindumba mpe ekotonda na mabe.
30 Bokobatelaka mikolo na Ngai ya Saba mpe bokotosaka Esika na Ngai ya bule.
Nazali Yawe.
31 Bokende te kotuna makambo na bino epai ya bato oyo basololaka na bakufi to
epai ya banganga-kisi, noki te bokomikomisa mbindo ; Ngai nazali Yawe, Nzambe na
bino.
32 Bokotelema liboso ya bato oyo banuni, bokolakisa botosi na bino epai ya
mibange ; na nzela wana, bokokumisa Nzambe na bino. Nazali Yawe.
33 Soki mopaya moko ayei kovanda kati na bino, na mokili na bino, bonyokola ye te.
34 Nzokande bozwa ye kati na bino lokola mwana mboka. Bokolinga ye lokola bino
moko, pamba te bino mpe bozalaki bapaya kati na Ejipito. Nazali Yawe, Nzambe na
bino.
35 Bokosalela lokuta te tango bokomeka molayi, bakilo mpe tango bokoluka koyeba
ebele oyo ekoki kozala na kati. 36 Bokosalela bimekelo ya malamu, bakilo ya malamu,
efa ya malamu ; Ngai nazali Yawe, Nzambe na bino, oyo abimisaki bino na Ejipito.
37 Bokobatela bikateli mpe mibeko na Ngai nyonso mpe bokosalela yango. Nazali
Yawe. › »
20
Bitumbu ya masumu
1Yawe alobaki na Moyize 2 ete apesa malako oyo epai ya bana ya Isalaele : « Soki
moto moko ya Isalaele to mopaya oyo avandi kati na Isalaele abonzi moko kati na
bana na ye lokola mbeka epai ya nzambe Moloki, esengeli baboma ye. Bato ya mokili
bakobamba ye mabanga. 3 Ngai nakotombokela moto yango mpe nakolongola ye kati
na bato na ye, pamba te abonzaki mwana na ye lokola mbeka epai ya nzambe Moloki
mpo na kokomisa mbindo Esika na Ngai ya bule mpe mpo na kobebisa bosantu ya
Kombo na Ngai. 4 Mpe soki bato ya mokili bakangi miso na bango tango moto wana
azali kobonza mwana na ye lokola mbeka epai ya nzambe Moloki mpe baboyi koboma
ye, 5 ngai nakotombokela moto yango mpe libota na ye, nakolongola bango na ekolo
na bango, elongo na bato nyonso oyo balandaki ye mpo na kosalela nzambe Moloki.
6 Nakotombokela lisusu bato nyonso oyo balandaka moto oyo asololaka na bakufi
mpe banganga-kisi mpo na kosalela banzambe ya bikeko. Nakolongola bango kati na
bato na bango.
7 Bomibulisa mpe bozala bule, pamba te nazali Yawe, Nzambe na bino.
8 Bobatela bikateli na Ngai mpe bosalela yango. Nazali Yawe oyo akomisi bino
basantu.
9 Moto nyonso oyo akolakela tata na ye to mama na ye mabe, esengeli baboma ye ;
pamba te alakeli tata na ye to mama na ye mabe : makila na ye ekotangama na moto
na ye moko.
10 Soki mobali asali ekobo na mwasi ya mobali mosusu, mwasi ya moninga na ye ;
bango mibale, mwasi na mobali oyo basali ekobo, esengeli koboma bango.
11 Soki mobali asangisi nzoto na mwasi ya tata na ye, asambwisi tata na ye ; bango
mibale, esengeli koboma bango : makila na bango ekotangama na mito na bango
moko.
12 Soki mobali asangisi nzoto na mwasi ya mwana na ye ya mobali ; bango mibale
esengeli koboma bango, pamba te basali bosoto : makila na bango ekotangama na
mito na bango moko.
13 Soki mobali asangisi nzoto na moninga na ye mobali ndenge basangisaka nzoto
na mwasi, bango mibale basali likambo moko ya mbindo ; boye esengeli koboma
bango mpe makila na bango ekotangama na mito na bango moko.
14 Soki mobali abali mwasi mpe mama ya mwasi, ezali likambo ya mabe koleka.
Bango nyonso misato : mobali mpe basi nyonso mibale, esengeli kotumba bango na
moto, mpo ete mabe moko te ezala kati na bino.
15 Soki mobali asangisi nzoto na nyama, esengeli koboma ye elongo na nyama
yango. 16 Ndenge moko mpe soki mwasi asangisi nzoto na nyama, bakoboma ye
elongo na nyama yango : makila na bango ekotangama na mito na bango moko.
17 Soki mobali abali mwasi oyo azali ndeko na ye mpo ete abotami na mama mosusu
to tata mosusu, bongo asangisi na ye nzoto, ezali likambo ya soni. Bakolongola bango
na miso ya bato na bango. Lokola mobali asambwisi ndeko na ye ya mwasi, akomema
ngambo.
18 Soki mobali asangisi nzoto na mwasi oyo azali komona makila na ye ya sanza ;
bango mibale, esengeli kobengana bango kati na bato na bango, mpo te basangisaki
nzoto na tango mwasi azalaki komona makila na ye ya sanza.
19 Okosangisa nzoto te na ndeko mwasi ya tata to ya mama na yo, pamba te
ekosambwisa bondeko. Soki moto asali yango, bango mibale bakomema ngambo
mpo na mabe na bango.
20 Soki mobali moko asangisi nzoto na mwasi ya ndeko ya tata na ye to mwasi ya
ndeko ya mama na ye, asambwisi ndeko ya tata na ye to ya mama na ye ; bango
mibale bakomema ngambo mpo na mabe na bango mpe bakokufa bazanga bana.
21 Soki mobali asangisi nzoto na mwasi ya ndeko na ye ya mobali, ezali likambo ya
mbindo ; asambwisi ndeko na ye ya mobali ; bakokufa bazanga bana.
22 Bobatela mpe botosa bikateli mpe mibeko na Ngai nyonso ; bosalela yango mpo
ete mokili epai wapi nakomema bino mpo na kovanda esanza bino te. 23 Bolanda
te bizaleli ya bikolo oyo nakobengana liboso na bino, pamba te basalaki makambo
wana nyonso mpe nayinaki bango. 24 Boye nayebisaki bino : ‹ Bino nde bato bokozwa
mokili na bango, mokili oyo ebimisaka miliki mpe mafuta ya nzoyi ; napesi bino
yango lokola libula. › Nazali Yawe, Nzambe na bino, oyo alongolaki bino kati na bikolo
mpe atiaki bino pembeni. 25 Yango wana bosengeli kosala bokeseni kati na nyama oyo
ezali mbindo mpe oyo ezangi mbindo, kati na ndeke oyo ezali mbindo mpe oyo ezali
peto. Bosengeli te komikomisa mbindo na nzela ya nyama, ya ndeke to ya nyama
nyonso oyo etambolaka na libumu, oyo natiaki pembeni mpo ete bino mpe bomona
yango lokola mbindo.
26 Bozala bule, bato oyo babulisami mpo na Ngai ; pamba te Ngai Yawe, nazali Bule ;
nalongolaki bino kati na bikolo mosusu, natiaki bino pembeni, mpo ete bozala bato
na Ngai moko.
Mobali to mwasi oyo asololaka na bakufi to oyo azali nganga-kisi kati na bino,
27
esengeli baboma ye : bakobamba bango mabanga mpe makila na bango ekotangama
na mito na bango moko. »
Malako mpo na Banganga-Nzambe
21
Etamboli malamu ya Banganga-Nzambe
1 Yawe ayebisaki Moyize : « Loba na Banganga-Nzambe, bana mibali ya Aron :
‹ Nganga-Nzambe akoki te komikomisa mbindo na kosimba ebembe ya moto moko
kati na libota na ye, 2 longola kaka soki ezali ebembe ya mama na ye, ya tata na ye,
ya mwana na ye ya mobali to ya mwana na ye ya mwasi, ya ndeko na ye ya mobali.
3 Mpo na ndeko na ye ya mwasi oyo ayebi nanu nzoto ya mibali te, oyo azali nanu
na maboko na ye awa abali nanu te ; Nganga-Nzambe akoki komikomisa mbindo.
4 Lokola azali mokambi kati na bato na ye, akoki te komikomisa mbindo ; noki te
akobebisa bosantu mpe lokumu na ye.
5 Banganga-Nzambe bakoki te komikokola suki ya moto, kokata mandefu na
bapembeni to kokata nzoloko na banzoto na bango. 6 Nzokande basengeli kozala bato
bamibulisi mpo na mosala na Ngai Nzambe na bango. Boye, basengeli te kobebisa
lokumu mpe bosantu ya Kombo ya Nzambe na bango ; pamba te ezali bango nde
babonzaka makabo bazikisa na moto mpo na Yawe, bilei ya Nzambe na bango. Mpo
na yango, basengeli kozala bule mpo na Yawe.
7 Banganga-Nzambe basengeli te kobala basi oyo basalaka kindumba to ba-oyo
babebisa lokumu na bango na nzela ya mibali mosusu to ba-oyo babengana bango na
libala. Pamba te, Banganga-Nzambe bazali basantu oyo babulisami mpo na mosala
na Ngai Nzambe na bango. 8 Bato nyonso ya Isalaele basengeli komona bango lokola
basantu, pamba te babonzaka bilei ya Nzambe na bino. Bomona bango basantu mpo
ete Ngai Yawe oyo naponi Isalaele mpe nakomisi bino basantu, nazali Mosantu.
9 Mwana mwasi ya Nganga-Nzambe oyo abebisi lokumu na ye na kosala kindumba
asambwisi nde tata na ye ; boye esengeli kotumba ye ya bomoi na moto.
Etamboli malamu ya mokonzi ya Banganga-Nzambe
10 Mokonzi ya Banganga-Nzambe azali na bokonzi likolo ya Banganga-Nzambe
mosusu ; basopelaki ye mafuta ya epakolami na moto mpo na kobulisa ye, mpe
asengeli kolata bilamba ya bonganga-Nzambe. Mpo na yango, asengeli te kopanza
suki na ye ya moto to kopasola bilamba na ye na mokolo ya matanga. 11 Akoki te
kopusana pembeni ya ebembe mpe komikomisa mbindo mpo na kufa ya tata na ye
to ya mama na ye. 12 Azali na ndingisa te ya kotika Esika ya bule ya Nzambe na ye to
kobebisa bosantu na yango, pamba te abulisamaki na nzela ya mafuta ya epakolami
ya Nzambe na ye. Nazali Yawe.
13 Mokonzi ya Banganga-Nzambe asengeli kobala mwasi oyo ayebi nanu nzoto ya
mibali te. 14 Akoki kobala te mwasi oyo akufisa mobali, mwasi oyo babengani na
libala to mwasi oyo abebisa lokumu na ye na kosala kindumba ; kasi akobala kaka,
kati na bato na ye, mwasi oyo ayebi nanu nzoto ya mibali te. 15 Na bongo, akobebisa te
bosantu ya bakitani na ye kati na bato na ye ; pamba te ezali Ngai Yawe nde nabulisi
ye. › »
Mbeba ya nzoto epekisi kozala Nganga-Nzambe
Yawe ayebisaki Moyize : 17 « Loba na Aron : ‹ Kati na bana na yo nyonso na
16
milongo oyo ekoya, moto moko te oyo azali na mbeba na nzoto na ye, akoki kopusana
mpo na kobonza bilei ya Nzambe na ye. 18 Moto moko te oyo azali na mbeba na
nzoto akoki kopusana pembeni ya etumbelo : mokufi miso, moto oyo atambolaka
tengu-tengu ; moto oyo abeba na elongi, na makolo mpe oyo maboko to makolo na
ye ekokana te, 19 moto oyo abukana lokolo to loboko, 20 moto oyo azali na kunki na
mokongo to oyo azali penza mokuse ; moto oyo azali na liso ekufa, na makwanza, na
mapalata to oyo baboma mokongo. 21 Kati na bakitani ya Nganga-Nzambe Aron, moko
te oyo azali na mbeba na nzoto akopusana pembeni ya etumbelo mpo na kobonza
makabo bazikisa na moto mpo na Yawe. Lokola azali na mbeba na nzoto na ye, akoki
te kopusana mpo na kobonza bilei ya Nzambe na ye. 22 Akoki na ye kolia bilei nyonso
oyo bakobonzela Ngai Nzambe na ye, bilei ya bule mpe bilei oyo eleki bule. 23 Kasi
mpo na mbeba ya nzoto na ye, akoki te kopusana pembeni ya rido ya Esika ya bule
to ya etumbelo, mpo ete abebisa te bosantu ya Esika na Ngai ya bule, pamba te Ngai
nazali Yawe, mpe ezali Ngai nde nabulisaki Banganga-Nzambe mpo na mosala na
Ngai. › »
24 Moyize alobaki makambo oyo epai ya Aron, epai ya bana na ye ya mibali, mpe
epai ya bana nyonso ya Isalaele.
22
Mibeko mpo na kolia makabo ya etumbelo
1Yawe alobaki na Moyize : 2 « Talisa Aron mpe bana na ye ya mibali ndenge nini
basengeli kozala mosika ya makabo oyo bana ya Isalaele babonzelaka Ngai, mpo ete
babebisa te bosantu ya Kombo na Ngai ya bule ; Ngai nazali Yawe.
3 Loba na bango : ‹ Mpo na milongo oyo ekoya na sima mpe kati na bakitani na
bino, soki moko azali mbindo mpe apusani pembeni ya makabo ya bule oyo bana ya
Isalaele babonzeli Ngai Yawe, esengeli balongola moto wana na miso na Ngai. Nazali
Yawe.
4 Soki moko ya bakitani ya Aron azali na bokono na poso ya nzoto lokola maba,
bokono ya kobima tofina to makila na nzoto ya mibali, akoki te kolia likabo ya bule
kino tango akokoma peto. Ndenge moko mpe, akozala mbindo soki asimbi eloko oyo
ekomi mbindo mpo ete etuti ebembe to mobali oyo abimisi mayi ya mibali ; 5 soki
asimbi nyama oyo etambolaka na libumu mpe ekomisaka mbindo to soki asimbi
moto nyonso oyo akoki kokomisa ye mbindo ata na nzela ya ndenge nini. 6 Moto oyo
akosimba eloko ya ndenge wana akozala mbindo kino na pokwa. Akoki kolia likabo
ya bule te kino tango akosukola na mayi. 7 Akokoma peto tango moyi ekolala mpe
sima na yango nde akoki kolia makabo ya bule, pamba te ezali bilei na ye. 8 Akoki te
kolia nyama oyo ekufi yango moko to oyo nyama ya zamba ebomi, noki te akokoma
mbindo na nzela na yango. Nazali Yawe.
9 Banganga-Nzambe bakotosa malako na Ngai tango nyonso mpo ete bamema
ngambo te mpe bakufa te, noki te bakokufa solo. Ngai nazali Yawe oyo abulisaki
bango mpe akomisaka bango basantu mpo na mosala na Ngai.
10 Moto moko te oyo azali na libota ya Banganga-Nzambe te akoki kolia makabo ya
bule : ezala mopaya oyo Nganga-Nzambe abengi to mosali oyo Nganga-Nzambe azwi
na mosala. 11 Kasi soki Nganga-Nzambe asombi mowumbu na mbongo na ye to soki
mowumbu abotami na ndako na ye, mowumbu wana akolia makabo ya bule. 12 Soki
mwana mwasi ya Nganga-Nzambe abali mobali oyo azali Nganga-Nzambe te, akolia
te makabo ya bule. 13 Kasi soki mwana mwasi ya Nganga-Nzambe akufisi mobali to
akabwani na mobali, bongo amiboteli mwana te mpe azongi kovanda na ndako ya
tata na ye lokola tango azalaki elenge, akoki kolia biloko ya ndenge moko na tata na
ye ; kasi moto oyo azali Nganga-Nzambe te akolia yango te.
14 Soki moto alie likabo ya bule na kozanga koyeba, asengeli kozongisa epai ya
Nganga-Nzambe motuya ya likabo yango mpe akobakisa eteni moko kati na mitano
ya motuya na yango.
15Banganga-Nzambe basengeli te kobebisa lokumu ya makabo ya bule oyo bana

ya Isalaele babonzeli Yawe. 16 Soki, wana bazali mbindo, balie yango, bakomemisa
bana ya Isalaele ngambo oyo ekosala ete bapesa likabo mpo na kozongisa boyokani,
pamba te ezali Ngai Yawe nde nabulisaka bango mpo na mosala na Ngai. › »
Ndenge nini kopona banyama ya kobonza
17Yawe alobaki na Moyize : 18 « Yebisa Aron, bana na ye ya mibali mpe bana
nyonso ya Isalaele : ‹ Soki moto ya Isalaele to mopaya oyo azali kovanda kati na
Isalaele alingi kobonza mbeka ya kotumba epai na Yawe mpo na kokokisa ndayi
to likabo oyo apesi kolanda mokano ya motema na ye moko, 19 asengeli kobonza
nyama ya mobali oyo ezangi mbeba kati na bangombe, bameme to bantaba mpo ete
Nzambe andima yango. 20 Asengeli te kobonza nyama oyo ezali na mbeba, pamba te
ekondimama te. 21 Ndenge moko mpe, soki moto alingi kobonza epai na Yawe mbeka
ya boyokani oyo azwi kati na bangombe, bameme to bantaba, mpo na kokokisa ndayi
to likabo oyo apesi kolanda mokano ya motema na ye moko, nyama yango esengeli
kozala ezanga mbeba. 22 Bokobonza te epai na Yawe nyama oyo ekufa liso to ezoka,
oyo ezali kotambola tengu-tengu to oyo ezali na bokono na poso ya nzoto, oyo ezali
na makwanza to na mapalata ; bokoki te kotia nyama ya boye na likolo ya etumbelo
lokola likabo bazikisa na moto mpo na Yawe. 23 Nzokande bokoki mpe te kobonza
mpo na Yawe lokola likabo oyo bopesi kolanda mokano ya mitema na bino moko,
ngombe ya mobali to meme oyo ezali na makolo to maboko ekokana te. Mbeka ya
boye ekoki kondimama te mpo na kokokisa ndayi. 24 Bokobonza kaka epai na Yawe,
nyama oyo mapumbu na yango bafina penza to banika, balongola to bakata ; bokoki
kosala bongo te kati na mboka na bino moko. 25 Bokoki kondima nyama ya lolenge
oyo te na maboko ya bapaya mpo na kobonza yango epai na Yawe lokola bilei ya
Nzambe na bino. Ekoki kondimama te, pamba te ezali na mbeba. › »
26 Yawe alobaki na Moyize : 27 « Soki mwana ngombe, mwana meme to mwana
ntaba ebotami, ekosala mikolo sambo epai ya mama na yango, bongo na mokolo ya
mwambe, ekondimama lokola likabo bazikisa na moto mpo na Yawe. 28 Bokoki te
kokata kingo ya ngombe ya mwasi to ya meme ya mwasi mokolo moko na mwana
na yango.
29 Tango bokobonza mbeka ya kozongisa matondi epai na Yawe, bobonza yango na
lolenge oyo ekosala ete Nzambe andima bino. 30 Esengeli bolia yango kaka mokolo
wana. Bokotika eloko moko te kino na tongo. Nazali Yawe.
31 Bobatela mitindo na Ngai mpe bosalela yango. Nazali Yawe.
32 Bokobebisa te lokumu ya Kombo na Ngai ya bule, mpo ete bana ya Isalaele bayeba
solo ete Ngai nazali Mosantu. Ezali Ngai Yawe nde nabulisaki bino. 33 Nabimisaki bino
na mokili ya Ejipito mpo ete nazala Nzambe na bino. Nazali Yawe. »
Mibeko na tina na bafeti
23
Yawe alobaki na Moyize : 2 « Yebisa bana ya Isalaele : ‹ Tango bokobanda
1
kosangana mpo na kosala bafeti mpo na lokumu na Ngai, bokobanda kobengisa bato
mpo na kogumbamela Ngai Yawe, pamba te ezali mayangani ya bule.
Mokolo ya Saba
3Bokosala mikolo motoba, kasi mokolo ya sambo ezali Saba, mokolo ya kopema ;
mokolo ya mayangani ya bule. Na esika nyonso oyo bokozala, bokosala ata mosala
moko te : ezali mokolo ya Saba ya Yawe.
4 Tala bafeti mosusu ya Yawe, mayangani ya bule oyo bokobengisela bato na mikolo
oyo ekatama mpo na kopesa Ngai lokumu.
Feti ya Pasika mpe feti ya mapa ezanga levire

5Pasika ya Yawe ekobanda na pokwa ya mokolo ya zomi na minei ya sanza ya
liboso. 6 Na mokolo ya zomi na mitano ya sanza wana nde feti ya Mapa ezanga levire
mpo na Yawe ekobanda. Bokolia mapa ezanga levire mikolo sambo. 7 Na mokolo
ya liboso, bokozala na mayangani ya bule ; bokosala mosala moko te oyo bosalaka
mokolo na mokolo. 8 Mikolo sambo, bokobonzela Yawe makabo bazikisa na moto.
Mpe na mokolo oyo ya sambo, bokozala na mayangani ya bule ; bokosala mosala
moko te oyo bosalaka mokolo na mokolo. › »
Feti ya bambuma ya liboso
9 Yawe alobaki na Moyize : 10 « Yebisa bana ya Isalaele :
‹ Tango bokokota na mokili
oyo nakopesa bino mpe tango bokobuka bambuma kati na mokili yango, bokomema
epai ya Nganga-Nzambe liboke ya liboso ya bambuma oyo bokobuka. 11 Na mokolo
oyo ekolanda Saba, Nganga-Nzambe akobonza liboke yango na kotombola liboso ya
Yawe mpo ete Ngai nandima yango. 12 Na mokolo yango, bakobonza liboke yango
na kotombola, bokobonzela Yawe mwana meme ya mobu moko mpe ezanga mbeba
lokola mbeka ya kotumba. 13 Bokobakisa bakilo motoba ya farine basangisa na
mafuta lokola likabo bazikisa na moto mpo na Yawe, oyo solo kitoko na yango
ekosepelisa Yawe, mpe bokobakisa lisusu litele moko na ndambo ya vino lokola likabo
na yango ya masanga. 14 Bokoki kolia ata lipa moko te, ezala bambuma bakalinga
to bambuma ya sika, kino na mokolo oyo bokobonza likabo yango epai ya Nzambe
na bino. Oyo mpe ezali mobeko ya libela mpo na milongo ya bakitani na bino oyo
bakoya sima na bino na bisika nyonso oyo bokozala.
Feti ya baposo
15 Bosengeli kotanga baposo sambo, kobanda na mokolo oyo elandi mokolo ya
Saba, mokolo oyo bokomema liboke ya bambuma mpo ete batombola yango ; baposo
nyonso sambo esengeli kozala ya kokoka. 16 Bokotanga mikolo tuku mitano kino na
mokolo oyo ekolanda mokolo ya Saba. Na mokolo wana ya Saba, bokobonza epai na
Yawe likabo ya bambuma ya sika. 17 Bokomema, wuta na bisika nyonso oyo bokozala,
mapa mibale mpo na kobonza yango na kotombola ; bakosala moko na moko kati
na yango na bakilo motoba ya farine basangisa na levire mpe batumba na moto.
Ekozala likabo ya bambuma na bino ya liboso mpo na Yawe. 18 Elongo na mapa
wana, bokobonza lokola mbeka ya kotumba : bana meme sambo ya mibali ya mobu
moko mpe ezanga mbeba, ngombe moko ya mobali mpe bameme mibale ya mibali.
Bokobonza yango mpo na Yawe, elongo na makabo na yango ya bambuma mpe ya
masanga, lokola likabo bazikisa na moto, oyo solo kitoko na yango ekosepelisa Yawe.
19 Bokobonzela Ngai lisusu ntaba moko ya mobali lokola mbeka mpo na masumu mpe
bana meme mibale ya mobu moko lokola mbeka ya boyokani. 20 Nganga-Nzambe
akobonza na kotombola, liboso ya Yawe, bana meme yango mibale elongo na mapa
ya bambuma ya liboso. Ekozala makabo ya bule mpo na Ngai Yawe mpe ekozala
ya Nganga-Nzambe. 21 Kaka na mokolo wana, bokobengisa bato na mayangani mpo
na lokumu na Ngai. Ekozala mayangani ya bule, mpe bokosala mosala moko te oyo
bosalaka mokolo na mokolo. Na bisika nyonso oyo bokovanda, ekozala mitindo ya
libela mpo na milongo ya bakitani na bino oyo bakoya sima na bino.
22 Tango bokobuka bambuma na mboka na bino, bobuka te kino na bandelo ya
bilanga na bino mpe bolokota te oyo ekobanda kokweya. Botika yango mpo na
mobola to mopaya. Nazali Yawe, Nzambe na bino. › »
Feti ya bakelelo to mokolo ya ekaniseli
Yawe alobaki na Moyize : 24 « Yebisa bana ya Isalaele : ‹ Mokolo ya liboso ya
23
sanza ya sambo ekozala mpo na bino mokolo ya kopema, mokolo ya ekaniseli mpe
ya kobeta kelelo, mokolo ya mayangani ya bule mpo na lokumu na Ngai. 25 Bokosala

mosala moko te oyo bomesana kosala, kasi bokobonzela Yawe makabo bazikisa na
moto. › »
Mokolo ya bolimbisi masumu
Yawe alobaki na Moyize : 27 « Mokolo ya zomi ya sanza ya sambo ezali mokolo
26
ya bolimbisi masumu. Bokozala na mayangani ya bule mpo na lokumu na Ngai ;
bokomikitisa mpe bokobonzela Yawe makabo bazikisa na moto. 28 Bokosala mosala
moko te na mokolo wana, pamba te ezali mokolo ya kosala mosala ya bolimbisi
masumu liboso na Ngai Yawe, Nzambe na bino. 29 Moto nyonso oyo akokila bilei
te na mokolo wana, bakolongola ye kati na bato na ye. 30 Nakoboma moto nyonso
oyo akosala mosala na mokolo wana. 31 Bokoki kosala ata mosala moko te. Na bisika
nyonso oyo bokozala, oyo nde ekozala mobeko ya libela mpo na milongo ya bakitani
na bino oyo bakoya sima na bino. 32 Ekozala mpo na bino mokolo ya kopema lokola
mokolo ya Saba, mokolo ya komikitisa. Bokobatela mokolo na bino ya Saba, kobanda
na pokwa ya mokolo ya libwa kino na pokwa ya mokolo oyo ekolanda. »
Feti ya bandako ya kapo
33Yawe alobaki na Moyize : 34 « Yebisa bana ya Isalaele : ‹ Na mokolo ya zomi na
mitano ya sanza ya sambo, feti ya Bandako ya kapo esengeli kobanda, mpe bakosepela
yango mikolo sambo mpo na lokumu ya Yawe. 35 Mokolo ya liboso ekozala mokolo
ya mayangani ya bule mpo na lokumu na Ngai Yawe ; bokosala mosala moko te oyo
bomesana kosala mokolo na mokolo. 36 Mikolo sambo, bokobonzela Yawe makabo
bazikisa na moto. Na mokolo ya mwambe, bokozala na mayangani ya bule mpo na
lokumu na Ngai Yawe, mpe bokobonza makabo bazikisa na moto. Ekozala mokolo
ya suka ya mayangani ; bokosala mosala moko te oyo bomesana kosala.
37 Oyo nde bafeti oyo bokobanda kosala mpo na lokumu ya Yawe, mpe oyo
bokobanda kobengisela bato na mayangani ya bule mpo ete basambela Yawe mpe
babonzela Ye makabo bazikisa na moto, bambeka ya kotumba mpe makabo ya bagato,
bambeka mpe bambeka ya masanga ya vino, kolanda ndenge ekatama mpo na
mokolo na mokolo. 38 Bokobakisa makabo oyo na likolo ya makabo oyo bokobonzela
Ngai na mikolo ya Saba ya Yawe, na likolo ya bakado na bino, na likolo ya makabo
na bino mpo na kokokisa ndayi to na likolo ya makabo oyo bokokata kopesa wuta na
mokano ya mitema na bino moko.
39 Kasi na mokolo ya zomi na mitano ya sanza ya sambo, sima na kobuka bambuma
ya mabele, bokosala feti mpo na Yawe, mikolo sambo. Mokolo ya liboso mpe mokolo
ya mwambe ekozala mikolo ya kopema.
40 Na mokolo ya liboso, bokopona bambuma ya banzete, mandalala ya banzete ya
mbila, bitape ya banzete oyo ezali na makasa ebele mpe banzete oyo babengaka sole
mpe ebotaka pembeni ya mayi. Bokosepela liboso ya Yawe, Nzambe na bino, mikolo
sambo. 41 Na mikolo sambo, bokobanda kosala feti oyo mibu nyonso mpo na lokumu
na Yawe. Oyo ezali mobeko ya libela mpo na milongo ya bakitani oyo bakoya sima
na bino ; bokosala feti yango na sanza ya sambo. 42 Bokovanda na bandako ya matiti
mikolo sambo ; bato nyonso oyo bazali bana mboka ya Isalaele bakovanda kati na
bandako yango ya matiti 43 mpo ete bakitani na bino bayeba ete navandisaki bana
ya Isalaele na bandako ya matiti tango nabimisaki bango na Ejipito. Nazali Yawe,
Nzambe na bino. › »
44 Moyize ayebisaki bana ya Isalaele malako nyonso oyo etali bafeti ya Yawe.
24
Etelemiselo ya minda kati na Tempelo
1Yawe alobaki na Moyize : 2 « Pesa mitindo na bana ya Isalaele ete bamemela yo

mafuta ya olive ya peto mpo na minda, mpo ete minda ekoka kopela tango nyonso.
3 Ezali kati na Ndako ya kapo ya Bokutani, libanda ya rido oyo ezali liboso ya Sanduku
ya Litatoli, nde Aron akobanda kopelisa minda tango nyonso liboso ya Yawe, kobanda
na pokwa kino na tongo. Ezali mobeko ya libela mpo na milongo na bino nyonso.
4 Minda ekozala likolo ya etelemiselo ya minda, esalema na wolo ya peto, liboso ya
Yawe ; bakobongisa yango tango nyonso.
Bagato ya kobonzela Nzambe

5 Okozwa farine mpe okolamba bagato zomi na mibale, okosalela biteni mibale
kati na biteni zomi ya efa mpo na gato moko na moko. 6 Okotanda yango na milongo
mibale, gato motoba na molongo moko, likolo ya mesa oyo esalema na wolo ya peto,
liboso ya Yawe. 7 Na molongo moko na moko, okosopa ansa ya peto oyo ekotumbama
na esika ya gato lokola likabo bazikisa na moto mpo na Yawe, mpe ekozala ekaniseli.
8 Mikolo nyonso ya Saba, bokobonza lipa yango liboso ya Yawe na kombo ya bana
ya Isalaele lokola boyokani ya libela. 9 Gato yango ekozala mpo na Aron mpe bana
na ye ya mibali ; bana na ye ya mibali bakolia yango na Esika ya bule, pamba te ezali
eteni ya bule koleka kati na biteni na bango oyo bazwaka na makabo bazikisa na
moto mpo na Yawe. Ezali mobeko mpo na libela. »
Motioli asengeli na kufa

10Ezalaki na mwana mobali moko oyo mama na ye azalaki moto ya Isalaele mpe
tata na ye, moto ya Ejipito ; apusanaki kati na bana ya Isalaele mpe abundisaki moto
ya Isalaele kati na molako. 11 Mwana mobali ya mwana mwasi ya Isalaele atiolaki
Kombo ya Yawe mpe alakelaki yango mabe, boye bamemaki ye epai ya Moyize.
Kombo ya mama na ye ezalaki « Shelomiti. » Shelomiti azalaki mwana mwasi ya
Dibiri, kati na libota ya Dani. 12 Batiaki ye na boloko kino kozela ete Yawe alakisa
bango mokano na Ye.
13 Yawe alobaki na Moyize : 14 « Mema na libanda ya molako moto oyo atioli
Nzambe. Bato nyonso oyo bayokaki ye, bakotia maboko na bango na moto na ye,
mpe bato nyonso ya lingomba bakobamba ye mabanga.
15 Loba na bana ya Isalaele : ‹ Soki moto alakeli Nzambe na ye mabe, amemi
ngambo ; 16 soki moto atioli Kombo ya Yawe, basengeli koboma ye : bato nyonso
ya lingomba basengeli kobamba ye mabanga. Azala mopaya to mwana mboka, soki
atioli Kombo ya Yawe, basengeli koboma ye.
17 Soki moto abomi moto, basengeli koboma ye. 18 Soki moto abomi nyama ya moto
mosusu, asengeli kozongisa nyama ya bomoi na esika ya nyama oyo ekufi : kolanda
mobeko ya bomoi mpo na bomoi.
19 Soki moto azokisi moninga na ye, bakosala ye ndenge asalaki moninga : 20 soki
abuki eteni ya nzoto, ye mpe bakobuka ye eteni ya nzoto ; soki atoboli liso, ye mpe
bakotobola ye liso ; soki abuki linu, ye mpe bakobuka ye linu ; ndenge azokisi moto
mosusu, ndenge wana mpe bakozokisa ye.
21 Moto nyonso oyo abomi nyama ya moninga na ye, akozongisa nyama mosusu ;
kasi oyo abomi moto, basengeli koboma ye.
22 Ezala mopaya to mwana mboka, bino nyonso bozali na mobeko moko ; Ngai
nazali Yawe, Nzambe na bino. › »
23 Bongo Moyize alobaki na bana ya Isalaele ; mpe babimisaki na libanda ya molako
moto oyo alakelaki Nzambe mabe mpe babambaki ye mabanga. Bana ya Isalaele
basalaki kolanda ndenge Yawe atindaki Moyize.
25
Mobu ya bopemi mpo na mabele
1Yawe alobaki na Moyize na ngomba Sinai : 2 « Yebisa bana ya Isalaele mpe loba
na bango : ‹ Tango bokokota na mokili oyo nakopesa bino ; ezala mabele esengeli
kopema, yango ekozala Saba mpo na Yawe. 3 Mibu motoba, bokolona bilanga na bino
mpe mibu motoba, bokobongisa bilanga na bino ya vino mpe bokobuka bambuma
na yango. 4 Kasi na mobu ya sambo, mabele esengeli kozala na bopemi, ekozala
mobu ya Saba mpo na Yawe. Bokolona bilanga na bino te mpe bokobongisa bilanga
na bino ya vino te, mabele esengeli kozala na Saba mpo na Yawe. 5 Bokoki kobuka
te bambuma oyo ebotaki yango moko na mbala eleki to kobuka bambuma ya vino
na elanga oyo babongisa te ; ekozala mobu ya bopemi mpo na mabele. 6 Nzokande,
biloko oyo mabele ekobota na mobu ya Saba, ekozala bilei na bino : yo, mowumbu
na yo ya mobali, mwasi mowumbu na yo, mwana mosala na yo mpe mopaya oyo
azali kovanda kati na yo 7 elongo na banyama ya mboka mpe ya zamba oyo bazali
kati na mokili na bino. Bosengeli kolia biloko nyonso oyo mabele ekobota.
Mobu ya kokangolama
8 Bokotanga mibu sambo ya Saba, mbala sambo, na mibu sambo ; mpe mibu sambo
ya Saba ekosala mibu tuku minei na libwa. 9 Bongo na sima, na mokolo ya zomi, na
sanza ya sambo, na mokolo ya bolimbisi masumu, bokobeta kelelo na bisika nyonso
kati na mokili na bino mobimba. 10 Bokobulisa mobu ya tuku mitano mpe bokosakola,
kati na mokili mobimba, kokangolama ya bavandi na yango nyonso. Ekozala mpo
na bino mobu ya kosepela kokangolama na bino ; moto moko na moko kati na bino
akozonga na mabele na ye, na libota na ye. 11 Mobu ya tuku mitano ekozala mobu
ya kosepela kokangolama na bino : bokolona te, bokobuka te biloko oyo bilanga
ekobota yango moko, mpe bokobuka te bambuma ya vino ya elanga oyo babongisa
te. 12 Pamba te ezali mobu ya kosepela kokangolama na bino, mpe esengeli kozala
bule mpo na bino. Bokolia kaka bambuma ya bilanga.
13 Na mobu yango ya kosepela kokangolama na bino, moto nyonso kati na bino
akozonga na mabele na ye. 14 Soki bozali koteka mabele epai ya ndeko na bino to
soki bozali kosomba eloko songolo epai na ye, wana bozali bana mboka moko, tika
ete moko te kati na bino akosa ndeko na ye. 15 Okosomba epai ya ndeko na yo ya
mboka, na motuya ya mbongo oyo bakokata kolanda motango ya mibu oyo eleki wuta
mobu ya suka oyo bosepelaki kokangolama na bino ; mpe akotekela yo na motuya
ya mbongo oyo ekokatama kolanda motango ya mibu oyo ekotikala, mibu ya kobuka
bambuma, kino bokoma na mobu oyo ekolanda, mobu ya kosepela kokangolama
na bino. 16 Soki mibu etikali ebele, bosengeli komatisa motuya ; mpe soki mibu
ezali moke, bosengeli kokitisa motuya, pamba te ezali motango ya mibu ya kobuka
bambuma nde etekamaka : yango nde bakotekela yo. 17 Tika ete moko te akosa
moninga, kasi banga Nzambe na yo ; Ngai nazali Yawe, Nzambe na bino.
18 Bosalela bikateli na Ngai mpe botosa mibeko na Ngai, bongo bokowumela
na kimia kati na mokili ; 19 mpe mabele ekobota mbuma na yango, bokolia mpe
bokotonda mpe bokovanda na kimia.
20 Bokoki kotuna : ‘ Tokolia nini na mobu ya sambo soki toloni te mpe tobuki te
bambuma na biso ? ’ 21 Nakotindela bino mapamboli mingi na mobu ya motoba mpo
ete mabele ekoka kobota bambuma mingi oyo bokoki kolia mibu misato. 22 Wana
bokolona na mobu ya mwambe, bokolia nanu bambuma ya kala mpe bokokoba kolia
yango kino bokobuka bambuma ya mobu ya libwa.
Mobeko na tina na koteka mabele mpe bandako
23 Bokoki te koteka mabele mpo na libela, pamba te mabele ezali ya Ngai, mpe
bino bozali bapaya mpe baleki nzela. 24 Kati na mokili oyo bokozwa lokola libula,
bosengeli kondima ete moto asikola mabele na ye.
25 Soki mwana mboka moko kati na bino akomi mobola mpe ateki mabele na ye,
moto moko ya libota na ye ya pembeni akoki koya kosikola oyo mwana mboka wana
atekaki. 26 Soki moto wana azali na ndeko te oyo akoki kosikola yango mpo na ye ;
mpe ye moko akomi na bozwi bongo azwi makoki ya kosikola yango ; 27 asengeli
kotanga motango ya mibu wuta atekaki mabele na ye mpe akozongisa motuya ya
mibu oyo etikali epai ya moto oyo asombaki yango. Boye, akoki kozongela mabele
na ye. 28 Soki azwaki te makoki ya kosikola yango, mabele oyo atekaki ekotikala na
maboko ya moto oyo asombaki yango kino na mobu ya kosepela kokangolama na ye.
Ekozala na mobu yango nde mabele na ye ekozongela ye mpe akokoma lisusu nkolo
na yango.
29 Soki moto ateki ndako kati na engumba oyo bazingela na bamir, azali na makoki
ya kosikola yango kaka mpo na mobu moko wuta mokolo oyo atekaki yango. Ezali
kaka na tango wana nde akoki kosikola yango. 30 Soki asikoli yango te liboso ete mobu
mobimba eleka, ndako oyo ezali kati na engumba oyo bazingela na bamir ekotikala
libela mpo na moto oyo asombaki yango mpe mpo na bakitani na ye ; bakoki te
kozongisa yango na mobu ya kosepela kokangolama. 31 Kasi bandako oyo ezali kati
na bamboka oyo bazingela te na bamir pembeni-pembeni, ekozala lokola bilanga ya
mboka. Bakoki kosikola yango, mpe ekozonga epai na nkolo na yango na mobu ya
kosepela kokangolama.
32 Balevi bazali tango nyonso na makoki ya kosikola bandako na bango, oyo ezali
kati na bingumba ya Balevi. 33 Soki Molevi ateki ndako na ye kati na bingumba
ya Balevi, moto oyo asombi yango akozongisela ye yango na mobu ya kosepela
kokangolama ; pamba te bandako oyo ezali kati na bingumba ya Balevi ezali libula
na bango ya libela kati na bana ya Isalaele. 34 Kasi bilanga oyo ezali zingazinga ya
bingumba ya Balevi, bakoki koteka yango te : ezali libula na bango mpo na libela.
Lisungi epai ya babola

35Soki moto oyo azali pembeni na yo akomi mobola mpe azali lisusu te na makoki
ya komisunga ; okosunga ye, azala mopaya to moleki nzela ; mpo ete azala malamu
pembeni na yo. 36 Okoki te kozwa mileki na maboko na ye ; kasi banga Nzambe na
yo, mpo ete mwana mboka na yo akoka kozala malamu pembeni na yo. 37 Soki odefisi
ye mbongo, okosenga mileki te na oyo odefisi ye ; mpe soki odefisi ye bilei, okosenga
te koleka oyo opesi. 38 Ngai nazali Yawe, Nzambe na yo, oyo abimisaki yo na Ejipito ;
mpo na kopesa yo mokili ya Kanana, mpe na kozala Nzambe na yo.
Mobeko na tina na basali mpe bawumbu

39 Sokindeko na yo, mwana mboka, akomi mobola mpe amiteki epai na yo, kopesa
ye te misala na makasi lokola mowumbu. 40 Okozwa ye lokola moto na yo ya mosala
to lokola moleki nzela oyo azali kati na bino ; akosalela yo kino na mobu ya kosepela
kokangolama ; 41 mpe na sima, akozwa bonsomi elongo na bana na ye, akozonga na
etuka na ye mpe akozongela mabele ya batata na ye. 42 Pamba te, bana ya Isalaele
bazali bawumbu na Ngai, oyo nabimisaki na Ejipito ; bakoki te koteka bango lokola
bawumbu. 43 Kokonza bango te na makasi, kasi banga Nzambe na yo.
44 Okozwa bawumbu na yo ya mibali mpe basi bawumbu na yo kati na bikolo oyo
ezingeli yo ; okosomba bango kaka na bikolo yango. 45 Okoki mpe kosomba bapaya
oyo bazali kovanda kati na mokili na yo, mpe bato ya bituka na bango, oyo babotami
kati na mokili na yo ; boye bakokoma bawumbu na yo. 46 Okoki kotika bango epai
ya bana na yo lokola libula mpo ete sima na yo bakoma bawumbu na bango mpo na
libela ; kasi kokonza te na makasi bandeko na yo, bana ya Isalaele.
47 Soki mopaya to moleki nzela moko kati na mokili na yo akomi na bozwi mpe
moko kati na bandeko na yo, mwana mboka, akomi mobola ; bongo amiteki epai ya
mopaya to moleki nzela yango to epai ya moto moko ya libota na ye ; 48 ndeko na yo,
mwana mboka, akoki kosikolama sima na ye komiteka : moto moko kati na bandeko
na ye akoki kosikola ye. 49 Soki ndeko azali te mpo na kosikola ye, tata kulutu to tata
leki na ye to bana mibali ya tata kulutu to ya tata leki na ye to ndeko na ye mosusu
ya libota ya botata akoki kosikola ye. Nzokande soki akomi na makoki, akoki mpe
komisikola ye moko. 50 Boye, ye elongo na moto oyo asombaki ye, bakotanga mibu
oyo eleki wuta na mobu oyo amitekaki kino na mobu ya kosepela kokangolama ;
bakokata motuya ya lisiko na ye kolanda motango ya mibu ndenge ezali lifuti ya
moto ya mosala. 51 Soki etikali mibu ebele, asengeli kofuta mpo na kosikolama na
ye, mbongo kolanda talo oyo basombaki ye. 52 Soki etikalaki mibu moke kino na
mobu ya kosepela kokangolama, akotanga mibu yango mpe akofuta mpo na lisiko
na ye kolanda motango ya mibu oyo etikali. 53 Na mibu nyonso oyo akosala epai
ya mosombi na ye, bakozwa ye lokola moto ya mosala ; okotika te ete mosombi na
ye akonza ye na makasi. 54 Ata soki asikolami te na moko kati na banzela oyo, ye
elongo na bana na ye basengeli kozwa bonsomi na mobu ya kosepela kokangolama.
55 Pamba te, bana ya Isalaele bazali bawumbu na Ngai, oyo nabimisaki na Ejipito.
Nazali Yawe, Nzambe na bino.
Bambano ya boyokani
26
Lifuti mpo na botosi : mapamboli
1 Bokosalaka te banzambe ya bikeko to kotelemisa ekeko to likonzi ya bule mpe
bokotiaka te kati na mokili na bino ata libanga moko oyo batia bililingi mpo ete
bofukamela yango ; pamba te nazali Yawe, Nzambe na bino.
2 Bokobatelaka mikolo na Ngai ya Saba mpe bokotosaka Esika na Ngai ya bule.
Nazali Yawe.
3 Soki botosi mibeko na Ngai, soki botosi mitindo na Ngai mpe bosaleli yango,
4 nakonokisela bino mvula na tango na yango ; mabele mpe banzete ya zamba
ekobota bambuma na yango. 5 Mosala ya kobeta ble ekowumela kino na tango ya
kobuka, mpe tango ya kobuka ekowumela kino na tango ya kolona ; bokolia na
kotonda mpe bokovanda na kimia kati na mokili na bino. 6 Nakotia kimia kati na
mokili, bokolala pongi, mpe moto moko te akotungisa bino ; nakolongola banyama
oyo ebomaka kati na mokili mpe bitumba ekozala lisusu te kati na mokili na bino.
7 Bokobengana banguna liboso na bino mpe bakokufa na mopanga liboso na bino.
8 Bato mitano kati na bino bakolanda bato nkama moko, bato nkama moko kati na
bino bakolanda bato nkoto zomi ; mpe banguna na bino bakokufa liboso na bino na
mopanga. 9 Nakosalela bino ngolu, nakopesa bino mabota nakokomisa bino ebele
mpe nakobatela boyokani na Ngai elongo na bino. 10 Bambuma ya bilanga na bino
ekozala penza ebele mpe ekosala ete bokolia tango molayi bambuma oyo bokozala na
yango kati na bibombelo ; kino bokokaba mosusu mpo ete bokotisa bambuma ya sika.
11 Nakotia Ndako na Ngai kati na bino mpe nakotombokela bino te. 12 Nakotambola
kati na bino mpo ete nazala Nzambe na bino mpe bino bozala bato na Ngai. 13 Nazali
Yawe, Nzambe na bino, oyo abimisaki bino na Ejipito mpo ete bozala lisusu bawumbu
kuna te ; nakataki basinga ya bikangiseli na bino mpe nabimisaki bino lokola balongi.
Etumbu mpo na kozanga botosi : bilakeli mabe
14 Soki boboyi kotosa mpe kosalela mibeko wana nyonso, 15 soki bobwaki bikateli
na Ngai, mpe soki molimo na bino etombokeli malako na Ngai kino koboya kosalela
mibeko na Ngai nyonso mpe kokata boyokani na Ngai, 16 tala ndenge nakosala
bino : nakokotisa kati na bino mobulu, libebi, bokono oyo ekoboma bino miso mpe
ekobebisa bomoi na bino ; bokolona milona na bino na pamba mpe banguna na bino
bakolia yango. 17 Nakotombokela bino, mpe bokokweya liboso ya banguna na bino ;
ba-oyo bayinaka bino bakokonza bino mpe bokokima ata soki moto moko te azali
kolanda bino.
18 Soki atako bongo boyoki kaka te, nakopesa bino bitumbu mbala sambo mpo
na masumu na bino. 19 Nakosilisa makasi na bino, nakokomisa lola makasi lokola
ebende mpo na bino, mpe mabele na bino lokola bronze. 20 Makasi na bino ekosila
na pamba, mpo ete mabele na bino ekobota te mpe banzete ekobota te bambuma na
yango.
21 Soki botelemeli Ngai mpe boboyi koyoka Ngai, nakopesa bino bitumbu mbala
sambo mpo na masumu na bino. 22 Nakotinda kati na mokili na bino banyama ya
zamba oyo ekoboma bana na bino, ekolia bibwele na bino mpe ekosilisa koboma bino
kino banzela na bino ezanga bato.
23 Soki bitumbu yango ekoki kaka te mpo na kozongisa bino na nzela, nzokande
bokobi kaka koboya kotosa Ngai, 24 Ngai mpe nakotelemela bino mpe nakopesa bino
bitumbu mbala sambo mpo na masumu na bino. 25 Nakopesa nzela na mopanga
mpo ete eboma bino mpo na kozongisa mabe na mabe likolo ya boyokani oyo bino
bobebisi. Tango bokosangana kati na bingumba na bino, nakotindela bino bokono
oyo ebomaka, mpe nakokaba bino na maboko ya monguna. 26 Tango nakopimela
bino bilei, basi zomi bakotumba mapa na fulu moko mpe bakobanda kopesa bino
mapa yango na kilo : bokolia kasi bokotonda te.
27 Soki, atako bongo, boyoki kaka te mpe bokobi kaka kotelemela Ngai, 28 Ngai
mpe nakotelemela bino lisusu na kanda makasi mpe nakopesa bino bitumbu mbala
sambo mpo na masumu na bino. 29 Bokolia bana na bino ya mibali mpe ya basi.
30 Nakokweyisa bisambelo na bino ya likolo ya bangomba, nakokweyisa bitumbelo
na bino ya malasi, nakotia bibembe na bino likolo ya bibembe ya banzambe na
bino ya bikeko mpe nakotombokela bino. 31 Nakokomisa bingumba na bino bisobe,
nakobebisa bisika na bino ya bule mpe nakosepela te lisusu na solo kitoko ya malasi
na bino. 32 Ngai moko nakokotisa mobulu kati na mokili, mpe ezala banguna na bino
oyo bakoya kovanda kati na yango bakokamwa. 33 Nakopanza bino kati na bikolo
ya bapaya mpe nakobengana bino na mopanga ; mokili na bino ekozanga bato mpe
bingumba na bino ekokawuka.
34 Boye, mokili na bino ekosepela Saba na yango mibu nyonso oyo ekozanga bato
mpe oyo bokokima epai ya banguna na bino ; ekozwa bopemi mpe ekosepela Saba na
yango. 35 Na tango nyonso oyo ekozanga bato, ekozwa bopemi oyo ezalaki na yango
na tango ya Saba na bino tango bozalaki kovanda kati na yango.
36 Bongo na mikili ya banguna na bino, bato oyo bakotikala na bomoi kati na bino,
nakolembisa bango nzoto : bakokima ata makelele ya lokasa oyo mopepe eningisi,
bakokima lokola nde bazali kokima liboso ya mopanga mpe bakobambana na mabele
ata soki moto moko te azali kolanda bango. 37 Bakokweya moko likolo ya moninga
lokola nde bazali kokima mopanga ata soki moto moko te azali kolanda bango.
Bokolonga te liboso ya banguna na bino. 38 Bokokufa kati na bikolo ya bapaya mpe
mokili ya banguna na bino ekolia bino. 39 Kati na mikili ya banguna na bino, bato oyo
bakotikala na bomoi kati na bino bakokufa kuna mpo na masumu na bango moko
mpe mpo na masumu ya batata na bango.
Nzambe akokanisa boyokani na Ye
40 Nzokande, soki bakotubela masumu na bango mpe masumu ya batata na bango,

misala na bango ya mabe mpe botomboki na bango liboso na Ngai, 41 oyo mpo na
yango, Ngai natelemelaki bango mpe namemaki bango na mokili ya banguna na
bango, wana mitema na bango oyo ekatama ngenga te ekomikitisa mpe bakozwa
lifuti ya mabunga na bango, 42 nakokanisa boyokani na Ngai, oyo nasalaki elongo na
Jakobi, na Izaki mpe na Abrayami ; mpe nakokanisa mokili. 43 Boye, wana bakotika
mokili mpe wana mokili yango ekosepela Saba na yango, na mikolo nyonso oyo
yango ekozala ezanga bato, na tango yango, bakozwa lifuti ya mabe na bango mpo
ete batosaki mibeko na Ngai te mpe batombokelaki bikateli na Ngai. 44 Nzokande,
ezala tango bakozala kati na mokili ya banguna na bango, nakosundola bango te,
nakotombokela bango te kino kobebisa bango mpe kokata boyokani na Ngai elongo
na bango ; pamba te Ngai nazali Yawe, Nzambe na bango. 45 Nakokanisa boyokani
oyo nasalaki elongo na batata na bango, oyo Ngai nabimisaki na Ejipito, na miso ya
bikolo mosusu, mpo ete nazala Nzambe na bango. Nazali Yawe. › »
Maloba mpo na sukisa
46Oyo nde bikateli, mitindo mpe mibeko oyo Yawe atiaki kati ya Ye mpe bana ya
Isalaele, na ngomba Sinai, na nzela ya Moyize.
27
Bato mpe biloko ya Yawe
1Yawe alobaki na Moyize : 2 « Yebisa bana ya Isalaele mpe loba na bango : ‹ Soki
moko kati na bino alapi ndayi ya kopesa moto lokola likabo epai na Yawe, asengeli
kopesa motuya oyo ekokani na lolenge ya moto na moto. 3 Tala motuya ya kopesa
kolanda ndenge batangaka mbongo ya bibende kati na Mongombo : mpo na moto oyo
mibu na ye ya mbotama ezali kati na mibu tuku mibale mpe tuku motoba, bagrame
nkama motoba ya palata mpo na mobali ; 4 bagrame nkama misato na tuku motoba
ya palata mpo na mwasi ; 5 mpo na moto oyo mibu na ye ya mbotama ezali kati na
mibu mitano mpe tuku mibale, bagrame nkama mibale na tuku minei ya palata mpo
na mobali, mpe bagrame nkama moko na tuku mibale ya palata mpo na mwasi ;
6 mpo na moto oyo mikolo ya mbotama na ye ya mbotama ezali kati na sanza moko
mpe mibu mitano, bagrame tuku motoba ya palata mpo na mobali, mpe bagrame
tuku misato na motoba ya palata mpo na mwasi ; 7 mpo na moto oyo mibu na ye ya
mbotama ezali kobanda na tuku motoba mpe komata, bagrame nkama moko na tuku
mwambe ya palata mpo na mobali, mpe bagrame nkama moko na tuku mibale ya
palata mpo na mwasi.
8 Soki moto oyo alapi ndayi azali mobola to azali na makoki te ya kopesa motuya oyo
ekatama, akomema epai ya Nganga-Nzambe moto oyo ye alapelaki ndayi ya kopesa
lokola likabo. Boye Nganga-Nzambe akokata motuya ya kopesa kolanda makoki ya
moto oyo alapi ndayi.
9 Soki moko kati na bino alapi ndayi ya kopesa lokola likabo epai na Yawe nyama
oyo esengeli, nyama yango ekokoma bule ; 10 asengeli te kobongola to kopesa nyama
mosusu na esika ya nyama ya liboso, noki te banyama nyonso mibale ekokoma bule.
11 Soki nyama oyo alapelaki ndayi ezali mbindo, nyama oyo esengeli te kopesama
lokola likabo epai na Yawe, bakomema nyama yango liboso ya Nganga-Nzambe 12 oyo
akotala soki nyama yango ezali malamu to mabe. Motuya nyonso oyo Nganga-nzambe
akokata, ekotikala bongo. 13 Soki mokolo nyama alingi kosikola yango, asengeli
kobakisa eteni moko kati na biteni mitano ya motuya na yango.
14 Soki moto abulisi ndako na ye lokola eloko oyo ebulisami mpo na Yawe, Nganga-
Nzambe akokata motuya na yango kolanda ndenge ndako yango ezali malamu to
mabe. Motuya nyonso oyo Nganga-Nzambe akokata, ekotikala bongo. 15 Soki moto
oyo abulisi ndako na ye lokola likabo epai na Yawe alingi kosikola yango, asengeli
kobakisa eteni moko kati na biteni mitano ya motuya na yango ; mpe ndako yango
ekokoma lisusu ya ye.
16 Soki moto abulisi mpo na Yawe eteni ya mabele kati na mabele na ye, bakokata
motuya ya eteni ya mabele yango kolanda milona oyo bakoki kolona kuna : bagrame
nkama motoba ya palata mpo na bakilo nkama minei ya bambuma ya orje. 17 Soki
abulisi elanga na ye, na mobu ya kosepela kokangolama, motuya oyo bakata ekotikala
bongo. 18 Kasi soki abulisi elanga na ye epai na Yawe sima na mobu ya kosepela
kokangolama, Nganga-Nzambe akokata motuya na yango kolanda motango ya mibu
oyo etikali kino na mobu oyo ekolanda, mobu ya kosepela kokangolama. Boye
bakokitisa motuya oyo ekatama.
19 Soki moto oyo abulisi elanga alingi kosikola yango, akobakisa eteni moko kati
na biteni mitano ya motuya oyo ekatama ; boye elanga yango ekokoma lisusu
ya ye. 20 Kasi soki asikoli yango te, bongo bateki yango epai ya moto mosusu,
akoki lisusu kosikola yango te. 21 Soki elanga esikolami na mobu ya kosepela
kokangolama, ekokoma bule lokola elanga oyo babulisi mpo na Yawe : ekozala
mabele ya Banganga-Nzambe. 22 Soki moto abulisi epai na Yawe elanga oyo asombaki,
nzokande ezali mabele ya libota na bango te, 23 Nganga-Nzambe akokata motuya
na yango kolanda mibu oyo etikali kino na mobu ya kosepela kokangolama ; kaka
na mokolo oyo Nganga-Nzambe akokata motuya na yango nde moto yango akopesa
motuya na yango lokola eloko ya bule epai na Yawe. 24 Na mobu ya kosepela
kokangolama, elanga yango ekozonga na maboko ya moto oyo atekaki yango : mokolo
mabele. 25 Mituya nyonso ekokatama ndenge batangaka mbongo ya bibende kati na
Mongombo. Mbongo moko ya ebende esengeli kozala na bagrame zomi na mibale.
26 Moto moko te akoki kobulisa mwana liboso ya nyama na ye, pamba te mwana
ya liboso ezali ya Yawe ; ezala ya ngombe, ya meme to ya ntaba. 27 Soki ezali mwana
liboso ya nyama moko ya mbindo, mokolo nyama yango akoki kosikola yango na
kobakisa eteni moko kati na biteni mitano ya motuya na yango ; kasi soki asikoli
yango te, bakoteka yango na motuya oyo ekatama.
28 Nyonso oyo moto akopesa epai na Yawe lokola likabo ekoki kotekama te to
kosikolama ; ezala moto, nyama to mabele, pamba te nyonso oyo epesami epai na
Yawe ezali bule mpo na Yawe. 29 Moto moko te oyo abongisami mpo na kobebisama
akoki kosikolama, basengeli koboma ye.
30 Eteni nyonso ya zomi ya biloko nyonso oyo ekowuta na mabele, ezala bambuma
ya bilanga to bambuma ya banzete, ezali ya Yawe : ezali bule mpo na Yawe. 31 Soki
moto alingi kosikola eteni na ye ya zomi, asengeli kobakisa eteni moko kati na biteni
mitano ya motuya na yango.
32 Eteni nyonso ya zomi ; ezala ya ngombe, ya meme to ya ntaba, elingi koloba
nyama nyonso ya zomi oyo ekoleka na se ya lingenda ya mobateli bibwele, ekozala
bule mpo na Yawe ; 33 ezala ya malamu to ya mabe, akoki te kopona nyama mosusu
na esika ya nyama oyo ya zomi. Soki atie nyama moko na esika ya nyama mosusu,
nyonso mibale ekokoma bule mpo na Yawe ; mpe ekoki kosikolama te. › »
34 Oyo nde mitindo oyo Yawe apesaki Moyize, na ngomba Sinai, mpo na bana ya
Isalaele.
Mitango 1:1 177 Mitango 1:21
Mitango
Bana ya Isalaele kati na esobe ya Sinai
Moyize mpe Aron batangi motango ya bana ya Isalaele

1 Kati na esobe ya Sinai, Yawe asololaki na Moyize kati na Ndako ya kapo ya
Bokutani ; ezalaki na mokolo ya liboso ya sanza ya mibale, na mobu ya mibale,
sima na bango kobima na mokili ya Ejipito. Alobaki na ye : 2 « Tanga motango
ya lisanga mobimba ya bana ya Isalaele kolanda mabota na bango mpe bituka na
bango ; mpe koma bakombo ya mibali nyonso, moto moko na moko. 3 Yo mpe Aron,
bokotanga motango ya mibali oyo bazali na mibu tuku mibale mpe koleka, ba-oyo
nyonso bazali na makoki ya kosala mosala ya soda kati na Isalaele ; bokotanga bango
kolanda milongo na bango ya mampinga.
4 Kati na libota moko na moko, ekozala na mobali moko mpo na kosunga bino :
asengeli kozala mokambi ya etuka na ye.
5 Tala bakombo ya mibali oyo bakosunga bino :
mpo na libota ya Ribeni : Elitsuri, mwana mobali ya Shedewuri ;

6 mpo na libota ya Simeoni : Shelumieli, mwana mobali ya Tsurishadayi ;
7 mpo na libota ya Yuda : Nashoni, mwana mobali ya Aminadabi ;
8 mpo na libota ya Isakari : Netaneeli, mwana mobali ya Tsuwari ;
9 mpo na libota ya Zabuloni : Eliabi, mwana mobali ya Eloni ;
10 mpo na bana mibali ya Jozefi :
mpo na libota ya Efrayimi : Elishama, mwana mobali ya Amiwudi ;
mpo na libota ya Manase : Gamilieli, mwana mobali ya Pedakitsuri ;
11 mpo na libota ya Benjame : Abidani, mwana mobali ya Gideoni ;
12 mpo na libota ya Dani : Akiezeri, mwana mobali ya Amishadayi ;
13 mpo na libota ya Aseri : Pagieli, mwana mobali ya Okirani ;
14 mpo na libota ya Gadi : Eliazafi, mwana mobali ya Deweli ;
15 mpo na libota ya Nefitali : Akira, mwana mobali ya Enani. »
16 Ezali bango nde baponamaki kati na lisanga : bazalaki bakambi ya mabota

na bango, bakambi ya mampinga ya Isalaele.
17 Moyize mpe Aron bakamataki bato oyo baponamaki na bakombo mpo ete basala
na bango elongo. 18 Basangisaki lisanga mobimba na mokolo ya liboso, na sanza ya
mibale ; boye bana ya Isalaele batalisaki bokoko na bango kolanda mabota na bango
mpe bituka na bango. Bakomaki bakombo ya mibali nyonso oyo bazalaki na mibu
tuku mibale mpe koleka, mobali moko na moko na kombo na ye, 19 ndenge Yawe
atindaki Moyize oyo atangaki motango na bango na esobe ya Sinai.
20 Mpo na bakitani ya Ribeni, mwana mobali ya liboso ya Isalaele :
bakomaki bakombo ya bato nyonso oyo bazalaki na mibu tuku mibale mpe
koleka, oyo bazalaki na makoki ya kosala mosala ya soda, moto na moto
kolanda libota na ye mpe etuka na ye. 21 Motango na bango nyonso oyo
batangamaki kati na libota ya Ribeni ezalaki nkoto tuku minei na motoba na
nkama mitano.
22 Mpo na bakitani ya Simeoni :

batangamaki kati na libota ya Simeoni ezalaki nkoto tuku mitano na libwa
na nkama misato.
24 Mpo na bakitani ya Gadi :
batangamaki kati na libota ya Gadi ezalaki nkoto tuku minei na mitano na
nkama motoba.
26 Mpo na bakitani ya Yuda :
bakomaki bakombo ya bato nyonso oyo bazalaki na mibu ya mbotama kobanda
tuku mibale mpe koleka, oyo bazalaki na makoki ya kosala mosala ya soda,
moto na moto kolanda libota na ye mpe etuka na ye. 27 Motango na bango
nyonso oyo batangamaki kati na libota ya Yuda ezalaki nkoto tuku sambo na
minei na nkama motoba.
28 Mpo na bakitani ya Isakari :
batangamaki kati na libota ya Isakari ezalaki nkoto tuku mitano na minei na
nkama minei.
30 Mpo na bakitani ya Zabuloni :
batangamaki kati na libota ya Zabuloni ezalaki nkoto tuku mitano na sambo
na nkama minei.
Mpo na bana mibali ya Jozefi :
32
Mpo na bakitani ya Efrayimi :
batangamaki kati na libota ya Efrayimi ezalaki nkoto tuku minei na nkama
mitano.
34 Mpo na bakitani ya Manase :
batangamaki kati na libota ya Manase ezalaki nkoto tuku misato na mibale
na nkama mibale.
36 Mpo na bakitani ya Benjame :

batangamaki kati na libota ya Benjame ezalaki nkoto tuku misato na mitano
na nkama minei.
38 Mpo na bakitani ya Dani :
batangamaki kati na libota ya Dani ezalaki nkoto tuku motoba na mibale na
nkama sambo.
40 Mpo na bakitani ya Aseri :
batangamaki kati na libota ya Aseri ezalaki nkoto tuku minei na moko na
nkama mitano.
42 Mpo na bakitani ya Nefitali :
batangamaki kati na libota ya Nefitali ezalaki nkoto tuku mitano na misato
na nkama minei.
44 Bango nde bato oyo Moyize mpe Aron elongo na bakambi zomi na mibale
ya Isalaele, oyo moko na moko azalaki kotalisa libota na ye, batangaki.
45 Bongo bato nyonso ya Isalaele oyo batangamaki kolanda mabota na
bango mpo ete bazalaki na mibu tuku mibale mpe koleka, mpe bazalaki na
makoki ya kosala mosala ya soda, 46 bazalaki bango nyonso nkoto nkama
motoba na misato na nkama mitano na tuku mitano.
47 Nzokande batangaki te nzela moko na mabota mosusu motango ya bato ya libota
ya Levi.
Yawe abongisi mosala mpo na libota ya Levi
48 Yawe alobaki na Moyize : 49 « Kotanga te motango ya bato ya libota ya Levi,
kokotisa bango te na molongo ya bato mosusu ya Isalaele. 50 Okopesa na bato ya
libota ya Levi mokumba ya Mongombo ya Litatoli mpe ya bisalelo na yango nyonso
elongo na biloko nyonso oyo ezalaka kati na Mongombo. Bango bakozwa mokumba
ya komemaka yango elongo na bisalelo na yango mpe bakovanda zingazinga na
yango. 51 Tango nyonso Mongombo ekolongwa na esika moko mpo na kokende na
esika mosusu, Balevi nde bakolongola yango ; mpe tango ekotelema, bango mpe kaka
nde bakotelemisa yango. Moto mosusu oyo akopusana pembeni na yango asengeli
kokufa. 52 Bana ya Isalaele bakotelemisa bandako na bango ya kapo kolanda milongo
na bango ya mampinga, mpe moto na moto akozala kati na molako na ye, na se ya
bendele na ye. 53 Kasi bato ya libota ya Levi bakotelemisa bandako na bango ya kapo
zingazinga ya Mongombo ya Litatoli mpo ete kanda makasi ya Yawe ekoka kokweya
likolo ya lisanga ya bana ya Isalaele te. Bato ya libota ya Levi nde bakosala mosala
ya kobatela Mongombo ya Litatoli. »
54 Bana ya Isalaele basalaki makambo oyo nyonso, ndenge kaka Yawe atindaki na
nzela ya Moyize.
2
Bana ya Isalaele batongi milako
1 Yawealobaki na Moyize mpe Aron : 2 « Bana ya Isalaele bakotelemisa bandako na
bango ya kapo kolanda milongo na bango ya mampinga ; moto na moto akozala kati
na molako na ye, na se ya bendele na ye, zingazinga ya Ndako ya kapo ya Bokutani,
mwa mosika na yango. »
Na ngambo ya este epai wapi moyi ebimaka,

3
milongo ya mampinga ya Yuda bakotia molako na bango na se ya bendele na
bango. Mokambi ya bato ya Yuda ezali Nashoni, mwana mobali ya Aminadabi.
4 Mampinga na ye ezali na bato nkoto tuku sambo na minei na nkama motoba.
5 Bato ya libota ya Isakari bakotia molako na bango pembeni ya bato ya
Yuda. Mokambi ya bato ya Isakari ezali Netaneeli, mwana mobali ya Tsuwari.
6 Mampinga na ye ezali na bato nkoto tuku mitano na minei na nkama minei.
7 Mpe bato ya libota ya Zabuloni bakozala pembeni ya bato ya libota ya Isakari.
Mokambi ya bato ya Zabuloni ezali Eliabi, mwana mobali ya Eloni. 8 Mampinga
na ye ezali na bato nkoto tuku mitano na sambo na nkama minei.
9 Motango nyonso ya bato oyo bazali kati na molako ya Yuda ezali bato
nkoto nkama moko na tuku mwambe na motoba na nkama minei kolanda
milongo ya mampinga na bango. Bango nde bakozala liboso.
Na ngambo ya sude,
10
milongo ya mampinga ya Ribeni bakotia molako na bango na se ya bendele na
bango. Mokambi ya bato ya Ribeni ezali Elitsuri, mwana mobali ya Shedewuri.
11 Mampinga na ye ezali na bato nkoto tuku minei na motoba na nkama mitano.
12 Bato ya libota ya Simeoni bakotia molako na bango pembeni ya bato ya Ribeni.
Mokambi ya bato ya Simeoni ezali Shelumieli, mwana mobali ya Tsurishadayi.
13 Mampinga na ye ezali na bato nkoto tuku mitano na libwa na nkama misato.
14 Mpe bato ya libota ya Gadi bakozala pembeni ya bato ya libota ya Simeoni.
Mokambi ya bato ya Gadi ezali Eliazafi, mwana mobali ya Deweli. 15 Mampinga
na ye ezali na bato nkoto tuku minei na mitano na nkama motoba na tuku mitano.
16 Motango nyonso ya bato oyo bazali kati na molako ya Ribeni ezali bato
nkoto nkama moko na tuku mitano na moko na nkama minei na tuku
mitano kolanda milongo ya mampinga na bango. Bango nde bakolanda na
sima.
17 Bongo Ndako ya kapo ya Bokutani mpe molako ya Balevi ekozala na kati-kati
ya milako. Bakokende na molongo ndenge batielaki milako na bango, moko na
moko na esika na ye mpe na se ya bendele na ye.
Na ngambo ya weste,
18
milongo ya mampinga ya Efrayimi bakotia molako na bango na se ya bendele na
bango. Mokambi ya bato ya Efrayimi ezali Elishama, mwana mobali ya Amiwudi.
19 Mampinga na ye ezali na bato nkoto tuku minei na nkama mitano.
20 Bato ya libota ya Manase bakotia molako na bango pembeni ya bato ya Efrayimi.
Mokambi ya bato ya Manase ezali Gamilieli, mwana mobali ya Pedakitsuri.
21 Mampinga na ye ezali na bato nkoto tuku misato na mibale na nkama mibale.
22 Mpe bato ya libota ya Benjame bakozala pembeni ya bato ya libota ya Manase.
Mokambi ya bato ya libota ya Benjame ezali Abidani, mwana mobali ya Gideoni.
23 Mampinga na ye ezali na bato nkoto tuku misato na mitano na nkama minei.
24 Motango nyonso ya bato oyo bazali kati na molako ya Efrayimi ezali bato
nkoto nkama moko na mwambe na nkama moko, kolanda milongo ya
mampinga na bango. Bango nde bakolanda na molongo ya misato.
Na ngambo ya nor,
25
milongo ya mampinga ya Dani bakotia molako na bango na se ya bendele na
bango. Mokambi ya bato ya Dani ezali Akiezeri, mwana mobali ya Amishadayi.
26 Mampinga na ye ezali na bato nkoto tuku motoba na mibale na nkama sambo.
27 Bato ya libota ya Aseri bakotia molako na bango pembeni ya bato ya libota
ya Dani. Mokambi ya bato ya Aseri ezali Pagieli, mwana mobali ya Okirani.
28 Mampinga na ye ezali na bato nkoto tuku minei na moko na nkama mitano.
29 Mpe bato ya libota ya Nefitali bakozala pembeni ya bato ya libota ya Aseri.
Mokambi ya bato ya Nefitali ezali Akira, mwana mobali ya Enani. 30 Mampinga
na ye ezali na bato nkoto tuku mitano na misato na nkama minei.
31 Motango nyonso ya bato oyo bazali kati na molako ya Dani ezali bato
nkoto nkama moko na tuku mitano na sambo na nkama motoba, kolanda
milongo ya mampinga na bango. Bango nde bakozala na sima na bango
nyonso, na se ya bendele na bango.
32 Bango nde bana ya Isalaele oyo batangamaki, kolanda mabota na bango.
Motango ya bato nyonso oyo bazalaki kati na milako, kolanda milongo
ya mampinga na bango, ezalaki bato nkoto nkama motoba na misato na
nkama mitano na tuku mitano. 33 Kasi batangaki Balevi te elongo na bato
mosusu ya Isalaele, ndenge kaka Yawe atindaki na nzela ya Moyize.
34 Boye,
bana ya Isalaele basalaki makambo nyonso oyo Yawe atindaki na nzela ya
Moyize. Na lolenge wana nde batiaki milako na bango na se ya babendele na bango
mpe batambolaki bongo, moto na moto na libota na ye mpe na etuka na ye.
3
Yawe apesi na libota ya Levi misala
1Tala bakitani ya Aron mpe ya Moyize na tango oyo Yawe asololaki na Moyize, na
ngomba Sinai.
2 Bakombo ya bana mibali ya Aron ezalaki : Nadabi, mwana ya liboso ; Abiyu,

Eleazari mpe Itamari.
3 Yango nde bakombo ya bana mibali ya Aron, oyo babulisaki na nzela ya kopakola
mafuta mpo na kosala mosala ya bonganga-Nzambe. 4 Nadabi mpe Abiyu bakufaki
liboso ya Yawe tango bazalaki kobonza mbeka, na nzela ya moto oyo ebulisama te,
liboso ya Yawe, na esobe ya Sinai. Batikalaki kozala na bana te. Boye Eleazari mpe
Itamari kaka nde batikalaki kosala mosala ya bonganga-Nzambe na bokambami ya
tata na bango, Aron.
5 Yawe alobaki na Moyize : 6 « Yeisa libota ya Levi pene ya Nganga-Nzambe
Aron mpe pesa bango na maboko na ye mpo ete basunga ye. 7 Bakosalisa ye mpe
bakosunga lisanga mobimba liboso ya Ndako ya kapo ya Bokutani, mpo na kosala
misala ya Mongombo. 8 Bakobatela bisalelo nyonso ya Ndako ya kapo ya Bokutani
mpe bakosalisa bana ya Isalaele na nzela ya kosala mosala ya Mongombo. 9 Pesa
Balevi na maboko ya Aron mpe ya bana na ye ya mibali ; bango nde kati na bana
ya Isalaele basengeli komipesa mobimba epai na ye. 10 Tia Aron mpe bana na ye ya
mibali pembeni mpo ete basala mosala na bango ya Bonganga-Nzambe. Moto mosusu
oyo akopusana pene ya Esika ya bule, basengeli koboma ye. »
11 Yawe alobaki lisusu na Moyize : 12 « Nakamati Ngai moko Balevi kati na bana
ya Isalaele na esika ya bana mibali nyonso ya liboso, mbuma ya liboso ya libumu ya
mwasi nyonso ya Isalaele. 13 Pamba te, bana nyonso ya liboso bazali ya Ngai. Tango
nabomaki bana nyonso ya liboso ya Ejipito, natiaki pembeni bana nyonso ya liboso
ya Isalaele mpo ete bazala ya Ngai, ezala bana ya bato to ya banyama. Nazali Yawe. »
Moyize atangi motango ya Balevi
14 Yawe alobaki na Moyize kati na esobe ya Sinai : 15 « Tanga motango ya Balevi
kolanda mabota na bango mpe bituka na bango. Tanga bana mibali nyonso kobanda
na ye oyo azali na sanza moko ya mbotama mpe koleka. »
16 Boye, Moyize atangaki bango ndenge Yawe atindaki ye.
17 Tala bakombo ya bakitani ya Levi :

18 Tala bakombo ya bakitani ya Gerishoni, kolanda etuka moko na moko :
Libini mpe Shimei.
19 Bana mibali ya Keati, kolanda etuka moko na moko :
20 Bana mibali ya Merari, kolanda etuka moko na moko :
Maali mpe Mushi.
Bango nde bato ya bituka ya Balevi kolanda mabota na bango.
Tala bakitani oyo babimelaki na Gerishoni : etuka ya bato ya Libini mpe

21
etuka ya Shimei. Bango nde bato ya bituka ya Gerishoni.
22 Motango ya mibali nyonso oyo batangamaki kobanda sanza moko ya mbotama
mpe koleka ezalaki nkoto sambo na nkama mitano.
23 Bato ya bituka ya Gerishoni batongaki molako na bango na sima ya Mongombo,
na ngambo ya weste.
24 Eliazafi, mwana mobali ya Laele, nde azalaki mokambi ya libota ya Gerishoni.
25 Na Ndako ya kapo ya Bokutani, bakitani ya Gerishoni bazalaki na mokumba
ya kobatela Mongombo mpe ndako ya kapo, bizipelo na yango, rido ya ekuke
ya Ndako ya kapo ya Bokutani, 26 barido ya lopango, rido ya ekuke ya lopango
oyo ezingela Mongombo mpe etumbelo, basinga mpe biloko nyonso oyo bazalaki
kosalela na basinga wana.
27 Tala bakitani oyo babimelaki na Keati :
bituka ya bato ya Amirami, ya Yitseari, ya Ebron mpe ya Uzieli.
Bango nde bazalaki bato ya bituka ya Keati.
28 Motango ya mibali nyonso oyo bazalaki kobanda na sanza moko ya mbotama
mpe koleka ezalaki nkoto mwambe na nkama motoba.
Bato ya Keati bazalaki na mokumba ya kobatela Esika ya bule.
29 Bato ya bituka ya Keati batongaki molako na bango pembeni ya Mongombo, na
ngambo ya sude.
30 Elitsafani, mwana mobali ya Uzieli, nde azalaki mokambi ya bato ya bituka ya
Keati.
31 Bazalaki na mokumba ya kobatela Sanduku, mesa, etelemiselo ya minda,
bitumbelo mpe bisalelo ya Esika ya bule oyo basalelaka mosala, rido mpe biloko
nyonso oyo bazalaki kosalela.
32 Mokambi ya bakambi ya Balevi ezalaki Eleazari, mwana mobali ya Nganga-

Nzambe Aron. Aponamaki mpo ete akamba bato oyo bazalaki na mokumba ya
kobatela Esika ya bule.
33 Tala bakitani oyo babimelaki na Merari :
bato ya etuka ya Maali mpe bato ya etuka ya Mushi.
Bango nde bazalaki bato ya bituka ya Merari.
34 Motango ya mibali nyonso oyo bazalaki na sanza moko ya mbotama mpe koleka,
oyo batangamaki ezalaki nkoto motoba na nkama mibale.
35 Tsurieli, mwana mobali ya Abiyaili, nde azalaki mokambi ya bato ya bituka ya
Merari.
Batongaki molako na bango na ngambo ya nor ya Mongombo.
36 Bato ya Merari bazalaki na mokumba ya kobatela biloko nyonso ya Mongombo,
oyo basala na mabaya : balate na yango, makonzi na yango, makolo na yango
mpe biloko nyonso ya mike oyo bazalaki kokangisela yango. 37 Bazalaki mpe
lisusu na mokumba ya kobatela makonzi oyo ezalaki zingazinga ya lopango,
bapike ya Ndako ya kapo mpe basinga na yango.
38Moyize, Aron mpe bana mibali ya Aron batongaki molako na bango na ngambo
ya este ya Mongombo, epai wapi moyi ebimaka, etalana na Ndako ya kapo ya
Bokutani.
Bazalaki na mokumba ya kobatela Esika ya bule mpo na bolamu ya bana ya Isalaele.
Moto mosusu oyo akopusana pene ya Esika ya bule, basengeli koboma ye.
39 Motango nyonso ya Balevi oyo Moyize mpe Aron batangaki kolanda
mitindo ya Yawe, mpe bato ya bituka na bango, mibali nyonso kobanda
na sanza moko ya mbotama mpe koleka, ezalaki bato nkoto tuku mibale
na mibale.
Moyize atangi motango ya bana mibali ya liboso
40 Yawe alobaki na Moyize : « Tanga motango ya bana mibali nyonso ya liboso
ya bana ya Isalaele, oyo bazali na sanza moko ya mbotama mpe koleka, mpe koma
bakombo na bango. 41 Okotia Balevi pembeni mpo na Ngai, na esika ya bana nyonso
ya liboso ya Isalaele, mpe bibwele nyonso ya Balevi, na esika ya bana ya liboso ya
bibwele nyonso ya Isalaele. Nazali Yawe. »
42 Boye, Moyize atangaki motango ya bana mibali nyonso ya liboso ya Isalaele
ndenge Yawe atindaki ye. 43 Motango nyonso ya bana mibali ya liboso, oyo bakomaki
bango bakombo, wuta na sanza moko ya mbotama mpe koleka, ezalaki nkoto tuku
mibale na mibale na nkama mibale na tuku sambo na misato.
44 Yawe alobaki lisusu na Moyize : 45 « Tia Balevi pembeni, na esika ya bana
nyonso ya liboso ya Isalaele, mpe bibwele ya Balevi, na esika ya bibwele ya bana
ya Isalaele. Balevi bazali ya Ngai. Nazali Yawe. 46 Mpo na kosikola bana ya
liboso ya Isalaele nkama mibale na tuku sambo na misato oyo baleki na motango ya
Balevi, 47 okokongola mbongo ya bibende, nkama mitano, kolanda ndenge batangaka
mbongo kati na Esika ya bule, mpo na moto moko na moko. Mbongo moko ya ebende
esengeli kozala na bagrame zomi na mibale. 48 Okopesa mbongo oyo osikoleli bana
mibali nyonso, oyo baleki na motango ya Balevi, epai ya Aron mpe epai ya bana na
ye ya mibali. »
49 Boye Moyize akongolaki mbongo ya lisiko epai ya bato oyo balekaki na motango
ya bana liboso oyo Balevi oyo basikolaki. 50 Azwaki na maboko ya bana liboso
ya Isalaele mbongo ya bibende nkoto moko na nkama misato na tuku motoba na
mitano kolanda ndenge bamekaka kilo kati na Esika ya bule. 51 Bongo Moyize apesaki
mbongo yango ya lisiko epai ya Aron mpe epai ya bana na ye ya mibali, ndenge kaka
Yawe atindaki ye.
Misala ya bituka ya Balevi
4
Bato ya Keati
1 Yawe alobaki na Moyize mpe Aron : 2 « Kati na bana mibali ya Levi, tanga
motango ya bakitani ya Keati kolanda bituka mpe mabota na bango. 3 Tanga motango
ya mibali nyonso oyo bazali na mibu ya mbotama kobanda tuku misato kino tuku
mitano, mpo ete baya kosala mosala kati na Ndako ya kapo ya Bokutani.
4 Tala mosala ya bato ya Keati kati na Ndako ya kapo ya Bokutani : kobatela biloko
oyo eleki bule. 5 Tango bakolongola molako, Aron elongo na bana na ye ya mibali
bakokota na kati, bakokitisa rido mpe bakozipa na yango Sanduku ya Litatoli. 6 Na
likolo na yango, bakotia bulangeti oyo esalema na poso ya nyama ya ebale, bakofinika
liputa ya langi ya ble mpe bakotia mabaya ya komemela Sanduku ya Litatoli. 7 Na
likolo ya mesa ya bagato ya bule, bakotanda lisusu liputa ya langi ya ble mpe bakotia
na likolo na yango biloko oyo : basani ya mbele, bambeki, bakopo, milangi mpo na
makabo ya masanga mpe bagato oyo bakobanda kobonza lokola makabo liboso na
Ngai tango nyonso. 8 Bongo na likolo ya biloko yango, bakotanda liputa ya langi
ya motane makasi, mpe bakozipa biloko wana nyonso na liputa ya makasi basala
na poso ya nyama ya ebale. Mpe bakotia balate oyo ekosunga mpo na kotombola
mpe komema mesa. 9 Bakokamata liputa ya langi ya ble mpe bakofinika na yango
etelemiselo ya minda elongo na minda na yango, biloko oyo balongolelaka makala na
moto, basani mpo na putulu ya moto mpe basani ya mafuta, oyo basalelaka mosala
na mesa. 10 Bakosangisa na liboke moko, ezala elamba yango ya langi ya ble mpe
biloko na yango nyonso, kati na liputa ya makasi basala na poso ya nyama ya ebale,
mpe bakotia yango na likolo ya tsipoyi. 11 Bakotanda liputa ya langi ya ble na likolo ya
etumbelo ya wolo mpe bakofinika bulangeti basala na poso ya nyama ya ebale ; bongo
bakotia balate na yango oyo ekosunga mpo na komema. 12 Bakozwa biloko nyonso oyo
basalaka na yango kati na Esika ya bule, bakotia yango kati na liputa ya langi ya ble,
bakofinika yango bulangeti basala na poso ya nyama ya ebale ; bongo bakotia yango
na tsipoyi. 13 Sima na bango kolongola putulu ya moto wuta na etumbelo, bakotanda
liputa ya langi ya motane na likolo na yango ; 14 bongo bakotia na likolo na yango
biloko nyonso oyo basalaka na yango na etumbelo : basani oyo batumbaka na yango
ansa, bakanya, bapawu, basani ya minene mpe biloko nyonso oyo basalaka na yango
na etumbelo ; bongo bakotanda na likolo ya biloko oyo nyonso, liputa ya makasi
basala na poso ya nyama ya ebale, mpe bakotia balate ya etumbelo oyo ekosunga
mpo na komema.
15 Soki balingi kolongola molako mpo na kokende na esika mosusu, bana mibali
ya Keati bakoya komema soki kaka Aron mpe bana na ye ya mibali basilisi kofinika
Esika ya bule mpe bisalelo na yango nyonso ; kasi basengeli te kosimba Esika ya bule,
noki te bakokufa. Yango wana nde misala ya bana mibali ya Keati kati na Ndako ya
kapo ya Bokutani.
16 Tala misala ya Eleazari, mwana mobali ya Nganga-Nzambe Aron : kolandela
mafuta ya etelemiselo ya minda, ansa ya kozikisa, makabo ya mokolo na mokolo
mpe mafuta ya epakolami ; kokengela Mongombo mpe biloko na yango nyonso, ezala
Esika ya bule to biloko na yango nyonso. »
17 Yawe alobaki na Moyize mpe Aron : 18 « Bolongola te kati na Balevi lisanga ya

mabota ya bato ya Keati. 19 Tala makambo oyo bosengeli kosala mpo na bango mpo
ete bakufa te tango bakopusana pene ya biloko oyo eleki bule : yo, Aron mpe bana
na ye ya mibali, bokokota mpe bopesa na moko na moko kati na bango mosala oyo
asengeli kosala to eloko oyo asengeli komema. 20 Basengeli te kokota bango moko
mpo na kotala Esika ya bule, ata mpo na tango moke ; soki te bakokufa. »
Bato ya Gerishoni
21 Yawe alobaki na Moyize : 22 « Tanga motango ya bato ya Gerishoni kolanda
bituka mpe mabota na bango. 23 Okotanga mibali nyonso oyo bazali na mibu ya
mbotama kobanda tuku misato kino na tuku mitano, ba-oyo bakoki kosala mosala
songolo kati na Ndako ya kapo ya Bokutani.
24 Tala misala mpe mokumba ya bituka ya bana mibali ya Gerishoni : 25 bakobanda
komema batapi ya Mongombo mpe Ndako ya kapo ya Bokutani elongo na elamba
na yango, elamba ya makasi basala na poso ya nyama ya ebale mpo na kozipa na
likolo, rido ya ekotelo ya Ndako ya kapo ya Bokutani, 26 batapi ya lopango, rido ya
ekuke ya lopango, oyo ezingeli Mongombo mpe etumbelo, basinga na yango mpe
bisalelo na yango nyonso. Bakosala mosala oyo etali biloko oyo. 27 Mosala nyonso
ya bato ya Gerishoni ekokambama na Aron mpe bana na ye ya mibali : ezala mpo
na komema biloko to mpo na kosala mosala ; bokoyebisa bango mosala nyonso oyo
bango basengeli kosala. 28 Wana nde misala ya bituka ya bato ya Gerishoni kati na
Ndako ya kapo ya Bokutani. Itamari, mwana mobali ya Nganga-Nzambe Aron, nde
akokamba misala na bango.
Bato ya Merari
29 Okotanga motango ya bato ya Merari, etuka moko na moko mpe libota moko
na moko ; 30 okotanga mibali nyonso oyo bazali na mibu ya mbotama kobanda tuku
misato kino tuku mitano, ba-oyo bakoki kosala mosala songolo kati na Ndako ya kapo
ya Bokutani.
31 Tala biteni ya Ndako ya kapo ya Bokutani, oyo bakobanda komema : mabaya ya
Mongombo, balate na yango, makonzi mpe makolo na yango, 32 makonzi oyo ezingeli
lopango, makolo na yango, bapike na yango, basinga na yango, bisalelo na yango
nyonso mpe biloko nyonso oyo esungaka mpo na kokangisa yango. Bokobenga moto
moko na moko na kombo mpe bokopesa ye biloko oyo akobanda komema. 33 Wana
nde misala ya bituka ya bato ya Merari. Itamari, mwana mobali ya Nganga-Nzambe
Aron, nde akokamba misala na bango nyonso kati na Ndako ya kapo ya Bokutani. »
Motango ya Balevi oyo bazali kosala
34 Moyize, Aron mpe bakambi ya lisanga ya Isalaele batangaki motango ya bato ya
Keati, kolanda etuka moko na moko mpe libota moko na moko.
35 Mibali nyonso oyo bazalaki na mibu ya mbotama kobanda tuku misato kino
tuku mitano, ba-oyo bazalaki na makoki ya kosala kati na Ndako ya kapo
ya Bokutani, 36 batangamaki kolanda etuka moko na moko : motango na
bango ezalaki nkoto mibale na nkama sambo na tuku mitano. 37 Wana nde
motango ya bato nyonso oyo batangamaki kati na bituka ya bato ya Keati, ba-
oyo bazalaki kosala kati na Ndako ya kapo ya Bokutani. Moyize mpe Aron
batangaki motango yango kolanda mitindo oyo Yawe apesaki na nzela ya
Moyize.
38 Batangaki motango ya bato ya Gerishoni kolanda etuka moko na moko mpe libota
moko na moko :
39 mibali nyonso oyo bazalaki na mibu ya mbotama kobanda tuku misato kino
tuku mitano, ba-oyo bazalaki na makoki ya kosala kati na Ndako ya kapo
ya Bokutani, 40 batangamaki kolanda etuka moko na moko mpe libota moko
na moko ; motango na bango ezalaki nkoto mibale na nkama motoba na
tuku misato. 41 Wana nde motango ya bato ya Gerishoni oyo batangamaki
mpe bazalaki kosala kati na Ndako ya kapo ya Bokutani. Moyize mpe Aron
batangaki bango kolanda mitindo oyo Yawe apesaki na nzela ya Moyize.
42 Batangaki motango ya bato ya Merari kolanda etuka moko na moko mpe libota
moko na moko :
43 mibali nyonso oyo bazalaki na mibu ya mbotama kobanda tuku misato kino
tuku mitano, ba-oyo bazalaki na makoki ya kosala kati na Ndako ya kapo ya
Bokutani, 44 batangamaki kolanda etuka moko na moko mpe libota moko na
moko ; motango na bango ezalaki nkoto misato na nkama mibale. 45 Wana nde
motango ya bato oyo batangamaki kati na bituka ya bato ya Merari. Moyize
mpe Aron batangaki bango kolanda mitindo oyo Yawe apesaki na nzela ya
Moyize.
46 Moyize, Aron mpe bakambi ya Isalaele batangaki motango ya Balevi
nyonso, kolanda etuka moko na moko mpe libota moko na moko : 47 mibali
nyonso oyo bazalaki na mibu ya mbotama kobanda tuku misato kino tuku
mitano, ba-oyo bazalaki na makoki ya kosala kati na Ndako ya kapo ya
Bokutani, 48 batangamaki ; motango na bango ezalaki nkoto mwambe na
nkama mitano na tuku mwambe. 49 Moyize apesaki na Molevi moko na
moko mosala mpe mokumba, kolanda mitindo ya Yawe.
Batangaki bango kolanda mitindo oyo Yawe apesaki na Moyize.
5
Bato ya mbindo basengeli kozala libanda ya molako
1 Yawe alobaki na Moyize : 2 « Pesa mitindo epai na bana ya Isalaele ete babimisa
libanda ya molako moto nyonso oyo azali na bokono ya poso ya nzoto, moto nyonso
oyo atangaka makila, mpe moto nyonso oyo akomi mbindo mpo ete asimbi ebembe.
3 Azala mobali to mwasi, bobengana ye, bobimisa ye libanda ya molako mpo ete
bakomisa molako na bango mbindo te, pamba te Ngai nazali kowumela elongo na
bango. »
4 Bana ya Isalaele basalaki bongo ; babimisaki bango libanda ya molako. Basalaki
ndenge kaka Yawe atindaki na nzela ya Moyize.
Ndenge nini kozongisa boyokani kati na bandeko
5 Yawe alobaki na Moyize : 6 « Loba na bana ya Isalaele : ‹ Soki moto, azala mobali
to mwasi, atamboli na boyengebene te liboso ya Yawe wana asali moninga na ye
mabe, azali na ngambo. 7 Boye asengeli koyambola lisumu oyo asalaki. Asengeli
kozongisa epai ya moto oyo ye asali mabe : nyonso oyo azwaki mpe akobakisa likolo
na yango, ndambo moko kati na mitano. 8 Kasi soki moto yango azali na ndeko te oyo
akoki kozwa eloko oyo bakozongisa mpo na mabe oyo basalaki ye, bakopesa eloko oyo
basengelaki kozongisela ye epai na Yawe na nzela ya Nganga-Nzambe, bakisa meme
moko ya mobali oyo Nganga-Nzambe akosala na yango mosala ya bolimbisi masumu
mpo na moto oyo asalaki mabe. 9 Biloko nyonso kati na makabo ya bule oyo bana ya
Isalaele bakomema epai ya Nzambe ekozala ya Nganga-Nzambe. 10 Biloko oyo moto
nyonso akotia pembeni mpo na Yawe ekopesama epai ya Nganga-Nzambe ; kasi eloko
nyonso oyo moto akokabela Nganga-Nzambe ekokoma ya Nganga-Nzambe. › »
Mobeko na tina na zuwa

11 Bongo Yawe alobaki na Moyize : 12 « Loba na bana ya Isalaele mpe yebisa bango :
‹ Soki mwasi akosi mobali na ye, wana abimi na mobali mosusu 13 mpe asangisi na ye
nzoto, amikomisi mbindo atako esalemi na nkuku mpe moto moko te amoni ye ; mpe
ezala mobali na ye ayebi eloko te. 14 Soki mobali asali zuwa mpe akomi kokanisa ete
mwasi na ye akomi mbindo, azala mbindo to mbindo te, 15 mobali asengeli komema
mwasi na ye epai ya Nganga-Nzambe mpe kopesa mpo na ye likabo ya bakilo misato
ya farine ya orje ; akosopela yango mafuta te mpe akotia yango ansa te, pamba te ezali
likabo oyo epesami mpo na zuwa, likabo mpo na kokanisa mbeba. 16 Nganga-Nzambe
akobenga mwasi mpe akomema ye liboso ya Yawe. 17 Nganga-Nzambe akotoka mayi
ya bule, na mbeki basala na mabele batumba mpe akozwa putulu ya mabele ya
Mongombo mpo na kotia yango kati na mayi yango. 18 Nganga-Nzambe akotia mwasi
ya kotelema liboso ya Yawe, akofungola ye suki mpe akotia na maboko na ye likabo ya
zuwa, wana ye moko Nganga-Nzambe akobatela na maboko na ye mayi ya bololo oyo
ememaka elakeli mabe. 19 Nganga-Nzambe akolapisa mwasi yango ndayi, akoloba na
ye :
‘ Soki mobali mosusu asangisaki na yo nzoto te, mpe soki omikomisaki mbindo
te na kokosa mobali na yo wuta bobalana, wana tika ete mayi oyo ya bololo mpe
ememaka elakeli mabe esala yo eloko moko te ! 20 Kasi soki, wana ozali ya kobala,
okosaki mobali na yo mpe omikomisaki mbindo na kosangisa nzoto na mobali
mosusu, ’ 21 Nganga-Nzambe asengeli awa kolapisa mwasi yango ndayi ya kondima
kokweyela bilakeli mabe kowuta na maloba oyo : ‘ tika ete Yawe akomisa yo elakeli
mabe mpe eloko ya nkele kati na bato na yo ! Tika ete akomisa yo ekomba mpe
avimbisa yo libumu ! 22 Tika ete mayi oyo ezali komema elakeli mabe ekota kati na
yo mpo ete libumu na yo evimba mpe okoma ekomba. ’
Mwasi akozongisa :
‘ Amen ! Tika ete esalema bongo ! ’
23 Nganga-Nzambe akokoma maloba yango ya bilakeli mabe kati na buku mpe
akokotisa yango kati na mayi ya bololo mpo na kolongola makomi yango. 24 Bongo
akomelisa mwasi mayi oyo ya bololo, oyo ezali komema elakeli mabe mpo ete ekokota
kati na ye. 25 Nganga-Nzambe akozwa wuta na maboko ya mwasi likabo ya zuwa,
akotombola yango liboso ya Yawe mpe akomema yango na etumbelo. 26 Nganga-
Nzambe akotondisa na loboko na ye, bambuma oyo akozwa kati na likabo yango ya
zuwa lokola ekaniseli, mpe akotumba yango na likolo ya etumbelo ; sima na yango,
akomelisa mwasi mayi. 27 Soki penza amikomisaki mbindo na kosangisa nzoto na
mobali mosusu, mayi oyo ememaka elakeli mabe ekokota kati na ye, ekovimbisa
libumu na ye, akokoma ekomba mpe akolakelama mabe kati na bato na ye. 28 Kasi
soki mwasi amikomisaki mbindo te, soki azali penza peto, akomona pasi ata moko te
mpe akoki kobota bana.
29 Wana nde ezali mobeko na tina na zuwa ; ekokanga mwasi ya libala oyo akosi
mobali na ye mpe amikomisi mbindo. 30 Bakosalela yango mpe soki mobali asali
zuwa mpe akanisi penza ete mwasi na ye abimi na mobali mosusu : mobali akomema
mwasi mpe akotelemisa ye liboso ya Yawe ; bongo Nganga-Nzambe akosalela mobeko
oyo na mobimba na yango epai ya mwasi. 31 Mobali akomema ngambo ata moke te
kasi mwasi akozwa etumbu ya lisumu na ye. › »
6
Mobeko mpo na kobulisa moto epai na Yawe
1 Yawe alobaki na Moyize : 2 « Yebisa bana ya Isalaele : Mobali to mwasi oyo
amibulisi mpo na Yawe na nzela ya ndayi ya libulisi 3 asengeli komipekisa komela
vino, masanga oyo elangwisaka, masanga ya ngayi oyo basala na vino mpe masanga
ya ngayi oyo basala na masanga mosusu oyo elangwisaka ; asengeli te komela
masanga oyo basala na bambuma ya vino ya mayi to ya kokawuka. 4 Na mikolo
nyonso ya libulisi na ye, asengeli te kolia eloko nyonso oyo basala na bambuma ya
vino, kobanda na mokokoli kino na poso. 5 Na mikolo nyonso ya ndayi ya libulisi na
ye, jileti esengeli te kotutana na moto na ye to basengeli te kokata suki ya moto na
ye, kino tango ya libulisi na ye mpo na Yawe ekosila ; akozala bule mpe akotika suki
ya moto na ye mpe mandefu na ye kokola. 6 Na mikolo nyonso ya libulisi na ye mpo
na Yawe, asengeli te kosimba ebembe ; 7 ezala mpo na kufa ya tata na ye, ya mama
na ye, ya ndeko na ye ya mobali to ya ndeko na ye ya mwasi, asengeli te komikomisa
mbindo ; pamba te na moto na ye, azali na elembo ya libulisi mpo na Nzambe. 8 Na
mikolo nyonso ya libulisi na ye, akozala bule mpo na Yawe.
9 Soki moto akufi na mbalakata pene na ye, moto na ye oyo epesama mpo na libulisi
ekokoma mbindo. Bongo asengeli kokatisa suki na ye ya moto mpe mandefu na ye na
mokolo ya sambo, mokolo na ye ya kopetolama. 10 Na mokolo ya mwambe, asengeli
komema epai ya Nganga-Nzambe, na ekotelo ya Ndako ya kapo ya Bokutani : bibenga
mibale ya zamba mpe bana mibale ya ebenga ya mboka. 11 Nganga-Nzambe akobonza
moko lokola mbeka mpo na masumu mpe mosusu, lokola mbeka ya kotumba ;
akosala mosala ya bolimbisi masumu na ye lokola asimbaki ebembe. Kaka na mokolo
yango, akobulisa lisusu moto na ye epai na Yawe. 12 Akokaba lisusu epai na Yawe
libulisi na ye mpe akobonza lokola mbeka mpo na kozongisa boyokani, mwana meme
ya mobu moko ; pamba te mikolo na ye ya liboso, oyo esilaki koleka, ekotangama
lisusu te mpo ete akomaki mbindo.
13 Tala mobeko mpo na moto oyo amibulisi mpo na Yawe : ‹ soki mikolo ya libulisi
na ye ekoki, basengeli komema ye na ekotelo ya Ndako ya kapo ya Bokutani 14 epai
wapi akobonza lokola mbeka mpo na Yawe : mwana meme ya mobu moko mpe
ezanga mbeba lokola mbeka ya kotumba ; meme ya mwasi ya mobu moko mpe
ezanga mbeba lokola mbeka mpo na masumu ; mpe meme ya mobali mpe ezanga
mbeba lokola mbeka mpo na kozongisa boyokani ; 15 kitunga ya mapa ezanga levire
mpe basala na farine basangisa na mafuta ; bagalete ezanga levire mpe bapakola
mafuta elongo na mbeka ya masanga mpe makabo mosusu. 16 Nganga-Nzambe
akomema makabo wana nyonso liboso ya Yawe ; akobonza mbeka na ye mpo na
masumu mpe mbeka na ye ya kotumba ; 17 akobonza lisusu epai na Yawe meme ya
mobali lokola mbeka mpo na kozongisa boyokani, elongo na kitunga ya mapa ezanga
levire. Nganga-Nzambe akobakisa na likolo na yango mbeka na ye ya masanga mpe
makabo na ye mosusu. 18 Bongo moto oyo amipesa na libulisi mpo na Yawe akokata,
na ekotelo ya Ndako ya kapo ya Bokutani, suki ya moto na ye mpe ya mandefu na
ye ; akolokota yango mpe akobwaka yango na moto oyo ezali kopela na se ya mbeka
mpo na kozongisa boyokani. 19 Nganga-Nzambe akozwa lipeka ya mbeka ya meme
ya mobali tango esili kozika ; akozwa lisusu, kati na kitunga, lipa moko ezanga levire
mpe galeti moko ezanga levire, akotia yango na maboko ya moto oyo amipesa na
libulisi mpo na Yawe sima na ye kokata suki ya moto na ye mpe mandefu na ye.
20 Nganga-Nzambe akobulisa mpe akotombola yango mpo na kopesa yango epai na
Yawe, pamba te ezali biloko ya bule mpe ya Nganga-Nzambe, ndenge moko na tolo
mpe mopende.
21 Wana nde ezali mobeko mpo na moto oyo amibulisi mpo na Yawe, na nzela ya
ndayi, elongo na makabo oyo asengeli kobonza epai na Yawe mpo na libulisi na ye.
Mpe soki azali na makoki, akoki na ye kopesa makabo mosusu wuta na motema na
ye moko. Akokokisa biloko nyonso kolanda ndayi oyo asilaki kolapa mpe mobeko ya
libulisi na ye. › »
Banganga-Nzambe basengeli kopambola bato
22 Yawe alobaki na Moyize : 23 « Loba na Aron mpe na bana na ye ya mibali : ‹ Tala
ndenge nini bokobanda kopambola bana ya Isalaele, bokoloba :
24 ‘ Tika ete Yawe apambola yo
mpe abatela yo !
25 Tika ete Yawe angengisela yo elongi na Ye
mpe apesa yo ngolu na Ye !
26 Tika ete Yawe amona yo
mpe apesa yo kimia ! ’ ›
27 Ezali ndenge wana nde bakobanda kobelela Kombo na Ngai mpo na bolamu ya
bana ya Isalaele, mpe Ngai nakopambola bango. »
Misala ya kotonga Mongombo mpe etumbelo esili
7
Makabo mpo na libulisi ya Mongombo
1 Na mokolo oyo Moyize asilisaki kotonga Mongombo, asopelaki yango mafuta
mpo na kobulisa yango elongo na bisalelo na yango. Asalaki mpe bongo mpo na
etumbelo elongo na bisalelo na yango, asopelaki yango mafuta mpo na kobulisa
yango. 2 Bongo bakambi ya Isalaele, bakonzi ya mabota, elingi koloba bakonzi ya
bikolo oyo bakambaki mosala ya kotanga motango ya bato, 3 bamemaki makabo na
bango liboso ya Yawe : bashario motoba mpe bangombe zomi na mibale. Shario
moko mpo na bakambi mibale, mpe ngombe moko mpo na mokonzi moko na moko ;
bamemaki yango liboso ya Mongombo.
4 Yawe alobaki na Moyize : 5 « Ndima kozwa makabo oyo bayei na yango ; okosala
na yango mosala ya Ndako ya kapo ya Bokutani. Okopesa yango epai ya Balevi
kolanda mokumba ya moko na moko. »
6 Moyize andimaki kozwa bashar mpe bangombe mpe apesaki yango epai ya Balevi.
7 Apesaki bashar mibale mpe bangombe minei epai ya bana mibali ya Gerishoni
kolanda bosenga ya mosala na bango. 8 Apesaki bashar minei mpe bangombe
mwambe epai ya bana mibali ya Merari kolanda bosenga ya mosala na bango na
bokambami ya Itamari, mwana mobali ya Nganga-Nzambe Aron. 9 Apesaki eloko te
epai ya bana mibali ya Keati, pamba te bazalaki na mokumba ya komema na mapeka
na bango biloko ya bule.
Makabo mpo na libulisi ya etumbelo
10Bakambi bamemaki makabo na bango mpo na libulisi ya etumbelo, na mokolo
oyo basopelaki yango mafuta ; bamemaki makabo yango liboso ya etumbelo. 11 Bongo
Yawe alobaki na Moyize : « Tika ete mokolo na mokolo, mokambi moko na moko
amema likabo na ye mpo na libulisi ya etumbelo ! »
12 Na mokolo ya liboso,
Nashoni, mwana mobali ya Aminadabi, moto ya libota
ya Yuda, amemaki likabo na ye.
13 Likabo na ye ezalaki :
etando ya palata ya kilo moko na ndambo, mbeki moko ya palata ya bagrame

nkama mwambe, kolanda ndenge bamekaka kilo kati na Esika ya bule, nyonso
mibale ezalaki ya kotonda na farine basangisa na mafuta mpo na makabo ;
14 mpe mbeki moko ya wolo ya bagrame nkama moko na zomi etonda na ansa,
15 ngombe moko ya mobali, meme moko ya mobali, mwana meme moko ya mobu
moko mpo na mbeka ya kotumba,
16 ntaba moko ya mobali lokola mbeka mpo na masumu ;
17 mpe, lokola mbeka mpo na kozongisa boyokani, bangombe mibale ya mibali,
bameme mitano ya mibali, bantaba mitano ya mibali mpe bana meme mitano
ya mobu moko.
Yango nde ezalaki makabo ya Nashoni, mwana mobali ya Aminadabi.
Na mokolo ya mibale, Netaneeli, mwana mobali ya Tsuwari, mokambi ya

18
libota ya Isakari,
19 amemaki makabo oyo :
etando ya palata ya kilo moko na bagrame nkama mitano, mbeki ya palata ya
bagrame nkama mwambe, kolanda ndenge bamekaka kilo kati na Esika ya
bule, nyonso mibale etonda na farine basangisa na mafuta mpo na makabo,
20 mbeki moko ya wolo ya bagrame nkama moko na zomi etonda na ansa.
21 Amemaki lisusu :
mwana ngombe ya mobali, meme moko ya mobali, mwana meme moko ya mobu
ya mobu moko.
Yango nde ezalaki makabo ya Netaneeli, mwana mobali ya Tsuwari.
Na mokolo ya misato, Eliabi, mwana mobali ya Eloni, mokambi ya libota

24
ya Zabuloni,
27 Amemaki lisusu :
ya mobu moko.
Yango nde ezalaki makabo ya Eliabi, mwana mobali ya Eloni.
Na mokolo ya minei, Elitsuri, mwana mobali ya Shedewuri, mokambi ya

30
libota ya Ribeni,

33 Amemaki lisusu : mwana ngombe ya mobali, meme moko ya mobali, mwana
meme moko ya mobu moko mpo na mbeka ya kotumba,
ya mobu moko.
Yango nde ezalaki makabo ya Elitsuri, mwana mobali ya Shedewuri.
36Na mokolo ya mitano, Shelumieli, mwana mobali ya Tsurishadayi,
mokambi ya libota ya Simeoni,
39 Amemaki lisusu :
41 mpe, lokola mbeka mpo na kozongisa boyokani :
bangombe mibale ya mibali, bameme mitano ya mibali, bantaba mitano ya mibali
mpe bana meme mitano ya mobu moko.
Wana nde ezalaki makabo ya Shelumieli, mwana mobali ya Tsurishadayi.
42Na mokolo ya motoba, Eliazafi, mwana mobali ya Deweli, mokambi ya
libota ya Gadi,
ya mobu moko.
Yango nde ezalaki makabo ya Eliazafi, mwana mobali ya Deweli.
Na mokolo ya sambo, Elishama, mwana mobali ya Amiwudi, mokambi ya

48
libota ya Efrayimi,

ya mobu moko.
Yango nde ezalaki makabo ya Elishama, mwana mobali ya Amiwudi.
54 Na mokolo ya mwambe, Gamilieli, mwana mobali ya Pedakitsuri, mokambi
ya libota ya Manase,
57 Amemaki lisusu :
ya mobu moko.
Yango nde ezalaki makabo ya Gamilieli, mwana mobali ya Pedakitsuri.
Na mokolo ya libwa, Abidani, mwana mobali ya Gideoni, mokambi ya

60
libota ya Benjame,
ya mobu moko.
Yango nde ezalaki makabo ya Abidani, mwana mobali ya Gideoni.
Na mokolo ya zomi, Akiezeri, mwana mobali ya Amishadayi, mokambi ya

66
libota ya Dani,
ya mobu moko.
Yango nde ezalaki makabo ya Akiezeri, mwana mobali ya Amishadayi.
72 Namokolo ya zomi na moko, Pagieli, mwana mobali ya Okirani, mokambi

ya libota ya Aseri,
75 Amemaki lisusu :
ya mobu moko.
Yango nde ezalaki makabo ya Pagieli, mwana mobali ya Okirani.
Na mokolo ya zomi na mibale, Akira, mwana mobali ya Enani, mokambi

78
ya libota ya Nefitali,
81 Amemaki lisusu :
ya mobu moko.
Yango nde ezalaki makabo ya Akira, mwana mobali ya Enani.
Yango nde ezalaki makabo ya bakambi ya Isalaele mpo na libulisi ya

84
etumbelo, na mokolo oyo basopelaki yango mafuta.
Na kosangisa, bango nyonso bapesaki :
bitando ya palata zomi na mibale, bambeki ya palata zomi na mibale, bambeki ya
wolo zomi na mibale. 85 Etando moko na moko ya palata ezalaki ya kilo moko
na bagrame nkama mitano, mpe mbeki moko na moko ezalaki ya bagrame
nkama mwambe : palata nyonso esalaki bakilo tuku mibale na sambo na
bagrame nkama mitano, kolanda ndenge bazalaki komeka bakilo na Esika ya
bule. 86 Mbeki moko na moko ya wolo ezalaki ya bagrame nkama moko na
zomi : wolo nyonso esalaki bagrame nkoto moko na nkama misato.
87 Mpo na bambeka ya kotumba, bango nyonso bapesaki :
bangombe zomi na mibale ya mibali, bameme zomi na mibale ya mibali, bana
meme zomi na mibale ya mobu moko elongo na makabo mosusu mpe bantaba
zomi na mibale lokola mbeka mpo na masumu.
88 Na kosangisa, bango nyonso bapesaki lokola mbeka mpo na kozongisa
boyokani : bangombe tuku mibale na minei ya mibali, bameme tuku motoba
ya mibali, bantaba tuku motoba ya mibali, bana meme tuku motoba ya mobu
moko.
Yango nde ezalaki makabo ya libulisi ya etumbelo sima na kosopela yango

mafuta.
89Tango Moyize azalaki kokota na Ndako ya kapo ya Bokutani mpo na kosolola na
Yawe, azalaki koyoka mongongo koloba na ye wuta na mofinuku oyo ezalaki likolo
ya Sanduku ya Litatoli kati na basheribe mibale, mpe azalaki kosolola na ye.
8
Ndenge nini kotia minda
1 Yawe alobaki na Moyize : 2 « Loba na Aron mpe yebisa ye : ‹ Tango okotia minda,
minda sambo esengeli kongengisa liboso ya etelemiselo ya minda. › »
3 Aron asalaki kaka bongo : atiaki minda na liboso ya etelemiselo ya minda ndenge
Yawe atindaki na nzela ya Moyize. 4 Tala ndenge basalaki etelemiselo ya minda :
basalaki yango na wolo batuta wuta na likonzi kino na bafololo na yango ; basalaki
yango ndenge kaka Yawe alakisaki Moyize.
Libulisi ya Balevi
5 Yawe alobaki na Moyize : 6 « Kamata Balevi kati na bana ya Isalaele mpe petola
bango. 7 Tala ndenge okosala mpo na kopetola bango : okobwakela bango mayi ya
bopetoli ; bongo bakolekisa jileti na nzoto na bango mobimba mpo na komikokola
suki ya nzoto mobimba mpe bakosukola bilamba na bango. Ezali na nzela wana
nde bakokoma peto. 8 Bakokamata mwana ngombe ya mobali elongo na likabo na
yango ya farine oyo basangisa na mafuta ; mpe okokamata mwana ngombe mosusu
ya mobali mpo na mbeka ya masumu. 9 Yeisa Balevi liboso ya Ndako ya kapo ya
Bokutani mpe sangisa lisanga mobimba ya Isalaele. 10 Okopusa Balevi liboso ya Yawe
mpe bana ya Isalaele bakotia bango maboko. 11 Sima na yango, Aron akobonza Balevi
lokola likabo oyo bana ya Isalaele babonzeli Yawe mpo ete bazwa makoki ya kosala
mosala ya Yawe. 12 Mpe na sima, Balevi bakotia maboko na bango likolo ya mito ya
bangombe ya mibali. Bonza ngombe moko lokola mbeka ya masumu epai na Yawe
mpe mosusu lokola mbeka ya kotumba, mpo na kosala mosala ya bolimbisi masumu
mpo na Balevi. 13 Tika ete Balevi batelema liboso ya Aron mpe ya bana na ye ya
mibali ; bongo bonza bango lokola likabo epai na Yawe. 14 Ezali na nzela wana nde
okotia pembeni Balevi kati na bana ya Isalaele, mpe bakozala ya Ngai. 15 Sima na
yo kopetola Balevi mpe kobonza bango lokola likabo, bakozwa ndingisa ya kosala
mosala na bango na Ndako ya kapo ya Bokutani.
Boye, okopetola bango mpe okobonza bango lokola likabo epai na Yawe, 16 pamba
te bango nde bazali bato oyo bapesameli Ngai kati na bana ya Isalaele. Ngai moko
nde nazwaki bango na esika ya bana nyonso ya liboso ya bana ya Isalaele. 17 Pamba
te, bana nyonso ya liboso ya bana ya Isalaele bazali ya Ngai, ezala bana ya liboso ya
bana ya bato to ya banyama. Tango nabomaki bana nyonso ya liboso na mokili ya
Ejipito, natiaki bango pembeni mpo na Ngai moko. 18 Mpe nazwaki Balevi na esika ya
bana nyonso ya liboso ya bana ya Isalaele. 19 Kati na bato nyonso ya Isalaele, napesi
Balevi lokola likabo epai ya Aron mpe ya bana na ye ya mibali, mpo ete basala mosala
kati na Ndako ya kapo ya Bokutani mpo na bolamu ya bana ya Isalaele mpe basala
mosala ya bolimbisi masumu mpo na bango, mpo ete likama moko te ekomela bana
ya Isalaele tango bakopusana pene ya Esika ya bule. »
20 Moyize, Aron mpe lisanga mobimba ya bana ya Isalaele basalaki mpo na Balevi,
makambo nyonso oyo Yawe atindaki Moyize. 21 Balevi bamipetolaki mpe basukolaki
bilamba na bango. Aron abonzaki bango lokola likabo epai na Yawe mpe asalaki mpo
na bango mosala ya bolimbisi masumu mpo na kopetola bango. 22 Sima na yango,
Balevi bazwaki ndingisa ya kosala mosala na bango na Ndako ya kapo ya Bokutani,

na se ya bokonzi ya Aron mpe ya bana na ye ya mibali. Basalaki mpo na Balevi,
makambo oyo Yawe atindaki na nzela ya Moyize.
Tango oyo Balevi basengeli kokota na mosala
23Yawe alobaki na Moyize : 24 « Tala bikateli oyo etali Balevi : mobali nyonso oyo
azali na mibu ya mbotama kobanda tuku mibale na mitano mpe koleka asengeli koya
kosala mosala kati na Ndako ya kapo ya Bokutani. 25 Kasi soki akokisi mibu tuku
mitano, akotika mosala oyo azalaki kosala, akosala lisusu mosala te. 26 Akokoma nde
kosunga bandeko na ye mpo na kokokisa misala na bango kati na Ndako ya kapo ya
Bokutani. Nzokande ye moko akosala lisusu mosala te. Yango nde ekozala bikateli
oyo okolanda mpo na mosala ya Balevi. »
9
Mokolo ya kosepela feti ya Pasika
1 Yawe alobaki na Moyize kati na esobe ya Sinai, na sanza ya liboso ya mobu oyo
ya mibale sima na kobima na bango na Ejipito. Alobaki na ye : 2 « Tika ete bana ya
Isalaele basepela feti ya Pasika na mokolo oyo ekatama. 3 Bosala feti yango na tango
oyo ekatama, na pokwa ya mokolo ya zomi na minei, ya sanza oyo, kolanda mibeko
mpe malako na yango nyonso. »
4 Boye, Moyize ayebisaki bana ya Isalaele ete basepelaka feti ya Pasika. 5 Basepelaki
Pasika kati na esobe ya Sinai, na pokwa ya mokolo ya zomi na minei, ya sanza
ya liboso. Bana ya Isalaele basalaki makambo nyonso ndenge kaka Yawe apesaki
mitindo na nzela ya Moyize.
6 Kasi bato mosusu kati na bango basepelaki Pasika te na mokolo wana, pamba te
bazalaki mbindo mpo ete basimbaki ebembe. Boye, kaka na mokolo wana, bakendeki
komona Moyize na Aron 7 mpe bayebisaki Moyize :
— Tokomi mbindo mpo ete tosimbaki ebembe. Boye, mpo na nini te biso mpe
tomema likabo na biso epai na Yawe elongo na bato mosusu ya Isalaele ?
— Bozela nanu ete naluka koyeba makambo oyo Yawe atindi na tina na bino.
9 Boye Yawe alobaki na Moyize :
10 — Yebisa bana ya Isalaele : « Soki moko kati na bino to kati na bakitani na bino
akomi mbindo mpo ete asimbi ebembe na mokolo wana, ezala soki azali mosika
na mobembo, akoki kosepela feti ya Pasika mpo na lokumu na Yawe. 11 Basengeli
kosepela yango na pokwa ya mokolo ya zomi na minei ya sanza ya mibale ; bakolia
mwana meme elongo na mapa ezanga levire mpe matiti ya bololo. 12 Bakotika eloko
moko te kino na tongo mpe bakobuka mokuwa ata moko te. Basengeli kolanda
mibeko na yango nyonso na tango ya kosepela feti ya Pasika. 13 Kasi soki moto moko
asepeli feti ya Pasika te, wana azali mbindo te mpe asali mobembo te, basengeli
kolongola ye kati na libota na ye, pamba te abonzeli Yawe likabo te na tango oyo
ekatama ; akomema mikumba ya masumu na ye. 14 Soki mpe mopaya oyo avandi
kati na bino alingi kosepela Pasika ya Yawe, asengeli kosala kaka bongo, asengeli
kolanda mibeko mpe malako na yango. Ezala mpo na bapaya to mpo na bana
mboka, bosengeli kozala na mibeko ya losambo ya ndenge moko. »
Lipata na likolo ya Mongombo
15 Namokolo oyo batelemisaki Mongombo, lipata ezipaki Ndako ya kapo ya Litatoli.
Wuta na pokwa kino na tongo, lipata oyo ezalaki likolo ya Mongombo ezalaki
komonana lokola moto. 16 Mpe ekobaki kozala kaka ndenge wana : lipata ezalaki
kozipa Mongombo ; bongo na butu, ezalaki komonana lokola moto. 17 Tango nyonso
lipata ezalaki kolongwa na likolo ya Ndako ya kapo, bana ya Isalaele mpe bazalaki
kokende ; mpe esika nyonso oyo lipata ezalaki kotelema, esika wana nde bazalaki
mpe kosala molako na bango. 18 Ezalaki na mitindo na Yawe kaka nde bana ya
Isalaele bazalaki kotambola mpe kosala molako na bango. Tango nyonso lipata
ezalaki kowumela na likolo ya Mongombo, bango mpe bazalaki kowumela na molako.
19 Soki lipata ewumeli tango molayi likolo ya Mongombo, bana ya Isalaele bazalaki
kotosa mitindo na Yawe mpe bazalaki kokende te. 20 Soki mpe lipata esali kaka mwa
ndambo ya mikolo na likolo ya Mongombo, na mitindo na Yawe, bazalaki kowumela
na molako na bango ; mpe bazalaki kokende soki kaka Yawe apesi mitindo. 21 Na
mbala mosusu, lipata ezalaki kowumela butu moko kaka, wuta na pokwa kino na
tongo ; bongo tango ezalaki kolongwa na tongo na esika moko mpo na kokende na
esika mosusu, bango mpe bazalaki kokende. To mpe ezalaki kosala mokolo moko
mpe butu moko ; mpe soki elongwe, bango mpe bazalaki kokende. 22 Soki lipata
etelemi na likolo ya Mongombo mikolo mibale to sanza moko to mpe mobu moko,
bana ya Isalaele mpe bazalaki kaka kowumela na molako, bazalaki kokende te ; kasi
soki elongwe, bango mpe bazalaki kokende. 23 Ezalaki kaka na mitindo na Yawe nde
bazalaki kowumela na molako to kokende. Boye, bazalaki kosala mosala ya Yawe
kolanda mitindo oyo Yawe apesaki na nzela ya Moyize.
10
Bakelelo mibale ebeti mpe lisanga esangani
1 Yawe alobaki na Moyize : 2 « Sala bakelelo mibale na palata oyo batuta. Okosalela
yango mpo na kobengisa lisanga mpe mpo na kopesa mitindo ya kolongola molako.
3 Soki bakelelo nyonso mibale ebeti nzela moko, lisanga mobimba ekosangana
pembeni na yo, na ekotelo ya Ndako ya kapo ya Bokutani. 4 Soki kelelo moko kaka
nde ebeti, kaka bakambi, bakonzi ya bituka ya Isalaele nde bakosangana liboso na yo.
5 Soki kelelo ebeti makasi, mabota oyo etongi molako na ngambo ya este ekokende.
6 Soki ebeti makasi mpo na mbala ya mibale, mabota oyo etongi molako na ngambo
ya sude ekokende. Ebeteli ya kelelo nde ekozala elembo mpo na kopesa mbela ya
kokende. 7 Mpo na kosangisa lisanga, beta bakelelo, kasi makasi te.
8 Bana mibali ya Aron, Banganga-Nzambe, bango nde bakobanda kobeta bakelelo
yango. Ekozala mobeko ya libela mpo na bino mpe bakitani na bino.
9 Tango, kati na mokili na bino moko, bokokende na bitumba mpo na kotelemela
monguna oyo azali konyokola bino, bokobeta bakelelo na bino makasi. Boye, Yawe,
Nzambe na bino, akokanisa bino mpe akokangola bino na maboko ya banguna na
bino. 10 Mpe lisusu, na batango na bino ya kosepela, na bafeti na bino oyo ekatama
mpe ya ebandeli ya sanza, bokobeta bakelelo mpo na kobonza mbeka na bino ya
kotumba mpe ya boyokani. Yango ekozala ekaniseli mpo na bino na miso ya Nzambe
na bino. Nazali Yawe, Nzambe na bino. »
Bana ya Isalaele balongwe na Sinai

11 Na mokolo ya tuku mibale, ya sanza ya mibale, ya mobu oyo ya mibale, lipata
etelemaki na likolo ya Mongombo ya Litatoli. 12 Boye, bana ya Isalaele balongwaki
na esobe ya Sinai, basalaki mobembo mpe batambolaki bisika na bisika kino tango
lipata eyaki kopema na esobe ya Parani. 13 Ezalaki mbala na bango ya liboso ya
kolongwa na molako mpe kotambola kolanda mitindo oyo Yawe apesaki na nzela
ya Moyize. 14 Mampinga ya molako ya Yuda ezalaki kotambola liboso, elongo na
bendele na bango. Nashoni, mwana mobali ya Aminadabi, nde azalaki mokonzi na
bango. 15 Netaneeli, mwana mobali ya Tsuwari, azalaki mokonzi ya mampinga ya
libota ya Isakari. 16 Eliabi, mwana mobali ya Eloni, azalaki mokonzi ya mampinga ya

libota ya Zabuloni.
17 Bongo bakabolaki Mongombo na biteni-biteni. Bakitani ya Gerishoni mpe ya
Merari nde bamemaki yango mpe bakendeki. 18 Mampinga ya molako ya Ribeni
elandaki na sima mpo na kotambola. Elitsuri, mwana mobali ya Shedewuri, nde
azalaki mokonzi na bango. 19 Shelumieli, mwana mobali ya Tsurishadayi, azalaki
mokonzi ya mampinga ya libota ya Simeoni. 20 Eliazafi, mwana mobali ya Deweli,
azalaki mokonzi ya mampinga ya libota ya Gadi.
21 Sima, bato ya Keati bakendeki mpe bamemaki biloko ya bule. Balevi mosusu
bazalaki kotonga Mongombo liboso ete bakoma. 22 Mampinga ya molako ya Efrayimi
elandaki mpe na sima mpo na kotambola. Elishama, mwana mobali ya Amiwudi,
nde azalaki mokonzi na bango. 23 Gamilieli, mwana mobali ya Pedakitsuri, azalaki
mokonzi ya mampinga ya libota ya Manase. 24 Abidani, mwana mobali ya Gideoni,
azalaki mokonzi ya mampinga ya libota ya Benjame.
25 Boye, mpo na kosukisa, mampinga ya libota ya Dani mpe elandaki na sima mpo
na kotambola na se ya bendele na bango. Akiezeri, mwana mobali ya Amishadayi,
nde azalaki mokonzi na bango. 26 Pagieli, mwana mobali ya Okirani, azalaki mokonzi
ya mampinga ya libota ya Aseri ; 27 mpe Akira, mwana mobali ya Enani, azalaki
mokonzi ya mampinga ya libota ya Nefitali. 28 Wana nde ezalaki molongo oyo
mampinga ya bana ya Isalaele ezalaki kotambola na yango.
Moyize aluki motambolisi
29 Moyize alobaki na Obabi, mwana mobali ya Reweli, moto ya Madiani, bokilo ya
Moyize :
— Tozali kokende na mokili oyo Yawe alobaki : « Nakopesa bino mokili yango. »
Yaka kotambola elongo na biso. Tokosala ete obika bolamu oyo Yawe alakaki
kosalela Isalaele.
30 Obabi azongiselaki ye :
— Te ! Nakokende elongo na bino te, nakozonga na mboka na ngai, kati na libota
na ngai.
— Nabondeli yo : kotika biso te, pamba te yo nde oyebi bisika oyo tosengeli
kotonga molako kati na esobe ; okozala motambolisi na biso. 32 Soki otamboli na
biso elongo, tokokabola elongo na yo eloko nyonso ya malamu oyo Yawe akopesa
biso.
33 Boye, balongwaki na ngomba ya Yawe mpe batambolaki mikolo misato ya
mobembo. Sanduku ya Boyokani ya Yawe etambolaki liboso na bango na mobembo
oyo ya mikolo misato mpo na kolukela bango esika ya kopema. 34 Na moyi, lipata na
Yawe ezalaki likolo na bango, na tango bazalaki kolongola molako.
35 Tango nyonso Sanduku ezalaki kokende, Moyize azalaki koloba :
« Oh Yawe, telema !
Tika ete banguna na Yo bapalangana !
Tika ete banguna na Yo bakima liboso na Yo ! »
36 Mpe tango nyonso lipata ezalaki kopema, azalaki koloba :
« Oh Yawe, zonga kati na bana ya Isalaele,
pamba te bazali ebele penza ! »
11
Bana ya Isalaele balelileli na Tabeera
1 Mokolo moko, bana ya Isalaele bakomaki kolelalela na tina na pasi na bango. Boye,
kolelalela yango ekomaki kino na matoyi ya Yawe. Tango ayokaki yango, kanda na Ye
emataki makasi mpe moto kowuta epai na Yawe epelaki kati na bango mpe etumbaki
ndambo ya bato kati na molako.
2 Bato bagangaki epai ya Moyize ; ye abondelaki Yawe, mpe moto ekufaki. 3 Boye,
bakomaki kobenga esika yango « Tabeera*, » pamba te moto ya Yawe ezikisaki bato
ya Isalaele.
Bato baluki kolia misuni
4Mokolo moko, bato ya bikolo mosusu oyo bazalaki elongo na bana ya Isalaele
bakomaki na posa makasi ya kolia misuni. Bongo bana ya Isalaele bakomaki
lisusu kolelalela mpe koloba : « Ah, nani penza akoki kopesa biso misuni ya kolia ?
5 Tokanisi lisusu bambisi, bandunda ya ndenge na ndenge, pasiteki, bandembi,
matungulu, ayi oyo tozalaki kolia ya ofele na Ejipito. 6 Kasi sik’oyo, banzoto na biso
ebebi penza, tozali lisusu te kolia biloko wana nyonso ! Tokomi kaka komona mana
oyo ! »
7 Mana ezalaki lokola mbuma ya koriande mpe ezalaki komonana pembe lokola
mayi ya nzete oyo babengaka bedeliumi. 8 Bato bazalaki kopanzana bipai na bipai
mpo na kolokota yango, mpe na sima, bazalaki konika yango na libanga to mpe kotuta
yango na liboka, bongo nde bakokaki kolamba yango na banzungu to kosalela yango
mikate. Mikate na yango ezalaki na elengi lokola bagato oyo basala na mafuta ya sika.
9 Na butu, tango mamwe ezalaki kokita, mana mpe ezalaki kokweya nzela moko na
yango.
10 Moyize ayokaki ndenge libota moko na moko ezalaki kolelalela na ekotelo ya
ndako na bango ya kapo. Yawe asilikaki makasi ; mpe Moyize ayokaki pasi mingi na
motema. 11 Moyize alobaki na Yawe :
— Mpo na nini komonisa mosali na Yo pasi ya boye ? Mabe nini ngai nasali penza
mpo ete osundolela ngai mokumba ya bato oyo ? 12 Boni, ngai moto namemaki
mokumba ya bato oyo nyonso to nabotaki bango ? Mpo na nini oloba na ngai ete
namema bango na maboko lokola bana mike, na mokili oyo olakaki na ndayi epai ya
bakoko na bango ? 13 Ngai nakozwa misuni ya kolia wapi mpo na bato oyo nyonso
oyo bazali kokoba kolelalela epai na ngai : « Pesa biso misuni ya kolia ! » 14 Ngai
moko nakokoka te komema bato oyo nyonso ; mokumba oyo eleki monene mpo na
ngai. 15 Soki ezali kaka boye nde ozali kosala ngai, eleki malamu ete oboma ngai
kaka sik’oyo. Soki nazwi ngolu na miso na Yo, kotika te ete namona kobebisama
na ngai.
Basungi tuku sambo ya Moyize
— Kati na bakambi ya Isalaele, sangisela Ngai mibali tuku sambo, ba-oyo oyebi
ete bazali bakambi mpe bakalaka kati na bato. Tika ete baya na Ndako ya kapo
ya Bokutani mpe batelema wana elongo na yo. 17 Nakokita mpe nakosolola na yo
kuna. Nakokamata Molimo oyo ezali epai na yo mpe nakotia yango epai na bango.
Bongo, bakosunga yo mpo na komema mokumba ya bato oyo mpo ete omema
yango lisusu yo moko te. 18 Loba na bato : « Bomibongisa mpe bomibulisa mpo
na lobi, pamba te bokolia misuni. Yawe ayokaki tango bozalaki kolelalela : ‹ Ah,
nani penza akoki kopesa biso misuni ya kolia ? Biso oyo tozalaki na biso malamu na
Ejipito ! › Sik’oyo Yawe akopesa bino misuni mpe bokolia yango. 19 Bokolia yango te
kaka mokolo moko to mikolo mibale to mitano to zomi to mpe tuku mibale. 20 Kasi
bokolia yango sanza mobimba kino ekobima bino na zolo mpe bokoyoka yango
nkele, pamba te bobwakaki Yawe oyo azali kati na bino, bolelaki-lelaki liboso na
Ye mpe bolobaki : ‹ Mpo na nini tobimaki na Ejipito ? › »
* 11:3 Tabeera elingi koloba : kopela ya moto ya makasi.
21 Moyize alobaki lisusu :

— Bato nkoto nkama motoba bazali kotambola sima na ngai, mpe Yo ozali koloba :
« Nakopesa bango misuni ya kolia mpo na sanza mobimba ! » 22 Ekokoka penza
ata soki babomi bibwele nyonso oyo bazali na yango, ezala ngombe to bantaba ?
Ekokoka penza ata soki balobi mbisi nyonso ya ebale monene ?
— Boni, loboko na Yawe ezali solo mokuse ? Okomona sik’oyo soki maloba oyo
nalobi ekokokisama to ekokokisama te mpo na yo.
Molimo na Nzambe akitelaki bakambi
24 Boye, Moyize abimaki mpe ayebisaki bato maloba oyo Yawe ayebisaki ye.
Asangisaki bakambi tuku sambo mpe atelemisaki bango zingazinga ya Ndako ya kapo.
25 Yawe akitaki na nzela ya lipata mpe asololaki na ye ; akamataki nguya ya Molimo,
oyo ezalaki epai na Ye, mpe atiaki yango epai ya bakambi tuku sambo. Tango kaka
Molimo akitelaki bango, bakomaki kosakola, kasi bakobaki te.
26 Nzokande, bato mibale oyo bakombo na bango ezalaki Elidadi mpe Medadi
batikalaki kati na molako. Bango mpe bazalaki na molongo ya bampaka, kasi
bakendeki te na Ndako ya kapo. Molimo akitelaki bango mpe bakomaki kosakola kati
na molako. 27 Elenge mobali moko apotaki mbangu mpe akendeki koyebisa Moyize :
— Elidadi mpe Medadi bazali kosakola kati na molako !
28 Jozue, mwana mobali ya Nuni, oyo azalaki mosungi ya Moyize wuta bolenge na
ye alobaki :
— Moyize, nkolo na ngai, pekisa bango !
— Boni, okosalela ngai zuwa na likambo nini ? Nakosepela kutu ete bato nyonso
bakoma basakoli mpe Yawe akitisa Molimo na Ye epai na bango !
30 Bongo, Moyize mpe bakambi nyonso ya Isalaele bazongaki na molako.
Yawe atindi bankanga

31 Boye, Yawe atindaki mopepe moko oyo ememaki bankanga wuta na ebale
monene mpe ebwakaki yango na molako mpe na zingazinga na yango. Etando
oyo bankanga ekweyaki ezalaki molayi ya mobembo ya mokolo moko na makolo,
mpe ezipaki mabele na bosanda ya metele moko. 32 Bato babimaki mpo na kolokota
bankanga mokolo mobimba, butu na yango mpe mokolo oyo elandaki. Moto moko te
atikalaki kozwa na se ya bakilo nkoto moko ; mpe batandaki yango na zingazinga ya
molako.
33 Kasi, wana misuni ezalaki nanu kati na minoko na bango mpe basilisaki nanu
kotafuna yango te, kanda ya Yawe epelaki mpo na bango mpe apesaki bango etumbu
ya makasi. 34 Yango wana, bakomaki kobenga esika yango « Kibiroti-Atava†, » pamba
te ezalaki na esika wana nde bakundaki bato ya lokoso. 35 Longwa na Kibiroti-Atava,
bana ya Isalaele basalaki mobembo kino na Atseroti mpe bavandaki kuna.
12
Miriami mpe Aron batongi Moyize
1 Miriami mpe Aron bazalaki kotonga Moyize likolo ya mwasi na ye, pamba te
abalaki mwasi ya mokili ya Kushi. 2 Balobaki :
— Boni, Yawe alobaka kaka na nzela ya Moyize ? Alobaki mpe na nzela na biso
te ?
Yawe ayokaki bango. 3 Nzokande Moyize azalaki moto ya komikitisa makasi koleka
bato nyonso ya mokili.
† 11:34 Kibiroti-Atava elingi koloba : malita ya lokoso.
4 Mbala moko, Yawe alobaki na Moyize, Aron mpe Miriami :

— Boya bino misato na Ndako ya kapo ya Bokutani.
Bango nyonso misato bakendeki. 5 Yawe akitaki na likonzi ya lipata, atelemaki
na ekuke ya Ndako ya kapo mpe abengaki Aron mpe Miriami. Tango bango mibale
batelemaki liboso, 6 alobaki :
— Boyoka maloba na Ngai !
Soki mosakoli moko ya Yawe azali kati na bino,
namimonisaka Ngai moko
epai na ye na nzela ya bimoniseli,
nalobaka na ye na nzela ya bandoto.
7 Kasi ezalaka bongo te
mpo na Moyize, mosali na Ngai.
Azali sembo kati na ndako na Ngai mobimba.
8 Nasololaka na ye elongi na elongi,
na polele penza kasi na masese te.
Amonaka lolenge ya Yawe.
Mpo na nini bozali na somo te
ya kotonga Moyize, mosali na Ngai ?
9 Bongo Yawe apeliselaki bango kanda na Ye mpe atikaki bango. 10 Tango kaka lipata
elongwaki likolo ya Ndako ya kapo, bokono ya maba ezwaki mbala moko Miriami :
ezalaki pembe lokola mvula ya pembe. Aron abalukaki mpo na kotala Miriami mpe
amonaki ete azwi bokono ya maba. 11 Bongo Aron alobaki na Moyize :
— Nabondeli yo, nkolo na ngai ! Kotangela biso te masumu oyo tosali na bozoba !
12 Kotika te ete Miriami azala lokola mwana oyo abotami ya kokufa, oyo abimi na
libumu ya mama na ye na ndambo ya nzoto ya kopola !
13 Boye, Moyize abelelaki Yawe :
— Oh Nzambe, nabondeli Yo, bikisa ye !
— Soki tata na ye abwakelaki ye soyi na elongi ; boni, alingaki kozala na soni te
mikolo sambo ? Tia ye na libanda ya molako mikolo sambo, na sima na yango nde
akoki kozonga.
15 Boye batiaki Miriami libanda ya molako mikolo sambo mpe bato bazalaki
kotambola te kino tango Miriami azongaki. 16 Sima na yango, bato batikaki Atseroti
mpe bakendeki kotonga molako na bango na esobe ya Parani.
13
Moyize atindi bato mpo na kononga Kanana
1 Yawe alobaki na Moyize : 2 « Tinda bato mpo na kononga mokili ya Kanana oyo
nalingi kopesa na bana ya Isalaele. Kati na libota moko na moko, pona mpe tinda
moto moko kati na bakambi. »
3 Na mitindo ya Yawe, Moyize atindaki bango wuta na esobe ya Parani. Bango
nyonso bazalaki bakambi ya mabota ya bana ya Isalaele.
4 Tala bakombo na bango :
mpo na libota ya Ribeni : Chamuwa, mwana mobali ya Zakuri ;

5 mpo na libota ya Simeoni : Shafati, mwana mobali ya Ori ;
6 mpo na libota ya Yuda : Kalebi, mwana mobali ya Yefune ;
7 mpo na libota ya Isakari : Yigali, mwana mobali ya Jozefi ;
8 mpo na libota ya Efrayimi : Oze, mwana mobali ya Nuni ;
9 mpo na libota ya Benjame : Paliti, mwana mobali ya Rafu ;

10 mpo na libota ya Zabuloni : Gadieli, mwana mobali ya Sodi ;
11 mpo na libota ya Jozefi na nzela ya Manase : Gaadi, mwana mobali ya Susi ;
12 mpo na libota ya Dani : Amieli, mwana mobali ya Gemali ;
13 mpo na libota ya Aseri : Seturi, mwana mobali ya Mikaeli ;
14 mpo na libota ya Nefitali : Nakibi, mwana mobali ya Vofisi ;
15 mpo na libota ya Gadi : Geweli, mwana mobali ya Maki.
16 Oyo nde bakombo ya bato oyo Moyize atindaki mpo na kononga mokili ya
Kanana. Moyize apesaki Oze, mwana mobali ya Nuni, kombo « Jozue. »
17 Tango Moyize atindaki bango mpo na kononga mokili ya Kanana, alobaki :
« Bolekela na nzela ya etuka ya Negevi mpe bokotela na nzela ya mokili ya
bangomba. 18 Botala soki mokili yango ezali ndenge nini mpe soki bato oyo
bavandaka kuna bazalaka makasi to balemba, soki bazalaka ebele to moke. 19 Botala
ndenge nini mokili epai wapi bazali kowumela ezali : soki ezali malamu to mabe ;
soki bazingela bingumba na yango na bamir to te. 20 Botala soki mabele na yango
ezali ndenge nini : ebotaka malamu to te ; ezali na banzete to te. Bosala nyonso
penza ete bozonga na mbuma ya mokili yango. »
Ezalaki eleko ya kobuka bambuma ya liboso ya vino.
21 Boye bakendeki mpe banongaki mokili kobanda na esobe ya Tsini kino na Reobi,
pembeni ya Lebo-Amati. 22 Balekaki na nzela ya etuka ya Negevi mpe bakomaki kino
na Ebron epai wapi Ayimani, Sheshayi mpe Talimayi, bakitani ya Anaki, bazalaki
kovanda. Engumba Ebron etongamaki mibu sambo liboso ya engumba Tsoani kati na
Ejipito. 23 Tango bakomaki na lubwaku ya Eshikoli, bakataki etape mobimba ya nzete
ya vino oyo ezalaki na liboke ya bambuma ya vino. Lokola ezalaki kilo makasi, bato
mibale kati na bango basalelaki banzete mpo na komema yango ; bamemaki lisusu
bambuma ya grenade mpe ya figi. 24 Wuta na tango wana, bakomaki kobenga esika
yango « lubwaku ya Eshikoli, » oyo elingi koloba « lubwaku ya liboke ya bambuma ya
vino, » mpo na kokanisa liboke ya bambuma ya vino oyo bana ya Isalaele babukaki
kuna.
Banongi bapesi sango
25 Sima na mikolo tuku minei, bazongaki wuta na mokili oyo banongaki. 26 Bayaki
kokuta Moyize, Aron mpe lisanga mobimba ya bana ya Isalaele na Kadeshi, kati
na esobe ya Parani. Ezalaki kuna nde bapesaki bango elongo na lisanga mobimba
sango ya mobembo na bango mpe balakisaki bango bambuma ya mokili yango.
27 Bapesaki sango oyo epai ya Moyize : « Tokotaki kino na mokili epai wapi otindaki
biso. Solo, ezali penza mokili oyo ezali kobimisa miliki mpe mafuta ya nzoyi ; tala
kutu bambuma ya mokili yango. 28 Kasi bato oyo bavandaka kuna bazali makasi
mingi, bingumba na bango etongama makasi mpe ezali minene ; tomonaki lisusu
bakitani ya Anaki kuna. 29 Bato ya Amaleki bavandaka na etuka ya Negevi ; bato ya
Iti, ya Yebusi mpe ya Amori bavandaka na mokili ya bangomba, mpe bato ya mboka
Kanana bavandaka pembeni ya ebale monene mpe pembeni-pembeni ya Yordani. »
30 Bongo Kalebi apamelaki bato ete batika makelele liboso ya Moyize, mpe alobaki :
— Tokende kobotola mokili yango, pamba te tozali solo na makoki mpo na kosala
yango !
31 Kasi bato oyo bakendeki elongo na ye balobaki :
— Tokokoka te kobundisa bato wana mpo ete bazali makasi koleka biso.
32 Bongo bakomaki kopanza sango mabe kati na bana ya Isalaele na tina na mboka
oyo banongaki, bazalaki koloba : « Mokili oyo tonongaki ezali penza mabele oyo
eliaka bavandi na yango ; bongo bato nyonso oyo tomonaki kuna bazali bingambe.
33 Tomonaki kuna lisusu bato milayi, bakitani ya Anaki, oyo babima na nzela ya
bato milayi. Na miso na biso moko, tozalaki komimona lokola mabanki ; bango mpe
bazalaki komona biso kaka ndenge wana na miso na bango. »
14
Bana ya Isalaele batomboki
1 Bato nyonso ya lisanga batombolaki mingongo na bango mpe bakomaki kolela
makasi butu mobimba. 2 Bato nyonso ya Isalaele bakomaki koyimayima mpo na
Moyize mpe Aron, mpe lisanga mobimba ekomaki koloba : « Ah, elingaki kozala
malamu soki tomikufelaki na biso na Ejipito to na esobe ! 3 Boni, Yawe amemi biso na
mokili oyo kaka mpo ete tokufa na mopanga ? Boye basi mpe bana na biso bakokoma
kaka bomengo ya bitumba. Ekozala malamu te mpo na biso ete tozonga na biso na
Ejipito ? »
4 Boye bakomaki kolobana bango na bango : « Tosengeli kopona mokambi mosusu
mpe kozonga na Ejipito. »
5 Moyize mpe Aron bakweyaki elongi kino na mabele liboso ya lisanga mobimba ya
bana ya Isalaele oyo basanganaki kuna. 6 Jozue, mwana mobali ya Nuni, mpe Kalebi,
mwana mobali ya Yefune, oyo bazalaki na molongo ya bato oyo bakendeki kononga
mokili bapasolaki bilamba na bango 7 mpe balobaki na lisanga mobimba ya Isalaele :
« Mokili oyo totambolaki kati na yango mpe tonongaki ezali malamu mingi penza.
8 Soki tozwi ngolu na miso ya Yawe, akokamba biso kino na mokili yango, mokili
oyo ezali kobimisa miliki mpe mafuta ya nzoyi, mpe akopesa biso yango. 9 Kasi
botombokela Yawe te mpe bobanga te bato oyo bazali na mokili yango, pamba te
tokomela bango ; kobatelama na bango elongwe kati na bango. Nzokande na ngambo
na biso, Yawe azali elongo na biso. Bobanga bango te. »
Moyize asengi na Yawe ete alimbisa bato
10 Wana lisanga mobimba ya Isalaele ezalaki koloba ete baboma bango na mabanga,
nkembo ya Yawe emonanaki na Ndako ya kapo ya Bokutani na miso ya bato nyonso
ya Isalaele. 11 Yawe alobaki na Moyize :
— Kino tango nini bato oyo bakotiola Ngai ? Kino tango nini bakoboya penza
kondimela Ngai, ezala mpo na bikamwa nyonso oyo nasali kati na bango ?
12 Nakokweyisa bango na nzela ya etumbu ya bokono oyo ebomaka mpo na
kobebisa bango. Kasi yo, nakokomisa yo ekolo moko monene mpe ya nguya koleka
bango.
— Bato ya Ejipito bakoyoka yango ! Nzokande ezali na nguya na Yo nde obimisaki
bato oyo kati na bango. 14 Mpe bakoyebisa na bavandi ya mokili oyo makambo
yango. Oh Yawe, basila koyoka wuta kala ete ozalaka elongo na bato oyo, ete Yo,
oh Yawe, omimonisaki epai na bango miso na miso, ete lipata na Yo etelema likolo
na bango, ete otambolaka liboso na bango kati na likonzi ya lipata, na moyi, mpe
kati na likonzi ya moto, na butu. 15 Na bongo, soki obomi bato oyo nyonso na mbala
moko, bikolo oyo eyokaki sango oyo mpo na Yo ekoloba : 16 « Yawe azangaki penza
makoki ya kokotisa bato oyo na mokili oyo alakaki, na nzela ya ndayi, ete akopesa
bango yango, yango wana abomaki bango kati na esobe. » 17 Sik’oyo, nabondeli Yo,
tika ete makasi ya Nkolo emonisama na nguya na yango kolanda ndenge olobaki :
18 « Nazali Yawe oyo asilikaka noki te, atonda na bolingo, alimbisaka masumu mpe
botomboki ; kasi apesaka moto oyo asali mabe etumbu, apesaka bana etumbu mpo
na masumu ya batata kino na molongo ya misato mpe ya minei. » 19 Nabondeli
Yo, kolanda bolingo monene na Yo, limbisa masumu ya bato oyo ndenge kaka
olimbisaki bango wuta babimaki na Ejipito kino sik’oyo.
— Nalimbisi bango ndenge osengi. 21 Kasi na Kombo na Ngai, mpe lokola mokili
mobimba etondi na nkembo ya Yawe, 22 moko te kati na bato oyo bamonaki nkembo
na Ngai mpe bikamwa oyo nasalaki kati na Ejipito mpe na esobe kasi baboyaki
kotosa Ngai mpe bamekaki Ngai mbala zomi, 23 moko te kati na bango akomona
lisusu mokili oyo nalakaki na nzela na ndayi epai ya bakoko na bango, moko te kati
na ba-oyo batiolaki Ngai akomona lisusu mokili yango. 24 Kasi lokola Kalebi, mosali
na Ngai, atambolisamaka na molimo mosusu mpe atamboli na bosembo na miso na
Ngai, nakokotisa ye na mokili oyo asilaki kokende, mpe bakitani na ye bakokamata
yango lokola libula. 25 Lokola bato ya Amaleki mpe ya Kanana bazali nanu kovanda
na lubwaku, bino bokobaluka mpe bokozonga lobi na tongo na esobe, na nzela oyo
ekenda na ebale monene ya Barozo.
26 Yawe alobaki na Moyize mpe Aron :
27 — Kino penza tango nini lisanga oyo ya batomboki ekokoba kotelemela Ngai ?
Solo, nayoki bileli mpe koyimayima ya bana ya Isalaele na tina na Ngai. 28 Yebisa
bango : « Nalapi ndayi, » elobi Yawe, « nakosalela bino makambo nyonso oyo
nayoki bino koloba. 29 Bibembe na bino ekolala na esobe oyo. Bino nyonso oyo
bozali na mibu tuku mibale mpe koleka, bino oyo botangamaki na motango mpe
boyimaki-yimaki mpo na Ngai, 30 bokokota te na mokili oyo nalakaki na nzela ya
ndayi, na kotombola loboko, ete nakokomisa yango mokili na bino, longola kaka
Kalebi, mwana mobali ya Yefune, mpe Jozue, mwana mobali ya Nuni. 31 Kasi
nakomema bana na bino oyo na tina na bango bolobaki ete bakozwa bango lokola
bomengo ya bitumba, mpe nakokotisa bango na esengo kati na mokili yango oyo
botiolaki. 32 Nzokande bino, bibembe na bino ekolala na esobe oyo. 33 Bana na
bino bakokoma babateli bibwele awa na esobe mibu tuku minei. Lokola botamboli
na bosembo te na miso na Ngai, bakomona pasi kino ebembe na bino ya suka elala
na esobe. 34 Lokola bosalaki mikolo tuku minei mpo na kononga mokili, bokomona
pasi mibu tuku minei mpo na masumu na bino : mobu moko mpo na mokolo moko.
Na bongo bokoyeba mbano oyo ezali kati na likambo ya kotelemela Ngai. 35 Ngai
Yawe nde nalobi ; mpe nakosala solo makambo oyo epai ya lisanga oyo mobimba
ya batomboki oyo basanganaki mpo na kotelemela Ngai. Bakomona suka na bango
kati na esobe oyo ; ezali awa nde bakokufa. »
36 Bato oyo Moyize atindaki mpo na kononga mokili mpe, na bozongi na bango,
batindikaki lisanga mobimba na koyimayima na tina na ye wana bapanzaki sango
mabe na tina na mokili ; 37 bato oyo babimisaki maloba mabe na tina na mokili
yango, bazwaki etumbu mpe bakufaki liboso ya Yawe. 38 Kati na bato oyo bakendeki
kononga mokili, kaka Jozue, mwana mobali ya Nuni, mpe Kalebi, mwana mobali ya
Yefune, nde babikaki.
39 Tango Moyize ayebisaki makambo oyo epai ya bato nyonso ya Isalaele, balelaki
makasi. 40 Na tongo-tongo ya mokolo oyo elandaki, bamataki na songe ya ngomba
kati na etuka ya bangomba mpe balobaki :
— Solo, tosalaki masumu ; kasi sik’oyo, tozali kokende kuna, na esika oyo Yawe
alakaki biso.
— Mpo na nini bozali koboya kotosa mitindo ya Yawe ? Likambo oyo ekolonga te !
42 Bokende te, pamba te Yawe azali elongo na bino te ; banguna na bino bakolonga
bino. 43 Bato ya Amaleki mpe ya Kanana bakokutana na bino kuna. Bongo lokola
bopesaki Yawe mokongo, bokokweya na mopanga mpo ete akozala elongo na bino
te.
44 Na lolendo na bango, bakendeki kaka na songe ya ngomba kati na etuka ya
bangomba ; kasi Moyize alongwaki te na molako, ndenge moko mpe mpo na Sanduku
ya Boyokani ya Yawe. 45 Boye, bato ya Amaleki mpe ya Kanana oyo bazalaki kovanda
na bangomba yango bakitelaki bango, babundisaki bango, balongaki bango mpe
balandaki bango kino na Orima.
Mibeko ya kotosa sima na kokota na mokili
15
Bambeka mpe makabo
1 Yawe alobaki na Moyize : 2 « Loba na bana ya Isalaele mpe yebisa bango :
‹ Sima na bino kokota na mokili oyo nakopesa bino, mokili epai wapi bokovanda,
3 bokobonzela Yawe likabo bazikisa na moto, oyo solo kitoko na yango ekosepelisa
Yawe ; ekowuta kati na bangombe, bameme mpe bantaba na bino. Tika ete ezala
mbeka ya kotumba to mbeka mpo na kokokisa ndayi, mbeka oyo bokobonza wuta na
mokano ya mitema na bino to mpe mbeka oyo bokobonza na bafeti na bino ya bule.
4 Boye, moto oyo akomema mbeka na ye asengeli kobonzela Yawe likabo ya gato,
bakilo misato ya farine oyo basangisa na balitele mibale ya mafuta ya olive. 5 Mpo
na bana meme moko na moko ya mbeka ya kotumba, bosengeli kobakisa balitele
ya vino lokola likabo ya masanga. 6 Mpo na meme ya mobali, bokobongisa likabo
ya gato, bakilo motoba ya farine oyo basangisa na balitele mibale na ndambo ya
mafuta ya olive, 7 mpe balitele mibale na ndambo ya vino lokola likabo ya masanga.
Bokobonza yango lokola malasi ya solo kitoko liboso ya Yawe. 8 Soki bobongisi mwana
ngombe ya mobali lokola mbeka ya kotumba to mbeka mpo na kokisa ndayi to mbeka
ya boyokani mpo na Yawe ; 9 bokomema elongo na mwana ngombe, likabo ya gato,
bakilo libwa ya farine basangisa na balitele minei ya mafuta. 10 Bokomema lisusu
balitele minei ya vino lokola likabo ya masanga : ezali likabo bazikisa na moto, oyo
11 Ezali ndenge wana nde esengeli kobongisa mbeka nyonso ya ngombe ya mobali to
ya meme ya mobali to ya bana meme to mpe ya mwana ntaba. 12 Bokosala bongo mpo
na nyama moko na moko, ezala soki motango na yango ezali boni. 13 Mwana mboka
asengeli kosala bongo mpo na makabo wana tango akomema likabo bazikisa na moto,
oyo solo kitoko na yango esepelisaka Yawe. 14 Pamba te, na milongo oyo ekoya,
mopaya nyonso to moto mosusu oyo azali kowumela kati na bino, oyo akobonza
likabo bazikisa na moto, oyo solo kitoko na yango ekosepelisa Yawe, asengeli kosala
ndenge kaka bino bozali kosala. 15 Mibeko ya kosalela ekozala ndenge moko mpo na
lisanga mobimba, ezala bino to mopaya oyo akowumela kati na bino. Yango ekozala
mobeko ya libela ezala mpo na milongo oyo ekoya. Bino na mopaya bozali ndenge
moko liboso ya Yawe. 16 Ezala bino to mopaya oyo azali kati na bino, bokosalela kaka
mibeko mpe mitindo moko. › »
Likabo ya mapa ya liboso
17 Yawe alobaki na Moyize : 18 « Loba na bana ya Isalaele mpe yebisa bango :
‹ Tango bokokota na mokili oyo nazali komema bino 19 mpe bokolia bilei ya mokili
yango, bobonza ndambo lokola likabo epai na Yawe. 20 Bobonza gato oyo ewuti na
farine ya liboso oyo bokonika, mpe bobonza yango lokola likabo oyo ewuti na mbuma
ya liboso oyo elanga ya ble eboti. 21 Boye, bokobonzaka epai na Yawe bambuma ya
liboso ya milona na bino : ekozala bongo mpo na milongo oyo ekoya na sima.
Bambeka mpo na masumu oyo esalemi na nko te
22 Soki esalemi ete bobuki na nko te moko kati na mibeko oyo Ngai Yawe napesaki
na nzela ya Moyize, 23 moko kati na mitindo oyo Ngai Yawe napesaki bino na nzela
ya Moyize, kobanda na mokolo oyo napesaki bino yango, mpe nazali kokoba kopesa
yango kati na milongo oyo ekoya ; 24 mpe soki mbeba yango esalemi na nko te mpe
lisanga esosoli yango te, lisanga mobimba ekobonza mwana ngombe ya mobali lokola
mbeka ya kotumba oyo solo kitoko na yango ekosepelisa Yawe, elongo na likabo ya
gato mpe likabo ya masanga ndenge ekatama, mpe ntaba ya mobali lokola mbeka
mpo na masumu. 25 Nganga-Nzambe akosala mosala ya bolimbisi masumu mpo
na lisanga mobimba ya Isalaele, mpe bakolimbisama ; pamba te basalaki mabe na
nko te mpe bamemelaki Yawe mpo na mabe na bango likabo bazikisa na moto mpe
mbeka mpo na masumu. 26 Lisanga mobimba ya Isalaele elongo na bapaya oyo bazali
kowumela kati na bango bakozwa bolimbisi, pamba te bato nyonso bamikotisaki na
mbeba oyo esalemaki na nko te.
27 Kasi soki esalemi ete moto moko nde asali lisumu na nko te, asengeli komema
mwana ntaba ya mwasi ya mobu moko lokola mbeka mpo na masumu. 28 Nganga-
Nzambe akosala mosala ya bolimbisi masumu liboso ya Yawe mpo na moto oyo
asalaki masumu na nko te. Mpe tango mosala ya bolimbisi masumu ekosalema
mpo na ye, akolimbisama solo. 29 Bosengeli kosalela mobeko se moko, ezala mpo
na mwana mboka kati na bana ya Isalaele to mpo na mopaya oyo azali kowumela
kati na bino, oyo asali lisumu na nko te.
30 Kasi moto nyonso oyo akosala lisumu na nko, azala mwana mboka to mopaya,
atioli nde Yawe ; mpe moto ya lolenge oyo basengeli kolongola ye kati ya bato na ye.
31 Pamba te atioli Liloba na Yawe mpe abuki mitindo na ye. Solo, moto ya lolenge oyo
basengeli kolongola ye kati na bato na ye mpe akomema ngambo ya mabe na ye. › »
Kufa mpo na moto oyo akomemia te mokolo ya Saba
32 Wana bana ya Isalaele bazalaki kati na esobe, bamonaki moto moko kolokota
bakoni na mokolo ya Saba. 33 Bato oyo bamonaki ye kolokota bakoni bamemaki ye
epai ya Moyize, Aron mpe lisanga mobimba. 34 Batiaki ye na esika oyo bazalaki
kokengela ye malamu, pamba te bayebaki nanu malamu-malamu te nini esengelaki
kosala mpo na ye. 35 Bongo Yawe alobaki na Moyize : « Moto oyo asengeli kokufa.
Bato nyonso ya lisanga basengeli komema ye libanda ya molako mpe koboma ye na
mabanga. »
36 Bongo lisanga mobimba ememaki ye libanda ya molako mpe babambaki ye
mabanga kino akufaki ndenge Yawe atindaki yango epai ya Moyize.
Malako na tina na bilamba
37 Yawe alobaki na Moyize : 38 « Loba na bana ya Isalaele mpe yebisa bango : ‹ Na
milongo oyo ekoya, bosengeli kotia singa ya langi ya ble na basonge ya bilamba na
bino ; esengeli kokangisa kitendi moko na moko na singa ya langi ya ble. 39 Tango
nyonso bokotala bitendi yango, bokobanda kokanisa mitindo nyonso ya Yawe, mpo
ete botosa yango mpe botika kolanda baposa ya mitema na bino mpe ya miso na bino,
oyo ekoki kotindika bino na kobungisa boyengebene. 40 Boye, bokokanisa mibeko na
Ngai nyonso, bokotosa yango mpe bokozala bule mpo na Nzambe na bino. 41 Nazali
Yawe, Nzambe na bino ; nabimisaki bino na Ejipito mpo ete nazala Nzambe na bino.
Solo, nazali Yawe, Nzambe na bino. › »
16
Kore, Datani mpe Abirami batombokeli Moyize
1Molevi Kore, mwana mobali ya Yitseari, ya libota ya bato ya Keati, elongo na
bato misato ya libota ya bato ya Ribeni basalelaki Moyize likita ; ezalaki : Datani
mpe Abirami, bana mibali ya Eliabi, elongo na Oni, mwana mobali ya Peleti.
2 Batombokelaki Moyize. Elongo na bango, ezalaki na bana ya Isalaele nkama mibale
na tuku mitano oyo bayebanaki malamu lokola bakambi ya lisanga mpe bazalaki
kosangana kati na mayangani ya bakambi ya lisanga. 3 Bayaki lisanga mpo na
kotelemela Moyize mpe Aron. Balobaki na bango :
— Bino mpe bolekisi ! Lingomba mobimba ezali bule mpe moto nyonso kati
na yango azali bule, mpe Yawe azali elongo na bango. Boye, mpo na nini bozali
komitia likolo ya lisanga ya Yawe ?
4 Tango Moyize ayokaki bongo, akweyaki elongi kino na mabele. 5 Alobaki na Kore
mpe na bato na ye nyonso oyo balandaki ye :
— Lobi na tongo, Yawe akolakisa nani azali moto na Ye mpe nani oyo azali bule,
mpe akotika ye kopusana pene na Ye ; akotika solo moponami na Ye kopusana pene
na Ye. 6 Yo, Kore, elongo na bato nyonso oyo bazali kolanda yo, bokosala likambo
oyo : Bokamata bambabola oyo batumbelaka malasi 7 mpe, lobi, botia moto mpe
malasi ya ansa kati na yango liboso ya Yawe. Moto oyo Yawe akopona, ye nde azali
bule. Bino Balevi, bino mpe bolekisi !
8 Moyize alobaki lisusu na Kore :
— Bino Balevi, boyoka sik’oyo ! 9 Ekoki na bino te ete Nzambe ya Isalaele atia
bino pembeni kati na lisanga ya Isalaele mpe abenda bino pembeni na Ye mpo
na kosala mosala na Mongombo ya Yawe mpe kotelema liboso ya lisanga mpo na
kosalela bango ? 10 Abendaki bino pembeni na Ye elongo na Balevi nyonso oyo
bazali kolanda bino ; kasi sik’oyo, bazali lisusu koluka kozwa bonganga-Nzambe !
11 Ezali Yawe nde bosalelaki likita, yo elongo na bato oyo bazali kolanda yo. Aron
nde nani mpo ete bokoka koyimayima na tina na ye ?
12 Mpe na sima, Moyize abengisaki Datani mpe Abirami, bana mibali ya Eliabi. Kasi
bazongisaki :
— Tokoya te ! 13 Ekoki kaka te mpo na yo kobimisa biso na mokili oyo ezali
kobimisa miliki mpe mafuta ya nzoyi, mpo na koya kobomisa biso kati na esobe ?
Sik’oyo olingi lisusu kokoma mokonzi na biso ? 14 Te, okotisi biso kutu te na mokili
oyo ezali kobimisa miliki mpe mafuta ya nzoyi to opesi biso ata libula moko te ya
bilanga to ya bilanga ya vino. Boni, okanisi ete bato oyo bakufa miso ? Te, tokoya
te !
15 Moyize asilikaki makasi mpe alobaki na Yawe :
— Kondima makabo na bango te. Nazwaki ata eloko moko te epai na bango,
ezala ane ; mpe nasalaki ata moto moko te mabe kati na bango.
16 Moyize alobaki na Kore :
— Lobi, yo mpe bato nyonso oyo bazali kolanda yo, bokotelema elongo na Aron
liboso ya Yawe. 17 Moko na moko akokamata mbabola na ye, oyo batumbelaka
malasi, bongo akotia malasi ya ansa kati na yango mpe akomema yango liboso ya
Yawe. Bambabola nyonso ekozala nkama mibale na tuku mitano ; yo mpe elongo
na Aron bokomema bambabola na bino.
18 Moto na moto akamataki mbabola na ye, atiaki moto mpe malasi ya ansa kati na
yango ; bongo atelemaki esika moko na Moyize mpe Aron, na ekotelo ya Ndako ya
kapo ya Bokutani. 19 Tango Kore asangisaki bato nyonso oyo bazalaki kolanda ye mpo
na kotelemela Moyize mpe Aron, na ekotelo ya Ndako ya kapo ya Bokutani, nkembo
ya Yawe ebimelaki lisanga mobimba, 20 mpe Yawe alobaki na Moyize mpe Aron :
21 — Bokabwana na lisanga ya bato oyo mpo ete nalingi kosilisa bango kaka na
mbala moko.
22 Kasi Moyize mpe Aron bakweyaki bilongi kino na mabele mpe bagangaki :
— Eh Nzambe ya milimo nyonso ya bato ! Okosilikela lisanga mobimba likolo ya
lisumu ya moto moko kaka ?
23 Bongo, Yawe alobaki na Moyize :

24 —Loba na lisanga ete bakende mosika ya bandako ya kapo ya Kore, ya Datani
mpe ya Abirami.
25 Moyize atelemaki mpe akendeki epai ya Datani mpe Abirami ; mpe bakambi
nyonso ya Isalaele balandaki ye. 26 Akebisaki lisanga mobimba : « Bozala mosika ya
bandako ya kapo ya bato oyo ya mabe. Bosimba ata eloko moko te ya bango, noki te
bokokufa likolo ya masumu na bango ! »
27 Boye bakendeki mosika ya bandako ya kapo ya Kore, ya Datani mpe ya Abirami.
Datani mpe Abirami elongo na basi, bana mpe bakoko na bango babimaki libanda
mpe bakendeki kotelema liboso ya bikotelo ya bandako na bango ya kapo.
28 Bongo Moyize alobaki : « Tala ndenge nini bokoyeba solo ete Yawe atindaki
ngai kosala makambo oyo nyonso, kasi ezali makanisi ya motema na ngai moko te :
29 Soki bato oyo bakufi kufa ya bato nyonso mpe bamoni makambo oyo bato nyonso
bamonaka, wana nde Yawe atindaki ngai te ! 30 Kasi soki Yawe asali penza likambo
moko ya sika, bongo mabele efungoli monoko na yango mpe emeli bango elongo na
biloko na bango nyonso, mpe bakiti ya bomoi kati na mokili ya bakufi, wana nde
bokoyeba solo ete bato oyo batiolaki Yawe. »
31 Tango kaka asilisaki koloba makambo oyo nyonso, mabele efungwamaki na se
ya matambe ya Datani mpe Abirami ; 32 efungolaki monoko na yango mpe emelaki
bango elongo na mabota na bango, bato ya Kore nyonso elongo na bozwi na bango
nyonso. 33 Bakitaki ya bomoi kati na mokili ya bakufi elongo na biloko na bango
nyonso, mabele ezipaki bango mpe bakufaki ndenge wana. Mpe balimwaki kati
na lisanga. 34 Bato nyonso ya Isalaele oyo bazalaki pembeni na bango bakimaki
tango bayokaki bango koganga. Bazalaki komilobela : « Mabele ekomela biso mpe
lokola ! »
35 Moto ewutaki epai na Yawe mpe etumbaki bato nkama mibale na tuku mitano
oyo bazalaki kobonza malasi ya ansa.
17
Nani akoki kopusana pene na Nzambe ?
1 Yawe alobaki na Moyize : 2 « Loba na Eleazari, mwana mobali ya Nganga-Nzambe
Aron, ete balongola bambabola oyo batumbelaka malasi na kati-kati ya moto, mpe
bapanza makala ya moto mosika, pamba te bambabola wana ezali bule. 3 Tika ete
bakamata bambabola yango, atako ezali ya bato oyo bakufaki likolo ya masumu na
bango ; mpe tika ete batuta yango na marto mpo ete ekoma papala mpe batia yango
likolo ya etumbelo, pamba te bamemaki yango liboso ya Yawe mpe ekomaki bule.
Tika ete yango ekoma elembo mpo na bana ya Isalaele. »
4 Boye, Nganga-Nzambe Eleazari alokotaki bambabola nyonso ya bronze oyo bato
oyo bazikaki na moto bamemaki, mpe atutaki yango na marto mpo na kotia yango
likolo ya etumbelo ; 5 ndenge Yawe atindaki ye, na nzela ya Moyize. Yango ekozala
lokola ekaniseli mpo na bana ya Isalaele ete moto moko te, moto oyo abulisama te,
moto oyo azali mopaya liboso ya bakitani ya Aron, akoki koya kotumba malasi ya
ansa liboso ya Yawe, noki te akokoma lokola Kore mpe bato oyo balandaki ye.
Bato bakomi koyimayima
6 Mokolo oyo elandaki, lisanga mobimba ya bana ya Isalaele ekomaki koyimayima
mpo na Moyize mpe Aron. Bazalaki koloba : « Bino bobomi bato na Yawe. »
7 Kasi tango lisanga mobimba esanganaki mpo na kotelemela Moyize mpe Aron,
babalukaki na ngambo ya Ndako ya kapo ya Bokutani, mpe mbala moko lipata ezipaki
yango mpe nkembo na Yawe emonisamaki. 8 Boye, Moyize mpe Aron bakendeki
liboso ya Ndako ya kapo ya Bokutani 9 mpe Yawe alobaki na Moyize : 10 « Bokende

mosika ya lisanga oyo mpo ete nasilisa bango kaka na mbala moko. »
Mpe bakweyaki bilongi kino na mabele. 11 Moyize alobaki na Aron : « Kamata
mbabola na yo mpe tia malasi ya ansa kati na yango elongo na moto ya etumbelo.
Bongo, kima mbangu kati na lisanga mpo na kosala mosala ya bolimbisi masumu
mpo na bango, pamba te kanda makasi ebimi liboso ya Yawe, etumbu ezali koya. »
12 Aron asalaki ndenge kaka Moyize alobaki, mpe akimaki mbangu na kati-kati ya
lisanga. Nzokande, etumbu emibandelaki kosala mosala na yango na kati-kati ya
bato, kasi Aron abonzaki malasi ya ansa mpe asalaki mosala ya bolimbisi masumu
mpo na bango. 13 Atelemaki na kati-kati ya bato oyo bazalaki na bomoi mpe oyo
bazalaki ya kokufa mpe etumbu esilaki. 14 Nzokande, bato nkoto zomi na minei
na nkama sambo bakufaki na etumbu wana, bakisa oyo bakufaki likolo ya Kore.
15 Bongo, Aron azongaki epai ya Moyize na ekotelo ya Ndako ya kapo ya Bokutani,
pamba te etumbu esilaki.
Yawe alakisi ete aponi Aron
16 Yawe alobaki na Moyize : 17 « Yebisa bana ya Isalaele ete bapesa yo mangenda
zomi na mibale, lingenda moko mpo na mokambi ya libota moko na moko kati ya
bikolo na bango. Koma kombo ya moto moko na moko na lingenda na ye. 18 Koma
kombo ya Aron mpo na lingenda ya libota ya Levi, mpo ete mokambi moko na moko
ya libota akozala na lingenda moko. 19 Tia mangenda yango na Ndako ya kapo ya
Bokutani, liboso ya Sanduku ya Litatoli, epai wapi nakutanaka na bino. 20 Lingenda
ya moto oyo nakopona ekobimisa moto ya etape. Ezali na nzela wana nde nakosukisa
Ngai moko koyimayima ya tango nyonso kati na bana ya Isalaele na tina na bino. »
21 Moyize ayebisaki bana ya Isalaele, mpe bakambi na bango bapesaki ye mangenda
zomi na mibale, lokola lingenda moko mpo na mokambi ya libota moko na moko,
lingenda ya Aron mpe ezalaki kati na mangenda wana. 22 Moyize atiaki mangenda
nyonso liboso ya Yawe, kati na Ndako ya kapo ya Litatoli. 23 Mokolo oyo elandaki,
Moyize akotaki na Ndako ya kapo ya Litatoli, bongo amonaki ete lingenda ya Aron,
oyo ezalaki kolakisa ndako ya Levi, ebimisaki mito ya etape, ebotaki bafololo mpe
ezalaki na bambuma ya amande ya kotela. 24 Moyize abimisaki mangenda nyonso
longwa na liboso ya Yawe mpe amemaki yango na miso ya bato nyonso ya Isalaele.
Bamonaki yango mpe moto na moto azwaki lingenda na ye.
25 Yawe alobaki na Moyize : « Zongisa lingenda ya Aron liboso ya Sanduku ya
Litatoli mpo ete ebombama lokola elembo ya kotomboka na bango. Boye, okosukisa
koyimayima na bango mpo na Ngai mpo ete bakufa te. »
26 Moyize asalaki ndenge kaka Yawe atindaki ye.
27 Bana ya Isalaele balobaki na Moyize : « Tokufi na biso, tobebi na biso, biso
nyonso, tobebi na biso ! 28 Moto nyonso oyo akopusana pembeni ya Mongombo na
Yawe akokufa. Boni, biso nyonso tokufa ? »
18
Mosala ya Banganga-Nzambe mpe ya Balevi
1 Yawe alobaki na Aron : « Yo elongo na bana na yo ya mibali mpe libota na
yo bokomema mokumba ya masumu oyo ekosalema mpo na kobebisa bosantu ya
Esika ya bule ; mpe lisusu yo kaka elongo na bana na yo ya mibali nde bokomema
mokumba ya masumu oyo ekosalema na mosala ya bonganga-Nzambe. 2 Yeisa pene
na yo bandeko na yo ya mibali, Balevi, bato ya libota ya koko na yo, mpo ete basunga
yo tango yo elongo na bana na yo ya mibali bokosala mosala ya bonganga-Nzambe
liboso ya Ndako ya kapo ya Litatoli. 3 Bakosunga yo mpe bakosala misala nyonso
ya Ndako ya kapo kasi bakopusana te pene ya bisalelo ya Esika ya bule mpe ya

etumbelo, noki te bango to bino bokokufa. 4 Bakosunga yo mpe bakozala na mokumba
ya kobatela Ndako ya kapo ya Bokutani, mosala nyonso ya Ndako ya kapo, mpe moto
mosusu te akoki kopusana pene ya esika oyo bozali. 5 Bino nde bokozala na mokumba
ya kobatela Esika ya bule mpe etumbelo, mpo ete kanda makasi ekweya lisusu likolo
ya Isalaele te. 6 Tala, Ngai moko nde naponaki bandeko na yo, Balevi, kati na bana
ya Isalaele lokola likabo mpo na yo ; babulisami mpo na Yawe mpo na kosala mosala
ya Ndako ya kapo ya Bokutani. 7 Kasi ekozala kaka yo elongo na bana na yo ya
mibali nde bokosala mosala lokola Banganga-Nzambe na makambo nyonso oyo etali
etumbelo mpe oyo esalemaka na sima ya rido. Nazali kopesa yo mosala ya bonganga-
Nzambe lokola likabo. Moto mosusu oyo akopusana pene ya Esika ya bule asengeli
kokufa. »
Makabo mpo na Banganga-Nzambe
8 Bongo Yawe alobaki lisusu na Aron : « Ngai moko napesi yo mokumba ya kobatela
makabo oyo babonzeli Ngai. Napesi na yo mpe na bana na yo ya mibali, lokola eteni
na bino, makabo nyonso ya bule oyo bana ya Isalaele bapesi Ngai : ezali mobeko ya
libela na libela. 9 Tala eteni oyo okozwa kati na makabo ya bule oyo eleki kitoko, oyo
batumba na moto te : makabo nyonso oyo bakomemela Ngai lokola makabo oyo eleki
bule, ezala makabo ya bagato to bambeka mpo na masumu to bambeka nyonso ya
kozongisa boyokani ; biteni wana nyonso ekozala mpo na yo elongo na bana na yo.
10 Bokolia yango lokola biloko oyo eleki bule, mwana mobali nyonso akolia yango.
Bokotala yango lokola eloko ya bule.
11 Tala lisusu biloko oyo ekozala mpo na yo : biloko nyonso oyo bakobonza kati na
makabo oyo ekowuta na maboko ya bana ya Isalaele. Napesi yango epai na yo elongo
na bana na yo ya mibali mpe ya basi, lokola mobeko ya libela na libela. Moto nyonso
kati na ndako na yo, oyo akozala peto akoki kolia yango.
12 Napesi yo mafuta nyonso ya olive oyo eleki kitoko, vino ya sika mpe ble oyo
bapesi epai na Yawe lokola mbuma ya liboso ya milona na bango. 13 Bambuma ya
liboso ya mokili, oyo bakomema epai na Yawe ekozala mpo na yo. Moto nyonso kati
na ndako na yo, oyo akozala peto, akoki kolia yango.
14 Eloko nyonso, kati na Isalaele, oyo ekokabama epai na Yawe ekozala mpo na yo.
15 Mpe lisusu, bana liboso nyonso, ezala ya bato to ya banyama oyo bakomema epai
na Yawe bakozala mpo na yo. Kasi osengeli kosikola mwana mobali nyonso ya liboso
ya moto to ya nyama ya mbindo. 16 Tango bakokokisa sanza moko, osengeli kosikola
bango na motuya ya mbongo ya bibende mitano ya palata, oyo moko na moko kati
na yango ezali ya bagrame zomi, kolanda ndenge bamekaka kilo kati na Mongombo.
17 Kasi osengeli te kosikola mwana liboso ya ngombe, ya meme to ya ntaba, pamba te
ezali bule. Okosopa makila na yango na etumbelo mpe okotumba mafuta na yango
lokola likabo bazikisa na moto, likabo ya solo kitoko mpo na Yawe. 18 Misuni na
yango ekozala mpo na yo, ndenge moko mpe mpo na tolo mpe mopende ya loboko
ya mobali oyo batombolaka mpo na kobonzela Ngai. 19 Napesi yo elongo na bana
na yo ya mibali mpe ya basi, lokola ekateli ya libele na libela, biloko nyonso oyo
bana ya Isalaele bakotiaka pembeni mpo na kobonza epai na Yawe lokola makabo ya
bule. Ezali boyokani ya seko, oyo ekobongwanaka te liboso ya Yawe mpo na yo mpe
bakitani na yo. »
20 Yawe alobaki na Aron : « Okozwa eteni ya mabele te kati na mokili na bango,
mpe okozwa ata bomengo moko te lokola libula kati na bana ya Isalaele, pamba te
Ngai moko nde nazali bomengo mpe libula na bino kati na bana ya Isalaele.
Makabo mpo na Balevi
21 Napesi lokola libula, epai ya Balevi, biteni nyonso ya zomi oyo ekozwama kati
na Isalaele lokola lifuti ya mosala oyo basalaka kati na Ndako ya kapo ya Bokutani.
22 Kobanda sik’oyo, bana ya Isalaele basengeli lisusu te kopusana pene ya Ndako ya
kapo ya Bokutani, noki te bakomema mokumba ya masumu na bango mpe bakokufa.
23 Ezali Balevi nde bazali na mokumba ya kosala mosala na Ndako ya kapo ya
Bokutani mpe ya komema mokumba ya bambeba na bango na kati na yango. Oyo
ezali mobeko ya libela mpo na bileko oyo ekoya ya sima. Bakozwa libula moko te
elongo na bana ya Isalaele. 24 Na esika na yango, napesi epai ya Balevi lokola libula
na bango, biteni moko nyonso kati na biteni zomi oyo bana ya Isalaele bakopesa
lokola likabo epai na Yawe. Yango wana, nalobaki na tina na bango : ‹ Bakozwa
libula moko te elongo na bana ya Isalaele. › »
Eteni ya zomi oyo Balevi basengeli kopesa

25 Yawe alobaki na Moyize : 26 « Loba na Balevi mpe yebisa bango : ‹ Tango
bokozwa na maboko ya bana ya Isalaele eteni ya zomi oyo napesi bino lokola libula,
bosengeli kopesa eteni ya zomi ya biteni wana ya zomi lokola likabo mpo na Yawe.
27 Likabo yango ekozala mpo na bino lokola oyo balongolaka na ble oyo bazali kobuka
na elanga mpe na vino ya sika oyo ezali kobima na ekamolelo. 28 Na nzela wana
nde bino mpe bokobonza makabo epai na Yawe wuta na biteni nyonso ya zomi oyo
bokozwa na maboko ya bana ya Isalaele. Mpe wuta na biteni wana ya zomi, bosengeli
kopesa eteni ya Yawe epai ya Nganga-Nzambe Aron. 29 Kati na makabo nyonso oyo
bokozwa, bosengeli kopesa epai na Yawe eteni oyo eleki kitoko mpe eleki bule. ›
30 Loba na Balevi : ‹ Tango bokopesa eteni oyo eleki kitoko, ekotangama mpo na
bino lokola bambuma oyo elanga eboti mpe lokola vino oyo ekamolelo ebimisi. 31 Bino
elongo na mabota na bino, bokolia yango na bisika nyonso, pamba te yango ezali
lifuti na bino mpo na mosala na bino kati na Ndako ya kapo ya Bokutani. 32 Na nzela
ya kopesa eteni wana oyo eleki kitoko, bokozala na ngambo te na likambo wana,
bokobebisa te bosantu ya makabo ya bana ya Isalaele mpe bokokufa te. › »
19
Mayi ya bopetoli
1 Yawe alobaki na Moyize mpe Aron : 2 « Tala malako ya mibeko ya Yawe : Bosenga
na bana ya Isalaele ete bamema epai na bino ngombe ya mwasi ya motane ezanga
mbeba to litono mpe etikala nanu te komema ekangiseli. 3 Bokopesa yango epai ya
Nganga-Nzambe Eleazari. Bongo ye akomema yango na libanda ya molako epai wapi
akokata yango kingo na miso na ye. 4 Na nzela ya mosapi na ye, Nganga-Nzambe
Eleazari akozwa makila ya ngombe yango ya mwasi mpe akosopa yango mbala sambo
na ngambo ya ekotelo ya Ndako ya kapo ya Bokutani. 5 Bongo bakotumba ngombe ya
mwasi na miso na ye : poso, mosuni, makila mpe biloko ya kati. 6 Nganga-Nzambe
akokamata bakoni ya nzete ya sedele, ya izope, singa ya lino ya motane makasi, mpe
akobwaka yango kati na moto oyo ezali kopela mpe ezali kozikisa ngombe ya mwasi.
7 Sima na yango, Nganga-Nzambe akosukola na mayi bilamba mpe nzoto na ye liboso
ete azonga na molako. Atako bongo, Nganga-Nzambe akozala mbindo kino na pokwa.
8 Moto oyo akotumba ngombe akosukola mpe bilamba mpe nzoto na ye ; mpe akozala
mbindo kino na pokwa.
9 Moto ya peto akokamata putulu ya ngombe mpe akotia yango na libanda ya
molako na esika ya peto epai wapi bana ya Isalaele bakobatela yango mpo na
kobongisa mayi ya bopetolami ; ezali mbeka mpo na masumu. 10 Moto oyo akozwa
putulu ya ngombe akosukola mpe bilamba na ye mpe akozala mbindo kino na pokwa.
Ekozala mobeko ya libela na libela mpo na bana ya Isalaele mpe mpo na mopaya oyo
avandi kati na bango.
11 Moto nyonso oyo akosimba ebembe ya moto, ata mokufi yango azalaki nani,
akozala mbindo mikolo sambo. 12 Soki amipetoli na mayi na mokolo ya misato mpe
ya minei, akokoma peto ; soki te, akozala kaka mbindo. 13 Soki amipetoli te sima
na ye kosimba ebembe ya moto, abebisi bosantu ya Mongombo ya Yawe. Basengeli
kolongola ye na Isalaele, pamba te basopeli ye te mayi ya bopetoli ; boye akozala kaka
mbindo, mbindo na ye ekokangama ye na nzoto.
14 Tala mobeko oyo ebongi na kosalela soki moto akufi kati na ndako ya kapo : bato
nyonso oyo bakokota na ndako ya kapo mpe ba-oyo bakomizalela na kati bakozala
mbindo mikolo sambo. 15 Sani nyonso ya kofungwama oyo ekozala na mofinuku te
na likolo ekozala mbindo. 16 Moto nyonso oyo asimbi kati na bilanga ebembe ya moto
oyo akufi mpo ete moninga na ye moto abomi ye to akufi na liwa nyonso kaka to mpe
asimbi mikuwa ya moto to kunda, akozala mbindo mikolo sambo. 17 Mpo na kopetola
moto oyo akomi mbindo, bakokamata putulu ya ngombe ya mwasi oyo batumbi na
moto lokola mbeka mpo na masumu, bakotia yango na sani mpe bakosopela yango
mayi ya etima. 18 Moto oyo azali mbindo te akokamata etape ya izope mpe akotia
yango kati na mayi, bongo akosalela yango mpo na kobwaka mayi na ndako ya kapo
epai wapi moto akufi, na bisalelo mpe na banzoto ya bato nyonso oyo bazalaki kati
na ndako yango ; akosala mpe bongo mpo na moto oyo asimbaki mikuwa, ebembe ya
moto oyo moninga na ye moto abomaki to akufaki na liwa nyonso kaka to mpe mpo
na moto oyo asimbaki kunda. 19 Na mokolo ya misato mpe ya sambo, moto oyo azali
mbindo te akobwakela moto ya mbindo. Bongo na mokolo ya sambo, akopetola ye.
Moto oyo bapetoli akosukola bilamba na ye mpe akomisukola nzoto na mayi ; boye
na pokwa, akokoma peto.
20 Kasi soki moto oyo amikomisaki mbindo amipetoli, bakolongola ye kati na
lisanga ; pamba te akomisi mbindo Esika ya bule ya Yawe. Mpe lokola basopeli ye
te mayi ya bopetoli na nzoto, akozala mbindo. 21 Ekozala mpo na bango mobeko ya
libela na libela.
Moto oyo akobwaka mayi ya bopetoli akosukola bilamba na ye, mpe moto oyo
akosimba mayi yango akozala mbindo kino na pokwa. 22 Eloko nyonso oyo moto
ya mbindo akosimba ekokoma mbindo, mpe moto nyonso oyo asimbi eloko yango
akokoma mbindo kino na pokwa. »
Wuta na Kadeshi kino na bitando ya Moabi
20
Na Meriba, bato batombokeli Moyize mpe Aron
1 Na sanza ya liboso, lisanga mobimba ya Isalaele ekomaki na esobe ya Tsini mpe
bavandaki na Kadeshi. Ezalaki kuna nde Miriami akufaki mpe bakundaki ye.
2 Nzokande esika yango ezalaki na mayi ya komela te mpo na lisanga ya Isalaele,
mpe bato basanganaki mpo na kotombokela Moyize mpe Aron. 3 Baswanisaki Moyize
mpe balobaki : « Elingaki kozala malamu soki tokufaki na biso tango bandeko na biso
bakufaki liboso ya Yawe ! 4 Mpo na nini omemaki lisanga ya Yawe na esobe oyo ?
Ezali mpo ete biso mpe bibwele na biso tokufa awa ? 5 Mpo na nini obimisaki biso na
Ejipito mpe omemi biso na esika oyo ya pasi, esika oyo bakoki kutu kolona ata eloko
moko te, esika oyo ezanga ata mbuma ya figi to ya vino to mpe ya grenade, esika oyo
ezanga kutu ata mayi ya komela ? »
6 Moyize mpe Aron babimaki kati ya lingomba mpe bakendeki na ekuke ya Ndako
ya kapo ya Bokutani, bakweyaki elongi kino na mabele, mpe nkembo ya Yawe
ebimelaki bango.
7 Yawe alobaki na Moyize : 8 « Zwa lingenda na yo ; bongo elongo na Aron, ndeko
na yo ya mobali, bosangisa lisanga mobimba esika moko. Boloba na libanga wana
na miso na bango, mpe ekobimisa mayi wuta na yango. Okobimisa mayi na libanga
mpo ete bato ya lisanga mobimba bakoka komela elongo na bibwele na bango. »
9 Moyize azwaki lingenda oyo ezalaki liboso ya Yawe, ndenge kaka Yawe atindaki
ye. 10 Ye mpe Aron basangisaki lisanga ya bato esika moko liboso ya libanga, mpe
Moyize alobaki na bango : « Boyoka, bino batomboki, tokoki kobimisela bino mayi
na libanga oyo ? »
11 Moyize atombolaki loboko na ye mpe abetaki lingenda na ye na libanga mbala
mibale. Mayi ebimaki ; bongo lisanga mobimba elongo na bibwele na bango
bamelaki.
12 Kasi Yawe alobaki na Moyize mpe Aron : « Lokola bondimeli Ngai te mpe bopesi
lokumu na bosantu na Ngai te na miso ya bana ya Isalaele, bokokotisa lisusu lingomba
oyo te na mokili oyo napesi bango. »
13 Ezalaki mayi ya Meriba epai wapi bana ya Isalaele baswanaki na Yawe, mpe epai
wapi Yawe alakisaki bosantu na Ye kati na bango.
Mokonzi ya Edomi aboyi kolekisa bana ya Isalaele
14 Wuta na Kadeshi, Moyize atindaki bantoma epai ya mokonzi ya Edomi mpe
alobaki :
— Tala maloba oyo ndeko na yo, Isalaele, alobi : « Oyebi pasi nyonso oyo
ekomelaki biso. 15 Bakoko na biso bakendeki na Ejipito mpe tokomaki kovanda
kuna mibu ebele. Bato ya Ejipito banyokolaki biso elongo na bakoko na biso ;
16 kasi tango togangaki epai na Yawe, ayokaki kolela na biso, atindelaki biso anjelu
oyo abimisaki biso na Ejipito.
Sik’oyo tozali awa na kadeshi, engumba oyo ezali na suka ya mokili na yo.
17 Tobondeli yo, tika biso tolekela na mboka na yo. Tokokota na elanga to na
elanga ya vino moko te mpe tokomela mayi ya mabulu na bino te. Tokotambola
kaka pembeni-pembeni ya nzela ya monene ya mokonzi bongo, tokokatisa ezala
na ngambo ya loboko ya mobali to ya mwasi te, kino tokosilisa kokatisa mokili na
yo. »
18 Kasi mokonzi ya Edomi azongiselaki ye :
— Okoki kolekela na mokili na ngai te ; soki omeki, tokobimela bino mpe
tokobundisa bino na mopanga.
19 Bana ya Isalaele bazongiselaki ye :
— Tokotambola kaka pembeni-pembeni ya nzela ya monene mpe soki biso to
bibwele na biso tomeli mayi na bino, tokofuta yango. Tolingi kaka eloko moko,
eloko mosusu te : toleka kaka na makolo.
20 Azongiselaki bango lisusu :
— Bokoki kolekela awa te.
Boye, bato ya Edomi babimelaki bango na mampinga monene ya basoda mpo na
kobundisa bana ya Isalaele. 21 Lokola Edomi eboyaki ete bana ya Isalaele balekela na
etuka na yango, bana ya Isalaele bazwaki nzela mosusu.
Kufa ya Aron
22Lisanga mobimba ya Isalaele babimaki wuta na Kadeshi mpe bakomaki kino na
ngomba Ori. 23 Bongo, Yawe alobaki na Moyize mpe Aron na ngomba Ori, pembeni
ya mondelo ya Edomi : 24 « Aron alingi kokende kokutana na bakoko na ye, pamba te
akokota te na mokili oyo napesi bana ya Isalaele, mpo ete bino mibale botombokelaki
mitindo na Ngai na mayi ya Meriba. 25 Kamata Aron na Eleazari, mwana na ye

ya mobali mpe mema bango likolo ya ngomba Ori. 26 Longola Aron bilamba na ye
mpe latisa yango Eleazari, mwana na ye ya mobali, pamba te Aron alingi kokende
kokutana na bakoko na ye, akokufa kuna. »
27 Moyize asalaki ndenge kaka Yawe atindaki : bamataki likolo ya ngomba Ori na
miso ya lisanga mobimba. 28 Moyize alongolaki Aron bilamba mpe alatisaki yango
Eleazari, mwana na ye ya mobali. Mpe Aron akufa kuna na likolo ya ngomba. Boye,
Moyize mpe Eleazari bakitaki ngomba ; 29 mpe tango lingomba mobimba eyokaki
sango ete Aron asilaki kokufa, bato nyonso ya Isalaele basalelaki ye matanga ya
mikolo tuku misato.
21
Isalaele alongi mokonzi ya Aradi
1 Tango moto ya mboka Kanana, mokonzi ya Aradi, oyo azalaki kovanda na Negevi
ayokaki ete Isalaele azali koya pembeni ya nzela ya Atarimi, abundisaki bana ya
Isalaele mpe akangaki bamosusu kati na bango na boloko. 2 Boye, bana ya Isalaele
balapaki ndayi oyo epai na Yawe : « Soki okabi bato oyo na maboko na biso,
tokobebisa bingumba na bango nyonso. »
3 Yawe ayokaki kolela ya bana ya Isalaele mpe apesaki bango elonga likolo ya bato
ya mboka Kanana elongo na bingumba na bango. Yango wana, babengaka esika
yango « Orima » oyo elingi koloba : kobebisama.
Moyize atelemisi nyoka ya ebende
4 Bana ya Isalaele batikaki ngomba Ori mpe bakendeki pembeni-pembeni ya nzela
ya ebale monene ya Barozo, mpo na kokima mokili ya Edomi. Kasi bato bakokaki
lisusu te kokanga motema na nzela. 5 Batombokelaki Nzambe mpe Moyize, balobaki :
« Mpo na nini boye ! Bobimisaki biso na Ejipito mpo ete toya kokufa na esobe ? Bilei
ezali te, mayi ezali te mpe tolembi kolia bilei oyo ya pamba-pamba ! »
6 Bongo Yawe atindelaki bango banyoka ya ngenge oyo ekomaki koswa bato mpe
bana ya Isalaele ebele bakufaki. 7 Bato bayaki epai ya Moyize mpe balobaki :
« Tosalaki masumu tango totombokelaki Yawe mpe totombokelaki yo. Bondela Yawe
ete alongola mosika na biso banyoka oyo. »
Boye, Moyize abondelaki mpo na bato.
— Salisa nyoka moko ya ebende mpe telemisa yango likolo ya nzete mpo ete moto
nyonso oyo aswami, atala yango mpe abika.
9 Boye, Moyize asalisaki nyoka moko ya ebende mpe atelemisaki yango na likolo ya
nzete. Boye moto nyonso oyo nyoka eswaki, bongo atalaki nyoka ya ebende, abikaki.
Bana ya Isalaele bakei kino na Pisiga
10Bana ya Isalaele balongwaki wana mpe bakendeki kotonga molako na bango na
Oboti. 11 Kolongwa na Oboti bakendeki kotonga molako na bango na Iye-Abarimi,
na esobe oyo etalana na Moabi, na ngambo oyo moyi ebimaka. 12 Kolongwa wana,
bakendeki kotonga molako na bango na lubwaku ya Zeredi. 13 Kolongwa wana,
bakendeki kotonga molako na bango na ngambo mosusu ya Arinoni, mayi oyo elekela
na esobe, wuta na etuka ya mokili ya bato ya Amori. Mayi ya Arinoni ezalaki na
mondelo ya Moabi, na kati-kati ya mokili ya Moabi mpe ya Amori. 14 Yango wana,
buku ya bitumba ya Yawe eloba :
« Wahebi kati na Sufa mpe miluka na yango,
Arinoni 15 mpe nzela ya miluka ya mabwaku
oyo ekenda kino na engumba Ari
mpe elekela pembeni-pembeni ya mondelo ya Moabi. »

16 Kolongwa wana, bakobaki kokende kino na Beri oyo ezalaki libulu ya mayi epai
wapi Yawe alobaki na Moyize : « Sangisa bato esika moko mpo ete nakopesa bango
mayi. »
17 Boye, bana ya Isalaele bayembaki loyembo oyo :
« Oh libulu, bimisa mayi !
Boyembela yango !
18 Libulu oyo bana bakonzi batimola,
oyo bato minene batobola
na mangenda mpe banzete na bango. »
Kolongwa na esobe, bakendeki kino na Matana ; 19 kolongwa na Matana bakendeki
na Naalieli, kolongwa na Naalieli bakendeki kino na Bamoti ; 20 mpe kolongwa na
Bamoti bakendeki kino na lubwaku ya Moabi, na songe ya ngomba Pisiga, oyo eleki
molayi na esobe.
Bana ya Isalaele balongi Sikoni mpe Ogi

21 Bana ya Isalaele batindaki bantoma mpo na koyebisa Sikoni, mokonzi ya bato ya
Amori :
22 « Tika biso tolekela na mokili na yo. Tokokota te na elanga to na elanga ya
vino moko, mpe tokomela te mayi ya mabulu na bino ; tokoleka kaka na nzela ya
monene ya mokonzi kino tokosilisa kokatisa mokili na yo. »
23 Kasi Sikoni aboyaki kopesa bana ya Isalaele nzela ya kolekela na mokili na
ye ; asangisaki mampinga na ye nyonso ya basoda mpe abimaki na esobe mpo na
kobundisa Isalaele. Abundisaki Isalaele tango akomaki na Yakatsi. 24 Kasi Isalaele
alongaki ye mpe akamataki mokili na ye wuta na Arinoni kino na Yaboki, mpe lisusu
kino na mokili ya bato ya Amoni, mpo ete bazalaki kokengela mondelo yango makasi.
25 Isalaele abotolaki bingumba nyonso ya bato ya Amori mpe bakomaki kovanda
kati na yango, bakisa Eshiboni mpe bamboka mike na yango nyonso ya zingazinga.
26 Eshiboni ezalaki engumba oyo Sikoni, mokonzi ya bato ya Amori, oyo abundisaki
mokonzi ya kala ya Moabi mpe abotolaki na maboko na ye mokili nyonso, kino na
Arinoni.
27 Yango wana balobaka na masese :
« Boya na Eshiboni !
Tika ete etelema lisusu !
Tika ete engumba Sikoni etongama lisusu !
28 Moto ebimaki wuta na Eshiboni,

ndemo ya moto ebimaki wuta na engumba ya Sikoni,
etumbaki Ari ya Moabi, bavandi ya bangomba ya Arinoni.
29 Oh Moabi, mawa na yo !
Oh bato ya Kemoshi, bobebisami !
Bakomisaki bana na ye ya mibali bakimi ;
mpe bana basi na ye, bakangami
ya mokonzi Sikoni, mokonzi ya Amori.
30Kasi tolongi bango ;

Eshiboni nyonso ebebisami kino na Diboni,
topanzi yango nyonso kino na Nofaki,
mpe kino na Medeba. »
31 Boye Isalaele avandaki na mokili ya bato ya Amori. 32 Sima na yango, Moyize

atindaki banongi na Yaezeri, bana ya Isalaele babotolaki bamboka ya mike-mike oyo
ya zingazinga na yango mpe babenganaki bato ya Amori oyo bazalaki kovanda kuna.
33 Boye bana ya Isalaele babalukaki mpe bakendeki pembeni-pembeni ya nzela oyo
ekenda kino na Bashani. Ogi, mokonzi ya Bashani, elongo na mampinga na ye nyonso
babimaki mpo na kokutana na bango mpe kobundisa bango na Edreyi. 34 Bongo Yawe
alobaki na Moyize : « Kobanga ye te, pamba te nakabi ye elongo na mampinga na ye
nyonso mpe mokili na ye na maboko na yo ; sala ye ndenge osalaki Sikoni, mokonzi
ya bato ya Amori, oyo azalaki kovanda na Eshiboni. »
35 Boye, bana ya Isalaele babomaki ye elongo na bana na ye ya mibali mpe
mampinga na ye nyonso ; batikaki ata moto moko te na bomoi, mpe bakamataki
mokili na ye.
Masakoli ya Balami
22
Balaki abengisi Balami
1 Bana ya Isalaele batambolaki mobembo na bitando ya Moabi mpe batongaki
molako na bango pembeni-pembeni ya ebale Yordani, oyo ezalaki etalana na Jeriko.
2 Boye Balaki, mwana mobali ya Tsipori, ayokaki sango ya makambo nyonso oyo
bana ya Isalaele basalaki bato ya Amori. 3 Mpe bato ya Moabi bakomaki kobanga
makasi mpo ete bana ya Isalaele bazalaki ebele penza. Boye, bakomaki na somo mingi
liboso ya bana ya Isalaele. 4 Bongo bato ya Moabi balobaki na bakambi ya Madiani :
« Ebele ya bato oyo bazali koya mpo na kobebisa biloko nyonso oyo ezingeli biso
lokola ngombe oyo ezali kolia matiti ya elanga. »
Na tango wana, ezalaki Balaki, mwana mobali ya Tsipori, nde azalaki mokonzi ya
Moabi. 5 Atindaki bantoma kobenga Balami, mwana mobali ya Beori, oyo azalaki
kovanda na Petori, pembeni ya ebale Efrate, mboka oyo ye abotama. Balaki alobaki
na Balami :
— Bato moko bawuti kobima na Ejipito, batondisi mokili mobimba mpe bayei
sik’oyo kovanda pembeni na ngai. 6 Nabondeli yo, yaka kolakela bango mabe,
pamba te bazali makasi mingi koleka ngai, tango mosusu nakokoka kolonga bango
mpe kobengana bango na mboka. Pamba te nayebi ete bato oyo opamboli,
bapambolamaka ; mpe ba-oyo olakeli mabe, balakelamaka mpe mabe.
7 Bakambi ya Moabi mpe ya Madiani bakendeki mpe bamemaki makabo mpo na
kopesa na Balami, momoni makambo. Tango bakomaki epai ya Balami, bayebisaki
ye makambo oyo Balaki atindaki.
8 Balami alobaki na bango :
— Bolekisa butu awa, mpe nakozongisela bino eyano oyo Yawe akopesa ngai.
Boye bakambi ya Moabi bavandaki elongo na ye.
9 Nzambe ayaki epai ya Balami mpe atunaki ye :
— Bato oyo bazali epai na yo bazali banani ?
10 Balami alobaki na Nzambe :
— Balaki, mwana mobali ya Tsipori, mokonzi ya Moabi, atindeli ngai maloba oyo :
11 « Bato moko bawuti kobima na Ejipito mpe batondisi mokili mobimba. Sik’oyo
yaka mpe lakela bango mabe mpo na ngai. Tango mosusu nakokoka kobundisa
bango mpe kobengana bango. »
12 Kasi Nzambe alobaki na Balami :
— Kokende elongo na bango te. Okoki kolakela bato wana mabe te, pamba te
bazali bato bapambolama.
13 Na tongo ya mokolo oyo elandaki, Balami alamukaki mpe alobaki na bakambi

ya Balaki :
— Bozonga na mboka na bino, pamba te Yawe aboyi ete nakende elongo na bino.
14 Boye, bakambi ya Moabi bazongaki epai ya Balaki mpe balobaki :
— Balami aboyi koya elongo na biso.
15 Balaki atindaki bakambi mosusu oyo bazalaki mingi mpe na lokumu koleka
bakambi oyo atindaki liboso. 16 Bakomaki epai ya Balami mpe balobaki :
— Tala liloba oyo Balaki, mwana ya mobali ya Tsipori alobi : « Tika ete eloko
moko te epekisa yo koya epai na ngai ! 17 Pamba te nakopesa yo lifuti ya malamu
mpe nakosala nyonso oyo okoloba. Yaka penza mpe lakela bato oyo mabe mpo na
ngai. »
18 Kasi Balami azongiselaki bango :
— Ezala soki Balaki apesi ngai palata mpe wolo oyo etondi na ndako na ye,
nakokoka kosala eloko moko te ya monene to ya moke oyo ekokende libanda
ya mibeko ya Yawe, Nzambe na ngai. 19 Bino mpe lisusu bolekisa butu awa
ndenge bandeko na bino basalaki, mpo ete naluka koyeba lisusu likambo oyo Yawe
akoyebisa na ngai.
20 Na butu wana, Nzambe ayaki epai na Balami mpe alobaki :
— Lokola bato oyo bayei mpo na kobenga yo, kende elongo na bango. Kasi sala
kaka makambo oyo nakoyebisa yo.
Ane etelemeli Balami
21 Na tongo ya mokolo oyo elandaki, Balami alamukaki, abongisaki ane na ye ya
mwasi mpe akendeki elongo na bakambi ya Moabi.
22 Kasi tango akendeki, Nzambe asilikaki makasi mpe anjelu ya Yawe atelemaki na
nzela mpo na kokanga ye nzela tango azalaki kotambola likolo ya ane elongo na basali
na ye mibale. 23 Tango ane emonaki anjelu ya Yawe atelema na kati-kati ya nzela na
mopanga ya minu na loboko na ye, ane ebimaki na nzela mpe ekimaki na elanga.
Boye, Balami abetaki ane mpo ete ekoka kozonga na nzela. 24 Mpe lisusu, anjelu ya
Yawe akendeki kotelema na nzela moko ya moke, oyo elekela na kati-kati ya bilanga
mibale ya vino, oyo mopanzi moko na moko na yango ezalaki lokola na bamir mibale.
25 Tango ane emonaki anjelu ya Yawe, epusanaki pembeni ya mir, efinaki lokolo ya
Balami na mir. Balami abetaki yango lisusu. 26 Anjelu ya Yawe alekaki liboso na bango
mpe akendeki kotelema na esika moko ya moke penza, epai wapi nzela ya kobalukela
na ngambo ya loboko ya mobali to ya mwasi ezali te. 27 Tango ane emonaki anjelu ya
Yawe, evandelaki Balami, nkolo na yango. Balami atombokaki makasi mpe akomaki
kobamba ane lingenda na ye. 28 Bongo, Yawe afungolaki monoko ya ane, mpe elobaki
na Balami :
— Likambo nini nasali yo mpo ete okoka kobeta ngai mbala misato ?
29 Balami azongiselaki ane :
— Ozali kosakana na ngai ! Soki nazalaki na mopanga na loboko na ngai, mbele
nabomi yo kaka sik’oyo !
30 Ane elobi na Balami :
— Boni, nazali ane na yo te oyo osalelaka tango nyonso kino na mokolo ya lelo ?
Nazalaka solo na momesano ya kosalela yo makambo ya boye ?
Balami azongisaki :
— Te !
31 Boye, Yawe afungolaki miso ya Balami, mpe Balami amonaki anjelu ya Yawe
atelema na nzela, na mopanga na ye ya monene. Bongo, Balami afukamaki mpe
akweyaki elongi kino na mabele.
32 Anjelu ya Yawe atunaki ye :
— Mpo na nini obeti ane na yo mbala misato ? Nayaki awa mpo na kokanga yo
nzela, pamba te nzela na yo ezali mabe liboso na Ngai. 33 Ane emonaki Ngai mpe
ekimaki Ngai mbala misato. Soki ekimaki Ngai te, solo penza, nalingaki koboma
yo, kasi nalingaki kotika yango na bomoi.
34 Balami alobaki na anjelu ya Yawe :
— Nasali masumu. Nayebaki te ete otelemaki na nzela mpo na kokanga ngai
nzela. Kasi soki osepeli na mobembo oyo te, nakozonga na ngai.
35 Anjelu ya Yawe alobaki na Balami :
— Kende elongo na bato oyo kasi okoloba kaka makambo oyo nakoloba na yo.
Boye, Balami akendeki elongo na bakambi ya Balaki.
Balami akutani na Balaki
36 Tango Balaki ayokaki sango ete Balami azali koya, akendeki kokutana na ye na
engumba ya bato ya Moabi, oyo ezalaka na mondelo ya Arinoni, na suka ya mokili
na ye. 37 Balaki alobaki na Balami :
— Boni, natindaki te bato na lombangu mpo na kobenga yo ? Mpo na nini oyaki
epai na ngai te ? Okanisaki ete nazangi makoki ya kofuta yo ?
38 Balami azongiselaki Balaki :
— Malamu, nayei sik’oyo epai na yo. Kasi nakoki solo koloba na yo kaka likambo
moko ? Nakoloba kaka makambo oyo Nzambe akotia na monoko na ngai.
39 Boye, Balami akendeki nzela moko na Balaki kino na Kiriati-Utsoti. 40 Balaki
abonzaki mbeka ya ngombe mpe ya meme, apesaki ndambo epai ya Balami mpe
ndambo mosusu epai ya bakambi oyo bazalaki na ye elongo.
41 Na tongo ya mokolo oyo elandaki, Balaki amemaki Balami, mpe bamataki na
Bamoti-Bala ; mpe wuta kuna, bakokaki komona ndambo ya bana ya Isalaele.
23
Balami apamboli Isalaele mpo na mbala ya liboso
1 Balami alobaki na Balaki : « Tongela ngai bitumbelo sambo awa mpe bongisela
ngai bangombe ya mibali mpe bameme ya mibali sambo. »
2 Balaki asalaki ndenge Balami alobaki, mpe bango mibale babonzaki bangombe
ya mibali mpe bameme ya mibali wana na etumbelo moko na moko. 3 Alobaki na
Balaki : « Telema awa, pembeni ya mbeka na yo, bongo ngai napusani mwa mosika.
Tango mosusu Yawe akoya kokutana na ngai, bongo nakoyebisa yo makambo nyonso
oyo akolakisa ngai. »
Balami akendeki likolo ya ngomba moko ya mokuse mpe ezanga matiti. 4 Nzambe
akutanaki na Balami, mpe Balami alobaki :
— Nabongisaki bitumbelo sambo ; mpe na etumbelo moko na moko, nasili
kobonza ngombe ya mobali mpe meme ya mobali moko.
5 Yawe atiaki maloba na monoko ya Balami mpe alobaki :
— Zonga epai ya Balaki mpe yebisa ye maloba oyo.
6 Bongo Balami azongaki epai ya Balaki mpe akutaki ye atelemi pembeni ya mbeka
na ye, elongo na bakambi nyonso ya Moabi. 7 Boye, Balami akomaki koloba maloba
oyo :
« Balaki abengisaki ngai wuta na Arami,
mokonzi ya Moabi abengisaki ngai
wuta na bangomba ya este.
Alobaki : ‹ Yaka, lakela Jakobi mabe mpo na ngai ;
yaka, loba mabe mpo na Isalaele.
8 Ndenge nini nakoki solo kolakela mabe
bato oyo Nzambe alakela mabe te ?
Ndenge nini nakoki solo koloba mabe

mpo na bato oyo Yawe alobela mabe te ?
9 Tala, wuta na likolo ya mabanga,
nazali komona bango ;
wuta na likolo ya bangomba,
nazali kotala bango.
Tala, nazali komona bato moko bavanda bango moko,
bazali komitanga na molongo ya bikolo te.
10 Nani akoki kotanga putulu ya Jakobi
to kotanga motango ya bakitani ya Isalaele ?
Tika ete nakufa kufa ya bato ya sembo,
mpe tika ete suka na ngai ezala lokola ya bango ! › »
11 Balaki alobaki na Balami :
— Likambo nini osali ngai ? Nabengisaki yo mpo ete olakela banguna na ngai
mabe ; kasi tala, opamboli bango koleka.
12 Balami azongisaki :
— Boni, naloba te maloba oyo Yawe atie na monoko na ngai ?
Balami apamboli Isalaele mpo na mbala ya mibale
Balaki alobaki na Balami :
13
— Yaka elongo na ngai esika mosusu, epai okoki komona bango ; okomona bango
nyonso te, kasi kaka ndambo. Mpe wuta na esika yango, lakela bango mabe mpo
na ngai.
14 Boye, Balaki amemaki Balami na elanga ya Tsofimi, na songe ya ngomba
Pisiga, mpe atongaki kuna bitumbelo sambo mpe abonzaki bangombe ya mibali mpe
bameme ya mibali wana na etumbelo moko na moko.
15 Balami alobaki na Balaki :
— Telema awa, pembeni ya mbeka na yo, wana ngai nakopusana mwa mosika
mpo na kokutana na ye.
16 Yawe akutanaki na Balami, atiaki maloba na monoko na ye mpe alobaki :
— Zonga epai ya Balaki mpe yebisa ye maloba oyo.
17 Bongo, Balami azongaki epai ya Balaki mpe akutaki ye atelemi pembeni ya mbeka
na ye, elongo na bakambi nyonso ya Moabi. Balaki atunaki ye :
— Yawe alobi nini ?
18 Bongo Balami akomaki koloba maloba oyo :
« Balaki, telema mpe yoka !
Mwana mobali ya Tsipori, yoka ngai malamu !
19 Nzambe azali moto te mpo ete akosa,
azali mpe mwana ya moto te mpo ete akoka kobongola makanisi na Ye.
Boni, akoki solo koloba mpe kosala eloko moko te ?
Akoki solo kopesa elaka mpe kokokisa yango te ?
20 Nazwaki nde mokumba ya kopambola.
Asila kopambola, mpe ngai nakokoka kobongola te.
21 Amonaka mbeba moko te epai ya Jakobi,
amonaka minyoko te kati na Isalaele.
Yawe, Nzambe na bango, azali elongo na bango ;
koganga ya mokonzi ezalaka kati na bango.
22 Nzambe abimisaki bango na Ejipito ;
bazalaka makasi lokola mpakasa.
23 Elakeli mabe moko te ekoki kozwa Jakobi,
mpe kindoki ezali na nguya te likolo ya Isalaele.

Bakoloba sik’oyo mpo na Jakobi mpe Isalaele :
‹ Tala makambo oyo Nzambe asali ! ›
24 Bato oyo batelemi lokola nkosi ya mwasi ;
epemaka te soki epasoli te mosuni na yango
mpe emeli te makila ya nyama oyo ekangi. »
25 Bongo Balaki alobaki na Balami :
— Ezala soki okoki te kolakela bango mabe, kasi kopambola bango te.
— Nayebisaki yo te ete nakosala kaka makambo oyo Yawe akoloba na ngai ?
Balami apamboli Isalaele mpo na mbala ya misato
Balaki alobaki na Balami :
27
— Yaka, tika ete namema yo esika mosusu ! Tango mosusu Nzambe akosepela
ete olakela bango mabe mpo na ngai wuta na esika yango.
28 Balaki amemaki Balami na likolo ya ngomba Peori, esika oyo emonisaka esobe
mobimba.
29 Balami alobaki na Balaki :
— Tongela ngai bitumbelo sambo mpe bongisela ngai bangombe ya mibali mpe
bameme ya mibali sambo. 30 Balaki asalaki ndenge Balami alobaki, mpe abonzaki
ngombe moko ya mobali mpe meme moko ya mobali na etumbelo moko na moko.
1 Nzokande,
24
tango Balami amonaki ete Yawe azalaki kaka na esengo ya kopambola
Isalaele, alukaki lisusu bimoniseli te ndenge azalaki kosala na bambala mosusu, kasi
abalolaki elongi na ye na esobe. 2 Tango Balami atalaki, amonaki Isalaele bavanda na
milako na bango, bato na bato na libota na bango. Molimo na Nzambe ayaki likolo
na ye ; 3 mpe akomaki koloba maloba oyo :
« Tala maloba ya Balami, mwana mobali ya Beori,
maloba ya moto oyo miso na ye emonaka polele,
4 maloba ya moto oyo ayokaka maloba ya Nzambe,
oyo amonaka bimoniseli oyo ewutaka epai ya Nkolo-Na-Nguya-Nyonso,
oyo miso na ye efungwamaka soki akweyi na molimo :
5 ‹ Oh Jakobi, tala ndenge bandako na yo ya kapo ezali kitoko,
mpe bisika oyo ovandaka, oh Isalaele !
6 Epanzana lokola miluka ya mike-mike,
lokola bilanga oyo ezalaka pembeni ya ebale,
lokola banzete ya aloe oyo Yawe alona,
lokola banzete ya sedele pembeni ya mayi.
7 Mayi ekotiola wuta na bibombelo na bango,
bankona na bango ekozwa mayi ebele.
Mokonzi na bango akozala monene koleka Agagi,

bokonzi na bango ekozala ya lokumu.
8Nzambe abimisaki bango na Ejipito,
bazalaka makasi lokola mpakasa,
babebisaka bikolo oyo ebundisaka bango
mpe babukaka mikuwa na bango na biteni-biteni,
batobolaka yango na makonga na bango.
9 Bagunzamaka mpe balalaka lokola nkosi ya mobali,

lokola nkosi ya mwasi ;
nani akokoka kotelemisa bango ?
Tika ete oyo akopambola yo apambolama,

mpe oyo akolakela yo mabe alakelama mabe ! › »
10 Balaki atombokelaki Balami makasi. Abetaki maboko na ye mpe alobaki :
— Nabengisaki yo mpo ete olakela banguna na ngai mabe, kasi yo opamboli
bango mbala misato. 11 Yango wana, longwa na miso na ngai mpe zonga na mboka
na yo ! Nalobaki ete nakopesa yo lifuti ya malamu, kasi Yawe azangisi yo lifuti
yango.
— Boni, nalobaki te na bantoma oyo otindelaki ngai ete 13 « Ata soki Balaki apesi
ngai palata mpe wolo oyo etondi na ndako na ye, nakosala eloko moko te na mokano
na ngai moko, ezala ya malamu to ya mabe, mpo ete nakende libanda ya mitindo
na Yawe te. Nasala kaka oyo Yawe alobi. » 14 Mpe sik’oyo, nazali kozonga na ngai
epai ya bato na ngai ; kasi yaka, nakokebisa yo na tina na makambo oyo bato oyo
bakosala bato na yo na mikolo ekoya.
Balami apamboli Isalaele mpo na mbala ya minei
Bongo Balami alobaki maloba oyo :
15
« Tala maloba ya Balami, mwana mobali ya Beori,
maloba ya moto oyo miso na ye emonaka polele,
16 oyo ayokaka maloba na Nzambe,
oyo ayebaka basekele ya Ye-Oyo-Aleki-Likolo,
oyo azwaka emoniseli kowuta na Nkolo-Na-Nguya-Nyonso,
oyo soki akweyi na molimo, miso na ye efungwamaka :
17 ‹ Namoni ye, kasi sik’oyo te ;
natali ye, kasi na pembeni te.
Monzoto moko ekobima wuta na Jakobi,
mpe lingenda ekobima wuta na Isalaele.
Akotobola mito ya bato ya Moabi
mpe akoboma bana mibali nyonso ya Seti.
18 Bakobotola mokili ya Edomi,
bakobotola Seiri, monguna na ye,
kasi Isalaele akokoma lisusu makasi koleka.
19 Mokonzi moko akobima wuta na Jakobi,
mpe akoboma batikali nyonso ya engumba. › »
Maloba ya suka ya Balami
20Balami amonaki Amaleki mpe alobaki maloba oyo :
« Amaleki ezalaki na molongo ya liboso kati na bikolo,
kasi ekosuka na libebi. »
21 Sima, amonaki bato ya Keni mpe alobaki maloba oyo :
« Esika na yo ya kovanda ezali makasi,
zala na yo ezalaka kati na mabanga ;
22 kasi bino bato ya Keni, bokobebisama
tango Ashuri akozwa bino lokola bakangami. »
23 Mpe na suka, alobaki maloba oyo :
« Oh mawa ! Nani akoki kozala na bomoi,
wana Nzambe akozala kosala makambo ya boye ?
24 Bamasuwa ekoya wuta na mabongo ya Kitimi,
bakonyokola Ashuri mpe Eberi,

kasi bango moko mpe bakobebisama. »
25 Bongo Balami atelemaki mpe azongaki epai na ye, Balaki mpe akendeki na nzela
na ye.
25
Bana ya Isalaele bapengwi na etando ya Moabi
1 Wana bana ya Isalaele bavandaki nanu na Shitimi, bamipesaki na kindumba na
bilenge basi ya Moabi. 2 Mpe, bilenge basi yango bazalaki kobenga bango na milulu
ya mbeka oyo babonzelaka banzambe na bango. Mpe bana ya Isalaele bazalaki
kolia mpe kogumbamela banzambe yango. 3 Bongo, bana ya Isalaele bamipesaki
na kosambela Bala ya Peori mpe, kanda ya Yawe epelaki makasi mpo na bango.
4 Yawe alobaki na Moyize : « Kanga bakambi nyonso ya Isalaele mpe diembika
bango liboso na Ngai, na se ya moyi, mpo ete kanda makasi na Yawe elongwa likolo
ya Isalaele. »
5 Moyize alobaki na bakambi ya Isalaele : « Tika ete moko na moko kati na bino
aboma bato na ye oyo bamipesi na kosambela nzambe Bala ya Peori. »
6 Bongo moto moko ya Isalaele amemaki na libota na ye mwasi moko ya ekolo
ya Madiani liboso ya Moyize mpe ya lisanga mobimba ya bana ya Isalaele, wana
bazalaki kolela na ekotelo ya Ndako ya kapo ya Bokutani. 7 Tango Pineasi, mwana
mobali ya Eleazari, mwana mobali ya Nganga-Nzambe Aron amonaki bongo, abimaki
kati na lisanga mpe akamataki mopanga ; 8 alandaki moto ya Isalaele wana kino kati
na ndako na ye ya kapo mpe atobolaki bango mibale mabumu mpe bakufaki, ezala
moto ya Isalaele wana mpe mwasi wana. Mpe etumbu oyo ezalaki likolo ya Isalaele
esilaki. 9 Bato oyo bakufaki na etumbu wana bazalaki, bato nkoto tuku mibale na
minei.
10 Yawe alobaki na Moyize : 11 « Nganga-Nzambe Pineasi, mwana mobali ya
Eleazari, mwana mobali ya Aron, asili kolongola kanda na Ngai likolo ya bana ya
Isalaele, pamba te atalisi bolingo oyo eleka ndelo mpo na lokumu na Ngai kati na
bango ; yango wana, na kanda na Ngai ya makasi, nasilisaki koboma bana ya Isalaele
te. 12 Na boye, yebisa ye ete nasili kosala boyokani ya kimia elongo na ye. 13 Boyokani
yango ekozala mpo na ye mpe mpo na bakitani na ye, mpo ete basala mosala na Ngai
ya Bonganga-Nzambe mpo na libela, pamba te atalisi bolingo oyo eleka ndelo mpo
na lokumu ya Nzambe na ye, mpe asali mosala ya bolimbisi masumu mpo na bana
ya Isalaele. »
14 Kombo ya moto ya Isalaele oyo babomaki elongo na mwasi ya Madiani ezalaki
Zimiri, mwana mobali ya Salu, mokambi ya libota ya Simeoni ; 15 mpe oyo ya mwasi
ya Madiani ezalaki Kozibi, mwana mwasi ya Tsuri, mokambi ya libota moko ya ekolo
ya Madiani.
16 Yawe alobaki na Moyize : 17 « Kamata bato ya Madiani lokola banguna mpe
boma bango, 18 pamba te bakamataki bino lokola banguna mpe basalelaki mayele
mabe mpo na kokweyisa bino, na likambo ya Peori mpe ya ndeko na bango ya mwasi,
Kozibi, mwana mwasi ya moko kati na bakambi ya Madiani, oyo babomaki na tango
ya etumbu kati na likambo ya Peori. »
Mabongisi mpo na kokota na mboka ya elaka
Moyize mpe Eleazari batangi motango ya bato
19 Sima na etumbu wana,
26
1 Yawe alobaki na Moyize mpe na Nganga-Nzambe Eleazari, mwana mobali ya
Aron : 2 « Botanga motango ya bato ya lisanga mobimba ya Isalaele, bato nyonso
oyo bazali na mibu tuku mibale mpe koleka, oyo bazali na makoki ya kosala mosala
ya kisoda kati na Isalaele. »
3 Moyize elongo na Nganga-Nzambe Eleazari basololaki na bango na etando ya
Moabi, na libongo ya Yordani, pene na Jeriko, mpe balobaki : 4 « Tokotanga motango
ya bana mibali nyonso ya Isalaele oyo bazali na mibu tuku mibale mpe koleka, ndenge
Yawe apesaki mitindo epai ya Moyize. »
Tala bana ya Isalaele oyo babimaki na Ejipito :

5 Bakitani ya Ribeni, mwana mobali ya liboso ya Isalaele :
na nzela ya Enoki, bakitani ya libota ya Enoki ;
na nzela ya Palu, bakitani ya libota ya Palu ;
6 na nzela ya Etsironi, bakitani ya libota ya Etsironi ;
na nzela ya Karimi, bakitani ya libota ya Karimi.
7 Yango nde ezalaki mabota ya Ribeni mpe bazalaki bato nkoto tuku minei
na misato na nkama sambo na tuku misato.
8 Eliabi azalaki mwana mobali ya Palu, 9 mpe bana mibali ya Eliabi bazalaki
Nemueli, Datani mpe Abirami. Datani mpe Abirami bazalaki bakalaka ya
lisanga ya Isalaele oyo batombokelaki Moyize mpe Aron mpe bazalaki na
molongo ya bato oyo bazalaki kolanda Kore oyo atombokelaki Yawe. 10 Mabele
efungolaki monoko na yango mpe emelaki bango elongo na Kore, oyo bato
oyo bazalaki kolanda ye bakufaki tango moto ebomaki bato nkama mibale na
mitano. Bakomaki lokola bandakisa. 11 Kasi bakitani ya Kore bakufaki te.
12 Bakitani ya Simeoni, kolanda mabota na bango, bazalaki :
na nzela ya Nemueli, bakitani ya libota ya Nemueli ;
na nzela ya Yamini, bakitani ya libota ya Yamini ;
na nzela ya Yakini, bakitani ya libota ya Yakini ;
13 na nzela ya Zera, bakitani ya libota ya Zerayi ;
na nzela ya Saulo, bakitani ya libota ya Saulo.
14 Yango nde ezalaki mabota ya Simeoni mpe bazalaki bato nkoto tuku mibale
na mibale na nkama mibale.
15 Bakitani ya Gadi kolanda mabota na bango, bazalaki :
na nzela ya Tsefoni, bakitani ya libota ya Tsefoni ;
na nzela ya Agi, bakitani ya libota ya Agi ;
na nzela ya Shuni, bakitani ya libota ya Shuni ;
16 na nzela ya Ozini, bakitani ya libota ya Ozini ;
na nzela ya Eri, bakitani ya libota ya Eri ;
17 na nzela ya Arodi, bakitani ya libota ya Eroki ;
na nzela ya Areeli, bakitani ya libota ya Areeli.
18 Yango nde ezalaki mabota ya Gadi mpe bazalaki bato nkoto tuku minei na
nkama mitano.
Eri mpe Onani bazalaki bana mibali ya Yuda, kasi bakufaki na mokili ya
19
Kanana.
20 Bakitani mosusu ya Yuda, kolanda mabota na bango, bazalaki :
na nzela ya Shela, bakitani ya libota ya Shela ;
na nzela ya Peretsi, bakitani ya libota ya Peretsi ;

na nzela ya Zera, bakitani ya libota ya Zera.
21 Bakitani ya Peretsi kolanda mabota na bango bazalaki :
na nzela ya Etsironi, bakitani ya libota ya Etsironi ;
na nzela ya Amuli, bakitani ya libota ya Amuli.
22 Yango nde ezalaki mabota ya Yuda ; bazalaki bato nkoto tuku sambo na
motoba na nkama mitano.
23 Bakitani ya Isakari kolanda mabota na bango bazalaki :
na nzela ya Tola, bakitani ya libota ya Tola ;
na nzela ya Puwa, bakitani ya libota ya Puwa ;
24 na nzela ya Yashubi, bakitani ya libota ya Yashubi ;
na nzela ya Shimironi, bakitani ya libota ya Shimironi.
25 Yango nde ezalaki mabota ya Isakari ; bazalaki bato nkoto tuku motoba na
minei na nkama misato.
26 Bakitani ya Zabuloni, kolanda mabota na bango, bazalaki :
na nzela ya Seredi, bakitani ya libota ya Seredi ;
na nzela ya Eloni, bakitani ya libota ya Eloni ;
na nzela ya Yaleyeli, bakitani ya libota ya Yaleyeli.
27 Yango nde ezalaki mabota ya Zabuloni mpe bazalaki bato nkoto tuku
motoba na nkama mitano.
28Bakitani ya Jozefi kolanda mabota na bango na nzela ya Manase mpe
Efrayimi bazalaki :
29 Bakitani ya Manase :
na nzela ya Makiri, bakitani ya libota ya Makiri (Makiri azalaki tata na Galadi) ;
na nzela ya Galadi, bakitani ya libota ya Galadi.
30 Tala bakitani ya Galadi :
na nzela ya Yezeri, bakitani ya libota ya Yezeri ;
na nzela ya Eleki, bakitani ya libota ya Eleki ;
31 na nzela ya Asirieli, bakitani ya libota ya Asirieli ;
na nzela ya Sishemi, bakitani ya libota ya Sishemi ;
32 na nzela ya Shemida, bakitani ya libota ya Shemida ;
na nzela ya Eferi, bakitani ya libota ya Eferi.
33 Tselofikadi, mwana mobali ya Eferi, azalaki na bana mibali te, kasi azalaki kaka
na bana basi ; bongo, tala bakombo na bango : Mala, Noa, Ogila, Milika mpe
Tiritsa.
34 Yango nde ezalaki mabota ya Manase, mpe bazalaki bato nkoto tuku
mitano na mibale na nkama sambo.
35 Bakitani ya Efrayimi kolanda mabota na bango bazalaki :
na nzela ya Shutela, bakitani ya libota ya Shutela ;
na nzela ya Bekeri, bakitani ya libota ya Bekeri ;
na nzela ya Tayani, bakitani ya libota ya Tayani.
36 Tala bakitani ya Shutela :
na nzela ya Erani, bakitani ya etuka ya Erani.
37 Yango ezalaki mabota ya Efrayimi mpe bazalaki bato nkoto tuku misato na
mibale na nkama mitano.
Bango nde bazalaki bakitani ya Jozefi kolanda bituka na bango.
38 Bakitani ya Benjame kolanda mabota na bango bazalaki :
na nzela ya Bela, bakitani ya libota ya Bela ;

na nzela ya Ashibeli, bakitani ya libota ya Ashibeli ;
na nzela ya Ayirami, bakitani ya libota ya Ayirami ;
39 na nzela ya Shufami, bakitani ya libota ya Shufami ;
na nzela ya Ufami, bakitani ya libota ya Ufami.
40 Bakitani ya Bela na nzela ya Aridi mpe Namani bazalaki :
na nzela ya Aridi, bakitani ya libota ya Aridi ;
na nzela ya Namani, bakitani ya libota ya Namani.
41 Yango nde ezalaki mabota ya Benjame mpe bazalaki bato nkoto tuku minei
na mitano na nkama mitano.
42 Bakitani ya Dani kolanda mabota na bango, bazalaki :
na nzela ya Shuami, bakitani ya libota ya Shuami.
Bango nde bazalaki bakitani ya Dani : 43 bango nyonso bazalaki bakitani ya
libota ya Shuami mpe bazalaki bato nkoto tuku motoba na minei na nkama
minei.
44 Bakitani ya Aseri, kolanda mabota na bango, bazalaki :
na nzela ya Yimina, bakitani ya libota ya Yimina ;
na nzela ya Yishivi, bakitani ya libota ya Yishivi ;
na nzela ya Beria, bakitani ya libota ya Beria ;
45 na nzela ya bakitani ya Beria :
na nzela ya Eberi, bakitani ya libota ya Eberi ;
na nzela ya Malikieli, bakitani ya libota ya Malikieli.
46 Aseri azalaki mpe na mwana moko ya mwasi na kombo Sera.
47 Yango nde ezalaki mabota ya Aseri, mpe bazalaki bato nkoto tuku mitano
na misato na nkama minei.
48 Bakitani ya Nefitali, kolanda mabota na bango, bazalaki :
na nzela ya Yatseyeli, bakitani ya libota ya Yatseyeli ;
na nzela ya Guni, bakitani ya libota ya Guni ;
49 na nzela ya Yetseri, bakitani ya libota ya Yetseri ;
na nzela ya Shilemi, bakitani ya libota ya Shilemi.
50 Yango nde ezalaki mabota ya Nefitali, mpe bazalaki bato nkoto tuku minei
na mitano na nkama minei.
51 Motango nyonso ya bana ya Isalaele oyo batangaki ezalaki bato nkoto
nkama motoba na moko na nkama sambo na tuku misato.
Malako mpo na kokabola mokili
52 Yawe alobaki na Moyize : 53 « Esengeli kokabolela bango mokili lokola libula,
kolanda motango ya bato wana. 54 Bokopesa eteni ya mabele ya monene epai ya
libota oyo ezali mpe monene, eteni ya mabele ya moke epai ya libota oyo ezali mpe
moke. Libota moko na moko ekozwa libula na yango, kolanda motango ya bato oyo
batangaki. 55 Bakokabola mokili na kobeta zeke mpe libota moko na moko ekozwa
libula na yango, kolanda bakombo ya bakoko ya bikolo na bango. 56 Esengeli kokabola
libula na libula na zeke kati na libota oyo ezali monene mpe libota oyo ezali moke. »
Mabota ya Balevi etangami
57 Tala bakitani ya Levi oyo batangamaki kolanda mabota na bango :
na nzela ya Gerishoni, bakitani ya libota ya Gerishoni ;
na nzela ya Keati, bakitani ya Keati ;
na nzela ya Merari, bakitani ya Merari.

58 Tala mabota mosusu ya bakitani ya Levi :
bakitani ya libota ya Libini,
bakitani ya libota ya Ebron,
bakitani ya libota ya Maali,
bakitani ya libota ya Mushi,
bakitani ya libota ya Kore.
Keati azalaki tata ya Amirami ; 59 bongo, kombo ya mwasi ya Amirami ezalaki
« Yokebedi. » Yokebedi azalaki mokitani ya Levi, oyo abotamaki na Ejipito.
Abotaki na Amirami Aron, Moyize mpe ndeko na bango ya mwasi Miriami.
60 Aron azalaki tata ya Nadabi na Abiyu, Eleazari na Itamari. 61 Kasi Nadabi na
Abiyu bakufaki tango babonzelaki Yawe makabo na moto ya mopaya.
62 Bakitani nyonso ya mibali ya Levi oyo batangamaki, kobanda na sanza
moko ya mbotama mpe koleka, bazalaki nkoto tuku misato. Batangaki
bango te elongo na bato mosusu ya Isalaele mpo ete bazwaki libula te kati
na bango.
63Yango nde motango ya bana ya Isalaele oyo Moyize elongo na Nganga-Nzambe

Eleazari batangaki na bitando ya Moabi, na libongo ya Yordani pene ya Jeriko. 64 Kati
na bango, moko te atikalaki na bomoi, kati na ba-oyo Moyize mpe Nganga-Nzambe
Aron batangaki, tango batangaki bana ya Isalaele kati na esobe ya Sinai. 65 Pamba te
Yawe alobaki na bana ya Isalaele wana ete bakokufa solo na esobe, mpe moko te kati
na bango longola kaka Kalebi, mwana mobali ya Yefune, mpe Jozue, mwana mobali
ya Nuni.
27
Bana basi ya Tselofikadi bakitani na libula
1 Bana basi ya Tselofikadi, mwana mobali ya Eferi, mwana mobali ya Galadi,
mwana mobali ya Makiri, mwana mobali ya Manase bazalaki bakitani ya libota
ya Manase, mwana mobali ya Jozefi. Bakombo na bango ezalaki : Mala, Noa,
Ogila, Milika mpe Tiritsa. Bayaki 2 liboso ya Moyize, ya Nganga-Nzambe Eleazari
mpe ya bakambi ya lisanga mobimba, na ekotelo ya Ndako ya kapo ya Bokutani
mpe balobaki : 3 « Tata na biso akufaki na esobe. Azalaki te na molongo na bato
oyo bazalaki kolanda Kore, oyo basanganaki lisanga mpo na kotelemela Yawe, kasi
akufaki mpo na masumu na ye moko mpe atikaki bana mibali te. 4 Bongo mpo na
nini kombo ya tata na biso elimwa kaka boye na libota na ye, mpo ete azalaki na
mwana mobali te ? Pesa biso mpe eteni ya mabele kati na bandeko ya tata na biso. »
5 Boye, Moyize amemaki likambo na bango liboso ya Yawe.
6 Yawe alobaki na Moyize : 7 « Makambo oyo bana basi ya Tselofikadi bazali koloba
ezali solo. Osengeli kopesa bango eteni ya mabele lokola libula kati na bandeko ya
tata na bango mpe pesa bango libula ya tata na bango. 8 Loba na bana ya Isalaele :
‹ Soki moto moko asili kokufa mpe atiki bana mibali te, bokopesa libula na ye epai
ya mwana na ye ya mwasi. 9 Soki mpe azali na mwana mwasi te, bokopesa libula na
ye epai ya bandeko na ye ya mibali. 10 Soki mpe azali na bandeko mibali te, bokopesa
libula na ye epai ya bandeko mibali ya tata na ye. 11 Bongo, soki tata na ye azalaki
mpe na bandeko mibali te, bokopesa libula na ye epai ya ndeko ya pene ya libota ya
tata na ye ; ye nde akokitana na yango. Oyo ekozala mpo na Isalaele, mobeko oyo
bosengeli kolanda ndenge Yawe alobaki na Moyize. › »
Jozue akitani na Moyize

— Mata likolo ya bangomba ya Abarimi, mpe tala mokili oyo napesaki epai ya
bana ya Isalaele. 13 Sima na yo komona yango, yo mpe okokende kosangana na
bakoko na yo na mokili ya bakufi ndenge moko na Aron, ndeko na yo ya mobali,
14 pamba te tango lisanga ya bato batombokaki mpo na mayi, na esobe ya Tsini,
bino mpe botosaki mitindo na Ngai te mpe bopesaki lokumu te na bosantu na Ngai
na miso na bango. Ezalaki nde mayi ya Meriba ya Kadeshi, na esobe ya Tsini.
16 — Tika ete Yawe, Nzambe oyo apesaka pema na bato nyonso, apona moto moko
mpo ete akamba lingomba oyo ; 17 moto oyo akobanda kobima mpe kokota liboso
na bango, oyo akobanda kobimisa mpe kokotisa bango mpo ete bato na Yawe bazala
te lokola bibwele oyo ezanga mobateli.
— Kamata Jozue, mwana mobali ya Nuni, moto oyo azali na molimo mpe tia ye
maboko na yo. 19 Mema ye liboso ya Nganga-Nzambe Eleazari mpe ya lingomba
mobimba ya bato, bongo okopesa ye mosala na miso na bango. 20 Pesa ye ndambo
ya bokonzi na yo mpo ete lisanga mobimba ya bana ya Isalaele bakoka kotosa
ye. 21 Akokende kotelema liboso ya Nganga-Nzambe Eleazari, oyo akotuna mokano
na Yawe mpo na ye, na nzela na Urimi. Na mokano wana nde, ye mpe lisanga
mobimba ya bana ya Isalaele bakobanda kobima mpe kokota.
22 Moyize asalaki ndenge Yawe atindaki ye. Akamataki Jozue mpe atelemisaki
ye liboso ya Nganga-Nzambe Eleazari mpe liboso ya lisanga mobimba ya Isalaele.
23 Atiaki ye maboko mpe apesaki ye mosala, ndenge Yawe atindaki na nzela ya Moyize.
Mibeko na tina na makabo bazikisa na moto

28
Na tina na makabo ya mokolo na mokolo
1 Yawe alobaki na Moyize : 2 « Pesa mitindo oyo epai ya bana ya Isalaele mpe yebisa
bango : ‹ Bosala keba ete bomema liboso na Ngai, na mikolo oyo ekatama, makabo
na Ngai, makabo bazikisa na moto, oyo solo kitoko na yango esepelisaka Ngai. ›
3 Loba na bango : ‹ Tala likabo bazikisa na moto oyo bosengeli kobonza epai na
Yawe : bana meme mibale ya mobu moko mpe ezanga mbeba, lokola mbeka ya
kotumba mpo na libela. 4 Bokobonza mwana meme moko na tongo, mpe mosusu,
na pokwa ; 5 elongo na likabo ya bakilo misato ya farine basangisa na balitele mibale
ya mafuta ya olive. 6 Ezali mbeka ya kotumba ya tango nyonso, oyo ebandisamaki
na ngomba Sinai ; ezali likabo bazikisa na moto mpo na Yawe, oyo solo kitoko na
yango esepelisaka Yawe. 7 Bokobakisa lisusu likabo ya masanga : balitele mibale ya
masanga ya vino ya sika mpo na mwana meme moko na moko. Bokobonzela Yawe
masanga yango na Esika ya bule. 8 Bokobonza mwana meme mosusu na pokwa,
elongo na lolenge moko ya makabo ya mbuma mpe mbeka ya masanga oyo bobonzaki
na tongo ; ezali likabo bazikisa na moto mpo na Yawe, oyo solo kitoko na yango
esepelisaka Yawe.
Na tina na bambeka mpo na mokolo ya Saba
9Na mokolo ya Saba, bokobonza mbeka ya bana meme mibale, ya mobu moko
oyo ezanga mbeba, elongo na likabo ya masanga mpe bakilo motoba ya farine oyo
basangisa na mafuta, lokola makabo ya mbuma. 10 Oyo ezali mbeka ya kotumba mpo
na mikolo nyonso ya Saba, bakisa mbeka ya kotumba ya tango nyonso mpe mbeka
na yango ya masanga.
Na tina na bambeka mpo na ebandeli ya sanza

11 Na ebandeli nyonso ya sanza,
bokobonzela Yawe lokola mbeka ya kotumba : bana
ngombe mibale ya mibali, meme moko ya mobali mpe bana mibali ya meme ya mobu
moko sambo. Yango nyonso esengeli kozala na mbeba te. 12 Mpo na ngombe moko
na moko ya mobali, bokobonza yango na likabo ya bakilo libwa ya farine basangisa
na mafuta ; mpo na meme moko ya mobali, bokobonza yango na likabo ya bakilo
motoba ya farine basangisa na mafuta ; 13 mpo na mwana meme moko na moko,
bokobonza yango elongo na likabo ya bakilo misato ya farine basangisa na mafuta.
Ezali mbeka ya kotumba, oyo solo kitoko na yango esepelisaka Yawe, likabo bazikisa
na moto mpo na Yawe. 14 Mbeka ya masanga oyo bosengeli kobonza ekozala : balitele
minei ya masanga ya vino mpo na ngombe moko na moko, balitele misato ya masanga
ya vino mpo na meme moko na moko ya mobali mpe balitele mibale ya masanga ya
vino mpo na mwana meme moko na moko ya mobali. 15 Kobakisa na mbeka ya
kotumba ya libela elongo na mbeka na yango ya masanga, bokobonza lisusu epai na
Yawe ntaba moko ya mobali lokola mbeka mpo na masumu.
Na tina na bambeka mpo na feti ya Pasika
16 Mokolo ya zomi na minei ya sanza ya liboso ekozala Pasika mpo na lokumu
ya Yawe. 17 Mokolo ya zomi na mitano ya sanza yango kaka ekozala mokolo ya
feti monene. Mikolo sambo, bokolia mapa ezanga levire. 18 Na mokolo ya liboso,
bokozala na mayangani ya bule ; bokosala mosala moko te oyo bosalaka mokolo
na mokolo. 19 Bokobonzela Yawe, lokola likabo bazikisa na moto, lokola mbeka ya
kotumba : bana ngombe mibale ya mibali, meme moko ya mobali, bana mibali ya
meme sambo ya mobu moko ; nyonso esengeli kozanga mbeba. 20 Mpo na ngombe
moko na moko ya mobali, bokobonza yango na likabo ya bakilo libwa ya farine
basangisa na mafuta ; mpo na meme moko na moko ya mobali, bakobonza yango
na likabo ya bakilo motoba ya farine basangisa na mafuta ; 21 mpe mpo na mwana
meme moko na moko ya mobali kati na yango sambo, bokobonza yango na likabo
ya bakilo misato. 22 Bokobakisa lisusu ntaba moko ya mobali lokola mbeka mpo na
masumu, mpo na kosala mosala ya bolimbisi masumu mpo na bino. 23 Bokobonza
mbeka oyo nyonso, bakisa mpe mbeka ya kotumba ya libela ya tongo. 24 Bokobanda
kobonza yango mikolo nyonso, na mikolo nyonso sambo, lokola bilei bazikisa na
moto ; mpe solo kitoko na yango ekosepelisa Yawe. Ekobanda kobakisama na mbeka
ya kotumba ya libela mpe na mbeka na yango ya masanga. 25 Na mokolo oyo ya
sambo, bokozala na mayangani ya bule ; bongo na mokolo yango, bokosala mosala
moko te oyo bosalaka mokolo na mokolo.
Na tina na bambeka mpo na feti ya baposo
26 Na mokolo ya bambuma ya liboso, tango bokobonzela Yawe makabo ya mbuma
ya sika, na tango ya feti ya baposo, bokozala na mayangani ya bule mpe bokosala
mosala moko te oyo basalaka mokolo na mokolo. 27 Bokobonzela Yawe lokola mbeka
ya kotumba oyo solo kitoko na yango ekosepelisa Yawe : bangombe mibale ya mibali,
meme moko ya mobali mpe bana meme sambo ya mibali ya mobu moko. 28 Mpo na
ngombe moko na moko ya mobali, bokobonza yango na likabo ya bakilo libwa ya
farine basangisa na mafuta ; mpo na meme moko na moko ya mobali, bokobonza
yango na likabo ya bakilo motoba ya farine basangisa na mafuta ; 29 mpe mpo na
mwana meme moko na moko ya mobali kati na yango sambo, bokobonza yango na
likabo ya bakilo misato. 30 Bokobakisa lisusu ntaba moko ya mobali lokola mbeka mpo
na masumu, mpo na kosala mosala ya bolimbisi masumu mpo na bino. 31 Bokobonza
mbeka yango na mbeka na yango ya masanga, bakisa mbeka ya kotumba ya libela na
makabo na yango ya mbuma. Bosala keba ete ezala banyama oyo ezanga mbeba. › »
29
Na tina na bambeka mpo na feti ya bakelelo
1 « ‹ Na mokolo ya liboso ya sanza ya sambo, bokozala na mayangani ya bule.
Bokosala mosala moko te oyo bosalaka mokolo na mokolo, ekozala nde mokolo ya
kobeta bakelelo. 2 Bokobonzela Yawe lokola mbeka ya kotumba, oyo solo kitoko
na yango ekosepelisa Yawe : mwana ngombe moko ya mobali, meme moko ya
mobali mpe bana mibali ya meme sambo ya mobu moko, nyonso ezanga mbeba.
3 Mpo na ngombe ya mobali, bokobonza yango na likabo ya bakilo libwa ya farine
basangisa na mafuta ; mpo na meme ya mobali, bokobonza yango na likabo ya bakilo
motoba ; 4 mpe mpo na mwana meme moko na moko ya mobali kati na yango sambo,
bokobonza yango na likabo ya bakilo misato.
5 Bokobakisa ntaba moko ya mobali lokola mbeka mpo na masumu, mpo na kosala
mosala ya bolimbisi masumu mpo na bino. 6 Bambeka oyo ekobakisama na mbeka
ya kotumba ya sanza na sanza elongo na makabo na yango ya bambuma, na mbeka
ya kotumba ya mokolo na mokolo elongo na makabo na yango ya bambuma mpe
mbeka na yango ya masanga, kolanda ndenge ekatama. Ezali makabo bazikisa na
moto mpo na Yawe, oyo solo kitoko na yango esepelisaka Yawe.
Na tina na bambeka mpo na mokolo ya bolimbisi masumu
7 Na mokolo ya zomi, na sanza ya sambo, bokozala na mayangani ya bule. Bokokila
bilei, bokosala mosala moko te oyo bokosalaka mokolo na mokolo. 8 Bokobonzela
Yawe mbeka ya kotumba, lokola biloko ya solo kitoko : mwana ngombe moko ya
mobali, meme moko ya mobali mpe bana mibali ya meme sambo ya mobu moko,
nyonso ezanga mbeba. 9 Mpo na ngombe ya mobali, bokobonza yango na likabo ya
bakilo libwa ya farine basangisa na mafuta ; mpo na meme ya mobali, bokobonza
yango na likabo ya bakilo motoba ; 10 mpe mpo na mwana meme moko na moko
ya mobali kati na yango sambo, bokobonza yango na likabo ya bakilo misato.
11 Bokobakisa ntaba moko ya mobali lokola mbeka mpo na masumu ; ekobakisama
na mbeka mpo na masumu oyo epesami na mokolo ya bolimbisi masumu mpe na
mbeka ya kotumba ya libela na mbeka na yango ya mbuma mpe mbeka na yango ya
masanga.
Na tina na bambeka mpo na feti ya bandako ya kapo
12 Na mokolo ya zomi na mitano ya sanza ya sambo, bokozala na mayangani ya
bule ; bokosala mosala moko te oyo bosalaka mokolo na mokolo mpe bokosala feti
monene mpo na Yawe mikolo sambo. 13 Bokobonzela Yawe lokola mbeka ya kotumba
mpe lokola likabo bazikisa na moto, oyo solo kitoko na yango ekosepelisa Yawe :
bangombe zomi na misato ya mibali, bameme mibale ya mibali, mpe bana meme
zomi na minei ya mibali ya mobu moko mpe ezanga mbeba. 14 Mpo na ngombe moko
na moko ya mobali kati na bangombe yango zomi na misato ya mibali, bokobonza
yango elongo na likabo ya bakilo libwa ya farine basangisa na mafuta ; mpo na meme
moko na moko kati na bameme yango mibale ya mibali, bakilo motoba ; 15 mpe mpo
na mwana meme moko na moko kati na bana meme yango zomi na minei, bakilo
misato. 16 Bokobakisa, ntaba moko ya mobali lokola mbeka mpo na masumu, bakisa
lisusu mbeka ya kotumba ya libela na makabo na yango ya mbuma mpe mbeka na
yango ya masanga.
17 Na mokolo ya mibale, bokobonza bangombe ya mibali zomi na mibale, bameme
ya mibali mibale mpe bana mibali ya meme zomi na minei, ya mobu moko, nyonso
ezanga mbeba ; 18 elongo na makabo ya mbuma mpe likabo ya masanga mpo na
bangombe ya mibali, bameme ya mibali mpe bana mibali ya meme, kolanda motango
oyo ekatama. 19 Bokobakisa, ntaba moko ya mobali lokola mbeka mpo na masumu
mpe lisusu, mbeka ya kotumba ya libela elongo na makabo na yango ya mbuma mpe
mbeka na yango ya masanga.
20 Na mokolo ya misato, bokobonza bangombe ya mibali zomi na moko, meme
mibale ya mibali mpe bana mibali ya meme zomi na minei ya mobu moko, nyonso
ezanga mbeba. 21 Mpo na bangombe ya mibali, bameme ya mibali mpe bana mibali
ya meme, bokobonza yango na makabo na yango ya mbuma mpe mbeka na yango
ya masanga, kolanda motango oyo ekatama. 22 Bokobakisa ntaba moko ya mobali
lokola mbeka mpo na masumu, kobakisa lisusu, mbeka ya kotumba ya libela elongo
na makabo na yango ya mbuma mpe mbeka na yango ya masanga.
23 Na mokolo ya minei, bokobonza bangombe ya mibali zomi, bameme ya mibali
mibale mpe bana mibali ya meme zomi na minei, ya mobu moko, nyonso ezanga
mbeba. 24 Mpo na bangombe ya mibali, bameme ya mibali mpe bana mibali ya meme,
bokobonza yango na makabo na yango ya mbuma mpe mbeka na yango ya masanga,
kolanda motango oyo ekatama. 25 Bokobakisa ntaba moko ya mobali lokola mbeka
mpo na masumu, kobakisa lisusu, mbeka ya kotumba ya libela elongo na makabo na
yango ya mbuma mpe mbeka na yango ya masanga.
26 Na mokolo ya mitano, bokobonza bangombe ya mibali libwa, bameme ya mibali
mibale mpe bana mibali ya meme zomi na minei ya mobu moko, nyonso ezanga
29 Na mokolo ya motoba, bokobonza bangombe ya mibali mwambe, bameme ya
mibali mibale mpe bana mibali ya meme zomi na minei ya mobu moko, nyonso
ezanga mbeba. 30 Mpo na bangombe ya mibali, bameme ya mibali mpe bana mibali
ya meme, bokobonza yango na makabo na yango ya mbuma mpe mbeka na yango
ya masanga, kolanda motango oyo ekatama. 31 Bokobakisa ntaba moko ya mobali
lokola mbeka mpo na masumu, kobakisa lisusu, mbeka ya kotumba ya libela elongo
na makabo na yango ya mbuma mpe mbeka na yango ya masanga.
32 Na mokolo ya sambo, bokobonza bangombe ya mibali sambo, bameme ya mibali
mibale mpe bana mibali ya meme zomi na minei ya mobu moko, nyonso ezanga
35 Na mokolo ya mwambe, bokozala na mayangani monene mpe bokosala mosala
moko te oyo bosalaka mokolo na mokolo. 36 Bokobonza lokola mbeka ya kotumba
mpe likabo bazikisa na moto, oyo solo kitoko na yango ekosepelisa Yawe : ngombe
moko ya mobali, meme moko ya mobali ; mpe bana mibali ya meme, sambo, ya mobu
moko mpe ezanga mbeba. 37 Mpo na ngombe ya mobali, meme ya mobali mpe bana
mibali ya meme, bokobonza yango na makabo na yango ya mbuma mpe mbeka na
yango ya masanga, kolanda motango oyo ekatama. 38 Bokobakisa ntaba moko ya
mobali lokola mbeka mpo na masumu, kobakisa lisusu, mbeka ya kotumba ya libela
elongo na makabo na yango ya mbuma mpe mbeka na yango ya masanga.
39 Oyo nde makabo mpe bambeka oyo bokobonzela Yawe na mikolo ya bafeti na
bino oyo ekatama ; ekobakisama na likolo ya mbeka na bino ya kotumba, na likolo
ya makabo na bino ya bambuma, mbeka na bino ya masanga, mbeka na bino ya
boyokani mpo na kokokisa ndayi to mpe na likolo ya makabo oyo bopesaka wuta na
mokano ya mitema na bino moko. › »
30
Mobeko na tina na bandayi
1 Moyize ayebisaki bana ya Isalaele makambo nyonso oyo Yawe atindaki ye.
2 Moyize alobaki na bakambi ya mabota ya Isalaele : « Tala mobeko oyo Yawe asili
kopesa : 3 ‹ Soki moto apesi elaka epai na Yawe na nzela ya ndayi to azwi ekateli
songolo na nzela ya ndayi, tika ete akokisa elaka na ye, asala kolanda maloba oyo
ebimaki na monoko na ye. 4 Soki elenge moko ya mwasi alapi ndayi epai na Yawe,
wana azali nanu na ndako ya tata na ye to azwi ekateli moko na nzela ya seleka,
5 bongo tata na ye ayoki ndayi to ekateli yango mpe alobi na ye eloko moko te, ndayi
nyonso oyo alapaki mpe ekateli nyonso oyo azwaki ekotikala se bongo. 6 Kasi soki tata
na ye atelemeli ye tango ayoki yango, ndayi nyonso oyo alapaki mpe ekateli nyonso
oyo azwaki ekokoma pamba. Yawe akotangela ye yango te lokola niongo, pamba te
tata na ye aboyi yango.
7 Soki elenge mwasi yango abali sima na kolapa ndayi to sima monoko na ye
kobimisa ekateli ; 8 bongo mobali na ye ayoki yango mpe alobi na ye eloko moko
te, ndayi oyo alapaki to ekateli oyo azwaki ekotikala se bongo. 9 Kasi soki mobali na
ye atelemeli ye tango ayoki yango, akweyisi nde ndayi oyo ekangaki ye to ekateli oyo
azwaki ye moko mpe ebimaki na monoko na ye. Yawe akotangela ye yango lokola
niongo te.
10 Soki mwasi oyo akufisa mobali to oyo babengana na libala alapi ndayi to azwi
ekateli ezala ya ndenge nini, asengeli kokokisa yango. 11 Soki mwasi ya libala alapi
ndayi to azwi ekateli na nzela ya seleka ; 12 bongo, mobali na ye ayoki yango mpe
alobi na ye eloko moko te mpe apekisi ye te, ndayi oyo alapaki mpe ekateli oyo azwaki
ekotikala se bongo. 13 Kasi soki mobali na ye akweyisi yango tango ayoki yango, ndayi
moko te to ekateli moko te oyo ebimaki na monoko na ye ekotikala bongo. Pamba
te mobali na ye akweyisi yango, mpe Yawe akotangela ye yango lokola niongo te.
14 Mobali na ye azali na bokonzi ya kondima to koboya ndayi nyonso oyo alapi to
ekateli nyonso oyo asili kozwa na kokila bilei. 15 Kasi soki mobali na ye alobi na ye
eloko moko te kino na mokolo oyo ekolanda, elakisi ete asili kondima ndayi nyonso
to ekateli nyonso oyo mwasi na ye azwaki. Andimi yango, pamba te alobi eloko moko
te tango ayokaki yango. 16 Nzokande, soki akweyisi ndayi to ekateli yango, sima na
koyoka yango, ye nde akomema mokumba ya mbeba ya mwasi na ye. › »
17 Tala bikateli oyo Yawe apesaki epai na Moyize na tina na boyokani kati na mobali
mpe mwasi na ye, kati na tata mpe bilenge basi oyo bazali na ndako na ye.
31
Isalaele alongi Madiani
1 Yawe alobaki na Moyize : 2 « Zongisa mabe na mabe oyo bato ya Madiani basalaki
bana ya Isalaele, mpe na sima, okokende kosangana na bakoko na yo na mokili ya
bakufi. »
3 Boye Moyize alobaki na bato : « Tika ete mibali kati na bino balata bibundeli mpo
na kokende kobundisa mokili ya Madiani mpe kozongisela bango mabe na mabe, na
Kombo na Yawe. 4 Libota moko na moko ya Isalaele ekotinda basoda nkoto moko na
etumba. »
5 Boye, baponaki bato nkoto moko mpo na libota moko na moko kati na mabota
ya Isalaele. Bongo, bato nkoto zomi na mibale balataki bibundeli mpo na kokende
na etumba. 6 Moyize atindaki bango na etumba bato nkoto moko ya libota moko na
moko elongo na Nganga-Nzambe Pineasi, mwana mobali ya Eleazari oyo amemaki

bisalelo ya Esika ya bule mpe bakelelo mpo na kopesa mbela.
7 Babundisaki Madiani ndenge Yawe atindaki na nzela ya Moyize mpe babomaki
mibali nyonso. 8 Kati na molongo ya bato oyo babomaki, ezalaki na bakonzi ya
Madiani oyo : Evi, Rekemi, Tsuri, Wuri mpe Reba. Babomaki mpe lisusu Balami,
mwana mobali ya Beori na mopanga. 9 Bana ya Isalaele bakangaki basi mpe bana ya
Madiani elongo na banyama, bibwele mpe bozwi na bango nyonso lokola bomengo
ya bitumba. 10 Batumbaki bingumba nyonso epai wapi bato ya Madiani bazalaki
kovanda, na milako na bango nyonso. 11 Bamemaki bomengo nyonso ya bitumba
mpe biloko nyonso oyo babotolaki elongo na bato, banyama ; 12 mpe bamemaki
bakangami, biloko babotolaki mpe bomengo ya bitumba epai ya Moyize, Nganga-
Nzambe Eleazari, mpe lisanga ya Isalaele na molako na bango oyo ezalaki na bitando
ya Moabi, na libongo ya Yordani, pene ya Jeriko.
13 Moyize, Nganga-Nzambe Eleazari mpe bakambi nyonso ya lisanga ya Isalaele
bayaki koyamba bango na libanda ya molako. 14 Moyize atombokelaki bakonzi oyo
baponamaki mpo na kotambolisa mampinga, bakonzi ya nkoto ya basoda mpe ya
nkama ya basoda, oyo bawutaki na bitumba. 15 Moyize atunaki bango : « Boni,
botiki basi nyonso na bomoi ? 16 Ezalaki nde bango bato balandaki toli ya Balami
mpe batindikaki bana ya Isalaele na kopesa Yawe mokongo, kati na makambo oyo
esalemaki na Peori ; mpe yango nde esalaki ete etumbu ekweya likolo ya bato na
Yawe. 17 Sik’oyo, boboma mibali nyonso mpe basi nyonso oyo bayebi nzoto ya
mibali ; 18 kasi bobatela na bomoi mpo na bino, basi nyonso oyo bayebi nanu nzoto
ya mibali te. 19 Moto nyonso kati na bino oyo abomaki moto to asimbaki ebembe,
asengeli kozala libanda ya molako mikolo sambo. Boye, na mokolo ya misato mpe
ya sambo, bosengeli komipetola, bino mpe bakangami na bino. 20 Bokopetola mpe
lisusu bilamba nyonso mpe biloko nyonso oyo basala na baposo ya banyama, na suki
ya bantaba to mpe na banzete. »
21 Nganga-Nzambe Eleazari alobaki na basoda oyo bakendeki na bitumba : « Botala
bikateli ya mobeko oyo Yawe apesaki epai ya Moyize : 22 ‹ Ezali kaka wolo, palata,
bronze, motako, ete, mbodi 23 mpe biloko nyonso oyo ezikaka na moto te nde
bokolekisa na moto mpo na kopetola yango ; bokopetola yango lisusu na mayi ya
bopetolami. Kasi bokopetola na mayi biloko nyonso oyo ezikaka na moto. 24 Na
mokolo ya sambo, bokopetola bilamba na bino mpe bokokoma peto mpe na sima nde
bokoki kozonga na molako. › »
Moyize akaboli bomengo ya bitumba

25Yawe alobaki na Moyize : 26 « Yo, Moyize, mpe Nganga-Nzambe Eleazari, elongo
na bakambi ya mabota ya lisanga ya Isalaele, botanga motango ya bato, ya banyama
nyonso oyo bakangaki. 27 Kabola bomengo ya bitumba yango kati na basoda oyo
bakendeki na bitumba mpe bato ya lisanga ya Isalaele oyo batikalaki. 28 Na ndambo
eteni oyo okopesa na basoda oyo bakendeki na bitumba, tia pembeni lokola mpako
mpo na Yawe, moto moko kati na bato nkama mitano, ebwele moko kati na bibwele
nkama mitano, ezala ya ngombe, ya ane, ya meme to ya bantaba. 29 Kamata mpako
yango kati na ndambo ya eteni na bango mpe pesa yango epai ya Nganga-Nzambe
Eleazari lokola eteni ya Yawe. 30 Kamata kati na ndambo ya eteni ya bana ya Isalaele,
moko kati na tuku mitano, ezala ya bato, ya ngombe, ya ane, ya meme, ya bantaba
to ya bibwele mosusu mpe pesa yango epai ya Balevi oyo bazali na mokumba ya
kobatela Mongombo na Yawe. » 31 Moyize mpe Nganga-Nzambe Eleazari basalaki
ndenge Yawe atindaki Moyize. 32 Bomengo ya bitumba oyo etikalaki na oyo basoda
oyo bakendeki na bitumba babotolaki ezalaki : meme na bantaba nkoto nkama
motoba na tuku sambo na mitano ; 33 ngombe nkoto tuku sambo na mibale ; 34 ane
nkoto tuku motoba na moko 35 mpe basi oyo bayebi nanu nzoto ya mibali te nkoto
tuku misato na mibale.
36 Ndambo ya eteni ya bomengo ya bitumba oyo bato oyo bakendeki na
bitumba bazwaki ezalaki :
bameme mpe bantaba nkoto nkama misato na tuku misato na sambo na nkama
mitano ; 37 mpe mpako mpo na Yawe ezalaki : bameme mpe bantaba nkama
motoba na tuku sambo na mitano ;
38 bangombe nkoto tuku misato na motoba, mpe mpako mpo na Yawe ezalaki :
bangombe tuku sambo na mibale ;
39 ba-ane nkoto tuku misato na nkama mitano, mpe mpako mpo na Yawe ezalaki :
ba-ane tuku motoba na moko ;
40 bato nkoto zomi na motoba, mpe mpako mpo na Yawe ezalaki : bato tuku misato
na mibale.
41 Moyize apesaki mpako mpo na Yawe epai ya Nganga-Nzambe Eleazari ndenge
Yawe atindaki ye.
42 Boye, ndambo oyo epesamelaki bana ya Isalaele, oyo Moyize alongolaki na
bomengo ya bato oyo bakendeki na bitumba, 43 ndambo oyo epesamelaki lisanga
ezalaki : meme elongo na bantaba nkoto nkama misato na tuku misato na sambo na
nkama mitano ; 44 ngombe nkoto tuku misato na motoba ; 45 ba-ane nkoto tuku misato
na nkama mitano, 46 mpe bato nkoto zomi na motoba. 47 Na ndambo oyo epesamelaki
bana ya Isalaele, Moyize alongolaki moto moko kati na bato tuku mitano mpe nyama
moko kati na banyama tuku mitano, ndenge Yawe atindaki ye mpe apesaki yango
epai ya Balevi oyo bazalaki na mokumba ya kobatela Mongombo na Yawe.
48 Bongo, bakonzi ya mampinga, bakonzi ya bankoto ya basoda mpe ya bankama
bayaki epai ya Moyize. 49 Balobaki na Moyize : « Basali na yo batangi motango ya
basoda oyo bazali na se ya bokonzi na biso mpe ata moko te azangi. 50 Boye, tomemi
epai na Yawe lokola makabo, biloko ya wolo oyo : biloko oyo balataka na maboko,
bapete, bamedayi, biloko ya matoyi, basheneti oyo moko na moko na biso azwaki
mpo na kosala mosala ya bolimbisi masumu liboso ya Yawe. »
51 Moyize mpe Nganga-Nzambe Eleazari bazwaki na maboko na bango, biloko
nyonso oyo basala na wolo. 52 Wolo nyonso oyo Moyize mpe Nganga-Nzambe Eleazari
bazwaki lokola makabo mpo na Yawe, na maboko ya bakonzi ya bankoto mpe ya
bankama, ezalaki bakilo nkama moko na tuku mwambe na minei. 53 Soda na soda
akamataki na makasi mpo na ye moko bomengo na ye ya bitumba. 54 Moyize mpe
Nganga-Nzambe Eleazari bazwaki wolo na maboko ya bakonzi ya nkoto ya basoda
mpe ya nkama ya basoda mpe bamemaki yango kati na Ndako ya kapo ya Bokutani
lokola ekaniseli mpo na bana ya Isalaele liboso ya Yawe.
32
Mabota misato evandi na este ya ebale Yordani
1 Bakitani ya Ribeni mpe ya Gadi bazalaki na bibwele mingi penza. Bamonaki
ete mokili ya Yaezeri mpe ya Galadi ezali malamu mingi mpo na kobokola bibwele.
2 Bongo bakitani ya Ribeni mpe ya Gadi bayaki koloba na Moyize, na Nganga-Nzambe
Eleazari mpe na bakambi ya lisanga : 3 « Bingumba ya Ataroti, ya Diboni, ya Yaezeri,
ya Nimira, ya Eshiboni, ya Eleale, ya Sebami, ya Nebo mpe ya Beoni ; 4 bituka oyo
Yawe akweyisaki liboso ya bato ya Isalaele, ezali malamu mpo na kobokola bibwele ;
nzokande, basali na yo bazali mpe na bibwele. » 5 Balobaki lisusu : « Soki tozwi ngolu
na miso na yo, tika ete mokili oyo epesamela basali na yo lokola libula na biso mpe
okatisa biso na ngambo ya Yordani te. »
6 Moyize alobaki na bakitani ya Gadi mpe ya Ribeni :
— Boni, bandeko na bino bakende na bitumba, bongo bino botikala awa ? 7 Mpo
na nini bolingi lisusu kolembisa mitema ya bana ya Isalaele oyo bazali kokende na
mokili oyo Yawe apesaki bango ? 8 Oyo ezali penza makambo oyo batata na bino
basalaki tango natindaki bango wuta na Kadeshi-Barinea mpo na kokende kononga
mokili. 9 Sima na bango komata na lubwaku ya Eshikoli mpe komona mokili yango,
balembisaki mitema ya bana ya Isalaele oyo balingaki kokota na mokili oyo Yawe
apesaki bango. 10 Na mokolo wana, kanda ya Yawe epelaki mpe alapaki ndayi oyo :
11 « Lokola batosaki Ngai te na motema mobimba, moko te kati na bato oyo bazali
na mibu tuku mibale mpe komata, ba-oyo babimaki na Ejipito, akomona mokili oyo
nalakaki, na nzela ya ndayi, epai ya Abrayami, Izaki mpe Jakobi 12 longola kaka
Kalebi, mwana mobali ya Yefune, moto ya libota ya Kenizi, mpe Jozue, mwana
mobali ya Nuni, pamba te batosaki Ngai Yawe na mitema na bango mobimba. »
13 Yawe atombokelaki Isalaele mpe asalaki ete bayengayenga na esobe mibu tuku
minei kino tango molongo nyonso ya bato oyo basalaki mabe na miso na Ye basilaki
kokufa. 14 Bino mpe bozali kaka ndenge moko, libota ya bato ya masumu, bozali
kaka kosala makambo ndenge moko na batata na bino mpe bozali kopelisa lisusu
koleka kanda ya Yawe likolo ya Isalaele. 15 Soki boboyi kolanda nzela na Ye, akotika
lisusu bato oyo nyonso na esobe mpe bato oyo bakobebisama likolo na bino.
16 Babelemaki pene na Moyize mpe balobaki :
— Te, tolingi nde kotonga mapango mpo na bibwele na biso mpe bingumba mpo
na basi mpe bana na biso awa. 17 Kasi tozali kolata na lombangu bibundeli na biso
mpe kokende na liboso ya bana ya Isalaele kino tango tokokomisa bango na esika
na bango. Bongo, na tango yango, basi mpe bana na biso bakotikala awa, kati na
bingumba batonga makasi, mpo na komibatela liboso ya bavandi ya mokili oyo.
18 Tokotikala kozonga na bandako na biso te soki moto moko na moko ya Isalaele
azwi libula na ye te ; 19 mpe tokotikala kozwa libula moko te elongo na bango na
ngambo mosusu ya Yordani, pamba te libula oyo esengeli kopesamela biso ezali na
ngambo ya este ya Yordani.
20 Moyize alobaki na bango :
— Soki bosali bongo, soki bolati bibundeli mpo na kokende na bitumba liboso ya
Yawe, 21 mpe soki bino nyonso oyo bosimbi bibundeli bokeyi na ngambo mosusu ya
Yordani liboso ya Yawe, kino abengana banguna na Ye 22 mpe mokili ekoma na se
ya bokonzi ya Yawe, nde bokoki kozonga. Ezali na nzela wana nde bokolongwa na
ngambo na miso ya Yawe mpe na miso ya bana ya Isalaele, mpe mokili oyo ekokoma
libula na bino na miso ya Yawe. 23 Kasi soki bosali bongo te, bokosala nde lisumu na
miso ya Yawe mpe boyeba ete, lisumu na bino ekolanda bino. 24 Botonga bingumba
makasi mpo na basi mpe bana na bino, botonga mapango mpo na bibwele na bino,
kasi bokokisa mpe elaka oyo bopesi.
25Bakitani ya Gadi mpe ya Ribeni balobaki na Moyize :
— Basali na yo bakotosa mitindo ya nkolo na biso. 26 Bana mpe basi na biso elongo
na banyama mpe bibwele na biso bakotikala awa, na bingumba ya Galadi. 27 Kasi
mpo na biso basali na yo, mobali nyonso akosimba bibundeli mpo na kokende
na bitumba ; tokokatisa na ngambo mpo na kobunda liboso ya Yawe ndenge kaka
nkolo na biso asili koloba.
28 Boye,Moyize apesaki mitindo na tina na bango epai ya Nganga-Nzambe Eleazari,

epai ya Jozue, mwana mobali ya Nuni, mpe epai ya bakambi ya mabota ya Isalaele.
29 Moyize alobaki na bango :
— Soki bakitani ya Gadi mpe ya Ribeni, bango nyonso basimbi bibundeli mpo na
kokende na bitumba, bakatisi ngambo ya Yordani elongo na bino liboso ya Yawe,
mpe tango mokili ekokoma na se ya bokonzi na bino, bopesa bango mokili ya Galadi
lokola libula na bango. 30 Kasi soki bakatisi elongo na bino te mpo na kokende na
bitumba, bakozwa libula elongo na bino, na mokili ya Kanana.
31 Bakitani ya Gadi mpe ya Ribeni bazongisaki :
— Basali na yo bakosala makambo oyo Yawe alobaki na biso. 32 Tokokatisa na
ngambo mosusu liboso ya Yawe kino na mokili ya Kanana mpo na bitumba. Kasi
mabele oyo biso tosengeli kozwa lokola libula ekozala na ngambo oyo ya Yordani.
33 Boye, Moyize apesaki epai ya bakitani ya Gadi, ya Ribeni mpe ya ndambo ya libota
ya Manase, mwana mobali ya Jozefi mokili ya Sikoni, mokonzi ya bato ya Amori mpe
mokili ya Ogi, mokonzi ya Bashani : mokili mobimba elongo na bingumba na yango
mpe mboka mike oyo ezingelaki yango.
34 Bakitani ya Gadi batongaki bingumba oyo : Diboni, Ataroti, Aroeri ; 35 Aroti-
Shofani, Yaezeri, Yogibeka ; 36 Beti-Nimira mpe Beti-Arani lokola bingumba ya
makasi ; mpe batongaki lisusu mapango mpo na bibwele na bango.
37 Bakitani ya libota ya Ribeni batongaki bingumba oyo : Eshiboni, Eleale mpe
Kiriatayimi 38 elongo na Nebo mpe Bala-Meoni, kombo oyo babongola na Sibima.
Bapesaki bakombo na bingumba oyo batongaki.
39 Bakitani ya Makiri, mwana mobali ya Manase bakendeki kino na Galadi,
babotolaki yango mpe babenganaki bato ya Amori oyo bazalaki kovanda kuna.
40 Boye, Moyize apesaki mokili ya Galadi epai ya bakitani ya Makiri, mwana mobali
ya Manase, mpe bakomaki kovanda kuna. 41 Yairi, moko kati na bakitani ya Manase,
abotolaki bamboka na yango ya mike mpe abengaki yango Avoti Yairi*. 42 Mpe Noba
abotolaki Kenati mpe bamboka na yango ya mike oyo ya zingazinga mpe abengaki
yango Noba, ndenge ezalaki kombo na ye.
33
Mobembo ya Isalaele : longwa na Ejipito kino Kanana
1Tala bisika oyo bana ya Isalaele batongaki milako na bango tango bazalaki na
mobembo wuta na mokili ya Ejipito. Bazalaki kotambola na molongo ya bitumba na
bokambami ya Moyize mpe Aron. 2 Moyize akomaki na mokanda bisika nyonso oyo
bazalaki koleka na etinda ya Yawe. Tala bakombo ya moko na moko ya bisika yango :
3 Bana ya Isalaele balongwaki na Ramisesi na mokolo ya zomi na mitano, na sanza
ya liboso ; ezalaki mokolo oyo elandaki mokolo ya Pasika. Babimaki na matata te
na miso ya bato nyonso ya Ejipito, 4 wana bato ya Ejipito bazalaki kokunda bibembe
ya bana mibali na bango ya liboso oyo Yawe abetaki mpo na kopesa etumbu na
banzambe na bango.
5 Tango balongwaki na Ramisesi, bana ya Isalaele bakendeki kotonga molako na
bango na Sukoti. 6 Kolongwa na Sukoti, bakendeki kotonga molako na bango na
Etami, pene ya mondelo ya esobe. 7 Tango balongwaki na Etami, bazongaki na
ngambo ya Pi-Ayiroti oyo etalana na Bala-Tsefoni, mpe batongaki molako na bango
liboso ya Migidoli. 8 Kolongwa na Pi-Ayiroti, bakatisaki ebale monene mpe bakomaki
na esobe ; batambolaki mikolo misato na esobe ya Etami mpe batongaki molako na
bango, na Mara. 9 Kolongwa na Mara, bakomaki na Elimi epai wapi bakutaki bitima
* 32:41 Avoti Yairi elingi koloba : bamboka mike ya Yairi.
zomi na mibale mpe banzete ya mbila tuku sambo ; batongaki molako na bango kuna.
10 Kolongwa na Elimi, bakendeki kotonga molako na bango pene ya ebale monene
ya barozo. 11 Kolongwa na ebale monene ya barozo, bakendeki kotonga molako na
bango na esobe ya Tsini. 12 Kolongwa na esobe ya Tsini, bakendeki kotonga molako
na bango na Dofika. 13 Kolongwa na Dofika, bakendeki kotonga molako na bango na
Alushi. 14 Kolongwa na Alushi, bakendeki kotonga molako na bango na Refidimi epai
wapi bato bazangaki mayi ya komela.
15 Kolongwa na Refidimi, bakendeki kotonga molako na bango na esobe ya Sinai.
16 Kolongwa na esobe ya Sinai, bakendeki kotonga molako na bango na Kibiroti-Atava.
17 Kolongwa na Kibiroti-Atava, bakendeki kotonga molako na bango na Atseroti.
18 Kolongwa na Atseroti, bakendeki kotonga molako na bango na Ritima. 19 Kolongwa
na Ritima, bakendeki kotonga molako na bango na Rimoni-Peretsi. 20 Kolongwa
na Rimoni-Peretsi, bakendeki kotonga molako na bango na Libina. 21 Kolongwa
na Libina, bakendeki kotonga molako na bango na Risa. 22 Kolongwa na Risa,
bakendeki kotonga molako na bango na ngomba Keyelata. 23 Kolongwa na ngomba
Keyelata, bakendeki kotonga molako na bango na ngomba Seferi. 24 Kolongwa na
ngomba Seferi, bakendeki kotonga molako na bango na Arada. 25 Kolongwa na Arada,
bakendeki kotonga molako na bango na Makeyeloti. 26 Kolongwa na Makeyeloti,
bakendeki kotonga molako na bango na Taati. 27 Kolongwa na Taati, bakendeki
kotonga molako na bango na Tera. 28 Kolongwa na Tera, bakendaki kotonga molako
na bango na Mitika. 29 Kolongwa na Mitika, bakendaki kotonga molako na bango
na Ashimona. 30 Kolongwa na Ashimona, bakendeki kotonga molako na bango na
Moseroti. 31 Kolongwa na Moseroti, bakendeki kotonga molako na bango na Bene-
Yaakani. 32 Kolongwa na Bene-Yaakani, bakendeki kotonga molako na bango na
Ori-Gidigadi. 33 Kolongwa na Ori-Gidigadi, bakendeki kotonga molako na bango na
Yotibata. 34 Kolongwa na Yotibata, bakendeki kotonga molako na bango na Abrona.
35 Kolongwa na Abrona, bakendeki kotonga molako na bango na Etsioni-Geberi.
36 Kolongwa na Etsioni-Geberi, bakendeki kotonga molako na bango na Kadeshi, na
esobe ya Tsini. 37 Kolongwa na Kadeshi, bakendeki kotonga molako na bango na
ngomba Ori, na mondelo ya Edomi.
38 Ezali kuna na ngomba Ori nde, kolanda etinda ya Yawe, Nganga-Nzambe Aron
amataki mpe akufaki na mokolo ya liboso ya sanza ya mitano, sima na mibu tuku
minei wuta bana ya Isalaele babimaki na Ejipito. 39 Aron azalaki na mibu ya mbotama
nkama moko na tuku mibale na misato tango akufaki likolo ya ngomba Ori.
40 Boye, mokonzi ya Aradi, moto ya mboka Kanana, oyo azalaki kovanda na Negevi
ya mboka Kanana, ayokaki sango ya koya ya bana ya Isalaele.
41 Tango balongwaki na ngomba Ori, bakendeki kotonga molako na bango na
Tsalimona. 42 Kolongwa na Tsalimona, bakendeki kotonga molako na bango na
Punoni. 43 Kolongwa na Punoni, bakendeki kotonga molako na bango na Oboti.
44 Kolongwa na Oboti, bakendeki kotonga molako na bango na Iye-Abarimi, na
mondelo ya Moabi. 45 Kolongwa na Iye-Abarimi, bakendeki kotonga molako na
bango na Diboni-Gadi. 46 Kolongwa na Diboni-Gadi, bakendeki kotonga molako na
bango na Alimoni-Dibilatayimi. 47 Kolongwa na Alimoni-Dibilatayimi, bakendeki
kotonga molako na bango na bangomba Abarimi, pembeni ya Nebo. 48 Kolongwa
na bangomba Abarimi, bakendeki kotonga molako na bango na bitando ya Moabi,
pembeni ya Yordani oyo etalana na Jeriko. 49 Batongaki molako na bango pembeni
ya Yordani, kolongwa na Beti-Yeshimoti kino na Abele-Shitimi, na etando ya Moabi.
Mitindo mpo na kokabola mokili ya Kanana

50Na bitando ya Moabi, pembeni ya Yordani oyo etalana na Jeriko, Yawe alobaki
na Moyize : 51 « Loba na bana ya Isalaele, mpe yebisa bango : ‹ Tango bokokatisa
ebale Yordani mpo na kokota na mokili ya Kanana, 52 bokobengana bato nyonso
oyo bavandaka na mboka yango, bokosilisa kobuka banzambe nyonso ya bikeko oyo
basala na mabanga, na bibende banyangwisa na moto mpe bokobebisa bisambelo na
bango nyonso ya likolo ya bangomba. 53 Bokobotola mokili yango mpe bokokoma
kovanda kuna, pamba te napesi bino mokili yango mpo ete bobotola yango.
54 Bokokabola na kobeta zeke mabele ya mokili oyo ezali libula na bino : libota
oyo eleki monene ekozwa mpe eteni ya mabele oyo eleki monene ; libota ya moke,
ekozwa mpe eteni ya mabele ya moke. Libota moko na moko ekozwa eteni na yango
ya mabele na esika oyo zeke ekokweya. Bokokabola yango kolanda masanga ya
bituka na bino. 55 Kasi soki bobengani te bavandi ya mokili yango, ba-oyo bakotikala
bakokoma lokola banzube na miso na bino mpe lokola basende na mipanzi na bino.
Bakomonisa bino pasi na mokili oyo bokovanda. 56 Boye, nakosala bino ndenge
nakanaki kosala bango. › »
34
Bandelo ya Kanana, mboka ya elaka
1Yawe alobaki na Moyize : 2 « Pesa mitindo oyo na bana ya Isalaele : ‹ Tango
bokokota na Kanana, tala mokili oyo ekopesamela bino lokola libula, mokili ya
Kanana elongo na bandelo na yango oyo :
3 Na ngambo ya sude, mondelo na bino ekobanda na esobe ya Tsini mpe ekolanda
mondelo ya mokili ya Edomi. Na ngambo ya este, mondelo na bino ya sude
ekobanda na ebale monene ya Barozo, 4 ekokita na sude ya ebandeli ya ngomba
Akarabimi mpe ekoleka na Tsini kino na sude ya Kadeshi-Barinea ; ekokoba na
Atsari-Adari mpe ekoleka na Atsimoni. 5 Longwa na Atsimoni, ekoleka na mayi
ya lubwaku ya Ejipito mpo na kosuka na ebale monene.
6 Mondelo na bino ya ngambo ya weste ekozala ebale monene Mediterane.
7 Na ngambo ya nor, mondelo na bino ekobanda na ebale monene Mediterane kino
na ngomba Ori. 8 Longwa na ngomba Ori, bokolekisa yango na Lebo-Amati mpo
na kosuka na Tsedadi. 9 Longwa na Tsedadi, ekoleka na Zifironi mpe ekokoma
na Atsari-Enani. Yango nde ekozala mondelo na bino ya ngambo ya nor.
10 Na ngambo ya este, mondelo na bino ekobanda na Atsari-Enani kino na Shefami ;
11 longwa na Shefami, ekokita na Ribila na ngambo ya este ya Ayini mpe ekolanda
ebale ya Kinereti, na ngambo na yango ya este, 12 kino na Yordani mpo na kosuka
na ebale monene ya Barozo.
Ezali ndenge wana nde mokili na bino ekozala elongo na bandelo oyo ezingeli
yango. › »
Moyize apesi mitindo ya sika mpo na kokabola mokili
13 Moyize apesaki mitindo oyo na bana ya Isalaele : « Tala yango wana, mokili oyo
bokokabola na zeke, mokili oyo Yawe apesaki mitindo ete bapesa yango na mabota
libwa na ndambo. 14 Pamba te ndako na ndako ya libota ya Ribeni mpe ndako na
ndako ya libota ya Gadi elongo na ndambo ya libota ya Manase esilaki kozwa libula
na yango. 15 Mabota oyo mibale na ndambo ezwaki libula na yango na ngambo ya
este ya Yordani, oyo etalana na Jeriko. »
Yawe aponi bato mpo na kokabola mokili
16 Yawe alobaki lisusu na Moyize : 17 « Tala bato oyo bakokabola mokili kati na
bino : Nganga-Nzambe Eleazari mpe Jozue, mwana mobali ya Nuni. 18 Bokozwa
lisusu mokambi moko kati na libota moko na moko mpo na kokabola mokili.
Mpo na libota ya Yuda : Kalebi, mwana mobali ya Yefune ;

20 mpo na libota ya Simeoni : Samuele, mwana mobali ya Amiwudi ;
21 mpo na libota ya Benjame : Elidadi, mwana mobali ya Kisiloni ;
22 mpo na libota ya Dani : mokambi Buki, mwana mobali ya Yogili ;
23 mpo na bana ya Jozefi, libota ya Manase : mokambi Anieli, mwana mobali ya
Efodi ;
24 libota ya Efrayimi : mokambi Kemweli, mwana mobali ya Shifitani ;
25 mpo na libota ya Zabuloni : mokambi Elitsafani, mwana mobali ya Parinaki ;
26 mpo na libota ya Isakari : mokambi Palitieli, mwana mobali ya Azani ;
27 mpo na libota ya Aseri : mokambi Ayiwudi, mwana mobali ya Shelomi ;
28 mpo na libota ya Nefitali : mokambi Padeyeli, mwana mobali ya Amiwudi. »
29 Bango wana nde bato oyo Yawe apesaki mokumba ya kokabola mokili ya
Kanana kati na bana ya Isalaele.
35
Bana ya Isalaele bapesi Balevi bingumba
1 Yawe alobaki na Moyize kati na etando ya Moabi, pembeni ya Yordani oyo etalani
na Jeriko : 2 « Pesa mitindo na bana ya Isalaele ete bapesa na Balevi, wuta na libula
oyo bakozwa, bingumba ya kovanda elongo na mabele oyo ezali zingazinga na yango.
3 Bingumba ekozala mpo na kovanda, mpe mabele ya zingazinga mpo na bibwele na
bango, bisalelo na bango mpe banyama na bango nyonso. 4 Mabele ya zingazinga ya
bingumba oyo bokopesa na Balevi ekozala etando ya bametele pene nkama mitano
kobanda na mir ya engumba. 5 Na libanda ya engumba, bokozwa etando ya bametele
pene nkoto moko na ngambo ya este, nkoto moko na ngambo ya weste, nkoto moko
na ngambo ya nor mpe nkoto moko na ngambo ya sude ; mpe engumba ekozala na
kati-kati. Yango nde ekozala mabele na bango ya zingazinga. 6 Bokobongisa mpo
na Balevi bingumba motoba ya kokimela mpo ete moto oyo abomi moninga na nko
te akoka kokima kuna ; bokobakisa bingumba mosusu tuku minei na mibale. 7 Na
nyonso, bokopesa na Balevi bingumba tuku minei na mwambe, moko na moko elongo
na mabele na yango ya zingazinga. 8 Mpo na bingumba oyo bokopesa na Balevi wuta
na libula ya mabele ya bana ya Isalaele, bosengeli kozwa yango kolanda bozwi ya
libota moko na moko : libota oyo ezali na bingumba ebele ekopesa mpe bingumba
ebele ; libota oyo ezali na bingumba moke ekopesa mpe bingumba moke. »
Yawe apesi na bana ya Isalaele bingumba ya kokimela

9Yawe alobaki na Moyize : 10 « Loba na bana ya Isalaele : ‹ Tango bokokatisa
Yordani mpo na kokota na Kanana, 11 bokopona bingumba ya kokimela mpo ete moto
oyo akoboma moto na nko te akoka kokima kuna. 12 Bingumba yango ekozala ekimelo
mpo na bino liboso ya mobukanisi makila ; na bongo mobomi akokufa te soki asambi
nanu te na miso ya lisanga. 13 Kati na bingumba oyo bokopesa, bingumba motoba
ekozala ekimelo mpo na bino : 14 misato na ngambo ya Yordani, mpe misato kati
na Kanana. Ekozala bingumba ya kokimela. 15 Bingumba nyonso motoba ekozala
ekimelo mpo na bana ya Isalaele mpe mpo na bapaya oyo bakozala kati na bino.
Boye moto nyonso oyo akoboma moto na nko te akoki kokima kuna.
16 Soki abeti moninga na ye libende, mpe moninga yango akufi, moto wana azali
mobomi ; basengeli koboma ye. 17 Soki abeti moninga na ye libanga, mpe moninga
yango akufi, moto wana azali mobomi ; basengeli koboma ye. 18 Soki abeti moninga
na ye nzete, mpe moninga yango akufi, moto wana azali mobomi ; basengeli koboma
ye. 19 Ezali mobukanisi makila nde akoboma mobomi : akoboma ye tango kaka
akokutana na ye. 20 Soki abambi moninga na ye eloko na nko mpe moninga yango
akufi 21 to soki abeti moninga na ye likofi mpo ete alingaka ye te, mpe moninga yango
akufi, moto wana azali mobomi ; boye mobukanisi makila akoboma mobomi tango
kaka akokutana na ye.
22 Kasi soki moto atindiki moninga na ye na nko te to na kokana te, soki abambi ye
eloko na makanisi mabe te, 23 soki akweyiseli ye libanga na nko te mpe na kokana te,
mpe moninga yango akufi, 24 lisanga ekokata makambo oyo kolanda mibeko kati
ya mobomi mpe mobukanisi makila. 25 Lisanga ekokangola mobomi na maboko
ya mobukanisi makila mpe ekozongisa ye kati na engumba ya kokimela epai wapi
akimaki.
Mobomi akovanda kuna kino na kufa ya mokonzi ya Banganga-Nzambe oyo
bapakolaki mafuta ya bule. 26 Nzokande soki mobomi alongwe na engumba ya
kokimela epai wapi akimaki, 27 mpe soki mobukanisi makila akutani na ye libanda
ya engumba na ye ya kokimela mpe abomi ye, mobukanisi makila asali mabe te.
28 Pamba te mobomi asengeli kovanda kati na engumba na ye ya kokimela kino na
kufa ya mokonzi ya Banganga-Nzambe. Ezali kaka sima ya kufa na ye nde akoki
kozonga na mabele na ye.
29 Mitindo oyo ekozala mibeko mpo na bino mpe mpo na bakitani na bino nyonso,
na bisika nyonso oyo bokovanda. 30 Tango nyonso oyo moto akoboma moninga na ye,
bakoboma mobomi soki kaka batatoli ebele bafundi, pamba te litatoli ya moto moko
ekoki te mpo na kokatela moto etumbu ya kufa.
31 Bokondima kozwa eloko moko te mpo na kosikola bomoi ya mobomi oyo asengeli
na kufa ; basengeli kaka koboma ye. 32 Bokondima mpe kozwa eloko moko te mpo
na kopesa ye nzela ya kokima na engumba songolo ya kokimela to ya kozonga
kovanda lisusu kati na mokili na ye liboso ya kufa ya mokonzi ya Banganga-
Nzambe. 33 Bokokomisa mbindo te mokili epai wapi bozali. Solo, kosopa makila
ekomisaka mokili mbindo ; pamba te soki makila esopani na mokili, ezali kaka na
nzela ya makila ya moto oyo asopi yango nde bakoki kokomisa lisusu mokili peto.
34 Bokokomisa mbindo te mokili epai wapi bokovanda, mokili epai wapi Ngai mpe
nakovanda ; pamba te nazali Yawe, navandaka kati na bana ya Isalaele. › »
36
Libula ya bana basi ya Tselofikadi
1 Bakonzi ya mabota ya etuka ya bakitani ya Galadi, mwana mobali ya Makiri,
mwana mobali ya Manase mpe mokitani ya Jozefi, bayaki liboso ya Moyize mpe liboso
ya bakambi ya mabota ya Isalaele mpo na kosolola na bango. 2 Balobaki : « Tango
Yawe apesaki mitindo epai ya nkolo na ngai ete apesa mokili lokola libula epai ya bana
ya Isalaele na kobeta zeke, apesaki yo mpe mitindo ya kopesa libula ya Tselofikadi,
ndeko na biso ya mobali, epai ya bana na ye ya basi. 3 Boye, soki esalemi ete bana
basi yango babali mibali oyo bawuti na mabota mosusu ya Isalaele, libula na bango
ekolongwa na libula ya batata na biso, mpe bakobakisa yango na libula ya libota
ya mibali oyo bakobala bango. Bongo, libula oyo epesamelaki biso ekokoma moke.
4 Tango mobu ya kosepela kokangolama ekokoma mpo na bana ya Isalaele, libula
ya bana basi yango ekobakisama na libula ya mabota ya mibali oyo babalaki bango,
mpe bakozwa mabele na bango wuta na libula ya libota ya bakoko na biso. »
5 Boye, na etinda ya Yawe, Moyize epesaki mitindo oyo epai ya bana ya Isalaele :
« Makambo oyo libota ya bakitani ya Jozefi balobi ezali na nzela. 6 Tala liloba oyo
Yawe alobaki mpo na bana basi ya Tselofikadi : ‹ Bakoki solo kobalana na mibali
nyonso oyo bango balingi, kasi ezala kaka kati na mibali ya libota ya tata na bango.
7 Pamba te libula moko te kati na Isalaele ekoki kolongwa na libota moko mpo na
kokende na libota mosusu ; moto nyonso ya Isalaele asengeli kobatela mabele ya
libota oyo azwaki lokola libula wuta na bakoko na ye. 8 Mwana mwasi nyonso kati
na bikolo ya Isalaele oyo akozwa mabele lokola libula asengeli kobalana kaka na
mobali ya libota ya tata na ye mpo ete moto nyonso ya Isalaele azwa libula ya tata
na ye. 9 Libula moko te ekoki kolongwa na libota moko mpo na kokende na libota
mosusu, pamba te libota moko na moko ya Isalaele esengeli kobatela mabele oyo esili
kozwa lokola libula. › »
10 Boye, bana basi ya Tselofikadi basalaki ndenge kaka Yawe atindaki na nzela ya
Moyize. 11 Bana basi ya Tselofikadi : Mala, Tiritsa, Ogila, Milika mpe Noa ; babalanaki
na bandeko na bango, na ngambo ya libota ya tata na bango. 12 Babalanaki kati na
etuka ya bakitani ya Manase, mwana mobali ya Jozefi, mpe libula na bango etikalaki
na libota mpe etuka ya tata na bango.
13 Oyoezali nde mibeko mpe malako oyo Yawe apesaki na nzela ya Moyize epai ya
bana ya Isalaele na bitando ya Moabi, oyo etalana na Jeriko, pene ya Yordani.
Deteronomi 1:1 240 Deteronomi 1:20
Deteronomi
Etinda ya kolongwa na ngomba Orebi
1 Tala maloba oyo Moyize ayebisaki bana nyonso ya Isalaele na ngambo ya este ya
Yordani kati na esobe, kati na etando Araba oyo etalana na Sufi, kati ya Parani mpe
Tofeli, kati ya Labani, Atseroti mpe Di-Zaabi. 2 Esengaka mikolo zomi na moko ya
mobembo wuta na Orebi kino na Kadeshi-Barinea, na nzela ya ngomba Seiri. 3 Na
mokolo ya liboso ya sanza ya zomi na moko, na mobu ya minei, Moyize alobaki na
bana ya Isalaele makambo nyonso oyo Yawe atindaki ye na tina na bango. 4 Makambo
yango esalemaki sima na Moyize kolonga Sikoni, mokonzi ya bato ya Amori, oyo
azalaki koyangela wuta na Eshiboni, mpe sima na ye kolonga Ogi, mokonzi ya
Bashani, oyo azalaki kovanda na Ashitaroti mpe na Edreyi.
5 Ezalaki na ngambo ya este ya Yordani, na mokili ya Moabi, nde Moyize alimbolaki
mobeko oyo. Alobaki na bango :
Moyize akanisaki lisusu elaka ya Nzambe
6 « Yawe, Nzambe na biso, alobaki na biso, na ngomba Orebi : ‹ Bowumeli mpe
mingi na ngomba oyo. 7 Bolongola molako mpe bokende kino na etuka ya bangomba
ya bato ya Amori ; bokende na bamboka nyonso oyo ezali pene ya Araba, na
bangomba, na mboka ya se, na Negevi mpe pembeni-pembeni ya mayi monene, kati
na mokili ya bato ya Kanana mpe na mokili ya Libani kino na Efrate, ebale monene.
8 Tala, napesi bino mokili oyo. Bokota mpe bokamata mokili oyo Yawe alakaki kopesa,
na nzela ya ndayi, epai ya bakoko na bino —Abrayami, Izaki, Jakobi— mpe bakitani
na bango. › »
Moyize aponaki bakambi
9 Na tango wana, nalobaki na bino :
— Ngai moko nakokoka te kokamba bino. 10 Yawe, Nzambe na bino, akomisi
bino ebele koleka mpe tala lelo motango na bino ekomi lokola minzoto na likolo.
11 Tika ete Yawe, Nzambe ya bakoko na bino, akomisa bino ebele mbala nkoto moko
mpe apambola bino ndenge alakaki ! 12 Nakokoka ndenge nini komema ngai moko
makambo na bino, mikumba na bino, mpe kowelana na bino ? 13 Bopona bato ya
bwanya, ya mayele mpe ya lokumu kati na moko na moko ya mabota na bino, mpe
ngai nakotia bango bakambi na bino.
14 Bozongiselaki ngai :
— Makambo oyo osili koyebisa biso ezali malamu.
15 Boye, nazwaki bakambi kati na mabota na bino, bato ya lokumu mpe ya bwanya,
bongo nakomisaki bango bakambi ya bankoto, ya bankama, ya batuku mitano mpe ya
bazomi, mpe bakalaka mpo na mabota na bino. 16 Na tango wana, napesaki bakambi
na bino mokumba oyo : « Boyoka kowelana oyo ezali kati na bandeko na bino mpe
bokata makambo na bosembo ; ezala kowelana kati ya bana ya Isalaele bango na
bango to kati ya mwana ya Isalaele mpe mopaya. 17 Bopona bilongi te na tango ya
kosambisa, boyoka bato nyonso : azala moto pamba to moto monene. Bobanga moto
te, pamba te kosambisa ezali likambo ya Nzambe. Bomemela ngai likambo oyo eleki
bino na makasi mpe ngai nakoyoka yango. » 18 Mpe na tango wana, nayebisaki bino
makambo nyonso oyo bosengeli kosala.
19 Boye, ndenge Yawe, Nzambe na biso, atindaki biso, tolongwaki na ngomba Orebi
mpe tokendeki na etuka ya bangomba ya bato ya Amori. Tokatisaki esobe monene
mpe ya somo oyo bomonaki mpe tokomaki na Kadeshi-Barinea. 20 Nalobaki na bino :
— Bosili kokoma na etuka ya bangomba ya bato ya Amori, etuka oyo Yawe,

Nzambe na biso, apesi biso. 21 Botala, Yawe, Nzambe na bino, apesi bino mokili ;
bokende mpe bokamata yango ndenge Yawe, Nzambe ya bakoko na bino, alobaki
na bino. Bobanga te mpe bozala na mpiko.
22 Bato nyonso kati na bino bayaki epai na ngai mpe balobaki :
— Tika ete totinda liboso na biso bato mpo na konongela biso mokili mpe
komemela biso sango ya nzela oyo tokoki kolanda mpe ya bingumba epai wapi
tokokende.
23 Likanisi yango emonanaki malamu na miso na ngai, yango wana naponaki kati
na bino mibali zomi na mibale, mobali moko mpo na libota moko. 24 Balongwaki mpe
bakendeki, bongo bamataki kino na etuka ya bangomba mpe bakomaki na lubwaku
ya Eshikoli oyo banongaki. 25 Bakamataki na maboko na bango ndambo ya bambuma
ya mokili wana mpe bamemelaki biso yango. Tala sango oyo bapesaki biso : « Mboka
oyo Yawe, Nzambe na biso, apesi biso ezali malamu. »
Bana ya Isalaele batombokelaki Yawe
26 Kasi boboyaki komata, botombokelaki etinda ya Yawe, Nzambe na bino. 27 Bongo
boyimaki-yimaki kati na bandako na bino mpe bolobaki : « Yawe alingaka biso te,
yango wana abimisaki biso na Ejipito mpo na kokaba biso na maboko ya bato ya
Amori mpo ete bango baboma biso. 28 Boni, tokende kaka kuna ? Bandeko na biso
basili kolembisa biso nzoto. Balobi : ‹ Bato yango bazali makasi mpe bingambe
koleka biso, bingumba na bango ezali minene mpe bamir na yango ekenda kino na
likolo. Tomonaki lisusu bana ya Anaki kuna. › »
29 Nalobaki na bino : « Bozala na somo te mpe bobanga bango te, 30 pamba te Yawe,
Nzambe na bino, azali kotambola liboso na bino mpe akobunda mpo na bino ndenge
asalaki na Ejipito, na miso ya bato nyonso. 31 Mpe na esobe, na banzela nyonso oyo
botambolaki kino bokoma na esika oyo, bomonaki ndenge nini Yawe, Nzambe na
bino, amemaki bino ndenge tata amemaka mwana na ye. »
32 Atako bongo, botiaki elikya te epai na Yawe, Nzambe na bino, 33 oyo azalaki
kotambola liboso na bino na nzela mpo na kolukela bino esika ya kotonga molako.
Na butu, azalaki lokola likonzi ya moto ; mpe na moyi, azalaki lokola likonzi ya lipata ;
mpo na kolakisa bino nzela oyo bosengelaki kotambola.
34 Tango Yawe ayokaki nyonso oyo bozalaki koloba, asilikaki mpe alapaki ndayi :
35 « Moto moko te kati na molongo oyo ya bato mabe akoki komona mokili ya kitoko
oyo nalakaki kopesa na bakoko na bango na nzela ya ndayi, 36 longola kaka Kalebi,
mwana mobali ya Yefune ; ye akomona yango, mpe nakopesa na ye mpe na bakitani
na ye, mokili oyo lokolo na ye enyataki, pamba te asalelaki Ngai Yawe na motema na
ye mobimba. »
37 Likolo na bino, Yawe asilikelaki mpe ngai ; alobaki : « Yo mpe lisusu okokota te
kati na mokili yango. 38 Kasi mosungi na yo Jozue, mwana mobali ya Nuni, ye akokota
kati na yango. Lendisa ye, pamba te ye nde akokamba Isalaele mpo na kozwa mokili
yango lokola libula. 39 Bongo, bana na bino oyo bolobaki ete bakomema bango na
bowumbu, bana na bino oyo bayebi nanu te kokesenisa malamu mpe mabe, bango
nde bakokota na mokili yango. Nakopesa bango mokili yango, mpe bakokamata
yango. 40 Mpo na bino, bobaluka mpe bokende na esobe, na nzela ya ebale monene
ya Barozo. »
41 Bozongiselaki ngai : « Tosali masumu epai na Yawe. Tokokende mpe tokobunda
ndenge Yawe, Nzambe na biso, atindaki biso. » Boye, moto nyonso kati na bino
alataki bibundeli na ye, mpe bokanisaki ete ezali likambo ya pasi te komata na etuka
ya bangomba. 42 Kasi Yawe alobaki na ngai : « Yebisa bango ete bamata te mpe
babunda te, pamba te nakozala elongo na bango te ; banguna na bango bakolonga
bango. » 43 Nzokande nayebisaki bino, kasi boyokaki kaka te ; botombokelaki mitindo
ya Yawe ; mpe, na lolendo na bino, bomataki na etuka ya bangomba. 44 Boye, bato
ya Amori oyo bavandaka na bangomba yango bakitelaki bino mpe babundisaki bino,
babenganaki bino lokola liboke ya banzoyi mpe balongaki bino longwa na Seiri kino
na Orima. 45 Bozongaki mpe bolelaki liboso ya Yawe, kasi aboyaki koyoka kolela na
bino, akangaki matoyi na Ye. 46 Bongo bovandaki na Kadeshi mikolo ebele.
2
Bana ya Isalaele Bayengaki-yengaki kati na Esobe
1 Na sima, tobalukaki mpe tokendeki na esobe, na nzela ya ebale monene ya Barozo
ndenge Yawe atindaki ngai, pamba te tobalukaki mikolo ebele zingazinga ya etuka
ya ngomba Seiri.
2 Yawe alobaki na ngai : 3 « Bowumeli mingi na kobaluka zingazinga ya etuka
ya bangomba oyo ; sik’oyo bokende na ngambo ya nor. 4 Pesa mitindo oyo epai ya
bato : ‹ Bokomi pembeni ya koleka mokili ya bandeko na bino, bakitani ya Ezawu
oyo bavandaka na Seiri. Bakobanga bino, kasi bozala mayele. 5 Bobundisa bango te,
pamba te nakopesa bino ata eloko moko te kati na mokili na bango, ezala ata esika
ya kotia lokolo na bino. Nasila kopesa, epai na Ezawu, etuka ya ngomba Seiri lokola
libula na ye. 6 Bokofuta bango palata mpo na biloko oyo bokolia mpe mpo na mayi
oyo bokomela. 7 Yawe, Nzambe na bino, apamboli bino na misala nyonso ya maboko
na bino. Abateli bino na esobe oyo ya monene mibu tuku minei. Yawe, Nzambe na
bino, azali elongo na bino mpe bozangi eloko moko te. › »
8 Na sima, totikaki bandeko na biso, bakitani ya Ezawu oyo bavandaka na Seiri.
Tobalukaki wuta na nzela ya Araba oyo ewuta na Eyilati mpe na Etsioni-Geberi, mpe
tokendeki na nzela ya esobe ya Moabi.
9 Yawe alobaki na ngai : « Bomona bato ya Moabi lokola banguna na bino te mpe
bobundisa bango te, pamba te nakopesa bino ata eloko moko te kati na mokili na
bango. Nasila kopesa mokili ya Ari lokola bozwi epai ya bakitani ya Loti. »
10 Bato ya Emimi nde bazalaki kovanda kuna na kala. Bazalaki makasi mpe ebele,
bingambe lokola bana ya Anaki. 11 Bango mpe bazalaki komonana lokola bato ya
Refayimi ndenge moko na bana ya Anaki. Kasi bato ya Moabi bazalaki kobenga
bango bato ya Emimi. 12 Bato ya Ori mpe bazalaki kovanda na Seiri kasi bakitani ya
Ezawu babenganaki bango. Babomaki bato ya Ori liboso na bango mpe bakomaki
kovanda na bisika na bango ndenge kaka Isalaele asalaki mpo na mokili oyo Yawe
apesaki bango lokola bozwi.
13 Yawe alobaki : « Sik’oyo, botelema mpe bokatisa lubwaku ya Zeredi. » Boye
totikaki lubwaku. 14 Mibu tuku misato na mwambe elekaki wuta tango tolongwaki na
Kadeshi-Barinea kino tokatisaki lubwaku ya Zeredi. Banda wana, molongo nyonso
ya bato oyo babundaki bitumba bakufaki kati na molako ndenge Yawe alapaki ndayi
mpo na bango. 15 Loboko ya Yawe ebalukelaki bango kino asilisaki koboma bango
nyonso kati na molako.
16 Tango bato ya suka kati na bato oyo bazalaki kobunda bitumba basilaki kokufa,
17 Yawe alobaki na ngai : 18 « Lelo oyo, okokatisa Moabi mpe Ari. 19 Tango okokoma
na mokili ya bato ya Amoni, komona bango lokola banguna te mpe kobundisa bango
te, pamba te nakopesa yo ata eteni moko te ya mabele kati na mokili ya bakitani ya
bato ya Amoni. Nasilaki kopesa yango lokola bozwi epai ya bakitani ya Loti. »
20 Mboka yango mpe emonanaki lokola mboka oyo bato ya Refayimi bazalaki
kovanda. Kasi bato ya Amoni bazalaki kobenga bato ya Refayimi : bato ya Zamizumi.
21 Bazalaki makasi mpe ebele, bingambe kaka lokola bana ya Anaki. Kasi Yawe
abomaki bango liboso ya bato ya Amoni. Bato ya Amoni babenganaki bato ya
Zamizumi mpe bakomaki kovanda na bisika na bango. 22 Yawe asalaki mpe ndenge
wana mpo na bakitani ya Ezawu oyo bazalaki kovanda na Seiri tango abomaki bato
ya Ori liboso na bango. Bakitani ya Ezawu babenganaki bato ya Ori mpe bakomaki
kovanda na bisika na bango kino na mokolo ya lelo. 23 Ezalaki mpe ndenge moko
mpo na bato na Avi oyo bazalaki kovanda na mboka yango kino na Gaza. Bato ya
Kafitori*, oyo bawuta na mokili ya Kafitori, babomaki bato ya Avi mpe bakomaki
kovanda na bisika na bango.
Bana ya Isalaele balongaki Sikoni
Yawe alobaki : « Botelema, bokende mpe bokatisa lubwaku ya Arinoni. Nakabi
24
na maboko na bino, Sikoni, moto ya Amori mpe mokonzi na Eshiboni, elongo na
mokili na ye. Bobanda kobundisa yango mpe bokamata yango. 25 Lelo, nakosala
ete mabota nyonso ya mokili ezala na somo mpe kobanga liboso na bino. Bakoyoka
sango ya makambo oyo bokosala, bongo bakolenga mpe bakozanga kimia likolo na
bino. »
26 Wuta na esobe ya Kedemoti, natindaki bantoma epai ya Sikoni, mokonzi ya
Eshiboni, na maloba ya kimia. 27 Nalobaki : « Tobondeli yo, tika biso tolekela na
mokili na yo. Tokoleka kaka na nzela ya monene, tokobaluka te ezala na ngambo ya
loboko ya mwasi to ya mobali. 28 Okotekela biso biloko ya kolia mpe mayi ya komela
na motuya ya palata. Kasi tika biso kaka toleka na makolo 29 ndenge bakitani ya
Ezawu, oyo bavandaka na mokili ya Seiri, mpe bato ya Moabi, oyo bavandaka na Ari,
basalelaki biso kino tokatisaki Yordani mpe tokotaki kati na mokili oyo Yawe, Nzambe
na biso, apesi biso. » 30 Kasi Sikoni, mokonzi ya Eshiboni, aboyaki kopesa biso nzela
ya kolekela na mokili na ye, pamba te Yawe, Nzambe na bino, akomisaki moto na ye
makasi mpe motema na ye libanga, mpo na kokaba ye na maboko na bino ndenge
asali lelo.
31 Bongo Yawe alobaki na ngai : « Tala, nabandi kokaba na maboko na bino Sikoni
mpe mokili na ye. Banda kobotola yango mpe kamata yango. » 32 Tango Sikoni elongo
na mampinga na ye nyonso babimaki mpo na kobundisa biso na Yakatsi, 33 Yawe,
Nzambe na biso, akabaki ye na maboko na biso mpe tobomaki ye, bana na ye ya
mibali mpe mampinga na ye nyonso. 34 Bongo, tobotolaki bingumba na ye nyonso,
tobukaki bingumba nyonso, tobomaki mibali, basi mpe bana nyonso ; totikaki ata
moto moko te. 35 Kasi tomemaki mpo na biso : bibwele mpe bomengo ya bitumba oyo
tokutaki na bingumba na bango. 36 Longwa na Aroeri oyo ezali na suka ya lubwaku ya
Arinoni, mpe longwa na engumba oyo ezali kati na lubwaku kino na Galadi, ezalaki
na engumba moko te oyo elekaki biso na makasi. Yawe, Nzambe na biso, apesaki biso
yango nyonso. 37 Kasi bopusanaki te na mokili ya bato ya Amoni, na ngambo nyonso
ya lubwaku ya Yaboki, na bingumba ya bangomba, mpe na bisika nyonso oyo Yawe,
Nzambe na biso, apekisaki biso.
3
Bana ya Isalaele balongaki Ogi
Sima, tobalukaki mpe tokendeki na nzela ya Bashani. Bongo Ogi, mokonzi ya
1
Bashani, elongo na mampinga na ye nyonso babimaki mpo na kokutana na biso mpe
babundisaki biso na Edreyi. 2 Yawe alobaki na ngai : « Kobanga ye te, pamba te
nakabi ye na maboko na yo elongo na mampinga na ye nyonso mpe mokili na ye ;
sala ye ndenge osalaki Sikoni, mokonzi ya bato ya Amori, oyo azalaki kovanda na
Eshiboni. » 3 Boye Yawe, Nzambe na biso, akabaki lisusu Ogi, mokonzi ya Bashani,
mpe mampinga na ye nyonso, na maboko na biso ; mpe tobomaki bango, totikaki
* 2:23 Bato ya Kafitori bazali bato ya Filisitia (Am 9.7).
ata moto moko te. 4 Na tango wana, tobotolaki bingumba na ye nyonso, totikaki ata
engumba moko te kati na bingumba tuku motoba na etando ya Arigobi kati na mokili
ya Ogi, mokonzi ya Bashani. 5 Bingumba wana nyonso ezalaki ya kotongama makasi
mpe ezalaki na bamir ya milayi mpe na bikuke oyo bakangaka na bibende mpe
ezalaki lisusu na bamboka ebele oyo ezanga bamir. 6 Boye, tobukaki yango nyonso
ndenge tosalaki epai ya Sikoni, mokonzi ya Eshiboni. Tango tobukaki bingumba na
ye, tobomaki mibali, basi mpe bana na ye. 7 Kasi tomemaki mpo na biso bibwele mpe
bomengo ya bitumba oyo tobotolaki na bingumba.
8 Boye, na tango wana, tozwaki na maboko ya bakonzi mibale ya bato ya Amori,
mokili oyo ezalaki na ngambo ya este ya Yordani, wuta na lubwaku ya Arinoni kino
koleka ngomba Erimoni. 9 Bato ya Sidoni babengaka ngomba Erimoni Sirioni mpe
bato ya Amori babengaka yango Seniri. 10 Tozwaki bingumba nyonso ya etando,
Galadi nyonso mpe Bashani nyonso kino koleka bingumba ya Salika mpe ya Edreyi,
bingumba ya Bashani epai wapi Ogi azalaki koyangela. 11 Nzokande Ogi, mokonzi
ya Bashani, atikalaki kaka ye moko na bomoi kati na bato ya Refayimi. Mbeto na ye
ezalaki ya bibende ; molayi na yango ezalaki na bametele pene minei mpe mokuse
na yango, bametele pene mibale. Mbeto yango ezali kino lelo na engumba Raba ya
bato ya Amoni.
Bokabolami ya mokili
12 Na tango wana, tobotolaki mokili yango. Napesaki epai ya bato ya libota ya
Ribeni mpe ya libota ya Gadi mokili oyo ezalaki wuta na Aroeri, kati na lubwaku
ya Arinoni kino ndambo ya etuka ya bangomba ya Galadi mpe bingumba na yango.
13 Ndambo oyo etikalaki na Galadi mpe nyonso mosusu ya Bashani, mokili ya Ogi,
napesaki yango na ndambo ya libota ya Manase : Mokili nyonso ya Arigobi, oyo
ezali na Bashani, eyebanaki lokola mokili ya bato ya Refayimi. 14 Yairi, mokitani ya
Manase, abotolaki etuka nyonso ya Arigobi kino na mondelo ya bato ya Geshuri mpe
ya bato ya Maakati. Apesaki bamboka yango kombo na ye. Yango wana kino lelo
babengaka Bashani bamboka ya Yairi. 15 Mpe napesaki Galadi epai ya Makiri. 16 Kasi
epai ya mabota ya Ribeni mpe ya Gadi, napesaki etando oyo ebanda wuta na Galadi,
ekenda na lubwaku ya Arinoni mpe esalaki mondelo kino na ebale ya Yaboki oyo
esalaki mondelo na mokili ya Amoni. 17 Mondelo na yango ya weste ezalaki Yordani :
wuta na Kinereti kino na ebale monene ya Araba, ebale monene ya Barozo, na se ya
bangomba ya Pisiga na ngambo ya este.
18 Na tango wana, napesaki bino mitindo oyo : « Yawe, Nzambe na bino, apesaki
bino mokili oyo mpo ete bokamata yango. Kasi bato na bino nyonso oyo bazali na
makoki ya kobunda balata bibundeli mpe baleka liboso ya bandeko na bino bana
ya Isalaele. 19 Bobele basi na bino, bana na bino mpe ebele ya bibwele na bino nde
bakotikala na bingumba oyo napesaki bino 20 kino tango Yawe akopesa bopemi epai
ya bandeko na bino ndenge asalaki mpo na bino, mpe kino bango lisusu bakozwa
mokili oyo Yawe, Nzambe na bino, apesi bango na ngambo mosusu ya Yordani. Sima
na yango, bokozonga, moko na moko, na mabele oyo napesaki bino. »
21 Na tango wana, nalobaki na Jozue : « Omonaki yo moko makambo oyo Yawe,
Nzambe na bino, asalaki epai na bakonzi oyo mibale ; akosala kaka ndenge moko na
bikolo nyonso epai wapi bokoleka. 22 Bobanga bango te, pamba te Yawe, Nzambe na
bino, Ye moko akobundela bino. »
Moyize akokota te na mokili ya elaka
23Na tango wana, nabondelaki Yawe :
24 — Oh Nkolo Yawe, obandaki kolakisa monene na Yo mpe nguya na Yo epai
ya mosali na Yo. Pamba te nzambe nini na likolo mpe na se akoki kosala misala
minene mpe makambo ya kokamwa lokola oyo Yo osali ? 25 Nabondeli Yo, yokela
ngai mawa mpo ete nakatisa Yordani mpo namona mokili oyo ya kitoko na ngambo
mosusu, etuka kitoko ya bangomba mpe Libani.
26 Kasi likolo na bino, Yawe asilikelaki ngai mpe aboyaki koyoka ngai. Alobaki na
ngai :
— Ekoki boye ! Koloba na ngai lisusu likambo wana te. 27 Mata na songe ya
ngomba Pisiga mpe tala na ngambo ya weste, na nor, na sude mpe na este. Tala
kaka mokili na miso kasi okotikala kokatisa Yordani te. 28 Pesa mitindo na Jozue,
pesa ye makasi mpe lendisa ye ; pamba te ye nde akokamba bato oyo mpe akosala
ete bazwa lokola libula mokili oyo ozali komona.
29 Bongo tovandaki na lubwaku oyo etalani na Beti-Peori.
4
Moyize asengi na bato kotosa Mobeko
1 Sik’oyo Isalaele, yoka malamu mitindo mpe mibeko oyo nalingi koteya yo. Salela
yango mpo ete ozala na bomoi mpe okamata mokili oyo Yawe, Nzambe ya bakoko na
yo, apesi yo. 2 Kobakisa eloko moko te na oyo natindi yo mpe kolongola eloko moko
te kati na yango, kasi tosa mitindo oyo Yawe, Nzambe na yo, apesi yo. 3 Bomonaki
bino moko makambo oyo Yawe, Nzambe na bino, asalaki na Bala ya Peori : abomaki
kati na bino bato nyonso oyo bamipesaki na kosalela Bala ya Peori. 4 Kasi bino oyo
bokangamaki na Yawe, Nzambe na bino, bino nyonso bozali na bomoi na mokolo ya
lelo.
5 Tala, nateyaki bino mitindo mpe mibeko ndenge Yawe, Nzambe na ngai, atindaki
ngai, mpo ete bokoka kotosa yango na mokili oyo bokokota mpo na kozwa yango.
6 Botosa yango mpe bosalela yango na bokebi ; yango nde ekokomisa bino bato ya
bwanya mpe ya mayele na miso ya bikolo oyo bakoyoka sango ya mitindo mpe mibeko
yango ; mpe bakoganga : « Solo, libota monene oyo ezali na bato ya bwanya mpe na
bato ya mayele. » 7 Pamba te ekolo nini lisusu ya monene, oyo banzambe na yango
ezali pembeni na yango ndenge Yawe, Nzambe na biso, azalaka pembeni na biso
tango nyonso oyo tobelelaka Ye ? 8 Mpe ekolo nini mosusu ya monene, oyo ekoki
kozala na mitindo mpe mibeko ya sembo lokola Mobeko oyo natie lelo liboso na
bino ?
Nzambe amimonisaki epai ya bana ya Isalaele
9 Nzokande, sala keba mpe omisenzela mpo ete obosana te makambo oyo miso na
yo emonaki to kotika te makambo yango elongwa na motema na yo na mikolo nyonso
ya bomoi na yo. Teya yango na bana na yo mpe na bana na bango oyo bakobotama
na sima na bango.
10 Kanisa mokolo oyo otelemaki liboso ya Yawe, Nzambe na yo, na Orebi tango
Yawe alobaki na ngai : « Sangisa bato oyo liboso na Ngai mpo na koyoka maloba na
Ngai, mpo ete bakoka koyeba kopesa Ngai lokumu tango nyonso bakozala na mokili
oyo mpe bakoka koteya yango na bana na bango. » 11 Yango wana, bino bopusanaki
mpe botelemaki na ebandeli ya ngomba tango ezalaki kopela moto oyo ekomaki
kino na likolo elongo na mapata ya mwindo mpe molili makasi. 12 Yawe alobelaki
bino wuta na moto ; boyokaki lokito ya maloba na ye kasi bomonaki ata nzoto te ;
mongongo kaka nde ezalaki koyokana. 13 Atalisaki bino boyokani na Ye, mibeko zomi
oyo bosengeli kosalela, mpe akomaki yango na bitando mibale ya mabanga. 14 Na
tango wana kaka, Yawe atindaki ngai koteya bino bikateli mpe mibeko oyo bosengeli
kosalela na mokili oyo bokokende mpo na kozwa yango.
Nzambe apekisaki kosambela bikeko
15 Bongo, bomisenzela malamu, pamba te bomonaki nzoto te na mokolo oyo Yawe

alobelaki bino na ngomba Orebi wuta na moto. 16 Bomibebisa te na kosala ekeko,
elilingi ya mwasi to ya mobali, 17 ya nyama nyonso ya mokili to ya ndeke nyonso oyo
epumbwaka na likolo, 18 ya ekelamu nyonso oyo etambolaka na libumu to ya mbisi
nyonso oyo etiolaka na se ya mayi. 19 Mpe tango botalaka na mapata mpe bomonaka
moyi, sanza, minzoto mpe biloko mosusu oyo ezali na likolo, bokosama te mpo na
kofukamela mpe kogumbamela biloko oyo Yawe, Nzambe na bino, apesa na bikolo
nyonso oyo ezali na mokili. 20 Kasi mpo na bino, Yawe azwaki bino mpe abimisaki
bino na fulu ya moto ya bibende, oyo ezalaki Ejipito, mpo ete bozala bato ya libula
na Ye ndenge bozali sik’oyo.
21 Yawe asilikelaki ngai likolo na bino mpe alapaki ndayi na makasi nyonso ete
nakoki te kokatisa Yordani mpe kokota na mokili kitoko oyo Yawe, Nzambe na bino,
akopesa bino lokola libula. 22 Nakokufa na mokili oyo mpe nakokatisa Yordani te ;
kasi bino, etikali moke bokatisa mpe bokamata mokili oyo ya kitoko. 23 Bozala na
bokebi mpe bobosana te boyokani oyo Yawe, Nzambe na bino, asalaki elongo na bino.
Mpe bomisalela ekeko te na lolenge nyonso oyo Yawe, Nzambe na bino, apekisaki.
24 Pamba te Yawe, Nzambe na bino, azali moto oyo ezikisaka, azali Nzambe na zuwa.
Etumbu na tina na kosambela bikeko

25 Tango bokozala na bana mpe bakoko, mpe bokowumela tango molayi na mokili,
soki bokosami mpe bosali ekeko ya lolenge nyonso, soki bosali mabe na miso ya
Yawe, Nzambe na bino, soki botumboli kanda na Ye, 26 soki bosali makambo wana,
likolo mpe se ekozala motatoli kati na ngai mpe bino : bokolimwa noki na mokili oyo
bokokende kozwa sima na bino kokatisa Yordani. Bokowumela kuna tango molayi
te, kasi bokobebisama solo ; 27 Yawe akopanza bino kati na bato. Kasi ndambo kaka
ya bato kati na bino nde bakowumela kati na bikolo epai wapi Yawe akomema bino.
28 Kuna, bokogumbamela banzambe oyo esalemi na maboko ya bato, banzambe ya
banzete to ya mabanga, oyo ekoki komona te, koyoka te, kolia te mpe koyoka solo te.
29 Kasi soki, wuta na mokili wana, boluki Yawe, Nzambe na bino, bokomona Ye soki
boluki Ye na motema na bino mobimba mpe na molimo na bino mobimba. 30 Tango
bokozala na mawa mpe pasi nyonso oyo ekokomela bino, sima na mikolo, bokozonga
epai na Yawe, Nzambe na bino, mpe bokotosa Ye. 31 Pamba te Yawe, Nzambe na
bino, azali Nzambe ya mawa, akosundola bino te, akobebisa bino te mpe akobosana
te boyokani oyo asala na bakoko na bino tango alapaki ndayi.
Yawe kaka nde azali Nzambe
32 Luka koyeba makambo oyo esalema na mikolo ya liboso, liboso ete yo obotama,
wuta mokolo oyo Nzambe asala moto na mokili ; luka oyeba makambo oyo esalema
kati na mokili banda na suka moko kino na suka mosusu, soki likambo ya monene
boye esila kosalema, soki likambo ya boye esila koyokana. 33 Boni, ezali na bato
bayoka mongongo ya Nzambe kolobela bango kati na moto ndenge bino boyokaki
mpe botikali na bomoi ? 34 Boni, ezali na nzambe oyo ameka kobimisa mpo na ye
ekolo moko wuta na ekolo mosusu na nzela ya komekama, ya bilembo, ya bikamwa,
ya bitumba, ya maboko na ye ya nguya, mpe na kosembola loboko to na nzela ya
misala minene ya somo lokola makambo nyonso oyo Yawe, Nzambe na bino, asala
mpo na bino kati na Ejipito na miso na bino ? 35 Omonaki makambo nyonso wana
mpo oyeba ete Yawe kaka nde azali Nzambe, mosusu azali te. 36 Wuta na likolo,
ayebisaki yo na mongongo na Ye mpo na koteya yo ; na se, Yawe alakisaki yo moto
na ye ya monene mpe oyokaki mongongo na Ye kobima kati na moto. 37 Lokola
alingaki bakoko na yo mpe aponaki bakitani na bango, abimisaki yo na Ejipito na
nguya na Ye mpe na makasi na Ye ya monene 38 mpo na kobengana liboso na yo
bikolo minene mpe ya makasi koleka yo mpe kokotisa yo na bamboka na bango mpo
na kopesa yo yango lokola libula ndenge yango ezali na mokolo ya lelo. 39 Yeba yango
lelo mpe tia yango na motema na yo ete Yawe kaka nde azali Nzambe na likolo mpe
na se, mosusu azali te. 40 Batela bikateli mpe mitindo na Ye, oyo nazali kopesa yo lelo
mpo ete ozala moto ya esengo, yo mpe bana na yo sima na yo, mpe mpo ete owumela
tango molayi na mokili oyo Yawe, Nzambe, na yo apesi yo mpo na libela.
Moyize aponi bingumba ya kokimela
41 Moyizeaponaki bingumba misato na ngambo ya este ya Yordani, 42 mpo ete moto
nyonso oyo akoboma moninga na ye na nko te, na kozanga koyina ye liboso, akoka
kokimela na moko kati na bingumba yango mpe akoka kobikisa bomoi na ye. 43 Tala
bingumba yango : Mpo na libota ya Ribeni, engumba Betseri kati na etando ya esobe ;
mpo na libota ya Gadi, engumba Ramoti ya Galadi, mpe mpo na libota ya Manase,
engumba Golani kati na Bashani.
Isalaele asengeli kokangama na Yawe kaka
Ebandeli
44 Tala Mobeko oyo Moyize atiaki liboso ya bana ya Isalaele : 45 Tala malako, bikateli
mpe mibeko oyo Moyize apesaki na bana ya Isalaele tango babimaki na Ejipito ;
46 mpe tango bazalaki na lubwaku etalana na Beti-Peori, na ngambo ya este ya
Yordani, kati na mokili ya Sikoni, mokonzi ya bato ya Amori, oyo azalaki kovanda
na Eshiboni oyo Moyize mpe bana ya Isalaele balongaki tango babimaki na Ejipito.
47 Bazwaki mokili na ye mpe mokili ya Ogi, mokonzi ya Bashani. Bakonzi nyonso
mibale bazalaki bato ya Amori mpe bakonzaki na ngambo ya este ya Yordani. 48 Bana
ya Isalaele bavandaki na etando oyo ebandaki na Aroeri, na ngomba Arinoni kino
na ngomba Sirioni oyo babengi Erimoni ; 49 bakisa Araba nyonso na este ya Yordani
kino na ebale monene ya Araba, na ebandeli ya ngomba Pisiga.
5
Nzambe apesaki mibeko zomi
1 Moyize abengisaki Isalaele mobimba mpe alobaki : « Oh Isalaele, yoka malamu
bikateli mpe mibeko oyo nakoyebisa yo lelo. Yekola yango, batela yango mpe salela
yango. 2 Yawe, Nzambe na biso, asalaki boyokani elongo na biso elongo na ngomba
Orebi. 3 Yawe asalaki te boyokani oyo na bakoko na biso kasi asalaki yango nde na
biso, biso nyonso oyo tozali na bomoi awa na mokolo ya lelo. 4 Yawe alobaki na
bino kati na moto likolo ya ngomba ndenge moto alobanaka na moto miso na miso.
5 Na tango wana, natelemaki kati ya Yawe mpe bino mpo na koyebisa bino maloba
na Yawe, pamba te bozalaki kobanga moto mpe bomataki te likolo ya ngomba. Tala
maloba oyo alobaki :
6 ‹ Nazali Yawe, Nzambe na yo, oyo abimisaki yo wuta na mokili ya Ejipito
epai wapi ozalaki na bowumbu.
7 Okozalaka na banzambe mosusu te, bobele Ngai.
8 Okomisalelaka te nzambe ya ekeko to bililingi ya biloko oyo ezali na likolo, na se to
na mayi oyo ezali na se ya mabele. 9 Okogumbamelaka yango te mpe okosalelaka
yango te, pamba te Ngai Yawe, Nzambe na yo, nazali Nzambe ya zuwa ; napesaka
bana etumbu mpo na masumu ya batata kino na molongo ya misato mpe ya minei
ya bato oyo bayinaka Ngai. 10 Kasi natalisaka bolingo na Ngai kino na molongo
ya nkoto epai ya bato oyo balingaka Ngai mpe babatelaka mibeko na Ngai.
11 Okotangaka te na pamba Kombo ya Yawe, Nzambe na yo, pamba te Yawe akopesa

etumbu na moto nyonso oyo akotanga Kombo na Ye na pamba.
12 Kanisaka mokolo ya Saba mpe bulisaka yango, ndenge Yawe, Nzambe na yo,
atindaki yo yango. 13 Okosalaka misala na yo nyonso mikolo motoba. 14 Kasi
mokolo ya sambo ezali mokolo ya Saba ya Yawe, Nzambe na yo. Na mokolo
wana, okosalaka mosala ata moko te, ezala yo, mwana na yo ya mobali, mwana
na yo ya mwasi, mowumbu na yo ya mobali, mwasi mowumbu na yo, ngombe
na yo, ane na yo, ebwele moko kati na bibwele na yo to mopaya oyo azali kati
na bingumba na yo, mpo ete mosali na yo ya mobali mpe mwasi mosali na yo ya
mwasi bakoka kopema ndenge yo ozali kopema. 15 Kanisa ete bozalaki bawumbu
na Ejipito, mpe Yawe, Nzambe na bino, abimisaki bino kuna na loboko na Ye ya
nguya mpe na loboko na Ye ya kosembolama. Yango wana, Yawe, Nzambe na yo,
apesi yo mitindo ete otosa mokolo ya Saba.
16 Okopesaka tata na yo mpe mama na yo lokumu, ndenge Yawe, Nzambe na yo,
atindaki yo mpo ete ozala na bomoi ya molayi, mpe ozala moto ya esengo kati
na mokili oyo Yawe, Nzambe na yo, azali kopesa yo.
17 Okobomaka te.
18 Okosalaka ekobo te.
19 Okoyibaka te.
20 Okolobaka te matatoli ya lokuta mpo na kokosela moninga na yo makambo.
21 Okolulaka te mwasi ya moninga na yo ; okolulaka te ndako ya moninga na yo,
elanga na ye, mowumbu na ye ya mobali to mwasi mowumbu na ye, ngombe na
ye, ane na ye to eloko nyonso oyo ezali ya moninga na yo. › »
22 Oyo nde mibeko oyo Yawe alobaki na mongongo makasi kati na moto epai ya
lisanga mobimba oyo ezalaki likolo ya ngomba kati na mapata mpe molili makasi ;
mpe abakisaki ata likambo moko te. Bongo akomaki yango na bitando mibale ya
mabanga mpe apesaki ngai yango.
23 Tango boyokaki mongongo kobima kati na molili, wana ngomba ezalaki kopela
moto, bakambi nyonso ya mabota na bino mpe bampaka na bino bayaki epai na
ngai. 24 Balobaki : « Yawe, Nzambe na biso, alakisi biso nkembo na Ye mpe lokumu
na Ye ; mpe toyoki mongongo na Ye wuta na moto. Lelo, tomoni ete moto akoki
kozala na bomoi ata soki Nzambe asololi na ye. 25 Kasi sik’oyo mpo na nini tokufa
kaka boye ? Moto ya monene oyo ekoki kozikisa biso mpe koboma biso soki tokobi
koyoka mongongo na Yawe, Nzambe na biso, kolobela biso. 26 Pamba te nani kati na
mokili akoki koyoka mongongo ya Nzambe na bomoi koloba kati na moto ndenge biso
toyokaki bongo atikala na bomoi ? 27 Pusana pembeni mpe yoka makambo nyonso
oyo Yawe, Nzambe na biso, akoloba ; bongo na sima, okoyebisa biso makambo nyonso
oyo Yawe, Nzambe na biso, akoloba na yo ; mpe biso tokoyoka mpe tokotosa yango. »
28 Yawe ayokaki bino tango boyebisaki ngai mpe alobaki na ngai : « Nayoki
makambo oyo bato oyo balobi na yo. Nyonso oyo balobi ezali malamu. 29 Oh, soki
mitema na bango ezalaki penza ya kobongama mpo na kobanga Ngai mpe kobatela
mibeko na Ngai tango nyonso, mpo ete bakoka kozala tango nyonso malamu elongo
na bana na bango ! 30 Kende, yebisa bango : ‹ Bozonga na bandako na bino. › 31 Kasi
yo, vanda awa elongo na Ngai mpo ete napesa yo mibeko nyonso, bikateli nyonso,
mpe mitindo nyonso oyo okoteya bango mpo ete basalela yango kati na mokili oyo
nakopesa bango lokola libula. »
32 Yango wana, bosala keba na oyo nyonso Yawe, Nzambe na bino, atindi bino ;
bobaluka te ezala na ngambo moko to na ngambo mosusu. 33 Botambola na banzela
nyonso oyo Yawe, Nzambe na bino, atindaki bino mpo ete bozala na bomoi, mpo ete
bozala bato ya esengo, mpe mpo ete bobakisa mikolo ya bomoi na bino kati na mokili
oyo bokokamata.
6
Yawe, Nzambe ya Isalaele, azali kaka moko
1 Tala mibeko, bikateli mpe malako oyo Yawe, Nzambe na bino, atindi ngai koteya
bino mpo ete bosalela yango kati na mokili oyo bokokota mpo na kokamata yango,
2 mpo ete yo, bana na yo mpe bakitani na yo, botosa Yawe, Nzambe na bino, tango
nyonso oyo bokozala na bomoi na kobatelaka bikateli na Ye nyonso mpe mibeko
oyo napesi bino mpo ete bozala na bomoi molayi. 3 Oh Isalaele, yoka malamu !
Senzela ete otosa yango mpo ete ozala malamu mpe bokoma ebele na mokili oyo
ezali kobimisa miliki mpe mafuta ya nzoyi, ndenge Yawe Nzambe ya bakoko na bino
alakaki bino.
4 Isalaele, yoka malamu ! Yawe azali Nzambe na biso, Yawe azali kaka moko.
5 Okolinga Yawe, Nzambe na yo, na motema na yo mobimba, na molimo na yo
mobimba mpe na makasi na yo nyonso. 6 Tika ete mibeko oyo napesi yo lelo, ewumela
kati na motema na yo. 7 Okoteyaka yango na bana na yo tango ozali na ndako, tango
ozali kotambola na nzela, tango olali mpe tango olamuki. 8 Kanga yango na maboko
na yo lokola bilembo mpe tia yango na elongi na yo lokola elembo. 9 Koma yango na
makonzi ya ndako na yo mpe na bikuke na yo.
10 Tango Yawe, Nzambe na yo, akokotisa yo na mokili oyo alapelaki ndayi epai ya
bakoko na yo, epai ya Abrayami, Izaki, mpe Jakobi mpo na kopesa yo bingumba ya
minene mpe ya malamu oyo yo otongaki te, 11 bandako etonda na biloko ya malamu
ya ndenge na ndenge oyo yo otiaki te, mabulu ya mayi oyo yo otimolaki te, bilanga
ya vino mpe ya olive oyo yo olonaki te ; boye tango okolia mpe okotonda ; 12 keba
ete obosana Yawe te oyo abimisaki yo na Ejipito, mokili ya bowumbu. 13 Tosa Yawe,
Nzambe na yo ; salela kaka Ye mpe lapa ndayi na yo na Kombo na Ye. 14 Kosalela
banzambe mosusu te, banzambe ya bato oyo bazingeli yo ; 15 pamba te Yawe, Nzambe
na yo, oyo azali kati na yo, azali Nzambe ya zuwa, mpo ete asilikela yo te mpe abebisa
yo te na mokili. 16 Komeka te Yawe, Nzambe na yo, ndenge osalaki na Masa. 17 Batela
malamu mibeko, mitindo mpe bikateli ya Yawe, Nzambe na yo, oyo apesi yo. 18 Sala
oyo ezali alima mpe malamu na miso ya Yawe, mpo ete ozala moto ya esengo, mpo ete
okota, mpe mpo ete okamata mokili ya malamu oyo Yawe alakaki kopesa na bakoko
na yo na nzela ya ndayi, 19 na kobengana banguna na yo nyonso liboso na yo, ndenge
Yawe alobaki.
20 Na mikolo ekoya, soki mwana na yo ya mobali atuni yo : Mitindo, bikateli mpe
mibeko oyo Yawe, Nzambe na biso, atinda yo, elingi kolakisa nini ? 21 Okoloba na ye :
Tozalaki bawumbu ya Faraon na Ejipito, kasi Yawe abimisaki biso na Ejipito na loboko
na ye ya nguya. 22 Yawe asalaki na miso na biso bilembo minene mpe bikamwa, ya
minene mpe ya somo na Ejipito, na Faraon mpe na ndako na ye mobimba. 23 Kasi
abimisaki biso kuna mpo na kokotisa biso mpe kopesa biso mokili oyo alakaki na
bakoko na biso na ndayi oyo alapaki. 24 Yawe atindaki biso kotosa mibeko oyo nyonso
mpe kobanga Yawe, Nzambe na biso, mpo ete tozala tango nyonso malamu mpe tozala
na bomoi ndenge ezali lelo. 25 Mpe soki totosi malamu mibeko nyonso oyo, liboso ya
Yawe, Nzambe na biso, ndenge atindaki biso, wana tokozala bato ya sembo.
7
Bato ya Isalaele babulisama mpo na Yawe Nzambe
1Tango Yawe, Nzambe na yo, akokotisa yo na mokili oyo ozali kokende mpo na
kozwa yango lokola libula mpe tango akobengana liboso na yo bikolo ebele—bato ya
Iti, ya Girigazi, ya Amori, ya Kanana, ya Perizi, ya Evi mpe ya Yebusi, bikolo sambo
oyo eleki yo na motango ya bato mpe na makasi— 2 mpe tango Yawe, Nzambe na
yo, akokaba bango na maboko na yo, mpe tango okolonga bango, okobebisa bango
nyonso mpe okotika ata ndambo te ; okosala ata boyokani moko te elongo na bango ;
koyokela bango mawa te. 3 Okosangana ata moke te na bango na nzela ya libala,
okopesa te na libala bana na yo ya basi epai ya bana na bango ya mibali, mpe
okozwa te na libala bana na bango ya basi mpo na bana na yo ya mibali ; 4 noki
te, bakopengwisa bana na yo ya mibali na miso na Ngai mpo ete basalela Ngai
lisusu te kasi basalela banzambe mosusu, bongo Yawe akosilikela bino mpe akobebisa
yo noki. 5 Tala makambo oyo bosengeli kosala bango : bokokweyisa bitumbelo na
bango, bokopanza bikeko na bango, bokobuka makonzi ya nzambe mwasi Ashera
mpe bokotumba na moto banzambe na bango ya bikeko, 6 pamba te bozali libota ya
bule mpo na Yawe, Nzambe na bino. Yawe, Nzambe na bino, aponaki bino kati na
bato nyonso oyo bazali na mokili mpo ete bozala bato na Ye, bozwi na Ye moko penza.
7 Ezali te mpo ete bozalaki mingi koleka bato mosusu nde Yawe alakisaki bino
bolingo na Ye, bozalaki kutu moke koleka bato nyonso. 8 Kasi ezali mpo ete Yawe
alingaka bino mpe abatelaka ndayi oyo alapaki epai ya bakoko na bino. Yango wana,
na loboko na Ye ya nguya, Yawe abimisaki bino mpe asikolaki bino na mokili ya
bowumbu, na maboko ya Faraon, mokonzi ya Ejipito.
9 Boye yeba ete Yawe, Nzambe na yo, azali Nzambe moko kaka ya solo ; azali
Nzambe ya boyengebene, abatelaka boyokani mpe bolingo na Ye kino na molongo
ya nkoto ya bakitani oyo balingaka Ye mpe babatelaka mibeko na Ye. 10 Kasi azelaka
te kopesa etumbu na moto oyo ayinaka Ye mpe abomaka ye mbala moko. 11 Yango
wana, bosala keba mpo na kosalela mitindo, bikateli mpe mibeko oyo napesi bino
lelo.
12 Soki bokosala keba na mibeko oyo mpe bokosalela yango malamu, Yawe, Nzambe
na bino, akobatela bolingo mpe boyokani na Ye elongo na bino ndenge alapaki ndayi
epai ya bakoko na bino. 13 Akolinga bino mpe akopambola bino, akokomisa bino
ebele, akopambola mabota na bino, mbuma ya mabele na bino : milona na bino,
vino ya sika mpe mafuta ; akopambola bitonga ya bangombe na bino, bameme na
bino mpe bantaba na bino kati na mokili oyo alapaki ndayi epai ya bakoko na bino
ete akopesa bino yango. 14 Bokopambolama koleka bato nyonso. Mobali moko te to
mwasi moko te akozanga bana, mpe ebwele na yo moko te ekozanga bana.
15 Yawe akobatela yo na bokono nyonso, akobwakela yo ata bokono moko te oyo yo
oyebaki te na Ejipito, kasi akokweyisa yango likolo ya bayini na yo.
16 Okoboma bato nyonso oyo Yawe, Nzambe na yo, akokaba na maboko na yo ;
okoyokela bango mawa te. Kosalela banzambe na bango te mpo ete yango ekozala
motambo mpo na yo.
17 Tango mosusu okomilobela : « Bikolo oyo ezali makasi koleka biso, ndenge nini
tokolonga kobengana yango ? » 18 Te ! Kobanga yango soki moke te ! Kanisa malamu
makambo oyo Yawe, Nzambe na yo, asalaki Faraon mpe Ejipito mobimba. 19 Omonaki
na miso na yo komekama makasi, bilembo ya kokamwa mpe bikamwa, loboko ya
nguya mpe loboko esembolama oyo na nzela na yango Yawe, Nzambe na yo, abimisaki
yo na Ejipito. Yawe, Nzambe na yo, akosala ndenge moko epai ya bato oyo ozali
kobanga. 20 Mpe kutu, Yawe, Nzambe na yo, akotindela bango banzoyi ya minene
kino tango bato oyo bakotikala mpe bakobombama liboso na yo bakokufa. 21 Kolenga
te liboso na bango, pamba te Yawe, Nzambe na yo, oyo azali kati na yo, azali Nzambe
Monene mpe ya somo. 22 Yawe, Nzambe na yo, akobengana moke-moke bikolo oyo
ezali liboso na yo ; okokoka te kosilisa bango na mbala moko, noki te banyama mabe
ekokoma ebele zingazinga na yo. 23 Kasi Yawe, Nzambe na yo, akokaba bango na
maboko na yo, akotia bango noki na mobulu monene kino bakobebisama. 24 Yawe
akokaba bakonzi na bango na maboko na yo, mpe okolimwisa bakombo na bango
na mokili ; moko te akokoka kotelemela yo, okobebisa bango. 25 Okotumba na moto
banzambe na bango ya bikeko. Kolula te mpe kozwa te palata mpe wolo oyo ezali na
likolo na yango, ekoki kozala motambo mpo na yo ; pamba te ezali nkele na miso ya
Yawe, Nzambe na yo. 26 Kokotisa te mpe kolinga te eloko ya mbindo kati na ndako na
yo. Okotia yango pembeni mpo na kobebisa yango nyonso. Zwa yango lokola eloko
ya nkele mpe ya mbindo, pamba te etiami pembeni mpo na kobebisama.
8
Yawe ateyaki bato na Ye kati na esobe
1Salela na bokebi mitindo nyonso oyo nalingi kopesa bino lelo mpo ete bokoka
kovanda, kokoma ebele, kokota mpe kozwa mokili oyo Yawe alakaki epai ya bakoko
na bino na nzela ya ndayi.
2 Kobosanaka te ndenge Yawe, Nzambe na yo, akambaki yo na mobembo nyonso
kati na esobe mibu tuku minei, mpe ndenge abukaki lolendo na yo mpe amekaki yo
mpo na koyeba mozindo ya motema na yo mpe kotala soki okotosa mibeko na Ye to
te. 3 Abukaki lolendo na yo, abomaki yo nzala mpe aleisaki yo mana oyo yo mpe
batata na yo botikalaki koyeba te, mpo na koteya yo ete moto abikaka kaka na lipa
te, kasi mpe na maloba nyonso oyo ebimaka na monoko ya Yawe. 4 Bilamba na yo
etikalaki konzuluka te mpe makolo na yo etikalaki kovimba te na mibu wana tuku
minei. 5 Boye sosola ete Yawe, Nzambe na yo, azalaki koteya yo ndenge tata ateyaka
mwana na ye. 6 Tosaka mitindo ya Yawe, Nzambe na yo, na kotambolaka na banzela
na Ye mpe na kopesaka Ye lokumu. 7 Pamba te Yawe, Nzambe na yo, azali kokotisa yo
na mokili ya malamu, mokili oyo etonda na mayi, na mabulu ya mayi mpe na bitima
oyo etiolaka na lubwaku mpe na bangomba ; 8 mokili oyo etonda na ble, na orje,
na vino, na banzete ya figi, na banzete ya grenade ; mokili ya mafuta ya olive mpe
ya nzoyi ; 9 mokili oyo bokozanga lipa te mpe eloko moko te ; mokili oyo mabanga
ezali bibende mpe bokoki kobimisa motako* na bangomba. 10 Tango bokolia mpe
bokotonda, bosanzola Yawe, Nzambe na bino, mpo na mokili ya malamu oyo apesi
bino.
11 Sala keba ete obosana te Yawe, Nzambe na yo, na kozanga kotosa mitindo na
Ye, mibeko na Ye mpe bikateli na Ye oyo nazali kopesa yo lelo. 12 Tango okolia mpe
okotonda, tango okotonga bandako ya kitoko mpe okovanda kuna, 13 tango bangombe
na yo, bantaba na yo mpe bameme na yo ekobotana mingi, tango palata na yo mpe
wolo na yo ekokoma ebele mpe biloko nyonso oyo ozali na yango ekokoma ebele ;
14 sala keba ete motema na yo etonda na lofundu te mpe obosana te Yawe, Nzambe
na yo, oyo abimisaki yo na Ejipito, mokili ya bowumbu, 15 oyo akambaki yo na esobe
ya monene mpe ya somo, na bitando ekawuka mpe ezanga mayi, etando etonda na
banyoka ya ngenge mpe na koto† mpe abimiselaki yo mayi ya komela wuta na libanga
moko ya makasi.
16 Kati na esobe yango, apesaki yo mana mpo na kolia, bilei oyo batata na yo
batikala koyeba te, mpo na kobuka lolendo na yo mpe komeka yo, mpo ete na suka,
okoka komona bolamu. 17 Boye sala keba ete omilobela te : « Nguya na ngai moko
mpe makasi ya maboko na ngai moko nde eboteli ngai bomengo oyo ! » 18 Mpo na
yango, kobosanaka te ete ezali Yawe, Nzambe na yo, nde apesaki yo makoki ya kozwa
bomengo oyo mpo na kolendisa boyokani na Ye, oyo asalaki elongo na bakoko na bino
na nzela ya ndayi, ndenge ezali na mokolo ya lelo.
* 8:9 Motako elakisi na lifalanse : cuivre. † 8:15 Koto elakisi na lifalanse : scorpion.
19 Soki obosani Yawe, Nzambe na yo, soki osaleli banzambe mosusu, soki
ogumbameli mpe ofukameli yango, nalobi na bino solo lelo ete bokobebisama.
20 Bokobebisama solo lokola bikolo oyo Yawe abebisaki liboso na bino, mpo ete botosi
te Yawe, Nzambe na bino.
9
Isalaele azalaki mpe libota ya batomboki
1 Oh Isalaele, yoka malamu ! Okomi sik’oyo pene ya kokatisa Yordani mpo na
kokota mpe kobengana bikolo oyo eleki yo na monene mpe na makasi, bikolo oyo
evandaka kati na bingumba minene oyo ezali na bamir batonga makasi mpe ekenda
kino na likolo. 2 Bato yango bazali makasi mpe bingambe, bana ya Anaki ! Oyebi
bango mpe osila koyoka bato koloba na tina na bango : « Nani akoki kotelema liboso
ya bana ya Anaki ? » 3 Kasi lelo, yeba malamu ete Yawe, Nzambe na yo, azali Ye moko
kotambola liboso na yo lokola moto oyo ezikisaka ; akobebisa bango mpe akobuka
bango liboso na yo ; bongo yo okokamata mabele na bango mpe okosilisa bango noki-
noki, ndenge Yawe alakaki yo.
4 Tango Yawe, Nzambe na yo, akosilisa kobengana bango liboso na yo, komilobela
te kati na motema na yo : « Ezali mpo na bosembo na ngai nde Yawe amemaki ngai
mpo ete nakamata mokili oyo. » Te, ezali bongo te ! Ezali nde mpo na mabe ya bikolo
yango nde Yawe abengani yango liboso na yo. 5 Ezali te mpo na bosembo na yo to
mpo ete otambolaki alima nde okokota mpo na kozwa mokili na bango, kasi ezali solo
mpo na mabe ya bikolo yango nde Yawe, Nzambe na yo, akobengana yango liboso
na yo, mpo na kokokisa ndayi oyo alapaki epai ya bakoko na yo Abrayami, Izaki mpe
Jakobi. 6 Boye sosola malamu ete ezali te mpo na bosembo na yo nde Yawe, Nzambe
na yo, azali kopesa yo mokili oyo ya malamu mpo ete okamata yango, pamba te yo
mpe ozali libota ya batomboki.
Mwana ngombe ya wolo ezalaki mbeba ya bato
7 Kanisaka malamu likambo oyo mpe kobosanaka te ndenge nini opelisaki kanda
ya Yawe, Nzambe na yo, kati na esobe : banda mokolo oyo bobimaki wuta na Ejipito
kino bokomaki na esika oyo, bozalaki kaka kotosa Yawe te.
8 Na ngomba Orebi, bopesaki Yawe kanda makasi mpe asilikelaki bino makasi kino
akomaki na posa ya kobebisa bino. 9 Tango namataki likolo ya ngomba mpo na kozwa
bitando ya mabanga ya boyokani oyo Yawe asalaki elongo na bino, natikalaki likolo
ya ngomba mikolo tuku minei mpe babutu tuku minei ; naliaki lipa te mpe namelaki
mayi te. 10 Yawe apesaki ngai bitando mibale ya mabanga oyo mosapi ya Nzambe
ekomaki. Na likolo na yango, ezali na mibeko nyonso Yawe oyo ayebisaki bino likolo
ya ngomba longwa kati na moto, na mokolo oyo bosanganaki.
11 Na suka ya mikolo tuku minei mpe babutu tuku minei, Yawe apesaki ngai bitando
yango mibale ya mabanga ya boyokani. 12 Bongo Yawe alobaki na ngai : « Kende, kita
mbangu na ngomba oyo, pamba te bato na yo, oyo obimisaki na Ejipito bamikomisi
mbindo ; bapesi noki mokongo na mibeko oyo napesaki bango mpe bamisaleli ekeko
ya ebende banyangwisa na moto. » 13 Mpe Yawe alobaki na ngai : « Natali malamu
bato oyo ; bazali penza libota ya batomboki ! 14 Tika Ngai kosala : nakobebisa bango
mpe nakolimwisa bakombo na bango kati na mokili, kasi nakokomisa yo ekolo ya
nguya mpe ya bato ebele koleka bango. » 15 Bongo nabalukaki mpe nakitaki wuta na
ngomba oyo ekomaki kopela moto ; nasimbaki na maboko na ngai bitando mibale
ya mabanga ya boyokani. 16 Tango natalaki, namonaki ete bosalaki solo masumu
epai na Yawe, Nzambe na bino : bomisalelaki ekeko ya mwana ngombe ya ebende
banyangwisa na moto ; bopengwaki noki na nzela oyo Yawe atindaki bino. 17 Boye,
nazwaki bitando yango mibale ya mabanga, nabwakaki yango wuta na maboko na

ngai mpe napanzaki yango na biteni na miso na bino.
18 Bongo nakweyaki mbala moko liboso ya Yawe mikolo tuku minei mpe babutu
tuku minei, naliaki lipa te mpe namelaki mayi te mpo na lisumu monene oyo
bosalaki wana bosalaki mabe na miso ya Yawe mpe, na bongo, bopesaki Ye
kanda. 19 Nabangaki kanda mpe kotomboka ya Yawe, pamba te asilikelaki bino
makasi kino akomaki na posa ya kobebisa bino ; kasi Yawe ayokelaki ngai lisusu.
20 Yawe asilikelaki mpe Aron makasi kino alingaki koboma ye ; kasi na tango wana,
nabondelaki mpe mpo na Aron. 21 Nazwaki lisusu eloko oyo ememisaki bino masumu,
ekeko ya mwana ngombe oyo bosalaki, natumbaki yango na moto, natutaki mpe
nanikaki yango malamu kino ekomaki putulu ; mpe nabwakaki putulu yango na mayi
oyo ezalaki kotiola wuta na ngomba.
22 Na Tabeera, na Masa, na Kibiroti-Atava, bokobaki kaka kopesa Yawe kanda.
23 Mpe tango Yawe alingaki ete bolongwa na Kadeshi-Barinea, apesaki bino mitindo :
« Bokende ! Bokamata mokili oyo napesi bino. » Kasi botosaki te mitindo ya Yawe,
Nzambe na bino ; botiaki elikya te kati na Ye mpe botosaki Ye te. 24 Wuta mokolo oyo
nayeba bino, botikala te kotosa Yawe.
25 Nakweyaki liboso ya Yawe mikolo tuku minei mpe babutu tuku minei, pamba te
Yawe azalaki koloba ete akoboma bino. 26 Nabondelaki Yawe mpe nalobaki : « Nkolo
Yawe, kobebisa bato na Yo te, bazali libula na Yo moko oyo osikolaki na nguya monene
na Yo mpe obimisaki na Ejipito na loboko na Yo ya nguya. 27 Kanisa basali na Yo
Abrayami, Izaki mpe Jakobi ! Kotala te botomboki ya bato oyo, mabe na bango
mpe masumu na bango ; 28 noki te bato ya mokili oyo longwa kuna obimisaki biso,
bakoloba : ‹ Ezali mpo ete Yawe azalaki na makoki te ya kokotisa bango na mokili oyo
alakaki bango to ezali mpo ete azalaki koyina bango, yango wana abimisaki bango
wuta na Ejipito mpo na koboma bango na esobe. › 29 Nzokande bazali bato na Yo mpe
libula na Yo, oyo obimisaki na nguya monene na Yo mpe na loboko na Yo ya nguya. »
10
Yawe alimbisaki bato na Ye
1 Na tango wana, Yawe alobaki na ngai : « Bongisa bitando mibale ya mabanga
lokola oyo ya liboso mpe mata epai na ngai na likolo ya ngomba ; okosala lisusu
sanduku ya mabaya. 2 Nakokoma na bitando yango maloba oyo ezalaki na likolo
ya bitando ya mabanga ya liboso, oyo obukaki ; mpe okotia bitando yango kati na
sanduku. » 3 Boye nasalaki sanduku na mabaya ya nzete ya akasia mpe nabongisaki
bitando mibale ya mabanga lokola oyo ya liboso. Namataki likolo ya ngomba,
namemaki bitando mibale ya mabanga, na maboko na ngai. 4 Yawe akomaki likolo
ya bitando yango maloba oyo akomaki liboso : mibeko zomi oyo Yawe ayebisaki bino
na likolo ya ngomba kati na moto, na mokolo ya mayangani ; mpe Yawe apesaki
ngai yango. 5 Boye nakitaki wuta na ngomba mpe natiaki bitando yango mibale ya
mabanga kati na sanduku oyo nasalaki ndenge Yawe atindaki ngai mpe ezali kuna
sik’oyo.
6 Bana ya Isalaele batambolaki wuta na mabulu ya mayi ya Bene-Yaakani kino
na Mosera. Aron akufaki kuna mpe bakundaki ye. Mpe Eleazari, mwana na ye
ya mobali, akitanaki na ye lokola Nganga-Nzambe. 7 Longwa wana, bakendeki na
Gudigoda ; sima bakendeki na Yotibata, mokili ya miluka ebele. 8 Na tango wana,
Yawe atiaki pembeni libota ya Levi mpo na komemaka Sanduku ya Boyokani ya Yawe,
mpo na kotelemaka liboso ya Yawe, mpo na kosalaka mosala na Ye mpe mpo na
kopambolaka bato na Kombo na Ye ndenge bazali kosala kino lelo. 9 Yango wana,
bana ya Levi bazali na ndambo ya mabele te to libula te kati na bandeko na bango :

Yawe nde azali libula na bango, ndenge Yawe, Nzambe na bino, alobaki na bango.
10 Boye natikalaki likolo ya ngomba mikolo tuku minei mpe babutu tuku minei
ndenge nasalaki na mbala ya liboso, mpe Yawe ayokelaki ngai na mbala oyo lisusu,
pamba te kobebisa bino ezalaki mokano na Ye te. 11 Na sima, Yawe alobaki na ngai :
« Kende mpe kamba bato oyo mpo ete bakota mpe bakamata mokili oyo nalakaki
kopesa epai na batata na bango na nzela ya ndayi. »
Yawe asengaki na Isalaele botosi
12 Sik’oyo, Oh Isalaele, likambo nini Yawe, Nzambe na yo, azali kozela epai na yo ?
Yawe, Nzambe na yo, azali kozela ete otosa Yawe, Nzambe na yo, na kotambola na
banzela na Ye nyonso, na kolinga Ye mpe kosalela Yawe, Nzambe na yo, na motema
na yo mobimba mpe na molimo na yo mobimba, 13 mpe ete obatela mibeko mpe
bikateli ya Yawe, oyo nazali kopesa yo na mokolo ya lelo mpo na bolamu na yo moko.
14 Yawe, Nzambe na yo, nde azali Nkolo ya likolo, ya likolo koleka likolo, ya mabele
mpe ya nyonso oyo ezali kati na yango. 15 Nzokande, Yawe alakisaki bolingo na Ye
epai ya batata na bino mpe alingaki bango. Yango wana aponaki bino, bino bakitani
na bango, kati na bikolo nyonso ndenge ezali lelo. 16 Bopetola mitema na bino, oyo
etonda na masumu mpe botombokela lisusu Yawe te ; 17 pamba te Yawe, Nzambe na
bino, azali Nzambe ya banzambe, Nkolo ya bankolo, Nzambe Monene, Nzambe ya
nguya mpe ya somo, oyo aponaka bilongi te mpe azwaka kanyaka te, 18 abundelaka
mwana etike mpe mwasi oyo akufisa mobali, alingaka mopaya mpe apesaka ye bilei
mpe bilamba. 19 Bino mpe bosengeli kolinga bapaya, pamba te bino mpe bozalaki
bapaya na Ejipito.
20 Tosa Yawe, Nzambe na yo, mpe salela Ye ; kangama na Ye mpe lapaka ndayi
na Kombo na Ye. 21 Azali masanzoli na yo, azali Nzambe na yo, oyo asalelaka
yo makambo minene mpe makambo ya somo oyo omonaki na miso na yo moko.
22 Bakoko na yo nyonso oyo bakendeki na Ejipito bazalaki tuku sambo ; mpe sik’oyo,
Yawe, Nzambe na yo, akomisi bino ebele lokola minzoto ya likolo.
11
Yawe asalaki makambo mpo na bato
1 Boye, okolinga Yawe, Nzambe na yo, mpe okobatela tango nyonso malako na Ye,
bikateli na Ye mpe mitindo na Ye. 2 Nazali koloba na bana na bino te oyo batikalaki
te koyeba to komona nyonso wana, kasi na bino oyo bozali awa lelo ete bobosanaka
te malako ya Yawe, Nzambe na bino, monene na Ye, nguya na Ye, 3 bilembo mpe
bikamwa oyo asalaki kati na Ejipito, epai ya Faraon, mokonzi ya Ejipito, mpe epai
ya mokili na ye mobimba, 4 makambo oyo asalaki na mampinga ya Ejipito, na
bampunda mpe bashar na yango, ndenge azindisaki yango kati na Ebale monene ya
barozo, tango ezalaki kolanda bino, mpe ndenge nini Yawe alimwisaki yango libela ;
5 makambo oyo asalelaki bino kati na esobe kino bokoma na esika oyo, 6 makambo
oyo asalaki na Datani mpe Abirami, bana mibali ya Eliabi, na libota ya Ribeni, tango
mabele efungolaki monoko na yango mpe emelaki bango elongo na mabota na bango,
bandako na bango mpe bato nyonso oyo bazalaki sima na bango kati na Isalaele
mobimba. 7 Ezali bino nde bato bomonaki na miso na bino moko makambo nyonso
ya minene oyo Yawe asalaki. 8 Yango wana, bobatela mibeko nyonso oyo napesi
bino lelo mpo ete bozala makasi mpe bokoka kobotola mokili oyo bolingi kokota mpo
na kozwa 9 mpe kowumela mingi kati na mokili oyo Yawe alakaki kopesa, na nzela
ya ndayi, epai ya bakoko na bino mpe epai ya bakitani na bango, mokili oyo ezali
kobimisa miliki mpe mafuta ya nzoyi.
10 Mokili oyo ozali kokota mpo na kozwa ekokani te na mokili ya Ejipito epai wapi
bowutaki. Kuna, bozalaki kolona bambuma mpe koyeisa mayi na bilanga na kosalaka
banzela ya mayi na makolo na bino. 11 Kasi mokili oyo bozali kokota mpo na kozwa
ezali mokili ya bangomba mpe ya mabwaku, mokili oyo mvula enokaka wuta na
likolo. 12 Ezali mokili oyo Yawe, Nzambe na yo, abatelaka ; miso ya Yawe, Nzambe na
yo, ezalaka tango nyonso likolo na yango wuta na ebandeli kino na suka ya mobu.
13 Soki bokotosa na boyengebene mibeko oyo napesi bino lelo ya kolinga Yawe,
Nzambe na bino, mpe ya kosalela Ye na motema na bino mobimba mpe na molimo
na bino mobimba, 14 nakonokisa kati na mokili na bino mvula na tango na yango,
mvula ya ebandeli ya eleko mpe mvula ya suka ya eleko, mpo ete bokoka kobuka
mbuma ya malamu, bokoka kozwa vino ya sika mpe mafuta. 15 Nakokolisa matiti
kati na bilanga mpo na bibwele na bino mpe bokolia mpe bokotonda.
16 Bosala keba ete bokosama te mpe bopengwa te na kogumbamelaka banzambe
mosusu mpe na kofukamelaka yango, 17 noki te Yawe akosilikela bino, akokanga likolo
mpo ete enokisa lisusu mvula te mpe mabele ekobota lisusu te mbuma na yango ;
na bongo bokolimwa kati na mokili ya malamu oyo Yawe apesi bino. 18 Bobatela
malamu kati na mitema mpe milimo na bino maloba na ngai oyo, bokanga yango na
maboko na bino lokola bilembo, mpe botia yango na bilongi na bino lokola elembo.
19 Boteya yango na bana na bino na kolobelaka bango yango tango bovandi kati
na bandako mpe tango bozali kotambola na nzela, tango bolali pongi mpe tango
bolamuki. 20 Bokoma yango na makonzi ya bandako na bino mpe na bikuke na bino
21 mpo ete mikolo na bino mpe mikolo ya bakitani na bino ezala ebele kati na mokili
oyo Yawe alakaki kopesa epai ya bakoko na bino na nzela na ndayi tango nyonso oyo
mokili ekowumela.
22 Soki bobateli malamu mibeko nyonso oyo napesi bino mpo na kosalela, na
kolingaka Yawe, Nzambe na bino, na kotambolaka na banzela na Ye nyonso mpe
na kokangamaka na Ye ; 23 wana Yawe akobengana liboso na bino bikolo oyo nyonso,
mpe bokobotola bikolo oyo eleki bino na monene mpe na makasi. 24 Esika nyonso
makolo na bino ekonyata, ekozala ya bino. Mokili na bino ekobanda wuta na esobe
kino na Libani, wuta na Ebale Efrate kino na este ya Ebale monene. 25 Moto moko
te akolonga kotelemela bino. Ndenge Yawe Nzambe alakaki bino, akotia somo mpe
kobanga kati na mokili mobimba, na esika nyonso oyo bokokende.
26 Tala, natie lelo liboso na bino mapamboli mpe bilakeli mabe. 27 Mapamboli, soki
botosi mibeko ya Yawe, Nzambe na bino, oyo napesi bino lelo ; 28 bilakeli mabe, soki
boboyi kotosa mibeko ya Yawe, Nzambe na bino, mpe bopengwi na nzela oyo natindi
bino lelo, na kosalelaka banzambe mosusu oyo bino botikalaki koyeba te.
29 Tango Yawe, Nzambe na bino, akokotisa bino na mokili oyo bozali kokota mpo
na kozwa, bosengeli kotatola mapamboli na ngomba Garizimi, mpe bilakeli mabe,
na ngomba Ebali. 30 Bangomba nyonso mibale ezali na ngambo mosusu ya Yordani,
ngambo ya weste, na mokili ya bato ya Kanana oyo bavandaka na etando ya Yordani,
etalana na Giligali, pembeni ya banzete minene ya More. 31 Kala mingi te, bokokatisa
Yordani mpo na kokota mpe kozwa mokili oyo Yawe, Nzambe na bino, azali kopesa
bino. Tango bokobotola yango mpe bokowumela kati na yango, 32 bosala keba ete
botosa bikateli nyonso mpe mibeko nyonso oyo nazali kotia liboso na bino lelo.
12
Moyize ayebisaki na bato mibeko ya Yawe
1 Tala bikateli mpe mibeko oyo bosengeli kosalela malamu kati na mokili oyo Yawe,
Nzambe ya bakoko na bino, azali kopesa bino mpo na kozwa, na tango nyonso oyo
bokowumela kati na mokili yango.
2 Bobebisa bisika nyonso oyo bato ya bikolo oyo bozali kobengana bazalaki
kogumbamela banzambe na bango na likolo ya bangomba ya milayi mpe ya mikuse
mpe na se ya banzete nyonso oyo ezali na makasa ya mobesu. 3 Bokweyisa bitumbelo
na bango, bobuka mabanga na bango ya bule, botumba na moto makonzi na bango
ya bule, bopanza na biteni bikeko ya banzambe na bango mpe bolimwisa bakombo
na bango na bisika wana. 4 Nzokande mpo na bino, bosengeli te kogumbamela Yawe,
Nzambe na bino, na lolenge na bango. 5 Bosengeli koluka esika oyo Yawe, Nzambe
na bino, akopona kati na bikolo na bino nyonso mpo na kotia Kombo na Ye mpe mpo
na kokomisa yango esika na Ye. Ezali na esika yango kaka nde bosengeli kokende.
6 Ezali kuna nde bokomema bambeka na bino ya kotumba, makabo na bino, eteni na
bino ya zomi, bakado ya ndenge na ndenge, makabo mpo na kokokisa ndayi, makabo
oyo bokokata kopesa wuta na mokano ya mitema na bino moko mpe bana mibali ya
liboso ya bangombe, ya bameme mpe ya bantaba na bino. 7 Kaka na esika yango, na
miso ya Yawe, Nzambe na bino, bino mpe mabota na bino bokolia mpe bokosepela
na eloko nyonso oyo bokosala na maboko na bino ; pamba te Yawe, Nzambe na bino,
apamboli bino.
8 Bosengeli lisusu te kosala ndenge tozali kosala awa, na mokolo ya lelo : moto
nyonso azali kosala ndenge alingi. 9 Pamba te kino lelo, bokoti nanu te na esika
ya bopemi mpe bozwi nanu te libula oyo Yawe, Nzambe na bino, azali kopesa bino.
10 Kasi bokokatisa Yordani mpe bokovanda na mokili oyo Yawe, Nzambe na bino, azali
kopesa bino lokola libula. Akopesa bino bopemi na kokangolaka bino na maboko ya
banguna na bino nyonso oyo bazingeli bino, mpe bokovanda na kimia. 11 Boye, na
esika oyo Yawe, Nzambe na bino, akopona mpo na kotia Kombo na Ye, bokomema
eloko nyonso oyo natindi bino : bambeka na bino ya kotumba, makabo na bino, biteni
na bino ya zomi, bakado na bino ya ndenge na ndenge mpe biloko nyonso ya kitoko
oyo bozali na yango, oyo bolapaki ndayi mpo na kopesa epai na Yawe. 12 Kuna kaka
nde bokosepela liboso ya Yawe, Nzambe na bino ; bino, bana na bino ya mibali mpe
ya basi, bawumbu na bino ya mibali, basi bawumbu na bino, mpe Balevi oyo bazali
kati na bingumba na bino, pamba te bazangi eteni ya mabele to libula kati na bino.
13 Bosala keba ete bobonza te bambeka na bino ya kotumba na bisika nyonso oyo
bokomona. 14 Bokobonza bambeka yango kaka na esika oyo Yawe akopona kati na
moko ya bikolo na bino, mpe kuna kaka nde bokosala makambo nyonso oyo natindi
bino. 15 Nzokande, bokoki kokata kingo ya bibwele na bino mpe kolia misuni na
yango ndenge bolingi kati na bingumba na bino nyonso, ezala mboloko to pambi,
kolanda mapamboli oyo Yawe, Nzambe na bino, akopesa bino. Moto ya mbindo to
moto ya peto akoki na ye kolia yango. 16 Kasi bosengeli te kolia makila ; bosopa yango
lokola mayi na mabele.
17 Bosengeli te kolia kati na bingumba na bino eteni ya zomi ya bambuma na bino,
ya vino na bino ya sika, ya mafuta na bino, bana ya liboso ya bangombe na bino,
ya bameme na bino, ya bantaba na bino to makabo nyonso oyo bopesaki mpo na
kokokisa ndayi, makabo oyo bokataki kopesa wuta na mokano ya mitema na bino
moko to makabo ya ndenge na ndenge. 18 Kasi bokolia yango kaka na miso ya Yawe,
Nzambe na bino, na esika oyo Yawe Nzambe akopona : bino, bana na bino ya mibali
mpe ya basi, bawumbu na bino ya mibali, basi bawumbu na bino, Balevi oyo bazali
kati na bingumba na bino mpe bokosepela liboso ya Yawe, Nzambe na bino, na mosala
nyonso oyo maboko na bino ekosala. 19 Tango nyonso bokovanda kati na mokili na
bino, bosala keba ete bobosana Balevi te.
20 Tango Yawe, Nzambe na bino, akokomisa mokili na bino monene ndenge alakaki
bino mpe tango bokozala na posa ya kolia mosuni mpe bokoloba : « Nazali na posa
ya kolia mosuni, » bokolia yango ndenge bolingi. 21 Soki esika oyo Yawe, Nzambe
na bino, aponi mpo na kotia Kombo na Ye ezali mosika mingi mpo na bino, wana
bokokata kingo ya bangombe na bino, ya bantaba na bino, ya bameme na bino, oyo
Yawe apesaki bino ndenge natindaki bino mpe bokoki kolia yango ndenge bolingi
kati na bingumba na bino. 22 Bokolia yango ndenge baliaka pambi to mboloko ; moto
nyonso, azala mbindo to peto, akoki na ye kolia yango. 23 Kasi bosala keba ete bolia
makila te, pamba te makila ezali bomoi, mpe bosengeli te kolia bomoi elongo na
nyama. 24 Bosengeli te kolia makila ; kasi bosopa yango na mabele ndenge basopaka
mayi. 25 Bolia yango te mpo ete bomona bolamu, bino mpe bana na bino ; na nzela
wana nde bokosala oyo ezali alima na miso ya Yawe.
26 Kasi bokozwa biloko na bino ya bule mpe biloko nyonso oyo bolapaki ndayi mpo
na kopesa, mpe bokokende na esika oyo Yawe akopona. 27 Bokotumba mosuni mpe
makila ya bambeka na bino ya kotumba na etumbelo ya Yawe, Nzambe na bino.
Bokosopa makila ya bambeka na bino mosusu na etumbelo ya Yawe, Nzambe na
bino ; kasi mpo na mosuni na yango, bokoki na bino kolia yango.
28 Bosala keba mpo na kotosa mibeko oyo nazali kopesa bino mpo ete bomona
bolamu tango nyonso, bino mpe bana na bino, pamba te na nzela wana nde bokosala
oyo ezali malamu mpe alima na miso ya Yawe, Nzambe na bino.
29 Yawe, Nzambe na bino, akolimwisa na liboso na bino bikolo oyo bozali kokende
kobundisa mpe kobotola. Kasi tango bokobengana bango mpe bokovanda na
bamboka na bango, 30 mpe tango bokosilisa kobebisa bango liboso na bino, bosala
keba ete bokweya te na motambo na bango ya kosalela banzambe na bango mpe na
motambo ya koluka koyeba na komitunaka : « Ndenge nini bikolo oyo esalelaka
banzambe na bango ? Tokosala ndenge moko mpe kati na bingumba na biso. »
31 Bokoki te kogumbamela Yawe, Nzambe na bino, ndenge bango basalaka. Pamba te
Yawe amonaka yango lokola likambo ya nkele mpe ayinaka makambo oyo basalaki
mpo na banzambe na bango : bazalaki ata kotumbaka na moto bana na bango ya
mibali mpe ya basi lokola mbeka mpo na banzambe na bango.
13
Moyize apekisaki kogumbamela banzambe mosusu
1 Tala, bosala nyonso oyo natindi bino, bobakisa to bolongola ata eloko moko te.
2 Soki mosakoli moko to moto moko oyo amonaka makambo abimi kati na bino
mpe asakoleli bino bilembo minene mpe bikamwa, 3 mpe soki bilembo minene
mpe bikamwa oyo asakolaki ekokisami mpe alobi na bino : « Tika ete tosalela
mpe togumbamela banzambe mosusu, » nzokande bino boyebi banzambe yango te,
4 bosengeli te koyoka maloba ya mosakoli wana to ya moto wana oyo amonaka
makambo. Yawe, Nzambe na bino, akomeka bino mpo na kotala soki bolingi Ye na
motema na bino mobimba mpe na molimo na bino mobimba. 5 Bosengeli kosambela
mpe kokumisa kaka Yawe, Nzambe na bino ; bobatela mitindo na Ye, botosa Ye mpe
bokangama na Ye. 6 Mosakoli to moto wana oyo amonaka makambo, esengeli baboma
ye, pamba te azali koteya mpo ete botombokela Yawe, Nzambe na bino, oyo abimisaki
bino na Ejipito mpe asikolaki bino na mokili ya bowumbu. Moto wana azalaki nde na
posa ya kopengwisa bino na nzela oyo Yawe, Nzambe na bino, atindaki bino kolanda.
Boye, bosengeli kolongola mabe kati na bino.
7 Soki ndeko na yo moko ya mobali to ya mwasi, mwana na yo ya mobali to ya
mwasi, mwasi oyo yo olingaka to moninga na yo ya motema alingi kokosa yo na
nkuku na koloba : « Tokende kogumbamela banzambe mosusu, » banzambe oyo bino
mpe bakoko na bino botikalaki koyeba te, 8 banzambe ya bato oyo bazingeli bino,
oyo bazali pembeni to mosika, wuta na suka moko ya mokili kino na suka mosusu),
9 koyoka ye te mpe kondima ye te. Koyokela ye mawa te, kobikisa ye te mpe kobomba
ye te. 10 Ya solo, osengeli koboma ye na mabanga. Loboko na yo ekozala loboko ya
liboso mpo na kobamba ye mabanga mpe sima maboko ya bato nyonso. 11 Boboma ye
na mabanga, pamba te alingaki kopengwisa bino mosika na Yawe, Nzambe na bino,
oyo abimisaki bino na Ejipito, mokili ya bowumbu. 12 Boye, Isalaele nyonso ekoyoka
mpe ekobanga, bongo moto moko te kati na bino akosala lisusu makambo mabe ya
lolenge oyo.
13 Soki oyoki bato koloba na tina na moko kati na bingumba oyo Yawe, Nzambe
na yo, apesi yo mpo na kovanda 14 ete bato mabe bamonani kati na yango, batindiki
bato ya engumba na bango mpe balobi na bango : « Tika ete tokende kogumbamela
banzambe mosusu, » banzambe oyo oyebaki te, 15 wana osengeli koluka koyeba,
kotuna mpe kotala malamu-malamu. Soki ezali ya solo mpe emonani ete likambo
yango ya mbindo esalemaki penza kati na yo, 16 osengeli solo koboma na mopanga
bavandi nyonso ya engumba yango. Osengeli kobebisa yango nyonso : bato na yango
mpe bibwele na yango. 17 Okosangisa biloko nyonso ya engumba yango oyo bobotoli
na esika oyo bato nyonso bakutanaka mpe okotumba engumba nyonso mpe biloko
na yango nyonso oyo bobotolaki lokola mbeka ya kotumba mpo na Yawe, Nzambe
na bino. Ekotikala mopiku ya mabanga mpo na libela, ekoki kotongama lisusu te.
18 Eloko moko te kati na biloko oyo epesama lokola ekila ekoki komonana na maboko
na yo, mpo ete Yawe Nzambe apelisela yo lisusu te kanda na Ye ya makasi, kasi atalisa
yo ngolu na Ye, ayokela yo mawa mpe akomisa yo ebele ndenge alakaki yango epai
ya bakoko na yo na nzela ya ndayi, 19 soki otosi Yawe, Nzambe na yo, obateli mibeko
na Ye nyonso oyo nazali kopesa yo lelo mpe otamboli na bosembo na miso Ye.
14
Moyize apekisaki bokoko ya matanga
1 Bozali
bana ya Yawe, Nzambe na bino : Bokoki te komikata nzoloko mpe kokokola
suki ya mito na bino soki moto akufi, 2 pamba te bozali libota ya bule mpo na Yawe,
Nzambe na bino. Yawe aponaki bino kati na bato nyonso oyo bazali kati na mokili
mpo ete bozala libota ya motuya mpo na Ye.
Moyize apekisaki kolia banyama ya mbindo
Bokoki te kolia ata eloko moko ya mbindo. 4 Tala banyama oyo bokoki kolia :
3
ngombe, meme, ntaba, 5 mbuli, mboloko, pambi, ntaba ya zamba, meme ya zamba,
mbita mpe mpakasa. 6 Bokoki lisusu kolia nyama nyonso oyo ezali na litindi epasuka
na kati-kati mpe ezongisaka na monoko biloko oyo ewuti na libumu. 7 Kasi, kati
na banyama oyo ezongisaka na monoko biloko oyo ewuti na libumu kasi litindi na
yango epasuka te na kati-kati, tala banyama oyo bosengeli te kolia : shamo, mpanya
ya matoyi milayi* mpe mpanya ya zamba† ; pamba te ezongisaka na monoko biloko
oyo ewuti na libumu, kasi litindi na yango epasuka te na kati-kati : ezali mbindo mpo
na bino. 8 Nzokande ngulu ezali na litindi epasuka na kati-kati kasi ezongisaka te na
monoko biloko oyo ewuti na libumu. Boye, ngulu ezali mbindo ; bosengeli te kolia
mosuni na yango to kosimba ebembe na yango.
9 Kati na bikelamu nyonso oyo evandaka na mayi, bokoki kolia nyonso oyo ezali na
binyanyeli mpe biteku. 10 Kasi bokolia te nyonso oyo ezangi binyanyeli mpe biteku :
ezali mbindo mpo na bino.
* 14:7 Mpanya ya matoyi milayi elakisi na lifalanse : lièvre. † 14:7 Mpanya ya zamba elakisi na lifalanse :
daman.
11 Bokolia ndeke nyonso oyo ezangi mbindo. 12 Kasi tala bandeke oyo bokolia te :
mpongo, engondo, mpongo ya ebale monene, 13 kombekombe ya mwindo, bandeke
ya lolenge nyonso oyo eliaka misuni, nzengo ya lolenge nyonso, 14 bayanganga ya
lolenge nyonso : 15 maligbanga, kumu, ndeke ya ebale monene mpe bakombekombe
ya lolenge nyonso. 16 Esulungutu, esulungutu ya monene, esulungutu ya pembe,
17 libeke, ndeke oyo eliaka misuni ya kopola, libata ya mayi, 18 nkoko, mokwela ya
lolenge nyonso, kengele mpe lolema.
19 Bokoki kolia te banyama nyonso ya mike-mike oyo ezali na mapapu, ezali mbindo
mpo na bino. 20 Nzokande, bokoki kolia nyonso oyo ezali na mapapu mpe ezangi
mbindo.
21 Bokoki kolia te nyama oyo bokuti ya kokufa ; bokopesa yango epai ya mopaya
oyo azali kovanda kati na engumba na bino ; ye akoki na ye kolia yango ; soki te
bokoki na bino koteka yango epai ya moleki nzela, pamba te bozali libota ya bule
mpo na Yawe, Nzambe na bino. Bokoki te kolamba mwana ntaba oyo ezali nanu
komela mabele.
Mibeko na tina na eteni ya zomi
22 Mibu nyonso, bokotia pembeni eteni ya zomi ya biloko nyonso oyo bilanga na
bino ekobota. 23 Na miso ya Yawe, Nzambe na bino, mpe na esika oyo akopona mpo
na kotia Kombo na Ye, bokolia eteni ya zomi ya ble na bino, ya vino ya sika mpe
ya mafuta, bana nyonso ya liboso ya bangombe na bino, ya bantaba na bino mpe
ya bameme na bino. Na bongo, bokoyekola kotosa Yawe, Nzambe na bino. 24 Kasi
soki esika yango ezali mosika mingi mpo na yo komema eteni na yo ya zomi epai
na Yawe, Nzambe na yo, pamba te esika oyo Yawe aponaki mpo na kotia Kombo na
Ye ezali mosika mingi, wana Nzambe na yo apamboli yo, 25 okoteka eteni na yo ya
zomi ; bongo mbongo oyo okozwa, okokende na yango na esika oyo Yawe, Nzambe na
yo, akopona. 26 Okosalela mbongo yango mpo na kosomba eloko nyonso oyo olingi :
ngombe, meme, ntaba, vino to masanga nyonso oyo elangwisaka to eloko nyonso oyo
olingi. Bongo yo elongo na ndako na yo mobimba, bokoki kolia yango na esika wana,
liboso ya Yawe, Nzambe na yo, mpe okosepela elongo na libota na yo. 27 Kobosana te
Balevi oyo bazali kati na bingumba na bino mpo ete bazali ata na eteni ya mabele te
to libula mpo na bango moko.
28 Na suka ya mibu misato nyonso, bokomema biteni ya zomi nyonso ya mibu wana
mpe bokobomba yango na bingumba na bino. 29 Na bongo, Balevi oyo bazali na eteni
ya mabele te to na libula te mpo na bango moko elongo na bapaya, bana bitike mpe
basi bakufisa mibali oyo bavandaka na bingumba na bino, bakoya kolia mpe kotonda
mpo ete Yawe, Nzambe na bino, akoka kopambola bino na misala na bino nyonso ya
maboko.
15
Mobu ya kosundola baniongo mpe ya kotika bawumbu
1 Na suka ya mibu sambo nyonso, bosengeli kosundola baniongo. 2 Tala ndenge
esengeli kosalema : moto nyonso oyo adefisaki ndeko na ye, mwana ya Isalaele,
mbongo, asengeli kotikela ye yango. Asengeli te kosenga eloko epai ya ndeko to
moninga na ye, moto ya Isalaele, pamba te tango ya kotika baniongo mpo na lokumu
na Yawe esili kokoka. 3 Bokoki kosenga niongo epai ya mopaya, kasi bosengeli
kosundola baniongo nyonso oyo bandeko na bino badefaki epai na bino. 4 Nzokande,
ebongaki te ete mobola azala kati na bino ; pamba te kati na mokili oyo Yawe, Nzambe
na bino, akopesa bino mpo ete bokamata yango lokola libula, akopambola bino
koleka, 5 soki botosi malamu Yawe, Nzambe na bino, mpe bosaleli malamu mitindo
oyo nazali kopesa bino lelo. 6 Pamba te Yawe, Nzambe na bino, akopambola bino
ndenge alakaki ; mpe bino bokodefisa na bikolo ebele, kasi bokodefa te. Bokokonza
bikolo ebele, kasi ekolo moko te ekokonza bino.
7 Soki mobola moko amonani kati na bandeko na yo na bingumba ya mokili oyo
Yawe, Nzambe na bino, azali kopesa yo ; okokangela ye motema te mpe okoboya te
kosunga ndeko na yo mobola. 8 Nzokande, okofungolela ye maboko mpe okodefisa
ye na motema moko, nyonso oyo akozala na yango na bosenga. 9 Keba ete motema
na yo ezala na makanisi ya mabe te mpe eloba na yo te : « Mobu ya sambo ekomi
pene, mobu ya kotika baniongo, » mpo ete otala ndeko na yo mobola na ndenge ya
mabe mpe ozanga kopesa ye eloko. Mpe wana ye akolelalela epai na Yawe na tina na
yo, okomema ngambo ya masumu na yo. 10 Osengeli kopesa ye na motema ya esengo
kasi na mitema mibale te ; bongo Yawe, Nzambe na yo, akopambola yo na misala na
yo nyonso mpe na eloko nyonso oyo maboko na yo ekosimba. 11 Nzokande lokola
babola bakozala kaka kati na mokili, ngai nazali kotinda bino ete bofungola maboko
na bino epai ya bandeko na bino, epai ya babola mpe epai bato nyonso oyo bakelela
kati na mokili na bino.
12 Soki moko kati na bandeko na yo, Mo-Ebre, azala mobali to mwasi, amiteki ye
moko epai na yo, akosalela yo mibu motoba ; na mobu ya sambo, okotika ye kokende
na bonsomi. 13 Mpe tango okotika ye, okozongisa ye maboko pamba te ; 14 okopesa
ye na motema ya esengo ndambo na yo ya bibwele, ya ble mpe ya vino ; okopesa ye
ndenge kaka Yawe, Nzambe na yo, apambolaki yo. 15 Bokanisa ete bino mpe bozalaki
bawumbu na Ejipito ; mpe Yawe, Nzambe na bino, asikolaki bino. Yango wana, napesi
bino mobeko oyo na mokolo ya lelo.
16 Kasi soki alobi na yo : « Naboyi kotika yo, » mpo ete alingaka yo elongo na
libota na yo mpe azalaka na esengo ya kovanda elongo na yo, 17 wana okozwa
motonga, okotia litoyi na ye na ezipelo ya ekuke mpe okotobola yango. Na bongo,
akokoma mowumbu na yo mpo na libela. Okosala mpe ndenge moko mpo na mwasi
mowumbu.
18 Komona yango likambo ya pasi te kotika mowumbu na yo na bonsomi, pamba te
mosala oyo asaleli yo na mibu motoba ezali na litomba mbala mibale koleka litomba
ya moto oyo ozwa na mosala. Mpe Yawe, Nzambe na yo, akopambola yo na nyonso
oyo okosala.
Mobeko na tina na bana liboso ya bibwele

19 Bokotia pembeni mpo na Yawe, Nzambe na bino, mwana mobali nyonso ya liboso
oyo akobotama kati na bangombe, bameme mpe bantaba na bino. Kati na bitonga na
bino, bokotia na mosala te bana ya liboso ya bangombe na bino mpe bokolongola te
bapwale ya bana ya liboso. 20 Mibu nyonso, bino elongo na mabota na bino, bokolia
bibwele yango na miso ya Yawe, Nzambe na bino, na esika oyo akopona. 21 Soki
ebwele yango ezali na mbeba to ezali tengu-tengu to ekufa miso to soki ezali na
mbeba mosusu ya makasi, bokoki kobonza yango te epai na Yawe, Nzambe na bino.
22 Bokolia yango kati na bingumba na bino : moto nyonso, azala mbindo to peto,
akolia yango ndenge baliaka mboloko to mbuli. 23 Kasi bokolia makila te, bosopa
yango na mabele lokola mayi.
16
Moyize asengaki na bato kosepela bafeti
Feti ya Pasika
Batela sanza ya Abibi* mpe sepela feti ya Pasika mpo na Yawe, Nzambe na yo,
1
pamba te ezalaki na butu moko ya sanza yango nde Yawe abimisaki yo na Ejipito.
2 Tala biloko oyo okobonza lokola mbeka ya Pasika mpo na Yawe, Nzambe na yo, na
esika oyo akopona mpo na kotia Kombo na Ye : ngombe ya mobali, meme ya mobali
mpe ntaba ya mwasi. 3 Okolia yango te na mapa oyo basangisa na levire. Kasi mikolo
sambo, okolia mapa ezanga levire, mapa ya pasi, pamba te obimaki na Ejipito na
lombangu. Okosalaka bongo na mikolo nyonso ya bomoi na yo mpo ete okanisaka
mokolo oyo obimaki na Ejipito. 4 Tika ete levire emonana te epai na yo, kati na mokili
na yo nyonso mikolo sambo. Kotika te ete nyama oyo babonzi na pokwa ya mokolo ya
liboso etikala kino na tongo. 5 Okoki te kobonza mbeka ya Pasika kati na bingumba
nyonso oyo Yawe, Nzambe na bino, apesi yo. 6 Ezali kaka na esika oyo Yawe, Nzambe
na yo, akopona mpo na kotia Kombo na Ye nde bokobonza mbeka ya Pasika. Bokosala
yango na pokwa, tango moyi elalaka, ngonga oyo obimaki na Ejipito. 7 Okolamba mpe
okolia yango na esika oyo Yawe, Nzambe na yo, akopona. Bongo na tongo, okozonga
na ndako na yo. 8 Mikolo motoba, okolia mapa ezanga levire ; bongo na mokolo ya
sambo, okosala feti monene mpo na Yawe, Nzambe na yo ; okosala mosala moko te.
Feti ya Pantekoti
Okotanga baposo sambo, kobanda na mokolo oyo okotia mbeli na elanga ya ble
9
mpo na kobuka ble yango. 10 Okosala feti ya Baposo† mpo na Yawe, Nzambe na yo ;
okobonzela Ye makabo wuta na mokano ya motema na yo moko kolanda mapamboli
oyo Yawe, Nzambe na yo, akopesa yo. 11 Okosepela liboso ya Yawe, Nzambe na yo,
na esika oyo akopona mpo na kotia Kombo na Ye : yo, bana na yo ya mibali, bana na
yo ya basi, bawumbu na yo ya mibali, basi bawumbu na yo, Balevi oyo bazali kati na
bingumba na yo, bapaya, bana bitike mpe basi bakufisa mibali oyo bazali kovanda
kati na yo. 12 Kobosana te ete ozalaki mowumbu kati na Ejipito mpe salela malamu
mitindo oyo.
Feti ya bandako ya kapo
13Mpo na oyo etali feti ya Bandako ya kapo, okosala yango mikolo sambo sima na
yo kosangisa bambuma na yo ya ble mpe kokamola vino na yo. 14 Okozala na esengo
na feti yango : yo, bana na yo ya mibali mpe ya basi, bawumbu na yo ya mibali, basi
bawumbu na yo, Balevi, bapaya, bana bitike mpe basi bakufisa mibali oyo bazali kati
na bingumba na yo. 15 Mikolo sambo, okosala yango feti mpo na Yawe, Nzambe na yo,
na bisika oyo Yawe akopona ; pamba te Yawe, Nzambe na yo, akopambola milona na
yo mpe misala nyonso ya maboko na yo ; bongo esengo na yo ekozala mingi koleka.
16 Mbala misato na mobu, mibali nyonso basengeli kokende liboso ya Yawe, Nzambe
na yo, na esika oyo Ye akopona : na feti ya Mapa ezanga levire, na feti ya Baposo,
mpe na feti ya Bandako ya kapo. Moko te akokende liboso ya Yawe, maboko pamba :
17 moko na moko kati na bino asengeli komema likabo kolanda mapamboli oyo Yawe,
Nzambe na yo, apesi ye.
Moyize alakisaki kosambisa
18 Okoponabasambisi mpe bakalaka kati na bikolo na yo nyonso, kati na bingumba
nyonso oyo Yawe, Nzambe na yo, akopesa yo. Bakokata makambo ya bato na
bosembo. 19 Okobebisaka bosembo te, okoponaka bilongi te, okondimaka kanyaka
te, pamba te ezipaka miso ya bato ya bwanya mpe ebebisaka maloba ya bato ya
sembo. 20 Okosalelaka bosembo mpe bosembo kaka, mpo ete owumela mpe okamata
mokili oyo Yawe, Nzambe na yo, akopesa yo.
* 16:1 Sanza ya Abibi elakisi : sanza oyo bakataka ble, ezali sanza ya liboso na manaka ya losambo ya Bayuda.
Babengaka yango lisusu : sanza ya nisani. † 16:10 Feti ya baposo ezali feti ya pantekoti.
Moyize alakisaki oyo epekisami kati na losambo

21 Okotelemisa te likonzi ya nzambe mwasi Ashera pembeni ya etumbelo oyo
okotonga mpo na Yawe, Nzambe na yo. 22 Okotelemisa te libanga ya bule, pamba
te Yawe, Nzambe na yo, ayinaka nyonso wana.
17
1 Okobonza te epai na Yawe, Nzambe na yo, ngombe to meme oyo ezali na mbeba
to oyo ezali mabe, pamba te yango ezali likambo ya nkele liboso ya Yawe, Nzambe
na yo.
2 Soki kati na moko ya bingumba oyo Yawe, Nzambe na yo, apesi yo ; emonani
na mobali to mwasi oyo asali mabe na miso ya Yawe, Nzambe na yo, wana abuki
boyokani elongo na Ye 3 mpe akei kosalela banzambe mosusu mpe kofukamela
yango : moyi, sanza to minzoto nyonso ya likolo, nzokande natindaki bango bongo te ;
4 bongo bamemeli yo sango ya ndenge wana, yekola yango malamu. Soki emonani
solo ete likambo ya nkele esalemi kati na Isalaele ; 5 kamata mobali to mwasi oyo
asali likambo wana ya nkele, mema ye na ekuke ya engumba na yo mpe bamba ye
mabanga kino akokufa.
6 Ezali kaka na litatoli ya bato mibale to misato nde okoki koboma moto, kasi na
litatoli ya moto moko te. 7 Maboko ya motatoli nde ekozala maboko ya liboso ya
koboma moto yango, mpe na sima, maboko ya bato nyonso. Na nzela wana nde
okolongola mabe kati na yo.
Makambo ya kosambisa na Esika ya bule
8 Soki makambo oyo eleki yo makasi mpo na kosambisa ekomi na bisambiselo na
yo, makambo lokola koboma bato, kowelana, kozokisa bato, mema yango na esika oyo
Yawe, Nzambe na bino, akopona. 9 Okokende epai ya Banganga-Nzambe oyo bazali
Balevi mpe epai ya mosambisi oyo azali kosala mosala na tango wana. Okotalisa
bango likambo yango mpe bango nde bakokata likambo. 10 Bongo yo okosala kolanda
mikano oyo bango bakopesa yo na esika oyo Yawe akopona. Sala keba ete osala
makambo nyonso oyo bakotinda yo. 11 Okosala kolanda mobeko oyo bakoteya yo mpe
bikateli oyo bakopesa yo. Kokende libanda te ya bikateli oyo bakopesa yo. 12 Moto
oyo akosala lolendo mpe akoboya kotosa Nganga-Nzambe to mosambisi oyo atelemi
mpo kosala mosala na esika oyo Yawe aponaki mpo na ye, basengeli koboma ye. Na
nzela wana nde okolongola mabe kati na Isalaele. 13 Bato nyonso bakoyoka likambo
yango, bakokoma na somo mpe bakosala lisusu lolendo te.
Mibeko na tina na mokonzi
14 Tango okokota na mokili oyo Yawe, Nzambe na yo, akopesa yo ; tango okozwa
yango mpe okovanda kati na yango, tango mosusu okoki koloba : « Tika ete toluka
mokonzi oyo akokonza biso ndenge ezali na bikolo nyonso oyo ezingeli biso, » 15 sala
keba ete opona kaka mokonzi oyo Yawe, Nzambe na yo, akopona. Asengeli kowuta
kati na bandeko na bino. Kotia mopaya te oyo azali ndeko na bino te kati na Isalaele
mpo na kokonza bino. 16 Nzokande mokonzi yango asengeli te kozala na bampunda
ebele mpo na ye moko mpe kozongisa bato na Ejipito mpo na kobakisa motango ya
bampunda, pamba te Yawe alobaki na bino : « Botikala kozonga lisusu te na nzela
oyo. » 17 Asengeli te kozala na basi ebele noki te motema na ye ekopengwa. Asengeli
te kozala na palata mpe wolo ebele koleka.
18 Tango mokonzi yango akovanda na kiti na ye ya bokonzi, akozwa buku ya
Mobeko epai ya Banganga-Nzambe oyo bazali Balevi mpe akokoma makambo oyo
ezali na buku yango mpo na ye moko. 19 Akozala na buku yango tango nyonso mpe
akotanga yango mikolo nyonso ya bomoi na ye mpo ete ayekola kokumisa Yawe,
Nzambe na ye, mpe asalela malamu maloba nyonso ya Mobeko oyo mpe bikateli na
yango ; 20 mpo ete atombola te na lolendo liboso ya bandeko na ye to abima te libanda

ya mibeko na yango. Boye, ye elongo na bakitani na ye bakowumela tango molayi
na bokonzi kati na Isalaele.
18
Makabo mpo na Banganga-Nzambe mpe Balevi
1 Banganga-Nzambe oyo bazali Balevi, elongo na libota mobimba ya Balevi
basengeli te kozwa eteni ya mabele to libula kati na Isalaele ; basengeli kobika kaka
na makabo bazikisa na moto mpo na Yawe mpe na libula na Ye, pamba te yango nde
ezali libula na bango. 2 Basengeli te kozala na libula kati na bandeko na bango ; Yawe
nde azali libula na bango ndenge alakaki bango.
3 Tala eteni oyo Banganga-Nzambe basengeli kozwa epai na bato oyo bakobonza
ngombe to meme lokola mbeka : lipeka, mbanga mpe biloko ya kati. Okopesa yango
epai ya Nganga-Nzambe oyo azali kosala mosala. 4 Okopesa ye bambuma na yo ya
liboso ya ble, ya vino ya sika, ya mafuta mpe bapwale nyonso ya liboso oyo okolongola
na bameme na yo ; 5 pamba te Yawe, Nzambe na yo, aponi ye elongo na bakitani na
ye kati na bikolo na yo nyonso mpo na kotelema mpe kosala tango nyonso mosala na
Kombo na Yawe kati na Tempelo.
6 Soki moko kati na Balevi alongwe na engumba moko kati na bingumba ya Isalaele
epai wapi azalaki kovanda, mpe ayei ndenge motema na ye elingi, na esika oyo
Yawe Nzambe akopona ; 7 asengeli kosala na Kombo na Yawe, Nzambe na ye, ndenge
bandeko na ye nyonso Balevi bazali kosala kuna na miso ya Yawe. 8 Akozwa eteni
ya ndenge moko na bango na oyo etali biloko ya kolia, bakisa mbongo oyo akozwa
tango bakoteka biloko ya libota.
Mibeko na tina na misala ya molili
9 Tango okokota na mokili oyo Yawe, Nzambe na yo, akopesa yo, okomekola te
misala ya mbindo ya bikolo oyo ezali kuna. 10 Moto moko te kati na yo akobonza na
moto mwana na ye ya mobali to ya mwasi epai ya moto oyo asalelaka soloka, kindoki,
oyo atalaka minzoto mpo na kosakola makambo, oyo asalelaka maji 11 to moto oyo
asalelaka makambo ya nkuku to moto oyo atunaka milimo to nganga-kisi to moto
oyo asololaka na bakufi. 12 Moto nyonso oyo asalaka makambo oyo, azali mbindo na
miso ya Yawe ; mpe ezali mpo na makambo nyonso oyo ya nkele nde Yawe, Nzambe
na bino, akobengana bikolo wana liboso na bino. 13 Bosengeli kozala bato bazangi
pamela liboso ya Yawe, Nzambe na bino.
Mibeko na tina na mosakoli
14 Bikolo oyo bokobotola ezali bikolo oyo elandaka bato wana, esalelaka kindoki
mpe soloka. Kasi mpo na bino, Yawe, Nzambe na bino, akoki te kopesa bino nzela
ya kosala bongo. 15 Yawe, Nzambe na bino, akobimisela bino mosakoli moko lokola
ngai, oyo akowuta kati na bandeko na bino ; bosengeli koyoka ye. 16 Yango nde
likambo oyo bosengaki epai na Yawe, Nzambe na bino, na ngomba Orebi, na mokolo
ya mayangani, tango bolobaki : « Toboyi koyoka lisusu mongongo ya Yawe, Nzambe
na biso, to komona lisusu moto makasi oyo, noki te tokokufa. » 17 Yawe alobaki na
ngai : « Makambo oyo balobi ezali malamu. 18 Nakobimisa kati na bandeko na
bango mosakoli moko lokola yo ; nakotia maloba na Ngai kati na monoko na ye, mpe
akoyebisa bango nyonso oyo Ngai nakotinda ye. 19 Soki moto aboyi koyoka maloba
na Ngai, oyo mosakoli yango akoloba na Kombo na Ngai, Ngai moko nakopesa ye
etumbu. 20 Kasi soki mosakoli moko alobi ete azali koloba na Kombo na Ngai, bongo
alobi likambo moko oyo Ngai natindi ye te to azali koloba na kombo ya banzambe
mosusu, basengeli koboma ye.
21 Tango mosusu bokoki komituna : ‹ Ndenge nini tokoki koyeba ete maloba oyo
azali koloba ewuti solo epai na Yawe te ? › 22 Soki makambo oyo mosakoli alobi na
Kombo na Yawe ekokisami te to esalemi te, wana maloba yango ewutaki na Yawe te.
Mosakoli wana alobaki kaka na ndenge na ye moko, bobanga ye te. »
19
Mibeko na tina na bingumba ya kobombamela
1 Tango Yawe, Nzambe na bino, akobebisa bikolo oyo Ye akopesa bino mokili na
bango, tango bokobengana bango mpe bokovanda na bamboka mpe na bandako na
bango ; 2 bokotia pembeni mpo na bino, bingumba misato oyo ezali na kati-kati ya
mokili oyo Yawe, Nzambe na bino, akopesa bino mpo na kozwa. 3 Bokosala kuna
banzela mpe bokokabola na biteni misato, mokili oyo Yawe, Nzambe na bino, akopesa
bino lokola libula mpo ete moto nyonso oyo akoboma moto akoka kokima kuna.
4 Tala makambo oyo ekoki kosala ete moto oyo abomi moninga na ye akoka kokima
kuna mpo na kobikisa bomoi na ye : ezali tango abomi moninga na ye na nko te,
moto oyo ayinaki te liboso. 5 Ndakisa : moto oyo akei na zamba elongo na moninga
na ye mpo na kokata banzete ; bongo na tango atomboli loboko na ye mpo na
kokata nzete, ebende ya epasola elongwe na esimbelo na yango, ekweyeli moninga
wana mpe ebomi ye : moto wana akoki kokima kati na moko ya bingumba wana
mpo na kobikisa bomoi na ye. 6 Soki bongo te, mobukanisi makila akolanda ye na
kanda, akokanga ye mpe akoboma ye soki engumba ya kokimela ezali mosika mingi.
Nzokande asengelaki kokufa te, pamba te ayinaki te liboso moto oyo asilaki koboma.
7 Yango wana, napesi bino mitindo ete botia pembeni bingumba misato mpo na bino.
8 Soki Yawe, Nzambe na bino, ayeisi monene mokili na bino ndenge alakaki epai
na bakoko na bino na nzela ya ndayi mpe apesi bino mokili mobimba ndenge alakaki
bango, 9 mpo ete bosili kotosa mibeko nyonso oyo napesi bino lelo, mibeko ya kolinga
Yawe, Nzambe na bino, mpe ya kotambola na banzela na Ye, wana bokobakisa lisusu
bingumba misato na bingumba misato ya liboso. 10 Bosala bongo mpo ete makila ya
moto oyo ayebi likambo te esopana te kati na mokili na bino oyo Yawe, Nzambe na
bino, akopesa bino lokola libula, soki te bokomema ngambo ya makila.
11 Kasi soki moto ayini moninga na ye mpe atieli ye motambo, abundisi ye mpe
abomi ye na nko, bongo akimi kati na moko ya bingumba wana, 12 bampaka ya
engumba na ye bakolukisa ye, bakozongisa ye na engumba na ye mpe bakotika ye na
maboko ya mobukanisi makila mpo ete aboma ye. 13 Boyokela ye mawa te. Na nzela
wana nde bokolongola kati na Isalaele mabe ya kosopa makila ya moto oyo ayebi
likambo te, mpo ete bozala malamu.
14 Okoki te kopusa mondelo ya moninga na yo, mondelo oyo bato oyo bayaki liboso
na yo na mabele na yo bakataki kati na mokili oyo Yawe, Nzambe na bino, akopesa
bino mpo ete bokamata yango.
Mibeko na tina na batatoli
15 Litatoli ya moto moko ekoki te mpo na kotalisa ete moto songolo abomaki moto
to asalaki mabe. Bosolo ya likambo nyonso endimamaka na litatoli ya bato mibale to
misato.
16 Soki motatoli ya lokuta atelemi mpo na kofunda moto mosusu ete moto wana
abomi moto ; 17 bato nyonso mibale oyo bazali kowelana bakotelema na miso ya
Yawe liboso ya Banganga-Nzambe mpe basambisi oyo bazali kosala mosala kati na
bino na tango wana. 18 Basambisi basengeli koyekola likambo yango malamu penza.
Mpe soki emonani ete motatoli akosi, apesi litatoli ya lokuta mpo na ndeko na ye ;
19 bosala ye ndenge akanaki kosala ndeko na ye. Na nzela wana nde bokolongola
mabe kati na bino. 20 Tango bato oyo batikali bakoyoka yango, bakobanga mpe mabe
ya lolenge oyo ekotikala lisusu kosalema te kati na bino. 21 Boyokela moto ya ndenge
wana mawa te ! Mobeko ezali : bomoi mpo na bomoi, liso mpo na liso, linu mpo na
linu, loboko mpo na loboko, lokolo mpo na lokolo.
20
Mibeko na tina na bitumba
1 Tango bokokende kobundisa banguna na bino mpe bokomona bampunda, bashar
mpe mampinga ya basoda ebele koleka oyo ya bino, bobanga bango te, pamba
te Yawe, Nzambe na bino, oyo abimisaki bino na Ejipito, akozala elongo na bino.
2 Tango bokobongama mpo na kokende na bitumba, Nganga-Nzambe asengeli koleka
liboso ya mampinga mpe koloba na bango 3 maloba oyo : « Oh Isalaele, boyoka, awa
bobongami lelo mpo na kokende na bitumba mpo na kobundisa banguna na bino ;
boyika mpiko ! Bobanga te ! Bolenga te ! Bozala na somo te liboso ya banguna
na bino. 4 Pamba te Yawe, Nzambe na bino, akotambola elongo na bino mpo na
kobundela bino liboso ya banguna na bino mpe kopesa bino elonga. »
5 Bakonzi ya basoda basengeli koloba na mampinga : « Ezali na moko kati na bino
oyo awuti kotonga ndako ya sika mpe avandi nanu kuna te ? Tika ete azonga na
ndako na ye noki te akoki kokufa na bitumba, bongo moto mosusu akoya kovanda
moto ya liboso na ndako yango. 6 Ezali na moto oyo awuti kolona elanga ya vino
mpe nanu abuki bambuma ya liboso te ? Tika ete azonga na ndako na ye noki te
akoki kokufa na bitumba, bongo moto mosusu akoya kozala moto ya liboso mpo na
kobuka mbuma ya liboso na elanga na ye. 7 Ezali na moto oyo awuti kotuna mwasi
na libala mpe abali nanu te ? Tika ete azonga na ndako, noki te akoki kokufa na
bitumba mpe moto mosusu akoya kobala mwasi oyo ye atunaki na libala. » 8 Bakonzi
ya basoda bakoloba lisusu : « Ezali na moto oyo azali kobanga to alembi nzoto ?
Tika ete azonga na ndako mpo ete alembisa te baninga na ye na bitumba. » 9 Bongo
tango bakonzi ya basoda bakosilisa koloba na mampinga, bakopona bakonzi mpo na
kokamba mampinga.
10 Tango bokokende kobundisa engumba moko, boyebisa bato ya engumba yango
ete bamipesa bango moko na maboko na bino na kimia. 11 Soki bandimi mpe
bafungoli bikuke na bango, bokosalisa bato nyonso ya engumba wana misala makasi
mpe bakosalela bino. 12 Kasi soki baboyi kosala kimia elongo na bino mpe babundisi
bino, bobundisa engumba wana. 13 Tango Yawe, Nzambe na yo, akokaba engumba
wana na maboko na yo, okoboma na mopanga bato nyonso oyo bazali kati na yango.
14 Kasi bokoki kozwa mpo na bino lokola bomengo ya bitumba : basi, bana, bibwele
mpe biloko nyonso oyo ezali kati na engumba. Boye bokosalela bomengo ya bitumba
oyo ekowuta epai ya banguna na bino oyo Yawe, Nzambe na bino, akokaba na maboko
na bino. 15 Ezali ndenge wana nde bokosala bingumba nyonso oyo ezali mosika na
bino, bingumba oyo ezali te kati na mokili oyo bokozwa. 16 Kasi mpo na bingumba
ya bikolo oyo Yawe, Nzambe na yo, akopesa yo lokola libula, kotika ata eloko moko te
na bomoi. 17 Bebisa bango nyonso : bato ya Iti, bato ya Amori, bato ya Kanana, bato
ya Perizi, bato ya Evi mpe bato ya Yebusi, ndenge Yawe, Nzambe na yo, atindaki yo
18 mpo ete bateya yo te kosala makambo nyonso ya nkele oyo bango basalaka mpo na
lokumu ya banzambe na bango ; noki te okosala masumu liboso ya Yawe, Nzambe
na yo.
19 Tango okobundisa engumba moko tango molayi mpo na kobotola yango, okoki
kosimba epasola te mpo na kokata banzete ya engumba yango, pamba te okoki kolia
bambuma na yango ; kokata yango te. Boni, banzete ekomi bato mpo ete obundisa
yango ? 20 Kasi okoki nde kokata banzete oyo oyebi ete ebotaka mbuma te mpo na
kosala na yango bibundeli kino engumba yango ekokweya.
Mibeko mpo na evandeli ya bato

21
Kufa ya moto oyo ayebani mobomi te
1 Soki kati na mokili oyo Yawe, Nzambe na bino, akopesa bino mpo na kozwa,
bakuti moto akufa alali na elanga, bongo moto oyo abomaki ye ayebani te, 2 bampaka
mpe basambisi na bino basengeli kobima mpo na komeka molayi, kobanda na esika
oyo ebembe ezali kino na bingumba ya zingazinga, 3 mpo na koyeba engumba oyo
eleki pene. Bongo bampaka ya engumba yango bakozwa mwana ngombe ya mwasi
oyo nanu basaleli mosala te mpe nanu bakangi ekangiseli na kingo te ; 4 bakomema
mwana ngombe yango ya mwasi na lubwaku oyo, kati na yango, basala nanu mosala
ya bilanga te mpe balona nanu ata eloko moko te, na esika oyo mayi ezali kotiola.
Ezali kuna nde bampaka bakobuka yango kingo.
5 Banganga-Nzambe, bana mibali ya Levi, bakopusana ; pamba te ezali bango nde
Yawe, Nzambe na bino, apona mpo na kosala mosala na Ye, mpo na kopambola
bato na Kombo na Yawe mpe mpo na kokata makambo tango nyonso kowelana
mpe kozokisana ezali. 6 Bongo bampaka ya engumba yango bakosukola maboko na
bango na likolo ya mwana ngombe ya mwasi oyo bakobuka kingo na lubwaku 7 mpe
bakoloba : « Maboko na biso esopaki makila oyo te, mpe miso na biso emonaki te
tango likambo yango esalemaki. 8 Eh Yawe, ndima kolimbisa masumu ya Isalaele,
bato na Yo, oyo osikolaki. Kotangela bango ngambo te ya makila ya moto oyo ayebi
likambo te. »
Boye, Yawe akolimbisa bango mpo na makila oyo etangaki. 9 Na nzela wana nde
bokolongola, kati na bino, ngambo ya kosopa makila ya moto oyo ayebi likambo te
wana bokosala likambo ya bosembo na miso ya Yawe.
Kobala mwasi mokangami na bitumba
10 Tango bokokende kobundisa banguna na bino, bongo Yawe, Nzambe na bino,
akabi bango na maboko na bino mpe bokangi ndambo ya bato ; 11 soki bomoni mwasi
ya kitoko kati na bango mpe moko kati na bino asepeli na ye, akoki solo kobala
ye. 12 Boye mobali oyo asepeli kobala mwasi yango akokotisa ye kati na ndako na
ye, mpe mwasi yango akomikokola suki ya moto na ye, akomikata manzaka na ye ;
13 akotia pembeni bilamba oyo alataki tango bakangaki ye mpe akovanda na ndako ya
mobali yango. Sima na ye kolela tata mpe mama na ye sanza mobimba, mobali yango
akosangisa na ye nzoto mpe akokoma mobali na ye ; bongo ye akokoma mwasi ya
mobali yango. 14 Soki mobali asepeli lisusu na mwasi yango te, akotika ye kokende na
esika nyonso oyo alingi ; akoki te koteka ye to kokomisa ye lokola mowumbu, pamba
te asambwisaki ye.
Makoki ya mwana liboso ya moto
15 Soki mobali azali na basi mibale, bongo alingaka moko koleka mosusu, mpe
bango mibale baboteli ye bana, kasi mwana ya liboso azali mwana mobali ya mwasi
oyo ye alingaka mingi te ; 16 tango akokabola bozwi na ye lokola libula epai ya bana
na ye ya mibali ; akoki te kokomisa mwana ya liboso, mwana mobali ya mwasi oyo
ye alingaka koleka na esika ya mwana mobali ya mwasi oyo ye alingaka mingi te.
17 Kasi akozwa mwana mobali ya mwasi oyo ye alingaka mingi te lokola mwana ya
liboso mpe akopesa ye biteni mibale ya biloko nyonso oyo azali na yango. Mwana
mobali wana azali elembo ya liboso ya bokasi ya tata na ye, boye asengeli kozwa
makoki nyonso oyo ebongi na mwana ya liboso.
Soki mwana atombokeli baboti na ye
18 Soki moto azali na mwana oyo azali moto makasi mpe motomboki, oyo atosaka
te ezala tata to mpe mama na ye, mpe ayokelaka bango te ata soki bapesi ye etumbu,
19 tata mpe mama na ye bakokanga ye mpe bakomema ye epai ya bampaka na ekuke
ya engumba na bango. 20 Bakoloba na bampaka ya engumba : « Mwana na biso
oyo azali moto makasi mpe motomboki, atosaka biso te, azali lokoso mpe molangwi
masanga. » 21 Boye bato nyonso ya engumba na ye bakobamba ye mabanga kino
akokufa. Na nzela wana nde bokolongola mabe kati na bino. Tango bana nyonso ya
Isalaele bakoyoka yango, bakobanga.
Ebembe ya moto oyo badiembiki
22 Soki
moto asali mabe oyo esengi ete bapesa ye etumbu ya kufa, bongo badiembiki
nzoto na ye na nzete, 23 ebembe na ye ekowumela te butu mobimba na nzete
wana ; bosengeli kokunda yango kaka na mokolo wana, pamba te moto nyonso oyo
badiembiki na nzete azali na se ya bilakeli mabe ya Nzambe. Bosengeli te kokomisa
mbindo mokili oyo Yawe, Nzambe na bino, apesi bino lokola libula.
22
Limemia na biloko ya baninga
1 Soki omoni meme to ngombe ya ndeko na yo ezali koyengayenga, kotala yango
pamba te, kasi kanga yango mpe zongisa yango epai ya nkolo na yango. 2 Soki ndeko
yango avandaka pembeni na yo te to oyebi ye te, mema yango na ndako na yo mpe
bomba yango kino akoya koluka yango, bongo okozongisela ye yango. 3 Okosala
ndenge moko soki omoni ane ya ndeko na yo to kazaka na ye to eloko mosusu oyo
ye abungisi. Kotala yango na pamba te.
4 Soki omoni ane ya ndeko na yo to ngombe na ye ekweyi na nzela, kotala yango
na pamba te ; osalisa ndeko na yo mpo na kotelemisa yango.
5 Mwasi akoki kolata bilamba ya mibali te to mpe mobali akoki te kolata bilamba ya
basi, pamba te Yawe, Nzambe na bino, ayinaka moto nyonso oyo asalaka makambo
ya ndenge wana. 6 Soki omoni zala ya ndeke pembeni ya nzela, ezala likolo ya nzete
to na mabele, mpe mama ya ndeke evandeli bana to maki, kozwa te mama elongo na
bana. 7 Osengeli kozwa bana, kasi kotika mama ete ekende mpo ete ozala moto ya
esengo mpe ozala na bomoi molayi.
8 Tango okotonga ndako ya sika, kozanga te kotonga mir ya mokuse zingazinga ya
motondo mpo ete omema ngambo ya makila te na ndako na yo soki moto akweyi
likolo ya motondo.
9 Kolona te lolenge mibale ya nkona na elanga na yo ya vino ; noki te nyonso
ekokoma bule : oyo okolona mpe bambuma ya elanga na yo ya vino. 10 Okoki
kosangisa te na libaya moko, ngombe mpe ane mpo na kobalola mabele.
11 Okoki kolata te bilamba oyo basala na bapwale ya meme mpe na lino.
12 Okotia basinga na basonge minei ya elamba oyo okolata.
Mibeko na tina na libala

13 Soki mobali abali mwasi mpe, sima na kosangisa na ye nzoto, asepeli na ye
lisusu te, 14 alobi ete ezaleli ya mwasi yango ezali mabe, bongo apanzi ye sango ya
mabe na koloba : « Nabalaki mwasi oyo, kasi tango nasangisi na ye nzoto, namoni
ete ayebaki nzoto ya mibali, » 15 wana tata mpe mama ya mwana mwasi, basengeli
kolakisa epai na bampaka, na bikuke ya engumba, bilembo oyo ezali kolakisa ete
mwana na bango ya mwasi ayebaki nzoto nanu ya mibali te. 16 Tata ya mwana
mwasi akoloba na bampaka : « Nabalisaki mwana na ngai ya mwasi na mobali oyo,
kasi asepeli na ye lisusu te ; 17 amoni ete ezaleli ya mwana na ngai ya mwasi ezali
malamu te, yango wana alobi : ‹ Mwana mwasi oyo ayebaki nzoto ya mibali. › Kasi
tala bilembo oyo ezali kolakisa ete mwana na ngai ya mwasi ayebaki nanu nzoto ya
mibali te. » Boye baboti ya mwana mwasi bakofungola elamba liboso ya bampaka
ya engumba, 18 mpe bampaka ya engumba bakozwa mobali yango mpe bakopesa ye
etumbu : 19 bakofutisa ye lomande ya mbongo ya bibende ya palata, nkama moko,
mpe bakopesa yango epai ya tata ya mwana mwasi, pamba te mobali oyo asambwisi
elenge mwasi ya Isalaele oyo ayebaki nanu nzoto ya mibali te mpe akokoba kozala
mwasi na ye : akoki kokabwana na ye te mikolo nyonso ya bomoi na ye.
20 Kasi soki makambo oyo bafundeli ye ezali ya solo, mpe ezali ata na elamba
moko te oyo ezali kotalisa ete ayebaki nanu nzoto ya mibali te, 21 esengeli bamema
ye libanda ya ndako ya tata na ye, mpe kuna bato ya engumba na ye bakobamba
ye mabanga kino akokufa : asalaki likambo ya soni kati na Isalaele na kosalaka
kindumba tango azalaki na ndako ya tata na ye. Na nzela wana nde bosengeli
kolongola mabe kati na bino.
22 Soki bakangi mobali azali kosangisa nzoto na mwasi ya mobali mosusu, bango
nyonso mibale basengeli kokufa. Na nzela wana nde bosengeli kolongola mabe kati
na Isalaele.
23 Soki kati na engumba mobali moko akutani na elenge mwasi oyo ayebi nanu
nzoto ya mibali te bongo asangisi na ye nzoto, nzokande elenge mwasi yango azali na
mobali oyo alingi kobala ye, 24 bokomema bango mibale na ekuke ya engumba wana
mpe kobamba bango mabanga kino bakokufa. Bokoboma mwana mwasi, pamba
te azalaki kati na engumba kasi agangaki te mpo ete baya kosunga ye ; bokoboma
mobali, pamba te asangisaki nzoto na makasi na mwasi ya mobali mosusu. Na nzela
wana nde bosengeli kolongola mabe kati na bino. 25 Soki mobali akoti na zamba
na mwasi oyo ayebi nanu nzoto ya mibali te mpe asangisi na ye nzoto na makasi,
nzokande mwasi yango azali na mobali oyo alingi kobala ye, kaka mobali oyo asali
likambo wana nde asengeli kokufa. 26 Bokosala likambo moko te epai ya mwana
mwasi, pamba te asali lisumu moko te oyo ekoki komema ye na kufa. Likambo oyo
ekokani na moto oyo abundisi moninga na ye mpe abomi ye. 27 Pamba te mobali wana
akutanaki na mwasi wana na zamba, mpe mwana mwasi wana akokaki koganga na
ndenge nyonso alingi, kasi moto moko te akokaki komonana kuna mpo na kosunga
ye.
28 Soki mobali akutani na elenge mwasi, oyo ayebi nanu nzoto ya mibali te mpe
azali te na mobali oyo alingi kobala ye, asangisi na ye nzoto na makasi, mpe bomoni
bango ; 29 mobali wana asengeli kofuta mbongo ya bibende ya palata, tuku mitano
epai ya tata ya elenge mwasi, asengeli kobala elenge mwasi yango ; pamba te asangisi
na ye nzoto na makasi : akoki kokabwana na ye te mikolo nyonso ya bomoi na ye.
23
Mwana mobali moko te akoki kobala mwasi ya tata na ye, noki te akosambwisa
1
mbeto ya tata na ye.
Bato oyo bakoki kondimama te kati na mayangani

2 Mobali moko te oyo baboma mokongo to balongola nzoto ya mibali akoki kokota
na lisanga ya Yawe. 3 Mwana makangu moko te to bakitani na ye bakoki kokota na
lisanga ya Yawe ata sima na milongo zomi.
4 Moto moko te ya Amoni to ya Moabi to bakitani na bango bakoki kokota na lisanga
ya Yawe ata sima na milongo zomi. 5 Pamba te bayaki te koyamba bino na mapa mpe
na mayi na nzela na bino tango bobimaki na Ejipito ; mpe bazwaki Balami, mwana
mobali ya Beori, moto ya Petori, wuta na mokili ya Mezopotami, mpo ete alakela bino
mabe. 6 Kasi Yawe, Nzambe na bino, ayokaki Balami te mpe abongolaki elakeli mabe
lipamboli mpo na bino, pamba te Yawe, Nzambe na bino, alingi bino. 7 Tango nyonso
bokozala na bomoi, bokoki te kosala boyokani ya kimia elongo na bango.
8 Bokoki te komona bato ya Edomi lokola bato ya mbindo, pamba te bazali bandeko
na bino. Bokoki te komona bato ya Ejipito lokola bato ya mbindo, pamba te bovandaki
kati na mokili na bango lokola bapaya. 9 Bakitani na bango, kobanda na molongo ya
misato, nde bakoki kokota na lisanga ya Yawe.
Mibeko na tina na bozangi mbindo ya molako
10 Tango bokotonga milako mpo na kobundisa banguna na bino, bozala mosika
na eloko nyonso oyo ezali mbindo. 11 Soki mobali moko kati na bino azali mbindo,
pamba te abimisaki mayi ya mibali na butu, asengeli kokende libanda ya molako mpe
kovanda kuna. 12 Kasi na pokwa, na tango moyi elalaka, asengeli komisukola nzoto
mpe kozonga na molako.
13 Bokopona esika moko na libanda ya molako, mpo na kosala zongo. 14 Moto na
moto, kati na bisalelo na ye, asengeli kozala na pawu ya moke mpo na kotimola
mabele ; mpe soki akei kosala zongo inene, akotimola mwa libulu mpe akokunda
nyei na ye. 15 Pamba te Yawe, Nzambe na bino, atambolaka kati na molako na bino
mpo na kobatela bino mpe kokangola bino na maboko ya banguna na bino. Molako
na bino esengeli kozala bule mpo ete akoka komona te eloko moko ya mbindo kati
na bino mpe apesa bino mokongo te.
Makoki ya moto oyo aluki ebombamelo
16 Soki mowumbu ayei kobombama epai na yo, kozongisa ye te na maboko ya nkolo
na ye. 17 Tika ete awumela epai na yo, na esika nyonso oyo alingi, mpe na engumba
nyonso oyo aponi ; konyokola ye te.
Kindumba ya bule epekisami
18 Kati na bana ya Isalaele, azala mobali to mwasi, moko te asengeli komipesa na
kindumba ya bule. 19 Bosengeli te kokotisa na Tempelo ya Yawe, Nzambe na bino,
lifuti ya mwasi ya ndumba to ya mobali ya ndumba, mpo na kokokisa ndayi ya lolenge
nyonso, pamba te Yawe, Nzambe na bino, amonaka bango nyonso mibale nkele.
Epekisami kodefisa mpo na kozwa mileki

20 Okokite kozwa mileki epai ya ndeko na yo tango odefisi ye mosolo, bilei to eloko
mosusu oyo ekoki kobota mileki. 21 Okoki kozwa mileki epai ya mopaya, kasi epai
ya ndeko na yo moto ya Isalaele te ; mpo ete Yawe, Nzambe na bino, apambola bino
na misala nyonso oyo maboko na bino ekosala kati na mokili oyo bokokota mpo na
kozwa.
Mibeko na tina na bandayi
22 Soki olapi ndayi epai na Yawe, Nzambe na yo, kowumela te mpo na kokokisa
yango ; noki te Yawe, Nzambe na yo, akotuna yo yango mpe ekozala lisumu mpo na
yo. 23 Kasi soki oboyi na yo kolapa ndayi, okomema ngambo te. 24 Likambo nyonso
oyo bibebu na yo ekobimisa, osengeli kosalela yango, pamba te olapaki ndayi epai na
Yawe, Nzambe na yo, na monoko na yo moko mpe wuta na mokano ya motema na
yo.
Makoki ya kobuka bambuma kati na elanga
25Soki okoti na elanga ya vino ya moninga na yo, okoki kolia bambuma nyonso
oyo olingi, kasi kotia eloko moko te na kitunga na yo. 26 Soki okoti na elanga ya ble
ya moninga na yo, okoki kobuka ble na maboko, kasi kosalela mbeli te.
24
Mibeko na tina na koboma libala mpe kobala lisusu
1 Soki mobali abali mwasi mpe, sima na mikolo, asepeli na ye lisusu te mpo ete
amoni eloko moko ya mabe kati na ye, tika ete akoma mokanda ya koboma libala
mpe apesa ye yango ; bongo na sima, abimisa ye na ndako na ye. 2 Sima na kobima
na ndako ya mobali wana, mwasi yango akoki kobala mobali mosusu. 3 Mpe soki
esali ete mobali oyo ya mibale mpe asepeli na ye lisusu te, tika ete ye mpe akokoma
mokanda mpo na koboma libala mpe apesa ye yango, bongo na sima, abimisa ye na
ndako na ye ; to soki esali ete mobali oyo ya mibale akufi, 4 boye mobali na ye ya
liboso, oyo abenganaki ye na libala, akoki lisusu te kozongisa ye na libala, pamba te
mwasi yango akomi mbindo liboso na ye : kozongisa ye lisusu na libala ezali likambo
ya nkele na miso ya Yawe. Boyeisa lisumu te na mokili oyo Yawe, Nzambe na bino,
akopesa bino lokola libula.
Makambo oyo bosengeli te kosala na bato
5 Soki mobali abali sika, bakoki te kotinda ye na bitumba to kopesa ye mosala
songolo ; akozala na bonsomi mobu mobimba mpo ete avanda na ndako na ye mpo
na kosepelisa mwasi oyo asili kobala.
6 Bokanga te lokola ndanga, mabanga mibale oyo moninga anikaka na yango ble :
mingi koleka libanga oyo ya moke, pamba te kosala bongo ezali lokola kokanga ye
nzela oyo abikelaka.
7 Soki moto moko ya Isalaele ayibi ndeko na ye ya Isalaele mpe akomisi ye
mowumbu to ateki ye, basengeli koboma moto wana. Na nzela wana nde bosengeli
kolongola mabe kati na bino.
Mibeko na tina na bokono ya maba
8Mpo na makambo oyo etali bokono ya maba, bosala keba ete bosalela malamu
malako nyonso oyo Banganga-Nzambe, ba-oyo bazali Balevi, bapesaki bino. Bosengeli
kotosa malamu makambo oyo natindaki bango. 9 Bobosana te makambo oyo Yawe,
Nzambe na bino, asalaki epai ya Miriami, na nzela, sima na bino kobima na Ejipito.
Makoki ya bato bakelela
10 Soki odefisi eloko epai ya moninga na yo, kokota te na ndako na ye mpo na kozwa
ndanga. 11 Vanda kaka na libanda kino moto oyo adefaki epai na yo akomemela yo
ndanga. 12 Soki moto yango azali mobola, kokende kolala te na ndanga oyo asimbisaki
yo mpo na niongo. 13 Okozongisela ye ndanga na ye ya kazaka ye, na pokwa, mpo
ete alala na yango. Bongo, ye akopambola yo ; mpe ekozala mpo na yo likambo ya
sembo na miso ya Yawe, Nzambe na yo.
14 Konyokola te moto ya mosala oyo azali mobola to moto akelela : azala ndeko
na yo moto ya Isalaele to mopaya oyo azali kovanda kati na moko ya bingumba na
yo. 15 Pesa ye lifuti na ye ya mokolo na mokolo na pokwa, pamba te azali mobali
mpe atiaka elikya na lifuti yango, noki te akoganga epai na Yawe na tina na yo mpe
okosala lisumu.
16 Bakoboma batata te mpo na bana na bango to mpe bakoboma bana te mpo na
batata na bango ; bakoboma moto na moto mpo na masumu na ye moko.
17 Bokoki te kokata na ndenge ya mabe, makambo mpo na mopaya to mpo na
mwana etike ; to kokamata kazaka ya mwasi oyo akufisa mobali lokola ndanga.
18 Bobosana te ete bino mpe bozalaki bawumbu na Ejipito ; mpe Yawe, Nzambe na
bino, asikolaki bino kuna.
19 Tango bokobuka mbuma na bilanga na bino, soki bobosani liboke ya ble, bozonga
te mpo na kozwa yango ; botika yango mpo na mopaya, mpo na mwana etike mpe
mpo na mwasi oyo akufisa mobali mpo ete Yawe, Nzambe na bino, apambola bino
na misala nyonso oyo maboko na bino ekosala. 20 Tango bokoningisa bambuma ya
olive na banzete na yango, bobuka te oyo ekotikala na bitape ; botika yango mpo na
bapaya, bana bitike mpe mpo na basi bakufisa mibali. 21 Tango bokobuka bambuma
na bilanga na bino ya vino, bokozongela te kobuka na mbala ya mibale. Botika oyo
ekotikala mpo na mopaya, mpo na mwana etike mpe mpo na mwasi oyo akufisa
mobali. 22 Bokanisa ete bozalaki bawumbu na Ejipito. Yango wana natindi bino
kotosa mibeko oyo.
25
Makoki ya moto oyo asali mabe
1 Soki bato bazali kowelana, bakomema likambo na bango na esambiselo, mpe
basambisi bakokata likambo yango : bakolongisa moto oyo ayebi likambo te mpe
bakokweyisa moto oyo asali mabe. 2 Bongo soki esengi ete babeta moto oyo asali
mabe fimbu, basambisi bakolalisa ye na mabele mpe bakobetisa ye fimbu na miso
na bango ; bakobetisa ye motango ya bafimbu oyo ekoki na mabe oyo asali. 3 Kasi
bakoki te kobeta ye bafimbu koleka tuku minei. Soki babeti ye fimbu koleka tuku
minei, ndeko na bino akosambwa na miso na bino.
4 Osengeli te kokanga monoko ya ngombe oyo ezali konika bambuma.
Soki ndeko mobali akufi kasi atiki mwana te

5 Soki bandeko mibali bazali kovanda elongo, mpe moko kati na bango akufi kasi
atiki mwana te, mwasi oyo akufisi mobali akoki te kobala na libota mosusu ; semeki
na ye asengeli kozwa ye na libala mpo na kokokisa epai na ye mokumba ya kisemeki.
6 Mwana mobali ya liboso oyo mwasi yango akobota akozwa kombo ya ndeko mobali
oyo akufa mpo ete kombo na ye ebunga te kati na Isalaele. 7 Soki mobali yango
aboyi kobala semeki na ye ya mwasi, semeki yango ya mwasi akokende epai ya
bampaka, na ekuke ya engumba, mpe akoloba na bango : « Semeki na ngai aboyi
kobatela kombo ya ndeko na ye kati na Isalaele, aboyi kokokisa mokumba na ye
ya kisemeki epai na ngai. » 8 Boye, bampaka ya engumba wana bakobengisa mobali
yango mpe bakoloba na ye. Soki akobi kaka koboya kobala semeki na ye, 9 semeki
yango akopusana pembeni na ye na miso ya bampaka, akolongola ye lokolo moko ya
sandale, akobwakela ye soyi na elongi, mpe akoloba na ye : « Tala ndenge basengeli
kosala moto oyo aboyi kotonga ndako ya ndeko na ye ya mobali. » 10 Boye, kati na
Isalaele, bakobanda kobenga bakitani ya moto wana « bana ya moto oyo balongola
sandale. »
Makambo oyo epekisami soki mibali bazali kobunda
11 Soki mibali bazali kobunda, bongo mwasi moko apusani mpo na kokangola
mobali na ye na loboko ya moto oyo azali kobeta ye, mpe soki mwasi yango asemboli
loboko na ye mpe akangi nzoto ya mibali ya moto oyo azali kobeta mobali na ye,
12 bokokata loboko na ye. Bokoyokela ye mawa te.
Mibeko na tina na bimekelo

13 Okoki te kozala na bimekelo mibale ya kilo ekesana kati na saki na yo : moko
eleki kilo mpe mosusu eleki pepele. 14 Okoki te kozala na ndako na yo na bikolo
mibale ekesana mpo na kotanga na yango biloko : moko ya monene mpe mosusu
ya moke. 15 Osengeli kozala na bimekelo mpe bikolo ya kotangela ya malamu mpe
ya sembo, mpo ete owumela mikolo ebele kati na mokili oyo Yawe, Nzambe na yo,
akopesa yo. 16 Pamba te Yawe, Nzambe na yo, amonaka nkele, moto nyonso oyo
asalaka makambo wana, moto nyonso oyo asalaka makambo ya sembo te.
17 Bobosana te makambo oyo bato ya Amaleki basalaki bino tango bobimaki na

Ejipito : 18 tango bolembaki nzoto mpe bosilaki makasi, babimelaki bino na pwasa
na mobembo na bino mpe babomaki bato nyonso oyo bazalaki na sima ; babangaki
Nzambe te. 19 Tango Yawe, Nzambe na bino, akopesa bino bopemi liboso ya banguna
nyonso oyo bazingeli bino kati na mokili oyo Yawe, Nzambe na bino, akopesa bino
mpo na kozwa lokola libula, bosengeli koboma bato ya Amaleki mpo ete botikala
lisusu te kokanisa bango kati na mokili. Bobosana te kosala likambo yango.
26
Mibeko na tina na bambuma ya liboso
1 Tango bokokota na mokili oyo Yawe, Nzambe na bino, akopesa bino lokola libula,
tango bokozwa yango mpe bokovanda kuna, 2 moko na moko kati na bino akozwa
ndambo ya bambuma ya liboso ya biloko nyonso oyo akozwa na mabele ya mokili
oyo Yawe, Nzambe na bino, akopesa bino ; akotia yango na kitunga mpe akokende
na esika oyo Yawe, Nzambe na bino, akopona mpo na kotia Kombo na Ye. 3 Akoloba
na Nganga-Nzambe oyo akozala na mosala na tango wana : « Natatoli lelo liboso
ya Yawe, Nzambe na yo, ete nakomi na mokili oyo Yawe alakaki kopesa na bakoko
na biso na nzela ya ndayi. » 4 Nganga-Nzambe akozwa kitunga na maboko na ye
mpe akokitisa yango liboso ya etumbelo ya Yawe, Nzambe na bino. 5 Bongo okoloba
liboso ya Yawe, Nzambe na yo : « Koko na ngai azalaki moto ya Arami oyo azalaki
koyengayenga ; akendeki na Ejipito na bato moke, awumelaki kuna mpe akomaki
ekolo monene, ekolo ya nguya mpe ya bato ebele. 6 Kasi bato ya Ejipito banyokolaki
biso, bayokisaki biso pasi mpe bapesaki biso misala makasi. 7 Boye togangaki epai
na Yawe, Nzambe ya bakoko na biso. Wana ayokaki mingongo na biso, amonaki
mawa, pasi mpe minyoko na biso ; 8 Yawe abimisaki biso na Ejipito na somo makasi,
na bilembo minene mpe na bikamwa, na nzela ya loboko na Ye ya nguya mpe
esembolama. 9 Amemaki biso na esika oyo mpe apesaki biso mokili oyo, mokili
oyo ezali kobimisa miliki mpe mafuta ya nzoyi. 10 Sik’oyo oh Yawe, tala, namemi
bambuma ya liboso ya mabele oyo opesaki ngai. »
Sima na yango, okotia kitunga liboso ya Yawe, Nzambe na yo, mpe okogumbama
liboso na Ye. 11 Boye, na biloko nyonso ya malamu oyo Yawe, Nzambe na yo, akopesa
yo mpe bandeko na yo ; okosepela na yango elongo na Balevi mpe bapaya oyo bazali
kati na bino.
Eteni ya zomi ya mibu misato
12 Na mobu nyonso ya misato, mobu ya eteni ya zomi, tango okosilisa kotia pembeni
eteni ya zomi ya biloko nyonso oyo okozwa, okopesa yango epai ya Balevi, epai ya
bapaya, epai ya bana bitike mpe epai ya basi bakufisa mibali ; mpo ete balia yango na
bingumba na yo mpe batonda. 13 Bongo okotatola maloba oyo epai na Yawe, Nzambe
na yo : « Nalongolaki kati na ndako na ngai eteni ya bule mpe napesi yango epai ya
Balevi, bapaya, bana bitike mpe basi bakufisa mibali, kolanda makambo nyonso oyo
otindaki ngai. Napengwaki te na mitindo na Yo mpe nabosanaki yango te. 14 Naliaki
ata eteni moko te ya bule tango nazalaki na matanga, nalongolaki eloko moko te
kati na yango tango nazalaki mbindo mpe nabonzaki eloko moko te kati na yango
epai ya bakufi. Natosaki Yawe, Nzambe na ngai, mpe nasalaki makambo nyonso
oyo otindaki ngai. 15 Tala wuta likolo, esika na Yo ya bule epai wapi ovandaka, mpe
pambola Isalaele, bato na Yo, mpe mokili oyo opesaki biso ndenge olakaki yango epai
ya bakoko na biso na nzela ya ndayi, mokili oyo ezali kobimisa miliki mpe mafuta ya
nzoyi. »
Bana ya Isalaele bazali bato ya Yawe
16 Lelo, Yawe, Nzambe na yo, apesi yo mitindo ete osalela malamu bikateli mpe
mibeko oyo ; batela yango malamu na motema na yo mobimba mpe na molimo na
yo mobimba. 17 Lelo, ondimi ete Yawe azali Nzambe na yo ; ndenge opesaki elaka
ete okotosa Ye, okobatela mibeko na Ye nyonso mpe okosala makambo nyonso oyo Ye
akotinda yo. 18 Lelo mpe, Yawe andimi ete ozala ekolo na Ye penza, ndenge alakaki yo
mpe ndenge apesaki yo mitindo ete otosa mibeko na Ye nyonso. 19 Na bongo, Yawe,
Nzambe na yo, akokomisa yo monene koleka bikolo nyonso oyo Ye akela ; akopesa
yo lokumu, nkembo na Kombo na Ye. Okozala libota ya bule mpo na Yawe, Nzambe
na yo, ndenge alakaki yango.
Kosalela maloba ya mibeko
27
Kotelemisa mabanga na ngomba Ebali
1 Moyize mpe bampaka ya Isalaele bapesaki mitindo oyo epai ya bato : « Bobatela
mitindo nyonso oyo nalingi kopesa bino lelo. 2 Tango bokokatisa Yordani mpo na
kokota na mokili oyo Yawe, Nzambe na bino, akopesa bino, bokotelemisa ndambo ya
mabanga minene mpe bokopakola yango pembe. 3 Bokokoma na likolo na yango,
maloba nyonso ya mobeko tango bokosilisa kokatisa Yordani mpo na kokota na
mokili oyo Nzambe na bino akopesa bino, mokili oyo ezali kobimisa miliki mpe
mafuta ya nzoyi, ndenge kaka Yawe, Nzambe ya bakoko na bino, alakaki bino. 4 Mpe
tango bokosilisa kokatisa Yordani, bokotelemisa mabanga yango na ngomba Ebali
ndenge natindi bino yango lelo, mpe bokopakola yango pembe. 5 Kuna, bokotonga
etumbelo ya mabanga mpo na Yawe, Nzambe na bino. Bokosalela ata esalelo moko
te ya ebende. 6 Bokotonga na mabanga balokota na bilanga etumbelo mpo na Yawe,
Nzambe na bino, mpe bokobonza na likolo na yango bambeka ya kotumba. 7 Na likolo
ya etumbelo yango, bokobonza bambeka ya boyokani ; bokolia yango kaka na esika
wana mpe bokosepela na miso ya Yawe, Nzambe na bino. 8 Bokokoma na konguluta
maloba nyonso ya mobeko oyo na likolo ya mabanga oyo botelemisi. »
9 Sima na yango, Moyize mpe Banganga-Nzambe oyo bazali Balevi balobaki na
lisanga mobimba ya Isalaele : « Oh Isalaele, bovanda kimia mpe boyoka ! Bokomi
lelo libota ya Yawe, Nzambe na bino. 10 Botosa Yawe, Nzambe na bino, mpe bosalela
mitindo mpe bikateli na Ye oyo nalingi kopesa bino lelo. »
11 Kaka na mokolo wana, Moyize apesaki mitindo oyo epai na bato : 12 « Tala
mabota oyo ekotelema na ngomba Garizimi mpo na kopambola bato tango bokokatisa
Yordani : libota ya Simeoni, ya Levi, ya Yuda, ya Isakari, ya Jozefi, mpe ya Benjame.
13 Mpe tala mabota oyo ekotelema na ngomba Ebali mpo na kolakela bato mabe :
libota ya Ribeni, ya Gadi, ya Aseri, ya Zabuloni, ya Dani mpe ya Nefitali. »
Bilakeli mabe mpo na bozangi botosi
14 Balevi bakoloba epai ya bana nyonso ya Isalaele maloba oyo na mongongo
makasi :
15 « Alakelama mabe, moto nyonso oyo akosala nzambe ya ekeko na libanga, na
nzete to na ebende banyangwisa na moto, mpo na kotia yango na esika ya sekele !
Yawe amonaka lokola biloko ya nkele, banzambe ya bikeko oyo bato ya misala ya
maboko basalaka ! »
Bato nyonso bakozongisa : « Amen ! »
16 « Alakelama mabe, moto nyonso oyo akosambwisa tata na ye to mama na ye ! »
17 « Alakelama mabe, moto nyonso oyo akopusa libanga oyo batie lokola mondelo
na mabele ya moninga na ye ! »

18 « Alakelama mabe, moto nyonso oyo akokamba mokufi miso na nzela ya mabe. »
19 « Alakelama mabe moto nyonso oyo akokata makambo na ndenge ya mabe mpo
na mopaya, mpo na mwana etike mpe mpo na mwasi oyo akufisa mobali ! »
20 « Alakelama mabe moto nyonso oyo akosangisa nzoto na mwasi ya tata na ye,
pamba te asambwisi mbeto ya tata na ye ! »
21 « Alakelama mabe, moto nyonso oyo akosangisa nzoto na nyama ! »
22 « Alakelama mabe, moto nyonso oyo akosangisa nzoto na ndeko na ye ya mwasi,
mwana ya tata na ye to mwana ya mama na ye ! »
23 « Alakelama mabe moto nyonso oyo akosangisa nzoto na mama ya mwasi na
ye ! »
24 « Alakelama mabe, moto nyonso oyo akoboma moninga na ye na nkuku ! »
25 « Alakelama mabe, moto nyonso oyo akozwa kanyaka mpo na koboma moto oyo
ayebi likambo te ! »
26 « Alakelama mabe, moto nyonso oyo akokokisa te mpe akotia te na misala,
maloba ya mibeko oyo ! »
28
Mapamboli mpo na botosi
1 Soki botosi penza Yawe, Nzambe na bino, mpe bosaleli penza mitindo na Ye oyo
nazali kopesa bino lelo ; Yawe, Nzambe na bino, akotombola bino likolo ya bikolo
nyonso ya mokili. 2 Tala mapamboli oyo ekopesamela bino mpe ekolanda bino tango
bokotosa Yawe, Nzambe na bino :
3 Bokopambolama na engumba mpe bokopambolama na bilanga.
4 Mabota na bino ekopambolama ; milona na bino mpe bibwele na bino :
bangombe na bino, bameme mpe bantaba na bino ekopambolama.
5 Bitunga na bino mpe mesa na bino oyo bosalelaka mapa ekopambolama.
6 Bokopambolama tango bokokota mpe bokopambolama tango bokobima.
7 Yawe akosala ete banguna oyo bakotelemela bino bakokweyisama liboso na bino ;
bakoya epai na bino na nzela moko, kasi bakokima bino na banzela sambo. 8 Yawe
Nzambe akopambola bibombelo na bino ya biloko mpe akopambola misala nyonso
ya maboko na bino. Yawe Nzambe akopambola bino na mokili oyo azali kopesa bino.
9 Yawe akokomisa bino libota na Ye ya bule ndenge alakaki bino tango alapaki
ndayi, pamba te bokobatela mitindo ya Yawe, Nzambe na bino, mpe bokotambola
na banzela na Ye. 10 Bongo bato nyonso ya mokili bakomona ete bozali penza bato
ya Yawe mpe bakobanga bino. 11 Yawe akotondisa bino na bozwi ebele : mabota,
bibwele, milona kati na mokili oyo alapaki ndayi epai ya bakoko na bino ete akopesa
bino. 12 Mpo na bolamu na yo, Yawe akofungola likolo, ebombelo ya bamvula na Ye,
mpo na konokisa mvula na mokili na bino na eleko ya malamu ; mpe akopambola
misala nyonso ya maboko na bino. Bikolo ebele ekodefa epai na bino, kasi bino
bokodefa ata na ekolo moko te. 13 Yawe akokomisa bino mito, kasi mikila te ; pamba
te bokobatela penza mitindo ya Yawe, Nzambe na bino, oyo nazali kopesa bino lelo
mpe bokosalela yango penza. Lokumu na bino ekozala kaka likolo, ekokita te. 14 Kati
na mitindo oyo nazali kopesa bino lelo, bopengwa ata na moko te, mpo na kolanda
banzambe mosusu mpe kosalela yango.
Bilakeli mabe mpo na bozangi botosi

15 Kasi soki botosi te Yawe, Nzambe na bino, mpe bosaleli te mitindo mpe bikateli na
Ye, oyo nazali kopesa bino lelo, tala bilakeli mabe oyo ekokomela bino mpe ekokanga
bino :
16 Bokolakelama mabe kati na engumba mpe bokolakelama mabe kati na bilanga.
17 Bitunga na bino mpe mesa na bino oyo bosalelaka mapa ekolakelama mabe.
18 Mabota na bino, milona na bino, bibwele na bino : bangombe, bameme mpe
bantaba ekolakelama mabe.
19 Bokolakelama mabe tango bokokota mpe bokolakelama mabe tango bokobima.
20 Kati na nyonso oyo bokosala, Yawe akotindela bino bilakeli mabe, minyoko mpe
mikakatano ; bongo bokowumela te mpo na kobebisama nye likolo ya mabe oyo
bosalaki ya kosundola Yawe.
21 Yawe akotindela bino bokono oyo ebomaka kino akobebisa bino kati na mokili
oyo bozali kokota mpo na kozwa. 22 Yawe akosilisa koboma bino na bokono ya ndenge
na ndenge oyo akotindela bino : fievele, kosila nzoto, mpese. Akotinda lisusu bokono
oyo ekobebisa bilanga na bino : kozanga mvula, banyama mike oyo ebebisaka milona
mpe bibende. Bokono nyonso oyo ekolanda bino kino bokosila kokufa. 23 Mapata oyo
ezali likolo ya mito na bino ekokoma lokola bronze mpe ekolekisa lisusu mvula te,
mpe mabele oyo ezali na se ya makolo na bino ekokoma makasi lokola libende mpe
ekobotisa lisusu mabele te. 24 Kati na mokili na bino, Yawe akobongola mvula mpo
ete ekoma putulu mpe zelo ; yango ekokweya wuta na likolo kino ekobebisa bino.
25 Yawe akosala ete banguna na bino balonga bino. Bakoya epai na bino na nzela
moko mpe bino bokokima liboso na bango na banzela sambo. Bokokoma eloko ya
somo na miso ya bikolo nyonso ya mokili. 26 Bibembe na bino ekokoma bilei ya
bandeke nyonso mpe ya banyama ya zamba, bongo moto moko te akoya wana mpo
na kobengana yango.
27 Yawe akotindela bino bokono oyo esilaka te lokola oyo atindaki na Ejipito :
pota ya libumu, makwanza mpe mikusa ya nzoto. 28 Yawe akotindela bino bokono
ya liboma, ya kokufa miso mpe ya mobulu na makanisi. 29 Na moyi makasi,
bokotenga-tenga lokola bakufi miso na molili. Bokolonga te na makambo nyonso
oyo bokosala. Mokolo na mokolo, bakonyokola bino mpe bakoyiba bino, mpe moto
moko te akomonana mpo na kokangola bino.
30 Soki moko kati na bino azwi mwasi lokola mobandami na libala, mobali mosusu
nde akosangisa na ye nzoto. Mosusu akotonga ndako, kasi akovanda yango te.
Mosusu akolona elanga ya vino, kasi okobuka bambuma na yango te. 31 Bakokata
bakingo ya bangombe na bino na miso na bino, kasi bokolia yango te. Bakokamata ba-
ane na bino na makasi, na miso na bino, kasi ekozonga epai na bino te ; bakokaba epai
ya banguna na bino, bameme mpe bantaba na bino ; mpe moto moko te akosunga
bino. 32 Bakokaba bana na bino ya mibali mpe ya basi na ekolo mosusu, mpe
bokofungola miso na bino mpo na kotala mokolo na mokolo bozongi na bango, kasi
bokokoka kosala ata eloko moko te. 33 Bato oyo boyebi te bakolia bambuma ya mabele
na bino mpe ya misala na bino nyonso. 34 Bokobela liboma likolo ya makambo oyo
miso na bino ekobanda komona.
35 Yawe akotindela bino bokono oyo ekobuka bino mabolongo, makolo ; bokono
oyo ekoki kobika te mpe ekopanzana banda na se ya matambe kino na mito.
36 Yawe akomema bino mpe mokonzi oyo bokopona mpo na koyangela bino, na
ekolo oyo bino mpe bakoko na bino botikala nanu koyeba te. Kuna bokogumbamela
banzambe mosusu : banzambe ya banzete mpe ya mabanga. 37 Bikolo nyonso epai
wapi Yawe akomema bino, bakomona bakokima bino lokola eloko ya somo mpe
bakobeta masapo mpo na kotiola bino.
38 Bokolona bankona ebele na bilanga, kasi bokobuka moke ; pamba te mabanki
ekolia bankona wana. 39 Bokosala mpe bokobongisa bilanga ya vino, kasi bokotikala
te komela vino yango mpe kobuka bambuma na yango, pamba te banyama mike
oyo eliaka nzete ekobebisa yango. 40 Bokozala na banzete ya olive na mokili na
bino mobimba, kasi bokopakola mafuta na yango te, pamba te bambuma ya olive
ekokweya liboso ete ekomela. 41 Bokozala na bana ya mibali mpe ya basi, kasi
bokobatela bango te, pamba te bakokende na bowumbu. 42 Mabanki ekolia banzete
na bino nyonso mpe bambuma ya mabele na bino.
43 Mopaya oyo avandi kati na bino akoleka bino na lokumu tango nyonso, kasi bino
bokokita se kokita ; 44 akodefisa bino, kasi bino bokokoka kodefisa ye te ; akozala
moto, kasi bino bokozala mokila.
45 Tala bilakeli mabe nyonso oyo ekokomela bino, ekolanda bino mpe ekozwa bino,
ekokanga bino kino bokobebisama ; pamba te botosaki te Yawe, Nzambe na bino, mpe
bobatelaki te mitindo mpe bikateli oyo apesaki bino. 46 Bilakeli mabe oyo ekozala
elembo mpe makambo ya kokamwa epai na bino mpe epai ya bakitani na bino mpo
na libela.
47 Mpo ete bosalelaki te Yawe, Nzambe na bino, na esengo mpe na kosepela na tango
ya bofuluki ; 48 tango bokozala na nzala mpe na posa ya komela, mpe tango bokozanga
bilamba mpe bokokelela, bokosalela banguna oyo Yawe Nzambe akotindela bino.
Akotia bino ekangiseli ya ebende na kingo kino akobebisa bino. 49 Yawe akotindela
bino na mosika, wuta na suka ya mokili, ekolo moko oyo ezali lokola mpongo oyo ezali
kopumbwa, ekolo oyo bokososola monoko na yango te ; ekobundisa bino. 50 Bato ya
ekolo yango bazali na bilongi ya kanda-kanda, batosaka te bato oyo bazali mikolo
mpe bayokelaka bilenge mawa te. 51 Bakolia bana ya bibwele na bino mpe bambuma
ya mabele na bino, kino bakobebisa bino. Bakotikela bino ata ble te, vino ya sika te,
mafuta te, ata bana ngombe na bino te, ata bana meme na bino te mpe ata bantaba
na bino te kino bokobebisama.
52 Bakozingela bingumba na bino nyonso kati na mokili na bino kino bamir na bino
ya milayi mpe ya makasi oyo botielaka mitema ekokweya. Bakozingela bingumba
nyonso kati na mokili oyo Yawe, Nzambe na bino, apesi bino. 53 Mpo na pasi oyo
banguna na bino bakomonisa bino tango bakozingela bino, bokolia bana na bino,
bokolia misuni ya bana na bino ya mibali mpe ya basi oyo Yawe, Nzambe na bino,
apesi bino. 54 Mobali ya malamu koleka kati na bino, oyo ayokelaka bato mawa,
akoyokela lisusu moto mawa te : ezala ndeko na ye to mwasi oyo ye alingaka to bana
na ye oyo batikali. 55 Akopesa na moto moko te kati na bango mosuni ya bana na ye
oyo akozala kolia. Yango kaka nde bilei akotikala na yango mpo na pasi oyo banguna
na bino bakomonisa bino na tango bakozingela bino na bingumba na bino nyonso.
56 Mwasi ya malamu koleka kati na bino, oyo ayokelaka bato mawa, oyo aleki kitoko
mpe amonanaka lokola nde matambe na ye enyataka mabele te, akotala na etaleli ya
mabe mobali oyo ye alingaka, mwana na ye ya mobali to ya mwasi, 57 mwana oyo
awuti kobima na libumu na ye, mpe bana oyo ye moko aboti ; pamba te akoluka kolia
bango na nkuku, na tango oyo banguna na bino bakozingela bino, mpe na tango ya
pasi oyo banguna na bino bakomonisa bino kati na bingumba na bino.
58 Tango bosaleli te maloba nyonso ya mibeko oyo ekomami na buku oyo mpe
botosi te Kombo ya lokumu mpe ya somo, Yawe, Nzambe na bino ; 59 Yawe akotindela
bino mpe bakitani na bino bitumbu ya somo : bapota minene oyo esilaka te mpe
bokono ya makasi oyo esilaka te. 60 Akotindela bino bitumbu nyonso ya Ejipito, oyo
bozalaki kobanga mpe yango ekotingama na bino. 61 Yawe akotindela bino lisusu
lolenge nyonso ya bokono mpe bapota oyo ekomami te kati na buku oyo ya Mobeko,
kino bokobebisama. 62 Bino oyo bozalaki ebele lokola minzoto na likolo, bokotikala
kaka moke ; pamba te botosaki te Yawe, Nzambe na bino. 63 Ndenge kaka Yawe
asepelaki kosalela bino bolamu mpe mpo na kokomisa bino ebele, ndenge wana mpe
akosepela koboma bino mpe kobebisa bino ; akopikola bino na mokili oyo bozali
kokota mpo na kozwa yango. 64 Boye, Yawe akopanza bino kati na bikolo nyonso
ya mokili mobimba. Kuna bokogumbamela banzambe mosusu : banzambe ya nzete
mpe ya mabanga oyo bino mpe bakoko na bino boyebaki te. 65 Kati na bikolo wana,
bokozala na kimia te, bokozala na esika te ya kopemisa matambe ya makolo na bino.
Kuna Yawe akokomisa bino motema likolo-likolo, miso elemba mpe nzoto elemba.
66 Bokowumela na bomoi oyo ezanga elikya, oyo etonda na kobanga, butu mpe
moyi, mpe bokoyeba te ndenge nini bomoi na bino ekosuka. 67 Na tongo, bokoloba :
« Pokwa ekokoma tango nini ? » Mpe na pokwa, bokoloba : « Tongo ekotana tango
nini ? » Pamba te somo ekotonda na mitema na bino mpo na makambo nyonso oyo
miso ekomona. 68 Yawe Nzambe akozongisa bino na bamasuwa na Ejipito, na mokili
oyo nalobaki na bino ete bokomona yango lisusu te. Mpe kuna, bokomiteka bino
moko epai ya banguna na bino lokola bawumbu ya mibali mpe ya basi, kasi moto
moko te akosomba bino.
69 Tala maloba ya boyokani oyo Yawe atindaki Moyize kosala elongo na bana ya
Isalaele na etando ya Moabi, na likolo ya boyokani oyo asalaki na bango na ngomba
Orebi.
Komipesa na Nzambe
29
Moyize ayebisaki misala ya kala ya Yawe
1 Moyize abengisaki bana nyonso ya Isalaele mpe alobaki na bango : « Miso na bino
emonaki makambo nyonso oyo Yawe asalaki na Ejipito epai ya Faraon, epai ya basali
na ye nyonso mpe kati na mokili na ye mobimba. 2 Na miso na bino moko, bomonaki
komekama monene, bilembo minene mpe bikamwa. 3 Kasi kino na mokolo ya lelo,
Yawe apesaki bino te mayele mpo na kososola to miso mpo na komona to matoyi
mpo na koyoka. 4 Na mibu tuku minei oyo Ngai Yawe nakambaki bino na esobe,
bilamba na bino enzulukaki te mpe basandale na makolo na bino ekufaki te. 5 Boliaki
mapa te mpe bomelaki vino te to masanga mosusu oyo elangwisaka. Nasalaki yango
mpo boyeba ete Ngai nazali Yawe, Nzambe na bino. 6 Tango bokomaki na esika oyo,
Sikoni, mokonzi ya Eshiboni, mpe Ogi, mokonzi ya Bashani, bayaki kobundisa biso,
kasi tolongaki bango. 7 Tozwaki mokili na bango mpe topesaki yango lokola libula
epai ya bato ya libota ya Ribeni, ya Gadi mpe epai ya ndambo ya libota ya Manase.
8 Bosalela malamu maloba ya boyokani oyo mpo ete bomona bolamu na makambo
nyonso oyo bokosala.
Komemia boyokani ya Nzambe elongo na bato
9Bino nyonso, bokotelema lelo na miso ya Yawe, Nzambe na bino : bakambi na
bino, bakonzi na bino ya masanga, bampaka na bino, bakonzi na bino ya basoda mpe
bato mosusu kati na Isalaele 10 elongo na bana na bino mpe basi na bino mpe bapaya
oyo bazali kati na milako na bino mpo na kobukela bino bakoni mpe kotokelaka
bino mayi. 11 Botelemi awa mpo na kosala boyokani elongo na Yawe, Nzambe na
bino ; boyokani oyo Yawe, Nzambe na bino, azali kosala elongo na bino, na mokolo
ya lelo, na kolapa ndayi esangana na bilakeli mabe, 12 mpo na koyebisa bino, na

mokolo ya lelo, ete bozali bato na Ye, mpe Ye azali Nzambe na bino ndenge alakaki
yango, na nzela ya ndayi, epai na bino mpe bakoko na bino —Abrayami, Izaki mpe
Jakobi. 13 Yawe azali kosala boyokani oyo, na nzela ya ndayi esangana na bilakeli
mabe, elongo na bino kaka te, 14 kasi mpe elongo na ba-oyo bazali awa kati na biso,
na mokolo ya lelo, liboso ya Yawe, Nzambe na biso, mpe elongo na ba-oyo bazali awa
te elongo na biso.
Makebisi na tina na losambo mpo na banzambe mosusu
15 Bino moko boyebi ndenge nini tozalaki na Ejipito mpe ndenge nini tokatisaki
bamboka oyo tolekaki. 16 Bomonaki kati na bango biloko na bango ya mbindo,
banzambe ya bikeko basala na libaya, na libanga, na palata mpe na wolo. 17 Bosala
keba ete, na mokolo ya lelo, mobali moko te, mwasi moko te, etuka moko te to libota
moko te epengwa na nzela ya Yawe, Nzambe na biso, mpo na kokende kogumbamela
banzambe wana ya bikeko. Bosala keba ete, kati na bino, ezala na mosisa moko te
oyo ekobota ngenge ya bololo ya ndenge wana. 18 Sima na koyoka maloba oyo ya
bilakeli, tika ete moto moko te kati na bino amipambola na koloba : ‹ Nakolonga
na makambo na ngai nyonso atako natamboli kolanda baposa ya motema na ngai
moko. › Pamba te, moto oyo akosala mabe oyo akomema moto oyo ayebi likambo te
na libunga na ye. 19 Yawe akolimbisa ye te ; kanda makasi na Ye mpe zuwa na Ye
ekokweyela moto wana. Bilakeli nyonso ya mabe oyo ekomama kati na buku oyo
ekokweyela ye mpe Yawe akolongola kombo na ye kati na mokili. 20 Yawe akotia ye
pembeni kati na bikolo nyonso ya Isalaele, akokaba ye na pasi ndenge ezali bilakeli
mabe nyonso ya boyokani oyo ekomama kati na buku ya Mobeko.
Nzambe akokokisa maloba na Ye
21 Milongo ya bana na bino oyo ekoya sima na bino mpe bapaya oyo bakowuta na
mikili ya mosika bakomona bitumbu oyo Yawe akokweyisela mokili wana. 22 Mokili
mobimba ekopela na moto ya sofolo mpe ekotonda na mungwa. Bakolona ata eloko
moko te, eloko moko te ekobima mpe matiti ekobota te. Mokili yango ekobebisama
ndenge Sodome mpe Gomore, Adima mpe Tseboyimi, ebebisamaki : bingumba oyo
Yawe abebisaki na kanda na Ye ya makasi. 23 Bikolo nyonso ekotuna : ‹ Mpo na
nini Yawe asali likambo ya boye na mokili oyo ? Mpo na nini kanda makasi boye ? ›
24 Mpe eyano ekozala : ‹ Esalemaki bongo, pamba te bato oyo babukaki boyokani oyo
Yawe, Nzambe ya bakoko na bango, asalaki elongo na bango tango abimisaki bango
na Ejipito. 25 Bakendeki kosambela banzambe mosusu mpe bagumbamelaki bango,
banzambe oyo bayebaki te mpe oyo Ye apekisaki bango. 26 Yango wana, kanda ya
Yawe epeli na mokili wana mpe amemi bilakeli mabe nyonso oyo ekomami na buku
oyo, kati na mokili wana. 27 Yawe apikolaki bango na mokili na bango na kanda na Ye
ya makasi mpe na kotomboka na Ye ya makasi. Abwakaki bango na mokili mosusu
ndenge ezali komonana lelo. ›
28 Makambo oyo ebombama ezali mpo na Yawe, Nzambe na biso ; mpe makambo
oyo emonisami ezali mpo na biso mpe bakitani na biso, mpo na tango nyonso, mpo
ete tokoka kosalela maloba nyonso ya mibeko oyo. »
30
Isalaele akozongela Yawe
1Maloba oyo nawuti koloba, mapamboli mpe bilakeli mabe oyo napesi yo mpo ete
opona, ekokokisama. Soki obateli yango malamu na motema na yo kati na bikolo
nyonso epai wapi Yawe, Nzambe na yo, akobengana yo ; 2 soki ozongi epai na Yawe,
Nzambe na yo ; soki yo mpe bana na yo botosi Ye, na mitema mpe na milimo na bino
mobimba, na makambo nyonso oyo natindi yo lelo, 3 Yawe, Nzambe na yo, akoyokela
yo mawa : akozongisa bato na yo, oyo bakendeki na bowumbu mpe akosangisa
bino lisusu wuta na bikolo nyonso epai wapi apanzaki bino. 4 Atako bokendeki
na bamboka ya mosika kati na mokili, Yawe, Nzambe na bino, akoluka kosangisa
bino longwa kuna mpe akozongisa bino. 5 Yawe, Nzambe na bino, akomema bino
na mokili ya bakoko na bino, mpe bokozwa yango ; akosalela bino bolamu mpe
akokomisa bino ebele koleka bakoko na bino. 6 Yawe, Nzambe na bino, akobulisa
mitema na bino mpe mitema ya bakitani na bino mpo ete bolinga Ye na mitema mpe
na milimo na bino mobimba, mpe mpo ete bozala na bomoi. 7 Yawe, Nzambe na bino,
akotia bilakeli nyonso ya mabe likolo ya banguna na bino, oyo bayinaka bino mpe
banyokolaka bino. 8 Bokotosa lisusu Yawe mpe bokosalela mitindo na Ye nyonso oyo
nazali kopesa bino lelo. 9 Bongo Yawe, Nzambe na bino, akosala ete bomona bolamu
kati na misala nyonso ya maboko na bino, mpe akopesa bino bana ebele, bibwele
ebele mpe bambuma ebele kati na mokili na bino. Yawe akosepela na bino lisusu
mpe akosalela bino bolamu, ndenge kaka asepelaki na bakoko na bino, 10 soki botosi
Yawe, Nzambe na bino, mpe bobateli mitindo mpe bikateli na Ye, oyo ekomama kati
na buku oyo ya Mobeko, mpe soki bozongi epai na Yawe, Nzambe na bino, na mitema
mpe na milimo na bino mobimba.
Kopona bomoi to kufa
11 Makambo oyo nazali kotinda yo lelo, ezali penza pasi te mpe elekeli yo te na
makasi. 12 Ezali te kati na Likolo mpo ete okoka kotuna : « Nani akomata kuna na
Likolo mpo na kozwela ngai yango mpe kosakolela ngai yango mpo ete nakoka kotosa
yango ? » 13 Ezali te na ngambo mosusu ya ebale monene mpo ete okoka kotuna :
« Nani akokatisa ebale monene mpo na kokamata yango mpe kosakolela ngai yango,
mpo ete nakoka kotosa yango ? » 14 Te, liloba yango ezali pene na yo, ezali kati na
monoko na yo mpe kati na motema na yo, mpo ete okoka kotosa yango.
15 Tala, nasili kotia lelo, liboso na yo, bomoi mpe bolamu, kufa mpe mabe. 16 Tala
likambo oyo Ngai natindi yo lelo : linga Yawe, Nzambe na yo, tambola na banzela
na Ye mpe batela mitindo na Ye, bikateli na Ye mpe mibeko na Ye. Bongo okozala
na bomoi, mpe bokokoma ebele ; mpe Yawe, Nzambe na yo, akopambola yo kati na
mokili oyo bozali kokota mpo na kozwa. 17 Kasi soki motema na yo epengwi mpe
otosi te, soki okosami na kogumbamela banzambe mosusu mpe na kosambela yango,
18 nalobi na yo, na mokolo ya lelo, ete okobebisama solo, okowumela lisusu te kati na
mokili oyo ezali na ngambo mosusu ya Yordani, epai wapi bokokota mpo na kozwa.
19 Na mokolo ya lelo, nazwi likolo mpe se lokola batatoli mpo na yo : nasili kotia
liboso na yo bomoi mpe kufa, mapamboli mpe bilakeli mabe. Sik’oyo, pona bomoi
mpo ete yo mpe bana na yo bozala na bomoi. 20 Mpe pona kolinga Yawe, Nzambe na
yo, koyoka mongongo na Ye mpe kokangama na Ye, pamba te azali bomoi na yo mpe
akopesa yo mibu ebele kati na mokili oyo Yawe alakaki kopesa, na nzela ya ndayi,
epai ya bakoko na yo —Abrayami, Izaki mpe Jakobi.
Misala ya suka ya Moyize
31
Moyize aponi Jozue lokola mokitani na ye
1 Moyize akobaki koloba maloba oyo epai ya bana nyonso ya Isalaele : 2 « Nakokisi
sik’oyo mibu nkama moko na tuku mibale ya mbotama mpe nazali lisusu na makasi te
ya kokamba bino. Yawe alobaki na ngai : ‹ Okokatisa Yordani te oyo ozali komona. ›
3 Yawe, Nzambe na bino, akotambola Ye moko liboso na bino, akobebisa bikolo oyo
ezali liboso na bino mpo ete bokamata mokili na bango ; Jozue nde akotambola liboso
na bino ndenge Yawe alobaki. 4 Yawe akobebisa bango ndenge kaka asalaki Sikoni
mpe Ogi, bakonzi ya bato ya Amori, oyo abebisaki elongo na bamboka na bango.
5 Yawe akokaba bango na maboko na bino mpe bokosala bango makambo nyonso
oyo natindaki bino. 6 Boyika mpiko mpe bozala na molende, bobanga bango te mpe
bozala na somo te liboso na bango ; pamba te Yawe, Nzambe na bino, azali elongo
na bino, akotika bino te mpe akobwaka bino te. »
7 Bongo Moyize abengisaki Jozue mpe alobaki na ye na miso ya bana nyonso ya
Isalaele : « Yika mpiko mpe zala na molende, pamba te okokende elongo na bato
oyo kino na mokili oyo Yawe alakaki kopesa epai ya bakoko na bango na nzela ya
ndayi, mpe okokabola yango mpo na bango lokola libula na bango. 8 Ye moko Yawe
akotambola liboso na yo mpe akozala elongo na yo. Kobanga te mpe yika mpiko. »
Botangi mobeko na miso ya bato
9 BoyeMoyize akomaki mibeko oyo mpe apesaki yango epai ya Banganga-Nzambe,
bana mibali ya Levi, oyo bazalaki komema Sanduku ya Boyokani ya Yawe, mpe epai
ya bampaka nyonso ya Isalaele.
10 Moyize atindaki bango : « Na suka ya mibu sambo nyonso, na mobu ya kotika
baniongo, na tango ya feti ya Bandako ya kapo, 11 tango bana nyonso ya Isalaele
bakopusana liboso ya Yawe, Nzambe na bino, na esika oyo akopona, bokotanga
mibeko oyo liboso na bango mpo ete matoyi na bango ekoka koyoka. 12 Bosangisa
bato : mibali, basi, bana mpe bapaya oyo bazali kati na bingumba na bino mpo ete
bakoka koyoka mpe koyekola kotosa Yawe, Nzambe na bino, mpe kosalela malamu
maloba nyonso ya mibeko oyo. 13 Bana na bango oyo bayebi mibeko oyo te basengeli
koyoka yango malamu mpe koyekola kotosa Yawe, Nzambe na bino, tango nyonso
oyo bokovanda kati na mokili oyo bokozwa sima na kokatisa Yordani. »
Yawe asakoli botomboki ya Isalaele
14 Yawe alobaki na Moyize : « Tala sik’oyo, mokolo ya kufa na yo ekomi pene. Benga
Jozue, mpe bokota na Ndako ya kapo ya Bokutani epai wapi nakopesa ye mitindo na
Ngai. »
Boye Moyize mpe Jozue bakendeki mpe bakotaki na Ndako ya kapo ya Bokutani.
15 Yawe amimonisaki epai na bango lokola likonzi ya lipata kati na Ndako ya kapo
ya Bokutani ; mpe likonzi yango ya lipata etelemaki na ekuke ya Ndako ya kapo ya
Bokutani. 16 Yawe alobaki na Moyize : « Ozali kokende kopema elongo na bakoko
na yo ; mpe, kala mingi te, bato oyo bakopengwa mpo na kosalela banzambe ya
bapaya kati na mokili oyo bozali kokota, bakobosana Ngai mpe bakobuka boyokani
na Ngai, oyo nasalaki elongo na bango. 17 Na mokolo wana, nakosilikela bango mpe
nakobosana bango. Boye, nakobombela bango elongi na Ngai, mpe bakobebisama.
Bokono ebele mpe pasi mingi ekokomela bango. Mpe na mokolo wana, bakomituna :
‹ Ezali te mpo ete Nzambe na biso azali lisusu elongo na biso te nde bokono oyo
ekomeli biso te ? ›
18 Solo, na mokolo wana, nakobombela bango elongi na Ngai mpo na mabe nyonso
oyo basalaki, wana bakendeki epai ya banzambe mosusu.
19 Sik’oyo, koma nzembo oyo mpe lakisa yango yo moko epai ya bana ya Isalaele,
mpe sala ete bayemba yango mpo ete ezala litatoli mpo na Ngai, liboso na bango.
20 Pamba te nakokotisa bango na mokili oyo ezali kobimisa miliki mpe mafuta ya
nzoyi, mokili oyo nalakaki kopesa epai ya bakoko na bango na nzela ya ndayi :
bakolia, bakotonda mpe bakoya minene ; bongo bakokende epai ya banzambe
mosusu mpe bakosambela yango, bakobwaka Ngai mpe bakobuka boyokani na Ngai.
21 Tango bokono ebele mpe pasi mingi ekokomela bango, nzembo oyo ekotatola
mpo na kofunda bango, pamba te bakitani na bango bakobosana yango te. Nayebi
makambo oyo bazali kokana kosala atako nakotisi bango nanu te kati na mokili oyo
nalakaki kopesa bango na nzela ya ndayi. »
22 Boye, Moyize akomaki nzembo yango kaka na mokolo wana mpe alakisaki yango
bana ya Isalaele.
23 Yawe apesaki mitindo oyo epai ya Jozue, mwana mobali ya Nuni : « Yika mpiko
mpe zala na molende, pamba te okokotisa bana ya Isalaele kati na mokili oyo nalakaki
kopesa bango na nzela ya ndayi, mpe Ngai moko nakozala elongo na yo. »
24 Moyize asilisaki kokoma kati na buku maloba nyonso ya mobeko oyo. 25 Bongo
Moyize apesaki mitindo oyo epai ya Balevi oyo bazalaki komema Sanduku ya
Boyokani ya Yawe : 26 « Bokamata buku oyo ya Mobeko mpe botia yango pembeni ya
Sanduku ya Boyokani ya Yawe, Nzambe na bino ; ekozala kuna lokola litatoli mpo na
bino. 27 Pamba te nayebi ndenge nini bozali batomboki mpe mito makasi. Soki, wana
nazali nanu na bomoi kati na bino, bozali batomboki liboso ya Yawe, ekozala boni
sima na kufa na ngai ? 28 Bosangisa liboso na ngai bakambi nyonso ya mabota na bino
mpe bakalaka na bino, mpo ete naloba maloba oyo na matoyi na bango mpe nazwa
likolo mpe se lokola batatoli mpo na kofunda bango. 29 Pamba te nayebi solo ete sima
na kufa na ngai, bokomibebisa mpe bokopengwa mosika na nzela oyo natindaki bino.
Na mikolo oyo ezali koya, bokono ekokweyela bino, pamba te bokosala mabe na miso
ya Yawe mpe bokotumbola kanda na Ye na nzela ya misala ya maboko na bino. »
Moyize akomi loyembo
30 Moyize
alobaki maloba ya nzembo yango, banda na ebandeli kino na suka, wana
lisanga mobimba ya bana ya Isalaele ezalaki koyoka :
32
1 Oh likolo, yoka malamu, pamba te nalingi koloba !
Oh mabele, yoka malamu maloba ya monoko na ngai !
2 Tika ete mateya na ngai ekweya lokola mvula,
mpe maloba na ngai ekita lokola londende,
lokola mvula moke na likolo ya matiti,
lokola mvula makasi na likolo ya milona !
3 Nakosakola Kombo ya Yawe.
Bokumisa monene ya Nzambe na biso !
4 Yawe azali lokola Libanga ;
misala na Ye ezali ya kokoka,
mpe banzela na Ye nyonso ezali sembo ;
azali Nzambe ya boyengebene, asalaka mabe te ;
azali sembo mpe alima.
5 Kasi bino, bomibebisaki liboso na Ye ;
bozali lisusu bana na Ye te, mpo na mabe na bino,
bino molongo ya bana mabe mpe ya bapengwi.
6 Boni, ezali ndenge wana nde bofuti Yawe ?
Oh bato ya maboma, bato bazanga bwanya !
Boni, Yawe azali Tata na bino te ?
Azali Mokeli na bino te ?
Ye nde asalaki bino mpe abongisaki bino.
7 Bokanisa mikolo ya kala,
mpe botala milongo oyo eleka kala !
Botuna na batata na bino, mpe bakoyebisa bino.

Botuna na bampaka na bino, mpe bakolimbolela bino.
8 Tango Ye-Oyo-Aleki-Likolo apesaki
na ekolo moko na moko mabele na yango,
tango akabolaki bato nyonso,
atiaki bandelo mpo na bato
kolanda motango ya ba-anjelu ya Nzambe.
9 Pamba te eteni ya Yawe ezali bato na Ye ;
Jakobi azali libula na Ye.
10 Amonaki ye na esobe,
kati na mokili oyo ekawuka,
etonda na koganga ya somo.
Azingelaki ye, abatelaki ye,
akengelaki ye lokola mbuma ya liso na Ye.
11 Azali lokola mpongo
oyo ezali kolakisa bana na yango kopumbwa.
Epumbwaka pembeni-pembeni ya bana na yango,
etandaka mapapu na yango mpo na kokanga bana na yango,
mpe ememaka yango likolo ya masala na yango.
12 Ye moko Yawe akambaki bango ;
nzambe moko te ya bapaya azalaki elongo na Ye.
13 Akambaki bango na bisika oyo eleki likolo kati na mokili,
aleisaki bango bambuma ya elanga,
amelisaki bango mafuta ya nzoyi oyo ezalaki kobima na libanga,
mafuta oyo ezalaki kobima na mabele ya mabanga,
14 miliki ya bangombe mpe ya bameme ;
apesaki bango mafuta ya bameme mpe ya bantaba,
ya bana meme mpe ya ntaba ya mafuta ;
mpe apesaki bameme ya mibali ya kitoko ya Bashani.
Baliaki lisusu ble oyo eleki kitoko,
bamelaki vino ya motane oyo ewutaki na bambuma ya vino.
15 Yeshuruni akomaki monene mpe moto makasi ;
atondaki na biloko ya kolia, akomaki kilo mpe moselu ;
asundolaki Nzambe oyo akelaki ye
mpe abwakaki Libanga na ye, Mobikisi na ye.
16 Bapesaki Yawe kanda makasi
likolo ya banzambe na bango ya bapaya,
mpe bapesaki Ye kanda na nzela ya misala na bango ya mbindo.
17 Babonzaki bambeka epai ya milimo mabe
oyo ezali Nzambe te ;
babonzaki yango epai ya banzambe oyo bango bayebaki te,
banzambe oyo ebimaki sika,
banzambe oyo bakoko na bino basambelaki te.
18 Bobosanaki Libanga oyo ebotaki bino
mpe bomonaki pamba Nzambe oyo apesaki bino bomoi.
19 Yawe amonaki likambo oyo mpe abwakaki bango,
pamba te bana na bango ya mibali mpe ya basi bapesaki Ye kanda.

20 Alobaki : « Nakobombela bango elongi na Ngai,
mpe nakotala ndenge nini suka na bango ekozala,
pamba te bazali molongo ya bato mabe,
bana bazanga boyengebene.
21 Bazwelaki Ngai mbanda oyo azali ata nzambe te,
batumbolaki kanda na Ngai likolo ya biloko
oyo ekoki kutu kozala ata banzambe ya bikeko te.
Boye, Ngai mpe nakosala ete bango mpe
bayokela oyo ezali ata ekolo te zuwa ;
nakosala ete ekolo moko ya bazoba epesa bango kanda.
22 Pamba te kanda na Ngai epeli makasi lokola moto,
mpe ekozikisa kino se ya mokili ya bakufi,
ekotumba mabele, bambuma na yango
mpe miboko ya bangomba.
23 Nakobakisela bango pasi likolo ya pasi,
nakobwakela bango makonga na Ngai.
24 Nakotindela bango nzala makasi,
bokono oyo esalaka nzoto moto-moto
mpo ete esilisa bango,
mpe etumbu oyo ekoboma bango.
Nakotindela bango minu ya banyama ya zamba,
ngenge ya nyoka oyo etambolaka na libumu.
25 Na libanda, mopanga ekokomisa bango bato bazanga bana ;
kati na bandako na bango, somo ekokonza ;
bilenge mibali mpe bilenge basi,
bana mike mpe bampaka, bango nyonso bakokufa.
26 Nalobaki : Nakopanza bango
mpe nakosala ete bato babosana bango.
27 Kasi nazali kobanga ete banguna bafinga Ngai
mpe bayini na bango bamikosa te na koloba :
‹ Tolongaki na makasi na biso moko,
Yawe asalaki eloko moko te. › »
28 Bato oyo bazali ekolo ezanga mayele,
bazali na bososoli te kati na bango.
29 Soki kaka bazalaki bato ya bwanya,
balingaki kososola likambo oyo
mpe koyeba ndenge nini suka na bango ekozala !
30 Ndenge nini moto moko akoki kobengana bato nkoto moko,
to bato mibale, kobundisa bato nkoto zomi
soki Libanga na bango atekaki bango te
to soki Yawe asundolaki bango te ?
31 Pamba te Libanga na bango azali lokola libanga na biso te ;
bango moko banguna na biso bayebi yango.
32 Bilanga na bango ya vino ewuti
na bilanga ya vino ya Sodome mpe na bilanga ya Gomore.
Bambuma na bango etondi na ngenge,
mpe maboke ya bambuma na bango ezali bololo.
33 Vino na bango ezali ngenge ya banyoka,

ngenge ya etupa, ngenge oyo ebomaka.
34 « Boni, ebombami epai na Ngai te ?
Ekangami te lokola elembo na bomengo na Ngai ?
35 Ngai nde nazongisaka mabe na mabe,
Ngai nde nakofuta moto na moto.
Tango lokolo na bango ekobeta libaku,
na tango wana nde pasi na bango ekoya na lombangu,
mpe nyonso oyo Nzambe abongisa wuta kala
mpo na bango ekowumela te. »
36 Yawe akosambisa bato na Ye,
mpe akoyokela basali na Ye mawa ;
tango akomona ete makasi na bango esili,
mpe akomona ete ezali lisusu na moto moko te
oyo bakoki kokanga to kokangola.
37 Bongo akoloba : « Wapi banzambe na bango ?
Wapi libanga epai wapi babombamaki ?
38 Wapi banzambe oyo ezalaki kolia mafuta ya bambeka na bango
mpe komela makabo na bango ya vino ?
Tika ete etelema mpo na kosalisa bino
mpe kopesa bino ebombamelo !
39 Botala sik’oyo, Ngai kaka nde nazali Nzambe ;
mosusu azali te !
Nabomaka mpe napesaka bomoi ;
nazokisaka mpe nabikisaka.
Mpe moto moko te akoki kokangola
oyo ezali na maboko na Ngai.
40 Natomboli loboko na Ngai na likolo,
mpe nalobi : Na Kombo na Ngai,
41 tango nakopelisa minu ya mopanga na Ngai,
mpe loboko na Ngai ekosimba yango mpo na kosambisa,
nakozongisa mabe na mabe epai ya bayini na Ngai,
mpe nakofuta ba-oyo balingaka Ngai te.
42 Tango mopanga na Ngai ekozala kosasa misuni ya bato,
nakolangwisa makonga na Ngai na makila
ya bato oyo babomi, ya bakangami
mpe ya mito ya bakonzi ya banguna. »
43Oh bikolo, bosepela elongo na bato na Ye !
Bino ba-anjelu nyonso, bogumbamela Nzambe ;
pamba te akozongisa mabe na mabe
mpo na makila ya basali na Ye,
akozongisa mabe na mabe epai ya banguna na Ye
mpe akosala mosala ya bolimbisi masumu
mpo na mokili na Ye mpe bato na Ye.
44 Moyize ayaki mpe alobaki maloba nyonso ya nzembo oyo, mpe bato nyonso
bazalaki koyoka ye ; azalaki elongo na Oze, mwana mobali ya Nuni.
Tango Moyize asilisaki koloba maloba oyo nyonso epai ya bana nyonso ya
45
Isalaele, 46 alobaki na bango lisusu : « Bobatela malamu kati na mitema na bino
maloba nyonso oyo nalobi na bino lelo, mpo ete bopesa mitindo epai ya bana na
bino ete batosa penza maloba nyonso ya mibeko oyo. 47 Ezali maloba ya pamba te
epai na bino, kasi ezali nde bomoi na bino. Ezali na nzela na yango nde bokozala na
bomoi molayi kati na mokili oyo bokozwa sima na kokatisa Yordani. »
Yawe asakoli kufa ya Moyize
Na mokolo wana kaka, Yawe alobaki na Moyize : 49 « Mata na ngomba Abarimi,
48
ngomba Nebo oyo ezali kati na Moabi mpe etalana na Jeriko ; mpe tala mokili ya
Kanana, mokili oyo nazali kopesa epai ya bana ya Isalaele lokola libula na bango.
50 Okokufa na ngomba oyo okomata ; mpe kuna, okokende kokutana na bakoko na
yo, oyo bakufa ndenge Aron, ndeko na yo ya mobali, akufaki na ngomba Ori mpe
akutanaki na bakoko na ye, 51 pamba te bino mibale botambolaki te na boyengebene
liboso na Ngai, na miso ya bana ya Isalaele, na mayi ya Meriba, pembeni ya Kadeshi,
kati na esobe ya Tsini, mpe bobatelaki te bosantu na Ngai kati na bana ya Isalaele.
52 Yango wana okomona mokili yango kaka na mosika, okokota te na mokili oyo
nalingi kopesa na bana ya Isalaele. »
33
Moyize apamboli mabota zomi na mibale ya Isalaele
Tala lipamboli oyo Moyize, moto na Nzambe, asakolaki mpo na bana ya Isalaele
1
liboso ete akufa. 2 Alobaki :
« Yawe awutaki na Sinai ;
wuta na Seiri, abimelaki bango lokola moyi na tongo,
angengaki epai na bango wuta na ngomba Parani,
ayaki elongo na ebele ya bankoto ya ba-anjelu na Ye
mpe asimbaki na loboko na Ye kongenga ya Mobeko.
3 Solo, olingaka bato,
basantu nyonso basimbami na loboko na Yo.
Na makolo na Yo, bango nyonso bagumbamaka.
Ezali epai na Yo nde bazwaka mateya.
4 Moyize apesa biso Mobeko oyo
ezali bozwi ya lisanga ya Jakobi.
5 Azalaki mokonzi ya Yeshuruni
tango bakambi ya bato basanganaki
elongo na mabota ya Isalaele.
6 Tika ete Ribeni awumela na bomoi mpe akufa te,
mpe tika ete bato na ye bazala moke te ! »
7 Tala mapomboli oyo alobaki mpo na Yuda :
« Oh Yawe, yoka koganga ya Yuda ;
zongisa ye epai ya bato na ye !
Tika ete maboko na ye elongisa banzela na ye,
mpe tika ete osunga ye liboso ya banguna na ye ! »
8 Mpo na Levi, alobaki :
« Urimi mpe Tumimi na Yo ezali mpo na moyengebene
oyo omekaki ye motema na Masa,
mpe oyo owelanaki na ye na mayi ya Meriba,
9 oyo atalisaki bolingo epai na Yo koleka,
bolingo epai ya baboti na ye,
bandeko na ye mpe bana na ye moko,

mpo na kotosa maloba na Yo
mpe kobatela boyokani na Yo.
10 Ateyaka makebisi na Yo epai ya Jakobi,
mpe mibeko na Yo epai ya Isalaele ;
abonzaka ansa liboso na Yo,
mpe mbeka ya kotumba na likolo ya etumbelo na Yo.
11 Oh Yawe, pambola makasi na ye na mosala,
mpe sepela na mosala ya maboko na ye.
Buka loketo ya bato oyo bazali kotelemela ye,
mpe loketo ya bayini na ye
kino bakoka lisusu te kotelema. »
12 Mpo na Benjame, alobaki :
« Tika ete molingami ya Yawe azala na kimia
pembeni na Ye,
pamba te Ye nde abatelaka ye mokolo mobimba ;
mpe moto oyo Yawe alingaka
apemaka na kati-kati ya mapeka na Ye ! »
13 Mpo na Jozefi, alobaki :
« Tika ete Yawe apambola mokili na ye
na nzela ya mamwe ya motuya, oyo ewutaka na likolo,
mpe na nzela ya mayi ya mozindo
oyo etiolaka na se ya mabele
14 elongo na biloko oyo eleki motuya,
oyo mayi ekolisaka mpe oyo eleki kitoko,
oyo ebimaka sanza na sanza ;
15 na nzela ya bakado ya kitoko ya bangomba ya kala,
mpe na nzela ya bambuma oyo eleki kitoko
ya bangomba mike oyo ewumelaka mobu na mobu ;
16 na nzela ya bambuma oyo eleki kitoko,
bambuma oyo etondi kati na mokili !
Tika ete Nzambe oyo avandaka
kati na nzete moke oyo ezali kopela moto
apambola moto ya Jozefi
mpe elongi ya moto oyo babulisi kati na bandeko na ye !
17 Na lokumu, azali lokola mwana liboso ya ngombe ;
maseke na ye ezali lokola ya mpakasa.
Na nzela na yango nde ebetaka bikolo,
ata bikolo oyo ezali na suka ya mokili.
Tala ndenge nini bato ya Efrayimi bazali ebele penza,
tala ndenge nini bato ya Manase bazali penza ebele ! »
18 Mpo na Zabuloni, alobaki :
« Oh Zabuloni, sepela na kobima na yo !
Mpe yo Isakari, tika ete osepela kati na bandako na yo ya kapo.
19 Bakobengisa bato na likolo ya ngomba,
mpe bakobonza kuna bambeka ya bosembo,
bakosala feti mpo na bomengo ya bibale minene,
mpe mpo na bozwi oyo ebombama na zelo ya libongo. »
20 Mpo na Gadi, alobaki :
« Tika ete apambolama,
moto oyo akoyeisa mokili ya Gadi monene !

Gadi akowumela kuna lokola nkosi
oyo ezali kopasola banda na lokolo kino na moto.
21 Aponaki mabele ya kitoko mpo na ye moko,
bapesaki ye eteni oyo ebongi na mokambi.
Atambolaki liboso ya bato ;
mpe asalaki mosala kolanda bosembo ya Yawe
mpe bikateli na Ye liboso ya Isalaele. »
22 Mpo na Dani, alobaki :
« Dani azali mwana ya nkosi
oyo epumbwaka wuta na Bashani. »
23 Mpo na Nefitali alobaki :
« Nefitali atondi na bolamu mpe na mapamboli na Yawe,
akozwa libula ya weste mpe ya sude. »
24 Mpo na Aseri, alobaki :
« Aseri azali mwana mobali oyo aleki na mapamboli.
Tika ete bandeko na ye basalela ye
mpe tika ete makolo na ye ezinda na mafuta.
25 Bikangelo ya bikuke na yo ekozala ya bibende mpe ya bronze.
Mpe tika ete makasi na yo ewumela ndenge mikolo na yo ezali.
26 Moko te akokani na Nzambe ya Yeshuruni,
Nzambe oyo atambolaka na likolo lokola mpunda mpo na kosunga yo,
mpe na mapata, kati na nkembo na Ye.
27 Nzambe ya tango nyonso azali ekimelo na yo,
azali tango nyonso Mosungi awa na se.
Ezali Ye nde abenganaka banguna na yo liboso na yo
mpe apesaka yo mitindo ya koboma bango.
28 Boye Isalaele akowumela na kimia,
mpe etima ya Jakobi ezali kotiola
kati na mokili ya ble mpe ya vino ya sika,
epai wapi likolo ezali kokitisa mamwe.
29 Oh Isalaele, ozali solo libota ya esengo !
Libota nini ekokani na yo,
yo libota oyo Yawe abikisi ?
Ye azali nde nguba na yo mpe mosungi na yo ya nkembo.
Banguna na yo bakokima liboso na yo,
mpe okonyata bisika na bango, oyo eleki likolo. »
34
Kufa ya Moyize
Wuta na bitando ya Moabi, Moyize amataki na likolo ya ngomba Nebo kino
1
na songe ya ngomba Pisiga oyo etalana na Jeriko. Kuna, Yawe alakisaki ye mokili
mobimba : wuta na Galadi kino na Dani, 2 etuka nyonso ya Nefitali, ya Efrayimi mpe
ya Manase ; mokili nyonso ya Yuda kino na ebale monene Mediterane, 3 mpe etuka
ya Negevi mpe etuka ya lubwaku ya Jeriko, engumba ya banzete ya mbila kino na
Tsoari. 4 Bongo Yawe alobaki na ye : « Tala mokili oyo nalakaki kopesa, na nzela ya
ndayi, epai ya Abrayami, Izaki mpe Jakobi, tango nalobaki na bango : ‹ Nakopesa
yango epai ya bakitani na bino. › Nasali ete omona yango na miso na yo moko, kasi
okokota kuna te. »
5 Moyize, mosali na Yawe, akufaki kuna na Moabi ndenge Yawe alobaki na ye. 6 Ye
moko Nzambe akundaki ye kati na Moabi, na lubwaku oyo etalana na Beti-Peori ;
mpe kino lelo, moto moko te ayebi esika oyo kunda na ye ezali.
7 Moyize azalaki na mibu nkama moko na tuku mibale ya mbotama tango akufaki.
Miso na ye elembaki te mpe makasi na ye esilaki te. 8 Bana ya Isalaele balelaki Moyize
mikolo tuku misato, na etando ya Moabi kino tango ya kolela mpe ya matanga esilaki.
9 Jozue, mwana mobali ya Nuni, atondisamaki na Molimo ya bwanya, pamba te
Moyize atielaki ye maboko. Bana ya Isalaele bayokelaki ye mpe batosaki mitindo oyo
Yawe apesaki na Moyize.
10 Wuta mokolo wana, mosakoli moko te atikalaki lisusu kobima kati na Isalaele,
oyo akokanaki na Moyize oyo Yawe azalaki kosolola na ye miso na miso, 11 oyo asalaki
bikamwa nyonso mpe bilembo nyonso ya minene oyo Yawe atindaki ye kosala kati
na Ejipito liboso ya Faraon, ya bakalaka na ye nyonso mpe ya mokili na ye mobimba ;
12 pamba te moto moko te atikalaki komonisa misala ya nguya mpe ya somo lokola
misala oyo Moyize asalaki na miso ya bana nyonso ya Isalaele.
Jozue 1:1 289 Jozue 1:17
Jozue
Bana ya Isalaele bakoti na Kanana
Jozue akomi mokambi
1 Sima na kufa ya Moyize, mowumbu na Yawe, Yawe alobaki na Jozue, mwana
mobali ya Nuni, mosungi ya Moyize : 2 « Moyize, mowumbu na Ngai, asili kokufa.
Sik’oyo, yo elongo na bato oyo nyonso, bobongama mpo na kokatisa ebale Yordani
mpe kokota na mokili oyo nakopesa bana ya Isalaele. 3 Nakopesa bino esika nyonso
oyo matambe ya makolo na bino ekonyata, ndenge nalakaki Moyize. 4 Mokili na
bino ekozala longwa na esobe kino na bangomba ya Libani oyo bozali komona, mpe
longwa na Ebale monene, ebale Efrate, mokili nyonso ya bato ya Iti kino na Ebale
monene, na ngambo ya weste : yango nde ekozala mokili na bino. 5 Na mikolo nyonso
ya bomoi na yo, moto moko te akolonga kotelemela yo. Ndenge nazalaki elongo na
Moyize, ndenge wana mpe nakozala elongo na yo ; nakotika yo te mpe nakosundola
yo te.
6 Zala makasi mpe yika mpiko, pamba te yo nde okokamba bato oyo mpe okopesa
bango mokili oyo nalakaki kopesa lokola libula epai ya batata na bango na nzela ya
ndayi. 7 Kasi zala makasi mpe yika mpiko, sala keba ete otosa mibeko nyonso oyo
Moyize, mowumbu na Ngai, apesaki yo ; komeka te kobima libanda na yango, ezala
na ngambo ya loboko ya mobali to na ngambo ya loboko ya mwasi, mpo ete okoka
kolonga na makambo nyonso oyo okosala. 8 Sala ete maloba ya buku oyo ya Mobeko
ewumela tango nyonso na monoko na yo ; tangaka mpe kanisaka yango butu mpe
moyi, mpo ete osala kolanda nyonso oyo ekomami kati na yango. Na bongo nde
okokende liboso mpe okolonga kati na misala na yo nyonso. 9 Boni, nalobaki na yo
te : Zala makasi mpe yika mpiko ? Kozala na somo te mpe kolemba nzoto te, pamba
te Ngai Yawe, Nzambe na yo, nakozala elongo na yo na bisika nyonso oyo okokende. »
Jozue apesaki mitindo
10Jozue apesaki mitindo epai ya bakambi ya bato : 11 « Botambola kati na molako
mpe boloba na bato : ‹ Bobongisa bilei na bino, pamba te sima na mikolo misato,
bokokatisa ebale Yordani na esika oyo mpo na kokende kobotola mokili oyo Yawe,
Nzambe na bino, asili kopesa bino. › »
12 Kasi Jozue alobaki na bato ya libota ya Ribeni, na bato ya libota ya Gadi, mpe na
bato ya ndambo ya libota ya Manase :
13 — Bobosana te Mobeko oyo Moyize, mowumbu ya Yawe, apesaki bino : « Yawe,
Nzambe na bino, apesaki bino bopemi mpe mabele oyo. » 14 Kaka basi, bana mpe
bibwele na bino nde bakoki kotikala na mabele oyo Moyize apesaki bino na ngambo
ya este ya Yordani. Kasi bilombe na bino nyonso ya etumba basengeli kolata
bibundeli, kokatisa mpe kotambola liboso ya bandeko na bino. Bokosunga bandeko
na bino 15 kino Yawe akopesa bango mpe bopemi ndenge asalaki mpo na bino, mpe
kino tango bango mpe bakobotola mokili oyo Yawe, Nzambe na bino, apesi bango.
Na sima na yango nde bokoki kozonga mpe kovanda na mabele na bino moko,
mabele oyo Moyize, mosali na Yawe, apesaki bino na ngambo ya este ya Yordani,
na ngambo oyo moyi ebimelaka.
16 Bazongiselaki Jozue :
— Tokosala nyonso oyo okotinda biso mpe tokokende esika nyonso oyo okotinda
biso. 17 Ndenge totosaki Moyize na makambo nyonso, ndenge wana mpe tokotosa
yo. Tika ete Yawe, Nzambe na yo, azala elongo na yo ndenge azalaki elongo na
Moyize ! 18 Moto nyonso oyo akotombokela mitindo na yo to akotosa te maloba

na yo na likambo nyonso oyo okotinda, akokufa. Tika ete ozala makasi mpe oyika
mpiko !
2
Jozue atindaki banongi
1 Wuta na Shitimi, Jozue, mwana mobali ya Nuni, atindaki na nkuku banongi
mibale ; alobaki na bango :
— Bokende kononga mokili, mingi-mingi Jeriko.
Boye, bakendeki mpe bakotaki na ndako ya mwasi moko ya ndumba, Raabi, mpe
bavandaki kuna.
2 Bayebisaki mokonzi ya Jeriko :
— Tala, bato moko kati na bana ya Isalaele bayaki awa na butu mpo na kononga
mokili.
3 Boye, mokonzi ya Jeriko atindaki maloba oyo epai ya Raabi :
— Bimisa mibali oyo bayaki epai na yo mpe bakotaki na ndako na yo, pamba te
bayei nde mpo na kononga mokili mobimba.
4 Kasi mwasi yango akamataki mibali wana mibale mpe abombaki bango. Alobaki :
— Solo, mibali bayaki epai na ngai, kasi nayebaki te esika bango bawutaki.
5 Bakendeki na pokwa na tango oyo bakangaka ekuke ya engumba. Nayebi mpe te
soki bakendeki na nzela nini. Bolanda bango noki. Bokoki solo kokanga bango.
6 Nzokande amatisaki bango likolo ya mwanza ya ndako mpe abombaki bango na
se ya matiti oyo basalelaka bilamba ya lino, oyo atiaki likolo ya mwanza. 7 Bongo,
batindami ya mokonzi babimaki mpo na kolanda banongi na nzela oyo ekenda kino
na esika oyo bakatiselaka ebale Yordani na makolo. Tango kaka batindami yango
babimaki na engumba, bakangaki mpe mbala moko ekuke.
8 Na butu, liboso ete banongi balala, Raabi amataki likolo ya mwanza 9 mpe alobaki
na bango :
— Nayebi ete Yawe apesi mokili oyo na maboko na bino. Tozali na somo makasi
mpo na bino mpe bavandi nyonso ya engumba oyo bazali kolenga na somo likolo
na bino. 10 Toyokaki ndenge nini Yawe akawusaki Ebale monene ya Barozo liboso
na bino tango bobimaki na Ejipito, mpe makambo oyo bosalaki Sikoni mpe Ogi,
bakonzi mibale ya bato ya Amori, oyo bobomaki penza na ngambo ya este ya
Yordani. 11 Tango toyokaki sango yango, mitema na biso ebukanaki mpe makasi ya
moko na moko kati na biso esilaki likolo na bino, pamba te Yawe, Nzambe na bino,
azali Nzambe ya likolo, kuna penza na lola, mpe Nzambe ya se, awa na mabele.
12 Boye sik’oyo, bolapa ndayi liboso na ngai na Kombo na Yawe ete bokosalela libota
na ngai bolamu ndenge ngai nasaleli bino. Bopesa ngai elembo ya solo ; 13 elembo
oyo ekolakisa ete bokobikisa bomoi ya tata mpe ya mama na ngai, ya bandeko na
ngai ya mibali mpe ya basi mpe ya bato nyonso oyo bavandaka elongo na bango,
mpe lisusu ete bokobikisa biso na kufa.
14 Banongi bayebisaki ye :
— Solo, tolapi ndayi, tokondima kokufa mpo na bino soki olobi te makambo oyo
tozali kosala. Tokosalela bino bolamu mpe ngolu tango Yawe akopesa biso mokili
oyo.
15 Boye, Raabi abimisaki bango na lininisa mpe akitisaki bango na singa, pamba
te ndako oyo azalaki kovanda ezalaki ya kokangama na eteni ya mir ya engumba.
— Bokende na nzela ya bangomba ya mikuse mpo ete bato oyo bazali kolanda
bino bamona bino te. Bobombama kuna mikolo misato kino tango bakozonga,
bongo nde bokoki kokoba nzela na bino.
17 Banongi balobaki na ye :
— Tokozala na ngambo te na ndayi oyo olapisi biso 18 soki, tango tokokota
na mokili, okokangisa singa oyo ya motane na lininisa oyo okitiseli biso mpe
okosangisa, kati na ndako na yo, tata mpe mama na yo, bandeko mpe bato nyonso
ya libota na yo. 19 Soki moto moko abimi libanda ya ndako na yo mpe akei na
balabala, makila na ye ekotangama na moto na ye moko ; ekozala ngambo na biso
te. Kasi soki babomi moto moko kati na bato oyo bakozala kati na ndako na yo,
wana makila na ye ekotangama na mito na biso. 20 Soki mpe olobi makambo oyo
biso tozali kosala, tokozala na ngambo te liboso ya ndayi oyo olapisi biso.
21 Raabi azongisaki :
— Boye, tika ete esalema ndenge bolobi.
Atikaki bango kokende, mpe bakabwanaki. Bongo na sima, akangisaki singa ya
motane na lininisa.
22 Sima na bango kokabwana, bakendeki na bangomba mikuse mpe bavandaki
kuna mikolo misato kino tango bato oyo bazalaki kolanda bango balembaki koluka
bango na nzela nyonso. Lokola bamonaki bango te, bazongaki na bango. 23 Banongi
oyo mibale bazongelaki nzela na bango, babimaki na bangomba mikuse, bakatisaki
ebale mpe bakomaki kino epai ya Jozue, mwana mobali ya Nuni. Bayebisaki ye
makambo nyonso oyo ekomelaki bango. 24 Balobaki na Jozue :
— Solo, Yawe apesi mokili oyo nyonso na maboko na biso ; bato nyonso bazali
kolenga liboso na biso.
3
Bana ya Isalaele bakatisaki ebale Yordani
1 Natongo-tongo, Jozue mpe bana nyonso ya Isalaele babimaki wuta na Shitimi mpe
bakendeki kino na Yordani epai wapi batongaki molako na bango liboso ete bakatisa.
2 Sima na mikolo misato, bakambi bakomaki kotambola kati na molako 3 mpo na
kopesa bato mitindo oyo :
— Soki bomoni Sanduku ya Boyokani ya Yawe, Nzambe na bino, mpe Banganga-
Nzambe oyo bazali Balevi komema yango, bolongwa na bisika oyo bozali mpe
bolanda yango. 4 Bongo bokoyeba nzela nini bokoki kolanda mpo ete nanu
botambola na nzela yango te. Kasi bozala mosika na Sanduku ya Boyokani, na
bametele pene nkoto moko, bopusana pene na yango te.
5 Jozue alobaki na bato :
— Bomibulisa, pamba te lobi, Yawe akosala makambo ya kokamwa kati na bino.
6 Jozue alobaki na Banganga-Nzambe :
— Bomema Sanduku ya Boyokani mpe botambola liboso ya bato.
Batombolaki yango mpe batambolaki liboso ya bato.
7 Yawe alobaki na Jozue :
— Lelo, nakobanda kotombola yo na miso ya bana nyonso ya Isalaele mpo
ete bayeba ete nazali mpe elongo na yo ndenge nazalaki elongo na Moyize.
8 Yebisa Banganga-Nzambe oyo bamemi Sanduku ya Boyokani : « Tango bokokoma
pembeni ya mayi ya Yordani, botia makolo na bino kati na mayi mpe botelema
wana. »
9 Jozue alobaki na bana ya Isalaele :
— Bopusana awa mpe boyoka maloba ya Yawe, Nzambe na bino.
10 Bongo Jozue alobaki :
— Ezali na nzela oyo nde bokoyeba solo ete Nzambe na bomoi azali elongo na
bino mpe akobengana liboso na bino bato ya Kanana, ya Iti, ya Evi, ya Perizi, ya
Girigazi, ya Amori mpe ya Yebusi. 11 Sanduku ya Boyokani ya Yawe ya mokili
mobimba ekoleka liboso na bino kati na mayi ya Yordani. 12 Sik’oyo, bopona bato
zomi na mibale kati na mabota ya Isalaele, moto moko mpo na libota moko. 13 Mpe
tango kaka Banganga-Nzambe oyo bakomema Sanduku ya Yawe, Nkolo ya mokili
mobimba, bakotia matambe ya makolo na bango kati na Yordani, mayi na yango
ekokabwana na biteni mibale ; mayi oyo ekowuta na ngambo ya likolo ekotelema
lokola mir.
14 Boye tango bato bakobima na molako mpo na kokatisa Yordani, Banganga-
Nzambe oyo bakomema Sanduku ya Boyokani bakotambola liboso na bango.
15 Nzokande, na tango ya kobuka milona, mayi ya Yordani etondaka makasi penza.
Kasi tango kaka Banganga-Nzambe oyo bamemaki Sanduku bakomaki pembeni ya
Yordani mpe batiaki matambe na bango kati na mayi, 16 mayi oyo ezalaki kowuta na
ngambo ya likolo etikaki kotiola mpe esalaki lokola mir moko ya monene, mpe etikaki
nzela moko ya monene wuta na engumba Adamu, oyo ezalaki pembeni ya Tsaritani ;
bongo na ngambo mosusu, mayi oyo ezalaki kokita kino na ebale monene ya Araba,
ebale monene ya Barozo, ya lubwaku ya Yordani, esilaki nyonso. Bato bakatisaki kino
na Jeriko oyo ezalaki liboso na bango. 17 Banganga-Nzambe oyo bamemaki Sanduku
ya Boyokani ya Yawe bapikamaki na mabele ya kokawuka, na kati-kati ya mayi ya
Yordani, wana bana nyonso ya Isalaele bazalaki koleka kino tango ekolo mobimba
esilisaki kokatisa na mabele ya kokawuka.
4
Mabanga zomi na mibale lokola ekaniseli
1 Tango ekolo mobimba esilisaki kokatisa Yordani, Yawe alobaki na Jozue : 2 « Pona
mibali zomi na mibale kati na bato, mobali moko mpo na libota moko. 3 Pesa bango
mitindo oyo : ‹ Bozwa kati na mayi ya Yordani, na esika oyo Banganga-Nzambe
bapikamaki, mabanga zomi na mibale, bomema yango elongo na bino mpe botia
yango na esika oyo bokolekisa butu ya lelo. › »
4 Boye, Jozue abengaki mibali zomi na mibale oyo aponaki kati na bana ya Isalaele,
mobali moko mpo na libota moko. 5 Jozue alobaki na bango : « Boleka liboso ya
Sanduku ya Yawe, Nzambe na bino, kino na kati-kati ya Yordani. Moko na moko kati
na bino amema libanga na lipeka na ye kolanda motango ya mabota ya Isalaele 6 mpo
ete ezala lokola elembo kati na bino. Sima na tango, soki bana na bino batuni bino :
‹ Mabanga oyo elakisi nini ? › 7 Bokoyebisa bango ete mayi ya Yordani ekatanaki na
biteni mibale liboso ya Sanduku ya Boyokani ya Yawe. Tango ekatisaki Yordani, mayi
na yango mpe ekatanaki. Mabanga oyo ezali lokola ekaniseli ya seko na seko mpo na
bana ya Isalaele. »
8 Boye, bana ya Isalaele basalaki ndenge Jozue atindaki bango. Bazwaki kati na
Yordani, mabanga zomi na mibale kolanda motango ya mabota ya Isalaele, ndenge
Yawe alobaki na Jozue. Bamemaki yango kino na molako na bango, epai wapi batiaki
yango. 9 Jozue atelemisaki mabanga zomi na mibale mosusu na kati-kati ya Yordani,
na esika oyo Banganga-Nzambe oyo bamemaki Sanduku ya Boyokani bapikamaki,
mpe etikala wana kino na mokolo ya lelo.
10 Nzokande, Banganga-Nzambe oyo bamemaki Sanduku bawumelaki na kati-kati
ya Yordani kino tango bato bakokisaki makambo nyonso oyo Yawe atindaki Jozue,
ndenge kaka Moyize ayebisaki ye. Ezalaki na lombangu nde bato bakatisaki Yordani.
11 Tango bango nyonso basilisaki kokatisa, Sanduku ya Yawe elongo na Banganga-
Nzambe balekaki lisusu liboso ya bato. 12 Bato ya libota ya Ribeni, ya Gadi, mpe ya
ndambo ya libota ya Manase bakatisaki, balataki bibundeli mpe batambolaki liboso

ya bana ya Isalaele, ndenge Moyize atindaki bango. 13 Bazalaki bato pene nkoto tuku
minei, bato ya bitumba, oyo bakamataki bibundeli mpo na kobunda ; balekaki liboso
ya Yawe na nzela ya bitando ya Jeriko mpo na kobunda. 14 Na mokolo wana, Yawe
atombolaki Jozue na miso ya bana nyonso ya Isalaele ; mpe bapesaki ye lokumu
mikolo nyonso ya bomoi na ye, ndenge kaka bapesaki Moyize lokumu.
15 Yawe alobaki na Jozue : 16 « Pesa Banganga-Nzambe oyo bamemi Sanduku ya
Litatoli mitindo ete babima wuta na kati-kati ya ebale Yordani. »
17 Jozue apesaki mitindo epai ya Banganga-Nzambe : « Bobima wuta na kati-kati
ya ebale Yordani. »
18 Boye Banganga-Nzambe oyo bamemaki Sanduku ya Boyokani ya Yawe babimaki
wuta na ebale. Tango kaka batiaki matambe na bango na mokili, mayi ya Yordani
ezongaki na esika na yango, etondaki makasi mpe ekomaki kotiola ndenge ezalaki
momesano na yango.
19 Na mokolo ya zomi ya sanza ya liboso, bato bakendeki wuta na Yordani mpe
batongaki molako na bango na Giligali, na mondelo ya este ya Jeriko. 20 Jozue
atelemisaki, na Giligali, mabanga zomi na mibale oyo babimisaki na Yordani.
21 Alobaki na bana ya Isalaele : « Tango bakitani na bino bakotuna batata na bango :
‹ Mabanga oyo elakisi nini ? › 22 Boyebisa bango : ‹ Bato ya Isalaele bakatisaki
Yordani na mabele ya kokawuka. › 23 Pamba te Yawe, Nzambe na bino, akawusaki
liboso mayi ya Yordani kino tango bosilisaki kokatisa. Yawe asalaki na Yordani
makambo oyo asalaki na ebale monene ya Barozo tango akawusaki yango liboso na
biso, kino tango tosilisaki kokatisa yango. 24 Asalaki bongo mpo ete bato nyonso ya
mokili bayeba ete loboko ya Yawe ezalaka na nguya, mpe mpo ete bobangaka Yawe,
Nzambe na bino, tango nyonso. »
5
Bana ya Isalaele bakatamaki ngenga na Giligali
1Nzokande, tango bakonzi nyonso ya Amori, na ngambo ya weste ya Yordani,
mpe bakonzi nyonso ya Kanana, pene ya ebale monene ya Barozo, bayokaki ndenge
nini Yawe akawusaki ebale Yordani liboso ya bana ya Isalaele kino tango basilisaki
kokatisa, mitema na bango ebukanaki mpe bazalaki lisusu na makasi te ya kotelemela
bana ya Isalaele.
2Na tango wana, Yawe alobaki na Jozue :
— Sala bambeli ya mabanga mpe kata lisusu bana mibali ya Isalaele ngenga.
3 Jozue asalaki bambeli ya mabanga mpe akataki bana mibali ya Isalaele ngenga,
pene ya ngomba moke ya Araloti.
4 Tala mpo na nini Jozue asengelaki kokata bango ngenga : Mibali nyonso oyo
babimaki na Ejipito mpe bakokisaki mibu ya kobunda bitumba bakufaki na nzela,
kati na esobe, sima na bango kobima na Ejipito. 5 Mibali nyonso oyo babimaki na
Ejipito bakatamaki ngenga ; kasi bato nyonso oyo babotamaki na nzela, kati na esobe,
bakatamaki ngenga te. 6 Bana ya Isalaele batambolaki kati na esobe mibu tuku minei,
kino tango ekeke mobimba ya mibali oyo bakokisaki mibu ya kobunda bitumba tango
babimaki na Ejipito basilaki kokufa. Mpo ete batosaki Yawe te, Yawe alapaki ndayi
ete bakomona te mokili oyo alakaki kopesa epai ya batata na bango, mokili oyo ezali
kobimisa miliki mpe mafuta ya nzoyi. 7 Boye, atombolaki bana na esika ya batata
na bango ; yango wana Jozue akataki bango ngenga, pamba te bakatamaki ngenga te
na nzela. 8 Sima na ekolo mobimba kokatama ngenga, batikalaki esika moko kati na
molako kino tango bapota na bango ekawukaki.
9Yawe alobaki na Jozue :

— Lelo, natindiki soni ya Ejipito mosika na bino.
Babengaki esika yango « Giligali » kino na mokolo ya lelo.
Feti ya liboso ya Pasika na Kanana
10 Na pokwa ya mokolo ya zomi na minei ya sanza wana, bana ya Isalaele basalaki
feti ya Pasika, wana bazalaki nanu na molako ya Giligali, na etando ya Jeriko.
11 Mokolo oyo elandaki feti ya Pasika, baliaki biloko ya mokili ya Kanana : mapa
ezanga levire mpe bambuma ya ble oyo bakalingaki kaka mokolo wana. 12 Mokolo
oyo elandaki mokolo oyo baliaki biloko ya mokili ya Kanana, mana etikaki kokweya ;
mana ezalaki lisusu te mpo na bana ya Isalaele. Boye, na mobu wana, baliaki biloko
ya mokili ya Kanana.
Jozue akutanaki na Mokonzi ya mampinga ya Yawe
13Nzokande, tango Jozue azalaki pene ya Jeriko, atombolaki miso mpe amonaki
moto moko atelemi liboso na ye ; moto yango asimbaki mopanga na loboko na ye.
Jozue apusanaki pene na ye mpe atunaki ye :
— Boni, ozali na ngambo na biso to na ngambo ya banguna na biso ?
14 Azongiselaki Jozue :
— Te, kasi nazali mokonzi ya mampinga ya Yawe ; nayei kaka sik’oyo.
Boye, Jozue akweyaki elongi kino na mabele mpe alobaki na ye :
— Sango nini nkolo na ngai azali na yango mpo na mosali na ye ?
15 Mokonzi ya mampinga ya Yawe alobaki na ye :
— Longola basapato na yo na makolo, pamba te esika oyo ozali ezali bule.
Jozue asalaki se bongo.
6
Bana ya Isalaele babotolaki Jeriko
1Bikuke ya engumba Jeriko ezalaki ya kokangama makasi penza mpo na bana ya
Isalaele ; moto moko te akokaki kokota to kobima. 2 Yawe alobaki na Jozue :
— Tala, na maboko na yo, nasili kokaba Jeriko elongo na mokonzi na yango
mpe bilombe na yango ya bitumba. 3 Botambola zingazinga ya engumba mbala
moko na mokolo, yo elongo na bato nyonso ya etumba. Bosala bongo mikolo
motoba. 4 Kamata Banganga-Nzambe sambo ; Nganga-Nzambe moko na moko
asengeli komema kelelo moko basala na liseke ya meme. Banganga-Nzambe nyonso
sambo basengeli kotambola liboso ya Sanduku. Na mokolo ya sambo, bobaluka
zingazinga ya engumba mbala sambo, elongo na Banganga-Nzambe oyo bakozala
kobeta bakelelo. 5 Tango lolaka ya bakelelo yango ekoyokana tango molayi, tika ete
bato nyonso baganga makasi ; bongo mir ya engumba ekokweya na pwasa, mpe
moto na moto akokota na engumba, na esika oyo akozala.
6 Boye Jozue, mwana mobali ya Nuni, abengaki Banganga-Nzambe mpe alobaki na
bango :
— Bomema Sanduku ya Boyokani ya Yawe, mpe tika ete Banganga-Nzambe
sambo kati na bino bakamata bakelelo sambo mpe batambola liboso ya Sanduku
ya Yawe.
7 Bongo apesaki mitindo oyo epai ya bana ya Isalaele :
— Bokende liboso ! Botambola zingazinga ya engumba, mpe tika ete basoda oyo
bazalaka na liboso, na etumba, baleka liboso ya Sanduku ya Yawe.
8 Tango Jozue asilisaki koloba na bato, Banganga-Nzambe sambo, oyo bakamataki
bakelelo sambo liboso ya Yawe, balekaki liboso mpe bakomaki kobeta yango, wana
Sanduku ya Boyokani ya Yawe ezalaki kolanda bango na sima. 9 Basoda oyo bazalaka
na liboso, na bitumba, bazalaki kotambola liboso ya Banganga-Nzambe oyo bazalaki

kobeta bakelelo ; bongo basoda oyo batikalaka na sima, bazalaki kolanda Sanduku ya
Boyokani. Na tango wana nyonso, bakelelo ezalaki kaka kobeta. 10 Kasi Jozue apesaki
mitindo oyo epai ya bana ya Isalaele :
— Boganga te, boloba mpe eloko moko te ! Bovanda kaka kimia kino tango
nakoloba na bino ete boganga makasi ; wana nde bokoganga makasi.
11 Boye, Sanduku ya Yawe ezalaki kotambola zingazinga ya engumba mbala moko
na mokolo ; bongo na sima, bato bazalaki kozonga na molako mpo na kolekisa butu.
12 Na tongo-tongo ya mokolo oyo elandaki, Jozue alamukaki, mpe Banganga-
Nzambe bamemaki Sanduku ya Yawe. 13 Banganga-Nzambe sambo oyo basimbaki
bakelelo sambo balekaki liboso, batambolaki liboso ya Sanduku ya Yawe, na kobeta
bakelelo. Basoda oyo bazalaka na liboso, na bitumba, balekaki liboso na bango ; mpe
basoda oyo batikalaka na sima bazalaki kolanda Sanduku ya Yawe, wana bakelelo
ezalaki kobeta. 14 Na mokolo ya mibale, babalukaki lisusu engumba mbala moko ;
bongo na sima, bazongaki na molako. Boye, basalaki bongo mikolo motoba.
15 Na mokolo ya sambo, balamukaki na tongo-tongo mpe babalukaki zingazinga
ya engumba mbala sambo, ndenge kaka bazalaki kosala. Ezalaki kaka mokolo wana
nde babalukaki mbala sambo zingazinga ya engumba. 16 Na mbala oyo ya sambo,
tango Banganga-Nzambe babetaki bakelelo tango molayi, Jozue apesaki mitindo epai
ya bato :
— Boganga makasi, pamba te Yawe akabi engumba oyo na maboko na bino !
17 Bobebisa mpo na Yawe engumba oyo nyonso elongo na biloko nyonso oyo ezali
kati na yango. Bobikisa kaka Raabi, mwasi ya ndumba, elongo na bato na ye nyonso
oyo bakozala kati na ndako na ye, pamba te abombaki banongi oyo totindaki. 18 Kasi
bosala keba na tina na biloko oyo ekabami mpo na kobebisama, mpo ete bomilukela
pasi te na koluka kokamata ata eloko moko kati na yango, noki te bokomema lisuma
oyo ekobebisa molako ya Isalaele mpe bokotia yango na mobulu. 19 Kasi palata,
wolo mpe biloko nyonso ya bronze elongo na bibende ekobulisama mpo na Yawe
mpe esengeli kokende na ebombelo bomengo ya Yawe.
20 Tango babetaki bakelelo, bato bagangaki makasi. Bongo, tango bato bagangaki
makasi sima na koyoka lolaka ya kelelo kobeta tango molayi, mir ya engumba
ekweyaki na pwasa. Boye, moto nyonso akotaki na engumba, liboso na ye, mpe
babotolaki yango. 21 Babomaki na mopanga, nyonso oyo ezalaki kati na engumba :
mobali to mwasi, elenge to mobange, ngombe to meme to mpe ane.
Lobiko ya libota ya Raabi
22Jozue alobaki na bato mibale oyo banongaki Jeriko :
— Bokota na ndako ya mwasi ya ndumba, bobimisa ye libanda elongo na bato
na ye nyonso, kolanda ndayi oyo bolapaki liboso na ye.
23 Boye, bilenge mibali oyo bakendeki kononga mokili bakotaki mpe babimisaki
Raabi, tata na ye, mama na ye, bandeko na ye ya mibali mpe biloko na ye nyonso.
Babimisaki libota na ye mobimba na libanda mpe batiaki bango libanda ya molako
ya Isalaele.
24 Batumbaki engumba mobimba elongo na biloko nyonso oyo ezalaki kati na
yango, longola kaka palata mpe wolo, bisalelo nyonso ya bronze mpe ya bibende
oyo batiaki na ebombelo bomengo ya Tempelo ya Yawe. 25 Jozue abikisaki Raabi,
mwasi ya ndumba, libota na ye mpe bato na ye nyonso, pamba te abombaki bato
oyo Jozue atindaki mpo na kononga Jeriko. Boye, akomaki kovanda kati na bana ya
Isalaele kino na mokolo ya lelo.
26 Kaka na tango yango, Jozue akataki seleka oyo :
« Tika ete moto oyo akoluka kotonga lisusu engumba Jeriko
alakelama mabe liboso ya Yawe !

Solo, akofuta motuya ya bomoi ya mwana na ye ya liboso ya mobali,
tango akotonga miboko na yango ;
mpe motuya ya bomoi ya mwana na ye ya suka,
tango akotia bikuke na yango. »
27 Yawe azalaki elongo na Jozue, mpe sango na ye epanzanaki mokili mobimba.
7
Akana asalaki masumu
1Bato ya Isalaele babebisaki ekila ya Yawe. Akana, mwana mobali ya Karimi,
mwana mobali ya Zabidi, mwana mobali ya Zera, moto ya libota ya Yuda, akamataki
biloko oyo Yawe apekisaki. Bongo, kanda ya Yawe epelaki likolo ya bana ya Isalaele.
2 Wuta na Jeriko, Jozue atindaki bato kokende na engumba Ayi oyo ezalaki pene
ya Beti-Aveni, na ngambo ya este ya Beteli. Alobaki na bango : « Bokende kononga
mokili wana. »
Bato yango bakendeki mpe banongaki Ayi.
3 Tango bazongaki epai ya Jozue, balobaki na ye : « Ezali penza na tina te ete bato
nyonso bakende kobundisa Ayi. Tinda kaka bato nkoto mibale to nkoto misato mpo
na kobotola yango. Komonisa bato nyonso pasi te, pamba te engumba yango ezali
kaka na bato moke. »
4 Boye, bato pene nkoto misato bakendeki, kasi bakimaki liboso ya bato ya Ayi.
5 Bato ya Ayi babomaki bato pene tuku misato na motoba na molongo ya Isalaele.
Balandaki bango kino koleka ekuke ya engumba Shebarimi mpe babomaki bango
na kokita ya ngomba. Mpo na yango, mitema ya bana ya Isalaele elembaki mpe
bakomaki lokola mayi oyo ezali kotiola.
6 Jozue apasolaki bilamba na ye mpe amibwakaki elongi kino na mabele liboso ya
Sanduku ya Yawe kino na pokwa. Bakambi ya Isalaele mpe basalaki kaka ndenge
moko, bamisopelaki putulu na mito na bango. 7 Jozue alobaki :
— Ah Nkolo Yawe, mpo na nini otikaki ete bato oyo bakatisa Yordani ? Boni,
ezalaki mpo ete okaba biso na maboko ya bato ya Amori ete baboma biso ? Elekaki
malamu ete totikala na biso na ngambo mosusu ya ebale ! 8 Oh Nkolo, sik’oyo
naloba nini, awa Isalaele akimi liboso ya banguna na ye ? 9 Bato ya Kanana mpe
bato mosusu ya mokili bakoyoka sango yango, bakobalukela biso mpe bakolongola
kombo na biso na mokili. Boye, okosala nini mpo na monene ya Kombo na Yo ?
10 Yawe alobaki na Jozue :
— Telema ! Mpo na nini omibwaki elongi kino na mabele ? 11 Isalaele asali
lisumu. Babebisi boyokani na Ngai oyo natindaki bango ete babatela. Bakamati
ndambo ya biloko oyo ekabami mpo na kobebisama, bayibi yango mpe babombi
yango kati na biloko na bango. 12 Yango wana, bana ya Isalaele bakolonga kotelema
te liboso ya banguna na bango, bakozonga sima mpe bakokima liboso ya banguna
na bango, pamba te babebisi ekila. Nakozala elongo na bino te soki bolongoli te
mabe oyo ezali kati na bino. 13 Telema, bulisa bato. Loba na bango : « Bomibulisa
mpo na lobi, pamba te Yawe, Nzambe ya Isalaele, alobi boye : ‹ Mabe ezali kati na
yo Isalaele, okolonga kobundisa banguna na yo te kino tango okolongola yango. ›
14 Lobi na tongo, bokopusana pene na Ngai, libota na libota. Libota oyo Yawe
akopona ekopusana, etuka na etuka ; etuka oyo Yawe akopona ekopusana, ndako
na ndako ; mpe ndako oyo Yawe akopona ekopusana, moto na moto. 15 Moto nyonso
oyo mabe ekomonana kati na ye asengeli kokufa na moto, ye elongo na nyonso ya
ye, pamba te abebisi boyokani ya Yawe mpe asali likambo ya soni kati na Isalaele. »
Akana azwaki etumbu
16 Mokolo oyo elandaki, Jozue alamukaki na tongo-tongo penza, mpe abengisaki

Isalaele, libota na libota. Mpe ezali libota ya Yuda nde eponamaki. 17 Tango
abengisaki etuka na etuka ya libota ya Yuda, etuka ya Zera nde eponamaki. Tango
abengisaki ndako na ndako kati na etuka ya Zera, ndako ya Zabidi nde eponamaki.
18 Sima, tango abengisaki moto na moto kati na ndako ya Zabidi, Akana, mwana
mobali ya Karimi, mwana mobali ya Zabidi, mwana mobali ya Zera, moto ya libota
ya Yuda, nde aponamaki.
19 Jozue alobaki na Akana :
— Mwana na ngai, pesa nkembo epai na Yawe, Nzambe ya Isalaele, mpe pesa Ye
penza lokumu. Yebisa ngai likambo oyo osalaki, kobombela ngai eloko moko te.
20 Akana azongiselaki Jozue :
— Solo, nasali lisumu liboso ya Yawe, Nzambe ya Isalaele. Tala likambo oyo
nasalaki : 21 Namonaki, kati na bomengo ya bitumba, kazaka moko ya kitoko ya
mboka Mezopotami, mbongo ya bibende ya palata, nkama mibale mpe ndambo ya
kilo ya wolo ; nalulaki yango mpe nazwaki yango. Nakundaki yango na kati-kati
ya ndako na ngai ya kapo, mpe palata ezali na se na yango.
22 Jozue atindaki bato, mpe bakendeki mbangu kati na ndako ya kapo ya Akana
mpe bakutaki penza kazaka bakunda na se ya ndako ya kapo, elongo na palata, na
se na yango. 23 Babimisaki biloko yango wuta na ndako na ye ya kapo, bamemaki
yango liboso ya Jozue mpe ya bana nyonso ya Isalaele ; mpe sima, basopaki yango
liboso ya Yawe.
24 Jozue elongo na bana nyonso ya Isalaele bakamataki Akana, mwana mobali ya
Zera, elongo na palata, kazaka, liboke ya wolo, bana na ye ya mibali mpe ya basi,
bangombe na ye, ba-ane na ye, bameme mpe bantaba na ye, ndako na ye ya kapo
mpe biloko na ye nyonso ; bamemaki bango na Lubwaku ya Akori. 25 Jozue alobaki :
« Mpo na nini omemeli biso pasi ? Tika ete Yawe amonisa yo pasi lelo ! »
Bongo bato nyonso ya Isalaele babambaki ye mabanga mpe akufaki ; babambaki
lisusu mabanga na bato oyo batikalaki mpe bato yango bakufaki ; mpe batumbaki
bibembe na bango na moto. 26 Babwakaki na likolo ya Akana liboke ya mabanga
ebele oyo ezali kino na mokolo ya lelo, mpe kanda ya Yawe esilaki. Yango wana, kino
na mokolo ya lelo, babengaka esika yango Lubwaku ya Akori.
8
Isalaele abotolaki engumba Ayi
1 Yawe alobaki na Jozue : « Kobanga te mpe kolemba nzoto te. Kamata elongo na yo
basoda nyonso, mata mpe bundisa engumba Ayi. Pamba te nasili kokaba na maboko
na yo : mokonzi ya Ayi, bato na ye, engumba na ye, mpe mokili na ye. 2 Okosala
engumba Ayi mpe mokonzi na yango ndenge osalaki Jeriko mpe mokonzi na yango ;
kasi bokoki kozwa mpo na bino lokola bomengo ya bitumba, biloko mpe bibwele na
yango. Bomba basoda na sima ya engumba. »
3 Jozue atelemaki elongo na basoda nyonso mpo na kobundisa engumba Ayi.
Aponaki bilombe ya bitumba nkoto tuku misato mpe atindaki bango na butu.
4 Apesaki bango mitindo oyo : « Bobombama na sima ya engumba oyo ; bozala
penza mosika mingi te na engumba, kasi bozala pene. 5 Ngai mpe bato nyonso
oyo bazali elongo na ngai, tokopusana pene ya engumba. Tango bakobima mpo na
kobundisa biso lokola na mbala oyo eleki, tokokima liboso na bango. 6 Bakolanda biso,
mpe tokobenda bango mosika ya engumba, pamba te bakoloba : ‹ Bazali kokima
liboso na biso lokola na mbala oyo eleki, › mpe tokokima liboso na bango. 7 Boye,
bino bokobima wuta na bisika oyo bokobombama mpe bokobotola engumba. Yawe,
Nzambe na bino, akabi yango na maboko na bino. 8 Tango bokobotola engumba,

botia yango moto mpe bosala ndenge Yawe alobaki. »
9 Jozue atindaki bango, mpe bakendeki na esika oyo basengelaki kobombama.
Babombamaki na kati-kati ya Beteli mpe Ayi, na ngambo ya weste ya Ayi. Jozue
alekisaki butu wana elongo na bana ya Isalaele.
10 Jozue alamukaki na tongo-tongo penza mpe atalaki ndenge nini basoda na ye
bamilengelaki. Sima na yango, alekaki liboso elongo na bakambi ya Isalaele mpo
na kokende kobundisa engumba Ayi. 11 Basoda na ye nyonso bapusanaki kino na
liboso ya engumba mpe batongaki molako na bango na ngambo ya nor ya Ayi, bongo
lubwaku ezalaki kati na bango mpe Ayi. 12 Jozue azwaki basoda nkoto mitano mpe
abombaki bango na kati-kati ya Beteli mpe Ayi, na ngambo ya weste ya engumba.
13 Mampinga ya basoda oyo bazalaka na liboso, na bitumba, batongaki molako na
bango na ngambo ya nor ya engumba ; mpe basoda oyo batikalaka na sima, na
ngambo ya weste ya engumba. Na butu wana, Jozue akendeki na kati-kati ya etando.
14 Tango mokonzi ya Ayi amonaki bongo, ye elongo na bato na ye nyonso, bavandi
ya engumba, batelemaki na lombangu mpe babimaki mpo na kobundisa Isalaele
na esika oyo nzela ekutana, liboso ya Araba. Ayebaki te ete basoda mosusu
babombamaki na sima ya engumba. 15 Jozue mpe bana nyonso ya Isalaele bakosaki
lokola bato oyo basili kokweya na bitumba mpe bakimaki na ngambo ya esobe.
16 Babelelaki bato nyonso ya Ayi mpo ete balanda bango. Boye, balandaki Jozue mpe
bakendeki mosika ya engumba. 17 Kati na Ayi mpe Beteli, mobali moko te atikalaki
oyo azangaki kolanda Isalaele. Batikaki engumba ya kofungwama, wana bazalaki
kolanda Isalaele.
18 Yawe alobaki na Jozue : « Sembola na ngambo ya Ayi likonga oyo osimbi na
loboko, pamba te nalingi kokaba yango na maboko na yo. » Boye Jozue asembolaki
na ngambo ya engumba likonga oyo ezalaki na loboko na ye. 19 Tango kaka
asembolaki loboko, basoda oyo babombamaki babimaki na lombangu wuta na bisika
oyo babombamaki, bakotaki na engumba, babotolaki yango mpe batiaki yango moto.
20 Tango bato ya Ayi batalaki na sima, bamonaki milinga komata na likolo wuta
na engumba ; moko te akokaki lisusu kokima na ngambo moko to na ngambo
mosusu. Bana ya Isalaele oyo bazalaki kokima na esobe babalukelaki bato oyo
bazalaki kolanda bango. 21 Boye, tango Jozue mpe bana nyonso ya Isalaele bamonaki
ete basoda oyo babombamaki bazwi engumba mpe milinga ezali komata wuta
na engumba, bazongaki mpe babomaki bato ya Ayi. 22 Basoda ya Isalaele oyo
babombamaki, babimaki na engumba mpo na kobundisa bango. Bato ya Ayi
bakomaki na kati-kati ya basoda ya Isalaele oyo bazalaki, bamoko na ngambo moko,
mpe bamosusu, na ngambo mosusu. Basoda ya Isalaele basilisaki koboma bango
nyonso, ata moko te atikalaki na bomoi, mpe ata moko te akimaki. 23 Kasi bakangaki
ya bomoi mokonzi ya Ayi mpe bamemaki ye epai ya Jozue.
24 Tango Isalaele asilisaki koboma mibali nyonso ya Ayi, kati na zamba mpe kati
na esobe epai wapi balandaki bango, mpe wana bango nyonso basilaki kokufa na
mopanga, bana nyonso ya Isalaele bazongaki na Ayi mpe babomaki na mopanga
bato nyonso oyo bazalaki kuna. 25 Motango ya bato nyonso oyo bakufaki na mokolo
wana, basi mpe mibali, ezalaki nkoto zomi na mibale : bango nyonso bazalaki bato
ya Ayi. 26 Jozue akitisaki te loboko na ye, oyo esimbaki likonga kino tango asilisaki
koboma bato nyonso oyo bazalaki kovanda na Ayi. 27 Kasi Isalaele azwaki mpo na ye,
lokola bomengo ya bitumba, bibwele mpe biloko ya engumba yango, kolanda liloba
oyo Yawe alobaki na Jozue.
28 Jozue atumbaki Ayi mpe akomisaki yango libebi mpo na libela, esika ezanga
bato kino na mokolo ya lelo. 29 Adiembikaki mokonzi ya Ayi, na nzete kino na
pokwa ; bongo tango moyi elalaki, Jozue atindaki ete balongola ebembe yango na
nzete. Babwakaki yango na ekotelo ya ekuke ya engumba mpe batondisaki na likolo
na yango liboke monene ya mabanga oyo ezali kino na mokolo ya lelo.
Boyokani ya sika na ngomba Ebali
30 Jozue atongaki etumbelo mpo na Yawe, Nzambe ya Isalaele, na ngomba Ebali,
31 ndenge Moyize, mosali na Yawe, atindaki bana ya Isalaele. Atongaki yango kolanda
makambo oyo ekomama kati na buku ya Mobeko ya Moyize : etumbelo etongama na
mabanga oyo bakata na esalelo ya ebende te. Na likolo na yango, batiaki mbeka ya
kotumba mpo na Yawe mpe babonzaki mbeka ya boyokani. 32 Na esika yango, na miso
ya bana nyonso ya Isalaele, Jozue akomaki, na likolo ya mabanga, Mobeko oyo Moyize
akomaki mpo na bana ya Isalaele. 33 Bato nyonso ya Isalaele elongo na bakambi na
bango, bakomi mibeko mpe basambisi na bango, batelemaki ngambo na ngambo ya
Sanduku ya Boyokani, liboso ya Banganga-Nzambe oyo bazali Balevi mpe bamemaka
Sanduku ya Boyokani ya Yawe. Mopaya elongo na mwana mboka ya Isalaele bazalaki
wana. Ndambo ezalaki liboso ya ngomba Garizimi, mpe ndambo mosusu, liboso
ya ngomba Ebali, kolanda mitindo oyo Moyize, mosali na Yawe, apesaki mpo na
kopambola bana ya Isalaele.
34 Sima na yango, Jozue atangaki maloba nyonso ya Mobeko : mapamboli mpe
bilakeli mabe kolanda ndenge ekomama kati na buku ya Mobeko. 35 Jozue azangisaki
te kotanga, liboso ya lisanga mobimba ya Isalaele, basi, bana mpe bapaya oyo bazalaki
kati na bango, maloba nyonso oyo Moyize akomaki.
9
Jozue asalaki boyokani elongo na bato ya Gabaoni
1Tango bakonzi nyonso (bakonzi ya bato ya Iti, ya Amori, ya Kanana, ya Perizi, ya
Evi mpe ya Yebusi) oyo bazalaki na ngambo ya weste ya Yordani, kati na mokili ya
bangomba, na etando mpe na mokili oyo ezalaki pembeni-pembeni ya Mayi monene
Mediterane, pene ya Libani, bayokaki sango ya makambo yango, 2 basanganaki mpo
na kobundisa Jozue mpe Isalaele.
3 Tango mpe bato ya Gabaoni bayokaki makambo oyo Jozue asalaki na Jeriko mpe
na Ayi, 4 basalelaki mayele mabe : babongolaki lolenge na bango, batiaki na likolo ya
ba-ane na bango basaki epasuka-pasuka mpe bambeki ya kala ya vino oyo etoboka-
toboka mpe babamba-bamba. 5 Balataki basapato ya kala oyo babamba-bamba mpe
bilamba ya kala ; mapa na bango ya kolia ezalaki biteni-biteni mpe ya kokawuka.
6 Bakendeki kokutana na Jozue kati na molako ya Giligali, mpe balobaki na ye mpe
na bana ya Isalaele :
— Towuti na mokili moko ya mosika ; bosala boyokani elongo na biso.
7 Bato ya Isalaele balobaki na bato ya Evi :
— Tango mosusu bozalaka kaka pembeni na biso ! Ndenge nini tosala boyokani
elongo na bino ?
— Tozali basali na yo.
Kasi Jozue atunaki bango :
— Bozali banani mpe bowuti wapi ?
— Basali na yo bawuti na mokili moko ya mosika penza, likolo ya sango na
Yawe, Nzambe na bino. Pamba te toyokaki sango na Ye mpo na makambo nyonso
oyo asalaki kati na Ejipito 10 mpe epai ya bakonzi mibale ya bato ya Amori oyo
bazalaki na ngambo ya este ya Yordani : Sikoni, mokonzi ya Eshiboni, mpe Ogi,
mokonzi ya Bashani, oyo azalaki kovanda na Ashitaroti. 11 Bampaka na biso mpe

bavandi nyonso ya mokili na biso balobaki na biso : « Bokamata biloko ya kolia
na nzela, bokende kokutana na bango mpe boyebisa bango : ‹ Tozali basali na
bino, bosala boyokani elongo na biso. › » 12 Tala kutu mapa na biso, ezalaki ya
moto tango tobongisaki yango na bandako na biso lokola bilei ya mobembo, na
mokolo oyo tolongwaki mpo ete toya epai na bino. Kasi sik’oyo tala ndenge nini
esili kokawuka mpe kokoma biteni-biteni. 13 Mpe lisusu, totondisaki bambeki oyo
na vino tango ezalaki nanu ya sika, kasi tala sik’oyo ndenge nini esili kopasuka-
pasuka mpe tala ndenge nini bilamba mpe basapato na biso esili kokufa mpo ete
nzela ya mobembo eleki molayi.
14 Bana ya Isalaele bazwaki bilei oyo bato ya Gabaoni bayaki na yango, kasi
batunaki Yawe te. 15 Jozue asalaki elongo na bango boyokani ya kimia ; alakaki ete
akoboma bango te. Mpe bakambi ya lisanga ya Isalaele bandimaki yango na kolapa
ndayi.
16 Nzokande, mikolo misato sima na kosala boyokani elongo na bato ya Gabaoni,
bana ya Isalaele bayokaki ete bato yango bazalaka pene na bango mpe bavandaka
kati na bango. 17 Boye, bana ya Isalaele batelemaki mpo na kokende ; mpe na mokolo
ya misato, bakomaki na bingumba na bango : Gabaoni, Kefira, Beyeroti mpe Kiriati-
Yearimi. 18 Kasi bana ya Isalaele babundisaki bango te, pamba te bakambi ya lisanga
balapaki ndayi mpo na bango na Kombo na Yawe, Nzambe ya Isalaele.
Boye, lisanga mobimba ekomaki koyimayima mpo na bakambi. 19 Kasi bakambi
nyonso balobaki na lisanga mobimba : « Solo, tolapaki ndayi mpo na bango na
Kombo na Yawe, Nzambe ya Isalaele. Boye, tokoki kosala bango mabe te. 20 Kasi tala
ndenge nini tokoki kosala bango : Tokotika bango kobika mpo ete kanda na Nzambe
ekitela biso te, pamba te tolapaki ndayi na tina na bango. » 21 Bakambi babakisaki
lisusu : « Tika ete bazala na bomoi, kasi bakobanda kokata banzete mpe kotoka mayi
mpo na lisanga mobimba. » Wana nde ezalaki mokano oyo bakambi bazwaki.
22 Jozue abengisaki bato ya Gabaoni mpe atunaki bango :
— Mpo na nini bokosaki biso na koloba : « Tovandaka mosika na bino, »
nzokande bovandi kaka pene na biso awa ? 23 Bozali sik’oyo na se ya elakeli
mabe mpe bokotikala libela kozala bawumbu ; bokobanda kokataka bakoni mpe
kotokaka mayi mpo na Ndako ya Nzambe na ngai.
— Basali na yo bayokaki sango ya mitindo oyo Yawe, Nzambe na bino, apesaki
epai ya mosali na Ye Moyize, ete akopesa bino mokili oyo nyonso mpe akoboma
bato na yango nyonso liboso na bino. Boye, tozalaki na somo makasi ya kobungisa
bomoi na biso liboso na bino ; yango wana tosalaki bongo. 25 Tala biso oyo, tomitiki
na maboko na yo ; nyonso oyo okomona malamu mpe sembo na miso na yo, sala
biso yango.
26 Jozue abikisaki bango na maboko ya bana ya Isalaele, mpe babomaki bango te.
27 Na mokolo wana, Jozue akomisaki bango bawumbu mpo na kokata bakoni mpe
kotoka mayi mpo na lisanga ya Isalaele mpe mpo na etumbelo ya Yawe, kino na
mokolo ya lelo, na esika nyonso oyo Yawe akopona.
10
Jozue alongaki bakonzi ya bato ya Amori
1Nzokande, Adoni-Tsedeki, mokonzi ya Yelusalemi, ayokaki ete Jozue abotolaki
Ayi mpe abebisaki yango nyonso ; asalaki Ayi mpe mokonzi na yango ndenge kaka
asalaki Jeriko mpe mokonzi na yango. Ayokaki lisusu ete bavandi ya Gabaoni basalaki
boyokani ya kimia elongo na Isalaele mpe bakomaki kovanda kati na bango. 2 Boye,
Jozue 10:3 301 Jozue 10:23
sango oyo epesaki somo na mokonzi ya Yelusalemi elongo na bato na ye, pamba te
Gabaoni ezalaki engumba moko ya monene lokola bingumba ya bakonzi ; ezalaki
monene koleka ata Ayi, mpe mibali na yango nyonso bazalaki bilombe ya bitumba.
3 Adoni-Tsedeki, mokonzi ya Yelusalemi, atindaki maloba epai ya Oami, mokonzi ya
Ebron ; epai ya Pireami, mokonzi ya Yarimuti ; epai ya Yafia, mokonzi ya Lakishi ;
mpe epai ya Debiri, mokonzi ya Egiloni. 4 Alobaki : « Boya epai na ngai mpe bosunga
ngai mpo ete tobundisa Gabaoni, pamba te asali boyokani ya kimia elongo na Jozue
mpe bana ya Isalaele. »
5 Boye bakonzi mitano ya bato ya Amori : mokonzi ya Yelusalemi, ya Ebron, ya
Yarimuti, ya Lakishi mpe ya Egiloni, bakendeki elongo na mampinga na bango nyonso
mpo na kozingela Gabaoni mpe kobundisa yango.
6 Bato ya Gabaoni batindaki maloba epai ya Jozue kati na molako ya Giligali :
« Koboya te kosunga basali na yo, yaka noki epai na biso mpe bikisa biso, pamba
te bakonzi nyonso ya bato ya Amori, oyo bavandaka na ngomba, basaleli biso likita. »
7 Jozue amataki wuta na Giligali elongo na mampinga na ye nyonso mpe bilombe
nyonso ya bitumba. 8 Yawe alobaki na Jozue : « Kobanga bango te, pamba te nakabi
bango na maboko na yo ; moko te akokoka kotelema liboso na yo. »
9 Sima na kotambola butu mobimba wuta na Giligali, Jozue abimelaki bango na
pwasa. 10 Yawe akimisaki bango liboso ya Isalaele, mpe Isalaele akweyisaki bango
pene ya Gabaoni. Bana ya Isalaele balandaki bango na nzela oyo ekenda kino na Beti-
Oroni mpe babomaki bango kino na Azeka mpe Makeda. 11 Wana bazalaki kokima
liboso ya Isalaele mpe kokita na Beti-Oroni, Yawe akitiselaki bango mabanga minene
wuta na likolo kino na Azeka, mpe bakufaki. Bato oyo bakufaki na mabanga ya moto
bazalaki motango ebele koleka ata bato oyo bana ya Isalaele babomaki na mopanga.
12 Na mokolo oyo Yawe akabaki bato ya Amori na maboko ya bana ya Isalaele, Jozue
alobaki na Yawe na miso ya Isalaele :
« Moyi, telema na Gabaoni !
Sanza, telema na lubwaku ya Ayaloni ! »
13 Boye moyi etelemaki, mpe sanza eninganaki te kino tango ekolo ya Isalaele
alongaki banguna na ye kolanda ndenge ekomama kati na buku ya Moto ya Sembo.
Moyi etelemaki na kati-kati ya mapata mpe elalaki noki te, pene mokolo mobimba.
14 Mokolo ya boye etikala nanu kozala te, ezala na tango ya kala to na tango oyo
ekoya, mokolo oyo Yawe atosi mongongo ya moto. Solo Yawe azalaki kobundela
Isalaele. 15 Jozue elongo na Isalaele mobimba bazongaki na molako na Giligali.
Jozue abomaki bakonzi mitano ya Amori
16 Nzokande, bakonzi wana mitano bakimaki mpe bakendeki kobombama kati
na lidusu ya mabanga, na Makeda. 17 Tango bayebisaki Jozue ete bamoni bakonzi
yango mitano babombami kati na lidusu ya mabanga, na Makeda, 18 Jozue alobaki :
« Bopusa mabanga minene na ekotelo ya lidusu ya mabanga mpe botia bato pene
na yango mpo na kobatela yango. 19 Kasi bosuka wana te. Bolanda banguna na bino
mpe bokanga bango nzela mpo ete bakota na bingumba na bango te, pamba te Yawe,
Nzambe na bino, akabi bango na maboko na bino. »
20 Tango Jozue mpe bana ya Isalaele balongaki bango mpe basilisaki koboma bango,
ndambo ya bato oyo babikaki bakimaki mpe bakotaki na bingumba oyo etongama
makasi. 21 Bato nyonso ya Isalaele bazongaki na kimia na molako pene ya Jozue, na
Makeda. Moko te alobaki lisusu mabe mpo na bana ya Isalaele.
22 Sima, Jozue alobaki : « Bofungola ekotelo ya lidusu ya mabanga mpe bobimisa
bakonzi wana mitano. » 23 Boye babimisaki bakonzi wana mitano na libanda ya
lidusu ya mabanga : mokonzi ya Yelusalemi, ya Ebron, ya Yarimuti, ya Lakishi mpe
Jozue 10:24 302 Jozue 10:41
ya Egiloni. 24 Tango bamemaki bakonzi yango epai ya Jozue, abengisaki mibali

nyonso ya Isalaele mpe alobaki na bakonzi ya basoda oyo bazalaki na ye elongo :
« Bopusana mpe botia makolo na bino na bakingo ya bakonzi oyo. » Bakonzi ya
basoda bapusanaki mpe batiaki makolo na bango na bakingo ya bakonzi yango.
25 Jozue alobaki na bango : « Bobanga te mpe bolemba nzoto te. Bozala makasi
mpe boyika mpiko, pamba te ezali boye nde Yawe akosala banguna nyonso oyo
bokobundisa. »
26 Sima na yango, Jozue abomaki bakonzi yango mpe adiembikaki bango na banzete
mitano. Bibembe na bango etikalaki kodiembela na banzete yango kino na pokwa.
27 Tango moyi elalaki, Jozue apesaki mitindo ete bakitisa bibembe yango wuta na
banzete mpe babwaka yango kati na lidusu ya mabanga epai wapi babombamaki.
Batiaki mabanga minene na ekotelo ya lidusu ya mabanga. Mabanga yango ezali
wana kino na mokolo ya lelo.
Isalaele abotoli bingumba ya Sude
28 Kakana mokolo yango, Jozue abotolaki engumba Makeda. Abomaki na mopanga
mokonzi na yango mpe moto nyonso oyo akutaki kuna mpe atikaki ata moto moko
te na bomoi. Asalaki mokonzi ya Makeda ndenge kaka asalaki mokonzi ya Jeriko.
29 Jozue elongo na bana nyonso ya Isalaele balongwaki na Makeda, bakendeki kino
na engumba Libina mpe babundisaki yango. 30 Yawe akabaki lisusu engumba mpe
mokonzi na yango na maboko ya Isalaele. Jozue abomaki na mopanga, bato nyonso
oyo bazalaki kuna ; mpe atikaki ata moto moko te na bomoi. Asalaki mokonzi na
yango ndenge asalaki mokonzi ya Jeriko.
31 Jozue elongo na bana nyonso ya Isalaele balongwaki na Libina mpe bakendeki
kino na Lakishi. Bazingelaki yango mpe babundisaki yango. 32 Yawe akabaki
engumba Lakishi na maboko ya Isalaele, mpe Jozue abotolaki yango, mokolo oyo
elandaki. Jozue abomaki na mopanga, bato nyonso oyo bazalaki kuna ndenge kaka
asalaki engumba Libina. 33 Boye, Orami, mokonzi ya Gezeri, amataki mpo na kosunga
Lakishi ; kasi Jozue abomaki ye na mopanga elongo na bato na ye, atikaki ata moto
moko te na bomoi.
34 Jozue elongo na bana nyonso ya Isalaele balongwaki na Lakishi mpe bakendeki
kino na engumba Egiloni ; bazingelaki yango mpe babundisaki yango. 35 Babotolaki
yango kaka na mokolo wana mpe babomaki na mopanga bato nyonso oyo bazalaki
kuna ; babebisaki bango mokolo wana, ndenge kaka basalaki na Lakishi.
36 Jozue mpe Isalaele mobimba balongwaki na Egiloni, bamataki kino na Ebron
mpe babundisaki yango. 37 Babotolaki engumba yango, babomaki na mopanga bato
nyonso oyo bazalaki kuna elongo na mokonzi na yango. Bazwaki mpe bamboka na
yango ya mike-mike mpe babomaki na mopanga, bato nyonso oyo bazalaki kuna.
Batikaki ata moto moko te na bomoi, ndenge kaka basalaki na engumba Egiloni.
Babebisaki yango nyonso penza mpe babomaki bato nyonso oyo bazalaki kuna.
38 Jozue elongo na Isalaele mobimba babalukaki na ngambo ya engumba Debiri
mpe babundisaki yango. 39 Babotolaki engumba mpe bamboka na yango ya mike-
mike, bakangaki mokonzi na yango mpe babomaki bato nyonso oyo bazalaki kuna na
mopanga. Batikaki ata moto moko te na bomoi. Jozue asalaki engumba Debiri elongo
na mokonzi na yango, ndenge kaka asalaki engumba Libina elongo na mokonzi na
yango, mpe Ebron elongo na mokonzi na yango.
40 Boye, Jozue alongaki etuka wana nyonso : mokili ya bangomba, Negevi, etando
ya pembeni-pembeni ya Ebale monene mpe etando ya se ya bangomba elongo na
bakonzi na yango nyonso. Atikaki ata moto moko te na bomoi, abebisaki bato
nyonso mpe biloko nyonso oyo ezalaki na bomoi, ndenge Yawe, Nzambe ya Isalaele,
apesaki ye mitindo. 41 Jozue alongaki bango wuta na Kadeshi-Barinea kino na Gaza,
Jozue 10:42 303 Jozue 11:18
mpe mokili mobimba ya Gosheni kino na Gabaoni. 42 Jozue alongaki bakonzi wana
nyonso na mbala moko mpe abotolaki bamboka na bango, pamba te Yawe, Nzambe
ya Isalaele, azalaki kobundela Isalaele.
43 Sima na yango, Jozue elongo na bana nyonso ya Isalaele bazongaki na molako
na Giligali.
11
Isalaele alongi lisanga ya bakonzi ya ngambo ya nor
1Tango Yabini, mokonzi ya Atsori, ayokaki makambo oyo, atindaki maloba epai
ya Yobabi, mokonzi ya Madoni ; epai ya mokonzi ya Shimironi, epai ya mokonzi ya
Akishafi, 2 epai ya bakonzi oyo bazalaki na etuka ya bangomba na nor, na etando ya
Araba, na ngambo ya sude ya Kinereti, na mokili ya bangomba mikuse, na ngambo
ya weste ya etando ya Dori ; 3 epai ya bato ya Kanana oyo bazalaki na ngambo ya
este mpe na ngambo ya weste ; epai ya bato ya Amori, ya Iti, ya Perizi mpe ya Yebusi,
oyo bazalaki kovanda na mokili ya bangomba ; epai ya bato ya Evi, na se ya Erimoni,
na mokili ya Mitsipa. 4 Babimaki elongo na mampinga na bango nyonso, mpe bato
bazalaki ebele lokola zelo ya ebale elongo na motango monene ya bampunda mpe
ya bashar. 5 Bakonzi yango nyonso basangisaki mampinga na bango esika moko mpe
batongaki molako na bango pembeni ya mayi ya Meromi mpo na kobundisa Isalaele.
6 Yawe alobaki na Jozue : « Kobanga bango te, pamba te lobi, kaka na ngonga oyo,
nakokaba bango nyonso na maboko ya Isalaele lokola bibembe. Okokata misisa ya
makolo ya bampunda na bango mpe okotumba bashar na bango. »
7 Boye Jozue elongo na mampinga na ye nyonso babimelaki bango na pwasa, na
mayi ya Meromi mpe babundisaki bango ; 8 bongo Yawe akabaki bango na maboko
ya Isalaele. Balongaki bango mpe balandaki bango kino na Sidoni, engumba monene,
kino na Misirefoti-Mayimi mpe kino na ngambo ya este ya lubwaku ya Mitsipe.
Babomaki bango mpe batikaki ata moto moko te na bomoi. 9 Jozue asalaki bango
ndenge Yawe atindaki : akataki misisa ya makolo ya bampunda na bango mpe
atumbaki bashar na bango.
Jozue abotoli Atsori
10 Na tango wana, Jozue azongaki, abotolaki engumba Atsori mpe abomaki mokonzi
na yango na mopanga. Atsori ezalaki mboka mokonzi ya mokili wana nyonso.
11 Babomaki moto nyonso oyo azalaki kuna na mopanga. Babebisaki penza bango
nyonso, babikisaki ata ekelamu moko te ya pema mpe batumbaki engumba Atsori.
12 Jozue abotolaki bingumba nyonso ya bakonzi wana mpe abomaki bakonzi na
yango na mopanga. Abomaki bango nyonso kolanda ndenge Moyize, mowumbu
na Yawe, atindaki. 13 Kasi Isalaele atikalaki te kotumba bingumba oyo ezalaki na
bangomba longola kaka Atsori oyo Jozue atumbaki. 14 Bana ya Isalaele bazwaki mpo
na bango lokola bomengo ya bitumba : biloko nyonso ya engumba wana mpe bibwele
na yango, kasi basilisaki koboma bato nyonso na mopanga, batikaki ata moto moko
te na bomoi. 15 Jozue asalaki ndenge kaka Yawe atindaki ye na nzela ya mosali na
ye Moyize, atikaki ata eloko moko te kati na makambo nyonso oyo Yawe atindaki
Moyize.
Bamboka oyo Jozue alongaki
Jozue abotolaki bamboka oyo nyonso : mokili ya bangomba, Negevi mobimba,
16
mokili mobimba ya Gosheni, mokili ya se, etando ya Araba, ngomba ya Isalaele
mpe bamboka na yango ya se, 17 wuta na ngomba Alaki oyo ezalaki na ngambo
ya Seiri kino na Bala-Gadi, na lubwaku ya Libani na ebandeli ya ngomba Erimoni.
Abundisaki bakonzi na yango nyonso mpe abomaki bango. 18 Jozue abundisaki
Jozue 11:19 304 Jozue 12:8
bakonzi wana nyonso tango molayi. 19 Longola kaka bato ya Evi oyo bazalaki kovanda
na Gabaoni, engumba moko te etikalaki kosala boyokani ya kimia na bana ya Isalaele,
oyo babotolaki yango nyonso na bitumba. 20 Nzokande, Yawe Ye moko azalaki koyeisa
bango mitema mabanga mpo ete babundisa Isalaele, mpe mpo ete Isalaele asilisa
koboma bango nyonso na mawa te, ndenge Yawe atindaki Moyize.
21 Na tango wana, Jozue akendeki koboma bato ya Anaki wuta na mokili ya
bangomba : wuta na Ebron, na Debiri, na Anabi, na mokili nyonso ya bangomba ya
Yuda mpe na mokili nyonso ya bangomba ya Isalaele. Jozue asilisaki koboma bango
nyonso elongo na bingumba na bango. 22 Ata moto moko te ya Anaki atikalaki kati
na mokili ya bana ya Isalaele. Batikalaki kaka na Gaza, kati na Gati, mpe na Asidodi.
23 Jozue abotolaki mokili yango nyonso ndenge Yawe atindaki na Moyize, apesaki
yango na Isalaele lokola libula mpe akabolaki yango kolanda mabota ya Isalaele.
Bongo mokili ekomaki na kimia mpe bitumba ezalaki lisusu te.
12
Molongo ya bakonzi oyo Isalaele alongaki
1 Tala bakonzi ya mokili, oyo bana ya Isalaele balongaki mpe oyo babotolaki
mokili na bango na ngambo ya este ya Yordani, wuta na moluka ya Arinoni
kino na ngomba Erimoni, elongo na ngambo nyonso ya este ya Araba :
2 Sikoni, mokonzi ya bato ya Amori, azalaki kovanda na Eshiboni.
Azalaki kokonza wuta na Aroeri oyo ezalaki pene ya moluka ya Arinoni, wuta na
moluka, elongo na ndambo ya mokili ya Galadi, kino na moluka ya Yaboki, oyo
ezalaki na mondelo na bato ya Amoni. 3 Azalaki mpe lisusu kokonza ngambo
ya este ya Araba, wuta na Ebale monene ya Kinereti kino na Ebale monene ya
Araba (ebale monene ya Barozo), na ngambo ya este, na nzela ya Beti-Yeshimoti
mpe na ebandeli ya ngomba Pisiga, na ngambo ya sude.
4 Ogi, mokonzi ya Bashani, moko kati na bakitani ya suka ya Refayimi, oyo azalaki
kovanda na Ashitaroti mpe na Edreyi.
5 Azalaki kokonza na ngomba Erimoni, na Salika mpe na Bashani mobimba kino
na bandelo ya bato ya Geshuri mpe ya bato ya Maakati, mpe kino na ndambo
ya mokili ya Galadi oyo ezalaki na mondelo ya mokili ya Sikoni, mokonzi na
Eshiboni.
6 Moyize,mosali na Yawe, elongo na bana ya Isalaele balongaki bango. Boye,
Moyize, mowumbu na Yawe, apesaki mokili na bango lokola libula, epai
ya bato ya libota ya Ribeni, ya Gadi mpe ya ndambo ya libota ya Manase.
7Tala molongo ya bakonzi ya mokili oyo Jozue mpe bana ya Isalaele babotolaki
na ngambo ya weste ya Yordani, wuta na Bala-Gadi, na lubwaku ya Libani kino na
ngomba Alaki oyo ezalaki na ngambo ya Seiri. Jozue apesaki bamboka na bango
lokola libula, epai ya bana ya Isalaele kolanda mabota na bango 8 kati na mokili ya
bangomba, na mokili ya se, na Araba, kokita na esobe mpe na Negevi, mikili ya bato
ya Iti, ya Amori, ya Kanana, ya Perizi, ya Evi mpe ya Yebusi.
Tala bakonzi yango :

9 mokonzi ya Jeriko moko

mokonzi ya Ayi, pembeni ya Beteli moko
10 mokonzi ya Yelusalemi moko
mokonzi ya Ebron moko
11 mokonzi ya Yarimuti moko
mokonzi ya Lakishi moko
12 mokonzi ya Egiloni moko
mokonzi ya Gezeri moko
13 mokonzi ya Debiri moko
mokonzi ya Gederi moko
14 mokonzi ya Orima moko
mokonzi ya Aradi moko
15 mokonzi ya Libina moko
mokonzi ya Adulami moko
16 mokonzi ya Makeda moko
mokonzi ya Beteli moko
17 mokonzi ya Tapua moko
mokonzi ya Eferi moko
18 mokonzi ya Afeki moko
mokonzi ya Lasharoni moko
19 mokonzi ya Madoni moko
mokonzi ya Atsori moko
20 mokonzi ya Shimironi-Meroni moko
mokonzi ya Akishafi moko
21 mokonzi ya Taanaki moko
mokonzi ya Megido moko
22 mokonzi ya Kedeshi moko
mokonzi ya Yokineami kati na Karimeli moko
23 mokonzi ya Dori, kati na lubwaku ya Dori moko
mokonzi ya Goyimi, kati na Giligali moko
24 mokonzi ya Tiritsa moko.
Bango nyonso bazalaki bakonzi tuku misato na moko.
Kokabola Kanana
13
Bituka oyo babotolaki nanu te
1 TangoJozue akomaki mobange mpe mibu ya bomoi na ye epusanaki makasi, Yawe
alobaki na ye : « Okomi mpe mobange makasi, mibu ya bomoi na yo esili kopusana
mingi. Kasi mokili oyo bosengeli kobotola ezali nanu monene.
2 Tala mokili oyo etikali :
Bituka nyonso ya bato ya Filisitia mpe ya bato ya Geshuri : 3 etuka oyo batangaka
na molongo ya mikili ya Kanana ; wuta na ebale ya Shiyori, oyo etalana na Ejipito
kino na ngambo ya nor, na etuka ya Ekroni. Kuna, ezalaki na bakambi mitano
ya bato ya Filisitia : mokambi ya Gaza, ya Asidodi, ya Ashikeloni, ya Gati mpe ya
Ekroni ;
Jozue 13:4 306 Jozue 13:23
etuka ya bato ya Avi ;

4 mpe wuta na ngambo ya sude, mokili mobimba ya bato ya Kanana mpe Meara
oyo ezalaki mokili ya bato ya Sidoni kino na Afeki, kino na bandelo ya bato ya
Amori ;
5 etuka ya bato ya Gebali ;
mpe ngambo nyonso ya este ya Libani, wuta na Bala-Gadi, na ebandeli ya ngomba
Erimoni kino na Lebo-Amati.
6 Mpo na bavandi nyonso ya etuka ya bangomba, wuta na Libani kino na Misirefoti-
Mayimi, bato nyonso ya Sidoni, nakobengana bango Ngai moko liboso ya Isalaele.
Sala keba ete opesa mokili yango lokola libula epai ya Isalaele, ndenge kaka natindaki
yo ; 7 mpe kabola yango lokola libula kati na mabota libwa mpe ndambo ya libota ya
Manase. »
Kokabola mabele ya ngambo ya este ya Yordani
8 Bato ya ndambo mosusu ya libota ya Manase, elongo na bato ya libota
ya Ribeni mpe ya Gadi bazwaki libula oyo Moyize, mowumbu na Yawe,
apesaki bango na ngambo ya este ya Yordani.
9 Ezalaki wuta na Aroeri, pene ya moluka ya Arinoni, wuta na engumba oyo ezali
na kati-kati ya lubwaku, bakisa ngomba mobimba Medeba kino na Diboni, 10 mpe
bingumba nyonso ya Sikoni, mokonzi ya bato ya Amori, oyo azalaki kokonza na
Eshiboni kino na bandelo ya bato ya Amoni.
11 Galadi mpe ezalaki na kati, elongo na etuka ya bato ya Geshuri mpe ya Maakati,
ngomba Erimoni nyonso mpe Bashani mobimba kino na Salika. 12 Bashani
mobimba, mokili ya Ogi, lokola moko kati na bato ya suka ya Refayimi oyo
azalaki kokonza na Ashitaroti mpe na Edreyi, ezalaki mpe kati na libula na bango.
Moyize alongaki bango mpe abotolaki bango mokili na bango. 13 Kasi bana ya
Isalaele babenganaki te bato ya Geshuri mpe ya Maakati ; yango wana bakobaki
kovanda elongo na bana ya Isalaele kino na mokolo ya lelo.
14 Nzokande, Moyize apesaki libula te epai ya libota ya Levi, pamba te libula na
bango ezali makabo bazikisa na moto mpo na Yawe, Nzambe ya Isalaele, ndenge
Yawe alakaki bango.
Eteni ya mabele ya libota ya Ribeni
15 Tala eteni ya mabele oyo Moyize apesaki na libota ya Ribeni, kolanda
bituka na bango :
16 Mabele oyo ezwamaki wuta na Aroeri, pene ya moluka ya Arinoni, wuta na
engumba oyo ezali na kati-kati ya lubwaku, bakisa ngomba Medeba mobimba,
17 kino na Eshiboni mpe bingumba na yango nyonso oyo ezalaka na likolo
ya ngomba, bakisa Diboni, Bamoti-Bala, Beti-Bala-Meoni, 18 Yakatsi, Kedemoti,
Mefati, 19 Kiriatayimi, Sibima, Tsereti-Shaari na ngomba moke ya lubwaku,
20 Beti-Peori, mipanzi ya ngomba Pisiga mpe Beti-Yeshimoti : 21 bingumba nyonso
ya ngomba mpe mokili mobimba ya Sikoni, mokonzi ya bato ya Amori oyo
azalaki kokonza na Eshiboni. Moyize alongaki ye elongo na bakambi ya Madiani :
Evi, Rekemi, Tsuri, Wuri mpe Reba, oyo bazalaki kosalela Sikoni mpe kovanda
na mokili na ye. 22 Kati na bato oyo babomaki na bitumba, bana ya Isalaele
babomaki mpe na mopanga Balami, mwana mobali ya Beori, moto oyo asololaka
na milimo ya bakufi.
23 Mondelo ya bato ya libota ya Ribeni ezalaki nde Yordani. Bingumba oyo
mpe bamboka na yango ya mike-mike nde ezalaki libula oyo bapesaki na
bato ya libota ya Ribeni, kolanda bituka na bango.
Jozue 13:24 307 Jozue 14:9
24 Tala
eteni ya mabele oyo Moyize apesaki na libota ya Gadi, kolanda bituka
na bango :
25 Etuka ya Yaezeri, bingumba nyonso ya Galadi, mpe ndambo ya mokili ya bato
ya Amoni kino na Aroeri oyo etalana na Raba ; 26 mpe wuta na Eshiboni kino na
Ramati-Mitsipe mpe Betonimi, wuta na Maanayimi kino na mondelo ya Debiri ;
27 mpe na lubwaku, na Beti-Arami, na Beti-Nimira, na Sukoti, na Tsafoni, mpe
na mokili ya Sikoni, mokonzi na Eshiboni, oyo etikalaki elongo na Yordani mpe
bazingazinga na yango kino na suka ya Ebale monene ya Kinereti, na ngambo
ya este ya Yordani.
28 Bingumba oyo mpe bamboka na yango ya mike-mike nde ezalaki libula
oyo bapesaki na bato ya libota ya Gadi, kolanda bituka na bango.
Tala eteni ya mabele oyo Moyize apesaki na ndambo ya libota ya Manase,

29
kolanda bituka na bango :
30 Mabele oyo ezwamaki wuta na Maanayimi, bakisa mokili mobimba ya Bashani,
mokili ya Ogi, mokonzi ya Bashani, mpe bamboka mike-mike nyonso ya Yairi
oyo ezalaka na Bashani, bingumba tuku motoba, 31 ndambo ya mokili ya Galadi ;
Ashitaroti mpe Edreyi, bingumba ya bokonzi ya Ogi kati na Bashani ; ezalaki mpo
na bakitani ya Makiri, mwana mobali, ya Manase mpo na ndambo ya bakitani
ya Makiri, kolanda bituka na bango.
32 Yango nde libula oyo Moyize apesaki tango azalaki na etando ya Moabi, na
ngambo ya Yordani, na ngambo ya este ya Jeriko. 33 Kasi Moyize apesaki
libula te epai ya libota ya Levi, pamba te Ye moko Yawe, Nzambe ya Isalaele,
nde azali libula na bango, ndenge alakaki bango.
14
Kokabola mabele ya ngambo ya weste ya Yordani
1 Nzokande, tala mabele oyo bana ya Isalaele bazwaki lokola libula kati na mokili ya
Kanana ; mabele oyo Nganga-Nzambe Eleazari ; Jozue, mwana mobali ya Nuni, mpe
bakambi ya bituka ya mabota ya bana ya Isalaele bakabolelaki bango. 2 Bakabolelaki
bango yango na nzela ya zeke, ndenge Yawe atindaki na nzela ya Moyize kati na
mabota libwa mpe ndambo ya libota. 3 Moyize apesaki epai ya mabota mibale mpe
ndambo ya libota mabele na bango, na ngambo ya este ya Yordani ; kasi epai ya
bato ya libota ya Levi, apesaki mabele te kati na mabota mosusu ; 4 pamba te bana
mibali ya Jozefi, Manase mpe Efrayimi, bakomaki mabota mibale. Bato ya libota ya
Levi bazwaki libula te kati na mokili longola kaka bingumba ya kovanda elongo na
mabele na yango mpo na bibwele mpe biloko na bango. 5 Boye, bana ya Isalaele
bakabolaki mokili, ndenge kaka Yawe atindaki Moyize.
Kalebi azwi engumba Ebron
6Bato ya libota ya Yuda bayaki epai ya Jozue, na Giligali. Kalebi, mwana mobali
ya Yefune, moto ya Kenizi, ayebisaki Jozue : « Oyebi malamu makambo oyo Yawe
alobaki na Moyize, moto na Nzambe, na Kadeshi-Barinea na tina na yo mpe na tina
na ngai. 7 Nazalaki nanu na mibu tuku minei tango Moyize, mowumbu na Yawe,
atindaki ngai wuta na Kadeshi-Barinea mpo na kononga mokili. Mpe napesaki ye
sango kolanda ndenge motema na ngai ezalaki kondima. 8 Bandeko na ngai, oyo
tomataki na bango elongo balembisaki bato nzoto ; nzokande ngai nalandaki bobele
Yawe, Nzambe na ngai, na motema mobimba. 9 Na mokolo wana, Moyize alapaki
ndayi : ‹ Solo, nalapi ndayi ete mokili oyo matambe na yo esilaki konyata ekozala
Jozue 14:10 308 Jozue 15:10
libula na yo mpe ya bakitani na yo mpo na libela, pamba te olandaki Yawe, Nzambe

na ngai, na motema mobimba. ›
10 Sik’oyo tala, eleki mibu tuku minei na mitano oyo Yawe abateli ngai na bomoi,
wuta tango alobaki liloba oyo epai ya Moyize tango bana ya Isalaele bazalaki
kotambola na esobe. Boye, ndenge nazali awa lelo, nakokisi mibu tuku mwambe
na mitano ya mbotama, 11 mpe nazali na makasi lokola na tango oyo Moyize atindaki
ngai ; nazali na nguya ya kobunda bitumba ndenge kaka nazalaki na yango na
kala. 12 Pesa ngai mokili ya bangomba wana oyo Yawe alakaki ngai na mokolo
wana. Mokolo wana, yo moko oyokaki ete bato ya Anaki bazalaki kovanda kuna
mpe bingumba na bango ezalaki minene mpe batonga makasi. Kasi na lisungi na
Yawe, nakobengana bango ndenge Yawe alobaki. »
13 Jozue apambolaki Kalebi, mwana mobali ya Yefune, mpe apesaki ye engumba
Ebron lokola libula. 14 Boye, wuta na tango yango, engumba Ebron ekomaki libula ya
Kalebi, mwana mobali ya Yefune, moto ya Kenizi ; mpo ete alandaki Yawe, Nzambe
ya Isalaele, na motema mobimba.
15 Liboso, bazalaki kobenga Ebron « Kiriati-Ariba. » Ariba azalaki elombe oyo
alekaki bato nyonso ya Anaki na makasi. Bongo, mokili ekomaki na kimia mpe
bitumba ezalaki lisusu te.
15
Eteni ya mabele ya libota ya Yuda
1 Eteni ya mabele ya bato ya libota ya Yuda, kolanda bituka na bango, ezalaki
na ngambo ya sude, wuta na bandelo ya Edomi kino na esobe ya Tsini, na
suka penza ya sude.
2 Mondelo na yango ya sude ebandaki na suka ya ebale monene ya Barozo, longwa
na eteni ya mabele oyo ekota kati na ebale monene oyo etalana na Negevi,
3 emataki kino na ngambo ya sude ya Akarabimi mpe elekaki na Tsini, sima
emataki na ngambo ya sude ya Kadeshi-Barinea mpe ekitaki na Etsironi ; emataki
na ngambo ya Adari mpe ebalukaki na ngambo ya Karika. 4 Elekaki na Atsimoni,
ekendeki kotutana na moluka ya Ejipito mpe esukaki na Ebale monene. Yango
nde ezali mondelo na bango na ngambo ya sude.
5 Na ngambo ya este, mondelo ezalaki ebale monene ya Barozo kino na suka ya
Yordani.
Na ngambo ya nor, ezalaki longwa na eteni ya mabele oyo ekota kati na ebale kino
na suka ya Yordani. 6 Mondelo emataki na Beti-Ogila, elekaki na ngambo ya nor
ya Beti-Araba mpe emataki kino na Libanga ya Boani, mwana mobali ya Ribeni.
7 Mondelo yango emataki kino na Debiri, longwa na Lubwaku ya Akori, mpe
ebalukaki na ngambo ya nor kino na Giligali oyo etalana na nzela oyo emata
na Adumimi, na ngambo ya sude ya moluka. Elekaki pene ya mayi ya Eyini-
Shemeshi mpe ekendeki kosuka na Eyini-Rogeli. 8 Bongo mondelo yango emataki
na nzela ya Lubwaku ya Beni-Inomi, pene ya mopanzi ya sude ya engumba ya
bato ya Yebusi (oyo ezali Yelusalemi). Longwa na esika yango, emataki kino na
songe ya ngomba oyo ezali na weste ya Lubwaku ya Inomi, na suka ya ngambo
ya nor ya Lubwaku ya Refayimi. 9 Longwa na songe ya ngomba, mondelo yango
ekatisaki kino na etima ya mayi ya Nefitoa, ebimaki na bingumba ya ngomba
Efroni mpe ekitaki na ngambo ya Baala (oyo ezali Kiriati-Yearimi). 10 Longwa
na Baala, mondelo yango ekatisaki na ngambo ya weste, pene ya ngomba Seiri ;
elekaki na mopanzi ya ngomba ya bazamba, na ngambo ya nor (oyo ezali ngomba
Kesaloni) ; ekobaki kokita kino na Beti-Shemeshi mpe ekatisaki kino na Timina.
Jozue 15:11 309 Jozue 15:41
Mondelo yango ekendeki na mopanzi ya ngambo ya nor ya Ekroni, ebalukaki

11
na Shikeroni, elekaki pene ya ngomba Baala ; ekendeki kino na Yabineyeli mpe
esukaki na ebale monene.
12 Mondelo ya ngambo ya weste elekaki pembeni-pembeni ya ebale monene
Mediterane.
Yango nde ezalaki, na bangambo nyonso, eteni ya mabele ya bato ya libota
ya Yuda kolanda bituka na bango.
Eteni ya mabele ya Kalebi
13 Kolanda mitindo oyo Yawe apesaki ye, Jozue apesaki Kalebi, mwana mobali ya
Yefune, eteni ya mabele : Kiriati-Ariba (oyo ezali Ebron), kati na libota ya bato ya
Yuda. (Ariba azalaki tata ya Anaki).
14 Kalebi abenganaki, wuta na Ebron, bakitani misato ya Anaki : Sheshayi, Ayimani
mpe Talimayi. 15 Longwa wana, akendeki kobundisa bavandi ya Debiri oyo kombo
na yango ezalaki na kala « Kiriati-Seferi. » 16 Kalebi alobaki : « Nakopesa na
libala Akisa, mwana na ngai ya mwasi, epai ya moto nyonso oyo akobundisa mpe
akobotola Kiriati-Seferi. » 17 Otinieli, mwana mobali ya Kenazi, ndeko mobali ya
Kalebi, abotolaki yango ; boye Kalebi apesaki Akisa, mwana na ye ya mwasi, na libala
epai ya Otinieli.
18 Nzokande, tango Akisa akomaki na ndako ya Otinieli, atindikaki ye ete asenga
elanga epai ya Kalebi, tata na ye. Boye, tango Akisa akitaki wuta na ane na ye, Kalebi
atunaki ye :
— Olingi nini ?
19 Akisa azongisaki :
— Salela ngai ngolu. Lokola opesaki ngai eteni ya mabele kati na Negevi, pesa
ngai lisusu bitima.
Boye, Kalebi apesaki ye bitima ya likolo mpe ya se.
Bingumba ya bato ya libota ya Yuda
20 Yango nde ezalaki eteni ya mabele oyo bato ya libota ya Yuda bazwaki
lokola libula, kolanda mabota na bango.
Tala bingumba oyo ezalaki na suka ya eteni ya mabele ya bato ya libota

21
ya Yuda, na ngambo ya mondelo ya Edomi, na Negevi :
Kabiseyeli, Ederi, Yaguri, 22 Kina, Dimona, Adada, 23 Kedeshi, Atsori, Itinani,
24 Zifi, Telemi, Bealoti, 25 Atsori-Adata, Kerioti-Etsironi oyo bazalaki mpe
kobenga Atsori, 26 Amami, Shema, Molada, 27 Atsari-Gada, Eshimoni, Beti-Paleti,
28 Atsari-Shuwali, Beri-Sheba, Biziotia, 29 Baala, Iyimi, Atsemi, 30 Elitoladi, Kesili,
Orima, 31 Tsikilagi, Madimana, Sanisana, 32 Lebaoti, Shilimi, Ayini mpe Rimoni :
bingumba nyonso ezalaki tuku mibale na libwa elongo na bamboka na yango
ya mike-mike.
33 Tala bingumba oyo ezalaki na etando, pene ya ebale monene :
Eshitaoli, Tsorea, Ashina, 34 Zanoa, Eyini-Ganimi, Tapua, Enami, 35 Yarimuti,
Adulami, Soko, Azeka, 36 Shaarayimi, Aditayimi, Gedera to Gederotayimi :
bingumba nyonso ezalaki zomi na minei elongo na bamboka na yango ya mike-
mike.
37 Tsenani, Adasha, Migidali-Gadi, 38 Dileani, Mitsipe, Yokiteyeli, 39 Lakishi,
Botsikati, Egiloni, 40 Kaboni, Lakimasi, Kitilishi, 41 Gederoti, Beti-Dagoni, Naama
mpe Makeda : bingumba nyonso ezalaki zomi na motoba elongo na bamboka
na yango ya mike-mike.
Jozue 15:42 310 Jozue 16:7
Libina, Eteri, Ashani ; 43 Yifita, Ashina, Netsibi, 44 Keila, Akizibi mpe Maresha :
42
bingumba nyonso ezalaki libwa elongo na bamboka na yango ya mike-mike.
45 Engumba ya Ekroni elongo na bamboka na yango mpe bamboka na yango
ya mike-mike oyo ezingelaki yango, 46 longwa na Ekroni mpe na ngambo ya
weste, mabele nyonso oyo ezalaki pene ya Asidodi mpe bamboka na yango ;
47 Asidodi, bingumba na yango mpe bamboka na yango ya mike-mike ; Gaza,
bingumba na yango mpe bamboka na yango ya mike-mike kino na moluka ya
Ejipito, ebale monene Mediterane mpe bazingazinga na yango.
48 Na mokili ya bangomba :
Shamiri, Yatiri, Soko, 49 Dana, Kiriati-Sana oyo bazalaki mpe kobenga Debiri,
50 Anabi, Eshitemoa, Animi, 51 Gosheni, Oloni mpe Gilo : bingumba nyonso
ezalaki zomi na moko elongo na bamboka na yango ya mike-mike.
52 Arabi, Duma, Esheani, 53 Yanumi, Beti-Tapua, Afeki, 54 Umeta, Kiriati-Ariba oyo
bazalaki mpe kobenga Ebron, mpe Tsiori : bingumba nyonso ezalaki libwa
elongo na mboka na yango ya mike-mike.
55 Maoni, Karimeli, Zifi, Yuta, 56 Jizireyeli, Yokideami, Zanoa, 57 Kayini, Gibea mpe
Timina : bingumba nyonso ezalaki zomi elongo na bamboka na yango ya mike-
mike.
58 Aliwuli, Beti-Tsuri, Gedori, 59 Maarati, Beti-Anoti mpe Elitekoni : bingumba
nyonso ezalaki motoba elongo na bamboka na yango ya mike-mike.
60 Kiriati-Bala oyo bazalaki mpe kobenga Kiriati-Yearimi, mpe Raba : bingumba
nyonso ezalaki mibale elongo na bamboka na yango ya mike-mike.
61 Tala bingumba oyo ezalaki na esobe :
Beti-Araba, Midini, Sekaka, 62 Nibishani, Iri-Amelayi mpe Eyini-Gedi : bingumba
nyonso ezalaki motoba elongo na bamboka na yango ya mike-mike.
Bato ya libota ya Yuda bakokaki te kobengana bato ya Yebusi oyo bazalaki

63
kovanda na Yelusalemi. Boye, kino na mokolo ya lelo, bato ya Yebusi bazali kovanda
na Yelusalemi elongo na bato ya libota ya Yuda.
16
Eteni ya mabele ya libota ya Jozefi
1 Eteni ya mabele ya bakitani ya Jozefi ebandaki wuta na Yordani, pene ya Jeriko,
na ngambo ya este ya mayi ya Jeriko, na esobe oyo emata na Jeriko na mokili
ya bangomba ya Beteli. 2 Ekendeki longwa na Beteli kino na Luze, elekaki na
ngambo ya bandelo ya bato ya Ariki mpe Ataroti, 3 ekitaki kino na ngambo ya
weste na mondelo ya bato ya Yafeleti kino na etuka ya Beti-Oroni ya se, kino na
Gezeri ya suka mpe esukaki na Ebale monene.
4 Boye bana mibali ya Jozefi, Manase mpe Efrayimi, bazwaki eteni ya mabele
lokola libula.
5 Tala eteni ya mabele ya bakitani ya Efrayimi kolanda bituka na bango :
Mondelo ya eteni ya mabele na bango ezalaki na ngambo ya este, longwa na Ataroti-

Adari kino na Beti-Oroni ya likolo ; 6 ekobaki kino na Ebale monene. Na ngambo
ya weste, mondelo ezalaki longwa na Mikimeta na ngambo ya nor, ebalukaki na
ngambo ya este na Tanati-Silo, elekelaki wana kino na Yanoa, na ngambo ya este.
7 Mpe lisusu ekitaki longwa na Yanoa kino na Ataroti mpe na Naarata, etutanaki
Jozue 16:8 311 Jozue 17:11
na Jeriko mpe ekendeki kobima kino na Yordani. 8 Longwa na Tapua, ekendeki

na ngambo ya weste kino na moluka ya Kana mpe ekendeki kosuka na Ebale
monene. Yango nde ezalaki eteni ya libula ya bakitani ya libota ya Efrayimi,
kolanda bituka na bango.
9 Ebakisamaki mpe bingumba nyonso elongo na bamboka na yango ya mike-mike
oyo epesamelaki bato ya libota ya Efrayimi kati na libula ya bato ya libota ya
Manase.
10Kasi babenganaki te bato ya Kanana oyo bazalaki kovanda na Gezeri. Yango
wana, bato ya Kanana bazali kovanda kati na bato ya Efrayimi kino na mokolo ya
lelo. Kasi bakomaki kosalisa bango misala makasi oyo ekoki na bawumbu.
17
Eteni ya mabele ya ndambo ya libota ya Manase
1 Libota ya Manase, mwana liboso ya Jozefi, bazwaki eteni ya mabele ; pamba
te Makiri, mwana liboso ya Manase, tata ya Galadi, azalaki moto ya bitumba mpe
azwaki Galadi mpe Bashani. 2 Bakitani mosusu ya Manase, kolanda mabota na bango,
bazwaki eteni ya mabele : bakitani ya Abiezeri, ya Eleki, ya Asirieli, ya Sishemi, ya
Eferi mpe ya Shemida. Bango nde bazalaki bana mibali ya Manase, mwana mobali
ya Jozefi, kolanda bituka na bango.
3 Tselofikadi, mwana mobali ya Eferi, mwana mobali ya Galadi, mwana mobali
ya Makiri, mwana mobali ya Manase, atikalaki kobota bana mibali te ; azalaki kaka
na bana basi oyo bakombo na bango ezalaki : Mala, Noa, Ogila, Milika mpe Tiritsa.
4 Bayaki liboso ya Nganga-Nzambe Eleazari, liboso ya Jozue, mwana mobali ya Nuni,
mpe liboso ya bakambi. Balobaki : « Yawe apesaki mitindo epai ya Moyize ete apesa
biso eteni ya mabele kati ya bandeko na biso ya mibali. »
Boye, Jozue apesaki bango libula elongo na bandeko mibali ya tata na bango,
kolanda mitindo na Yawe. 5 Boye, ndambo ya libota ya Manase ezwaki biteni zomi,
bakisa mokili ya Galadi mpe ya Bashani oyo ezali na ngambo mosusu ya Yordani.
6 Na bongo, bakitani ya Manase ya basi bazwaki libula ya mabele kati na bakitani na
ye ya mibali, kasi mokili ya Galadi ezalaki ya bana mibali mosusu ya Manase.
7 Eteni ya mabele ya Manase ezalaki longwa na Aseri, na mokili ya Mikimeta
oyo ezalaki ya kotalana na Sishemi, kino na ngambo ya Yamini, na ngambo ya
bavandi ya Eyini-Tapua. 8 Manase azwaki eteni ya mabele ya Tapua, kasi yango
moko Tapua oyo ezalaki na bandelo ya Manase ezalaki ya bakitani ya Efrayimi.
9 Bongo mondelo ekitaki kino na ngambo ya sude ya moluka ya Kana. Bingumba
oyo ezalaki na zingazinga ya bingumba ya Manase ezalaki ya Efrayimi. Kasi
mondelo ya Manase elekaki na ngambo ya nor ya moluka mpe ekendeki kosuka
na Ebale monene. 10 Efrayimi azwaki eteni ya mabele oyo ezalaki na ngambo ya
sude ; mpe Manase azwaki oyo ezalaki na ngambo ya nor. Eteni ya mabele ya
Manase ekomaki kino na Ebale monene, na mondelo ya Aseri, na ngambo ya nor
mpe ya Isakari, na ngambo ya este.
11 Kati na Isakari mpe Aseri, Manase azwaki Beti-Sheani elongo na bamboka na
yango ya mike-mike, Yibileayimi elongo na bamboka na yango ya mike-mike,
Dori elongo na bamboka na yango ya mike-mike, Eyini-Dori elongo na bamboka
na yango ya mike-mike, Taanaki elongo na bamboka na yango ya mike-mike, mpe
Megido elongo na bamboka na yango ya mike-mike (engumba ya misato, kati na
molongo, ezali Nafoti).
Jozue 17:12 312 Jozue 18:10
Nzokande, bakitani ya Manase bazalaki na makoki te ya kozwa bingumba oyo,

12
pamba te bato ya Kanana batingamaki kaka kovanda na etuka yango. 13 Atako bongo,
tango bana ya Isalaele bakomaki makasi koleka, bakomaki kosalisa bato ya Kanana
misala makasi oyo ekoki na bawumbu, kasi bakokaki te kobengana bango.
Bakitani ya Jozefi basengi eteni ya mabele mosusu
14 Bakitani ya Jozefi balobaki na Jozue :
— Mpo na nini opesi biso lokola libula, kaka eteni moko ya mabele ? Tozali penza
bato ebele na motango mpe Yawe apamboli biso makasi.
15 Jozue azongiselaki bango :
— Soki bozali bato ebele mpe etuka ya bangomba ya Efrayimi ezali moke mpo
na bino, bokende komikatela eteni ya mabele na bazamba ya bato ya Perizi mpe
ya Refayimi.
16 Bakitani ya Jozefi balobaki na ye :
— Mokili ya bangomba ezali moke mpo na biso, mpe bato nyonso ya Kanana
oyo bavandaka na etando ya Beti-Sheani elongo na bamboka na yango ya mike-
mike, mpe bavandi ya lubwaku ya Jizireyeli, bazalaka na bashar ya bibende mpo
na kobunda.
17 Jozue alobaki na bato ya Efrayimi mpe ya Manase, bakitani ya Jozefi :
— Bozali ebele mpe bozali makasi. Bokozala kaka na eteni ya mabele moko te.
18 Kasi bozwa etuka mobimba ya bangomba, atako ezali bazamba ; bokata bazamba
yango mpe bovanda kuna kino na basuka na yango, bobengana bato ya Kanana,
atako bazali na bashar ya bibende mpe bazali makasi.
18
Kokabola mokili oyo etikalaki epai ya mabota sambo
1 Sima na bana ya Isalaele kozwa bokonzi likolo ya mokili, lisanga na bango
mobimba esanganaki na Silo mpe batelemisaki kuna Ndako ya kapo ya Bokutani.
2 Kasi kati na bana ya Isalaele, ezalaki na mabota sambo oyo ezwaki nanu te libula
na yango ya mabele. 3 Jozue alobaki na bana ya Isalaele : « Kino tango nini bokozela
mpo na kokende kozwa mokili oyo Yawe, Nzambe ya batata na bino, apesaki bino ?
4 Bopona bato misato kati na libota moko na moko. Nakotinda bango mpo ete bakende
kotambola kati na mokili mpe kotia bandelo na yango kolanda libula ya libota na
libota ; bongo na sima nde bakoki kozonga epai na ngai. 5 Bakokabola mokili yango na
biteni sambo ; bakitani ya Yuda bakotikala na eteni na bango ya mabele ya ngambo
ya sude, mpe bakitani ya Jozefi bakotikala na eteni na bango ya mabele ya ngambo ya
nor. 6 Sima na bino kosala mabongisi ya kokabola mokili na biteni sambo, bomemela
ngai yango awa, mpe ngai nakobeta zeke mpo na bino liboso ya Yawe, Nzambe na
bino. 7 Kasi bakitani ya Levi bakotikala kozwa eteni moko te ya mabele elongo na
bino, pamba te mosala ya bonganga-Nzambe nde ekozala libula na bango. Bato ya
libota ya Gadi, ya Ribeni mpe ya ndambo ya libota ya Manase, bazwaki eteni ya
mabele oyo Moyize, mosali na Yawe, apesaki bango na ngambo ya este ya Yordani. »
8 Tango bato batelemaki mpo na kokende kosala mabongisi ya kokabola mokili,
Jozue apesaki mitindo oyo : « Bokende kotambola kati na mokili, bokata bandelo
na yango, mpe na sima, bozongela ngai awa na Silo, mpe ngai nakobeta zeke mpo
na bino liboso ya Yawe. » 9 Boye, bato oyo bakendeki, batambolaki kati na mokili,
bakataki bandelo na yango mpe batiaki yango na mokanda, engumba na engumba,
mpe bakabolaki mokili mobimba na biteni sambo ; bongo na sima, bazongaki na Silo,
na molako epai ya Jozue. 10 Jozue abetaki zeke mpo na bango liboso ya Yawe, na Silo,
mpe kuna akabolaki mokili kati na bana ya Isalaele kolanda mabota na bango.
Jozue 18:11 313 Jozue 19:6
Eteni ya mabele ya libota ya Benjame

11 Zeke ekweyaki epai ya libota ya bakitani ya Benjame kolanda bituka na
bango. Eteni ya mabele oyo epesamelaki bango na zeke ezalaki na kati-kati
ya mabele ya bakitani ya Yuda mpe ya Jozefi.
12 Na ngambo ya nor, mondelo na bango ezalaki longwa na Yordani, emataki na
mopanzi ya Jeriko, ekatisaki mokili ya bangomba, na ngambo ya weste, mpe
esukaki na esobe, na Beti-Aveni. 13 Mondelo yango elekelaki wana mpe ekendeki
kino na Luze, na mopanzi na yango ya ngambo ya sude, oyo ezali Beteli ; ekendeki
kotutana na Ataroti-Adari, na ngomba oyo ezalaki na ngambo ya sude ya Beti-
Oroni, mokili ya se.
14 Longwa na ngomba moke oyo etalana na Beti-Oroni na ngambo ya sude, mondelo
yango ebalukaki na ngambo ya weste, mpe esukaki na Kiriati-Bala, oyo ekoma
Kiriati-Yearimi, engumba ya bakitani ya Yuda. Yango nde ezalaki mondelo na
yango na ngambo ya weste.
15 Na ngambo ya sude, mondelo yango ebandaki longwa na Kiriati-Yearimi, na
ngambo ya weste, mpe ekendeki kobima na etima ya mayi ya Nefitoa. 16 Ekitaki
kino na ebandeli ya ngomba moke oyo etalana na Lubwaku ya Beni-Inomi, na
ngambo ya nor ya etando ya bato ya Refayimi. Ekitaki na Lubwaku ya Inomi, na
mopanzi ya ngambo ya sude ya engumba ya bato ya Yebusi kino na Eyini-Rogeli.
17 Ebalukaki na ngambo ya nor, elekelaki na Eyini-Shemeshi, elekaki na Geliloti
oyo etalana na nzela emata kino na Adumimi ; sima ekitaki kino na Libanga ya
Boani, mwana mobali ya Ribeni. 18 Elekaki na mopanzi ya ngambo ya nor, liboso
ya Beti-Araba, mpe ekitaki kino na etando ya Araba. 19 Mondelo yango elekelaki
na mopanzi ya Beti-Ogila, na ngambo ya nor, mpe esukaki na eteni ya mabele
oyo ekota na mayi ya ebale monene ya Barozo, na ngambo ya nor, na suka ya
ngambo ya sude ya Yordani. Yango nde ezalaki mondelo na yango na ngambo ya
sude.
20 Ebale ya Yordani ekomaki mondelo na yango na ngambo ya este.
Yango nde ezalaki bandelo ya libula ya mabota ya bakitani ya Benjame na
bangambo nyonso.
Tala bingumba ya bakitani ya Benjame kolanda bituka na bango :

21
Jeriko, Beti-Ogila, Emeki-Ketsitsi, 22 Beti-Araba, Tsemarayimi, Beteli, 23 Avimi, Para,
Ofira, 24 Kefari-Amonayi, Ofini mpe Geba : bingumba nyonso ezalaki zomi na
mibale, elongo na bamboka na yango ya mike-mike.
25 Gabaoni, Rama, Beyeroti, 26 Mitsipe, Kefira, Motsa, 27 Rekemi, Yiripeyeli, Tareala,
28 Tsela, Elefi, engumba ya Yebusi oyo ezali Yelusalemi, Gibea, Kiriati : bingumba
nyonso ezalaki zomi na minei elongo na bamboka na yango ya mike-mike.
Yango nde ezalaki libula ya mabele ya bakitani ya Benjame kolanda bituka
na bango.
19
Eteni ya mabele ya libota ya Simeoni
1 Na mbala ya mibale, zeke ekweyaki epai ya libota ya Simeoni, kolanda
bituka na bango. Libula na bango ezalaki na kati-kati ya eteni ya mabele
ya libota ya Yuda. 2 Bazwaki lokola libula :
Beri-Sheba, Sheba, Molada, 3 Atsari-Shuwali, Bala, Atsemi, 4 Elitoladi, Betuli, Orima,
5 Tsikilagi, Beti-Marikaboti, Atsari-Suza, 6 Beti-Lebaoti mpe Sharueni : bingumba
nyonso ezalaki zomi na misato elongo na bamboka na yango ya mike-mike.
Jozue 19:7 314 Jozue 19:30
7 Ayini, Rimoni, Eteri mpe Ashani : bingumba nyonso ezalaki minei elongo na
bamboka na yango ya mike-mike 8 mpe bamboka nyonso ya mike-mike oyo
ezalaki zingazinga ya bingumba oyo, kino na Baalati-Beeri, oyo ezali Ramati ya
Negevi.
Yango nde ezalaki libula ya mabele ya libota ya Simeoni, kolanda bituka na
bango. 9 Bazwaki eteni ya mabele ya libota ya Simeoni kati na eteni ya
mabele ya libota ya Yuda, pamba te eteni ya mabele ya libota ya Yuda
ezalaki monene koleka. Yango wana, bakitani ya Simeoni bazwaki libula
na bango kati na eteni ya mabele ya libota ya Yuda.
Eteni ya mabele ya libota ya Zabuloni

10 Na mbala ya misato, zeke ekweyaki epai ya libota ya Zabuloni, kolanda
bituka na bango :
Mondelo ya libula na bango ekendeki kino na Saridi. 11 Longwa wana, emataki
na ngambo ya weste, pene ya Mareala, ekendeki kotutana na Dabesheti, kino
na lubwaku oyo ezali pene ya Yokineami. 12 Longwa na Saridi, ebalukaki na
ngambo ya este, epai moyi ebimelaka, na mondelo ya Kisiloti-Tabori, ekendeki na
ngambo ya Dabirati mpe emataki na kino na Yafia. 13 Ekobaki koleka na ngambo
ya este kino na Gati-Eferi mpe Ita-Katsini, ebimelaki na Rimoni mpe ebalukaki
na ngambo ya Neya. 14 Mondelo yango ezingelaki Anatoni, na ngambo ya nor,
mpe esukaki na Lubwaku ya Yifita-Eli.
15 Ekamataki mpe lisusu, Katati, Naalali, Shimironi, Yideala mpe Beteleemi :
bingumba nyonso ezalaki zomi na mibale elongo na bamboka na yango ya mike-
mike.
16 Bingumba oyo elongo na bamboka na yango ya mike-mike nde ezalaki
libula ya libota ya Zabuloni, kolanda bituka na bango.
Eteni ya mabele ya libota ya Isakari

17 Na mbala ya minei, zeke ekweyaki epai ya libota ya Isakari, kolanda bituka
na bango. 18 Kati na eteni ya mabele na bango, ezalaki na :
Jizireyeli, Kesuloti, Sunemi, 19 Afarayimi, Shiyoni, Anakarati, 20 Rabiti, Kishioni,
Abetsi, 21 Remeti, Eyini-Ganimi, Eyini-Ada mpe Beti-Patseti.
22 Mondelo na yango etutanaki na Tabori, Shakatsima mpe Beti-Shemeshi, bongo
esukaki na Yordani.
Bingumba nyonso ezalaki zomi na motoba elongo na bamboka na yango ya mike-
mike.
libula ya libota ya Isakari, kolanda bituka na bango.
Eteni ya mabele ya libota ya Aseri

24 Na mbala ya mitano, zeke ekweyaki epai ya libota ya Aseri, kolanda bituka
na bango. 25 Eteni ya mabele na bango ezalaki :
Elikati, Ali, Beteni, Akishafi, 26 Alameleki, Ameadi mpe Misheali. Mondelo na yango
etutanaki na Karimeli mpe Shiyori-Libinati na ngambo ya weste ; 27 ebalukaki na
ngambo ya este, na Beti-Dagoni, ekendeki kotutana na Zabuloni mpe Lubwaku ya
Yifita-Eli, ekendeki na ngambo ya nor, na Beti-Emeki mpe Neyiyeli mpe elekelaki
na Kabuli, na loboko ya mwasi. 28 Ekendeki kino na Ebron, Reobi, Amoni mpe
Kana kino na Sidoni, engumba monene. 29 Mondelo yango ebalukaki na ngambo
ya Rama mpe ekendeki kino na engumba ya Tiri, oyo batonga makasi, ebalukaki
na ngambo ya Osa mpe na ngambo ya Ebale monene mpe esukaki na Ebale
monene Mediterane, na etuka ya Akizibi, 30 ya Uma, ya Afeki, ya Reobi.
Jozue 19:31 315 Jozue 20:3
Bingumba nyonso ezalaki tuku mibale na mibale elongo na bamboka na yango ya

mike-mike.
libula ya libota ya Aseri, kolanda bituka na bango.
Eteni ya mabele ya libota ya Nefitali
32 Na mbala ya motoba, zeke ekweyaki epai ya libota ya Nefitali, kolanda
bituka na bango.
33 Eteni ya mabele na bango ezalaki longwa na Elefi, longwa na terebente oyo
ezali na Tsananimi, lekela na Adamu-Nekebi mpe Yabineyeli kino na Lakumi
mpe esukaki na Yordani. 34 Mondelo na yango ebalukaki na ngambo ya weste
na Azinoti-Tabori mpe ekendeki kobimela na Ukoki, etutanaki na Zabuloni, na
ngambo ya sude, na Aseri, na ngambo ya weste, mpe Yuda ; Yordani, na ngambo
ya este.
35 Bingumba batonga makasi ezalaki : Tsidimi, Tseri, Amati, Rakati, Kinereti,
36 Adama, Rama, Atsori ; 37 Kedeshi, Edreyi, Eyini-Atsori ; 38 Yireoni, Migidali-Eli,
Oremi, Beti-Anati mpe Beti-Shemeshi.
Bingumba nyonso ezalaki zomi na libwa elongo na bamboka na yango ya mike-
mike.
libula ya libota ya Nefitali, kolanda bituka na bango.
Eteni ya mabele ya libota ya Dani
40 Na mbala ya sambo, zeke ekweyaki epai ya libota ya Dani, kolanda bituka
na bango. 41 Libula na bango ya mabele ezalaki :
Tsorea, Eshitaoli, Iri-Shemeshi ; 42 Shaalabini, Ayaloni, Yitila ; 43 Eloni, Timinata,
Ekroni, 44 Eliteke, Gibetoni, Baalati, 45 Yeudi, Bene-Beraki, Gati-Rimoni ; 46 mayi
ya Yarikoni, Rakoni mpe etuka oyo etalana na Jafa.
47 Kasi bakitani ya Dani balongaki te kobotola eteni ya mabele na bango,
boye bakendeki kobundisa Leshemi mpe babotolaki yango. Babomaki bato
ya Leshemi na mopanga, babotolaki yango mpe bakomaki kovanda kuna.
Bakomaki kobenga Leshemi « Dani, » kombo ya koko na bango.
libula ya libota ya Dani, kolanda bituka na bango.
Eteni ya mabele ya Jozue
49 Tango bana ya Isalaele basilisaki kokabola mokili na biteni na zeke,
bapesaki Jozue, mwana mobali ya Nuni, libula moko kati na bango.
50 Kolanda mitindo na Yawe, bapesaki ye engumba oyo asengaki ; ezali
Timinati-Sera, kati na etuka ya bangomba ya Efrayimi. Bongo Jozue
atongaki engumba yango mpe akomaki kovanda kuna.
51 Yango nde ezalaki libula ya mabele oyo Nganga-Nzambe Eleazari ; Jozue,
mwana mobali ya Nuni, mpe bakambi ya bituka, kolanda mabota ya bana
ya Isalaele, bakabolaki na zeke liboso ya Yawe, na Silo, na ekotelo ya Ndako
ya kapo ya Bokutani. Boye nde basilisaki kokabola mokili.
20
Bingumba ya kokimela
Yawe alobaki na Jozue : 2 « Yebisa bana ya Isalaele ete bapona bingumba ya
1
kokimela, ndenge nayebisaki bino na nzela ya Moyize, 3 mpo ete moto nyonso oyo
akoboma moto na nko te akoka kokimela kuna mpe azwa ebombamelo liboso ya
mobukanisi makila*.
4 Soki akimeli kati na moko ya bingumba wana, akotelema na ekotelo ya ekuke
ya engumba mpe akotalisa likambo na ye epai ya bampaka ya engumba wana.
Bongo bampaka bakoyamba moto yango kati na engumba mpe bakopesa ye esika ya
kovanda elongo na bango. 5 Soki mobukanisi makila alandi ye, bampaka basengeli te
kokaba mobomi yango na maboko na ye, pamba te abomaki mozalani na ye na nko
te mpe azalaki liboso na makanisi ya mabe te. 6 Akotikala na engumba wana kino
tango akoleka na esambiselo liboso ya lisanga mpe kino tango mokonzi ya Banganga-
Nzambe oyo azali na mosala na tango wana, akokufa. Na sima na yango nde mobomi
yango akoki kozonga na engumba na ye, na ndako na ye, kati na engumba epai wapi
awuta. »
7 Bana ya Isalaele babulisaki Kedeshi, kati na Galile, kati na mokili ya bangomba
ya Nefitali ; Sishemi, kati na mokili ya bangomba ya Efrayimi, mpe Kiriati-Ariba oyo
ezali Ebron, kati na mokili ya bangomba ya Yuda.
8 Na ngambo mosusu ya Yordani, na este ya Jeriko, baponaki Betseri kati na esobe,
na likolo ya ngomba ya libota ya Ribeni ; Ramoti kati na Galadi, kati na etuka ya
libota ya Gadi ; mpe Golani kati na Bashani, kati na etuka ya libota ya Manase.
9 Yango nde ezalaki bingumba oyo eponamaki mpo na moto nyonso ya Isalaele to
mpe mpo na mopaya nyonso oyo azali kovanda kati na bango. Moto nyonso oyo
akoboma moto na nko te akoki kokimela kuna, mpo ete mobukanisi makila aboma
ye te, liboso ete aleka na esambiselo na miso ya lisanga.
21
Bingumba ya Balevi
Bakonzi ya mabota ya bakitani ya Levi bayaki epai ya Nganga-Nzambe Eleazari,
1
epai ya Jozue, mwana mobali ya Nuni, mpe epai ya bakonzi ya bituka ya mabota
mosusu ya Isalaele, 2 na Silo, kati na mokili ya Kanana, mpo na koloba na bango :
« Yawe apesaki mitindo na nzela ya Moyize ete bopesa biso bingumba ya kovanda
elongo na mabele na yango mpo na bibwele na biso. »
3 Boye, kolanda mitindo ya Yawe, bana ya Isalaele balongolaki kati na libula
na bango ndambo ya bingumba elongo na mabele na yango, mpe bapesaki
yango epai ya bakitani ya Levi.
Zeke ya liboso ekweyaki epai ya etuka ya Keati. Bato ya Levi oyo bazalaki
4
bakitani ya Nganga-Nzambe Aron bazwaki, na nzela ya zeke, bingumba
zomi na misato kati na libota ya Yuda, ya Simeoni mpe ya Benjame.
5 Bakitani ya Keati oyo batikalaki bazwaki, na nzela ya zeke, bingumba zomi kati
na mabele ya libota ya Efrayimi, ya Dani mpe ya ndambo ya libota ya Manase.
6 Bakitani ya Gerishoni bazwaki, na nzela ya zeke, bingumba zomi na misato kati
na mabele ya libota ya Isakari, ya Aseri, ya Nefitali mpe ya ndambo ya libota ya
Manase, kati na Bashani.
7 Bakitani ya Merari, kolanda bituka na bango, bazwaki bingumba zomi na mibale
kati na mabele ya libota ya Ribeni, ya Gadi mpe ya Zabuloni.
8 Boye, ndenge Yawe apesaki mitindo na nzela ya Moyize, bana ya Isalaele
babetaki zeke mpo na kopesa bingumba wana elongo na mabele na yango
epai ya bakitani ya Levi.
* 20:3 Mobukanisi makila azali moto oyo apesameli mokumba ya kopesa etumbu ya kufa epai ya babomi.
Jozue 21:9 317 Jozue 21:32
9 Kati na mabota ya Yuda mpe ya Simeoni, babetaki zeke mpo na kopesa bingumba
oyo, kolanda bakombo na yango, 10 epai ya bakitani ya Aron, oyo babimelaki na
bituka ya Keati kati na bana mibali ya Levi, pamba te zeke ya liboso ekweyaki
epai na bango :
11 Bapesaki bango Kiriati-Ariba oyo ezali Ebron, elongo na mabele na yango,
kati na mokili ya bangomba ya Yuda. (Ariba azalaki koko ya Anaki) ; 12 kasi
bapesaki bilanga ya engumba mpe bamboka na yango ya mike-mike, lokola
libula epai ya Kalebi, mwana mobali ya Yefune. 13 Epai ya bakitani ya Nganga-
Nzambe Aron, bapesaki Ebron lokola engumba ya kokimela mpo na moto oyo
atangami mobomi, Libina, 14 Yatiri, Eshitemoa, 15 Oloni, Debiri, 16 Ayini, Yuta
mpe Beti-Shemeshi, elongo na mabele na yango. Bazwaki bingumba libwa kati
na bituka ya mabota oyo mibale : Yuda mpe Simeoni.
17 Kati na libota ya Benjame, bapesaki bango bingumba oyo :
Gabaoni, Geba, 18 Anatoti, Alimoni, elongo na mabele na yango ; ezalaki bongo
bingumba minei.
19 Bingumba nyonso ya Banganga-Nzambe, bakitani ya Aron, ezalaki zomi
na misato elongo na mabele na yango.
Babetaki zeke mpo na kopesa epai ya bakitani mosusu ya Levi, oyo bazali
20
ya bituka ya Keati, moko kati na bana mibali ya Levi, bingumba oyo, kati
na mabele ya libota ya Efrayimi.
21 Kati na etuka ya bangomba ya Efrayimi, bapesaki bango :
Sishemi lokola engumba ya kokimela mpo na moto oyo atangami mobomi, Gezeri,
22 Kibitsayimi mpe Beti-Oroni, elongo na mabele na yango ; ezalaki bongo
bingumba minei.
23 Kati na libota ya Dani, bapesaki bango bingumba oyo :
Eliteke, Gibetoni, 24 Ayaloni, Gati-Rimoni, elongo na mabele na yango ; ezalaki
bongo bingumba minei.
25 Kati na ndambo ya libota ya Manase, bapesaki bango bingumba oyo :
Taanaki, Gati-Rimoni elongo na mabele na yango ; ezalaki bongo bingumba
mibale.
26 Bingumba nyonso oyo bapesaki epai ya bituka mosusu ya bakitani ya Keati
ezalaki zomi, elongo na mabele na yango.
Epai ya bakitani ya Gerishoni kati na bituka ya bakitani ya Levi, bapesaki

27
bingumba oyo :
Kati na ndambo ya libota ya Manase :
kati na Bashani, Golani lokola engumba ya kokimela mpo na moto oyo atangami
mobomi, mpe Beyeshitira, elongo na mabele na yango ; ezalaki bongo
bingumba mibale.
28 Kati na libota ya Isakari :
Kishioni, Dabirati, 29 Yarimuti, Eyini-Ganimi, elongo na mabele na yango ; ezalaki
30 Kati na libota ya Aseri :
Misheali, Abidoni, 31 Elikati, Reobi, elongo na mabele na yango ; ezalaki bongo
bingumba minei.
32 Kati na libota ya Nefitali :
Kedeshi, kati na mokili ya Galile, lokola engumba ya kokimela mpo na moto
oyo atangami mobomi ; Amoti-Dori mpe Karitani, elongo na mabele na yango ;
ezalaki bongo bingumba misato.
Jozue 21:33 318 Jozue 22:7
33 Bingumba nyonso oyo bapesaki epai ya bakitani ya Gerishoni, kolanda

bituka na bango, ezalaki zomi na misato elongo na mabele na yango.
Epai ya bituka ya Merari, bakitani ya Levi oyo batikalaki, bapesaki

34
bingumba oyo :
Kati na libota ya Zabuloni :
Yokineami, Karita, 35 Dimina mpe Naalali, elongo na mabele na yango ; ezalaki
36 Kati na libota ya Ribeni :
Betseri lokola engumba ya kokimela mpo na moto oyo atangami mobomi, Yakatsi,
37 Kedemoti mpe Mefati, elongo na mabele na yango ; ezalaki bongo bingumba
minei.
38 Kati na libota ya Gadi :
Ramoti, kati na Galadi, lokola engumba ya kokimela mpo na moto oyo atangami
mobomi, Maanayimi, 39 Eshiboni mpe Yaezeri, elongo na mabele na yango ;
ezalaki bongo bingumba minei.
40 Bingumba nyonso oyo babetelaki zeke mpo na kopesa epai ya bakitani ya
etuka ya Merari, bakitani ya Levi oyo batikalaki, ezalaki zomi na mibale.
41 Bingumba nyonso ya bakitani ya Levi kati na mabele oyo epesamelaki bana
ya Isalaele ezalaki tuku minei na mwambe, elongo na mabele na yango.
42 Engumba moko na moko ezingelamaki na mabele na yango ; ezalaki
penza bongo mpo na bingumba yango nyonso.
Nzambe akokisaka bilaka na Ye
43Boye, Yawe apesaki na Isalaele mokili nyonso oyo alakaki kopesa epai ya batata
na bango na nzela ya ndayi. Bana ya Isalaele bazwaki yango mpe bakomaki kovanda
kuna. 44 Yawe apesaki bango kimia na bangambo nyonso, kolanda nyonso oyo
alakaki batata na bango na nzela ya ndayi. Monguna moko te kati na banguna na
bango alongaki lisusu kotelemela bango. Yawe akabaki banguna na bango nyonso na
maboko na bango. 45 Kati na bilaka nyonso ya kitoko oyo Yawe apesaki na libota ya
Isalaele, moko te etikalaki kokweya ; solo, nyonso ekokisamaki.
Misala ya suka ya Jozue
22
Bozongi ya mabota ya ngambo ya este ya Yordani
1Boye, Jozue abengisaki bakitani ya Ribeni, ya Gadi mpe ya ndambo ya libota ya
Manase ; 2 mpe alobaki na bango : « Bosili kosala makambo nyonso oyo Moyize,
mowumbu na Yawe, atindaki bino, mpe botosaki ngai na makambo nyonso oyo
natindaki bino. 3 Pamba te wuta tango molayi kino na mokolo ya lelo, botikalaki
kosundola bandeko na bino te, kasi bobatelaki malamu mokumba oyo Yawe, Nzambe
na bino, apesaki bino. 4 Lokola Yawe, Nzambe na bino, asili kopesa bandeko na
bino bopemi, ndenge alakaki, bokoki sik’oyo kozonga na bandako na bino, kati na
mokili oyo Moyize, mowumbu ya Yawe, apesaki bino, na ngambo mosusu ya Yordani.
5 Kasi bosala keba ete bobatela mitindo mpe mobeko oyo Moyize, mowumbu ya
Yawe, Nzambe na bino, apesaki bino : kolinga Yawe, Nzambe na bino ; kotambola
na banzela na Ye nyonso, kotosa mitindo na Ye, kokangama na Ye, mpe kosalela Ye
na motema mpe na molimo na bino mobimba. »
6 Jozue apambolaki bango mpe azongisaki bango. Boye, bazongaki na bandako na
bango. 7 Moyize apesaki na ndambo moko ya libota ya Manase, eteni ya mabele kati
Jozue 22:8 319 Jozue 22:25
na Bashani ; mpe Jozue apesaki na ndambo mosusu ya libota ya Manase elongo na

bandeko na bango, eteni ya mabele, na ngambo ya weste ya Yordani. Tango Jozue
azongisaki bango na bandako na bango, apambolaki mpe bango. 8 Alobaki na bango :
« Bozonga na bandako na bino na bozwi ebele, na bibwele ebele, na palata, na wolo,
na bronze, na bibende, mpe na bilamba ebele. Bokabola elongo na bandeko na bino
bomengo ya bitumba oyo bosili kozwa epai ya banguna na bino. »
Etumbelo pene ya Yordani
9Boye bakitani ya Ribeni, ya Gadi, mpe ya ndambo ya libota ya Manase batikaki
bana mosusu ya Isalaele, na Silo, kati na mokili ya Kanana mpo na kozonga na Galadi,
mokili na bango moko, oyo basilaki kozwa, kolanda mitindo oyo Yawe apesaki na
nzela ya Moyize.
10 Tango bakomaki na Geliloti, pene ya Yordani, kati na mokili ya Kanana, bakitani
ya Ribeni, ya Gadi mpe ya ndambo ya libota ya Manase batongaki etumbelo moko
ya monene penza na esika wana, pene ya Yordani. 11 Mpe tango bana ya Isalaele
bayokaki ete bakitani ya Ribeni, ya Gadi mpe ya ndambo ya libota ya Manase batongi
etumbelo na ngambo ya mokili ya Kanana, na Geliloti pene ya Yordani, na ngambo
ya bana mosusu ya Isalaele, 12 lisanga mobimba ya bana ya Isalaele esanganaki na
Silo mpo na kobundisa bango.
13 Boye bana mosusu ya Isalaele batindaki na mokili ya Galadi, Pineasi, mwana
mobali ya Nganga-Nzambe Eleazari, epai ya bakitani ya Ribeni, ya Gadi mpe ya
ndambo ya libota ya Manase. 14 Batindaki elongo na ye bakambi zomi, lokola
mokambi moko mpo na libota moko na moko ya bana ya Isalaele : moko na moko
azalaki mokambi ya libota na ye kolanda mabota ya bana ya Isalaele.
15 Tango bakomaki na mokili ya Galadi, epai ya bakitani ya Ribeni, ya Gadi mpe ya
ndambo ya libota ya Manase, balobaki na bango :
16 — Tala liloba oyo lisanga mobimba ya Yawe elobi : « Ndenge nini bokoki
penza kosala lisumu ya boye na miso ya Nzambe ya Isalaele ? Ndenge nini penza
bokoki kopesa Yawe mokongo mpe komitongela etumbelo mpo na kotombokela Ye
na mokolo ya lelo ? 17 Boni, lisumu ya Peori ekoki te mpo na biso ? Kutu, kino
na mokolo ya lelo, nanu tosilisi kopetolama na yango te, atako etumbu ekweyelaki
lisanga ya Yawe ! 18 Mpe bino bopesi Yawe lelo mokongo ? Soki bino botombokeli
Yawe lelo, lobi Ye nde akotombokela lisanga mobimba ya Isalaele. 19 Soki mokili
oyo bosili kozwa ezali mbindo, boleka na mokili ya Yawe, epai wapi Mongombo
ya Yawe ezali mpe bokabola mabele elongo na biso. Kasi botombokela Yawe te,
botombokela mpe biso te na komitongela etumbelo mosusu pene ya etumbelo ya
Yawe, Nzambe na biso. 20 Tango Akana, mwana mobali ya Zera, asalaki lisumu, na
koyiba biloko ya bule, boni, etumbu yango ekweyaki te likolo ya lisanga mobimba
ya Isalaele ? Akufaki kaka ye moko te likolo ya lisumu na ye. »
21 Bakitani ya Ribeni, ya Gadi, mpe ya ndambo ya libota ya Manase bazongiselaki
bakambi ya mabota ya Isalaele :
22 — Nzambe ya banzambe ! Yawe ! Nzambe ya banzambe ! Yawe ! Ayebi
nyonso ! Tika ete Isalaele ayeba mpe yango ! Soki tosali yango mpo na kotombokela
Yawe to mpo na kosala lisumu na miso na Ye, tika ete abikisa biso te na mokolo
ya lelo ! 23 Soki tomitongeli etumbelo mpo na kopesa Yawe mokongo to mpo na
kobonza mbeka ya kotumba mpe makabo ya mbuma na likolo na yango to mpe
mpo na kobonza bambeka ya boyokani na likolo na yango, tika ete Yawe asambisa
biso ! 24 Te, ezali bongo te ! Tosalaki bongo mpo na kobanga ete lobi bakitani
na bino baloba na bakitani na biso : « Eloko nini ezali kosangisa bino na Yawe,
Nzambe ya Isalaele ? 25 Yawe atiaki ebale Yordani lokola mondelo kati na biso
mpe bino ; bino bakitani ya Ribeni mpe ya Gadi ! Bozali na libula moko te epai na
Jozue 22:26 320 Jozue 23:7
Yawe ! » Boye, bakitani na bino bakoki kosala ete bakitani na biso batika kobanga
Yawe. 26 Yango wana tomilobelaki : « Tika ete tomitongela etumbelo oyo noki, kasi
ezali te mpo na kobonza mbeka ya kotumba to mbeka mosusu. 27 Ezali nde lokola
litatoli kati na biso mpe bino, mpe mpo na milongo oyo ekoya, ete tokosalela Yawe
na nzela ya mbeka ya kotumba mpe na nzela ya mbeka ya boyokani, na Esika na
Ye ya bule. Boye lobi, bakitani na bino bakoloba na bakitani na biso te : ‹ Bozali
na libula te epai na Yawe ! › » 28 Tomilobelaki : « Soki lobi bameki koloba na biso
to na bakitani na biso bongo, tokozongisela bango : ‹ Botala elilingi ya etumbelo
ya Yawe, oyo batata na biso batongaki ; basalaki yango te mpo na kobonza mbeka
ya kotumba to mbeka mosusu, kasi mpo ete ezala lokola litatoli kati na biso mpe
bino. › » 29 Tozali te na likanisi ya kotombokela Yawe to ya kopesa Ye lelo mokongo,
na kotonga etumbelo mpo na kobonza mbeka ya kotumba, makabo ya mbuma mpe
bambeka mosusu pembeni ya etumbelo ya Yawe, Nzambe na biso, oyo ezali liboso
ya Mongombo na Ye.
30 Tango Nganga-Nzambe Pineasi, bakambi ya lisanga mpe bakambi ya mabota
ya Isalaele bayokaki makambo oyo bakitani ya Ribeni, ya Gadi mpe ya Manase
balobaki, batondisamaki na esengo. 31 Mpe Pineasi, mwana mobali ya Nganga-
Nzambe Eleazari, alobaki na bakitani ya Ribeni, ya Gadi mpe ya Manase :
— Lelo, tososoli ete Yawe azali kati na biso, pamba te bosali likambo moko te ya
mabe liboso ya Yawe. Sik’oyo bokangoli nde bana ya Isalaele wuta na loboko na
Yawe.
32 Pineasi, mwana mobali ya Nganga-Nzambe Eleazari, mpe bakambi ya bato
nyonso ya Ribeni mpe ya Gadi balongwaki na Galadi epai wapi bazalaki na
mayangani, bazongaki na Kanana epai ya bana ya Isalaele mpe bapesaki bango sango
ya makambo oyo elekaki. 33 Bana ya Isalaele batondisamaki na esengo na koyoka
sango yango mpe bakumisaki Nzambe. Boye, batikaki likanisi ya kobundisa mokili
oyo bakitani ya Ribeni mpe ya Gadi bazalaki kovanda.
34 Bakitani ya Ribeni mpe ya Gadi babengaki etumbelo yango « Edi » oyo elingi
koloba : Litatoli kati na biso ete Yawe azali Nzambe.
23
Maloba ya suka ya Jozue
1Sima na Yawe kopesa bopemi na Isalaele liboso ya banguna nyonso oyo
bazingelaki bango, elekaki tango molayi. Bongo, Jozue akomaki mobange, mpe mibu
ya bomoi na ye epusanaki makasi. 2 Boye, Jozue abengisaki Isalaele mobimba :
bampaka na yango, bakambi na yango, basambisi elongo na bakalaka na yango.
Alobaki na bango : « Nakomi mobange mpe mibu ya bomoi na ngai epusani makasi.
3 Bino moko bomonaki makambo nyonso oyo Yawe, Nzambe na bino, asalaki liboso
ya bikolo oyo nyonso mpo na bolamu na bino, pamba te ezalaki Yawe, Nzambe na
bino, nde azalaki kobundela bino. 4 Bobosana te ndenge nini nazalaki kobeta zeke
mpo na kokabolela mabota na bino lokola libula, mokili ya bikolo oyo etikali mpe
ya bikolo oyo nabotolaki wuta na Yordani kino na Ebale monene, na ngambo ya
weste. 5 Yawe, Nzambe na bino, nde akobengana bango, Ye moko, mosika liboso na
bino ; akobengana bango liboso na bino mpe bokozwa mokili na bango ndenge Yawe,
Nzambe na bino, alakaki.
6 Boyika mpiko mpe bosenzela mpo na kotosa makambo nyonso oyo ekomama kati
na buku ya Mobeko ya Moyize ; bokende libanda na yango te. 7 Bosala boyokani te
elongo na bikolo mosusu oyo etikali kati na bino, bobelela bakombo ya banzambe
na yango te to mpe bolapa ndayi na bakombo na yango te. Bomeka kosalela yango
te mpe bofukamela yango te. 8 Kasi bokangama makasi na Yawe, Nzambe na bino,
ndenge bozali kosala kino na mokolo ya lelo.
9 Yawe abenganaki bikolo ya minene mpe ya nguya liboso na bino ; mpe kino na
moyi ya lelo, moko te alongi kotelema liboso na bino. 10 Moto moko kaka kati na
bino azalaki kokimisa bato nkoto moko, pamba te Yawe, Nzambe na bino, azalaki
kobundela bino ndenge alakaki. 11 Boye, bosala keba ete bolinga Yawe, Nzambe na
bino.
12 Kasi soki bopesi Yawe mokongo, mpe soki bosali boyokani elongo na bato oyo
babiki kati na bikolo oyo etikali kati na bino ; soki bosali mabala mpe bosangani
elongo na bango, 13 boyeba ete Yawe, Nzambe na bino, akobengana lisusu te bikolo
yango liboso na bino. Bakokoma nde minyama mpe mitambo mpo na bino, bafimbu
na mikongo na bino mpe banzube kati na miso na bino, kino tango bokosila kokufa
na mokili ya kitoko oyo Nzambe na bino apesaki bino.
14 Sik’oyo ngai nakomi pene ya kokende na nzela oyo moto nyonso akendaka. Na
motema mpe elimo na bino mobimba, boyeba ete elaka moko te kati na bilaka nyonso
ya kitoko oyo Yawe, Nzambe na bino, apesaki bino ekotikala kokweya. Bilaka nyonso
esila kokokisama, moko te ekotikala kokweya. 15 Ndenge kaka bilaka nyonso ya
kitoko ya Yawe, Nzambe na bino, ekokisamaki solo, ndenge wana mpe akotindela
bino makambo mabe kino tango akosilisa koboma bino kati na mokili ya kitoko oyo
apesaki bino 16 soki bobebisi boyokani ya Yawe, Nzambe na bino, oyo apeselaki bino
mitindo, mpe bokeyi kosalela banzambe mosusu mpe kofukamela yango. Kanda ya
Yawe ekotumba bino mpe bokosila kokufa noki penza na mokili ya kitoko oyo apesaki
bino. »
24
Isalaele azwi mokano ya kosalela Yawe
1 Jozue asangisaki mabota nyonso ya Isalaele na Sishemi. Abengisaki bampaka,
bakambi, basambisi mpe bakalaka ya Isalaele ; mpe bango bayaki liboso ya Nzambe.
2 Jozue alobaki na bato nyonso :
— Tala liloba oyo Yawe, Nzambe ya Isalaele, alobi : « Wuta kala, bakoko na bino
mpe Tera, tata ya Abrayami mpe Naori, bavandaki na ngambo mosusu ya ebale
mpe bazalaki kosalela banzambe mosusu. 3 Kasi nabimisaki tata na bino, Abrayami,
wuta na mokili oyo ezalaki na ngambo mosusu ya ebale, natambolisaki ye na mokili
mobimba ya Kanana mpe napesaki ye bakitani ebele. Napesaki ye Izaki ; 4 mpe na
nzela ya Izaki, napesaki ye Jakobi mpe Ezawu. Napesaki mokili ya bangomba Seiri
epai ya Ezawu, kasi Jakobi elongo na bana na ye ya mibali, bakendeki na Ejipito.
5 Boye, natindaki Moyize mpe Aron ; nabetaki Ejipito kolanda makambo nyonso
oyo nasalaki kuna mpe nabimisaki bino kuna. 6 Tango nabimisaki batata na bino
na Ejipito, bakomaki kino na ebale monene ya Barozo, bato ya Ejipito balandaki
bango na bashar mpe na basoda oyo batambolaka likolo ya bampunda kino na
Ebale monene ya Motane. 7 Batata na bino bagangaki epai na Yawe mpo na kosenga
lisungi, mpe Yawe atiaki molili kati na bino mpe bato ya Ejipito, azindisaki bango na
mayi ya Ebale monene oyo ezipaki bango. Miso na bino moko emonaki makambo
oyo nasalaki bato ya Ejipito. Mpe bowumelaki mibu ebele na esobe.
8 Namemaki bino na mokili ya bato ya Amori, oyo bazalaki kovanda na ngambo
ya este ya Yordani. Babundisaki bino kasi nakabaki bango na maboko na bino.
Nabomaki bango na miso na bino mpe bobotolaki mokili na bango. 9 Tango Balaki,
mwana mobali ya Tsipori, mokonzi ya Moabi, abimaki mpo na kobundisa Isalaele,
atindaki ete baluka Balami, mwana mobali ya Beori, mpo ete alakela bino mabe.
Jozue 24:10 322 Jozue 24:28
10 Kasi naboyaki koyoka Balami, boye akomaki nde kopambola bino tango na tango
mpe nakangolaki bino na loboko na ye.
11 Boye bokatisaki Yordani mpe bokomaki na engumba Jeriko. Bavandi ya Jeriko
babundisaki bino ndenge kaka bato ya Amori, ya Perizi, ya Kanana, ya Iti, ya
Girigazi, ya Evi mpe ya Yebusi, basalaki ; kasi nakabaki bango mpe na maboko na
bino. 12 Natindelaki bango liboso na bino, banzoyi ya minene oyo ebenganaki bango
mosika na bino, na bakonzi mibale ya Amori. Bosalaki yango na mipanga mpe na
matolotolo na bino te. 13 Boye, napesaki bino mokili oyo bino bomonelaki pasi te
mpe bingumba oyo bino botongaki te. Bokomaki kovanda kuna, kolia bambuma
ya bilanga ya vino mpe ya olive oyo bolonaki te.
14 Sik’oyo botosa Yawe mpe bosalela Ye na motema mobimba mpe na bosembo.
Bobwaka banzambe oyo batata na bino basalelaki na ngambo mosusu ya ebale mpe
na Ejipito, mpe bosalela Yawe. 15 Kasi soki bosepeli kosalela Yawe te, bopona lelo
nani bolingi kosalela ; banzambe oyo batata na bino basalelaki tango bazalaki na
ngambo mosusu ya ebale to banzambe ya bato ya Amori epai wapi bozali kovanda.
Kasi ngai mpe libota na ngai, tokosalela Yawe. »
16 Bato bazongisaki :
— Tozali na likanisi te ya kosundola Yawe to ya kosalela banzambe mosusu !
17 Pamba te Yawe azali Nzambe na biso ; ezali Ye Yawe nde abimisaki biso mpe
batata na biso na Ejipito, na mokili wana ya bowumbu, mpe asalaki na miso na
biso bilembo minene ya kokamwa. Azalaki kobatela biso na banzela nyonso oyo
tozalaki kotambola mpe kati na bikolo nyonso epai wapi tozalaki koleka. 18 Yawe
abenganaki liboso na biso bikolo nyonso elongo na bato ya Amori oyo bazalaki
kovanda na mokili oyo. Biso mpe tokosalela Yawe, pamba te azali Nzambe na biso.
— Bokokoka kosalela Yawe te, pamba te azali Nzambe ya Bule, Nzambe ya Zuwa ;
akolimbisa te botomboki mpe masumu na bino. 20 Soki bosundoli Yawe mpe bokeyi
kosalela banzambe ya bapaya, akobalukela bino mpo na kosala bino mabe, mpe
akosilisa koboma bino sima na kotalisa bino bolamu.
21 Kasi bato balobaki na Jozue :
— Te, tokosalela kaka Yawe !
— Bozali bino moko batatoli mpo na bino awa boponi kosalela Yawe.
Bazongisaki :
— Ezali se bongo, tondimi yango, tozali batatoli.
23 Jozue alobaki :
— Na bongo, bolongola sik’oyo banzambe ya bapaya oyo ezali kati na bino mpe
bopesa mitema na bino nyonso epai na Yawe, Nzambe ya Isalaele.
24 Bato bazongiselaki Jozue :
— Tokosalela Yawe, Nzambe na biso, mpe tokoyoka mongongo na Ye.
25 Na mokolo wana, Jozue asalaki boyokani elongo na bana ya Isalaele na Sishemi,
mpe apesaki bango mibeko mpe bikateli. 26 Bongo, Jozue akomaki makambo wana
nyonso na buku ya Mobeko ya Nzambe. Akamataki libanga moko ya monene mpe
atelemisaki yango wana, na se ya terebente oyo ezalaki kati na Esika ya bule ya Yawe.
27 Jozue alobaki na bato nyonso :
— Botala, libanga oyo ekozala litatoli mpo na biso, pamba te esili koyoka maloba
nyonso oyo Yawe alobi na biso. Ekozala motatoli mpo na kosambisa bino mpo ete
bowangana Nzambe na bino te.
28 Boye, Jozue azongisaki bato, moto na moto kati na libula na ye.
Kufa ya Jozue
Jozue 24:29 323 Jozue 24:33
29Sima na makambo oyo, Jozue, mwana mobali ya Nuni, mowumbu na Yawe,

akufaki na mibu nkama moko na zomi. 30 Bakundaki ye na mabele ya libula na ye,
na Timinati-Sera, na etuka ya bangomba ya Efrayimi, na ngambo ya nor ya ngomba
Gashi.
31 Bato ya Isalaele basalelaki Yawe tango nyonso Jozue azalaki na bomoi mpe, sima
na kufa na ye, tango nyonso bampaka oyo bamonaki misala nyonso ya Yawe mpo na
Isalaele bazalaki na bomoi.
32 Mpe bakundaki mikuwa ya Jozefi oyo bana ya Isalaele bamemaki wuta na Ejipito
na Sishemi, na eteni ya elanga oyo Jakobi asombaki na motuya ya mbongo ya bibende
nkama moko, epai ya bana mibali ya Amori, tata ya Sishemi. Yango ekoma mpe libula
ya bakitani ya Jozefi.
33 Bongo, Eleazari, mwana mobali ya Aron, mpe akufaki. Bakundaki ye na ngomba
moke oyo bapesaki na Pineasi, mwana na ye ya mobali, kati na etuka ya bangomba
ya Efrayimi.
Bilombe 1:1 324 Bilombe 1:17
Bilombe
Isalaele ayei kovanda na Kanana
1 Sima na kufa ya Jozue, bana ya Isalaele batunaki Yawe :
— Libota nini kati na biso ekokende liboso mpo na kobundisa bato ya Kanana ?
2 Yawe azongisaki :
— Libota ya Yuda nde ekokende liboso, pamba te napesi mokili oyo na maboko
na bango.
3 Bongo bato ya libota ya Yuda balobaki na bandeko na bango ya libota ya Simeoni :
— Boya elongo na biso mpo ete tobundisa bato ya Kanana, mpo na eteni ya
mabele oyo epesamelaki biso. Bongo, biso mpe tokokende elongo na bino, na eteni
ya mabele na bino.
Boye, bato ya libota ya Simeoni bakendeki elongo na bango.
4 Tango libota ya Yuda ekotaki na bitumba, Yawe akabaki bato ya Kanana mpe
ya Perizi na maboko na bango, mpe babomaki bato nkoto zomi, na Bezeki. 5 Ezalaki
kuna nde bakutaki Adoni-Bezeki mpe babundisaki ye. Balongaki bato ya Kanana mpe
ya Perizi. 6 Adoni-Bezeki akimaki ; kasi balandaki ye mpe bakangaki ye, bakataki ye
misapi ya minene ya maboko mpe ya makolo.
7 Adoni-Bezeki alobaki : « Bakonzi tuku sambo, oyo bakata bango misapi ya minene
ya maboko mpe ya makolo, bazalaki kolokota biloko oyo ezalaki kokweya na se ya
mesa na ngai. Sik’oyo, Nzambe azongiseli ngai makambo oyo nasalaki baninga. »
Bamemaki ye na Yelusalemi, mpe akufaki kuna.
8 Bato ya libota ya Yuda babundisaki Yelusalemi mpe babotolaki yango ; babomaki
bato ya engumba yango na mopanga mpe batiaki yango moto. 9 Sima na yango, bato
ya libota ya Yuda bakendeki kobundisa bato ya Kanana oyo bazalaki kovanda na
mokili ya bangomba, na Negevi, mpe na etando oyo ezalaki pembeni ya ebale.
10 Bato ya libota ya Yuda babundisaki lisusu bato ya Kanana oyo bazalaki kovanda
na Ebron, oyo kombo na yango ezalaki na kala « Kiriati-Ariba. » Balongaki Sheshayi,
Ayimani mpe Talimayi. 11 Longwa wana, bapusanaki mpe bakendeki kobundisa
bavandi ya Debiri oyo kombo na yango ezalaki na kala « Kiriati-Seferi. » 12 Kalebi
alobaki : « Nakopesa na libala Akisa, mwana na ngai ya mwasi, epai ya moto nyonso
oyo akobundisa mpe akobotola Kiriati-Seferi. »
13 Otinieli, mwana mobali ya Kenazi, ndeko ya Kalebi, abotolaki yango ; boye Kalebi
apesaki Akisa, mwana na ye ya mwasi, na libala epai ya Otinieli. 14 Nzokande, tango
Akisa akomaki na ndako ya Otinieli, atindikaki ye ete asenga elanga epai ya Kalebi,
tata na ye. Boye, tango Akisa akitaki wuta na ane na ye, Kalebi atunaki ye :
— Olingi nini ?
15 Akisa azongisaki :
— Salela ngai ngolu. Lokola opesaki ngai eteni ya mabele kati na Negevi, pesa
ngai lisusu bitima.
Boye, Kalebi apesaki ye bitima ya likolo mpe ya se.
16 Bakitani ya Keni oyo azalaki bokilo ya Moyize balongwaki na engumba ya banzete
ya Mbila elongo na bato ya libota ya Yuda, mpe bakendeki kovanda esika moko na
bavandi ya esobe ya Yuda, oyo ezali na sude ya Aradi.
17 Bato ya libota ya Yuda elongo na bandeko na bango ya libota ya Simeoni
bakendeki kobundisa bato ya Kanana oyo bazalaki kovanda na Tsefati, mpe
babebisaki bango. Yango wana, bapesaki engumba yango kombo « Orima. »
18 Bato ya libota ya Yuda babotolaki lisusu Gaza, Ashikeloni mpe Ekroni, elongo
na mabele na yango ya pembeni. 19 Yawe azalaki elongo na bato ya libota ya Yuda.
Babotolaki mokili ya bangomba, kasi balongaki te kobengana bavandi ya etando,
pamba te bazalaki na bashar ya bibende.
20 Kolanda ndenge Moyize alobaki, bapesaki na Kalebi engumba Ebron. Mpe Kalebi
abenganaki na Ebron bana mibali misato ya Anaki. 21 Nzokande, bato ya libota ya
Benjame babenganaki te bato ya Yebusi oyo bazalaki kovanda na Yelusalemi. Boye,
kino na mokolo ya lelo, bato ya Yebusi bavandaka esika moko na bato ya libota ya
Benjame.
22 Bato kati na ndako ya Jozefi bamataki mpo na kobundisa Beteli, mpe Yawe
azalaki elongo na bango. 23 Tango libota ya Jozefi etindaki bato ete bakende kononga
engumba Beteli oyo bazalaki kobenga na kala Luze, 24 banongi bamonaki moto moko
kobima na engumba mpe balobaki na ye : « Lakisa biso esika nini tokoki kokotela
na kati ya engumba, mpe tokosalela yo bolamu. »
25 Boye, alakisaki bango esika ya kokotela na kati na engumba. Mpe babomaki
bato ya engumba yango na mopanga, kasi babikisaki moto wana elongo na libota na
ye mobimba. 26 Moto yango akendeki na mokili ya bato ya Iti mpe atongaki kuna
engumba oyo apesaki kombo « Luze » oyo etikala kino lelo.
27 Kasi bato ya libota ya Manase babenganaki te bato ya Beti-Sheani mpe bamboka
na yango ya mike, bato ya Taanaki mpe bamboka na yango ya mike, bato ya Dori mpe
bamboka na yango ya mike, bato ya Yibileayimi mpe bamboka na yango ya mike, bato
ya Megido mpe bamboka na yango ya mike ; pamba te bato ya Kanana batingamaki
kaka kovanda na mokili yango. 28 Tango bana ya Isalaele bakomaki lisusu makasi,
bakomaki kosalisa bato ya Kanana misala makasi, kasi babenganaki bango nyonso
te.
29 Bato ya libota ya Efrayimi babenganaki te bato ya Kanana oyo bazalaki kovanda
na Gezeri, mpe bato ya Kanana bakobaki kovanda esika moko na bango.
30 Bato ya libota ya Zabuloni babenganaki te bavandi ya Kitroni mpe ya Naaloli.
Bato ya Kanana bakobaki kovanda esika moko na bango, kasi bakomaki kosalisa
bango misala makasi.
31 Bato ya libota ya Aseri babenganaki te bato ya Ako, ya Sidoni, ya Ayilabi, ya
Akizibi, ya Eliba, ya Afiki mpe ya Reobi. 32 Likolo na yango, bato ya libota ya Aseri
bakomaki kovanda esika moko na bato ya Kanana oyo bazalaki kovanda na mokili
yango.
33 Bato ya libota ya Nefitali babenganaki te bato oyo bazalaki kovanda na Beti-
Shemeshi mpe na Beti-Anati. Boye, bakomaki kovanda esika moko na bato ya Kanana
oyo bazalaki kovanda na mokili yango ; kasi bato ya Beti-Shemeshi mpe ya Beti-Anati
bakomaki kosala misala makasi.
34 Bato ya Amori batindikaki libota ya Dani mosika, na likolo ya bangomba, mpo
ete balonga te kokita na etando ya polele. 35 Boye, bato ya Amori mpe batingamaki
kaka kovanda na Ari-Eresi, na Ayaloni mpe na Shaalibimi. Kasi tango ndako ya Jozefi
ekomaki lisusu na nguya, bakomaki kosalisa bango misala makasi. 36 Mondelo ya
mabele ya bato ya Amori ezalaki longwa na Libanga ya Sela, elekaki na bangomba
ya Akarabimi kino na likolo.
2
Yawe apameli bato na Ye
1 Anjelu ya Yawe alongwaki na Giligali mpe akendeki na Bokimi. Alobaki :
« Nabimisaki bino na Ejipito mpe nakotisaki bino na mokili oyo nalakaki kopesa epai
ya bakoko na bino na nzela ya ndayi. Nalobaki : ‹ Nakotikala kokata boyokani te kati
na Ngai mpe bino ; 2 mpe bokosala boyokani te elongo na bato ya mokili oyo, kasi
bokobuka bitumbelo na bango. › Nzokande, botosaki Ngai te. Mpo na nini bosalaki
bongo ? 3 Sik’oyo, nalobi na bino ete nakobengana bango lisusu te liboso na bino ;
bakokoma nzube na mipanzi na bino, mpe banzambe na bango ya bikeko ekokoma
mitambo mpo na bino. »
4 Tango Anjelu ya Yawe alobaki makambo oyo epai ya bana nyonso ya Isalaele,
bakomaki kolela makasi, 5 mpe babengaki esika yango Bokimi. Babonzaki kuna
bambeka epai na Yawe.
Kufa ya Jozue
6 Sima na Jozue kobengana bato, bana ya Isalaele bakendeki kobotola mokili,
moto na moto na eteni na ye ya mabele. 7 Basalelaki Yawe tango nyonso Jozue
azalaki na bomoi mpe, sima na kufa na ye, tango nyonso bampaka, oyo bamonaki
misala nyonso ya Yawe mpo na Isalaele, bazalaki na bomoi. 8 Jozue, mwana mobali
ya Nuni, mosali na Yawe, akufaki tango akokisaki mibu nkama moko na zomi ya
mbotama. 9 Bakundaki ye na mabele ya libula na ye, na Timinati-Eresi, kati na etuka
ya bangomba ya Efrayimi, na ngambo ya nor ya ngomba Gashi.
Bato basundoli Yawe
10 Sima na yango, molongo nyonso ya bato oyo bazalaki elongo na Jozue basilaki
na kokufa ; mpe molongo mosusu ya bato oyo babotamaki sima na bango ebimaki,
molongo oyo eyebaki Yawe te mpe emonaki te misala oyo asalaki mpo na Isalaele.
11 Bongo bana ya Isalaele bakomaki kosala makambo mabe na miso ya Yawe mpe
kosalela banzambe ya Bala. 12 Basundolaki Yawe, Nzambe ya batata na bango,
oyo abimisaki bango na mokili ya Ejipito, mpe bakomaki kosambela mpe kosalela
banzambe ya ndenge na ndenge ya bato oyo bazalaki zingazinga na bango ; bakomaki
kogumbama liboso ya banzambe yango. Mpo na yango, bapelisaki kanda ya Yawe,
13 pamba te basundolaki Yawe mpo na kosalela banzambe Bala mpe Asitarite.
14 Bongo Yawe atombokelaki bana ya Isalaele mpe akabaki bango na maboko
ya bato mabe oyo babotolaki bango biloko na makasi ; asundolaki bango epai ya
banguna na bango, oyo bazalaki zingazinga na bango, mpe bazangaki makoki ya
kotelemela bango. 15 Tango nyonso bana ya Isalaele bazalaki kokende bitumba,
loboko na Yawe ezalaki kotelemela bango mpo ete balonga te, ndenge kaka alapaki
ndayi mpo na bango. Boye bazalaki na pasi makasi.
16 Yawe abimisaki Bilombe oyo babikisaki bango wuta na maboko ya bato mabe
oyo bazalaki kobotola bango biloko na makasi. 17 Kasi bana ya Isalaele bayokelaki
ata Bilombe na bango te, kasi bazalaki kosambela mpe kosalela banzambe mosusu.
Batikaki noki nzela oyo batata na bango bazalaki kolanda : nzela ya kotosa mibeko
na Yawe. Balandaki ndakisa na bango te. 18 Tango nyonso Yawe azalaki kobimisela
bango elombe, abandaki mpe kozala elongo na elombe yango mpo na kobikisa bango
wuta na maboko ya banguna na bango, na tango nyonso oyo elombe yango azalaki
na bomoi. Solo Yawe azalaki koyokela bango mawa, pamba te azalaki koyoka bango
kolela liboso ya banyokoli na bango mpe ya bato oyo bazalaki komonisa bango pasi.
19 Kasi soki elombe akufi, bato bazalaki kozongela misala mabe koleka kutu mabe
ya batata na bango ; bazalaki kosambela, kosalela, kogumbamela banzambe mosusu.
Bazalaki koboya kotika misala na bango ya mabe mpe bazalaki kaka kotingama na
nzela na bango.
20 Boye Yawe atombokelaki bana ya Isalaele mpe alobaki : « Lokola ekolo oyo
ekataki boyokani oyo nasalaki elongo na batata na bango mpe eboyi koyokela Ngai,
21 Ngai mpe nakobengana lisusu te liboso na bango ata ekolo moko kati na bikolo oyo
Jozue atikaki liboso ete akufa. 22 Nakosalela bikolo yango mpo na komeka Isalaele
mpe kotala soki bakobatela mpe bakotambola na nzela ya Yawe lokola batata na
bango. » 23 Yawe akabaki te bikolo yango na maboko ya Jozue, asalaki ete etikala ;
abenganaki yango te mbala moko.
3
1 Tala bikolo oyo Yawe atikaki mpo na komeka bana ya Isalaele oyo bazalaki na
tango ya bitumba ya Kanana. 2 Asalaki bango bongo, kaka mpo ete milongo ya sika
ya bana ya Isalaele oyo bazalaki te na tango ya bitumba, bayeba nini yango bitumba.
3 Yawe atikaki kati na mokili yango bakonzi mitano ya bato ya Filisitia, bato nyonso
ya Kanana, bato nyonso ya Sidoni mpe bato nyonso ya Evi, oyo bazalaki kovanda na
bangomba ya Libani, wuta na ngomba ya Bala-Erimoni kino na Lebo-Amati. 4 Bikolo
wana etikalaki mpo na komeka bana ya Isalaele mpe kotala soki bakotosa mitindo
oyo Yawe apesaki bakoko na bango na nzela ya Moyize. 5 Bana ya Isalaele bavandaki
kati na bato ya Kanana, ya Iti, ya Amori, ya Perizi, ya Evi mpe ya Yebusi ; 6 babalaki
bana basi na bango mpe babalisaki bana na bango ya basi epai ya bana na bango ya
mibali, mpe basalelaki banzambe na bango.
Tango ya Otinieli
7 Bana ya Isalaele basalaki makambo mabe na miso ya Yawe ; babosanaki Yawe,
Nzambe na bango, mpe basalelaki banzambe Bala mpe Ashera. 8 Yawe asilikelaki
bana ya Isalaele, mpe akabaki bango na maboko ya Kushani-Rishetayimi, mokonzi
ya Arami. Bana ya Isalaele basalaki mibu mwambe na se ya bokonzi na ye. 9 Bana ya
Isalaele bagangaki epai ya Yawe, mpe Yawe abimiselaki bango mokangoli : Otinieli,
mwana mobali ya Kenazi, leki ya Kalebi. Mpe Otinieli abikisaki bana ya Isalaele.
10 Molimo na Yawe ayaki likolo na ye mpe akomaki elombe kati na bana ya Isalaele ;
bongo akendeki kobunda bitumba. Yawe akabaki Kushani-Rishetayimi, mokonzi ya
Arami, na maboko ya Otinieli ; mpe Otinieli alongaki ye. 11 Sima na yango, mokili
ekomaki na kimia mibu tuku minei kino tango Otinieli, mwana mobali ya Kenazi,
akufaki.
Tango ya Ewudi
12 Bana ya Isalaele basalaki lisusu mabe na miso ya Yawe. Likolo ya mabe yango,
Yawe apesaki Egiloni, mokonzi ya Moabi, bokonzi na likolo ya bana ya Isalaele.
13 Egiloni asanganaki na bato ya Amoni mpe ya Amaleki, bayaki mpe babundisaki
bana ya Isalaele, bongo babotolaki engumba ya nzete ya Mbila. 14 Bana ya Isalaele
bazalaki na se ya bokonzi ya Egiloni, mokonzi ya Moabi, mibu zomi na mwambe.
15 Bana ya Isalaele bagangaki lisusu epai na Yawe, mpe Yawe apesaki bango
mokangoli moko na kombo Ewudi, mwana mobali ya Gera, ya libota ya Benjame.
Ewudi azalaki kosalela loboko ya mwasi. Bana ya Isalaele batindaki ye epai ya Egiloni,
mokonzi ya Moabi, mpo na kopesa ye mpako. 16 Ewudi amisalelaki mopanga ya minu
mibale, ya ndambo ya metele na molayi. Akangaki yango na loketo na ye, na ngambo
ya loboko ya mobali, mpe abombaki yango na se ya bilamba na ye. 17 Apesaki mpako
epai ya Egiloni, mokonzi ya Moabi, oyo azalaki moto ya nzoto minene. 18 Tango
Ewudi asilisaki kopesa mpako, azongisaki bato nyonso oyo bamemaki yango. 19 Kasi
tango akomaki na esika ya banzambe ya bikeko oyo basala na mabanga, pembeni ya
Giligali, azongaki epai ya mokonzi mpe alobaki na ye :
— Mokonzi, nazali na sango ya sekele mpo na yo.
Mokonzi azongisaki :
— Kimia !
Mpe bato nyonso oyo bazalaki pembeni na ye babimaki libanda. 20 Bongo Ewudi
apusanaki pene ya mokonzi Egiloni oyo azalaki ya kovanda na shambre ya likolo ya
ndako na ye ya kopema. Alobaki na ye :
— Nazali na liloba ya koyebisa yo kowuta na Nzambe.

21 Ewudi asembolaki loboko na ye ya mwasi, akamataki mopanga oyo abombaki
na loketo na ye, na ngambo ya loboko ya mobali, mpe atubaki yango na libumu ya
mokonzi. 22 Boye, ezala esimbelo ya mopanga, nyonso ekotaki, mpe mafuta ezipaki
mopanga ; pamba te Ewudi atikaki mopanga yango kati na libumu ya mokonzi.
23 Ewudi abimaki na sima ya ndako, akangaki bikuke ya shambre ya likolo sima
na ye mpe atiaki yango bibende.
24 Tango akendeki, basali ya mokonzi bayaki na esika yango mpe bamonaki ete
bikuke ya shambre ya likolo ya kokangama. Balobaki :
— Tango mosusu mokonzi azali na zongo inene oyo ezali kati na shambre, na
kati ya ndako.
25 Basali bazelaki mingi, kino ekomaki kosala bango soni. Lokola mokonzi azalaki
kaka kofungola te bikuke ya shambre ya likolo, bazwaki fungola mpe bafungolaki
bango moko. Mpe tala, bamonaki nkolo na bango azali ya kokufa, alala na se. 26 Wana
balekisaki bongo ngonga, Ewudi abimaki ; alekaki na esika oyo ezalaki na banzambe
oyo basala na mabanga mpe akimaki na Seira. 27 Tango akomaki kuna, abetaki kelelo
na mokili ya bangomba ya Efrayimi, mpe bana ya Isalaele bakitaki elongo na ye,
longwa na likolo na ngomba, mpe amitiaki na liboso mpo na kotambolisa bango.
— Bolanda ngai, pamba te Yawe akabi Moabi, monguna na bino, na maboko na
bino.
Balandaki ye mpe babotolaki bato ya Moabi bisika oyo bakatisaka Yordani na
makolo. Bapesaki lisusu ata na moto moko te nzela ya kokatisa mayi. 29 Na mokolo
wana, babomaki bato ya Moabi pene nkoto zomi ; bango nyonso bazalaki bambinga
mpe bato ya makasi, ata moto moko te abikaki. 30 Na mokolo wana, bana ya Isalaele
balembisaki bato ya Moabi, mpe mokili ezalaki na kimia mibu tuku mwambe.
Tango ya Shamagari
31Sima na Ewudi, Shamagari, mwana mobali ya Anati, ayaki mpe abomaki bato
ya Filisitia nkama motoba na nzela ya nzete ya moke oyo batambolisaka na yango
bangombe. Ye mpe abikisaki Isalaele.
4
Tango ya Debora mpe Baraki
1 Sima na kufa ya Ewudi, bana ya Isalaele basalaki lisusu makambo mabe na miso
ya Yawe. 2 Yawe akabaki bango lisusu na maboko ya Yabini, mokonzi ya Kanana, oyo
azalaki kovanda na Atsori. Sisera, mokonzi ya mampinga na ye ya basoda, azalaki
kovanda na Arosheti-Goyimi. 3 Yabini azalaki na bashar nkama libwa ya bibende,
mpe anyokolaki makasi bana ya Isalaele mibu tuku mibale. Bongo bana ya Isalaele
bagangaki epai na Yawe mpo na kosenga lisungi.
4 Na tango wana, Debora, mwasi mosakoli, mwasi ya engumba Lapidoti, azalaki
kokamba Isalaele. 5 Azalaki kosambisa na se ya nzete ya mbila ya Debora, oyo ezalaki
na kati ya Rama mpe Beteli, kati na etuka ya bangomba ya Efrayimi. Bana ya Isalaele
bazalaki koya epai na ye mpo na kosambisama. 6 Mokolo moko, abengisaki Baraki,
mwana mobali ya Abinoami, moto ya Kedeshi ya Nefitali, mpe alobaki na ye :
— Yawe, Nzambe ya Isalaele, apesi yo mitindo : « Kende, kamata elongo na yo
bato nkoto zomi ya mabota ya Nefitali mpe ya Zabuloni, mpe mema bango na nzela
oyo ekenda na ngomba Tabori. 7 Nakomema Sisera, mokonzi ya basoda ya Yabini,
na mayi moke ya Kishoni elongo na bashar mpe basoda na ye, mpe nakokaba ye
na maboko na yo. »
8 Baraki azongiselaki Debora :

— Soki okokende elongo na ngai, wana nakokende ; kasi soki okokende na ngai
te, wana ngai mpe nakokende te.
9 Debora alobaki na ye :
— Malamu, nakokende elongo na yo. Kasi yeba ete, na nzela oyo ozali kokende,
lokumu ekozala ya yo te, pamba te Yawe akokaba Sisera na maboko ya mwasi.
Boye, Debora akendeki elongo na Baraki, na mboka Kedeshi. 10 Kuna na Kedeshi,
Baraki abengisaki bato ya mabota ya Zabuloni mpe ya Nefitali. Bato nkoto zomi
balandaki ye, mpe Debora akendeki elongo na ye.
11 Kaka na mokolo wana, Eberi, moto ya Keni, akabwanaki na bato mosusu ya Keni,
bakitani ya Obabi, semeki ya Moyize. Mpe Eberi akendeki kino na terebente oyo ezali
na Tsananimi, pembeni ya Kedeshi, mpo na kotelemisa ndako na ye ya kapo.
12 Tango bayebisaki Sisera ete Baraki, mwana mobali ya Abinoami, amataki na
likolo ya ngomba Tabori, 13 Sisera abengisaki, longwa na Arosheti-Goyimi, bato
nyonso oyo bazalaki na ye elongo, mpe asangisaki bashar nkama libwa ya bibende.
Amemaki bango na mayi moke ya Kishoni. 14 Debora alobaki na Baraki : « Kende !
Ezali lelo nde mokolo oyo Yawe akokaba Sisera na maboko na yo. »
Baraki akitaki na ngomba Tabori, mpe bato nkoto zomi balandaki ye. 15 Wana
Baraki azalaki kokende, Yawe apanzaki, na nzela ya mopanga na Ye, Sisera, bashar
na ye nyonso mpe mampinga na ye ya basoda. Sisera asundolaki shar na ye mpe
akimaki na makolo. 16 Kasi Baraki alandaki bashar mpe mampinga kino na Arosheti-
Goyimi. Mampinga nyonso ya basoda ya Sisera ekufaki na mopanga, ata moto moko
te abikaki.
17 Nzokande, Sisera akimaki na makolo kino na ndako ya kapo ya Yaeli, mwasi ya
Eberi, moto ya Keni ; pamba te boyokani ya malamu ezalaki kati na Yabini, mokonzi
ya Atsori, mpe libota ya Eberi, moto ya Keni. 18 Yaeli abimaki mpo na kokutana na
Sisera mpe alobaki na ye :
— Yaka, nkolo na ngai ; kimela epai na ngai, kobanga te.
Sisera akotaki na ndako ya kapo ya Yaeli, mpe Yaeli azipaki ye bulangeti. 19 Sisera
alobaki na Yaeli :
— Nabondeli yo, pesa ngai mayi mpo ete namela ; nazali na posa ya mayi.
Yaeli afungolaki mbeki etonda na miliki ya mayi, mpe amelisaki ye yango. Sima,
azipaki ye lisusu bulangeti. 20 Sisera alobaki na Yaeli :
— Telema na ekuke ya ndako ya kapo. Soki moto ayei kotuna yo : « Moto azali
awa ? » Zongisa : « Te ! »
21 Kasi wana Sisera alalaki pongi makasi mpo ete alembaki, Yaeli, mwasi ya Eberi,
akamataki pike ya ndako ya kapo mpe azwaki marto ; akotaki malembe pembeni na
ye, abetaki ye pike na litoyi, mpe pike yango etobolaki moto na ye kino ekotaki na
mabele ; mpe Sisera akufaki.
22 Wana Baraki azalaki nanu kolanda Sisera, Yaeli abimaki mpo na kokutana na ye.
Alobaki na Baraki : « Yaka, nakolakisa yo moto oyo ozali koluka. »
Baraki akotaki na ndako ya kapo ya Yaeli mpe amonaki Sisera ya kokufa, alala na
mabele, mpe pike kati na litoyi na ye.
23 Mokolo wana, Nzambe akitisaki liboso ya bana ya Isalaele, Yabini, mokonzi ya
Kanana. 24 Bana ya Isalaele bakomaki makasi koleka Yabini, mokonzi ya Kanana,
kino babomaki ye.
5
1 Na mokolo wana, Debora mpe Baraki, mwana mobali ya Abinoami, bayembaki
nzembo oyo :
2 Lokola na Isalaele, bakonzi batambolaki liboso,
mpe bato bamipesaki mobimba na bitumba,

tika ete bokumisa Yawe !
3 Bino bakonzi, boyoka !
Bino bakambi, boyoka malamu !
Nalingi koyembela Yawe,
nalingi koyemba nzembo mpo na Yawe, Nzambe ya Isalaele.
4 Eh Yawe, tango obimaki na Seiri,
tango ozalaki kotambola wuta na mokili ya Edomi,
mabele eninganaki, likolo enyangwanaki,
mapata esopaki mayi.
5 Bangomba eninganaki liboso ya Yawe,
mpe ngomba Sinai, liboso ya Yawe, Nzambe ya Isalaele.
6 Na mikolo ya Shamagari, mwana mobali ya Anati ;
mpe na mikolo ya Yaeli, nzela etikalaki lisusu na bato te,
bato ya mobembo batambolaki na nzela ya nyoka-nyoka.
7 Bamboka nyonso ya mike-mike ya Isalaele etikalaki lisusu na bato te,
ezalaki lisusu na bato te kino ngai Debora natelemaki,
kino natelemaki lokola mama kati na Isalaele.
8 Tango baponaki banzambe ya sika,
bitumba mpe ekomaki na bikuke ya engumba,
kasi ata nguba moko te to likonga moko te
emonanaki kati na basoda nkoto tuku minei kati na Isalaele.
9 Motema na ngai ezali elongo na bakambi ya Isalaele,
elongo na ba-oyo bamipesaki mobimba na bitumba.
Bokumisa Yawe !
10 Bino oyo bozali kotambola likolo ya ba-ane ya pembe,
bino oyo bozali kovanda likolo ya batapi,
bino oyo bozali kotambola na nzela, bokanisa !
11 Bokumisa mingongo ya bayembi,
na bisika oyo batokaka mayi, pene ya bitima ya mayi ;
kuna, mingongo ya bakaboli mayi ezali kosanzola
misala ya bosembo ya Yawe,
misala na Ye ya bosembo na bamboka mike nyonso ya Isalaele.
Bato ya Yawe bakiti kino na bikuke ya engumba.
12 Debora, lamuka ! Lamuka !
Lamuka, lamuka, yemba nzembo ya bitumba !
Eh Baraki, telema, zongisa bakangami na yo ;
mwana mobali ya Abinoami !
13 Ndambo ya batikali bakiti epai ya balongi,
bato ya Yawe bakiti mpo na ngai
kati na bilombe ya bitumba.
14 Bato ya Amaleki bawutaki na Efrayimi.
Sima na yo, Benjame akitaki elongo na mampinga.
Bakonzi ya mampinga babimelaki na Makiri,
mpe bato oyo basimbaka lingenda ya bokonzi babimelaki na Zabuloni.
15 Bakambi ya Isakari bazalaki elongo na Debora ;
ndenge moko lokola Baraki, Isakari alandaki ye mbangu
na makolo kino na lubwaku.
Kasi kati na libota ya Ribeni,
mitema etondaki mingi na makanisi.
16 Mpo na nini avandi kati na lopango ?
Ezali mpo na kaka koyoka kolela ya bibwele ?

Kati na libota ya Ribeni, bazali bobele kolekisa
tango pamba na kokanisa.
17 Galadi atikali na ngambo mosusu ya Yordani.
Mpo na nini Dani azali kowumela kati na masuwa ?
Aseri atikali pembeni ya ebale,
avandi pembeni ya libongo na ye.
18 Bato ya Zabuloni bateki milimo na bango na kufa,
bato ya Nefitali, na basonge ya bangomba,
kuna na esika ya bitumba.
19 Bakonzi oyo bazali banguna bayaki
mpe babundisaki biso ;
bakonzi ya Kanana babundisaki biso na mboka Taanaki,
pene ya mayi ya Megido,
kasi bamemaki te bomengo ya bitumba, ata palata.
20 Wuta na likolo, minzoto ebundaki ;
na nzela na yango oyo etambolaka, minzoto ebundisaki Sisera.
21 Mayi moke ya Kishoni ememaki bango,
mayi moke ya tango ya kala, mayi moke ya Kishoni.
Tika ete molimo na ngai etambola na nguya !
22 Makolo ya bampunda enyataki mabele,
na kopumbwa na mbangu makasi,
na kolanda bankolo na yango, bato na nguya.
23 Bolakela mboka ya Merozi mabe, elobi anjelu ya Yawe.
Bolakela, bolakela mabe bato oyo bavandi kuna !
Pamba te bayei te kosunga Yawe ;
bayei te kosunga bilombe ya bitumba !
24 Tika ete Yaeli, mwasi ya Eberi, moto ya Keni,
apambolama kati na basi nyonso !
Tika ete apambolama kati na basi nyonso
oyo bazali kovanda na se ya ndako ya kapo.
25 Sisera asengaki mayi, kasi ye apesaki miliki ;
kati na kopo ya bato ya lokumu, apesaki ye miliki ya kilo.
26 Na loboko na ye ya mwasi, azwaki pike ya nzete ;
mpe na loboko na ye ya mobali, marto ya basali.
Abetaki Sisera mpe apanzaki ye moto,
atobolaki ye litoyi mpe apanzaki yango nyonso.
27 Sisera akweyaki na makolo na ye, alembaki ;
akweyaki na makolo na ye mpe akufaki.
28 Mama ya Sisera abandaki kotala na lininisa,
na sima ya bibende, mpe abandaki koganga :
« Mpo na nini shar na ye ezali kowumela boye ?
Mpo na nini bashar na ye ezali koya malembe ? »
29 Moko kati na basi ya mayele mpe ya lokumu ayanoli ye,
mpe ye moko amilobeli :
30 « Ezali te mpo bazwi mpe bakaboli bomengo ya bitumba :
Elenge mwasi moko to bilenge basi mibale mpo na soda moko,
bilamba ya langi mpo na Sisera, bilamba, bilamba ya langi,
mpe bilamba oyo batia bililingi, mpo na balongi ? »
31 Yawe, tika ete banguna na Yo nyonso bakufa bongo !
Tika ete bato oyo balingaka Yo bangenga makasi

lokola moyi ya midi !
Mokili ezalaki na kimia mibu tuku minei.
6
Tango ya Jedeon
1 Bana ya Isalaele basalaki lisusu mabe liboso ya Yawe, mpe Yawe akabaki bango
mibu sambo na maboko ya bato ya Madiani. 2 Lokola loboko ya bato ya Madiani
ezalaki na nguya makasi likolo ya Isalaele, bana ya Isalaele babongisaki mabulu ya
kokimela mpe bibombelo kati na mabanga, kuna na likolo ya bangomba. 3 Tango
nyonso oyo bana ya Isalaele bazalaki kolona bilanga na bango, bato ya Madiani, bato
ya Amaleki mpe bato ya bikolo mosusu ya ngambo ya este, bazalaki koya kobundisa
Isalaele. 4 Bazalaki kotonga milako na bango pene ya bana ya Isalaele, mpe bazalaki
kobebisa bilanga na bango, kino pene ya Gaza. Bazalaki kotikela bana ya Isalaele
ata eloko moko te ya kolia, ata meme to ntaba te, ata ngombe te, ata mpe ane te.
5 Bazalaki komata ebele lokola mabanki elongo na bibwele na bango mpe bandako
na bango ya kapo. Ezalaki pasi mpo na kotanga motango ya bato mpe ya bashamo
na bango ; bazalaki kokota na mokili ya Isalaele mpo na kobebisa yango nyonso.
6 Bato ya Madiani bakomisaki bana ya Isalaele babola makasi. Boye, bana ya
Isalaele bagangaki epai na Yawe mpo ete asunga bango. 7 Tango bana ya Isalaele
babelelaki Yawe mpo ete akangola bango wuta na maboko ya bato ya Madiani, 8 Yawe
atindelaki bango mosakoli oyo alobaki na bango : « Tala makambo oyo Yawe, Nzambe
ya Isalaele, alobi : ‹ Ngai nde nabimisaki bino na Ejipito, ndako ya bowumbu.
9 Nakangolaki bino wuta na maboko ya bato ya Ejipito mpe na maboko ya bato
nyonso oyo banyokolaki bino ; nabenganaki bango liboso na bino mpe napesaki bino
mokili na bango. 10 Nalobaki na bino : Nazali Yawe, Nzambe na bino ; bogumbamela
nzambe ya bato ya Amori te, kati na mokili oyo bozali kovanda. Kasi boyokelaki Ngai
te. › »
11 Anjelu ya Yawe ayaki mpe avandaki na se ya terebente oyo ezalaki na Ofira,
kati na mabele ya Joasi, moto ya libota ya Abiezeri. Jedeon, mwana mobali ya Joasi,
azalaki kosangisa bambuma ya ble esika moko, na esika oyo basalaka masanga ya
vino, mpo na kobomba yango liboso ya bato ya Madiani. 12 Anjelu ya Yawe abimelaki
Jedeon mpe alobaki na ye :
— Yawe azali elongo na yo, elombe ya bitumba.
13 Jedeon azongisaki :
— Ah nkolo, soki Yawe azali elongo na biso, mpo na nini makambo nyonso oyo
ezali kokomela biso ? Wapi makambo nyonso ya kokamwa oyo bakoko na biso
bazalaki koyebisa biso tango bazalaki koloba ete Yawe abimisaki biso na Ejipito ?
Sik’oyo, Yawe atiki biso mpe asundoli biso na maboko ya bato ya Madiani.
14 Yawe abalukaki epai na ye mpe alobaki :
— Kende, salela makasi oyo ozali na yango mpe bikisa bana ya Isalaele na maboko
ya bato ya Madiani. Boni, ezali Ngai te nde natindi yo ?
15 Jedeon azongisaki :
— Ah nkolo na ngai, ndenge nini ngai nakoki kobikisa bana ya Isalaele ? Kati na
Manase, libota na ngai nde ezangi makasi koleka, mpe ngai nazali mwana ya suka
kati na ndako ya tata na ngai.
— Nakozala elongo na yo, mpe okoboma bato ya Madiani lokola moto moko.
17 Jedeon alobaki :
— Solo, soki nazwi ngolu na miso na Yo, pesa ngai elembo oyo ekolakisa solo ete
Yo Yawe nde ozali kosolola na ngai. 18 Nabondeli Yo, kolongwa na esika oyo te kino
nakozonga awa na likabo na ngai mpo ete nabonza yango liboso na Yo.
Yawe alobaki :
— Nakozela kino okozonga.
19 Jedeon azongaki epai na ye, abongisaki mwana ntaba, azwaki kilo tuku misato
ya farine, asalaki na yango mapa oyo ezanga levire, atiaki mapa yango na kitunga,
mpe atiaki elubu na nzungu. Amemaki yango mpe apesaki nyonso epai na Anjelu na
Nzambe, oyo azalaki na se ya terebente.
20 Anjelu na Nzambe alobaki na ye :
— Kamata nyama mpe mapa oyo ezanga levire, tia yango na likolo ya libanga
oyo mpe sopela yango elubu.
Jedeon asalaki yango.
21 Bongo Anjelu ya Yawe asembolaki nzete oyo asimbaki na loboko na Ye, mpe songe
na yango etutaki nyama mpe mapa oyo ezanga levire. Moto ebimaki wuta na libanga
mpe ezikisaki nyama mpe mapa. Anjelu ya Yawe alimwaki na miso na ye. 22 Tango
Jedeon asosolaki ete Ye oyo azalaki elongo na ye azali Anjelu ya Yawe, agangaki :
« Nkolo Yawe, mawa na ngai ! Pamba te namoni Anjelu ya Yawe, miso na miso. »
— Zala na kimia ! Kobanga te.
24 Bongo Jedeon atongaki etumbelo mpo na Yawe mpe abengaki yango « Yawe
apesaka kimia. » Etumbelo yango ezali kino na mokolo ya lelo kati na Ofira, mboka
ya libota ya Abiezeri. 25 Na butu wana, Yawe alobaki na Jedeon :
— Kamata ngombe ya mobali ya mibu sambo, na etonga ya bibwele ya tata na yo.
Buka etumbelo ya nzambe Bala, oyo ezali ya tata na yo, mpe kata ekeko ya Ashera,
oyo ezali pembeni na yango. 26 Tonga etumbelo ya malamu mpo na Yawe, Nzambe
na yo, na songe ya ngomba oyo. Na sima, kamata ngombe ya mobali mpe bonza
yango nyonso lokola mbeka ya kotumba, na moto ya koni ya ekeko ya Ashera, oyo
okataki.
27 Jedeon akamataki basali na ye zomi mpe asalaki ndenge Yawe alobaki na ye.
Lokola azalaki kobanga libota na ye mpe bato ya engumba na ye, asalaki yango
na butu, kasi na moyi te. 28 Na tongo-tongo, tango bato ya engumba balamukaki,
bamonaki ete etumbelo ya nzambe Bala epanzani, ekeko ya Ashera oyo ezalaki
pembeni na yango ekatami ; mpe bamonaki lisusu ete babonzi ngombe ya mobali
na likolo ya etumbelo oyo batongi sika. 29 Balobanaki : « Nani asali makambo ya
boye ? »
Wana bazalaki kotuna mpo na koluka koyeba, bayebisaki bango ete ezali Jedeon,
mwana mobali ya Joasi, moto asalaki bongo. 30 Bato ya engumba balobaki na Joasi :
— Bimisa mwana na yo ya mobali. Asengeli kokufa. Pamba te ye moto apanzi
etumbelo ya nzambe Bala mpe akati ekeko ya Ashera oyo ezalaki pembeni na yango.
31 Kasi Joasi azongiselaki bango nyonso oyo batelemelaki ye :
— Boni, bino nde bokolobela Bala ? Bino nde bokobundela ye ? Moto nyonso oyo
akobundela ye akokufa liboso ete tongo etana. Soki ye Bala azali nzambe, tika ete
amibundela ye moko mpo ete babuki etumbelo na ye.
32 Kobanda mokolo wana, mpo ete Jedeon apanzaki etumbelo ya Bala, bakomaki
kobenga ye « Yerubali » oyo elingi koloba : Tika ete Bala amibundela ye moko.
Jedeon asengi elembo
33 Na tango wana, bato ya Madiani, ya Amaleki mpe bato ya ngambo ya este
basanganaki elongo, bakatisaki ngambo ya Yordani mpe batongaki molako na bango
na lubwaku ya Jizireyeli. 34 Kasi Molimo na Yawe alataki Jedeon, mpe abetaki kelelo
mpo na kobengisa bato ya libota ya Abiezeri na tina ete balanda ye. 35 Jedeon atindaki
bantoma na etuka nyonso ya Manase ; mpe bato ya Manase basanganaki mpo na
kozala sima na ye. Atindaki lisusu bantoma na libota ya Aseri, ya Zabuloni mpe ya
Nefitali mpo ete bamata mpe bakutana na ye.
36 Jedeon alobaki na Nzambe : « Soki okobikisa Isalaele na nzela ya maboko na ngai
lokola olakaki ngai, 37 nakotanda bapwale ya meme na esika oyo batutaka bambuma
ya ble. Soki mamwe emonani kaka na likolo ya bapwale kasi mabele etikali ya
kokawuka, wana nakoyeba ete okobikisa Isalaele na nzela ya loboko na ngai ndenge
olobaki. » 38 Mpe esalemaki bongo. Mokolo oyo elandaki, Jedeon alamukaki na tongo-
tongo, akamolaki bapwale, ebimisaki mayi mpe etondisaki sani mobimba.
39 Boye, Jedeon ayebisaki Nzambe : « Kosilikela ngai te, pesa ngai nzela ete nasenga
lisusu elembo moko. Ya mbala oyo, sala ete bapwale ezala ya kokawuka, kasi mabele
epola na mamwe. »
40 Nzambe asalelaki ye bongo, na butu yango : bapwale etikalaki ya kokawuka, kasi
mabele ya pembeni epolaki na mamwe.
7
Jedeon alongi bato ya Madiani
1 Na tongo-tongo, Yerubali, elingi koloba Jedeon, abimaki elongo na bato nyonso
oyo balandaki ye mpe batongaki molako na bango pembeni ya etima ya mayi ya
Arodi. Nzokande molako ya bato ya Madiani ezalaki na ngambo ya nor ya molako ya
bana ya Isalaele, na lubwaku, pembeni ya ngomba moke ya More. 2 Yawe alobaki na
Jedeon : « Bato oyo ozali na bango baleki ebele mpo na ngai kokaba bato ya Madiani
na maboko na bango, noki te Isalaele akozwa lolendo na koloba : ‹ Loboko na ngai
moko nde ebikisi ngai. › 3 Yango wana, loba na bato oyo : ‹ Tika ete moto nyonso oyo
azali kolenga na kobanga azala mosika ya ngomba Galadi mpe azonga epai na ye. › »
Boye, bato nkoto tuku mibale na mibale bazongaki epai na bango mpe nkoto zomi
batikalaki. 4 Kasi Yawe alobaki na Jedeon : « Bato bazali kaka ebele. Kitisa bango
nyonso na mayi, mpe kuna, nakomeka bango mpo na yo. Soki nalobi : ‹ Oyo akoki
kokende na yo, ye nde asengeli kokende na yo. › Kasi soki nalobi : ‹ Oyo akoki te
kokende na yo, ye asengeli te kokende na yo. › »
5 Boye, Jedeon akitisaki bato na mayi. Kuna, Yawe alobaki na ye : « Kabola bango :
tia na ngambo moko, bato oyo bakomela mayi na nzela ya lolemo lokola mbwa ; mpe
tia na ngambo mosusu, bato oyo bakofukama, mpo na komela mayi. »
6 Bato nkama misato bazwaki mayi na maboko na bango mpo na komema yango
na minoko na bango mpe komela yango na nzela ya lolemo ; bato nyonso oyo batikali
bafukamaki mpo na komela mayi. 7 Yawe alobaki na Jedeon : « Nakobikisa bino na
nzela ya bato nkama misato oyo bamelaki mayi na nzela ya lolemo lokola mbwa,
mpe nakokaba bato ya Madiani na maboko na yo. Tika ete bato nyonso oyo batikali
bazonga, moto na moto na esika na ye. »
8 Boye mibali yango nkama misato bazwaki biloko ya kolia mpe bakelelo ya
bato mosusu. Mpe Jedeon azongisaki na bandako na bango, bana ya Isalaele oyo
batikalaki. Nzokande, molako ya bato ya Madiani ezalaki na lubwaku, na se ya
molako ya bana ya Isalaele.
Ndoto ya soda ya Madiani
9 Nabutu wana, Yawe alobaki na Jedeon : « Telema, kita mpo na kobundisa molako
ya bato ya Madiani, pamba te napesi yango na maboko na yo. 10 Soki ozali kobanga
kobunda, kita elongo na Pura, mosali na yo ya mobali, 11 mpe yoka maloba oyo bazali
koloba. Boye okozwa makasi ya kobundisa bango. »
Jedeon akitaki elongo na Pura, mosali na ye ya mobali, kino na liboso ya molako

ya bitumba. 12 Bato ya Madiani, ya Amaleki mpe ya ngambo ya este bazalaki ya
kopanzana kati na lubwaku, ebele lokola mabanki. Bashamo na bango ezalaki ebele
koleka zelo ya ebale. 13 Jedeon akomaki na molako ya banguna na bango na tango
kaka mobali moko ya Madiani azalaki kobeta lisolo ya ndoto na ye epai ya moninga
na ye :
— Tala ndoto naloti : Namonaki lipa moko basala na bambuma ya orje ezali
kobaluka kati na molako na biso mobimba, bongo lipa yango eyaki kotuta ndako
ya kapo na makasi koleka. Ndako ya kapo ekweyaki mpe ebalukaki.
14 Moninga na ye azongisaki :
— Oyo ekoki kozala eloko mosusu te ! Ezali kaka mopanga ya Jedeon, mwana
mobali ya Joasi, moto ya Isalaele. Solo, Nzambe akabi bato ya Madiani mpe molako
mobimba na maboko na ye.
15 Tango Jedeon ayokaki ndoto mpe ndimbola na yango, afukamelaki Nzambe mpe
atondaki Ye. Azongaki na molako ya Isalaele mpe agangaki : « Botelema, Yawe akabi
molako ya bato ya Madiani na maboko na biso. » 16 Jedeon akabolaki basoda na
ye nkama misato na biteni misato. Mpe apesaki na mobali moko na moko kelelo
moko, mbeki moko oyo ezangi eloko na kati, singa ya mwinda mpe moto ya mbeki.
17 Na sima, apesaki bango mitindo oyo : « Bino nyonso, botala esika ngai nazali mpe
bolanda ndenge ngai nakosala tango nakokoma pembeni ya molako ya banguna na
biso. 18 Tango ngai mpe bato nyonso oyo bazali elongo na ngai tokobeta kelelo, bino
nyonso, na zingazinga ya molako, bokobeta mpe bakelelo na bino mpe bokoganga :
‹ Mpo na Yawe mpe mpo na Jedeon. › »
Yawe alongisi Jedeon
19 Jedeon mpe mibali nkama moko oyo bazalaki na ye elongo, bakomaki pembeni
ya molako, mwa tango moke liboso ete midi ya butu ekoka, wana bawutaki kotia
bakengeli mosusu. Babetaki bakelelo mpe babukaki bambeki oyo ezalaki na maboko
na bango. 20 Biteni nyonso misato ya basoda babetaki bakelelo mpe babukaki
bambeki. Na loboko na bango ya mwasi, basimbaki minda, mpe, na loboko ya mobali,
bakelelo mpo na kobeta. Mpe bazalaki koganga : « Mopanga mpo na Yawe mpe
mpo na Jedeon. » 21 Wana soda moko na moko ya Isalaele atelemaki na esika na ye
zingazinga ya molako, banguna kati na molako bapotaki mbangu, bagangaki mpe
bakimaki. 22 Tango bakelelo nkama misato ebetaki lisusu, Yawe asalaki ete, kati na
molako mobimba, moto na moto atuba moninga na ye mopanga ; mpe bango nyonso
bakimaki kino na Beti-Shita, na ngambo ya Tserera, mpe kino na ngambo ya Abele-
Meola pembeni ya Tabati.
23 Bana ya Isalaele oyo bawutaki na Nefitali, na Aseri mpe na Manase basanganaki
mpo na kobengana bato ya Madiani. 24 Jedeon atindaki bantoma kati na etuka
ya bangomba ya Efrayimi mpo na koloba : « Bokita mpo na kokutana na bato
ya Madiani ; bokanga, liboso na bango, nzela ya mayi kino na Beti-Bara mpe na
Yordani. » Bana nyonso ya libota ya Efrayimi bakitaki mpe bakangaki nzela ya mayi
kino na Beti-Bara mpe na Yordani. 25 Bakangaki bakonzi mibale ya bato ya Madiani :
Orebi mpe Zeebi. Babomaki Orebi na libanga monene ya Orebi, mpe Zeebi na esika
oyo bakamolaka vino ya Zeebi. Balandaki bato ya Madiani mpe bamemelaki Jedeon
mito ya Orebi mpe ya Zeebi, kuna na ngambo ya Yordani.
8
1Mibali ya Efrayimi batunaki Jedeon :
— Bizaleli ya boye elakisi nini epai na biso ? Mpo na nini obengaki biso te tango
okendeki kobundisa bato ya Madiani ?
Mpe basilikelaki ye makasi.

2 Kasi Jedeon azongiselaki bango :
— Nasali nini oyo ekokani na oyo bino bosala ? Boni, ndambo ya bambuma ya
vino oyo etikalaki na sima mpo ete Efrayimi abuka yango ezali kitoko te koleka
bambuma ya vino ya liboso ya Abiezeri ? 3 Nzambe akabaki bakonzi ya bato ya
Madiani, Orebi mpe Zeebi, na maboko na bino. Eloko nini ya lokumu ngai nasali
oyo ekokani na oyo bino bosala ?
Liloba oyo ekitisaki kanda na bango.
Jedeon alongi bakonzi ya Madiani
4 Jedeon elongo na basoda na ye nkama misato bakomaki na Yordani mpe
bakatisaki yango. Atako balembaki, bakobaki kaka kolanda bato ya Madiani. 5 Tango
bakomaki na mboka Sukoti, Jedeon asengaki na bato ya mboka :
— Bopesa basoda na ngai mapa, pamba te basili kolemba na nzala. Nazali
kolanda Zeba mpe Tsalimuna, bakonzi ya Madiani.
6 Kasi bakonzi ya mboka Sukoti bazongiselaki ye :
— Boni, osili kozwa Zeba mpe Tsalimuna na se ya bokonzi na yo mpo ete biso
topesa basoda na yo mapa ?
7 Jedeon alobaki :
— Lokola bolobi boye, tango Yawe akokaba, na maboko na ngai, Zeba mpe
Tsalimuna, nakopasola-pasola misuni na bino na basende ya esobe mpe na singa
ya nzube.
8 Wuta kuna, Jedeon amataki na mboka Penueli mpe asengaki epai ya bavandi
na yango, ndenge kaka asengaki epai ya bato ya Sukoti. Kasi bato ya Penueli
bazongiselaki ye ndenge kaka bato ya Sukoti basalaki.
9 Jedeon alobaki na bato ya Penueli : « Soki nakozonga na kimia mpe na bomoi,
nakobuka ndako molayi na bino. »
10 Nzokande, Zeba mpe Tsalimuna bazalaki na Karikori elongo na basoda na bango,
nkoto zomi na mitano. Oyo ezali nde motango nyonso ya basoda ya bato ya este oyo
batikalaki. Pamba te basoda nkoto nkama moko na tuku mibale oyo bayebi kobunda
na mopanga bakufaki. 11 Bongo, Jedeon akendeki na nzela ya bavandi ya bandako ya
kapo, na ngambo ya este ya Noba mpe ya Yogibeka ; abetaki mampinga ya banguna
na mopanga mpe alongaki bango tango bazalaki kokanisa ete bazali na kimia. 12 Zeba
mpe Tsalimuna, bakonzi mibale ya Madiani, bakimaki ; kasi Jedeon alandaki mpe
akangaki bango. Mpe apanzaki mampinga na bango nyonso.
Etumbu ya Sukoti mpe ya Penueli
13 Jedeon, mwana mobali ya Joasi, azongaki wuta na bitumba na nzela ya ngomba
Eresi. 14 Akangaki elenge mobali moko kati na mibali ya mboka Sukoti, mpe atunaki
ye mituna. Boye, elenge mobali yango akomelaki ye bakombo ya bakambi mpe ya
bampaka tuku sambo na sambo ya engumba. 15 Jedeon akendeki epai ya bato ya
mboka Sukoti mpe alobaki na bango : « Tala Zeba mpe Tsalimuna oyo bofingelaki
ngai na koloba : ‹ Osili kotia na se ya bokonzi na yo Zeba mpe Tsalumuna mpo ete
biso topesa lipa na basoda na yo, oyo basili kolemba ? › »
16 Azwaki bampaka ya engumba Sukoti mpe abetisaki bango fimbu, na basende ya
esobe mpe singa ya nzube. 17 Abukaki ndako molayi ya Penueli mpe abomaki mibali
ya engumba.
18 Jedeon atunaki Zeba mpe Tsalimuna :
— Mibali oyo bobomaki na Tabori, bazalaki ndenge nini ?
Bazongisaki :
— Bakokanaki na yo mpe bazalaki lokola bana ya bakonzi.
19 Jedeon alobaki na bango lisusu :

— Bato wana bazalaki bandeko na ngai ya mibali, bana ya mama na ngai penza.
Na Kombo na Yawe, soki bobikisaki bango, ngai mpe nalingaki koboma bino te.
20 Mpe apesaki mitindo na Yeteri, mwana na ye ya liboso ya mobali : « Telema mpe
boma bango ! » Kasi elenge mobali abimisaki mopanga na ye te, pamba te azalaki
nanu elenge mpe azalaki na somo. 21 Zeba mpe Tsalimuna balobaki : « Telema mpe
boma biso yo moko, pamba te likambo oyo ekoki na bato ya mitema makasi. » Boye,
Jedeon atelemaki mpe abomaki bango. Akamataki bamedayi ya wolo oyo ezalaki na
bakingo ya bashamo na bango.
Jedeon aboyi bokonzi
22 Bana ya Isalaele balobaki na Jedeon :
— Zala mokonzi na biso, yo moko, mwana na yo ya mobali mpe koko na yo ya
mobali, pamba te obikisi biso na loboko ya bato ya Madiani.
23 Kasi Jedeon alobaki na bango :
— Nakozala mokonzi na bino te, ezala ata mwana na ngai ya mobali. Yawe nde
akozala mokonzi na bino.
24 Jedeon abakisaki :
— Nalingi kosenga bino eloko moko : Kati na biloko oyo bino bosili kozwa na
bitumba, tika ete moko na moko kati na bino apesa ngai eloko ya litoyi. Pamba te
banguna na biso bazalaki kolata biloko ya matoyi mpo ete bazali bana ya Isimaeli.
25 Bana ya Isalaele bazongisaki :
— Tokopesa yango.
Batandaki elamba na mabele, moko na moko abwakaki eloko na ye ya litoyi, oyo
ewutaki na bomengo ya bitumba. 26 Biloko ya matoyi ya wolo, oyo Jedeon asengaki
ezalaki ya bakilo pene tuku mibale, longola bamedayi ya wolo oyo ezalaki lokola
sanza ya ndambo, biloko ya matoyi oyo ediembelaka, bilamba ya talo ya motane
makasi oyo bakonzi ya Madiani balataki mpe mayaka oyo ezalaki na bakingo ya
bashamo na bango. 27 Jedeon asalelaki yango ekeko oyo atiaki na Ofira, engumba
na ye. Bana ya Isalaele bakomaki kokende kofukama liboso ya ekeko yango, mpe
ekomaki motambo monene mpo na Jedeon mpe libota na ye.
Suka ya bomoi ya Jedeon
28 Boye, bato ya Madiani bakitisamaki liboso ya bana ya Isalaele mpe batombolaki
lisusu mito na bango te. Na tango nyonso oyo Jedeon azalaki na bomoi, mokili
etikalaki na kimia mibu tuku minei. 29 Yerubali, mwana mobali ya Joasi, azongaki
na ndako na ye mpe avandaki kuna. 30 Jedeon azalaki na bana tuku sambo oyo
bawutaki na mokongo na ye, pamba te azalaki na basi ebele. 31 Makangu na ye, oyo
azalaki kovanda na Sishemi, abotelaki ye mpe mwana mobali oyo bapesaki kombo
« Abimeleki. »
32 Jedeon, mwana mobali ya Joasi, akufaki na kimobange ya esengo, mpe bakundaki
ye kati na kunda ya Joasi, na Ofira, mboka ya libota ya Abiezeri.
33 Sima na kufa ya Jedeon, bana ya Isalaele bazongelaki kosambela banzambe
Bala. Bakomisaki Bala-Beriti nzambe na bango. 34 Bana ya Isalaele babosanaki
Yawe, Nzambe na bango, oyo akangolaki bango na maboko ya banguna na bango.
35 Bazongisaki ata bolamu moko te na libota ya Yerubali oyo elakisi Jedeon, mpo na
bolamu nyonso oyo asalelaki Isalaele.
9
Tango ya Abimeleki
1 Abimeleki, mwana mobali ya Yerubali, akendeki na Sishemi epai ya banoko na ye

mpe na ndako mobimba ya tata ya mama na ye. Alobaki : 2 « Botuna nanu motuna
oyo epai ya bakambi nyonso ya engumba Sishemi : ‹ Eloko nini eleki malamu mpo
na bino ? Bakamba bino na bana mibali tuku sambo ya Yerubali to na mwana mobali
moko ? › Boyeba ete ngai mpe bino tozali makila moko mpe nzoto moko. »
3 Tango banoko na ye balobaki maloba nyonso ya Abimeleki epai ya bakambi
nyonso ya Sishemi, mitema na bango nyonso ekendeki epai ya Abimeleki, pamba
te balobaki ete azali ndeko na bango ya mobali. 4 Bapesaki ye mbongo ya bibende
ya palata, tuku sambo oyo bazwaki na tempelo ya Bala-Beriti. Na mbongo yango,
Abimeleki afutaki bato ya mobulu mpo na kolanda ye. 5 Akendeki na Ofira, na
ndako ya tata na ye, mpe abomaki bandeko na ye ya mibali tuku sambo, bana ya
Yerubali na likolo ya libanga moko ya monene. Kasi Yotami, mwana mobali ya suka
ya Yerubali, abikaki mpo ete amibombaki. 6 Bakambi nyonso ya Sishemi mpe ndako
nyonso ya Milo basanganaki mpo na kokende kokomisa Abimeleki mokonzi, pembeni
ya terebente, na likonzi ya mabanga kati na Sishemi.
Lisese ya Yotami
7 Tango bayebisaki makambo yango epai ya Yotami, amataki likolo ya ngomba
Garizimi mpe agangaki makasi : « Bino bakambi ya Sishemi, boyoka ngai, mpo ete
Nzambe ayoka bino. 8 Mokolo moko, banzete ebimaki mpo na kokomisa moko kati
na yango mokonzi. Elobaki na nzete ya Olive : ‹ Zala mokonzi na biso. › 9 Nzete
ya Olive ezongiselaki yango : ‹ Natika penza mafuta na ngai, oyo bapesaka na yango
Nzambe mpe bato lokumu, mpo ete nakende koningana-ningana na likolo ya banzete
mosusu ? › 10 Banzete elobaki na nzete ya figi : ‹ Yaka mpe zala mokonzi na biso. ›
11 Nzete ya figi ezongiselaki yango : ‹ Natika penza elengi na ngai mpe mbuma na
ngai ya kitoko mpo ete nakende koningana-ningana na likolo ya banzete mosusu ? ›
12 Banzete elobaki na nzete ya vino : ‹ Yaka mpe zala mokonzi na biso. › 13 Kasi nzete
ya vino ezongiselaki yango : ‹ Natika penza vino na ngai, oyo esepelisaka banzambe
mpe bato mpo ete nakende koningana-ningana na likolo ya banzete mosusu ? ›
14 Sima, banzete nyonso elobaki na nzete ya nzube : ‹ Yaka mpe zala mokonzi na
biso. › 15 Nzete ya nzube ezongiselaki yango : ‹ Soki bolingi penza kopakola ngai
mafuta mpo ete nazala mokonzi na bino, boya kobombama na se ya pio na ngai.
Soki bongo te, tika ete moto ebima na nzete ya nzube mpe ezikisa banzete ya sedele
ya Libani ! ›
16 Soki penza bosaleli na bosembo mpe na bosolo, wana bokomisi Abimeleki
mokonzi ; soki bozalaki na motema malamu liboso ya Yerubali mpe libota na ye,
soki bosalelaki ye kolanda misala malamu oyo ye asalelaki bino, 17 bobosana te ete
tata na ngai abundelaki bino, andimaki ata kokufa mpo na kokangola bino wuta na
loboko ya Madiani. 18 Kasi na mokolo ya lelo, botombokeli libota ya tata na ngai,
bobomi bana na ye ya mibali tuku sambo, na libanga moko, mpe botie Abimeleki,
mwana mobali ya mwasi mowumbu na ye, mokonzi ya bato ya Sishemi, pamba te
azali ndeko na bino ya mobali. 19 Soki bosaleli na bosembo mpe bosolo liboso ya
Yerubali mpe libota na ye, na mokolo ya lelo, tika ete Abimeleki asepela na bino,
mpe bino bosepela na ye ! 20 Kasi soki ezali bongo te, tika ete moto ebima wuta na
Abimeleki mpe etumba bino bavandi ya Sishemi mpe ya Beti-Milo ; mpe tika ete moto
ebima wuta na bino bavandi ya Sishemi mpe ya Beti-Milo, mpe etumba Abimeleki ! »
21 Yotami abimaki, akendeki na Beri mpe avandaki kuna, pamba te azalaki kobanga
Abimeleki, ndeko na ye ya mobali.
22 Sima, Abimeleki akambaki Isalaele mibu misato. 23 Nzambe atindaki molimo
mabe kati na Abimeleki mpe bavandi ya Sishemi, mpe bavandi ya Sishemi basalelaki
Abimeleki likita. 24 Nzambe asalaki bongo mpo na kozongisa mabe na mabe na oyo
basalaki tango babomaki bana mibali tuku sambo ya Yerubali, mpo ete makila na
bango etangama na moto ya ndeko na bango ya mobali, Abimeleki, mpe na mito
ya bato ya Sishemi oyo basungaki ye mpo na koboma bandeko na ye ya mibali.
25 Bavandi ya Sishemi batielaki Abimeleki motambo na likolo ya bangomba : batiaki
bato na esika ya kobombama mpo na kobotola biloko epai ya baleki nzela nyonso
oyo bazalaki koleka pene na bango. Mpe bamemelaki Abimeleki sango yango.
26 Nzokande Gali, mwana mobali ya Ebedi, akendeki na Sishemi, elongo na bandeko
na ye ya mibali ; mpe bato ya Sishemi batielaki ye motema. 27 Na tango ya kobuka
bambuma ya vino, bato ya Sishemi bakendeki na bilanga, bakamolaki vino mpe
basalaki feti monene kati na tempelo ya nzambe na bango. Wana bazalaki kolia mpe
komela, balakelaki Abimeleki mabe. 28 Bongo Gali, mwana mobali ya Ebedi, alobaki :
« Abimeleki nde nani liboso ya Sishemi mpo ete biso bato ya Sishemi tosalela ye ?
Boni, azali mwana mobali ya Yerubali te ? Zebuli azali molobeli na ye te ? Bosalela
bato ya Amori, tata ya Sishemi ! Kasi mpo na nini tosalela Abimeleki ? 29 Oh soki kaka
nazalaki kokamba bato oyo, mbele nalingaki kobengana Abimeleki, mpe nalingaki
koloba na ye : ‹ Bakisa lisusu makasi ya mampinga na yo, mpe yaka tobunda. › »
30 Tango Zebuli, moyangeli ya engumba, ayokaki makambo oyo Gali, mwana mobali
ya Ebedi, alobaki, asilikaki makasi. 31 Atindaki bantoma na nkuku epai ya Abimeleki
mpo na koloba na ye : « Gali, mwana mobali ya Ebedi, mpe bandeko na ye ya mibali
bayaki na Sishemi, mpe bazali kotindika bato ya engumba mpo ete batombokela
yo. 32 Sik’oyo telema, na butu, yo elongo na bato na yo ; bokende kovanda kati
na elanga, na esika ya kobombama. 33 Bongo, na tongo-tongo, wana moyi ezali
kobima, okokende mpe okobundisa engumba. Tango Gali elongo na bato na ye nyonso
bakobima mpo na kokutana na yo, sala nyonso oyo loboko na yo ekoki kosala. »
34 Na butu, Abimeleki elongo na mampinga na ye nyonso batelemaki, bakabwanaki
na biteni minei mpe bakendeki kovanda kati na esika ya kobombama, pene ya
Sishemi. 35 Tango Gali, mwana mobali ya Ebedi, abimaki mpe atelemaki na ekuke ya
engumba, Abimeleki elongo na basoda na ye babimaki na esika oyo babombamaki.
36 Tango Gali amonaki bato, alobaki na Zebuli :
— Tala, bato bazali kokita wuta na likolo na bangomba.
Kasi Zebuli alobaki na ye :
— Oyo ozali komona lokola bato, ezali nde bililingi ya bangomba.
37 Kasi Gali alobaki lisusu :
— Tala, bato bazali kokita elongo na basoda wuta na likolo ya ngomba ya kati-
kati ya engumba, mpe bamosusu bazali koya na nzela ya terebente ya bamoni
makambo.
38 Zebuli alobaki na Gali :
— Sik’oyo, tia lisusu monoko ! Mpe loba lisusu : « Abimeleki nde nani mpo ete
tosalela ye ? » Ezali te bato oyo yo otiolaki ? Kende sik’oyo kobunda !
39 Boye, Gali amemaki bavandi ya Sishemi mpe abundisaki Abimeleki. 40 Abimeleki
alandaki Gali, mpe Gali akimaki liboso ya Abimeleki, mpe bato ebele penza bakufaki
kino na ekotelo ya ekuke. 41 Abimeleki avandaki na Aruma, mpe Zebuli abenganaki
Gali elongo na bandeko na ye ya mibali mpo ete bavanda lisusu te na Sishemi.
Abimeleki abengani Sishemi
42 Mokolooyo elandaki, bato ya Sishemi babimaki mpe bakendeki na bilanga. Bato
bamemaki sango epai ya Abimeleki. 43 Abimeleki azwaki bato na ye mpe akabolaki
bango na biteni misato ya basoda, mpe atiaki bango kati na bilanga, na esika ya
kobombama. Tango amonaki bato kobima longwa na engumba, atelemaki mpo
na kobundisa bango. 44 Nzokande, tango Abimeleki mpe masanga ya mampinga
oyo bazalaki elongo na ye bakendeki na lombangu mpe batelemaki na ekuke ya
engumba, masanga mibale mosusu ya mampinga balandaki bato kino na bilanga

mpe babomaki bango nyonso. 45 Abimeleki abundisaki engumba mokolo mobimba,
abotolaki engumba yango mpe abomaki bato oyo bazalaki kuna. Bongo abebisaki
engumba mpe asopelaki yango mungwa. 46 Tango bavandi nyonso ya ndako molayi
ya Sishemi bayokaki makambo yango, bakendeki kobombama kati na libulu ya
mabanga ya tempelo ya Beriti, nzambe na bango. 47 Bamemelaki Abimeleki sango
ete bavandi ya ndako molayi ya Sishemi basangani wana. 48 Abimeleki elongo na
bato na ye nyonso bamataki na ngomba Tsalimoni. Abimeleki azwaki epasola mpe
akataki mwa bitape ya nzete, amemaki yango na mapeka na ye mpe alobaki na bato
nyonso oyo bazalaki elongo na ye : « Oyo bomoni ngai kosala, bino mpe bosala bongo
na lombangu. » 49 Boye bato nyonso bakataki, moto na moto etape na ye ya nzete.
Balandaki Abimeleki, batiaki bitape ya nzete na libulu ya mabanga mpe batumbaki
libulu yango ya mabanga elongo na bato nyonso oyo bazalaki kati na yango. Boye
bato nyonso ya ndako molayi ya Sishemi bakufaki : bato pene nkoto moko, mibali
mpe basi.
Kufa ya Abimeleki
50 Sima na yango, Abimeleki akendeki na Tebesi, azingelaki mpe abotolaki yango.
51 Nzokande, ezalaki na ndako moko ya molayi mpe ya makasi kati na engumba.
Bavandi nyonso, mibali mpe basi, bakimelaki kuna ; bakangaki ekuke sima na bango
mpe bamataki na likolo ya ndako yango. 52 Abimeleki ayaki kino na ndako molayi
mpo na kobundisa yango, mpe apusanaki kino na ekuke ya ndako yango mpo na
kotumba yango. 53 Na tango yango, mwasi moko abwakaki libanga oyo banikelaka
ble na moto ya Abimeleki mpe epanzaki ye moto. 54 Abimeleki abengaki na lombangu
elenge mobali oyo azalaki komema bibundeli na ye mpe alobaki na ye : « Bimisa
mopanga na yo mpe boma ngai mpo baloba te na tina na ngai : ‹ Mwasi moko
abomaki ye. › » Boye, elenge mobali atobolaki ye mopanga mpe akufaki. 55 Tango
bana ya Isalaele bamonaki ete Abimeleki akufi, bazongaki moto na moto epai na ye.
56 Boye, Nzambe azongiselaki Abimeleki mabe oyo asalaki tata na ye tango abomaki
bandeko na ye ya mibali tuku sambo. 57 Nzambe azongiselaki bato ya Sishemi mabe
nyonso oyo basalaki. Ezali ndenge wana nde elakeli mabe oyo Yotami, mwana mobali
ya Yerubali, asakolaki ekokisamaki.
10
Tango ya Tola
1 Simana kufa ya Abimeleki, ezalaki Tola, mwana mobali ya Puwa, mwana mobali
ya Dodo, moto ya Isakari, nde atelemaki mpo na kobikisa Isalaele. Azalaki kovanda
na Shamiri, kati na etuka ya bangomba ya Efrayimi. 2 Akambaki Isalaele mibu tuku
mibale na misato ; sima na yango, akufaki, mpe bakundaki ye na Shamiri.
Tango ya Yairi
3 Yairi,
moto ya Galadi, akitanaki na Tola mpe akambaki Isalaele mibu tuku mibale
na mibale. 4 Azalaki na bana mibali tuku misato oyo bazalaki kotambola likolo ya
ba-ane, mpe bazalaki na bamboka tuku misato kati na Galadi. Kino na mokolo ya
lelo, babengaka yango « Bamboka ya Yairi. » 5 Yairi akufaki, mpe bakundaki ye na
Kamone.
Bato ya Amoni babundisi Isalaele
6Bana ya Isalaele basalaki lisusu makambo mabe na miso ya Yawe ; basalelaki
banzambe Bala, Asitarite, mpe banzambe ya Siri, ya Sidoni, ya Moabi, ya Amoni mpe
ya Filisitia. Basundolaki Yawe mpe basalelaki Ye lisusu te. 7 Boye, kanda ya Yawe
epelaki likolo ya Isalaele, mpe Yawe akabaki bango na maboko ya bato ya Filisitia mpe
ya bato ya Amoni. 8 Mibu zomi na mwambe, banyokolaki bana nyonso ya Isalaele
oyo bazalaki kovanda na ngambo mosusu ya Yordani, mokili ya bato ya Amori, kati
na Galadi. 9 Bato ya Amoni mpe bakatisaki na ngambo ya Yordani mpo na kobundisa
libota ya Yuda, ya Benjame mpe ya Efrayimi. Boye, Isalaele akomaki na pasi mingi.
10 Bana ya Isalaele bagangaki epai ya Yawe :
— Tosalaki masumu na miso na Yo, pamba te tosundolaki Yo, Nzambe na biso,
mpe tosalelaki banzambe Bala.
11 Yawe azongiselaki bana ya Isalaele :
— Boni, nabikisaki bino te na maboko ya bato ya Ejipito, ya Amori, ya Amoni
mpe ya Filisitia ? 12 Tango bato ya Sidoni, ya Amaleki mpe ya Maoni banyokolaki
bino, boni, bogangaki epai na Ngai te mpo na kosenga lisungi ? Boni, nakangolaki
bino te wuta na maboko na bango ? 13 Kasi bino, bosundolaki Ngai mpe bosalelaki
banzambe mosusu. Yango wana, nakokangola bino lisusu te. 14 Bokende koganga
epai ya banzambe oyo boponaki mpo ete ebikisa bino awa bozali kati na pasi.
15 Kasi bana ya Isalaele balobaki na Yawe :
— Ya solo, tosalaki lisumu na miso na Yo. Oyo omoni ete ezali malamu na miso
na Yo, sala yango na biso ; kasi tobondeli Yo : bikisa biso lisusu sik’oyo !
16 Bongo bana ya Isalaele balongolaki banzambe ya bapaya kati na bango mpe
basalelaki Yawe. Mpe Yawe akokaki lisusu te kotala pasi na bango.
17 Tango bato ya Amoni basanganaki mpe batiaki molako na bango kati na Galadi,
bana ya Isalaele basanganaki mpe batiaki molako na bango kati na Mitsipa. 18 Bato
mpe bakonzi ya Galadi balobanaki : « Moto oyo akobundisa liboso bana ya Amoni
akozala mokonzi ya bato nyonso ya Galadi. »
11
Tango ya Jefite
1 Jefite, moto ya Galadi, azalaki elombe ya bitumba. Azalaki mwana mobali oyo
Galadi abotaki na mwasi ya makangu. 2 Nzokande mwasi ya Galadi abotelaki ye mpe
bana mibali. Mpe tango bakolaki, babenganaki Jefite ; balobaki na ye : « Ozali na
libula te kati na ndako ya tata na biso, pamba te ozali mwana ya makangu. »
3 Boye, Jefite akimaki mosika ya bandeko na ye ya mibali mpe akomaki kovanda
kati na etuka ya Tobi. Bato ya mobulu basanganaki na ye mpe bazalaki kotambola
elongo na ye.
4 Sima na mwa tango, bato ya Amoni babundisaki Isalaele. 5 Wana bato ya Amoni
bazalaki kobundisa bana ya Isalaele, bampaka ya Galadi bakendeki koluka Jefite, kati
na Tobi. 6 Balobaki na Jefite :
— Yaka, mpe zala mokambi na biso mpo ete tobundisa bato ya Amoni.
7 Jefite azongiselaki bampaka ya Galadi :
— Boni, ezali bino te bato oyo boyinaki ngai mpe bobenganaki ngai wuta na
ndako ya tata na ngai ? Mpo na nini bozali koya sik’oyo epai na ngai, awa bokomi
na pasi ?
8 Bampaka ya Galadi balobaki lisusu na Jefite :
— Soki tozongi sik’oyo epai na yo, ezali mpo ete oya elongo na biso, obundisa
bato ya Amoni mpe okoma mokonzi na biso, mokonzi ya bavandi nyonso ya Galadi.
9 Jefite azongiselaki bampaka ya Galadi :
— Soki bozongisi ngai mpo na kobundisa bato ya Amoni, bongo Yawe akabi bango
na maboko na ngai, boni, nakozala solo mokonzi na bino ?
10 Bampaka ya Galadi bazongiselaki Jefite :
— Tika ete Yawe azala Motatoli kati na biso ! Tika ete apesa biso etumbu soki
tosali te ndenge olobi.
11 Boye Jefite akendeki nzela moko na bampaka ya Galadi, mpe bato ya Galadi
bakomisaki ye mokambi mpe mokonzi ya mampinga. Mpe Jefite azongelaki koloba
maloba na ye nyonso liboso ya Yawe, kati na Mitsipa.
Jefite atindi bantoma epai ya bato ya Amoni

12 Bongo Jefite atindaki bantoma epai ya mokonzi ya bato ya Amoni mpo na koloba
na ye :
— Ozwi biso na likambo nini mpo ete oya kobundisa mboka na biso ?
13 Mokonzi ya bato ya Amoni azongiselaki bantoma ya Jefite :
— Ezali mpo ete Isalaele abotolaki mokili na ngai tango abimaki na Ejipito ;
babotolaki mokili yango longwa na lubwaku ya Arinoni, mayi moke ya Yaboki kino
na lubwaku ya Yordani. Sik’oyo, zongisela ngai yango na kimia.
14 Jefite atindaki lisusu bantoma epai ya mokonzi ya bato ya Amoni mpo na koloba
na ye :
15 — Tala maloba oyo Jefite alobi : « Bana ya Isalaele bazwaki mokili ya Moabi te
to mokili ya bato ya Amoni te. 16 Kasi tango bana ya Isalaele babimaki na Ejipito,
batambolaki na esobe kino na ebale monene ya Barozo, mpe bakomaki na Kadeshi.
17 Batindaki bantoma epai ya mokonzi ya Edomi, mpo na koloba na ye : ‹ Pesa biso
nzela ya koleka na mokili na yo. › Kasi mokonzi ya Edomi aboyaki koyoka. Bana ya
Isalaele batindaki lisusu bantoma epai ya mokonzi ya Moabi, kasi ye mpe aboyaki.
Boye, bana ya Isalaele bawumelaki na Kadeshi.
18 Na sima, batambolaki na esobe mpe babalukaki na sima ya mokili ya Edomi
mpe ya Moabi, balekaki na ngambo ya este ya mokili ya Moabi mpe batongaki
milako na bango kuna, na ngambo mosusu ya lubwaku ya Arinoni. Kasi bakotaki
te na mokili ya Moabi.
19 Bongo bana ya Isalaele batindaki bantoma epai ya Sikoni, mokonzi ya bato ya
Amori, oyo azalaki kovanda na Eshiboni mpo na koloba na ye : ‹ Tika biso toleka
na mokili na yo mpo ete tokende na esika na biso. › 20 Kasi Sikoni andimaki te bana
ya Isalaele mpo ete baleka na mokili na ye. Boye asangisaki bato na ye nyonso ;
batongaki milako, na Yakatsi, mpe babundisaki Isalaele.
21 Kasi Yawe, Nzambe ya Isalaele, akabaki Sikoni mpe bato na ye nyonso
na maboko ya bana ya Isalaele, mpe balongaki bango. Boye bana ya Isalaele
babotolaki mokili nyonso ya bato ya Amori oyo bazalaki kovanda na etando wana.
22 Babotolaki etuka nyonso ya bato ya Amori, longwa na lubwaku ya Arinoni kino
na mayi moke ya Yaboki, longwa na esobe kino na Yordani.
23 Awa Yawe, Nzambe ya Isalaele, asili kobotola mokili ya bato ya Amori mpe
apesi yango epai ya bana ya Isalaele, yo olingi sik’oyo kobotola bango yango ?
24 Boni, okozwa te oyo Kemoshi, nzambe na yo, apesi yo ? Biso tokozwa oyo
Yawe, Nzambe na biso, apesi biso. 25 Boni, ozali malamu koleka Balaki, mwana
mobali ya Tsipori, mokonzi ya Moabi ? Boni, asila koswanisa to kobundisa bana
ya Isalaele ? 26 Mibu nkama misato, bana ya Isalaele bavandaki na Eshiboni, na
Aroeri, na bamboka na yango ya mike mpe na bingumba nyonso oyo ezali pembeni
ya Arinoni. Mpo na nini bobotolaki yango te na tango wana ? 27 Ngai nasali yo
mabe te, kasi yo nde ozali kosala ngai mabe na kobundisa ngai. Tika ete Yawe,
Mosambisi, akata lelo likambo kati na bana ya Isalaele mpe bato ya Amoni. »
28 Kasi mokonzi ya Amoni aboyaki koyoka maloba oyo Jefite atindelaki ye.
Jefite apesi elaka

29 Molimo na Yawe akitelaki Jefite. Jefite akatisaki Galadi mpe Manase, mpe alekaki
na Mitsipe ya Galadi. Wuta na Mitsipe ya Galadi, akendeki kobundisa bato ya Amoni.
30 Jefite alapaki ndayi epai na Yawe, alobaki : « Soki okabi bato ya Amoni na maboko
na ngai, 31 nakobonzela Yo, Yawe, lokola mbeka ya kotumba, nyonso oyo ekobima na
ekuke ya ndako na ngai mpo na koyamba ngai, tango nakozonga na elonga wuta na
bato ya Amoni. »
32 Bongo Jefite akatisaki bandelo ya bato ya Amoni, mpe Yawe akabaki bango na
maboko na ye. 33 Abebisaki bingumba tuku mibale oyo ezali na kati-kati ya Aroeri
mpe Miniti kino na Abele-Keramimi. Ezalaki kobebisama ya makasi mpo na bato ya
Amoni oyo bakweyaki liboso ya bana ya Isalaele.
Mwana mwasi ya Jefite
34 Tango Jefite azongaki na ndako na ye,na Mitsipa, mwana na ye ya mwasi abimaki
mpo na koyamba ye ; azalaki kobina mpe kobeta mbonda ya moke. Azalaki mwana
na ye kaka moko : azalaki na mwana mosusu te, ezala ya mwasi to ya mobali.
35 Tango kaka Jefite amonaki ye, apasolaki bilamba na ye mpe agangaki :
— Ah, mwana na ngai ya mwasi ! Opesi ngai mawa mingi mpe otie ngai na
mobulu, pamba te nalapaki ndayi epai na Yawe mpe nakoki lisusu kozonga sima
te.
36 Mwana na ye ya mwasi alobaki :
— Tata na ngai, opesaki elaka epai na Yawe. Sala na ngai ndenge olakaki epai
na Yawe, pamba te Yawe azongisi mabe na mabe epai ya banguna na yo, bato ya
Amoni.
37 Abakisaki :
— Pesa ngai nzela ete likambo oyo moko esalema mpo na ngai : Tikela ngai
basanza mibale mpo ete nakende koyengayenga mpe kolela, elongo na baninga na
ngai, bozangi na ngai koyeba nzoto ya mobali.
38 Jefite alobaki na ye :
— Okoki na yo kokende.
Mpe atikaki ye kokende mpo na basanza mibale. Boye mwana mwasi akendeki na
ngomba elongo na baninga na ye ya basi, mpe alelaki mpo ete ayebaki nanu nzoto ya
mibali te. 39 Sima na basanza mibale, azongaki epai ya tata na ye, Jefite ; mpe Jefite
akokisaki epai ya mwana na ye ya mwasi, ndayi oyo alapaki. Nzokande, atikalaki
kaka koyeba nzoto ya mobali te. Boye, ekoma momesano kati na Isalaele : 40 mibu
nyonso, bilenge basi ya Isalaele babimaka mikolo minei, mpo na kosala feti na tina
na mwana mwasi ya Jefite, moto ya Galadi.
12
Jefite mpe bato ya Efrayimi
1 Bato ya Efrayimi basanganaki, bakatisaki na ngambo ya Tsafoni mpe balobaki na
Jefite :
— Mpo na nini okatisaki mondelo ya bato ya Amoni mpo na kobundisa bango,
bongo obengaki biso te mpo ete tokende na yo elongo ? Tokotumba yo elongo na
ndako na yo !
2 Jefite azongiselaki bango :
— Ngai mpe bato na ngai, tozalaki na kobendana makasi na bato ya Amoni ; mpe
tango nabengaki bino, bokangolaki ngai te wuta na maboko na bango. 3 Tango
namonaki ete bokangoli na bino ngai te, nakabaki bomoi na ngai, mpe nakatisaki
ngai moko nzela ya bato ya Amoni mpo na kobundisa bango ; mpe Yawe apesaki
ngai elonga likolo na bango. Sik’oyo, mpo na nini boyei lelo kobundisa ngai ?
4 Jefite asangisaki mibali nyonso ya Galadi, mpe babundisaki bato ya Efrayimi. Bato
ya Galadi balongaki bato ya Efrayimi ; mpe bato ya Efrayimi balobaki : « Bino bato
ya Galadi, bozali na bino kaka bato oyo bokimaki wuta na Efrayimi mpe na Manase. »
5 Bato ya Galadi bakangaki esika oyo bakatisaka Yordani na makolo, pene ya etuka
ya Efrayimi. Mpe tango nyonso mokimi moko ya Efrayimi azalaki koloba : « Tika
ngai nakatisa, » bato ya Galadi bazalaki kotuna ye : « Ozali moto ya Efrayimi ? » Soki
azongisi : « Te, » 6 bazalaki kosenga ete aloba : « Shiboleti ; » soki alobi : « Siboleti, »
mpo ete akoki te koloba yango malamu, bazalaki kokanga ye mpe koboma ye na esika
oyo bakatisaka Yordani na makolo. Na tango wana, babomaki bato ya Efrayimi nkoto
tuku minei na mibale.
7 Jefite, moto ya Galadi, akambaki Isalaele mibu motoba. Sima na yango, akufaki,
mpe bakundaki ye kati na engumba moko ya Galadi.
Tango ya bilombe Ibitsani, Eloni mpe Abidoni

8 Sima na Jefite, Ibitsani, moto ya Beteleemi, akambaki Isalaele. 9 Azalaki na bana
mibali tuku misato mpe bana basi tuku misato. Abalisaki bana na ye ya basi na
libanda ya libota ya botata na ye, mpe ayeisaki bilenge basi tuku misato ya bikolo
mosusu mpo na bana na ye ya mibali. Ibitsani akambaki Isalaele mibu sambo.
10 Ibitsani akufaki, mpe bakundaki ye kati na Beteleemi.
11 Sima na Ibitsani, Eloni, moto ya libota ya Zabuloni, akambaki Isalaele mibu zomi.
12 Eloni akufaki, mpe bakundaki ye kati na mboka Ayaloni, kati na etuka ya Zabuloni.
13 Sima na Eloni, Abidoni, mwana mobali ya Ileli, moto ya mokili ya Piratoni,
akambaki Isalaele. 14 Azalaki na bana mibali tuku minei mpe bakoko ya mibali tuku
misato oyo babandaki kotambola likolo ya ba-ane tuku sambo. Akambaki Isalaele
mibu mwambe. 15 Abidoni, mwana mobali ya Ileli, akufaki, mpe bakundaki ye na
Piratoni, kati na etuka ya Efrayimi, na mokili ya bangomba ya bato ya Amaleki.
13
Tango ya Samison
1 Bana ya Isalaele basalaki lisusu mabe na miso ya Yawe, mpe Yawe akabaki bango
mibu tuku minei na maboko ya bato ya Filisitia. 2 Ezalaki na mobali moko, moto
ya Tsorea, ya libota ya Dani, kombo na ye ezalaki Manoa ; mwasi na ye azalaki
ekomba, mpe abotelaki ye bana te. 3 Anjelu na Yawe abimelaki mwasi ya Manoa
mpe alobaki : « Tala, ozali ekomba mpe ozali na bana te, kasi okokoma na zemi mpe
okobota mwana mobali. 4 Sik’oyo, sala keba ! Komela vino te to masanga mosusu ya
makasi, mpe kolia te eloko nyonso ya mbindo ; 5 pamba te okozwa zemi mpe okobota
mwana mobali. Bakoki te kokata suki ya moto na ye, pamba te mwana mobali yango
akozala bule mpo na Nzambe wuta na libumu ya mama na ye. Akobanda kokangola
Isalaele wuta na maboko ya bato ya Filisitia. »
6 Tango mwasi azongaki epai ya mobali na ye, ayebisaki ye : « Moto moko ya
Nzambe ayaki epai na ngai, azalaki lokola Anjelu na Nzambe : azalaki somo mingi.
Natunaki ye te soki awuti wapi, mpe ayebisaki ngai te kombo na ye. 7 Kasi alobaki na
ngai : ‹ Okozwa zemi mpe okobota mwana mobali. Bongo komela vino to masanga
mosusu ya makasi te mpe kolia eloko moko te ya mbindo, pamba te mwana mobali
oyo okobota akozala bule mpo na Nzambe wuta na libumu ya mama na ye kino na
mokolo na ye ya kufa. › »
8 Bongo Manoa asambelaki Yawe : « Oh Nkolo, nabondeli Yo : tika ete ozongisa
lisusu moto na Nzambe, oyo otindelaki biso, mpo ete aya lisusu koteya biso nini
tosengeli kosala mpo na mwana mobali oyo akobotama ! »
9 Nzambe ayokaki Manoa, mpe Anjelu na Nzambe ayaki lisusu epai ya mwasi, wana
avandaki na bilanga. Kasi mobali na ye, Manoa, azalaki elongo na ye te. 10 Mwasi ya
Manoa akendeki mbangu koyebisa mobali na ye : « Tala, namoni moto oyo abimelaki
ngai na mikolo oyo eleki ! » 11 Manoa atelemaki mpe alandaki mwasi na ye. Tango
akomaki epai ya moto yango, alobaki :
— Boni, ezali yo nde osololaki na mwasi na ngai ?
Azongisaki :
— Iyo, ezali ngai.
12 Manoa atunaki ye :
— Tango maloba na yo ekokokisama, mibeko nini tosengeli kotosa mpo na bomoi
ya mwana ? Mpe ye mwana asengeli kosala nini ?
13 Anjelu na Yawe azongiselaki Manoa :
— Mwasi na yo asengeli kosala makambo nyonso oyo nayebisaki ye. 14 Akolia
eloko moko te oyo ewuti na nzete ya vino, akomela vino te to masanga mosusu ya
makasi, akolia eloko moko te ya mbindo ; asengeli kosala makambo nyonso oyo
natindi ye.
15 Manoa alobaki na Anjelu na Yawe :
— Soki okoki kozela mwa moke, wana tozali kobongisela yo mwana ntaba.
16 Anjelu na Nzambe azongiselaki Manoa :
— Ata ozelisi ngai, nakolia ata eloko na yo moko te ; kasi soki obongisi mbeka ya
kotumba, bonzela yango nde Yawe.
Manoa asosolaki te ete oyo azali liboso na ye azali Anjelu na Yawe. 17 Manoa atunaki
Anjelu na Yawe :
— Kombo na yo nani mpo ete topesa yo lokumu tango elaka na yo ekokokisama ?
18 Anjelu na Yawe azongiselaki ye :
— Mpo na nini ozali kotuna ngai kombo na ngai ? Kombo na ngai ezali kombo
ya kokamwa.
19 Boye Manoa azwaki mwana ntaba elongo na mbeka ya gato, abonzaki yango na
likolo ya libanga, liboso ya Yawe. Wana Manoa mpe mwasi na ye bazalaki kotala,
Yawe asalaki likambo moko ya kokamwa. 20 Ndenge moto ezalaki komata na likolo
longwa na etumbelo, Anjelu na Yawe mpe amataki kati na moto. Tango bamonaki
bongo, Manoa mpe mwasi na ye bakweyaki bilongi kino na mabele. 21 Tango Anjelu
na Yawe alimwaki na miso ya Manoa mpe ya mwasi na ye, Manoa asosolaki ete
ezalaki Anjelu ya Yawe.
22 Manoa alobaki na mwasi na ye :
— Solo, tokufi na biso, pamba te tomoni Nzambe !
23 Kasi mwasi na ye azongisaki :
— Soki Yawe asepelaki koboma biso, akokaki kondima te mbeka ya kotumba
mpe mbeka ya gato oyo esalemi na maboko na biso to kolakisa biso makambo oyo
nyonso to mpe koyebisa biso sik’oyo makambo oyo.
24 Mwasi ya Manoa abotaki mwana mobali mpe apesaki ye kombo « Samison. »
Mwana akolaki, mpe Yawe apambolaki ye. 25 Molimo na Yawe abandaki kosalela ye
tango azalaki na Maane Dani, na kati-kati ya Tsorea mpe Eshitaoli.
14
Libala ya Samison
Mokolo moko, Samison akendeki na Timina mpe amonaki kuna elenge mwasi
1
moko ya Filisitia. 2 Tango azongaki, alobaki na tata mpe mama na ye :
— Namoni mwasi moko kati na basi ya bato ya Filisitia, na Timina ; bokende
kobalela ngai ye.
3 Tata mpe mama na ye bazongisaki :

— Boni, kati na bandeko na yo to kati na bato na biso nyonso, ezali te na bana
basi ya kitoko mpo ete okende kozwa mwasi kati na bato ya Filisitia oyo bakatama
ngenga te ?
Kasi Samison alobaki na tata na ye :
— Balela ngai ye, pamba te ye nde abongi mpo na ngai.
4 Baboti na ye bayebaki te ete likambo wana ewutaki epai na Yawe, pamba te Yawe
azalaki koluka nzela mpo na kokotisa mobulu kati na bana ya Isalaele mpe bato ya
Filisitia. Pamba te na tango wana, bato ya Filisitia bazalaki kokonza bana ya Isalaele.
5 Samison akendeki na Timina elongo na tata mpe mama na ye. Tango bakomaki
pembeni ya bilanga ya vino ya Timina, mbala moko, mwana nkosi moko eyaki
konguluma liboso ya Samison. 6 Molimo na Yawe akitelaki Samison na nguya. Boye,
Samison apasolaki nkosi na kati-kati, na maboko pamba, ndenge bapasolaka mwana
ntaba. Kasi kati na makambo oyo asalaki, ayebisaki eloko moko te epai ya tata to
mama na ye. 7 Sima na yango, Samison akendeki na Timina, asololaki na mwana
mwasi mpe alingaki ye.
8 Sima na mwa mikolo, tango azongaki na Timina mpo na kobala mwasi na ye,
alekaki pembeni mpo na kotala nzoto ya nkosi oyo ekufaki. Kati na nzoto yango,
amonaki liboke ya banzoyi mpe mafuta na yango. 9 Akamataki yango na maboko
na ye mpe aliaki yango nzela-nzela. Tango akutanaki na baboti na ye, apesaki bango
ndambo ya mafuta ya nzoyi. Bongo bango mpe baliaki yango ; kasi atikalaki koyebisa
bango te ete azwaki mafuta yango ya nzoyi kati na nzoto ya nkosi oyo ekufa.
Lisese ya Samison
10 Tata na ye akendeki kotala elenge mwasi yango, mpe Samison asalisaki kuna
feti moko ya monene, kolanda ndenge ezalaki momesano mpo na libala. 11 Tango
abimaki, bapesaki bato tuku misato mpo ete bavanda na ye elongo. 12 Samison
alobaki na bango :
— Nalingi koyebisa bino lisese moko. Soki bopesi ngai eyano, na mikolo sambo
ya feti, nakopesa bino bilamba tuku misato ya lino mpe bilamba tuku misato ya
feti. 13 Soki bokoki te kopesa ngai eyano, bokopesa ngai bilamba tuku misato ya
lino mpe bilamba tuku misato ya feti.
Balobaki :
— Yebisa biso lisese na yo, tolingi koyoka yango !
14 Samison alobaki na bango :
— Kati na oyo eliaka, ebimi oyo baliaka ;
kati na oyo ezali makasi, ebimi oyo ezali elengi.
Mikolo misato mobimba, bakokaki te kopesa ye eyano. 15 Bongo na mokolo ya minei,
balobaki na mwasi ya Samison :
— Bondela mobali na yo mpo ete apesa biso ndimbola ya lisese ; sima na yango,
yaka koyebisa biso ndimbola yango. Soki te, tokotumba yo elongo na ndako ya tata
na yo. Obengisi biso awa mpo na koyiba biso ?
16 Bongo mwasi ya Samison akomaki kolela liboso ya mobali mpe alobaki na ye :
— Oyina ngai ! Solo, olingaka ngai te ! Oyebisaki bato na ngai lisese, kasi
oyebisaki ngai ndimbola na yango te !
Samison azongisaki :
— Natikala kutu kolimbola yango epai ya tata to mama na ngai te, bongo ndenge
nini nalimbola yango epai na yo ?
17 Na mikolo nyonso sambo ya feti, azalaki kaka kolela. Suka na suka, na mokolo ya
sambo, Samison alimbolelaki ye yango, pamba te mwasi na ye atungisaki ye mingi.
Bongo mwasi ya Samison, ye mpe akendeki kopesa ndimbola ya lisese yango epai ya
bato na ye. 18 Na mokolo ya sambo, liboso ete moyi elala, bato ya engumba bayaki
koloba na Samison :
— Eloko nini ezali elengi koleka mafuta ya nzoyi ?
Mpe eloko nini eleki nkosi na makasi ?
Samison alobaki na bango :
— Soki bosalaki likita te na mwasi na ngai,
bokokaki koyeba te ndimbola ya lisese na ngai.
19 Bongo Molimo na Yawe akitelaki Samison na nguya. Akendeki na Ashikeloni
mpe abomaki bato tuku misato, azwaki bilamba na bango mpe apesaki yango epai
ya bato oyo bapesaki ye ndimbola ya lisese. Azongaki na ndako ya tata na ye na
kanda makasi. 20 Mpe babalisaki mwasi ya Samison epai ya moko kati na baninga ya
Samison, oyo babengisaki na feti.
15
Samison azongisi mabe na mabe
1 Sima na mwa mikolo, na eleko oyo bakataka ble, Samison azwaki mwana ntaba
mpe akendeki kotala mwasi na ye. Alobaki :
— Nalingi kokota na shambre epai wapi mwasi na ngai alalaka.
Kasi tata ya mwasi na ye apesaki ye nzela te. 2 Alobaki na Samison :
— Nakanisaki penza ete olingaka ye te, yango wana nabalisaki ye epai ya moko
kati na baninga na yo, oyo obengisaki na feti. Tala leki na ye ya mwasi, aleki ye na
kitoko te ? Zwa ye kaka.
3 Samison alobaki na bango :
— Ya mbala oyo, nakozala ata na ngambo moko te liboso ya bato ya mokili ya
Filisitia ; nakeyi kosala bango mabe.
4 Samison abimaki mpe akangaki bambwa ya zamba nkama misato, akangisaki
yango mibale-mibale na mikila mpe atiaki koni na kati-kati ya mikila mibale-mibale
ya bambwa yango. 5 Apelisaki koni yango mpe atikaki bambwa ya zamba kati na
bilanga ya ble ya bato ya Filisitia, oyo esili kokomela. Atumbaki maboke ya ble oyo
batiaki na mipiku mpe ble oyo babukaki nanu te, banzete ya vino mpe banzete ya
olive. 6 Bato ya Filisitia batunaki :
— Nani asali boye ?
Bazongiselaki bango :
— Ezali Samison, bokilo ya moto moko ya Timina ; pamba te abalisaki mwasi ya
Samison epai ya moko kati na baninga oyo Samison abengisaki na feti.
Bato ya Filisitia bakendeki mpe batumbaki mwasi yango elongo na tata na ye
kino bakufaki. 7 Samison alobaki na bango : « Lokola bosali boye, nakotika te kino
nakozongisela bino mabe na mabe. »
8 Samison abundisaki bango mpe abomaki ebele kati na bango. Bongo akendeki
mpe avandaki kati na lidusu ya mabanga, na Etami.
Bakabi Samison na maboko ya bato ya Filisitia
9 Bato ya Filisitia bayaki mpe batongaki molako na bango kati na etuka ya Yuda,
bapanzanaki kino na etuka ya Leyi. 10 Bato ya Yuda batunaki :
— Mpo na nini boyei kobundisa biso ?
Bato ya Filisitia bazongiselaki bango :
— Toyei kokanga Samison na basinga mpo ete tosala ye ndenge asalaki biso.
11 Bato nkoto misato ya Yuda bakendeki na lidusu ya mabanga ya Etami, mpe
balobaki na Samison :
— Oyebi te ete bato ya Filisitia bazali kokonza biso ? Likambo nini osali biso ?
— Nazongiseli bango makambo oyo bango basalaki ngai.

12Bato ya Yuda balobaki na Samison :
— Toyei mpo na kokanga yo na basinga mpe kokaba yo na maboko ya bato ya
Filisitia.
Samison alobaki na bango :
— Bolapa ndayi liboso na ngai ete bokoboma ngai te bino moko.
13 Bato ya Yuda bazongisaki :
— Iyo ! Tokoboma yo te. Tolingi kaka kokanga yo na basinga mpe kokaba yo na
maboko na bango.
Bongo bakangaki ye na basinga mibale ya sika mpe babimisaki ye na lidusu ya
mabanga. 14 Tango bakomaki pembeni ya etuka ya Leyi, bato ya Filisitia bayaki
kokutana na ye na koganga. Molimo na Yawe akitelaki ye na nguya, mpe basinga
oyo ekangaki maboko na ye ekatanaki lokola basinga ya lino oyo eziki na moto, mpe
ekweyaki wuta na maboko na ye. 15 Samison amonaki mokuwa ya mobesu ya mbanga
ya ane, asembolaki loboko na ye, alokotaki mokuwa yango mpe abomaki na yango
bato nkoto moko.
16 Samison alobaki :
« Na mokuwa ya mobesu ya mbanga ya ane,
nakangisi bango mipiku na mipiku ;
na mokuwa ya mobesu ya mbanga ya ane,
nabomi bato nkoto moko. »
17 Tango asilisaki koloba, abwakaki mokuwa yango mosika mpe apesaki esika yango
kombo « Ramati-Leyi*. »
18 Lokola azalaki na posa makasi ya mayi, asambelaki Yawe : « Opesi mosali na Yo
elonga oyo monene ; boni, nakufa sik’oyo na posa ya mayi mpe nakweya na maboko
ya bato oyo bakatama ngenga te ? »
19 Bongo Nzambe afungolaki libanga oyo ezalaki kati na Leyi, mpe libanga yango
ebimisaki mayi. Tango Samison amelaki mayi, makasi na ye ezongaki mpe azwaki
lisusu bomoi. Boye abengaki etima yango Eyini-Akore†.
20 Samison akambaki Isalaele mibu tuku mibale, wana bato ya Filisitia bazalaki
kokonza mokili.
16
Samison mpe Dalila
1Mokolo moko, Samison akendeki na Gaza epai wapi amonaki mwasi moko ya
ndumba, mpe asangisaki na ye nzoto. 2 Tango bato ya Gaza bayokaki sango ete
Samison azali kati na engumba na bango, bazingelaki esika oyo Samison alalaki
mpe basenzelaki butu mobimba, mpo na kozela ye na ekuke ya engumba. Na butu
yango, baninganaki te mpe balobaki : « Tokoboma ye na tongo tango akobima. »
3 Kasi Samison alalaki wana kaka kino na kati-kati ya butu ; bongo na ngonga ya
zomi na mibale ya butu, alamukaki. Tango akomaki na ekuke ya engumba, asimbaki
bizipelo na yango elongo na makonzi na yango mibale. Apikolaki yango elongo na
libaya ya kokangela, atombolaki mpe atiaki yango na mapeka na ye, bongo amemaki
yango kino na songe ya ngomba moke oyo etalana na engumba Ebron.
4 Sima na yango, Samison alingaki mwasi moko oyo azalaki kovanda na lubwaku ya
Soreki ; kombo na ye ezalaki « Dalila. » 5 Bakambi ya Filisitia bakendeki epai ya Dalila
mpe balobaki na ye : « Solola na ye na maloba ya sukali mpo ete alakisa yo sekele ya
makasi na ye mpe ndenge nini tokoki kolonga ye, mpo ete tokanga ye basinga mpe
*15:17 Ramati-Leyi elingi koloba : ngomba moke ya mbanga. † 15:19 Eyini-Akore elingi koloba : etima ya
moto oyo azali kosambela.
tosilisa ye makasi. Moko na moko kati na biso akopesa yo mbongo ya bibende ya

palata, nkoto moko na nkama moko. »
6 Dalila ayebisaki Samison :
— Yebisa ngai sekele ya makasi na yo mpe ndenge nini bakoki kokanga yo basinga
mpe kosilisa yo makasi.
7 Samison azongiselaki ye :
— Soki bakangi ngai na basinga sambo ya mobesu, oyo nanu bakawusi te,
nakokoma moto na bolembu lokola moto nyonso.
8 Boye, bakambi ya Filisitia bamemelaki Dalila basinga sambo ya mobesu, oyo
nanu bakawusi te, mpe Dalila alingaki Samison basinga yango. 9 Lokola bato oyo
batindamaki mpo na kokanga ye bazalaki ya kobombama kati na ndako, Dalila
abelelaki : « Samison, bato ya Filisitia bayei kobundisa yo ! »
Samison akataki na pete penza basinga yango ndenge basinga ya lino ekatanaka
soki ezwi moto. Boye, basosolaki te sekele ya makasi na ye.
10 Dalila alobaki na Samison :
— Osakani na ngai mpe okosi ngai ! Sik’oyo, yebisa ngai eloko nini bakoki
kosalela mpo na kokanga yo ?
11 Samison alobaki :
— Soki bakangi ngai na basinga ya sika oyo nanu basaleli te, nakokoma moto na
bolembu lokola moto nyonso.
12 Dalila azwaki basinga ya sika mpe akangaki na yango Samison. Bongo abelelaki :
« Samison, bato ya Filisitia bayei kobundisa yo ! »
Atako bato oyo batindamaki mpo na kokanga ye bazalaki lisusu ya kobombama kati
na ndako, Samison akataki kaka lokola singa moko pamba, basinga oyo bakangaki
ye.
13 Boye Dalila alobaki na Samison :
— Kino sik’oyo, ozali kaka kosakana na ngai mpe kokosa ngai ! Yebisa ngai
ndenge nini bakoki kokanga yo basinga.
— Soki okangi suki sambo ya moto na ngai na singa oyo batongelaka bilamba,
mpe soki okangisi yango na likonzi, nakokoma moto na bolembu lokola moto
nyonso.
Boye tango Samison azalaki nanu kolala, Dalila azwaki suki sambo ya moto na
ye, akangaki yango na singa oyo batongelaka bilamba 14 mpe akangisaki yango na
likonzi. Dalila abelelaki lisusu Samison : « Samison, bato ya Filisitia bayei kobundisa
yo ! » Samison alamukaki na pongi na ye mpe apikolaki likonzi elongo na singa oyo
batongelaka bilamba.
15 Dalila alobaki na ye : « Ndenge nini okoki koloba ete olingaka ngai tango motema
na yo ezali elongo na ngai te ! Oyo ezali mbala na yo ya misato ya kosakana na ngai,
pamba te oyebisi ngai te sekele ya makasi na yo. »
16 Lokola, mokolo na mokolo, Dalila azalaki kotungisa Samison na maloba na
ye mpe kozangisa ye kimia, Samison amonaki ete motungisi yango eleki ye ndelo.
17 Boye, ayebisaki Dalila makambo nyonso. Alobaki : « Suki na ngai ekatamaka
te, pamba te Nzambe abulisa ngai wuta na libumu ya mama na ngai. Soki kaka
bakati ngai suki, makasi na ngai ekosila mpe nakokoma moto na bolembu lokola
moto nyonso. »
18 Tango Dalila amonaki ete Samison ayebisi ye makambo nyonso, atindaki sango
epai ya bakambi ya Filisitia. Alobaki : « Boya lisusu, ayebisi ngai makambo nyonso. »
Bakambi ya Filisitia bazongaki epai ya Dalila na mbongo ya bibende na maboko
na bango. 19 Dalila alalisaki Samison na mipende na ye, abengaki mobali moko mpo
na kokata ye suki sambo ya moto na ye. Samison akomaki kolemba, mpe makasi na
ye esilaki. 20 Dalila abelelaki Samison : « Samison, bato ya Filisitia bayei kobundisa

yo ! »
Samison alamukaki na pongi na ye mpe amilobelaki : « Nakosala ndenge kaka
nasalaka liboso mpe nakokangolama na ngai. » Kasi ayebaki te ete Yawe alongwaki
kati na ye.
21 Bato ya Filisitia bakangaki ye, batobolaki ye miso, bamemaki ye na Gaza mpe
bakangaki ye minyololo ya bibende ya bronze. Akomaki konika bambuma ya ble na
enikelo ya libanga kati na boloko.
22 Kasi suki ya moto na ye ekomaki lisusu kokola wuta tango bakataki ye yango.
Kufa ya Samison
23 Bakambi ya Filisitia basanganaki mpo na kobonza mbeka monene epai ya
nzambe na bango, Dagoni, mpe kosala feti. Balobaki : « Nzambe na biso akabi
monguna na biso, Samison, na maboko na biso. »
24 Tango bato bamonaki Samison, bakumisaki nzambe na bango, balobaki :
« Nzambe na biso akabi na maboko na biso,
monguna na biso, oyo azalaki kobebisa mokili na biso
mpe koboma bato ebele kati na biso. »
25 Wana bazalaki kosepela, bagangaki : « Bomemela biso Samison mpo ete
asepelisa biso ! »
Babimisaki Samison na boloko mpe akomaki kosala masano liboso na bango. Tango
batelemisaki ye na kati-kati ya makonzi ya tempelo na bango, 26 Samison alobaki na
mosali oyo asimbaki loboko na ye : « Tia ngai na esika oyo nakoki kosimba makonzi
oyo esimbi tempelo mpo ete nalalela yango. »
27 Nzokande, tempelo ezalaki ya kotonda na mibali, basi mpe bakambi nyonso ya
Filisitia. Na likolo ya ndako, ezalaki na bato pene nkoto misato, mibali mpe basi,
oyo bazalaki kotala masano oyo Samison azalaki kosala. 28 Samison abondelaki
Yawe : « Nkolo Yawe, Yo oyo osalaka nyonso oyo olingi, kanisa ngai ! Nabondeli
Yo, Nzambe : Pesa ngai makasi mbala oyo lisusu, mpe pesa ngai nzela ete, na mbala
moko, nazongisa mabe na mabe epai ya bato oyo ya Filisitia mpo na miso na ngai
mibale. »
29 Samison asimbaki makonzi nyonso mibale ya kati-kati, oyo esimbaki tempelo,
mpe ayekamelaki yango, loboko ya mobali na likonzi moko, mpe loboko ya mwasi
na likonzi mosusu. 30 Bongo Samison alobaki : « Tika ete nakufa elongo na bato ya
Filisitia ! »
Bongo atindikaki na makasi na ye nyonso, mpe tempelo ekweyelaki bakambi mpe
bato nyonso oyo bazalaki kuna. Boye, kati na kufa na ye, abomaki bato ebele koleka
na tango oyo azalaki na bomoi. 31 Bandeko na ye mpe libota nyonso ya tata na ye
bayaki kozwa ebembe na ye. Bazongaki na yango mpe bakundaki ye kati na kunda
ya tata na ye, Manoa, na kati ya bingumba Tsorea mpe Eshitaoli. Samison akambaki
Isalaele mibu tuku mibale.
Bopengwi ya Isalaele
17
Esika ya bule ya Mika
1Kati na etuka ya bangomba ya Efrayimi, ezalaki na mobali moko ; kombo na ye
ezalaki « Mika. » 2 Alobaki na mama na ye :
— Shekeli ya palata nkoto moko na nkama moko oyo bayibaki yo, oyo na tina na
yango olakelaki mabe na miso na ngai, ezali na maboko na ngai ; ngai nde nazwaki
yango.
Mama na ye alobaki na ye :
— Mwana na ngai, tika ete Yawe apambola yo !

3 Azongiselaki mama na ye mbongo ya bibende ya palata, nkoto moko na nkama
moko.
Mama na ye alobaki :
— Na maboko na ngai moko, nabonzi mbongo yango epai na Yawe mpo na
mwana na ngai, mpo na kosala ekeko mpe nzambe ya ekeko ya palata oyo
banyangwisa. Nakozongisela yo yango.
4 Tango Mika azwaki mbongo yango, azongisaki yango lisusu epai ya mama na ye ;
mpe mama na ye alongolaki mbongo ya bibende ya palata, nkama mibale oyo apesaki
epai ya monyangwisi bibende na moto. Moto yango asalaki na yango ekeko mpe
nzambe ya ekeko ya palata oyo banyangwisa. Mpe batiaki yango kati na ndako ya
Mika. 5 Nzokande, Mika azalaki na esika na ye ya bule epai wapi azalaki kosambela.
Asalisaki efode mpe banzambe mosusu ya bikeko ; bongo abulisaki lokola nganga-
nzambe na ye, moko kati na bana na ye ya mibali.
6 Na mikolo wana, bana ya Isalaele bazalaki na mokonzi te ; moto na moto azalaki
kosala nyonso oyo ezali malamu na miso na ye. 7 Nzokande, ezalaki na elenge mobali
moko ya Molevi, azalaki kovanda na Beteleemi ya Yuda, na ekolo Yuda. 8 Alongwaki
na engumba Beteleemi ya Yuda mpe akendeki koluka esika mosusu ya kovanda. Na
mobembo na ye, akomaki na etuka ya bangomba ya Efrayimi, na ndako ya Mika.
9 Mika atunaki ye :
— Owuti wapi ?
Azongisaki :
— Nazali moto ya libota ya Levi, nawuti na Beteleemi ya Yuda mpe nazali koluka
esika ya kovanda.
10 Mika alobaki na ye :
— Vanda elongo na ngai. Okozala tata mpe nganga na ngai ; nakopesa yo na
mobu moko mbongo ya bibende ya palata, zomi, bilamba ya kolata mpe biloko ya
kolia.
Molevi akomaki kosala epai ya Mika.
11 Boye, Molevi yango andimaki kovanda elongo na Mika. Mika akomisaki Molevi
lokola moko kati na bana na ye. 12 Mika abulisaki Molevi yango lokola nganga-
nzambe na ye mpe akomaki kovanda elongo na ye. 13 Mika alobaki : « Sik’oyo nayebi
ete Yawe akosalela ngai bolamu lokola moto ya libota ya Levi akomi nganga-nzambe
na ngai. »
18
Bato ya libota ya Dani Bavandaki na Laishi
1 Na mikolo wana, bana ya Isalaele bazalaki na mokonzi te, mpe bato ya libota
ya Dani bazalaki koluka esika ya kovanda ; pamba te kino na tango wana, bazwaki
nanu ya bango libula te kati na mabota nyonso ya Isalaele. 2 Boye, bana ya libota ya
Dani batindaki mibali mitano ya libota na bango, kowuta na Tsorea mpe na Eshitaoli,
mpo na kokende kononga mpe koyeba mokili yango. Balobaki na bango : « Bokende
koyeba mokili yango ndenge ezali. »
Mibali mitano yango bakotaki na etuka ya bangomba ya Efrayimi kino na ndako
ya Mika, epai wapi balekisaki butu. 3 Tango bakomaki pembeni ya ndako ya Mika,
bayokaki mongongo ya elenge mobali Molevi. Babalukaki epai ye azalaki mpe
balobaki na ye :
— Nani amemaki yo awa ? Ozali kosala nini na esika oyo ? Mpo na nini ozali
awa ?
4 Elenge mobali ayebisaki bango :
— Tala makambo oyo Mika asali mpo na ngai : Azwi ngai na mosala mpe akomisi
ngai nganga-nzambe na ye.
5 Balobaki na ye :
— Tunela biso epai ya Nzambe mpo ete toyeba soki mobembo na biso ekozala
malamu.
6 Nganga-nzambe azongiselaki bango :
— Bokende na kimia, Yawe andimi mobembo na bino.
7 Mibali mitano yango bakendeki mpe bakomaki na Laishi. Bamonaki ete, kuna,
bazali na kimia mpe na kozanga nungunungu lokola bato ya Sidoni, oyo bazalaki
na kimia mpe na kozanga bobangi. Mokonzi moko te ya mboka azalaki konyokola
bango. Bazalaki mosika na bato ya Sidoni mpe basalaki boyokani ata na moto moko
te. 8 Tango mibali mitano yango bazongaki na Tsorea mpe na Eshitaoli, bandeko na
bango batunaki bango :
— Sango nini bomemeli biso ?
9 Bazongisaki :
— Totelema, tokende kobotola mokili na bango ! Tomoni ete mokili yango ezali
malamu penza. Boni ! Mpo na nini bovandi kimia boye ? Bozala bagoyigoyi te mpo
na kokende kokota mpe kobotola mokili yango. 10 Tango bokokota kuna, bokomona
bato bazali na kimia, mpe bazali na mokili monene oyo Nzambe akabi na maboko
na bino, mokili oyo ezangi ata eloko moko te kati na biloko nyonso oyo ezalaka na
mabele.
11 Mibali nkama motoba ya libota ya Dani, elongo na bibundeli na bango,
balongwaki na Tsorea mpe na Eshitaoli. 12 Bakendeki kotonga molako na bango
na Kiriati-Yearimi, kati na mokili ya Yuda. Yango wana, kino na mokolo ya lelo,
babengaka esika yango Maane Dani* ; ezali na ngambo ya weste ya Kiriati-Yearimi.
13 Balongwaki wana mpe bakendeki na etuka ya bangomba ya Efrayimi kino na ndako
ya Mika. 14 Bongo mibali mitano oyo banongaki mokili ya Laishi balobaki na bandeko
na bango : « Boni, boyebi ete kati na ndako oyo tovandi, ezali na efode, bikeko mike-
mike ya ndako mpe nzambe ya ekeko basala na ebende oyo banyangwisa na moto ?
Boyeba likambo nini bokosala. »
15 Bongo babalukaki wana, na ndako epai wapi bazalaki mpe bakendeki na ndako
ya elenge mobali Molevi, na ndako ya Mika, mpe bapesaki ye mbote. 16 Mibali
nkama motoba ya libota ya Dani, oyo bamilengelaki mpo na bitumba batelemaki
na ekotelo ya ekuke. 17 Bato mitano oyo banongaki mokili bakotaki kati na ndako
mpe bazwaki efode, bikeko mike-mike ya ndako mpe nzambe ya ekeko basala na
ebende banyangwisa na moto. Nganga-nzambe atelemaki liboso ya ekuke elongo na
mibali nkama motoba oyo bamilengelaki mpo na bitumba. 18 Tango mibali bakotaki
na ndako ya Mika mpe bazwaki efode, bikeko mike-mike ya ndako mpe nzambe ya
ekeko basala na ebende banyangwisa na moto, nganga-nzambe alobaki na bango :
— Likambo nini bozali kosala ?
19 Bazongisaki :
— Kanga monoko ! Tia loboko na monoko na yo, yaka elongo na biso mpe zala
tata na biso mpe nganga-nzambe na biso. Boni, likambo nini eleki malamu : kozala
nganga-nzambe ya moto to kozala nganga-nzambe ya libota mpe ya etuka moko ya
Isalaele ?
20 Nganga-nzambe atondaki na esengo, akamataki efode, banzambe ya bikeko ya
ndako mpe bikeko mosusu ; akendeki elongo na bato ya libota ya Dani. 21 Babalukaki
mpe bazongelaki nzela na bango ya mobembo, batiaki liboso bana na bango ya mike,
bibwele mpe bozwi na bango ya talo. 22 Tango bakomaki mwa mosika na ndako ya
* 18:12 Maane Dani, na lokota ya Ba-Ebre : Maani Dani elingi koloba : Molako ya libota ya Dani.
Mika, Mika mpe bato oyo bazalaki pene ya ndako na ye batelemaki na koganga mpe
balandaki libota ya Dani. 23 Awa bazalaki kobelela sima na libota ya Dani, bana ya
Dani babalukaki mpe batunaki Mika :
— Likambo nini ezwi yo mpo ete omemela biso ebele ya bato boye ?
24 Mika azongisaki :
— Bozwi banzambe na ngai, oyo nasalaki, nganga-nzambe na ngai, mpe bokeyi
na bino ; eloko nini natikali na yango lisusu ? Ndenge nini bokoki kotuna ngai :
« Likambo nini ezwi yo ? »
25 Bato ya libota ya Dani bazongiselaki ye :
— Tika ete mongongo na yo eyokana te kati na biso, noki te bato ya kanda
bakokweyela yo mpe bakoboma yo elongo na libota na yo mobimba.
26 Bana ya libota ya Dani balandaki nzela na bango. Tango Mika amonaki ete bana
ya Dani baleki ye na makasi, abalukaki mpe azongaki na ndako na ye. 27 Bana ya
libota ya Dani babotolaki biloko oyo Mika asalaki mpe nganga-nzambe na ye.
Bongo bakendeki kobundisa engumba Laishi, mboka ya bato ya kimia mpe ya
kozanga nungunungu ; babomaki bato nyonso na mopanga mpe batumbaki engumba
na bango na moto. 28 Moto moko te ayaki kobikisa mboka wana, pamba te ezalaki
mosika na Sidoni mpe esalaki boyokani te elongo na ekolo mosusu. Engumba yango
ezalaki na lubwaku oyo ezali pembeni ya Beti-Reobi. Bana ya libota ya Dani batongaki
wana engumba na bango mpe bavandaki kuna. 29 Bapesaki engumba yango kombo
« Dani. » Ezalaki kombo ya koko na bango, Dani, mwana mobali ya Isalaele. Na kala,
bazalaki kobenga engumba yango Laishi. 30 Bana ya libota ya Dani batelemisaki
ekeko mpo na bango moko mpe batiaki Jonatan, mwana mobali ya Gerishomi, mwana
mobali ya Manase mpe koko ya Moyize, mpo ete akoma Nganga-Nzambe ya bato ya
libota ya Dani elongo na bana na ye. Basalaki mosala ya bonganga-Nzambe mpo
na libota ya Dani kino tango bato ya mokili bakendeki na bowumbu. 31 Bakobaki
kosalela bikeko oyo Mika asalaki na tango nyonso oyo Ndako ya Nzambe ezalaki na
Silo.
Libota ya Benjame
19
Molevi mpe makangu na ye
1 Na mikolo oyo mokonzi azalaki te kati na Isalaele, Molevi moko oyo azalaki
kovanda na suka ya etuka ya bangomba ya Efrayimi azwaki lokola makangu mwasi
ya mboka Beteleemi kati na Yuda. 2 Kasi makangu yango atambolaki na ekobo liboso
na ye, alongwaki na libala mpe azongaki na ndako ya tata na ye, na Beteleemi kati
na Yuda. Sima na basanza minei wuta azongaki na ndako ya tata na ye, 3 mobali na
ye ayaki epai na ye mpo na kobondela ye ete azonga na libala. Mobali ayaki elongo
na mosali na ye mpe amemaki ba-ane mibale. Mwasi yango akotisaki mobali na ye
kati na ndako ya tata na ye ; mpe tango tata na ye amonaki mobali yango, asepelaki
koyamba ye.
4 Tata-bokilo na ye, tata ya mwana mwasi, akangaki ye mpo ete avanda mwa moke.
Boye avandaki na ye mikolo misato, aliaki, amelaki mpe alalaki kuna.
5 Na mokolo ya minei, balamukaki na tongo-tongo, mpe Molevi abongamaki mpo
na kokende. Kasi tata ya mwana mwasi alobaki na bokilo na ye : « Lia mwa eloko
mpo ete ozwa makasi ; bongo sima, okoki na yo kokende. »
6 Boye, bango mibale bavandaki esika moko mpo na kolia mpe komela. Sima na
yango, tata ya mwana mwasi alobaki : « Nabondeli yo, vanda lisusu, na butu ya lelo,
mpo ete motema na yo esepela. »
7 Mobali atelemaki mpo na kokende ; kasi lokola tata-bokilo na ye abondelaki ye

makasi ete avanda, avandaki kuna na butu yango.
8 Na tongo ya mokolo ya mitano, tango mobali alamukaki, tata ya mwana mwasi
alobaki : « Lia mwa eloko mpo ete ozwa makasi, zela kino na sima ya midi. » Boye,
bango mibale baliaki mesa moko. 9 Tango mobali elongo na makangu na ye mpe
mosali na ye batelemaki mpo na kokende, tata-bokilo na ye, tata ya mwana mwasi,
alobaki na ye : « Tala, pokwa esili koya ! Nabondeli yo : lekisa lisusu butu awa ;
mokolo esili, vanda mpe sepelisa motema na yo. Bongo lobi, na tongo-tongo, bokoki
kotelema mpo na kokende, mpe okozonga na ndako na yo. »
10 Kasi mosali asepelaki te kolekisa butu mosusu ; alongwaki mpe, elongo na ba-ane
na ye mibale mpe makangu na ye, akendeki na Yebusi oyo ezali Yelusalemi. Ba-ane
na ye ezalaki na bivandelo ya malamu penza. 11 Tango bakomaki pembeni ya Yebusi
mpe mokolo ekomaki pene ya kosila, mosali alobaki na nkolo na ye :
— Nabondeli yo, tokota na engumba oyo ya bato ya Yebusi mpe tolekisa kuna
butu.
12 Nkolo azongiselaki ye :
— Te, tokotelema te na engumba oyo ya bapaya, epai wapi ata mwana moko te
ya Isalaele azali ; tokokoma kino na Gibea.
13 Alobaki lisusu na mosali na ye :
— Yaka, topusana pene na moko ya bamboka oyo ; bongo tokolekisa butu kati na
Gibea to na Rama.
14 Boye bakobaki kotambola, mpe moyi ebungaki tango bakomaki pene ya Gibea,
kati na mokili ya Benjame. 15 Batelemaki na Gibea mpo na kolekisa butu. Bakotaki
mpe bavandaki na esika oyo bato ebele ya engumba bakutanaka, kasi moto moko te
ayambaki bango na ndako na ye mpo na kolekisa butu.
16 Na pokwa, mobali moko ya mobange awutaki na mosala na ye ya bilanga ; azalaki
moto ya etuka ya bangomba ya Efrayimi mpe azalaki kovanda na Gibea. Nzokande
bato ya esika wana bazalaki bato ya libota ya Benjame. 17 Tango atombolaki
miso, amonaki moto ya mobembo na esika oyo bato ebele ya engumba bakutanaka.
Mobange yango atunaki ye :
— Okeyi wapi mpe owuti wapi ?
18 Moto ya mobembo azongiselaki ye :
— Towuti na Beteleemi ya Yuda ; tozali kokende na esika oyo navandaka, na
suka ya mboka ya etuka ya bangomba ya Efrayimi. Nazalaki na Beteleemi, na
Yuda, sik’oyo nazali kokende na Ndako ya Yawe. Moto moko te ayambi ngai kati
na ndako na ye. 19 Nzokande tozali na matiti mpe biloko mpo na ba-ane na biso
mibale, tozali lisusu na lipa mpe vino mpo na ngai, mwasi na ngai mpe mosali na
ngai moko oyo nazali na ye elongo ; tozangi eloko moko te.
20 Mobange yango alobaki :
— Tika ete kimia ezala na yo ! Bosenga na yo nyonso ekozala na moto na ngai.
Kasi kolekisa butu te na esika oyo bato ebele ya engumba bakutanaka.
21 Akotisaki bango na ndako na ye mpe apesaki ba-ane na ye matiti. Sima,
basukolaki makolo, baliaki mpe bamelaki.
22 Wana bazalaki nanu kolia mpe komela, ndambo ya mibali ya engumba, ya
mitema mabe, bazingelaki ndako ; babetaki na ekuke mpe balobaki na mobange oyo
azalaki nkolo ndako :
— Bimisa mosali oyo ayei na ndako na yo ; tolingi kosangisa na ye nzoto ndenge
basangisaka nzoto na basi.
23 Nkolo ndako abimaki libanda mpe alobaki na bango :
— Te, bandeko na ngai, bozala mabe boye te ! Lokola mobali oyo azali kati na
ndako na ngai, bosala ye mabe oyo te. 24 Botala mwana na ngai ya mwasi oyo ayebi
nanu nzoto ya mibali te mpe makangu ya mobali oyo azali kati na ndako ! Nazali
kobimisa bango sik’oyo libanda mpo na bino mpo ete bokoka kosala bango nyonso
oyo bolingi. Kasi mpo na mobali oyo, bosala likambo ya soni ya boye te.
25 Kasi mibali yango baboyaki koyokela ye. Boye mobali azwaki makangu na ye
mpe abimisaki ye libanda epai na bango. Bakangaki ye mpe basangisaki na ye nzoto
na makasi, butu mobimba ; mpe tango tongo ekomaki pene ya kotana, batikaki ye
akende. 26 Tango tongo ezali kotana, mwasi azongaki na ndako epai wapi mobali na
ye azalaki, akweyaki na ekuke mpe alelaki wana kino tongo etanaki malamu. 27 Na
tongo, tango mobali na ye alamukaki, afungolaki ekuke ya ndako mpo na kobima
libanda mpe kokoba mobembo na ye ; amonaki makangu na ye alali na ekuke ya
ndako, maboko liboso ya ekuke. 28 Alobaki na ye : « Telema ; tokende ! »
Kasi azwaki eyano te. Bongo mobali yango atiaki makangu na ye na likolo ya ane
na ye, akobaki mobembo na ye mpo na kozonga na ndako na ye. 29 Tango akomaki na
ndako na ye, azwaki mbeli, akataki nzoto ya makangu na ye na biteni zomi na mibale
mpe atindaki yango na etando nyonso ya Isalaele. 30 Moto nyonso oyo amonaki yango
alobaki : « Likambo ya boye nanu namona yango te mpe nanu esalema te, wuta
mokolo oyo bana ya Isalaele babimaki na Ejipito. Bokanisa na tina na yango, botala
yango malamu mpe boyebisa biso nini tosengeli kosala. »
20
Bana ya Isalaele babundisaki libota ya Benjame
1 Bana nyonso ya Isalaele, wuta na Dani kino na Beri-Sheba mpe na mokili ya
Galadi, babimaki lokola moto moko mpe basanganaki liboso ya Yawe, na Mitsipa.
2 Bakambi ya bato nyonso, ya mabota nyonso ya Isalaele bazalaki kati na lisanga ya
bato ya Nzambe : ezalaki na basoda nkoto nkama minei oyo batambolaka na makolo
mpe bayebi kobunda na mopanga. 3 Bana ya libota ya Benjame bayokaki ete bana ya
Isalaele mosusu bakendeki kuna na Mitsipa. Bongo bana ya Isalaele balobaki :
— Yebisa biso ndenge nini kufa ya somo boye esalemaki.
4 Molevi, mobali ya mwasi oyo babomaki, alobaki :
— Ngai mpe makangu na ngai, toyaki na Gibea, na mokili ya Benjame mpo
na kolekisa butu. 5 Na kati-kati ya butu, bavandi ya Gibea batombokelaki ngai
mpe bazingelaki ndako mpo ete baboma ngai ; basangisaki nzoto na makasi na
makangu na ngai, mpe akufaki. 6 Nakamataki makangu na ngai, nakataki ye na
biteni mpe natindaki eteni moko na moko kati na etuka oyo bapesaki na bana ya
Isalaele, pamba te bato ya libota ya Benjame basalaki likambo ya somo mpe ya
soni. 7 Sik’oyo, bino nyonso bana ya Isalaele, boloba mpe bokata likambo oyo.
8 Bato nyonso batelemaki lokola moto moko mpe balobaki : « Moto moko te kati
na biso akozonga na ndako na ye ya kapo to na ndako na ye. 9 Tala sik’oyo likambo
oyo tokosala bato ya Gibea : Tokokende kobundisa bango kolanda ndenge zeke oyo
tokobeta ekotalisa. 10 Tokozwa bato zomi kati na bato nkama moko ya mabota nyonso
ya Isalaele, tokozwa bato nkama moko kati na bato nkoto moko mpe bato nkoto moko
kati na bato nkoto zomi, mpo na kopesa biloko ya kolia epai ya mampinga. Bongo
tango mampinga ekokoma na Gibea, na mokili ya Benjame, bakobundisa bato ya
Gibea mpo na makambo nyonso ya somo oyo basalaki kati na Isalaele. »
11 Boye, mibali nyonso ya Isalaele basanganaki esika moko mpe bayokanaki lokola
moto moko mpo na kobundisa engumba Gibea. 12 Bato ya bikolo ya Isalaele batindaki
mibali kati na mabota nyonso ya Benjame mpe balobaki : « Ndenge nini bosali
lisumu ya somo boye kati na bino ? 13 Sik’oyo, botindela biso bato mabe wana
ya Gibea mpo ete toboma bango mpe tolongola mabe kati na Isalaele. » Kasi bato
ya Benjame baboyaki koyokela baninga na bango, bana ya Isalaele. 14 Wuta na
bingumba na bango nyonso ya mike, bato ya libota ya Benjame basanganaki esika

moko, na Gibea, mpo na kobundisa bana ya Isalaele. 15 Na mokolo wana, bato ya
libota ya Benjame basangisaki basoda nkoto tuku mibale na motoba oyo bayebi
kobunda na mopanga, wuta na bamboka na bango nyonso ya mike, longola kaka
engumba Gibea oyo esangisaki mibali ya bitumba nkama sambo. 16 Kati na basoda
wana, ezalaki na mibali nkama sambo ya makasi oyo basalelaka loboko ya mwasi.
Moto moko na moko kati na bango, soki abwaki libanga na nzela ya ebambelo
mabanga, ekoki soki moke te kozanga kotuta suki moko. 17 Mibali ya Isalaele, longola
kaka bato ya libota ya Benjame, bazalaki nkoto nkama minei, ba-oyo bayebi kosalela
mopanga ; mpe bango nyonso bazalaki bato ya bitumba.
18 Bana ya Isalaele bakendeki na Beteli mpe batunaki Nzambe :
— Nani kati na biso asengeli kokende mpo na kobundisa libota ya Benjame ?
Yawe azongisaki :
— Yuda akokende liboso.
19 Na tongo oyo elandaki, bana ya Isalaele bakendeki mpe batongaki molako na
bango pembeni ya Gibea. 20 Mibali ya Isalaele babimaki mpo na kobundisa bato ya
libota ya Benjame mpe bamibongisaki mpo na kobundisa bango na Gibea. 21 Bato
ya libota ya Benjame babimaki na Gibea mpe babomaki, mokolo wana, mibali ya
Isalaele nkoto tuku mibale na mibale. 22 Kasi mibali ya Isalaele bamilendisaki, bango
na bango, mpe babongamaki na esika oyo bazalaki na mokolo ya liboso. 23 Bana ya
Isalaele bakendeki mpe balelaki liboso ya Yawe kino na pokwa, mpe batunaki Yawe :
— Boni, tokende lisusu kobundisa bandeko na biso ya libota ya Benjame ?
Yawe azongiselaki bango :
— Bokende kobundisa bango.
24 Na mokolo ya mibale, bana ya Isalaele babundisaki bato ya libota ya Benjame.
25 Na tango wana, bana ya libota ya Benjame bakimaki na Gibea mpo na kobundisa
bana ya Isalaele, babomaki lisusu mibali ya Isalaele nkoto zomi na mwambe ; bango
nyonso bazalaki bato oyo bayebi kobunda na mopanga. 26 Bana ya Isalaele bakendeki,
bango nyonso, na Beteli, mpe kuna, bavandaki mpe balelaki liboso ya Yawe. Na
mokolo wana, bana ya Isalaele bakilaki bilei kino na pokwa mpe babonzaki, epai na
Yawe, mbeka ya kotumba mpe mbeka ya boyokani. 27 Bana ya Isalaele batunaki Yawe.
(Na mikolo wana, Sanduku ya Boyokani ya Nzambe ezalaki kuna. 28 Pineasi, mwana
mobali ya Eleazari, mwana mobali ya Aron, azalaki na mosala liboso ya Sanduku).
Batunaki :
— Boni, tokende lisusu kobundisa bandeko na biso, bato ya libota ya Benjame to
te ?
Yawe azongisaki :
— Bokende, pamba te, lobi, nakokaba bango na maboko na bino.
29 Bongo mibali ya Isalaele babombamaki mpe bazingelaki Gibea. 30 Bana
ya Isalaele bakendeki na mokolo ya misato kobundisa libota ya Benjame mpe
bamibongisaki malamu mpo na kobundisa Gibea lokola na mbala ya liboso. 31 Bana
ya Benjame babimelaki bango mpe babendaki bango mosika ya engumba. Babandaki
koboma bana ya Isalaele ndenge basalaki liboso ; babomaki bato pene tuku misato
kati na zamba, na nzela ya Beteli mpe ya Gibea. 32 Libota ya Benjame bakanisaki ete
bakobeta bango ndenge basalaki liboso.
Nzokande bana ya Isalaele bazwaki mokano ya kokima mpe ya komema bango
mosika ya engumba, mosika ya Gibea. 33 Na bongo, bana ya Isalaele batelemaki na
bisika na bango mpe bakendeki kosangana mpo na bitumba, na Bala-Tamari. Bana
ya Isalaele, oyo babombamaki, babimaki na bisika na bango mpe balandaki bango
na etando ya polele, na Gibea. 34 Mibali makasi ya Isalaele, nkoto zomi, babimaki
na Gibea ; mpe bitumba ezalaki makasi. Kasi bana ya libota ya Benjame basosolaki
te mabe nini ekokomela bango. 35 Yawe abetaki bana ya Benjame liboso ya Isalaele,
mpe, na mokolo wana, bana ya Isalaele babomaki mibali nkoto tuku mibale na nkama
moko kati na libota ya Benjame, ba-oyo bayebi kobunda na mopanga.
36 Bongo bana ya Benjame bamonaki ete bakweyi penza na bitumba. Nzokande
bana ya Isalaele bakosaki kozonga sima mpo ete batiaki elikya na bango epai ya
mibali oyo babombamaki pene ya Gibea. 37 Mibali yango babimelaki mbala moko
Gibea, bapanzanaki mpe babetaki engumba mobimba na mopanga. 38 Mibali ya
Isalaele mpe bandeko na bango, oyo babombamaki pene ya Gibea, bayokanaki na
elembo moko : mibali oyo babombamaki basengeli komatisa wuta na engumba
lipata ya milinga na likolo. 39 Tango bana ya Isalaele bamonaki lipata wana ya
milinga, bapesaki mokongo na bitumba. Kasi mibali ya Benjame babandaki kobeta
mpe koboma bana ya Isalaele pene tuku misato. Bakanisaki ete bakobeta bango
ndenge basalaki liboso. 40 Kasi tango lipata ya milinga ebandaki komata makasi na
likolo, bana ya Benjame babalukaki mpe bamonaki engumba na bango mobimba
kopela moto mpe komatisa likonzi monene ya lipata ya milinga. 41 Bana ya Isalaele
babalolaki elongi na bango mpo na kotala mibali ya Benjame. Bongo mibali ya
Benjame babangaki mpo ete bamonaki likama oyo ekomeli bango. 42 Boye, bapesaki
bana ya Isalaele mokongo mpe bakimaki na nzela ya esobe. Kasi bitumba elandaki
bango, mpe mibali ya Isalaele, oyo babimaki na engumba Gibea, basilisaki koboma
bango nyonso na nzela na bango. 43 Bazingelaki bana ya Benjame, balandaki bango
na kozanga kopema mpe banyataki bango na makolo kino liboso ya Gibea, na ngambo
oyo moyi ebimelaka. 44 Kati na bana ya Benjame, mibali nkoto zomi na mwambe
bakufaki : bango nyonso bazalaki bilombe ya bitumba. 45 Ndambo kati na bango
bakimaki na nzela ya esobe, na ngambo ya libanga monene ya Rimoni. Na nzela, bana
ya Isalaele babomaki bato nkoto mitano oyo balokotaki na nzela. Balandaki bango
lisusu kino na Gideomi mpe babomaki mibali nkoto mibale. 46 Motango nyonso ya
bana ya Benjame oyo bakufaki na mokolo wana ezalaki nkoto tuku mibale na mitano :
bango nyonso bazalaki bilombe ya bitumba mpe bayebaki kobunda na mopanga.
47 Mibali nkama motoba kati na bango balongaki kopesa mokongo mpe kokima
na nzela ya esobe kino na libanga monene ya Rimoni. Bawumelaki kuna sanza
minei. 48 Mibali ya Isalaele bazongelaki bato ya libota ya Benjame mpe babomaki
na mopanga mibali nyonso elongo na bibwele na bango, kobanda na engumba Gibea
kino na bamboka mike. Batumbaki bamboka mike nyonso epai wapi balekaki.
21
Bato ya libota ya Benjame
1 Mibali ya Isalaele balapaki ndayi, na Mitsipa, na koloba : « Moto moko te kati
na biso akopesa lisusu na libala mwana na ye ya mwasi epai ya mobali ya libota ya
Benjame. » 2 Bato bakendeki na Beteli, bavandaki wana liboso ya Nzambe kino na
pokwa. Batombolaki mingongo na bango mpe balelaki makasi. 3 Bazalaki koloba :
« Oh Yawe, Nzambe ya Isalaele ! Mpo na nini likambo ya boye ekomeli Isalaele ?
Mpo na nini lelo, libota moko ezangi kati na Isalaele ? »
4 Na tongo-tongo ya mokolo oyo elandaki, bato batongaki kuna etumbelo ;
batumbaki na likolo na yango bambeka ya kotumba mpe bambeka ya boyokani.
5 Bongo bana ya Isalaele batunaki : « Kati na mabota nyonso ya Isalaele, libota nini
eyaki te na mayangani oyo tozalaki na yango liboso ya Yawe ? » Pamba te balapaki
ndayi ete moto nyonso oyo akoya te na mayangani yango liboso ya Yawe, na Mitsipa,
basengeli koboma ye. 6 Bana ya Isalaele bakomaki na mawa mpo na bandeko na
bango, bato ya libota ya Benjame ; balobaki : « Mokolo ya lelo, libota moko elongwe
na Isalaele. 7 Tokosala ndenge nini mpo na kopesa na libala, basi epai ya mibali oyo
batikali na bomoi ? Nzokande tosili kolapa ndayi na Kombo na Yawe ete tokopesa te
na libala bana na biso ya basi epai ya mibali ya libota ya Benjame. »
8 Boye, batunaki : « Kati na mabota nyonso ya Isalaele, libota nini eyaki te na
mayangani oyo tozalaki na yango liboso ya Yawe, na Mitsipa ? » Bamonaki ete kati
na Galadi, moto moko te ya Yabeshi ayaki na molako mpe na mayangani. 9 Pamba te
tango batangaki bato, bamonaki ete kati na Galadi, moto moko te ya Yabeshi azalaki
wana. 10 Lisanga etindelaki bango basoda nkoto zomi na mibale, bapesaki bango
mitindo oyo : « Bokende koboma na mopanga bato nyonso ya Yabeshi ya Galadi
elongo na basi mpe bana. 11 Tala makambo oyo bokosala : ‹ Bokobebisa mobali
nyonso mpe mwasi nyonso oyo ayebi nzoto ya mibali. › »
12 Kati na bato ya Yabeshi ya Galadi, bamonaki bilenge basi nkama minei oyo bayebi
nanu nzoto ya mibali te ; bazwaki bango mpe bamemaki bango na molako, na Silo,
kati na mokili ya Kanana.
13 Lisanga mobimba etindaki sango ya kimia epai ya bato ya libota ya Benjame,
oyo bazalaki na libanga monene ya Rimoni. 14 Boye, na tango wana, bato ya libota ya
Benjame bazongaki, mpe lisanga mobimba epesaki bango na libala, basi ya Yabeshi
ya Galadi oyo batikaki na bomoi. Kasi basi yango bazalaki ya kokoka te mpo na bango
nyonso.
15 Bato bayokaki mawa mpo na bato ya libota ya Benjame, pamba te Yawe
alongolaki libota moko kati na mabota ya Isalaele. 16 Bakambi ya lisanga balobaki :
« Tokosala ndenge nini mpo na kozwa basi ya kopesa na libala mpo na mibali oyo
batikali, pamba te basi ya libota ya Benjame basili kokufa ? » 17 Balobaki lisusu :
« Bato ya libota ya Benjame oyo batikali basengeli kozala na bakitani na bango, mpo
ete ekolo elimwa te kati na Isalaele. 18 Tokoki te kopesa bango bana na biso ya basi na
libala, pamba te, biso bana ya Isalaele, tolapaki ndayi oyo : ‹ Alakelama mabe, moto
nyonso oyo akobalisa mwana na ye ya mwasi na mobali ya libota ya Benjame. › »
19 Bongo balobaki : « Tala, feti moko ya Yawe ezalaka mibu nyonso, kati na Silo
oyo ezali na ngambo ya nor ya Beteli mpe na ngambo ya este ya nzela oyo ekenda
longwa na Beteli kino na Sishemi, mpe na ngambo ya sude ya Lebona. » 20 Boye
bapesaki mitindo oyo epai ya bato ya libota ya Benjame : « Bokende kobombama
kati na bilanga ya vino 21 mpe botala malamu. Tango bokomona bana basi ya Silo
babimi mpo na kobina, bobimela bango wuta na bilanga ya vino, mpe moko na moko
kati na bino akanga mwasi moko kati na bana ya Silo mpe azonga na ye na mokili ya
Benjame. 22 Tango batata na bango to bandeko na bango ya mibali bakoya kolela epai
na biso, tokoloba na bango : ‹ Bosalela bango ngolu mpo na biso, pamba te tozwelaki
bango basi te na tango ya bitumba. Bozali na bino na ngambo te, pamba te bino te
bato bopesaki bana na bino ya basi na libala. › »
23 Bato ya libota ya Benjame basalaki bongo. Tango bana basi bazalaki kobina,
mobali moko na moko akangaki mwana mwasi moko mpe amemaki ye mpo ete
azala mwasi na ye. Bongo bazongaki na mabele na bango, batongaki bingumba mpe
bavandaki kuna. 24 Na tango wana, bana ya Isalaele balongwaki na esika wana mpe
bazongaki na bandako na bango, na bituka na bango mpe na mabota ya botata na
bango, moto na moto na mabele na ye.
25 Na mikolo wana, bana ya Isalaele bazalaki na mokonzi te ; moto na moto azalaki
kosala makambo oyo azalaki komona ete ezali malamu.
Rite 1:1 359 Rite 1:17
Rite
Libota ya Elimeleki kati na Moabi
1Na mikolo oyo bilombe bazalaki koyangela, nzala makasi ezalaki kati na mokili.
Mobali moko ya Beteleemi ya Yuda, elongo na mwasi na ye mpe bana na ye mibale
ya mibali, bakendeki kovanda na mboka Moabi. 2 Kombo ya mobali yango ezalaki
« Elimeleki ; » kombo ya mwasi na ye ezalaki « Naomi ; » mpe bakombo ya bana na
ye ya mibali ezalaki « Maaloni » mpe « Kilioni. » Bazalaki bato ya libota ya Efrate
mpe bawutaki na Beteleemi ya Yuda. Bakendeki na Moabi mpe bavandaki kuna.
3 Elimeleki, mobali ya Naomi, akufaki ; mpe Naomi atikalaki ye moko elongo na bana
na ye mibale ya mibali. 4 Bana na ye mibale ya mibali babalaki basi ya Moabi :
ya liboso, kombo na ye ezalaki « Oripa ; » mpe ya mibale, « Rite. » Sima na bango
kowumela kuna mibu pene zomi, 5 Maaloni mpe Kilioni bakufaki. Naomi atikalaki
ye moko, azangaki bana na ye mibale ya mibali mpe mobali na ye.
Naomi mpe Rite bazongi na Beteleemi
6Tango Naomi ayokaki wuta na Moabi ete Yawe ayaki mpo na kosunga bato na Ye
na kopesa bango biloko ya kolia, ye elongo na babokilo na ye ya basi babongamaki
mpo na kozonga na Yuda wuta na Moabi. 7 Elongo na babokilo na ye mibale ya basi,
Naomi alongwaki na esika oyo azalaki kovanda mpe azwaki nzela mpo na kozonga
na mokili ya Yuda.
8 Bongo Naomi alobaki na babokilo na ye mibale ya basi :
— Bozonga, moto na moto na ndako ya mama na ye. Tika ete Yawe asalela bino
bolamu ndenge bosalaki bolamu epai ya bato oyo bakufaki mpe epai na ngai moko.
9 Tika ete Yawe apesa na moko na moko na bino bopemi kati na ndako ya mobali
mosusu.
Bongo Naomi apesaki bango beze, mpe balelaki makasi. 10 Sima, balobaki na ye :
— Tokokende elongo na yo, epai ya bato na yo.
11 Kasi Naomi azongiselaki bango :
— Bana na ngai ya basi, bozonga na bandako na bino. Mpo na nini kolanda
ngai ? Boni, nakoki lisusu kobota bana mibali oyo bakoki kozala mibali na bino ?
12 Bana na ngai, bozonga epai na bino ; nakomi mobange makasi, nakokoka lisusu
kobala te. Ata soki nakanisi ete nazali nanu na elikya ya kobota, mpe, na butu ya
lelo, nasangisi nzoto na mobali, mpe naboti bana mibali, 13 boni, bokokoka penza
kozela kino bakokola ? Bokokoba kaka kozanga kobala mpo na bango ? Te, bana
na ngai ! Mawa na ngai ezali makasi koleka mawa na bino, pamba te loboko na
Yawe eyokisi ngai pasi makasi.
14 Tango bayokaki bongo, balelaki lisusu. Boye Oripa apesaki mama-bokilo na ye
beze mpe mbote ya suka. Kasi Rite akangamaki kaka na ye.
15 Naomi alobaki na Rite :
— Tala, mbanda na yo azongi epai ya bato na ye mpe epai ya banzambe na ye ;
yo mpe zonga elongo na ye.
16 Kasi Rite azongiselaki ye :
— Kotindika ngai na makasi te ete natika yo to napengwa na nzela na yo ; pamba
te na esika nyonso oyo yo okokende nde ngai mpe nakokende, mpe na esika nyonso
oyo yo okovanda nde ngai mpe nakovanda ; bato na yo bakozala bato na ngai, mpe
Nzambe na yo akozala Nzambe na ngai. 17 Na esika oyo yo okokufa nde ngai mpe
nakokufa, mpe na esika yango nde bakokunda ngai. Tika ete Yawe apesa ngai
etumbu ya makasi soki eloko mosusu ekaboli biso longola kaka kufa.
Rite 1:18 360 Rite 2:11
18Tango Naomi amonaki ete Rite atingami kaka kokende na ye elongo, atikaki
kotindika ye na makasi. 19 Yango wana, bango mibale bakendeki kino bakomaki na
Beteleemi. Tango bakomaki na Beteleemi, engumba mobimba eyokaki mawa mpo na
bango. Mpe basi batunaki :
— Oyo Naomi ?
20 Ye alobaki na bango :
— Bobenga ngai lisusu Naomi te, kasi Mara ; pamba te Nkolo-Na-Nguya-Nyonso
ayokisi ngai mawa mingi. 21 Nazalaki na biloko ebele tango nakendeki, kasi Yawe
azongisi ngai maboko pamba. Bongo mpo na nini kobenga ngai lisusu Naomi ?
Yawe ayokisi ngai pasi, mpe Nkolo-Na-Nguya-Nyonso ayokisi ngai mawa.
22 Ndenge wana nde Naomi azongaki na Yuda wuta na Moabi, elongo na Rite, moto
ya Moabi, bokilo na ye ya mwasi. Bakomaki na Beteleemi, na ebandeli ya tango oyo
babukaka bambuma ya orje.
2
Rite akutani na Boazi
1 Naomi azalaki na ndeko moko kati na libota ya mobali na ye ; ndeko yango azalaki
ya etuka ya Elimeleki, azalaki penza na bozwi mingi ; kombo na ye ezalaki « Boazi. »
2 Rite, moto ya Moabi, alobaki na Naomi :
— Okoki kopesa ngai nzela ya kokende na bilanga mpo na kolokota mito ya ble,
oyo bato oyo bakataka ble batiki. Nakozala na sima ya moto oyo akosalela ngai
ngolu.
Naomi alobaki na ye :
— Mwana na ngai, kende.
3 Rite akendeki mpe abandaki kolokota ble na bilanga, na sima ya bato oyo bakataka
ble. Akutanaki na libaku ya malamu, pamba te ayaki kososola ete azali kosala kati
na elanga ya Boazi, moto ya etuka ya Elimeleki. 4 Sima na mwa tango, Boazi awutaki
na Beteleemi ; ayaki ye moko, apesaki mbote na bato oyo bakataka ble na koloba :
— Tika ete Yawe azala elongo na bino !
Bazongiselaki ye :
— Tika ete Yawe apambola yo !
5 Boazi atunaki mokambi ya bato oyo bakataka ble :
— Elenge mwasi wana azali ya nani ?
6 Mokambi ya bato oyo bakataka ble azongisaki :
— Azali elenge mwasi ya Moabi ; ayaki elongo na Naomi wuta na mboka Moabi.
7 Asengaki biso nzela ya kolokota mito ya ble, oyo etikalaka tango bakangaka
maboke, na sima ya bato oyo bakataka ble. Na tongo ya lelo, akotaki na bilanga
mpe azali kosala na molende nyonso ; kino sik’oyo, apemi kaka tango moke.
8 Boazi alobaki na Rite :
— Yoka ngai malamu, mwana na ngai ya mwasi : « Kokende kolokota ble na
bilanga mosusu te mpe kokende mosika ya elanga oyo te, kasi vanda awa elongo
na basali na ngai ya basi. 9 Tala malamu bilanga oyo epai wapi bato bazali kokata
ble mpe zala na sima ya bana basi oyo bazali kolokota ble. Nalobi na mibali ete
basimba yo te. Tango nyonso ozali na posa ya mayi, kende mpe mela na bambeki
oyo mibali batondisi. »
10 Tango Rite ayokaki bongo, agumbamaki, elongi kino na mabele. Alobaki :
— Mpo na nini nazwi ngolu ya boye na miso na yo ? Mpo na nini ozali kopesa
ngai lokumu ya boye, ngai oyo nazali mopaya ?
11 Boazi azongisaki :
Rite 2:12 361 Rite 3:4
— Bayebisaki ngai makambo nyonso oyo osalaki mpo na mama-bokilo na yo wuta

tango mobali na ye akufaki, ndenge otikaki tata mpe mama na yo, mboka epai wapi
obotama, mpe oyaki kovanda elongo na bato oyo oyebaki liboso te. 12 Tika ete Yawe
afuta yo mpo na makambo oyo osalaki. Tika ete Yawe, Nzambe ya Isalaele, afuta
yo koleka, lokola oyaki kobombama na se ya mapapu na Ye !
13 Rite alobaki :
— Tika ete nakoba kozwa ngolu na miso na yo, nkolo na ngai. Obondisi motema
na ngai, osololi na mwasi mosali na yo na boboto nyonso. Nzokande, nakokani te
ata na moko ya basali na yo ya basi.
14 Na tango ya kolia, Boazi alobaki na ye : « Pusana awa mpe kamata eteni ya lipa,
zindisa yango na vino. »
Tango avandaki elongo na bato oyo bakataka ble, Boazi apesaki ye ndambo ya
bambuma bakalinga. Aliaki ndenge alingaki mpe atikaki mosusu. 15 Tango atelemaki
mpo na kolokota lisusu ble, Boazi apesaki mitindo epai ya basali na ye : « Botika
ye kolokota ata oyo ezali na kati-kati ya maboke, botungisa ye te. 16 Bokoki mpe
kokweyisa bambuma mpo na ye, mpo ete alokota na ye, mpe bozomela ye te. »
17 Boye Rite alokotaki ble na elanga kino na pokwa, aningisaki oyo alokotaki mpe
azwaki bakilo pene tuku minei ya bambuma ya orje. 18 Amemaki yango na engumba,
mpe mama-bokilo na ye amonaki bambuma oyo alokotaki. Rite abimisaki lisusu
biloko oyo atikaki tango atondaki mpe apesaki yango epai ya mama-bokilo na ye.
19 Naomi atunaki Rite :
— Lelo, olokotaki ble na esika nini ? Osalaki na esika nini ? Tika ete moto oyo
apesi yo lokumu ya boye apambolama !
Bongo Rite ayebisaki mama-bokilo na ye makambo oyo etali nkolo ya esika epai
wapi asalaki. Alobaki : « Kombo ya moto yango ezali Boazi. »
20 Naomi alobaki na bokilo na ye ya mwasi : « Tika ete Yawe apambolama, Ye oyo
atiki te kotalisa bolamu na Ye epai na biso bato ya bomoi mpe epai na bakufi. Mobali
wana azali ndeko na biso ya pembeni, azali kati na molongo ya bato oyo bakoki
kosikola biso. »
21 Rite, moto ya Moabi, alobaki :
— Alobaki na ngai kutu : « Vanda elongo na basali na ngai kino bakosilisa kobuka
bambuma na ngai nyonso. »
22 Naomi azongiselaki Rite, bokilo na ye ya mwasi :
— Ekozala malamu mpo na yo kotambolaka elongo na basali na ye ya basi ;
pamba te soki okeyi na elanga ya moto mosusu, okoki komona pasi.
23 Boye Rite avandaki pembeni ya basali ya Boazi mpo na kolokota mito ya ble, kino
tango ya kobuka bambuma ya orje mpe ya ble, esilaki. Awumelaki kovanda elongo
na mama-bokilo na ye.
3
Rite Asengi
1 Mokolo moko, Naomi, mama-bokilo ya Rite, alobaki na ye :
— Mwana na ngai, nasengeli te koluka nzela mpo na bolamu na yo ? 2 Pamba
te oyebi malamu ete Boazi, oyo osalaki elongo na basali na ye ya basi, azali ndeko
na biso. Na pokwa ya lelo, akoyungola orje oyo basilaki kosopa na etando. 3 Boye,
sukola malamu nzoto na yo, pakola mafuta mpe lata bilamba na yo, oyo eleki kitoko.
Bongo, okokende na etando epai wapi akobeta orje na ye ; kasi sala ete Boazi ayeba
te ete ozali na esika yango kino akosilisa kolia mpe komela. 4 Tango akokende
kolala, okotala malamu esika nini akozala. Sima, okopusana, okolongola elamba
Rite 3:5 362 Rite 4:3
oyo ezipi makolo na ye mpe okomilalisa wana, na makolo na ye. Ye moko akoyebisa
yo makambo oyo osengeli kosala.
5 Rite azongiselaki ye :
— Nakosala nyonso oyo oyebisi ngai.
6 Bongo Rite akendeki na etando mpe asalaki makambo nyonso oyo mama-bokilo
na ye ayebisaki ye. 7 Tango Boazi asilisaki kolia mpe komela, motema na ye ezalaki na
esengo ; akendeki kolala na suka ya mipiku ya orje. Bongo Rite apusanaki malembe-
malembe, alongolaki elamba oyo ezipaki makolo ya Boazi mpe amilalisaki wana. 8 Na
kati-kati ya butu, tango Boazi ayokaki malili, aminyololaki mpe amonaki mwasi alali
na makolo na ye. 9 Atunaki ye :
— Yo ozali nani ?
Azongisaki :
— Ezali ngai Rite, mwasi mosali na yo. Tanda songe ya elamba na yo kino epai
na ngai, pamba te ozali na ndingisa ya kosikola.
10 Boazi azongiselaki ye :
— Tika ete Yawe apambola yo, mwana na ngai ya mwasi ! Bosembo oyo otalisi
sik’oyo, ezali monene koleka bosembo oyo otalisaki liboso ; pamba te otambolaki
te sima na bilenge mibali, ezala bazwi to babola. 11 Mpe sik’oyo mwana na ngai
ya mwasi, kobanga te ; nakosalela yo nyonso oyo okosenga, pamba te bato nyonso
ya esika oyo bayebi ete ozali mwasi ya malonga. 12 Sik’oyo, atako solo nazali na
ndingisa ya kosikola, kasi ezali na mosikoli mosusu oyo azali pene na yo koleka ngai.
13 Boye, lekisa butu awa ; bongo lobi na tongo, tokotala soki moto yango akolinga
kosikola yo. Soki akolinga, wana tika ye asikola yo ; kasi soki aboyi, nalaki yo na
Kombo na Yawe ete ngai nakosikola yo. Boye liboso ete tongo etana, lala awa.
14 Boye Rite alalaki na makolo na ye mpe alamukaki na tongo-tongo, wana molili
ezalaki nanu kopekisa bato komonana malamu ; pamba te Boazi alobaki : « Moto
moko te ayeba ete mwasi moko ayaki na etando oyo. » 15 Liboso ete akende, Boazi
ayebisaki ye : « Pesa ngai elamba oyo olati, simba yango malamu. » Wana Rite
asimbaki yango malamu, Boazi atielaki ye bakilo pene tuku mibale ya orje mpe
asungaki ye mpo na kotombola mpe kotia yango na moto. Mpe Rite azongaki na
engumba.
16 Tango Rite akomaki epai ya mama-bokilo na ye, Naomi atunaki ye :
— Mwana na ngai ya mwasi, makambo eleki ndenge nini ?
Boye Rite ayebisaki ye makambo oyo Boazi asalaki mpo na ye. 17 Mpe abakisaki :
« Apesaki ngai kutu bakilo tuku mibale ya orje oyo, pamba te ayebisaki ngai :
‹ Kozonga maboko pamba te epai ya mama-bokilo na yo. › »
18 Bongo Naomi alobaki na ye :
— Sik’oyo mwana na ngai ya mwasi, vanda awa kino okomona ndenge makambo
oyo ekosuka ; pamba te mobali wana akozala na kimia te kino akosilisa likambo
oyo, kaka na mokolo ya lelo.
4
Libala ya Boazi mpe Rite
1Wana Boazi akendeki na ekuke ya engumba mpe avandaki kuna, amonaki
mosikoli, oyo Boazi alobaki ete ye nde azali na ndingisa ya kosikola Rite, azali koleka.
Boazi alobaki na ye : « Ndeko na ngai ya mobali, yaka nanu mpe vanda awa. » Moto
yango apusanaki mpe avandaki.
2 Boazi abengaki mibali zomi kati na bakambi ya engumba mpe asengaki ete
bavanda na bango elongo. Tango bavandaki, 3 Boazi alobaki na mosikoli ya Rite :
Rite 4:4 363 Rite 4:17
— Naomi oyo awutaki na mokili ya Moabi azali koteka elanga ya Elimeleki, ndeko
na biso. 4 Ngai nazwaki likanisi ya koyebisa yo mpe kosenga na yo ete osomba na
yo yango na miso ya bavandi ya engumba mpe ya bakambi oyo bazali awa. Soki
ondimi kosomba yango, somba na yo. Soki te, yebisa ngai mpo ete nayeba ; pamba
te yo nde ozali moto ya liboso oyo azali na ndingisa ya kosomba yango, mpe ngai
nazali na ndingisa sima na yo.
Moto yango azongiselaki ye :
— Iyo, nakosomba yango.
5 Boazi alobaki :
— Na mokolo oyo okosomba elanga na maboko ya Naomi, okozwa mpe Rite, moto
ya Moabi, mwasi akufisa mobali ; mpo na kosala ete kombo ya mowei etikala na
libula na ye.
6 Mosikoli alobaki :
— Nakoki kosikola yango te, noki te nakotia mobulu kati na libula na ngai. Sikola
yango yo moko, pamba te ngai nakoki te kosala yango.
7 Nzokande, na tango ya kala kati na Isalaele, mpo na kosikola mpe kopesa libula,
moto moko azalaki kolongola sapatu na ye mpe kopesa yango epai ya moto mosusu.
Sapatu yango ezalaki lokola elembo ya litatoli kati na Isalaele.
8 Mosikoli alobaki na Boazi :
— Yo moko somba yango.
Boye, alongolaki sapatu na ye.
9 Boazi ayebisaki bampaka mpe bato nyonso :
— Bino moko bozali batatoli ete nasombi na maboko ya Naomi libula nyonso ya
Elimeleki, ya Kilioni mpe ya Maaloni. 10 Nazwi lisusu Rite, moto ya Moabi, oyo
azalaki mwasi ya Maaloni oyo akufa, mpo ete azala mwasi na ngai, mpo na kosala
ete kombo na ye etikala na libula na ye, ete ebunga te kati na bandeko na ye mpe
kati na buku ya leta ya engumba na ye. Bino bozali batatoli na yango lelo.
11 Boye, bampaka mpe bato nyonso oyo bazalaki na ekuke ya engumba balobaki :
— Iyo, biso moko tozali batatoli. Tika ete Yawe akomisa mwasi oyo azali koya na
ndako na yo, lokola Rasheli mpe Lea, oyo batongaki elongo libota ya Isalaele. Tika
ete okoma moto monene kati na Efrata mpe moto ya lokumu kati na Beteleemi !
12 Tika ete bakitani oyo Yawe akopesa yo na nzela ya elenge mwasi oyo, bakomisa
ndako na yo lokola ndako ya Peretsi oyo Tamari abotelaki Yuda !
13 Boye,Boazi akamataki Rite mpe abalaki ye. Sima na Boazi kosangisa na ye nzoto,
Yawe asalelaki Rite ngolu : azwaki zemi mpe abotaki mwana mobali. 14 Basi balobaki
na Naomi :
« Tika ete Yawe akumisama ;
Ye oyo, na mokolo ya lelo, atiki yo te
kozanga mosikoli oyo kombo na ye
ekokende sango kati na Isalaele !
15 Akoyeisa bomoi na yo sika
mpe akosunga yo na kimobange na yo,
pamba te bokilo na yo, oyo alingaka yo
mpe azali na motuya na miso na yo
koleka bana mibali sambo,
aboteli yo mwana mobali. »
16 Naomi azwaki mwana, atiaki ye na tolo na ye mpe akomaki mama mobokoli
na ye. 17 Basi ya mboka wana balobaki : « Naomi aboti mwana mobali ! » Bapesaki
mwana mobali yango kombo « Obedi. » Obedi abotaki Izayi, mpe Izayi abotaki Davidi.
Rite 4:18 364 Rite 4:22
18 Tala libota ya Peretsi :
Peretsi abotaki Etsironi,

19 Etsironi abotaki Rami,
Rami abotaki Aminadabi,
20 Aminadabi abotaki Nashoni,
Nashoni abotaki Salima,
21 Salima abotaki Boazi,
Boazi abotaki Obedi,
22 Obedi abotaki Izayi,
Izayi abotaki Davidi.
1 Samuele 1:1 365 1 Samuele 1:18
1 Samuele
Kobotama ya Samuele
1 Kati na engumba Ramataimi-Tsofimi ya etuka ya bangomba ya Efrayimi, ezalaki
na mobali moko ; kombo na ye ezalaki « Elikana. » Azalaki mwana mobali ya
Yeroami, mwana mobali ya Eliwu, mwana mobali ya Towu, mwana mobali ya Tsufi,
moto ya Efrayimi. 2 Elikana azalaki na basi mibale : moko, kombo na ye ezalaki
« Penina ; » mosusu, « Ana. » Penina azalaki na bana, kasi Ana azalaki na mwana
te. 3 Mibu nyonso, Elikana azalaki kolongwa na engumba na ye mpo na kokende
kogumbamela Yawe, Mokonzi ya mampinga, mpe kobonzela Ye mbeka na Silo epai
wapi Ofini mpe Fineasi, bana mibali mibale ya Eli, bazalaki Banganga-Nzambe.
4 Bongo, soki mokolo na ye ya kobonza mbeka ekoki, Elikana azalaki na momesano
ya kopesa biteni ya mbeka na ye epai ya Penina, mwasi na ye, mpe epai ya bana
nyonso ya Penina, ya mibali mpe ya basi. 5 Kasi epai ya Ana, azalaki kopesa biteni
yango mbala mibale, pamba te azalaki kolinga ye, atako Yawe akangaki ye mabota.
6 Nzokande, lokola Yawe akangaki ye mabota, mbanda na ye azalaki kaka kotiola ye
tango nyonso mpo ete atomboka. 7 Elikana azalaki kosala bongo mibu nyonso. Mpe
tango nyonso Ana azalaki kokende na Ndako ya Yawe, mbanda na ye, Penina, azalaki
kotika te kotiola ye. Bongo, lokola Ana azalaki kolela mpe azalaki kolia te, 8 Elikana,
mobali na ye, atunaki ye : « Ana, mpo na nini ozali kolela ? Mpo na nini ozali kolia
te ? Mpo na nini ozali na mawa boye ? Boni, ngai nazali na motuya te mpo na yo
koleka bana mibali zomi ? »
Libondeli ya Ana
9 Mokolo moko, sima na bango kolia mpe komela na Silo, Ana atelemaki mpe
akendeki na Ndako ya Yawe. Ezalaki na ngonga oyo Nganga-Nzambe Eli avandaki na
kiti, pembeni ya ekuke ya Ndako ya Yawe. 10 Wana Ana azalaki na pasi na motema,
abondelaki Yawe na kolela mingi. 11 Bongo apesaki elaka, alobaki : « Eh Yawe,
Mokonzi ya mampinga, soki kaka otali pasi ya mwasi mowumbu na Yo, soki okanisi
ngai mpe obosani te mwasi mosali na Yo, kasi opesi ye mwana mobali, nakokaba ye
epai na Yawe mpo na mikolo nyonso ya bomoi na ye, mpe bakotikala kokata suki ya
moto na ye te. »
12 Lokola azalaki kobenda libondeli na ye molayi liboso ya Yawe, Eli azalaki kotala
malamu-malamu monoko na ye. 13 Mpe wana Ana azalaki kobondela na se ya
motema, bibebu na ye ezalaki koningana, kasi mongongo ezalaki koyokana te. Mpe
Eli akanisaki ete Ana alangwe masanga. 14 Eli alobaki na Ana :
— Kino tango nini okozala na milangwa ? Longola milangwa na yo.
15 Ana azongisaki :
— Te, nkolo na ngai ! Nalangwe te, nameli ata vino to masanga makasi te. Kasi
nazali na mawa mingi ; nazalaki kosopa motema na ngai epai na Yawe. 16 Kozwa
mwasi mowumbu na yo te lokola mwasi ya mobulu, pamba te ezali mawa ya
motema na ngai mpe monene ya pasi na ngai nde etindi ngai kobondela kino tango
oyo.
17 Eli azongisaki :
— Kende na kimia, mpe tika ete Nzambe ya Isalaele apesa yo, oyo osengi Ye.
18 Ana alobaki :
— Tika ete mwasi mowumbu na yo azwa ngolu na miso na yo.
Boye Ana azongaki, aliaki mpe elongi na ye ezalaki lisusu ya mawa te.
Na tongo-tongo ya mokolo oyo elandaki, Elikana mpe libota na ye balamukaki

19
mpe bagumbamelaki Yawe ; sima na yango, bazongaki epai na bango, na Rama.
Mbotama ya Samuele
Elikana asangisaki nzoto na Ana, mwasi na ye, mpe Yawe akaniselaki Ana. 20 Boye
Ana akomaki na zemi mpe, sima na mwa mikolo, abotaki mwana mobali. Apesaki ye
kombo « Samuele, » pamba te alobaki : « Mpo ete nasengaki ye epai na Yawe. »
21 Na mobu oyo elandaki, Elikana, elongo na libota na ye mobimba, akendeki lisusu
kobonzela Yawe mbeka ya mibu nyonso mpe kokokisa elaka na ye. 22 Kasi lokola Ana
akendeki te, alobaki na mobali na ye :
— Soki nakati mwana komela mabele nde nakomema ye mpo na kotalisa ye epai
na Yawe ; bongo akovanda kuna mpo na libela.
23 Elikana, mobali na ye, alobaki :
— Oyo omoni ete ezali malamu, sala yango. Vanda awa kino okokata mwana
komela mabele. Tika ete Yawe asunga yo mpo ete okokisa kaka elaka na yo.
Boye Ana atikalaki na ndako, akobaki komelisa mwana mabele kino tango akataki
ye komela.
24 Sima na ye kokata mwana komela mabele, Ana akamataki ye, ndenge kaka
azalaki nanu moke bongo ; amemaki ye na Ndako ya Yawe, na Silo, elongo na ngombe
ya mobali ya mibu misato, bakilo zomi ya farine, mpe mbeki moko ya vino. 25 Sima
na bango koboma ngombe mpo na kobonza yango lokola mbeka, bamemaki mwana
epai ya Eli. 26 Ana alobaki na ye :
— Limbisa ngai, nkolo na ngai ; nazali mwasi oyo atelemaki awa pembeni na yo
mpo na kobondela Yawe. 27 Nazalaki kobondela mpo ete nazwa mwana oyo, mpe
Yawe asilaki kopesa ngai oyo nasengaki Ye. 28 Boye, ngai mpe nakabi ye sik’oyo
epai na Yawe : bomoi na ye mobimba, akozala ya Yawe.
Sima na yango, agumbamelaki Yawe na esika yango.
2
Losambo ya Ana
1 Ana asambelaki na maloba oyo :
Motema na ngai ezali kosepela mpo na Yawe
mpo ete alendisi bomoi na ngai.
Wana nazali na esengo mpo ete okangoli ngai,
monoko na ngai ekotelemela banguna na ngai.
2 Moko te azali bule lokola Yawe ;
moko te, bobele Yo.
Libanga moko te ezali lokola Nzambe na biso.
3 Bolobaloba maloba ebele te ya lolendo,
mpe tika ete lofundu ebima na monoko na bino te,
pamba te Yawe azali Nzambe oyo ayebi nyonso
mpe asambisaka misala nyonso ya bato.
4 Tolotolo ya bilombe ebukani,
kasi bato na bolembu bazwi makasi.
5 Bato oyo bazalaki na bozwi ebele
bakomi koluka mosala mpo na bilei,
kasi ba-oyo bazalaki kokelela batiki kosala.
Mwasi oyo abotaki te akobota mbala sambo,
kasi mwasi oyo abotaki bana ebele akobota lisusu te.
6 Yawe abomaka mpe apesaka bomoi,
akitisaka bato na mokili ya bakufi mpe asekwisaka.

7 Yawe akomisaka moto mobola,
mpe akomisaka moto mozwi ;
akitisaka mpe atombolaka.
8 Alongolaka mobola na putulu,
mpe abimisaka na fulu moto oyo azanga ;
mpo ete avandisa bango esika moko na bato ya lokumu
mpe apesa bango kiti ya lokumu lokola libula.
Pamba te miboko ya mabele ezali ya Yawe,
mpe ezali na likolo na yango nde atia mokili.
9 Yawe akobatelaka makolo ya babulami na Ye,
kasi bato mabe bakobunga kati na molili.
Moto akotikala kolonga te na makasi na ye moko.

10 Bato oyo batiaka tembe na Yawe bakopanzana,
pamba te akokweyisela bango kake wuta na likolo.
Yawe akosambisa mokili mobimba,
akopesa mokonzi na yango nguya
mpe akobakisa makasi ya mopakolami na Ye.
11 Sima na yango, Elikana azongaki na ndako na ye, na Rama ; kasi mwana atikalaki
mpo na kosalela Yawe na bokambami ya Nganga-Nzambe Eli.
Mabe ya bana mibali ya Eli
12Bana mibali ya Eli bazalaki kilikili, bayebaki Yawe te. 13 Tala ndenge nini
Banganga-Nzambe oyo bazalaki kosala na miso ya bato : tango nyonso moto moko
azalaki koya kobonza mbeka, mosali ya Nganga-Nzambe azalaki koya na ngonga ya
kotumba mbeka yango, azalaki kosimba kanya ya misapi misato na loboko na ye,
14 azalaki kokotisa yango na sani, na nzungu, na kikalungu to na mbeki ; mpe azalaki
kokamata, mpo na Nganga-Nzambe, eteni nyonso ya nyama oyo ezalaki kokangama
na kanya. Ezali ndenge wana nde bana mibali ya Eli bazalaki kosala epai ya bana
nyonso ya Isalaele oyo bazalaki kokende kuna na Silo. 15 Kutu, liboso ete mafuta
ya mbeka etumbama, mosali ya Nganga-Nzambe azalaki koya koloba na moto oyo
azalaki kobonza mbeka : « Longolaka libela eteni ya Nganga-Nzambe, pamba te
akondima te kozwa na maboko na yo nyama oyo yo moko otumbi ; kasi akondima
kaka nyama ya mobesu. »
16 Bongo soki moto yango azongiseli mosali ya Nganga-Nzambe : « Tika ete mafuta
etumbama nanu, bongo okozwa, na sima, eteni oyo olingi, » mosali azalaki kozongisa :
« Te ! Pesa ngai yango nde sik’oyo, noki te nakozwa yango na makasi. »
17 Lisumu oyo ya bana mibali ya Eli ezalaki monene na miso ya Yawe, pamba te
bazalaki kozwa na limemia te mbeka oyo ebonzami mpo na Yawe.
Samuele mpe baboti na ye
18 Kasi
Samuele azalaki kosala mosala na ye liboso ya Yawe. Elenge mobali Samuele
azalaki kolata efode ya lino. 19 Mibu nyonso, mama na ye azalaki kotongela ye
nzambala ya moke, mpe azalaki komemela ye yango tango nyonso azalaki kokende
elongo na mobali na ye mpo na kobonza mbeka. 20 Eli azalaki kopambola Elikana
mpe mwasi na ye na maloba oyo : « Tika ete Yawe apesa yo bana na nzela ya mwasi
oyo, mpo na kozwa esika ya mwana oyo asengaki na mabondeli mpe abonzaki epai
na Yawe ! »
Sima na yango, bazongaki epai na bango. 21 Yawe asalelaki Ana ngolu, mpe Ana
azwaki lisusu bazemi, abotaki bana mibali misato mpe bana basi mibale. Nzokande
elenge mobali Samuele azalaki kokola liboso ya Yawe.
Eli mpe bana na ye ya mibali

22 Eliakomaki mobange makasi, mpe azalaki koyoka makambo nyonso oyo bana na
ye ya mibali bazalaki kosala epai ya bana nyonso ya Isalaele ; azalaki mpe koyoka ete
bazalaki kosangisa nzoto na basi oyo bazalaki kosala na ekotelo ya Ndako ya kapo ya
Bokutani. 23 Alobaki na bango : « Mpo na nini bozali kosala makambo mabe boye ?
Nazali koyoka bato nyonso kolobela yango. 24 Te, bana na ngai ! Sango oyo nazali
koyoka bato ya Yawe kopanza na tina na bino ezali malamu te. 25 Pamba te soki moto
asali moninga na ye mabe, Nzambe akosambisa ye ; kasi soki moto asali lisumu epai
na Yawe, nani akoloba mpo na ye ? »
Kasi bana batikalaki koyokela tata na bango te, pamba te ezalaki mokano ya Yawe
mpo na koboma bango.
26 Elenge mobali Samuele akobaki kokola na nzoto, mpe azalaki kosepelisa Yawe
mpe bato.
Etumbu mpo na Eli mpe libota na ye
27 Mokolo moko, moto moko na Nzambe ayaki epai ya Eli mpe alobaki na ye :
— Tala liloba oyo Yawe alobi : « Boni, namimonisaki te na polele epai ya libota
ya tata na yo tango bazalaki na Ejipito, na se ya bokonzi ya Faraon ? 28 Naponaki
tata na yo kati na bikolo nyonso ya Isalaele mpo ete asalela Ngai lokola Nganga-
Nzambe, mpo ete amata na etumbelo na Ngai, atumba mbeka ya malasi mpe alata
efode liboso na Ngai. Napesaki lisusu, na libota ya tata na yo, makabo nyonso ya
bana ya Isalaele, makabo oyo bazikisa na moto. 29 Bongo mpo na nini bozali kozwa
na limemia te bambeka mpe makabo na Ngai, oyo napeselaki mitindo ete epesama
kati na Ndako na Ngai ? Mpo na nini ozali kopesa bana na yo ya mibali lokumu
koleka Ngai, na ndenge bozali kolia biteni oyo eleki kitoko kati na bambeka oyo
bato na Ngai, Isalaele, bazali kobonzela Ngai ?
30 Lokola ezali bongo, tala makambo oyo Ngai Yawe, Nzambe ya Isalaele, nalobi :
‹ Nalakaki ete libota na yo mpe libota ya tata na yo bakosalela Ngai tango nyonso
lokola Banganga-Nzambe. › Kasi sik’oyo, Ngai Yawe nalobi : ‹ Esili ! Mosika na Ngai
elaka oyo ! Bato oyo bazali kopesa Ngai lokumu, bango kaka nde Ngai nakopesa
lokumu ; kasi ba-oyo bazali kotiola Ngai, nakoyokisa bango soni. 31 Mpe na mikolo
oyo ezali koya, nakokomisa mikolo na yo mpe ya libota na yo mikuse, mpe mobange
akotikala kozala lisusu te kati na molongo ya libota na yo. 32 Atako bakosalela
Isalaele bolamu, kasi yo okomona pasi kati na Ndako na Ngai ; mpe mobange
akotikala kozala lisusu te kati na molongo ya libota na yo. 33 Nzokande, kati na
bato na yo, ekozala na moto moko oyo nakolongola te liboso ya etumbelo na Ngai,
mpo ete obanda koyokelaka ye zuwa mpe obanda kozikaka motema ; kasi bana
nyonso oyo bakobotama na ndako na yo bakokufa na bolenge na bango. 34 Mpe
makambo oyo ekokweyela bana na yo mibale ya mibali, Ofini mpe Fineasi, ekozala
elembo mpo na yo : bango mibale bakokufa mokolo moko. 35 Nakomiponela
Nganga-Nzambe ya sembo oyo akosala kolanda motema mpe makanisi na Ngai.
Nakobongisela ye libota moko oyo ekowumela, mpe akosala tango nyonso mosala
ya bonganga-Nzambe liboso ya mopakolami na Ngai. 36 Bongo moto nyonso oyo
akotikala kati na libota na yo akobanda koya kofukama liboso na ye mpo na kozwa
mbongo moko ya palata mpe eteni ya lipa, mpe akoloba : ‘ Kotisa ngai ata na
mosala moko kati na misala ya bonganga-Nzambe mpo ete nazwaka ata eteni ya
lipa. ’ › »
3
Yawe abengi Samuele
1 Elenge mobali Samuele azalaki kosalela Yawe na bokambami ya Eli. Na mikolo

wana, Yawe azalaki koloba mingi te epai ya bato, mpe bimoniseli ezalaki mingi te.
2 Mokolo moko na butu, Nganga-Nzambe Eli azalaki ya kolala na esika na ye ; miso
na ye elembaki mpe akokaki lisusu komona te. 3 Mwinda ya Esika ya bule ezalaki
kopela, wana Samuele azalaki ya kolala kati na Tempelo ya Yawe, epai wapi Sanduku
ya Nzambe ezalaki. 4 Yawe abengaki Samuele, mpe ye azongisaki :
— Ngai oyo !
5 Akendeki mbangu epai ya Eli mpe alobaki :
— Ngai oyo, obengi ngai !
Kasi Eli alobaki na ye :
— Nabengi yo te ! Zonga mpe lala.
Samuele akendeki mpe alalaki.
6 Yawe abengaki lisusu :
— Samuele !
Samuele alamukaki, azongaki epai ya Eli mpe alobaki :
Eli alobaki na ye :
— Mwana na ngai, nabengi yo te. Zonga, kende kolala.
7 Nzokande, Samuele ayebaki nanu Yawe te mpe atikalaki nanu te koyoka Yawe
koloba na ye ata mbala moko.
8 Yawe abengaki Samuele na mbala ya misato ; mpe Samuele atelemaki, akendeki
epai ya Eli mpe alobaki :
Bongo Eli asosolaki ete ezalaki Yawe nde azalaki kobenga elenge mobali. 9 Boye Eli
alobaki na Samuele :
— Kende na yo kolala ; mpe soki abengi yo, okoloba : « Yawe loba, pamba te
mosali na Yo azali koyoka ! »
Samuele akendeki mpe alalaki na esika na ye.
10 Yawe ayaki mpe atelemaki wana ; abengaki lokola na mbala mosusu :
— Samuele ! Samuele !
Samuele azongisaki :
— Nkolo, loba, pamba te mosali na Yo azali koyoka.
11 Yawe alobaki na Samuele :
— Tala, nalingi kosala likambo moko oyo, kati na Isalaele, ekosala pasi na matoyi
ya moto nyonso oyo akoyoka yango. 12 Na tango wana, nakokokisa makambo
nyonso oyo nayebisaki Eli mpo na kotelemela libota na ye, wuta na ebandeli kino na
suka. 13 Pamba te nayebisaki ye ete nakosambisa libota na ye mpo na libela, mpo
na masumu oyo ye ayebi, masumu oyo na nzela na yango bana na ye ya mibali
bamikomisaki mbindo, kasi ye apamelaki bango te. 14 Yango wana, nalapi ndayi
mpo na ndako ya Eli ete mbeba ya libota na ye ekotikala kolimbisama te, ezala na
nzela ya bambeka to ya makabo.
15 Samuele alalaki kino na tongo. Bongo sima na ye kolamuka, afungolaki bikuke
ya Tempelo ya Yawe. Azalaki kobanga koyebisa Eli emoniseli oyo azwaki. 16 Kasi Eli
abengaki Samuele mpe alobaki :
— Samuele, mwana na ngai !
Samuele azongisaki :
— Ngai oyo !
17 Eli atunaki ye :
— Makambo nini Yawe ayebisaki yo ? Kobombela ngai te. Tika ete Nzambe
apesa yo etumbu ya makasi soki obombeli ngai ata likambo moko kati na nyonso
oyo alobaki na yo.
18 Boye Samuele ayebisaki ye makambo nyonso, abombelaki ye ata likambo moko

te. Mpe Eli alobaki :
— Azali Yawe. Tika ete asala makambo oyo ezali malamu na miso na Ye.
19 Wana Samuele azalaki kokola, Yawe azalaki elongo na ye mpe azalaki kokokisa
maloba na Ye nyonso. 20 Bato nyonso ya Isalaele, longwa na Dani kino na Beri-Sheba,
bandimaki ete Samuele azali penza mosakoli ya Yawe. 21 Yawe akobaki komilakisa
na Silo, pamba te azalaki komimonisa kuna epai ya Samuele na nzela ya Liloba na
Ye.
4
1 Mpe Samuele azalaki kokomisa maloba ya Yawe epai ya bato nyonso ya Isalaele.
Bato ya Filisitia babotoli Sanduku

Na tango wana, bato ya Isalaele bakendeki kobundisa bato ya Filisitia. Bato ya
Isalaele batongaki molako na bango na Ebeni-Ezeri, mpe bato ya Filisitia batongaki
ya bango molako, na Afeki. 2 Bato ya Filisitia batandamaki mpo na kobundisa bato
ya Isalaele. Mpe wana bitumba ekomaki makasi, bato ya Filisitia balongaki bato
ya Isalaele mpe babomaki na bitumba yango basoda ya Isalaele, pene nkoto minei.
3 Tango basoda ya Isalaele bazongaki na molako, bampaka ya Isalaele batunaki :
— Mpo na nini Yawe asali ete bato ya Filisitia balonga biso na mokolo ya lelo ?
Tokende kozwa Sanduku ya Boyokani ya Yawe, na Silo, mpo ete eya kati na biso
mpe ekangola biso na maboko ya banguna na biso.
4 Boye batindaki bato na Silo. Mpe longwa kuna, bamemaki Sanduku ya Boyokani
ya Yawe, Mokonzi ya mampinga, oyo avandaka na kiti na Ye ya bokonzi kati na
basheribe. Ofini mpe Fineasi, bana mibali mibale ya Eli, bazalaki wana elongo na
Sanduku ya Boyokani ya Nzambe.
5 Tango kaka Sanduku ya Boyokani ya Yawe ekotaki na molako, bato nyonso ya
Isalaele bagangaki na mongongo makasi, mpe mabele eninganaki. 6 Bato ya Filisitia
bayokaki koganga wana mpe batunaki :
— Koganga nyonso wana elakisi nini kati na molako ya Ba-Ebre ?
Wana bayokaki sango ete Sanduku ya Yawe ekoti kati na molako, 7 bato ya Filisitia
babangaki mpe balobaki :
— Eh, tobebi na biso ! Nzambe akoti na molako ! Likambo ya boye nanu esalema
te ! 8 Mawa na biso ! Nani akokangola biso na maboko ya Nzambe oyo ya nguya ?
Ezali Nzambe wana nde abomaki bato ya Ejipito na nzela ya bitumbu ya ndenge
na ndenge kati na esobe. 9 Bandeko bato ya Filisitia, boyika mpiko ! Bozala mibali,
noki te bokokoma bawumbu ya Ba-Ebre ndenge bango bazalaki bawumbu na bino !
Bozala mibali mpe bobunda !
10 Boye bato ya Filisitia babundisaki bato ya Isalaele mpe balongaki. Moto nyonso
akimaki na ndako na ye ya kapo. Kokweyisama ya bato ya Isalaele ezalaki ya makasi
penza : motango ya basoda ya Isalaele, oyo babundaka na makolo mpe bakufaki
ezalaki nkoto tuku misato. 11 Bato ya Filisitia babotolaki Sanduku ya Nzambe, mpe
bana mibali mibale ya Eli, Ofini mpe Fineasi, bakufaki.
Kufa ya Eli
12 Moto moko ya ekolo ya Benjame akimaki mbangu longwa na bisika oyo bazalaki
kobunda mpe akomaki na Silo, na mokolo yango kaka ; azalaki na bilamba epasuka,
mpe na putulu, na moto na ye. 13 Akomaki na tango oyo Eli azalaki ya kovanda na
kiti, pembeni ya nzela, mpe azalaki kotala na ekenge, pamba te motema na ye ezalaki
na kimia te na tina na Sanduku ya Nzambe. Bongo tango moto yango akotaki na
engumba mpe apesaki sango ya makambo nyonso oyo ewutaki kosalema, engumba
mobimba egangaki. 14 Tango Eli ayokaki koganga yango, atunaki :
— Makelele oyo elakisi nini ?
Mpe moto yango ayaki na lombangu kopesa sango epai ya Eli. 15 Nzokande Eli
azalaki na mibu tuku libwa na mwambe ya mbotama ; miso na ye elembaki makasi,
akokaki komona lisusu te. 16 Alobaki na Eli :
— Nawuti na esika ya bitumba, nawuti kokima kuna kaka lelo.
Eli atunaki ye :
— Mwana na ngai, makambo nini eleki kuna ?
17 Moto oyo amemaki sango azongisaki :
— Bato ya Isalaele bakimi liboso ya bato ya Filisitia, mpe ebele kati na bango
bakufi ; ezala bana na yo mibale ya mibali, Ofini mpe Fineasi, bakufi. Bato ya
Filisitia babotoli Sanduku ya Nzambe.
18 Tango kaka moto wana atangaki kombo ya Sanduku ya Nzambe, Eli akweyaki
makalikali longwa na kiti na ye, pembeni ya ekuke ya Ndako ya Yawe, kingo na ye
ebukanaki, mpe akufaki, pamba te azalaki mobange mpe nzoto minene. Akambaki
Isalaele mibu tuku minei.
19 Bokilo na ye ya mwasi, mwasi ya Fineasi, azalaki na zemi mpe akomaki pembeni
ya kobota. Tango kaka ayokaki sango ete babotoli Sanduku ya Nzambe, ete tata-bokilo
na ye mpe mobali na ye bakufi, agunzamaki, abandaki mbala moko pasi ya kobota,
mpe abotaki. 20 Lokola akomaki pene ya kokufa, basi oyo bazingelaki ye balobaki na
ye :
— Kobanga te ! Oboti mwana mobali !
Kasi ye apesaki eyano moko te mpe atiaki makanisi na ye kuna te. 21 Apesaki
mwana yango kombo « I-Kabodi » oyo elingi kolakisa : Nkembo elongwe na Isalaele !
Atiaki makanisi na ye na Sanduku ya Nzambe, oyo babotoli, na tata-bokilo na ye
mpe na mobali na ye, oyo bakufi.
22 Alobaki : « Nkembo elongwe na Isalaele, pamba te babotoli Sanduku ya
Nzambe. »
5
Sanduku kati na Asidodi mpe Ekroni
1 Sima na bango kobotola Sanduku ya Nzambe, bato ya Filisitia balongolaki yango
na Ebeni-Ezeri mpe bakendeki na yango na Asidodi. 2 Bato ya Filisitia bakotisaki
Sanduku ya Nzambe kati na tempelo ya Dagoni, nzambe na bango, mpe batiaki yango
pembeni ya ekeko ya Dagoni. 3 Na tongo-tongo ya mokolo oyo elandaki, bato ya
Asidodi balamukaki mpe bamonaki Dagoni, nzambe na bango, akweya na mabele,
elongi etala na se, liboso ya Sanduku ya Yawe. Bazwaki mpe batelemisaki Dagoni,
mpe bazongisaki ye na esika na ye. 4 Kasi tango balamukaki na tongo ya mokolo
mosusu oyo elandaki, bamonaki lisusu Dagoni akweya na mabele, elongi etala na se,
liboso ya Sanduku ya Yawe, moto mpe maboko ekatana, mpe etandama na ekotelo ;
kaka nzoto na ye nde etikalaki. 5 Yango wana, kino na mokolo ya lelo, banganga-
nzambe ya Dagoni mpe bato mosusu oyo bakotaka na tempelo ya nzambe Dagoni, na
Asidodi, banyataka zingazinga ya ekotelo te.
6 Loboko na Yawe etelemelaki bato ya Asidodi mpe ya zingazinga, ebebisaki
bango mpe ekweyiselaki bango bokono ya pota ya libumu. 7 Tango bato ya Asidodi
bamonaki makambo oyo ekomelaki bango, balobaki :
— Sanduku ya Nzambe ya Isalaele esengeli lisusu te kozala awa elongo na biso,
pamba te Nzambe oyo anyokoli biso mingi na nguya na Ye ; anyokoli biso mpe
anyokoli Dagoni, nzambe na biso.
8 Na bongo, babengaki mpe basangisaki bakambi nyonso ya bato ya Filisitia,

batunaki bango :
— Tosengeli kosala nini na Sanduku ya Nzambe ya Isalaele.
Bazongisaki :
— Sanduku ya Nzambe ya Isalaele esengeli kokende na Gati.
Boye bamemaki Sanduku ya Nzambe ya Isalaele na Gati.
9 Kasi sima na bango komema yango kuna, loboko na Yawe etelemelaki lisusu bato
ya engumba wana, ekotisaki pasi kati na bango : Yawe akweyiselaki bato ya engumba
bokono ya « mosomba, » kobanda na bilenge kino na mikolo. 10 Bongo batindaki
Sanduku ya Nzambe na Ekroni.
Tango Sanduku ya Nzambe ekotaki na Ekroni, bato ya Ekroni bagangaki :
— Bamemi Sanduku ya Nzambe ya Isalaele epai na biso mpo ete baboma biso
mpe baboma bato na biso.
11 Boye, babengaki mpe basangisaki bakambi nyonso ya bato ya Filisitia ; balobaki
na bango :
— Bolongola Sanduku ya Nzambe ya Isalaele, bozongisa yango na esika na yango ;
noki te ekoboma biso mpe ekoboma bato na biso.
Somo ya kufa ekangaki engumba mobimba, pamba te loboko na Yawe ezalaki
kobebisa makasi kati na yango. 12 Bato oyo bakufaki te bazwaki bokono ya pota
ya libumu, mpe koganga ya engumba emataki kino na likolo.
6
Sanduku ezongi na Isalaele
1 Sima na Sanduku ya Yawe kosala sanza sambo kati na mokili ya bato ya Filisitia,
2 bato ya Filisitia babengisaki Banganga-Nzambe mpe bato ya soloka, balobaki na
bango :
— Tosengeli kosala nini na Sanduku ya Yawe ? Boyebisa biso ndenge nini tokoki
kozongisa yango na esika na yango.
3 Bazongisaki :
— Soki bolingi kozongisa Sanduku ya Nzambe ya Isalaele, bozongisa yango ya
pamba te, kasi bozongisa yango elongo na bambeka mpo na masumu ; bongo
bokobika na bokono, mpe bokoyeba mpo na nini loboko na Yawe etikaki te
konyokola bino.
4 Bato ya Filisitia batunaki :
— Mbeka ya masumu ya lolenge nini tosengeli kobonzela Yawe ?
Bazongisaki :
— Kolanda motango ya bakambi ya bato ya Filisitia, bobonzela Ye biloko mitano
ya wolo, oyo ekotalisa bapota ya libumu, mpe bampuku mitano ya wolo ; pamba te
ezala bino to bakambi na bino, bokweyelaki kaka etumbu ya ndenge moko. 5 Bosala
bililingi oyo ekotalisa bapota na bino ya libumu, mpe oyo ekotalisa bampuku oyo
ezali kobebisa mokili na bino ; mpe bopesa nkembo na Nzambe ya Isalaele. Tango
mosusu, akolongola loboko na Ye na likolo na bino, na likolo ya banzambe na bino,
mpe na likolo ya mokili na bino. 6 Tina nini kozala moto makasi lokola Faraon mpe
bato ya Ejipito ? Bokanisa ete sima na Nzambe konyokola bango, batikaki bana ya
Isalaele kokende na nzela na bango. 7 Boye bino, bosala sik’oyo shario moko ya
sika ; bozwa bangombe mibale ya basi oyo ezali komelisa mpe oyo nanu balatisi
te ekangiseli na kingo. Bokangisa bangombe yango na shario, kasi bozongisa bana
na yango na lopango. 8 Bokamata Sanduku ya Yawe mpe botia yango na likolo ya
shario. Pembeni ya Sanduku ya Yawe, botia kati na mwa sanduku moko ya moke
biloko ya wolo oyo bokobonzela Yawe lokola bambeka mpo na masumu. Sima,
botika yango kokende. 9 Kasi bokotala yango malamu : soki Sanduku ya Yawe ezwi
nzela ya Beti-Shemeshi mpo na kokende na mokili na yango, wana elakisi ete Yawe
nde akweyiselaki biso pasi makasi yango ; soki te, wana tokoyeba ete ezalaki na
yango loboko na Yawe te, kasi oyo ekomelaki biso ezalaki na yango kaka libaku.
10 Bato ya Filisitia basalaki ndenge bayebisaki bango : bazwaki bangombe mibale
ya basi oyo ezalaki komelisa mpe bakangisaki yango na shario. Kasi bazongisaki
bana na yango na lopango. 11 Batiaki Sanduku ya Yawe na likolo ya shario ; bongo
na pembeni na yango, batiaki mwa sanduku oyo ya moke, oyo kati na yango ezalaki
na bampuku ya wolo mpe bililingi ya bapota na bango ya libumu. 12 Bangombe yango
ya basi ekendeki mbala moko na nzela ya Beti-Shemeshi, elandaki kaka nzela yango
mpe, nzela-nzela, ezalaki kolela ; ebalukaki te ezala na ngambo ya loboko ya mwasi
to na ngambo ya loboko ya mobali. Nzokande bakambi ya bato ya Filisitia balandaki
yango na mosika kino na mondelo ya Beti-Shemeshi.
13 Na eleko yango, bato ya Beti-Shemeshi bazalaki kobuka ble, na lubwaku. Bongo
tango batombolaki miso mpe bamonaki Sanduku, basepelaki makasi. 14 Shario
ekomaki na elanga ya Jozue, moto ya Beti-Shemeshi, mpe etelemaki wana, pembeni
ya libanga monene. Bato babukaki mabaya ya sanduku mpe babonzaki bangombe
ya basi lokola mbeka ya kotumba mpo na Yawe. 15 Balevi bakitisaki Sanduku ya
Yawe elongo na mwa sanduku ya moke oyo kati na yango ezalaki na biloko ya wolo,
mpe batiaki yango na likolo ya libanga monene. Na mokolo wana, bato ya Beti-
Shemeshi babonzaki bambeka ya kotumba mpe makabo epai na Yawe. 16 Bakambi
yango mitano ya bato ya Filisitia bamonaki makambo nyonso wana mpe bazongaki
na Ekroni kaka mokolo wana.
17 Tala bililingi ya wolo ya bapota ya libumu oyo bato ya Filisitia babonzelaki Yawe
lokola bambeka mpo na masumu : moko mpo na Asidodi, moko mpo na Gaza, moko
mpo na Ashikeloni, moko mpo na Gati, moko mpo na Ekroni. 18 Ezalaki mpe na
bampuku ya wolo, kolanda motango ya bingumba ya bato ya Filisitia, oyo bakambi
mitano oyo bazalaki koyangela : kobanda na bingumba batonga makasi, bamboka na
yango ya mike kino na libanga ya monene oyo, na likolo na yango, batiaki Sanduku
ya Yawe mpe oyo, kino na mokolo ya lelo, ezali na elanga ya Jozue, moto ya Beti-
Shemeshi.
19 Kasi Nzambe abomaki bato ya Beti-Shemeshi mpo ete batalaki Sanduku ya Yawe :
kati na bato nkoto tuku mitano, abomaki tuku sambo. Bato ya Beti-Shemeshi basalaki
matanga mpo ete Yawe apesaki bango etumbu ya makasi. 20 Bato ya Beti-Shemeshi
balobaki : « Nani akoki kotelema liboso ya Yawe, Nzambe oyo ya bule ? Sanduku
ekokende epai ya nani soki elongwe awa epai na biso ? »
21 Bongo batindaki bantoma koloba na bato ya Kiriati-Yearimi : « Bato ya Filisitia
bazongisi Sanduku ya Yawe ; boya kozwa yango mpe bomema yango epai na bino. »
1 Bato
7
ya Kiriati-Yearimi bayaki kozwa Sanduku ya Yawe mpe bamemaki yango na
ndako ya Abinadabi, na ngomba moke ; mpe babulisaki Eleazari, mwana na ye ya
mobali, mpo ete abatelaka Sanduku ya Yawe.
Bato ya Isalaele bazongi epai na Yawe
2 Wuta mokolo Sanduku ya Yawe ekomaki na Kiriati-Yearimi, elekaki mikolo ebele :
mibu pene tuku mibale. Mpe bato nyonso ya Isalaele bayokaki posa ya kozonga
epai na Yawe. 3 Bongo Samuele alobaki na bato nyonso ya Isalaele : « Soki ezali na
motema na bino mobimba nde bolingi kozonga epai na Yawe, bolongola kati na bino
banzambe ya bapaya mpe bikeko ya Asitarite ; mpe bomipesa mobimba epai na Yawe
mpe bosalela kaka Ye. Na nzela wana nde Ye akokangola bino na maboko ya bato ya
Filisitia. » 4 Bato ya Isalaele balongolaki kati na bango banzambe Bala mpe bikeko ya
Asitarite, mpe basalelaki kaka Yawe.
5 Samuele alobaki na bango : « Bosangisa bato nyonso ya Isalaele, na Mitsipa, mpe
ngai nakosambela Yawe mpo na bino. » 6 Bato ya Isalaele basanganaki na Mitsipa,
batokaki mayi mpe basopaki yango na mabele, liboso ya Yawe. Na mokolo wana,
bakilaki bilei mpe batubelaki kuna masumu na koloba : « Tosalaki masumu liboso
ya Yawe. »
Samuele akambaki Isalaele wuta na Mitsipa.
Bato ya Isalaele balongi bato ya Filisitia
7 Tango bato ya Filisitia bayokaki ete bato ya Isalaele basangani na Mitsipa,
bakambi
ya bato ya Filisitia bayaki kobundisa bango. Bongo tango bato ya Isalaele bayokaki
sango yango, babangaki bato ya Filisitia. 8 Bato ya Isalaele balobaki na Samuele :
« Kotika te kosambela Yawe, Nzambe na biso, mpo na biso mpo ete abikisa biso
na maboko ya bato ya Filisitia. » 9 Samuele akamataki mwana meme ya mobali,
oyo ezalaki nanu komela mabele, mpe abonzaki yango mobimba lokola mbeka ya
kotumba epai na Yawe. Abelelaki Yawe mpo na Isalaele, mpe Yawe ayokaki losambo
na ye.
10 Wana Samuele azalaki kobonza mbeka ya kotumba, bato ya Filisitia bapusanaki
pembeni mpo na kobundisa bato ya Isalaele. Kasi na mokolo wana, Yawe atindelaki
bato ya Filisitia kake makasi oyo ekotisaki mobulu kati na bango. Mpe bato ya Isalaele
balongaki bango. 11 Bato ya Isalaele babimaki na Mitsipa, balandaki bato ya Filisitia
kino na se ya Beti-Kari mpe babomaki bango.
12 Bongo Samuele akamataki libanga moko mpe atiaki yango kati na Mitsipa mpe
Sheni ; apesaki yango kombo « Ebeni-Ezeri* » mpo na koloba : « Kino na esika oyo,
Yawe asungi biso. » 13 Bato ya Filisitia bayokisamaki soni mpe bazongelaki lisusu te
kokota na mokili ya Isalaele. Na mikolo nyonso ya bomoi ya Samuele, loboko na Yawe
etelemelaki bato ya Filisitia. 14 Bingumba oyo bato ya Filisitia babotolaki epai ya bato
ya Isalaele, kobanda na Ekroni kino na Gati, ezongaki na maboko ya bato ya Isalaele,
mpe bato ya Isalaele bakangolaki bamboka nyonso ya zingazinga oyo ezalaki na se
ya bokonzi ya bato ya Filisitia. Mpe kimia ezalaki kati na bato ya Isalaele mpe bato
ya Amori.
15 Samuele akambaki Isalaele mikolo nyonso ya bomoi na ye. 16 Abandaki
kotambola mibu nyonso, kobanda na Beteli, koleka na Giligali kino na Mitsipa, mpo
na kokamba bato ya Isalaele na bisika nyonso wana. 17 Kasi azalaki kozonga tango
nyonso na Rama epai wapi ndako na ye ezalaki. Ezali kuna nde azalaki lisusu
kokamba bato ya Isalaele. Mpe atongaki kuna etumbelo mpo na Yawe.
8
Bato ya Isalaele basengi mokonzi
Tango Samuele akomaki mobange, aponaki bana na ye ya mibali mpo ete bazala
1
basambisi kati na Isalaele. 2 Kombo ya mwana na ye ya liboso ya mobali ezalaki
« Joeli, » mpe ya mibale, « Abiya. » Bazalaki kosala mosala na bango na Beri-Sheba,
3 kasi batambolaki te na nzela ya Samuele, tata na bango : bamipesaki na lokoso ya
mbongo, na kozwaka kanyaka mpe na kokataka makambo na bosembo te. 4 Mpo na
yango, bakambi nyonso ya mabota ya Isalaele basanganaki elongo mpe bakendeki
epai ya Samuele, na Rama. 5 Balobaki na ye : « Tala, yo okomi na yo mobange, mpe
bana na yo ya mibali bazali kotambola te na banzela na yo. Sik’oyo, pona mokonzi
oyo akokamba biso ndenge ezali na bikolo nyonso. »
* 7:12 Ebeni-Ezeri elakisi : Libanga ya lisungi
6 Kasi tango balobaki : « Pesa biso mokonzi oyo akokamba biso, » Samuele
asepelaki na likambo yango te ; boye asambelaki Yawe. 7 Mpe Yawe azongiselaki
Samuele : « Yoka makambo nyonso oyo bato bazali koloba na yo. Ezali yo te nde
basundoli, kasi basundoli nde Ngai lokola Mokonzi na bango. 8 Bazali kosala yo
ndenge kaka basalaki Ngai, banda mokolo oyo nabimisaki bango na Ejipito kino
lelo : basundolaki Ngai mpe basalelaki banzambe mosusu. 9 Sik’oyo, yoka bango ;
kasi kebisa bango malamu mpe yebisa bango makambo nyonso oyo mokonzi oyo
akokonza bango akobanda kosala. »
10 Samuele ayebisaki bato oyo bazalaki kosenga ye mokonzi maloba nyonso ya
Yawe. 11 Alobaki na bango :
— Tala makambo oyo mokonzi oyo akokonza bino akobanda kosala : Akozwa
bana na bino ya mibali mpe akotia bango na mosala ya kokumba bashar na ye kati
na basoda na ye oyo babundaka na bampunda ; bakobanda kokima mbangu liboso
ya shar na ye lokola bakengeli ya mokonzi. 12 Akotia bamoko, bakonzi ya bankoto
ya basoda ; bamosusu, bakonzi ya basoda tuku mitano ; bamosusu, akotia bango na
mosala ya kobalola mabele ya bilanga na ye, kobuka bambuma na ye mpe kosalela
ye bibundeli ya bitumba mpe bisalelo mpo na bashar na ye. 13 Akokamata bana na
bino ya basi mpo ete basalaka malasi, balambaka bilei mpe mapa. 14 Akokamata
bilanga na bino ya vino mpe ya olive oyo eleki kitoko, mpe akopesa yango epai ya
basali na ye. 15 Akokamata eteni ya zomi ya milona na bino mpe ya bilanga na bino
ya vino, mpe akopesa yango epai ya kalaka na ye ya lokumu mpe epai ya basali
na ye. 16 Bongo, kati na basali na bino ya mibali, basali na bino ya basi, bilenge
na bino mpe ba-ane na bino, akokamata ba-oyo baleki kitoko mpo na misala na
ye. 17 Akokamata eteni ya zomi ya bameme na bino, mpe bino moko bokokoma
bawumbu na ye. 18 Bongo na mokolo wana, tango bokobanda kolelalela mpo na
mokonzi oyo bino moko bokomiponela, na mokolo yango, Yawe akoyanola bino ata
moke te.
19 Kasi bato baboyaki koyokela Samuele, balobaki :
— Te ! Biso tolingi kaka mokonzi. 20 Na bongo, biso mpe tokozala lokola bikolo
mosusu. Mokonzi na biso akokamba biso, akobima liboso na biso mpe akotambolisa
biso na bitumba.
21 Tango Samuele ayokaki maloba nyonso ya bato, amemaki yango liboso ya Yawe.
22 Mpe Yawe alobaki na Samuele : « Yokela bango mpe pesa bango mokonzi ! »
Bongo Samuele alobaki na bato ya Isalaele : « Tika ete moto na moto azonga na
engumba na ye ! »
9
Samuele apakoli Saulo mafuta
1 Kati na ekolo ya Benjame, ezalaki na moto moko ya bozwi ; kombo na ye ezalaki
« Kishi, » mwana mobali ya Abieli, mwana mobali ya Tserori, mwana mobali ya
Bekorati, mwana mobali ya Afia, moto ya ekolo ya Benjame. 2 Azalaki na mwana
mobali ; kombo na ye ezalaki « Saulo. » Azalaki elenge mobali moko ya kitoko ; mpe
kati na mibali nyonso ya Isalaele, moko te akokanaki na ye na kitoko ; azalaki mbinga
koleka bango nyonso.
3 Mokolo moko, ba-ane ya tata na ye, Kishi, ebungaki ; mpe Kishi alobaki na mwana
na ye, Saulo : « Kamata mosali moko ya mobali kati na basali mpo ete akende elongo
na yo koluka ba-ane. »
4 Boye, Saulo akatisaki etuka ya bangomba ya Efrayimi mpe etando ya Shalisha ;
kasi bamonaki yango te. Bakotaki na etuka ya Shalimi, kasi ba-ane ezalaki kuna te ;
bakomaki kino na etuka ya Benjame, kasi bamonaki yango kaka te.
5 Tango bakomaki na mokili ya Tsufi, Saulo alobaki na mosali oyo azalaki elongo
na ye :
— Yaka, tozonga ; noki te tata na ngai akotika kokanisa ba-ane, kasi akokoma
komitungisa mpo na biso.
6 Mosali azongisaki :
— Zela moke ! Kati na engumba wana, ezali na moto moko ya Nzambe ; azali
penza moto ya lokumu ; makambo nyonso oyo ye alobaka, ezangaka te kokokisama.
Tokende kuna sik’oyo, tango mosusu akolakisa biso nzela oyo tosengeli kolanda.
7 Saulo alobaki na mosali na ye :
— Likambo te ! Tokende epai na ye ! Kasi tokopesa eloko nini epai ya moto na
Nzambe ? Pamba te kati na libenga na biso, biloko ya kolia ezali lisusu te ; tozali
ata na kado te ya kopesa epai ya moto na Nzambe. Tozali na eloko nini ?
8 Mosali azongiselaki Saulo :
— Tala, nazali na mbongo moko ya palata ; nakopesa yango epai ya moto na
Nzambe, mpe akolakisa biso nzela oyo tosengeli kolanda.
9 Na tango ya kala, kati na Isalaele, moto oyo azalaki kokende kotuna toli ya Nzambe
azalaki koloba : « Tokende epai ya moto oyo azwaka bimoniseli. » Pamba te moto oyo
bazali kobenga lelo « mosakoli, » bazalaki kobenga ye na kala « moto oyo azwaka
bimoniseli. » 10 Saulo alobaki na mosali na ye :
— Malamu ! Tokende !
Boye, bakendeki na engumba epai wapi moto na Nzambe azalaki kovanda. 11 Wana
bazalaki komata ngomba oyo ekenda na engumba, bakutanaki na bana basi oyo
bazalaki kobima mpo na koluka mayi. Batunaki bango :
— Boni, ezalaka awa na moto oyo azwaka bimoniseli ?
— Iyo ! Azali liboso na bino. Kasi bosala noki ; awuti kokoma kaka sik’oyo kati na
engumba na biso, pamba te bato bakobonza lelo mbeka, na esambelo ya likolo ya
ngomba. 13 Soki kaka bokoti na engumba, bomona ye mbala moko, liboso ete amata
na esambelo ya likolo ya ngomba mpo na kolia ; pamba te bato bakoki kobanda
kolia te soki ye akomi nanu te : asengeli nanu kopambola mbeka liboso ete bato
oyo babengami babanda kolia. Bomata sik’oyo, mpe bokomona ye na ngonga oyo.
14 Boye bakendeki na engumba ; mpe wana bazalaki kokota kati na yango, Samuele
abimaki liboso na bango tango azalaki kokende na esambelo ya likolo ya ngomba.
15 Nzokande, mokolo moko liboso ete Saulo akoma, Yawe amonisaki likambo yango
epai ya Samuele. 16 Alobaki na ye : « Lobi, na ngonga oyo, nakotindela yo mobali
moko kowuta na etando ya Benjame ; okopakola ye mafuta mpo ete azala mokambi
ya bato na Ngai, Isalaele. Akokangola bato na Ngai na maboko ya bato ya Filisitia,
pamba te namoni pasi ya bato na Ngai, mpe koganga na bango ekomaki kino epai na
Ngai. »
17 Tango Samuele amonaki Saulo na mosika, Yawe alobaki na ye : « Tala moto oyo
nalobelaki yo ; ye nde akokonza bato na Ngai. »
18 Saulo apusanaki pembeni ya Samuele, na ekuke ya engumba, mpe atunaki ye :
— Nabondeli yo, okoki kolakisa ngai ndako ya moto oyo azwaka bimoniseli ?
19 Samuele azongiselaki Saulo :
— Ngai oyo moto oyo azwaka bimoniseli. Kende liboso na ngai, na esambelo
ya likolo ya ngomba ; pamba te, lelo, okolia elongo na ngai. Bongo lobi na
tongo, nakotika yo kozonga, mpe nakoyebisa yo makambo nyonso oyo ezali kati
na motema na yo. 20 Komitungisa na yo te na tina na ba-ane na yo, oyo ebungaki
wuta mikolo misato, pamba te esili komonana. Bongo nani nkolo biloko nyonso ya
motuya oyo ezali kati na Isalaele ? Ezali biloko na yo mpe libota mobimba ya tata
na yo.
21 Saulo azongisaki :
— Ngai nazali moto ya ekolo ya Benjame, ekolo oyo eleki moke kati na bikolo
ya Isalaele. Etuka na ngai eleki moke kati na bituka nyonso ya ekolo ya Benjame.
Boye mpo na nini ozali koloba na ngai na lolenge oyo ?
22 Samuele amemaki Saulo elongo na mosali na ye, akotisaki bango na esika ya
feti mpe avandisaki bango liboso ya babengami : bazalaki bato pene tuku misato.
23 Samuele alobaki na moto oyo azalaki kolamba : « Yaka na ndambo ya biloko oyo
nayebisaki yo ete otia yango pembeni. »
24 Moto oyo azalaki kolamba azwaki mopende mpe nyonso oyo ekangani na yango,
mpe atiaki yango liboso ya Saulo. Samuele alobaki na Saulo : « Tala ndambo ya
biloko oyo babombelaki yo. Lia yango, pamba te babombelaki yo yango wuta tango
nabengisaki bato. »
Boye, na mokolo wana, Saulo aliaki elongo na Samuele. 25 Bongo balongwaki nzela
moko na esambelo ya likolo ya ngomba mpo na kokita na engumba, mpe Samuele
asololaki na Saulo, na veranda ya ndako na ye.
26 Na tongo-tongo ya mokolo oyo elandaki, balamukaki. Samuele abengaki Saulo
na veranda mpe alobaki na ye : « Bongama, nazali kokende kotika yo na nzela na
yo. »
Sima na Saulo kobongama, abimaki libanda nzela moko na Samuele. 27 Wana
bazalaki kokende mpe bakomaki na mondelo ya engumba, Samuele alobaki na Saulo :
« Loba na mosali na yo ete aleka liboso na biso. » Boye mosali alekaki liboso, mpe
Samuele alobaki lisusu na Saulo : « Telema awa sik’oyo mpo ete napesa yo sango oyo
ewuti epai ya Nzambe. »
10
1 Bongo Samuele azwaki molangi ya mafuta, asopaki yango na moto ya Saulo,
ayambaki ye mpe alobaki : « Boni, Yawe apakoli yo mafuta te mpo ete ozala mokambi
ya libula na Ye ? 2 Sima na yo kotika ngai na mokolo ya lelo, okokutana na mibali
mibale pembeni ya kunda ya Rasheli, na Tselitsa, na bandelo ya mokili ya Benjame.
Bakoloba na yo : ‹ Ba-ane oyo okendeki koluka emonani. Mpe, sik’oyo, tata na
yo atiki komitungisa na tina na yango, kasi akomi nde komitungisa mpo na bino.
Azali komituna : ‘ Nakosala nini mpo na mwana na ngai ya mobali. ’ › » 3 Kolongwa
wana, okokende mwa mosika kino okokoma na nzete monene ya Tabori epai wapi
okokutana na mibali misato oyo bakozala komata epai ya Nzambe, na Beteli. Moko
akomema bana misato ya ntaba ; mosusu, biteni misato ya mapa ; mpe mosusu,
molangi ya vino. 4 Bakopesa yo mbote mpe bakokabela yo mapa mibale. Okozwa
yango na maboko na bango. 5 Sima na yango, okokende na Gibea ya Nzambe epai
wapi bayangeli ya Filisitia bazali. Wana okopusana na engumba, okokutana na
ngulupa ya basakoli kowuta na esambelo ya likolo ya ngomba. Liboso na bango,
ekozala na babeti mandanda, bambunda ya mike, baflite mpe banzenze. Wana
bakozala kobeta mindule, basakoli yango bakokoma kosakola. 6 Bongo Molimo na
Yawe akokitela yo na nguya, okosakola elongo na bango, mpe okobongwana moto
ya lolenge mosusu. 7 Soki kaka omoni bilembo oyo kokokisama, wana sala na yo
nyonso oyo okoki kosala mpo na yo moko, pamba te Nzambe azali elongo na yo.
8 Bongo okotambola liboso na ngai mpo na kokende na Giligali, mpe ngai nakokuta
yo kuna mpo na kobonza bambeka ya kotumba mpe bambeka ya boyokani. Kasi
osengeli kozela mikolo sambo kino naya kokuta yo ; mpe nakoyebisa yo makambo
oyo osengeli kosala.
Saulo asakoli
9 Tango kaka Saulo abalukaki mpo na kotika Samuele, Nzambe abongolaki motema
ya Saulo, mpe bilembo nyonso ekokisamaki mokolo wana kaka. 10 Tango bakomaki
na Gibea, ngulupa ya basakoli ekutanaki na ye ; bongo Molimo ya Nzambe akitelaki
ye na nguya, mpe akomaki kosakola kati na bango. 11 Tango bato nyonso oyo bayebi
Saulo wuta kala bamonaki ye kosakola elongo na basakoli bamitunaki : « Likambo
nini ekweyi na bomoi ya mwana mobali ya Kishi ? Boni, Saulo mpe azali moko kati
na basakoli ? » 12 Moko kati na bato oyo bazalaki wana alobaki : « Bongo nani azali
motambolisi na bango ? »
Ezali ndenge wana nde ebandaki lisese oyo : « Saulo mpe azali moko kati na
basakoli ? »
13 Tango Saulo asilisaki kosakola, akendeki na esambelo ya likolo ya ngomba.
14 Noko ya Saulo atunaki Saulo mpe mosali na ye :
— Bokendeki wapi ?
Saulo azongisaki :
— Tokendeki koluka ba-ane. Kasi lokola tomonaki yango te, yango wana
tokendeki epai ya Samuele.
15 Noko ya Saulo alobaki lisusu :
— Nabondeli yo, yebisa ngai makambo oyo Samuele alobaki na bino.
16 Saulo azongiselaki noko na ye :
— Ayebisaki biso ete ba-ane ekomonana solo.
Kasi Saulo ayebisaki noko na ye te makambo oyo Samuele alobaki na ye na tina na
bokonzi.
Saulo akomi mokonzi ya Isalaele
17 Samuele abengisaki, na Mitsipa, bato ya Isalaele liboso ya Yawe 18 mpe alobaki
na bango : « Tala makambo oyo Yawe, Nzambe ya Isalaele, alobi : ‹ Ngai moko nde
nabimisaki Isalaele wuta na Ejipito mpe nakangolaki bino na maboko ya bato ya
Ejipito mpe ya bokonzi nyonso oyo ezalaki konyokola bino. › 19 Kasi, na mokolo ya
lelo, bobwaki Nzambe na bino, oyo abikisaka bino na pasi na bino nyonso mpe na
minyoko na bino. Mpe bolobi na Ye : ‹ Ponela biso mokonzi oyo akokamba biso ! ›
Lokola ezali bongo, botelema sik’oyo bino moko liboso ya Yawe kolanda bikolo mpe
bituka na bino. »
20 Samuele abengaki ekolo moko na moko ya Isalaele, mpe ekolo ya Benjame
eponamaki. 21 Abengaki etuka moko na moko ya ekolo ya Benjame, mpe etuka ya
Matiri eponamaki. Na suka, ezalaki Saulo, mwana mobali ya Kishi, nde aponamaki.
Kasi tango balukaki ye, bamonaki ye te. 22 Boye, batunaki lisusu Yawe :
— Boni, ezali lisusu na moto oyo ayaki awa ?
Yawe azongisaki :
— Iyo ! Botala ye wana, abombami kati na biloko.
23 Bapotaki mbangu mpo na kobimisa ye, mpe batelemisaki ye kati na bato ; mpe
emonanaki ete aleki bato nyonso na molayi. 24 Bongo Samuele alobaki na bato
nyonso :
— Botala moto oyo Yawe aponi ! Kati na bato nyonso, moko te akokani na ye.
Bato bazongisaki na koganga :
— Tika ete mokonzi awumela na bomoi !
25 Samuele alimbolelaki bato makambo oyo etali bokonzi, akomaki yango na buku
mpe atiaki liboso ya Yawe. Sima na yango, azongisaki bato, moto na moto na ndako
na ye.
26 Saulo mpe azongaki na ndako na ye, na Gibea, elongo na bilombe mibali oyo
Nzambe asimbaki mitema na bango mpo ete balanda ye. 27 Kasi ezalaki na ndambo
ya bato ya kilikili oyo bazalaki koloba : « Moto oyo akokoka kobikisa biso ndenge
nini ? »
Batiolaki ye mpe bapesaki ye ata kado moko te. Kasi Saulo avandaki kimia.
11
Saulo akangoli engumba Yabeshi
1 Naashi, moto ya Amoni, ayaki kotonga molako na ye liboso ya Yabeshi ya Galadi.
Mpe bato nyonso ya engumba Yabeshi balobaki na Naashi :
— Sala boyokani elongo na biso, mpe tokokoma bawumbu na yo.
2 Kasi Naashi, moto ya Amoni, azongisaki :
— Nakoki kosala boyokani elongo na bino soki kaka bondimi ete natobola bino
nyonso liso ya ngambo ya mobali. Na bongo, nakoyokisa Isalaele mobimba soni.
3 Bampaka ya Yabeshi balobaki na ye :
— Pesa biso mikolo sambo mpo ete totinda bantoma kati na mokili mobimba ya
Isalaele ; soki moto moko te ayei kobikisa biso, wana tokomikaba na maboko na
yo.
4 Tango bantoma bakomaki na Gibea, engumba ya Saulo, mpe balobaki na bato
makambo nyonso oyo ezalaki koleka, bato nyonso balelaki makasi.
5 Kaka na tango yango, Saulo awutaki na bilanga, sima na bangombe na ye.
Atunaki : « Likambo nini ya mabe ekweyeli bato mpo ete balela boye ? »
Bayebisaki ye makambo nyonso oyo bato ya Yabeshi balobaki. 6 Tango Saulo
ayokaki maloba na bango, Molimo na Nzambe akitelaki ye na nguya mpe asilikaki
makasi. 7 Akamataki bangombe mibale, akataki yango na biteni mpe atindaki biteni
yango na Isalaele mobimba na nzela ya bantoma. Bamemaki sango oyo : « Ezali
boye nde bakosala bangombe ya moto nyonso oyo akolanda te Saulo mpe Samuele
na bitumba. »
Lokola somo makasi ya Yawe ekangaki bato ya Isalaele, batambolaki lokola moto
moko. 8 Saulo atangaki bango, na Bezeki ; motango ezalaki : mibali ya Isalaele nkoto
nkama misato, mpe mibali ya Yuda nkoto tuku misato. 9 Balobaki na bantoma
oyo bawutaki na Yabeshi : « Bokende koloba na mibali ya Yabeshi ya Galadi :
‹ Bokokangolama lobi, na tango moyi ekongala makasi. › »
Tango bantoma bakendeki mpe bapesaki sango yango epai ya bato ya Yabeshi,
bato yango basepelaki makasi. 10 Boye bato ya Yabeshi balobaki na bato ya Amoni :
« Tokomikaba lobi na maboko na bino, mpe bokosala biso nyonso oyo bokomona ete
ezali malamu. »
11 Mokolo oyo elandaki, Saulo akabolaki mibali na ye na masanga misato. Mpe
liboso ete tongo etana, bakotaki na molako ya bato ya Amoni mpe babomaki bango
kino na tango oyo moyi engalaki makasi. Bapanzaki bato oyo babikaki na lolenge
oyo esalaki ete etikalaki ata na mibali mibale te kati na bango oyo bakobaki kozala
esika moko.
Saulo andimami lokola mokonzi
12 Bato balobaki na Samuele :
— Wapi bato oyo bazalaki koloba : « Boni, Saulo akoyangela biso ? » Bomemela
biso bato yango mpo ete toboma bango.
13 Kasi Saulo alobaki :
— Moto moko te akokufa na mokolo ya lelo, pamba te Yawe akangoli Isalaele na
mokolo ya lelo.
14 Samuele alobaki na bato :
— Boya ! Tokende na Giligali mpo na kovandisa kuna bokonzi ya Saulo.
15 Bato nyonso bakendeki na Giligali mpe batiaki kuna Saulo lokola mokonzi, na
miso ya Yawe. Babonzaki kuna bambeka ya boyokani na miso ya Yawe, mpe Saulo
elongo na mibali nyonso ya Isalaele basepelaki makasi.
12
Maloba ya suka ya Samuele
1 Samuele alobaki na bato nyonso ya Isalaele :
— Napesi nyonso oyo bolobaki na ngai : natieli bino mokonzi. 2 Bozali sik’oyo na
mokonzi lokola mokambi. Kasi ngai nakomi mobange, nasili na ngai konuna, mpe
bana na ngai ya mibali bazali awa elongo na bino. Nazalaki mokambi na bino wuta
bolenge na ngai kino na mokolo ya lelo. 3 Natelemi lelo liboso na bino. Bofunda
ngai liboso ya Yawe mpe liboso ya mopakolami na Ye. Nazwaki ngombe ya nani ?
Nazwaki ane ya nani ? Nanyokolaki nani, mpe namonisaki nani pasi ? Nazwaki
kanyaka na maboko ya nani mpo na kokanga miso na ngai ? Soki nasalaki likambo
moko kati na makambo oyo nyonso, nakozongisa yango.
4 Bato bazongiselaki ye :
— Onyokolaki biso te mpe omonisaki biso pasi te ; ozwaki ata eloko moko te na
maboko ya moto.
5 Samuele alobaki na bango :
— Yawe azali Motatoli mpo na kotelemela bino, mpe mopakolami na Ye azali
motatoli na mokolo ya lelo ete bomoni ata eloko moko te kati na maboko na ngai.
Bato bazongisaki :
— Azali penza Motatoli.
6 Bongo Samuele alobaki na bato :
— Ezali Yawe nde aponaki Moyize mpe Aron, mpe Ye nde abimisaki bakoko na
bino na Ejipito. 7 Sik’oyo, botelema awa liboso na Ye, pamba te nalingi kosamba na
bosolo elongo na bino, liboso ya Yawe, na tina na makambo nyonso ya bosembo
oyo Yawe asalaki mpo na bino mpe mpo na bakoko na bino.
8 Sima na Jakobi kokota na Ejipito, bakoko na bino bagangaki epai na Yawe mpo
na kosenga lisungi. Mpe Yawe atindaki Moyize mpe Aron oyo babimisaki bango
na Ejipito mpo na kovandisa bango na esika oyo. 9 Kasi babosanaki Yawe, Nzambe
na bango. Yango wana Ye Yawe akabaki bango na maboko ya Sisera, mokonzi
ya basoda ya Atsori ; na maboko ya bato ya Filisitia mpe na maboko ya mokonzi
ya Moabi oyo babundisaki bango. 10 Bongo bagangaki lisusu epai na Yawe mpo
na kosenga lisungi ; balobaki : « Tosali masumu, pamba te tosundoli Yawe mpe
tosaleli banzambe Bala mpe Asitarite. Kasi sik’oyo, kangola biso na maboko ya
banguna na biso, mpe tokosalela Yo. »
11 Boye, Yawe atindaki Yerubali oyo babengi Jedeon, Bedani, Jefite mpe Samuele.
Akangolaki bino na maboko ya banguna na bino, oyo bazingelaki bino na
bangambo nyonso. Mpe bovandaki na kimia.
12 Kasi tango bomonaki Naashi, mokonzi ya bato ya Amoni, koya kobundisa bino,
bolobaki na ngai : « Te ! Tozali na posa ya mokonzi mpo na kokamba biso. »
Nzokande ezali Yawe, Nzambe na bino, nde azalaki mokonzi na bino. 13 Sik’oyo,
botala mokonzi oyo boponaki, mokonzi oyo bosengaki. Ezali Yawe nde atie ye
mokonzi mpo na kokamba bino. 14 Kobanda lelo, soki botosi Yawe, soki bosaleli Ye,
soki bobateli mitindo na Ye, mpe soki bino elongo na mokonzi oyo azali kokamba
bino bolandi Yawe, Nzambe na bino, makambo nyonso ekotambola malamu. 15 Kasi
soki botosi Yawe te mpe bobateli te mibeko na Ye, loboko na Ye ekobalukela bino
ndenge ebalukelaki bakoko na bino.
16 Yango wana sik’oyo lisusu, bobongama mpo na kotala likambo monene oyo
Yawe alingi kosala na miso na bino. 17 Boni, mokolo ya lelo ezali te tango ya kobuka
ble ? Nakobelela Yawe mpo ete atinda kake mpe mvula, bongo bokomona mpe
bokososola ndenge nini ezali monene, mabe oyo bosalaki na miso ya Yawe tango
bosengaki mokonzi.
18 Bongo Samuele abelelaki Yawe, mpe, na mokolo wana kaka, Yawe atindaki kake
mpe mvula. Boye bato nyonso babangaki makasi Yawe mpe Samuele. 19 Bato nyonso
balobaki na Samuele :
— Sambela Yawe, Nzambe na yo, mpo na basali na yo mpo ete tokufa te, pamba
te tobakisaki lisusu na likolo ya masumu na biso, likambo ya mabe ya kosenga
mokonzi mpo na biso.
20 Samuele azongiselaki bango :
— Bobanga te ! Solo, bosalaki mabe nyonso wana ; nzokande bokoba te kozala
mosika na Yawe, kasi bosalela Yawe na mitema na bino mobimba. 21 Bopengwa te
na kolanda banzambe na bino ya bikeko, oyo ezanga na yango tina, oyo ekoki
kosalela bino ata bolamu moko te, oyo ekoki te kobikisa bino, pamba te ezali
banzambe ezanga tina. 22 Mpo na lokumu ya Kombo monene na Ye, Yawe akobwaka
bato na Ye te, pamba te asepelaki kokomisa bino bato na Ye moko. 23 Kasi mpo
na ngai, ekozala penza likambo ya nkele soki nasali masumu liboso ya Yawe, soki
natiki kobondela mpo na bino ! Nakolakisa bino nzela oyo ezali malamu mpe alima.
24 Kasi, na ngambo na bino, botosa Yawe mpe bosalela Ye na bosembo mpe na
mitema na bino mobimba ; botala malamu makambo minene oyo asalelaki bino.
25 Kasi soki bokobi kosala mabe, bino mpe mokonzi na bino bokobebisama.
13
Isalaele atombokeli bato ya Filisitia
1 Saulo azalaki na mibu tuku misato ya mbotama tango akomaki mokonzi, mpe
akonzaki Isalaele mibu tuku minei na mibale. 2 Saulo aponaki mibali nkoto misato
kati na Isalaele : bato nkoto mibale bazalaki elongo na ye na Mikimasi mpe kati
na etuka ya ngomba ya Beteli, mpe bato nkoto moko bazalaki elongo na Jonatan, na
Gibea ya Benjame. Bato mosusu oyo batikali, azongisaki bango na bandako na bango.
3 Jonatan alongaki bakambi ya bato ya Filisitia, oyo bazalaki na Geba. Bongo bato ya
Filisitia bayokaki sango na yango. Boye Saulo abetaki kelelo kati na mokili mobimba,
mpe alobaki : « Tika ete Ba-Ebre bayoka ! »
4 Bato nyonso ya Isalaele bayokaki sango oyo azalaki koloba ete Saulo abundisaki
mpe alongaki bakambi ya bato ya Filisitia, mpe ete bato ya Filisitia bayinaki bato ya
Isalaele.
Bato nyonso basanganaki na Giligali mpo na kokende kobunda elongo na Saulo.
5 Bato ya Filisitia basanganaki mpo na kobundisa bato ya Isalaele ; bazalaki
na bashar nkoto tuku misato ; basoda oyo babundaka likolo ya bampunda, nkoto
motoba ; mpe basoda oyo motango na bango ezalaki ebele lokola zelo ya ebale
monene. Bayaki mpe batongaki molako na bango, na Mikimasi, na ngambo ya este ya
Beti-Aveni. 6 Tango bato ya Isalaele bamonaki ete bakomi na pasi, mpe ete mampinga
na bango ezingami na bangambo nyonso, babombamaki kati na madusu ya mabanga,
kati na mabulu, kati na mabanga, mpe kati na bandako ya se ya mabele. 7 Ndambo ya
Ba-Ebre mosusu bakatisaki mayi ya Yordani mpo na kokende na mokili ya Gadi mpe
ya Galadi. Saulo azalaki nanu na Giligali, mampinga nyonso oyo ezalaki elongo na
ye ezalaki kolenga na somo. 8 Azelaki mikolo sambo, tango oyo Samuele akataki.
Kasi mpo ete Samuele ayaki te na Giligali, yango wana bato batikaki Saulo mpe
bapalanganaki.
Mbeba ya Saulo
9Saulo alobaki : « Bomemela ngai banyama ya mbeka ya kotumba mpe bambeka
ya boyokani. »
Mpe Saulo abonzaki mbeka ya kotumba. 10 Bongo tango kaka asilisaki kobonza
mbeka yango ya kotumba, Samuele akomaki. Saulo abimaki mpo na kokende kopesa
ye mbote. 11 Samuele atunaki ye :
— Osali penza nini ?
Saulo azongisaki :
— Tango namonaki ete bato babandi kopalangana mosika na ngai, mpe ete
yo oyei te na ngonga oyo ekatamaki, mpe ete bato ya Filisitia bazali kosangana
na Mikimasi, 12 namilobelaki : « Sik’oyo, bato ya Filisitia bazali koya kobundisa
ngai na Giligali, kasi ngai nabondeli Yawe te ! » Yango wana, nazwaki mokano ya
kobonza mbeka ya kotumba.
13 Samuele alobaki na Saulo :
— Osali lokola moto ya liboma ! Obateli te mitindo oyo Yawe, Nzambe na yo,
apesaki yo. Soki obatelaki yango, alingaki kolendisa bokonzi na yo kati na Isalaele
mpo na libela. 14 Kasi sik’oyo, bokonzi na yo ekowumela lisusu te. Yawe aluki moto
mosusu oyo asepelisaka motema na Ye mpe atie ye mokambi ya bato na Ye, pamba
te yo, obateli mibeko ya Yawe te.
15 Bongo Samuele alongwaki na Giligali mpe akendeki na Gibea ya Benjame. Mpe
Saulo atangaki bato oyo bazalaki elongo na ye : bazalaki bato pene nkama motoba.
Bato ya Isalaele bamibongisi mpo na bitumba
16 Saulo mpe Jonatan, mwana na ye ya mobali, mpe mibali nyonso oyo bazalaki
kovanda elongo na bango batandamaki mpo na bitumba, na Geba ya Benjame. Kasi
bato ya Filisitia batongaki ya bango molako na Mikimasi. 17 Longwa na molako
ya bato ya Filisitia, mampinga ya basoda ya mpiko ebimaki mpe ekabwanaki na
masanga misato : lisanga ya liboso ezwaki nzela oyo ekenda kino na Ofira, na mokili
ya Shuwali ; 18 lisanga ya mibale etalisaki na nzela ya Beti-Oroni ; mpe lisanga ya
misato ezwaki nzela oyo ekenda na mondelo ya Lubwaku ya Tseboyimi, na ngambo
ya esobe.
19 Nzokande, na tango wana, batuli bibende bazalaki lisusu te kati na mokili
mobimba ya Isalaele, pamba te bato ya Filisitia balobaki : « Ba-Ebre bakoki kosala
te, ezala makonga to matolotolo. » 20 Yango wana, bato nyonso ya Isalaele bazalaki
kokende epai ya bato ya Filisitia mpo na kotia minu na basonge ya bibende oyo
bangombe etimolaka na yango mabele, na bapiki, na bipasola mpe na bapawu.
21 Bongo mpo na kotia minu yango na bapawu, na bapiki mpe na bipasola, bazalaki
kofuta bagrame mwambe ya mbongo ya bibende. 22 Boye, na mokolo ya bitumba,
soda ata moko te oyo azalaki elongo na Saulo mpe na Jonatan azalaki na mopanga
to na likonga na loboko na ye ; kaka Saulo mpe Jonatan, mwana na ye ya mobali,
nde bazalaki na yango. 23 Limpinga moko ya basoda ya Filisitia eyaki kotelema na
kati-kati ya lubwaku ya Mikimasi.
14
Jonatan alongi bato ya Filisitia
1 Mokolo moko, Jonatan, mwana mobali ya Saulo, alobaki na elenge mobali oyo
azalaki komema bibundeli na ye : « Yaka ! Tokatisa na ngambo mosusu epai wapi
bato ya Filisitia bazali. »
Kasi alobaki ata likambo moko te epai ya tata na ye.
2 Saulo avandaki na mondelo ya engumba Gibea, na se ya nzete ya grenade oyo
ezali na Migironi, elongo na basoda pene nkama motoba. 3 Kati na bango, ezalaki
na Nganga-Nzambe moko oyo azalaki kolata efode ; kombo na ye ezalaki « Ayiya. »
Ayiya azalaki mwana mobali ya Ayitubi, ndeko mobali ya I-Kabodi, mwana mobali
ya Fineasi mpe koko ya Eli oyo azalaki Nganga-Nzambe ya Yawe, na Silo. Soda moko
te ayebaki ete Jonatan akendeki.
4 Na bangambo ya se ya lubwaku oyo Jonatan asengelaki kokatisa mpo na kokende
kobundisa bato ya Filisitia, ezalaki na libanga moko na ngambo moko na moko.
Babengaki moko Botsetsi, mpe mosusu, Sene. 5 Libanga moko etelemaki na ngambo
ya nor, na nzela oyo ekenda na Mikimasi, mpe mosusu etalanaki na Geba, na sude.
6 Jonatan alobaki na elenge mobali oyo azalaki komema bibundeli na ye :
— Yaka ! Tokende na molako ya bato oyo bakatama ngenga te. Tango mosusu
Yawe akosala mpo na biso, pamba te eloko moko te ekoki kopekisa Yawe kobikisa,
ezala na nzela ya bato ebele to ya bato moke.
7 Elenge mobali oyo azalaki komema bibundeli na ye azongisaki :
— Sala nyonso oyo ozali na yango na makanisi. Kende ! Nazali elongo na yo na
motema mpe na molimo.
8 Jonatan alobaki na ye :
— Tokende kino na molako ya basoda yango mpe tomimonisa epai na bango.
9 Soki balobi na biso : « Botelema wana, bozela kino biso moko tokoya epai na
bino ; » wana tokovanda na esika oyo tozali mpe tokokende epai na bango te. 10 Kasi
soki balobi na biso : « Boya epai na biso, » tokokende epai na bango, pamba te
yango ekozala elembo mpo na biso ete Yawe akabi bango na maboko na biso.
11 Boye, bango mibale bamimonisaki na molako ya bato ya Filisitia. Mpe tango bato
ya Filisitia bamonaki bango, balobaki : « Botala ! Ba-Ebre babimi wuta na mabulu
epai wapi babombamaki. » 12 Balobaki na Jonatan mpe na elenge mobali oyo azalaki
komema bibundeli na ye : « Boya epai na biso, tokoteya bino likambo moko. »
Jonatan alobaki na elenge mobali oyo azalaki komema bibundeli na ye : « Landa
ngai na sima, pamba te Yawe asili kokaba bango na maboko ya Isalaele. »
13 Jonatan asalelaki makolo mpe maboko na ye mpo na komata, mpe elenge mobali
oyo azalaki komema bibundeli na ye alandaki ye na sima. Wana Jonatan azalaki
kokweyisa bato ya Filisitia na liboso ; na sima na ye, elenge mobali oyo azalaki
komema bibundeli na ye azalaki koboma bango. 14 Na etumba oyo ya liboso, Jonatan
elongo na elenge mobali oyo azalaki komema bibundeli na ye babomaki bato pene
tuku mibale, na etando oyo bangombe mibale ekoki kobalola na mokolo moko.
15 Mpe kobanga makasi ekotaki kati na molako, kati na etando mpe kati na bato
nyonso : ezala basoda oyo bazalaki kokengela molako mpe basoda ya mpiko, bango
nyonso bakomaki kobanga makasi mpe mabele eninganaki. Ezalaki somo oyo Ye
moko Nzambe atindaki.
Bato ya Isalaele bakimisi bato ya Filisitia
16 Bakengeli ya Saulo, oyo bazalaki na Gibea ya Benjame bamonaki mampinga
kopalangana na bangambo nyonso. 17 Bongo Saulo alobaki na basoda oyo bazalaki
elongo na ye : « Botanga basoda mpo na koyeba banani basili kokima. »
Tango batangaki, bamonaki ete Jonatan mpe elenge mobali oyo azalaki komema
bibundeli na ye bazali te.
18 Saulo alobaki na Ayiya : « Boya na Sanduku ya Nzambe. »
Pamba te na tango wana, Sanduku ya Nzambe ezalaki elongo na bato ya Isalaele.
19 Wana Saulo azalaki nanu kosolola na Nganga-Nzambe, mobulu ezalaki kaka
kokoma makasi kati na molako ya bato ya Filisitia. Boye Saulo alobaki na Nganga-
Nzambe : « Tika ! Kotuna Yawe ezali lisusu na tina te. »
20 Bongo Saulo elongo na bato na ye nyonso basanganaki mpe bakendeki na
bitumba ; bamonaki ete bato ya Filisitia bazali na mobulu makasi, bazali kobomana
bango na bango na mipanga. 21 Ba-Ebre oyo basalelaki liboso bato ya Filisitia
mpe bakendeki elongo na bango na bitumba mosusu, bango basanganaki na bato
ya Isalaele, oyo bazalaki elongo na Saulo mpe Jonatan. 22 Tango bato nyonso ya
Isalaele oyo babombamaki kati na etuka ya bangomba ya Efrayimi bayokaki ete bato
ya Filisitia bazali kokima, bango mpe balandaki mpe babundisaki bato ya Filisitia.
23 Ezalaki ndenge wana nde Yawe abikisaki na mokolo wana bato ya Isalaele, mpe
bitumba ekobaki kino ekatisaki Beti-Aveni.
Basoda ya Isalaele babikisi Jonatan
24 Bato ya Isalaele bazalaki na pasi makasi mokolo wana, pamba te Saulo atiaki
bato na se ya mokumba ya ndayi esangana na bilakeli mabe. Alobaki : « Alakelama
mabe, moto nyonso oyo akolia bilei liboso ete pokwa ekoma, liboso ete ngai nazongisa
mabe na mabe na banguna na ngai. »
Boye moto moko te amekaki kolia. 25 Bato nyonso bakotaki na zamba mpe
bamonaki mafuta ya nzoyi, na mabele. 26 Tango bakotaki na zamba, bamonaki
mafuta ya nzoyi kotanga, mpe moko te asimbaki mpe aliaki yango mpo na kotosa
ndayi. 27 Kasi Jonatan ayokaki te ete tata na ye atiaki bato na se ya mokumba ya
ndayi ; apusaki nzete oyo azalaki na yango na loboko, azindisaki yango na mafuta
ya nzoyi mpe aliaki yango, elongi na ye engengaki. 28 Bongo moko kati na basoda
alobaki na ye :
— Tata na yo atiaki mampinga nyonso na se ya mokumba ya ndayi na koloba :
« Alakelama mabe, moto nyonso oyo akolia bilei na mokolo ya lelo. » Yango wana
bato nyonso balembi.
29 Jonatan alobaki :
— Solo, tata na ngai akotisaki pasi kati na mokili. Botala ndenge nini elongi na
ngai engengi ! Ezali mpo ete nalie mwa ndambo ya mafuta ya nzoyi. 30 Bongo
soki bato na biso baliaki na mokolo ya lelo mafuta ya nzoyi oyo bamonaki epai ya
banguna na biso, kokweyisama ya bato ya Filisitia elingaki kozala monene !
31 Na mokolo wana, sima na bato ya Isalaele kosilisa koboma bato ya Filisitia
wuta na Mikimasi kino na Ayaloni, balembaki makasi. 32 Bamibwakaki na bomengo
ya bitumba mpe bakamataki biloko oyo : bameme, bangombe mpe bana ngombe.
Bakataki yango kingo na mabele mpe baliaki yango na likolo ya makila na yango.
33 Moto moko alobaki na Saulo :
— Tala ! Bato bazali kosala masumu liboso ya Yawe na ndenge bazali kolia nyama
na likolo ya makila.
Saulo alobaki :
— Bokweyisi kondima ! Botindika sik’oyo libanga moko ya monene kino awa.
34 Saulo abakisaki :
Bokende kati na bato mpe boloba na bango ete moko na moko amemela ngai
ngombe na ye mpe meme na ye, mpe akata yango kingo na esika oyo. Bongo
bokolia yango mpe bokosala masumu te liboso ya Yawe na kolia nyama na likolo
ya makila kati na yango.
Boye moko na moko amemaki ngombe na ye na butu mpe akataki yango kingo na
esika yango. 35 Bongo Saulo atongaki etumbelo mpo na Yawe ; ezalaki mbala na ye
ya liboso ya kosala likambo ya boye.
36 Saulo alobaki :
— Tokita mpe tolanda bato ya Filisitia na butu ya lelo, tobebisa bango kino na
tongo mpe totika ata moto moko te ya bomoi kati na bango.
Bato bazongisaki :
— Sala nyonso oyo omoni ete ezali malamu.
Kasi Nganga-Nzambe alobaki :
— Totuna Nzambe na esika oyo.
37 Boye Saulo atunaki Nzambe : « Nakoki na ngai kokita mpo na kolanda bato ya
Filisitia ? Okokaba bango solo na maboko ya bato ya Isalaele ? »
Kasi Nzambe apesaki ye eyano te na mokolo wana.
38 Saulo alobaki :
— Bino nyonso oyo bozali bakambi ya bato, boya awa ! Toluka koyeba lisumu
nini oyo esalemi na mokolo ya lelo. 39 Na Kombo na Yawe, Mobikisi ya Isalaele, ata
ezali Jonatan, mwana na ngai ya mobali, nde asali lisumu yango, asengeli kokufa.
Kasi kati na bato, moko te alobaki ata liloba moko.
40 Bongo Saulo alobaki na bato nyonso ya Isalaele :
— Bozala ngambo moko. Ngai mpe Jonatan, mwana na ngai ya mobali, tokozala
ngambo mosusu.
Bato bazongisaki :
— Sala nyonso oyo omoni ete ezali malamu.
41 Bongo Saulo asambelaki Yawe, Nzambe ya Isalaele : « Oh Nzambe, talisa ngai
eyano ya malamu. »
Boye zeke ekweyaki epai ya Jonatan mpe Saulo, mpe bato bazalaki na mbeba te.
42 Saulo alobaki : « Bobeta zeke kati na ngai mpe Jonatan, mwana na ngai ya mobali. »
Mpe zeke ekweyaki epai ya Jonatan. 43 Bongo Saulo alobaki na Jonatan :
— Yebisa ngai likambo oyo osalaki.
Jonatan alobaki :
— Namekaki ndambo ya mafuta ya nzoyi na songe ya nzete oyo nazalaki na
yango na maboko. Mpe sik’oyo nasengeli kokufa !
44 Saulo alobaki :
— Jonatan, tika ete Nzambe apesa ngai etumbu ya makasi koleka soki okufi te.
45 Kasi bato balobaki na Saulo :
— Boni, Jonatan akokufa ! Ye oyo asali ete Isalaele azwa kokangolama monene
boye ! Te ! Na Kombo na Yawe, akokufa te ! Suki ya moto na ye ata moko te
ekokweya na se, pamba te ezali na lisungi ya Nzambe nde asali makambo oyo na
mokolo ya lelo.
Boye bato babikisaki Jonatan, mpe akufaki te. 46 Saulo atikaki kolanda bato ya
Filisitia, mpe bato ya Filisitia bazongaki na mboka na bango.
Bitumba oyo Saulo alongaki
47 Tango Saulo azwaki bokonzi mpo na koyangela Isalaele, abundisaki banguna na
bango na bangambo nyonso : Moabi, bato ya Amoni, Edomi, bakonzi ya Tsoba, mpe
bato ya Filisitia. Bisika nyonso oyo azalaki kobaluka, azalaki kolonga bato wana.
48 Abundisaki na makasi nyonso bato ya Amaleki mpe alongaki bango, akangolaki
Isalaele na maboko ya bato oyo bazalaki kobotola bango biloko.
49 Bana mibali ya Saulo bazalaki : Jonatan, Yishivi mpe Maliki-Shuwa. Azalaki
na bana mibale ya basi : ya mokolo, kombo na ye ezalaki « Merabi ; » mpe ya
leki, « Mikali. » 50 Kombo ya mwasi na ye ezalaki « Ayinoami, » mwana mwasi ya
Ayimaatsi. Abineri, mwana mobali ya Neri, Noko ya Saulo, azalaki mokonzi ya
mampinga ya Saulo. 51 Kishi, tata ya Saulo, mpe Neri, tata ya Abineri, bazalaki bana
mibali ya Abieli. 52 Na mikolo nyonso ya bomoi ya Saulo, bitumba ezalaki makasi na
bato ya Filisitia ; mpe bisika nyonso oyo Saulo azalaki komona bato ya makasi to ya
mpiko, azalaki kozwa mpe kokotisa bango kati na mampinga na ye.
15
Yawe aboyi Saulo
1Samuele alobaki na Saulo : « Yawe atindaki ngai kopakola yo mafuta mpo ete
okoma mokonzi ya bato na Ye, Isalaele. Boye, yoka sik’oyo makambo oyo ewuti epai
na Yawe. 2 Tala makambo oyo Yawe, Mokonzi ya mampinga, alobi : ‹ Nakopesa

bato ya Amaleki etumbu mpo na makambo oyo basalaki Isalaele tango bawutaki na
Ejipito : bakangelaki Isalaele nzela. 3 Kende sik’oyo, bundisa bato ya Amaleki mpe
bebisa penza biloko na bango nyonso. Kobatela bango te ; boma mibali mpe basi,
bana mpe babebe, bangombe, bantaba mpe bameme, bashamo mpe ba-ane. › »
4 Boye Saulo abengisaki basoda, mpe atangaki bango na Telayimi : basoda oyo
babundaka na makolo, nkoto nkama mibale ; mpe basoda oyo bawutaki na Yuda,
nkoto zomi. 5 Saulo akendeki kino na engumba ya Amaleki mpe atiaki basoda
na bisika ya kobombama, na lubwaku. 6 Bongo Saulo alobaki na bato ya Keni :
« Bokende na bino, bolongwa na milongo ya bato ya Amaleki mpo ete nabebisa
bino te elongo na bango, pamba te bosalelaki bato nyonso ya Isalaele bolamu tango
babimaki na Ejipito. »
Boye bato ya Keni balongwaki na milongo ya bato ya Amaleki.
7 Saulo abundisaki bato ya Amaleki nzela mobimba, longwa na Avila kino na
Shuri, na ngambo ya este ya Ejipito. 8 Akangaki ya bomoi Agagi, mokonzi ya bato
ya Amaleki, mpe abebisaki bato nyonso na mopanga. 9 Kasi Saulo mpe basoda
babatelaki Agagi elongo na bibwele oyo elekaki kitoko kati na bameme, bantaba mpe
bangombe, bibwele oyo eleki minene, bana meme oyo ya minene mpe nyonso oyo
ezalaki malamu. Baboyaki kobebisa yango ; babebisaki kaka oyo ezalaki ya mabe
mpe ya kokonda.
11 — Nabongoli makanisi na Ngai na ndenge nakomisaki Saulo mokonzi, pamba
te apesi Ngai mokongo mpe aboyi kotosa mitindo na Ngai.
Samuele asilikaki mpe abelelaki Yawe butu mobimba. 12 Na tongo-tongo, Samuele
atelemaki mpo na kokende kokutana na Saulo. Kasi bayebisaki ye : « Saulo akei na
Karimeli, atongi kuna ekeko mpo na ye moko, bongo alongwe kuna mpe akei kino na
Giligali. » 13 Samuele akendeki epai ya Saulo, mpe Saulo alobaki na ye :
— Tika ete Yawe apambola yo ! Natosaki mitindo ya Yawe.
14 Kasi Samuele alobaki :
— Makelele oyo nazali koyoka ezali te koganga ya bameme mpe ya bangombe ?
— Basoda babotolaki yango na maboko ya bato ya Amaleki ; babatelaki kati na
bibwele bameme mpe bangombe oyo elekaki kitoko mpo ete babonza yango lokola
mbeka epai na Yawe, Nzambe na biso ; kasi nyonso wana mosusu, tobebisaki yango
penza.
— Kata ! Tika ete nayebisa yo makambo oyo Yawe alobaki na ngai na butu oyo
ewuti koleka.
Saulo alobaki na ye :
— Yebisa ngai yango !
17 Samuele alobaki :
— Atako ozalaki komimona moto pamba na miso na yo moko, kasi boni, okomaki
te mokonzi ya bikolo ya Isalaele ? Yawe apakolaki yo mafuta mpo ete ozala mokonzi
ya Isalaele. 18 Yawe apesaki yo etinda mpe alobaki : « Kende mpe bebisa penza bato
oyo ya masumu, bato ya Amaleki ; bundisa bango kino okosilisa koboma bango. »
19 Mpo na nini otosaki Yawe te ? Mpo na nini owelaki kozwa bomengo ya bitumba,
mpe osalaki mabe na miso ya Yawe ?
20 Saulo azongiselaki Samuele :
— Ngai natosaki Yawe, nakokisaki etinda oyo apesaki ngai : Nabebisaki penza
bato ya Amaleki, namemaki kutu Agagi, mokonzi na bango. 21 Kasi basoda bazwaki
kati na bomengo ya bitumba bameme mpe bangombe oyo elekaki malamu kati na
oyo Nzambe asengaki ete ebebisama, mpo ete babonza yango lokola mbeka epai
na Yawe, Nzambe na yo, na Giligali.
— Boni, Yawe asepelaka mingi na bambeka ya kotumba mpe na makabo koleka
kotosa mongongo na Ye ? Te ! Botosi eleki mbeka ; koyoka eleki mafuta ya meme
ya mobali. 23 Pamba te botomboki ekokani na lisumu ya kosambela banzambe ya
bikeko. Lokola obwaki Liloba na Yawe, Ye mpe abwaki yo ; ozali lisusu mokonzi te.
24 Bongo Saulo alobaki na Samuele :
— Nasali lisumu, nabuki mobeko ya Yawe mpe malako na Ye. Nabangaki bato,
yango wana natosaki bango. 25 Sik’oyo nabondeli yo, limbisa masumu na ngai ;
mpe zonga elongo na ngai, mpo ete nakoka kogumbamela Yawe.
26 Kasi Samuele alobaki na Saulo :
— Nakozonga elongo na yo te ; pamba te lokola obwakaki Liloba na Yawe, Yawe
mpe abwaki yo mpe ozali lisusu mokonzi ya Isalaele te.
27 Lokola Samuele abalukaki mpo na kokende, Saulo akangaki ye na songe ya
kazaka na ye, mpe kazaka epasukaki. 28 Bongo Samuele alobaki na ye :
— Na mokolo ya lelo, Yawe abotoli yo bokonzi kati na Isalaele mpe apesi yango
epai ya moko kati na baninga na yo, oyo azali malamu koleka yo. 29 Ye oyo azali
nkembo ya Isalaele akosaka te mpe abongolaka makanisi na Ye te, pamba te azali
moto te mpo ete abongola makanisi na Ye.
30 Saulo alobaki :
— Nasali lisumu. Kasi, sik’oyo, nabondeli yo : pesa ngai lokumu liboso ya
bampaka ya bato na ngai mpe liboso ya Isalaele, zonga elongo na ngai mpo ete
nakoka kogumbamela Yawe, Nzambe na yo.
31 Boye Samuele akendeki elongo na Saulo, mpe Saulo agumbamelaki Yawe. 32 Kasi
Samuele alobaki na ye : « Memela ngai Agagi, mokonzi ya bato ya Amaleki. »
Agagi ayaki na esengo, pamba te azalaki komilobela : « Solo, pasi ya kufa elongwe
mpe ekeyi mosika na ngai. »
33 Kasi Samuele alobaki : « Ndenge mopanga na yo ezangisaki basi bana na bango,
ndenge wana mpe mama na yo, kati na basi, akozanga mwana mobali. »
Boye, Samuele abomaki Agagi liboso ya Yawe, na Giligali.
34 Bongo Samuele azongaki na Rama, mpe Saulo akendeki na ndako na ye, na Gibea
ya Saulo.
35 Kino na mokolo oyo Samuele akufaki, atikalaki komona lisusu Saulo te. Samuele
asalaki matanga mpo na Saulo. Mpe Yawe ayokaki mawa na ndenge akomisaki Saulo
mokonzi ya Isalaele.
Saulo mpe Davidi
16
Samuele apakoli Davidi mafuta
— Kino tango nini okosala matanga mpo na Saulo ? Ngai, nasilaki kobwaka ye
mpo ete azala lisusu mokonzi ya Isalaele te. Tondisa sik’oyo liseke na yo na mafuta
mpe kende. Natindi yo epai ya Izayi ya Beteleemi, pamba te naponi moko kati na
bana na ye ya mibali mpo ete azala mokonzi.
2 Samuele alobaki :
— Nakokende ndenge nini ? Soki Saulo ayoki bongo akoboma ngai.
Yawe azongiselaki ye :
— Kamata mwana ngombe ya mwasi elongo na yo mpe loba : « Nakeyi kobonzela
Yawe mbeka. » 3 Bongo tango okotumba mbeka, okobengisa Izayi ; mpe Ngai moko
nakolakisa yo nini oyo osengeli kosala. Moto oyo nakolakisa yo, okopakola ye
mafuta mpo na Ngai.
4 Samuele asalaki makambo oyo Yawe alobaki. Tango akomaki na Beteleemi,
bampaka ya engumba balengaki tango bakutanaki na ye. Batunaki ye :
— Boni, koya na yo ezali ya kimia ?
5 Samuele azongisaki :
— Solo, koya na ngai ezali ya kimia. Nayei mpo na kobonzela Yawe mbeka.
Bomibulisa mpe boya kotumba mbeka elongo na ngai.
Bongo abulisaki Izayi elongo na bana na ye ya mibali mpe abengisaki bango na
kotumba mbeka elongo na ye.
6 Tango bakomaki, Samuele atalaki Eliabi mpe amilobelaki : « Solo, mopakolami
na Yawe atelemi awa liboso na Ye. »
7 Kasi Yawe alobaki na Samuele :
— Kotala te lolenge ya nzoto na ye to molayi na ye, pamba te naponi ye te. Yawe
atalaka te ndenge moto atalaka. Moto atalaka kaka oyo ebetaka na miso, kasi Yawe
atalaka motema.
8 Bongo Izayi abengisaki Abinadabi mpe alekisaki ye liboso ya Samuele. Kasi
Samuele alobaki : « Ezali ye te nde Yawe aponi. »
9 Izayi alekisaki lisusu Shama liboso ya Samuele, kasi Samuele alobaki : « Ezali ye
te nde Yawe aponi. »
10 Izayi alekisaki liboso ya Samuele bana sambo na ye ya mibali. Kasi Samuele
alobaki na ye : « Yawe aponi moko te kati na bango. »
11 Bongo Samuele atunaki Izayi :
— Boni, bana na yo ya mibali bakoki bango nyonso ?
Izayi azongisaki :
— Te ! Ezali lisusu na moko oyo aleki bolenge, kasi azali koleisa bampate.
Samuele alobaki :
— Bengisa ye, pamba te tokovanda na mesa te soki akomi nanu te.
12 Boye, Izayi atindaki bato mpo na kobenga ye, mpe bayaki na ye. Langi ya poso
ya nzoto na ye ezalaki kitoko ; azalaki na miso kitoko mpe elobeli ya malamu. Bongo
Yawe alobaki na Samuele : « Telema mpe pakola ye mafuta, pamba te ezali nde ye. »
13 Boye Samuele azwaki liseke ya mafuta mpe apakolaki ye na miso ya bandeko na
ye ya mibali. Banda mokolo wana, Molimo na Yawe akitelaki Davidi na nguya. Mpe
Samuele azongaki na Rama.
Davidi kati na mosala epai ya Saulo
14 Molimo na Yawe alongwaki na Saulo, mpe molimo mabe kowuta na Yawe
etungisaki ye. 15 Basali ya Saulo bayebisaki ye :
— Tala, molimo moko ya mabe ewuti na Yawe mpe ezali kotungisa yo. 16 Tika
ete nkolo na biso atinda basali na ye, oyo bazali awa mpo ete balukela ye moto
moko oyo ayebi kobeta lindanda. Wana molimo mabe oyo ewuti na Yawe ekoya
kotungisa yo, ye akobeta lindanda na ye, mpe yo okoyoka nzoto malamu.
17 Boye Saulo alobaki na basali na ye :
— Bolukela ngai moto moko oyo ayebi kobeta lindanda malamu, mpe boya na ye
epai na ngai.
18 Moko kati na basali na ye azongisaki :
— Namoni mwana mobali moko ya Izayi ya Beteleemi, oyo ayebi penza kobeta
lindanda. Azali soda ya mpiko mpe elombe ya bitumba, alobaka kitoko mpe azali
mwana mobali moko ya kitoko penza ; Yawe mpe azalaka elongo na ye.
19 Saulo atindaki bantoma epai ya Izayi mpo na koloba na ye : « Tindela ngai
Davidi, mwana na yo ya mobali, oyo azali koleisa bampate. »
20 Izayiazwaki ane moko ; atiaki na likolo na yango mapa, mbeki moko ya vino mpe
mwana ntaba, mpe atindaki yango epai ya Saulo elongo na Davidi, mwana na ye ya
mobali. 21 Davidi ayaki epai ya Saulo mpe akomaki kosala epai na ye. Saulo alingaki
ye makasi, mpe Davidi akomaki komemela Saulo bibundeli. 22 Saulo atindaki maloba
epai ya Izayi : « Nabondeli yo, tika ete Davidi akoba kosala epai na ngai, pamba te
nazali kosepela na ye. »
23 Tango nyonso molimo mabe kowuta na Nzambe ezalaki koya kotungisa Saulo,
Davidi azalaki kozwa lindanda na ye mpe kobeta yango. Mpe pema ya Saulo ezalaki
kokita, azalaki koyoka nzoto malamu, mpe molimo mabe yango ezalaki kolongwa
kati na ye.
17
Davidi mpe Goliati
1 Bato ya Filisitia basangisaki mampinga na bango mpo na bitumba, basanganaki
na Soko ya Yuda mpe batongaki molako na bango na Efeze-Damimi, kati na Soko mpe
Azeka.
2 Na ngambo mosusu, Saulo mpe bato ya Isalaele basanganaki mpe batongaki
molako na bango kati na lubwaku ya Terebente ; batandamaki na milongo mpe
babongamaki mpo na kobundisa bato ya Filisitia. 3 Bato ya Filisitia bazalaki na likolo
ya ngomba na ngambo moko, mpe bato ya Isalaele, na likolo ya ngomba na ngambo
mosusu ; kaka lubwaku nde ekabolaki bango.
4 Elombe mobali moko oyo kombo na ye ezalaki « Goliati, » moto ya mboka Gati,
abimaki wuta na molako ya bato ya Filisitia. Azalaki na bametele pene misato na
molayi. 5 Alataki ekoti ya bronze na moto na ye mpe ebombelo ya tolo, oyo basala na
bakilo pene tuku motoba ya bronze. 6 Na makolo na ye, alataki bitando ya bronze,
mpe akangisaki likonga ya bronze na sima ya mokongo na ye. 7 Monene ya nzete ya
likonga na ye ezalaki lokola libaya oyo basali bilamba basalelaka ; songe ya likonga
yango ezalaki ya bakilo pene sambo. Moto oyo azalaki komema bibundeli na ye
azalaki kotambola liboso na ye.
8 Goliati atelemaki mpe agangelaki mampinga ya Isalaele, alobaki : « Mpo na nini
bobimi mpe bosali milongo mpo na bitumba ? Ngai nazali moto ya Filisitia te ? Mpe
bino bozali basali ya Saulo te ? Bopona moto moko mpe botika ye koya kobundisa
ngai. 9 Soki akokoka kolonga mpe koboma ngai, wana biso tokokoma bawumbu
na bino. Nzokande soki ngai nalongi mpe nabomi ye, wana bino nde bokokoma
bawumbu na biso mpe bokosalela biso. » 10 Moto ya Filisitia alobaki lisusu : « Na
mokolo ya lelo, nazali kotiola mampinga ya Isalaele. Bopesa ngai moto moko mpo
ete nabunda na ye. »
11 Tango bayokaki maloba ya moto ya Filisitia, Saulo mpe bato nyonso ya Isalaele
bakomaki na mawa mpe babangaki.
12 Davidi azalaki mwana mobali ya moto moko ya Efrate, oyo kombo na ye ezalaki
« Izayi. » Izayi awutaki na Beteleemi ya Yuda mpe azalaki na bana mibali mwambe.
Na tango Saulo azalaki mokonzi, Izayi akomaki mobange mpo ete mibu na ye ya
mbotama epusanaki makasi. 13 Bana mibali misato ya liboso ya Izayi balandaki Saulo
na bitumba. Tala bakombo ya bana mibali yango misato oyo balandaki Saulo na
bitumba : Eliabi, mwana mobali ya liboso ; Abinadabi, mwana mobali ya mibale ;
mpe Shama, mwana mobali ya misato. 14 Lokola Davidi azalaki leki, mpe wana bana
mibali misato ya liboso balandaki Saulo, 15 Davidi azalaki kokende mpe kozonga wuta
na ndako ya Saulo mpo na koleisa bameme ya tata na ye na Beteleemi.
16 Mikolo tuku minei, moto ya Filisitia azalaki komilakisa, tongo mpe pokwa, liboso
ya mampinga ya Isalaele. 17 Izayi alobaki na Davidi, mwana na ye ya mobali : « Zwela
bandeko na yo ya mibali bambuma oyo ya ble bakalinga mpe mapa oyo zomi, mpe
kende kotikela bango yango na lombangu na molako na bango. 18 Mema lisusu ba-
fromaje zomi oyo epai ya mokonzi ya limpinga ya basoda nkoto moko, limpinga oyo
bango bazali. Tala soki bandeko na yo ya mibali bazali ndenge nini mpe zwa na
maboko na bango elembo oyo ekolakisa ngai ete bazali malamu. 19 Bazali na lubwaku
ya Terebente* elongo na Saulo mpe mibali nyonso ya Isalaele mpo na kobundisa bato
ya Filisitia. »
20 Na tongo-tongo ya mokolo oyo elandaki, Davidi atikaki bameme na maboko
ya mokengeli moko ; akamataki mikumba na ye mpe akendeki, ndenge kaka Izayi
ayebisaki ye ; akomaki na molako tango mampinga ya Isalaele ezalaki komibongisa
na milongo mpo na kobunda bitumba, mpe ezalaki kobeta milolo ya bitumba.
21 Bato ya Isalaele mpe bato ya Filisitia batandamaki mpe batalanaki ngambo na
ngambo mpo na kobunda. 22 Davidi akitisaki mikumba na ye, apesaki yango na
maboko ya mobateli mikumba, akimaki mbangu na esika ya bitumba mpe apesaki
bandeko na ye ya mibali mbote. 23 Wana Davidi azali kosolola na bango, elombe
mobali Goliati, moto ya Filisitia ya Gati, alongwaki na molongo ya mampinga na ye
mpe azongelaki koloba ndenge azalaki kosala mikolo nyonso. Davidi azalaki koyoka
ye. 24 Kasi tango bato nyonso ya Isalaele bamonaki mobali yango, bakimaki liboso na
ye na kobanga makasi.
25 Moko na moko kati na bato ya Isalaele akomaki koloba : « Bozali na bino komona
mobali oyo ndenge azali kobima mpo na koya epai na biso ? Azali nde koya kotiola
Isalaele ! Mokonzi akopesa bomengo ebele epai ya moto oyo akoboma ye, akopesa
ye mwana na ye ya mwasi na libala mpe akosalela libota ya tata na ye bolamu kati
na Isalaele. »
26 Davidi atunaki mibali oyo bazalaki pembeni na ye :
— Eloko nini bakosala na moto oyo akoboma moto ya Filisitia oyo mpe akolongola
soni kati na Isalaele ? Moto ya Filisitia oyo akatama ngenga te azali nani mpo ete
atiola mampinga ya Nzambe na bomoi ?
27 Lokola bato bazalaki kozongela kaka maloba moko, balobaki na ye :
— Tala makambo oyo ekosalemela moto oyo akoboma ye.
28 Tango Eliabi, kulutu ya Davidi, ayokaki ye koloba na bato yango, asilikelaki ye
makasi mpe atunaki :
— Oyaki awa mpo na nini ? Mpe na maboko ya nani otikaki mwa bameme na
biso kati na esobe ? Nayebi ndenge lolendo na yo ezalaka mpe ndenge nini ozalaka
mayele mabe. Oyei na yo kaka mpo na kotala bitumba.
29 Davidi azongiselaki ye :
— Nasali nini ? Nakoki kosolola lisusu te ?
30 Bongo Davidi abalukaki mpo na kosolola na moto mosusu mpe atunaki kaka
likambo moko wana. Mpe bazongiselaki ye ndenge kaka moto ya liboso alobaki na
ye.
31 Maloba ya Davidi epanzanaki na lombangu, mpe bayebisaki yango Saulo. Mpe
sima na Saulo koyoka yango, abengisaki ye.
32 Davidi alobaki na Saulo :
— Tika ete moto moko te amilembisa nzoto likolo na moto oyo ya Filisitia. Mosali
na yo akokende kobundisa ye.
33 Kasi Saulo alobaki na Davidi :
— Okoki te kokende kobundisa moto wana ya Filisitia ! Ozali mwana moke,
nzokande ye azali mobundi ya bitumba wuta bolenge na ye.
34 Davidi azongiselaki Saulo :
* 17:19 Na mikanda mosusu, bakoma : Lubwaku ya Ela

— Mosali na yo azalaki kobatela bameme ya tata na ye. Tango ngombolo to

nkosi ezalaki koya kokamata meme moko kati na etonga, 35 nazalaki kolanda mpe
kobeta yango, nazalaki kokangola mpe kobotola meme na monoko ya tambwe to ya
nkosi yango. Tango ezalaki kobalukela ngai, nazalaki kokanga yango, kobeta mpe
koboma yango. 36 Lokola mosali na yo abomaki ezala ngombolo to nkosi, akoboma
mpe moto ya Filisitia oyo akatama ngenga te lokola moko kati na banyama wana,
pamba te atioli mampinga ya Nzambe na bomoi.
37 Yawe oyo akangolaki ngai na manzaka ya ngombolo mpe ya nkosi akokangola
ngai na maboko ya moto ya Filisitia oyo.
Saulo alobaki na Davidi :
— Kende, mpe tika ete Yawe azala elongo na yo.
38 Bongo Saulo alatisaki Davidi bibundeli na ye moko : atiaki ye ekoti ya bronze na
moto mpe alatisaki ye ebombelo ya tolo.
39 Na likolo ya elamba ya ebende, Davidi atiaki lisusu, na mokaba na ye, mopanga
ya Saulo ; mpe amekaki kotambola na yango, pamba te atikalaki nanu komesana na
yango te.
Davidi alobaki na Saulo :
— Nakokoka te kotambola na biloko oyo nyonso, pamba te namesana na yango
te !
Bongo Davidi alongolaki yango na nzoto na ye. 40 Asimbaki kaka lingenda na ye na
loboko, aponaki mabanga mitano ya moselu kati na moluka ya lubwaku mpe atiaki
yango na libenga na ye ya mobateli bibwele ; asimbaki ebambelo mabanga na loboko
mpe apusanaki epai ya moto ya Filisitia.
41 Kaka na tango yango, moto ya Filisitia elongo na moto oyo amemelaki ye nguba
bapusanaki pene ya Davidi ; moto oyo amemaki nguba nde azalaki liboso. 42 Tango
moto ya Filisitia atalaki mpe amonaki Davidi, atiolaki ye ; pamba te azalaki na ye
kaka mwa elenge mobali oyo azalaki na poso kitoko ya nzoto mpe na elongi kitoko.
43 Moto ya Filisitia alobaki na Davidi :
— Boni, ngai nazali mbwa mpo ete oya kobundisa ngai na lingenda ?
Bongo alakelaki Davidi mabe na nzela ya banzambe na ye.
44 Moto ya Filisitia alobaki lisusu na Davidi :
— Pusana awa, nakopesa mosuni na yo epai ya bandeke ya likolo mpe epai ya
banyama ya zamba.
45 Davidi alobaki na moto ya Filisitia :
— Ozali koya kobundisa ngai na mopanga, na likonga ya monene mpe na likonga
ya moke. Kasi ngai nayei kobundisa yo na Kombo na Yawe, Mokonzi ya mampinga,
Nzambe ya mampinga ya Isalaele, oyo yo ozali kotiola. 46 Na mokolo ya lelo, Yawe
akokaba yo na maboko na ngai ; nakoboma yo mpe nakokata moto na yo. Na
mokolo ya lelo kaka, nakopesa bibembe ya mampinga ya Filisitia epai ya bandeke
ya likolo mpe epai ya banyama ya mokili ; mpe mokili mobimba ekoyeba ete ezali
na Nzambe moko kati na Isalaele. 47 Bato nyonso oyo basangani awa bakoyeba ete
ezali na mopanga te to na likonga ya monene te nde Yawe abikisaka. Pamba te
bitumba ezali ya Yawe, mpe Ye akokaba bino na maboko na biso.
48 Wana moto ya Filisitia amibongisaki mpo na kokende kobundisa Davidi, Davidi
akimaki mbangu na molongo ya liboso ya bitumba mpo na kokutana na moto ya
Filisitia. 49 Davidi akotisaki loboko na ye kati na libenga na ye, azwaki libanga moko
mpe abambaki yango na nzela ya ebambelo na ye ya mabanga ; abetaki moto ya
Filisitia na elongi. Libanga ekotaki kati na elongi ya moto ya Filisitia, mpe akweyaki
elongi kino na mabele. 50 Boye, Davidi alongaki moto ya Filisitia na nzela ya ebambelo
mabanga na ye mpe na nzela ya libanga moko. Davidi abetaki moto ya Filisitia mpe
abomaki ye, azalaki ata na mopanga te na loboko na ye.
51 Davidi akimaki mbangu mpe atelemaki na likolo ya moto ya Filisitia, asimbaki

mopanga ya moto ya Filisitia, abimisaki yango na ebombelo na yango, abomaki ye,
mpe akataki moto na ye na nzela ya mopanga yango.
Tango mampinga ya Filisitia bamonaki ete elombe na bango akufi, bakimaki.
52 Bato ya Isalaele mpe bato ya Yuda babimaki na mbala moko, bagangaki mpe
balandaki bato ya Filisitia kino na ebandeli ya lubwaku mpe kino na bikuke ya
Ekroni. Bibembe ya bato ya Filisitia etandamaki na nzela oyo ekenda na Shaarayimi
kino na Gati mpe kino na Ekroni. 53 Tango bato ya Isalaele batikaki kolanda bato ya
Filisitia, bazongaki mpo na kozwa na makasi biloko oyo ezalaki kati na molako ya
bato ya Filisitia. 54 Davidi azwaki moto ya moto ya Filisitia mpe amemaki yango na
Yelusalemi ; bongo azwaki bibundeli ya moto ya Filisitia mpe atiaki yango kati na
ndako na ye ya kapo.
55 Tango Saulo amonaki Davidi kokende kobundisa moto ya Filisitia, atunaki
Abineri, mokonzi ya mampinga :
— Elenge mobali oyo azali mwana ya nani ?
Abineri azongisaki :
— Na kombo na yo mokonzi, nayebi te.
56 Mokonzi alobaki :
— Tuna mpo na koyeba soki elenge mobali oyo azali mwana ya nani ?
57 Tango kaka Davidi azongaki sima na ye koboma moto ya Filisitia, Abineri azwaki
ye mpe amemaki ye na liboso ya Saulo. Davidi asimbaki na loboko na ye moto ya
moto ya Filisitia. 58 Saulo atunaki Davidi :
— Ozali mwana ya nani ?
Elenge mobali Davidi azongisaki :
— Nazali mwana ya mosali na yo, Izayi, moto ya Beteleemi.
18
Boyokani ya Davidi elongo na Jonatan
1 Tango kaka Davidi asilisaki kosolola na Saulo, Jonatan akangamaki na Davidi mpe
alingaki ye lokola ye moko. 2 Kobanda mokolo wana, Saulo avandisaki Davidi kati
na ndako na ye mpe atikaki ye te kozonga na ndako ya tata na ye. 3 Jonatan asalaki
boyokani elongo na Davidi, pamba te alingaki ye lokola ye moko. 4 Jonatan alongolaki
kazaka oyo azalaki kolata mpe apesaki yango na Davidi. Apesaki ye mpe bilamba na
ye, mopanga na ye, mokaba na ye mpe eloko na ye oyo abetelaka tolotolo. 5 Lokola
Davidi azalaki penza kosala malamu mosala nyonso oyo Saulo azalaki kotinda ye na
bisika nyonso, Saulo akomisaki ye mokonzi monene ya basoda. Bato nyonso elongo
na basali ya Saulo bazalaki kosepela na ye.
6 Sima na Davidi koboma moto ya Filisitia, tango basoda bazalaki kozonga wuta
na bitumba, basi babimaki wuta na bingumba nyonso ya Isalaele mpo na kokende
koyamba mokonzi Saulo, na banzembo ya esengo mpe na mabina, na milolo ya
esengo, na bambunda mike mpe na bangonga. 7 Basi bazalaki kobina mpe koyemba
boye :
« Saulo abomaki bankoto,
mpe Davidi abomaki bankoto zomi. »
8 Maloba ya banzembo yango epesaki Saulo kanda makasi. Amilobelaki : « Soki
batangi motango ya nkoto zomi mpo na Davidi, mpe motango ya nkoto moko mpo
na ngai, elingi koloba ete etikali na ye kaka kozwa bokonzi ! »
9 Kobanda mokolo wana, Saulo akomaki kotala Davidi miso mabe.
10 Mokolo oyo elandaki, molimo moko ya mabe kowuta na Nzambe ekitelaki Saulo,
mpe akomaki kotuntuka kati na ndako na ye, wana Davidi azalaki kobeta lindanda
na ye ndenge azalaki kosala mikolo nyonso. Saulo asimbaki likonga na ye na loboko.

11 Mbala moko, Saulo abwakaki likonga na ye na koloba : « Nakobamba Davidi na
mir. »
Kasi Davidi akimaki ye mbala mibale.
12 Saulo abangaki Davidi, pamba te Yawe azalaki elongo na Davidi kasi atikaki
Saulo. 13 Mpo na yango, Saulo alongolaki Davidi pembeni na ye mpe akomisaki
ye mokonzi ya basoda nkoto moko. Boye Davidi akomaki kotambolisa basoda na
bitumba na bango. 14 Na nyonso oyo azalaki kosala, Davidi azalaki kolonga, pamba
te Yawe azalaki elongo na ye. 15 Tango Saulo amonaki ete Davidi azali kolonga mingi,
abangaki ye. 16 Kasi Isalaele mobimba mpe Yuda mobimba bazalaki kolinga Davidi
mpo ete azalaki kotambolisa bango na bitumba na bango.
Libala ya Davidi
17 Saulo alobaki na Davidi :
— Tala Merabi, mwana na ngai ya liboso ya mwasi ! Nakopesa yo ye na libala
soki kaka osali epai na ngai lokola soda ya mpiko mpe obundi bitumba ya Yawe.
Nzokande Saulo azalaki komilobela : « Tika ete loboko na ngai eboma ye te, kasi
ezala nde loboko ya bato ya Filisitia. »
18 Davidi azongiselaki Saulo :
— Ngai nazali nani, libota na ngai nde nini, etuka ya tata na ngai nde nini kati
na Isalaele mpo ete nakoma bokilo ya mokonzi ?
19 Boye, tango ngonga ya kobalisa Merabi, mwana mwasi ya Saulo, epai ya Davidi
ekokaki, Saulo abalisaki ye epai ya Adriyeli, moto ya Meola.
20 Nzokande Mikali, mwana mwasi ya Saulo, azalaki kolinga Davidi. Mpe tango
bayebisaki Saulo likambo yango, asepelaki makasi. 21 Boye Saulo amilobelaki :
« Nakobalisa Mikali epai ya Davidi, mpo ete azala motambo mpo na ye, mpe ete
loboko ya bato ya Filisitia ekanga ye Davidi. »
Boye Saulo alobaki na Davidi : « Ozwi sik’oyo libaku ya mibale ya kokoma bokilo
na ngai. »
22 Bongo Saulo apesaki mitindo epai ya basali na ye : « Bosolola na Davidi na nkuku
mpe boyebisa ye : ‹ Tala ndenge nini mokonzi azali kosepela na yo, mpe basali na ye
nyonso balingi yo ! Koma na yo sik’oyo bokilo na ye ! › »
23 Basali ya Saulo bazongelaki maloba oyo epai ya Davidi, kasi Davidi alobaki :
« Bokanisi ete kokoma bokilo ya mokonzi ezali likambo ya pete ? Kaka ngai oyo
nazali mobola mpe moto pamba ! »
24 Basali ya Saulo bayebisaki ye maloba ya Davidi.
25 Saulo alobaki : « Boloba na Davidi ete mokonzi asengi mbongo ya libala te, kasi
bangenga nkama moko ya nzoto ya mibali kati na bato ya Filisitia mpo na kozongisa
mabe na mabe epai ya banguna na ye. »
Makanisi ya Saulo ezalaki ya komona Davidi kokweya na maboko ya bato ya
Filisitia.
26 Tango basali bayebisaki Davidi makambo yango, Davidi asepelaki kokoma bokilo
ya mokonzi. Boye liboso ete tango oyo bakataki ekoka, 27 Davidi elongo na mampinga
na ye babimaki mpe babomaki mibali nkama mibale kati na bato ya Filisitia. Davidi
amemaki bangenga na bango, mpe batangaki motango na yango liboso ya mokonzi
mpo ete Davidi akoma bokilo ya mokonzi. Boye Saulo apesaki na libala Mikali,
mwana na ye ya mwasi, epai ya Davidi.
28 Tango Saulo amonaki mpe asosolaki ete Yawe azali elongo na Davidi, mpe ete
mwana na ye ya mwasi, Mikali, alingaka Davidi, 29 Saulo akomaki lisusu kobanga
Davidi makasi, mpe akomaki monguna na ye na mikolo ya bomoi na ye, oyo etikalaki.
30 Bakonzi ya basoda ya Filisitia bakobaki kobima mpo na kobunda ; mpe tango
nyonso bazalaki kosala yango, Davidi azalaki kolonga, koleka bakonzi mosusu ya
basoda ya Saulo. Boye kombo na ye ekendeki sango.
19
Saulo aluki koboma Davidi
1 Saulo ayebisaki mabongisi na ye ya koboma Davidi epai ya mwana na ye, Jonatan,
mpe epai ya basali na ye nyonso. Nzokande Jonatan, mwana mobali ya Saulo, azalaki
kolinga Davidi makasi. 2 Jonatan ayebisaki Davidi : « Tata na ngai, Saulo, azali koluka
libaku ya koboma yo. Nabondeli yo, lobi na tongo, zala penza na ekenge ! Kende na
yo komibomba mpe vanda kuna. 3 Ngai nakobima mpe nakozala elongo na tata na
ngai kati na zamba epai wapi yo okozala. Nakoloba na tina na yo epai ya tata na
ngai, nakoluka koyeba makambo ndenge ezali mpe nakoyebisa yo. »
4 Jonatan alobaki malamu na tina na Davidi epai ya tata na ye, Saulo : « Tika ete
mokonzi asala mabe te na mosali na ye, Davidi, pamba te asali yo mabe te. Yo nde
kutu moto ozwi lisungi monene na makambo oyo ye asali. 5 Andimaki kobungisa
bomoi na ye tango abomaki moto ya Filisitia, mpe, na mokolo yango, Yawe azwaki
elonga monene mpo na Isalaele mobimba. Omonaki yango mpe osepelaki na yango
makasi. Sik’oyo, mpo na nini olingi na yo kosala lisumu na tina moko te, na koboma
moto lokola Davidi oyo asali na ye likambo te ? »
6 Saulo ayokaki Jonatan mpe alapaki ndayi boye : « Na Kombo na Yawe, bakoboma
Davidi te. »
7 Bongo Jonatan abengaki Davidi mpe ayebisaki ye makambo nyonso oyo basololaki
na tata na ye. Jonatan amemaki Davidi epai ya Saulo, mpe Davidi asalelaki Saulo
lokola na ebandeli.
8 Lokola bitumba ezongelaki, Davidi abimaki mpo na kobundisa bato ya Filisitia
mpe alongaki bango na elonga monene, mpe bato ya Filisitia bakimaki liboso na ye.
9 Kasi molimo moko ya mabe kowuta na Yawe ekitelaki Saulo, wana avandaki kati
na ndako na ye mpe asimbaki likonga na loboko na ye. Lokola Davidi azalaki kobeta
lindanda, 10 Saulo alukaki koboma ye na nzela ya likonga na ye. Kasi Davidi akimaki
ye, mpe likonga ekotaki na mir. Na butu wana, Davidi alongaki kokima mpe abikaki.
11 Saulo atindaki mibali kozonga na ndako ya Davidi mpo na kokengela ye mpe
koboma ye na tongo. Kasi mwasi na ye, Mikali, ayebisaki ye : « Soki okimi te na
pokwa ya lelo mpo na kobatela bomoi na yo, bakoboma yo lobi ! »
12 Boye Mikali akitisaki Davidi na nzela ya lininisa, mpe Davidi akimaki mpe
abikaki. 13 Bongo Mikali azwaki nzambe ya ekeko oyo ezalaki na lolenge ya moto ;
alalisaki yango na mbeto, afinikaki yango elamba mpe atiaki yango bapwale ya
bantaba na moto. 14 Tango Saulo atindaki bato kokanga Davidi, Mikali alobaki :
« Azali kobela. »
15 Saulo azongisaki bato mpo ete batala Davidi mpe alobaki na bango : « Bomemela
ngai ye na mbeto na ye mpo ete naboma ye. » 16 Kasi tango mibali bakotaki, bamonaki,
na likolo ya mbeto, nzambe ya ekeko oyo ezalaki lokola moto mpe ezalaki na bapwale
ya bantaba na moto na yango. 17 Saulo alobaki na Mikali :
— Mpo na nini oyokisi ngai soni mpe okimisi monguna na ngai, mpe sik’oyo
abiki ?
Mikali alobaki na Saulo :
— Davidi alobaki na ngai : « Tika ngai nakima, noki te nakoboma yo. »
18 Tango Davidi akimaki mpe amibikisaki, akendeki epai ya Samuele, na Rama,
mpe ayebisaki ye makambo nyonso oyo Saulo asalaki ye. Bongo ye mpe Samuele
bakendeki kovanda na Nayoti, pene ya Rama. 19 Sango ekomaki epai ya Saulo :
« Davidi azali na Nayoti ya Rama. »
20 Saulo atindaki bato kokende kokanga Davidi. Kasi tango bamonaki lisanga ya
basakoli kosakola mpe Samuele atelemi wana lokola mokambi na bango, Molimo
na Nzambe akitelaki bato oyo Saulo atindaki, mpe bakomaki bango mpe kosakola.
21 Sango ekomaki epai ya Saulo, mpe ye atindaki bato mosusu ; kasi bango mpe
basakolaki. Saulo atindaki bato mosusu na mbala ya misato, kasi bango mpe
basakolaki.
22 Sima, ye moko Saulo akendeki na Rama mpe akomaki na libulu monene ya mayi,
na Seku. Atunaki :
— Samuele mpe Davidi bazali wapi ?
Bazongiselaki ye :
— Bazali na Nayoti ya Rama.
23 Boye Saulo akendeki na Nayoti ya Rama. Kasi ye mpe, wana azalaki kokoba nzela
na ye, Molimo na Nzambe akitelaki ye, mpe akomaki kosakola kino akomaki na Nayoti
ya Rama. 24 Ye mpe alongolaki bilamba na ye mpe asakolaki liboso ya Samuele ;
akweyaki mpe atikalaki bolumbu mokolo yango mobimba mpe butu mobimba. Yango
wana bato batunaka : « Boni, Saulo mpe azali moko kati na basakoli ? »
20
Davidi mpe Jonatan
1 Davidi akimaki wuta na Nayoti ya Rama mpe akendeki epai ya Jonatan. Atunaki
ye :
— Nasali nini ? Mabe nini nasali ? Lisumu nini nasali liboso ya tata na yo mpo
ete aluka koboma ngai ?
2 Jonatan azongisaki :
— Te, Ekosalema te ! Okokufa te ! Tala, tata na ngai asalaka eloko moko te, ezala
ya moke to ya monene, soki ayebisi ngai te. Mpo na nini tata na ngai abombela
ngai kaka likambo oyo ? Ezali bongo te.
3 Kasi Davidi alapaki ndayi na koloba : « Tata na yo ayebi malamu ete nazwaki
ngolu na miso na yo, mpe amilobelaki : ‹ Tika ete Jonatan ayeba makambo oyo te,
noki te akoyoka pasi na motema ! › Nzokande, na Kombo na Yawe mpe na kombo na
yo moko, etikali kaka moke ete baboma ngai. »
4 Jonatan alobaki na Davidi :
— Nakosala nyonso oyo okolinga ete ngai nasala mpo na yo.
5 Davidi azongiselaki Jonatan :
— Lobi ekozala mokolo ya feti ya Sanza ya Sika ; nasengelaki kovanda mesa moko
na mokonzi mpo na kolia. Pesa ngai nzela ete nakende kobombama na bilanga kino
na pokwa ya mokolo ya misato. 6 Soki tata na yo amitungisi mpo na kozanga na
ngai komonana, okoloba na ye : « Davidi atungisaki ngai ete napesa ye nzela ya
kokende noki na engumba na ye, Beteleemi, pamba te etuka mobimba ekosepela
kuna mbeka oyo babonzaka mibu nyonso. » 7 Soki alobi : « Malamu, » wana mosali
na yo akozala na kimia. Kasi soki atomboki na kanda, wana yeba malamu ete
azwi mokano ya kosala ngai mabe. 8 Boye, salela mosali na yo bolamu, pamba
te okotisaki ye na boyokani elongo na yo liboso ya Yawe. Soki nasalaki mabe na
likambo songolo, yo moko boma ngai ! Mpo na nini kokaba ngai na maboko ya tata
na yo ?
9 Jonatan alobaki :
— Te ! Ekozala penza likambo ya nkele soki ngai nakoki koyeba ete tata na ngai
azwi mokano ya kosala yo mabe, bongo nayebisi yo yango te !
10 Davidi atunaki Jonatan :
— Bongo soki tata na yo akozongisela yo eyano na kanda, nani akoyebisa ngai ?
11 Jonatan azongiselaki Davidi :

— Yaka, tokende na zamba !
Boye, bango mibale bakendeki nzela moko na zamba. 12 Jonatan alobaki na Davidi :
« Na Kombo na Yawe, Nzambe ya Isalaele, lobi to sima na lobi, na ngonga oyo,
nakoluka koyeba makanisi ya tata na ngai mpo na yo. Soki ezali malamu, bongo
natindi moto te mpo na koyebisa yo yango, 13 wana tika ete Yawe asala na ngai
Jonatan nyonso oyo ekozala malamu na miso na Ye ! Kasi soki tata na ngai azali
na makanisi ya kosala yo mabe, ngai nakoyebisa yo mpe nakotika yo kokende mpo
ete okende na yo na kimia. Tika ete Yawe azala elongo na yo ndenge azalaki elongo
na tata na ngai ! 14 Sima na mikolo, soki nakozala nanu na bomoi, salela ngai bolamu
lokola bolamu ya Yawe mpo ete baboma ngai te. 15 Mpe kolemba te kosalela libota
na ngai bolamu, ata tango Yawe akolongola banguna nyonso ya Davidi, na etando ya
mokili. »
16 Boye Jonatan asalaki boyokani elongo na libota ya Davidi na maloba oyo : « Tika
ete Yawe azongisa mabe na mabe na banguna ya Davidi ! » 17 Mpe Jonatan asengaki
ete Davidi alapa lisusu ndayi na ye na kombo ya bolingo na ye Davidi epai ya Jonatan,
pamba te azalaki kolinga ye ndenge ye moko amilingaka.
18 Bongo Jonatan alobaki na Davidi :
— Lobi ekozala mokolo ya feti ya Sanza ya Sika ; bato bakomitungisa mpo na
yo mpo ete okozala te, mpe bakomona ete esika na yo ekozala pamba. 19 Sima na
lobi, na pokwa, okokende kino na esika epai wapi obombamaki tango likambo oyo
ebandaki mpe okovanda pembeni ya libanga Ezeli. 20 Ngai nakobwaka makonga
misato na ngambo moko ya libanga yango lokola nde nazali kobwaka na elembo
moko. 21 Bongo nakotinda elenge mobali moko kokende koluka makonga yango.
Soki nalobi na ye : « Tala, makonga ezali pembeni na yo, lokota mpe yaka na
yango awa, » wana nalingi koloba : « Na Kombo na Yawe, yaka mpo ete ozali na
kimia, likambo ezali te. » 22 Kasi soki nalobi na elenge mobali : « Tala, makonga
ezali mosika na yo ; » wana nalingi koloba : « Kima na yo, pamba te Yawe akimisi
yo. » 23 Bongo mpo na liloba oyo tosololaki ngai na yo, yeba ete Yawe azali Motatoli
kati na ngai mpe yo mpo na libela.
Saulo akani koboma Davidi
24 Davidi abombamaki kati na zamba. Bongo na tango ya feti ya Sanza ya Sika,
mokonzi avandaki na mesa mpo na kolia. 25 Mokonzi avandaki lokola momesano na
esika na ye pembeni ya mir. Jonatan atelemaki, mpe Abineri avandaki pembeni ya
Saulo, kasi esika ya Davidi ezalaki polele. 26 Saulo alobaki eloko moko te na mokolo
wana, pamba te akanisaki kaka ete eloko moko esalemi epai ya Davidi oyo ekomisi
ye mbindo. 27 Kasi mokolo oyo elandaki, mokolo ya mibale ya feti ya Sanza ya Sika,
lokola esika ya Davidi ezalaki lisusu polele, Saulo alobaki na mwana na ye ya mobali,
Jonatan :
— Mpo na nini mwana mobali ya Izayi ayei te mpo na kolia, ezala lobi oyo eleki
to lelo ?
28 Jonatan azongiselaki Saulo :
— Davidi atungisaki ngai ete napesa ye nzela ya kokende noki na Beteleemi.
29 Alobaki : « Pesa ngai nzela ya kokende mpo ete etuka na ngai esengeli kobonza
mbeka kati na engumba, mpe ndeko na ngai ya mobali abengisi ngai mpo ete nazala
kuna. Soki nazwi ngolu na miso na yo, tika ngai kokende kotala bandeko na ngai. »
Yango wana ayei te na mesa ya mokonzi.
30 Saulo asilikelaki makasi Jonatan mpe alobaki na ye :
— Yo mwana mobali ya mwasi ya yawuli mpe motomboki, nayebi solo ete okoteli
mwana mobali ya Izayi ; kasi ezali mpo na soni na yo mpe ya mama oyo abota yo.
31 Pamba te tango nyonso mwana mobali ya Izayi akozala na bomoi kati na mokili
oyo, ezala yo to bokonzi na yo, bokozala na kimia te. Sik’oyo, lukisa ye mpe memela
ngai ye, pamba te asengeli kokufa.
32 Jonatan atunaki Saulo, tata na ye :
— Basengeli koboma ye mpo na nini ? Asali nini ?
33 Saulo abwakelaki Jonatan likonga na ye mpo na koboma ye, mpe Jonatan
asosolaki ete tata na ye azali na makanisi ya koboma Davidi. 34 Jonatan alongwaki
na mesa na kanda makasi mpe atikalaki kolia te na mokolo oyo ya mibale ya feti
ya Sanza ya Sika, pamba te ayokaki pasi na motema na ndenge tata na ye afingaki
Davidi.
35 Na tongo ya mokolo oyo elandaki, Jonatan akendeki na zamba kokutana na
Davidi. Azalaki elongo na elenge mobali moko. 36 Alobaki na elenge mobali : « Kima
mbangu mpe lokota makonga oyo nazali kobwaka. »
Tango elenge mobali azalaki kokima mbangu, Jonatan abwakaki likonga liboso na
ye. 37 Mpe tango elenge mobali akomaki na esika oyo likonga ya Jonatan ekweyaki,
Jonatan alobaki na ye na mongongo makasi : « Boni, likonga ezali liboso na yo te ? »
38 Bongo Jonatan agangaki lisusu : « Sala noki ! Kima mbangu, kotelema te ! »
Elenge mobali alokotaki likonga mpe azongaki epai ya nkolo na ye. 39 Elenge mobali
ayebaki ata eloko moko te na makambo oyo nyonso ; kaka Jonatan mpe Davidi nde
bayebaki. 40 Bongo Jonatan apesaki bibundeli na ye epai ya elenge mobali mpe
alobaki : « Kende kozongisa yango na engumba. »
41 Sima na elenge mobali kozonga, Davidi abimaki na ngambo ya sude ya libanga
mpe agumbamaki mbala misato liboso ya Jonatan, elongi etala na se. Bayambanaki
mpe balelaki elongo, kasi Davidi alelaki mingi koleka. 42 Jonatan alobaki na Davidi :
« Kende na kimia, pamba te biso mibale tolapanaki ndayi na Kombo na Yawe na
koloba : ‹ Yawe azali Motatoli kati na yo mpe ngai, mpe kati ya bakitani na yo mpe
bakitani na ngai mpo na libela. › »
21
1 Bongo Davidi akendeki, mpe Jonatan azongaki na engumba.
Davidi epai ya Nganga-Nzambe Ayimeleki
2 Davidi akendeki na mboka Nobi epai ya Nganga-Nzambe Ayimeleki. Ayimeleki
alengaki mpe akimaki mbangu mpo na kokende koyamba ye. Atunaki na Davidi :
— Mpo na nini ozali yo moko ? Mpo na nini ezali na moto moko te elongo na
yo ?
3 Davidi azongiselaki Nganga-Nzambe Ayimeleki :
— Mokonzi apesaki ngai mosala moko boye mpe alobaki na ngai : « Tika ete moto
moko te ayeba ata likambo moko na mosala oyo natindi yo. » Na tina na yango nde
nasengaki na bato na ngai ete tokutana na esika moko. 4 Bongo sik’oyo, osimbi
eloko nini na loboko na yo ? Pesa ngai mapa mitano to eloko nyonso oyo okoki
kozala na yango.
5 Kasi Nganga-Nzambe azongiselaki Davidi :
— Na loboko na ngai, nazali na mapa te oyo toliaka mikolo nyonso, kasi ezali
kaka na mapa oyo ebulisama. Bato na yo bakoki kolia yango soki kaka basangisaki
banzoto te na basi.
6 Davidi azongiselaki Nganga-Nzambe :
— Solo, bapekisa biso basi ndenge kaka ezalaka tango nyonso na makambo
ya boye. Kutu tango nakendaka bitumba, biloko ya bato na ngai ebulisamaka.
Atako mosala ya mokolo ya lelo ezalaki bule te, kasi ekomi bule mpo ete bibundeli
ebulisami.
7 Bongo Nganga-Nzambe apesaki ye mapa ebulisama, pamba te azalaki na mapa

mosusu te. Ezalaki mapa oyo batiaki liboso ya Yawe, oyo bawuti kolongola na miso
na Ye mpo na kotia mapa mosusu oyo ebimi sika na moto, na esika ya mapa oyo ya
liboso. 8 Nzokande na mokolo yango wana, ezalaki na mosali moko, kati na basali
ya Saulo, oyo atikalaki kuna liboso ya Yawe. Kombo na ye ezalaki « Doegi. » Azalaki
moto ya Edomi, mpe mokonzi ya babateli bibwele ya Saulo.
9 Davidi atunaki Ayimeleki :
— Boni awa, ozali te ata na likonga moko to na mopanga na se na loboko na yo ?
Ngai namemaki te ezala mopanga na ngai to ebundeli na ngai mosusu, pamba te
mosala ya mokonzi esengelaki kosalema na lombangu.
10 Nganga-Nzambe azongisaki :
— Ezali awa na mopanga ya Goliati, moto ya Filisitia, oyo obomaki na lubwaku
ya Terebente ; balinga yango na elamba sima na efode. Soki olingi kozwa yango,
zwa na yo ; pamba te ezali awa na mopanga mosusu te, bobele oyo wana.
Davidi alobaki :
— Mopanga moko te ekokani na yango ; pesa ngai yango.
Davidi kati na mboka Gati
11 Na mokolo wana kaka, Davidi atelemaki, akimaki Saulo mpe akendeki epai ya
Akishi, mokonzi ya Gati. 12 Kasi basali ya Akishi balobaki na ye : « Moto oyo azali
Davidi te, mokonzi ya mboka ? Ezali ye te oyo bazali koyemba boye na kobina na
tina na ye : ‹ Saulo abomaki bankoto, mpe Davidi abomaki bankoto zomi ? › »
13 Davidi asimbamaki na maloba oyo mpe abangaki makasi Akishi, mokonzi ya
Gati. 14 Mpe wana akosaki kobela liboma na miso ya bato ya Filisitia, akomaki kosala
kati na bango makambo lokola moto ya liboma : kokoma na bikuke ya bandako, mpe
kotika soyi kotanga ye na mandefu. 15 Akishi alobaki na basali na ye : « Botala tata
oyo, azali moto ya liboma ! Mpo na nini boyei na ye epai na ngai ? 16 Boni, nazangi
penza bato ya maboma mpo ete bomema mobali oyo awa, na tina ete aya kosala
makambo na ye ya liboma ? Boni, moto ya boye asengeli penza kokota na ndako na
ngai ? »
22
Davidi kati na Adulami mpe Mitsipe
1 Davidi alongwaki na Gati mpe akendeki kobombama na lidusu ya libanga ya
Adulami. Tango bandeko na ye ya mibali mpe ya libota ya botata na ye bayokaki
sango yango, bakitaki kuna epai na ye. 2 Bato nyonso oyo bazalaki kati na minyoko,
ba-oyo bazalaki na baniongo ya bato mosusu mpe ba-oyo mitema na bango ezoka,
basanganaki zingazinga ya Davidi mpe akomaki mokambi na bango. Elongo na ye,
ezalaki na bato pene nkama minei.
3 Kolongwa wana, Davidi akendeki na Mitsipe ya Moabi mpe alobaki na mokonzi
ya Moabi : « Nabondeli yo : Pesa tata na ngai mpe mama na ngai ndingisa ya koya
kovanda elongo na yo kino ngai nakoyeba makambo oyo Nzambe akosala mpo na
ngai. » 4 Boye Davidi amemaki bango epai ya mokonzi ya Moabi, mpe bavandaki
elongo na ye tango nyonso oyo Davidi azalaki kati na ndako ya makasi.
5 Kasi mosakoli Gadi alobaki na Davidi : « Kovanda te kati na ndako oyo batonga
makasi, kende na mokili ya Yuda. » Boye Davidi alongwaki mpe akendeki na zamba
ya Ereti.
Saulo abomi Banganga-Nzambe ya Yawe
Saulo ayokaki ete bamonaki Davidi elongo na bato na ye. Wana Saulo azalaki na
6
mopanga na loboko na ye mpe avandaki na Gibea, na likolo ya ngomba moke mpe
na se ya nzete oyo babengi « Tamarisi » elongo na bakonzi nyonso ya mampinga na

ye, 7 Saulo ayebisaki bango : « Bino bato ya Benjame boyoka, bokanisi ete mwana ya
Izayi akopesa bino nyonso bilanga mpe bilanga ya vino ? Bokanisi ete akokomisa bino
bakonzi ya bankoto to bakonzi ya bankama ya basoda ? 8 Ezali mpo na yango nde
bino nyonso bosalelaki ngai likita ? Moto moko te alobi na ngai na tina na boyokani
oyo mwana na ngai ya mobali asalaki na mwana ya Izayi, mpe moko te kati na bino
ayokeli ngai mawa mpo ete ayebisa ngai ete mwana na ngai asaleli ngai likita mpo
ete mosali na ngai atelemela ngai mpe atiela ngai mitambo ndenge azali kosala yango
na mokolo ya lelo ? »
9 Kasi Doegi, moto ya Edomi, oyo azalaki moko kati na basali ya Saulo, alobaki :
« Namonaki mwana mobali ya Izayi koya na Nobi epai ya Ayimeleki, mwana mobali
ya Ayitubi. 10 Ayimeleki atunaki mpo na ye makambo epai na Yawe, mpe apesaki ye
bilei mpe mopanga ya Goliati, moto ya Filisitia. »
11 Boye mokonzi abengisaki Nganga-Nzambe Ayimeleki, mwana mobali ya Ayitubi ;
elongo na Banganga-Nzambe nyonso, bato ya libota na ye ya botata, oyo bazalaki na
Nobi. Mpe bango nyonso bayaki epai ya mokonzi. 12 Saulo alobaki :
— Yoka sik’oyo, mwana mobali ya Ayitubi.
Ayimeleki azongisaki :
— Nazali koyoka yo, nkolo na ngai.
13 Saulo alobaki na ye :
— Mpo na nini yo mpe mwana mobali ya Izayi bosalelaki ngai likita mpo na
kotelemela ngai ? Mpo na nini opesaki ye bilei mpe mopanga, mpe otunaki mpo
na ye makambo epai na Nzambe, mpo ete atelemela ngai mpe atiela ngai mitambo
ndenge azali kosala yango na mokolo ya lelo ?
14 Ayimeleki azongiselaki mokonzi :
— Boni, ezali na moto moko kati na basali na yo nyonso oyo azali na boyengebene
lokola Davidi ? Ye oyo azali bokilo ya mokonzi, mokambi ya basoda oyo
bakengelaka yo mpe moto oyo aleki na lokumu kati na libota na yo ? 15 Boni,
mokolo wana ezalaki mbala na ngai ya liboso ya kotuna mpo na ye makambo epai
ya Nzambe ? Nakanisi ete ezali bongo te. Boye tika ete mokonzi atangela mosali
na ye to moko kati na libota ya botata na ngai ngambo te ; pamba te mosali na yo
ayebi ata eloko moko te kati na likambo oyo nyonso.
16 Kasi mokonzi alobaki :
— Ayimeleki, okokufa solo ; yo mpe libota mobimba ya botata na yo.
17 Boye, mokonzi atindaki bakengeli na ye, oyo bazalaki na mopanzi na ye :
« Bobaluka mpe boboma Banganga-Nzambe ya Yawe ; pamba te bango mpe
basungaki Davidi : bayebaki ete Davidi azalaki kokima kasi bayebisaki ngai te. » Kasi
basoda oyo bakengelaka mokonzi baboyaki kosembola maboko na bango mpo na
koboma Banganga-Nzambe ya Yawe.
18 Mokonzi apesaki mitindo epai ya Doegi : « Yo, baluka mpe boma Banganga-
Nzambe. »
Boye Doegi, moto ya Edomi, abalukaki mpe abomaki bango. Na mokolo wana,
abomaki bato tuku mwambe na mitano oyo balataki efode ya lino. 19 Abomaki lisusu
na mopanga kati na Nobi, engumba ya Banganga-Nzambe, mibali, basi, bana mpe
bana mike, bangombe, ba-ane mpe bameme. 20 Kaka Abiatari, mwana mobali ya
Ayimeleki mpe koko ya Ayitubi, nde abikaki mpe akimaki mpo na kokende kosangana
na Davidi. 21 Abiatari ayebisaki Davidi ete Saulo asili koboma Banganga-Nzambe ya
Yawe. 22 Boye Davidi alobaki na Abiatari : « Mokolo wana, nayebaki malamu ete
lokola Doegi, moto ya Edomi, azalaki wana, akokaki kozanga te koyebisa Saulo. Boye
ezali mpo na ngai nde bato nyonso ya libota ya botata na yo bakufi ! 23 Sik’oyo, vanda
awa elongo na ngai, kobanga te. Pamba te moto oyo azali koluka bomoi na yo azali
koluka mpe bomoi na ngai. Okobatelama malamu epai na ngai. »
23
Davidi abikisi engumba Keila
1 Tango bayebisaki Davidi ete bato ya Filisitia bazali kobundisa engumba Keila mpe
bazali kozwa na makasi ble na bilanga na yango, 2 Davidi atunaki Yawe, alobaki :
— Nakoki na ngai kokende kobundisa bato oyo ya Filisitia ?
— Kende, bundisa bato ya Filisitia mpe bikisa engumba Keila.
3 Kasi basoda ya Davidi bayebisaki ye :
— Soki awa kati na Yuda, tozali kobanga, ekozala boni soki tokeyi na Keila
kobundisa bato ya Filisitia ?
4 Davidi atunaki lisusu Yawe, mpe Yawe azongiselaki ye :
— Telema, kende na Keila, pamba te nazali kokaba bato ya Filisitia na maboko
na yo.
5 Boye Davidi elongo na basoda na ye bakendeki na engumba Keila mpe
babundisaki bato ya Filisitia, babotolaki biloko mpe bibwele na bango. Davidi abetaki
makasi bato ya Filisitia, mpe, na bongo, abikisaki bato ya Keila. 6 Nzokande, tango
Abiatari, mwana mobali ya Ayimeleki, akimaki epai ya Davidi, na engumba Keila,
amemaki elongo na ye efode oyo basalelaka mpo na kotuna Yawe makambo.
Saulo alandi Davidi
7 Tango bayebisaki Saulo ete Davidi akomi na Keila, Saulo alobaki : « Nzambe akabi
ye na maboko na ngai, pamba te lokola Davidi akoti na engumba oyo ezali na bikuke
mpe bikangelo, amikotisi ye moko na boloko. »
8 Saulo asangisaki mampinga na ye nyonso mpo na bitumba, mpo ete bakende na
Keila kozingela Davidi elongo na bato na ye. 9 Tango Davidi ayokaki sango ya mabe
oyo Saulo azali kobongisa mpo na ye, alobaki na Nganga-Nzambe Abiatari ete amema
efode oyo basalelaka mpo na kotuna Yawe makambo. 10 Davidi alobaki :
— Oh Yawe, Nzambe ya Isalaele, mosali na Yo ayoki malamu ete Saulo azali
komibongisa mpo na koya na Keila, mpo na kobebisa engumba likolo na ngai.
11 Boni, bakambi ya Keila bakokaba ngai penza na maboko na ye ? Saulo akoya solo
ndenge mosali na Yo ayoki yango ? Oh Yawe, Nzambe ya Isalaele, yebisa mosali na
yo.
Yawe alobaki :
— Iyo, akoya penza.
12 Davidi atunaki lisusu :
— Bakambi ya Keila bakokaba penza ngai mpe bato na ngai na maboko ya bato
ya Saulo ?
Yawe alobaki :
— Iyo, bakokaba yo.
13 Boye, Davidi mpe bato na ye pene nkama motoba balongwaki na engumba Keila
mpe batambolaki bipai na bipai. Tango bayebisaki Saulo ete Davidi alongwaki na
Keila, Saulo akendeki lisusu kuna te.
14 Davidi avandaki na bisambelo ya likolo ya bangomba kati na esobe, mpe
avandaki na likolo ya ngomba kati na esobe ya Zifi. Saulo alukaki ye mikolo nyonso,
kasi Nzambe akabaki Davidi te na maboko na ye.
15 Wana Davidi azalaki na Oreshi kati na esobe ya Zifi, ayokaki ete Saulo abimaki
mpo na koluka koboma ye. 16 Jonatan, mwana mobali ya Saulo, akendeki na Oreshi
epai ya Davidi mpo na kolendisa ye na Kombo ya Nzambe. 17 Alobaki na ye :
« Kobanga te ! Loboko ya tata na ngai, Saulo, ekozwa yo te. Okozala mokonzi ya
Isalaele, mpe ngai nakozala molandi na yo ; ezala tata na ngai, Saulo, ayebi yango. »
18 Bango mibale basalaki boyokani liboso ya Yawe. Jonatan azongaki epai na ye,
mpe Davidi atikalaki na Oreshi.
Davidi akimi Saulo
19 Bato ya Zifi bakendeki na Gibea epai ya Saulo mpe balobaki na ye :
— Boni, Davidi abombami te kati na biso, na bisambelo ya likolo ya bangomba
ya Oreshi, kati na esobe, na likolo ya ngomba moke ya Akila oyo ezali na ngambo
ya sude ya Yeshimoni ? 20 Sik’oyo, oh mokonzi, tango nyonso okosepela kokita, kita
na yo ; mpe biso moko tozwi mokumba ya kokaba ye na maboko ya mokonzi.
— Tika ete Yawe apambola bino mpo na mawa na bino epai na ngai ! 22 Bokende,
botala lisusu malamu, bononga mpe boluka koyeba esika nini Davidi akendaka
mikolo nyonso mpe nani amonaki ye kuna ; pamba te bayebisaka ngai ete azali na
mayele mabe makasi. 23 Botala mpe boyeba bisika nyonso epai wapi abombamaka,
mpe bozongela ngai mpo na koyebisa ngai makambo nyonso ndenge yango ezali.
Bongo na sima, soki azali kati na mboka, ngai nakokende elongo na bino mpe
nakolukisa ye kati na bituka nyonso ya Yuda.
24 Boye, batelemaki mpe bakendeki na Zifi liboso na Saulo. Nzokande Davidi elongo
na bato na ye bazalaki kati na esobe ya Maoni, na etando ya Araba, na ngambo ya
sude ya Yeshimoni.
25 Saulo elongo na bato na ye bakomaki koluka Davidi. Tango bayebisaki Davidi
ete bazali koluka ye, akitaki kati na libanga monene mpe avandaki kati na esobe ya
Maoni. Mpe tango Saulo ayokaki bongo, akotaki kati na esobe yango ya Moani mpo
na kolanda Davidi. 26 Saulo azalaki kotambola na ngambo moko ya ngomba, bongo
Davidi mpe bato na ye bazalaki kotambola na ngambo mosusu mpe kokima mbangu
mosika na Saulo. Lokola Saulo mpe mampinga na ye bazalaki koluka kozingela Davidi
mpe bato na ye mpo na kokanga bango, 27 momemi sango moko ayaki epai ya Saulo
mpe alobaki na ye : « Yaka noki ! Bato ya Filisitia bakoti na mokili. »
28 Mbala moko, Saulo atikaki kolanda Davidi mpo na kokende kokutana na bato
ya Filisitia. Yango wana babengaka esika yango « Sela-Amalekoti » oyo elakisi
« Libanga ya bokabwani. »
24
Davidi abikisi Saulo
1 Davidi alongwaki wana mpe akendeki kovanda na ebombamelo kati na mabanga
ya Eyini-Gedi. 2 Sima na Saulo kolanda bato ya Filisitia, azongaki ; bongo bayebisaki
ye : « Davidi azali sik’oyo kati na esobe ya Eyini-Gedi. » 3 Na bongo, Saulo azwaki
basoda ya mpiko nkoto misato kati na Isalaele mobimba mpe akendeki koluka Davidi
mpe bato na ye pene ya etando ya bantaba ya zamba. 4 Wana Saulo akomaki pene ya
etando ya bameme, oyo ezalaki zingazinga ya nzela, amonaki ebombamelo moko ya
monene kati na mabanga mpe akotaki kuna mpo na kosala zongo inene. Nzokande
Davidi mpe bato na ye bazalaki na suka, kati na ebombamelo yango.
5 Bato ya Davidi balobaki na ye : Tala mokolo oyo Yawe alobelaki tango alobaki
na yo : « Nakokaba monguna na yo na maboko na yo mpo ete osala ye nyonso oyo
olingi. »
Boye Davidi apusanaki na kobombama mpe akataki songe ya kazaka ya Saulo.
6 Sima na yango, Davidi ayokaki motema na ye kobeta mpo ete akataki songe ya
kazaka ya Saulo. 7 Alobaki na basoda na ye : « Tika ete Yawe apesa ngai te nzela ya
kosala likambo ya boye epai ya nkolo na ngai, mopakolami na Yawe ! Loboko na ngai
ekoki te kosimba nzoto na ye, pamba te Yawe nde apakolaki ye mafuta. »
8 Na maloba oyo, Davidi agangelaki bato na ye mpe apekisaki bango kobundisa
Saulo. Saulo abimaki na ebombamelo yango mpe akobaki nzela na ye.
9 Tango Davidi mpe abimaki na ebombamelo yango, abengaki Saulo : « Mokonzi,
nkolo na ngai ! »
Tango Saulo atalaki sima na ye, Davidi akitisaki elongi mpe agumbamaki ye moko,
elongi na ye kino na mabele. 10 Alobaki na Saulo :
— Mpo na nini olandaka maloba ya bato oyo balobaka na yo ete Davidi azalaka na
posa ya kosala yo mabe ? 11 Omoni sik’oyo yo moko na miso na yo ndenge nini Yawe
akabaki yo na maboko na ngai kati na ebombamelo, kati na mabanga. Bato mosusu
batungisaki ngai ete naboma yo, kasi nabikisaki yo. Nalobaki : « Nakosembola
te loboko na ngai mpo na kotelemela nkolo na ngai, pamba te azali mopakolami
na Yawe. » 12 Oh tata na ngai, tala eteni oyo ya kazaka na yo na loboko na ngai !
Nakataki songe ya kazaka na yo, kasi nabomaki yo te. Sik’oyo, sosola mpe yeba ete,
kati na ngai, mayele mabe mpe botomboki ezali te. Nasalaki na ngai yo mabe te,
kasi yo ozali kolanda ngai mpo na koboma ngai. 13 Tika ete Yawe azala Mosambisi
kati na ngai mpe yo, mpe tika ete Yawe azongisela yo mabe na mabe oyo osali ngai !
Kasi loboko na ngai ekosimba yo te. 14 Ndenge kaka lisese ya kala elobi : « Misala
mabe ewutaka epai ya bato mabe, » loboko na ngai ekosimba yo te. 15 Mokonzi ya
Isalaele abimi mpo na kobundisa nani ? Azali kolanda nani ? Mbwa ya kokufa ?
Nzinzi ? 16 Tika ete Yawe azala Mosambisi na biso mpe akata likambo kati na
biso. Tika ete atala likambo na ngai mpe akata yango ! Tika ete alongisa ngai mpe
akangola ngai wuta na loboko na yo.
17 Tango Davidi asilisaki koloba na Saulo, Saulo atunaki :
— Oyo nazali koyoka ezali solo mongongo na yo Davidi, mwana na ngai ?
Mpe Saulo alelaki makasi. 18 Alobaki na Davidi :
— Ozali penza sembo koleka ngai, pamba te osaleli ngai bolamu, nzokande ngai
nasalaki mabe epai na yo ! 19 Owuti sik’oyo kotalisa ngai bolamu oyo osaleli ngai :
Yawe akabaki ngai penza na maboko na yo, kasi oboyaki na yo koboma ngai.
20 Boni, soki moto akutani na monguna na ye, akotika ye kokoba kokende na nzela
na ye na kimia ? Tika ete Yawe afuta yo malamu mpo na bolamu oyo osaleli ngai
na mokolo ya lelo. 21 Tala, nayebi sik’oyo ete okozala penza mokonzi, mpe bokonzi
ya Isalaele ekolendisama na maboko na yo. 22 Lapa sik’oyo ndayi epai na ngai na
Kombo na Yawe ete okoboma bakitani na ngai te to okolimwisa kombo na ngai te
wuta na libota ya botata na ngai.
23 Boye Davidi alapaki ndayi yango epai ya Saulo. Sima na yango, Saulo azongaki
epai na ye. Bongo Davidi mpe bato na ye bazongaki na ebombamelo na bango kati
na ngomba.
25
Davidi, Nabali mpe Abigayili
1 Samuele akufaki, mpe Isalaele mobimba esanganaki mpo na kosala matanga na
tina na ye ; bongo bakundaki ye na mboka na ye, Rama.
Davidi akendeki na esobe ya Parani. 2 Na mboka Maoni, ezalaki na moto moko ya
bozwi oyo bomengo na ye ezalaki kati na mboka Karimeli. Azalaki na bameme ya
mibali nkoto misato mpe bantaba ya basi nkoto moko. Na eleko oyo, azalaki kati na
Karimeli epai wapi azalaki kokata bameme na ye bapwale. 3 Kombo na ye ezalaki
« Nabali, » mpe kombo ya mwasi na ye ezalaki « Abigayili. » Abigayili azalaki mwasi
ya mayele mpe ya kitoko ; kasi mobali na ye, moto ya etuka Kalebi, azalaki motema
makasi mpe moto mabe. 4 Wana Davidi azali kati na esobe, ayokaki ete Nabali azali
kokata bameme na ye bapwale. 5 Davidi atindaki bilenge mibali zomi, alobaki na
bango : « Bokende na Karimeli epai ya Nabali mpe bopesa ye mbote na kombo na
ngai. 6 Boyebisa ye : ‹ Tika ete bomoi molayi epesamela yo ! Tika ete kimia ezala na
yo, na libota na yo mpe na nyonso oyo ezali ya yo ! 7 Nayoki ete bazali kokata bameme
bapwale epai na yo. Nzokande, tango nyonso oyo babateli bibwele na yo bazalaki
elongo na biso na Karimeli, tosalaki bango mabe ata moko te, mpe babungisaki ata
eloko moko te. 8 Tuna basali na yo, bakoyebisa yo. Boye, tika ete bilenge mibali
na ngai bazwa ngolu na miso na yo, lokola tokomi epai na yo na mokolo ya feti !
Nabondeli yo, pesa na basali na yo mpe na Davidi, mwana na yo ya mobali, eloko
nyonso oyo okokoka kozwa mpo na bango. › »
9 Tango bilenge mibali ya Davidi bakomaki epai ya Nabali, bayebisaki ye makambo
oyo nyonso na kombo ya Davidi, mpe bazelaki.
10 Kasi Nabali azongiselaki basali ya Davidi : « Davidi azali nani ? Mwana mobali
ya Izayi azali nani ? Mikolo oyo, basali ebele bazali kokima bankolo na bango. 11 Mpo
na nini nakamata mapa na ngai, mayi na ngai mpe mosuni, oyo nabongisi mpo na
bato na ngai, oyo bakataka bapwale, mpo na kopesa yango epai ya bato oyo nayebi
kutu epai bawuti te ? »
12 Bilenge mibali ya Davidi babalukaki mpe bazongaki. Tango bakomaki, bayebisaki
Davidi makambo oyo Nabali alobaki. 13 Davidi alobaki na basoda na ye : « Tika ete
moko na moko atia mopanga na ye na loketo. »
Boye, batiaki mipanga na bango na loketo, mpe Davidi atiaki mpe oyo ya ye. Bato
pene nkama minei bakendeki elongo na Davidi, mpe bato nkama mibale batikalaki
mpo na kobatela biloko.
14 Moko kati na basali ya Nabali alobaki na Abigayili, mwasi ya Nabali : « Davidi
atindaki bantoma wuta na esobe mpo na kopambola nkolo na biso, kasi ye
atombokelaki bango. 15 Nzokande bato yango basalelaki biso penza bolamu, basalaki
biso mabe ata moko te, mpe, tango nyonso totambolaki elongo na bango na zamba,
tobungisaki ata eloko moko te. 16 Butu mpe moyi, tango nyonso tozalaki koleisa
bibwele na biso pene na bango, bazalaki lokola mir zingazinga na biso. 17 Sik’oyo,
yeba kokanisa mpo na yango mpe tala eloko nini osengeli kosala, pamba te mokano
ya koboma nkolo na biso mpe libota na ye mobimba esili kozwama. Nkolo na biso
azali moto mabe koleka, boye moto moko te akoki kosolola na ye. »
18 Abigayili asalaki na lombangu, azwaki mapa nkama mibale, bambeki mibale ya
vino, bameme batumba mitano, bakilo tuku motoba na mibale na bagrame nkama
mitano ya ble bakalinga, maboke nkama moko ya bambuma ya vino ekawuka mpe
bagato nkama mibale basala na bambuma ya figi ; mpe atiaki yango na likolo ya
ba-ane. 19 Bongo alobaki na basali na ye : « Bokende liboso na ngai, nazali kolanda
bino. » Kasi ayebisaki mobali na ye, Nabali, te. 20 Wana Abigayili azalaki na likolo ya
ane, azalaki kokita sima na ngomba. Na tango yango kaka, Davidi mpe bato na ye
bazalaki mpe kokita na ngambo epai wapi Abigayili azalaki, mpe akutanaki na bango.
21 Davidi awutaki komilobela : « Ezalaki na pamba nde nabatelaki biloko nyonso ya
moto oyo kati na esobe mpo ete eloko moko te ebunga kati na biloko na ye nyonso !
Azongiseli ngai mabe na esika ya bolamu oyo nasalelaki ye ! 22 Tika ete Nzambe
apesa ngai Davidi etumbu ya makasi soki, kino lobi na tongo, natiki na bomoi mobali
moko kati na bato nyonso oyo bazali ya Nabali ! »
23 Tango Abigayili amonaki Davidi, akitaki na lombangu wuta na ane na ye mpe
agumbamaki na liboso ya Davidi, elongi kino na mabele. 24 Akweyaki na makolo ya
Davidi mpe alobaki :
— Oh nkolo na ngai, tika ete mbeba ezala kaka na moto na ngai ! Nabondeli yo,
tika ete mwasi mosali na yo asolola na yo ! Yoka makambo oyo mwasi mosali na
yo alingi koyebisa yo. 25 Tika ete nkolo na ngai atala te Nabali, mobali oyo ya mabe,
pamba te azali penza ndenge kombo na ye ezali ; kombo na ye ezali Nabali, mpe
elingi koloba : moto ya liboma. Mpe liboma ezali penza kotambola elongo na ye.
Ngai mwasi mosali na yo, namonaki te bilenge mibali oyo mokonzi na ngai atindaki.
26 Sik’oyo, nkolo na ngai, na Kombo na Yawe mpe na kombo na yo, lokola Yawe apesi
yo nzela te ya koboma mpe ya kozongisa yo moko mabe na mabe, tika ete banguna
na yo mpe bato nyonso oyo bazali makasi ya kosala mabe epai ya nkolo na ngai
bazala lokola Nabali. 27 Mpe tika ete bakado oyo mwasi mosali na yo amemeli nkolo
na ngai epesamela mibali oyo bazali kolanda yo. 28 Nabondeli yo, limbisa mabe ya
mwasi mosali na yo. Yawe akosala penza ete libota ya nkolo na ngai ewumela tango
nyonso na bokonzi, pamba te obundaka bitumba ya Yawe. Tika ete, tango nyonso
okozala na bomoi, mabe ata moko te emonana kati na yo. 29 Ezala soki moto moko
atelemi mpo na kolanda yo to mpo na koboma yo, Yawe, Nzambe na yo, akobatela
malamu bomoi ya nkolo na ngai kati na bato ya bomoi, kasi akobwaka banguna na
yo mosika lokola na ebambelo mabanga. 30 Tango Yawe akokokisela nkolo na ngai
bolamu nyonso oyo alakaki yo mpe akokomisa yo mokambi ya Isalaele, 31 nkolo na
ngai akoyoka mawa te na motema na ye mpe akomitungisa te na makanisi mpo ete
asopaki makila na pamba mpe azongisaki ye moko mabe na mabe. Bongo tango
Yawe akosalela nkolo na ngai bolamu, okokanisela mwasi mosali na yo.
32 Davidi azongiselaki Abigayili :
— Tika ete apambolama, Yawe, Nzambe ya Isalaele, oyo atindi yo kokutana na
ngai na mokolo ya lelo ! 33 Tika ete mayele na yo epambolama ! Tika ete yo moko
mpe opambolama mpo ete opesi ngai nzela te ya koboma mpe ya kozongisa ngai
moko mabe na mabe ! 34 Nzokande, na Kombo na Yawe, Nzambe ya Isalaele, oyo
apesi ngai nzela te ya kosala yo mabe, soki oyaki noki te mpo na kokutana na ngai,
mobali moko te kati na ndako ya Nabali alingaki kotikala na bomoi kino lobi na
tongo.
35 Boye Davidi azwaki bakado oyo Abigayili amemelaki ye mpe alobaki :
— Zonga epai na yo na kimia. Nayoki maloba na yo mpe nakosala ndenge osengi
ngai.
Kufa ya Nabali, mpe Davidi abali Abigayili

36 Tango Abigayili akomaki epai ya Nabali, akutaki Nabali azali kosala feti kati
na ndako na ye ndenge penza mokonzi asalaka yango. Azalaki na loyenge mpe
alangwaki makasi. Boye Abigayili ayebisaki ye eloko te kino na tongo ya mokolo
oyo elandaki. 37 Kasi na tongo, lokola milangwa na ye esilaki, mwasi na ye ayebisaki
ye makambo nyonso oyo elekaki. Nabali ayokaki pasi na motema mpe akangamaki
lokola libanga. 38 Sima na mikolo zomi, Yawe abetaki Nabali, mpe akufaki.
39 Tango Davidi ayokaki ete Nabali akufi, alobaki : « Tika ete apambolama, Yawe
oyo akoti likambo na ngai na ndenge Nabali atiolaki ngai ! Apesi te na mosali na Ye
nzela ya kosala mabe, kasi akweyisi mabe ya Nabali na moto na ye moko ! »
Bongo Davidi atindaki maloba epai ya Abigayili mpo na kosenga ye ete akoma
mwasi na ye.
40 Basali ya Davidi bakendeki na Karimeli mpe balobaki na Abigayili :
— Davidi atindi biso epai na yo mpo ete toya kozwa yo mpo okoma mwasi na ye.
41 Abigayili agumbamaki elongi kino na mabele mpe alobaki :
— Mwasi mosali na yo, ye oyo ! Abongami mpo na kosalela bino mpe mpo na
kosukola makolo ya basali ya nkolo na ngai.
42 Abigayili amataki na ane na lombangu mpe akendeki nzela moko na bantoma

ya Davidi elongo na basali na ye mitano ya basi. Mpe akomaki mwasi ya Davidi.
43 Davidi abalaki lisusu Ayinoami, moto ya Jizireyeli ; mpe bango mibale bakomaki
basi na ye. 44 Kasi Saulo abalisaki Mikali, mwana na ye ya mwasi, oyo azalaki mwasi
ya Davidi, epai ya Paliti, mwana mobali ya Laishi, moto na Galimi.
26
Davidi abikisi lisusu Saulo
1 Bato ya Zifi bakendeki na Gibea epai ya Saulo, mpe balobaki : « Boni, oyebi ete
Davidi abombami na likolo ya Akila, ngomba moke oyo etalani na Yeshimoni ? »
2 Boye Saulo atelemaki mpo na kokende na esobe ya Zifi elongo na basoda ya mpiko
ya Isalaele, nkoto misato, mpo na koluka Davidi kati na esobe ya Zifi. 3 Saulo atongaki
molako na ye na likolo ya Akila, ngomba moke, oyo etalani na Yeshimoni, pembeni
ya nzela. Na tango wana, Davidi azalaki kovanda kati na esobe. Lokola amonaki ete
Saulo alandi ye kino na esobe, 4 Davidi atindaki banongi mpe, na nzela na bango,
ayokaki ete Saulo akomi penza. 5 Davidi atelemaki mpe akendeki na esika oyo Saulo
atongaki molako na ye. Amonaki esika oyo Saulo mpe Abineri, mwana mobali ya
Neri, mokonzi ya mampinga na ye, balalaki. Saulo azalaki ya kolala na kati-kati ya
molako, mpe basoda bazingelaki ye.
6 Davidi atunaki Ayimeleki, moto ya Iti, mpe Abishayi, mwana mobali ya Tseruya
mpe ndeko mobali ya Joabi :
— Nani kati na bino akoki kokende elongo na ngai kino na molako epai ya Saulo ?
Abishayi azongisaki :
— Ngai, nakokende elongo na yo.
7 Boye Davidi mpe Abishayi bakomaki, na butu, na esika oyo basoda bazalaki.
Bakutaki Saulo alali pongi na kati-kati ya molako, mpe likonga na ye epikamaki na
mabele, na pembeni ya moto na ye. Abineri mpe basoda balalaki zingazinga na ye.
8 Abishayi alobaki na Davidi :
— Lelo, Nzambe akabi monguna na yo na maboko na yo. Pesa ngai sik’oyo nzela
mpo ete natobola ye kaka mbala moko likonga na ngai mpe apikama na mabele,
nakozongela yango te mbala mibale.
9 Kasi Davidi alobaki na Abishayi :
— Te ! Koboma ye te ! Pamba te nani akosembola loboko na ye likolo ya
mopakolami na Yawe mpe azanga kozwa etumbu ?
10 Mpe Davidi alobaki lisusu :
— Na Kombo na Yawe ! Ye moko Yawe nde akoboma ye : akokufa, ezala soki
tango na ye ya kokufa ekoki to soki akokende na bitumba. 11 Kasi Yawe apekisi
ngai kosembola loboko likolo ya mopakolami na Ye. Sik’oyo, zwa kaka likonga mpe
eloko ya mayi oyo ezali pembeni ya moto na ye, mpe tokende na biso.
12 Boye Davidi azwaki likonga mpe eloko ya mayi oyo ezalaki pembeni ya moto
ya Saulo, mpe bakendeki. Moto moko te amonaki mpe ayebaki likambo yango, mpe
moko te alamukaki. Bato nyonso bazalaki ya kolala, pamba te Yawe alalisaki bango
pongi makasi.
13 Davidi akatisaki lubwaku, akendeki na ngambo mosusu mpe atelemaki mosika,
na songe ya ngomba, mosika penza ya molako. 14 Davidi abelelaki epai ya mampinga
mpe epai ya Abineri, mwana mobali ya Neri ; alobaki :
— Abineri, okoyanola ngai ?
Abineri azongisaki :
— Yo nani oyo ozali koganga na matoyi ya mokonzi ?
15 Davidi alobaki na Abineri :
— Ozali mobali, boye te ? Nani akokani na yo kati na Isalaele ? Mpo na nini
obateli te mokonzi, nkolo na yo ? Moto moko ayaki mpo na koboma mokonzi na
yo. 16 Likambo oyo osali ezali malamu te. Na Kombo na Yawe, yo mpe bato na
yo bosengeli kokufa ; pamba te bobateli te nkolo na bino, mopakolami na Yawe.
Botala zingazinga na bino ! Wapi likonga mpe eloko ya mayi ya mokonzi, oyo
ezalaki pembeni ya moto na ye ?
17 Saulo asosolaki ete ezali mongongo ya Davidi mpe alobaki :
— Oyo wana ezali mongongo na yo Davidi, mwana na ngai.
Davidi azongisaki :
— Solo, ezali mongongo na ngai, oh mokonzi, nkolo na ngai.
18 Bongo Davidi alobaki lisusu :
— Mpo na nini nkolo na ngai azali kolanda mosali na ye ? Nasali nini ? Likambo
nini ya mabe nasali mpo ete namema ngambo ? 19 Sik’oyo, tika ete mokonzi, nkolo
na ngai, ayoka maloba ya mosali na ye. Soki ezali Yawe nde atindaki yo kotelemela
ngai, wana tika ete andima likabo. Kasi soki bato nde bazali kosala boye, wana tika
ete balakelama mabe liboso ya Yawe ; pamba te babengani ngai lelo mpe balongoli
ngai na libula ya Yawe, mpe balobi na ngai : « Kende kosalela banzambe mosusu. »
20 Sik’oyo, tika ete makila na ngai esopana na mabele te, mosika na miso ya
Yawe ! Pamba te mokonzi ya Isalaele abimaki mpo na koluka ngenga kaka moko,
ndenge balandaka soso ya zamba, na bangomba.
21 Boye Saulo alobaki :
— Solo, nasali masumu ! Davidi, mwana na ngai ya mobali, zonga ! Mpo ete
omonaki ete bomoi na ngai ezali motuya, nakomeka lisusu te kosala yo mabe.
Nasalaki penza lokola moto ya liboma mpe napengwaki.
22 Davidi azongisaki :
— Likonga ya mokonzi, yango oyo ! Tika ete moko kati na bilenge mibali na
yo aya kozwa yango. 23 Yawe oyo afutaka moto nyonso kolanda bosembo mpe
boyengebene na ye, akabaki yo na maboko na ngai lelo ; kasi naboyaki kosembola
loboko na ngai likolo ya mopakolami na Yawe. 24 Ndenge bomoi na yo ezalaki lelo
motuya makasi na miso na ngai, ndenge wana mpe bomoi na ngai ekozala motuya
makasi na miso ya Yawe, mpe akokangola ngai na pasi nyonso.
25 Saulo alobaki na Davidi :
— Tika ete opambolama, Davidi, mwana na ngai ya mobali ! Solo, okosala penza
makambo minene mpe, solo, okolonga.
Bongo Davidi akobaki nzela na ye, mpe Saulo azongaki epai na ye.
27
Davidi epai ya bato ya Filisitia
1 Davidi akanisaki mpe amilobelaki : « Mokolo ezali oyo Saulo akoboma ngai na
nzela ya loboko na ye. Boye eleki malamu mpo na ngai kokima na mokili ya bato
ya Filisitia. Na bongo nde Saulo akotika koluka ngai kati na Isalaele mobimba, mpe
ngai nakokima loboko na ye. » 2 Bongo Davidi elongo na bato nkama motoba oyo
bazalaki elongo na ye batelemaki mpe bakendeki epai ya Akishi, mwana mobali ya
Maoki, mokonzi ya Gati. 3 Davidi mpe bato na ye bavandaki na Gati epai ya Akishi :
mobali nyonso azalaki na libota na ye, mpe Davidi azalaki na basi na ye mibale :
Ayinoami, moto ya Jizireyeli, mpe Abigayili oyo azalaki liboso mwasi ya Nabali, moto
ya Karimeli. 4 Tango bayebisaki Saulo ete Davidi akimi na Gati, atikaki koluka ye.
5 Davidi alobaki na Akishi : « Soki nazwi ngolu na miso na yo, tika ete bapesa ngai
esika epai wapi nakoki kovanda kati na moko ya bingumba ya mokili. Mpo na nini
mosali na yo avanda na mboka mokonzi elongo na yo ? »
6 Na mokolo wana, Akishi apesaki ye engumba ya Tsikilagi. Yango wana Tsikilagi

ekoma kino na mokolo ya lelo engumba ya bakonzi ya Yuda. 7 Davidi awumelaki na
mokili ya bato ya Filisitia mobu moko mpe sanza minei.
8 Na tango wana, Davidi mpe bato na ye bazalaki kobundisa bato ya Geshuri, ya
Girizi mpe ya Amaleki ; pamba te wuta kala, bato ya bikolo yango bazalaki kovanda
na mokili longwa na Shuri kino na Ejipito. 9 Tango nyonso Davidi azalaki kobundisa
mboka moko, azalaki kotika te na bomoi ezala mobali to mwasi. Nzokande azalaki
kobotola bameme, bangombe, ba-ane, bashamo mpe bilamba. Bongo azalaki kozonga
epai ya Akishi.
10 Tango Akishi atunaki :
— Bobundi wapi lelo ?
Davidi azongisaki :
— Tobundi na sude ya Yuda, na sude ya mokili ya bato ya Yerameeli, mpe na
sude ya mokili ya bato ya Keni.
11 Davidi azalaki kotika te ete bamema na Gati, ezala mobali to mwasi, noki te
bapanza sango na ye na maloba oyo : « Tala makambo oyo Davidi asalaki. » Davidi
azalaki kosala kaka bongo, tango nyonso oyo avandaki na mboka ya bato ya Filisitia.
12 Akishi atielaki Davidi motema mpe alobaki : « Lokola Davidi amiyinisi na miso ya
Isalaele, bato na ye, akozala mosali na ngai mpo na libela. »
28
Saulo epai ya mwasi oyo asololaka na bakufi
1 Na tango wana, bato ya Filisitia basangisaki mampinga na bango ya basoda mpo
na kobundisa Isalaele. Akishi alobaki na Davidi :
— Osengeli koyeba ete yo mpe bato na yo bokokende na bitumba elongo na ngai.
2 Davidi azongiselaki Akishi :
— Okomona yo moko makambo oyo mosali na yo azali na makoki ya kosala.
Akishi alobaki na Davidi :
— Malamu mingi ! Nakokomisa yo mpo na libela soda oyo abatelaka ngai.
3 Nzokande Samuele akufaki, mpe Isalaele mobimba esalelaki ye matanga.
Bakundaki ye na Rama, engumba na ye. Saulo abenganaki na mokili na ye bato
oyo basololaka na bakufi mpe bato na soloka.
4 Wana bato ya Filisitia basanganaki mpe bayaki kotonga molako, na Sunemi,
Saulo mpe asangisaki bato nyonso ya Isalaele mpe batongaki molako na Giliboa.
5 Tango Saulo amonaki mampinga ya bato ya Filisitia, abangaki mpe somo etondaki
na motema na ye. 6 Saulo atunaki Yawe, kasi Yawe ayanolaki te, ezala na nzela ya
ndoto, ya Urimi to ya basakoli.
7 Bongo, Saulo alobaki na basali na ye :
— Bolukela ngai mwasi oyo asololaka na bakufi mpo ete nakende kotuna ye.
Basali na ye bazongisaki :
— Tala, ezali na mwasi moko na Eyini-Dori.
8 Boye Saulo amibongolaki, alataki bilamba mosusu mpe akendeki epai ya mwasi
yango, na butu, elongo na mibali mibale. Alobaki :
— Nabondeli yo, solola na bakufi mpo na ngai, mpe bimisela ngai moto oyo
nakotanga kombo na ye.
9 Kasi mwasi yango alobaki na ye :
— Oyebi solo makambo oyo Saulo asalaki. Abenganaki na mokili, bato oyo
basololaka na bakufi mpe bato na soloka. Bongo mpo na nini otieli bomoi na ngai
motambo mpo na kobomisa ngai ?
10 Saulo alapaki ndayi epai na ye na Kombo na Yawe, alobaki : « Na Kombo na

Yawe, okozwa solo etumbu te mpo na yango. »
11 Bongo mwasi yango atunaki :
— Nabimisela yo nani ?
Saulo azongisaki :
— Bimisela ngai Samuele.
12 Tango mwasi yango amonaki Samuele, agangaki makasi mpe alobaki na Saulo :
— Mpo na nini okosi ngai ? Ozali Saulo !
13 Mokonzi alobaki na ye :
— Kobanga te, omoni nini ?
Mwasi alobaki na Saulo :
— Namoni nzambe moko kobima na mabele.
14 Saulo atunaki ye :
— Azali ndenge nini ?
Mwasi azongisaki :
— Ezali mobange mobali moko nde azali komata mpe alati kazaka.
Bongo tango Saulo asosolaki ete ezali Samuele, akitaki mpe agumbamaki elongi
kino na mabele.
— Mpo na nini otungisi ngai mpe obimisi ngai ?
Saulo alobaki :
— Nazali na pasi makasi : bato ya Filisitia bazali kobundisa ngai ; bongo Nzambe
apesi ngai mokongo, azali koyanola ngai te, ezala na nzela ya basakoli to ya bandoto.
Yango wana nabengi yo mpo ete oyebisa ngai likambo nini nakoki kosala.
— Mpo na nini ozali kotuna ngai, awa Yawe asili kopesa yo mokongo mpe akomi
monguna na yo ? 17 Yawe akokisi kaka makambo oyo asakolaki na nzela na ngai :
Yawe abotoli bokonzi na maboko na yo mpe apesi yango na moninga na yo, Davidi,
18 pamba te otosaki Yawe te mpe okweyiselaki te bato ya Amaleki kanda ya Yawe
na koboma bango nyonso. Yango wana Yawe asali yo bongo lelo. 19 Yawe akokaba
yo mpe Isalaele na maboko ya bato ya Filisitia.
20 Mbala moko, Saulo abombamaki na mabele mpe ayokaki maloba ya Samuele
somo mingi. Nzoto na ye elembaki mpo ete aliaki eloko moko te mokolo mobimba
mpe butu mobimba.
21 Tango mwasi apusanaki pembeni ya Saulo mpe amonaki ete azali lisusu na kimia
te, alobaki na ye :
— Tala, mwasi mosali na yo atosaki yo. Nandimaki kokufa mpo na kaka kosala
makambo oyo otindaki ngai. 22 Sik’oyo, yo mpe, nabondeli yo : yoka mwasi mosali
na yo, mpe tika ete ngai napesa yo bilei mpo ete olia mpe ozwa makasi ya kokoba
nzela na yo.
23 Kasi Saulo aboyaki mpe alobaki :
— Nakolia te.
Kasi lokola basali na ye elongo na mwasi batiaki molende, Saulo ayokelaki bango.
Saulo alamukaki mpe avandaki na mbeto. 24 Mwasi azalaki na mwana ngombe ya
mafuta epai na ye, na etonga. Abonzaki yango noki-noki lokola mbeka. Akamataki
farine, asangisaki yango mpe atumbelaki bango mapa ezanga levire. 25 Atiaki yango
liboso ya Saulo mpe liboso ya basali na ye, mpe baliaki. Bongo na butu wana kaka,
batelemaki mpe bakendeki.
29
Mokonzi Akishi azongisi Davidi na Tsikilagi
1 Bato ya Filisitia basangisaki mampinga na bango ya basoda na Afeki, mpe Isalaele

atongaki molako pene ya etima ya mayi oyo ezali na Jizireyeli. 2 Wana bakambi
ya bato ya Filisitia batambolaki liboso ya mampinga na bango ya bankama mpe ya
bankoto ya basoda, Davidi mpe bato na ye bazalaki kotambola na sima elongo na
mokonzi Akishi. 3 Bakonzi ya basoda ya Filisitia batunaki :
— Ba-Ebre oyo bazali kosala nini awa ?
Akishi alobaki na bango :
— Ezali Davidi, mosali ya Saulo, mokonzi ya Isalaele. Azali elongo na ngai wuta
mibu mpe mikolo ; mpe natikali nanu kokanga ye ata na mbeba moko te.
4 Kasi bakonzi ya basoda ya Filisitia batombokelaki Akishi mpe balobaki :
— Zongisa moto oyo ! Tika ete azonga na esika oyo otiaki ye ; asengeli te kokende
elongo na biso na bitumba, noki te akobalukela biso na tango ya bitumba. Mpe
ndenge nini moto oyo akoki kosepelisa lisusu mokonzi na ye, soki na komema mito
ya bato na biso moko te ? 5 Ezali Davidi wana te oyo na tina na ye babandaki
koyemba mpe kobina :
« Saulo abomaki bankoto,
mpe Davidi abomaki bankoto zomi. »
6 Boye Akishi abengaki Davidi mpe alobaki na ye :
— Na Kombo na Yawe, ozali moto ya sembo. Nasepelaka komona yo kokende
mpe kozonga elongo na ngai kati na mampinga. Wuta mokolo oyo oyaki epai na
ngai kino lelo, natikali nanu kokanga yo na mbeba ata moko te ; kasi bakambi ya
bato ya Filisitia bazali kondima yo te. 7 Boye, zonga mpe kende na kimia ; kosala
eloko moko te oyo ekosepelisa te bakambi ya bato ya Filisitia.
8 Davidi atunaki Akishi :
— Nasali nini ? Eloko nini ya mabe oyo omoni epai ya mosali na yo wuta
mokolo oyo nayaki epai na yo kino lelo ? Mpo na nini nakoki te kokende kobundisa
banguna ya mokonzi, nkolo na ngai ?
9 Akishi azongiselaki Davidi :
— Nayebi ete osepelisaka ngai lokola Anjelu na Nzambe, Kasi bakonzi ya basoda
ya Filisitia balobi : « Asengeli te kokende elongo na biso na bitumba. » 10 Boye,
lamuka na tongo makasi, yo mpe basoda ya nkolo na yo, oyo bayaki elongo na yo.
Bolamuka na tongo makasi mpe bokende wana moyi ekobima.
11 Boye, Davidi mpe bato na ye batelemaki na tongo makasi mpo na kozonga na
mokili ya bato ya Filisitia ; mpe bato ya Filisitia bakendeki na Jizireyeli.
30
Davidi abebisi bato ya Amaleki
1 Davidi mpe bato na ye bakomaki na Tsikilagi, na mokolo ya misato. Na tango wana
mpe, bato ya Amaleki bakotaki na ngambo ya Sude mpe na Tsikilagi. Babundisaki
Tsikilagi mpe batumbaki yango. 2 Bakangaki na bowumbu basi mpe bato nyonso
oyo bazalaki kuna, ezala bilenge to mikolo, kasi babomaki moko te kati na bango.
Bamemaki bango mpe bazongelaki nzela na bango. 3 Tango Davidi mpe bato na ye
bakomaki na engumba Tsikilagi, bakutaki yango ebebisama na moto. Basi na bango,
bana na bango ya mibali mpe ya basi bakomaki bawumbu. 4 Davidi mpe bato na ye
balelaki makasi kino bazangaki makasi ya kolela. 5 Bamemaki mpe na bowumbu basi
mibale ya Davidi : Ayinoami, moto ya Jizireyeli ; mpe Abigayili, moto ya Karimeli, oyo
akufisaki mobali, Nabali.
6 Davidi ayokaki pasi makasi na motema, pamba te bato bazalaki komibongisa mpo
na koboma ye na mabanga, mpo ete moto nyonso azalaki na pasi na motema mpo na
bana na ye ya mibali mpe ya basi. Kasi Davidi amilendisaki kati na Yawe, Nzambe na
ye. 7 Boye Davidi alobaki na Nganga-Nzambe Abiatari, mwana mobali ya Ayimeleki :

« Memela ngai efode. » Mpe Abiatari amemelaki ye yango. 8 Bongo Davidi atunaki
Yawe :
— Nakoki na ngai kolanda lisanga oyo ya miyibi ? Nakokoka na ngai kokanga
bango ?
— Landa bango, okokanga bango solo mpe okokangola bakangami.
9 Davidi akendeki elongo na basoda na ye, nkama motoba. Bakomaki na moluka ya
lubwaku ya Besori epai wapi ba-oyo bazalaki kotikala na sima batelemaki ; 10 pamba
te mibali nkama mibale balembaki makasi, bongo bakokaki te kokatisa moluka. Kasi
Davidi elongo na basoda na ye, nkama minei, bakobaki kolanda.
11 Basoda ya Davidi bakutanaki na mobali moko ya Ejipito kati na zamba mpe
bamemaki ye epai ya Davidi. Bapesaki ye mayi ya komela mpe biloko ya kolia.
12 Bapesaki ye gato basala na bambuma ya figi mpe maboke mibale ya bambuma
ya vino ekawuka. Sima na ye kolia yango, azwaki lisusu makasi, pamba te aliaki te
mpe amelaki te wuta mikolo misato mpe babutu misato. 13 Davidi atunaki ye :
— Ozali na ngambo ya banani mpe owuti wapi ?
Azongiselaki ye :
— Nazali moto ya Ejipito mpe mowumbu ya moto moko ya Amaleki. Esali
mikolo misato wuta nkolo na ngai atikalaki kosundola ngai mpo ete nazalaki kobela.
14 Tokotaki na ngambo ya Sude ya bato ya Kereti, ya etuka ya Yuda, mpe na ngambo
ya Sude ya Kalebi ; mpe totumbaki na moto Tsikilagi.
15 Davidi atunaki ye :
— Okoki komema ngai na bisika oyo lisanga ya miyibi wana ezali ?
Azongisaki :
— Yo, lapa nanu ndayi epai na ngai liboso ya Nzambe ete okoboma ngai te mpe
okozongisa ngai te epai ya nkolo na ngai ; bongo ngai nakomema yo epai bango
bazali.
16 Boye amemaki Davidi na esika oyo bato ya Amaleki bazalaki. Mpe bamonaki ete
bazalaki ya kopanzana na mboka mobimba, bazalaki kolia, komela mpe kobina mpo
na ebele ya bomengo ya bitumba oyo babotolaki na mokili ya bato ya Filisitia mpe
ya Yuda. 17 Davidi alongaki bango kobanda na tongo kino na pokwa ya mokolo oyo
elandaki. Moko te abikaki, longola kaka bilenge mibali nkama minei oyo bamataki
na likolo ya bashamo mpe bakimaki. 18 Davidi akangolaki biloko nyonso oyo bato ya
Amaleki bazwaki elongo na basi na ye mibale. 19 Moto na bango moko te azangaki :
ezala elenge, mokolo, mwana mobali, mwana mwasi, eloko moko kati na bomengo
ya bitumba to eloko moko kati na biloko oyo babotolaki bango. Davidi azongaki
na biloko nyonso. 20 Davidi akamataki bameme mpe bangombe nyonso. Bato oyo
bazalaki kotambola liboso ya bibwele mpo na kolakisa yango nzela bazalaki koloba :
« Tala bomengo ya bitumba ya Davidi. »
21 Bongo Davidi akomaki epai ya mibali nkama mibale oyo bakokaki kolanda ye te
mpo ete balembaki makasi, mpe batikaki bango na lubwaku ya Besori. Mibali yango
babimaki mpo na koyamba Davidi mpe bato oyo bazalaki elongo na ye. Boye Davidi
mpe bato na ye bapusanaki mpe bapesaki bango mbote. 22 Kasi kati na bato oyo
bakendeki elongo na Davidi, bato nyonso ya mabe mpe batomboki balobaki :
— Lokola bakendeki na biso te, tokoki kokabola na bango te bomengo ya bitumba.
Tika ete moto na moto azwa kaka mwasi na ye elongo na bana na ye mpe akende.
23 Kasi Davidi alobaki :
— Te, bandeko na ngai ya mibali ! Bokoki kosala boye te mpo na biloko oyo
Yawe apesi biso ! Pamba te abateli biso mpe akabi na maboko na biso mampinga
nyonso oyo eyaki kobundisa biso. 24 Nani akoki kondima bino na makambo oyo
bozali koloba ? Eteni ya moto oyo atikalaki kokengela biloko mpe eteni ya moto
oyo akendeki na bitumba esengeli kozala ndenge moko. Tokokabola nyonso ndenge
moko.
25 Kobanda mokolo wana kino lelo, Davidi akomisaki yango mobeko mpe malako
kati na Isalaele.
26 Tango Davidi akomaki na Tsikilagi, atindaki ndambo ya bomengo ya bitumba
epai ya bampaka ya Yuda, oyo bazalaki baninga na ye. Alobaki : « Tala kado mpo na
bino kowuta na bomengo ya bitumba ya banguna ya Yawe. »
27 Atindaki ndambo epai ya ba-oyo bazalaki na Beteli, na ngambo ya sude ya Ramoti
mpe na Yatiri ; 28 mpe epai ya ba-oyo bazalaki na Aroeri, na Sipimoti, na Eshitemoa ;
29 mpe epai ya ba-oyo bazalaki na Rakali, kati na bingumba ya bato ya Yerameeli,
ya bato ya Keni ; 30 epai ya ba-oyo bazalaki na Orima, na Bori-Ashani, na Ataki ;
31 epai ya ba-oyo bazalaki na Ebron mpe na bisika nyonso oyo Davidi mpe bato na
ye balekaki.
31
Suka ya bomoi ya Saulo
(2Sa 1.4-12; 1Ma 10.1-12)
1 Bato ya Filisitia bazalaki kobundisa Isalaele, kasi bato ya Isalaele bakimaki liboso
na bango mpe mingi kati na bango bakufaki na ngomba Giliboa. 2 Bato ya Filisitia
balandaki Saulo elongo na bana na ye ya mibali, kasi babomaki bana na ye ya mibali :
Jonatan, Abinadabi mpe Maliki-Shuwa. 3 Bongo bitumba ekomaki mpo na koboma
Saulo. Tango basoda oyo babundaka na matolotolo bamonaki Saulo, ye Saulo alengaki
na somo. 4 Saulo alobaki na soda oyo amemaki bibundeli na ye : « Bimisa mopanga
na yo na ebombelo na yango mpe boma ngai, noki te bato oyo bakatama ngenga te
bakoya kotuba ngai mpe kosakanela ngai. »
Kasi soda oyo amemaki bibundeli na ye aboyaki, pamba te azalaki kobanga. Bongo
Saulo akamataki mopanga na ye mpe amibwakaki na likolo na yango. 5 Tango soda
oyo amemaki bibundeli na ye amonaki ete Saulo akufi, ye mpe amibwakaki na likolo
ya mopanga na ye mpe akufaki elongo na Saulo. 6 Ezalaki bongo nde Saulo, bana
na ye misato ya mibali, soda oyo azalaki komema bibundeli na ye mpe basoda na ye
nyonso bakufaki bango nyonso elongo mokolo wana.
7 Tango bato ya Isalaele, oyo bazalaki na ngambo mosusu ya lubwaku mpe ba-oyo
bazalaki na ngambo mosusu ya Yordani bamonaki ete mampinga ya Isalaele esili
kopanzana, mpe ete Saulo mpe bana na ye ya mibali bakufi, basundolaki bingumba
na bango mpe bakimaki. Bato ya Filisitia bayaki kovanda na bingumba yango.
8 Na mokolo oyo elendaki, tango bato ya Filisitia bayaki mpo na kolongola biloko
oyo ezalaki na banzoto ya bibembe, bamonaki Saulo mpe bana na ye misato ya mibali
oyo bakufaki na ngomba Giliboa. 9 Bakataki moto ya Saulo, bazwaki bibundeli na ye
mpe batindaki bato na mokili mobimba ya bato ya Filisitia mpo ete bapanza sango
malamu oyo ya elonga kati na tempelo ya banzambe na bango ya bikeko mpe kati na
bato na bango. 10 Batiaki bibundeli ya Saulo kati na tempelo ya banzambe na bango
ya bikeko, Asitarite, mpe badiembikaki nzoto na ye na mir ya Beti-Sheani.
11 Tango bavandi ya Yabeshi kati na Galadi bayokaki makambo oyo bato ya Filisitia
basalaki Saulo, 12 bilombe na bango nyonso batelemaki mpe batambolaki butu
mobimba mpo na kokoma na Beti-Sheani. Bongo sima na bango kokitisa bibembe
ya Saulo mpe ya bana na ye ya mibali wuta na mir, bazongaki na Yabeshi epai wapi
batumbaki yango. 13 Bazwaki mikuwa na bango, bakundaki yango na Yabeshi, na se
ya nzete ya tamarisi, mpe bakilaki bilei mikolo sambo.
2 Samuele
Bokonzi ya Davidi
Davidi azwi sango ya kufa ya Saulo mpe ya Jonatan

1 Wana Saulo asilaki kokufa, Davidi azongaki na Tsikilagi sima na ye kolonga bato
ya Amaleki. Mpe avandaki kuna mikolo mibale. 2 Na mokolo ya misato, moto moko
awutaki na molako ya Saulo mpe ayaki na bilamba epasuka, moto etonda na putulu.
Tango akomaki epai ya Davidi, amibwakaki na mabele mpo na kogumbama liboso
ya Davidi. 3 Davidi atunaki ye :
— Owuti wapi ?
Azongisaki :
— Nakimi wuta na molako ya Isalaele.
4 Davidi atunaki lisusu :
— Yebisa ngai makambo nini eleki kuna ?
Moto yango alobaki :
— Mampinga ya Isalaele ekimi bitumba ; ebele kati na bango bakweyi na bitumba
mpe bakufi, ata Saulo mpe mwana na ye ya mobali, Jonatan, bakufi.
5 Bongo Davidi alobaki na elenge mobali oyo azalaki kopesa ye sango :
— Oyebi ndenge nini ete Saulo mpe mwana na ye ya mobali, Jonatan, bakufi ?
6 Elenge mobali azongisaki :
— Nazalaki na ngai koleka na likolo ya ngomba Giliboa, mpe namonaki Saulo
alaleli likonga na ye. Namonaki lisusu bashar mpe basoda oyo babundaka likolo
ya bampunda kokoma pene ya kokanga ye. 7 Tango kaka abalukaki mpe amonaki
ngai, abengaki ngai ; mpe ngai nazongisaki : « Ngai oyo. » 8 Atunaki ngai :
— Ozali nani ?
Nazongiselaki ye :
— Nazali moto ya Amaleki.
9 Alobaki na ngai :
— Pusana pene na ngai mpe boma ngai, pamba te nazali koyoka lisusu nzoto
malamu te, atako nazali nanu na bomoi.
10 Boye napusanaki pene na ye mpe nabomaki ye, pamba te nayebaki ete akobika
te na kotala ndenge babetaki ye. Sima, nazwaki ekoti na ye ya bokonzi, oyo azalaki
na yango na moto mpe singa oyo alataki na loboko na ye, mpe namemi yango epai
na yo, nkolo na ngai.
11 Bongo Davidi mpe basoda nyonso oyo bazalaki elongo na ye basimbaki bilamba
na bango mpe bapasolaki yango. 12 Basalaki matanga, balelaki mpe bakilaki bilei kino
na pokwa, mpo na Saulo mpe Jonatan, mwana na ye ya mobali ; mpo na mampinga
ya Yawe mpe mpo na libota ya Isalaele, mpo ete bakufaki na nzela ya mopanga.
13 Davidi atunaki elenge mobali oyo amemelaki ye sango :
— Ozali moto ya mboka nini ?
Azongisaki :
— Nazali mwana mobali ya mopaya moko, moto ya Amaleki.
14 Davidi atunaki ye :
— Mpo na nini obangaki te kosembola loboko na yo mpo na koboma mopakolami
na Yawe ?
15 Bongo Davidi abengaki moko kati na basoda na ye mpe alobaki : « Yaka, boma
ye ! » Mpe soda yango abomaki ye.
16 Davidi alobaki na moto oyo amemelaki ye sango : « Tika ete makila na yo

etangama na moto na yo moko, pamba te maloba na yo moko nde efundi yo mpo
ete olobi : ‹ Nabomaki mopakolami na Yawe. › »
Nzembo ya mawa mpo na Saulo mpe Jonatan
17 Davidi asalaki nzembo oyo ya mawa mpo na Saulo mpe Jonatan, mwana na ye ya
mobali. 18 Apesaki mitindo ete balakisa yango epai ya bato ya Yuda. Nzembo yango
ya mawa ekomama kati na buku ya Moto ya Sembo.
19 Oh Isalaele, lokumu na yo ekweyi
na likolo ya bangomba na yo.
Ndenge nini bilombe bakweyi !
20 Bopanza sango yango te kati na Gati,
bopanza yango te na babalabala ya Ashikeloni,
noki te bana basi ya bato ya Filisitia bakosepela,
mpe bana basi ya mibali oyo bakatama ngenga te
bakopumbwa na esengo.
21 Oh bangomba ya Giliboa,
tika ete mamwe mpe mvula ekweya lisusu te na likolo na bino,
ata na likolo ya bilanga oyo ebotaka bambuma
mpe epai wapi makabo ewutaka !
Pamba te ezali kuna nde basambwisaki banguba ya bilombe,
nguba ya Saulo oyo bakotikala kopakola lisusu mafuta te.
22 Tolotolo ya Jonatan ezalaki kozonga sima te
soki esopi makila ya banguna te,
mpe soki etoboli mafuta ya bilombe te ;
mpe mopanga ya Saulo ezalaki kozonga te
soki ekokisi mosala na yango te.
23 Na mikolo ya bomoi na bango,
Saulo mpe Jonatan balinganaki makasi
mpe bapesanaki lokumu ;
mpe na kufa na bango, bakabolaki bango te.
Bazalaki mbangu koleka bampongo,
makasi koleka bankosi.
24 Oh bino bana basi ya Isalaele, bolela mpo na Saulo
oyo alatisaki bino bilamba ya motane mpe biloko ya monzele,
oyo atondisaki babiju ya wolo na bilamba na bino.
25 Ndenge nini bilombe bakweyi na bitumba !
Ndenge nini babomaki Jonatan na bangomba na yo !
26 Ah, Jonatan, ndeko na ngai ya mobali,
nazali na pasi na motema mpo na yo !
Ozalaki motuya mingi mpo na ngai.
Bolingo na yo mpo na ngai ezalaki makasi
koleka bolingo ya mwasi !
27 Ndenge nini bilombe bakweyi !
Ah ! bibundeli ya bitumba ekomi pamba !
2
Davidi akomi mokonzi ya Yuda
1Sima na yango, Davidi atunaki Yawe :
— Nakoki na ngai kokende na moko kati na bingumba ya Yuda ?
Yawe azongisaki :
— Okoki na yo kokende.
Davidi atunaki lisusu :
— Nakende wapi ?
Yawe azongisaki :
— Kende na Ebron.
2 Boye Davidi akendeki kuna elongo na basi na ye mibale : Ayinoami, moto ya
Jizireyeli ; mpe Abigayili, mwasi oyo akufisaki mobali na ye ya liboso, Nabali, moto
ya Karimeli. 3 Davidi amemaki lisusu mibali oyo bazalaki elongo na ye, moko na moko
elongo na libota na ye ; mpe bavandaki na bingumba ya Ebron mpe na bamboka na
yango ya mike. 4 Bongo bato ya Yuda bayaki na Ebron mpe bapakolaki kuna Davidi
mafuta mpo ete akoma mokonzi ya libota ya Yuda.
Bayebisaki Davidi ete ezali bato ya Yabeshi ya Galadi nde bakundi Saulo. 5 Davidi
atindaki bantoma mpo na koloba na bato ya Yabeshi ya Galadi : « Tika ete Yawe
apambola bino na ndenge botalisaki motema malamu epai ya nkolo na bino, Saulo,
mpe na ndenge bokundaki ye ! 6 Tika ete Yawe atalisa bino sik’oyo bolamu mpe
boyengebene ! Lokola bosalaki bongo, ngai mpe nakotalisa bino bolamu yango kaka.
7 Sik’oyo, bozala makasi mpe boyika mpiko, pamba te nkolo na bino, Saulo, akufi.
Kasi boyeba mpe ete bato ya Yuda bapakoli ngai mafuta mpo ete nakoma mokonzi
na bango. »
Etumba kati na mabota ya Davidi mpe ya Saulo
8Na tango wana, Abineri, mwana mobali ya Neri, mokonzi ya basoda ya Saulo,
azwaki Ishi-Bosheti, mwana mobali ya Saulo, mpe amemaki ye na Maanayimi.
9 Akomisaki ye mokonzi ya Galadi, ya bato ya Ashuri mpe ya Jizireyeli, ya Efrayimi, ya
Benjame mpe ya Isalaele mobimba. 10 Ishi-Bosheti, mwana mobali ya Saulo, azalaki
na mibu tuku minei ya mbotama tango akomaki mokonzi ya Isalaele, mpe akonzaki
mibu mibale. Kasi libota ya Yuda ekanganaki na Davidi. 11 Davidi asalaki mibu sambo
na sanza motoba na Ebron lokola mokonzi ya libota ya Yuda.
12 Abineri, mwana mobali ya Neri, elongo na bato ya Ishi-Bosheti, mwana mobali ya
Saulo, babimaki wuta na Maanayimi mpo na kokende na Gabaoni. 13 Joabi, mwana
mobali ya Tseruya, elongo na basali ya Davidi, bango mpe babimaki mpe bakutanaki
na bato ya Abineri pene ya liziba ya Gabaoni : bamoko bazalaki na ngambo moko ya
liziba, mpe bamosusu, na ngambo mosusu. 14 Abineri alobaki na Joabi :
— Tika ete bilenge mibali batelema mpe babunda liboso na biso !
Joabi azongisaki :
— Malamu ! Tika ete babunda.
15 Boye, wana batelemaki mpe batangaki bango, emonanaki motango oyo : zomi na
mibale mpo na libota ya Benjame mpe Ishi-Bosheti, mwana mobali ya Saulo ; mpe
zomi na mibale kati na basali ya Davidi. 16 Moko na moko asimbaki monguna na
ye na moto mpe atobolaki ye mopanga na mopanzi ; mpe bango nyonso bakweyaki
nzela moko. Bongo babengaki esika yango ya Gabaoni : Elikati-Atsurimi*.
17 Etumba ya mokolo wana ezalaki makasi penza. Basali ya Davidi balongaki
Abineri elongo na bato ya Isalaele. 18 Bana mibali misato ya Tseruya bazalaki wana :
Joabi, Abishayi mpe Asaeli. Asaeli azalaki mbangu lokola mboloko ya zamba. 19 Asaeli
alandaki Abineri na molende penza mpe atikalaki kobaluka te, ezala na ngambo ya
loboko ya mobali to ya loboko ya mwasi. 20 Tango Abineri abalukaki mpo na kotala
na sima, atunaki :
— Ezali yo Asaeli ?
Asaeli azongisaki :
* 2:16 Elikati-Atsurimi elakisi : Esika ya bambeli.
21 Abineri alobaki na ye :

— Kende na ngambo ya loboko ya mobali to ya mwasi, bundisa moko kati na
bilenge mibali mpe botola ye bibundeli.
Kasi Asaeli atikaki te kolanda ye. 22 Boye Abineri alobaki lisusu na Asaeli :
— Tika kolanda ngai ! Mpo na nini kotindika ngai na koboma yo ? Bongo ndenge
nini nakotala Joabi, ndeko na yo ya mobali, na elongi ?
23 Kasi lokola Asaeli aboyaki kotika kolanda ye, Abineri atubaki Asaeli songe ya
likonga na ye na libumu ; mpe likonga ebimaki ye na mokongo. Asaeli akweyaki
mpe akufaki wana. Moto nyonso oyo azalaki kokoma na esika oyo Asaeli akweyaki
mpe akufaki azalaki kotelema.
24 Joabi mpe Abishayi balandaki Abineri ; mpe wana moyi ezalaki kolala, bakomaki
na etando ya Ama oyo etalani na Guya, na nzela oyo ekenda na esobe ya Gabaoni.
25 Bato ya Benjame basanganaki sima na Abineri, basalaki lisanga mpe batelemaki
na songe ya ngomba moko ya moke. 26 Abineri abelelaki na Joabi :
— Boni, mopanga ekoba na yango koboma tango nyonso ? Oyebi te ete ekosuka
mabe ? Okozela kino tango nini mpo na kopesa mitindo na bato na yo ete balanda
lisusu te bandeko na bango ?
27 Joabi azongisaki :
— Na Kombo na Nzambe, soki olobaki te, bato balingaki kokoba kolanda bandeko
na bango kino lobi na tongo.
28 Boye Joabi abetaki kelelo, mpe bato nyonso batelemaki, batikaki kolanda Isalaele
mpe babundaki lisusu te.
29 Na butu wana nyonso, Abineri mpe bato na ye nyonso batambolaki na etando ya
Araba, balekaki Yordani, bakatisaki Bitironi mobimba mpe bakomaki na Maanayimi.
30 Joabi atikaki kolanda Abineri mpe azongaki, asangisaki bato na ye nyonso :
emonanaki ete bato ya Davidi zomi na libwa kaka nde bazangaki, bakisa Asaeli.
31 Kasi bato ya Davidi babomaki bato ya Benjame nkama misato na tuku motoba oyo
bazalaki elongo na Abineri. 32 Bakamataki Asaeli mpe bakundaki ye kati na kunda
ya tata na ye, na Beteleemi. Bongo Joabi mpe bato na ye batambolaki butu mobimba
mpe bakomaki na Ebron na tongo-tongo.
3
1Bitumba kati na libota ya Saulo mpe libota ya Davidi ewumelaki tango molayi.
Wana makasi ya Davidi ezalaki komata se komata, makasi ya libota ya Saulo ezalaki
kaka kokita.
Tala bana mibali ya Davidi oyo babotamaki na Ebron :
2
Mwana ya liboso ezalaki Aminoni oyo Ayinoami, moto ya Jizireyeli, abotelaki ye ;
3 ya mibale, Kileabi oyo Abigayili oyo akufisaki mobali na ye ya liboso, Nabali, moto
ya Karimeli, abotelaki ye ;
ya misato, Abisalomi oyo Maaka, mwana ya Talimayi, mokonzi ya Geshuri,
abotelaki ye ;
4 ya minei, Adoniya oyo Agite abotelaki ye ;
ya mitano, Shefatia oyo Abitali abotelaki ye ;
5 ya motoba, Yitileami oyo Egila, mwasi ya Davidi, abotelaki ye.
Bango nde bana mibali ya Davidi oyo babotamaki na Ebron.
Abineri asangani na Davidi
6 Na tango ya bitumba kati na mabota ya Saulo mpe ya Davidi, Abineri azalaki
kolendisa nguya na ye kati na ndako ya Saulo. 7 Nzokande, Saulo azalaki na makangu
moko ; kombo na ye ezalaki « Ritsipa, » mwana mwasi ya Aya. Bongo Ishi-Bosheti

alobaki na Abineri :
— Mpo na nini osangisi nzoto na makangu ya tata na ngai ?
8 Tango Abineri ayokaki makambo oyo Ishi-Bosheti alobaki, asilikaki makasi mpe
azongisaki :
— Boni ! Ngai nazali moto ya mbwa na ngambo ya bato ya Yuda ? Ngai oyo, na
mokolo ya lelo, nazali kosalela bosembo epai ya libota ya Saulo, tata na yo, epai ya
bandeko na ye mpe epai ya baninga na ye ; ngai oyo nakabaki yo te na maboko
ya Davidi, ngai nde sik’oyo ozali kofunda ete nasali mabe na tina na mwasi oyo !
9 Tika ete Nzambe apesa ngai Abineri etumbu ya makasi soki nasali te mpo na
Davidi makambo oyo Yawe alakaki ye, na nzela ya ndayi, 10 ete akolongola bokonzi
na ndako ya Saulo mpe akotia kiti ya bokonzi ya Davidi kati na Isalaele mpe kati
na Yuda, longwa na Dani kino na Beri-Sheba.
11 Ishi-Bosheti akokaki kozongisa ata liloba moko te epai ya Abineri, pamba te
azalaki kobanga ye.
12 Abineri atindaki bantoma koloba na Davidi :
— Mokili oyo ezali ya nani ? Sala boyokani elongo na ngai, bongo ngai nakosunga
yo mpo na kosangisa Isalaele mobimba epai na yo.
— Malamu ! Nandimi kosala boyokani elongo na yo, kasi nasengi yo eloko moko :
koya liboso na ngai te soki otindeli ngai nanu te Mikali, mwana mwasi ya Saulo,
tango okoya kokutana na ngai.
14 Bongo Davidi atindaki bantoma koloba na Ishi-Bosheti, mwana mobali ya Saulo :
— Pesa ngai mwasi na ngai, Mikali, oyo nabalaki ngai moko na motuya ya
bangenga nkama moko ya bato ya Filisitia.
15 Boye Ishi-Bosheti atindaki bato kozwa Mikali epai ya mobali na ye, Palitieli,
mwana mobali ya Laishi. 16 Mobali na ye alandaki ye na kolela kino na Bawurimi.
Kasi Abineri alobaki na mobali yango :
— Zonga na ndako na yo.
Mpe mobali azongaki.
17 Abineri asololaki na bampaka ya Isalaele mpe alobaki na bango :
— Lokola wuta kala bolingaka ete Davidi akoma mokonzi na bino, 18 bosala yango
sik’oyo ; pamba te Yawe alobaki boye na tina na ye : « Ezali na nzela ya Davidi,
mosali na ngai, nde nakobikisa bato na Ngai, Isalaele, na maboko ya bato ya Filisitia
mpe ya banguna na bango nyonso. »
19 Sima na Abineri koloba likambo yango epai ya bato ya libota ya Benjame,
akendeki na Ebron mpo na koyebisa Davidi makambo nyonso oyo bato ya Isalaele
mpe libota mobimba ya Benjame babongisaki.
20 Mpe tango Abineri elongo na bato na ye, tuku mibale, bakomaki epai ya Davidi,
na Ebron, Davidi asaliselaki bango feti. 21 Abineri alobaki na Davidi :
— Na ndingisa na yo mokonzi, nkolo na ngai, nalingi kokende sik’oyo kosangisela
yo bato nyonso ya Isalaele mpo ete basala boyokani elongo na yo ; mpe na bongo,
yo okokonza na bisika nyonso oyo olingi.
Davidi atikaki Abineri kokende, mpe Abineri azongaki na kimia.
Kufa ya Abineri
22 Sima na mwa tango, basali ya Davidi mpe Joabi bazongaki wuta na bitumba mpe
bamemaki bomengo ebele ya bitumba. Abineri azalaki lisusu na Ebron te, epai ya
Davidi, pamba te Davidi asilaki kotika ye kokende, mpe azongaki na kimia. 23 Tango
kaka Joabi mpe basoda na ye nyonso bakomaki, bayebisaki Joabi :
— Abineri, mwana mobali ya Neri, ayaki epai ya mokonzi ; bongo mokonzi

atikaki ye kokende, mpe azongaki na kimia.
24 Joabi akendeki komona mokonzi mpe alobaki na ye :
— Eloko nini oyo osali ? Mpo na nini otikaki penza Abineri oyo ayaki epai na
yo kokende ? Mpe tala sik’oyo, akei ! 25 Nzokande oyebi malamu Abineri, mwana
mobali ya Neri ! Soki ayaki epai na yo, ezalaki nde mpo na kokosa yo, mpo na
kononga mpe koluka koyeba bisika nyonso oyo otambolaka mpe makambo nyonso
oyo osalaka.
26 Sima na Joabi kowuta na ndako ya Davidi, atindaki bantoma mpo ete balanda
mpe bakanga Abineri. Mpe wana Davidi ayebaki te, bantoma bazongisaki Abineri
wuta na libulu ya mayi ya Sira. 27 Tango Abineri azongaki lisusu na Ebron, Joabi
abendaki ye na pembeni, na kati-kati ya ekuke ya engumba lokola nde alingi kosolola
na ye na nkuku. Mpe kuna, mpo na kozongisa mabe na mabe na tina na makila ya
ndeko na ye ya mobali Asaeli, Joabi atubaki Abineri mbeli na libumu, mpe Abineri
akufaki.
28 Sima na yango, tango kaka Davidi ayokaki sango ya makambo oyo ewutaki
kosalema, alobaki :
— Na miso ya Yawe, ngai mpe bokonzi na ngai tozali na ngambo te mpo na libela
na tina na makila ya Abineri, mwana mobali ya Neri. 29 Tika ete makila na ye
etangama na moto ya Joabi mpe ya libota na ye mobimba ! Tika ete ndako ya Joabi
ezangaka te bato oyo bakobela bokono ya sopisi* to bokono ya maba to bato oyo
bakotambola na banzete to bato oyo bakokufa na mopanga to bato oyo bakozanga
bilei.
30 Joabi mpe ndeko na ye ya mobali, Abishayi, babomaki Abineri mpo ete abomaki
Asaeli, ndeko na bango ya mobali, na bitumba ya Gabaoni.
31 Bongo Davidi alobaki na Joabi mpe na bato nyonso oyo bazalaki elongo na ye :
— Bopasola bilamba na bino mpe bolata basaki, bosala matanga liboso ya
Abineri.
Ye moko mokonzi Davidi atambolaki na sima ya ebembe. 32 Bakundaki Abineri, na
Ebron, mpe mokonzi alelaki makasi na likolo ya kunda ya Abineri. Bato nyonso mpe
balelaki.
33 Bongo mokonzi ayembaki nzembo oyo ya mawa mpo na Abineri :
« Esengelaki ete Abineri akufa penza lokola zoba ?
34 Bakangaki te maboko na yo na basinga,
bakangaki te makolo na yo na basheni.
Kasi okweyi ndenge bakweyaka liboso ya babomi. »
Mpe bato nyonso balelaki ye lisusu makasi 35 mpe basengaki na Davidi ete alia
wana moyi ezali nanu. Kasi Davidi alapaki ndayi na maloba oyo : « Tika ete Nzambe
apesa ngai etumbu oyo eleki makasi soki nameki kolia mapa to eloko mosusu liboso
ete moyi elala ! »
36 Bato nyonso bayokaki ndayi yango mpe basepelaki na yango : bazalaki kosepela
na makambo nyonso oyo mokonzi azalaki kosala. 37 Mpe na mokolo wana, basoda
nyonso ya Isalaele mpe Isalaele mobimba bandimaki ete mokonzi ayebaki ata
likambo moko te na tina na kufa ya Abineri, mwana mobali ya Neri. 38 Mokonzi
alobaki na basali na ye : « Boni, boyebi na bino ete mokambi moko mpe moto moko
ya monene akweyi lelo kati na Isalaele ? 39 Na mokolo ya lelo, atako bapakola ngai
mafuta lokola mokonzi, nazali na makasi te, mpe bana mibali oyo ya Tseruya baleki
ngai na makasi. Tika ete Yawe apesa etumbu na moto oyo asali mabe oyo kolanda
mabe na ye ! »
* 3:29 Sopisi ezali bokono ya kobima tofina na nzoto ya mibali.
4
Kufa ya Ishi-Bosheti
1 Tango Ishi-Bosheti, mwana mobali ya Saulo, ayokaki ete Abineri akufi na Ebron,
alembaki nzoto, mpe bato nyonso ya Isalaele bakomaki na somo makasi.
2 Nzokande mwana mobali ya Saulo azalaki na bato mibale oyo bazalaki bakonzi
ya mampinga : moko, kombo na ye ezalaki « Baana ; » mpe mosusu, « Rekabi. »
Bazalaki bana mibali ya Rimoni, moto ya Beyeroti, kati na bato ya ekolo ya Benjame.
Beyeroti ezalaki eteni ya mabele ya Benjame, 3 pamba te bato ya Beyeroti bakimelaki
na Gitayimi mpe bavandaki kuna lokola bapaya kino na mokolo ya lelo.
4 Jonatan, mwana mobali ya Saulo, azalaki na mwana mobali moko oyo azalaki na
mbeba na makolo nyonso mibale. Wana azalaki nanu na mibu mitano ya mbotama,
sango kowuta na Jizireyeli na tina na Saulo mpe Jonatan ekomaki. Boye mama
mobokoli na ye akamataki ye mpo na kokima. Kasi lokola akimaki na lombangu,
mwana akweyaki mpe akomaki na mbeba na makolo nyonso mibale. Kombo na ye
ezalaki « Mefibosheti. »
5 Rekabi mpe Baana, bana mibali ya Rimoni, moto ya Beyeroti, bakendeki na ndako
ya Ishi-Bosheti mpe bakomaki kuna na ngonga ya midi, wana azalaki kolala mpo na
kopema. 6-7 Bakotaki kati na ndako lokola nde bakei kozwa ble, wana Ishi-Bosheti
azalaki ya kolala na mbeto na ye kati na shambre, batubaki ye mbeli na libumu,
babomaki ye mpe bakataki ye moto ; bongo bazwaki moto yango, bakimaki mpe
batambolaki na yango butu mobimba na nzela oyo ekenda na etando ya Araba.
Rekabi mpe Baana, ndeko na ye ya mobali, bakimaki. 8 Bamemaki moto ya Ishi-
Bosheti epai ya Davidi, na Ebron, mpe balobaki na mokonzi :
— Tala moto ya Ishi-Bosheti, mwana mobali ya Saulo, monguna na yo, oyo alukaki
koboma yo. Na mokolo ya lelo, Yawe azongisi mpo na mokonzi, nkolo na ngai, mabe
na mabe epai ya Saulo mpe bakitani na ye.
9 Davidi azongiselaki Rekabi mpe Baana, ndeko na ye ya mobali, bana mibali ya
Rimoni, moto ya Beyeroti :
— Na Kombo na Yawe oyo akangoli ngai na pasi nyonso 10 tango moto moko
ayebisaki ngai ete Saulo akufi, wana akanisaki ete amemeli ngai sango malamu.
Nakangaki ye mpe nabomaki ye, na Tsikilagi. Ezalaki lifuti oyo napesaki ye mpo
na sango na ye. 11 Bongo sik’oyo, tango bato mabe babomi moto oyo ayebi na
ye likambo te kati na ndako na ye moko mpe na mbeto na ye moko, nasengeli te
kosenga makila na ye na maboko na bino mpe kolimwisa bino na mokili ?
12 Boye Davidi apesaki mitindo ; mpe bato na ye babomaki bango, bakataki bango
maboko mpe makolo mpe badiembikaki bango pembeni ya liziba ya Ebron. Bazwaki
moto ya Ishi-Bosheti mpe bakundaki yango kati na kunda ya Abineri, na Ebron.
5
Davidi akomi mokonzi ya Isalaele mobimba
(1Ma 11.1-3)
1 Bikolo nyonso ya Isalaele bayaki na Ebron epai ya Davidi mpe balobaki : « Biso
na yo, tozali nzoto moko mpe makila moko. 2 Na kala, na mikolo oyo Saulo azalaki
mokonzi, yo nde ozalaki kokamba mampinga ya Isalaele na bitumba. Nzokande,
Yawe alobaki na yo : ‹ Yo nde okokamba bato na Ngai, Isalaele, mpe okokoma
mokambi na bango. › »
3 Boye bampaka nyonso ya Isalaele bayaki na Ebron epai ya mokonzi. Mokonzi
Davidi asalaki elongo na bango boyokani, na Ebron, liboso ya Yawe ; mpe bapakolaki
Davidi mafuta mpo ete akoma mokonzi ya Isalaele.
4Davidi azalaki na mibu tuku misato ya mbotama tango akomaki mokonzi, mpe
akonzaki mibu tuku minei : 5 mibu sambo na basanza motoba lokola mokonzi
ya Yuda, na Ebron ; mpe mibu tuku misato na misato lokola mokonzi ya Isalaele
mobimba mpe Yuda, na Yelusalemi.
Davidi abotoli Yelusalemi
(1Ma 11.4-9)
6 Mokonzi mpe bato na ye bakendeki na Yelusalemi mpo na kobundisa bato ya
Yebusi oyo bazalaki kovanda kuna. Bavandi ya Yebusi balobaki na Davidi : « Okokota
awa te, pamba te ezala mokufi miso to moto ya tengu-tengu akobengana yo. »
Bakanisaki ete Davidi akoki kokota kuna te. 7 Atako bongo, Davidi abotolaki ndako
makasi ya Siona, oyo ezali engumba ya Davidi. 8 Na mokolo wana, Davidi alobaki :
« Moto nyonso oyo alingi kobundisa bato ya Yebusi asengeli kozwa nzela ya se ya
mabele mpo na kokanga bato ya tengu-tengu mpe bakufi miso oyo bazali banguna
ya Davidi. » Yango wana balobaka : « Bakufi miso mpe bato ya tengu-tengu bakokota
te na ndako ya mokonzi. »
9 Davidi avandaki na ndako yango oyo batonga makasi mpe abengaki yango
« Engumba ya Davidi. » Mpe Davidi atongaki zingazinga na yango, longwa na Milo
kino na kati. 10 Nguya ya Davidi ezalaki komata se komata, mpe Yawe Nzambe,
Mokonzi ya mampinga, azalaki elongo na ye.
(1Ma 14.1-2)
11 Irami, mokonzi ya Tiri, atindaki bantoma epai ya Davidi mpo ete bamemela
ye mabaya ya sedele, basharipantie mpe bato oyo bapasolaka mabanga ; mpe
batongelaki Davidi ndako. 12 Davidi asosolaki ete Yawe azali kolendisa ye lokola
mokonzi ya Isalaele mpe azali kotombola bokonzi na ye mpo na Isalaele, bato na
Ye.
(1Ma 3.5-9; 14.3-7)
13 Tango Davidi alongwaki na Ebron mpe akendeki kovanda kati na Yelusalemi,
azwaki lisusu bamakangu mpe basi mosusu ebele oyo babotelaki ye bana mosusu ya
mibali mpe ya basi.
14 Tala bakombo ya bana ya Davidi oyo babotamaki na Yelusalemi : Shamuwa,
Shobabi, Natan, Salomo, 15 Yibari, Elishuwa, Nefegi, Yafia, 16 Elishama, Eliyada mpe
Elifeleti.
Davidi alongi bato ya Filisitia
(1Ma 14.8-16)
17 Tango bato ya Filisitia bayokaki ete bapakoli Davidi mafuta mpo ete akoma
mokonzi ya Isalaele, bango nyonso bakendeki koluka ye. Kasi tango Davidi ayokaki
sango ya mabongisi na bango, akendeki na ndako oyo batonga makasi. 18 Bato ya
Filisitia bakomaki mpe bapanzanaki na lubwaku ya Refayimi. 19 Davidi atunaki
Yawe :
— Nakoki solo kokende kobundisa bato ya Filisitia ? Okokaba bango solo na
maboko na ngai ?
— Kende, pamba te nakokaba bato ya Filisitia na maboko na yo.
20 Davidi akomaki na Bali-Peratsimi mpe alongaki kuna bato ya Filisitia. Alobaki :
« Yawe afungoleli ngai nzela kati na banguna na ngai, ndenge mayi epasolaka nzela. »
Yango wana babengaki esika yango Bala-Peratsimi. 21 Bato ya Filisitia basundolaki
kuna banzambe na bango ya bikeko, mpe Davidi elongo na basoda na ye bamemaki
yango.
22 Bato ya Filisitia bayaki lisusu mpe bapanzanaki kati na lubwaku ya Refayimi.
23 Bongo Davidi atunaki Yawe, mpe Yawe azongiselaki ye : « Kobundisa bango na
liboso te, kasi baluka na sima na bango ; bongo okobimela bango na liboso ya banzete
ya mirie. 24 Tango okoyoka lokito ya makolo ya bato na likolo ya banzete ya Mirie,
na tango wana nde okobima noki, pamba te ekolakisa ete Yawe abimi liboso na yo
mpo na kobeta mampinga ya bato ya Filisitia. »
25 Davidi asalaki ndenge Yawe atindaki ye mpe abomaki bato ya Filisitia, longwa
na Geba kino na Gezeri.
6
Bamemi Sanduku na Yelusalemi
(1Ma 13.5-14)
1 Davidi asangisaki basoda ya mpiko ya Isalaele, bazalaki nkoto tuku misato.
2 Davidi elongo na basoda na ye nyonso bakendeki na Baale-Yuda mpo na kolongola
kuna Sanduku ya Nzambe, oyo, liboso na yango, bazalaki kobelela Kombo moko,
Kombo ya Yawe, Mokonzi ya mampinga, oyo avandaka kati na basheribe na likolo ya
Sanduku. 3 Batiaki Sanduku ya Nzambe na likolo ya shario ya sika mpe bamemaki
yango wuta na ndako ya Abinadabi, oyo ezalaki na likolo ya ngomba moke. Ezalaki
Uza mpe Ayiyo, bana mibali mibale ya Abinadabi, nde bazalaki kotambolisa shario
yango oyo ya sika. 4 Bamemaki shario elongo na Sanduku ya Nzambe, wuta na ndako
ya Abinadabi, oyo ezalaki na likolo ya ngomba moke. Ayiyo azalaki kotambola liboso
ya shario. 5 Davidi mpe bato nyonso ya Isalaele bazalaki kosepela na liboso ya Yawe,
na kobeta lolenge nyonso ya bibetelo mindule basala na mabaya ya sipele, mandanda,
banzenze, bambunda ya mike-mike, makembe mpe manzanza.
6 Tango bakomaki na etando ya Nakoni, Uza asembolaki loboko na ye mpe asimbaki
Sanduku ya Nzambe, pamba te bangombe elingaki kokweyisa Sanduku. 7 Yawe
asilikelaki Uza makasi, mpe Nzambe abetaki ye mpo na mbeba na ye. Boye Uza
akufaki kaka wana, pembeni ya Sanduku ya Nzambe.
8 Davidi asilikaki makasi mpo ete Yawe afungolaki lidusu na kobeta Uza. Yango
wana, kino na mokolo ya lelo, babengaka esika yango « Peretsi-Uza. » 9 Na mokolo
wana, Davidi abangaki Yawe mpe amitunaki : « Ndenge nini Sanduku ya Yawe eya
epai na ngai ? »
10 Boye, Davidi aboyaki komema Sanduku ya Yawe epai na ye, kati na engumba
ya Davidi ; akendeki kotia yango kati na ndako ya Obedi-Edomi, moto ya Gati.
11 Sanduku ya Yawe evandaki sanza misato kati na ndako ya Obedi-Edomi, moto
ya Gati ; mpe Yawe apambolaki Obedi-Edomi elongo na libota na ye nyonso.
(1Ma 15.25–16.1-3)
12 Tango bayaki koyebisa mokonzi Davidi ete Yawe apamboli ndako ya Obedi-Edomi
mpe biloko na ye nyonso mpo na Sanduku ya Nzambe, Davidi akendeki kozwa na
esengo Sanduku ya Nzambe wuta na ndako ya Obedi-Edomi, mpe bakendeki na yango
kati na engumba ya Davidi. 13 Tango bato oyo bazalaki komema Sanduku ya Yawe
batindikaki makolo na bango mbala motoba, batelemaki, mpe Davidi abonzaki lokola
mbeka ngombe moko ya mobali mpe mwana ngombe moko ya mafuta. 14 Davidi
alataki efode ya lino mpe azalaki kobina na makasi na ye nyonso liboso ya Yawe.
15 Davidi mpe bato nyonso ya Isalaele bamemaki Sanduku ya Yawe na kobeta milolo
ya esengo mpe na kobeta bakelelo.
16 Tango Sanduku ya Yawe ekotaki na engumba ya Davidi, Mikali, mwana
mwasi ya Saulo, azalaki kotala wuta na lininisa ; mpe tango amonaki mokonzi
Davidi kopumbwa mpe kobina liboso ya Yawe, ayinaki ye kati na motema na ye.
17 Bamemaki Sanduku ya Yawe mpe batiaki yango kati na ndako ya kapo oyo
Davidi atelemisaki mpo na yango. Mpe Davidi abonzaki liboso ya Yawe bambeka ya
kotumba mpe bambeka ya boyokani. 18 Tango Davidi asilisaki kobonza bambeka ya
kotumba mpe bambeka ya boyokani, apambolaki bato na Kombo na Yawe, Mokonzi

ya mampinga. 19 Bongo apesaki na bato nyonso, na lisanga mobimba ya Isalaele,
mibali mpe basi, lipa, gato oyo basala na bambuma ya dati, gato oyo basala na
bambuma ya vino ya kokawuka. Sima na yango, bato nyonso bazongaki na bandako
na bango.
20 Tango Davidi azongaki mpo na kopambola ndako na ye, Mikali, mwana mwasi
ya Saulo, abimaki mpo na kokutana na Davidi mpe alobaki :
— Lokumu nini mokonzi ya Isalaele amipesi na mokolo ya lelo tango amitiki
bolumbu na miso ya basi nyonso ya basali na ye ndenge moto pamba akokaki
kosala ?
21 Davidi alobaki na Mikali :
— Nazalaki nde kosepela liboso ya Yawe oyo aponaki ngai mpe asepelaki na
ngai koleka tata na yo mpe moto nyonso ya ndako na ye, tango akomisaki ngai
mokonzi ya Isalaele, bato ya Yawe. 22 Nakokoma lisusu moto pamba koleka mpe
nakomikitisa lisusu koleka na miso na ngai moko. Kasi liboso ya basi oyo yo ozali
kolobela, ngai nakozwa lokumu.
23 Mpo na yango, Mikali, mwana mwasi ya Saulo, abotaki te kino na mokolo na ye
ya kufa.
7
Elaka ya Nzambe epai ya Davidi
(1Ma 17.1-15)
1 Sima na mokonzi kovanda na ndako na ye mpe Yawe kopesa ye bopemi liboso ya
banguna na ye nyonso oyo bazingelaki ye, 2 mokonzi alobaki na mosakoli Natan :
— Tala nanu likambo oyo ! Ngai nazali kovanda na ndako batonga na mabaya
ya sedele, kasi Sanduku ya Nzambe ezali kovanda kati na ndako ya kapo.
3 Natan azongiselaki mokonzi :
— Sala nyonso oyo ozali na yango na motema, pamba te Yawe azali elongo na
yo.
4 Kasi na butu wana, Yawe alobaki na Natan :
5 — Kende koyebisa Davidi, mosali na ngai : « Tala liloba oyo Yawe alobi : Boni,
yo nde okotongela ngai ndako mpo ete navanda kati na yango ? 6 Natikali nanu
kovanda na ndako moko te, banda mokolo oyo nabimisaki Isalaele na Ejipito kino
lelo ; nazalaki kotambola bipai na bipai na se ya ndako ya kapo, wana nazalaki
kovanda kati na Mongombo. 7 Na bisika nyonso oyo natamboli elongo na bana
nyonso ya Isalaele, boni, nasilaki koloba ata na moko kati na bakambi na bango,
oyo natiaki mpo na kobatela bato na ngai, Isalaele : ‹ Mpo na nini botongeli Ngai
te ndako ya mabaya ya sedele ? › »
8 Yebisa sik’oyo Davidi, mosali na Ngai : « Tala makambo oyo Yawe, Mokonzi ya
mampinga, alobi : ‹ Ezali Ngai nde nazwaki yo na zamba epai wapi ozalaki koleisa
mpe kobatela bibwele, mpo ete nakomisa yo mokonzi ya bato na Ngai, Isalaele.
9 Nazalaki elongo na yo na bisika nyonso oyo okendeki, mpe nabomaki banguna
na yo nyonso liboso na yo. Sik’oyo, nakokomisa kombo na yo monene lokola
bakombo ya bato minene oyo bazali kati na mokili. 10 Nakobongisa esika mpo na
bato na Ngai, Isalaele ; nakolona bango mpo ete bazala na esika na bango moko mpe
batungisa bango lisusu te. Bato mabe bakonyokola bango lisusu te ndenge bazalaki
konyokola bango liboso 11 mpe ndenge bazalaki kosala bango tango nyonso wuta
tango oyo naponaki bakambi ya bato na Ngai, Isalaele. Nakopesa yo bopemi liboso
ya banguna na yo nyonso. ›
Yawe atatoli mpo na yo ete Ye moko akosala ete bokonzi ewumela kati na libota
na yo. 12 Tango mikolo ya bomoi na yo ekosila mpe okokende kokutana na batata
na yo, nakotombola moko kati na bakitani na yo, oyo akobima penza na mokongo
na yo, mpo ete akitana na yo ; mpe nakolendisa bokonzi na ye. 13 Ezali ye nde
akotonga Ndako mpo na Kombo na Ngai, mpe Ngai nakolendisa mpo na libela kiti
na ye ya bokonzi. 14 Nakozala Tata mpo na ye, mpe ye akozala mwana mpo na
Ngai. Soki asali mabe, nakopesa ye etumbu ; nakosalela bato lokola fimbu mpo
na kobeta ye. 15 Kasi nakotikala kolongola te bolingo na Ngai epai na ye ndenge
nalongolaki yango epai ya Saulo oyo nalongolaki liboso na yo. 16 Libota na yo ya
bokonzi mpe bokonzi na yo ekowumela tango nyonso liboso na Ngai, mpe kiti na
yo ya bokonzi ekolendisama mpo na libela. »
17 Natan ayebisaki Davidi maloba oyo nyonso mpe emoniseli oyo nyonso.
Libondeli ya Davidi
(1Ma 17.16-27)
18 Bongo mokonzi Davidi akotaki, avandaki liboso ya Yawe mpe alobaki :
« Nkolo Yawe, ngai nazali nani, mpe libota na ngai ezali nini, mpo ete okomisa
ngai na esika oyo nazali ? 19 Ah Nkolo Yawe, lokola nde ekokaki te na miso na Yo,
olobi lisusu na tina na lobi ya libota ya bokonzi ya mosali na Yo ! Ah Nkolo Yawe,
boni, ezali boye nde osalaka mpo na bato ?
20 Nini oyo Davidi akoki lisusu koloba na Yo ? Pamba te, oh Nkolo Yawe, oyebi
mosali na Yo ? 21 Ezali mpo na Liloba na Yo mpe kolanda mokano na Yo nde okokisi
likambo monene oyo, mpe osali ete eyebana epai ya mosali na Yo.
22 Oh Nkolo Yawe, ozali monene ndenge nini ! Moko te akokani na Yo ; mpe,
kolanda nyonso oyo toyoki na matoyi na biso, Nzambe mosusu azali te, bobele Yo !
23 Ekolo nini ekokani na bato na Yo, Isalaele, oyo, kati na mokili, Nzambe akendeki
kosikola lokola bato mpo na Ye moko, mpo na kopesa yango kombo mpe kokokisa
makambo minene, makambo ya kokamwa mpe ya somo na nzela ya kobengana
bikolo elongo na banzambe na bango liboso ya bato na Yo, oyo osikolaki wuta na
Ejipito ? 24 Otiaki Isalaele, bato na Yo, mpo ete bazala bato na Yo mpo na libela ;
bongo Yo, oh Yawe, okomaki Nzambe na bango.
25 Sik’oyo, oh Yawe Nzambe, kokisa mpo na libela elaka oyo opesaki epai ya
mosali na Yo mpe epai ya libota na ye. Sala ndenge olakaki 26 mpo ete Kombo
na Yo ekumisama seko na seko, mpe bato bakoma kolobaka : ‹ Yawe, Mokonzi ya
mampinga, azali Nzambe ya Isalaele. › Boye bokonzi ya libota ya Davidi, mosali na
Yo, ekolendisama liboso na Yo.
27 Oh Yawe, Mokonzi ya mampinga, Nzambe ya Isalaele, olakisaki na mosali na
Yo makambo oyo na koloba : ‹ Nakosala ete bokonzi ewumela na libota na yo. ›
Yango wana mosali na Yo azwi makasi ya kosambela Yo na maloba oyo.
28 Sik’oyo, oh Nkolo Yawe, ozali penza Nzambe ! Maloba na Yo ezali solo,
mpe olakaki makambo oyo ya malamu epai ya mosali na Yo. 29 Sik’oyo, tika ete
opambola libota ya mosali na Yo mpo ete ewumela seko liboso na Yo ; pamba te oh
Nkolo Yawe, Yo nde olobaki, mpe na nzela ya lipamboli na Yo, libota ya mosali na
Yo ekopambolama mpo na libela. »
8
Bitumba ya Davidi
(1Ma 18.1-13)
1 Sima na yango, Davidi alongaki bato ya Filisitia mpe abukaki lolendo na bango.
Abotolaki Metegi-Ama na maboko ya bato ya Filisitia. 2 Davidi alongaki lisusu bato
ya Moabi mpe alalisaki bango na mabele, na etando oyo ezalaki na molayi ya basinga
misato, oyo bamekelaka molayi. Abomaki ndambo mibale kati na bandambo misato
ya bato nyonso oyo balalaki na etando mpe atikaki na bomoi ndambo moko ya bato.
Boye, bato ya Moabi bakomaki bawumbu ya Davidi mpe bakomaki kofuta mpako ya
mokonzi. 3 Davidi alongaki lisusu Adadezeri, mwana mobali ya Reobi, mokonzi ya
Tsoba, tango Adadezeri akendeki kolendisa bokonzi na ye pembeni ya ebale Efrate.
4 Davidi akangaki basoda nkoto moko na nkama sambo oyo babundaka bitumba
na likolo ya bampunda, mpe basoda nkoto tuku mibale oyo babundaka bitumba na
makolo ; akataki misisa ya makolo ya bampunda nyonso, kasi atikaki kaka bampunda
nkama moko oyo ezalaki kobenda bashario.
5 Tango bato ya Siri oyo bazalaki kovanda na engumba Damasi bayaki kosunga
Adadezeri, mokonzi ya Tsoba, Davidi abomaki kati na bango bato nkoto tuku mibale.
6 Bongo Davidi atiaki bayangeli na ye kati na engumba Damasi ya Siri, mpe bato
ya Siri bakomaki na se ya bokonzi ya Davidi mpe bakomaki kofuta mpako epai
na ye. Yawe azalaki kopesa Davidi elonga na bisika nyonso oyo azalaki kokende.
7 Davidi abotolaki banguba ya wolo oyo bakonzi ya basoda ya Adadezeri bazalaki na
yango mpe amemaki yango na Yelusalemi. 8 Na Beta mpe na Berotayi, bingumba ya
Adadezeri, mokonzi Davidi azwaki bronze ebele.
9 Tango Toyi, mokonzi ya Amati, ayokaki ete Davidi alongi mampinga nyonso ya
Adadezeri, 10 atindaki Yorami, mwana na ye ya mobali, kopesa mokonzi Davidi mbote
mpe longonya mpo ete abundisaki mpe alongaki Adadezeri oyo azalaki monguna ya
Toyi. Yorami amemelaki Davidi biloko ya palata, ya wolo mpe ya bronze. 11 Mokonzi
Davidi abulisaki biloko yango lokola likabo epai na Yawe ndenge asalaki na palata
mpe na wolo oyo ewutaki na bikolo nyonso oyo abotolaki, 12 na Arami, na Moabi,
na Amoni, na Filisitia mpe na Amaleki. Abulisaki mpe bomengo ya bitumba oyo
abotolaki epai ya Adadezeri, mwana mobali ya Reobi, mokonzi ya Tsoba.
13 Davidi akomaki moto ya lokumu tango awutaki koboma bato ya Siri nkoto zomi
na mwambe, kati na Lubwaku ya Mungwa. 14 Atiaki bayangeli kati na Edomi ; ezali
kati na Edomi mobimba nde atiaki bayangeli, mpe bato nyonso ya Edomi bakomaki
bawumbu ya Davidi. Yawe apesaki Davidi elonga na bisika nyonso oyo azalaki
kokende.
Bakalaka ya Davidi
(1Ma 18.14-17)
15 Davidi azalaki mokonzi ya Isalaele mobimba, azalaki kosalela bato na ye
nyonso makambo ya sembo mpe ya alima. 16 Joabi, mwana mobali ya Tseruya,
azalaki mokonzi ya liboso ya mampinga ; Jozafati, mwana mobali ya Ayiludi, azalaki
mobombi mikanda ; 17 Tsadoki, mwana mobali ya Ayitubi, mpe Ayimeleki, mwana
mobali ya Abiatari, bazalaki Banganga-Nzambe ; Tseraya azalaki mokomi mikanda ;
18 Benaya, mwana mobali ya Yeoyada, azalaki kokamba bato ya Kereti mpe ya Peleti ;
mpe bana mibali ya Davidi bazalaki Banganga-Nzambe.
9
Davidi mpe Mefibosheti
1 Davidi atunaki : « Ezali lisusu na moto moko ya libota ya Saulo oyo azali nanu
na bomoi ? Nazali na posa ya kotalisa ye bolamu mpo na Jonatan. »
2 Nzokande, ezalaki na mosali moko ya ndako ya Saulo ; kombo na ye « Tsiba. »
Babengisaki ye mpo ete aya komimonisa liboso ya Davidi. Mpe mokonzi alobaki na
ye :
— Ezali yo Tsiba ?
Azongisaki :
— Iyo, ezali ngai, mosali na yo.

3 Mokonzi atunaki ye :
— Boni, ezali na moto moko te ya libota ya Saulo, oyo azali nanu na bomoi, oyo
epai ya nani nakoki kotalisa bolamu ya Nzambe ?
Tsiba azongiselaki mokonzi :
— Ezali na mwana mobali moko ya Jonatan, oyo azali nanu na bomoi. Azali na
mbeba na makolo nyonso mibale.
— Azali wapi ?
Tsiba azongisaki :
— Azali na ndako ya Makiri, mwana mobali ya Amieli, na mboka Lo-Debari.
5 Boye, mokonzi Davidi abengisaki ye wuta na Lo-Debari, na ndako ya Makiri,
mwana mobali ya Amieli.
6 Tango Mefibosheti, mwana mobali ya Jonatan, mwana mobali ya Saulo, ayaki epai
ya Davidi, agumbamaki mpo na kopesa ye lokumu. Davidi alobaki :
— Mefibosheti !
Ye azongisaki :
— Ngai oyo, mosali na yo.
7 Davidi alobaki na ye :
— Kobanga te ! Pamba te nakotalisa yo solo bolamu mpo na tata na yo, Jonatan.
Nakozongisela yo mabele nyonso ya koko na yo, Saulo, mpe okobanda kolia tango
nyonso na mesa na ngai.
8 Mefibosheti agumbamaki mpe alobaki :
— Mosali na yo azali nani mpo ete otala mbwa ya kokufa lokola ngai ?
9 Mokonzi abengisaki Tsiba, mosali ya Saulo, mpe alobaki na ye :
— Napesi na mwana ya nkolo na yo biloko nyonso oyo ezalaki ya Saulo mpe ya
libota na ye. 10 Yo, bana na yo ya mibali mpe basali na yo, bokosala bilanga mpo na
ye mpe bokomema bambuma oyo bokobuka mpo ete mwana ya nkolo na yo akoka
kozwa biloko ya kolia. Mpe Mefibosheti, mwana ya nkolo na yo, akobanda kolia
tango nyonso na mesa na ngai.
Nzokande Tsiba azalaki na bana mibali zomi na mitano mpe basali tuku mibale.
11 Tsiba alobaki na mokonzi :
— Mosali na yo akosala makambo nyonso oyo mokonzi, nkolo na ngai, akotinda
ye.
Boye Mefibosheti aliaki na mesa ya Davidi lokola moko kati na bana mibali ya
mokonzi. 12 Mefibosheti azalaki na mwana mobali moko ya elenge ; kombo na ye
ezalaki « Mika. » Mpe bato nyonso ya libota ya Tsiba bazalaki basali ya Mefibosheti.
13 Mefibosheti avandaki na Yelusalemi mpo ete azalaki kolia tango nyonso na mesa
ya mokonzi.
10
Davidi alongi bato ya Amoni mpe ya Asiri
(1Ma 19.1-19)
1 Sima na mwa tango, mokonzi ya bato ya Amoni akufaki, mpe mwana na ye
ya mobali, Anuni, akitanaki na ye na bokonzi. 2 Davidi amilobelaki : « Nakotalisa
bolamu epai ya Anuni, mwana mobali ya Naashi, ndenge kaka tata na ye atalisaki
ngai bolamu. » Boye Davidi atindaki bato mpo na kobondisa ye na tina na kufa ya
tata na ye.
Tango basali ya Davidi bakomaki na mokili ya bato ya Amoni, 3 bakambi ya bato
ya Amoni balobaki na Anuni, mokonzi na bango : « Okanisi ete ezali mpo na kopesa
tata na yo lokumu nde Davidi atindi bato mpo na kobondisa yo ? Ezali mpo na
kononga engumba mpe kobebisa yango nde Davidi atindi bango epai na yo ? » 4 Boye,
Anuni akangaki basali ya Davidi, akataki bango kati-kati ya mandefu, akataki bango
bilamba kino na loketo mpe abenganaki bango. 5 Tango bayebisaki Davidi likambo
yango, atindaki bato mosusu mpo na kokende kokutana na bato wana, pamba te
basambwisaki bango makasi. Mokonzi atindelaki bango maloba oyo : « Bovanda na
Jeriko kino mandefu na bino ekobota lisusu, sima nde bokozonga. »
6 Tango bato ya Amoni basosolaki ete bamikomisi bato mabe na miso ya Davidi,
bakotisaki bato ya sika na mosala ya soda, oyo bakobanda kobunda bitumba na
makolo : epai ya bato ya Siri ya Beti-Reobi mpe ya Tsoba, bato nkoto tuku mibale ;
epai ya mokonzi ya Maaka, bato nkoto moko ; epai ya mokonzi ya Tobi, bato nkoto
zomi na mibale. 7 Tango kaka Davidi ayokaki bongo, atindaki Joabi elongo na
mampinga nyonso ya basoda ya mpiko. 8 Bato ya Amoni babimaki mpe batandamaki
na milongo mpo na bitumba, na ekuke ya engumba mokonzi na bango. Na tango
wana, bato ya Siri ya Tsoba mpe ya Reobi elongo na basoda ya Tobi mpe Maaka
bazalaki na esika mosusu, kati na zamba. 9 Tango Joabi amonaki ete milongo ya
bitumba ezali na liboso mpe na sima na ye, aponaki basoda ya Isalaele oyo baleki
na mpiko, mpe atiaki bango na milongo mpo na kobundisa bato ya Siri. 10 Atiaki
basoda oyo batikalaki na se ya bokonzi ya ndeko na ye ya mobali, Abishayi ; mpe
atandaki bango na milongo ya bitumba mpo na kobundisa bato ya Amoni. 11 Joabi
alobaki : « Soki bato ya Siri baleki ngai na makasi, yo okoya kosunga ngai ; kasi soki
bato ya Amoni baleki yo na makasi, wana ngai nakoya kosunga yo. 12 Yika mpiko,
mpe tobunda lokola bilombe mpo na bato na biso mpe mpo na bingumba ya Nzambe
na biso. Tika ete Yawe asala oyo ezali malamu na miso na Ye. »
13 Bongo Joabi mpe basoda oyo bazalaki elongo na ye bapusanaki mpo na kobundisa
bato ya Siri ; mpe bato yango ya Siri bakimaki liboso na ye. 14 Tango bato ya
Amoni bamonaki bato ya Siri kokima, bango mpe bakimaki liboso ya Abishayi mpe
bazongaki kati na engumba. Bongo, sima na Joabi kowuta kobundisa bato ya Amoni,
azongaki na Yelusalemi.
15 Tango bato ya Siri bamonaki ete Isalaele alongi bango, basanganaki. 16 Adadezeri
atindaki bantoma kobenga bato ya Siri oyo bazalaki na ngambo mosusu ya ebale.
Mpe bayaki na Elami. Tsobaki, mokonzi ya mampinga ya Adadezeri, azalaki liboso
na bango. 17 Tango Davidi azwaki sango yango, asangisaki bato nyonso ya Isalaele,
akatisaki Yordani mpe akomaki na Elami. Bato ya Siri basalaki milongo liboso ya
Davidi mpe babundisaki ye. 18 Kasi bato ya Siri bakimaki liboso ya Isalaele, mpe
Davidi abomaki bampunda nkama sambo oyo ezalaki komema bashar mpe basoda
nkoto tuku minei oyo babundaka bitumba na likolo ya bampunda. Davidi abetaki
mpe Tsobaki, mokonzi na bango ya mampinga, mpe akufaki wana. 19 Tango bakonzi
nyonso oyo bazalaki na se ya bokonzi ya Adadezeri bamonaki ete Isalaele alongi
bango, basalaki kimia elongo na bato ya Isalaele mpe bakomaki kosalela Isalaele.
Bongo bato ya Siri bakomaki kobanga kosunga bato ya Amoni.
11
Davidi mpe Batisheba
1 Na mobu oyo elandaki, na tango oyo bakonzi bazalaka na momesano ya kokende
na bitumba, Davidi atindaki Joabi elongo na basali na ye mpe mampinga nyonso ya
Isalaele. Babomaki bato ya Amoni mpe bazingelaki Raba. Kasi Davidi atikalaki na
Yelusalemi. 2 Mokolo moko na pokwa, Davidi alamukaki wuta na mbeto na ye mpe
atambolaki na veranda ya likolo ya ndako ya mokonzi. Wuta na likolo ya veranda,
amonaki mwasi moko azali kosukola. Mwasi yango azalaki kitoko makasi. 3 Davidi
atindaki moto moko kokende koluka koyeba soki mwasi yango azali nani. Moto yango
alobaki : « Ezali Batisheba, mwana mwasi ya Eliami, mwasi ya Iri, moto ya Iti. »
4 Davidi atindaki bantoma mpo na kozwa ye. Batisheba ayaki epai ya Davidi, mpe
Davidi asangisaki na ye nzoto. Sima na ye komipetola na mbindo na ye, Batisheba
azongaki na ndako na ye. 5 Akomaki na zemi, mpe atindaki maloba epai ya Davidi :
« Nazali na zemi. »
6 Davidi atindaki maloba epai ya Joabi : « Tindela ngai Iri, moto ya Iti. » Joabi
atindaki Iri epai ya Davidi. 7 Tango Iri akomaki epai na ye, Davidi atunaki ye soki
Joabi azali malamu, soki basoda bazali malamu mpe soki bitumba ezali koleka ndenge
nini. 8 Bongo Davidi alobaki na Iri : « Kende na ndako na yo mpe sukola makolo na
yo. »
Iri atikaki ndako ya mokonzi ; mpe sima na ye, mokonzi atindelaki ye kado. 9 Kasi
Iri alalaki na ekotelo ya ndako ya mokonzi elongo na basali nyonso ya mokonzi na
ye ; akendeki te na ndako na ye. 10 Tango bayebisaki Davidi ete Iri akendeki na ndako
te, atunaki ye :
— Boni, yo owuti mosika te ? Mpo na nini oboyi kozonga na ndako na yo ?
11 Iri azongiselaki Davidi :
— Sanduku, Isalaele mpe Yuda bazali kovanda na bandako ya kapo ; mpe Joabi,
nkolo na ngai, elongo na bato na ye bazali kolala libanda kati na zamba. Ndenge
nini ngai nakende na ndako na ngai mpo na kolia, komela mpe kolala na mwasi na
ngai ? Solo, na kombo na yo mokonzi, nakoki kosala likambo ya boye te.
12 Davidi alobaki na Iri :
— Vanda lisusu awa lelo, bongo lobi nakozongisa yo.
Iri avandaki na Yelusalemi mokolo wana mpe mokolo oyo elandaki.
13 Davidi abengisaki ye. Iri aliaki mpe amelaki elongo na ye, mpe Davidi
alangwisaki ye. Kasi na pokwa, Uri abimaki mpo na kokende kolala na mbeto na
ye elongo na basali ya mokonzi, kasi akendeki na ndako na ye te.
14 Na tongo, Davidi akomelaki Joabi mokanda mpe atindaki yango na nzela ya Iri.
15 Kati na mokanda yango, akomaki boye : « Tia Iri na molongo ya liboso, na esika
oyo bitumba ezali makasi. Mpe bino, bozonga sima na ye mpo ete babeta ye mpe
akufa. »
16 Joabi oyo azalaki kokengela engumba, atiaki Iri na esika oyo ayebaki ete ezali
penza na basoda ya mpiko. 17 Bongo tango bato ya engumba babimaki mpo na
kobundisa Joabi, ndambo ya basoda kati na mampinga ya Davidi bakufaki ; Iri, moto
ya Iti, mpe akufaki.
18 Joabi atindelaki Davidi sango nyonso ya bitumba. 19 Apesaki mitindo oyo epai
ya ntoma : « Tango okosilisa kopesa sango ya bitumba epai ya mokonzi, 20 mokonzi
akoki kotomboka mpe kotuna yo : ‹ Mpo na nini bopusanaki makasi pembeni ya
engumba mpo na kobunda ? Boyebaki te ete bakokaki kobeta batolotolo wuta na
mir ? 21 Nani abomaki Abimeleki, mwana mobali ya Yerubesheti ? Ezalaki te mwasi
oyo, wuta na likolo ya mir, abwakelaki ye libanga oyo banikelaka ble, yango wana
akufaki na Tebesi ? Mpo na nini bopusanaki pembeni ya mir ? › Soki atuni yo bongo,
loba na ye : ‹ Mosali na yo, Iri, moto ya Iti, mpe akufi. › »
22 Motindami akendeki, mpe tango akomaki, ayebisaki Davidi makambo nyonso
oyo Joabi atindaki ye koloba. 23 Alobaki na Davidi :
— Bato yango bazalaki makasi koleka biso, bayaki kobundisa biso na libanda,
mpe tobenganaki bango kino na ekotelo ya engumba.
24 Bongo basoda oyo babundaka na batolotolo babetaki na batolotolo na bango
basali na yo wuta na likolo ya mir. Ndambo ya bato ya mokonzi bakufaki, ezala
mosali na yo, Iri, moto ya Iti, mpe akufaki.
25 Davidi alobaki na ntoma :
— Tala makambo oyo okoloba na Joabi : « Tika ete likambo oyo etungisa yo te.
Mopanga ekoki koboma songolo to pakala. Sala makasi mpo na kobundisa engumba
mpe bebisa yango. » Loba makambo oyo mpo na kolendisa Joabi.
26 Tango mwasi ya Iri ayokaki ete mobali na ye akufi, asalelaki ye matanga. 27 Sima
na matanga, Davidi abengisaki mwasi ya Uri kati na ndako na ye mpe akomisaki ye
mwasi na ye. Mwasi yango abotelaki Davidi mwana mobali. Kasi likambo oyo Davidi
asalaki esepelisaki Yawe te.
12
Natan apameli Davidi
1 Yawe atindaki Natan epai ya Davidi. Tango akomaki epai ya Davidi, alobaki na
ye : « Ezalaki na bato mibale kati na engumba moko : moko kati na bango azalaki
mozwi ; mpe mosusu, mobola. 2 Mozwi azalaki na bameme mpe bangombe ebele,
3 kasi mobola azalaki na eloko te longola kaka mwa mwana meme moko ya mwasi
oyo asombaki. Abokolaki yango mpe ekolaki epai na ye elongo na bana na ye. Mpate
yango ezalaki kolia bilei na sani moko, komela mayi na kopo moko na nkolo na yango
mpe kolala na maboko na ye. Ezalaki lokola mwana na ye ya mwasi. 4 Mokolo moko,
mopaya moko ayaki epai ya mozwi, kasi mozwi aboyaki kozwa meme moko kati na
bameme na ye to ngombe moko kati na bangombe na ye mpo na kolamba yango
mpo na mopaya oyo ayaki epai na ye ; azwaki kaka mwa mwana meme ya mwasi ya
mobola mpe alambaki yango mpo na mopaya oyo ayaki epai na ye. »
5 Davidi asilikelaki mozwi makasi mpe alobaki na Natan :
— Na Kombo na Yawe, moto oyo asali boye asengeli na kufa ! 6 Asengeli kofuta
mwa mwana meme yango mbala minei, pamba te azalaki na mawa te ya kosala
likambo ya boye.
7 Natan alobaki na Davidi :
— Moto yango ezali nde yo ! Tala makambo oyo Yawe, Nzambe ya Isalaele, alobi :
« Napakolaki yo mafuta mpo ete okoma mokonzi ya Isalaele mpe nakangolaki yo
na maboko ya Saulo ; 8 nakabaki na maboko na yo ndako ya nkolo na yo, Saulo, mpe
basi na ye ; napesaki yo libota ya Isalaele mpe libota ya Yuda. Bongo soki nyonso
wana ezalaki moke koleka, nalingaki kobakisela yo lisusu ebele koleka. 9 Mpo na
nini otioli Liloba na Yawe na kosala makambo oyo ezali mabe na miso na Ye ?
Obomisi Iri, moto ya Iti, na mopanga mpe ozwi mwasi na ye mpo ete akoma mwasi
na yo. Obomisi ye na mopanga ya bato ya Amoni. 10 Mpo na yango, mopanga
ekolongwa lisusu te na ndako na yo, pamba te otioli ngai mpe ozwi mwasi ya Iri,
moto ya Iti, mpo ete akoma mwasi na yo. 11 Tala liloba oyo Yawe alobi : ‹ Nakoyeisa
pasi epai na yo wuta na ndako na yo moko ; na miso na yo, nakokamata basi na
yo mpe nakopesa bango na moko kati na baninga na yo, oyo akosangisa na bango
nzoto na moyi makasi. 12 Osalaki yango na nkuku, kasi ngai nakosala likambo oyo
na moyi mpe na miso ya Isalaele mobimba. › »
13 Davidi alobaki na Natan :
— Solo, nasalaki masumu epai na Yawe.
Natan azongisaki :
— Yawe alongoli masumu na yo ; okokufa te. 14 Kasi lokola na likambo oyo yo
osali, opesi na banguna ya Yawe nzela ya kofinga Ye, mwana oyo bakobotela yo
akokufa.
15 Sima na yango, Natan azongaki na ndako na ye. Yawe abetaki mwana oyo mwasi
ya Iri abotelaki Davidi, mpe mwana yango akomaki kobela. 16 Davidi abondelaki
Nzambe mpo na mwana, akilaki bilei, akotaki na ndako na ye mpe akomaki kolala
na mabele babutu nyonso. 17 Bakambi ya ndako na ye bayaki kotelema pembeni na
ye mpo na kotelemisa ye wuta na mabele, kasi aboyaki mpe andimaki te kolia bilei
elongo na bango. 18 Na mokolo ya sambo, mwana akufaki. Basali ya Davidi babangaki
koyebisa ye ete mwana akufi, pamba te bazalaki komilobela : « Wana mwana azalaki
nanu na bomoi, tango tolobaki na Davidi, ayokaki biso te. Awa sik’oyo mwana akufi,
tokoloba na ye ndenge nini ? Soki toyebisi ye sik’oyo ete mwana akufi, akoki kosala
likambo moko ya mabe ! »
19 Davidi amonaki basali na ye koloba na se se kati na bango, mpe asosolaki ete
mwana akufi. Atunaki :
— Boni, mwana akufi ?
Bazongisaki :
— Iyo, akufi.
20 Bongo Davidi atelemaki wuta na mabele, amisukolaki nzoto, amipakolaki malasi,
alataki bilamba mosusu, akotaki na Tempelo ya Yawe mpe agumbamaki mpo na
kosambela. Sima, azongaki na ndako na ye, asengaki bilei mpe aliaki.
21 Basali na ye batunaki :
— Mpo na nini ozali kosala boye ? Wana mwana azalaki na bomoi, ozalaki
komilalisa nzala mpe ozalaki kolela ; awa sik’oyo mwana akufi, otelemi mpe okomi
kolia !
22 Azongisaki :
— Solo, wana mwana azalaki nanu na bomoi, nazalaki kokila bilei mpe kolela,
pamba te nazalaki komilobela : « Nani ayebi ? Tango mosusu Yawe akosalela ngai
ngolu mpe akotika mwana na bomoi ! » 23 Kasi lokola sik’oyo akufi, mpo na nini
nakila bilei ? Boni, nakoki kozongisa ye lisusu na bomoi ? Ngai nde nakokende
epai na ye, kasi ye akozonga epai na ngai te.
24 Bongo Davidi abondisaki mwasi na ye, Batisheba ; akendeki epai na ye mpe
asangisaki na ye nzoto. Batisheba abotelaki ye lisusu mwana mobali mpe apesaki ye
kombo « Salomo. » Yawe alingaki ye 25 mpe atindaki maloba na nzela ya mosakoli
Natan ete bapesa ye kombo « Yedidia, » pamba te Yawe alingaki ye.
Davidi abotoli engumba Raba
26 Joabi abundisaki engumba Raba ya bato ya Amoni mpe abotolaki mboka
mokonzi. 27 Joabi atindaki bantoma koloba na Davidi : « Nabundisi Raba mpe
nabotoli eteni ya mabele epai wapi mayi ezali. 28 Sik’oyo, sangisa basoda oyo batikali,
bozingela engumba Raba mpe bokamata yango ; soki te nakokamata yango ngai
moko, mpe kombo na ngai ekosakolama kuna. »
(1Ma 20.1-3)
29 Davidi asangisaki mampinga nyonso mpe akendeki na Raba, abundisaki mpe
akamataki yango. 30 Alongolaki motole oyo ezalaki na moto ya mokonzi na yango.
Motole yango esalemaki na bakilo ya wolo koleka tuku misato mpe ezalaki na libanga
ya talo na likolo na yango. Wuta na tango wana, ekomaki na moto ya Davidi.
Akamataki bomengo ebele ya bitumba kati na engumba yango. 31 Amemaki na
bowumbu bato oyo bazalaki kuna, atiaki bango na misala oyo basalaka na si, na
piki mpe na epasola ; atiaki bango mpe na mosala ya kosala babiliki. Davidi asalaki
ndenge wana na bavandi ya bingumba nyonso ya bato ya Amoni. Bongo azongaki
na Yelusalemi elongo na mampinga na ye nyonso.
13
Aminoni mpe Tamari
1Abisalomi, mwana mobali ya Davidi, azalaki na ndeko moko ya mwasi ya kitoko
makasi ; kombo na ye ezalaki « Tamari. » Aminoni, mwana mobali mosusu ya Davidi,
akomaki kolinga ye ndenge mwasi mpe mobali balinganaka. 2 Aminoni atungisamaki
makasi na motema kino abelaki maladi ya bolingo likolo ya Tamari, ndeko na ye ya

mwasi ; pamba te ayebaki nanu nzoto ya mibali te mpe ekokaki kosalema te ete
Aminoni abenga ye mpo na kosolola. 3 Nzokande Aminoni azalaki na moninga na ye
moko ya mobali ; kombo na ye ezalaki « Yonadabi, » mwana mobali ya Shimea, ndeko
mobali ya Davidi. Yonadabi azalaki na mayele mabe mingi. 4 Atunaki Aminoni :
— Mpo na nini yo mwana mobali ya mokonzi ozalaka tango nyonso mawa-mawa
boye ? Okoki koyebisa ngai te mpo na nini ozalaka bongo ?
Aminoni alobaki na ye :
— Nalingaka Tamari, ndeko mwasi ya Abisalomi, ndeko na ngai ya mobali.
5 Yonadabi alobaki na ye :
— Oh, sala boye : « Kende na mbeto mpe kosana kobela. Tango tata na yo akoya
kotala yo, okoloba na ye : ‹ Nalingi ete Tamari, ndeko na ngai ya mwasi, aya kopesa
ngai eloko ya kolia. Tika ete alamba biloko na miso na ngai mpo ete namona ye
mpe nakoka kolia na loboko na ye. › »
6 Aminoni amitandaki na mbeto mpe akosanaki kobela. Tango mokonzi ayaki mpo
na kotala ye, Aminoni alobaki na ye : « Nalingi ete Tamari, ndeko na ngai ya mwasi,
aya kolambela ngai na miso na ngai bagalete mibale ya kitoko mpo ete nakoka kolia
yango na loboko na ye. »
7 Davidi atindaki maloba epai ya Tamari oyo azalaki kati na shambre na ye :
« Kende na ndako ya Aminoni, ndeko na yo ya mobali, mpe lambela ye biloko. »
8 Boye Tamari akendeki na ndako ya Aminoni, ndeko na ye ya mobali, oyo azalaki
ya kolala. Akamataki farine, asangisaki yango, asalaki bagalete na miso na ye mpe
atumbaki yango. 9 Alongolaki yango na kikalungu mpe apesaki yango na Aminoni,
kasi Aminoni aboyaki kolia. Aminoni alobaki :
— Bimisa bato nyonso libanda.
Bato nyonso babimaki.
10 Aminoni alobaki na Tamari :
— Memela ngai biloko ya kolia awa kati na shambre na ngai ya kolala mpo ete
nalia yango wuta na loboko na yo.
Tamari azwaki bagalete oyo asalaki mpe amemaki yango epai ya Aminoni, ndeko
na ye ya mobali, kati na shambre na ye ya kolala. 11 Tango kaka Tamari asembolaki
loboko epai ya Aminoni mpo na koleisa ye galeti, Aminoni akangaki ye na nzoto mpe
alobaki na ye :
— Yaka kolala elongo na ngai, ndeko na ngai ya mwasi.
12 Tamari alobaki na ye :
— Te, ndeko na ngai ya mobali ! Kosangisa na ngai nzoto na makasi te. Likambo
ya boye ekoki kosalema te kati na Isalaele ! Kosala bozoba ya boye te. 13 Ekosukela
ngai ndenge nini ? Nakokende wapi na soni na ngai ? Mpe yo okozala ndenge
nini ? Okokoma lokola moto ya liboma kati na Isalaele ! Nabondeli yo, loba na
mokonzi, pamba te akoboya te ete obala ngai.
14 Kasi Aminoni aboyaki koyoka ye ; mpe lokola alekaki Tamari na makasi, azwaki
ye na makasi mpe asangisaki na ye nzoto.
15 Sima na yango, Aminoni ayinaki Tamari makasi, ayinaki ye penza makasi koleka
ndenge azalaki kolinga ye. Aminoni alobaki na Tamari :
— Telema mpe bima !
16 Tamari azongiselaki ye :
— Te, kobengana ngai ezali mabe makasi koleka ata makambo oyo owuti kosala
ngai !
Kasi Aminoni aboyaki koyoka ye. 17 Abengaki mosali na ye mpe alobaki : « Bimisa
elenge mwasi oyo na libanda mpe kanga ekuke na bibende sima na ye. » 18 Mosali
abimisaki Tamari na libanda mpe akangaki ekuke na bibende sima na ye. Tamari
alataki nzambala moko ya kitoko, pamba te ezalaki lolenge ya bilamba oyo bana basi
ya mokonzi oyo bayebi nanu nzoto ya mibali te bazalaki kolata. 19 Tamari atiaki
putulu na moto na ye mpe apasolaki nzambala na ye ya kitoko oyo alataki. Atiaki
maboko na ye na moto mpe, wana azalaki kokende, azalaki kolela na mongongo
makasi. 20 Abisalomi, ndeko na ye ya mobali, atunaki ye : « Boni, Aminoni, ndeko
na yo ya mobali, azalaki elongo na yo ? Sik’oyo, ndeko na ngai ya mwasi, kolobela
yango te ; azali ndeko na yo ya mobali. Kotia likambo oyo na motema te ! »
Tamari avandaki kati na ndako ya Abisalomi, ndeko na ye ya mobali, lokola mwasi
basundola.
21 Tango mokonzi Davidi ayokaki makambo oyo nyonso, asilikaki makasi.
22 Abisalomi alobaki ata liloba moko te epai ya Aminoni, ndeko na ye ya mobali, ezala
ya malamu to ya mabe, pamba te ayinaki Aminoni mpo ete asambwisaki Tamari,
ndeko na ye ya mwasi.
Abisalomi abomi Aminoni

23 Sima na mibu mibale, lokola Abisalomi azalaki na basali oyo bakataka bapwale
ya bameme, na Bala-Atsori, pene ya mondelo ya Efrayimi, abengisaki bana mibali
nyonso ya mokonzi. 24 Abisalomi akendeki epai ya mokonzi mpe alobaki na ye :
— Mosali na yo abengisi basali oyo bakataka bapwale ya bameme. Tika ete
mokonzi mpe bakalaka na ye basepela koya kosangana na ngai, mosali na yo.
25 Mokonzi azongisaki :
— Te, mwana na ngai, tokoki te kokende biso nyonso, noki te tokozala mokumba
mpo na yo.
Atako Abisalomi atungisaki ye, kasi mokonzi aboyaki kaka kokende, kasi apambo-
laki ye. 26 Abisalomi alobaki lisusu :
— Nabondeli yo, pesa kaka nzela ete ata Aminoni, ndeko na ngai ya mobali,
akende elongo na biso.
Mokonzi atunaki ye :
— Mpo na nini akende elongo na yo ?
27 Kasi Abisalomi akobaki kaka kotungisa ye, mpe mokonzi atindaki bana mibali
mosusu ya mokonzi ete bakende elongo na Aminoni.
28 Abisalomi apesaki mitindo epai ya basali na ye :
— Boyoka ! Tango Aminoni akolangwa masanga ya vino, soki nalobi na bino :
« Bobeta Aminoni ; » wana boboma ye. Bobanga te, pamba te ezali ngai moko nde
nakopesa mitindo oyo. Bozala makasi mpe boyika mpiko.
29 Basali ya Abisalomi basalaki Aminoni ndenge kaka Abisalomi atindaki bango.
Bana mibali nyonso ya mokonzi batelemaki, bamataki na bamile na bango mpe
bakimaki. 30 Wana bazalaki nanu na nzela, sango ekomaki epai ya Davidi :
« Abisalomi abomi bana mibali nyonso ya mokonzi, moko te kati na bango atikali. »
31 Mokonzi atelemaki, apasolaki bilamba na ye mpe amitandaki na mabele. Bakalaka
na ye nyonso batelemaki wana na bilamba epasuka. 32 Kasi Yonadabi, mwana mobali
ya Shimea, ndeko mobali ya Davidi, alobaki : « Tika ete nkolo na ngai akanisa te ete
babomi bana mibali nyonso ya mokonzi ! Ezali Aminoni kaka moto akufi, pamba te,
wuta mokolo oyo Aminoni asangisaki na makasi nzoto na Tamari, ndeko na ye ya
mwasi, Abisalomi azwaki mokano ya koboma ye. 33 Tika ete mokonzi, nkolo na ngai,
amitungisa na ye te mpo na sango oyo asili koyoka, sango oyo ezali koloba ete bana
mibali nyonso ya mokonzi bakufi ! Ezali Aminoni kaka moto akufi. »
34 Na tango yango, Abisalomi akimaki. Nzokande tango mokengeli atalaki na
mosika, amonaki bato ebele kokita na mopanzi ya ngomba, na nzela ya weste.
Mokengeli akendeki koyebisa mokonzi : « Namoni bato na nzela ya Oronayimi, na

mopanzi ya ngomba. »
35 Yonadabi alobaki na mokonzi :
— Tala ! Bana mibali ya mokonzi bazali koya ! Esalemi ndenge kaka mosali na
yo alobaki.
36 Tango kaka asilisaki koloba, bana mibali ya mokonzi bakotaki na kolela na
mongongo makasi. Mokonzi mpe alelaki makasi elongo na basali na ye. 37 Abisalomi
akimaki mpe akendeki epai ya Talimayi, mwana mobali ya Amiwudi, mokonzi ya
Geshuri. Kasi mokonzi Davidi asalaki mikolo nyonso matanga mpo na mwana na ye
ya mobali.
38 Abisalomi akimaki mpe akendeki na mboka Geshuri, avandaki kuna mibu misato.
39 Mokonzi Davidi atikaki kolanda Abisalomi, pamba te amibondisaki na tina na kufa
ya Aminoni.
14
Abisalomi azongi na Yelusalemi
1 Joabi,mwana mobali ya Tseruya, asosolaki ete motema ya mokonzi ekomi na posa
ya Abisalomi. 2 Boye, Joabi atindaki moto moko na mboka Tekoa, mpo na koluka
mwasi moko ya bwanya mpe komema ye longwa kuna. Alobaki na ye : « Sala lokola
moto oyo azali na matanga, lata bilamba ya matanga, kopakola mafuta te : sala lokola
mwasi oyo alata pili wuta mikolo ebele mpo na kolela ebembe ; 3 mpe kende epai ya
mokonzi, yebisa ye maloba oyo. »
Joabi ayebisaki maloba oyo asengelaki koloba.
4 Tango mwasi ya mboka Tekoa akomaki epai ya mokonzi, agumbamaki elongi na
ye kino na mabele mpe alobaki :
— Oh mokonzi, sunga ngai !
— Eloko nini ezali kotungisa yo ?
Azongisaki :
— Nazali mwasi akufisa mobali ; mobali na ngai akufaki. 6 Ngai, mwasi mosali
na yo, nazalaki na bana mibali mibale. Bango mibale baswanaki kati na bilanga,
mpe moto moko te azalaki kuna mpo na kokabola bango. Moko abetaki mosusu
mpe abomaki ye. 7 Sik’oyo, libota mobimba etelemeli mwasi mosali na yo, bazali
koloba : « Kaba na maboko na biso ye oyo abetaki ndeko na ye ya mobali mpo
ete toboma ye mpo na bomoi ya ndeko na ye ya mobali oyo ye abomaki. Na nzela
wana, tokolongola mokitani ya libula. » Na bongo, bakoki koboma mwa likala ya
moto oyo natikali na yango mpe kozangisa mobali na ngai kombo mpe bakitani
kati na mokili.
8 Mokonzi alobaki na mwasi :
— Zonga na ndako na yo, nakopesa mitindo na tina na yo.
9 Kasi mwasi ya mboka Tekoa alobaki na mokonzi :
— Oh mokonzi, nkolo na ngai, tika ete ngambo ekweya na moto na ngai mpe
na libota ya tata na ngai ; kasi tika ete mokonzi mpe kiti na ye ya bokonzi bazala
mosika ya likambo oyo.
— Soki moto moko ameki kotombokela yo, yaka na ye epai na ngai, mpe
akozongela lisusu te kotungisa yo.
11 Mwasi alobaki :
— Tika ete mokonzi alapa ndayi na Kombo na Yawe, Nzambe na ye, ete akopekisa
mobukanisi makila mpo ete akoba te kobebisa na koboma mwana na ngai ya
mobali, oyo atikali.
Mokonzi alobaki :
— Na Kombo na Yawe, suki ata moko te ya moto ya mwana na yo ya mobali
ekokweya na mabele.
12 Mwasi yango alobaki :
— Tika ete mwasi mosali na yo aloba likambo moko epai ya mokonzi, nkolo na
ngai.
— Loba !
13 Mwasi alobaki :
— Mpo na nini osali mabongisi ya boye mpo na kotelemela bato ya Nzambe ?
Wana mokonzi abimisi maloba oyo, ye moko azali komikweyisa te mpo ete azongisi
te mwana mobali oyo akimaki na mboka ya bapaya ? 14 Solo, ndenge bakokaka
te kolokota mayi oyo esili kosopana, ndenge mpe biso tosengeli kokufa. Kasi
sik’oyo, ezali te mokano ya Nzambe mpo na Abisalomi, pamba te asalaki mabongisi
mpo ete moto oyo abungi nzela awumela te mosika na Ye. 15 Mpe sik’oyo, soki
nayei kobimisa maloba oyo epai ya mokonzi, nkolo na ngai, ezali mpo ete bato
babangisaki ngai. Yango wana mwasi mosali na yo amilobelaki : « Tika ete naloba
na mokonzi, nkolo na ngai. Tango mosusu, akosala kolanda makambo oyo mwasi
mosali na ye akosenga. 16 Tango mosusu, mokonzi akondima kokangola mwasi
mosali na ye wuta na loboko ya mobali oyo azali koluka kobwaka ngai mpe mwana
na ngai ya mobali mosika ya libula oyo Nzambe apesaki biso. » 17 Mpe sik’oyo, tala
makambo oyo mwasi mosali na yo azali koloba : « Tika ete liloba ya mokonzi, nkolo
na ngai, epesa ngai bopemi, pamba te mokonzi, nkolo na ngai, azali lokola Anjelu
na Nzambe oyo ayebaka kososola mabe mpe malamu. Tika ete Yawe, Nzambe na
yo, azala elongo na yo ! »
18 Mokonzi alobaki na mwasi :
— Kobombela ngai te eyano ya likambo oyo nalingi kotuna yo.
Mwasi azongisaki :
— Tika ete mokonzi, nkolo na ngai, aloba !
19 Mokonzi atunaki :
— Boni, loboko ya Joabi ezali elongo na yo te na makambo oyo nyonso ?
Mwasi azongisaki :
— Na kombo na yo mokonzi, nkolo na ngai, kati na makambo nyonso oyo
mokonzi, nkolo na ngai, awuti koloba, moto moko te akoki kokende, ezala na
ngambo ya loboko ya mobali to na ngambo ya loboko ya mwasi. Solo, ezali mosali
na yo, Joabi, nde atindaki ngai kosala makambo oyo, mpe ye nde atiaki maloba oyo
na monoko na ngai mwasi mosali na yo. 20 Mosali na yo, Joabi, asalaki boye mpo na
kobongola mpe kokomisa makambo oyo ndenge mosusu. Kasi nkolo na ngai azali
na bwanya lokola Anjelu na Nzambe, ayebi makambo nyonso oyo ezali koleka kati
na mokili.
21 Mokonzi alobaki na Joabi :
— Malamu ! Nakosala yango. Kende, zongisa elenge mobali Abisalomi.
22 Bongo Joabi agumbamaki elongi kino na mabele mpo na kopesa mokonzi lokumu
mpe apambolaki ye.
Joabi alobaki :
— Lelo, mosali na yo asosoli ete azwi ngolu na miso na yo mokonzi, nkolo na
ngai, pamba te mokonzi andimi kosala makambo oyo mosali na ye asengi.
Bongo Joabi akendeki na Geshuri mpe azongisaki Abisalomi, na Yelusalemi.

23
24Kasi mokonzi alobaki :
— Asengeli kokende na ndako na ye ; asengeli te komona elongi na ngai.
Boye Abisalomi akendeki na ndako na ye, mpe amonaki elongi ya mokonzi te.
25 Kati na Isalaele mobimba, ezalaki na moto moko te oyo azalaki kitoko koleka
Abisalomi mpe oyo bazalaki kokumisa lokola ye. Azalaki ata na mbeba moko te,
banda na moto kino na misapi ya makolo. 26 Na suka ya mibu nyonso, azalaki kokata
suki ya moto na ye, mpo ete ezalaki kokoma kilo makasi. Boye tango bazalaki kotia
yango na bimekelo, ezalaki na bakilo mibale na bagrame nkama mitano, kolanda
ndenge bamekaka kilo kati na ndako ya mokonzi. 27 Abisalomi azalaki na bana mibali
misato mpe mwana moko ya mwasi. Kombo ya mwana na ye ya mwasi ezalaki
Tamari, mpe azalaki mwasi moko ya kitoko makasi.
28 Abisalomi avandaki na Yelusalemi mibu mibale mpe atikalaki komona te elongi
ya mokonzi. 29 Bongo Abisalomi abengisaki Joabi mpo ete atinda ye epai ya mokonzi,
kasi Joabi aboyaki kokende epai na ye. Abengisaki lisusu Joabi na mbala ya mibale,
kasi Joabi aboyaki kaka kokende. 30 Abisalomi alobaki na basali na ye : « Botala !
Elanga ya Joabi ezali pembeni ya elanga na ngai, ezali na bambuma ya orje. Bokende
kotia yango moto. »
Basali ya Abisalomi batiaki yango moto. 31 Joabi akendeki na ndako ya Abisalomi
mpe alobaki na ye :
— Mpo na nini otie moto na elanga na ngai ?
32 Abisalomi azongiselaki Joabi :
— Tala, natindelaki yo maloba ; nalobaki : « Yaka awa mpo ete natinda yo epai
ya mokonzi mpo na kotuna ye : ‹ Mpo na nini nalongwaki na Geshuri ? Elingaki
kozala malamu mpo na ngai soki natikalaki na ngai kuna. Sik’oyo, nalingi komona
elongi ya mokonzi ; mpe soki namemaki ngambo na likambo moko, tika ete baboma
ngai ! › »
33 Boye Joabi akendeki epai ya mokonzi mpe ayebisaki ye makambo nyonso.
Mokonzi abengisaki Abisalomi, mpe Abisalomi akendeki liboso ya mokonzi, agum-
bamaki elongi kino na mabele, mpe mokonzi ayambaki ye.
15
Botomboki ya Abisalomi
Na tango wana, Abisalomi azwaki shar, bampunda mpe basoda tuku mitano oyo
1
bazalaki kotambola liboso na ye lokola bakengeli na ye. 2 Abisalomi azalaki kolamuka
na tongo makasi mpe azalaki kokende kotelema pembeni ya nzela oyo ekenda na
ekotelo ya engumba. Bongo, tango nyonso moto azalaki koleka mpo na kokende epai
ya mokonzi mpo ete akatela ye likambo, ye Abisalomi azalaki kobenga ye mpe kotuna
ye :
— Ozali moto ya engumba nini ?
Soki moto yango azongisi :
— Mosali na yo azali moto ya moko kati na bikolo ya Isalaele.
3 Abisalomi azalaki koloba na ye :
— Tala, likambo na yo ezali malamu mpe sembo ; kasi ezali na moto moko te oyo
akoki koyoka yo epai ya mokonzi.
4 Abisalomi azalaki kobakisa :
— Ah ! Soki nazalaki mosambisi kati na mokili oyo, moto nyonso oyo azali na
likambo alingaki koya epai na ngai, mpe nalingaki kolongisa ye na likambo yango !
5 Mpe tango nyonso moto azalaki kopusana mpo na kogumbama liboso na
ye Abisalomi, Abisalomi azalaki kopesa loboko, koyamba mpe kopesa ye beze.
6Azalaki kosala bongo epai ya bato nyonso ya Isalaele oyo bazalaki kokende epai ya
mokonzi mpo ete akata likambo na bango, mpe ezalaki bongo nde Abisalomi azalaki
komikotisa na mayele kati na mitema ya bato ya Isalaele.
7 Sima na mibu minei, Abisalomi alobaki na mokonzi :
— Pesa ngai nzela mpo ete nakende na Ebron mpo na kokokisa ndayi oyo nalapaki
epai na Yawe, 8 pamba te tango mosali na yo azalaki kovanda na Geshuri kati na
Siri, nalapaki ndayi oyo : « Soki Yawe azongisi ngai na Yelusalemi, nakogumbamela
Ye. »
— Kende na kimia.
Boye akendeki na Ebron. 10 Mpe longwa kuna, Abisalomi atindaki bantoma kati na
bikolo nyonso ya Isalaele mpo na koloba : « Tango kaka bokoyoka lokito ya kelelo,
boloba : ‹ Abisalomi akomi mokonzi kati na Ebron. › »
11 Mibali nkama mibale babengisamaki wuta na Yelusalemi mpe bakendeki elongo
na Abisalomi. Bakendeki na boboto mpe bayebaki ata likambo moko te. 12 Wana
Abisalomi azalaki kobonza mbeka, abengisaki Ayitofeli, moto ya Gilo, mopesi toli ya
Davidi, wuta na engumba na ye ya Gilo. Boye, likita ya batomboki ekomaki makasi ;
mpe lisanga ya Abisalomi ekomaki na bato ebele.
Davidi akimi
Ntoma moko ayaki koyebisa Davidi :
13
— Mitema ya bato ya Isalaele esangani elongo na Abisalomi.
14 Davidi alobaki na bakalaka na ye nyonso oyo bazalaki na Yelusalemi :
— Boya ! Tosengeli kokima, soki te moko te kati na biso akobika liboso ya
Abisalomi. Tosengeli kobima na lombangu, soki te akoya na lombangu kokanga
biso, kobebisa biso mpe koboma engumba na mopanga.
15 Bakalaka ya mokonzi bazongiselaki Davidi :
— Basali na yo bazali ya kobongama mpo na kosala makambo nyonso oyo
mokonzi, nkolo na biso, akopona.
16 Mokonzi akendeki na makolo elongo na libota na ye mobimba oyo ezalaki
kolanda ye ; kasi atikaki bamakangu zomi mpo na kobatela ndako na ye. 17 Boye
mokonzi akendeki na makolo elongo na bato na ye nyonso oyo bazalaki kolanda ye
mpe batelemaki pene ya ndako ya suka ya engumba. 18 Basoda na ye nyonso bazalaki
kotambola na bapembeni na ye elongo na bato nyonso ya Kereti mpe ya Peleti. Mpe
bato nyonso ya Gati, nkama motoba, oyo batambolaki elongo na ye longwa na Gati,
bazalaki kotambola liboso ya mokonzi.
19 Mokonzi alobaki na Itayi, moto ya Gati :
— Mpo na nini yo mpe olingi koya elongo na biso ? Zonga mpe vanda elongo
na Abisalomi, mokonzi ya sika ! Ozali mopaya, otikaki mboka na yo mpo na koya
kokima awa. 20 Oyaki mpe kaka lobi oyo ewuti koleka, bongo ndenge nini, lelo,
namema yo elongo na biso wana nayebi kutu te epai nini nazali kokende ? Zonga
mpe zwa bato ya mboka na yo ! Tika ete bolamu mpe boyengebene ya Yawe ezala
elongo na yo !
21 Itayi azongiselaki mokonzi :
— Na Kombo na Yawe mpe na kombo ya mokonzi, nkolo na ngai, mosali na yo
akozala bipai nyonso oyo mokonzi, nkolo na ngai, akozala, ezala mpo na bomoi to
mpo na kufa.
22 Davidi alobaki na Itayi :
— Malamu ! Leka liboso mpe tambola !
Boye Itayi, moto ya Gati, atambolaki liboso elongo na basoda nyonso mpe mabota
oyo ezalaki elongo na ye. 23 Tango bato nyonso bazalaki koleka, mboka mobimba
ezalaki kolela makasi. Mokonzi akatisaki lubwaku ya Sedron, mpe bato nyonso
bakendeki na nzela oyo ekenda na esobe.
24 Tsadoki mpe azalaki wana elongo na Balevi oyo bazalaki elongo na ye mpe
bamemaki Sanduku ya Boyokani ya Nzambe. Bakitisaki Sanduku ya Nzambe, mpe
Abiatari abonzaki mbeka kino tango bato nyonso basilisaki kobima na engumba.
25 Mokonzi alobaki na Tsadoki :
— Zongisa Sanduku ya Nzambe kati na engumba. Soki nazwi ngolu na miso ya
Yawe, akozongisa ngai mpe akopesa ngai nzela ya komona lisusu Sanduku yango
mpe ndako na yango. 26 Kasi soki Nzambe alobi : « Nasepeli na yo te, » wana tika
ete asala epai na ngai makambo oyo amoni ete ezali malamu, pamba te nazali ya
kobongama.
27 Mokonzi alobaki lisusu epai ya Nganga-Nzambe Tsadoki :
— Ozali momoni makambo te ? Zonga na kimia na engumba elongo na Ayimaatsi,
mwana na yo ya mobali, mpe Jonatan, mwana mobali ya Abiatari. Yo mpe Abiatari,
bozwa mpe bomema bana na bino mibale ya mibali. 28 Nakozela na bitando ya
esobe kino nakoyoka liloba kowuta epai na bino.
29 Boye Tsadoki mpe Abiatari bazongisaki Sanduku ya Nzambe, na Yelusalemi, mpe
batikalaki kuna.
30 Kasi Davidi azalaki komata ngomba ya banzete ya olive na kolela, moto na ye ya
kozipama mpe makolo ngulu. Bato nyonso oyo bazalaki elongo na ye bazipaki bango
mpe mito na bango mpe bazalaki kolela wana bazalaki komata. 31 Bayaki koyebisa
Davidi ete Ayitofeli azali kati na bato oyo basalaki likita elongo na Abisalomi. Boye
Davidi asambelaki : « Eh Yawe, sala ete batoli ya Ayitofeli ezanga tina. »
32 Tango Davidi akomaki na songe ya ngomba epai wapi bato bazalaki na momesano
ya kokende kogumbamela Nzambe, Ushayi, moto ya Ariki, mopesi toli ya Davidi,
azalaki kuna mpo na kokutana na ye, na nzambala na ye epasuka mpe moto na ye
etonda na putulu.
33 Davidi alobaki na ye :
— Soki okeyi elongo na ngai, okozala mokumba mpo na ngai. 34 Kasi soki ozongi
na engumba mpe olobi na Abisalomi : « Nakozala mosali na yo, oh mokonzi ! Kala,
nazalaki mosali ya tata na yo, kasi sik’oyo, nakozala mosali na yo, » wana okosunga
ngai na kobebisa toli ya Ayitofeli. 35 Lokola Banganga-Nzambe Tsadoki mpe Abiatari
bakozala kuna elongo na yo, okoyebisa bango makambo nyonso oyo okoyoka na
ndako ya mokonzi. 36 Bana na bango ya mibali mibale, Ayimaatsi, mwana mobali
ya Tsadoki, mpe Jonatan, mwana mobali ya Abiatari, bazali mpe kuna elongo na
bango. Okotinda bango mpo ete baya koyebisa ngai makambo nyonso oyo okoyoka.
37 Boye Ushayi, moninga ya Davidi, azongaki na engumba, kaka na tango oyo
Abisalomi mpe akotaki kati na Yelusalemi.
16
Davidi mpe Tsiba
1Tango Davidi alekaki mwa moke songe ya ngomba, Tsiba, mobombi bozwi ya
Mefibosheti, azalaki kozela mpo na kokutana na ye ; azalaki na ba-ane mibale oyo
babongisi mpo na mobembo mpe ememaki mapa nkama mibale, maboke nkama
moko ya bambuma ya vino ekawuka, maboke nkama moko ya bambuma ya figi mpe
mbeki moko ya masanga ya vino. 2 Mokonzi atunaki Tsiba :
— Mpo na nini omemi biloko oyo ?
Tsiba azongisaki :
— Ba-ane ezali mpo na libota ya mokonzi mpo ete batambola na yango, mapa
mpe bambuma ezali mpo na bato mpo ete balia, mpe masanga ya vino ezali mpo
na kopesa makasi epai ya bato oyo bakolemba na esobe.
3 Bongo mokonzi atunaki lisusu :
— Wapi Mefibosheti, koko ya nkolo na yo ?
Tsiba azongisaki :
— Atikalaki na Yelusalemi, pamba te amilobelaki : « Lelo, libota ya Isalaele
ekozongisa bokonzi ya koko na ngai na maboko na ngai. »
4 Mokonzi alobaki na Tsiba :
— Nyonso oyo ezali ya Mefibosheti ekomi sik’oyo ya yo.
Tsiba alobaki :
— Nagumbami liboso na yo mokonzi, nkolo na ngai ! Tika ete nazwa ngolu na
miso na yo !
Shimei alakeli Davidi mabe
5 Wana mokonzi akomaki pembeni ya Bawurimi, ezalaki na moto moko oyo azalaki
kobima wuta na mboka ; kombo na ye ezalaki « Shimei, » mpe azalaki mwana mobali
ya Gera. Azalaki moto ya etuka mpe libota moko na Saulo. Bongo wana azalaki
kobima, azalaki mpe kolakela Davidi mabe. 6 Azalaki kobamba Davidi mpe basali
na ye mabanga atako bato nyonso mpe basoda oyo bakengelaka mokonzi bazalaki na
ngambo ya loboko ya mwasi mpe na ngambo ya loboko ya mobali ya Davidi. 7 Shimei
azalaki koloba boye wana azalaki kolakela Davidi mabe : « Bima, bima, mobomi bato,
moto pamba. 8 Yawe atangi na moto na yo, makila nyonso ya ndako ya Saulo, oyo
osopaki mpo ete okoma mokonzi na esika na ye. Yawe akabi bokonzi na maboko
ya Abisalomi, mwana na yo ya mobali. Osili kokweya na pasi mpo ete ozali mosopi
makila. »
9 Abishayi, mwana mobali ya Tseruya, alobaki na mokonzi :
— Mpo na nini mbwa oyo ekufa ezali kolakela nkolo na ngai mabe. Pesa ngai
nzela mpo ete nakende kokata ye moto.
10 Kasi mokonzi alobaki :
— Bino bana mibali ya Tseruya, yo Abishayi mpe ndeko na yo, Joabi, likambo
nini kati na ngai mpe bino ? Soki azali kolakela ngai mabe, ezali nde na ndingisa
ya Yawe mpo ete alobi na ye : « Lakela Davidi mabe. » Nani sik’oyo akoki kotuna :
« Mpo na nini ozali kosala bongo ? »
11 Bongo Davidi alobaki na Abishayi mpe na basali na ye nyonso : « Soki kutu
mwana na ngai moko ya mobali oyo abimi na nzoto na ngai azali koluka koboma
ngai, bongo ndenge nini moto oyo ya Benjame asala bongo te ! Tika ye alakela ngai
mabe, pamba te ezali Yawe nde alobi na ye bongo. 12 Tango mosusu Yawe akomona
pasi na ngai, bongo akobongola na bolamu bilakeli mabe oyo ezali kokweyela ngai
lelo. »
13 Boye, wana Davidi mpe bato na ye bakobaki nzela na bango, Shimei azalaki
kotambola na mopanzi mosusu ya ngomba pembeni ya Davidi, azalaki kokoba
kolakela Davidi mabe tango azalaki kotambola, kobamba ye mabanga mpe kobwakela
ye putulu. 14 Mokonzi elongo na bato na ye nyonso balembaki tango bakomaki na
esika oyo bazalaki kokende mpe bapemaki kuna.
Abisalomi akomi na Yelusalemi
15 Kaka na tango yango, Abisalomi mpe bato nyonso ya Isalaele bakomaki na
Yelusalemi, mpe Ayitofeli azalaki elongo na ye. 16 Ushayi, moto ya Ariki, moninga
ya Davidi, akendeki epai ya Abisalomi mpe alobaki na ye :
— Tika ete mokonzi owumela na bomoi ! Tika ete mokonzi owumela na bomoi !
17 Abisalomi atunaki Ushayi :
— Oyo nde bolingo nyonso oyo ozali kolakisa epai ya moninga na yo ? Mpo na
nini okendeki te elongo na moninga na yo ?
18 Ushayi alobaki na Abisalomi :
— Te, ngai nakozala elongo na moto oyo Yawe, bato oyo mpe Isalaele nyonso
baponi. 19 Mpe ngai nakosalela nani ? Ezali te mwana na ye ya mobali ? Ndenge
nasalelaki tata na yo, ndenge wana mpe nakosalela yo.
20 Abisalomi alobaki na Ayitofeli :
— Pesa biso toli na yo : tosengeli kosala nini ?
21 Ayitofeli azongiselaki Abisalomi :
— Kende kosangisa nzoto na bamakangu ya tata na yo, oyo batikalaki mpo na
kobatela ndako, bongo Isalaele mobimba ekoyoka ete omikomisi nkele na miso ya
tata na yo. Na bongo, maboko ya bato oyo bazali sima na yo ekolendisama.
22 Boye basalelaki Abisalomi ndako ya kapo na likolo ya ndako, mpe asangisaki
nzoto na bamakangu ya tata na ye na miso ya Isalaele mobimba. 23 Nzokande, na
tango wana, toli oyo Ayitofeli abandaki kopesa ezalaki lokola maloba ya moto oyo
azali kotuna mayele epai ya Ye moko Nzambe. Ezalaki ndenge wana nde Davidi mpe
Abisalomi bazalaki komona batoli ya Ayitofeli.
17
Yawe akakoli batoli ya Ayitofeli
1 Ayitofeli alobaki na Abisalomi :
— Nakopona mibali nkoto zomi na mibale mpe nakolanda Davidi na pokwa ya
lelo. 2 Nakobundisa ye tango makasi na ye ekosila mpe nzoto na ye ekolemba ;
nakoyeisa mobulu epai na ye, mpe wana bato nyonso oyo bazali elongo na ye
bakokima, ngai nakoboma ye mokonzi tango akotikala ye moko ; 3 mpe nakozongisa
bato nyonso epai na yo. Kufa ya moto oyo ozali koluka elakisi kozonga ya bato
nyonso ! mpe bato nyonso bakozala na kimia.
4 Makanisi oyo emonanaki ya sembo na miso ya Abisalomi mpe ya bampaka nyonso
ya Isalaele. 5 Kasi Abisalomi alobaki :
— Bobengisa lisusu Ushayi, moto ya Ariki, mpo ete toyoka makambo nini oyo ye
mpe azali na yango ya koloba.
6 Tango Ushayi akomaki epai na ye, Abisalomi alobaki :
— Tala toli oyo Ayitofeli apesi. Boni, tosengeli kosala makambo oyo alobi ? Soki
te, yebisa biso makanisi na yo.
7 Ushayi azongiselaki Abisalomi :
— Ya mbala oyo, toli oyo Ayitofeli apesi ezali malamu te.
8 Bongo Ushayi abakisaki :
— Oyebi ete tata na yo mpe bato na ye bazali bato ya mpiko mpe bato na kanda
makasi lokola ngombolo ya mwasi oyo bawuti kobotola bana na yango kati na
zamba. Tata na yo azali moto oyo abundaka bitumba wuta kala, akolekisa te butu
esika moko na bato. 9 Ata azali sik’oyo ya kobombama kati na lidusu ya mabanga to
na esika songolo, nzokande tango kaka bato kati na mampinga na biso bakobanda
kokufa, ekozanga te komonana moto oyo akoyoka yango mpe akoloba : « Kati na
bato oyo bazali kolanda Abisalomi, ebele bakufi. » 10 Bongo na tango yango, ata soda
oyo aleki na mpiko, oyo azali na motema lokola ya nkosi, akobanga makasi, pamba
te Isalaele mobimba eyebi ete tata na yo mpe bato nyonso oyo bazali elongo na
ye bazali basoda ya mpiko. 11 Boye tala toli na ngai : « Tika ete Isalaele mobimba
basangana epai na yo, longwa na Dani kino na Beri-Sheba, bazala ebele lokola
zelo ya ebale monene ! Bongo yo moko okotambola liboso na bango na bitumba.
12 Bongo tokobundisa ye na bisika nyonso oyo akoki komonana mpe tokokweyela
ye ndenge manoka ekweyaka na mabele. Mpe ezala ye to bato na ye, moko te

akotikala na bomoi. 13 Soki akimi na engumba moko, Isalaele mobimba ekomema
basinga kuna na engumba yango mpe tokobenda engumba yango na lubwaku kino
etikala ata na libanga moko te. »
14 Abisalomi mpe bato nyonso ya Isalaele balobaki :
— Toli ya Ushayi, moto ya Ariki, ezali malamu koleka oyo ya Ayitofeli, pamba te
Yawe azwaki mokano ya kokakola batoli malamu ya Ayitofeli mpo na komema pasi
epai ya Abisalomi.
15 Ushayi alobaki na Banganga-Nzambe Tsadoki mpe Abiatari :
— Ayitofeli apesaki toli na Abisalomi mpe na bampaka ya Isalaele ete basala
likambo songolo, mpe ngai napesi bango toli ete basala likambo pakala. 16 Sik’oyo,
tinda noki sango epai ya Davidi mpo na koloba na ye : « Kolekisa te butu kati na
bitando ya esobe, kasi kende mosika, noki te mokonzi mpe bato oyo bazali elongo
na yo bokufa. »
17 Wana Jonatan mpe Ayimaatsi bavandaki na Eyini-Rogeli, mwasi mosali moko
amemelaki bango sango oyo bango basengelaki kokende koyebisa mokonzi Davidi ;
pamba te basengelaki te kokota kati na engumba mpo ete bamona bango te.
18 Nzokande elenge mobali moko amonaki bango mpe akendeki koyebisa Abisalomi.
Boye mibali nyonso mibale bakimaki noki mpe bakendeki na ndako ya moto moko
ya Bawurimi. Lokola azalaki na libulu moko ya mayi kati na lopango na ye, bakitaki
kuna. 19 Mwasi na ye akamataki kapo, atiaki yango na monoko ya libulu mpe asopaki
bambuma na likolo na yango. Moto moko te ayebaki likambo yango. 20 Tango bato
ya Abisalomi bayaki epai ya mwasi, batunaki :
— Ayimaatsi mpe Jonatan bazali wapi ?
Mwasi azongiselaki bango :
— Bakatisi mayi.
Bato ya Abisalomi balukaki, kasi bamonaki moto moko te ; mpe bazongaki na
Yelusalemi. 21 Tango bakendeki, Ayimaatsi mpe Jonatan babimaki na libulu mpe
bakendeki koyebisa mokonzi Davidi : « Botelema mpe bokatisa mayi noki, pamba te
Ayitofeli apesi toli moko ya mabe na tina na yo. »
22 Boye Davidi mpe bato oyo bazalaki elongo na ye batelemaki mpe bakatisaki ebale
Yordani. Liboso ete tongo etana, bango nyonso basilisaki kokatisa Yordani, moko te
atikalaki.
23 Tango Ayitofeli amonaki ete balandi te toli na ye, amataki na ane mpe azongaki
na ndako na ye kati na engumba na ye. Abongisaki biloko ya ndako na ye mpe
amidiembikaki. Boye akufaki mpe bakundaki ye kati na kunda ya tata na ye.
24 Davidi akendeki na Maanayimi, mpe Abisalomi akatisaki Yordani elongo na bato
nyonso ya Isalaele oyo bazalaki elongo na ye. 25 Abisalomi atiaki Amasa mokonzi
ya mampinga na esika ya Joabi. Amasa azalaki mwana mobali ya Yeteri, moto
ya Isalaele, oyo abalaki Abigayili, mwana mwasi ya Naashi mpe ndeko mwasi ya
Tseruya, mama ya Joabi. 26 Bato ya Isalaele mpe Abisalomi batongaki molako na
bango kati na Galadi.
27 Tango Davidi akomaki na Maanayimi, bayambaki ye epai ya Shovi, mwana
mobali ya Naashi ya mboka Raba ya bato ya Amoni, epai ya Makiri, mwana mobali
ya Amieli ya mboka ya Lo-Debari, mpe epai ya Barizilayi, moto ya Galadi ya
mboka Rogelimi. 28 Bamemaki biloko ya kolalela, bambeki, basani, ble, orje, farine,
bambuma oyo bakalinga, madesu, mpe misili, 29 mafuta ya nzoyi, miliki, bameme,
fromaje ya ngombe, mpo ete Davidi elongo na bato na ye balia ; pamba te bazalaki
kolobana bango na bango : « Solo, sima na bango kotambola kati na esobe, bato oyo
balembi, bazali konyokwama na nzala mpe na posa ya mayi. »
18
Kufa ya Abisalomi
1 Davidi atangaki basoda oyo bazalaki elongo na ye ; mpe kati na bango, aponaki
bakonzi ya bankoto mpe bakonzi ya bankama. 2 Davidi apesaki mitindo na mampinga
ete bakende. Akabolaki bango na masanga misato : lisanga ya liboso ekambamaki
na Joabi ; ya mibale, na Abishayi, ndeko mobali ya Joabi, mwana mobali ya Tseruya ;
mpe ya misato, na Itayi, moto ya Gati. Mokonzi alobaki na masanga ya mampinga
ete ye moko akokende solo elongo na bango. 3 Kasi basoda balobaki :
— Okoki kobima te elongo na biso, pamba te soki ekosenga ete tokima, bakotala
biso te. Ezala kati-kati ya bato kati na biso bakufi, bakotala yango te, kasi yo ;
okokani na bato nkoto zomi kati na biso. Nzokande, ekoleka malamu mpo na yo
kosungaka biso tango nyonso wuta na engumba.
— Nakosala makambo nyonso oyo bomoni ete ezali malamu.
Boye wana bato bazalaki kobima na masanga ya bankama mpe ya bankoto,
mokonzi atelemaki pembeni ya ekuke. 5 Apesaki mitindo oyo epai ya Joabi, Abishayi
mpe Itayi : « Na kombo na ngai, bosala malembe na elenge mobali Abisalomi. »
Basoda nyonso bayokaki mokonzi kopesa mitindo na mokambi moko na moko,
na tina na Abisalomi. 6 Mampinga etambolaki kati na zamba mpo na kobundisa
Isalaele, mpe bitumba ezalaki kati na zamba ya Efrayimi. 7 Kuna, mampinga ya
Davidi elongaki mampinga ya Isalaele, mpe basoda nkoto tuku mibale bakufaki
mokolo wana kati na mampinga ya Isalaele. 8 Bitumba epanzanaki mboka mobimba ;
mpe mokolo wana, bato oyo bakufaki kati na zamba bazalaki ebele koleka bato oyo
bakufaki na mopanga.
9 Abisalomi akutanaki na bato ya Davidi na mbalakata. Azalaki kotambola na
likolo ya mile na ye. Bongo tango mile ekimaki, ekotaki na se ya nzete ya terebente
oyo ezalaki na bitape ekangana-kangana, mpe moto ya Abisalomi ekangamaki na
nzete. Abisalomi atikalaki ya kodiembela na likolo, kasi mile oyo azalaki kotambolisa
ekobaki kokima mbangu. 10 Tango moko kati na basoda amonaki ye, alobaki na Joabi :
— Namoni Abisalomi amidiembiki na nzete ya terebente.
11 Joabi alobaki na moto oyo ayebisaki ye likambo yango :
— Boni, omoni ye ? Mpo na nini obomaki ye te mbala moko ? Soki obomaki ye,
nalingaki kopesa yo bagrame pene nkama moko ya palata mpe mokaba.
12 Kasi moto yango azongiselaki Joabi :
— Ezala soki batie mbongo ya bibende ya palata, nkoto moko na maboko na
ngai, nakosembola loboko na ngai te mpo na koboma mwana ya mokonzi. Pamba
te toyokaki mitindo oyo mokonzi apesaki epai na yo, epai na Abishayi mpe epai
na Itayi, tango alobaki : « Na kombo na ngai, bosala mabe te na elenge mobali
Abisalomi. » 13 Eloko moko te ebombamaka na miso ya mokonzi. Bongo soki
natosaki mokonzi te mpe soki nabomaki Abisalomi, yo olingaki na yo kokotela ngai
te.
14 Joabi alobaki :
— Nakoki te kolekisa tango na ngai elongo na yo.
Boye azwaki makonga misato na maboko na ye mpe atubaki yango na motema ya
Abisalomi oyo azalaki nanu ya bomoi kati na nzete ya terebente.
15 Sima, bilenge mibali zomi oyo bamemaki bibundeli ya Joabi, bazingaki Abisalomi,
babetaki ye mpe babomaki ye. 16 Joabi abetaki kelelo, mpe masanga ya mampinga
etikaki kolanda Isalaele, pamba te apekisaki bango. 17 Bazwaki Abisalomi, babwakaki
ye na zamba kati na libulu moko ya monene mpe bazipaki ye na se ya mopiku ya
mabanga. Na tango wana, basoda nyonso ya Isalaele bakimaki na bandako na bango.
18 Nzokande, wana Abisalomi azalaki nanu na bomoi, azwaki libanga ya ekaniseli

mpe atelemisaki yango na lubwaku ya mokonzi lokola ekaniseli mpo na ye, pamba te
amilobelaki : « Nazali te na mwana mobali oyo akoki komema kombo na ngai lokola
ekaniseli. »
Boye apesaki libanga yango kombo na ye, mpe yango wana babengaka yango kino
lelo « Ekaniseli ya Abisalomi. »
Sango ya kufa ya Abisalomi
19 Ayimaatsi, mwana mobali ya Tsadoki, alobaki na Joabi :
— Pesa ngai nzela ya kokima mbangu mpo na kokende koyebisa mokonzi ete
Yawe akangoli ye na maboko ya banguna na ye.
20 Joabi alobaki na ye :
— Ezali yo te moto osengeli komema sango na mokolo ya lelo ; okoki na yo
komema sango mokolo mosusu, kasi mpo na lelo, osengeli te kosala yango, pamba
te moto oyo akufi azali mwana ya mokonzi.
21 Bongo Joabi alobaki na moto moko ya Kushi :
— Kende koloba na mokonzi makambo oyo omoni.
Moto ya Kushi agumbamaki liboso ya Joabi mpe akendeki mbangu.
22 Ayimaatsi, mwana mobali ya Tsadoki, alobaki lisusu na Joabi :
— Oyo ekoya eya ! Pesa ngai nzela mpo ete nakende mbangu liboso ya moto ya
Kushi.
Kasi Joabi azongisaki :
— Mwana na ngai ya mobali, mpo na nini olingi kaka kokende ? Ezali na yango
te sango oyo ekopesa yo lifuti.
23 Ayimaatsi alobaki :
— Oyo ekoya eya ! Nandimi kokima mbangu.
Joabi alobaki :
— Kima mbangu !
Boye Ayimaatsi akimaki mbangu na nzela ya etando ya Yordani mpe alekaki moto
ya Kushi.
24 Na tango yango, Davidi avandaki kati ya ekuke ya kati mpe ekuke ya libanda, mpe
mokengeli amataki na likolo ya ndako ya ekuke, pembeni ya mir. Tango atombolaki
miso, amonaki mwana mobali moko kokima mbangu ye moko. 25 Mokengeli agangaki
epai ya mokonzi mpe ayebisaki ye. Mokonzi alobaki : « Soki azali ye moko, wana
azali na basango malamu. »
Moto azalaki kaka kopusana. 26 Bongo mokengeli amonaki moto mosusu kokima
mbangu, mpe abelelaki mokengeli ekuke :
— Tala, moto mosusu azali kokima mbangu ye moko.
Mokonzi alobaki :
— Ye mpe amemi basango malamu.
27 Mokengeli alobaki :
— Namoni moto ya liboso kokima mbangu lokola Ayimaatsi, mwana mobali ya
Tsadoki.
Mokonzi alobaki :
— Azali moto malamu, azali koya na basango malamu.
28 Bongo Ayimaatsi abelelaki mokonzi :
— Makambo nyonso ezali malamu !
Agumbamaki liboso ya mokonzi elongi kino na mabele mpe alobaki :
— Tika ete Yawe, Nzambe na yo, apambolama ! Akabi bato oyo batombolaki
maboko na bango mpo na kobundisa mokonzi, nkolo na ngai.
29 Mokonzi atunaki :
— Boni elenge mobali Abisalomi, azali malamu ?
Ayimaatsi azongisaki :
— Namonaki mobulu makasi kaka tango Joabi alingaki kotinda mosali ya
mokonzi mpe ngai, mosali na yo, kasi nayebaki te soki ezalaki likambo nini.
— Telema pembeni mpe zela ngai wana.
Boye akendeki mpe atelemaki wana.
31 Bongo moto ya Kushi akomaki mpe alobaki :
— Mokonzi, nkolo na ngai, yoka basango malamu ! Yawe akangoli yo lelo na
maboko ya bato oyo babundisaki yo.
32 Mokonzi atunaki na moto ya Kushi :
— Boni elenge mobali Abisalomi, azali malamu ?
Moto ya Kushi azongisaki :
— Tika ete banguna ya mokonzi, nkolo na ngai, mpe bato nyonso oyo bazali
kotelema mpo na kosala yo mabe bazala lokola elenge mobali wana.
19
Davidi alelaki Abisalomi
1 Mokonzi ayokaki pasi na motema, amataki na shambre oyo ezalaki na likolo ya
ekuke mpe alelaki. Tango azalaki kokende, alobaki : « Ah Abisalomi, mwana na
ngai ya mobali ! Mwana na ngai ya mobali, mwana na ngai ya mobali Abisalomi !
Ebongaki ete nakufa na esika na yo ! Oh Abisalomi, mwana na ngai ya mobali,
mwana na ngai ya mobali ! »
2 Sango ekomelaki Joabi na koloba : « Mokonzi azali kolela mpe asali matanga mpo
na Abisalomi. »
3 Mokolo wana, elonga ebongwanaki matanga mpo na bato nyonso, pamba te bato
bayokaki na mokolo wana sango koloba : « Mokonzi azali na mawa makasi mpo na
mwana na ye ya mobali. » 4 Na mokolo wana kaka, bato bazongaki na nkuku kati
na engumba lokola mampinga oyo bazali koyoka soni mpo ete bakimi na bitumba.
5 Mokonzi azipaki elongi mpe alelaki makasi : « Oh mwana na ngai ya mobali,
Abisalomi ! Oh mwana na ngai ya mobali, Abisalomi ! Mwana na ngai ya mobali ! »
6 Joabi akendeki kokuta mokonzi kati na ndako mpe alobaki na ye : « Lelo, oyokisi
bato na yo nyonso soni, bato oyo bawuti kobikisa bomoi na yo, bomoi ya bana na
yo ya mibali mpe ya basi, bomoi ya basi na yo mpe bomoi ya bamakangu na yo.
7 Olingaka bato oyo bayinaka yo mpe oyinaka bato oyo balingaka yo. Lelo penza,
otalisi yango polele ete bakonzi ya basoda mpe basoda na bango bazali pamba na
miso na yo. Namoni ete olingaki kosepela lelo soki Abisalomi azalaki na bomoi mpe
soki biso nyonso tokufaki. 8 Sik’oyo, bima mpe pesa longonya na basoda na yo. Nalapi
ndayi na Kombo na Yawe ete soki obimi te, soda moko te akotikala elongo na yo kino
butu eya. Ekozala mpo na yo pasi, koleka makama nyonso oyo ekweyela yo wuta na
bolenge na yo kino lelo. »
9 Boye mokonzi atelemaki mpe avandaki na ekuke. Bongo tango bayebisaki basoda
ete mokonzi avandi na ekuke, bango nyonso bayaki pene na ye.
Davidi azongi na Yelusalemi
Mpe na tango wana, bana ya Isalaele bakimaki moto na moto na ndako na ye.
10 Kati na bikolo ya Isalaele, bato bazalaki kotiana tembe mpe koloba : « Mokonzi
oyo akangolaki biso na maboko ya banguna na biso, bato ya Filisitia, ye nde sik’oyo
akimi mokili likolo ya Abisalomi ; 11 mpe Abisalomi oyo topakolaki mafuta mpo ete
akamba biso asili kokufa na bitumba. Boye mpo na nini bozali koloba eloko te mpo
na kozongisa mokonzi na Yelusalemi ? »
12 Mokonzi Davidi atindaki sango epai ya Banganga-Nzambe Tsadoki mpe Abiatari :

« Botuna na bampaka ya Yuda : mpo na nini bosengeli kozala bato ya suka mpo na
kozongisa mokonzi na ndako na ye, pamba te makambo oyo ezali kolobama kati na
Isalaele mobimba esili kokoma na matoyi ya mokonzi ? 13 Bozali bandeko na ngai ya
mibali, nzoto na ngai mpe makila na ngai. Bongo mpo na nini kozala bato ya suka
mpo na kozongisa mokonzi ? 14 Mpe boloba na Amasa : ‹ Ozali mosuni na ngai mpe
makila na ngai te ? Tika ete Nzambe apesa ngai etumbu ya makasi ndenge alingi
soki banda sik’oyo okomi te mokonzi ya mampinga na ngai na esika ya Joabi mpo na
libela. › »
15 Makambo oyo Davidi alobaki ekotaki na mitema ya bato nyonso ya Yuda lokola
moto moko. Boye batindaki maloba epai ya mokonzi mpo na koloba na ye : « Zonga,
yo elongo na basali na yo nyonso. »
16 Mokonzi azongaki mpe akomaki kino na Yordani. Bato ya Yuda bayaki na Giligali
mpo na kokende kokutana na mokonzi mpe kokatisa ye mayi ya Yordani.
Davidi alimbisi Shimei
17 Shimei, mwana mobali ya Gera, moto ya ekolo ya Benjame ya Bawurimi,
akendeki mbangu elongo na bato ya Yuda mpo na kokutana na mokonzi Davidi.
18 Azalaki elongo na bato ya Benjame, nkoto moko, mpe Tsiba, moto oyo azalaki
kosala kati na libota ya Saulo, elongo na bana na ye ya mibali zomi na mitano
mpe basali na ye, tuku mibale. Bakendeki mbangu na Yordani epai wapi mokonzi
azalaki. 19 Bamataki na bwato mpo na kokatisa libota ya mokonzi mpe mpo na kosala
nyonso oyo ezali malamu na miso ya mokonzi. Tango Shimei, mwana mobali ya Gera,
akatisaki Yordani, akweyaki liboso ya mokonzi 20 mpe alobaki na ye : « Tika ete nkolo
na ngai atangela ngai ngambo te, akanisa te mabe oyo mosali na ye asalaki mokolo
oyo mokonzi, nkolo na ngai, alongwaki na Yelusalemi. Tika ete mokonzi alongola
likambo yango na makanisi na ye. 21 Pamba te ngai, mosali na yo, nayebi ete nasalaki
masumu, mpe lelo nayei awa lokola moto ya liboso kati na libota mobimba ya Jozefi
mpo na kokutana na mokonzi, nkolo na ngai. »
22 Abishayi, mwana mobali ya Tseruya, alobaki :
— Boni, Shimei asengelaki te kokufa mpo na likambo oyo, pamba te alakelaki
mabe mopakolami na Yawe ?
— Likambo nini kati na ngai mpe bino bana mibali ya Tseruya ? Bokomi lelo
banguna na ngai ! Boni, basengeli koboma moto moko lelo kati na Isalaele ? Nayebi
te ete ngai nde nazali lelo mokonzi ya Isalaele ?
24 Bongo mokonzi alobaki na Shimei :
— Okokufa te.
Mpe mokonzi alakaki Shimei na nzela ya ndayi.
Mefibosheti
25 Mefibosheti, koko ya Saulo, akendeki mpe kokutana na mokonzi. Banda mokolo
oyo mokonzi abimaki kino azongaki, Mefibosheti atikalaki kosukola makolo na ye te,
akataki mandefu te mpe asukolaki bilamba na ye te. 26 Tango akomaki na Yelusalemi
mpo na kokutana na mokonzi, Davidi atunaki ye :
— Mefibosheti, mpo na nini okendeki te elongo na ngai ?
27 Mefibosheti azongisaki :
— Mokonzi, nkolo na ngai, mosali na ngai akosaki ngai. Pamba te lokola
ngai, mosali na yo, nazali na mbeba na makolo, namilobelaki : « Nakosenga ete
babongisela ngai ane na ngai, mpe nakomata yango mpo ete nakende elongo na
mokonzi. » 28 Kasi Tsiba, mosali na ngai, akosaki ngai. Akoselaki mosali na yo
makambo epai ya mokonzi, nkolo na ngai. Mokonzi, nkolo na ngai, azali lokola
Anjelu na Nzambe. Boye sala sik’oyo makambo oyo omoni ete ezali malamu.
29 Pamba te na makanisi ya mokonzi, nkolo na ngai, esengelaki koboma bato nyonso
ya libota ya koko na ngai, Saulo ; kasi atako bongo, ondimaki mosali na yo na mesa,
kati na bato oyo bazali kolia elongo na yo. Boye makoki nini nakoki lisusu kozala
na yango ya kosenga eloko epai ya mokonzi ?
— Mpo na nini maloba ebele boye ? Nasili kopesa mitindo ete yo mpe Tsiba
bokabola bilanga.
31 Mefibosheti alobaki na ye :
— Lokola mokonzi, nkolo na ngai, azongi mobimba na ndako na ye, tika ete
akamata na ye ata nyonso.
Davidi afuti Barizilayi
32 Barizilayi, moto ya Galadi, awutaki na Rogelimi mpo na kokatisa ebale Yordani
elongo na mokonzi mpe kotika ye kokoba mobembo na ye. 33 Nzokande, Barizilayi
akomaki mobange, azalaki na mibu tuku mwambe, mpe ezalaki ye nde asungaki
mokonzi na mikolo nyonso oyo mokonzi avandaki na Maanayimi, pamba te azalaki
moto ya bozwi mingi. 34 Mokonzi alobaki na Barizilayi :
— Katisa elongo na ngai mpe vanda epai na ngai na Yelusalemi, mpe ngai
nakosunga yo.
35 Kasi Barizilayi azongiselaki mokonzi :
— Natikali na mibu boni mpo ete nakende elongo na mokonzi na Yelusalemi ?
36 Nazali sik’oyo na mibu tuku mwambe. Boni, nakoki na ngai lisusu kokesenisa
malamu mpe mabe ? Mosali na yo akoki koyoka lisusu elengi ya biloko oyo azali
kolia mpe komela ? Nakoki lisusu koyoka mongongo ya bayembi ya mibali mpe
ya basi ? Bongo mpo na nini mokonzi, nkolo na ngai, akoki lisusu komitungisa
mpo na mosali na yo ? 37 Mosali na yo akokatisa Yordani elongo na mokonzi mpo
na mwa tango moke kaka. Kasi mpo na nini mokonzi akoki kopesa ngai lifuti ya
boye ? 38 Nabondeli yo, tika ete mosali na yo azonga mpo na kokufa na engumba
na ngai pene ya kunda ya tata mpe mama na ngai ! Kasi tala mwana na ngai ya
mobali, mosali na yo, Kimeami. Tika ete akende elongo na mokonzi, nkolo na ngai,
mpe salela ye makambo oyo yo omoni ete ezali malamu.
— Tika ete Kimeami akende elongo na ngai, mpe ngai nakosalela ye makambo
oyo ezali malamu na miso na yo. Nakosalela ye nyonso oyo akosenga ngai.
40 Sima na bato nyonso kokatisa ebale Yordani, mokonzi mpe akatisaki. Bongo
mokonzi apesaki Barizilayi beze mpe apambolaki ye. Mpe Barizilayi azongaki na
ndako na ye.
Bokabwani kati na Yuda mpe Isalaele
41 Tango mokonzi akatisaki na Giligali, Kimeami mpe akatisaki elongo na ye. Bato
nyonso ya Yuda mpe ndambo ya mabota ya Isalaele balekisaki mokonzi. 42 Kasi na
mbala moko, bato nyonso ya Isalaele bayaki epai ya mokonzi mpe balobaki na ye :
— Mpo na nini bandeko na biso, bato ya Yuda, bazwaki yo na kobombama ?
Mpo na nini balekisaki mokonzi na ebale Yordani, elongo na libota na ye mpe bato
nyonso ya Davidi elongo na ye ?
43 Bato nyonso ya Yuda bazongiselaki bato ya Isalaele :
— Tosalaki bongo, pamba te mokonzi azali ndeko na biso ya mosika te. Bongo
mpo na nini kosilika na tina na yango ? Boni, tobikaki bomoi na biso mpo na
mokonzi ? Tozwaki ata eloko moko mpo na biso ?
44 Bato ya Isalaele bazongiselaki bato ya Yuda :
— Tozali na makoki kati na mokonzi koleka mbala zomi, mpe biso nde tozali na
makoki mingi koleka bino na tina na Davidi. Mpo na nini bozali komona biso lokola
bato pamba. Tozalaki bato ya liboso te na koluka ndenge nini kozongisa mokonzi
na biso ?
Kasi bato ya Yuda bazongiselaki bato ya Isalaele na maloba makasi.
20
Sheba atombokeli Davidi
1 Moto moko ya mobulu na kombo Sheba, mwana mobali ya Bikiri, moto ya ekolo
ya Benjame, abetaki kelelo mpe agangaki : « Tozali na eteni ata moko te ya lisanga
na Davidi, tozali ata na eloko moko te ya lisanga na mwana mobali ya Izayi. Isalaele,
tika ete moto moko na moko azonga na ndako na ye ya kapo. »
2 Bato nyonso ya Isalaele bakimaki Davidi mpo na kolanda Sheba, mwana mobali
ya Bikiri. Kasi bato ya Yuda batikalaki pembeni ya mokonzi na bango, na nzela
mobimba, longwa na Yordani kino na Yelusalemi.
3 Tango mokonzi Davidi azongaki na ndako na ye, na Yelusalemi, azwaki
bamakangu na ye zomi oyo atikaki mpo na kokengela ndako, mpe atiaki bango kati
na ndako moko oyo bazalaki kokengela malamu. Atako azalaki kosunga bango, kasi
akendeki te kosangisa na bango nzoto. Bazalaki kokengela bango kino na mokolo na
bango ya kufa, mpe bazalaki lokola basi bakufisa mibali.
4 Mokonzi alobaki na Amasa : « Bengela ngai bato nyonso ya Yuda na mikolo
misato, yo moko mpe zala awa. »
5 Kasi tango Amasa akendeki kobenga bato ya Yuda, azwaki tango molayi koleka
oyo mokonzi apesaki ye. 6 Davidi ayebisaki Abishayi : « Sheba, mwana mobali ya
Bikiri, akomonisa biso pasi mingi koleka Abisalomi. Kamata basali ya mokonzi mpe
landa ye, noki te akomona bingumba batonga makasi mpe akokima biso. »
7 Boye na bokambami ya Abishayi, bato ya Joabi, bato ya Kereti, bato ya Peleti mpe
basoda nyonso ya mpiko, babimaki na Yelusalemi mpo na kolanda Sheba, mwana
mobali ya Bikiri.
8 Tango bakomaki na libanga monene kati na Gabaoni, Amasa ayaki kokutana na
bango. Joabi alataki bilamba na ye ya basoda : na loketo na ye, alataki mokaba oyo
kati na yango atiaki mopanga oyo ezalaki kati na ebombelo na yango na loketo. Bongo
tango abandaki kopusana, mopanga yango ekweyaki.
9 Joabi alobaki na Amasa : « Boni ndeko na ngai ya mobali, ozali malamu ? »
Bongo Joabi asalelaki loboko na ye ya mobali mpo na kosimba Amasa na mandefu
mpe kopesa ye beze. 10 Amasa azalaki na bokebi te mpo na kotala mopanga oyo
ezalaki na loboko ya mwasi ya Joabi. Bongo Joabi atobolaki ye libumu, mpe misopo
na ye nyonso epanzanaki kino na se ; mpe Amasa akufaki mbala moko. Joabi azalaki
te na tina na kotuba ye mopanga na mbala ya mibale. Boye Joabi mpe ndeko na ye
ya mobali, Abishayi, balandaki Sheba, mwana mobali ya Bikiri.
11 Moto moko kati na bato ya Joabi atelemaki pembeni ya Amasa mpe alobaki :
« Tika ete bato nyonso oyo bazali mpo na Joabi mpe mpo na Davidi balanda Joabi ! »
12 Nzokande, wana Amasa azalaki kobaluka kati na makila na ye na kati-kati ya
nzela, moto yango amonaki ete mampinga nyonso bayaki kotelema wana. Boye
abendaki Amasa libanda ya nzela, atandaki ye kati na elanga mpe afinikaki ye
elamba. 13 Sima na ye kolongola Amasa na nzela, bato nyonso bakendeki elongo
na Joabi mpo na kolanda Sheba, mwana mobali ya Bikiri.
14 Mpo na kokoma na Abele-Beti-Maaka, Sheba akatisaki bikolo nyonso ya Isalaele
mpe etuka mobimba ya bato ya Berimi oyo mpe basanganaki mpe balandaki Joabi.
15 Joabi elongo na mampinga na ye nyonso bazingelaki Sheba kati na Abele-Beti-

Maaka mpe batongaki na libanda ya engumba mwa ngomba oyo ekomaki na molayi
ya mir. Tango bazalaki kotimola mabele mpo na koluka kokweyisa mir, 16 mwasi
moko ya bwanya agangaki wuta na engumba : « Boyoka ! Boyoka ! Boyebisa Joabi
ete aya awa mpo ete naloba na ye. »
17 Joabi apusanaki pene na ye, mpe mwasi yango atunaki ye :
— Yo nde Joabi ?
Azongisaki :
Mwasi alobaki :
— Yoka makambo oyo mwasi mosali na yo azali koloba.
Joabi azongisaki :
— Nazali koyoka.
18 Mwasi yango akobaki koloba :
— Na kala, bazalaki na ezaleli ya koloba : « Botuna mayele na mboka Abele, »
mpe likambo esili. 19 Tozali bato ya kimia mpe ya sembo kati na Isalaele. Kasi yo
ozali koluka koboma engumba oyo ezali mama kati na Isalaele ! Mpo na nini olingi
kobebisa libula ya Yawe ?
20 Joabi azongisaki :
— Mosika na ngai ! Mosika na ngai likanisi ya kobebisa to koboma ! 21 Ezali
bongo te. Kasi Sheba, mwana mobali ya Bikiri, moto ya etuka ya bangomba ya
Efrayimi, atombokelaki mokonzi Davidi. Kaba ye, ye moko kaka, mpe nakotika
kozingela engumba.
Mwasi yango alobaki na Joabi :
— Bakobwakela yo moto na ye na likolo ya mir.
22 Bongo mwasi akendeki epai ya bato nyonso mpe ayebisaki bango maloba na ye
ya bwanya. Boye bakataki moto ya Sheba, mwana mobali ya Bikiri, mpe babwakelaki
yango Joabi. Bongo Joabi abetaki kelelo, mpe bato na ye bapanzanaki liboso ya
engumba ; moto na moto azongaki na ndako na ye. Joabi mpe azongaki na Yelusalemi
epai ya mokonzi.
Bakalaka ya Davidi
Joabi azalaki kokamba mampinga nyonso ya Isalaele ; Benaya, mwana mobali
23
ya Yeoyada, azalaki kokamba bato ya Kereti mpe bato ya Peleti. 24 Adorami azalaki
kokamba misala makasi ; Jozafati, mwana mobali ya Ayiludi, azalaki mobombi
mikanda ; 25 Sheva azalaki mokomi mikanda ; Tsadoki mpe Abiatari bazalaki
Banganga-Nzambe ; 26 mpe Ira, moto ya Yairi, azalaki Nganga-Nzambe ya Davidi.
Mibu ya suka ya bokonzi ya Davidi
21
Mibu misato ya nzala makasi
Tango Davidi azalaki mokonzi, nzala makasi ekotaki mpe esalaki mibu misato.
1
Davidi atunaki Yawe, mpe Yawe alobaki na ye : « Ezali mpo na Saulo mpe libota na
ye oyo esopaki makila, pamba te babomaki bato ya Gabaoni. »
2 Mokonzi abengisaki bato ya Gabaoni mpo na kosolola na bango. Nzokande bato ya
Gabaoni bazalaki kotangama te kati na bato ya Isalaele, kasi bakanganaki na batikali
kati na bato ya Amori ; bongo bato ya Isalaele bakanganaki na bato ya Amori, na
nzela ya ndayi, mpo na kotika bango na bomoi. Kasi Saulo, na bolingo na ye oyo
eleka ndelo mpo na Isalaele mpe Yuda, alukaki kosilisa koboma bango.
3 Davidi atunaki bato ya Gabaoni :
— Eloko nini nakoki kosala mpo na bino ? Na mabe oyo basalaki bino, ndenge
nini nakoki kobongisa makambo mpo ete bopambola libula na Yawe ?
4 Bato ya Gabaoni bazongiselaki ye :
— Mpo na kobongisa makambo na biso elongo na Saulo mpe libota na ye, tozali
na posa te ya palata to ya wolo ; tokoki mpe te koboma ata moto moko kati na
Isalaele.
Davidi atunaki lisusu :
— Bolingi ete ngai nasala nini mpo na bino ?
5 Bazongiselaki mokonzi :
— Lokola tata wana alingaki kosilisa koboma biso mpe asalaki mabongisi ya
kobebisa biso mpo ete tolimwa kati na mokili mobimba ya Isalaele, 6 tika ete
mokonzi akaba na maboko na biso mibali sambo kati na bakitani ya Saulo mpo
ete todiembika banzoto na bango liboso ya Yawe, na Gibea, engumba ya Saulo,
moponami na Yawe.
Mokonzi alobaki :
— Nakopesa bino bango.
7 Mokonzi atikaki na bomoi Mefibosheti, mwana mobali ya Jonatan, mwana mobali
ya Saulo, mpo na boyokani oyo ezalaki kati na bango mibale, Davidi mpe Jonatan,
mwana mobali ya Saulo, tango Davidi alapaki ndayi na Kombo na Yawe. 8 Kasi
mokonzi akangaki Arimoni mpe Mefibosheti, bana mibali oyo Ritsipa, mwana mwasi
ya Aya, abotelaki Saulo ; akangaki lisusu bana mibali mitano oyo Mikali, mwana
mwasi ya Saulo, abotelaki Adriyeli, mwana mobali ya Barizilayi, moto ya Meola ;
9 akabaki bango na maboko ya bato ya Gabaoni. Bongo bato ya Gabaoni babomaki
bango mpe badiembikaki banzoto na bango na ngomba liboso ya Yawe. Bango nyonso
sambo bakufaki elongo. Babomaki bango na mikolo ya liboso ya tango ya kobuka
bambuma, kaka na ebandeli ya tango oyo babukaki bambuma ya orje. 10 Bongo
Ritsipa, mwana mwasi ya Aya, alongolaki elamba ya saki oyo alataki mpe atandaki
yango na libanga ; avandaki wana, wuta na ebandeli ya tango ya kobuka bambuma
ya orje kino na eleko oyo mvula enokelaki bibembe. Na moyi, apekisaki bandeke
ya likolo kokita na likolo ya bibembe yango ; mpe na butu, abenganaki banyama ya
zamba. 11 Davidi ayokaki makambo oyo Ritsipa, mwana mwasi ya Aya, makangu ya
Saulo, asalaki.
12 Bongo Davidi akendeki kozwa mikuwa ya Saulo mpe ya Jonatan, mwana na ye
ya mobali, epai ya bakambi ya Yabeshi ya Galadi, oyo bayibaki yango na libanda
ya Beti-Sheani epai wapi bato ya Filisitia badiembikaki yango mokolo oyo babomaki
Saulo, na Giliboa. 13 Wuta kuna, Davidi amemaki mikuwa ya Saulo mpe ya Jonatan,
mwana na ye ya mobali ; asangisaki mpe mikuwa ya bato sambo oyo babomaki
mpe badiembikaki. 14 Bakundaki mikuwa ya Saulo mpe ya mwana na ye ya mobali,
Jonatan, kati na kunda ya Kishi, tata ya Saulo, na Tsela kati na etuka ya Benjame.
Basalaki makambo nyonso oyo mokonzi atindaki. Sima na yango, Nzambe ayanolaki
losambo mpo na mokili ya Isalaele.
Davidi abundisi bato ya Filisitia

(1Ma 20.4-8)
15 Bitumba ezalaki lisusu kati ya bato ya Filisitia mpe bato ya Isalaele. Davidi akitaki
elongo na basoda na ye mpo na kobundisa bato ya Filisitia ; mpe Davidi alembaki.
16 Yishibi-Benobi, mokitani ya Rafa, azalaki na mopanga ya sika, likonga oyo songe na
yango ezalaki ya bronze mpe ezalaki ya bakilo koleka misato ; mpe abetaki tolo ete
akoboma Davidi. 17 Kasi Abishayi, mwana mobali ya Tseruya, ayaki kosunga Davidi,
abetaki moto ya Filisitia mpe abomaki ye. Boye bato ya Davidi bakataki seleka epai ya
mokonzi, balobaki : « Okobima lisusu te elongo na biso na bitumba mpo ete mwinda
ya Isalaele ekufa te. »
18 Sima na mwa tango, ezalaki lisusu na bitumba na bato ya Filisitia, kuna na mboka
Gobi. Ezalaki na tango yango nde Sibekayi, moto ya Usha, abomaki Safi, moko kati
na bakitani ya Rafa.
19 Ezalaki lisusu na bitumba na bato ya Filisitia, kuna na Gobi ; mpe Elanani, mwana
mobali ya Yare-Oregimi, moto ya Beteleemi, abomaki Goliati, moto ya Gati, oyo
nzete ya likonga na ye ezalaki monene lokola libaya oyo basali bilamba na maboko
basalelaka.
20 Ezalaki lisusu na bitumba oyo esalemaki kuna na Gati ; mpe ezalaki kuna na
mbinga mobali moko, mokitani ya Rafa, oyo azalaki na misapi motoba na loboko
moko na moko, mpe misapi motoba na lokolo moko na moko. Na kosangisa, azalaki
na misapi tuku mibale na minei. 21 Atiolaki Isalaele ; mpe Jonatan, mwana mobali
ya Shimea mpe ndeko mobali ya Davidi, abomaki ye.
22 Bango minei bazalaki bakitani ya Rafa, babotama na Gati mpe bakufaki liboso
ya Davidi mpe ya basoda na ye.
22
Nzembo ya Davidi
Davidi ayembelaki Yawe nzembo na maloba oyo, tango Yawe akangolaki ye wuta
1
na maboko ya banguna na ye nyonso mpe na loboko ya Saulo. 2 Alobaki :
Yawe azali libanga na ngai,
ndako na ngai ya makasi mpe mokangoli na ngai ;
3 azali Nzambe na ngai, libanga na ngai
mpe ebombamelo na ngai ;
azali nguba na ngai, nguya oyo ebikisaka ngai,
ekimelo na ngai, mpe Mobikisi na ngai.
Okangolaka ngai wuta na maboko ya bato mabe.
4 Nabelelaki Yawe oyo abongi na lokumu,
mpe nakangolamaki wuta na maboko ya banguna na ngai.
5 Mbonge ya kufa efinaki ngai,
mpela ya libebi epesaki ngai somo,
6 basinga ya mboka ya bakufi elingaki ngai,
mitambo ya kufa ekangaki ngai.
7 Kati na pasi na ngai, nabelelaki Yawe,
nagangaki epai ya Nzambe na ngai mpo ete asunga ngai.
Yawe ayokaki mongongo na ngai wuta na Tempelo na Ye,
koganga na ngai mpo na kosenga lisungi
ekomaki kino na matoyi na Ye.
8 Mabele ekomaki koningana makasi,
miboko ya Lola elengaki mpe ebukanaki,
pamba te Yawe asilikaki.
9 Milinga ekomaki kobima na zolo na Ye,
moto makasi elongo na makala ya moto ekomaki kobima na monoko na Ye.
10 Afungolaki Lola mpe akitaki,
mapata ya mwindo ezalaki na se ya matambe na Ye.
11 Amataki na likolo ya Sheribe mpe apumbwaki,
apepaki na mapapu ya mopepe.
12 Akomisaki molili oyo ezingelaki Ye
mpe mapata ya mwindo ya likolo, Ndako na Ye.

13 Kongenga oyo ezalaki liboso na Ye
ezalaki kobimisa makala ya moto.
14 Yawe agangaki wuta na Lola,
mongongo ya Ye-Oyo-Aleki-Likolo eyokanaki.
15 Abwakaki makonga na Ye,
mpe atindaki yango na bangambo nyonso ;
abakisaki motango ya mikalikali mpo na kopalanganisa yango.
16 Na koganga ya Yawe mpe na pema ya zolo na Ye,
nzela oyo mayi ya ebale elekelaka ebimaki,
mpe miboko ya mokili emonanaki na libanda.
17 Atandaki loboko na Ye wuta na likolo,
akamataki ngai mpe abimisaki ngai na likama
oyo nazalaki na yango kati na mayi ya mozindo makasi.
18 Akangolaki ngai wuta na maboko
ya monguna na ngai ya nguya mpe ya bayini na ngai,
pamba te balekaki ngai na makasi.
19 Babundisaki ngai na mokolo oyo pasi ezalaki kokanga ngai,
kasi Yawe azalaki eyekamelo na ngai.
20 Abimisaki ngai mpo na kokomisa ngai nsomi,
akangolaki ngai, pamba te alingaka ngai.
21 Yawe asalelaki ngai makambo wana
kolanda bosembo na ngai,
afutaki ngai kolanda bopeto ya maboko na ngai.
22 Pamba te nabateli banzela ya Yawe,
napesi Nzambe na ngai mokongo te lokola bato mabe.
23 Natosaka mibeko na Ye nyonso
mpe nabatelaka bikateli na Ye.
24 Epai na Ye, nazalaki moto oyo azangi pamela
mpe namibatelaki mpo ete nasala masumu te.
25 Yawe afuti ngai kolanda bosembo na ngai,
kolanda bopeto na ngai na miso na Ye.
26 Solo, otalisaka bosembo na Yo epai ya moto oyo atambolaka na bosembo,
mpe bolamu na Yo, epai ya moto oyo azangi pamela.
27 Otalisaka bopeto na Yo epai ya moto ya peto,
kasi omibombaka liboso ya moto oyo atambolaka nyoka-nyoka.
28 Obikisaka banyokolami,
otalaka mpe okitisaka bato na lofundu.
29 Oh Yawe, ozali mwinda na ngai ;
obongolaka molili na ngai pole.
30 Elongo na Yo, nabundisaka mampinga oyo elati bibundeli ;
mpe na lisungi ya Nzambe na ngai, nakatisaka bamir.
31 Nzela ya Nzambe ezali ya kokoka,
Liloba na Yawe ezali na mbeba te ;
azali nguba mpo na bato nyonso oyo bazwaka Ye
lokola ebombamelo na bango.
32 Nani azali Nzambe soki Yawe te ?
Nani azali libanga soki Nzambe na biso te ?

33 Ezali Nzambe nde azali ndako na ngai ya makasi,
abatelaka nzela na ngai
mpe akomisaka yango polele liboso na ngai ;
34 akomisaka makolo na ngai lokola ya mboloko
mpe avandisaka ngai na bisika ya likolo ;
35 alakisaka ngai kobunda,
mpe maboko na ngai ekoki kobenda tolotolo ya bronze.
36 Okomisaka lobiko na Yo nguba na ngai,
mpe lisungi na Yo ekomisaka ngai makasi.
37 Otambolisaka ngai na kimia,
mpe makolo na ngai elengaka te.
38 Nalandaka banguna na ngai mpe nabomaka bango,
nazongaka kaka soki nasilisi koboma bango.
39 Nabebisaka bango nye,
mpe bakokaka lisusu kotelema te ;
bakweyaka na se ya matambe na ngai.
40 Opesaka ngai makasi ya bitumba,
ogumbaka banguna na ngai
mpe otiaka bango na se ya matambe na ngai.
41 Okimisaka banguna na ngai mosika na ngai,
mpe nabebisaka bayini na ngai.
42 Bagangaka mpo na koluka lisungi,
kasi moto oyo akokaki kobikisa bango azalaka te ;
babelelaka Yawe, kasi ayanolaka bango te.
43 Nanikaka bango lokola putulu ya mabele,
nafinaka bango, nanyataka bango
lokola potopoto ya nzela.
44 Olongisaka ngai na bitumba ya bato,
obatelaka ngai mpo ete nazala mokambi ya bikolo.
Bato oyo nayebaki te bakomi kosalela ngai.
45 Bapaya bazali koya mpo ete nasepela na bango ;
soki kaka bayoki ngai, batosaka ngai.
46 Bango nyonso balembi nzoto
mpe bakomi kobima na kolenga
wuta na bandako na bango ya makasi.
47 Longonya na Yawe !
Tika ete Ye oyo azali libanga na ngai akumisama !
Tika ete Nzambe, libanga ya lobiko na ngai, anetolama !
48 Azali Nzambe oyo abundelaka ngai,
oyo atiaka bikolo na se ya matambe na ngai,
49 akangolaka ngai wuta na maboko ya banguna na ngai.
Olongisaka ngai liboso ya banguna na ngai,
obikisaka ngai na maboko ya banguna na ngai.
50 Yango wana, nakosanzola Yo, Yawe, kati na bikolo,
nakoyemba mpo na lokumu ya Kombo na Yo.
51 Yawe apesaka elonga monene epai ya mokonzi na Ye,
atalisaka bolingo na Ye epai ya mopakolami na Ye,
epai ya Davidi mpe libota na ye mpo na libela.
23
Maloba ya suka
1 Tala maloba ya suka ya Davidi :
Maloba ya Davidi, mwana mobali ya Izayi,
moto oyo atombolama na bokonzi,
mopakolami ya Nzambe ya Jakobi,
moyembi malamu ya banzembo ya Isalaele :
2 « Molimo na Yawe alobi na nzela na ngai,
atie maloba na Ye na monoko na ngai.
3 Nzambe oyo azali Libanga ya Isalaele ayebisi ngai :
‹ Mokonzi oyo akambaka bato kati na bosembo mpe botosi epai ya Nzambe,
4 azali lokola pole ya tongo, tango moyi ebimaka
mpe engalaka makasi lokola nde mapata ezali te,
lokola kongenga ya sima na mvula
oyo ebimisaka matiti na mokili. ›
5 Ezali bongo te mpo na libota na ngai liboso ya Nzambe,
pamba te asalaki boyokani ya libela elongo na ngai,
boyokani oyo esalema malamu na makambo nyonso,
mpe oyo Ye moko abatelaka ?
Tango nyonso mpe na makambo nyonso, apesaki ngai elonga
mpe akokisaki posa ya motema na ngai.
6 Kasi bato nyonso ya kilikili bazali lokola nzete ya nzube
oyo babwakaka mosika ;
basimbaka yango te na maboko pamba.
7 Moto oyo alingi kosimba yango
asengeli kosalela ebende to libaya ya likonga ;
batumbaka yango kaka na esika oyo ezali. »
Basoda ya mpiko ya Davidi
(1Ma 11.10-41)
8 Tala bakombo ya basoda ya mpiko ya Davidi : Yoshebi-Bashebeti, moto ya
Takimoni : azalaki mokonzi ya limpinga ya basoda misato ya mpiko, abomaki na
likonga bato nkama mwambe na etumba moko.
9 Molandi na ye ezalaki Eleazari, mwana mobali ya Dodo, moto ya Aoyi : azalaki
moko kati na limpinga ya basoda misato ya mpiko oyo, elongo na Davidi, babundisaki
bato ya Filisitia oyo basanganaki mpo na bitumba, wana bana ya Isalaele bazalaki
kokima na likolo ya bangomba. 10 Kasi ye ayikaki mpiko kati na bitumba mpe
abomaki bato ya Filisitia kino alembaki, mpe loboko na ye etikaki mopanga te.
Yawe apesaki bango elonga monene na mokolo wana. Mampinga bazongaki epai
ya Eleazari kaka mpo na kokamata biloko ya bato oyo bakufaki.
11 Sima na ye, Shama, mwana mobali ya Age, moto ya Arari. Tango bato ya Filisitia
basanganaki na Leyi epai wapi ezalaki na elanga moko etonda na misili, basoda ya
Isalaele bakimaki liboso na bango. 12 Kasi Shama atelemaki na kati-kati ya elanga,
abundelaki yango mpe abomaki bato ya Filisitia. Yawe apesaki bango elonga monene.
13 Mokolo moko, na ebandeli ya eleko ya kobuka bambuma, wana basoda ya bato ya
Filisitia batongaki molako na bango kati na lubwaku ya Refayimi, basoda misato kati
na basoda tuku misato ya mpiko bayaki epai ya Davidi, na ebombamelo ya mabanga
ya Adulami. 14 Na tango yango, Davidi azalaki kati na ebombamelo moko batonga
makasi, mpe basoda ya Filisitia bazalaki na Beteleemi.
15 Mbala moko, Davidi ayokaki posa ya mayi mpe alobaki : « Nani akomemela ngai
mayi ya libulu oyo ezali pene ya ekuke ya Beteleemi mpo ete namela ? »
16 Basoda nyonso misato ya mpiko bakotaki na mayele kati na molako ya bato ya
Filisitia, batokaki mayi na libulu oyo ezali pene ya ekuke ya Beteleemi mpe bamemaki
yango epai ya Davidi. Kasi Davidi aboyaki komela mayi yango ; asopaki yango
na mabele lokola likabo ya masanga mpo na Yawe. 17 Alobaki : « Tika ete Yawe
apesa ngai etumbu soki nameli mayi oyo, pamba te ezali lokola makila ya bato oyo
bandimaki kokende kokufa mpo na ngai. »
Boye, Davidi aboyaki komela mayi yango. Yango nde misala ya kokamwa oyo
basoda misato ya mpiko basalaki.
18 Abishayi, ndeko mobali ya Joabi mpe mwana mobali ya Tseruya, azalaki mokonzi
ya basoda misato ya mpiko. Abundisaki bato nkama misato na likonga na ye mpe
abomaki bango. Boye, kati na bango misato, ye nde akendeki sango koleka. 19 Kati
na basoda misato ya mpiko, ye nde azwaki lokumu koleka mpe akomaki mokonzi na
bango, kasi akokanaki te na basoda misato ya limpinga ya liboso.
20 Benaya, moto ya mboka Kabitseli mpe mwana mobali ya Yeoyada, azalaki soda
ya mpiko mpe asalaki makambo ebele ya kokamwa : abomaki bilombe mibale ya
Moabi ; mpe na mokolo ya mvula ya pembe, akitaki na libulu moko ya mayi mpe
abomaki kuna nkosi. 21 Ye mpe moto abomaki mbinga mobali moko ya Ejipito, oyo
asimbaki likonga na loboko na ye. Abundisaki moto yango ya Ejipito na lingenda,
abotolaki ye likonga oyo azalaki na yango na loboko mpe abomaki ye na likonga na
ye moko. 22 Yango nde misala ya kokamwa oyo Benaya, mwana mobali ya Yeoyada,
asalaki. Ye mpe akendeki sango kati na basoda misato ya mpiko ya lisanga ya mibale.
23 Kati na basoda tuku misato ya mpiko, ye nde azalaki na lokumu monene koleka,
kasi akokanaki te na basoda misato ya mpiko ya limpinga ya liboso. Mpe Davidi
akomisaki ye mokonzi ya bakengeli na ye.
24Kati na lisanga ya bato tuku misato, ezalaki mpe na :
Asaeli, ndeko mobali ya Joabi ;
Elanani, mwana mobali ya Dodo, moto ya Beteleemi ;
25 Shama mpe Elika, bato ya Arodi ;
26 Eletsi, moto ya Peleti ;
Ira, mwana mobali ya Ikeshi, moto ya Tekoa ;
27 Abiezeri, moto ya Anatoti ;
Mebunayi, moto ya Usha ;
28 Tsalimoni, moto ya Aoyi ;
Maarayi, moto ya Netofa ;
29 Elebi, mwana mobali ya Baana, moto ya Netofa ;
Itayi, mwana mobali ya Ribayi, moto ya Gibea ya libota ya Benjame ;
30 Benaya, moto ya Piratoni ;
Idayi, moto ya mabwaku ya Gashi ;
31 Abi-Aliboni, moto ya Beti-Ariba ;
Azimaveti, moto ya Baarumi ;
32 Eliaba, moto ya Shaaliboni ;
Bana mibali ya Yasheni ;
Jonatan, 33 Shama, moto ya Arari ;
Ayami, mwana mobali ya Sharari, moto ya Arari ;
34 Elifeleti, mwana mobali ya Aasibayi, mwana mobali ya Maakati ;
Eliami, mwana mobali ya Ayitofeli, moto ya Gilo ;
35 Etsirayi, moto ya Karimeli ;
Paarayi, moto ya Arabi ;

36 Yigali, mwana mobali ya Natan, moto ya Tsoba ;
Bani, moto ya Gadi* ;

37 Tseleki, moto ya Amoni ;
Naarayi, moto ya Beyeroti, oyo azalaki komema bibundeli ya Joabi, mwana mobali
ya Tseruya ;
38 Ira mpe Garebi, bato ya Yeteri ;
39 mpe Iri, moto ya Iti.
Na kosangisa, bango nyonso bazalaki tuku misato na sambo.
24
Davidi atangi bato
(1Ma 21.1-17)
1 Yawe asikelaki lisusu bato ya Isalaele mpe atindikaki Davidi na kosala makambo
oyo ekomemisa bango ngambo ; alobaki na Davidi : « Kende kotanga motango ya
bato ya Isalaele mpe ya Yuda. »
2 Boye, mokonzi apesaki mitindo na Joabi, mokonzi ya mampinga, oyo azalaki
elongo na ye :
— Tambola na mabota nyonso ya Isalaele, longwa na Dani kino na Beri-Sheba,
mpe tanga bato mpo ete nayeba motango na bango.
3 Kasi Joabi azongiselaki mokonzi :
— Tika ete Yawe, Nzambe na yo, akomisa bato ebele koleka mbala nkama, mpe
ete yo mokonzi, nkolo na ngai, omona yango na miso na yo ! Kasi mpo na nini
mokonzi, nkolo na ngai, alingi kosala likambo ya boye ?
4 Kasi mokonzi atingamaki kaka na mitindo oyo apesaki na Joabi mpe na bakonzi
ya mampinga. Boye, balongwaki liboso ya mokonzi mpe bakendeki kotanga bato ya
Isalaele. 5 Bakatisaki Yordani mpe babandaki na kotanga bato ya engumba Aroeri, na
sude ya engumba oyo ezali kati na lubwaku. Bakatisaki lisusu etuka ya Gadi na nzela
oyo ekenda na Yaezeri. 6 Longwa kuna, balekaki na etuka ya Galadi mpe ya Tayitimi-
Odishi kino bakomaki na Dani Yaani mpe zingazinga ya Sidoni. 7 Bakendeki na ndako
batonga makasi ya Tiri mpe na bingumba nyonso ya bato ya Evi mpe ya Kanana ;
bongo bakomaki na sude ya etuka ya Yuda, na Beri-Sheba. 8 Boye batambolaki mboka
mobimba, mpe bazongaki na Yelusalemi sima na basanza libwa mpe mikolo tuku
mibale. 9 Joabi ayebisaki mokonzi motango ya bato oyo atangaki, bato oyo bakoki
kosalela mopanga na bitumba : bato nkoto nkama mwambe kati na Isalaele, mpe
nkoto nkama mitano kati na Yuda.
Yawe apesi Isalaele etumbu
10 Sima na Davidi kotanga bato, asosolaki ete amemi ngambo. Bongo Davidi alobaki
na Yawe :
— Nasali lisumu monene na kotanga bato. Sik’oyo, nabondeli Yo, oh Yawe,
limbisa mabe ya mosali na Yo ; pamba te nasali makambo lokola moto ya liboma.
11 Na tongo ya mokolo oyo elandaki, tango Davidi alamukaki, Yawe alobaki na
mosakoli Gadi, mopesi toli ya mokonzi :
12 — Kende koyebisa Davidi : « Tala liloba oyo Yawe alobi : ‹ Nazali kotalisa yo
bitumbu misato ; pona moko kati na yango mpo ete Ngai nakokisa yango lokola
etumbu mpo na yo. › »
13 Gadi akendeki koyebisa Davidi makambo oyo Yawe alobaki na ye :
* 23:36 Na mikanda mosusu, bakoma : Agri

— Oponi etumbu nini mpo ete Ngai Yawe nakokisa yango mpo na yo : mibu
sambo ya nzala makasi kati na mokili na yo ; sanza misato oyo okokima liboso ya
banguna na yo, oyo bakolanda yo ; to mikolo misato ya bokono oyo ebomaka kati
na mokili na yo ? Kanisa sik’oyo malamu mpe yebisa ngai eyano oyo ngai nasengeli
komema epai na Ye oyo atindi ngai.
14 Davidi azongiselaki Gadi :
— Nazali na pasi makasi na motema. Eleki malamu mpo na ngai kokweya na
maboko ya Yawe, pamba te mawa na Ye ezali solo monene ; kasi tika ete nakweya
te na maboko ya bato.
15 Boye, Yawe atindaki kati na Isalaele bokono oyo ebomaka, wuta na tongo kaka
wana kino na ngonga oyo akataki ; mpe longwa na Dani kino na Beri-Sheba, bato
nkoto tuku sambo bakufaki. 16 Lokola anjelu atandaki loboko na ye na likolo ya
Yelusalemi mpo na kobebisa yango, Yawe atalaki mpe ayokaki mawa mpo na pasi
wana. Alobaki na anjelu oyo azalaki kobebisa : « Ekoki ! Longola loboko na yo ! »
Nzokande, na tango wana, anjelu na Yawe atelemaki pembeni ya etando ya Orina,
moto ya Yebusi, kati na likolo mpe mabele, mpe asimbaki mopanga ezanga ebombelo.
17 Wana Davidi atombolaki miso mpe amonaki anjelu na Yawe koboma bato,
alobaki na Yawe : « Ngai nde nasalaki masumu, ngai nde nasalaki mbeba ; bango,
bato ya ekolo na ngai, basali mabe moko te ; boye, ebongi nde opesa ngai mpe libota
na ngai etumbu ! »
Davidi atongi etumbelo mpo na Yawe
(1Ma 21.18-26)
18 Kaka na mokolo yango, Gadi akendeki epai ya Davidi mpe alobaki na ye :
— Kende kotonga etumbelo mpo na Yawe, na etando ya Orina, moto ya Yebusi.
19 Davidi akendeki kuna kolanda liloba oyo Gadi alobaki na Kombo na Yawe.
20 Tango Orina atalaki mpe amonaki mokonzi elongo na bakalaka na ye koya epai
na ye, abimaki mpe agumbamaki liboso ya mokonzi, elongi kino na mabele. 21 Orina
atunaki mokonzi :
— Mpo na nini mokonzi, nkolo na ngai, ayei epai ya mosali na ye ?
Davidi azongisaki :
— Nayei kosomba etando oyo mpo ete natonga awa etumbelo mpo na Yawe ; na
bongo, bokono oyo ezali koboma bato ekosila.
22 Orina azongiselaki Davidi :
— Tika ete mokonzi, nkolo na ngai, akamata na ye lopango yango mpe abonza
kuna mbeka oyo amoni ete ezali malamu mpo na Yawe. Tala bangombe ya mibali
oyo ekosunga mpo na mbeka ya kotumba, mabaya ya bashario mpe bikangiseli oyo
ekosunga mpo na kopelisa moto. 23 Oh mokonzi, napesi yo nyonso ! Orina alobaki
lisusu na mokonzi :
— Tika ete Yawe, Nzambe na yo, ayamba malamu bambeka na yo !
24 Kasi mokonzi alobaki na Orina :
— Te ! Nasengeli kaka kosomba yango mpe kopesa yo motuya oyo ekoki na
yango ; naboyi kobonzela Yawe, Nzambe na ngai, bambeka ya kotumba oyo nazwi
na ofele.
Boye, Davidi asombaki etando mpe bangombe yango, na motuya ya mbongo ya
bibende ya palata, tuku mitano.
25 Davidi atongaki kuna etumbelo mpo na Yawe mpe abonzaki bambeka ya
kotumba mpe bambeka ya boyokani. Yawe ayokelaki mboka mawa, mpe bokono
oyo ezalaki koboma elongwaki na Isalaele.
1 Bakonzi 1:1 454 1 Bakonzi 1:18
1 Bakonzi
Bokonzi ya Salomo
Adoniya akani kokoma mokonzi

1Tango mokonzi Davidi akomaki mobange makasi, azalaki lisusu koyoka moto te
na nzoto, ezala bafiniki ye bilamba ebele. 2 Boye, basali ya Davidi balobaki na ye :
« Tika ete tolukela mokonzi elenge mwasi moko oyo ayebi nanu nzoto ya mibali te
mpo ete azala pene ya mokonzi, abatela ye mpe alala mbeto moko na ye ; mpe mpo
ete mokonzi, nkolo na biso, ayoka lisusu moto na nzoto ! »
3 Boye, balukaki kati na Isalaele mobimba elenge mwasi moko ya kitoko ; bamonaki
Abishagi, moto ya mboka Sunami, mpe bamemaki ye epai ya mokonzi. 4 Elenge
mwasi yango azalaki kitoko mingi, akomaki kobatela mokonzi mpe kosalela ye ; kasi
mokonzi atikalaki te kosangisa na ye nzoto.
5 Nzokande, Adoniya, mwana mobali oyo Agite abotelaki Davidi, amilobelaki na
motema na ye : « Ngai nde nakozala mokonzi ! »
Mpo na yango, asombaki bashar, bampunda ; mpe basoda tuku mitano mpo ete
batambola liboso na ye lokola bakengeli. 6 Nzokande, tata na ye atikalaki kopamela
ye ata mokolo moko te mpe kotuna ye : « Mpo na nini ozali kosala boye ? » Adoniya
azalaki penza kitoko mpe abotamaki sima na Abisalomi.
7 Adoniya asololaki na Joabi, mwana mobali ya Tseruya, mpe na Nganga-Nzambe
Abiatari ; mpe bango bandimaki kosunga ye. 8 Kasi Nganga-Nzambe Tsadoki, Benaya,
mwana mobali ya Yeoyada ; mosakoli Natan, Shimei, Reyi mpe bakengeli ya Davidi
baboyaki kosangana na Adoniya.
9 Adoniya abonzaki na libanga ya Zoeleti bambeka ebele ya bameme, ya bangombe,
ya bana ngombe ya mafuta, pembeni ya Eyini-Rogeli ; abengisaki bandeko na ye
nyonso ya mibali, bana mibali ya mokonzi, mpe bato nyonso ya Yuda oyo bazalaki
kosala epai ya mokonzi. 10 Kasi abengisaki te mosakoli Natan, Benaya, bakengeli ya
mokonzi mpe Salomo, ndeko na ye ya mobali.
Natan mpe Batisheba epai ya Davidi
11Natan atunaki Batisheba, mama ya Salomo :
— Boni, oyoki te ete Adoniya, mwana mobali ya Agite, akomi mokonzi ; kasi
mokonzi Davidi ayebi te ? 12 Sik’oyo, tika ete napesa yo toli oyo ekobikisa bomoi
na yo mpe bomoi ya Salomo, mwana na yo ya mobali. 13 Kota epai ya mokonzi
Davidi mpe loba na ye : « Mokonzi, nkolo na ngai, olapaki ndayi te liboso na ngai
mwasi mowumbu na yo : ‹ Solo, Salomo, mwana na yo ya mobali, akokitana na
ngai mpe akovanda na kiti na ngai ya bokonzi ? › Boye mpo na nini Adoniya akomi
mokonzi ? » 14 Wana okozala nanu koloba na mokonzi, ngai mpe nakokota mpe
nakobeta sete na maloba na yo.
15 Batisheba akendeki kotala mokonzi kati na shambre. Mokonzi akomaki
mobange makasi, mpe Abishagi, moto ya Sunami, azalaki kobatela ye. 16 Batisheba
agumbamaki mpe afukamaki liboso ya mokonzi ; mpe mokonzi atunaki ye :
— Boni, olingi nini ?
17 Batisheba azongisaki :
— Nkolo na ngai, yo moko olapaki ndayi, liboso na ngai mwasi mowumbu na
yo, na Kombo na Yawe, Nzambe na yo, na koloba : « Salomo, mwana na yo ya
mobali, akokitana na ngai na bokonzi mpe akovanda na kiti na ngai ya bokonzi. »
18 Kasi sik’oyo Adoniya akomi mokonzi ; mpe yo mokonzi, nkolo na ngai, oyebi
yango te ! 19 Abonzi bambeka ebele ya bangombe, ya bana ngombe ya mafuta, ya

bameme ; mpe abengisi bana mibali nyonso ya mokonzi, Nganga-Nzambe Abiatari ;
Joabi, mokonzi ya mampinga ya Isalaele ; kasi abengisi te Salomo, mowumbu na
yo. 20 Mokonzi, nkolo na ngai, miso ya bato nyonso ya Isalaele ezali kotalela yo mpo
na koyeba soki nani akovanda na kiti ya bokonzi sima na mokonzi, nkolo na ngai.
21 Soki te, tango mokonzi, nkolo na ngai, akolala elongo na bakoko na ye, bakozwa
ngai elongo na Salomo, mwana na ngai ya mobali, lokola babomi.
22 Wana Batisheba azalaki nanu koloba na mokonzi, mosakoli Natan akomaki.
23 Bayebisaki mokonzi :
— Tala mosakoli Natan !
Mosakoli Natan akendeki liboso ya mokonzi, agumbamaki liboso ya mokonzi, elongi
kino na se. 24 Bongo, Natan alobaki :
— Mokonzi, nkolo na ngai ; boni, olobaki ete Adoniya akokitana na yo mpe
akovanda na kiti na yo ya bokonzi ? 25 Na mokolo ya lelo, akei kobonza bambeka
ebele ya bangombe, ya bana ngombe ya mafuta mpe ya bameme ; abengisi bana
mibali nyonso ya mokonzi, bakonzi ya mampinga mpe Nganga-Nzambe Abiatari ;
bazali kolia mpe komela elongo na ye mpe bazali koloba : « Tika ete mokonzi
Adoniya awumela na bomoi ! » 26 Kasi abengisi te ngai, mosali na yo ; Nganga-
Nzambe Tsadoki, Benaya, mwana mobali ya Yeoyada, mpe Salomo, mosali na yo.
27 Boni, ezali solo na mitindo ya mokonzi, nkolo na ngai, nde likambo oyo esalemi ?
Nzokande, oyebisaki te na mosali na yo nani akovanda na kiti ya bokonzi ya nkolo
na ngai sima na yo ?
Davidi aponi Salomo

(1Ma 29.21-25)
28 Mokonzi Davidi alobaki :
— Bobengela ngai Batisheba.
Batisheba ayaki pene ya mokonzi mpe atelemaki liboso na ye. 29 Mokonzi alapaki
ndayi na maloba oyo :
— Na Kombo na Yawe oyo akangolaki ngai na mikakatano nyonso, 30 nakokokisa
solo, na mokolo ya lelo, ndayi oyo nalapaki epai na yo na Kombo na Yawe, Nzambe
ya Isalaele. Salomo, mwana na yo ya mobali, akokitana na ngai mpe akovanda na
kiti na ngai ya bokonzi.
31 Batisheba akitisaki elongi na ye kino na se mpe agumbamaki liboso ya mokonzi ;
alobaki :
— Tika ete mokonzi Davidi, nkolo na ngai, awumela seko na bomoi !
32 Mokonzi Davidi alobaki :
— Bobenga Nganga-Nzambe Tsadoki, mosakoli Natan mpe Benaya, mwana
mobali ya Yeoyada.
Tango bayaki liboso ya mokonzi, 33 mokonzi alobaki na bango :
— Bozwa elongo na bino basali ya mokonzi na bino mpe bomatisa Salomo,
mwana na ngai ya mobali, na likolo ya mile na ngai ya mwasi. Bokende elongo
na ye na etima ya Giyoni ! 34 Kuna, Nganga-Nzambe Tsadoki mpe mosakoli
Natan bakopakola ye mafuta mpo ete akoma mokonzi ya Isalaele. Bokobeta kelelo
mpe boganga : « Tika ete mokonzi Salomo awumela seko na bomoi ! » 35 Sima,
bokozonga elongo na ye, mpe akoya kovanda na kiti na ngai ya bokonzi. Ye nde
akokoma mokonzi na esika na ngai. Nakomisi ye mokonzi ya Isalaele mpe ya Yuda.
36 Benaya, mwana mobali ya Yeoyada, azongiselaki mokonzi :
— Amen ! Tika ete Yawe, Nzambe ya mokonzi, nkolo na ngai, akokisa maloba
oyo. 37 Ndenge Yawe azalaki elongo na mokonzi, nkolo na ngai, tika ete azala
mpe elongo na Salomo mpe akomisa kiti na ye ya bokonzi monene koleka oyo ya
mokonzi Davidi, nkolo na ngai !
38 Boye, Nganga-Nzambe Tsadoki, mosakoli Natan, Benaya, mwana mobali ya
Yeoyada, bato ya Kereti mpe bato ya Peleti bakendeki, bamatisaki Salomo na likolo
ya mile ya mokonzi Davidi mpe bamemaki ye na etima ya Giyoni. 39 Nganga-Nzambe
Tsadoki azwaki liseke ya mafuta, kati na ndako ya kapo ya bule, mpe apakolaki
Salomo mafuta. Bongo, babetaki kelelo, mpe bato nyonso bagangaki : « Tika ete
mokonzi Salomo awumela seko na bomoi ! »
40 Bato nyonso oyo bazalaki elongo na ye bazalaki kobeta baflite mpe kosepela
makasi sima na ye ; mabele eninganaki na makelele na bango.
Adoniya abangi Salomo
41Adoniya mpe bato nyonso oyo abengisaki mpo ete bazala na ye elongo bayokaki
makelele yango wana bazalaki kosilisa kolia. Boye, tango Joabi ayokaki mongongo ya
kelelo, atunaki :
— Makelele wana kati na engumba elakisi nini ?
42 Wana azalaki nanu koloba, Jonatan, mwana mobali ya Nganga-Nzambe Abiatari,
akomaki. Adoniya alobaki na ye :
— Kota ! Moto ya lokumu lokola yo amemaka kaka basango ya malamu.
43 Jonatan azongiselaki Adoniya :
— Ezali bongo te ! Mokonzi Davidi, nkolo na biso, akomisi Salomo mokonzi !
44 Mokonzi atindaki elongo na ye Nganga-Nzambe Tsadoki, mosakoli Natan, Benaya,
mwana mobali ya Yeoyada, bato ya Kereti mpe bato ya Peleti, mpe bamatisi ye
na likolo ya mile ya mokonzi. 45 Nganga-Nzambe Tsadoki mpe mosakoli Natan
bapakoli ye mafuta, na etima ya Giyoni, mpo ete akoma mokonzi. Wuta na Giyoni,
bagangi na esengo, mpe engumba mobimba esepeli na likambo yango. Yango nde
makelele oyo bozali koyoka. 46 Mpe lisusu, Salomo avandi na kiti ya bokonzi ;
47 basali ya mokonzi bayei kopesa longonya epai na Davidi, mokonzi na biso,
na maloba oyo : « Tika ete Nzambe na yo akomisa kombo ya Salomo monene
koleka kombo na yo, mpe kiti na ye ya bokonzi, monene koleka oyo ya yo ! »
Bongo mokonzi agumbamaki mpe agumbamelaki Nzambe na mbeto na ye, 48 mpe
alobaki : « Tika ete Yawe, Nzambe ya Isalaele, apambolama, Ye oyo, na mokolo ya
lelo, apesi ngai nzela ya komona moto oyo akitani na ngai na bokonzi ! »
49 Tango bato oyo Adoniya abengisaki bayokaki bongo, batelemaki na kobanga mpe
bakimaki moto na moto na nzela na ye. 50 Kasi mpo ete Adoniya abangaki Salomo,
akendeki kokanga maseke ya etumbelo.
51 Bayebisaki Salomo :
— Adoniya azali kobanga mokonzi Salomo mpe akangi maseke ya etumbelo.
Alobi : « Tika ete mokonzi Salomo alapa, na mokolo ya lelo, ndayi liboso na ngai
ete akoboma mosali na ye te na mopanga. »
52 Salomo azongisaki :
— Soki kaka atamboli na sembo, suki ata moko te ya moto na ye ekokweya na
mabele ; kasi soki mabe emonani kati na ye, akokufa.
53 Boye, mokonzi Salomo atindaki bato mpo na kokitisa ye wuta na etumbelo. Bongo
Adoniya ayaki mpe agumbamaki liboso ya mokonzi Salomo, mpe Salomo alobaki na
ye :
— Zonga na ndako na yo.
2
Malako ya Davidi epai ya Salomo
Tango Davidi akomaki pene ya kokufa, apesaki malako oyo epai ya Salomo,
1
mwana na ye ya mobali :
2 — Nalingi kokende na nzela oyo bato nyonso bakendaka. Zala makasi, lakisa
ete ozali mobali. 3 Sala makambo oyo Yawe, Nzambe na yo, alingaka : tambola
na banzela na Ye, batela malako mpe bikateli na Ye, mibeko mpe mitindo na Ye,
ndenge ekomama kati na Mobeko ya Moyize, mpo ete olonga na makambo nyonso
oyo okosala mpe na bisika nyonso oyo okokende ; 4 mpe mpo ete Yawe akokisa elaka
oyo apesaki ngai na maloba oyo : « Soki bakitani na yo basali keba na etamboli na
bango, soki batamboli liboso na ngai na bosembo, na mitema na bango mobimba,
ekozala tango nyonso na moko kati na bakitani na yo, oyo akovanda na kiti ya
bokonzi ya Isalaele. 5 Sik’oyo, yo moko oyebi makambo oyo Joabi, mwana mobali
ya Tseruya, asalaki ngai ; makambo oyo asalaki bakonzi mibale ya mampinga ya
Isalaele : Abineri, mwana mobali ya Neri ; mpe Amasa, mwana mobali ya Yeteri.
Abomaki bango, asopaki makila ya bitumba na tango ya kimia ; boye, atiaki makila
ya bitumba na mokaba oyo alataki na loketo na ye, mpe na basandale oyo ezalaki
na makolo na ye. 6 Salela ye kolanda bwanya na yo mpe kotika te ete suki na
ye ya pembe ekita na kimia na mboka ya bakufi. 7 Kasi talisa bolamu epai ya
bana mibali ya Barizilayi, moto ya Galadi ; mpe sala ete bazala kati na bato oyo
bakobanda kolia mesa moko elongo na yo, pamba te basungaki ngai tango nazalaki
kokima Abisalomi, ndeko na yo ya mobali. 8 Mpe yeba ete, elongo na yo, ozali
na Shimei, mwana mobali ya Gera, moto ya Benjame, na mboka Bawurimi, oyo
alakelaki ngai mabe makasi na mokolo oyo nazalaki kokende na Maanayimi. Tango
ayaki kokutana na ngai na Yordani, nalapaki ndayi oyo mpo na ye na Kombo na
Yawe : ‹ Nakoboma yo na mopanga te. › 9 Kasi sik’oyo, kozwa ye te lokola moto
oyo asali mabe te. Ozali na bwanya, okoyeba nini osengeli kosala mpo na ye. Kitisa
suki na ye ya pembe kati na makila, na mboka ya bakufi. »
Kufa ya Davidi
(1Ma 29.26-28)
10 Davidi akendeki kokutana na bakoko na ye, mpe bakundaki ye kati na engumba
ya Davidi. 11 Davidi akonzaki Isalaele mibu tuku minei : mibu sambo na Ebron, mpe
mibu tuku misato na misato na Yelusalemi.
12 Salomo avandaki na kiti ya bokonzi ya Davidi, tata na ye, mpe bokonzi na ye
elendisamaki.
Bakateli Adoniya etumbu ya kufa
13 Adoniya, mwana mobali ya Agite, akendeki epai ya Batisheba, mama ya Salomo.
Batisheba atunaki ye :
— Boni, oyei kotala ngai na kimia ?
Azongisaki :
— Iyo, nayei na kimia.
14 Abakisaki :
— Nazali na likambo moko ya koyebisa yo.
Batisheba azongisaki :
— Okoki koloba yango.
15 Adoniya alobaki :
— Lokola oyebi yango, bokonzi ezalaki ya ngai ; bato nyonso ya Isalaele bazwaki
ngai lokola mokonzi na bango, kasi makambo ebongwanaki mpe bokonzi ekeyi epai
ya ndeko na ngai ya mobali, pamba te epesamelaki ye wuta na Yawe. 16 Sik’oyo,
nazali na bosenga moko, kopimela ngai yango te.
Batisheba alobaki :
— Okoki koloba yango.
17Adoniya alobaki :
— Nabondeli yo, loba na mokonzi Salomo ete apesa ngai Abishagi, moto ya
Sunami, mpo ete akoma mwasi na ngai, pamba te mokonzi akoki koboya te koyokela
yo.
18 Batisheba azongisaki :
— Malamu ! Ngai moko nakolobela yo epai ya mokonzi.
19 Tango Batisheba akendeki epai ya mokonzi Salomo mpo na kolobela Adoniya,
mokonzi atelemaki mpo na kokutana na Batisheba, agumbamaki liboso na ye mpe
avandaki na kiti na ye ya bokonzi. Asengaki ete batia kiti mpo na mama ya mokonzi,
mpe Batisheba avandaki na ngambo ya loboko ya mobali ya mokonzi.
20 Batisheba alobaki :
— Nazali na bosenga moko ya moke mpo na koyebisa yo, kasi kopimela ngai
yango te.
— Loba na yo, mama na ngai ; nakopimela yo yango te.
21 Batisheba alobaki :
— Tika ete Abishagi, moto ya Sunami, akoma mwasi ya Adoniya, ndeko na yo ya
mobali.
22 Mokonzi Salomo azongiselaki mama na ye :
— Mpo na nini ozali kosenga Abishagi, moto ya Sunami, mpo na Adoniya ?
Okokaki mpe kosenga bokonzi mpo na ye, mpo ete azali yaya na ngai ; ndenge moko
mpe mpo na Nganga-Nzambe Abiatari, mpo na Joabi, mwana mobali ya Tseruya !
23 Bongo, mokonzi Salomo alapaki ndayi na Kombo na Yawe :
— Tika ete Nzambe apesa ngai etumbu ya makasi soki Adoniya akufi te mpo na
bosenga oyo !
24 Mpe sik’oyo, na Kombo na Yawe oyo alendisi ngai na kiti ya bokonzi ya Davidi,
tata na ngai, mpe oyo asali ete bokonzi ezala na libota na ngai ndenge alapaki
yango na ndayi, Adoniya akokufa kaka lelo.
25 Mokonzi Salomo atindaki Benaya, mwana mobali ya Yeoyada, kobeta Adoniya ;
mpe Adoniya akufaki.
26 Mokonzi alobaki na Nganga-Nzambe Abiatari :
— Zonga na bilanga na yo, na Anatoti, pamba te osengeli kokufa. Kasi nakoboma
yo sik’oyo te, pamba te omemaki Sanduku ya Nkolo Yawe liboso ya Davidi, tata na
ngai, mpe okabolaki na ye pasi nyonso.
27 Boye, Salomo alongolaki Abiatari na mosala na ye ya Nganga-Nzambe ya Yawe,
mpo na kokokisa maloba oyo Yawe alobaki na Silo na tina na libota ya Eli.
28 Tango sango ekomaki epai ya Joabi, ye oyo abundelaki Adoniya kasi Abisalomi te,
akimaki na Ndako ya kapo ya Yawe mpe asimbaki maseke ya etumbelo. 29 Bayebisaki
Salomo ete Joabi akei na Ndako ya kapo ya Yawe mpe azali pembeni ya maseke ya
etumbelo. Salomo atindaki Benaya, mwana mobali ya Yeoyada, ete akende koboma
ye.
30 Benaya akotaki na Ndako ya kapo ya Yawe mpe alobaki na Joabi :
— Mokonzi alobi ete obima.
Kasi Joabi azongisaki :
— Te, nakokufela kaka awa !
Benaya azongaki epai ya mokonzi mpo na koyebisa ye eyano ya Joabi. 31 Mokonzi
apesaki ye mitindo :
— Sala ndenge alobi ; boma ye mpe kunda ye. Na bongo nde okolongola likolo
ya moto na ngai mpe ya libota ya tata na ngai, ngambo ya makila oyo Joabi asopaki
na pamba. 32 Tika ete Yawe akweyisa likolo na ye moko mokumba ya makila oyo
asopaki, pamba te abundisaki bato mibale mpe abomaki bango na mopanga ; tata
na ngai, Davidi, ayebaki kutu te. Tala bakombo ya bato mibale yango : Abineri,
mwana mobali ya Neri, mokonzi ya mampinga ya Isalaele ; mpe Amasa, mwana
mobali ya Yeteri, mokonzi ya mampinga ya Yuda ; bazalaki bato malamu mpe ya
sembo koleka ye. 33 Tika ete ngambo ya makila na bango ezala mpo na libela likolo
ya moto ya Joabi mpe ya bana na ye. Kasi tika ete kimia ya Yawe ezala mpo na
libela na Davidi, na bana na ye, na libota na ye mpe na kiti na ye ya bokonzi.
34 Benaya, mwana mobali ya Yeoyada, akendeki kobeta Joabi mpe abomaki ye.
Bakundaki ye na ndako na ye moko, kati na esobe. 35 Mokonzi akomisaki Benaya,
mwana mobali ya Yeoyada, mokonzi ya mampinga na esika ya Joabi, mpe atiaki
Nganga-Nzambe Tsadoki na esika ya Abiatari.
36 Mokonzi abengisaki Shimei mpe alobaki na ye :
— Tonga ndako kati na Yelusalemi mpe vanda kuna. Okokende esika mosusu te.
37 Mokolo oyo okobima mpe okokatisa lubwaku ya Sedron, okokufa, mpe makila
na yo ekotangama na moto na yo moko.
38 Shimei azongiselaki mokonzi :
— Makambo oyo olobi ezali malamu ! Mowumbu na yo akosala ndenge mokonzi,
nkolo na ngai, alobi.
Shimei avandaki na Yelusalemi mikolo ebele.
39 Kasi sima na mibu misato, bawumbu mibale kati na bawumbu ya Shimei
bakimaki epai ya Akishi, mwana mobali ya Maaka, mokonzi ya Gati. Bayebisaki
Shimei ete bawumbu na ye bazali na Gati. 40 Tango Shimei ayokaki bongo, abongisaki
ane na ye mpe akendeki epai ya Akishi, na Gati, mpo na koluka bawumbu na ye.
Shimei akendeki penza na Gati mpe azongisaki bawumbu yango na Yelusalemi.
41 Bamemelaki Salomo sango ete Shimei alongwaki na Yelusalemi, akendeki na Gati
mpe azongi. 42 Mokonzi abengisaki Shimei mpe alobaki na ye :
— Nalapisaki yo ndayi te na Kombo na Yawe mpe nakebisaki yo te ete mokolo oyo
okobima mpo na kokende esika mosusu, okokufa penza ? Mpe na mokolo yango,
olobaki na ngai : « Makambo oyo olobi ezali malamu, nakotosa. » 43 Mpo na nini
okokisi te ndayi na yo epai na Yawe mpo na kotosa mitindo oyo napesaki ?
44 Mokonzi alobaki lisusu na Shimei :
— Oyebi lisusu mabe nyonso oyo osalaki epai ya Davidi, tata na ngai ! Boye,
Yawe akomemisa yo ngambo ya mabe oyo yo moko osali. 45 Kasi mokonzi Salomo
akopambolama, mpe kiti ya bokonzi ya Davidi ekolendisama makasi liboso ya Yawe
mpo na libela.
46 Mokonzi apesaki mitindo epai ya Benaya, mwana mobali ya Yeoyada. Benaya
abimaki, abetaki Shimei, mpe Shimei akufaki. Bokonzi elendisamaki na maboko ya
Salomo.
3
Salomo asengi bwanya
1Salomo asalaki boyokani elongo na Faraon, mokonzi ya Ejipito ; abalaki mwana
mwasi ya Faraon mpe amemaki ye na engumba ya Davidi, kino tango asilisaki
kotonga ndako na ye ya bokonzi, Tempelo ya Yawe mpe bamir, zingazinga ya
Yelusalemi. 2 Na tango wana, bato bazalaki kotumba mbeka na bisambelo ya likolo
ya bangomba, pamba te ezalaki nanu na tempelo moko te oyo etongamaki mpo na
Kombo na Yawe. 3 Salomo alakisaki bolingo na ye mpo na Yawe na kotambola kolanda
malako ya Davidi, tata na ye, longola kaka kotumba mbeka mpe ansa na bisambelo
ya likolo ya bangomba.
(2Ma 1.2-13)
4 Mokonzi akendeki na Gabaoni mpo na kobonza mbeka, pamba te ezalaki esambelo

ya likolo ya ngomba oyo elekaki motuya, mpe kuna, Salomo abonzaki bambeka ya
kotumba nkoto moko, na etumbelo wana. 5 Na Gabaoni, Yawe amimonisaki epai ya
Salomo kati na ndoto ya butu. Nzambe alobaki na ye :
— Senga Ngai nyonso oyo olingi ete napesa yo.
6 Salomo azongisaki :
— Otalisi bolamu monene epai ya tata na ngai, Davidi, mosali na Yo, pamba te
atambolaki na boyengebene mpe na bosembo na miso na Yo ; okobaki kotalisa ye
bolamu monene na Yo mpe opesi ye mwana mobali oyo avandi lelo na kiti na ye ya
bokonzi. 7 Sik’oyo, oh Yawe, Nzambe na ngai, okomisi mowumbu na Yo mokonzi
na esika ya Davidi, tata na ngai. Kasi nazali nanu elenge mpe nayebi te ndenge
nini nakoki komema mokumba oyo. 8 Mowumbu na Yo azali awa kati na bato oyo
oponi : bato ebele oyo bakoki kotanga motango na bango te mpo ete bazali ebele
penza. 9 Boye, pesa na mowumbu na Yo motema ya mayele mpo na kokamba bato
na Yo mpe kososola malamu mpe mabe. Pamba te, nani akolonga kokamba ebele
ya bato na Yo oyo ?
10 Nkolo asepelaki na likambo oyo Salomo asengaki. 11 Nzambe alobaki na ye :
— Lokola osengi bwanya, kasi osengi bomoi molayi te to bomengo mpo na yo
moko te ; lokola osengi kufa ya banguna na yo te, kasi osengi bwanya mpo na
kokata makambo na bosembo, 12 nakosala nyonso oyo osili kosenga. Nakopesa yo
motema ya bwanya mpe ya mayele, na lolenge oyo natikala nanu te kopesa na
moto moko liboso na yo ; mpe sima na yo, moto moko te akotikala kozala lokola
yo. 13 Nakopesa yo lisusu oyo osengi te : bomengo mpe lokumu. Na bongo, na
bomoi na yo mobimba, mokonzi moko te akokokana na yo. 14 Mpe soki otamboli
na banzela na Ngai, otosi malako mpe mitindo na Ngai ndenge tata na yo, Davidi,
asalaki, nakopesa yo bomoi molayi.
15 Salomo alamukaki mpe asosolaki ete ezalaki ndoto. Azongaki na Yelusalemi,
atelemaki liboso ya Sanduku ya Boyokani ya Yawe. Abonzaki bambeka ya kotumba
mpe bambeka ya boyokani ; mpe asalisaki feti monene elongo na basali na ye nyonso.
Salomo akati makambo na bosembo
16 Basi ya ndumba mibale bayaki epai ya mokonzi mpe batelemaki liboso na ye.
17 Moko na bango alobaki :
— Nabondeli yo, nkolo na ngai, yoka ngai ! Ngai mpe mwasi oyo, tovandaka
ndako moko. Tozalaki na ye na ndako tango nabotaki mwana. 18 Na mokolo ya
misato sima na mbotama ya mwana na ngai, mwasi oyo mpe abotaki. Tozalaki kaka
biso moko kati na ndako, moto mosusu azalaki te, kaka biso mibale. 19 Nzokande,
na butu, alalelaki mwana na ye, mpe mwana yango akufaki. 20 Bongo, na kati-
kati ya butu, alamukaki, alongolaki mwana na ngai pembeni na ngai, wana ngai,
mwasi mowumbu na yo, nazalaki ya kolala, mpe atiaki ye na tolo na ye ; mpe atiaki
mwana na ye, oyo akufaki, na tolo na ngai. 21 Na tongo, tango nalamuki mpo na
komelisa mwana na ngai mabele, namoni ete mwana azali ya kokufa. Kasi tango
natali ye penza malamu, kaka na tongo yango, namoni ete ezali mwana na ngai te,
oyo ngai nabotaki !
22 Mwasi mosusu alobaki :
— Te, ezali lokuta ! Mwana oyo azali na bomoi azali mwana na ngai, kasi oyo
akufi azali mwana na yo !
Kasi mwasi oyo azwaki maloba liboso alobaki lisusu :
— Te ! Mwana oyo akufi azali mwana na yo, kasi oyo ya bomoi azali nde mwana
na ngai !
Na bongo, bakomaki koswana liboso ya mokonzi.
23Mokonzi alobaki :
— Moko azali koloba : « Mwana oyo azali na bomoi azali mwana na ngai, kasi
mwana ya kokufa azali nde mwana na yo ! » Wana mosusu azali mpe koloba : « Te !
Mwana oyo akufi azali mwana na yo, kasi mwana ya bomoi azali nde mwana na
ngai ! »
24 Boye, mokonzi alobaki lisusu :
— Bomemela ngai mopanga !
Bamemelaki mokonzi mopanga. 25 Mokonzi apesaki mitindo :
— Bokata mwana oyo azali na bomoi na biteni mibale, bopesa eteni moko na
mwasi moko ; mpe eteni mosusu, na mwasi mosusu.
26 Mwasi oyo mwana na ye azalaki na bomoi, ayokaki pasi na motema mpo na
mwana na ye mpe alobaki na mokonzi :
— Nabondeli yo, nkolo na ngai ! Pesa ye mwana oyo azali na bomoi, koboma
mwana te !
Kasi mwasi mosusu alobaki :
— Kata ye ! Na bongo, akozala ya ngai te, mpe akozala ya ye te !
27 Boye, mokonzi akataki likambo, alobaki :
— Boboma mwana te ! Bopesa mwana oyo azali na bomoi epai ya mwasi ya
liboso, pamba te ye nde azali mama na ye.
28 Tango Isalaele mobimba bayokaki ndenge mokonzi akataki likambo oyo,
babangaki mokonzi mpo ete bamonaki ete azali solo na bwanya ya Nzambe mpo
na kokata makambo na bosembo.
4
Bakambi oyo basalaka elongo na Salomo
1 Mokonzi Salomo akonzaki Isalaele mobimba.
2 Tala bakambi oyo bazalaki kosala na ye elongo :
Azaria, koko ya Nganga-Nzambe Tsadoki ;

3 Eliyorefi mpe Ayiya, bana mibali ya Shisha, bazalaki bakomi mikanda ;
Jozafati, mwana mobali ya Ayiludi, azalaki mobombi mikanda ;
4 Benaya, mwana mobali ya Yeoyada, azalaki mokonzi ya mampinga ;
Tsadoki mpe Abiatari, bazalaki Banganga-Nzambe ;
5 Azaria, mwana mobali ya Natan, azalaki mokonzi ya babateli biloko ya mokonzi ;
Zabudi, mwana mobali ya Natan, azalaki Nganga-Nzambe mpe mopesi toli ya
mokonzi ;
6 Ayishari, mobateli biloko ya ndako ya mokonzi ;
Adonirami, mwana mobali ya Abida, azalaki mokengeli bato ya misala makasi.
7 Kati
na Isalaele mobimba, Salomo atiaki mpe bayangeli zomi na mibale ya bituka,
oyo bazalaki na mokumba ya komema biloko mpo na mokonzi mpe mpo na ndako
na ye. Moyangeli moko na moko asengelaki kopesa biloko mpo na sanza moko na
mobu.
Beni-Uri : moyangeli ya etuka ya bangomba ya Efrayimi ;

9 Beni-Dekeri : moyangeli ya Makatsi, Shaalibimi, Beti-Shemeshi, Eloni mpe Beti-
Anani ;
10 Beni-Esedi : moyangeli ya Aruboti (Soko mpe mokili mobimba ya Eferi) ;
11 Beni-Abinadabi : moyangeli ya Dori ; abalaki Tafati, mwana mwasi ya Salomo ;

12 Baana, mwana mobali ya Ayiludi : moyangeli ya Taanaki, Megido mpe Beti-
Sheani mobimba, pembeni ya Tsaritani, na se ya Jizireyeli, wuta na Beti-Sheani,
na Abele-Meola mpe koleka Yokimeami ;
13 Beni-Geberi : azalaki kovanda na Ramoti kati na Galadi mpe azalaki moyangeli
ya bamboka ya Yairi, mwana mobali ya Manase, kati na Galadi, mpe ya Arigobi
kati na Bashani oyo ezalaki na bingumba tuku motoba oyo batonga makasi mpe
bikangelo bikuke ya bamir na yango ezalaki ya bibende ya bronze.
14 Ayinadabi, mwana mobali ya Ido : moyangeli ya Maanayimi ;
15 Ayimaatsi : moyangeli ya Nefitali. Ye mpe abalaki Basimati, mwana mwasi ya
Salomo.
16 Baana, mwana mobali ya Ushayi : moyangeli ya Aseri mpe ya Bealoti ;
17 Jozafati, mwana mobali ya Paruya : moyangeli ya Isakari ;
18 Shimei, mwana mobali ya Ela : moyangeli ya Benjame.
19 Geberi, mwana mobali ya Uri : moyangeli ya Galadi (mokili ya Sikoni, mokonzi
ya bato ya Amori ; mpe mokili ya Ogi, mokonzi ya Bashani).
Mpe na likolo ya bayangeli nyonso, ezalaki na moyangeli moko oyo azalaki
kokamba bango.
Bato ya Yuda mpe ya Isalaele bazalaki ebele lokola zelo ya libongo ya ebale
20
monene ; bazalaki kolia, komela mpe bazalaki na esengo.
5
Salomo azalaki kokonza bikolo wana nyonso, kobanda na ebale Efrate kino na
1
mokili ya bato ya Filisitia, mpe kino koleka mondelo ya Ejipito. Na bomoi na ye
mobimba, bikolo yango ezalaki kofuta mpako epai na ye mpe ezalaki na se ya bokonzi
na ye.
Bilei ya Salomo
2Tala bilei ya Salomo ya mokolo na mokolo : bakilo nkoto libwa ya semule mpe
bakilo nkoto zomi na mwambe ya farine, 3 bangombe zomi ya mafuta, bangombe tuku
mibale ya esobe, bameme mpe bantaba nkama moko, bakisa bamboloko, bambuli,
bankayi mpe bandeke ya mafuta.
4 Azalaki kokonza bikolo nyonso na ngambo ya weste ya Efrate, kobanda na Tifisa
kino na Gaza, elongo na bakonzi nyonso ya ngambo yango ; mpe azalaki na kimia
elongo na bikolo nyonso ya zingazinga. 5 Na mikolo nyonso ya bomoi ya Salomo, bato
ya Yuda mpe ya Isalaele, kobanda na Dani kino na Beri-Sheba, bazalaki na kimia,
moto na moto azalaki kovanda na se ya banzete na ye ya vino mpe ya figi.
6 Salomo azalaki na mapango nkoto minei ya bampunda mpe basoda oyo
batambolaka likolo ya bampunda, nkoto zomi na mibale. 7 Bayangeli ya bituka
bazalaki komema bilei, moto na moto na sanza na ye, mpo na mokonzi Salomo mpe
mpo na bato nyonso oyo bazalaki kolia na mesa ya mokonzi ; bazalaki kosala ete
eloko moko te ezanga. 8 Bazalaki mpe komema bambuma ya orje mpe matiti mpo na
bampunda, ndenge mobateli biloko ya mokonzi azalaki kokatela bango.
Bwanya ya Salomo
9 Nzambe apesaki Salomo bwanya, boyebi mingi, mpe mayele ya kososola makambo
mingi, ata ezali ebele lokola zelo ya libongo ya ebale monene. 10 Bwanya ya Salomo
ezalaki makasi koleka bwanya ya bato nyonso ya ngambo ya este mpe ya Ejipito.
11 Azalaki na bwanya koleka bato nyonso ; koleka ata Etani, moto ya Ezera ; Emani,
Kalikoli mpe Darida, bana mibali ya Maoli. Boye, sango na ye epanzanaki kati na
bikolo nyonso ya zingazinga. 12 Asalaki masese nkoto misato mpe banzembo nkoto
moko na mitano. 13 Alobaki na tina na banzete, kobanda na nzete ya sedele ya Libani

kino na nzete ya izope oyo ebimaka na mir ; azalaki mpe koloba na tina na banyama
mpe bandeke, na tina na bikelamu oyo etambolaka na libumu mpe na tina na bambisi
ya mayi. 14 Bakonzi ya bikolo nyonso ya mokili, oyo bazalaki koyoka sango ya bwanya
ya Salomo, bazalaki kotinda bato, wuta na bikolo na bango, mpo na kokende koyoka
bwanya na ye.
Boyokani elongo na mokonzi ya Tiri
(2Ma 2.1-17)
15 Tango Irami, mokonzi ya Tiri, ayokaki sango ete bapakolaki Salomo mafuta mpo
ete akoma mokonzi mpo na kokitana na Davidi, tata na ye, atindaki bantoma epai ya
Salomo, pamba te azalaki tango nyonso molingami ya Davidi.
16 Salomo azongiselaki Irami maloba oyo :
17 — Oyebi malamu ete Davidi, tata na ngai, alongaki te kotonga Ndako mpo
na Yawe, Nzambe na ye, likolo ya bitumba oyo azalaki na yango na bikolo oyo
ezingelaki ye, kino tango Yawe atiaki bikolo yango na se ya matambe na ye. 18 Kasi
sik’oyo, Yawe, Nzambe na ngai, apesi ngai bopemi na bangambo nyonso, mpe ezali
lisusu na monguna moko te mpe na likambo moko te oyo ekoki kobangisa ngai.
19 Sik’oyo, nazwi mokano ya kotonga Ndako mpo na lokumu ya Yawe, Nzambe na
ngai, ndenge Yawe alobaki na Davidi, tata na ngai : « Ezali mwana na yo ya mobali
oyo nakovandisa na kiti na yo ya bokonzi mpo na kokitana na yo nde akotonga
Ndako mpo na lokumu ya Kombo na Ngai. »
20 Boye, pesa mitindo ete bakatela ngai banzete ya sedele ya Libani. Basali na
ngai bakosunga basali na yo, mpe ngai nakofuta yo lifuti oyo okokata mpo na basali
na yo, pamba te oyebi malamu ete ezali na bato te kati na biso oyo bayebi kokata
banzete lokola bino, bato ya Sidoni.
21 Tango Irami ayokaki maloba ya Salomo, asepelaki na yango makasi mpe alobaki :
— Tika ete Yawe apambolama, Ye oyo apesaki Davidi mwana oyo atondi na
bwanya mpo na kokamba ekolo monene oyo !
22 Irami atindelaki Salomo eyano oyo :
— Nayambaki maloba oyo otindelaki ngai mpe nakosala nyonso oyo ozali na
yango posa : banzete ya sedele mpe ya sipele. 23 Basali na ngai bakomema banzete
yango wuta na Libani kino na ebale monene, bakokangisa yango na basinga mpo
na kotinda yango na nzela ya ebale monene ; mpe nakosala ete ekoma kino na esika
oyo okoyebisa ngai. Kuna nde nakofungola yango basinga ; mpe yo, okoki kozwa
mpe komema yango. Kasi yo, okokokisa posa na ngai oyo : okobanda kopesa basali
ya ndako na ngai bilei.
24 Irami apesaki epai ya Salomo banzete ya sedele mpe ya sipele nyonso oyo azalaki
na yango na bosenga. 25 Salomo mpe, na ngambo na ye, azalaki kopesa mobu na
mobu epai ya Irami batone nkoto motoba ya ble, balitele nkoto libwa ya mafuta ya
olive ya kitoko koleka, mpo na ndako ya mokonzi.
26 Yawe apesaki Salomo bwanya kolanda elaka oyo apesaki ye. Boye, kimia ezalaki
kati na Irami mpe Salomo, mpe bango mibale basalaki boyokani.
Mabongisi mpo na kotonga Tempelo
27Mokonzi Salomo azwaki kati na Isalaele mobimba bato nkoto tuku misato mpo
na kosala misala makasi. 28 Akabolaki bango na masanga misato ya bato nkoto
zomi : babandaki kosala sanza moko, na Libani, mpe basanza mibale na ndako ;
lisanga moko sima na mosusu. Adonirami azalaki mokambi ya bato ya misala
makasi. 29 Salomo azwaki lisusu na mosala bato nkoto tuku sambo mpo na komema
mikumba, bato nkoto tuku mwambe mpo na kopasola mabanga kati na ngomba ;
30 mpebakambi ya misala, nkoto misato na nkama misato, bazalaki kolandela misala

na bokambami ya bakonzi ya misala ya Salomo.
Mokonzi apesaki mitindo ete bapasola mabanga minene mpe ya kitoko mpo na
31
kosalela yango moboko ya Tempelo. 32 Basali ya Salomo mpe ya Irami, elongo na
basali oyo bawutaki na engumba Biblosi, bamikotisaki na mosala ya kokata yango,
kopasola mabaya mpe kobongisa mabanga mpo na kotonga Tempelo.
6
Salomo atongi Tempelo ya Yawe
(2Ma 3.1-14)
1 Salomo abandaki kotonga Tempelo ya Yawe sima na mibu nkama minei na
mwambe, wuta Isalaele abimaki na Ejipito, mobu oyo ekokanaki na mobu ya minei
ya bokonzi na ye kati na Isalaele, na sanza ya zivi*.
2 Tempelo oyo Salomo atongaki mpo na Yawe ezalaki na bametele pene tuku misato
na molayi, bametele pene zomi na mokuse mpe bametele pene zomi na mitano na
bosanda. 3 Liboso ya Tempelo, na liboso ya eteni oyo eleki monene kati na Tempelo,
ezalaki na ndako moko ya moke ya kokotela oyo ezalaki na bametele pene zomi na
mokuse ; molayi na yango ezalaki ndenge moko na mokuse ya Tempelo ; mpe ekota
na kati na bametele pene mitano.
4 Atiaki na bamir ya Tempelo maninisa oyo batia biyungulu. 5 Atongaki pembeni
ya bamir ya eteni oyo eleki monene kati na Tempelo mpe pembeni ya Esika-Oyo-
Eleki-Bule biteni ya mike, ngambo na ngambo, na lolenge ya etaje. 6 Etaje oyo ya se
ya biteni yango ya mike ezalaki na bametele mibale na basantimetele tuku mitano
na mokuse ; etaje ya kati-kati, bametele pene misato na mokuse ; mpe etaje oyo ya
misato, bametele misato na basantimetele tuku mitano na mokuse. Boye bamir ya
libanda ya Tempelo etikalaki lisusu minene te na likolo mpo ete motondo ebebisa
bamir ya Tempelo te.
7 Mpo na kotonga Tempelo, basalelaki kaka mabanga oyo ebongisamaki malamu
wuta na esika oyo bapasolaki yango ; boye, esalaki ete makelele ya marto, ya epasola
to ya esalelo mosusu ya ebende etikalaki koyokana te wana bazalaki kotonga yango.
8 Ekotelo ya etaje ya se ezalaki na ngambo ya sude ya Tempelo ; bongo, bazalaki
kotambola na binyatelo mpo na komata na etaje ya kati-kati mpe na etaje ya misato.
9 Tango Salomo asilisaki misala ya kotonga Tempelo, azipaki yango na plafon oyo
esimbamaki na mabaya minene ya banzete ya sedele. 10 Atongaki ba-etaje kolanda
mir ya Tempelo : etaje moko na moko ezalaki na bosanda ya bametele mibale na
basantimetele tuku mitano, mpe ekanganaki na Tempelo na nzela ya mabaya minene
ya sedele mpo na kosimba motondo.
11 Yawe alobaki na Salomo :
12 — Na likambo oyo etali Tempelo oyo ozali kotonga, soki olandi bikateli na
Ngai, soki okokisi malako na Ngai, soki otosi mpe olandi mibeko na Ngai nyonso,
nakokokisa na nzela na yo elaka oyo napesaki na Davidi, tata na yo. 13 Mpe nakoya
kovanda kati na bato ya Isalaele mpe nakosundola te bato na Ngai, Isalaele.
14 Salomo atongaki Tempelo mpe asilisaki misala na yango ya kotonga. 15 Alatisaki
bamir ya kati ya Tempelo na mabaya ya sedele, kobanda na se kino na likolo, mpe
atiaki mabaya ya sipele na mabele ya Tempelo. 16 Atongaki na mabaya ya sedele,
kobanda na se kino na likolo, etando ya bametele pene zomi kati na Tempelo ;
abongisaki yango mpo ete ezala Esika-Oyo-Eleki-Bule.
* 6:1 Sanza ya zivi ezali sanza ya mibale na manaka ya Bayuda.
17 Eteni oyo elekaki monene kati na Tempelo, liboso ete okoma na Esika-Oyo-Eleki-
Bule, ezalaki na bametele pene tuku mibale. 18 Batobolaki bililingi na mabaya ya
sedele oyo balatisaki na bamir ya kati ya Tempelo, mpo na kotia bilembo oyo ezalaki
na lolenge ya bakolokente mpe ya bafololo efungwama ; balatisaki kati nyonso ya
Tempelo na mabaya ya banzete ya sedele, mpe ata libanga moko te ezalaki komonana.
19 Salomo abongisaki Esika-Oyo-Eleki-Bule mpo na kotia Sanduku ya Boyokani ya
Yawe. 20 Molayi ya Esika-Oyo-Eleki-Bule ezalaki na bametele pene zomi, mokuse na
yango, bametele pene zomi ; bongo bosanda na yango, bametele pene zomi. Salomo
abambaki kati na yango wolo ya peto ; abambaki lisusu wolo na etumbelo oyo basala
na mabaya ya banzete ya sedele. 21 Salomo abambaki wolo ya peto na kati nyonso ya
Tempelo ; atiaki basheni ya wolo liboso ya Esika-Oyo-Eleki-Bule. 22 Boye, abambaki
wolo na kati nyonso ya Tempelo mpe na etumbelo oyo ezalaki liboso ya Esika-Oyo-
Eleki-Bule. 23 Kati na Esika-Oyo-Eleki-Bule, asalaki na nzete ya olive bililingi mibale
ya basheribe : sheribe moko na moko ezalaki na bametele pene mitano na molayi.
24 Lipapu moko ya sheribe ezalaki na bametele mibale na basantimetele tuku mitano ;
kosangisa mapapu nyonso mibale epesaki bametele mitano, kobanda na songe moko
kino na songe mosusu.
25 Molayi ya sheribe ya mibale ezalaki mpe na bametele pene mitano. Bililingi
ya basheribe nyonso mibale ezalaki lolenge moko mpe molayi moko. 26 Bosanda ya
bililingi nyonso mibale ya basheribe ezalaki ndenge moko : bametele pene mitano.
27 Salomo atiaki bililingi ya basheribe yango na kati-kati ya Esika-Oyo-Eleki-Bule kati
na Tempelo. Mapapu ya basheribe ezalaki ya kofungwama : lipapu moko ya sheribe
ya liboso etutaki mir, mpe lipapu mosusu ya sheribe ya mibale etutaki mir mosusu ;
mpe mapapu na bango mibale mosusu etutanaki na kati-kati ya Esika-Oyo-Eleki-Bule.
28 Salomo abambaki basheribe yango wolo. 29 Atobolaki na bamir oyo ezingelaki
Tempelo, ezala na kati to na libanda, bililingi ya basheribe, ya banzete ya mbila mpe
ya bafololo ya kofungwama.
30 Abambaki lisusu wolo na se ya Tempelo, ezala na kati to na libanda ya Esika-

Oyo-Eleki-Bule.
31 Salomo asalaki na mabaya ya banzete ya olive, na ekotelo ya Esika-Oyo-Eleki-
Bule, ekuke moko ya bizipelo mibale : monene ya kadre ya mabaya ya ekuke ezwaki
ndambo moko kati na bandambo mitano ya mokuse ya mir. 32 Atobolaki bililingi ya
basheribe, ya banzete ya mbila mpe ya bafololo ya kofungwama na bizipelo nyonso
mibale oyo basalaki na mabaya ya banzete ya olive ; abambaki wolo oyo balekisa na
moto na bililingi ya basheribe, ya banzete ya mbila mpe ya bafololo ya kofungwama.
33 Asalaki mpe ndenge moko mpo na ekotelo ya eteni ya Tempelo, oyo eleki
monene : kadre na mabaya ya banzete ya olive, bizipelo mibale na mabaya ya
banzete ya sipele. Monene na yango ezwaki ndambo moko kati na bandambo minei
ya mokuse ya mir. 34 Asalaki lisusu na mabaya ya sipele bizipelo mibale ; ezipelo
ya liboso ezalaki na biteni ya mabaya mibale oyo ebalukaka, mpe ezipelo ya mibale
ezalaki na barido mibale oyo ebalukaka. 35 Atobolaki likolo na yango bililingi ya
basheribe, ya banzete ya mbila mpe ya bafololo ya kofungwama ; mpe abambaki
yango wolo na kolanda bandelo ya bililingi yango.
36 Salomo azingelaki lopango ya kati na mir oyo batonga na milongo misato ya
mabanga bakata mpe bamatisa moko likolo ya mosusu, mpe na molongo moko ya
mabaya minene ya sedele mpo na kosimba motondo.
37 Moboko ya Tempelo ya Yawe etiamaki na mobu ya minei, na sanza ya Zivi.
38 Basilisaki kotonga Tempelo ya Yawe elongo na biteni na yango nyonso na sanza
ya Buli oyo ezali sanza ya mwambe, na mobu ya zomi na moko. Salomo asalaki mibu
sambo mpo na kotonga Tempelo ya Yawe.
7
Salomo atongi ndako ya mokonzi
1Salomo atongaki lisusu ndako na ye ya bokonzi ; asalaki mibu zomi na misato
mpo na kosilisa kotonga yango.
2 Atongaki mpe ndako oyo bazalaki kobenga « Ndako ya Zamba ya Libani. » Ezalaki
na bametele pene tuku mitano na molayi, bametele pene tuku mibale na mitano na
mokuse mpe bametele pene zomi na mitano na bosanda. Ezalaki na milongo minei ya
makonzi ya banzete ya sedele ; mpe na likolo ya makonzi yango, ezalaki na mabaya
minene ya sedele mpo na kosimba motondo.
3 Bongo, na likolo ya mabaya ya sedele yango oyo esimbaki motondo, ezalaki na
milongo misato ya mabaya mosusu ya sedele na likolo ya makonzi : molongo moko
na moko ezalaki na mabaya ya sedele zomi na mitano. Na kosangisa, mabaya yango
ezalaki tuku minei na mitano. 4 Maninisa na yango ezalaki na mipanzi nyonso ya
ndako mpe ezalaki etalana yango na yango, na ba-etaje nyonso misato. 5 Bikuke na
yango nyonso ezalaki ndenge moko na molayi mpe na mokuse, mpe ezalaki etalana
na ba-etaje nyonso misato.
6 Salomo atongaki lisusu na makonzi, ndako moke ya kokotela ya bametele pene
tuku mibale na mitano na molayi mpe bametele pene zomi na mitano na mokuse,
mpe ezalaki na motondo likolo ya makonzi. 7 Atongaki lisusu ndako ya kiti ya bokonzi
epai wapi azalaki kosambisa bato. Alatisaki yango mabaya ya sedele, kobanda na se
kino na likolo.
8 Ndako na ye ya kovanda ezalaki kati na lopango mosusu, na sima ya ndako moke
ya kokotela ; mpe batongaki yango ndenge moko kaka na ndako ya kiti ya bokonzi.
Salomo abalaki mwana mwasi ya Faraon, mokonzi ya Ejipito, mpe atongiselaki ye
ndako oyo ekokana na ndako ya kiti ya bokonzi.
9 Batongaki bandako oyo nyonso na mabanga bakata kitoko mpe babongisa na si
na bangambo nyonso mibale. Basalelaki yango kobanda na miboko kino na mitondo,
mpe na libanda, mpo na bamir ya lopango ya monene. 10 Basalelaki mabanga minene
ya talo mpo na kotonga miboko oyo ezalaki na molayi ya bametele pene minei to
mitano. 11 Na likolo ya miboko yango, batiaki mabanga oyo bakata mpe mabaya
minene ya sedele mpo na kosimba motondo.
12 Salomo azingelaki lopango monene na mir ya milongo misato ya mabanga bakata
mpe na molongo moko ya mabaya minene ya sedele, ndenge ezalaki mpo na lopango
ya kati ya Tempelo ya Yawe mpe mpo na ndako moke ya kokotela.
Bisalelo ya bronze kati na Tempelo
Makonzi ya bronze
(2Ma 2.10-13)
13 Mokonzi Salomo atindaki bato na mboka Tiri kobenga mosali moko na kombo
Irami 14 oyo tata na ye azalaki moto ya Tiri ; mpe mama na ye, moto ya libota ya
Nefitali, azalaki mwasi akufisa mobali. Irami ayebaki kosalela bronze. Bongo lokola
azalaki na bwanya, mayele mpe boyebi mingi, azalaki kosala lolenge nyonso ya biloko
ya bronze. Boye, ayaki epai ya mokonzi Salomo mpe asalelaki ye misala nyonso oyo
asengaki ye.
(2Ma 3.15-17)
15 Irami asalaki makonzi nyonso mibale ya bronze : likonzi moko na moko ezalaki
na bametele pene libwa na molayi, mpe bametele pene motoba na monene. 16 Asalaki
lisusu na bronze banyangwisa na moto mito ya makonzi mpo na kotia yango na

songe : moto moko na moko ya likonzi ezalaki na bametele mibale na basantimetele
tuku mitano na bosanda. 17 Batiaki na mito ya makonzi yango bililingi ya basinga
oyo basala lokola monyama mpe ya basinga elingama-lingama lokola basheni. Na
moto ya likonzi moko na moko, ezalaki na bililingi sambo. 18 Irami atiaki milongo
mibale ya bililingi ya bambuma ya grenade zingazinga ya basinga oyo basala lokola
monyama mpo na kokomisa mito ya makonzi yango kitoko. 19 Mito ya makonzi ya
ndako moke ya kokotela ezalaki ya bametele pene mibale na bosanda, mpe batiaki
na likolo na yango bililingi ya fololo ya lisi. 20 Bazingelaki moto ya likonzi moko
na moko na bililingi ya bambuma ya grenade nkama mibale oyo ezalaki likolo ya
bililingi ya basinga oyo basala lokola ya monyama. 21 Irami atongaki makonzi nyonso
mibale liboso ya ndako moke ya kokotela na Tempelo ; abengaki likonzi oyo ezalaki
na ngambo ya loboko ya mobali Yakini, mpe oyo ezalaki na ngambo ya loboko ya
mwasi, Boazi. 22 Likolo ya likonzi moko na moko, atiaki bililingi ya fololo ya lisi.
Ezalaki ndenge wana nde asilisaki mosala ya kotelemisa makonzi.
Nzungu ya monene ya bronze
(2Ma 4.2-5)
23 Irami asalaki nzungu ya monene ya bronze oyo ezalaki na lolenge ya
libungutulu : monene na yango ezalaki na bametele pene mitano, mpe bosanda na
yango, bametele mibale na basantimetele tuku mitano ; mpe zingazinga na yango,
bametele pene zomi na mitano. 24 Na se ya monoko ya nzungu yango ya monene,
na pembeni na yango nyonso, ezalaki na milongo mibale ya bililingi ya bakolokente
oyo banyangwisaki mpe babambaki na nzungu ya monene mpo ete esala eloko kaka
moko ; ezalaki bililingi zomi mpo na molayi ya kati-kati ya metele moko. 25 Nzungu
yango evandisamaki na likolo ya bikeko ya bangombe zomi na mibale : misato etalaki
na ngambo ya nor ; misato, na ngambo ya weste ; misato, na ngambo ya sude, mpe
misato, na ngambo ya este. Bongo sima na bangombe yango nyonso etalaki na
ngambo ya kati. 26 Mbinga ya nzungu yango ezalaki na basantimetele pene mwambe.
Babongisaki pembeni ya monoko na yango lokola pembeni ya kopo oyo batia bililingi
ya fololo ya lisi. Ezalaki kotonda na balitele ya mayi pene nkoto tuku minei.
Bashario ya bronze
27 Irami
asalaki lisusu bivandelo zomi ya bronze : evandelo moko na moko ezalaki
na bametele pene mibale na molayi, bametele pene mibale na mokuse, metele moko
na basantimetele tuku mitano na bosanda. 28 Tala ndenge basalaki bivandelo yango :
bakangisaki bitando ya bronze mpe balekisaki bibende mosusu ya bronze mpo na
kosimba yango. 29 Irami asalaki bililingi ya nkosi, ya bangombe mpe ya basheribe,
mpe abambaki yango likolo ya bitando mpe likolo ya bibende mosusu ya bronze.
Ezalaki na bililingi ya singa ya bafololo na se mpe na likolo ya bangombe mpe ya
bankosi. 30 Shario moko na moko ezalaki na bapine minei ya bronze mpe na bibende
ya bronze mpo na kosimba bapine. 31 Na likolo ya evandelo moko na moko, ezalaki
na lidusu evimba, na lolenge ya libungutulu ; bongo eteni na yango oyo ezalaki ya
kovimba ezalaki na basantimetele pene tuku mitano na bosanda mpe basantimetele
pene tuku sambo na mitano na monene ; mpe nzungu ya monene evandaki na lidusu
yango. Irami abambaki bililingi na lidusu yango. Molayi mpe mokuse ya evandelo
yango ezalaki ndenge moko, ezalaki na lolenge ya libungutulu te. 32 Bapine nyonso
minei ezalaki na se ya evandelo, mpe bakangisaki bibende oyo esimbaki bapine
yango na mipanzi. Pine moko na moko ezalaki na basantimetele pene tuku sambo
na mitano na monene. 33 Basalaki bapine yango lokola bapine ya shareti : bibende
oyo esimbaki bapine, bajante, mabende ya mike oyo ezalaka na kati ya pine mpe oyo
esungaka pine mpo na kobaluka, nyonso ezalaki ya bronze banyangwisa na moto.

34 Mabende nyonso minei oyo ezalaki lokola makolo ezalaki na basonge nyonso minei
mpe ekanganaki na evandelo. 35 Na likolo ya evandelo moko na moko, ezalaki na
elilingi ya motole ya basantimetele pene tuku mibale na mitano na monene ; mpe
elilingi yango ezalaki zingazinga ya lidusu, na eteni oyo ezalaki ya kovimba. Na
likolo ya evandelo, bibende oyo balekisaki na bangambo ekanganaki na evandelo
mpo na kolendisa evandelo yango. 36 Na likolo ya bibende yango, babambaki bililingi
ya basheribe, ya bankosi mpe ya mandalala ; mpe bazingelaki yango na bililingi ya
basinga elingama-lingama lokola basheni. 37 Asalaki ndenge moko mpo na bivandelo
nyonso zomi : asalaki nyonso na bronze banyangwisa na moto, mpe ezalaki lolenge
moko.
38 Irami asalaki lisusu basani zomi ya minene ya bronze ; moko na moko ezalaki
na bametele pene mibale na monene mpe ezalaki likolo ya evandelo moko kati na
bivandelo zomi. Mpe bakokaki kotia balitele pene nkoto moko kati sani moko na
moko. 39 Atiaki bivandelo mitano elongo na basani na yango na ngambo ya loboko
ya mobali ya Tempelo, mpe mitano mosusu na ngambo ya loboko ya mwasi. Nzungu
ya monene ya bronze etiamaki na ngambo ya loboko ya mobali ya Tempelo, pene na
songe ya sude-este.
(2Ma 4.11)
40 Irami asalaki basani ya kotia putulu, bapawu mpe bakopo mpo na kosopela
makila.
(2Ma 4.7–5.1)
Irami asilisaki mosala nyonso oyo mokonzi Salomo atindaki ye kosala mpo na
Tempelo ya Yawe : 41 makonzi mibale, mito mibale ya libungutulu na suka ya makonzi
nyonso mibale, bililingi mibale ya basinga oyo basala lokola monyama mpo na kozipa
mito nyonso mibale ya makonzi yango, 42 bililingi ya bambuma nkama minei ya
grenade ekangana na maboke ya bililingi ya basinga oyo basala lokola monyama :
milongo mibale ya bililingi ya grenade mpo na elilingi moko na moko ya basinga oyo
basala lokola monyama, mpo na kozipa mito nyonso mibale ya makonzi ; 43 bivandelo
zomi mpe basani zomi ya minene oyo batiaki na likolo ya bivandelo, 44 nzungu ya
monene ya libungutulu, bikeko ya bangombe zomi na mibale oyo ezalaki komema
nzungu ya monene, 45 basani mpo na kotia putulu, bapawu mpe bakopo mpo na
kosopela makila. Irami asalelaki mokonzi Salomo biloko oyo nyonso mpo na Tempelo
ya Yawe ; asalaki yango na bronze oyo bapetola na moto. 46 Mokonzi asengaki
ete banyangwisa yango kati na mabele, na etando ya Yordani, kati na Sukoti mpe
Tsaritani. 47 Bongo Salomo atiaki biloko oyo nyonso kati na Tempelo ya Yawe ; kasi
mpo ete elekaki ebele, bakokaki te koyeba kilo ya bronze oyo basalelaki.
Biloko ya wolo
(2Ma 4.19-22)
48 Salomo asalaki lisusu na wolo biloko nyonso oyo ezalaki kati na Tempelo ya
Yawe : etumbelo ; mesa oyo, na likolo na yango, bazalaki kotia mapa liboso ya Yawe ;
49 bitelemiselo ya minda elongo na minda na yango, oyo basala na wolo ya peto,
mitano na ngambo ya loboko ya mobali, mpe mitano na ngambo ya loboko ya mwasi,
liboso ya Esika-Oyo-Eleki-Bule, bafololo na yango mpe biloko ya wolo ya kozwela
makala na moto, 50 basani ya minene, bambeli, bakopo mpo na kosopela makila,
bakeni, bambabola ya wolo ya peto, elongo na bikangelo ya wolo mpo na bikuke ya
kati ya Tempelo, Esika-Oyo-Eleki-Bule, mpe mpo na bikuke ya esika oyo bato nyonso
bavandaka, na ekotelo ya Tempelo.
51Tango Salomo asilisaki misala nyonso ya kotonga Tempelo ya Yawe, amemaki

biloko oyo Davidi, tata na ye, abulisaki : palata, wolo mpe bisalelo ; atiaki yango kati
na bibombelo bomengo ya Tempelo ya Yawe.
8
Libulisi ya Tempelo
(2Ma 5.2–6.11)
1 Salomo abengisaki, na Yelusalemi, bakambi nyonso ya mabota ya Isalaele,
bakambi nyonso ya bituka mpe ya mabota ya bato ya Isalaele mpo na komema
Sanduku ya Boyokani ya Yawe wuta na Siona, engumba ya Davidi. 2 Bato nyonso ya
Isalaele basanganaki pene ya mokonzi Salomo, na feti monene, na sanza ya Etanimi
oyo ezali sanza ya sambo.
3 Tango bakambi nyonso ya Isalaele bakomaki, Banganga-Nzambe batombolaki
Sanduku. 4 Banganga-Nzambe mpe Balevi bamemaki Sanduku ya Yawe, Ndako ya
kapo ya Bokutani mpe bisalelo nyonso ya bule oyo ezalaki kati na yango. 5 Mokonzi
Salomo mpe lisanga mobimba ya Isalaele oyo esanganaki epai na ye liboso ya
Sanduku babonzaki lokola mbeka bameme mpe bangombe oyo balongaki kotanga
te mpo na koyeba motango na yango, pamba te ezalaki ebele penza.
6 Banganga-Nzambe batiaki Sanduku ya Boyokani ya Yawe na esika na yango, kati
na Tempelo, kati na Esika-Oyo-Eleki-Bule, na se ya mapapu ya basheribe. 7 Mapapu
ya basheribe ezalaki ya kofungwama na likolo ya esika oyo Sanduku ezalaki, bongo
ezipaki Sanduku mpe banzete ya komemela yango. 8 Mpo ete banzete yango elekaki
milayi, basonge na yango ezalaki komonana wuta na Esika ya bule oyo ezali liboso ya
Esika-Oyo-Eleki-Bule, kasi ezalaki komonana te wuta na libanda. Etikala wana kino
na mokolo ya lelo. 9 Kati na Sanduku, ezalaki na eloko mosusu te longola kaka bitando
mibale ya mabanga oyo Moyize atiaki na Orebi epai wapi Yawe asalaki boyokani
elongo na bana ya Isalaele tango babimaki na Ejipito.
10 Na tango Banganga-Nzambe babimaki na Esika-Oyo-Eleki-Bule, lipata ezipaki
Tempelo ya Yawe ; 11 mpe Banganga-Nzambe bakokaki lisusu te kotelema kati na
yango mpo na kosala mosala na bango mpo na lipata, pamba te nkembo na Yawe
etondisaki Tempelo na Ye.
Libondeli mpo na kobulisa Tempelo
Bongo, Salomo alobaki :
12
— Yawe alobaki ete akovanda kati na esika ya molili ! 13 Mpe ngai natongeli Yo
ndako ya lokumu, esika oyo okovanda mpo na libela.
14 Mokonzi abalukaki mpe apambolaki lisanga mobimba ya Isalaele. Lisanga
mobimba ya Isalaele ezalaki ya kotelema. 15 Alobaki :
— Tika ete Yawe, Nzambe ya Isalaele, akumisama ; Ye oyo, na monoko na Ye
moko, alobaki na Davidi, tata na ngai, mpe akokisi, na loboko na Ye moko, makambo
oyo alakaki : 16 « Wuta mokolo oyo nabimisaki bato na Ngai, Isalaele, na Ejipito,
naponaki engumba moko te kati na mabota nyonso ya Isalaele mpo ete batonga
kuna Tempelo epai wapi Kombo na Ngai ekozala ; kasi naponaki Davidi mpo ete
akamba bato na Ngai, Isalaele ! »
17 Tata na ngai, Davidi, azalaki na makanisi ya kotonga Tempelo mpo na lokumu
ya Kombo ya Yawe, Nzambe ya Isalaele. 18 Kasi Yawe alobaki na Davidi, tata na
ngai : « Osali malamu lokola ozwi makanisi ya kotonga Tempelo mpo na lokumu
ya Kombo na Ngai. 19 Kasi ezali yo te moto okotonga Tempelo yango ; ezali nde
mwana na yo ya mobali, oyo akobima na mokongo na yo moko, moto akotonga
Tempelo yango mpo na lokumu ya Kombo na Ngai. »
Yawe akokisi elaka na Ye. Nakitani na Davidi, tata na ngai, navandi na kiti
20
ya bokonzi ya Isalaele, ndenge kaka Yawe alobaki, mpe natongi Tempelo mpo na
lokumu ya Kombo ya Yawe, Nzambe ya Isalaele. 21 Nabongisi kuna esika mpo na
Sanduku ya Boyokani ya Yawe, boyokani oyo asalaki elongo na batata na biso tango
abimisaki bango na mokili ya Ejipito.
Libondeli ya Salomo
(2Ma 6.12-40)
22 Salomo atelemaki liboso ya etumbelo ya Yawe ; mpe na miso ya lisanga mobimba
ya Isalaele, atombolaki maboko likolo 23 mpe asambelaki :
« Yawe, Nzambe ya Isalaele, ezali na nzambe moko te oyo akokani na Yo, ezala
kuna na likolo to awa na se ! Obatelaka boyokani mpe bolingo na Yo mpo na basali
na Yo, oyo batambolaka kolanda mokano na Yo na motema na bango mobimba.
24 Solo, okokisi bilaka oyo opesaki na Davidi, tata na ngai mpe mosali na Yo ;
makambo oyo olobaki na monoko na Yo, okokisi yango na nguya ya loboko na
Yo, ndenge ezali komonana na mokolo ya lelo.
25 Sik’oyo, oh Yawe, Nzambe ya Isalaele, kokisa mpe elaka mosusu oyo opesaki
na Davidi, tata na ngai mpe mosali na Yo, tango olobaki na ye : ‹ Okozangaka te
moto oyo akovanda na kiti ya bokonzi ya Isalaele, na miso na Ngai, soki bana na
yo bakotambola malamu liboso na Ngai mpe bakotosa mibeko na Ngai, ndenge yo
otamboli kolanda mokano na Ngai. › 26 Sik’oyo, oh Nzambe ya Isalaele, nabondeli
Yo, tika ete elaka yango oyo opesaki na Davidi, tata na ngai mpe mosali na Yo,
ekokisama !
27 Kasi, boni, Nzambe akoki solo kovanda na mokili ? Soki kutu Likolo mpe
Likolo oyo eleki likolo ekoki kokoka Yo te, bongo ekozala boni mpo na Tempelo
oyo natongi ! 28 Yawe, Nzambe na ngai, yoka na bokebi losambo mpe libondeli na
ngai, mowumbu na Yo ! Yoka koganga mpe libondeli oyo mowumbu na Yo azali
kotombola epai na Yo na mokolo ya lelo. 29 Tika ete, moyi mpe butu, miso na Yo
ezala ya kofungwama mpo na kotala Tempelo oyo, esika oyo olobaki na tina na
yango : ‹ Kombo na Ngai ekozala awa. › Yoka losambo oyo mowumbu na Yo azali
kotombola na esika oyo. 30 Okoyoka libondeli oyo mowumbu na Yo mpe bato na
Yo, Isalaele, bakotombola epai na Yo na kotala na ngambo ya esika oyo ! Tika ete
oyoka biso wuta na Likolo, evandelo na Yo ; yoka mpe limbisa !
31 Soki moto asali lisumu epai ya mozalani na ye, mpe batindi ye na makasi ete
alapa ndayi esangana na bilakeli mabe, liboso ya etumbelo na Yo kati na Tempelo
oyo, 32 yoka wuta na Likolo ; sala mpe kata makambo kati na bawumbu na Yo
mpo na kokweyisa moto oyo asali mabe mpe komemisa ye ngambo ya mabe na ye,
kolanda etamboli na ye, mpe mpo na kolongisa moto ya sembo mpe kosalela ye
kolanda bosembo na ye.
33 Tango banguna bakolonga bato na Yo, Isalaele, mpo ete basali lisumu liboso na
Yo, soki babongoli mitema mpo na kozongela Yo, basanzoli Kombo na Yo, basambeli
mpe babondeli Yo, kati na Tempelo oyo, 34 yoka wuta na Likolo, limbisa masumu
ya Isalaele, bato na Yo, mpe zongisa bango na mabele oyo opesaki batata na bango.
35 Tango likolo ekokangama mpe mvula ekozala lisusu te mpo ete basali masumu
liboso na Yo, soki basambeli na kotala na ngambo ya esika oyo, basanzoli Kombo
na Yo mpe batiki masumu na bango, pamba te osili koyokisa bango soni, 36 yoka
bango wuta na likolo, limbisa masumu ya bawumbu na Yo mpe ya Isalaele, bato na
Yo, —tango osili kolakisa bango nzela malamu oyo basengeli kolanda— mpe tinda
mvula na mokili na Yo, mokili oyo opesaki lokola libula epai ya bato na Yo.
37 Tango nzala makasi to bokono makasi to moto to bokawuki to kopola
ya bambuma to mabanki to mankoko ekokota kati na mokili, tango banguna
bakozingela bato na Yo kati na mokili na bango, na bikuke ya bingumba na bango ;

tango pasi to bokono ya lolenge nyonso ekokweyela bango, 38 soki, wana bato
na Yo, Isalaele, bayoki mawa makasi kati na mitema na bango mpo na pasi to
bokono yango, moko na moko atomboli maboko na ye na ngambo ya Tempelo oyo,
asambeli to abondeli Yo, 39 yoka ye wuta na Likolo, evandelo na Yo, limbisa, sala
mpe zongisela moto na moto kolanda etamboli na ye, mpo ete oyebi motema ya
moto moko na moko. Solo, Yo kaka nde oyebi mitema ya bato. 40 Sala bongo mpo
ete bana ya Isalaele batosa Yo mikolo nyonso oyo bakovanda na mabele oyo opesaki
epai na batata na biso.
41 Ndenge moko mpe mpo na mopaya oyo azali te na molongo ya Isalaele, bato
na Yo : wana akowuta na mokili ya mosika, mpo na Kombo na Yo, 42 pamba
te bakoyoka sango ya Kombo monene na Yo, ya loboko na Yo ya nguya mpe
esembolama ; soki ayei mpe asambeli na kotala na ngambo ya Tempelo oyo, 43 yoka
wuta na Likolo, evandelo na Yo, mpe salela ye nyonso oyo akosenga Yo, mpo ete
bikolo nyonso ya mokili bayeba Kombo na Yo, batosa Yo lokola Isalaele, bato na Yo,
mpe bayeba ete Tempelo oyo natongi ebulisami nde mpo na Kombo na Yo.
44 Tango bato na Yo bakokende kobundisa banguna na bango na nzela oyo
okolakisa bango, soki basambeli Yawe na kotala na ngambo ya engumba oyo
oponaki mpe na ngambo ya Tempelo oyo natongi mpo na Kombo na Yo, 45 yoka
wuta na Likolo losambo mpe libondeli na bango, mpe longisa bango.
46 Tango bana ya Isalaele bakosala masumu liboso na Yo, pamba te moto nyonso
asalaka masumu, bongo Yo osilikeli bango mpe okabi bango na maboko ya banguna
oyo bamemi bango na bowumbu, na mokili ya banguna, ezala ya mosika to ya pene,
47 mpe soki, wuta na mokili ya bowumbu, basosoli, babongoli mitema, babondeli Yo
kati na mokili ya bato oyo bamemaki bango na bowumbu mpe balobi : ‹ Tosalaki
masumu, tosalaki bambeba, tosalaki makambo mabe ; › 48 soki, wuta na mokili
ya banguna na bango epai wapi bamemaki bango lokola bawumbu, basengi Yo
bolimbisi na mitema mpe na milimo na bango mobimba ; soki basambeli Yo na
kotala na ngambo ya mokili na bango, oyo opesaki epai na batata na bango, na
ngambo ya engumba oyo oponaki mpe na ngambo ya Tempelo oyo natongi mpo na
lokumu ya Kombo na Yo ; 49 yoka wuta na Likolo, evandelo na Yo ; yoka losambo
mpe mabondeli na bango, longisa bosembo na bango, 50 limbisa bato na Yo na
masumu mpe mabe nyonso oyo basalaki liboso na Yo mpe sala ete banguna na
bango bayokela bango mawa. 51 Pamba te bazali bato na Yo mpe libula na Yo, oyo
obimisaki na bowumbu wuta na Ejipito, wuta kati na libulu ya moto makasi oyo
banyangwiselaka bibende.
52 Tika ete miso na Yo efungwama wana mowumbu na Yo mpe Isalaele, bato na
Yo, bakobondela Yo ; yoka bango tango nyonso oyo bakotombola mingongo epai na
Yo. 53 Pamba te, Nkolo Yawe, Yo moko nde oponaki bango kati na mabota nyonso
ya mokili mpe otiaki bango pembeni, mpo ete bazala libula na Yo ndenge olobaki
na mowumbu na Yo, Moyize, tango obimisaki batata na biso na Ejipito. »
54 Tango Salomo asilisaki kosambela mpe kobondela Yawe, atelemaki liboso ya
etumbelo ya Yawe epai wapi afukamaki mpe atombolaki maboko na ye na likolo.
55 Wana atelemaki, apambolaki lisanga mobimba ya Isalaele na mongongo makasi
mpe alobaki :
56 « Tika ete Yawe akumisama, Ye oyo apesi kimia na Isalaele, bato na Ye, ndenge
alobaki. Kati na maloba na Ye ya kitoko, oyo alobaki na nzela ya Moyize, mowumbu
na Ye, moko te ezangi kokokisama. 57 Tika ete Yawe, Nzambe na biso, azala elongo
na biso ndenge azalaki elongo na batata na biso ; atika biso te mpe abwaka biso te ;
58 kasi abongola mitema na biso epai na Ye mpo ete tokoka kotambola na nzela na
Ye, kobatela mibeko na Ye, malako na Ye mpe mitindo na Ye oyo apesaki na batata
na biso. 59 Tika ete mabondeli na ngai oyo nawuti kotombola epai na Yawe, Nzambe
na biso, ezala liboso na Ye butu mpe moyi ; mpe tika ete alongisa mowumbu na Ye
mpe Isalaele, bato na Ye, ndenge bosenga na bango ya mokolo na mokolo ezali ;
60 mpo ete bato nyonso kati na mokili bayeba solo ete Yawe azali Nzambe, mosusu
lokola Ye azali te. 61 Tika ete mitema na bino ezala sembo epai na Yawe, Nzambe na
biso, mpo ete botambola kolanda mibeko na Ye mpe bobatela malako na Ye ndenge
bosali yango na mokolo ya lelo. »
(2Ma 7.4-10)
62 Mokonzi mpe bana nyonso ya Isalaele babonzaki bambeka liboso ya Yawe.
63 Salomo abonzaki lokola mbeka ya boyokani bangombe nkoto tuku mibale na
mibale mpe bampate nkoto nkama moko na tuku mibale. Ezalaki ndenge wana nde
mokonzi mpe bato nyonso ya Isalaele babulisaki Tempelo ya Yawe. 64 Na mokolo
yango, mokonzi abulisaki lopango ya kati oyo ezalaki liboso ya Tempelo ya Yawe
mpe abonzaki wana mbeka ya kotumba, makabo ya gato mpe mafuta ya bambeka
ya boyokani ; pamba te etumbelo ya bronze oyo ezalaki liboso ya Yawe elekaki moke
mpo na koyamba bambeka ya kotumba, makabo ya gato mpe mafuta ya bambeka ya
boyokani.
65 Na tango wana, Salomo elongo na Isalaele mobimba basalaki feti monene ; mpe
lisanga monene ya bato oyo bawutaki na Lebo-Amati kino na moluka ya Ejipito
batelemaki liboso ya Yawe, Nzambe na biso, mikolo sambo mpe mikolo sambo
mosusu, elingi koloba mikolo zomi na minei. 66 Na mokolo ya mwambe, Salomo
azongisaki bato. Bongo bato bapambolaki ye mpe bazongaki na bandako na bango ya
kapo na esengo mpe na nsayi na mitema mpo na bolamu nyonso oyo Yawe asalelaki
Davidi, mowumbu na Ye, mpe Isalaele, bato na Ye.
9
Yawe amimonisi epai ya Salomo
(2Ma 7.11-12)
1 Sima na Salomo kosilisa kotonga Tempelo ya Yawe, ndako ya mokonzi mpe kosala
nyonso oyo azalaki na yango posa, 2 Yawe abimelaki Salomo na mbala ya mibale,
ndenge kaka abimelaki ye na mbala ya liboso, na Gabaoni. 3 Yawe alobaki na ye :
« Nayoki losambo mpe libondeli na yo, oyo osali liboso na Ngai ; nabulisi Tempelo
oyo otongi mpo ete natia Kombo na Ngai kati na yango mpo na libela. Miso mpe
motema na Ngai ekobanda kozala kuna tango nyonso.
4 Mpo na yo, soki okotambola liboso na Ngai ndenge Davidi, tata na yo, atambolaki
na motema malamu mpe na motema ya sembo ; soki okosala nyonso oyo natindaki
yo mpe okobatela mibeko mpe malako na Ngai, 5 nakolendisa mpo na libela kiti na
yo ya bokonzi kati na Isalaele, ndenge nalobaki yango epai ya Davidi, tata na yo :
‹ Okotikalaka kozanga te moto oyo akokitana na kiti ya bokonzi ya Isalaele. ›
6 Kasi soki yo mpe bana na yo ya mibali bopengwi mosika na Ngai ; soki botosi
te mibeko mpe malako na Ngai, oyo natie liboso na bino ; soki bokeyi kosalela
banzambe mosusu mpe kofukamela yango, 7 nakolongola Isalaele kati na mabele
oyo napesaki ye, nakobwaka mosika ya elongi na Ngai Tempelo oyo nabulisi mpo
na Kombo na Ngai, mpe Isalaele akokoma eloko ya kotiola mpe ya soni kati na
bikolo nyonso. 8 Atako Tempelo oyo ezali sik’oyo kitoko penza, kasi bato nyonso oyo
bakoleka pembeni na yango bakokamwa mpe bakoloba : ‹ Mpo na nini Yawe asali
makambo ya boye na mokili oyo mpe na Tempelo oyo ? › 9 Bakoyanola : ‹ Ezali mpo
ete basundolaki Yawe, Nzambe ya batata na bango, oyo abimisaki bango na Ejipito
mpe bamipesaki na banzambe mosusu, bafukamelaki mpe basalelaki yango ; yango

wana Yawe ayeisi likolo na bango pasi oyo nyonso. › »
Misala mosusu ya Salomo
(2Ma 8.1-18)
10 Sima na mibu tuku mibale oyo Salomo asalaki mpo na kotonga Tempelo ya Yawe
mpe ndako na ye moko, 11 akabelaki Irami, mokonzi ya Tiri, bingumba tuku mibale
kati na Galile, pamba te Irami asungaki Salomo na nyonso oyo azalaki na yango na
bosenga : mabaya ya sedele, ya sipele mpe wolo. 12 Irami abimaki wuta na Tiri,
mokili na ye, mpo na kotala bingumba oyo Salomo akabelaki ye, kasi asepelaki na
yango te. 13 Alobaki : « Ndeko na ngai, bingumba nini oyo opesi ngai ? »
Yango wana abengaki bingumba yango mokili ya Kabuli*, kombo oyo etikala kino
lelo. 14 Nzokande, Irami apesaki Salomo bakilo nkoto misato na nkama mitano ya
wolo.
15 Salomo asalisaki bana ya Isalaele misala makasi mpo na kotonga Tempelo ya
Yawe, ndako na ye moko, Milo, mir ya Yelusalemi, Atsori, Megido mpe Gezeri.
16 Faraon, mokonzi ya Ejipito, amataki na Gezeri, abotolaki yango na maboko ya
bato ya Kanana oyo bazalaki kovanda kuna, abomaki bango, atumbaki engumba
yango na moto mpe akabaki yango epai ya mwana na ye ya mwasi oyo akomaki
mwasi ya Salomo. 17 Yango wana Salomo atongaki lisusu Beti-Oroni ya likolo mpe
Beti-Oroni ya se, 18 Baalati mpe Tamari kati na esobe ya mokili, 19 bingumba nyonso
epai wapi azalaki kobomba biloko na ye, bingumba epai wapi azalaki kobomba
bashar mpe bampunda na ye. Salomo atongaki lisusu nyonso oyo azalaki na yango
posa kati na Yelusalemi, kati na Libani mpe kati na mokili nyonso oyo azalaki
kokamba. 20 Batikali nyonso kati na bato ya Amori, ya Iti, ya Perizi, ya Evi mpe ya
Yebusi, ba-oyo bazalaki bana ya Isalaele te, 21 ba-oyo bana na bango batikalaki kati na
mokili oyo bana ya Isalaele babebisaki, Salomo azwaki bango mpo na misala makasi
ya bawumbu, kino na mokolo ya lelo. 22 Kasi Salomo akomisaki te bana ya Isalaele
bawumbu mpo na kosala misala makasi na ye, pamba te bazalaki bato ya bitumba,
bakalaka na ye ya lokumu, bakalaka na ye, bakonzi ya basoda na ye, bakonzi ya
bashar na ye mpe ya basoda na ye, oyo batambolisaka bashar. 23 Tala motango ya
bakalaka ya lokumu oyo batindamaki mpo na kokamba bato oyo bazalaki kosala
misala ya Salomo : bakalaka nkama mitano na tuku mitano.
24 Sima na mwana mwasi ya Faraon kolongwa na engumba ya Davidi mpo na
kokende na ndako oyo Salomo atongelaki ye, Salomo atongaki Milo.
25 Mbala misato kati na mobu, Salomo azalaki kobonza bambeka ya kotumba mpe
bambeka ya boyokani na likolo ya etumbelo oyo atongaki mpo na Yawe ; azalaki mpe
kotumba malasi ya ansa na likolo ya etumbelo oyo ezalaki liboso ya Yawe. Ezalaki
bongo nde misala ezalaki kokokisama kati na Tempelo ya Yawe.
26 Mokonzi Salomo asalisaki masuwa ebele na engumba Etsioni-Geberi oyo ezali
pene ya Eyiloti, pembeni ya ebale monene ya Barozo, kati na mokili ya Edomi. 27 Irami
atindaki na masuwa yango basali na ye, bato oyo bayebaki kotambolisa malamu
masuwa kati na ebale monene ; bazalaki elongo na basali ya Salomo. 28 Bakendeki
na Ofiri epai wapi bazwaki bakilo nkoto zomi na mibale ya wolo oyo bamemaki epai
ya mokonzi Salomo.
10
Mwasi mokonzi ya Saba mpe Salomo
(2Ma 9.1-12)
* 9:13 Mokili ya Kabuli elingi koloba : mokili ezanga tina.
1 Tango mwasi mokonzi ya Saba ayokaki sango ya lokumu oyo Kombo ya Yawe
epesaki Salomo, ayaki mpo na komeka ye na nzela ya mituna ya makasi ; 2 ayaki
na Yelusalemi elongo na bato ebele mpe bashamo oyo ememaki biloko ya mike-mike
oyo epesaka solo kitoko, wolo ebele mpe mabanga ya talo. Tango akomaki epai ya
Salomo, ayebisaki ye nyonso oyo azalaki na yango kati na motema. 3 Salomo apesaki
ye biyano na mituna na ye nyonso, ezalaki ata na motuna moko te oyo mokonzi
alongaki te kopesa eyano.
4 Tango mwasi mokonzi ya Saba amonaki bwanya nyonso ya Salomo, ndako oyo
atongaki, 5 bilei oyo azalaki kolia na mesa na ye, ndako ya basali na ye, esaleli mpe
elateli ya basali na ye, basali oyo bapesaka ye masanga mpe bambeka ya kotumba oyo
azalaki kobonza kati na Tempelo ya Yawe, mwasi mokonzi ya Saba akamwaki makasi
6 mpe alobaki na mokonzi : « Makambo oyo nayokaki wuta na mokili na ngai na tina
na misala na yo mpe na bwanya na yo ezali ya solo. 7 Nandimaki te makambo oyo
bazalaki koloba na tina na yango kino tango ngai moko nayei mpe namoni yango na
miso na ngai moko. Nzokande, kolanda oyo ngai namoni, makambo oyo bayebisaki
ngai te na tina na bwanya yango ezali penza kati-kati ! Solo, bwanya mpe bozwi na
yo eleki sango ya lokumu oyo nayokaki na tina na yo. 8 Esengo na bato na yo, esengo
na basali na yo, ba-oyo batelemaka tango nyonso liboso na yo mpe bayokaka maloba
na yo, oyo etonda na bwanya ! 9 Tika ete Yawe, Nzambe na yo, apambolama ; Ye oyo
asepelaki na yo mpe atiaki yo na kiti ya bokonzi ya Isalaele ! Ezali mpo ete Nzambe
na yo alingaka Isalaele mpo na libela nde atiaki yo lokola mokonzi mpo ete osala na
bosolo mpe na bosembo. »
10 Mwasi mokonzi ya Saba apesaki mokonzi Salomo bakilo nkoto misato na nkama
mitano ya wolo, biloko ebele penza ya solo kitoko mpe mabanga ya talo. Batikala
lisusu te komema biloko ebele ya solo kitoko lokola oyo mwasi mokonzi ya Saba
amemelaki mokonzi Salomo.
11 Masuwa ya Irami oyo ememaki wolo wuta na Ofiri ememaki mpe mabaya ebele
ya santale mpe mabanga ya talo. 12 Mokonzi asalaki na mabaya wana ya santale
makonzi ya Tempelo ya Yawe mpe ya ndako ya mokonzi ; asalaki na yango mpe
mandanda mpe makembe. Mabaya ya santale etikala lisusu koya te, mpe batikala
lisusu komona yango te kino na mokolo ya lelo. 13 Na ngambo na ye, mokonzi Salomo
mpe apesaki na mwasi mokonzi ya Saba biloko nyonso oyo azalaki na yango posa mpe
oyo asengaki ; apesaki ye lisusu bakado oyo kaka mokonzi lokola Salomo akokaki
kopesa. Sima na yango, mwasi mokonzi ya Saba azongaki elongo na basali na ye, na
mokili na ye.
Bomengo ya Salomo
(2Ma 1.14-17; 9.13-28)
14 Mobu na mobu, Salomo azalaki kozwa bakilo ya wolo nkoto tuku mibale,
15 mbongo ya mpako ya bato ya mombongo oyo bazalaki koteka biloko oyo bazalaki
kosomba na bamboka ya bapaya, mbongo ya mpako ya bateki biloko ya ndenge na
ndenge, mbongo ya mpako oyo bakonzi nyonso ya Arabi bazalaki kofuta, mpe oyo
bayangeli ya bituka bazalaki kokongola kati na mokili ya Isalaele.
16 Mokonzi Salomo asalisaki na wolo batuta banguba minene nkama mibale : nguba
moko na moko esengaki bakilo motoba ya wolo. 17 Asalisaki lisusu na wolo batuta
banguba mike nkama misato : nguba moko na moko ya moke esengaki kilo moko
na bagrame nkama mitano ya wolo. Mokonzi atiaki yango kati na ndako na ye,
oyo bazalaki kobenga « ndako ya zamba ya Libani. » 18 Mokonzi asalaki na pembe ya
nzoko kiti moko monene ya bokonzi mpe abambaki yango wolo ya peto. 19 Kiti yango
ya bokonzi ezalaki na ematelo ya binyatelo motoba mpe songe ya mokongo na yango
ezalaki lokola libungutulu. Na bangambo nyonso mibale, ezalaki na bisika ya kotia
maboko mpe bikeko mibale ya nkosi na pembeni ya bisika ya kotia maboko. 20 Bikeko
zomi na mibale ya nkosi ezalaki na likolo ya binyatelo motoba ya ematelo : enyatelo
moko na moko ezalaki na bikeko mibale, ekeko moko na ngambo moko na moko. Kati
na mikili nyonso, eloko ya ndenge wana etikala nanu kosalema te. 21 Bakopo nyonso
ya mokonzi Salomo ezalaki ya wolo ya peto, mpe biloko nyonso ya ndako ya Zamba
ya Libani ezalaki ya wolo ya peto. Eloko moko te ezalaki ya palata, pamba te, na tango
oyo Salomo azalaki mokonzi, palata ezalaki na motuya ata te. 22 Mpe mokonzi azalaki
na bamasuwa oyo ezalaki kosala mombongo na ebale monene elongo na bamasuwa
ya Irami. Sima na mibu nyonso misato, bamasuwa ezalaki kozonga longwa na Tarsisi
mpe ezalaki komema wolo, palata, pembe ya nzoko, bamakaku mpe bandeke oyo
babengaka « paoni. »
23 Mokonzi Salomo alekaki bakonzi nyonso ya mokili na bozwi mpe na bwanya.
24 Mokili mobimba ezalaki koluka kokutana na Salomo mpo na koyoka bwanya oyo
Nzambe atiaki kati na motema na ye. 25 Kati na bato oyo bazalaki kokende kotala
Salomo, moko na moko azalaki komemela ye lokola kado : biloko ya palata, biloko ya
wolo, bilamba, bibundeli, biloko ya mike-mike ya solo kitoko, bampunda mpe bamile.
Mpe ezalaki bongo mibu nyonso.
26 Salomo asangisaki bashar mpe basoda oyo batambolaka likolo ya bampunda :
azalaki na bashar nkoto moko na nkama minei, mpe basoda oyo batambolaka likolo
ya bampunda, nkoto zomi na mibale. Abombaki bango kati na bingumba epai
wapi babombaka bashar, mpe na Yelusalemi epai wapi mokonzi azalaki kovanda.
27 Mokonzi asalaki ete palata ekoma ebele na Yelusalemi lokola mabanga, mpe
banzete ya sedele ekoma ebele lokola banzete ya sikomori oyo ezali kati na mokili
ya lubwaku. 28 Bampunda ya Salomo ezalaki kowuta na Ejipito mpe na engumba
Kue. Bato ya mombongo ya mokonzi nde bazalaki kosomba yango kuna na engumba
Kue. 29 Bazalaki kosomba na Ejipito shar moko na motuya ya mbongo ya bibende ya
palata, nkama motoba, mpe mpunda moko na motuya ya mbongo ya bibende, nkama
moko na tuku mitano ; bazalaki mpe kosomba yango mpo na bakonzi nyonso ya bato
ya Iti mpe ya Siri.
11
Basi ya Salomo
(2Ma 11.18–12.1)
1 Mokonzi Salomo abalaki mwana mwasi ya Faraon ; kasi pembeni na ye, abalaki
basi mosusu ebele ya bikolo ya bapaya : basi ya Moabi, ya Amoni, ya Edomi, ya Sidoni
mpe ya Iti. 2 Basi yango bawutaki na bikolo oyo, na tina na bango, Yawe alobaki na
bana ya Isalaele : « Bosengeli te kobalana na bango, noki te bakopengwisa bino
mpe bakotindika mitema na bino na kosambela banzambe na bango. » Nzokande,
Salomo akangamaki na basi ya bikolo ya bapaya na bolingo makasi. 3 Azalaki na
basi nkama sambo oyo bazalaki bana ya bakonzi, mpe bamakangu nkama misato.
Boye, basi na ye nyonso bapengwisaki ye. 4 Tango Salomo akomaki mobange, basi
na ye batindikaki motema na ye na kogumbamela banzambe mosusu ; mpe atikaki
kolinga Yawe, Nzambe na ye, na motema na ye mobimba ndenge ezalaki motema ya
Davidi, tata na ye. 5 Salomo akomaki kosambela ekeko ya Asitarite, nzambe mwasi
ya bato ya Sidoni ; Moloki, nzambe ya mbindo ya bato ya Amoni. 6 Boye, Salomo
asalaki penza makambo mabe na miso ya Yawe mpe atambolaki na boyengebene te
liboso ya Yawe ndenge Davidi, tata na ye, atambolaki. 7 Na ngomba oyo etalani na
Yelusalemi, Salomo atongaki esambelo ya likolo ya ngomba mpo na Kemoshi, nzambe
ya mbindo ya Moabi ; mpe mpo na Moloki, nzambe ya mbindo ya bato ya Amoni.
8 Asalaki mpe bongo mpo na banzambe ya basi na ye nyonso ya bikolo ya bapaya

mpo ete batumbelaka yango malasi mpe babonzelaka yango mbeka.
9 Yawe atombokelaki Salomo mpo ete motema na ye epengwaki mosika na Yawe,
Nzambe ya Isalaele, oyo amimonisaki epai na ye mbala mibale. 10 Nzokande, Yawe
apekisaki Salomo kosambela banzambe mosusu ; kasi Salomo atosaki te mitindo ya
Yawe. 11 Boye, Yawe alobaki na Salomo : « Lokola oponi kotambola bongo mpe
obateli te boyokani na Ngai mpe mitindo oyo napesaki yo, nakobotola yo bokonzi
mpe nakopesa yango na moko kati na basali na yo. 12 Nzokande, mpo na Davidi,
tata na yo, nakosala yango te na tango oyo ozali nanu na bomoi ; nakobotola yango
nde na maboko ya mwana na yo ya mobali. 13 Kasi nakobotola ye bokonzi nyonso te ;
nakotikela ye etuka moko mpo na Davidi, mowumbu na Ngai, mpe mpo na Yelusalemi,
engumba oyo napona. »
Banguna ya Salomo
14Yawe abimisaki monguna moko mpo na kobundisa Salomo : Adadi, moto ya
Edomi, mwana kati na libota ya bokonzi ya Edomi. 15 Na kala, na tango oyo Davidi
abundisaki mokili ya Edomi, Joabi mokonzi ya mampinga, oyo akendeki mpo na
kokunda bibembe, abomaki mibali nyonso ya Edomi. 16 Joabi mpe bato nyonso ya
Isalaele batikalaki kuna basanza motoba kino tango basilisaki koboma mibali nyonso
ya Edomi. 17 Kasi Adadi oyo azalaki nanu elenge na tango wana akimaki na Ejipito
elongo na ndambo ya bato ya Edomi oyo bazalaki basali ya tata na ye. 18 Balongwaki
na Madiani mpe bakendeki na Parani. Wuta na Parani, bazwaki bato mpe bakendeki
elongo na bango na Ejipito epai ya Faraon, mokonzi ya Ejipito. Faraon apesaki
Adadi ndako, eteni ya mabele mpe bilei. 19 Lokola Faraon asepelaki na Adadi mingi,
abalisaki ye semeki na ye ya mwasi, ndeko mwasi ya Takipenesi, mwasi ya mokonzi.
20 Ndeko mwasi ya Takipenesi abotelaki Adadi mwana moko ya mobali mpe apesaki
ye kombo « Genubati. » Takipenesi abokolaki ye kati na ndako ya Faraon. Genubati
avandaki kuna elongo na bana ya Faraon. 21 Wana Adadi azalaki na Ejipito, ayokaki
ete Davidi mpe Joabi, mokonzi ya mampinga, bakufi. Boye, Adadi alobaki na Faraon :
— Pesa ngai nzela ete nazonga na mokili na ngai.
22 Faraon atunaki ye :
— Ozangi eloko nini awa mpo ete oluka kozonga na mokili na yo ?
Adadi azongisaki :
— Eloko moko te. Kasi tika ngai ete nakende kaka.
23 Nzambe abimisaki monguna mosusu mpo na kobundisa Salomo ; kombo na
ye : Rezoni. Rezoni Azalaki mwana mobali ya Eliyada, oyo akimaki nkolo na
ye, Adadezeri, mokonzi ya Tsoba. 24 Rezoni asangisaki mibali pene na ye mpe
akomaki mokambi ya lisanga ya batomboki tango Davidi abomaki mampinga ya
Tsoba. Bongo batomboki bakendeki na Damasi epai wapi bavandaki mpe bakomaki
kokonza. 25 Rezoni azalaki monguna ya Isalaele na tango nyonso oyo Salomo azalaki
na bokonzi. Wana Adadi azalaki kotia Isalaele mobulu, Rezoni akomaki mokonzi ya
Siri mpe akomaki kokanela Isalaele.
Jeroboami atombokeli Salomo
26 Jeroboami,
mwana mobali ya Nebati, moto ya Efrayimi ya Tsereda, moko kati na
basali ya Salomo, atombokelaki mokonzi. Mama na ye azalaki mwasi akufisa mobali,
mpe kombo na ye : Tseruya. 27 Tala ndenge atombokelaki mokonzi : na tango oyo
Salomo azalaki kotonga Milo mpe kokanga madusu ya mir ya engumba ya Davidi, tata
na ye, 28 Jeroboami azalaki elenge mobali ya makasi mpe ya mpiko ; lokola Salomo
amonaki ndenge elenge mobali oyo azalaki kosala mosala na ye malamu, atiaki ye
motambolisi misala nyonso ya makasi mpo na libota ya Jozefi. 29 Mokolo moko, wana
Jeroboami azalaki kobima na Yelusalemi, Ayiya, mosakoli ya Silo, akutanaki na ye

na nzela mpe alataki kazaka ya sika. Bazalaki kaka bango mibale na libanda ya
mboka, kati na esobe. 30 Ayiya azwaki kazaka na ye ya sika oyo alataki, akataki
yango na biteni zomi na mibale 31 mpe alobaki na Jeroboami : « Kamata biteni
zomi mpo na yo, pamba te tala makambo oyo Yawe, Nzambe ya Isalaele, alobi :
‹ Nakobotola bokonzi na maboko ya Salomo mpe nakopesa yo bikolo zomi. 32 Kasi
mpo na Davidi, mowumbu na Ngai, mpe mpo na engumba Yelusalemi oyo napona
kati na mabota nyonso ya Isalaele, Salomo akozwa kaka libota moko. 33 Nakosala
bongo, pamba te basundolaki Ngai mpe bagumbamelaki Asitarite, nzambe mwasi ya
bato ya Sidoni ; Kemoshi, nzambe ya bato ya Moabi ; mpe Moloki, nzambe ya bato
ya Amoni, batambolaki te na banzela na Ngai mpo na kosala makambo ya sembo na
miso na Ngai, kobatela malako mpe mibeko na Ngai, ndenge Davidi, tata ya Salomo,
asalaki. 34 Kasi nakobotola te bokonzi nyonso na maboko ya Salomo, nakotika ye nanu
kokonza na mikolo nyonso oyo akozala na bomoi, mpo na Davidi, mowumbu na Ngai,
oyo naponaki mpe abatelaki mitindo mpe malako na Ngai. 35 Kasi nakobotola bokonzi
na maboko ya mwana na ye ya mobali mpe nakopesa yo mabota zomi. 36 Nakopesa
libota moko epai ya mwana na ye ya mobali mpo ete Davidi, mowumbu na Ngai,
azala tango nyonso na mokitani liboso na Ngai kati na Yelusalemi, engumba oyo
napona mpo na kotia Kombo na Ngai kati na yango. 37 Kasi mpo na yo, Jeroboami,
nakozwa yo, mpe okokonza nyonso oyo motema na yo ekolinga mpe okozala mokonzi
ya Isalaele. 38 Soki osali nyonso oyo Ngai nazali kotinda yo, soki otamboli na banzela
na Ngai mpe osali makambo ya sembo na miso na Ngai, na kobatelaka mibeko mpe
malako na Ngai ndenge Davidi, mowumbu na Ngai, asalaki, wana nakozala na yo
elongo, nakosala ete bokonzi kati na libota na yo elendisama ndenge nasalaki epai
ya Davidi, mpe nakopesa yo Isalaele. 39 Na bongo, nakoyokisa ndako ya Davidi soni,
kasi mpo na libela te. › »
40 Salomo alukaki koboma Jeroboami, kasi Jeroboami akimaki na Ejipito epai ya
Shishaki, mokonzi ya Ejipito, avandaki kuna kino na kufa ya Salomo.
Kufa ya Salomo
(2Ma 9.29-31)
41 Makambo mosusu oyo etali bokonzi ya Salomo, misala na ye nyonso mpe bwanya
na ye, ekomama kati na buku ya misala ya Salomo. 42 Salomo akonzaki Isalaele
mobimba mibu tuku minei, na Yelusalemi. 43 Sima na yango, Salomo akendeki
kokutana na bakoko na ye, mpe bakundaki ye kati na engumba ya Davidi, tata na ye.
Mwana na ye, Roboami, akitanaki na ye na bokonzi.
Bokonzi ekabwani
12
Isalaele atombokeli Roboami
(2Ma 10.1–11.4)
1 Roboami akendeki na Sishemi epai wapi lisanga mobimba ya Isalaele esanganaki
mpo na kokomisa ye mokonzi. 2 Kasi sima na Jeroboami, mwana mobali ya Nebati,
koyoka sango yango wuta na Ejipito epai wapi akendeki kobombama mpo na
kokima mokonzi Salomo, azongaki wuta na Ejipito. 3 Boye, batindaki bato kobenga
Jeroboami ; bongo ye elongo na lisanga mobimba ya Isalaele bakendeki epai ya
Roboami mpe balobaki na ye :
4 — Tata na yo anyokolaki biso makasi ; kasi sik’oyo, yo, lembisa misala makasi
mpe mikumba oyo tata na yo atia na mito na biso ; bongo biso, tokosalela yo.
5 Roboami azongisaki :
— Bokende epai na bino, bopesa ngai mikolo misato mpo na koyekola likambo
yango, bongo bozongela ngai.
Mpe bato bakendeki.
6 Mokonzi Roboami atunaki toli epai ya bampaka oyo basalaki elongo na Salomo,
tata na ye, tango azalaki nanu na bomoi. Alobaki na bango :
— Toli nini bozali kopesa ngai lokola eyano ya kopesa epai ya bato oyo ?
— Soki, na mokolo ya lelo, omikomisi mosali ya bato oyo, soki osaleli bango mpe
opesi bango eyano ya malamu, bakozala tango nyonso basali na yo.
8 Kasi Roboami aboyaki toli oyo bampaka bapesaki ye ; asengaki toli epai ya bilenge
mibali oyo bakolaki esika moko na ye mpe bazalaki kosalela ye. 9 Atunaki bango :
— Toli nini bozali kopesa lokola eyano ya kopesa epai ya bato oyo balobi na ngai :
« Lembisa misala makasi mpe mikumba oyo tata na yo atia na mito na biso ? »
10 Bilenge mibali oyo bakolaki esika moko na ye bazongisaki :
— Tala makambo oyo okoyebisa bato oyo balobi na yo : « Tata na yo anyokolaki
biso na misala makasi ; kasi yo, lembisela biso yango ! » Yebisa bango : « Mosapi na
ngai ya moke eleki loketo ya tata na ngai na monene ; 11 soki tata na ngai anyokolaki
bino na misala makasi, ngai, nakoyeisa yango lisusu makasi koleka ; soki tata na
ngai azalaki kobeta bino fimbu ya poso ya nyama, ngai nakobeta bino fimbu ya
ebende. »
12 Sima na mikolo misato, Jeroboami elongo na bato nyonso bazongaki epai ya
Roboami, ndenge mokonzi ayebisaki bango : « Bozongela ngai sima na mikolo
misato. » 13 Mokonzi Roboami aboyaki kosalela toli oyo bampaka bapesaki ye,
ayanolaki bato na maloba mabe makasi ; 14 alandaki toli ya bilenge mibali mpe
ayebisaki bango : Soki tata na ngai anyokolaki bino na misala makasi, ngai nakoyeisa
yango lisusu makasi koleka ; soki tata na ngai azalaki kobeta bino fimbu ya poso ya
nyama, ngai nakobeta bino fimbu ya ebende.
15 Mokonzi aboyaki koyoka bato, pamba te ezalaki Yawe nde asalaki bongo mpo na
kokokisa liloba oyo Yawe ayebisaki Jeroboami, mwana mobali ya Nebati, na nzela ya
mosakoli Ayiya, moto ya Silo.
16 Tango bana nyonso ya Isalaele bamonaki ete mokonzi aboyi koyoka bango,
bazongiselaki ye : « Eloko nini ya lisanga tozali na yango na Davidi ? Tozali na eloko
moko te ya lisanga na mwana mobali ya Izayi ! Isalaele, tika ete moto na moto
azonga na ndako na ye ya kapo ! Mpe yo, mokitani ya Davidi, tikala kotala makambo
ya ndako na yo ! »
Boye, bana ya Isalaele bazongaki na bandako na bango ya kapo. 17 Roboami akobaki
kokonza bana ya Isalaele oyo bazalaki kovanda na bingumba ya Yuda.
18 Mokonzi Roboami atindaki Adorami oyo azalaki motambolisi misala makasi, kasi
bana nyonso ya Isalaele babambaki ye mabanga mpe akufaki. Nzokande, mokonzi
Roboami alongaki komata na shar na ye mpo na kokima na Yelusalemi. 19 Ezali boye
nde bana ya Isalaele batombokelaki ndako ya Davidi kino na mokolo ya lelo.
20 Tango bana nyonso ya Isalaele bayokaki ete Jeroboami azongi, batindaki bato
kobenga ye ete aya na mayangani, mpe bakomisaki ye mokonzi ya Isalaele mobimba.
Kaka libota ya Yuda nde etikalaki kotosa bokonzi ya ndako ya Davidi.
21 Tango Roboami azongaki na Yelusalemi, asangisaki libota nyonso ya Yuda mpe
libota ya Benjame, aponaki kati na bango bilombe ya bitumba nkoto nkama moko
na tuku mwambe mpo na kobundisa ndako ya Isalaele mpe kozongisa bokonzi na
maboko ya Roboami, mwana mobali ya Salomo. 22 Kasi Nzambe alobaki na Shemaya,
moto na Nzambe : 23 « Yebisa Roboami, mwana mobali ya Salomo, mokonzi ya Yuda ;
mpe bana nyonso ya Yuda, ya Benjame mpe ba-oyo batikali : 24 ‹ Tala liloba oyo Yawe
alobi : Bokende te kobundisa bandeko na bino, bato ya Isalaele ! Tika ete moto moko
na moko azonga na ndako na ye, pamba te Ngai moko nde nasali makambo nyonso
oyo eleki. › »
Batosaki Liloba na Yawe mpe bazongaki na bandako na bango mpo na kotosa
mitindo ya Yawe.
Lisumu ya Jeroboami
25 Jeroboami atongaki engumba Sishemi, kati na etuka ya bangomba ya Efrayimi,
mpe avandaki kuna. Longwa na Sishemi, abimaki mpe akendeki kotonga Penueli.
26 Jeroboami amilobelaki : « Ndenge makambo ezali kotambola, bokonzi ekoki
kozonga na ndako ya Davidi. 27 Soki bato oyo bamati na Yelusalemi mpo na kobonza
mbeka na Tempelo ya Yawe, bakopesa lisusu mitema na bango epai ya nkolo na
bango, Roboami, mokonzi ya Yuda. Bakoboma ngai mpe bakozonga epai ya mokonzi
Roboami. »
28 Sima na ye koluka toli, mokonzi asalaki bikeko mibale ya bana ngombe ya wolo.
Alobaki na bato :
— Oh Isalaele, bokeyi mpe mingi na Yelusalemi ! Botala banzambe na bino oyo
babimisaki bino na Ejipito.
29 Jeroboami atiaki ekeko moko na Beteli mpe mosusu na Dani. 30 Bongo likambo
oyo ememaki bato na lisumu, pamba te bamoko bazalaki kokende kogumbamela
ekeko oyo ezalaki na Beteli, mpe bamosusu bazalaki kokende mosika kino na Dani
mpo na kogumbamela ekeko mosusu. 31 Jeroboami atongaki bisambelo ya likolo ya
bangomba mpe atiaki banganga-nzambe oyo bazalaki ata te bato ya libota ya Levi.
32 Jeroboami akataki ete basalaka feti mibu nyonso na mokolo ya zomi na mitano
ya sanza ya mwambe ndenge basalaka na mokili ya Yuda, mpe abonzaki mbeka
na etumbelo. Asalaki ndenge wana na Beteli epai wapi abonzaki mbeka epai ya
banzambe ya bikeko ya bana ngombe oyo asalaki, mpe atiaki banganga-nzambe na
bisambelo oyo abongisaki na likolo ya bangomba. 33 Na mokolo ya zomi na mitano
ya sanza ya mwambe, sanza oyo aponaki na ndenge na ye moko, abonzaki mbeka
na etumbelo oyo atongaki na Beteli. Akataki ete basalaka feti mibu nyonso mpo na
bana ya Isalaele mpe amataki na etumbelo mpo na kotumba ansa.
13
Moto na Nzambe akei na Beteli
1 Moto moko na Nzambe alongwaki na Yuda mpe akendeki na Beteli, kolanda
etinda na Yawe, wana Jeroboami atelemaki pembeni ya etumbelo mpo na kotumba
ansa. 2 Kolanda etinda na Yawe, moto na Nzambe agangaki makasi mpo na kolakela
etumbelo mabe : « Etumbelo, etumbelo ! Tala liloba oyo Yawe alobi : ‹ Mwana
mobali moko akobotama na ndako ya Davidi, kombo na ye ekozala Joziasi. Akotumba
na likolo na yo lokola mbeka banganga-nzambe ya bisambelo ya likolo ya bangomba,
oyo batumbaka ansa na likolo na yo. Mpe na likolo na yo, etumbelo, bakotumba
mikuwa ya bato ! › »
3 Na mokolo wana kaka, moto na Nzambe apesaki elembo :
— Tala elembo oyo elakisi ete ezali Yawe nde alobi : Etumbelo ekobukana mpe
putulu oyo ezali likolo na yango ekopanzana.
4 Tango mokonzi Jeroboami ayokaki bilakeli mabe oyo moto na Nzambe alobaki
mpo na etumbelo ya Beteli, asembolaki loboko na ye wuta na etumbelo mpe alobaki :
— Bokanga ye !
Kasi loboko oyo Jeroboami asembolaki epai ya moto na Nzambe ekawukaki, mpe
akokaki lisusu te kozongisa yango epai na ye. 5 Kaka na tango yango, etumbelo
ebukanaki mpe putulu epanzanaki. Ezalaki penza elembo oyo moto na Nzambe
apesaki kolanda etinda na Yawe.
6 Mokonzi alobaki na moto na Nzambe :
— Bondela Yawe, Nzambe na yo, mpe sambela mpo na ngai ete loboko na ngai
ebonga.
Moto na Nzambe abondelaki Yawe, mpe loboko ya mokonzi ebongaki, ezongaki
ndenge ezalaki liboso. 7 Bongo mokonzi alobaki na moto na Nzambe :
— Tokende na ndako mpo ete ozwa eloko ya kolia mpe napesa yo kado.
8 Kasi moto na Nzambe azongiselaki mokonzi :
— Ata soki opesi ngai kati-kati ya bozwi na yo, nakokende epai na yo te, nakolia
lipa te mpe nakomela ata litanga ya mayi te na esika oyo. 9 Pamba te Yawe apesaki
ngai mitindo oyo : « Osengeli te kolia lipa, komela mayi mpe kozongela na nzela
oyo oyelaki. »
10 Boye, akendeki na nzela mosusu mpe azongaki te na nzela oyo ayelaki na Beteli.
11 Nzokande, mosakoli moko ya mobange azalaki kovanda na Beteli ; bana na ye ya
mibali bayaki koyebisa ye makambo nyonso oyo moto na Nzambe asalaki na Beteli,
na mokolo wana, mpe oyo alobaki na mokonzi.
12 Tata na bango atunaki bango :
— Azongi na nzela nini ?
Bana na ye ya mibali balakisaki ye nzela oyo moto na Nzambe, oyo awutaki na
Yuda, azongelaki. 13 Bongo alobaki na bana na ye ya mibali :
— Bobongisela ngai ane.
Sima na bana na ye kobongisela ye ane, amataki likolo na yango, 14 alandaki moto
na Nzambe mpe akutaki ye avandi na se ya nzete ya Terebente. Atunaki ye :
— Ozali solo moto na Nzambe oyo awuti na Yuda ?
Moto na Nzambe azongisaki :
— Iyo, ezali nde ngai.
15 Mosakoli alobaki na ye :
— Yaka kolia mesa moko na ngai, na ndako na ngai.
16 Moto na Nzambe alobaki :
— Nakoki te kozonga to kotambola nzela moko na yo ; nakoki mpe te kolia lipa
to komela mayi elongo na yo na esika oyo, 17 pamba te Yawe alobaki na ngai :
« Osengeli te kolia lipa, komela mayi mpe kozongela na nzela oyo oyelaki. »
18 Mosakoli ya mobange azongisaki :
— Ngai mpe nazali mosakoli lokola yo. Anjelu moko ya Yawe alobaki na ngai
kolanda etinda na Yawe : « Zonga na ye nzela moko na ndako na yo mpo ete alia
lipa mpe amela mayi. »
Nzokande azalaki kokosa ye.
19 Boye, moto na Nzambe azongaki nzela moko na ye na Beteli, aliaki mpe amelaki
kati na ndako na ye.
Yawe abomi moto na Nzambe
20 Wanabavandaki na mesa, Yawe alobaki na mosakoli ya mobange, oyo azongisaki
moto na Nzambe, 21 mpe agangelaki moto na Nzambe oyo awutaki na Yuda :
— Tala liloba oyo Yawe alobi : « Mpo ete otosi te Liloba na Yawe mpe obateli te
etinda oyo Yawe, Nzambe na yo, apesaki yo ; 22 mpo ete ozongi, olie lipa mpe omeli
mayi na esika oyo napekisaki yo kolia to komela, bakokunda ebembe na yo te kati
na kunda ya batata na yo. »
23 Tango moto na Nzambe asilisaki kolia mpe komela, mosakoli ya mobange
abongisaki ane ya moto na Nzambe oyo azongisaki sima, 24 mpe moto na Nzambe
azongelaki nzela na ye. Wana azalaki kokende, akutanaki na nkosi na nzela, mpe
nkosi yango ebomaki ye. Ebembe na ye etikalaki na nzela, nkosi mpe ane etelemaki
pembeni ya ebembe na ye. 25 Bato oyo bazalaki koleka bamonaki ebembe elali na
nzela mpe nkosi etelemi pembeni na yango. Bakendeki kopesa sango kati na engumba
epai wapi mosakoli ya mobange azalaki kovanda. 26 Tango mosakoli ya mobange, oyo
azongisaki moto na Nzambe sima, na mobembo na ye, ayokaki sango yango, alobaki :
— Ezali solo moto na Nzambe oyo atosaki te mitindo ya Yawe. Yawe akabi ye epai
ya nkosi oyo epasoli ye mpe ebomi ye kolandisama na liloba oyo Yawe ayebisaki
ye.
27 Mosakoli ya mobange alobaki na bana na ye ya mibali :
— Bobongisela ngai ane !
Bana na ye ya mibali babongiselaki ye ane yango. 28 Abimaki mpe akutaki ebembe
elali na nzela, ane mpe nkosi etelemi pembeni ya ebembe. Nkosi eliaki te ezala
ebembe to ane. 29 Mosakoli ya mobange atombolaki ebembe ya moto na Nzambe,
atiaki yango na likolo ya ane mpe amemaki yango na engumba na ye mpo na kosalela
ye matanga mpe kokunda ye. 30 Atiaki ebembe kati na kunda na ye moko mpe
ayembelaki ye nzembo oyo ya mawa :
— Ah, mawa, ndeko na ngai !
31 Sima na kokunda ye, alobaki na bana na ye ya mibali :
— Tango nakokufa, bokokunda ngai kati na lilita epai wapi bakundi moto na
Nzambe ; bokotia mikuwa na ngai pembeni ya mikuwa na ye. 32 Pamba te liloba oyo
asakolaki kolanda etinda na Yawe mpo na kolakela mabe, etumbelo ya Beteli mpe
bisambelo nyonso ya likolo ya bangomba kati na engumba Samari, ekokokisama
solo.
33 Atako bongo, Jeroboami atikaki te banzela na ye ya mabe, akobaki kaka kotia
bato ya mboka na ye lokola banganga-nzambe ya bisambelo ya likolo ya bangomba ;
abulisaki lokola nganga-nzambe ya esambelo ya likolo ya ngomba moto nyonso oyo
alingaki kokoma nganga-nzambe. 34 Oyo nde ezalaki lisumu ya ndako ya Jeroboami,
oyo ememaki kokweya mpe kobebisama ya bokonzi na ye kati na mokili.
14
Lisakoli ya Ayiya
1 Na tango wana kaka, Abiya, mwana mobali ya Jeroboami, akomaki kobela.
2 Jeroboami alobaki na mwasi na ye :
— Mibongola mpo ete bato bayeba te ete ozali mwasi ya mokonzi Jeroboami ;
bongo, kende na Silo. Mosakoli Ayiya azali kuna ; ye nde alobaki na ngai ete
nakozala mokonzi ya bato oyo. 3 Kamata mapa zomi, ndambo ya bagato, na
ekolo ya mafuta ya nzoyi, mpe kende kokutana na ye ; akoyebisa yo makambo
oyo ekokomela mwana na biso ya mobali.
4 Mwasi ya Jeroboami asalaki makambo oyo mobali na ye atindaki ye : akendeki
na Silo mpe akotaki na ndako ya Ayiya. Nzokande, Ayiya azalaki komona lisusu te,
pamba te miso na ye ekufaki mpo ete akomaki mobange.
5 Yawe alobaki na Ayiya :
— Mwasi ya Jeroboami azali koya kotuna yo toli mpo na mwana na ye ya mobali,
pamba te azali kobela. Osengeli kopesa ye eyano songolo to pakala. Tango akoya,
akosala lokola nde azali moto mosusu.
6 Tango Ayiya ayokaki makelele ya makolo ya mwasi ya Jeroboami na ekuke,
alobaki :
— Kota, mwasi ya Jeroboami ! Mpo na nini ozali komibongola ? Natindami epai
na yo mpo na koyebisa yo sango mabe. 7 Kende koloba na Jeroboami : « Yawe,
Nzambe ya Isalaele, alobi : ‹ Natombolaki yo kati na bato mpe nakomisaki yo
mokambi ya bato na Ngai, Isalaele. 8 Nalongolaki bokonzi na maboko ya ndako

ya Davidi mpe napesaki yo yango, kasi otambolaki te lokola Davidi, mowumbu
na Ngai, oyo atosaki mibeko na Ngai mpe azalaki kolanda Ngai na motema na ye
mobimba, mpo na kosala oyo kaka ezali malamu na miso na Ngai. 9 Kasi yo, osali
mabe koleka bato nyonso oyo bazalaki liboso na yo : omisaleli banzambe mosusu,
bikeko ya bibende banyangwisa na moto ; boye, olamusi kanda na Ngai mpe opesi
Ngai mokongo. 10 Yango wana, nakoyeisa pasi na ndako ya Jeroboami, nakosilisa
koboma mibali nyonso kati na ndako ya Jeroboami, ezala mowumbu to monsomi
kati na Isalaele ; nakokomba ndako ya Jeroboami ndenge bakombaka matiti ya
mbindo, kino nyonso penza ekosila. 11 Bambwa ekolia bato nyonso ya Jeroboami,
oyo bakokufa kati na engumba ; mpe bandeke ya likolo ekolia bato nyonso oyo
bakokufa na zamba, elobi Yawe. › » 12 Mpo na yo, telema mpe zonga na ndako na
yo. Tango kaka okotia makolo na yo kati na engumba na yo, mwana na yo ya
mobali akokufa. 13 Bato nyonso ya Isalaele bakosalela ye matanga mpe bakokunda
ye. Ye moko kaka, kati na ndako ya Jeroboami, nde bakokunda ; pamba te kati na
ndako mobimba ya Jeroboami, ye kaka nde Nzambe amoni na eloko ya malamu oyo
esepelisi Yawe, Nzambe ya Isalaele. 14 Yawe akobimisa mpo na Ye moko, mokonzi
mosusu ya Isalaele oyo akosilisa koboma ndako nyonso ya Jeroboami. Solo, ezali
nde mpo na lelo, kaka sik’oyo ! 15 Yawe akobeta Isalaele, mpe Isalaele akoningana
lokola nzete oyo ebotaka na mayi, oyo mayi ezali koningisa ; akopikola Isalaele
wuta na mabele ya malamu oyo apesaki na bakoko na ye mpe akopanza bango
mosika ya ebale Efrate, pamba te balamusi kanda ya Yawe na kosalaka makonzi
ya bule mpo na Ashera. 16 Akokaba Isalaele mpo na masumu oyo Jeroboami asali
mpe asalisi Isalaele.
17 Mwasi ya Jeroboami atelemaki, akendeki mpe akomaki na Tiritsa. Tango
akomaki na ekuke ya ndako na ye, mwana na ye ya mobali akufaki. 18 Bakundaki
ye, mpe Isalaele mobimba basalaki matanga ndenge kaka Yawe alobaki na nzela ya
mowumbu na Ye, mosakoli Ayiya.
19 Misala mosusu ya Jeroboami, bitumba mpe bokonzi na ye ekomama kati na buku
ya masolo ya bakonzi ya Isalaele. 20 Jeroboami asalaki mibu tuku mibale na mibale
na bokonzi, akendeki kokutana na bakoko na ye, mpe bakundaki ye esika moko na
bakoko na ye. Nadabi, mwana na ye ya mobali, akitanaki na ye na bokonzi.
Roboami, mokonzi ya Yuda
(2Ma 12.13-14)
21 Roboami, mwana mobali ya Salomo, akomaki mokonzi ya Yuda ; azalaki na mibu
tuku minei na moko ya mbotama tango akomaki mokonzi, mpe akonzaki mibu zomi
na sambo na Yelusalemi, engumba oyo Yawe aponaki kati na mabota nyonso ya
Isalaele mpo na kotia Kombo na Ye. Kombo ya mama na Roboami ezalaki « Naama. »
Naama azalaki moto ya Amoni.
22 Bato ya Yuda basalaki makambo mabe na miso ya Yawe. Na nzela ya masumu
oyo basalaki, balamusaki zuwa ya Nzambe koleka oyo batata na bango basalaki.
23 Batongaki lisusu mpo na bango moko bisambelo ya likolo ya bangomba, mabanga
ya bule, makonzi ya bule mpo na Ashera na likolo ya bangomba nyonso mpe na se
ya banzete nyonso ya mobesu. 24 Ezalaki lisusu na mibali oyo bazalaki komipesa na
kindumba ya bule kati na mokili ya Yuda : bamipesaki na kosala makambo ya nkele
kolanda bikolo ya bapaya oyo Yawe abenganaki liboso ya bato ya Isalaele.
(2Ma 12.2-12)
25 Tango Roboami akokisaki mibu mitano na bokonzi, Shishaki, mokonzi ya Ejipito,
ayaki kobundisa Yelusalemi. 26 Azwaki bomengo ya Tempelo ya Yawe mpe bomengo
ya ndako ya mokonzi. Azwaki penza biloko nyonso, ezala banguba nyonso ya wolo
oyo Salomo asalisaki. 27 Boye, na esika ya banguba ya wolo, mokonzi Roboami

asalisaki banguba ya bronze mpe apesaki yango epai ya bakonzi ya bakengeli na
ye, oyo bazalaki kobatela ekotelo ya ndako ya mokonzi. 28 Tango nyonso mokonzi
abandaki kokende na Tempelo ya Yawe, bakengeli bazalaki komema banguba mpe
kozongisa yango kati na ndako ya bakengeli.
29 Makambo mosusu oyo etali bokonzi ya Roboami mpe misala na ye ekomama
kati na buku ya masolo ya bakonzi ya Yuda. 30 Ezalaki tango nyonso na bitumba kati
na Roboami mpe Jeroboami. 31 Roboami akendeki kokutana na bakoko na ye, mpe
bakundaki ye esika moko na bakoko na ye kati na engumba ya Davidi. Kombo ya
mama na ye ezalaki « Naama. » Naama azalaki moto ya Amoni. Abiyami, mwana na
ye ya mobali, akitanaki na ye na bokonzi.
15
Abiyami, mokonzi ya Yuda
(2Ma 13.1-2)
1 Tango Jeroboami, mwana mobali ya Nebati, akokisaki mibu zomi na mwambe na
bokonzi, Abiyami akomaki mokonzi ya Yuda. 2 Awumelaki mibu misato na bokonzi,
na Yelusalemi. Kombo ya mama na ye ezalaki « Maaka. » Maaka azalaki mwana ya
Abisalomi.
3 Asalaki masumu nyonso oyo tata na ye asalaki liboso ete Abiyami akoma mokonzi.
Apesaki te motema na ye mobimba epai na Yawe, Nzambe na ye, ndenge ezalaki
motema ya Davidi, koko na ye. 4 Nzokande, mpo na Davidi, Yawe Nzambe na ye,
apesaki Abiyami mwinda kati na Yelusalemi, wana atiaki mwana na ye ya mobali
mpo na kokitana na ye na bokonzi mpe kokomisa Yelusalemi makasi. 5 Pamba te
Davidi asalaki makambo ya malamu na miso ya Yawe mpe abatelaki mibeko ya Yawe
mikolo nyonso ya bomoi na ye, longola kaka likambo moko : likambo ya Iri, moto ya
Iti.
6 Mikolo nyonso ya bomoi ya Abiyami, ndako ya Roboami ezalaki kaka na bitumba
na ndako ya Jeroboami.
(2Ma 13.22-23)
7 Makambo mosusu oyo etali bokonzi ya Abiyami mpe misala na ye, ekomama kati
na buku ya masolo ya bakonzi ya Yuda. Bitumba ezalaki kati na Jeroboami mpe
Abiyami. 8 Abiyami akendeki kokutana na bakoko na ye, mpe bakundaki ye kati na
engumba ya Davidi. Asa, mwana na ye ya mobali, akitanaki na ye na bokonzi.
Asa, mokonzi ya Yuda
(2Ma 14.2-3; 15.16–16.6)
9 Tango Jeroboami, mokonzi ya Isalaele, asalaki mibu tuku mibale na bokonzi, Asa
akomaki mokonzi ya Yuda. 10 Asalaki mibu tuku minei na moko na bokonzi, na
Yelusalemi. Kombo ya koko na ye ya mwasi ezalaki « Maaka. » Maaka azalaki mwana
mwasi ya Abisalomi.
11 Asa asalaki makambo ya malamu na miso ya Yawe, ndenge Davidi, koko na ye,
asalaki. 12 Abenganaki wuta na mokili, bato oyo bazalaki komipesa na kindumba ya
bule, mpe alongolaki banzambe nyonso ya bikeko oyo tata na ye asalaki. 13 Alongolaki
ezala Maaka, koko na ye ya mwasi, na lokumu ya mama ya mokonzi ; pamba te
Maaka asalelaki nzambe mwasi Ashera ekeko ya soni. Asa abukaki mpe atumbaki
ekeko yango ya soni kati na lubwaku ya Sedron. 14 Nzokande, atako abebisaki te
bisambelo ya likolo ya bangomba, Asa abatelaki motema na ye sembo na miso ya
Yawe, na mikolo nyonso ya bomoi na ye. 15 Azongisaki kati na Tempelo ya Yawe
biloko oyo tata na ye mpe ye moko babulisaki : palata, wolo mpe biloko mosusu.
16 Na mikolo nyonso oyo Asa mpe Baesha, mokonzi ya Isalaele, bazalaki na bokonzi,
bazalaki kaka na bitumba. 17 Baesha, mokonzi ya Isalaele, abundisaki Yuda mpe
alendisaki bamir ya engumba Rama mpo na kopekisa bato kokota to kobima na mokili
ya Asa, mokonzi ya Yuda. 18 Asa azwaki palata mpe wolo nyonso oyo etikalaki kati na
bibombelo bomengo ya Tempelo ya Yawe mpe ya ndako ya mokonzi ; apesaki yango
na maboko ya basali na ye mpe atindaki bango epai ya Beni-Adadi, mwana mobali
ya Tabirimoni, mwana mobali ya Ezioni, mokonzi ya Siri, oyo azalaki kovanda na
Damasi. Atindelaki ye mpe maloba oyo : 19 « Tika ete tosala boyokani kati na ngai
mpe yo ndenge ezalaki kati na tata na ngai mpe tata na yo. Tala, natindeli yo kado
ya palata mpe ya wolo. Kende kokata boyokani na yo elongo na Baesha, mokonzi ya
Isalaele, mpo ete abundisa ngai lisusu te. » 20 Beni-Adadi andimaki maloba ya mokonzi
Asa mpe atindaki bakonzi ya basoda na ye kobundisa bingumba ya Isalaele. Abotolaki
Iyoni, Dani, Abele-Beti-Maaka, etuka mobimba ya Kinereti mpe mokili nyonso ya
Nefitali. 21 Tango kaka Baesha ayokaki bongo, atikaki kolendisa engumba Rama mpe
akendeki kovanda na Tiritsa. 22 Bongo mokonzi Asa abengisaki bato nyonso ya Yuda,
kolongola ata moto moko te ; mpe bamemaki longwa na Rama mabanga mpe mabaya
oyo Baesha azalaki kosalela kuna. Mokonzi Asa asalelaki yango mpo na kolendisa
engumba Geba kati na etuka ya Benjame, mpe engumba Mitsipa.
(2Ma 16.11–17.1)
23 Makambo mosusu oyo etali bokonzi ya Asa, molende na ye, misala na ye nyonso
mpe bingumba na ye nyonso oyo atongaki, ekomama kati na buku ya masolo ya
bakonzi ya Yuda. Tango akomaki mobange, akomaki kobela makolo. 24 Asa akendeki
kokutana na bakoko na ye, mpe bakundaki ye esika moko na bakoko na ye kati na
engumba ya Davidi, tata na ye. Jozafati, mwana na ye ya mobali, akitanaki na ye na
bokonzi.
Nadabi, mokonzi ya Isalaele

25 Tango Asa, mokonzi ya Yuda, akokisaki mibu mibale na bokonzi ; Nadabi, mwana
mobali ya Jeroboami, akomaki mokonzi ya Isalaele mpe akonzaki Isalaele mibu
mibale. 26 Asalaki makambo mabe na miso ya Yawe, atambolaki na banzela mabe
ya tata na ye, oyo atindikaki mpe bato ya Isalaele na kosala masumu. 27 Baesha,
mwana mobali ya Ayiya, moto ya libota ya Isakari, asalelaki ye likita mpe abomaki
ye na Gibetoni, moko kati na bingumba ya bato ya Filisitia, na tango oyo Nadabi
elongo na Isalaele mobimba bazingelaki Gibetoni. 28 Baesha abomaki Nababi tango
Asa, mokonzi ya Yuda, akokisaki mibu misato na bokonzi, mpe akitanaki na Nadabi
na bokonzi. 29 Tango azwaki bokonzi, abomaki libota nyonso ya Jeroboami mpe
atikaki ata moto moko te na bomoi kati na libota ya Jeroboami : abomaki bato nyonso
kolanda etinda na Yawe na nzela ya mowumbu na ye, Ayiya, moto ya Silo, 30 mpo na
masumu oyo Jeroboami asalaki mpe atindikaki bato ya Isalaele na kosala. Na bongo,
apelisaki kanda ya Yawe, Nzambe ya Isalaele.
31 Makambo mosusu oyo etali bokonzi ya Nadabi mpe misala na ye nyonso,
ekomama kati na buku ya masolo ya bakonzi ya Isalaele. 32 Na mikolo nyonso oyo
Asa mpe Baesha, mokonzi ya Isalaele, bazalaki na bokonzi, bazalaki kaka na bitumba.
Baesha, mokonzi ya Isalaele

33 TangoAsa, mokonzi ya Yuda, akokisaki mibu misato na bokonzi, Baesha, mwana
mobali ya Ayiya, akomaki mokonzi ya Isalaele mobimba, na Tiritsa. Asalaki mibu
tuku mibale na minei na bokonzi. 34 Baesha asalaki makambo mabe na miso ya
Yawe, na komekola banzela ya Jeroboami oyo atindikaki bato ya Isalaele na kosala
masumu na ye.
16
1 Yawe alobaki na Jewu, mwana mobali ya Anani, na tina na Baesha : 2 « Mpo
ete nazwaki yo kati na putulu mpe nakomisi yo mokambi ya bato na Ngai, Isalaele,
kasi otambolaki na banzela ya Jeroboami mpe okweyisi bato na Ngai, Isalaele, na
masumu oyo epelisi kanda na Ngai, 3 nakokombola Baesha mpe libota na ye nyonso,
mpe nakokomisa ndako na ye lokola ndako ya Jeroboami, mwana mobali ya Nebati.
4 Bambwa ekolia bato ya Baesha oyo bakokufa kati na engumba mpe bandeke ya
likolo ekolia bato oyo bakokufa na bilanga. »
5 Makambo mosusu oyo etali mokonzi Baesha mpe misala minene oyo asalaki,
ekomama kati na buku ya masolo ya bakonzi ya Isalaele. 6 Baesha akendeki kokutana
na bakoko na ye, mpe bakundaki ye na Tiritsa ; mpe Ela, mwana na ye ya mobali,
akitanaki na ye na bokonzi. 7 Yawe alobaki lisusu na nzela ya mosakoli Jewu, mwana
mobali ya Anani, na tina na Baesha mpe ndako na ye, mpo na makambo mibale oyo :
ya liboso, mpo na mabe nyonso oyo asalaki na miso ya Yawe, na kopelisa kanda ya
Yawe na nzela ya misala na ye kino kokoma ndenge moko na libota ya Jeroboami ;
ya mibale, mpo ete asilisaki koboma bato nyonso ya libota ya Jeroboami.
Ela, mokonzi ya Isalaele
8Tango Asa, mokonzi ya Yuda, asalaki mibu tuku mibale na motoba na bokonzi ;
Ela, mwana mobali ya Baesha, akomaki mokonzi ya Isalaele mpe akonzaki Isalaele
mibu mibale na Tiritsa.
9 Zimiri, mokonzi ya mampinga oyo azalaki kokamba ndambo ya bashar na ye,
asalelaki ye likita. Na tango wana, mokonzi Ela azalaki na Tiritsa komela mpe
kolangwa masanga na ndako ya Aritsa, mobateli biloko ya ndako ya mokonzi, kuna
na Tiritsa. 10 Zimiri akotaki, abetaki mpe abomaki ye na tango Asa, mokonzi ya
Yuda, akokisaki mibu tuku mibale na sambo na bokonzi. Boye, Zimiri akitanaki na
Ela na bokonzi. 11 Na tango kaka azwaki bokonzi mpe avandaki na kiti ya bokonzi,
asilisaki koboma libota mobimba ya Baesha ; atikaki ata mobali moko te na bomoi,
ezala ndeko to molingami na ye. 12 Boye, Zimiri asilisaki koboma libota nyonso ya
Baesha kolanda Liloba na Yawe, oyo elobamaki mpo na kotelemela Baesha na nzela
ya mosakoli Jewu ; 13 likolo ya masumu nyonso oyo Baesha elongo na mwana na ye
ya mobali Ela basalaki mpe oyo ememaki Isalaele mobimba na libebi ; masumu oyo
epelisaki kanda ya Yawe, Nzambe ya Isalaele, na nzela ya banzambe na bango ya
bikeko oyo ezanga tina.
14 Makambo mosusu oyo etali bokonzi ya Ela, misala na ye, ekomama kati na buku
ya masolo ya bakonzi ya Isalaele.
15 TangoAsa, mokonzi ya Yuda, akokisaki mibu tuku mibale na sambo na bokonzi ;
Zimiri akonzaki na Tiritsa, mikolo sambo.
Mampinga ya basoda ya Isalaele batongaki molako na bango pembeni ya Gibetoni,
engumba ya bato ya Filisitia, mpo na kobundisa yango. 16 Tango bato ya Isalaele oyo
bazalaki kati na molako bayokaki ete Zimiri asali likita mpo na kotelemela mokonzi
Asa mpe abomaki ye, bakomisaki kaka na mokolo wana Omiri oyo azalaki mokonzi
ya mampinga, mokonzi ya Isalaele kati na molako. 17 Bongo Omiri elongo na bato
nyonso ya Isalaele balongwaki na Gibetoni mpe bakendeki kozingela Tiritsa. 18 Tango
Zimiri amonaki ete mampinga ya Isalaele esili kobotola engumba, akotaki na ndako
ya bokonzi, amitumbaki na ndako mpe akufaki na moto. 19 Akufaki likolo ya masumu
oyo asalaki, na kosala mabe na miso ya Yawe mpe na kotambola na banzela ya
Jeroboami oyo asalaki masumu oyo ememaki Isalaele na libebi.
20 Makambo mosusu oyo etali bokonzi ya Zimiri mpe botomboki na ye, ekomama
kati na buku ya masolo ya bakonzi ya Isalaele.
21 Sima na kufa ya Zimiri, bana ya Isalaele bakabwanaki na bandambo mibale :

ndambo moko elandaki Tibini, mwana mobali ya Ginati lokola mokonzi ; mpe
ndambo mosusu elandaki Omiri. 22 Kasi bato oyo bazalaki kolanda Omiri bamonanaki
makasi koleka bato oyo bazalaki kolanda Tibini, mwana mobali ya Ginati. Boye,
Tibini akufaki mpe Omiri akitanaki na ye na bokonzi.
23 Tango Asa, mokonzi ya Yuda, akokisaki mibu tuku misato na moko, Omiri
akomaki mokonzi ya Isalaele. Asalaki mibu zomi na mibale na bokonzi, mpe
kati na mibu zomi na mibale wana, akonzaki mpe engumba Tiritsa mibu motoba.
24 Asombaki ngomba Samari epai ya Shemeri na motuya ya palata nkoto motoba
mpe atongaki engumba likolo na yango. Abengaki engumba yango Samari kolanda
kombo ya Shemeri, mokolo na yango ya liboso.
25 Kasi Omiri asalaki makambo mabe na miso ya Yawe mpe asalaki masumu koleka
bakonzi nyonso oyo bakonzaki liboso na ye. 26 Atambolaki na banzela nyonso ya
Jeroboami, mwana mobali ya Nebati, oyo asalaki masumu oyo epelisaki kanda ya
Yawe, Nzambe ya Isalaele, na nzela ya banzambe na bango ya bikeko oyo ezanga
tina.
27 Makambo mosusu oyo etali bokonzi ya Omiri : misala oyo asalaki mpe nguya
oyo alakisaki, ekomama kati na buku ya masolo ya bakonzi ya Isalaele. 28 Omiri,
akendeki kokutana na bakoko na ye, mpe bakundaki ye na Samari. Akabi, mwana
na ye ya mobali, akitanaki na ye na bokonzi.
Akabi, mokonzi ya Isalaele

29 Tango Asa, mokonzi ya Yuda, akokisaki mibu tuku misato na mwambe na
bokonzi, Akabi, mwana mobali ya Omiri, akomaki mokonzi ya Isalaele. Akonzaki
Isalaele na engumba Samari mibu tuku mibale na mibale. 30 Akabi, mwana mobali
ya Omiri, asalaki makambo mabe mingi na miso ya Yawe koleka bakonzi nyonso
oyo bakonzaki liboso na ye. 31 Lokola amonaki ete kolanda masumu ya Jeroboami,
mwana mobali ya Nebati, ekokaki te, abalaki Jezabeli, mwana mwasi ya Etibala,
mokonzi ya Sidoni, mpe akomaki kosalela nzambe Bala mpe kogumbamela yango.
32 Akabi atongaki etumbelo mpo na nzambe Bala kati na ndako oyo atongaki mpo na
yango, na Samari. 33 Akabi atongaki lisusu likonzi ya bule ya nzambe mwasi Ashera ;
asalaki makambo mabe koleka bakonzi nyonso ya Isalaele oyo bakonzaki liboso na
ye, makambo oyo epelisaki kanda ya Yawe, Nzambe ya Isalaele.
34 Na tango Akabi azalaki mokonzi, Iyeli, moto ya Beteli, atongaki lisusu engumba
Jeriko. Tango atongaki miboko na yango, Abirami, mwana na ye ya liboso ya mobali,
akufaki ; mpe tango batiaki bikuke na yango, Segubi, mwana na ye ya mobali ya
suka, akufaki. Yango esalemaki kolanda liloba oyo Yawe alobaki na nzela na Jozue,
mwana mobali ya Nuni.
Misala ya mosakoli Eliya
17
Mosakoli Eliya na Tango ya Bokawuki
1 Eliya, moto ya Tishibe, moko kati na bavandi ya Galadi, alobaki na mokonzi
Akabi :
— Solo, na Kombo na Yawe, Nzambe ya Isalaele, Nzambe oyo ngai nasalelaka,
mamwe mpe mvula ekozala te na mibu oyo ezali koya, longola kaka soki nasengi
yango.
2 Bongo Yawe alobaki na Eliya :
Longwa awa, kende na ngambo ya este mpe bombama na lubwaku ya Keriti,

3—
na ngambo ya este ya Yordani. 4 Kuna, okomela mayi ya lubwaku, mpe napesi
mitindo epai ya bayanganga mpo ete eleisa yo.
5 Eliya asalaki ndenge Yawe alobaki na ye : akendeki na lubwaku ya Keriti na
ngambo ya este ya Yordani mpe avandaki kuna. 6 Bayanganga ezalaki komemela ye
mapa mpe mbisi na tongo mpe na pokwa, mpe amelaki mayi ya lubwaku.
Eliya mpe mwasi akufisa mobali
7Sima na mwa tango, mayi ya lubwaku ekawukaki mpo ete mvula ezalaki lisusu
konoka te na mokili. 8 Yawe alobaki na Eliya : 9 « Kende na lombangu na Sarepita,
kati na mokili ya Sidoni, mpe vanda kuna. Napesi mitindo kuna epai ya mwasi moko
oyo akufisa mobali ete apesa yo bilei. »
10 Eliya akendeki na Sarepita. Tango akomaki na ekuke ya engumba, mwasi moko
oyo akufisa mobali azalaki wana ; azalaki kolokota bakoni. Eliya abengaki ye mpe
alobaki na ye :
— Nabondeli yo, zwela ngai mwa mayi na mbeki mpo ete namela.
11 Tango mwasi yango azalaki kokende kozwa mayi, Eliya ayebisaki ye lisusu :
— Nabondeli yo, memela ngai mpe lipa.
12 Mwasi yango azongiselaki ye :
— Na Kombo na Yawe, Nzambe na yo, nazali na lipa te ; nazali kaka na mwa
ndambo ya farine na sani mpe ndambo ya mafuta na mbeki. Nazali kolokota mwa
koni oyo nakomema na ndako mpo na kolamba bilei ya suka mpo na ngai mpe
mpo na mwana na ngai ya mobali. Tango tokosilisa yango, ekotikala na biso kaka
kozela kufa.
13 Eliya alobaki na ye :
— Kobanga te, zonga na ndako mpe sala ndenge olobi. Kasi salela ngai nanu lipa
na oyo ozali na yango mpe memela ngai yango ; bongo na sima, okosala mpo na yo
mpe mpo na mwana na yo ya mobali. 14 Pamba te, tala maloba oyo Yawe, Nzambe
ya Isalaele, alobi : « Farine ekozanga te na sani, mpe mafuta ekosila te na mbeki. »
15 Mwasi yango akendeki mpe asalaki ndenge kaka Eliya alobaki. Boye, na tango
molayi, bilei ezangaki te mpo na Eliya, mpo na mwasi oyo akufisa mobali mpe mpo
na ndako na ye. 16 Farine etikalaki kosila te na sani, mpe mafuta etikalaki kokawuka
te na mbeki, kolanda ndenge Yawe alobaki na nzela ya mosakoli Eliya.
Eliya asekwisi mwana mobali
17 Sima na mwa tango, mwana mobali ya mwasi oyo akufisa mobali, nkolo ndako,
abelaki ; mpe pasi na ye ekomaki makasi penza kino akataki motema.
18 Mwasi yango alobaki na Eliya :
— Moto na Nzambe, nasali yo nini ? Boni, oyaki na ndako na ngai mpo na
kokundola lisumu na ngai mpe kobomisa mwana na ngai ya mobali ?
19 Eliya azongisaki :
— Pesa ngai mwana na yo ya mobali.
Eliya azwaki mwana yango na maboko ya mwasi oyo akufisa mobali, amemaki ye
na shambre ya likolo epai wapi azalaka kovanda mpe alalisaki ye na mbeto na ye ;
20 abelelaki Yawe na maloba oyo :
— Oh Yawe, Nzambe na ngai, mpo na nini koyeisa lisusu pasi na bomoi ya mwasi
oyo akufisa mobali, na koboma mwana na ye ya mobali ; nzokande ayambaki ngai
epai na ye ?
21 Sima, amitandaki mbala misato likolo ya mwana mobali mpe abelelaki Yawe na
maloba oyo :
— Oh Yawe, Nzambe na ngai, tika ete pema ya mwana mobali oyo ezonga kati
na ye.
22 Yawe ayanolaki libondeli ya Eliya mpe azongisaki pema kati na mwana mobali,
bongo mwana yango azongaki lisusu na bomoi. 23 Eliya azwaki mwana mpe akitisaki
ye wuta na shambre ya likolo kino kati na ndako. Apesaki mwana epai ya mama na
ye mpe alobaki :
— Tala mwana na yo ya mobali, azali na bomoi.
24 Mwasi yango alobaki na Eliya :
— Nasosoli sik’oyo ete ozali solo moto na Nzambe ; mpe Liloba na Yawe, oyo
ebimaka na monoko na yo ezali penza solo.
18
Eliya mpe Akabi
1 Sima na tango molayi, na mobu ya misato, Yawe alobaki na Eliya : « Kende
komimonisa epai ya Akabi, mpe Ngai nakonokisa mvula na mokili oyo. »
2 Eliya akendeki komimonisa epai ya Akabi.
Wana nzala ezalaki makasi na Samari, 3 Akabi abengisaki Abidiasi, mobateli
bikolo ya ndako na ye. Nzokande Abidiasi azalaki kotosa Yawe mingi. 4 Wana
Jezabeli azalaki koboma basakoli ya Yawe, Abidiasi azwaki basakoli nkama moko
mpe abombaki bango kati na madusu mibale ya mabanga : basakoli tuku mitano na
lidusu moko na moko, mpe azalaki kopesa bango bilei mpe mayi. 5 Akabi apesaki
mitindo na Abidiasi : « Tambola kati na mokili mobimba, na bitima nyonso ya mayi
mpe na miluka nyonso ; tango mosusu tokoki kozwa matiti ya mobesu mpe tokobatela
bomoi ya bampunda mpe ya bamile mpo ete toboma lisusu te ndambo ya bibwele na
biso. »
6 Bakabolaki mokili mpo na kotambola kati na yango, Akabi akendeki ye moko na
ngambo moko, Abidiasi mpe akendeki ye moko na ngambo mosusu.
7 Wana Abidiasi azalaki kokende, Eliya akutanaki na ye. Abidiasi asosolaki ete ezali
ye, afukamaki elongi kino na se mpe alobaki :
— Boni, ezali penza yo, Eliya, nkolo na ngai ?
— Iyo, ezali ngai. Kende koyebisa mokonzi na yo ete Eliya azali awa.
9 Abidiasi atunaki :
— Likambo nini ya mabe ngai nasali mpo ete okaba mosali na yo epai ya Akabi
mpo ete baboma ngai ? 10 Solo, na Kombo na Yawe, Nzambe na yo, ezali na ekolo
moko te to mokili moko te epai wapi nkolo na ngai azangi kotinda bato koluka yo.
Mpe soki ekolo moko to mokili elobi ete ozalaki kuna te, Akabi azalaki kolapisa
bango ndayi ete bamoni yo te. 11 Kasi sik’oyo otindi ngai ete nakende epai ya
mokonzi na ngai koyebisa ye ete Eliya azali awa. 12 Nayebi te esika nini Molimo
na Yawe akoki komema yo tango nakotika yo. Soki namemi sango epai ya Akabi,
kasi ye amoni yo te, akoboma ngai. Nzokande ngai, mosali na yo, natosaka Yawe
wuta bolenge na ngai. 13 Nkolo na ngai, oyokaki te makambo oyo nasalaki tango
Jezabeli azalaki koboma basakoli ya Yawe ? Nabombaki basakoli ya Yawe nkama
moko kati na madusu mibale ya mabanga : tuku mitano na lidusu moko na moko
mpe napesaki bango bilei mpe mayi ya komela. 14 Sik’oyo olobi na ngai ete nakende
koyebisa mokonzi na ngai ete Eliya azali awa ? Akoboma ngai !
15 Eliya alobaki :
— Solo, na Kombo na Yawe, Mokonzi ya mampinga, Nzambe oyo ngai nazali
kosalela, lelo nakomimonisa epai ya Akabi.
16 Boye Abidiasi akendeki kokutana na Akabi mpe apesaki ye sango ; mpe Akabi
akendeki kokutana na Eliya.
17 Tango Akabi amonaki Eliya alobaki na ye :
— Yo nde moto ozali kotia mobulu kati na Isalaele ?
— Natie mobulu te kati na Isalaele. Kasi ezali nde yo mpe libota ya tata na yo
bato bozali kosala mobulu, pamba te botosaki te mibeko ya Yawe mpe bolandi
banzambe Bala. 19 Sik’oyo bengisa bato ya Isalaele nyonso ete tokutana na ngomba
Karimeli elongo na basakoli ya Bala nkama minei na tuku mitano mpe basakoli ya
Ashera nkama minei oyo baliaka na mesa ya Jezabeli.
20 Boye Akabi atindaki sango epai ya bato nyonso ya Isalaele mpe asangisaki
basakoli na ngomba Karimeli. 21 Eliya apusanaki pene na bato mpe alobaki :
— Kino tango nini bokotambola lokolo moko na zamba mpe lokolo mosusu na
nzela ? Soki Yawe azali Nzambe, tika ete bolanda Ye ! Kasi soki mpe Bala, bolanda
ye.
Bato bazongisaki ata eloko moko te.
22 Boye Eliya alobaki na bango :
— Natikali kaka ngai moko mosakoli kati na basakoli na Yawe. Kasi Bala azali
na basakoli tuku minei na mitano. 23 Bobongisela biso bangombe mibale ya mibali.
Tika ete basakoli ya Bala bapona bango moko ngombe moko, bakata-kata yango
na biteni mpe batia yango likolo ya bakoni, kasi bapelisa moto te. Ngai mpe
nakobongisa ngombe mosusu, nakotia yango likolo ya bakoni, kasi na kopelisa
moto te. 24 Boye bokobelela kombo ya nzambe na bino, bongo ngai mpe nakobelela
Kombo ya Yawe. Nzambe oyo akoyanola na nzela ya moto, Ye nde Nzambe ya solo.
Boye bato nyonso bazongisaki :
— Makambo oyo olobi ezali malamu.
25 Eliya alobaki na basakoli ya Bala :
— Bopona ngombe moko kati na bangombe ya mibali ; bino bozala bato ya liboso
ya kobongisa yango, pamba te bozali ebele. Bobelela kombo ya nzambe na bino,
kasi bopelisa moto te.
26 Boye, bazwaki ngombe ya mobali oyo bapesaki bango mpe babongisaki yango.
Babelelaki kombo ya Bala kobanda na tongo kino na midi, bagangaki : « Bala, yanola
biso ! »
Kasi eyano ezalaki te mpe nzambe moko te ayanolaki bango. Bakomaki kobina
zingazinga ya etumbelo oyo batongaki.
27 Na midi, Eliya akomaki kotiola bango, alobaki : « Boganga lisusu makasi, pamba
te azali nzambe ; tango mosusu azali kokanisa makambo ebele to akangami na misala
mosusu to azali na mobembo ; to mpe azali kolala, boye esengeli bino kolamusa ye. »
28 Boye bagangaki lisusu makasi mpe bamizokisaki na mipanga na makonga,
ndenge ezalaki momesano na bango kino makila kotanga. 29 Wana ngonga ya midi
elekaki, bakobaki kotuntuka kino na tango ya mbeka ya pokwa, kasi eyano ezalaki
kaka te, nzambe moko te ayanolaki bango mpe ata elembo moko te ezalaki.
30 Eliya alobaki na bato nyonso :
— Bopusana pene na ngai !
Bato nyonso bapusanaki pene na ye mpe Eliya abongisaki etumbelo ya Yawe oyo
ebukanaki. 31 Eliya akamataki mabanga zomi na mibale kolanda motango ya mabota
ya bana mibali ya Jakobi oyo Yawe alobaki na ye : « Kombo na yo ekozala Isalaele. »
32 Na mabanga yango, atongaki etumbelo mpo na Yawe ; atimolaki libulu ya mayi
oyo ekokaki kokota balitele pene tuku misato zingazinga ya etumbelo. 33 Abongisaki
bakoni, akataki ngombe na biteni mpe atiaki yango likolo ya bakoni. 34 Alobaki na
bango :
— Botondisa mayi kati na bambeki minei ya minene mpe bosopa yango na likolo
ya mbeka mpe na likolo ya bakoni.
Basalaki bongo.
Alobaki na bango lisusu :
— Botondisa mayi kati na bambeki minei ya minene mpe bosopa yango na likolo
ya mbeka mpe na likolo ya bakoni.
Basalaki lisusu bongo.
Apesaki bango mitindo :
— Bosala bongo mpo na mbala ya misato !
Basalaki bongo mpo na mbala ya misato. 35 Mayi esopanaki zingazinga ya etumbelo
mpe etondisaki libulu.
36 Na ngonga oyo batumbaka mbeka ya pokwa, mosakoli Eliya apusanaki mpe
asambelaki :
— Oh Yawe, Nzambe ya Abrayami, ya Izaki mpe ya Isalaele ! Tika bato bayeba
lelo ete Yo nde ozali Nzambe ya Isalaele, mpe ngai nazali mosali na Yo ; mpe nasali
makambo oyo nyonso na etinda na Yo. 37 Yanola ngai, oh Yawe, yanola ngai, mpo
ete bato oyo bayeba solo ete Yo, Yawe, nde ozali Nzambe ; na bongo okozongisa
mitema ya bato oyo epai na Yo.
38 Bongo moto ya Yawe ekweyaki, ezikisaki mbeka, bakoni, mabanga mpe
ekawusaki mayi nyonso kati na libulu. 39 Tango bato nyonso bamonaki bongo,
bakweyaki bilongi na se mpe bagangaki :
— Solo, Yawe nde azali Nzambe ; Yawe nde azali Nzambe !
40 Eliya apesaki bango mitindo :
— Bokanga basakoli ya Bala, botika ata moto moko te kokima.
Bakangaki bango, mpe Eliya amemaki bango na lubwaku ya Kishoni mpo na kokata
bango bakingo kuna.
41 Eliya alobaki na Akabi :
— Kende, lia mpe mela, pamba te nazali koyoka makelele ya mvula makasi.
42 Boye, Akabi akendeki kolia mpe komela. Kasi Eliya amataki kino na songe ya
ngomba Karimeli, afukamaki elongi kino na se, na kati-kati ya mabolongo. 43 Alobaki
na mosali na ye :
— Kende kotala na nzela ya ebale monene.
Mosali na ye akendeki kotala, alobaki :
— Eloko moko te ezali kuna.
Eliya atindaki ye mbala sambo na maloba oyo : « Kende kotala lisusu ! »
44 Na mbala ya sambo, mosali na ye alobaki :
— Tala, lipata moko ya moke lokola loboko ya moto ezali kobima wuta na ebale
monene.
Boye Eliya alobaki :
— Kende koyebisa Akabi : « Bongisa shar na yo noki mpe zonga na ndako na yo,
noki te mvula ekokanga yo na nzela. »
45 Na tango wana kaka, likolo eyindaki makasi na mapata ya mvula, mopepe eyaki,
mpe mvula makasi enokaki. Akabi amataki na shar na ye mpe akendeki na Jizireyeli.
46 Lokola nguya na Yawe ezalaki likolo ya Eliya oyo alataki mokaba na loketo na ye,
akimaki mbangu liboso ya Akabi kino na ekuke ya Jizireyeli.
19
Kokima ya Eliya
1Akabi ayebisaki Jezabeli makambo nyonso oyo Eliya asalaki mpe ndenge nini
abomaki basakoli nyonso na mopanga. 2 Boye Jezabeli atindaki ntoma epai ya Eliya
mpo na koyebisa ye :
— Tika ete banzambe bapesa ngai etumbu ya makasi koleka soki lobi, kaka na
ngonga oyo, nakomisi bomoi na yo te ndenge okomisaki bomoi ya moko na moko
kati na bango.
3 Eliya abangaki mpe akimaki mpo na kobikisa bomoi na ye. Tango akomaki na
Beri-Sheba ya Yuda, atikaki kuna mosali na ye. 4 Sima na ye kotambola mokolo
mobimba kati na esobe, akomaki na nzete moko ya moke, avandaki na se na yango
mpe asengaki kufa na maloba oyo :
— Yawe, nalembi ! Zwa molimo na ngai mpo ete naleki bakoko na ngai te na
malamu.
5 Bongo alalaki na se ya nzete yango mpe azwaki pongi. Mbala moko, anjelu moko
asimbaki ye mpe alobaki na ye :
— Lamuka mpe lia.
6 Atalaki mpe amonaki pene ya esika oyo atiaki moto, lipa batumba na mabanga
ya moto mpe mbeki ya mayi. Aliaki, amelaki mpe alalaki lisusu. 7 Anjelu ya Yawe
azongaki na mbala ya mibale, asimbaki ye lisusu mpe alobaki :
— Lamuka mpe lia, pamba te mobembo ezali molayi mingi mpo na yo.
8 Boye alamukaki, aliaki mpe amelaki. Bongo na makasi oyo azwaki na nzela ya
bilei, atambolaki mobembo ya mikolo tuku minei mpe ya babutu tuku minei kino
akomaki na Orebi, ngomba ya Nzambe.
9 Kuna, akotaki na lidusu ya mabanga mpe alekisaki butu. Yawe alobaki na ye :
— Eliya, ozali kosala nini awa ?
10 Azongisaki :
— Nazali na bolingo eleka ndelo mpo na Yawe Nzambe, Mokonzi ya mampinga,
pamba te bana ya Isalaele babwaki boyokani na Yo, babuki bitumbelo na Yo mpe
babomi basakoli na Yo na mopanga. Natikali kaka ngai moko na bomoi. Sik’oyo
bazali lisusu koluka koboma ngai.
11 Yawe alobaki :
— Bima mpe telema na ngomba liboso ya Yawe, pamba te Yawe alingi koleka.
Boye mopepe moko ya makasi penza epepaki, ebukaki bangomba mpe epanzaki
mabanga liboso ya Yawe. Nzokande Yawe azalaki kati na mopepe makasi te. 12 Sima
na mopepe makasi, mabele eninganaki ; nzokande Yawe azalaki te kati na koningana
ya mabele. Sima na koningana ya mabele, moto eyaki ; nzokande Yawe azalaki te kati
na moto wana. Mpe sima na moto, mopepe ya kimia penza eyaki. 13 Tango kaka Eliya
ayokaki yango, azipaki elongi na ye na songe ya kazaka na ye, abimaki mpe atelemaki
na ekotelo ya lidusu ya mabanga. Mpe mongongo moko elobaki na ye lisusu :
— Eliya, ozali kosala nini awa ?
14 Azongisaki :
— Nazali na bolingo eleka ndelo mpo na Yawe Nzambe, Mokonzi ya mampinga,
pamba te bana ya Isalaele, babwaki boyokani na Yo, babuki bitumbelo na Yo mpe
babomi basakoli na Yo na mopanga. Natikali kaka ngai moko na bomoi. Sik’oyo
bazali lisusu koluka koboma ngai.
— Zonga na nzela oyo oyelaki mpe kende na esobe ya Damasi. Tango okokoma
kuna, okopakola Azaeli mafuta mpo ete akoma mokonzi ya Siri. 16 Okopakola lisusu
Jewu, mwana mobali ya Nimishi, mafuta mpo ete akoma mokonzi ya Isalaele.
Okopakola lisusu Elize, mwana mobali ya Shafati ya Abele-Meola, mafuta mpo
ete akoma mosakoli na esika na yo. 17 Moto nyonso oyo akobika na mopanga ya
Azaeli, Jewu akoboma ye ; mpe moto nyonso oyo akobika na mopanga ya Jewu,
Elize akoboma ye. 18 Atako bongo, nabombi kati na Isalaele bato nkoto sambo, ba-
oyo mabolongo na bango efukameli Bala te, mpe minoko na bango epesi ye beze
te.
Kobengama ya Elize
19 Eliyaalongwaki wana mpe akutanaki na Elize, mwana mobali ya Shafati. Azalaki
kobalola bilanga na bangombe tuku mibale na minei bakangisa mibale-mibale liboso
na ye mpe ye moko azalaki kotambolisa bangombe mibale ya suka. Eliya apusanaki
pembeni ya Elize mpe abwakelaki Elize kazaka na ye. 20 Elize atikaki bangombe na
ye, akimaki mbangu sima na Eliya mpe alobaki :
— Tika ete nakende nanu kopesa tata mpe mama na ngai beze mpo na
kokabwana na bango, bongo nakolanda yo.
Eliya azongisaki :
— Zonga na yo, nasali yo nini ?
21 Boye Elize atikaki ye mpe azongaki. Azwaki bangombe na ye mibale oyo
bakangisa, akataki yango kingo mpe abonzaki yango lokola mbeka. Asalelaki
bikangiseli ya bangombe mpo na kolamba mosuni na yango, akabolaki yango epai ya
bato na ye mpe baliaki yango. Boye, atelemaki mpo na kolanda Eliya mpe akomaki
kosalela ye.
20
Mokonzi Beni-Adadi abundisi Samari
1 Beni-Adadi, mokonzi ya Siri, asangisaki mampinga na ye nyonso elongo na
bakonzi tuku misato na mibale na bampunda mpe bashar ; akendeki kozingela
Samari mpe abundisaki yango. 2 Atindaki bantoma kati na engumba epai ya Akabi,
mokonzi ya Isalaele 3 na maloba oyo :
— Tala maloba oyo Beni-Adadi alobi : « Palata mpe wolo na yo ezali ya ngai ;
basi na yo mpe bana mibali na yo, oyo baleki kitoko bazali ya ngai. »
4 Mokonzi ya Isalaele azongisaki :
— Ezali ndenge kaka olobi, mokonzi, nkolo na ngai ; ngai mpe nyonso oyo nazali
na yango ezali ya yo.
5 Bantoma bazongaki lisusu mpe balobaki :
— Tala maloba oyo Beni-Adadi alobi : « Napesaki yo mitindo ete opesa ngai
palata na yo, wolo na yo, basi na yo mpe bana na yo ya mibali. 6 Kasi yeba malamu
ete lobi, na ngonga oyo, nakotinda basali na ngai mpo na kotala malamu-malamu
ndako na yo mpe bandako ya basali na yo. Bakozwa nyonso ya motuya na miso na
yo mpe bakomema yango. »
7 Mokonzi ya Isalaele abengisaki bampaka nyonso ya mboka mpe alobaki na bango :
— Botala ndenge nini moto oyo azali koluka makambo ! Tango asengaki ngai
basi na ngai mpe bana na ngai ya mibali, wolo mpe palata na ngai, napimelaki ye
yango te.
8 Bampaka mpe bato nyonso balobaki na ye :
— Koyokela ye te mpe kondima bisengeli na ye te.
9 Boye Akabi azongisaki epai ya bantoma ya Beni-Adadi :
— Boloba na mokonzi, nkolo na ngai : « Mosali na yo akosala nyonso oyo
osengaki liboso ; kasi na oyo ya mibale, nakosala yango te. »
Bazongaki mpe bamemaki eyano epai ya Beni-Adadi.
10 Beni-Adadi atindaki maloba mosusu epai ya Akabi :
— Tika ete banzambe bapesa ngai etumbu ya makasi koleka soki etikali na Samari
putulu oyo ekoki kotondisa ata loboko ya moko na moko ya bato oyo bazali kolanda
ngai.
11 Mokonzi ya Isalaele azongisaki :
— Boloba na ye : « Moto oyo alati bibundeli asengeli komikumisa te lokola moto
oyo alongoli bibundeli ! »
12 Beni-Adadi
ayokaki sango yango tango ye elongo na bakonzi bazalaki komela na
bandako ya kapo. Apesaki mitindo epai ya bato na ye :
— Bomibongisa mpo na etumba.
Boye, bamibongisaki mpo na kobundisa engumba.
Akabi alongi Beni-Adadi
13 Na tango wana kaka, mosakoli moko ayaki epai ya Akabi, mokonzi ya Isalaele,
mpe alobaki na ye :
— Tala liloba oyo Yawe alobi : « Ozali komona mampinga monene oyo ?
Nakopesa yango lelo na maboko na yo, bongo okoyeba ete nazali Yawe. »
14 Akabi atunaki :
— Kasi nani akosala yango ?
Mosakoli azongisaki :
— Tala liloba oyo Yawe alobi : « Bakonzi ya basoda ya bilenge, bakonzi ya basoda
ya bamboka mike nde bakosala yango. »
Akabi atunaki :
— Nani akobanda etumba ?
— Ezali yo nde moto okobanda.
15 Akabi abengisaki bakonzi ya basoda ya bilenge, bakonzi ya basoda ya bamboka
mike ; bango nyonso bazalaki bato nkama mibale na tuku misato na mibale.
Asangisaki lisusu bato ya Isalaele oyo batikalaki : bazalaki bango nyonso bato nkoto
sambo. 16 Babimaki na midi na tango Beni-Adadi elongo na bakonzi tuku misato na
mibale, oyo bazalaki na ngambo na ye, bazalaki kolangwa masanga na bandako na
bango ya kapo. 17 Bakonzi ya basoda ya bilenge babimaki bato ya liboso. Nzokande
Beni-Adadi azwaki sango epai ya banongi na ye oyo balobaki na ye :
— Bato bazali kopusana wuta na engumba Samari.
18 Beni-Adadi alobaki :
— Soki bayei mpo na kimia, bakanga bango ya bomoi ; kasi soki mpe bayei mpo
na bitumba, kokanga bango ya bomoi.
19 Bakonzi ya basoda ya bilenge babimaki na engumba elongo na mampinga sima
na bango. 20 Soda moko na moko abomaki monguna na ye. Boye bato ya Siri
bakimaki, mpe bato ya Isalaele balandaki bango. Kasi Beni-Adadi, mokonzi ya
Siri, akimaki na mpunda elongo na ndambo ya basoda na ye, oyo batambolaka na
bashar. 21 Mokonzi ya Isalaele apusanaki, abebisaki bampunda elongo na bashar
mpe alongaki bato ya Siri na elonga monene.
22 Sima na yango, mosakoli ayaki epai ya mokonzi ya Isalaele mpe alobaki :
— Lendisa basoda na yo mpe tala nini okoki kosala, pamba te na mobu oyo ekoya,
mokonzi ya Siri akoya kobundisa yo lisusu.
23 Na tango wana bakalaka ya mokonzi ya Siri bapesaki ye toli : « Banzambe na
bango bazali banzambe ya bangomba. Yango wana balekaki biso na makasi, kasi soki
tobundi na bango na bitando, tokoleka bango solo na makasi. 24 Sala boye : longola
bakonzi nyonso na bisika na bango mpe tia bakonzi mosusu ya basoda na bisika ya
bato oyo ya liboso. 25 Osengeli mpe lisusu kobongisa mampinga lokola oyo owutaki
kobungisa : mpunda mpo na mpunda, shar mpo na shar, mpo ete tokoka kobundisa
Isalaele na etando. Solo, tokoleka bango na makasi. » Beni-Adadi ayokaki bango mpe
asalaki bongo.
26 Na mobu oyo elandaki, Beni-Adadi asangisaki mampinga na ye ya Siri mpe
amataki na Afeki mpo na kobundisa Isalaele. 27 Akabi mpe na ngambo na ye,
asangisaki bato ya Isalaele mpe apesaki bango bibundeli ; boye babimaki mpo na
kobundisa bato ya Siri. Bato ya Isalaele batongaki milako oyo ezalaki kotalana na
bato ya Siri. Mampinga na bango ezalaki lokola bitonga mibale ya mike ya bantaba
wana bato ya Siri batondaki na etando mobimba.
28 Moto na Nzambe ayaki mpe alobaki na mokonzi ya Isalaele :
— Tala liloba oyo Yawe alobi : « Lokola bato ya Siri bakanisi ete Ngai nazali
nzambe ya bangomba, kasi ya etando te, nakokaba mampinga monene oyo na
maboko na yo mpe okoyeba ete Ngai nazali Yawe. »
29 Mikolo sambo, milako ya mampinga nyonso mibale ezalaki etalana. Na mokolo
ya sambo, etumba ebandaki mpe bato ya Isalaele babomaki basoda ya mpiko ya Siri
nkoto nkama moko. 30 Basoda ya mpiko ya Siri oyo batikalaki, bakimaki na Afeki
epai wapi mir ekweyelaki bato nkoto tuku mibale na sambo.
Beni-Adadi akimaki na engumba mpe abombamaki na shambre ya kati penza.
31 Bakalaka na ye balobaki na ye :
— Tala, toyokaki ete bakonzi ya Isalaele bazalaka malamu. Pesa nzela ete tokende
epai ya mokonzi ya Isalaele, tolata bilamba ya saki na loketo na biso mpe basinga
na mito na biso ; tango mosusu bakoki kobikisa bomoi na yo.
32 Boye balataki bango nyonso bilamba ya saki, bakangaki basinga na mito na bango
mpe bakendeki epai ya mokonzi ya Isalaele. Balobaki na ye :
— Mosali na yo Beni-Adadi abondeli yo ete oboma ye te.
Akabi atunaki :
— Boni, azali nanu na bomoi ? Azali kaka ndeko na ngai.
33 Bantoma ya Beni-Adadi bazwaki eyano yango lokola elembo ya malamu,
bakangamaki na maloba wana mpe bagangaki na esengo :
— Beni-Adadi azali solo ndeko na yo.
Akabi azongisaki :
— Bokende kozwa ye.
Beni-Adadi abimaki na esika oyo abombamaki mpe ayaki epai ya Akabi, bongo
Akabi amatisaki ye na shar na ye. 34 Beni-Adadi alobaki :
— Bingumba nyonso oyo tata na ngai abotolaki tata na yo, nazongiseli yo yango ;
okotonga zando na yo na Damasi mpo na koteka biloko na yo ndenge kaka tata na
ngai asalaki na Samari.
Akabi azongisaki :
— Nakotika yo kokende soki nasali boyokani elongo na yo.
Akabi asalaki boyokani elongo na Beni-Adadi mpe atikaki ye kozonga epai na ye.
35 Na tango wana, moko kati na bana ya basakoli alobaki na moninga na ye, na
etinda ya Yawe :
— Nasengi na yo ete obeta ngai.
Kasi moninga na ye aboyaki kobeta ye.
36 Bongo alobaki na ye :
— Lokola oboyi kotosa Liloba na Yawe, tango kaka okotika ngai, nkosi ekoboma
yo.
Moninga na ye akendeki, akutanaki na nkosi, mpe ebomaki ye.
37 Mwana wana ya basakoli akendeki kokutana na moto mosusu mpe asengaki na
ye ete abeta ye. Moto wana abetaki ye makasi mpe azokisaki ye.
38 Mwana ya basakoli amibongolaki na elateli na ye, azipaki elongi na ye na nzela ya
eteni ya elamba mpo ete bayeba ye te, mpe akendeki kotelema na nzela oyo mokonzi
Akabi akolekela.
39 Tango mokonzi azalaki koleka, mosakoli agangaki :
— Mokonzi, wana nazalaki kati na bitumba, moto moko abimaki kati na
mampinga mpe amemelaki ngai mokangami ya bitumba. Alobaki na ngai :
« Batela moto oyo ete akima te ! Soki akimi, okokufa na esika na ye to okofuta ngai
palata nkoto misato. » 40 Wana mosali na yo azalaki kosala awa, kuna, mokangami
yango akimaki.
Bongo Akabi, mokonzi ya Isalaele, alobaki :
— Etumbu na yo ekozala ndenge kaka olobi.
41 Mbala moko, mosakoli alongolaki eteni ya elamba oyo ezipaki elongi na ye ; mpe
Akabi, mokonzi ya Isalaele, asosolaki ete moto yango azali moko kati na bana ya
basakoli. 42 Mosakoli alobaki na mokonzi :
— Tala maloba oyo Yawe alobi : « Lokola obikisi moto oyo Ngai nakatelaki
etumbu ya kufa, yo nde moto okokufa na esika na ye ; mpe bato na yo bakokufa
na esika ya bato na ye. »
43 Mokonzi ya Isalaele azongaki epai na ye, na Samari, na mawa mpe na kanda.
21
Elanga ya Naboti
1 Sima na mwa tango, likama moko ekweyelaki Naboti, moto ya Jizireyeli, likolo ya
elanga na ye ya vino oyo ezalaki na Jizireyeli, pembeni ya ndako ya Akabi, mokonzi
na Samari. 2 Mokolo moko, Akabi alobaki na Naboti :
— Pesa ngai elanga na yo ya vino mpo ete nakomisa yango elanga na ngai ya
ndunda, pamba te ezali pene ya ndako na ngai ; mpe ngai nakopesa yo elanga
mosusu ya vino oyo eleki kitoko na esika ya elanga na yo ; to soki olingi, nakopesa
yo mosolo oyo ekokani na motuya na yango.
3 Kasi Naboti azongiselaki Akabi :
— Na Kombo na Yawe, nakoki te kopesa yo libula oyo bakoko na ngai batikela
ngai.
4 Akabi azongaki epai na ye na mawa mpe na kanda mpo na maloba oyo Naboti,
moto ya Jizireyeli, ayebisaki ye : « Nakoki te kopesa yo libula oyo bakoko na ngai
batikela ngai. » Alalaki na mbeto na ye, atalisaki elongi na ye na mir mpe aboyaki
kolia.
5 Mwasi na ye, Jezabeli, ayaki epai na ye mpe atunaki ye :
— Mpo na nini ozali na mawa mpe oboyi kolia ?
6 Akabi azongiselaki ye :
— Ezali mpo ete tango nawuti epai ya Naboti ya Jizireyeli mpe nalobi na ye :
« Tekela ngai elanga na yo ya vino ; to soki olingi, nakopesa yo mosolo oyo ekokani
na motuya na yango. » Kasi ye azongiseli ngai : « Nakoki te kopesa yo elanga na
ngai ya vino. »
7 Bongo mwasi na ye, Jezabeli, alobaki na ye :
— Boni, ezali yo nde ozali mokonzi ya Isalaele to te ? Lamuka ! Lia mpe sepela !
Nakopesa yo elanga ya vino ya Naboti, moto ya Jizireyeli.
8 Boye, Jezabeli akomaki mikanda na kombo ya Akabi, atiaki yango kashe ya
mokonzi mpe atindaki yango epai ya bampaka mpe bankumu oyo bazalaki kovanda
engumba moko na Naboti. 9 Tala makambo oyo akomaki na mikanda yango :
« Bobongisa mokolo moko ya kokila bilei mpe bobengisa bato na mayangani epai
wapi bokotia Naboti na esika ya liboso. 10 Bongo botia mpe liboso na ye bato ya
kilikili mibale oyo bakokosela ye makambo na maloba oyo : ‹ Olakeli Nzambe mpe
mokonzi mabe ! › Na sima, bomema ye na libanda ya engumba mpe boboma ye na
mabanga. »
11 Boye, bampaka mpe bankumu oyo bazalaki kovanda engumba moko na Naboti
batosaki mitindo oyo Jezabeli apesaki bango na nzela na mikanda. 12 Babongisaki
mokolo ya kokila bilei mpe bavandisaki Naboti na esika ya liboso kati na bato. 13 Bato
mibale ya kilikili bayaki kovanda liboso na ye mpe bakomaki kokosela ye makambo
na miso ya bato nyonso na maloba oyo : « Naboti alakeli Nzambe mpe mokonzi
mabe ! »
Sima na yango, babimisaki ye na libanda ya engumba mpe babomaki ye na
mabanga. 14 Bongo bampaka mpe bankumu batindaki maloba oyo epai ya Jezabeli :
« Basili koboma Naboti na mabanga. »
15 Tango Jezabeli ayokaki ete babomi Naboti na mabanga, alobaki na Akabi :
« Telema, kende kokamata elanga ya vino ya Naboti, moto ya Jizireyeli, elanga oyo
aboyaki kotekela yo, pamba te Naboti azali lisusu na bomoi te, asili kokufa. »
16 Tango kaka Akabi ayokaki ete Naboti, moto ya Jizireyeli, asili kokufa, atelemaki
mpe akendeki kokamata elanga ya vino ya Naboti.
Eliya asakoli etumbu ya Akabi mpe Jezabeli
17 Bongo Yawe alobaki na Eliya, moto ya Tishibe, maloba oyo : 18 « Kende kokutana
na Akabi, mokonzi ya Isalaele, oyo azali kokonza wuta na Samari. Na ngonga oyo,
azali kati na elanga ya vino ya Naboti epai wapi akendeki mpo na kokamata yango.
19 Okoyebisa ye makambo oyo : Tala liloba oyo Yawe alobi : ‹ Boni, ozali mobomi te
mpe oyibi te ? › Okobakisa lisusu : ‹ Tala makambo oyo Yawe alobi : Kaka na esika
oyo bambwa elembolaki makila ya Naboti, kaka na esika yango mpe ekolembola
makila na yo. › »
20 Tango Akabi amonaki Eliya, alobaki :
— Ah, monguna na ngai, omoni ngai kaka !
Eliya azongisaki :
— Solo, namoni yo ; pamba te omitekaki yo moko mpo na kosala makambo mabe
na miso ya Yawe. 21 Boye, tala makambo oyo Yawe alobi : « Nakotindela yo pasi
ya makasi. Nakokombola bakitani na yo mpe nakolongola epai ya Akabi mwana
mobali nyonso ya libota na yo : azala mowumbu to monsomi kati na Isalaele.
22 Nakokomisa ndako na yo lokola ndako ya Jeroboami, mwana mobali ya Nebati,
mpe lokola ndako ya Baesha, mwana mobali ya Ayiya ; pamba te opesi Ngai kanda
mpe osali ete Isalaele asala masumu. » 23 Tala lisusu makambo oyo Yawe alobi
na tina na Jezabeli : « Bambwa ekolia Jezabeli pene ya mir ya Jizireyeli. 24 Moto
nyonso ya libota ya Akabi oyo akokufa kati na engumba, bambwa ekolia ye ; mpe
oyo nyonso akokufa na zamba, bandeke ya likolo ekotobola-tobola ye. »
25 Solo, ezalaki na moto moko te oyo amitekaki na kosala mabe na miso ya Yawe
lokola Akabi. Ezalaki mwasi na ye Jezabeli nde azalaki kotindika ye kosala mabe.
26 Asalaki makambo ya nkele koleka na kosambela banzambe ya bikeko ndenge bato
ya Amori oyo Yawe abenganaki liboso ya Isalaele bazalaki kosala.
Akabi amikitisi
27 Tango Akabi ayokaki makambo oyo, apasolaki bilamba na ye, alataki bilamba ya
saki mpe akilaki bilei. Azalaki kolala na bilamba ya saki mpe azalaki kotambola
malembe-malembe. 28 Bongo Yawe alobaki lisusu na Eliya, moto ya Tishibe :
29 « Omoni ndenge nini Akabi amikitisi liboso na Ngai ? Lokola amikitisi liboso na
ngai, nakoyeisa pasi te wana ye akozala nanu na bomoi ; kasi nakotinda pasi yango
na tango mwana na ye ya mobali akozala na bokonzi. »
22
Mokonzi Akabi akani kobotola engumba Ramoti
(2Ma 18.1-27)
1 Bitumba ezalaki te kati ya Isalaele mpe Siri mibu misato. 2 Kasi na mobu ya
misato, Jozafati, mokonzi ya Yuda, akendeki kotala mokonzi ya Isalaele.
3Mokonzi ya Isalaele alobaki na bakalaka na ye : « Boyebi malamu ete Ramoti ya

Galadi ezalaka ya biso ! Nzokande, tosalaka eloko moko te mpo na kobotola yango
na maboko ya mokonzi ya Siri. » 4 Alobaki mpe na Jozafati :
— Boni, okoki solo kosepela kokende elongo na ngai mpo na kobundisa Ramoti
ya Galadi ?
Jozafati azongiselaki mokonzi ya Isalaele :
— Ngai mpe yo, bato na ngai mpe bato na yo, tozali se moko, ezala bampunda
na ngai mpe bampunda na yo.
Mosakoli Mishe mpe basakoli ya lokuta
5 Jozafati alobaki lisusu na mokonzi ya Isalaele :
— Nabondeli yo, tuna nanu toli ya Yawe.
6 Boye mokonzi ya Isalaele asangisaki basakoli pene nkama minei mpe atunaki
bango :
— Nakoki solo kokende kobundisa Ramoti ya Galadi to te ?
Bazongiselaki ye :
— Kende, pamba te Nkolo akokaba yango na maboko ya mokonzi.
7 Kasi Jozafati atunaki lisusu :
— Ezali lisusu na mosakoli moko te awa oyo na nzela na ye tokoki kotuna toli ya
Yawe ?
8 Mokonzi ya Isalaele azongiselaki Jozafati :
— Ezali lisusu na moto moko oyo na nzela na ye tokoki kotuna toli ya Yawe, kasi
ngai nalingaka ye te ; pamba te asakolaka makambo ya malamu te mpo na bomoi
na ngai, asakolaka kaka makambo ya mabe. Ezali Mishe, mwana mobali ya Yimila.
Jozafati alobaki :
— Tika ete mokonzi aloba bongo te !
9 Bongo, mokonzi ya Isalaele abengaki moko kati na bakalaka na ye ya lokumu
mpe alobaki na ye : « Memela ngai na lombangu Mishe, mwana mobali ya Yimila. »
10 Mokonzi ya Isalaele mpe Jozafati, mokonzi ya Yuda, balataki bilamba na bango ya
bokonzi mpe bavandaki na bakiti na bango ya bokonzi, na etando ya ekotelo ya ekuke
ya Samari. Mpe basakoli nyonso bazalaki kosakola liboso na bango. 11 Nzokande
moko kati na bango, Sedesiasi, mwana mobali ya Kenaana, asalisaki maseke ya
ebende mpe alobaki : « Tala liloba oyo Yawe alobi : ‹ Na maseke oyo okobeta bato
ya Siri kino okosilisa koboma bango. › »
12 Basakoli nyonso bazalaki koloba kaka liloba moko : « Kende kobundisa Ramoti
ya Galadi, okolonga ; pamba te Yawe akokaba yango na maboko ya mokonzi. »
13 Ntoma oyo akendeki kobenga Mishe alobaki na ye :
— Tala, basakoli nyonso bazali koloba liloba kaka moko mpo na kosakola elonga
mpo na mokonzi. Boye, tika ete maloba na yo ekokana na maloba na bango : sakola
elonga mpo na mokonzi !
14 Kasi Mishe azongisaki :
— Na Kombo na Yawe, makambo oyo Yawe akoloba na ngai, yango nde nakoloba.
15 Tango akomaki epai ya mokonzi, mokonzi alobaki na ye :
— Mishe, tokoki solo kokende kobundisa Ramoti ya Galadi to te ?
Mishe azongisaki :
— Kende ! Okolonga ! Yawe akokaba yango na maboko ya mokonzi.
16 Kasi mokonzi alobaki na ye :
— Nakolapisa yo ndayi mbala boni mpo ete oloba na ngai kaka bosolo, na Kombo
na Yawe ?
17 Mishe azongisaki :
— Namoni bato nyonso ya Isalaele bapalangani na bangomba lokola etonga ya

bibwele oyo ezangi mobateli. Mpe Yawe alobi : « Bato oyo bazali lisusu na bakambi
te ; tika ete moko na moko azonga na ndako na ye na kimia ! »
18 Mokonzi ya Isalaele alobaki na Jozafati :
— Nayebisaki yo te ete asakolaka makambo ya malamu te mpo na bomoi na
ngai ; asakolaka kaka makambo ya mabe !
19 Mishe alobaki :
— Solo, yoka nde makambo oyo Yawe alobi ! Ngai namoni Yawe avandi na Kiti na
Ye ya bokonzi, wana mampinga nyonso ya likolo ezingeli Ye, na ngambo ya loboko
na Ye ya mobali mpe na ngambo ya loboko na Ye ya mwasi. 20 Yawe atuni : « Nani
akokosa Akabi mpo ete akende kobundisa Ramoti ya Galadi mpe akufa kuna ? »
Bazongisaki, moko na moko na ndenge na ye. 21 Mpe na suka na nyonso, molimo
moko epusanaki, etelemaki liboso ya Yawe mpe elobaki : « Ngai oyo ! Nakokosa
ye. »
Yawe atunaki molimo yango : « Okosala yango ndenge nini ? »
22 Molimo yango ezongisaki : « Nakokende mpe nakobongwana molimo ya
lokuta kati na minoko ya basakoli na ye nyonso. »
Yawe alobaki : « Solo, okolonga kokosa ye ! Kende mpe sala bongo. »
23 Mpe sik’oyo, tala, Yawe atie molimo ya lokuta kati na minoko ya basakoli na
yo oyo nyonso ; Yawe azwi penza mokano ya koboma yo !
24 Bongo Sedesiasi, mwana mobali ya Kenaana, apusanaki, apapolaki Mishe mbata
na litama mpe alobaki :
— Molimo na Yawe abimi kati na ngai na nzela nini mpo ete aya koloba na yo ?
— Okososola yango kaka na mokolo oyo okokima mpe okotambola na shambre
moko na moko mpo na koluka kobombama.
26 Mbala moko, mokonzi ya Isalaele apesaki mitindo :
— Bokanga Mishe mpe bomema ye epai ya Amoni, moyangeli ya engumba, mpe
epai ya Joasi, mwana mobali ya mokonzi. 27 Boloba na bango : « Tala makambo
oyo mokonzi alobi : ‹ Bobwaka moto oyo na boloko mpe bopesa ye bilei mosusu
te, kaka lipa mpe mayi kino tango nakozonga na kimia. › »
28 Mishe alobaki :
— Soki penza yo ozongi na kimia, loba ete Yawe alobaki na nzela na ngai te !
Abakisaki :
— Bino bato nyonso, bosimba makambo oyo nalobi !
Kufa ya Akabi
(2Ma 18.28-34)
29 Mokonzi ya Isalaele mpe Jozafati, mokonzi ya Yuda, bakendeki kobundisa Ramoti
ya Galadi. 30 Mokonzi ya Isalaele alobaki na Jozafati : « Nakomibongola wana
nakokende na bitumba ; kasi yo, lata bilamba na yo ya bokonzi. »
Boye mokonzi ya Isalaele amibongolaki mpe akendeki na bitumba. 31 Nzokande,
mokonzi ya Siri apesaki mitindo epai ya bakonzi na ye ya basoda, tuku misato
na mibale, oyo batambolisaka bashar : « Bobundisa moto moko te, azala moke to
monene ; kasi bobundisa kaka mokonzi ya Isalaele. »
32 Tango bakonzi na ye ya basoda, oyo batambolisaka bashar, bamonaki Jozafati,
bamilobelaki : « Ezali solo mokonzi ya Isalaele. » Balandaki ye mpo na kobundisa ye,
kasi Jozafati agangaki makasi. 33 Tango bakonzi ya basoda, oyo batambolisaka bashar,
basosolaki ete ezali mokonzi ya Isalaele te, batikaki kolanda ye. 34 Kasi moto moko
ya Siri abetaki tolotolo na ye bibetela, mpe mbanzi na yango edusolaki ebombelo
ya tolo ya mokonzi ya Isalaele mpe ezwaki ye. Mokonzi alobaki na motambolisi ya
shar : « Baluka mpe bimisa ngai libanda ya esika oyo bitumba ezali koleka, pamba
te nazoki. »
35 Na mokolo yango, lokola bitumba ezalaki makasi, mokonzi atikalaki ya kotelema
kati na shar na ye liboso ya bato ya Siri ; mpe na pokwa, akufaki. Makila oyo ebimaki
na pota na ye esopanaki kati na shar. 36 Na pokwa, makelele moko ezalaki kotambola
kati na mampinga : « Tika ete moto na moto azonga na engumba na ye ; tika ete
moto na moto azonga na mabele na ye ! »
Boye mokonzi akufaki, mpe bamemaki ye na Samari ; mpe bakundaki ye kuna.

37
38Basukolaki shar na ye na liziba moko oyo ezalaki na Samari epai wapi basi ya
ndumba bazalaki kosukola ; mpe bambwa elembolaki makila na ye kolanda maloba
oyo Yawe alobaki.
39 Makambo mosusu oyo etali bokonzi ya Akabi, misala na ye, ndako oyo atongisaki
na pembe ya nzoko mpe bingumba nyonso oyo alendisaki, ekomama kati na buku
ya masolo ya bakonzi ya Isalaele. 40 Akabi akendeki kokutana na bakoko na ye. Mpe
Akazia, mwana na ye ya mobali, akitanaki na ye na bokonzi.
Jozafati mokonzi ya Yuda
(2Ma 20.31–21.1)
41 Jozafati, mwana mobali ya Asa, akomaki mokonzi ya Yuda na mobu ya minei
ya bokonzi ya Akabi, mokonzi ya Isalaele. 42 Jozafati azalaki na mibu tuku misato
na mitano ya mbotama tango akomaki mokonzi, mpe akonzaki mibu tuku mibale
na mitano na Yelusalemi. Kombo ya mama na ye ezalaki « Azuba. » Azuba azalaki
mwana mwasi ya Shili. 43 Jozafati alandaki nzela nyonso oyo Asa, tata na ye,
atambolaki na yango mpe apengwaki na yango ata moke te ; asalaki makambo
ya sembo na miso ya Yawe. 44 Nzokande, balongolaki te bisambelo ya likolo
ya bangomba ; bato bakobaki kaka kobonza kuna bambeka mpe kotumba ansa.
45 Jozafati abikaki na kimia elongo na mokonzi ya Isalaele.
46 Makambo mosusu oyo etali bokonzi ya Jozafati, misala na ye mpe bitumba na
ye ekomama kati na buku ya masolo ya bakonzi ya Yuda. 47 Ezalaki ye nde moto
alongolaki kati na mokili, bato ya suka oyo bazalaki komipesa na kindumba ya bule,
oyo batikalaki na tango Asa, tata na ye, azalaki na bokonzi.
48 Na tango wana, mokonzi azalaki te kati na mokili ya Edomi. Ezalaki kaka na
moyangeli moko oyo azalaki kotambolisa kuna.
49 Jozafati asalisaki bamasuwa ya Tarsisi mpo na kokende koluka wolo na Ofiri ;
kasi elongaki te kokende, pamba te bamasuwa ebukanaki na Etsioni-Geberi. 50 Boye
Akazia, mwana mobali ya Akabi, alobaki na Jozafati : « Tika ete basali na ngai
bakende nzela moko na basali na yo na bamasuwa ! »
Kasi Jozafati aboyaki.
51 Jozafati akendeki kokutana na bakoko na ye, mpe bakundaki ye esika moko na
bakoko na ye kati na engumba ya Davidi, koko na ye. Yorami, mwana na ye ya mobali,
Akazia, mokonzi ya Isalaele
Tango Jozafati, mokonzi ya Yuda, akokisaki mibu zomi na sambo na bokonzi,
52
Akazia, mwana mobali ya Akabi, akomaki mokonzi na Isalaele na Samari. Asalaki
mibu mibale na bokonzi. 53 Asalaki makambo mabe na miso ya Yawe ; pamba te
alandaki banzela ya tata na ye, ya mama na ye mpe ya Jeroboami, mwana mobali ya
Nebati, oyo asalaki ete Isalaele asala lisumu.
54 Asalelaki nzambe Bala mpe agumbamelaki yango ; na bongo, apelisaki kanda ya
Yawe, Nzambe ya Isalaele, ndenge kaka tata na ye asalaki.
2 Bakonzi
Bakonzi ya Yuda mpe ya Isalaele
Yawe asambisi mokonzi Akazia

1 Simana kufa ya mokonzi Akabi, bato ya Moabi batombokelaki Isalaele. 2 Mokonzi
Akazia akweyaki na Samari wuta na lininisa ya shambre na ye ya likolo mpe azokaki
pota moko ya makasi. Atindaki bantoma na ye mpe alobaki na bango :
— Bokende kotuna epai ya Bala-Zebubi, nzambe ya Ekroni, mpo na koyeba soki
nakobika solo na likama oyo.
3 Kasi anjelu ya Yawe alobaki na Eliya, moto ya mboka Tishibe :
— Kende kokutana na bantoma ya mokonzi ya Samari mpe tuna bango : « Boni,
Nzambe azali te kati na Isalaele mpo ete bokende kotuna epai ya Bala-Zebubi,
nzambe ya Ekroni ? 4 Mpo na yango, tala makambo oyo Yawe alobi : ‹ Okokita
te na mbeto oyo olali, pamba te, solo, okokufa. › »
Boye Eliya akendeki.
5 Tango bantoma bazongaki epai ya mokonzi, atunaki bango :
— Mpo na nini bozongi ?
6 Bazongisaki :
— Moto moko ayaki kokutana na biso mpe alobaki na biso : « Bozonga epai ya
mokonzi oyo atindi bino mpe boloba na ye : Tala liloba oyo Yawe alobi : ‹ Boni,
Nzambe azali lisusu te kati na Isalaele ; yango wana ozali kotinda bato kokende
kotuna epai ya Bala-Zebubi, nzambe ya Ekroni ? › Mpo na yango, okokita te na
mbeto oyo olali ; okokufa solo. »
7 Mokonzi atunaki bango :
— Moto oyo ayaki kokutana na bino mpe ayebisaki bino makambo oyo azalaki
ndenge nini ?
8 Bazongisaki :
— Azalaki mobali moko alata bilamba ya poso ya nyama na loketo na ye.
Mokonzi alobaki :
— Ezalaki kaka Eliya, moto ya Tishibe.
9 Mbala moko, mokonzi atindaki mokonzi ya basoda tuku mitano epai ya Eliya
elongo na basoda na ye tuku mitano. Mokonzi ya basoda tuku mitano akendeki epai
ya Eliya oyo azalaki kovanda na songe ya ngomba mpe alobaki na ye :
— Moto na Nzambe, mokonzi apesi mitindo ete okende epai na ye.
10 Kasi Eliya azongiselaki mokonzi yango ya basoda :
— Soki solo nazali moto na Nzambe, tika ete moto ekita wuta na likolo mpe
ezikisa yo mpe bato na yo tuku mitano.
Bongo moto ekitaki wuta na likolo mpe ezikisaki mokonzi yango ya basoda elongo
na basoda na ye tuku mitano.
11 Mokonzi atindaki lisusu epai ya Eliya mokonzi mosusu ya basoda tuku mitano
elongo na basoda na ye tuku mitano. Mokonzi ya basoda alobaki na Eliya :
— Moto na Nzambe, mokonzi apesi mitindo ete okende noki epai na ye.
12 Kasi Eliya azongiselaki mokonzi ya basoda :
— Soki solo nazali moto na Nzambe, tika ete moto ekita wuta na likolo mpe
ezikisa yo elongo na bato na yo tuku mitano.
Mbala moko moto ekitaki wuta na likolo mpe ezikisaki mokonzi ya basoda tuku
mitano elongo na basoda na ye.
13 Mokonzi Akazia atindaki lisusu na mbala ya misato mokonzi mosusu ya basoda

tuku mitano elongo na basoda tuku mitano. Mokonzi yango akendeki kofukama
liboso ya Eliya mpe abondelaki ye :
— Moto na Nzambe, tika ete bomoi na ngai mpe bomoi ya basali na yo, bato tuku
mitano oyo, ezala na motuya na miso na yo ! 14 Nayebi ete moto ekitaki wuta na
likolo mpe ezikisaki bakonzi nyonso mibale ya basoda elongo na basoda na bango
oyo bayaki liboso ; kasi sik’oyo, tika ete bomoi na ngai mpe bomoi ya bato na ngai
tuku mitano ezala na motuya na miso na yo !
15 Anjelu ya Yawe alobaki na Eliya :
— Kende na ye nzela moko ; kobanga ye te.
Bongo Eliya atelemaki mpe akendeki na ye nzela moko kino epai ya mokonzi.
16 Alobaki na mokonzi :
Tala liloba oyo Yawe alobi : « Boni, Nzambe azali lisusu te na Isalaele mpo ete
otinda bato kotuna epai ya Bala-Zebubi, nzambe ya Ekroni ? Lokola osali bongo,
okokita lisusu te na mbeto oyo olali, okokufa solo. »
17 Mokonzi Akazia akufaki kolanda liloba oyo Yawe alobaki na nzela ya Eliya.
Lokola mokonzi Akazia azalaki na mwana te, ndeko na ye ya mobali Yorami akitanaki
na ye na bokonzi na tango Yorami, mwana mobali ya Jozafati, mokonzi ya Yuda,
akokisaki mibu mibale na bokonzi. 18 Makambo mosusu oyo etali bokonzi ya Akazia
mpe misala oyo asalaki ekomama kati na buku ya masolo ya bakonzi ya Isalaele.
2
Eliya amemami na likolo
1 Tango Yawe akomaki pene ya konetola Eliya na likolo na nzela ya mopepe makasi,
Eliya mpe Elize balongwaki na Giligali. 2 Eliya alobaki na Elize :
— Nabondeli yo, tikala awa ; pamba te Yawe atindi ngai na Beteli.
Elize azongisaki :
— Na Kombo na Yawe mpe na kombo na yo, nakotika yo te !
Boye bakendeki na Beteli.
3 Bayekoli ya basakoli, oyo bazalaki kovanda na Beteli, bayaki epai ya Elize mpe
batunaki ye :
— Oyebi ete lelo, Yawe akonetola mokonzi na yo na esika oyo ozali ?
Elize azongisaki :
— Solo, nayebi yango, kasi bovanda nye !
4 Eliya alobaki na Elize :
— Tikala awa ; Yawe atindi ngai na Jeriko.
Elize azongisaki :
Boye bakendeki na Jeriko.
5 Bayekoli ya basakoli, oyo bazalaki kovanda na Jeriko bayaki epai ya Elize mpe
batunaki ye :
— Oyebi ete lelo, Yawe akonetola mokonzi na yo na esika oyo ozali ?
Elize azongisaki :
— Solo, nayebi yango, kasi bovanda nye !
6 Eliya alobaki na ye :
— Elize, tikala awa ; Yawe atindi ngai na Yordani.
Elize azongisaki :
Boye bango mibale bakobaki nzela na bango.
7 Bayekoli tuku mitano ya basakoli bakendeki kotelema mosika ya esika oyo Eliya
mpe Elize batelemaki, na ebale Yordani. 8 Eliya alongolaki kazaka na ye, agumbaki
yango mpe abetaki yango na mayi ya ebale. Mayi ekabwanaki na ngambo ya loboko
ya mobali mpe na ngambo ya loboko ya mwasi, mpe bango mibale bakatisaki. 9 Tango
bakatisaki, Eliya alobaki na Elize :
— Yebisa ngai nasala nini mpo na yo liboso ete Yawe alongola ngai liboso na yo.
Elize azongisaki :
— Tika ete nazwa nguya ya molimo na yo mbala mibale.
10 Eliya alobaki :
— Osengi ngai eloko ya pasi, kasi soki okomona ngai wana Yawe akolongola ngai
liboso na yo, okozwa yango ; soki te, okozwa yango te.
11 Wana bazalaki kotambola mpe kosolola, mbala moko shar ya moto mpe
bampunda ya moto ekabolaki bango mibale ; mpe Eliya amataki na likolo na nzela
ya mopepe makasi. 12 Tango Elize amonaki bongo, agangaki : « Tata na ngai ! Tata
na ngai ! Yo nde ozali lokola shar ya Isalaele mpe batambolisi na yango ! »
Bongo Elize amonaki ye lisusu te. Boye akangaki bilamba na ye mpe apasolaki
yango na biteni mibale. 13 Alokotaki kazaka ya Eliya, oyo ekweyaki wuta na mapeka
na ye, azongaki mpe atelemaki na ngambo ya ebale Yordani. 14 Azwaki kazaka ya
Eliya, abetaki yango na mayi mpe alobaki : « Wapi sik’oyo Yawe, Nzambe ya Eliya ? »
Tango Elize abetaki kazaka yango na mayi, mayi ya ebale ekabwanaki na ngambo
ya loboko ya mobali mpe na ngambo ya loboko ya mwasi.
15 Bayekoli ya basakoli, oyo bawutaki na Jeriko bamonaki mpe balobaki : « Molimo
ya Eliya evandi sik’oyo likolo ya Elize ! »
Bakendeki kokutana na ye mpe bagumbamaki liboso na ye kino na mabele.
16 Balobaki :
— Tala biso basali na yo, tozali na mibali ya mpiko tuku mitano. Tika ete
baluka mokonzi na yo, tango mosusu Molimo na Yawe amemi ye mpe abwaki ye
na ngomba to na lubwaku.
Elize azongisaki :
— Te, botinda bango te !
17 Kasi batungisaki Elize makasi kino ayokaki soni mpo na koboya. Boye alobaki :
— Botinda bango.
Mpe batindaki mibali tuku mitano oyo balukaki Eliya mikolo misato, kasi batikalaki
komona ye te. 18 Tango bazongaki epai ya Elize oyo atikalaki na Jeriko, Elize alobaki
na bango :
— Napekisaki bino te kokende ?
Elize apetoli mayi
19Bato ya engumba ya Jeriko bayebisaki Elize :
— Oh nkolo ! Engumba na biso etongami na esika ya malamu ndenge ozali
komona yango, kasi mayi ezali mabe mpe mabele ebotaka te.
20 Elize alobaki :
— Bomemela ngai sani ya moke ya sika mpe botia mungwa na kati.
Bamemelaki ye yango 21 mpe akendeki na etima, abwakaki kuna mungwa mpe
alobaki : « Tala liloba oyo Yawe alobi : ‹ Napetoli mayi oyo ; ekoyeisa lisusu kufa te
mpe ekobebisa lisusu mabele te mpo ete ebota mbuma. › »
22 Boye mayi etikala peto kino na mokolo ya lelo, kolanda liloba oyo Elize abimisaki.
23 Longwa kuna na Jeriko, Elize akendeki na Beteli. Wana azalaki kotambola na
nzela, bilenge mibali babimaki wuta na engumba mpe bazalaki kotiola ye ; bazalaki
koloba : « Moto na libandi, longwa awa ! Moto na libandi, longwa awa ! »
24Abalukaki, atalaki bango mpe alakelaki bango mabe na Kombo na Yawe. Boye,
bangombolo mibale ebimaki na zamba mpe epasolaki bana tuku minei na mibale
kati na bango. 25 Longwa wana Elize akendeki na ngomba Karimeli ; mpe longwa
kuna, azongaki na Samari.
3
Yorami, mokonzi ya Isalaele
1Tango Jozafati, mokonzi ya Yuda, akokisaki mibu zomi na mwambe na bokonzi,
Yorami, mwana mobali ya Akabi, akomaki mokonzi ya Isalaele na Samari. Asalaki
mibu zomi na mibale na bokonzi. 2 Asalaki mabe na miso ya Yawe, kasi ndenge moko
te na tata mpe mama na ye. Abukaki ekeko ya Bala oyo tata na ye atelemisaki, 3 kasi
akangamaki kaka na lisumu ya Jeroboami, mwana mobali ya Nebati, oyo amemaki
Isalaele na kosala masumu ; atikalaki kobongwana na yango te.
Kotomboka ya bato ya Moabi
4Mesha, mokonzi ya Moabi, azalaki kobokola bameme. Mibu nyonso, azalaki
kofuta mpako epai ya mokonzi ya Isalaele, oyo ezalaki na motuya ya bampate nkoto
nkama moko mpe ya bameme ya mibali nkoto nkama moko elongo na bapwale
na yango. 5 Tango Akabi akufaki, mokonzi ya Moabi atombokelaki mokonzi ya
Isalaele. 6 Na tango wana, mokonzi Yorami abimaki na Samari mpe asangisaki
Isalaele mobimba. 7 Atindaki lisusu sango oyo epai ya Jozafati, mokonzi ya Yuda :
— Mokonzi ya Moabi atombokeli ngai. Okoki solo kokende elongo na ngai mpo
na kobundisa bato ya Moabi ?
Mokonzi Jozafati azongisaki :
— Nakokende na yo elongo. Ngai na yo tozali kaka moto moko ; bato na ngai
bazali kaka bato na yo, bongo bampunda na ngai ezali mpe bampunda na yo.
8 Jozafati atunaki :
— Tokokende na nzela nini ?
Yorami azongisaki :
— Na nzela ya esobe ya Edomi.
9 Mokonzi ya Isalaele abimaki elongo na mokonzi ya Yuda mpe mokonzi ya Edomi.
Batambolaki mikolo sambo, kasi mayi ya komela ezalaki lisusu te mpo na mampinga
mpe banyama oyo ezalaki kotambola elongo na bango. 10 Mokonzi ya Isalaele
akamwaki :
— Ndenge nini boye ! Yawe asangisi biso awa, biso bakonzi misato, kaka mpo na
kokaba biso na maboko ya bato ya Moabi ?
11 Kasi Jozafati atunaki :
— Awa, ezali te na mosakoli ya Yawe mpo ete totuna toli ya Yawe na nzela na
ye ?
Mokonzi moko ya mampinga ya mokonzi ya Isalaele azongisaki :
— Elize, mwana mobali ya Shafati, azali awa. Azalaki kosopa mayi na maboko
ya Eliya.
12 Jozafati alobaki :
— Solo, Liloba na Yawe ezali elongo na ye.
Boye mokonzi ya Isalaele elongo na Jozafati mpe mokonzi ya Edomi bakendeki epai
ya Elize. 13 Elize alobaki na mokonzi ya Isalaele :
— Ngai na yo likambo nini ? Kende koluka mosakoli ya tata na yo to ya mama
na yo.
Mokonzi ya Isalaele azongisaki :
— Te ! Yawe asangisi biso te, biso bakonzi oyo misato, mpo na kokaba biso na
maboko ya bato ya Moabi !
14 Elize azongisaki :
— Na Kombo na Yawe, Mokonzi ya mampinga, oyo ngai nasalelaka ; soki ezalaki
te mpo na kotosa Jozafati, mokonzi ya Yuda, nalingaki kutu ata moke te kotala yo
to kolanda yo na bokebi. 15 Kasi sik’oyo, memela ngai mobeti moko ya lindanda !
Wana mobeti lindanda azalaki kobeta, loboko ya Yawe ekitelaki Elize, 16 mpe Elize
alobaki : « Tala liloba oyo Yawe alobi : Botimola mabulu ebele na lubwaku oyo !
17 Pamba te, tala liloba oyo Yawe alobi : Bokotikala te komona mopepe to mvula, kasi
lubwaku oyo ekotonda na mayi, mpe bino elongo na bibwele na bino bokomela yango.
18 Ezali likambo moke na miso ya Yawe. Akokaba lisusu bato ya Moabi na maboko na
bino. 19 Bokobuka bingumba na bango nyonso oyo batonga makasi mpe bingumba
nyonso ya minene, bokokata banzete na bango nyonso ya kitoko, bokokanga bitima
nyonso ya mayi mpe bokobebisa bilanga nyonso na mabanga. »
20 Na tongo ya mokolo oyo elandaki, na tango oyo batumbaka mbeka, mayi
ebandaki kotiola na nzela ya Edomi, mpe mabele etondaki na mayi. 21 Nzokande,
sima na bato nyonso ya Moabi koyoka sango ete bakonzi bayei kobundisa bango,
babengaki bato nyonso, bilenge mpe mikolo oyo bakoki komema bibundeli, mpe
batelemisaki bango na mondelo ya mboka. 22 Tango balamukaki na tongo-tongo,
moyi ezalaki kongala na mayi ; mpe bato ya Moabi bamonaki liboso na bango mayi
motane lokola makila. 23 Bagangaki : « Ezali makila ! Bakonzi babundi bango na
bango. Sik’oyo, bato na Moabi, tokende kobotola biloko na bango ! »
24 Kasi tango bato ya Moabi bakomaki na molako ya bana ya Isalaele, bana ya
Isalaele batelemaki, babundisaki bango kino bato ya Moabi bakimaki. Bato ya
Isalaele bakotaki na mboka Moabi mpe babetaki yango. 25 Babebisaki bingumba, mpe
moto nyonso abwakaki libanga moko na bilanga nyonso ya kitoko kino etondaki na
mabanga, bakangaki bitima nyonso ya mayi, mpe bakataki nzete nyonso ya kitoko.
Kaka engumba ya Kiri-Aresheti nde etikalaki na mabanga na yango ; kasi babwaki
ya mabanga bazingelaki yango mpe babundisaki yango lokola. 26 Tango mokonzi
ya Moabi amonaki ete bitumba ebalukeli ye, akamataki basoda nkama sambo oyo
babundaka na mipanga, mpo na kofungola nzela kino epai ya mokonzi ya Edomi,
kasi balongaki te. 27 Boye azwaki mwana na ye ya liboso ya mobali oyo alingaki
kokitana na ye na bokonzi, abonzaki ye lokola mbeka ya kotumba, na likolo ya mir
ya engumba. Tango bamonaki bongo, bana ya Isalaele bayokaki mawa, balongwaki
mpe bazongaki na mboka na bango.
4
Mafuta ya mwasi akufisa mobali
1 Mwasi moko kati na basi ya bayekoli ya basakoli abondelaki Elize :
— Mosali na yo, mobali na ngai, akufa. Oyebi malamu ete azalaki kotosa Yawe.
Kasi moto oyo adefisaki ye niongo ayei mpo na kozwa bana na ngai mibale ya
mibali mpo ete bakoma bawumbu na ye.
2 Elize azongiselaki ye :
— Ndenge nini nakoki kosunga yo ? Yebisa ngai eloko oyo ozali na yango kati na
ndako na yo.
Azongisaki :
— Mwasi mowumbu na yo azali na eloko moko te, longola kaka mwa mafuta.
3 Elize alobaki :
— Kende kosenga na baninga na yo nyonso bambeki ya pamba, kosenga moke
te. 4 Sima, zonga na ndako na yo, kanga ekuke sima na yo elongo na bana na yo
ya mibali ; sopa mafuta kati na mbeki moko na moko, mpe tia pembeni mbeki oyo
etondi.
5Atikaki Elize mpe akangaki ekuke sima na ye elongo na bana na ye ya mibali.

Bana na ye bazalaki kopesa ye bambeki, mpe azalaki kotondisa yango na mafuta.
6 Tango bambeki nyonso etondaki, alobaki na moko kati na bana na ye ya mibali :
— Pesa ngai lisusu mbeki moko.
Kasi mwana yango azongiselaki ye :
— Bambeki nyonso esili.
Kaka na tango yango, mafuta etikaki kobima. 7 Mwasi yango akendeki koyebisa
moto na Nzambe. Mpe moto na Nzambe alobaki na ye :
— Kende, teka mafuta yango mpe futa niongo na yo ; bongo, yo elongo na bana
na yo ya mibali, bokobika na oyo ekotikala.
Elize mpe mwasi ya Sunami
8 Mokolo moko, Elize akendeki na Sunemi. Mpe kuna, mwasi moko ya bomengo
atungisaki ye mpo na kosenga na ye ete andima kolia na ndako na ye. Boye, tango
nyonso Elize azalaki kolekela na Sunami, azalaki kotelema na ndako ya mwasi yango
mpo na kolia. 9 Mwasi yango alobaki na mobali na ye : « Nayebi ete moto oyo
ayaka mbala mingi epai na biso azali mobulami ya Nzambe. 10 Nabondeli yo, tika
ete tobongisela ye shambre ya moke na likolo ya ndako mpe totia kati na yango
mbeto, mesa, kiti mpe mwinda. Boye, tango nyonso akoya epai na biso, akoki kovanda
kuna. »
11 Mokolo moko, Elize ayaki na Sunami, amataki na shambre na ye mpe alalaki
kuna. 12 Bongo alobaki na mosali na ye, Geazi : « Benga mwasi oyo ya Sunami. »
Geazi abengaki mwasi ya Sunami, mpe mwasi yango ayaki kotelema liboso ya Elize.
13 Elize alobaki na Geazi :
— Loba na ye : « Omitungisi mingi mpo na biso. Eloko nini tokoki sik’oyo
kosalela yo ? Tolobela yo epai ya mokonzi to epai ya mokonzi ya basoda ? »
Mwasi ya Sunami azongisaki :
— Navandaka na kimia kati na bato na ngai.
14 Elize atunaki mosali na ye, Geazi :
— Eloko nini tokoki kosala mpo na ye ?
Geazi azongisaki :
— Azali na mwana te, mpe mobali na ye azali mobange.
15 Elize alobaki :
— Benga ye !
Geazi abengaki ye, mpe ayaki kotelema na ekuke.
16 Elize alobaki :
— Na mobu oyo ekoya, na eleko oyo, maboko na yo ekosimba mwana mobali.
Mwasi ya Sunami agangaki :
— Te, nkolo na ngai, moto na Nzambe, kopesa na ngai mwasi mosali na yo elikya
ya lokuta te !
17 Nzokande, mwasi ya Sunami akomaki na zemi. Mpe na mobu oyo elandaki, na
eleko yango kaka, abotaki mwana mobali, ndenge kaka Elize alobaki na ye.
18 Mwana akolaki. Mokolo moko, mwana akendeki epai ya tata na ye, oyo azalaki
elongo na babuki mbuma. 19 Alobaki na tata na ye :
— Moto pasi ! Moto pasi !
Tata na ye alobaki na mosali moko :
— Zongisa ye epai ya mama na ye !
20 Mosali amemaki ye mpe akomisaki ye epai ya mama na ye. Mwana mobali
avandaki na makolo ya mama na ye kino na midi mpe, na sima, akufaki. 21 Mama
na ye amataki na shambre ya mosakoli, alalisaki ye na mbeto ya moto na Nzambe,
akangaki ekuke mpe abimaki. 22 Bongo abengaki mobali na ye mpe alobaki na ye :
— Nabondeli yo, tindela ngai elenge moko kati na basali mpe ane moko ya mwasi,
mpo ete nakende noki epai ya moto na Nzambe mpe nazonga mbala moko.
23 Mobali na ye atunaki :
— Mpo na nini olingi kokende epai na ye lelo ? Lelo ezali ebandeli ya sanza te !
Ezali mpe mokolo ya Saba te !
Azongisaki :
— Komitungisa te ! Nyonso ezali malamu.
24 Mwasi ya Sunami abongisaki ane mpe alobaki na elenge mosali na ye : « Tokeyi !
Tambolisa ane ; kotelema na nzela te soki nalobi na yo te. »
25 Boye, akendeki mpe akomaki na ngomba Karimeli epai wapi moto na Nzambe
azalaki kovanda. Tango Elize amonaki ye na mosika, alobaki na mosali na ye, Geazi :
— Tala ! Ezali mwasi ya Sunami ! 26 Nabondeli yo, pota mbangu sik’oyo mpo na
kokutana na ye, mpe tuna ye : « Boni, kimia ezali ? Ozali malamu ? Mobali na yo
azali malamu ? Mwana na yo azali malamu ? »
Azongisaki :
— Nyonso ezali malamu.
27 Boye akobaki nzela na ye kino akomaki na ngomba, epai ya moto na Nzambe.
Mpe amibwakaki na makolo na ye. Geazi apusanaki mpo na kolongola ye na makolo
ya Elize, kasi moto na Nzambe alobaki :
— Tika ye bongo ! Azali na pasi makasi kati na motema na ye, kasi Yawe abombeli
ngai yango mpe atalisi ngai te tina na yango.
28 Mwasi ya Sunami alobaki :
— Boni, nasengaki mwana epai ya nkolo na ngai ? Te ! Kutu, nalobaki na yo :
« Kopesa ngai elikya ya lokuta te ! »
29 Elize alobaki na Geazi :
— Lata mokaba na yo, kamata nzete na ngai na loboko na yo mpe kende. Soki
okutani na moto na nzela, kopesa ye mbote te. Mpe soki moto apesi yo mbote,
kozongisa te. Okotia nzete na ngai na elongi ya mwana mobali.
30 Kasi mama ya mwana alobaki :
— Na Kombo na Yawe mpe na kombo na yo, nakotika yo te.
Boye Elize atelemaki mpe alandaki mwasi ya Sunami. 31 Geazi akendeki liboso na
bango mpe atiaki nzete na elongi ya mwana mobali, kasi ata eloko moko te esalemaki,
ezala mongongo to koningana. Geazi azongaki mpo na kokutana na Elize mpe alobaki
na ye :
— Mwana alamuki te.
32 Tango Elize akomaki na ndako, akutaki ebembe ya mwana mobali elali na mbeto
na ye. 33 Elize akotaki, amikangelaki na shambre elongo na mwana mobali, mpe
asambelaki Yawe. 34 Bongo Elize amataki na mbeto mpe alalelaki mwana mobali,
atutisaki monoko na ye na monoko ya mwana, miso na ye na miso ya mwana, mpe
maboko na ye na maboko ya mwana. Lokola amitandaki bongo na likolo ya mwana
mobali, nzoto ya mwana mobali ekomaki moto. 35 Elize alongwaki, atambolaki na
bangambo nyonso ya shambre ; bongo amataki lisusu na mbeto mpe amitandaki na
likolo ya mwana. Mbala moko, mwana akosolaki mbala sambo mpe afungolaki miso.
36 Elize abengaki Geazi mpe alobaki na ye :
— Benga mwasi ya Sunami !
Geazi abengaki ye. Tango ayaki epai ya Elize, Elize alobaki :
— Zwa mwana na yo !
37 Mwasi ya Sunami apusanaki, akweyaki na makolo ya Elize mpe agumbamaki
kino na se ; bongo azwaki mwana na ye mpe abimaki.
Elize apetoli bilei
38Elize azongaki na Giligali. Nzokande etuka yango ezalaki kati na nzala makasi.
Wana bayekoli ya basakoli bavandaki na mayangani elongo na Elize, alobaki na
mosali na ye : « Tia nzungu ya monene na moto mpe lamba elubu mpo na basakoli
oyo. »
39 Moko kati na bango akendeki na bilanga mpo na kobuka ndunda, mpe amonaki
nzete ya vino ya zamba. Abukaki na nzete yango ndambo ya bakolokente* mpe

atondisaki yango na elamba na ye. Tango azongaki, akataki yango mike-mike
mpe atiaki yango kati na nzungu ya elubu ; moto moko te ayebaki soki ezali nini.
40 Bakabolelaki bato elubu. Tango kaka babandaki kolia yango, bagangaki :
— Moto na Nzambe, kufa ezali kati na nzungu oyo !
Mpe bakokaki lisusu te kolia yango. 41 Elize alobaki :
— Bomemela ngai farine !
Atiaki farine kati na nzungu mpe alobaki :
— Bokabolela yango bato mpo ete balia.
Mpe kati na elubu oyo ezalaki kati na nzungu, ezalaki lisusu na eloko moko te ya
mabe.
Elize aleisi bato ebele
Moto moko awutaki na Bala-Shalisha, amemelaki moto na Nzambe mapa tuku
42
mibale ya orje† oyo ewutaki na bambuma ya liboso ya elanga, elongo na saki moko
ya bambuma ya ble. Elize alobaki na mosali na ye :
— Pesa yango na bato mpo ete balia !
43 Mosali na ye atunaki :
— Nakokoka ndenge nini kokabola mapa oyo na bato nkama moko ?
Elize alobaki lisusu :
— Kabolela yango bato nyonso mpo ete balia, pamba te tala Liloba oyo Yawe
alobi : « Bakolia, bakotonda mpe bakotika mosusu. »
44 Boye mosali akabolelaki bango mapa yango. Baliaki mpe batikaki mosusu,
kolanda Liloba na Yawe.
5
Namani abiki na bokono ya maba
Namani, mokonzi ya basoda ya mokonzi ya Siri, azalaki moto monene mpe moto
1
ya lokumu mingi na miso ya nkolo na ye, pamba te, na nzela na ye, Yawe apesaki bato
ya Siri elonga. Azalaki soda ya mpiko, kasi azalaki na bokono ya maba. 2 Nzokande,
tango mampinga ya bato ya Siri babimaki na bitumba, bakangaki na bowumbu elenge
mwasi moko ya Isalaele. Boye akomaki kosalela mwasi ya Namani. 3 Elenge mwasi
yango alobaki na nkolo na ye ya mwasi :
— Ah, soki kaka nkolo na ngai, Namani, akokaki komona mosakoli oyo azali kati
na Samari ! Akoki penza kobikisa ye na bokono na ye ya maba.
4 Namani akendeki epai ya nkolo na ye mpe abetelaki ye lisolo ya makambo oyo
elenge mwasi ya Isalaele alobaki. 5 Mokonzi ya Siri alobaki na ye :
— Malamu ! Nakotinda mokanda epai ya mokonzi ya Isalaele.
Boye Namani akendeki mpe amemaki bakilo ya palata, nkama misato na tuku
mitano ; bakilo ya wolo, tuku sambo, mpe bilamba zomi ya talo. 6 Apesaki epai
ya mokonzi ya Isalaele mokanda oyo elobaki :
« Na nzela ya mokanda oyo, natindeli yo mosali na ngai, Namani, mpo ete obikisa
ye na bokono na ye ya maba. »
* 4:39 Kolokente ezali bambuma oyo ebotaka na nzete ya vino ya zamba, ekokana na bambuma ya mbika.
† 4:42 Orje ezali mbuma oyo basalelaka mapa ya talo moke. Mbuma yango ezali lokola loso.
7 Tango kaka mokonzi ya Isalaele atangaki mokanda, apasolaki bilamba na ye mpe

alobaki : « Boni, ngai nazali Nzambe ? Boni, nazali na makoki ya koboma to ya
kozongisa na bomoi ? Mpo na nini moto oyo atindeli ngai moto ete nabikisa ye na
bokono na ye ya maba ? Botala ndenge nini azali kolukela ngai makambo ! »
8 Tango Elize, moto na Nzambe, ayokaki ete mokonzi ya Isalaele apasolaki bilamba
na ye, atindelaki ye liloba oyo : « Mpo na nini opasoli bilamba na yo ? Tika ete moto
wana aya epai na ngai, mpe akoyeba ete ezali na mosakoli moko kati na Isalaele ! »
9 Boye Namani akendeki elongo na bampunda na ye mpe shar na ye, mpe atelemaki
na ekotelo ya ndako ya Elize. 10 Elize atindaki moto moko mpo na koyebisa Namani :
— Kende kosukola mbala sambo na ebale Yordani ; bongo nzoto na yo
ekobongwana, mpe okokoma peto.
11 Kasi Namani asilikaki, azongaki mpe alobaki :
— Nakanisaki ete akoya penza epai na ngai, akobelela Yawe, Nzambe na ye, akotia
loboko na ye na esika oyo bokono ezali, mpe akobikisa ngai na bokono na ngai ya
maba ! 12 Boni, bibale Abana mpe Paripari kati na Damasi ezali motuya te koleka
miluka nyonso ya Isalaele ? Nakokaki te kosukola na bibale wana mpe kokoma
peto ?
Boye, abalukaki mpe akendeki na kanda. 13 Kasi basali na ye bapusanaki mpe
balobaki na ye :
— Nkolo, soki mosakoli ayebisaki yo ete osala likambo moko ya monene, boni,
olingaki kosala yango te ? Bongo mpo na nini te koleka, tango azali koloba na yo :
« Sukola, mpe okokoma peto ! »
14 Boye Namani akitaki mpe amizindisaki mbala sambo na ebale Yordani, ndenge
moto na Nzambe ayebisaki ye ; mpe nzoto na ye ebongwanaki mpe ekomaki peto
lokola nzoto ya elenge mobali.
15 Bongo Namani elongo na basali na ye nyonso bazongaki epai ya moto na Nzambe.
Atelemaki liboso ya Elize mpe alobaki :
— Nayebi sik’oyo ete ezali na Nzambe te kati na mokili mobimba longola kaka
kati na Isalaele. Nabondeli yo, ndima kado kowuta na mosali na yo.
16 Mosakoli Elize azongisaki :
— Na Kombo na Yawe oyo nasalelaka, nakondima eloko moko te.
Namani atungisaki ye, kasi Elize aboyaki kaka. 17 Namani alobaki :
— Lokola oboyi, pesa nzela ete napesa mosali na yo ndambo ya mabele oyo
bamile mibale ekoki komema, pamba te mosali na yo akoki te kobonzela banzambe
mosusu bambeka ya kotumba to bambeka ya boyokani, bobele Yawe. 18 Kasi tika
ete Yawe alimbisa mosali na yo mpo na likambo oyo : tango nkolo na ngai akotaka
na ndako ya nzambe Rimoni mpo na kogumbama, nagumbamaka elongo na ye,
pamba te alalelaka loboko na ngai. Tika ete Yawe alimbisa mosali na yo mpo na
yango.
19 Elize alobaki na ye :
— Kende na kimia !
Tango Namani akomaki mwa mosika, 20 Geazi, mosali ya Elize, moto na Nzambe,
amilobelaki : « Nkolo na ngai atiki penza na pamba Namani, moto oyo ya Arami,
wana aboyi kozwa biloko oyo amemelaki ye. Na Kombo na Yawe, nakolanda ye
mbangu mpe nakozwa ata eloko moko epai na ye. »
21 Boye Geazi alandaki Namani mbangu. Tango Namani amonaki ye kopota mbangu
na sima na ye, akitaki na shar na ye mpo na kokutana na ye mpe atunaki ye :
— Boni, nyonso ezali malamu ?
22 Geazi azongisaki :
— Iyo, nyonso ezali malamu. Nkolo na ngai atindi ngai koyebisa yo : « Bilenge
bayekoli mibale kati na basakoli bayei epai na ngai wuta na etuka ya bangomba ya
Efrayimi. Nabondeli yo, pesa bango bakilo ya palata, tuku misato na mitano, mpe
bilamba mibale ya talo. »
23 Namani alobaki :
— Kamata bakilo ya palata, tuku sambo.
Atungisaki Geazi ete azwa yango. Boye, atiaki bakilo ya palata, tuku sambo kati
na basaki mibale elongo na bilamba mibale ya talo. Namani apesaki yango epai ya
basali na ye mibale oyo bamemaki yango liboso ya Geazi. 24 Tango Geazi akomaki
na ngomba, azwaki biloko na maboko ya basali ya Namani mpe atiaki yango kati
na ndako. Azongisaki basali yango, mpe bakendeki. 25 Boye, Geazi akotaki mpe
atelemaki liboso ya nkolo na ye, Elize. Elize atunaki ye :
— Geazi, okendeki wapi ?
Geazi azongisaki :
— Mosali na yo akendeki epai moko te.
26 Kasi Elize alobaki na ye :
— Boni, molimo na ngai ezalaki elongo na yo te tango moto wana akitaki na shar
na ye mpo na kokutana na yo ? Ezali penza tango ya kozwa palata to ya kondima
bilamba, bilanga ya nzete ya olive, ya vino, bameme, bangombe to basali ya mibali
mpe basali ya basi ? 27 Lokola osali bongo, bokono ya maba ya Namani ekokangama
na yo mpe bakitani na yo mpo na libela.
Bongo Geazi alongwaki na liboso ya Elize. Poso ya nzoto na ye ekomaki na maba,
mpe akomaki pembe lokola mvula ya pembe.
6
Ebende ya epasola etepi na mayi
1Mokolo moko, bayekoli ya basakoli balobaki na Elize :
— Tala ! Esika oyo tosanganaka elongo na yo ekomi moke mingi mpo na biso.
2 Pesa biso nzela ya kokende na ebale Yordani epai wapi moko na moko kati na
biso akoki kozwa nzete mpo na kotonga kuna esika ya kovanda.
Elize alobaki na bango :
— Bokende !
3 Moko kati na bango alobaki :
— Okosepela te kokende elongo na basali na yo ?
Elize azongisaki :
— Nandimi, nakokende.
4 Boye akendeki elongo na bango. Bakendeki na ebale Yordani mpe babandaki
kokata banzete. 5 Wana moko kati na bango azalaki kokata nzete, ebende ya epasola
na ye ekweyaki na mayi. Agangaki :
— Ah, nkolo na ngai ! Nadefaki yango kodefa !
6 Moto na Nzambe atunaki :
— Ekweyaki na esika nini ?
Sima na ye kolakisa ye esika yango, Elize akataki eteni ya nzete mpe abwakaki
yango na esika oyo ebende ya epasola ekweyaki. Mpe, na mbala moko, eteni ya
nzete yango ematisaki ebende na likolo ya mayi, mpe ebende ekomaki kotepa. 7 Elize
alobaki :
— Kamata yango !
Boye, mosali wana asembolaki loboko na ye mpe akamataki yango.
Bato ya Siri balingi kokanga Elize
8 Mokonzi ya Siri azalaki kobundisa bana ya Isalaele. Asololaki na basali na ye mpe

alobaki : « Nakotia molako na ngai na esika songolo to pakala. » 9 Mbala moko, moto
na Nzambe atindaki maloba oyo epai ya mokonzi ya Isalaele : « Keba ! Koleka na
esika wana te, pamba te bato ya Siri bazali kokita kuna. »
10 Mokonzi ya Isalaele atindaki bato kokende kononga esika oyo moto na Nzambe
alobelaki.
Mbala ebele, Elize azalaki kokebisa mokonzi ete azala na bokebi na bisika ya
ndenge wana ; mpe mbala ebele, mokonzi ya Isalaele azalaki komibikisa na motambo
ya bato ya Siri. 11 Suka na suka, mokonzi ya Siri asilikaki makasi, abengisaki bakalaka
na ye mpe atunaki bango :
— Bokoki te koyebisa ngai nani kati na biso azali na ngambo ya mokonzi ya
Isalaele ?
12 Moko kati na bakalaka na ye alobaki :
— Mokonzi, nkolo na ngai, moko te kati na biso. Ezali nde mosakoli Elize oyo azali
kati na Isalaele ; ye nde ayebaka mpe ayebisaka mokonzi ya Isalaele ata makambo
oyo olobaka kati na shambre na yo ya kolala.
13 Mokonzi apesaki mitindo :
— Bokende koluka esika oyo azali mpo ete natinda bato mpo na kokanga ye.
Bayaki koyebisa ye :
— Azali na Dotani.
14 Bongo mokonzi atindaki kuna bampunda elongo na bashar mpe basoda ebele.
Bakendeki kuna na butu mpe bazingelaki engumba. 15 Na tongo-tongo ya mokolo
oyo elandaki, tango mosali ya moto na Nzambe alamukaki mpe abimaki, amonaki
ete mampinga elongo na bampunda mpe bashar bazingelaki engumba. Mosali yango
alobaki na Elize :
— Oh nkolo na ngai, eyindi na libanda ! Tokosala nini !
16 Mosakoli azongisaki :
— Kobanga te, pamba te ba-oyo bazali elongo na biso bazali ebele koleka ba-oyo
bazali elongo na bango.
17 Elize asambelaki :
— Oh Yawe, fungola ye miso mpo ete amona !
Yawe afungolaki miso ya mosali, mpe mosali atalaki ; amonaki bangomba mike
etonda na bampunda mpe bashar ya moto zingazinga ya Elize.
18 Lokola monguna azalaki kopusana pene na ye, Elize asambelaki Yawe :
— Boma ekolo oyo miso !
Mpe Yawe abomaki bango miso, ndenge kaka Elize asengaki. 19 Elize alobaki na
bango :
— Nzela ezali awa te ! Engumba mpe ezali awa te ! Bolanda ngai, mpe
nakomema bino epai ya moto oyo bozali koluka.
Elize amemaki bango na Samari. 20 Tango bakotaki na engumba, Elize asambelaki
lisusu :
— Yawe, fungola miso ya bato oyo mpo ete bamona.
Yawe afungolaki miso na bango, mpe bamonaki ete bazali kati na engumba Samari.
21 Tango mokonzi ya Isalaele amonaki bango, atunaki Elize :
— Tata na ngai, naboma bango ? Naboma bango ?
— Koboma bango te ! Boni, okoboma solo bato oyo okangi, na nzela ya mopanga
na yo to ya tolotolo na yo ? Pesa bango nde bilei mpe mayi ya komela mpo ete
balia, bamela mpe bazonga epai ya mokonzi na bango.
Boye abongisaki feti monene mpo na bango. Tango basilisaki kolia mpe komela,
23
azongisaki bango. Mpe bazongaki epai ya mokonzi na bango. Wuta tango yango,
mampinga ya Siri batikaki kokota mpo na kobundisa Isalaele.
Nzala makasi kati na Samari
24Sima na tango, Beni-Adadi, mokonzi ya Siri, asangisaki mampinga na ye nyonso
mpe akendeki kozingela engumba Samari. 25 Lokola bazingelaki Samari tango molayi,
nzala makasi ekotaki kati na engumba kino moto moko ya ane ekomaki kotekama
na motuya ya mbongo ya bibende ya palata, tuku mwambe ; mpe bagrame nkama
mibale na tuku mitano ya nyei ekawuka ya ebenga ekomaki kotekama na motuya ya
mbongo ya bibende ya palata, mitano.
26 Mokolo moko, wana mokonzi ya Isalaele azalaki koleka na likolo ya mir ya
lopango, mwasi moko agangaki epai na ye :
— Mokonzi, nkolo na ngai, sunga ngai !
— Soki Yawe asungi yo te, esika nini ngai nakozwa lisungi mpo na kosunga yo ?
Nazangi vino to ble ya kopesa yo.
28 Nzokande, mokonzi atunaki ye lisusu :
— Likambo nini ekomeli yo ?
Mwasi azongisaki :
— Mwasi wana alobaki na ngai : « Pesa mwana na yo ya mobali mpo ete tolia
ye lelo, bongo lobi, tokolia mwana na ngai. » 29 Boye tolambaki mwana na ngai ya
mobali mpe toliaki ye. Mokolo oyo elandaki, nalobaki na ye : « Pesa mwana na yo
ya mobali mpo ete tolia ye, » kasi abombaki ye.
30 Tango mokonzi ayokaki maloba ya mwasi oyo, apasolaki bilamba na ye. Lokola
atambolaki lisusu na likolo ya mir ya lopango, bato bamonaki ete, na se ya bilamba na
ye ya bokonzi, alataki saki na nzoto na ye. 31 Mokonzi alobaki : « Tika ete Nzambe
apesa ngai etumbu ya makasi soki kaka moto ya Elize, mwana mobali ya Shafati,
etikali na likolo ya mapeka na ye. »
Elize asakoli kosila ya nzala makasi
32Nzokande, Elize avandaki kati na ndako na ye, elongo na bakambi ya engumba.
Mokonzi atindaki ntoma moko epai ya Elize. Kasi liboso ete akoma, Elize alobaki na
bakambi ya engumba : « Bozali komona te ete mobomi oyo atindi moto mpo na koya
kokata ngai moto ? Bosala keba ! Tango kaka bokomona ye, bokanga ekuke liboso
na ye mpe botindika ye na yango na sima ! Boyoka ! Wana ezali makelele ya makolo
ya nkolo na ye te, oyo ezali koyokana sima na ye ? »
33 Wana Elize azalaki nanu koloba, ntoma ya mokonzi akomaki mpe ayebisaki ye
maloba ya mokonzi : « Pasi oyo nyonso ewuti epai ya Yawe ! Nakozela lisusu nini
kowuta na Ye ? »
7
Elize alobaki :
1
— Boyoka Liloba na Yawe ! Tala makambo oyo Yawe alobi : « Lobi, na tango
oyo, na ekuke ya Samari, bakoteka bakilo zomi na mibale ya farine na motuya ya
mbongo moko ya ebende ya palata, mpe bakilo tuku mibale ya orje na motuya kaka
wana. »
2 Mokonzi ya basoda, oyo mokonzi ya Isalaele azalaki kotiela motema alobaki na
moto na Nzambe :
— Tala, ata soki Yawe afungoli maninisa ya Lola, likambo ya boye ekoki penza
kosalema ?
Elize azongisaki :
— Okomona yango na miso na yo, kasi okolia yango te.
Bato na maba kati na molako ya bato ya Siri

3Na ekuke ya engumba, ezalaki na bato minei na maba. Bazalaki kolobana bango
na bango : « Mpo na nini totikala awa kino tokokufa ? 4 Soki tolobi : ‹ Tokota na
engumba, › nzala makasi ezali kuna, tokokufa. Soki mpe totikali awa, tokokufa kaka.
Boye, tika ete tokende na molako ya bato ya Siri mpe tomipesa epai na bango. Soki
bayambi biso, tobiki ; kasi soki babomi biso, tokufi kaka. »
5 Na pokwa, batelemaki mpe bakendeki na molako ya bato ya Siri. Tango bakomaki
na mondelo ya molako, bamonaki ata moto moko te, 6 pamba te Nkolo asalaki ete bato
ya Siri bayoka lokito ya bashar, ya bampunda mpe ya mampinga minene ya basoda
kino balobanaki bango na bango : « Tala, mokonzi ya Isalaele azwi mokonzi ya bato
ya Iti mpe mokonzi ya bato ya Ejipito mpo na koya kobundisa biso. »
7 Boye batelemaki mpe bakimaki na pokwa, basundolaki bandako na bango ya
kapo, bampunda na bango mpe ba-ane na bango. Batikaki molako ndenge ezalaki
mpo na kobikisa bomoi na bango. 8 Bato na maba bakomaki na mondelo ya molako,
bakotaki na ndako moko ya kapo, baliaki mpe bamelaki. Bongo bamemaki palata,
wolo, bilamba, mpe bakendeki kobomba yango. Sima, bazongaki, bakotaki na ndako
mosusu ya kapo, bazwaki kuna biloko mpe bakendeki lisusu kobomba yango.
9 Bongo balobanaki bango na bango : « Tozali kosala malamu te : Mokolo ya lelo
ezali mokolo ya sango malamu, mpe tozali kobomba sango yango mpo na biso moko !
Soki tozeli kino lobi na tongo, tokozwa etumbu. Tokende sik’oyo kopesa sango na
ndako ya mokonzi. »
10 Boye bakendeki, babelelaki epai ya bakengeli bikuke ya engumba mpe bayebisaki
bango : « Tokotaki na molako ya bato ya Siri, moto ata moko te azali kuna, toyoki ata
mongongo ya moto te ; etikali kaka bampunda mpe ba-ane bakanga, mpe bandako
ya kapo basundola. »
11 Bakengeli ekuke ya engumba babengaki moto moko kati na engumba mpo na
kokomisa sango na ndako ya mokonzi. 12 Mokonzi alamukaki na butu mpe alobaki
na bakalaka na ye :
— Tika ete nayebisa bino makambo oyo bato ya Siri basali biso. Bayebi solo
ete tozali kokufa nzala, yango wana batiki milako na bango mpo na kokende
kobombama na zamba. Balobani bango na bango : « Bakobima solo, mpe
tokokanga bango ya bomoi, bongo tokokota na engumba. »
13 Moko kati na bakalaka na ye azongisaki :
— Bongisa ndambo ya mibali mpo ete bazwa bampunda mitano kati na oyo etikali
kati na engumba. Tokobungisa ata eloko moko te, pamba te suka na bango ekozala
ndenge moko na oyo ya bana nyonso ya Isalaele oyo batikali na engumba. Boye
totinda bango kaka mpo toyeba makambo oyo ewuti kosalema.
14 Boye baponaki bashar mibale elongo na bampunda na yango, mpe mokonzi
atindaki yango mpo na koluka mampinga ya bato ya Siri. Apesaki mitindo na
batambolisi na yango : « Bokende mpe botala ! »
15 Balandaki bilembo ya makolo ya bato ya Siri kino na ebale Yordani, mpe
bamonaki ete nzela nyonso etondaki na bilamba mpe bibundeli oyo basoda ya Siri
babwakaki tango bakimaki na mbalakata. Bongo bantoma bazongaki mpe bapesaki
sango epai ya mokonzi.
16 Bongo bato ya Samari babimaki mpe bazwaki na makasi biloko kati na molako ya
bato ya Siri. Boye bakomaki koteka bakilo zomi ya farine na motuya ya mbongo moko
ya ebende ya palata, mpe bakilo tuku mibale ya orje na motuya ya mbongo moko ya
ebende ya palata, ndenge kaka Yawe alobaki. 17 Mokonzi ya Isalaele aponaki mokonzi
ya basoda, oyo mokonzi agumbamaka mpo na loboko na ye, mpo na kokengela ekuke
ya engumba, kasi bato banyataki ye mpe akufaki kolanda makambo oyo moto na
Nzambe asakolaki tango mokonzi ayaki na ndako na ye. 18 Makambo oyo esalemaki
ndenge moto na Nzambe alobaki na mokonzi : « Lobi, na tango oyo, bakoteka na
ekuke ya Samari bakilo zomi ya farine na motuya ya mbongo moko ya ebende ya
palata, mpe bakilo tuku mibale ya orje na motuya kaka wana. »
19 Mokonzi ya basoda, oyo mokonzi agumbamaka mpo na loboko na ye, alobaki na
moto na Nzambe :
— Tala, ata soki Yawe afungoli maninisa ya Lola, likambo ya boye ekoki penza
kosalema ?
Mpe Elize, moto na Nzambe, azongisaki :
— Okomona yango na miso, kasi okolia yango te.
20 Makambo yango esalemaki ndenge kaka elobamaki na tina na ye : bato banyataki
ye na ekuke ya engumba, mpe akufaki.
8
Mokonzi akati likambo ya mwasi ya Sunami
1 Elize alobaki na mama ya mwana mobali oyo asekwisaki : « Kende elongo na
libota na yo na esika oyo bokoki kovanda, pamba te Yawe abengi nzala makasi kati
na mokili oyo ; ekowumela mibu sambo. »
2 Mwasi asalaki ndenge moto na Nzambe alobaki. Ye elongo na libota na ye
bakendeki mpe bavandaki mibu sambo na mokili ya Filisitia. 3 Tango mibu yango
sambo ekokaki, mwasi azongaki na mboka na ye wuta na mokili ya Filisitia ; akendeki
epai ya mokonzi mpo ete bazongisela ye ndako mpe mabele na ye. 4 Mokonzi azalaki
kosolola na Geazi, mosali ya moto na Nzambe, mpe alobaki : « Yebisa ngai makambo
minene nyonso oyo moto na Nzambe, Elize, asalaki. »
5 Wana Geazi azalaki koyebisa mokonzi ndenge nini Elize asekwisaki ebembe ya
mwana oyo akufaki, mama ya mwana yango ayaki kobondela mokonzi ete azongisa
ndako mpe mabele na ye. Geazi alobaki : « Mokonzi, nkolo na ngai, tala mwasi oyo
mpe mwana na ye ya mobali oyo Elize asekwisaki. »
6 Mokonzi atunaki na mwasi yango mpe ayebisaki ye makambo nyonso. Na sima,
mokonzi aponaki moko kati na bakalaka na ye ya lokumu mpe apesaki ye mitindo :
« Zongisela ye biloko na ye nyonso mpe bambuma nyonso ya bilanga oyo mabele na
ye ebotaki wuta mokolo oyo alongwaki na mboka na biso kino lelo. »
Bokono ya Beni-Adadi mpe mokonzi Azaeli
7Elize akendeki na Damasi, wana Beni-Adadi, mokonzi ya Siri, azalaki kobela.
Tango bayebisaki mokonzi ete moto na Nzambe akomi kati na engumba, 8 mokonzi
alobaki na Azaeli : « Kamata likabo mpe kende kokutana na moto na Nzambe. Tuna
Yawe na nzela ya moto na Nzambe : ‹ Boni, nakobika solo na bokono oyo ? › »
9 Azaeli akendeki kokutana na Elize, amemaki elongo na ye likabo ya biloko nyonso
ya Damasi ; bamemaki yango na likolo ya bashamo tuku minei. Azaeli akitaki,
atelemaki liboso ya Elize mpe alobaki :
— Mwana na yo ya mobali Beni-Adadi, mokonzi ya Siri, atindi ngai ; atuni :
« Boni, nakobika solo na bokono oyo ? »
— Loba na ye : « Solo, okobika na bokono oyo. » Nzokande, Yawe amonisi ngai
ete akokufa.
11 Elize atalaki ye malamu-malamu, mpe Azaeli ayokaki soni. Mpe moto na Nzambe
alelaki.
12 Azaeli atunaki :
— Mpo na nini nkolo na ngai azali kolela ?
Elize azongisaki :
— Mpo ete nayebi mabe oyo okosala bana ya Isalaele. Okozikisa bingumba
na bango, oyo etongama makasi, okokata bilenge mibali na bango bakingo na
mopanga, okoboma bana na bango ya mike, mpe okopasola mabumu ya basi na
bango ya zemi.
13 Azaeli akamwaki mpe azongisaki :
— Mpo na nini okosala makambo ya boye na mosali na yo ? Ata kutu mbwa eleki
ngai na tina !
Elize alobaki lisusu :
— Yawe amonisi ngai ete okokoma mokonzi ya Siri.
14 Azaeli atikaki Elize mpe azongaki epai ya mokonzi na ye. Bongo mokonzi na ye
atunaki ye :
— Elize alobi na yo nini ?
Azongisaki :
— Alobi na ngai : « Solo, okobika na bokono oyo. »
15 Mokolo oyo elandaki, Azaeli azwaki bulangeti, azindisaki yango na mayi, mpe
afinikaki na yango elongi ya mokonzi mpo na kokanga ye pema ; mpe mokonzi
akufaki. Azaeli akitanaki na ye na bokonzi.
Yorami, mokonzi ya Yuda
(2Ma 21.5-10, 20)
16 Tango Yorami, mwana mobali ya Akabi, mokonzi ya Isalaele, akokisaki mibu
mitano na bokonzi —Jozafati azalaki mokonzi ya Yuda— Yorami, mwana mobali
ya Jozafati, mokonzi ya Yuda, akomaki mokonzi. 17 Azalaki na mibu tuku misato
na mibale ya mbotama tango akomaki mokonzi, mpe akonzaki mibu mwambe na
Yelusalemi. 18 Alandaki nzela oyo bakonzi ya Isalaele batambolaki na yango mpe
asalaki mabe na miso ya Yawe ndenge libota ya Akabi esalaki, pamba te abalaki
mwana na ye ya mwasi. 19 Kasi Yawe alingaki te kobebisa Yuda mpo na Davidi,
mowumbu na Ye, pamba te alakaki kopesa bokonzi epai ya Davidi mpe epai ya bana
na ye mpo na libela.
20 Na tango ya Yorami, bato ya Edomi batombokelaki Yuda mpe bamipesaki
mokonzi. 21 Boye Yorami akendeki na Tsayiri elongo na bashar na ye nyonso. Na
butu, atelemaki mpe abetaki bato ya Edomi oyo bazingelaki ye elongo na bakonzi
ya basoda oyo babundaka na bashar ; kasi basoda ya Yuda bakimaki na bandako na
bango ya kapo. 22 Wuta mokolo wana kino lelo, Edomi etombokelaka kaka Yuda. Na
tango wana, Libina mpe etombokaki.
23 Makambo mosusu oyo etali bokonzi ya Yorami mpe misala na ye nyonso ekomami
na buku ya masolo ya bakonzi ya Yuda. 24 Yorami akendeki kokutana na bakoko na ye,
mpe bakundaki ye esika moko na bakoko na ye kati na engumba ya Davidi. Akazia,
mwana na ye ya mobali, akitanaki na ye na bokonzi.
Akazia, mokonzi ya Yuda
(2Ma 22.1-6)
25 Tango Yorami, mwana mobali ya Akabi, mokonzi ya Isalaele, akokisaki mibu
zomi na mibale na bokonzi, Akazia, mwana mobali ya Yorami, akomaki mokonzi ya
Yuda. 26 Akazia azalaki na mibu tuku mibale na mibale ya mbotama tango akomaki
mokonzi, mpe akonzaki mobu moko na Yelusalemi. Kombo ya mama na ye ezalaki
« Atali. » Atali azalaki koko ya Omiri, mokonzi ya Isalaele. 27 Alandaki nzela oyo
libota ya Akabi etambolaki na yango mpe asalaki mabe na miso ya Yawe ndenge
libota ya Akabi esalaki, pamba te abalaki na libota ya Akabi. 28 Akazia akendeki
elongo na Yorami, mwana mobali ya Akabi, mpo na kobundisa Azaeli, mokonzi ya
Siri, na Ramoti ya Galadi. Bato ya Arami bazokisaki Yorami. 29 Boye, mokonzi Yorami
azongaki na Jizireyeli mpo na kokawusa bapota oyo bato ya Arami bazokisaki ye na

Rama, na bitumba oyo babundaki na Azaeli, mokonzi ya Siri. Akazia, mwana mobali
ya Yorami, mokonzi ya Yuda, akendeki na Jizireyeli mpo na kotala Yorami, mwana
mobali ya Akabi, pamba te bazokisaki ye.
9
Bapakoli Jewu mafuta lokola mokonzi ya Isalaele
1 Elize abengisaki moko kati na bayekoli ya basakoli mpe alobaki na ye : « Kanga
mokaba na yo, zwa molangi oyo ya mafuta mpe kende na Ramoti ya Galadi. 2 Tango
okokoma kuna, luka Jewu, mwana mobali ya Jozafati mpe koko ya Nimishi. Kende
epai na ye, benda ye pembeni, mosika ya baninga na ye, mpe mema ye na shambre
ya kati. 3 Bongo okozwa molangi, okosopa mafuta na moto na ye mpe okoloba : ‹ Tala
liloba oyo Yawe alobi : Napakoli yo mafuta oyo mpo ete okoma mokonzi ya Isalaele. ›
Sima, okofungola ekuke mpe okokima ; kozela te ! »
4 Boye elenge mobali, mosakoli, akendeki na Ramoti ya Galadi. 5 Tango akomaki,
akutaki bakonzi ya mampinga bavandi kati na lisanga. Alobaki :
— Nazali na sango mpo na yo mokonzi.
Jewu atunaki :
— Mpo na nani kati na biso ?
— Mpo na yo mokonzi.
6 Jewu atelemaki mpe akotaki na ndako. Bongo mosakoli apakolaki mafuta na
moto ya Jewu mpe alobaki : « Tala makambo oyo Yawe, Nzambe ya Isalaele, alobi :
‹ Napakoli yo mafuta oyo mpo ete okoma mokonzi ya Isalaele, bato ya Yawe. ›
7 Osengeli koboma libota ya Akabi, mokonzi na yo, mpe nakozongisa mabe na mabe
mpo na makila ya bawumbu na ngai, basakoli, mpe ya bawumbu nyonso ya Yawe,
oyo Jezabeli asopaki makila na bango. 8 Solo, libota nyonso ya Akabi esengeli kokufa.
Nakosilisa mibali nyonso kati na Isalaele, ezala mowumbu to monsomi. 9 Nakosala
libota ya Akabi ndenge nasalaki libota ya Jeroboami, mwana mobali ya Nebati, mpe
libota ya Baesha, mwana mobali ya Ayiya. 10 Nzokande mpo na Jezabeli, bambwa
ekolia ye kati na bilanga ya Jizireyeli, mpe moto moko te akokunda ye. »
Boye mosakoli afungolaki ekuke mpe akimaki.
11 Tango Jewu abimaki mpe azongaki epai ya baninga na ye, bakonzi ya basoda,
moko kati na bango atunaki ye :
— Boni, makambo nyonso ezali malamu ? Mpo na nini moto ya liboma oyo ayaki
epai na yo ?
Jewu azongisaki :
— Boyebi malamu moto yango mpe lolenge ya makambo oyo alobaka.
12 Bakonzi ya basoda balobaki :
— Ezali ya solo te, ozali kokosa biso ! Yebisa biso makambo yango.
Jewu alobaki :
— Boyoka ndenge alobi na ngai : « Tala liloba oyo Yawe alobi : ‹ Napakoli yo
mafuta mpo ete okoma mokonzi ya Isalaele. › »
13 Tango kaka bayokaki bongo, bakonzi ya basoda bakamataki na lombangu
bakazaka na bango mpe batandaki yango liboso ya Jewu, na binyatelo ya ematelo.
Bongo babetaki kelelo mpe bagangaki : « Jewu azali mokonzi ! »
Jewu abomi Yorami mpe Akazia
Jewu, mwana mobali ya Jozafati, koko ya Nimishi, asalelaki Yorami likita.
14
Nzokande Yorami mpe Isalaele mobimba bazalaki kobundela Ramoti ya Galadi liboso
ya Azaeli, mokonzi ya Siri. 15 Kasi mokonzi Yorami azongaki na Jizireyeli mpo na

kokawusa bapota oyo bato ya Arami bazokisaki ye na bitumba na Azaeli, mokonzi
ya Siri. Jewu alobaki : « Soki yango ezali makanisi na bino, tika ete moto moko te
akima mpe abima na engumba mpo na kokende kopesa sango na Jizireyeli. »
16 Boye Jewu amataki na shar na ye mpe akendeki na Jizireyeli mpo ete Yorami
azalaki kopema kuna ; mpe Akazia, mokonzi ya Yuda, akendeki kotala ye.
17 Tango mokengeli oyo azalaki na likolo ya ndako molayi ya Jizireyeli amonaki
mampinga ya Jewu kopusana, agangaki : « Nazali komona mampinga, bazali koya ! »
Yorami apesaki mitindo :
— Bopona soda moko oyo abundaka likolo ya mpunda mpe botinda ye mpo ete
akende kokutana na bango mpe atuna bango : « Boni, boyei mpo na kimia ? »
18 Soda oyo abundaka likolo ya mpunda akendeki mpe atunaki :
— Tala makambo oyo mokonzi alobi : « Boni, boyei mpo na kimia ? »
Jewu azongisaki :
— Okokende na kimia wapi ? Baluka mpe kota na molongo na ngai.
Mokengeli alobaki :
— Motindami akomi epai na bango, kasi azali kozonga te.
19 Boye mokonzi atindaki soda mosusu oyo abundaka likolo ya mpunda. Tango
akomaki epai na bango, alobaki :
— Boni, boyei mpo na kimia ?
Jewu azongisaki :
— Okokende na kimia wapi ? Baluka mpe kota na molongo na ngai.
20 Mokengeli alobaki :
— Motindami akomi penza epai na bango, kasi ye mpe azali kozonga te.
Nzokande, lolenge oyo ya kotambolisa ezali lokola ya Jewu, mwana mobali ya
Nimishi, oyo atambolisaka lokola moto ya liboma.
(2Ma 22.7-9)
21 Yorami apesaki mitindo : « Bongisa shar na ngai. »
Tango babongisaki shar, Yorami, mokonzi ya Isalaele, mpe Akazia, mokonzi ya
Yuda, babimaki, moto na moto likolo ya shar na ye, mpo na kokende kokutana na
Jewu. Bakutanaki na ye kati na bilanga ya Naboti, moto ya Jizireyeli. 22 Tango kaka
Yorami amonaki Jewu, atunaki ye :
— Boni Jewu, oyei mpo na kimia ?
Jewu azongisaki :
— Ndenge nini kimia ekoki kozala na tango losambo ya banzambe ya bikeko mpe
kindoki ya mama na yo, Jezabeli, ezali kokoba ?
23 Yorami abalukaki mpe akimaki ; abelelaki Akazia : « Akazia, bateki biso ! »
24 Boye Jewu abendaki tolotolo mpe abetaki Yorami na kati-kati ya mapeka. Tolotolo
etobolaki motema na ye, mpe akweyaki wuta na shar na ye. 25 Jewu alobaki na
Bidikari, soda oyo amemelaka ye bibundeli : « Kamata ye mpe bwaka ye na bilanga
ya Naboti, moto ya Jizireyeli. Kanisa ndenge nini ngai na yo tozalaki kokumba bashar
elongo, na sima ya tata na ye, Akabi, tango Yawe apesaki lisakoli oyo na tina na ye :
26 ‹ Lobi, namonaki makila ya Naboti mpe ya bana na ye ya mibali, › elobi Yawe,
mpe solo, nakofutisa yo yango na bilanga oyo, » elobi Yawe. Sik’oyo, kamata ye mpe
bwaka ye na bilanga wana, kolanda Liloba na Yawe.
27 Tango Akazia, mokonzi ya Yuda, amonaki makambo oyo esalemaki, akimaki na
nzela ya Beti-Agani. Jewu alandaki ye mpe agangaki : « Boma ye mpe lokola ! »
Bazokisaki ye kati na shar na ye na nzela ya Guri, pembeni ya Yibileayimi, kasi
akimaki na Megido mpe akufaki kuna. 28 Basali na ye bamemaki ye na shar kino na
Yelusalemi mpe bakundaki ye esika moko na bakoko na ye kati na kunda na ye kati
na engumba ya Davidi. 29 Akazia akomaki mokonzi ya Yuda na mobu ya zomi na

moko ya bokonzi ya Yorami, mwana mobali ya Akabi.
Kufa ya Jezabeli
30 Jewu akendeki na Jizireyeli. Tango Jezabeli ayokaki bongo, atiaki monzele na
elongi na ye, abongisaki suki na ye mpe apusanaki pene ya lininisa mpo na kotala
libanda. 31 Tango Jewu akotaki na ekuke ya engumba, Jezabeli atunaki na koganga :
— Zimiri, mobomi ya nkolo na yo, boni, oyei mpo na kimia ?
32 Jewu atombolaki miso na ngambo ya lininisa mpe agangaki :
— Nani kati na bino azali na ngambo na ngai, nani ?
Bakengeli mibale to misato ya mokonzi, oyo baboma bango mokongo, batalaki Jewu
wuta na lininisa. 33 Jewu apesaki bango mitindo :
— Bobwaka ye na se.
Bongo babwakaki Jezabeli na se ; mpe makila na ye epanzanaki na mir mpe na
bampunda tango ezalaki konyata ye. 34 Jewu akotaki, aliaki, amelaki mpe alobaki :
« Bobongisa mwasi oyo alakelama mabe. Bokunda ye, pamba te azali mwana mwasi
ya mokonzi. » 35 Kasi tango babimaki mpo na kokunda ye, bakutaki kaka mokuwa ya
moto na ye, makolo mpe matandu ya maboko na ye. 36 Bazongaki mpe bayebisaki
Jewu : « Tala liloba oyo Yawe alobaki na nzela ya mosali na Ye, Eliya, moto ya mboka
Tishibe : ‹ Bambwa ekolia nzoto ya Jezabeli kati na elanga ya Jizireyeli. 37 Ebembe
ya Jezabeli ekozala lokola nyei kati na bilanga ya Jizireyeli mpo ete moto moko te
akoka lisusu koloba : Tala Jezabeli ! › »
10
Jewu abomi libota ya mokonzi Akabi
1 Akabi azalaki na bana mibali tuku sambo na Samari. Jewu akomaki mikanda mpe
atindaki yango na Samari epai ya bakalaka ya Jizireyeli, epai ya bampaka mpe epai
ya babateli ya bana ya Akabi. Na mikanda yango, Jewu alobaki :
2 « Tango kaka mokanda oyo ekokomela bino, lokola bana mibali ya mokonzi na
bino bazali elongo na bino, mpe lokola bozali na bashar mpe bampunda, engumba
ya makasi mpe bibundeli, 3 bopona mwana mobali oyo aleki malamu mpe mayele
kati na bana mibali ya mokonzi na bino, botia ye na kiti ya bokonzi ya tata na ye,
mpe bobunda mpo na ndako ya mokonzi na bino. »
4 Kasi babangaki makasi mpe balobaki : « Soki kutu bakonzi mibale bakokaki te
kobunda na ye, bongo ndenge nini biso tokobunda na ye ? »
5 Boye, mobateli biloko ya ndako ya mokonzi, moyangeli ya engumba, bampaka
mpe babateli ya bana ya mokonzi batindaki sango oyo epai ya Jewu : « Tozali basali
na yo mpe tokosala nyonso oyo okoloba. Tokotia moto mosusu te lokola mokonzi,
tokosala nyonso oyo okomona malamu. »
6 Boye, Jewu akomelaki bango mokanda ya mibale oyo kati na yango alobaki :
« Soki bozali na ngambo na ngai mpe bokotosa ngai, bozwa mito ya bana mibali
nyonso ya mokonzi na bino mpe boya na yango epai na ngai, na Jizireyeli, lobi na
tongo. »
Nzokande bana mibali tuku sambo ya mokonzi bazalaki epai ya bato ya lokumu
ya engumba, oyo bazalaki kobokola bango. 7 Tango mokanda ekomaki, bato wana
bazwaki bana mibali ya mokonzi, babomaki bango nyonso tuku sambo, batiaki mito
na bango na bitunga mpe batindaki yango epai ya Jewu, na Jizireyeli. 8 Ntoma moko
akomaki mpe alobaki na Jewu :
— Bamemi mito ya bana mibali ya mokonzi.
Bongo Jewu apesaki mitindo :
— Botia yango na mipiku mibale na ekuke ya engumba kino na tongo.

9 Natongo ya mokolo oyo elandaki, Jewu abimaki, atelemaki liboso ya bato nyonso
mpe alobaki :
— Bosali na bino mabe te. Ezalaki ngai nde nasalelaki nkolo na ngai likita mpo
na kotelemela ye mpe koboma ye ; kasi nani abomi bato oyo nyonso ? 10 Boyeba
ete liloba moko te oyo Yawe alobaki mpo na kotelemela ndako ya Akabi ekozanga
kokokisama. Yawe akokisi makambo oyo alobaki na nzela ya mosali na Ye, Eliya.
11 Boye Jewu abomaki bato nyonso ya ndako ya Akabi, oyo batikalaki na Jizireyeli :
bato na ye nyonso ya lokumu, baninga na ye, Banganga-Nzambe na ye. Atikaki ata
moto na ye moko te na bomoi. 12 Jewu atelemaki mpe akendeki na Samari.
Na Beti-Ekedi-Aron*, 13 Jewu akutanaki na bandeko ya Akazia, mokonzi ya kala ya
Yuda, mpe atunaki bango :
— Bozali banani ?
Bazongisaki :
— Tozali bandeko ya Akazia. Toyei kopesa bana mibali ya mokonzi mpe mama
ya mokonzi mbote.
14 Jewu apesaki mitindo :
— Bokanga bango ya bomoi.
Boye bakangaki bango ya bomoi mpe bakataki bango bakingo, pene ya libulu ya
Beti-Ekedi. Bazalaki mibali tuku minei na mibale, mpe Jewu atikaki moto moko te na
bomoi.
15 Tango alongwaki kuna mpe akutanaki na Yonadabi, mwana mobali ya Rekabi,
oyo abandaki koya kokutana na ye, Jewu apesaki ye mbote mpe alobaki :
— Boni, motema na yo ezali sembo mpo na ngai, ndenge motema na ngai ezali
mpo na yo ?
Yonadabi azongisaki :
— Iyo, ezali bongo !
Jewu alobaki :
— Soki ezali bongo, pesa ngai loboko na yo.
Boye, Yonadabi asalaki bongo, mpe Jewu asungaki ye mpo na komata na shar.
16 Jewu alobaki :
— Yaka elongo na ngai, mpe okomona bolingo makasi na ngai mpo na Yawe.
Boye, Jewu amemaki ye na shar na ye.
17 Tango Jewu akomaki na Samari, abomaki bato nyonso ya libota ya Akabi, oyo
batikalaki kuna. Jewu abomaki bango kolanda Liloba na Yawe oyo alobaki na nzela
ya Eliya.
Jewu abomi basambeli ya Bala
Jewu abengisaki bato nyonso mpe alobaki na bango : « Akabi azalaki kosalela
18
Bala mingi te, kasi Jewu akosalela ye mingi. 19 Sik’oyo, bobengisa basakoli nyonso ya
Bala, basambeli na ye nyonso mpe banganga-nzambe na ye nyonso. Bosala ete moto
moko te azanga, pamba te nakobonza mbeka ya monene mpo na Bala. Moto nyonso
oyo akozanga, akokufa. »
Jewu asalelaki mayele mabe mpo na koboma basambeli ya Bala. 20 Jewu alobaki :
« Bobengisa mayangani mpo na lokumu ya Bala. »
Boye babengisaki mayangani yango.
21 Jewu apanzaki sango kati na Isalaele, basambeli nyonso ya Bala bayaki mpe moto
moko te azangaki. Bakotaki ebele na ndako ya nzambe Bala mpe batondisaki yango
* 10:12 Beti-Ekedi-Aron elingi koloba, na lokota ya Ebre : ndako ya babateli bibwele.
kino na basuka nyonso. 22 Jewu alobaki na mobateli bilamba ya bonganga-nzambe

ya Bala : « Yaka na bilamba mpo na basambeli nyonso ya Bala. »
Boye abimisaki bilamba mpo na bango. 23 Bongo Jewu elongo na Yonadabi, mwana
mobali ya Rekabi, bakotaki na ndako ya nzambe Bala. Jewu alobaki na basambeli
ya Bala : « Botala malamu-malamu na zingazinga na bino mpo ete basali ya Yawe
bazala elongo na bino te, kaka basali ya Bala. »
24 Bakotaki mpo na kobongisa bambeka mpe batumbaki yango.
Nzokande, Jewu atiaki bato tuku mwambe libanda na likebisi oyo : « Soki moto
moko kati na bino akimisi moko kati na bato oyo napesi na maboko na bino, akofuta
bomoi na ye na motuya ya bomoi ya moto oyo akimi. »
25 Tango kaka Jewu asilisaki kobongisa mbeka ya kotumba, apesaki mitindo epai
na bakengeli mpe na bakambi na bango : « Bokota mpe boboma bango. Bokimisa
moto moko te. »
Boye, babomaki bango na mopanga. Bakengeli mpe bakonzi ya basoda babwakaki
bibembe na libanda mpe bakotaki kino na esika ya bule ya ndako ya nzambe Bala.
26 Babimisaki libanga ya bule na libanda ya ndako ya nzambe Bala mpe batumbaki
yango. 27 Babukaki libanga yango ya bule, bakweyisaki ndako ya nzambe Bala mpe
bakomisaki yango zongo kino na mokolo ya lelo. 28 Ezali bongo nde Jewu asukisaki
losambo ya Bala kati na Isalaele.
29 Kasi Jewu atikaki te masumu ya Jeroboami, mwana mobali ya Nebati, oyo, na
nzela na yango, akweyisaki Isalaele na lisumu. Lisumu yango ezali : kosambela
bikeko ya bangombe ya wolo, na Beteli mpe na Dani.
30 Yawe alobaki na Jewu : « Lokola osali malamu mpo na kokokisa oyo ezali sembo
na miso na Ngai, mpe lokola osali na libota ya Akabi nyonso oyo nakanaki kosala,
bakitani na yo bakovanda na kiti ya bokonzi ya Isalaele kino na molongo ya minei. »
31 Nzokande, Jewu asalaki bokebi te mpo na kobatela mibeko ya Yawe, Nzambe ya
Isalaele, na motema na ye mobimba. Atikaki te masumu ya Jeroboami oyo, na nzela
na yango, akweyisaki Isalaele na lisumu. 32 Na tango wana, Yawe abandaki kokomisa
moke bandelo ya Isalaele. Azaeli alongaki bana ya Isalaele, na mokili na bango, 33 na
este ya Yordani, na etuka nyonso ya Galadi (mabele ya libota ya Gadi, ya Ribeni mpe
ya Manase), longwa na Aroeri oyo ezali pembeni ya moluka ya Arinoni kino na Galadi
mpe Bashani.
34 Makambo mosusu oyo etali bokonzi ya Jewu, misala na ye nyonso mpe elonga
na ye ekomama kati na buku ya masolo ya bakonzi ya Isalaele. 35 Jewu akendeki
kokutana na bakoko na ye, mpe bakundaki ye na Samari. Bongo Yoakazi, mwana na
ye ya mobali, akitanaki na ye na bokonzi. 36 Jewu akonzaki Isalaele, na Samari mibu
tuku mibale na mwambe.
11
Atali mpe Joasi
(2Ma 22.10–23.21)
1 Tango Atali, mama ya Akazia, amonaki ete mwana na ye ya mobali akufi,
abomisaki libota mobimba ya mokonzi. 2 Kasi Yeosheba, mwana mwasi ya mokonzi
Yorami mpe ndeko ya Akazia, azwaki Joasi, mwana mobali ya Akazia ; alongolaki ye
na mayele kati na bana mibali ya mokonzi, oyo basengeli koboma mpe atiaki ye mpe
ndesi na ye kati na shambre epai wapi batiaka bambeto, mpo na kobomba ye mosika
ya miso ya Atali ; mpe Atali abomaki Joasi te. 3 Abombamaki elongo na ndesi na ye
mibu motoba kati na Tempelo ya Yawe, wana Atali azalaki kokonza mokili.
4Na mobu ya sambo, Yeoyada abengisaki bakonzi ya mampinga, oyo bakambaka

basoda nkama moko ya bato ya Kari* mpe bakengeli. Abengisaki bango epai na ye
kati na Tempelo ya Yawe, asalaki boyokani elongo na bango, alapisaki bango ndayi
kati na Tempelo ya Yawe mpe alakisaki bango mwana mobali ya mokonzi. 5 Apesaki
bango mitindo oyo : « Tala ndenge bokosala : kati na bandambo misato ya lisanga
na bino, ndambo moko bakosala na mokolo ya Saba ; ndambo ya liboso bakokengela
ndako ya mokonzi, 6 ndambo ya mibale bakozala na ekuke ya Suri, mpe ndambo
ya misato bakokengela ekuke, na sima ya ndako ya bakengeli. Bandambo nyonso
misato bakokitana, moko sima na mosusu, kati na mosala ya kokengela Tempelo.
7 Bandambo mibale oyo bakosala te na mokolo ya Saba bakokengela Tempelo ya Yawe
mpo na mokonzi. 8 Bakozingela mokonzi, moto na moto na ebundeli na ye na loboko.
Moto nyonso oyo akopusana na molongo na bino, bosengeli koboma ye. Bozala pene
ya mokonzi na bisika nyonso oyo akokende. »
9 Bakonzi ya mampinga, oyo bakambaka basoda nkama moko basalaki nyonso oyo
Nganga-Nzambe Yeoyada atindaki. Moko na moko akamataki basoda na ye, ba-oyo
bazalaki kokota na mosala na mokolo ya Saba mpe ba-oyo basilisaki mosala na bango
na mokolo yango, mpe akendeki epai ya Nganga-Nzambe Yeoyada. 10 Nganga-Nzambe
Yeoyada apesaki na bakonzi ya mampinga, oyo bakambaka basoda nkama moko
makonga mpe banguba oyo ezalaki ya mokonzi Davidi, oyo ezalaki kati na Tempelo ya
Yawe. 11 Bakengeli bazingelaki mokonzi, moko na moko na ebundeli na ye na loboko,
pembeni ya etumbelo mpe ya Tempelo, wuta na ngambo ya sude kino na ngambo ya
nor ya Tempelo. 12 Nganga-Nzambe Yeoyada abimisaki mwana mobali ya mokonzi,
alatisaki ye motole mpe apesaki ye mokanda ya boyokani. Bakomisaki ye mokonzi
mpe bapakolaki ye mafuta ya bokonzi. Bato babetaki maboko mpe bagangaki : « Tika
ete mokonzi awumela na bomoi ! »
13 Tango Atali ayokaki makelele oyo bato mpe bakengeli bazalaki kosala, akendeki
epai ya bato, na Tempelo ya Yawe. 14 Atalaki mpe amonaki mokonzi atelemi na
etemelo ya kolobela, ndenge ezalaki momesano. Bakonzi ya basoda mpe bato oyo
babetaka bakelelo bazalaki pembeni ya mokonzi ; bato nyonso ya mokili bazalaki
kosepela wana bazalaki kobeta bakelelo. Atali apasolaki bilamba na ye mpe
agangaki : « Basaleli ngai likita ! Basaleli ngai likita ! »
15 Nganga-Nzambe Yeoyada apesaki mitindo epai ya bakonzi ya mampinga, oyo
bakambaka basoda nkama moko : « Bobimisa ye na molongo ! Mpe boboma
na mopanga moto nyonso oyo akolanda ye ! » Pamba te Nganga-Nzambe alobaki :
« Boboma ye te kati na Tempelo ya Yawe ! »
16 Boye, wana Atali azwaki nzela ya ekotelo ya bampunda mpo na kokende na
ndako ya mokonzi, bakangaki ye mpe babomaki ye kuna.
17 Yeoyada asalaki boyokani kati na Yawe, mokonzi mpe bato, mpo ete bazala bato
ya Yawe ; asalaki lisusu boyokani kati na mokonzi mpe bato. 18 Bato nyonso ya mokili
bakendeki na ndako ya nzambe Bala mpe babukaki yango elongo na bitumbelo mpe
bikeko, mpe babomaki Matani, nganga-nzambe ya Bala, liboso ya bitumbelo. Nganga-
Nzambe Yeoyada atiaki bakengeli ya Tempelo ya Yawe. 19 Asangisaki bakonzi ya
mampinga, oyo bakambaka basoda nkama moko, bato ya Kari, bakengeli mpe bato
nyonso ya mokili ; amemaki mokonzi longwa na Tempelo ya Yawe kino na ndako
ya mokonzi, na nzela ya ekuke ya bakengeli. Bongo Joasi avandaki na kiti na ye
ya bokonzi. 20 Bato nyonso ya mokili basepelaki, mpe engumba ekomaki na kimia,
pamba te babomaki Atali na mopanga kati na ndako ya mokonzi.
* 11:4 Bato ya Kari bazalaki basoda ya bapaya na mokili ya Azia ya kati.

12
Joasi abongisi Ndako ya Nzambe
(2Ma 24.1-14; 24.23-27)
1 Joasi azalaki na mibu sambo ya mbotama tango akomaki mokonzi. 2 Ezalaki
tango Jewu akokisaki mibu sambo na bokonzi nde Joasi akomaki mokonzi. Joasi
akonzaki mibu tuku minei na Yelusalemi. Kombo ya mama na ye ezalaki « Tsibia. »
Tsibia azalaki moto ya Beri-Sheba. 3 Joasi asalaki makambo ya malamu na miso ya
Yawe na mikolo nyonso oyo Nganga-Nzambe Yeoyada azalaki koteya ye. 4 Nzokande,
balongolaki te bisambelo ya likolo ya bangomba ; bato bakobaki kaka kobonza kuna
bambeka mpe kotumba ansa.
5 Joasi alobaki na Banganga-Nzambe : « Bosangisa mbongo nyonso oyo bamemi
lokola makabo ya bule kati na Tempelo ya Yawe : mbongo oyo bazwi na nzela ya
kotanga bato, mbongo oyo bazwi lokola mpako mpo na kosikola bato kolanda motuya
oyo ekatama, mpe mbongo oyo moto na moto apesi na Ndako ya Nzambe na motema
ya esengo. 6 Tika ete Nganga-Nzambe moko na moko akamata mbongo na maboko
ya babombi mbongo mpe basalela yango mpo na kobongisa eloko nyonso oyo ebebi
kati na Ndako ya Nzambe. »
7 Kasi tango mokonzi Joasi akokisaki mibu pene tuku mibale na misato na
bokonzi, Banganga-Nzambe babongisaki nanu Ndako ya Nzambe te. 8 Boye, mokonzi
Joasi abengisaki Nganga-Nzambe Yeoyada mpe Banganga-Nzambe mosusu. Atunaki
bango : « Mpo na nini bozali kobongisa te biloko oyo ebebi kati na Ndako ya
Nzambe ? Sik’oyo, bokozwa lisusu mbongo te na maboko ya babombi mbongo na
bino, kasi botika yango mpo na kobongisa Ndako ya Nzambe. »
9 Banganga-Nzambe bandimaki kotika kokongola mbongo na maboko ya bato mpe
kotika kobongisa Ndako ya Nzambe. 10 Nganga-Nzambe Yeoyada akamataki sanduku
moko mpe atobolaki mofinuku na yango. Atiaki sanduku pembeni ya etumbelo, na
ngambo ya loboko ya mobali tango ozali kokota kati na Tempelo ya Yawe. Banganga-
Nzambe oyo bazalaki kobatela ekuke batiaki kati na sanduku mbongo nyonso oyo
bazalaki komema na Tempelo ya Yawe. 11 Tango nyonso bazalaki komona ete mbongo
ekomi ebele kati na sanduku, mokomi mikanda ya mokonzi elongo na mokonzi ya
Banganga-Nzambe bazalaki koya kotanga mbongo oyo bato bazalaki komema na
Tempelo ya Yawe ; bongo bazalaki kotia yango na basaki. 12 Soki bayebi motuya
na yango, bazalaki kopesa mbongo yango epai ya bato oyo bazalaki kosalisa misala
kati na Ndako ya Nzambe. Na mbongo yango, bazalaki kofuta bato oyo bazalaki
kosala kati na Tempelo ya Yawe : basharipantie, 13 batongi ndako mpe bato oyo
bakataka mabanga. Bazalaki kosomba mpo na kobongisa Ndako ya Nzambe : mabaya
mpe mabanga bakata. Bazalaki mpe kobimisa mbongo mpo na misala mosusu ya
kobongisa Tempelo ya Yawe. 14 Kasi bazalaki kobimisa te mbongo oyo bazalaki
komema na Ndako ya Nzambe, mpo na kosalela basani ya minene ya palata, bambeli,
basani oyo babwakelaka na yango mayi, bakelelo mpe biloko mosusu oyo esalemi na
wolo to na palata mpo na Tempelo ya Yawe. 15 Mbongo yango ezalaki bobele mpo
na kofuta basali oyo bazalaki kobongisa Ndako ya Yawe. 16 Bazalaki kolandela te
mbongo oyo bapesaki na bato mpo na kofuta basali, pamba te bazalaki kosalela yango
na bosembo. 17 Bazalaki komema te na Tempelo ya Yawe, mbongo oyo ewutaki na
makabo ya kimia mpe na mbeka mpo na masumu ; yango ezalaki mpo na Banganga-
Nzambe.
Suka ya mokonzi Joasi
Na tango wana, Azaeli, mokonzi ya Siri, akendeki kobundisa engumba Gati mpe
18
abotolaki yango. Sima, Azaeli abalukaki mpo na kobundisa Yelusalemi. 19 Kasi Joasi,
mokonzi ya Yuda, azwaki biloko nyonso ya bule oyo bakoko na ye —Jozafati, Yorami
mpe Akazia, bakonzi ya Yuda— babulisaki. Joasi azwaki mpe bakado oyo ye moko
abulisaki mpe wolo nyonso oyo amonaki kati na bibombelo ya bozwi ya Tempelo ya
Yawe mpe na ndako ya mokonzi. Atindaki yango epai ya Azaeli, mokonzi ya Siri.
Sima na yango, Azaeli akendeki mosika ya Yelusalemi.
20 Makambo mosusu oyo etali bokonzi ya Joasi mpe misala na ye nyonso, ekomama
kati na buku ya masolo ya bakonzi ya Yuda. 21 Basali na ye batombokelaki ye mpe
basalelaki ye likita. Babomaki Joasi, na Beti-Milo, na nzela oyo ekenda na Sila. 22 Tala
bakombo ya basali oyo babomaki Joasi : Yozabadi, mwana mobali ya Shimeati, mpe
Yeozabadi, mwana mobali ya Shomeri. Joasi akufaki mpe bakundaki ye esika moko
na bakoko na ye kati na engumba ya Davidi. Amatsia, mwana na ye ya mobali,
13
Yoakazi, mokonzi ya Isalaele
1 Na mobu ya tuku mibale na misato ya bokonzi ya Joasi, mwana mobali ya
Akazia, mokonzi ya Yuda, Yoakazi, mwana mobali ya Jewu, akomaki mokonzi ya
Isalaele kati na Samari. Akonzaki mibu zomi na sambo. 2 Asalaki makambo mabe
na miso ya Yawe, wana alandaki masumu ya Jeroboami, mwana mobali ya Nebati.
Jeroboami akweyisaki na yango Isalaele na lisumu, mpe Yoakazi atikaki te lisumu
yango. 3 Boye kanda ya Yawe epelaki likolo ya Isalaele, mpe akabaki Isalaele na
maboko ya Azaeli, mokonzi ya Siri, mpe ya Beni-Adadi, mwana na ye ya mobali. 4 Kasi
Yoakazi abondelaki Yawe mpo ete asalela ye ngolu, mpe Yawe ayokaki ye, pamba
te Yawe amonaki ndenge nini mokonzi ya Siri azalaki konyokola Isalaele. 5 Yawe
apesaki mokangoli mpo na bato ya Isalaele, mpe balongwaki na se ya nguya ya bato
ya Siri. Boye bato ya Isalaele bavandaki na bandako na bango ndenge ezalaki liboso.
6 Kasi batikaki te masumu ya libota ya Jeroboami oyo akweyisaki na yango Isalaele.
Bakobaki kaka na yango ; mpe ekeko ya nzambe mwasi Ashera etikalaki kaka ya
kotelema kati na Samari. 7 Kati na mampinga nyonso ya Yoakazi, etikalaki kaka na
mibali tuku mitano oyo batambolisaka bampunda, bashar zomi, mpe basoda oyo
batambolaka na makolo, nkoto zomi, pamba te mokonzi ya Siri abomaki bamosusu
oyo batikalaki, mpe akomisaki bango lokola putulu oyo banyataka na makolo.
8 Makambo mosusu oyo etali bokonzi ya Yoakazi mpe misala na ye nyonso,
ekomama kati na buku ya masolo ya bakonzi ya Isalaele. 9 Yoakazi akendeki kokutana
na bakoko na ye, mpe bakundaki ye na Samari. Bongo Joasi, mwana na ye ya mobali,
Joasi, mokonzi ya Isalaele
10 Na mobu ya tuku misato na sambo ya bokonzi ya Joasi, mokonzi ya Yuda, Joasi,
mwana mobali ya Yoakazi, akomaki mokonzi ya Isalaele kati na Samari. Akonzaki
mibu zomi na motoba. 11 Asalaki makambo mabe na miso ya Yawe mpe atikaki te
masumu nyonso ya Jeroboami, mwana mobali ya Nebati, oyo akweyisaki na yango
Isalaele. Joasi akobaki kaka na masumu yango. 12 Makambo mosusu oyo etali bokonzi
ya Joasi mpe misala na ye nyonso, bakisa bitumba oyo abundisaki Amatsia, mokonzi
ya Yuda, ekomama kati na buku ya masolo ya bakonzi ya Isalaele. 13 Joasi akendeki
kokutana na bakoko na ye, mpe Jeroboami akitanaki na ye na bokonzi. Bakundaki
Joasi kati na Samari esika moko na bakonzi ya Isalaele.
Bokono mpe kufa ya Elize
14Elize abelaki bokono oyo ememaki ye na kufa. Joasi, mokonzi ya Isalaele,
akendeki kotala ye mpe alelaki na miso na ye na maloba oyo :
— Tata na ngai ! Tata na ngai ! Ozali bashar mpe bampunda ya Isalaele !

15 Elize alobaki na ye :
— Zwa tolotolo moko mpe ndambo ya makonga ya mike.
Joasi asalaki bongo. 16 Bongo Elize alobaki na mokonzi ya Isalaele :
— Simba tolotolo na maboko na yo.
Tango Joasi asimbaki tolotolo, Elize atiaki maboko na ye na likolo ya maboko ya
mokonzi. 17 Elize alobaki :
— Fungola lininisa oyo ezali na ngambo ya este.
Joasi afungolaki yango. Elize alobaki :
— Beta !
Joasi abetaki.
Elize alobaki :
— Ezali likonga ya elonga ya Yawe, likonga ya elonga liboso ya bato ya Siri.
Okosilisa bato ya Siri, na Afeki.
18 Bongo Elize abakisaki :
— Zwa makonga.
Mokonzi azwaki yango. Elize alobaki na mokonzi ya Isalaele :
— Beta yango na mabele.
Joasi abetaki yango mbala misato mpe atikaki. 19 Moto na Nzambe asilikelaki ye
mpe alobaki :
— Ebongaki na yo kobeta yango na mabele mbala mitano to mbala motoba, boye
olingaki kolonga bato ya Siri mpe kosilisa bango nye. Kasi sik’oyo, okolonga bato
ya Siri kaka mbala misato.
20 Elize akufaki, mpe bakundaki ye. Nzokande masanga ya bato mabe ya Moabi
bazalaki kokota na mokili ya Isalaele na ebandeli ya mibu nyonso. 21 Mokolo moko,
tango bazalaki kokunda moto moko, bamonaki na mbalakata lisanga moko ya bato
mabe. Bongo, babwakaki na lombangu ebembe ya moto yango kati na kunda ya
Elize. Tango ebembe etutaki mikuwa ya Elize, moto yango azongaki na bomoi mpe
atelemaki.
22 Azaeli, mokonzi ya Siri, anyokolaki Isalaele, na tango ya bokonzi ya Yoakazi.
23 Kasi Yawe asalelaki bango ngolu, ayokelaki bango mawa, mpe azongelaki bango,
mpo na boyokani na Ye elongo na Abrayami, Izaki mpe Jakobi. Na tango wana, Yawe
alingaki koboma bango te mpe aboyaki kobengana bango mosika ya miso na Ye.
24 Azaeli, mokonzi ya Siri, akufaki, mpe Beni-Adadi, mwana na ye ya mobali,
akitanaki na ye na bokonzi. 25 Bongo Joasi, mwana mobali ya Yoakazi, abotolaki na
maboko ya Beni-Adadi, mwana ya Azaeli, bingumba oyo Azaeli abotolaki na bitumba
epai ya Yoakazi, tata ya Joasi. Joasi alongaki Azaeli mbala misato mpe abotolaki
bingumba ya Isalaele.
14
Amatsia, mokonzi ya Yuda
(2Ma 25.1-4, 11-12)
1 Na mobu ya mibale ya bokonzi ya Joasi, mwana mobali ya Yoakazi, mokonzi
ya Isalaele, Amatsia, mwana mobali ya Joasi, mokonzi ya Yuda, akomaki mokonzi.
2 Amatsia azalaki na mibu tuku mibale na mitano ya mbotama tango akomaki
mokonzi, mpe akonzaki mibu tuku mibale na libwa na Yelusalemi. Kombo ya mama
na ye ezalaki « Yeoyadani. » Yeoyadani azalaki moto ya Yelusalemi. 3 Amatsia asalaki
makambo ya sembo na miso ya Yawe, kasi ezalaki te lokola Davidi, koko na ye. Na
makambo nyonso, alandaki ndakisa ya Joasi, tata na ye. 4 Nzokande, balongolaki te
bisambelo ya likolo ya bangomba ; bato bakobaki kaka kobonza kuna bambeka mpe
kotumba ansa.
5Sima na Amatsia kolendisa bokonzi na ye, abomaki bakalaka oyo babomaki tata
na ye. 6 Kasi abomaki te bana mibali ya babomi ya tata na ye, pamba te, kolanda
ndenge ekomama kati na buku ya Mobeko ya Moyize, Yawe apesaki mitindo oyo :
« Bakoboma batata te mpo na bana na bango to mpe bakoboma bana te mpo na
batata na bango ; bakoboma moto na moto mpo na masumu na ye moko. »
7 Ezali Amatsia nde moto alongaki bato ya Edomi, nkoto zomi na Lubwaku
ya Mungwa, mpe abotolaki na bitumba engumba ya Sela ; mpe abengaki yango
« Yokiteyeli, » kombo oyo babengelaka yango kino lelo.
Isalaele elongi Yuda
(2Ma 25.17–26.2)
8 Bongo Amatsia atindaki bantoma epai ya Joasi, mwana mobali ya Yoakazi mpe
koko ya Jewu, mokonzi ya Isalaele, mpo na koyebisa ye :
— Yaka tobunda !
9 Kasi Joasi, mokonzi ya Isalaele, azongiselaki Amatsia, mokonzi ya Yuda :
— Mokolo moko, nzete ya sende ya Libani etindaki maloba epai ya nzete ya sedele
ya Libani : « Balisa mwana na yo ya mwasi epai ya mwana na ngai ya mobali. »
Kasi nyama moko ya zamba elekaki mpe enyataki nzete ya sende. 10 Solo, olongi
Edomi, mpe motema na yo ezali komikumisa. Sepela na yo, kasi vanda na ndako
na yo. Mpo na nini koluka ete pasi makasi ekweyela yo elongo na Yuda ?
11 Kasi Amatsia ayokaki ye te. Boye, Joasi, mokonzi ya Isalaele, akendeki kobundisa
Amatsia, mokonzi ya Yuda. Ye mpe Amatsia, mokonzi ya Yuda, babundaki na Beti-
Shemeshi kati na mokili ya Yuda. 12 Isalaele alongaki Yuda, mpe bato ya Yuda
bakimaki, moto na moto na ndako na ye. 13 Joasi, mokonzi ya Isalaele, akangaki
Amatsia, mokonzi ya Yuda, mwana mobali ya Joasi mpe koko ya Akazia, na Beti-
Shemeshi. Boye Joasi akendeki na Yelusalemi mpe abukaki mir ya Yelusalemi, na
molayi ya bametele pene nkama moko na tuku mwambe, longwa na ekuke ya
Efrayimi kino na ekuke ya suka. 14 Akamataki wolo nyonso, palata nyonso mpe
biloko nyonso oyo ezalaki kati na Tempelo ya Yawe, kati na bibombelo ya ndako
ya mokonzi ; akangaki bato na bowumbu mpe azongaki na Samari.
15 Makambo mosusu oyo etali bokonzi ya Joasi, misala na ye mpe elonga na ye
tango abundisaki Amatsia, mokonzi ya Yuda, ekomama kati na buku ya masolo ya
bakonzi ya Isalaele. 16 Joasi akendeki kokutana na bakoko na ye, mpe bakundaki ye
na Samari esika moko na bakoko na ye, bakonzi ya Isalaele. Mpe Jeroboami, mwana
17 Amatsia, mwana mobali ya Joasi, mokonzi ya Yuda, awumelaki lisusu na bomoi
mibu zomi na mitano sima na kufa ya Joasi, mwana mobali ya Yoakazi, mokonzi
ya Isalaele. 18 Makambo mosusu oyo etali bokonzi ya Amatsia mpe misala na ye,
ekomama kati na buku ya masolo ya bakonzi ya Yuda. 19 Basalelaki ye likita, na
Yelusalemi, mpo na kotelemela ye, mpe akimaki na Lakishi. Kasi batindaki bato mpo
ete balanda ye kino na Lakishi, mpe babomaki ye kuna. 20 Bamemaki nzoto na ye na
likolo ya mpunda mpe bakundaki ye na Yelusalemi, esika moko na bakoko na ye kati
na engumba ya Davidi.
21 Bato nyonso ya Yuda bakamataki Azaria oyo azalaki na mibu zomi na motoba
ya mbotama mpe bakomisaki ye mokonzi na esika ya tata na ye, Amatsia. 22 Ezalaki
ye nde moto atongaki lisusu engumba ya Eyilati mpe azongisaki yango na Yuda sima
na kufa ya tata na ye, mokonzi Amatsia.
Jeroboami II, mokonzi ya Isalaele
Tango Amatsia, mokonzi ya Yuda, mwana mobali ya Joasi, akokisaki mibu zomi
23
na mitano na bokonzi, Jeroboami, mwana mobali ya Joasi, akomaki mokonzi ya
Isalaele na Samari mpe akonzaki mibu tuku minei na moko. 24 Asalaki makambo
mabe na miso ya Yawe mpe atikaki te masumu nyonso ya Jeroboami, mwana mobali
ya Nebati, masumu oyo na nzela na yango akweyisaki Isalaele. 25 Ezalaki ye nde
moto abotolaki lisusu bamboka ya Isalaele longwa na Lebo-Amati kino na ebale
monene ya Araba, kolanda Liloba na Yawe, Nzambe ya Isalaele, oyo alobaki na
nzela ya mosali na Ye, mosakoli Yona, mwana mobali ya Amitayi, moto ya Gati-Eferi.
26 Yawe amonaki ndenge nini bana nyonso ya Isalaele bazalaki konyokwama. Ezala
bawumbu to bansomi, moto moko te akokaki kosunga bango. 27 Lokola Yawe alobaki
te ete akolimwisa kombo ya Isalaele na se ya moyi, abikisaki bango na nzela ya loboko
ya Jeroboami, mwana mobali ya Joasi.
28 Makambo mosusu oyo etali bokonzi ya Jeroboami, misala na ye nyonso mpe
elonga na ye na bitumba, ezala ndenge azongisaki na se ya bokonzi ya Isalaele Damasi
mpe Amati, bingumba mibale oyo ezalaki ya Yuda, nyonso wana ekomama kati na
buku ya masolo ya bakonzi ya Isalaele. 29 Jeroboami akendeki kokutana na bakoko
na ye, mpe bakundaki ye esika moko na bakoko na ye, bakonzi ya Isalaele ; mpe
Zakari, mwana na ye ya mobali, akitanaki na ye na bokonzi.
15
Azaria, mokonzi ya Yuda
(2Ma 26.3-4, 21-23)
1 Tango Jeroboami, mokonzi ya Isalaele, akokisaki mibu tuku mibale na sambo na
bokonzi, Azaria, mwana mobali ya Amatsia, akomaki mokonzi ya Yuda. 2 Azalaki na
mibu zomi na motoba ya mbotama tango akomaki mokonzi, mpe akonzaki mibu tuku
mitano na mibale na Yelusalemi. Kombo ya mama na ye ezalaki « Yekolia. » Yekolia
azalaki moto ya Yelusalemi. 3 Azaria asalaki makambo ya sembo na miso ya Yawe
ndenge kaka Amatsia, tata na ye, asalaki. 4 Nzokande, balongolaki te bisambelo ya
likolo ya bangomba ; bato bakobaki kaka kobonza kuna bambeka mpe kotumba ansa.
5 Yawe abetaki mokonzi, mpe mokonzi abelaki bokono ya maba kino na mokolo na
ye ya kufa. Boye akomaki kovanda na ndako moko batonga mosika. Yotami, mwana
mobali ya mokonzi, oyo azalaki mobateli biloko ya ndako ya mokonzi, ayangelaki
bato ya mokili.
6 Makambo mosusu oyo etali bokonzi ya Azaria mpe misala na ye nyonso, ekomama
kati na buku ya masolo ya bakonzi ya Yuda. 7 Azaria akendeki kokutana na bakoko
na ye, mpe bakundaki ye esika moko na bakoko na ye kati na engumba ya Davidi ;
mpe Yotami, mwana na ye ya mobali, akitanaki na ye na bokonzi.
Zakari, mokonzi ya Isalaele
8 Tango Azaria, mokonzi ya Yuda, akokisaki mibu tuku misato na mwambe na
bokonzi, Zakari, mwana mobali ya Jeroboami, akomaki mokonzi ya Isalaele na
Samari ; mpe akonzaki basanza motoba. 9 Asalaki makambo mabe na miso ya
Yawe ndenge bakoko na ye basalaki. Atikaki te masumu ya Jeroboami, mwana
mobali ya Nebati, oyo na nzela na yango akweyisaki Isalaele. 10 Shalumi, mwana
mobali ya Yabeshi, asalelaki Zakari likita, abundisaki ye liboso ya bato, abomaki ye
mpe akitanaki na ye na bokonzi. 11 Makambo mosusu oyo etali bokonzi ya Zakari,
ekomama kati na buku ya masolo ya bakonzi ya Isalaele.
12 Boye nde Liloba oyo Yawe alobaki na Jewu ekokisamaki : « Bakitani na yo
bakovanda na kiti ya bokonzi ya Isalaele kino na molongo ya minei. »
Shalumi, mokonzi ya Isalaele
13 TangoOziasi, mokonzi ya Yuda, akokisaki mibu tuku misato na libwa na bokonzi,
Shalumi, mwana mobali ya Yabeshi, akomaki mokonzi. Akonzaki na Samari sanza
moko. 14 Bongo Menayeme, mwana mobali ya Gadi, alongwaki na Tiritsa mpe

akendeki na Samari. Abundisaki Shalumi, mwana mobali ya Yabeshi, na Samari ;
abomaki ye mpe akitanaki na ye na bokonzi. 15 Makambo mosusu oyo etali Shalumi,
misala na ye mpe likita oyo asalaki, ekomama kati na buku ya masolo ya bakonzi ya
Isalaele.
16 Na tango wana, Menayeme abundisaki engumba Tifisa, abomaki bato nyonso
ya engumba mpe abebisaki zingazinga na yango, kobanda na Tiritsa, pamba te
baboyaki kofungolela ye bikuke ya engumba na bango. Abebisaki engumba yango
mpe atobolaki mabumu ya basi nyonso ya zemi.
Menayeme, mokonzi ya Isalaele
17 TangoAzaria, mokonzi ya Yuda, akokisaki mibu tuku misato na libwa na bokonzi,
Menayeme, mwana mobali ya Gadi, akomaki mokonzi ya Isalaele mpe akonzaki na
Samari mibu zomi. 18 Asalaki makambo mabe na miso ya Yawe. Na tango nyonso ya
bokonzi na ye, atikaki te masumu ya Jeroboami, mwana mobali ya Nebati, masumu
oyo na nzela na yango akweyisaki Isalaele. 19 Bongo Puli, mokonzi ya Asiri, akotaki
na makasi kati na mboka, mpe Menayeme apesaki ye bakilo ya palata, nkoto tuku
misato na minei mpo ete Puli asunga ye na kolendisa bokonzi na ye. 20 Menayeme
azwaki palata yango na Isalaele. Mozwi nyonso asengelaki kofuta mpako ya mbongo
ya bibende ya palata, tuku mitano mpo ete bapesa yango epai ya mokonzi ya Asiri.
Na bongo, mokonzi ya Asiri alongwaki na mokili mpe azongaki epai na ye.
21 Makambo mosusu oyo etali bokonzi ya Menayeme mpe misala na ye nyonso,
ekomama kati na buku ya masolo ya bakonzi ya Isalaele. 22 Menayeme akendeki
kokutana na bakoko na ye, mpe bakundaki ye esika moko na bakoko na ye. Pekakia,
Pekakia, mokonzi ya Isalaele
23 Tango Azaria,mokonzi ya Yuda, akokisaki mibu tuku mitano na bokonzi, Pekakia,
mwana mobali ya Menayeme, akomaki mokonzi ya Isalaele na Samari, mpe akonzaki
mibu zomi na mibale. 24 Pekakia asalaki makambo mabe na miso ya Yawe. Atikaki
te masumu ya Jeroboami, mwana mobali ya Nebati, masumu oyo na nzela na yango
akweyisaki Isalaele. 25 Moko kati na bakonzi na ye ya basoda, Peka, mwana mobali ya
Remalia, asalelaki ye likita. Na lisungi ya bato tuku mitano ya Galadi, Peka abomaki
Pekakia kati na ndako ya mokonzi, na Samari, na lisungi ya Arigobi mpe Arie. Boye
Peka abomaki Pekakia mpe akitanaki na ye na bokonzi. 26 Makambo mosusu oyo etali
bokonzi ya Pekakia mpe misala na ye, ekomama kati na buku ya masolo ya bakonzi
ya Isalaele.
Peka, mokonzi ya Isalaele
27 Tango Azaria, mokonzi ya Yuda, akokisaki mibu tuku mitano na mibale na
bokonzi, Peka, mwana mobali ya Remalia, akomaki mokonzi ya Isalaele, na Samari ;
mpe akonzaki mibu tuku mibale. 28 Asalaki makambo mabe na miso ya Yawe.
Atikaki te masumu ya Jeroboami, mwana mobali ya Nebati, masumu oyo na nzela na
yango akweyisaki Isalaele. 29 Na tango ya Peka, mokonzi ya Isalaele, Tigilati-Pilezeri,
mokonzi ya Asiri, ayaki kokota na makasi mpe azwaki bingumba Iyoni, Abele-Beti-
Maaka, Yanoa, Kedeshi, Atsori mpe Galadi. Akamataki lisusu Galile kati na mokili
ya Nefitali, mpe amemaki na makasi bato na Asiri. 30 Bongo Oze, mwana mobali ya
Ela, asalaki likita mpo na kotelemela Peka, mwana mobali ya Remalia. Abundisaki
ye mpe abomaki ye, bongo akitanaki na ye na bokonzi tango Yotami, mwana mobali
ya Oziasi, akokisaki mibu tuku mibale na bokonzi. 31 Makambo mosusu oyo etali
bokonzi ya Peka mpe misala na ye nyonso, ekomama kati na buku ya masolo ya
bakonzi ya Isalaele.
Yotami, mokonzi ya Yuda

32 Tango Peka, mwana mobali ya Remalia, mokonzi ya Isalaele, akokisaki mibu
mibale na bokonzi, Yotami, mwana mobali ya Oziasi, mokonzi ya Yuda, akomaki
mokonzi.
(2Ma 27.1-4, 7-9)
33 Yotami azalaki na mibu tuku mibale na mitano ya mbotama tango akomaki
mokonzi, mpe akonzaki mibu zomi na motoba na Yelusalemi. Kombo ya mama na ye
ezalaki « Yerusha. » Yerusha azalaki mwana ya Tsadoki. 34 Yotami asalaki makambo
ya sembo na miso ya Yawe ndenge kaka Oziasi, tata na ye, asalaki. 35 Nzokande,
balongolaki te bisambelo ya likolo ya bangomba ; bato bakobaki kaka kobonza kuna
bambeka mpe kotumba ansa. Ezali Yotami nde atongaki ekuke ya likolo ya Tempelo
ya Yawe. 36 Makambo mosusu oyo etali bokonzi ya Yotami mpe misala na ye,
ekomama kati na buku ya masolo ya bakonzi ya Yuda.
37 Na mikolo wana, Yawe abandaki kotinda Retsini, mokonzi ya Siri, mpe Peka,
mwana mobali ya Remalia, mpo na kobundisa Yuda. 38 Yotami akendeki kokutana
na bakoko na ye, mpe bakundaki ye esika moko na bakoko na ye kati na engumba
ya Davidi, koko na ye. Akazi, mwana na ye ya mobali, akitanaki na ye na bokonzi.
16
Akazi, mokonzi ya Yuda
(2Ma 28.1-27)
1 Na mobu ya zomi na sambo ya bokonzi ya Peka, mwana mobali ya Remalia, Akazi,
mwana mobali ya Yotami, mokonzi ya Yuda, akomaki mokonzi. 2 Akazi azalaki na
mibu tuku mibale ya mbotama tango akomaki mokonzi, mpe akonzaki mibu zomi
na motoba na Yelusalemi. Asalaki makambo mabe na miso ya Yawe, Nzambe na ye ;
nzokande, Davidi, koko na ye, asalaki makambo ya sembo. 3 Alandaki banzela oyo
bakonzi ya Isalaele batambolaki na yango, atumbaki ata mwana na ye ya mobali na
moto lokola mbeka, kolanda misala ya nkele ya bikolo oyo Yawe abenganaki liboso ya
bana ya Isalaele. 4 Abonzaki bambeka mpe atumbaki mbeka ya malasi, na bisambelo
ya likolo ya bangomba, na bangomba mike mpe na se ya banzete ya mibesu.
5 Bongo Retsini, mokonzi ya Siri, mpe Peka, mwana mobali ya Remalia, mokonzi
ya Isalaele, bamataki mpo na kobundisa Yelusalemi mpe bazingelaki Akazi, kasi
bakokaki kolonga ye te. 6 Na tango wana, Retsini, mokonzi ya Siri, azongisaki Eyilati
na se ya bokonzi ya Siri. Abenganaki bato ya Yuda oyo bazalaki na Efrate, mpe bato
ya Edomi bayaki kovanda kuna kino lelo. 7 Akazi atindaki bantoma epai ya Tigilati-
Pilezeri, mokonzi ya Asiri, mpo na koloba na ye : « Nazali mosali na yo mpe mwana
na yo ; yaka kokangola ngai na maboko ya mokonzi ya Siri mpe mokonzi ya Isalaele
oyo bayei kobundisa ngai. »
8 Akazi azwaki palata mpe wolo oyo ezalaki kati na Tempelo ya Yawe mpe kati na
bibombelo ya ndako ya mokonzi ; bongo atindaki yango lokola kado epai ya mokonzi
ya Asiri. 9 Mokonzi ya Asiri ayokaki ye, akendeki kobundisa Damasi mpe abotolaki
yango. Amemaki bato ya Damasi na bowumbu na Kiri mpe abomaki Retsini.
10 Bongo mokonzi Akazi akendeki na Damasi mpo na kokutana na Tigilati-Pilezeri,
mokonzi ya Asiri ; amonaki etumbelo oyo ezalaki na Damasi mpe atindaki epai ya
Nganga-Nzambe Uri elilingi na yango ndenge batongaki yango. 11 Boye Nganga-
Nzambe Uri atongaki etumbelo kolanda elilingi oyo mokonzi Akazi atindaki wuta
na Damasi, mpe asilisaki kotonga yango liboso ete mokonzi Akazi azonga wuta na
Damasi. 12 Tango mokonzi Akazi azongaki wuta na Damasi, amonaki etumbelo,
apusanaki pene na yango mpe abonzaki bambeka na likolo na yango. 13 Atumbaki
mbeka na ye mpe likabo ya gato, asopaki likabo ya masanga mpe abwakaki makila
ya bambeka ya boyokani na likolo ya etumbelo. 14 Kasi mpo na oyo etali etumbelo

ya bronze oyo ezalaki liboso ya Yawe, alongolaki yango na esika na yango liboso ya
Ndako ya Nzambe, kati na etumbelo ya sika mpe Tempelo ya Yawe, mpe atiaki yango
pembeni ya etumbelo ya sika, na ngambo ya nor. 15 Mokonzi Akazi apesaki mitindo
epai ya Nganga-Nzambe Uri : « Na likolo ya etumbelo monene ya sika, okobanda
kobonza mbeka ya kotumba na tongo mpe likabo ya gato na pokwa, mbeka ya
kotumba ya mokonzi elongo na likabo na yango ya gato, mpe mbeka ya kotumba
ya bato nyonso ya mokili elongo na likabo na bango ya masanga. Okobwaka na
etumbelo makila ya bambeka nyonso ya kotumba mpe ya bambeka mosusu. Kasi
mpo na oyo etali etumbelo ya bronze, nakokanisa mosala nini nakosala na yango. »
16 Nganga-Nzambe Uri asalaki ndenge kaka mokonzi Akazi atindaki.
17 Mokonzi Akazi alongolaki mabaya oyo esimbaka bamesa, mpe alongolaki basani
ya minene na likolo na yango ; akitisaki nzungu ya monene ya bronze oyo ezalaki na
likolo ya bikeko ya bangombe mpe atiaki yango na likolo ya mabanga babongisa
malamu. 18 Abongolaki shambre ya Saba ya kokotela oyo batongaki na kati ya
Ndako ya Nzambe ; abongolaki lisusu ekuke ya mokonzi oyo batongaki na libanda ya
Tempelo ya Yawe mpo na kosepelisa mokonzi ya Asiri.
19 Makambo mosusu oyo etali mokonzi Akazi mpe misala na ye, ekomama kati na
buku ya masolo ya bakonzi ya Yuda. 20 Akazi akendeki kokutana na bakoko na ye,
mpe bakundaki ye esika moko na bakoko na ye kati na engumba ya Davidi. Ezekiasi,
17
Oze, mokonzi ya Isalaele
1 Tango Akazi, mokonzi ya Yuda, akokisaki mibu zomi na mibale na bokonzi, Oze,
mwana mobali ya Ela, akomaki mokonzi ya Isalaele na Samari. Akonzaki mibu libwa.
2 Oze asalaki makambo mabe na miso ya Yawe, kasi ndenge moko te na bakonzi ya
Isalaele, oyo bazalaki liboso na ye.
(2Ba 18.9-12)
3 Salimanasari, mokonzi ya Asiri, ayaki kobundisa Oze. Mpe Oze akomaki
mowumbu mpe akomaki kofuta mpako epai ya Salimanasari. Kasi mokonzi ya Asiri
4
asosolaki ete Oze asaleli ye likita, pamba te Oze atindaki bantoma epai ya So, mokonzi
ya Ejipito, mpe atikaki kofuta mpako epai ya mokonzi ya Asiri ndenge azalaki kosala
mobu na mobu. Boye Salimanasari akangaki Oze mpe atiaki ye na boloko. 5 Mokonzi
ya Asiri akotaki na makasi na mokili mobimba, abundisaki Samari mpe azingelaki
yango mibu misato. 6 Tango Oze akokisaki mibu libwa na bokonzi, mokonzi ya Asiri
abotolaki Samari mpe amemaki bana ya Isalaele na bowumbu na Asiri. Atiaki bango
na Ala mpe na bapembeni ya ebale ya Abori, na etuka ya Gozani mpe na bingumba
ya Medi.
Tina ya bowumbu ya Isalaele
7 Makambo oyo esalemaki mpo ete bato ya Isalaele basalaki masumu liboso ya
Yawe, Nzambe na bango, oyo abimisaki bango wuta na bokonzi ya Faraon, mokonzi
ya Ejipito ; bagumbamelaki banzambe mosusu.
8 Balandakibizaleli ya bikolo oyo Yawe abenganaki liboso na bango mpe makambo
oyo bakonzi ya Isalaele bakotisaki. 9 Bato ya Isalaele basalaki na nkuku makambo
ya nkele na miso ya Yawe, Nzambe na bango. Batongaki bisambelo ya likolo ya
bangomba kati na bingumba na bango nyonso, kobanda na likolo ya bamir ya lopango
kino na bingumba batonga makasi. 10 Batelemisaki mabanga ya bule mpe makonzi ya
nzambe mwasi Ashera na likolo ya bangomba nyonso mpe na se ya banzete nyonso

ya mibesu. 11 Batumbaki ansa na bisambelo nyonso ya likolo ya bangomba, ndenge
bikolo oyo Yawe abenganaki liboso na bango ezalaki kosala. Basalaki makambo mabe
oyo etumbolaki kanda ya Yawe. 12 Bagumbamelaki banzambe ya bikeko oyo na tina
na yango Yawe alobaki : « Bokosala bongo te. »
13 Yawe akebisaki Isalaele mpe Yuda na nzela ya basali na Ye nyonso, basakoli
mpe bamoni makambo, na maloba oyo : « Botika banzela na bino ya mabe, bobatela
mibeko mpe bikateli na Ngai kolanda mibeko nyonso oyo napesaki bino mpe bakoko
na bino na nzela ya basali na Ngai, basakoli. »
14 Kasi bayokaki te ; batiaki moto makasi lokola bakoko na bango, oyo baboyaki
kondimela Yawe, Nzambe na bango. 15 Babwakaki bikateli na Ye, boyokani oyo
asalaki elongo na bakoko na bango mpe makebisi oyo apesaki bango. Balandaki
bikolo oyo ezalaki zingazinga na bango. Yawe apesaki bango mitindo ete basala te
lokola bango, kasi bango basalaki kaka makambo oyo Yawe apekisaki bango kosala.
16 Batikaki mitindo nyonso ya Yawe, Nzambe na bango, mpe bamisalelaki banzambe
ya bikeko ya bana ngombe mibale basala na bibende oyo banyangwisa na moto, mpe
likonzi ya nzambe mwasi Ashera. Bango nyonso bagumbamelaki mampinga nyonso
ya likolo, mpe basambelaki nzambe Bala. 17 Batumbaki na moto lokola mbeka bana
na bango ya mibali mpe bana na bango ya basi. Basalelaki soloka mpe kindoki, mpe
bamikabaki mpo na kosala makambo mabe na miso ya Yawe. Boye batumbolaki
kanda ya Yawe. 18 Yawe asilikelaki makasi bana ya Isalaele mpe abenganaki bango
mosika na Ye. Kaka libota ya Yuda nde batikalaki. 19 Nzokande, libota yango mpe
ya Yuda babatelaki te mitindo ya Yawe, Nzambe na bango, balandaki bizaleli oyo
Isalaele akotisaki. 20 Boye, Yawe abwakaki bana nyonso ya Isalaele, ayokisaki bango
pasi, akabaki bango na maboko ya bato ya mobulu, mpe abenganaki bango mosika
na Ye.
21 Tango Yawe alongolaki Isalaele na se ya bokonzi ya Davidi, bana ya Isalaele
bakomisaki Jeroboami, mwana mobali ya Nebati, mokonzi na bango. Jeroboami
atindikaki Isalaele ete balanda Yawe te, mpe amemisaki bango lisumu ya monene.
22 Bato ya Isalaele bakangamaki na masumu nyonso ya Jeroboami mpe batikaki yango
te 23 kino tango Yawe abenganaki bango mosika na Ye, ndenge ayebisaki bango
na nzela ya basali na Ye nyonso, basakoli. Boye, bamemaki bana ya Isalaele na
bowumbu, mosika ya mokili na bango, na Asiri kino lelo.
Bapaya bayei kovanda na Samari
24 Mokonzi ya Asiri amemaki bato wuta na bingumba ya Babiloni, ya Kuti, ya Ava,
ya Amati mpe ya Sefarivayimi ; mpe atiaki bango na Samari, na esika ya bana ya
Isalaele. Bato yango bazwaki Samari mpe bavandaki kati na bingumba na yango.
25 Liboso, tango bazalaki kovanda kuna, bato yango bazalaki kogumbamela Yawe te.
Boye Yawe atindaki nkosi kati na bango, mpe ebomaki ndambo ya bato kati na bango.
26 Bayebisaki mokonzi ya Asiri :
— Bikolo oyo omemaki na bowumbu mpe otiaki kati na bingumba ya Samari
bayebi te makambo oyo Nzambe ya mokili wana alingaka. Boye Nzambe atindi kati
na bango nkosi oyo ezali koboma bango, pamba te bato yango bayebi te makambo
oyo Nzambe yango alingaka.
27 Boye mokonzi ya Asiri apesaki mitindo oyo :
— Botinda kuna moko kati na Banganga-Nzambe oyo bomemaki na bowumbu
wuta na Samari mpo ete avanda kuna mpe alakisa bato makambo oyo Nzambe ya
mokili wana alingaka.
28 Boye moko kati na Banganga-Nzambe oyo bamemaki na bowumbu wuta na
Samari ayaki kovanda na Beteli mpe alakisaki bango kogumbamela Yawe.
29 Kasi ekolo na ekolo esalaki banzambe na yango kati na bingumba nyonso oyo
bazalaki kovanda, mpe batiaki banzambe yango kati na bisika ya bule ya bisambelo
ya likolo ya bangomba oyo bato ya Samari batongaki. 30 Bato oyo bawutaki na
Babiloni basalaki ekeko ya nzambe Sukoti-Benoti ; ba-oyo bawutaki na Kuti basalaki
ekeko ya nzambe Nerigali ; ba-oyo bawutaki na Amati basalaki ekeko ya nzambe
Ashima ; 31 ba-oyo bawutaki na Ava basalaki bikeko ya nzambe Nibikazi mpe nzambe
Taritaki ; ba-oyo bawutaki na Sefarivayimi bazalaki kokoba kotumba bana na bango
na moto lokola mbeka epai ya Adrameleki mpe Anameleki, banzambe ya bato ya
Sefarivayimi. 32 Bato ya bikolo yango bazalaki na bango kotosa Yawe, kasi baponaki
lisusu kati na bango bato mpo na kosala mosala ya bonganga-nzambe kati na bisika
ya bule ya bisambelo ya likolo ya bangomba. 33 Atako bazalaki kotosa Yawe, kasi
bazalaki mpe kosalela banzambe na bango kolanda bizaleli ya bikolo epai wapi
bawutaki.
34 Kino lelo, bakangami kaka na bizaleli na bango ya kala ; bagumbamelaka penza
Yawe te mpe batosaka te bikateli mpe malako, mibeko mpe mitindo oyo Yawe
apesaki epai ya bakitani ya Jakobi oyo apesaki kombo « Isalaele. » 35 Tango Yawe
asalaki boyokani elongo na bana ya Isalaele, alobaki na bango : « Bokogumbamela
banzambe mosusu te, bokofukamela yango te, bokosalela yango te mpe bokobonzela
yango bambeka te ; 36 kaka Yawe oyo abimisaki bino wuta na Ejipito, na nguya mpe na
loboko esembolama, nde bosengeli kogumbamela. Liboso na Ye kaka nde bosengeli
kogumbama mpe kobonza bambeka. 37 Bosengeli tango nyonso kozala na bokebi
mpo na kobatela bikateli mpe malako, mibeko mpe mitindo oyo Yawe akomaki mpo
na bino. Bogumbamela banzambe mosusu te, 38 bobosana te boyokani oyo nasalaki
elongo na bino, mpe bogumbamela banzambe mosusu te. 39 Kaka Yawe, Nzambe na
bino, nde bosengeli kogumbamela, pamba te Ye nde akangolaki bino na maboko ya
banguna na bino nyonso. »
40 Kasi bato ya bikolo wana bayokaki te mpe batingamaki kaka na bizaleli na bango
ya kala.
41 Atako bato ya bikolo yango bazalaki kotosa Yawe, kasi bazalaki mpe kosalela
banzambe na bango ya bikeko. Kino lelo, bana na bango mpe bakitani na bango
bazali kokoba kosala makambo oyo bakoko na bango bazalaki kosala.
18
Ezekiasi, mokonzi ya Yuda
1 Tango Oze, mwana mobali ya Ela, mokonzi ya Isalaele, akokisaki mibu misato na
bokonzi, Ezekiasi, mwana mobali ya Akazi, mokonzi ya Yuda, akomaki mokonzi.
(2Ma 29.1-2; 31.1)
2 Ezekiasi azalaki na mibu tuku mibale na mitano ya mbotama tango akomaki
mokonzi, mpe akonzaki mibu tuku mibale na libwa na Yelusalemi. Kombo ya
mama na ye ezalaki « Abi. » Abi azalaki mwana mwasi ya Zakari. 3 Ezekiasi asalaki
makambo ya sembo na miso ya Yawe ndenge Davidi, koko na ye, asalaki. 4 Alongolaki
bisambelo ya likolo ya bangomba, abukaki makonzi ya bule ya banzambe ya bikeko,
mpe akataki likonzi ya bule ya nzambe mwasi Ashera. Abukaki-bukaki nyoka ya
ebende oyo Moyize asalaki, pamba te kino na tango wana, bana ya Isalaele bazalaki
kotumba ansa mpo na nyoka yango mpe kobenga yango « Nekushitani. »
(2Ma 31.20-21)
5 Ezekiasi atiaki motema na ye epai na Yawe, Nzambe ya Isalaele. Mokonzi moko
te akokanaki na ye kati na bakonzi nyonso ya Yuda, ezala liboso to sima na ye.
6 Atikalaki ya kokangama na Yawe mpe atikaki te kolanda Ye ; abatelaki mitindo oyo
Yawe apesaki na nzela ya Moyize. 7 Yawe azalaki elongo na ye mpe azalaki kolonga
na makambo nyonso oyo azalaki kosala. Atombokelaki mokonzi ya Asiri mpe aboyaki
kosalela ye.
Alongaki bato ya Filisitia mpe alandaki bango kino na Gaza, abebisaki engumba
8
mpe etuka na yango, mpe abotolaki bingumba batonga makasi mpe bandako milayi
ya bakengeli.
Bato ya Asiri babotoli Samari
(2Ba 17.3-7)
9 Tango Ezekiasi akokisaki mibu minei na bokonzi, oyo ezalaki mobu ya sambo ya
bokonzi ya Oze, mwana mobali ya Ela, mokonzi ya Isalaele, Salimanasari, mokonzi
ya Asiri, abundisaki Samari mpe azingelaki yango. 10 Bato ya Asiri babotolaki Samari
sima na mibu misato ya bitumba, na mobu ya motoba ya bokonzi ya Ezekiasi, oyo
ezalaki mobu ya libwa ya bokonzi ya Oze, mokonzi ya Isalaele. 11 Mokonzi ya Asiri
amemaki bato ya Isalaele na bowumbu na Asiri mpe atiaki bango na Ala, na ngambo
ya ebale Abori, na etuka ya Gozani mpe na bingumba ya Medi. 12 Makambo oyo
esalemaki mpo ete bato ya Isalaele batosaki te Yawe, Nzambe na bango, mpe babukaki
boyokani na Ye ; elingi koloba ete batosaki te makambo nyonso oyo Moyize, mosali
na Nzambe, atindaki bango.
Bato ya Asiri bakoti na makasi na mokili ya Yuda
Tango mokonzi Ezekiasi akokisaki mibu zomi na minei na bokonzi, Senakeribe,
13
mokonzi ya Asiri, abundisaki bingumba nyonso ya Yuda, oyo batonga makasi mpe
abotolaki yango. 14 Ezekiasi, mokonzi ya Yuda, atindaki sango oyo epai ya mokonzi
ya Asiri, na Lakishi : « Nasali mabe, bima na mboka na ngai ; nakofuta yo nyonso
oyo okosenga ngai. »
Mokonzi ya Asiri akatelaki Ezekiasi, mokonzi ya Yuda, mpako ya motuya ya bakilo
nkoto zomi ya palata mpe bakilo nkoto moko ya wolo. 15 Ezekiasi apesaki ye palata
nyonso oyo ezalaki kati na Tempelo ya Yawe mpe kati na bibombelo ya ndako ya
mokonzi. 16 Na tango wana, Ezekiasi, mokonzi ya Yuda, alongolaki wolo oyo asalelaki
mpo na kolatisa bikuke mpe mabaya oyo esimbaka bikuke ya Tempelo ya Yawe, mpe
apesaki yango epai ya mokonzi ya Asiri.
Senakeribe abangisi Yelusalemi
(2Ma 32.9-19)
17 Wuta na Lakishi, mokonzi ya Asiri atindaki epai ya mokonzi Ezekiasi, na
Yelusalemi, mokonzi ya mampinga na ye, mokonzi ya bakalaka ya lokumu, mokonzi
ya basoda oyo bakengelaka ye, mpe mampinga ya basoda ya nguya. Tango bakomaki
na Yelusalemi mpe batelemaki pene ya nzela oyo ememaka mayi na liziba ya mayi
ya monene, oyo ezali na nzela ya elanga ya moto oyo atiaka langi na bilamba,
18 babelelaki mokonzi. Mpe Eliakimi, mwana mobali ya Ilikia, mobateli biloko ya
ndako ya mokonzi ; Shebina, mokomi mikanda ; mpe Yoa, mwana mobali ya Azafi
mpe mobombi mikanda, babimaki mpo na kokutana na bango. 19 Mokonzi ya basoda
oyo bakengelaka mokonzi ya Asiri alobaki na bango :
« Boloba na Ezekiasi : ‹ Tala makambo oyo mokonzi monene, mokonzi ya Asiri,
alobi : ‘ Otie elikya na yo na nini ? 20 Okanisi ete maloba ya pamba ekoki kozwa
esika ya mayele mpe makasi ya bitumba ? Otie penza elikya na nani mpo ete
otombokela ngai ? 21 Tala, ozali nde kotia elikya na Ejipito oyo ezali lokola mwa
nzete ya bambu oyo ebukana, oyo etobolaka mpe ezokisaka loboko ya moto oyo
ayekamelaka yango ! Faraon, mokonzi ya Ejipito, azalaka nde bongo mpo na bato
nyonso oyo batielaka ye motema ! ’ 22 Tango mosusu bokoloba na ngai : ‘ Totiaka
elikya na biso kati na Yawe, Nzambe na biso. ’ Boni ! Ezali ye te oyo Ezekiasi
alongolaki bisambelo na ye ya likolo ya bangomba mpe bitumbelo na ye tango

alobaki na Yuda mpe na Yelusalemi : ‘ Kati na Yelusalemi, bosengeli kogumbama
liboso ya etumbelo oyo ? ’
23 Sik’oyo, nabondeli yo, beta mondenge na nkolo na ngai, mokonzi ya Asiri :
‘ Nakopesa yo bampunda nkoto mibale soki okoki kopesa basoda mpo ete
batambolisa yango ! 24 Okokoka ndenge nini kokimisa ata mokonzi moko kaka, kati
na bakonzi ya basoda ya nkolo na ngai, yo oyo otiaka elikya na yo kati na Ejipito
mpo na bashar mpe bato oyo batambolisaka yango ? 25 Boni, okanisi ete ngai nayei
kobundisa mpe kobebisa esika oyo na ndingisa ya Yawe te ? Ezali Ye moko Yawe
nde alobaki na ngai ete nabundisa mokili oyo mpe nabebisa yango. ’ › »
Bato ya Asiri basengi na bato ya Yuda ete bamikaba

26 Eliakimi, mwana mobali ya Ilikia, Shebina mpe Yoa balobaki na mokonzi ya
basoda oyo bakengelaka mokonzi :
— Tobondeli yo, loba na basali na yo na lokota ya Arami, pamba te tososolaka
yango ; koloba na biso na lokota ya Ebre te, noki te bato oyo bazali na likolo ya mir
bakoyoka.
27 Mokonzi ya basoda oyo bakengelaka mokonzi azongisaki :
— Bokanisi ete nkolo na ngai atindi ngai koloba maloba oyo kaka epai na mokonzi
na bino mpe epai na bino ? Te ! Maloba yango ezali mpe mpo na bato oyo batelemi
na likolo ya mir, oyo bakolia nyei na bango mpe komela masuba na bango elongo
na bino ?
28 Boye mokonzi ya basoda oyo bakengelaka mokonzi atelemaki mpe agangaki
makasi na lokota ya Ebre :
— Boyoka maloba ya mokonzi monene, mokonzi ya Asiri ! 29 Tala makambo oyo
mokonzi alobi : « Tika ete Ezekiasi akosa bino te, pamba te akokoka te kokangola
bino na loboko na ngai ! 30 Bondima te ete Ezekiasi atinda bino kotia elikya na
Yawe tango azali koloba : ‹ Solo, Yawe akokangola biso. Engumba oyo ekokweya
te na maboko ya mokonzi ya Asiri. › 31 Boyokela Ezekiasi te, pamba te tala makambo
oyo mokonzi ya Asiri alobi : Bosala boyokani ya kimia elongo na ngai mpe boya
epai na ngai ; bongo moko na moko kati na bino akolia mbuma ya elanga na ye
ya vino, ya nzete na ye ya figi, mpe akomela mayi ya libulu na ye 32 liboso ete
naya kozwa bino mpo na komema bino na mokili oyo ekokana na oyo ya bino,
mokili oyo etonda na ble mpe na vino ya sika, mokili ya mapa mpe ya bilanga
ya vino, mokili ya banzete ya olive mpe ya mafuta ya nzoyi. Boye, bokozala na
bomoi, bokokufa te ! Bondima Ezekiasi te, pamba te azali kokosa bino tango azali
koloba : ‹ Yawe akokangola biso. › 33 Boni, ezali na nzambe ya ekolo songolo, oyo
alonga kokangola ekolo na ye na loboko ya mokonzi ya Asiri ? 34 Wapi banzambe
ya Amati mpe ya Aripadi ? Wapi banzambe ya Sefarivayimi, ya Ena, ya Iva ? Boni,
balongaki kokangola Samari na loboko na ngai ? 35 Kati na banzambe nyonso ya
bikolo oyo, nani azalaki na makoki ya kokangola mokili na ye na maboko na ngai ?
Bongo ndenge nini Yawe akoka solo kokangola Yelusalemi na maboko na ngai ? »
36 Kasi bato batikalaki kimia mpe bazongiselaki ye ata liloba moko te, pamba te
mokonzi apesaki mitindo :
— Bopesa ye eyano te !
37 Boye Eliakimi, mwana mobali ya Ilikia mpe mobateli biloko ya ndako ya
mokonzi ; Shebina, mokomi mikanda ; mpe Yoa, mwana mobali ya Azafi mpe
mobombi mikanda, bayaki epai ya Ezekiasi na bilamba epasuka, mpe bayebisaki
ye makambo oyo mokonzi ya basoda oyo bakengelaka mokonzi ya Asiri alobaki.
19
Yesaya asakoli mpo na bato ya Asiri
1 Tango mokonzi Ezekiasi ayokaki bongo, apasolaki bilamba na ye, alataki basaki
mpe akotaki na Tempelo ya Yawe. 2 Atindaki epai ya mosakoli Ezayi, mwana
mobali ya Amotsi, Eliakimi, mobateli biloko ya ndako ya mokonzi ; Shebina, mokomi
mikanda, mpe Banganga-Nzambe ya mikolo ; bango nyonso balata bilamba ya basaki.
3 Balobaki na ye :
— Tala makambo oyo Ezekiasi alobi : « Mokolo ya lelo ezali mokolo ya pasi,
mokolo ya etumbu mpe mokolo ya soni, pamba te tokomi lokola mwasi oyo azali
na pasi ya kobota kasi azangi makasi ya kobimisa mwana. 4 Tango mosusu Yawe,
Nzambe na yo, akoyoka maloba nyonso ya mokonzi ya basoda oyo bakengelaka
mokonzi, oyo nkolo na ye, mokonzi ya Asiri, atindaki mpo na kosambwisa Nzambe
na bomoi ; mpe tango mosusu akopesa ye etumbu mpo na maloba oyo Yawe,
Nzambe na yo, ayokaki. Boye, sambela mpo na ndambo ya bato oyo bazali nanu
na bomoi. »
5 Tango bakalaka ya mokonzi Ezekiasi bakomaki epai ya Ezayi, 6 Ezayi alobaki na
bango :
— Boloba na nkolo na bino : « Tala liloba oyo Yawe alobi : ‹ Kobanga te mpo na
makambo oyo oyoki, maloba oyo basali ya mokonzi ya Asiri bazali koloba mpo na
kosambwisa Ngai. 7 Tala, nakotia molimo moko kati na ye mpo ete, tango akoyoka
sango ya makambo oyo ezali koleka na mboka na ye, azonga na mokili na ye ; mpe
ekozala kuna, na mokili na ye, nde nakobomisa ye na mopanga. › »
8 Tango mokonzi ya basoda oyo bakengelaka mokonzi ya Asiri ayokaki ete mokonzi
na ye alongwe na engumba Lakishi, azongaki mpe akutaki mokonzi na ye azali
kobundisa engumba Libina. 9 Sima na Senakeribe koyoka sango na tina na Tiraka,
mokonzi ya Kushi, ete azali koya kobundisa ye, atindaki bantoma epai ya Ezekiasi
na maloba oyo : 10 « Boloba na Ezekiasi, mokonzi ya Yuda : Kotika te ete Nzambe
na yo, oyo otielaka motema akosa yo na maloba oyo : ‹ Yelusalemi ekokweya te na
maboko ya mokonzi ya Asiri ! › 11 Oyokaki makambo oyo bakonzi ya Asiri basalaki
bikolo nyonso mpe ndenge nini babebisaki yango nye ; okanisi ete yo nde okobika ?
12 Tango batata na ngai babebisaki Gozani, Arani, Retsefi mpe bato ya Edeni oyo
bazalaki kovanda kati na Telasari, boni, banzambe ya bikolo yango bakangolaki
yango ? 13 Wapi mokonzi ya Amati, ya Aripadi, ya Layiri, ya engumba Sefarivayimi,
ya Ena mpe ya Iva ? »
Libondeli ya Ezekiasi
14Sima na Ezekiasi kozwa mokanda kowuta na maboko ya bantoma, atangaki
yango, akendeki na Tempelo ya Yawe mpe afungolaki mokanda yango liboso ya Yawe.
15 Mpe Ezekiasi asambelaki Yawe : « Oh Yawe, Nzambe ya Isalaele, Yo oyo ovandi
likolo ya basheribe, ozali Nzambe kaka moko na likolo ya mikili nyonso ya mabele,
Yo nde osala Likolo mpe mabele. 16 Oh Yawe, pesa litoyi mpe yoka ! Yawe, fungola
miso mpe mona ! Yoka maloba oyo Senakeribe atindi mpo na kosambwisa Nzambe
na bomoi. 17 Oh Yawe, ezali ya solo ete bakonzi ya Asiri babebisaki bikolo oyo mpe
mikili na bango, 18 bazikisaki banzambe na bango na moto, pamba te banzambe
yango ezalaki Nzambe te kasi banzete to mabanga ya pamba oyo esalemi na maboko
ya bato. 19 Sik’oyo, oh Yawe, Nzambe na biso, bikisa biso na maboko na ye mpo ete
mikili nyonso ya mabele eyeba solo ete Yo moko kaka, Yawe, nde ozali Nzambe ! »
Eyano ya Yawe
20 Ezayi, mwana mobali ya Amotsi, atindelaki Ezekiasi maloba oyo : « Tala liloba
oyo Yawe, Nzambe ya Isalaele, alobi : Nayoki losambo na yo na tina na Senakeribe,
mokonzi ya Asiri. 21 Tala liloba oyo Yawe alobi mpo na kotelemela ye :
‹ Siona, mboka kitoko, ezali kotiola yo mpe koseka yo ;
Yelusalemi, mboka kitoko, ezali koningisa moto mpo na kotiola yo.
22 Nani oyo ofingaki mpe otiolaki ?
Nani oyo omatiselaki mongongo
mpe otalaki na miso ya lolendo ?
Ngai, Mosantu ya Isalaele !
23 Na nzela ya bantoma na yo,
ofingaki Nkolo mpe olobaki :
‘ Na lisungi ya ebele ya bashar na ngai,
namataki kino na basonge ya bangomba,
na basonge oyo eleki likolo kati na Libani,
nakweyisaki banzete na yango ya sedele oyo eleki milayi,
banzete na yango ya sipele oyo eleki kitoko,
mpe nakomaki kino na songe na yango ya suka,
na zamba na yango oyo eleki kitoko,
24 natimolaki mabulu ya mayi kati na mikili ya bapaya
mpe namelaki mayi kuna.
Na matambe ya makolo na ngai,
nakawusaki miluka nyonso ya Ejipito. ’
25 Oyoka nanu yango te ?
Nasalaki mabongisi ya makambo oyo wuta kala,
nabongisaki yango wuta na mikolo oyo eleka kala ;
sik’oyo nde nakokisi yango ;
esengeli na yo kokomisa bingumba ya makasi mipiku ya mabanga.
26 Bato na yango bazangi makasi,
balengi na somo mpe bakomi na soni,
bakomi lokola matiti ya bilanga,
lokola matiti ya langi ya mayi ya pondu,
lokola matiti oyo ebotaka na mitondo ya bandako,
ekawuka liboso ete ekola.
27 Nayebi esika nini ozalaka,
tango nini obimaka, tango nini ozongaka,
mpe tango nini otombokelaka Ngai.
28 Lokola otombokelaka Ngai,
mpe lofundu na yo ekomi kino na matoyi na Ngai,
nakotia lopete na Ngai na zolo na yo,
nakokanga yo singa na bibebu
ndenge bakangaka mpunda monoko,
mpe nakozongisa yo na nzela oyo oyelaki. ›
29 Oh Ezekiasi, tala oyo ekozala elembo mpo na yo :
Na mobu oyo, bokolia biloko oyo ekobima
na nkona oyo ekweyaki na mabele ;
na mobu oyo ekolanda, bokolia biloko oyo ebotaka yango moko.
Kasi na mobu ya misato, bokolona mpe bokobuka bambuma,
bokolona banzete ya vino, mpe bokolia bambuma na yango.
30 Bato ya Yuda oyo bakobika, oyo bakotikala,
bakozala lisusu lokola nzete
oyo ekotisi misisa na yango ya sika kati na mabele
mpe eboti bambuma.

31Pamba te, na Yelusalemi, ndambo ya bato bakotikala ;
mpe na Siona, mwa ndambo bakobika.
Bolingo makasi ya Yawe, Mokonzi ya mampinga, nde ekokokisa yango.
Yango wana, tala liloba oyo Yawe alobi na tina na mokonzi ya Asiri :
32
‹ Akokota na engumba oyo te,
akobeta kuna ata mbanzi moko te,
akobundisa yango na banguba te
mpe akomatisa ata mabele te liboso na yango
mpo na komibomba ;
33 akozongela na nzela oyo ayelaki
mpe akokota na engumba oyo te,
elobi Yawe.
34 Nakobatela engumba oyo mpe nakobikisa yango,
mpo na lokumu ya Kombo na Ngai
mpe mpo na lokumu ya Davidi, mosali na Ngai. › »
(2Ma 32.21; Ez 37.36-38)
35 Na butu wana, anjelu na Yawe abimaki mpe abomaki bato nkoto nkama moko na
tuku mwambe na mitano kati na molako ya bato ya Asiri. Tango bato balamukaki na
tongo ya mokolo oyo elandaki, bakutaki kaka bibembe. 36 Boye Senakeribe, mokonzi
ya Asiri, alongolaki molako, azongaki na Ninive mpe akomaki kovanda kuna.
37 Mokolo moko, wana azalaki kogumbamela nzambe na ye, Nisiroki, kati na
tempelo ya nzambe yango, bana na ye ya mibali, Adrameleki mpe Saretseri, babomaki
ye na mopanga mpe bakimaki na Ararati. Bongo mwana na ye ya mobali, Esari-Adoni,
20
Bokono ya Ezekiasi
(2Ma 32.24-26)
1 Na tango wana, Ezekiasi abelaki bokono moko ya makasi pene akufa. Mosakoli
Ezayi, mwana mobali ya Amotsi, akendeki epai na ye mpe alobaki :
— Tala liloba oyo Yawe alobi : « Bongisa makambo ya ndako na yo, pamba te
okokufa, okobika te. »
2 Ezekiasi abalolaki elongi na ye na mir mpe abondelaki Yawe :
3 — Oh Yawe, kanisa ndenge nini natambolaki liboso na Yo na boyengebene,
ndenge nini namipesaki epai na Yo na motema na ngai mobimba, mpe ndenge nini
nasalaki makambo ya malamu na miso na Yo.
Mpe Ezekiasi alelaki mingi.
4 Liboso ete Ezayi akoma na lopango ya monene, Yawe alobaki na ye :
5 — Zonga epai ya Ezekiasi, mokonzi ya bato na Ngai, mpe loba na ye : « Tala
makambo oyo Yawe, Nzambe ya tata na yo, Davidi, alobi : ‹ Nayoki libondeli na yo
mpe namoni mpinzoli na yo. Tala, nakobikisa yo ; mpe sima na lobi, okomata lisusu
na Tempelo ya Yawe. 6 Nakobakisa mibu zomi na mitano na mikolo ya bomoi na
yo. Nakokangola yo elongo na engumba oyo, wuta na maboko ya mokonzi ya Asiri,
mpe nakobatela yango mpo na lokumu ya Kombo na Ngai mpe mpo na Davidi,
mosali na Ngai. › »
7 Ezayi alobaki :
— Bozwa liboke ya figi.
Bazwaki yango, batiaki yango na pota oyo ezalaki kokawuka te, mpe mokonzi
abikaki.
8 Ezekiasi atunaki Ezayi :
— Elembo nini ekolakisa ngai ete Yawe akobikisa ngai, mpe ete nakokende na
Tempelo ya Yawe sima na lobi ?
9 Ezayi azongisaki :
— Tala elembo oyo Yawe apesi yo mpo na kotalisa ete akokokisa makambo oyo
alaki yo : Olingi ete elilingi ekende liboso, na matambe zomi to ezonga sima na
matambe zomi ?
10 Ezekiasi azongisaki :
— Ezali pasi te ete elilingi ekende liboso, na matambe zomi ; zongisa yango nde
na sima, na matambe zomi.
11 Bongo mosakoli Ezayi abelelaki Yawe, mpe Yawe azongisaki elilingi sima, na
matambe zomi, kolanda ematelo ya Akazi.
Ezekiasi ayambi bantoma ya Babiloni

12Na tango wana, Merodaki-Baladani, mwana mobali ya Baladani, mokonzi ya
Babiloni, atindaki mokanda mpe kado epai ya Ezekiasi, pamba te ayokaki sango ete
Ezekiasi abelaki. 13 Ezekiasi ayambaki bantoma na esengo mpe alakisaki bibombelo
biloko na ye ya motuya lokola palata mpe wolo, biloko ya mike-mike ya solo kitoko,
mafuta ya kitoko, bibundeli na ye nyonso, mpe bomengo na ye nyonso. Ezalaki na
eloko moko te, ezala ya ndako na ye to ya mokili na ye mobimba, oyo azangaki
kolakisa bango.
14 Bongo mosakoli Ezayi akendeki epai ya mokonzi Ezekiasi mpe atunaki ye :
— Bato wana balobi nini mpe bawuti wapi ?
Ezekiasi azongisaki :
— Bawuti mosika, na mokili ya Babiloni.
15 Ezayi atunaki :
— Bamoni eloko nini kati na ndako na yo ya bokonzi ?
— Bamoni biloko nyonso oyo ezali kati na ndako na ngai ; ezali na eloko moko
te, kati na bibombelo na ngai, oyo nazangi kolakisa bango.
16 Ezayi alobaki na Ezekiasi :
— Yoka liloba oyo Yawe alobi : 17 « Solo, na mikolo ekoya, nyonso oyo ezali kati
na ndako na yo, mpe nyonso oyo batata na yo babomba kino na mokolo ya lelo,
bakomema yango na Babiloni, eloko moko te ekotikala, elobi Yawe. 18 Mingi kati na
bakitani na yo, kati na ba-oyo babimi penza na mokongo na yo, bakomema bango
mpe bakoboma bango mikongo mpo ete bakoma kosala kati na ndako ya mokonzi
ya Babiloni. »
19 Ezekiasi azongiselaki Ezayi :
— Liloba na Yawe, oyo osili koloba ezali malamu.
Pamba te azalaki komilobela : « Boni, kimia mpe bobatelami ekozala penza na mikolo
ya bomoi na ngai ? »
(2Ma 32.32-33)
20 Makambo mosusu oyo etali Ezekiasi, misala na ye nyonso ya nguya mpe ndenge
asalaki liziba mpe nzela ya se ya mabele oyo amemaki mayi kino na engumba,
ekomama kati na buku ya masolo ya bakonzi ya Yuda. 21 Ezekiasi akendeki kokutana
na bakoko na ye, mpe bakundaki ye esika moko na bakoko na ye. Manase, mwana
21
Manase, mokonzi ya Yuda
(2Ma 33.1-10)
1 Manase azalaki na mibu zomi na mibale ya mbotama tango akomaki mokonzi,
mpe akonzaki mibu tuku mitano na mitano na Yelusalemi. Kombo ya mama na ye
ezalaki « Efitsiba. » 2 Manase asalaki makambo mabe na miso ya Yawe na ndenge
amekolaki misala ya nkele ya bikolo oyo Yawe abenganaki liboso ya bato ya Isalaele.
3 Atongaki lisusu bisambelo ya likolo ya bangomba oyo Ezekiasi, tata na ye, abukaki ;
atongaki mpe bitumbelo mpo na nzambe Bala mpe atelemisaki likonzi mpo na
nzambe mwasi Ashera, ndenge Akabi, mokonzi ya Isalaele, asalaki ; afukamelaki mpe
agumbamelaki mampinga nyonso ya likolo. 4 Atongaki bitumbelo mpo na banzambe
ya bapaya kati na Tempelo ya Yawe oyo, na tina na yango, Yawe alobaki : « Nakotia
Kombo na Ngai kati na Yelusalemi. »
5 Atongaki kati na mapango nyonso mibale ya Tempelo ya Yawe bitumbelo mpo
na mampinga nyonso ya likolo. 6 Abonzaki na moto, lokola mbeka, mwana na ye ya
mobali ; asalelaki kindoki, soloka mpe maji. Atiaki na mosala bato oyo basololaka na
milimo ya bakufi mpe bamoni makambo. Akobaki kosala makambo mabe na miso
ya Yawe ; mpe, na bongo, apelisaki kanda ya Yawe. 7 Atiaki kati na Tempelo ya Yawe
ekeko ya Ashera, oyo asalisaki ; nzokande, Yawe alobaki na Davidi mpe na Salomo,
mwana na ye ya mobali : « Nakotia Kombo na Ngai mpo na libela kati na Tempelo
oyo mpe kati na Yelusalemi oyo naponi kati na mabota nyonso ya Isalaele. 8 Soki kaka
bato ya Isalaele batosi mibeko mpe mitindo nyonso oyo napesaki bango na nzela ya
Moyize, mosali na Ngai, nakosala ete bayengayenga lisusu te mosika ya mabele oyo
napesaki epai ya batata na bango. »
9 Kasi bato ya Isalaele batosaki te. Manase apengwisaki bango, mpe basalaki lisusu
mabe koleka bikolo oyo Yawe abebisaki liboso ya bato ya Isalaele.
Lisakoli ya kobebisama ya Yuda

10 Yawe alobaki na nzela ya basali na ye, basakoli : 11 « Lokola Manase, mokonzi ya
Yuda, asalaki makambo ya nkele, lokola asalaki makambo mabe koleka ata bato ya
Amori oyo bazalaki liboso na ye, mpe lokola apengwisaki Yuda na nzela ya banzambe
na ye ya bikeko, 12 tala makambo oyo Yawe, Nzambe ya Isalaele, alobi : ‹ Nakoyeisa
kati na Yelusalemi mpe kati na Yuda pasi oyo ekozala lokola kake na matoyi ya moto
nyonso oyo akoyoka sango na yango. 13 Nakobebisa Yelusalemi ndenge nabebisaki
Samari, mpe nakokomisa yango lokola ndako ya Akabi. Nakonika Yelusalemi ndenge
banikaka mpe babalolaka nzungu. 14 Nakosundola ndambo ya libula na Ngai oyo
ekotikala, nakokaba bango na maboko ya banguna na bango. Banguna na bango
bakobebisa bango mpe bakobotola biloko na bango, 15 pamba te basalaki mabe na
miso na Ngai mpe bapelisaki kanda na Ngai, wuta na mokolo oyo batata na bango
babimaki na Ejipito kino na mokolo ya lelo. › »
16 Mpe lisusu, Manase asopaki makila ya bato oyo bayebi likambo te mpe atondisaki
Yelusalemi na makila yango na bisika nyonso —kotanga te masumu oyo apengwisaki
na yango Yuda mpo na kosala mabe na miso ya Yawe.
(2Ma 33.18-20)
17 Makambo mosusu oyo etali bokonzi ya Manase, misala na ye nyonso mpe
masumu oyo asalaki, ekomama kati na buku ya masolo ya bakonzi ya Yuda. 18 Manase
akendeki kokutana na bakoko na ye, mpe bakundaki ye na elanga ya ndako na ye ya
bokonzi, oyo babengaka elanga ya Uza. Amoni, mwana na ye ya mobali, akitanaki
na ye na bokonzi.
Amoni, mokonzi ya Yuda

(2Ma 33.21-25)
19 Amoni azalaki na mibu tuku mibale na mibale ya mbotama tango akomaki
mokonzi, mpe akonzaki mibu mibale na Yelusalemi. Kombo ya mama na ye ezalaki
« Meshulemeti. » Meshulemeti azalaki mwana mwasi ya Arutsi, moto ya Yotiba.
20 Amoni asalaki makambo mabe na miso ya Yawe, ndenge kaka Manase, tata na ye,
asalaki. 21 Atambolaki na banzela nyonso ya tata na ye, na kosambelaka banzambe ya
bikeko oyo tata na ye asambelaki mpe agumbamelaki. 22 Asundolaki Yawe, Nzambe
ya batata na ye, mpe atambolaki na banzela ya Yawe te. 23 Bakalaka ya Amoni
basalelaki ye likita mpe babomaki ye kati na ndako na ye ya bokonzi. 24 Bongo bato ya
mokili babomaki bato nyonso oyo basalelaki mokonzi Amoni likita mpe bakomisaki
Joziasi, mwana na ye ya mobali, mokonzi na esika na ye.
25 Makambo mosusu oyo etali bokonzi ya Amoni, ekomama kati na buku ya masolo
ya bakonzi ya Yuda. 26 Bakundaki ye kati na kunda na ye, kati na elanga ya Uza ;
mpe Joziasi, mwana na ye ya mobali, akitanaki na ye na bokonzi.
22
Joziasi, mokonzi ya Yuda
(2Ma 34.1-2, 8-28)
1 Joziasi azalaki na mibu mwambe ya mbotama tango akomaki mokonzi, mpe
akonzaki mibu tuku misato na moko na Yelusalemi. Kombo ya mama na ye ezalaki
« Yedida. » Yedida azalaki mwana ya Adaya, moto ya mboka Botsikati. 2 Joziasi asalaki
makambo ya sembo na miso ya Yawe mpe alandaki banzela oyo Davidi, tata na ye,
atambolaki na yango ; apengwaki na yango te, ezala na ngambo ya loboko ya mwasi
to na ngambo ya loboko ya mobali.
3 Tango Joziasi akokisaki mibu zomi na mwambe na bokonzi, atindaki Shafani,
mokomi mikanda na ye, mwana mobali ya Atsalia mpe koko ya Meshulami, na
Tempelo ya Yawe. Alobaki na ye :
4 — Kende koyebisa Ilikia, mokonzi ya Banganga-Nzambe, ete atanga mbongo
nyonso oyo bato bamemaki na Tempelo ya Yawe mpe oyo bakengeli bikuke ya
Tempelo ya Yawe bakongolaki. 5 Tika ete bapesa mbongo yango na maboko ya
batambolisi misala ya Tempelo ya Yawe mpo ete bafuta basali oyo bazali kobongisa
yango : 6 basharipantie, bangamba mpe batongi ndako. Kaka na mbongo yango,
bakosomba lisusu mabaya mpe mabanga bakata mpo na kolendisa Tempelo ya
Yawe. 7 Kasi batuna bango te ndenge nini bakosalela mbongo yango, pamba te
basalaka na boyengebene.
8 Ilikia, mokonzi ya Banganga-Nzambe, alobaki na Shafani, mokomi mikanda :
— Namoni buku ya Mobeko kati na Tempelo ya Yawe.
Ilikia apesaki buku yango epai ya Shafani, mpe Shafani atangaki yango. 9 Bongo
Shafani, mokomi mikanda, akendeki epai ya mokonzi mpe ayebisaki ye :
— Basali na yo bapesi mbongo oyo ezalaki kati na Tempelo ya Yawe epai ya
batambolisi misala na yango, 10 mpe Nganga-Nzambe Ilikia apesi ngai buku moko.
Mpe Shafani atangaki buku yango liboso ya mokonzi.
11 Tango mokonzi ayokaki maloba ya buku ya Mobeko, apasolaki bilamba na ye
12 mpe apesaki mitindo oyo epai ya Nganga-Nzambe Ilikia, epai ya Ayikami, mwana
mobali ya Shafani, epai ya Akibori, mwana mobali ya Mishe, epai ya Shafani, mokomi
mikanda, mpe epai ya Asaya, moko kati na bakalaka ya mokonzi :
13 — Bokende kotuna toli ya Yawe mpo na ngai, mpo na bato mpe mpo na Yuda
mobimba, na tina na makambo oyo ekomama kati na buku oyo ewuti komonana.
Pamba te kanda ya Yawe, oyo epeleli biso ezali makasi mpo ete batata na biso
batosaki te maloba ya buku yango mpe basalaki te kolanda nyonso oyo ekomama
kati na yango.
14 Boye Nganga-Nzambe Ilikia, Ayikami, Akibori, Shafani mpe Asaya bakendeki epai
ya mwasi mosakoli Ulida, mwasi ya Shalumi, mwana mobali ya Tikiva, koko ya Arasi,
mobombi bilamba ya Tempelo. Ulida azalaki kovanda na Yelusalemi, kati na etuka
ya sika. Tango basilisaki koyebisa ye makambo, 15 Ulida alobaki na bango :
— Tala makambo oyo Yawe, Nzambe ya Isalaele, alobi : Boloba na tata oyo atindi
bino epai na Ngai : 16 « Tala liloba oyo Yawe alobi : Nakobengisa pasi makasi na
esika oyo mpe na bavandi na yango kolanda makambo nyonso oyo ekomama kati
na buku oyo mokonzi ya Yuda awuti kotanga. 17 Lokola basundolaki Ngai mpe
batumbaki mbeka ya malasi mpo na banzambe mosusu kino kotumbola Ngai na
nzela ya biloko nyonso oyo maboko na bango esilaki kosala, kanda na Ngai epeli
makasi mpo na kobebisa esika oyo, mpe ekokita te. » 18 Boloba na mokonzi ya
Yuda oyo atindi bino kotuna toli ya Yawe : « Tala makambo oyo Yawe, Nzambe
ya Isalaele, alobi na tina na maloba oyo oyokaki : 19 Lokola motema na yo etutami,
lokola omikitisi liboso ya Yawe sima na yo koyoka makambo oyo nalobaki, mpo
na kotelemela esika oyo elongo na bavandi na yango, ete bakobebisama mpe
bakolakelama mabe ; lokola opasoli bilamba na yo mpe oleli liboso na Ngai, Ngai
mpe nayoki, elobi Yawe. 20 Mpo na yango, nakosala ete okende kokutana na bakoko
na yo ; mpe okokundama na kimia kati na moko na bakunda na yo. Na bongo, miso
na yo ekomona te pasi nyonso oyo nakotindela esika oyo. »
Batindami bakomisaki eyano oyo epai ya mokonzi.
23
Boyeisi sika ya Boyokani elongo na Yawe
(2Ma 34.29-32)
1 Mokonzi Joziasi abengisaki bampaka nyonso ya Yuda mpe ya Yelusalemi epai
na ye, 2 mpe akendeki na Tempelo ya Yawe elongo na bato nyonso ya Yuda, bavandi
nyonso ya Yelusalemi, Banganga-Nzambe mpe basakoli, bato nyonso, kobanda na oyo
aleki na se kino na oyo aleki na lokumu. Mokonzi atangelaki bango makomi nyonso
ya buku ya Boyokani oyo emonanaki kati na Tempelo ya Yawe. 3 Mokonzi atelemaki
na etemelo ya kolobela, asalaki boyokani oyo liboso ya Yawe : « Nalapi ndayi ete
nakolanda Yawe, nakotosa mibeko, mitindo mpe malako na Ye, na motema mpe na
elimo na ngai mobimba ; mpe nakotosa maloba ya boyokani, oyo ekomama kati na
buku oyo. » Bato nyonso bandimaki kotosa boyokani yango.
Joziasi abongisi lolenge ya kosambela
(2Ma 34.3-7, 33)
4 Mokonzi apesaki mitindo epai ya Ilikia, mokonzi ya Banganga-Nzambe, epai ya
Banganga-Nzambe oyo balandi mpe epai ya bakengeli bikuke ya Tempelo ya Yawe,
mpo ete balongola kati na Tempelo ya Yawe, biloko nyonso oyo esalema mpo na Bala,
mpo na nzambe mwasi Ashera, mpe mpo na mampinga nyonso ya likolo. Mokonzi
atumbaki yango libanda ya Yelusalemi, kati na bilanga ya lubwaku ya Sedron, mpe
amemaki putulu na yango na Beteli. 5 Mokonzi alongolaki banganga-nzambe ya
bapaya oyo bakonzi ya Yuda batiaki mpo na kotumba ansa na bisambelo ya likolo
ya bangomba ya bingumba ya Yuda mpe ya zingazinga ya Yelusalemi : bango nde
bazalaki kotumba ansa mpo na Bala, mpo na moyi, mpo na sanza, mpo na minzoto
mpe mpo na mampinga nyonso ya likolo. 6 Alongolaki kati na Tempelo ya Yawe
likonzi ya nzambe mwasi Ashera, mpe amemaki yango na lubwaku ya Sedron,
libanda ya Yelusalemi, epai wapi batumbaki yango. Akomisaki yango putulu mpe
asopaki yango na kunda epai wapi bakundaka bato ebele na libulu moko. 7 Mokonzi
abukaki kati na Tempelo ya Yawe, bandako ya mibali oyo bazalaki komipesa na
kindumba ya bule, bandako epai wapi basi bazalaki kotonga banzambala mpo na
nzambe mwasi Ashera. 8 Joziasi abengisaki Banganga-Nzambe nyonso ya bingumba
ya Yuda mpe bapanzaki bisambelo ya likolo ya bangomba oyo ezalaki longwa na
Geba kino na Beri-Sheba epai wapi banganga-nzambe wana bazalaki kotumba ansa.
Abukaki mpe bisika ya bule oyo batonga pene ya bikuke ya bingumba : oyo ezalaki
na ebandeli ya ekuke ya Jozue, moyangeli ya engumba, mpe oyo ezalaki na ngambo
ya loboko ya mwasi ya ekuke ya engumba. 9 Atako banganga-nzambe ya bisambelo
ya likolo ya bangomba bakokaki te kosala mosala na etumbelo ya Yawe kati na
Yelusalemi, kasi bazalaki kolia mapa ezanga levire elongo na Banganga-Nzambe
mosusu.
10 Mokonzi apanzaki etumbelo ya Tofeti, oyo ezalaki na Lubwaku ya Beni-Inomi
mpo ete moto moko te asalela yango lisusu mpo na kotumba mwana na ye ya mobali
to ya mwasi lokola mbeka epai ya Moloki. 11 Alongolaki, wuta na ekuke kino na
Tempelo ya Yawe, bampunda oyo bakonzi ya Yuda babonzaki na nzambe Moyi,
oyo ezalaki na lopango pembeni ya shambre ya Netani-Meleki, soda oyo baboma
mokongo. Mokonzi atumbaki bashar oyo bazalaki kosalela losambo ya nzambe
Moyi. 12 Mokonzi abukaki bitumbelo oyo bakonzi ya Yuda batongaki na likolo ya
shambre ya likolo ya Akazi, mpe bitumbelo oyo Manase atongisaki kati na mapango
mibale ya Tempelo ya Yawe. Alongolaki yango wana, abukaki yango na biteni, mpe
abwakaki yango na lubwaku ya Sedron. 13 Mokonzi apanzaki mpe bisambelo ya likolo
ya bangomba oyo ezalaki na este ya Yelusalemi, na ngambo ya loboko ya mobali
ya ngomba ya Libebi, oyo Salomo, mokonzi ya Isalaele, atongaki mpo na Asitarite,
nzambe mwasi ya makambo mabe ya bato ya Sidoni ; mpo na Kemoshi, nzambe
ya makambo mabe ya bato ya Moabi ; mpe mpo na Moloki, nzambe ya makambo
mabe ya bato ya Amoni. 14 Joziasi abukaki mabanga ya bule, akweyisaki makonzi ya
Ashera, mpe atondisaki esika yango na mikuwa ya bato.
Joziasi abongisi losambo
15 Joziasi abukaki mpe etumbelo oyo ezalaki na Beteli mpe esambelo ya likolo
ya ngomba oyo Jeroboami, mwana mobali ya Nebati, atongaki mpo na kopengwisa
bana ya Isalaele. Abukaki etumbelo yango mpe akomisaki yango putulu. Bongo
atumbaki mpe likonzi ya Ashera. 16 Tango Joziasi atalaki na zingazinga, amonaki
bakunda oyo ezalaki na likolo ya ngomba ; boye akundolaki mikuwa oyo ezalaki kuna
mpe atumbaki yango na likolo ya etumbelo. Na nzela yango, abebisaki lokumu ya
etumbelo yango kolanda Liloba na Yawe, oyo moto na Nzambe asakolaki. 17 Mokonzi
atunaki :
— Kunda oyo nazali komona ezali ya nani ?
Bato ya engumba bazongisaki :
— Ezali kunda ya moto na Nzambe oyo awutaki na Yuda mpe asakolaki makambo
oyo owuti kosala na etumbelo ya Beteli.
— Botika yango, moto moko te asimba mikuwa na ye.
Boye batikaki mikuwa na ye mpe mikuwa ya mosakoli oyo awutaki na Samari.
19 Ndenge asalaki na Beteli, Joziasi abukaki bisika nyonso ya bule ya bisambelo ya
likolo ya bangomba oyo bakonzi ya Isalaele batongaki kati na bingumba ya Samari,
oyo na tina na yango Yawe asilikaki makasi. 20 Joziasi abomaki banganga-nzambe
nyonso ya bisambelo ya likolo ya bangomba oyo bazalaki kuna, abonzaki bango
lokola mbeka na likolo ya bitumbelo na bango moko mpe atumbaki mikuwa ya bato
na likolo ya bitumbelo yango. Bongo azongaki na Yelusalemi.
Feti ya Pasika
(2Ma 35.1, 18-19)
21 Mokonzi apesaki mitindo epai ya bato nyonso : « Bosala feti ya Pasika mpo na
Yawe, Nzambe na bino, kolanda ndenge ekomama kati na buku ya Boyokani. »
22 Feti ya Pasika ya lolenge wana etikalaki nanu kosalema te wuta na tango oyo
bilombe bakambaki Isalaele to na tango nyonso ya bakonzi ya Isalaele mpe ya bakonzi
ya Yuda. 23 Kasi tango Joziasi akokisaki mibu zomi na mwambe na bokonzi, basalaki
lisusu feti ya Pasika mpo na Yawe, na Yelusalemi.
24 Joziasi abomaki mpe bato oyo basololaka na milimo ya bakufi, bamoni makambo,
bikilakila, banzambe ya bikeko, mpe biloko nyonso oyo ezalaki kati na mokili ya
Yuda mpe ya Yelusalemi. Asalaki bongo mpo na kokokisa mitindo oyo ekomama kati
na buku oyo Nganga-Nzambe Ilikia amonaki kati na Tempelo ya Yawe. 25 Mokonzi
moko te azongelaki Yawe lokola Joziasi, na motema na ye mobimba, na molimo na
ye mobimba mpe na makasi na ye nyonso, kolanda mibeko nyonso ya Moyize. Mpe
sima na ye, mokonzi moko te azalaki lokola ye.
26 Nzokande, Yawe atikaki te kanda makasi na Ye, oyo apeliselaki Yuda likolo
ya mabe nyonso oyo Manase asalaki mpo na kopesa Ye kanda. 27 Boye Yawe
alobaki : « Nakobengana mpe Yuda na miso na Ngai ndenge nabenganaki Isalaele ;
nakobwaka Yelusalemi, engumba oyo napona, elongo na Tempelo na yango, oyo na
tina na yango nalobaki : ‹ Kombo na Ngai ekozala kuna. › »
Suka ya Joziasi
(2Ma 35.20–36.1)
28 Makambo mosusu oyo etali bokonzi ya Joziasi mpe misala na ye nyonso,
ekomama kati na buku ya masolo ya bakonzi ya Yuda.
29 Tango Joziasi azalaki mokonzi, Faraon Neko, mokonzi ya Ejipito, akendeki na
ebale Efrate mpo na kosunga mokonzi ya Asiri. Mokonzi Joziasi akendeki kokutana
na ye mpo na kokanga ye nzela, kasi Neko abundisaki ye mpe abomaki ye, na Megido.
30 Basoda ya Joziasi bamemaki ebembe na ye na likolo ya shar, longwa na Megido kino
na Yelusalemi epai wapi bakundaki ye kati na kunda na ye moko. Bato ya mokili
bazwaki Yoakazi, mwana mobali ya Joziasi, bapakolaki ye mafuta mpe bakomisaki
ye mokonzi mpo na kokitana na tata na ye.
Yoakazi, mokonzi ya Yuda
(2Ma 36.2-4)
31 Yoakazi azalaki na mibu tuku mibale na misato ya mbotama tango akomaki
mokonzi, mpe akonzaki basanza misato na Yelusalemi. Kombo ya mama na ye
ezalaki « Amutali. » Amutali azalaki mwana ya Jeremi, moto ya Libina. 32 Yoakazi
asalaki makambo mabe na miso ya Yawe ndenge bakoko na ye basalaki. 33 Faraon
Neko atiaki ye na boloko mpe akangaki ye minyololo, na Ribila, kati na mokili ya
Amati, mpo ete akonza lisusu te na Yelusalemi. Faraon Neko afutisaki na makasi
mokili ya Yuda mpako ya nkoto misato nkama minei ya bakilo ya palata mpe bakilo
tuku misato na minei ya wolo. 34 Faraon Neko akomisaki Eliakimi, mwana mobali
ya Joziasi, mokonzi mpo na kokitana na Joziasi, tata na ye ; abongolaki kombo na
ye mpe akomisaki yango « Yeoyakimi. » Kasi akangaki Yoakazi mpe amemaki ye na
Ejipito. Mpe Yoakazi akufaki kuna.
35 Yeoyakimi afutaki epai ya Faraon Neko palata mpe wolo oyo asengaki. Mpo na
kofuta yango, Yeoyakimi asengaki ete bato ya mokili bafuta mpako. Afutisaki bato
mpako ya palata to ya wolo kolanda bozwi na bango.
Yeoyakimi, mokonzi ya Yuda
(2Ma 36.5-8)
36Yeoyakimi azalaki na mibu tuku mibale na mitano ya mbotama tango akomaki

mokonzi, mpe akonzaki mibu zomi na moko na Yelusalemi. Kombo ya mama na ye
ezalaki « Zebuda. » Zebuda azalaki mwana ya Pedaya, moto ya Ruma. 37 Yeoyakimi
asalaki makambo mabe na miso ya Yawe ndenge kaka bakoko na ye basalaki.
24
Bitumba ya liboso ya Babiloni
1 Wana Yeoyakimi azalaki mokonzi, Nabukodonozori, mokonzi ya Babiloni, akotaki
na makasi kati na mokili ; mpe Yeoyakimi akomaki mosali na ye mibu misato. Kasi
sima, abongolaki makanisi mpe atombokelaki Nabukodonozori. 2 Yawe atindaki
mampinga ya bato ya Chalide, ya Siri, ya Moabi mpe ya Amoni mpo na kobundisa
ye. Yawe atindaki bango mpo na kobebisa Yuda kolanda liloba oyo Yawe asakolaki
na nzela ya basali na Ye, basakoli. 3 Solo, makambo yango ekomelaki Yuda kolanda
mitindo na Yawe mpo na kolongola bango na miso na Ye likolo ya masumu ya Manase
mpe likolo ya makambo nyonso oyo asalaki ; 4 bakisa makila oyo asopaki, makila ya
bato oyo bayebi likambo te. Pamba te atondisaki Yelusalemi na makila ya bato oyo
bayebaki likambo te ; mpe Yawe aboyaki kolimbisa ye.
5 Makambo mosusu oyo etali bokonzi ya Yeoyakimi mpe misala na ye nyonso,
ekomama kati na buku ya masolo ya bakonzi ya Yuda. 6 Tango Yeoyakimi akufaki,
Yeoyakini, mwana na ye ya mobali, akitanaki na ye na bokonzi.
7 Mokonzi ya Ejipito azalaki kobima lisusu te elongo na mampinga na ye mpo
na kokota na mikili mosusu, mpo ete mokonzi ya Babiloni abotolaki mabele na ye
nyonso, longwa na moluka ya nor ya Ejipito kino na ebale Efrate.
Yeoyakini, mokonzi ya Yuda
(2Ma 36.9-10)
8 Yeoyakini azalaki na mibu zomi na mwambe ya mbotama tango akomaki
mokonzi, mpe akonzaki basanza misato na Yelusalemi. Kombo ya mama na ye
ezalaki « Newushita. » Newushita azalaki mwana ya Elinatani, moto ya Yelusalemi.
9 Yeoyakini asalaki makambo mabe na miso ya Yawe ndenge kaka tata na ye asalaki.
10 Ezalaki na tango wana nde bakonzi ya basoda ya Nabukodonozori,
mokonzi ya Babiloni, babundisaki Yelusalemi mpe bazingelaki engumba yango.
11 Nabukodonozori, mokonzi ya Babiloni, ayaki ye moko na engumba tango basoda na
ye bazalaki kozingela yango. 12 Yeoyakini, mokonzi ya Yuda ; mama na ye, basali na
ye, bakambi na ye mpe bakalaka na ye ya lokumu bamipesaki bango nyonso epai ya
mokonzi Nabukodonozori. Nabukodonozori, mokonzi ya Babiloni, atiaki Yeoyakini
na boloko na mobu ya mwambe ya bokonzi na ye. 13 Ndenge Yawe alobaki yango,
Nabukodonozori azwaki bomengo nyonso oyo ezalaki kati na Tempelo ya Yawe mpe
kati na ndako ya mokonzi ; bongo amemaki biloko nyonso ya wolo oyo Salomo,
mokonzi ya Isalaele, asalaki mpo na Tempelo ya Yawe. 14 Amemaki Yelusalemi
mobimba na bowumbu : bakonzi nyonso ya basoda mpe basoda, bato nyonso ya
mayele ya misala ya maboko mpe ba-oyo basalelaka bibende. Bango nyonso bazalaki
bato nkoto zomi. Kaka babola nde batikalaki kati na mokili. 15 Nabukodonozori
amemaki Yeoyakini na bowumbu na Babiloni ; amemaki mpe, longwa na Yelusalemi
kino na Babiloni, mama ya mokonzi, basi ya mokonzi, bakalaka ya lokumu mpe
bankumu ya mokili. 16 Mokonzi ya Babiloni amemaki mpe na bowumbu na Babiloni
mampinga nyonso ya bato nkoto sambo oyo bazalaki makasi mpe babongisama
mpo na bitumba, bakisa bato nkoto moko oyo basalaka misala ya maboko mpe oyo
basalelaka bibende.
17 Mokonzi ya Babiloni akomisaki Matania, noko ya Yeoyakini, mokonzi na esika
na ye ; mpe abongolaki kombo na ye, akomisaki yango « Sedesiasi. »
Sedesiasi, mokonzi ya Yuda

(2Ma 36.11-16)
18 Sedesiasi azalaki na mibu tuku mibale na moko ya mbotama tango akomaki
ezalaki « Amutali. » Amutali azalaki mwana ya Jeremi, moto ya Libina. 19 Sedesiasi
asalaki makambo mabe na miso ya Yawe, ndenge kaka Yeoyakimi asalaki. 20 Ezalaki
mpo na kanda makasi ya Yawe nde makambo oyo nyonso esalemelaki Yelusalemi
mpe Yuda, kino Yawe kobengana bango mosika ya elongi na Ye.
Nzokande, Sedesiasi atombokelaki mokonzi ya Babiloni.
25
Kokweyisama ya Yelusalemi
(2Ma 36.17-20)
1 Tango Sedesiasi akokisaki mibu libwa na bokonzi, na mokolo ya zomi ya sanza
mpe ya zomi, Nabukodonozori, mokonzi ya Babiloni, elongo na mampinga na
ye nyonso, ayaki kobundisa Yelusalemi. Batongaki molako na bango libanda ya
engumba, mpe atongaki mabulu mpo na kobombama, na zingazinga na yango
nyonso. 2 Engumba yango ezingelamaki kino na mobu ya zomi na moko ya bokonzi
ya Sedesiasi. 3 Na mokolo ya libwa ya sanza ya minei, wana nzala makasi ekotaki kati
na engumba mpe bato bazalaki lisusu na eloko ya kolia te, 4 bongo lokola lidusu moko
efungwamaki kati na mir ya engumba, basoda nyonso ya Yuda bakimaki butu-butu
mpe babimelaki na ekuke oyo ezalaki na kati-kati ya bamir mibale, pene ya elanga ya
mokonzi, atako bato ya Babiloni bazingelaki engumba. Bakimaki na nzela ya lubwaku
ya Yordani. 5 Kasi basoda ya Babiloni balandaki mokonzi mpe bakangaki ye kati
na etando ya Jeriko epai wapi basoda na ye nyonso bakimaki ye mpe bapanzanaki.
6 Basoda ya Babiloni bakangaki mokonzi ya Yuda mpe bamemaki ye epai ya mokonzi
ya Babiloni, na Ribila epai wapi bakatelaki ye etumbu. 7 Bakataki mito ya bana mibali
ya Sedesiasi na miso na ye ; mpe Nabukodonozori, mokonzi ya Babiloni, atobolaki
miso ya Sedesiasi, apesaki mitindo ete bakanga ye minyololo ya bronze mpe bamema
ye na Babiloni.
Bamemi bato ya Yuda na bowumbu
8 Tango Nabukodonozori, mokonzi ya Babiloni, akokisaki mibu zomi na libwa na
bokonzi, Nebuzaradani, mokonzi ya bakengeli mpe mosali ya mokonzi ya Babiloni,
ayaki na Yelusalemi na mokolo ya sambo ya sanza ya mitano. 9 Atumbaki Tempelo
ya Yawe, ndako ya mokonzi mpe bandako nyonso ya Yelusalemi ; atumbaki bandako
nyonso ya bato minene. 10 Mampinga nyonso ya Babiloni, oyo ezalaki na se
ya bokonzi ya mokonzi ya bakengeli ya mokonzi babukaki bamir oyo ezingelaki
Yelusalemi. 11 Nebuzaradani, mokonzi ya bakengeli ya mokonzi, amemaki na
bowumbu bato oyo batikalaki kati na engumba, bato oyo bamipesaki epai ya mokonzi
ya Babiloni mpe bato mosusu oyo batikalaki. 12 Kasi mokonzi ya bakengeli ya
mokonzi atikaki kati na mokili ndambo ya babola mpo na kolona vino mpe bilanga.
13 Bato ya Babiloni babukaki makonzi ya bronze oyo ezalaki liboso ya Tempelo
ya Yawe, bashario ya bronze mpe nzungu ya monene ya bronze oyo ezalaki kati na
Tempelo ya Yawe, mpe bamemaki bronze na yango na Babiloni. 14 Bakamataki lisusu
biloko nyonso ya bronze oyo bazalaki kosala na yango losambo kati na Tempelo,
basani ya putulu, bapawu, bambeli, bakopo. 15 Mokonzi ya bakengeli ya mokonzi
akamataki lisusu biloko nyonso ya wolo mpe ya palata : bambabola mpe basani ya
kobwakela mayi. 16 Bakokaki te komeka kilo ya bronze ya biloko nyonso oyo Salomo
asalaki mpo na Tempelo ya Yawe : makonzi nyonso mibale, nzungu ya monene mpe
bashario. 17 Likonzi moko na moko ezalaki na bametele pene libwa na bosanda.

Moto ya likonzi, oyo ezalaki na songe, ezalaki ya bronze mpe na metele pene moko
na ndambo na molayi ; mpe bazingelaki yango na bililingi ya basinga oyo basala
lokola monyama mpe bambuma ya grenade. Makonzi nyonso mibale mpe bililingi
ya basinga oyo basala lokola monyama ezalaki ndenge moko.
18 Mokonzi ya bakengeli ya mokonzi atiaki na boloko Seraya, mokonzi ya Banganga-
Nzambe ; Sofoni, molandi ya mokonzi ya Banganga-Nzambe ; mpe Banganga-Nzambe
misato oyo bazalaki na mokumba ya kokengela ekotelo ya Tempelo. 19 Kati na
bato oyo batikalaki kati na engumba, akangaki lisusu moko kati na bakalaka ya
lokumu, oyo azalaki na mokumba ya kotala makambo ya basoda ya bitumba, bapesi
toli mitano, mokomi mikanda ya mokonzi ya mampinga, oyo azalaki na mokumba
ya kokoma bakombo ya bato ya mboka mpo na kokota na mosala ya mampinga ;
mpe mibali tuku motoba ya Yuda, oyo bakutaki kati na engumba. 20 Nebuzaradani,
mokonzi ya bakengeli ya mokonzi, akamataki bango nyonso mpe amemaki bango
epai ya mokonzi ya Babiloni, na Ribila. 21 Mokonzi ya Babiloni abomaki bango kuna
na Ribila, kati na mokili ya Amati. Boye, bato ya Yuda bakendeki na bowumbu mosika
ya mokili na bango.
22 Nabukodonozori, mokonzi ya Babiloni, atiaki Gedalia, mwana mobali ya Ayikami
mpe koko ya Shafani, lokola moyangeli ya bato oyo atikaki kati na mokili ya Yuda.
Babomi moyangeli
23 Tango bakonzi nyonso ya mampinga elongo na basoda na bango bayokaki
ete mokonzi ya Babiloni akomisi Gedalia moyangeli, bakendeki na Mitsipa epai ya
Gedalia. Tala bakombo ya bato yango : Isimaeli, mwana mobali ya Netania ; Yoanani,
mwana mobali ya Karea ; Seraya, mwana mobali ya Tanumeti, moto ya Netofa ;
mpe Yazania, mwana mobali ya moto moko ya Maakati. Bakendeki kuna elongo
na basoda na bango. 24 Gedalia alapaki ndayi liboso na bango mpe basoda na bango
na maloba oyo : « Bobanga te kosalela bato ya Babiloni, bovanda kati na mokili,
bosalela mokonzi ya Babiloni mpe bokozala na bino malamu. »
25 Kasi na sanza ya misato, Isimaeli, mwana mobali ya Netania mpe koko ya
Elishama, oyo azalaki na molongo ya libota ya bokonzi, ayaki elongo na basoda zomi ;
babomaki Gedalia elongo na bato ya Yuda mpe bato ya Babiloni oyo bazalaki elongo
na ye, na Mitsipa. 26 Boye bato nyonso, kobanda na bato ya se kino bato ya lokumu,
elongo na bakonzi ya basoda, bakimaki na Ejipito, pamba te bazalaki kobanga bato
ya Babiloni.
Yeoyakini azwi ngolu
27 Tango Yeoyakini, mokonzi ya Yuda, akokisaki mibu tuku misato na sambo na
bowumbu, Evili-Merodaki, mokonzi ya Babiloni, ayokelaki Yeoyakini, mokonzi ya
Yuda, mawa mpe abimisaki ye na boloko, na mokolo ya tuku mibale na sambo ya
sanza ya zomi na mibale, kaka na mobu oyo akomaki mokonzi.
28 Evili-Merodaki asololaki na Yeoyakini na boboto mpe apesaki ye lokumu koleka
bakonzi mosusu oyo bazalaki elongo na ye, na bowumbu kati na Babiloni ; 29 apesaki
mitindo ete balongola ye bilamba ya boloko mpe andimaki ete abanda kolia mesa
moko elongo na ye, mokolo na mokolo kino na suka ya bomoi na ye. 30 Mokonzi ya
Babiloni azalaki kopesa ye nyonso oyo asengeli na yango mikolo nyonso ya bomoi na
ye.
1 Masolo ya Kala 1:1 545 1 Masolo ya Kala 1:28
1 Masolo ya Kala
Milongo ya mbotama
Longwa na Adamu kino na Semi
1 Adamu, Seti, Enoshi, 2 Kenani, Maalalele, Yeredi, 3 Enoki, Metusalemi,
Lemeki, 4 Noa, Semi, Cham mpe Jafeti.
5 Bana mibali ya Jafeti :
Gomeri, Magogi, Madayi, Yavani, Tubali, Mesheki mpe Tirasi.
6 Bana mibali ya Gomeri :
Ashikenazi, Difati mpe Togarima.
7 Bana mibali ya Yavani :
Elisha, Tarsisi, Kitimi mpe Dodanimi.
8 Bana mibali ya Cham :
Kushi, Mitsirayimi, Puti mpe Kanana.
9 Bana mibali ya Kushi :
Seba, Avila, Sabita, Raema mpe Sabiteka.
Bana mibali ya Raema :
Sheba mpe Dedani.
10 Kushi azalaki tata
ya Nimirodi oyo azalaki elombe ya liboso ya bitumba kati na mokili.
11 Mitsirayimi azalaki koko
ya bato ya Ludi, ya Anami, ya Leabi, ya Nafitu, 12 ya Patrusi, ya Kasilu (oyo
babimisa bato ya Filisitia) mpe ya Kereti.
13 Kanana azalaki tata
ya Sidoni, mwana na ye ya liboso, ya Eti, 14 ya Yebusi, ya Amori, ya Girigazi, 15 ya
Evi, ya Ariki, ya Sini, 16 ya Arivadi, ya Tsemari mpe ya Amati.
17 Bana mibali ya Semi :
Elami, Asuri, Aripakishadi, Ludi mpe Arami.
Bana mibali ya Arami :
Utsi, Uli, Geteri mpe Mesheki.
18 Aripakishadi abotaki Shela,
mpe Shela abotaki Eberi.
19 Eberi abotaki bana mibali mibale ;
moko, kombo na ye ezalaki « Pelegi » oyo elingi koloba : Kokabola ; pamba te
ezalaki na tango na ye nde bakabolaki mabele. Kombo ya mwana mosusu
ezalaki « Yokitani. »
20 Yokitani abotaki
Alimodadi, Shelefi, Atsarimaveti, Yera, 21 Adorami, Uzali, Dikila, 22 Obali,
Abimaeli, Saba,
23 Ofiri, Avila mpe Yobabi. Bango nyonso wana bazalaki bakitani ya Yokitani.
Longwa na Semi kino na Ezawu mpe Jakobi

24 Semi, Aripakishadi, Shela,
25 Eberi, Pelegi, Rewu,
26 Serugi, Naori, Tera,
27 mpe Abrami oyo azali Abrayami.
28 Bana mibali ya Abrayami :
Izaki mpe Isimaeli.
29 Tala bakitani na bango :

Nebayoti, mwana mobali ya liboso ya Isimaeli ; Kedari, Adibeli, Mibisami,
30 Mishima, Duma, Masa, Adadi, Tema, 31 Yeturi, Nafishi mpe Kedima.
Bango nde bazalaki bana mibali ya Isimaeli.
32 Bana mibali oyo Abrayami abotaki na Ketura, makangu na ye :
Zimirani, Yokishani, Medani, Madiani, Ishibaki mpe Shuwa.
Bana mibali ya Yokishani :
Saba mpe Dedani.
33 Bana mibali ya Madiani :
Efa, Eferi, Enoki, Abida mpe Elida.
Bango nyonso wana bazalaki bakitani ya Ketura.
Bakitani ya Ezawu
34 Abrayami azalaki tata ya Izaki.
Bana mibali ya Izaki :
Ezawu mpe Isalaele.
35 Bana mibali ya Ezawu :
Elifazi, Reweli, Yewushi, Yaelami mpe Kora.
36 Bana mibali ya Elifazi :
Temani, Omari, Tsefo, Gaetami, Kenazi, Timina mpe Amaleki.
37 Bana mibali ya Reweli :
Naati, Zera, Shama mpe Miza.
38 Bana mibali ya Seiri :
Lotani, Shobali, Tsibeoni, Ana, Dishoni, Etseri mpe Dishani.
39 Bana mibali ya Lotani :
Ori mpe Omani. Timina azalaki ndeko mwasi ya Lotani.
40 Bana mibali ya Shobali :
Alivani, Manaati, Ebali, Shefo mpe Onami.
Bana mibali ya Tsibeoni :
Aya mpe Ana.
41 Mwana mobali ya Ana :
Dishoni.
Bana mibali ya Dishoni :
Emidani, Eshibani, Yitirani mpe Kerani.
42 Bana mibali ya Etseri :
Bilani, Zavani mpe Yaakani.
Bana mibali ya Dishani :
Utsi mpe Arani.
Bakonzi ya Edomi
43 Tala bakonzi oyo bakambaki Edomi liboso ete Isalaele ekoma kokambama
na mokonzi :
Bela, mwana mobali ya Beori, oyo kombo ya engumba na ye ezalaki « Dinaba. »
44 Tango Bela akufaki, Yobabi, mwana mobali ya Zera, moto ya mokili ya Botsira,
45 Tango Yobabi akufaki, Ushami, moto ya mokili ya Temani, akitanaki na ye na
bokonzi.
46 Tango Ushami akufaki, Adadi, mwana mobali ya Bedadi, akitanaki na ye na
bokonzi. Alongaki bato ya Madiani na mokili ya bato ya Moabi. Engumba na
ye ezalaki Aviti.
47 Tango Adadi akufaki, Samila, moto ya engumba Masireka, akitanaki na ye na
bokonzi.
48 Tango Samila akufaki, Saulo, moto ya engumba Reoboti, engumba oyo etongama
pembeni ya ebale, akitanaki na ye na bokonzi.
49 Tango Saulo akufaki, Bala-Anani, mwana mobali ya Akibori, akitanaki na ye na
bokonzi.
50 Tango Bala-Anani akufaki, Adadi akitanaki na ye na bokonzi. Engumba na ye
ezalaki « Pawu, » mpe kombo ya mwasi na ye ezalaki « Meetabeli. » Meetabeli
azalaki mwana mwasi ya Matiredi mpe koko ya Mezaabi. 51 Adadi mpe akufaki.
Tala bakombo ya bakambi ya Edomi :

Timina, Aliva, Yeteti, 52 Olibama, Ela, Pinoni, 53 Kenazi, Temani, Mibitsari,
54 Magidieli mpe Irami.
Bango nde bazalaki bakonzi ya Edomi.
2
Bana mibali ya Isalaele
(Ebl 35.23-26)
1 Tala bana mibali ya Isalaele :
Ribeni, Simeoni, Levi, Yuda, Isakari, Zabuloni, 2 Dani, Jozefi, Benjame, Nefitali,
Gadi mpe Aseri.
Libota ya Yuda
(Ebl 38; 46.12)
3 Bana mibali ya Yuda :
Eri, Onani mpe Shela.
Ezali Mwana mwasi ya Shuwa, moto ya Kanana, nde abotelaki Yuda bana mibali
misato wana. Eri, mwana mobali ya liboso ya Yuda, atambolaki mabe na miso ya
Yawe, mpe Yawe abomaki ye.
4 Tamari, bokilo ya Yuda, abotelaki ye Peretsi mpe Zera.
Bana mibali nyonso ya Yuda bazalaki mitano.
5Bana mibali ya Peretsi :
Etsironi mpe Amuli.
(1Ba 5.11)
6 Bana mibali ya Zera :
Zimiri, Etani, Emani, Kalikoli mpe Darida ;
bango nyonso bazalaki mitano.
(Joz 7)
7 Mwana mobali ya Karimi :
Akari oyo ayeisaki mobulu na Isalaele tango abukaki mobeko ya kozwa biloko
oyo babulisaki mpo na Yawe.
8 Mwana mobali ya Etani :
Azaria.
9 Bana mibali oyo babotelaki Etsironi :
Yerameeli, Rami mpe Kelubayi.
(Mit 1.7; Rit 4.19-22)
10 Rami azalaki tata ya Aminadabi ;
mpe Aminadabi azalaki tata
ya Nashoni, mokambi ya bato ya Yuda.
11 Nashoni azalaki tata ya Salima ;
Salima azalaki tata ya Boazi.
12 Boazi azalaki tata ya Obedi ;
mpe Obedi azalaki tata ya Izayi.

13 Izayi azalaki tata
ya Eliabi, mwana na ye ya liboso ya mobali ; ya mibale, Abinadabi ;
ya misato, Shimea ; 14 ya minei, Netaneeli ;
ya mitano, Radayi ; 15 ya motoba, Otsemi ;
mpe ya sambo, Davidi.
16 Bandeko na bango ya basi : Tseruya mpe Abigayili.
Tseruya abotaki bana mibali misato :
Abishayi, Joabi mpe Asaeli.
17 Abigayili abotaki mwana moko ya mobali, mpe kombo na ye ezalaki « Amasa. »
Yeteri, moto ya Isimaeli, nde azalaki tata ya Amasa.
18 Azuba abotelaki Kalebi, mwana mobali ya Etsironi,
mwana moko ya mwasi, mpe kombo na ye ezalaki « Yerioti ; »
mpe bana mibali misato : Yesheri, Shobabi mpe Aridoni.
19 Tango Azuba akufaki, Kalebi abalaki Efrata oyo abotelaki ye Wuri.
20 Wuri azalaki tata ya Uri,
mpe Uri azalaki tata ya Betisaleyeli.
21 Mpe na sima, Etsironi asangisaki nzoto na mwana mwasi ya Makiri, tata ya bato
ya Galadi. Abalaki ye tango azalaki na mibu tuku motoba ; mpe mwana mwasi
ya Makiri abotelaki ye Segubi.
22 Segubi azalaki tata ya Yairi oyo azalaki kokonza bingumba tuku mibale na
misato kati na mokili ya Galadi.
23 Kasi bato ya Geshuri mpe ya Siri babotolaki na makasi bamboka oyo Yairi
azalaki kokonza ; babotolaki mpe Kenati elongo na bamboka na yango ya
mike : bingumba nyonso oyo babotolaki ezalaki tuku motoba.
Bango nyonso wana bazalaki bakitani ya Makiri, tata ya bato ya Galadi.
24 Sima na kufa ya Etsironi na mboka Kalebi Efrata, mwasi na ye, Abiya, abotaki
mwana mobali, mpe kombo na ye « Ashiwuri. » Ashiwuri azalaki tata ya Tekoa.
25 Bana mibali ya Yerameeli, mwana liboso ya Etsironi, bazalaki :
Rami, mwana na ye ya liboso ya mobali, Buna, Oreni, Otsemi mpe Ayiya.
26 Yerameeli abalaki mwasi mosusu oyo kombo na ye ezalaki « Atara. » Atara
abotelaki ye Onami.
27 Bana mibali ya Rami, mwana mobali ya liboso ya Yerameeli :
Matsi, Yamini mpe Ekere.
28 Bana mibali ya Onami :
Shamayi mpe Yada.
Bana mibali ya Shamayi :
Nadabi mpe Abishuri. 29 Kombo ya mwasi ya Abishuri ezalaki « Abiyaili. »
Abiyaili abotelaki ye Abani mpe Molidi.
30 Bana mibali ya Nadabi :
Seledi mpe Apayimi.
Seledi atikalaki kobota te mpe akufaki.
31 Mwana mobali ya Apayimi :
Yisheyi oyo azalaki tata ya Sheshani. Sheshani azalaki tata ya Akilayi.
32 Bana mibali ya Yada, ndeko mobali ya Shamayi :
Yeteri mpe Jonatan.
Yeteri atikalaki kobota te mpe akufaki.
33 Bana mibali ya Jonatan :

Peleti mpe Zaza.
Bango wana nde bazalaki bakitani ya Yerameeli.
34 Sheshani atikalaki kobota bana mibali te, kaka bana basi. Kasi azalaki na
mowumbu moko ya mobali na kombo Yara, moto ya Ejipito. 35 Sheshani abalisaki
mwana na ye ya mwasi epai ya Yara, mowumbu na ye ya mobali, mpe mwana
yango ya mwasi abotelaki Yara mwana mobali, Atayi.
36 Atayi azalaki tata ya Natan,
Natan azalaki tata ya Zabadi.
37 Zabadi azalaki tata ya Efilali,
Efilali azalaki tata ya Obedi.
38 Obedi azalaki tata ya Jewu,
Jewu azalaki tata ya Azaria.
39 Azaria azalaki tata ya Eletsi,
Eletsi azalaki tata ya Eleasa.
40 Eleasa azalaki tata ya Sisimayi,
Sisimayi azalaki tata ya Shalumi.
41 Shalumi azalaki tata ya Yekamia,
mpe Yekamia azalaki tata ya Elishama.
42 Bana mibali ya Kalebi, ndeko ya Yerameeli :
Mesha, mwana na ye ya liboso oyo azalaki tata ya Zifi,
mpe Maresha, tata ya Ebron.
43 Bana mibali ya Ebron :
Kora, Tapua, Rekemi mpe Shema.
44 Shema azalaki tata ya Raami,
mpe Raami azalaki tata ya Yorikeami.
Rekemi azalaki tata ya Shamayi.
45 Mwana mobali ya Shamayi ezalaki Maoni,
Maoni azalaki tata ya Beti-Tsuri.
46 Efa, makangu ya Kalebi, abotelaki ye
Arani, Motsa mpe Gazezi.
Arani azalaki tata ya Gazezi.
47 Bana mibali ya Yadayi :
Regwemi, Yotami, Geshani, Peleti, Efa mpe Shaafi.
48 Maaka, makangu mosusu ya Kalebi, abotelaki ye
Sheberi mpe Tirana.
49 Abotelaki ye lisusu
Shaafi, tata ya Madimana,
mpe Sheva, tata ya Makibena mpe Gibea.
Kalebi azalaki na mwana moko ya mwasi, Akisa.
50 Bango wana nde bazalaki bakitani ya Kalebi.
Bana mibali ya Wuri, mwana ya liboso oyo abotaki na Efrata, mwasi na ye :
Shobali, tata ya Kiriati-Yearimi ; 51 Salima, tata ya Beteleemi ; mpe Arefi, tata ya
Beti-Gaderi.
52 Bakitani ya Shobali, tata ya Kiriati-Yearimi :
Aruwe mpe Atsi-Amenuoti. 53 Mabota ya Kiriati-Yearimi : bato ya Yeteri, ya Puti,

ya Shumati mpe ya Mishirayi. Bato ya Tsorea mpe ya Eshitaoli babimelaki na
mabota oyo.
54 Bakitani ya Salima :
Bato ya Beteleemi, ya Netofa, ya Aroti-Beti-Joabi, ya Atsi-Amanati mpe ya Tsorea,
55 elongo na mabota ya bato ya mayele oyo bazalaki kovanda na Yaebetsi : bato
ya Tirea, ya Shimea mpe ya Sukoti. Bango wana nde bato ya Keni oyo babimeli
na Amati, tata ya libota ya Rekabi.
3
Bana mibali ya Davidi
(2Sa 3.2-5)
1 Tala bana mibali ya Davidi oyo babotamaki na Ebron :
Mwana ya liboso ezalaki Aminoni, mwana mobali ya Ayinoami, moto ya Jizireyeli ;

ya mibale, Daniele, mwana mobali ya Abigayili, moto ya Karimeli ;
2 ya misato, Abisalomi, mwana mobali ya Maaka, mwana mwasi ya Talimayi,
mokonzi ya Geshuri ;
ya minei, Adoniya, mwana mobali ya Agite ;
3 ya mitano, Shefatia, mwana mobali ya Abitali ;
mpe ya motoba, Yitileami oyo Egila, mwasi na ye, abotaki.
4 Bango nyonso motoba bazalaki bana mibali ya Davidi oyo babotamaki na
Ebron, mboka mokonzi, epai wapi akonzaki mibu sambo na ndambo.
Davidi akonzaki wuta na Yelusalemi mibu tuku misato na misato.

(2Sa 5.14-16; 1Ma 14.4-7)
5 Tala bakombo ya bana na ye ya mibali oyo babotamaki na Yelusalemi :
Shimea, Shobabi, Natan mpe Salomo. Ezali Batisheba, mwana mwasi ya Amieli,
nde abotaki bana mibali minei oyo.
6 Babotelaki ye lisusu bana oyo : Yibari, Elishama, Elifeleti, 7 Noga, Nefegi, Yafia,
8 Elishama, Eliyada mpe Elifeleti.
Bango nyonso bazalaki libwa.
9 Bango nyonso nde bazalaki bana mibali ya Davidi, longola bana mibali oyo
bamakangu na ye babotelaki ye. Mpe Tamari azalaki ndeko na bango ya
mwasi.
10 Salomo azalaki tata ya Roboami,
Roboami azalaki tata ya Abiya,
Abiya azalaki tata ya Asa,
Asa azalaki tata ya Jozafati,
11 Jozafati azalaki tata ya Yorami,
Yorami azalaki tata ya Akazia,
Akazia azalaki tata ya Joasi,
12 Joasi azalaki tata ya Amatsia,
Amatsia azalaki tata ya Azaria,
Azaria azalaki tata ya Yotami,
13 Yotami azalaki tata ya Akazi,
Akazi azalaki tata ya Ezekiasi,

Ezekiasi azalaki tata ya Manase,
14 Manase azalaki tata ya Amoni,
Amoni azalaki tata ya Joziasi,
15 Joziasi azalaki tata ya bana mibali oyo :
Yoanani, mwana na ye ya liboso ;
Yeoyakimi, ya mibale ;
Sedesiasi, ya misato ;
Shalumi, ya minei.
16 Bana mibali ya Yeoyakimi :
Yekonia mpe Sedesiasi.
Bakonzi oyo bakonzaki sima na bowumbu
17 Libota ya Yekonia, mokangami :
Shealitieli, mwana na ye ya mobali ; 18 Malikirami, Pedaya, Shenatsari, Yekamia,
Oshama mpe Nedabia.
19 Bana mibali ya Pedaya :
Zorobabeli mpe Shimei.
Bana mibali ya Zorobabeli :
Meshulami mpe Anania. Shelomiti azalaki ndeko na bango ya mwasi.
20 Bana mibali ya Meshulami :
Ashuba, Oeli, Berekia, Asadia, Yoshabi-Esedi.
Bango nyonso bazalaki mitano.
21 Bakitani ya Anania :
Pelatia mpe Ezayi elongo na bana mibali ya Refaya, ya Arinani, ya Abidiasi mpe
ya Shekania.
22 Libota ya Shekania :
Shemaya elongo na bana na ye ya mibali : Atushi, Yigali, Baria, Nearia mpe
Shafati.
Bango nyonso bazalaki motoba.
23 Bana mibali ya Nearia :
Eliowenayi, Ezekiasi mpe Azirikami.
Bango nyonso bazalaki misato.
24 Bana mibali ya Eliowenayi :
Odavia, Eliashibi, Pelaya, Akubi, Yoanani, Delaya mpe Anani.
Bango nyonso bazalaki sambo.
4
Bituka mosusu ya Yuda
1 Libota ya Yuda :
Peretsi, Etsironi, Karimi, Wuri mpe Shobali.
2 Reaya, mwana mobali ya Shobali, azalaki tata ya Yaati, mpe Yaati azalaki tata ya
Awumayi mpe ya Laadi.
Bango nde bazalaki bakoko ya bituka ya bato ya Tsorea.
3 Tala bana mibali ya Etami :
Jizireyeli, Yishima mpe Yidibashi.
Kombo ya ndeko na bango ya mwasi ezalaki Atseleliponi.
4 Penueli azalaki tata ya Gedori, mpe Ezeri azalaki tata ya Usha.
Bango nde bazalaki bakitani ya Wuri, mwana liboso ya Efrata, tata ya
Beteleemi.
5 Ashiwuri, tata ya Tekoa, azalaki na basi mibale : Eleya mpe Nara.
6 Nara abotelaki ye bana mibali oyo :

Awuzami, Eferi, Temeni mpe Ahashitari.
7 Eleya abotelaki ye bana mibali oyo :
Tsereti, Tsoari mpe Etinani.
8 Kotsi azalaki tata ya Anubi mpe Atsobeba, mpe koko ya mabota ya Aareyeli,
mwana mobali ya Arumi.
9Yaebetsi azalaki na lokumu mingi koleka bandeko na ye ya mibali. Mama na ye
apesaki ye kombo « Yaebetsi » mpo na koloba : « Nabotaki yo na pasi. » 10 Yaebetsi
abelelaki Yawe, Nzambe ya Isalaele ; alobaki : « Oh Yawe ! Soki okoki kopambola
ngai mpe koyeisa mabele na ngai monene ! Tika ete loboko na Yo ezala likolo na
ngai ! Bomba ngai mosika ya mabe mpo ete namona pasi te. » Mpe Nzambe ayanolaki
libondeli na ye.
11 Kelubi, ndeko mobali ya Shuwa, azalaki tata ya Meyiri oyo azalaki tata ya
Eshitoni. 12 Eshitoni azalaki tata ya Beti-Rafa, Paseya mpe Teyina oyo atongaki
engumba Naashi. Bango nde bazalaki kovanda na engumba Reka.
(Bil 1.13)
13 Bana mibali ya Kenazi :
Otinieli mpe Seraya.
Bana mibali ya Otinieli :
Atati mpe Meonotayi.
14 Meonotayi abotaki Ofira.
Seraya abotaki Joabi, tata ya Ge-Arashimi. Bazalaki kobenga ye bongo, pamba te
bato na ye bazalaki kosala misala ya maboko, ya kotula bibende na moto.
(Mit 13.6)
15 Bana mibali ya Kalebi, mwana mobali ya Yefune :
Iru, Ela mpe Naame.
Mwana mobali ya Ela :
Kenazi.
16 Mwana mobali ya Yealeyeli :
Zifi, Zifa, Tiria mpe Asareli.
17 Bana mibali ya Esidrasi :
Yeteri, Meredi, Eferi mpe Yaloni. Moko kati na basi ya Meredi abotaki Miriami,
Shamayi mpe Yishiba, tata ya Eshitemoa. 18 Mwasi na ye, moto ya Yuda, abotaki
Yeredi, tata ya Gedori ; Eberi, tata ya Soko mpe Yekutieli, tata ya Zanoa.
Bango nde bazalaki bana mibali ya Bitiya, mwana mwasi ya Faraon, oyo Meredi
abalaki.
19 Bana mibali ya mwasi ya Odia, ndeko mwasi ya Naami :
tata ya Keila, moto ya Garima ; mpe Eshitemoa, moto ya mboka Maakati.
20 Bana mibali ya Simona :
Aminoni, Rina, Beni-Anani mpe Tiloni.
Bana mibali ya Yisheyi :
Zoeti mpe Beni-Zoeti.
21 Bana mibali ya Shela, mwana mobali ya Yuda :
Eri, tata ya Leka ; Laeda, tata ya Maresha ; mpe mabota ya basali bilamba ya
lino, na Beti-Asheba.
22 Yokimi, bato ya Kozeba, Joasi mpe Sarafi oyo bazalaki bakambi kati na Moabi
mpe engumba Yashubi-Leemi. Nyonso oyo ezali makambo ya kala. 23 Bazalaki
basali mbeki oyo bazalaki kovanda na Netayimi mpe na Gedera ; batikalaki
kuna mpo na kosalela mokonzi.
Libota ya Simeoni
(Ebl 46.10; Mit 26.12-13)
Nemueli, Yamini, Yaribi, Zera ; Saulo, tata ya Shalumi ;
25 Shalumi, tata ya Mibisami ; Mibisami, tata ya Mishima.
26 Bana mibali ya Mishima :
Amueli, Zakuri mpe Shimei. 27 Shimei azalaki na bana mibali zomi na motoba
mpe bana basi motoba ; kasi bandeko na ye ya mibali babotaki bana mingi te,
yango wana etuka na bango ezalaki na bato ebele te lokola libota ya Yuda.
(Joz 19.1-8)
28 Bazalaki kovanda na Beri-Sheba, na Molada, na Atsari-Shuwali, 29 na Bila, na
Etsemi, na Toladi, 30 na Betweli, na Orima, na Tsikilagi, 31 na Beti-Marikaboti, na
Atsari-Suzimi, na Beti-Birei mpe na Shaarayimi : nyonso oyo ezalaki bingumba
na bango kino na tango ya bokonzi ya Davidi. 32 Tala bingumba mitano mike oyo
ezalaki zingazinga na yango : Etami, Ayini, Rimoni, Tokeni mpe Ashani ; 33 bakisa
bamboka mike mosusu oyo ezingelaki bingumba yango kino na Baalati. Oyo nde
ezalaki bisika na bango ya kovanda mpe molongo ya mbotama ya bakoko na
bango.
34 Meshobabi ; Yamileki ;
Yosha, mwana mobali ya Amatsia ; 35 Joeli ; Jewu, mwana mobali ya Yoshibia,
mwana mobali ya Seraya, mwana mobali ya Asieli ;
36 Eliowenayi ; Yakoba ; Yeshoaya ;
Asaya ; Adieli ; Yesimieli ; Benaya ;
37 Ziza, mwana mobali ya Shifeyi, mwana mobali ya Aloni, mwana mobali ya
Yedaya, mwana mobali ya Shimiri, mwana mobali ya Shemaya.
38 Bato oyo batangamaki na bakombo bazalaki bakambi ya bituka na bango.
Mabota na bango ekomaki minene 39 mpe bakendeki na zingazinga ya Gedori, na

ngambo ya este ya lubwaku, mpo na koluka matiti ya koleisa bibwele na bango.
40 Bakutaki kuna : matiti kitoko mpo na koleisa bibwele, mokili moko ya monene,
ya kimia mpe ezanga mobulu. Bato oyo bazalaki kovanda kuna na tango ya kala,
bazalaki bakitani ya Cham. 41 Na tango Ezekiasi azalaki mokonzi ya Yuda, bato oyo
bakombo na bango ekomami, bakomaki na mokili yango. Babundisaki bakitani ya
Cham mpe babebisaki bandako na bango ; mpe lisusu, basilisaki koboma bato ya
Mewuni oyo bazalaki kovanda kuna, ndenge yango ezali komonana lelo. Na sima,
bavandaki na bisika na bango, mpo ete mokili yango ezalaki na matiti mpo na koleisa
bibwele na bango. 42 Bato ya Simeoni nkama mitano oyo bakambamaki na Pelatia,
na Nearia, na Refaya mpe na Uzieli, bana mibali ya Yisheyi, babotolaki na makasi
mokili ya bangomba Seiri, 43 babomaki ndambo ya bato ya Amaleki oyo batikalaki
mpe bavandaki kuna kino lelo.
5
Libota ya Ribeni
1Ribeni azalaki mwana mobali ya liboso ya Isalaele. Kasi lokola asangisaki nzoto
na mwasi moko kati na basi ya tata na ye, makoki ya bomwana na ye ya liboso
epesamaki epai ya bana mibali ya Jozefi, mwana mobali ya Isalaele. Yango wana
bazalaki kotanga ye lisusu te lokola mwana ya liboso. Nzokande, Jozefi akomamaki
te na buku ya mabota lokola mwana ya liboso. 2 Yuda alekaki bandeko na ye nyonso
ya mibali na makasi, mpe moto oyo akomaki mokonzi abimaki na nzela na ye. Kasi
atako bongo, makoki ya bomwana ya liboso epesamaki kaka epai ya Jozefi.
(Ebl 46.9; Mit 26.5-6)
3 Tala bana mibali ya Ribeni, mwana mobali ya liboso ya Isalaele :
4 Bakitani ya Joeli :
Shemaya, mwana mobali ya Joeli ; Gogi, mwana mobali ya Shemaya ;
Shimei, mwana mobali ya Gogi ; 5 Mishe, mwana mobali ya Shimei ;
Reaya, mwana mobali ya Mishe ; Bala, mwana mobali ya Reaya ;
6 Beera, mwana mobali ya Bala mpe mokambi ya bato ya Ribeni, oyo Tigilati-
Pilezeri, mokonzi ya Asiri, amemaki na bowumbu.
7 Tala bandeko ya Beera kolanda etuka na bango ndenge bakomami na molongo ya
botata na bango :
mokambi Yeyeli, Zakari ; 8 Bela, mwana mobali ya Azazi, koko ya Shema, mwana
mobali ya Joeli.
Bazalaki kovanda na mboka Aroeri mpe na etuka oyo ekenda kino na ngomba Nebo
mpe na Bala-Meoni. 9 Bavandaki na ngambo ya este, longwa na mondelo ya esobe
kino na ebale Efrate, pamba te bangombe na bango ekomaki ebele kati na mokili ya
Galadi. 10 Na tango Saulo azalaki mokonzi, babundisaki bato ya Agari mpe balongaki
bango. Bavandaki na bandako na bango ya kapo oyo ezalaki na etuka mobimba ya
ngambo ya Galadi.
Libota ya Gadi
11 Bakitani ya Gadi bazalaki kovanda pembeni ya bakitani ya Ribeni, na
mokili ya Bashani kino na Salika.
12 Etuka ya Joeli nde elekaki monene, elandamaki na etuka ya Shafami, mpe bituka
ya Yaenayi mpe Shafati esukisaki, kati na Bashani.
13 Bandeko na bango ya mibali kolanda mabota na bango bazalaki :
Mikaeli, Meshulami, Sheba, Yorayi, Yaekani, Ziya mpe Eberi.
Bango nyonso bazalaki sambo.
14 Bazalaki bana ya Abiyaili, mwana mobali ya Uri, mwana mobali ya Yaroa,
mwana mobali ya Galadi, mwana mobali Mikaeli, mwana mobali ya Yeshishai,
mwana mobali ya Yado, mwana mobali ya Buzi.
15 Ayi, mwana mobali ya Abidieli, mwana mobali ya Guni, azalaki mokambi ya
bituka na bango.
16Bango nyonso bazalaki kovanda na Galadi, na Bashani, na bamboka na yango
ya zingazinga mpe na bilanga nyonso ya Saroni kino na suka na yango. 17 Batangaki
bato nyonso oyo tango Yotami azalaki mokonzi ya Yuda mpe Jeroboami, mokonzi ya
Isalaele.
Bakitani ya mabota ya Ribeni, ya Gadi mpe ya ndambo ya libota ya Manase
18
bazalaki bango nyonso nkoto tuku minei na minei na nkama sambo na tuku motoba.
Babongamaki mpo na mosala ya soda. Bazalaki bilombe mibali oyo bayebi kosalela
nguba, mopanga, tolotolo ; mpe bamilengela mpo na bitumba. 19 Babundisaki bato ya
Agari, ya Yeturi, ya Nafishi mpe ya Nodabi. 20 Nzambe asungaki bango mpe apesaki
bango elonga likolo ya bato ya Agari mpe baninga na bango nyonso oyo bayaki
kosunga bango, pamba te babelelaki Yawe na tango ya bitumba. Yawe ayanolaki
bango, pamba te batielaki Ye motema. 21 Bazwaki bibwele ya bato ya Agari : bashamo
nkoto tuku mitano, bameme nkoto nkama mibale na tuku mitano, mpe ba-ane nkoto
mibale. Bazwaki mpe bakangami nkoto nkama moko : 22 mingi bakufaki, pamba te
bitumba ezalaki na maboko ya Nzambe. Bavandaki na mokili yango kino na tango
ya bowumbu.
Libota ya Manase
23 Bakitaniya ndambo ya libota ya Manase bavandaki na mokili oyo ezalaki longwa
na Bashani kino na Bala-Erimoni, Seniri mpe ngomba Erimoni. 24 Tala bakambi ya
bituka na bango : Eferi, Yisheyi, Elieli, Azirieli, Jeremi, Odavia mpe Yadiele. Bazalaki
bilombe ya bitumba, bato bayebana mpe bakambi ya mabota na bango.
25 Kasi lokola batosaki te Nzambe ya bakoko na bango mpe bakomaki kosalela
banzambe ya bato ya mokili oyo Nzambe abebisaki liboso na bango.
26 Yango wana Nzambe ya Isalaele alamusaki molimo ya Puli, mokonzi ya Asiri, mpe
molimo ya Tigilati-Pilezeri, mokonzi ya Asiri, mpo na komema na bowumbu : bato
ya libota ya Ribeni, ya libota ya Gadi mpe ya ndambo ya libota ya Manase. Amemaki
bango na Ala, na Abori, na Ara mpe na ngambo ya ebale Gozani, epai wapi bazali
kovanda kino lelo.
Libota ya Levi
(Ebl 46.11; Mit 26.59-60)
28 Bana mibali ya Keati :
29 Bana ya Amirami :
Aron, Moyize mpe Miriami.
Bana mibali ya Aron :
Nadabi, Abiyu, Eleazari mpe Itamari.
30 Eleazari abotaki Pineasi ;
Pineasi abotaki Abishuwa ;
31 Abishuwa abotaki Buki ;
Buki abotaki Uzi ;
32 Uzi abotaki Zerakia ;
Zerakia abotaki Merayoti ;
33 Merayoti abotaki Amaria ;
Amaria abotaki Ayitubi ;
34 Ayitubi abotaki Tsadoki ;
Tsadoki abotaki Ayimaatsi ;
35 Ayimaatsi abotaki Azaria ;
Azaria abotaki Yoanani ;
36 Yoanani abotaki Azaria oyo azalaki Nganga-Nzambe kati na Tempelo oyo
Salomo atongaki na Yelusalemi.
37 Azaria abotaki Amaria ;
Amaria abotaki Ayitubi ;
38 Ayitubi abotaki Tsadoki,
mpe Tsadoki abotaki Shalumi ;
39 Shalumi abotaki Ilikia ;
Ilikia abotaki Azaria ;
40 Azaria abotaki Seraya ;
Seraya abotaki Yeotsadaki.
41 Yeotsadaki akendeki na bowumbu tango Yawe akabaki Yelusalemi mpe Yuda
na maboko ya Nabukodonozori.
6
Bakitani mosusu ya Levi
(Mit 3.17-20)
2 Bana mibali ya Gerishoni :
Libini mpe Shimei.
3 Bana mibali ya Keati :
Maali mpe Mushi.
Tala bakitani ya Levi kolanda batata na bango :

5 Mpo na Gerishoni :
Gerishoni abotaki Libini ;
Libini abotaki Yaati ;
Yaati abotaki Zima ;
6 Zima abotaki Yoa ;
Yoa abotaki Ido ;
Ido abotaki Zera ;
Zera abotaki Yeatirayi.
7 Mpo na Keati :
Keati abotaki Aminadabi ;
Aminadabi abotaki Kore ;
Kore abotaki Asiri ;
8 Asiri abotaki Elikana ;
Elikana abotaki Ebiazafi ;
Ebiazafi abotaki Asiri ;
9 Asiri abotaki Taati ;
Taati abotaki Urieli ;
Urieli abotaki Uzia ;
Uzia abotaki Saulo.
10 Bana mibali ya Elikana :
Amasayi, Ayimoti.
11 Elikana abotaki Tsofayi ;
Tsofayi abotaki Naati ;
12 Naati abotaki Eliabi ;
Eliabi abotaki Yeroami ;
Yeroami abotaki Elikana,
mpe Elikana abotaki Samuele.
13 Bana mibali ya Samuele :
Joeli, mwana ya liboso ; mpe Abiya, mwana ya mibale.
14 Bakitani ya Merari kolanda batata na bango :
Merari abotaki Maali ;
Maali abotaki Libini ;
Libini abotaki Shimei ;
Shimei abotaki Uza ;
15 Uza abotaki Shimea ;
Shimea abotaki Agiya ;
Agiya abotaki Asaya.
16 Tala Balevi oyo Davidi apesaki mokumba ya kotambolisa banzembo kati na
Tempelo ya Yawe, wuta tango Sanduku ya Yawe ezwaki kuna esika ya bopemi.
17 Balevi oyo basalaki mosala na bango na nzela ya banzembo liboso ya Mongombo,
Ndako ya kapo ya Bokutani, kino tango Salomo atongaki Tempelo ya Yawe na

Yelusalemi, kolanda mibeko oyo bapesaki bango.
18 Tala bato oyo bazalaki kosala mosala yango, elongo na bana na bango ya
mibali :
Kati na bana mibali ya Keati :
Moyembi Emani,
mwana mobali ya Joeli, mwana mobali ya Samuele,
19 mwana mobali ya Elikana, mwana mobali ya Yeroami,
mwana mobali ya Elieli, mwana mobali ya Towa,
20 mwana mobali ya Tsufi, mwana mobali ya Elikana,
mwana mobali ya Maalati, mwana mobali ya Amasayi,
21 mwana mobali ya Elikana, mwana mobali ya Joeli,
mwana mobali ya Azaria, mwana mobali ya Sofoni,
22 mwana mobali ya Taati, mwana mobali ya Asiri,
mwana mobali ya Ebiazafi, mwana mobali ya Kore,
23 mwana mobali ya Yitseari, mwana mobali ya Keati,
mwana mobali ya Levi, mwana mobali ya Isalaele.
24 Na ngambo ya loboko ya mobali ya Emani, Azafi nde azalaki kotelema wana mpe
azalaki libota moko na Emani.
Azafi, mwana mobali ya Berekia, mwana mobali ya Shimea,
25 mwana mobali ya Mikaeli, mwana mobali ya Baaseya,
mwana mobali ya Malikiya, 26 mwana mobali ya Etini,
mwana mobali ya Zera, mwana mobali ya Adaya,
27 mwana mobali ya Etani, mwana mobali ya Zima,
mwana mobali ya Shimei, 28 mwana mobali ya Yaati,
mwana mobali ya Gerishoni, mwana mobali ya Levi.
29 Na ngambo ya loboko ya mwasi, bandeko na bango, bana mibali ya Merari nde
bazalaki kotelema wana na bokambami ya Etani,
mwana mobali ya Kishi, mwana mobali ya Abidi,
mwana mobali ya Maluki, 30 mwana mobali ya Ashabia,
mwana mobali ya Amatsia, mwana mobali ya Ilikia,
31 mwana mobali Amitsi, mwana mobali ya Bani,
mwana mobali ya Shemeri, 32 mwana mobali ya Maali,
mwana mobali ya Mushi, mwana mobali ya Merari,
mwana mobali ya Levi.
33Bandeko na bango ya mibali, bana mosusu ya Levi, baponamaki mpo na kosala
misala mosusu liboso ya Mongombo, kati na Esika ya bule ya Nzambe. 34 Kasi Aron
mpe bana na ye ya mibali bapesamelaki mokumba ya kotumba mbeka na likolo ya
etumbelo ya nyama mpe etumbelo ya malasi. Bazalaki kosala misala nyonso oyo etali
Esika-Oyo-Eleki-Bule mpe mosala ya bolimbisi masumu ya Isalaele kolanda mitindo
nyonso oyo Moyize, mosali na Nzambe, apesaki.
35 Tala bakitani ya Aron :
Aron abotaki Eleazari, Eleazari abotaki Pineasi,
Pineasi abotaki Abishuwa, 36 Abishuwa abotaki Buki,
Buki abotaki Uzi, Uzi abotaki Zerakia,
37 Zerakia abotaki Merayoti, Merayoti abotaki Amaria,
Amaria abotaki Ayitubi, 38 Ayitubi abotaki Tsadoki,
mpe Tsadoki abotaki Ayimaatsi.
Tala bamboka oyo epesamaki na libota ya Aron kati na etuka ya Keati

39
kolanda bandelo ya mabele na bango ; pamba te bato ya Keati nde bazalaki
bato ya liboso ya kozwa libula ya mabele na nzela ya Zeke :
40 engumba ya Ebron, kati na mokili ya Yuda, elongo na bamboka na yango ya
zingazinga. 41 Kasi bilanga mpe bamboka oyo ezingelaki engumba, epesamaki
na Kalebi, mwana mobali ya Yefune. 42 Boye tala bingumba oyo bapesaki na
bana mibali ya Aron lokola bingumba ya kokimela : Ebron mpe bamboka na
yango ya mike, Libina mpe bamboka na yango ya mike ; Yatiri, Eshitemoa mpe
bamboka na yango ya mike ; 43 Ileni mpe bamboka na yango ya mike ; Debiri
mpe bamboka na yango ya mike ; 44 Ashani mpe bamboka na yango ya mike,
Beti-Shemeshi mpe bamboka na yango ya mike.
45 Kati na etuka ya Benjame, bapesaki bango lokola bingumba ya kokimela : Geba
mpe bamboka na yango ya mike, Alemeti mpe Anatoti elongo na bamboka na
yango ya mike.
Bingumba nyonso oyo epesamelaki kati na bituka na bango ezalaki zomi na
misato.
(Joz 21.5-8)
46 Bana mosusu ya Keati bazwaki na nzela ya zeke bingumba zomi kati na etuka
ya Efrayimi, ya Dani mpe ya ndambo ya libota ya Manase.
47 Bana ya Gerishoni, kolanda etuka na bango, bazwaki bingumba zomi na misato
kati na libota ya Isakari, ya Aseri, ya Nefitali mpe kati na libota ya Manase oyo
ezalaki na Bashani.
48 Bana ya Merari, kolanda bituka na bango, bazwaki na nzela ya zeke, bingumba
zomi na mibale kati na libota ya Ribeni, ya Gadi mpe ya Zabuloni.
49 Boye bana ya Isalaele bapesaki epai ya bana ya Levi, bingumba wana mpe
bamboka na yango ya mike.
50 Bapesaki bango bingumba wana na nzela ya zeke : balongolaki ndambo ya
bingumba yango kati na mabota ya Yuda, ya Simeoni mpe ya Benjame ; bongo
bakomaki kobenga yango na bakombo ya mabota wana.
Bituka mosusu ya bana ya Keati bazwaki bingumba ya kokimela kati na

51
libota ya Efrayimi.
52 Bapesaki bango lokola engumba ya kokimela : Sishemi mpe bamboka na yango
ya mike, kati na etuka ya bangomba ya Efrayimi, Gezeri mpe bamboka na yango
ya mike, 53 Yokimeami mpe bamboka na yango ya mike, Beti-Oroni mpe bamboka
na yango ya mike, 54 Ayaloni mpe bamboka na yango ya mike, Gati-Rimoni mpe
55 Mpe kati na etuka ya ndambo ya libota ya Manase, bazwaki :
Aneri mpe bamboka na yango ya mike,
Bileami mpe bamboka na yango ya mike.
Bingumba nyonso oyo elongo na bamboka na yango ya mike epesamaki epai
ya bituka mosusu ya bana ya Keati.
Bakitani ya Gerishoni bazwaki :

56
Kati na etuka ya ndambo ya libota ya Manase, bazwaki bingumba oyo :
Golani kati na Bashani mpe bamboka na yango ya mike,
Ashitaroti mpe bamboka na yango ya mike.
57 Kati na libota ya Isakari, bazwaki :
Kedeshi mpe bamboka na yango ya mike,
Dabirati mpe bamboka na yango ya mike,

58 Ramoti mpe bamboka na yango ya mike,
Anemi mpe bamboka na yango ya mike.
59 Kati na libota ya Aseri, bazwaki :
Mashali mpe bamboka na yango ya mike,
Abidoni mpe bamboka na yango ya mike,
60 Ukoki mpe bamboka na yango ya mike,
Reobi mpe bamboka na yango ya mike.
61 Kati na libota ya Nefitali, bazwaki :
Kedeshi kati na Galile mpe bamboka na yango ya mike,
Amoni mpe bamboka na yango ya mike,
Kiriatayimi mpe bamboka na yango ya mike.
Bana mosusu ya Merari bazwaki bingumba oyo :

62
kati na libota ya Zabuloni :
Rimono mpe bamboka na yango ya mike,
Tabori mpe bamboka na yango ya mike.
63 Kati na libota ya Ribeni, kuna na ngambo ya este ya Yordani, pembeni ya Jeriko,
bazwaki bingumba oyo :
Betseri, kati na esobe, mpe bamboka na yango ya mike ;
Yakatsi mpe bamboka na yango ya mike,
64 Kedemoshi mpe bamboka na yango ya mike,
Mefati mpe bamboka na yango ya mike.
65 Kati na libota ya Gadi, bazwaki :
Ramoti kati na Galadi mpe bamboka na yango ya mike,
Maanayimi mpe bamboka na yango ya mike,
66 Eshiboni mpe bamboka na yango ya mike,
Yaezeri mpe bamboka na yango ya mike.
7
Libota ya Isakari
(Ebl 46.13; Mit 26.23-24; Bil 10.1)
1 Isakari abotaki bana mibali minei :
Tola, Puwa, Yashubi mpe Shimironi. Bango nyonso bazalaki minei.
2 Bana mibali ya Tola :
Uzi, Refaya, Yeriyeli, Yamayi, Yibisami mpe Samuele.
Bango nde babotamaki na nzela ya Tola mpe bazalaki bakambi ya mabota ya botata
na bango. Kati na mabota na bango, bazalaki basoda ya mpiko nkoto tuku mibale na
mibale na nkama motoba, na tango Davidi azalaki mokonzi.
3 Bana mibali ya Uzi :
Yiziraya.
Bana mibali ya Yiziraya :
Mikaeli, Abidiasi, Joeli mpe Yishiya.
Bango nyonso mitano bazalaki bakambi. 4 Kati na molongo na bango kolanda bituka
na bango mpe mabota na bango ya botata ; ezalaki na basoda ya mpiko nkoto tuku
misato na motoba, pamba te bazalaki na basi mpe bana ebele.
5 Bandeko mibali nyonso kati na bituka ya libota ya Isakari, oyo bakomamaki
na buku ya mabota, bazalaki nkoto tuku mwambe na sambo. Bazalaki
basoda ya mpiko.
Libota ya Benjame
(Ebl 46.21; Mit 26.38-39)
6 Benjame abotaki bana mibali misato :
Bela, Bekeri mpe Yediayeli.
7 Bela abotaki bana mibali mitano :
Etsiboni, Uzi, Uzieli, Yerimoti mpe Iri.
Bazalaki bakambi ya bituka na bango mpe basoda ya mpiko. Motango ya bato oyo
batangamaki ezalaki nkoto tuku mibale na mibale na tuku misato na minei.
8 Bana mibali ya Bekeri :
Zemira, Yoashi, Eliezeri, Eliowenayi, Omiri, Yeremoti, Abiya, Anatoti mpe
Alemeti.
Bango nyonso nde bazalaki bana mibali ya Bekeri. 9 Motango ya basoda ya mpiko,
kolanda bituka na bango, ezalaki nkoto tuku mibale na nkama mibale.
10 Bakitani ya Yediayeli :
Bilani.
Bana mibali ya Bilani :
Yewushi, Benjame, Ewudi, Kenaana, Zetani, Tarsisi, Ayishaari.
11 Kati na molongo ya Yediayeli, bakitani nyonso bazalaki bakambi ya bituka na bango
mpe basoda ya mpiko. Motango na bango ezalaki nkoto zomi na sambo na nkama
mibale.
12 Bana mibali ya Iri :
Shupimi mpe Upime.
Ushimi azalaki mwana mobali ya Aeri.
Libota ya Nefitali
(Ebl 46.24; Mit 26.48-50)
13 Bana mibali ya Nefitali :
Yatseyeli, Guni, Yetseri mpe Shalumi.
Bazalaki bakitani ya Bila.
Libota ya Manase
14 Bakitani ya Manase :
Asirieli na nzela ya makangu na ye, moto ya Arami. Abotelaki ye lisusu Makiri,
tata ya bato ya Galadi. 15 Makiri abalaki Maaka oyo azalaki ndeko mwasi ya
Upime mpe Shupimi. Kombo ya mwana mobali mosusu ya Manase ezalaki
« Tselofikadi. » Tselofikadi abotaki kaka bana basi. 16 Maaka, mwasi ya Makiri,
abotelaki ye lisusu mwana mobali oyo apesaki kombo « Peretsi. » Peretsi
azalaki na ndeko mobali, Shereshi, oyo abotaki bana mibali oyo : Ulami mpe
Rekemi.
17 Ulami abotaki :
Bedani oyo azalaki mwana mobali.
Bango nde bazalaki bakitani ya Galadi, mwana mobali ya Makiri, mwana mobali
ya Manase.
18 Amoleketi, ndeko mwasi ya Manase, abotaki
Ishodi, Abiezeri mpe Mala.
19 Bana mibali ya Shemida :
Ayani, Sishemi, Liki mpe Aniami.
Libota ya Efrayimi
20Bakitani ya Efrayimi :
Efrayimi abotaki Shutela, Shutela abotaki Beredi,
Beredi abotaki Taati, Taati abotaki Eleada,
Eleada abotaki Taati, 21 Taati abotaki Zabadi,

mpe Zabadi abotaki Shutela.
Bankolo mboka oyo babotamaki na mokili ya Gati, babomaki Ezeri mpe Eleadi,
pamba te balukaki kobotola bibwele ya bato ya Gati. 22 Tata na bango Efrayimi
alelaki bango mikolo ebele, mpe bandeko na ye bayaki kobondisa ye. 23 Sima
na yango, Efrayimi asangisaki lisusu nzoto na mwasi na ye oyo azwaki zemi
mpe abotaki mwana mobali. Boye Efrayimi apesaki ye kombo « Beria, » pamba
te abotamaki tango pasi ezalaki kati na libota na ye. 24 Efrayimi azalaki lisusu
na mwana mwasi, Shera, oyo atongaki Beti-Oroni ya ngomba mpe ya lubwaku,
mpe Uzeni-Shera.
25 Beria abotaki Refa, Refa abotaki Retsefi,
Retsefi abotaki Tela, Tela abotaki Tayani,
26 Taani abotaki Laedani, Laedani abotaki Amiwudi,
Amiwudi abotaki Elishama, Elishama abotaki Nuni,
27 Nuni abotaki Jozue.
28 Bakitani ya Efrayimi bazwaki lokola libula mpe bisika ya kovanda : Beteli
mpe bamboka na yango ya mike, na ngambo ya este ; Narani, na ngambo
ya weste ; Gezeri mpe bamboka na yango ya mike ; Sishemi mpe bamboka
na yango ya mike kino na Aya mpe bamboka na yango ya mike. 29 Bakitani
ya Manase bazwaki lokola libula : Beti-Sheani, Taanaki, Megido, Dori mpe
bamboka na yango ya mike. Bakitani ya Jozefi, mwana mobali ya Isalaele,
bazalaki kovanda na bingumba wana nyonso.
Libota ya Aseri
(Ebl 46.17; Mit 26.44-45)
30 Bana mibali ya Aseri :
Yimina, Yishiva, Yishivi mpe Beria.
Sera azalaki ndeko na bango ya mwasi.
31 Bana mibali ya Beria :
Eberi mpe Malikieli oyo azalaki tata ya bato ya Biriza.
32 Bana mibali ya Eberi :
Yafeleti, Shomeri, Otami mpe ndeko na bango ya mwasi Shuwa.
33 Bana mibali ya Yafeleti :
Pasaki, Bimali mpe Ashivati.
Bango nde bazalaki bana mibali ya Yafeleti.
34 Bana mibali ya Shemeri :
Ayi, Roega, Yewuba mpe Arami.
35 Bana mibali ya Elemi, ndeko mobali ya Shemeri :
Tsofa, Yimina, Sheleshi mpe Amali.
36 Bana mibali Tsofa :
Suwa, Arineferi, Shuwali, Beri, Yimira, 37 Betseri, Odi, Shama, Shilisha, Yitirani
mpe Beera.
38 Bana mibali ya Yeteri :
Yefune, Pisipa mpe Ara.
39 Bana mibali ya Ula :
Ara, Anieli mpe Ritsiya.
40 Bango nyonso bazalaki bakitani ya Aseri : bazalaki bakambi ya mabota
na bango, bato ya lokumu, basoda ya mpiko mpe bakambi ya bakambi ya
bituka. Motango ya bato nyonso oyo bakomamaki na buku ya mabota mpe
bakoki mpo na bitumba, ezalaki nkoto tuku mibale na motoba.
8
Libota ya Benjame
(Ebl 46.21; Mit 26.38-40)
1 Bana mibali ya Benjame :
Bela, mwana ya liboso ;
Ashibeli, mwana ya mibale ; Ara, mwana ya misato ;
2 Noa, mwana ya minei ; mpe Rafa, mwana ya mitano.
3 Bana mibali ya Bela :
Adari, Gera, Abiwudi, 4 Abishuwa, Namani, Aowa, 5 Gera, Shefufani mpe Urami.
6 Tala bana mibali ya Ewudi oyo bazalaki bakambi ya bituka ya bavandi ya Geba,
mpe bamemaki bato ya Geba na Manaati :
7 Namani, Ayiya mpe Gera.
Ezalaki Gera, tata ya Uza mpe ya Ayiwudi, nde moto amemaki bango na bowumbu.
8 Shaarayimi abotaki bana na mokili ya Moabi, sima na ye kobengana basi na ye
mibale :
Ushimi mpe Baara.
9 Na nzela ya Odeshi, mwasi na ye ya sika, abotaki :
Yobabi, Tsibia, Mesha, Malikami, 10 Yeutsi, Sakia mpe Mirima.
Bango nde bazalaki bana mibali ya Shaarayimi, oyo bakomaki bakambi ya bituka.
11 Elongo na Ushimi, mwasi na ye, Shaarayimi abotaki :
Abitubi mpe Elipaali.
12 Bana mibali ya Elipaali :
Eberi, Misheami mpe Shemeri oyo atongaki bingumba Ono mpe Lodi elongo na
13 Beria mpe Shema oyo bazalaki bakambi ya bituka ya bavandi ya Ayaloni
babenganaki bato ya Gati.
14 Bana mibali ya Beria :
Ayiyo, Shashaki, Yeremoti, 15 Zebadia, Aradi, Ederi, 16 Mikaeli, Yishipa mpe Yoa,
bana mibali ya Beria.
17 Zebadia, Meshulami, Iziki, Eberi, 18 Yishimerayi, Yiziliya mpe Yobabi bazalaki
bana mibali ya Elipaali.
19 Yakimi, Zikiri, Zabidi, 20 Elienayi, Tsilitai, Elieli, 21 Adaya, Beraya mpe Shimirati
bazalaki bana mibali ya Shimei.
22 Yishipani, Eberi, Elieli, 23 Abidoni, Zikiri, Anani, 24 Anania, Elami, Anitotiya,
25 Yifidea mpe Penueli bazalaki bana mibali ya Shashaki.
26 Shamisherayi, Shearia, Atalia, 27 Yaareshia, Eliya mpe Zikiri bazalaki bana mibali
ya Yeroami.
(1Ma 9.34-44)
28 Bango nyonso bazalaki bakambi ya bituka ndenge bakomama na buku ya
mabota na bango, mpe bazalaki kovanda na Yelusalemi.
(1Ma 9.35-43; 1Sa 14.49-51)
29 Yeyeli, tata ya Gabaoni, azalaki kovanda na Gabaoni.
Kombo ya mwasi na ye ezalaki « Maaka. » 30 Abidoni azalaki mwana na ye ya
liboso ya mobali ; sima, Tsuri, Kishi, Bala, Nadabi, 31 Gedori, Ayiyo mpe Zekeri.
32 Mikiloti abotaki mwana mobali, Shimea. Bango mpe bazalaki kovanda na
Yelusalemi elongo na mabota na bango.
33 Neri abotaki Kishi ;
Kishi abotaki Saulo ;
Saulo abotaki Jonatan, Maliki-Shuwa, Abinadabi mpe Eshibala.
34 Jonatan abotaki Meriba-Bala ;
Meriba-Bala abotaki Mishe.

35 Mishe abotaki :
Pitoni, Meleki, Taereya mpe Akazi.
36 Akazi abotaki Yeoyada ;
Yeoyada abotaki Alemeti, Azimaveti mpe Zimiri, tata ya Motsa.
37 Zimiri abotaki Motsa ;
Motsa abotaki Bineya ;
Bineya abotaki Rafa ;
Rafa abotaki Eleasa ;
mpe Elasa abotaki Atseli.
38 Atseli abotaki bana mibali motoba :
Azirikami, Bokuru, Isimaeli, Shearia, Abidiasi mpe Anani.
Bango nyonso nde bazalaki bana mibali ya Atseli.
39 Bana mibali ya Esheki, ndeko mobali ya Atseli :
Ulami, mwana na ye ya liboso ; Yewushi, mwana ya mibale ; mpe Elifeleti,
mwana ya misato.
40 Bana mibali ya Ulami bazalaki basoda ya mpiko oyo bayebaki kosalela tolotolo.
Bazalaki na bana mibali mpe bakoko ya mibali ebele : nkama moko na tuku
mitano.
Bango nyonso bazalaki bakitani ya Benjame.
9
Bavandi ya Yelusalemi sima na bowumbu
(Ne 11.3-19)
1 Batangaki bana nyonso ya Isalaele mpe bakomaki bakombo na bango na buku
ya masolo ya bakonzi ya Isalaele. Bato ya Yuda bakendeki na bowumbu na Babiloni
mpo na kozanga boyengebene. 2 Bato ya liboso kati na bana ya Isalaele oyo bazongaki
lisusu kovanda na bingumba na bango, ezalaki : ndambo ya bana ya Isalaele,
Banganga-Nzambe, Balevi mpe basali ya Tempelo ya Yawe.
Nzokande, ndambo ya bana mibali ya Yuda, ya Benjame, ya Efrayimi mpe

3
ya Manase bazalaki kovanda na Yelusalemi :
4 Utayi, mwana mobali ya Amiwudi, mwana mobali ya Omiri, mwana mobali ya
Imiri, mwana mobali ya Bani, moko kati na bakitani ya Peretsi, mwana mobali
ya Yuda.
5 Kati na bato ya Shiloni :
Asaya, mwana ya liboso, mpe bana na ye ya mibali.
6 Kati na bakitani ya Zera :
Yeuweli.
Mpe bandeko na bango bazalaki nkama motoba na tuku libwa.
Kati na bakitani ya Benjame :

7
Salu, mwana mobali ya Meshulami, mwana mobali ya Odavia, mwana mobali ya
Asenuwa ;
8 Yibinea, mwana mobali ya Yeroami ;
Ela, mwana mobali ya Uzi mpe koko ya Mikiri ;
mpe Meshulami, mwana mobali ya Shefatia mpe koko ya Reweli, mwana mobali
ya Yibiniya.
9 Motango ya bato ya Benjame kolanda ndenge bakomamaki na buku ya

mabota na bango, ezalaki nkama libwa na tuku mitano na motoba. Bato
oyo nyonso bazalaki bakambi ya bituka na bango.
Kati na Banganga-Nzambe :
10
Yedaeya, Yeoyaribi, Yakini ;
11 Azaria, mwana mobali ya Ilikia, mwana mobali ya Meshulami, mwana mobali
ya Tsadoki, mwana mobali ya Merayoti, mwana mobali ya Ayitubi oyo azalaki
mokambi ya Ndako ya Nzambe.
12 Ezalaki mpe na Adaya, mwana mobali ya Yeroami, mwana mobali ya Pashuri,
mwana mobali ya Malikiya ;
mpe Maesayi, mwana mobali ya Adieli, mwana mobali ya Yazera, mwana mobali
ya Meshulami, mwana mobali ya Meshilemiti, mwana mobali ya Imeri.
13 Banganga-Nzambe oyo bazalaki bakambi ya bituka, bazalaki nkoto moko
na nkama sambo na tuku motoba ; bazalaki na molende makasi mpo na
mosala ya Ndako ya Nzambe.
Kati na Balevi :
14
Shemaya, mwana mobali ya Ashubi, mwana mobali ya Azirikami, mwana mobali
ya Ashabia, mokitani ya Merari ;
15 mpe Bakibakari, Ereshi, Galali mpe Matania, mwana mobali ya Mishe, mwana
mobali ya Zikiri, mwana mobali ya Azafi ;
16 Abidiasi, mwana mobali ya Shemaya, mwana mobali ya Galali, mwana mobali ya
Yedutuni ; Berekia, mwana mobali ya Asa, mwana mobali ya Elikana oyo azalaki
kovanda na mboka Netofa.
Ezalaki mpe na bakengeli bikuke :
17
Shalumi, Akubi, Talimoni, Ayimani mpe bandeko na bango ya mibali. Shalumi nde
azalaki mokonzi na bango.
18 Kino lelo, bakitani ya Shalumi bakengelaka ekuke ya ngambo ya este ya
Ndako ya Nzambe, ekuke oyo babengaka ekuke ya Mokonzi. Bango wana
nde bakengeli bikuke kati na Balevi.
19 Shalumi, mwana mobali ya Kore, mwana mobali ya Ebiazafi, mwana mobali
ya Kore elongo na bandeko na bango mosusu ya libota ya Kore, bazalaki na
mokumba ya kokengela ekuke ya Ndako ya kapo ya Bokutani ndenge bakoko na
bango bazalaki kokengela ekuke ya molako ya Yawe.
20 Pineasi, mwana mobali ya Eleazari, azalaki kala mokonzi na bango, bongo Yawe
azalaki elongo na ye. 21 Zakari, mwana mobali ya Meshelemia, azalaki mpe
mokengeli ekuke ya Ndako ya kapo ya Bokutani.
22 Bango nyonso oyo baponamaki mpo ete bazala bakengeli bikuke bazalaki
nkama mibale na zomi na mibale. Bakomaki bakombo na bango na buku
ya mabota kolanda bamboka na bango.
Ezali Davidi mpe Samuele oyo azalaki momoni makambo nde batiaki bango na
misala na bango. 23 Boye, bango elongo na bana na bango bazalaki na mokumba ya
kokengela bikuke ya Tempelo ya Yawe ; elingi koloba bikuke ya Ndako ya kapo ya
Bokutani. 24 Bakengeli bikuke bazalaki na bangambo minei : este, weste, nor mpe
sude. 25 Bandeko na bango ya mibali oyo bazalaki na bamboka na bango, basengelaki
koyaka tango na tango kosunga bango mikolo sambo. 26 Kasi bakonzi minei ya
bakengeli bikuke bazalaki Balevi oyo bazalaki na mokumba ya kokengela bashambre
mpe bomengo ya Ndako ya Nzambe. 27 Bazalaki kolekisa butu na zingazinga ya Ndako

ya Nzambe mpo ete basengelaki kokengela yango mpe kofungola yango tongo nyonso.
28 Bamoko kati na bango bazalaki na mokumba ya kobatela bisalelo ya losambo mpe
kotanga yango tango nyonso bazalaki kokotisa to kobimisa yango. 29 Bamosusu kati
na bango bazalaki na mokumba ya kobatela bambeki mpe bisalelo nyonso ya Esika
ya bule : farine, vino, mafuta, ansa mpe malasi. 30 Kasi bana mibali ya Banganga-
Nzambe bazalaki kosala malasi. 31 Moto moko kati na Balevi, Matitia, mwana mobali
ya liboso ya Shalumi, moto ya Kore, azalaki na mokumba ya kotumba mapa na
kikalungu. 32 Bamosusu kati na bango, bato ya Keati, bazalaki na mokumba ya
kobongisa mapa na milongo mpo na basaba nyonso.
33 Bayembi oyo bazalaki bakambi ya libota ya Levi, bazalaki tango nyonso kovanda
na bashambre ya Ndako ya Nzambe. Bazalaki kosala mosala mosusu te kaka kosala
kati na Ndako ya Nzambe butu mpe moyi. 34 Bango nyonso wana bazalaki bakambi
ya libota ya Levi kolanda ndenge bakomamaki na buku ya mabota na bango ; mpe
bazalaki kovanda na Yelusalemi.
Libota ya Saulo
(1Ma 8.28-38)
35 Yeyeli, tata ya Gabaoni, azalaki kovanda na Gabaoni elongo na Maaka, mwasi na
ye.
36 Abidoni azalaki mwana na ye ya liboso ; mpe sima, abotaki lisusu Tsuri, Kishi,
Bala, Neri, Nadabi, 37 Gedori, Ayiyo, Zakari mpe Mikiloti. 38 Mikiloti abotaki
Shimeami.
Bango mpe bazalaki kovanda na Yelusalemi elongo na bandeko na bango ya
mibali.
39 Neri abotaki Kishi ; Kishi abotaki Saulo ; Saulo abotaki Jonatan, Maliki-Shuwa,
Abinadabi mpe Eshibala.
40 Jonatan abotaki mwana mobali, Meriba-Bala.
Meriba-Bala abotaki Mishe.
41 Bana mibali ya Mishe :
Pitoni, Meleki, Taereya mpe Akazi.
42 Akazi abotaki Yayera ; Yayera abotaki Alemeti, Azimaveti mpe Zimiri ; Zimiri
abotaki Motsa ; 43 Motsa abotaki Bineya ; Bineya abotaki Refaya ; Refaya
abotaki Eleasa ; Eleasa abotaki Atseli.
44 Atseli abotaki bana mibali motoba :
Azirikami, Bokuru, Isimaeli, Shearia, Abidiasi mpe Anani. Bango nde bazalaki
bana mibali ya Atseli.
10
Suka ya bomoi ya Saulo
(1Sa 31.1-13; 2Sa 1.4-12)
1 Bato ya Filisitia babundisaki bana ya Isalaele. Bana ya Isalaele bakimaki liboso
na bango mpe mingi kati na bango bakufaki na ngomba Giliboa. 2 Nzokande, bato
ya Filisitia batingamaki kolanda Saulo mpe bana na ye ya mibali, bongo babomaki
Jonatan, Abinadabi mpe Maliki-Shuwa oyo bazalaki bana na ye. 3 Bitumba ekomaki
lisusu makasi mpo na koluka bomoi ya Saulo. Tango basoda oyo babundaka
na matolotolo bamonaki ye, Saulo alengaki na somo makasi wana asosolaki ete
bakoboma ye. 4 Saulo alobaki na soda oyo amemaki bibundeli na ye : « Bimisa
mopanga na yo mpe boma ngai, noki te bato oyo bakatama ngenga te bakoya
kosakanela ngai. »
Kasi soda yango abangaki mpe aboyaki koboma ye ; bongo ye moko Saulo azwaki
mopanga mpe amibwakaki na likolo na yango. 5 Tango soda yango amonaki ete Saulo
akufi, ye mpe amibwakaki na likolo ya mopanga mpe akufaki.
6 Ezalaki bongo nde Saulo, bana na ye misato ya mibali mpe libota na ye mobimba
bakufaki elongo. 7 Tango bana nyonso ya Isalaele, oyo bazalaki kovanda na lubwaku,
bamonaki ete mampinga esili kopanzana, mpe ete Saulo mpe bana na ye ya mibali
bakufi, basundolaki bingumba na bango mpe bakimaki. Bato ya Filisitia bayaki
kovanda na bingumba yango.
8 Mokolo oyo elandaki, tango bato ya Filisitia bayaki mpo na kolongola biloko oyo
ezalaki na banzoto ya bibembe, bamonaki Saulo mpe bana na ye ya mibali oyo
bakufaki na ngomba Giliboa. 9 Bazwaki biloko na ye, bamemaki moto na ye elongo
na bibundeli na ye, mpe batindaki bato na mokili mobimba ya bato ya Filisitia mpo
ete bapanza sango malamu oyo ya elonga epai ya banzambe na bango ya bikeko mpe
epai ya bato na bango. 10 Batiaki bibundeli na ye na tempelo ya banzambe na bango
mpe badiembikaki mokuwa ya moto na ye kati na tempelo ya Dagoni.
11 Tango bavandi nyonso ya Yabeshi kati na Galadi bayokaki makambo nyonso oyo
bato ya Filisitia basalaki Saulo, 12 bilombe na bango nyonso batelemaki, bakendeki
kozwa bibembe ya Saulo mpe ya bana na ye ya mibali ; mpe bamemaki yango na
Yabeshi. Sima na bango kokunda mikuwa na bango na Yabeshi, na se ya nzete ya
terebente, bakilaki bilei mikolo sambo.
13 Saulo
akufaki mpo ete atosaki Yawe te, abatelaki Liloba na Yawe te mpe akendeki
kotuna makambo epai ya moto oyo asololaka na milimo ya bakufi, na esika ya kotuna
makambo epai na Yawe. 14 Boye Yawe abomaki ye mpe apesaki bokonzi epai ya
Davidi, mwana mobali ya Izayi.
11
Davidi akomi mokonzi ya Isalaele
(2Sa 5.1-3)
1 Bato nyonso ya Isalaele basanganaki na Ebron, epai ya Davidi mpe balobaki :
« Biso na yo, tozali nzoto moko mpe makila moko na yo. 2 Na kala, ezala na mikolo oyo
Saulo azalaki mokonzi, yo nde ozalaki kokamba mampinga ya Isalaele na bitumba.
Nzokande, Yawe, Nzambe na yo, alobaki na yo : ‹ Yo nde okokamba bato na Ngai,
Isalaele, mpe okokoma mokambi na bango. › »
3 Tango bampaka nyonso ya Isalaele bayaki na Ebron epai ya mokonzi, Davidi
asalaki elongo na bango boyokani, na Ebron, liboso ya Yawe ; mpe bapakolaki Davidi
mafuta mpo ete akoma mokonzi ya Isalaele, kolanda Liloba na Yawe na nzela ya
Samuele.
Davidi abotoli Yelusalemi
(2Sa 5.6-10)
4 Davidi mpe bato nyonso ya Isalaele bakendeki kobundisa Yelusalemi oyo bazalaki
kobenga « Yebusi. » Bato oyo bazalaki kovanda kuna bazali bato ya Yebusi. 5 Bavandi
ya Yebusi balobaki na Davidi : « Okokota awa te ! »
Kasi Davidi abotolaki ndako makasi ya Siona, oyo ezali engumba ya Davidi. 6 Davidi
alobaki na bato na ye : « Moto oyo akobundisa mpe akolonga bato ya Yebusi,
akokoma mokonzi ya liboso ya basoda. »
Joabi, mwana mobali ya Tseruya, atelemaki moto ya liboso mpo na kobundisa bato
ya Yebusi mpe akomaki mokonzi ya liboso ya mampinga. 7 Davidi avandaki na ndako
yango oyo batonga makasi ; yango wana babengaki yango « Engumba ya Davidi. »
8 Mpe atongaki bandako zingazinga na yango, longwa na Milo kino na mir ya kati.
Bongo Joabi abongisaki bisika oyo etikalaki kati na engumba. 9 Nguya ya Davidi
ezalaki komata se komata, mpe Yawe, Nkolo-Na-Nguya-Nyonso, azalaki elongo na ye.
Basoda ya mpiko ya Davidi
(2Sa 23.8-39; 1Ma 27.2-15)
10 Tala bakombo ya bakonzi ya basoda ya mpiko ya Davidi oyo, elongo na Isalaele
mobimba, basungaki ye mpo na kokomisa bokonzi na ye makasi, kolanda liloba oyo
Yawe alobaki na tina na Isalaele. 11 Tala bakombo ya basoda ya mpiko ya Davidi :
Yashobeami, mwana mobali ya Akimoni, azalaki mokonzi ya limpinga ya basoda
misato ya mpiko ; abomaki na likonga bato nkama misato na etumba moko.
12 Eleazari, mwana mobali ya Dodo, moto ya Aoyi : azalaki moko kati na limpinga
ya basoda misato ya mpiko ; 13 mpe azalaki elongo na Davidi, na engumba Pasi-
Damini, tango bato ya Filisitia basanganaki mpo na bitumba, mpe basoda ya Isalaele
bakimaki liboso na bango. Ezalaki kuna mpe na elanga moko etonda na bambuma
ya orje. 14 Kasi basoda ya Eleazari babombamaki kati na elanga, babundelaki yango
mpe babomaki bato ya Filisitia. Yawe apesaki bango elonga monene.
15 Kati na basoda tuku misato ya mpiko, misato bayaki epai ya Davidi, na libanga
monene oyo ezalaki pene ya ebombamelo ya mabanga ya Adulami. Nzokande, basoda
ya bato ya Filisitia batongaki molako na bango kati na lubwaku ya bakitani ya Rafa.
16 Na tango yango, Davidi azalaki kati na ebombamelo moko batonga makasi, mpe
basoda ya Filisitia bazalaki kati na Beteleemi. 17 Mbala moko, Davidi ayokaki posa ya
mayi mpe alobaki : « Nani akomemela ngai mayi ya libulu oyo ezali pene ya ekuke ya
Beteleemi mpo ete namela ? » 18 Basoda nyonso misato ya mpiko bakotaki na mayele
kati na molako ya bato ya Filisitia, batokaki mayi na libulu oyo ezali pene ya ekuke
ya Beteleemi mpe bamemaki yango epai ya Davidi. Kasi Davidi aboyaki komela mayi
yango ; asopaki yango na mabele lokola likabo ya masanga mpo na Yawe. 19 Davidi
alobaki : « Tika ete Nzambe na ngai apesa ngai etumbu soki nameli mayi oyo ! Boni,
namela penza mayi oyo ezali lokola makila ya bato oyo bandimaki kokende mpe
batekaki milimo na bango mpo ete batoka yango ? »
Davidi aboyaki komela mayi yango. Yango nde misala ya kokamwa oyo basoda
misato ya mpiko basalaki.
20 Abishayi, ndeko mobali ya Joabi, azalaki mokonzi ya basoda misato ya mpiko.
Abundisaki bato nkama misato na likonga na ye mpe abomaki bango. Boye, kati na
bango misato, ye nde akendeki sango koleka. 21 Kati na basoda misato ya mpiko ya
limpinga ya mibale, ye nde azwaki lokumu koleka mpe akomaki mokonzi na bango,
kasi akokanaki te na basoda misato ya limpinga ya liboso.
22 Benaya, moto ya mboka Kabitseli mpe mwana mobali ya Yeoyada, azalaki soda
ya mpiko mpe asalaki makambo ebele ya kokamwa : abomaki bilombe mibale ya
mboka Moabi ; mpe na mokolo moko ya mvula ya pembe, akitaki na libulu moko
ya mayi mpe abomaki kuna nkosi. 23 Ye mpe moto abomaki mbinga mobali moko ya
Ejipito, oyo azalaki na bametele mibale na basantimetele tuku mitano na molayi, mpe
asimbaki na loboko na ye likonga moko lokola libaya oyo basali bilamba na maboko
basalelaka. Abundisaki moto ya Ejipito na lingenda, abotolaki ye likonga oyo azalaki
na yango na loboko mpe abomaki ye na likonga na ye moko.
24 Yango nde misala ya kokamwa oyo Benaya, mwana mobali ya Yeoyada, asalaki ;
ye mpe akendeki sango kati na basoda misato ya mpiko. 25 Kati na basoda tuku
misato ya mpiko, ye nde azalaki na lokumu monene koleka, kasi akokanaki te na
basoda misato ya mpiko ya limpinga ya liboso. Mpe Davidi akomisaki ye mokonzi ya
bakengeli na ye.
26 Basoda ya mpiko bazalaki :
Asaeli, ndeko mobali ya Joabi ;

Elanani, mwana mobali ya Dodo, moto ya Beteleemi ;
27 Shamoti, moto ya Arori ;
Eletsi, moto ya Peloni ;
28 Ira, mwana mobali ya Ikeshi, moto ya Tekoa ;
Abiezeri, moto ya Anatoti ;
29 Sibekayi, moto ya Usha ;
Ilayi, moto ya Aoyi ;
30 Maarayi, moto ya Netofa ;
Eledi, mwana mobali ya Baana, moto ya Netofa ;
31 Itayi, mwana mobali ya Ribayi, moto ya Gibea ya libota ya Benjame ;
Benaya, moto ya Piratoni ;
32 Urayi, moto ya mabwaku ya Gashi ;
Abieli, moto ya Beti-Ariba ;
33 Azimaveti, moto ya Baarumi ;
Eliaba, moto ya Shaaliboni ;
34 Beni-Ashemi, moto ya Gizoni ;
Jonatan, mwana mobali ya Shage, moto ya Arari ;
35 Ayami, mwana mobali ya Sakari, moto ya Arari ;
Elifali, mwana mobali ya Uri ;
36 Eferi, moto ya Mekera ;
Ayiya, moto ya Peloni ;
37 Etsiro, moto ya Karimeli ;
Naarayi, mwana mobali ya Ezibayi ;
38 Joeli, ndeko mobali ya Natan ;
Mibiari, mwana mobali ya Agiri ;
39 Tseleki, moto ya Amoni ;
Naarayi, moto ya Beroti, oyo azalaki komema bibundeli ya Joabi, mwana mobali
ya Tseruya ;
40 Ira mpe Garebi, bato ya Yeteri ;
41 Iri, moto ya Iti ;
Zabadi, mwana mobali ya Akilayi ;
42 Adina, mwana mobali ya Shiza ya ekolo ya Ribeni mpe mokambi ya mampinga
tuku misato ya mpiko ;
43 Anani, mwana mobali ya Maaka ;
Jozafati, moto ya Mitini ;
44 Uzia, moto ya Ashitaroti ;
Shama mpe Yeyeli, bana mibali ya Otami, moto ya Aroeri ;
45 Yediayeli, mwana mobali ya Shimiri ;
Yoa, ndeko na ye ya mobali, moto ya Tishi ;
46 Elieli, moto ya Maavimi ;
Yeribayi mpe Yoshavia, bana mibali ya Elinaami ;
Yitima, moto ya Moabi ;
47 Elieli, Obedi mpe Yaasieli, bato ya Metsobaya.
12
Basoda ya mpiko basangani na Davidi
1Na tango oyo Davidi akimaki na Tsikilagi mpo na kobombama Saulo, mwana
mobali ya Kishi, bato bayaki kosangana na ye. Bazalaki basoda ya mpiko oyo
babongami mpo na kosalisa ye na bitumba. 2 Bazalaki kobunda na batolotolo mpe
kosalela malamu loboko ya mwasi mpe ya mobali mpo na kobwaka mabanga mpe
kobeta bambanzi ya batolotolo. Bazalaki bato ya ekolo moko na Saulo : ekolo ya
Benjame.
Tala bakombo na bango :

3
Akiezeri, mokonzi na bango ;
Joasi, mwana mibali ya Shemaa, moto ya Gibea ;
Yezieli mpe Peleti, bana mibali ya Azimaveti ;
Beraka ; Jewu, moto ya Anatoti ;
4 Yishimaeya, moto ya Gabaoni, moko kati na lisanga ya basoda ya mpiko tuku
misato mpe azalaki mokonzi ya lisanga yango ;
5 Jeremi, Yaazieli, Yoanani, Yozabadi, moto ya Gedera ;
6 Elewuzayi, Yerimoti, Bealia, Shemaria, Shefatia, moto ya Arofi ;
7 Elikana, Yishiya, Azareeli, Yoezeri mpe Yashobeami : bango nyonso bazalaki bato
ya libota ya Kore ;
8 Yoela mpe Zebadia, bana mibali ya Yeroami, moto ya Gedori.
9 Ndambo ya bato ya ekolo ya Gadi bakabwanaki na Saulo mpo na kokende epai
ya Davidi, na ndako makasi ya esobe. Bazalaki basoda ya mpiko oyo bayebi kobunda
malamu mpe kosalela malamu nguba mpe makonga. Bazalaki makasi lokola nkosi
mpe mbangu lokola mboloko na ngomba. 10 Ezeri azalaki mokonzi na bango ;
Abidiasi, mokonzi ya mibale ; Eliabi, mokonzi ya misato ; 11 Mishimana, mokonzi
ya minei ; Jeremi, mokonzi ya mitano ; 12 Atayi, mokonzi ya motoba ; Elieli, mokonzi
ya sambo ; 13 Yoanani, mokonzi ya mwambe ; Elizabadi, mokonzi ya libwa ; 14 Jeremi,
mokonzi ya zomi ; mpe Makibanayi, mokonzi ya zomi na moko. 15 Bato oyo ya
libota ya Gadi bazalaki bango nyonso bakonzi ya basoda. Mokonzi oyo azalaki na
makasi moke akokaki kobunda na bato nkama moko, mpe oyo alekaki makasi akokaki
kobunda na bato nkoto moko.
16 Ezalaki bango nde bakatisaki mayi ya Yordani, na sanza ya liboso, tango mayi
ya ebale etondaki makasi na bangambo nyonso, mpe bakimisaki bato nyonso oyo
bazalaki kovanda na mabwaku, ezala na ngambo ya este to ya weste.
17 Bato mosusu ya libota ya Benjame mpe ya Yuda bayaki lisusu kosangana na
Davidi na ndako na ye ya makasi. 18 Davidi abimaki mpo na kokutana na bango
mpe alobaki : « Soki boyei epai na ngai na makanisi ya kimia mpo ete bosunga ngai,
wana ngai mpe bino tokosala boyokani ; kasi soki boyei mpo na koteka ngai epai ya
banguna na ngai wana maboko na ngai esali mabe te, tika ete Nzambe ya batata na
biso azala motatoli mpe akata likambo ! »
19 Boye, Molimo na Nzambe akitelaki Amasayi, mokonzi ya lisanga ya basoda tuku
misato, mpe alobaki :
« Oh Davidi, tozali ya yo !
Tozali elongo na yo, oh mwana mobali ya Izayi !
Tika ete kimia ezala na yo, ezala na yo penza ;
tika ete kimia ezala na moto oyo azali kosunga yo,
pamba te Nzambe na yo azali kosunga yo. »
Boye Davidi ayambaki bango mpe akomisaki bango bakonzi ya mampinga na ye.
20 Ndambo ya bato ya Manase bakendeki kosala boyokani elongo na Davidi tango
akendeki elongo na basoda ya Filisitia, mpo na kobundisa Saulo. Kasi Davidi elongo
na bato na ye balongaki te kosunga bato ya Filisitia, pamba te sima na bakambi na
bango koyokana, babenganaki Davidi mpe balobaki : « Davidi alingi kobomisa biso
mpo ete azongisa boyokani na nkolo na ye Saulo ! »
21 Tango Davidi akendeki na Tsikilagi, tala bato ya ekolo ya Manase oyo bakendeki
kosala boyokani elongo na ye : Adina, Yozabadi, Yediayeli, Mikaeli, Yozabadi, Eliwu
mpe Tsilitai. Moko na moko kati na bango azalaki mokonzi ya bato nkoto moko kati na
libota ya Manase. 22 Basungaki makasi Davidi mpe mampinga na ye, pamba te bango
nyonso bazalaki basoda ya mpiko mpe bakomaki bakonzi ya basoda. 23 Mokolo na
mokolo, bato bazalaki koya kosunga Davidi kino mampinga na ye ekomaki monene
makasi lokola mampinga ya Nzambe.
Basoda mosusu basangani na Davidi

24 Tala motango ya basoda oyo babongisami mpo na bitumba, mpe bayaki
epai ya Davidi, na Ebron, mpo na kokweyisa bokonzi ya Saulo mpe kopesa
yango epai ya Davidi ndenge Yawe alobaki :
25 Bato ya Yuda oyo bamemaka nguba mpe makonga : basoda nkoto motoba na
nkama mwambe ;
26 bato ya libota ya Simeoni : basoda ya mpiko nkoto sambo na nkama moko ;
27 bato ya libota ya Levi : basoda nkoto minei na nkama motoba ; 28 mpe lisusu
Yeoyada, mokonzi ya libota ya Aron, elongo na basoda na ye nkoto misato na
nkama sambo, 29 mpe Tsadoki, elenge soda ya mpiko elongo na bakambi ya libota
na ye tuku mibale na mibale ;
30 kati na libota ya Benjame, bato ya libota ya Saulo : basoda nkoto misato, pamba
te mingi kati na bango bandimaki kaka kosalela ndako ya Saulo ;
31 kati na libota ya Efrayimi : basoda ya mpiko nkoto tuku mibale na nkama
mwambe oyo bakenda sango kati na mabota na bango ;
32 kati na ndambo ya libota ya Manase : basoda ya mpiko nkoto zomi na mwambe
oyo baponamaki na bakombo na bango mpo na kokomisa Davidi mokonzi ;
33 kati na libota ya Isakari : bakambi nkama mibale bayaki elongo na bato oyo
bango bazalaki kokamba kati na libota na bango ; bazalaki na mayele ya kososola
tango mpo na kolakisa Isalaele lolenge ya kosala liboso ya makambo ;
34 kati na libota ya Zabuloni : basoda ya mpiko nkoto tuku mitano oyo bayebi
kosalela bibundeli nyonso mpe babundaka na motema moko ;
35 kati na libota ya Nefitali : bakonzi ya basoda nkoto moko, elongo na basoda nkoto
tuku misato na sambo oyo babundaka na nguba mpe makonga ;
36 kati na libota ya Dani : basoda oyo babongisama mpo na bitumba, nkoto tuku
mibale na mwambe na nkama motoba ;
37 kati na libota ya Aseri : basoda oyo babongisama mpo na bitumba, nkoto tuku
minei ;
38 kati na mabota oyo ezalaki na este ya Yordani : libota ya Ribeni, ya Gadi mpe
ndambo ya libota ya Manase, basoda nkoto nkama moko na tuku mibale elongo
na bibundeli nyonso ya bitumba.
Basoda oyo nyonso bayaki na Ebron, na milongo ya bitumba mpe na

39
motema moko mpo na kokomisa Davidi mokonzi na Isalaele mobimba.
Bana ya Isalaele oyo batikalaki, bango mpe bazalaki na motema moko
mpo na kokomisa Davidi mokonzi. 40 Basalaki kuna mikolo misato elongo
na Davidi ; bazalaki kolia mpe komela biloko oyo bandeko na bango
babongiselaki bango.
41 Ezala bato oyo bawutaki na libota ya Isakari, ya Zabuloni, ya Nefitali : bango mpe
bamemaki bilei likolo ya ba-ane, bashamo, bamile mpe bangombe : farine, gato oyo
basala na bambuma ya figi, gato oyo basala na bambuma ya vino ekawuka, masanga
ya vino, mafuta, bangombe mpe bameme ebele, pamba te esengo ezalaki kati na
Isalaele.
13
Davidi amemi Sanduku na ndako ya Obedi-Edomi
(2Sa 6.1-11)
1 Davidi asangisaki bakonzi ya basoda, bakonzi ya bankoto mpe bakonzi ya
bankama elongo na bato mosusu ya lokumu. 2 Davidi alobaki na lisanga mobimba
ya Isalaele : « Soki bomoni yango malamu mpe soki yango ezali mokano na Yawe,
Nzambe na biso, tika ete totinda sango epai ya bandeko na biso oyo batikali na bituka
nyonso ya Isalaele mpe epai ya Banganga-Nzambe elongo na Balevi, kati na bingumba
oyo bango bazali kovanda mpo ete baya kosangana na biso. 3 Tozongisa Sanduku ya
Nzambe na biso epai na biso, pamba te tolandelaki yango te tango Saulo azalaki
mokonzi. »
4 Lisanga mobimba endimaki ete basala bongo, pamba te likambo yango emonanaki
malamu na miso ya bato nyonso. 5 Davidi asangisaki bana nyonso ya Isalaele longwa
na moluka ya Ejipito kino na Lebo-Amati, mpo na kozongisa Sanduku ya Nzambe
wuta na Kiriati-Yearimi.
6 Davidi elongo na basoda nyonso ya Isalaele bakendeki na Baala, na Kiriati-Yearimi
oyo ezali kati na Yuda, mpo na kolongola kuna Sanduku ya Nzambe, oyo, liboso na
yango, bazalaki kobelela Kombo ya Yawe oyo avandaka kati na basheribe. 7 Batiaki
Sanduku ya Nzambe na likolo ya shario ya sika mpe bamemaki yango wuta na ndako
ya Abinadabi. Uza mpe Ayiyo nde bazalaki kotambolisa shario yango. 8 Davidi
mpe bato nyonso ya Isalaele bazalaki kosepela makasi na liboso ya Nzambe, na
koyemba mpe na kobeta mandanda, banzenze, bambunda ya mike-mike, manzanza
mpe bakelelo. 9 Tango bakomaki na etando ya Kidoni, Uza asembolaki loboko na ye
mpo na kosimba Sanduku ya Nzambe, pamba te bangombe eselumukaki mpe elingaki
kokweyisa Sanduku ya Nzambe. 10 Yawe asilikelaki Uza makasi mpe abetaki ye mpo
ete asembolaki loboko na ye mpe asimbaki Sanduku ya Nzambe. Boye, Uza akufaki
kaka wana liboso ya Nzambe.
11 Davidi asilikaki makasi mpo ete Yawe afungolaki lidusu na kobeta Uza ; yango
wana, kino na mokolo ya lelo, babengaka esika yango « Peretsi-Uza*. » 12 Na mokolo
wana, Davidi abangaki Nzambe mpe amitunaki : « Ndenge nini namema Sanduku
ya Nzambe epai na ngai ? »
13 Boye, Davidi amemaki te Sanduku ya Nzambe epai na ye, kati na engumba ya
Davidi ; kasi atiaki yango na ndako ya Obedi-Edomi, moto ya Gati. 14 Sanduku ya
Nzambe evandaki sanza misato kati na ndako ya Obedi-Edomi, mpe Yawe apambolaki
libota ya Obedi-Edomi mpe biloko na ye nyonso.
14
Davidi na Yelusalemi
(2Sa 5.11-16; 1Ma 3.5-8)
1 Irami, mokonzi ya Tiri, atindaki bantoma epai ya Davidi mpo ete bamemela
ye mabaya ya sedele, bato oyo bapasolaka mabanga mpe basharipantie ; mpe
batongelaki ye ndako. 2 Davidi asosolaki ete Yawe nde akomisaki ye mokonzi ya
Isalaele mpe ete azalaki kotombola bokonzi na ye makasi mpo na Isalaele, bato na
Ye.
3 Davidi abalaki lisusu basi ebele kati na Yelusalemi mpe abotaki lisusu bana ebele
ya mibali mpe ya basi. 4 Tala bakombo ya bana na ye ya mibali oyo babotamaki na
* 13:11 Peretsi-Uza elingi koloba : lidusu ya Uza.
Yelusalemi : Shamuwa, Shobabi, Natan, Salomo, 5 Yibari, Elishuwa, Elipeleti, 6 Noga,

Nefegi, Yafia, 7 Elishama, Beliada mpe Elifeleti.
Davidi alongi bato ya Filisitia
(2Sa 5.17-25)
8 Tango bato ya Filisitia bayokaki sango ete bapakoli Davidi mafuta mpo ete akoma
mokonzi ya Isalaele mobimba, bango nyonso bakendeki koluka ye. Kasi tango Davidi
ayokaki sango ya mabongisi na bango, abimaki mpo na kokutana na bango. 9 Bato
ya Filisitia bakomaki mpe bapanzanaki na lubwaku ya bakitani ya Rafa. 10 Davidi
atunaki Nzambe :
— Nakoki solo kokende kobundisa bato ya Filisitia ? Okokaba bango solo na
maboko na ngai ?
— Kende, pamba te nakokaba bango na maboko na yo.
11 Bato ya Filisitia bamataki na Bali-Peratsimi, mpe Davidi alongaki bango kuna.
Bongo Davidi alobaki : « Na nzela ya loboko na ngai, Nzambe afungoleli ngai nzela
kati na banguna na ngai, ndenge mayi epasolaka nzela. »
Yango wana babengaki esika yango Bala-Peratsimi*. 12 Bato ya Filisitia basundolaki
kuna banzambe na bango, mpe Davidi apesaki mitindo ete batumba yango na moto.
13 Sima na mwa tango, bato ya Filisitia bayaki mpe bapanzanaki lisusu kati na
lubwaku. 14 Bongo Davidi atunaki lisusu Nzambe, mpe Nzambe azongiselaki ye :
« Tango okobundisa bango, kolanda bango na sima te ; kasi tambola mopanzi, mosika
na bango. Bongo tango okokoma epai bango bazali, bimela bango na liboso, liboso
ya zamba ya banzete ya mirie†. 15 Tango okoyoka lokito ya makolo ya bato na likolo
ya banzete ya mirie, na tango wana nde okobima mbala moko mpo na kobunda ;
pamba te ekolakisa ete Nzambe abimi liboso na yo mpo na kobeta mampinga ya bato
ya Filisitia. »
16 Davidi asalaki ndenge Nzambe atindaki ye mpe abomaki bato ya Filisitia, longwa
na Gabaoni kino na Gezeri. 17 Kombo ya Davidi ekendeki sango na mokili mobimba
mpe Yawe asalaki ete bikolo nyonso ebanga Davidi.
15
Bamemi Sanduku na Yelusalemi
Tango Davidi asilisaki kotonga bandako mpo na ye moko kati na engumba ya
1
Davidi, abongisaki esika mpo na Sanduku ya Nzambe mpe atelemisaki ndako ya kapo
mpo na yango. 2 Davidi alobaki : « Moto moko te, longola kaka Balevi, akoki komema
Sanduku ya Boyokani ya Nzambe, pamba te Yawe aponaki bango mpo na komema
Sanduku na Ye mpe kosala mosala na Ye mpo na libela. »
3 Davidi asangisaki kati na Yelusalemi bana nyonso ya Isalaele mpo na komema
Sanduku ya Yawe na esika oyo abongisaki mpo na yango.
4 Davidi asangisaki lisusu bakitani ya Aron mpe Balevi :
5 Mpo na bakitani ya Keati :
mokambi Urieli elongo na bandeko na ye ya libota nkama moko na tuku mibale ;
6 mpo na bakitani ya Merari :
mokambi Asaya elongo na bandeko na ye ya libota nkama mibale na tuku
mibale ;
* 14:11 Bali-Peratsimi elingi koloba : Nkolo ya banzela. † 14:14 Mirie ezali lolenge moko ya nzete oyo mbuma
na yango ezalaka mwindo mpe esungaka mpo na kokawusa pota.
7 mpo na bakitani ya Gerishoni :

mokambi Joeli elongo na bandeko na ye ya libota, nkama moko na tuku misato ;
8 mpo na bakitani ya Elitsafani :
mokambi Shemaya elongo na bandeko na ye ya libota, nkama mibale ;
9 mpo na bakitani ya Ebron :
mokambi Elieli elongo na bandeko na ye ya libota, tuku mwambe ;
10 mpo na bakitani ya Uzieli :
mokambi Aminadabi elongo na bandeko na ye ya libota, nkama moko na zomi
na mibale.
11 Davidi abengaki Banganga-Nzambe Tsadoki mpe Abiatari elongo na Balevi
oyo : Urieli, Asaya, Joeli, Shemaya, Elieli mpe Aminadabi. 12 Alobaki na bango :
« Bozali bakambi ya mabota ya Balevi, bino elongo na bandeko ya mabota na bino ;
bomipetola mpo na komema Sanduku ya Yawe, Nzambe ya Isalaele, na esika oyo
nabongisi mpo na yango. 13 Pamba te lokola bino Balevi bozalaki te na mbala ya
liboso, yango wana Yawe, Nzambe na biso, asilikelaki biso makasi ; pamba te totunaki
Ye te ndenge nini tokokaki komema yango kolanda mibeko. »
14 Boye, Banganga-Nzambe mpe Balevi bamipetolaki mpo na komema Sanduku ya
Yawe, Nzambe ya Isalaele. 15 Bongo Balevi bamemaki na banzete Sanduku ya Nzambe
na mapeka na bango ndenge kaka Moyize atindaki, kolanda Liloba na Yawe.
Babeti miziki mpe bakengeli bikuke
16 Davidi alobaki na bakambi ya Balevi ete bapona, kati na bandeko na bango,
bayembi mpo na koyemba banzembo ya esengo, na bibetelo mindule : nzenze,
lindanda mpe manzanza. 17 Balevi baponaki Emani, mwana mobali ya Joeli ; Azafi,
mwana mobali ya Berekia, kati na bandeko na ye ya mibali ; Etani, mwana mobali
ya Kushaya, kati na bana ya Merari, na bandeko na ye ya mibali.
18 Mpe mpo na kosunga bango, baponaki Balevi mosusu : Zakari, Beni, Yazieli,
Shemiramoti, Yeyeli, Uni, Eliabi, Benaya, Maaseya, Matitia, Elifele, Mikineya, Obedi-
Edomi mpe Yeyeli. Bango nyonso bazalaki bakengeli bikuke. 19 Babeti miziki :
Emani, Azafi mpe Etani ; bango bazalaki kobeta manzanza oyo basala na bronze.
20 Zakari, Azieli, Shemiramoti, Yeyeli, Uni, Eliabi, Maaseya mpe Benaya ; bango
bazalaki kobeta nzenze na mongongo ya soprano. 21 Matitia, Elifele, Mikineya, Obedi-
Edomi, Yeyeli mpe Azazia ; bango bazalaki kobeta mandanda ya basinga mwambe
mpo na kotambolisa banzembo. 22 Kenania, mokambi ya Balevi, aponamaki mpo na
kotambolisa banzembo ; pamba te ayebaki mosala yango malamu. 23 Berekia mpe
Elikana, bazalaki bakengeli ya Sanduku ya Boyokani.
24 Banganga-Nzambe Shebania, Jozafati, Netaneeli, Amasayi, Zakari, Benaya mpe
Eliezeri ; bazalaki kobeta kelelo liboso ya Sanduku ya Nzambe. Obedi-Edomi mpe
Yeyiya bazalaki mpe bakengeli Sanduku ya Boyokani.
Sanduku ekomi na Yelusalemi
(2Sa 6.12-19)
25 Davidi, bakambi ya Isalaele mpe bakonzi ya basoda nkoto moko bakendeki kozwa
na esengo Sanduku ya Boyokani ya Yawe wuta na ndako ya Obedi-Edomi. 26 Mpe
mpo ete Yawe asunga Balevi oyo bazalaki komema Sanduku ya Boyokani ya Yawe,
babonzaki lokola mbeka bangombe sambo ya mibali mpe bameme sambo ya mibali.
27 Davidi elongo na Balevi nyonso oyo bazalaki komema Sanduku ya Boyokani,
bayembi mpe Kenania, mokambi ya bayembi : bango nyonso balataki banzambala
ya lino ya talo. Kasi Davidi abakisaki lisusu efode ya lino na likolo. 28 Bato nyonso
ya Isalaele bamemaki Sanduku ya Boyokani ya Yawe na kobeta milolo ya esengo, na
kobeta maseke, bakelelo, manzanza, banzenze mpe mandanda. 29 Tango Sanduku
ya Boyokani ya Yawe ekotaki na engumba ya Davidi, Mikali, mwana mwasi ya Saulo,

azalaki kotala wuta na lininisa ; mpe tango amonaki mokonzi Davidi kopumbwa mpe
kobina na esengo, ayinaki ye kati na motema na ye.
16
Esengo mpe masanzoli
1 Bamemaki
Sanduku ya Yawe mpe batiaki yango kati na ndako ya kapo oyo Davidi
atelemisaki mpo na yango, mpe babonzaki liboso ya Nzambe bambeka ya kotumba
mpe bambeka ya boyokani. 2 Tango Davidi asilisaki kobonza bambeka ya kotumba
mpe bambeka ya boyokani, apambolaki bato na Kombo na Yawe. 3 Bongo apesaki na
moto nyonso ya Isalaele : lipa, gato oyo basala na bambuma ya dati mpe gato oyo
basala na bambuma ya vino ya kokawuka.
Davidi atiaki ndambo ya Balevi mpo na kosala mosala liboso ya Sanduku ya

4
Yawe, mpo na kokanisa, mpo na kosanzola mpe mpo na kokumisa Yawe, Nzambe
ya Isalaele : 5 Azafi azalaki mokambi ; Zakari azalaki molandi na ye ; mpe Yeyeli,
Shemiramoti, Yeyeli, Matitia, Eliabi, Benaya, Obedi-Edomi mpe Yeyeli bazalaki kobeta
nzenze mpe lindanda ; mpe Azafi azalaki kobeta manzanza.
Banganga-Nzambe Benaya mpe Yaazieli bazalaki kobeta tango nyonso bakelelo

6
liboso ya Sanduku ya Boyokani ya Nzambe.
Nzembo ya matondi ya Davidi
Ezalaki mokolo wana nde Davidi aponaki na mbala ya liboso Azafi mpe bandeko
7
na ye, mpo ete bakumisa Yawe :
8 Bokumisa Yawe, bobelela Kombo na Ye,
bopanza sango ya misala minene na Ye kati na bikolo !
9 Boyemba mpo na lokumu na Ye,
bosanzola Ye na mindule !
Botatolaka tango nyonso misala minene na Ye nyonso !
10 Bosepela na Kombo na Ye ya bule !
Tika ete mitema ya bato oyo balukaka Yawe
etonda na esengo !
11 Bomipesa na Yawe mpe bosenga makasi na Ye !
Bolukaka tango nyonso elongi na Ye !
12 Bokanisa bikamwa, makambo minene oyo asalaki,
bitumbu oyo apesaki,
13 bino bakitani ya Isalaele, mosali na Ye ;
bino bana mibali ya Jakobi, baponami na Ye !
14 Yawe azali Nzambe na biso, mikano na Ye ekambaka mokili mobimba.
15 Akanisaka tango nyonso Boyokani na Ye,
bilaka na Ye mpo na bikeke nkoto moko,
16 boyokani oyo asalaki elongo na Abrayami,
mpe ndayi oyo alapaki epai ya Izaki.
17 Akokisaki bosolo na yango epai ya Jakobi lokola mobeko,
epai ya Isalaele lokola boyokani ya libela na libela
18 tango alobaki : « Nakopesa yo mokili ya Kanana
lokola libula oyo epesameli yo. »
19 Bozalaki kaka motango moke ya bato
mpe bapaya kati na yango ;
20 bozalaki koyengayenga
longwa na ekolo moko kino na ekolo mosusu,
longwa na mokili moko kino na mokili mosusu ;
21 kasi Yawe atikaki moto moko te konyokola bango,
apamelaki bakonzi na tina na bango :
22 « Bosimba bapakolami na Ngai te,
bosala mabe te epai na basakoli na Ngai. »
23 Bino bato ya mokili mobimba, boyembela Yawe !
Bosakolaka lobiko na Ye mokolo na mokolo !
24 Bopanza sango ya nkembo na Ye kati na mabota !
Boyebisa bato misala na Ye ya kokamwa kati na bikolo nyonso !
25 Pamba te Yawe azali monene mpe abongi na lokumu,
azali somo makasi mpe aleki banzambe nyonso.
26 Pamba te banzambe nyonso ya bikolo ezali kaka bikeko ya pamba,
nzokande Yawe nde akela likolo.
27 Kongenga mpe nkembo monene ezali liboso na Ye,
makasi mpe esengo ezali na esika oyo avandaka.
28 Bino bituka ya mabota, bosanzola Yawe,
bosanzola Yawe na kopanza sango ya nkembo mpe nguya na Ye !
29 Bosanzola Yawe mpe bopesa Kombo na Ye nkembo !
Bomema makabo mpe boya liboso na Ye,
bogumbamela Yawe mpo na kongenga ya bosantu na Ye !
30 Bino, bato ya mokili mobimba, bolenga liboso na Ye !
Solo, mokili elendisama makasi, ekoningana te.
31 Tika ete likolo esepela mpe mabele ezala kati na esengo !
Tika ete baloba kati na bikolo :
« Yawe azali mokonzi ! »
32 Tika ete ebale monene mpe nyonso oyo ezali kati na yango
etia makelele ;
tika ete zamba mpe nyonso oyo ezali kati na yango
esepela !
33 Boye, banzete ya zamba ekoyemba,
ekoyemba na esengo liboso ya Yawe,
pamba te Yawe azali koya kosambisa mabele.
34 Bosanzola Yawe, pamba te azali malamu,
bolingo na Ye ewumelaka seko na seko.
35 Boganga : « Oh Nzambe Mobikisi na biso, bikisa biso,
sangisa biso mpe kangola biso wuta na maboko ya bokonzi ya bikolo mosusu,
mpo ete tosanzola Kombo na Yo ya bule
mpe tosepela na mosala ya kokumisa Yo ! »
36 Tika ete Yawe, Nzambe ya Isalaele, apambolama seko na seko !
Bato nyonso balobaki : « Amen ! » Mpe bakumisaki Yawe !
Davidi apesaki mokumba, epai ya Azafi mpe bandeko na ye, ya kosala mosala
37
liboso ya Sanduku ya Boyokani ya Yawe kolanda bikateli ya mokolo na mokolo.
38 Apesaki lisusu mokumba epai ya Obedi-Edomi, mwana mobali ya Yedutuni, mpe
bandeko na bango, tuku motoba na mwambe, ya kosala mosala ya kokengela bikuke
elongo na Osa. 39 Davidi atiaki Nganga-Nzambe Tsadoki mpe Banganga-Nzambe
mosusu, liboso ya Mongombo ya Yawe na esambelo ya likolo ya ngomba, oyo ezalaki
na Gabaoni, 40 mpo na kobonza tango nyonso bambeka ya kotumba epai na Yawe,

na etumbelo na yango, na tongo mpe na pokwa, kolanda bikateli oyo ekomama na
mobeko oyo Yawe apesaki na Isalaele. 41 Emani mpe Yedutuni bazalaki elongo na
bango, mpe bamosusu oyo baponamaki na bakombo na bango mpo na kokumisa
Yawe na maloba oyo : « Mpo ete bolingo na Ye ekowumela seko. » 42 Emani mpe
Yedutuni baponamaki mpo na kobeta bakelelo, manzanza mpe bibetelo mosusu ya
mindule mpo na kobongisa banzembo na tina na lokumu ya Nzambe. Bana mibali
ya Yedutuni bazalaki bakengeli bikuke.
43 Bato nyonso bazongaki, moto na moto epai na ye, mpe Davidi azongaki na ndako
na ye mpo na kopambola libota na ye.
17
Elaka ya Nzambe epai ya Davidi
(2Sa 7.1-17)
1 Wana Davidi avandaki na ndako na ye ya bokonzi, alobaki na mosakoli Natan :
— Nazali kovanda na ndako batonga na mabaya ya sedele, kasi Sanduku ya
Boyokani ya Yawe ezali kati na ndako ya kapo.
2 Natan azongiselaki Davidi :
— Sala nyonso oyo ozali na yango na motema, pamba te Nzambe azali elongo na
yo.
3 Kasi na butu wana, Nzambe alobaki na Natan :
4 — Kende koyebisa Davidi, mosali na Ngai : « Tala liloba oyo Yawe alobi : ‹ Ezali
yo te moto okotongela Ngai ndako mpo ete navanda kati na yango. 5 Banda mokolo
oyo nabimisaki Isalaele na Ejipito kino lelo, natikali nanu kovanda na ndako moko
te ; nazalaki kaka kati na Mongombo, longwa na esika songolo kino na esika pakala.
6 Na bisika nyonso oyo natamboli elongo na bana nyonso ya Isalaele, boni, nasilaki
koloba ata na moko kati na bakambi na bango, oyo natiaki mpo na kobatela bato
na Ngai : ‘ Mpo na nini botongeli Ngai te ndako ya mabaya ya sedele ? ’ ›
7 Yebisa sik’oyo Davidi, mosali na Ngai : ‹ Tala makambo oyo Yawe, Mokonzi ya
mampinga, alobi : Ezali Ngai nde nazwaki yo na zamba epai wapi ozalaki koleisa
mpe kobatela bibwele, mpo ete nakomisa yo mokonzi ya bato na Ngai, Isalaele.
8 Nazalaki elongo na yo na bisika nyonso oyo okendeki mpe nabomaki banguna na
yo nyonso liboso na yo. Sik’oyo, nakokomisa kombo na yo monene lokola bakombo
ya bato minene oyo bazali kati na mokili. 9 Nakobongisa esika mpo na bato na
Ngai, Isalaele, mpe nakolona bango mpo ete bazala na esika na bango moko mpe
batungisa bango lisusu te. Bato mabe bakonyokola bango lisusu te ndenge bazalaki
konyokola bango liboso ; 10 mpe ndenge bazalaki kosala bango tango nyonso wuta
tango oyo naponaki bakambi ya bato na Ngai, Isalaele. Nakotia lisusu banguna na
yo na se ya bokonzi na yo.
Boye, nazali koyebisa yo ete Yawe akosala ete bokonzi ewumela kati na libota
na yo. 11 Tango okosilisa mobembo na yo awa na mokili mpe okokende kokutana
na batata na yo, nakotombola moko kati na bakitani na yo, oyo akobima penza na
mokongo na yo, mpo ete akitana na yo ; mpe nakolendisa bokonzi na ye. 12 Ezali ye
nde akotonga Ndako mpo na Kombo na Ngai, mpe Ngai nakolendisa mpo na libela
kiti na ye ya bokonzi. 13 Nakozala tata mpo na ye, mpe ye akozala mwana mpo na
Ngai ; nakotikala kolongola te bolingo na Ngai epai na ye ndenge nalongolaki yango
epai ya mokonzi oyo alekaki liboso na yo. 14 Nakotia ye mokonzi ya ndako na Ngai
mpe ya mokili na Ngai mpo na libela, mpe kiti na ye ya bokonzi ekolendisama mpo
na libela. › »
15 Natan ayebisaki Davidi maloba oyo nyonso mpe emoniseli oyo nyonso.
Libondeli ya Davidi
(2Sa 7.18-29)
16 Mokonzi Davidi akotaki, avandaki liboso ya Yawe mpe alobaki :
« Oh Yawe Nzambe, ngai nazali nani, mpe libota na ngai ezali nini, mpo ete
okomisa ngai na esika oyo nazali ? 17 Mpe lokola nde ekokaki te na miso na Yo,
Nzambe na ngai, olobi lisusu na tina na lobi ya libota ya bokonzi ya mosali na Yo !
Oh Yawe Nzambe, ozali kozwa ngai lokola moto ya lokumu ! 18 Nini oyo Davidi
akoki lisusu koloba na Yo mpo na lokumu oyo ozali kopesa na mosali na Yo ? Pamba
te, oh Yawe, oyebi mosali na Yo. 19 Oh Yawe, mpo na mosali na Yo mpe kolanda
mokano na Yo, okokisi makambo minene oyo mpe osali ete bilaka minene oyo
nyonso eyebana.
20 Oh Yawe, moko te akokani na Yo ; mpe, kolanda nyonso oyo toyoki na matoyi
na biso, Nzambe mosusu azali te, bobele Yo ! 21 Boni, ezali solo na ekolo moko
kati na mokili, oyo ekokani na bato na Yo, Isalaele ; ekolo oyo, kati na mokili,
Nzambe asikola bato na yango mpo na lokumu na Ye moko ? Osalaki ete Kombo
na yo ekende sango na nzela ya misala minene mpe ya somo oyo osalaki tango
obenganaki bikolo liboso ya bato na Yo, oyo akangolaki na Ejipito. 22 Okomisi
Isalaele bato na Yo mpo na libela, mpe Yo, Yawe, okomi Nzambe na bango.
23 Bongo sik’oyo, oh Yawe, tika ete elaka oyo opesaki epai ya mosali na Yo
mpe libota na ye ekokisama mpo na libela ! Sala ndenge olakaki. 24 Boye,
sala ete ekokisama, mpo ete Kombo na Yo ekumisama seko na seko mpe bato
bakoma kolobaka : ‹ Yawe, Mokonzi ya mampinga mpe Nzambe ya Isalaele, azali
solo Nzambe mpo na Isalaele ! › Boye bokonzi ya libota ya mosali na Yo, Davidi,
ekolendisama liboso na Yo.
25 Solo, Yo moko, Nzambe na ngai, olakisaki na mosali na Yo ete okosala ete
bokonzi ewumela na libota na ye. Yango wana mosali na Yo azwi makasi ya
kosambela Yo. 26 Sik’oyo oh Yawe, ozali Nzambe ! Olakaki makambo ya malamu
epai ya mosali na Yo. 27 Osepeli sik’oyo kopambola libota ya mosali na Yo mpo ete
ewumela seko liboso na Yo ; pamba te ezali Yo, Yawe, nde opamboli yango, mpe
epambolami mpo na libela. »
18
Elonga ya Davidi
(2Sa 8.1-14)
1 Sima na yango, Davidi alongaki bato ya Filisitia mpe abukaki lolendo na bango.
Abotolaki na maboko ya bato ya Filisitia engumba Gati elongo na bamboka na yango
ya zingazinga. 2 Davidi alongaki lisusu bato ya Moabi. Bato ya Moabi bakomaki
bawumbu ya Davidi mpe bakomaki kofuta mpako ya mokonzi. 3 Davidi alongaki
lisusu Adadezeri, mokonzi ya Tsoba, na engumba Amati, tango Adadezeri akendeki
kovandisa bokonzi na ye pembeni ya ebale Efrate. 4 Davidi abotolaki Adadezeri
bashar nkoto moko, akangaki basoda nkoto sambo oyo babundaka bitumba likolo
ya bampunda mpe basoda nkoto tuku mibale oyo babundaka bitumba na makolo ;
akataki misisa ya makolo ya bampunda nyonso, kasi atikaki kaka bampunda nkama
moko oyo ezalaki kobenda bashario. 5 Tango bato ya Siri oyo bazalaki kovanda na
engumba Damasi bayaki kosunga Adadezeri, mokonzi ya Tsoba, Davidi abomaki kati
na bango bato nkoto tuku mibale. 6 Bongo Davidi atiaki bayangeli na ye kati na
engumba Damasi ya Siri ; boye bato ya Siri bakomaki na se ya bokonzi ya Davidi
mpe bakomaki kofuta mpako epai na ye. Yawe azalaki kopesa Davidi elonga na
bisika nyonso oyo azalaki kokende. 7 Davidi abotolaki banguba ya wolo oyo bakonzi
ya basoda ya Adadezeri bazalaki na yango mpe amemaki yango na Yelusalemi. 8 Na
Tibati mpe na Kuni, bingumba ya mokonzi Adadezeri, Davidi azwaki bronze ebele
oyo, na mikolo oyo elandaki, Salomo asalaki na yango nzungu ya monene, makonzi
mpe bisalelo mosusu ya bronze.
9 Tango Towu, mokonzi ya Amati, ayokaki ete Davidi alongi mampinga nyonso ya
Adadezeri, mokonzi ya Tsoba, 10 atindaki Adorami, mwana na ye ya mobali, kopesa
mokonzi Davidi mbote mpe longonya mpo ete abundisaki mpe alongaki Adadezeri
oyo azalaki monguna ya Towu. Adorami amemelaki Davidi lolenge nyonso ya biloko
ya wolo, ya palata mpe ya bronze. 11 Mokonzi Davidi abulisaki biloko yango epai na
Yawe, ndenge asalaki na wolo mpe palata oyo azwaki na bikolo nyonso, na Edomi,
na Moabi, na Amoni, na Filisitia mpe na Amaleki. 12 Abishayi, mwana mobali ya
Tseruya, abomaki bato ya Edomi nkoto zomi na mwambe, kati na Lubwaku ya
Mungwa. 13 Davidi atiaki bayangeli kati na Edomi, mpe bato nyonso ya Edomi
bakomaki bawumbu ya Davidi. Yawe apesaki Davidi elonga na bisika nyonso oyo
azalaki kokende.
Bakalaka ya Davidi
(2Sa 8.15-18)
14 Davidi azalaki mokonzi ya Isalaele mobimba, mpe azalaki kosalela bato na ye
nyonso makambo ya sembo mpe ya alima. 15 Joabi, mwana mobali ya Tseruya,
azalaki mokonzi ya liboso ya mampinga ; Jozafati, mwana mobali ya Ayiludi, azalaki
mobombi mikanda ; 16 Tsadoki, mwana mobali ya Ayitubi, mpe Abimeleki, mwana
mobali ya Abiatari, bazalaki Banganga-Nzambe ; Shavisha azalaki mokomi mikanda ;
17 Benaya, mwana mobali ya Yeoyada, azalaki kokamba bato ya Kereti mpe ya Peleti ;
mpe bana mibali ya Davidi bazalaki bakalaka ya liboso pembeni ya mokonzi.
19
Bitumba ya Davidi na bato ya Amoni
(2Sa 10.1-19)
1 Sima na mwa tango, Naashi, mokonzi ya bato ya Amoni, akufaki, mpe mwana na
ye ya mobali akitanaki na ye na bokonzi. 2 Davidi amilobelaki : « Nakotalisa bolamu
epai ya Anuni, mwana mobali ya Naashi, pamba te tata na ye atalisaki ngai bolamu. »
Boye Davidi atindaki bato epai ya Anuni mpo na kobondisa ye na tina na kufa
ya tata na ye. Tango basali ya Davidi bakomaki epai ya Anuni, na mokili ya bato
ya Amoni, mpo na kobondisa ye, 3 bakambi ya bato ya Amoni balobaki na Anuni :
« Okanisi ete ezali mpo na kopesa tata na yo lokumu nde Davidi atindi bato mpo na
kobondisa yo ? Bato wana bayei epai na yo mpo na kotala mpe kononga mokili mpo
ete babebisa yango. »
4 Boye, Anuni akangaki basali ya Davidi, akataki bango mandefu, akataki bango
bilamba kino na likolo ya mipende mpe abenganaki bango. 5 Tango bayebisaki
Davidi makambo oyo ekweyelaki bato wana, atindaki bato mosusu mpo na kokende
kokutana na bango, pamba te basambwisaki bango makasi. Mokonzi atindelaki
bango maloba oyo : « Bovanda na Jeriko kino mandefu na bino ekobota, sima nde
bokozonga. »
6 Tango bato ya Amoni bamonaki ete bamilukeli makambo epai ya Davidi, Anuni
mpe bato ya Amoni batindaki bakilo ya palata nkoto tuku misato epai ya bato ya
Siri ya Mezopotami, ya Maaka mpe ya Tsoba, mpo na kodefa bashar mpe basoda
oyo babundaka bitumba likolo ya bampunda. 7 Badefaki bashar, basoda nkoto tuku
misato na mibale oyo babundaka likolo ya bampunda, mpe mokonzi ya Maaka
elongo na mampinga na ye. Bongo, bayaki kotonga molako na bango pembeni ya
Medeba. Kaka na tango yango, bato ya Amoni basanganaki na engumba na bango
mpe babimaki mpo na kobunda. 8 Tango kaka Davidi ayokaki bongo, atindaki Joabi
elongo na mampinga nyonso ya basoda ya mpiko.
9 Bato ya Amoni babimaki mpe batandamaki na milongo mpo na bitumba, na ekuke
ya engumba na bango ; kasi bakonzi oyo bayaki bazalaki na esika mosusu, kati na
zamba. 10 Tango Joabi amonaki ete milongo ya bitumba ezali na liboso mpe na sima
na ye, aponaki basoda ya Isalaele, oyo baleki na mpiko mpe atiaki bango na milongo
mpo na kobundisa bato ya Siri. 11 Atiaki basoda oyo batikalaki na se ya bokonzi ya
ndeko na ye ya mobali, Abishayi ; mpe atandaki bango na milongo ya bitumba mpo
na kobundisa bato ya Amoni. 12 Joabi alobaki : « Soki bato ya Siri baleki ngai na
makasi, yo okoya kosunga ngai ; kasi soki bato ya Amoni baleki yo na makasi, wana
ngai nakosunga yo. 13 Yika mpiko, mpe tobunda lokola bilombe mpo na bato na biso
mpe mpo na bingumba ya Nzambe na biso. Tika ete Yawe asala oyo ezali malamu
na miso na Ye. »
14 Boye, Joabi mpe basoda oyo bazalaki elongo na ye bapusanaki mpo na kobundisa
bato ya Siri ; mpe bato yango ya Siri bakimaki liboso na ye. 15 Tango bato ya Amoni
bamonaki bato ya Siri kokima, bango mpe bakimaki liboso ya Abishayi, ndeko mobali
ya Joabi, mpe bazongaki na engumba. Bongo, Joabi azongaki na Yelusalemi.
16 Tango bato ya Siri bamonaki ete Isalaele alongi bango, batindaki bantoma
kobenga bato mosusu ya Siri oyo bazalaki na ngambo mosusu ya ebale Efrate. Tsofaki,
mokonzi ya mampinga ya Adadezeri, azalaki liboso na bango. 17 Tango Davidi azwaki
sango yango, asangisaki bato nyonso ya Isalaele mpe akatisaki Yordani ; apusanaki
mpe asalaki molongo ya bitumba liboso na bango ya bato ya Siri, mpe bato ya Siri
babundisaki ye. 18 Kasi bato ya Siri bakimaki liboso ya Isalaele, mpe Davidi abomaki
basoda na bango, nkoto sambo oyo babundaka bitumba likolo ya bampunda mpe
basoda nkoto tuku minei oyo babundaka bitumba na makolo. Davidi abomaki lisusu
Tsofaki, mokonzi na bango ya mampinga. 19 Tango bawumbu ya Adadezeri bamonaki
ete Isalaele alongi bango, basalaki kimia elongo na Davidi mpe bakomaki na se ya
bokonzi na ye. Boye bato ya Siri balingaki lisusu te kosunga bato ya Amoni.
20
(2Sa 11.1; 12.29-31)
1 Na mobu oyo elandaki, na tango oyo bakonzi bazalaka na momesano ya kokende
na bitumba, Joabi akambaki mampinga na bitumba mpe abebisaki mokili ya bato
ya Amoni ; bongo akendeki kotonga molako liboso ya Raba. Kasi Davidi atikalaki na
Yelusalemi.
Joabi abundisaki engumba Raba mpe apanzaki yango. 2 Davidi alongolaki motole
oyo ezalaki na moto ya mokonzi na yango. Bamonaki ete esalemaki na bakilo ya
wolo koleka tuku misato mpe ezalaki na libanga ya talo likolo na yango. Wuta na
tango wana, ekomaki na moto ya Davidi. Akamataki bomengo ebele ya bitumba kati
na engumba yango. 3 Amemaki na bowumbu bato oyo bazalaki kuna, atiaki bango
na misala oyo basalaka na si, na piki* mpe na epasola. Davidi asalaki ndenge wana
na bavandi ya bingumba nyonso ya bato ya Amoni ; bongo azongaki na Yelusalemi
elongo na mampinga na ye nyonso.
Bitumba na bato ya Filisitia
(2Sa 21.15-22)
4 Sima na mwa tango, ezalaki lisusu na bitumba na bato ya Filisitia, kuna na mboka
Gezeri. Ezalaki na tango yango nde Sibekayi, moto ya Usha, abomaki Sipayi, moko
kati na bakitani ya Rafa ; mpe bato ya Filisitia bayokisamaki soni.
* 20:3 Piki ezali ebende ya basonge mibale, oyo babengaka na lifalanse pioche.
5Ezalaki lisusu na bitumba na bato ya Filisitia ; mpe Elanani, mwana mobali ya

Yairi, abomaki Lami, ndeko mobali ya Goliati, moto ya Gati, oyo nzete ya likonga na
ye ezalaki monene lokola libaya oyo basali bilamba na maboko basalelaka. 6 Ezalaki
lisusu na bitumba oyo esalemaki kuna na Gati ; mpe ezalaki kuna na mbinga mobali
moko, mokitani ya Rafa, oyo azalaki na misapi motoba na loboko moko na moko, mpe
misapi motoba na lokolo moko na moko. Na kosangisa, azalaki na misapi tuku mibale
na minei. 7 Atiolaki Isalaele ; mpe Jonatan, mwana mobali ya Shimea mpe ndeko
mobali ya Davidi, abomaki ye. 8 Bato wana bazalaki bakitani ya Rafa, babotama na
Gati mpe bakufaki liboso ya Davidi mpe ya basoda na ye.
21
Davidi atangi bato
(2Sa 24.1-25)
1 Satana atelemelaki Isalaele mpe atindikaki Davidi na kotanga motango ya bato ya
Isalaele. 2 Boye, Davidi apesaki mitindo na Joabi mpe na bakambi ya bato :
— Bokende kotanga bato ya Isalaele, longwa na Beri-Sheba kino na Dani, mpe
boyebisa ngai motango na bango mpo ete nayeba.
3 Kasi Joabi azongisaki :
— Tika ete Yawe akomisa bato na Ye ebele koleka mbala nkama ! Oh mokonzi,
nkolo na ngai, bango nyonso bazali te basali ya nkolo na ngai ? Mpo na nini nkolo
na ngai alingi kosala bongo ? Mpo na nini komemisa Isalaele ngambo ?
4 Kasi mokonzi atingamaki kaka na mitindo oyo apesaki na Joabi. Boye, Joabi
abimaki, atambolaki kati na Isalaele mobimba mpe azongaki na Yelusalemi. 5 Joabi
ayebisaki Davidi motango ya bato oyo atangaki, bato oyo bakoki kosalela mopanga
na bitumba : bato monkoko moko na nkoto nkama moko kati na Isalaele mobimba,
mpe nkoto nkama minei na tuku sambo kati na Yuda. 6 Kasi kati na bango, Joabi
atangaki te ekolo ya Levi mpe ya Benjame ; pamba te etinda ya mokonzi esepelisaki
ye te.
7 Etinda yango esepelisaki Nzambe te mpe Nzambe apesaki Isalaele etumbu.
8 Davidi alobaki na Nzambe :
— Nasali lisumu monene na kotanga bato. Sik’oyo, nabondeli Yo, limbisa mabe
ya mosali na Yo ; pamba te nasali makambo lokola moto ya liboma.
9 Yawe alobaki na mosakoli Gadi, mopesi toli ya Davidi :
10 — Kende koyebisa Davidi : « Tala liloba oyo Yawe alobi : ‹ Nazali kotalisa yo
bitumbu misato ; pona moko kati na yango mpo ete Ngai nakokisa yango lokola
etumbu mpo na yo. › »
11 Gadi akendeki koyebisa Davidi makambo oyo Yawe alobaki na ye :
— Tala makambo oyo Yawe alobi : « Oponi etumbu nini : 12 mibu misato ya nzala
makasi ; sanza misato oyo banguna na yo bakolonga yo mpe mipanga na bango
ekoboma basoda na yo ; to mikolo misato elongo na mopanga ya Yawe mpe bokono
oyo ebomaka, mikolo oyo anjelu ya Yawe akobebisa etuka nyonso ya Isalaele ?
Kanisa sik’oyo malamu mpe yebisa ngai eyano oyo ngai nasengeli komema epai na
Ye oyo atindi ngai. »
13 Davidi azongiselaki Gadi :
— Nazali na pasi makasi kati na motema. Eleki malamu mpo na ngai kokweya na
maboko ya Yawe, pamba te mawa na Ye ezali solo monene ; kasi tika ete nakweya
te na maboko ya bato !
14 Boye, Yawe atindaki kati na Isalaele bokono oyo ebomaka, mpe bato ya Isalaele
nkoto tuku sambo bakufaki. 15 Nzambe atindaki anjelu na Yelusalemi mpo na
kobebisa yango ; kasi wana anjelu azalaki kobebisa, Yawe atalaki mpe ayokaki mawa
mpo na pasi wana. Alobaki na anjelu oyo azalaki kobebisa : « Ekoki ! Longola loboko
na yo ! »
Anjelu na Yawe atelemaki pembeni ya etando ya Orinani, moto ya Yebusi. 16 Davidi
atombolaki miso mpe amonaki anjelu ya Yawe atelemi kati ya likolo mpe mabele,
bongo na loboko na ye oyo asembolaki likolo ya Yelusalemi, asimbaki mopanga
ezanga ebombelo.
Davidi mpe bampaka balataki basaki mpe bakweyaki bilongi kino na mabele.
17 Davidi alobaki na Nzambe :
— Boni, ezali ngai nde napesaki mitindo ete batanga motango ya bato ? Ngai
moko nde nasalaki masumu, ngai moko nde nasalaki mbeba oyo eleki mabe. Bango,
bato ya ekolo na ngai, basali mabe moko te. Oh Yawe, Nzambe na ngai, ebongi nde
opesa ngai mpe libota na ngai etumbu ; kasi tika ete bokono oyo ebomaka ekweyela
te bato na Yo !
Davidi atongi etumbelo mpo na Yawe
18 Anjelu na Yawe atindaki Gadi koloba na Davidi :
— Kende kotonga etumbelo mpo na Yawe, na etando ya Orinani, moto ya Yebusi.
19 Davidi akendeki kuna kolanda liloba oyo Gadi alobaki na Kombo na Yawe.
20 Bongo, wana Orinani azalaki kotuta ble, abalukaki mpe amonaki anjelu. Boye
bana na ye ya mibali minei oyo bazalaki na ye elongo babombamaki.
21 Davidi apusanaki pembeni ya Orinani ; mpe tango Orinani atalaki mpe amonaki
Davidi, abimaki na etando mpe agumbamaki liboso ya Davidi, elongi kino na mabele.
22 Davidi alobaki na Orinani :
— Pesa ngai etando na yo, tekela ngai yango na motuya ya mbongo oyo ekoki
na yango, mpo ete natonga etumbelo mpo na Yawe ; tekela ngai yango mpo ete
etumbu ya bokono oyo ezali koboma bato esila.
23 Orinani azongiselaki Davidi :
— Kamata yango ; mpe tika ete mokonzi, nkolo na ngai, asala na yango nyonso
oyo amoni ete ezali malamu mpo na ye. Tala, ngai, nakopesa bangombe ya mibali
lokola mbeka ya kotumba, banzete oyo babetelaka ble lokola koni, mpe ble lokola
mbeka ya bambuma. Nakopesa nyonso wana.
24 Kasi mokonzi Davidi alobaki na Orinani :
— Te ! Nasengeli kaka kosomba yango mpe kopesa yo motuya oyo ekoki na
yango ; nakomema te epai na Yawe eloko oyo ezali ya yo, nakobonzela Yawe te
bambeka ya kotumba oyo nazwi na ofele.
25 Boye, Davidi asombaki etando yango epai ya Orinani, na motuya ya mbongo ya
bibende ya wolo, nkama motoba. 26 Davidi atongaki kuna etumbelo mpo na Yawe
mpe abonzaki bambeka ya kotumba mpe bambeka ya boyokani. Abelelaki Yawe,
mpe Yawe ayanolaki ye na moto oyo ewutaki likolo mpe ekweyaki na etumbelo ya
bambeka.
27 Boye Yawe alobaki na anjelu, mpe anjelu azongisaki mopanga na ye na ebombelo
na yango.
28 Banda na tango wana, lokola Davidi amonaki ete Yawe ayanolaki ye na etando
ya Orinani, moto ya Yebusi, akomaki kobonza bambeka tango nyonso na esika wana.
29 Mongombo na Yawe oyo Moyize atongaki na esobe mpe etumbelo ya bambeka
ya kotumba ezalaki na tango wana, na esambelo ya likolo ya ngomba ya Gabaoni.
30 Nzokande Davidi azalaki kokoka te kozwa mokano ya kokende kotuna Nzambe
liboso ya Mongombo, pamba te azalaki kobanga mopanga na Yawe.
1 Davidi
22
alobaki : « Tempelo ya Yawe Nzambe mpe etumbelo ya mbeka ya kotumba
mpo na Isalaele ekozala na esika oyo. »
Mabongisi mpo na kotonga Tempelo ya Yawe

2 Boye, Davidi apesaki mitindo ya kosangisa bapaya oyo bazalaki kovanda na
Isalaele. Mpe kati na bango, aponaki bato oyo bakataka mabanga mpo na kotonga
Ndako ya Nzambe. 3 Davidi apesaki bibende ebele mpo na kosala basete mpe
bibende oyo esimbaka bikuke. Apesaki lisusu bronze ebele oyo bakoki kotanga te,
4 banzete ebele ya sedele oyo bakoki kotanga te, pamba te bato ya Tiri mpe ya Sidoni
bamemelaki Davidi banzete yango ebele.
5 Davidi alobaki : « Salomo, mwana na ngai ya mobali, azali nanu elenge mpe ayebi
nanu makambo malamu te. Nzokande, Ndako oyo esengeli kotongama mpo na Yawe
esengeli kozala monene, kitoko mpe na lokumu mingi na miso ya bikolo nyonso.
Yango wana, nakobongisa biloko mpo na Ndako yango. » Boye Davidi abongisaki
biloko ebele liboso ete akufa.
6 Davidi abengisaki Salomo, mwana na ye ya mobali, mpe apesaki ye mokumba ya
kotonga Ndako mpo na Yawe, Nzambe ya Isalaele.
7 Davidi alobaki na Salomo : « Mwana na ngai, nazwaki likanisi ya kotonga Ndako
mpo na Kombo na Yawe, Nzambe na ngai ; 8 kasi tala maloba oyo Yawe alobaki
na ngai : ‹ Osopaki makila ebele mpe obundaki bitumba ebele. Okoki te kotonga
ndako mpo na Kombo na Ngai ; pamba te kati na mokili, osopaki makila ebele na
miso na Ngai. 9 Kasi okozala na mwana moko ya mobali oyo akozala moto ya kimia
mpe ya boboto. Nakopesa ye bopemi liboso ya banguna na ye nyonso oyo bazingeli
ye. Kombo na ye ekozala Salomo ; mpe na mikolo nyonso oyo ye akozala mokonzi,
nakopesa kimia mpe bopemi na Isalaele. 10 Ye nde akotonga Ndako mpo na Kombo na
Ngai. Akozala mwana mpo na Ngai, mpe Ngai nakozala Tata mpo na ye, nakolendisa
kiti na ye ya bokonzi kati na Isalaele mpo na libela. ›
11 Sik’oyo, mwana na ngai, tika ete Yawe azala elongo na yo mpo ete otonga Ndako
mpo na Yawe, Nzambe na yo, ndenge alobaki na tina na yo ! 12 Tika ete apesa yo
bwanya mpe mayele, mpo ete tango okokoma mokonzi ya Isalaele, okoka kobatela
mobeko ya Yawe Nzambe na yo ! 13 Boye, okolonga soki obateli malamu bikateli mpe
mibeko oyo Yawe apesaki na Moyize mpo na Isalaele. Zala makasi mpe yika mpiko !
Kobanga te mpe kozonga sima te !
14 Tala, namonaki pasi mpo na kosangisa mpo na Tempelo ya Yawe, minkoko misato
ya kilo ya wolo, minkoko tuku misato ya kilo ya palata, bronze mpe bibende ebele
oyo bakoki kotanga te, mabaya mpe mabanga. Boye yo mpe okoki kobakisa mosusu.
15 Ozali na bato ebele ya misala ya maboko : bato oyo bakataka mabanga, bato oyo
basalaka misala ya mabaya mpe bato oyo basalaka misala nyonso ya maboko. 16 Ozali
na wolo, palata, bronze mpe bibende ebele oyo bakoki kotanga te. Sik’oyo, banda
mosala ; mpe tika ete Yawe azala na yo elongo ! »
17 Mpe Davidi apesaki mitindo epai ya bakambi nyonso ya Isalaele ete basunga
mwana na ye Salomo. 18 Alobaki na bango : « Boni, Yawe, Nzambe na bino, azali
elongo na bino te ? Apesaki bino bopemi na ngambo nyonso te ? Pamba te akabaki
na maboko na ngai bato ya mokili oyo. Mokili yango ezali na se ya bokonzi ya Yawe
mpe ya bato na Ye. 19 Sik’oyo, bobongisa mitema mpe milimo na bino mpo na koluka
Yawe, Nzambe na bino. Bobanda kotonga Esika ya bule ya Yawe Nzambe mpo ete
boyeisa Sanduku ya Boyokani ya Yawe mpe biloko ya bule ya Nzambe, na Tempelo
oyo ekotongama mpo na Kombo na Yawe. »
23
Balevi
Tango Davidi akomaki mobange makasi, akomisaki Salomo, mwana na ye ya
1
mobali, mokonzi ya Isalaele. 2 Asangisaki bakambi nyonso ya Isalaele elongo na
Banganga-Nzambe mpe Balevi. 3 Batangaki Balevi nyonso oyo bazalaki na mibu

tuku misato mpe koleka : motango nyonso ya Balevi ezalaki nkoto tuku misato na
mwambe.
4 Davidi alobaki : « Tika ete Balevi nkoto tuku mibale na minei bazala bakambi
ya misala ya Tempelo ya Yawe, Balevi nkoto motoba bazala bakomi mikanda mpe
basambisi, 5 Balevi nkoto minei bazala bakengeli bikuke, mpe Balevi nkoto minei
bakumisa Yawe na bibetelo mindule oyo nasalaki na tina na yango. »
6 Bongo Davidi akabolaki bango na masanga kolanda buku ya mabota ya
bana mibali ya Levi : Gerishoni, Keati mpe Merari.
7Mpo na libota ya Gerishoni :
Laedani mpe Shimei.
8 Laedani azalaki na bana mibali misato :
mokonzi Yeyeli, Zetami mpe Joeli.
9 Shimei azalaki na bana mibali misato :
Shelomiti, Azieli mpe Arani.
Bango nde bazalaki bakambi ya mabota ya Laedani.
10 Shimei azalaki na bana mibali mosusu minei :
Yaati, Ziza, Yewushi mpe Beria.
11 Yaati azalaki mwana ya liboso, mpe Ziza, mwana ya mibale. Nzokande Yewushi
mpe Beria bazalaki na bakitani ebele te. Boye batangaki bango lokola libota
moko.
12 Keati azalaki na bana mibali minei :
13 Amirami azalaki na bana mibali mibale :
Aron mpe Moyize.
Aron aponamaki mpo na libela, elongo na bana na ye ya mibali, mpo na kobulisa
Esika-Oyo-Eleki-Bule, mpo na kotumba mbeka ya malasi liboso ya Yawe, mpo
na kosalela Ye mpe kopambola bato mpo na libela na Kombo na Ye.
14 Bana ya Moyize, moto na Nzambe, batangaki bango na ekolo ya Levi.
15 Bana mibali ya Moyize :
Gerishomi mpe Eliezeri.
16 Bana mibali ya Gerishomi :
Shebueli azalaki mwana mobali ya liboso.
17 Bana mibali ya Eliezeri :
Reabia azalaki mwana na ye se moko.
Eliezeri azalaki na bana mosusu te, kasi Reabia azalaki na bana ebele.
18 Bana mibali ya Yitseari :
Shelomiti azalaki mwana ya liboso kati na bana mibali ya Yitseari.
Yeriya, mwana ya liboso ; Amaria, mwana ya mibale ;
Yaazieli, mwana ya misato mpe Yekameami, mwana ya minei.
20 Bana mibali ya Uzieli :
Mishe, mwana ya liboso ; mpe Yishiya, mwana ya mibale.
Maali mpe Mushi.
Bana mibali ya Maali :
Eleazari mpe Kishi.
22 Eleazari akufaki mpe atikalaki kobota bana mibali te, azalaki kaka na bana
basi oyo babalanaki na bandeko na bango, bana mibali ya tata leki na bango
Kishi.
23 Bana mibali ya Mushi :

Maali, Ederi mpe Yeremoti. Bango nyonso bazalaki misato.
Bango nde bazalaki bakitani ya Levi kolanda bituka na bango, mpe

24
bakambi ya bituka na bango kolanda ndenge bakomamaki, moto na moto,
na buku ya mabota. Bazwaki mokumba ya kosala misala kati na Tempelo
ya Yawe, kobanda na oyo azalaki na mibu tuku mibale mpe koleka.
25 Bongo Davidi alobaki : « Yawe, Nzambe ya Isalaele, apesi bopemi na bato
na Ye mpe avandi libela kati na Yelusalemi. 26 Boye Balevi bazala lisusu te
na mokumba ya komema Mongombo mpe bisalelo na yango nyonso. »
27 Ezalaki kolanda malako ya suka ya Davidi nde batangaki bakitani ya Levi
kobanda na mibu tuku mibale mpe koleka. 28 Mosala ya Balevi ezalaki mpo na
kosunga bakitani ya Aron na mosala ya Tempelo ya Yawe : kolandela bopeto ya
veranda mpe ya bashambre, kopetola biloko nyonso ya bule mpe kosala misala
nyonso ya Tempelo. 29 Bazalaki na mokumba ya kotanda mapa na mesa, kobongisa
farine mpo na makabo ya bagato ezanga levire, bagalete mpe bagato batumba na
kikalungu, mpe bagato basangisa na mafuta mpe biloko nyonso oyo bamekelaka kilo
mpe molayi. 30 Bazalaki mpe na mokumba ya kotelema liboso ya Yawe, tongo mpe
pokwa nyonso, mpo na kokumisa mpe kosanzola Ye ; 31 mpe kobonza tango nyonso
bambeka ya kotumba oyo bazalaki komema epai na Yawe na mikolo ya Saba, na
ebandeli ya sanza mpe na mikolo nyonso ya bafeti oyo ekatama, kolanda motango
oyo bakatelaki bango mpo na libela liboso ya Yawe. 32 Boye Balevi bazalaki kosala
mosala na bango ya kokengela Ndako ya kapo ya Bokutani mpe Esika ya bule, mpe
ya kosunga bandeko na bango ya mibali, bana ya Aron, na mosala ya Tempelo ya
Yawe.
24
Kokabola misala ya Balevi
1 Tala bituka ya bana mibali ya Aron : Nadabi, Abiyu, Eleazari mpe Itamari.
2 Nadabi mpe Abiyu bakufaki liboso ya tata na bango mpe batikalaki kobota te.
Eleazari mpe Itamari basalaki mosala na bango ya bonganga-Nzambe. 3 Tala ndenge
Davidi akabolaki bango kolanda misala oyo bapesaki bango : Tsadoki, na etuka ya
Eleazari ; Ayimeleki, na etuka ya Itamari.
4 Bamonaki ete kati na bakitani ya Eleazari, bana mibali bazalaki ebele koleka
bato oyo bazalaki kati na bakitani ya Itamari. Boye, bakabolaki bana mibali ya
Eleazari lokola bakonzi ya mabota zomi na motoba mpe bana mibali ya Itamari
lokola bakonzi ya mabota mwambe. 5 Babetaki zeke mpo na kokabola bango, pamba
te kati na bakitani ya Eleazari mpe ya Itamari, ezalaki na bakambi ya Esika ya bule
mpe bakambi ya mosala ya Nzambe. 6 Shemaya, mokomi mikanda, mwana mobali
ya Netaneeli, na libota ya Levi, akomaki bakombo na bango na miso ya mokonzi,
ya bakambi, ya Nganga-Nzambe Tsadoki, ya Ayimeleki, mwana mobali ya Abiatari ;
mpe ya bakambi ya mabota ya Banganga-Nzambe mpe Balevi. Babetaki zeke mbala
mibale mpo na etuka ya Eleazari, mpe mbala moko, mpo na etuka ya Itamari.
Tala ndenge bakambi ya mabota baponamaki na nzela ya zeke :

7
zeke ya liboso ekweyaki epai ya Yeoyaribi ;
zeke ya mibale ekweyaki epai ya Yedaeya ;
8 zeke ya misato ekweyaki epai ya Arimi ;
zeke ya minei ekweyaki epai ya Seorimi ;
9 zeke ya mitano ekweyaki epai ya Malikiya ;
zeke ya motoba ekweyaki epai ya Miyamini ;

10 zeke ya sambo ekweyaki epai ya Akotsi ;
zeke ya mwambe ekweyaki epai ya Abiya ;
11 zeke ya libwa ekweyaki epai ya Jozue ;
zeke ya zomi ekweyaki epai ya Shekania ;
12 zeke ya zomi na moko ekweyaki epai ya Eliashibi ;
zeke ya zomi na mibale ekweyaki epai ya Yakimi ;
13 zeke ya zomi na misato ekweyaki epai ya Upa ;
zeke ya zomi na minei ekweyaki epai ya Yeshebeabi ;
14 zeke ya zomi na mitano ekweyaki epai ya Biliga ;
zeke ya zomi na motoba ekweyaki epai ya Imeri ;
15 zeke ya zomi na sambo ekweyaki epai ya Eziri ;
zeke ya zomi na mwambe ekweyaki epai ya Apitsetsi ;
16 zeke ya zomi na libwa ekweyaki epai ya Petaya ;
zeke ya tuku mibale ekweyaki epai ya Ezekieli ;
17 zeke ya tuku mibale na moko ekweyaki epai ya Yakini ;
zeke ya tuku mibale na mibale ekweyaki epai ya Gamuli ;
18 zeke ya tuku mibale na misato ekweyaki epai ya Delaya ;
zeke ya tuku mibale na minei ekweyaki epai ya Maazia.
19 Ezalaki ndenge wana nde bakabolaki bango mpe bazalaki kolandana kati na
mosala mpo na kokota kati na Tempelo ya Yawe. Bazalaki kosala misala na bango
kolanda mibeko oyo tata na bango, Aron, apesaki bango, mpe ndenge Yawe, Nzambe
ya Isalaele, atindaki ye.
Bakitani mosusu ya Levi
20 Tala bakitani mosusu ya Levi oyo bazalaki bakambi ya bituka :
Shubaeli, mpo na etuka ya Amirami ;

Yedeya, mpo na etuka ya Shubaeli ;
21 Yishiya, mpo na etuka ya Reabia ;
22 Shelomoti, mpo na etuka ya Yitseari ;
Yaati, mpo na etuka ya Shelomiti.
mwana ya liboso, Yeriya ;
mwana ya mibale, Amaria ;
mwana ya misato, Yaazieli ;
mpe mwana ya minei, Yekameami ;
24 Shamiri, mpo na etuka ya Mishe, mwana mobali ya Uzieli ;
25 Zakari, mpo na etuka ya Yishiya, ndeko mobali ya Mishe.
Maali mpe Mushi.
Beno, mpo na etuka ya Yaaziya.
27 Bakitani ya Merari :
na nzela ya mwana na ye ya mobali Yaaziya : Beno, Shoami, Zakuri mpe Ibiri.
28 Na nzela ya mwana na ye ya mobali Maali :
Eleazari oyo atikalaki kobota te.
29 Mpo na Kishi :
Yerameeli, mwana na ye ya mobali.
30 Bana mibali ya Mushi :
Maali, Ederi mpe Yerimoti.
Bango wana nde bazalaki bakitani ya Levi kolanda bituka na bango.
Bango mpe babetaki zeke lokola bandeko na bango ya mibali, bakitani ya Aron,
31
na miso ya mokonzi Davidi, ya Tsadoki, ya Ayimeleki, ya bakambi ya mabota ya
Banganga-Nzambe mpe ya Balevi. Boye bazalaki komona mabota nyonso ndenge
moko, ezala libota ya kulutu to ya leki.
25
Masanga ya bayembi
1 Na lisungi ya bakonzi ya mampinga, Davidi atiaki pembeni ndambo ya bana
mibali ya Azafi, ya Emani mpe ya Yedutuni mpo na kosala mosala ya kosakola mpe
ya kosalela banzenze, mandanda mpe manzanza. Tala bakombo ya bato oyo basalaki
mosala yango :
2 Mpo na bana mibali ya Azafi :
Zakuri, Jozefi, Netania mpe Asareyela. Bana mibali ya Azafi bazalaki na
bokambami ya tata na bango Azafi oyo azalaki kosakola na bokambami ya
mokonzi.
3 Mpo na Yedutuni, bazwaki kati na bana na ye ya mibali :
Gedalia, Tseri, Ezayi, Shimei, Ashabia mpe Matitia. Bazalaki bango nyonso
motoba na bokambami ya tata na bango Yedutuni oyo azalaki kosakola mpe
kosalela lindanda mpo na kopesa matondi mpe kokumisa Yawe.
4 Mpo na Emani, bazwaki kati na bana na ye ya mibali :
Bukiya, Matania, Uzieli, Shebueli, Yerimoti, Anania, Anani, Eliyata, Gidaliti,
Romamiti-Ezeri, Yoshibekasha, Maloti, Otiri mpe Maazioti. 5 Bango nyonso
bazalaki bana mibali ya Emani, mosakoli ya mokonzi, oyo azalaki koyebisa ye
maloba na Nzambe mpo na konetola nguya na Ye. Nzambe apesaki na Emani
bana mibali zomi na minei mpe bana basi misato.
6 Bango nyonso bazalaki na bokambami ya tata na bango mpo na kobeta miziki na

Tempelo ya Yawe mpe kobeta manzanza, mandanda mpe banzenze ; mpe mpo na
kosala mosala kati na Ndako ya Nzambe.
Azafi, Yedutuni mpe Emani bazalaki na bokambami ya mokonzi. 7 Motango na
bango elongo na bandeko na bango ya mibali oyo bayekolaki koyembela Yawe
malamu ezalaki nkama mibale na tuku mwambe na mwambe. 8 Ezala mpo na
bakulutu to mpo na baleki, mpo na balakisi to mpo na bayekoli, bazalaki kobeta
zeke mpo na kokabola misala na bango.
9 Zeke ya liboso, oyo ezalaki mpo na libota ya Azafi, ekweyaki epai ya Jozefi, bana
na ye ya mibali mpe bandeko na ye ya mibali :
bazalaki bato zomi na mibale.
Zeke ya mibale ekweyaki epai ya Gedalia, bandeko na ye ya mibali mpe bana na
ye ya mibali :
10 Zeke ya misato ekweyaki epai ya Zakuri, bana na ye ya mibali mpe bandeko na
ye ya mibali :
11 Zeke ya minei ekweyaki epai ya Yitseri, bana na ye ya mibali mpe bandeko na
ye ya mibali :
12 Zeke ya mitano ekweyaki epai ya Netania, bana na ye ya mibali mpe bandeko

na ye ya mibali :
13 Zeke ya motoba ekweyaki epai ya Bukiya, bana na ye ya mibali mpe bandeko na
ye ya mibali :
14 Zeke ya sambo ekweyaki epai ya Yesareela, bana na ye ya mibali mpe bandeko
na ye ya mibali :
15 Zeke ya mwambe ekweyaki epai ya Ezayi, bana na ye ya mibali mpe bandeko na
ye ya mibali :
16 Zeke ya libwa ekweyaki epai ya Matania, bana na ye ya mibali mpe bandeko na
ye ya mibali :
17 Zeke ya zomi ekweyaki epai ya Shimei, bana na ye ya mibali mpe bandeko na ye
ya mibali :
18 Zeke ya zomi na moko ekweyaki epai ya Azareeli, bana na ye ya mibali mpe
bandeko na ye ya mibali :
19 Zeke ya zomi na mibale ekweyaki epai ya Ashabia, bana na ye ya mibali mpe
20 Zeke ya zomi na misato ekweyaki epai ya Shubaeli, bana na ye ya mibali mpe
21 Zeke ya zomi na minei ekweyaki epai ya Matitia, bana na ye ya mibali mpe
22 Zeke ya zomi na mitano ekweyaki epai ya Yeremoti, bana na ye ya mibali mpe
23 Zeke ya zomi na motoba ekweyaki epai ya Anania, bana na ye ya mibali mpe
24 Zeke ya zomi na sambo ekweyaki epai ya Yoshibekasha, bana na ye ya mibali
mpe bandeko na ye ya mibali :
25 Zeke ya zomi na mwambe ekweyaki epai ya Anani, bana na ye ya mibali mpe
26 Zeke ya zomi na libwa ekweyaki epai ya Maloti, bana na ye ya mibali mpe
27 Zeke ya tuku mibale ekweyaki epai ya Eliyata, bana na ye ya mibali mpe bandeko
na ye ya mibali :
28 Zeke ya tuku mibale na moko ekweyaki epai ya Otiri, bana na ye ya mibali mpe
29 Zeke ya tuku mibale na mibale ekweyaki epai ya Gidaliti, bana na ye ya mibali

30 Zeke ya tuku mibale na misato ekweyaki epai ya Maazioti, bana na ye ya mibali
31 Zeke ya tuku mibale na minei ekweyaki epai ya Romamiti-Ezeri, bana na ye ya
mibali mpe bandeko na ye ya mibali :
26
Masanga ya bakengeli bikuke
1 Tala masanga ya bakengeli bikuke :
Mpo na bato ya Kore :

Meshelemia, mwana mobali ya Kore, moko kati na bana mibali ya Azafi.
2 Meshelemia azalaki na bana mibali oyo :
mwana ya liboso, Zakari ;
mwana ya mibale, Yediayeli ;
mwana ya misato, Zebadia ;
mwana ya minei, Yatinieli ;
3 mwana ya mitano, Elami ;
mwana ya motoba, Yoanani ;
mpe mwana ya sambo, Eliowenayi.
4 Obedi-Edomi mpe azalaki na bana mibali oyo :
mwana ya liboso, Shemaya ;
mwana ya mibale, Yozabadi ;
mwana ya misato, Yoa ;
mwana ya minei, Sakari ;
mwana ya mitano, Netaneeli ;
5 mwana ya motoba, Amieli ;
mwana ya sambo, Isakari ;
mwana ya mwambe, Pewulitayi ;
pamba te Nzambe apambolaki Obedi-Edomi.
6 Mwana na ye ya mobali Shemaya azalaki mpe na bana mibali oyo bazalaki
bakambi ya libota ya tata na bango, pamba te bazalaki bilombe mibali. 7 Bana
mibali ya Shemaya :
Otini, Refaeli, Obedi, Elizabadi ;
mpe bandeko na ye ya mibali oyo bazalaki bilombe, Eliwu mpe Samakia.
8 Bango nyonso bazalaki bakitani ya Obedi-Edomi. Bango, bana na bango
mpe bandeko na bango ya mibali bazalaki bilombe mpe bato ya mpiko
mpo na mosala. Bakitani nyonso ya Obedi-Edomi bazalaki tuku motoba na
mibale.
9 Meshelemia azalaki na bana mibali mpe bandeko mibali oyo bazalaki
bilombe : bango nyonso bazalaki zomi na mwambe.
10 Osa, moko kati na bana mibali ya Merari, azalaki na bana mibali oyo :
Shimiri oyo tata na ye atiaki ye mokonzi atako azalaki mwana ya liboso te ;
11 Ilikia, mwana ya mibale ;
Tebalia, mwana ya misato ;
mpe Zakari, mwana ya minei.
Bana mibali mpe bandeko mibali ya Osa bazalaki bango nyonso zomi na
misato.
Masanga ya bakengeli bikuke ezalaki na mokumba ya kokengela bikuke

12
ya Tempelo ya Yawe, na bokambami ya bakonzi na bango ndenge bandeko
na bango bazalaki mpe kosala. 13 Boye kobanda na leki kino na kulutu,
bazalaki kobeta zeke mpo na ekuke moko na moko, kolanda mabota na
bango.
14 Mpo na ekuke ya ngambo ya este, zeke ekweyaki epai ya libota ya Shelemia.
Bongo babetaki zeke mpo na mwana na ye ya mobali Zakari oyo azalaki mopesi
toli ya bwanya, mpe zeke mpo na ekuke ya ngambo ya Nor ekweyaki likolo na
ye.
15 Mpo na ekuke ya ngambo ya sude, zeke ekweyaki epai ya Obedi-Edomi ; mpe
mpo na ndako oyo babombelaka biloko, zeke ekweyaki epai ya bana na ye ya
mibali.
16 Mpo na ekuke ya ngambo ya weste mpe ekuke ya Shaleketi, na nzela oyo emata
na likolo, zeke ekweyaki epai ya Shupimi mpe Osa.
Tala ndenge bakabolaki masanga ya bakengeli bikuke :

17 mokolo na mokolo, ezalaki na Balevi motoba na ngambo ya este,
Balevi minei na ngambo ya nor,
mpe Balevi minei na ngambo ya sude ;
mpe masanga mibale oyo moko na moko ezalaki na bato mibale, na ndako oyo
babombelaka biloko.
18 Mpo na lopango ya weste, ezalaki na bakengeli minei na nzela ; mpe mibale kati
na lopango.
19 Oyo nde ezalaki masanga ya bakengeli bikuke oyo baponamaki kati na
libota ya Kore mpe ya Merari.
Misala mosusu ya Balevi

20 Balevi
mosusu lokola Ayiya, bazalaki na mokumba ya kobatela bozwi ya Tempelo
mpe biloko ya bule.
21 Tala
bakitani ya Laedani, oyo bazalaki bato ya etuka ya Gerishoni mpe bakambi,
moto na moto ya libota na ye : bato ya Yeyeli ; 22 mpe bana mibali ya Yeyeli : Zetami
mpe ndeko na ye ya mobali Joeli. Bazalaki na mokumba ya kobatela bozwi ya
Tempelo ya Yawe.
23 Mpo na bakitani ya Amirami, ya Yitseari, ya Ebron mpe ya Uzieli :
24 Shebueli, mokitani ya Gerishomi, mwana mobali ya Moyize, azalaki mokonzi
ya babateli bozwi ya Tempelo. 25 Tala bandeko na ye ya mibali oyo babotamaki
na nzela ya Eliezeri : Reabia, Ezayi, Yorami, Zikiri mpe Shelomiti.
26 Shelomiti elongo na bandeko na ye ya mibali bazalaki na mokumba ya
kobatela biloko nyonso oyo mokonzi Davidi abulisaki mpo na Yawe ; bakambi
ya mabota, bakambi ya bankoto, bakambi ya bankama mpe bakonzi mosusu
ya mampinga. 27 Babulisaki biloko mosusu oyo bazwaki na bitumba mpo na
kobongisa Tempelo ya Yawe. 28 Shelomiti mpe bandeko na ye ya mibali bazalaki
na mokumba ya kobatela biloko nyonso oyo Samuele, momoni makambo ;
Saulo, mwana mobali ya Kishi ; Abineri, mwana mobali ya Neri ; Joabi oyo
kombo ya mama na ye ezalaki « Tseruya, » babulisaki mpo na Yawe.
29 Mpo na bakitani ya Yitseari :
Kenania mpe bana na ye ya mibali oyo bazalaki bakomi mikanda mpe basambisi.
Bazalaki na mokumba ya kotala makambo ya boyokani ya Isalaele na bikolo
mosusu.
30 Mpo na bakitani ya Ebron :
Ashabia mpe bandeko na ye ya mibali, bilombe mibali nkoto moko na nkama
sambo. Bazalaki kokamba Isalaele na ngambo ya weste ya Yordani ; mpe
bazalaki na mokumba ya misala nyonso ya Yawe mpe ya mokonzi. 31 Mpo
na bakitani ya Ebron : Yeriya azalaki mokonzi na bango, kolanda milongo ya
mabota na bango.
Na mobu ya tuku minei ya bokonzi ya Davidi, batalaki malamu na buku ya
mabota mpe bamonaki kati na engumba Yaezeri ya Galadi, bilombe mibali
kati na bakitani ya Ebron. 32 Yeriya azalaki na bandeko mibali nkoto mibale
na nkama sambo : bazalaki bilombe mibali mpe bakambi ya mabota. Mokonzi
Davidi apesaki bango mokumba ya misala nyonso ya Nzambe mpe ya mokonzi
kati na libota ya Ribeni, ya Gadi mpe ya ndambo ya libota ya Manase.
27
Bakonzi ya mampinga ya Davidi
1 Tala bana ya Isalaele oyo bazalaki kosalela mokonzi : ezalaki na bakambi
ya mabota, bakonzi ya bankoto mpe ya bankama ya basoda mpe bakomi
mikanda. Mosala na bango ezalaki : kotala makambo oyo etali mabongisi
ya mampinga. Sanza na sanza kati na mobu, lisanga moko ezalaki kokota
na mosala mpe lisanga mosusu ezalaki kobima. Lisanga moko na moko
ezalaki na mibali nkoto tuku mibale na minei.
2 Mpo na sanza ya liboso : lisanga ya Yashobeami, mwana mobali ya Zabidieli ;
lisanga yango ezalaki na mibali nkoto tuku mibale na minei. 3 Yashobeami azalaki
mokitani ya Peretsi mpe azalaki mokonzi ya bakonzi nyonso ya mampinga mpo
na sanza ya liboso.
4 Mpo na sanza ya mibale : lisanga ya Dodayi, moto ya libota ya Aoyi. Mikiloti
azalaki mokambi ya lisanga ya Dodayi. Lisanga yango ezalaki na mibali nkoto
tuku mibale na minei.
5 Mpo na sanza ya misato : lisanga ya Benaya, mwana mobali ya Yeoyada, mokonzi
ya Banganga-Nzambe ; lisanga yango ezalaki na mibali nkoto tuku mibale na
minei. 6 Benaya azalaki moko kati na basoda ya mpiko tuku misato mpe azalaki
mokonzi na bango ; Amizadabi, mwana na ye ya mobali, azalaki moko kati na
basoda ya lisanga yango.
7 Mpo na sanza ya minei : lisanga ya Asaeli, ndeko mobali ya Joabi. Zebadia, mwana
na ye ya mobali, akitanaki na ye ; lisanga yango ezalaki na bato nkoto tuku mibale
na minei.
8 Mpo na sanza ya mitano : lisanga ya mokambi Shamewuti, moto ya libota ya
Yizirayi ; lisanga yango ezalaki na mibali nkoto tuku mibale na minei.
9 Mpo na sanza ya motoba : lisanga ya Ira, mwana mobali ya Ikeshi, moto ya libota
ya Tekoa ; lisanga yango ezalaki na mibali nkoto tuku mibale na minei.
10 Mpo na sanza ya sambo : lisanga ya Eletsi, moto ya libota ya Peloni, moko kati
na bato ya libota ya Efrayimi ; lisanga yango ezalaki na mibali nkoto tuku mibale
na minei.
11 Mpo na sanza ya mwambe : lisanga ya Sibekayi, moto ya libota ya Usha, moko
kati na bakitani ya Zera ; lisanga yango ezalaki na mibali nkoto tuku mibale na
minei.
12 Mpo na sanza ya libwa : lisanga ya Abiezeri, moto ya libota ya Anatoti, moko kati
na bato ya libota ya Benjame ; lisanga yango ezalaki na bato nkoto tuku mibale
na minei.
13 Mpo na sanza ya zomi : lisanga ya Maarayi, moto ya libota ya Netofa, moko kati
na bakitani ya Zera ; lisanga yango ezalaki na mibali nkoto tuku mibale na minei.
14 Mpo na sanza ya zomi na moko : lisanga ya Benaya, moto ya libota ya Piratoni,
moko kati na bato ya libota ya Efrayimi ; lisanga yango ezalaki na mibali nkoto
tuku mibale na minei.
15 Mpo na sanza ya zomi na mibale : lisanga ya Elidayi, moto ya libota ya Netofa,
moko kati na bakitani ya Otinieli ; lisanga yango ezalaki na mibali nkoto tuku
mibale na minei.
Bakonzi ya mabota ya Isalaele
16 Tala bakonzi ya mabota ya Isalaele :
Mpo na libota ya Ribeni :

Eliezeri, mwana mobali ya Zikiri ;
mpo na libota ya Simeoni :
Shefatia, mwana mobali ya Maaka ;
17 mpo na libota ya Levi :
Ashabia, mwana mobali ya Kemweli ;
mpo na libota ya Aron :
Tsadoki ;
18 mpo na libota ya Yuda :
Eliwu, ndeko mobali ya Davidi ;
mpo na libota ya Isakari :
Omiri, mwana mobali ya Mikaeli ;
19 mpo na libota ya Zabuloni :
Yishimaeya, mwana mobali ya Abidiasi ;
mpo na libota ya Nefitali :
Yerimoti, mwana mobali ya Azirieli ;
20 mpo na libota ya Efrayimi :
Oze, mwana mobali ya Azazia ;
mpo na ndambo ya libota ya Manase :
Joeli, mwana mobali ya Pedaya ;
21 mpo na ndambo ya libota ya Manase kati na Galadi :
Yido, mwana mobali ya Zakari ;
mpo na libota ya Benjame :
Yaasieli, mwana mobali ya Abineri ;
22 mpo na libota ya Dani :
Azareeli, mwana mobali ya Yeroami.
Bango wana nde bazalaki bakonzi ya mabota ya Isalaele.
23 Davidi atangaki te molongo ya mibali oyo bazalaki na se ya mibu tuku mibale

ya mbotama, pamba te Yawe alakaki ete akokomisa Isalaele ebele lokola minzoto ya
likolo. 24 Joabi, mwana mobali ya Tseruya, abandaki kotanga bango kasi asilisaki
te. Pamba te likolo ya botangi wana, Yawe akitiselaki Isalaele kanda na Ye. Boye,
motango ya bato yango ekomamaki te na buku ya masolo ya mokonzi Davidi.
Babateli bozwi ya mokonzi

25 Azimaveti, mwana mobali ya Adieli, azalaki kobatela bibombelo ya bozwi ya

mokonzi.
Jonatan, mwana mobali ya Oziasi, azalaki mobateli ya bibombelo na bazamba, na
bingumba, na bamboka mike mpe na bandako milayi.
26 Eziri, mwana mobali ya Kelubi, azalaki mokambi ya basali bilanga ;
27 Shimei, moto ya engumba Rama, azalaki mobateli bilanga ya vino ;
Zabidi, moto ya engumba Shefami, azalaki mobateli masanga ya vino mpe bilanga
ya vino.
28 Bala-Anani, moto ya engumba Gederi, azalaki mobateli banzete ya olive mpe ya
sikomori, na lubwaku ya ngambo ya weste ;
Yoashi azalaki mobateli mafuta ya olive ;
29 Shitrayi, moto ya engumba Saroni, azalaki mobateli bangombe oyo ezalaki kolia
na Saroni ;
Shafati, mwana mobali ya Adilayi, azalaki mobateli bangombe na mabwaku.
30 Obili, moto ya libota ya Isimaeli, azalaki mobateli bashamo ;
Yedeya, moto ya libota ya Meronoti, azalaki mobateli ba-ane ya basi.
31 Yazizi, moto ya libota ya Agari, azalaki mobateli bibwele.
Bango nyonso bazalaki babateli bozwi ya mokonzi Davidi.
32 Jonatan, ndeko ya tata ya Davidi, azalaki mopesi toli, moto ya mayele mpe
mokomi mikanda.
Yeyeli, mwana mobali ya Akimoni, azalaki kolandela bana mibali ya mokonzi.
33 Ayitofeli azalaki mopesi toli ya mokonzi ;
mpe Ushayi, moto ya Ariki, azalaki mobateli sekele ya mokonzi.
34 Yeoyada, mwana mobali ya Benaya, elongo na Abiatari, bakitanaki na
Ayitofeli.
Joabi azalaki mokonzi ya mampinga ya mokonzi.
28
Mabongisi ya Davidi mpo na Ndako ya Nzambe
1 Davidi abengisaki bakambi nyonso ya Isalaele,na Yelusalemi : bakonzi ya mabota,
bakonzi ya masanga ya basoda oyo bazalaki kosalela mokonzi, bakonzi ya bankoto
mpe ya bankama ya basoda, babateli bozwi mpe bibwele ya mokonzi, bato oyo
balandelaka bana na ye ya mibali elongo na basali ya ndako ya mokonzi, basoda
ya mpiko mpe bato nyonso ya lokumu. 2 Mokonzi Davidi atelemaki mpe alobaki :
— Boyoka ngai, bandeko na ngai mpe bato na ngai : Nazalaki na likanisi ya
kotonga esika ya kopema mpo na Sanduku ya Boyokani ya Yawe, enyatelo ya
makolo ya Nzambe na biso ; bongo nabongisaki biloko mpo na kotonga yango.
3 Kasi Nzambe alobaki na ngai : « Okotonga ndako mpo na Kombo na Ngai te,
pamba te ozali moto ya bitumba mpe osopaki makila. »
4 Nzokande, Yawe, Nzambe ya Isalaele, aponaki ngai kati na libota na ngai
mobimba mpo ete nazala mokonzi ya Isalaele mpo na libela. Aponaki Yuda mpo ete
azala mokonzi ; mpe kati na ndako ya Yuda, aponaki libota ya tata na ngai ; mpe
kati na bana mibali ya tata na ngai, asepelaki kokomisa ngai mokonzi ya Isalaele
mobimba. 5 Kati na bana na ngai nyonso ya mibali, pamba te Yawe apesi ngai
bango ebele, aponaki Salomo, mwana na ngai ya mobali, mpo ete avanda na Kiti
ya Bokonzi ya Yawe kati na Isalaele. 6 Alobaki na ngai : « Mwana na yo, Salomo,
nde akotonga Ndako na Ngai mpe lopango na Ngai, pamba te naponaki ye mpo
ete azala mwana mpo na Ngai, mpe Ngai nakozala tata mpo na ye. 7 Nakolendisa
bokonzi na ye mpo na libela soki akangami makasi na mibeko na Ngai ndenge azali
kosala yango lelo. »
8 Sik’oyo, napesi bino mokumba liboso ya Isalaele mobimba, ya lisanga ya Yawe,
mpe liboso ya Nzambe na biso, oyo azali koyoka biso : Bosala keba mpo na kolanda
mitindo nyonso ya Yawe, Nzambe na bino, mpo ete bozwa mokili oyo ya kitoko
mpe kotika yango lokola libula epai ya bakitani na bino mpo na libela. 9 Bongo, yo
Salomo, mwana na ngai, yeba Nzambe ya tata na yo mpe salela Ye na motema na
yo mobimba mpe na esengo ; pamba te Yawe amonaka kino na bozindo ya mitema
nyonso mpe asosolaka makanisi na yango nyonso. Soki oluki Ye, okomona Ye ; kasi
soki atiki Ye, akobwaka yo mpo na libela. 10 Yeba sik’oyo ete Yawe aponi yo mpo ete
otongela Ye Ndako oyo ekozala Esika na Ye ya Bule. Yika mpiko mpe sala mosala.
11 Davidi apesaki Salomo, mwana na ye ya mobali, elili ya ndako moke ya kokotela
na Tempelo, ya bandako mosusu ya Tempelo, ya bibombelo na yango, ya bashambre
na yango ya likolo, ya bashambre na yango ya kati mpe ya esika ya bolimbisi masumu.
12 Apesaki ye elili ya nyonso oyo molimo atiaki na makanisi na ye na tina na lopango
ya Tempelo ya Yawe, ya bashambre nyonso ya zingazinga, ya biloko ya talo ya Ndako
ya Nzambe mpe ya biloko ya bule. 13 Davidi apesaki ye mibeko na tina na masanga
ya Banganga-Nzambe mpe ya Balevi, na tina na misala nyonso mpe bisalelo nyonso
ya Tempelo ya Yawe. 14 Mpo na bisalelo ya mosala, Davidi atalisaki kilo ya wolo
oyo ekoki mpo na bisalelo nyonso ya wolo ; kilo ya palata oyo ekoki mpo na bisalelo
nyonso ya palata : 15 kilo ya wolo mpo na bitelemiselo ya minda basala na wolo mpe
minda na yango ya wolo kolanda kilo ya etelemiselo moko na moko ya minda elongo
na minda na yango ; kilo ya palata mpo na etelemiselo moko na moko ya minda,
basala na palata mpe minda na yango ya palata kolanda mosala ya etelemiselo moko
na moko ya mwinda ; 16 kilo ya wolo mpo na mesa moko na moko ya mapa oyo
ebulisami, kilo ya palata mpo na bamesa ya palata ; 17 kilo ya wolo ya peto mpo na
bakanya, basani oyo basalelaka mpo na kosopa mayi, mpe mpo na bakopo ya milayi ;
kilo ya wolo mpo na kopo moko na moko ya moke moko ; kilo ya palata mpo na moko
na moko ya bakopo mike ya palata ; 18 mpe kilo ya wolo ya peto mpo na etumbelo
ya malasi. Apesaki ye lisusu elili ya shar ya basheribe ya wolo oyo mapapu na yango
ezali ya kofungwama mpe ezipi Sanduku ya Boyokani ya Yawe.
19 Davidi alobaki :
— Nyonso oyo nazali na yango na mokanda oyo, ekomami na loboko na Yawe ;
Ye moko apesi ngai mayele mpo na kososola misala nyonso oyo elili ezali kotalisa.
20 Davidi alobaki lisusu na Salomo, mwana na ye ya mobali :
— Yika mpiko mpe sala mosala ! Kobanga te, kozala mpe na somo te ; pamba
te Yawe, Nzambe na ngai, azali elongo na yo ; akotika yo te mpe akobwaka yo te
kino mosala nyonso ya Tempelo ya Yawe ekosila. 21 Ezali mpe na masanga ebele
ya Banganga-Nzambe mpe ya Balevi oyo babongisami mpo na misala ya ndenge na
ndenge kati na Tempelo ya Yawe. Na mosala oyo nyonso, okozwa lisungi ya bato
oyo bayebi mosala malamu, oyo bamipesa bango moko mpo na misala ya ndenge
na ndenge. Bakonzi mpe bato nyonso bakotosa mitindo na yo.
29
Makabo mpo na kotonga Tempelo ya Yawe
1Mokonzi Davidi alobaki na lisanga mobimba :
— Salomo, mwana na ngai ya mobali, moko kaka oyo Nzambe aponi, azali nanu
elenge mpe ayebi penza makambo malamu te. Nzokande, mosala ezali monene,
pamba te Ndako oyo ezali mpo na moto te kasi mpo na Yawe Nzambe. 2 Na bozwi
na ngai nyonso, nabongisaki mpo na Ndako ya Nzambe na ngai : wolo mpo na
misala ya wolo, palata mpo na misala ya palata, ebende mpo na misala ya bibende,
mabaya mpo na misala ya mabaya, mabanga ya onikisi mpe mabanga ya kobamba,
mabanga oyo engengaka mpe ya balangi ebele, mabanga ya talo ya lolenge nyonso
mpe mabanga ya marbre. Biloko oyo nyonso ezalaki penza ebele. 3 Mpe lisusu, na
tina na bolingo na ngai mpo na Ndako ya Nzambe na ngai, napesi sik’oyo wuta na
bozwi na ngai moko : wolo mpe palata mpo na Ndako ya Nzambe na ngai likolo ya
nyonso oyo nabongisaki mpo na Ndako oyo ya bule : 4 kilo nkoto nkama moko ya
wolo ya peto ya Ofiri, kilo nkoto nkama mibale na tuku mitano ya palata ya peto
mpo na kolatisa bamir ya Ndako. 5 Wolo mpe palata yango ebongisami mpo na
misala ya wolo mpe ya palata, mpe mpo na misala nyonso oyo bato ya misala ya
maboko basengeli kosala. Sik’oyo, nani alingi kopesa na esengo mpe na motema
moko epai na Yawe ?
6 Boye, bakambi ya mabota, bakonzi ya mabota ya Isalaele, bakonzi ya bankoto mpe
ya bankama mpe bakambi ya misala ya mokonzi bapesaki makabo wuta na mitema
na bango moko. 7 Mbala moko, bapesaki mpo na mosala ya Ndako ya Nzambe :
bakilo nkama tuku sambo ya wolo, biloko ya wolo nkoto zomi, bakilo koleka minkoko
nkama misato ya palata, bakilo nkoto nkama motoba ya bronze, mpe bakilo koleka
minkoko misato ya bibende. 8 Bato nyonso oyo bazalaki na mabanga ya talo bapesaki
yango na ebombelo ya bozwi ya Tempelo ya Yawe epai ya Yeyeli, moto ya libota ya
Gerishoni. 9 Bato basepelaki mingi na makabo oyo bango moko bapesaki wuta na
mokano ya mitema na bango, pamba te bazalaki kopesa yango epai ya Yawe, na
motema mobimba. Mokonzi Davidi mpe asepelaki na yango mingi.
Losambo ya Davidi
10Davidi akumisaki Yawe liboso ya lisanga mobimba na maloba oyo :
« Oh Yawe, Nzambe ya Isalaele, tata na biso,
tika ete ozwa lokumu mpo na libela !
11 Oh Yawe, monene, nguya, kongenga,
nkembo mpe bokonzi ezali ya Yo ;
pamba te biloko nyonso oyo ezali na likolo mpe na se ezali ya Yo.
Yawe, bokonzi ezali ya Yo,
osalaka nyonso oyo olingi na ekelamu nyonso.
12 Bozwi mpe lokumu ewutaka epai na Yo ;
ozali na bokonzi likolo na nyonso,
makasi mpe nguya ezali na maboko na Yo
mpo na kotombola mpe kopesa makasi na moto nyonso.
13 Nzambe na biso, tozali sik’oyo kosanzola Yo
mpe kokumisa Kombo na Yo.
14 Nazali nani, mpe bato na ngai bazali banani,
mpo ete tozwa makoki ya kopesa makabo oyo,
wuta na mokano ya mitema na biso moko ?
Nyonso ewutaka epai na Yo,
mpe topesi Yo kaka oyo ewuti na loboko na Yo.
15 Liboso na Yo, tozali bapaya mpe baleki nzela,
ndenge ezalaki batata na biso.
Mikolo na biso awa na mokili ezali koleka
lokola elili oyo ezangi elikya.
16 Oh Yawe, Nzambe na biso,
bomengo nyonso oyo tobongisi mpo na kotonga Tempelo
mpo na lokumu ya Kombo na Yo ya Bule
ewuti na loboko na Yo mpe ezali ya Yo.
17 Oh Nzambe na ngai,
nayebi ete oyebi bozindo ya mitema na biso,
osepelaka na bosembo.
Napesi nyonso oyo wuta na mokano ya motema na ngai moko
mpe na makanisi ya lokuta te.
Sik’oyo, namoni ndenge nini bato na Yo, oyo bazali awa,
bapesi Yo makabo oyo na motema malamu.
18 Oh Yawe, Nzambe ya Abrayami, Izaki mpe Isalaele, batata na biso,
batela makanisi oyo kati na mitema ya bato na Yo mpo na libela
mpe sala ete mitema na bango ekangama na Yo.
19 Pesa na mwana na ngai ya mobali, Salomo, motema ya boyengebene
mpo na kobatela mitindo na Yo, malako na Yo mpe bikateli na Yo ;
mpo na kosala nyonso mpe kotonga Ndako
oyo nasaleli mabongisi oyo nyonso. »
20 Davidi alobaki na bato nyonso :
— Bopambola Yawe, Nzambe na bino !
Boye, bato nyonso bakumisaki Yawe, Nzambe ya bakoko na bango, bagumbamaki
mpe bafukamaki liboso ya Yawe mpe ya mokonzi.
Bapakoli Salomo mafuta ya bokonzi
Mokolo oyo elandaki, babonzaki bambeka mpe bambeka ya kotumba epai na
21
Yawe : bangombe ya mibali nkoto moko, bameme ya mibali nkoto moko mpe bana
meme nkoto moko elongo na makabo ya masanga ya vino mpe makabo mosusu ebele,
mpo na Isalaele mobimba. 22 Baliaki mpe bamelaki liboso ya Yawe na esengo na
mokolo wana, mpe batatolaki mpo na mbala ya mibale ete Salomo, mwana mobali ya
Davidi, azali mokonzi. Bapakolaki ye mafuta mpo ete azala mokonzi ; mpe Tsadoki,
mpo ete azala Nganga-Nzambe. 23 Salomo avandaki na Kiti ya Bokonzi ya Yawe
lokola mokonzi na esika ya Davidi, tata na ye. Apambolamaki mpe Isalaele mobimba
etosaki ye. 24 Bakonzi nyonso, basoda ya mpiko mpe bana nyonso ya mibali ya
mokonzi Davidi batosaki mokonzi Salomo. 25 Yawe atombolaki Salomo makasi liboso
ya Isalaele mobimba, mpe apesaki ye lokumu ya bokonzi koleka bakonzi nyonso ya
Isalaele oyo balekaki liboso na ye.
Kufa ya Davidi
(1Ba 2.10-12)
26 Davidi, mwana mobali ya Izayi, azalaki mokonzi ya Isalaele mobimba. 27 Davidi
akonzaki Isalaele mibu tuku minei : mibu sambo na Ebron mpe mibu tuku misato
na misato na Yelusalemi.
28 Akufaki na kimobange ya esengo. Atondisamaki na mibu ebele, na bozwi mpe
na lokumu ; bongo Salomo, mwana na ye ya mobali, akitanaki na ye na bokonzi.
29 Makambo mosusu oyo etali bokonzi ya Davidi, wuta na ebandeli kino na suka,
ekomama kati na buku ya misala ya mosakoli Samuele, na buku ya misala ya mosakoli
Natan mpe na buku ya misala ya mosakoli Gadi. 30 Kati na babuku ya misala yango,
balobelaki mpe makambo nyonso ya bokonzi mpe ya makasi na ye, makambo nyonso
oyo ekomelaki ye, Isalaele mpe mikili nyonso ya zingazinga.
2 Masolo ya Kala
LISOLO YA SALOMO, MOKONZI YA ISALAELE
Salomo asengi bwanya

1 Salomo, mwana mobali ya Davidi, alendisamaki makasi na bokonzi na ye, pamba
te Yawe, Nzambe na ye, azalaki elongo na ye mpe akomisaki ye moto monene penza.
(1Ba 3.4-15)
2 Salomo abengisaki Isalaele mobimba : bakonzi ya bankoto ya basoda, bakonzi
ya bankama ya basoda, basambisi, bakambi ya Isalaele mobimba mpe bakambi ya
mabota. 3 Bongo, Salomo elongo na lisanga mobimba bakendeki na esambelo ya
likolo ya ngomba, na Gabaoni, pamba te Ndako ya kapo ya Bokutani ya Nzambe,
oyo Moyize, mosali na Yawe, atelemisaki na esobe ezalaki kuna. 4 Nzokande, Davidi
amemaki Sanduku ya Nzambe, wuta na Kiriati-Yearimi kino na esika oyo abongisaki
mpo na yango, pamba te atelemisaki mpo na yango Ndako ya kapo kati na Yelusalemi.
5 Kasi etumbelo ya bronze oyo Betisaleyeli, mwana mobali ya Uri mpe koko ya Wuri,
atongaki ezalaki liboso ya Mongombo. Ezalaki kuna nde Salomo elongo na lisanga
mobimba balukaki Yawe.
6 Salomo akendeki na etumbelo ya bronze, liboso ya Yawe kati na Ndako ya kapo
ya Bokutani, mpe abonzaki kuna bambeka ya kotumba nkoto moko.
7 Na butu wana, Nzambe abimelaki Salomo mpe alobaki na ye :
— Senga Ngai nyonso oyo olingi ete napesa yo.
8 Salomo azongiselaki Nzambe :
— Otalisi bolamu monene epai ya Davidi, tata na ngai, mpe otie ngai mokonzi na
esika na ye. 9 Sik’oyo, oh Yawe Nzambe, tika ete elaka oyo opesaki epai ya Davidi,
tata na ngai, ekokisama ! Pamba te ezali Yo nde otie ngai mokonzi ya bato oyo
bazali ebele lokola putulu ya mabele. 10 Pesa ngai bwanya mpe boyebi mpo ete
nakoka kotambolisa bato oyo. Pamba te, nani akolonga kokamba ebele ya bato na
Yo oyo ?
11 Nzambe alobaki na Salomo :
— Lokola likambo oyo ezali posa ya motema na yo ; lokola osengi bozwi te,
bomengo to lokumu te to mpe kufa ya banguna na yo te ; lokola osengi te bomoi
molayi, kasi osengi bwanya mpe boyebi mpo na kotambolisa bato na Ngai, oyo
natie yo mokonzi na bango, 12 bwanya mpe boyebi ekopesamela yo, mpe nakopesa
yo lisusu bozwi, bomengo mpe lokumu oyo mokonzi moko te, liboso na yo, atikala
kozwa, mpe mokonzi moko te, sima na yo, akotikala kozwa.
13 Bongo Salomo alongwaki na esambelo ya likolo ya ngomba, na Gabaoni epai wapi
akendeki liboso ya Ndako ya kapo ya Bokutani, mpe azongaki na Yelusalemi. Mpe
akomaki mokonzi ya Isalaele.
Bozwi ya Salomo
(1Ba 10.26-29; 2Ma 9.25-28)
14 Salomo asangisaki bashar mpe basoda oyo batambolaka likolo ya bampunda ;
azalaki na bashar nkoto moko na nkama minei, mpe basoda oyo batambolaka likolo
ya bampunda, nkoto zomi na mibale. Abombaki bango kati na bingumba epai
wapi babombaka bashar, mpe na Yelusalemi epai wapi mokonzi azalaki kovanda.
15 Mokonzi asalaki ete wolo mpe palata ekoma ebele na Yelusalemi lokola mabanga,
mpe banzete ya sedele ekoma ebele lokola banzete ya sikomori oyo ezali kati na
mokili ya lubwaku. 16 Bampunda ya Salomo ezalaki kowuta na Ejipito mpe na
engumba Kue. Bato ya mombongo ya mokonzi nde bazalaki kosomba yango kuna
na engumba Kue. 17 Bazalaki kosomba na Ejipito shar moko na motuya ya mbongo
ya bibende ya palata, nkama motoba, mpe mpunda moko na motuya ya mbongo ya
bibende, nkama moko na tuku mitano ; bazalaki mpe kosomba yango mpo na bakonzi
nyonso ya bato ya Iti mpe ya Siri.
(1Ba 5.15-30; 7.13-51)
18 Salomo apesaki mitindo mpo na kotonga Tempelo ya Yawe mpe ndako ya
mokonzi mpo na ye moko.
2
Mabongisi mpo na kotonga Tempelo ya Yawe
1Salomo asangisaki bato nkoto tuku sambo mpo na komema biloko ya kotongela,
bato nkoto tuku mwambe mpo na kobuka mabanga na bangomba, mpe bato nkoto
misato na nkama motoba mpo na kokengela bango.
2 Salomo atindaki maloba oyo epai ya Irami, mokonzi ya Tiri :
— Sala na ngai ndenge osalaki mpo na Davidi, tata na ngai, tango otindelaki ye
mabaya ya nzete ya sedele mpo na kotonga ndako na ye ya kovanda. 3 Nzokande,
ngai nalingi sik’oyo kotonga Tempelo mpo na Kombo na Yawe, Nzambe na ngai,
mpo na kobulisa yango mpo na lokumu na Ye, mpo na kobonzela Ye malasi ya
solo kitoko lokola mbeka, mpo na kobongisaka kuna mapa tango nyonso, mpo na
kobonzaka kuna bambeka ya kotumba, tongo mpe pokwa, mpe mpo na kosepelaka
kuna mikolo ya Saba, ya ebandeli ya sanza mpe ya bafeti oyo ekatama, ya Yawe,
Nzambe na biso, ndenge ezali malako ya tango nyonso mpo na Isalaele. 4 Tempelo
oyo nakotonga ekozala monene, pamba te Nzambe na biso azali monene koleka
banzambe nyonso. 5 Kasi nani akoki kotongela Ye Tempelo, pamba te Likolo mpe
Likolo oyo eleki likolo ekoki kokoka Ye te ? Mpe ngai nde nani mpo ete natongela
Ye Tempelo, soki kaka etumbelo te mpo na kotumba mbeka ya malasi liboso na Ye ?
6 Boye, tindela ngai moto oyo ayebi kosalela wolo, palata, bronze, ebende, langi
ya motane ya pete, langi ya motane ya makasi mpe langi ya ble, mpe ayebi kotobola
bililingi, mpo ete asala mosala, kati na Yuda mpe Yelusalemi, elongo na basali na
ngai, oyo bayebi penza mosala, ba-oyo Davidi, tata na ngai, abongisaki. 7 Tindela
ngai mpe, wuta na Libani, mabaya ya nzete ya sedele, ya sipele mpe ya santale,
pamba te nayebi ete bato na yo bayebi malamu kokata banzete ya Libani. Bato na
ngai bakosala elongo na basali na yo, 8 bakobongisela ngai mabaya ebele, pamba
te Tempelo oyo nazali kotonga esengeli kozala monene mpe kitoko. 9 Nakopesa na
basali na yo, oyo bakokata banzete batone nkoto motoba ya ble, batone nkoto minei
ya orje, balitele ya vino nkoto nkama libwa, balitele ya mafuta nkoto nkama libwa.
10 Irami, mokonzi ya Tiri, azongiselaki Salomo na mokanda :
— Ezali mpo ete Yawe alingi bato na Ye nde akomisi yo mokonzi na bango.
11 Irami alobaki na ye lisusu :
— Tika ete Yawe, Nzambe ya Isalaele, Mokeli ya likolo mpe se, apambolama,
mpo ete apesi na mokonzi Davidi mwana mobali ya mayele mpe ya bososoli, oyo
akotonga Tempelo mpo na Yawe mpe ndako ya mokonzi mpo na ye moko. 12 Nazali
kotindela yo sik’oyo Urami-Abi ; azali penza moto moko ya mayele oyo ayebi mosala
malamu. 13 Mama na ye azalaki moto ya libota ya Dani, mpe tata na ye, moto ya
Tiri. Abongisama mpo na misala ya wolo, ya palata, ya bronze, ya ebende, ya
mabanga, ya mabaya, ya kotia langi ya motane makasi, ya ble, ya motane ya pete
mpe ya kobongisa lino ya pete. Ayebi malamu mosala ya kotobola bililingi, mpe
akoki kosala mosala nyonso oyo bakosenga ye. Akosala elongo na basali na yo mpe
na basali ya nkolo na ngai, Davidi, tata na yo.
Sik’oyo, tika ete nkolo na ngai atinda epai ya basali na ye ble, orje, mafuta
14
mpe masanga ya vino oyo alakaki. 15 Biso, tokokata banzete nyonso ya Libani, oyo
ozali na yango posa ; tokokangisa mpe tokotinda yango na nzela ya mayi ya ebale
monene kino na Jafa. Wuta kuna, yo okokomisa yango na Yelusalemi.
16 Salomo atangaki motango ya bapaya nyonso oyo bazalaki kati na Isalaele kolanda
ndenge Davidi, tata na ye, atangaki motango ya bato. Bazalaki bato nkoto nkama
moko na tuku mitano na misato na nkama motoba. 17 Aponaki bato nkoto tuku
sambo mpo na komema biloko, bato nkoto tuku mwambe mpo na kobuka mabanga
na bangomba, mpe bakengeli nkoto misato na nkama motoba mpo na kosalisa bato
misala.
3
Salomo atongi Tempelo ya Yawe
(1Ba 6.1-29)
1 Salomo abandaki kotonga Tempelo ya Yawe kati na Yelusalemi, na likolo ya
ngomba Morija epai wapi Yawe abimelaki Davidi, tata na ye, mpe kaka na esika
oyo Davidi abongisaki na etando ya Orinani, moto ya Yebusi. 2 Abandaki kotonga na
mokolo ya mibale ya sanza ya mibale, na mobu ya minei ya bokonzi na ye. 3 Moboko
oyo Salomo asalaki mpo na kotonga Tempelo ya Nzambe ezalaki na bametele pene
tuku misato na molayi, mpe bametele pene zomi, na mokuse. 4 Ndako moke ya
kokotela na Tempelo ya Yawe ezalaki na bametele pene zomi, na bosanda, mpe
bametele pene zomi, na mokuse. Apakolaki wolo ya peto kati na yango. 5 Babetaki
mabaya ya sipele na bamir ya eteni oyo eleki monene mpe abambaki wolo ya peto na
likolo na yango. Asalaki bililingi ya nzete ya mbila mpe ya basinga elingama-lingama
lokola basheni. 6 Abambaki mabanga ya talo mpo na kokomisa yango kitoko. Wolo
oyo asalelaki ezalaki wolo ya Parivayimi. 7 Apakolaki wolo na motondo, na bikuke,
na bamir, mpe atobolaki bililingi ya basheribe na bamir.
8 Atongaki Esika-Oyo-Eleki-Bule ; molayi na yango ekokanaki na mokuse ya
Tempelo ya Yawe : bametele pene zomi, na molayi, mpe bametele pene zomi, na
mokuse. Apakolaki wolo ya peto ya bakilo pene nkoto tuku mibale kati na Tempelo
ya Yawe. 9 Basete oyo basalelaki ezalaki ya wolo, mpe ezalaki ya bagrame nkama
motoba. Apakolaki lisusu wolo na bashambre ya likolo.
10 Atiaki bililingi ya basheribe mibale kati na Esika-Oyo-Eleki-Bule mpe apakolaki
yango wolo. 11 Mapapu ya basheribe ezalaki na bametele pene zomi na molayi.
Lipapu ya sheribe ya liboso ezalaki na molayi ya bametele mibale na basantimetele
tuku mitano, mpe etutaki mir ya Tempelo ya Yawe ; bongo lipapu na ye mosusu,
oyo ezalaki na bametele mibale na basantimetele tuku mitano, etutaki lipapu ya
sheribe ya mibale, oyo ezalaki mpe na bametele mibale na basantimetele tuku
mitano. 12 Ndenge moko mpe mpo na lipapu ya sheribe ya mibale, oyo ezalaki na
molayi ya bametele mibale na basantimetele tuku mitano : etutaki mir mosusu ya
Tempelo ya Yawe ; mpe lipapu mosusu oyo ezalaki na molayi ya bametele mibale
na basantimetele tuku mitano etutaki lipapu ya sheribe ya liboso. 13 Mapapu ya
basheribe yango ezalaki ya kofungwama na molayi ya bametele pene zomi. Basheribe
nyonso mibale batelemaki na makolo na bango, mpe bilongi na bango ezalaki kotala
na ngambo ya kati ya Esika ya bule.
14 Asalaki rido ya lino, ya langi ya ble, ya motane ya pete mpe ya motane makasi,
mpe atongaki bililingi ya basheribe na likolo na yango.
(1Ba 7.15-22)
15 Na liboso ya Tempelo ya Yawe, atongaki makonzi mibale oyo ezalaki na bametele
pene zomi na sambo na bosanda. Na likolo ya likonzi moko na moko, ezalaki na moto
ya bametele mibale na basantimetele tuku mitano. 16 Asalaki bililingi ya basinga

elingama-lingama lokola basheni mpe atiaki yango na mito ya makonzi ; asalaki
lisusu bililingi ya bambuma nkama moko ya grenade, mpe akangisaki yango na
bililingi ya basinga elingama-lingama lokola basheni. 17 Mpe atongaki makonzi liboso
ya Tempelo ya Yawe : moko na ngambo ya loboko ya mwasi, mpe mosusu, na ngambo
ya loboko ya mobali. Abengaki likonzi ya ngambo ya loboko ya mwasi Yakini*, mpe
oyo ya ngambo ya loboko ya mobali, Boazi†.
4
Bisalelo ya Tempelo
1Salomo asalaki etumbelo ya bronze ya bametele zomi na molayi, bametele pene
zomi na mokuse, mpe bametele mitano na bosanda.
(1Ba 7.23-26)
2 Asalaki nzungu ya monene ya bronze, oyo ezalaki na lolenge ya libungutulu :
monene na yango ezalaki na bametele mitano ; bosanda na yango, bametele mibale
na basantimetele tuku mitano, mpe zingazinga na yango, bametele zomi na mitano.
3 Na se ya monoko na yango, na pembeni na yango nyonso, ezalaki na milongo mibale
ya bililingi ya bangombe oyo banyangwisaki mpe babambaki na nzungu ya monene
mpo ete esala eloko kaka moko ; ezalaki bililingi zomi mpo na molayi ya kati-kati ya
metele moko. 4 Nzungu yango evandisamaki na likolo ya bikeko ya bangombe zomi
na mibale : misato etalaki na ngambo ya nor ; misato, na ngambo ya weste ; misato,
na ngambo ya sude ; mpe misato, na ngambo ya este. Bongo sima ya bangombe
yango nyonso etalaki na ngambo ya kati. 5 Mbinga ya nzungu yango ezalaki na
basantimetele pene mwambe. Babongisaki pembeni ya monoko na yango lokola
pembeni ya kopo oyo batia bililingi ya fololo ya lisi. Ezalaki kotonda na balitele
ya mayi pene nkoto tuku minei na misato.
6 Salomo asalaki lisusu basani zomi ya minene : mitano na ngambo ya loboko ya
mobali, mpe mitano, na ngambo ya loboko ya mwasi, mpo na kosukola bisalelo mpo
na bambeka ya kotumba. Kasi Banganga-Nzambe bazalaki kosukola na nzungu ya
monene.
7 Asalaki lisusu bitelemiselo zomi ya minda, basala na wolo kolanda ndakisa na
yango oyo epesamaki ; mpe atiaki yango na eteni oyo eleki monene kati na Tempelo :
mitano na ngambo ya loboko ya mobali, mpe mitano na ngambo ya loboko ya mwasi.
8 Asalaki bamesa zomi mpe atiaki yango kati na eteni oyo eleki monene : mitano na
ngambo ya loboko ya mobali, mpe mitano na ngambo ya loboko ya mwasi. Asalaki
lisusu bakopo nkama moko ya wolo mpo na kosopela makila na likolo ya etumbelo.
9 Asalaki lopango ya Banganga-Nzambe mpe lopango monene. Asalaki bikuke ya
lopango mpe alatisaki yango bronze.
(1Ba 7.38-51)
10 Atiaki nzungu ya monene na ngambo ya loboko ya mobali ya Tempelo, na
ngambo ya sude-este.
11 Urami asalaki basani ya kotia putulu, bapawu mpe bakopo mpo na kosopela
makila.
Urami asilisaki mosala nyonso oyo mokonzi Salomo atindaki ye kosala mpo na
Tempelo ya Nzambe : 12 makonzi mibale, mito mibale ya libungutulu na suka ya
makonzi nyonso mibale, bililingi mibale ya basinga oyo basala lokola monyama
mpo na kozipa mito nyonso mibale ya makonzi yango, 13 bililingi ya bambuma ya
grenade nkama minei ekangana na maboke ya bililingi ya basinga oyo basala lokola
monyama : milongo mibale ya bililingi ya grenade mpo na elilingi moko na moko ya
* 3:17 Yakini elakisi : Nzambe alendisi. † 3:17 Boazi elakisi : makasi ezali kati na Nzambe.
basinga oyo basala lokola monyama, mpo na kozipa mito nyonso mibale ya makonzi ;
14 bivandelo zomi mpe basani zomi ya minene, oyo batiaki na likolo ya bivandelo,
15 nzungu ya monene ya libungutulu, bikeko ya bangombe zomi na mibale oyo ezalaki
komema nzungu ya monene, 16 basani mpo na kotia putulu, bapawu, biloko ya songe
mpo na misuni elongo na bisalelo na yango nyonso. Urami-Abi asalelaki mokonzi
Salomo biloko oyo nyonso mpo na Tempelo ya Yawe ; asalaki yango na bronze oyo
bapetola na moto. 17 Mokonzi asengaki ete banyangwisa yango kati na mabele, na
etando ya Yordani, kati na Sukoti mpe Tseredata. 18 Mpo ete Salomo asalaki biloko oyo
nyonso ebele koleka, yango wana bakokaki te koyeba kilo ya bronze oyo basalelaki.
19 Salomo asalaki lisusu na wolo biloko nyonso oyo ezalaki kati na Tempelo ya
Nzambe : etumbelo ; bamesa oyo, na likolo na yango, bazalaki kotia mapa liboso
ya Yawe ; 20 bitelemiselo ya minda elongo na minda na yango, oyo basala na wolo
ya peto, mpo na kopela liboso ya Esika-Oyo-Eleki-Bule, 21 bafololo na yango, minda
na yango mpe biloko ya wolo ya kozwela makala na moto, basala na wolo ya peto
makasi ; 22 bambeli, bakopo mpo na kosopela makila, bakeni, bambabola ya wolo ya
peto, bikangelo ya wolo ya bikuke ya Esika-Oyo-Eleki-Bule mpe bikuke ya esika oyo
bato nyonso bavandaka, na ekotelo ya Tempelo.
5
Bamemi Sanduku na Tempelo
1Tango Salomo asilisaki misala nyonso ya kotonga Tempelo ya Yawe, amemaki
biloko oyo Davidi, tata na ye, abulisaki : palata, wolo mpe bisalelo nyonso ; atiaki
yango kati na bibombelo bomengo ya Tempelo ya Nzambe.
(1Ba 8.1-21)
2 Bongo Salomo abengisaki, na Yelusalemi, bakambi nyonso ya Isalaele, bakambi
nyonso ya bituka mpe ya mabota nyonso ya bato ya Isalaele, mpo na komema
Sanduku ya Boyokani ya Yawe wuta na Siona, engumba ya Davidi. 3 Bato nyonso
ya Isalaele basanganaki pene ya mokonzi na tango ya feti ya Bandako ya kapo, na
sanza ya sambo. 4 Tango bakambi nyonso ya Isalaele bakomaki, Balevi batombolaki
Sanduku.
5 Banganga-Nzambe mpe Balevi bamemaki Sanduku yango, Ndako ya kapo ya
Bokutani mpe bisalelo nyonso ya bule oyo ezalaki kati na Ndako ya kapo ya Bokutani.
6 Mokonzi Salomo mpe lisanga mobimba ya Isalaele oyo esanganaki epai na ye liboso
ya Sanduku babonzaki lokola mbeka bameme mpe bangombe oyo balongaki kotanga
te mpo na koyeba motango na yango, pamba te ezalaki ebele penza. 7 Banganga-
Nzambe batiaki Sanduku ya Boyokani ya Yawe na esika na yango, kati na Tempelo,
kati na Esika-Oyo-Eleki-Bule, na se ya mapapu ya basheribe. 8 Mapapu ya basheribe
ezalaki ya kofungwama na likolo ya esika oyo Sanduku ezalaki, bongo ezipaki
Sanduku mpe banzete ya komemela yango. 9 Mpo ete banzete yango elekaki milayi,
basonge na yango ezalaki komonana wuta na likolo ya Sanduku, na liboso ya
Esika-Oyo-Eleki-Bule ; kasi ezalaki komonana te wuta na libanda. Sanduku etikala
wana kino na mokolo ya lelo. 10 Kati na Sanduku, ezalaki na eloko mosusu te
longola kaka bitando mibale ya mabanga oyo Moyize atiaki na Orebi epai wapi Yawe
asalaki boyokani elongo na bana ya Isalaele tango babimaki na Ejipito. 11 Tango
Banganga-Nzambe bazalaki kobima libanda ya Esika ya bule, pamba te bango nyonso
bamibulisaki mpe batalaki kokitana ya masanga na bango te, 12 Balevi oyo nyonso
bazalaki kobeta mindule : Azafi, Emani, Yedutuni elongo na bana na bango ya mibali
mpe bandeko na bango ; bazalaki kotelema na ngambo ya este ya etumbelo, balata
bilamba ya lino ya kitoko, mpe bazalaki kobeta manzanza, mandanda mpe banzenze.
Bazalaki elongo na Banganga-Nzambe nkama moko na tuku mibale oyo bazalaki
kobeta bakelelo. 13 Babeti nyonso ya bakelelo mpe bayembi bazalaki kosangana lokola
moto moko mpo na kotombola mongongo moko, mpo na kokumisa mpe kosanzola
Yawe. Bazalaki kotombola mingongo na bango mpo na kokumisa mpe koyembela
Yawe na bakelelo, na manzanza mpe na bibetelo mosusu ya mindule :
Yawe azali malamu,
bolingo na Ye ewumelaka seko na seko !
Na tango wana kaka, Tempelo ya Yawe etondisamaki na lipata. 14 Mpe mpo na
lipata, Banganga-Nzambe bakokaki lisusu te kotelema kati na yango mpo na kosala
mosala na bango, pamba te nkembo na Yawe etondisaki Tempelo ya Nzambe.
6
Salomo akumisi Yawe
1Bongo Salomo alobaki : « Yawe alobaki ete akovanda kati na esika ya molili !
2 Mpe ngai natongeli Yo ndako ya lokumu, esika oyo okovanda mpo na libela ! »
(1Ba 8.14-21)
3 Mokonzi abalukaki mpe apambolaki lisanga mobimba ya Isalaele. Lisanga
mobimba ya Isalaele ezalaki ya kotelema. Alobaki :
4
— Tika ete Yawe, Nzambe ya Isalaele, apambolama ; Ye oyo, na monoko na Ye
moko, alobaki na tata na ngai, Davidi, mpe akokisi, na maboko na Ye, makambo
oyo alakaki : 5 « Wuta mokolo oyo nabimisaki bato na Ngai, Isalaele, na Ejipito,
naponaki engumba moko te kati na mabota nyonso ya Isalaele mpo ete batonga
kuna Tempelo epai wapi Kombo na Ngai ekozala, mpe naponaki moto mosusu te
lokola mokonzi ya bato na Ngai, Isalaele, 6 kasi naponaki nde Yelusalemi mpo ete
Kombo na Ngai ezala kuna, mpe Davidi mpo ete akamba bato na Ngai, Isalaele ! »
7 Tata na ngai, Davidi, azalaki na makanisi ya kotonga Tempelo mpo na lokumu
ya Kombo ya Yawe, Nzambe ya Isalaele. 8 Kasi Yawe alobaki na Davidi, tata na
ngai : « Osali malamu lokola ozwi makanisi ya kotonga Tempelo mpo na lokumu
ya Kombo na Ngai. 9 Kasi ezali yo te moto okotonga Tempelo yango ; ezali nde
mwana na yo ya mobali, oyo akobima na mokongo na yo moko, moto akotonga
Tempelo yango mpo na lokumu ya Kombo na Ngai. »
10 Yawe akokisi elaka na Ye : nakitani tata na ngai, Davidi ; navandi na kiti
ya bokonzi ya Isalaele, ndenge kaka Yawe alobaki, mpe natongi Tempelo mpo na
lokumu ya Kombo ya Yawe, Nzambe ya Isalaele. 11 Natie kuna Sanduku ya Boyokani
ya Yawe, boyokani oyo asalaki elongo na bana ya Isalaele.
Libondeli ya Salomo
(1Ba 8.22-53)
12 Bongo Salomo atelemaki liboso ya etumbelo ya Yawe ; mpe na miso ya lisanga
mobimba ya Isalaele, atombolaki maboko na ye. 13 Solo, Salomo atongaki na bronze
etemelo ya kolobela : ezalaki na bametele mibale na basantimetele tuku mitano na
molayi, bametele mibale na basantimetele tuku mitano na mokuse, mpe metele pene
moko na bosanda ; mpe atiaki yango na kati-kati ya lopango. Amataki na likolo na
yango, afukamaki liboso ya lisanga mobimba ya Isalaele, atombolaki maboko likolo
14 mpe asambelaki :
— Yawe, Nzambe ya Isalaele ! Ezali na nzambe moko te oyo akokani na Yo, ezala
kuna na likolo to awa na se. Obatelaka boyokani mpe bolingo na Yo mpo na basali
na Yo, oyo batambolaka kolanda mokano na Yo na mitema na bango mobimba.
15 Okokisi bilaka oyo opesaki na Davidi, tata na ngai mpe mosali na Yo ; makambo
oyo olobaki, na monoko na Yo, okokisi yango na nguya ya loboko na Yo, ndenge
ezali komonana na mokolo ya lelo.
16 Sik’oyo, oh Yawe, Nzambe ya Isalaele, kokisa mpe elaka mosusu oyo opesaki
na Davidi, tata na ngai mpe mosali na Yo, tango olobaki na ye : « Okozangaka te
moto oyo akovanda na kiti ya bokonzi ya Isalaele, na miso na Ngai, soki bana na
yo bakotambola malamu liboso na Ngai mpe bakotosa mibeko na Ngai, ndenge yo
otamboli kolanda mokano na Ngai. » 17 Oh Yawe, Nzambe ya Isalaele, tika ete elaka
oyo opesaki na Davidi, mosali na Yo, ekokisama !
18 Boni, Nzambe akoki solo kovanda na mokili elongo na bato ? Soki kutu Likolo
mpe Likolo oyo eleki likolo ekoki kokoka Yo te, bongo ekozala boni mpo na Tempelo
oyo ngai natongi ? 19 Yawe, Nzambe na ngai, yoka na bokebi losambo mpe libondeli
na ngai, mowumbu na Yo ! Yoka koganga mpe libondeli oyo mowumbu na Yo azali
kotombola epai na Yo ! 20 Tika ete, moyi mpe butu, miso na Yo ezala ya kofungwama
mpo na kotala Tempelo oyo, esika oyo olobaki ete okotia kuna Kombo na Yo ! Yoka
losambo oyo mowumbu na Yo azali kotombola na esika oyo ! 21 Okoyoka mabondeli
oyo mowumbu na Yo mpe bato na Yo, Isalaele, bakotombola epai na Yo na kotala
na ngambo ya esika oyo ! Tika ete oyoka biso wuta na Likolo, evandelo na Yo ;
yoka mpe limbisa !
22 Soki moto asali lisumu epai ya mozalani na ye, mpe batindi ye na makasi ete
alapa ndayi esangana na bilakeli mabe, liboso ya etumbelo na Yo kati na Tempelo
oyo, 23 yoka wuta na Likolo ; sala mpe kata makambo kati na bawumbu na Yo
mpo na kokweyisa moto oyo asali mabe mpe komemisa ye ngambo ya mabe na ye
kolanda etamboli na ye, mpe mpo na kolongisa moto ya sembo mpe kosalela ye
kolanda bosembo na ye.
24 Soki banguna balongi bato na Yo, Isalaele, mpo ete basalaki masumu liboso na
Yo, soki babongoli mitema mpo na kozongela Yo, basanzoli Kombo na Yo, basambeli
mpe babondeli Yo, kati na Tempelo oyo, 25 yoka wuta na Likolo, limbisa masumu ya
Isalaele, bato na Yo, mpe zongisa bango na mabele oyo opesaki bango mpe batata
na bango !
26 Soki likolo ekangami mpe mvula ezali lisusu te mpo ete basalaki masumu liboso
na Yo, soki basambeli na kotala na ngambo ya esika oyo, basanzoli Kombo na Yo
mpe batiki masumu na bango, pamba te osili koyokisa bango soni, 27 yoka bango
wuta na Likolo, limbisa masumu ya bawumbu na Yo mpe ya Isalaele, bato na Yo, —
tango osili kolakisa bango nzela malamu oyo basengeli kolanda— mpe tinda mvula
na mokili na Yo, mokili oyo opesaki lokola libula epai ya bato na Yo.
28 Soki nzala makasi to bokono makasi to moto to bokawuki to kopola ya
bambuma to mabanki to mankoko eyei kati na mokili, soki banguna bazingeli bato
na Yo kati na mokili na bango, na bikuke ya bingumba na bango, to soki pasi to
bokono ya lolenge nyonso ekweyeli bango, 29 soki, wana bato na Yo, Isalaele, bayoki
mawa makasi kati na mitema na bango mpo na pasi to bokono yango, moko na
moko atomboli maboko na ye na ngambo ya Tempelo oyo, asambeli to abondeli Yo,
30 yoka ye wuta na Likolo, evandelo na Yo, limbisa, zongisela moto na moto kolanda
etamboli na ye, mpo ete oyebi motema na ye. Solo, Yo kaka nde oyebi mitema ya
bato. 31 Sala bongo mpo ete batosa Yo mpe batambola na banzela na Yo mikolo
nyonso oyo bakovanda na mabele oyo opesaki epai na batata na biso.
32 Ndenge moko mpe mpo na mopaya oyo azali te na molongo ya Isalaele, bato
na Yo : wana akowuta na mokili ya mosika, mpo na Kombo monene na Yo, mpo
na loboko na Yo ya nguya mpe esembolama ; soki ayei mpe asambeli na kotala
na ngambo ya Tempelo oyo, 33 yoka wuta na Likolo, evandelo na Yo, mpe salela
ye nyonso oyo akosenga Yo mpo ete bikolo nyonso ya mokili bayeba Kombo na Yo,
batosa Yo lokola Isalaele, bato na Yo, mpe bayeba ete Tempelo oyo natongi ebulisami
nde mpo na Kombo na Yo.
34 Tango bato na Yo bakokende kobundisa banguna na bango na nzela oyo

okolakisa bango, soki basambeli Yo na kotala na ngambo ya engumba oyo oponaki
mpe na ngambo ya Tempelo oyo natongi mpo na Kombo na Yo, 35 yoka wuta na
Likolo losambo mpe libondeli na bango, mpe longisa bango.
36 Tango bakosala masumu liboso na Yo, pamba te moto nyonso asalaka masumu,
bongo Yo osilikeli bango mpe okabi bango na maboko ya banguna oyo bamemi
bango na bowumbu kati na mokili songolo, ezala ya mosika to ya pene, 37 soki,
wuta na mokili ya bowumbu, basosoli, babongoli mitema, babondeli Yo kati na
mokili ya bowumbu na bango mpe balobi : « Tosalaki masumu, tosalaki bambeba,
tosalaki makambo mabe ; » 38 soki, wuta na mokili epai wapi bamemaki bango
na bowumbu, basengi Yo bolimbisi, na mitema mpe na milimo na bango mobimba,
soki basambeli na kotala na ngambo ya mokili na bango, oyo opesaki epai na batata
na bango, na ngambo ya engumba oyo oponaki mpe na ngambo ya Tempelo oyo
natongi mpo na lokumu ya Kombo na Yo, 39 yoka wuta na Likolo, evandelo na Yo ;
yoka losambo mpe mabondeli na bango, longisa bosembo na bango mpe limbisa
bato na Yo na masumu oyo basalaki liboso na Yo.
40 Kobanda sik’oyo, oh Nzambe na ngai, tika ete miso na Yo ezala ya kofungwama
mpe matoyi na Yo eyoka na bokebi mabondeli oyo ekosalema na esika oyo !
41 Sik’oyo, oh Yawe Nzambe,
telema mpe yaka na esika na Yo ya bopemi,
Yo elongo na Sanduku ya nguya na Yo !
Oh Yawe Nzambe, tika ete Banganga-Nzambe na Yo balata
lobiko lokola elamba ;
mpe tika ete basantu na Yo basepela na boboto na Yo !
42 Oh Yawe Nzambe, kobwaka te mopakolami na Yo,
kanisa bolingo monene na Yo,
oyo otalisaki epai ya Davidi, mosali na Yo !
7
Nkembo na Yawe etondisi Tempelo
(1Ba 8.62-66)
1 Tango Salomo asilisaki kosambela, moto ekitaki wuta na Likolo mpe ezikisaki
mbeka ya kotumba mpe bambeka mosusu, mpe nkembo na Yawe etondisaki Tempelo.
2 Banganga-Nzambe bakokaki te kokota na Tempelo ya Yawe, pamba te nkembo na
Yawe etondisaki yango. 3 Tango bana nyonso ya Isalaele bamonaki moto kokita mpe
nkembo na Yawe na likolo ya Tempelo, bafukamaki bilongi kino na mabele ; bongo
bagumbamelaki mpe basanzolaki Yawe na maloba oyo :
« Azali malamu,
bolingo na Ye ewumelaka seko na seko ! »
4 Mokonzi mpe bana nyonso ya Isalaele babonzaki bambeka liboso ya Yawe.
5 Mokonzi Salomo abonzaki lokola mbeka bangombe nkoto tuku mibale na mibale
mpe bameme nkoto nkama moko na tuku mibale. Ezalaki ndenge wana nde mokonzi
mpe bato nyonso babulisaki Tempelo ya Nzambe. 6 Banganga-Nzambe batelemaki na
bisika na bango ya mosala, ndenge moko na Balevi mpe bibetelo mindule ya Yawe oyo
mokonzi Davidi asalaki mpo na kosanzola na yango Yawe na maloba oyo : « Bolingo
na Ye ewumelaka seko na seko. » Ezalaki Davidi moto apesaki bango mokumba ya
kobeta bibetelo mindule mpo na kokumisa Yawe. Banganga-Nzambe bazalaki ya
kotalana na Balevi mpe bazalaki kobeta bakelelo ; bongo bana nyonso ya Isalaele
bazalaki ya kotelema.
7Salomo abulisaki lopango ya kati oyo ezalaki liboso ya Tempelo ya Yawe mpe
abonzaki wana bambeka ya kotumba mpe mafuta ya bambeka ya boyokani ; pamba
te etumbelo ya bronze oyo Salomo atongaki ekokaki te koyamba bambeka ya
kotumba, makabo ya gato mpe mafuta. 8 Boye, na tango wana, Salomo elongo
na Isalaele mobimba basalaki feti oyo ewumelaki mikolo sambo ; ezalaki lisanga
monene ya bato oyo bayaki wuta na Amati kino na mayi oyo etiolaka na kati-kati ya
bangomba ya Ejipito. 9 Na mokolo ya mwambe, basalaki mayangani monene, pamba
te babulisaki etumbelo mikolo sambo mpe basalaki feti mikolo sambo. 10 Bongo na
mokolo ya tuku mibale na misato ya sanza ya sambo, Salomo azongisaki bato na
bandako na bango ya kapo, na esengo mpe na nsayi kati na mitema mpo na bolamu
oyo Yawe asalelaki Davidi, Salomo mpe Isalaele, bato na Ye.
Yawe amimonisi epai ya Salomo
(1Ba 9.1-9)
11 Sima na Salomo kosilisa kotonga Tempelo ya Yawe, ndako ya mokonzi mpe
kokokisa nyonso oyo azalaki na yango na makanisi ya kosala kati na Tempelo ya Yawe
mpe kati na ndako na ye moko, 12 Yawe abimelaki Salomo, na butu, mpe alobaki :
— Nayoki losambo na yo mpe naponi esika oyo lokola Ndako ya bambeka
mpo na Ngai. 13 Soki nakangi likolo mpo ete mvula ebeta te to natindi mabanki
mpo ete ebebisa mokili to natindi bokono mabe kati na bato, 14 soki bato na
Ngai, oyo babengami na Kombo na Ngai bamikitisi, basambeli, baluki elongi na
Ngai, mpe bapesi mokongo na banzela na bango ya mabe, Ngai, nakoyoka bango
wuta na Likolo, nakolimbisa masumu na bango mpe nakobikisa mokili na bango.
15 Kobanda sik’oyo, miso na Ngai ekofungwama, mpe matoyi na Ngai ekoyoka na
bokebi mabondeli oyo ekosalema na esika oyo. 16 Naponi mpe nabulisi Tempelo
wana mpo ete Kombo na Ngai ezala kuna tango nyonso. Miso mpe motema na
Ngai ekozala kuna na Tempelo yango mpo na libela.
17 Mpo na yo, soki okotambola liboso na Ngai ndenge Davidi, tata na yo,
atambolaki ; soki okosala nyonso oyo natindaki yo mpe okobatela mibeko mpe
malako na Ngai, 18 nakolendisa kiti na yo ya bokonzi kolanda boyokani oyo nasalaki
elongo na Davidi, tata na yo, tango nalobaki : « Okotikalaka kozanga te mokitani
mpo na kokamba Isalaele lokola mokonzi. »
19 Kasi soki bopengwi mosika na Ngai, soki bosundoli mibeko mpe malako
na Ngai, oyo natie liboso na bino ; soki bokeyi kosalela banzambe mosusu mpe
kofukamela yango, 20 nakopikola bino na mabele na Ngai, mabele oyo napesaki
bino ; nakobwaka mosika ya miso na Ngai Tempelo oyo nabulisi mpo na Kombo na
Ngai mpe nakokomisa yango eloko ya kotiola mpe ya soni kati na bikolo nyonso.
21 Atako Tempelo oyo ezali sik’oyo kitoko penza, kasi bato nyonso oyo bakoleka
pembeni na yango bakokamwa mpe bakoloba : « Mpo na nini Yawe asali makambo
ya boye na mokili oyo mpe na Tempelo oyo ? » 22 Mpe bakoyanola : « Ezali mpo
ete basundolaki Yawe, Nzambe ya batata na bango, oyo abimisaki bango na Ejipito
mpe bamipesaki na banzambe mosusu, bafukamelaki yango mpe basalelaki yango ;
yango wana Yawe ayeisi likolo na bango pasi oyo nyonso. »
8
Misala mosusu ya Salomo
(1Ba 9.10-28)
1 Sima na mibu tuku mibale oyo Salomo asalaki mpo na kotonga Tempelo ya Yawe
mpe ndako na ye moko, 2 Salomo atongaki lisusu bingumba mike oyo Irami apesaki ye
mpe avandisaki kuna bana ya Isalaele. 3 Salomo akendeki kobundisa engumba Amati
ya Tsoba mpe abotolaki yango. 4 Kati na esobe, atongaki engumba Tadimori ; mpe
kati na Amati, atongaki bingumba nyonso ya kobombela biloko. 5 Atongaki lisusu
Beti-Oroni ya likolo mpe Beti-Oroni ya se lokola bingumba batonga makasi, elongo
na bamir, bikuke mpe bibende oyo bakangelaka bikuke, 6 Baalati mpe bingumba
nyonso epai wapi azalaki kobomba biloko na ye, bingumba nyonso epai wapi azalaki
kobomba bashar mpe bampunda na ye. Salomo atongaki lisusu nyonso oyo azalaki na
yango posa kati na Yelusalemi, na Libani mpe na mokili nyonso oyo azalaki kokamba.
7 Batikali nyonso kati na bato ya Iti, ya Amori, ya Perizi, ya Evi mpe ya Yebusi, ba-oyo
bazalaki bana ya Isalaele te, 8 ba-oyo bana na bango batikalaki kati na mokili oyo
bana ya Isalaele babebisaki, Salomo azwaki bango mpo na misala makasi, kino na
mokolo ya lelo. 9 Kasi Salomo akomisaki te bana ya Isalaele bawumbu mpo na kosala
misala makasi na ye, pamba te bazalaki bato ya bitumba, bakonzi ya basoda na ye,
bakonzi ya bashar na ye mpe ya basoda na ye, oyo batambolisaka bashar. 10 Ezalaki
mpe na bakalaka ya lokumu oyo mokonzi Salomo atiaki mpo na kokamba basali na
ye. Motango na bango ezalaki nkama mibale na tuku mitano.
11 Salomo alongolaki mwana mwasi ya Faraon kati na engumba ya Davidi mpe
amemaki ye na ndako oyo atongelaki ye, pamba te alobaki : « Mwasi na ngai asengeli
te kovanda kati na ndako ya Davidi, mokonzi ya Isalaele, mpo ete bisika oyo Sanduku
ya Yawe ekoti ezali bule. »
12 Salomo abonzaki epai na Yawe bambeka ya kotumba, na etumbelo ya Yawe, oyo
atongaki liboso ya ndako moke ya kokotela na Tempelo ya Yawe. 13 Azalaki kobonza
yango mokolo na mokolo, kolanda mitindo ya Moyize na tina na mikolo ya Saba, ya
ebandeli ya sanza mpe ya bafeti misato oyo esalemaka mibu nyonso : feti ya Mapa
ezanga levire, feti ya Baposo mpe feti ya Bandako ya kapo. 14 Kolanda mokano ya
Davidi, tata na ye, Salomo atiaki masanga ya Banganga-Nzambe kati na misala na
bango mpe Balevi mpo na kokumisa Yawe mpe kosunga Banganga-Nzambe ndenge
ebongisamaki mpo na mokolo na mokolo. Aponaki lisusu masanga ya bakengeli
bikuke mpo na ekuke moko na moko kolanda etinda oyo Davidi, moto na Nzambe,
apesaki. 15 Batosaki na makambo nyonso mitindo ya mokonzi mpo na oyo etali
Banganga-Nzambe mpe Balevi, ezala mpo na oyo etali bibombelo bomengo. 16 Ezali
boye nde misala nyonso ya Salomo esalemaki, kobanda na mokolo oyo batongaki
moboko ya Tempelo ya Yawe kino na mokolo oyo esilaki. Boye, Tempelo ya Yawe
esilaki kotongama.
17 Salomo akendeki na Etsioni-Geberi mpe na Eyiloti, pembeni ya ebale monene
ya Barozo, kati na mokili ya Edomi. 18 Irami atindelaki ye, na nzela ya basali na ye,
bamasuwa mpe bato oyo bayebaki kotambolisa malamu masuwa kati na ebale. Bato
ya Irami batambolaki elongo na basali ya Salomo kino na Ofiri, mpe bazwaki kuna
bakilo nkoto zomi na mitano ya wolo oyo bamemaki epai ya mokonzi Salomo.
9
Mwasi mokonzi ya Saba mpe Salomo
(1Ba 10.1-13)
1 Tango mwasi mokonzi ya Saba ayokaki sango ya lokumu ya Salomo, ayaki na
Yelusalemi mpo na komeka ye na nzela ya mituna ya makasi ; ayaki elongo na bato
ebele mpe bashamo oyo ememaki biloko ya mike-mike oyo epesaka solo kitoko, wolo
ebele mpe mabanga ya talo. Tango akomaki epai ya Salomo, ayebisaki ye nyonso
oyo azalaki na yango kati na motema. 2 Salomo apesaki ye biyano na mituna na ye
nyonso ; ezalaki ata na motuna moko te oyo Salomo alongaki te kopesa eyano.
3 Tango mwasi mokonzi ya Saba amonaki bwanya ya Salomo, ndako oyo atongaki,
4 bilei oyo azalaki kolia na mesa na ye, ndako ya basali na ye, esaleli mpe elateli
ya basali na ye, basali oyo bapesaka ye masanga mpe bambeka ya kotumba oyo
azalaki kobonza kati na Tempelo ya Yawe, mwasi mokonzi ya Saba akamwaki makasi.
5 Alobaki na mokonzi : « Makambo oyo nayokaki wuta na mokili na ngai na tina na
misala mpe na bwanya na yo ezali ya solo ! 6 Nandimaki te makambo oyo bazalaki
koloba na tina na yango kino tango ngai moko nayei mpe namoni yango na miso
na ngai moko. Nzokande, kolanda oyo ngai namoni, makambo oyo bayebisaki ngai
te na tina na bwanya yango ezali penza kati-kati ! Solo, oleki sango ya lokumu
oyo nayokaki na tina na yo ! 7 Esengo na bato na yo, esengo na basali na yo, oyo
batelemaka tango nyonso liboso na yo mpe bayokaka maloba na yo, oyo etonda na
bwanya ! 8 Tika ete Yawe, Nzambe na yo, apambolama ; Ye oyo asepelaki na yo mpe
atiaki yo na kiti na Ye ya bokonzi lokola mokonzi mpo na kosalela Yawe, Nzambe
na yo ! Ezali mpo ete Nzambe na yo alingaka Isalaele mpe alingi ete ewumela mpo
na libela nde atiaki yo lokola mokonzi na yango, mpo ete osala na bosolo mpe na
bosembo. »
9 Mwasi mokonzi ya Saba apesaki mokonzi Salomo bakilo nkoto misato na nkama
mitano ya wolo, biloko ebele penza ya solo kitoko mpe mabanga ya talo. Etikala
lisusu kozala te na biloko ebele ya solo kitoko lokola biloko oyo mwasi mokonzi ya
Saba amemelaki mokonzi Salomo.
10 Lisusu, basali ya Irami mpe ya Salomo, oyo bamemaki wolo wuta na Ofiri
bamemaki mpe mabaya ya santale mpe mabanga ya talo. 11 Mokonzi asalaki na
mabaya wana ya santale makonzi ya Tempelo ya Yawe mpe ya ndako ya mokonzi,
banzenze mpe mandanda mpo na bayembi. Batikalaki nanu komona nyonso wana
te kati na mokili ya Yuda. 12 Na ngambo na ye, mokonzi Salomo apesaki na mwasi
mokonzi ya Saba biloko nyonso oyo azalaki na yango posa mpe oyo asengaki, koleka
kutu biloko oyo amemelaki mokonzi. Sima na yango, mwasi mokonzi ya Saba
azongaki elongo na basali na ye, na mokili na ye.
Lokumu mpe bozwi ya Salomo
(1Ba 10.14-29; 2Ma 1.14-17)
13 Mobu na mobu, Salomo azalaki kozwa bakilo ya wolo nkoto tuku mibale,
14 mbongo ya mpako ya bato ya mombongo oyo bazalaki koteka biloko oyo bazalaki
kosomba na bamboka ya bapaya, mpe mbongo ya mpako ya bateki biloko ya ndenge
na ndenge. Bakonzi nyonso ya Arabi mpe bayangeli ya bituka bazalaki komema wolo
mpe palata epai ya Salomo. 15 Mokonzi Salomo asalisaki na wolo batuta banguba
minene nkama mibale ; nguba moko na moko esengaki bakilo motoba ya wolo.
16 Asalisaki lisusu na wolo batuta banguba mike nkama misato ; nguba moko na moko
ya moke esengaki bakilo misato ya wolo. Mokonzi atiaki yango kati na ndako na ye,
oyo bazalaki kobenga « ndako ya zamba ya Libani. » 17 Mokonzi asalaki na pembe
ya nzoko kiti moko monene ya bokonzi mpe abambaki yango wolo ya peto. 18 Kiti
yango ya bokonzi ezalaki na ematelo ya binyatelo motoba, enyatelo makolo ya wolo
ekanganaki na kiti. Na bangambo nyonso mibale, ezalaki na bisika ya kotia maboko,
mpe bikeko mibale ya nkosi na pembeni ya bisika ya kotia maboko. 19 Bikeko zomi
na mibale ya nkosi ezalaki na likolo ya binyatelo motoba ya ematelo : enyatelo moko
na moko ezalaki na bikeko mibale, ekeko moko na ngambo moko na moko. Kati na
mikili nyonso, eloko ya ndenge wana etikala nanu kosalema te. 20 Bakopo nyonso ya
mokonzi Salomo ezalaki ya wolo, mpe biloko nyonso ya ndako ya Zamba ya Libani
ezalaki ya wolo ya peto. Pamba te, na tango oyo Salomo azalaki mokonzi, palata
ezalaki na motuya ata te. 21 Mokonzi azalaki na bamasuwa oyo ezalaki kokende
na Tarsisi, elongo na basali ya Irami. Sima na mibu nyonso misato, bamasuwa
ezalaki kozonga wuta na Tarsisi mpe ezalaki komema wolo, palata, pembe ya nzoko,
bamakaku mpe bandeke oyo babengaka « Paoni. »
Mokonzi Salomo alekaki bakonzi nyonso ya mokili na bozwi mpe na bwanya.

22
23 Bakonzi nyonso ya mokili bazalaki koluka kokutana na Salomo mpo na koyoka
bwanya oyo Nzambe atiaki kati na motema na ye. 24 Moko na moko azalaki komemela
ye lokola kado biloko ya palata, biloko ya wolo, bilamba, bibundeli, biloko ya mike-
mike ya solo kitoko, bampunda mpe bamile. Mpe ezalaki bongo mibu nyonso.
25 Salomo azalaki na bashambre nkoto minei mpo na kobomba bampunda elongo
na bashar, mpe batambolisi nkoto zomi na mibale mpo na bashar. Atiaki yango kati
na bingumba ya bashar mpe epai na ye, Salomo, kati na Yelusalemi. 26 Azalaki likolo
ya bakonzi nyonso, longwa na Ebale (Efrate) kino na mokili ya bato ya Filisitia mpe
na mondelo ya Ejipito. 27 Mokonzi asalaki ete palata ekoma ebele kati na Yelusalemi
lokola mabanga, mpe banzete ya sedele ekoma ebele lokola banzete ya sikomori oyo
ezali kati na mokili ya lubwaku. 28 Bampunda ya Salomo ezalaki kowuta na Ejipito
mpe na mikili mosusu.
(1Ba 11.41-43)
29 Makambo mosusu oyo etali bokonzi ya Salomo, kobanda na ebandeli kino na
suka, ekomama kati na buku ya misala ya mosakoli Natan, ya mosakoli Ayiya, moto
ya Silo ; mpe kati na buku ya bimoniseli ya Yedo, momoni makambo, na tina na
Jeroboami, mwana mobali ya Nebati. 30 Salomo akonzaki Isalaele mobimba mibu
tuku minei, na Yelusalemi. 31 Bongo Salomo akendeki kokutana na bakoko na ye,
mpe bakundaki ye kati na engumba ya Davidi, tata na ye. Mwana na ye, Roboami,
Lisolo ya bakonzi ya Yuda
10
Isalaele atombokeli mokonzi Roboami
(1Ba 12.1-24)
1 Roboami akendeki na Sishemi epai wapi lisanga mobimba ya Isalaele esanganaki
mpo na kokomisa ye mokonzi. 2 Kasi sima na Jeroboami, mwana mobali ya Nebati,
koyoka sango yango wuta na Ejipito epai wapi akendeki kobombama mpo na
kokima mokonzi Salomo, azongaki wuta na Ejipito. 3 Boye, batindaki bato kobenga
Jeroboami ; bongo ye Jeroboami elongo na lisanga mobimba ya Isalaele bakendeki
epai ya Roboami mpe balobaki na ye :
4 — Tata na yo anyokolaki biso makasi. Kasi sik’oyo, yo, lembisa misala makasi
mpe mikumba oyo tata na yo atia na mito na biso ; bongo biso, tokosalela yo.
5 Roboami azongisaki :
— Bopesa ngai mikolo misato mpo na koyekola likambo yango, bongo bozongela
ngai.
Mpe bato bakendeki.
6 Mokonzi Roboami atunaki toli epai ya bampaka oyo basalaki elongo na Salomo,
tata na ye, tango azalaki nanu na bomoi. Alobaki na bango :
— Toli nini bozali kopesa ngai lokola eyano ya kopesa epai ya bato oyo ?
— Soki omitalisi lokola moto malamu epai ya bato oyo, soki olobeli bango na
boboto mpe opesi bango eyano ya malamu, bakozala tango nyonso basali na yo.
8 Kasi Roboami aboyaki toli oyo bampaka bapesaki ye ; asengaki toli epai ya bilenge
mibali oyo bakolaki esika moko na ye mpe bazalaki kosalela ye. 9 Atunaki bango :
— Toli nini bozali kopesa lokola eyano ya kopesa epai ya bato oyo balobi na ngai :
« Lembisa misala makasi mpe mikumba oyo tata na yo atia na mito na biso ? »
10 Bilenge mibali oyo bakolaki esika moko na ye bazongisaki :
— Tala makambo oyo okoyebisa bato oyo balobi na yo : « Tata na yo anyokolaki
biso na misala makasi ; kasi yo, lembisela biso yango ! » Yebisa bango : « Mosapi na
ngai ya moke eleki loketo ya tata na ngai na monene. 11 Kobanda lelo, soki tata na
ngai anyokolaki bino na misala makasi, ngai nakoyeisa yango lisusu makasi koleka ;
soki tata na ngai azalaki kobeta bino fimbu ya poso ya nyama, ngai nakobeta bino
fimbu ya ebende. »
12 Sima na mikolo misato, Jeroboami elongo na bato nyonso bazongaki epai ya
Roboami, ndenge mokonzi ayebisaki bango : « Bozongela ngai sima na mikolo
misato. » 13 Mokonzi Roboami aboyaki kosalela toli oyo bampaka bapesaki ye,
ayanolaki bato na maloba mabe makasi ; 14 alandaki toli ya bilenge mibali mpe
ayebisaki bango :
— Soki tata na ngai anyokolaki bino na misala makasi, ngai nakoyeisa yango
lisusu makasi koleka ; soki tata na ngai azalaki kobeta bino fimbu ya poso ya nyama,
ngai nakobeta bino fimbu ya ebende.
15 Mokonzi aboyaki koyoka bato, pamba te ezalaki Nzambe nde asalaki bongo mpo
na kokokisa Liloba oyo Yawe ayebisaki Jeroboami, mwana mobali ya Nebati, na nzela
ya mosakoli Ayiya, moto ya Silo.
Bana ya Isalaele ya Nor batomboki
(1Ba 12.16-19)
16 Tango bana nyonso ya Isalaele bamonaki ete mokonzi aboyi koyoka bango,
bazongiselaki ye :
— Eloko nini ya lisanga tozali na yango na Davidi ? Tozali na eloko moko te
ya lisanga na mwana mobali ya Izayi ! Isalaele, tika ete moto na moto azonga na
ndako na ye ya kapo ! Mpe yo, mokitani ya Davidi, tikala kotala makambo ya ndako
na yo !
Wana bana nyonso ya Isalaele bazongaki na bandako na bango ya kapo, 17 Roboami
akobaki kokonza bana ya Isalaele oyo bazalaki kovanda na bingumba ya Yuda.
18 Mokonzi Roboami atindaki Adorami oyo azalaki motambolisi ya misala makasi,
kasi bana ya Isalaele babambaki ye mabanga mpe akufaki. Nzokande, mokonzi
Roboami alongaki komata na shar na ye mpo na kokima na Yelusalemi. 19 Ezali
boye nde bana ya Isalaele batombokelaki ndako ya Davidi kino na mokolo ya lelo.
11
Roboami, mokonzi ya Yuda
1 Tango Roboami azongaki na Yelusalemi, asangisaki mabota ya Yuda mpe ya
Benjame, aponaki bilombe ya bitumba nkoto nkama moko na tuku mwambe mpo
na kobundisa Isalaele mpe kozongisa bokonzi na maboko ya Roboami. 2 Kasi Yawe
alobaki na Shemaya, moto na Nzambe :
3 — Yebisa Roboami, mwana mobali ya Salomo, mokonzi ya Yuda, mpe bana
nyonso ya Isalaele oyo bazali kati na Yuda mpe Benjame : 4 « Tala liloba oyo Yawe
alobi : ‹ Bokende te kobundisa bandeko na bino ! Tika ete moto moko na moko
azonga na ndako na ye, pamba te ngai moko nde nasali makambo nyonso oyo
eleki. › »
Batosaki Liloba na Yawe, bazongaki na bandako na bango mpe batikaki mabongisi
ya kobundisa Jeroboami.
Roboami alendisi bingumba ya Yuda mpe ya Benjame
5Wana Roboami avandaki na Yelusalemi, atongaki bamir zingazinga ya bingumba
ebele ya Yuda mpo na kolendisa yango. 6 Alendisaki Beteleemi, Etami, Tekoa, 7 Beti-
Tsuri, Soko, Adulami, 8 Gati, Maresha, Zifi, 9 Adorayimi, Lakishi, Azeka, 10 Tsorea,
Ayaloni mpe Ebron. Oyo nde ezalaki bingumba batonga makasi kati na Yuda
mpe Benjame. 11 Atongaki zingazinga na yango bamir, atiaki kuna bayangeli mpe
bibombelo ya biloko ya kolia, ya mafuta mpe ya vino. 12 Kati na bingumba yango
nyonso, atiaki banguba minene mpe makonga mpo na kokomisa yango makasi koleka.
Boye Yuda mpe Benjame ekomaki ya Roboami.
Kolendisama ya bokonzi ya Yuda
13 Banganga-Nzambe mpe Balevi oyo bazalaki kati na Isalaele mobimba bayaki
kosangana na Roboami wuta na bituka na bango nyonso. 14 Balevi batikaki bandako
mpe mabele na bango, bakendeki na Yuda mpe na Yelusalemi, pamba te Jeroboami
mpe bana na ye ya mibali bapekisaki bango kosala mosala na bango ya bonganga-
Nzambe ya Yawe. 15 Boye, ye moko Jeroboami aponaki banganga-nzambe mpo na
bisambelo ya likolo ya bangomba mpe mpo na banzambe ya bikeko oyo asalaki na
lolenge ya bantaba ya mibali mpe ya bana ngombe. 16 Bato ya mabota nyonso ya
Isalaele, oyo balukaka Yawe, Nzambe ya Isalaele, na mitema na bango mobimba
balandaki Balevi, na Yelusalemi, mpo na kobonzela Yawe, Nzambe ya batata na
bango, mbeka. 17 Mibu misato, balendisaki bokonzi ya Yuda mpe nguya ya Roboami,
mwana mobali ya Salomo ; pamba te mibu misato yango, balandaki ndakisa ya Davidi
mpe ya Salomo.
Libota ya Roboami
18Roboami abalaki Maalati, mwana mwasi ya Yerimoti, mwana mobali ya Davidi
mpe ya Abiyaili, mwana mwasi ya Eliabi, mwana mobali ya Izayi. 19 Maalati abotelaki
Roboami bana mibali oyo : Yewushi, Shemaria mpe Zaami. 20 Sima, Roboami abalaki
Maaka, mwana mwasi ya Abisalomi, oyo abotelaki ye : Abiya, Atayi, Ziza mpe
Shelomiti. 21 Roboami alingaki mingi Maaka, mwana mwasi ya Abisalomi, koleka basi
mpe bamakangu na ye nyonso. Azalaki na basi zomi na mwambe mpe bamakangu
tuku motoba ; mpe abotaki bana mibali tuku mibale na mwambe mpe bana basi
tuku motoba. 22 Roboami aponaki Abiya, mwana mobali ya Maaka, mpo ete azala
mokambi ya liboso ya bandeko na ye ya mibali, pamba te azalaki na makanisi ya
kokomisa ye mokonzi. 23 Boye, asalelaki mayele ya kopanza bana na ye nyonso ya
mibali kati na bituka nyonso ya Yuda mpe ya Benjame, kati na bingumba nyonso
batonga makasi ; apesaki bango bilei mpe basi ebele.
12
Shishaki abundisi Yuda
(1Ba 14.21-31)
1 Tango bokonzi ya Roboami elendisamaki mpe ye moko akomaki makasi, ye mpe
Isalaele mobimba basundolaki Mobeko ya Yawe. 2 Boye, lokola bazalaki lisusu kotosa
Yawe te, Shishaki, mokonzi ya Ejipito, abundisaki Yelusalemi na mobu ya mitano ya
bokonzi ya Roboami. 3 Ayaki wuta na Ejipito elongo na bashar nkoto moko na nkama
mibale, basoda nkoto tuku motoba oyo babundaka likolo ya bampunda elongo na
mampinga ya basoda ebele oyo motango na bango ekokaki kotangama te : basoda ya
mokili ya Libi, ya Suki mpe ya Kushi. 4 Abotolaki bingumba batonga makasi ya Yuda
mpe akendeki kino na Yelusalemi.
5 Bongo, mosakoli Shemaya akendeki epai ya Roboami mpe bakambi ya Yuda oyo
basanganaki na Yelusalemi tango bamonaki Shishaki kopusana. Alobaki na bango :
— Tala liloba oyo Yawe alobi : « Bosundolaki Ngai, yango wana Ngai mpe
nasundoli bino na maboko ya Shishaki. »
6 Mokonzi elongo na bakambi ya Isalaele bamikitisaki, bandimaki mabe na bango
mpe balobaki :
— Yawe azali sembo !

7 Tango Yawe amonaki ete basili komikitisa, Yawe alobaki lisusu epai ya Shemaya :
— Lokola basili komikitisa na kondima mabe na bango, nakobebisa bango te ;
kasi kala mingi te, nakokangola bango, mpe kanda na Ngai ekokitela Yelusalemi
te na nzela ya Shishaki. 8 Nzokande bakokoma bawumbu na ye mpe, na bongo,
bakoyeba bokeseni nini ezali kati na kosalela Ngai mpe kosalela bakonzi ya
bamboka mosusu.
9 Shishaki, mokonzi ya Ejipito, abundisaki Yelusalemi, azwaki bomengo ya Tempelo
ya Yawe mpe ya ndako ya mokonzi. Azwaki penza biloko nyonso, ezala banguba
ya wolo oyo Salomo asalisaki. 10 Na esika ya banguba ya wolo, mokonzi Roboami
asalisaki banguba ya bronze mpe apesaki yango epai ya bakonzi ya bakengeli ekotelo
ya ndako ya mokonzi. 11 Tango nyonso mokonzi abandaki kokende na Tempelo ya
Yawe, bakengeli bazalaki kokende elongo na ye, bazalaki komema banguba mpe
kozongisa yango kati na ndako ya bakengeli.
12 Lokola mokonzi Roboami amikitisaki na kondima mabe na ye, Yawe akitiselaki
ye te kanda na Ye mpe abebisaki ye penza te. Kutu, emonanaki lisusu makambo
malamu kati na Yuda.
Suka ya bokonzi ya Roboami
(1Ba 14.21-24, 29-31)
13 Mokonzi Roboami alendisaki bokonzi na ye, na Yelusalemi mpe akonzaki. Azalaki
na mibu tuku minei na moko ya mbotama tango akomaki mokonzi, mpe akonzaki
mibu zomi na sambo na Yelusalemi, engumba oyo Yawe aponaki kati na mabota
nyonso ya Isalaele mpo na kotia kuna Kombo na Ye. Kombo ya mama na ye ezalaki
« Naama. » Naama azalaki moto ya Amoni. 14 Roboami asalaki mabe, pamba te
amipesaki te, na motema na ye mobimba, mpo na koluka Yawe.
15 Makambo mosusu oyo etali bokonzi ya Roboami, kobanda na ebandeli kino
na suka, ekomama kati na buku ya misala ya mosakoli Shemaya mpe ya momoni
makambo Ido, buku epai wapi emonani milongo ya mbotama. Ezalaki tango nyonso
na bitumba kati na Roboami mpe Jeroboami. 16 Roboami akendeki kokutana na
bakoko na ye, mpe bakundaki ye kati na engumba ya Davidi. Abiya, mwana na
13
Abiya, mokonzi ya Yuda
(1Ba 15.1-6)
1 Tango Jeroboami akokisaki mibu zomi na mwambe na bokonzi, Abiya akomaki
mokonzi ya Yuda 2 mpe akonzaki mibu misato na Yelusalemi. Kombo ya mama na
ye ezalaki « Mikaya. » Mikaya azalaki mwana ya Urieli, moto ya Gibea. Ezalaki na
etumba kati na Abiya mpe Jeroboami.
3Bongo kati na mampinga na bango, emonanaki ete Abiya azalaki na bilombe
ya bitumba nkoto nkama minei, mpe Jeroboami, nkoto nkama mwambe. 4 Abiya
atelemaki na likolo ya ngomba Tsemarayimi oyo ezali kati na etuka ya bangomba ya
Efrayimi, mpe alobaki : « Jeroboami mpe Isalaele, boyoka ngai malamu ! 5 Boyebi te
ete Yawe, Nzambe ya Isalaele, apesa mpo na libela bokonzi ya Isalaele epai ya Davidi
mpe bana na ye na nzela ya boyokani oyo ekoki kobongwana te ? 6 Kasi Jeroboami,
mwana mobali ya Nebati, mosali ya Salomo, mwana mobali ya Davidi, atelemaki
mpo na kotombokela mokonzi na ye. 7 Bato pamba mpe bato oyo bazanga tina
basanganaki elongo na ye mpe batombokelaki Roboami, mwana mobali ya Salomo,
tango azalaki elenge ! Bongo lokola akembaki nanu te na mosala, alongaki mpe te
kotelema liboso na bango. 8 Mpe sik’oyo, bokani kotelemela bokonzi ya Yawe, oyo
ezali na maboko ya bana ya Davidi ! Bobongisi mampinga minene mpe bozali, kati
na bino, na bikeko ya bana ngombe oyo Jeroboami asalelaki bino lokola banzambe.
9 Boni, bobenganaki te Banganga-Nzambe ya Yawe, bana mibali ya Aron, mpe Balevi ?
Bomikomisaki te banganga-nzambe ya banzambe ya bikeko ndenge bato ya bikolo
mosusu basalaka ? Moto na moto azalaki koya na ngombe moko ya mobali mpe
bameme sambo ya mibali oyo azalaki kozwa na etonga na ye, mpo ete bakomisa
ye nganga-nzambe ya oyo ezali kutu banzambe te. 10 Nzokande epai na biso, Yawe
nde azali Nzambe na biso, mpe tosundola Ye te ; bana mibali ya Aron nde bazali
Banganga-Nzambe oyo basalelaka Ye, mpe Balevi basungaka bango. 11 Tongo mpe
pokwa nyonso, tobonzelaka Yawe bambeka ya kotumba mpe ya malasi, totandaka
mapa likolo ya mesa ya bule ; mpe pokwa nyonso, topelisaka minda ya etelemiselo
ya minda, pamba te biso totosaka mitindo ya Yawe, Nzambe na biso ; kasi bino,
bosundolaki Ye. 12 Tala, Nzambe azali elongo na biso lokola Motambolisi ; Banganga-
Nzambe na Ye bakobeta kelelo na lokito makasi mpo na kotelemela bino. Bana ya
Isalaele, bobundisa te Yawe, Nzambe ya batata na bino, pamba te bokolonga ata moke
te. »
13 Na tango wana, Jeroboami atindaki limpinga moko ya basoda mpo ete
babombama na sima ya basoda ya Yuda. Boye, basoda ya Yuda bazwamaki lokola na
motambo : liboso na bango, ezalaki na mampinga ya Isalaele ; mpe sima na bango,
basoda oyo babombamaki. 14 Mpe wana basoda ya Yuda babalukaki, basosolaki
ete babundisami na liboso mpe na sima na mbala moko. Boye, bagangaki epai na
Yawe, mpe Banganga-Nzambe babetaki kelelo. 15 Basoda ya Yuda babetaki lokito
ya bitumba ; mpe na lokito na bango, Yawe Nzambe akweyisaki Jeroboami mpe
Isalaele nyonso liboso ya Abiya mpe ya Yuda. 16 Basoda ya Isalaele bakimaki liboso ya
basoda ya Yuda, mpe Nzambe akabaki bango na maboko ya basoda ya Yuda. 17 Abiya
mpe mampinga na ye bazwaki elonga monene liboso ya mampinga ya Isalaele mpe
babomaki bilombe ya Isalaele pene nkoto nkama mitano. 18 Na tango wana, basoda
ya Isalaele basambwaki ; kasi ba-oyo ya Yuda bazwaki elonga, pamba te batiaki elikya
na Yawe, Nzambe ya batata na bango.
19 Abiya alandaki Jeroboami mpe abotolaki ye bingumba ebele : Beteli, Yeshana
mpe Efroni elongo na bamboka na yango ya zingazinga. 20 Na mikolo nyonso oyo
Abiya azalaki na bokonzi, Jeroboami azongelaki te nguya na ye ya kala. Yawe abetaki
ye mpe akufaki. 21 Nzokande, Abiya alendisaki bokonzi na ye. Abalaki basi zomi
na minei mpe abotaki bana mibali tuku mibale na mibale mpe bana basi zomi na
motoba.
(1Ba 15.7-8)
22 Makambo mpe misala mosusu ya Abiya, etamboli mpe maloba na ye, ekomama
kati na buku ya masolo ya momoni makambo Ido.
23 Abiya akendeki kokutana na bakoko na ye, mpe bakundaki ye kati na engumba
ya Davidi. Asa, mwana na ye ya mobali, akitanaki na ye na bokonzi.
Na tango oyo Asa azalaki mokonzi, mokili ezalaki na kimia mibu zomi.
14
Asa, mokonzi ya Yuda
(1Ba 15.11-12)
1 Asa asalaki makambo ya malamu mpe ya sembo na miso ya Yawe, Nzambe na ye.
2 Alongolaki bitumbelo ya banzambe ya bapaya mpe bisambelo ya likolo ya
bangomba, abukaki makonzi ya bule ya banzambe ya bikeko mpe akweyisaki
makonzi ya bikeko ya nzambe mwasi Ashera. 3 Apesaki mitindo na bato ya Yuda

ete baluka Yawe, Nzambe ya batata na bango, mpe batosa mibeko mpe malako na Ye.
4 Kati na bingumba nyonso ya Yuda, mokonzi Asa alongolaki bisambelo nyonso ya

likolo ya bangomba mpe bitumbelo malasi. Boye, na tango na ye, mokili ezalaki na
kimia.
5 Atongaki bingumba makasi kati na Yuda mpo ete mokili ezalaki na kimia. Na mibu
wana, moto moko te abundisaki ye, pamba te Yawe apesaki ye bopemi. 6 Alobaki na
Yuda : « Totonga bingumba oyo, tozingela yango na bamir, na bandako milayi mpe
na bikuke elongo na bikangelo na yango. Mokili ezali kati na bopemi liboso na biso,
pamba te tolukaki Yawe, Nzambe na biso ; tolukaki Ye, mpe Ye apesi biso bopemi na
bangambo nyonso. »
Boye, batongaki mpe balongaki na mabongisi na bango.
7 Asa azalaki na mampinga ya basoda nkoto nkama misato ya bato ya Yuda, oyo
bazalaki komema banguba minene mpe makonga, mpe ya basoda nkoto nkama
mibale na tuku mwambe ya bato ya Benjame, oyo bazalaki komema banguba mike
mpe kobeta matolotolo : bango nyonso bazalaki bilombe ya bitumba. 8 Zera, moto
ya Kushi, elongo na mampinga ya basoda monkoko moko mpe bashar nkama misato,
abundisaki mampinga ya Asa mpe akomaki kino na Maresha. 9 Asa abimelaki ye,
mpe batandamaki na molongo ya bitumba na se ya Tsefata, pene ya Maresha. 10 Asa
abelelaki Yawe, Nzambe na ye ; alobaki :
« Oh Yawe, moko te akokani na Yo, moko te akoki kosunga moto ya bolembu
liboso ya moto na nguya.
Oh Yawe, Nzambe na biso, sunga biso ! Pamba te totiaka elikya na biso kati na
Yo. Ezali na Kombo na Yo nde toyaki kobundisa mampinga oyo ya monene.
Oh Yawe, ozali Nzambe na biso ! Tika ete moto alonga Yo te ! »
11 Yawe abetaki bato ya Etiopi liboso ya Asa mpe Yuda, mpe bato ya Etiopi
bakimaki. 12 Asa elongo na mampinga na ye balandaki bato ya Etiopi kino na
Gerari. Bato bakufaki, bakokaki te kobikisa bomoi na bango, pamba te bango nyonso
babebisamaki liboso ya Yawe mpe mampinga na Ye. Mampinga ya basoda ya Yuda
bazwaki bomengo ebele ya bitumba ; 13 babebisaki bamboka nyonso oyo ezalaki
zingazinga ya Gerari, pamba te Yawe akweyiselaki bango somo na Ye ya makasi.
Bazwaki na makasi biloko kati na bingumba nyonso, pamba te biloko ya kozwa
ezalaki ebele penza kati na yango. 14 Babebisaki mpe bitonga ya bibwele, bamemaki
bantaba mpe bameme ebele elongo na bashamo. Bongo, bazongaki na Yelusalemi.
15
Asa asali boyokani ya sika
1Molimo ya Nzambe akitelaki Azaria, mwana mobali ya Odedi. 2 Azaria ayaki
liboso ya Asa mpe alobaki na ye : « Asa elongo na bato nyonso ya Yuda mpe ya
Benjame, boyoka ngai ! Yawe azalaka elongo na bino soki bino bozali elongo na Ye.
Soki boluki Ye, akomimonisa epai na bino. Nzokande, soki botiki Ye, Ye mpe akotika
bino ! 3 Na tango molayi, Isalaele azangaki Nzambe ya solo, azangaki Banganga-
Nzambe mpo na koteya ye, mpe azangaki mibeko. 4 Kasi kati na pasi na bango,
bazongelaki Yawe, Nzambe ya Isalaele ; balukaki Ye, mpe Ye amimonisaki epai na
bango. 5 Na tango yango, kimia ezalaki te mpo na bato oyo bazalaki kokende
mpe kozonga, pamba te mobulu ezalaki kati na bavandi nyonso ya mikili. 6 Ekolo
moko ezalaki kobundisa ekolo mosusu, engumba moko ezalaki kobundisa engumba
mosusu, pamba te Nzambe azalaki kokotisa mobulu kati na bango na nzela ya pasi
ya lolenge nyonso. 7 Boye bino, botelema ngwi mpe bolemba te, pamba te misala na
bino ezali na lifuti. »
8 Sima na Asa koyoka maloba oyo mpe lisakoli ya Azaria, mwana mobali ya
mosakoli Odedi, azwaki mpiko, alongolaki banzambe ya bikeko kati na bituka ya
Yuda, ya Benjame mpe kati na bingumba oyo abotolaki kati na etuka ya bangomba ya
Efrayimi ; azongisaki etumbelo ya Yawe oyo ezalaki liboso ya ndako moke ya kokotela
na Tempelo ya Yawe. 9 Asangisaki bato nyonso ya Yuda mpe ya Benjame, elongo na
bato oyo bawutaki na mabota ya Efrayimi, ya Manase mpe ya Simeoni, oyo bakomaki
kovanda kati na bango, pamba te bana ebele ya Isalaele basanganaki na mokonzi
Asa tango bamonaki ete Yawe, Nzambe na ye, azali elongo na ye. 10 Basanganaki na
Yelusalemi na sanza ya misato ya mobu ya zomi na mitano ya bokonzi ya Asa. 11 Na
mokolo wana, kati na bomengo ya bitumba oyo bazongaki na yango, babonzelaki
Yawe bangombe nkama sambo mpe bameme nkoto sambo. 12 Basalaki boyokani na
kolapa ndayi ete bakokangama na Yawe, Nzambe ya batata na bango, na mitema
mpe na molimo na bango mobimba ; 13 bongo moto nyonso oyo akokangama te na
Yawe, Nzambe ya Isalaele, azala mwana to mokolo, tata to mama, basengeli koboma
ye. 14 Balapaki ndayi epai na Yawe, na mongongo makasi, na kobeta maboko mpe
milolo, mpe na lokito ya kelelo mpe ya maseke. 15 Bato nyonso ya Yuda basepelaki
na ndayi yango, pamba te balapaki yango na mitema na bango mobimba ; bazwaki
mokano ya kokangama na Yawe Nzambe na esengo, mpe Ye amimonisaki epai na
bango. Boye, Yawe apesaki bango bopemi na bangambo nyonso.
(1Ba 15.13-15)
16 Mokonzi Asa alongolaki ezala Maaka, mama na ye, na lokumu ya mama ya
mokonzi, pamba te Maaka asalelaki nzambe mwasi Ashera ekeko ya soni. Asa
abukaki ekeko yango ya soni kino kokomisa yango putulu, mpe atumbaki yango kati
na lubwaku ya Sedron. 17 Kasi abebisaki te kati na Isalaele bisambelo ya likolo ya
bangomba. Nzokande, Asa abatelaki motema na ye sembo, na mikolo nyonso ya
bomoi na ye ; 18 azongisaki kati na Tempelo ya Nzambe biloko oyo tata na ye mpe ye
moko babulisaki : palata, wolo mpe biloko mosusu.
19 Bitumba ezalaki lisusu te kino na mobu ya tuku misato na mitano ya bokonzi ya
Asa.
16
Suka ya bokonzi ya Asa
(1Ba 15.17-22)
1 Na mobu ya tuku misato na motoba ya bokonzi ya Asa, Baesha, mokonzi ya
Isalaele, abundisaki Yuda ; alendisaki bamir ya engumba Rama mpo na kopekisa bato
kokota to kobima na mokili ya Asa, mokonzi ya Yuda. 2 Asa azwaki na bibombelo
bomengo ya Tempelo ya Yawe mpe ya ndako na ye moko palata mpe wolo, mpe
atindaki yango epai ya Beni-Adadi, mokonzi ya Siri, oyo azalaki kovanda na Damasi.
Atindelaki ye mpe maloba oyo : 3 « Tika ete tosala boyokani kati na ngai mpe yo
ndenge ezalaki kati na tata na ngai mpe tata na yo. Tala, natindeli yo palata mpe
wolo. Kende kokata boyokani na yo elongo na Baesha, mokonzi ya Isalaele, mpo ete
abundisa ngai lisusu te. »
4 Beni-Adadi andimaki maloba ya mokonzi Asa mpe atindaki bakonzi ya basoda
na ye kobundisa bingumba ya Isalaele. Babotolaki Iyoni, Dani, Abele-Mayimi mpe
bibombelo nyonso ya bingumba ya Nefitali. 5 Tango kaka Baesha ayokaki bongo,
atikaki kolendisa engumba Rama mpe akataki misala na yango. 6 Bongo mokonzi
Asa asangisaki bato nyonso ya Yuda, mpe bamemaki wuta na Rama mabanga mpe
mabaya oyo Baesha azalaki kosalela. Atongaki na yango Geba mpe engumba Mitsipa.
Asa abwaki Anani na boloko

7Na tango wana, Anani, momoni makambo, akendeki epai ya Asa, mokonzi ya
Yuda, mpe alobaki na ye :
— Lokola otie elikya na yo na mokonzi ya Siri na esika ya kotia elikya na yo na
Yawe, Nzambe na yo, ozali lisusu na bokonzi te likolo ya mampinga ya mokonzi ya
Siri. 8 Boni, bato ya Etiopi mpe ya Libi bazalaki te mampinga minene ya basoda
elongo na bashar mpe basoda ebele oyo babundaka likolo ya bampunda ? Kasi
lokola ozalaki kotia elikya na yo kati na Ye, Yawe akabaki bango solo na maboko
na yo. 9 Pamba te Yawe atalaka mokili mobimba mpo na kosunga bato oyo mitema
na bango emipesa mobimba epai na Ye. Nzokande, na likambo oyo, osali lokola
moto oyo azangi mayele. Mpo na yango, kobanda lelo, okozalaka na bitumba tango
nyonso.
10 Mokonzi Asa asilikelaki makasi momoni makambo mpe abwakaki ye na boloko.
Kaka na tango yango, Asa anyokolaki ndambo ya bato.
(1Ba 15.23-24)
11 Makambo mpe misala mosusu ya Asa, kobanda na ebandeli kino na suka,
ekomama kati na buku ya masolo ya bakonzi ya Yuda mpe ya Isalaele. 12 Na mobu ya
tuku misato na libwa ya bokonzi na ye, Asa abelaki makasi makolo ; mpe, ezala na
tango oyo azali kobela makasi, alukaki Yawe te, kasi akendeki epai ya minganga. 13 Na
mobu ya tuku minei na moko ya bokonzi na ye, Asa akendeki kokutana na bakoko na
ye. 14 Bakundaki ye kati na kunda oyo asalisaki kati na engumba ya Davidi. Balalisaki
ye na mbeto moko etonda na malasi, na biloko ya mike-mike ya solo kitoko mpe na
kisi oyo basalelaka mpo na kokawusa nzoto ya mowei ; mpe batumbaki biloko yango
ebele mpo na lokumu na ye.
17
Jozafati, mokonzi ya Yuda
1 Jozafati,
mwana mobali ya Asa, akitanaki na tata na ye na bokonzi mpe alendisaki
makasi na ye mpo na kobundisa Isalaele. 2 Atiaki mampinga na ye kati na bingumba
nyonso ya Yuda, oyo batonga makasi ; mpe atiaki masanga ya basoda kati na mokili
ya Yuda mpe kati na bingumba ya Efrayimi oyo Asa, tata na ye, abotolaki. 3 Yawe
azalaki elongo na Jozafati mpo ete, na eteni ya liboso ya bomoi na ye, alandaki ndakisa
ya Davidi, tata na ye, mpe amipesaki te na banzambe Bala. 4 Kasi alukaki Nzambe ya
tata na ye mpe atosaki mibeko na Ye : alandaki te makambo oyo ezalaki kosalema
kati na Isalaele. 5 Yawe alendisaki bokonzi oyo ezalaki na maboko ya Jozafati, mpe
Yuda mobimba ezalaki komemela ye bakado. Akomaki na bozwi ebele mpe atondaki
na lokumu. 6 Motema na ye esepelaki makasi kotambola na banzela ya Yawe kino
kolongola kati na Yuda bisambelo ya likolo ya bangomba mpe makonzi ya Ashera.
7 Na mobu ya misato ya bokonzi na ye, atindaki bakalaka na ye koteya bavandi
ya bingumba ya Yuda. Ezalaki Beni-Ayili, Abidiasi, Zakari, Netaneeli mpe Mishe.
8 Atindaki elongo na bango Balevi oyo libwa : Shemaya, Netania, Zebadia, Asaeli,
Shemiramoti, Jonatan, Adoniya, Tobiya mpe Tobi-Adoniya ; elongo na Banganga-
Nzambe Elishama mpe Yorami. 9 Bateyaki kati na Yuda. Wana bazalaki na buku
ya Mobeko ya Yawe elongo na bango, batambolaki kati na bingumba nyonso ya Yuda
mpo na koteya bato.
10 Somo ya Yawe ekangaki bamboka nyonso oyo ezalaki zingazinga ya Yuda, mpe
ekokaki lisusu te kobundisa Jozafati. 11 Bato ya Filisitia bamemelaki Jozafati bakado
mpe palata lokola mpako mpo na mokonzi ; mpe bato ya Arabi bamemelaki ye
bameme ya mibali nkoto sambo na nkama sambo mpe bantaba ya mibali nkoto
sambo na nkama sambo. 12 Wana nguya ya bokonzi ya Jozafati ekobaki kaka koya
makasi, atongaki kati na Yuda bandako makasi mpe bingumba ya kobomba biloko.
13 Kati na bingumba ya Yuda, azalaki na biloko ebele ya kolia ; mpe kati na
Yelusalemi, atiaki basoda ya mpiko. 14 Tala motango na bango kolanda mabota na
bango :
Kati na libota ya Yuda,
bakonzi ya bankoto : Adina, mokonzi ya basoda ya mpiko nkoto nkama misato ;
15 sima na ye, Yoanani : mokonzi ya basoda ya mpiko nkoto nkama mibale na
tuku mwambe ;
16 sima na ye, Amasia, mwana mobali ya Zikiri, oyo amikabaki ye moko epai na
Yawe : mokonzi ya basoda ya mpiko nkoto nkama mibale.
17 Kati na libota ya Benjame :
Eliyada, elombe ya bitumba, azalaki mokonzi ya basoda ya mpiko nkoto nkama
mibale oyo bazalaki na matolotolo mpe na banguba ;
18 Yozabadi, mokonzi ya basoda ya mpiko nkoto nkama moko na tuku mwambe.
19 Bato oyo nyonso bazalaki kosala epai ya mokonzi lokola bakonzi ya basoda ya
mpiko, bakisa ba-oyo mokonzi atiaki kati na bingumba batonga makasi ya Yuda
mobimba.
18
Jozafati asali boyokani elongo na Akabi
(1Ba 22.1-28)
1 Mokonzi Jozafati akomaki na lokumu mingi mpe na bozwi ebele, asalaki boyokani
elongo na Akabi na nzela ya libala. 2 Sima na ndambo ya mibu, akendeki kotala Akabi
kati na Samari. Akabi abomaki bameme mpe bangombe ebele mpo na koyamba ye
mpe bato oyo bazalaki elongo na ye. Atindikaki ye na kokende na Ramoti ya Galadi.
3 Akabi, mokonzi ya Isalaele, atunaki epai ya Jozafati, mokonzi ya Yuda :
— Okoki solo kosepela kokende elongo na ngai mpo na kobundisa Ramoti ya
Galadi ?
Jozafati azongisaki :
— Ngai mpe yo, bato na ngai mpe bato na yo, tozali se moko ; tokokende elongo
na yo na bitumba.
4 Kasi Jozafati alobaki lisusu na mokonzi ya Isalaele :
— Nabondeli yo, tuna nanu toli ya Yawe.
5 Boye, mokonzi ya Isalaele asangisaki basakoli nkama minei mpe atunaki bango :
— Boni, tokoki solo kokende kobundisa Ramoti ya Galadi to te ?
Bazongiselaki ye :
— Kende, pamba te Nzambe akokaba yango na maboko ya mokonzi.
6 Kasi Jozafati atunaki lisusu :
— Ezali lisusu na mosakoli moko te awa oyo, na nzela na ye, tokoki kotuna toli
ya Yawe ?
7 Mokonzi ya Isalaele azongiselaki Jozafati :
— Ezali lisusu na moto moko oyo, na nzela na ye, tokoki kotuna toli ya Yawe ;
kasi ngai nalingaka ye te mpo ete atikala nanu kosakola te makambo ya malamu
mpo na bomoi na ngai ; asakolaka kaka makambo ya mabe. Ezali Mishe, mwana
mobali ya Yimila.
Jozafati alobaki :
— Tika ete mokonzi aloba bongo te !
8 Bongo mokonzi ya Isalaele abengaki moko kati na bakalaka na ye ya lokumu mpe
alobaki na ye :
— Memela ngai na lombangu Mishe, mwana mobali ya Yimila.

9 Mokonzi ya Isalaele mpe Jozafati, mokonzi ya Yuda, balataki bilamba na bango ya
bokonzi mpe bavandaki na bakiti na bango ya bokonzi, na etando ya ekotelo ya ekuke
ya Samari. Mpe basakoli nyonso bazalaki kosakola liboso na bango. 10 Nzokande,
moko kati na bango, Sedesiasi, mwana mobali ya Kenaana, asalisaki maseke ya
ebende mpe alobaki :
— Tala liloba oyo Yawe alobi : « Na maseke oyo, okobeta bato ya Siri kino
okosilisa koboma bango. »
11 Basakoli nyonso bazalaki koloba kaka liloba moko : « Kende kobundisa Ramoti
ya Galadi ! Okolonga, pamba te Yawe akokaba yango na maboko ya mokonzi. »
12 Ntoma oyo akendeki kobenga Mishe alobaki na ye :
— Tala, basakoli nyonso bazali koloba liloba kaka moko mpo na kosakola elonga
mpo na mokonzi. Boye, tika ete maloba na yo ekokana na maloba na bango : sakola
elonga mpo na mokonzi.
13 Kasi Mishe azongisaki :
— Na Kombo na Yawe, makambo oyo Nzambe na ngai akoloba na ngai, yango
nde nakoloba.
14 Tango akomaki epai ya mokonzi, mokonzi alobaki na ye :
— Mishe, tokoki solo kokende kobundisa Ramoti ya Galadi to te ?
Azongisaki :
— Bokende ! Bokolonga ! Bakokabama na maboko na bino !
15 Kasi mokonzi alobaki na ye :
— Nakolapisa yo ndayi mbala boni mpo ete oloba na ngai kaka bosolo, na Kombo
na Yawe ?
— Namoni bato nyonso ya Isalaele bapalangani na likolo ya bangomba lokola
etonga ya bibwele oyo ezangi mobateli. Mpe Yawe alobi : « Bato oyo bazali lisusu
na bakambi te ; tika ete moko na moko azonga na ndako na ye na kimia ! »
17 Mokonzi ya Isalaele alobaki na Jozafati :
— Nayebisaki yo te ete asakolaka makambo ya malamu te mpo na bomoi na ngai,
alobaka kaka mpo na mabe !
18 Mishe alobaki :
— Solo, boyoka nde makambo oyo Yawe alobi ! Ngai, namoni Yawe avandi na
Kiti na Ye ya bokonzi, wana mampinga nyonso ya likolo ezingeli Ye, na ngambo ya
loboko na Ye ya mobali mpe na ngambo ya loboko na Ye ya mwasi. 19 Yawe atuni :
« Nani akokosa Akabi, mokonzi ya Isalaele, mpo ete akende kobundisa Ramoti ya
Galadi mpe akufa kuna ? »
Bazongisaki, moko na moko na ndenge na ye. 20 Mpe na suka na nyonso, molimo
moko epusanaki, etelemaki liboso ya Yawe mpe elobaki : « Ngai oyo ! Nakokosa
ye. »
Yawe atunaki molimo yango : « Okosala yango ndenge nini ? »
21 Molimo yango ezongisaki : « Nakokende mpe nakobongwana molimo ya
lokuta kati na minoko ya basakoli na ye nyonso. »
Yawe alobaki : « Solo, okolonga kokosa ye ! Kende mpe sala bongo. »
22 Mpe sik’oyo, tala, Yawe atie molimo ya lokuta kati na minoko ya basakoli na
yo oyo ; Yawe azwi penza mokano ya koboma yo.
23 Bongo Sedesiasi, mwana mobali ya Kenaana, apusanaki, apapolaki Mishe mbata
na litama mpe alobaki :
— Molimo na Yawe abimi kati na ngai na nzela nini mpo ete aya koloba na yo ?
— Okososola yango kaka na mokolo oyo okokima mpe okotambola na shambre

moko na moko mpo na koluka kobombama.
25 Mbala moko, mokonzi ya Isalaele apesaki mitindo :
— Bokanga Mishe mpe bomema ye epai ya Amoni, moyangeli ya engumba, mpe
epai ya Joasi, mwana mobali ya mokonzi. 26 Boloba na bango : « Tala makambo
oyo mokonzi alobi : ‹ Bobwaka moto oyo na boloko mpe bopesa ye bilei mosusu
te, kaka lipa mpe mayi kino tango nakozonga na kimia. › »
27 Mishe alobaki :
— Soki penza yo ozongi na kimia, loba ete Yawe alobaki na nzela na ngai te !
Abakisaki :
— Bino bato nyonso, bosimba makambo oyo nalobi !
Babomi mokonzi Akabi na bitumba
(1Ba 22.29-36)
28 Mokonzi ya Isalaele mpe Jozafati, mokonzi ya Yuda, bakendeki kobundisa Ramoti
ya Galadi. 29 Mokonzi ya Isalaele alobaki na Jozafati :
— Nakomibongola wana nakokende na bitumba ; kasi yo, lata bilamba na yo ya
bokonzi.
Boye, mokonzi ya Isalaele amibongolaki mpe akendeki na bitumba. 30 Nzokande,
mokonzi ya Siri apesaki mitindo epai ya bakonzi na ye ya basoda oyo batambolisaka
bashar :
— Bobundisa moto moko te, azala moke to monene ; kasi bobundisa kaka
mokonzi ya Isalaele.
31 Tango bakonzi na ye ya basoda, oyo batambolisaka bashar, bamonaki Jozafati,
bamilobelaki : « Ezali solo mokonzi ya Isalaele. » Bazingelaki ye mpo na kobundisa
ye, kasi Jozafati agangaki makasi, mpe Yawe asungaki ye. Nzambe atindikaki
basoda oyo batambolisaka bashar mosika na ye. 32 Tango bakonzi ya basoda, oyo
batambolisaka bashar basosolaki ete ezali mokonzi ya Isalaele te, batikaki kolanda
ye. 33 Kasi moto moko abetaki tolotolo na ye bibetela, mpe mbanzi na yango edusolaki
ebombelo ya tolo ya mokonzi ya Isalaele mpe ezwaki ye. Mokonzi alobaki na
motambolisi ya shar :
— Baluka mpe bimisa ngai libanda ya esika oyo bitumba ezali koleka, pamba te
nazoki.
34 Na mokolo yango, lokola bitumba ezalaki makasi, mokonzi ya Isalaele atikalaki
ya kotelema kati na shar na ye liboso ya bato ya Siri, kino na pokwa. Mpe kaka na
pokwa yango, akufaki.
19
1 Tango Jozafati, mokonzi ya Yuda, azongaki mobimba na ndako na ye na
Yelusalemi, 2 mosakoli Jewu, mwana mobali ya Anani, akendeki kokutana na ye.
Alobaki na mokonzi Jozafati : « Mpo na nini kosunga moto mabe mpe kolinga bato
oyo bayinaka Yawe ? Mpo ete osali bongo, kanda makasi ya Yawe ezali likolo na
yo. 3 Kasi atako bongo, makambo malamu emonani kati na yo, pamba te olongolaki
makonzi ya nzambe Ashera mpe obongisaki motema na yo mpo na koluka Nzambe. »
Jozafati abongisi mosala ya basambisi
4 Jozafati avandaki na Yelusalemi mpe atambolaki lisusu kati na bato longwa na
Beri-Sheba kino na etuka ya bangomba ya Efrayimi, mpe azongisaki bana ya Isalaele
epai na Yawe, Nzambe ya bakoko na bango. 5 Atiaki basambisi kati na mokili, kati
na bingumba nyonso ya Yuda, oyo batonga makasi. 6 Alobaki na bango : « Bozala na
bokebi na mosala oyo bokosala, pamba te bokosambisa te mpo na bato, kasi mpo na
Yawe oyo azali elongo na bino na bisika nyonso oyo bokokata makambo. 7 Sik’oyo,
tika botosi ya Yawe ezala kati na bino. Bokata makambo na bosolo ; pamba te epai na
Yawe, Nzambe na biso, makambo oyo ezalaka te : kozanga bosembo, kopona bilongi
mpe kanyaka. »
8 Kati na Yelusalemi, Jozafati aponaki Balevi, Banganga-Nzambe mpe bakambi ya
mabota ya Isalaele mpo na kosambisa kolanda Mibeko ya Yawe mpe kokata makambo
ya bavandi ya Yelusalemi. 9 Apesaki bango mitindo oyo : « Bosengeli kosala na
boyengebene, na motema mobimba mpe na botosi epai na Yawe. 10 Tango nyonso
likambo ekowuta epai na bandeko na bino oyo bavandaka na engumba mpe ekokoma
liboso na bino, ezala ya koboma to ya kobuka mibeko, mitindo, bikateli to malako,
bosengeli kokebisa bango ete basala masumu te liboso ya Yawe ; soki te, kanda na
Ye ekokweyela bino mpe bandeko na bino. Bosala bongo mpe bokozala na pamela
te. 11 Amaria, mokonzi ya Banganga-Nzambe, akozala mokambi na bino mpo na
makambo nyonso oyo etali Yawe ; mpe Zebadia, mwana mobali ya Isimaeli, mokonzi
ya libota ya Yuda, akozala mokambi na bino mpo na makambo nyonso oyo etali
mokonzi. Balevi bakozala lokola bakalaka liboso na bino. Bozala na mpiko mpe
bosala mosala ! Mpe tika ete Yawe azala elongo na bato oyo bakosala malamu ! »
20
Jozafati alongi Moabi mpe Amoni
1 Sima na yango, bato ya Moabi mpe ya Amoni elongo na ndambo ya bato ya Maoni
bayaki kobundisa Jozafati. 2 Bongo sango ekomaki na matoyi ya Jozafati na maloba
oyo : « Mampinga minene ezali koya kobundisa yo longwa na Siri mpe na ngambo
mosusu ya ebale monene ; esili kokoma na Atsatsoni-Tamari oyo babengaka Eyini-
Gedi. »
3 Jozafati abangaki makasi ; azwaki mokano ya kotuna toli ya Yawe mpe akataki
ete mokili mobimba ya Yuda ekila bilei. 4 Bato ya Yuda oyo bawutaki na bingumba
nyonso ya Yuda basanganaki mpo na koluka Yawe. 5 Jozafati atelemaki kati na lisanga
ya Yuda mpe ya Yelusalemi, kati na Tempelo ya Yawe, liboso ya lopango ya sika.
6 Asambelaki :
« Oh Yawe, Nzambe ya bakoko na biso ! Ezali Yo te Nzambe oyo azali kati na
likolo ? Ezali Yo te oyo okonzaka bikolo nyonso ya mokili ? Nguya mpe makasi
ezali kati na loboko na Yo, mpe moko te akoki kotelemela Yo ! 7 Oh Nzambe na
biso, ezali Yo te oyo obenganaki bavandi ya mokili oyo liboso ya Isalaele, bato na
Yo, mpo na kopesa yango mpo na libela epai ya bakitani ya Abrayami, molingami
na Yo ? 8 Bavandaki mpe na mokili yango, batongaki awa Esika ya bule mpo na
Yo, mpo na Kombo na Yo, na koloba : 9 ‹ Soki mabe moko ekomeli biso : bitumba,
etumbu, bokono to nzala makasi, tokoya kotelema liboso ya Tempelo oyo mpe liboso
na Yo, pamba te Kombo na Yo ezali kati na Tempelo oyo ; mpe kati na pasi na biso,
tokoganga epai na Yo ; bongo Yo, okoyoka, okoyanola mpe okobikisa biso ! ›
10 Sik’oyo, tala bato ya Amoni, ya Moabi mpe bavandi ya etuka ya bangomba
Seiri, ba-oyo na tina na bango, tango bana ya Isalaele babimaki na Ejipito, opekisaki
bana ya Isalaele kobotola mokili na bango ; mpe mpo na yango, balekaki pembeni-
pembeni ya mokili na bango mpe babomaki bango te ! 11 Tala lolenge nini bazali
kofuta biso : bayei kobundisa mpe kobengana biso na mabele oyo opesaki biso
lokola libula ! 12 Oh Nzambe na biso, okosambisa bango te ? Pamba te tozali na
makasi te ya kotelemela mampinga minene oyo ezali koya kobundisa biso, mpe
toyebi te tosala nini ! Miso na biso ezali kotalela kaka Yo. »
13 Bato nyonso ya Yuda elongo na mabota nyonso, basi mpe bana na bango,
batelemaki liboso ya Yawe. 14 Bongo Molimo na Yawe akitelaki, kati na lisanga,
Yaazieli, mwana mobali ya Zakari, mwana ya mobali ya Benaya, mwana mobali
ya Yeyeli mpe mwana mobali ya Matania, Molevi mpe moko kati na bakitani ya
Azafi. 15 Yaazieli alobaki : « Bino bavandi nyonso ya Yuda mpe ya Yelusalemi, mpe yo
mokonzi Jozafati, boyoka ! Tala makambo oyo Yawe azali koloba na bino : ‹ Bobanga
te mpe bolenga te liboso ya mampinga minene oyo, pamba te bitumba ezali ya bino te
kasi ezali ya Nzambe. 16 Lobi, bokende kobundisa bango. Bakomata ngomba Atsize,
mpe bino bokokutana na bango na suka ya lubwaku, liboso ya esobe ya Yerueli.
17 Bokobunda bitumba ata moke te : bomibongisa kaka na bisika na bino, botelema
mpe botala elonga oyo Yawe akopesa bino. Bino bato ya Yuda mpe ya Yelusalemi,
bobanga te mpe bolenga te ! Lobi, bokende kokutana na bango ; mpe Yawe akozala
elongo na bino ! › »
18 Jozafati agumbamaki elongi kino na mabele, mpe bato nyonso ya Yuda mpe ya
Yelusalemi bafukamaki mpo na kogumbamela Yawe. 19 Balevi kati na bato ya Keati
mpe ya Kore batelemaki mpo na kokumisa Yawe, Nzambe ya Isalaele, na mongongo
makasi.
20 Na tongo-tongo ya mokolo oyo elandaki, bakendeki na esobe ya Tekoa. Na
tango ya kokende, Jozafati atelemaki mpe alobaki : « Bino, bato ya Yuda mpe
bavandi ya Yelusalemi, boyoka ngai ! Botia elikya na Yawe, Nzambe na bino, mpe
bokolendisama ! Bondimela basakoli na Ye, mpe bokolonga ! »
21 Sima na ye kosolola na bato, Jozafati aponaki bayembi, atiaki bango liboso ya
mampinga ya basoda, mpo na kokumisa Yawe mpe kotombola nkembo ya bosantu
na Ye. Mpe batambolaki liboso ya mampinga ya basoda na koyemba :
« Bosanzola Yawe,
pamba te bolingo na Ye ewumelaka seko na seko ! »
22 Tango kaka babandaki koyemba mpe kokumisa, Yawe atiaki mobulu kati na bato
ya Amoni, ya Moabi mpe ya bangomba Seiri oyo bakotaki na Yuda, mpe babomanaki
bango na bango. 23 Bato ya Amoni mpe ya Moabi batelemaki mpo na kobundisa,
koboma mpe kobebisa bavandi ya bangomba Seiri. Tango basilisaki koboma bavandi
ya Seiri, bakomaki kobomana bango na bango.
24 Tango bato ya Yuda bayaki na esika ya kotalela esobe na mosika, batalaki na
ngambo ya mampinga minene ya banguna mpe bamonaki kaka bibembe elali na
mabele : moko te abikaki.
25 Jozafati elongo na bato na ye bakendeki kozwa bomengo ya bitumba ; mpe
bamonaki bibembe ebele, biloko ebele, bilamba ebele mpe biloko ebele ya talo.
Balokotaki biloko ebele oyo bakokaki ata komema te. Basalaki mikolo misato mpo
na kozwa yango, pamba te bomengo ya bitumba ezalaki ebele penza. 26 Na mokolo
ya minei, basanganaki na lubwaku ya Beraka epai wapi bapambolaki Yawe. Yango
wana, kino na mokolo ya lelo, babengaka esika yango lubwaku ya Beraka*.
27 Na bokambami ya Jozafati, bato nyonso ya Yuda mpe ya Yelusalemi bazongaki na
esengo na Yelusalemi, pamba te Yawe atondisaki bango na esengo wana akangolaki
bango na maboko ya banguna na bango. 28 Bakotaki na Yelusalemi na lokito ya
makembe, ya mandanda mpe ya bakelelo, mpe bakendeki na Tempelo ya Yawe.
29 Somo ya Nzambe ekangaki bikolo nyonso ya mokili tango bayokaki sango ete Yawe
abundisi banguna ya Isalaele. 30 Bokonzi ya Jozafati ezwaki kimia, pamba te Nzambe
na ye apesaki ye bopemi na bangambo nyonso.
Suka ya bokonzi ya Jozafati
(1Ba 22.41-51)
31 Jozafati, mwana mobali ya Asa, akonzaki Yuda ; azalaki na mibu tuku misato
na mitano ya mbotama tango akomaki mokonzi ya Yuda, mpe akonzaki mibu tuku
mibale na mitano na Yelusalemi. Kombo ya mama na ye ezalaki « Azuba. » Azuba
* 20:26 Beraka elingi koloba : mapamboli.
azalaki mwana mwasi ya Shili. 32 Jozafati alandaki nzela oyo Asa, tata na ye,
atambolaki na yango ; apengwaki na yango ata moke te mpe asalaki makambo
ya sembo na miso ya Yawe. 33 Nzokande, balongolaki te bisambelo ya likolo ya
bangomba ; mpe bato babongisaki nanu te mitema na bango mpo na kokangama
na Nzambe ya bakoko na bango.
34 Makambo mosusu oyo etali bokonzi ya Jozafati, kobanda na ebandeli kino na
suka, ekomama kati na buku ya masolo ya Jewu, mwana mobali ya Anani ; mpe
masolo yango ezali kati na buku ya masolo ya bakonzi ya Isalaele.
35 Sima na yango, Jozafati, mokonzi ya Yuda, asalaki boyokani elongo na Akazia,
mokonzi ya Isalaele, oyo etamboli na ye ezalaki mabe na miso ya Nzambe.
36 Basanganaki bango mibale mpo na kotonga bamasuwa oyo esengelaki kokende
na Tarsisi. Sima na kotonga bamasuwa na Etsioni-Geberi, 37 Eliezeri, mwana mobali
ya Dodavawu, moto ya Maresha, asakolaki mpo na kotelemela Jozafati ; alobaki :
« Lokola osali boyokani elongo na Akazia, Yawe akobebisa misala na yo. »
Mpe bamasuwa ebebaki mpe ekokaki lisusu te kokende na Tarsisi.
21
1 Jozafati akendeki kokutana na bakoko na ye, mpe bakundaki ye esika moko na
bakoko na ye kati na engumba ya Davidi. Yorami, mwana na ye ya mobali, akitanaki
na ye na bokonzi.
2 Tala bandeko mibali ya Yorami : Azaria, Yeyeli, Zakari, Azaria, Mikaeli mpe
Shefatia. Bango nyonso bazalaki bana mibali ya Jozafati, mokonzi ya Isalaele. 3 Tata
na bango apesaki bango bakado ebele ya palata, ya wolo, ya biloko ya talo ; apesaki
bango lisusu bingumba batonga makasi kati na Yuda, kasi apesaki bokonzi epai ya
Yorami mpo ete azalaki mwana na ye ya liboso ya mobali.
Yorami, mokonzi ya Yuda
4 Tango Yorami azwaki bokonzi ya tata na ye mpe alendaki na bokonzi yango,
abomaki na mopanga bandeko na ye nyonso ya mibali elongo na ndambo ya bakambi
ya Isalaele.
(2Ba 8.16-24)
5 Yorami azalaki na mibu tuku misato na mibale ya mbotama tango akomaki
mokonzi, mpe akonzaki mibu mwambe na Yelusalemi. 6 Alandaki nzela oyo bakonzi
ya Isalaele batambolaki na yango mpe asalaki mabe na miso ya Yawe ndenge libota ya
Akabi esalaki, pamba te abalaki mwana mwasi ya Akabi. 7 Nzokande, Yawe alingaki
te kobebisa libota ya Davidi, mpo na boyokani oyo Ye moko Yawe asalaki elongo na
Davidi, mpe mpo ete alakaki kopesa mpo na libela bokonzi epai ya Davidi mpe epai
ya bana na ye.
8 Na tango oyo Yorami azalaki na bokonzi, bato ya Edomi batombokelaki Yuda mpe
bamipesaki mokonzi. 9 Yorami akendeki kuna elongo na bakonzi na ye ya basoda mpe
bashar na ye nyonso. Na butu, atelemaki mpe abetaki bato ya Edomi oyo bazingelaki
ye elongo na bakonzi ya basoda oyo babundaka na bashar. 10 Wuta mokolo wana
kino lelo, Edomi etombokelaka kaka Yuda. Na tango wana, Libina mpe etombokelaki
Yorami, pamba te Yorami asundolaki Yawe, Nzambe ya batata na ye.
11 Yorami atongaki kutu bisambelo ya likolo ya bangomba ya Yuda ; atindikaki
bato ya Yelusalemi na kosambela bikeko mpe apengwisaki Yuda. 12 Yorami azwaki
mokanda kowuta na mosakoli Eliya ; ezalaki koloba :
« Tala makambo oyo Yawe, Nzambe ya mokonzi na yo Davidi, alobi : ‹ Lokola
olandi te ndakisa ya Jozafati, tata na yo, mpe ya Asa, mokonzi ya Yuda, 13 kasi olandi
banzela ya bakonzi ya Isalaele, mpe otindiki bato ya Yuda mpe ya Yelusalemi na
kosambela banzambe ya bikeko ndenge libota ya Akabi esalaki ; lokola obomaki

lisusu bandeko na yo ya mibali, bato ya ndako ya tata na yo, bato oyo bazalaki
malamu koleka yo, 14 Yawe alingi sik’oyo koboma, na nzela ya etumbu ya somo,
bato na yo, bana na yo ya mibali, basi na yo mpe biloko na yo nyonso. 15 Yo moko
mpe okobela bokono ya makasi, bokono ya libumu oyo pasi na yango ekomata se
komata mikolo nyonso kino kobimisa yo misopo na libanda. › »
16 Yawe asalaki ete bato ya Filisitia mpe bato ya Arabi oyo bazalaki kovanda
pembeni ya bato ya Kushi babundisa Yorami. 17 Babundisaki Yuda, bakotaki kati
na yango na makasi mpe bamemaki biloko nyonso oyo bamonaki kati na ndako ya
mokonzi elongo na bana na ye ya mibali mpe basi na ye ; mwana mobali moko kaka
atikalaki : Yoakazi*, mwana na ye ya suka.
18 Sima na makambo oyo nyonso, Yawe atindelaki ye bokono ya libumu oyo esilaka
te. 19 Pasi na yango ezalaki mikolo nyonso komata se komata ; mpe na suka ya mobu
ya mibale, misopo ya Yorami ebimaki na libanda mpo na bokono mpe akufaki kati
na pasi makasi. Bato na ye batumbaki te biloko ya solo kitoko mpo na kopesa ye
lokumu ndenge basalaki mpo na batata na ye.
20 Yorami azalaki na mibu tuku misato na mibale ya mbotama tango akomaki
mokonzi, mpe akonzaki mibu mwambe na Yelusalemi. Akendeki kaka ndenge wana,
moto ata moko te ayokaki mawa. Bakundaki ye kati na engumba ya Davidi, kasi kati
na bakunda ya bakonzi te.
22
Akazia, mokonzi ya Yuda
(2Ba 8.25-29; 9.27-29)
1 Bato ya Yelusalemi bakomisaki Akazia, mwana mobali ya suka ya Yorami, mokonzi
mpo na kokitana na ye, pamba te bato ya mobulu oyo bakotaki na molako elongo
na bato ya Arabi babomaki bana mibali nyonso. Ezali boye nde Akazia, mwana
mobali ya Yorami, mokonzi ya Yuda, akomaki mokonzi. 2 Akazia azalaki na mibu
tuku mibale na mibale ya mbotama tango akomaki mokonzi, mpe akonzaki mobu
moko na Yelusalemi. Kombo ya mama na ye ezalaki « Atali. » Atali azalaki koko ya
Omiri. 3 Ye mpe alandaki banzela oyo libota ya Akabi etambolaki na yango, pamba te
mama na ye, na nzela ya batoli na ye, azalaki kotindika ye na kosala mabe. 4 Akazia
asalaki makambo mabe na miso ya Yawe ndenge libota ya Akabi esalaki ; pamba te,
sima na kufa ya tata na ye, bato ya libota ya Akabi bakomaki bapesi toli na ye mpo
na libebi na ye. 5 Alandaki mpe batoli na bango tango akendeki na bitumba elongo
na Yorami, mwana mobali ya Akabi, mokonzi ya Isalaele, mpo na kobundisa Azaeli,
mokonzi ya Siri, na Ramoti ya Galadi. Kasi bato ya Arami bazokisaki Yorami. 6 Bongo,
Yorami azongaki na Jizireyeli mpo na kokawusa bapota oyo bazokisaki ye na Rama,
na bitumba oyo babundaki na Azaeli, mokonzi ya Siri. Azaria, mwana mobali ya
Yorami, mokonzi ya Yuda, akendeki na Jizireyeli kotala Yorami, mwana mobali ya
Akabi, pamba te bazokisaki ye.
(2Ba 9.21-29)
7 Nzambe asalaki ete kobebisama ya Akazia esalema tango akendeki kotala Yorami.
Tango kaka Akazia akomaki, abimaki nzela moko na Yorami mpo na kokende epai ya
Jewu, mwana mobali ya Nimishi, oyo Yawe apakolaki mafuta mpo na kobebisa ndako
ya Akabi. 8 Tango Jewu azalaki kokokisa etumbu kati na libota ya Akabi, akutaki
bakambi ya Yuda mpe bana mibali ya bandeko mibali ya Akazia, oyo bazalaki kosalela
tata leki na bango Akazia, mpe abomaki bango. 9 Bongo, akendeki koluka Akazia, mpe
* 21:17 Yoakazi to Akazia elingi koloba : YAWE asimbi.
bato na ye bakangaki Akazia kati na Samari epai wapi abombamaki. Bamemaki ye

epai ya Jewu mpe babomaki ye. Bakundaki ye, pamba te bamilobelaki : « Azalaki
mwana mobali ya Jozafati oyo azalaki koluka Yawe na motema na ye mobimba. »
Ezalaki lisusu na moto ya nguya ata moko te kati na libota ya Akazia mpo na kobatela
bokonzi.
Atali mpe Joasi
(2Ba 11.1-20)
10 Tango Atali, mama ya Akazia, amonaki ete mwana na ye ya mobali akufi,
abomisaki libota mobimba ya bokonzi ya ndako ya Yuda. 11 Kasi Yeoshabeati, mwana
mwasi ya mokonzi Yorami, azwaki Joasi, mwana mobali ya Akazia, alongolaki ye na
mayele kati na bana mibali ya mokonzi, oyo basengeli koboma, mpe atiaki ye mpe
ndesi na ye kati na shambre epai wapi batiaka bambeto. Lokola Yeoshabeati, mwana
mwasi ya mokonzi Yorami mpe mwasi ya Nganga-Nzambe Yeoyada, azalaki ndeko
mwasi ya Akazia, abombaki Joasi mosika ya miso ya Atali ; mpe Atali abomaki Joasi
te. 12 Joasi abombamaki elongo na bango mibu motoba kati na Tempelo ya Nzambe,
wana Atali azalaki kokonza mokili.
23
Joasi akomi mokonzi
1 Na mobu ya sambo, Nganga-Nzambe Yeoyada alongolaki kobanga mpe azwaki
mokano ya kosala boyokani elongo na bakonzi ya mampinga, oyo bakambaka basoda
nkama moko : Azaria, mwana mobali ya Yeroami ; Isimaeli, mwana mobali ya
Yoanani ; Azaria, mwana mobali ya Obedi ; Maaseya, mwana mobali ya Adaya ; mpe
Elishafati, mwana mobali ya Zikiri. 2 Batambolaki kati na Yuda mpe basangisaki
Balevi elongo na bakonzi ya mabota ya Isalaele, oyo bawutaki na bingumba nyonso.
Tango bayaki na Yelusalemi, 3 lisanga mobimba esalaki boyokani elongo na mokonzi
kati na Tempelo ya Nzambe. Yeoyada alobaki na bango : « Mwana mobali ya mokonzi
asengeli kokonza lokola mokonzi, kolanda elaka oyo Yawe apesaki na tina na bakitani
ya Davidi. 4 Sik’oyo, tala ndenge bokosala : ‹ kati na bandambo misato ya lisanga
na bino Banganga-Nzambe mpe Balevi oyo bakosala na mokolo ya Saba, ndambo
ya liboso bakokengela bikuke, 5 ndambo ya mibale bakokengela ndako ya mokonzi,
mpe ndambo ya misato bakokengela ekuke ya Yesodi. Bato nyonso bakozala kati na
mapango ya Tempelo ya Yawe. 6 Moko te asengeli kokota kati na Tempelo ya Yawe
longola kaka Banganga-Nzambe mpe Balevi oyo bakozala na mosala, pamba te bazali
bule. Bato nyonso oyo batikali basengeli kotosa mobeko ya Yawe. 7 Balevi bakozingela
mokonzi, moko na moko na ebundeli na ye na loboko. Moto mosusu oyo akomeka
kokota na Tempelo ya Yawe, basengeli koboma ye. Bozala pene ya mokonzi na bisika
nyonso oyo akokende. › »
8 Balevi mpe bato nyonso ya Yuda basalaki ndenge kaka Nganga-Nzambe Yeoyada
atindaki. Moko na moko akamataki basoda na ye, ba-oyo bazalaki kokota na mosala
na mokolo ya Saba mpe ba-oyo basilisaki mosala na bango na mokolo yango ya Saba,
pamba te Nganga-Nzambe Yeoyada apemisaki ndambo moko te. 9 Nganga-Nzambe
Yeoyada apesaki na bakonzi ya mampinga, oyo bakambaka basoda nkama moko
makonga, banguba minene mpe banguba mike ya mokonzi Davidi, oyo ezalaki kati na
Tempelo ya Nzambe. 10 Atiaki bato nyonso zingazinga ya mokonzi, moko na moko na
ebundeli na ye na loboko, pembeni ya etumbelo mpe ya Tempelo, wuta na ngambo ya
sude kino na ngambo ya nor ya Tempelo. 11 Babimisaki mwana mobali ya mokonzi,
balatisaki ye motole, bapesaki ye mokanda ya boyokani mpe bakomisaki ye mokonzi.
Yeoyada mpe bana na ye ya mibali bapakolaki ye mafuta ya bokonzi mpe bagangaki :
« Tika ete mokonzi awumela na bomoi ! »
12 Tango Atali ayokaki makelele ya bato oyo bazalaki kopota mbangu mpe kobetela
mokonzi maboko, akendeki epai ya bato, na Tempelo ya Yawe, 13 atalaki mpe
amonaki mokonzi atelemi na etemelo na ye ya kolobela, pembeni ya ekotelo ya
Tempelo. Bakonzi ya basoda mpe bato oyo babetaka bakelelo bazalaki pembeni ya
mokonzi. Bato nyonso ya mokili bazalaki kosepela wana bazalaki kobeta bakelelo ;
mpe bayembi elongo na bibetelo na bango ya mindule bazalaki kokamba nzembo
mpo na kokumisa Nkolo. Atali apasolaki bilamba na ye mpe agangaki :
— Basaleli ngai likita ! Basaleli ngai likita !
14 Nganga-Nzambe Yeoyada abengisaki bakonzi ya mampinga, oyo bakambaka
basoda nkama moko mpe alobaki na bango :
— Bobimisa ye na molongo ! Mpe boboma na mopanga moto nyonso oyo
akolanda ye !
Pamba te Nganga-Nzambe alobaki : « Boboma ye te kati na Tempelo ya Yawe ! »
15 Boye, wana Atali azwaki nzela ya ekotelo ya bampunda mpo na kokende na
ndako ya mokonzi, bakangaki ye mpe babomaki ye kuna.
16 Yeoyada asalaki boyokani kati na ye, bato nyonso mpe mokonzi, mpo ete bazala
bato ya Yawe. 17 Bato nyonso bakendeki na ndako ya nzambe Bala, babukaki yango
elongo na bitumbelo mpe bikeko, mpe babomaki Matani, nganga-nzambe ya Bala,
liboso ya bitumbelo. 18 Yeoyada apesaki mosala ya kokengela Tempelo ya Yawe epai
ya Banganga-Nzambe Balevi oyo Davidi apesaki mosala ya Tempelo ya Yawe, mpo na
kotumba mbeka epai na Yawe, ndenge ekomama kati na mibeko ya Moyize, na esengo
mpe na koyemba banzembo, ndenge Davidi atindaki. 19 Atiaki lisusu bakengeli na
bikuke ya Tempelo ya Yawe mpo na kopekisa moto nyonso ya mbindo kokota kuna.
20 Asangisaki bakonzi ya mampinga, oyo bakambaka basoda nkama moko, bato ya
lokumu, bakambi ya bato mpe bato nyonso ya mokili ; amemaki mokonzi longwa
na Tempelo ya Yawe kino na ndako ya mokonzi, na nzela ya ekuke ya likolo. Mpe
kuna, bavandisaki ye na kiti ya bokonzi. 21 Bato nyonso ya mokili basepelaki, mpe
engumba ekomaki na kimia, pamba te babomaki Atali na mopanga.
24
Joasi abongisi Tempelo ya Yawe
(2Ba 12.1-17)
1 Joasi azalaki na mibu sambo ya mbotama tango akomaki mokonzi, mpe akonzaki
mibu tuku minei na Yelusalemi. Kombo ya mama na ye ezalaki « Tsibia. » Tsibia
azalaki moto ya Beri-Sheba. 2 Joasi asalaki makambo ya sembo na miso ya Yawe na
mikolo nyonso ya bomoi ya Nganga-Nzambe Yeoyada. 3 Yeoyada aponaki mpo na
Joasi basi mibale oyo babotelaki ye bana mibali mpe bana basi.
4 Sima na yango, Joasi azwaki mokano ya kobongisa Tempelo ya Yawe. 5 Abengisaki
Banganga-Nzambe mpe Balevi, alobaki na bango :
— Botambola kati na bingumba ya Yuda, bokongola mbongo, mobu na mobu,
kati na Isalaele mobimba mpo na kobongisa Tempelo ya Yawe, Nzambe na bino.
Bosala yango sik’oyo.
Kasi Balevi basalaki yango na lombangu te. 6 Mokonzi abengisaki Yeoyada, mokonzi
ya Banganga-Nzambe, mpe alobaki na ye : « Mpo na nini olobaki te na Balevi ete
bakongola, wuta na Yuda mpe na Yelusalemi, mpako oyo Moyize, mosali na Yawe,
akatelaki lisanga ya Isalaele mpo na Ndako ya kapo ya Litatoli ? »
7 Nzokande, bana mibali ya Atali, mwasi mabe, batobolaki madusu mpo na kokota
kati na Tempelo ya Yawe mpe basalelaki ata bisalelo na yango nyonso ya bule mpo
na losambo ya banzambe Bala.
8 Mokonzi apesaki mitindo ete basala sanduku, batia yango na libanda ya ekuke ya
Tempelo ya Yawe 9 mpe batatola kati na Yuda mpe kati na Yelusalemi ete basengeli
komemela Yawe mpako oyo Moyize, mosali na Nzambe, akatelaki Isalaele kati na
esobe. 10 Bakalaka nyonso mpe bato nyonso basepelaki na yango : bamemaki mbongo
na bango mpe batiaki yango kati na sanduku kino etondaki. 11 Tango nyonso Balevi
bazalaki komema sanduku epai ya bakalaka ya mokonzi mpe bazalaki komona ete
ezalaki na mbongo ebele, mokomi mikanda ya mokonzi mpe mobombi biloko ya
mokonzi ya Banganga-Nzambe bazalaki koya kolongola mbongo oyo ezalaki kati
na sanduku mpe kozongisa sanduku na esika na yango. Bazalaki kosala bongo
mikolo nyonso mpe bazalaki kokongola mbongo ebele. 12 Mokonzi mpe Yeoyada
bazalaki kopesa yango na bato oyo bazalaki kosala misala ya kobongisa Tempelo
ya Yawe. Bafutaki babuki mabanga, basharipantie mpe bato oyo basalaka misala ya
bibende mpe ya bronze na moto, mpo na kobongisa Tempelo ya Yawe. 13 Bato oyo
bazalaki kosala misala basalaki yango noki, mpe misala ezalaki kotambola malamu
na bokambami na bango. Babongisaki Tempelo ya Nzambe ndenge ezalaka. 14 Tango
basilisaki, bazongisaki epai ya mokonzi mpe Yeoyada mbongo oyo etikalaki. Na
mbongo yango, basalaki bisalelo mpo na Tempelo ya Yawe, mpo na losambo, mpo
na bambeka ya kotumba, bakopo, mpe bisalelo mosusu ya wolo mpe ya palata. Na
mikolo nyonso ya bomoi ya Nganga-Nzambe Yeoyada, bazalaki kobonza bambeka ya
kotumba kati na Tempelo ya Yawe.
15 Yeoyadaakomaki mobange makasi, atondaki mikolo mpe akufaki tango akokisaki
mibu nkama moko na tuku misato ya mbotama. 16 Bakundaki ye kati na engumba
ya Davidi esika moko na bakonzi mpo na bolamu oyo asalaki kati na Isalaele, mpo
na Nzambe mpe mpo na Tempelo ya Yawe.
Mabe ya Joasi
17 Sima na kufa ya Yeoyada, bakambi ya Yuda bayaki kopesa mokonzi lokumu,
mpe mokonzi ayokaki bango. 18 Basundolaki Tempelo ya Yawe, Nzambe ya batata na
bango, mpe bakomaki kogumbamela makonzi ya Ashera mpe banzambe ya bikeko.
Mpo na etamboli mabe na bango, kanda ya Yawe ekweyelaki Yuda mpe Yelusalemi.
19 Atako Yawe atindaki basakoli kati na bango mpo na kozongisa bango epai na Ye,
mpe atako basakoli bapamelaki bango, kasi batikalaki kaka koyoka te. 20 Molimo ya
Nzambe akitelaki Zakari, mwana mobali ya Nganga-Nzambe Yeoyada, mpe Zakari
atelemaki liboso ya bato mpe alobaki : « Tala makambo oyo Nzambe alobi : ‹ Mpo
na nini bozali kotosa mitindo ya Yawe te ? Bokokende liboso te ! Lokola bosundoli
Yawe, Ye mpe asundoli bino. › »
21 Kasi bato basalelaki ye likita ; mpe na etinda ya mokonzi, babomaki ye na
mabanga kati na lopango ya Tempelo ya Yawe.
22 Mokonzi Joasi abosanaki bolamu nyonso oyo Yeoyada, tata ya Zakari, asalelaki
ye, mpe abomaki Zakari, mwana mobali ya Yeoyada. Tango azalaki kokufa, Zakari
alobaki : « Tika ete Yawe amona mpe akata likambo oyo ! »
Etumbu mpe suka ya Joasi
(2Ba 12.18-22)
23 Na suka ya mobu, basoda ya Siri babundisaki Joasi, bakotaki na makasi kati na
Yuda mpe Yelusalemi, babomaki bakambi nyonso ya bato mpe batindaki bomengo
nyonso ya bitumba epai ya mokonzi na bango, na Damasi. 24 Atako ndambo ya basoda
ya Siri kaka nde bayaki, kasi Yawe akabaki na maboko na bango mampinga ya bato ya
Yuda, oyo elekaki monene, pamba te basundolaki Yawe, Nzambe ya batata na bango.
Boye, basoda ya Siri bakokisaki etumbu oyo ekweyelaki Joasi. 25 Tango bato ya Siri
bazongaki, batikaki Joasi na bapota minene. Bakalaka na ye basalelaki ye likita na

ndenge abomaki mwana mobali ya Nganga-Nzambe Yeoyada mpe babomaki ye na
mbeto na ye. Boye, akufaki mpe bakundaki ye kati na engumba ya Davidi, kasi kati na
bakunda ya bakonzi te. 26 Tala bato oyo basalelaki ye likita : Zabadi, mwana mobali
ya Shimeati, mwasi ya mboka Amoni ; mpe Yozabadi, mwana mobali ya Shimiriti,
mwasi ya Moabi. 27 Bakombo ya bana na ye ya mibali, maloba nyonso oyo basakolaki
mpo na ye mpe mikano oyo babongisaki mpo na Tempelo ya Nzambe ekomama kati
na buku ya masolo ya bakonzi. Amatsia, mwana na ye ya mobali, akitanaki na ye na
bokonzi.
25
Amatsia, mokonzi ya Yuda
(2Ba 14.1-6)
1 Amatsia azalaki na mibu tuku mibale na mitano ya mbotama tango akomaki
mokonzi, mpe akonzaki mibu tuku mibale na libwa na Yelusalemi. Kombo ya
mama na ye ezalaki « Yeoyadani. » Yeoyadani azalaki moto ya Yelusalemi. 2 Asalaki
makambo ya sembo na miso ya Yawe, kasi na motema na ye mobimba te. 3 Sima
na Amatsia kolendisa bokonzi na ye, abomaki bakalaka oyo babomaki tata na ye,
mokonzi. 4 Nzokande, abomaki te bana mibali ya babomi ya tata na ye, pamba te
kolanda ndenge ekomama kati na Mobeko, kati na buku ya Moyize, Yawe apesaki
mitindo oyo : « Bakoboma batata te mpo na bana na bango to mpe bakoboma bana
te mpo na batata ; bakoboma moto na moto mpo na masumu na ye moko. »
5 Amatsia abengisaki bato ya Yuda mpe atiaki, kolanda mabota na bango, bakonzi
ya bankoto mpe ya bankama mpo na Yuda mobimba mpe Benjame. Atangaki
motango ya bato oyo bazalaki na mibu kobanda tuku mibale mpe komata : bazalaki
mibali nkoto nkama misato oyo baselingwa mpo na kosala mosala ya soda, kobunda
na makonga mpe na nguba. 6 Kati na Isalaele, azwaki lisusu na mosala ya soda, na
motuya ya bakilo nkoto misato na nkama mitano ya palata, basoda ya mpiko nkoto
nkama moko. 7 Kasi moto moko ya Nzambe ayaki epai na ye mpe alobaki :
— Oh mokonzi, tika ete basoda ya Isalaele bakende te elongo na yo na bitumba,
pamba te Yawe azali te elongo na Isalaele mpe elongo na bato ya Efrayimi. 8 Ata
soki okeyi kobunda na mpiko nyonso, Nzambe akokweyisa yo liboso ya monguna,
pamba te azali na makoki ya kosunga mpe ya kokweyisa.
9 Amatsia atunaki moto na Nzambe :
— Boni, nkoto misato na nkama mitano ya bakilo ya palata oyo napesaki
mampinga ya Isalaele ekosuka ndenge nini ?
Moto na Nzambe azongisaki :
— Yawe akoki kopesa yo koleka oyo wana.
10 Boye, Amatsia azongisaki na bandako na bango, basoda oyo bayaki epai na ye
wuta na Efrayimi. Kasi basoda yango basilikelaki Yuda mpe bazongaki na bandako
na bango na kanda makasi.
(2Ba 14.7-14)
11 Amatsia azwaki mpiko mpe akambaki mampinga na ye kino na Lubwaku ya
mungwa epai wapi abomaki bato ya Seiri nkoto zomi. 12 Bato ya Yuda bakangaki
lisusu bato ya bomoi nkoto zomi, bamemaki bango na songe ya ngomba mpe
batindikaki bango wuta na songe ya ngomba ; mpe bango nyonso bakweyaki na se,
banzoto na epanzanaki na biteni.
13 Na tango wana, basoda oyo Amatsia azongisaki mpe apekisaki kokende na
bitumba bakotaki na makasi kati na bingumba ya Yuda longwa na Samari kino na
Beti-Oroni. Babomaki bato nkoto misato mpe bamemaki bomengo ebele ya bitumba.
Joasi alongi Amatsia

14Sima na ye kolonga bato ya Edomi na bitumba, Amatsia azongaki epai na ye ;
amemaki banzambe ya bikeko ya bato ya Seiri, akomisaki yango banzambe na ye
moko, agumbamelaki yango mpe atumbelaki yango mbeka ya malasi. 15 Mpo na
yango, kanda ya Yawe epelelaki Amatsia ; mpe Yawe atindaki mosakoli moko kotuna
Amatsia :
— Mpo na nini ozali kogumbamela banzambe ya bato wana oyo ekokaki ata
kokangola bato na yango te na loboko na yo ?
16Wana azalaki nanu koloba, mokonzi alobaki na ye :
— Kata ! Nani atie yo mopesi toli ya mokonzi ? Kanga monoko na yo, soki te
bakoboma yo !
Mosakoli abendaki nzoto ; kasi, liboso ya kokende, alobaki :
— Lokola osali boye mpe oboyi koyoka toli na ngai, nandimisami ete Nzambe
azwi mokano ya koboma yo.
(2Ba 14.8-20)
17 Sima na Amatsia, mokonzi ya Yuda, kotuna toli epai ya bapesi toli na ye, abetaki
mondenge na Joasi, mwana mobali ya Yoakazi mpe koko ya Jewu, mokonzi ya
Isalaele ; alobaki :
— Yaka tobunda !
18 Kasi Joasi, mokonzi ya Isalaele, azongiselaki Amatsia, mokonzi ya Yuda :
— Mokolo moko, nzete ya sende ya Libani etindaki maloba epai ya nzete ya sedele
ya Libani : « Balisa mwana na yo ya mwasi epai ya mwana na ngai ya mobali. »
Kasi nyama moko ya zamba ya Libani elekaki mpe enyataki nzete ya sende. 19 Solo,
ozali komilobela ete olongi Edomi, mpe motema ezali kosepela mpe komikumisa.
Tala, ekoleka malamu ete ovanda na ndako na yo. Mpo na nini koluka ete pasi
makasi ekweyela yo elongo na Yuda ?
20 KasiAmatsia ayokaki ye te, pamba te Nzambe nde asalaki bongo mpo na kokaba
bango na maboko ya Joasi, mpo ete basambelaki banzambe ya Edomi. 21 Boye Joasi,
mokonzi ya Isalaele, akendeki kobundisa Amatsia, mokonzi ya Yuda. Ye mpe Amatsia,
mokonzi ya Yuda, babundaki na Beti-Shemeshi kati na mokili ya Yuda. 22 Isalaele
alongaki Yuda, mpe bato ya Yuda bakimaki, moto na moto na ndako na ye. 23 Joasi,
mokonzi ya Isalaele, akangaki Amatsia, mokonzi ya Yuda, mwana mobali ya Joasi
mpe koko ya Yoakazi, na Beti-Shemeshi. Amemaki ye na Yelusalemi mpe abukaki
mir ya Yelusalemi, na molayi ya bametele pene nkama moko na tuku mwambe,
longwa na ekuke ya Efrayimi kino na ekuke ya suka. 24 Joasi akamataki palata nyonso,
wolo nyonso mpe biloko nyonso oyo ezalaki kati na Tempelo ya Nzambe oyo Obedi-
Edomi azalaki kobatela, kati na bibombelo ya ndako ya mokonzi ; akangaki bato na
bowumbu mpe azongaki na Samari.
25 Amatsia, mwana mobali ya Joasi, mokonzi ya Yuda, awumelaki lisusu na bomoi
mibu zomi na mitano sima na kufa ya Joasi, mwana mobali ya Yoakazi, mokonzi ya
Isalaele.
26 Makambo mosusu oyo etali bokonzi ya Amatsia mpe misala na ye, kobanda na
ebandeli kino na suka, ekomama kati na buku ya masolo ya bakonzi ya Yuda mpe
ya Isalaele. 27 Kobanda na tango oyo Amatsia apesaki Yawe mokongo, basalelaki ye
likita, na Yelusalemi, mpo na kotelemela ye ; mpe akimaki na Lakishi. Kasi batindaki
bato mpo ete balanda ye kino na Lakishi, mpe babomaki ye kuna. 28 Bamemaki nzoto
na ye na likolo ya mpunda mpe bakundaki ye esika moko na bakoko na ye kati na
engumba ya Yuda.
26
Oziasi, mokonzi ya Yuda
(2Ba 14.21-22; 15.1-3)
1 Bato nyonso ya Yuda baponaki Oziasi oyo azalaki na mibu zomi na motoba ya
mbotama mpe bakomisaki ye mokonzi na esika ya Amatsia, tata na ye. 2 Sima na kufa
ya tata na ye, Amatsia, Oziasi atongaki lisusu engumba Eyiloti mpe azongisaki yango
na se ya bokonzi ya Yuda. 3 Oziasi azalaki na mibu zomi na motoba ya mbotama tango
akomaki mokonzi, mpe akonzaki mibu tuku mitano na mibale na Yelusalemi. Kombo
ya mama na ye ezalaki « Yekolia. » Yekolia azalaki moto ya Yelusalemi. 4 Asalaki
makambo ya sembo na miso ya Yawe ndenge kaka Amatsia, tata na ye, asalaki.
5 Oziasi akangamaki na Nzambe mikolo nyonso ya bomoi ya Zakari, pamba
te azalaki kolakisa ye kotosa Nzambe. Na tango nyonso oyo Oziasi awumelaki
kokangama na Yawe, Nzambe azalaki kolongisa ye. 6 Akendeki kobundisa bato ya
Filisitia mpe atobolaki madusu kati na bamir ya Gati, ya Yabine mpe ya Asidodi.
Atongaki lisusu bingumba ebele kati na etuka ya Asidodi mpe kati na bituka mosusu
ya bato ya Filisitia. 7 Nzambe asungaki ye tango abundisaki bato ya Filisitia, ya Arabi
oyo bazalaki kovanda na Guri-Bala, mpe tango abundisaki bato ya Maoni. 8 Bato ya
Amoni bafutaki mpako ya mokonzi epai ya Oziasi, mpe kombo na ye ekendeki sango
kino na bandelo ya Ejipito, pamba te akomaki na nguya makasi koleka. 9 Oziasi
atongaki bandako milayi kati na Yelusalemi, na ekuke ya suka, na ekuke ya lubwaku
mpe na suka ya mir ; mpe alendisaki yango makasi. 10 Atongaki lisusu bandako milayi
kati na esobe mpe atimolaki mabulu ebele ya mayi mpo ete azalaki na bibwele ebele
na se ya bangomba mpe na etando. Azalaki mpe na basali ebele oyo bazalaki kotimola
mabele mpe kosala kati na bilanga na ye ya vino kati na bituka ya bangomba mpe
na mabele oyo ebotaka malamu, pamba te azalaki kolinga mingi misala ya bilanga.
11 Oziasi azalaki na basoda oyo baselingwa mpo na bitumba ; mpe babongisamaki na
masanga kolanda motango na bango ndenge Yeyeli, mokomi mikanda, mpe kalaka
Maaseya, na bokambami ya Anania, moko kati na bakonzi ya bakalaka ya mokonzi,
bazwaki bango na mosala. 12 Motango nyonso ya bakambi ya mabota, oyo bazalaki
kokamba basoda ya mpiko, ezalaki nkoto mibale na nkama motoba. 13 Bakonzi ya
mabota bazalaki kokamba basoda nkoto nkama misato na sambo na nkama mitano
oyo baselingwa mpo na bitumba mpe bazalaki basoda ya mpiko, mpo na kobundela
mokonzi liboso ya banguna na ye. 14 Na tango nyonso ya bitumba, Oziasi azalaki
kopesa banguba, makonga, bikoti ya bibende, bilamba ya bibende oyo ebatelaka tolo,
matolotolo mpe bibambelo mabanga. 15 Asalisaki kati na Yelusalemi, epai ya bato
ya mayele, bamashini mpo na kotia yango likolo ya bandako milayi mpe na suka
ya bamir mpo na kobwaka makonga mpe mabanga minene. Kombo na ye ekendeki
sango, pamba te asungamaki makasi kino kokoma moto na nguya.
Lolendo mpe mbeba ya Oziasi

16Kasi tango Oziasi akomaki na nguya, atondaki na lolendo oyo ememaki ye
na kokweya. Atambolaki lisusu na bosembo te liboso ya Yawe, Nzambe na ye,
kino kokota na Tempelo ya Yawe mpo na kotumba mbeka ya malasi na likolo ya
etumbelo ya malasi. 17 Nganga-Nzambe Azaria alandaki Oziasi na sima, elongo na
Banganga-Nzambe mosusu ya Yawe, tuku mwambe, bango nyonso batonda na mpiko.
18 Batelemelaki mokonzi Oziasi mpe balobaki na ye : « Oziasi, kotumba mbeka ya
malasi mpo na Yawe ezali mosala na yo te ! Ezali nde mosala ya Banganga-Nzambe,
bakitani ya Aron, oyo babulisama mpo na mosala yango. Bima wuta na Esika ya bule,
pamba te ozali kosala likambo ya nkele, mpe Yawe Nzambe akosepela na yo te ! »
19 Bongo Oziasi, oyo asimbaki mbabola na loboko na ye, atombokelaki Banganga-

Nzambe. Kaka na tango yango, wana azalaki kati na Tempelo ya Yawe liboso ya
etumbelo ya ansa, bokono ya maba ebimaki na elongi na ye na miso ya Banganga-
Nzambe. 20 Tango Azaria, mokonzi ya Banganga-Nzambe, mpe Banganga-Nzambe
mosusu batalaki ye mpe bamonaki ete akomi na bokono ya maba na elongi,
babenganaki ye na lombangu wana ye moko mpe azalaki kobima na lombangu,
pamba te Yawe asambwisaki ye.
(2Ba 15.5-7)
21 Mokonzi Oziasi abelaki bokono ya maba kino na mokolo na ye ya kufa. Lokola
azalaki kobela bokono ya maba, akomaki kovanda na ndako moko batonga mosika,
pamba te babenganaki ye mosika ya Tempelo ya Yawe. Yotami, mwana na ye ya
mobali, mobateli biloko ya ndako ya mokonzi, ayangelaki bato ya mokili. 22 Makambo
mosusu oyo etali bokonzi ya Oziasi mpe misala na ye, kobanda na ebandeli kino na
suka, ezali mosakoli Ezayi, mwana mobali ya Amotsi, nde akomaki yango.
23 Oziasi akendeki kokutana na bakoko na ye, mpe bakundaki ye esika moko na
bango kati na lilita ya bakonzi, pamba te bato bazalaki koloba : « Abelaki bokono ya
maba. »
Yotami, mwana na ye ya mobali, akitanaki na ye na bokonzi.
27
Yotami, mokonzi ya Yuda
(2Ba 15.33-38)
1 Yotami azalaki na mibu tuku mibale na mitano ya mbotama tango akomaki
mokonzi, mpe akonzaki mibu zomi na motoba na Yelusalemi. Kombo ya mama na ye
ezalaki « Yerusha. » Yerusha azalaki mwana ya Tsadoki. 2 Yotami asalaki makambo
ya sembo na miso ya Yawe ndenge kaka Oziasi, tata na ye, asalaki ; kasi ye, atikalaki
kokota te kati na Tempelo ya Yawe. Atako bongo, bato bakobaki kosala makambo
mabe.
3 Yotami atongaki ekuke ya likolo ya Tempelo ya Yawe mpe asalaki misala ebele na
mir, na ngomba Ofeli. 4 Atongaki mpe bingumba kati na etuka ya bangomba ya Yuda,
bandako makasi mpe bandako milayi kati na bazamba. 5 Yotami abundisaki mokonzi
ya bato ya Amoni mpe alongaki bango. Na mobu wana mpe na mibu mibale oyo
elandaki, bato ya Amoni bafutaki ye lokola mpako ya mokonzi bakilo nkoto misato
na nkama mitano ya palata, bakilo nkoto minei na nkama mitano ya ble mpe bakilo
nkoto minei na nkama mitano ya orje. 6 Yotami akomaki na nguya makasi, pamba te
azalaki kotambola na bosembo na miso ya Yawe, Nzambe na ye.
7 Makambo mosusu oyo etali bokonzi ya Yotami, bitumba mpe misala na ye nyonso,
ekomama kati na buku ya masolo ya bakonzi ya Isalaele mpe ya Yuda. 8 Azalaki na
mibu tuku mibale na mitano ya mbotama tango akomaki mokonzi, mpe akonzaki
mibu zomi na motoba na Yelusalemi. 9 Yotami akendeki kokutana na bakoko na
ye, mpe bakundaki ye kati na engumba ya Davidi. Akazi, mwana na ye ya mobali,
28
Akazi, mokonzi ya Yuda
(2Ba 16.1-20)
1 Akazi azalaki na mibu tuku mibale ya mbotama tango akomaki mokonzi, mpe
akonzaki mibu zomi na motoba na Yelusalemi. Asalaki makambo mabe na miso
ya Yawe ; nzokande, Davidi, koko na ye, asalaki makambo ya sembo. 2 Alandaki
banzela oyo bakonzi ya Isalaele batambolaki na yango mpe asalaki kutu banzambe
ya bikeko ya bibende banyangwisa na moto mpo na banzambe Bala. 3 Atumbaki

mbeka ya malasi kati na Lubwaku ya Beni-Inomi mpe abonzaki bana na ye ya mibali
na moto kolanda misala ya nkele ya bikolo oyo Yawe abenganaki liboso ya bana ya
Isalaele. 4 Abonzaki bambeka mpe atumbaki mbeka ya malasi, na bisambelo ya likolo
ya bangomba, na bangomba mike mpe na se ya banzete ya mibesu.
5 Yawe, Nzambe na ye, akabaki ye na maboko ya mokonzi ya Siri. Bato ya Siri
babetaki ye, bazwaki bato na ye ebele na bowumbu mpe bamemaki bango na
Damasi. Nzambe akabaki ye lisusu na maboko ya mokonzi ya Isalaele, oyo abebisaki
biloko na ye mpe alongaki ye. 6 Na mokolo moko, Peka, mwana mobali ya Remalia,
abomaki basoda nkoto nkama moko na tuku mibale kati na Yuda, bango nyonso
bazalaki basoda ya mpiko ; pamba te basundolaki Yawe, Nzambe ya bakoko na bango.
7 Zikiri, moto ya bitumba ya Efrayimi, abomaki Maaseya, mwana mobali ya mokonzi ;
Azirikami, mobateli biloko ya ndako ya mokonzi ; mpe Elikana, molandi ya mokonzi.
8 Bato ya Isalaele bakangaki kati na bandeko na bango bato nkoto nkama mibale :
basi, bana mibali mpe bana basi ; bazwaki bomengo ebele ya bitumba mpe bamemaki
yango na Samari.
9 Kuna na Samari, ezalaki na mosakoli moko ya Yawe, kombo na ye « Odedi. »
Abimaki liboso ya mampinga tango bazalaki kozonga na Samari mpe alobaki na
bango : « Tala, na kanda makasi na Ye mpo na Yuda, Yawe, Nzambe ya batata na
bino, akabi bango na maboko na bino, mpe bobomi bango na kanda oyo ekomi kino
na likolo. 10 Mpe sik’oyo, bolingi kokomisa bato ya Yuda mpe ya Yelusalemi bawumbu
na bino ? Kasi bino moko, bozali mpe na ngambo te liboso ya Yawe, Nzambe na bino ?
11 Boyoka ngai sik’oyo ! Bozongisa bandeko na bino, oyo bokangi lokola bawumbu,
pamba te kanda makasi ya Yawe ezali likolo na bino. »
12 Kati na bakambi ya Efrayimi, bamosusu batelemelaki ba-oyo bawutaki na
bitumba. Ezalaki Azaria, mwana mobali ya Yoanani ; Berekia, mwana mobali ya
Meshilemoti ; Ezekiasi, mwana mobali ya Shalumi ; mpe Amasa, mwana mobali ya
Adilayi. 13 Balobaki na bango : « Bosengeli te komema bakangami oyo awa, soki te
tokomema ngambo epai na Yawe. Boni, bolingi lisusu kobakisa masumu mpe ngambo
na biso ! Ngambo na biso eleki penza monene, mpe kanda makasi ya Yawe ezali likolo
ya Isalaele. »
14 Basoda batikaki bakangami mpe bomengo ya bitumba na miso ya bakambi mpe
ya lisanga mobimba. 15 Sima, bato oyo baponaki na bakombo na bango bazwaki
bakangami mpe balendisaki bango ; bazwaki kati na bomengo ya bitumba bilamba,
mpe balatisaki ba-oyo nyonso bazalaki bolumbu. Bapesaki bango bilamba, basapato,
bilei mpe masanga ; mpe bapakolaki ba-oyo bazokaki kisi, bamemaki na likolo ya
ba-ane ba-oyo bakokaki kotambola te mpe bazongisaki bango na Jeriko, engumba ya
banzete ya mbila, epai ya bandeko na bango. Sima, bazongaki na Samari.
Na tango yango, mokonzi Akazi atindaki bato epai ya bakonzi ya Asiri mpo na
16
kosenga lisungi. 17 Bato ya Edomi bayaki lisusu kobundisa Yuda mpe bamemaki
bakangami, 18 wana bato ya Filisitia bakotaki na makasi kati na bingumba ya etando
mpe ya sude ya Yuda. Bazwaki na makasi Beti-Shemeshi, Ayaloni, Gederoti, Soko,
Timina mpe Gimizo elongo na bamboka na yango ya zingazinga, mpe bavandaki
kuna. 19 Yawe asambwisaki Yuda likolo ya Akazi, mokonzi ya Isalaele, pamba
te atindikaki bato ya Yuda na mabe mpe azangaki boyengebene liboso ya Yawe.
20 Na esika ya kosunga ye, Tigilati-Pilezeri, mokonzi ya Asiri, ayaki kobundisa ye
mpe azwaki ye lokola monguna. 21 Akazi azwaki ndambo ya biloko ya Tempelo ya
Yawe, ya ndako ya mokonzi mpe ya bandako ya bakambi ; mpe apesaki yango epai
ya mokonzi ya Asiri. Kasi atako bongo, azwaki kaka lisungi te. 22 Wana azalaki
kati na pasi, mokonzi Akazi akobaki lisusu kosala makambo ya nkele na miso ya
Yawe : 23 abonzaki bambeka epai ya banzambe ya Damasi oyo elongaki ye, pamba te
amilobelaki : « Lokola banzambe ya bakonzi ya Siri bayaka kosunga bato na bango,
ngai mpe nakobonzela bango bambeka mpo ete baya kosunga ngai ! »
Kasi esalaki ete ye akweyisama, Isalaele mobimba mpe ekweyisama.
24 Akazi asangisaki bisalelo nyonso ya Tempelo ya Nzambe mpe abukaki-bukaki
yango. Akangaki bikuke ya Tempelo ya Yawe mpe atongaki bitumbelo na babalabala
nyonso ya Yelusalemi. 25 Kati na bingumba nyonso ya Yuda, asalaki bisambelo ya
likolo ya bangomba mpo na kobonza mbeka ya malasi epai ya banzambe mosusu.
Na bongo, apesaki Yawe, Nzambe ya batata na bango, kanda makasi. 26 Makambo
mosusu oyo etali mokonzi Akazi mpe etamboli na ye, kobanda na ebandeli kino na
suka, ekomama kati na buku ya masolo ya bakonzi ya Yuda mpe ya Isalaele. 27 Akazi
akendeki kokutana na bakoko na ye, mpe bakundaki ye kati na engumba Yelusalemi,
kasi kati na bakunda ya bakonzi ya Isalaele te. Ezekiasi, mwana na ye ya mobali,
29
Ezekiasi apetoli Tempelo ya Yawe
(2Ba 18.2-3)
1 Ezekiasi azalaki na mibu tuku mibale na mitano ya mbotama tango akomaki
mokonzi, mpe akonzaki mibu tuku mibale na libwa na Yelusalemi. Kombo ya mama
na ye ezalaki « Abiya. » Abiya azalaki mwana mwasi ya Zakari. 2 Ezekiasi asalaki
makambo ya sembo na miso ya Yawe ndenge Davidi, koko na ye, asalaki.
3 Na sanza ya liboso ya mobu ya liboso ya bokonzi na ye, afungolaki bikuke ya
Tempelo ya Yawe mpe abongisaki yango. 4 Abengisaki Banganga-Nzambe mpe Balevi,
asangisaki bango na libanda ya ngambo ya este.
— Boyoka ngai, Balevi ! Bomibulisa sik’oyo mpe bopetola Tempelo ya Yawe,
Nzambe ya bakoko na bino ; bolongola mbindo nyonso kati na Esika ya bule.
6 Batata na biso bazangaki boyengebene, basalaki makambo mabe na miso ya Yawe,
Nzambe na biso, mpe basundolaki Ye ; batikaki Tempelo ya Yawe mpe bapesaki Ye
mokongo. 7 Bakangaki kutu bikuke ya ndako moke ya kokotela, babomaki minda
mpe batikaki kobonzela Nzambe ya Isalaele malasi mpe bambeka ya kotumba
kati na Esika ya bule. 8 Boye, kanda ya Yawe ekweyelaki Yuda mpe Yelusalemi,
akomisaki bango eloko ya kobanga, ya somo mpe ya kotiola, ndenge bokoki komona
yango na miso na bino. 9 Yango wana batata na biso bakweyaki na mopanga ; mpe
yango wana lisusu bana na biso ya mibali, bana na biso ya basi mpe basi na biso
bazali kati na bowumbu. 10 Sik’oyo, nazwi mokano ya kosala boyokani elongo na
Yawe, Nzambe ya Isalaele, mpo ete abwaka kanda makasi na Ye mosika na biso.
11 Sik’oyo, bana na ngai ya mibali, bobenda nzoto te, pamba te Yawe aponi bino mpo
ete botelema liboso na Ye, bosala mosala na Ye, bosala losambo mpe botumbela Ye
mbeka ya malasi mpo na lokumu na Ye.
12 Bongo, Balevi oyo bakotaki na mosala :
Na molongo ya bato ya Keati :

Maati, mwana mobali ya Amasayi ; mpe Joeli, mwana mobali ya Azaria ;
na molongo ya Merari :
Kishi, mwana mobali ya Abidi, mpe Azaria, mwana mobali ya Yealeyeli ;
na molongo ya bato ya Gerishoni :

Yoa, mwana mobali ya Zima ; mpe Edeni, mwana mobali ya Yoa ;
13 na molongo ya Elitsafani :
Shimiri mpe Yeyeli ;
na molongo ya Azafi :
Zakari mpe Matania ;
14 na molongo ya Emani :
Yeyeli mpe Shimei ;
mpe na molongo ya Yedutuni :
Shemaya mpe Uzieli.
15 Tango basangisaki bandeko na bango mpe bamibulisaki, bakotaki mpo na
kopetola Tempelo ya Yawe, ndenge mokonzi apesaki mitindo mpe kolanda Liloba
na Yawe. 16 Banganga-Nzambe bakotaki kati na Tempelo ya Yawe mpo na kopetola
yango : babwakaki kati na lopango ya Tempelo ya Yawe biloko nyonso ya mbindo oyo
bamonaki kati na yango. Balevi balokotaki mpe bamemaki yango kino na lubwaku
ya Sedron. 17 Babandaki mosala yango ya kopetola na mokolo ya liboso ya sanza
ya liboso mpe, na mokolo ya mwambe ya sanza yango, bakomaki na ndako moke
ya kokotela na Tempelo. Basalaki lisusu mikolo mwambe mpo na kokoba kobulisa
Tempelo ya Yawe mpe basukisaki mosala yango na mokolo ya zomi na motoba ya
sanza ya liboso.
18 Bakendeki epai ya mokonzi Ezekiasi mpe balobaki :
— Topetoli Tempelo mobimba ya Yawe, etumbelo ya bambeka ya kotumba elongo
na bisalelo na yango nyonso, mpe mesa oyo batiaka mapa elongo na bisalelo na
yango nyonso. 19 Tobongisi mpe tobulisi bisalelo nyonso oyo mokonzi Akazi, na
kozanga boyengebene na ye na miso ya Yawe, abebisaki bosantu na yango tango
azalaki mokonzi. Bisalelo yango ekomi sik’oyo liboso ya etumbelo.
Libulisi ya Tempelo ya Yawe
20Na tongo-tongo ya mokolo oyo elandaki, mokonzi Ezekiasi asangisaki bakambi
ya engumba mpe bakendeki na Tempelo ya Yawe. 21 Bamemaki bangombe sambo
ya mibali, bameme sambo ya mibali, bana meme sambo ya mibali mpe bantaba
sambo ya mibali lokola mbeka mpo na masumu, mpo na mokili, mpo na Esika
ya bule mpe mpo na Yuda. Mokonzi apesaki mitindo epai ya Banganga-Nzambe,
bakitani ya Aron, ete babonza bambeka yango na etumbelo ya Yawe. 22 Banganga-
Nzambe bakataki bakingo ya bangombe, bazwaki makila na yango mpe babwakaki
yango na etumbelo, bakataki bakingo ya bameme ya mibali mpe babwakaki makila
na yango na etumbelo, bakataki bakingo ya bana meme mpe babwakaki makila
na yango na etumbelo. 23 Bongo bamemaki bantaba ya mibali oyo ebongisamaki
mpo na mbeka mpo na masumu, liboso ya mokonzi mpe lisanga, mpe batiaki yango
maboko. 24 Banganga-Nzambe bakataki bakingo ya bantaba mpe babwakaki makila
na yango na etumbelo lokola mbeka mpo na masumu, mpe mpo na kokokisa mosala
ya bolimbisi masumu ya Isalaele mobimba ; pamba te mokonzi apesaki mitindo ete
babonza mpo na Isalaele mobimba bambeka ya kotumba mpe bambeka mpo na
masumu. 25 Mokonzi atiaki Balevi kati na Tempelo ya Yawe elongo na bangongi,
makembe mpe mandanda kolanda mitindo ya Davidi, ya Gadi, momoni makambo ya
mokonzi ; mpe ya mosakoli Natan ; pamba te ezalaki mitindo oyo Yawe apesaki na
nzela ya basakoli na Ye. 26 Balevi babongamaki elongo na bibetelo mindule ya Davidi,
mpe Banganga-Nzambe elongo na bakelelo na bango. 27 Ezekiasi apesaki mitindo ete
babonza mbeka ya kotumba na etumbelo ; mpe tango babandaki kobonza mbeka
ya kotumba, babandaki mpe koyemba mpo na kokumisa Yawe na bakelelo mpe
bibetelo mindule ya Davidi, mokonzi ya Isalaele. 28 Lisanga mobimba egumbamaki
wana ; bayembi bazalaki koyemba, mpe babeti kelelo bazalaki kobeta yango ; nyonso
ekobaki kino tango basilisaki kobonza mbeka ya kotumba. 29 Tango basilisaki
kobonza mbeka ya kotumba, mokonzi mpe bato nyonso oyo bazalaki elongo na ye
bakitisaki bilongi na bango mpe bagumbamaki kino na se. 30 Mokonzi Ezekiasi elongo
na bakambi na ye bapesaki mitindo na Balevi ete bakumisa Yawe na banzembo ya
Davidi mpe ya mosakoli Azafi. Boye, bayembaki banzembo ya kokumisa na esengo,
bagumbaki mito na bango mpe bagumbamaki kino na se.
31 Ezekiasi alobaki :
— Awa bomibulisi sik’oyo mpo na Yawe, bopusana, bomema na Tempelo ya Yawe
bambeka mpe makabo ya kozongisa matondi.
Lisanga ememaki bambeka mpe makabo ya kozongisa matondi, mpe bato ya
motema ya kokaba bamemaki bambeka ya kotumba. 32 Tala motango ya bambeka
ya kotumba oyo lisanga ebonzaki : bangombe ya mibali tuku sambo, bameme ya
mibali nkama moko, bana meme nkama mibale : nyonso lokola bambeka ya kotumba
mpo na Yawe. 33 Babulisaki lisusu lokola bambeka bangombe nkama motoba,
bameme mpe bantaba nkoto misato. 34 Kasi lokola Banganga-Nzambe bazalaki
mingi te mpo na kokata na biteni bambeka nyonso ya kotumba, bandeko na bango,
Balevi, basungaki bango kino mosala nyonso esilaki mpe kino Banganga-Nzambe
mosusu bamibulisaki ; pamba te Balevi balekaki Banganga-Nzambe na makanisi ya
komibulisa. 35 Longola bambeka ya kotumba oyo ezalaki mingi, esengelaki lisusu
kotumba mafuta ya bambeka ya boyokani mpe kosopa bambeka ya masanga mpo na
bambeka ya kotumba. Ezali boye nde babongisaki lisusu misala ya Tempelo ya Yawe.
36 Ezekiasi mpe bato nyonso basepelaki na ndenge Nzambe akokisaki makambo mpo
na bato na Ye, pamba te nyonso esalemaki na lombangu.
30
Ezekiasi asepeli feti ya Pasika
1 Ezekiasi atindaki bamemi sango kati na Isalaele mobimba mpe Yuda, mpe
akomelaki Efrayimi mpe Manase mikanda mpo na kosenga na bango ete baya na
Tempelo ya Yawe, na Yelusalemi, mpo na kosepela feti ya Pasika ya Yawe, Nzambe
ya Isalaele. 2 Mokonzi elongo na bakalaka na ye mpe lisanga mobimba ya Yelusalemi
bazwaki mokano ya kosepela feti ya Pasika na sanza ya mibale. 3 Balongaki te
kosepela feti ya Pasika na mokolo oyo ekatama, pamba te Banganga-Nzambe oyo
bamibulisaki bazalaki mingi te, mpe bato basanganaki te na Yelusalemi. 4 Mokonzi
mpe lisanga mobimba bandimaki mabongisi yango, 5 bazwaki mokano ya kopesa
mayebisi kati na Isalaele mobimba, longwa na Beri-Sheba kino na Dani, mpo na
kosenga na bato nyonso ete baya kosepela feti ya Pasika, na Yelusalemi mpo na
lokumu ya Yawe, Nzambe ya Isalaele. Pamba te bato moke kaka basepelaki yango
kolanda ndenge ekomama kati na makomi.
6 Na etinda ya mokonzi, bamemi sango bakendeki kati na Isalaele mobimba mpe
Yuda, na mikanda oyo ewutaki epai ya mokonzi mpe bakalaka na ye. Tala makambo
oyo ezalaki kati na mikanda yango :
« Bana ya Isalaele, bozongela Yawe, Nzambe ya Abrayami, ya Izaki mpe ya
Isalaele, mpo ete Ye mpe azongela bino oyo bobiki na maboko ya bakonzi ya mboka
Asiri ! 7 Bozala te lokola batata mpe bandeko na bino oyo bazangaki boyengebene
liboso ya Yawe, Nzambe ya batata na bango. Yango wana asalaki ete babebisama
ndenge bozali komona. 8 Bozala moto makasi te lokola batata na bino ; bomipesa
epai na Yawe, boya na Esika ya bule oyo Ye moko abulisi mpo na libela mpe
bosalela Yawe, Nzambe na bino, mpo ete kanda makasi na Ye ezala mosika na
bino ! 9 Soki solo bozongeli Yawe, bandeko mpe bana na bino oyo bakendeki na
bowumbu bakozwa ngolu liboso ya bato oyo bakangaki bango, mpe bakozonga na
mokili oyo ; pamba te Yawe, Nzambe na bino, atonda na ngolu mpe na mawa. Solo,
soki bozongeli Ye, akobalola te elongi na Ye mosika na bino. »
10 Bamemi sango batambolaki kati na bingumba nyonso ya Efrayimi mpe ya Manase
kino na Zabuloni. Kasi bato bazalaki koseka mpe kotiola bango. 11 Nzokande,
ndambo ya bato ya Aseri, ya Manase mpe ya Zabuloni bamikitisaki mpe bakendeki
na Yelusalemi. 12 Kati na mokili ya Yuda, loboko ya Nzambe ezalaki kosala na nguya
makasi epai ya bato, mpo na kopesa bango bomoko na molimo mpo na kotosa mitindo
ya mokonzi mpe ya bakalaka na ye, kolandisama na Liloba na Yawe.
13 Bato ebele basanganaki na Yelusalemi mpo na kosepela feti ya Mapa ezanga
levire, na sanza ya mibale : bazalaki penza ebele ya bato. 14 Babukaki bitumbelo
kati na Yelusalemi mpe balimwisaki bambabola nyonso ya malasi na kobwaka yango
na lubwaku ya Sedron. 15 Bakataki kingo ya mpate mpo na mbeka ya Pasika na
mokolo ya zomi na minei ya sanza ya mibale. Banganga-Nzambe elongo na Balevi
bayokaki soni, bamibulisaki mpe babonzaki bambeka ya kotumba kati na Tempelo ya
Yawe. 16 Bazongelaki misala na bango ndenge ekomama na mibeko ya Moyize, moto
na Nzambe. Balevi bazalaki kopesa makila ya bambeka epai ya Banganga-Nzambe ;
mpe bango, Banganga-Nzambe, bazalaki kosopa yango na etumbelo. 17 Lokola bato
mingi kati na lisanga bamibulisaki te, Balevi bazwaki mokumba ya kokata bakingo
ya bampate ya Pasika mpo na bato wana nyonso oyo bazalaki peto te ; mpe na
bongo, bakokaki te kobulisa bampate na bango epai na Yawe. 18 Atako bato ebele oyo
bawutaki na Manase, na Efrayimi, na Isakari mpe na Zabuloni bamipetolaki te, kasi
baliaki Pasika na kozanga kolanda oyo ekomama. Yango wana Ezekiasi abondelaki
boye mpo na bango :
« Yawe, Yo oyo ozali malamu, tika ete olimbisa 19 moto nyonso oyo amipesi na
koluka Nzambe, Yawe, Nzambe ya bakoko na ye, na motema na ye mobimba atako
amipetolaki te kolanda mibeko ya Esika ya bule ! »
20 Yawe ayokaki libondeli ya Ezekiasi mpe abetaki bato te. 21 Boye bato ya Isalaele
oyo bazalaki na Yelusalemi basepelaki mikolo sambo mpe na esengo makasi feti ya
Mapa ezanga levire wana Balevi mpe Banganga-Nzambe bazalaki kokumisa Yawe
mikolo nyonso na kobeta makasi bibetelo mindule na bango mpo na lokumu ya Yawe.
22 Ezekiasi alendisaki Balevi nyonso oyo balakisaki ete bayebi malamu mosala ya
Yawe.
Na mikolo sambo ya feti, baliaki misuni ya bambeka, babonzaki bambeka ya
boyokani mpe basanzolaki Yawe, Nzambe ya bakoko na bango.
23 Lisanga mobimba eyokanaki kobakisa mikolo mosusu sambo mpo na kokoba
kosepela feti. Boye, basalaki feti na esengo na mikolo yango sambo. 24 Ezekiasi,
mokonzi ya Yuda, apesaki mpo na lisanga bangombe ya mibali nkoto moko, bameme
mpe bantaba nkoto sambo ; mpe bakalaka bapesaki mpo na lisanga bangombe ya
mibali nkoto moko, bameme mpe bantaba nkoto zomi. Banganga-Nzambe ebele
bamibulisaki. 25 Lisanga mobimba ya Yuda, Banganga-Nzambe, Balevi, bato nyonso
ya Isalaele mpe bapaya oyo bawutaki na Isalaele to bavandi ya Yuda bazalaki na
esengo. 26 Esengo ezalaki makasi kati na Yelusalemi, pamba te wuta na tango ya
Salomo, mwana mobali ya Davidi, mokonzi ya Isalaele, likambo ya boye etikala nanu
kosalema te kati na Yelusalemi. 27 Banganga-Nzambe mpe Balevi batelemaki mpo na
kopambola bato, mpe Nzambe ayokaki bango mpo ete losambo na bango ekomaki
kino na Likolo, evandelo na Ye ya bule.
31
Ezekiasi abongisi mosala ya Tempelo
1 Tango feti nyonso esilaki, bato nyonso ya Isalaele oyo bazalaki kuna bakendeki
na bingumba ya Yuda, babukaki makonzi ya bule, bakweyisaki bikeko ya nzambe
mwasi Ashera mpe bapanzaki bisambelo ya likolo ya bangomba mpe bitumbelo kati
na Yuda nyonso, kati na Benjame, kati na Efrayimi mpe kati na Manase. Sima na
kobebisa biloko wana nyonso, bato ya Isalaele bazongaki kati na bingumba na bango
mpe bandako na bango.
2 Ezekiasi atiaki Banganga-Nzambe mpe Balevi na masanga mpe apesaki na moko
na moko mosala kati na lisanga na ye. Banganga-Nzambe mpe Balevi bapesamelaki
mosala ya bambeka ya kotumba mpe bambeka ya boyokani, mosala ya kozongisa
matondi mpe ya koyemba banzembo mpo na kokumisa mpe kosanzola Yawe, na
bikuke ya Tempelo ya Yawe. 3 Mokonzi azwaki ndambo ya bozwi na ye mpe apesaki
mpo na bambeka ya kotumba : bambeka ya kotumba ya tongo mpe ya pokwa, ya
mikolo ya Saba, ya ebandeli ya sanza mpe ya bafeti oyo ekatama, kolanda ndenge
ekomama kati na mibeko ya Yawe. 4 Mokonzi apesaki mitindo epai ya bavandi ya
Yelusalemi ete bapesa ndambo oyo esengeli kopesama epai ya Banganga-Nzambe
mpe Balevi mpo ete bamipesa na misala oyo mibeko ya Yawe ezali kotinda bango.
5 Tango kaka bapanzaki sango ya mitindo oyo, bato ya Isalaele bapesaki na esengo
bambuma na bango ya liboso ya ble, ya vino ya sika, ya mafuta, ya mafuta ya nzoyi
mpe ya biloko nyonso oyo ebimaka na bilanga. Bamemaki lisusu biloko ebele lokola
eteni ya zomi ya nyonso. 6 Bato ya Isalaele elongo na bato ya Yuda oyo bazalaki
kovanda kati na bingumba ya Yuda bamemaki eteni na bango ya zomi ya bangombe,
ya bameme, ya bantaba mpe ya makabo ya bule oyo ebulisamaki mpo na Yawe,
Nzambe na bango, mpe batiaki yango na mipiku. 7 Babandaki kosala mipiku yango
na sanza ya misato mpe basilisaki na sanza ya sambo. 8 Tango Ezekiasi elongo na
bakalaka na ye bayaki komona mipiku yango, bakumisaki Yawe mpe bapambolaki
Isalaele, bato na Ye. 9 Ezekiasi atunaki Banganga-Nzambe mpe Balevi na tina na
mipiku yango. 10 Azaria, mokonzi ya Banganga-Nzambe, moto ya libota ya Tsadoki,
azongisaki :
— Wuta tango bato babandaki komema makabo na bango kati na Tempelo ya
Yawe, toliaki, totondaki mpe totiki ebele, pamba te Yawe apambolaki bato na Ye.
Mipiku ya biloko oyo ozali komona awa ezali nde oyo etikali.
11 Ezekiasi apesaki mitindo ete babongisa bisika mpo na kobomba biloko yango kati
na Tempelo ya Yawe ; mpe esalemaki bongo. 12 Bakomaki kotia kuna na boyengebene
makabo ya bato, biteni ya zomi mpe makabo mosusu ya bule. Molevi Konania azalaki
na mokumba ya kobatela biloko yango elongo na Shimei, ndeko na ye ya mobali,
lokola molandi na ye.
13 Kolandisama na mokano ya mokonzi Ezekiasi mpe ya Azaria, mokonzi ya
Banganga-Nzambe ya Tempelo ya Nzambe, Yeyeli, Azazia, Naati, Asaeli, Yerimoti,
Yozabadi, Elieli, Yisimakia, Maati mpe Benaya bazalaki bakengeli ya misala na
bokambami ya Konania mpe Shimei, ndeko na ye ya mobali. 14 Molevi Kore, mwana
mobali ya Yimina, oyo azalaki mokengeli ekuke ya ngambo ya este azalaki na
mokumba ya koyamba makabo oyo bato bazalaki kopesa epai ya Nzambe, wuta na
mokano ya mitema na bango ; azalaki mpe na mokumba ya kokabola makabo oyo
bazalaki kokongola mpo na Yawe mpe makabo ya bule. 15 Kati na bingumba ya
Banganga-Nzambe, Kore asungamaki na Edeni, Minyamini, Jozue, Shemaya, Amaria
mpe Shekania, mpo na kokabola biloko na boyengebene epai ya bandeko na bango
Banganga-Nzambe kolanda masanga na bango ; bazalaki kosala bokeseni te kati na
bato minene mpe bato mike. 16 Bazalaki kopesa kaka te na mibali oyo bakombo
na bango ekomamaki, kobanda na mibu misato ya mbotama mpe komata, kasi
bazalaki mpe kopesa na bato nyonso oyo bazalaki kokota na Tempelo ya Yawe mpo
na kosala misala na bango ya mokolo na mokolo kolanda mikumba mpe masanga

na bango. 17 Bapesaki na Banganga-Nzambe oyo bakombo na bango ekomamaki
kolanda mabota na bango ya botata mpe na Balevi oyo bazalaki na mibu ya mbotama
kobanda mibu tuku mibale mpe komata, kolanda mikumba mpe masanga na bango ;
18 bapesaki na bana mike nyonso, na basi, na bana mibali mpe na bana basi ya
lisanga mobimba, ba-oyo bakombo na bango ekomamaki kati na buku ya milongo
ya mbotama, pamba te bazalaki kokokisa na boyengebene mibeko ya libulisi mpo na
kozala bule.
19 Lokola ndenge ezalaki mpo na Banganga-Nzambe, bakitani ya Aron, oyo bazalaki
kovanda na bamboka ya zingazinga ya bingumba na bango, bato baponamaki na
bakombo mpo na kokabola biloko epai ya bato nyonso kati na Banganga-Nzambe
mpe epai ya Balevi nyonso oyo bakomamaki.
(2Ba 18.5-7)
20 Ezali boye nde Ezekiasi asalaki kati na mokili na ye mobimba ya Yuda. Asalaki
makambo ya malamu, ya sembo mpe ya solo na miso ya Yawe, Nzambe na ye. 21 Kati
na nyonso oyo Ezekiasi asalaki, ezala mpo na mosala ya Ndako ya Nzambe to mpo
na botosi mibeko mpe mitindo, azalaki koluka Nzambe na ye mpe kosala na motema
na ye mobimba ; mpe azalaki kolonga na makambo nyonso oyo azalaki kosala.
32
Senakeribe abundisi Yuda
1 Sima na Ezekiasi kotalisa boyengebene na ye epai ya Nzambe, Senakeribe,
mokonzi ya Asiri, ayaki kobundisa Yuda. Azingelaki bingumba batonga makasi,
pamba te azalaki na posa ya kobotola yango. 2 Tango Ezekiasi amonaki ete Senakeribe
ayei mpe azali na makanisi ya kobundisa Yelusalemi, 3 apesaki bakalaka mpe bakonzi
ya basoda na ye likanisi ya kokanga bitima oyo ezalaki na libanda ya engumba.
Bango nyonso bandimaki likanisi yango mpe basungaki ye. 4 Bato ebele basanganaki
mpe bakangaki bitima nyonso elongo na mayi oyo ezalaki kotiola na se ya mabele.
Balobaki :
— Mpo na nini bakonzi ya Asiri baya kokuta mayi ebele ?
5 Ezekiasi asalaki mosala makasi ya kobamba madusu ya mir mpe ya kobakisa
bosanda ya bandako milayi ; atongaki mir mosusu na libanda, alendisaki mir ya
engumba ya Davidi mpe asalaki lisusu makonga mpe banguba ebele. 6 Atiaki bakonzi
ya basoda mpo ete bakamba bato mpe asangisaki bango liboso na ye, na esika oyo
ezali pene ya ekuke ya engumba. Alendisaki bango na maloba oyo :
7 — Bozala makasi mpe boyika mpiko ! Bobanga te mpe bolenga te liboso ya
mokonzi ya Asiri mpe ya mampinga ya basoda ebele oyo bazali elongo na ye, pamba
te Ye oyo azali elongo na biso azali na nguya monene koleka ye. 8 Mokonzi oyo ya
Asiri azali kaka na nguya ya bomoto ; kasi biso, tozali elongo na Yawe, Nzambe na
biso, oyo akosunga mpe akobundela biso bitumba.
Boye bato batiaki elikya na maloba oyo Ezekiasi, mokonzi ya Yuda, alobaki.
(2Ba 18.17-35; Ez 36.2-22)
9 Sima na yango, wana Senakeribe, mokonzi ya Asiri, elongo na mampinga ya
basoda na ye nyonso bazingelaki engumba Lakishi, atindaki bakonzi ya basoda na ye
epai ya Ezekiasi, mokonzi ya Yuda, mpe epai ya bato nyonso ya Yuda, oyo bazalaki
na Yelusalemi ; atindaki bango kopesa sango oyo :
10 « Tala makambo oyo Senakeribe, mokonzi ya Asiri, alobi : Botie elikya na bino
na nini mpo ete bowumela kati na Yelusalemi oyo bazingeli ? 11 Bozali komona te
ete Ezekiasi azali kokosa bino mpo ete bokufa na nzala mpe na posa ya mayi tango
azali koloba : ‹ Yawe, Nzambe na biso, akokangola biso na loboko ya mokonzi ya
Asiri ? › 12 Boni, ezali kaka Ezekiasi wana te oyo alongolaki bisambelo ya likolo ya
bangomba mpe bitumbelo ya banzambe tango alobaki na Yuda mpe na Yelusalemi :
‹ Bosengeli kogumbama liboso ya etumbelo moko kaka mpe kobonza mbeka ya
malasi na likolo ya etumbelo yango ? › 13 Boyebi te makambo oyo ngai mpe batata
na ngai tosalaki bato nyonso ya bikolo mosusu ? Boni, banzambe ya bikolo wana
bakokaki solo kokangola mikili na bango na maboko na ngai ? 14 Kati na banzambe
nyonso ya bikolo oyo batata na ngai babebisaki, nani akokaki kokangola bato na
ye na maboko na ngai ? Bongo ndenge nini Nzambe na bino akoka solo kokangola
bino na maboko na ngai ? 15 Sik’oyo, botika te ete Ezekiasi amema bino na libunga
mpe akosa bino ndenge wana ; bondimela ye te ! Pamba te soki nzambe moko te ya
ekolo songolo to ya mokili pakala alongaki kokangola bato na ye na loboko na ngai
mpe na loboko ya batata na ngai, bongo nzambe na bino nde akolonga kokangola
bino na loboko na ngai ? »
Senakeribe afingi Yawe
(2Ba 19.8-13; Ez 37.8-13)
16 Bakonzi ya basoda ya Senakeribe bakobaki koloba mabe na tina na Yawe Nzambe
mpe Ezekiasi, mosali na Ye. 17 Senakeribe akomaki lisusu mikanda mpo na kofinga
Yawe, Nzambe ya Isalaele. Tala maloba mabe oyo akomaki na tina na Ye :
« Ndenge banzambe ya bato ya bikolo mosusu balongaki te kokangola bato na
bango, ndenge wana mpe nzambe ya Ezekiasi akolonga te kokangola bato na ye na
maboko na ngai. »
18 Boye bagangaki na lokota ya Ebre mpo na kolengisa mpe kobangisa bato
ya Yelusalemi oyo batelemaki likolo ya mir, mpo ete bakoka kobotola engumba.
19 Balobaki na tina na Nzambe ya Yelusalemi lokola bato oyo bazali kolobela nzambe
moko ya bapagano, nzambe oyo bato basali na ndenge mpe na maboko na bango !
Nzambe akangoli Yelusalemi
(2Ba 19.15, 35-37; Ez 37.15, 37-38)
20 Mokonzi Ezekiasi mpe mosakoli Ezayi, mwana mobali ya Amotsi, babondelaki
Nzambe na tina na yango mpe bagangaki na ngambo ya Lola mpo na kosenga
lisungi. 21 Yawe atindaki anjelu moko oyo abomaki basoda nyonso ya mpiko, bakonzi
ya basoda elongo na bakambi kati molako ya mokonzi ya Asiri. Mokonzi ya Asiri
azongaki na mokili na ye na soni makasi. Mpe tango akotaki na ndako ya nzambe
na ye, bana na ye ya mibali babomaki ye na mopanga.
22Ezalaki ndenge wana nde Yawe akangolaki Ezekiasi mpe bato ya Yelusalemi na
maboko ya Senakeribe, mokonzi ya Asiri, mpe na maboko ya banguna mosusu ; mpe
apesaki bango kimia na bangambo nyonso. 23 Bato ebele bamemaki na Yelusalemi
makabo mpo na Yawe mpe bakado ya motuya mpo na Ezekiasi, mokonzi ya Yuda.
Wuta tango wana, lokumu ya Ezekiasi emataki makasi na miso ya bikolo nyonso.
Suka ya bokonzi ya Ezekiasi
(2Ba 20.1-21)
24 Na tango wana, Ezekiasi abelaki bokono moko ya makasi, pene akufa.
Asambelaki Yawe ; mpe Yawe ayanolaki, apesaki ye elembo moko ya kokamwa.
25 Kasi mpo ete Ezekiasi akomaki na lolendo, atambolaki lisusu te na lolenge ya
kondima bolamu ya Nzambe mpe ya kozongisela Ye matondi ; mpo na yango, Yawe
asilikelaki ye, Yuda mpe Yelusalemi. 26 Bongo Ezekiasi amikitisaki, atikaki lolendo
na ye mpe abongolaki motema. Bato ya Yelusalemi mpe basalaki lokola Ezekiasi.
Boye, Yawe akweyiselaki bango kanda na Ye te na mikolo nyonso oyo Ezekiasi azalaki
mokonzi.
27 Ezekiasi azalaki na bozwi ebele mpe na lokumu mingi, abombaki palata,

wolo, mabanga ya talo, biloko ya solo kitoko, banguba mpe biloko nyonso ya talo.
28 Atongaki bibombelo ya ble, ya vino ya sika mpe ya mafuta ; atongaki lisusu
mapango mpe bandako mpo na bibwele na ye. 29 Atongaki bingumba mpe akomaki
na bibwele ebele : bantaba, bameme mpe bangombe. Nzambe apesaki ye bozwi
mingi. 30 Ezali mpe Ezekiasi moto akangaki monoko ya etima ya Giyoni mpe alekisaki
mayi na yango na se ya mabele, na ngambo ya weste ya engumba ya Davidi. Ezekiasi
azalaki kolonga na misala na ye nyonso.
31 Kasi tango bakambi ya Babiloni batindelaki ye bakalaka mpo na kotuna ye na
tina na elembo ya kokamwa oyo esalemaki kati na mokili, Nzambe atikaki Ezekiasi
kosala na ndenge na ye moko mpo na komeka ye mpe koyeba mozindo ya motema
na ye.
32 Makambo mosusu oyo etali Ezekiasi elongo na misala ya botosi na ye kati na
makambo ya Nzambe, ekomama kati na emoniseli ya mosakoli Ezayi, mwana mobali
ya Amotsi, mpe kati na buku ya masolo ya bakonzi ya Yuda mpe ya Isalaele.
33 Ezekiasi akendeki kokutana na bakoko na ye, mpe bakundaki ye na ngomba
moke epai wapi bakunda ya bakitani ya Davidi ezali. Bato nyonso ya Yuda mpe ya
Yelusalemi bapesaki ye lokumu tango akufaki, mpe Manase, mwana na ye ya mobali,
33
Manase, mokonzi ya Yuda
(2Ba 21.1-10)
1 Manase azalaki na mibu zomi na mibale ya mbotama tango akomaki mokonzi,
mpe akonzaki mibu tuku mitano na mitano na Yelusalemi. 2 Asalaki makambo mabe
na miso ya Yawe na ndenge amekolaki misala ya nkele ya bikolo oyo Yawe abenganaki
liboso ya bato ya Isalaele. 3 Atongaki lisusu bisambelo ya likolo ya bangomba
oyo Ezekiasi, tata na ye, abukaki ; atongaki mpe bitumbelo mpo na banzambe
Bala mpe atelemisaki makonzi mpo na nzambe mwasi Ashera. Afukamelaki mpe
agumbamelaki mampinga nyonso ya likolo. 4 Atongaki bitumbelo mpo na banzambe
ya bapaya kati na Tempelo ya Yawe oyo, na tina na yango, Yawe alobaki : « Kombo
na Ngai ekozala kati na Yelusalemi mpo na libela. »
5 Atongaki kati na mapango nyonso mibale ya Tempelo ya Yawe bitumbelo mpo
na mampinga nyonso ya likolo. 6 Manase abonzaki na moto, lokola mbeka, bana na
ye ya mibali, kati na Lubwaku ya Beni-Inomi ; asalelaki kindoki, soloka mpe maji ;
atiaki na mosala bato oyo basololaka na milimo ya bakufi mpe bamoni makambo.
Akobaki kosala makambo mabe na miso ya Yawe ; na bongo, apelisaki kanda na Ye.
7 Atiaki kati na Tempelo ya Yawe nzambe ya ekeko oyo asalisaki ; nzokande, Nzambe
alobaki na Davidi mpe na Salomo, mwana na ye ya mobali :
— Nakotia Kombo na Ngai mpo na libela kati na Tempelo oyo mpe kati na
Yelusalemi oyo naponi kati na mabota nyonso ya Isalaele. 8 Nakolongola lisusu
te makolo ya bato ya Isalaele na mokili oyo napesaki epai ya batata na bango, soki
kaka bamipesi na kosala makambo nyonso oyo natindaki bango na tina na mibeko
nyonso, mitindo mpe malako oyo napesaki bango na nzela ya Moyize.
9 Kasi Manase apengwisaki bato ya Yuda mpe ya Yelusalemi ; boye basalaki lisusu
mabe koleka bikolo oyo Yawe abebisaki liboso ya bato ya Isalaele. 10 Yawe akebisaki
Manase mpe bato na Ye, kasi baboyaki koyoka.
11 Bongo Yawe atindaki bakonzi ya basoda ya mokonzi ya Asiri kobundisa bango.
Bakangaki Manase mpe bakotisaki na zolo na ye ebende oyo ezali lokola ndobo,
bakangaki ye minyololo ya bronze mpe bamemaki ye na Babiloni. 12 Kati na pasi
na ye, Manase abondelaki Yawe, Nzambe na ye, mpe amikitisaki makasi liboso ya
Nzambe ya batata na ye. 13 Abondelaki Ye, mpe Yawe alembisaki motema, ayokaki
libondeli na ye mpe azongisaki ye na Yelusalemi, kati na mokili na ye. Manase
asosolaki ete Yawe kaka nde azali Nzambe.
14 Sima na makambo oyo nyonso, Manase atongaki mir, na libanda ya engumba
ya Davidi, na ngambo ya weste ya etima ya Giyoni, na lubwaku oyo ekenda kino
na ekuke ya Mbisi ; ezingelaki ngomba moke ya Ofeli. Asalaki yango molayi makasi,
kobanda na se kino na likolo, mpe atiaki bakonzi ya basoda kati na bingumba nyonso
ya Yuda, oyo batonga makasi. 15 Alongolaki kati na Tempelo ya Yawe banzambe
ya bapaya mpe ya bikeko, abwakaki libanda ya engumba bitumbelo nyonso oyo
atongaki na ngomba moke ya Tempelo mpe kati na Yelusalemi. 16 Bongo atongaki
lisusu etumbelo ya Yawe, abonzaki na likolo na yango mbeka ya boyokani elongo na
makabo ya kozongisa matondi epai ya Nzambe, mpe apesaki mitindo epai ya bato
ya Yuda ete basalela Yawe, Nzambe ya Isalaele. 17 Atako bato bakobaki kotumba
bambeka na bisambelo ya likolo ya bangomba, kasi bazalaki kosala yango kaka mpo
na lokumu ya Yawe, Nzambe na bango.
(2Ba 21.17-18)
18 Makambo mosusu oyo etali bokonzi ya Manase, libondeli na ye epai ya Nzambe
na ye mpe maloba oyo bamoni makambo balobaki na ye na Kombo na Yawe, Nzambe
ya Isalaele, ekomama kati na buku ya masolo ya bakonzi ya Isalaele. 19 Libondeli
na ye mpe ndenge Yawe alimbisaki mabe na ye, masumu na ye nyonso, bozangi
boyengebene na ye epai ya Nzambe, molongo ya bisika nyonso epai wapi atongaki
bisambelo ya likolo ya bangomba mpe atelemisaki makonzi ya nzambe mwasi Ashera
elongo na bikeko ya banzambe oyo azalaki kofukamela liboso ete ayokisama soni,
nyonso wana ekomama kati na mikanda ya Ozayi. 20 Manase akendeki kokutana na
bakoko na ye, mpe bakundaki ye kati na ndako na ye ya bokonzi. Amoni, mwana na
Amoni, mokonzi ya Yuda
(2Ba 21.19-24)
21 Amoni azalaki na mibu tuku mibale na mibale ya mbotama tango akomaki
mokonzi, mpe akonzaki mibu mibale na Yelusalemi. 22 Amoni asalaki makambo
mabe na miso ya Yawe, ndenge kaka Manase, tata na ye, asalaki ; agumbamelaki
banzambe nyonso ya bikeko oyo Manase, tata na ye, asalaki mpe abonzelaki yango
bambeka. 23 Amoni amikitisaki te lokola Manase, tata na ye, liboso ya Yawe, kasi
asalaki lisusu mabe koleka. 24 Bakalaka na ye basalelaki ye likita mpe babomaki ye
kati na ndako na ye ya bokonzi. 25 Kasi bato ya mokili babomaki bato nyonso oyo
basalelaki mokonzi Amoni likita ; mpe na esika na ye, bakomisaki Joziasi, mwana na
ye ya mobali, mokonzi.
34
Joziasi, mokonzi ya Yuda
(2Ba 22.1-2)
1 Joziasi azalaki na mibu mwambe ya mbotama tango akomaki mokonzi, mpe
akonzaki mibu tuku misato na moko na Yelusalemi. 2 Asalaki makambo ya sembo
na miso ya Yawe mpe alandaki banzela oyo Davidi, tata na ye, atambolaki na yango :
apengwaki na yango te, ezala na ngambo ya loboko ya mwasi to na ngambo ya loboko
ya mobali.
(2Ba 23.4-20)
3 Na mobu ya mwambe ya bokonzi na ye, lokola azalaki nanu elenge, akomaki
koluka Nzambe ya Davidi, tata na ye ; bongo na mobu ya zomi na mibale, akomaki
kopetola Yuda mpe Yelusalemi na kopekisa bato kokende na bisambelo ya likolo ya

bangomba, na kobuka makonzi ya bule ya nzambe mwasi Ashera elongo na bikeko
ya banzambe basala na nzete mpe na bibende oyo banyangwisa na moto. 4 Babukaki
liboso na ye bitumbelo ya banzambe Bala, bakweyisaki mbala moko bitumbelo malasi
oyo ezalaki na likolo na yango, abukaki makonzi ya bule ya nzambe mwasi Ashera,
bikeko ya banzambe basala na nzete mpe na bibende oyo banyangwisa na moto ;
akomisaki yango putulu mpe asopaki putulu yango na likolo ya bakunda ya bato oyo
babonzelaki banzambe yango bambeka. 5 Atumbaki mikuwa ya banganga-nzambe
ya bikeko na likolo ya bitumbelo na yango. Ezalaki ndenge wana nde apetolaki Yuda
mpe Yelusalemi. 6 Abukaki bitumbelo kati na bingumba ya Manase, ya Efrayimi, ya
Simeoni kino na Nefitali mpe na bamboka na yango ya zingazinga. 7 Abukaki makonzi
ya bule ya nzambe mwasi Ashera elongo na bikeko ya banzambe mpe akomisaki
yango putulu. Akweyisaki lisusu bitumbelo malasi nyonso kati na mokili mobimba
ya Isalaele. Bongo, azongaki na Yelusalemi.
(2Ba 22.3-7)
8 Tango Joziasi akokisaki mibu zomi na mwambe na bokonzi, mpo na kopetola
mokili mpe Tempelo, atindaki Shafani, mwana mobali ya Atsalia ; Maaseya,
moyangeli ya engumba ; mpe Yoa, mwana mobali ya Yoakazi mpe mobombi mikanda,
mpo na kobongisa Tempelo ya Yawe, Nzambe na ye. 9 Bakendeki epai ya Ilikia,
mokonzi ya Banganga-Nzambe, mpe bapesaki ye mbongo oyo bazwaki na Tempelo
ya Nzambe, mbongo oyo Balevi oyo bazalaki kokengela ekotelo bakongolaki lokola
makabo mpo na Tempelo na maboko ya bato ya Manase, ya Efrayimi, ya batikali
ya Isalaele, ya bato nyonso ya Yuda, ya Benjame mpe ya bavandi ya Yelusalemi.
10 Bapesaki mbongo yango na maboko ya batambolisi misala ya Tempelo ya Yawe.
Bato yango bafutaki basali oyo bazalaki kobongisa mpe kolendisa Tempelo yango ;
11 bapesaki lisusu epai ya basharipantie mpe batongi Tempelo mpo ete basomba
mabanga bakata elongo na mabaya mpo na motondo, mpe mpo ete batonga bandako
mosusu oyo bakonzi ya Yuda bazalaki kobongisa te tango ezalaki kobeba.
12 Bato yango basalaki mosala na bango na boyengebene mpe na bokambami ya
Balevi Yaati mpe Abidiasi, bana mibali ya Merari. Zakari mpe Meshulami, bana
mibali ya Keati, nde bazalaki kokengela mosala na bango. 13 Balevi yango bayebaki
mpe kobeta mindule ; bazalaki kokengela bato oyo bazalaki komema biloko ya mosala
mpe kokamba ba-oyo nyonso bazalaki kosala misala na bisika nyonso oyo mosala
ezalaki kosalema. Balevi mosusu bazalaki bakomi mikanda, balakisi ya Mobeko mpe
bakengeli bikuke.
(2Ba 22.8-20)
14 Tango bazalaki kobimisa mbongo oyo ezalaki kati na Tempelo ya Yawe, Nganga-
Nzambe Ilikia amonaki buku ya Mobeko ya Yawe, oyo epesamaki na nzela ya Moyize.
15 Ilikia alobaki na Shafani, mokomi mikanda :
— Namoni buku ya Mobeko kati na Tempelo ya Yawe !
Mpe apesaki buku yango epai ya Shafani.
16 Shafani azwaki buku yango, amemaki yango epai ya mokonzi mpe ayebisaki ye :
— Basali na yo bazali kosala makambo nyonso oyo otindaki bango. 17 Bapesi
mbongo oyo ezalaki kati na Tempelo ya Yawe epai ya batambolisi misala mpe epai
ya bato oyo bazali kosala misala.
18 Mokomi mikanda, Shafani, alobaki na mokonzi :
— Nganga-Nzambe Ilikia apesi ngai buku moko.
Mpe Shafani atangaki buku yango liboso ya mokonzi.
19 Tango mokonzi ayokaki maloba ya Mobeko, apasolaki bilamba na ye, 20 apesaki
mitindo oyo epai ya Ilikia, epai ya Ayikami, mwana mobali ya Shafani ; epai ya
Abidoni, mwana mobali ya Mishe ; epai ya Shafani, mokomi mikanda, mpe epai ya
Asaya, moko kati na bakalaka ya mokonzi :
21 — Bokende kotuna toli ya Yawe mpo na ngai mpe mpo na batikali ya Isalaele
mpe ya Yuda ; botuna na tina na makambo oyo ekomama kati na buku oyo ewuti
komonana, pamba te kanda ya Yawe, oyo ekweyeli biso ezali makasi mpo ete batata
na biso batosaki te Liloba na Yawe mpe basalaki te kolanda nyonso oyo ekomama
kati na buku oyo.
Ilikia elongo na bato oyo mokonzi aponaki bakendeki epai ya mwasi mosakoli
22
Ulida, mwasi ya Shalumi, mwana mobali ya Tokeati, mwana mobali ya Asira,
mobombi bilamba ya Tempelo. Ulida azalaki kovanda na Yelusalemi, na etuka ya
sika. Balobaki na ye ndenge bayokanaki. 23 Ulida alobaki na bango :
— Tala makambo oyo Yawe, Nzambe ya Isalaele, alobi : « Boloba na tata oyo
atindi bino epai na Ngai : 24 ‹ Tala liloba oyo Yawe alobi : Nakobengisa pasi
makasi na esika oyo mpe na bavandi na yango kolanda bilakeli mabe nyonso oyo
ekomama kati na buku oyo bawuti kotanga liboso ya mokonzi ya Yuda. › 25 Lokola
basundolaki Ngai mpe batumbaki mbeka ya malasi mpo na banzambe mosusu kino
kotumbola kanda na Ngai na nzela ya biloko oyo maboko na bango esilaki kosala,
kanda na Ngai ekopela makasi na esika oyo, mpe ekokita te. 26 Kasi boloba na
mokonzi ya Yuda oyo atindi bino kotuna toli ya Yawe : ‹ Tala makambo oyo Yawe,
Nzambe ya Isalaele, alobi na tina na maloba oyo oyokaki : 27 Lokola motema na
yo etutami, lokola omikitisi liboso ya Nzambe sima na yo koyoka maloba na Ye
mpo na kotelemela esika oyo mpe bavandi na yango, lokola omikitisi liboso na
Ngai, lokola opasoli bilamba na yo mpe oleli liboso na Ngai, Ngai mpe nayoki, ›
elobi Yawe, 28 ‹ nakosala ete okende kokutana na bakoko na yo, oyo bakufa ; mpe
okokundama na kimia kati na moko na bakunda na yo. Na bongo, miso na yo
ekomona te pasi nyonso oyo nakotindela esika oyo mpe bavandi na yango. › »
Batindami bakomisaki eyano oyo epai ya mokonzi.
Boyeisi sika ya Boyokani elongo na Nzambe

(2Ba 23.1-3)
Mokonzi Joziasi abengisaki bampaka nyonso ya Yuda mpe ya Yelusalemi.
29
30 Bongo akendeki na Tempelo ya Yawe elongo na bato nyonso ya Yuda, bavandi
nyonso ya Yelusalemi, Banganga-Nzambe, Balevi, bato nyonso, kobanda na oyo aleki
na lokumu kino na oyo aleki na se. Mokonzi atangelaki bango makomi nyonso ya
buku ya Boyokani oyo emonanaki kati na Tempelo ya Yawe. 31 Mokonzi atelemaki na
etemelo na ye ya kolobela mpe asalaki boyokani oyo liboso ya Yawe :
— Nalapi ndayi ete nakolanda Yawe, nakotosa mibeko, mitindo mpe malako na
Ye, na motema mpe na elimo na ngai mobimba ; mpe nakotosa maloba ya boyokani,
oyo ekomama kati na buku oyo.
32 Mokonzi
alapisaki ndayi yango bato nyonso oyo bazalaki na Yelusalemi mpe kati
na etuka ya Benjame. Mpe bavandi ya Yelusalemi batambolaki kolanda boyokani ya
Nzambe, Nzambe ya batata na bango.
33 Joziasi
alongolaki banzambe nyonso ya bikeko ya nkele kati na bituka nyonso ya
bana ya Isalaele. Apesaki mitindo na bato nyonso oyo bazalaki kati na Isalaele ete
basalela Yawe, Nzambe na bango. Na bongo, na mikolo nyonso ya bomoi ya Joziasi,
bapengwaki te liboso ya Yawe, Nzambe ya batata na bango.
35
Joziasi asepeli feti ya Pasika
(2Ba 23.21-23)
1 Joziasi asepelaki feti ya Pasika mpo na lokumu ya Yawe kati na Yelusalemi ;
mpe na mokolo ya zomi na minei ya sanza ya liboso, bakataki kingo ya mpate
mpo na mbeka ya Pasika. 2 Atiaki Banganga-Nzambe mpo ete bakoba mosala na
bango mpe alendisaki bango na mosala ya Tempelo ya Yawe. 3 Alobaki na Balevi oyo
babulisamaki mpo na Yawe mpe bazalaki na mokumba ya koteya Isalaele mobimba :
— Botia Sanduku ya bule kati na Tempelo oyo Salomo, mwana mobali ya Davidi,
mokonzi ya Isalaele, atongaki ; ezali lisusu ya komema na mapeka na bino te.
Sik’oyo, bosalela Yawe, Nzambe na bino, mpe Isalaele, bato na Ye. 4 Bomibongisa
kolanda mabota mpe masanga na bino ya mosala, kolanda mitindo oyo Davidi,
mokonzi ya Isalaele, mpe Salomo, mwana na ye ya mobali, bakomaki. 5 Bowumela
na bisika na bino ya mosala kati na Esika ya bule : lisanga moko ya Balevi mpo na
libota moko na moko ya bandeko na bino, bato ya ekolo na bino. 6 Bokata kingo
ya mpate mpo na mbeka ya Pasika, bomibulisa mpe bobongisa mpate yango ya
Pasika mpo na bandeko na bino oyo bozali na bango ekolo moko, kolanda mitindo
ya Yawe na nzela ya Moyize.
7 Joziasi azwaki kati na bibwele na ye moko mokonzi bana meme mpe bana ntaba
nkoto tuku misato mpe bangombe nkoto misato, mpo na bato ya Isalaele, nkoto tuku
misato oyo bazalaki wana mpo ete bakoka kobonza yango lokola mbeka ya Pasika.
8 Bakalaka na ye mpe bapesaki wuta na mokano ya mitema na bango, epai ya bato,
epai ya Banganga-Nzambe mpe epai ya Balevi. Ilikia, Zakari mpe Yeyeli, oyo bazalaki
bakambi ya misala kati na Tempelo ya Nzambe, bapesaki epai ya Banganga-Nzambe
lokola mbeka ya Pasika bana meme nkoto mibale na nkama motoba mpe bangombe
nkama misato. 9 Konania elongo na bandeko na ye ya mibali : Shemaya, Netaneeli,
Ashabia, Yeyeli mpe Yozabadi oyo bakambi ya Balevi, bapesaki bameme nkoto mitano
mpe bangombe nkama mitano epai ya Balevi lokola mbeka ya Pasika.
10 Tala ndenge babongisaki losambo : Banganga-Nzambe batelemaki na esika na
bango ya mosala, mpe Balevi bazalaki kati na masanga na bango, kolanda mitindo
ya mokonzi. 11 Bato babonzaki bana meme mpe bana ntaba lokola mbeka ya Pasika,
mpe Balevi bazalaki kopesa makila na yango epai ya Banganga-Nzambe mpo ete
basopa yango na likolo ya etumbelo, wana Balevi bazalaki kopapa mbeka 12 mpe
kotia pembeni biteni ya kobonza lokola mbeka ya kotumba, mpo na kopesa yango
epai ya bato kolanda masanga na bango mpo ete babonza yango epai na Yawe,
kolanda ndenge ekomama kati na buku ya Moyize. Basalaki mpe ndenge wana mpo
na bangombe. 13 Kolanda ndenge mobeko ezalaki kotinda, batumbaki na moto meme
oyo ebonzamaki lokola mbeka ya Pasika mpe balambaki makabo mosusu ya bule na
nzungu, na kikalungu mpe na basani ; mpe bapesaki yango na lombangu epai ya bato
nyonso. 14 Sima na yango, Balevi babongisaki mbeka ya Pasika mpo na bango moko
mpe mpo na Banganga-Nzambe ; pamba te Banganga-Nzambe, bana mibali ya Aron,
bazalaki kosala kino na butu mosala ya kobonza bambeka ya kotumba mpe mafuta
ya banyama. Yango wana Balevi bazalaki kobongisa mbeka ya Pasika mpo na bango
moko mpe mpo na Banganga-Nzambe, bana mibali ya Aron.
15 Babeti mindule, bana mibali ya Azafi, bazalaki na esika na bango ya mosala
kolanda mitindo ya Davidi, ya Azafi, ya Emani mpe ya Yedutuni, mosakoli ya mokonzi.
Bakengeli bikuke mpe bazalaki na bisika na bango ya mosala ; batikalaki kozala
mosika na yango te, pamba te bandeko na bango, Balevi, bazalaki mpe kobongisela
bango biloko. 16 Ezalaki ndenge wana nde misala nyonso ebongisamaki mokolo wana
mpo na kosepela feti ya Pasika mpe kobonza mbeka ya kotumba na likolo ya etumbelo
ya Yawe, kolanda mitindo ya mokonzi Joziasi.
17 Bana ya Isalaele oyo bazalaki wana basepelaki na tango wana feti ya Pasika mpe
feti ya Mapa ezanga levire, mikolo sambo.
(2Ba 23.22-23)
18 Wuta na tango ya mosakoli Samuele, feti ya Pasika ya lolenge wana etikalaki nanu
kosalema te kati na Isalaele. Mpe kati na bakonzi ya Isalaele, moko te asepelaki feti ya
Pasika lokola Pasika oyo Joziasi asepelaki elongo na Banganga-Nzambe, Balevi, bato
nyonso ya Yuda mpe ya Isalaele oyo bazalaki kuna elongo na bavandi ya Yelusalemi.
19 Ezalaki na mobu ya zomi na mwambe ya bokonzi ya Joziasi nde basepelaki Pasika
yango.
Kufa ya Joziasi
(2Ba 23.28-30)
20 Sima na makambo oyo nyonso mpe sima na Joziasi kobongisa Tempelo ya Yawe,
Neko, mokonzi ya Ejipito, akendeki kobundisa Karikemishi, na ebale Efrate ; mpe
Joziasi akendeki kokutana na ye mpo na kokanga ye nzela. 21 Neko atindelaki ye
bamemi sango mpo na koloba na ye :
— Mokonzi ya Yuda, likambo nini kati ya yo mpe ngai ? Na mokolo ya lelo, nayei
na ngai te mpo na kobundisa yo ; nayei nde kobundisa mokonzi mosusu. Nzambe
alobi na ngai ete nasala likambo yango na lombangu. Keba ete otombokela Nzambe
oyo azali elongo na ngai, soki te akobebisa yo.
22 Kasi Joziasi aboyaki kotika ye, mpe lokola ayokaki te makambo oyo Neko
ayebisaki ye kowuta na monoko ya Nzambe, Joziasi amibongolaki mpo na kobundisa
Neko na lubwaku ya Megido.
23 Kati na bitumba, basoda oyo babundaka na batolotolo babetaki mokonzi Joziasi,
mpe ye alobaki na basoda na ye :
— Bolongola ngai awa, pamba te nazoki makasi.
24 Basoda na ye balongolaki ye na shar oyo azalaki kobunda na yango, batiaki ye na
shar na ye mosusu mpe bamemaki ye na Yelusalemi epai wapi akufaki. Bakundaki ye
kati na bakunda ya batata na ye. Bato nyonso ya Yuda mpe ya Yelusalemi basalelaki
Joziasi matanga. 25 Jeremi asalaki nzembo ya mawa mpo na Joziasi. Bayembi nyonso
ya mibali mpe ya basi bayembelaki Joziasi banzembo ya mawa kino na mokolo ya lelo
mpe bakomisaki likambo yango mobeko kati na Isalaele. Banzembo yango ekomama
kati na buku ya banzembo ya mawa.
26 Makambo mpe misala mosusu ya Joziasi, elongo na misala ya botosi na ye kati
na makambo ya Yawe, kolanda oyo ekomama kati na Mobeko ya Yawe, 27 misala na
ye, kobanda na ebandeli kino na suka, ekomama kati na buku ya masolo ya bakonzi
ya Isalaele mpe ya Yuda.
36
Yoakazi, mokonzi ya Yuda
1 Bato ya mokili bazwaki Yoakazi, mwana mobali ya Joziasi, mpe bakomisaki ye
mokonzi, na Yelusalemi, mpo na kokitana na tata na ye.
(2Ba 23.31-34)
2 Yoakazi azalaki na mibu tuku mibale na misato ya mbotama tango akomaki
mokonzi, mpe akonzaki basanza misato na Yelusalemi. 3 Mokonzi ya Ejipito
alongolaki ye na bokonzi kati na Yelusalemi mpe asengaki na makasi ete mokili
ya Yuda ekoma kofuta mpako mpo na mokonzi : bakilo nkoto misato na nkama
minei ya palata mpe ya wolo. 4 Mokonzi ya Ejipito akomisaki Eliakimi, ndeko
mobali ya Yoakazi, mokonzi ya Yelusalemi mpe ya Yuda ; abongolaki kombo na ye
mpe akomisaki yango « Yeoyakimi. » Kasi Neko akangaki Yoakazi, ndeko mobali ya
Yeoyakimi, mpe amemaki ye na Ejipito.
Yeoyakimi, mokonzi ya Yuda
(2Ba 23.36-37)
5 Yeoyakimi azalaki na mibu tuku mibale na mitano ya mbotama tango akomaki
mokonzi, mpe akonzaki mibu zomi na moko na Yelusalemi. Asalaki makambo
mabe na miso ya Yawe, Nzambe na ye. 6 Nabukodonozori, mokonzi ya Babiloni,
abundisaki ye mpe akangaki ye minyololo ya bronze mpo na komema ye na Babiloni.
7 Nabukodonozori amemaki mpe na Babiloni ndambo ya biloko ya Tempelo ya Yawe
mpe atiaki yango kati na ndako na ye ya bokonzi.
8 Makambo mosusu oyo etali bokonzi ya Yeoyakimi, misala na ye ya nkele mpe
makambo oyo ekweyelaki ye, ekomama kati na buku ya masolo ya bakonzi ya Isalaele
mpe ya Yuda. Yeoyakini, mwana na ye ya mobali, akitanaki na ye na bokonzi.
Yeoyakini, mokonzi ya Yuda
(2Ba 24.8-17)
9 Yeoyakini azalaki na mibu zomi na mwambe ya mbotama tango akomaki mokonzi,
mpe akonzaki basanza misato mpe mikolo zomi na Yelusalemi. Asalaki makambo
mabe na miso ya Yawe.
10 Na suka ya mobu, mokonzi Nabukodonozori abengisaki ye mpe amemaki ye na
Babiloni elongo na biloko ya motuya ya Tempelo ya Yawe ; akomisaki Sedesiasi, ndeko
mobali ya Yeoyakini, mokonzi ya Yuda mpe ya Yelusalemi.
Sedesiasi, mokonzi ya Yuda
(2Ba 24.18-20)
mokonzi, mpe akonzaki mibu zomi na moko na Yelusalemi. 12 Asalaki makambo
mabe na miso ya Yawe, Nzambe na ye, mpe amikitisaki te liboso ya mosakoli
Jeremi oyo azalaki koloba na Kombo na Yawe. 13 Lisusu, atombokelaki mokonzi
Nabukodonozori oyo alapisaki ye ndayi na Kombo ya Nzambe. Na esika ete azonga
epai na Yawe, Nzambe ya Isalaele, akomaki moto makasi mpe akomisaki motema na
ye libanga. 14 Bakonzi nyonso ya Banganga-Nzambe mpe bato bakomaki lisusu kosala
mabe koleka, balandaki misala nyonso ya nkele ya bikolo ya bapaya mpe babebisaki
bosantu ya Tempelo ya Yawe oyo Ye moko Yawe abulisaki na Yelusalemi.
15 Yawe, Nzambe ya batata na bango, atindelaki bango, mbala na mbala mpe na
ngonga malamu, makebisi na nzela ya bamemi sango na Ye, pamba te azalaki na posa
ya kobatela bato na Ye mpe Tempelo na Ye. 16 Kasi bato ya Isalaele bazalaki kotiola
bamemi sango ya Nzambe, bazalaki komona pamba makebisi na Ye mpe bazalaki
kowolola basakoli na Ye kino Yawe kosilikela bato na Ye makasi ; mpe bakokaki kosala
eloko moko te mpo na komibikisa liboso ya kanda makasi ya Yawe.
(2Ba 25.1-21)
17 Boye, mpo na kobebisa bango, Yawe atindaki mokonzi ya bato ya Babiloni, oyo
abomaki na mopanga bilenge na bango kati na esika na bango ya bule ; abikisaki te
ezala elenge mobali, elenge mwasi, mokolo to mobange. Nzambe akabaki nyonso na
maboko ya Nabukodonozori. 18 Nabukodonozori amemaki na Babiloni biloko nyonso
ya Tempelo ya Nzambe, ya minene to ya mike, bozwi ya Tempelo ya Yawe, bozwi
ya mokonzi mpe ya bakalaka na ye. 19 Batumbaki na moto Tempelo ya Nzambe,
babukaki mir ya Yelusalemi, batumbaki na moto bandako na yango ya kitoko mpe
babebisaki biloko nyonso ya motuya. 20 Nabukodonozori amemaki na Babiloni bato
oyo babikaki na mopanga, akomisaki bango bawumbu na ye mpe ya bana na ye ya
mibali kino na tango mokili ya Persi ezwaki bokonzi.
21 Ezalaki ndenge wana nde Liloba na Yawe ekokisamaki, liloba oyo alobaki
na nzela ya mosakoli Jeremi : « Mokili ekozwa bopemi na mikolo nyonso oyo
bakosundola yango, ekosepela na basaba na yango kino tango mibu tuku sambo
ekokoka. »
Ndingisa ya kotonga Tempelo ya Nzambe
22 Na mobu ya liboso ya Sirisi, mokonzi ya Persi, Yawe alamusaki molimo ya Sirisi,
mokonzi ya Persi, mpo na kokokisa liloba oyo alobaki na nzela ya mosakoli Jeremi
mpo ete asakola mpe akoma boye kati na mokili na ye mobimba : 23 « Tala makambo
oyo Sirisi, mokonzi ya Persi, alobi : ‹ Yawe, Nzambe ya Likolo, apesi ngai babokonzi
nyonso ya mabele mpe mokumba ya kotongela Ye Tempelo, na Yelusalemi kati na
Yuda. Tika ete moto nyonso oyo, kati na bino, azali na molongo ya bato ya Yawe
akende ; pamba te Yawe, Nzambe na ye, azali elongo na ye ! › »
Esidrasi 1:1 645 Esidrasi 2:2
Esidrasi
Mokano ya mokonzi Sirisi
1Na mobu ya liboso ya Sirisi, mokonzi ya Persi, Yawe alamusaki molimo ya Sirisi,
mokonzi ya Persi, mpo na kokokisa liloba oyo alobaki na nzela ya mosakoli Jeremi,
mpo ete asakola mpe akoma boye kati na mokili na ye mobimba :
2 « Tala makambo oyo Sirisi, mokonzi ya Persi, alobi :
‹ Yawe, Nzambe ya Likolo, apesi ngai babokonzi nyonso ya mabele mpe
mokumba ya kotongela Ye Tempelo, na Yelusalemi kati na Yuda. 3 Tika ete moto
nyonso oyo, kati na bino, azali na molongo ya bato ya Yawe akende na Yelusalemi
kati na Yuda mpo na kotonga Tempelo ya Yawe, Nzambe ya Isalaele, oyo azali
Nzambe kati na Yelusalemi ! 4 Tika ete bavandi ya bisika nyonso oyo bato ya Yuda
bazali bapesa bango, mpo na Ndako ya Nzambe oyo ezali na Yelusalemi, makabo
oyo : palata, wolo, bibwele, biloko ya ndenge na ndenge mpe makabo oyo bakati
bango moko kopesa wuta na mokano ya mitema na bango. › »
5 Bongo bakambi ya mabota ya Yuda mpe ya Benjame, Banganga-Nzambe mpe
Balevi, elongo na moto nyonso oyo Nzambe atutaki motema babongamaki mpo na
kokende kotonga Tempelo ya Yawe, na Yelusalemi. 6 Bato nyonso oyo bazalaki
zingazinga na bango basungaki bango ; bapesaki biloko esalema na palata mpe na
wolo, bibwele, biloko ya ndenge na ndenge, bakado ya talo mpe makabo oyo bakataki
bango moko kopesa wuta na mokano ya mitema na bango. 7 Mokonzi Sirisi abimisaki
biloko ya Tempelo ya Yawe, oyo Nabukodonozori amemaki wuta na Yelusalemi mpo
na kotia yango kati na tempelo ya nzambe na ye. 8 Sirisi, mokonzi ya Persi, atindaki
Mitredati, mobombi bozwi na ye, ete abimisa, atanga mpe apesa yango epai ya
Sheshibatsari, moto ya libota ya bakambi ya Yuda.
9 Tala biloko yango mpe motango na yango :
bakopo ya wolo ezalaki tuku misato ;

bakopo ya palata ezalaki nkoto moko ;
basani ya mbele ya palata ezalaki tuku mibale na libwa ;
10 basani ya wolo ezalaki tuku misato ;
basani minene ya palata ezalaki nkama minei na zomi ;
biloko mosusu ezalaki nkoto moko.
11 Motango ya biloko nyonso ya wolo mpe ya palata ezalaki nkoto mitano na
nkama minei.
Sheshibatsari amemaki biloko yango nyonso tango bato oyo bakendeki na
bowumbu balongwaki na Babiloni mpo na kozonga na Yelusalemi.
2
Bayuda oyo bawutaki na bowumbu
1 Tala bato ya etuka ya Yuda, oyo Nabukodonozori, mokonzi ya Babiloni,
amemaki na bowumbu na mokili ya Babiloni, mpe, wuta na bowumbu,
bazongaki na Yelusalemi mpe na Yuda, moto na moto kati na engumba
na ye. 2 Bazongaki nzela moko na Zorobabeli, Jozue, Neyemi, Seraya,
Reyelaya, Maridoshe, Bilishani, Misipari, Bigivayi, Rewumi, Baana.
Tala motango ya bana ya Isalaele :

3 Bakitani ya Pareoshi :
nkoto mibale na nkama moko na tuku sambo na mibale.
4 Bakitani ya Shefatia :
nkama misato na tuku sambo na mibale.
5 Bakitani ya Ara :
nkama sambo na tuku sambo na mitano.
6 Bakitani ya Paati-Moabi na nzela ya Jozue mpe Joabi :
nkoto mibale na nkama mwambe na zomi na mibale.
7 Bakitani ya Elami :
nkoto moko na nkama mibale na tuku mitano na minei.
8 Bakitani ya Zatu :
nkama libwa na tuku minei na mitano.
9 Bakitani ya Zakayi :
nkama sambo na tuku motoba.
10 Bakitani ya Bani :
nkama motoba na tuku minei na mibale.
11 Bakitani ya Bebayi :
nkama motoba na tuku mibale na misato.
12 Bakitani ya Azigadi :
nkoto moko na nkama mibale na tuku mibale na mibale.
13 Bakitani ya Adonikami :
nkama motoba na tuku motoba na motoba.
14 Bakitani ya Bigivayi :
nkoto mibale na tuku mitano na motoba.
15 Bakitani ya Adini :
nkama minei na tuku mitano na minei.
16 Bakitani ya Ateri na nzela ya Ezekiasi :
tuku libwa na mwambe.
17 Bakitani ya Betsayi :
nkama misato na tuku mibale na misato.
18 Bakitani ya Yora :
nkama moko na zomi na mibale.
19 Bakitani ya Ashumi :
nkama mibale na tuku mibale na misato.
20 Bakitani ya Gibari :
tuku libwa na mitano.
21 Bato ya mboka Beteleemi,
nkama moko na tuku mibale na misato.
22 Bato ya mboka Netofa :
tuku mitano na motoba.
23 Bato ya mboka Anatoti :
nkama moko na tuku mibale na mwambe.
24 Bato ya Azimaveti :
25 Bakitani ya Kiriati-Yearimi, Kefira mpe Beyeroti :
nkama sambo na tuku minei na misato.
26 Bakitani ya Rama mpe Geba :
nkama motoba na tuku mibale na moko.
27 Bato ya mboka Mikimasi :
nkama moko na tuku mibale na mibale.
28 Bato ya bamboka Beteli mpe Ayi :
nkama mibale na tuku mibale na misato.
29 Bakitani ya Nebo :
tuku mitano na mibale.
30 Bakitani ya Magibishi :
nkama moko na tuku mitano na motoba.
31 Bakitani ya Elami mosusu :
32 Bakitani ya Arimi :
nkama misato na tuku mibale.
33 Bakitani ya Lodi, Adidi mpe Ono :
nkama sambo na tuku mibale na mitano.
34 Bakitani ya Jeriko :
nkama misato na tuku minei na mitano.
35 Bakitani ya Sena :
nkoto misato na nkama motoba na tuku misato.
Tala motango ya Banganga-Nzambe :
36
Bakitani ya Yedaeya, na nzela ya libota ya Jozue :
nkama libwa na tuku sambo na misato.
37 Bakitani ya Imeri :
nkoto moko na tuku mitano na mibale.
38 Bakitani ya Pashuri :
nkoto moko na nkama mibale na tuku minei na sambo.
nkoto moko na zomi na sambo.
Tala motango ya Balevi :
40
Bakitani ya Jozue na nzela ya Kadimieli mpe ya Odavia :
tuku sambo na minei.
Tala motango ya bayembi :
41
Bakitani ya Azafi :
Tala motango ya bakengeli bikuke ya Tempelo :
42
Bakitani ya Shalumi, Ateri, Talimoni, Akubi, Atita mpe Shobayi :
nkama moko na tuku misato na libwa.
Tala basali ya Tempelo :
43
Bakitani ya Tsika, Asufa, Tabaoti, 44 Kerosi, Siya, Padoni, 45 Lebana, Agaba, Akubi
46 Agabi, Shalimayi, Anani, 47 Gideli, Gaari, Reaya, 48 Retsini, Nekoda, Gazami,
49 Uza, Paseya, Besayi, 50 Asina, Mewunimi, Nefusimi, 51 Bakibuki, Akufa, Aruri,
52 Batsiluti, Meyida, Arisha, 53 Barikosi, Sisera, Tama, 54 Netsia mpe Atifa.
Tala bakitani ya basali ya Salomo :

55
Bakitani ya Sotayi, Sofereti, Peruda, 56 Yala, Darikoni, Gideli, 57 Shefatia, Atili,
Pokereti-Atsebayimi mpe Ami.
58 Motango ya basali ya Tempelo mpe ya bakitani ya basali ya Salomo :
nkama misato na tuku libwa na mibale.
59 Tala
molongo ya bato oyo bawutaki na bowumbu, na bingumba Teli-Mela,
Teli-Arisha, Kerubi-Adani mpe Imeri, kasi balongaki te kolakisa ete mabota
na bango ya botata ewuta na Isalaele :
60 Bakitani ya Delaya, Tobiya mpe Nekoda :
nkama motoba na tuku mitano na mibale.
Mpe kati na Banganga-Nzambe :

61
Bakitani
ya Obaya, ya Akotsi mpe ya Barizilayi oyo abengamaki « Barizilayi » mpo ete
abalaki mwana mwasi ya Barizilayi, moto ya Galadi.
62 Balukaki mikanda oyo bakoma bakombo ya bakoko na bango, kasi
batikalaki komona yango te. Boye balongolaki bango na mosala ya
bonganga-Nzambe, pamba te bazalaki mbindo. 63 Moyangeli apekisaki
bango kolia bilei ya bule kino tango Nganga-Nzambe moko akotuna toli
ya Yawe na tina na bango, na nzela ya Urimi mpe Tumimi.
64 Motango ya lisanga mobimba ya bato oyo bawutaki na bowumbu ezalaki
nkoto tuku minei na mibale na nkama misato na tuku motoba, 65 bakisa
bawumbu na bango ya mibali mpe ya basi, nkoto sambo na nkama misato
na tuku misato na sambo ; bazalaki na bayembi na bango ya basi mpe
ya mibali, nkama mibale ; 66 bampunda ya bitumba, nkama sambo na
tuku misato na motoba ; bamile nkama mibale na tuku minei na mitano ;
67 bashamo nkama minei na tuku misato na mitano ; mpe ba-ane nkoto
motoba na nkama sambo na tuku mibale.
68Tango bakomaki na Tempelo ya Yawe, na Yelusalemi, bakambi mingi ya mabota
bapesaki makabo oyo bakataki bango moko kopesa wuta na mokano ya mitema
na bango mpo na kotonga lisusu Tempelo ya Nzambe, na esika na yango ya kala.
69 Bapesaki na libenga ya misala, moto na moto kolanda ezweli na ye, mbongo ya
bibende ya wolo nkoto tuku motoba na moko, mbongo ya bibende ya palata nkoto
mitano, mpe banzambala nkama moko ya mosala ya bonganga-Nzambe.
70 Banganga-Nzambe, Balevi, bakengeli bikuke, bayembi, basali ya Tempelo,
ndambo kati na bato mpe bato nyonso ya Isalaele bavandaki kati na bingumba na
bango.
3
Bato batongi lisusu Tempelo ya Yawe
1Na sanza ya sambo, bana ya Isalaele oyo bavandaki kati na bingumba na bango
basanganaki na Yelusalemi lokola moto moko. 2 Jozue, mwana mobali ya Yotsadaki,
elongo na baninga na ye, Banganga-Nzambe, mpe Zorobabeli, mwana mobali ya
Shealitieli, elongo na bandeko na ye, babandaki kotonga etumbelo ya Nzambe ya
Isalaele mpo na kobonza kuna mbeka ya kotumba kolanda makomi kati na Mobeko
ya Moyize, moto na Nzambe. 3 Atako bazalaki koyoka bato oyo bazalaki pembeni
na bango somo, batongaki etumbelo na likolo ya miboko na yango ya kala mpe
babonzaki wana mpo na Yawe mbeka ya kotumba ya tongo mpe ya pokwa. 4 Bongo
kolanda makomi, basepelaki feti ya Bandako ya kapo, mpe babonzaki mikolo nyonso
bambeka ya kotumba kolanda motango oyo ekatama mpo na mokolo na mokolo.
5 Sima na yango, babonzaki mbeka ya kotumba ya tango nyonso, bambeka ya
kotumba oyo ekatama mpo na feti ya ebandeli ya sanza mpe mpo na feti nyonso oyo
ekatama mpo na Yawe, mpe bambeka ya kotumba mpo na bato nyonso oyo bazalaki
bango moko kopesa makabo wuta na mokano ya mitema na bango.
6 Bato babandaki kobonzela Yawe bambeka ya kotumba na mokolo ya liboso ya
sanza ya sambo, atako bamitongelaki nanu te miboko ya Tempelo ya Yawe. 7 Bapesaki
mbongo epai ya batongi ndako mpe epai ya basharipantie ; bongo bapesaki lisusu
bilei, masanga mpe mafuta epai ya bato ya Sidoni mpe ya Tiri mpo ete bamema, na
nzela ya ebale monene, banzete ya sedele longwa na Libani kino na Jafa, na ndingisa
ya Sirisi, mokonzi ya Persi.
8 Na sanza ya mibale ya mobu ya mibale sima na bango kokoma na Ndako ya
Nzambe kati na Yelusalemi, Zorobabeli, mwana mobali ya Shealitieli ; Jozue, mwana
mobali ya Yotsadaki, elongo na bandeko na bango mosusu, Banganga-Nzambe, Balevi
mpe bato nyonso oyo bazongaki na Yelusalemi wuta na bowumbu, babandaki misala
ya kotonga. Baponaki Balevi oyo bazalaki na mibu kobanda tuku mibale mpe komata
mpo ete balandela misala ya kotonga Tempelo ya Yawe. 9 Jozue elongo na bana
na ye ya mibali mpe bandeko na ye ya mibali, Kadimieli elongo na bana na ye ya
mibali oyo bazalaki bakitani ya Yuda, bapesamelaki mokumba ya kolandela bato oyo
bazalaki kotonga Ndako ya Nzambe. Mpe bakitani ya Enadadi elongo na bana na
bango ya mibali mpe bandeko na bango, Balevi, bazalaki kosunga bango. 10 Tango
batongi ndako basilisaki kotonga miboko ya Tempelo ya Yawe, Banganga-Nzambe kati
na bilamba na bango ya mosala ya bonganga-Nzambe elongo na bakelelo na bango
na maboko ; Balevi, bakitani ya Azafi, elongo na manzanza, batelemaki na bisika
na bango mpo na kokumisa Yawe, kolanda mitindo ya Davidi, mokonzi ya Isalaele.
11 Bazalaki koyemba banzembo mpo na kokumisa mpe kozongisela Yawe matondi :
« Solo, azali malamu,
bolingo na Ye mpo na Isalaele
ewumelaka seko na seko ! »
Bongo bato nyonso bazalaki kobeta milolo makasi mpo na kokumisa Yawe mpo ete
bazalaki kotia miboko ya Tempelo ya Yawe. 12 Nzokande, kati na Banganga-Nzambe
oyo ya mikolo, kati na Balevi oyo ya mikolo mpe kati na bakambi ya mabota, oyo
ya mikolo, ezalaki na ebele oyo bamonaki Tempelo ya liboso ; bongo bazalaki kolela
na mongongo makasi wana bazalaki kotia miboko ya Tempelo ya sika na miso na
bango. Mpe kaka na tango yango, ebele ya bato mosusu bazalaki kosepela na koganga
makasi mpe na kobeta milolo nzela moko na maboko. 13 Boye bato bakokaki te
kokesenisa makelele ya bato oyo bazali koganga mpo na esengo mpe makelele ya
bato oyo bazali kolela, pamba te bato bazalaki koganga makasi mpe makelele na
bango ezalaki koyokana kino na mosika.
4
Batelemeli misala ya kotonga Tempelo
1Tango banguna ya Yuda mpe ya Benjame bayokaki ete bato oyo bawutaki na
bowumbu bazali kotonga Tempelo ya Yawe, Nzambe ya Isalaele, 2 bayaki epai ya
Zorobabeli mpe bakambi ya mabota ; balobaki na bango :
— Botika ete tosunga bino na mosala ya kotonga Tempelo oyo, pamba te biso mpe
tolukaka Nzambe na bino mpe tobonzelaka Ye mbeka wuta na tango ya Esari-Adoni,
mokonzi ya Asiri, oyo amemaki biso awa.
3 Kasi Zorobabeli, Jozue mpe bakambi mosusu ya mabota ya Isalaele bazongisaki :
— Bokotonga te elongo na biso Tempelo ya Yawe, Nzambe na biso ; tokotonga
yango biso moko mpo na Yawe, Nzambe ya Isalaele, kolanda mitindo ya Sirisi,
mokonzi ya Persi.
4 Bato ya bikolo oyo ezalaki elongo na bango kati na mboka balembisaki bato ya
Yuda nzoto mpe babangisaki bango mpo ete bakoba lisusu te kotonga ; 5 bapesaki
bapesi toli kanyaka mpo ete batelemela mpe babebisa mabongisi na bango na nzela
ya batoli ya mabe, na mikolo nyonso ya Sirisi kino na oyo ya Dariusi, bango mibale
bakonzi ya Persi.
Mokanda epai ya mokonzi Aritakizerisesi
6Kaka na ebandeli ya bokonzi ya Kizerisesi, batindelaki ye mokanda mpo na

kofunda bato ya Yuda mpe ya Yelusalemi. 7 Bongo na mikolo ya Aritakizerisesi lokola
mokonzi ya Persi, Bishilami, Mitredati, Tabeyeli mpe baninga na bango ya mosala
bakomelaki Aritakizerisesi mokanda. Bakomaki yango na makomi mpe na lokota ya
Arami. 8 Moyangeli Rewumi mpe Shimishayi, mokomi mikanda na ye, bakomelaki
mokonzi Aritakizerisesi mokanda oyo na tina na Yelusalemi :
9 « Moyangeli Rewumi mpe Shimishayi, mokomi mikanda, elongo na baninga
na bango, basambisi mpe bakambi ya bato ya Dini, ya Arifarisataki, ya Taripeli,
ya Afarasi, ya Ereki, ya Babiloni, ya Size, ya Deya, ya Elami, 10 mpe bato ya bikolo
mosusu oyo Asuribanipali, mokonzi monene mpe mokonzi ya lokumu, amemaki na
bowumbu mpo na kotia bango kati na engumba Samari mpe kati na bituka nyonso
ya ngambo ya weste ya ebale Efrate. »
11 Tala maloba oyo batindelaki ye na mokanda :
« Epai ya mokonzi Aritakizerisesi.
Maloba kowuta na biso basali na yo, bato ya ngambo ya weste ya ebale Efrate.
12 Tika ete mokonzi ayeba ete Bayuda oyo bawutaki epai na yo bakomi kati na
biso, na Yelusalemi ; bazali kotonga engumba ya batomboki mpe ya bato ya mobulu,
bazali kotonga bamir mpe kobongisa lisusu miboko.
Tika ete mokonzi ayeba lisusu ete, soki engumba oyo etongami lisusu mpe
13
babongisi bamir na yango, bakofuta lisusu te mpako ya mokonzi, mpako ya mabele
mpe mpako ya nzela ; na bongo, bomengo ya mokonzi ekokita. 14 Sik’oyo, lokola
tozwi libaku ya kosala epai ya mokonzi mpe lokola ezali malamu te mpo na
biso komona lokumu ya mokonzi kobebisama, totindi sango oyo mpo na kotalisa
makambo oyo epai ya mokonzi 15 mpo ete baluka kati na babuku ya bakonzi oyo
bazalaki liboso na yo mpo na kososola malamu. Okomona solo kati na babuku
yango ete engumba oyo ezali engumba ya batomboki, etungisaka bakonzi mpe
bituka. Mpe lisusu, wuta kala, ezali esika ya batomboki. Yango wana engumba
oyo ebebisamaki. 16 Tozali koyebisa mokonzi ete soki batongi lisusu engumba oyo
mpe babongisi bamir na yango, okotikala lisusu na eloko moko te na ngambo ya
weste ya ebale Efrate. »
17 Mokonzi azongisaki eyano oyo :
« Epai ya moyangeli Rewumi ; Shimishayi, mokomi mikanda na ye, mpe baninga
na bango mosusu ya mosala oyo bavandaka na Samari mpe kati na bituka nyonso
na ngambo ya weste ya ebale Efrate :
Napesi bino mbote.
18 Batangaki mpe babongolaki na miso na ngai mokanda oyo botindelaki biso.
19 Napesaki mitindo mpo ete baluka koyeba mpe kososola bosolo. Boye emonani
solo ete, wuta na kala, engumba oyo etombokelaka kaka bakonzi mpe etindaka
bato na botomboki mpe na mobulu. 20 Na Yelusalemi, ezalaki na bakonzi ya nguya
oyo bazalaki kokonza etuka mobimba ya ngambo ya weste ya ebale Efrate mpe
epai ya banani bazalaki kofuta mpako ya mokonzi, mpako ya mabele mpe mpako
ya nzela. 21 Boye, bopesa sik’oyo mitindo epai ya bato wana ete bakoba lisusu te
kotonga mpo ete engumba wana etongama lisusu te kino tango ngai moko nakopesa
mitindo. 22 Bosala keba ete bozwa likambo oyo na pete te. Mpo na nini kotika nzela
ete mobulu oyo ekola mpe ekitisa bomengo ya mokonzi ? »
23 Tango kaka batangaki mokanda ya mokonzi Aritakizerisesi liboso ya Rewumi ;
Shimishayi, mokomi mikanda na ye, mpe baninga na bango ya mosala bakendeki
mbala moko na Yelusalemi epai ya Bayuda mpe bapekisaki bango na makasi ete
bakoba lisusu te kotonga.
24 Wuta
tango wana, misala ya Ndako ya Nzambe kati na Yelusalemi etelemaki kino
na mobu ya mibale ya bokonzi ya Dariusi, mokonzi ya Persi.
5
Misala ya kotonga Tempelo ezongeli
1Mosakoli Aje mpe mosakoli Zakari, mwana mobali ya Ido, basakolaki mpo na
bato ya Yuda oyo bazalaki kati na mokili ya Yuda mpe na engumba Yelusalemi, na
Kombo ya Nzambe ya Isalaele, oyo azalaki kati na bango. 2 Bongo, Zorobabeli, mwana
mobali ya Shealitieli, mpe Jozue, mwana mobali ya Yotsadaki, bazongelaki mosala ya
kotonga lisusu Tempelo ya Nzambe kati na Yelusalemi. Mpe basakoli ya Nzambe
bazalaki elongo na bango mpo na kosunga bango. 3 Mbala moko, Tatinayi, moyangeli
ya etuka oyo ezalaki na ngambo ya weste ya ebale Efrate, mpe Shetari-Bozinayi elongo
na baninga na bango ya mosala batunaki bango :
— Nani apesi bino nzela ya kotonga lisusu Tempelo oyo mpe ya kotelemisa lisusu
mir oyo ?
4 Batunaki lisusu :
— Bato oyo bazali kotonga Ndako oyo, bakombo na bango banani ?
5 Kasi liso ya Nzambe na bango ezalaki kosenzela bakambi ya Bayuda. Boye
bapekisaki bango te kosala misala na bango kino tango Dariusi azwaki mokanda
na tina na yango mpe kino tango bazwaki mokanda ya eyano kowuta na Dariusi.
Mokanda epai ya mokonzi Dariusi
6Tala mokanda oyo Tatinayi, moyangeli ya etuka ya ngambo ya weste ya ebale
Efrate, Shetari-Bozinayi elongo na baninga na bango ya mosala, bakambi ya bituka
ya ngambo ya weste ya ebale Efrate, batindelaki mokonzi Dariusi. 7 Tala makambo
oyo bakomaki kati na mokanda yango :
« Epai ya mokonzi Dariusi.
Tika ete bokonzi na yo ewumela na kimia !
8 Tika ete mokonzi ayeba ete tokendeki na etuka ya Yuda kino na Tempelo ya
Nzambe Monene. Bato bazali kotonga yango na mabanga bakata mpe bazali kotia
mabaya na likolo ya bamir. Mosala yango ezali kotambola malamu mpe kokende
noki kati na maboko na bango.
9 Totunaki bakambi na bango motuna oyo : ‹ Nani apesi bino nzela ya kotonga
lisusu Tempelo oyo mpe ya kotelemisa lisusu bamir ? › 10 Totunaki bango bakombo
na bango mpo ete toyebisa yo yango mpe tokomela yo bakombo ya bakambi na
bango.
11 Kasi tala eyano oyo bapesaki biso :
‹ Tozali basali ya Nzambe ya Likolo mpe ya se ; tozali kotonga lisusu Tempelo oyo
etongamaki wuta mibu ebele na kala. Mokonzi moko monene ya Isalaele atongaki
mpe asilisaki yango. 12 Kasi lokola batata na biso batumbolaki kanda ya Nzambe ya
Likolo, akabaki bango na maboko ya Nabukodonozori, moto ya Chalide, mokonzi
ya Babiloni. Ezali ye nde abukaki Tempelo oyo mpe amemaki bato na bowumbu,
na Babiloni.
13 Nzokande, na mobu ya liboso ya bokonzi na ye lokola mokonzi ya Babiloni,
Sirisi apesaki mitindo ya kotonga lisusu Ndako oyo ya Nzambe, 14 alongolaki kutu
na tempelo ya Babiloni biloko basala na wolo mpe na palata, oyo Nabukodonozori
azwaki na Ndako ya Nzambe kati na Yelusalemi mpe amemaki na tempelo ya
Babiloni. Mokonzi Sirisi apesaki biloko yango epai ya Sheshibatsari oyo ye, Sirisi,
atiaki lokola moyangeli. 15 Alobaki na ye : ‘ Kamata biloko oyo mpe kende kotia
yango kati na Tempelo ya Yelusalemi ; mpe tika ete Tempelo ya Nzambe etongama
lisusu na esika na yango ya kala. ’
16 Ezali bongo nde Sheshibatsari ayaki awa na Yelusalemi mpo na kotonga miboko
ya Ndako ya Nzambe. Wuta mokolo wana kino na mokolo ya lelo, Tempelo ezali
kotongama, kasi misala esili nanu te. ›
Sik’oyo, soki yango esepelisi mokonzi, tika ete baluka kati na babuku ya kala
17
ya bakonzi ya Babiloni mpo na kotala soki mokonzi Sirisi apesaki solo mitindo ya
kotonga lisusu Ndako ya Nzambe kati na Yelusalemi. Mpe tika ete mokonzi atindela
biso mokano na ye na tina na likambo oyo. »
6
Mokano ya mokonzi Dariusi
1 Mokonzi Dariusi apesaki mitindo,
mpe balukaki kati na babuku ya kala oyo ezalaki
na Babiloni, kati na ebombelo bomengo ya mokonzi. 2 Mpe bamonaki buku moko kati
na Ekibatane, engumba mokonzi ya etuka ya Medi. Tala makomi oyo ezalaki kati na
buku yango :
« Ekaniseli :
3 Na mobu ya liboso ya mokonzi Sirisi, mokonzi Sirisi azwaki mokano na tina na
Tempelo ya Nzambe kati na Yelusalemi :
Tempelo ya Nzambe esengeli kotongama lisusu mpo ete ezala esika ya kobonza
mbeka ; boye esengeli kozongisa miboko na yango. Tempelo ekozala na bametele
pene tuku misato na bosanda mpe bametele pene tuku misato na mokuse. 4 Ekozala
na milongo misato ya mabanga bakata mpe molongo moko ya mabaya ya sika mpo
na motondo. Mbongo ya kofuta mpo na misala yango ekowuta na bomengo ya
mokonzi. 5 Lisusu, biloko basala na wolo mpe na palata ya Ndako ya Nzambe, oyo
Nabukodonozori azwaki na Tempelo kati na Yelusalemi mpe amemaki na Babiloni,
esengeli kozonga na bisika na yango kati na Tempelo, na Yelusalemi ; basengeli
kotia yango kati na Ndako ya Nzambe.
6 Sik’oyo, Tatinayi, moyangeli ya etuka oyo ezali na ngambo ya weste ya ebale
Efrate, Shetari-Bozinayi mpe bino baninga na bango ya mosala, bakambi ya etuka,
bozala mosika ya likambo oyo. 7 Botika ete misala ya kotonga lisusu Ndako oyo ya
Nzambe ekoba. Tika ete moyangeli mpe bakambi ya Bayuda batonga yango lisusu
na esika na yango ya kala.
8 Tala mitindo oyo ngai nazali kopesa bino na tina na oyo bosengeli kosala mpo na
kosunga bakambi ya Bayuda mpe mpo na misala ya botongi Ndako oyo ya Nzambe :
‹ Bosengeli tango nyonso kozwaka mbongo ya misala na bomengo ya mokonzi,
oyo ewutaka na mpako oyo etuka ya ngambo ya weste ya ebale Efrate efutaka
mpo na mokonzi, mpo na kofuta bato wana na ndenge ekoki mpe mpo ete misala
etelema te. 9 Bosengeli mpe kopesaka mikolo nyonso epai ya Banganga-Nzambe
ya Yelusalemi biloko nyonso oyo bakozala na yango na bosenga mpo na mbeka ya
kotumba ya Nzambe ya Likolo : bana ngombe ya mibali, bameme ya mibali, bana
meme, ble, mungwa, masanga ya vino mpe mafuta. Soki bakomi na bosenga ya
biloko, bino bosengeli kopesa bango yango mikolo nyonso, mpe esengeli te kozanga,
10 mpo ete bakoka kobonzaka mbeka ya solo kitoko epai ya Nzambe ya Likolo, mpe
mpo ete basambelaka mpo na bomoi malamu ya mokonzi elongo na bana na ye ya
mibali.
Bongo tala mokano oyo nasili kozwa mpo na moto nyonso oyo akobongola to
11
akotosa te mitindo oyo : bakolongola libaya moko kati na ndako na ye, bakotelemisa
yango, bakodiembika ye na libaya yango mpe bakokomisa ndako na ye mopiku ya
biloko ya mbindo. 12 Tika ete Nzambe oyo atiaki Kombo na Ye kuna akweyisa
mokonzi nyonso to bato nyonso oyo bakomeka kotombola loboko mpo na koboya
kotosa to kobongola mitindo na ngai na kobuka Tempelo oyo ya Nzambe kati na
Yelusalemi.
Ezali ngai, Dariusi, moto napesi mitindo yango. Tika ete botosa yango malamu
mpe na lombangu. › »
Bosili ya misala mpe libulisi ya Tempelo
13Boye, Tatinayi, moyangeli ya etuka ya ngambo ya weste ya ebale Efrate, mpe
Shetari-Bozinayi elongo na baninga na bango ya mosala batosaki mitindo ya mokonzi
Dariusi na lombangu mpe na ndenge ezaleli. 14 Boye bakambi ya Bayuda bakobaki
misala ya kotonga, mpe balongaki wana balendisamaki na maloba ya basakoli Aje
mpe Zakari, mokitani ya Ido. Basilisaki kotonga kolanda mitindo ya Nzambe ya
Isalaele mpe ya Sirisi, Dariusi, mpe Aritakizerisesi, bakonzi ya Persi.
15 Basilisaki kotonga Ndako mobimba ya Nzambe, na mokolo ya misato ya sanza ya
Adari, tango mokonzi Dariusi akokisaki mibu motoba na bokonzi. 16 Bato ya Isalaele,
Banganga-Nzambe, Balevi mpe bato mosusu oyo bawutaki na bowumbu basalaki feti
ya libulisi ya Ndako ya Nzambe. 17 Babonzaki bangombe ya mibali nkama moko,
bameme ya mibali nkama mibale, bana meme nkama minei mpo na libulisi ya Ndako
ya Nzambe ; mpe bantaba ya mibali zomi na mibale, moko mpo na ekolo moko na
moko ya Isalaele, lokola mbeka mpo na masumu ya Isalaele mobimba.
18 Bakabolaki mpe Banganga-Nzambe kolanda milongo na bango, mpe Balevi
kolanda masanga na bango mpo na mosala ya Nzambe kati na Yelusalemi, ndenge
ekomama kati na buku ya Moyize.
Feti ya Pasika
19 Namokolo ya zomi na minei ya sanza ya liboso, bana ya Isalaele oyo bawutaki na
bowumbu basepelaki feti ya Pasika. 20 Banganga-Nzambe mpe Balevi bamipetolaki
kolanda mibeko mpe bakomaki peto. Boye Balevi bakataki kingo ya mpate lokola
mbeka ya Pasika mpo na bato nyonso oyo bawutaki na bowumbu, mpo na bandeko
na bango, Banganga-Nzambe, mpe mpo na bango moko. 21 Bana ya Isalaele oyo
bawutaki na bowumbu baliaki yango elongo na bato nyonso oyo bakabwanaki na
misala ya mbindo ya bikolo ya mokili mpe basanganaki elongo na bango mpo na
koluka Yawe, Nzambe ya Isalaele. 22 Na mikolo sambo, basalaki na esengo feti ya
Mapa ezanga levire, pamba te Yawe atondisaki bango na esengo ndenge abongolaki
makanisi ya mokonzi ya Asiri mpo ete asunga bango na misala ya botongi Ndako ya
Nzambe, ya Nzambe ya Isalaele.
7
Esidrasi azongi na Yelusalemi
Sima na makambo oyo, tango Aritakizerisesi azalaki mokonzi ya Persi, Esidrasi,
1
mwana mobali ya Seraya, mwana mobali ya Azaria, mwana mobali ya Ilikia, 2 mwana
mobali ya Shalumi, mwana mobali ya Tsadoki, mwana mobali ya Ayitubi, 3 mwana
mobali ya Amaria, mwana mobali ya Azaria, mwana mobali ya Merayoti, 4 mwana
mobali ya Zerakia, mwana mobali ya Uzi, mwana ya Buki, 5 mwana mobali ya
Abishuwa, mwana mobali ya Pineasi, mwana mobali ya Eleazari, mwana mobali
ya Aron, mokonzi ya Banganga-Nzambe, 6 alongwaki na Babiloni. Esidrasi yango
azalaki molakisi malamu ya mibeko mpe ayebaki penza malamu Mobeko ya Moyize
oyo Yawe, Nzambe ya Isalaele, apesaki na bato na Ye. Bongo lokola loboko ya Yawe,
Nzambe na ye, ezalaki likolo na ye, mokonzi apesaki ye biloko nyonso oyo asengaki.
7 Kati na bana ya Isalaele, Banganga-Nzambe, Balevi, bayembi, bakengeli bikuke
mpe basali ya Tempelo, ndambo bazongaki na Yelusalemi na mobu ya sambo ya
mokonzi Aritakizerisesi. 8 Esidrasi mpe akomaki elongo na bango na Yelusalemi na
sanza ya mitano ya mobu ya sambo ya mokonzi. 9 Alongwaki na Babiloni na mokolo
ya liboso ya sanza ya liboso mpe akomaki na Yelusalemi na mokolo ya liboso ya sanza
ya mitano, pamba te loboko ya ngolu ya Nzambe na ye ezalaki likolo na ye, 10 mpo ete
Esidrasi amipesaki ye moko penza, na motema na ye mobimba, mpo na koyekola mpe
kotia na misala mibeko ya Yawe mpe mpo na kolakisa na bana ya Isalaele bikateli
mpe mitindo ya mibeko yango.
Mokanda ya Aritakizerisesi epai ya Esidrasi
Tala mokanda oyo mokonzi Aritakizerisesi apesaki epai ya Esidrasi, Nganga-
11
Nzambe mpe molakisi ya Mobeko, oyo ayebaki penza malamu makambo oyo etali
mitindo mpe bikateli ya Yawe mpo na Isalaele :
12 « Aritakizerisesi, mokonzi ya bakonzi ;
Epai ya Esidrasi, Nganga-Nzambe mpe molakisi ya Mobeko ya Nzambe ya Likolo :
Mbote na yo !
13 Napesi mitindo ete, kati na bokonzi na ngai, moto nyonso kati na bato ya
Isalaele, kati na Banganga-Nzambe mpe Balevi na bango, oyo alingi kokende na
Yelusalemi akende elongo na yo. 14 Ngai, mokonzi elongo na bapesi toli na ngai
sambo, totindi yo koluka koyeba makambo oyo ezali koleka na Yuda mpe na
Yelusalemi, kolanda Mobeko ya Nzambe na yo, oyo ezali na maboko na yo, 15 mpe
komema palata mpe wolo oyo mokonzi mpe bapesi toli na ye bapesi bango moko
wuta na mokano ya mitema na bango, epai ya Nzambe ya Isalaele, oyo Ndako na
Ye ezali na Yelusalemi ; 16 elongo na palata mpe wolo nyonso oyo okozwa na etuka
ya Babiloni, makabo oyo bato mpe Banganga-Nzambe bakataki bango moko kopesa
wuta na mokano ya mitema na bango, mpo na Tempelo ya Nzambe na bango kati
na Yelusalemi. 17 Boye, okosala keba ete osomba bangombe, bameme ya mibali
mpe bana meme elongo na nyonso oyo esengeli mpo na makabo na yango ya gato
mpe ya masanga, mpe okobonza yango na etumbelo ya Nzambe na bino kati na
Yelusalemi. 18 Na palata mpe wolo oyo etikali, yo mpe bandeko na yo, Bayuda,
bokoki kosala nyonso oyo bokomona ete ezali malamu kolanda mokano ya Yawe,
Nzambe na bino.
19 Okopesa epai ya Nzambe ya Yelusalemi, biloko nyonso oyo bakopesa yo mpo
na mosala ya Tempelo ya Nzambe na yo. 20 Na nzela ya bomengo ya mokonzi, okoki
kozwa biloko nyonso mosusu oyo okozala na yango na bosenga mpo na misala ya
Ndako ya Nzambe na yo. 21 Sik’oyo, ngai, mokonzi Aritakizerisesi, napesi mitindo
epai ya babateli bomengo nyonso ya mokonzi kati na etuka ya ngambo ya weste ya
ebale Efrate, ete bopesa na lombangu eloko nyonso oyo Esidrasi, Nganga-Nzambe
mpe molakisi ya Mobeko ya Nzambe ya Likolo, akosenga bino 22 kino na kilo ya
palata nkoto misato na nkama mitano, kilo ya ble nkoto tuku minei na mitano,
balitele ya vino nkoto minei na nkama mitano, balitele ya mafuta nkoto minei na
nkama mitano mpe kilo ya mungwa oyo bakoki kotanga te. 23 Tika ete makambo
nyonso oyo Nzambe ya Likolo atindi mpo na Tempelo na Ye esalema ndenge kaka
atindi yango, mpo ete kanda na Ye ekitela te mokili ya mokonzi mpe bana na ye ya
mibali.
24 Bosengeli lisusu koyeba ete bozali lisusu na ndingisa te ya kosenga na Nganga-
Nzambe nyonso, Molevi nyonso, moyembi nyonso, mokengeli nyonso ya ekuke,
mosali nyonso ya Tempelo, mpe na mosali nyonso mosusu ya Ndako ya Nzambe
ete afuta mpako ya mokonzi, mpako ya mabele mpe mpako ya nzela. 25 Bongo yo,
Esidrasi, kolanda bwanya ya Nzambe na yo, oyo ozali na yango, pona bilombe mpe
basambisi mpo na mosala ya kokata makambo ya bato nyonso oyo, kati na etuka
ya ngambo ya weste ya ebale Efrate, bayebi mibeko ya Nzambe na yo ; mpe lakisa
yango na bato oyo bayebi yango te.
26 Moto nyonso oyo akotosa te Mobeko ya Nzambe na yo mpe mobeko ya mokonzi
asengeli bongo kozwa etumbu ya kufa to kokende na bowumbu to kokaba bomengo
na ye mpo ete babotola yango to mpe kokota na boloko. »
27 Tika ete Yawe, Nzambe ya batata na biso, akumisama, Ye oyo atiaki makanisi ya
lolenge oyo na motema ya mokonzi, mpo ete akoka kopesa lokumu na Tempelo ya
Yawe kati na Yelusalemi, 28 mpe oyo asaleli ngai bolamu na Ye liboso ya mokonzi, ya
bapesi toli na ye mpe ya bakalaka na ye nyonso, pamba te loboko ya Yawe, Nzambe
na ngai, ezalaki likolo na ngai ! Boye, nazwaki makasi mpe nasangisaki bakambi ya
Isalaele mpo ete bazonga elongo na ngai.
8
Molongo ya bakambi ya mabota
1 Tala bakambi ya mabota, kolanda ndenge babotamela, oyo bazongaki
elongo na ngai, wuta na Babiloni, na tango Aritakizerisesi azalaki
mokonzi :
2 Kati na bakitani ya Pineasi :
Gerishomi.
Kati na bakitani ya Itamari :
Daniele.
Kati na bakitani ya Davidi :
Atushi.
3 Kati na bakitani ya Shekania, ya Pareoshi :
Zakari elongo na bato na ye oyo batangaki, nkama moko na tuku mitano.
4 Kati na bakitani ya Paati-Moabi :
Eliowenayi, mwana mobali ya Zerakia, elongo na bato na ye nkama mibale.
5 Kati na bakitani ya Zatu :
Shekania, mwana mobali ya Yaazieli, elongo na bato na ye nkama misato.
6 Kati na bakitani ya Adini :
Ebedi, mwana mobali ya Jonatan, elongo na bato na ye tuku mitano.
7 Kati na bakitani ya Elami :
Ezayi, mwana mobali ya Atalia elongo na bato na ye tuku sambo.
8 Kati na bakitani ya Shefatia :
Zebadia, mwana mobali ya Mikaeli, elongo na bato na ye tuku mwambe.
9 Kati na bakitani ya Joabi :
Abidiasi, mwana mobali ya Yeyeli, elongo na bato na ye nkama mibale na zomi
na mwambe.
10 Kati na bakitani ya Bani :
Shelomiti, mwana mobali ya Yosifia, elongo na bato na ye nkama moko na tuku
motoba.
11 Kati na bakitani ya Bebayi :
Zakari, mwana mobali ya Bebayi, elongo na bato na ye tuku mibale na mwambe.
12 Kati na bakitani ya Azigadi :
Yoanani, mwana mobali ya Akatani, elongo na bato na ye nkama moko na zomi.
13 Kati na bakitani ya Adonikami :
bana ya suka oyo bakombo na bango ezalaki Elifeleti, Yeyeli mpe Shemaya, elongo
na bato na bango tuku motoba.
14 Kati na bakitani ya Bigivayi :
Utayi mpe Zabudi elongo na bato na bango tuku sambo.
Esidrasi azongi na Yelusalemi
15Nasangisaki bango pene ya ebale oyo ezalaki kotiola na ngambo ya Akava, mpe
tovandaki kuna mikolo misato. Tango natalaki malamu bato mpe Banganga-Nzambe,
namonaki ata Molevi moko te kuna. 16 Boye nabengisaki Eliezeri, Arieli, Shemaya,
Elinatani, Yaribi, Elinatani, Natan, Zakari mpe Meshulami oyo bazalaki bakambi ;
Yoyaribi mpe Elinatani oyo bazalaki bato ya mayele. 17 Natindaki bango epai ya Ido,
mokambi ya mboka Kasifia ; nayebisaki bango makambo oyo basengeli koloba na Ido
mpe bandeko na ye ya mosala, basali ya Tempelo, oyo bazalaki kovanda na Kasifia,
mpo ete bamemela biso basali mpo na Ndako ya Nzambe na biso. 18 Lokola loboko ya
ngolu ya Nzambe na biso ezalaki likolo na biso, bamemelaki biso Sherebia, moto ya
mayele, kati na bakitani ya Maali, mwana mobali ya Levi, mwana mobali ya Isalaele,
elongo na bana na ye ya mibali mpe bandeko na ye ya mibali, bango nyonso zomi
na mwambe, 19 elongo na Ashabia mpe Ezayi, bakitani ya Merari, elongo na bandeko
na ye ya mibali mpe bana na bango ya mibali. Bango nyonso bazalaki tuku mibale.
20 Bamemaki lisusu basali ya Tempelo, nkama mibale na tuku mibale, bakitani ya bato
oyo Davidi mpe lisanga ya bakalaka na ye batiaki mpo na kosunga Balevi. Batangaki
bango nyonso na bakombo na bango.
Esidrasi akati mokolo ya kokila bilei
21Kuna, pene ya ebale Akava, napesaki mitindo ya kokila bilei mpo na komikitisa
liboso ya Nzambe na biso mpe kosenga Ye mobembo malamu mpo na biso, mpo na
bana na biso mpe mpo na biloko na biso nyonso. 22 Nayokaki soni mpo na kosenga
epai ya mokonzi basoda mpe basoda oyo batambolaka likolo ya bampunda, mpo na
kobatela biso na nzela liboso ya banguna na biso ; pamba te tolobaki na mokonzi :
« Loboko ya ngolu ya Nzambe na biso ezali likolo ya moto nyonso oyo alukaka Ye,
kasi kanda makasi na Ye ekitelaka bato nyonso oyo basundolaka Ye. » 23 Boye, tokilaki
bilei mpe tosengaki ngolu yango epai ya Nzambe na biso, mpe Ye ayanolaki libondeli
na biso.
Banganga-Nzambe bayambi biloko ya kotongela Tempelo
24Bongo na sima, natiaki kati na bakonzi ya Banganga-Nzambe bakonzi zomi na
mibale : Sherebia, Ashabia elongo na bandeko na bango zomi. 25 Namekaki liboso
na bango makabo ya palata, ya wolo mpe bisalelo nyonso oyo mokonzi, bapesi toli
na ye, bakalaka na ye mpe Isalaele mobimba bapesaki mpo na Ndako ya Nzambe
na biso. 26 Napesaki bango kilo nkoto tuku mibale ya palata, kilo nkoto misato ya
bisalelo basala na palata, kilo nkoto misato ya wolo, 27 bakopo ya wolo tuku mibale
oyo ezali na motuya ya mbongo ya bibende ya wolo nkoto moko mpe biloko mibale
ya kitoko basala na bronze oyo engalaka lokola wolo. 28 Nalobaki na bango : « Bino
elongo na biloko oyo, bobulisami mpo na Yawe. Palata mpe wolo oyo ezali makabo
oyo bato bakati bango moko kopesa wuta na mokano ya mitema na bango, epai
na Yawe, Nzambe ya tata na bino. 29 Bosenzela mpe bobatela yango malamu kino
tango bokomeka kilo na yango liboso ya bakonzi ya Banganga-Nzambe, ya Balevi
mpe ya bakambi ya mabota ya Isalaele, kati na bashambre ya Tempelo ya Yawe, na
Yelusalemi. »
30 Banganga-Nzambe mpe Balevi bayambaki palata, wolo mpe bisalelo ya bule oyo
bamekaki kilo na yango, mpo na komema yango na Ndako ya Nzambe na biso, na
Yelusalemi.
Bokomi na Yelusalemi
31Na mokolo ya zomi na mibale ya sanza ya liboso, tolongwaki na ebale Akava
mpo na kokende na Yelusalemi. Loboko ya Nzambe na biso ezalaki likolo na biso,
mpe abatelaki biso na nzela liboso ya banguna mpe ya bato ya mobulu. 32 Tokomaki
na Yelusalemi mpe topemaki kuna mikolo misato. 33 Na mokolo ya minei, tomekaki
kilo ya palata, ya wolo mpe bisalelo ya bule kati na Ndako ya Nzambe na biso, liboso
ya kopesa yango na maboko ya Nganga-Nzambe Meremoti, mwana mobali ya Uri ;
azalaki elongo na Eleazari, mwana mobali ya Pineasi, mpe Balevi Yozabadi, mwana
mobali ya Jozue, mpe Noadia, mwana mobali ya Binuwi. 34 Batangaki mpe bamekaki
kilo ya biloko nyonso ; mpe bakomaki yango na buku kaka na tango wana. 35 Bato
oyo bakendeki na bowumbu bazongaki wuta na bowumbu mpe babonzaki mpo na
Isalaele mobimba lokola mbeka ya kotumba epai ya Nzambe ya Isalaele : bangombe
ya mibali zomi na mibale, bameme ya mibali tuku libwa na motoba, bana meme tuku
sambo na sambo, mpe bantaba zomi na mibale lokola mbeka ya masumu. Babonzaki
nyonso lokola mbeka ya kotumba mpo na Yawe. 36 Batindaki lisusu sango ya mitindo
ya mokonzi epai ya bayangeli oyo mokonzi atiaki na bituka mpe epai ya bayangeli
ya etuka ya ngambo ya weste ya ebale Efrate, oyo basungaki bato mpe Tempelo ya
Nzambe.
9
Libondeli ya Esidrasi
1Sima na makambo nyonso oyo esalemaki, bakambi ya Isalaele bayaki epai na
ngai mpe balobaki : « Bato ya Isalaele, Banganga-Nzambe mpe Balevi bakabwani te
na bato ya bikolo, oyo bazali kati na bango ; bakabwani mpe te na misala na bango
ya mbindo. Batamboli kaka kolanda misala ya mbindo ya bato ya Kanana, ya Iti, ya
Perizi, ya Yebusi, ya Amoni, ya Moabi, ya Ejipito mpe ya Amori, 2 pamba te babali
bana basi ya bikolo wana ya bapaya mpo na bango moko mpe mpo na bana na
bango ya mibali. Boye, basangisi libota ya bule na bikolo ya bapaya oyo bazali kati
na bango. Bakambi mpe bakalaka bazalaki bato ya liboso ya kosala makambo wana
ya mbindo. »
3 Tango nayokaki bongo, napasolaki nzambala mpe kazaka na ngai, napikolaki suki
ya moto na ngai mpe mandefu na ngai mpe namivandisaki wana na mabele. 4 Bato
nyonso oyo bazalaki kolenga mpo na maloba na Nzambe ya Isalaele basanganaki pene
na ngai, mpo na misala ya mbindo ya bato oyo bawutaki na bowumbu. Navandaki
na mawa kino na tango ya likabo ya pokwa. 5 Bongo na tango ya likabo ya pokwa,
nasalaki makasi atako nazalaki na pasi makasi kati na motema, natelemaki na
nzambala mpe kazaka na ngai, oyo epasuka ; nafukamaki mpe natombolaki maboko
na ngai epai na Yawe, Nzambe na ngai. 6 Nalobaki :
« Oh Nzambe na ngai ! Nazali kati na mobulu mpe nazali koyoka soni makasi
mpo na kotombola elongi na ngai epai na Yo, Nzambe na ngai ; pamba te masumu
mpe mabe na biso ekomi ebele penza mpe emati kino na Likolo ! 7 Wuta na
tango ya bakoko na biso kino na mokolo ya lelo, mabe na biso ekomi ebele.
Likolo ya masumu na biso, biso elongo na bakonzi mpe Banganga-Nzambe na biso
tokabamaki na mopanga, na bowumbu, na kobebisama mpe na soni makasi na
maboko ya bakonzi ya bapaya, ndenge ezali komonana na mokolo ya lelo. 8 Kasi
sik’oyo, oh Yawe, Nzambe na biso, na mwa tango moke, osaleli biso ngolu ya
kobikisa ndambo ya bato kati na biso mpe ya kopesa biso esika kati na mokili na
Yo ya bule. Na boye, Yo Nzambe na biso, ongengisi miso na biso na pole mpe opesi
biso lisungi kati na bowumbu na biso. 9 Pamba te, atako tozali bawumbu, kasi Yo
Nzambe na biso, osundoli biso te kati na bowumbu na biso. Omonisi biso bolamu na
Yo na nzela ya bakonzi ya Persi : bapesi biso makasi ya sika mpo na kotonga lisusu
Ndako ya Nzambe na biso, na kobongisa bamir na yango oyo ebukanaki-bukanaki
mpe na kopesa biso mir ya kobombamela kati na Yuda mpe na Yelusalemi.
10 Sik’oyo, oh Nzambe na biso, toloba lisusu nini na makambo oyo ezali
kosalema ? Pamba te tobateli te mibeko na Yo, 11 oyo opesaki na nzela ya basali
na Yo, basakoli, tango olobaki : ‹ Mokili oyo bozali kokota mpo na kokamata yango
ezali mokili oyo ebebisami na mbindo ya bato wana. Na nzela ya misala na bango
ya nkele, batondisi mokili yango nyonso na mbindo na bango. 12 Boye, bopesa te na
libala bana na bino ya basi epai ya bana na bango ya mibali to bozwa te na libala
bana na bango ya basi mpo na bana na bino ya mibali. Tango nyonso, bosalaka
te boyokani ya bondeko elongo na bango mpo ete bokoka kozala makasi, bokoka
kolia bambuma malamu ya mokili mpe bokoka kotikela yango bana na bino lokola
libula mpo na libela. ›
13 Makambo nyonso oyo ekomeli biso ezali mbano ya etamboli mabe na biso
mpe ya ngambo na biso monene. Mpe lisusu, oh Nzambe na biso, na kotala ebele
ya masumu oyo tosali, etumbu oyo opesi biso ezali moke penza, mpo ete otikeli
biso kutu ndambo ya bato oyo ! 14 Boni, tozongela lisusu kobuka mibeko na Yo
mpe kobalana na bato oyo basalaka makambo ya nkele ? Boni, kanda makasi na
Yo ekopela te kino kosilisa koboma biso mpe kotikela biso moto ata moko te na
bomoi ? 15 Oh Yawe, Nzambe ya Isalaele, ozali penza sembo ! Na ngolu na Yo, na
mokolo ya lelo, tozali batikali kati na bato na biso mpe tozali awa liboso na Yo,
elongo na masumu na biso ; nzokande moko te kati na biso akoki kotelema bongo
liboso na Yo ! »
10
Isalaele ayamboli masumu
1 Wana Esidrasi azalaki kobondela mpe kotubela masumu, azalaki ya kofukama
mpe azalaki kolela liboso ya Ndako ya Nzambe. Ebele ya bana ya Isalaele : mibali,
basi mpe bana, basanganaki pene na ye mpe, bango nyonso, bazalaki kolela makasi.
2 Bongo Shekania, mwana mobali ya Yeyeli, moko kati na bakitani ya Elami, alobaki
na Esidrasi : « Solo, tosalaki makambo ya mbindo na miso ya Nzambe na biso, pamba
te tobali basi ya bapaya kati na bikolo oyo ezali elongo na biso kati na mboka oyo ; kasi
atako bongo, elikya ezali nanu mpo na Isalaele ! 3 Sik’oyo, tika ete tosala boyokani
elongo na Nzambe na biso mpo na kobengana basi wana nyonso elongo na bana na
bango, kolanda toli na yo Esidrasi, nkolo na ngai, mpe kolanda toli ya bato nyonso oyo
balengaka liboso ya mibeko ya Nzambe na biso ! Tika ete esalema kolanda Mobeko !
4 Telema, pamba te yo nde osengeli kotala likambo oyo ! Tozali elongo na yo mpo na
kosunga yo. Yika mpiko mpe sala ! »
5 Esidrasi atelemaki mpe asengaki na bakonzi ya Banganga-Nzambe, Balevi mpe
bana nyonso ya Isalaele kolapa ndayi ete bakosalela makambo oyo ndenge elobami.
Mpe balapaki ndayi. 6 Bongo Esidrasi alongwaki liboso ya Ndako ya Nzambe mpe
akendeki na shambre ya Yoanani, mwana mobali ya Eliashibi. Wana azalaki kuna,
atikalaki kolia eloko moko te mpe komela mayi te ; pamba te azalaki kokoba kosala
matanga likolo ya makambo ya mbindo ya bato oyo bawutaki na bowumbu.
7 Bapanzaki sango kati na Yuda mpe na Yelusalemi ete bato nyonso oyo bawutaki
na bowumbu basangana na Yelusalemi. 8 Kolanda mokano ya bakalaka mpe bakambi
ya bato, moto nyonso oyo akomonana te sima na mikolo misato, bakobotola biloko
na ye nyonso mpe bakolongola ye na lisanga ya bato oyo bawutaki na bowumbu.
9 Sima na mikolo yango misato, bato nyonso ya Yuda mpe ya Benjame basanganaki
na Yelusalemi. Na mokolo ya tuku mibale ya sanza ya libwa, bato nyonso bavandaki
kati na lopango, liboso ya Ndako ya Nzambe, mpe bazalaki kolenga makasi likolo ya
makambo oyo mpe mpo ete mvula ezalaki kobeta makasi. 10 Nganga-Nzambe Esidrasi
atelemaki mpe alobaki na bango :
— Bosalaki makambo ya mbindo awa bobalaki basi ya bapaya ; mpe, na nzela na
yango, bobakiselaki Isalaele ngambo. 11 Sik’oyo, boyambola masumu na bino epai
na Yawe, Nzambe ya batata na bino, mpe bokokisa mokano na Ye ! Bokabwana na
bato ya bikolo ya bapaya oyo bazali kati na bino mpe bokabwana na basi na bino
ya bapaya.
12 Lisanga mobimba ezongisaki na mongongo makasi :
— Ezali se bongo, tokosala ndenge olobi ! 13 Nzokande tozali bato ebele awa,
mpe ezali eleko ya mvula ; tokoki kowumela na libanda te. Kutu, ezali te likambo
ya mokolo moko to ya mikolo mibale, pamba te ebele kati na biso basali masumu
kati na likambo oyo. 14 Tika ete bakambi na biso batikala awa na esika ya lisanga
mobimba ! Mpe tika ete bato nyonso oyo, kati na bingumba na biso, babalaki basi
ya bapaya bakende liboso ya bakambi mpe basambisi ya engumba moko na moko,
na mikolo oyo bakokatela bango, kino kanda makasi ya Nzambe na biso ekolongwa
kati na biso na tina na likambo yango.
15 Kaka Jonatan, mwana mobali ya Azaeli, mpe Yakizia, mwana mobali ya Tikiva,
elongo na Meshulami mpe Shabetayi, moto ya libota ya Levi, nde batelemelaki
mokano oyo. 16 Kasi bato oyo bawutaki na bowumbu basalaki ndenge elobamaki.
Nganga-Nzambe Esidrasi aponaki bakambi ya mabota, moko mpo na libota moko
na moko, mpe abengaki bango nyonso na bakombo na bango. Babandaki kovanda
mpo na koyekola makambo yango na mokolo ya liboso ya sanza ya zomi. 17 Mpe, na
mokolo ya liboso ya sanza ya liboso, basilisaki koyekola makambo ya mibali nyonso
oyo babalaki basi ya bapaya.
Molongo ya bato oyo bamemaki ngambo
18 Tala kati na bakitani ya Banganga-Nzambe, mibali oyo babalaki basi ya
bapaya :
Kati na bakitani ya Jozue, mwana mobali ya Yotsadaki elongo na bandeko na ye ya
mibali :
Maaseya, Eliezeri, Yaribi mpe Gedalia.
19 Bango nyonso batombolaki maboko mpo na kozwa mokano ya kobengana basi
na bango mpe ya kobonza meme ya mobali lokola mbeka mpo na masumu na
bango.
20 Kati na bakitani ya Imeri :
Anani mpe Zebadia.
21 Kati na bakitani ya Arimi :
Maaseya, Eli, Shemaya, Yeyeli mpe Oziasi.
22 Kati na bakitani ya Pashuri :
Eliowenayi, Maaseya, Isimaeli, Netaneeli, Yozabadi mpe Eleasa.
Kati na Balevi :
23
Yozabadi, Shimei, Kelaya oyo bazalaki kobenga lisusu Kelita, Petaya, Yuda mpe
Eliezeri.
24 Kati na babeti mindule :
Eliashibi.
Kati na bakengeli bikuke :
Shalumi, Telemi mpe Uri.
Kati na bato mosusu ya Isalaele :

25
kati na bakitani ya Pareoshi :
Ramia, Yiziya, Malikiya, Miyamini, Eleazari, Malikiya mpe Benaya.

26 Kati na bakitani ya Elami :
Matania, Zakari, Yeyeli, Abidi, Yeremoti mpe Eli.
27 Kati na bakitani ya Zatu :
Eliowenayi, Eliashibi, Matania, Yeremoti, Zabadi mpe Aziza.
28 Kati na bakitani ya Bebayi :
Yoanani, Anania, Zabayi mpe Atilayi.
Meshulami, Maluki, Adaya, Yashubi, Sheali mpe Ramoti.
30 Kati na bakitani ya Paati-Moabi :
Adina, Kelali, Benaya, Maaseya, Matania, Betisaleyeli, Binuwi mpe Manase.
31 Kati na bakitani ya Arimi :
Eliezeri, Yishiya, Malikiya, Shemaya, Simeoni, 32 Benjame, Maluki mpe Shemaria.
33 Kati na bakitani ya Ashumi :
Matinayi, Matata, Zabadi, Elifeleti, Yeremayi, Manase mpe Shimei.
Madayi, Amirami, Ueli, 35 Benaya, Bedia, Keluwu, 36 Vania, Meremoti, Eliashibi,
37 Matania, Matinayi, Yasayi, 38 Bani, Binuwi, Shimei, 39 Shelemiya, Natan,
Adaya, 40 Makinadibayi, Shashayi, Sharayi, 41 Azareyeli, Shelemiya, Shemaria,
42 Shalumi, Amaria mpe Jozefi.
43 Kati na bakitani ya Nebo :
Yeyeli, Matitia, Zabadi, Zebina, Yadayi, Joeli mpe Benaya.
44 Mibali oyo nyonso nde babalaki basi ya bapaya, mpe mingi kati na bango
bazwaki bana na nzela ya basi yango.
Neyemi 1:1 661 Neyemi 2:3
Neyemi
Sango na tina na Yelusalemi
1 Maloba ya Neyemi, mwana mobali ya Akalia.
Na mobu ya tuku mibale ya bokonzi ya Aritakizerisesi, na sanza ya kisilevi, wana

nazalaki nanu na Size, mboka mokonzi, 2 Anani, moko kati na bandeko na ngai, ayaki
elongo na bato mosusu wuta na Yuda. Natunaki bango sango ya Bayuda oyo babikaki
mpe batikalaki wuta na bowumbu, mpe sango ya Yelusalemi.
3 Balobaki na ngai : « Bayuda oyo babikaki mpe batikalaki wuta na bowumbu
bazali kovanda kati na etuka ya Yuda mpe bazali na pasi mingi mpe na soni makasi ;
mir ya Yelusalemi etondi na madusu, mpe bikuke na yango ebebisamaki na moto. »
Libondeli ya Neyemi
4Tango kaka nayokaki makambo oyo nyonso, namivandisaki na mabele mpe
nakomaki kolela. Nasalaki mikolo mwa mingi ya matanga, na kokila bilei mpe na
kosambela Nzambe ya Likolo. 5 Nabondelaki :
« Oh Yawe, Nzambe ya Likolo, Nzambe monene mpe Nzambe ya somo ! Yo oyo
obatelaka boyokani mpe bolingo na Yo epai ya bato oyo balingaka Yo mpe batosaka
mibeko na Yo, 6 tika ete litoyi na Yo eyoka na bokebi mpe miso na Yo ezala ya
kofungwama mpo na koyoka libondeli oyo mowumbu na Yo azali kosala liboso
na Yo, butu mpe moyi, na tina na basali na Yo, bana ya Isalaele. Nazali kotubela
masumu oyo biso bana ya Isalaele, ezala ngai mpe libota ya tata na ngai, tosalaki
liboso na Yo. 7 Tosalaki solo mabe makasi liboso na Yo ; totosaki te mitindo, bikateli
mpe mibeko oyo opesaki na nzela ya Moyize, mosali na Yo.
8 Nabondeli Yo, kanisa maloba oyo otindaki Moyize, mosali na Yo, koloba : ‹ Soki
botamboli na bosembo te, nakopanza bino kati na bikolo ya bapaya. 9 Kasi soki
bozongeli Ngai mpe botosi mibeko na Ngai, wana, ezala soki bato na bino bakenda
mosika na bowumbu kino na suka ya mokili, nakosangisa bango wuta kuna mpe
nakomema bango na esika oyo naponaki mpo na kovandisa Kombo na Ngai. ›
10 Bazali basali na Yo mpe bato na Yo, oyo osilaki kokangola na nguya monene
na Yo mpe na makasi ya loboko na Yo ! 11 Oh Nkolo, nabondeli Yo, tika ete litoyi
na Yo eyoka na bokebi libondeli ya mowumbu na Yo mpe libondeli ya bawumbu
na Yo mosusu oyo bazali kosepela kopesa lokumu na Kombo na Yo ! Na mokolo ya
lelo, longisa mowumbu na Yo mpe salela ye ngolu na miso ya moto oyo ! »
Nzokande, na tango wana, nazalaki kalaka oyo azalaki kotala makambo oyo etali
masanga ya mokonzi.
2
Neyemi azwi ndingisa ya kokende na Yelusalemi
Na sanza ya Nisani*, na mobu ya tuku mibale ya bokonzi ya Aritakizerisesi,
1
lokola vino ezalaki liboso ya mokonzi, nazwaki vino mpe napesaki ye mpo ete amela.
Ezalaki mbala na ngai ya liboso ya kozala mawa-mawa liboso ya mokonzi. 2 Boye
mokonzi atunaki ngai :
— Mpo na nini elongi na yo ezali mawa-mawa lokola nde ozali kobela, nzokande
ozali kobela te ? Boni, ozali na mawa na motema ?
Nabangaki makasi ; 3 kasi nazongiselaki mokonzi :
* 2:1 Nisani ezali sanza ya liboso na manaka ya Bayuda.
— Tika ete mokonzi awumela na bomoi ! Ndenge nini elongi na ngai ezala mawa-
mawa te tango engumba epai wapi bakunda batata na ngai ebebi mpe bikuke na
yango ebebisamaki na moto ?
4 Mokonzi atunaki ngai :
— Olingi nini ?
Nasambelaki Nzambe ya Likolo, 5 mpe nazongiselaki mokonzi :
— Soki esepelisi mokonzi mpe soki mowumbu na ye azwi ngolu na miso na ye,
tika ete mokonzi atinda ngai na engumba Yuda epai wapi bakunda batata na ngai,
mpo ete nakende kotonga yango lisusu.
6 Mokonzi, oyo mwasi na ye avandaki pembeni na ye, atunaki ngai :
— Mobembo na yo ekosala mikolo boni mpe okozonga tango nini.
Esepelisaki mokonzi kotinda ngai ; mpe nakataki tango oyo mobembo yango
ekokaki kosala. 7 Nalobaki na ye lisusu :
— Soki esepelisi mokonzi, tika ete mokonzi apesa ngai mikanda mpo na bayangeli
ya etuka ya ngambo ya weste ya ebale Efrate, mpo ete batika ngai koleka kino
nakokoma kati na Yuda ; 8 mpe tika ete nazwa mokanda mpo na Azafi, mokengeli
ya zamba ya mokonzi, mpo ete apesa ngai mabaya ya motondo mpo na bikuke ya
engumba batonga makasi pene ya Tempelo, mpo na mir ya engumba mpe mpo na
ndako oyo nakovanda.
Lokola loboko ya ngolu ya Nzambe na ngai ezalaki likolo na ngai, mokonzi apesaki
ngai mikanda yango.
Neyemi akomi na Yelusalemi
9 Nakendeki epai ya bayangeli ya etuka ya ngambo ya weste ya ebale Efrate
mpe napesaki bango mikanda ya mokonzi. Mokonzi atindaki lisusu bakonzi ya
basoda mpe basoda oyo batambolaka likolo ya bampunda mpo ete bazala elongo na
ngai. 10 Tango kaka Sanibala, moto ya Oroni, mpe Tobiya, kalaka ya mboka Amoni,
bayokaki ete nazali koya, basepelaki ata moke te komona moto moko koya mpo na
bolamu ya bana ya Isalaele.
Neyemi atali bamir ya Yelusalemi
11 Nakomaki na Yelusalemi mpe, sima na ngai kosala kuna mikolo misato,
12 nabimaki na butu elongo na ndambo ya bato. Nalobaki na moto ata moko
te makambo oyo Nzambe na ngai atiaki kati na motema na ngai, makambo oyo
nasengeli kokokisa mpo na bolamu ya Yelusalemi. Ezalaki na nyama mosusu te
elongo na ngai longola kaka nyama oyo nazalaki kotambola likolo na yango. 13 Na
butu, nabimelaki na ekuke oyo ememaka na Lubwaku, nakendeki na nzela oyo
ekenda na etima ya Dalagona mpe na Ekuke ya Fulu, mpo na kotala malamu-
malamu bamir ya Yelusalemi, oyo etondaki na madusu mpe bikuke na yango esilaki
kobebisama na moto. 14 Nalekaki pembeni ya Ekuke ya Etima mpe pembeni ya Liziba
ya mokonzi, kasi nzela ezalaki penza te mpo ete nyama oyo nazalaki kotambola
likolo na yango ekoka koleka. 15 Namataki wuta na lubwaku, kaka na butu, mpo na
kokoba kotala malamu-malamu mir. Nabalukaki mpe nazongelaki na nzela ya Ekuke
ya Lubwaku. 16 Bakalaka bayebaki te esika oyo nakendeki to likambo oyo nazalaki
kosala ; pamba te kino na ngonga wana, nalobaki nanu ata likambo moko te, ezala
epai ya Bayuda, epai ya Banganga-Nzambe, epai ya bankumu, epai ya bayangeli to
mpe epai ya bakambi mosusu oyo bazalaki kosala mosala. 17 Bongo nalobaki na
bango :
— Bozali komona pasi oyo tozali na yango ! Yelusalemi ebebi, mpe bikuke na
yango ebebisamaki na moto ! Boya, totonga lisusu mir ya Yelusalemi mpo ete
tolongwa kati na soni oyo !
18 Nayebisakibango lisusu ndenge nini loboko ya ngolu ya Nzambe na ngai ezalaki

likolo na ngai mpe makambo oyo mokonzi alobaki na ngai. Mbala moko, bazongisaki :
— Totelema mpe totonga !
Boye bazwaki mpiko mpe babandaki mbala moko mosala kitoko yango.
19 Kasi tango Sanibala, moto ya Oroni ; Tobiya, kalaka ya mboka Amoni ; mpe
Geshemi, moto ya mboka Arabi, bayokaki sango na yango, basekaki mpe batiolaki
biso. Balobaki :
— Eloko nini oyo bozali kosala ? Bozali kotombokela mokonzi ?
20 Nazongiselaki bango :
— Nzambe ya Likolo akolongisa biso solo. Biso bawumbu na Ye, tokotelema mpe
tokotonga. Kasi bino, bozali ata na eteni moko te ya mabele to na bokonzi moko te
kati na Yelusalemi, mpe moto moko te akozala kuna na ekaniseli malamu mpo na
bino !
3
Bato ya Yuda batongi mir ya Yelusalemi
Eliashibi, mokonzi ya Banganga-Nzambe, elongo na Banganga-Nzambe oyo
1
bazalaki sima na ye bakotaki na mosala mpe batongaki lisusu Ekuke ya Bibwele.
Babulisaki yango mpe batiaki bizipelo na yango ; bongo bakobaki kobongisa mir,
babulisaki yango, longwa na ndako molayi ya Meya kino na ndako molayi ya
Ananeyeli.
2 Bato ya Jeriko babongisaki eteni ya mir oyo ekanganaki na yango ; mpe Zakuri,
mwana mobali ya Imiri, atongaki pene na bango. 3 Bana mibali ya Senaya basalaki
Ekuke ya Mbisi ; balatisaki yango mabaya, batiaki bizipelo na yango elongo na
basete mpe bakumba na yango. 4 Meremoti, mwana mobali ya Uri, koko ya Akotsi,
abongisaki eteni ya mir oyo elandaki. Meshulami, mwana mobali ya Berekia, mwana
mobali ya Meshezabeyeli, azalaki kosala pene na ye ; mpe Tsadoki, mwana mobali
ya Baana, azalaki kosala mwa mosika na bango. 5 Bato ya Tekoa babongisaki eteni
ya mir oyo elandaki, kasi bakambi na bango baboyaki kosala na se ya mitindo ya
batambolisi na bango ya misala. 6 Yoyada, mwana mobali ya Paseya, mpe Meshulami,
mwana mobali ya Besodia, babongisaki Ekuke ya Yeshana*. Balatisaki yango mabaya,
batiaki bizipelo, basete mpe bakumba.
7 Melatia, moto ya Gabaoni, Yadoni, moto ya Meronoti, mpe bato mosusu ya
Gabaoni mpe ya Mitsipa oyo bazalaki kosala na se ya bokonzi ya moyangeli ya etuka
ya ngambo ya weste ya ebale Efrate bazalaki mpe kosala pene na bango. 8 Uzieli,
mwana mobali ya Araya, moko kati na banyangwisi bibende na moto, abongisaki
eteni ya mir oyo elandaki. Bongo Anania, moko kati na basali oyo basalaka malasi,
abongisaki eteni mosusu ya mir oyo elandaki. Babongisaki mir ya Yelusalemi kino
na esika ya mir monene. 9 Refaya, mwana mobali ya Wuri, mokambi ya ndambo
ya etuka ya Yelusalemi, abongisaki eteni ya mir oyo elandaki. 10 Yedaya, mwana
mobali ya Arumafi, azalaki kosala pembeni na bango. Atushi, mwana mobali ya
Ashabinia, azalaki kolanda ye. Boye atongaki eteni ya mir oyo etalanaki na ndako na
ye. 11 Malikiya, mwana mobali ya Arimi, mpe Ashubi, mwana mobali ya Paati-Moabi,
babongisaki eteni mosusu ya mir mpe ndako molayi ya Fulu.
12 Shalumi, mwana mobali ya Aloeshi, mokambi ya ndambo ya etuka ya Yelusalemi,
elongo na bana na ye ya basi babongisaki eteni ya mir oyo elandaki. 13 Anuni mpe
bavandi ya Zanoa babongisaki Ekuke ya Lubwaku. Balatisaki yango mabaya, batiaki
bizipelo, basete mpe bakumba. Babongisaki lisusu bametele pene nkama mitano ya
mir kino na Ekuke ya Fulu. 14 Malikiya, mwana mobali ya Rekabi, mokambi ya etuka
* 3:6 Yeshana elingi koloba : Ekuke ya mir ya kala.
ya Beti-Akeremi, abongisaki Ekuke ya Fulu. Alatisaki yango mabaya, atiaki bizipelo,

basete mpe bakumba. 15 Shalumi, mwana mobali ya Koli-Oze, mokambi ya etuka ya
Mitsipa, abongisaki Ekuke ya Liziba ; atiaki mwanza likolo na yango, alatisaki yango
mabaya, atiaki bizipelo, basete mpe bakumba. Atongaki lisusu mir ya Liziba ya Siloe,
pembeni ya elanga ya mokonzi, kino na bibutelo oyo ewuta na engumba ya Davidi.
16 Neyemi, mwana mobali ya Azibuki, mokambi ya ndambo ya etuka ya Beti-
Tsuri, abongisaki wuta na esika oyo Shalumi asukelaki kino na esika oyo etalana
na bakunda ya Davidi, kino na liziba oyo bato batimola na maboko mpe kino na
ndako ya basoda ya mpiko oyo bazalaki kokengela Davidi. 17 Balevi, na bokambami
ya Rewumi, mwana mobali ya Bani, batongaki longwa na esika oyo Neyemi asukelaki.
Ashabia, mokambi ya ndambo ya etuka ya Keila, atongaki mpe pembeni na bango
mpo na etuka na ye. 18 Bandeko na ye batongaki pembeni na ye, na bokambami ya
Binuwi, mwana mobali ya Enadadi, mokambi ya ndambo mosusu ya etuka ya Keila.
19 Ezeri, mwana mobali ya Jozue, mokambi ya Mitsipa, abongisaki esika mosusu,
longwa na esika oyo etalani na ndako oyo babombelaka bibundeli kino na esika oyo
bamir ekutana.
20 Bongo na mopanzi na ye, Baruki, mwana mobali ya Zakayi, abongisaki na bolingo
oyo eleka ndelo eteni mosusu ya mir, longwa na esika oyo bamir ekutana kino na
Ekuke ya Ndako ya Eliashibi, mokonzi ya Banganga-Nzambe. 21 Pene na ye, Meremoti,
mwana mobali ya Uri, koko ya Akotsi, abongisaki eteni mosusu ya mir oyo ezalaki
longwa na Ekuke ya Ndako ya Eliashibi kino na suka na yango. 22 Banganga-Nzambe
oyo bazalaki kovanda na bamboka mike-mike ya zingazinga, bango mpe babongisaki
sima na ye. 23 Benjame mpe Ashubi, bango mpe babongisaki eteni ya mir oyo ezalaki
liboso ya bandako na bango, longwa na esika oyo basukelaki. Pene na bango, Azaria,
mwana mobali ya Maaseya mpe koko ya Anania, abongisaki pembeni ya ndako na ye.
24 Pene na ye, Binuwi, mwana mobali ya Enadadi, abongisaki eteni mosusu, longwa
na ndako ya Azaria kino na esika oyo bamir ekutana mpe kino na songe.
25 Palali, mwana mobali ya Uzayi, abongisaki longwa na esika oyo etalani na esika
oyo bamir ekutana, esika oyo etalani na ndako molayi oyo eleki ndako ya mokonzi
na molayi, pembeni ya lopango ya Boloko. Pene na ye, Pedaya, mwana mobali ya
Pareoshi, 26 elongo na basali ya Tempelo, oyo bazalaki kovanda na ngomba Ofeli,
babongisaki kino na esika oyo etalani na Ekuke ya Mayi, na ngambo ya este, mpe
na ndako oyo eleki na molayi. 27 Pembeni na bango, bato ya Tekoa babongisaki
eteni mosusu ya mir longwa na ndako molayi oyo eleki molayi kino na mir ya
Ofeli. 28 Longwa na Ekuke ya Bampunda, moko na moko kati na Banganga-Nzambe
abongisaki liboso ya ndako na ye. 29 Pene ya Banganga-Nzambe, Tsadoki, mwana
mobali ya Imeri, abongisaki liboso ya ndako na ye. Bongo pembeni na ye, Shemaya,
mwana mobali ya Shekania, mokengeli Ekuke ya ngambo ya este, abongisaki eteni
na ye. 30 Pene na ye, Anania, mwana mobali ya Shelemiya, mpe Anuni, mwana
mobali ya motoba ya Tsalafi, babongisaki eteni mosusu ya mir. Bongo pene na bango,
Meshulami, mwana mobali ya Berekia, abongisaki liboso ya ndako na ye.
31 Pene na Meshulami, Malikiya, moko kati na basali oyo banyangwisaka bibende
na moto, abongisaki eteni na ye kino na ndako ya basali ya Tempelo mpe ya bato
ya mombongo. Eteni yango etalani na Ekuke ya Kokengela mpe kino na shambre ya
likolo, na esika oyo bamir ekutana. 32 Bongo banyangwisi bibende na moto mpe bato
ya mombongo babongisaki longwa na shambre ya likolo, na esika oyo bamir ekutani,
kino na Ekuke ya Bibwele.
Batelemeli misala ya kotonga

33 Tango Sanibala ayokaki ete tozali kotonga lisusu mir, asepelaki ata moke te mpe
atombokaki makasi. Akomaki kotiola Bayuda 34 mpe koloba liboso ya baninga na ye
mpe ya mampinga ya Samari :
— Bayuda oyo balemba-lemba boye bazali kosala nini ? Bakanisi ete
bakotelemisa lisusu mir na bango to kobonza lisusu mbeka ? Bakanisi penza ete,
mokolo moko, bakosilisa mosala oyo to bakokoka solo kopesa bomoi na mabanga
oyo ekundama na se ya mabele mpe esila kozika ?
35 Tobiya, moto ya Amoni, oyo azalaki pembeni na ye alobaki :
— Nini yango penza bazali kotonga ! Mir oyo, soki ata mbwa moko ya zamba
emati na likolo na yango, ekokweya !
Oh Nzambe na biso, yoka biso, pamba te totiolami ! Sala ete kotiola na bango
36
ezonga na mito na bango moko ! Kaba bango na mboka ya bowumbu lokola
bomengo ya bitumba. 37 Kozipa mabe na bango te mpe kolongola masumu na
bango na miso na Yo te, pamba te basili kofinga bato oyo bazali kotonga mir.
38 Bongo
tokobaki kotonga mir yango kino nyonso ekomaki na kati-kati ya bosanda,
pamba te moto nyonso azalaki kosala mosala na motema na ye mobimba.
4
1 Tango Sanibala, Tobiya, bato ya mokili ya Arabi, ya Amoni mpe ya Asidodi
bayokaki ete misala ya kobongisa bamir ya Yelusalemi mpe ya kobamba madusu
na yango epusani, batombokaki makasi. 2 Bango nyonso basanganaki mpo na koya
kobundisa Yelusalemi mpe kotia mobulu kati na yango. 3 Kasi tosambelaki Nzambe
na biso mpe totiaki bakengeli, butu mpe moyi, mpo ete babundela biso liboso na
bango. 4 Nzokande, na tango yango kaka, bato ya Yuda bazalaki koyimayima : « Awa
bato oyo bazali komema mabele bazali lisusu na makasi te, mpe mipiku ya mabanga
ya mir oyo ekweya ezali nanu ya komata, tokotikala kolonga te kotonga lisusu mir
oyo ! »
5 Na ngambo ya banguna na biso, bazalaki koloba : « Liboso na bango koyeba ete
ezali biso mpe komona biso na miso, tokomikotela kati na bango na pwasa mpo ete
toboma bango mpe tosukisa mosala na bango. »
6 Nzokande, Bayuda oyo bazalaki kovanda kati na bango bayaki mbala zomi
koyebisa biso mabongisi na bango : « Na bisika nyonso oyo bokozala, bakobundisa
biso ! »
7 Yango wana, natiaki bato na se, na sima ya mir, na bisika ya polele ; natiaki
bango na masanga kolanda bituka na bango ; mpe basimbaki mipanga, makonga mpe
matolotolo na bango. 8 Sima na ngai kolandela malamu makambo nyonso, natelemaki
mpe nalobaki na bankumu, na bakalaka mpe na bato mosusu : « Bobanga bango
te ! Bokanisa Yawe oyo azali Nzambe Monene mpe ya somo, mpe bobunda mpo na
bandeko na bino, mpo na bana na bino ya mibali mpe ya basi, mpo na basi na bino
mpe mpo na bandako na bino ! »
9 Tango banguna na biso bayokaki ete toyebi mabongisi na bango mpe ete Nzambe
abebisi yango, biso nyonso tozongaki na mir ; moko na moko azongelaki mosala na
ye.
10 Wuta mokolo wana, kati-kati kaka ya bato na ngai nde bazalaki kosala mosala ;
kati-kati mosusu basimbaki makonga, banguba, matolotolo mpe balataki bilamba ya
bibende oyo batiaka na tolo. Bakonzi ya basoda batelemaki na sima ya bato nyonso
ya Yuda. 11 Ezala ba-oyo bazalaki kotonga mir mpe ba-oyo bazalaki komema mabele
mpe biloko ya mosala, bango nyonso bazalaki kosala na loboko moko ; bongo na
loboko mosusu, basimbaki ebundeli. 12 Moko na moko kati na batongi ndako azalaki
na mopanga na ye na loketo, mpe azalaki kosala mosala na ye ndenge wana. Na

mopanzi na ngai, ezalaki na moto moko abongama mpo na kobeta kelelo. 13 Bongo
nalobaki na bankumu, bakalaka mpe bato mosusu :
— Mosala ezali nanu monene mpe ekenda na etando molayi ; kasi biso topanzani
mingi na mir, tozali mosika-mosika, bamoko na bamosusu. 14 Na esika nyonso
oyo bokoyoka lolaka ya kelelo, boya noki kosangana na biso ; Nzambe na biso
akobundela biso.
15 Ezali ndenge wana nde tokobaki mosala na biso elongo na ndambo ya bato
basimba makonga na maboko, kobanda na tongo kino na tango oyo minzoto ebimaka.
16 Na tango yango kaka, nalobaki lisusu na bato : « Tika ete moto nyonso alekisaka
butu kati na Yelusalemi elongo na mowumbu na ye ; boye na butu, bakokengela mpo
na biso, mpe na moyi, bakokoba mosala. »
17 Ezala ngai, bandeko na ngai, basali na ngai to bakengeli oyo bazalaki elongo na
ngai, moko te azalaki kolongola bilamba na ye ; moto nyonso azalaki na ebundeli na
ye na loboko ata tango azalaki kokende kosukola.
5
Neyemi asungi babola
Mibali elongo na basi na bango bayimaki-yimaki makasi mpo na kotelemela
1
bandeko na bango, Bayuda. 2 Bamoko bazalaki koloba :
— Biso elongo na bana na biso ya mibali mpe ya basi, tozali ebele ; tozali na posa
ya ble oyo ekoki na motango na biso mpo ete tolia mpe towumela na bomoi.
3 Bamosusu bazalaki mpe koloba :
— Tozali kosimbisa bilanga na biso, bilanga na biso ya vino mpe bandako na biso
lokola ndanga* mpo na kozwa ble na tango ya nzala makasi.
4 Bamosusu lisusu bazalaki koloba :
— Topesaki bilanga na biso mpe bilanga na biso ya vino lokola ndanga mpo na
kodefa mbongo ya kofuta mpako ya mokonzi. 5 Nzokande tozali nzoto moko mpe
makila moko na bandeko na biso, mpe bana na biso bakeseni te na bana na bango ;
kasi tala ndenge nini tosili kosambwa : tosengeli koteka bana na biso ya mibali mpe
ya basi lokola bawumbu ; mpe bana na biso mosusu ya basi bakomi bawumbu, mpe
tozangi nguya ya kosikola bango, mpo ete bilanga na biso mpe bilanga na biso ya
vino ekomi ya bato mosusu !
6 Tango nayokaki koyimayima na bango mpe maloba wana nyonso, nasilikaki
makasi. 7 Nazwaki mokano ya kopamela bakambi mpe bankumu ; nalobaki na
bango :
— Tango bodefisaka bandeko na bino, bosengaka bango mileki ! Bozali nde
komemisa bandeko na bino moko mokumba monene boye !
Nabengisaki mayangani moko ya monene mpo na kolobela makambo yango elongo
na bango. 8 Nalobaki na bango :
— Biso, kolanda makoki na biso, tosikolaki bandeko na biso, Bayuda, oyo
batekamaki epai ya bapagano. Kasi bino sik’oyo, bozali bino moko koteka bandeko
na bino, mpe bozali koteka bango kaka epai ya bato ya ekolo na biso !
Bavandaki kimia mpe bazangaki liloba ya kozongisa. 9 Nabakisaki :
— Makambo oyo bozali kosala ezali malamu te. Bosengelaki te kotambola na
kotosa Nzambe na biso mpo ete topesa te na bapagano oyo bazali banguna na biso
nzela ya kotiola biso ? 10 Ngai, bandeko na ngai mpe basali na ngai, todefisaki bango
mbongo mpe ble. Nabondeli bino, totikela bango niongo yango ! 11 Bozongisela
bango na lombangu bilanga na bango, bilanga na bango ya vino, bilanga na bango
* 5:3 Eloko oyo basimbisaka mpo na kozwa niongo.
ya banzete ya olive mpe bandako na bango ; mpe botikela bango eteni ya nkama
moko ya mbongo, ya ble, ya vino ya sika mpe ya mafuta oyo bokatelaki bango
lokola mileki.
12 Bazongisaki :
— Tokosala ndenge olobi, tokozongisa yango mpe tokosenga bango lisusu eloko
moko te na likolo.
Bongo nabengisaki Banganga-Nzambe ; mpe nasengaki na bakambi mpe bakalaka
ete balapa ndayi, liboso ya Banganga-Nzambe, ete bakosala ndenge balaki. 13 Mpe
napupolaki songe ya nzambala na ngai na koloba :
— Tika ete Nzambe apupola ndenge ngai nazali kosala mpe abengana, mosika ya
ndako na ye mpe ya biloko na ye, moto nyonso oyo akokokisa te elaka na ye ; mpe
tika ete bapupola ye ndenge wana mpe atikala maboko pamba !
Lisanga mobimba ezongisaki :
— Amen !
Bakumisaki Yawe mpe bakokisaki makambo oyo balakaki.
14 Wuta mokolo oyo mokonzi akomisaki ngai moyangeli kati na mokili ya Yuda,
elingi koloba : kobanda na mobu ya tuku mibale ya bokonzi ya Aritakizerisesi kino na
mobu ya tuku misato na mibale, elekaki mibu zomi na mibale, ezala ngai to bandeko
na ngai, totikalaki mokolo moko te kobika na mpako oyo bapesaka na moyangeli.
15 Nzokande, bayangeli oyo bakambaki liboso na ngai bazalaki konyokola bato mpe
kosenga na makasi ete bapesa bilei, vino mpe mbongo ya bibende ya palata, tuku
minei.
Ezala bakalaka na bango mpe bazalaki kaka konyokola bato. Kasi ngai, natikalaki
kosala bongo te, pamba te nazalaki kotosa Nzambe. 16 Kutu, namipesaki lisusu koleka
na mosala ya kobongisa mir oyo ; basali na ngai nyonso bamipesaki mpe na mosala
mpe totikalaki kosomba ata eteni moko te ya mabele. 17 Na mesa na ngai, bato
nkama moko na tuku mitano, Bayuda mpe bakalaka, bazalaki kolia elongo na bato
oyo bazalaki koya epai na biso wuta na bikolo ya bapaya ya zingazinga. 18 Mikolo
nyonso, bazalaki kolambela ngai ngombe moko ya mobali, meme motoba ya malamu
mpe basoso ; mpe sima na mikolo zomi nyonso, bazalaki koya kotikela ngai vino
ebele. Atako bongo, natikalaki kosenga eloko moko te kati na biloko oyo esengeli
mpo na moyangeli, pamba te mokumba ya misala ezalaki makasi na mito ya bato.
19 Oh Nzambe na ngai, kanisa ngai mpe talisa ngai ngolu na Yo mpo na nyonso
oyo nasili kosala mpo na bato oyo !
6
Banguna batelemeli lisusu misala
1 Tango Sanibala, Tobiya, Geshemi, moto ya mokili ya Arabi, mpe banguna na biso
mosusu bayokaki ete nasilisi kotonga lisusu mir mpe etikali na lidusu ata moko te,
atako na tango wana namitielaki nanu bizipelo ya bikuke te, 2 Sanibala mpe Geshemi
batindelaki ngai maloba oyo :
— Yaka, tokutana na Kefirimi, kati na lubwaku ya Ono.
Bazalaki na likanisi ya kosala ngai mabe. 3 Natindelaki bango bamemi sango
koyebisa bango eyano oyo :
— Nazali na mosala monene ya kosala, nakokoka te koya kuna. Mpo na nini
mosala etelema tango nakotika yango mpo na koya kokutana na bino ?
4 Mbala minei, batindelaki ngai sango kaka moko ; mpe tango nyonso, ngai mpe
nazalaki kozongisela bango eyano kaka moko. 5 Na mbala ya mitano, Sanibala
atindelaki ngai sango moko kaka wana na nzela ya mosali na ye, oyo asimbaki
mokanda ya kofungwama na loboko na ye. 6 Kati na mokanda yango, bakomaki :
« Sango ezali kopanzana kati na bikolo, Geshemi abeti kutu sete mpo na koloba
na ngai ete ezali penza solo, ete yo mpe Bayuda bozali komibongisa mpo na
kotomboka, mpe ezali mpo na yango nde bozali kotonga lisusu mir oyo. Kolanda
sango yango, ozali na posa ya kokoma mokonzi na bango ; 7 mpe osili kutu kopona
basakoli mpo ete bapanza sango kati na Yelusalemi ete okomi mokonzi ya Yuda !
Sik’oyo, yeba ete sango oyo ekokoma kino penza na matoyi ya mokonzi. Boye, yaka
mpo ete tosolola na tina na yango ! »
8 Natindelaki ye eyano oyo :
— Kati na nyonso oyo olobi, moko te ezali solo. Ezali makambo oyo yo moko
ozali kokanisa na moto na yo !
9 Bato wana nyonso bazalaki koluka kobangisa biso ; bazalaki komilobela :
— Maboko na bango ekolemba makasi, ekokoka lisusu kosala te ; mpe mosala
ekosila te, ekotelema ! Bakolemba nzoto mpe bakosundola mosala !
Kasi ngai nasambelaki :
— Sik’oyo, oh Yawe, lendisa maboko na ngai !
10 Mokolo moko, nakendeki na ndako ya Shemaya, mwana mobali ya Delaya, koko
ya Metabeyeli, oyo amikangelaki na ndako na ye. Alobaki :
— Tokutana kati na Ndako ya Nzambe, na kati-kati ya Esika ya bule, mpe tokanga
bikuke na yango, pamba te bato bazali koya mpo na koboma yo ; bakoya na butu
mpo na koboma yo.
11 Kasi nazongiselaki na ye :
— Boni, moto lokola ngai akoki penza kokima ! Kutu, moto nani lokola ngai akoki
kokimela kati na Ndako ya Nzambe mpe abikisa bomoi na ye ? Nakokende te !
12 Nasosolaki mbala moko ete ezali Nzambe te nde atindi ye. Kasi apesaki
lisakoli wana na tina na ngai, pamba te Tobiya mpe Sanibala bapesaki ye kanyaka.
13 Bapesaki ye kanyaka mpo na kobangisa ngai, mpo ete nasala masumu tango
nakolanda toli na ye ; mpe mpo ete babebisa lokumu ya kombo na ngai mpe bayokisa
ngai soni.
14Oh Nzambe na ngai, kanisa Tobiya mpe Sanibala mpo na misala na bango !
Kanisa lisusu Noadia, mwasi mosakoli, elongo na basakoli mosusu oyo bazalaki
komeka kobangisa ngai !
Basilisi kotonga mir

15 Boye, misala ya kotonga mir esilaki na mokolo ya tuku mibale na mitano ya sanza
ya Eluli* ; esalaki mikolo tuku mitano na mibale.

16 Tango banguna na biso bayokaki sango yango, bato ya bikolo nyonso ya
zingazinga bakomaki kobanga mpe koyoka soni na miso na bango moko, mpo ete
basosolaki ete ezali kaka na lisungi ya Nzambe na biso nde mosala ya ndenge wana
esalemaki.
17 Na mikolo wana, bankumu ya Yuda bazalaki kotinda mikanda ebele epai ya
Tobiya, mpe biyano ya Tobiya ezalaki kokomela bango. 18 Pamba te bato ebele ya
Yuda basalaki boyokani elongo na ye, na nzela ya ndayi, mpo ete azalaki bokilo ya
Shekania, mwana mobali ya Ara, mpe mpo ete Yoanani, mwana na ye ya mobali,
abalaki mwana mwasi ya Meshulami, mwana mobali ya Berekia. 19 Bazalaki kutu
kokumisa misala na ye na miso na ngai mpe koyebisa ye maloba na ngai. Ezalaki
Tobiya wana moto azalaki kotinda mikanda mpo na kobangisa ngai.
* 6:15 Eluli ezali sanza ya motoba na manaka ya Bayuda.

7
Kotangama ya bana ya Isalaele
1 Tango misala ya kotonga mir esilaki mpe natiaki bizipelo ya bikuke, batiaki
bakengeli bikuke, bayembi mpe Balevi : bato na bato na mosala na bango. 2 Napesaki
mokumba ya kokamba engumba Yelusalemi epai ya Anani, ndeko na ngai ya mobali,
mpe epai ya Anania, moyangeli ya engumba batonga makasi, oyo, koleka bato ebele,
azalaki moto ya sembo mpe azalaki kotosa Nzambe. 3 Nalobaki na bango :
— Bikuke ya Yelusalemi esengeli te kofungwama liboso ete moyi engala, mpe,
na pokwa, bakokanga makasi bizipelo na yango mpe bakokotisa yango bikangelo,
wana bakengeli bikuke bakozala nanu na bisika na bango ya mosala. Botia lisusu
lokola bakengeli, bavandi ya Yelusalemi : bamoko bakozala na bisika na bango ya
mosala, mpe bamosusu bakokengela pembeni ya bandako na bango.
4 Nzokande, etando ya engumba Yelusalemi ezalaki monene mpe ekenda mosika
makasi, kasi bato kati na yango bazalaki moke mpe bandako etongamaki nanu te.
5 Nzambe na ngai apesaki ngai makanisi ya kosangisa bankumu, bakambi mpe bato
mosusu mpo na kotanga motango na bango kolanda mabota na bango. Bongo,
namonaki buku ya bokoko ya ba-oyo bazongaki bato ya liboso longwa na bowumbu.
Tala makomi oyo namonaki kuna :
6 Tala bato ya etuka ya Yuda, oyo Nabukodonozori, mokonzi ya Babiloni,
amemaki na bowumbu ; mpe wuta na bowumbu, bazongaki na Yelusalemi
mpe na Yuda, moto na moto na engumba na ye ; 7 bazongaki nzela moko na
Zorobabeli, Jozue, Neyemi, Azaria, Raamia, Naamani, Maridoshe, Bilishani,
Misipereti, Bigivayi, Neumi mpe Baana.
Tala motango ya bana ya Isalaele :

8 Bakitani ya Pareoshi :
nkoto mibale na nkama moko na tuku sambo na mibale.
9 Bakitani ya Shefatia :
nkama misato na tuku sambo na mibale.
10 Bakitani ya Ara :
nkama motoba na tuku mitano na mibale.
11 Bakitani ya Paati-Moabi na nzela ya Jozue mpe Joabi :
nkoto mibale na nkama mwambe na zomi na mwambe.
12 Bakitani ya Elami :
13 Bakitani ya Zatu :
nkama mwambe na tuku minei na mitano.
14 Bakitani ya Zakayi :
nkama sambo na tuku motoba.
15 Bakitani ya Binuwi :
nkama motoba na tuku minei na mwambe.
16 Bakitani ya Bebayi :
nkama motoba na tuku mibale na mwambe.
17 Bakitani ya Azigadi :
nkoto mibale na nkama misato na tuku mibale na mibale.
18 Bakitani ya Adonikami :
nkama motoba na tuku motoba na sambo.
19 Bakitani ya Bigivayi :
nkoto mibale na tuku motoba na sambo.
20 Bakitani ya Adini :
nkama motoba na tuku mitano na mitano.
21 Bakitani ya Ateri na nzela ya Ezekiasi :

tuku libwa na mwambe.
22 Bakitani ya Ashumi :
nkama misato na tuku mibale na mwambe.
23 Bakitani ya Betsayi :
nkama misato na tuku mibale na minei.
24 Bakitani ya Arifi :
nkama moko na zomi na mibale.
25 Bakitani ya mboka Gabaoni :
tuku libwa na mitano.
26 Bato ya bamboka Beteleemi mpe Netofa :
nkama moko na tuku mwambe na mwambe.
27 Bato ya mboka Anatoti :
28 Bato ya mboka Beti-Azimaveti :
29 Bato ya bamboka Kiriati-Yearimi, Kefira mpe Beyeroti :
nkama sambo na tuku minei na misato.
30 Bato ya bamboka Rama mpe Geba :
nkama motoba na tuku mibale na moko.
31 Bato ya mboka Mikimasi :
nkama moko na tuku mibale na mibale.
32 Bato ya bamboka Beteli mpe Ayi :
nkama moko na tuku mibale na misato.
33 Bato ya mboka Nebo mosusu :
tuku mitano na mibale.
34 Bato ya mboka ya Elami mosusu :
35 Bato ya mboka Arimi :
nkama misato na tuku mibale.
36 Bakitani ya mboka Jeriko :
nkama misato na tuku minei na mitano.
37 Bato ya bamboka Lodi, Adidi mpe Ono :
nkama sambo na tuku mibale na moko.
38 Bakitani ya engumba Sena :
nkoto misato na nkama libwa na tuku misato.
Tala motango ya Banganga-Nzambe :
39
Bakitani ya Yedaeya na nzela ya libota ya Jozue :
nkama libwa na tuku sambo na misato.
40 Bakitani ya Imeri :
nkoto moko na tuku mitano na mibale.
41 Bakitani ya Pashuri :
nkoto moko na nkama mibale na tuku minei na sambo.
nkoto moko na zomi na sambo.
Tala motango ya Balevi :
43
Bakitani ya Jozue na nzela ya Kadimieli mpe ya Odeva :
tuku sambo na minei.
Tala motango ya bayembi :
44
Bakitani ya Azafi :
nkama moko na tuku minei na mwambe.
Tala motango ya bakengeli bikuke :

45
Bakitani ya Shalumi, Ateri, Talimoni, Akubi, Atita mpe Shobayi :
nkama moko na tuku misato na mwambe.
Basali ya Tempelo :
46
Bakitani ya Tsika, Asufa, Tabaoti, 47 Kerosi, Siya, Padoni, 48 Lebana, Agaba,
Shalimayi, 49 Anani, Gideli, Gaari, 50 Reaya, Retsini, Nekoda, 51 Gazami, Uza,
Paseya, 52 Besayi, Mewunimi, Nefusimi, 53 Bakibuki, Akufa, Aruri, 54 Batsiliti,
Meyida, Arisha, 55 Barikosi, Sisera, Tama, 56 Netsia mpe Atifa.
Tala bakitani ya basali ya Salomo :

57
Bakitani ya Sotayi, Sofereti, Perida, 58 Yala, Darikoni, Gideli, 59 Shefatia, Atili,
Pokereti-Atsebayimi mpe Amoni.
60 Motango ya basali ya Tempelo mpe ya bakitani ya basali ya Salomo :
nkama misato na tuku libwa na mibale.
61 Tala
molongo ya bato oyo bawutaki na bowumbu, na bingumba Teli-Mela,
Teli-Arisha, Kerubi-Adoni mpe Imeri, kasi balongaki te kolakisa ete mabota
na bango ya botata ewuta na Isalaele :
62 Bakitani ya Delaya, Tobiya mpe Nekoda :
nkama motoba na tuku minei na mibale.
Mpe kati na Banganga-Nzambe :
63
bakitani ya Obaya, ya Akotsi mpe ya Barizilayi oyo abengamaki « Barizilayi » mpo
ete abalaki mwana mwasi ya Barizilayi, moto ya Galadi.
64 Balukaki mikanda oyo bakoma bakombo ya bakoko na bango, kasi
batikalaki komona yango te. Boye balongolaki bango na mosala ya
bonganga-Nzambe, pamba te bazalaki mbindo. 65 Moyangeli apekisaki
bango kolia bilei ya bule kino tango Nganga-Nzambe moko akotuna toli
ya Yawe na tina na bango na nzela ya Urimi mpe Tumimi.
66 Motango ya lisanga mobimba ya bato oyo bawutaki na bowumbu ezalaki
nkoto tuku minei na mibale na nkama misato na tuku motoba, 67 bakisa
bawumbu na bango ya mibali mpe ya basi nkoto sambo na nkama misato
na tuku misato na sambo ; bazalaki mpe na bayembi ya basi mpe ya mibali
nkama mibale na tuku minei na mitano, bampunda nkama sambo na
tuku misato na motoba, bamile nkama mibale na tuku minei na mitano,
68 bashamo nkama minei na tuku misato na mitano mpe ba-ane nkoto
motoba na nkama sambo na tuku mibale.
69 Bakambi mingi ya mabota bapesaki makabo oyo bakataki kopesa wuta na
mitema na bango moko, mpo na misala ya kotonga Tempelo. Moyangeli apesaki
na libenga ya misala mbongo ya bibende ya wolo nkoto moko, bakopo tuku mitano
mpe banzambala nkama mitano na tuku misato ya mosala ya bonganga-Nzambe.
70 Bakambi mosusu ya mabota bapesaki na libenga ya misala mbongo ya bibende ya
wolo nkoto tuku mibale mpe mbongo ya bibende ya palata nkoto mibale na nkama
mibale na tuku mibale. 71 Batikali kati na bato bapesaki mbongo ya bibende ya wolo
nkoto tuku mibale, mbongo ya bibende ya palata nkoto mibale mpe banzambala
tuku motoba na sambo ya mosala ya bonganga-Nzambe.
72 Banganga-Nzambe, Balevi, bakengeli bikuke, bayembi, basali ya Tempelo,
ndambo kati na bato mpe bato nyonso ya Isalaele bavandaki kati na bingumba
na bango moko.
Tango sanza ya sambo ekomaki, bana ya Isalaele bakomaki kovanda kati na
bingumba na bango.
8
Botangi Mobeko liboso ya bato
1 Bato
nyonso basanganaki lokola moto moko na libanda, liboso ya Ekuke ya Mayi.
Balobaki na Esidrasi, molakisi ya Mobeko, ete abimisa buku ya Mobeko ya Moyize,
oyo Yawe apesaki bana ya Isalaele. 2 Na mokolo ya liboso ya sanza ya sambo,
Nganga-Nzambe Esidrasi amemaki buku ya Mobeko liboso ya lisanga oyo, kati na
yango, ezalaki na mibali, basi mpe bato nyonso oyo bazalaki na makoki ya kososola.
3 Atangelaki bango buku yango na mongongo makasi, kobanda na tongo kino na
pokwa, na esika oyo etalani na Ekuke ya Mayi. Bato nyonso bazalaki koyoka na bokebi
botangi buku ya Mobeko. 4 Esidrasi, molakisi ya Mobeko, atelemaki na etemelo ya
kolobela oyo basalaki na mabaya, kaka mpo na mayangani wana. Matitia, Shema,
Anaya, Uri, Ilikia mpe Maaseya batelemaki na ngambo ya loboko na ye ya mobali ;
Pedaya, Mishaeli, Malikiya, Ashumi, Ashibadana, Zakari mpe Meshulami batelemaki
na ngambo ya loboko na ye ya mwasi.
5 Mpo ete Esidrasi atelemaki na esika ya likolo koleka bato nyonso, moto nyonso
amonaki ye kofungola buku. Mpe tango kaka afungolaki buku yango, bato nyonso
batelemaki. 6 Esidrasi akumisaki Yawe, Nzambe Monene ; mpe bato nyonso
batombolaki maboko na bango mpe bazongisaki : « Amen* ! » Bongo bafukamaki
mpe bakitisaki bilongi na bango kino na se mpo na kogumbamela Yawe. 7 Sima,
batelemaki ; mpe Balevi oyo : Jozue, Bani, Sherebia, Yamini, Akubi, Shabetayi, Odia,
Maaseya, Kelita, Azaria, Yozabadi, Anani mpe Pelaya bakomaki kolimbolela bato
Mibeko yango, wana bato bazalaki nanu ya kotelema. 8 Balevi bazalaki kotanga
kati na buku ya Mobeko ya Nzambe mpe kopesa ndimbola na yango, na ndenge
ya malembe mpe ya malamu, mpo ete bato bakoka kososola makomi oyo batangi.
9 Bato nyonso bazalaki kolela, wana bazalaki koyoka maloba ya Mibeko. Moyangeli
Neyemi mpe Esidrasi, Nganga-Nzambe mpe molakisi ya Mobeko, elongo na Balevi oyo
bazalaki kolimbolela bato Mibeko balobaki na bato nyonso :
— Mokolo ya lelo ezali bule mpo na Yawe, Nzambe na biso ; botika kosala
matanga mpe botika kolela !
10 Neyemi alobaki na bango lisusu :
— Sik’oyo, bokende, bolia bilei ya kitoko, bomela masanga ya kitoko mpe botinda
ndambo epai ya bato oyo bazangi eloko ya kolamba, pamba te mokolo oyo ezali bule
mpo na Nkolo na biso. Boye bozala na mawa te, pamba te esengo ya Yawe ezali
makasi na bino.
11 Balevi bazalaki kokitisa bato nyonso mitema, bazalaki koloba na bango :
— Bozala na kimia, pamba te mokolo ya lelo ezali bule ; bozala na mawa te !
12 Bato nyonso bakendeki kolia mpe komela, kotinda ndambo ya bilei epai ya bato
oyo bazangaki eloko ya kolamba mpe kosepela na esengo makasi, pamba te basosolaki
maloba oyo balimbolelaki bango.
Basepelaki feti ya bandako ya kapo
13 Na
mokolo ya mibale ya sanza, bakambi ya mabota nyonso elongo na Banganga-
Nzambe mpe Balevi basanganaki pembeni ya Esidrasi, molakisi ya Mobeko, mpo
na koluka koyeba malamu-malamu maloba ya Mibeko. 14 Bamonaki ete ekomama
kati na Mibeko oyo Yawe apesaki na nzela ya Moyize, ete bana ya Isalaele basengeli
* 8:6 Amen elakisi : tika ete ezala bongo.
kovanda kati na bandako oyo batonga na matiti, na tango ya feti ya sanza ya sambo,
15 mpe basengeli kotatola to kopanza kati na bingumba na bango nyonso mpe kati
na Yelusalemi liloba oyo : « Bobima wuta na mokili ya bangomba, bomema longwa
kuna bitape ya nzete ya olive ya mboka mpe ya zamba, bitape ya nzete ya mirite,
mandalala mpe bitape ya nzete ya makasa ebele mpo na kotonga bandako ya matiti,
kolanda ndenge ekomama. »
16 Bato babimaki mpe bamemaki longwa kuna bitape ya banzete ; batongaki
bandako ya matiti, na likolo ya mwanza ya bandako na bango, kati na mapango
na bango, kati na lopango ya Ndako ya Nzambe, na libanda ya Ekuke ya Mayi mpe
na esika oyo ezalaki pembeni ya Ekuke ya Efrayimi. 17 Lisanga ya bato nyonso oyo
bawutaki na bowumbu batongaki bandako ya matiti mpe bavandaki kati na yango.
Wuta na tango ya Jozue, mwana mobali ya Nuni, kino na mokolo wana, bana ya
Isalaele batikalaki lisusu te kosepela feti yango. Boye, mpo na libaku oyo, bazalaki
na esengo makasi.
18 Mokolo na mokolo, kobanda na mokolo ya liboso kino na mokolo ya suka, Esidrasi
azalaki kotanga buku ya Mobeko ya Nzambe. Basepelaki feti mikolo sambo ; mpe
na mokolo ya mwambe, kolanda malako ya Mobeko, basalaki mayangani mpo na
kosukisa feti.
9
Bana ya Isalaele batubeli masumu na bango
1 Kaka na sanza wana, na mokolo ya tuku mibale na minei, bana ya Isalaele
basanganaki mpo na kokila bilei ; balataki basaki mpe bamipakolaki putulu na mito.
2 Bato nyonso oyo babotama na molongo ya bana ya Isalaele bakabwanaki na bapaya
nyonso ; batelemaki mpo na kotubela masumu na bango mpe bambeba ya batata na
bango. 3 Batelemaki na esika oyo bazalaki, mpe buku ya Mobeko ya Yawe, Nzambe na
bango, etangamaki ngonga misato ; mpe ngonga misato mosusu, bafukamaki liboso
ya Yawe, Nzambe na bango, mpo na kotubela masumu na bango.
4 Jozue, Buni, Kadimieli, Shebania, Bani, Sherebia mpe Kenani bamataki na etemelo
ya kolobela oyo basalaki mpo na Balevi mpe babelelaki Yawe, Nzambe na bango na
mongongo makasi. 5 Bongo Balevi oyo : Jozue, Kadimieli, Bani, Ashabinia, Sherebia,
Odia, Shebania mpe Petaya balobaki :
— Botelema mpe bokumisa Yawe, Nzambe na bino, mpo na seko na seko :
« Tika ete Kombo na Yo ya nkembo epambolama mpe enetolama likolo ya
nkembo mpe lokumu nyonso. 6 Ezali Yo, bobele Yo, nde ozali Yawe ! Okela Likolo,
Likolo oyo eleki Likolo mpe mampinga nyonso ya Likolo ; okela lisusu mabele mpe
nyonso oyo ezali kati na yango, bibale minene mpe nyonso oyo ezali kati na yango ;
opesaka bomoi na bikelamu nyonso, mpe mampinga ya Likolo egumbamaka liboso
na Yo.
7 Ezali Yo, Yawe Nzambe, nde oponaki Abrami mpe obimisaki ye longwa na Uri,
mokili ya Chalide, mpe opesaki ye kombo Abrayami. 8 Omonaki ete motema na ye
ezali na boyengebene epai na Yo mpe osalaki boyokani elongo na ye mpo na kopesa
na bakitani na ye mokili ya bato ya Kanana, ya bato ya Iti, ya bato ya Amori, ya
bato ya Perizi, ya bato ya Yebusi mpe ya bato ya Girigazi. Okokisaki elaka na Yo,
pamba te ozali Sembo.
9 Omonaki minyoko ya bakoko na biso kati na Ejipito mpe oyokaki koganga
na bango pembeni ya ebale monene ya Barozo. 10 Osalaki bilembo minene mpe
bikamwa mpo na kotelemela Faraon, bakalaka na ye nyonso mpe bato nyonso ya
mokili na ye ; pamba te oyebaki kanza ya mitema ya bato ya Ejipito mpe ndenge
banyokolaki bakoko na biso. Boye osalaki ete sango ya Kombo na Yo ekende
mosika ndenge ezali kino na mokolo ya lelo. 11 Okabolaki ebale monene liboso
na bango, mpe batambolaki kati na ebale yango lokola na mabele ya kokawuka.
Kasi ozindisaki lokola libanga monene kati na mozindo ya mayi makasi, bato oyo
bazalaki kolanda bango.
12 Otambolisaki bango, na moyi, na nzela ya likonzi ya mapata, mpe, na butu,
na nzela ya likonzi ya moto mpo na kongengisa nzela oyo basengelaki kotambola.
13 Okitaki na ngomba Sinai, olobaki na bango wuta na likolo mpe opesaki bango
malako, mibeko ya solo mpe ya alima, mitindo mpe bikateli malamu. 14 Olakisaki
bango Saba na Yo ya bule mpe opesaki bango mitindo, bikateli mpe mibeko na
nzela ya Moyize, mosali na Yo. 15 Tango bazalaki na nzala, opesaki bango bilei
wuta na likolo ; mpe tango bazalaki na posa ya mayi, obimiselaki bango mayi wuta
na libanga. Olobaki na bango ete bakende kobotola mokili oyo, na nzela ya ndayi,
olakaki kopesa bango.
16 Kasi bango, bakoko na biso, bakomaki lolendo mpe mito makasi, batosaki
mibeko na Yo te. 17 Baboyaki koyoka mpe kokanisa bikamwa oyo osalaki mpo
na bolamu na bango. Bakomaki mito makasi mpe, na botomboki na bango,
bamiponelaki mokonzi mpo na kozonga na bowumbu na bango. Kasi lokola ozali
Nzambe oyo alimbisaka bato, Nzambe oyo atalisaka ngolu mpe ayokaka mawa ;
lokola osilikaka noki te mpe otonda na boboto, otikalaki kosundola bango ata
moke te, 18 ezala tango bamisalelaki ekeko ya mwana ngombe ya ebende oyo
banyangwisa na moto mpe balobaki : ‹ Tala Nzambe na yo, oyo abimisaki yo na
Ejipito ! › mpe tango balobaki maloba ya nkele mpo na kotelemela Yo. 19 Mpo na
mawa monene na Yo, otikalaki kosundola bango te na esobe : likonzi ya mapata
etikaki bango te, ekobaki kotambolisa bango na nzela na bango, na moyi ; mpe
na butu, likonzi ya moto etikaki te kongengisa nzela oyo basengelaki kolanda.
20 Opesaki bango Molimo malamu na Yo mpo na kopesa bango bososoli. Opimelaki
bango te mana na Yo, oyo bazalaki kolia, mpe opesaki bango mayi ya komela tango
bazalaki na posa ya mayi.
21 Mibu tuku minei, okokisaki posa na bango nyonso kati na esobe ; bazangaki
eloko moko te, bilamba na bango etikalaki kokufa te, mpe makolo na bango
etikalaki kovimba te. 22 Okabaki mikili mpe bikolo na maboko na bango mpo ete
bazwa bituka na bango kino na bandelo na yango. Babotolaki mokili ya Sikoni,
mokonzi ya Eshiboni, mpe mokili ya Ogi, mokonzi ya Bashani. 23 Okomisaki bana
na bango ya mibali ebele lokola minzoto ya likolo mpe omemaki bango kino kati na
mokili oyo opeselaki bakoko na bango mitindo ete bakende kobotola yango. 24 Bana
na bango ya mibali bakotaki mpe babotolaki mokili yango. Otiaki na se ya bokonzi
na bango, bato ya Kanana oyo bazalaki kovanda kuna ; okabaki bato ya Kanana
elongo na bakonzi na bango na maboko ya bana ya Isalaele mpo ete basala bato
ya Kanana ndenge balingi. 25 Babotolaki bingumba batonga makasi mpe mabele
oyo ebotaka malamu. Babotolaki bandako etonda na biloko ya ndenge na ndenge,
mabulu ya mayi batimola wuta kala, bilanga ya vino, ya nzete ya olive mpe ya nzete
mosusu ebele oyo ebotaka mbuma ya kolia. Na bolingo monene na Yo, baliaki mpe
batondaki, bakomaki minene mpe basepelaki na mapamboli na Yo nyonso.
26 Kasi batosaki Yo te mpe batombokelaki Yo, bapesaki Mibeko na Yo mokongo,
babomaki basakoli na Yo, oyo bazalaki koteya bango ete bazonga epai na Yo, mpe
batiolaki Yo makasi na maloba na bango. 27 Boye okabaki bango na maboko ya
banguna na bango, oyo banyokolaki bango. Kasi tango bakomaki na pasi makasi,
babelelaki Yo ; mpe Yo, wuta na likolo, oyokaki bango ; bongo na mawa monene
na Yo, otindelaki bango bakangoli oyo bakangolaki bango na maboko ya banguna
na bango. 28 Kasi tango kaka bakomaki na kimia, bazongelaki lisusu kosala mabe
na miso na Yo ! Mpe Yo, osundolaki bango na maboko ya banguna na bango, oyo
bakomaki kokonza bango. Kasi tango babelelaki Yo lisusu, oyokaki bango wuta na
likolo mpe, na mawa monene na Yo, okangolaki bango mbala mingi.
29 Okebisaki bango mpo ete bazongela Mibeko na Yo ; kasi, na lolendo na bango,
baboyaki kotosa mitindo na Yo. Basalaki masumu, babukaki mibeko na Yo, oyo
nzokande esalaka ete moto oyo akotia yango na misala azala na bomoi. Kasi na
lolendo mpe na botomboki na bango, bapesaki Yo mokongo, bakomaki mito makasi
mpe baboyaki koyoka. 30 Ozalaki na motema monene liboso na bango wuta mibu
ebele mpe, na nzela ya Molimo na Yo, okebisaki bango na nzela ya basakoli na Yo.
Kasi bayokaki kaka te. Boye okabaki bango na maboko ya bikolo ya bapaya. 31 Kasi
na mawa monene na Yo, osilisaki bango te na koboma mpe osundolaki bango te ;
pamba te ozali Nzambe otonda na mawa mpe na ngolu.
32 Sik’oyo, Oh Nzambe na biso, Nzambe Monene, Nzambe na nguya mpe ya somo,
Yo oyo obatelaka boyokani mpe bolingo na Yo, komona te lokola likambo ya pamba
na miso na Yo pasi oyo ekomeli biso, bakonzi na biso, bakambi na biso, Banganga-
Nzambe na biso, basakoli na biso, batata na biso mpe bato na Yo nyonso, wuta na
tango ya bakonzi ya Asiri kino na mokolo ya lelo.
33 Kati na makambo nyonso oyo ekweyelaki biso, ozalaki sembo ; mpe osalaki na
boyengebene, wana biso totambolaki mabe. 34 Bakonzi na biso, bakambi na biso,
Banganga-Nzambe na biso mpe batata na biso batiaki Mibeko na Yo na mosala
te, batosaki te mitindo mpe makebisi na Yo, oyo ozalaki kopesa bango. 35 Ezala
wana bazalaki kati na mokili na bango, wana bazalaki kosepela mpo na bolamu
oyo ozalaki kotalisa bango kati na mokili monene oyo mabele na yango ebotaka
malamu, basalelaki Yo te mpe batikaki te banzela mabe na bango.
36 Kasi tala, tozali lelo bawumbu ! Tozali penza bawumbu kati na mokili oyo
opesaki na bakoko na biso mpo ete balia mbuma na yango mpe biloko mosusu
ya kitoko oyo ebimaka kuna ! 37 Mpo na masumu na biso, ebele ya mbuma na
yango ekeyi na maboko ya bakonzi oyo otiaki na makasi mpo ete banyokola biso.
Bazali kokonza banzoto na biso mpe bibwele na biso ndenge balingi. Tokomi na
pasi makasi. »
10
Bato bazwi mokano ya kotosa Mobeko
1 Mpo na makambo oyo nyonso, tozali kozwa mokano oyo tozali kokoma na
mokanda ; mpe bakambi na biso, Balevi na biso mpe Banganga-Nzambe na biso
bakotia mikoloto na bango na mokanda yango.
2 Tala bakombo ya bato oyo batiaki mikoloto na bango na mokanda yango :
Moyangeli Neyemi, mwana mobali ya Akalia ;

Sedesiasi, 3 Seraya, Azaria, Jeremi,
4 Pashuri, Amaria, Malikiya,
5 Atushi, Shebania, Maluki,
6 Arimi, Meremoti, Abidiasi,
7 Daniele, Ginetoni, Baruki,
8 Meshulami, Abiya, Miyamini,
9 Maazia, Biligayi mpe Shemaya.
Ezali bango nde bazalaki Banganga-Nzambe.
10 Mpo na Balevi :
Jozue, mwana mobali ya Azania ; Binuwi, moko ya bakitani ya Enadadi ;

Kadimieli 11 elongo na bandeko na bango :
Shebania, Odia, Kelita, Pelaya, Anani,
12 Mishe, Reobi, Ashabia,
13 Zakuri, Sherebia, Shebania,
14 Odia, Bani mpe Beninu.
15 Mpo na bakambi ya bato :

Pareoshi, Paati-Moabi, Elami, Zatu, Bani,
16 Buni, Azigadi, Bebayi,
17 Adoniya, Bigivayi, Adini,
18 Ateri, Ezekiasi, Azuri,
19 Odia, Ashumi, Betsayi,
20 Arifi, Anatoti, Nebayi,
21 Magipiashi, Meshulami, Eziri,
22 Meshezabeyeli, Tsadoki, Yaduwa,
23 Pelatia, Anani, Anaya,
24 Oze, Anania, Ashubi,
25 Aloeshi, Pila, Shobeki,
26 Rewumi, Ashabina, Maaseya,
27 Ayiya, Anani, Anane,
28 Maluki, Arimi, Baana.
Ndambo mosusu ya bana ya Isalaele bayaki kosangana na bango : kati na

29
Banganga-Nzambe, kati na Balevi, kati na bakengeli bikuke, kati na bayembi,
kati na basali ya Tempelo mpe kati na bato nyonso oyo bakabwanaki na bikolo
ya bapaya oyo ezalaki zingazinga na bango mpo na kotosa Mobeko ya Nzambe,
elongo na basi na bango, bana na bango nyonso ya mibali mpe ya basi, bato
nyonso oyo bazali na makoki ya kososola. 30 Bango nyonso basanganaki elongo
na bandeko na bango, bakambi kati na bana ya Isalaele. Bandimaki mpe balapaki
ndayi ete bakotambola kolanda Mibeko oyo Nzambe apesaki bango na nzela ya
Moyize, mosali na Ye, mpe bakotosa mitindo, malako mpe bikateli nyonso ya Yawe,
Nzambe na biso ; bongo soki batosi yango te, tika ete Nzambe alakela bango mabe !
31 Balobaki :
« Topesi elaka ete tokobalisa lisusu te bana na biso ya basi epai ya bapaya oyo
bazali elongo na biso to bana na biso ya mibali epai ya bana na bango ya basi.
32 Tokosomba lisusu te epai ya bapaya oyo bazali elongo na biso, biloko nyonso to
mbuma nyonso oyo bakoya kotekela biso na mokolo ya Saba to na mikolo mosusu
ya bule. Sima na mibu sambo nyonso, tokopemisa mabele mpe tokotikela bato
baniongo na biso nyonso. 33 Tozwi lisusu mokano ya kotosa mibeko, ya kopesa
bagrame minei ya mbongo ya bibende ya palata mobu na mobu, mpo na misala ya
Ndako ya Nzambe na biso, 34 mpo na mapa oyo batiaka na mesa liboso ya Yawe,
mpo na makabo ya ble ya mokolo na mokolo, mpo na mbeka ya kotumba ya tango
nyonso, mpo na makabo ya mikolo ya Saba, ya ebandeli ya sanza mpe ya bafeti
oyo ekatama, mpo na makabo ya bule, mpo na bambeka ya bolimbisi masumu ya
Isalaele mpe mpo na misala nyonso ya Ndako ya Nzambe na biso. »
35 Biso, Banganga-Nzambe, Balevi mpe bato, tobetaki zeke mpo na kokata tango
oyo libota na libota kati na biso ekomema likabo ya bakoni na Ndako ya Nzambe
na biso, na mibu nyonso mpo na kopelisa moto na etumbelo ya Yawe, Nzambe na
biso, kolanda ndenge ekomama kati na Mobeko.
Tozwi lisusu mokano ya komema mobu na mobu na Tempelo ya Yawe,

36
bambuma ya liboso ya bilanga na biso mpe ya nzete nyonso oyo ebotaka mbuma,
mpo na Tempelo ya Yawe. 37 Tokomema lisusu bana ya liboso kati na bana na biso
ya mibali, kati na bangombe na biso, kati na bameme mpe kati na bantaba na biso,
na Ndako ya Nzambe na biso, epai ya Banganga-Nzambe oyo basalaka mosala kuna,
ndenge ekomama na Mobeko. 38 Tokomema lisusu epai ya Banganga-Nzambe, na
bibombelo ya Ndako ya Nzambe na biso, ndambo oyo eleki kitoko ya farine na
biso, ya makabo na biso ya ble, ya mbuma ya nzete na biso nyonso, ya vino na
biso ya sika mpe ya mafuta na biso. Tokomema mpe eteni ya zomi ya milona na
biso epai ya Balevi, pamba te bango nde bazali na mokumba ya kokongola eteni
yango ya zomi kati na bingumba nyonso epai wapi tosalelaka mosala. 39 Nganga-
Nzambe moko, mokitani ya Aron, asengeli kotambola nzela moko na Balevi na
tango ya kokongola eteni ya zomi, mpe Balevi bakozala na mokumba ya komema
eteni ya zomi ya eteni ya zomi, na bibombelo ya Ndako ya Nzambe na biso. 40 Bana
ya Isalaele elongo na Balevi basengeli komema makabo na bango ya ble, ya vino
ya sika, ya mafuta, na bibombelo epai wapi babombaka bisalelo ya Esika ya bule,
mpe epai wapi Banganga-Nzambe basalaka mosala na bango mpe bakengeli bikuke
elongo na bayembi batelemaka. Boye, tokotika Ndako ya Nzambe na biso te.
11
Bato bavandi lisusu na Yelusalemi
1Bakambi ya bato bayaki kovanda na Yelusalemi. Ndambo mosusu kati na bato
babetaki zeke mpo ete moto moko kati na bato zomi aya kovanda na Yelusalemi,
engumba ya bule ; mpe mpo ete bato libwa oyo batikali bavanda kati na bingumba
na bango. 2 Bato bapambolaki moto nyonso oyo amipesaki ye moko mpo na kovanda
na Yelusalemi.
3 Tala bakambi ya bituka oyo bavandaki na Yelusalemi ; nzokande na tango
wana, bana ya Isalaele, Banganga-Nzambe, Balevi, basali ya Tempelo mpe
bakitani ya basali ya Salomo bavandaki kati na bingumba ya Yuda, moko
na moko kati na mabele mpe engumba na ye ; 4 mpe bato ya Yuda mpe ya
Benjame bavandaki kati na Yelusalemi :
Mpo na bakitani ya Yuda :

Ataya, mwana mobali ya Oziasi, mwana mobali ya Zakari, mwana mobali ya
Amaria, mwana mobali ya Shefatia, mwana mobali ya Maalalele, mokitani ya
Peretsi ;
5 mpe Maaseya, mwana mobali ya Baruki, mwana mobali ya Koli-Oze, mwana
mobali ya Azaya, mwana mobali ya Adaya, mwana mobali ya Yoyaribi, mwana
mobali ya Zakari, moko kati na bakitani ya Shiloni.
6 Bakitani nyonso ya Peretsi oyo bavandaki kati na Yelusalemi bazalaki mibali
nkama minei na tuku motoba na mwambe.
7 Mpo na bakitani ya Benjame :
Salu, mwana mobali ya Meshulami, mwana mobali ya Yoedi, mwana mobali ya
Pedaya, mwana mobali ya Kolaya, mwana mobali ya Maaseya, mwana mobali
ya Itieli, mwana mobali ya Ezayi ;
8 mpe Gabayi elongo na Salayi. Bango nyonso bazalaki bato nkama libwa na tuku
mibale na mwambe.
9 Joeli, mwana mobali ya Zikiri, azalaki mokambi na bango ; mpe Yuda, mwana
mobali ya Asenuwa, azalaki molandi ya mokambi ya engumba.
10 Kati na Banganga-Nzambe :
Yedaeya, mwana mobali ya Yoyaribi, mwana mobali ya Yakini ;
11 Seraya,
mwana mobali ya Ilikia, mwana mobali ya Meshulami, mwana mobali
ya Tsadoki, mwana mobali ya Merayoti, mwana mobali ya Ayitubi, mokambi
ya Ndako ya Nzambe 12 elongo na bandeko na bango, nkama mwambe na tuku
mibale na mibale oyo bazalaki kosala na Ndako ya Nzambe ;
Adaya, mwana mobali ya Yeroami, mwana mobali ya Pelalia, mwana mobali ya
Amitsi, mwana mobali ya Zakari, mwana mobali ya Pashuri, mwana mobali
ya Malikiya 13 elongo na bandeko na bango, nkama mibale na tuku minei na
mibale oyo bazalaki bakambi ya mabota ;
Amashisayi, mwana mobali ya Azareyeli, mwana mobali ya Azayi, mwana
mobali ya Meshilemoti, mwana mobali ya Imeri, azalaki mpe elongo na bango.
14 Azalaki mpe elongo na bandeko na ye, nkama moko na tuku mibale na
mwambe oyo bazalaki basoda ya mpiko. Zabidieli, mwana mobali ya Gedolimi,
nde azalaki mokambi na bango.
15 Kati na Balevi :
Shemaya, mwana mobali ya Ashubi, mwana mobali ya Azirikami, mwana mobali
ya Ashabia, mwana mobali ya Buni ;
16 Shabetayi mpe Yozabadi oyo bazalaki na molongo ya bakambi ya Balevi mpe
bazalaki na mokumba ya misala ya libanda ya Ndako ya Nzambe ;
17 Matania, mwana mobali ya Mishe, mwana mobali ya Zabidi, mwana mobali
ya Azafi, mokambi oyo azalaki kotinda banzembo ya matondi na tango ya
losambo ;
Bakibukia, molandi kati na bandeko na ye mpe Abida, mwana mobali ya
Shamuwa, mwana mobali ya Galali mpe mwana mobali ya Yedutuni.
18 Balevi nyonso oyo bazalaki kovanda kati na engumba ya bule bazalaki nkama
mibale tuku mwambe na minei.
19 Bakengeli bikuke :
Akubi, Talimoni elongo na bandeko na bango, oyo bazalaki bakengeli bikuke.
Bango nyonso bazalaki bato nkama moko na tuku sambo na mibale.
20 Ndambo mosusu ya bana ya Isalaele elongo na Banganga-Nzambe mpe Balevi

bazalaki kovanda kati na bingumba nyonso ya Yuda, moto na moto, na mabele oyo
bakoko na ye batikelaki ye.
21 Basali ya Tempelo bazalaki kovanda na ngomba Ofeli, mpe Tsika elongo na
Gishipa bazalaki bakambi na bango.
22 Uzi, mwana mobali ya Bani, mwana mobali ya Ashabia, mwana mobali ya
Matania, mwana mobali ya Mishe, mwana mobali ya Azafi, azalaki mokambi ya
Balevi kati na Yelusalemi. Uzi azalaki moko kati na bakitani ya Azafi, oyo bazalaki
na mokumba ya kokamba misala ya mindule kati na Ndako ya Nzambe. 23 Misala ya
bayembi ezalaki kotambolisama mokolo na mokolo na mitindo ya mokonzi.
24 Petaya, mwana mobali ya Meshezabeyeli, moko kati na bakitani ya Zera, mwana
mobali ya Yuda, azalaki kalaka ya mokonzi mpo na kotala makambo nyonso ya bato.
Bayuda oyo bazalaki libanda ya Yelusalemi

25 Bato mosusu ya ekolo ya Yuda bavandaki kati na Kiriati-Ariba mpe na bamboka
na yango ya mike-mike, kati na Diboni mpe bamboka na yango ya mike-mike, kati na
Yekabisheli mpe bamboka na yango ya mike-mike, 26 kati na Yeshua, kati na Molada,
kati na Beti-Paleti, 27 kati na Atsari-Shuwali, kati na Beri-Sheba mpe bamboka na
yango ya mike-mike, 28 kati na Tsikilagi, kati na Mekona mpe bamboka na yango
ya mike-mike, 29 kati na Eini-Rimoni, kati na Tsorea, kati na Yarimuti, 30 kati na
Zanoa, Adulami mpe bamboka na yango ya mike-mike, kati na Lakishi mpe bilanga
na yango ya zingazinga, mpe kati na Azeka mpe bamboka na yango ya mike-mike.

Boye bavandaki na etuka mobimba longwa na Beri-Sheba kino na Lubwaku ya Inomi.
31 Bakitani ya Benjame balongwaki na Geba mpe bakendeki kovanda kati na
Mikimasi, Aya, Beteli mpe bamboka na yango ya mike-mike, 32 kati na Anatoti, Nobi
mpe Anania, 33 kati na Atsori, Rama mpe Gitayimi, 34 kati na Adidi, Tseboyimi mpe
Nebalati, 35 kati na Lodi mpe Ono, lubwaku ya bato oyo basalaka misala ya maboko.
36 Masanga mosusu ya Balevi ya Yuda ekendeki kovanda kati na bato ya Benjame.
12
Banganga-Nzambe mpe Balevi
1 Tala Banganga-Nzambe mpe Balevi oyo bawutaki na bowumbu elongo na
Zorobabeli, mwana mobali ya Shealitieli, mpe Jozue :
Seraya, Jeremi, Esidrasi,

2 Amaria, Maluki, Atushi,
3 Shekania, Rewumi, Meremoti,
4 Ido, Ginetoyi, Abiya,
5 Miyamini, Maadia, Biliga,
6 Shemaya, Yoyaribi, Yedaeya,
7 Salu, Amoki, Ilikia, Yedaeya.
Bango nde bazalaki bakambi ya Banganga-Nzambe elongo na baninga na

bango na tango ya Jozue.
8 Kati na Balevi, ezalaki na Jozue, Binuwi, Kadimieli, Sherebia, Yuda mpe Matania
oyo, elongo na baninga na ye ya mosala, azalaki mokambi ya banzembo ya matondi.
9 Bakibukia mpe Uni, baninga na bango ya mosala, bazalaki kosala mosala na bango
na ngambo mosusu.
10 Jozue abotaki Yoakimi,
Yoakimi abotaki Eliashibi,
Eliashibi abotaki Yoyada,
11 Yoyada abotaki Jonatan,
Jonatan abotaki Yaduwa.
12 Tala bato oyo bazalaki bakambi ya mabota ya Banganga-Nzambe tango
Yoakimi azalaki mokonzi :
mpo na libota ya Seraya : Meraya ;
mpo na libota ya Jeremi : Anania ;
13 mpo na libota ya Esidrasi : Meshulami ;
mpo na libota ya Amaria : Yoanani ;
14 mpo na libota ya Meluki : Jonatan ;
mpo na libota ya Shebania : Jozefi ;
15 mpo na libota ya Arimi : Adina ;
mpo na libota ya Merayoti : Elikayi ;
16 mpo na libota ya Ido : Zakari ;
mpo na libota ya Ginetoni : Meshulami ;
17 mpo na libota ya Abiya : Zikiri ;
mpo na libota ya Minyamini : Moadia, Pilitayi ;
18 mpo na libota ya Biliga : Shamuwa ;

mpo na libota ya Shemaya : Jonatan ;
19 mpo na libota ya Yoyaribi : Matinayi ;
mpo na libota ya Yedaeya : Uzi ;
20 mpo na libota ya Salu : Kalayi ;
mpo na libota ya Amoki : Eberi ;
21 mpo na libota ya Ilikia : Ashabia ;
mpo na libota ya Yedaeya : Netaneeli.
22 Na tango ya Eliashibi, Yoyada, Yoanani mpe Yaduwa, bakomaki bakombo ya
Balevi oyo bazalaki bakambi ya mabota mpe bakombo ya Banganga-Nzambe na tango
ya Dariusi, mokonzi ya Persi. 23 Bakomaki bakombo ya bakitani ya Levi oyo bazalaki
bakambi ya mabota kino na tango ya Yoanani, mwana mobali ya Eliashibi, kati na
buku ya bokoko. 24 Tala bato oyo bazalaki bakambi ya Balevi : Ashabia, Sherebia mpe
Jozue, mwana mobali ya Kadimieli, mpe baninga na bango ya mosala. Batelemaki
boye : bamoko bazalaki kotalana na bamosusu, mpo na kokumisa mpe kosanzola
Yawe kolanda mitindo ya Davidi, moto na Nzambe. Soki bamoko batindi mongongo,
bamosusu bazalaki kozongisa.
25 Matania, Bakibukia, Abidiasi, Meshulami, Talimoni mpe Akubi, bazalaki
bakengeli ya bibombelo oyo ezalaki pene ya bikuke ya Ndako ya Nzambe. 26 Bazalaki
kosala mosala na bango na tango ya Yoakimi, mwana mobali ya Jozue mpe koko ya
Yotsadaki, mpe na tango ya moyangeli Neyemi mpe Esidrasi, molakisi ya Mobeko
mpe Nganga-Nzambe.
Libulisi ya mir ya Yelusalemi
27 Tango babulisaki mir ya Yelusalemi, babengisaki Balevi na Yelusalemi longwa
na bisika oyo bazalaki kovanda, mpo na kosepela na esengo makasi feti ya libulisi
na nzela ya banzembo ya kozongisa matondi epai ya Nzambe mpe na nzela ya
mindule ya manzanza, ya lindanda mpe ya lire. 28 Babengisaki lisusu bayembi longwa
na etuka oyo ezalaki zingazinga ya Yelusalemi, longwa na bamboka mike-mike ya
bato ya Netofa, 29 longwa na Beti-Giligali mpe longwa na etuka ya Geba mpe ya
Azimaveti, pamba te bayembi batongaki bamboka na bango ya mike-mike zingazinga
ya Yelusalemi. 30 Tango Banganga-Nzambe mpe Balevi bamipetolaki, bapetolaki mpe
bato, bikuke mpe mir.
31 Namatisaki bakambi ya Yuda likolo ya mir mpe nasalaki masanga mibale ya
bayembi mpo na kotonda Nzambe. Lisanga ya liboso ezalaki kotambola na likolo
ya mir na ngambo ya loboko ya mobali, na nzela ya Ekuke ya Fulu. 32 Na sima na
bango, bato oyo bazalaki kolanda : Oze mpe ndambo ya bakambi ya Yuda, 33 Azaria,
Esidrasi, Meshulami, 34 Yuda, Benjame, Shemaya, Jeremi, 35 ndambo ya Banganga-
Nzambe oyo bazalaki na bakelelo na bango, Zakari, mwana mobali ya Jonatan,
mwana mobali ya Shemaya, mwana mobali ya Matania, mwana mobali ya Mishe,
mwana mobali ya Zakuri, mwana mobali ya Azafi ; 36 mpe baninga na ye ya mosala :
Shemaya, Azareyeli, Milalayi, Gilalayi, Mayi, Netaneeli, Yuda mpe Anani, oyo bazalaki
kobeta bibetelo mindule oyo Davidi, moto na Nzambe, atindaki. Esidrasi, molakisi ya
Mobeko, azalaki liboso na bango. 37 Na Ekuke ya Etima, liboso na bango, bamataki
bibutelo oyo ezalaki komema na engumba ya Davidi, na esika oyo bamatelaka na
mir, mpe balekaki likolo ya ndako ya Davidi kino na Ekuke ya Mayi, na ngambo ya
este.
38 Lisanga ya mibale ya bayembi ezalaki kotambola na nzela ya ngambo ya loboko
ya mwasi. Nazalaki kolanda bango na likolo ya mir elongo na ndambo ya bato,
longwa na ndako molayi ya Fulu kino na mir ya monene, 39 na likolo ya Ekuke ya
Efrayimi, ya Ekuke ya Yelusalemi, ya Ekuke ya Mbisi, ya ndako molayi, ya Ananeyeli

mpe ya ndako molayi ya Meya kino na Ekuke ya Bameme. Basukelaki na Ekuke ya
Boloko.
40 Masanga nyonso mibale ya bayembi, oyo ezalaki kotonda Nzambe ezwaki esika
kati na Tempelo ya Nzambe. Nasalaki mpe lolenge moko mpo na kati-kati ya bakambi
ya bato 41 mpe mpo na Banganga-Nzambe oyo : Eliakimi, Maaseya, Minyamini, Mishe,
Eliowenayi, Zakari mpe Anania oyo bamemaki bakelelo na bango. 42 Ezalaki mpe na
Maaseya, Shemaya, Eleazari, Uzi, Yoanani, Malikiya, Elami mpe Ezeri. Masanga ya
bayembi ezalaki koyemba na mongongo makasi na bokambami ya Yiziraya. 43 Na
mokolo wana, bato babonzaki bambeka ebele mpe bazalaki na esengo mpo ete
Nzambe apesaki bango esengo monene. Bongo ezala basi mpe bana, batondaki na
esengo mpe koganga ya esengo ya Yelusalemi ezalaki koyokana kino na mosika.
Mabongisi mpo na makabo mpe eteni ya zomi
44 Na tango wana, baponaki mibali mpe bapesaki bango mokumba ya kobatela
bibombelo ya makabo, ya bambuma ya liboso mpe ya biteni ya zomi ; bapesaki bango
mpe mokumba ya kokongola biloko oyo Mobeko ekataki ete ezali mpo na Banganga-
Nzambe mpe Balevi, biloko yango esengeli kowuta na bilanga oyo ezingeli bingumba.
Solo, bato ya Yuda bazalaki kosepela makasi komona ete Banganga-Nzambe mpe
Balevi bazongeli penza mosala na bango, 45 bazali kosala mosala ya Nzambe na
bango mpe mosala ya kopetola, mpe bayembi elongo na bakengeli bikuke bazali
kosala mosala na bango kolanda mitindo ya Davidi mpe ya Salomo, mwana na ye ya
mobali. 46 Na tango ya Davidi mpe ya Azafi, ezalaki na bakambi ya babeti mindule
mpe ya banzembo mpo na kokumisa mpe kozongisa matondi epai ya Nzambe. 47 Na
tango ya Zorobabeli mpe ya Neyemi, bato nyonso ya Isalaele bazalaki kopesa, mikolo
nyonso, biloko oyo ekatama mpo na babeti mindule mpe bakengeli bikuke ; bazalaki
mpe kopesa biloko ya bule epai ya Balevi, bongo Balevi mpe, na ngambo na bango,
bazalaki kopesa biloko ya bule epai ya bakitani ya Aron.
13
Mabongisi ya suka ya Neyemi
1 Na tango wana, batangaki buku ya Moyize na mongongo makasi mpo ete bato
bayoka ; mpe bamonaki ete ekomama boye kati na yango : « Moto ya Amoni mpe
moto ya Moabi bakotikala kondimama te kati na lisanga ya Nzambe ; 2 mpo ete bayaki
te kokutana na bana ya Isalaele mpe kopesa bango bilei mpe mayi, kasi bapesaki
nde Balami kanyaka mpo ete alakela bango mabe ; atako bongo, Nzambe na biso
abongolaki elakeli mabe lipamboli. » 3 Tango kaka bato bayokaki mobeko yango,
balongolaki na Isalaele bakitani nyonso ya bapaya.
4 Liboso ya kozwa mokano yango, Nganga-Nzambe Eliashibi oyo azali na mokumba
ya kobatela bibombelo ya Ndako ya Nzambe na biso mpe azali moto ya libota ya
Tobiya 5 apesaki Tobiya, ndeko na ye, shambre monene oyo, na kala, ezalaki ebombelo
ya makabo ya ble, ansa, bisalelo ya Tempelo, eteni ya zomi ya ble, ya vino ya sika mpe
ya mafuta, biloko oyo Mibeko ekata ete ezali mpo na Balevi, bayembi mpe bakengeli
bikuke ; mpe makabo oyo epesamaka mpo na Banganga-Nzambe.
6 Kasi wana makambo oyo nyonso ezalaki kosalema, ngai nazalaki na Yelusalemi
te, pamba te nazongaki epai ya Aritakizerisesi, mokonzi ya Babiloni, na mobu ya
tuku misato na mibale ya bokonzi na ye. Bongo sima na mwa mikolo, na suka ya
mobu, nasengaki ye nzela 7 mpe nazongaki na Yelusalemi. Kuna, namonaki mpe
nasosolaki mabe oyo Eliashibi asalaki na ndenge apesaki Tobiya shambre kati na
lopango ya Ndako ya Nzambe ; 8 nasilikaki makasi mpe nabwakaki biloko nyonso ya
Tobiya na libanda ya shambre. 9 Napesaki mitindo ete bapetola bashambre mpe, na

sima, nazongisaki kati na yango bisalelo ya Ndako ya Nzambe, makabo ya ble mpe
ansa.
Eteni ya zomi
10 Nayokaki lisusu ete biloko oyo Mibeko ekata mpo na Balevi epesamaka te epai ya
Balevi, mpe ete Balevi mpe bayembi oyo bazalaki kosala mosala bazongaki, moto na
moto na bilanga na ye. 11 Mpo na yango, napamelaki bakambi ya bato mpe natunaki
bango :
— Mpo na nini Ndako ya Nzambe esundolami ?
Bongo, nasangisaki Balevi mpe bayembi mpe nazongisaki bango, moto na moto na
mosala na ye. 12 Bato nyonso ya Yuda bamemaki kati na bibombelo : eteni ya zomi
ya ble, ya vino ya sika mpe ya mafuta. 13 Napesaki mokumba ya kobatela bibombelo
epai ya Nganga-Nzambe Shelemiya, epai ya Tsadoki, molakisi ya Mobeko, mpe epai ya
Pedaya, moko kati na Balevi ; mpe napesaki bango Anani, mwana mobali ya Zakuri,
koko ya Matania, mpo ete asunga bango, pamba te bango nyonso bazalaki bato ya
sembo. Bapesamelaki mokumba ya kokabola biloko epai ya baninga na bango, Balevi.
14Oh Nzambe na ngai, kanisa ngai mpo na makambo oyo nyonso ; kobosana te
misala nyonso oyo nasali na boyengebene mpo na Ndako ya Nzambe na ngai mpe
mpo na misala na yango !
Mokolo ya bopemi
15 Na tango wana kaka, namonaki kati na etuka ya Yuda bato bazali kokamola
bambuma ya vino na mokolo ya Saba, bamosusu bazali kobongisa maboke ya matiti
ya ble, kotia yango likolo ya ba-ane elongo na masanga ya vino, bambuma ya vino,
ya figi mpe mikumba ya ndenge na ndenge mpo na komema yango na Yelusalemi
na mokolo ya Saba. Mpo na yango, napamelaki bango ete bateka lisusu biloko te
na mokolo wana. 16 Ezalaki mpe na bato ya Tiri, oyo bazalaki kovanda kati na
Yelusalemi ; bango bazalaki komema mbisi mpe biloko ya ndenge na ndenge, mpe
bazalaki kotekela yango bato ya Yuda mpe kati na Yelusalemi na mokolo ya Saba.
17 Napamelaki bankumu ya Yuda mpe nalobaki na bango :
— Ndenge nini bozali kosala likambo mabe makasi boye na kobebisa bosantu ya
mokolo ya Saba ? 18 Tala, bakoko na bino basalaki mpe kaka boye ; mpe ezali mpo
na yango nde Nzambe na biso atindelaki biso mpe engumba oyo pasi oyo nyonso.
Mpe bino, lokola bozali kobebisa bosantu ya mokolo ya Saba, bozali nde komatisa
kanda ya Nzambe likolo ya Isalaele !
19 Tango molili ya pokwa ekweyaki na bikuke ya Yelusalemi, liboso ete mokolo
ya Saba ebanda, napesaki mitindo ete bakanga bikuke yango mpe bafungola yango
kaka soki mokolo ya Saba eleki. Bongo, natiaki ndambo ya basali na ngai na bikuke
mpo na kopekisa bokoti ya mikumba, na mokolo ya Saba. 20 Boye, mbala moko to
mibale, basombi mpe bateki biloko ya ndenge na ndenge balekisaki butu libanda ya
Yelusalemi. 21 Nakebisaki bango makasi mpe nalobaki :
— Mpo na nini bozali kolekisa butu pembeni ya mir ? Soki bozongeli lisusu
kosala bongo, nakokanga bino.
Wuta na tango wana, batikalaki lisusu koya te na mokolo ya Saba.
22 Napesaki lisusu Balevi mitindo ete bamipetola mpe bakende kokengela bikuke
mpo na kobatela bule ya mokolo ya Saba.
Oh Nzambe na ngai, kanisa ngai lisusu mpo na likambo oyo mpe talisa ngai ngolu
na Yo kolanda bolingo monene na Yo !
Mabala elongo na bapaya

23 Kaka na mikolo wana, namonaki lisusu bana mibali ya Yuda kobala bana basi ya
Asidodi, ya Amoni mpe ya Moabi. 24 Kati-kati mobimba ya bana na bango bazalaki
koloba lokota ya bato ya Asidodi to lokota ya ekolo moko kati na bikolo mosusu, kasi
bayebaki te koloba lokota ya Bayuda. 25 Napamelaki bango mpe nalakelaki bango
mabe ; nabetaki ndambo kati na bango, napikolaki bango suki mpe nalapisaki bango
ndayi oyo na Kombo ya Nzambe :
— Bosengeli te kopesa na libala bana na bino ya basi epai ya bana mibali ya
bapaya mpe bosengeli te kozwa na libala bana na bango ya basi mpo na bana na
bino ya mibali to mpo na bino moko. 26 Ezalaki penza na nzela ya mabala ya boye
nde Salomo, mokonzi ya Isalaele, akweyaki na masumu. Nzokande, kati na ebele
ya bikolo ya bapaya, ezalaki na mokonzi moko te oyo akokanaki na ye ! Nzambe
na ye azalaki kolinga ye mpe atiaki ye mokonzi ya Isalaele mobimba, kasi basi ya
bapaya bakweyisaki ye na masumu. 27 Boni, tosengeli sik’oyo koyoka ete bino mpe
bozali kosala mabe wana monene mpe bozangi boyengebene liboso ya Nzambe na
biso likolo ya kobala basi ya bapaya ?
28 Moko kati na bana mibali ya Yoyada, mwana mobali ya Eliashibi, mokonzi ya
Banganga-Nzambe, akomaki bokilo ya Sanibala, moto ya Oroni. Mpe nabenganaki ye
mosika na ngai.
29Oh Nzambe na ngai, kobosana bato wana te, mpo ete babebisaki bosantu ya
bonganga-Nzambe mpe boyokani na Yo elongo na Banganga-Nzambe mpe Balevi.
30 Napetolaki Banganga-Nzambe mpe Balevi mpo na kolongola mbindo nyonso
ya bapaya mpe nazongisaki bango na mosala, moto na moto na mokumba na ye.
31 Nazongisaki lisusu makabo ya bakoni mpo ete epesama na tango na yango oyo
ekatama mpe makabo ya bambuma ya liboso ya mabele.
Oh Nzambe na ngai, kanisa ngai na bolamu na Yo !

Ester 1:1 684 Ester 1:16
Ester
Feti ya mokonzi
1 Tala makambo oyo esalemaki na tango ya mokonzi Kizerisesi oyo azalaki kokamba
bituka nkama moko na tuku mibale na sambo, longwa na Ende kino na Kushi. 2 Na
tango wana, Kizerisesi akendeki kovanda na kiti na ye ya bokonzi kuna na Size,
engumba mokonzi batonga makasi. 3 Na mobu ya misato ya bokonzi na ye, asalisaki
feti monene mpo na bato na ye nyonso ya lokumu : bakalaka na ye, bakonzi ya
basoda ya mokili ya Persi mpe ya Medi, bankumu mpe bayangeli ya bituka. 4 Na
feti yango, azalaki kolakisa ebele ya bomengo ya bokonzi na ye mpe kongenga ya
lokumu monene oyo azalaki na yango. Feti yango esalaki mikolo nkama moko na
tuku mwambe.
5 Sima na mikolo yango, mokonzi asalisaki kati na elanga ya ndako na ye ya bokonzi,
feti mosusu oyo esalaki mikolo sambo mpo na bato nyonso, ezala babola to bazwi,
oyo bazalaki kati na Size, engumba mokonzi batonga makasi. 6 Elamba yango ezalaki
na banzela ya langi ya mosaka, ya langi ya pembe mpe ya langi ya ble ; bakangisaki
yango na makonzi oyo basala na mabanga ya marbre, na basinga ya lino ya langi
ya pembe mpe ya motane ; bongo balekisaki yango kati na bapete ya palata. Batiaki
bakiti minene ya wolo mpe ya palata, na etando ya lopango ya bakaro oyo basala na
mabanga ya talo ya langi ya ndenge na ndenge : mabanga ya porfire, ya marbre, ya
marbre ya mwindo mpe mabanga mosusu ya talo. 7 Bazalaki kokabola masanga ya
vino na bakopo ya wolo ; kopo na kopo ezalaki na lolenge na yango. Bongo vino
ezalaki penza ebele kolanda motema ya kokaba ya mokonzi. 8 Mokonzi apesaki
mitindo ete moto nyonso oyo abengami na feti amela masanga ndenge alingi, pamba
te atindaki bato nyonso oyo bakabolaka masanga kopesa na moto nyonso masanga
ya vino kolanda posa ya moto na moto.
Vasti aboyi kotosa mokonzi
9 Vasti, mwasi ya mokonzi, ye mpe asalisaki feti mpo na basi, kati na ndako ya
mokonzi Kizerisesi. 10 Na mokolo ya sambo, lokola mokonzi Kizerisesi alangwaki
vino, atindaki basoda na ye sambo oyo baboma bango mokongo mpe bazalaki
kosalela ye : Mewumani, Bizita, Aribona, Bigita, Abagita, Zetari mpe Karikasi.
11 Atindaki bango ete bamema liboso na ye Vasti, mwasi ya mokonzi ; bongo alata
motole na ye ya bokonzi mpo ete alakisa kitoko na ye epai ya bato mpe epai ya
bakalaka, pamba te azalaki penza kitoko. 12 Kasi tango basoda oyo baboma bango
mokongo bayebisaki Vasti, mwasi ya mokonzi, mitindo oyo mokonzi apesaki ; Vasti,
mwasi ya mokonzi, aboyaki kokende. Mokonzi atombokaki makasi mpe apelaki na
kanda. 13 Asololaki na bato na ye ya bwanya oyo bayebaka kososola tango, pamba
te ezalaki momesano ete makambo ya mokonzi esengeli koya liboso ya bato nyonso
ya bwanya, ba-oyo bayebi malamu makambo etali mibeko mpe bosembo, mpo ete
basosola yango. 14 Nzokande, ezalaki na bato sambo ya lokumu, bato ya Persi mpe
ya Medi, oyo bazalaki bapesi toli oyo mokonzi azalaki kolinga makasi ; bazalaki
kosangana na mayangani ya mokonzi mpe basimbaki misala oyo eleki minene.
Bakombo na bango ezalaki : Karishena, Shetari, Adimata, Tarsisi, Meresi, Marisena
mpe Memukani. 15 Mokonzi atunaki bango :
— Kolanda mobeko, esengi kosala nini epai ya Vasti, mwasi ya mokonzi, mpo
ete aboyi kotosa mitindo ya mokonzi Kizerisesi, mitindo oyo basoda oyo baboma
bango mokongo bayebisaki ye ?
16 Memukani azongiselaki mokonzi liboso ya bakalaka na ye :
— Vasti, mwasi ya mokonzi, asali mabe kaka liboso ya mokonzi te ; kasi mpe,
liboso ya bakalaka nyonso mpe ya bato nyonso kati bituka nyonso ya mokonzi
Kizerisesi. 17 Pamba te sango ya ezaleli mabe ya mwasi ya mokonzi ekoyebana
kati na basi nyonso ; na bongo, bakokoma kotiola bokonzi ya mibali na bango
na koloba : « Mokonzi Kizerisesi kutu apesaki mitindo ete babenga Vasti mpo ete
akende liboso na ye, kasi mwasi ya mokonzi aboyaki kokende ! » 18 Kaka na mokolo
ya lelo, basi ya bakalaka ya bato ya Persi mpe ya Medi, oyo bayoki sango ya ezaleli
mabe ya mwasi ya mokonzi, bakozongisela bakalaka nyonso ya mokonzi kaka
ndenge moko. Boye, kozanga na bango limemia mpe botosi ekoluka ete mibali na
bango bakoma na kanda. 19 Yango wana, soki esepelisi mokonzi, tika ete mokonzi
azwa mobeko oyo ekoki kobongwana te ; mpe tika ete mobeko yango ekomama kati
na mibeko ya Persi mpe ya Medi : Vasti akoki lisusu te kotelema liboso ya mokonzi
Kizerisesi ; mokonzi akopesa lokumu na ye ya mwasi ya mokonzi epai ya mwasi
mosusu oyo azali malamu koleka ye. 20 Boye tango mobeko ya mokonzi ekopanzana
na mokili na ye mobimba, basi nyonso bakotosa mibali na bango, ezala babola to
bazwi.
21 Toli oyo esepelisaki mokonzi elongo na bakalaka na ye. Mokonzi asalaki ndenge
Memukani alobaki. 22 Atindaki mikanda na bituka nyonso ya mokili : etuka na etuka
kolanda ndenge ezali ekomeli na yango ; mpe bato na bato, kolanda lokota na bango.
Mikanda yango elobaki ete mobali nyonso asengeli kozala mokonzi ya ndako na ye
mpe koloba monoko ya mboka na ye.
2
Mabongisi mpo na kopona mwasi ya mokonzi
1Sima na mikolo, kanda ya mokonzi Kizerisesi ekitaki ; akomaki kokanisa Vasti,
makambo oyo asalaki mpe mobeko oyo azwaki na tina na ye. 2 Bato oyo basalaka
epai ya mokonzi balobaki na ye :
— Tika ete balukela mokonzi bilenge basi ya kitoko oyo bayebi nanu nzoto ya
mibali te. 3 Tika ete mokonzi atia bato kati na etuka moko na moko ya bokonzi
na ye, mpo ete bamema na ndako ya basi oyo ezalaka na Size, engumba mokonzi,
bilenge basi nyonso ya kitoko oyo bayebi nanu nzoto ya mibali te. Tika ete bapesa
bango na maboko ya Ege, kalaka ya lokumu mpo na mokonzi, oyo baboma ye
mokongo mpe abatelaka basi ; mpe tika ete bapesa bango mafuta mpe malasi oyo
ekomisaka bato kitoko. 4 Tika ete elenge mwasi oyo akosepelisa mokonzi akoma
mwasi ya mokonzi na esika ya Vasti.
Likanisi oyo esepelisaki mokonzi mpe asalelaki yango.
5 Kati na Size, engumba mokonzi batonga makasi, ezalaki na Moyuda moko ya libota
ya Benjame ; kombo na ye ezalaki « Maridoshe. » Maridoshe azalaki mwana mobali
ya Yairi, mwana mobali ya Shimei, mwana mobali ya Kishi. 6 Maridoshe azalaki kati
na bato oyo Nabukodonozori, mokonzi ya Babiloni, amemaki na bowumbu, longwa
na Yelusalemi, elongo na Yekonia, mokonzi ya Yuda. 7 Maridoshe azalaki kobokola
Adasa, mwana mwasi ya noko na ye mpo ete azalaki lisusu na tata mpe na mama
te. Nzokande, elenge mwasi oyo kombo na ye mosusu ezalaki « Ester » azalaki na
ezaleli malamu mpe elongi kitoko. Tango tata mpe mama na ye bakufaki, Maridoshe
azwaki ye mpe akomaki kobokola ye lokola mwana na ye penza ya mwasi.
Ester kati na ndako ya mokonzi
8Tango bapanzaki sango ya mitindo mpe ya mobeko ya mokonzi, basangisaki
bilenge basi ebele na engumba Size, mpe Ege azalaki kobatela bango. Boye bamemaki
mpe Ester kati na ndako ya mokonzi mpe bapesaki ye na maboko ya Ege, mosali oyo
azalaki kobatela ndako ya basi ya mokonzi. 9 Ester asepelisaki Ege mpe azwaki ngolu
na miso na ye. Mbala moko, apesaki ye biloko ya monzele mpe bilei oyo asengeli
kolia ; apesaki ye mpe basali sambo ya basi oyo aponaki kati na ndako ya mokonzi.
Bongo atiaki ye elongo na basali na ye ya basi kati na shambre oyo elekaki kitoko kati
na ndako ya basi ya mokonzi. 10 Ester atikalaki te koyebisa ekolo mpe libota na ye,
pamba te Maridoshe apekisaki ye koloba yango. 11 Mikolo nyonso, Maridoshe azalaki
koleka liboso ya lopango ya ndako ya basi ya mokonzi mpo na kozwa basango ya
Ester mpe koyeba ndenge nini bazalaki kobatela ye.
12 Kolanda ndenge ekatamaki, liboso ete elenge mwasi nyonso akende kokutana na
mokonzi Kizerisesi, basengelaki kosala sanza zomi na mibale mpo na kobongisa ye
mpo ete akoma kitoko : sanza motoba na mafuta ya mire, mpe sanza motoba mosusu
na biloko ya monzele.
13 Tala ndenge elenge mwasi nyonso oyo azalaki kokende epai ya mokonzi azalaki :
Wuta na ndako ya basi ya mokonzi kino na ndako ya mokonzi, bazalaki kopesa ye
eloko nyonso oyo azalaki na yango na bosenga. 14 Boye elenge mwasi azalaki kokende
epai ya mokonzi na pokwa ; mpe na tongo ya mokolo oyo ezalaki kolanda, azalaki
kokende na ndako mosusu ya basi ya mokonzi, oyo Shashigazi azalaki kokamba.
Shashigazi azalaki kalaka ya lokumu mpo na mokonzi, baboma ye mokongo mpe
azalaki na mokumba ya kobatela bamakangu ya mokonzi. Elenge mwasi azalaki
lisusu te kozonga liboso ya mokonzi, longola kaka soki mokonzi ayoki posa na ye
mpe abengisi ye na kombo.
Ester akomi mwasi ya mokonzi
15 Tangoekomaki ngala ya Ester ya kokende epai ya mokonzi ; Ester, mwana mwasi
ya Abiyaili, noko ya Maridoshe oyo abokolaki Ester, amemaki eloko mosusu te, bobele
oyo Ege, kalaka ya lokumu, oyo baboma ye mokongo mpe azalaki na kobatela ndako
ya basi ya mokonzi, ayebisaki ye. Mpe Ester azwaki ngolu na miso ya moto nyonso
oyo azalaki komona ye. 16 Ezalaki na sanza ya zomi, sanza ya Tebeti, na mobu ya
sambo ya bokonzi ya Kizerisesi nde bamemaki Ester liboso ya mokonzi kati na ndako
ya mokonzi.
17 Mokonzi alingaki Ester makasi koleka basi nyonso. Ester azwaki ngolu mpe
andimamaki na miso ya mokonzi koleka bilenge basi mosusu. Bongo mokonzi atiaki
motole ya bokonzi na moto ya Ester mpe akomisaki ye mwasi ya mokonzi na esika
ya Vasti. 18 Mokonzi alambisaki biloko ebele mpo na lokumu ya Ester mpe mpo na
kosepela elongo na basali na ye nyonso mpe bakalaka na ye. Akataki lisusu ete, na
mokolo wana, bituka nyonso efuta mpako te mpe akabolaki bakado na motema ya
esengo.
Maridoshe abikisi mokonzi
19Tango basangisaki bilenge basi na mbala ya mibale, Maridoshe avandaki na
ekuke ya mokonzi. 20 Kasi Ester atikalaki te koloba libota na ye to mpe ekolo na
ye, ndenge kaka Maridoshe ayebisaki ye ete aloba yango te. Ester azalaki kokoba
kobatela toli ya Maridoshe, ndenge kaka azalaki kosala na tango Maridoshe azalaki
kobokola ye.
21 Tango Maridoshe avandaki na ekuke ya mokonzi, Bigitani mpe Tereshi, basoda
mibale oyo baboma bango mokongo mpe bazalaki kobatela ekuke ya mokonzi,
batombokaki mpe balukaki koboma mokonzi Kizerisesi. 22 Kasi Maridoshe asosolaki
makanisi na bango mpe ayebisaki yango epai ya Ester, mwasi ya mokonzi, oyo mpe
ayebisaki yango epai ya mokonzi na kombo ya Maridoshe. 23 Bongo sima na bango
koluka koyeba bosolo ya likambo yango, emonanaki ete ezali likambo ya solo. Boye
badiembikaki basoda nyonso mibale na nzete mpe bakomaki makambo nyonso wana
kati na buku ya masolo, na miso ya mokonzi.
3
Amani akani koboma Bayuda
1 Sima na makambo oyo, mokonzi Kizerisesi apesaki lokumu epai ya Amani, mwana
mobali ya Amedata, moto ya mboka Agagi ; atombolaki ye mpe atiaki ye likolo ya
bakalaka nyonso. 2 Bakalaka nyonso oyo bazalaki kosala na ndako ya mokonzi
bakomaki kofukama mpe kopesa Amani lokumu, pamba te mokonzi atindaki ete
basala bongo mpo na ye. Kasi Maridoshe azalaki kofukamela ye te mpe azalaki kopesa
ye lokumu te.
3 Bakalaka oyo bazalaki kosala na ndako ya mokonzi batunaki Maridoshe :
— Mpo na nini otosaka mitindo ya mokonzi te ?
4 Bazalaki koloba na ye bongo mikolo nyonso, kasi Maridoshe azalaki kaka koboya
koyoka bango. Boye, bayebisaki Amani makambo yango mpo na koyeba soki ezaleli
ya Maridoshe ekondimama mpe soki akokangama kaka na maloba na ye, pamba
te ayebisaki bango ete azali Moyuda. 5 Tango Amani asosolaki ete Maridoshe
afukamelaka ye te mpe apesaka ye lokumu te, asilikaki makasi. 6 Nzokande
Amani asilaki koyoka ete Maridoshe azali Moyuda. Boye amonaki ete likanisi ya
koboma kaka Maridoshe ekoki te ; alukaki nzela ya koboma Bayuda nyonso, bato ya
Maridoshe, kati na mokili mobimba ya mokonzi Kizerisesi.
7 Na sanza ya liboso, sanza ya Nisani, na mobu ya zomi na mibale ya Mokonzi
Kizerisesi, babetaki zeke oyo babengaka « Puri » liboso ya Amani mpo na kopona
mokolo mpe sanza ya koboma Bayuda. Bongo zeke ekweyaki na sanza ya zomi na
mibale, sanza ya Adari. 8 Amani alobaki na mokonzi Kizerisesi :
— Ezali na bato moko oyo bakeseni na bato mosusu, bapanzani kati na bato mpe
kati na bituka nyonso ya mokili na yo ya bokonzi ; bizaleli na bango ekeseni na
bizaleli ya bato mosusu, bongo batosaka mibeko ya mokonzi te ; ezali malamu
te mpo na mokonzi kotika bango na kimia. 9 Soki esepelisi mokonzi, tika ete
abimisa mobeko ya koboma bango ; mpe ngai nakopesa na maboko ya bakalaka
oyo batalaka makambo ya mokonzi mbongo ya bibende ya palata nkoto zomi mpo
ete batia yango kati na libenga ya mokonzi.
10 Mokonzi alongolaki lopete na ye na mosapi na ye mpe apesaki yango epai ya
Amani, mwana mobali ya Amedata, moto ya mboka Agagi, monguna ya Bayuda.
11 Mokonzi alobaki na Amani :
— Bomba palata na yo ! Sala nyonso oyo olingi epai ya bato yango.
12 Boye, na mokolo ya zomi na misato ya sanza ya liboso, babengisaki bakomi
mikanda ya mokonzi ; mpe na mitindo ya Amani, bakomaki mitindo nyonso ya Amani
epai ya bakalaka ya lokumu ya mokonzi, epai ya bayangeli ya etuka moko na moko
mpe epai ya bakalaka ya ekolo moko na moko, kolanda lolenge ya kokoma ya etuka
moko na moko mpe lokota ya ekolo moko na moko. Bakomaki yango na kombo ya
mokonzi Kizerisesi mpe babetaki yango kashe ya mokonzi. 13 Bongo mikanda yango
etindamaki na bituka nyonso ya mokonzi, na nzela ya bantoma, mpo na kobebisa,
koboma mpe kolimwisa Bayuda nyonso, bilenge mpe mikolo, bana mpe basi, kaka
na mokolo moko, mokolo ya zomi na misato ya sanza ya zomi na mibale, sanza ya
Adari ; mpe kobotola na makasi biloko na bango. 14 Basengelaki kopanza kati na
bituka nyonso sango ya mobeko yango mpe kolakisa yango na bato ya bikolo nyonso
mpo ete babongama mpo na mokolo wana.
15 Boye, na mitindo ya mokonzi, bantoma bakendeki na lombangu mpe bapanzaki
kati na Size, engumba mokonzi, sango ya mobeko ya mokonzi. Wana mokonzi mpe
Amani bavandaki mpo na komela masanga, engumba Size ezalaki kati na matanga.
4
Maridoshe asengi lisungi epai ya Ester
1 Tango Maridoshe ayokaki makambo nyonso oyo elekaki, apasolaki bilamba na ye ;
alataki saki, amipakolaki putulu mpe atambolaki kati na engumba na koganga makasi
mpe na mawa. 2 Bongo akendeki kino na liboso ya ekuke ya ndako ya mokonzi ;
pamba te moto moko te, wana alati saki lokola elamba, azalaki na ndingisa ya kokota
na ekuke ya mokonzi.
3 Kati na bituka nyonso epai wapi mitindo mpe mobeko ya mokonzi ezalaki kokoma,
matanga monene ezalaki kati na Bayuda : bazalaki kokila bilei, kolela mpe koganga
ya mawa ; ebele bazalaki komitanda na basaki mpe na putulu.
4 Tango basi bawumbu ya Ester, mwasi ya Mokonzi, mpe basoda na ye, oyo
baboma bango mokongo, bayebisaki Ester makambo oyo Maridoshe asalaki, Ester
amitungisaki makasi. Atindelaki Maridoshe bilamba mpo ete alata yango mpe
alongola basaki oyo alataki, kasi Maridoshe aboyaki. 5 Ester abengisaki Ataki, moko
kati na bakalaka ya lokumu, oyo baboma mokongo mpe mokonzi aponaki mpo na
kosalela Ester ; atindaki ye mpo na koyeba likambo oyo ezali kotungisa Maridoshe
mpe tina nini azali komitungisa. 6 Boye Ataki akendeki epai ya Maridoshe na
etando ya engumba, epai wapi bato ebele bakutanaka, liboso ya ekuke ya ndako ya
mokonzi. 7 Maridoshe ayebisaki ye makambo nyonso oyo ekomelaki ye, ata motuya
ya mbongo oyo Amani alakaki kopesa na libenga ya bomengo ya mokonzi mpo ete
baboma Bayuda. 8 Maridoshe apesaki lisusu Ataki mokanda ya mobeko oyo mokonzi
abimisaki, mpo ete ye Ataki alakisa yango epai ya Ester, alimbolela ye yango mpe
akomisa epai ya Ester mitindo na ye ete Ester akende epai ya mokonzi mpo na
kotungisa ye mpe kobondela mawa ya mokonzi mpo na bato na ye Ester ; pamba
te mokonzi asili kobimisa mobeko ya koboma Bayuda mpe sango na yango esili
kopanzana kati na engumba Size.
9 Tango Ataki azongaki mpe ayebisaki Ester makambo oyo Maridoshe alobaki,
10 Ester atindaki lisusu Ataki koloba na Maridoshe :
11 — Bakalaka nyonso ya mokonzi mpe bato ya bituka nyonso ya mokili ya
mokonzi bayebi ete, kolanda mobeko, moto nyonso, azala mobali to mwasi, oyo
akoti na lopango ya kati ya ndako ya mokonzi asengeli na kufa soki mokonzi
abengisi ye te ; mpe mobeko yango ezali kaka moko mpo na bato nyonso. Nzokande
soki mokonzi asemboli epai ya moto yango lingenda ya wolo ya bokonzi na ye,
akotikala na bomoi. Ngai sik’oyo, eleki mikolo tuku misato wuta babenga ngai
mpo na kokende epai ya mokonzi ; wuta mikolo wana, babenga ngai lisusu te.
12 Tango bayebisaki Maridoshe makambo oyo Ester alobaki, 13 Maridoshe azongise-
laki Ester :
— Kokanisa te ete lokola ozali kati na ndako ya mokonzi, yo moko kaka nde
okobika kati na Bayuda nyonso. 14 Pamba te soki yo okangi monoko na yo mpe
olobi eloko moko te na tango oyo, lisungi mpe lobiko mpo na Bayuda ekowuta na
esika mosusu ; kasi yo mpe libota ya botata na yo, bokokufa. Kutu, nani ayebi soki
tango mosusu ezali mpo na makambo ya boye nde okomaki na ndako ya mokonzi ?
15 Ester atindelaki Maridoshe eyano oyo :
16 — Kende kosangisa Bayuda nyonso oyo bazali na engumba Size. Bokila bilei
mikolo misato mpo na ngai ; butu mpe moyi, bolia mpe bomela eloko te. Ngai mpe
nakokila bilei elongo na basi bawumbu na ngai ndenge moko na bino. Sima na
yango kaka nde nakokende epai ya mokonzi atako nakobuka mobeko. Soki mpe
nakokufa, nakufa kaka !
17 Maridoshe akendeki mpe asalaki makambo nyonso oyo Ester atindaki ye.
5
Ester akoti epai ya mokonzi
1 Na mokolo ya misato ya kokila bilei, Ester alataki bilamba na ye ya bokonzi mpe
akotaki na lopango ya kati ya ndako ya mokonzi, liboso ya shambre na ye. Mokonzi
azalaki ya kovanda na kiti na ye ya bokonzi kati na shambre oyo ezalaki kotalana
na ekuke ya kokotela. 2 Tango mokonzi amonaki Ester, mwasi na ye, atelemi kati na
lopango, asalelaki ye ngolu. Mokonzi asembolaki epai ya Ester lingenda ya wolo ya
bokonzi na ye, oyo ezalaki na loboko na ye. Ester apusanaki mpe asimbaki songe ya
lingenda ya bokonzi. 3 Mokonzi atunaki ye :
— Ester, mwasi ya mokonzi, likambo nini ? Bosenga na yo ezali nini ? Nazali
pene ya kopesa yo ata kati-kati ya bokonzi na ngai !
4 Ester azongisaki :
— Oh soki esepelisi mokonzi, tika ete mokonzi akoka koya lelo, elongo na Amani,
na feti monene oyo nabongisi mpo na ye.
5 Mokonzi alobaki :
— Bolukela ngai noki Amani mpo ete tokokisa bosenga ya Ester.
Boye, mokonzi mpe Amani bakendeki na feti oyo Ester abongisaki. 6 Tango bazalaki
komela vino, mokonzi atunaki lisusu Ester :
— Sik’oyo, posa na yo ezali nini ? Ekopesamela yo. Mpe bosenga na yo ezali
nini ? Ekopesamela yo, ata soki ezali kati-kati ya bokonzi na ngai.
— Posa mpe bosenga na ngai ezali boye : 8 Soki nazwi ngolu na miso ya mokonzi
mpe soki mokonzi asepeli kokokisa posa mpe bosenga na ngai, tika ete mokonzi
mpe Amani bakoka koya lobi na feti oyo nakobongisa mpo na bango ; bongo nde
nakopesa eyano na motuna ya mokonzi.
Amani akani koboma Maridoshe
9 Amani abimaki na esengo mpe na nsayi. Kasi tango Amani amonaki Maridoshe na
ekuke ya mokonzi mpe asosolaki ete Maridoshe atelemi te mpe azali kolenga te liboso
na ye, Amani asilikelaki Maridoshe makasi. 10 Kasi atako bongo, Amani akangaki
motema mpe azongaki epai na ye ; abengisaki balingami na ye mpe Zereshi, mwasi
na ye. 11 Amani abetelaki bango lisolo ya bomengo na ye oyo ezalaki penza ebele,
motango ya bana na ye mpe makambo nyonso oyo mokonzi azalaki kosala mpo na
kopesa ye lokumu mpe ndenge nini atombolaki ye likolo ya bakambi mpe bakalaka
mosusu.
12 Amani abakisaki :
— Esuki kaka wana te ! Nazali kaka ngai moko, moto oyo Ester, mwasi ya
mokonzi, abengi elongo na mokonzi na feti oyo abongisi. Mpe lobi, abengi ngai
lisusu elongo na mokonzi. 13 Kasi makambo oyo nyonso ezali kosepelisa ngai te
tango nazali komona Moyuda wana Maridoshe kovanda na ekuke ya mokonzi.
14 Zereshi, mwasi na ye, mpe baninga na ye nyonso balobaki na ye :
— Telemisa nzete ya bametele pene tuku mibale na mitano na bosanda ; mpe lobi
na tongo, okosenga na mokonzi ete badiembika Maridoshe na nzete yango. Bongo
okokende na esengo na feti elongo na mokonzi.
Likanisi oyo esepelisaki Amani, mpe atelemisaki nzete.
6
Mokonzi apesi Maridoshe lokumu
1 Nabutu wana, lokola mokonzi akokaki kolala te, asengaki ete bamemela ye buku
ya masolo, masolo ya bokonzi na ye, mpo ete batanga yango liboso na ye. 2 Emonanaki
ete bakomaki boye kati na yango : Maridoshe afundaki Bigitani mpe Tereshi, basoda
mibale oyo baboma bango mokongo mpe bazalaki kokengela ekuke ya mokonzi, oyo
basalaki likita mpo na koboma mokonzi Kizerisesi.
3 Mokonzi atunaki :
— Lokumu mpe lifuti nini Maridoshe azwaki mpo na yango ?
Basali na ye bazongisaki :
— Basala ata eloko moko te mpo na ye.
4 Mokonzi atunaki :
— Nani azali kati na lopango ?
Nzokande Amani awutaki kokota na lopango ya libanda ya ndako ya mokonzi mpo
na kosolola na ye mpo ete badiembika Maridoshe na nzete oyo atelemisaki mpo na
ye.
5 Basali ya mokonzi bazongisaki :
— Ezali Amani nde azali kati na lopango.
Mokonzi alobaki :
— Bokotisa ye.
6 Tango Amani akotaki, mokonzi atunaki ye :
— Tokoki kosala nini mpo na moto oyo mokonzi alingi kopesa lokumu ?
Amani amilobelaki : « Nani lisusu oyo mokonzi akoki kopesa lokumu soki ngai
te ? »
7 Amani azongiselaki mokonzi :
— Mpo na moto oyo mokonzi alingi kopesa lokumu, 8 tika ete bamema nzambala
ya bokonzi oyo mokonzi alataka elongo na mpunda oyo mokonzi amataka mpe
batia motole ya bokonzi na moto ya mpunda yango. 9 Tika ete bapesa nzambala
mpe mpunda yango epai ya kalaka oyo aleki na lokumu kati na bakalaka ya
mokonzi, mpe tika ete balatisa nzambala na moto oyo mokonzi alingi kopesa
lokumu, mpe tika ete batambolisa ye likolo ya mpunda na balabala ya engumba
na kotatola liboso na ye : « Tala makambo oyo mokonzi asali mpo na moto oyo ye
alingi kopesa lokumu ! »
10 Mokonzi alobaki na Amani :
— Kende noki koluka nzambala mpe mpunda ndenge olobi, mpe sala yango mpo
na Moyuda Maridoshe oyo asalaka mosala na ye na ekuke ya mokonzi. Kati na
makambo nyonso oyo osili koloba, kotika ata eloko moko te.
11 Amani azwaki nzambala mpe mpunda, alatisaki Maridoshe nzambala yango mpe
atambolisaki ye likolo ya mpunda na balabala nyonso ya engumba na kotatola liboso
na ye : « Tala makambo oyo mokonzi asali mpo na moto oyo alingi kopesa lokumu ! »
12 Sima, Maridoshe azongaki na ekuke ya mokonzi ; kasi Amani azongaki noki na
ndako na ye, na soni mpe azipa moto na ye. 13 Amani ayebisaki mwasi na ye, Zereshi,
mpe baninga na ye nyonso makambo oyo ekomelaki ye. Bapesi toli na ye mpe mwasi
na ye, Zereshi, balobaki na ye :
— Lokola kokweyisama na yo ebandi liboso ya Maridoshe oyo azali Moyuda,
okokoka kolonga ye te ; solo penza, okokweyisama lisusu na se koleka !
14 Wana bazalaki nanu kosolola na ye, basoda ya mokonzi, oyo baboma bango
mokongo, bayaki mpe bamemaki Amani na lombangu na feti oyo Ester abongisaki.
7
Badiembiki Amani
Mokonzi mpe Amani bakendeki mpe bakomaki na feti oyo Ester, mwasi ya
1
mokonzi, abongisaki. 2 Mpe wana bazalaki komela vino na mokolo oyo ya mibale,
mokonzi atunaki lisusu Ester :
— Ester, mwasi ya mokonzi, bosenga na yo ezali nini ? Ekopesamela yo. Posa na

yo ezali nini ? Ekopesamela yo, ata soki ezali koleka kati-kati ya mokili na ngai ya
bokonzi.
3 Ester, mwasi ya mokonzi, azongisaki :
— Ah mokonzi ! Soki nazwi ngolu na miso na yo, mpe soki yango esepelisi yo
mokonzi, tika ete opesa ngai bomoi na ngai ; yango nde ezali bosenga na ngai. Mpe
lisusu, tika ete obatela bato na ngai ; yango nde ezali bosenga na ngai. 4 Pamba te
ngai mpe bato na ngai, tosili kotekama mpo ete babebisa biso, baboma biso mpe
balimwisa biso ! Soki ata batekaki biso mpo ete tozala bawumbu ya basi to ya
mibali, nalingaki na ngai kovanda kimia ; pamba te pasi ata moko te ya lolenge
oyo ekokaki kotinda ngai ete natungisa mokonzi !
5 Mokonzi Kizerisesi atunaki Ester, mwasi ya mokonzi :
— Moto yango nani oyo ameki kobongisa likambo ya boye ? Azali wapi ?
6 Ester azongiselaki ye :
— Monyokoli mpe monguna ! Ezali Amani, moto oyo ya pasi !
Amani abangaki makasi liboso ya mokonzi mpe ya mwasi ya mokonzi. 7 Mokonzi
atelemaki na kanda makasi, atikaki vino na ye mpe abimaki na elanga ya ndako ya
mokonzi. Tango Amani asosolaki ete mokonzi asili kokata etumbu na ye, atikalaki
wana mpo na kobondela Ester, mwasi ya mokonzi, mpo ete abikisa bomoi na ye.
8 Tango kaka mokonzi azongaki na esika oyo basalelaki feti longwa na elanga ya
ndako ya mokonzi, Amani amikweyisaki na kiti monene oyo Ester, mwasi ya mokonzi,
ayekamaki.
Mokonzi agangaki :
— Eh ! Alingi lisusu kotungisa mwasi ya mokonzi na miso na ngai kati na ndako
na ngai ?
Tango kaka mokonzi asilisaki koloba, bazipaki elongi ya Amani. 9 Bongo Aribona,
moko kati na basoda oyo baboma bango mokongo, alobaki liboso ya mokonzi :
— Ezali na nzete moko oyo Amani atelemisaki mpo na Maridoshe, oyo alobaki
makambo mpo na bolamu ya mokonzi ! Ezali kati na lopango ya Amani mpe ezali
na bametele tuku mibale na mitano na bosanda !
Mokonzi apesaki mitindo :
— Bodiembika ye moko kuna !
10 Boye badiembikaki Amani na nzete oyo atelemisaki mpo na Maridoshe. Mpe
kanda ya mokonzi ekitaki.
8
Mibeko ya sika ya mokonzi mpo na Bayuda
1 Kaka na mokolo yango, mokonzi Kizerisesi apesaki Ester, mwasi ya mokonzi,
biloko ya Amani, monguna ya Bayuda. Mpe lokola Ester ayebisaki mokonzi ete
Maridoshe azali ndeko na ye, mokonzi abengaki Maridoshe mpe Maridoshe akendeki
liboso ya mokonzi. 2 Mokonzi alongolaki lopete na ye oyo abotolaki epai ya Amani
mpe apesaki yango epai ya Maridoshe. Bongo Ester atiaki Maridoshe mokambi ya
biloko ya Amani.
3 Ester alobaki lisusu na mokonzi ; amibwakaki na makolo na ye mpe abondelaki
ye na kolela ete asukisa mikano mabe ya Amani, moto ya Agagi, mpe mabongisi na
ye ya koboma Bayuda. 4 Mokonzi asembolaki lingenda ya wolo ya bokonzi na ye epai
ya Ester. Bongo Ester alamukaki mpe atelemaki liboso na ye.
5 Ester alobaki :
— Soki esepelisi mokonzi, soki nazwi ngolu na miso ya mokonzi, soki akanisi ete
ezali sembo mpo na ye kosala mpe soki asepeli na ngai, tika ete mobeko ekomama
mpo na kokweyisa mikano ya Amani, mwana mobali ya Amedata, moto ya Agagi,

oyo ebongisamaki mpe ekomamaki mpo na koboma Bayuda kati na bituka nyonso
ya mokonzi. 6 Ndenge nini ngai nakoki komona pasi kokweyela bato na ngai to
komona kobebisama ya libota na ngai ?
7 Mokonzi Kizerisesi azongiselaki Ester, mwasi na ye, mpe Maridoshe, Moyuda :
— Lokola Amani abundisaki Bayuda, ngai napesi ndako na ye epai ya Ester ; mpe
napesi mitindo mpo ete badiembika ye na nzete. 8 Sik’oyo, koma mobeko mosusu
na tina na Bayuda, na kombo ya mokonzi, ndenge okomona malamu mpe beta
yango kashe ya mokonzi ; pamba te mokanda oyo ekomami na kombo ya mokonzi
mpe babeti yango kashe na ye ekoki kobongwana te.
9 Na tango wana kaka, na mokolo ya tuku mibale na misato ya sanza ya misato,
sanza ya Sivani*, babengisaki bakomi mikanda ya mokonzi. Makambo nyonso oyo

Maridoshe atindaki mpo na Bayuda, bakomelaki yango bayangeli ya bituka, bayangeli
mpe bakalaka ya bituka nyonso, longwa na Ende kino na Kushi, bituka nkama moko
na tuku mibale na sambo, ekolo moko na moko kolanda lokota na yango, etuka
moko na moko kolanda ndenge na yango ya kokoma mpe Bayuda kolanda ndenge na
bango ya kokoma mpe lokota na bango. 10 Maridoshe akomaki mikanda na kombo
ya mokonzi Kizerisesi, abetaki yango kashe ya mokonzi mpe atindaki yango na nzela
ya bantoma oyo batambolaka na bampunda ya mbangu, oyo etiama mpo na misala
ya mokonzi.
11 Na nzela ya mobeko yango, mokonzi apesaki Bayuda ya bingumba nyonso
ndingisa ya kosangana mpo na komibatela, kobundisa, koboma mpe kobebisa
mampinga ya ekolo nyonso to etuka nyonso oyo ekoluka kobundisa bango, basi na
bango to bana na bango ; mpe ndingisa ya kobotola na makasi bozwi ya banguna
na bango. 12 Bongo, mokolo ya zomi na misato ya sanza ya zomi na mibale, sanza
ya Adari, ezalaki mokolo oyo Bayuda bakataki mpo na kokokisa yango kati na
bituka nyonso ya mokonzi Kizerisesi. 13 Basengelaki kopanza sango ya mokanda
wana mpo ete ezalaki na bokonzi ya mobeko kati na etuka moko na moko, mpe
basengelaki koyebisa yango na bato ya bikolo nyonso mpo ete Bayuda bakoka kozala
ya kobongama na mokolo wana mpo na kozongisela banguna na bango mabe na
mabe.
14 Na etinda ya mokonzi, bantoma oyo batambolaka na mpunda ya mokonzi
babimaki na lombangu mpe bapanzaki sango ya mobeko yango kati na engumba
Size. 15 Maridoshe alongwaki liboso ya mokonzi, na bilamba ya bokonzi ya langi ya
ble mpe ya pembe, na motole monene ya wolo mpe na nzambala ya motane makasi
ya lino ya kitoko. Engumba mobimba ya Size ezalaki koganga na esengo mpe ezalaki
kosepela. 16 Ezalaki tango ya kosepela mpe ya esengo, tango ya feti mpe ya lokumu
mpo na Bayuda. 17 Kati na bituka nyonso, bingumba nyonso mpe bisika nyonso oyo
bazwaki sango ya mobeko ya mokonzi, ezalaki tango ya esengo, ya kosepela, ya kolia
mpe ya feti kati na Bayuda. Bato ebele ya bikolo mosusu, oyo bazalaki elongo na
bango kati na mboka bamikomisaki Bayuda ; pamba te somo ya Bayuda elongaki
makanisi na bango.
9
Elonga ya Bayuda
1 Mokolo
ya zomi na misato ya sanza ya zomi na mibale, sanza ya Adari, mokolo oyo
mobeko ya mokonzi esengelaki kokokisama, ekokaki. Ezalaki mokolo oyo banguna ya
Bayuda bakanisaki ete bakokonza Bayuda ; nzokande makambo ebongwanaki mpe
Bayuda bakomaki kokonza bato oyo bazalaki koyina bango. 2 Kati na bingumba na
* 8:9 Sivani ezali sanza ya misato na manaka ya Bayuda.
bango, kati na bituka nyonso ya mokonzi Kizerisesi, Bayuda basanganaki mpo na

kobundisa bato nyonso oyo bolukaki kobebisama na bango. Ekolo moko te ezalaki
na makoki ya kotelemela bango, pamba te bato ya bikolo nyonso mosusu oyo bazalaki
elongo na bango kati na mboka bazalaki na somo na bango. 3 Bakalaka nyonso ya
bituka, bayangeli ya bituka oyo mokonzi atiaki, bayangeli mpe bakalaka ya mokonzi
basungaki Bayuda, pamba te bazalaki na somo monene ya Maridoshe. 4 Maridoshe
akomaki moto monene kati na ndako ya mokonzi : lokumu na ye epanzanaki kati na
bituka nyonso, pamba te nguya na ye ezalaki komata se komata, mokolo na mokolo.
5 Bayuda babebisaki banguna na bango nyonso na mopanga, babomaki bango mpe
babebisaki bango ; basalaki bato oyo bazalaki koyina bango makambo nyonso oyo
basepelaki kosala. 6 Kaka na engumba Size, Bayuda babomaki mpe babebisaki bato
nkama mitano. 7 Babomaki mpe lisusu Parishandata, Dalifoni, Asipata ; 8 Porata,
Adalia mpe Aridata ; 9 Parimashita, Arizayi, Aridayi mpe Vayezata ; 10 bana mibali
zomi ya Amani, mwana mobali ya Amedata, monguna na Bayuda, kasi batikalaki te
kozwa bomengo ya bitumba.
11 Kaka na mokolo wana, bayebisaki mokonzi motango ya bato oyo babomaki kati
na engumba Size.
12 Mokonzi alobaki na Ester, mwasi ya mokonzi :
— Kati na engumba Size, Bayuda babomi mpe babebisi bato nkama mitano
elongo na bana mibali zomi ya Amani. Basali nini kati na bituka mosusu ya
mokonzi ? Sik’oyo, posa na yo ezali nini ? Bosenga na yo ezali nini ? Ekopesamela
yo.
— Soki mokonzi asepeli, tika ete Bayuda oyo bazali kati na engumba Size bazwa
lisusu ndingisa ya kokokisa lobi, mobeko ya mokonzi ndenge esalemi lelo mpe
badiembika na nzete, bana mibali zomi ya Amani.
14 Mokonzi apesaki ndingisa ete esalema bongo. Bapanzaki sango ya mobeko yango
na engumba Size mpe badiembikaki bana mibali zomi ya Amani. 15 Bayuda oyo
bazalaki kovanda kati na engumba Size basanganaki na mokolo ya zomi na minei, ya
sanza ya Adari, mpe bobomaki bato nkama misato ; kasi batikalaki kozwa bomengo
ya bitumba te.
16 Bayuda mosusu oyo bazalaki kovanda kati na bituka ya mokonzi, bango mpe
basanganaki mpo na komibatela mpe bazwaki bopemi liboso ya banguna na bango.
17 Na mokolo ya zomi na misato ya sanza ya Adari, babomaki bato nkoto tuku sambo
na mitano kati na banguna na bango, kasi batikalaki kozwa bomengo ya bitumba te.
Bongo na mokolo ya zomi na minei, bapemaki mpe bakomisaki yango mokolo ya feti
mpe ya esengo.
18 Nzokande, Bayuda oyo bazalaki kovanda kati na engumba Size basanganaki na
mokolo ya zomi na misato mpe ya zomi na minei ; bongo na mokolo ya zomi na
mitano, bapemaki mpe bakomisaki yango mokolo ya feti mpe ya esengo. 19 Yango
wana Bayuda oyo bavandaka na bingumba ezanga bamir bakomisa mokolo ya zomi
na minei ya sanza ya Adari, mokolo ya esengo mpe ya feti, mokolo oyo bakabelanaka
bakado kati na bango.
Feti ya Purimi
20 Maridosheakomaki makambo oyo nyonso mpe atindaki mikanda epai ya Bayuda
nyonso oyo bazalaki kati na bituka ya mokonzi Kizerisesi, epai ya ba-oyo bazalaki
pene mpe epai ya ba-oyo bazalaki mosika 21 ete basalaka feti na mibu nyonso, na
mokolo ya zomi na minei mpe ya zomi na mitano ya sanza ya Adari, 22 mpo ete
ezali na mikolo oyo nde Bayuda bazwaki bopemi liboso ya banguna na bango, na
sanza oyo nde mawa na bango ebongwanaki esengo mpe kolela na bango ekomaki
feti. Akomelaki bango mpo ete bakomisa mikolo oyo, mikolo ya feti mpe ya esengo ;
mikolo ya kopesana bango na bango bakado ya biloko ya kolia mpe ya kopesa bakado
epai ya babola.
23 Bayuda bandimaki kokoba kosala feti oyo mpe bakomaki kosala makambo oyo
Maridoshe akomelaki bango. 24 Pamba te Amani, mwana mobali ya Amedata, moto ya
mboka Agagi, monguna ya Bayuda nyonso, asalelaki Bayuda likita mpo na kobebisa
bango ; abetaki Puri, oyo ezali « zeke, » mpo na kufa mpe libebi na bango. 25 Kasi
tango mokonzi ayokaki sango ya likita ya Amani, akomaki mobeko kati na mokanda
mpo ete makanisi mabe oyo Amani abongisaki mpo na Bayuda ekweya na moto na ye
moko mpe, lisusu, badiembika ye elongo na bana na ye ya mibali, na nzete. 26 Yango
wana babengaka mokolo yango Purimi (ewuti na kombo Puri oyo elakisi zeke). Mpo
na makambo nyonso oyo Maridoshe akomaki na mokanda, mpo na makambo nyonso
oyo bamonaki mpe makambo nyonso oyo ekomelaki bango, 27 Bayuda bakataki mpe
bandimaki ete yango ekoma ezaleli mpo na bango, ezaleli ya bakitani na bango mpe
ya bato nyonso oyo bakosangana na bango, mpo ete batosaka kosala feti ya mikolo
oyo mibale, na mibu nyonso, ndenge ekatama na tango na yango. 28 Milongo nyonso
mpe mabota nyonso ekosala feti na mikolo oyo kati na bituka nyonso mpe bingumba
nyonso. Bayuda bakoki kotika te kosala feti na mikolo ya Purimi, mpe ekaniseli na
yango ekoki kolimwa te kati na bakitani na bango.
29 Boye, Ester, mwasi ya mokonzi, mwana mwasi ya Abiyaili, elongo na Moyuda
Maridoshe, basalelaki bokonzi na bango mpe bakomaki mokanda mosusu mpo na
kolendisa makambo oyo etali Purimi. 30 Maridoshe atindaki mikanda epai ya Bayuda
nyonso oyo bazalaki kovanda kati na bituka nyonso nkama moko na tuku mibale na
sambo ya mokili ya Kizerisesi, mpe mikanda yango ezalaki na maloba ya kimia mpe
ya elikya 31 mpo na kobeta sete na tina na mikolo oyo ya Purimi ete Bayuda basengeli
kosala Purimi yango na mikolo na yango oyo ekatama kolanda mokano ya Moyuda
Maridoshe mpe Ester, mwasi ya mokonzi ; mpe ndenge Bayuda bakataki yango mpo
na bango moko mpe mpo na bakitani na bango lokola tango na bango ya kokila bilei
mpe ya bileli. 32 Mitindo ya Ester elendisaki mibeko mpo na Purimi mpe ekomamaki
na buku.
10
Lokumu ya Maridoshe
1Mokonzi Kizerisesi akataki mpako mpo na bato ya mokili na ye ya bokonzi kino
na bituka oyo ezalaki pene ya ebale.
2 Bongo misala nyonso ya bokonzi mpe ya nguya na ye, elongo na makambo
nyonso ya lokumu ya Maridoshe oyo mokonzi atombolaki, ekomamaki kati na buku
ya masolo ya bakonzi ya Medi mpe ya Persi.
3 Moyuda Maridoshe azalaki moto ya mibale kati na bokonzi sima na mokonzi
Kizerisesi. Maridoshe azalaki moto monene mpe ya lokumu na miso ya Bayuda,
bandeko na ye ; pamba te azalaki koluka bolamu ya bato na ye mpe kobundela
bolamu ya Bayuda nyonso.
Yobo 1:1 695 Yobo 1:16
Yobo
Komekama ya Yobo
1 Moto moko azalaki kovanda na mokili ya Utsi, kombo na ye ezalaki « Yobo ; »
azalaki kotambola na boyengebene mpe na bosembo, azalaki kotosa Nzambe mpe
kokima mabe. 2 Azalaki na bana mibali sambo, bana basi misato ; 3 mpe azalaki na
etonga ya bameme nkoto sambo, bashamo nkoto misato, bangombe nkoto moko, ba-
ane nkama mitano, mpe azalaki na basali ebele penza. Alekaki bato nyonso ya Este
na lokumu.
4 Bana na ye ya mibali bazalaki na ezaleli ya kosangana kati na ndako ya moko
kati na bango, mpo na kosala feti ; mpe, na feti yango, bazalaki kobengisa bandeko
na bango ya basi mpo na kolia mpe komela elongo na bango. 5 Mpe soki mikolo ya
feti esili, Yobo azalaki kobengisa bana na ye mpo na kopetola bango. Na tongo-tongo,
azalaki kobonza mbeka ya kotumba mpo na moko na moko kati na bango ; pamba
te azalaki komilobela : « Tango mosusu bana na ngai basali masumu mpe balakeli
Nzambe mabe kati na mitema na bango. »
Yobo azalaki kosala bongo tango nyonso.
Komekama ya liboso
6 Mokolo moko, ba-anjelu ya Nzambe bayaki komilakisa liboso ya Yawe. Satana
mpe ayaki elongo na bango.
7 Yawe atunaki Satana :
— Owuti wapi ?
Satana azongiselaki Yawe :
— Nawuti kotambola mpe koyengayenga na mokili.
8 Yawe alobaki na Satana :
— Boni, omoni Yobo, mosali na Ngai ? Ezali na moto moko te oyo azali lokola
ye, kati na mokili : azali moyengebene mpe moto ya sembo, atosaka Nzambe mpe
akimaka mabe.
9 Satana azongiselaki Yawe :
— Okanisi ete ezali na pamba nde Yobo atosaka Nzambe ? 10 Boni, otonga
mir te zingazinga na ye mpo na kobatela ye, ndako na ye mpe biloko na ye
nyonso ? Opambola misala ya maboko na ye, mpe bibwele na ye epanzana na
mokili mobimba. 11 Kasi sik’oyo, sembola kaka loboko na Yo mpe beta biloko na ye
nyonso ; okomona penza soki akolakela Yo mabe te na miso na Yo.
— Malamu ! Biloko na ye nyonso ezali kati na maboko na yo ; kasi, kokitisa
loboko na yo te na bomoi na ye !
Boye, Satana alongwaki liboso ya Yawe.
13 Mokolo moko, tango bana mibali mpe bana basi ya Yobo bazalaki kosala feti mpe
komela masanga ya vino kati na ndako ya ndeko mobali na bango ya liboso, 14 ntoma
moko ayaki epai na Yobo mpo na koyebisa ye : « Bangombe ezalaki kobalola mabele
ya bilanga, mpe ba-ane ezalaki kolia matiti pembeni wana ; 15 bongo bato ya Saba
bayei kokweyela yango mpe bakei na yango. Babomi basali na mopanga, mpe ngai
moko kaka moto nabiki ; yango wana nayei kopesa yo sango ! »
16 Wana azalaki nanu koloba, ntoma mosusu ayaki mpe alobaki : « Moto ya
Nzambe ekweyi longwa na likolo mpe ezikisi bibwele mpe basali ! Ngai moko kaka
moto nabiki ; yango wana nayei kopesa yo sango ! »
Yobo 1:17 696 Yobo 2:11
17 Wana azalaki nanu koloba, ntoma mosusu ayaki mpe alobaki : « Bato ya Chalide
basalaki masanga misato, bakweyeli bashamo na yo mpe bakei na yango. Babomi
basali na mopanga, mpe ngai moko kaka moto nabiki ; yango wana nayei kopesa yo
sango ! »
18 Wana azalaki nanu koloba, ntoma mosusu ayaki mpe alobaki : « Wana bana na
yo ya mibali mpe ya basi bazalaki kosala feti mpe komela masanga ya vino kati na
ndako ya ndeko mobali na bango ya liboso, 19 mopepe moko ya makasi ewutaki na
ngambo mosusu ya esobe mpe eyaki kobeta basonge minei ya ndako. Ndako ekweyeli
bango, mpe bango nyonso basili kokufa. Ngai moko kaka moto nabiki ; yango wana
nayei kopesa yo sango ! »
20 Yobo atelemaki, apasolaki kazaka na ye, akokolaki suki ya moto na ye, akweyaki
na mabele mpe afukamaki. 21 Alobaki :
« Nabimaki bolumbu, na libumu ya mama na ngai,
mpe nakozonga bolumbu.
Yawe apesaki, mpe Yawe asili kozwa ;
tika ete Kombo na Ye ekumisama ! »
22 Na makambo wana nyonso, Yobo atikalaki kosala lisumu te mpe atangaki pasi
yango na moto ya Nzambe te.
2
Komekama ya mibale
1 Mokolo moko lisusu, ba-anjelu ya Nzambe bayaki komilakisa liboso ya Yawe.
Satana mpe ayaki elongo na bango.
2 Yawe atunaki Satana :
— Owuti wapi ?
Satana azongiselaki Yawe :
— Nawuti kotambola mpe koyengayenga na mokili.
— Boni, omoni Yobo, mosali na Ngai ? Ezali na moto moko te oyo azali lokola
ye, kati na mokili : azali moyengebene mpe moto ya sembo, atosaka Nzambe mpe
akimaka mabe. Azali kaka kotingama na bosembo na ye, atako otindikaki Ngai na
pamba ete nasala ye mabe.
4 Satana azongiselaki Yawe :
— Poso mpo na poso : moto akoki kopesa biloko na ye nyonso mpo kaka abikisa
bomoi na ye. 5 Kasi sik’oyo, sembola kaka loboko na Yo, beta nzoto mpe mikuwa
na ye ; okomona penza soki akolakela Yo mabe te na miso na Yo.
— Malamu ! Azali kati na maboko na yo, kasi kosimba bomoi na ye te !
7 Boye, Satana alongwaki liboso ya Yawe mpe abwakelaki Yobo bokono ya mabe na
poso ya nzoto, longwa na se ya matambe na ye kino na songe ya moto.
8 Yobo akamataki eteni ya mbeki mpo na komikwanza na yango nzoto, mpe
amivandisaki na putulu. 9 Mwasi na ye alobaki na ye :
— Boni, ozali kaka kokoba na bosembo na yo ? Lakela Nzambe mabe mpe kufa
na yo !
10 Yobo azongiselaki ye :
— Ah ! Ozali koloba lokola moto ya liboma ! Boni, tondimaka kaka makambo ya
malamu, epai ya Nzambe, kasi tondimaka makambo mabe te ?
Baninga misato ya Yobo
11Tango baninga misato ya Yobo —Elifazi, moto ya Temani ; Bilidadi, moto ya
Shuwa ; mpe Tsofari, moto ya Naama— bayokaki sango ya pasi nyonso oyo ekomelaki
Yobo 2:12 697 Yobo 3:15
Yobo, batikaki bandako na bango mpe bayokanaki mpo na kokende kokabola pasi
elongo na ye mpe kobondisa ye.
12 Wuta na mosika, tango kaka bamonaki ye, bakokaki te koyeba ye lisusu ;
boye, babandaki wana kolela makasi, bapasolaki banzambala na bango mpe
bamibwakelaki putulu na mito. 13 Bamivandisaki na mabele elongo na Yobo mikolo
sambo mpe butu sambo. Moko te akokaki koloba na ye ata liloba moko, pamba te
bamonaki ndenge nini pasi na ye ezalaki makasi.
Maloba ya Yobo mpe ya balingami na ye misato
3
Yobo alakeli mokolo ya mbotama na ye mabe
1 Sima
na yango, Yobo afungolaki monoko na ye mpe alakelaki mokolo ya mbotama
na ye mabe. 2 Yobo alobaki :
3 « Tika ete mokolo ya mbotama na ngai,
mpe butu oyo elobaki :
‹ Mwana mobali moko abotami, › ekufa !
4 Tika ete mokolo yango ebongwana molili !
Tika ete, wuta na likolo,
Nzambe akanisa yango lisusu te !
Tika ete pole engengela yango lisusu te !
5 Tika ete molili mpe elilingi ya kufa ezingela yango !
Tika ete lipata ezipa yango,
mpe molili ebangisa pole na yango !
6 Tika ete molili makasi ekotela butu yango,
ete batanga yango lisusu te kati na mikolo ya mibu
to kati na mikolo ya basanza !
7 Tika ete butu yango etikala ekomba,
ete koganga moko te ya esengo eyokana na butu yango !
8 Tika ete bato oyo balakelaka mikolo mabe,
bato oyo balamusaka bilima minene ya mayi,
balakela yango mabe !
9 Tika ete minzoto ya tongo na yango ekoma molili,
ezela na pamba tongo oyo ekotana
mpe emona kongenga ya tongo te.
10 Pamba te ekangelaki ngai te
bikuke ya libumu ya mama na ngai
mpo na kobombela miso na ngai pasi ya boye !
11 Mpo na nini namikufelaki te
kati na libumu ya mama na ngai ?
Mpo na nini nakataki motema te
tango nabimaki na libumu ya mama na ngai ?
12 Mpo na nini mabolongo eyambaki ngai ?
Mpo na nini mama amelisaki ngai mabele ?
13 Pamba te sik’oyo, nalingaki na ngai kolala na kimia,
nalingaki na ngai kokufa mpe kopema
14 elongo na bakonzi mpe bapesi toli ya mokili,
oyo bamitongelaki malita na bango kasi lelo ebeba,
15 elongo na bakambi oyo bazalaki na wolo
mpe batondisa palata kati na bandako na bango.
Yobo 3:16 698 Yobo 4:6
16 Mpo na nini babombaki ngai te na se ya mabele

lokola zemi oyo esopani
to lokola mwana oyo atikala komona te
pole ya mokolo ?
17 Kuna, bato mabe batikaka konyokola bato,
bato oyo balembi bazwaka bopemi,
18 bato ya boloko bazwaka kimia
mpe bayokaka lisusu te mongongo ya mokengeli.
19 Ezala mobola to mozwi, bango mibale bazalaka kuna,
mpe mowumbu akangolamaka na maboko ya nkolo na ye.
20 Mpo na nini pole epesamelaka bato ya pasi ?
Mpo na nini bomoi epesamelaka moto
oyo azali na pasi na motema ?
21 Bazelaka kufa, kasi eyaka te ;
nzokande balukaka yango koleka bozwi oyo ebombama,
22 balingaki kotonda na esengo mpe kosepela
soki bamoni kunda !
23 Mpo na nini bomoi epesamela moto
oyo nzela na ye ebombama,
moto oyo Nzambe azingela lokola lopango ?
24 Pamba te kolela ekomi bilei na ngai,
bileli na ngai ezali kosopana lokola mayi.
25 Makambo oyo nazalaki kobanga,
yango nde ezali kokomela ngai ;
oyo nazalaki koyokela somo,
yango nde ezali kosalemela ngai.
26 Nazangi kimia, motema na ngai ezali kokita te
mpe nazangi bopemi ;
kasi minyoko na minyoko kaka nde nazali na yango. »
4
Maloba ya Elifazi : moto nyonso asalaka mabe
Elifazi, moto ya Temani, azwaki maloba mpe alobaki :
1
2 « Soki moto moko ameki koloba na yo ata liloba moko,
boni, okotomboka mpo na yango te ?
Kasi nani akoki penza kokanga motema
mpe kozanga maloba ?
3 Kanisa nanu ndenge ozalaki koteya bato ebele,
ndenge ozalaki kolendisa bato oyo balembaki !
4 Maloba na yo ezalaki kolendisa bato
oyo bazalaki kotepatepa,
mpe oyo mabolongo na bango ezalaki kolemba.
5 Kasi awa sik’oyo pasi ekomeli yo,
olembi na yo !
Awa pasi ebeti yo,
okomi na yo koyoka somo !
6 Boni, kondima na yo epai ya Nzambe esengeli te
kozala likonzi na yo,
mpe bosembo na yo esengeli te
Yobo 4:7 699 Yobo 5:1
kosimba elikya na yo ?

7 Kanisa nanu : Nani akotikala kokufa te
mpo ete asalaka mabe te ?
Esika nini bato ya sembo bakotikala kokufa te ?
8 Kolanda makambo oyo ngai nasili komona,
bato oyo basalaka mabe,
mpe ba-oyo balonaka minyoko,
babukaka mpe kaka mabe lokola mbuma ;
9 bakufaka na mopepe ya Nzambe
mpe basilaka na mopepe ya kanda na Ye.
10 Nkosi ekoki na yango koganga,
mpe mwana ya nkosi ekoki kotia makelele ndenge elingi,
kasi Nzambe abukaka minu ya nkosi.
11 Nkosi ekufaka mpo na kozanga nyama ya kolia,
mpe bana ya nkosi ya mwasi epanzanaka.
12 Liloba moko eyelaki ngai na nkuku,
mpe matoyi na ngai eyokaki yango na se penza :
13 kati na bandoto ya butu,
na tango bato bazwaka pongi makasi,
14 kobanga mpe somo ekangaki ngai
mpe eningisaki mikuwa na ngai nyonso ;
15 molimo moko elekaki liboso ya elongi na ngai
lokola mopepe,
mpe suki ya moto na ngai etelemaki.
16 Molimo yango etelemaki wana,
kasi nalongaki te kososola soki ezali nini ;
elilingi yango etelemaki liboso ya miso na ngai,
mpe nayokaki mongongo moko koloba na se penza :
17 ‹ Boni, moto akoki solo koleka Nzambe na bosembo
to akoki solo koleka Mokeli na ye na bule ?
18 Soki Nzambe atielaka basali na Ye motema te,
soki kutu amonaka mabunga epai ya ba-anjelu na Ye,
19 mpo na nini te epai ya bato oyo basalema na mabele,
ba-oyo bazali kaka putulu
mpe bakoki kofinafina bango lokola mitsopi ?
20 Kobanda na tongo kino na pokwa,
bakataka-kataka bango na biteni ;
bakufaka mpo na libela,
mpe moto ata moko te alandelaka likambo na bango ;
21 basinga oyo esimbaka bandako na bango ya kapo
epikolamaka na mbalakata,
mpe bakufaka ndenge wana bazanga bwanya. ›
5
1 Ganga na yo, soki olingi !
Nani akoyanola yo ?
Okotombokela mosantu nini ?
Yobo 5:2 700 Yobo 5:20
2 Kotomboka ebomaka moto oyo azangi mayele,

zuwa ebomaka zoba.
3 Solo, namonaki zoba kozwa misisa ;
kasi, mbala moko, nalakelaki ndako na ye mabe :
4 ‹ Tika ete bana na ye ya mibali bazanga lisungi,
balonga te na kosambisama
mpe bazangela moto oyo akobundela bango !
5 Tika ete moto oyo azali na nzala
asilisa mbuma ya elanga na ye,
akamata yango kino kati na basende ;
mpe tika ete moto ya lokoso asilisa bomengo na ye ! ›
6 Pamba te pasi ewutaka na putulu te,
mpe minyoko ewutaka na mabele te ;
7 moto abotamaka mpo na komona pasi,
ndenge kaka mikalikali ebimaka mpo na kopanzana na likolo.
8 Kasi soki ezalaki ngai,
nalingaki komimonisa liboso ya Nzambe,
nalingaki kotalisa Ye likambo na ngai.
9 Nzambe asalaka makambo minene
oyo bato bakokaka kososola te,
mpe bikamwa oyo bato bakokaka kotanga te ;
10 anokisaka mvula na mokili,
mpe atindaka mayi na bilanga ;
11 atombolaka bato oyo babwakama,
mpe apesaka esengo na bato oyo bazali kolela ;
12 abebisaka mabongisi ya bato
oyo bazalaka na mayele mabe,
mpe maboko na bango ekokisaka te mikano na bango ;
13 akangaka bato ya bwanya
kati na mitambo ya mayele mabe na bango,
mpe abebisaka mabongisi ya bakosi.
14 Molili eyelaka bango na moyi ;
na moyi makasi, batambolaka na kotepatepa lokola na butu.
15 Nzambe abikisaka mobola
na mopanga ya monoko na bango,
akangolaka moto akelela
na loboko ya moto ya makasi.
16 Boye, mobola asengeli kozala na elikya,
mpe moto oyo atambolaka na bosembo te
asengeli kokanga monoko.
17 Esengo na moto oyo Nzambe apameli !
Kotiolaka te pamela ya Nkolo-Na-Nguya-Nyonso.
18 Pamba te azokisaka pota, kasi atiaka yango mpe kisi ;
abetaka, kasi loboko na Ye ebikisaka.
19 Mbala motoba, akobikisa yo na pasi ;
mpe na mbala ya sambo, mabe ekokomela yo te.
20 Akokangola yo na kufa,
na tango ya nzala makasi ;
Yobo 5:21 701 Yobo 6:10
mpe akobikisa yo na nguya ya mopanga,

kati na bitumba.
21 Okobatelama liboso ya fimbu ya lolemo,
okobanga kobebisama te tango ekoya ;
22 okoseka kobebisama mpe nzala makasi,
mpe okobanga te banyama ya mokili ;
23 pamba te okozala na boyokani elongo na mabanga ya bilanga,
mpe banyama ya zamba ekozala na kimia elongo na yo.
24 Okososola ete ndako na yo ezali na kimia ;
tango okotala bibwele kati na lopango na yo,
okomona ete ata moko te ezangi.
25 Okososola ete bana na yo bakozala ebele,
mpe bakitani na yo, lokola matiti ya mabele.
26 Okokita na kunda na kimobange makasi,
ndenge batelemisaka maboke ya matiti na tango na yango.
27 Toyekolaki likambo yango malamu : ezali penza bongo.
Boye, yoka yango mpe salela yango
mpo na bolamu na yo ! »
6
Eyano ya Yobo epai ya Elifazi
Yobo azongisaki :
1
2 « Ah ! Soki ezalaki na makoki ya komeka
kilo ya mawa na ngai,
mpe ya kotia pasi na ngai nyonso na emekelo kilo,
3 nakanisi ete elingaki koleka zelo ya bibale minene na kilo.
Yango wana, maloba na ngai ezali koleka ndelo.
4 Makonga ya Nkolo-Na-Nguya-Nyonso etoboli ngai,
mpe molimo na ngai ezali komela ngenge na yango ;
Nzambe atelemeli ngai na kanda na Ye.
5 Boni, ane ya zamba elelaka
soki ezali kolia matiti ?
Ngombe ya mobali elelaka
soki ezali kolia bilei na yango ?
6 Boni, baliaka na mungwa te bilei oyo ezanga elengi ?
Mayi oyo ezalaka kati na maki ezalaka elengi ?
7 Makambo oyo nazalaki koboya,
yango nde ekomi bilei na ngai, atako ezali mabe.
8 Ah ! Nani akoki kosala ete
bosenga na ngai ekokisama,
mpe ete Nzambe akokisela ngai
likambo oyo nazali kozela !
9 Tika ete Nzambe aboma na Ye ngai,
asembola loboko na Ye mpo na kokata ngai moto !
10 Na boye nde nakoki kozwa kobondisama mpe esengo
kati na pasi na ngai, oyo eleki ndelo,
pamba te nawangani te maloba ya Ye oyo azali Mosantu.
Yobo 6:11 702 Yobo 6:28
11 Makasi nini penza nazali na yango

mpo ete nazala lisusu na elikya ?
Mpo na nini nawumela lisusu kotala
suka ya bomoi na ngai ?
12 Boni, nazali makasi lokola libanga ?
Nzoto na ngai ezali ya ebende ?
13 Nazali na nguya ya komisunga
awa natikali lisusu na makoki te ?
14 Moto nyonso oyo azali na pasi
asengeli na mawa ya baninga na ye,
ata soki atiki kotosa Nkolo-Na-Nguya-Nyonso.
15 Kasi tala, bandeko na ngai bakosi ngai lokola moluka,
lokola mayi ya moluka oyo ekawuki.
16 Tango mayi oyo ekomaka libanga mpo na malili,
mpe mvula ya pembe, epanzanaka,
ememaka mpela.
17 Kasi na tango ya molunge, mayi yango esilaka,
mpe moluka yango ekawukaka nyonso
mpo na molunge makasi.
18 Masanga ya bato oyo batambolaka na bampunda
mpo na kokende na mobembo,
ebongoli nzela ya kokende,
ekeyi kokota kino kati na esobe mpe ekufi kuna.
19 Masanga ya bato ya Tema, oyo ezali na mobembo,
elukaki mayi ;
masanga ya bato ya Saba, oyo ezali na mobembo,
etielaki yango motema.
20 Kasi bayokaki soni mpo ete batielaki yango motema ;
tango bakomaki kuna, bamiyokelaki mawa.
21 Bino mpe bozali ndenge wana mpo na ngai,
bozali na makoki te ya kosunga ngai ;
awa bomoni pasi na ngai, somo ekangi bino !
22 Boni, nasila koloba na bino :
‹ Bokabela ngai ndambo ya biloko na bino
to bofutela ngai niongo na nzela ya bozwi na bino,
23 mpo na kokangola ngai na loboko ya monguna
to mpo na kobikisa ngai na nguya ya bato mabe ? ›
24 Boteya ngai, bongo nakokanga monoko ;
bolakisa ngai mabe nini ngai nasali !
25 Tala ndenge maloba ya solo esalaka pasi !
Kasi makanisi na bino elingi kotalisa nini ?
26 Bokanisi ete bokoki kosembola
makambo oyo nazali koloba
to kozwa lokola mopepe, maloba ya moto oyo azali na pasi ?
27 Solo, bino, bokoki ata kobeta zeke mpo na mwana etike
mpe koteka moninga na bino na bowumbu !
28 Kasi sik’oyo, bozala na mitema malamu mpo na kotala ngai !
Boni, nakoki penza kokosa bino,
Yobo 6:29 703 Yobo 7:14
kaka na miso makasi boye ?

29 Bokanisa nanu malamu, bozala nanu sembo !
Bokanisa penza malamu,
pamba te ezali bosembo na ngai nde emekami.
30 Boni, likambo nini ya mabe ezali na monoko na ngai ;
monoko na ngai ekoki kososola mabe te ?
7
1 Boni, bomoi ya moto awa na se ezali kaka
bomoi ya pasi te ?
Mikolo ya bomoi na ye ezali penza
mikolo ya mongamba te ?
2 Ndenge mowumbu azelaka pio ya pokwa
to ndenge mongamba azelaka makasi lifuti na ye,
3 ngai nazwaki lokola libula, basanza ya pamba
mpe babutu ya pasi na pasi.
4 Soki kaka nalali, nakomi komituna :
‹ Tango nini nakolamuka ? ›
Mpe soki kaka nalamuki :
‹ Tango nini butu ekoya ? ›
Nalembi komitungisa tango nyonso.
5 Nkusu mpe makwanza ezipi nzoto na ngai,
poso ya nzoto na ngai ezoki-zoki bapota
mpe ekomi kolumba solo.
6 Mikolo ya bomoi na ngai ezali koleka mbangu penza
koleka tonga oyo mosali bilamba asalelaka ;
nakomi na suka, mpe elikya na ngai nyonso esili.
7 Oh Nkolo, kobosana te
ete bomoi na ngai ezali kaka pema ya pamba !
Miso na ngai ekomona lisusu bolamu te.
8 Liso oyo ezali komona ngai sik’oyo
ekotikala komona ngai lisusu te ;
okoluka ngai, kasi nakozala lisusu te.
9 Ndenge mapata ekendaka mpe elimwaka,
ndenge wana mpe moto oyo akendaka na mboka ya bakufi
azongaka lisusu te.
10 Akozonga lisusu te na ndako na ye,
mpe ndako na ye ekoyeba ye lisusu te.
11 Yango wana, nakokanga monoko na ngai te,
molimo na ngai ekoloba kaka na mawa,
mpe motema na ngai ekolela kaka pasi na ngai.
12 Boni, nakomi ebale to elima ya mayi
mpo ete batiela ngai bikangiseli ?
13 Nakanisaka ete soki nalali,
mbeto na ngai ekobondisa ngai
mpe pongi ekokitisa pasi na ngai ;
14 nzokande, ozali lisusu kotungisa ngai na bandoto ya mabe
mpe kobangisa ngai na bimoniseli ya somo.
Yobo 7:15 704 Yobo 8:11
15 Malamu bafina ngai kingo mpe nakufa,

pamba te kufa ezali na litomba koleka bomoi oyo.
16 Nayini bomoi na ngai ; nawumela libela te na bomoi !
Tika ngai kimia, pamba te mikolo na ngai ezanga na yango tina.
17 Moto azali penza nani mpo ete okanisaka ye,
mpo ete olandelaka ye na bokebi,
18 mpo ete otalaka ye tango nyonso
mpe omekaka ye tango nyonso ?
19 Mpo na nini okoki kolongola miso na Yo te likolo na ngai ?
Mpo na nini okoki kotika ngai kimia te
ata mpo na ngonga moke ?
20 Oh Mokeli na ngai, soki nasali lisumu,
eloko nini ngai nasali Yo ?
Mpo na nini oponi kaka kobeta ngai ?
Boni, nakomi mokumba mpo na Yo ?
21 Mpo na nini ozali kolimbisa mabunga na ngai te
mpe ozali kobosana masumu na ngai te ?
Kala mingi te, nakokende kolala na putulu ;
okoluka ngai, kasi nakozala lisusu te. »
8
Maloba ya Bilidadi : Nzambe azali sembo
Bilidadi, moto ya Shuwa, azwaki maloba mpe alobaki :
1
2 « Kino tango nini okokoba koloba makambo ya boye ?
Maloba na yo ezali te lokola mopepe makasi ?
3 Boni, Nzambe abukaka mibeko,
Nkolo-Na-Nguya-Nyonso abalolaka penza bosembo ?
4 Soki bana na yo basalaki masumu liboso na Ye,
apesaki nde bango etumbu mpo na mabe na bango !
5 Kasi yo, soki oluki Nzambe,
soki osengi ngolu epai na Nkolo-Na-Nguya-Nyonso,
6 soki ozali peto, soki ozali sembo,
akotelema Ye moko, ata sik’oyo,
mpo na kokata likambo na yo
mpe kozongisela yo libula na yo, kolanda bosembo na yo.
7 Bozwi na yo ya kala ekomonana moke,
pamba te bozwi oyo ekoya na sima ekozala monene koleka.
8 Nabondeli yo, tuna bato oyo baleka liboso,
kanisa mpe landela malamu bwanya ya batata na bango,
9 pamba te, biso, tozali bato ya lobi oyo ewuti koleka,
toyebi eloko te,
mpe mikolo na biso, awa na se, ezali kaka lokola elili.
10 Bato ya kala bakoteya yo, bakoloba na yo,
mpe, na bwanya na bango, bakobimisela yo mateya oyo :
11 Boni, nzete ya papirisi ekoki penza kobota
na esika oyo ezangi potopoto ?
Nzete oyo ebotaka na mayi ekoki solo kobota
na esika ekawuka ?
Yobo 8:12 705 Yobo 9:6
12 Ekawukaka liboso ya matiti nyonso,

wana makasa na yango ezali nanu mobesu,
ata bapikoli yango te.
13 Ndenge wana nde ezalaka, bomoi ya bato nyonso
oyo babosanaka Nzambe ;
boye, elikya ya bato mabe ebebaka.
14 Eloko oyo batielaka motema ekokatana,
pamba te elikya na bango ezali
lokola ndako ya limpulututu*.
15 Ata batieli ndako na bango motema,
esimbaka te ;
Ezala bakangami na yango,
esimbaka kaka te.
16 Bazali lokola nzete ya mobesu
na tango ya moyi makasi ;
mandalala na yango ezipaka elanga,
17 elingaka misisa na yango zingazinga ya mabanga
mpe epasolaka nzela kati na mabanga ;
18 kasi soki bapikoli nzete yango na esika na yango,
esika yango ewanganaka nzete
mpe elobaka : ‹ Natikala komona yo te ! ›
19 Ndenge wana nde suka na yango ekozala ;
mpe banzete mosusu ekobota kaka na mabele wana.
20 Solo, Nzambe abwakaka te bato ya sembo,
mpe alendisaka te maboko ya bato mabe.
21 Nzokande, akotondisa monoko na yo na koseka,
mpe bibebu na yo na banzembo ya esengo.
22 Banguna na yo bakotondisama na soni,
mpe bandako ya bato mabe ekozala lisusu te. »
9
Eyano ya Yobo epai ya Bilidadi
Yobo azongisaki :
1
2 « Ezali ya solo, ezali penza ndenge osili koloba,
mpe nayebi yango malamu !
Kasi ndenge nini moto oyo asalema na putulu
akoki kozala sembo liboso ya Nzambe ?
3 Ata, na mbala nkoto moko,
ameki kobeta tembe na Nzambe,
akotikala kokoka kolonga ata mbala moko te.
4 Bwanya ya Nzambe ezali na bozindo makasi,
mpe nguya na Ye ezali monene ;
nani asila kotelemela Ye, bongo amona bolamu ?
5 Alongolaka bangomba na bisika na yango,
wana yango moko eyebaka te,
mpe, kati na kanda na Ye, akweyisaka yango ;
6 aningisaka mabele wuta na esika na yango
mpe alengisaka makonzi na yango ;
* 8:14 Limpulututu ezali nyama ya moke oyo babengaka na lifalanse araignée.
Yobo 9:7 706 Yobo 9:25
7 apesaka mitindo na moyi, mpe moyi ebimaka te ;

atiaka kashe na minzoto.
8 Atandaki Ye moko Likolo
mpe atambolaka likolo ya mbonge ya ebale ;
9 akelaki bangombolo minene,
orioni, masanga ya minzoto mpe minzoto ya sude ;
10 asalaka makambo minene
oyo elekelaka mayele ya bato,
bikamwa ya somo oyo bakokaka kotanga te.
11 Soki aleki pene na ngai, nakokoka te komona Ye ;
soki mpe akei, nakokoka te komona Ye.
12 Soki azwi eloko, nani akoki kobotola Ye yango ?
Nani akoki koloba na Ye : ‹ Ozali kosala nini ? ›
13 Nzambe azongisaka kanda na Ye sima te ;
liboso na Ye, ezala bato ya lolendo balengaka.
14 Bongo, ngai, nakokoka ndenge nini kobeta tembe na Ye ?
Nakolonga ndenge nini kopona
maloba ya komekana na Ye ?
15 Ezala soki nazalaki moto ya sembo,
nalingaki na ngai kokoka te kopesa Ye eyano ;
nalingaki kokoka nde kaka kosenga
mawa ya Mosambisi na ngai.
16 Ata nabelelaki Ye, mpe ayanoli ngai,
nalingaki na ngai kondima te ete ayoki ngai,
17 pamba te afini ngai na nzela ya mopepe makasi
mpe akomisi bapota na ngai ebele na pamba,
18 aboyi kotikela ngai tango ya kopema,
wana azali kaka kotondisa ngai na pasi.
19 Soki ezali likambo oyo esengi makasi,
Ye nde Nkolo-Na-Nguya !
Mpe soki ezali likambo ya bosembo,
nani akoki kosambisa Ye ?
20 Ezala namemaki na ngai ngambo te,
monoko na ngai elingaki kaka kokweyisa ngai ;
ezala nazalaki sembo,
monoko na ngai elingaki kaka kolakisa mbeba na ngai.
21 Atako nazali sembo,
motema na ngai etondi na mawa mpo na ngai moko,
nayini bomoi na ngai.
22 Nyonso ezali kaka ndenge moko !
Yango wana nalobi :
‹ Abomaka bato ya sembo mpe bato mabe. ›
23 Tango mopepe ya bokono ememaka kufa na mbalakata,
Nzambe asekaka komekama ya bato ya sembo.
24 Soki mokili ekweyi na maboko ya bato mabe,
Nzambe azipaka miso ya basambisi na yango.
Soki ezali Ye te, ezali nani ?
25 Mikolo ya bomoi na ngai ezali kokende mbangu
Yobo 9:26 707 Yobo 10:7
koleka mopoti mbangu,

ezali kokende mbangu penza,
kasi etikali komona esengo te.
26 Ezali kokende penza mbangu
koleka masuwa oyo esalema na papirisi,
koleka mpongo oyo ezali kokitela bilei na yango.
27 Soki nalobi : ‹ Nabosana ata pasi na ngai,
nabongola elongi na ngai mpe nakoma koseka, ›
28 nazali kaka kobanga pasi na ngai nyonso,
pamba te nayebi ete okozwa na Yo ngai te
lokola moto ya sembo.
29 Lokola esili komonana ete nasali mabe,
mpo na nini namitungisa lisusu na pamba ?
30 Ezala namisukoli nzoto na sabuni
mpe nasukoli maboko na ngai na sabuni ya malonga,
31 okobwaka ngai kaka na libulu ya potopoto,
mpe bilamba na ngai ekoyoka ngai nkele.
32 Azali moto lokola ngai te
mpo ete nazongisela Ye eyano
to nakende kosamba na Ye liboso ya basambisi.
33 Soki ezalaki ata na moto moko
oyo akokaki komikotisa kati na likambo na biso
mpe kotombola loboko na ye kati na ngai mpe Nzambe,
34 moto oyo akokaki kolongola
fimbu ya Nzambe mosika na ngai
mpo ete somo na Ye ebangisa ngai lisusu te,
35 nalingaki kotombola mongongo na ngai
liboso na Ye na kobanga te.
Kasi ndenge ezali sik’oyo, nakokoka te.
10
1 Nayini bomoi na ngai !
Nakokoba kaka komilela,
nakoloba na mongongo makasi
mpe na pasi ya motema na ngai.
2 Nakoloba na Nzambe : ‹ Kokatela ngai etumbu te,
yebisa ngai mabe nini nasali ! ›
3 Boni, ozali kosepela konyokola ngai,
kobwaka ekelamu oyo maboko na Yo esali,
mpe kolongisa mabongisi ya bato mabe ?
4 Boni, ozali na miso ya mosuni ?
Ozali komona lokola bato ?
5 Boni, mikolo na Yo ezali lokola mikolo ya bato,
mpe mibu na yo, lokola mibu ya bato,
6 mpo ete oluka mabe na ngai
to okundola masumu na ngai,
7 atako oyebi malamu ete nasali na ngai mabe te,
mpe ete ezali na moto moko te
oyo akoki kokangola ngai na loboko na Yo ?
Yobo 10:8 708 Yobo 11:2
8 Maboko na Yo nde ebongisaki ngai mpe esalaki ngai ;

olingi sik’oyo kobenda nzoto mpe koboma ngai ?
9 Kanisa ete Yo moko nde obongisaki ngai
lokola mabele ya bikeko ;
olingi sik’oyo kozongisa ngai na putulu ?
10 Osopaki ngai lokola miliki te ?
Okangisaki ngai mbuma-mbuma te lokola fromage ?
11 Olatisaki ngai poso ya nzoto mpe misuni te ?
Otongaki mikuwa mpe misisa na ngai te ?
12 Opesaki ngai bomoi mpe otalisaki ngai bolamu ;
mpe na bonzambe na Yo, obatelaki molimo na ngai.
13 Kasi tala likambo oyo obombaki kati na motema na Yo,
mpe nayebi ete ezalaka kati na makanisi na Yo.
14 Soki nasalaki masumu, olingaki komona ngai,
mpe olingaki te kozanga kopesa ngai etumbu
mpo na masumu na ngai.
15 Soki nazali na ngambo, wana mawa na ngai !
Ata nasali mabe te, nazali kokoka te kotombola moto,
pamba te natondisami na soni
mpe nazindi kati na pasi na ngai.
16 Soki nameki kotombola moto,
ozali kolanda ngai lokola nkosi
mpe ozali kobimisela ngai mayele na Yo nyonso
mpo na kotelemela ngai,
17 ozali komemela ngai batatoli ya sika
mpo na kotelemela ngai,
ozali kopelisela ngai kanda na Yo
mpo na kosala ngai mabe,
mampinga na Yo bazali tango nyonso koya kobundisa ngai.
18 Mpo na nini obimisaki ngai
na libumu ya mama na ngai ?
Nalingaki na ngai kokufa,
mpe liso moko te elingaki komona ngai.
19 Soki kutu nazalaka na ngai te,
nalingaki koleka kaka mbala moko
longwa na libumu ya mama kino na kunda.
20 Boni, mwa ndambo ya mikolo na ngai esili te ?
Kende ata mosika na ngai
mpo ete nazwa ata tango ya kosepela
21 liboso ete nakende na esika oyo bato bazongaka lisusu te,
na mokili ya molili, mokili ya kufa,
22 na mokili ya molili makasi, ya kufa mpe ya mobulu,
epai wapi ata pole ezalaka molili. »
11
Maloba ya Tsofari
Tsofari, moto ya engumba ya Naama, azwaki maloba mpe alobaki :
1
2 « Boni, maloba oyo nyonso ekoki solo kozanga eyano ?
Yobo 11:3 709 Yobo 11:20
Moto oyo azali koloba alonga na ye,

kaka mpo ayebi koloba ?
3 Bato bavanda kaka nye likolo ya maloba na yo ya pamba
oyo ozali kobimisa ?
Bapamela yo te soki ozali kosala maseki ?
4 Ozali koloba na Nzambe :
‹ Makambo oyo nazali koloba ezali ya solo ;
nazali sembo na miso na Yo. ›
5 Oh, tala ndenge nini nazali na posa
ete Nzambe aloba,
ete afungola monoko na Ye mpo na kopamela yo,
6 mpe asosolisa yo basekele ya bwanya,
pamba te bwanya ya solo ezalaka na bilongi mibale.
Yeba likambo oyo :
Nzambe abosana masumu na yo ebele.
7 Okoki penza kososola mabombami ya Nzambe ?
Okoki solo kososola bandelo ya Nkolo-Na-Nguya-Nyonso ?
8 Bandelo yango eleki Lola na likolo ;
yo penza okosala nini ?
Eleki mboka ya bakufi na bozindo ;
yo penza okoyeba nini ?
9 Molayi ya bandelo yango eleki mokili na molayi,
mpe eleki ebale monene na kopanzana.
10 Soki akotisi yo na boloko
mpe asangisi basambisi mpo na kokata likambo,
nani akotelemela Ye ?
11 Solo, ayebaka bakosi
mpe asosolaka mabe na pete.
12 Ndenge mwana ya ane ya zamba ebotaka moto te,
ndenge mpe kizengi akokoka te kokoma mayele.
13 Nzokande, soki opesi Ye motema na yo
mpe osemboli maboko na yo epai na Ye,
14 soki olongoli lisumu oyo ezali na loboko na yo
mpe opekisi mabe kovanda kati na ndako na yo,
15 okotombola elongi na yo na soni te,
okotelema ngwi mpe okobanga eloko te ;
16 pamba te okobosana pasi na yo,
okokoma kokanisa yango kaka
lokola mayi oyo esili kotiola.
17 Bomoi na yo ekongenga
lokola pole ya moyi oyo engengaka na midi,
mpe butu na yo ekokoma lokola tongo.
18 Okozala na kimia, pamba te elikya ezali,
okotala zingazinga na yo mpe okozwa bopemi na yo na kimia,
19 okolala pongi, mpe okomona moto moko te
kobangisa yo lisusu,
mpe bato ebele bakoya kosenga ngolu na yo.
20 Kasi miso ya bato mabe ekokufa,
Yobo 12:1 710 Yobo 12:19
mpe bakozanga ekimelo,

bakotikala na elikya se moko : kufa. »
12
Eyano na Yobo epai ya Tsofari
Yobo azongisaki :
1
2 « Solo, bozali penza bato ;
tango bokokufa, bwanya mpe ekokufa elongo na bino !
3 Kasi atako bongo, ngai mpe nazali mayele lokola bino,
boleki ngai na eloko te.
Nani ayebi te makambo wana nyonso ?
4 Nakomi eloko ya kotiola na miso ya baninga na ngai,
ngai oyo nazali kobelela Nzambe mpo ete ayanola ngai ;
moto ya sembo, moto ya alima,
ye nde akomi eloko ya kotiola !
5 Bato ya esengo basekaka bato oyo bazali na pasi,
babetaka bato oyo batepaka-tepaka kisambeti.
6 Bandako ya bato ya mobulu ezalaka na kimia,
mpe bato oyo batombokelaka Nzambe,
oyo bamonaka makasi na bango lokola Nzambe,
bango nde babatelamaka.
7 Kasi tuna nyama ya zamba, ekoteya yo ;
tuna ndeke ya likolo, ekolakisa yo ;
8 loba na mabele, ekoteya yo ;
to tika ete mbisi ya ebale monene epesa yo sango.
9 Kati na yango, ekelamu nini
eyebi te ete loboko ya Yawe nde esalaki nyonso wana ?
10 Bomoi ya bikelamu nyonso mpe pema ya bato nyonso
ezali kati na loboko na Ye.
11 Boni, litoyi emekaka maloba te
ndenge lolemo emekaka bilei ?
12 Bwanya ezalaka kati na bampaka te ?
Bomoi ya molayi epesaka mayele te ?
13 Bwanya mpe makasi ezali epai ya Nzambe,
toli mpe mayele ezali ya Ye.
14 Bakokoka te kotonga lisusu oyo Ye asili kobebisa,
bakokoka kokangola te moto oyo Ye asili kokanga.
15 Soki akangi mayi, bokawuki ekotaka ;
kasi soki afungoli yango, mokili ezindaka.
16 Makasi mpe elonga ezali ya Ye ;
moto oyo basili kokosa mpe moto oyo akosi,
bango mibale bazali ya Ye.
17 Amemaka bapesi toli na bowumbu
mpe akomisaka basambisi bato ya maboma ;
18 afungolaka minyololo ya bakonzi
mpe akangaka liputa na baloketo na bango ;
19 amemaka Banganga-Nzambe na bowumbu
Yobo 12:20 711 Yobo 13:14
mpe akweyisaka bato oyo bavanda kala na bokonzi ;

20 akangaka minoko ya bato oyo balobaka malamu,
alongolaka mikolo bososoli ;
21 asopelaka bakonzi soni,
abotolaka bibundeli ya bato ya makasi ;
22 abimisaka na pwasa, makambo ya sekele,
makambo oyo ezali kati na molili,
mpe abimisaka na pole bililingi oyo eleki mwindo ;
23 atombolaka bikolo mpe abebisaka yango,
akomisaka minene mindelo ya bikolo
mpe apanzaka yango ;
24 alongolaka makanisi ya bakonzi ya bikolo
mpe asalaka ete batambola kati na bisobe
oyo ezanga nzela
25 mpo ete batepatepa kati na molili,
na kozanga pole ;
mpe asalaka ete batepatepa
lokola moto alangwe masanga.
13
1 Miso na ngai emonaki makambo oyo nyonso,
matoyi na ngai eyokaki yango,
mpe nasosoli yango malamu.
2 Nayebi makambo nyonso oyo bino boyebi,
boleki ngai na eloko moko te.
3 Kasi nalingi nde koloba na Nkolo-Na-Nguya-Nyonso
mpe kobundela likambo na ngai liboso ya Nzambe.
4 Pamba te bino, bozali kobongisa lokuta,
bozali lokola minganga oyo bayebi mosala malamu te.
5 Soki bovandaki ata kimia,
bolingaki ata komonana bato ya bwanya.
6 Yoka sik’oyo maloba na ngai,
yoka kosamba ya bibebu na ngai.
7 Boni, bozali kokotela Nzambe na nzela ya lokuta
mpe ya maloba ya solo te ?
8 Bolingi kolakisa ete bozali na ngambo na Ye ?
Bolingi kobundela Nzambe ?
9 Bokosepela soki aluki koyeba makanisi ya mitema na bino ?
Bokanisi ete bokoki kokosa Ye ndenge bakosaka bato ?
10 Akopamela bino solo soki amoni ete, na se ya mitema na bino,
boponaka-ponaka bilongi.
11 Boni, bokozala ata na somo ya lokumu na Ye te ?
Kolenga ekokweyela bino te ?
12 Pamba te maloba na bino ekokani na putulu,
mpe makanisi na bino ezali lokola mabele ya bikeko.
13 Botika makelele mpe botika ngai naloba !
Oyo ekoya eya !
14 Mpo na nini nandima kokufa
Yobo 13:15 712 Yobo 14:5
mpe nasakanela bomoi na ngai ?

15 Ata soki abomi ngai, nakozala kaka na elikya na Ye,
nakobundela solo nzela na ngai liboso na Ye.
16 Yango kutu nde ekozala lobiko na ngai,
pamba te moto moko te oyo azangi koyeba Nzambe
akoki koya liboso na Ye.
17 Boyoka maloba na ngai malamu ;
tika ete matoyi na bino eyoka malamu
makambo oyo nazali koloba !
18 Sik’oyo, namibongisi mpo na kobundela likambo na ngai,
nayebi ete nakolonga na kosambisama.
19 Nani akoki kofunda ngai ?
Soki te, nakokanga monoko mpe nakokufa.
20 Oh Nzambe, pesa ngai kaka biloko mibale,
mpe nakobombama te liboso na Yo :
21 longola loboko na Yo likolo na ngai,
mpe tika kobangisa ngai na somo na Yo.
22 Bongo benga ngai, mpe nakoyanola ;
to tika ngai naloba,
mpe Yo okoyanola ngai.
23 Mabe mpe masumu boni nasali liboso na Yo ?
Talisa ngai mbeba mpe masumu na ngai.
24 Mpo na nini obombi elongi na Yo
mpe ozali kozwa ngai lokola monguna na Yo ?
25 Olingi kaka kotungisa lokasa
oyo mopepe ezali komema ?
Olingi kaka kolandela lititi oyo ekawuka ?
26 Pamba te okomaka makambo mabe na tina na ngai
mpe okomisi ngai mokitani ya masumu ya bolenge na ngai.
27 Okangi makolo na ngai na minyololo ya bibende,
ozali kokengela malamu lolenge na ngai ya kotambola
mpe kolandela bisika nyonso
oyo natiaka bilembo ya matambe na ngai.
28 Moto apola penza boye lokola eloko ya kopola,
lokola elamba oyo balie na banselele !
14
1 Moto oyo abotama na mwasi
azalaka kaka na mikolo moke
oyo mpe etonda na pasi.
2 Akolaka mpe akawukaka lokola fololo,
awumelaka te lokola elili ya lipata oyo elekaka.
3 Olingi kaka kolandela ekelamu ya boye ?
Olingi kaka komema ye liboso na Yo
mpo na kosambisa ye ?
4 Nani akoki kobimisa bopeto kati na mbindo ?
Moko te !
5 Mikolo ya moto ekatama ;
Yobo 14:6 713 Yobo 14:22
okata motango ya basanza na ye

mpe otia mondelo oyo akoki koleka te.
6 Longola miso na Yo mosika na ye
mpe tika ye, ye moko,
kino tango akozwa lifuti ya mosala na ye
lokola moto oyo asalaka kaka mpo na lifuti.
7 Nzete ezalaka kutu na mwa elikya :

ata bakati yango, ebimaka lisusu
mpe ebotaka bitape ya sika ;
8 misisa na yango ekoki konuna na se ya mabele,
mpe eteni na yango oyo etikalaka ekoki kokufa kati na mabele,
9 nzokande soki kaka ezwi mayi, ekobimisa mito
mpe ekobota bitape lokola nzete ya sika.
10 Kasi moto akufaka mpe aninganaka lisusu te,
akataka motema mpe azalaka lisusu na bomoi te.
11 Ndenge mayi esilaka na liziba
to ndenge mayi ekawukaka,
12 ndenge wana mpe moto akufaka mpe atelemaka lisusu te,
akolamuka lisusu te mpe bakoki lisusu kolamusa ye te,
tango nyonso likolo ekozala.
13 Soki kaka obombaki ngai na se ya bakufi

mpe otikaki ngai kuna kino kanda na Yo esila !
Soki kaka okatelaki ngai tango
mpo ete, na sima na yango, okanisa ngai lisusu !
14 Nzokande, soki moto akufi, boni, akoki lisusu
kozala na bomoi ?
Nakozela kino lolenge na ngai ebongwana.
15 Okobenga ngai, mpe ngai, nakondima ;
okozala na posa makasi ya ekelamu ya maboko na Yo.
16 Solo penza, okotanga makolo na ngai,
kasi okolandela lisusu masumu na ngai te.
17 Mabe na ngai ekokangama kati na saki,
mpe okozipa masumu na ngai.
18 Kasi, ndenge ngomba esilaka mpe ekweyaka,

ndenge libanga elongwaka na esika na yango,
19 ndenge mayi eliaka mabanga,
ndenge mayi oyo etiolaka ememaka mabele,
ndenge wana mpe obebisaka elikya ya moto.
20 Olongaka ye mbala moko, mpe akendaka na ye ;
obebisaka elongi na ye mpe obenganaka ye.
21 Soki bana na ye ya mibali bazwi lokumu,
ayebaka na ye yango te ;
soki basambwisi bango, amonaka na ye yango te.
22 Ayokaka kaka pasi kati na nzoto na ye,
mpe motema na ye esalaka kaka matanga mpo na ye moko. »
Yobo 15:1 714 Yobo 15:20
15
Maloba ya Elifazi : moto mabe azwaka etumbu
1
2 « Boni, moto ya bwanya akopesaka solo eyano
na maloba ya pamba boye, maloba oyo ezanga ata tina,
to alingaka kotondisa libumu na ye na mopepe ya moto
oyo ewutaka na Este ?
3 Akoki solo komilobela na maloba ezanga ata tina ?
Akoki solo kosalela maloba milayi
oyo ezali ata na motuya te ?
4 Yo ozali penza kobebisa lokumu ya Nzambe
okomi koboya lokumu liboso ya Nzambe.
5 Lisumu na yo ezali kokamba monoko na yo,
ozwi elobeli ya bakosi.
6 Monoko na yo moko nde ezali komemela yo etumbu,
kasi monoko na ngai te ;
bibebu na yo moko nde ezali kofunda yo.
7 Yo nde moto ya liboso oyo obotama kati na bato ?
Omona moyi liboso ya bangomba mikuse ?
8 Osila koyoka makambo oyo elobamaka
kati na Likita ya Nzambe ?
Bwanya ezalaka kaka epai na yo moko ?
9 Makambo nini oyebi, oyo biso toyebi te ?
Boyebi nini ozali na yango, oyo biso tozali na yango te ?
10 Na ngambo na biso, ezali na bato ya suki pembe, bampaka,
bato oyo baleki tata na yo na mibu ya mbotama.
11 Kobondisama ya Nzambe mpe maloba ya kimia
oyo bazali koloba mpo na yo,
ekoki te mpo na yo ?
12 Mpo na nini motema na yo ezali kopengwisa yo,
mpe miso na yo ezali kobeta-beta ?
13 Mpo ete obwakela Nzambe kanda na yo
mpe obimisa makambo ya boye na monoko na yo ?
14 Moto azali nani mpo ete azala peto ?
Ye oyo abotami na mwasi azali nani mpo ete azala sembo ?
15 Soki Nkolo azali kondimela basantu na Ye te,
soki kutu likolo ezali peto te na miso na Ye,
16 ekozala boni mpo na moto mabe, moto oyo abeba,
oyo asalaka mabe lokola azali komela mayi ?
17 Yoka ngai, mpe nakolimbolela yo !
Tika ete nayebisa yo makambo oyo ngai namona,
18 makambo oyo bato ya bwanya balobaki,
na kobomba ata eloko moko te kati na makambo
oyo bazwaki epai ya batata na bango.
19 Apesaki mokili epai na bango kaka
tango ata mopaya moko te alekaki kati na bango.
20 Na bomoi na ye mobimba,
Yobo 15:21 715 Yobo 16:1
na mibu oyo bakata mpo na bomoi na ye,

moto mabe anyokwamaka.
21 Lokito ya somo etondisaka matoyi na ye,
bato ya mobulu babimelaka ye ata na tango ya kimia.
22 Azalaka na elikya te ya kobima na molili,
mpe mopanga ezelaka ye.
23 Ayengaka-yengaka mpo na koluka lipa,
kasi akozwela yango wapi ?
Ayebaka ete mokolo ya molili ezelaka ye.
24 Pasi mpe mawa ebangisaka ye,
ekomelaka ye lokola mokonzi
oyo amibongisi mpo na bitumba,
25 mpo ete asembolaka loboko na ye
mpo na kobundisa Nzambe,
atelemelaka Nkolo-Na-Nguya-Nyonso,
26 akimaka epai na Ye, moto etala na se,
amibombaka na sima ya banguba minene.
27 Elongi na ye ekotonda mafuta,
loketo na ye ekokoma monene ;
28 akovanda na engumba ebeba,
kati na bandako oyo bato bakima,
bandako oyo ekoma pene ya kokweya ;
29 akotikala kokoma mozwi te,
pamba te bozwi na ye ekowumela te,
bomengo na ye ekopanzana te kati na mokili mobimba ;
30 akokoka kokima molili te,
moto ekokawusa mandalala na ye
mpe akokima ata pema na ye moko.
31 Tika ete atia elikya na ye na lokuta te,
pamba te akoyokisama soni
mpe akozwa libebi lokola lifuti.
32 Ekokokisama liboso ete akufa,
ndenge lindalala ekawukaka
mpo na kozanga mayi na yango
33 to lokola nzete ya vino oyo ekweyisi bambuma na yango,
wana ezali nanu mobesu
to lokola nzete ya olive oyo ekweyisi fololo na yango.
34 Solo, libota ya moto mabe ekofuluka te,
mpe moto ekozikisa ndako na ye mpo na mabe na ye moko.
35 Pamba te moto nyonso oyo azalaka
na makanisi mabe kati na ye
abotaka kaka pasi ;
mabe oyo ekolaka kati na ye
ememelaka ye moko libebi. »
16
Eyano ya Yobo epai ya Elifazi
1 Yobo azongisaki :
Yobo 16:2 716 Yobo 16:19
2 « Nayoki maloba ebele ya lolenge oyo ;

bino nyonso bozali babondisi mabe.
3 Kino tango nini bokotika koloba
maloba ya pamba-pamba boye ?
Likambo nini etindi yo lisusu kozongela maloba ?
4 Ngai mpe nakokaki koloba lokola bino,
soki bozalaki na esika na ngai,
nakokaki kobimisa maloba ebele
mpe koningisa moto mpo na bino.
5 Kasi monoko na ngai elingaki kolendisa bino,
mpe bibebu na ngai elingaki koningana
mpo na kokitisa bino mitema kati na pasi.
6 Nzokande, soki nalobi, pasi na ngai ekosila te ;
bongo soki nakangi monoko nde pasi yango
elongwe na bomoi na ngai ?
7 Oh Nzambe ! Solo penza, olembisi ngai !
Obebisi ndako na ngai nyonso,
8 ofini-fini ngai makasi penza,
mpe kokonda na ngai ekomi ata kotatola
mpe kofunda ngai na miso ya bato !
9 Kanda na Yo ezali kopasola mpe kobundisa ngai,
okomi ata kolia minu mpo na kosala ngai mabe
mpe kotala ngai na miso mabe
lokola nde nazali monguna na yo.
10 Bato mabe bafungoli minoko mpo na kotiola ngai,
bakomi kobeta ngai bambata na matama
mpo na kosambwisa ngai,
bango nyonso basaleli ngai likita.
11 Nzambe akabi ngai na maboko ya bato mabe
mpe abwaki ngai na manzaka na bango.
12 Makambo nyonso ezalaki kotambola malamu mpo na ngai,
kasi aningisi ngai, akangi ngai na kingo mpe apanzi ngai,
akomisi ngai lokola eloko na Ye ya komekela makonga ;
13 makonga na Ye ezingeli ngai,
atoboli-toboli libumu na ngai,
mpe na mawa te, asopi makila na ngai na mabele.
14 Tango nyonso, azali kaka kozokisa ngai
mpe kokweya likolo na ngai lokola elombe.
15 Natongi elamba na ngai ya saki na poso ya nzoto na ngai
mpe nakundi lokumu na ngai nyonso na se ya putulu.
16 Likolo ya kolela, elongi na ngai ekomi motane,
mpe molili ezingeli miso na ngai.
17 Nzokande, maboko na ngai etikala kosala moto mabe te,
mpe libondeli na ngai ezalaki kosalema na motema peto.
18 Oh mabele, kozipa makila na ngai te !
Kotika te ete koganga na ngai ezwa tango ya kopema !
19 Wuta sik’oyo, motatoli na ngai azali na Likolo,
Yobo 16:20 717 Yobo 17:14
molobeli na ngai azali na Lola.

20 Baninga na ngai bakomi koseka ngai ;
nazali nde kolela epai ya Nzambe na mpinzoli.
21 Boni, ezali solo na molobeli oyo akoki kolobela
moto liboso ya Nzambe
ndenge moto alobelaka moninga na ye ?
22 Solo, motango ya mibu na ngai ekomi pene ya kosila,
mpe nakokende na ngai na nzela
oyo bato bazongaka lisusu te.
17
1 Pema na ngai ekomi pene ya kosila,
mikolo na ngai etikali ya kotanga,
kunda ezali kozela ngai.
2 Solo, batioli bazingeli ngai,
miso na ngai ezali komona kotiola na bango.
3 Oh Nzambe, mipesa ata Yo moko lokola ndanga,
na esika na ngai, epai na Yo ;
soki te, nani mosusu akoki komipesa
lokola ndanga mpo na ngai !
4 Okangi boyebi na bango mpo ete basosola te ;
yango wana, okolongisa bango te.
5 Moto oyo akofunda balingami na ye
mpo ete babotola bomengo na bango na makasi,
bana na ye bakokufa miso.
6 Nzambe akomisi ngai lokola lisapo kati na minoko ya bato,
lokola moto oyo babwakelaka soyi na elongi.
7 Miso na ngai ekomi molili likolo ya pasi,
mpe nzoto na ngai nyonso ekomi lokola elilingi.
8 Bato ya sembo bazali kokamwa likambo yango,
mpe moto oyo ayebi na ye likambo te
atelemeli moto mabe.
9 Nzokande, bato ya sembo bakangamaka na nzela na bango,
mpe bato ya maboko peto bakomaka lisusu makasi koleka.
10 Bino nyonso, boya mpe bomeka lisusu !
Nakomona ata moto moko te ya bwanya kati na bino.
11 Mikolo na ngai ekomi pene ya kosila ;
mabongisi na ngai mpe baposa ya motema na ngai,
nyonso, esili kobeba.
12 Bato oyo bazali komona butu lokola moyi
bazali koloba kati na molili : ‹ Pole ekomi pene, ›
nzokande molili ezali makasi.
13 Soki ezali na ndako moko kaka oyo nazali kotiela elikya,
ezali nde kunda ;
soki mpe nakotandaka mbeto na ngai,
ezali nde kati na mboka ya bakufi.
14 Soki nalobi na kunda : ‹ Ozali tata na ngai, ›
Yobo 17:15 718 Yobo 18:18
mpe na mutsopi : ‹ Ozali mama na ngai

to ndeko na ngai ya mwasi, ›
15 wana elikya na ngai ezali penza wapi,
mpe nani penza azali komona elikya na ngai ?
16 Ekokita kino na bikuke ya kufa
tango tokokende elongo kopema kati na putulu. »
18
Maloba ya mibale ya Bilidadi
1
2 « Kino tango nini okoloba maloba ya boye ?
Kanisa nanu malamu, bongo tokosolola.
3 Mpo na nini komona biso lokola banyama ?
Boni, tozali nde bazoba na miso na yo ?
4 Awa, likolo ya kanda na yo, ozali komipasola na biteni,
basundola mokili to balongola mabanga
na bisika na yango likolo na yo ?
5 Solo, mwinda ya moto mabe ekufaka,
moto na yango etikaka kopela.
6 Pole ekomaka molili kati na ndako na ye,
mpe mwinda oyo epelaka pembeni na ye ekufaka.
7 Makasi ya matambe na ye esilaka,
makanisi na ye moko ekweyisaka ye.
8 Makolo na ye ekangisaka ye na monyama,
bongo abundaka-bundaka kati na madusu na yango.
9 Motambo ekangaka matambe na ye,
mpe singa na yango ekangaka ye makasi.
10 Singa ya motambo ebombama na se ya mabele mpo na ye,
mpe batia motambo na nzela na ye.
11 Somo elandaka ye bisika nyonso
oyo atambolaka.
12 Nzala esilisaka makasi na ye,
mpe pasi ya ndenge na ndenge
ezalaka pembeni na ye soki akweyi.
13 Pasi eliaka poso ya nzoto na ye
mpe bokono oyo ebomaka ebebisaka biteni ya nzoto na ye.
14 Balongolaka kati na ndako na ye
biloko nyonso ya motuya, oyo atielaka motema,
mpe akendaka kokutana na bakonzi ya kufa.
15 Ndako na ye etikalaka na eloko moko te,
mpe fofolo* ezalaka ya kopanzana kati na ndako yango.

16 Misisa na ye ekawukaka na se ya mabele,
mpe, na likolo, bitape na ye elembaka.
17 Bakanisaka ye lisusu te na mokili,
kombo na ye etangamaka lisusu te na mabele.
18 Babenganaka ye na pole mpo ete akende na molili,
mpe balongolaka ye na mokili.
* 18:15 Basalelaka fofolo mpo na kopelisa moto makasi.
Yobo 18:19 719 Yobo 19:16
19 Azalaka na bana to bakitani te kati na bato na ye,

azalaka ata na moto moko te oyo atikala na bomoi,
na esika oyo avandaka.
20 Bato ya weste bazalaka na somo ya kotala bomoi na ye,
mpe bato ya este batondaka na kobanga.
21 Tala, solo, ndenge suka ya moto mabe ezalaka,
mpe bomoi ya moto oyo ayebi Nzambe te. »
19
Eyano ya Yobo epai ya Bilidadi
Yobo azongisaki :
1
2 « Kino tango nini bokotungisa ngai
mpe kolembisa ngai na maloba na bino ?
3 Tala, botioli ngai mbala zomi,
mpe bozali kobundisa ngai na soni te.
4 Soki ezali penza ya solo ete nabungi nzela,
mbeba na ngai etali kaka ngai moko.
5 Soki mpe bolingi komimona likolo na ngai
mpe kosalela pasi na ngai mpo na kotiola ngai,
6 wana boyeba ete Nzambe nde asali ngai mabe
mpe azingeli ngai na monyama na Ye.
7 Atako nagangi ete basali ngai mabe,
nazali kozwa ata eyano moko te ;
ata soki nabeleli ete basunga ngai,
moto oyo akokata likambo azali te.
8 Akangi nzela na ngai mpo ete nakoka koleka te,
atondisi nzela na ngai nyonso na molili,
9 alongoli ngai lokumu,
mpe alongoli motole na moto na ngai,
10 asasi-sasi ngai na bangambo nyonso
kino nakomi pene ya kokufa,
apikoli elikya na ngai ndenge bapikolaka nzete ;
11 kanda na Ye ezali kotumba ngai,
mpe azali kotanga ngai na molongo ya banguna na Ye ;
12 mampinga na Ye ezali kopusana na makasi penza,
ezingeli ngai mpe ndako na ngai
mpo na kosala ngai mabe.
13 Akaboli ngai na bandeko na ngai,
bongo bato oyo bayebi ngai bapesi ngai mokongo,
14 balingami na ngai balimwe,
mpe baninga na ngai babosani ngai ;
15 bato oyo nayambaki na ndako na ngai
mpe basali na ngai ya basi,
bango nyonso bakomi kotala ngai lokola mopaya,
bakomi komona ngai lokola moto oyo batikala koyeba te.
16 Nazali kobenga mosali na ngai,
kasi azali ata koyanola ngai te,
atako monoko na ngai moko nde ezali kobondela ye.
Yobo 19:17 720 Yobo 20:3
17 Solo ya monoko na ngai ekomi kokimisa

ata mwasi na ngai,
bongo bandeko na ngai moko penza bayini ngai.
18 Ata bilenge mibali ya mike bakomi koseka ngai ;
soki kaka nabimi, bakomi kosambwisa ngai.
19 Balingami na ngai nyonso ya motema bayini ngai,
bato oyo nazalaki kolinga babalukeli ngai ;
20 nakomi eloko pamba,
natikali kaka poso ya nzoto mpe mikuwa,
nazali kobika kaka na misuni ya minu na ngai.
21 Balingami na ngai, boyokela ngai mawa,
nabondeli bino penza, boyokela ngai mawa,
pamba te loboko ya Nzambe ebeti ngai.
22 Mpo na nini bozali kolandela ngai boye,
ndenge kaka Nzambe azali kolandela ngai ?
Botondi mosuni na ngai te ?
23 Ah, soki ata maloba na ngai ekomamaki,
soki ekomamaki na buku !
24 Elingaki kokomama na ekomeli ya ebende,
ya ebende oyo ya songe penza,
mpo na kotobola makomi yango na mabanga
mpo ete etikala wana mpo na libela.
25 Ngai, nayebi na ngai malamu
ete Mosikoli na ngai azali na bomoi,
mpe, awa na mokili, akotelema ya suka
mpo na kokata likambo na ngai.
26 Sima na kobebisama ya poso ya nzoto na ngai,
ngai, na nzoto na ngai, nakomona Nzambe.
27 Solo, nakomona Ye,
miso na ngai moko ekomona Ye,
ngai moko penza, moto mosusu te.
28 Bino oyo bozali koloba : ‹ Tokolanda ye ndenge nini ? ›
Mpe bino bato oyo bomoni mabe kati na ngai,
29 bolenga bino moko liboso ya mopanga,
pamba te mopanga ezali esalelo ya kanda mpo na masumu,
mpe bokoyeba ete kosambisama ezali. »
20
Maloba ya mibale ya Tsofari
Tsofari, moto ya Naama, azwaki maloba mpe alobaki :
1
2 « Makanisi na ngai ezali kotinda ngai ete nayanola,
nakoki kovanda nye te,
pamba te motema na ngai ekomi likolo-likolo.
3 Nazali koyoka maloba mabe,
maloba oyo eyokisi ngai soni !
Kasi mayele na ngai elakisi ngai maloba ya kozongisa.
Yobo 20:4 721 Yobo 20:24
4 Solo, oyebi malamu ete wuta kala,

wuta tango batia moto na likolo ya mabele,
5 elonga ya bato mabe ezalaka ya tango moke,
mpe esengo ya moto oyo azangi boyengebene
ewumelaka kaka mwa tango moke.
6 Ata molayi na ye emati kino likolo
mpe moto na ye etuti mapata,
7 akobebisama libela lokola nyei na ye,
mpe bato oyo bakomona ye bakoloba : ‹ Azali wapi ? ›
8 Abungaka lokola ndoto, mpe bakomona ye lisusu te,
alimwaka lokola na ndoto ya butu.
9 Liso oyo ezalaki kotala ye ekomona ye lisusu te,
esika oyo azalaki kovanda ekomona ye lisusu te,
10 bana na ye basengeli kofuta lomande epai ya babola,
maboko na ye ekozongisa bozwi oyo abotolaki,
11 mikuwa na ye oyo ezalaki makasi na bolenge
ekolala elongo na ye kati na putulu.
12 Soki mabe ezali sukali na monoko na ye
mpe abombi yango na se ya lolemo na ye,
13 soki ameki elengi na yango mpe atiki yango te,
soki abombi yango na se ya minu na ye,
14 bilei na ye ekobongwana kati na libumu na ye,
ekokoma lokola ngenge ya nyoka kati na ye.
15 Amelaki na pamba bozwi ebele, asengeli kosanza yango ;
Nzambe akofutisa ye yango.
16 Akofiba ngenge ya nyoka,
lolemo ya etupa ekoboma ye.
17 Akomona lisusu te mayi mike, miluka, bibale,
mayi oyo etiolaka makasi elongo na mafuta ya nzoyi mpe miliki ;
18 akozongisa bambuma ya mosala na ye mobimba,
akomela ata moko te,
akotikala kosepela te na litomba
oyo azwaki na mombongo na ye.
19 Pamba te anyokolaki babola
mpe atikaki bango lokola bato bazangela,
abotolaki ndako ya bato
na esika ya kotonga ndako na ye moko.
20 Solo, lokoso na ye ya kozwa mingi ekosila te,
akoki komibikisa te na nzela ya bomengo na ye.
21 Ayebaki te kopekisa lokoso ya libumu na ye,
yango wana bomengo na ye mpe ekowumela te.
22 Wana azali kati na bomengo, pasi ekokomela ye,
kilo nyonso ya pasi ekokweyela ye.
23 Wana azali kotondisa libumu na ye,
Nzambe akosopela ye kanda makasi na Ye,
mpe ekonokela ye lokola bilei.
24 Ata akimi liboso ya ebundeli ya ebende,
mbanzi ya bronze ekotobola ye ;
Yobo 20:25 722 Yobo 21:14
25 soki abimisi songe ya mbanzi yango na libale na ye

elongo na makila ya mbuma-mbuma,
somo ekoyela ye.
26 Molili makasi ezali kozela libula na ye,
moto makasi oyo moto apelisi te ekozikisa ye
elongo na biloko oyo ekotikala kati na ndako na ye.
27 Likolo ekobimisa polele mabe na ye,
mabele ekotelemela ye ;
28 mayi ekomema ndako na ye
mpe biloko nyonso ya ndako na ye,
na mokolo ya kanda ya Nzambe.
29 Yango nde lifuti oyo Nzambe abongisi
mpo na moto mabe,
libula oyo Nzambe alaki ye. »
21
Eyano ya Yobo epai ya Tsofari
Yobo azongisaki :
1
2 « Yoka na bokebi maloba na ngai,
mpe tika ete yango ezala kobondisama mpo na ngai.
3 Bokanga nanu mitema, wana nazali koloba ;
soki nasilisi koloba nde bokoba na bino koseka ngai.
4 Boni, nazali kolela epai ya moto ?
Ndenge nini nalemba te kokanga motema ?
5 Botala ngai, bokokamwa,
bokozanga ata likambo ya koloba.
6 Soki kaka nakanisi yango, nabangi,
mpe nzoto na ngai ekomi kolenga na somo.
7 Mpo na nini bato mabe bazali kowumela na bomoi ?
Mpo na nini bakomaka mibange
mpe babakisaka nguya na bango ?
8 Bana na bango bazali kolendisama pembeni na bango,
mpe bakitani na bango bazali kofuluka na miso na bango.
9 Bandako na bango ebatelami mpe ezangi kobanga,
fimbu na Nzambe ezali likolo na bango te.
10 Bangombe na bango ya mibali elembaka te kobotisa,
bangombe na bango ya basi ebotaka kaka
mpe esopaka zemi te.
11 Lokola kati na etonga ya bameme,
bazali kotika bana na bango : bamoko kokima-kima,
mpe bamosusu kosakana.
12 Bazali kobeta mbonda mpe lindanda,
bazali kosepela na lokito ya flite ;
13 bazali kolekisa mikolo na bango na bomengo,
mpe bazali kokende na mboka ya bakufi na kimia.
14 Nzokande, balobaka na Nzambe : ‹ Longwa mosika na biso !
Tozali na posa te ya koyeba nzela na yo.
Yobo 21:15 723 Yobo 21:34
15 Nkolo-Na-Nguya-Nyonso nde nani

mpo ete tosalela ye ?
Tokozwa litomba nini na kosambela ye ? ›
16 Boni, bozwi na bango ezali
kati na maboko na bango moko te ?
Kasi mosika na ngai, likanisi ya kolanda toli ya bato mabe !
17 Mbala boni bazali koboma mwinda ya bato mabe ?
Mbala boni pasi ezali kokitela bango ?
Boni, Nzambe abombeli bango kanda na Ye ?
18 Mokolo nini mopepe makasi ekomema bango
lokola makasa to matiti ya kokawuka ?
19 Balobaka : ‹ Nzambe apesaka etumbu ya moto mabe
epai ya bana na ye. ›
Tika ete apesa etumbu yango epai na ye moko moto mabe,
mpo ete ayeba yango !
20 Tika ete miso na ye moko emona kobebisama na ye,
mpe amela kopo ya kanda ya Nkolo-Na-Nguya-Nyonso.
21 Pasi ya libota oyo etikali sima na ye ekosala ye nini
tango basanza oyo bakatela ye ekomi na suka ?
22 Bakoki solo koyekolisa Nzambe mayele,
Ye oyo asambisaka ezala bato oyo baleki kotombolama ?
23 Moko azali kokufa na makasi na ye nyonso,
na kimia nyonso mpe na pasi ata moko te,
24 na nzoto sembesembe,
mpe na mikuwa etonda na mafuta ;
25 mosusu azali kokufa na mawa na motema,
atikali ata komeka kosepela na bomengo te.
26 Nzokande, bango mibale bakolala ndenge moko
na se ya mabele,
mpe bankusu ekozipa bango.
27 Solo, nayebi malamu makanisi
mpe mabongisi na bino, mpo na kotelemela ngai ;
28 bolobaka : ‹ Wapi ndako ya mozwi ?
Wapi bandako oyo bato mabe bazalaki kovanda ? ›
29 Botunaki mituna wana te epai ya baleki nzela ?
Bobosani makambo oyo bayebisaki bino,
30 ete moto mabe abikaka mpe na mokolo ya pasi,
akangolamaka mpe na mokolo ya kanda.
31 Nani, na miso ya moto mabe, apamelaka etamboli na ye ?
Nani azongiselaka ye makambo oyo asalaka ?
32 Bamemaka ye na lilita,
mpe bakengelaka kunda na ye.
33 Mabele ya lubwaku ezalaka malamu mpo na ye ;
bato nyonso batambolaka sima na ye na molongo,
mpe bato ebele penza batambolaka liboso na ye.
34 Boye, mpo na nini bozali komitungisa
Yobo 22:1 724 Yobo 22:19
mpo na kobondisa ngai ?

Pamba te kati na biyano na bino, etikali kaka lokuta. »
22
Maloba ya misato ya Elifazi
1
2 « Boni, litomba nini Nzambe akoki kozwa epai ya moto ?
Ezala ata moto ya bwanya, azalaka na litomba
kaka mpo na ye moko.
3 Ezala soki ozali moyengebene,
litomba nini Nkolo-Na-Nguya-Nyonso akoki kozwa,
ata ozali kobongisa nzela na yo ya bosembo ?
4 Boni, okanisi ete ezali mpo na boyengebene na yo
nde azali kopamela yo mpe kosambisa yo ?
5 Mabe na yo ezali monene te ?
Masumu na yo eleki ndelo te ?
6 Ozalaki koluka na pamba ndanga
epai ya bandeko na yo ya mibali,
ozalaki kolongola bato bilamba mpe kotika bango bolumbu,
7 ozalaki kopesa mayi te na moto oyo azalaki na posa ya mayi,
mpe ozalaki kopimela moto oyo azalaki na nzala bilei,
8 atako ozalaki moto monene, nkolo mabele,
mpe ozalaki kovanda na mabele yango lokola moto ya lokumu ;
9 ozalaki kozongisa basi bakufisa mibali maboko pamba,
mpe ozalaki kosilisa makasi ya bana bitike.
10 Yango wana, mitambo ezingeli yo,
kobebisama ya mbalakata ekomi kopesa yo somo,
11 molili makasi ezwi yo mpe ozali kokoka komona te,
mpe mpela ezipi yo.
12 Boni, Nzambe azali te kuna na likolo, kati na Lola ?
Tala ndenge nini etando ya minzoto ezali likolo koleka !
13 Nzokande, ozali koloba : ‹ Nzambe ayebi nini ?
Akoki kosambisa kati na mapata ya molili ya boye ? ›
14 Mapata minene ezipi Ye,
yango wana azali komona biso te,
wana azali kotambola-tambola na etando ya Lola ?
15 Olingi solo kotikala kaka na nzela ya kala,
nzela oyo bato mabe balekelaki ?
16 Kufa ememaki bango na mbalakata,
mpe miboko na bango etiolaki na mpela.
17 Bazalaki koloba na Nzambe : ‹ Tika biso, biso moko !
Nkolo-Na-Nguya-Nyonso akosala biso nini ? ›
18 Nzokande, Ye nde atondisaki bandako na bango
na biloko ya kitoko.
Yango wana, ngai, naboyaka toli ya bato mabe.
19 Bato ya sembo bazali komona kobebisama na bango
mpe bazali kosepela,
bayengebene bazali koseka bango mpe bazali koloba :
Yobo 22:20 725 Yobo 23:9
20 ‹ Solo, banguna na biso babebi,

moto ezikisi bomengo na bango. ›
21 Zongisa boyokani na yo elongo na Ye mpe luka kimia.
Na nzela wana, bomengo ekoya lisusu epai na yo.
22 Ndima malako oyo ekowuta na monoko na Ye,
mpe batela maloba na Ye kati na motema na yo.
23 Soki ozongi epai na Nkolo-Na-Nguya-Nyonso,
soki obengani mabe mosika ya ndako na yo,
bomengo na yo ekozongela yo.
24 Bwaka wolo na yo kati na putulu,
wolo na yo ya Ofiri kati na mabanga ya lubwaku ;
25 bongo Nkolo-Na-Nguya-Nyonso akozala wolo na yo,
mpe palata oyo eleki kitoko mpo na yo.
26 Solo, okozwa esengo epai ya Nkolo-Na-Nguya-Nyonso
mpe okotombola elongi na yo epai ya Nzambe.
27 Okosambela Ye, Ye akoyoka yo,
mpe okokokisa ndayi na yo.
28 Makambo oyo okokana, ekosalema,
mpe pole ekongenga na nzela na yo.
29 Soki bato balembi, mpe yo olobi : ‹ Telema ! ›
Nzambe akobikisa bango,
30 akokangola ata moto oyo asali mabe,
akokangola ye penza mpo na bopeto ya maboko na yo. »
23
Eyano ya Yobo
Yobo azongisaki :
1
2 « Lelo lisusu, kolela na ngai ezali bololo,
loboko oyo ezali likolo na ngai eleki
kolela ya motema na ngai na kilo.
3 Soki nayebaki esika nini nakoki komona Nzambe,
nalingaki kokoma liboso ya kiti ya bokonzi na Ye,
4 nalingaki kotalisa, na bosembo nyonso,
likambo na ngai liboso na Ye,
mpe kotondisa monoko na ngai na matatoli ya solo,
5 nalingaki koyeba biyano oyo alingaki kopesa ngai,
mpe kososola makambo oyo alingaki koloba na ngai.
6 Boni, alingaki kosalela nguya na Ye
mpo na kosamba na ngai ?
Te, alingaki kutu koyokela ngai mawa !
7 Kuna, liboso na Ye, moto ya sembo akososolisa Ye
likambo na ngai,
mpe nakokangolama libela
wuta na maboko ya mosambisi na ngai.
8 Soki nakeyi na ngambo ya este, azali kuna te ;
soki nakeyi na ngambo ya weste, nazali komona Ye te.
9 Tango azali na mosala na ngambo ya nor,
nazali komona Ye te,
Yobo 23:10 726 Yobo 24:10
tango azali kobaluka na ngambo ya sude,

nazali komona Ye ata moke te.
10 Nzokande, Ye ayebi nzela oyo ngai nazali kolanda ;
soki ameki ngai, nakokoma lokola wolo ya peto.
11 Makolo na ngai elandaki matambe na Ye ;
natambolaki na nzela na Ye
mpe natikalaki kopengwa na yango te.
12 Napengwaki te mosika ya mateya ya bibebu na Ye ;
nabatelaki yango lokola bomengo ya kitoko,
koleka lipa na ngai ya mokolo na mokolo.
13 Kasi Ye, azwaka Ye moko mokano na Ye ;
nani akoki kotelemela Ye ?
Asalaka nyonso oyo esepelisaka Ye.
14 Akokokisa ekateli oyo azwaki na tina na ngai
mpe ebele ya mabongisi mosusu oyo akobongisa.
15 Yango wana, liboso na Ye, nazali koyoka somo makasi ;
mpe wana nazali kokanisa makambo oyo nyonso,
nazali kobanga Ye.
16 Nzambe alembisi ngai,
Nkolo-Na-Nguya-Nyonso abangisi ngai.
17 Atako bongo, molili to molili makasi oyo ezingeli ngai
ekangi ngai monoko te.
24
1 Mpo na nini Nkolo-Na-Nguya-Nyonso akataka tango te
mpo na esambiselo ?
Mpo na nini bato oyo bayebi Ye
basengeli koluka na pamba mikolo ya boye ?
2 Bato bapusaka bandelo,
bakendaka koleisa bibwele oyo bayibaki,
3 babotolaka ane ya mwana etike
mpe bazwaka lokola ndanga ngombe ya mobali
ya mwasi oyo akufisi mobali ;
4 balongolaka babola na nzela,
mpe batindaka na makasi babola nyonso ya mokili ete babombama.
5 Lokola ba-ane ya zamba, babola bakendaka tongo-tongo
na mosala mpo na koluka biloko ya kolia,
kasi kaka esobe nde epesaka bana na bango bilei ;
6 bakataka matiti na bilanga mpo na bibwele
mpe balokotaka bambuma
oyo etikalaka na bilanga ya vino ya moto mabe.
7 Na butu, balalaka bolumbu mpo na kozanga bilamba,
bazangi bulangeti mpo na komifinika na tango ya malili ;
8 bapoli na mvula ya ngomba,
bakangami na mabanga mpo na kozanga esika ya kobombama.
9 Bazali kobotola mwana etike na mabele ya mama na ye,
bazali kokanga mwana ya mobola mpo na niongo.
10 Soki bazangi bilamba, batambolaka bolumbu ;
bamemaka maboke ya nzete ya ble,
Yobo 24:11 727 Yobo 24:25
kasi bazongaka kaka na nzala.

11 Bakamolaka bambuma ya olive kati na mapango ya bato mosusu,
bakamolaka bambuma ya vino,
kasi bazongaka kaka na posa ya komela.
12 Bileli ya kufa ezali koyokana wuta na mboka,
mpe milimo ya bato oyo bazoki ezali koganga
mpo na koluka lisungi,
kasi Nzambe azali kopesa etumbu ata na moto moko te.
13 Bato oyo bazali kosala bongo,
bazali kotombokela pole,
bayebi nzela na Ye te
mpe batambolaka ata kati na yango te.
14 Mobomi azali kotelema na moyi
mpe koboma mobola elongo na moto akelela ;
na butu, azali lokola moyibi.
15 Liso ya moto ya ekobo ezelaka ete molili ekota ;
amilobelaka : ‹ Moto moko te akomona ngai, ›
mpe abombaka elongi na ye.
16 Kati na molili, bato balukaka kobuka bandako ya bato ;
kasi na moyi, bamikangelaka na ndako,
bazali koboya pole.
17 Mpo na bango, molili makasi ezali nde tongo,
somo ya molili ekomaka moninga na bango.
18 Nzokande bazali lokola fulufulu likolo ya etando ya mayi,
eteni ya mabele na bango elakelami mabe epai ya bato ya mboka,
yango wana moko te azali kokende na bilanga ya vino.
19 Ndenge kokawuka mpe moyi makasi emelaka mayi ya mvula pembe,
ndenge wana mpe mboka ya bakufi emelaka
bato oyo basalaka masumu.
20 Libumu ya mama ebosanaka bango
mpe bankusu esepelaka kolia bango.
Bakanisaka bango lisusu te,
pamba te mabe na bango esili kobukana lokola nzete.
21 Bato mabe basepelisaka basi bazangi bana
mpe bato oyo babotaka te,
kasi basalaka bolamu te epai ya mwasi oyo akufisa mobali.
22 Kasi Nzambe, na nguya na Ye,
abakisaka mikolo ya banyokoli na bango ;
ata batombolami, bazalaka na elikya te
mpo na bomoi na bango.
23 Nzambe apesaka bango kimia,
kasi miso na Ye etalaka nzela na bango.
24 Mpe atako sik’oyo bazali bato minene,
na tango moke bakozala lisusu te,
bakokweya mpe bakokufa lokola moto nyonso,
bakokatama lokola mito ya ble.
25 Soki ezali bongo te, nani akoki kolakisa ngai
Yobo 25:1 728 Yobo 26:14
ete nazali koloba lokuta ?

Nani akoloba ete maloba na ngai ezali ya pamba ? »
25
Maloba ya misato ya Bilidadi
1
2 « Bokonzi mpe somo ezali ya Nzambe ;
atiaka kimia na bisika na Ye ya likolo.
3 Boni, bakoki kotanga mampinga na Ye ya lola ?
Na likolo ya nani pole ya Nzambe engengaka te ?
4 Ndenge nini moto akoki kozala sembo na miso ya Nzambe ?
Ndenge nini moto oyo abotami na mwasi akoki kozala peto ?
5 Soki kutu sanza ezali kongenga te,
mpe minzoto ezali peto te, na miso na Ye,
6 toloba nini mpo na moto oyo azali se mutsopi,
mpo na mwana na moto oyo azali kaka nyama moke ya pamba ! »
26
Eyano na Yobo epai ya Bilidadi
Yobo azongisaki :
1
2 « Ah ! Tala ndenge osungi moto oyo azangi makasi,
ndenge osungi loboko oyo elembi !
3 Tala toli oyo opesi na moto azangi bwanya,
mpe tala ebele na mayele oyo olakisi !
4 Ozwi maloba oyo wapi ?
Molimo oyo elobi na monoko na yo ezali ya nani ?
5 Bakufi balengaka na se ya mayi
mpe ya bikelamu oyo ezalaka kuna.
6 Liboso ya Nzambe, mboka ya bakufi ezali bolumbu,
mpe libulu ya molili ezali polele.
7 Atandaka likolo na esika oyo ezali na eloko moko te,
atelemisaka mabele na likolo ya eloko moko te,
8 akangaka mayi kati na mapata,
kasi mapata epasukaka te ;
9 azipaka kiti ya bokonzi na Ye,
atandaka mapata na likolo na yango ;
10 akataka mondelo na likolo ya mayi,
na suka ya pole mpe na molili.
11 Makonzi ya Lola ezali kolenga
mpe ezali kokamwa na pamela na Ye.
12 Na nguya na Ye, apasoli ebale monene ;
mpe na mayele na Ye, abuki-buki Rakabe na biteni.
13 Na pema na Ye, Likolo ekomaka kitoko,
loboko na Ye etobolaka nyoka oyo ekimaka.
14 Soki makambo wana ezali kaka ndambo moke
ya misala na Ye
mpe mongongo na Ye ya se oyo toyokaka,
nani akoki kososola bakake ya nguya na Ye ? »
Yobo 27:1 729 Yobo 27:21
27
Yobo akobaki koloba :
1
2 « Na Kombo ya Nzambe oyo awangani bosembo na ngai,
na Kombo ya Nkolo-Na-Nguya-Nyonso
oyo atungisi motema na ngai,
3 wana ngai nazali nanu na bomoi,
mpe pema ya Nzambe ezali nanu na zolo na ngai,
4 bibebu na ngai ekoloba mabe te,
mpe lolemo na ngai ekobimisa lokuta te.
5 Ekozala penza mabe koleka soki ngai nalongisi bino !
Kino tango nakokufa, nakotika te kotatola
boyengebene na ngai,
6 nakobatela bosembo na ngai, nakotika yango te ;
motema na ngai ekotikala kosambisa ngai mokolo moko te.
7 Tika ete bayini na ngai bazala lokola bato mabe,
mpe banguna na ngai, lokola bato bazangi bosembo !
8 Elikya nini moto mabe azali na yango
tango Nzambe azwi bomoi na ye ?
9 Boni, Nzambe ayokaki koganga na ye
tango pasi ekomelaki ye ?
10 Boni, akosepela penza na Nkolo-Na-Nguya-Nyonso
to akobelela lisusu Nzambe tango nyonso ?
11 Nakoteya bino makambo oyo etali nguya ya Nzambe,
nakobomba te nzela ya Nkolo-Na-Nguya-Nyonso.
12 Bino nyonso, boyebi yango malamu !
Bongo mpo na nini bilobaloba ya boye ?
13 Tala lifuti oyo Nzambe abongiseli moto mabe,
libula oyo moto ya mobulu azwaka
epai ya Nkolo-Na-Nguya-Nyonso :
14 Ata soki bana na ye ya mibali bakomi ebele,
mopanga ezali lifuti na bango,
bakitani na ye bakokufa na nzala,
15 bokono oyo ebomaka ekoboma bato na ye,
oyo bakotikala na bomoi,
mpe basi na bango oyo bakufisa mibali bakolela bango te.
16 Ata soki asangisi palata lokola putulu
mpe bilamba lokola mipiku ya mabele,
17 nyonso oyo abongisi, moto ya sembo nde akolata yango,
mpe bato oyo basali mabe te nde bakokabola palata na ye.
18 Ndako oyo atongi ezali makasi te lokola ndako ya limpulututu,
lokola ndako ya matiti oyo mokengeli atongaka.
19 Akokufa na bozwi, kasi akosala na yango eloko moko te ;
tango akofungola miso, bozwi na ye nyonso ekozala lisusu te.
20 Somo ekozwa ye lokola mayi ya mpela ;
na butu, mopepe makasi ekopikola ye na mbalakata.
21 Wuta na ngambo ya este, mopepe makasi ekomema ye,
mpe akei libela, ekopikola ye na esika na ye.
Yobo 27:22 730 Yobo 28:19
22 Bakobwakela ye makonga na mawa te,

ata azali kosala makasi ya kokima loboko ya moto
oyo azali kobwakela ye yango.
23 Bakobetela libebi na ye maboko,
mpe bakotiola ye na piololo wuta na ndako na ye moko. »
28
Mabombami ya Bwanya
1 Ezali na esika oyo batimolaka palata,
mpe na esika oyo bapetolaka wolo.
2 Ebende ewutaka na mabele,
mpe libanga oyo balekisaka na moto epesaka motako.
3 Moto asilisaka molili,
alukaka kino na se, na bisika ya se penza,
libanga kati na molili oyo eleki makasi,
4 atimolaka libulu mosika ya esika oyo bato bavandaka,
na bisika oyo makolo ya bato ekomaka te, mosika penza na bato,
adiembelaka mosika ya bato nyonso.
5 Mabele epai wapi bilei ewutaka ebongwani na se na yango
lokola nde moto ezikisi yango.
6 Mabanga ya safiri ewutaka na mabanga makasi ya mabele,
mpe putulu ya wolo ezalaka kati na mabele.
7 Ndeke moko te oyo eliaka misuni eyebi nzela na yango,
miso ya mpongo moko te emoni yango,
8 nyama ya zamba etia nanu makolo na yango kuna te,
mpe nkosi etambola nanu kuna te.
9 Moto abetaka loboko na ye na likolo ya libanga ya makasi
mpe apikolaka ngomba longwa na misisa,
10 atimolaka nzela kati na mabanga,
mpe miso na ye emonaka bomengo na yango nyonso,
11 akawusaka mayi ya bibale
mpe abimisaka na pole biloko oyo ebombama.
12 Kasi bakoki komona bwanya wapi ?
Mayele evandaka wapi ?
13 Moto ayebaka motuya na yango te,
pamba te bakoki komona yango te
kati na mokili ya bato ya bomoi.
14 Libulu ya mozindo elobi : « Ezali kati na ngai te ; »
mpe ebale monene elobi : « Ezali epai na ngai te. »
15 Bakoki kosomba yango te
na motuya ya libanga ya wolo to na bakilo ya palata ;
16 bakoki te kosomba yango na wolo ya Ofiri
to na mabanga ya talo ya Onikisi to mabanga ya talo ya Safiri ;
17 wolo to diama ekoki te kokokana na yango,
bakoki kozwa yango te na motuya ya sani ya wolo ya kitoko.
18 Mayaka ya Karayi mpe ya Jasipe ezali na motuya te
liboso na yango.
Motuya ya bwanya eleki pawuni ya talo.
19 Topaze ya Kushi ekoki kokokana na yango te,
Yobo 28:20 731 Yobo 29:11
mpe bakoki te kosomba yango ata na wolo ya peto.

20 Boye, bwanya ewutaka wapi ?
Mayele evandaka wapi ?
21 Ebombami mosika na miso ya bato nyonso ya bomoi,
ebombami mpe mosika na miso ya bandeke ya likolo.
22 Libebi mpe kufa elobi : « Kaka sango na yango
nde ekomaki na matoyi na biso. »
23 Nzambe kaka nde ayebi nzela na yango,
Ye nde kaka ayebi esika bwanya evandaka.
24 Pamba te miso na Ye emonaka kino na suka ya mokili,
mpe amonaka nyonso oyo ezali na se ya Lola.
25 Tango apesaki makasi na mopepe
mpe atiaki mondelo na mayi,
26 tango atiaki mobeko mpo na mvula
mpe afungolaki nzela mpo na kake mpe mikalikali,
27 amonaki bwanya mpe akumisaki yango,
andimaki yango mpe amekaki yango.
28 Bongo alobaki na moto : « Kotosa Nkolo, yango nde bwanya !
Koboya mabe, yango nde mayele ! »
29
Maloba ya suka ya Yobo
Yobo akobaki koloba :
1
2 « Ah ! Soki nakokaki kozala lisusu
ndenge nazalaki na basanza oyo eleki,
ndenge nazalaki na mikolo oyo Nzambe azalaki kobatela ngai,
3 tango mwinda na Ye ezalaki kongenga na moto na ngai,
mpe tango, na pole na Ye, nazalaki kotambola kati na molili.
4 Ah ! Soki nakokaki kozala lisusu
ndenge nazalaki na mikolo oyo nazalaki nanu na makasi,
tango bolingo ya Nzambe ezalaki kopambola ndako na ngai,
5 tango Nkolo-Na-Nguya-Nyonso azalaki nanu elongo na ngai
bana mibali na ngai bazingelaki ngai,
6 tango nzela na ngai etondisamaki na miliki
mpe libanga ezalaki kosopa mafuta ya olive mpo na ngai !
7 Tango nazalaki kokende na ekuke ya mboka
mpe nazalaki kotia kiti na ngai
na esika oyo bato ebele bakutanaka,
8 bilenge bazalaki komona ngai mpe bazalaki kobombama,
mibange bazalaki kotelema,
9 bakambi bazalaki kozanga maloba
mpe kozipa minoko na bango na maboko,
10 bato ya lokumu bazalaki kokitisa mingongo na bango
mpe lolemo na bango ezalaki kokangama na minoko na bango.
11 Moto nyonso oyo azalaki koyoka ngai
azalaki koloba ete nazali moto ya esengo,
mpe bato nyonso oyo bazalaki komona ngai
bazalaki kotatola mpo na ngai ;
Yobo 29:12 732 Yobo 30:5
12 pamba te nazalaki kosunga babola

oyo bazalaki kosenga lisungi,
mpe mwana etike oyo azangi moto oyo akosunga ye.
13 Moto oyo akomaki pene ya kokufa azalaki kopambola ngai,
mpe nazalaki kopesa esengo na motema ya mwasi oyo akufisa mobali.
14 Nazalaki kolata bosembo lokola elamba ;
bosembo ezalaki elamba na ngai
mpe kitendi na ngai ya kokanga na moto.
15 Nazalaki miso ya mokufi miso
mpe makolo ya mokakatani ;
16 nazalaki tata ya moto oyo akelela,
nazalaki kobundela moto oyo nayebi te ;
17 nabukaki mbanga ya moto mabe
mpe nabotolaki bato oyo akangaki na minu na ye.
18 Nazalaki kokanisa : ‹ Nakokufa kati na ndako na ngai moko
sima na mikolo ebele lokola zelo.
19 Misisa na ngai ekoluka mayi,
mpe mayi oyo ezalaka na matiti
ekovanda butu mobimba na bitape na ngai.
20 Lokumu na ngai ekozongisela ngai esengo,
ata tolotolo ekokoma ya sika na loboko na ngai. ›
21 Bato bazalaki koyoka ngai na bokebi,
bazalaki na kimia mpo na koyoka toli na ngai.
22 Sima na ngai koloba, bazalaki na liloba ya kozongisa te ;
maloba na ngai ezalaki kokota na esengo na matoyi na bango.
23 Bazalaki kozela ngai ndenge bazelaka mvula,
mpe bazalaki komela maloba na ngai lokola mvula ya suka.
24 Soki nasekisi bango, bazalaki kondima te ;
kongenga ya elongi na ngai ezalaki na motuya mpo na bango.
25 Naponaki nzela mpo na bango
mpe navandaki lokola mokonzi na bango ;
nazalaki kokonza bango lokola mokonzi kati na mampinga na ye,
nazalaki lokola moto oyo azalaki kolendisa bato ya mawa. »
30
1 « Kasi sik’oyo, nakomi eloko ya kotiola epai ya bilenge
oyo batata na bango bazangaki tina,
mpe oyo nakokaki kutu te kopesa nzela ya kolia
esika moko na mbwa na ngai,
oyo ezalaki kobatela bibwele na ngai.
2 Makasi ya maboko na bango ekokaki kutu kosunga ngai na nini ?
Pamba te basilaki makasi na nzoto,
3 bazalaki bato bakawuka na nzala mpe na kozanga,
bato oyo bazalaki kolia mabele ya esobe
mpe ezanga matiti.
4 Bazalaki kobuka matiti ya mungwa kati na banzete
mpe kolia misisa ya banzete mike.
5 Babenganaki bango kati na bato na bango,
Yobo 30:6 733 Yobo 30:25
babelelaki bango lokola miyibi.

6 Bazalaki kovanda na nzela ya mayi ekawuka,
kati na mabulu ya mabele mpe ya mabanga ;
7 bazalaki kolela lokola banyama kati na banzete mike ya nzube,
bazalaki kosangana na se ya banzete mikuse.
8 Bana oyo batata na bango bazanga mayele mpe bazanga kombo
babenganaki bango libanda ya mboka.
9 Sik’oyo, bana na bango ya mibali bakomi koseka ngai na banzembo,
nakomi lisapo kati na minoko na bango.
10 Bazali koyina ngai mpe bakimi mosika na ngai,
bazali na somo te ya kobwakela ngai soyi na elongi.
11 Mpo ete Nzambe alembisi singa ya tolotolo na ngai
mpe ayokisi ngai soni,
bazali komipekisa na likambo moko te liboso na ngai.
12 Na loboko na ngai ya mobali, lisanga ya bato mabe ezali kobundisa ngai,
batie mitambo na makolo na ngai,
batie mabaku na nzela na ngai mpo na kosala ngai mabe ;
13 bakangi nzela na ngai, balongi kobebisa ngai
atako moto moko te asungaki bango.
14 Bazali koya lokola na nzela ya lidusu ya monene,
bazali kobunda-bunda kati na ndako ebukana.
15 Somo elati ngai,
lokumu na ngai ekeyi lokola mopepe,
bomengo na ngai elimwe lokola lipata.
16 Sik’oyo, bomoi na ngai ekeyi,
mpe mikolo ya pasi ekangi ngai.
17 Butu ezali kotobola mikuwa na ngai
mpe pasi ezali kozangisa ngai pongi.
18 Na nguya na yango, pasi ekomi
lokola kingo ya nzambala na ngai.
19 Nzambe abwaki ngai na potopoto,
mpe nakomi lokola putulu ya mabele to ya moto.
20 Oh Nzambe, nazali koganga epai na Yo,
kasi ozali kopesa ngai eyano te ;
natelemi, kasi ozali kotala ngai kaka pamba.
21 Obongwani monguna ya kanza mpo na ngai,
ozali kobundisa ngai na nguya ya loboko na Yo.
22 Omemi ngai liboso ya mopepe
mpe otiki ete mopepe yango emema ngai,
bongo epumbwisi ngai mosika.
23 Nayebi ete ozali komema ngai na kufa,
na esika oyo obongisa mpo na bato ya bomoi.
24 Kasi boni, moto oyo azali kokufa akoki kotombola ata loboko te ?
Moto oyo azali na pasi, akoki te kosenga lisungi ?
25 Boni, nazalaki kolela te elongo na bato oyo bazalaki na pasi ?
Motema na ngai eyokelaki babola mawa te ?
Yobo 30:26 734 Yobo 31:13
26 Nazelaki esengo,
kasi pasi nde ekomeli ngai ;
nazelaki pole,
kasi molili nde ekomeli ngai.
27 Motema na ngai ezali kobaluka kati na ngai,
wuta mokolo pasi oyo ekomeli ngai.
28 Nakomi mwindo, kasi moyi te nde eyindisi ngai ;
kati na lisanga, nakomi kaka kotelema
mpe kobelela mpo na koluka lisungi.
29 Nakoma ndeko ya mbwa ya zamba
mpe moninga ya maligbanga.
30 Poso na ngai ya nzoto eyindi mpe ekomi kokweya-kweya,
mikuwa na ngai ekawuki na moyi.
31 Lindanda na ngai etikali kaka mpo na matanga,
mpe flite na ngai, mpo na kosunga mingongo ya baleli. »
31
Yobo alobeli bosembo na ye
1 « Nasalaki boyokani elongo na miso na ngai
ete nalula elenge mwasi te.
2 Pamba te, libula nini Nzambe akoki kobongisela
ngai wuta na likolo ?
Libonza nini Nkolo-Na-Nguya-Nyonso akoki kotindela
ngai wuta na likolo ?
3 Boni, pasi ezali mpo na bato mabe te ?
Kobebisama ezali mpo na bato oyo basalaka masumu te ?
4 Amoni banzela na ngai te ?
Atangi matambe na ngai nyonso te ?
5 Soki natambolaki na lokuta
to litambe na ngai elandaki nzela mabe,
6 tika ete Nzambe ameka ngai na emekelo ya sembo,
mpe akomona ete ngai nasali mabe te.
7 Soki matambe na ngai ebimaki na nzela na Ye,
soki motema na ngai etambolisamaki kolanda miso na ngai,
soki maboko na ngai ekomaki mbindo,
8 tika ete bato mosusu balia biloko oyo ngai naloni,
mpe tika ete nkona na ngai epikolama !
9 Soki motema na ngai ekosamaki na mwasi
to soki natalaki na makanisi mabe ekuke ya mozalani na ngai,
10 tika ete mwasi na ngai atutela moto mosusu ble
mpe tika ete mibali mosusu basangisa na ye nzoto.
11 Pamba te elingaki kozala likambo ya soni,
mpe lisumu ya boye ebongi na esambiselo ya basambisi.
12 Ezali moto oyo ezali kozikisa kino na kobebisama
mpe ekoki kobebisa bomengo na ngai nyonso.
13 Soki nasalelaki na bosembo te bawumbu na ngai ya mibali mpe ya basi
tango bazwaki ngai mabe,
Yobo 31:14 735 Yobo 31:32
14 nakosala nini soki Nzambe asambisi ngai ?

Nakopesa eyano nini tango akotuna ngai
ndenge nini nabandaki kosala ?
15 Ezalaki Ye te oyo asalaki ngai kati na libumu ya mama na ngai
nde asalaki bango ?
Ngai na bango, tozalaki lolenge moko te
kati na mabumu ya bamama na biso ?
16 Soki nakokisaki te posa ya mobola
to soki nalembisaki miso ya mwasi oyo akufisa mobali,
17 soki nabombaki lipa na ngai mpo na ngai moko
to nakabolaki yango te na bana bitike,
18 —nzokande wuta bolenge na ngai,
nazalaki kobokola bana bitike lokola tata na bango ;
mpe wuta mbotama na ngai,
nazalaki kolakisa nzela na mwasi oyo akufisa mobali—
19 soki namonaki mobola kokufa na kozanga bilamba
to moto akelela kozanga bilamba,
20 bongo motema na ye epambolaki ngai te
na ndenge nazipaki ye na bilamba
oyo ewutaki na bibwele na ngai,
21 soki natombolaki loboko na ngai mpo na kosala mwana etike mabe,
wana nayebaki ete nazali na nguya liboso ya basambisi,
22 tika ete loboko na ngai elongwa na lipeka na ngai
to ebukana !
23 Pamba te nazalaki kobanga etumbu ya Nzambe,
mpe nakokaki te kosala eloko liboso ya lokumu na Ye.
24 Soki natiaki elikya na ngai na wolo
to nalobaki na wolo ya kitoko : ‹ Ozali ekimelo na ngai, ›
25 soki nasepelaki na ebele ya bozwi na ngai,
bomengo oyo maboko na ngai esalaki,
26 soki natalaki moyi na kongenga na yango
to sanza kotambola na nkembo,
27 soki motema na ngai ekosamaki na nkuku,
mpe maboko na ngai epesaki yango beze ya lokumu,
28 wana elingaki lisusu kozala mbeba oyo ebongi
na esambiselo ya basambisi,
pamba te nalingaki kowangana Nzambe oyo azali na Likolo.
29 Soki nasepelaki na pasi ya monguna na ngai
to nagangaki na esengo na likama oyo ekomelaki ye,
30 soki napesaki nzela na monoko na ngai
ete esala lisumu na kosenga kufa ya monguna na ngai
na nzela ya maloba ya kolakela mabe;
31 soki bato ya libota na ngai balobaka te :
‹ Nani oyo atondaki te na misuni ya banyama ya Yobo ? ›
32 Soki mopaya moko te alalaki libanda,
pamba te ekuke na ngai ezalaki ya kofungwama
tango nyonso mpo na moleki nzela,
Yobo 31:33 736 Yobo 32:9
33 soki nabombaki lisumu na ngai ndenge Adamu asalaki

to nabombaki yango na motema na ngai,
34 pamba te nabangaki bato
mpe nabangaki ete mabota etiola ngai,
yango wana nakangaki monoko
mpe nakokaki kobima libanda te !
35 Ah, soki nazalaki ata na moto
oyo akokaki koyoka ngai !
Yango nde sik’oyo liloba na ngai ya suka.
Tika ete Nkolo-Na-Nguya-Nyonso ayanola ngai !
Tika ete moto oyo afundi ngai akoma na mokanda
makambo oyo afundeli ngai !
36 Solo, nalingaki komema yango na lipeka na ngai,
nalingaki kolata yango lokola motole,
37 nalingaki kotalisa Ye makambo nyonso oyo nasalaki,
nalingaki kopusana pene na Ye lokola mokambi.—
38 Soki mabele na ngai eboyi ngai,
soki mikala na yango elelaki,
39 soki naliaki bambuma na yango na ofele
to soki natungisaki bankolo na yango,
40 tika ete banzube ebima na esika ya ble,
mpe matiti mabe ebima na esika ya orje. »
Oyo nde suka ya maloba ya Yobo.
32
Maloba ya liboso ya Eliwu
1 Bato
wana misato batikaki koyanola Yobo, pamba te azalaki komimona sembo na
miso na ye moko. 2 Kasi Eliwu, mwana mobali ya Barakeyeli, moto ya libota ya Buzi
mpe ya etuka ya Rami, asilikelaki Yobo makasi, pamba te amimonaki sembo koleka
Nzambe. 3 Asilikelaki mpe baninga misato ya Yobo, pamba te balongaki te kopesa
Yobo eyano oyo esengeli ; nzokande bakweyisaki Nzambe. 4 Eliwu awelaki te koloba
moto ya liboso epai ya Yobo, pamba te baninga wana misato ya Yobo bazalaki mikolo
na ye na mibu ya mbotama. 5 Kasi tango Eliwu amonaki ete bato wana misato bazali
lisusu na likambo ya koloba te, asilikaki makasi.
6 Boye Eliwu, mwana mobali ya Barakeyeli, moto ya libota ya Buzi, alobaki :
« Nazali leki na mibu ya mbotama, mpe bino bozali mikolo ;
yango wana nazalaki kobanga
mpe nazangaki makasi ya koloba na bino
makambo oyo ngai nayebi.
7 Nazalaki komilobela :
‹ Bato oyo bazali na mibu ebele ya mbotama bakoyeba koloba,
pamba te kozala na mibu ebele epesaka bwanya. ›
8 Nzokande, kati na moto, ezali nde molimo,
ezali pema ya Nkolo-Na-Nguya-Nyonso
nde epesaka moto boyebi.
9 Ezali kaka mibange te nde bazali na bwanya,
mpe ezali kaka bampaka te nde basosolaka makambo oyo ezali sembo.
Yobo 32:10 737 Yobo 33:9
10 Yango wana nalobi : Boyoka ngai,

ngai mpe nakoloba na bino makambo oyo nayebi.
11 Tango bino bozalaki koloba, ngai nazalaki koloba te,
nazalaki koyoka makanisi na bino,
wana bozalaki koluka makambo ya koloba.
12 Nalandaki bino na bokebi nyonso ;
moko te kati na bino amoni mabe ya Yobo,
moko te kati na bino alongi makanisi ya Yobo.
13 Boloba te : ‹ Tomoni bwanya ;
Nzambe kaka nde akoki kolonga ye, kasi moto te. ›
14 Lokola Yobo alobaki maloba na ye epai na ngai te,
ngai mpe nakosalela makanisi na bino te
mpo na kozongisela ye eyano.
15 Bayoki soni, batikali ata na liloba moko te ya koloba,
makambo ya koloba esili bango na minoko !
16 Boni, nasengeli sik’oyo kozela,
awa bazangi maloba to basuki wana mpe bakangi minoko ?
17 Ngai mpe nakoloba sik’oyo,
nakoloba makambo oyo nayebi.
18 Lokola maloba ebele etondi kati na ngai,
motema na ngai ezali kopela lokola moto.
19 Kati na ngai, nazali lokola mbeki ya vino oyo ezali kotoka,
lokola mbeki ya vino ya sika oyo ekomi pene ya kopasuka.
20 Nakoloba mpo ete motema na ngai ekita,
nakofungola bibebu na ngai mpo ete nayanola.
21 Nakopona bilongi te, nakobondela mpe moto moko te ;
22 pamba te, soki nayebaki kobondela bato,
Mokeli na ngai alingaki kolongola ngai mbala moko.
33
1 Kasi sik’oyo, Yobo, yoka maloba na ngai,
tia matoyi mpo na koyoka maloba na ngai !
2 Tala, nafungoli monoko na ngai,
maloba na ngai ezali na songe ya lolemo.
3 Maloba na ngai ewuti na motema ya sembo,
bibebu na ngai ezali penza koloba makambo oyo ngai nayebi.
4 Molimo ya Nzambe asalaki ngai,
pema ya Nkolo-Na-Nguya-Nyonso epesi ngai bomoi.
5 Boye soki okoki, yanola ngai,
mibongisa mpo na komekana na ngai.
6 Nazali kaka lokola yo liboso ya Nzambe ;
ngai mpe nawutaki na putulu.
7 Boye, somo na ngai ebangisa yo te,
mpe monene ya loboko na ngai epanza yo te.
8 Kasi olobaki na matoyi na ngai—
mpe nazali nanu koyoka makelele ya maloba na yo—
9 ‹ Nazali sembo, nasali masumu te ;
Yobo 33:10 738 Yobo 33:28
nazali peto, namemi na ngai ngambo te. ›

10 Nzokande, Nzambe amoni mbeba kati na ngai,
azali kozwa ngai lokola monguna na Ye.
11 Akangi makolo na ngai na bibende,
azali kononga banzela na ngai nyonso.
12 Kasi, kati na nyonso oyo, ngai nalobi, ozali na elonga te,
pamba te Nzambe azali monene koleka moto.
13 Mpo na nini ozali kosamba na Ye ?
Alimbolaka tina ya misala na Ye epai ya moto moko te.
14 Nzokande, Nzambe alobaka, na lolenge moko to na lolenge mosusu,
kasi moto asosolaka yango te.
15 Alobaka kati na ndoto, kati na emoniseli ya butu,
tango bato bazwaka pongi makasi
wana balali na mbeto ;
16 boye, akoki kofungola matoyi ya bato
mpe kobeta sete na makebisi oyo azali koloba,
17 mpo na kotia moto mosika ya misala na ye ya mabe
mpe kobatela ye na lolendo,
18 mpo na kobatela molimo na ye mpo ete ekufa te,
mpe bomoi na ye mpo ete ebebisama te na mopanga.
19 Nzokande, moto akoki mpe, mbala mosusu, koteyama na mbeto na ye,
na nzela ya kobela mpe ya minyoko ya tango nyonso
kati na mikuwa na ye.
20 Boye, azali kosepela lisusu na lipa te,
mpe motema na ye ekomi koboya bilei oyo alingaka mingi.
21 Nzoto na ye ekawuki na pamba,
mpe mikuwa na ye, oyo ebombama, ebimi.
22 Molimo na ye ezali kopusana pene ya kunda,
mpe bomoi na ye, pene ya bamemi sango ya kufa.
23 Nzokande, soki ekoki kozala ata na anjelu moko,
kati na ba-anjelu nkoto moko,
mpo na koyebisa na moto makambo oyo ezali sembo,
24 tika ete asalela ye ngolu mpe aloba :
‹ Bikisa ye ete akota te kati na libulu ya kufa,
nasili kofuta niongo mpo na kosikola ye, ›
25 nzoto na ye ekokoma lisusu sembesembe
lokola na tango ya bolenge na ye,
ekozonga ndenge ezalaki na bomwana na ye.
26 Akosambela Nzambe,
akozwa ngolu na miso na Ye,
akomona Nzambe na miso mpe akoganga na esengo.
Nzambe akozwa ye lisusu lokola moto ya sembo.
27 Boye akoyemba na miso ya bato mpe akoloba :
‹ Nasalaki masumu mpe natambolaki na bosembo te,
kasi nazwi lifuti oyo nasengelaki kozwa te.
28 Nzambe akangoli molimo na ngai na libulu ya kufa,
mpe nakowumela kati na pole na esengo. ›
Yobo 33:29 739 Yobo 34:15
29 Nzambe asalaka makambo oyo nyonso

epai ya moto mbala mibale to mpe mbala misato,
30 mpo na kolongola molimo na ye na libulu ya kufa,
mpo ete pole ya bomoi ekoka kongenga likolo na ye.
31 Yobo, fungola matoyi, vanda kimia mpe yoka ngai !
Nazali na makambo ya koloba na yo.
32 Kasi soki ozali na likambo ya koloba,
yebisa ngai yango, pesa ngai eyano,
mpe ngai nakolongisa yo.
33 Soki te, vanda kimia mpe yoka ngai,
mpe ngai nakoteya yo bwanya. »
34
Eliwu azwaki maloba mpe alobaki :
1
2 « Bino bato ya bwanya, boyoka maloba na ngai ;
bino bato ya mayele, boyoka ngai !
3 Pamba te litoyi nde esosolaka maloba
ndenge lolemo emekaka bilei.
4 Tososola mpo na biso moko makambo ya sembo,
toyekola elongo makambo oyo ezali malamu.
5 Tala makambo oyo Yobo azali koloba : ‹ Nasali mabe te,
kasi Nzambe aboyi kolongisa ngai.
6 Atako nazali sembo,
bazali kozwa ngai lokola mokosi ;
atako nasali mabe te,
likonga na Ye ezokisi ngai pota oyo esilaka te. ›
7 Nani azali lokola Yobo,
oyo amelaka kotiolama lokola mayi ?
8 Atambolaka elongo na banyokoli ya bato,
asanganaka na bato mabe.
9 Pamba te alobi : ‹ Ezali na litomba te epai na moto,
na koluka kosepelisa Nzambe. ›
10 Boye, bino bato ya mayele, boyoka ngai !
Ekoki kosalema te ete Nzambe asala mabe ;
ekoki kosalema te ete Nkolo-Na-Nguya-Nyonso asala
makambo oyo ezangi bosembo.
11 Azongiselaka moto na moto kolanda misala na ye,
apesaka na moto na moto kolanda etamboli na ye.
12 Te, Nzambe akoki kosala mabe te,
Nkolo-Na-Nguya-Nyonso akoki kobuka bosembo te.
13 Nani akomisaki Ye Mokonzi ya mokili ?
Nani apesaki Ye bokonzi likolo ya mokili mobimba ?
14 Soki Nzambe azalaki kaka kokanisa mpo na Ye moko,
mpe soki abatelaki kati na Ye moko
molimo na Ye mpe pema na Ye,
15 bato nyonso balingaki kokufa elongo,
mpe moto nyonso alingaki kozonga putulu.
Yobo 34:16 740 Yobo 34:34
16 Soki ozali na boyebi, yoka maloba oyo ;

yoka makambo oyo nazali koloba.
17 Boni, moto oyo ayinaka bosembo
akoki solo kozala mokonzi ?
Okokweyisa solo Nkolo-Na-Bosembo
mpe Nkolo-Na-Nguya ?
18 Ezali Ye nde alobaka na bakonzi : ‹ Bozali bato pamba, ›
mpe na bato ya lokumu : ‹ Bozali bato mabe ? ›
19 Aponaka bilongi ya bakambi te,
mpe asalelaka bazwi bolamu te
mpo na bozwi na bango koleka babola,
pamba te bango nyonso basalemaki na maboko na Ye.
20 Bato bazali kokufa mbala moko, kati na butu ;
bazali kobunda-bunda mpe kolimwa,
bato ya nguya bazali kolongwa
atako loboko ya moto etindiki bango te.
21 Miso na Ye ezali likolo ya banzela ya bato,
amonaka etamboli na bango nyonso.
22 Ezala molili, ezala libulu ya kufa,
eloko moko te ekoki kobomba bato mabe.
23 Nzambe azali na posa ya kolanda-landa bato te
mpo ete bakoka koya liboso na Ye mpo na kosambisama.
24 Abomaka bato ya makasi ata soki aluki koyeba tina te
mpe atiaka bato mosusu na esika na bango.
25 Pamba te ayebi misala na bango,
akweyisi bango na butu moko, mpe babebisami.
26 Apesaka bango etumbu lokola bato mabe
na esika oyo bato nyonso bakoki komona,
27 pamba te baboyaki kolanda Ye
mpe kososola banzela na Ye.
28 Bakomisaki koganga ya babola kino epai ya Nzambe,
mpe koganga ya banyokolami eyokanaki epai na Ye.
29 Kasi soki avandi kimia, nani akokweyisa Ye ?
Soki abombi elongi na Ye, nani akoki komona Ye ?
Nzokande, akengelaka bikolo mpe bato
30 mpo na kopekisa bato mabe ete bakamba mokili te
mpe batiela bato mitambo te.
31 Soki moto moko alobi na Nzambe : ‹ Nasali mabe,
nazwi etumbu ya masumu na ngai,
kasi nakosala lisusu mabe te.
32 Lakisa ngai makambo oyo nazali kokoka komona te ;
soki nasali mabe, nakozongela yango lisusu te. ›
33 Boni, Nzambe akoki kopesa yo etumbu ?
Nayebi ete ondimi na yo te.
Yo nde osengeli kozwa mokano, kasi ngai te !
Yebisa ngai makambo oyo yo oyebi.
34 Bato ya mayele mpe bato ya bwanya
Yobo 34:35 741 Yobo 36:2
oyo bazali koyoka ngai balobaki :

35 ‹ Yobo azali koloba na boyebi te,
maloba na ye ezali na tina te. ›
36 Oh ! Tika ete Yobo asambisama kino na suka
mpo ete apesa biyano lokola moto mabe !
37 Pamba te, na lisumu na ye, azali kobakisa kotomboka,
azali kotia tembe kati na biso
mpe azali kokoba kobakisa maloba
mpo na kotelemela Nzambe. »
35
Bongo Eliwu alobaki :
1
2 « Boni, okanisi ete yango ezali sembo ?
Olobi : ‹ Nazali sembo liboso ya Nzambe. ›
3 Nzokande, ozali koloba : ‹ Nakozwa nini,
litomba nini nakozwa soki nasali masumu te ? ›
4 Nalingi kopesa yo eyano,
yo elongo na baninga na yo.
5 Tombola miso na likolo mpe tala ;
mona ndenge mapata ezali likolo na yo.
6 Soki osali masumu,
ekosala Nzambe nini ?
Soki masumu na yo ezali ebele,
ekosala Ye nini ?
7 Soki ozali sembo, okopesa Ye nini
to akozwa nini na loboko na yo ?
8 Mabe na yo ekokomela kaka bazalani na yo,
bosembo na yo ezali na litomba kaka epai ya bana na bato.
9 Bato bazali kolela na se ya mokumba ya minyoko,
bazali koganga na se ya motema makasi ya bato minene.
10 Kasi moto moko te azali koloba : ‹ Nzambe Mokeli na ngai,
Ye oyo apesaka banzembo ya esengo na butu,
11 Ye oyo ateyaka biso koleka banyama ya mokili
mpe akomisaka biso mayele koleka bandeke ya likolo,
azali wapi ? ›
12 Ata bagangi, Nzambe akoyanola te,
mpo na lolendo ya bato mabe.
13 Pamba te, Nzambe ayokaka te maloba na bango ya pamba,
Nkolo-Na-Nguya-Nyonso azalaka ata na bokebi na yango te.
14 Nzokande, yo ozali komeka koloba ete ozali komona Ye te,
ete ozwi nanu eyano te na kolela na yo epai na Ye.
15 Mpe sik’oyo, soki kanda ya Nzambe eyei nanu likolo na yo te
mpe soki Ye azali nanu kobosana maloba na yo ya soni,
16 elingi koloba ete yo, Yobo, ofungoli monoko na yo kaka na pamba
mpe otondisi yango na maloba ya bozoba. »
36
Eliwu abakisaki lisusu :
1
2 « Yokela ngai nanu moke, nalingi koteya yo,
nazali na makambo mingi mosusu
Yobo 36:3 742 Yobo 36:19
ya koloba na tina na Nzambe.

3 Tala, nazali kozwa mosika boyebi na ngai
mpo na kobundela mpe kolongisa Mokeli na ngai.
4 Yeba malamu ete maloba na ngai ezali ya lokuta te,
ezali moto na boyebi ya solo nde azali pene na yo.
5 Tala monene ya Nzambe !
Kasi atiolaka na Ye bato te,
nguya na Ye emonanaka na nzela ya mikano na Ye ya makasi.
Azali na nguya, mpe mikano na Ye ebongwanaka te.
6 Atikaka moto mabe te kozala na bomoi,
alongisaka banyokolami,
7 alongolaka miso na Ye te likolo ya bayengebene,
avandisaka bango na kiti ya bokonzi elongo na bakonzi
mpe atombolaka bango mpo na libela.
8 Kasi soki bato bakangami na minyololo
to na basinga ya minyoko,
9 atalisaka bango mabe oyo basali,
mpe masumu oyo basalaka mpo na lolendo na bango.
10 Afungolaka bango matoyi mpo na kokebisa bango
mpe atindaka bango kotika mabe.
11 Soki batosi mpe basaleli Ye,
bakolekisa mikolo na bango oyo etikali na bomengo,
mpe mibu na bango na esengo.
12 Kasi soki batosi Ye te, bakokufa na mopanga
mpe bakosila mpo na kozanga boyebi.
13 Bato oyo bayebi Nzambe te
mpe mitema na bango etondisami na kanda,
babelelaka Nzambe te tango akangaka bango minyololo.
14 Bakufaka na bolenge,
basukisaka bomoi na bango kati na mibali
oyo bamipesaka na kindumba ya bule.
15 Kasi bato oyo bazali konyokwama,
akangolaka bango na nzela ya minyoko na bango,
afungolaka bango matoyi na nzela ya pasi.
16 Yo mpe, Nzambe alekisi yo na nzela ya nkaka mpe ya pasi
mpo na kovandisa yo na esika ya pole,
esika oyo ezangi mitungisi ;
akotondisa mesa na yo na biloko ya kitoko.
17 Kasi soki sik’oyo ozali kosala lokola moto mabe,
etumbu mpe kosambisama ekokweyela yo.
18 Tika ete elakeli mabe oyo etelemeli yo
etinda yo te na kotomboka !
Boni, okoki kopesa kanyaka na bato ebele ?
Kasi kopengwa te !
19 Boni, bozwi na yo ezali solo na motuya
mpo na kokangola yo ?
Ezala mabanga na yo ya wolo to makasi na yo nyonso,
Yobo 36:20 743 Yobo 37:5
boni, ekokoka solo kokangola yo ?

20 Kozala na posa te ya butu oyo elongolaka bato
kati na bandako na bango.
21 Mibatela ete okweya na mabe te,
pamba te osepeli na mabe koleka minyoko.
22 Tala, Nzambe azali Mokonzi ya nguya na Ye,
nani ateyaka koleka Ye ?
23 Nani akengelaka etamboli na Ye ?
Nani akoki koloba na Ye :
‹ Ozali kosala mabe ? ›
24 Kanisa kokumisa misala na Ye,
misala oyo bato bazali kokumisa na banzembo.
25 Bato nyonso bamonaka yango,
batalaka yango na mosika.
26 Tala ndenge nini Nzambe azali monene !
Tososolaka yango te.
Moto moko te akoki kotanga motango ya mibu na Ye.
27 Abendaka mayi epai na Ye, na mapata ;
akomisaka yango mvula,
mvula oyo enokaka mpe etondisaka bibale.
28 Mapata ekweyisaka yango,
mpe enokisaka yango likolo na ebele ya bato.
29 Nani akoki kososola ndenge Nzambe apanzaka mapata
mpe ndenge bakake ebimaka wuta na ndako na Ye ?
30 Tala ndenge abetisaka bakake likolo ya bato
mpe atondisaka mozindo ya ebale monene.
31 Na nzela ya biloko oyo nyonso,
Nzambe asambisaka bikolo mpe apesaka bilei ebele.
32 Atondisaka maboko na Ye mibale na mikalikali,
akotinda yango na esika oyo Ye aponi.
33 Makelele ya bakake epesaka sango ya koya na Ye,
ata kutu bibwele esosolaka koya na Ye.
37
1 Mpo na yango, motema na ngai ezali kolenga
mpe ezali kobeta makasi
lokola nde elingi kobima na esika na yango.
2 Yoka ! Yoka makelele ya mongongo na Ye,
makelele oyo ezali kobima na monoko na Ye.
3 Azali kotinda yango na mokili mobimba,
mpe kake na Ye kino na suka ya mokili.
4 Sima na yango, konguluma na Ye ekoyokana,
akoganga makasi na mongongo ya bokonzi na Ye ;
akokanga mikalikali ya monoko na Ye te,
wana mongongo na Ye ezali koyokana.
5 Na nzela ya mongongo na Ye ya makasi,
Nzambe asalaka bikamwa,
asalaka makambo minene,
Yobo 37:6 744 Yobo 37:24
makambo minene oyo mayele na biso ekoki kososola te.

6 Alobaka na mvula ya pembe : ‹ Sopana na mabele. ›
Alobaka bongo lisusu na mvula ya makasi : ‹ Sopana. ›
7 Boye, atiaka kashe na loboko ya moto nyonso
mpo ete moto nyonso ayeba misala na Ye.
Atondisaka bato nyonso na somo ya nguya na Ye.
8 Banyama ezongaka na bandako na yango
mpe evandaka kati na libulu na yango.
9 Mopepe makasi ewutaka na ngambo ya sude,
malili mpe mipepe, na ngambo ya nor.
10 Na mopepe oyo ebimaka na monoko ya Nzambe,
mayi ebongwanaka libanga
mpe bitima ya mayi ekondaka.
11 Atondisaka mapata na mayi,
mpe pole na Ye epanzaka mapata ya mvula.
12 Na makasi na Ye, mapata ebalukaka na bangambo nyonso
mpo na kokokisa nyonso oyo Ye atindaka yango kosala kati na mokili.
13 Ezalaka mpo na kopesa etumbu na mokili
to mpo na kopambola yango.
14 Yoka, Yobo !
Telema mpe sosola bikamwa ya Nzambe.
15 Oyebi ndenge nini Nzambe akambaka mapata,
mpe ndenge nini angengisaka mikalikali na Ye na mapata ?
16 Oyebi ndenge nini mapata evandaka malamu ?
Ezali bikamwa ya Ye-Oyo-Akoka-Na-Boyebi-Nyonso.
17 Bilamba na yo ezali na moto,
nzokande mabele ezali konyokwama na mopepe ya midi.
18 Boni, okoki solo kosunga Nzambe mpo na kotanda
likolo elongo na Ye, likolo oyo ezali makasi
lokola talatala ya ebende banyangwisa na moto ?
19 Yebisa biso makambo oyo tosengeli koloba na Ye ;

tokoki koloba likambo moko te mpo na molili na biso.
20 Boni, basengeli koyebisa Ye ete nalingi koloba ?
Basengeli koyebisa Ye mpo ete ayeba yango ?
21 Na pwasa, moto moko te azali komona lisusu pole ;
ebombami kati na mapata.
Kasi soki mopepe eleki, elongoli yango nyonso.
22 Kongenga lokola wolo ezali koya wuta na ngambo ya nor.
Nzambe avandi kati na nkembo ya somo.
23 Azali Nkolo-Na-Nguya-Nyonso,
tokoki te kokoma esika Ye azali ;
azali monene na nguya mpe na solo ;
azali Mokonzi ya sembo, akoki konyokola te moto oyo azali sembo.
24 Yango wana bato basengeli kokumisa Ye,
kasi Ye atiaka miso na Ye te likolo ya bato
oyo bakanisaka ete bazali bato ya bwanya. »
Yobo 38:1 745 Yobo 38:21
38
Yawe ayanoli Yobo
Yawe ayanolaki Yobo kati na mopepe makasi :
1
2 « Nani azali kobebisa mabongisi na ngai
na maloba ezanga tina ?
3 Lata mokaba na yo lokola elombe mobali ;
nakotuna yo mituna mpe okoyanola ngai.
4 Ozalaki wapi tango ngai nasalaki mabele ?
Yebisa ngai soki ozali mayele.
5 Nani akataki mondelo na yango, oyebi ye ?
Nani amekaki molayi na yango na singa ?
6 Makolo ya makonzi na yango evandi likolo ya nini ?
Nani atiaki libanga na yango ya songe,
7 tango minzoto ya tongo ezalaki koyemba elongo
mpe tango bana na Nzambe bazalaki koganga na esengo ?
8 Nani akangaki ebale monene na bikuke ya makasi
tango yango ebimaki wuta na mabele,
9 tango nakomisaki mapata elamba na yango,
mpe molili, singa ya kokangela yango,
10 tango natielaki yango bandelo,
tango natielaki yango bikuke ya makasi,
11 tango nalobaki : ‹ Okosuka kino awa, kasi mosika te ;
awa nde ekosukela mbonge ya lolendo na yo ? ›
12 Boni, osili kopesa tongo mitindo
to osili kolakisa tongo-tongo esika na yango,
13 mpo ete esimba bandelo ya mokili
mpe ebimisa bato mabe ?
14 Mabele ebongwani lokola potopoto oyo batia kashe,
mpe nyonso emonani lokola elatisami elamba.
15 Bazangisi bato mabe pole
mpe babuki loboko oyo etombwami mpo na kosala mabe.
16 Osila kokoma kino na etima ya ebale monene ?
Osila kotambola na se ya libulu ya molili ?
17 Boni, basila kolakisa yo bikuke ya kufa ?
Osila komona bikuke ya elilingi ya kufa ?
18 Miso na yo esila komona kino na bitando monene ya mokili ?
Loba yango soki oyebi makambo oyo nyonso.
19 Wapi nzela oyo ememaka na pole ?
Bongo molili ezalaka wapi
20 mpo ete omema yango na bisika na yango
mpe oyeba banzela oyo ememaka na esika oyo evandaka ?
21 Solo, oyebi yango malamu,
pamba te osilaki kobotama
mpe motuya ya mikolo na yo ezali ebele.
Yobo 38:22 746 Yobo 38:41
22 Boni, osila kokoma na esika

oyo babombaka mvula ya pembe
mpe na esika oyo babombaka mvula ya mabanga ?
23 Nabombaki yango mpo na tango ya pasi
mpe mpo na mikolo ya bitumba.
24 Na nzela nini pole ebimaka
mpe mopepe ya ngambo ya este epanzanaka ?
25 Nani atimola nzela mpo na mvula makasi,
nani apasola nzela mpo na mokalikali ya bakake
26 mpo na konokisa mvula na esika oyo ezanga bato,
na esika ya esobe oyo bato bavandaka te,
27 mpo na kosopa mayi na bisika oyo ezanga bato mpe ekawuka,
mpe mpo na kobotisa matiti ya mobesu ?
28 Boni, mvula ezali nde na tata ?
Nani abotaki matanga ya mamwe ?
29 Libumu ya nani ebotaki mayi ya libanga ?
Nani abotaki londende oyo ewutaka na likolo ?
30 Tango nini mayi ekomaka libanga
mpe likolo ya mayi ya mozindo ekomaka libanga ?
31 Okoki kokanga na singa Minzoto sambo esika moko

to kofungola basinga ya Minzoto minei ?
32 Okoki kobimisa bilembo ya Zodiake* na tango na yango
mpe kokamba Ngombolo elongo na bana na yango ?
33 Oyebi mibeko ya likolo ?
Okolonga kokokisa bokonzi na yango na mokili ?
34 Okoki kotombola mongongo na yo na mapata

mpo ete mayi ebele ezipa yo ?
35 Okoki kotinda bakake ete ebima na banzela na yango
mpe eloba na yo : ‹ Tala biso oyo ? ›
36 Nani atia bwanya na motema ya moto
to nani apesa soso mayele ?
37 Nani azali na bwanya mpo na kotanga mapata
mpe kosopa mayi ya nzungu ya likolo
38 mpo ete putulu etiola elongo lokola ebende oyo enyangolami na moto
mpe mpo ete maboke ya mabele ekangama esika moko ?
39 Boni, yo nde okokoka koboma nyama mpo na nkosi ya mwasi

mpe kosilisa nzala ya bana na yango
40 tango elalaka kati na mabulu na yango
mpe emilengelaka na se ya banzete ya makasa ebele ?
41 Nani abongiselaka yanganga bilei
tango bana na yango egangaka epai ya Nzambe
mpe tango eyengaka-yengaka mpo na kozanga bilei ?
* 38:32 Zodiake : na lifalanse ezali « Zodiaque ; » elakisi : liboke ya minzoto oyo emonanaka lokola bilembo na
likolo mpo na kolakisa makambo oyo ekoya.
Yobo 39:1 747 Yobo 39:20
39
1 Oyebi tango nini bantaba ya ngomba ebotaka ?
Osila komona ndenge mboloko ebotaka ?
2 Osila kotanga basanza oyo ewumelaka na zemi ?
Oyebi tango oyo ebotaka ?
3 Ekogumbama, ekobota bana na yango
mpe ekolongwa na pasi na yango ya kobota.
4 Bana na yango ekozwa makasi, ekokola na libanda,
ekokende mosika mpe ekozonga lisusu te.
5 Nani akangoli ane ya zamba ?
Nani apesi yango bonsomi ?
6 Ngai nde napesi yango esobe lokola ndako,
mpe mabele ya mungwa lokola esika ya kovanda.
7 Esekaka makelele ya bingumba
mpe eyokaka te mongongo ya motambolisi ya mpunda.
8 Etambolaka na ngomba mpo na koluka bilei
mpe elukaka na bokebi matiti nyonso ya mobesu.
9 Mpakasa ekoki kondima kosalela yo ?
Ekoki kolekisa butu na elielo na yo ya banyama ?
10 Okoki kokanga mpakasa na singa ya ebende oyo ebalolaka mabele ?
Ekoki kolanda yo mpo na kotondisa mabwaku na mabele ?
11 Okotia solo elikya na yo kati na yango,
mpo ete makasi na yango ezali monene ?
Okotikela yango mosala na yo ?
12 Okotiela yango solo motema mpo na komemela yo bambuma
mpe kosangisa yango na etutelo na yo ?
13 Mapapu ya maligbanga* efungwamaka na esengo nyonso,

kasi, boni, lipapu mpe nsala na yango ekokani na oyo ya nkongi† ?
14 Maligbanga ebwakaka maki na yango na mabele
mpe etikaka yango ete ezwa moto ya mabele,
15 kasi ebosanaka ete lokolo ekoki kopanza yango
mpe banyama ya zamba ekoki konyata-nyata yango.
16 Enyokolaka bana na yango makasi
lokola nde ezali bana na yango te,
emonaka na yango motema pasi te
lokola nde esali mosala ya mpunda,
17 pamba te Nzambe apimeli yango bwanya
mpe apesi yango mayele te.
18 Nzokande soki etelemi mpe ebandi kopota mbangu,
ekoseka ata mpunda mpe motambolisi na yango.
19 Boni, yo nde moto opesa mpunda makasi
mpe olatisa kingo na yango pwale ya milayi ?
20 Yo moto opumbwisaka yango lokola libanki ?
* 39:13 Maligbanga ezali ndeke monene ya esobe oyo epotaka mbangu makasi, bakilometele nkama moko na
tuku mibale mpo na ngonga moko. Ebengami na lifalanse autriche. † 39:13 Nkongi ezali ndeke ya monoko
molayi oyo eyembaka kitoko mpe ebengami na lifalanse Cigogne.
Yobo 39:21 748 Yobo 40:10
Lolendo ya mongongo kitoko na yango epesaka somo.

21 Mpunda enyataka na makasi nyonso maboke ya mabele,
esepelaka na makasi na yango
mpe ekendaka liboso ya bibundeli.
22 Eyokaka somo te, ebangaka eloko moko te,
ezongaka sima te liboso ya mopanga,
23 tango saki ya mbanzi eninganaka likolo na yango
elongo na likonga oyo ezali kopela moto mpe mopanga.
24 Epumbwaka na kanda mpe epanzaka mabele,
evandaka kimia te soki kelelo ebeti.
25 Soki kelelo ebeti, egangaka : ‹ Ah ! ›
Na mosika, eyokaka solo ya bitumba,
koganga ya bakambi ya basoda mpe makelele ya bitumba.
26 Boni, ezali na mayele na yo nde kombekombe epumbwaka
mpe etandaka mapapu na yango na ngambo ya sude ?
27 Na mitindo na yo nde mpongo emataka likolo
mpe esalaka zala na yango na likolo ?
28 Evandaka mpe etongaka ndako kati na mabanga,
na esika ya kaka, na songe ya libanga.
29 Wuta na likolo, emonaka nyama ya kolia,
miso na yango emonaka na mosika.
30 Bana na yango emelaka makila.
Esika ebembe ezali, mpongo ezali wana. »
40
Eyano ya liboso ya Yobo epai ya Nzambe
Yawe ayanolaki Yobo :
1
2 « Boni, moto oyo atiaka tembe na Nkolo-Na-Nguya-Nyonso
akoki koteya Ye ?
Tika ete oyo azali koswanisa Nzambe ayanola Ye ! »
3 Yobo azongiselaki Yawe :
4 « Tala ngai, nazali se ekelamu ya pamba,
eyano nini nakoki kopesa Yo ?
Natie loboko na ngai na monoko.
5 Nalobaki mbala moko,
kasi nakoyanola lisusu te ;
na mbala ya mibale, nakobakisa lisusu eloko te. »
Maloba ya mibale ya Nzambe
Yawe alobaki na Yobo wuta na mopepe makasi :
6
7 « Kanga mokaba na loketo na yo lokola elombe mobali ;
nakotuna yo mituna, mpe okoyanola ngai.
8 Olingi kotiola bosembo na ngai ?
Okani kokweyisa ngai mpo ete yo moko omilongisa ?
9 Ozali na loboko lokola oyo ya Nzambe ?
Mongongo na yo ekoki konguluma makasi lokola oyo ya Ye ?
10 Lata nkembo mpe kongenga,
milatisa lokumu mpe monene !
Yobo 40:11 749 Yobo 40:31
11 Sopa nguya ya kanda na yo likolo ya bato,

tala bato nyonso ya lolendo liboso na yo
mpe kitisa bango !
12 Tala bato nyonso ya lolendo, yokisa bango soni !
Nyata-nyata bato mabe na esika oyo bazali.
13 Kunda bango nyonso kati na putulu,
zipa bilongi na bango na esika ya kobombama.
14 Boye, ngai moko nakopesa yo lokumu,
pamba te loboko na yo ya mobali ekoki mpo na kobikisa yo.
15 Tala ngubu : nakelaki yango ndenge nakelaki yo,
kasi eliaka kaka matiti lokola ngombe.
16 Tala makasi oyo ezali kati na loketo na yango,
nguya oyo ezali kati na misuni ya libumu na yango !
17 Ekembisaka mokila na yango lokola nzete ya sedele ;
misisa ya mipende na yango elingama-lingama ;
18 mikuwa na yango ezali lokola bibende ya bronze ;
mipanzi na yango ezali lokola biteni ya bibende.
19 Ezali ekelamu ya liboso ya Nzambe,
kasi Mokeli na yango atieli yango mopanga pene.
20 Ngomba ezali kopesa yango matiti ya kolia,
esika oyo banyama nyonso ya zamba esakanaka.
21 Elalaka na se ya banzete ya mike-mike,
na se ya matiti oyo ezalaka pembeni ya mayi mpe na potopoto.
22 Banzete ya mike-mike ebombaka yango na se ya elili na yango,
banzete ya pepiliye ezingeli yango.
23 Soki mayi ya ebale etomboki, yango ebangaka te ;
ata mayi ya Yordani esopaneli yango na monoko,
evandaka kaka kimia.
24 Boni, moto akoki kokanga yango
na motambo na tango ezali kotala
to kotobola yango zolo na ndobo,
mpo na kobenda yango ?
25 Boni, okoki koloba ngando na ndobo ?
Okoki kokanga lolemo na yango na singa ?
26 Okoki kokanga yango singa ya kekele na zolo ?
Okoki kotobola mbanga na yango na ndobo ?
27 Boni, ekobondela yo mingi ?
Ekoloba na yo maloba ya boboto ?
28 Ekoki kosala boyokani elongo na yo
mpo ete ekoma mowumbu na yo mpo na libela ?
29 Okoki kosakana na yango lokola ndeke ?
Okoki kokanga yango na singa
mpo na kosepelisa bana na yo ya basi ?
30 Boni, lisanga ya balobi mbisi bakoki kosala na yango mombongo ?
Bakoki kokabola yango epai ya bateki ?
31 Okoki kotobola mokongo na yango na makonga ?
Okoki kotobola moto na yango na ndobo
oyo bakangelaka bambisi ?
Yobo 40:32 750 Yobo 41:20
32 Tia loboko na yo na likolo na yango :

soki okanisi etumba oyo okutani na yango,
okozongela lisusu te kotia loboko na yo na likolo na yango.
41
1 Liboso ya ngando yango, elikya nyonso ya kolonga ekomaka pamba ;
soki kaka omoni yango, okweyi na somo.
2 Moto moko te ya tembe akoki kotungisa yango ;
boye nani akoki kotelemela ngai ?
3 Nani adefisaki ngai eloko
mpo ete nafuta niongo na ye ?
Nyonso oyo ezali na se ya Lola ezali ya ngai.
4 Nakoki kokanga monoko te mpo na kozanga kolobela
biteni na yango ya nzoto, makasi na yango
mpe kitoko ya nzoto na yango.
5 Nani asila kolongola ngando poso na yango ya nzoto ?
Nani asila kokatisa kati-kati ya milongo mibale ya minu na yango ?
6 Nani asila kofungola bibebu ya monoko na yango ?
Minu na yango etonda na somo.
7 Mokongo na yango esalema na milongo mibale ya nguba,
ekangama elongo na ezipelo ya mabanga.
8 Ekangama moko na mosusu,
mpe mopepe ekoki koleka kati na yango te.
9 Ekangama moko na mosusu,
esimbama elongo mpe ekoki kokabwana te.
10 Soki ekosoli, zolo na yango ekobimisa pole ;
mbuma ya miso na yango ezali lokola moyi ya tongo.
11 Moto makasi mpe moto mike-mike
ebimaka na monoko na yango.
12 Milinga ebimaka na zolo na yango
lokola na mbeki oyo ezali kotoka
to lokola nzungu ya ebende ya moto.
13 Pema na yango epelisaka makala ya moto,
lolemo ya moto ebimaka na monoko na yango.
14 Makasi na yango evandi na kingo na yango,
mpe somo ebimaka liboso na yango.
15 Masusa ya poso ya nzoto na yango ekangama elongo,
elendisama makasi mpe eninganaka te.
16 Motema na yango ezali makasi lokola libanga,
makasi lokola libanga oyo banikelaka bambuma.
17 Soki etelemi, bato ya makasi babangaka,
mpe somo ekimisaka bango.
18 Soki obeti yango ezala mopanga, likonga to mbeli,
ekosala yango eloko te.
19 Emonaka ebende lokola lititi,
bronze lokola nzete epola.
20 Mbanzi ekimisaka yango te,
mpe mabanga oyo babwakaka na nzela ya ebambelo mabanga
Yobo 41:21 751 Yobo 42:9
ezali lokola poso ya loso mpo na yango.

21 Makonga ezali lokola matiti mpo na yango,
mpe esekaka makelele ya makonga mike-mike.
22 Se ya libumu na yango etonda na banzube,
etambolaka lokola ebende oyo ebalolaka mabele.
23 Eningisaka mayi ya mozindo lokola mayi
oyo ezali kotoka na nzungu,
ekomisaka ebale monene lokola nzungu
oyo batokiselaka malasi.
24 Engengisaka nzela na sima na yango
lokola suki ya pembe likolo ya mayi.
25 Na mokili, nyama moko te ekokani na yango ;
mpe ebangaka te.
26 Ebangaka te kobundisa banyama minene,
ezali mokonzi ya banyama nyonso ya lolendo. »
42
Eyano ya mibale ya Yobo
Yobo azongiselaki Yawe :
1
2 « Nayebi ete okoki kosala makambo nyonso ;
eloko moko te ekoki kotelemela mabongisi na Yo.
3 Olobaki : ‹ Nani akoki komema molili na mabongisi na Ngai,
na nzela ya maloba na ye, oyo ezanga tina ? ›
Solo, nazalaki kolobela makambo oyo nayebaki te,
makambo ya kokamwa penza mpo na ngai,
makambo oyo nasosolaki te.
4 Olobaki na ngai : ‹ Yaka sik’oyo, nalingi koloba ;
nalingi kotuna yo motuna,
bongo okopesa ngai eyano. ›
5 Matoyi na ngai eyokaki makambo
oyo bazalaki koloba na tina na Yo ;
kasi sik’oyo, miso na ngai emoni Yo.
6 Yango wana, ngai moko, nazali komiyokela mawa
mpe namileli, namikitisi kino na putulu ya mabele
mpe na putulu ya moto. »
Maloba ya suka
Sima na Yawe koloba makambo oyo epai ya Yobo, alobaki na Elifazi, moto ya
7
Temani : « Kanda na Ngai engaleli yo mpe baninga na yo mibale, pamba te bolobi
na bosembo te na tina na Ngai, ndenge Yobo, mosali na Ngai, alobaki. 8 Kasi sik’oyo,
bokamata bangombe sambo ya mibali mpe bameme sambo ya mibali ; bokende epai
ya Yobo, mosali na Ngai, botumba mbeka mpo na bino moko. Yobo, mosali na Ngai,
akobondela mpo na bino ; mpe mpo na kondima na ye, nakoyamba libondeli na ye
mpo ete nasalela bino te kolanda bozoba na bino. Pamba te bolobi na bosembo te na
tina na Ngai, ndenge Yobo, mosali na Ngai, alobaki. »
9 Boye Elifazi, moto ya Temani ; Bilidadi, moto ya Shuwa, mpe Tsofari, moto ya
Naama, basalaki makambo oyo Yawe atindaki bango kosala ; mpe Yawe ayambaki
libondeli ya Yobo.
Yobo 42:10 752 Yobo 42:17
10 Sima na Yobo kosambela mpo na baninga na ye, Yawe atalisaki ye lisusu

bolamu mpe apesaki ye bomengo mbala mibale koleka oyo azalaki na yango liboso.
11 Bandeko na ye nyonso ya mibali mpe ya basi, elongo na bato nyonso oyo bayebaki
ye liboso, bayaki mpe baliaki na ye elongo kati na ndako na ye ; bakabolaki na ye
mawa mpe balendisaki ye na tina na pasi nyonso oyo Yawe atindelaki ye, mpe moko
na moko kati na bango apesaki ye mbongo moko ya ebende ya palata mpe lopete
moko ya wolo.
12 Yawe apambolaki suka ya Yobo koleka ebandeli ya bomoi na ye. Azalaki na
bameme nkoto zomi na minei, bashamo nkoto motoba, bangombe nkoto mibale mpe
ba-ane nkoto moko. 13 Azalaki na bana mibali sambo mpe bana basi misato. 14 Mwana
na ye ya liboso ya mwasi, Yemima ; ya mibale, Ketsia ; mpe ya misato, Kereni-Apuki.
15 Kati na mokili mobimba, ezalaki te na basi kitoko koleka bana basi ya Yobo. Tata
na bango apesaki bango libula ndenge moko na bandeko na bango ya mibali.
16Sima na yango, Yobo awumelaki lisusu na bomoi mibu nkama moko na tuku
minei ; amonaki bana na ye mpe bakitani na ye kino na molongo ya minei. 17 Mpe
Yobo akufaki na kimobange makasi mpe atondaki na mikolo.
Banzembo 1:1 753 Banzembo Nzembo 2:7
Banzembo
Buku ya liboso
1
Nz 1.1–41.14
Mibeko ya Yawe ezali etima ya mapamboli
1 Esengo na moto oyo alandaka te toli ya bato mabe,
atelemaka te na nzela ya bato ya masumu,
mpe avandaka te esika moko na batioli,
2 kasi asepelaka na mibeko ya Yawe
mpe akanisaka yango butu mpe moyi.
3 Azali lokola nzete oyo balona pene ya mayi,
oyo ebotaka mbuma na eleko na yango,
mpe makasa na yango ekawukaka te ;
misala na ye nyonso etambolaka malamu.
4 Kasi ezali bongo te mpo na bato mabe !
Bazali lokola matiti ya kokawuka
oyo mopepe epanzaka.
5 Yango wana bato mabe bakolonga te
kotelema na kosambisama,
mpe bato ya masumu bakowumelaka te
kati na lisanga ya bato ya sembo.
6 Solo, Yawe ayebi nzela ya bato ya sembo,
kasi nzela ya bato mabe ememaka na libebi.
Nzembo 2
Yawe abulisi Mokonzi
1 Mpo na nini bikolo ezali kosala makelele
mpe bato bazali kosala makita ya pamba ?
2 Bakonzi ya mokili batomboki,
mpe bakambi basangani
mpo na kotelemela Yawe
elongo na mopakolami na Ye.
3 Bazali koganga elongo :
« Tokata minyololo na bango
mpe tomikangola na bokonzi na bango ! »
4 Kasi Ye oyo avandi na Kiti na Ye ya Bokonzi
kuna na likolo aseki,
Yawe atioli bango.
5 Agangeli bango na kanda,
apelisi kanda makasi na Ye mpo na bango, alobi :
6 « Ezali Ngai nde natiaki mokonzi na Ngai
na Siona, ngomba na Ngai ya bule. »
7 Nakosakola mobeko ya Yawe.
Alobaki na ngai : « Ozali Mwana na Ngai ya mobali,
Banzembo Nzembo 2:8 754 Banzembo Nzembo 4:2
na mokolo ya lelo, nakomi Tata na Yo.

8 Senga Ngai,
mpe nakokomisa bikolo libula na Yo,
basuka ya mokili bozwi na Yo.
9 Okoyangela yango na bokonzi ya ebende,
okopanza yango lokola mbeki ya mabele. »
10 Yango wana, bino bakonzi, bozala na mayele ;
bino bayangeli ya mokili, boyoka likebisi oyo.
11 Bosalela Yawe na kobanga
mpe bosepela na kolenga.
12 Bopesa Mwana na Ye beze, noki te akosilika
mpe bokokufa na nzela na bino,
pamba te kanda na Ye epelaka noki.
Esengo na bato oyo bazwaka Ye
Nzembo 3
Yawe Abikisaka
1 Nzembo ya Davidi. Ayembaki yango tango azalaki kokima Abisalomi, mwana na ye.
2 Oh Yawe, banguna na ngai bazali motango boni !
Banguna boni oyo bazali kobundisa ngai !
3 Ebele bazali koloba na tina na ngai :
« Nzambe akobikisa ye te ! »
4 Nzokande Yo, Yawe, ozali nguba mpe nkembo na ngai,
Yo nde omatisaka lokumu na ngai.
5 Nabelelaka Yawe,
mpe ayanolaka ngai wuta na ngomba na Ye ya bule.
6 Nalalaka mpe nazwaka pongi ;
nalamukaka lisusu,
pamba te Yawe azali makasi na ngai.
7 Nakobanga te atako ebele ya bankoto
bazingeli ngai na bangambo nyonso.
8Yawe, telema !
Nzambe na ngai, kangola ngai !
Beta banguna na ngai nyonso bambata,
buka bato mabe minu.
9 Kokangolama na ngai ewutaka na Yawe.
Tika ete lipamboli na Yo ewumela
kati na bato na Yo.
Nzembo 4
Yawe apesaka kimia
1 Wuta na buku ya mokambi ya bayembi. Nzembo ya Davidi ; ezali ya koyemba na
lindanda.
2 Nzambe, bosembo na ngai,
soki nabeleli Yo, yanola ngai.
Kangola ngai na pasi,

salela ngai ngolu,
mpe yoka libondeli na ngai.
3Bino bato, kino tango nini bokoyokisa
nkembo na ngai soni ?
Kino tango nini bokomisepelisa
na makambo ya pamba
mpe bokolanda makambo ya lokuta ?
4 Boyeba ete Yawe abulisi mpo na Ye moko
mosali oyo azali sembo na miso na Ye ;
Yawe ayokaka ngai tango nabelelaka Ye.
5 Soki bosiliki, bosalaka masumu te ;
soki bolali na mbeto,
bolukaka kososola makambo
mpe bovandaka kimia.
6 Bobonzaka bambeka kolanda mibeko
mpe botiaka elikya na bino kati na Yawe.
7 Bato mingi bazali kotuna :
« Nani akomemela biso bolamu ? »
Oh Yawe, ngengisela biso elongi na Yo.
8 Tondisa motema na ngai na esengo
soki bafuluki na bambuma ya ble elongo na vino ya sika.
9 Nakolala mpe nakozwa pongi na kimia,
pamba te, Yo moko Yawe, osalaka
ete navanda na kimia.
Nzembo 5
Yawe, tambolisa ngai na nzela na Yo
flite.
2 Oh Yawe, yoka maloba na ngai,
sosola tina ya kolelalela na ngai.
3 Mokonzi na ngai mpe Nzambe na ngai,
yoka koganga na ngai
wana nazali kosenga lisungi,
pamba te nazali kobondela nde Yo.
4 Yawe, na tongo, oyokaka mongongo na ngai ;
na tongo, nabelemaka mpo na kosenga epai na Yo
mpe nazelaka.
5 Pamba te ozali Nzambe te oyo asepelaka na mabe,
mpe moto mabe akoki kutu te kovanda elongo na Yo.
6 Bato ya lolendo bakoki te kotelema liboso na Yo.
Oyinaka bato nyonso oyo basalaka mabe.
7 Obomaka bato oyo balobaka lokuta.
Yo, Yawe, oyinaka babomi mpe bakosi.
8 Kasi mpo ete bolingo na Yo eleki monene,

nakoki kokota kati na Ndako na Yo,
nakoki kofukama mpo na botosi
epai ya Tempelo na Yo ya bule.
9 Yawe, tambolisa ngai na bosembo na Yo,
pamba te nazali na banguna ;
bongisa nzela oyo olingi ete natambola na yango.
10 Minoko na bango elobaka kaka lokuta,
mitema na bango etondi na mabe.
Minoko na bango ezali lokola bakunda ya kofungwama,
mpe bakosaka na nzela ya lolemo na bango.
11 Oh Nzambe, katela bango etumbu.
Tika ete mabongisi na bango ebotela bango libebi.
Bengana bango mpo na ebele ya masumu na bango,
pamba te batombokeli nde Yo.
12 Kasi tika ete bato nyonso oyo bazwaka Yo
lokola ebombamelo na bango
bazalaka na esengo tango nyonso,
tika ete bayembaka mpo na esengo,
bomoi na bango mobimba.
Batela bango mpo ete bato oyo balingaka Kombo na Yo
basepelaka kati na Yo.
13 Oh Yawe, solo, opambolaka bato ya sembo
mpe ozingelaka bango na nzela ya ngolu na Yo
lokola na nzela ya nguba.
Nzembo 6
Yawe, Mosungi na ngai
lindanda ya basinga mwambe.
2 Yawe, kopesa ngai etumbu te na kanda na Yo,
kopesa ngai etumbu te na kanda makasi na Yo.
3 Yawe, yokela ngai mawa,
pamba te nazangi makasi.
Yawe, bikisa ngai na bokono,
pamba te mikuwa na ngai elembi.
4 Molimo na ngai ezali kotungisama makasi ;
bongo Yo, Yawe, kino tango nini ?
5 Yawe, zongela ngai, mpe kokangola ngai,
bikisa ngai, mpo na bolingo na Yo.
6 Pamba te bakufi bakoki lisusu te
kotatola Kombo na Yo te !
Mpe kati na mboka ya bakufi,
nani akoki kokumisa Yo ?
7 Kolela elembisi ngai nzoto.
Butu nyonso, nalelaka na mbeto na ngai,

mpe napolisaka na mpinzoli, esika oyo nalalaka.
8 Miso na ngai ebebi mpo na mawa ;

ezali lisusu komona malamu te likolo ya banyokoli na ngai.
9 Bino nyonso oyo bosalaka mabe, bolongwa liboso na ngai,
pamba te Yawe ayoki kolela na ngai.
10 Yawe ayanoli mabondeli na ngai
mpe ayambi losambo na ngai.
11 Banguna na ngai nyonso bakoyoka soni,
mpe somo monene ekokanga bango ;
bakozonga na sima
mpe bakoyoka mbala moko soni.
Nzembo 7
Yawe, longisa ngai
1 Wuta na buku ya mokambi ya bayembi. Nzembo ya mawa oyo Davidi ayembelaki
Yawe na tina na Kushi, moto ya libota ya Benjame.
2 Yawe, Nzambe na ngai, nabombamaka kati na Yo ;
bikisa ngai mpe kangola ngai liboso ya bato nyonso
oyo balukaka koboma ngai.
3 Soki te, bakopasola ngai lokola nkosi
mpe bakokata ngai na biteni,
mpe moto akozala te mpo na kosunga ngai.
4 Yawe, Nzambe na ngai, soki nasalaki makambo
oyo bazali kopamela ngai mpo na yango,
mpe soki ezali na mabe na maboko na ngai,
5 soki nasalaki moninga na ngai mabe,
soki nabotolaki na makasi mpe kaka na pamba,
biloko ya moyini na ngai ;
6 wana tika ete monguna na ngai alanda mpe akanga ngai,
tika ete asakanela bomoi na ngai
mpe abebisa lokumu na ngai.
7 Yawe, telema na kanda na Yo,
telemela kotomboka ya banguna na ngai.
Nzambe na ngai, telema, kata likambo na ngai.
8 Tika ete bikolo esangana zingazinga na Yo,
kasi Yo, konza bango wuta na Kiti na Yo ya Bokonzi.
9 Tika ete Yawe asambisa bikolo.
Yawe, longisa ngai kolanda bosembo na ngai,
kolanda bozangi pamela na ngai,
Yo-Oyo-Oleki-Likolo.
10Yo Nzambe ya sembo oyo ososolaka
mozindo ya mayele mpe ya mitema,
sukisa kanza ya bato mabe
mpe yikisa moto ya sembo mpiko.
11 Nzambe-Oyo-Aleki-Likolo azali nguba na ngai,
abikisaka bato ya sembo.
12 Nzambe azali Mosambisi ya sembo,

asilikaka mikolo nyonso.
13 Soki alembisi kanda na Ye te,
akopelisa minu ya mopanga na Ye,
akobongisa mpe akobeta tolotolo na Ye.
14 Abongisaka bibundeli oyo ebomaka
mpe asalaka ete makonga na Ye ekoma kozikisa.
15 Moto nyonso oyo abongisaka kosala mabe
alukaka ndenge nini koyokisa bato pasi
mpe abebisaka boyokani ;
16 atimolaka libulu,
kasi ye moko nde akweyaka kati na yango.
17 Pasi oyo ayokisaka bato ezongelaka ye moko,
mpe mabe na ye ekweyaka na moto na ye moko.
18 Nakokumisa Yawe mpo na bosembo na Ye,
mpe nakosanzola Yawe-Oyo-Aleki-Likolo na banzembo.
Nzembo 8
Nkembo ya Nzambe
lindanda ya bato ya Gati.
2 Oh Yawe, Nkolo na biso,
Kombo na Yo ezali monene kati na mokili mobimba !
Ovandisi nkembo na Yo
kati na Lola.
3 Na nzela ya masanzoli ya bana mpe bana mike,
otelemisi ndako batonga makasi,
mpo na kotelemela bayini na Yo
mpe kokanga monoko ya monguna
mpe ya moto oyo alingaka kozongisa mabe na mabe.
4 Tango natalaka Lola na Yo,
mosala ya misapi na Yo,
sanza mpe minzoto oyo otia,
5 namitunaka : Moto azali nini mpo ete okanisa ye,
mpe moto azali nani mpo ete obatela ye ?
6 Osalaki ye moke koleka ba-anjelu
mpe olatisaka ye motole ya nkembo mpe ya lokumu ;
7 otia ye moyangeli ya misala ya maboko na Yo,
otia nyonso na se ya matambe na ye :
8 bameme, bantaba,
bangombe mpe banyama ya zamba,
9 bandeke ya likolo,
mbisi ya ebale monene
mpe nyonso oyo etambolaka na bibale.
10 Oh Yawe, Nkolo na biso,
Kombo na Yo ezali monene
kati na mokili mobimba !
Nzembo 9
Nzambe akataka makambo
1 Wuta na buku ya mokambi ya bayembi. Nzembo ya Davidi.
2 Nakosanzola Yawe na motema na ngai mobimba,
nakotatola misala minene na Yo nyonso.
3 Nakozala na esengo mpe nakosepela kati na Yo,
nakoyemba mpo na lokumu ya Kombo na Yo-Oyo-Oleki-Likolo.
4 Banguna na ngai bazongaka sima,
bakweyaka mpe balimwaka liboso na Yo.
5 Pamba te, okataki likambo na ngai
mpe olongisaki ngai,
ovandi na Kiti ya Bokonzi
lokola Mosambisi ya sembo.
6 Opamelaki bikolo mpe obomaki moto mabe,
olimwisaki kombo na bango mpo na libela.
7 Banguna na ngai balimwa mpo na libela ;
opanzaki bingumba na bango
kino bakanisa bango lisusu te.
8 Yawe akonzaka mpo na libela,
atia Kiti na Ye ya Bokonzi
mpo na kokata makambo ya bato.
9 Akonzaka mokili na bosembo,
akataka makambo ya bato na alima.
10 Yawe azali ebombamelo
mpo na bato oyo bazali konyokolama,
mpe ndako makasi mpo na tango ya pasi.
11 Bato oyo bayebi Kombo na Yo
batiaka elikya na bango kati na Yo ;
pamba te, Yo Yawe,
osundolaka te bato oyo balukaka Yo.
12 Boyembela Yawe oyo avandaka kati na Siona
banzembo ya masanzoli ;
bopanza sango ya misala na Ye kati na bikolo.
13 Pamba te Yawe azongisaka mabe na mabe
mpo na makila oyo esopani,
akanisaka koganga ya banyokolami.
tala ndenge nini bayini na ngai
bazali konyokola ngai,
mpe kangola ngai wuta na bikuke ya kufa ;
15 mpo ete napanza sango ya lokumu na Yo
kati na bikuke ya Siona, mboka kitoko,
mpe nasepela na lobiko na Yo kuna.
16 Bapagano bakweyi na libulu
oyo batimolaki,
makolo na bango ekangami na mitambo
oyo bango moko basalaki.
17 Yawe amilakisi
na nzela ya misala na Ye ya bosembo ;
bato mabe bakangami
na mitambo oyo bango moko basalaki.
18 Bato mabe, bikolo nyonso,
oyo bakanisaka Nzambe te,
bakokende na mboka ya bakufi.
19 Kasi Nzambe akotikala te kobosana mobola,
mpe elikya ya banyokolami ekotikala seko na seko.
20 Yawe, telema ! Tika ete moto alonga te ;
tika ete bapagano basamba liboso na Yo !
21 Yawe, tika ete somo ekanga bango ;
tika ete bapagano bayeba ete bazali na bango kaka bato !
Nzembo 10
Yawe, belema
1 Yawe, mpo na nini otelemi mosika ?
Mpo na nini obombami na tango ya pasi ?
2 Na lolendo na ye, moto mabe oyo akangami
na mabongisi na ye
anyokolaka mobola.
3 Pamba te moto mabe amikumisaka
na tina na posa makasi ya motema na ye,
apambolaka moto oyo azali na lokoso
mpe afingaka Yawe.
4 Na lolendo na ye, moto mabe alobaka : « Nzambe azalaka te. »
Kati na makanisi na ye nyonso, ezali na esika te mpo na Nzambe.
5 Misala na ye ekendeke liboso tango nyonso,
asalaka keba te na mikano na Yo, Yawe ;
atiolaka banguna na ye nyonso.
6 Amilobelaka :
« Eloko moko te ekotikala kolengisa ngai. »
Alapaka ndayi boye :
« Moko te akotikala kosala ngai mabe. »
7 Monoko na ye etonda na bilakeli mabe,
lokuta mpe mangungu ;
abongisaka kaka pasi mpe mabe.
8 Abombamaka pene ya bamboka.
Wuta na bisika oyo abombamaka,
abomaka moto oyo asali mabe te.
Miso na ye ezelaka na kobombama bato ya koboma.
9 Abombamaka lokola nkosi kati na evandelo na yango,
abombamaka mpo na kokanga moto oyo azangi nguya ;
akangaka moto oyo azangi nguya
na kotindika ye pembeni ya motambo.
10 Agumbaka ye mpe avandisaka ye na mabele,

mpe akweyaka na se ya bokonzi na ye.
11 Amilobelaka :
« Nzambe akotikala koyeba te,
abombaka elongi na Ye mpe akotikala komona te. »
12 Oh Yawe, telema.
Nzambe, sembola loboko na Yo,
kanisa babola.
13 Mpo na nini moto mabe afinga Nzambe ?
Mpo na nini amilobela :
« Nzambe akopesa ngai etumbu te ? »
14 Pamba te, Yo Nzambe, omoni pasi ya banyokolami ;
otalaka pasi na bango
mpe ozwaka yango kati na loboko na Yo.
Banyokolami bamipesaka epai na Yo
oyo osungaka bana bitike.
15 Bebisa nguya ya moto mabe,
pesa moto ya misala mabe etumbu
mpo na mabe na ye,
mpo ete emonana lisusu te.
16 Yawe azali Mokonzi mpo na seko,
bapagano bakozala lisusu te kati na mokili na Ye.
17 Yawe, oyokaka posa ya banyokolami,
olendisaka bango,
mpe oyokaka koganga na bango,
18 mpo na kolongisa mwana etike mpe monyokolami ;
boye, bato ya mokili bakobangisa lisusu te.
Nzembo 11
Ebombamelo ya solo
Kati na Yawe, nazali koluka ebombamelo.
Ndenge nini bokoka koloba na ngai :
« Kimela na ngomba na bino lokola ndeke ? »
2 Pamba te, tala, bato mabe babendaka batolotolo na bango,
batiaka bambanzi na bango na singa
mpo na kobamba yango longwa na molili
bato oyo bazali na mitema sembo.
3 Soki miboko ebukani,
moto ya sembo akoki kosala nini ?
4 Yawe azali kati na Tempelo na Ye ya bule ;
Yawe avandi na Kiti na Ye ya Bokonzi kati na Lola.
Azali kotala bato nyonso ;
mpe miso na Ye ezali kososola mozindo
ya mitema na bango.
5 Yawe atalaka mozindo ya moto ya sembo,
kasi ayinaka makasi moto mabe
elongo na moto oyo asepelaka na mobulu.
6 Tika ete akweyisela bato mabe

makala ya moto, sofolo ya moto !
Mpe mopepe ya moto ekozala libula na bango.
7 Pamba te Yawe azali sembo,
alingaka bosembo.
Bato ya sembo bakomona elongi na Ye.
Nzembo 12
Nzambe akokisaka bilaka na Ye
1 Wuta na buku ya mokambi ya bayembi. Nzembo ya Davidi ; ya koyemba na
lindanda ya basinga mwambe.
2 Yawe, sunga biso !
Pamba te bayengebene bazali lisusu te ;
bato ya kotiela motema bazali lisusu te
kati na bana na bato.
3 Bato nyonso bazali kokosana bango na bango,
bazali kolobana maloba ya sukali,
kasi mitema na bango ezali sembo te.
4 Tika ete Yawe aboma bato nyonso
oyo balobaka maloba ya sukali
mpe batondi na lolendo,
5 ba-oyo balobaka :
« Tokolonga na nzela ya lolemo na biso,
bibebu na biso ekolobela biso ;
nani akoluka kozala nkolo na biso ? »
6 Yawe alobi :
« Mpo ete bazali konyokola babola
mpe kolelisa bato oyo bakelela,
natelemi sik’oyo mpo na kobikisa batiolami. »
7 Maloba ya Yawe ezalaka peto
lokola palata oyo balekisi na moto
mpe bapetoli mbala sambo.
8 Yo, Yawe, okobatela bato oyo bakelela,
okobikisa biso mpo na libela liboso ya bato mabe.
9 Bato mabe batambolaka na bonsomi bipai na bipai
soki bato bapesi bozoba lokumu.
Nzembo 13
Kobanga mpe kolikya
2 Yawe, kino tango nini okobosana ngai mpo na libela ?
Kino tango nini okobomba elongi na Yo mpo ete namona Yo te ?
3 Kino tango nini nakozala mawa-mawa
kati na motema na ngai
mpe nakomitungisa mikolo nyonso ?
Kino tango nini monguna na ngai akolonga ngai ?
4 Yawe, Nzambe na ngai, tala mpe yanola ngai.

Sala ete miso na ngai emona malamu ;
soki te, nakokufa,
5 bongo monguna na ngai akoloba :
« Nalongi ye, »
mpe bayini na ngai bakosepela soki nakweyi.
6Kasi ngai, natie elikya na ngai kati na bolingo na Yo,
mpe motema na ngai ezali kosepela kati na lobiko na Yo.
Nakoyemba mpo na lokumu ya Yawe,
pamba te asaleli ngai bolamu.
Nzembo 14
Mokili ezali ya kobeba
1Wuta na buku ya mokambi ya bayembi. Nzembo ya Davidi.
Bazoba bamilobelaka :
« Nzambe azali te. »
Makanisi na bango esila kobeba,
basalaka makambo ya nkele,
mpe moko te asalaka bolamu.
2 Wuta na Likolo, Yawe atalaka bato
mpo na koluka koyeba
soki ezali ata na moko oyo azali na mayele,
oyo atalelaka Nzambe.
3 Bango nyonso babunga nzela,
bango nyonso bamibebisa ;
moko te asalaka bolamu,
ata moto moko te !
4 Boni, bato wana nyonso ya misala mabe bayebi eloko te ?
Bato baliaka bato na ngai ndenge baliaka lipa,

babelelaka Yawe te !
5 Somo monene ekangi bango,
pamba te Nzambe azali kati na bato ya sembo.
6 Bino, bato ya misala mabe, bobebisaka mabongisi ya mobola
kasi Yawe azali ebombamelo na ye.
7 Tika ete lobiko ya Isalaele ebimela na Siona !
Tango Yawe akobongisa bato na Ye,
bakitani ya Jakobi bakosepela, mpe Isalaele ekozala na esengo.
Nzembo 15
Nani akoki kovanda esika moko na Nzambe
1Nzembo ya Davidi.
Yawe, nani akoki kovanda kati na Ndako na Yo ya bule ?
Nani akoki kowumela na ngomba na Yo ya bule ?
2 Ezali moto oyo azangi pamela,
oyo asalaka makambo ya sembo
mpe alobaka solo ndenge ezali kati na motema na ye ;

3 oyo akoselaka moninga makambo te,
asalaka ye mabe te,
mpe ayokisaka ye pasi te ;
4 asanganaka te na moto oyo asalaka mabe,
kasi apesaka lokumu na moto oyo atosaka Yawe ;
akokisaka ndayi na ye atako ekopesa ye pasi,
mpe abongolaka mokano na ye te ;
5 asengaka mileki te soki adefisi mbongo,
andimaka kanyaka te
mpo na kokweyisa moto oyo asali mabe te.
Moto nyonso oyo atambolaka bongo

akotikala kopengwa te.
Nzembo 16
Nzela ya bomoi
1Nzembo ya Davidi.
Nzambe, batela ngai,
pamba te nabombami kati na Yo.
2 Nalobaka na Yawe : « Ozali Nkolo na ngai,
Yo moko kaka nde ozali bolamu na ngai. »
3 Natatolaka na tina na basantu
oyo bazali kati na mboka
ete bazali penza bato minene
oyo nasepelaka na bango makasi.
4 Bato oyo bapotaka mbangu mpo na koluka bolamu epai
ya banzambe mosusu bakomona pasi mingi.
Nakosopa te mbeka na bango ya makila epai ya banzambe ya lolenge wana
mpe nakotanga bakombo na yango te na bibebu na ngai.
5 Yawe, Yo moko kaka nde ozali
libula mpe bomoi na ngai ;
ozali ndanga ya bozwi na ngai.
6 Nazwi etando ya motuya makasi,
ezali libula ya kitoko penza mpo na ngai !
7 Nakopambola Yawe oyo apesaka ngai toli
mpe, ezala na butu, angengisaka makanisi na ngai.
8 Natalelaka Yawe tango nyonso,
pamba te azali pene na ngai mpo ete naningana te.
9 Yango wana motema na ngai etondi na esengo,
molimo na ngai ezali kosepela,
nzoto na ngai mpe ekopema na kimia.
10 Oh Yawe, okosundola ngai te kati na mboka ya bakufi,
okotika mpe te ete mosantu na Yo apola.
11 Okolakisa ngai nzela ya bomoi ;
okotondisa ngai na esengo kati na bozalisami na Yo,
elongo na bilengi ya suka te na ngambo ya loboko na Yo ya mobali.
Nzembo 17
Libondeli ya moto ya sembo
1 Libondeli ya Davidi.
Oh Yawe, yoka ngai !
Kolela na ngai ezali sembo !
Yoka koganga na ngai !
Landa malamu libondeli na ngai,
oyo ezali kobimela te na bibebu ya lokuta.
2 Tika ete, na mitindo na Yo,
bosembo na ngai emonisama solo
mpe miso na Yo emona oyo ezali alima !
3 Soki otali malamu motema na ngai,
soki olandeli ngai ata na butu
mpe omeki ngai,
okomona ete nasalaki mabongisi ya mabe te,
monoko na ngai ebukaki mobeko te.
4 Ata tango bato bamekaki kopesa ngai kanyaka,
nabatelaki kaka maloba na Yo
mpo ete natambola te na banzela ya bato ya masumu.
5 Matambe na ngai ezalaka kaka na banzela na Yo,
napengwaka te.
6 Nzambe na ngai, nabelelaka Yo,
pamba te oyanolaka ngai.
Yoka libondeli na ngai.
7 Yo oyo obikisaka mpe okangolaka,
na nzela ya loboko na Yo ya mobali,
bato oyo bazwaka Yo lokola ebombamelo na bango,
lakisa ngai misala kitoko ya bolingo monene na Yo.
8 Batela ngai lokola mbuma ya liso,
bomba ngai na se ya mapapu na Yo,
9 mosika ya bato mabe oyo bazali konyokola ngai,
mosika ya banguna na ngai oyo bazingeli ngai.
10 Bakomisi mitema na bango makasi,
mpe bazali koloba na lolendo.
11 Bazali kolanda ngai,
basili kozingela ngai,
mpe bazali koluka
ndenge nini kobwaka ngai na mabele.
12 Bazali lokola nkosi
oyo etondi na posa makasi ya kokanga nyama,
lokola nkosi ya kanda makasi
kati na ebombamelo na yango.
13Yawe, telema, kutana na bango
mpe bebisa bango ;
na nzela ya mopanga na Yo,
kangola ngai wuta na maboko ya bato mabe.
14Yawe, na nzela ya nguya na Yo,

kangola ngai wuta na maboko ya bato wana,
kangola ngai wuta na maboko ya bato ya mokili oyo.
Tika ete kufa ezala litomba na bango !
Tika ete, bango mpe bana na bango,
balia na lokoso, mpe mabumu na bango etonda
na bikolo oyo obombaka mpo na bango ;
bongo babomba ndambo oyo ekotikala
mpo na bakitani na bango !
15Mpo na ngai, sima na ngai kolonga,
nakotala elongi na Yo ;
sima na ngai kolamuka,
nakosepela na komona Yo !
Nzembo 18
Natondi Yo mpo ete okangoli ngai
1 Wuta na buku ya mokambi ya bayembi. Nzembo ya Davidi, mosali na Yawe.
Ayembelaki Yawe nzembo na maloba oyo, tango Yawe akangolaki ye wuta na maboko
ya banguna na ye nyonso mpe na loboko ya Saulo.
2 Oh Yawe, makasi na ngai, nalingaka Yo.
3 Yawe azali libanga na ngai,

ndako na ngai ya makasi mpe mokangoli na ngai ;
azali Nzambe na ngai, libanga na ngai
mpe ebombamelo na ngai ;
azali nguba na ngai,
Mobikisi na ngai,
mpe ekimelo na ngai.
4 Nabelelaki Yawe oyo abongi na lokumu,
mpe nakangolamaki wuta na maboko ya banguna na ngai.
5 Basinga ya kufa efinaki ngai,
mpela ya libebi epesaki ngai somo.
6 Basinga ya mboka ya bakufi elingaki ngai,
mitambo ya kufa ekangaki ngai.
nagangaki epai ya Nzambe na ngai
mpo ete asunga ngai.
Yawe ayokaki mongongo na ngai
wuta na Tempelo na Ye ;
koganga na ngai mpo na kosenga lisungi
ekomaki kino na matoyi na Ye.
8 Mabele ekomaki koningana makasi,
miboko ya bangomba elengaki mpe ebukanaki,
pamba te Yawe asilikaki.
9 Milinga ekomaki kobima na zolo na Ye,
moto makasi elongo na makala ya moto
ekomaki kobima na monoko na Ye.
10 Yawe afungolaki Lola mpe akitaki ;
mapata ya mwindo ezalaki na

se ya matambe na Ye.
11 Amataki na likolo ya Sheribe mpe apumbwaki,
apepaki na mapapu ya mopepe.
12 Akomisaki molili ebombamelo na Ye,
kapo na Ye, oyo ezingelaki Ye ;
mapata minene ezingelaki Ye,
mwindo lokola mayi ya mozindo.
13 Kongenga oyo ezalaki liboso na Ye
ezalaki kokimisa mapata,
konokisa mvula ya mabanga
mpe kobimisa makala ya moto.
14 Yawe agangaki wuta na Lola,
mongongo ya Ye-Oyo-Aleki-Likolo eyokanaki
na nzela ya mvula ya mabanga
mpe makala ya moto.
15 Abwakaki makonga na Ye
mpe atindaki yango na bangambo nyonso ;
abakisaki motango ya mikalikali
mpo na kopalanganisa yango.
16 Yawe, tango ogangelaki yango,
na nzela ya pema na Yo
mpe ya milinga ya zolo na Yo,
nzela oyo mayi ya ebale elekelaka ebimaki,
miboko ya mokili emonanaki na libanda.
17 Atandaki loboko na Ye wuta na likolo,
akamataki ngai mpe abimisaki ngai
na likama oyo nazalaki na yango
kati na mayi ya mozindo makasi ;
18 akangolaki ngai wuta na maboko
ya monguna na ngai ya nguya mpe ya bayini na ngai,
pamba te balekaki ngai na makasi.
19 Babundisaki ngai,
na mokolo oyo pasi ezalaki kokanga ngai,
kasi Yawe azalaki eyekamelo na ngai.
20 Abimisaki ngai mpo na kokomisa ngai nsomi,
akangolaki ngai,
pamba te alingaka ngai.
21 Yawe asaleli ngai makambo wana
kolanda bosembo na ngai,
afuti ngai kolanda bopeto ya maboko na ngai ;
22 pamba te nabateli banzela ya Yawe,
napesi Nzambe na ngai mokongo te
lokola bato mabe.
23 Natosaka mibeko na Ye nyonso
mpe nabatelaka bikateli na Ye.
24 Epai na Ye, nazalaki moto oyo azangi pamela
mpe namibatelaki mpo ete nasala masumu te.
25 Yawe afuti ngai kolanda bosembo na ngai,
kolanda bopeto ya maboko na ngai

na miso na Ye.
26 Solo, otalisaka bosembo na Yo
epai ya moto oyo atambolaka na bosembo,
mpe bolamu na Yo, epai ya moto oyo azangi pamela.
27 Otalisaka bopeto na Yo epai ya moto ya peto,
kasi omibombaka liboso ya moto oyo atambolaka nyoka-nyoka.
28 Yo nde obikisaka banyokolami,
okitisaka bato na lofundu.
29 Yawe, Nzambe na ngai,
Yo nde opelisaka mwinda na ngai ;
obongolaka molili na ngai pole.
30 Elongo na Yo, nabundisaka mampinga oyo elati bibundeli ;
mpe na lisungi ya Nzambe na ngai,
nakatisaka bamir.
31 Nzela ya Nzambe ezali ya kokoka,
Liloba na Yawe ezali na mbeba te ;
azali nguba mpo na bato nyonso
oyo bazwaka Ye lokola ebombamelo na bango.
32 Nani azali Nzambe soki Yawe te ?
Nani azali libanga soki Nzambe na biso te ?
33 Nzambe apesaka ngai makasi
mpe akomisaka nzela na ngai ya kokoka ;
34 akomisaka makolo na ngai lokola ya mboloko,
mpe avandisaka ngai na bisika ya likolo ;
35 alakisaka ngai kobunda,
mpe maboko na ngai ekoki kobenda tolotolo ya bronze.
36 Okomisaka lobiko na Yo nguba na ngai,
loboko na Yo ya mobali elendisaka ngai,
mpe lisungi na Yo ekomisaka ngai makasi.
37 Otambolisaka ngai na kimia,
mpe makolo na ngai elengaka te.
38 Nalandaka banguna na ngai,
mpe nakangaka bango ;
nazongaka kaka soki nasilisi koboma bango.
39 Nabebisaka bango nye,
mpe bakokaka lisusu kotelema te ;
bakweyaka na se ya matambe na ngai.
40 Opesaka ngai makasi ya bitumba,
ogumbaka banguna na ngai
mpe otiaka bango na se ya matambe na ngai.
41 Okimisaka banguna na ngai mosika na ngai,
mpe nabebisaka bayini na ngai.
42 Bagangaka mpo na koluka lisungi,
kasi moto oyo akokaki kobikisa bango azalaka te ;
babelelaka Yawe, kasi ayanolaka bango te.
43 Nanikaka bango lokola putulu
oyo mopepe epumbwisaka,
nanyataka bango lokola potopoto ya nzela.
44 Olongisaka ngai na bitumba ya bato,

obatelaka ngai mpo ete nazala mokambi ya bikolo.
Bato oyo nayebaki te bakomi kosalela ngai.
45 Soki kaka bayoki ngai, batosaka ngai ;
mpe bapaya bayaka
mpo ete nasepela na bango.
46 Bango nyonso balembi nzoto
mpe bakomi kobima na kolenga
wuta na bandako na bango ya makasi.
47 Longonya na Yawe !
Tika ete Ye oyo azali libanga na ngai akumisama !
Tika ete Nzambe ya lobiko na ngai anetolama !
48 Azali Nzambe oyo abundelaka ngai,
oyo atiaka bikolo na se ya matambe na ngai,
49 oyo akangolaka ngai
wuta na maboko ya banguna na ngai.
Olongisaka ngai liboso ya banguna na ngai,
obikisaka ngai na maboko ya banguna na ngai.
50 Yango wana, nakosanzola Yo, Yawe, kati na bikolo ;
nakoyemba mpo na lokumu ya Kombo na Yo.
51Yawe apesaka elonga monene
epai ya mokonzi na Ye,
atalisaka bolingo na Ye epai ya mopakolami na Ye,
epai ya Davidi mpe epai ya libota na ye, mpo na libela.
Nzembo 19
Bimoniseli mibale ya Nzambe
2 Likolo etatolaka nkembo ya Nzambe,
mapata elobaka misala na Ye.
3 Mokolo moko na moko eyebisaka yango
epai ya mokolo oyo elandaka,
mpe butu moko na moko eyebisaka yango
epai ya butu oyo elandaka.
4 Ezali na nzela ya lisolo te,
na nzela mpe ya maloba te
oyo mingongo na yango eyokanaka te.
5 Nzokande, sango na yango eyokanaka na mokili mobimba,
maloba na yango ekomaka kino na suka ya mokili.
Na likolo, Nzambe atie ndako ya kapo mpo na moyi.
6 Moyi yango ebimaka na tongo
ndenge elenge mobali oyo abali sika
abimaka na shambre na ye,
mpe ndenge elombe atambolaka
na elikya ya kolonga na momekano.
7 Moyi ebimaka wuta na songe moko ya likolo,
mpe esukisaka mobembo na yango na songe mosusu ;
eloko moko te ezangaka kozwa molunge na yango.
8 Mibeko ya Yawe ezali ya kokoka,

epesaka biso lisusu nguya ya kozala na bomoi.
Maloba na Ye nyonso ezali ya solo,
ebongi na kotiela yango elikya,
mpe epesaka bwanya epai ya zoba.
9 Mitindo ya Yawe ezali alima,
esepelisaka motema ;
malako na Ye ezali peto,
epesaka bososoli.
10 Kotosa Yawe ezali peto,
ewumelaka libela na libela.
Mitindo ya Yawe ezali ya solo,
nyonso ezali penza sembo.
11 Ezali na motuya koleka wolo,
koleka wolo ebele ya peto,
wolo oyo basangisa na eloko mosusu te ;
eleki mafuta ya nzoyi na elengi,
mafuta ya nzoyi oyo ezali kobima sika.
12 Epesaka mosali na Yo mayele ;
moto nyonso oyo atosaka yango azwaka litomba mingi.
13 Nani akoki kososola mabunga na ye
oyo asali na nko te ?
Limbisa masumu na ngai, oyo nayebi te !
14 Batela lisusu mosali na Yo
mpo ete nasala mabe na nko te.
Na bongo, nakozala moto ya kokoka
mpe nakosala bambeba minene te.
15 Yawe, Libanga na ngai mpe Mosikoli na ngai,
tika ete maloba mpe makanisi ya motema na ngai
esepelisa Yo !
Nzembo 20
Yawe, longisa mokonzi na biso
2 Tika ete Yawe ayanola yo
na tango ya pasi ;
tika ete Nzambe ya Jakobi azala
ndako batonga makasi mpo na kobatela yo.
3 Tika ete asunga yo wuta na Esika na Ye ya bule
mpe apesa yo makasi wuta na Siona.
4 Tika ete akanisa makabo na yo nyonso
mpe andima mbeka na yo ya kotumba.
5 Tika ete akokisa posa ya motema na yo
mpe mabongisi na yo nyonso.
6Tokoganga na esengo mpo na lobiko na Yo
mpe tokotombola bendele
na Kombo ya Nzambe na biso.
Tika ete Yawe akokisa bisengeli na Yo nyonso.
7 Nayebi sik’oyo ete Yawe abikisaka mopakolami na Ye,

ayanolaka ye wuta na Esika na Ye ya bule kati na Lola,
na nzela ya nguya ya loboko na Ye ya mobali.
8 Bamoko batiaka elikya na bango kati na bashar,
bamosusu, kati na bampunda ;
kasi biso totiaka elikya na biso
kati na Kombo na Yawe, Nzambe na biso.
9 Bango, bafukamaka mpe bakweyaka ;
kasi biso, tozalaka kaka ya kotelema
mpe totikalaka ngwi.
10 Yawe, bikisa mokonzi !
Yanola biso tango tozali kobelela.
Nzembo 21
Matondi mpo na elonga
2 Yawe, mokonzi azali kosepela na nguya na Yo;
Tala ndenge nini elonga oyo opesi ye
epesi ye esengo monene !
3 Okokisi posa ya motema na ye
mpe opimeli ye te oyo azalaki kosenga Yo.
4 Oyei epai na ye na mapamboli ya motuya.
Na moto na ye, olatisi ye motole ya wolo
oyo basangisa na eloko mosusu.
5 Asengaki Yo bomoi, mpe opesaki ye yango ;
opesaki ye bomoi molayi mpe ya libela na libela.
6 Nkembo na ye ezali monene
mpo na lobiko oyo opesaki ye ;
olatisaki ye na kongenga mpe na lokumu.
7 Solo, okomisi ye etima ya mapamboli ya seko na seko ;
okomisaki ye moto ya esengo na miso na Yo.
8 Mokonzi atiaka elikya na Yawe,
aninganaka te mpo na bolingo ya Ye-Oyo-Aleki-Likolo.
9 Loboko na Yo ekokanga banguna na Yo nyonso ;
loboko na Yo ya mobali ekokanga bayini na Yo.
10 Tango okomimonisa,
okokomisa bango lokola fulu ya moto.
Yawe akosilisa koboma bango na kanda na Ye,
mpe moto ekozikisa bango.
11 Okolimwisa mabota na bango na mokili,
mpe bakitani na bango, kati na bana ya bato.
12 Atako bakani kosala Yo mabe,
atako basali mabongisi ya mabe
mpo na kotelemela Yo,
bakotikala kolonga ata moke te ;
13 pamba te okobengana bango
tango okobwakela bango bambanzi ya tolotolo na Yo.
14 Yawe, telema na nguya na Yo !
Tokoyemba nguya na Yo na nzela ya banzembo.
Nzembo 22
Mpo na nini osundoli ngai
1 Wuta na buku ya mokambi ya bayembi. Nzembo ya Davidi, ya koyemba lokola
nzembo na kombo « Mboloko ya tongo. »
2 Nzambe na ngai, Nzambe na ngai,
mpo na nini osundoli ngai ?
Mpo na nini otelemi mosika ?
Mpo na nini ozali kobikisa ngai te ?
Mpo na nini ozali koyoka te koganga na ngai ?
3 Nzambe na ngai, na moyi, nabeleli Yo,
kasi oyanoli ngai te ;
na butu, nabeleli lisusu,
mpe natikali kovanda nye te.
4 Nzokande, ozali Mosantu,
ovandaka na Kiti na Yo ya Bokonzi,
kati na masanzoli ya Isalaele.
5 Batata na biso batiaki elikya na bango kati na Yo,
bamipesaki epai na Yo,
mpe okangolaki bango.
6 Bagangaki epai na Yo,
mpe Yo okangolaki bango ;
batiaki elikya na bango kati na Yo
mpe bayokisamaki soni te.
7 Nazali lisusu moto te, kasi mutsopi ;
bato nyonso bazali kofinga mpe kotiola ngai.
8 Bato nyonso oyo bazali komona ngai
bazali koseka ngai, bazali kokamwa,
koningisa mito mpe koloba :
9 « Atiaka motema na ye epai na Yawe ;
tika ete Yawe abikisa ye !
Tika ete Yawe akangola ye,
pamba te asepelaka na Ye ! »
10 Solo, Yawe, obimisaki ngai na libumu ya mama na ngai,
obatelaki ngai na kimia na tolo na ye.
11 Wuta mbotama na ngai,
batikaki ngai na maboko na Yo ;
wuta libumu ya mama na ngai,
ozali Nzambe na ngai.
12 Kozala mosika na ngai te,
pamba te pasi ekomi pene
mpe nazangi moto oyo akosunga ngai.
13 Banguna na ngai bazingeli ngai
lokola lisanga ya bangombe ya mibali,
bazingeli ngai lokola banyama mabe
oyo ezalaka na Bashani ;
14 mpe bafungoleli ngai makasi minoko na bango
lokola nkosi oyo etomboki mpe ezali kolia nyama.
15 Nakomi lokola mayi oyo ezali kosopana,

mpe mikuwa na ngai nyonso ekabwani ;
motema na ngai ekomi lokola mafuta
oyo ezali konyangwama kati na ngai.
16 Makasi na ngai ekawuki lokola potopoto,
mpe nazali kokoka lisusu koloba te ;
otie ngai pembeni ya lilita.
17 Bambwa ezingeli ngai,
ngulupa ya bato mabe bayei kobundisa ngai,
bazali kotambola zingazinga na ngai ;
bakangi maboko mpe makolo na ngai na basinga.
18 Nakoki sik’oyo kotanga ata mikuwa na ngai nyonso ;
kasi bato bazali kotala mpe koseka ngai,
19 bazali kokabola bilamba na ngai
mpe kobeta zeke mpo na nzambala na ngai.
20 Kasi Yo, Yawe, kozala mosika te !
Ozali makasi na ngai ;
yaka noki kosunga ngai.
21 Bikisa bomoi na ngai liboso ya mopanga,
mpe kangola yango wuta na manzaka ya bambwa.
22 Bikisa ngai wuta na monoko ya nkosi
mpe na maseke ya mpakasa.
23 Nakotatola Kombo na Yo epai ya bandeko na ngai,
mpe nakokumisa Yo kati na mayangani.
24 Bino bato oyo botosaka Yawe, bosanzola Ye !
Bino nyonso bana ya Jakobi, bopesa Ye lokumu !
Bino nyonso bana ya Isalaele, botosa Ye !
25 Pamba te Yawe atiolaki te
mpe abwakaki te mobola ;
apesaka ye mokongo te mpe ayokaka ye
tango asengaka lisungi.
26 Na ngolu na Yo, nakumisaka Yo kati na mayangani,
nakokisaka bandayi na ngai
na miso ya bato oyo batosaka Yo.
27 Babola bakolia mpe bakotonda ;
bato oyo balukaka Yawe bakosanzola Ye.
Tika ete bozala na bomoi libela na libela.
28 Mokili mobimba ekokanisa Yawe,
ekomipesa epai na Ye ;
mpe bituka nyonso ya bikolo ekogumbama liboso na Ye.
29 Pamba te Yawe azali Mokonzi,
azali kokonza bikolo.
30Bazwi nyonso ya mokili bakolia
mpe bakogumbamela Ye ;
bato nyonso oyo bazali kokende na kunda,
ba-oyo bakoki te komibatela na bomoi,
bakogumbama liboso na Ye.
31 Bakitani na bango bakosalela Yawe

mpe bakopanza sango na Ye
epai ya ekeke oyo ekoya na sima ;
32 bakosakola misala ya bosembo na Ye,
epai ya bato oyo bakobotama.
Nzembo 23
Yawe azali Mobateli na ngai
1 Nzembo ya Davidi.
Yawe azali mobateli na ngai,
nakozanga ata eloko moko te.
2 Apemisaka ngai na matiti ya mobesu,
mpe amemaka ngai pembeni ya mayi ya kimia.
3 Ayeisaka sika makasi ya bomoi na ngai,
akambaka ngai na banzela ya bosembo
mpo na lokumu ya Kombo na Ye.
4 Ata soki nasengeli kokatisa lubwaku
oyo etondi na molili ya kufa,
nakobanga mabe ata moko te,
pamba te ozali elongo na ngai,
nzete na Yo ya mobateli ekambaka ngai,
mpe lingenda na Yo ebatelaka ngai.
5 Obongisaka mesa mpo na ngai
na miso ya bayini na ngai,
opakolaka moto na ngai mafuta
mpe otondisaka kopo na ngai kino kosopana.
6 Solo, na mikolo nyonso ya bomoi na ngai,
esengo mpe bolingo na Yo ekobanda kolanda ngai ;
mpe nakovanda kati na Tempelo ya Yawe
kino suka ya bomoi na ngai.
Nzembo 24
Yawe akoti na Tempelo
1 Nzembo ya Davidi.
Mabele mpe nyonso oyo ezali kati na yango
ezali ya Yawe.
Mokili mpe ezali ya Yawe,
elongo na bavandi na yango.
2 Pamba te ezali Yawe nde atia yango
na likolo ya bibale minene
mpe apikaki yango na likolo ya miluka.
3 Nani akokoka komata ngomba ya Yawe ?
Nani akokoka kotelema kati na Esika na Ye ya bule ?
4 Ezali moto oyo azali maboko pembe mpe motema peto,
oyo atiaka elikya te na banzambe ya bikeko
mpe alapaka ndayi ya lokuta te.
5 Yawe akopambola ye ;
mpe Nzambe, Mobikisi na ye, akokomisa ye sembo.
6 Ndenge wana nde ezali,

ekeke ya bato oyo bakangamaka na Yo,
ba-oyo balukaka elongi na Yo, Nzambe ya Jakobi.
7 Bino bikuke, botombola mitondo na bino !
Bino bikuke ya kala, bomitombola !
Tika ete Mokonzi ya nkembo akota !
8 Nani azali Mokonzi yango ya nkembo ?
Ezali Yawe, Elombe ya nguya ;
Yawe, Elombe ya bitumba.
9 Bino bikuke, botombola mitondo na bino !
Bino bikuke ya kala, bomitombola !
Tika ete Mokonzi ya nkembo akota !
10 Nani azali Mokonzi yango ya nkembo ?
Ezali Yawe, Mokonzi ya mampinga,
nde azali Mokonzi ya nkembo !
Nzembo 25
Yawe, lakisa ngai nzela ya kolanda
1Nzembo ya Davidi.
Yawe, Nzambe na ngai,
natiaka elikya na ngai kati na Yo.
2 Nzambe na ngai,
natiaka elikya na ngai kati na Yo ;
sala ete nayoka soni te,
mpe banguna na ngai basepela te na tina na ngai.
3 Bato nyonso oyo batalelaka Yo
bakotikala koyokisama soni ata moke te ;
kaka ba-oyo bapesaka Yo mokongo
nde bakoyokisama soni.
4 Yawe, lakisa ngai nzela,
teya ngai nzela oyo olingi ete nalanda.
5 Kamba ngai kati na bosolo na Yo
mpe pesa ngai mayele,
pamba te ozali Nzambe, Mobikisi na ngai ;
mpe ngai natiaka elikya na ngai
kati na Yo tango nyonso.
6 Yawe, kanisa mawa mpe bolingo na Yo,
pamba te ezali mpo na libela na libela.
7 Yawe, kokanisa te masumu
mpe botomboki ya bolenge na ngai ;
kanisa ngai kaka kolanda boboto na Yo,
pamba te ozali malamu.
8 Solo, Yawe azali malamu mpe alima ;
atalisaka banzela na Ye
epai ya bato ya masumu.
9 Atambolisaka bato oyo bamikitisa,
kati na banzela ya sembo,
mpe ateyaka bango banzela na Ye.

10 Banzela nyonso ya Yawe etalisaka bolingo
mpe boyengebene na Ye mpo na bato
oyo babatelaka boyokani mpe malako na Ye.
11 Yawe, mpo na bolingo ya Kombo na Yo,
limbisa masumu na ngai,
atako ezali minene.
12 Banani bazali bato oyo batosaka Yawe ?
Alakisaka bango nzela ya kopona.
13 Boye, bakolekisa mikolo ya bomoi na bango
kati na bofuluki,
mpe mokili ekozala libula ya bana na bango.
14 Yawe ayebisaka mabongisi na Ye
epai ya bato oyo batosaka Ye,
alakisaka bango mabombami ya boyokani na Ye.
15 Natalelaka Yawe tango nyonso,
pamba te kaka Ye nde akolongola
makolo na ngai na motambo.
16 Yawe, balola miso na Yo epai na ngai
mpe salela ngai ngolu,
pamba te nazali kaka ngai moko,
mpe nazali monyokolami.
17 Lembisa pasi ya motema na ngai
mpe kangola ngai na mitungisi na ngai.
18 Tala pasi mpe kolela na ngai,
mpe limbisa masumu na ngai nyonso.
19 Tala ndenge nini banguna na ngai bazali ebele,
mpe ndenge nini bazali koyina ngai makasi !
20 Batela bomoi na ngai mpe kangola ngai ;
sala ete nayoka soni te,
pamba te nabombamaka kati na Yo.
21 Lokola mpe natielaka Yo motema,
tika ete bozangi pamela mpe bosembo ebatela ngai.
22 Nzambe, kangola Isalaele,
na pasi na yango nyonso !
Nzembo 26
Yawe, longisa ngai
1 Nzembo ya Davidi.
Yawe, longisa ngai na miso ya basambisi,
pamba te natambolaka na bosembo ;
natielaka Yawe motema,
nakozonga sima te.
2 Yawe, tala ngai malamu mpe meka ngai,
sosola motema mpe makanisi na ngai,
3 pamba te napengwaka te liboso ya bolingo na Yo
mpe nabikaka bomoi na ngai kolanda bosembo na Yo.

4 Navandaka esika moko te na bakosi,
natambolaka nzela moko te na bato ya mitema mibale.
5 Nayinaka kosangana elongo na bato ya misala mabe
mpe navandaka te esika moko na bato mabe.
6 Yawe, nasukoli maboko na ngai
mpo na kolakisa ete nasali mabe te,
mpe nabandi na etumbelo na Yo,
7 mpo na kozongisela Yo matondi
mpe kotatola misala minene na Yo.
8 Yawe, nasepelaka na Tempelo
epai wapi ovandaka elongo na nkembo na Yo.
9 Kolongola te molimo na ngai nzela moko na bato ya masumu,
bomoi na ngai elongo na basopi makila,
10 oyo maboko na bango etondi na makila,
mpe maboko na bango ya mibali etondi na kanyaka.
11 Natambolaka na bomoi ya bosembo ;
kangola ngai mpe salela ngai ngolu.
12 Makolo na ngai etambolaka na nzela ya alima ;
nakopambola Yawe kati na mayangani ya monene.
Nzembo 27
Nabatelami malamu epai ya Nzambe
1Nzembo ya Davidi.
Yawe azali pole mpe lobiko na ngai ;
nakobanga nani ?
Yawe azali ndako batonga makasi ya bomoi na ngai ;
nakolenga liboso ya nani ?
2 Tango bato mabe babundisaka ngai
mpo na koluka kosala ngai mabe,
ezali bayini mpe banguna na ngai
nde baninganaka mpe bakweyaka.
3 Ata limpinga ezingeli ngai,
motema na ngai ekobanga soki moke te ;
ata etumba etelemi mpo na koboma ngai,
atako bongo, nakozala kaka na elikya makasi.
4 Nalukaka eloko moko kowuta na Yawe,
eloko moko kaka oyo nasengaka makasi :
nalingi kovanda na Tempelo ya Yawe,
mikolo nyonso ya bomoi na ngai,
mpo na kosepelaka na kitoko ya Yawe
mpe kosengaka toli na Ye kati na Tempelo na Ye.
5 Pamba te, na tango ya pasi,
akobatela ngai kati na evandelo na Ye,
akobomba ngai kati ya Ndako na Ye ya bule
mpe akotelemisa ngai na likolo ya libanga.

6Bongo, nakotombola moto na ngai
na likolo ya banguna oyo bazingeli ngai ;
nakobanda kobonza, na se ya lokito ya esengo,
bambeka kati Ndako na Ye ya bule ;
nakobanda koyembela Yawe
mpe kobetela Ye mindule.
7 Yawe, yoka mongongo na ngai,
soki nabeleli Yo ;
salela ngai ngolu mpe yanola ngai.
8 Motema na ngai elobi na tina na Yo :
« Tala elongi na Ye ! »
Yawe, nakotala elongi na Yo.
9 Kopesa ngai mokongo te,
kobengana mosali na Yo te na kanda ;
osungaki ngai.
Kotika ngai te, kosundola ngai te,
Nzambe, Mobikisi na ngai.
10 Ata tata mpe mama na ngai basundoli ngai,
Yawe akolokota ngai.
11 Yawe, lakisa ngai nzela na Yo,
tambolisa ngai na nzela ya alima,
pamba te banguna na ngai bazali koluka ngai.
12 Kotika te ete nakangama na motambo ya bayini na ngai,
pamba te batatoli ya lokuta batelemi
mpo na kokosela ngai makambo,
bazali kobimisa maloba mabe.
13 Nakozalaka na elikya na likambo oyo :
nakobika bolamu ya Yawe
14 Talela Yawe !
Zala makasi mpe yika mpiko !
Talela Yawe !
Nzembo 28
Yawe, yanola ngai
1 Nzembo ya Davidi.
Yawe, nazali kobelela Yo !
Ozali Libanga na ngai,
koboya te koyoka ngai.
Soki te, nakozala lokola bato
oyo bazali kokita na kunda.
2 Yoka ngai tango nabondelaka Yo
mpo na kosenga lisungi,
tango natombolaka maboko na ngai,
na kotala na ngambo ya Esika-Oyo-Eleki-Bule.
3 Kokumba ngai te elongo na bato mabe,
elongo na bato oyo basalaka mabe,

oyo balobaka makambo ya kimia epai ya baninga na bango,
kasi babombaka mabe kati na mitema na bango.
4 Zongisela bango kolanda misala na bango,
kolanda misala mabe na bango ;
zongisela bango kolanda misala ya maboko na bango,
mpe kweyisela bango oyo ekoki na misala na bango.
5Pamba te bamemiaka te misala ya Yawe
mpe makambo oyo akokisaka,
akobamba bango na mabele
mpe akotikala kotelemisa bango lisusu te.
6 Tika ete Yawe akumisama,
pamba te ayanoli mabondeli na ngai.
7 Yawe azali makasi mpe nguba na ngai ;
natielaka Ye motema na ngai, mpe asungaka ngai.
Motema na ngai etondi na esengo,
mpe nazali kokumisa Ye na banzembo na ngai.
8 Yawe azali makasi ya bato na Ye,
ndako batonga makasi epai wapi mopakolami na Ye azwaka lobiko.
9 Yawe, bikisa bato na Yo
mpe pambola libula na Yo ;
zala mobateli na bango
mpe sunga bango mpo na libela.
Nzembo 29
Mongongo ya Yawe
1 Nzembo ya Davidi.
Bopesa Yawe, bino ba-anjelu ya Nzambe,
bopesa Yawe nkembo mpe makasi.
2 Bopesa Yawe nkembo oyo ekoki na lokumu ya Kombo na Ye ;
bogumbamela Yawe kati na kongenga ya bosantu na Ye.
3 Mongongo ya Yawe eyokani na likolo ya mayi,
Nzambe ya nkembo azali koleka elongo na lokito,
Yawe azali koleka elongo na lokito na likolo ya mayi minene.
4 Mongongo ya Yawe ezali na nguya ;
mongongo ya Yawe ezali na lokumu mingi.
5 Mongongo ya Yawe ebukaka banzete ya sedele ;
Yawe abukaka banzete ya sedele ya Libani.
6 Apumbwisaka Libani lokola mwana ngombe,
apumbwisaka Sirioni lokola mwana ya mpakasa.
7 Mongongo ya Yawe ebimaka
elongo na bakake ya moto.
8 Mongongo ya Yawe elengisaka esobe ;
Yawe alengisaka Esobe ya Kadeshi.
9 Mongongo ya Yawe esalaka ete mboloko ebota,
esalaka mpe ete zamba etikala pamba.
Kati na Tempelo ya Yawe,

nyonso egangaka : « Nkembo ! »
10 Yawe avandaki na Kiti ya Bokonzi
na likolo ya mpela ;
Yawe avandi na Kiti ya Bokonzi
lokola Mokonzi mpo na libela.
11 Yawe apesaka bato na Ye makasi ;
Yawe apambolaka bato na Ye na nzela ya kimia.
Nzembo 30
Yawe azongisi ngai na bomoi
1 Nzembo ya Davidi mpo na libulisi ya Tempelo.
2 Yawe, nanetoli Yo,
pamba te obimisaki ngai na libulu ya mozindo
mpe otikaki te banguna na ngai kosepela na tina na ngai.
3 Yawe, Nzambe na ngai, nabelelaki Yo
mpe obikisaki ngai na bokono.
4 Yawe, obimisaki ngai na mboka ya bakufi,
obatelaki bomoi na ngai
mosika na bato oyo bazali kokita na libulu.
5 Boyemba banzembo mpo na lokumu ya Yawe,
bino babulami na Ye ;
bokumisa Kombo na Ye ya bule.
6 Pamba te kanda makasi na Ye ewumelaka
mpo na mwa tango moke,
kasi ngolu na Ye ewumelaka seko na seko ;
kolela ekoki kowumela kino na pokwa,
kasi kosepela ekokota na tongo.
7 Tango nazalaki na kimia, nalobaki :
« Nakotikala kokweya te. »
8 Yawe, tango osalelaki ngai ngolu,
olendisaki ngomba na ngai ;
kasi tango obombelaki ngai elongi,
nabungisaki elikya.
9 Yawe, nabelelaki Yo ;
nabelelaki Yawe mpo na kosenga lisungi :
10 « Litomba nini ezali soki nakufi,
soki nakiti na libulu ?
Boni, putulu ekokumisa Yo ?
Boni, ekosakola boyengebene na Yo ?
11 Yawe, yoka ngai mpe salela ngai ngolu ;
Yawe, zala lisungi na ngai. »
12 Obongoli kolela na ngai, okomisi yango mabina ;
olongoli mokumba na ngai mpe olatisi ngai esengo,
13 mpo ete molimo na ngai ekumisa Yo na banzembo,
kasi navanda nye te.

Yawe, Nzambe na ngai, nakokumisa Yo
libela na libela.
Nzembo 31
Natie elikya na ngai kati na Yawe
1 Nzembo ya Davidi. Wuta na buku ya mokambi ya bayembi.
2 Eh Yawe, kati na Yo nde nazwa ebombamelo ;
kondima te ete nayoka soni !
Bikisa ngai na bosembo na Yo !
3 Yoka ngai mpe kangola ngai noki !
Zala mpo na ngai libanga oyo ezingelami na bamir
mpe ndako batonga makasi mpo na kobikisa ngai.
4 Mpo ete ozali libanga na ngai
mpe ndako na ngai ya makasi,
kamba mpe tambolisa ngai
mpo na lokumu ya Kombo na Yo.
5 Bikisa ngai na motambo oyo batieli ngai,
pamba te ozali ebombamelo na ngai.
6 Nazongisi molimo na ngai kati na maboko na Yo,
Yawe, Nzambe ya solo, oyo okangolaki ngai.
7 Nalingaka te bato nyonso oyo bakangamaka
na banzambe ya bikeko,
pamba te natiaka elikya na ngai kati na Yawe.
8 Nakozalaka moto ya esengo
mpe nakosepelaka kati na bolingo na Yo ;
pamba te omonaka pasi na ngai,
mpe oyebi mitungisi na ngai.
9 Okabaki ngai te na maboko ya monguna na ngai,
kasi obombaka ngai mosika,
na esika ya kimia penza.
pamba te nazali kati na pasi ;
miso, motema mpe nzoto na ngai mobimba
ebebi mpo na mawa.
11 Bomoi na ngai ekawuki mpo na pasi,
mpe mibu na ngai ezali koleka kati na kolela ;
makasi na ngai esili mpo na mabe na ngai,
mpe mikuwa na ngai elembi.
12 Banguna na ngai nyonso bakomi kozwa ngai
lokola eloko ya lisuma,
baninga na ngai bakomi kozwa ngai
lokola eloko ya soni,
mpe bato oyo bayebi ngai bakomi kozwa ngai
lokola eloko ya somo.
13 Babosani ngai lokola moto oyo asila kokufa ;
nakomi lokola mbeki oyo epanzana.
14 Nayokaka matongi na bango na tina na ngai
tango basanganaka mpe basalaka makita
mpo na koluka ndenge nini koboma ngai.

15 Kasi ngai, natiaka elikya na ngai kati na Yo, Yawe,
mpe nalobaka : « Ozali Nzambe na ngai. »
16 Mikolo ya bomoi na ngai ezali kati na maboko na Yo ;
kangola ngai wuta na maboko
ya banguna mpe ya bayini na ngai.
17 Tala ngai mosali na Yo, na miso ya bolingo ;
bikisa ngai kati na bolingo na Yo.
18 Yawe, sala ete nayokisama soni te,
pamba te nabeleli Yo.
Kasi tika ete bato mabe nde bayoka soni
mpe bakita kino na mboka ya bakufi.
19 Tika ete ekangama, bibebu oyo elobaka lokuta,
oyo elobaka na lolendo mpe na lofundu,
oyo ebebisaka lokumu ya moto ya sembo
na nzela ya songisongi.
20 Boboto na Yo ezali penza monene,
boboto oyo obombaka mpo na bato oyo batosaka Yo,
boboto oyo otalisaka epai ya bato oyo bazwaka Yo
lokola ebombamelo na bango,
na miso ya bato nyonso.
21 Obombaka bango epai na Yo,
mosika ya mabongisi mabe ya bato ;
obatelaka bango kati na Yo,
mosika ya bato oyo babundisaka bango.
22 Tika ete Yawe akumisama,
pamba te atalisaki ngai bolingo na Ye ya kokamwa,
tango nazalaki kati na engumba
oyo ezingelamaki na banguna !
23 Kati na kobanga na ngai, namilobelaki :
« Obengani ngai penza mosika na Yo ! »
Nzokande oyokaki ngai wana nazalaki kobondela Yo
mpe wana nazalaki kobelela Yo.
24 Bino babulami na Ye nyonso,
bolinga Yawe !
Yawe abatelaka bato ya sembo epai na Ye,
kasi apesaka etumbu ya makasi
epai ya bato ya lofundu.
25 Bino nyonso oyo botalelaka Yawe,
bozala makasi mpe boyika mpiko.
Nzembo 32
Bolimbisi epesaka esengo
1Nzembo ya Davidi.
Esengo na moto oyo mabe na ye elimbisami,
mpe masumu na ye elongwe !
2 Esengo na moto oyo Yawe atangelaka lisumu te,

mpe atambolaka na lokuta te.
3 Lokola nazalaki kondima mabe na ngai te,
nazalaki tango nyonso kolela mpo na pasi.
4 Butu mpe moyi,
loboko na Yo ezalaki kofinafina ngai ;
makasi na ngai ekomaki kosila
ndenge makasa ekawukaka na eleko ya moyi.
5Tango nandimaki masumu na ngai
mpe nabombaki mabe na ngai te,
nalobaki : « Nakotubela
masumu na ngai liboso ya Yawe. »
Bongo Yo olimbisaki mabe mpe masumu na ngai.
6 Boye, tika ete bayengebene nyonso
basambelaka Yo na tango ya malamu !
Soki mayi minene etomboki,
bambonge na yango ekozwa bango te.
7 Ozali ebombamelo na ngai ;
obatelaka ngai mpo ete pasi ekanga ngai te
mpe ozingelaka ngai na banzembo ya kokangolama.
8 Olobaki : « Nakopesa yo malako
mpe nakolakisa yo nzela ya kolanda ;
nakopesa yo toli mpe nakosenzela yo.
9 Kozala te lokola mpunda to lokola mile ezanga bososoli,
oyo bakangaka nguya na yango
na nzela ya ebende mpe ya singa
oyo batiaka na minoko na yango
mpo na kopekisa yango kopusana pene na yo. »
10 Bato mabe bazali na pasi mingi,
kasi bolamu ya Yawe ezingelaka bato
oyo batiaka elikya na Yawe.
11 Bino bato ya sembo, bosepela kati na Yawe,
bozala na esengo !
Bino nyonso oyo bozali na mitema alima,
bobeta milolo ya esengo.
Nzembo 33
Nzambe Mokeli mpe Mobikisi
1 Bino bato ya sembo, bobeta milolo ya esengo na tina na Yawe !
Kokumisa Nzambe ebongi na bato oyo bazali alima.
2 Bosanzola Yawe na nzenze,
bosanzola Ye na lindanda ya basinga zomi.
3 Boyembela Yawe nzembo ya sika,
bobetisa bibetelo mindule elongo na koganga ya esengo.
4 Pamba te Liloba na Yawe ezali alima,
misala na Ye nyonso ekokisamaka na boyengebene.

5 Yawe alingaka bosembo mpe alima ;
mokili etondi na bolingo na Ye.
6 Likolo ekelamaki na Liloba na Yawe ;
mampinga na yango nyonso,
na nzela ya pema ya monoko na Ye.
7 Asangisaka mayi ya bibale minene esika moko,
mpe atiaka yango na bisika ya mozindo.
8 Tika ete mokili mobimba etosa Yawe !
Tika ete bavandi nyonso ya mokili balenga liboso na Ye.
9 Pamba te alobaki, mpe likambo esalemaki ;
mpe apesaki mitindo, mpe emonanaki.
10 Yawe akweyisaka mikano ya bikolo,
abebisaka mabongisi ya bato.
11 Kasi mikano ya Yawe etikalaka mpo na seko,
mabongisi ya motema na Ye, mpo na bikeke nyonso.
12 Esengo na ekolo oyo Yawe azali Nzambe na yango.
Esengo na bato oyo aponaki mpo na libula na Ye.
13 Yawe atalaka wuta na likolo,
amonaka bana nyonso ya bato.
14 Wuta na evandelo na Ye,
atalaka bavandi nyonso ya mokili.
15 Ye oyo asalaka mitema nyonso ya bato
asosolaka makambo nyonso oyo basalaka.
16 Ezali te limpinga monene nde ebikisaka mokonzi
to nguya monene nde ekangolaka elombe.
17 Mpunda ezali na nguya te ya kopesa lobiko,
makasi na yango nyonso ekangolaka te.
18 Nzokande Yawe atalaka bato oyo batosaka Ye,
ba-oyo batiaka elikya na bolingo kati na Ye,
19 mpo na kokangola bango na kufa
mpe kobatela bango na bomoi
ata na tango ya nzala makasi.
20 Totielaka Yawe motema ;
azali lisungi mpe nguba na biso.
21 Solo, mitema na biso esepelaka kati na Ye,
pamba te totiaka elikya na biso
kati na Kombo na Ye ya bule.
22 Yawe, lokola totiaka elikya na biso kati na Yo,
tika ete bolingo na Yo ezala elongo na biso.
Nzembo 34
Yawe, mokangoli na ngai
1 Nzembo ya Davidi. Ayembaki yango tango akosanaki liboma liboso ya Abimeleki
oyo abenganaki ye, mpe akendeki.
2 Nakopambola Yawe tango nyonso,
nakokumisa Ye mikolo nyonso na bibebu na ngai.

3 Tika ete bomoi na ngai emikumisa kati na Yawe ;
tika ete banyokolami bayoka mpe basepela !
4 Boya kosakola elongo na ngai
ete Yawe azali monene !
Tonetola Kombo na Ye, biso nyonso.
5 Nalukaki Yawe, mpe ayanolaki ngai ;
akangolaki ngai na somo na ngai nyonso.
6 Bato oyo batalaka epai na Ye bangengaka na esengo,
mpe bayokisamaka soni ata moke te.
7 Mobola agangaki, mpe Yawe ayokaka ye ;
abikisaki ye na pasi na ye nyonso.
8 Anjelu ya Yawe atongaka molako na ye
zingazinga ya bato oyo batosaka Yawe,
mpe akangolaka bango.
9 Bomeka elengi mpe botala
ndenge nini Yawe azali malamu ;
Esengo na moto oyo azwaka Yawe
lokola ebombamelo na ye !
10 Bino basantu ya Yawe, botosa Yawe ;
pamba te bato oyo batosaka Ye
bazangaka eloko moko te.
11 Bana ya nkosi ezangaka mpe ekufaka nzala,
kasi bato oyo balukaka Yawe
bakozanga eloko moko.
12 Bana na ngai, boya, boyoka ngai ;
Nakolakisa bino kotosa Yawe.
13 Nani asepelaka na bomoi ?
Nani alingaka kobika mikolo ebele ya esengo ?
14 Batela lolemo na yo mosika na mabe,
mpe bibebu na yo ete eloba lokuta te.
15 Zala mosika na mabe mpe sala bolamu,
luka kimia mpe koba na yango.
16 Miso ya Yawe etalaka bato ya sembo,
mpe matoyi na Ye eyokaka koganga na bango ;
17 kasi Yawe apesaka bato mabe mokongo
mpo ete bakanisa bango lisusu te kati na mokili.
18 Tango bato ya sembo babelelaka,
Yawe ayokaka mpe akangolaka bango
na pasi na bango nyonso.
19 Yawe azali pene ya bato
oyo bazoki na mitema
mpe abikisaka ba-oyo balembi na milimo na bango.
20 Pasi mingi ekangaka moto ya sembo,
kasi Yawe akangolaka ye na nyonso,
21 abatelaka mikuwa na ye nyonso
mpo ete moko te kati na yango ebukana.

22 Mabe ebomaka moto mabe,
mpe bayini ya moto ya sembo bakozwa etumbu.
23 Yawe akangolaka bomoi ya basali na Ye ;
mpe bato nyonso oyo bazwaka Ye
lokola ebombamelo na bango bakozwa etumbu te.
Nzembo 35
Yawe abatelaka bato ya bolembu
1 Nzembo ya Davidi.
Yawe, kota likambo na ngai liboso ya bayini na ngai ;
bundisa bato oyo bazali kobundisa ngai.
2 Kamata nguba ya moke mpe ya monene,
mpe telema mpo na kosunga ngai.
3 Tombola likonga ya monene mpe ya moke
mpo na kobundisa bato oyo bazali kolanda ngai.
Loba na ngai :
« Nazali lobiko na Yo. »
4 Tika ete bato oyo bazali komeka bomoi na ngai
basambwa mpe bayoka soni ;
tika ete bato oyo bazali kokana kosala ngai mabe
bazonga sima mpe bakoma mawa-mawa !
5 Tika ete bakoma lokola matiti ya kokawuka
oyo mopepe ezali kopumbwisa,
tango anjelu ya Yawe akotindika bango ;
6 tika ete nzela na bango ekoma molili mpe moselu
tango anjelu ya Yawe akobengana bango.
7 Mpo ete, na kozanga tina, mpo na kokanga ngai,
batielaki ngai mitambo mpe batimolaki mabulu,
8 tika ete libebi ekweyela bango na mbalakata,
bakangama bango moko na mitambo oyo batielaki ngai
mpe bakweya kati na mabulu yango !
9 Nakotonda na esengo kati na Yawe
mpe nakosepela kati na lobiko na Ye.
10 Mikuwa na ngai nyonso ekoloba :
« Oh Yawe, nani akoki kokangola, lokola Yo,
mobola wuta na maboko ya moto oyo aleki ye na makasi,
mobola mpe mokeleli wuta na maboko ya banyokoli na bango ? »
11 Batatoli oyo bamipesa na kanza batelemi,
bazali kopesa ngai mituna
na tina na makambo oyo nayebi te.
12 Bazali kozongisela ngai mabe
mpo na bolamu oyo nasalaki,
mpe kosundola ngai lokola monyokolami.
13 Nzokande tango bango babelaki,
ngai nalataki saki, namikitisaki na kokila bilei,
nazalaki kobondela mpo na bango.

14 Nazalaki kotambola na mawa
lokola mpo na moninga to mpo na ndeko ;
nazalaki kokitisa moto na se mpo na mawa
lokola moto oyo azali kolela mama na ye.
15 Kasi awa ngai nakomi na pasi,
bango bazali kosepela mpe kosangana ;
wana ngai nayebi te, bango bazali kosangana
mpo na kotonga ngai,
bazali kolemba te kofinga ngai.
16 Lokola bapagano, bazali koseka ngai,
bazali kolia minu na tina na ngai.
17 Yawe, kino tango nini okotala kaka boye ?
Kangola ngai wuta na misala na bango ya mabe,
bomoi na ngai wuta na manzaka ya bankosi oyo.
18 Nakokumisa Yo kati na mayangani monene,
nakosanzola Yo kati na ebele ya bato.
19 Tika ete banguna na ngai basepela te
na tina na ngai ;
tika ete bayini na ngai na kozanga tina
bakanga miso te.
20 Pamba te balobaka te maloba ya kimia,
kasi babongisaka lokuta mpo na kokosela bato ya kimia
makambo kati na mboka.
21 Balobaka na mongongo makasi :
« Eh ! Eh ! Tomonaki ye ! »
22 Yawe, omoni nyonso wana ; kovanda nye te !
Nkolo, kozala mosika na ngai te !
23 Lamuka mpe telema mpo na kolongisa ngai !
Nzambe na ngai mpe Nkolo na ngai,
kota likambo na ngai.
24 Yawe, Nzambe na ngai,
longisa ngai na bosembo na Yo ;
kotika bango te kosepela na tina na ngai.
25 Tika ete bamilobela te :
« Ah ! Tala makambo oyo tozalaki koluka ! »
Tika ete baloba te : « Tolie ye. »
26 Tika ete bato nyonso oyo basepelaka na pasi na ngai,
bango nyonso lisanga, bayoka soni mpe basambwa !
Tika ete bato oyo batombokelaka ngai
balata soni mpe bazala kati na yikiyiki !
27 Tika ete bato oyo basepelaka na bosembo na ngai
baganga na esengo mpe basepela ;
tika ete balobaka tango nyonso :
« Tika ete Yawe anetolama,
Ye oyo asepelaka na kimia ya mowumbu na Ye ! »
28 Nakosakola bosembo na Yo,
nakokumisa Yo mikolo nyonso.
Nzembo 36
Boboto ya Yawe
1 Nzembo ya Davidi, mowumbu ya Yawe. Wuta na buku ya mokambi ya bayembi.
2 Kati na motema na ngai,
nazali na sango kowuta na Nzambe
na tina na bato mabe oyo batondi na masumu :
Kotosa Nzambe ezali na tina ata moke te na miso na bango.
3 Bamipesaka lokumu makasi,
bandimaka te mpe bayinaka masumu na bango te.
4 Minoko na bango ebimisaka maloba mabe mpe lokuta,
baboyaka kosala na bokebi mpe kosala bolamu.
5 Ezala na bambeto na bango,
basalaka kaka mabongisi ya kosala mabe,
batambolaka te mpo na kosala bolamu
mpe baboyaka mabe te.
6 Yawe, bolingo na Yo ekenda kino na likolo,
boyengebene na Yo kino na mapata.
7 Bosembo na Yo ezali lokola bangomba ya Nzambe,
mikano na Yo ezali mozindo lokola lubwaku ya molayi.
Yawe, obikisaka bato mpe banyama.
8 Oh Nzambe, tala ndenge nini bolingo na Yo ezali motuya !
Bato bazwaka ebombamelo na elili ya mapapu na Yo.
9 Baliaka mpe batondaka bilei ya Ndako na Yo,
mpe omelisaka bango mayi
kowuta na bolingo monene na Yo.
10 Pamba te etima ya bomoi ezali elongo na Yo ;
kati na pole na Yo nde tomonaka pole.
11 Koba kotalisa bolingo na Yo epai ya bato oyo bayebi Yo,
mpe bosembo na Yo epai ya bato ya mitema alima.
12 Tika ete bato ya lolendo bakoma te kino epai na ngai,
mpe tika ete bato mabe babengana ngai te.
13 Tala ndenge nini bato ya misala mabe bakweyi,
balali na mabele, bazangi makoki ya kotelema.
Nzembo 37
Malendisi mpo na moto ya sembo
1 Nzembo ya Davidi.
Kosilikela bato ya mabe te,
kosalela bato oyo basalaka mabe zuwa te ;
2 pamba te bakokawuka noki lokola makasa,
mpe bakolemba noki lokola matiti.
3 Tia elikya na yo kati na Yawe mpe sala bolamu,
vanda kati na mokili mpe lia na kimia.
4 Komisa Yawe bilengi na yo ya makasi,
mpe akokokisela yo posa ya motema na yo.

5 Kaba bomoi na yo epai na Yawe,
tia elikya kati na Ye, mpe akosala :
6 akongengisa bosembo na yo lokola pole,
makoki na yo lokola moyi ya midi.
7Batela kimia liboso ya Yawe
mpe talela Ye ;
kosilikela te moto oyo alongaka na misala na ye,
mpe oyo asalaka mabongisi ya mabe.
8 Boya kanda mpe kosilika te ;
kotomboka te, noki te okosala mabe.
9 Pamba te bato oyo basalaka mabe bakolimwa,
kasi bato oyo batielaka Yawe motema
bakozwa mokili lokola libula na bango.
10 Etikali tango moke kaka,
moto mabe akozala lisusu te ;
ata oluki ye, okomona ye te.
11 Kasi bato oyo bamikitisa bakozwa mokili
lokola libula na bango mpe bakozala na kimia makasi.
12 Bato mabe basalelaka bato ya sembo makita
mpe baliaka minu mpo na kotelemela bango.
13 Kasi Yawe asekaka bato mabe,
pamba te ayebi ete mokolo na bango ezali kobelema.
14 Bato mabe babimisi mipanga
mpe babongisi batolotolo
mpo na kokweyisa mobola mpe moto oyo akelela,
mpo na koboma bato oyo batambolaka alima.
15 Kasi mipanga na bango ekotobola mitema na bango moko,
mpe batolotolo na bango ekobukana.
16 Mwa biloko ya moto ya sembo eleki
bozwi ya bato ebele ya mabe,
17 pamba te nguya ya bato mabe ekosila,
kasi Yawe alendisaka bato ya sembo.
18 Yawe ayebi mikolo ya bato bazangi pamela,
mpe libula na bango ekowumela mpo na seko.
19 Na tango ya pasi, bakokawuka te ;
na mikolo ya nzala, bakozala na bilei ebele.
20 Kasi bato mabe bakokufa,
banguna ya Yawe bazali lokola fololo ya elanga,
bakolimwa lokola molinga.
21 Moto mabe adefaka mpe azongisaka te,
kasi moto ya sembo ayokaka mawa mpe akabaka.

22 Bato oyo Yawe apambolaka bakozwa
mokili lokola libula na bango,
kasi ba-oyo alakelaka mabe bakolimwa.
23 Soki Yawe asepeli na etamboli ya moto,
alendisaka bomoi na ye ;
24 ezala akweyi, akotikala kaka ya kokweya te ;
pamba te Yawe asimbaka ye na loboko.
25 Nazalaki elenge, mpe sik’oyo nakomi mobange,
namoni nanu te moto ya sembo kosundolama
to bana na ye kokoma kosenga-senga bilei.
26 Akabaka tango nyonso mpe adefisaka,
bana na ye bakozalaka kati na mapamboli.
27 Zala mosika na mabe mpe sala bolamu,
okovanda na mokili mpo na libela ;
28 pamba te Yawe alingaka bosembo,
mpe asundolaka te bayengebene na Ye.
Babatelamaka mpo na seko,

kasi bana ya bato mabe bakolimwa.
29 Bato ya sembo bakozwa mokili lokola libula na bango
mpe bakovanda kuna seko na seko.
30 Monoko ya moto ya sembo ebimisaka bwanya,
mpe lolemo na ye elobaka kolanda bosembo.
31 Mobeko ya Nzambe na ye ezali kati na motema na ye,
makolo na ye ebetaka libaku te.
32 Moto mabe atalaka moto ya sembo na miso mabe
mpe alukaka nzela ya koboma ye,
33 kasi Yawe akosundola moto ya sembo te
kati na maboko ya moto mabe,
mpe akokweyisa ye te na kosambisama.
34Zala na elikya kati na Yawe
mpe batela nzela na Ye ;
akonetola Yo mpo ete ozwa mboka lokola libula na yo,
mpe okomona tango bato mabe bakolimwa.
35 Namonaki moto mabe mpe na kanza
kokoma na nguya mpe kofuluka
lokola nzete oyo ezali kokola na mabele na yango,
36 kasi alekaki noki mpe azalaki lisusu te ;
nalukaki ye, kasi namonaki ye lisusu te.
37 Tala malamu moto oyo azangi pamela,
landela bomoi ya moto ya sembo ;
tango oyo ezali koya ezali kozela moto ya kimia.

38 Kasi batomboki bakobebisama,
tango oyo ezali koya ezali te mpo na bato mabe.
39 Lobiko ya bato ya sembo ewutaka epai ya Yawe
oyo, na tango ya pasi, azali ndako na bango,
oyo batonga makasi.
40 Yawe asungaka mpe akangolaka bango,
akangolaka bango wuta na maboko ya bato mabe
mpe abikisaka bango,
pamba te babombamaka kati na Ye.
Nzembo 38
Losambo ya mobeli
1 Nzembo ya Davidi mpo na kokanisa.
2 Yawe, kopamela ngai te kati na kanda na Yo
to kopesa ngai etumbu te kati na kanda makasi na Yo.
3 Pamba te makonga na Yo etoboli ngai,
mpe loboko na Yo ebeti ngai.
4 Mpo na kanda na Yo, nzoto na ngai ebeli ;
mpo na masumu na ngai, mikuwa na ngai elembi.
5 Mabe na ngai eleki moto na ngai,
ezali kilo makasi epai na ngai
lokola mokumba ya kilo makasi.
6 Bapota na ngai epoli mpe ekomi kolumba solo
mpo na bozoba na ngai.
7 Nagumbami, nalembi makasi ;
nakomi moto ya mawa mpo na libela.
8 Pamba te nazali koyoka pasi makasi na mokongo na ngai,
eteni ata moko te ya nzoto na ngai ezali malamu.
9 Nalembi, makasi na ngai nyonso esili ;
mobulu ekoti na motema na ngai,
nakomi koganga na kolemba te.
10 Nkolo, oyebi posa na ngai nyonso ;
kolela na ngai ezali ya kobombama te na miso na Yo.
11 Motema na ngai ezangi kimia,
makasi na ngai ekomi kosila,
nabungisi ata pole ya miso na ngai.
12 Bato oyo balingaka ngai mpe baninga na ngai
bakimi pasi na ngai,
ba-oyo bazalaka na ngai esika moko batelemi mosika na ngai.
13 Bato oyo balukaka kufa na ngai bazali kotia mitambo,
ba-oyo balukaka pasi na ngai bazali koloba mpo na kosala ngai mabe,
bakomi mikolo nyonso kobongisa lokuta.
14 Kasi ngai nazali kosala lokola mokufi matoyi ;
mpe lokola baba, nakangi monoko, naboyi koloba.
15 Nakomi lokola mokufi matoyi
oyo akoki kopesa eyano ata moko te na monoko na ye.
16 Yawe, natiaka elikya na ngai kati na Yo ;

oh Nkolo, Nzambe na ngai, solo, okoyanola.
17 Nalobaki : « Kopesa nzela te
ete basepela na tina na ngai
to bamitombola likolo na ngai soki nabeti libaku. »
18 Pamba te nakomi pene ya kokweya,
pasi na ngai ezali kaka elongo na ngai tango nyonso.
19 Solo nandimi mabe na ngai,
masumu na ngai ezali kotungisa molimo na ngai.
20 Banguna na ngai bazali makasi mpe bingambe,
bato oyo bayinaka ngai kaka pamba bazali ebele.
21 Bato oyo bazongisaka mabe na bolamu
bazali kofunda ngai atako nalukaka kosala bolamu.
22 Yawe, kosundola ngai te ;
Nzambe na ngai, kozala mpe mosika na ngai te.
23 Nkolo, Mobikisi na ngai,
yaka noki kosunga ngai.
Nzembo 39
Liboso ya kufa
1 Wuta na buku ya mokambi ya bayembi mpe ya Yedutuni. Nzembo ya Davidi.
2 Namilobelaki : « Nakosala keba na etamboli na ngai
mpo ete monoko na ngai esala masumu te ;
nakobatela penza monoko na ngai
tango nyonso moto mabe akozala liboso na ngai. »
3 Boye nakangaki monoko na ngai mpe navandaki nye,
natikalaki koloba ata likambo moko te ;
pasi na ngai ebakisamaki makasi.
4 Motema na ngai eswaki,
moto ezalaki kopela kati na ngai,
mpe nalobaki na nzela ya monoko na ngai.
5 Yawe, yebisa ngai tango nini bomoi na ngai ekosuka
mpe motango ya mikolo ya bomoi na ngai
mpo ete nasosola ete bomoi na ngai ezali kaka
mpo na mwa tango moke.
6 Solo mikolo ya bomoi na ngai ekatama,
ezali pamba na miso na Yo.
Bomoi ya moto nyonso ezali kaka mopepe.
7Moto akendaka mpe azongaka,
azali kaka lokola elili ;
amitungisaka kaka pamba, andukaka bomengo,
kasi ayebaka te soki nani akotikala na yango.
8 Sik’oyo, oh Nkolo, nazela lisusu nini ?
Natiaka elikya na ngai kati na Yo.
9 Bikisa ngai na mabe na ngai nyonso,
kopesa nzela te na bazoba ete bafinga ngai.
10 Nakangi monoko, nakoloba lisusu te,

pamba te Yo nde osali.
11 Kobeta ngai lisusu te,
nazali kokoka lisusu te.
12 Opesaka bato etumbu mpo na masumu na bango
mpo na kozongisa bango na nzela ;
obebisaka biloko na bango ya motuya lokola nselele.
Solo, moto nyonso azali kaka mopepe.
13 Yawe, yoka
libondeli na ngai ;
yoka na bokebi, wana nazali
koganga mpo na kosenga lisungi,
kovanda nye te liboso ya mpinzoli na ngai,
pamba te epai na Yo, nazali mopaya
mpe moleki nzela lokola bakoko na ngai.
14 Kotala ngai te mpo ete nasepela lisusu,
liboso ete nakende na ngai mpe nazala lisusu te.
Nzembo 40
Lobiko ya Nzambe epai ya mosali na Ye
2 Natiaki elikya na ngai kati na Yawe ;
abalukaki epai na ngai mpe ayokaki koganga na ngai.
3 Abimisaki ngai na libulu ya mozindo, kati na potopoto ;
atelemisaki ngai na likolo ya libanga
mpe alendisaki makolo na ngai.
4 Atiaka nzembo ya sika kati na monoko na ngai,
nzembo ya masanzoli mpo na Nzambe na biso.
Bato ebele bakomona, bakobanga
mpe bakotiela Yawe motema.
5 Esengo na moto oyo atiaka elikya kati na Yawe,
kasi atalelaka te bato ya lolendo mpe bakosi.
6 Yawe, Nzambe na ngai, bikamwa mpe mabongisi
oyo osalaka mpo na biso ezali ebele penza.
Moko te akokani na Yo ;
nalingi kotatola mpe kopanza sango na yango,
kasi motango na yango eleki ebele.
7 Osepelaki te na bambeka mpe na makabo,
kasi ofungolaki matoyi na ngai ;
osengaki te makabo ya kotumba mpe bambeka
mpo masumu.
8 Bongo nalobaki : « Ngai oyo, nayei epai na Yo
kolanda ndenge ekomami na tina na ngai kati na buku.
9 Nzambe na ngai, nasepelaka kosala mokano na Yo,
Mobeko na Yo ezali kati na motema na ngai. »
10 Nasakolaka bosembo na Yo kati na mayangani,
nakokanga monoko na ngai te ;

Yawe, oyebi yango !
11 Nabombaka bosembo na Yo te kati na motema na ngai,
natatolaka boyengebene mpe lobiko na Yo kati na mayangani,
nakobomba yango ata moke te.
12 Yawe, kopimela ngai mawa na Yo te ;
kasi sala ete bolingo mpe bosolo na Yo
ebatelaka ngai tango nyonso.
13 Pamba te makambo ebele ya pasi ezingeli ngai,
mabunga na ngai ekomi konyokola ngai,
mpe nazali kokoka lisusu te kotala yango ;
ezali ebele koleka suki ya moto na ngai,
mpe motema na ngai elembi kati na ngai.
14 Yawe, nabondeli Yo, kangola ngai ;
Yawe, yaka noki kosunga ngai.
15 Tika ete bato oyo balukaka kufa na ngai
bakufa soni mpe basambwa !
Tika ete bato oyo bazelaka libebi na ngai
bazonga sima mpe babungisa lokumu na bango !
16 Tika ete ba-oyo balobaka na ngai : « Ah ! Ah ! »
bayoka somo mpe bakufa soni !
17 Kasi tika ete bato nyonso oyo balukaka Yo
batonda na esengo mpe basepela kati na Yo !
Tika ete ba-oyo balingaka lobiko na Yo
balobaka tango nyonso : « Yawe azali monene ! »
18 Solo, nazali mobola mpe moto akelela,
kasi tika ete Nkolo asunga mpe akangola ngai.
Nzambe na ngai, kowumela te !
Nzembo 41
Mobeli mpe monyokolami
2 Esengo na moto oyo akanisaka mobola !
Yawe akokangola ye na tango ya pasi.
3 Yawe akokengela ye mpe akobatela bomoi na ye,
akokomisa ye moto ya esengo kati na mokili
mpe akokaba ye te na maboko ya banguna na ye.
4 Yawe akosunga ye na mbeto na ye soki abeli
mpe akobikisa ye na bokono na ye nyonso.
5 Nalobaki : « Oh Yawe, yokela ngai mawa ;
bikisa ngai na bokono, pamba te nasalaki masumu epai na Yo. »
6 Banguna na ngai balobaka mabe na tina na ngai :
« Akokufa mokolo nini mpo ete kombo na ye etangama lisusu te ? »
7 Kati na bango, moto nyonso oyo ayaka kotala ngai
alobaka kaka lokuta mpo na kobebisa lokumu na ngai,
akangisaka kati na ye makambo ya lokuta
mpe, soki kaka abimi libanda, apanzaka yango na matongi.
Banzembo Nzembo 41:8 795 Banzembo 42:7
8 Banguna na ngai basanganaka kaka

mpo na kotonga ngai mpe kokanisa mpo na libebi na ngai.
9 Balobaka : « Pasi moko ya somo penza ekangi ye,
ebwaki ye na mbeto mpe azali kokoka lisusu kotelema te. »
10 Ezala molingami na ngai ya kimia,
oyo nazalaki kotiela motema
mpe azalaki kolia sani moko elongo na ngai,
abalukeli ngai.
11 Kasi Yo, Yawe, yokela ngai mawa mpe telemisa ngai
mpo ete nazongisela bango mabe na mabe.
12 Nakoyeba ete osepelaka na ngai
soki kaka monguna na ngai agangi te na tina na ngai.
13 Mpo ete nazangi pamela, okosunga ngai
mpe okovandisa ngai na makolo na Yo mpo na libela.
14 Tika ete Yawe, Nzambe ya Isalaele,

akumisama libela na libela !
Amen ! Amen !
Buku ya mibale
42
Nz 42.1–72.20
Kozala na posa ya Nzambe
1 Nzembo ya bana ya Kore. Wuta na buku ya mokambi ya bayembi.
2 Ndenge mbuli eyokaka posa ya komela mayi,
ndenge wana mpe molimo na ngai ezali na posa na Yo, Nzambe.
3 Molimo na ngai ezali na posa ya Nzambe, ya Nzambe na bomoi.
Tango nini nakoki kokende,
mpe tango nini nakoki kokutana na Nzambe ?
4 Butu mpe moyi,
mpinzoli na ngai ezalaka bilei na ngai ;
pamba te balobaka na ngai tango nyonso :
« Nzambe na Yo azali wapi ? »
5 Nazalaka na posa ya kokanisa makambo oyo,
ndenge mpe nasopaka molimo na ngai :
Tango nazalaki kotambola kati na ebele ya bato,
nazalaki komema bango kino na Tempelo ya Nzambe,
kati na koganga ya esengo mpe ya kozongisa matondi
lokola makelele ya bato oyo bazali na feti.
6Oh molimo na ngai, mpo na nini olembi boye ?
Mpo na nini ozali komitungisa makasi kati na ngai ?
Tia elikya na yo kati na Nzambe,
pamba te nakokumisa lisusu lobiko na Ye.
7Nzambe, molimo na ngai elembi kati na ngai ;
yango wana nazali kokanisa Yo wuta na mokili ya Yordani,
wuta na songe ya ngomba Erimoni
mpe wuta na ngomba Mitseari.

8Mozindo ebendaka mozindo
tango bambonge na Yo nyonso etombokaka ;
Ezala ya mike to ya minene, elekaka likolo na ngai.
9 Na moyi, Yawe apesaka mitindo epai ya bolingo na Ye ;

na butu, nakumisaka Ye na banzembo
mpe nasambelaka Nzambe ya bomoi na ngai.
Nalobi na Nzambe, Libanga na ngai :

10
« Mpo na nini obosani ngai ?
Mpo na nini nasengeli kotambola na mawa kati na motema
mpe na se ya minyoko ya monguna ? »
11Nzoto na ngai ekomaka kosala pasi makasi

tango bayini na ngai bafingaka ngai,
tango balobaka na ngai mokolo mobimba :
« Wapi Nzambe na yo ? »
12Molimo na ngai, mpo na nini olembi boye ?

Mpo na nini ozali komitungisa kati na ngai ?
Tia elikya na yo kati na Nzambe.
Nakokumisa Ye lisusu,
lobiko mpe Nzambe na ngai.
Nzembo 43
Kotia elikya kati na Yawe
1 Oh Nzambe, longisa ngai mpe lobela ngai
liboso ya ekolo oyo etosaka makambo na Yo te ;
kangola ngai wuta na maboko
ya bakosi mpe ya bato mabe.
2 Nzambe, Yo nde ozali ndako na ngai,
oyo batonga makasi ;
mpo na nini osundoli ngai ?
Mpo na nini nasengeli kotambola na pasi boye,
na se ya minyoko ya monguna ?
3 Tinda mwinda mpe solo na Yo
mpo ete ekamba mpe emema ngai
na ngomba na Yo ya bule epai wapi ovandaka ;
4 bongo nakokende na etumbelo
epai ya Nzambe, esengo mpe bomengo na ngai.
Oh Yawe, Nzambe na ngai,
nakosanzola Yo na lindanda.
5 Oh molimo na ngai, mpo na nini olembi boye ?
Mpo na nini ozali komitungisa kati na ngai ?
Tia elikya na yo kati na Nzambe,
pamba te nakosanzola Ye lisusu,
Mobikisi mpe Nzambe na ngai.
Nzembo 44
Yawe abwaki biso
2 Nzambe, toyokaki na matoyi na biso ;
bakoko na biso babetelaki biso lisolo
ya makambo oyo osalaki na tango na bango,
na tango ya kala.
3 Na nguya na Yo, obenganaki bikolo
mpe otiaki bakoko na biso ;
obetaki bikolo ya bapaya
mpe ofulukisaki bakoko na biso.
4 Pamba te ezalaki na mopanga na bango te
nde babotolaki mokili,
ezalaki mpe maboko na bango te
nde ebikisaki bango ;
kasi ezalaki nde loboko na Yo ya mobali,
nguya na Yo mpe pole ya elongi na Yo,
pamba te ozalaki kolinga bango.
5 Oh Nzambe, Yo oyo ozali Mokonzi na ngai,
pesa mitindo mpo na elonga ya Jakobi.
6 Na lisungi na Yo, tolongaka banguna na biso,
mpe na Kombo na Yo, tonyataka bayini na biso.
7 Pamba te natiaka elikya te na tolotolo na ngai,
mpe mopanga na ngai ebikisaka ngai te.
8 Kasi ezali Yo nde obikisaka biso
wuta na maboko ya bayini na biso,
mpe oyokisaka bayini na biso soni.
9 Tomikumisaka mikolo nyonso kati na Nzambe
mpe tokokumisa Kombo na Yo mpo na libela.
10 Kasi obwaki biso, oyokisi biso soni
mpe ozali lisusu kotambola te
elongo na mampinga na biso.
11 Otiki biso kokima liboso ya banguna na biso ;
mpe bayini na biso bazwi biloko na biso na makasi.
12 Osundoli biso na maboko na bango
lokola bameme ya koboma
mpe opanzi biso kati na bikolo.
13 Oteki bato na Yo na pamba
mpe ozwi ata litomba te kowuta na boteki yango.
14 Okomisi biso eloko ya lisuma
na miso ya bato oyo bazali pembeni na biso,
eloko ya litio mpe ya liseki
na miso ya bato oyo bazali zingazinga na biso.
15 Okomisi biso lisapo kati na bikolo,
mpe bato bakomi koningisa mito na bango mpo na biso.
16 Kosambwa ekomi tango nyonso liboso na ngai
mpe soni ezipi elongi na ngai,
17 mpo na litio ya bato oyo bazali kofinga mpe kopamela ngai,

mpe ya monguna oyo akangela ngai kanda.
18 Makambo wana nyonso ekweyeli biso
atako tobosanaki Yo te
mpe tobebisaki Boyokani na Yo te,
19 atako mitema na biso epengwaki te
mpe totamboli libanda ya nzela na Yo te.
20 Pamba te onyokolaki biso
kati na etando ya bambwa ya zamba
mpe ozipaki biso na molili makasi.
21 Soki tobosanaki Kombo ya Nzambe na biso
to totombolaki maboko na biso epai ya nzambe ya mopaya,
22 boni, Nzambe na biso alingaki koyeba yango te,
lokola asosolaka mozindo ya mitema ?
23 Pamba te, likolo na Yo, babomaka biso mikolo nyonso
mpe bazwaka biso lokola bameme ya koboma.
24 Nkolo, lamuka ! Mpo na nini ozali kolala ?
Lamuka, kobwaka biso te mpo na libela.
25 Yawe, mpo na nini ozali kobomba elongi na Yo ?
Mpo na nini ozali kobosana pasi mpe minyoko na biso ?
26 Pamba te tokweyi na putulu,
mpe nzoto na biso ekangami na mabele.
27 Telema, yaka kosunga biso,
kangola biso mpo na bolingo na Yo !
Nzembo 45
Mpo na libala ya mokonzi
1 Nzembo ya bolingo oyo bana ya Kore bayembaki. Wuta na buku ya mokambi ya
bayembi. Eyembamaki na lindanda oyo babengaka Lisi.
2 Motema na ngai etondi na maloba kitoko.
Namilobeli : Nakotatola misala na ngai mpo na mokonzi.
Tika ete lolemo na ngai ezala
lokola ekomeli ya mokomi ya mayele.
3 Oleki bato nyonso na kitoko,
mpe bibebu na Yo ebimisaka ngolu ;
yango wana Nzambe apambola Yo mpo na libela.
4 Elombe ya bitumba, kanga mopanga na loketo na Yo !
Lata lokumu mpe kongenga.
5 Kati na kongenga na Yo, zala molongi,
mata na shar na Yo, telema mpo na solo,
mpo na komikitisa, mpe mpo na bosembo ;
tika ete loboko na Yo ya mobali esala misala minene.
6 Tika ete makonga na Yo ya minu
etobola mitema ya banguna ya mokonzi ;
tika ete bikolo ekweya na se ya matambe na Yo.

7 Nzambe, Kiti ya Bokonzi na Yo ekowumela seko na seko ;
lingenda ya bokonzi na Yo ezali mpo na bosembo.
8 Olingaka bosembo mpe oyinaka mabe ;
yango wana, oh Nzambe, Nzambe na Yo apakoli Yo mafuta ya esengo,
asepeli na Yo koleka baninga na Yo.
9 Bilamba na Yo nyonso ezali kolumba solo kitoko
ya malasi ya mire, ya aloe mpe ya kaneli ;
wuta na bandako minene
oyo ebongisama na pembe ya nzoko,
mandanda ezali kosepelisa Yo.
10 Bana basi ya bakonzi bazali kati na basi ya lokumu ;
mwasi ya mokonzi azali na ngambo ya loboko na Yo ya mobali,
alati biloko ya wolo ya Ofiri.
11 Mwana na ngai ya mwasi, tala mpe yoka ;
bosana bato na yo mpe ndako ya tata na yo.
12 Mokonzi asepeli na kitoko na yo ;
lokola azali nkolo na yo, gumbama liboso na ye.
13 Tiri, mboka kitoko, bato oyo baleki na bozwi kati na bato
bakomemela yo bakado mpo ete olinga bango.
14 Mwana mwasi ya mokonzi azali kongenga na kitoko
kati na ndako ya mokonzi,
alati elamba batonga wolo.
15 Alati bilamba batonga bililingi kitoko na basinga,
mpe bamemi ye epai ya mokonzi.
Bamemi mpe balingami na ye epai na yo,
bilenge basi oyo batambolaka elongo na ye.
16 Bamemi bango na nsayi mpe na esengo ;
bakoti na ndako ya mokonzi.
17 Bana na yo ya mibali bakozwa esika ya bakoko na bango ;
okotia bango bakambi kati na mokili mobimba.
18 Nakosala ete bikeke nyonso ebosana kombo na yo te.
Boye bikolo nyonso ekosanzola Yo tango nyonso, seko na seko.
Nzembo 46
Nzambe azali ekimelo na biso
1 Nzembo ya bana ya Kore. Wuta na buku ya mokambi ya bayembi. Eyembamaki na
mongongo moke ya bilenge basi.
2 Mpo na biso, Nzambe azali ebombamelo mpe eyekamelo,
azali lisungi oyo ezangaka te na tango ya pasi.
3 Yango wana, tobangaka te ata soki mabele eningani,
bangomba ekweyi kati na ebale monene ;
4 ata soki bambonge na yango etelemi, ebimisi fulufulu
mpe eningisi bangomba.
5 Ezali na ebale moko oyo mayi na yango
esepelisaka engumba ya Nzambe
oyo eleki bule kati na bivandelo ya Ye-Oyo-Aleki-Likolo.

6 Nzambe azali kati na yango, ebukani te ;
Nzambe asungaka yango wuta na tongo makasi.
7 Bikolo ezali kotomboka, bamboka ezali kokweya ;
kasi Nzambe atomboli mongongo na Ye,
mpe mabele ebukani.
8 Yawe, Mokonzi ya mampinga, azali elongo na biso ;
Nzambe ya Jakobi azali ekimelo na biso.
9 Boya kotala misala ya Yawe,
makambo minene oyo asalaka kati na mokili.
10 Asilisaka bitumba kino na basuka ya mokili,
akataka batolotolo, abukaka makonga
mpe atumbaka na moto bashar ya bitumba.
11 Alobaki : « Bovanda kimia,
boyeba ete ngai nazali Nzambe ;
nakonzaka bikolo, nakonzaka mpe mokili. »
12 Yawe, Mokonzi ya mampinga, azali elongo na biso ;
Nzambe ya Jakobi azali ekimelo na biso.
Nzembo 47
Bobetela Nzambe maboko
2 Bino nyonso, bikolo, bobeta maboko !
Boganga epai na Nzambe na esengo nyonso.
3 Tala ndenge nini Yawe,
Ye-Oyo-Aleki-Likolo, azali somo !
Azali Mokonzi Monene na mokili mobimba.
4 Atiaki bikolo na se na biso,
mpe mabota na se ya bokonzi na biso.
5 Aponelaki biso libula na biso,
oyo ezali lokumu ya Jakobi, molingami na Ye.
6 Nzambe amataki kati na koganga ya esengo ;
Yawe ayaka kati na lokito ya kelelo.
7 Boyemba mpo na lokumu ya Nzambe,
boyemba mpo na lokumu na Ye.
Boyemba mpo na lokumu ya Mokonzi na biso,
boyemba mpo na lokumu na Ye.
8 Pamba te Nzambe azali Mokonzi ya mokili mobimba ;
boyemba nzembo mpo na lokumu na Ye.
9 Nzambe akonzaka bikolo nyonso ;
Nzambe avandi na Kiti na Ye ya bule.
10 Bato minene ya bikolo basangani,
lokola bato ya Nzambe ya Abrayami,
pamba te bilombe ya mokili bazali ya Nzambe ;
atombwama makasi.
Nzembo 48
Engumba ya Nzambe
1 Nzembo ya bana ya Kore.
2 Yawe azali monene mpe abongi na lokumu,
kati na engumba ya Nzambe na biso,
ngomba na Ye ya bule.
3 Ezali kitoko, ngomba moke oyo esalaka
esengo ya mokili mobimba,
ngomba Siona !
Ngambo na yango ya Nor nde ezali
engumba ya Mokonzi Monene.
4 Nzambe azali kati na bandako na yango ya bokonzi,
amimonisi lokola ndako batonga makasi.
5 Pamba te bakonzi basanganaki,
batambolaki nzela moko.
6 Kasi tango kaka bamonaki yango,
bakamwaki mpe bakimaki na somo.
7 Mbala moko, bakomaki kolenga wana
lokola mwasi oyo azali na pasi ya kobota
8 to lokola mopepe ya Este oyo apanzaka masuwa ya Tarsisi.
9Ndenge kaka bayebisaki biso,

ndenge mpe tomonaki kati na engumba ya
Yawe, Mokonzi ya mampinga,
kati na engumba ya Nzambe na biso ;
Nzambe alendisaka yango seko na seko.
10 Nzambe, kati na Tempelo na Yo,
tokanisaka bolingo na Yo.
11 Nzambe, lokumu na Yo epanzani kino na suka ya mokili,
ndenge moko na Kombo na Yo ;
loboko na Yo ya mobali etondi na bosembo.
12 Ngomba ya Siona ezali kosepela,
bamboka ya Yuda etondi na esengo
mpo na mikano na Yo.
13 Botambola pembeni ya Siona,
bokende zingazinga na yango,
botanga bandako na yango ya milayi.
14 Botala lopango na yango,
botala malamu bandako na yango
mpo ete bopesa sango
epai ya bato oyo bakoya na sima.
15 Pamba te Nzambe wana azali Nzambe na biso
seko na seko mpe libela na libela ;
akotambolisa biso, ezala kino na kufa.
Nzembo 49
Kotia motema na bomengo ezali bozoba
2 Bino bikolo nyonso, boyoka malamu makambo oyo ;
bino bavandi nyonso ya mokili, boyoka,
3 bato pamba mpe bato minene,
bazwi mpe babola :
4 Monoko na ngai ekoloba maloba ya bwanya ;
motema na ngai ekanisi makambo
oyo ekopesa bino bososoli.
5 Nayokaka masese,
mpe nalimbolaka sambole na nzela ya lindanda.
6 Mpo na nini nabanga na tango ya pasi,
tango mabe ya bakosi ezingeli ngai,
7 ba-oyo batielaka bomengo na bango motema
mpe bamikumisaka mpo na bofuluki ya bozwi na bango ?
8 Moko te akoki kosikola ndeko na ye,
moko te akoki kofuta mbongo epai ya Nzambe
mpo na lisiko na ye.
9 Talo ya bomoi na ye eleki motuya makasi,
mpe ekotikala kofutama te.
10 Akokaki kozala na bomoi libela na libela,
mpe akokaki kokufa te.
11 Solo, tomonaka bato ya bwanya kokufa
elongo na zoba mpe moto oyo azangi mayele,
mpe batikaka bomengo na bango epai ya bato mosusu.
12 Bakunda na bango nde ekomaka
bandako na bango mpo na libela,
mpe bisika na bango ya kovanda mpo na seko na seko,
atako bapesaki na bitando na bango ya mabele
bakombo na bango mpo ete ebengamaka na yango.
13 Mozwi akowumelaka te na bomoi ;
ata aleki na lokumu,
akokani na nyama oyo ezali kokufa.
14 Yango nde suka ya bato oyo
batiaka elikya kati na bango moko,
ya bato oyo balandaka bango
mpe basepelaka na maloba na bango.
15 Bazali lokola bameme
mpe babongisami mpo na mboka ya bakufi ;
kufa ekokoma kobokola bango.
Kala te, bato ya sembo bakonyata bango,
kitoko na bango ekonzuluka,
mpe mboka ya bakufi ekokoma ndako na bango.
16 Kasi Nzambe akokangola bomoi na ngai
wuta na maboko ya mboka ya bakufi,
pamba te akokamata ngai.
17 Komitungisaka te soki moto moko akomi kofuluka na bozwi,

soki kongenga ya ndako na ye ekomi komata se komata.
18 Pamba te akomema ata eloko moko te tango akokufa ;
bomengo na ye ekolanda ye te.
19 Atako, wana azalaki na bomoi,
azalaki komimona moto apambolama—
atako bato bakokumisa yo,
pamba te omisali bolamu—
20 okokende kaka kokutana na bakoko na yo
oyo bakotikala komona lisusu pole te.
21 Moto oyo azali mozwi, kasi azangi bososoli,
azali lokola nyama oyo ezali kokufa.
Nzembo 50
Nzambe akosambisa bato na Ye
Nzembo ya Azafi.
1 Nzambe ya banzambe, Yawe alobi,
abengi mokili wuta na epai moyi ebimaka kino na epai elalaka.
2 Wuta na Siona, mboka kitoko,
Nzambe azali kongenga lokola moyi.
3 Tika ete Nzambe na biso aya !
Tika ete akanga monoko te !
Liboso na Ye, moto makasi ezali kozikisa ;
mpe zingazinga na Ye, mopepe makasi ezali kopepa.
4 Abengi Likolo, kuna na likolo, mpe mabele
mpo na kokata makambo ya bato na Ye.
5 Alobi : « Bosangisela ngai bayengebene na ngai,
ba-oyo basalaki Boyokani elongo na ngai
na nzela ya mbeka. »
6 Likolo ekopanza sango ya bosembo na Ye,
pamba te azali Nzambe ya bosembo.
7 Bino bato na ngai, boyoka ; nazali koloba na bino !
Isalaele, nakoloba mpo na kotelemela yo :
« Ngai Nzambe, nazali Nzambe na yo. »
8 Nakopamela yo te na tina na bambeka na yo,
pamba te bambeka na yo ya kotumba
ezalaka tango nyonso liboso na ngai.
9 Nakozwa ngombe te kati na ndako na yo
to ntaba mobali kati na etonga na yo ya bibwele,
10 pamba te banyama nyonso ya zamba ezali ya ngai ;
ezala ata ebele ya banyama oyo ezali kati na bangomba,
nyonso ezali ya ngai.
11 Nayebi bandeke nyonso ya bangomba ;
mpe banyama ya bilanga ezali ya ngai.
12 Soki nazalaki na nzala, nalingaki koyebisa yo te,
pamba te mokili mpe nyonso oyo
ezali kati na yango ezali ya ngai.
13 Boni, okanisi penza ete ngai naliaka

misuni ya bangombe
to namelaka makila ya bantaba ?
14 Bonzelaka Nzambe matondi lokola mbeka,
mpe kokisaka bandayi na yo
epai ya Ye-Oyo-Aleki-Likolo.
15 Mpe belela ngai na tango ya pasi ;
nakokangola yo, mpe okopesa ngai nkembo.
16 Nzambe alobi na moto mabe :
« Mpo na nini opanzaka sango ya mibeko na ngai
mpe olobaka na tina na Boyokani na ngai ?
17 Nzokande oyinaka malako na ngai
mpe oyokaka te maloba na ngai ?
18 Soki omoni moyibi,
wana nde osepeli ;
mpe ovandaka esika moko na bato na bikobo.
19 Otikaka monoko na yo kosala mabe,
lolemo na yo ebimisaka kaka lokuta.
20 Ovandaka mpo na kotonga ndeko na yo,
mpe obebisaka lokumu ya bana ya mama na yo.
21 Yango nde makambo oyo ozalaki kosala ;
mpe ngai nabatelaki kimia.
Okanisi penza ete ngai nazali lokola yo ?
Nakopamela yo mpe nakotanda makambo nyonso
oyo nazwa yo na miso na yo.
22 Bino bato oyo bozali kobosana Nzambe, nabondeli bino :
bososola makambo oyo ; noki te nakobebisa bino,
mpe moto moko te akokangola bino.
23 Moto oyo abonzaka matondi lokola mbeka,
apesaka ngai lokumu ;
mpe moto oyo asalaka keba na etamboli na ye,
nakotalisa ye lobiko ya Nzambe. »
Nzembo 51
Nasali masumu epai na Yo
1 Nzembo ya Davidi. Wuta na buku ya mokambi ya bayembi. 2 Eyembamaki tango
mosakoli Natan akomaki epai ya Davidi sima na ye kosala ekobo elongo na Batisheba.
3 Oh Nzambe, yokela ngai mawa
kolanda bolingo monene na Yo ;
longola masumu na ngai
kolanda mawa monene na Yo !
4 Sukola ngai mobimba
mpo na kolongola mabe na ngai,
mpe petola ngai na masumu na ngai.
5 Pamba te nayebi mabe na ngai,
mpe masumu na ngai ezalaka
tango nyonso liboso na ngai.
6 Epai na Yo, epai na Yo kaka,

nasali masumu mpe mabe na miso na Yo.
Boye, okozala sembo tango okozwa mokano,
mpe okozala na pamela te tango okokata makambo.
7 Solo, nabotamaki kati na lisumu ;
wuta na libumu ya mama na ngai,
nazali mosumuki.
8 Nzokande Yo, osepelaka na bosembo,
ata kati na libumu ;
mpe okoteya ngai bwanya
kati na esika ebombama.
9 Petola ngai na nzela ya izope,
mpe nakokoma peto ;
sukola ngai, mpe nakokoma pembe
koleka mvula ya pembe.
10 Sepelisa ngai mpe yokisa ngai nsayi na motema ;
mpe mikuwa na ngai oyo obukaki
ekosepela makasi.
11 Kotala lisusu masumu na ngai te,
mpe longola bambeba na ngai nyonso.
12 Oh Nzambe, mpo na ngai, kela motema ya peto ;
mpe kati na ngai, yeisa molimo sika mpe elenda.
13 Kobengana ngai te mosika ya elongi na Yo,
mpe kolongola te kati na ngai
Molimo Mosantu na Yo.
14 Zongisela ngai esengo ya lobiko na Yo,
mpe kabela ngai molimo oyo emibongisi malamu
mpo na kolendisaka ngai.
15 Nakoteya banzela na Yo epai ya babuki mibeko,
mpe bato ya masumu bakozonga epai na Yo.
16 Oh Nzambe ! Nzambe, Mobikisi na ngai,
kangola ngai wuta na mokumba ya makila,
mpe lolemo na ngai ekosakola bosembo na Yo.
17 Nkolo, fungola bibebu na ngai,
mpe monoko na ngai ekokumisa Yo.
18 Mpo ete osepelaka na mbeka te,
nakobonza te mbeka ya kotumba
oyo ondimaka te.
19 Nzambe, bambeka oyo osepelaka na yango ezali :
molimo oyo ebukani.
Nzambe, oyinaka te motema oyo etutami mpe emikitisi.
20 Na ngolu na Yo, salela Siona bolamu,
tonga bamir ya Yelusalemi.
21 Bongo okosepela na bambeka ya bosembo,
bambeka ya kotumba mpe makabo ya kokoka ;
mpe bangombe ya mibali ekobonzama na bitumbelo na Yo.
Nzembo 52
Suka ya mozwi oyo anyokolaka bato
1 Nzembo ya Davidi. Wuta na buku ya mokambi ya bayembi. 2 Eyembamaki
tango Doegi, moto ya Edomi, akendeki koyebisa Saulo ete Davidi akoti na ndako ya
Ayimeleki.
3 Yo elombe, mpo na nini ozali komikumisa
na tina na mabe ?
Bolingo ya Nzambe emonanaka mikolo nyonso.
4 Yo oyo otambolaka na lokuta,
lolemo na yo esalaka mabongisi ya libebi,
ekosaka lokola mbeli bapelisa malamu.
5 Olingaka mabe koleka bolamu,
lokuta koleka koloba bosolo.
6 Oh lolemo ya lokuta,
olingaka maloba nyonso oyo epanzaka.
7 Solo, Ye moko Nzambe akobebisa yo mpo na libela,
akokanga yo kati na ndako na yo,
akobwaka yo libanda
mpe akopikola yo na mokili ya bato ya bomoi.
8 Bato ya sembo bakomona
mpe bakokoma na somo,
bakotiola ye na maloba oyo :
9 « Tala moto oyo azalaki te kozwa Nzambe
lokola ebombamelo na ye,
azalaki kotiela bozwi na ye motema,
mpe kobakisa makasi na ye
na nzela ya kobebisa bato mosusu. »
10 Kasi ngai, kati na Ndako na Yo,
nazali lokola nzete ya olive
oyo etondi na makasa ya mobesu ;
natiaka tango nyonso elikya na ngai
kati na bolingo monene ya Nzambe, mpo na libela.
11 Nakosanzola Yo mikolo nyonso,
mpo na oyo osali ;
mpe nazalaka na elikya kati na Kombo na Yo,
pamba te ozali malamu mpo na bayengebene na Yo.
Nzembo 53
Bato nyonso babungi nzela
1 Nzembo ya Davidi. Wuta na buku ya mokambi ya bayembi. Eyembamaki na flite.
2 Bazoba bamilobelaka :
« Nzambe azali te. »
Makanisi na bango esila kobeba,
basalaka makambo mabe mpe ya nkele ;
moko te asalaka bolamu.
3 Wuta na likolo, Nzambe atalaka bato
mpo na koluka koyeba
soki ezali ata na moko ya mayele,

oyo atalelaka Nzambe.
4 Bango nyonso bazali batomboki,
ata moto moko te.
5 Boni, bato nyonso ya misala mabe bayebi eloko te ?
Baliaka bato na ngai ndenge baliaka lipa

mpe batikala nanu kobelela Nzambe te,
bazali penza kososola eloko moko te ?
6Somo monene ekokanga bango
na esika oyo ezali ata na eloko moko te
oyo ekoki kopesa bango somo,
pamba te Nzambe apanzi mikuwa ya bato
oyo bayei kobundisa yo.
Okoyokisa bango soni,
pamba te Nzambe abwaka bango.
7Tika ete lobiko ya Isalaele ebimela na Siona !
Tango Nzambe akobimisa bato na Ye na bowumbu,
bakitani ya Jakobi bakosepela,
mpe Isalaele ekozala na esengo.
Nzembo 54
Nzambe akangoli ngai
1 Nzembo ya Davidi. Wuta na buku ya mokambi ya bayembi. 2 Eyembamaki na
lindanda tango bato ya Zifi bayaki koyebisa Saulo : « Davidi abombami kati na biso. »
3 Oh Nzambe, bikisa ngai na nzela ya Kombo na Yo,
longisa ngai na nzela ya nguya na Yo.
4 Oh Nzambe, yoka libondeli na ngai,
yoka maloba ya monoko na ngai.
5 Bapaya batelemi mpo na kobundisa ngai ;
mpe bato na kanza bazali koluka koboma ngai,
batalelaka Nzambe te.
6 Tala, Nzambe azali lisungi na ngai,
Nkolo azali eyekamelo na ngai.
7 Tika ete akweyisela bayini na ngai mabe !
Kati na boyengebene na Yo, bebisa bango.
8 Nakobonzela Yo mbeka na motema malamu,
nakokumisa Kombo na Yo, Oh Yawe,
pamba te ozali malamu.
9 Okangoli ngai na pasi nyonso ;
mpe miso na ngai etali
lokola molongi ya banguna na ngai.
Nzembo 55
Libondeli ya moto oyo bateki
1 Wuta na buku ya mokambi ya bayembi. Eyembamaki na lindanda. Nzembo ya
Davidi.
2 Oh Nzambe, yoka libondeli na ngai,
komibomba te wana nazali kobelela Yo.
3 Yoka ngai mpe yanola ngai.
Kati na kolela na ngai, nakomi koyengayenga
mpe nazangi kimia,
4 mpo na maloba ya monguna na ngai
mpe kanda ya moto mabe,
pamba te bazali kokweyisela ngai misala mabe
mpe konyokola ngai na kanda.
5 Motema na ngai etondi na mawa,
mpe somo ya kufa ekangi ngai.
6 Nakomi kobanga mpe kolenga,
somo monene ekangi ngai.
7 Nakomi komilobela :
« Soki nazalaki ata na mapapu ya ebenga,
nalingaki kopumbwa mpo na koluka bopemi ;
8 nalingaki kokima mosika penza,
mpo na kokende kovanda ata na esobe.
9 Solo, na lombangu penza,
nalingaki kokende koluka ebombamelo
mpo na kokima mopepe makasi mpe ekumbaki. »
10 Nkolo, bebisa mabongisi ya banguna na ngai
mpe kotisa mobulu kati na bango ;
pamba te, kati na engumba,
nazali komona mobulu mpe bokabwani.
11 Butu mpe moyi, ezali kotambola
na bamir na yango ;
misala mabe mpe ya kanza etondi kati na yango.
12 Banguya oyo ebebisaka ezali kosala kati na yango,
minyoko mpe lokuta ezali kosila te.
13 Soki monguna nde azalaki kofinga ngai,
nalingaki kokanga motema ;
soki ezalaki mpe moyini nde azalaki kotelemela ngai,
nalingaki komibomba mpo ete amona ngai te.
14 Kasi ezali yo, moto lokola ngai,
oyo otambolaka elongo na ngai,
molingami mpe moninga na ngai ya motema
15 oyo nazalaki kokabola elongo na yo,
pasi mpe basekele
tango tozalaki kokende
nzela moko na Tempelo ya Nzambe.
16 Tika ete kufa ekanga bango na mbalakata
mpe bakita ya bomoi kati na mboka ya bakufi ;

pamba te mabe etondi kati na bandako
mpe mitema na bango.
17 Mpo na ngai, nabelelaka Nzambe,
mpe Yawe akobikisa ngai.
18 Tongo, midi, pokwa,
nasopaka motema na ngai mpe nalelaka,
mpe ayokaka mongongo na ngai.
19 Akopesa ngai kimia, akokangola ngai
na bitumba oyo babundisaka ngai ;
pamba te bato oyo batelemeli ngai bazali ebele.
20 Nzambe ayokaka, akosambwisa bango penza ;
akonzaka mpo na libela na libela.
Babongolaka mitema te
mpe batosaka Nzambe te.
21 Abundisi balingami na ye,
abebisi boyokani na ye.
22 Maloba ya monoko na ye ezalaka sukali,
nzokande bitumba evandi kati na motema na ye ;
maloba na ye ezalaka ya kimia koleka mafuta,
nzokande ezali mopanga oyo ezangi ebombelo.
23 Bwakela Yawe mokumba na yo,
akosunga yo ;
akotika te ete moto ya sembo akweya
mpo na libela.
24 Mpe Yo, Nzambe, okobwaka basopi makila
mpe bakosi kati na libulu ya libebi ;
bakokokisa ata kati-kati te
ya mikolo ya bomoi na bango.
Kasi ngai, natiaka elikya na ngai kati na Yo.
Nzembo 56
Elongo na Nzambe, kobanga ezali lisusu te
1 Wuta na buku ya mokambi ya bayembi. Eyembamaki ndenge moko na « Ebenga
ya terebente ya mosika. » Nzembo ya Davidi, tango bato ya Filisitia bakangaki ye kati
na mboka Gati.
2 Nzambe, yokela ngai mawa,
pamba te bato bazali kotungisa ngai.
Babundisaka mpe banyokolaka ngai mikolo nyonso.
3 Bayini na ngai batungisaka ngai mikolo nyonso ;
bato oyo babundisaka ngai na lolendo bazali ebele.
4 Mokolo oyo nazalaka na bobangi,
natiaka elikya na ngai kati na Yo.
5 Epai ya Nzambe, nakumisaka Liloba na Ye ;
Epai ya Nzambe, natiaka motema mpe nabangaka te.
Moto oyo akokufa akoki kosala ngai nini ?

6 Babongolaka maloba na ngai mikolo nyonso ;
mabongisi na bango nyonso ezalaka
7 Basalaka makita, babombamaka,
balandaka ngai mpo na kosala ngai mabe.
8 Mpo na makambo oyo ya mabe,
boni, bazanga etumbu ?
Oh Nzambe, kweyisela bikolo kanda na Yo !
9 Solo, oyebi motango ya matambe
ya bomoi na ngai ya mitelengano.
Sopa mpinzoli na ngai kati na mbeki na Yo,
oyo ezali buku na Yo ya ekaniseli.
10 Bongo, na mokolo oyo nakobelela
banguna na ngai bakozonga sima.
Na nzela ya likambo yango,
nakoyeba ete Nzambe azali mpo na ngai.
11 Pembeni ya Nzambe oyo nakumisaka Liloba na Ye,
pembeni ya Yawe oyo nakumisaka Liloba na Ye,
12 pembeni ya Nzambe oyo natielaka motema
mpe nazalaka na bobangi te,
moto akoki kosala ngai nini ?
13 Epai na Yo Nzambe, nakokokisa bandayi na ngai
mpe nakobonza bambeka ya matondi.
14 Pamba te okangoli ngai na kufa
mpe obateli makolo na ngai ete ebeta mabaku te,
mpo ete natambola liboso na Yo Nzambe
kati na pole ya bomoi.
Nzembo 57
Kimia na kati ya banguna
1 Wuta na buku ya mokambi ya bayembi. Eyembamaki ndenge moko na nzembo
« Koboma te. » Nzembo ya Davidi, tango Saulo azalaki kolanda ye, mpe tango Davidi
abombamaki kati na libulu.
2 Oh Nzambe, yokela ngai mawa !
Yokela ngai mawa,
pamba te nazali koluka ebombamelo ;
nazali koluka ebombamelo na se ya mapapu na Yo,
kino tango ya pasi ekoleka.
3 Nazali koganga epai ya Nzambe-Oyo-Aleki-Likolo,
epai ya Nzambe oyo asalelaka ngai bolamu.
4 Akotinda wuta na likolo mpe akobikisa ngai,
akopamela bato oyo batungisaka ngai.
Nzambe akomonisa bolingo
mpe boyengebene na Ye.

5Nazali na kati-kati ya bankosi ;
nalali na kati-kati ya bato
oyo babomaka mpe baliaka bato,
oyo minu na bango ezali makonga mpe batolotolo,
mpe lolemo na bango ezali mopanga ya minu makasi.
6 Oh Nzambe, tika ete omitombola na likolo ya Lola ;
tika ete nkembo na Yo ezala
awa na mokili mobimba !
7Batiaki monyama na makolo na ngai
mpo ete nakangama,
batimolaki libulu liboso na ngai,
kasi bango moko nde bakweyaki kati na libulu yango.
8 Nzambe, lendisa motema na ngai ;
Nzambe, lendisa motema na ngai.
Nakoyembela Yo mpe nakosanzola Yo na mindule.
9 Lokumu na ngai, lamuka !
Lindanda mpe nzenze, bolamuka !
Nalingi kolamusa tongo.
10 Nkolo, nakosanzola Yo kati na mabota,
nakosanzola Yo na mindule kati na bikolo.
11 Pamba te bolingo na Yo ezali monene,
ekenda kino na Lola ;
mpe bosembo na Yo ekenda kino na mapata.
12 Nzambe, tika ete omitombola na likolo ya Lola ;
mpe tika ete nkembo na Yo etonda na mokili mobimba !
Nzembo 58
Nzambe, Mosambisi ya sembo ya bakambi mabe
1 Wuta na buku ya mokambi ya bayembi. Eyembamaki ndenge moko na « Kobebisa
te. » Nzembo ya Davidi.
2 Ezali solo ete bolobaka te tango bokataka makambo ?
Boni, bana na moto, bosambisaka na bosembo ?
3 Te, ezala kati na mitema na bino,
bosalaka mabongisi ezanga bosembo ;
botandaka kanza ya maboko na bino kati na mokili.
4 Bato mabe babebaka wuta na mbotama na bango,
bapengwaka mpe balobaka lokuta
wuta na mabumu ya bamama na bango.
5 Bazalaka na ngenge lokola ngenge ya nyoka,
lokola ngenge ya etupa oyo eyokaka te,
oyo ekangaka litoyi na yango,
6 oyo eyokaka te ata mingongo ya bato na soloka
mpe ya moto ya maji oyo aleki na mayele.
7 Nzambe, buka minu na bango

kati na minoko na bango ;
Yawe, buka bambanga ya bana ya bankosi.
8 Tika ete balimwa lokola mayi oyo ezali kotiola ;
Tika ete bambanzi na bango ebukana
tango babetaka batolotolo.
9 Tika ete balimwa lokola soyi ya mbembe,
lokola mwana oyo akomona moyi te
mpo ete abimi na zemi oyo esopani.
10 Liboso ete banzungu na bino ekutana
na moto ya basende,
ezala ya mayi to ya kokawuka,
bato mabe akolimwa.
11 Moto ya sembo akosepela,
pamba te akomona Nzambe
kozongisela bato mabe, mabe na mabe,
mpe akotambola kati na makila na bango.
12 Mpe bato bakoloba :
« Solo, ezali na lifuti mpo na moto ya sembo ;
solo, ezali na Nzambe oyo asambisaka mokili. »
Nzembo 59
Nzambe na ngai, kangola ngai
1 Wuta na buku ya mokambi ya bayembi. Eyembamaki ndenge moko na « Kobebisa
te ! » tango Saulo atindaki bato kozingela ndako ya Davidi mpo na koboma ye.
Nzembo ya Davidi.
2 Oh Nzambe na ngai, kangola ngai
wuta na maboko ya banguna na ngai ;
batela ngai liboso ya banyokoli na ngai.
3 Kangola ngai wuta na maboko
ya bato ya misala mabe,
mpe bikisa ngai liboso ya basopi makila ya bato.
4 Yawe, bazali koluka koboma ngai ;
bato na nguya basaleli ngai likita,
nzokande nasali mabe te,
nasali na ngai mpe masumu te.
5 Nasali mabe ata moko te ;
kasi bango bazali kopota mbangu,
bazali komibongisa.
Lamuka mpo na koya kokutana na ngai, mpe tala.
6 Yawe, Nzambe-Na-Nguya-Nyonso,
Nzambe ya Isalaele, telema mpo na kopesa
bikolo nyonso etumbu ;
koyokela bato nyonso oyo basalaka mabe mawa te.
7 Bazongaka na pokwa,
bagangaka lokola bambwa
mpe batambolaka zingazinga ya engumba.
8 Na nzela ya minoko na bango,

babimisaka na bibebu na bango
maloba oyo ezokisaka lokola mipanga ; bamilobelaka :
« Nani azali koyoka biso ? »
9 Kasi Yo, Yawe, osekaka bango,
otiolaka bikolo nyonso.
10 Nzambe, ozali makasi na ngai,
nakotalela Yo ;
ozali ebombamelo na ngai,
11 Nzambe na ngai, oyo nalingaka.
Nzambe ayaka kino liboso na ngai,

atikaka ngai kotala banguna na ngai.
12 Nkolo, nguba na biso, koboma bango te,
noki te bato na ngai bakobosana.
Na nguya na Yo, sala ete bayengayenga,
mpe mema bango kino na se.
13 Mpo na masumu ya minoko na bango,
mpo na maloba ya bibebu na bango,
tika ete bakangama na motambo ya lolendo na bango.
Mpo na bilakeli mabe mpe lokuta na bango,
14 bebisa bango na kanda na Yo,
bebisa bango kino bazala lisusu te.
Bongo bakoyeba ete Nzambe azali kokonza
kati na Jakobi kino na suka ya mokili.
15 Bazongaka na pokwa,
bagangaka lokola bambwa
mpe batambolaka zingazinga ya engumba.
16 Bayengaka-yengaka mpo na koluka bilei ;
soki batondi te, balekisaka butu na kolelalela.
17 Kasi ngai nakoyembela makasi na Yo,
nakobetela bolingo na Yo milolo, na tongo,
pamba te ozali ebombamelo na ngai,
mpe ekimelo na ngai na tango ya pasi.
18 Ozali makasi na ngai,
nakoyemba mpo na lokumu na Yo ;
ozali ebombamelo na ngai, oh Nzambe ;
Nzambe na ngai, oyo nalingaka.
Nzembo 60
Tokolonga kaka
1 Wuta na buku ya mokambi ya bayembi. Eyembamaki ndenge moko na « Lisi ya
litatoli. » Nzembo ya Davidi mpo na koteya bato. 2 Ayembaki yango tango abundisaki
bato ya Siri ya Mezopotami mpe bato ya Siri ya Tsoba, mpe tango Joabi azongaki, sima
na ye kolonga bato nkoto zomi na mibale ya Edomi, na bitumba kati na Lubwaku ya
Mungwa.
3 Oh Nzambe, obwakaki mpe opanzaki biso,
osilikaki penza.
Sik’oyo, zongisa biso.

4 Solo, oningisaki mabele mpe obukaki yango.
Bamba madusu na yango,
pamba te ekomi koningana.
5 Omonisaki bato na Yo pasi makasi,
omelisaki biso vino oyo elangwisaka.
6 Opesaki na bato oyo batosaka Yo bendele
mpo na koyebisa bango
ete bakima liboso ya batolotolo ya banguna.
7 Mpo ete balingami na Yo bakangolama,
bikisa na nguya ya loboko na Yo ya mobali,
mpe yanola biso ! Yanola ngai !
8 Nzambe alobaki kati na Esika na Ye ya bule :
« Nakolonga ! Nakokabola Sishemi
mpe nakomeka molayi ya lubwaku ya Sukoti.
9 Galadi ezali ya ngai, Manase mpe ezali ya ngai ;
Efrayimi ezali ekoti na ngai ya ebende,
mpe Yuda ezali lingenda na ngai ya bokonzi.
10 Moabi ezali sani monene oyo nasukolelaka,
Edomi ezali esika oyo nabwakaka sandale na ngai.
Mpo na Filisitia, nabetaka milolo ya elonga. »
11 Nani akomema ngai kino na engumba
oyo batonga makasi ?
Nani akotambolisa ngai kino na Edomi ?
12 Ezali Yo te, Nzambe oyo obwakaki biso,
Nzambe oyo ozalaki lisusu te kokende bitumba
elongo na mampinga na biso ?
13 Yaka kosunga biso,
kangola biso liboso ya moyini ;
pamba te lisungi ya bato ezali pamba.
14 Nzokande, elongo na Nzambe,
tokosala makambo minene mpe ya kokamwa ;
ezali Ye nde akonyata banguna na biso.
Nzembo 61
Bomba ngai na se ya lipapu na Yo
1 Wuta na buku ya mokambi ya bayembi. Eyembamaki na lindanda. Nzembo ya
Davidi.
2 Oh Nzambe, yoka koganga na ngai,
yoka na bokebi losambo na ngai.
3 Wuta na suka ya mokili, nazali kobelela Yo,
motema na ngai ebukani !
Mema ngai na libanga oyo eleki likolo
epai wapi nakokoka te kokoma ngai moko.
4 Pamba te, ozali ebombamelo na ngai,
ndako molayi batonga makasi,
liboso ya banguna na ngai.
5 Posa ya motema na ngai ezali :
kovanda tango nyonso kati na Ndako na Yo

mpe kozwa ebombamelo na se ya mapapu na Yo.
6 Pamba te Yo Nzambe, oyokaki bandayi na ngai,
opesaki ngai libula ya bato
oyo batosaka Kombo na Yo.
7 Pesa na mokonzi na biso bomoi molayi ;
tika ete awumela na bomoi.
8 Tika ete awumela na bokonzi
libela na libela liboso ya Nzambe !
Bolingo mpe boyengebene na Yo ekobatela ye.
9Boye, nakoyemba mikolo nyonso
mpo na lokumu ya Kombo na Yo,
mpe nakokokisa bandayi na ngai
mokolo na mokolo.
Nzembo 62
Nazwaka na kimia kati na Nzambe
1 Wuta na buku ya mokambi ya bayembi, kolanda Yedutuni. Nzembo ya Davidi.
2 Solo, nazwaka kimia kati na Nzambe ;
lobiko na ngai ewutaka epai na Ye.
3 Solo, azali libanga mpe lobiko na ngai ;
azali ebombamelo na ngai,
nakoningana te.
4 Kino tango nini bokosangela moto moko ?
Kino tango nini bino nyonso bokosangana
mpo na koluka koboma ye
lokola mir oyo etengami,
lokola lopango oyo esili kokweya ?
5 Solo, basalaka makita mpo na kokweyisa ye
wuta na esika na ye ya likolo,
basepelaka kotatola lokuta.
Bapambolaka na nzela ya minoko na bango ;
kasi kati na mitema na bango, balakelaka mabe.
6 Oh molimo na ngai, zwa bopemi kati na Nzambe,
pamba te elikya na ngai ewutaka epai na Ye.
7 Solo, azali libanga mpe lobiko na ngai ;
azali ebombamelo na ngai, nakoningana te.
8 Nzambe azali lobiko mpe nkembo na ngai ;
libanga ya makasi na ngai mpe ebombamelo na ngai
ezali kati na Nzambe.
9 Botielaka Ye elikya tango nyonso,
bosopaka mitema na bino liboso na Ye,
pamba te Nzambe azali ebombamelo mpo na biso.
10 Solo, bato bazali lokola molunge,
bazali lokola lokuta ;
Soki batie bango na emekelo kilo,

ata molunge ekoleka bango nyonso na kilo.
11 Botiaka elikya te na mileki ya moyibi,
mpe botielaka yango motema te ;
soki bomengo na bino ekomi ebele,
bokangama na yango te.
12 Nzambe alobaki mbala moko,
ngai nayokaki mbala mibale :
« Pamba te makasi ezali ya Nzambe ;
13 mpe bolingo ezali ya Nkolo ; »
mpe « ofutaka moto nyonso
kolanda misala na ye. »
Nzembo 63
Boboto ya Nzambe eleki bomoi na motuya
1 Nzembo ya Davidi. Ayembaki yango tango azalaki kati na esobe ya Yuda.
2 Oh Nzambe, ozali Nzambe na ngai ;
nazali koluka Yo,
molimo na ngai ezali na posa na Yo,
bomoi na ngai ezali na posa na Yo makasi,
kati na mabele ekawuka mpe ezanga mayi.
3 Natalaki Yo kati na Esika ya bule
mpo na komona makasi mpe nkembo na Yo.
4 Pamba te bolingo na Yo ezali malamu koleka bomoi,
bibebu na ngai ekosanzola Yo.
5 Boye, nakopambola Yo bomoi na ngai mobimba,
nakotombola maboko na ngai
6 Nakotonda lokola moto oyo asili kolia
misuni kitoko mpe mafuta ;
bibebu na ngai ekoganga na esengo
mpe monoko na ngai ekokumisa Yo.
7 Soki nakanisi Yo na mbeto na ngai,
nasambelaka Yo na butu ;
8 pamba te ozali lisungi mpo na ngai,
mpe nagangaka na esengo
wana nazali na se ya elili ya mapapu na Yo.
9 Nakangami na Yo ;
loboko na Yo ya mobali esimbi ngai makasi.
10 Bato oyo balukaka koboma ngai
bakozinda na mabele
11 Bakoboma bango na mopanga
mpe bakokoma bilei ya bambwa ya zamba.
12 Kasi mokonzi akosepela kati na Nzambe ;
moto nyonso oyo alapaka ndayi
na Kombo ya Nzambe
akomikumisa mpo na yango,
pamba te minoko ya bakosi ekokangama.
Nzembo 64
Batela ngai
1Wuta na buku ya mokambi ya bayembi. Nzembo ya Davidi.
2Oh Nzambe, yoka mongongo na ngai
kati kolela na ngai,
batela ngai mosika ya monguna
oyo azali kopesa ngai somo.
3 Bomba ngai mosika ya mikano ya bato mabe,
mosika ya makita ya bato ya misala mabe.
4 Bapelisaka lolemo na bango
ndenge bapelisaka mopanga,
babimisaka maloba ya bololo lokola makonga
5 mpo na kobwakela, na kobombama,
moto oyo azangi pamela ;
babangaka te kobwakela ye yango na mbalakata.
6 Balendisanaka mpo na mabongisi mabe,
bayokanaka kotia mitambo ;
balobaka : « Nani akomona yango ? »
7 Basalaka mabongisi ya kosala bato mabe,
balobaka : « Toselingwi na mabongisi na biso ! »
Makanisi mpe motema ya moto ezali mozindo makasi.
8 Kasi Nzambe akobwakela bango
makonga na Ye na mbalakata ;
ekozwa mpe ekozokisa bango.
9 Maloba na bango moko ekobalukela bango
mpe ekomema bango na libebi ;
mpe moto nyonso oyo akomona bango
akoningisa moto.
10 Bato nyonso bakokoma kobanga,
kopanza sango ya misala ya Nzambe
mpe kososola makambo oyo asalaka.
11Moto ya sembo akosepela
mpe akomibomba kati na Yawe ;
bato nyonso oyo bazali na mitema alima
bakomikumisa mpo na yango.
Nzembo 65
Opesaka bofuluki
2 Mpo na Yo Nzambe,
bozangi makelele ezali lokumu, kati na Siona ;
mpe mpo na Yo, ndayi ekokokisama.
3 Yo oyo oyokaka mabondeli,
bato nyonso bakoya epai na Yo.

4 Kilo ya bambeba eleki makasi mpo na ngai ;
kasi Yo, olimbisaka masumu na biso.
5 Esengo na moto oyo oponi mpe obulisi
mpo ete avanda kati na lopango na Yo.
Tokotonda na bolamu ya Ndako na Yo,
Tempelo na Yo ya bule.
6 Nzambe Mobikisi na biso,
oyanolaka biso na bosembo,
na nzela ya biloko ya somo ;
Ozali elikya ya mokili mobimba
mpe ya bibale minene.
7 Alendisaka bangomba, na nguya na Ye ;
atondi na mpiko.
8 Akitisaka makelele ya bibale minene,
makelele ya bambonge na yango
mpe makelele ya bikolo.
9 Bato oyo bavandaka na basuka ya mokili
babangaka tango bamonaka bikamwa na Yo ;
osalaka ete este mpe weste eganga na esengo.
10 Opambolaka mabele, ofulukisaka yango,
otondisaka yango na bozwi.
Otondisaka moluka ya Nzambe na mayi,
obongiselaka bato ble,
pamba te otondisaka mayi mpo na yango.
11 Olekisaka mayi kati na mikala,
okweyisaka mipiku ya mabele,
osopelaka mabele mayi
mpe opambolaka milona.
12 Opambolaka mobu na bolamu na Yo,
mpe banzela mike oyo olekelaka ebotaka ebele.
13 Bilanga ya esobe etondaka na bilei,
mpe bangomba mike etondaka na esengo.
14 Bilanga etondaka na bameme mpe bantaba ;
mabwaku etondaka na ble,
egangaka na esengo mpe eyembaka.
Nzembo 66
Lokumu na Nzambe oyo akangoli biso
1 Wuta na buku ya mokambi ya bayembi. Nzembo.
Bino bato ya mokili mobimba,
bobetela Nzambe maboko !
2 Boyemba banzembo ya lokumu
mpo na nkembo ya Kombo na Ye,
bopesa lokumu na Ye nkembo.
3 Boloba na Nzambe :
« Tala ndenge nini misala na Yo ebongi na kobanga yango !
Mpo na nguya monene na Yo,
banguna na Yo bakomi koluka kokoma baninga na Yo.

4 Mokili mobimba efukamaka liboso na Yo ;
bayembaka mpo na lokumu na Yo,
basanzolaka Kombo na Yo. »
5 Boya kotala misala ya Nzambe !
Misala na Ye ya minene mpo na bana ya bato ebongi na kobanga yango.
6 Abongolaki ebale monene mabele ya kokawuka ;
bakatisaki ebale na makolo ekawuka.
Tozali kosepela kati na Ye.
7 Na nguya na Ye, akonzaka mpo na libela ;
miso na Ye ekengelaka bikolo.
Tika ete batomboki batombokela Ye te.
8 Bino bikolo, bopambola Nzambe na biso !
Bosala ete lokito ya masanzoli na Ye eyokana !
9 Asalaka ete totangama kati na bato ya bomoi.
Abatelaki makolo na biso mpo ete tokweya te.
10 Pamba te, Nzambe, omekaki biso,
olekisaki biso kati na moto
ndenge basalaka mpo na palata.
11 Okangaki biso kati na motambo ;
otiaki mikumba ya kilo, na baloketo na biso.
12 Otikaki moto komatela biso na moto.
Tolekaki kati na moto mpe kati na mayi,
mpe obimisaki biso kati na yango mpo na komema biso na bofuluki.
13 Nakokota kati na Ndako na Yo,

nakomemela Yo makabo ya kotumba,
nakokokisa bandayi na ngai epai na Yo.
14 Bandayi oyo bibebu na ngai moko etatolaki
mpe monoko na ngai elobaki na tango nazalaki kati na pasi.
15 Lokola bambeka ya kotumba, nakobonzela Yo
banyama minene, bameme elongo na bambeka ya malasi ;
nakobonzela Yo bangombe mpe bantaba ya mibali.
16 Bino nyonso oyo botosaka Nzambe, boya koyoka !

Nakoyebisa bino makambo oyo asali mpo na bomoi na ngai.
17 Nabelelaki Ye na monoko na ngai,
mpe lolemo na ngai ekumisaki Ye.
18 Soki nazalaki na masumu kati na motema na ngai,
Nkolo alingaki koyoka ngai te.
19 Nzokande, Nzambe ayokaki ngai,
ayokaki na bokebi libondeli na ngai.
20 Tika ete Nzambe akumisama !
Aboyaki te koyoka libondeli na ngai
mpe kotalisa ngai bolingo na Ye.
Nzembo 67
Tika ete bikolo nyonso ekumisa Nzambe
1 Wuta na buku ya mokambi ya bayembi : nzembo ya koyemba na lindanda.
Loyembo.
2 Tika ete Nzambe asalela biso ngolu
mpe apambola biso,
tika ete angengisela biso elongi na Ye ;
3 mpo ete toyeba nzela na Yo kati na mokili,
mpe lobiko na Yo kati na bikolo nyonso.
4 Oh Nzambe, tika ete bikolo ekumisa Yo ;
tika ete bikolo nyonso ekumisa Yo !
5 Tika ete bato basepela,
tika ete babeta milolo ya esengo,
pamba te okambaka bikolo na bosembo,
mpe otambolisaka bato awa na mabele.
6 Oh Nzambe, tika ete bikolo ekumisa Yo ;
tika ete bikolo nyonso ekumisa Yo !
7 Mabele eboti bambuma na yango ;
tika ete Nzambe, Nzambe na biso, apambola biso.
8 Tika ete Nzambe apambola biso ;
tika ete mokili mobimba etosa Ye !
Nzembo 68
Elonga ya Nzambe
1 Wuta na buku ya mokambi ya bayembi. Nzembo ya Davidi. Loyembo.
2 Soki Nzambe atelemi, banguna na Ye bapalanganaka,
mpe bayini na Ye bakimaka mosika na Ye.
3 Liboso ya Nzambe, bato mabe bakufaka,
ndenge milinga elimwaka,
mpe mafuta enyangwamaka na moto.
4 Liboso ya Nzambe, bato ya sembo basepelaka,
batondaka na esengo.
5 Boyembela Nzambe, boyemba banzembo
mpo na lokumu ya Kombo na Ye.
Bofungola nzela mpo na Ye
oyo atambolisaka mampinga na Ye kati na esobe.
Kombo na Ye ezali Yawe.
Botonda na esengo liboso na Ye.
6 Kati na Ndako na Ye ya bule, Nzambe azali Tata ya bana bitike,
mpe molobeli ya basi bakufisa mibali.
7 Nzambe apesaka libota epai ya bato
oyo bavandaka bango moko,
abimisaka bakangami wuta na minyololo ;
kasi batomboki batikalaka na mabele ekawuka.
8 Oh Nzambe, tango obimaki liboso ya bato na Yo,
tango otambolaki na esobe,
9 mabele eninganaki, likolo mpe esopaki mayi
liboso ya Nzambe, Nzambe ya Sinai ;

liboso ya Nzambe, Nzambe ya Isalaele.
10 Nzambe, osopaki mvula ya mapamboli,
olendisaki libula na Yo mpo ete elembaki.
11 Oh Nzambe, bato na Yo bavandaka na mokili oyo obongisaki,
na boboto na Yo, mpo na mobola.
12 Na liloba moko kowuta na Nkolo,
basi oyo bamemaka sango basangani bato ebele,
13 bakonzi ya mampinga bakimi, bapoti mbangu,
mpe mwasi oyo atikali na ndako akaboli bomengo ya bitumba.
14 Boni, bokokoba kolala pongi kati na bandako na bino ?
Mapapu ya ebenga ezipami na se ya palata,
mpe bansala na yango ezipami na se ya wolo.
15 Tango Nkolo-Na-Nguya-Nyonso abenganaki kuna bakonzi,
anokisaki mvula ya pembe na ngomba Tsalimoni.
16 Ngomba ya Bashani, ngomba ya Nzambe ;
ngomba ya Bashani, ngomba ya basonge ebele,
17 mpo na nini ozali kosala zuwa,
ngomba ya basonge ebele,
ngomba oyo Nzambe asepelaka kovanda ?
Nzokande Yawe akovanda kuna libela na libela.
18 Motango ya bashar ya Nzambe ezali ebele,
koleka minkoko ;
Nkolo azali kati na yango,
kuna na Sinai, kati na Esika ya bule.
19 Yawe Nzambe, tango omataki na likolo,
omemaki bakangami,
ozwaki makabo epai ya bato,
ata epai ya batomboki,
mpo ete okoma kovanda kuna.
20 Tika ete Nkolo akumisama, mokolo na mokolo !
Nzambe Mobikisi na biso alataka makambo na biso.
21 Mpo na biso, Nzambe yango azali Nzambe oyo abikisaka ;
mpe bikuke ya kufa ezali ya Nkolo Yawe.
22 Solo, Nzambe apanzaka mito ya banguna na Ye,
oyo batambolaka kati na bomoi ya masumu,
oyo mito na bango etonda na suki.
23 Nkolo alobi :
« Wuta na Bashani, nakomema bango ;
wuta na mozindo ya ebale monene,
nakomema bango,
24 mpo ete opanza lokolo na yo kati na makila,
mpe mpo ete lolemo ya bambwa na yo ezwa eteni na yango. »
25 Oh Nzambe, bazali komona ndenge ozali koya ;
koya ya Nzambe na ngai, ya Mokonzi na ngai, kati na Esika ya bule.
26 Bayembi bazali liboso ;
sima na bango, bato oyo bazali kobeta
mandanda ya basinga kati na bilenge basi

oyo bazali kobeta bambonda ya mike.
27 Bopambola Nzambe kati na mayangani,
bopambola Yawe wuta na etima ya Isalaele.
28 Kuna, Benjame, leki ya suka,
azali kotambolisa bakambi ya Yuda
elongo na mampinga na bango,
bakambi ya Zabuloni mpe ya Nefitali.
29 Nzambe na yo apesi mitindo epai ya makasi na yo ; zala makasi.
Nzambe, osaleli biso penza makambo.
30 Wuta na Tempelo na Yo ya Yelusalemi
epai wapi bakonzi bamemelaka Yo makabo,
31 bengana ngando oyo ebombami kati na matiti,
lisanga ya bangombe ya mibali elongo na bana ngombe ya bikolo
oyo batambolaka kati na mbongo
ya bibende ya palata, mpe panza bikolo oyo basepelaka na bitumba.
32 Bazwi bakobimela na Ejipito ;
bato ya Kushi bakoya na lombangu,
bakotombola maboko epai ya Nzambe.
33 Bino, babokonzi ya mabele, boyembela Nzambe ;
boyemba banzembo mpo na lokumu ya Nkolo !
34 Boyembela Ye oyo atambolisaka
mampinga kati na likolo, likolo ya libela ;
oyo, wuta na mongongo na Ye, agangaka makasi.
35 Bosakola ete nguya ezali ya Nzambe
oyo nkembo na Ye ezali na Isalaele,
mpe nguya na Ye ezali kati na mapata.
36 Nzambe, wuta kati na bisika na Yo ya bule,
obongi na botosi !
Nzambe ya Isalaele apesaka na bato na Ye
makasi mpe nguya.
Tika ete Nzambe akumisama !
Nzembo 69
Nazindi, bikisa ngai
1 Wuta na buku ya mokambi ya bayembi. Nzembo ya Davidi : ezali ya koyemba
lokola « lisi. »
2 Nzambe, bikisa ngai,
pamba te mayi ekomi na kingo na ngai.
3 Nazali kozinda na potopoto, na mozindo makasi
epai wapi eloko ya kosimba ezali te ;
nakiti na mozindo ya mayi,
mbonge ememi ngai.
4 Nalembi nzoto likolo ya kobelela lisungi ;
mongongo na ngai ekawuki,
miso na ngai elembi
mpo na kotalela Nzambe na ngai.
5Bato oyo bayinaka ngai na kozanga tina

bazali ebele koleka motango ya suki ya moto na ngai ;
ba-oyo balukaka kobebisa bomoi na ngai,
oyo bazali banguna na ngai kaka pamba,
bazali bato na nguya ;
bazali kosenga ngai na makasi ete nazongisa eloko oyo nayibaki te.
6 Nzambe, oyebi bozoba na ngai,
mpe mabe na ngai ezali ya kobombama te na miso na Yo.
7 Nkolo Yawe, Mokonzi ya mampinga,
tika ete ba-oyo batiaka elikya kati na Yo
basila lokumu te likolo na ngai !
Nzambe ya Isalaele,
tika ete bato oyo balukaka Yo
bayokisama soni te likolo na ngai !
8 Pamba te nandimi kofingama mpo na Yo,
mpe soni ezipi ngai elongi.
9 Bandeko na ngai bakomi kozwa ngai lokola moto oyo bayebi te,
nakomi lokola mopaya na miso ya bana ya mama na ngai.
10 Pamba te bolingo oyo nazali na yango
mpo na ndako na Yo ezali kozikisa ngai,
mpe mafinga ya bato oyo bafingaka Yo
ezali kokweya na moto na ngai.
11 Soki naleli mpe nakili bilei,
nasengeli kaka kofingama ;
12 soki nalati saki,
bato basalaka masapo mpo na kotiola ngai.
13 Bato oyo bavandi na ekuke batiolaka ngai,
balangwi masanga bayembaka kombo na ngai
kati na banzembo na bango.
14 Yawe, nabondeli Yo !
Nzambe, tango ekoki,
tango ya kotalisa ngai bolingo monene na Yo !
Yanola ngai na nzela ya boyengebene mpe lobiko na Yo !
15 Bimisa ngai na potopoto,
sala ete nazinda lisusu te,
nakangolama wuta na maboko ya bayini na ngai
mpe nabima na mayi ya mozindo !
16 Tika ete mbonge ya mayi emema ngai lisusu te,
mozindo emela lisusu ngai te,
mpe libulu ekangamela ngai te !
17 Yawe, yanola ngai, pamba te bolingo na Yo ezali malamu ;
baluka epai na ngai, na mawa monene na Yo.
18 Kobombela lisusu mosali na Yo te elongi na Yo.
Yanola ngai noki, pamba te nazali na pasi.
19 Pusana pene na ngai, mpe sikola ngai ;
kangola ngai wuta na maboko ya bayini na ngai.
20 Oyebi ndenge nini nazali kofingama,

oyebi soni mpe kosambwa na ngai ;
banguna na ngai nyonso bazali liboso na Yo.
21 Mafinga ezokisi motema na ngai,
mpe pota yango ezali kosila te ;
nazelaki elembo ya mawa kowuta na bato,
kasi namonaki yango te ;
nalukaki babondisi, kasi namonaki bango te.
22 Batiaki ngenge kati na bilei na ngai,
mpe bamelisaki ngai vino ya ngayi
tango nayokaki posa ya mayi.
23 Tika ete mesa na bango ekoma motambo liboso na bango,
mpe kimia na bango ekoma monyama.
24 Tika ete miso na bango ekufa mpo ete bamona lisusu te,
mpe babela mikongo mpo na libela.
25 Sopela bango kanda makasi na Yo,
mpe tika ete kanda na Yo ya makasi ekanga bango.
26 Tika ete molako na bango etikala polele,
mpe ete moto moko te avanda na bandako na bango ya kapo.
27 Pamba te bazali konyokola bato oyo ozokisaki,
mpe bazali kopanza sango ya pasi ya bato oyo oyokisaki pasi.
28 Bakisa mabe na likolo ya mabe na bango,
mpe kokota likambo na bango te na bosembo na Yo.
29 Tika ete bakombo na bango elongwa na buku ya bomoi,
mpe batangama te na molongo ya bato ya sembo.
30 Solo, nazali mobola mpe moto ya pasi ;
kasi lobiko na Yo, oh Nzambe, ebatelaka ngai.
31 Nakoyemba mpo na lokumu ya Kombo ya Nzambe,
mpe nakopesa Ye nkembo elongo na matondi.
32 Yango nde ekosepelisa Yawe,
koleka ngombe oyo ezali na maseke
mpe na makolo ekabwana.
33 Babola bamoni mpe bazali kosepela.
Tika ete mitema na bino oyo bolukaka Nzambe ezala na bomoi !
34 Pamba te Yawe ayokaka bato oyo bakelela,
mpe atiolaka bato na Ye te ata bazali bakangami kati na boloko.
35 Tika ete likolo mpe mabele,
bibale minene mpe nyonso oyo ezali kati na yango ekumisa Ye !
36 Pamba te Nzambe akobikisa Siona
mpe akotonga lisusu bingumba ya Yuda.
Bato bakovanda kuna
mpe bakozwa yango lokola libula na bango.
37 Bakitani ya basali na Ye bakozwa
yango lokola libula,
mpe bato oyo balingaka Kombo na Ye
bakovanda kati na yango.
Banzembo Nzembo 70:1 825 Banzembo Nzambe 71:10
Nzembo 70
Nzambe, yaka kosunga ngai
1 Wuta na buku ya mokambi ya bayembi. Nzembo ya Davidi mpo na kokanisa misala
ya Nzambe.
2 Nzambe, yaka noki mpo na kangola ngai !
Yawe, yaka noki mpo na kosunga ngai !
3 Tika ete bato oyo balukaka kufa na ngai
bakufa soni mpe basambwa !
Tika ete bato oyo bazelaka libebi na ngai
bazonga sima mpe bayokisama soni !
4 Tika ete bato oyo balobaka na ngai :
« Ah ! Ah ! » bazonga mpo na soni !
5 Tika ete bato nyonso oyo balukaka Yo
batonda na esengo mpe basepela kati na Yo !
Tika ete ba-oyo balingaka lobiko na Yo
balobaka tango nyonso :
« Nzambe azali monene ! »
6Mpo ete nazali mobola mpe moto akelela,
Nzambe, yaka noki mpo na kosunga ngai.
Yawe, ozali Lisungi mpe Mokangoli na ngai,
kowumela te !
Nzambe 71
Na kimobange na ngai, kosundola ngai te
1 Yawe, ozali ebombamelo na ngai ;
kondima te ete nayoka soni !
2 Na bosembo na Yo, kangola mpe bikisa ngai.
Yoka ngai mpe bikisa ngai.
3 Zala mpo na ngai ekimelo ya libanga
epai wapi nakoki kokende tango nyonso.
Ozwaki mokano ya kobikisa ngai,
pamba te ozali libanga mpe ndako na ngai batonga makasi.
4 Nzambe na ngai, kangola ngai wuta na maboko ya bato mabe,
na maboko ya batomboki mpe bato na kanza.
5 Nkolo Yawe, ozali elikya na ngai ;
wuta bolenge na ngai, namipesaka na Yo.
6 Wuta mbotama na ngai, natalelaka Yo ;
Yo nde obimisaki ngai na libumu ya mama na ngai.
Nakokumisa Yo tango nyonso.
7 Nazali likamwisi mpo na bato ebele ;
ozali ebombamelo na ngai ya makasi.
8 Tika ete monoko na ngai etonda
na masanzoli mpo na lokumu na Yo ;
tika ete etatolaka tango nyonso
kongenga ya nkembo na Yo.
9 Kobwaka ngai te awa nakomi mobange,
kotika ngai te awa makasi na ngai ekomi kosila.
10 Pamba te banguna na ngai bazali koloba mabe
Banzembo Nzambe 71:11 826 Banzembo Nzambe 71:24
na tina na ngai,
mpe bato oyo balukaka koboma ngai
basaleli ngai likita.
11 Bazali koloba : « Nzambe asundoli ye ;
bolanda ye, bokanga ye ;
moto oyo akokangola ye azali te ! »
12 Oh Nzambe, kozala mosika na ngai te !
Nzambe na ngai, yaka noki mpo na kosunga ngai.
13 Tika ete bato oyo bafundaka ngai bakufa soni mpe balimwa !
Tika ete ba-oyo balukaka pasi na ngai
basambwa mpe bayokisama soni !
14 Kasi ngai, nakozala na elikya tango nyonso
mpe nakokoba kokumisa Yo.
15 Monoko na ngai ekosakola tango nyonso
misala ya bosembo mpe ya lobiko na Yo,
pamba te nayebi motango na yango te.
16 Nkolo Yawe, nakoya epai na Yo
mpe nakotatola misala na Yo ya nguya ;
nakotatola misala malamu ya bosembo na Yo,
misala ya bosembo na Yo kaka.
17 Nzambe, wuta bolenge na ngai, oteya ngai ;
mpe kino lelo, nazali kotatola bikamwa na Yo.
18 Ezala ndenge nakomi sik’oyo mobange
mpe suki na ngai ekomi pembe,
oh Nzambe na ngai, kotika ngai te,
mpo ete natatola makasi na Yo
epai ya bato ya ekeke oyo,
mpe misala ya nguya na Yo
epai ya bato nyonso oyo bakoya sima.
19 Nzambe, bosembo na Yo ekenda kino na likolo,
pamba te osalaka makambo minene.
Oh Nzambe, nani akokani na Yo ?
20 Atako osalaki ete tokutana na pasi mingi mpe na makambo ya bololo,
kasi okotika lisusu biso kozala na bomoi,
okobimisa ngai lisusu wuta na mozindo ya mabele.
21 Okomatisa lisusu lokumu na ngai,
mpe okobondisa ngai lisusu.
22 Nzambe na ngai, nakosanzola Yo
na lindanda mpo na boyengebene na Yo ;
Mosantu ya Isalaele, nakobeta lindanda
mpo na lokumu na Yo.
23 Nakoganga na esengo tango nakoyemba
banzembo mpo na lokumu na Yo,
pamba te okangoli bomoi na ngai.
24 Lolemo na ngai ekotatola tango nyonso
misala ya bosembo na Yo,
pamba te bato oyo balukaka pasi na ngai
bayokisami soni mpe basambwe.
Nzembo 72
Libondeli mpo na mokonzi
1 Nzembo ya Salomo.
Oh Nzambe, pesa na mokonzi mayele na Yo ;
mpe na mwana ya mokonzi, bosembo na Yo !
2 Tika ete asambisa bato na Yo na bosembo ;
mpe babola na Yo, kolanda boyengebene.
3 Bangomba milayi ekomemela bato kimia ;
mpe bangomba mike, bosembo.
4 Akokota likambo ya babola kati na bato,
akobikisa bana ya moto akelela
mpe akobebisa monyokoli.
5 Bongo bakotosa Yo tango nyonso moyi ekongala,
tango nyonso sanza ekongenga,
na bikeke nyonso.
6 Tika ete azala lokola mvula oyo ezali konoka
na bilanga oyo balongoli matiti,
lokola mamwe oyo ezali kopolisa mabele.
7 Na tango na ye, moto ya sembo akokende liboso,
mpe kimia ekofuluka
kino sanza ekongenga lisusu te.
8 Tika ete akonza longwa na ebale moko ya monene
kino na ebale mosusu ya monene,
longwa na ebale Efrate kino na suka ya mokili.
9 Bavandi ya esobe bakofukama liboso na ye,
mpe banguna na ye bakolembola putulu.
10 Bakonzi ya Tarsisi mpe ya bisanga
bakomemela ye mpako ya mokonzi,
bakonzi ya Saba mpe ya Seba bakopesa ye makabo.
11 Bakonzi nyonso bakofukama liboso na ye,
mpe bikolo nyonso ekosalela ye.
12 Pamba te akokangola moto akelela
oyo azali koganga mpo na kosenga lisungi,
mpe mobola oyo azangi mosungi.
13 Akoyokela mobola mpe moto akelela mawa,
mpe akobikisa moto akelela na kufa ;
14 akosikola bango na minyoko
mpe na makambo na kanza,
pamba te bomoi na bango ezali motuya
na miso na ye.
15 Akozala na bomoi,
bakopesa ye wolo ya Saba.
Bakobanda kosambela mpo na ye tango nyonso

mpe kopambola ye mikolo nyonso.
16 Tika ete ble etonda kati na mokili,
mbuma na yango ebota ebele na likolo ya bangomba lokola Libani !
Wuta na engumba, bato bakozala na bofuluki
lokola matiti ya elanga.
17 Tika ete kombo na ye ewumela libela na libela,
ewumela tango nyonso moyi ekozala,
mpo ete bato bakoma kotangaka kombo na ye
wana bakobanda kopambolanaka,
mpe bikolo nyonso ekoma kobengaka ye :
moto ya esengo.
18 Tika ete Yawe Nzambe

oyo asalaka Ye moko bikamwa,
Nzambe ya Isalaele, apambolama !
19 Tika ete Kombo na Ye ya nkembo
epambolama libela na libela !
Tika ete mokili mobimba etonda na nkembo na Ye !
Amen ! Amen !
20 Mabondeli ya Davidi, mwana mobali ya Izayi, esuki awa.
Buku ya misato
73
Nz 73.1–89.53
Mpo na nini bato mabe bakendaka liboso ?
1 Nzembo ya Azafi.
Solo, Nzambe azali malamu mpo na Isalaele,
mpo na bato oyo bazali mitema peto.
2 Nzokande mpo na ngai,
etikalaki moke ete makolo na ngai eselumuka,
etikalaki moke ete nakweya,
3 pamba te nazalaki kolula bato ya lofundu
tango nazalaki komona kimia ya bato mabe.
4 Kino na kufa na bango,
bazalaka na mitungisi te,
nzoto na bango ezalaka sembesembe.
5 Kati na bango, moko te amonaka pasi
oyo bato nyonso bamonaka ;
babelaka te bokono oyo ezwaka bato.
6 Yango wana, lolendo ekoma
lokola mayaka na bakingo na bango,
mpe makambo na kanza ekoma
lokola elamba na bango.
7 Miso na bango engengaka
na bilongi etonda na mafuta ;
mitema na bango esalaka kaka
Banzembo 73:8 829 Banzembo 73:24
mabongisi ya mabe ;
8 batiolaka mpe balobaka mabe,
bagangelaka minyoko.
9 Minoko na bango etombokelaka Likolo,
mpe lolemo na bango esakanelaka mokili.
10 Yango wana bato balandaka bango
mpe bamelaka maloba na bango lokola mayi.
11 Balobaka : « Nzambe akoyeba ndenge nini ?
Ye-Oyo-Aleki-Likolo azali ata na boyebi ? »
12 Tala ndenge bato mabe bazalaka :
tango nyonso, bazalaka na mitungisi te,
mpe bomengo na bango emataka se komata.
13 Solo, ezali kaka na pamba nde
nabatelaki motema na ngai peto ;
ezali kaka na pamba nde
nasukolaki maboko na ngai
mpo ete nasala mabe te !
14 Mikolo nyonso, nanyokwamaka ;
mpe tongo nyonso, nazwaka etumbu.
15 Soki nalobi : « Nakoloba lokola bango, »
wana nateki penza lokumu ya libota na Yo.
16 Tango nakanisaki mpo na koluka kososola,
nayokaki pasi na motema
17 kino nakendeki na Esika ya bule ya Nzambe
mpe nasosolaki ndenge nini bakosuka.
18 Solo, otielaka bango biloko ya moselu,
okweyisaka bango kati na libebi.
19 Ndenge nini babebisamaka mbala moko,
bakomaka na suka,
mpe somo elimwisaka bango !
20 Ndenge ndoto elimwaka
soki moto alamuki na pongi,
Nkolo, olimwisaka lisolo ya bomoi na bango
tango kaka otelemaka.
21 Tango motema na ngai ezalaki kotomboka
mpe molimo na ngai emitungisaki,
22 nasilaki mayele, nakomaki lokola zoba,
nakomaki lokola nyama liboso na Yo.
23 Nzokande, nazalaka tango nyonso elongo na Yo ;
osimba ngai na loboko na ngai ya mobali.
24 Otambolisaka ngai na nzela ya toli na Yo,
mpe, na sima, okoyamba ngai kati na nkembo.
25 Kuna na Likolo, nani azali mpo na ngai

soki Yo te ?
Mpe awa na mokili, nasepela na nani
soki na Yo te ?
26 Nzoto na ngai ekoki kobeba,
mpe motema na ngai ekoki kolemba ;
kasi Nzambe azali Libanga
mpe libula na ngai mpo na tango nyonso.
27 Bato nyonso oyo bazali mosika na Yo bakokufa ;
obebisaka bato nyonso oyo batosaka Yo te.
28 Kasi mpo na ngai, ezali malamu
kozala pene ya Nzambe.
Nakomisi Nkolo Yawe ebombamelo na ngai,
mpo na kopanza sango ya misala na Yo nyonso.
Nzembo 74
Bileli mpo na kobebisama ya Tempelo
1 Nzembo ya Azafi.
Oh Nzambe, mpo na nini kosundola biso
mpo na tango nyonso ?
Mpo na nini kongalisa kanda na Yo
likolo ya etonga oyo oleisaka ?
2 Kanisa lisusu lisanga ya bato na Yo,
oyo osikola wuta kala,
libota oyo okomisa libula na Yo.
Kanisa ngomba Siona epai wapi ovandaka.
3 Tika ete matambe na Yo ekoma
kino na bisika oyo ebebi nye !
Kati na Esika na Yo ya bule,
monguna abebisi nyonso ;
4 bayini na Yo bagangi lokola nkosi,
ata kati na esika oyo okutanaka na biso,
batelemisi bendele na bango lokola elembo.
5 Bazali lokola bato oyo basimbi bipasola
mpe bazali kokata banzete kati na zamba.
6 Babuki-buki bililingi nyonso
oyo batobola na mabaya,
na nzela ya bipasola mpe bamarto na bango ;
7 batumbi Esika na Yo ya bule,
bakweyisi mpe bakomisi mbindo
esika oyo Kombo na Yo evandaka.
8 Bazalaki komilobela :
« Tokopanza yango nyonso ! »
Kati na mokili, bazikisi esika nyonso
epai wapi bagumbamelaka Nzambe.
9 Tozali lisusu komona te bilembo na biso,
basakoli bazali lisusu te ;
mpe moko te kati na biso ayebi tango boni
makambo oyo ekowumela.
10 Oh Nzambe, kino tango nini
monguna akofinga Yo ?

Boni, akokoba tango nyonso
kotiola Kombo na Yo ?
11 Mpo na nini ozongisi loboko na Yo na sima,
loboko na Yo ya mobali ?
Mpo na nini okangi maboko na Yo ?
12 Nzokande, Yo Nzambe,
ozali Mokonzi na ngai wuta kala ;
Yo nde omemaka lobiko kati na mokili.
13 Yo nde opasolaki ebale na nguya na Yo,
opanzaki mito ya bilima ya mayi ;
14 Yo nde opanzaki mito ya Leviatani
mpe opesaki yango lokola bilei
epai ya banyama ya esobe ;
15 Yo nde osalaki ete bitima ya mayi
mpe miluka etiola,
mpe okawusaki bibale mpo na libela.
16 Moyi ezali ya Yo, butu mpe ezali ya Yo ;
Yo nde osalaki sanza mpe moyi.
17 Ezali Yo nde otiaki bandelo nyonso ya mokili,
Yo nde osalaki tango ya malili
mpe tango ya moyi.
18 Yawe, kobosana te ete monguna afingi Yo,
ete bato bazanga tina batioli Kombo na Yo !
19 Kokaba te bomoi ya ebenga na Yo
na monoko ya nyama oyo ezali na nzala,
kobosana te mpo na libela bomoi ya babola
oyo bazali bato na Yo !
20 Tala lisusu Boyokani na Yo !
Pamba te, kati na mokili,
bisika ya molili ekomi ebele,
etondi na makambo na kanza.
21 Sala ete moto oyo bazali konyokola
azwa lisusu lokumu !
Sala ete mobola mpe moto akelela
bakumisa Kombo na Yo.
22 Oh Nzambe, telema mpe lobela Kombo na Yo !
Kanisa lisusu ndenge nini bazoba bafingaka Yo
mikolo nyonso !
23 Kobosana te makelele ya bayini na Yo,
mangungu ya banguna na Yo,
oyo ezali kaka komata se komata !
Nzembo 75
Nzambe akosambisa mokili
1 Wuta
na buku ya mokambi ya bayembi. Nzembo ya koyemba lokola « Koboma te ! »
Nzembo ya Azafi.
2Nzambe, tozali kosanzola Yo,

tozali kosanzola Kombo na Yo ;
mpo ete Kombo na Yo ezali pene,
bato bazali kotatola bikamwa na Yo.
3 Olobaki :
« Na tango oyo ngai moko nakobongisa,
nakokata makambo na bosembo.
4 Mokili ekoki kolenga
elongo na bavandi na yango nyonso,
kasi ezali ngai nde nalendisaka
makonzi na yango. »
5 Nazali koloba na moto ya lofundu :
« Kotombola lisusu mapeka te ; »
mpe na bato mabe :
« Bosala lisusu lolendo te.
6 Bomeka lisusu te kosala lofundu
mpe koloba na lolendo. »
7 Botombwami ewutaka na Este te, na Weste te,
ewutaka mpe na esobe te.
8 Pamba te ezali Nzambe nde akataka makambo :
akitisaka moto songolo
mpe atombolaka moto pakala.
9Loboko na Yawe esimbi kopo
oyo etondi na vino ya makasi mpe ya bololo.
Azali kosopa yango,
mpe bato mabe nyonso ya mokili
bazali komeka mpe komela yango
kino na mbindo oyo etikalaka na se ya kopo.
10 Mpo na ngai, nakotatola makambo oyo
tango nyonso,
nakoyemba mpo na lokumu ya Nzambe ya Jakobi,
11 oyo azali koloba :
« Nakosilisa makasi nyonso ya bato mabe ;
kasi nguya ya bato ya sembo
ekomata lisusu makasi. »
Nzembo 76
Nzambe azali molongi
1 Wuta na buku ya mokambi ya bayembi. Ezali ya koyemba na lindanda. Nzembo ya
Azafi.
2 Nzambe ayebani kati na Yuda ;
Kombo na Ye ezali monene kati na Isalaele.
3 Ndako na Ye ya kapo ezali na Salemi ;
mpe esika na Ye ya kovanda ezali na Siona.
4 Ezali kuna nde abukaki makonga ya makasi,
banguba, mipanga
mpe bibundeli nyonso ya bitumba.

5 Ozali kongenga lokola mwinda,
otonda na lokumu koleka bangomba
ya babotoli bomengo ya bitumba.
6 Bilombe nyonso ya mpiko bakweyisamaki,
balalaki pongi na bango ya suka ;
basoda nyonso bakokaki lisusu te kotombola maboko.
7 Nzambe ya Jakobi, na kanda na Yo,
bato oyo babundaka likolo ya bampunda
elongo na bampunda bakweyi na somo.
8 Solo, ozali somo !
Nani akokoka kotelema liboso na Yo soki osiliki ?
9 Wuta na likolo, osalaka ete mokano na Yo
eyokana na matoyi ya bato ;
mokili ekomaka na kobanga mpe evandaka kimia
10 tango, Yo Nzambe, otelemaka mpo na kosambisa
mpe kobikisa banyokolami nyonso ya mokili.
11 Pamba te kanda makasi ya bato esanzolaka Yo,
mpe olataka kanda ya batikali.
12 Epai ya Yawe, Nzambe na bino,
bopesa bilaka mpe bokokisa yango.
Tika ete bato nyonso oyo bazingeli Ye
bamemela Nzambe ya somo makabo !
13 Abukaka lolendo ya bakambi,
mpe bakonzi ya mokili babangaka Ye.
Nzembo 77
Nzambe abongwani to te ?
1 Wuta na buku ya mokambi ya bayembi, kolanda Yedutuni. Nzembo ya Azafi.
2 Nabelelaka Nzambe na koganga ;
nabelelaka Nzambe mpo ete ayoka ngai !
3 Tango nazalaka na pasi, nalukaka Nkolo ;
na butu, nalembaka te kotombola maboko na ngai
mpe naboyaka kobondisama.
4 Nakanisaka Nzambe mpe nalelaka,
nakotaka na mozindo ya makanisi
mpe nalembaka nzoto.
5 Opimelaka miso na ngai pongi,
namitungisaka mpe nayebaka lisusu te
eloko ya koloba.
6 Nakanisaka lisusu mikolo ya kala,
mibu nyonso oyo eleka ;
7 Na butu, nakanisaka lisusu banzembo na ngai ;
motema na ngai ezongelaka kokanisa,
mpe molimo na ngai ekomaka komituna :
8 « Boni, Nkolo akobwaka biso penza

mpo na libela ?
Akosalela biso lisusu bolamu te ?
9 Bolingo na Ye esili penza mpo na libela ?
Bilaka na Ye ekokokisama te mpo na libela ?
10 Nzambe abosani solo kosala ngolu ?
Akangi penza motema na Ye mpo na kanda ? »
11 Mpe namilobelaka :
« Tala likambo oyo ezali kosala ngai pasi :
loboko ya mobali ya Ye-Oyo-Aleki-Likolo
ebongwani ! »
12 Nakanisaka misala minene ya Yawe,
bikamwa na Yo ya kala.
13 Nakanisaka nyonso oyo osalaki
kino na bikamwa na Yo.
14 Oh Nzambe, banzela na Yo ezali bule ;
nzambe nini akokani na Yo na monene ?
15 Ozali Nzambe oyo asalaka bikamwa ;
olakisi nguya na Yo kati na bikolo.
16 Na nguya ya loboko na Yo,
okangolaki bato na Yo,
bakitani ya Jakobi mpe ya Jozefi.
17 Oh Nzambe, mayi emonaki Yo !
Mayi emonaki Yo mpe ekomaki kolenga ;
ezala mozindo ya mayi eninganaki.
18 Mapata esopaki mayi ebele,
likolo eyokisaki lokito ya kake,
mpe makonga na Yo ezalaki koleka-leka
na bangambo nyonso.
19 Na lokito ya kake na Yo,
mikalikali engengisaki mokili,
mabele eninganaki mpe elengaki.
20 Opasolaki nzela kati na ebale monene,
balabala na Yo kati na mayi monene,
mpe moto moko te amonaki bilembo
ya matambe na Yo.
21 Otambolisaki bato na Yo lokola etonga,
na loboko ya Moyize mpe ya Aron.
Nzembo 78
Misala ya Nzambe
1 Nzembo ya Azafi.
Bino, bato na ngai, boyoka malako na ngai !
Bopesa matoyi na maloba ya monoko na ngai !
2 Nakofungola monoko na ngai mpo na lisese,
nakosakola makambo oyo ebombama
wuta na tango ya kala.
3 Makambo oyo toyoka, oyo toyebi,

oyo batata na biso bayebisa biso.
4 Tokobombela yango bakitani na bango te,
kasi tokoloba na bikeke oyo ekoya na sima
nkembo ya masanzoli ya Yawe,
nguya na Ye mpe bikamwa oyo asalaki.
5 Apesaki malako mpo na bolamu ya Jakobi,
atiaki mibeko kati na Isalaele,
apesaki mitindo epai ya batata na biso
ete bateya yango epai ya bana mibali na bango,
6 mpo ete bikeke oyo ekoya sima eyeba yango,
ekeke ya bana oyo bakobotama.
Tika ete batelema mpe bayebisa yango
na bana na bango,
7 mpo ete batonga elikya na bango kati na Nzambe,
babosana te misala ya Nzambe
mpe babatela mibeko na Ye.
8 Boye, bakozala te lokola bakoko na bango,
oyo bazalaki mito makasi mpe batomboki,
oyo mitema na bango ezalaki sembo te na miso ya Nzambe,
mpe milimo na bango ezangaki boyengebene epai na Ye.
9 Bato ya libota ya Efrayimi basimbaki batolotolo,
kasi na mokolo ya etumba, bakimaki.
10 Babatelaki te Boyokani ya Nzambe
mpe baboyaki kotosa mibeko na Ye ;
11 babosanaki bikamwa na Ye
mpe makambo minene oyo atalisaki bango.
12 Na miso ya bakoko na bango,
asalaki bikamwa kati na Ejipito,
na etuka ya Tsoani ;
13 akabolaki ebale monene mpo na kolekisa bango,
atelemisaki mayi lokola mir.
14 Na moyi, azalaki kotambolisa bango
na nzela ya lipata ;
mpe na butu, na nzela ya pole ya moto.
15 Apasolaki mabanga kati na esobe
mpe amelisaki bango mayi ebele,
lokola mayi ya bibale ;
16 abimisaki mayi wuta na libanga
mpe asalaki ete etiola lokola mayi ya ebale.
17 Kasi bakobaki kaka kosala masumu liboso na Ye,
kotombokela Ye-Oyo-Aleki-Likolo, kati na esobe.
18 Bamekaki Nzambe na nko,
na kosenga bilei kolanda posa na bango.
19 Balobaki mabe na tina na Nzambe :
« Boni, Ye Nzambe azali penza na makoki
ya kopesa biso bilei kati na esobe ?
20Solo, abetaki libanga,

mayi ebimaki, mpe ebimaki penza ebele.
Boni, akokoka lisusu kopesa biso mapa
to misuni epai ya bato na Ye ? »
21 Tango Yawe ayokaki bongo,
asilikaki makasi ;
moto na Ye epelelaki Jakobi,
mpe kanda makasi na Ye ekitelaki Isalaele,
22 pamba te batiaki elikya na Nzambe te,
bandimaki te ete akoki kokangola bango.
23 Nzokande, apesaki mitindo na mapata
mpe afungolaki bikuke ya likolo,
24 anokiselaki bango mana lokola mvula
mpo na kopesa bilei,
apesaki bango ble ya Likolo.
25 Moko na moko aliaki mapa ya ba-anjelu.
Atindelaki bango bilei ebele penza.
26 Wuta na likolo, atindikaki mosika mopepe ya Este ;
mpe na nguya na Ye, amemaki mopepe ya Sude.
27 Anokiselaki bango misuni lokola putulu,
bandeke ebele lokola zelo ya ebale monene ;
28 akweyiselaki bango yango kati na molako na bango,
zingazinga ya bandako na bango ya kapo.
29 Baliaki mpe batondaki makasi ;
Nzambe apesaki bango biloko
oyo bazalaki na yango posa.
30 Liboso ete posa na bango ekoka,
wana bazalaki nanu na minoko etonda na bilei,
31 kanda ya Nzambe ekweyelaki bango,
abomaki bato minene kati na bango,
anyokolaki bilenge ya Isalaele.
32 Kasi atako bongo, bakobaki kaka kosala masumu,
bandimaki kaka te bikamwa na Ye.
33 Boye, asukisaki mikolo ya bomoi na bango
lokola mopepe,
mpe mibu na bango ya mbotama kati na somo.
34 Tango nyonso Nzambe azalaki koboma bango,
bazalaki koluka Ye ;
bazalaki komizongisa noki epai na Ye.
35 Bazalaki kozongisa na makanisi na bango
ete Nzambe nde azali Libanga na bango,
ete Nzambe-Oyo-Aleki-Likolo azali
Mosikoli na bango.
36 Kasi bazalaki koloba lokuta,
minoko na bango ezalaki kokosa Ye ;
37 mitema na bango ezalaki sembo te
na miso na Ye,
mpe bazalaki kobuka Boyokani na Ye.

38 Nzokande Ye, na mawa na Ye,
azalaki kolimbisa mabe na bango
na esika ya kobebisa bango ;
mbala mingi, azalaki kokanga motema
na esika ya kopelisela bango kanda na Ye ;
39 pamba te azalaki koyeba ete bazali kaka bato,
bazali kaka lokola mopepe oyo ezali koleka
mpe ekozonga lisusu te.
40 Mbala mingi, batombokelaki Ye kati na esobe
mpe bayokisaki Ye mawa kati na bisika ya kokawuka ;
41 bazalaki kozongela komeka Nzambe,
koyokisa Mosantu ya Isalaele mawa.
42 Babosanaki makambo minene oyo asalaki
na nguya na Ye,
mokolo oyo akangolaki bango
wuta na maboko ya monyokoli ;
43 babosanaki bikamwa oyo asalaki kati na Ejipito,
misala minene oyo asalaki kati na etuka ya Tsoani.
44 Abongolaki bibale na bango makila ;
boye, bakokaki lisusu te komela na mayi na bango.
45 Atindelaki bango banzinzi oyo eswaka,
mpe eliaki bango ;
mpe magorodo oyo ebebisaki bango.
46 Akabaki bambuma ya bilanga na bango
epai ya mabanki,
mpe mbuma ya mosala na bango epai ya mankoko.
47 Abebisaki bilanga na bango ya vino
na nzela ya mvula ya mabanga,
mpe banzete na bango ya sikomori
na nzela ya mvula ya pembe ;
48 akabaki bameme na bango
epai ya mvula ya mabanga,
mpe bibwele na bango epai ya kake.
49 Atindelaki bango kanda na Ye ya makasi lokola moto :
kanda makasi, kotomboka, pasi
mpe ba-anjelu oyo babebisaka.
50 Apesaki na kanda na Ye nzela ya kopela,
abatelaki bango te na kufa ;
kasi akabaki bango na bokono oyo ebomaka.
51 Abomaki bana mibali nyonso ya liboso
kati na Ejipito,
bambuma ya liboso ya makasi na bango
na se ya bandako ya kapo ya Cham.
52 Abimisaki bato na Ye lokola etonga,

amemaki bango kati na esobe lokola meme ;
53 atambolisaki bango na kimia penza,
babangaki eloko te ;
mpe ebale monene emelaki banguna na bango.
54 Amemaki bango na mokili na Ye ya bule,
na ngomba oyo loboko na Ye ya nguya ezwaki ;
55 abenganaki bikolo liboso na bango,
apesaki bango etando lokola libula
mpe avandisaki mabota ya Isalaele
kati na bandako na bango ya kapo.
56 Kasi bamekaki Nzambe,
batombokelaki Ye-Oyo-Aleki-Likolo
mpe babatelaki te malako na Ye ;
57 bapengwaki mpe babukaki mibeko ya boyokani,
ndenge batata na bango basalaki ;
batengamaki lokola tolotolo
oyo mbanzi na yango ekeyi na mopanzi ;
58 bayokisaki Ye kanda na nzela ya
bisambelo na bango ya likolo ya bangomba,
mpe bapelisaki zuwa na Ye na nzela ya
banzambe na bango ya bikeko.
59 Nzambe ayokaki mpe asilikaki makasi,
abwakaki Isalaele mobimba ;
60 asundolaki Mongombo ya Silo,
ndako ya kapo oyo atelemisaki kati na bato,
61 akabaki nguya na Ye na bowumbu,
mpe lokumu na Ye na maboko ya monguna ;
62 akabaki bato na Ye na mopanga,
mpe asilikelaki libula na Ye.
63 Moto etumbaki bilenge mibali,
mpe banzembo ya libala eyembamaki lisusu te
mpo na lokumu ya bilenge basi.
64 Banganga-Nzambe bakufaki na mopanga,
mpe basi oyo bakufisaki mibali
balelaki te na banzembo ya matanga.
65 Nkolo alamukaki lokola moto oyo
awuti na pongi,
lokola moto oyo abimi na kwiti ya vino ;
66 azokisaki banguna na Ye na sima,
wana bazalaki kokima,
ayokisaki bango soni ya libela.
67 Asundolaki bandako ya kapo ya Jozefi
mpe aboyaki kopona libota ya Efrayimi ;
68 kasi aponaki libota ya Yuda,
ngomba Siona oyo alingaki ;
69 atongaki Esika na Ye ya bule

lokola bisika ya likolo makasi,
lokola mabele oyo atia mpo na libela.
70 Aponaki Davidi, mosali na Ye,
mpe azwaki ye kati na lopango ya meme ;
71 abengaki ye wuta na sima ya meme oyo
azalaki kobatela
mpo na kokomisa Ye mobateli ya Jakobi, bato na Ye,
mpe ya Isalaele, libula na Ye.
72 Davidi abatelaki bango na motema ezanga pamela,
mpe akambaki bango na maboko ya mayele.
Nzembo 79
Yelusalemi epanzani
1 Nzembo ya Azafi.
Oh Nzambe, tala ndenge bato ya bikolo ya bapaya
bakoti na makasi kati na libula na Yo,
bakomisi Esika na Yo ya bule mbindo,
mpe bakomisi Yelusalemi mipiku ya mabanga !
2 Bapesi bibembe ya basali na Yo lokola bilei
epai ya bandeke ya likolo,
mpe bibembe ya bayengebene na Yo
epai ya banyama ya zamba ;
3 basopi makila na bango lokola mayi
zingazinga ya Yelusalemi,
mpe moto ya kokunda bango azalaki te !
4 Tala ndenge bato ya bikolo oyo ezingeli biso
bazali kofinga biso,
mpe tokomi lokola eloko ya liseki
na miso na bango !
5 Kino tango nini, Yawe,
okokangela biso kanda ?
Kino tango nini zuwa na Yo ekopela lokola moto ?
6 Sopela bikolo oyo eyebi Yo te
mpe mikili oyo ebelelaka Kombo na Yo te,
kanda makasi na Yo ;
7 pamba te babebisi Jakobi
mpe bapanzi mokili na ye.
8 Kotangela biso te masumu na biso ya kala,
kokangela biso motema te, yokela biso mawa,
pamba te tokomi na suka !
9 Nzambe Mobikisi na biso, sunga biso
mpo na lokumu ya Kombo na Yo,
kangola biso mpe limbisa masumu na biso
mpo na Kombo na Yo !
10Mpo na nini bikolo eloba :

« Nzambe na bango azali wapi ? »
Tika ete, na miso na biso, bato ya bikolo bayeba
ete ozongiseli bango mabe na mabe,
mpo na makila ya basali na Yo, oyo basopaki.
11 Tika ete kolela ya bakangami kati na boloko
ekoma liboso na Yo !
Na nguya monene na Yo,
bikisa ba-oyo bazwa etumbu ya kufa !
12 Oh Nkolo, zongisela bikolo
oyo ezingeli biso,
kotiola oyo batiolaki Yo ;
zongisela bango mbala sambo.
13 Mpe biso, bato na Yo, etonga oyo oleisaka,
tokosanzola Yo tango nyonso ;
mpe na bikeke nyonso,
tokosakola lokumu na Yo.
Nzembo 80
Eh Yawe, kino tango nini ?
1 Wuta na buku ya mokambi ya bayembi. Ezali ya koyemba lokola « Lisi ya Mobeko. »
Litatoli. Nzembo ya Azafi.
2 Mobateli ya Isalaele,
Yo oyo otambolisaka Jozefi
lokola etonga ya bameme, yoka ;
Yo oyo Kiti ya Bokonzi na Yo ezali
kati na basheribe, mimonisa
3 liboso ya Efrayimi, ya Benjame
mpe ya Manase.
Monisa nguya na Yo
mpe yaka kobikisa biso !
4 Oh Nzambe, sala ete tozongela ndenge tozalaki,
ngengisela biso elongi na Yo mpo ete tobika.
5 Eh Yawe, Nzambe-Na-Nguya-Nyonso,
kino tango nini okotombokela
mabondeli ya bato na Yo ?
6 Oleisaki bango lipa esangana na mayi ya miso
mpe olangwisaki bango na kopo
etonda na mpinzoli ;
7 okomisaki biso eloko ya kotiola
mpo na bazalani na biso,
mpe banguna na biso bakomi kotiola biso.
8Nzambe-Na-Nguya-Nyonso,
sala ete tozongela ndenge tozalaki,
ngengisela biso elongi na Yo
mpo ete tobika.
9 Nzete ya vino oyo opikolaki wuta na Ejipito,

olonaki yango wana obenganaki bikolo ebele.
10 Obongiselaki yango mabele
mpo ete ezwa misisa mpe etondisa mokili.
11 Elili na yango ezipaki bangomba,
bitape na yango ezalaki
lokola banzete minene ya sedele.
12 Epanzaki bitape na yango kino na ebale monene,
mpe mito na yango ya sika kino na ebale.
13 Mpo na nini otoboli madusu
kati na bamir na yango ?
Tala ndenge baleki nzela bazali kobuka
bambuma na yango !
14 Ngulu ya zamba ezali kobebisa yango,
mpe nyama ya zamba ezali kolia yango.
15 Zongela biso lisusu,
Nzambe-Na-Nguya-Nyonso !
Wuta na likolo, tala mpe mona !
Senzela mpo na nzete oyo ya vino !
16 Batela nzete oyo loboko na Yo ya mobali elonaki,
batela solo mwana oyo Yo moko obokolaki.
17 Bakati nzete na Yo ya vino
mpe batumbi yango na moto ;
tika ete bakufa na pamela ya elongi na Yo !
18 Tika ete loboko na Yo ezala na likolo ya mokonzi
oyo avandi na ngambo ya loboko na Yo ya mobali,
mpe na likolo ya mwana na moto
oyo Yo moko okomisaki makasi.
19 Boye, tokozala lisusu mosika na Yo te ;
zongisela biso lisusu bomoi,
mpe tokobelela Kombo na Yo.
sala ete tozongela ndenge tozalaki,
ngengisela biso elongi na Yo mpo ete tobika.
Nzembo 81
Soki bato na ngai bazalaki koyokela ngai…
1 Wuta na buku ya mokambi ya bayembi. Nzembo ya Azafi. Ezali ya koyemba na
lindanda ya bato ya Gati.
2 Boganga na esengo
epai ya Nzambe, makasi na biso !
Bobetela Nzambe ya Jakobi maboko !
3 Boyemba banzembo, bobeta bambunda mike,
lindanda oyo ebimisaka lokito kitoko mpe nzenze !
4 Bobeta kelelo na ebandeli ya sanza,
na tango oyo sanza mobimba engengaka,
mpo na mokolo ya feti na biso !
5 Pamba te ezali mobeko mpo na Isalaele,

mpe mokano ya Nzambe ya Jakobi.
6 Atiaki yango lokola mobeko mpo na Jozefi
tango abundisaki Ejipito.
Nazali koyoka lokota oyo nayebi te :

7 « Nalongolaki mokumba
oyo ezalaki na mapeka na ye,
mpe maboko na ye elongwaki
na bowumbu ya kosimba bitunga. »
8 Tango ozalaki koganga mpo na pasi,
nakangolaki yo,
nayanolaki yo kati na kake
epai wapi nabombamaki,
namekaki yo pembeni ya mayi ya Meriba.
9 Bato na ngai, boyoka ngai !
Mpe nakokebisa bino.
Ah Isalaele, soki kaka ozalaki koyokela ngai !
10 Okozala na nzambe ya mopaya te kati na yo,
okogumbamela nzambe mosusu te,
longola kaka ngai !
11 Nazali Yawe, Nzambe na yo,
oyo abimisaki yo na Ejipito ;
fungola malamu monoko na yo,
mpe nakotondisa yango.
12 Kasi bato na ngai bayokaki mongongo na ngai te,
Isalaele aboyaki kotosa ngai.
13 Mpo na yango, natikaki bango kotambola
kolanda baposa ya mitema makasi na bango ;
mpe balandaki makanisi na bango.
14 Soki bato na ngai bazalaki koyokela ngai,
soki Isalaele azalaki kolanda banzela na ngai,
15 nalingaki mbala moko koyokisa
banguna na bango soni
mpe kobundisa bayini na bango.
16 Mpe bato oyo bayinaka Yawe
balingaki komikitisa liboso na Ye,
mpe etumbu na bango elingaki kowumela
mpo na libela.
17 Yawe alingaki koleisa Isalaele
bilei ya kitoko
mpe kotondisa bango na mafuta ya nzoyi.
Nzembo 82
Nzambe asambisaka bakambi ya bikolo
1Nzembo ya Azafi.
Nzambe atelemi kati na lisanga na Ye,
azali kokata makambo kati na banzambe.
2 Kino tango nini bokokata makambo

na bosembo te
mpe bokokotela bato mabe ?
3 Bolongisa moto oyo azangi makasi
mpe mwana etike,
bokata likambo ya moto ya mawa
mpe ya mobola ;
4 bopesa bonsomi na moto oyo azangi makasi
mpe na mobola,
bokangola bango wuta na maboko ya bato mabe.
5 Bazangi boyebi mpe bososoli,
bazali koyengayenga kati na molili ;
miboko nyonso ya mokili ezali koningana.
6 Nalobaki : « Bozali banzambe,
bozali bino nyonso bana
ya Ye-Oyo-Aleki-Likolo ! »
7 Nzokande, bokufaka lokola bato nyonso
mpe bokweyaka lokola bakambi.
8 Nzambe, telema, sambisa mokili ;
pamba te bikolo nyonso ezali libula na Yo.
Nzembo 83
Telemela banguna na Yo
1 Nzembo ya Azafi.
2 Oh Nzambe, kovanda nye te !
Nzambe, kokanga monoko na Yo te,
kotikala kimia te !
3 Tala ndenge banguna na Yo bazali kotomboka ;
tala ndenge bayini na Yo bazali kotombola
mito na bango !
4 Bazali kosalela bato na Yo likita,
kokanela bato oyo obatelaka.
5 Bazali koloba : « Boya, toboma bango nyonso
mpo ete ekolo na bango ezala lisusu te,
mpo ete batanga lisusu kombo ya Isalaele te. »
6 Basangani mpe bayokani,
basali boyokani mpo na kotelemela Yo :
7 bato ya Edomi mpe bato ya Isimaeli,
bato ya Moabi mpe bato ya Agari,
8 Gebali, Amoni mpe Amaleki,
bato ya Filisitia elongo na bato ya Tiri.
9 Bato ya Asiri mpe basangani elongo na bango
mpo na kobakisa bakitani ya Loti makasi.
10 Sala bango ndenge osalaki Madiani,
ndenge osalaki Sisera mpe Yabini,
kuna na mayi ya Kishoni.

11 Babebisamaki na Eyini-Dori,
bakomaki lokola matiti ya kopola mpo na mabele.
12 Sala bato na bango ya lokumu
ndenge osalaki Orebi mpe Zeebi ;
mpe sala bakambi na bango
ndenge osalaki Zeba mpe Tsalimuna
13 oyo bazalaki koloba :
« Tobotola mabele ya Nzambe ! »
14 Nzambe na ngai, balola bango
lokola matiti oyo mopepe ezali kopumbwisa.
15 Ndenge moto ezikisaka zamba,
ndenge moto makasi ezikisaka bangomba,
16 landa bango na nzela ya mopepe na Yo
mpe bangisa bango
na nzela ya mopepe makasi na Yo !
17 Yawe, tondisa bilongi na bango na soni
mpo ete baluka Kombo na Yo !
18 Tika ete soni mpe somo makasi elata bango
mpo na libela !
Tika ete bakufa na soni !
19 Tika bayeba ete Yo,
oyo Kombo na Yo ezali Yawe,
ozali Ye-Oyo-Aleki-Likolo
kati na mokili mobimba !
Nzembo 84
Nazali na posa makasi ya Tempelo na Yo
1 Wuta na buku ya mokambi ya bayembi. Nzembo ya bana ya Kore. Ezali ya koyemba
na lindanda ya bato ya Gati.
2 Yawe, Mokonzi ya mampinga,
tala ndenge bisika oyo ovandaka
ezali kopesa posa !
3 Nzoto na ngai mobimba ebukani pene nakufa
mpo na posa makasi ya lopango ya Yawe !
Motema mpe nzoto na ngai ezali koganga
epai ya Nzambe na bomoi.
4 Ndeke ya moke ezwaka esika ya kovanda,
mpe mbilambila esalaka zala
epai wapi etiaka bana na yango,
pene ya bitumbelo na Yo,
Mokonzi na ngai mpe Nzambe na ngai.
5 Esengo na bavandi ya Ndako na Yo !
Bakokumisa Yo tango nyonso !
6 Esengo na bato oyo bazwaka makasi kati na Yo ;
bakendaka na esengo na Tempelo na Yo !

7 Tango bakatisaka Lubwaku ya Baka,
bakomisaka yango esika oyo etonda na bitima ya mayi,
mpe mvula etondisaka yango na mapamboli.
8 Makasi na bango ebakisamaka tango nyonso
kino bakomaka na Siona, liboso ya Nzambe.
yoka losambo na ngai !
Nzambe ya Jakobi, yoka ngai !
10 Oh Nzambe, Yo oyo ozali nguba na biso, tala !
Tala elongi ya mopakolami na Yo !
11Lokola kovanda mokolo moko
kati na lopango na Yo
eleki kovanda mikolo nkoto moko
na esika mosusu,
naponaki kotelema na ekotelo
ya Ndako ya Nzambe na ngai
na esika ete navanda kati na bandako ya kapo
ya bato mabe.
12 Pamba te, mpo na biso,
Yawe Nzambe azali moyi mpe nguba ;
Yawe apesaka ngolu mpe nkembo,
aboyaka kopesa eloko moko te
epai ya bato oyo batambolaka bazanga pamela.
esengo na moto oyo atiaka elikya kati na Yo !
Nzembo 85
Yawe asalelaka biso bolamu
1 Wuta na buku ya mokambi ya bayembi. Nzembo ya bana ya Kore.
2 Yawe, osalelaki mboka na Yo bolamu,
ozongisaki bato ya Jakobi,
oyo bazalaki na bowumbu,
3 olimbisaki mabe ya bato na Yo
mpe olongolaki masumu na bango nyonso.
4 Otikaki kanda na Yo nyonso ya makasi
mpe okitisaki motema na Yo.
5 Nzambe Mobikisi na biso, zongela biso !
Longola kanda na Yo na tina na biso !
6 Boni, okosilikela biso penza mpo na libela ?
Okokangela penza biso kanda
mpo na tango nyonso ?
7 Okozongisela biso lisusu bomoi te
mpo ete bato na Yo basepela kati na Yo ?
8 Yawe, talisa biso bolingo na Yo,
mpe pesa biso lobiko na Yo !
9 Yawe,
nakoyoka maloba na Nzambe ;
pamba te alobaka mpo na kimia ya bato na Ye
mpe ya bayengebene na Ye.
Kasi tika ete bazongela te botomboki na bango.
10 Solo, lobiko na Ye ezali pene ya bato
oyo batosaka Ye
mpo ete nkembo na Ye ewumela
kati na mboka na biso.
11 Bolingo mpe boyengebene ekutanaka,
bosembo mpe kimia eyambanaka.
12 Bosolo ebotaka wuta na mabele,
mpe bosembo etalaka wuta na likolo.
13 Ye moko Yawe akopesa esengo,
mpe mabele na biso ekobota bambuma.
14 Bosembo etambolaka liboso na Ye
mpe elakisaka nzela oyo ekolekela.
Nzembo 86
Yaka kobikisa ngai
1 Libondeli ya Davidi.
Yawe, yoka mpe yanola ngai ;
pamba te nazali mobola mpe moto akelela.
2 Batela bomoi na ngai,
pamba te nazali moyengebene na Yo.
Yo, Nzambe na ngai, bikisa ngai, mosali na Yo,
oyo natiaka elikya kati na Yo.
3 Oh Nkolo, yokela ngai mawa ;
pamba te nabelelaka Yo tango nyonso !
4 Nkolo, sepelisa motema na ngai,
mosali na Yo,
pamba te natombolaka molimo na ngai epai na Yo.
5 Nkolo, ozali malamu, olimbisaka,
otonda na bolingo mpo na bato nyonso
oyo babelelaka Yo.
6 Yawe, yoka losambo na ngai,
yoka libondeli na ngai !
7 Na mokolo ya pasi na ngai, nabelelaka Yo,
pamba te oyanolaka ngai.
8 Nkolo, nzambe moko te ekokani na Yo,
kati na banzambe ;
moko te ekoki kosala makambo oyo Yo osalaka.
9 Nkolo, bikolo nyonso oyo osala
ekoya kogumbama liboso na Yo
mpe ekoya kopesa Kombo na Yo nkembo.
10 Pamba te ozali monene mpe osalaka bikamwa ;
Yo kaka nde ozali Nzambe.
11 Yawe, lakisa ngai nzela na Yo,

mpe nakotambola kolanda bosolo na Yo.
Pesa ngai motema ya sembo mpo ete natosa Yo.
12 Nkolo, Nzambe na ngai, nakosanzola Yo,
na motema na ngai mobimba,
nakopesa Kombo na Yo nkembo mpo na Yo libela.
13 Pamba te bolingo na Yo mpo na ngai
ezali monene,
mpe okangolaki ngai wuta na mozindo
ya mboka ya bakufi.
14 Nzambe, bato ya lofundu bazali kobundisa ngai,
mpe ngulupa ya bato na kanza bazali koluka
koboma ngai ; batosaka Yo ata moke te.
15 Kasi Yo Nkolo, ozali Nzambe
na mawa mpe na ngolu,
osilikaka noki te,
otonda na bolingo mpe na boyengebene.
16 Balola elongi na Yo epai na ngai
mpe yokela ngai mawa ;
pesa ngai, mosali na Yo, makasi
mpe bikisa ngai mwana ya mwasi mosali na Yo !
17 Salela ngai elembo ya boboto na Yo
mpo ete banguna na ngai bamona yango mpe bakufa soni !
Yawe, ozali Mosungi mpe Mobondi na ngai.
Nzembo 87
Siona, etima ya bikolo nyonso
1 Nzembo ya bana ya Kore.
Yawe atia moboko ya Siona
na likolo ya bangomba ya bule.
2 Yawe alingaka bikuke ya Siona
koleka bandako nyonso ya Jakobi.
3 Oh engumba ya Nzambe,
maloba ya nkembo ezali kolobama na tina na yo !
4 Kati na bato oyo bayebi ngai,
natangi Rahavi mpe Babiloni.
Ezali kuna na Siona nde Filisitia, Tiri
mpe Kushi ebimela.
5 Na tina na Siona, maloba oyo ekolobama :
« Bato nyonso babimela awa,
mpe ezali Ye-Oyo-Aleki-Likolo
nde alendisaka yango. »
6 Tango Yawe akomaki
kati na buku ya bikolo,
akomaki boye mpo na moko na moko kati na bango :
« Moto songolo abotama kati na Siona ! »
7 Mpe tango bayembaka mpe babinaka, balobaka :
« Bitima na ngai nyonso ezali kati na yo ! »
Nzembo 88
Libondeli ya moto oyo akomi pene ya kokufa
1 Wuta na buku ya mokambi ya bayembi. Nzembo ya bana ya Kore. Ezali ya koyemba
na flite. Nzembo ya Emani, moto ya Ezera.
2 Yawe, ozali Nzambe ;
Yo nde obikisaka ngai !
Butu mpe moyi, nagangaka epai na Yo !
3 Tika ete losambo na ngai ekoma epai na Yo ;
Yoka koganga na ngai !
4 Pamba te bomoi na ngai etondi na pasi
mpe nakomi pene ya kokufa.
5 Batie ngai na molongo ya bato
oyo bazali kokende na kunda ;
nakeseni ata moke te na moto
oyo azali lisusu na makasi te.
6 Nakomi moko kati na bakufi,
lokola bato oyo basila kokufa na bitumba
mpe bazali sik’oyo kati na kunda,
lokola bato oyo okanisaka lisusu te,
pamba te obatelaka bango lisusu te.
7 Obwaki ngai na libulu ya mozindo makasi,
kati na mozindo ya molili.
8 Kanda na Yo ya makasi ekweyeli ngai,
bambonge na yango nyonso ezali konyokola ngai.
9 Okaboli ngai na balingami na ngai ya motema,
okomisi ngai eloko ya nkele na miso na bango ;
nakomi lokola mokangami kati na boloko,
nakoki kobima te !
10 Miso na ngai ezali komona lisusu te mpo na pasi ;
nzokande nabelelaka Yo, Yawe,
mikolo nyonso,
natombolaka maboko na ngai epai na Yo !
11 Boni, okosala bikamwa mpo na bakufi ?
Boni, bakufi bakoki kotelema
mpo na kosanzola Yo ?
12 Boni, bolingo na Yo etatolamaka kati na kunda,
mpe bosembo na Yo, kati na mboka ya bakufi ?
13 Boni, bikamwa na Yo eyebani kati na molili,
mpe bosembo na Yo, kati na mokili
ya bato oyo babosana ?
14 Kasi ngai, nazali kobelela nde Yo, Yawe ;
nabondelaka Yo tongo nyonso.
15 Yawe, mpo na nini kobwaka ngai
mpe kobombela ngai elongi na Yo ?

16 Wuta bolenge na ngai,
nazali mobola mpe moto na pasi ;
mpe okweyiselaka ngai makambo na Yo ya somo !
Solo, elikya esili ngai !
17 Kanda makasi na Yo ebetaka ngai,
minyoko oyo ewutaka epai na Yo
ekomisaka ngai moto pamba.
18 Ezingelaka ngai mikolo nyonso,
lokola mayi, na bangambo nyonso.
19 Okaboli ngai na baninga mpe balingami na ngai,
natikali na moninga kaka moko ya motema : molili !
Nzembo 89
Wapi bolingo na Yo ya kala
1 Maloba ya Etani, moto ya Ezera.
2 Nakoyemba tango nyonso
bolingo ya Yawe ;
monoko na ngai ekosakola boyengebene na Yo
libela na libela.
3 Solo, nazali kotatola yango :
« Miboko ya bolingo na Yo ezali na suka te ;
ovandisi boyengebene na Yo kati na likolo. »
4 Olobaki : « Nasali boyokani
elongo na moponami na ngai,
nalapi ndayi epai ya mosali na ngai, Davidi :
5 ‹ Nakokomisa yo libota ya bokonzi
mpo na tango nyonso
mpe nakolendisa kiti na yo ya bokonzi
mpo na seko. › »
6 Yawe, Lola esanzolaka
misala na Yo ya kokamwa
mpe bosembo na Yo kati na lisanga ya basantu.
7 Nani akokani na Yawe kuna na likolo ?
Nani akokani na Yawe
kati na mampinga ya likolo ?
8 Azali Nzambe ya somo kati na lisanga ya basantu ;
solo, azali somo koleka ba-oyo nyonso bazingeli Ye.
nani azali na nguya lokola Yo ?
Nani, oh Yawe ?
Boyengebene na Yo ezingeli Yo.
10 Yo nde okonzaka lolendo ya ebale monene
mpe okitisaka bambonge na yango soki etomboki.
11 Yo nde olongaki Rahavi, dalagona ya Ejipito,
kino koboma ye ;

mpe, na nguya na Yo, opanzaki banguna na Yo.
12 Likolo ezali ya Yo ; mabele mpe ezali ya Yo !
Yo nde osala mokili mpe nyonso oyo ezali kati na yango.
13 Yo nde okela Nor mpe Sude ;
Tabori mpe Erimoni egangaka na esengo
14 Loboko na Yo ezali na makasi,
loboko na Yo ezali na nguya,
loboko na Yo ya mobali oyo otombola.
15 Bosembo mpe alima ezali miboko ya
Kiti ya Bokonzi na Yo,
boyengebene mpe bolingo etambolaka liboso na Yo.
16 Esengo na bato oyo bayebi kobetela Yo maboko !
Yawe, batambolaka na pole ya elongi na Yo,
17 basepelaka mikolo nyonso na Kombo na Yo,
basanzolaka bosembo na Yo.
18 Pamba te ozali nkembo mpe nguya na bango ;
mpe olongisaka biso na ngolu na Yo.
19 Yawe azali nguba na biso ;
Mosantu ya Isalaele azali Mokonzi na biso.
20 Mokolo moko, olobaki na bayengebene na Yo
kati na emoniseli :
« Nasungaki elombe moko ya bitumba,
natombolaki elenge mobali moko
kati na bato na ngai ;
21 namonaki Davidi, mosali na ngai ;
napakolaki ye mafuta na ngai ya bule.
22 Nakobatela ye na loboko na ngai ya nguya,
mpe loboko na ngai ekokomisa ye makasi.
23 Monguna akobimela ye ata moke te na pwasa,
moto mabe akokoka konyokola ye te.
24 Nakobebisa banguna na ye liboso na ye
mpe nakoboma bayini na ye.
25 Bolingo mpe boyengebene na ngai ekozala
elongo na ye ;
mpe na Kombo na Ngai, akotombola elongi.
26 Nakotia ebale monene na se ya loboko na ye,
mpe bibale, na se ya loboko na ye ya mobali.
27 Akobelela ngai boye :
‹ Ozali Tata na ngai,
Nzambe na ngai, Libanga
mpe Mobikisi na ngai ! ›
28 Mpe ngai, nakokomisa ye mwana na ngai ya liboso,
mokonzi oyo aleki na kotombwama
kati na bakonzi ya mokili.
29 Nakobatela mpo na seko

bolingo na ngai mpo na ye ;
boyokani na ngai elongo na ye ekotikala kobeba te.
30 Nakobatela mpo na libela libota na ye ya bokonzi,
mpe kiti na ye ya bokonzi ekowumela
ndenge moko na likolo.
31 Soki bana na ye basundoli mibeko na ngai
mpe balandi bosembo na ngai te,
32 soki babuki mitindo na ngai
mpe babateli te mibeko na ngai,
33 nakopesa bango etumbu na nzela ya lingenda,
mpo na botomboki na bango,
mpe na nzela ya makofi, mpo na masumu na bango ;
34 kasi nakowangana te bolingo na ngai
mpe nakobongola te boyengebene na ngai.
35 Nakosambwisa te boyokani na ngai
mpe nakobongola te maloba na ngai.
36 Nalapaki yango na ndayi mbala moko
mpo na libela
na Kombo ya bosantu na ngai :
‹ Nakokosa Davidi te ! ›
37 Libota na ye ya bokonzi ekowumela mpo na libela,
mpe kiti na ye ya bokonzi ekowumela
lokola moyi liboso na ngai.
38 Solo, lokola sanza, ekowumela na bokonzi
mpo na libela.
Motatoli oyo azali kuna kati na likolo
akoki kokosa te. »
39 Nzokande, obwakaki, omonaki pamba,
osilikelaki mopakolami na Yo !
40 Owanganaki boyokani oyo osalaki
elongo na mosali na Yo,
obwakaki na mabele mpe osambwisaki
motole na ye.
41 Otobolaki madusu kati na bamir na ye nyonso
mpe obukaki bandako na ye, oyo batonga makasi ;
42 bato nyonso oyo balekaki wana
babotolaki ye biloko,
mpe bavandi ya pembeni na ye bakomaki kotiola ye.
43 Obakisaki makasi ya bayini na ye
mpe otondisaki banguna na ye nyonso na esengo,
44 osalaki kutu ete mopanga na ye ebalukela ye moko
mpe osungaki ye te na bitumba ;
45 osilisaki kongenga ya lokumu na ye,
obwakaki kiti na ye ya bokonzi na mabele ;
46 okomisaki moke mikolo ya bolenge na ye
mpe olatisaki ye kazaka ya soni.

47 Yawe, kino tango nini ?
Okomibomba penza tango nyonso ?
Kino tango nini kanda na Yo ekongala lokola moto ?
48 Kanisa motango ya mikolo ya bomoi na ngai !
Okelaki penza bato mpo na suka
oyo ezanga ata tina !
49 Moto nani akoki kozala na bomoi
mpe azanga komona kufa ?
Nani akolonga kokima nguya ya mboka ya bakufi ?
50 Nkolo, wapi bolingo na Yo ya kala
oyo alakaki Davidi na boyengebene na Yo
na nzela ya ndayi ?
51 Nkolo, kanisa ndenge bazali kosakanela
basali na Yo ;
kobosana te ete namemi mokumba
ya bato oyo nyonso !
52 Yawe, kanisa mafinga ya banguna na Yo,
oyo batiolaka bomoi ya mopakolami na Yo !
53 Tika ete Yawe apambolama
libela na libela !
Amen ! Amen !
Buku ya minei
90
Nz 90.1–106.48
Lakisa biso kotanga malamu motango ya mikolo na biso
1 Losambo ya Moyize, moto na Nzambe.
Oh Nkolo, ozalaki ekimelo na biso,
na bikeke nyonso.
2 Liboso ete bangomba ezala,
liboso ete okela mabele mpe mokili,
libela na libela, ozali Nzambe.
3 Ozongisaka moto na putulu,
pamba te oloba :
« Bino bato, bozonga na putulu ! »
4 Na miso na Yo, mibu nkoto moko ezali
lokola mokolo ya lobi oyo esili koleka,
lokola ngonga moko ya butu.
5 Olekisaka yango lokola pongi ya butu,
oyo na tongo, esilaka lokola lititi.
6 Na tongo, ebimisaka fololo mpe etelaka noki ;
kasi na pokwa, enzulukaka mpe ekawuki.
7 Kanda na Yo elembisaka biso nzoto,
mpe kanda makasi na Yo epesaka biso bobangi.
8 Otiaka masumu na biso liboso na Yo
mpe obimisaka na polele makambo oyo tobombaka.

9 Mikolo nyonso ya bomoi na biso elimwaka
mpo na kanda na Yo,
mpe mibu na biso esilaka lokola kolela.
10 Molayi ya bomoi na biso ekoki kozala
mibu tuku sambo
to mibu tuku mwambe mpo na bato
oyo baleki makasi ;
nzokande, etondi na pasi mpe na minyoko,
pamba te elekaka noki, mpe tolimwaka.
11 Nani ayebi makasi ya kanda na Yo ?
Moto oyo azalaka na botosi mingi epai na Yo
asosolaka malamu kanda makasi na Yo.
12 Lakisa biso kotanga malamu
mikolo ya bomoi na biso
mpo ete tokoma na mitema ya bwanya.
13 Yawe, lembisa moke !
Kino tango nini ekowumela ?
Yokela basali na Yo mawa !
14 Tongo nyonso, tondisaka biso na bolingo na Yo
mpe tokoganga na esengo,
mpe tokosepela mikolo nyonso ya bomoi na biso.
15 Zongisela biso na mikolo ya esengo,
mikolo oyo onyokolaki biso ;
zongisela biso na mibu ya esengo,
mibu oyo tomonaki pasi.
16 Tika ete biso, basali na Yo, tomona misala na Yo ;
mpe ete bana na biso bamona kongenga makasi
ya nkembo na Yo !
17 Tika ete boboto ya Nkolo, Nzambe na biso,
ezala elongo na biso !
Mpo na biso, sala ete misala na biso ekende liboso !
Iyo, sala ete misala na biso ekende kaka liboso !
Nzembo 91
Ebombamelo ya malonga
1Moto oyo awumelaka kati na ebombamelo
ya Ye-Oyo-Aleki-Likolo
avandaka na se ya bobatelami
ya Nkolo-Na-Nguya-Nyonso.
2Nalobaka na tina na Yawe :
« Nzambe na ngai azali ebombamelo
mpe ndako makasi na ngai ;
natiaka elikya na ngai kati na Ye ! »
3 Ye nde akangolaka yo wuta na mitambo
ya mokangi bandeke
mpe na bokono oyo ebikisaka te.
4 Abombaka yo na se ya mapapu na Ye,
mpe ozwaka ebombamelo ya malonga
na se ya mapapu na Ye ;
bolingo na Ye ebatelaka lokola nguba
mpe lokola elamba ya ebende.
5 Okobanga te somo ya butu,
makonga oyo epumbwaka na moyi makasi,
6 bokono oyo etambolaka kati na molili
mpe pasi oyo ebebisaka na midi.
7 Ezala bato nkoto moko bakweyi
pembeni na yo,
mpe bato nkoto zomi,
na ngambo ya loboko na yo ya mobali,
ekozwa yo ata moke te.
8 Okotala kaka na miso na yo
mpe okomona ndenge nini bato mabe bazali
kozwa etumbu lokola lifuti na bango.
9 Soki otatoli :
« Yawe azali ebombamelo na ngai, »
mpe okomisi Ye-Oyo-Aleki-Likolo ekimelo na yo,
10 mabe ata moko te ekokweyela yo,
pasi ata moko te ekopusana na ndako na yo ;
11 pamba te akopesa mitindo na ba-anjelu na Ye
ete babatela yo malamu na banzela na yo nyonso.
12 Bakomema yo na maboko na bango
mpo ete lokolo na yo etutana na libanga te ;
13 okotambola na likolo ya nkosi mpe ya etupa,
okonyata nkosi ya monene mpe dalagona.
14 Lokola akangami na ngai, nakokangola ye ;
lokola ayebi Kombo na Ngai, nakobatela ye.
15 Soki abeleli ngai, nakoyanola ye ;
nakozala elongo na ye na tango ya pasi,
nakokangola ye mpe nakopesa ye lokumu.
16 Nakopesa ye bomoi molayi
mpe nakolakisa ye lobiko na ngai.
Nzembo 92
Ezali malamu kokumisa Yawe
1 Nzembo ya koyemba na mokolo ya Saba.
2 Tala ndenge ezali malamu kosanzola Yawe
mpe koyemba mpo na lokumu ya Kombo na
Yo-Oyo-Oleki-Likolo !
3 Tala ndenge ezali malamu kosakola bolingo na Yo,
na tongo,
mpe boyengebene na Yo, na butu,
4 na lindanda ya basinga zomi
mpe na nzenze !
5 Yawe, misala na Yo esepelisaka ngai !
Nagangaka na esengo liboso ya misala
ya maboko na Yo.
6 Yawe, misala na Yo ezali minene,
mpe makanisi na Yo ezali mozindo !
7 Moto ya kilikili ayebaka te,
mpe zoba asosolaka eloko moko te.
8 Tango bato mabe bakolaka lokola matiti,
mpe bato nyonso ya misala mabe bafulukaka,
ezalaka nde mpo ete babebisama libela.
9 Kasi Yo, kuna na likolo,
ozali Yawe mpo na libela.
10 Yawe, banguna na Yo,
banguna na Yo bakokufa penza ;
bato nyonso ya misala mabe bakolimwa.
11 Okomisi ngai makasi lokola mpakasa,
opakoli ngai mafuta ya sika.
12 Miso na ngai ekomi komona bayini na ngai,
mpe matoyi na ngai ekomi koyoka
banguna na ngai nyonso, oyo bamibongisa
13 Bato ya sembo bafulukaka lokola nzete ya mbila,
bakolaka lokola nzete ya sedele ya Libani.
14 Lokola bapikama ngwi
kati na Tempelo ya Yawe,
bamonaka bolamu kati na lopango
ya Nzambe na biso.
15 Ata bakomi mibange, babotaka kaka,
bazalaka kaka makasi mpe kitoko,
16 basakolaka : « Yawe azali alima,
azali Libanga na biso ;
kati na Ye, mabe ezali te ! »
Nzembo 93
Yawe akonzaka mpo na libela na libela
1 Yawe azali kokonza, alati lokumu monene ;
Yawe alati penza lokumu monene
mpe amizingeli na nguya.
Solo, mokili etelema ngwi, eninganaka te.

2 Kiti ya Bokonzi na Yo epikama wuta kala ;
seko na seko, ozali.

3 Yawe, bibale egangaka !
Bibale etombolaka lokito na yango ;
bibale etombolaka makelele na yango.
4Yawe azali monene makasi,
na bisika ya likolo ;
aleki lokito ya mayi minene,
mpe bambonge milayi ya ebale monene.
5 Yawe, malako na Yo ezali penza ya solo ;
bosantu elati Ndako na Yo mpo na libela.
Nzembo 94
Kino tango nini bato mabe bakolonga ?
1 Yawe, Nzambe oyo azongisaka
mabe na mabe,
Nzambe oyo azongisaka mabe na mabe,
mimonisa kati na nkembo na Yo !
2 Mosambisi ya mokili, telema
mpo na kozongisela bato ya lolendo
mabe na mabe na bango !
3 Yawe, kino tango nini bato mabe,
kino tango nini bato mabe bakosepela ?
4 Bazali komilakisa, bazali kobimisa mafinga ;
bato nyonso ya misala mabe bazali komikumisa !
5 Yawe, bazali konyokola bato na Yo
mpe bazali koyokisa libula na Yo pasi ;
6 bazali koboma mwasi oyo akufisa mobali,
mopaya mpe bana bitike ;
7 bazali koloba :
« Yawe amonaka eloko moko te,
Nzambe ya Jakobi asosolaka eloko moko te ! »
8 Bino bato ya kilikili, bososola !
Bazoba, bokokoma mayele tango nini ?
9 Boni, Ye oyo asala litoyi akoki koyoka te ?
Ye oyo asala liso akoki komona te ?
10 Ye oyo apesaka bikolo etumbu
akoki kopesa etumbu te ?
Ye oyo apesaka bato boyebi.
11 Yawe ayebi makanisi ya bato ;
ayebi ete ezali na tina te.
12 Yawe, esengo na moto oyo
ozali kozongisa na nzela,
moto oyo ozali kolakisa mibeko na Yo
13 mpo na kopesa ye bopemi na tango ya pasi,
kino libulu etimolama mpo na moto mabe !

14 Pamba te Yawe asundolaka bato na Ye te,
abwakaka libula na Ye te.
15 Bakosambisa lisusu kolanda bosembo,
mpe bato nyonso oyo bazali na mitema alima
bakotosa bosembo yango.
16 Nani akotelema mpo na ngai
mpo na kotelemela bato mabe ?
Nani akokotela ngai
liboso ya bato ya misala mabe ?
17 Ah, soki Yawe asungaki ngai te,
mbele nakendeki noki na mokili ya kufa !
18 Soki nalobi :
« Makolo na ngai ekomi kolenga na somo, »
bolingo na Yo, Yawe, epesaka ngai makasi.
19 Soki natungisami na makanisi ebele,
kobondisama na Yo epesaka ngai esengo.
20 Boni, bokonzi ya mabe oyo ememelaka bato pasi
na nzela ya mibeko na yango ;
boni, ezali lisanga moko elongo na Yo ?
21 Bato mabe basanganaka mpo na kobundisa
bomoi ya moto ya sembo
mpe kokatela moto oyo asali mabe te etumbu ya kufa.
22 Kasi Yawe azali, mpo na ngai,
ndako batonga makasi ;
Nzambe na ngai azali libanga
epai wapi nazwaka ebombamelo.
23 Akozongisela bango mabe na bango
mpe akobebisa bango mpo na kanza na bango.
Solo, Yawe, Nzambe na ngai, akoboma bango.
Nzembo 95
Mokili mobimba ezali kati na maboko ya Yawe
1 Boya, toganga na esengo mpo na Yawe !
Tobetela Libanga na biso maboko,
pamba te azali Mobikisi na biso !
2 Tokende liboso na Ye
elongo na mabondeli ya kozongisa matondi,
tobetela Ye maboko elongo na banzembo.
3 Pamba te Yawe azali Nzambe Monene,
azali Mokonzi Monene,
na likolo ya banzambe nyonso.
4 Asimbi mozindo ya mokili kati na loboko na Ye ;
mpe basonge ya bangomba ezali ya Ye.
5 Ebale monene ezali ya Ye,
azali Mokeli na yango ;

mabele ya kokawuka ezali mpe ya Ye,
asala yango na maboko na Ye.
6 Boya, togumbama mpe tofukama,
tobuka mabolongo na biso liboso ya Yawe,
Mokeli na biso !
7 Pamba te azali Nzambe na biso ;
tozali bato oyo aleisaka,
etonga oyo abatelaka.
Lelo, soki boyoki mongongo na Ye,

8 « boyeisa mitema na bino mabanga te,
ndenge bosalaki na Meriba ;
ndenge bosalaki na mokolo wana
ya Masa kati na esobe
9 epai wapi batata na bino batombokelaki ngai
mpe bamekaki ngai atako bamonaki ngai kosala.
10 Mibu tuku minei, nayinaki bato
ya ekeke wana mpe nalobaki :
‹ Bazali bato oyo mitema na bango ebeba,
bayebaka banzela na ngai te. ›
11 Yango wana, kati na kanda na ngai, nakati seleka :
‹ Bakotikala kokota te
kati na bopemi na ngai ! › »
Nzembo 96
Mokili mobimba esanzolaka Yawe, Mokonzi na yango
(Nz 105; 106; 1Ma 16.23-33)
1 Boyembela Yawe nzembo ya sika !
Bino nyonso, bato ya mokili mobimba,
boyembela Yawe !
2 Boyembela Yawe,
bopambola Kombo na Ye !
Bopanza sango ya lobiko na Ye,
mokolo na mokolo !
3 Bopanza sango ya nkembo na Ye kati na mabota !
Boyebisa bato misala na Ye ya kokamwa
kati na bikolo nyonso.
4 Pamba te Yawe azali monene
mpe abongi na lokumu,
azali somo makasi mpe aleki banzambe nyonso.
5 Banzambe nyonso ya bikolo ezali bikeko ya pamba,
nzokande Yawe akela likolo.
6 Kongenga mpe nkembo monene ezali liboso na Ye,
nguya mpe nkembo ezali
kati na Esika na Ye ya bule.
7 Bino bituka ya mabota, bosanzola Yawe ;

bosanzola Yawe na kopanza
sango ya nkembo mpe nguya na Ye !
8 Bosanzola Yawe mpe bopesa
Kombo na Ye nkembo !
Bomema makabo na bino,
bokota na lopango na Ye !
9 Bogumbama liboso ya Yawe
oyo bosantu na Ye ezali kongenga makasi !
Bino bavandi ya mokili mobimba,
bolenga liboso na Ye !
Boloba kati na mabota :

10
« Yawe azali Mokonzi !
Mokili elendisama makasi, ekoningana te.
Yawe asambisaka bato na bosembo. »
11 Tika ete likolo esepela,
mpe mabele ezala kati na esengo !
Tika ete ebale monene elongo na nyonso
oyo ezali kati na yango epesa lokito !
12 Tika ete zamba mobimba elongo na nyonso
oyo ezali kati na yango esepela,
mpe tika ete banzete nyonso ya zamba eganga
na esengo
13 liboso ya Yawe, pamba te azali koya !
Solo, azali koya kosambisa mabele ;
akosambisa mokili na bosembo,
mpe bikolo kolanda boyengebene na Ye.
Nzembo 97
Nzambe Monene ya mokili mobimba
1 Yawe azali kokonza !
Tika ete mabele esepela ;
tika ete ebele ya bisanga ezala na esengo !
2 Mapata mpe molili makasi ezingeli Ye,
bosembo mpe bosolo ezali miboko
ya Kiti na Ye ya Bokonzi.
3 Moto etambolaka liboso na Ye,
ezikisaka banguna na Ye, oyo bazingeli Ye.
4 Mikalikali na Ye engengisaka mokili ;
mpe tango mabele emonaka bongo, elengaka.
5 Bangomba enyangwamaka lokola mafuta
liboso ya Yawe,
liboso ya Nkolo ya mokili mobimba.
6 Likolo epanzaka sango ya bosembo na Ye,
mpe bikolo nyonso bamonaka nkembo na Ye.
7 Tika ete soni ekanga basambeli nyonso ya bikeko,
bato oyo bamikumisaka mpo na banzambe ya lokuta !

Bino banzambe nyonso, bogumbama liboso na Ye !
8 Yawe, Siona eyoki yango mpe esepeli ;
bingumba ya Yuda ezali na esengo
mpo na mikano na Yo !
9 Pamba te, na mokili mobimba,
Yo nde Yawe, ozali Ye-Oyo-Aleki-Likolo ;
oleki banzambe nyonso.
10Bino bato oyo bolingaka Yawe,
boyina mabe !
Yawe abatelaka bomoi ya bayengebene na Ye
mpe akangolaka bango na maboko ya bato mabe.
11 Moyi elonami mpo na moto ya sembo,
mpe esengo, mpo na bato
oyo bazali na mitema alima.
12 Bino bato ya sembo,
bosepela kati na Yawe ;
bosanzola Ye na kotatola bosantu na Ye.
Nzembo 98
Nzambe azali koya kosambisa mabele
1Nzembo.
Boyembela Yawe nzembo ya sika,
pamba te asalaka makambo ya kokamwa !
Na nguya mpe na bokonzi na Ye ya bonzambe,
alongaki.
2 Yawe atalisaki elonga na Ye,
amonisaki bosembo na Ye epai ya bikolo.
3 Akanisaki bolingo mpe bosembo na Ye
mpo na libota ya Isalaele.
Kino na suka ya mokili,
elonga ya Nzambe na biso emonanaki.
4 Mokili mobimba, bobetela Yawe maboko,
boyemba banzembo ya esengo
mpe bobeta mindule !
5 Bobetela Yawe lindanda,
boyembela Ye banzembo na lokito ya nzenze !
6 Bobeta maboko liboso ya Yawe, Mokonzi,
na lokito ya bakelelo mpe ya maseke.
7 Tika ete ebale monene elongo na nyonso
oyo ezali kati na yango,
mokili mpe bavandi na yango, bapesa lokito !
8 Tika ete bibale ebeta maboko
mpe bangomba nyonso eganga na esengo
9 liboso ya Yawe, pamba te azali koya
kosambisa mabele !
Akokata makambo na yango na bosembo.
Nzembo 99
Bogumbamela Yawe, pamba te azali Mosantu
1 Yawe azali kokonza ;
tika ete bato balenga !
Avandi na Kiti ya Bokonzi kati na basheribe ;
tika ete mabele eningana !
2 Yawe azali monene kati na Siona,
mpe Bokonzi na Ye ezali likolo ya bikolo nyonso.
3 Tika ete Kombo na Yo ya monene
mpe ya somo esanzolama ;
ezali bule !
4 Mokonzi azali na nguya, alingaka bosolo.
Olendisaka bosembo.
Osalaki bosembo mpe bosolo kati na Jakobi.
5 Bonetola Yawe, Nzambe na biso,
mpe bogumbama liboso ya enyatelo makolo na Ye ;
azali Mosantu.
6 Moyize mpe Aron kati na Banganga-Nzambe na Ye,
mpe Samuele kati na bato
oyo bazalaki kobelela Kombo na Ye,
bazalaki kobelela Yawe,
mpe Ye azalaki koyanola bango.
7 Azalaki koloba na bango kati na likonzi ya lipata.
Babatelaki malako na Ye
mpe mibeko oyo apesaki bango.
8Yawe, Nzambe na biso, oyanolaki bango.
Mpo na bango, ozalaki Nzambe oyo alimbisaka
atako opesaki bango etumbu
mpo na misala na bango ya mabe.
9Bonetola Yawe, Nzambe na biso,
mpe bogumbama na kotala
na ngambo ya ngomba na Ye ya bule.
Pamba te Yawe, Nzambe na biso, azali bule.
Nzembo 100
Yawe asanzolamaka kati na bato na Ye
1 Nzembo ya kozongisa matondi.
Bino nyonso bato ya mokili mobimba,
boganga na esengo epai na Yawe !
2 Bosalela Yawe na esengo,
mpe boya liboso na Ye na banzembo ya esengo.
3 Boyeba ete Yawe nde azali Nzambe ;
Ye nde asala biso, mpe tozali bato na Ye.
Solo, tozali bato na Ye mpe etonga oyo aleisaka.
4 Bokota na bikuke na Ye na kozongisa matondi,

bokota na lopango na Ye na kokumisa.
Bosanzola Ye, bopambola Kombo na Ye.
5 Pamba te Yawe azali malamu ;
bolingo na Ye ewumelaka seko na seko,
mpe boyengebene na Ye, libela na libela.
Nzembo 101
Komipesa mpo na kobundisa mabe
1Nzembo ya Davidi.
Nakoyemba bolingo mpe bosembo ;
nakoyembela nde Yo, Yawe.
2Nakolanda na bokebi nzela ya bato
oyo bazangi pamela.
Okoya epai na ngai tango nini ?
Kati na ndako na ngai, nakotambola malamu
na motema ezangi pamela.
3 Nakotala eloko moko te ya mabe ;
nayinaka misala ya bato oyo bazangi kondima,
ekoki kokangama na ngai te.
4 Mosika na ngai, motema ya kilikili ;
naboyi kosala mabe.
5 Nakosala ete avanda kimia,
moto oyo apanzaka, na nkuku, basango ya lokuta
mpo na kobebisa lokumu ya baninga.
Nakokoka te kotala moto ya lolendo
mpe moto ya lofundu.
6 Nakopona nde bato ya sembo kati na mokili
mpo ete bavanda pembeni na ngai ;
moto na etamboli ezanga pamela
nde akozala mosali na ngai.
7 Kati na ndako na ngai, mokosi akovanda te ;
liboso na ngai, mokosi akotelema te.
8 Tongo nyonso, nakosala ete bato nyonso ya misala mabe
kati na mokili bavanda kimia ;
nakolongola na engumba ya Yawe
bato nyonso ya mabe.
Nzembo 102
Libondeli ya moto na pasi
1 Libondeli ya moto na pasi, oyo abungisi elikya mpe azali kolela liboso ya Yawe.
2 Yawe, yoka libondeli na ngai !
Tika ete koganga na ngai ekoma kino epai na Yo !
3 Kobombela ngai elongi na Yo te,
wana nazali na pasi.
Yoka libondeli na ngai
na mokolo oyo nazali kobelela Yo ;
yanola ngai noki !

4 Pamba te mikolo ya bomoi na ngai ezali kolimwa
lokola molinga,
mikuwa na ngai ezali kozika
lokola makala ya moto.
5 Motema na ngai ebungisi elikya
mpe ezali komitungisa lokola matiti oyo bakati ;
mpo na yango, nakomi ata kobosana
kolia bilei na ngai.
6 Mpo ete naleli makasi,
natikali kaka na poso ya nzoto likolo ya mikuwa.
7 Nakomi lokola esulungutu ya esobe,
lokola esulungutu ya bisika oyo ebeba.
8 Pongi ekimi ngai ;
nakomi lokola ndeke oyo etikali yango moko
na likolo ya ndako.
9 Banguna na ngai batombokeli ngai,
bazali kofinga ngai tango nyonso
mpe bazali kosalela kombo na ngai
mpo na kolakela bato mabe.
10 Nakomi kolia putulu na esika ya bilei,
mpe komela mayi esangana na mpinzoli na ngai.
11 Mpo na kanda monene na Yo,
otombokeli ngai mpe obwaki ngai mosika.
12 Mikolo ya bomoi na ngai ezali kokima lokola elili,
mpe nakawuki lokola matiti.
13 Kasi Yo Yawe, ozali Mokonzi
mpo na libela,
ozali Nzambe seko na seko.
14 Okotelema solo mpo na Siona,
pamba te ekomi tango ya koyokela yango mawa ;
tango oyo ekatama ekoki.
15 Pamba te biso basali na Yo, tosepelaka
na mabanga na yango,
mpe toyokelaka putulu na yango mawa.
16 Bikolo ekotosa Yawe,
mpe bakonzi nyonso ya mokili bakondima
nkembo na Yo.
17 Pamba te Yawe akotonga lisusu Siona
mpe akomonana kati na nkembo na Ye.
18 Akoyanola libondeli ya bato
oyo babungisaki biloko,
mpe akondima mabondeli na bango.
19 Tika ete bakoma yango
mpo na ekeke oyo ekolanda,

mpo ete bikelamu ya sika ekumisa Yawe.
20 Wuta na Esika na Ye ya bule,
wuta na likolo, Yawe atalaki biso
awa na mokili
21 mpo na koyoka kolela ya bakangami
kati na boloko
mpe kokangola bato oyo bazwaki etumbu ya kufa.
22 Kombo ya Yawe ekokende sango
kati na Siona,
mpe masanzoli na Ye, kati na Yelusalemi
23 tango bato mpe bikolo bakosangana
mpo na kogumbamela Yawe.
24 Na bomoi na ngai, abukaki lolendo
ya makasi na ngai,
mpe akitisaki motango ya mikolo ya bomoi na ngai.
25 Nalobaki :
« Nzambe na ngai,
Yo oyo ozali na bomoi seko na seko,
koboma ngai te na kati-kati ya mikolo
ya bomoi na ngai !
26 Na kala, otiaki miboko ya mokili,
mpe maboko na Yo esalaki Likolo.
27 Bango, bakokufa ;
kasi Yo, okotikala seko na seko.
Nzoto na bango ekolemba lokola elamba ;
okobongola bango lokola kazaka, mpe bakolimwa.
28 Kasi Yo, ozali ndenge moko,
mibu na Yo ekotikala kosuka te.
29 Bana ya basali na Yo bakozwa esika ya kovanda,
mpe bakitani na bango bakowumela liboso na Yo. »
Nzembo 103
Tika ete bomoi na ngai mobimba ekumisa Yawe
1 Nzembo ya Davidi.
Eh molimo na ngai, pambola Yawe !
Tika ete motema na ngai mobimba epambola
Kombo na Ye ya bule !
2 Eh molimo na ngai, pambola Yawe
mpe kobosana ata moko te
kati na misala malamu na Ye !
3 Ye nde alimbisaka masumu na Yo nyonso,
abikisaka yo na bokono nyonso,
4 akangolaka bomoi na yo wuta na libulu,
alatisaka yo motole ya bolingo mpe ya mawa,
5 atondisaka bomoi na yo na esengo
mpe akomisaka yo elenge lokola mpongo.
6 Yawe asalaka mpo na bosembo,

akotelaka banyokolami nyonso.
7 Amonisaki banzela na Ye epai ya Moyize,
mpe bikamwa na Ye epai ya bato ya Isalaele.
8 Yawe ayokelaka bato mawa
mpe asalelaka bango bolamu,
asilikaka noki te mpe atonda na bolingo ;
9 azwaka biso makambo te tango nyonso,
abombaka kanda na Ye te mpo na libela ;
10 apamelaka biso te kolanda masumu na biso,
azongiselaka biso te kolanda mabe na biso.
11 Ndenge likolo etombolama mosika ya mabele,
ndenge wana mpe bolingo na Ye ezali monene
mpo na bato oyo batosaka Ye ;
12 ndenge este ezali mosika ya weste,
ndenge wana mpe abwakaka masumu na biso
mosika na biso.
13 Ndenge tata alingaka makasi bana na ye,
ndenge wana mpe Yawe alingaka makasi
bato oyo batosaka Ye ;
14 pamba te Yawe ayebi na eloko nini asala biso,
ayebi malamu ete tozali putulu.
15 Mikolo ya bomoi ya moto ezali lokola matiti,
ebongaka lokola fololo ya bilanga ;
16 nzokande soki kaka mopepe ebeti yango,
ezalaka lisusu te,
mpe esika epai wapi ezalaki ebosani yango.
17 Kasi bolingo ya Yawe
mpo na bato oyo batosaka Ye,
mpe bosembo na Ye
mpo na bakitani na bango,
18 mpo na bato oyo babatelaka boyokani na Ye
mpe batosaka mibeko na Ye,
ezali ya libela na libela.
19 Yawe atia Kiti na Ye ya Bokonzi
kati na Likolo,
azali Mokonzi ya mokili mobimba.
20 Bopambola Yawe,
bino ba-anjelu na Ye nyonso oyo bozali na nguya
mpe botosaka mitindo na Ye.
21 Bopambola Yawe, bino mampinga na Ye nyonso
oyo bokokisaka mokano na Ye.
22 Bopambola Yawe, bino bikelamu na Ye nyonso,
kati na bisika nyonso ya Bokonzi na Ye.
Eh molimo na ngai, pambola Yawe !
Nzembo 104
Lokumu epai na Yawe
1 Eh molimo na ngai, pambola Yawe !
Yawe, Nzambe na ngai, ozali monene !

Olata kongenga mpe lokumu,
2 omifinika moyi lokola kazaka,
otanda likolo lokola ndako ya kapo.
3 Opika makonzi na yango na mayi ya likolo,
okomisaka mapata shar na Yo,
otambolaka na mapapu ya mopepe.
4 Okomisaka bantoma na Yo mipepe,
mpe basali na Yo, ndemo ya moto.
5 Otia mokili na likolo ya miboko na yango
mpo ete eningana te seko na seko.
6 Ozipa yango na mayi monene lokola elamba ;
mayi ezalaki kovanda na likolo ya bangomba.
7 Kasi na pamela na Yo, mayi ekimaki ;
na lokito ya kake na Yo, mayi etiolaki,
8 emataki na likolo ya bangomba,
ekitaki na mabwaku,
na bisika oyo obongisaki mpo na yango.
9 Otiaki mondelo oyo ekoki koleka te ;
ekozonga lisusu te kozipa mokili.
10 Obimisaka mayi ya bitima
mpo na kosopa yango na mayi minene
oyo elekaka na kati-kati ya bangomba ;
11 ekomaka mayi ya komela
mpo na banyama nyonso ya bilanga
mpe mpo na ba-ane ya zamba.
12 Bandeke ya likolo evandaka
pembeni ya mayi yango
mpe eyembaka kati na makasa.
13 Wuta na bandako na Yo ya likolo,
onokisaka mvula na likolo ya bangomba ;
mokili etondi na mbuma ya misala na Yo.
14 Matiti ebotaka mpo na bibwele,
mpe milona ya bato ekolaka
mpo ete mabele ebotela bango bilei,
15 vino mpo na kosepelisa mitema na bango,
mafuta mpo na kongengisa bilongi na bango,
mpe mapa mpo na kolendisa mitema na bango.
16 Banzete ya Yawe etondi na mayi ;
ndenge wana nde ezali, banzete ya sedele ya Libani,
oyo Yawe alona.

17 Bandeke esalaka bazala na yango kuna,
mpe nkoko evandaka na banzete ya sipele.
18 Bangomba milayi ezali ekimelo
mpo na bantaba ya zamba,
mpe madusu ya mabanga ezali bibombamelo
mpo na bampanya ya zamba.
19 Osala sanza mpo na koyeba mikolo ya bafeti.
Moyi eyebi tango na yango ya kolala.
20 Otindaka molili, mpe butu ekomaka.
Bongo banyama nyonso ya zamba ekomaka
kotambola-tambola.
21 Bana ya nkosi egangaka sima na nyama
mpe esengaka bilei epai ya Nzambe.
22 Soki moyi ebimi, nkosi elongwaka,
ezongaka mpo na kolala na bisika na yango ;
23 kasi moto abimaka mpo na kokende na mosala na ye
mpe asalaka kino na pokwa.
24 Oh Yawe, misala na Yo ezali ebele !
Osalaki nyonso na bwanya ;
mokili etondi na biloko oyo okela.
25 Tala ndenge ebale monene ezali
molayi mpe epanzana,
etonda na banyama oyo tokoki kotanga te,
kobanda na oyo eleki mike kino na oyo eleki minene.
26 Kuna, bamasuwa ekendeke mpe ezongaka ;
bongo Leviatani oyo osala mpo ete esakanaka kuna.
27 Nyonso etalelaka Yo
mpo ete opesa yango bilei na tango oyo ekoki.
28 Opesaka bilei, mpe ezwaka yango ;
ofungolelaka yango loboko na Yo,
mpe etondaka na biloko.
29 Tango obombaka elongi na Yo,
somo ekangaka yango ;
tango olongolaka yango pema,
ekufaka mpe ezongaka na putulu ;
30 tango otindaka pema Yo, ezwaka bomoi ;
mpe okomisaka mokili sika.
31 Tika ete nkembo ya Yawe ewumela
libela na libela !
Tika ete Yawe asepela na misala na Ye !
32 Soki atali mokili, mokili elengaka ;
soki asimbi bangomba, ebimisaka milinga.
33 Nakoyembela Yawe
bomoi na ngai mobimba ;
nakoyembela Nzambe na ngai

tango nyonso nazali na bomoi.
34 Tika ete maloba na ngai esepelisa Ye !
Tika ete Yawe azala esengo na ngai !
35 Tika ete bato ya masumu basila na mokili,
mpe bato mabe bazala lisusu te !
Oh molimo na ngai, pambola Yawe !

Aleluya, bokumisa Yawe !
Nzembo 105
Nzambe azali bolingo
1 Bokumisa Yawe, bobelela Kombo na Ye !
Bopanza sango ya misala minene na Ye kati na bikolo !
2 Boyemba mpo na lokumu na Ye,
bosanzola Ye na mindule !
Botatolaka tango nyonso
misala minene na Ye nyonso !
3 Bosepela na Kombo na Ye ya bule !
Tika ete mitema ya bato
oyo balukaka Yawe etonda na esengo !
4 Bomipesa na Yawe.
Bosenga makasi na Ye.
Bolukaka tango nyonso elongi na Ye.
5 Bokanisa bikamwa, makambo minene oyo asalaki
mpe bitumbu oyo apesaki,
6 bino, bakitani ya Abrayami, mosali na Ye ;
bino, baponami na Ye, bana mibali ya Jakobi !
7 Yawe azali Nzambe na biso,
mikano na Ye ekambaka mokili mobimba.
8 Akanisaka tango nyonso Boyokani na Ye,
bilaka na Ye mpo na bikeke nkoto moko,
9 boyokani oyo asalaki elongo na Abrayami,
mpe ndayi oyo alapaki epai ya Izaki.
10 Akokisaki bosolo na yango epai ya Jakobi
lokola mobeko,
epai ya Isalaele lokola boyokani ya libela na libela,
11 tango alobaki :
« Nakopesa yo mokili ya Kanana
lokola libula oyo epesameli yo ! »
12 Na tango wana, bazalaki kaka
motango moke ya bato
mpe bapaya kati na yango ;
13 bazalaki koyengayenga
longwa na ekolo moko kino na ekolo mosusu,
longwa na mokili moko kino na mokili mosusu.
14 Atikaki moto moko te konyokola bango ;

apamelaki bakonzi na tina na bango :
15 « Bosimba bapakolami na Ngai te,
bosala mabe te epai na basakoli na Ngai ! »
16 Abengisaki nzala makasi kati na mboka,
azangisaki bango bilei.
17 Atindaki moto moko liboso na bango :
Jozefi oyo atekamaki lokola mowumbu.
18 Bakangaki makolo na ye na minyololo
mpe batiaki bibende na kingo na ye,
19 kino makambo oyo Jozefi asakolaki ekokisamaki,
kino Liloba na Yawe etalisaki
ete Jozefi alobaki solo.
20 Mokonzi apesaki mitindo
ete bafungola ye minyololo,
mokambi atikaki ye na bonsomi.
21 Akomisaki ye nkolo ya ndako na ye
mpe moyangeli ya biloko na ye nyonso,
22 mpo ete akonza bakambi na ye
mpe alakisa bwanya epai ya bapesi toli ya mokonzi.
23 Bongo Isalaele akendeki na Ejipito ;
mpe Jakobi avandaki lokola mopaya
kati na mokili ya Cham.
24 Yawe asalaki ete bato na Ye babota mingi,
mpe akomisaki bango makasi
koleka banguna na bango.
25 Abongolaki mitema ya banguna yango
mpo ete bayina bato na Ye
mpe banyokola bango makasi.
26 Atindaki mosali na Ye, Moyize,
mpe Aron oyo aponaki.
27 Na mitindo na Ye Nzambe,
basalaki bikamwa kati na Ejipito,
misala minene kati na mokili ya Cham.
28 Atindaki molili oyo ekotaki kati na mokili,
mpe bato ya Ejipito batombokelaki maloba na Ye te.
29 Abongolaki mayi makila,
mpe abomaki mbisi na yango.
30 Mokili na bango etondaki na magorodo
kino na bashambre ya mokonzi na bango.
31 Na mitindo na Ye,
banzinzi oyo eswaka mpe bangungi eyaki
na mboka mobimba.
32 Na esika ya mvula,
atindelaki bango mvula ya mabanga
mpe abetisaki kake kati na mokili na bango.

33 Abebisaki bilanga na bango ya vino mpe ya figi,
mpe abukaki banzete ya mboka na bango.
34 Na mitindo na Ye,
mabanki mpe makelele oyo bakokaki kotanga te
esopanaki,
35 eliaki matiti nyonso ya mobesu
kati na mokili na bango,
eliaki bambuma ya mabele na bango.
36 Abomaki bana liboso nyonso
kati na mokili na bango,
bambuma ya liboso ya makasi na bango.
37 Abimisaki Isalaele, bato na Ye,
elongo na palata mpe wolo ;
mpe moko te atiaki tembe
kati na mabota na bango.
38 Ejipito esepelaki komona bango kobima,
pamba te somo ya Isalaele ekangaki bango.
39 Atandaki lipata mpo na kobatela bango,
mpe moto mpo na kopesa pole na butu.
40 Ndenge kaka basengaki, atindelaki bango bakayi
mpe atondisaki bango na bilei ya likolo.
41 Afungolaki libanga, mpe mayi ebimaki,
etiolaki lokola ebale kati na esobe.
42 Mpo ete akanisaki elaka ya bule
oyo apesaki mosali na Ye, Abrayami,
43 abimisaki na esengo bato na Ye,
baponami na Ye na koganga ya esengo.
44 Apesaki bango mabele ya bikolo mosusu
mpe bazwaki lokola libula mosala ya bikolo yango
45 mpo ete babatela mitindo na Ye
mpe batosa mibeko na Ye.
Bokumisa Yawe !
Nzembo 106
Soki tozangi boyengebene, Nzambe azali kaka Moyengebene
1 Bokumisa Yawe !
Bosanzola Yawe, pamba te azali malamu,
bolingo na Ye ewumelaka seko na seko !
2 Nani akoloba misala minene ya Yawe ?
Nani akopanza sango ya lokumu na Ye nyonso ?
3 Esengo na bato oyo babatelaka mibeko

mpe batambolaka na bosembo !
4 Yawe, kanisa ngai
tango okotalisa ngolu na Yo epai ya bato na Yo !
Salela ngai bolamu na nzela ya lobiko na Yo,
5 mpo ete namona esengo ya baponami na Yo,
nasepela na bolamu ya ekolo na Yo
mpe nasepela elongo na libula na Yo !
6 Solo, tosalaki masumu lokola batata na biso,
tosalaki mabe mpe tomemaki ngambo.
7 Tango batata na biso bazalaki na Ejipito,
basosolaki eloko moko te kati na bikamwa na Yo ;
babosanaki noki misala malamu na Yo,
batombokaki pembeni ya ebale monene, ebale monene ya Barozo.
8 Kasi abikisaki bango mpo na lokumu ya Kombo na Ye,
mpo na kotalisa nguya na Ye.
9 Agangelaki ebale monene ya Barozo, mpe ekawuki ;
atambolisaki bango kati na mozindo
lokola na esobe.
10 Abikisaki bango
wuta na maboko ya bayini na bango,
akangolaki bango
wuta na maboko ya monguna.
11 Mayi ezipaki banguna na bango,
moko te atikalaki na bomoi.
12 Bato na Ye bandimelaki maloba na Ye
mpe bayembaki masanzoli na Ye.
13 Kasi babosanaki noki misala na Ye,
bazelaki te kokokisama ya mabongisi na Ye.
14 Kati na esobe, bamipesaki na bilulela,
bamekaki Nzambe kati na mabele
oyo ezali na bato te.
15 Apesaki bango biloko oyo bazalaki kosenga,
kasi atindelaki bango lisusu pasi.
16 Kati na molako, basalaki zuwa,
batelemelaki Moyize mpe Aron, mosantu ya Yawe.
17 Mabele efungwamaki mpe emelaki Datani,
ezipaki lisanga ya Abirami.
18 Moto ezikisaki lisanga na bango
mpe etumbaki bato mabe wana nyonso.
19 Na Orebi, basalaki mwana ngombe,
bafukamelaki nzambe ya ekeko basala na ebende
oyo banyangwisa na moto.
20 Babongolaki Nzambe na bango ya nkembo
elilingi ya ngombe oyo eliaka matiti.
21 Babosanaki Nzambe, Mobikisi na bango,
oyo asalaki makambo minene kati na Ejipito,
22 bikamwa kati na mokili ya Cham

mpe misala ya somo na ebale monene ya Barozo.
23 Azwaki mokano ya koboma bango nyonso.
Kasi Moyize, moponami na Ye, atelemaki liboso na Ye
mpo na kobondela ete akitisa kanda na Ye mpe aboma te.
24 Batiolaki mboka kitoko
mpo ete bandimelaki maloba na Ye te.
25 Bayimaki-yimaki kati na bandako na bango ya kapo,
batosaki mongongo ya Yawe te.
26 Asembolaki loboko, alapaki ndayi
ya koboma bango kati na esobe,
27 ya kopanza bakitani na bango kati na bikolo mosusu
mpe ya koboma bango kati na mikili nyonso.
28 Bamitiaki na se ya ekangiseli ya Bala ya Peori,
baliaki bambeka oyo epesamaki
epai ya banzambe oyo ekufa.
29 Batumbolaki kanda ya Yawe
na nzela ya misala na bango ya mabe,
mpe pasi makasi ekotaki kati na bongo.
30 Kasi Pineasi atelemaki, akataki makambo,
mpe pasi yango esilaki.
31 Mpo na yango, Pineasi atangamaki
lokola moto ya sembo
mpo na bikeke nyonso, seko na seko.
32 Bapesaki Nzambe kanda pene ya mayi ya Meriba
mpe bamemisaki Moyize ngambo.
33 Mpo ete batombokelaki Molimo ya Nzambe,
Moyize akomaki koloba maloba oyo esengeli te.
34 Babebisaki te bikolo
oyo Yawe ayebisaki bango,
35 kasi basanganaki elongo na bapagano
mpe bayekolaki bokoko ya bikolo na bango.
36 Bagumbamelaki banzambe na bango ya bikeko
oyo ekomaki motambo mpo na bango.
37 Bapesaki bana na bango lokola bambeka
epai ya milimo mabe.
38 Basopaki makila ya bato oyo basalaki mabe te,
makila ya bana na bango,
oyo bapesaki lokola mbeka
epai ya banzambe ya bikeko ya Kanana.
Boye mboka ekomaki mbindo
mpo na makila ya bato.
39 Bamikomisaki mbindo
mpe babebisaki lokumu na bango
na nzela ya misala na bango.
40 Yawe asilikelaki bato na Ye,

ayinaki libula na Ye.
41 Akabaki bango na maboko ya bikolo ya bapaya,
mpe banguna na bango bakomaki kokonza bango ;
42 banguna na bango banyokolaki bango
mpe batiaki bango na se ya bokonzi na bango.
43 Akangolaki bango bambala ebele,
kasi bazalaki kaka kosala mabongisi ya kotomboka
mpe ya komipesa na bambeba na bango.
44 Yawe amonaki pasi na bango,
tango ayokaki koganga na bango.
45 Akanisaki Boyokani oyo asalaki elongo na bango ;
mpe mpo na bolingo monene na Ye,
abongolaki mokano na Ye ya komonisa bango pasi.
46 Asalaki ete bato nyonso
oyo bakomisaki bango bawumbu
bayokela bango mawa.
Yawe, Nzambe na biso, bikisa biso !

47
Sangisa biso wuta na bikolo mosusu
mpo ete tosanzola Kombo na Yo ya bule
mpe tosepela na mosala ya kokumisa Yo.
48 Tika ete Yawe, Nzambe ya Isalaele,
apambolama seko na seko !
Tika ete bato nyonso baloba :

« Amen ! »
Bokumisa Yawe !
Buku ya mitano
107
Nz 107.1–150.6
Nzembo ya basikolami
mpe bolingo na Ye ewumelaka seko na seko !
2 Tika ete bato oyo Yawe asikolaki
baloba bongo,
ba-oyo akangolaki wuta na maboko ya monguna,
3 ba-oyo asangisaki wuta na bikolo nyonso,
wuta na este, na weste, na nor mpe na sude.
4 Ndambo bazalaki koyengayenga na esobe,
na esika oyo ezanga bato,
bamonaki te nzela ya engumba
epai wapi bakoki kovanda.
5 Likolo ya nzala mpe ya posa ya mayi,
bakomaki pene ya kokufa.
6 Bongo kati na pasi na bango,

babelelaki Yawe,
mpe akangolaki bango na mitungisi na bango.
7 Atambolisaki bango na nzela ya alima
mpo ete bakende kovanda kati na engumba.
8 Tika ete basanzola Yawe
mpo na bolingo mpe bikamwa na Ye mpo na bato !
9 Apesaki mayi epai ya bato
oyo bazalaki na posa ya mayi
mpe bilei epai ya bato oyo bazalaki na nzala.
10 Bato oyo bazalaki kovanda na bisika
ya molili makasi mpe ya molili ya kufa
bazalaki ya kokangama na minyoko
mpe na minyololo ya bibende,
11 pamba te batombokelaki maloba na Nzambe
mpe batiolaki mabongisi ya Ye-Oyo-Aleki-Likolo.
12 Abukaki lolendo ya mitema na bango
na nzela ya misala makasi ;
bakweyaki, mpe moko te asungaki bango.
13 Kati na pasi na bango, babelelaki Yawe,
mpe abikisaki bango na mitungisi na bango.
14 Abimisaki bango
wuta na molili makasi mpe na molili ya kufa,
mpe abukaki minyololo na bango.
15 Tika ete basanzola Yawe mpo na bolingo
mpe bikamwa na Ye mpo na bato !
16 Pamba te abukaki bikuke ya bronze
mpe akataki bikangelo ya mabende.
17 Bamosusu bakomaki bazoba
mpo na etamboli mabe na bango,
mpe bato na pasi, mpo na masumu na bango.
18 Minoko na bango eyinaki bilei nyonso,
mpe bakomaki pene ya bikuke ya kufa.
19 Kati na pasi na bango, babelelaki Yawe,
mpe abikisaki bango na mitungisi na bango.
20 Atindaki Liloba na Ye mpe abikisaki bango,
akangolaki bango wuta na kunda.
22 Tika ete babonza bambeka ya kozongisa matondi
mpe bapanza sango ya misala na Ye
na koganga na esengo !
23 Bato oyo bakendaka mobembo
na ebale monene kati na masuwa
mpe basalaka mombongo na mayi minene
24 bamonaki misala ya Yawe,
mpe bikamwa kati na ebale monene.

25 Alobaki, mpe mopepe makasi eyaki,
etombolaki bambonge.
26 Bazalaki komata kino na likolo
mpe kokita kino na se,
bazalaki kolemba nzoto kati na pasi.
27 Bazwaki kizunguzungu mpe bakomaki kotenga-tenga
lokola bato balangwe masanga,
bwanya na bango nyonso elimwaki.
28 Kati na pasi na bango, babelelaki Yawe
mpe abimisaki bango na mitungisi na bango.
29 Akitisaki mopepe makasi,
bambonge ya ebale monene evandaki kimia.
30 Basepelaki na kimia oyo ezongaki,
mpe Nzambe amemaki bango
kino na libongo oyo balingaki.
32 Tika ete banetola Ye kati na lisanga ya bato
mpe bakumisa Ye kati na mayangani ya bakambi.
33 Akoki kobongola bibale esobe ;
kobongola bitima mabele ya kokawuka ;
34 kobongola mabele oyo ebotaka bambuma
mabele ya mungwa
likolo ya mabe ya bavandi na yango.
35 Akoki kobongola esobe liziba ;
kobongola mabele ya kokawuka bitima.
36 Akoki kosala ete bato na nzala
bakoma kovanda kuna,
batonga engumba oyo bato bakoki kovanda,
37 babwaka bambuma na bilanga
mpe balona banzete ya vino
oyo ekobota bambuma ebele.
38 Apamboli bango, mpe bakomi ebele ;
mpe akitisi te motango ya bibwele na bango.
39 Motango ya bato mosusu ekiti
mpe balembi nzoto mpo na minyoko mpe pasi.
40 Nzambe asambwisaka bato minene,
akotisaka bango na mobulu makasi
kino bazanga nzela ya kobimela na pasi.
41 Kasi akangolaka babola wuta na pasi na bango,
mpe asalaka ete babotana ebele
kati na bituka na bango
lokola etonga ya bameme.
42 Tango bato ya sembo bamonaka bongo,

basepelaka,
kasi bato nyonso ya mabe bakangaka
minoko na bango.
43 Tika ete moto ya bwanya asala keba
na makambo wana nyonso
mpe akanisa na tina na bolingo ya Yawe !
Nzembo 108
Nakolonga
1 Nzembo ya Davidi.
2 Nzambe, motema na ngai ezali na kimia !
Nakoyembela Yo, nakosanzola Yo na mindule ;
ezali mpe lokumu na ngai.
3 Lindanda mpe nzenze, bolamuka !
Nalingi kolamusa tongo.
4 Nkolo, nakosanzola Yo kati na bato,
nakoyembela Yo kati na bikolo.
5 Pamba te bolingo na Yo ezali monene koleka Lola,
mpe bosembo na Yo ekenda kino na mapata.
6 Oh Nzambe, tika ete otombolama na likolo ya Lola,
mpe nkembo na Yo ezala awa na mokili mobimba !
7 Bikisa biso na nguya ya loboko na Yo
mpe yanola biso,
mpo ete balingami na Yo bakangolama !
8 Nzambe alobaki kati na Esika na Ye ya bule :

« Nakolonga ! Nakokabola Sishemi
mpe nakotia bandelo ya lubwaku ya Sukoti.
9 Galadi ezali ya ngai,
Manase mpe ezali ya ngai ;
Efrayimi ezali ekoti na ngai ya ebende,
mpe Yuda ezali lingenda na ngai ya bokonzi.
10 Moabi ezali sani monene oyo nasukolelaka,
Edomi ezali esika oyo nabwakaka sandale na ngai.
Nazali kobeta milolo ya bitumba
mpo na kobundisa mokili ya Filisitia. »
11 Nani akomema ngai na engumba batonga makasi ?
Nani akotambolisa ngai kino na Edomi ?
12 Ezali Yo te, Nzambe oyo obwakaki biso,
Nzambe oyo ozalaki lisusu te kokende bitumba
elongo na mampinga na biso !
13 Yaka kosunga biso,
kangola biso liboso ya moyini !
Pamba te lisungi ya bato ezali pamba.
14 Elongo na Nzambe,
tokosala makambo minene mpe ya kokamwa ;

ezali Ye nde akonyata banguna na biso.
Nzembo 109
Nzambe, kovanda lisusu kimia te
Nzambe, Yo oyo ngai nakumisaka,
kovanda kimia te !
2 Bato mabe bazali koloba lokuta
mpo na kofunda ngai,
bazali mpe kokosela ngai makambo.
3 Bazingeli ngai na maloba ya koyina
mpe bazali kobundisa ngai kaka pamba.
4 Bato oyo ngai nalingaka bafundi ngai,
kasi ngai namipesi na ngai kaka na mabondeli.
5 Bazali kozongisela ngai mabe na bolamu,
mpe koyina na bolingo.
6 Kaba ye na maboko ya moto mabe !
Bimisela ye monguna,
na ngambo ya loboko na ye ya mobali !
7 Tika ete bazwa ye lokola moto mabe
na tango ya kosamba,
mpe libondeli na ye etangama lokola masumu !
8 Tika ete mikolo ya bomoi na ye ekoma moke,
tika ete moto mosusu azwa mokumba na ye !
9 Tika ete bana na ye bakoma bana bitike,
mpe tika ete mwasi na ye akoma
mwasi akufisa mobali !
10 Tika ete bana na ye batelengana
mpe bakoma bisengasenga,
tika ete bakende kosenga mosika
ya ndako na bango oyo ebukana-bukana !
11 Tika ete moto oyo adefisaki ye mbongo
akanga ye biloko nyonso,
mpe tika ete bapaya babotola ye
bambuma ya mosala na ye !
12 Tika ete moko te atalisa ye bolingo,
tika ete moko te ayokela bana bitike na ye mawa !
13 Tika ete bakitani na ye basila na kokufa,
mpe bakombo na bango elongwa
na ekeke oyo ezali kolanda !
14 Tika ete Yawe alandela
masumu ya batata na ye
mpe alimbisa te masumu ya mama na ye !
15 Tika ete Yawe akanisaka
masumu yango tango nyonso
mpe asala ete babosana bango libela na mokili !
16 Lokola atikalaki te kotambola na boboto,
mpe lokola anyokolaki mobola mpe moto na mawa

kino kobomisa moto oyo azoka na motema ;
17 lokola azalaki kolinga mingi kolakela bato mabe,
tika ete bilakeli mabe ekweyela ye !
Lokola azalaki kosepela te kopambola bato,
tika ete mapamboli ezala mosika na ye !
18 Tika ete alata elakeli mabe lokola kazaka,
tika ete ekota kati na ye lokola mayi,
mpe kati na mikuwa na ye lokola mafuta !
19 Tika ete elakeli mabe yango elata ye lokola elamba
oyo alati,
mpe ekangama ye na loketo lokola mokaba
mpo na tango nyonso !
20 Tala ndenge Yawe akofuta banguna na ngai
mpe bato oyo balobaka mabe na tina na ngai.
21 Kasi Yo Nkolo Yawe,
salela ngai bolamu mpo na lokumu ya Kombo na Yo,
kangola ngai kolanda boboto ya bolingo na Yo.
22 Solo, nazali mobola mpe moto na mawa,
mpe motema na ngai ezali ya kozoka kati na ngai.
23 Nazali kokende lokola elili oyo ezali kolimwa ;
bazali kobengana ngai lokola mabanki.
24 Mabolongo na ngai elembi
mpo na kokila mingi bilei,
nzoto na ngai mpe ebukani
mpo ete nakondi makasi.
25 Mpo na bango, nakomi eloko ya nkele ;
soki kaka bamoni ngai, baningisi mito.
26 Yawe, Nzambe na ngai, sunga ngai ;
bikisa ngai kolanda bolingo na Yo !
27 Tika ete banguna na ngai bayeba
ete Yo Yawe nde osalaki bongo.
28 Ata balakeli ngai mabe,
Yo okopambola ngai ;
soki mpe bameki kotelema
mpo na kobundisa ngai, bakokufa soni.
Nzokande ngai mosali na Yo, nakozala
moto ya esengo.
29 Tika ete bayini na ngai bazanga lokumu
mpe bamizipa na soni lokola kazaka.
30 Nakosanzola Yawe na mongongo makasi,
nakokumisa Ye kati na ebele ya bato.
31 Pamba te atelemaka na ngambo
ya loboko ya mobali ya mobola
mpo na kokangola ye wuta na maboko ya bato
oyo bakatela ye etumbu.
Nzembo 110
Mokonzi mpe Nganga-Nzambe
1 Nzembo ya Davidi.
Maloba ya Yawe epai ya nkolo na ngai :
« Vanda na ngambo ya loboko na Ngai ya mobali
kino nakomisa banguna na yo enyatelo makolo na yo. »
2 Wuta na Siona, Yawe akosala
ete nguya na yo ya bokonzi ekende mosika,
mpe okokonza kati na banguna na Yo.
3Na mokolo oyo okotanda basoda na yo
na molongo mpo na bitumba,
bato na yo bakotonda na mpiko,
bilenge basoda na yo nyonso bakoya na lombangu
epai na yo ndenge mamwe ebimaka na tongo.
4 Yawe alapaki ndayi oyo,
akobongola maloba na Ye te :
« Ozali Nganga-Nzambe mpo na libela
kolanda molongo ya Melishisedeki ! »
5 Nkolo azali na ngambo ya loboko na yo ya mobali,
akopanza bakonzi na mokolo ya kanda na Ye.
6 Akopesa bikolo etumbu :
bikolo nyonso ekotonda na bibembe,
mpe akonyata bakambi kati na mokili mobimba.
7 Na nzela, mokonzi amelaka mayi na mwa moluka ;
yango wana atombolaka moto.
Nzembo 111
Mosali makambo ya kokamwa
1 Bokumisa Yawe !
Nakokumisa Yawe
na motema na ngai mobimba
kati na likita ya bato ya sembo
mpe kati na mayangani.
2 Yawe asalaka makambo minene ;
bato nyonso oyo balingaka yango
bakanisaka yango.
3 Misala na Ye emonisaka
nkembo mpe lokumu na Ye,
mpe bosembo na Ye ewumelaka libela na libela.
4 Alingaka ete bakanisa bikamwa na Ye.
Yawe atondi na mawa
mpe atalisaka ngolu na Ye.
5 Apesaka bato oyo batosaka Ye bilei ;
akanisaka Boyokani na Ye tango nyonso.
6 Amonisaki nguya na Ye epai ya bato na Ye

na nzela ya misala na Ye
tango apesaki bango libula
ya bato ya bikolo mosusu.
7 Misala na Ye nyonso elakisaka
boyengebene mpe bosembo na Ye ;
mibeko na Ye nyonso ebongi na kondima yango.
8 Epesama mpo na libela,
mpe esengeli kotosa yango
na bosembo mpe na bosolo.
9 Akangolaki bato na Ye,
mpe asalaki Boyokani ya libela elongo na bango.
Azali Nzambe Mosantu mpe Nzambe ya somo.
10Kotosa Yawe ezali mosisa ya bwanya ;
bato nyonso oyo batosaka Yawe
bazali na mayele ya peto.
Lokumu ya Yawe ezali ya libela na libela.
Nzembo 112
Bolamu ya bayengebene
1 Bokumisa Yawe !
Esengo na moto oyo atosaka Yawe
mpe asepelaka makasi na mibeko na Ye.
2 Bana na ye bakozala bato na nguya
kati na mokili ;
ekeke ya bato ya sembo ekopambolama.
3 Ndako na ye ezali na bokolongono
mpe na bomengo,
mpe bosembo na ye ewumelaka mpo na seko.
4 Pole engengaka kati na molili
mpo na bato ya alima,
mpo na moto oyo alimbisaka baninga,
ayokelaka bato mawa mpe azali sembo.
5 Esengo na moto oyo
ayokelaka bato mawa mpe adefisaka,
mpe asalaka misala na ye kolanda bosembo.
6 Solo, aninganaka ata moke te.
Bakanisaka misala ya moto ya sembo tango nyonso.
7 Abangaka basango ya mabe te ;
motema na ye ezali na kimia,
atiaka elikya na ye kati na Yawe.
8 Motema na ye eninganaka te,
abangaka te kino akomona banguna na ye
kozwa etumbu.
9 Akabelaka babola na motema ya esengo ;
bosembo na ye ewumelaka libela na libela,
lokumu na ye ekitaka te.

10 Moto mabe amonaka yango
mpe asilikaka na zuwa,
aliaka minu mpe alembaka nzoto.
Posa ya bato mabe elimwaka.
Nzembo 113
Moko te akokani na Nzambe
1 Bokumisa Yawe !
Bino basali ya Yawe, bokumisa Ye ;
bokumisa Yawe !
2 Tika ete Kombo ya Yawe epambolama
kobanda sik’oyo kino libela na libela !
3 Longwa na este kino na weste,
tika ete Kombo ya Yawe epambolama !
4 Yawe azali na likolo ya bikolo nyonso,
nkembo na Ye ezali na likolo koleka Lola.
5 Nani akokani na Yawe, Nzambe na biso,
oyo avandi na Kiti ya Bokonzi
kati na bisika oyo eleki likolo ?
6 Agumbamaka mpo na kotala
likolo mpe mokili.
7 Wuta na putulu, atombolaka
moto oyo akelela ;
wuta na fulu ya matiti,
abimisaka mobola
8 mpo na kovandisa ye esika moko na bakambi,
na bankumu ya bato na Ye.
9 Avandisaka mwasi ekomba kati na ndako na ye,
lokola mama ya esengo kati na bana na ye.
Bokumisa Yawe !
Nzembo 114
Tango Isalaele abimaki wuta na Ejipito
1 Tango Isalaele abimaki wuta na Ejipito,
tango libota ya Jakobi elongwaki
na ekolo ya bapaya,
2 Yuda ekomaki Esika ya bule ya Yawe,
mpe Isalaele ekomaki mabele na Ye.
3 Ebale monene emonaki yango mpe ekimaki,
mayi ya Yordani ezongaki na sima,
4 bangomba epumbwaki lokola bameme,
bangomba mike epumbwaki lokola bana ya ntaba.
5 Ebale monene, nini ezalaki kati na yo
mpo ete okima ?

Yordani, mpo na nini ozongaki na sima ?
6 Bino bangomba, mpo nini bopumbwaki
lokola bameme ?
Bongo bino bangomba mike, mpo na nini bopumbwaki
lokola bana ya ntaba ?
7 Mokili, lenga liboso ya Yawe,
liboso ya Nzambe ya Jakobi,
8 oyo abongolaka libanga monene liziba,
mpe libanga etima.
Nzembo 115
Nkembo epai ya Nzambe kaka
1 Na biso te, Yawe, na biso te,
kasi pesa nkembo na Kombo na Yo
mpo na bolingo mpe boyengebene na Yo.
2 Mpo na nini bikolo eloba :
« Wapi Nzambe na bango ? »
3 Nzambe na biso azali na Lola,
asalaka nyonso oyo alingi.
4 Kasi banzambe na bango ya bikeko ezali
ya palata mpe ya wolo,
esalema na maboko ya bato.
5 Ezali na minoko, kasi elobaka te ;
ezali na miso, kasi emonaka te ;
6 ezali na matoyi, kasi eyokaka te ;
ezali na zolo, kasi eyokaka solo te ;
7 ezali na maboko, kasi esimbaka te ;
ezali na makolo, kasi etambolaka te.
Minoko na yango ebimisaka ata makelele te.
8 Bato oyo basalaka yango
mpe bato nyonso oyo batielaka yango motema
bakokani na yango.
9 Bana ya Isalaele, botia elikya kati na Yawe !
Azali lisungi mpe nguba na bango.
10 Bakitani ya Aron, botia elikya kati na Yawe !
Azali lisungi mpe nguba na bino.
11 Bino bato oyo botosaka Yawe,
botia elikya kati na Yawe.
Azali lisungi mpe nguba na bango.
12 Yawe akanisaka biso, akopambola ;
solo, akopambola bana ya Isalaele,
akopambola bakitani ya Aron.
13 Akopambola bato oyo batosaka Yawe
kobanda na bato pamba kino na bato minene.
14 Tika ete Yawe afulukisa bino,
bino mpe bana na bino !
15 Tika ete Yawe apambola bino,

Ye oyo asala likolo mpe mabele.
16 Likolo ezali likolo ya Yawe ;
kasi apesa mabele epai ya bato.
17 Ezali te bakufi nde bakumisaka Yawe,
pamba te bango nyonso bakendaka
na esika ya kimia.
18 Kasi biso, tokopambola Yawe,
kobanda sik’oyo kino libela na libela.
Bokumisa Yawe !
Nzembo 116
Yawe ayokaka ngai
1 Nalingaka Yawe, pamba te ayokaka
mongongo mpe mabondeli na ngai.
2 Ayokaki ngai ;
boye nakobelela Ye bomoi na ngai mobimba.
3 Minyololo ya kufa ezingelaki ngai,
somo ya mboka ya bakufi ekangaki ngai ;
nakomaki moto ya pasi mpe ya mawa.
4 Kasi nabelelaki Kombo ya Yawe :
« Yawe, nabondeli Yo, bikisa ngai ! »
5 Yawe asalaka ngolu mpe azali sembo,
Nzambe na biso ayokelaka bato mawa.
6 Yawe abatelaka bato oyo bazangi mayele.
Nalembaki nzoto, kasi abikisi ngai.
7 Molimo na ngai, zongela kimia na yo,
pamba te Yawe asaleli yo bolamu.
8 Solo, okangoli ngai na kufa,
okawusi mpinzoli na ngai
mpe obateli makolo na ngai ete ekweya te.
9 Nakotambola liboso ya Yawe
10 Solo, nazalaka na elikya, ezala soki nalobaka :
« Nazali moto na pasi makasi. »
11 Kati na mitungisi na ngai, nazalaki komilobela :
« Bato nyonso bazali bakosi. »
12 Nini nakoki kozongisela Yawe
mpo na bolamu na Ye nyonso epai na ngai ?
13 Nakotombola kopo ya elonga
mpe nakobelela Kombo ya Yawe.
14 Nakokokisa bandayi na ngai epai na Yawe
na miso ya bato na Ye nyonso.
15 Kufa ya bayengebene ya Yawe

ezali na motuya makasi na miso na Ye.
16 Yawe, yoka ngai, nazali mosali na Yo.
Nazali mosali na Yo,
mwana mobali ya mwasi mosali na Yo.
Ofungoli minyololo oyo ekangaki ngai.
17 Nakobonzela Yo mbeka
mpo na kozongisa matondi,
mpe nakobelela Kombo ya Yawe.
18 Nakokokisa bandayi na ngai epai na Yawe
na miso ya bato na Ye nyonso,
19 kati na lopango ya Tempelo ya Yawe ;
kati na yo, Yelusalemi.
Bokumisa Yawe !
Nzembo 117
Masanzoli ya bikolo nyonso
1 Bino bato ya bikolo nyonso,
bokumisa Yawe !
Bino bato ya mabota nyonso,
bopesa Ye nkembo !
2 Pamba te bolingo na Ye mpo na biso ezali monene,
mpe bosembo ya Yawe ewumelaka
seko na seko.
Bokumisa Yawe !
Nzembo 118
Bolingo ya Yawe ezali na suka te
pamba te bolingo na Ye ewumelaka seko na seko !
2 Tika ete Isalaele aloba :
« Pamba te bolingo na Ye ewumelaka seko na seko ! »
3 Tika ete bakitani ya Aron baloba :
4 Tika ete bato oyo batosaka Yawe baloba :
mpe Yawe ayanolaki ngai, abikisaki ngai.
6 Yawe azali mpo na ngai, nakobanga te ;
bato bakoki kosala ngai nini ?
7 Yawe azali mpo na ngai,
ayaka kosunga ngai ;
boye natalaka banguna na ngai na miso
lokola molongi.
8 Eleki malamu koluka ebombamelo
kati na Yawe
na esika ya kotia elikya na bato.
9 Eleki malamu koluka ebombamelo
kati na Yawe
na esika ya kotia elikya
kati na bato minene ya mokili.
10 Bikolo nyonso ezingelaki ngai,
kasi nabebisaki bango na Kombo na Yawe.
11 Bakobaki kaka kozingela ngai,
kasi nabebisaki bango na Kombo na Yawe.
12 Bazingelaki ngai lokola banzoyi,
kasi ekufaki lokola moto ya esobe ;
nabebisaki yango na Kombo na Yawe.
13 Batindikaki ngai mpo ete nakweyisa kondima,
kasi Yawe asungaki ngai.
14 Yawe azali makasi mpe nguya na ngai ;
apesaki ngai elonga.
15 Koganga ya esengo mpe ya elonga eyokanaka
wuta na bandako ya kapo ya bato ya sembo,
pamba te nguya na Yawe esalaka
makambo minene !
16 Yawe asembolaka loboko na Ye ya mobali,
mpe nguya na Yawe esalaka makambo minene.
17 Nakokufa te, nakozala na bomoi
mpe nakopanza sango ya misala ya Yawe.
18 Solo, Yawe apesaki ngai etumbu makasi ;
kasi akabaki ngai na kufa te.
19 Bofungolela ngai bikuke ya bosembo
mpo ete nakota mpe nakumisa Yawe.
20 Tala ekuke ya Yawe ;
bato ya sembo bakotelaka na ekuke yango.
21 Nasanzolaka Yo, pamba te oyanolaki ngai
mpe opesaki ngai elonga.
22 Libanga oyo batongi ndako babwakaki
ekomi libanga ya songe ya ndako,
mpe esimbi ndako mobimba.
23 Ezali Yawe nde alingaki bongo,
mpe ezali penza likambo ya kokamwa
na miso na biso !
24 Tala mokolo oyo Yawe asali ;
tika ete tosepela mpe toganga na esengo
mpo na mokolo yango !
25 Yawe, nabondeli Yo, pesa lobiko.
Yawe, nabondeli Yo, pesa elonga.
26 Tika ete apambolama,

Ye oyo ayei na Kombo ya Nkolo !
Tozali kopambola bino
wuta na Tempelo ya Yawe.
27 Yawe azali Nzambe,
mpe angengisaki biso.
Bokota na molongo, bomema mandalala na maboko
mpe bokende kino na maseke ya etumbelo.
28 Ozali Nzambe na ngai, nasanzolaka Yo !
Ozali Nzambe na ngai, nanetolaka Yo.
Nzembo 119
Mibeko ya Yawe ezali ya kokoka
1 Esengo na bato oyo bazangi pamela
mpe batambolaka kolanda mibeko ya Yawe !
2 Esengo na bato oyo babatelaka malako na Ye
mpe balukaka Ye na mitema na bango mobimba !
3 Basalaka mabe te,
kasi balandaka banzela ya Nzambe.
4 Opesaki mibeko
mpo ete etosama malamu.
5 Tika ete nabongisa etamboli na ngai
mpo ete natosa mitindo na Yo !
6 Na bongo, nakoyoka soni te
tango nakotosa mibeko na Yo nyonso.
7 Nakosanzola Yo na motema ya sembo
wana nakoyekola mibeko ya bosembo na Yo.
8 Nalingi kotosa mitindo na Yo ;
kosundola ngai libela te !
9 Ndenge nini elenge akoki kowumela
na nzela ya sembo ?
Ezali na kotambola kolanda liloba na Yo.
10 Nalukaka Yo na motema na ngai mobimba ;
batela ngai mpo ete napengwa te
mosika ya mibeko na Yo !
11 Nabatelaka liloba na Yo kati na motema na ngai
mpo ete nasala masumu te na miso na Yo.
12 Yawe, tika ete opambolama !
Lakisa ngai mitindo na Yo !
13 Na monoko na ngai, natangaka
mibeko na Yo nyonso.
14 Nasepelaka kotambola kolanda malako na Yo
lokola nde nazali na bomengo nyonso.
15 Nakanisaka malako na Yo
mpe natambolaka na banzela na Yo.
16 Nasepelaka mingi na malako na Yo

mpe nabosanaka liloba na Yo te.
17 Salela ngai, mosali na Yo, bolamu
mpo ete nabika mpe natosa liloba na Yo.
18 Fungola miso na ngai
mpo ete namona kitoko ya mibeko na Yo.
19 Nazali mopaya awa na mokili ;
kobombela ngai mibeko na Yo te.
20 Molimo na ngai ezalaka tango nyonso
na posa makasi ya koyeba mibeko na Yo.
21 Otelemelaka bato ya lofundu,
bato oyo balakelama mabe
mpe bapengwaka mosika ya mibeko na Yo.
22 Longola soni mpe kotiolama na bomoi na ngai,
pamba te natosaka malako na Yo.
23 Ezala soki bakambi basali likita
mpe bayokani kotelemela ngai, mosali na Yo,
nakokanisa kaka mitindo na Yo.
24 Malako na Yo esepelisaka ngai makasi,
epesaka ngai toli.
25 Nakangami na putulu ;
batela bomoi na ngai kolanda liloba na Yo.
26 Nayebisaki Yo banzela na ngai,
mpe oyanolaki ngai ;
lakisa ngai mibeko na Yo !
27 Sala ete nasosola nzela ya mitindo na Yo
mpo ete nakanisa misala minene na Yo !
28 Nazali kolela mpo na pasi na motema ;
pesa ngai mpiko kolanda liloba na Yo.
29 Mema ngai mosika ya nzela ya lokuta ;
mpe, na boboto na Yo, teya ngai mobeko na Yo.
30 Naponaki nzela ya bosolo ;
natambolaka kolanda mibeko na Yo.
31 Nakangami na malako na Yo ;
Yawe, koyokisa ngai soni te.
32 Nakimaka mbangu kati na nzela ya mibeko na Yo,
pamba te opesaka ngai bososoli na yango.
33 Yawe, teya ngai nzela ya mitindo na Yo
mpo ete nabatela yango kino na suka.
34 Pesa ngai bososoli mpo ete natosa mibeko na Yo
mpe nalanda yango na motema na ngai mobimba.
35 Tambolisa ngai kati na nzela ya mibeko na Yo,
pamba te nasepelaka na yango.
36 Sala ete motema na ngai esepela na malako na Yo,
kasi na bomengo te !
37 Longola miso na ngai na makambo ya pamba,
batela bomoi na ngai kati na banzela na Yo !
38 Kokisela mosali na Yo bilaka
oyo opesaki mpo na bato oyo batosaka Yo.

39 Longola mosika na ngai soni oyo nabangaka,
pamba te mibeko na Yo ezali malamu.
40 Nasepelaka makasi na mibeko na Yo ;
batela bomoi na ngai kati na bosembo na Yo !
41 Yawe, tika ete bolingo ekomela ngai,
mpe lobiko na Yo, kolanda elaka na Yo ;
42 bongo nakokoka kozwa eyano ya kopesa
na mofingi na ngai,
pamba te natiaka elikya na liloba na Yo.
43 Tika ete monoko na ngai elobaka kaka bosolo,
pamba te natiaka elikya kati na mibeko na Yo.
44 Nakotosa mibeko na Yo tango nyonso,
mpe libela na libela.
45 Nakobika na bonsomi ya solo,
pamba te nasepelaka kotosa mitindo na Yo.
46 Nakolobela malako na Yo liboso ya bakonzi
na kozanga koyoka soni.
47 Nasepelaka mingi na mibeko na Yo
mpe nalingaka yango mingi.
48 Nalapi ndayi mpo na mibeko na Yo,
oyo nalingaka,
mpe nakokanisa mitindo na Yo.
49 Kanisa makambo oyo olobaki na mosali na Yo,
pamba te opesaki ngai elikya.
50 Kati na pasi na ngai, liloba na Yo ebondisaka ;
batela bomoi na ngai kolanda elaka na Yo.
51 Solo, bato ya lolendo batiolaki ngai makasi ;
kasi ngai, natikalaki kopengwa te na mibeko na Yo.
52 Yawe, tango nakanisaka mikano na Yo ya kala,
nazwaka kati na yango kobondisama.
53 Nayokaka pasi mingi na motema
tango namonaka bato mabe
kosundola mibeko na Yo.
54 Nakoma koyemba mitindo na Yo
na bisika nyonso epai wapi nazali moleki nzela.
55 Yawe, nakanisaka Yo na butu
mpo ete nabatela mibeko na Yo ;
56 pamba te libula na ngai ezali :
kotosa mibeko na Yo.
57 Yawe, nalobi lisusu ete libula na ngai ezali :
kotosa liloba na Yo.
58 Na motema na ngai mobimba, nalukaka kosepelisa Yo ;
salela ngai ngolu kolanda bilaka na Yo !
59 Natali malamu etamboli na ngai
mpe namizongisi kati na malako na Yo.
60 Natosaka mibeko na Yo noki,
nazelisaka te.
61 Solo, mitambo ya bato mabe ekangaki ngai,

kasi ngai nabosanaki te mibeko na Yo.
62 Na kati-kati ya butu, nalamukaka mpo na kokumisa Yo
likolo na mibeko na Yo ya sembo.
63 Nazali moninga ya bato nyonso oyo batosaka Yo
mpe babatelaka mitindo na Yo.
64 Yawe, mokili etondi na bolingo na Yo ;
lakisa ngai mitindo na Yo !
65 Yawe, salela mosali na Yo bolamu
kolanda liloba na Yo.
66 Teya ngai bolamu ya bososoli mpe ya mayele,
pamba te namipesaka na mibeko na Yo.
67 Liboso ete obeta ngai, nazalaki mopengwi ;
kasi sik’oyo, nakomi kotosa liloba na Yo.
68 Ozali malamu mpe osalaka makambo ya malamu ;
teya ngai mitindo na Yo !
69 Bato ya lolendo bakoselaka ngai makambo ;
kasi ngai, natosaka mitindo na Yo
na motema na ngai mobimba.
70 Mitema na bango ezali mabanga ;
kasi ngai, nasepelaka na mibeko na Yo.
71 Ezalaki penza malamu mpo na ngai ete obeta ngai,
mpo ete nayekola mitindo na Yo.
72 Mpo na ngai, mibeko oyo ozwaki mpe osakolaki
na monoko na Yo ezali malamu
koleka biloko nkoto moko
ya wolo mpe ya palata.
73 Osalaki mpe olendisaki ngai na maboko na Yo,
pesa ngai mayele mpo ete nayekola mibeko na Yo !
74 Tango bato oyo batosaka Yo bamonaka ngai,
basepelaka makasi,
mpo ete natiaka elikya na liloba na Yo.
75 Yawe, nayebi malamu
ete mibeko na Yo ezali sembo,
mpe ete ezali kaka mpo na bolingo na Yo
nde obetaki ngai.
76 Tika ete bolingo na Yo ebondisa ngai,
kolanda elaka na Yo epai ya mosali na Yo !
77 Talisa ngai mawa na Yo mpo ete nabika,
pamba te nasepelaka na mibeko na Yo.
78 Tika ete bato wana ya lofundu,
oyo bamonisaka ngai pasi na kozanga tina, bakufa soni !
Kasi ngai nakokanisa kaka mibeko na Yo.
79 Tika ete bato oyo batosaka Yo,
ba-oyo bayebi malako na Yo,
bazongela ngai.
80 Tika ete motema na ngai ezanga pamela
mpo na kotosa mitindo na Yo,
mpo ete nakufa soni te.
81 Natondi na posa ya lobiko na Yo,

nazali na elikya kati na liloba na Yo.
82 Miso na ngai elembi kozela
kokokisama ya elaka na Yo ;
nakomi komituna :
« Okobondisa ngai tango nini ? »
83 Nakomi lokola mbeki
oyo ezali kokawuka na milinga,
nzokande nabosanaka mitindo na Yo te.
84 Mikolo ya bomoi ya mosali na Yo
ezali motango boni ?
Mokolo nini okopesa banyokoli na ngai etumbu ?
85 Bato ya lolendo batimoli mabulu
mpo na kokanga ngai,
baboyi kotosa mibeko na Yo.
86 Mibeko na Yo nyonso ezali sembo ;
kasi bazali konyokola ngai kaka pamba ;
yaka kosunga ngai !
87 Etikali moke mpo ete balongola ngai na mokili ;
kasi atako bongo, nasundoli mibeko na Yo te.
88 Kati na bolingo na Yo, batela bomoi na ngai
mpo ete natosa malako na Yo.
89 Yawe, liloba na Yo ezali mpo na seko,
epikama kati na likolo ;
90 boyengebene na Yo ekowumela seko na seko.
Okela mabele, mpe ezali kaka kino na mokolo ya lelo ;
91 opesa mibeko, mpe ezali kaka kino na mokolo ya lelo,
pamba te nyonso kati na mokili mobimba
epesaka Yo lokumu.
92 Soki nasepelaki na mibeko na Yo te,
mbele nakufa kala kati na pasi na ngai.
93 Nakotikala kobosana ata moke te mitindo na Yo,
pamba te obatelaka bomoi na ngai
na nzela na yango.
94 Bikisa ngai, pamba te nazali moto na Yo
mpe natosaka mitindo na Yo !
95 Bato mabe bazali koluka koboma ngai,
kasi ngai nakangami kaka na malako na Yo.
96 Na nyonso oyo emonanaka lokola ya kokoka,
namonaki mondelo ;
kasi mibeko na Yo ezalaka na mondelo te.
97 Nalingaka mibeko na Yo mingi !
Nakanisaka yango mikolo nyonso.
98 Mibeko na Yo ekomisaka ngai moto ya bwanya
koleka banguna na ngai ;
ezalaka elongo na ngai tango nyonso.
99 Naleki balakisi na ngai nyonso na mayele,
pamba te nakanisaka malako na Yo.
100 Naleki mibange na bososoli,
pamba te natosaka mibeko na Yo.

101 Natambolaka te na banzela nyonso ya mabe
mpo na kotosa liloba na Yo.
102 Nakangamaka na mibeko na Yo,
pamba te Yo moko nde oteyaka ngai yango.
103 Tala ndenge mitindo na Yo ezali elengi
na monoko na ngai !
Ezali malamu koleka mafuta ya nzoyi.
104 Mitindo na Yo ekomisi ngai moto ya bososoli ;
yango wana nayinaka nzela nyonso ya mabe.
105 Liloba na Yo ezali mwinda
mpo na makolo na ngai,
mpe pole mpo na nzela na ngai.
106 Nalapaki ndayi oyo mpe nakokokisa yango :
« Nakotosaka mibeko ya bosembo na Yo. »
107 Motema na ngai etutami makasi ;
Yawe, batela bomoi na ngai
kolanda liloba na Yo.
108 Yawe, ndima likabo ya bibebu na ngai,
mpe teya ngai mibeko na Yo.
109 Solo, nakutanaka tango nyonso na makama,
kasi nabosanaka mibeko na Yo te.
110 Bato mabe batiaka mitambo mpo ete nakweya,
kasi nakangamaka kaka na mibeko na Yo.
111 Malako na Yo ezali libula na ngai mpo na libela,
esalaka esengo ya motema na ngai.
112 Nazwa mokano ya kotambola
kolanda mitindo na Yo,
tango nyonso, kino na suka.
113 Nayinaka bato ya mitema mibale,
kasi nalingaka nde mibeko na Yo.
114 Ozali ebombamelo mpe nguba na ngai ;
natiaka elikya kati na liloba na Yo.
115 Bato ya misala mabe, bokende mosika na ngai !
Nakotosa mibeko ya Nzambe na ngai !
116 Sunga ngai kolanda elaka na Yo, mpe nakobika ;
koyokisa elikya na ngai soni te.
117 Sunga ngai mpo ete nabika ;
nakotikala kobosana mitindo na Yo ata moke te.
118 Obwakaka bato nyonso oyo bapesaka
mitindo na Yo mokongo,
pamba te mokano na bango ezalaka ya lokuta.
119 Olongolaka bato nyonso ya mabe ya mokili
lokola bosoto ;
yango wana nalingaka malako na Yo.
120 Nalengaka na somo liboso na Yo
mpe nabangaka mikano na Yo.
121 Natambolaka na bosembo mpe bosolo ;
kokaba ngai na maboko ya banyokoli na ngai te !

122 Kamata mokumba ya bolamu na ngai,
mosali na Yo ;
tika ete bato ya lolendo banyokola ngai te.
123 Miso na ngai elembi kozela lisungi kowuta na Yo
mpe kokokisama ya bosembo na Yo
kolanda elaka na Yo.
124 Salela ngai, mosali na Yo, kolanda bolingo na Yo,
lakisa ngai mitindo na Yo.
125 Nazali mosali na Yo ; pesa ngai mayele
mpo ete nasosola malako na Yo.
126 Yawe, tango ya kosala ekoki ;
pamba te bazali kobuka mibeko na Yo !
127 Yango wana nalingaka mibeko na Yo
koleka wolo, koleka kutu wolo ya peto ;
128 namonaka mpe malako na Yo nyonso alima ;
nzokande, nayinaka lokuta nyonso.
129 Malako na Yo ezali kitoko,
yango wana nabatelaka yango.
130 Emoniseli ya liloba na Yo engengisaka,
epesaka bazoba mayele.
131 Monoko na ngai efungwamaka makasi
likolo ya kozela,
pamba te nazali na posa makasi ya mibeko na Yo.
132 Baluka epai na ngai mpe talisa ngai ngolu na Yo
kolanda ndenge okata mpo na bato
oyo balingaka Kombo na Yo.
133 Lendisa bomoi na ngai na nzela ya liloba na Yo
mpe pekisa mabe ete ekonza ngai te.
134 Kangola ngai wuta na minyoko ya bato,
mpe nakotosa mibeko na Yo.
135 Tika ete elongi na Yo engengela ngai,
mosali na Yo ;
lakisa ngai mibeko na Yo !
136 Miso na ngai ezali kosopa mpinzoli,
pamba te mibeko na Yo ezali kotosama te.
137 Yawe, ozali sembo,
mpe mibeko na Yo ezali alima ;
138 osalaki malako na Yo
na bosembo mpe na bolingo.
139 Mpo ete banguna na ngai bazwaka
liloba na Yo na motuya te,
nayokaka kanda makasi komata ngai na motema.
140 Nzokande liloba na Yo ezali penza peto ;
mpe ngai, mosali na Yo, nalingaka yango.
141 Atako nazali moke mpe batiolaka ngai,
kasi nabosanaka mitindo na Yo te.
142 Bosembo na Yo ekotikala bongo mpo na libela,
ekotikala kobongwana te ;
mpe mibeko na Yo ezali solo.

143 Pasi ekangi ngai, mpe mayele esili ngai ;
kasi mibeko na Yo epesaka ngai esengo.
144 Malako na Yo ezali sembo mpo na libela ;
pesa ngai bososoli mpo ete nabika !
145 Nazali kobelela Yo
na motema na ngai mobimba :
« Yawe, yanola ngai ;
nakotosa mitindo na Yo !
146 Nazali kobelela Yo : bikisa ngai,
mpo ete natosa malako na Yo !
147 Nalamukaka liboso ete tongo etana
mpo na kobelela Yo,
nazali na elikya kati na liloba na Yo.
148 Nalamukaka na kati-kati ya butu
mpo na kokanisa mitindo na Yo.
149 Yoka ngai na bolingo na Yo !
Yawe, batela bomoi na ngai
kolanda mibeko na Yo !
150 Bato oyo basalaka mabongisi mabe,
oyo batosaka mibeko na Yo te,
bazali koya pene na ngai.
151 Nzokande Yo, Yawe, ozali pene,
mpe mibeko na Yo nyonso ezali bosolo.
152 Wuta kala, ngai nayebi, na nzela ya malako na Yo,
ete otia mibeko yango mpo na libela.
153 Mona malamu pasi na ngai mpe kangola ngai,
pamba te nabosanaka mibeko na Yo te.
154 Kota likambo na ngai mpe kangola ngai,
batela bomoi na ngai kolanda elaka na Yo !
155 Lobiko ezalaka mosika ya bato mabe,
pamba te bamonaka pamba mitindo na Yo.
156 Yawe, mawa na Yo ezali monene penza ;
batela bomoi na ngai kolanda mibeko na Yo.
157 Banyokoli mpe banguna na ngai bazali solo ebele,
kasi ngai nakangamaka kaka na malako na Yo.
158 Natalaka na nkele bato oyo bazangi kondima,
ba-oyo batosaka liloba na Yo te.
159 Yawe, tala ndenge nalingaka mitindo na Yo !
Batela bomoi na ngai kolanda bolingo na Yo.
160 Moboko ya liloba na Yo ezali bosolo,
mpe mibeko nyonso ya bosembo na Yo ezali
mpo na libela.
161 Bakambi banyokolaka ngai kaka pamba,
kasi kaka liloba na Yo nde ebangisaka
motema na ngai.
162 Nasepelaka na liloba na Yo
lokola moto oyo azwi bomengo ebele ya bitumba.
163 Nayinaka lokuta mpe nayokaka yango nkele,

nalingaka nde mibeko na Yo.
164 Nakumisaka Yo mbala sambo na mokolo
mpo na mibeko ya bosembo na Yo.
165 Bato oyo balingaka mibeko na Yo
bazali bato na kimia monene,
mpe eloko moko te ekobetisa bango lisusu mabaku.
166 Yawe, natielaka Yo motema
mpo ete obikisa ngai,
mpe natosaka mibeko na Yo.
167 Natosaka malako na Yo,
pamba te nalingaka yango makasi.
168 Natosaka malako mpe mibeko na Yo,
pamba te oyebi banzela na ngai nyonso.
169 Yawe, tika ete koganga na ngai ekoma
kino epai na Yo !
Pesa ngai bososoli kolanda liloba na Yo !
170 Tika ete mabondeli na ngai ekoma
kino epai na Yo !
Kangola ngai kolanda elaka na Yo.
171 Tika ete bibebu na ngai ekumisa Yo,
pamba te olakisaka ngai mitindo na Yo !
172 Tika ete lolemo na ngai eyemba liloba na Yo,
pamba te mibeko na Yo nyonso ezali sembo.
173 Tika ete loboko na Yo esunga ngai,
pamba te napona kolanda malako na Yo.
174 Yawe, nazali na posa makasi
ya lobiko na Yo ;
mibeko na Yo epesaka ngai esengo.
175 Tika ete nazala na bomoi mpo na kokumisa Yo,
mpe tika ete mibeko na Yo esunga ngai !
176 Nazali koyengayenga lokola meme oyo ebungi ;
luka ngai, mosali na Yo,
pamba te nabosani mibeko na Yo te. »
Nzembo 120
Kangola ngai
1 Nzembo ya mobembo tango bazalaki kokende na Tempelo ya Yawe.
Kati na pasi na ngai, nabelelaki Yawe,
mpe ayanolaki ngai.
2 Oh Yawe, kangola ngai
wuta na maboko ya bakosi
mpe wuta na lolemo ya lokuta !
3 Yo, lolemo ya lokuta,
Yawe akopesa yo nini,
akofuta yo nini ?
4 Akobeta yo na makonga ya elombe ya bitumba,
oyo ezali ya songe,
elongo na makala ya moto ya nzete ya nzube.

5 Mawa na ngai, mpo ete navandi
lokola mopaya kati na Mesheki,
kati na bandako ya kapo ya Kedari.
6 Navandaki tango molayi
kati na bato oyo balingaka kimia te.
7 Ngai, nazali moto ya kimia ;
kasi soki kaka nameki koloba na tina na kimia,
bango baponaka mbala moko bitumba.
Nzembo 121
Yawe, Mosungi mpe Mobateli na ngai
1 Nzembo ya mobembo tango bazalaki kokende na Tempelo ya Yawe.
Natomboli miso na ngai na ngambo ya bangomba :
lisungi na ngai ekowuta wapi ?
2 Lisungi na ngai ewutaka na Yawe
oyo akela likolo mpe mabele.
3 Akotika te ete lokolo na yo eselumuka ;
Ye oyo abatelaka yo animbaka te.
4 Te, Ye oyo abatelaka Isalaele
animbaka te mpe alalaka pongi te !
5 Yawe azali mobateli na yo ;
Yawe azali, na ngambo ya loboko na yo ya mobali,
lokola elili oyo ebatelaka yo.
6 Ezala na moyi to na butu,
moyi mpe sanza ekosala yo mabe ata moke te !
7 Yawe akobatela yo na mabe nyonso,
akobatela bomoi na yo ;
8 Yawe akobatela kokende
mpe kozonga na yo,
sik’oyo mpe libela na libela.
Nzembo 122
Bosambela mpo na kimia ya Yelusalemi
1Nzembo ya Davidi. Nzembo ya mobembo mpo na kokende na Tempelo ya Yawe.
Nasepelaka tango balobaka na ngai :
« Tokende na Tempelo ya Yawe ! »
2 Yelusalemi, makolo na biso etelemi
na bikuke na yo !
3 Yelusalemi, engumba oyo etongama malamu ;
engumba oyo biteni na yango ekangana esika moko.
4 Ezali kuna nde mabota ekendaka, mabota ya Yawe,
kolanda mibeko kati na Isalaele,
mpo na kosanzola Kombo ya Yawe.
5 Pamba te bakiti ya bokonzi ya bato
oyo basalelaka bosembo ezali kuna,
bakiti ya bokonzi mpo na ndako ya Davidi.
6 Bosenga kimia ya Yelusalemi !

Tika ete bato oyo balingaka yo, Yelusalemi,
babika na kimia !
7 Tika ete kimia ezala kati na yo
mpe kati na bandako na yo ya bokonzi !
8 Likolo ya bolingo na ngai
mpo na bandeko mpe balingami na ngai,
nalobi : « Tika ete kimia ezala kati na yo ! »
9 Likolo ya bolingo na ngai
mpo na Tempelo ya Yawe, Nzambe na biso,
nasengi bolamu mpo na yo.
Nzembo 123
Wana tozali kozela ngolu na Ye
1Nzembo ya mobembo mpo na kokende na Tempelo ya Yawe.
Natomboli miso na ngai epai na Yo, Yawe,
oyo ovandi na Kiti na Yo ya Bokonzi kati na Lola.
2Ndenge miso ya bawumbu etalaka nkolo na bango,
mpe miso ya mwasi mosali etalaka nkolo na ye ya mwasi,
ndenge wana mpe miso na biso ezali kotala
Yawe, Nzambe na biso,
kino asalela biso ngolu.
3 Yawe, salela biso ngolu,
yokela biso mawa !
Pamba te tolembi kotiolama !
4 Tolembi penza kotiolama
na bato ya lolendo mpe ya lofundu !
Nzembo 124
Lisungi na biso ewutaka epai ya Yawe
1 Nzembo ya Davidi. Nzembo ya mobembo mpo na kokende na Tempelo ya Yawe.
Soki Yawe abatelaki biso te ;
tika ete Isalaele aloba bongo !
2 Soki Yawe abatelaki biso te
tango bato babundisaki biso,
3 mbele bamelaki biso ya bomoi
tango basilikelaki biso makasi.
4 Boye mayi elingaki kozindisa biso,
mbonge makasi elingaki komema biso.
5 Mayi makasi elingaki kozindisa biso.
6 Tika ete Yawe apambolama,

Ye oyo andimaki te ete minu na bango epasola biso !
7 Tobikaki lokola ndeke liboso ya motambo
ya mokangi bandeke ;
motambo ekatanaki, mpe tokimaki.
8 Lisungi na biso ezali kati na Kombo na Yawe
oyo akela likolo mpe mabele.
Nzembo 125
Kimia ya solo
1 Nzembo ya mobembo mpo na kokende na Ndako ya Yawe.
Bato oyo batiaka elikya kati na Yawe
bazali lokola ngomba Siona oyo eninganaka te,
oyo epikama mpo na libela.
2 Ndenge bangomba ezingeli Yelusalemi,
ndenge wana mpe Yawe azingeli bato na Ye,
kobanda sik’oyo kino libela na libela.
3 Bokonzi ya mabe ekowumela te na etuka ya bato ya sembo,
mpo ete basangana te na mabe.
4 Yawe, zala malamu mpo na bato malamu
mpe mpo na bato oyo bazali alima na mitema !
5 Kasi tika ete Yawe abengana
bato ya kilikili elongo na bato ya misala mabe !
Tika ete kimia ezala na Isalaele !
Nzembo 126
Tango ya kolona mpe tango ya kobuka
1 Nzembo ya mobembo mpo na kokende na Tempelo ya Yawe.
Tango Yawe azongisaki bato ya Siona
longwa na bowumbu,
tozalaki lokola bato oyo bazali kolota ndoto.
2 Boye, tozalaki koganga mpe koyemba na esengo.
Bongo, maloba oyo ekomaki kolobama kati na bikolo :
« Yawe asaleli bango makambo minene ! »
3 Solo, Yawe asaleli biso makambo minene,
mpe tozali kosepela.
4 Yawe, yaka kobongisa makambo na biso
ndenge kaka otondisaka lisusu miluka ya Negevi.
5 Bato oyo balonaka na mpinzoli
babukaka na banzembo ya esengo.
6 Moto oyo akendaka na kolela,
tango amemi milona na ye,
azongaka na esengo
wana amemi maboke na ye.
Nzembo 127
Nani asalaka nyonso
1 Nzembo ya Salomo. Nzembo ya mobembo mpo na kokende na Tempelo ya Yawe.
Soki Yawe atongi ndako te,
batongi ndako bazali kosala mosala ya pamba ;
soki Yawe akengeli engumba te,
bakengeli bazali kosala na pamba.
2 Ezali na pamba nde, bino mpe,
bolamukaka na tongo makasi,

bolalaka noki te mpe bosalaka makasi
mpo na kozwa bilei ;
pamba te Nzambe apesaka bilei yango
kaka na balingami na Ye,
wana bazali nanu kolala pongi.
3 Bana bazali libula kowuta na Yawe,
mpe kobota bana ezali lifuti.
4 Ndenge makonga ezali kati na maboko ya mobundi bitumba,
ndenge wana mpe bana oyo moto aboti
na bolenge na ye bazali.
5 Esengo na moto oyo atondisi makonga
kati na ebombelo na ye ya makonga !
Akokufa soni ata moke te
tango akosamba elongo na banguna na ye
na ekuke ya engumba.
Nzembo 128
Tika ete Yawe apambola yo
Esengo na moto oyo atosaka Yawe
mpe alandaka banzela na Ye !
2 Oliaka mbuma ya mosala na Yo ;
ozali moto ya esengo mpe ozali na bofuluki.
3 Kati na ndako na yo,
mwasi na yo azali lokola nzete ya vino
oyo ebotaka bambuma ebele ;
bana na yo bazali lokola bankona ya nzete ya olive
zingazinga ya mesa na yo.
4 Ezali ndenge wana nde Yawe apambolaka
moto oyo atosaka Ye.
5 Solo, Yawe akopambola yo wuta na Siona,
mpe okomona bofuluki ya Yelusalemi
mikolo nyonso ya bomoi na yo
6 mpe okomona bakitani na yo.
Tika ete kimia ezala na Isalaele !
Nzembo 129
Banyokoli ngai mingi, kasi nalembi te
Wuta bolenge na ngai, banyokoli ngai bambala ebele.
Tika ete Isalaele ezongela koloba :
2 « Wuta bolenge na ngai, banyokoli ngai bambala ebele,
kasi batikali kolonga ngai te ! »
3 Bato mabe batimoli mokongo na ngai,
bazokisi ngai bapota ya banzela milayi na mokongo.
4 Kasi lokola Yawe azali sembo,

akati basinga ya bato mabe.
5 Tika ete bato nyonso oyo bayinaka Siona
bakufa soni mpe bazonga sima !
6 Tika ete bakoma lokola matiti
oyo ebotaka na likolo ya ndako
mpe ekawukaka liboso ete balongola yango ;
7 tika ete mobuki bambuma ya bilanga
atondisa na yango te maboko na ye,
tika ete mokangi maboke ya banzete atondisa
na yango te saki na ye.
8 Tika ete baleki nzela baloba na bango te :
« Tika ete Yawe apambola bino ! »
Topamboli bino na Kombo na Yawe !
Nzembo 130
Wuta na mozindo ya pasi
1 Nzembo ya mobembo mpo na kokende na Ndako ya Nkolo.
Nkolo, nazali kobelela Yo wuta na mozindo ya pasi !
2 Nkolo, yoka ngai !
Yoka mabondeli na ngai !
3 Yawe, soki obosanaka masumu te,
Nkolo, nani akokaki kotelema ?
4 Kasi bolimbisi ezali epai na Yo,
yango wana basengeli kotosa Yo.
5 Na motema na ngai mobimba,
nazali na elikya kati na Yawe,
nazali penza na elikya ;
nazali kozela maloba na Ye.
6 Nazali na elikya kati na Nkolo
koleka kutu ndenge mokengeli azelaka kotana ya tongo,
koleka penza ndenge mokengeli azelaka kotana ya tongo.
7 Isalaele, tia elikya kati na Yawe,
pamba te azali bolingo,
mpe kokangolama ya kokoka ezali elongo na Ye.
8 Ye nde akokangola Isalaele
na bambeba na yango nyonso.
Nzembo 131
Kimia ya solo
Yawe, motema na ngai ezali na lofundu te,
miso na ngai ezali na posa makasi te ;
namipesaka te na makambo oyo eleki ya minene
mpe eleki pasi mpo na ngai.
2 Kasi nabatelaki kimia kati na motema na ngai
mpe namitungisaki te
lokola mwana moke elongo na mama na ye.
Nazali na kimia lokola mwana
oyo mama alongola na mabele.
3 Isalaele, tia elikya kati na Yawe
kobanda sik’oyo mpe libela na libela.
Nzembo 132
Engumba ya Mokonzi
Yawe, kanisa Davidi ;
kanisa pasi na ye nyonso !
2 Alapaki ndayi oyo epai na Yawe,
epai ya Elombe ya Jakobi :
3 « Nakokota na ndako na ngai te,
nakomata na mbeto na ngai te,
4 nakokanga miso na ngai te mpo na kolala pongi
to mpo na konimba mwa moke
5 kino nakozwa Esika mpo na Yawe,
Ndako mpo na Elombe ya Jakobi. »
6 Toyokaki sango na tina na yango na Efrata,
tomonaki yango na elanga ya Yari.
7 Tokende na Ndako na Ye,
togumbama liboso ya enyatelo makolo na yango.
8 Yawe, telema, yaka na Esika na Yo ya bopemi !
Yaka elongo na Sanduku ya Boyokani
epai wapi nguya na Yo ezali.
9 Tika ete Banganga-Nzambe na Yo balata bosembo lokola elamba ;
mpe tika ete basantu na Yo baganga na esengo !
10 Mpo na Davidi, mosali na Yo,
kobengana mopakolami na Yo te !
11 Yawe alapaki epai ya Davidi ndayi ya solo,
oyo akowangana te :
« Nakotia moko kati na bakitani na yo
na kiti na yo ya bokonzi.
12 Soki bana na yo babateli boyokani mpe mibeko na ngai,
bana na bango mpe bakokitana na yo lokola bakonzi,
mpe ekosalema bongo mpo na libela. »
13 Pamba te Yawe aponaki Siona,
asepelaki kokomisa yango Esika na Ye ya kovanda :
14 « Ezali Esika na ngai ya bopemi mpo na libela ;
nakovanda awa, pamba te nasepelaki na yango.
15 Nakopambola, nakopambola yango na biloko ebele,
nakotondisa babola na yango na bilei.
16 Nakolatisa Banganga-Nzambe na yango lobiko,
mpe bato na yango bakoganga na esengo.
17 Kuna na Siona, nakobakisa nguya ya Davidi,

mpe nakobimisela ye mokitani, mopakolami na ngai,
lokola mwinda ya kopela.
18 Nakoyokisa banguna na ye soni,
mpe motole na ye ekongenga na mbunzu na ye. »
Nzembo 133
Tango bandeko basangani
Tala ndenge ezali malamu mpe ndenge ezali kitoko
mpo na bandeko kozala lisanga kati na bomoko !
2 Ezali lokola malasi ya motuya
oyo basopi na moto,
bongo ezali kokita na mandefu, na mandefu ya Aron,
ezali kokita kino na songe ya bilamba na ye.
3 Ezali lokola mamwe ya Erimoni,
oyo ekitaka na bangomba ya Siona.
Pamba te kuna, Yawe apesaka lipamboli na Ye,
mpe bomoi, mpo na libela.
Nzembo 134
Bokumisa Yawe
1Nzembo ya mobembo mpo na kokende na Ndako ya Nkolo.
Bopambola Yawe, bino nyonso, basali ya Nkolo,
oyo botelemaka na butu kati na Ndako ya Nkolo.
2 Botombola maboko na bino na ngambo ya Esika ya bule
mpe bopambola Yawe !
3 Tika ete Yawe apambola bino, wuta na Siona,
Ye oyo asala likolo mpe mabele !
Nzembo 135
Yawe azali malamu
1 Bokumisa Yawe !
Bokumisa Kombo ya Yawe !
Bokumisa Ye, bino basali ya Yawe,
2 oyo botelemaka kati na Ndako ya Yawe,
kati na lopango ya Ndako ya Nzambe na biso !
3 Bokumisa Yawe !
Pamba te Yawe azali malamu !
Boyembela Kombo na Ye,
pamba te ezali kitoko makasi.
4 Pamba te Yawe aponaki Jakobi,
Isalaele, mpo ete azala ya Ye moko.
5 Solo, ngai nayebi malamu ete Yawe azali monene,
ete Nkolo na biso aleki banzambe nyonso.
6 Yawe asalaka nyonso oyo alingi,
kuna na likolo mpe awa na mabele,

kati na bibale minene mpe kati na mozindo nyonso.
7 Amatisaka mapata wuta na suka ya mokili,
atindaka mikalikali elongo na mvula,
abimisaka mopepe wuta na bibombelo na yango.
8 Ye nde abomaki bana ya liboso ya Ejipito,
kobanda na bato kino na banyama ;
9 atindaki bilembo ya kokamwa mpe bikamwa
kati na yo, Ejipito,
mpo na kotelemela Faraon mpe basali na ye nyonso ;
10 abebisaki bikolo ebele
mpe abomaki bakonzi ya nguya :
11 Sikoni, mokonzi ya bato ya Amori ;
Ogi, mokonzi ya Bashani ;
mpe bakonzi nyonso ya Kanana.
12 Mpe akabaki mikili na bango lokola libula,
lokola libula epai ya bato na Ye, Isalaele.
13 Oh Yawe, sango ya Kombo na Yo
ewumelaka libela na libela !
Yawe, bakopanza sango ya Kombo na Yo
seko na seko !
14 Pamba te Yawe akolimbisa bato na Ye,
akoyokela basali na Ye mawa.
15 Banzambe ya bikolo ezali ya palata mpe ya wolo,
esalema na maboko ya bato.
16 Ezali na minoko, kasi elobaka te ;
ezali na miso, kasi emonaka te ;
17 ezali na matoyi, kasi eyokaka te ;
ezali ata na pema te kati na minoko na yango.
18 Bato oyo basalaka yango
mpe bato nyonso oyo batielaka yango motema
bakokani na yango.
19 Bato ya Isalaele, bopambola Yawe !
Bakitani ya Aron, bopambola Yawe !
20 Bakitani ya Levi, bopambola Yawe !
Bino nyonso oyo botosaka Yawe,
bopambola Yawe !
21 Tika ete, wuta na Siona, Yawe apambolama,
Ye oyo avandaka na Yelusalemi !
Bokumisa Yawe !
Nzembo 136
Bolingo ya Yawe ewumelaka seko na seko
1 Bosanzola Yawe, mpo ete azali malamu ;
2 Bosanzola Nzambe ya banzambe ;

3 Bosanzola Nkolo na bankolo ;
4 Ye kaka nde asalaka bikamwa ya minene ;
5 Akelaki likolo na mayele na Ye ;
6 Atandaki mabele na likolo ya mayi ;
7 Akelaki biloko minene oyo ebimisaka pole ;
8 moyi mpo na kongengisa mokolo ;
9 sanza mpe minzoto mpo na kongengisa butu ;
10 Abomaki bana mibali ya liboso ya Ejipito ;
11 Abimisaki Isalaele wuta na Ejipito ;
12 na nguya monene ya loboko na Ye ;
13 Akabolaki ebale monene ya Barozo na biteni mibale ;
14 Alekisaki Isalaele na kati-kati ya ebale monene ya Barozo ;
15 Azindisaki Faraon elongo na mampinga na ye kati na ebale monene ya Barozo ;
16 Atambolisaki bato na Ye kati na esobe ;
17 Abetaki bakonzi minene ;
18 Abomaki bakonzi ya nguya ;
19 Sikoni, mokonzi ya bato ya Amori ;
20 mpe Ogi, mokonzi ya Bashani ;
21 Akabaki mabele na bango lokola libula ;
22 lokola libula epai ya Isalaele, mosali na Ye ;
23 Akanisaki biso tango basambwisaki biso ;
24 Akangolaki biso wuta na maboko ya banguna na biso ;
25 Apesaka bilei na bikelamu nyonso ;

26 Bosanzola Nzambe ya likolo ;
Nzembo 137
Pembeni ya bibale ya Babiloni
1 Ezalaki biso ya kovanda pembeni ya bibale ya Babiloni,
tozalaki kolela na tozalaki kokanisa Siona.
2 Todiembikaki mandanda na biso
na banzete ya pepiliye ya etuka yango.
3Kuna, bato oyo bamemaki biso na bowumbu
bazalaki kosenga biso banzembo ;
mpe banyokoli na biso bazalaki kosenga biso
ete tozala na esengo.
Bazalaki koloba :
« Boyembela biso banzembo ya Siona ! »
4 Tokoyemba banzembo ya Yawe ndenge nini
na mabele ya bapaya ?
5 Oh Yelusalemi, soki nabosani yo,
wana tika ete loboko na ngai ya mobali elemba !
6 Soki natiki penza kokanisa yo, Yelusalemi,
soki natie yo te liboso ya esengo nyonso,
wana tika ete lolemo na ngai ekangama kati na monoko na ngai !
7Yawe, kobosana te bato ya Edomi
oyo basekaki Yelusalemi na mokolo na yango ya mawa ;
bazalaki koganga :
« Bobuka yango, bobuka kino na miboko na yango ! »
8 Babiloni, engumba kitoko, yo oyo okobebisama solo,
esengo na moto oyo akozongisela yo mabe na mabe
oyo osalaki biso !
9 Esengo na moto oyo akokanga bana na yo
mpe akonika bango na libanga !
Nzembo 138
Nalingi koyemba bolingo ya Yawe
1 Nzembo ya Davidi.
Nasanzolaka Yo na motema na ngai mobimba ;
nayembelaka Yo banzembo liboso ya banzambe.
2 Nagumbamaka na kotala na ngambo ya Tempelo na Yo ya Bule
mpe nasanzolaka Kombo na Yo
mpo na bolingo mpe boyengebene na Yo,
pamba te osalaki ete Kombo na Yo ekende sango
na nzela ya kokokisama ya bilaka na Yo.
3 Na mokolo oyo nabelelaki Yo, oyanolaki ngai,
otondisaki ngai na mpiko mpe na makasi.
4 Yawe, bakonzi nyonso ya mabele bakokumisa Yo

tango bakoyoka maloba kobima na monoko na Yo ;
5 bakoyemba na tina na banzela ya Yawe,
pamba te nkembo na Yawe ezali monene.
6 Atako Yawe atombwama,
atalaka bato oyo bamikitisa
mpe amonaka na mosika bato ya lolendo.
7 Tango pasi ekweyelaka ngai,
obatelaka bomoi na ngai,
osembolaka loboko na Yo
mpo na kotelemela kanda ya banguna na ngai ;
mpe loboko na Yo ya mobali ebikisaka ngai.
8 Yawe akokisaka makambo nyonso
mpo na bolamu na ngai.
Yawe, bolingo na Yo ewumelaka seko na seko !
Kosundola te bato oyo osala na maboko na Yo !
Nzembo 139
Yawe, oyebi nyonso na tina na ngai
Yawe, omonaka mozindo ya bomoi na ngai
mpe oyebi ngai malamu ;
2 oyebi tango navandaka mpe tango natelemaka.
Liboso na ngai kokanisa, ososolaka mabongisi na ngai ;
3 omonaka tango natambolaka mpe tango nalalaka,
oyebi mozindo ya banzela na ngai nyonso.
4 Pamba te, oh Yawe, liboso ete liloba ekoma na lolemo na ngai,
omiyebelaka yango.
5 Ozali pene ngai, na liboso mpe na sima,
mpe osimbi ngai na loboko na Yo.
6 Solo, boyebi oyo ya kokamwa elekelaka ngai,
ezali likolo makasi, nakoki kososola yango te.
7 Nakende wapi mpo na kokima Molimo na Yo ?
Nakima wapi mpo na kozala mosika na Yo ?
8 Soki namati na likolo, ozali kuna ;
soki nakeyi na mboka ya bakufi, ozali lisusu kuna.
9 Soki nazwi mapapu ya lipekapeka
mpo na kokende kovanda mosika ya ebale monene,
10 kuna mpe loboko na Yo ekotambolisa ngai,
loboko na Yo ya mobali ekosimba ngai makasi.
11 Soki nalobi : « Tembe te, molili ekobomba ngai penza ;
tika ete pole ekoma butu zingazinga na ngai ! »
12 Epai na Yo, butu ezalaka molili te,
butu ezalaka na pole lokola moyi,
pole mpe molili ezali ndenge moko.
13 Ezali Yo nde okelaki mozindo ya bomoto na ngai,
obombaki ngai kati na libumu ya mama na ngai.
14 Nasanzolaka Yo, pamba te osala ngai kitoko makasi.

Misala na Yo ezali ya kokamwa ;
ngai, nayebi yango malamu.
15 Na miso na Yo, nzoto na ngai ezalaki ya kobombama te
tango osalaki ngai na esika ebombama,
tango otongaki ngai kati na mozindo ya mabele.
Tango nazalaki nanu na lolenge te,

16
ozalaki komona ngai ;
mpe omikomelaki kati na buku na Yo
mikolo nyonso oyo obongisaki mpo na bomoi na ngai
liboso ete moko te kati na yango ezala.
17 Oh Nzambe, tala ndenge ezali pasi mpo na ngai
kososola makanisi na Yo !
Tala ndenge motango na yango ezali ebele !
18 Nameki kotanga yango,
ezali ebele koleka motango ya bambuma ya zelo.
Nalamuki, nazali kaka elongo na Yo.
19 Oh Nzambe, soki kaka ozalaki na Yo koboma moto mabe !
Bino basopi makila ya bato, bokende mosika na ngai !
20 Bayini na Yo basalelaka Kombo na Yo
mpo na kosala mabongisi ya mabe,
batangaka Kombo na Yo mpo na kokosa.
21 Yawe, ndenge nini nayina te banguna na Yo,
ndenge nini nayoka batelemeli na Yo nkele te ?
22 Nayinaka bango makasi ;
nazwaka bango lokola banguna na ngai.
23 Oh Nzambe, kundola mpe yeba mozindo
ya motema na ngai,
meka ngai mpe yeba makambo oyo ezali kotungisa ngai !
24 Tala soki nazali kotambola na nzela mabe
mpe tambolisa ngai na nzela ya tango nyonso !
Nzembo 140
Kangola ngai wuta na maboko ya bakosi
2 Yawe, kangola ngai
wuta na maboko ya bato ya misala mabe !
Kokutanisa ngai te na bato na kanza.
3 Basalaka mabongisi mabe kati na mitema na bango
mpe balukaka bitumba mikolo nyonso.
4 Bapelisaka lolemo na bango lokola nyoka,
bibebu na bango ezali na ngenge ya etupa.
5 Yawe, batela ngai mosika ya maboko ya moto mabe ;
kokutanisa ngai te na bato na kanza
oyo bazali kosala mabongisi ya kokweyisa ngai !
6 Bato ya lofundu batieli ngai mitambo,

batandi basinga ya minyama na nzela
mpe batimoli mabulu mpo na kokanga ngai.
7 Nalobaka na Yawe :
« Ozali Nzambe na ngai ! »
Yawe, yoka mabondeli na ngai.
8 Oh Yawe, Nkolo na ngai,
ozali makasi ya lobiko na ngai,
obatelaka moto na ngai kati na mokolo ya etumba.
9 Yawe, kokokisa te posa ya moto mabe,
kolongisa te mabongisi na ye, noki te akokoma lolendo.
10 Tika ete pasi oyo bibebu na bango esili kobongisa
ekweyela bato oyo bazingeli ngai.
11 Tika ete makala ya moto esopanela bango !
Tika ete Nzambe atindika bango kati na moto,
kati na mabulu ya potopoto
epai wapi bakokoka kotelema lisusu te !
12 Batioli bakowumela te kati na mokili,
pasi ekolanda bato na kanza na kolemba te.
13 Nayebi ete Yawe akotaka makambo ya babola
mpe alongisaka bato oyo bakelela.
14 Solo, bato ya sembo bakosanzola Kombo na Yo,
bato ya alima bakovanda liboso na Yo.
Nzembo 141
Simba ngai kati na loboko na Yo
1 Nzembo ya Davidi.
Yawe, nazali kobelela Yo ; yaka noki epai na ngai !
Yoka mongongo na ngai, wana nazali kobelela Yo !
2 Liboso na Yo, tika ete libondeli na ngai ezala
lokola mbeka ya malasi,
mpe botombwami ya maboko na ngai ezala
lokola mbeka ya pokwa !
3 Yawe, kengela monoko na ngai,
batela malamu ekuke ya bibebu na ngai !
4 Kotindika motema na ngai te na mabe,
mpo ete namipesa te na mobulu
elongo na bato ya misala mabe
mpe nalia bilei te elongo na bango.
5Soki moto ya sembo abeti ngai, ezali elembo ya bolingo ;
soki apameli ngai, ezali mafuta na moto na ngai ;
moto na ngai ekoboya yango te.
Kasi libondeli na ngai ekotelemelaka bato ya misala mabe.
6 Tika ete bilombe na bango babwakama na mabanga ;
na bongo, maloba na ngai ekoyokana,

pamba te ezali kitoko.
7 Lokola tango babalolaka mpe batimolaka mabele,
mikuwa na biso epanzani liboso ya mboka ya bakufi.
8 Yawe, Nkolo na ngai,
miso na ngai ebaluki mpo na kotala Yo ;
nazali kobombama kati na Yo,
kotindika ngai na kufa te !
9 Batela ngai mpo ete nakangama te na motambo na bango
mpe nakweya te na mabulu ya bato ya misala mabe.
10 Tika ete bato mabe bakangama
na mitambo na bango moko,
mpe ete ngai naleka na kimia !
Nzembo 142
Ozali ekimelo kaka moko mpo na ngai
1 Nzembo ya Davidi. Maloba na ye tango azalaki kati na ebombamelo ya mabanga.
2 Na mongongo makasi, nazali koganga epai na Yawe ;
na mongongo makasi, nazali kobondela Yawe.
3 Natalisi likambo na ngai liboso na Ye,
natandi pasi na ngai liboso na Ye.
4 Soki molimo na ngai elembi kati na ngai,
Yo oyebi epai nazali kokende.
Batieli ngai motambo na nzela oyo nazali kotambola.
5 Bwaka miso na ngambo ya loboko ya mobali mpe tala !
Moto ata moko te ayebi ngai lisusu,
nazali lisusu na ekimelo te,
moto ata moko te azali komitungisa na tina na ngai !
6 Yawe, nagangi epai na Yo !
Nalobi : « Ozali ebombamelo na ngai,
libula na ngai kati na mokili ya bato ya bomoi ! »
7 Yoka koganga na ngai,
pamba te nazali na pasi makasi !
Kangola ngai wuta na maboko ya banyokoli na ngai,
pamba te baleki ngai na makasi.
8 Bimisa ngai na boloko
mpo ete nasanzola Kombo na Yo !
Bato ya sembo bakoya kozingela ngai
sima na Yo kosalela ngai bolamu.
Nzembo 143
Tambolisa ngai na banzela na Yo
Nzembo ya Davidi.
1 Yawe, yoka losambo na ngai,
landa mabondeli na ngai !
Yanola ngai na boyengebene mpe na bosembo na Yo.
2 Kosambisa mosali na Yo te,
pamba te moto moko te ya bomoi azali sembo liboso na Yo.
3Monguna azali konyokola ngai,

azali kosakana na bomoi,
azali kosala ete navanda kati na molili
lokola bato oyo bakufa na tango ya kala.
4 Molimo na ngai elembi kati na ngai,
motema na ngai emitungisi kati na ngai.
5 Nakanisi mikolo ya kala,
namilobeli nyonso oyo osala,
nakanisi malamu mosala ya maboko na Yo.
6 Nasemboli maboko na ngai epai na Yo ;
nakomi komimona lokola mabele ya kokawuka.
7 Yawe, zongisela ngai eyano noki !
Molimo na ngai ezali kolemba.
Kopesa ngai mokongo te,
noki te nakozala lokola bato oyo bazali kokita na libulu.
8 Na tongo makasi, sala ete nayoka boboto na Yo,
pamba te natia elikya na ngai kati na Yo.
Lakisa ngai nzela ya kolanda,
pamba te napesi bomoi na ngai epai na Yo.
9 Yawe, kangola ngai
wuta na maboko ya banguna na ngai !
Nazali koluka ebombamelo epai na Yo.
10 Lakisa ngai kosala mokano na Yo,
pamba te ozali Nzambe na ngai.
Tika ete Molimo malamu na Yo atambolisa ngai
na mabele oyo ezanga mabaku !
11 Yawe, mpo na lokumu ya Kombo na Yo,
bikisa bomoi na ngai !
Na bosembo na Yo, longola bomoi na ngai kati na pasi.
12 Na bolingo na Yo, kanga minoko ya banguna na ngai
mpe limwisa bayini na ngai nyonso,
pamba te nazali mosali na Yo.
Nzembo 144
Bato na Yo bazali na esengo
1 Nzembo ya Davidi.
Tika ete Yawe, Libanga na ngai, apambolama ;
Ye oyo akembisaka maboko
mpe makofi na ngai mpo na bitumba !
2 Azali bolingo na ngai mpe ndako na ngai ya makasi,
ebombamelo mpe mokangoli na ngai,
nguba mpe ekimelo na ngai ;
Ye nde atiaka bato na ngai na se ya bokonzi na ngai.
3 Oh Yawe, moto nde nani mpo ete obatelaka ye ?
Moto nde nani mpo ete okanisaka ye ?
4 Moto azali lokola mopepe,
mikolo ya bomoi na ye ezali lokola elili oyo ezali koleka.

5 Yawe, fungola likolo mpe kita awa na mabele !
Yaka kosimba bangomba mpe sala ete ebimisa milinga !
6 Tinda mikalikali mpe panza banguna na ngai ;
bwakela bango makonga na Yo mpe bungisa bango nzela.
7 Tanda loboko na Yo wuta kuna na likolo
mpo na kobikisa mpe kokangola ngai
na mayi minene, na maboko ya bapaya
8 oyo minoko na bango elobaka kaka lokuta
mpe maboko na bango elapaka ndayi ya lokuta.
9 Oh Nzambe, nakoyembela Yo nzembo ya sika,
nakobetela Yo lindanda ya basinga zomi.
10 Ezali Yo, Nzambe, nde opesaka bakonzi elonga,
obikisaka Davidi, mosali na Yo,
liboso ya mopanga oyo ebomaka.
11 Bikisa mpe kangola ngai na maboko ya bapaya
oyo minoko na bango elobaka kaka lokuta
mpe maboko na bango elapaka ndayi ya lokuta.
12 Bana mibali na biso bazali lokola milona,
bazali kokola malamu wuta na bomwana na bango ;
bana basi na biso bazali lokola bililingi kitoko
oyo batoboli na bamir ya ndako ya mokonzi.
13 Bibombelo na biso etondi
na biloko ya ndenge na ndenge ;
bameme na biso ezali kobotana na minkoko,
na bankoto zomi kati na bitonga na biso ;
14 bangombe na biso ezali minene ;
likama ezali te, zemi ezali kosopana te,
mpe koganga moko te ya pasi ezali koyokana
na bisika na biso.
15 Esengo na bato oyo batondisami na bolamu ya boye !
Esengo na bato oyo Yawe azali Nzambe na bango !
Nzembo 145
Bokonzi na Yo ezali na suka te
1Masanzoli. Nzembo ya Davidi.
Nakotombola Yo, Nzambe na ngai, Mokonzi na ngai ;
nakopambola Kombo na Yo seko na seko.
2 Mikolo nyonso, nakopambola Yo
mpe nakokumisa Kombo na Yo libela na libela.
3 Yawe azali monene, abongi na lokumu ;
moko te akoki komeka mozindo ya monene na Ye.
4 Bikeke nyonso ekotombola kitoko ya misala na Yo
mpe ekopanza sango ya misala na Yo ya minene.
5 Nakolemba te kotatola bikamwa na Yo

mpe kongenga makasi ya nkembo na Yo.
6 Bakolobela nguya na Yo ya somo,

mpe ngai, nakosakola misala na Yo ya minene.
7 Bakokanisa misala minene ya bolamu na Yo,

bakobetela bosembo na Yo maboko.
8 Yawe atonda na ngolu mpe na mawa,
asilikaka noki te mpe atonda na bolingo.
9 Yawe azali malamu mpo na bato nyonso,

atonda na mawa mpo na bikelamu na Ye nyonso.
10 Yawe, misala na Yo nyonso ekumisaka Yo !

Tika ete bayengebene na Yo bapambola Yo !
11 Bazali koloba ete bokonzi na Yo etondi na nkembo

mpe bazali kopanza sango ya misala ya nguya na Yo.
12 Bazali koyebisa bato misala na Yo ya minene

mpe kongenga ya nkembo ya bokonzi na Yo.
13 Ozali Mokonzi seko na seko,

mpe bokonzi na Yo ekowumela libela na libela.
Yawe akokisaka bilaka na Ye nyonso,

asalaka nyonso na bolingo.
14 Yawe alendisaka bato nyonso oyo bakweyaka,

atelemisaka bato nyonso oyo balembaka.
15 Na bato nyonso oyo batalelaka Yo,

opesaka bilei na tango oyo ekoki.
16 Ofungolaka loboko na Yo
mpe okokisaka posa ya nyonso oyo ezali na bomoi.
17 Yawe azali sembo na nyonso oyo asalaka

mpe atonda na bolingo kati na misala na Ye nyonso.
18 Yawe azali pene ya bato nyonso

oyo babelelaka Ye,
ya bato nyonso oyo babelelaka Ye na solo ;
19 akokisaka posa ya bato oyo batosaka Ye,
ayokaka mpe abikisaka bango tango babelelaka Ye.
20 Yawe abatelaka bato nyonso oyo balingaka Ye,

kasi abebisaka bato nyonso ya mabe.
21 Tika ete monoko na ngai ekumisa Yawe !

Tika ete bikelamu nyonso epambola
Kombo na Ye ya bule libela na libela !
Nzembo 146
Nzambe alongisaka banyokolami
1 Bokumisa Yawe !
Oh molimo na ngai, kumisa Yawe !
2 Nakokumisa Yawe bomoi na ngai mobimba,
nakosanzola Nzambe na ngai tango nyonso
nakozala na bomoi.
3 Botia elikya te na bakambi
to na bato oyo bazangi makoki ya kobikisa.
4 Soki bakufi, bazongaka na mabele,
mpe, mbala moko, mabongisi na bango elimwaka.
5 Esengo na moto oyo Nzambe ya Jakobi azali mosungi na ye,
oyo atiaka elikya na ye kati na Yawe, Nzambe na ye !
6 Yawe akelaki Likolo mpe mabele,
ebale monene mpe nyonso oyo ezali kati na yango ;
azali sembo seko na seko.
7 Yawe akataka na sembo makambo ya banyokolami
mpe apesaka bilei na bato oyo bazali na nzala ;
abimisaka bakangami na boloko.
8 Yawe abikisaka miso ya bakufi miso ;
Yawe asembolaka bato oyo bazali ya kogumbama ;
Yawe alingaka bato ya sembo.
9 Yawe abatelaka bapaya,
asungaka mwana etike mpe mwasi oyo akufisa mobali,
kasi abebisaka banzela ya bato mabe.
10 Yawe azali Mokonzi seko na seko ;
Nzambe na yo, oh Siona, libela na libela !
Bokumisa Yawe !
Nzembo 147
Nzambe kati na mokili mpe kati na tango
1 Bokumisa Yawe !
Tala ndenge ezali malamu kosanzola Nzambe na biso,
mpe ndenge ezali kitoko kokumisa Ye !
2 Yawe azali kotonga lisusu Yelusalemi
epai wapi akosangisa bato ya Isalaele
oyo bakenda na bowumbu.
3 Abikisaka bato oyo batutami na mitema
mpe akawusaka bapota na bango.
4 Ayebi motango ya minzoto

mpe abengaka moko na moko na kombo na yango.
5 Nkolo na biso azali monene mpe atonda na nguya ;
mayele na Ye ezali na mondelo te.
6 Yawe asungaka babola,
kasi akitisaka bato mabe kino na mabele.
7 Boyembela Yawe nzembo ya matondi !
Bobetela Nzambe na biso lindanda mpo na kosanzola Ye !
8 Azipaka likolo na mapata,
abongisaka mvula mpo na mokili
mpe abotisaka matiti na bangomba.
9 Apesaka bilei epai ya bibwele
mpe epai ya bana ya yanganga oyo ezali koganga mpo na nzala.
10 Asepelaka na makasi ya mpunda te
mpe alingaka te nguya ya moto ;
11 kasi Yawe asepelaka na bato oyo batosaka Ye,
ba-oyo batielaka bolingo na Ye motema.
12 Yelusalemi, pesa nkembo na Yawe !
Siona, kumisa Nzambe na yo !
13 Alendisaka bikangelo ya bikuke na yo
mpe apambolaka bana na yo epai na yo.
14 Atiaka kimia na etuka na yo
mpe atondisaka yo na farine.
15 Atindaka mitindo na Ye na mokili,
mpe maloba na Ye epanzanaka mbala moko !
16 Anokisaka mvula ya pembe lokola bapwale ya meme
mpe apanzaka mvula ya mabanga lokola putulu ;
17 akweyisaka mabanga ya mvula yango
lokola mabanga ya mike-mike ;
nani akoki kotelema na malili na yango ?
18 Soki kaka atindi liloba, malili ekomaka kosila moke-moke ;
mpe soki atindi mopepe, mayi ekomaka kotiola.
19 Asakolaki liloba na Ye epai ya Jakobi,
mibeko mpe malako na Ye epai ya Isalaele.
20 Asalaki bongo na ekolo ata moko te ;
boye eyebaka mpe mibeko na Ye te.
Bokumisa Yawe !
Nzembo 148
Kati na likolo mpe na mabele
1 Bokumisa Yawe !
Bokumisa Yawe wuta na likolo,
bokumisa Ye na bisika oyo eleki likolo.
2 Bokumisa Ye, bino ba-anjelu na Ye nyonso ;
bokumisa Ye, bino mampinga na Ye nyonso ;
3 bokumisa Ye, bino moyi mpe sanza ;

bokumisa Ye, bino minzoto nyonso oyo engengaka ;
4 bokumisa Ye, bino oyo boleki likolo kati na likolo,
mpe bino mayi oyo bozali na likolo !
5 Tika ete ekumisa Kombo ya Yawe !
Pamba te apesaki mitindo, mpe ekelamaki.
6 Atiaki yango mpo na libela ;
apesaki mibeko oyo ekobongwana te.
7 Bokumisa Yawe wuta na mokili,
ezala bilima ya mayi to mozindo nyonso,
8 ezala moto to mvula ya mabanga,
ezala mvula ya pembe to londende,
ezala mopepe makasi oyo ekokisaka liloba na Ye ;
9 ezala bangomba milayi to bangomba mikuse,
ezala banzete oyo ebotaka bambuma to banzete ya sedele,
10 ezala banyama ya zamba to bibwele nyonso,
ezala bikelamu oyo etambolaka na libumu to bandeke,
11 ezala bakonzi ya mabele to bikolo nyonso,
ezala bakambi to batambolisi nyonso ya mokili,
12 ezala bilenge mibali to bilenge basi,
ezala bampaka to bana mike !
13 Tika ete bakumisa Kombo ya Yawe !
Pamba te Ye moko kaka nde aleki likolo ;
nkembo na Ye eleki mabele mpe likolo.
14 Abongisi elombe mokangoli mpo na bato na Ye !
Ezali likambo oyo bayengebene na Ye nyonso,
bana nyonso ya Isalaele, bato oyo balingaka Ye,
basengeli kokumisa Yawe mpo na yango.
Bokumisa Yawe !
Nzembo 149
Yawe alingaka bato na Ye
1 Bokumisa Yawe !
Boyembela Yawe nzembo ya sika,
bokumisa Ye na banzembo kati na mayangani ya bayengebene !
2 Tika ete Isalaele asepela na Mokeli na Ye !
Tika ete bato ya Siona bazala na esengo
mpo na Mokonzi na bango !
3 Tika ete bakumisa Kombo na Ye na mabina ;
tika ete babetela Ye bambunda mpe mandanda !
4 Pamba te Yawe asepelaka na bato na Ye,
alatisaka babola motole ya elonga.
5 Tika ete bayengebene na Yawe basepela
kati na lokumu oyo ;
tika ete bayemba na esengo na bambeto na bango !

6 Tika ete bakumisa Nzambe kati na minoko na bango
elongo na mopanga ya minu na bangambo nyonso mibale
kati na maboko na bango
7 mpo na kozongisa mabe na mabe ya bikolo
mpe kopesa bato etumbu ;
8 mpo na kokanga bakonzi na bango na minyololo,
kokanga bato na bango ya lokumu na mabende
9 mpe mpo na kopesa bango etumbu oyo ekomama na tina na bango !
Yango nde lokumu ya bayengebene na Ye nyonso.
Bokumisa Yawe !
Nzembo 150
Bokumisa Yawe na mindule
1 Bokumisa Yawe !
Bokumisa Nzambe kati na Esika na Ye ya bule,
bokumisa Ye kati na likolo na Ye ya monene
epai wapi avandi na nguya makasi !
2 Bokumisa Ye mpo na misala minene na Ye !
Bokumisa Ye mpo na monene na Ye ya somo !
3 Bokumisa Ye na lokito ya kelelo ;
bokumisa Ye na lokito ya nzenze mpe ya lindanda !
4 Bokumisa Ye na lokito ya bambunda mpe na mabina !
Bokumisa Ye na mandanda mpe na baflite !
5 Bokumisa Ye na lokito ya manzanza !
Bokumisa Ye na lokito ya bangongi minene !
6 Tika ete nyonso oyo ezali na pema ekumisa Yawe !
Bokumisa Yawe !
Masese 1:1 916 Masese 1:17
Masese
Maloba ya ebandeli
Masese ya Salomo, mwana mobali ya Davidi, mokonzi ya Isalaele :
1
2 mpo na koyeba bwanya, kozwa mateya
mpe kososola maloba ya mayele ;
3 mpo na kozwa mateya ya bwanya
oyo epesaka bizaleli ya sembo,
ya boyengebene mpe makambo ya alima ;
4 mpo na kopesa mayele epai ya bazoba,
mpe boyebi epai ya bilenge.
5 Tika ete moto ya bwanya ayoka yango,
mpe akobakisa bwanya na ye,
bongo moto ya mayele akoyeba mayele
ya kotambolisa bato ;
6 mpo na kososola masese mpe sambole,
maloba ya bwanya mpe kolimbola makambo.
Fungola ya bwanya
7 Kotosa Yawe ezali mosisa ya mayele ;
bato oyo bazangi mayele batiolaka bwanya mpe toli.
8 Mwana na ngai ya mobali, yoka toli ya tata na yo,
mpe kobwaka te mateya ya mama na yo ;
9 Pamba te ekozala lokola ekoti ya ngolu na moto na yo,
mpe lokola mayaka ya kitoko na kingo na yo.
10 Mwana na ngai ya mobali,
soki bato ya masumu balingi kokweyisa yo, komitika te.
11 Soki balobi na yo : « Yaka elongo na biso,
tika ete tosala motambo mpo na koboma bato,
tokosepela mpo na kokanga moto
oyo ayebi likambo te !
12 Ndenge mokili ya bakufi esalaka,
tokomela ye ya bomoi, tokomela ye mobimba
lokola bato oyo bakitaka na libulu ya kufa ;
13 tokozwa biloko ya talo ya ndenge na ndenge,
mpe tokotondisa bandako na biso
na bomengo ya bitumba ;
14 okozwa ndambo na yo epai na biso,
pamba te biso nyonso tokosangisa
biloko na biso esika moko ; »
15 mwana na ngai ya mobali, kokende elongo na bango te,
longola makolo na yo na nzela na bango ;
16 pamba te makolo na bango ekimaka mbangu
mpo na kolanda mabe,
mpe bapotaka mbangu mpo na kosopa makila.
17 Solo, ezali pamba kotia monyama
liboso ya miso ya bikelamu nyonso oyo ezali na mapapu.
18 Kasi bango, batiaka mitambo

mpo na kosopa makila na bango moko,
bamilukelaka pasi na bomoi na bango.
19 Moto oyo alukaka kozwa bomengo na nzela ya lokuta
asukaka kaka bongo,
mpe bomengo yango ebomaka kaka ye moko.
Bwanya azali kobelela

20 Bwanya azali koganga na libanda,
atomboli mongongo na ye na bisika
oyo bato ebele bakutanaka ;
21 azali koganga na bisika ya loyenge
mpe azali koloba liboso ya ekuke ya engumba :
22 « Yo moto oyo ozangi mayele,

kino tango nini okolinga bozoba na yo ?
Kino tango nini batioli bakokoba kosepela kotiola ?
Mpe bino bazoba, kino tango nini bokokoba
koyina mayele ?
23 Soki boyoki makebisi na Ngai,
nakosopela bino Molimo na Ngai
mpe nakososolisa bino maloba na Ngai.
24 Kasi lokola bosundolaki Ngai tango nazalaki kobelela
mpe moto moko te asalaki keba tango natandaki loboko,
25 lokola bobwakaki toli na Ngai
mpe boboyaki kondima pamela na Ngai,
26 Ngai mpe nakoseka bino tango pasi ekoyela bino,
nakotiola bino tango minyoko ekokomela bino,
27 tango minyoko ekokomela bino na pwasa
lokola mvula ya kake makasi,
tango somo ekoyela bino lokola ekumbaki,
tango mawa mpe somo ekokomela bino.
28 Bakoganga epai na Ngai, kasi nakoyanola bango te ;

bakoluka Ngai na ngonga ya malamu,
kasi bakomona Ngai te.
29 Lokola bayinaki boyebi
mpe baponaki te nzela ya kotosa Yawe,
30 lokola baboyaki kondima toli na Ngai
mpe batiolaki pamela na Ngai,
31 bakolia mbuma ya etamboli na bango
mpe bakotonda na mabongisi ya mitema na bango moko.
32 Pamba te kotomboka ya bato oyo bazangi mayele
ekoboma bango,
mpe bozangi bokebi ya bato oyo bazangi mayele
ekoboma kaka bango moko ;
33 kasi moto oyo ayokaka Ngai
akovanda na kimia mpe akobanga mabe moko te. »
2
Bwanya : bomengo oyo ebombama
1 Mwana na ngai, soki ondimi maloba na ngai
mpe obateli kati na motema na yo mibeko na ngai ;
2 soki opesi litoyi na yo na maloba ya bwanya
mpe okabi motema na yo na makambo ya mayele ;
3 soki obeleli mayele
mpe ogangi epai ya bososoli ;
4 soki oluki yango penza ndenge balukaka palata
to bomengo oyo ebombama,
5 okososola solo soki kotosa Yawe elakisi nini
mpe okozwa boyebi ya Nzambe.
6 Pamba te Yawe nde apesaka bwanya,
mpe maloba ya monoko na Ye epesaka
mayele mpe bososoli.
7 Abongiselaka bato ya sembo elonga
mpe azali nguba ya bato oyo batambolaka na bosembo.
8 Pamba te abatelaka bayengebene
mpe nzela ya bato oyo batosaka Ye.
9 Boye, okososola likambo nini
ezali solo, alima, sembo :
nzela nyonso oyo ememaka na bolamu.
10 Pamba te bwanya ekokota kati na motema na yo
mpe boyebi ekosepelisa molimo na yo.
11 Bososoli ekobatela yo,
mpe mayele ekobomba yo
12 mpo na kobikisa yo na nzela mabe,
na moto oyo alobaka makambo ezanga tina,
13 na bato oyo batikaka nzela ya sembo
mpo na kolanda nzela ya molili,
14 na bato oyo basepelaka kosala mabe,
na bato oyo bazalaka na esengo
ya kokota na bozindo ya mabe,
15 na bato oyo nzela na bango etengama-tengama
mpe etamboli na bango etonda na mobulu.
16 Bwanya ekobikisa yo lisusu liboso ya mwasi mopaya,
liboso ya mwasi oyo atonda na maloba ya sukali,
17 oyo akima mobali na ye ya bolenge
mpe abosana boyokani oyo asalaki
elongo na Nzambe na ye ;
18 pamba te ndako na ye ememaka na kufa,
mpe nzela na ye ememaka na mboka ya bakufi.
19 Moto moko te oyo akotaka epai na ye azongaka
mpe amonaka lisusu nzela ya bomoi.
20 Boye, okotambola na nzela ya bato malamu
mpe okolanda nzela ya bato ya sembo.
21 Pamba te bato ya sembo bakovanda na mokili,
mpe bato oyo bazangi pamela bakotikala kati na yango ;

22 kasi bato mabe bakokufa na mokili
mpe bakolongola bango kati na mokili
ya bato ya songisongi.
3
Elikya na Yawe
1 Mwana na Ngai, kobosana mateya na ngai te,
kasi batela mibeko na ngai kati na motema na yo ;
2 pamba te ekoyeisa mikolo ya bomoi na yo milayi,
ekobakisa mibu ebele na bomoi na yo
mpe ekomemela yo kimia.
3 Tika ete bolamu mpe bosolo ekabwana na yo te,
linga yango zingazinga na kingo na yo,
mpe koma yango na etando ya motema na yo !
4 Okozwa ngolu mpe kombo ya malamu
na miso ya Nzambe mpe na miso ya bato.
5 Ndimela Yawe na motema na yo mobimba,
mpe kotia motema te na mayele na yo.
6 Yebaka Ye na banzela na yo nyonso,
mpe Ye akokomisa yango alima.
7 Tika ete omimonaka te moto ya bwanya
na miso na yo moko ;
tosa Yawe mpe longwa na mabe.
8 Ekozala kisi mpo na kokomisa nzoto na yo kolongono
mpe kolendisa mikuwa na yo.
9 Pesaka Yawe lokumu na nzela ya biloko na yo
mpe ya bambuma ya liboso ya bozwi na yo nyonso.
10 Bongo bibombelo na yo ekotonda na biloko,
mpe bambeki na yo ekotonda na vino.
11 Mwana na ngai, yamba toli ya Yawe,
koboya te pamela na Ye ;
12 pamba te Yawe apamelaka moto oyo Ye alingaka,
ndenge kaka tata apamelaka mwana na ye, oyo alingaka.
Bwanya : bomengo oyo ezanga talo
13 Esengo na moto oyo amoni bwanya !
Esengo na moto oyo azwi mayele !
14 Pamba te kozala na yango eleki kozala
na palata na motuya,
mpe lifuti na yango eleki wolo
oyo balekisi na moto na motuya.
15 Ezali na motuya koleka babiju,
mpe eloko moko te oyo moto akoki koluka
ekokani na yango.
16 Kati na loboko na Ye ya mobali,
ezali na bomoi ya molayi ;

mpe kati na loboko na Ye ya mwasi,
ezali na lokumu mpe bomengo.
17 Nzela na Ye ezali ya esengo,
mpe banzela na Ye nyonso ya mike ezali ya kimia.
18 Bwanya ezali nzete ya bomoi
mpo na bato oyo basimbaka yango ;
bato oyo bakokanga yango makasi
bakozala na esengo.
19 Na nzela ya bwanya, Yawe atiaki miboko ya mabele ;
na nzela ya mayele, alendisaki likolo.
20 Na nzela ya mayele na Ye,
mozindo ya se ya mabele ebimisaki mayi
mpe mapata enokisaki mvula.
Yawe akozala elikya na yo
21 Mwana na ngai, tika ete bwanya mpe bososoli ezala mosika ya miso na yo te ;
batela yango malamu,
22 pamba te ekozala bomoi mpo na yo
mpe ngolu mpo na kingo na yo.
23 Boye, okotambola na kimia na nzela na yo,
mpe lokolo na yo ekobeta libaku te.
24 Tango okolala, okobanga eloko moko te,
pamba te pongi na yo ekozala ya kimia.
25 Somo ya pwasa ekobangisa yo te,
ezala tango bato mabe bakobimela yo na pwasa ;
26 pamba te Yawe akozala elikya na yo
mpe akobatela makolo na yo mpo ete ekangama te na motambo.
Kolinga baninga
27 Koboyaka te kosala bolamu epai ya moto
oyo azali na bosenga,
tango maboko na yo ezali na makoki ya kosala yango.
28 Kolobaka na moninga na yo te :
« Kende, bongo oya sima ; nakopesa yo yango lobi ; »
soki ozali na makoki ya kosala likambo yango.
29 Kosalaka moninga na yo mabe te
soki azali kovanda na kimia epai na yo.
30 Kolukelaka moto makambo te, oyo ezanga tina
soki asali yo mabe te.
31 Kolulaka te moto ya mobulu
mpe koponaka ata nzela moko te,
kati na banzela na ye.
32 Pamba te Yawe ayinaka bato mabe,
kasi ayebisaka basekele na Ye epai ya bato ya sembo.
33 Yawe alakelaka mabe ndako ya moto mabe,
kasi apambolaka ndako ya moto ya sembo ;
34 asambwisaka batioli,
kasi atalisaka ngolu na Ye

epai ya bato oyo bamikitisaka.
35 Bato ya bwanya bakozwa nkembo,
kasi bazoba bakozala na soni.
4
Batoli ya tata
1 Bana na ngai, boyokaka mateya ya tata,
bozalaka na bokebi mpo ete bozwa mayele.
2 Pamba te nazali kopesa bino mateya ya malamu ;
bobwaka mateya na ngai te.
3 Ngai mpe nazalaki mwana malamu
na miso ya tata na ngai,
boye mama na ngai alingaki ngai makasi
lokola mwana oyo abotama kaka ye moko.
4 Tata na ngai azalaki koteya
mpe koloba na ngai boye :
« Tika ete motema na yo ebatela maloba na ngai,
bomba mibeko na ngai mpe okozala na bomoi,
5 zwa bwanya, zwa mayele, kobosana yango te,
kopesa mokongo te na maloba ya monoko na ngai,
6 kosundola bwanya te, mpe yango ekobatela yo,
linga yango mpe ekobomba yo.
7 Tala ebandeli ya bwanya : Zwa bwanya,
pesa biloko nyonso oyo ozali na yango
mpo ete ozwa mayele.
8 Simba yango makasi, mpe ekotombola yo ;
yamba yango, mpe ekopesa yo lokumu.
9 Ekolatisa yo ekoti ya lokumu na moto,
ekopesa yo motole ya nkembo. »
10 Mwana na ngai, yoka mpe yamba maloba na ngai,
mpe mibu ya bomoi na yo ekobakisama.
11 Nazali kolakisa yo nzela ya bwanya,
nazali kotambolisa yo na nzela ya alima.
12 Mpo ete makolo na yo ezala na mikakatano te
tango okotambola ;
mpe soki okimi mbangu, okokweya te.
13 Tingama makasi na mateya oyo bapesi yo,
kobwaka yango te, batela yango malamu
mpo ete ezali bomoi na yo.
14 Kokotaka te na nzela ya bato ya mobulu
mpe kotambolaka te na nzela ya bato mabe.
15 Longwa kati na bango, kolekela wana te,
kosala mpe maseki kuna te,
kasi kende na yo na nzela mosusu.
16 Pamba te balalaka pongi te
soki basali nanu moto mabe te,
mpe pongi ekimaka bango
soki babomi moto te ;
17 baliaka lipa na nzela ya mabe

mpe bamelaka vino na nzela ya mobulu.
18 Nzokande, nzela ya bato ya sembo ezali
lokola pole ya tongo makasi,
oyo kongenga na yango eyaka malembe-malembe
kino tango moyi ekobima makasi.
19 Nzela ya bato ya mobulu ezali lokola molili,
bayebaka te eloko nini ekokweyisa bango.
20 Mwana na ngai, zala na bokebi na maloba na ngai,
pesa litoyi na yo na mateya na ngai.
21 Tika ete ezala te mosika ya miso na yo !
Batela yango malamu kati na motema na yo,
22 pamba te ezali bomoi mpo na bato oyo bazwaka yango,
mpe epesaka nzoto kolongono.
23 Batela malamu motema na yo koleka biloko nyonso,
pamba te makambo nyonso oyo tosalaka,
wana tozali na bomoi, ewutaka na motema.
24 Longola lokuta na monoko na yo,
mpe longola mabe na bibebu na yo.
25 Tika ete miso na yo etalaka kaka liboso,
mpe salaka makambo na bosembo mpe bosolo.
26 Bongisa nzela oyo makolo na yo ekolekela,
mpe tambola kaka na nzela oyo oyebi malamu.
27 Kotengama te,
ezala na ngambo ya loboko ya mobali to ya mwasi,
longola makolo na yo na mabe.
5
Sala keba na ekobo
1 Mwana na ngai, zala na bokebi na bwanya na ngai,
mpe pesa litoyi na yo na mayele na ngai,
2 mpo ete ozala na bososoli,
mpe bibebu na yo ebomba boyebi.
3 Pamba te bibebu ya mwasi ya ndumba ebimisaka
mafuta ya nzoyi,
mpe lolemo na ye ezali elengi lokola mafuta ;
4 kasi na suka na nyonso,
azali bololo lokola masanga ya bololo,
songe lokola mopanga ya minu mibale.
5 Makolo na ye ekokita kino na kufa,
ekokende kino na mokili ya bakufi.
6 Amitungisaka te mpo na nzela ya bomoi,
alandaka nzela oyo ayebi te esika nini ekosuka.
7 Sik’oyo mwana na ngai, yoka ngai,
kopesa maloba na ngai mokongo te ;
8 longola nzela na yo pembeni na ye
mpe kopusana te liboso ya ndako na ye,
9 noki te akoya kokaba lokumu na yo

epai ya bato mosusu,
mpe mibu na yo epai ya moto mabe ;
10 noki te bapaya bakotonda na biloko oyo yo omoneli pasi,
mpe mbuma ya mosala na yo ekokende
na ndako ya mopaya ;
11 noki te okokoma kolelalela na suka
tango nzoto na yo ekolemba mpe makasi na yo ekosila,
12 mpe oloba : « Mpo na nini nayinaki mateya,
mpe motema na ngai eboyaki koyoka toli ?
13 Mpo na nini nayokaki te mongongo ya balakisi na ngai
mpe napesaki litoyi te epai ya bato
oyo bazalaki koteya ngai ?
14 Etikalaki kaka moke ete nakweya na mabe ya mozindo,
kati na Lingomba ya bato ya Nzambe. »
Mwasi ya bolenge na yo
15 Melaka mayi ya libulu na yo moko,
oyo ezali kobima penza na libulu na yo.
16 Boni, bitima na yo esopa penza mayi na libanda
to miluka na yo esopa penza mayi na balabala ?
17 Tika ete ezala kaka mpo na yo moko,
kasi kokabola yango te na bapaya.
18 Tika ete etima na yo epambolama,
mpe sepela na mwasi ya bolenge na yo,
19 oyo azali lokola mbuli kitoko ya mwasi,
lokola mboloko ya mafuta.
Tika ete tango nyonso,
mabele na ye etondisaka yo na esengo,
mpe bolingo na ye elangwisaka yo !
20 Mwana na ngai ya mobali, mpo na nini kokufela
kolinga mwasi ya ndumba ?
Mpo na nini kosepela kosakana
na mabele ya mwasi mosusu ?
21 Solo, nzela ya moto ezali liboso ya Yawe,
mpe ayekolaka malamu makambo nyonso
oyo moto asalaka.
22 Moto mabe akokangama kaka
na motambo ya mabe na ye moko
mpe na singa ya lisumu na ye,
23 akokufa likolo ya bozoba,
mpe liboma na ye ekobungisa ye nzela.
6
Bilaka ya somo
1 Mwana na ngai, soki ondimi niongo ya moninga na yo,
soki obeti tolo mpo na kondima niongo ya mopaya,
2 omikangi nde singa na maloba na yo,
omikangi nde na motambo ya maloba ya monoko na yo.
3 Boye, mwana na ngai, sala makambo oyo

mpo ete omikangola,
pamba te omikabaki na maboko ya moninga na yo ;
kende komikitisa liboso na ye mpe tingama na ye,
4 kotika te ete miso na yo elala pongi to enimba ;
5 mikangola na motambo lokola mboloko na maboko
ya mobomi banyama ya zamba,
mpe lokola ndeke na motambo ya mokangi bandeke.
Moto ya goyigoyi
6 Yo moto ya goyigoyi, kende epai ya furmi,
tala malamu ezaleli na yango mpe okozwa bwanya !
7 Yango ezalaka na mokambi te,
mokengeli te to mokonzi te ;
8 ebongisaka bilei na yango na tango ya moyi makasi,
ebombaka yango na tango ya kobuka mbuma.
9 Yo moto ya goyigoyi, okolala pongi kino tango nini ?
Kino tango nini okolamuka na pongi na yo ?
10 Mwa pongi moke, mwa kopema moke,
mwa kokanga maboko moke mpo na kolala
11 mpe bobola ekoyela yo na pwasa lokola moleki nzela,
mpe pasi ekoyela yo lokola moyibi.
Bato ya lokuta
12 Moto oyo atambolaka na lokuta na monoko
azali moto ya Beliali*, moto mabe :
13 Abetaka-betaka miso,
apesaka bilembo na makolo na ye
mpe alobaka na nzela ya bilembo ya misapi ;
14 azalaka na makanisi mabe kati na motema na ye,
asalaka tango nyonso mabongisi ya mabe
mpe alukaka kaka tango nyonso makelele.
15 Yango wana, pasi ekoyela ye na pwasa,
akobukana mbala moko,
mpe kisi ya kobikisa ye ekozala te.
Makambo oyo Yawe ayinaka
16Yawe ayinaka makambo wana motoba ;
mpe makambo oyo sambo ezali mabe penza na miso na Ye :
17 Kodongola,
lolemo ya lokuta,
maboko oyo ebomaka moto oyo asali mabe te,
18 motema oyo ekanisaka mabongisi ya mabe,
makolo oyo epotaka mbangu na mabe,
19 motatoli mabe oyo alobaka lokuta
mpe moto oyo alukaka makelele kati na bandeko.
20 Mwana na ngai, batela mibeko ya tata na yo
mpe kosundola te mateya ya mama na yo.
21 Kanga yango tango nyonso na motema na yo,
* 6:12 Beliali ezali molimo mabe.

lata yango na kingo na yo.

22 Pamba te ekolakisa yo nzela tango okokende na mobembo,
ekobatela yo tango okolala pongi
mpe ekosolola na yo tango okolamuka.
23 Mibeko ezali mwinda, mateya ezali pole,
makebisi mpe pamela ezali nzela ya bomoi,
24 mpo na kobatela yo mosika ya mwasi ya ndumba,
mosika ya lokuta ya lolemo ya mwasi ya mopaya.
25 Kotika te ete motema na yo elula kitoko na ye,
mpe miso na ye ekweyisa yo.
26 Pamba te likolo ya mwasi ya ndumba,
okoki kobungisa ezala eteni na yo ya lipa,
mpe mwasi ya libala akoki kobebisa bomoi ya motuya.
27 Boni, moto akoki solo kozika moto,
bongo bilamba na ye ezika te ?
28 Moto akoki solo kotambola na likolo ya makala ya moto,
bongo makolo na ye ezika te ?
29 Boye, moto nyonso oyo akosangisa nzoto
na mwasi ya ndeko na ye
akozanga te kozwa etumbu.
30 Kotiola moyibi te soki ayibi
mpo ete azali na nzala mpe azangi eloko ya kolia.
31 Kasi soki bakangi ye, akozongisa mbala sambo,
akopesa biloko nyonso ya ndako na ye.
32 Mobali oyo asalaka ekobo na mwasi ya moninga
azali lokola moto oyo azangi mayele ;
kosala ekobo ya boye ezali nde komiboma ;
33 akobuka lokola mbuma : minyoko mpe kosambwa ;
bongo soni na ye ekosila te.
34 Pamba te zuwa epelisaka kanda makasi kati na mobali,
mpe akozala na mawa te na mokolo
oyo akozongisa mabe na mabe ;
35 akotikala kondima ata lifuti moko te
mpo ete akoka kolimbisa,
mpe akoboya yango ata soki babakisi bakado.
7
Makebisi mpo na mwasi ya ndumba
1 Mwana na ngai, batela mibeko na ngai
mpe bomba yango malamu kati na motema na yo.
2 Batela mateya na ngai malamu, mpe okozala na bomoi ;
batela mibeko na ngai lokola mbuma ya liso na yo.
3 Lata yango na loboko na yo lokola lopete,
koma yango na etando ya motema na yo.
4 Loba na Bwanya : « Ozali ndeko na ngai ya mwasi, »
mpe bengaka Mayele « Moninga na ngai ; »
5 mpo ete ekoka kobatela yo liboso ya mwasi ya ndumba

mpe ekoka kokebisa yo liboso ya mwasi
oyo alobaka maloba ya elengi, nzokande ezali ya lokuta.
6 Mokolo moko, nazalaki kotala wuta na madusu
ya lininisa ya ndako na ngai,
7 namonaki kati na molongo ya bato oyo bazangi mayele,
kati na bilenge mibali,
elenge mobali moko oyo azangi penza mayele.
8 Azalaki koleka na balabala,
pene ya esika oyo mwasi wana ya ndumba avandaka,
mpe akotaki na nzela oyo ekenda
kino na ndako ya mwasi ya ndumba.
9 Ezalaki na pokwa, tango moyi elimwaki,
mpe molili ya butu ekomaki koya.
10 Mpe tala, mwasi yango ya ndumba ayaki
kokutana na elenge mobali,
alataki penza lokola mwasi ya ndumba,
mpe motema na ye etonda na mayele mabe ;
11 azalaki mwasi ya makelele makasi mpe ya mobulu,
makolo na ye evandaka na ndako te,
12 atalaka-talaka na bisika nyonso,
tango mosusu na libanda,
tango mosusu na bisika oyo bato ebele bakutanaka.
13 Mwasi yango ya ndumba asimbaki elenge mobali,
ayambaki ye, alaliselaki ye miso mpe alobaki na ye :
14 « Nazalaki na niongo ya mbeka ya kozongisa
matondi epai na Yawe ;
mpe lelo, nasili kokokisa ndayi na ngai.
15 Yango wana, nabimaki mpo na kokutana na yo ;
nazalaki koluka yo, mpe, tala, namoni yo.
16 Natandi mbeto na ngai na babulangeti
ya langi ya ndenge na ndenge, basala na basinga ya lino
oyo ewutaka na Ejipito.
17 Na mbeto na ngai, nasopi malasi
ya mire, ya aloe mpe ya sinamoni.
18 Yaka tolangwa bolingo kino na tongo,
tomipesa mobimba na elengi ya bolingo,
19 pamba te mobali na ngai azali na ye na ndako te,
akendeki mobembo na mokili ya mosika,
20 akendeki na saki ya mbongo na maboko,
akozonga na ndako te kino na tango
oyo sanza engengaka. »
21 Na nzela ya maloba na ye ya sukali,
alongaki kokosa ye ;
na nzela ya maloba na ye ya elengi, amemaki ye.
22 Elenge mobali alandaki ye mbala moko,
lokola ngombe oyo bazali komema

na bisika oyo babomaka banyama,
lokola moto ya liboma oyo bakangi mpo na kobeta ye
23 kino tango likonga ekotobola ye motema,
lokola ndeke oyo ekeyi mbangu na motambo
na kozanga koyeba ete ekeyi kokufa.
24 Sik’oyo, mwana na ngai ya mobali, yoka ngai,
pesa ngai matoyi na yo mpo na koyoka
maloba ya monoko na ngai !
25 Tika ete mwasi ya boye akumba te motema na yo !
Kopengwa te na banzela na ye,
26 pamba te asili kokweyisa mpe kozokisa bato ebele,
mpe asili kobomisa bingambe mibali.
27 Ndako na ye ezali penza nzela ya mboka ya bakufi,
oyo ememaka kino na bandako ya kufa.
8
Maloba ya Bwanya
1 Boni, Bwanya azali kobelela te ?
Mayele azali koyokisa mongongo na ye te ?
2 Atelemi na songe ya bangomba, na pembeni ya nzela,
na bisika oyo banzela ekutana,
3 azali koganga pene ya bikuke,
na ekotelo ya engumba :
4 « Bato, nazali koganga makasi epai na bino,
nazali nde koloba na bino bato !
5 Bino bato oyo bozanga mayele, bokoma na bososoli !
Bino bazoba, bokoma mayele !
6 Boyoka, pamba te nazali na makambo ya motuya
ya koyebisa bino,
nafungoli monoko na ngai
mpo na koloba makambo ya sembo.
7 Pamba te monoko na ngai ebimisaka maloba ya solo,
mpe bibebu na ngai eyinaka mabe.
8 Maloba nyonso oyo ebimaka na monoko na ngai
ezali sembo,
ezalaka na likambo moko te ya lokuta to ya mabe ;
9 nyonso ezali pole mpo na moto ya mayele,
mpe sembo mpo na bato oyo bazali na bososoli.
10 Boluka mateya na ngai kasi palata te,
boyebi kasi wolo te oyo eleki peto,
11 pamba te bwanya ezali na motuya
koleka mayaka ya kitoko,
bongo eloko moko te ya motuya ekokani na yango.
12 Ngai, Bwanya, navandaka elongo na kokanisa,
boye nayebi kokundola mayele mpe bososoli.
13 Kotosa Yawe ezali koyina mabe.
Nayinaka lolendo, lofundu, nzela ya masumu
mpe monoko ya lokuta.

14 Toli mpe bososoli ezali ya ngai,
ngai nde mayele mpe makasi.
15 Ezali na nzela na ngai nde bakonzi batambolisaka mokili,
mpe bakambi basalaka mibeko ya sembo ;
16 ezali na nzela na ngai nde bakambi, bankumu
mpe basambisi nyonso ya mokili bayangelaka.
17 Nalingaka bato oyo balingaka ngai,
mpe bato oyo balukaka ngai bamonaka ngai.
18 Bozwi mpe lokumu,
bomengo oyo ewumelaka mpe bosembo
etambolaka elongo na ngai.
19 Mbuma na ngai ezali kitoko koleka wolo,
ezala wolo ya peto,
mpe mbuma oyo nabotaka eleki palata ya kitoko.
20 Natambolaka na nzela ya bosembo,
mpe nasalelaka banzela oyo ememaka na boyengebene,
21 mpo na kopesa libula epai ya bato oyo balingaka ngai
mpe mpo na kotondisa bibombelo na bango.
22 Yawe asalaki ngai liboso ete asala nyonso,
liboso ya misala na Ye nyonso ya kala ;
23 aponaki ngai liboso ete mokili ezala,
wuta na ebandeli penza, wuta na tango
oyo biloko nyonso ya mokili ezalaki nanu te.
24 Nabotamaki tango mayi ya bozindo ezalaki nanu te,
tango miluka ebimisaki nanu mayi na yango te,
25 liboso ete bangomba ya milayi mpe bangomba ya mikuse
ezala na bisika na yango,
26 tango amisalelaki nanu te, ezala mabele to bilanga
to mpe putulu ya mokili.
27 Nazalaki wana tango atandaki likolo na esika na yango,
mpe tango akataki mondelo
ya etando monene ya mayi ya bozindo,
28 tango atiaki mapata na likolo
mpe abimisaki mayi wuta na bitima,
29 tango akatelaki ebale monene mondelo
mpo ete mayi ezindisa mokili na Ye te,
tango atiaki miboko ya mabele ;
30 nazalaki pembeni na Ye lokola mosungi,
nazalaki kosepelisa ye tango nyonso,
mpe nazalaki tango nyonso na esengo liboso na Ye ;
31 nazalaki kosepela kati na mokili na Ye
mpe nazalaki na esengo kati na bato.
32 Sik’oyo, mwana na ngai, yoka ngai :
Esengo na bato oyo babatelaka banzela na ngai !
33 Boyoka mateya na ngai mpe bokokoma bato ya bwanya,
bomeka kobwaka yango te !
34 Esengo na moto oyo ayokelaka ngai,
oyo asenzelaka na ekuke na ngai mokolo na mokolo,

mpe akengelaka na ekotelo na ngai !
35 Pamba te moto oyo amoni ngai amoni bomoi
mpe azwi ngolu na miso ya Yawe.
36 Kasi moto oyo atosaka ngai te
amisalaka mabe ye moko :
moto nyonso oyo ayinaka ngai alingaka kufa. »
9
Feti ya Bwanya
1 Bwanya atongi ndako na ye,
atelemisi yango na makonzi sambo ;
2 abomi banyama na ye, akamoli masanga na ye ya vino
mpe, na sima, atandi mesa.
3 Atindi basali na ye ya basi mpo ete babelela
wuta na basonge ya bangomba ya engumba :
4 « Tika ete moto nyonso oyo azangi mayele aya awa ! »
Atindi maloba epai ya bato oyo bazangi bososoli :
5 « Boya kolia bilei na ngai
mpe komela vino oyo nakamoli,
6 botika nzela na bino ya bozoba mpe bokozala na bomoi,
botambola na nzela ya mayele. »
7 Moto nyonso oyo apamelaka motioli
amilukelaka kosambwa,
moto nyonso oyo apamelaka moto mabe
amilukelaka ngambo.
8 Kopamela motioli te, noki te akoyina yo ;
kasi pamela moto ya bwanya, mpe akolinga yo.
9 Teya moto ya bwanya, mpe akokoma lisusu
na bwanya koleka ;
teya moto ya sembo, mpe akobakisa lisusu boyebi na ye.
10 Kotosa Yawe ezali mosisa ya bwanya ;
koyeba Mosantu, yango nde kozala mayele.
11 Pamba te, na nzela na ngai,
mikolo ya bomoi na yo ekokoma ebele,
mpe mibu ya bomoi na yo ekobakisama.
12 Soki ozali moto ya bwanya, bwanya na yo ezali
mpo na litomba na yo moko ;
kasi soki ozali motioli, yo moko kaka nde okomona pasi.
Feti ya liboma
13 Mwasi ya zoba azali mwasi ya makelele,
ayokaka te mpe azanga mayele,
14 avandaka na ekuke ya ndako na ye,
atiaka kiti na ye na bisika ya likolo ya engumba,
15 mpo na kobenga baleki nzela,
bato oyo bazali kokende na nzela na bango.
16 Tika ete moto oyo azangi mayele aya awa !
Atindi maloba epai ya bato oyo bazanga bososoli :

17 « Mayi oyo bayibi ezalaka elengi,
mpe lipa oyo baliaka na kobombama ezalaka kitoko. »
18 Kasi bayebi te ete epai na ye nde bakufi basanganaka,
mpe ete babengami na ye bazali kati na mokili ya bakufi.
10
Masese ya Salomo
Masese ya Salomo :
1
Mwana ya bwanya asepelisaka tata na ye,
kasi mwana ya zoba ayokisaka
mama na ye pasi na motema.
2 Bomengo oyo ezwami na nzela ya mabe
epesaka litomba te,
kasi bosembo ekangolaka na kufa.
3 Yawe atikaka te ete moto ya sembo akufa nzala,
kasi apimelaka bato mabe biloko oyo bazali na yango posa.
4 Maboko ya goyigoyi ekomisaka moto mobola,
kasi maboko oyo esalaka ekomisaka moto mozwi.
5 Moto oyo abombaka biloko na eleko ya mvula azali mwana mayele,
kasi moto oyo alalaka pongi na eleko ya kobuka mbuma
azali mwana ya soni.
6 Mapamboli ezali na likolo
ya moto ya moto ya sembo lokola motole,
kasi monoko ya moto mabe ebombaka bitumba.
7 Makanisi ya moto ya sembo ezali na lipamboli,
kasi bakobosana kombo ya moto mabe.
8 Motema ya bwanya endimaka mibeko,
kasi moto oyo alobaka makambo ya bozoba
amilukelaka libebi.
9 Moto ya sembo atambolaka na kimia,
kasi moto oyo atambolaka na banzela etengama-tengama
akobima na pwasa.
10 Moto oyo afinaka liso na mayele mabe alukaka mobulu,
kasi moto oyo apamelaka na bosolo alukaka kimia.
11 Monoko ya moto ya sembo ezali etima ya bomoi,
kasi monoko ya moto mabe ebombaka makambo mabe.
12 Koyina ebendaka koswana,
kasi bolingo ezipaka mabe.
13 Bibebu ya moto ya mayele ezalaka na bwanya,

kasi fimbu ezali malamu
mpo na mokongo ya moto oyo azangi mayele.
14 Moto ya bwanya abombaka boyebi,
kasi monoko ya zoba ebendaka pasi.
15 Bomengo ya mozwi ezali engumba na ye,
oyo batonga makasi,
kasi bobola ya bato bakelela ezali libebi na bango.
16 Lifuti ya moto ya sembo ememaka ye na bomoi,
kasi lifuti ya moto mabe ememaka na lisumu.
17 Moto oyo ayokaka pamela atambolaka na nzela ya bomoi,
kasi moto oyo ayokaka pamela te
apengwisaka bato mosusu.
18 Moto oyo abombaka koyina kati na motema na ye
azali na bibebu ya lokuta,
mpe moto oyo atongaka bato azali zoba.
19Moto oyo alobaka maloba ebele
azangaka te kosala masumu,
kasi moto oyo abatelaka bibebu na ye
azali moto ya bwanya.
20 Lolemo ya moto ya sembo ezali lokola palata ya talo,
kasi motema ya moto mabe ezali na tina te.
21 Bibebu ya moto ya sembo ebikisaka bato ebele,
kasi zoba akokufa na bozoba na ye.
22 Lipamboli ya Yawe ekomisaka moto mozwi,
mpe abakisaka pasi te na likolo na yango.
23 Kosala mabe esepelisaka moto oyo azangi mayele,
kasi bwanya esepelisaka moto ya mayele.
24 Makambo oyo moto mabe abangaka,
yango kaka nde ekomelaka ye,
kasi baposa ya moto ya sembo ekokokisama.
25Ndenge mbonge elekaka,
ndenge wana mpe moto mabe akozala lisusu te,
kasi moto ya sembo akotikala
lokola moboko mpo na libela.
26Ndenge masanga ya ngayi esalaka minu ngayi,
mpe molinga esalaka miso pasi,
ndenge wana mpe moto ya goyigoyi azalaka
epai ya bato oyo batindaka ye pasi.

27 Kotosa Yawe eyeisaka bomoi molayi,
kasi bomoi ya bato mabe ekokoma mokuse.
28 Elikya ya moto ya sembo ekosuka na esengo,
kasi elikya ya moto mabe ekosuka na pamba.
29 Nzela ya Yawe ezali ekimelo ya makasi
mpo na bato oyo batambolaka na boyengebene,
kasi ezali nde libebi mpo na bato oyo basalaka mabe.
30 Moto ya sembo akotikala kokweya te,
kasi bato mabe bakovanda na mokili te.
31 Monoko ya moto ya sembo epesaka bwanya,
kasi lolemo ya lokuta ekokatama.
32Bibebu ya moto ya sembo eyebaka makambo
oyo ezali malamu,
kasi monoko ya moto mabe ezalaka kaka
na makambo mabe.
11
1 Bimekelo kilo ya lokuta ezali lokola makambo ya nkele
na miso ya Yawe,
kasi kilo ya sembo ezali elengi na miso na Ye.
2 Tango lolendo eyaka, soni mpe eyaka,
kasi bwanya ezali elongo na bato oyo bamikitisaka.
3 Boyengebene ya bato ya sembo etambolisaka bango,
kasi mayele mabe ya bato oyo batambolaka
na boyengebene te ebebisaka bango.
4 Bomengo ekolongisa ata moke te
na mokolo ya kanda ya Nzambe,
kasi bosembo ekangolaka na kufa.
5 Bosembo ya moto oyo atambolaka alima
ekomisaka nzela na ye sembo,
kasi moto mabe akokweya mpo na mabe na ye moko.
6Bosembo ya bato oyo batambolaka alima
ekangolaka bango,
kasi bato oyo batambolaka na boyengebene te
bakweyaka na motambo ya baposa na bango.
7 Soki moto mabe akufi, elikya na ye mpe ekufi ;
boye, elikya nyonso oyo etiami na bomengo na ye
mpe ekufi.
8 Moto ya sembo akokangolama na pasi,

mpe moto mabe akomona pasi
na esika ya moto ya sembo.
9 Moto ya mbindo abebisaka moninga na ye

na maloba ya monoko na ye,
kasi boyebi ekokangola bato ya sembo.
Tango bato ya sembo bapambolamaka,

10
engumba esepelaka ;
mpe tango moto mabe akufaka,
bato bagangaka na esengo.
11 Engumba etongamaka na nzela ya mapamboli

ya bato ya sembo,
kasi ebebisamaka na nzela ya monoko ya bato mabe.
12 Moto oyo atiolaka moninga na ye azangi mayele,

kasi moto ya mayele avandaka kimia.
13 Moto oyo aswanaka abimisaka basekele,

kasi moto oyo azali na molimo ya sembo
abombaka basekele.
14 Mpo na kozanga koyeba kokamba, ekolo ekokweya ;
kasi lobiko ezali kati na motango ebele ya bapesi toli.
15 Moto oyo abetaka tolo mpo na kondima

baniongo ya mopaya akomona solo pasi,
kasi moto oyo aboyaka kozwa bikateli akozala na kimia.
16 Mwasi ya malamu azwaka lokumu,

mpe bato ya makasi bazwaka bomengo.
17 Moto oyo asalelaka bato bolamu amisalelaka nde bolamu,

kasi moto na kanza amimonisaka pasi.
18 Moto mabe asalaka mosala na lokuta,

kasi moto oyo alonaka na bosembo
akozwa lifuti ya malonga.
19 Lokola bosembo ememaka na bomoi,

moto oyo alandaka nzela ya mabe
alandaka nde nzela ya kufa.
20 Bato ya kilikili bazalaka nkele na miso ya Yawe,

kasi bato oyo bazangi pamela basepelisaka Ye.
21 Moto mabe akosambisama solo,

kasi bakitani ya bayengebene bakokangolama.
22 Mwasi ya kitoko, kasi azangi mayele,

azali lokola lopete ya wolo na zolo ya ngulu.
23 Baposa ya moto ya sembo esukaka kaka malamu,
nzokande elikya ya moto mabe ezelaka kaka
kanda ya Nzambe.
24 Moto oyo akabaka na motema malamu
azwaka mingi koleka,
mpe moto oyo abombaka kaka akomaka mobola.
25 Moto oyo akabaka akokoma na bomengo ;
mpe moto oyo apesaka bato mosusu mayi,
ye mpe bakopesa ye mayi.
26 Moto oyo abombaka ble, bato bakolakela ye mabe ;
kasi lipamboli ezali epai na moto oyo akoteka yango.
27 Moto oyo alukaka kosala bolamu akozwa ngolu,
kasi pasi ekomelaka moto oyo alukaka kosala mabe.
28 Moto oyo atiaka elikya na bomengo na ye akokweya,
kasi bayengebene bakozala kitoko lokola makasa ya sika.
Moto oyo akotisaka mobulu kati na ndako na ye

29
akozwa mopepe lokola libula,
mpe moto oyo azangi mayele
akokoma mowumbu ya moto ya bwanya.
30 Mbuma ya moto ya sembo ezali nzete ya bomoi,
mpe moto ya bwanya abengaka bato pene na ye.
31 Soki moto ya sembo azwaka litomba na ye awa na mokili,
ekozala boni mpo na moto mabe mpe mosumuki ?
12
1 Moto oyo alingaka koyekola alingaka boyebi,
kasi moto oyo aboyaka pamela azali zoba.
2 Moto ya malamu azwaka ngolu na miso ya Yawe,
kasi Nzambe akatelaka moto ya mayele mabe etumbu.
3 Motema mabe elendisaka moto te ;
mosisa ya bato ya sembo ekatanaka te.
4 Mwasi ya malamu azali motole ya mobali na ye,
kasi mwasi oyo ayokisaka soni azali lokola bokono
oyo ezali kolia mikuwa.
5 Mabongisi ya bayengebene ezalaka ya sembo,
kasi makanisi ya bato mabe ezalaka kaka lokuta.
6 Maloba ya bato mabe ezali mitambo

mpo na kosopa makila,
kasi maloba ya bayengebene ebikisaka bango.
7 Bato mabe bakokweyisama mpe bakozala lisusu te,
kasi ndako ya bayengebene ekowumela seko.
8 Bwanya epesaka moto lokumu,

kasi motema mabe ememaka kotiolama.
9 Eleki malamu kozala moto pamba mpe kozala na mosali,
na esika ya komimona moto monene mpe kozanga bilei.
10 Moto ya sembo ayebaka ata baposa ya bibwele na ye,

kasi motema ya moto mabe eyokaka mawa te.
11 Moto oyo asalaka bilanga atondaka na bilei,

kasi moto oyo alandaka bagoyigoyi azangi mayele.
12 Moto mabe alingaka misuni ya bato mabe,

kasi mosisa ya bayengebene ebotaka mingi.
13 Moto ya misala mabe akangamaka na motambo

ya maloba na ye ya lokuta,
kasi moyengebene akobika kati na pasi.
14 Na nzela ya mbuma ya monoko na ye,

moto akotondisama na bolamu ;
mpe moto akozwa lifuti ya misala ya maboko na ye.
15 Nzela ya moto oyo azangi mayele emonanaka alima

na miso na ye,
kasi moto oyo ayokaka toli azali moto ya bwanya.
16 Kotomboka ya moto oyo azangi mayele eyebanaka

kaka mokolo wana,
kasi moto ya mayele abombaka soni na ye.
17 Motatoli ya malamu apesaka matatoli ya solo,

kasi motatoli ya mabe apesaka matatoli ya lokuta.
18Maloba ya bato oyo balobaka mingi ezokisaka

lokola mopanga,
kasi lolemo ya bato ya bwanya ezali
lokola mafuta oyo ebikisaka.
19 Moto oyo alobaka solo akowumela mpo na libela,

kasi mokosi akowumela kaka mpo na tango moke.
20Lokuta ezalaka kati na mitema ya bato

oyo basalaka mabongisi ya mabe,
kasi esengo ezali mpo na bato
oyo bakopesaka batoli ya kimia.
21 Mabe moko te ekokomela bayengebene,
kasi bato mabe bakotondisama na pasi.
22 Bibebu oyo ekosaka ezali nkele na miso ya Yawe,
kasi bibebu oyo ekokisaka bosembo
ezalaka elengi na miso na Ye.
23 Moto ya mayele abombaka boyebi,
kasi motema ya zoba etatolaka makambo ya bozoba.
24 Maboko oyo esalaka ezwaka bokonzi,
kasi maboko ya goyigoyi ememaka na bowumbu.
25 Motema oyo etondi na komitungisa ekobuka moto,
kasi liloba ya esengo esepelisaka moto.
26 Moyengebene alakisaka baninga na ye nzela,
kasi nzela ya moto mabe ebungisaka ye moko moto mabe.
27 Moto ya goyigoyi azangaka bilei,
mpe moto ya nzunzu akomaka mozwi monene.
28 Bomoi ezalaka kati na nzela ya bosembo,
mpe kufa ezalaka te kati na nzela ya bosembo.
13
1 Mwana mayele ayokaka mateya ya tata na ye,
kasi mwana oyo atiolaka ayokaka pamela te.
2 Mbuma ya monoko eleisaka moto bilei ya malamu,
kasi molimo ya moto oyo atambolaka na bosembo te
ememaka na mobulu.
3Moto oyo abatelaka monoko na ye
abatelaka molimo na ye,
kasi moto oyo afungolaka monoko na ye makasi
akosuka na libebi.
4 Moto ya goyigoyi ayokaka baposa,
kasi akoki kokokisa yango te ;
nzokande baposa ya moto ya nzunzu ekokisamaka.
5 Moto ya sembo ayinaka maloba ya lokuta,
kasi moto mabe amiyinisaka mpe apanzaka soni.
6 Bosembo ebatelaka moto oyo atambolaka

alima na nzela na ye,
kasi mabe ebebisaka bongo ya moto ya masumu.
7Ezali na moto moko oyo asalaka makambo lokola mozwi,
nzokande azali na ye ata na eloko moko te ;
mpe ezali na moto mosusu oyo asalaka
makambo lokola mobola,
nzokande azali na bozwi mingi.
8 Bomengo ya mozwi ebatelaka bomoi na ye,
kasi bato mabe batungisaka mobola te.
9 Pole ya bato ya sembo engengaka makasi,
kasi mwinda ya bato mabe ekufaka.
10 Lolendo ememaka kaka na koswana,
kasi bato oyo bayokaka toli bazwaka bwanya.
11Bomengo oyo ezwami na lombangu
mpe na nzela ya mabe esilaka noki,
kasi bomengo oyo babakisaka na moke-moke
ekomaka ebele.
12 Elikya oyo ekokisami te epesaka bokono na motema,
kasi posa oyo ekokisami ezali nzete ya bomoi.
13 Moto oyo atiolaka liloba amiyokisaka pasi,
kasi moto oyo atosaka malako akozwa lifuti.
14 Mateya ya moto ya bwanya ezali etima ya bomoi,
ekangolaka na mitambo ya kufa.
15 Boyebi ememelaka bato ngolu,
kasi nzela ya bato oyo babukaka mibeko ezalaka pasi.
16 Moto ya mayele asalaka makambo kolanda boyebi,
kasi zoba, atandaka bozoba na ye.
17 Motindami ya mabe akweyaka kati na pasi,
kasi motindami ya sembo amemaka lobiko.
18 Bobola mpe soni ekomelaka bato oyo baboyaka koyekola,
kasi moto oyo andimaka pamela akozwa lokumu.
19 Posa oyo ekokisami esalaka esengo na motema,
kasi kokabwana na mabe ezali likambo ya nkele
na miso ya zoba.
20 Moto oyo asanganaka na bato ya bwanya
akomaka moto ya bwanya,
kasi moto oyo atambolaka nzela moko na bazoba

akomona pasi.
21 Mabe elandaka bato ya masumu,
kasi bolamu ezali lifuti ya bato ya sembo.
22 Moto oyo asalaka bolamu atikelaka bakitani na ye libula,
kasi bomengo ya moto ya masumu ebombamaka
mpo na moyengebene.
23 Bilanga ya mobola ekoki kobotela ye bilei ebele,
kasi ezali na bato oyo bazali kobeba
mpo na kozanga bosembo.
24 Moto oyo aboyaka kobeta mwana na ye fimbu
alingaka ye te,
kasi moto oyo alingaka mwana na ye abetaka ye.
25 Moyengebene aliaka mpe atondaka,
kasi libumu ya moto mabe ezalaka na nzala.
14
1 Mwasi ya bwanya atongaka ndako na ye,
kasi mwasi oyo azangi mayele abukaka yango
na maboko na ye moko.
2 Moto oyo atambolaka alima atosaka Yawe,
kasi moto oyo nzela na ye etengama-tengama atiolaka Ye.
3 Kati na monoko ya moto oyo azangi mayele,
ezalaka na nzete ya lolendo,
kasi bibebu ya moto ya bwanya ebatelaka ye.
4 Esika oyo ezalaka na ngombe te,
elielo mpe ezalaka na eloko te,
pamba te ezali makasi ya bangombe nde epesaka bomengo.
5 Motatoli ya sembo akosaka te,
kasi motatoli ya mabe alobaka lokuta.
6 Motioli alukaka bwanya mpe azwaka yango te,
kasi boyebi eyaka na pete epai na moto ya mayele.
7 Zala mosika ya zoba,
pamba te okotikala kozwa boyebi te na bibebu na ye.
8 Bwanya ya moto ya mayele esosolisaka ye nzela na ye,
kasi bozoba ya bato oyo bazangi mayele : lokuta.
9 Bazoba balingaka te kosenga bolimbisi,
kasi ngolu na Nzambe ezalaka kati na bato ya sembo.

10 Motema eyebaka pasi na yango moko,
moko te akoki kokabola na yango esengo.
11 Ndako ya moto mabe ekobukana,
kasi ndako ya kapo ya bayengebene ekofuluka.
12 Nzela mosusu emonanaka sembo na miso ya bato,
nzokande, na suka, ememaka na kufa.
13 Ezala kati na koseka, motema ekoki kozala na mawa,
mpe esengo ekoki kosuka na mawa.
14Bato oyo batambolaka na boyengebene te
bakozwa lifuti kolanda misala na bango,
kasi moto ya sembo mpe akozwa lifuti
kolanda misala na ye.
15 Moto oyo azangi mayele andimaka
makambo nyonso oyo balobaka,
kasi moto ya mayele atambolaka na bokebi.
16 Moto ya bwanya abangaka mabe mpe akimaka yango,
kasi zoba atombokaka, na elikya nyonso.
17 Moto oyo asilikaka noki asalaka makambo ya bozoba,
mpe bayinaka moto ya mayele mabe.
18 Bato oyo bazangi mayele bazwaka bozoba lokola libula,
kasi bato ya mayele bazwaka boyebi lokola motole.
19 Bato mabe bakofukama liboso ya bato ya malamu,
bato ya mitema mabe bakofukama
na ekuke ya bato ya sembo.
20 Mobola ayinamaka ata epai na moninga na ye moko,
kasi mozwi azalaka na baninga ebele.
21 Moto oyo atiolaka moninga na ye asalaka lisumu,
kasi esengo na moto oyo asalaka bato bakelela bolamu.
22Boni, bato oyo babongisaka kosala mabe
bazali na libunga te ?
Kasi boboto mpe solo ezali epai ya bato
oyo babongisaka kosala bolamu.
23 Mosala nyonso epesaka litomba,
kasi maloba ya pamba ememaka na bobola.
24 Bozwi ya bato ya bwanya ezalaka
lokola motole na bango,

kasi bozoba ya bato oyo bazangi mayele ezalaka
lokola liboma.
25 Motatoli oyo alobaka solo abikisaka bato ebele,
kasi motatoli ya mabe alobaka lokuta.
26 Moto oyo atosaka Yawe akomaka na kondima makasi,
mpe bana na ye bakozwa ekimelo.
27 Kotosa Yawe ezali etima ya bomoi,
ekangolaka na mitambo ya kufa.
28 Kozala na bato ebele epesaka mokonzi lokumu,
kasi mokonzi akweyaka soki azali na bato te.
29 Moto oyo asilikaka noki te azalaka mayele,
kasi moto oyo akangaka motema te abimisaka
bozoba na ye.
30 Motema oyo ezali na kimia epesaka bomoi na nzoto,
kasi bilulela epolisaka mikuwa.
31Moto oyo anyokolaka mobola atiolaka
Mokeli ya mobola yango,
kasi moto oyo asalelaka moto akelela bolamu
apesaka Ye lokumu.
32 Babenganaka moto mabe mpo na mabe na ye,
kasi moto ya sembo awumelaka na elikya kino ata na kufa.
33 Bwanya ewumelaka kati na motema ya moto
oyo azali na bososoli ;
kasi boni, ekoyebana solo kati na bazoba ?
34 Bosembo etombolaka ekolo,
kasi lisumu ememelaka bato soni.
35 Mokonzi asepelaka na mosali ya bwanya,
kasi mosali oyo ayokisaka ye soni apelisaka kanda na ye.
15
1 Eyano ya kimia ekimisaka kanda,
kasi maloba oyo ezokisaka ebakisaka kanda.
2 Lolemo ya moto ya bwanya ekomisaka boyebi elengi,
kasi monoko ya bato oyo bazangi mayele
ebimisaka bozoba.
3 Miso na Yawe ezalaka bisika nyonso
mpo na kotala bato mabe mpe bato ya malamu.
4 Maloba ya kimia ezali lokola nzete ya bomoi,

kasi maloba ya botomboki ezokisaka motema.
5 Moto oyo azangi mayele atiolaka mateya ya tata na ye,
kasi moto oyo andimaka pamela akokoma mayele.
6 Ezalaka na bomengo ebele kati na ndako ya moyengebene,
kasi lifuti ya moto mabe ememaka pasi.
7 Bibebu ya moto ya bwanya esopaka boyebi,
kasi ezali bongo te na motema ya zoba.
8 Mbeka ya moto mabe ezalaka nkele na miso ya Yawe,
kasi libondeli ya moto ya sembo esepelisaka Ye.
9 Nzela ya moto mabe ezalaka nkele na miso ya Yawe,
kasi alingaka moto oyo alandaka nzela ya sembo.
10 Moto oyo abimaka libanda ya nzela ya sembo
akozwa pamela ya makasi ;
moto oyo aboyaka pamela akokufa.
11Ndenge mboka ya bakufi mpe mokili ya mozindo
ezali penza polele liboso ya Yawe,
ndenge wana mpe mitema ya bana ya bato
ezali polele liboso na Ye.
12 Moto ya moto makasi alingaka te moto oyo apamelaka ye,
yango wana akendaka te epai ya bato ya bwanya.
13 Motema ya esengo engengisaka elongi,
kasi motema ya mawa elembisaka molimo.
14 Motema ya moto ya mayele elukaka boyebi,
kasi monoko ya zoba ebimisaka kaka bozoba.
15Mikolo nyonso ezalaka mabe
mpo na moto oyo azali na pasi,
kasi bomoi ya moto oyo azali na esengo ezalaka
tango nyonso na feti.
16 Kozala na eloko moko kati na kotosa Yawe ezali malamu
koleka kozala na bomengo mingi kati na komitungisa.
17 Kolia ndunda kati na bolingo ezali malamu
koleka kolia ngombe ya mafuta kati na koyina.
18 Moto oyo atombokaka noki ayeisaka koswana,
kasi moto oyo akangaka motema akitisaka koswana.
19 Nzela ya moto ya goyigoyi ezalaka
lokola banzela mike ya banzube,

kasi nzela ya bato ya sembo ezalaka ya kosembolama.
20 Mwana ya bwanya asepelisaka tata na ye,

kasi moto oyo azangi mayele atiolaka mama na ye.
21 Bozoba esepelisaka moto oyo azangi mayele,

kasi moto ya mayele atambolaka alima na nzela na ye.
22 Mabongisi ekokisamaka te soki bato basangani te

mpo na kopesa mayele,
kasi ekokisamaka malamu soki bapesi toli bazali ebele.
23 Kozongisa eyano ya malamu epesaka moto esengo,

mpe liloba oyo elobami na tango oyo ekoki ezalaka kitoko.
24 Nzela ya bomoi ememaka moto ya bwanya na likolo,

mpo na kobatela ye ete akita na mboka ya bakufi te.
25 Yawe abukaka ndako ya moto ya lolendo,

kasi alendisaka libula ya mwasi oyo akufisa mobali.
26 Makanisi ya moto mabe ezalaka nkele na miso ya Yawe,

kasi maloba ya malamu ezalaka peto na miso na Ye.
27 Moto oyo alukaka litomba na nzela ya sembo te

amemaka mitungisi na libota na ye,
kasi moto oyo aboyaka kanyaka akozala na bomoi.
28 Motema ya moyengebene ekanisaka

liboso ya kopesa eyano,
kasi monoko ya moto mabe ebimisaka maloba ya mabe.
29 Yawe azalaka mosika ya bato mabe,

kasi ayokaka libondeli ya bayengebene.
30 Eloko oyo esepelisaka miso esepelisaka mpe motema ;

sango malamu elendisaka mikuwa.
31 Moto oyo ayokaka pamela oyo epesaka bomoi

avandaka kati na bato ya bwanya.
32 Moto oyo asundolaka koyekola

atiolaka nde bomoi na ye moko,
kasi moto oyo andimaka pamela akomaka mayele.
33 Kotosa Yawe ezali eteyelo ya bwanya ;

komikitisa eyaka liboso ya nkembo.
16
1 Motema ya moto esalaka mabongisi,
kasi eyano ewutaka epai na Yawe.
2 Nzela nyonso ya moto emonanaka peto na miso na ye,
kasi Yawe nde amekaka mitema.
3 Pesa misala na yo epai na Yawe,
mpe mabongisi na yo ekokokisama.
4 Yawe asalaka makambo nyonso na tina,
ezala bato mabe, asala bango mpo na mokolo ya pasi.
5 Moto nyonso ya lolendo azalaka nkele na miso ya Yawe ;
solo, akozanga te kozwa etumbu.
6 Bolingo mpe bosembo elongolaka mbeba ;
kotosa Yawe etindaka moto kokima mabe.
7 Soki Yawe asepeli na nzela ya moto,
akoyokanisa ye na banguna na ye.
8 Kozwa biloko moke kati na bosembo ezali malamu
koleka kozwa bomengo ebele kati na nzela ya mabe.
9 Motema ya moto esalaka mabongisi,
kasi ezali Yawe nde asalaka ete ekokisama to te.
10 Maloba ya mokonzi ezali lokola Liloba na Nzambe,
ekweyaka te kati na kosambisama.
11 Emekelo kilo ya sembo mpe basani oyo bamekelaka kilo
ezali ya Yawe,
mpe kilo nyonso ya saki ezali likambo na Ye.
12 Ezali malamu te mpo na mokonzi kosala mabe,
pamba te bokonzi elendisamaka nde na nzela ya bosembo.
13 Bakonzi balingaka maloba ya solo,
mpe bapesaka moto oyo alobaka na bosembo lokumu.
14 Kanda ya mokonzi ememaka na kufa,
kasi moto ya bwanya ayebaka kokitisa yango.
15Soki elongi ya mokonzi ezali kongenga,
elingi koloba : bomoi.
Bolamu na ye ezali lokola lipata ya mvula ya eleko ya suka.
16 Bwanya ezali malamu koleka wolo,
mpe kozwa mayele ezali na litomba koleka palata.
17 Bato ya sembo batambolaka
na nzela oyo epesaka mabe mokongo.

Moto oyo abatelaka motema na ye
abatelaka nde bomoi na ye.
18 Lolendo eyaka liboso ya kobebisama,
mpe komimatisa eyaka liboso ya kokweyisama.
19 Kozala moto ya komikitisa mpe kozala elongo na bato bakelela
ezali malamu koleka kokabola bomengo ya bitumba
elongo na bato ya lolendo.
20 Moto oyo akanisaka na tina na makambo
amonaka bolamu.
Esengo na moto oyo atiaka elikya na Yawe.
21 Babengaka moto oyo azali na motema ya bwanya
moto ya mayele,
mpe bibebu ya kimia ebakisaka boyebi.
22 Mayele ezali etima ya bomoi
mpo na bato oyo bazali na yango,
kasi bozoba ezali etumbu mpo na bazoba.
23 Motema ya moto ya bwanya ekomisaka
monoko na ye mayele,
mpe bibebu na ye ebakisaka boyebi.
24 Maloba ya elengi ezalaka lokola mafuta ya nzoyi,
epesaka kimia na motema mpe lobiko na mikuwa.
25 Nzela mosusu emonanaka sembo na miso ya bato,
nzokande, na suka, ememaka na kufa.
26 Nzala etindaka mosali ete asala mosala,
monoko na ye etindikaka ye na mosala.
27 Moto ya Beliali abongisaka kosala mabe,
mpe maloba na ye ezali lokola moto oyo etumbaka.
28 Moto mabe alonaka koswana,
moto ya songisongi akabolaka baninga.
29 Moto ya mobulu abendaka moninga na ye
mpe atambolisaka ye na nzela ya mabe.
30 Moto oyo akangi miso mpe bibebu na ye
mpo na kosala mabongisi ya mabe
asili kosala masumu.
31 Suki ya pembe ezali motole ya nkembo ;
bazwaka yango na nzela ya bosembo.
32 Moto oyo akangaka motema azali makasi koleka elombe,

mpe moto oyo ayebi komikanga azali makasi
koleka moto oyo abotolaka bingumba.
33 Bakobetaka zeke kati na elamba ya Nganga-Nzambe,
kasi mikano nyonso ewutaka na Yawe.
17
1 Kolia na kimia ndambo ya lipa ya kokawuka ezali malamu
koleka kovanda na ndako etonda na misuni elongo na koswana.
2 Mosali ya bwanya akozala na bokonzi
likolo ya mwana mobali oyo asalaka soni,
mpe akozwa libula elongo na bandeko.
3 Bapetolaka palata na kikalungu,
mpe bapetolaka wolo na fulu ya moto makasi,
kasi ezali Yawe nde amekaka mitema.
4 Moto oyo asalaka mabe ayokaka maloba ya bato mabe,
mokosi apesaka litoyi na ye na maloba ya lokuta.
5Moto oyo anyokolaka mobola
anyokolaka Mokeli ya mobola yango ;
moto oyo asepelaka na pasi ya moninga
6 Bakitani bazali motole ya bakoko,
mpe baboti bazali lokumu ya bana.
7 Ndenge maloba ya lokumu ebongi te mpo na moto mabe,
ndenge mpe maloba ya lokuta ebongi te mpo na mokonzi.
8 Kanyaka ezalaka lokola kisi na miso ya moto
oyo azali na yango ;
alongaka na esika nyonso oyo akendaka.
9 Moto oyo abombaka mabe alukaka bolingo,
kasi moto oyo azongelaka yango tango nyonso
akabolaka bato oyo balingani.
10 Pamela ezalaka na litomba mpo na moto ya mayele,
kasi kobeta zoba bafimbu nkama moko ezalaka
na litomba te.
11 Moto mabe alukaka kaka kotomboka,
kasi bakotindela ye ntoma ya motema mabe
mpo na kotelemela ye.
12 Kokutana na ngombolo oyo babotoli bana ezali malamu
koleka kokutana na zoba oyo azali kati na bolema.

13 Pasi etikaka ata moke te ndako ya moto
oyo azongisaka mabe mpo na malamu.
14 Kobanda koswana ezali lokola kofungola nzela ya mayi ;
tika na yo liboso ete kobendana ekoma makasi.
15 Moto oyo alongisaka bato mabe
mpe moto oyo akweyisaka bato ya sembo
bazali, bango mibale, nkele na miso ya Yawe.
16 Mpo na nini mbongo ezala na maboko ya zoba ?
Mpo ete asomba bwanya wana azali na posa na yango te !
17 Molingami alingaka tango nyonso,
mpe akomaka ndeko na tango ya pasi.
18 Moto oyo azangi mayele abetaka tolo
mpo na kondima baniongo ya mopaya.
19 Moto oyo alingaka koswana alingaka masumu ;
moto oyo atongaka ekuke na ye na likolo
amilukelaka kokweya.
20 Moto ya motema mabe abongaka te,
mpe moto ya lolemo ya lokuta akomona pasi.
21 Kozala na mwana ya zoba esalaka pasi na motema,
mpe tata ya moto ya liboma akotikala kozala na esengo te.
22 Motema ya esengo ebikisaka nzoto,
kasi motema oyo etutami ebukaka mikuwa.
23 Moto mabe azwaka kanyaka na nkuku
mpo na kobebisa nzela ya bosembo.
24 Bwanya emonanaka na elongi ya moto ya mayele,
kasi miso ya zoba ekendaka kino na suka ya mokili.
25 Mwana oyo azangi mayele apesaka tata na ye mawa,
mpe ayokisaka mama na ye pasi na motema.
26 Ezali malamu te kopesa moto ya sembo etumbu,
mpe ezali malamu te kobeta bato ya lokumu
na miso ya bosembo.
27 Moto oyo abatelaka monoko na ye azali na boyebi ;
moto oyo alengaka-lengaka te azali mayele.
28 Ezala moto ya liboma, soki avandi kimia,
amonanaka lokola moto ya bwanya ;

moto oyo akangaka monoko na ye
amonanaka lokola moto ya mayele.
18
1 Moyimi alukaka kaka kosepelisa baposa na ye,
atelemelaka bososoli nyonso.
2 Moto oyo azangi mayele asepelaka te kozwa
tango ya kokanisa,
kasi asepelaka kaka kotalisa makanisi ya motema na ye.
3 Soki moto mabe ayei, kotiola mpe eyaka ;
soki soni eyei, kofinga mpe eyaka.
4Maloba ya monoko ya moto ezalaka
lokola mayi ya mozindo ;
etima ya bwanya ezalaka lokola mayi ya ebale
oyo etondi makasi.
5 Ezali malamu te kolongisa moto mabe
mpe kokweyisa moyengebene, kati na kosambisama.
6 Bibebu ya moto oyo azangi mayele eyeisaka koswana,
mpe monoko na ye eyeisaka fimbu.
7 Monoko ya moto oyo azangi mayele ememelaka ye kufa,
mpe bibebu na ye ezalaka motambo
mpo na molimo na ye moko.
8 Maloba ya moto ya songisongi ezalaka
lokola bilei ya kitoko,
ekitaka na esengo kino na libumu.
9 Moto oyo azongaka sima na mosala na ye
azali ndeko ya mobebisi.
Kombo ya Yawe ezali

10
lokola ndako molayi batonga makasi ;
moyengebene akimelaka kuna
mpe azwaka ebombamelo ya makasi.
11 Bomengo ya mozwi ezali engumba na ye,
akanisaka ete ezali lokola mir ya molayi.
12 Liboso ete moto akweya,
motema na ye ekomaka na lolendo ;
kasi komikitisa eyaka liboso ya nkembo.
13 Kopesa eyano liboso ya koyoka

ezali liboma mpe bozoba.
14 Kimia kati na motema elendisaka moto
na tango ya bokono,
kasi nani akokoka kolendisa motema oyo etutami ?
15 Motema ya moto ya mayele ezwaka mayele,
mpe litoyi ya moto ya bwanya elukaka boyebi.
16 Kado efungolelaka moto oyo apesi yango nzela
mpe ekotisaka ye liboso ya bato minene.
17Moto ya liboso na kosamba amonanaka
lokola nde alongi ;
kasi soki moto oyo azali kosamba na ye ayei,
akotelemela ye.
18 Zeke esilisaka koswana
mpe ekataka makambo kati na bato ya makasi.
Kokota lisusu na motema ya ndeko oyo osali mabe

19
ezalaka pasi koleka kokota na engumba batonga makasi ;
mpe koswana na moto ezali lokola kokanga
bikuke ya ndako batonga makasi na bibende ya minene.
20 Moto atondisaka libumu na ye
na nzela ya mbuma ya monoko na ye
mpe akotonda na lifuti ya bibebu na ye.
21 Kufa mpe bomoi ezali na se ya nguya ya lolemo ;
moto oyo alingaka lolemo akolia mbuma na yango.
22 Mobali oyo azwi mwasi ya malamu azwi bomengo,
azwi ngolu kowuta epai na Yawe.
23 Mobola alobaka na mongongo ya kobondela,
kasi mozwi azongisaka eyano na lolendo.
24 Moto oyo azalaka na balingami ebele amitiaka na pasi,
kasi ezali na molingami moko ya motema,
oyo aleki ata ndeko.
19
1 Mobola oyo atambolaka na bosembo azali malamu
koleka mokosi oyo azangi mayele.
2Ezali malamu te kobungisa mayele,
kati na bolingo oyo eleka ndelo.
Lokolo ya moto oyo atambolaka noki-noki
ezangaka te kobeta libaku.

3 Bozoba ya moto ebebisaka bomoi na ye ;
mpe, na sima, akomaka kotombokela Yawe.
4 Mozwi azalaka na baninga ebele,
kasi mobola akabwanaka
ata na molingami na ye ya motema.
5 Motatoli ya lokuta akozwa etumbu ;
moto oyo akosaka akozanga te kozwa etumbu.
6 Bato mingi balukaka kosepelisa moto ya lokumu,
mpe moto nyonso alukaka kozala molingami ya moto
oyo asungaka bato.
7 Soki bandeko nyonso ya mobola bayinaka ye,
mpo na nini baninga na ye bakima ye te ?
Ata tango azali nanu koloba, batikalaka lisusu wana te.
8 Moto oyo alukaka kozwa bwanya alingaka bomoi na ye ;
moto oyo alingaka mayele alongaka.
9 Motatoli ya lokuta azwaka etumbu ;
moto oyo akosaka akobebisama.
10 Bomoi ya lokumu ebongi na zoba te ;
ebongi mpe te na mowumbu kopesa mitindo na bakambi.
11 Bwanya ya moto ekomisaka ye motema molayi ;
mpe azwaka lokumu tango atalaka pamba
mabe oyo basalaka ye.
12 Kanda ya mokonzi ezali lokola koganga ya nkosi,
kasi bolamu na ye ezali lokola mamwe.
13 Mwana ya zoba azali pasi mpo na tata na ye ;
koswana ya mwasi ezali lokola linzanza ya ndako,
oyo etangisaka mayi tango nyonso.
14 Moto akoki kozwa bandako mpe bomengo
lokola libula kowuta epai ya batata,
kasi mwasi ya bwanya azali likabo kowuta na Yawe.
15 Bogoyigoyi ememaka moto na pongi makasi,
mpe moto ya goyigoyi akufaka nzala.
16 Moto oyo atosaka mibeko abatelaka molimo na ye ;
moto oyo akebaka te na etamboli na ye akokufa.
17 Moto oyo asalaka bolamu epai ya mobola
adefisaka Yawe,
bongo Yawe akozongisela ye bolamu.
18 Pesaka mwana na yo etumbu wana elikya ezali nanu,
kasi kotomboka na yo ekoma te kino
na posa ya koboma ye.
19 Tika ete moto oyo asilikaka makasi amema
mokumba ya kanda na ye ;
pamba te soki obikisi ye, okotinda ye ete azongela lisusu.
20 Yoka toli mpe ndima mateya,
mpo ete okoma moto ya bwanya.
21 Motema ya moto ezalaka na makanisi ebele,
kasi ezali mokano ya Yawe nde ekokisamaka.
22 Eloko oyo moto alingaka epai ya moninga na ye moto
ezali bolingo ya solo,
mpe mobola azali malamu koleka mokosi.
23 Kotosa Yawe ememaka na bomoi,
esalaka ete moto azala na kimia ;
boye ata mabe moko te ekokomela ye.
24 Moto ya goyigoyi akotisaka loboko na ye kati na bilei,
kasi akokaka te kozongisa yango na monoko na ye.
25 Beta motioli fimbu, mpe zoba akozwa mayele ;
sembola moto ya mayele, mpe akozwa boyebi.
26 Mwana oyo abetaka tata na ye
mpe abenganaka mama na ye
ayeisaka soni mpe mawa.
27 Mwana na ngai, soki otiki koyoka mateya,
okobunga nzela ya maloba ya boyebi.
28 Moto oyo atiolaka bosembo azali motatoli ya zoba ;
mpe monoko ya bato mabe emelaka kaka mabe.
29 Etumbu esalema mpo na batioli,
mpe fimbu esalema mpo na bazoba.
20
1Vino elobisaka bato maloba ya soni,
masanga ya makasi ememaka mobulu ;
moto nyonso oyo amipesaka na yango akotikala te
kokoma moto ya bwanya.
2 Somo oyo mokonzi apesaka ezali

lokola koganga ya nkosi ;
moto oyo apesaka ye kanda amilukelaka ye moko pasi.
3 Koboya koswana epesaka moto lokumu,
kasi moto oyo azangi mayele amipesaka na yango.
4Moto ya goyigoyi asalaka bilanga te
likolo ya kobanga malili ;
boye na tango ya kobuka mbuma,
alukaka mpe kobuka, kasi akozwa eloko te.
5 Makanisi ya motema ya moto ezalaka
lokola ebale ya mozindo,
moto ya mayele alukaka kotoka kati na yango.
6 Bato ebele batatolaka bolamu na bango,
kasi nani akomona moto ya sembo ?
7Moyengebene atambolaka na bosembo na ye ;
boye sima na ye, bana na ye bakozala bato ya esengo.
8 Soki mokonzi avandi na kiti mpo na kosambisa,
miso na ye ebenganaka mabe nyonso.
9 Nani akoki koloba : « Nabatelaka motema na ngai peto,
nazali peto, nazali na masumu te ? »
10 Kilo mibale mpe bimekelo mibale,
nyonso ezali nkele na miso ya Yawe.
11 Bayebaka elenge mobali na nzela ya misala na ye,
soki ezaleli na ye ezali peto mpe sembo.
12 Ezala litoyi oyo eyokaka to liso oyo emonaka,
ezali Yawe nde asalaki nyonso mibale.
13Kolingaka pongi te, noki te okokoma mobola ;
sala ete miso na yo ezalaka ya kofungwama,
mpe okozanga te bilei ya kobomba.
14Moto oyo asombaka biloko alobaka :
« Biloko oyo ezali mabe ! Ezali malamu te ! »
Kasi soki akei, atombolaka mapeka mpo na biloko oyo azwi.
15 Wolo mpe babiju ezalaka na yango ebele,
kasi bibebu oyo ebimisaka boyebi eleki na motuya.
16Kamata elamba ya moto oyo alapi ndayi
mpo na niongo ya moto mosusu ;
bomba yango lokola ndanga
soki alapi ndayi mpo na mwasi mopaya.
17 Bilei oyo ezwami na nzela ya lokuta

ezalaka elengi na monoko ya moto,
kasi, na sima, monoko na ye etondaka na zelo.
Soki ozali kosala mabongisi,

18
tunaka toli ;
mpe soki olingi kobunda bitumba,
zala na ekenge mpe na mayele.
19Moto ya bilobaloba abimisaka basekele ;

yango wana kima bato oyo balobaka mingi.
20 Moto oyo alakelaka tata to mama na ye mabe,

mwinda na ye ekokufa kati na molili.
21 Bomengo oyo moto azwi noki-noki na ebandeli
ekopambolama te na suka.
22Kolobaka te : « Nakozongisa mabe

na mabe oyo basali ngai ! »
Kasi talela Yawe, mpe akobikisa yo.
23 Kilo oyo ekesana na kilo mosusu ezalaka

nkele na miso ya Yawe,
mpe emekelo kilo ya lokuta ezalaka eloko ya malamu te.
24 Ezali Yawe nde atambolisaka matambe ya moto ;

bongo ndenge nini moto akoki kososola ye moko
nzela na ye ?
25 Ezali motambo mpo na moto koloba na lombangu :

« Eloko oyo ebulisami mpo na Yawe, »
mpe kokanisa sima na ye kolapa ndayi.
26 Mokonzi ya bwanya abenganaka bato mabe

mpe azangaka te kopesa bango etumbu.
27Molimo ya moto ezali mwinda oyo Yawe apesi ye ;

esosolaka bozindo nyonso ya motema ya moto.
28Bolamu mpe solo ebatelaka mokonzi ;

alendisaka bokonzi na ye na nzela ya bolamu.
29 Makasi ezali biju ya bilenge,

mpe suki ya pembe ezali lokumu ya mibange.
30 Bapota elongolaka mabe,

mpe bafimbu esukolaka bozindo ya molimo ya moto.
21
1 Kati na loboko na Yawe,
motema ya mokonzi ezalaka lokola moluka
oyo atindaka esika nyonso oyo alingi.
2 Nzela nyonso ya moto emonanaka alima na miso na ye,
kasi ezali Yawe nde amekaka mitema.
3 Na miso na Yawe,
kosala makambo ya sembo mpe ya alima ezali motuya
koleka bambeka ya kotumba.
4 Miso ya lofundu, motema ya lolendo
mpe kongenga ya bato mabe ezali masumu.
5 Mabongisi ya moto oyo asalaka mosala
ememaka ye na bomengo,
kasi kozala motema moto-moto ememaka na kozanga.
6 Kozwa bomengo na nzela ya lokuta ezali kaka molinga
oyo epanzanaka mpe motambo oyo ememaka na kufa.
7 Makambo ya bato mabe ebebisaka bango moko,
pamba te baboyaka kosala makambo ya sembo.
8 Nzela ya moto mabe ezalaka na mabaku,
kasi mosala ya moto ya peto ezalaka sembo.
9 Kovanda na songe ya ndako ezali malamu
koleka kovanda elongo na mwasi oyo aswanaka-swanaka.
10 Molimo ya moto mabe elingaka kaka makambo mabe ;
ata moninga na ye penza azwaka ngolu te na miso na ye.
Tango bapesaka motioli etumbu,

11
zoba akomaka moto ya bwanya ;
mpe tango bapesaka malako epai ya moto ya bwanya,
azwaka solo boyebi.
12 Nzambe ya sembo atalaka na bokebi makambo
oyo esalemaka kati na bandako ya bato mabe,
mpe akweyisaka bango kati na pasi.
13 Soki moto akangi matoyi na ye
mpo na koboya koyoka koganga ya mobola,
ye mpe bakoyanola ye te tango akoganga.
14 Likabo oyo bapesi na nkuku ekitisaka kanda,
mpe kado oyo batie na tolo ekitisaka kanda makasi.
15 Ezali esengo mpo na moyengebene kosambisa makambo na sembo,
kasi yango ezali pasi makasi mpo na bato oyo basalaka mabe.
16 Moto oyo abungi nzela ya bwanya
akovanda kati na lisanga ya bakufi.
17 Moto oyo alingaka biyenga akokoma mobola ;
moto oyo alingaka masanga ya vino mpe mafuta
akotikala kokoma mozwi te.
Moto mabe azalaka lokola motuya oyo bafutaka
18
mpo na kosikola moto ya sembo ;
moto ya sembo te azalaka lokola motuya
oyo bafutaka mpo na kosikola moto ya alima.
19 Kovanda kati na esobe ezali malamu
koleka kovanda esika moko na mwasi
oyo aswanaka-swanaka mpe asilikaka-silikaka.
20 Bilei ya kitoko mpe mafuta ezalaka
kati na ndako ya moto ya bwanya,
kasi moto oyo azangi mayele abebisaka yango.
21 Moto oyo alukaka bosembo mpe bolingo
akozwa bomoi, bomengo mpe lokumu.
22 Moto ya bwanya abundisaka engumba ya bato ya makasi,
mpe akweyisaka bandako ya makasi
oyo bato batielaka mitema.
23 Moto oyo abatelaka monoko mpe lolemo na ye
abatelaka molimo na ye na pasi.
24 Kombo ya moto ya lofundu mpe ya lolendo ezali : « Motioli. »
Asalaka makambo na lolendo oyo eleka ndelo.
25 Baposa ya moto ya goyigoyi ekoboma ye,
pamba te maboko na ye eboyaka kosala.
26 Mokolo mobimba,
akufaka na ye kaka na baposa makasi ;
kasi moto ya sembo apesaka na kobomba te.
27 Mbeka ya moto mabe ezalaka nkele ;
ezalaka nkele koleka soki amemi yango na makanisi mabe.
28 Motatoli ya lokuta akokufa,
kasi moto oyo ayokaka akoloba tango nyonso.
29 Moto mabe akangaka elongi na ye,
kasi moto ya sembo alendisaka nzela na ye.
30 Liboso na Yawe, bwanya moko te, mayele moko te
mpe toli moko te ekoki kolonga.

31 Mpunda ebongisama mpo na mokolo ya bitumba,
kasi elonga ewutaka na Yawe.
22
1 Kokende sango ya malamu ezali malamu
koleka kozala na bomengo mingi ;
lokumu ezali malamu koleka palata mpe wolo.
2 Mozwi mpe mobola bazali na likambo moko ya lisanga :
ezali Yawe nde azali Mokeli na bango mibale.
3 Moto ya mayele amonaka likama na mosika mpe amibombaka,
kasi moto oyo azangi mayele akoleka wana mpe akokutana na pasi.
4 Komikitisa mpe kotosa Yawe ememaka
bozwi, lokumu mpe bomoi.
5 Nzela ya bato mabe ezalaka na banzube mpe mitambo,
kasi moto oyo abatelaka molimo na ye azalaka mosika na yango.
6 Lakisa mwana nzela oyo asengeli kotambola wuta na bomwana na ye ;
ezala tango akokoma mokolo, akobunga yango te.
7 Mozwi azalaka mokonzi ya mobola,
mpe modefi azalaka mowumbu ya modefisi.
8 Moto oyo alonaka masumu abukaka pasi,
mpe makasi ya kanda na ye nyonso ekosuka.
9 Moto oyo akabaka na esengo akopambolama,
pamba te akabolaka bilei na ye na mobola.
10 Bengana motioli,
bongo kowelana, koswana mpe kofingana ekosila.
11 Moto oyo alingaka kozala peto na motema,
oyo ngolu ezalaka na bibebu na ye,
mokonzi azalaka molingami na ye.
12 Miso na Yawe ebatelaka boyebi,
kasi akweyisaka maloba ya moto oyo azangi mayele.
13 Moto ya goyigoyi alobaka : « Nkosi ezali kuna na libanda,
ekoboma ngai na kati-kati ya balabala. »
14 Monoko ya mwasi ya ndumba ezalaka lokola libulu ya mozindo ;
moto oyo Yawe asilikeli akweyaka kuna.
15 Motema ya mwana moke ezalaka na bozoba,

bongo fimbu ya pamela elongolaka yango kati na ye.
16 Moto oyo anyokolaka mobola
mpo ete akoma na bomengo mingi
mpe oyo apesaka mozwi bakado bakokweya na bobola.
Maloba ya bato ya bwanya
17 Pesa matoyi mpe yoka toli ya bato ya bwanya,
mpe tika ete motema na yo endima mateya na ngai.
18 Pamba te ekozala esengo soki obombi yango na motema na yo,
mpe soki yango nyonso ezali pene ya bibebu na yo.
19 Nateyi yo yango lelo
mpo ete elikya na yo ezala kati na Yawe.
20 Boni, lobi eleki, nakomelaki yo te batoli koleka tuku misato,
batoli ya bwanya mpe ya boyebi,
21 batoli oyo epesaka mateya ya solo
mpe maloba ya solo mpo ete okoka kozongisa biyano ya solo
na moto oyo atindi yo ?
22 Kobotola te na makasi biloko ya mobola,
pamba te azali mobola,
konyokola te moto ya pasi na esambiselo,
23 pamba te Yawe akobundela bango
mpe akobebisa bomoi ya bato
oyo bakobebisa bomoi na bango.
24 Kozala molingami te ya moto ya kanda,
mpe kosangana te na moto ya motema moto-moto,
25 noki te okoyekola nzela na ye
mpe okokangama na motambo na ye.
26 Kozala te na molongo ya bato oyo batombolaka maboko
mpo na kondima kofuta baniongo ya bato mosusu,
27 pamba te soki ozali na yo na makoki ya kofuta te,
mpo na nini okolinga ete babotola ata mbeto na yo ya kolala ?
28 Kozongisa na sima te mondelo ya kala
oyo batata na yo bakataki.
29 Osila komona moto oyo ayebi mosala na ye malamu ?
Akosala kaka liboso ya bakonzi,
akosala te liboso ya bato ya molili.
23
1 Soki ovandi mpo na kolia mesa moko elongo na mokonzi,
tala malamu moto oyo azali liboso na yo.
2 Tia mbeli na mongongo na yo
soki ozalaka lokoso.
3 Kolula te bilei na ye ya kitoko,
pamba te, tango mosusu, ezali na yango bololo.

4 Koboma nzoto te mpo na koluka kozwa bomengo,
kotia mayele na yo te kati na yango.
5 Tango okobwaka miso na ngambo ya bomengo, ekobunga,
pamba te ezalaka na mapapu
mpe epumbwaka na likolo makasi lokola mpongo.
6 Kolia te bilei ya moto oyo azali kotala yo na miso mabe
mpe kolula te bilei na ye ya kitoko,
7 pamba te azalaka ndenge makanisi ya motema na ye ezali.
Alobaka : « Lia mpe mela, »
kasi motema na ye ezali elongo na yo te.
8 Okosanza eteni oyo oliaki,
mpe maloba na yo ya kitoko ekokende pamba.
9 Kolobaka na zoba te,
pamba te akotiola bwanya ya maloba na yo.
10 Kozongisa te na sima mondelo ya kala
mpe kokota te na bilanga ya bana bitike,
11 pamba te Molobeli na bango azalaka makasi,
akozwa makambo na bango na maboko
mpo na kotelemela yo.
12 Tika ete motema na yo endimaka kotosa mibeko,
mpe matoyi na yo eyokaka maloba ya boyebi !
13 Kozangisa te kopesa mwana etumbu ;
soki obeti ye fimbu, akokufa te.
14 Na kobeta ye fimbu,
okokangola molimo na ye na lifelo.
15 Mwana na ngai, soki motema na yo ezali na bwanya,
motema na ngai ekozala na esengo.
16 Solo, bomoto na ngai nyonso ekotonda na esengo,
soki bibebu na yo elobi makambo ya sembo.
17 Tika ete motema na yo elulaka te bato ya masumu,
kasi zalaka tango nyonso na posa makasi ya kotosa Yawe ;
18 pamba te suka na yo ekozala solo malamu
mpe elikya na yo ekozala ya pamba te.
19 Mwana na ngai, yoka mpe zala na bwanya,
batela motema na yo kati na nzela ya sembo.
20 Kozala esika moko te na balangwi masanga
to na bato ya lokoso,
21 pamba te balangwi masanga mpe bato na lokoso bakomaka babola,
mpe bogoyigoyi ekolatisa bango bilamba epasuka.
22 Yokela tata oyo aboti yo,
mpe kotiola mama na yo te ata soki anuni.

23 Luka bosolo, kasi koteka yango te ;
sala se bongo na bwanya, na mateya mpe na mayele.
24 Tata ya moto ya sembo akozala na esengo mingi,
mpe moto oyo abota mwana ya bwanya akosepela kati na ye.
25 Tika ete tata na yo mpe mama na yo basepela !
Tika ete mama oyo abota yo azala na esengo !
26 Mwana na ngai ya mobali, pesa ngai motema na yo,
mpe tika ete miso na yo esepela na nzela na ngai !
27 Pamba te mwasi ya ndumba azali lokola libulu ya monene,
mpe mwasi ya mopaya azali lokola libulu ya mozindo.
28 Mwasi ya ndumba atelemaka na ekenge lokola moyibi
mpe akomisaka mibali bazoba koleka.
29 Mpo na nani : « Ah ngai, mawa ! »
Mpo na nani : « Eh ! »
Mpo na nani koswanaswana ?
Mpo na nani kolelalela ?
Mpo na nani kowelana ezanga tina ?
Mpo na nani kotelisa miso ?
30 Mpo na bato oyo bawumelaka liboso ya masanga ya vino,
mpo na bato oyo bamelaka masanga ya makasi.
31 Kotalaka te masanga ya vino tango ezali motane,
tango ezali kongala kati na kopo mpe kokita na pete na mongongo.
32 Na suka na yango, ekoswa yo lokola nyoka
mpe ekotia yo minu lokola etupa.
33 Miso na yo ekomona biloko na ndenge ya kokamwa,
mpe motema na yo ekobimisa makambo ya bozoba.
34 Boye, okokoma lokola moto oyo alali kati na ebale monene,
mpe lokola moto oyo alali na songe ya nzete ya molayi.
35 Okoloba : « Babeti ngai, kasi nazali koyoka pasi te ;
babeti ngai fimbu, kasi nazali koyoka eloko te !
Tango nini nakolamuka ?
Nakozongela lisusu komela vino. »
24
1 Kolulaka te bato oyo basalaka mabe
mpe kolukaka te kozala elongo na bango,
2 pamba te mitema na bango ekanisaka kaka kosala mabe,
mpe bibebu na bango eyeisaka kaka mobulu soki elobi.
3 Ndako etongamaka na nzela ya bwanya,
mpe elendisamaka na nzela ya mayele.
4 Bashambre ekotondisama na biloko nyonso
ya talo mpe ya kitoko na nzela ya boyebi.
5 Moto ya bwanya atondi na nguya,
moto oyo azalaka na boyebi alendisaka nguya na ye.
6 Pamba te kolonga na etumba esengaka bwanya,

mpe lobiko ezalaka kati na motango ebele ya bapesi toli.
7 Bwanya ezalaka likolo mingi mpo na zoba,
yango wana azalaka te na likambo ya koloba
kati na mayangani oyo esalemaka pembeni ya ekuke.
8 Moto oyo asalaka mabongisi ya kosala mabe
akokende sango lokola moteki baninga.
9 Mabongisi ya bozoba ezali masumu,
mpe bato bayinaka motioli.
10 Soki omilembisi na mokolo ya pasi,
makasi na yo ekozala pamba.
11 Kangola bato oyo bazali komema bango na kufa,
mpe bikisa bato oyo bazali kokende na kufa
lokola bato oyo balangwe masanga.
12 Soki olobi : « Tala, toyebaki likambo moko te
kati na makambo oyo nyonso ; »
boni, Ye oyo amekaka mitema asosolaka yango te ?
Ye oyo abatelaka molimo na yo ayebaka yango te ?
Afutaka te moto na moto kolanda misala na ye ?
Mwana na ngai, lia mafuta ya nzoyi,

13
pamba te ezalaka kitoko !
Mwa ndambo ya mafuta ya nzoyi ekozala
elengi na lolemo na yo.
14 Yeba lisusu ete bwanya ezali elengi
mpo na molimo na yo ;
soki ozwi yango, yeba ete lobi na yo ekozala malamu,
mpe elikya na yo ekozala ya pamba te.
15 Yo moto mabe, komeka te kotia mitambo
kati na ndako ya moto ya sembo,
mpe komeka te kopanza yango,
16 pamba te ata soki moto ya sembo akweyi mbala sambo,
akotelema kaka ;
nzokande pasi ekweyisaka moto mabe.
17 Soki monguna na yo akweyi, kosepela te ;
mpe soki apengwi, tika ete motema na yo esepela te ;
18 noki te Yawe akomona, akosepela te
mpe akokitisela yo kanda na Ye.
19 Kosilika te likolo ya bato oyo basalaka mabe,
kolula te bato mabe ;
20 pamba te lobi ya malamu ekozala te
mpo na moto oyo asalaka mabe,
mpe mwinda ya bato mabe ekokufa.
21 Mwana na ngai, tosaka Yawe mpe mokonzi,
kosanganaka te na batomboki,
22 pamba te bango mibale bakoki kotindela batomboki pasi na pwasa.

Bongo, nani ayebi pasi oyo bakoki kotinda ?
Maloba mosusu ya bato ya bwanya
23 Makambo oyo mpe ezali toli ya bato ya bwanya :
Kopona bilongi, kati na kosambisa, ezali malamu te.
24 Moto oyo alobaka na moto mabe : « Ozali moto ya sembo, »
bato bakolakela ye mabe, mpe bikolo ekotombokela ye.
25 Kasi bato oyo bapamelaka moto mabe bakozala malamu
mpe lipamboli ekozala likolo na bango.
26 Eyano ya solo ezali lokola beze ya bibebu.
27 Bongisa libanda ya mosala na yo,
bongisa bilanga na yo,
bongo na sima, tonga ndako na yo.
28 Kotatola na pamba te mpo na kosala moninga na yo mabe ;
mpo na nini olingi kosalela bibebu na yo na lokuta ?
29 Kolobaka te : « Nakosala ye ndenge asali ngai,
nakozongisela ye kolanda makambo oyo ye asali. »
30 Nalekaki pembeni ya elanga ya moto ya goyigoyi,
mpe pembeni ya elanga ya vino ya moto oyo azangi mayele ;
31 bongo, tala ndenge etondi na banzube,
tala ndenge matiti mabe ezipi yango,
mpe mir na yango ya mabanga ebukani.
32 Tango natiaki makanisi na ngai
kati na makambo oyo namonaki,
nazwaki mayele oyo :
33 mwa pongi moke, mwa kopema moke,
mwa kokanga maboko moke mpo na kolala,
34 bobola ekoyela yo na pwasa lokola moleki nzela,
mpe pasi ekoyela yo lokola moyibi.
25
Masese mosusu ya Salomo
1 Tala
masese mosusu ya Salomo oyo bato ya Ezekiasi, mokonzi ya Yuda, bakomaki.
2 Nzambe azwaka nkembo
mpo ete asalaka makambo oyo bato bayebaka te,
mpe bakonzi bazwaka nkembo
mpo ete balukaka kososola tina ya makambo.
3 Ndenge bakokaka te komeka
bosanda ya Lola to bozindo ya mabele,
ndenge wana mpe bakoki te kososola mitema ya bakonzi.
4 Soki olongoli mbindo na palata,
ekobimisa mbeki mpo na monyangwisi bibende na moto.
5 Soki olongoli moto mabe liboso ya mokonzi,
kiti na ye ya bokonzi ekolendisama na bosembo.
6 Komikumisaka te liboso ya mokonzi,
mpe komivandisaka te na esika ya bato minene ;

7 pamba te eleki malamu ete baloba na yo : « Yaka kovanda na esika oyo ya lokumu, »
na esika ete bayokisa yo soni na miso ya mokonzi.
8 Kowelaka te kokende kofunda epai ya basambisi
makambo oyo osili komona na miso,
pamba te okosala nini na suka
soki moninga na yo asukisi yo ?
9 Soki ozali kowelana na moninga na yo,
kobimisa sekele ya moto mosusu te,
10 noki te ayoka yango mpe ayokisa yo soni,
boye okosambwa mpo na libela.
11 Liloba oyo elobami na tango oyo ekoki
ezali lokola wolo oyo basangisi na palata.
12 Pamela ya moto ya bwanya epai ya moto oyo ayokaka
ezali lokola wolo ya peto mpe sheneti ya wolo.
13 Motindami ya sembo azalaka
lokola mopepe ya malili ya mvula ya pembe
na tango ya kobuka bambuma,
asalaka esengo ya mokonzi na ye.
14 Moto oyo amikumisaka ete akabaka,
nzokande apesaka na ye eloko te,
azali lokola mapata mpe mopepe oyo ezangi mvula.
15 Moto oyo akangaka motema
akoki kobongola makanisi ya mokonzi,
mpe maloba ya malamu ebukaka mikuwa.
16 Soki omoni mafuta ya nzoyi, lia oyo ekoki na yo,
pamba te soki olie yango na lokoso, okosanza yango.
17 Kokendaka pamba-pamba te na ndako ya moninga na yo,
noki te akotonda yo mpe akolemba yo.
18 Moto oyo apesaka matatoli ya lokuta
mpo na kosala moninga na ye mabe
azali lokola marto, mopanga mpe mbanzi ya songe.
19 Kotia elikya na zoba na tango na pasi
ezali lokola lino ebukani mpe lokolo elembi.
20 Koyembela moto oyo azali na mawa banzembo ya esengo
ezali lokola kolongola ye kazaka na tango ya malili
to kotia masanga ya ngayi na pota.
21 Soki monguna na yo azali na nzala, pesa ye bilei ;
soki azali na posa ya mayi, pesa ye mayi ya komela.
22 Pamba te, soki osali bongo,
okotondisa makala ya moto na likolo ya moto na ye,
mpe Yawe akofuta yo.
23 Mopepe oyo ewutaka na ngambo ya nor, ebetisaka mvula,
mpe lolemo oyo etongaka ekomisaka bilongi kanda-kanda.

24 Kovanda na songe ya ndako ezali malamu
koleka kovanda elongo na mwasi oyo aswanaka-swanaka.
25 Basango ya malamu oyo ewuti na mokili ya mosika
ezali lokola mayi ya pio kati na motema ya moto
oyo azali na posa ya mayi.
26 Moto ya sembo oyo asopanaka liboso ya moto mabe
azali lokola liziba ya potopoto
mpe etima oyo ebimisaka mayi ya mabe.
27 Ezali malamu te kolia mafuta ya nzoyi ebele,
mpe ezali malamu te koluka lokumu na yo moko.
28 Moto oyo akokaka te kokonza molimo na ye
azali lokola engumba oyo ebukana mpe ezanga bamir.
26
Moto ya zoba
1 Ndenge mvula ya pembe elimwaka na tango ya molunge,
mpe mvula enokaka te na tango ya elanga,
ndenge wana mpe lokumu oyo bapesi na zoba ekowumela na ye te.
2 Ndenge ndeke ya moke oyo babengaka mwano
ekendaka bipai na bipai
to mbilambila* epumbwaka-pumbwaka,
ndenge wana mpe elakeli mabe ezwaka te
moto oyo asali na ye mabe te.
3 Ndenge fimbu ezalaka malamu mpo na mpunda,
mpe ekangiseli ezalaka malamu mpo na monoko ya ane,
ndenge wana mpe fimbu ezalaka malamu mpo na mokongo ya zoba.
4 Kozongisela zoba te kolanda bozoba na ye,
noki te okokokana na ye.
5 Zongisela zoba kolanda bozoba na ye,
noki te akomimona moto ya bwanya na miso na ye moko.
6 Moto oyo atindaka sango na nzela ya zoba
azali lokola moto oyo amikati makolo
mpe amilukeli makambo.
7 Ndenge makolo ya ebosono ezalaka makasi te,
ndenge wana mpe masese ezalaka na nguya te
kati na monoko ya zoba.
8 Kopesa zoba lokumu ezali
* 26:2 Mbilambila ezali ndeke ya moke oyo babengaka, na lifalanse : hirondelle.
lokola kotia libanga na ebambelo mabanga.

9 Lisese kati na monoko ya zoba ezali lokola etape ya banzube
kati na loboko ya moto oyo alangwe masanga.
10 Moto oyo azwaka zoba to moleki nzela na mosala
azali lokola soda oyo azokisaka moto nyonso na likonga.
11 Ndenge kaka mbwa ezongelaka kolia biloko oyo yango moko esanzi,
ndenge wana mpe zoba azongelaka bozoba na ye.
12 Eleki malamu kotia elikya na zoba,
na esika ete otia elikya na moto
oyo amimonaka moto ya bwanya na miso na ye moko.
13 Moto ya goyigoyi alobaka : « Nkosi ekangi nzela !
Nyama moko ya mabe ezali na kati-kati ya balabala ! »
14 Moto ya goyigoyi abalukaka na mbeto na ye
ndenge ekuke ebalukaka na biloko oyo efungolaka yango.
15 Moto ya goyigoyi akotisaka loboko na ye kati na bilei,
kasi akokaka te kozongisa yango na monoko.
16 Moto ya goyigoyi amimonaka ete azali na bwanya
koleka bato sambo ya mayele.
17 Moto oyo akotaka makambo oyo etali ye te
azali lokola moto oyo akangi mbwa na matoyi.
18 Ndenge moto ya liboma abwakaka
moto, makonga mpe kufa,
19 ndenge wana mpe moto oyo akosi moninga na ye
alobaka : « Ezalaki kaka mpo na kosala maseki ! »
20 Soki bakoni ezali te, moto ekokufa ;
soki bato ya songisongi bazali te, koswana ekokita.
21Ndenge makala engalaka na mbabola,
mpe bakoni epelisaka moto,
ndenge wana mpe moto oyo alinga koswana
ayeisaka matata.
22 Maloba ya moto ya songisongi ezalaka
lokola bilei ya kitoko,
ekitaka na esengo kino na libumu.
23 Maloba ya sukali ya moto ya motema mabe
ezalaka lokola palata ya mbindo oyo bapakoli
na mbeki basala na mabele.
24 Moto oyo ayinaka moninga na ye

amibombaka na maloba na ye,
kasi atondi na lokuta kati na motema na ye.
25 Ata soki abimisi maloba ya esengo, kondimela ye te,
pamba te makambo sambo ya mbindo ebombama
kati na motema na ye.
26 Akoki solo kobomba makanisi na ye ya mabe
na maloba ya lokuta,
kasi motema mabe na ye ekosuka se na koyebana
na miso ya bato nyonso.
Moto oyo atimolaka libulu

27
akweyaka ye moko kati na yango ;
mpe moto oyo atindikaka libanga,
libanga yango ekozongela kaka ye moko.
28 Lolemo ya lokuta eyinaka bato oyo ezokisi,
mpe maloba ya sukali ememaka libebi.
27
1 Komikumisa te mpo na mokolo ya lobi,
pamba te oyebi te likambo nini mokolo ekoki kobota.
2 Tika ete moto mosusu akumisa yo,
kasi monoko na yo moko te ;
tika ete mopaya akumisa yo,
kasi bibebu na yo moko te.
3 Libanga mpe zelo ezalaka kilo,
kasi kanda ya zoba ezalaka kilo koleka nyonso mibale.
4 Kotomboka ememaka makambo ya somo,
mpe kanda ebebisaka ;
kasi nani akoki kotelema liboso ya zuwa ?
5 Pamela oyo epesami na polele ezali malamu
koleka moto oyo aboyi kopamela mpo na bolingo.
6 Bapota oyo molingami azokisi ezali malamu
koleka babeze ebele ya monguna.
7 Moto oyo atondi aboyaka ata mafuta ya nzoyi,
kasi moto oyo azali na nzala
ayokaka ata bilei ya bololo elengi.
8 Moto oyo ayengaka-yengaka mosika ya mokili na ye
azali lokola ndeke oyo ezali koyengayenga
mosika ya zala na yango.
9 Mafuta mpe malasi esepelisaka motema,
mpe molingami malamu apesaka toli na motema ya esengo.

10Kosundola te molingami na yo to molingami ya tata na yo,
mpe kokende te na ndako ya ndeko na yo tango ozali na pasi ;
kozala na molingami ya pembeni ezali malamu
koleka kozala na ndeko ya mosika.
Mwana na ngai, zala moto ya bwanya

11
mpe sepelisa motema na ngai,
mpo ete nazala na eyano ya kopesa
na moto oyo akoluka kotiola ngai.
12Moto ya mayele amonaka likama na mosika
mpe amibombaka,
kasi moto oyo azangi mayele alekaka kaka wana
mpe akutanaka na pasi.
13Kamata elamba ya moto oyo alapi ndayi
mpo na niongo ya moto mosusu ;
bomba yango lokola ndanga
soki alapi ndayi mpo na mwasi mopaya.
14 Soki moto moko ayei kopambola molingami na ye,
na mongongo makasi mpe na tongo-tongo,
bakozwa yango lokola elakeli mabe.
15 Mwasi oyo alinga koswana azali
lokola ndako oyo etangaka na tango ya mvula.
16 Kokanga ye ezali lokola
koluka kokanga mopepe to mafuta na loboko.
17 Ndenge kaka ebende epelisaka ebende mosusu,
ndenge wana mpe moto abongaka
soki akutani na moto mosusu.
18 Moto oyo abongisaka nzete na ye ya figi
aliaka mpe mbuma na yango,
mpe moto oyo abatelaka mokonzi azwaka lokumu.
19 Ndenge mayi ezalaka lokola kitalatala mpo na elongi,
ndenge wana mpe motema ya moto elakisaka bomoto na ye moko.
20 Ndenge lifelo mpe mboka ya bakufi etondaka te,
ndenge wana mpe miso ya moto etondaka te.
21 Bapetolaka palata na kikalungu,
mpe bapetolaka wolo na fulu ya moto makasi,
kasi bamekaka moto na nzela ya lokumu na ye.
22 Ata soki otuti moto ya liboma na liboka elongo na mbuma,
liboma na ye ekotikala te kolongwa kati na ye.
23 Yeba malamu ndenge bibwele na yo ezali,

mpe kengela yango malamu,
24 pamba te bomengo ewumelaka seko na seko te,
motole mpe ewumelaka te mpo na libela.
25 Soki bakati matiti ya bibwele,
matiti ya sika ekobota
mpe bakolokota matiti ya bangomba ;
26 bameme ekopesa yo bilamba,
mpe bantaba ekosunga yo mpo na kosomba elanga.
27 Okozala na miliki ebele ya bantaba
mpo na koleisa ndako na yo mpe basali na yo ya basi.
28
1 Moto mabe akimaka ata soki moto moko te abengani ye,
kasi bato ya sembo bazalaka na mpiko lokola nkosi.
2 Soki kotomboka ezali kati na mokili,
bakonzi bakomaka ebele ;
kasi moto ya mayele mpe ya bososoli ayeisaka kimia.
3 Mokonzi oyo anyokolaka bato bakelela
azali lokola mvula ya makasi oyo ebebisaka biloko
mpe ememaka nzala.
4 Bato oyo babukaka mibeko bakumisaka bato mabe,
kasi bato oyo babatelaka mibeko batelemelaka bato mabe.
5 Bato mabe basosolaka te makambo ya bosembo,
kasi bato oyo balukaka Yawe basosolaka yango nyonso.
6 Mobola oyo atambolaka na bosembo azali malamu
koleka mozwi oyo nzela na ye ezali mabe.
7 Moto oyo abatelaka mibeko azali mwana mayele,
kasi moto oyo atambolaka na bato ya loyenge
ayokisaka tata na ye soni.
8 Moto oyo abakisaka bomengo na ye na nzela ya moyibi
abombelaka yango moto oyo asalisaka babola.
9 Moto oyo akangi matoyi na ye
mpo na koboya koyoka mobeko,
libondeli na ye ekomaka nkele na miso ya Nzambe.
10 Moto oyo amemaka bato ya sembo na nzela ya mabe
akokangama na motambo oyo asali ye moko,
kasi bato oyo bazangi pamela bakozwa esengo lokola libula na bango.
11 Mozwi amimonaka lokola moto ya bwanya,
kasi mobola oyo azali mayele ayebaka ye malamu.
12 Tango bato ya sembo balongaka, ezalaka esengo mingi ;

kasi tango bato mabe bazwaka bokonzi,
bato bamibombaka.
13 Moto oyo abombaka masumu na ye abongaka te,
kasi ye oyo atubelaka mpe atikaka yango azwaka ngolu.
14 Esengo na moto oyo abangaka tango nyonso kosala mabe,
kasi ye oyo ayeisaka motema na ye libanga akweyaka kati na pasi.
15 Mokonzi mabe oyo azali kokamba bato bakelela
azali lokola nkosi ya kanda
to lokola ngombolo oyo ezali kolanda nyama ya kolia.
16 Mokonzi oyo anyokolaka bato azangi mayele,
kasi oyo aboyaka bomengo na nzela ya moyibi
ayeisaka mikolo ya bomoi na ye ebele.
17 Moto oyo amitungisaka mpo ete abomi moninga
akimaka kino na libulu ya kufa ;
tika ete moto moko te akanga ye nzela.
18 Moto oyo atambolaka na bosembo akozwa lobiko,
kasi moto ya mobulu oyo alandaka banzela mibale
akokweya na moko.
19 Moto oyo asalaka bilanga atondaka na bilei,
kasi moto oyo alandaka bagoyigoyi
akotonda na bobola.
20 Moto ya sembo afulukaka na mapamboli,
kasi moto oyo awelaka kokoma mozwi na lombangu
21 Kopona bilongi ezalaka malamu te ;
nzokande ata mpo na eteni ya lipa, moto akoki mpe kosala mabe.
22 Moto ya bilulela azalaka motema moto-moto
mpo na kozwa bomengo,
mpe ayebaka te ete bobola ekokomela ye.
23 Moto oyo apamelaka moninga na ye
akozwa ngolu na suka
koleka moto oyo alobaka maloba ya sukali.
24 Moto oyo ayibaka tata mpe mama na ye,
bongo alobaka : « Ezali na yango mabe te, »
azali moninga ya mobomi.
25 Moto ya lokoso ayeisaka koswana,
kasi moto oyo atiaka elikya na Yawe
akotonda na mafuta.
26 Moto oyo atiaka elikya kati na ye moko kaka azali zoba,
kasi moto oyo atambolaka na bwanya akokangolama.
27 Moto oyo akabelaka babola akozanga eloko te,
kasi moto oyo aboyaka kotala bango
akotonda na bilakeli mabe.
28 Tango bato mabe bazwaka bokonzi, bato bamibombaka ;
kasi tango bakufaka, bato ya sembo bakomaka ebele.
29
1 Moto oyo atiaka moto makasi soki bapameli ye,
akokweyisama na pwasa mpe akobika te.
2 Soki bato ya sembo bakomi ebele, bato basepelaka ;
kasi soki bato mabe bakomi koyangela, bato balelaka.
3 Moto oyo alingaka bwanya asalaka esengo ya tata na ye,
kasi moto oyo alandaka basi ya ndumba
akosilisa bomengo na ye nyonso.
4Mokonzi oyo akambaka na bosembo
ayeisaka kimia na mokili na ye,
kasi mokonzi oyo afutisaka mpako ebele
abebisaka mokili yango.
5 Moto oyo alobaka na moninga na ye maloba ya sukali
atielaka ye motambo na se ya matambe.
6 Lisumu ya moto mabe ezalaka na motambo,
kasi moto ya sembo agangaka na esengo mpe asepelaka.
7 Moto ya sembo ayebaka pasi ya babola,
kasi moto mabe ayebaka na ye kutu yango te.
8 Batioli batiaka mobulu kati na engumba,
kasi bato ya bwanya basilisaka kanda.
9 Soki moto ya bwanya akei kosamba elongo na moto ya liboma,
ezala asiliki to aseki, akotikala kozala na kimia te.
10 Bato oyo basopaka makila balingaka bato ya sembo te,
kasi bato malamu balukaka bato ya sembo.
11 Zoba alandaka baposa nyonso ya motema na ye,
kasi moto ya bwanya akangaka yango mpe akitisaka yango.
12 Soki mokonzi akomi koyoka makambo ya lokuta,
basali na ye nyonso bakokoma bato mabe.

13 Mobola mpe monyokoli bazali na likambo moko ya lisanga :
Yawe angengisaka miso ya bango mibale.
14 Mokonzi oyo asambisaka babola na bosembo,
kiti na ye ya bokonzi ekolendisama tango nyonso.
15 Fimbu mpe pamela epesaka bwanya,
kasi mwana oyo basundola ayokisaka mama na ye soni.
16 Soki bato mabe bakomi ebele,
mabe mpe ekomaka ebele ;
kasi bato ya sembo bakomona bango kokweya.
17 Pesa mwana na yo etumbu,
bongo okozala na kimia
mpe akotondisa motema na yo na esengo.
18 Soki emoniseli ezali te,
bato bakotambola ngulungulu.
Esengo na moto oyo atosaka Mobeko !
19 Bapamelaka mosali na maloba te ;
pamba te akososola, kasi akoyoka te.
20 Soki omoni moto kowela koloba liboso ete akanisa,
malamu kotia elikya na zoba, kasi na ye te.
21 Moto oyo alengelaka mosali na ye wuta bolenge
akosuka na kokomisa ye moto makasi.
22 Moto ya kanda amemaka koswana,
mpe moto oyo atombokaka noki
akomaka na mabe koleka.
23 Lolendo ya moto ekitisaka ye,
kasi moto ya komikitisa azwaka lokumu.
24 Moto oyo akabolaka biloko elongo na moyibi amiyinaka ;
ayokaka bilakeli mabe, kasi amekaka te kofunda ye.
25 Kobanga bato ezalaka motambo na se ya matambe,
kasi Yawe abatelaka moto oyo atiaka elikya na Ye.
26 Bato ebele balukaka kokoma balingami ya mokonzi,
nzokande ezali Yawe nde apesaka
oyo ekoki na moto na moto.
27 Bato ya sembo bayinaka moto ya masumu,
mpe moto mabe ayinaka etamboli ya bato ya sembo.
30
Maloba ya Aguri
1 Tala
maloba ya Aguri, mwana mobali ya Yake. Ezali ye nde alobaki yango epai ya
Itieli, epai ya Itieli mpe Ukali :
2 Solo, nazali zoba koleka bato nyonso,
nazali ata na mayele ya bomoto te ;
3 nayekolaki bwanya te,
mpe nazali na boyebi ya Mosantu te.
4Nani amata na Lola to mpe akita wuta kuna ?
Nani asangisa mopepe kati na maboko na ye ?
Nani akanga mayi na kazaka na ye ?
Nani akata bandelo nyonso ya mabele ?
Kombo na ye nani ? Mpe kombo ya mwana na ye ezali nani ?
Yebisa ngai soki oyebi !
5 Liloba nyonso ya Nzambe ezalaka na libunga te,

ezali nguba mpo na bato oyo bazwaka yango
6 Kobakisa eloko moko te na maloba na Ye,
noki te apamela yo mpe abimisa yo mokosi.
7 Oh Yawe, nasengi Yo biloko mibale,
kopimela ngai yango te liboso ete nakufa :
8 longola mosika na ngai makambo ya pamba mpe ya lokuta,
kopesa ngai te bobola to bozwi,
kasi pesa ngai kaka, mokolo na mokolo, lipa oyo ekoki na ngai,
9 pamba te soki natondi makasi,
nakoki kowangana Yo mpe koloba :
« Yawe nde nani ? »
To soki nazali na bobola, nakoki koyiba
mpe koyokisa Kombo ya Nzambe na ngai soni.
10 Kotonga mowumbu te liboso ya nkolo na ye,
noki te alakela yo mabe, mpe omona pasi.
11 Ezali na bato oyo balakelaka batata na bango mabe
mpe bapambolaka te bamama na bango.
12 Ezali na bato oyo bamimonaka peto na miso na bango moko,
nzokande bamipetoli na mbindo na bango te.
13 Ezali na bato oyo batonda na lolendo
mpe bamonaka bato mosusu pamba.
14 Ezali na bato oyo minu na bango ezali lokola mipanga,
lokola mbeli mpo na koboma babola kati na mokili
mpe bato bakelela kati na bato.
15 Sonzo ezalaka na bana basi mibale,
egangaka kaka : « Pesa ! Pesa ! »
Ezali na biloko misato oyo etondaka te,

minei oyo elobaka te : « Ekoki ! »
16 Mboka ya bakufi,
libumu ya mwasi oyo abotaka te,
mabele oyo etondaka mayi te,
mpe moto oyo elobaka te : « Ekoki ! »
17 Liso oyo etiolaka tata mpe ezanga botosi epai ya mama,
ekotobolama na bayanganga ya lubwaku,
mpe bana ya mpongo ekolia yango.
18 Ezali na biloko misato oyo nasosolaka te,
ata kutu minei oyo nayebaka te :
19 Nzela ya mpongo na likolo,
nzela ya nyoka na likolo ya libanga,
nzela ya masuwa kati na ebale,
mpe nzela ya elenge mobali epai ya elenge mwasi.
20 Tala ndenge mwasi ya ndumba asalaka :
Soki alie, apangusaka monoko ;
mpe na sima, akoloba : « Nasali na ngai mabe te ! »
21 Ezali na makambo misato oyo eningisaka mokili,
ata kutu minei oyo mokili ekokaka kondima te :
22 Mowumbu oyo akomi mokonzi,
zoba oyo atondi na bomengo,
23 mwasi oyo balingaka te, kasi abali ;
mpe mwasi mosali oyo azwi bomengo ya nkolo na ye ya mwasi.
24 Ezali na banyama mike minei na mokili, oyo, nzokande, ezalaka na bwanya
mingi :
25 Bafurmi : ezali bikelamu oyo ezanga makasi,
kasi ebongisaka bilei na yango na tango ya elanga ;
26 bampanya ya zamba : ezali bikelamu oyo ezanga nguya,
kasi etongaka bandako na yango kati na mabanga ;
27 mabanki : ezalaka na mokonzi te,
kasi nyonso etambolaka nzela moko na molongo ;
28 moselekete : loboko ekoki kokanga yango,
kasi ezalaka kati na bandako ya bakonzi.
29 Ezali na banyama misato oyo etambolaka malamu,
ata kutu minei oyo edendaka soki ezali kotambola :
30 Nkosi : nyama ya makasi kati na banyama, ezongaka sima te ata liboso ya
nani ;
31 soso ya mobali,
ntaba mobali,
mpe mokonzi oyo azali kotambola liboso ya mampinga na ye.
32 Soki osali bozoba mpo na komikumisa,
mpe soki ozali na makanisi mabe,
tia loboko na monoko na yo,
33 pamba te kobeta-beta mabele ebimisaka manteka,

kobeta zolo ebimisaka makila,
mpe kotumbola kanda eyeisaka koswana.
31
Maloba ya mokonzi Lemweli
Maloba ya mokonzi Lemweli, mateya oyo mama na ye ateyaki ye :
1
2 Eh mwana na ngai ya mobali,
mwana oyo abimi na libumu na ngai,
mwana mobali oyo nalapelaka ndayi :
3 Kosilisa makasi na yo na basi te,
komitika te na basi oyo bapengwisaka bakonzi !
4 Eh Lemweli, ebongi te mpo na bakonzi ;
te, ebongi te mpo na bato minene kotuna :
« Wapi masanga ya makasi ? »
5 Noki te soki bameli yango, bakobosana mibeko
mpe bakokata na bosembo te makambo ya banyokolami.
6 Pesa masanga ya makasi epai ya bato oyo balingi kokufa,
mpe vino epai ya bato oyo bazali kotungisama na motema.
7 Tika bango bamela mpo ete babosana pasi na bango
mpe batika kokanisa lisusu minyoko na bango.
8 Fungola monoko na yo
mpo na kolobela bato oyo bazali na makoki ya koloba te,
mpe mpo na kolongisa bato oyo bazanga basungi.
9 Fungola monoko na yo mpe sambisa na bosembo,
bundela babola mpe bato oyo bakelela.
Masese mpo na mwasi ya lokumu
10 Nani akoki komona mwasi ya lokumu ?
Azali na motuya koleka babiju ya talo.
11 Mobali na ye atielaka ye motema
mpe azangaka te biloko ya motuya.
12 Tango nyonso ya bomoi na ye,
apesaka mobali na ye esengo, kasi mawa te ;
13 alukaka bapwale ya meme mpe basinga ya lino,
bongo maboko na ye etongaka yango na esengo.
14 Azali lokola masuwa ya bato ya mombongo,
akendaka koluka bilei na ye mosika ;
15 alamukaka wana butu ezali nanu,
abongisaka bilei mpo na ndako na ye
mpe akabolelaka basali na ye ya basi misala.
16 Soki asepeli na elanga, asombaka yango ;
mpe na mbuma ya misala na ye, alonaka elanga ya vino.
17 Akangaka loketo na ye makasi
mpe akembisaka maboko na ye na mosala.
18 Amonaka ete mombongo na ye etambolaka malamu ;
mpe kino na butu, mwinda na ye ekokufa te.
19 Maboko na ye esimbaka mitonga oyo batongelaka,

mpe misapi na ye etongaka bilamba.
20 Afungolaka loboko na ye mpo na kokabela babola,
mpe asembolaka yango mpo na kosunga bato bakelela.
21 Tango mvula ya pembe ekitaka,
abangaka eloko moko te mpo na ndako na ye,
pamba te bato nyonso kati na ndako na ye balataka bilamba ya malili.
22 Asalaka babulangeti mpo na mbeto na ye
mpe alataka bilamba na ye ya lino ya kitoko mpe ya motane.
23 Bapesaka mobali na ye lokumu, na ekuke ya engumba,
tango avandaka elongo na bakambi ya mokili.
24 Asalaka bilamba ya lino mpe atekaka yango,
asalaka mombongo ya mikaba.
25 Alataka lokola elamba : molende na mosala mpe lokumu ;
mikolo ya lobi ebangisaka ye te, asekaka nde yango.
26 Alobaka na bwanya,
mpe lolemo na ye epesaka malakisi na bolingo.
27 Azalaka na bokebi na makambo nyonso oyo elekaka na ndako na ye,
mpe aliaka lipa na bogoyigoyi te.
28 Bana na ye bakotelema mpo na kokumisa ye,
mpe tala ndenge mobali na ye mpe akumisaka ye :
29 « Basi ebele basalaka makambo ya lokumu ;
kasi yo, oleki bango nyonso ! »
30 Bonzenga ya elongi ekosaka,
mpe kitoko ya nzoto ezalaka pamba ;
kasi mwasi oyo atosaka Yawe,
ye nde abongi na lokumu.
31 Bopesa ye bambuma ya misala na ye !
Tika ete bapesa ye lokumu, na bikuke ya engumba,
mpo na misala nyonso oyo asalaka !
Mosakoli 1:1 974 Mosakoli 1:17
Mosakoli
Nyonso ezali pamba
Maloba ya Moteyi, mwana mobali ya Davidi, mokonzi na Yelusalemi.
1
2 Pamba na pamba,
elobi Moteyi ;
pamba na pamba,
nyonso ezali kaka pamba.
3 Moto azwaka litomba nini penza na misala nyonso
oyo amonelaka pasi na se ya moyi ?
4 Eleko moko eleki, mpe eleko mosusu eyei,
kasi mabele etikalaka kaka seko na seko.
5 Moyi ebimaka mpe elalaka,
bongo ezongaka na lombangu na esika oyo ebimelaka.
6 Mopepe ekeyi na ngambo ya sude,
ebaluki na ngambo ya nor,
ebaluki-baluki mpe ekeyi lisusu,
ezongelaka kaka banzela wana.
7 Mayi nyonso ekendaka na ebale monene,
kasi ebale monene etondaka te ;
mpe mayi yango ezongaka lisusu epai ewutaka.
8 Makambo nyonso elembisaka,
moto oyo akoki kobeta na yango tembe azali te ;
nzokande, miso etondaka te na kotala,
mpe matoyi etondaka te na koyoka.
9 Oyo ezalaki ekozala lisusu,
oyo esalemaki ekosalema lisusu :
likambo ya sika ezalaka te na se ya moyi.
10 Boni, ezali penza na likambo moko
oyo moto akoki koloba na tina yango :
« Tala, oyo penza ezali likambo ya sika ? »
Te, esila komizalela kala,
kala penza liboso ya eleko na biso.
11 Ndenge bato bayebaka lisusu bato ya kala te,
ndenge wana mpe bato oyo bakoya sima
bakotikala koyeba bango te na bato oyo bakolanda.
Bwanya mpe ezali kaka pamba
12 Ngai,
Moteyi, nazalaki mokonzi ya Isalaele, na Yelusalemi. 13 Namipesaki mpo na
koyekola mpe kososola na nzela ya bwanya, makambo nyonso oyo esalemaka na se ya
moyi. Nzokande, ezali na yango kaka mosala ya mpunda oyo Nzambe apesa na bana
ya bato mpo ete bamonela yango pasi ! 14 Namona misala nyonso oyo esalemaka na
se ya moyi ; nyonso wana ezali kaka pamba, ezali lokola moto azali kolanda mopepe.
15 Bakoki te kosembola eloko oyo etengama,
bakoki mpe te kotanga eloko oyo ezali te.
16 Namilobelaki : « Tala, nakolisi mpe nabakisi bwanya mingi koleka moto nyonso
oyo azalaki liboso na ngai, na Yelusalemi. » Motema na ngai etondaki penza na
bwanya mpe na boyebi ebele. 17 Namipesaki makasi mpo na koyekola bwanya mpe,
lisusu, makambo ya bozoba mpe ya liboma ; kasi nasosolaki ete yango mpe ezali kaka
lokola moto azali kolanda mopepe.
18 Pamba te kozala na bwanya mingi ememelaka moto pasi,
mpe kozala na mayele mingi etungisaka motema.
2
Bilengi mpe ezali kaka pamba
Namilobelaki : « Yaka sik’oyo ; nakomekisa yo bilengi mpo ete ozala moto ya
1
esengo ! » Nzokande, yango mpe ezalaki kaka pamba. 2 Na tina na koseka, nalobaki :
« Ezali na yango kaka bozoba ! » Bongo na tina na elengi, nalobaki : « Esalaka
nini ? »
Wana motema na ngai ezalaki nanu kokamba ngai na bwanya, nazwaki mokano
3
ya komipesa na masanga ya vino mpe na makambo ya bozoba. Nazalaki nde na posa
ya kososola bolamu nini moto akoki kozwa na kosala bongo na se ya moyi, na mwa
mikolo ya bomoi na ye.
4 Nazwaki mokano ya kosalisa misala minene : namitongelaki bandako minene
mpe namilonelaki bilanga ya vino mpo na bomoi na ngai ; 5 nasalaki bilanga mpe
nabongisaki bisika mpo na kolona banzete ya ndenge na ndenge, oyo ebotaka
bambuma ; 6 natimolaki mpo na ngai moko, mabulu minene ya mayi mpo na kosopela
banzete ya mike mayi.
7 Nasombaki bawumbu ya mibali mpe ya basi ; kobakisa na motango ya bawumbu
mosusu oyo babotamaki kati na ndako na ngai. Nazalaki mpe na bangombe, bantaba
mpe bameme ebele koleka bakonzi nyonso oyo bazalaki na Yelusalemi liboso na ngai.
8 Nakongolaki mpo na ngai moko palata mpe wolo oyo ewutaki na bomengo ya
bakonzi mpe ya bituka ; nazwaki mpo na ngai bayembi ya basi mpe ya mibali, mpe
oyo esepelisaka makasi mibali : mwasi mpe basi ebele ya kitoko.
9 Nakomaki moto monene koleka bakonzi nyonso oyo bazalaki na Yelusalemi liboso
na ngai ; kasi atako bongo, bwanya ezalaki kaka kotambolisa ngai.
10 Napimelaki miso na ngai eloko moko te
oyo elulaki,
napimelaki motema na ngai esengo moko te.
Motema na ngai esepelaki na misala na ngai nyonso,
mpe yango ezalaki lifuti ya mosala na ngai nyonso.
11 Boye, tango natali misala nyonso
oyo maboko na ngai esalaki
mpe pasi nyonso oyo namonaki mpo na kokokisa yango,
namoni ete nyonso wana ezalaki kaka pamba,
ezali lokola moto azali kolanda mopepe,
ezali na yango na litomba moko te na se ya moyi.
Bwanya mpe bozoba ezali kaka pamba
12 Bongo, nabalolaki makanisi na ngai
mpo na koyekola bwanya, bozoba mpe bolema.
Eloko nini mokitani ya mokonzi akoki kosala,
oyo eleki oyo esila kosalema ?
13 Namonaki ete bwanya ezali malamu koleka bozoba,
ndenge pole ezali malamu koleka molili.
14 Moto ya bwanya ayebi epai azali kokende,
kasi zoba atambolaka na molili ;
kasi nasosoli likambo moko :
suka na bango mibale ekozala kaka ndenge moko.

15 Namilobelaki :
« Suka ya zoba ekozala ndenge moko kaka na suka na ngai ;
sik’oyo, litomba nini ezali na moto
ya kozala na bwanya mingi ? »
Namilobelaki :
« Oyo mpe ezali kaka pamba. »
16 Pamba te ezala moto ya bwanya to zoba,
bakotikala kokanisa bango tango molayi te ;
mpe na mikolo ekoya, bato bakobosana bango mibale.
Moto ya bwanya mpe akokufa lokola moto ya zoba.
17 Boye, nayinaki bomoi, pamba te misala oyo esalemaka na se ya moyi ezali mabe
mpo na ngai. Nyonso wana ezali pamba, ezali lokola moto azali kolanda mopepe.
18 Nayinaki biloko nyonso oyo namonelaki pasi na se ya moyi, pamba te nakotika
yango epai ya moto oyo akoya sima na ngai. 19 Bongo, nani ayebi soki moto yango
akozala moto ya bwanya to zoba ? Nzokande, ye nde akozala na bokonzi na likolo ya
misala nyonso oyo nabimiselaki motoki mpe mayele na ngai na se ya tango. Yango
mpe ezali kaka pamba.
20 Bongo, motema na ngai ekomaki kobungisa elikya likolo ya misala makasi oyo
nazalaki kosala na se ya moyi. 21 Pamba te moto akoki kosala mosala na ye na bwanya,
na boyebi mpe na ndenge esengeli penza ; kasi akotika nyonso oyo azali na yango epai
ya moto oyo amonelaki yango pasi te ; yango mpe ezali pamba mpe mabe makasi.
22 Litomba nini moto akoki kozwa na misala nyonso oyo asali mpe amonelaka pasi
na se ya moyi ? 23 Mikolo nyonso ya mosala na ye ezali kaka pasi mpe komitungisa ;
ezala na butu, makanisi na ye ezalaka na kimia te ; oyo mpe ezali kaka pamba.
Eloko eleki malamu mpo na moto ezali kaka kolia, komela mpe kosepela na
24
mosala na ye. Namoni ete oyo mpe ewuti na loboko na Nzambe ; 25 pamba te soki
Nzambe azalaki te, nani akoki kolia mpe kosepela ?
26 Nzambe apesaka bwanya, mayele mpe esengo na moto oyo asepelisaka Ye ; kasi
apesaka mosala ya kosangisa mpe ya konduka bomengo epai ya moto oyo asalaka
masumu mpo ete atika yango na maboko ya moto oyo asepelisaka Nzambe.
Wana mpe ezali pamba, ezali lokola moto azali kolanda mopepe.
3
Likambo nyonso ezalaka na tango na yango
1 Likambo nyonso ezalaka na tango na yango,
mpe mosala nyonso ezalaka na ngonga na yango,
na se ya moyi.
2 Ezali na tango ya kobotama mpe tango ya kokufa,
tango ya kolona mpe tango ya kopikola oyo elonami ;
3 tango ya koboma mpe tango ya kobikisa,
tango ya kobuka mpe tango ya kotonga ;
4 tango ya kolela mpe tango ya koseka,
tango ya kosala matanga mpe tango ya kobina ;
5 tango ya kopanza mabanga mpe tango ya kosangisa yango,
tango ya kopesa beze mpe tango ya kotika kopesa beze ;
6 tango ya koluka mpe tango ya kobungisa,
tango ya kobomba mpe tango ya kobwaka ;
7 tango ya kopasola mpe tango ya kobamba,

tango ya kokanga monoko mpe tango ya koloba ;
8 tango ya kolinga mpe tango ya koyina,
tango ya bitumba mpe tango ya kimia.
9 Litomba nini mosali azwaka na mosala oyo amonelaka pasi ? 10 Natalaki
mokumba oyo Nzambe amemisaki bato. Nzambe asalaka eloko na eloko malamu na
11
tango na yango ; atiaka lisusu, kati na mitema ya bato, posa ya koyeba mabombami
na Ye. Nzokande, bato bakokaka te kososola mosala ya Nzambe, kobanda na ebandeli
kino na suka.
12 Nayebi ete ezali na eloko moko oyo eleki malamu mpo na bato : ezali kaka
kosepela mpe kozala malamu tango bazali na bomoi. 13 Yango wana, tika ete moto
na moto alia, amela mpe amona bolamu kati na mosala na ye nyonso, pamba te ezali
likabo ya Nzambe.
14 Nayebi ete makambo nyonso oyo Nzambe asalaka ewumelaka seko ; boye ezali
ata na eloko moko te ya kobakisa na likolo na yango to ya kolongola kati na yango.
Nzambe asalaka yango bongo mpo ete bakumisa Ye.
15 Makambo oyo ezali lelo esila kozala na kala,
mpe makambo oyo ekoya ezala wuta kala ;
Nzambe nde azongisaka makambo
oyo esila koleka na tango ya kala.
16 Namonaki lisusu likambo moko na se ya moyi :
ezala na esika oyo basambisaka bato, mabe ezali kaka ;
ezala na esika ya bosembo, mabe ezangaka te.
17 Namilobelaki kati na ngai :
« Nzambe akosambisa, ezala bato ya sembo to bato mabe,
pamba te ezali na tango mpo na likambo moko na moko,
mpe ezali na tango mpo na kosambisa
likambo moko na moko. »
18 Namilobelaki lisusu : « Nzambe amekaka bato mpo ete bakoka komimona bango
moko ete bazali lokola banyama. 19 Suka ya moto ezali lokola suka ya nyama : bango
mibale basukaka kaka ndenge moko ; ndenge moko akufaka, mosusu mpe akufaka
kaka bongo. Bango nyonso bazali kaka na pema moko : moto aleki nyama na eloko
te. Nyonso wana ezali kaka pamba. 20 Nyonso ekendaka kaka esika moko ; nyonso
ewutaki na putulu, mpe nyonso ekozonga kaka na putulu. 21 Nani ayebi soki molimo
ya moto emataka na likolo, mpe soki molimo ya nyama ekitaka na se ya mabele ? »
22 Boye, nasosolaki ete ezali na eloko moko te oyo eleki malamu mpo na moto, soki
kaka te kosepela mpe komona bolamu na mosala na ye, pamba te yango nde ezali
litomba na ye. Nani akoki kosunga ye mpo ete amona makambo oyo ekoya sima na
ye ?
4
Minyoko
Natalaki lisusu mpe namonaki minyoko nyonso oyo ezali na se ya moyi :
1
Namonaki mpinzoli ya banyokolami,
mpe moto akobondisa bango azalaki te ;
nguya ezalaki na ngambo ya banyokoli,
mpe moto akobondisa bango azalaki te.
2 Yango wana, namonaki ete bato oyo basila kokufa kala
bazali na bango kutu malamu
koleka bato oyo bazali nanu na bomoi.
3Mpe moto oyo atikala nanu kozala te

azali malamu koleka bango mibale,
pamba te atikala nanu komona te misala mabe
oyo esalemaka na se ya moyi.
Mosala mpe makama na yango
4 Namoni
ete pasi nyonso oyo bato bamonaka na mosala mpe lokumu oyo bazwaka
na misala na bango, ewutaka kaka na bilulela ya moto liboso ya moninga na ye.
Wana mpe ezali pamba, ezali lokola moto azali kolanda mopepe.
5 Moto oyo azangi mayele akangaka maboko na ye
mpe amibebisaka ye moko.
6 Loboko moko oyo etondi na kimia ezali malamu
koleka maboko mibale oyo etondi na misala makasi
mpe na kolanda mopepe.
Ezali mabe mpo na moto kovanda ye moko
Namonaki lisusu likambo mosusu ya pamba na se ya moyi :
7
8 Ezalaki na moto moko oyo azalaki kaka ye moko,
azalaki ata na mwana to ndeko te ;
azalaki kopema te na mosala na ye ya makasi,
kasi bomengo na ye etikalaki te kotondisa miso na ye.
Mpe atikalaki komituna te :
« Nani oyo ngai nazali komonela pasi boye ?
Mpe mpo na nini nazali komipimela bomengo ? »
Wana mpe lisusu ezali pamba :
ezali mosala ya mpunda !
9 Bato mibale bazali malamu koleka moto moko,
pamba te bakozwa lifuti ya malonga na mosala na bango.
10 Soki moko akweyi, moninga na ye akoki kosunga ye ;
kasi mawa na moto oyo akweyi
mpe azangi moto oyo akosunga ye !
11 Mpe lisusu, soki bato mibale balali esika moko,
bayokaka moto ;
kasi moto oyo azali ye moko,
ndenge nini akoki koyoka moto ?
12 Soki moto azali ye moko, monguna akoki kolonga ye ;
kasi soki bato bazali mibale, bakoki kotelemela monguna.
Kamba ya basinga misato ekatanaka noki te.
Botombolami ezali pamba
Elenge mobola ya mayele azali malamu koleka mokonzi ya mobange oyo azangi
13
mayele mpe ayokaka toli te ; 14 ezala soki elenge mobali yango abotama mobola kati
na mokili na ye to awuti kobima na boloko mpo na kokoma mokonzi. 15 Namonaki
bato nyonso ya bomoi, oyo bazali kotambola na se ya moyi kolanda elenge mobali
lokola mokitani ya mokonzi. 16 Ata soki bato oyo bazalaki kosepela na ye bazalaki
ebele koleka, kasi bato oyo bakoya sima bakoki koboya ye. Yango mpe ezali pamba,
ezali lokola moto azali kolanda mopepe.
17 Batela makolo na yo tango ozali kokende na Ndako ya Nzambe ; eleki malamu
kokende kuna mpo na koyoka, kasi mpo na kobonza mbeka ya bazoba te, pamba te
bayebaka te ete basalaka mabe.
5
Kokisaka ndayi na yo epai ya Nzambe
1 Kowelela te kofungola monoko na yo,
mpe tika ete motema na yo ewelela te
kobimisa liloba liboso ya Nzambe !
Pamba te Nzambe azali na likolo,
mpe yo ozali na mabele.
Boye, tika ete maloba na yo ezalaka mingi te !
2 Ndenge ndoto eyaka soki moto azali na misala mingi,
ndenge wana mpe maloba ebele ebimisaka bozoba.
3 Soki olapi ndayi liboso ya Nzambe,
kowumela te mpo na kokokisa yango ;
pamba te Nzambe asepelaka na bazoba te ;
kokisa ndayi na yo.
4 Eleki malamu ete olapa na yo kutu ndayi te na esika ya kolapa ndayi mpe ozanga
kokokisa yango. 5 Kotika te ete monoko na yo ememisa yo masumu, mpe kokende
koloba te liboso ya basali ya Nzambe : « Ndayi na ngai ezalaki libunga. » Mpo na
nini Nzambe atomboka mpo na maloba na yo mpe abebisa misala ya maboko na yo ?
6 Ndoto ebele mpe maloba ebele ezali kaka pamba ; yango wana tosa nde Nzambe.
Bomengo ezali pamba

Soki omoni ete bazali konyokola mobola kati na mokili, bongo boyengebene mpe
7
bosembo etiolami, kokamwa likambo yango te ; pamba te mokambi moko azali na
se ya mokambi mosusu ; mpe na likolo na bango mibale, ezali na bakonzi mosusu
oyo baleki na bokonzi. 8 Biloko oyo mabele ebotaka ezali mpo na bolamu ya bato
nyonso ; ezala mokonzi, abikaka mpe na mbuma ya bilanga.
9 Moto oyo alingaka mbongo atondaka yango te, mpe moto oyo alingaka bomengo,
bozwi na ye etondisaka ye te. Wana mpe ezali kaka pamba.
10 Ndenge bozwi ya moto ekomaka ebele,
ndenge wana mpe bato oyo baliaka yango bakomaka ebele ;
bongo litomba nini nkolo na yango akozwa,
soki kaka te komona yango na miso ?
11 Pongi ya mosali ezalaka ya kimia,
ata soki alie moke to mingi ;
kasi bomengo ya mozwi ezangisaka ye pongi.
12 Namoni mabe moko na se ya moyi,
epesaka penza mawa :
moto abombi bomengo na ye,
kasi ememeli ye pasi ;
13 likambo moko ya mabe ya mbalakata
ebebisi bomengo yango,
mpe mwana na ye azangi libula ya kokitana na yango.
14 Ndenge abotamaki bolumbu
wuta na libumu ya mama na ye,
ndenge mpe akozanga bolumbu,
akomema ata mbuma moko te ya mosala na ye.
15 Oyo mpe ezali lisusu pasi oyo epesaka mawa :
ndenge moto ayaki, ndenge mpe akozonga.

Bongo litomba na ye ezali nini ?
Asali kaka mpo na mopepe ?
16 Alekisi mikolo nyonso ya bomoi na ye kati na molili,
na pasi, na komitungisa mpe na kanda.
17 Mpo na yango, tala likambo
oyo ngai namoni ete ezali malamu :
ebongi na moto kolia, komela
mpe kosepela na mbuma ya mosala na ye na se ya moyi,
na mikolo ya bomoi oyo Nzambe apesi ye,
pamba te yango nde libula na ye.
18 Kutu, epai na moto nyonso oyo Nzambe apesi bomengo mpe biloko ebele, bongo
apesi ye lisusu makoki ya kosalela yango, ya kozwa libula na ye mpe ya kosepela na
mbuma ya mosala na ye, wana ezali penza likabo ya Nzambe ! 19 Nzokande, wana
Nzambe akotondisa motema na ye na esengo, moto yango akosala keba te na motango
ya mikolo ya bomoi na ye.
6
Bozwi mpe lokumu ezali biloko pamba
Namoni mabe mosusu na se ya moyi, mpe ezali kilo makasi mpo na bato : 2 ezali
1
na bato oyo bazwi kowuta na Nzambe bozwi, biloko ebele mpe lokumu mpo ete
bazanga eloko moko te oyo mitema na bango ekoki kozala na yango posa ; kasi Ye
moko Nzambe apimeli bango makoki ya kosepela na yango, pamba te moto mosusu
nde azali kosepela na yango. Wana mpe ezali pamba, mpe ezali mabe oyo epesaka
penza mawa.
3 Soki moto aboti bana nkama moko mpe azwi ngolu ya kowumela mibu ebele na
bomoi ; bongo, atako awumeli mibu ebele na bomoi, asepeli te na bozwi na ye mpe
azangi ata kunda, nalobi solo ete mwana oyo abotami ya kokufa azali malamu koleka
ye ; 4 pamba te, mwana oyo abotami ya kokufa, abotami pamba, azongi kati na molili,
mpe bakokanisa ye lisusu te ; 5 atako amoni moyi te to atikali koyeba ata eloko moko
te, azali na kimia koleka mozwi. 6 Ata awumeli na bomoi mibu nkoto moko mbala
mibale, akotikala komona esengo te. Boni, bato nyonso bakendaka kaka esika moko
te ?
7 Pasi nyonso oyo moto amonaka
ezali mpo ete akokisa baposa na ye,
nzokande baposa yango esilaka kaka te.
8 Moto ya bwanya aleki moto oyo azangi mayele na nini ?
Litomba nini mobola azali na yango
ata ayebi kotambola liboso ya bato mosusu ?
9 Biloko oyo moto azali komona na miso
ezali malamu koleka biloko oyo azali na yango na makanisi :
yango mpe ezali pamba,
ezali lokola moto azali kolanda mopepe.
Tango kimia ezalaka malamu koleka maloba
10 Ekelamu nyonso oyo ezali
esila koyebana na kombo na yango,
mpe eyebani malamu soki moto azali nani :
akoki te kotelemela oyo aleki ye na makasi.
11 Soki maloba eleki mingi,
makambo ya pamba-pamba eyaka mpe ebele ;
bongo litomba na yango ezali penza nini ?

Pamba te, nani ayebi likambo oyo ezali malamu mpo na bomoi ya moto, na
12
mikolo na ye nyonso ya bomoi ya pamba oyo azali kolekisa lokola elili ? Nani akoki
koyebisa ye makambo oyo ekoya sima na ye, na se ya moyi ?
7
Bwanya
1 Kokende sango ya malamu eleki malasi ya solo kitoko na motuya,
mpe mokolo ya kufa eleki mokolo ya mbotama na malamu.
2 Kokende na ndako ya matanga ezali malamu
koleka kokende na ndako oyo ezali na feti,
pamba te kufa ezali suka ya moto nyonso ;
yango wana, bato nyonso oyo bazali na bomoi
basengeli kokanisaka na tina na yango.
3 Mawa eleki koseka na malamu,
pamba te elongi ya mawa eyeisaka motema esengo.
4 Motema ya moto ya bwanya ezalaka kati na ndako ya matanga,
kasi motema ya zoba ezalaka kati na ndako ya bisengo.
5 Koyoka pamela ya moto ya bwanya
ezali malamu koleka koyoka banzembo ya zoba.
6 Koseka ya bazoba ezalaka lokola makelele ya basende
oyo ezali kozika na se ya nzungu ;
wana mpe ezali pamba.
7 Minyoko ekomisaka moto ya bwanya zoba,
mpe bakado epengwisaka motema.
8 Suka ya likambo ezali malamu koleka ebandeli ya likambo ;
kokanga motema ezali malamu koleka lolendo.
9 Kotombokaka noki te,
pamba te kanda evandaka kati na bazoba.
10 Kolobaka te : « Mpo na nini mikolo eleki ezali malamu koleka mikolo ya lelo ? »
Pamba te bwanya etindaka te bato kotuna mituna ya boye.
11 Bwanya ezali lokola libula,
ezalaka malamu mpe epesaka litomba
na bato oyo bamonaka moyi.
12 Bwanya ezali lokola nguba,
ndenge mpe mosolo ezalaka nguba ;
kasi litomba ya boyebi ezali ete
ebatelaka bomoi ya bato oyo bazali na yango.
13 Tala malamu misala ya Nzambe :
Nani akoki kosembola eloko oyo Ye asili kogumba ?
14 Na mokolo ya malamu, sepela ;
na mokolo ya mabe, kanisa ;
pamba te Nzambe nde asala nyonso mibale
mpo ete moto ayeba te makambo oyo ekoya sima na ye.
15 Na mikolo ya pamba ya bomoi na ngai, namonaki makambo oyo nyonso :
Moto ya sembo akufi mpo na bosembo na ye,
mpe moto mabe awumeli na bomoi mpo na mabe na ye.

16 Kolekisa ndelo te ya kozala moto ya sembo
to ya kozala moto ya bwanya ;
mpo na nini komibebisa ?
17 Kolekisa ndelo te ya kozala moto mabe to ya kozala zoba ;
mpo na nini kokufa liboso ete mikolo
ya bomoi na yo ekoka ?
18 Ezali malamu kokangama na toli ya liboso
mpe kosimba toli ya mibale,
pamba te moto oyo atosaka Nzambe
akosalela toli nyonso mibale.
19 Bwanya ekomisaka moto oyo azali na yango makasi

koleka bakambi zomi kati na engumba.
20 Kati na mokili, ezali na moto moko te ya sembo oyo asalaka kaka malamu,
bongo azanga kosala masumu.
21 Kotiaka matoyi na bilobaloba ya bato te,

noki te okoyoka mosali na yo kotiola yo ;
22 pamba te, oyebi malamu, kati na motema na yo,
ete yo mpe otiolaka bato mosusu mbala mingi.
23 Namekaki kososola makambo wana nyonso na nzela ya bwanya,
namilobelaki : « Nakosala nyonso mpo ete nakoma moto ya bwanya, »
kasi bwanya ezalaki kaka mosika na ngai.
24 Nyonso oyo ezalisami ezali mosika,
mozindo mpe mozindo makasi ;
nani akoki komona yango ?
25 Boye, na motema na ngai mobimba,
namipesaki mpo na kososola, koyeba,
koluka bwanya mpe boyebi ;
mpe mpo na kososola bozoba ya mabe
elongo na liboma ya bozoba.
26 Namoni likambo oyo :

mwasi oyo motema na ye ezali
lokola motambo to monyama,
oyo maboko na ye ezali lokola minyololo, azali mabe koleka kufa ;
mobali oyo asepelisaka Nzambe akotikala kokangama te na motambo na ye,
kaka mobali oyo asalaka masumu nde akokangama na motambo na ye.
27 Mosakoli alobi : « Tala makambo oyo nasosoli sima na koyekola mwasi moko na
moko mpo na kozwa mayele :
28 Nazali koluka, kasi nanu namoni te.
Namoni mobali moko ya sembo kati na mibali nkoto moko,
kasi namoni ata mwasi moko te ya sembo kati na basi nyonso !
29 Tala makambo oyo nasosoli :
Nzambe asala bato mpo ete bazala malamu,
kasi bato bamilukelaka mindondo bango moko. »
8
1Nani azali lokola moto ya bwanya ?
Nani ayebi kolimbola makambo ?
Bwanya engengisaka elongi ya moto,
mpe efungolaka elongi oyo ekangama.
Kotosa mokonzi
Nalobi : Tosaka mitindo ya mokonzi, pamba te olapaki ndayi liboso ya Nzambe.
2
3 Kolongwaka na lombangu te liboso ya mokonzi mpe kobundelaka likambo ya mabe
te, pamba te mokonzi asalaka kaka makambo oyo esepelisaka ye. 4 Lokola liloba ya
mokonzi ezalaka na bokonzi, nani akoki koloba na ye : « Ozali kosala nini ? »
5 Moto nyonso oyo atosaka mibeko na ye
akokweyela pasi te,
mpe motema ya moto ya bwanya eyebaka tango ya malamu
mpe lolenge ya malamu ya kosalela.
6 Pamba te, ezali na tango ya malamu
mpe na lolenge ya malamu ya kosalela na likambo nyonso.
Atako bongo, pasi ekweyelaka kaka moto.
7 Lokola moto moko te ayebi makambo oyo ekoya sima,
nani akoki koyebisa moninga ndenge ekoyela ye ?
8 Ndenge moto moko te azali na bokonzi
likolo ya pema ya bomoi na ye mpo ete akanga yango,
ndenge mpe moto moko te azali na bokonzi
likolo ya mokolo na ye ya kufa.
Ndenge moto moko te apemaka na tango ya bitumba,
ndenge mpe misala mabe ebikisaka te
bato oyo basalaka yango.
9 Namonaki makambo nyonso wana, tango natiaki mayele na ngai mpo na koluka
koyeba makambo nyonso oyo esalemaka na se ya moyi. Ezali na tango oyo moto
amatelaka bato mosusu mpo na konyokola bango. 10 Mpe lisusu, namonaki ete bazali
kokunda bato mabe ; bongo bato oyo bazalaki kokende mpe kozonga na Esika ya bule
bazalaki kokumisa bato mabe wana kati na engumba mpo na makambo oyo bazalaki
kosala. Wana mpe ezali kaka pamba.
11 Soki etumbu epesami noki te mpo na mabe oyo esalemi, mitema ya bato
etondaka na makanisi ya kosala mabe. 12 Atako moto oyo asalaka masumu asali
mabe mbala nkama moko mpe awumeli tango molayi na bomoi, nayebi solo ete bato
oyo batosaka Nzambe bakozala bato ya esengo ; pamba te bazali na botosi liboso na
Ye. 13 Nzokande, lokola bato mabe batosaka Nzambe te, makambo na bango mpe
ekotambola malamu te, mpe mikolo ya bomoi na bango ekowumela te lokola elili.
Ezali lisusu na eloko moko ya pamba oyo elekaka na mokili : bato ya sembo
14
bazwaka lifuti oyo ebongi na bato mabe, mpe bato mabe bazwaka lifuti oyo ebongi
na bato ya sembo. Nazali koloba solo ete wana mpe ezali kaka pamba.
15 Bongo, nakumisaki esengo, pamba te ezali na eloko moko te na se ya moyi oyo
eleki malamu mpo na moto, soki kaka te kolia, komela mpe kosepela. Boye esengo
esengeli kobila ye kati na mosala na ye mikolo nyonso ya bomoi oyo Nzambe apesa
ye na se ya moyi.
16 Tango natiaki mayele na ngai mpo na koluka koyeba bwanya mpe kososola
mosala ya moto kati na mokili, —ata soki miso na ye ezwaka pongi te, ezala na moyi
to na butu— 17 namonaki nyonso oyo Nzambe asala. Moto moko te akoki kososola
makambo oyo elekaka na se ya moyi. Soki asali makasi mpo na koyeba, akotikala te
kososola tina na yango ; mpe ata soki moto ya bwanya abeti tolo ete ayebi, akotikala
kaka kososola yango te.
9
Suka ya bato nyonso ezali kaka ndenge moko
1 Boye, nakanisaki mingi na makambo oyo nyonso mpe namonaki ete, ezala moto
ya sembo, moto ya bwanya elongo na makambo nyonso oyo basalaka, bazali na
maboko ya Nzambe ; kasi moko te ayebaka soki bolingo to koyina ezelaka ye. 2 Bato
nyonso basukaka kaka ndenge moko : ezala moto ya sembo to moto mabe, ezala moto
malamu to moto oyo asalaka masumu, ezala moto ya peto to moto ya mbindo, ezala
moto oyo abonzaka mbeka to moto oyo abonzaka mbeka te.
Ndenge ezalaka mpo na moto ya motema malamu
ndenge mpe ezalaka mpo na moto ya masumu ;
ndenge ezalaka mpo na moto oyo alapaka ndayi
ndenge mpe ezalaka mpo na moto oyo abangaka kolapa ndayi.
3 Tala likambo oyo ezali mabe kati na makambo nyonso oyo esalemaka na se ya
moyi : bato nyonso basukaka kaka ndenge moko ; lisusu, mitema ya bato etonda na
mabe, mpe bozoba ezalaka kati na mitema na bango wana bazali nanu na bomoi ;
mpe, sima na yango, bakokufa kaka.
4 Moto nyonso oyo azali kati na bato ya bomoi azalaka na elikya ; mbwa ya bomoi
ezali malamu koleka nkosi oyo ekufa.
5 Pamba te bato ya bomoi bayebaka ete bakokufa ;
kasi bato oyo bakufa bayebaka lisusu eloko moko te,
bazalaka lisusu te na litomba ya kozwa,
mpo ete babosana bango.
6 Bolingo na bango, koyina na bango
mpe baposa na bango esila kolimwa ;
bakozwa lisusu litomba ata moko te
kati na makambo nyonso oyo esalemaka na se ya moyi.
7 Kende, lia bilei na yo na esengo mpe mela masanga na yo ya vino na motema ya
esengo ; pamba te Nzambe asili kondima misala na yo. 8 Tika ete bilamba na yo ezala
tango nyonso peto, mpe nzoto na yo elumba tango nyonso solo ya malasi.
9 Sepela na bomoi na yo elongo na mwasi na yo, oyo olingaka na mikolo nyonso ya

bomoi ya pamba oyo Nzambe apesi yo na se ya moyi ; solo, na mikolo na yo nyonso ya
pamba, pamba te yango nde ezali mbano ya bomoi na yo mpo na misala nyonso oyo
omonelaka pasi na se ya moyi. 10 Mosala nyonso oyo loboko na yo ekokoka kosala,
sala yango na makasi na yo nyonso ; pamba te kati na mboka ya bakufi epai wapi
okokende, ezala mosala, mabongisi, boyebi to bwanya ezalaka kuna te.
11 Namonaki lisusu likambo moko na se ya moyi :
mimekano ezalaka kaka te mpo na moto oyo aleki mbangu,
bitumba ezalaka kaka te mpo na bato ya makasi,
bilei ezalaka kaka te mpo na bato ya bwanya,
bomengo ezalaka kaka te mpo na bato oyo baleki na mayele,
mpe bolamu ezalaka kaka te mpo na bato ya bososoli ;
pamba te pasi mpe bisengo ekomelaka mpe bango nyonso.
12 Moto moko te ayebi tango nini ngonga na ye ekokoka :

ndenge mbisi ekangamaka
na monyama to ndenge banyama ekangamaka na motambo, ndenge wana mpe bato
bakangamaka na mitambo ya pasi oyo ekweyelaka bango na mbalakata.
Bwanya ezali malamu koleka bozoba
Namonaki lisusu na se ya moyi, ndakisa moko ya bwanya oyo ezalaki na tina
13
mingi mpo na ngai : 14 ezalaki na engumba moko ya moke oyo ezalaki mpe na bato
moke ; bongo mokonzi moko ya nguya ayaki kobundisa yango, azingelaki yango mpe
atongaki milako mpo na kokonza engumba yango. 15 Nzokande, kati na engumba
yango, ezalaki na mobola moko oyo azalaki moto ya bwanya ; abikisaki yango na
bwanya na ye, kasi moto moko te akanisaki mobola yango.
16 Boye namilobelaki : « Bwanya ezali malamu koleka makasi ya nzoto. » Kasi
bwanya ya mobola etiolamaka, mpe bayokaka maloba na ye te.
17 Bayokaka maloba ya kimia ya moto ya bwanya
koleka makelele ya mokonzi ya bazoba.
18 Bwanya ezali malamu koleka bibundeli ya basoda,
kasi mbeba moko ekoki koboma bolamu na yango nyonso.
10
1 Ndenge nzinzi ekufa ekomisaka malasi solo mabe,
ndenge wana mpe mwa bozoba ebebisaka
bwanya mpe lokumu.
2 Motema ya moto ya bwanya ekendaka
na nzela ya malamu,
kasi motema ya zoba ekendaka na nzela ya mabe.
3 Ata tango zoba atambolaka na nzela,
bozangi mayele na ye etalisaka
na bato mosusu ete azali zoba.
4 Soki mokonzi atombokeli yo,
kolongwa na esika na yo ya mosala te ;
pamba te motema ya kokita epekisaka bambeba minene.
5 Namonaki mabe moko na se ya moyi,
lokola libunga epai ya bakonzi :
6 bazoba batombolami na bisika ya lokumu makasi,
kasi bazwi batikali na bisika ya se.
7 Namonaki bawumbu kotambola likolo ya bampunda,
mpe bakonzi kotambola na makolo lokola bawumbu.
8Moto oyo atimoli libulu akoki kokweya
kati na yango ;
mpe moto oyo abuki mir ya lopango,
nyoka ekoki koswa ye.
9 Moto oyo abukaka mabanga akoki kozoka na yango,
oyo apasolaka mabaya akoki mpe kozwa likama.
10 Soki epasola esili minu mpe bapelisi yango te,

moto oyo akosalela yango akobimisa makasi mingi ;
kasi bwanya epesaka elonga.
11 Soki nyoka eswi moto liboso ete asakanisa yango,
litomba ezali lisusu te epai ya moto
oyo asakanisaka banyoka.
12 Maloba ya moto ya bwanya epesaka esengo,
kasi maloba ya zoba elukelaka ye makambo.
13 Abandaka na maloba ya bozoba
mpe asukisaka na maloba ya mabe.
14 Zoba alobaka mingi.
Moto moko te ayebi makambo oyo ekoya ;

nani akoki koyebisa ye makambo
oyo ekosalema sima na ye ?
15 Mosala ya zoba elembisaka ye,
ayebi ata kutu te nzela oyo ememaka na engumba.
16 Mawa na mokili oyo mokonzi na yango
azali mwana moke,
mpe oyo bakambi na yango balangwaka
masanga na tongo-tongo !
17 Esengo na mokili oyo mokonzi na yango abotama
na libota ya bato minene,
mpe oyo bakambi na yango baliaka na tango
oyo esengeli mpo na kozwa makasi,
kasi mpo na kolangwa masanga te.
18Soki moto azali goyigoyi,
likolo ya ndako na ye ekobukana ;
soki maboko na ye elemba,
ndako na ye ekotanga mayi.
19 Basalaka feti mpo na kosepela,
mpe masanga ya vino epesaka esengo na motema,
mpe mbongo epesaka biyano na makambo nyonso.
20Kolakela mokonzi mabe te,
ezala kati na motema na yo ;
kolakela mozwi mabe te,
ezala na mbeto na yo ya kolala,
pamba te ndeke ya likolo ekoki komema maloba na yo
mpe kopanza sango ya maloba na yo.
11
Kosala tango moyi ezali nanu
1 Bwaka lipa na yo na likolo ya mayi,
pamba te sima na mikolo ebele, okomona yango lisusu.
2 Kaba biloko na yo na bato sambo to mwambe,

pamba te oyebi te pasi nini ekoki koya na mokili.
3 Soki mapata etondi na mayi,
ebetisaka mvula na mokili.
Nzete etikalaka kaka na esika oyo ekweyi,
ezala na ngambo ya sude to na ngambo ya nor.
4 Moto oyo atalaka mopepe akolona nkona te,
moto oyo atalaka mapata akobuka bambuma te.
5Ndenge oyebi te nzela ya mopepe
to ndenge nini moto asalemaka kati na libumu ya mama na ye,
ndenge wana mpe okokoka te kososola misala ya Nzambe
oyo azali Mokeli ya nyonso.
6Na tongo, lona milona na yo,
mpe na pokwa, kopemisa maboko na yo te,
pamba te oyebi te milona nini ekobima,
ya tongo to ya pokwa to mpe nyonso mibale ekobima malamu.
Kanisa Mokeli na yo tango ozali nanu elenge
7 Pole ezali malamu,
mpe miso esepelaka komona moyi.
8 Yango wana, soki moto asali mibu ebele na bomoi,
tika ye asepela na mibu yango nyonso ;
kasi tika ete abosana te ete mibu ya pasi ekozala ebele,
mpe ete makambo nyonso oyo ekoya sima ezali pamba.
9 Elenge, sepela na bolenge na yo,
mpe tika ete motema na yo esepela
na mikolo ya bolenge na yo !
Landa nzela ya motema na yo
mpe nyonso oyo esepelisaka miso na yo ;
kasi yeba ete, mpo na makambo wana nyonso,
Nzambe akosambisa yo.
10 Yango wana, longola mawa na motema na yo,
longola pasi na nzoto na yo ;
pamba te bolenge mpe bomwana ezali pamba.
12
Kobosana Mokeli na yo te
1 Kanisa Mokeli na yo,
na mikolo nyonso ya bolenge na yo,
liboso ete mikolo ya pasi ekomela yo,
mpe mibu epusana, mibu oyo okoloba na tina na yango :
« Nazali kosepela na ngai na yango te ; »
2 liboso ete moyi mpe pole, sanza mpe minzoto,
ekoma molili,
mpe mapata ezonga sima na mvula ;
3 tango bakengeli ya ndako bakolenga,
mpe bato ya makasi bakofukama ;
tango basi oyo banikaka ble bakotika konika yango

mpo ete bazali lisusu mingi te,
mpe bato oyo batalaka na maninisa
bakobungisa kitoko na bango ;
4 tango bikangelo ya ekuke ekokangama na balabala,
mpe makelele ya basi oyo banikaka ble ekosila ;
tango bato balamukaka na banzembo ya bandeke
mpe bayembi ya basi batikaka koyemba ;
5 tango bato bakomaka kobanga komata likolo,
mpe bakomaka kobanga makama na nzela ;
tango nzete ya pome ebimisaka mbuma,
tango mabanki ekomaka kilo,
mpe baposa ekokisamaka lisusu te ;
pamba te moto akendaka na ndako ya libela,
mpe basi oyo balelaka na bibembe
basanganaka na balabala.
6 Solo, kanisa Mokeli na yo liboso ete
singa ya palata ekatana, kopo ya wolo efinana,
eloko ya mayi ebukana na libulu ya mayi,
mpe mashini oyo babendelaka mayi na libulu ebukana ;
7 liboso ete putulu ezonga na mabele
epai wapi ewutaki,
mpe pema ezonga epai ya Nzambe oyo apesaki yango.
8 Pamba na pamba, elobi mosakoli,
makambo nyonso ezali kaka pamba.
Suka ya mateya
Mosakoli azalaki kaka moto ya bwanya te, kasi azalaki mpe koyekolisa bato
9
boyebi ; akanisaki mingi, alukaki mingi mpe atiaki na molongo masese ebele penza.
10 Mosakoli asalaki makasi mpo na koluka koyeba maloba ya elengi mpe kokoma na
bosembo makambo ya solo.
Maloba ya bato ya bwanya ezali lokola banzube, mpe buku ya masese na bango
11
ezali lokola basete oyo ekotaka makasi na libaya. Masese yango nyonso ewuti epai
ya Mobateli mpate moko. 12 Mwana na ngai, keba ete obakisa eloko moko te na likolo
na yango.
Suka ezali te mpo na kokoma mikanda ebele, mpe koyekola mingi elembisaka nzoto.
13 Yoka suka ya mateya nyonso :
Tosa Nzambe mpe batela mibeko na Ye,
pamba te yango nde eleki na tina mpo na moto.
14 Pamba te, Nzambe akomema misala nyonso na kosambisama,
ezala oyo ebombama, ya malamu to ya mabe.
Loyembo ya Salomo 1:1 989 Loyembo ya Salomo 1:11
Loyembo ya Salomo
1 Oyo nde nzembo oyo eleki kitoko kati na banzembo ya Salomo.
Kosanzola bolingo
Elenge mwasi
2 Tika ete bibebu na yo epesa ngai beze,
pamba te bolingo na yo eleki vino na elengi.
3 Solo ya malasi na yo ezali kitoko,
mobimba na yo ezali lokola solo ya malasi ya kitoko
oyo epanzani ;
yango wana bilenge basi balingaka yo !
4 Tokende na yo elongo, tokima mbangu !
Mokonzi akotisi ngai na bashambre na ye !
Tovanda elongo na esengo mpe tosepela na tina na yo,
tosanzola bolingo na yo, oyo eleki vino ya kitoko na elengi.
Solo, ezali na pamba te nde basi balulaka yo !
5 Oh bilenge basi ya Yelusalemi,
nazali mwindo, kasi nazali kitoko !
Solo, nazali mwindo lokola bandako ya kapo ya Kedari,
lokola barido ya kitoko na ndako ya kapo ya Salomo.
6 Kokamwa ngai te mpo ete nazali mwindo,
pamba te moyi nde eyindisi ngai.
Bana mibali ya mama na ngai basilikelaki ngai,
bakomisaki ngai mokengeli bilanga ya vino.
Solo, bilanga na ngai moko ya vino,
nazalaki kokoka lisusu te kokengela yango.
7Oh mobali oyo ngai nalingaka,
yebisa ngai esika nini oleisaka bibwele na yo,
esika nini opemisaka bampate na yo na midi !
Mpo na nini nazala lokola mwasi oyo azali koyengayenga
sima na bibwele ya baninga na yo ?
Babateli bibwele
8 Oh mwasi oyo aleki basi nyonso na kitoko,
soki oyebi yango te, landa kaka matambe ya bibwele,
na banzela oyo yango elekeli,
mpe leisa bana bantaba ya basi na yo pembeni ya bandako ya kapo ya babateli
bibwele.
Elenge mobali
9 Oh bolingo na ngai, nazali komona yo
lokola mpunda ya mwasi oyo ebendaka shar ya Faraon.
10 Matama na yo ezalaka kitoko kati na biloko ya matoyi,
mpe kingo na yo ebongaka na mayaka.
Babateli bibwele
11 Tokolukela yo biloko ya matoyi ya wolo
oyo batia bambuma ya mike-mike ya palata.

Elenge mwasi
12 Tango mokonzi azalaki kolia na mesa na ye,
malasi na ngai ya nare ezalaki kopanza
solo na yango ya kitoko.
13 Molingami na ngai azali mpo na ngai
lokola liboke ya malasi ya mire,
akolekisa butu na ye na kati-kati ya mabele na ngai.
14 Molingami na ngai azali mpo na ngai
lokola liboke ya bambuma ya ene oyo ewutaka
na bilanga ya vino ya Eyini-Gedi.
Elenge mobali
15 Oh mwasi na ngai ya motema, ozali kitoko !
Solo, ozali penza kitoko makasi !
Miso na yo elala lokola ebenga.
Elenge mwasi
16 Mobali na ngai, tala ndenge nini ozali kitoko !
Ozali penza elengi.
Mbeto na biso ezali nde matiti ya mobesu,
17 makonzi ya ndako na biso esalemi na banzete ya sedele,
mpe balate na yango, na banzete ya sipele.
2
Mwasi
1 Nazali lokola fololo oyo ebotaka na etando ya Saroni,
fololo oyo babengaka lisi ya lubwaku.
Elenge mobali
2 Ndenge fololo oyo babengaka lisi ezalaka kati na banzube,
ndenge wana mpe mwasi na ngai ya motema
azalaka kati na bilenge basi.
Elenge mwasi
3 Ndenge nzete ya pome ezalaka kati na banzete ya zamba,
ndenge wana mpe mobali na ngai azalaka
kati na bilenge mibali.
Nasepelaka kovanda na se ya elilingi na ye,
mpe mbuma na ye ezalaka elengi na monoko na ngai.
4 Amemaki ngai na esika oyo bamelaka masanga,
mpe bendele na ye likolo na ngai ezali bolingo.
5 Lendisa ngai na bagato oyo basali na bambuma ya vino,
sunga ngai na bapome,
pamba te nabeli maladi ya bolingo.
6 Tika ete loboko na ye ya mwasi ezala na se ya moto na ngai,
mpe loboko na ye ya mobali ekanga ngai nzoto !
Elenge mobali
7Bilenge basi ya Yelusalemi, nabondeli bino
na kombo ya mboloko mpe ya mbuli ya bilanga :
Bolamusa Bolingo na ngai te
liboso ete ye moko akoma na posa ya kolamuka.

Elenge mwasi
8 Yoka mongongo ya Bolingo na ngai !
Tala ye wana ! Ye wana azali koya,
azali kopumbwa na likolo ya bangomba,
azali kodenda na likolo ya bangomba mike.
9 Molingami na ngai azali lokola mboloko to mwana ya mbuli.
Tala ye wana ! Atelemi na sima ya mir na biso,
azali kotala na lininisa,
azali kotala na mayele na kiyungulu ya lininisa.
10 Molingami na ngai alobi mpe ayebisi ngai :
« Mwasi na ngai ya motema, telema ;
mwasi na ngai ya kitoko, yaka epai na ngai !
11 Pamba te, tala eleko ya malili esili koleka,
bamvula esili mpe ekeyi.
12 Bafololo ebimi na mboka,
tango ya koyemba banzembo ekoki.
Makelele ya banzembo ya bibenga ekomi lisusu
koyokana na mokili.
13 Nzete ya figi ebimisi bambuma na yango ya liboso,
bafololo ya bilanga ya vino ekomi kopanza
solo na yango ya kitoko.
Mwasi na ngai ya motema, telema ;
mwasi na ngai ya kitoko, yaka epai na ngai.
Elenge mobali
14Ebenga na ngai oyo obombami kati na madusu ya mabanga,
kati na madusu ya bangomba,
monisa ngai ata elongi na yo
mpe sala ete nayoka ata mongongo na yo,
pamba te mongongo na yo ezalaka elengi
mpe elongi na yo ezalaka kitoko mingi ! »
Bandeko mibali
15 Bokangela biso bambwa ya zamba mpe bana na yango
oyo ezali kobebisa bilanga na biso ya vino,
pamba te bilanga na biso ya vino ebimisi bafololo.
Elenge mwasi
16 Mobali na ngai ya bolingo azali ya ngai,
mpe ngai nazali ya ye ;
aleisaka bibwele na ye na bilanga
oyo etondi na bafololo oyo babengaka lisi.
17 Mobali na ngai ya bolingo, zonga ;
awa moyi ebandi kobima mpe molili ekimi,
zala lokola mboloko to mwana ya mbuli
na bangomba ya Beteli.
3
Elenge mwasi
1 Butu mobimba, na mbeto na ngai,
nazali koluka mobali oyo motema na ngai elingaka ;

naluki ye, kasi namonaki ye te.
2 Esengeli na ngai kolamuka sik’oyo
mpe kobima libanda ya engumba,
na balabala na yango mpe na bisika
oyo bato nyonso bakutanaka ;
nakoluka mobali oyo motema na ngai elingaka.
Nalukaki ye, kasi namonaki ye te.
3 Bakengeli bamonaki ngai
tango bazalaki koleka-leka na balabala ya engumba.
Natunaki bango :
« Bomoneli ngai te mobali
oyo motema na ngai elingaka ? »
4 Tango kaka nalekaki bango,
mbala moko, namonaki mobali
oyo motema na ngai elingaka.
Nakangaki ye mpe natikaki ye lisusu te kokende.
Namemaki ye kino na ndako ya mama na ngai,
na shambre ya mwasi oyo abotaki ngai.
Elenge mobali
5Bilenge basi ya Yelusalemi, nabondeli bino
na kombo ya mboloko mpe ya mbuli ya bilanga :
Bolamusa Bolingo na ngai te
Elenge mwasi
6 Nani oyo abimi na esobe lokola molinga oyo ezali komata,
azali kobimisa solo ya malasi ya mire mpe ya ansa,
oyo basali na biloko ya mike-mike ya solo kitoko
ya moto ya mombongo ?
7 Tala ! Ezali nde tsipoyi ya mokonzi Salomo !
Basoda na ye ya mpiko, bato ya lokumu ya Isalaele,
tuku motoba nde bamemi yango.
8 Bango nyonso balati mipanga ;
bango nyonso bazali makasi na bitumba,
baselingwa mpo na bitumba ya butu.
9 Mokonzi Salomo asalisaki tsipoyi ;
basalaki yango na mabaya ya mboka Libani.
10 Basalaki bisimbelo na yango na palata,
mokongo na yango, na wolo.
Balatisaki evandelo na yango
bilamba ya motuya ya langi ya motane makasi.
Bongo, bilenge basi ya Yelusalemi babongisaki
kati na yango na motema ya bolingo.
11 Bino bilenge basi ya Siona, bobima ;
botala ndenge nini mokonzi Salomo alati motole,
motole oyo mama na ye alatisaki ye
na mokolo ya libala na ye,
na mokolo oyo motema na ye ezalaki na esengo.
4
Elenge mobali
1 Oh mwasi na ngai ya motema,
ozali kitoko, ozali penza kitoko makasi !
Miso na yo, na se ya vwale, elala lokola ebenga ;
suki na yo ezali lokola etonga ya bantaba ya basi
oyo ekitaka na ngomba Galadi.
2 Minu na yo ezali lokola etonga ya bameme
oyo balongoli bapwale,
bongo bawuti kosukola yango.
Meme moko na moko ezali na lipasa na yango ;
moko te ezangi mwana.
3 Bibebu na yo ezali lokola kitendi ya motane,
mpe elobeli na yo epesaka esengo ;
matama na yo ezali lokola mbuma ya grenade,
na se ya vwale.
4 Kingo na yo ezali lokola ndako molayi ya Davidi,
oyo batongi mpo na kobomba bibundeli ;
banguba nkoto moko ediembisami kuna,
banguba ya basoda ya mpiko.
5 Mabele na yo nyonso mibale ezali
lokola bana mapasa mibale ya mboloko,
oyo ezali kolia kati na bafololo oyo babengaka lisi.
6 Kino tongo ekotana mpe molili ekolimwa,
nakokende na ngomba ya mire
mpe na ngomba moke ya ansa.
7 Mwasi na ngai ya motema,
mobimba na yo ezali kitoko mingi ;
ata elembo moko te emonani mabe kati na yo.
8 Longwa na Libani mpe yaka elongo na ngai,
mwasi na ngai ya motema ;
longwa na Libani, yaka elongo na ngai.
Tala wuta na basonge ya bangomba Amana,
Seniri mpe Erimoni
epai wapi ezali na ndako ya bankosi mpe ngomba ya bankoyi.
9 Obetisi ngai motema makasi,
Oh ndeko na ngai ya mwasi, mwasi na ngai ya motema ;
obetisi ngai motema na komona etaleli ya miso na yo,
mpe na komona moko ya sheneti ya kingo na yo.
10 Solo, bolingo na yo eleki elengi,
ndeko na ngai ya mwasi, mwasi na ngai ya motema !
Solo, bolingo na yo eleki vino na kitoko ;
solo ya mafuta na yo eleki malasi nyonso na kitoko.
11 Bibebu na yo ezali kobimisa mafuta ya elengi,
mwasi na ngai ya motema ;
se ya lolemo na yo etondi na mafuta ya nzoyi mpe na miliki,
mpe solo ya bilamba na yo ezali lokola solo ya Libani.
12 Ozali elanga ekangama,
ndeko na ngai ya mwasi, mwasi na ngai ya motema ;
ozali etima oyo ezipami

mpe liziba oyo ekangami.
13 Ozali kopesa pio lokola elanga ya banzete ya grenade,
oyo ezali na bambuma kitoko,
elongo na banzete ya solo kitoko : ene mpe nare,
14 nare mpe safarani, kaneli ya solo kitoko, sinamoni,
elongo na lolenge nyonso ya banzete
oyo epesaka malasi ya ansa,
ya aloe mpe ya mire, mpe malasi nyonso oyo eleki kitoko.
15 Ozali liziba kati na elanga,
etima oyo etiolaka wuta na Libani.
Elenge mwasi
16Oh mopepe ya nor, lamuka ;
oh mopepe ya sude, yaka !
Pepa kati na elanga na ngai,
mpe tika ete solo kitoko na yango epanzana kino mosika !
Tika ete mwasi na ngai ya motema aya
kati na elanga na ye
mpe alia mbuma na yango ya elengi makasi !
5
Mobali
1Oh molingami na ngai, mwasi na ngai ya motema ;
nayei na elanga na ngai,
nayei kobuka mbuma na ngai oyo basalelaka malasi ya mire,
nayei kobuka biloko na ngai ya mike-mike ya solo kitoko,
nayei kolia mafuta na ngai ya nzoyi,
nayei komela vino mpe miliki na ngai.
Baninga
Oh baninga, bolia mpe bomela na bino,
bomela mpe bolangwa na bino, balingami na ngai.
Elenge mwasi
2 Nalalaki, kasi makanisi na ngai ezalaki ya kolamuka.
Yoka ! Mongongo ya molingami na ngai
ezali koyokana na ekuke !
Elenge mobali
« Molingami na ngai, mwasi na ngai ya motema,
ebenga na ngai, oyo azali kitoko koleka mpo na ngai,
fungolela ngai ndako,
pamba te moto na ngai etondi na londende,
mpe suki na ngai epoli na matanga ya londende ya butu. »
Elenge mwasi
3 Nasili kolongola nzambala na ngai, nalata yango lisusu ?
Nasili kosukola makolo na ngai, nabebisa yango lisusu ?
4 Mobali na ngai ya motema akotisi
loboko na ye na lidusu ya ekuke,
bongo motema na ngai ekomi kobeta mpo na ye.
5 Natelemaki mpo na kokende kofungolela
mobali na ngai ya motema ndako,

mpe maboko na ngai ebimisaki solo ya malasi ya mire,
misapi na ngai etangisaki yango na bikangelo ya ndako.
6 Nafungolelaki mobali na ngai ya motema ndako,
kasi akendeki na ye mpe alimwaki.
Nakweyaki mayanga wana azalaki koloba ;
nalukaki ye, kasi namonaki ye lisusu te ;
nabengaki ye, kasi ayanolaki ngai te.
7 Tango bakengeli ya mir bazalaki koleka-leka kati na engumba,
bamonaki ngai, babetaki ngai, bazokisaki ngai
mpe balongolaki ngai vwale na moto.
8 Oh bilenge basi ya Yelusalemi, nabondeli bino,
soki bomoni mobali na ngai,
bokoloba na ye nini ?
Boloba na ye ete nabeli maladi ya bolingo.
Bilenge basi
9Oh mwasi oyo aleki basi nyonso na kitoko,
mobali na yo aleki mibali mosusu na nini ?
Nini penza ya malonga oyo mobali na yo azali na yango,
oyo eleki mibali mosusu
mpo ete oloba na biso boye ?
Elenge mwasi
10 Mobali na ngai azali na poso pembe,
azali moto oyo asimba bendele kati na mibali nkoto zomi.
11 Moto na ye ezali lokola wolo ya peto,
suki na ye elingama-lingama,
mpe azali mwindo lokola yanganga.
12 Miso na ye ezali kitoko lokola bibenga
pembeni ya moluka,
ezali lokola basukolaka yango na miliki
mpe avandaka kati na sani ya bomengo.
13 Matama na ye ezali lokola mikala ya banzete ya malasi,
lokola ekolo ya bafololo ya solo kitoko ;
bibebu na ye ezali lokola fololo oyo babengaka lisi
oyo ebimisaka mire ya kitoko.
14 Maboko na ye ezali lokola bapete ya wolo
oyo batia mabanga ya Krizolite.
Nzoto na ye ezali lokola pembe ya nzoko
oyo babongisi mpe babakisi mabanga ya safiri.
15 Makolo na ye ezali lokola makonzi ya mabanga ya marbre
oyo evandi likolo ya moboko ya wolo ya peto.
Azali lokola bangomba ya Libani,
kitoko lokola banzete ya sedele ya Libani.
16 Elobeli na ye esalaka elengi na motema,
mpe nzoto na ye mobimba esalaka ete balula ye.
Tala ndenge mobali na ngai ya motema, molingami na ngai, azali,
oh bilenge basi ya Yelusalemi !
6
Bilenge basi
1Oh mwasi oyo aleki basi nyonso na kitoko,
mobali na yo akei wapi ?
Akoti nzela nini mpo ete tosunga yo
mpo na koluka ye ?
Elenge mwasi
2 Mobali na ngai akei na elanga na ye,
na mikala ya banzete ya solo kitoko
mpo na koleisa bibwele na ye
mpe kobuka fololo oyo babengaka lisi.
3 Nazali mpo na mobali na ngai,
mpe mobali na ngai azali mpo ngai.
Azali koleisa bibwele na ye na bilanga
ya bafololo oyo babengaka lisi.
Elenge mobali
4 Oh mwasi na ngai ya motema,
ozali kitoko lokola engumba ya Tiritsa ;
elongi na yo ezali kitoko lokola engumba Yelusalemi ;
obangisaka lokola mampinga ya basoda
na se ya bendele na bango.
5 Tika kotala ngai,
pamba te miso na yo ezali kokweyisa ngai mayanga.
Suki na yo ezali lokola etonga ya bantaba ya basi
oyo ewutaka na Galadi.
6 Minu na yo ezali lokola etonga ya bameme
oyo bawuti kosukola.
Meme moko na moko ezali na lipasa na yango,
moko te ezangi mwana.
7 Matama na yo, na se ya vwale,
ezali lokola liboke ya bambuma ya grenade.
8 Mokonzi akoki kozala na basi tuku motoba,
bamakangu tuku mwambe
mpe bilenge basi ebele penza.
9 Kasi ebenga na ngai, mwasi na ngai oyo akoka na nyonso,
azali kaka ye moko ;
azali kaka ye moko mwana mwasi ya mama na ye,
oyo aleki kitoko na libumu ya mama oyo abota ye.
Tango bilenge basi bamonaka ye,
balulaka ye mpe batatolaka ete azali mwasi na esengo.
Basi ya bakonzi mpe bamakangu bakumisaka ye soki bamoni ye.
Baninga
10Nani oyo azali komonana lokola moyi ya tongo,
kitoko lokola sanza,
azali kongenga lokola moyi,
abangisaka lokola mampinga ya basoda na se
ya bendele na bango ?
Elenge mobali
11 Nakendeki na elanga ya bakokoti
mpo na koluka milona kati na lubwaku,
mpo na kotala soki banzete ya vino ebandi kobimisa mito
to banzete ya grenade ebandi kobimisa bafololo.
12 Nasosolaki te ndenge nini molimo na ngai ememaki ngai
kino na bashar ya mokonzi ya bato na ngai.
7
Baninga
1Zonga, zonga, oh mwasi ya Sulami !
Zonga, zonga mpo ete tokoka kotala yo malamu !
Mpo na nini bolingi kotala malamu mwasi ya Sulami
ndenge batalaka mabina ya mindule ya masanga mibale ?
Elenge mobali
2 Oh elenge mwasi ya lokumu !
Makolo na yo ebimaka kitoko soki olati basandale.
Zingazinga ya loketo na yo ezali lokola lopete
oyo esalemi na maboko ya basali bikeko.
3 Motolu na yo ezali lokola kopo ya kitoko
oyo ezangaka vino ya kitoko te.
Libumu na yo ezali lokola mopiku ya ble
oyo ezingami na fololo oyo babengaka lisi.
4 Mabele na yo nyonso mibale ezali
lokola bana mapasa mibale ya mboloko.
5 Kingo na yo ezali lokola ndako molayi
oyo batonga na pembe ya nzoko.
Miso na yo ezali lokola maziba ya engumba Eshiboni,
pembeni ya ekuke ya Bati-Rabimi.
Zolo na yo ezali lokola ndako molayi ya Libani
oyo etalani na Damasi.
6 Moto na yo ezali lokola ngomba Karimeli,
mpe suki ya moto na yo ezali lokola elamba ya motane ;
mokonzi akangami na mazita na yango.
7 Oh tala ndenge ozali penza kitoko !
Bolingo na ngai, osalaka esengo ya motema na ngai ;
kitoko na yo esalaka ngai esengo na motema !
8 Molayi na yo ezali lokola nzete ya mbila,
mabele na yo ezali lokola maboke ya bambuma.
9 Namilobeli : « Nakomata na nzete ya mbila,
nakobuka bambuma na yango ! »
Tika ete mabele na yo ezala lokola maboke

ya bambuma ya vino !
Tika ete solo ya monoko na yo ezala lokola bapome !
10 Mpe tika ete monoko na yo ezala
lokola vino ya kitoko koleka !
Elenge mwasi
Tika ete vino yango esopanela bolingo na ngai na pete,
eleka na bibebu ya bato oyo bazali kolala.

11 Ngai, nazali ya mobali na ngai ;
mpe ye, azalaka kaka na posa na ngai.
12 Yaka, mobali na ngai ; tika ete tokende na biso na elanga,
tolekisa butu na biso kati na mboka !
13 Na tongo, tokokende na bilanga ya vino
mpo na kotala soki banzete ya vino ebandi kobimisa bafololo,
soki mito na yango efungwami,
mpe soki banzete ya bambuma ya grenade ebimisi bafololo.
Kuna nde nakopesa yo babeze na ngai.
14 Bambuma ya mandragore ezali kobimisa solo na yango ;
mpe na ekuke na biso, tozali na bambuma nyonso ya kitoko :
ezala ya sika to ya kala, oyo nabombeli yo,
mobali na ngai ya motema.
8
1 Ah, soki ozalaki ndeko na ngai ya mobali
oyo amelaki mabele ya mama na ngai !
Soki nakutanaki na yo na libanda,
nalingaki kopesa yo beze,
mpe moto moko te alingaki kotiola ngai.
2 Nalingaki komema yo
mpe kokotisa yo na ndako ya mama na ngai,
mpo ete oteya ngai bolingo.
Nalingaki komelisa yo vino ya kitoko,
oyo basali na bambuma ya grenade.
3 Tika ete loboko na ye ya mwasi ezala na se ya moto na ngai,
mpe loboko na ye ya mobali ekanga ngai nzoto !
4 Bilenge basi ya Yelusalemi, nabondeli bino :
bolamusa Bolingo na ngai te
Bilenge basi
5 Nani oyo abimi na esobe
mpe alaleli mobali na ye ya motema ?
Elenge mwasi
Nalamusaki yo na se ya nzete ya pome,
na esika oyo mama na yo azwaki zemi na yo,
esika oyo abotaki yo na pasi.
6 Tia ngai lokola kashe na motema na yo,
lokola kashe na loboko na yo ;
pamba te bolingo ezali makasi lokola kufa,
zuwa ezali makasi lokola mokili ya bakufi.
Moto ya bolingo epelaka makasi
lokola kake kowuta epai na Yawe.
7 Mayi minene ekoki koboma moto ya bolingo te ;
ezala mayi ya bibale, ekoki komela yango te.
Soki moto apesi biloko na ye nyonso ya ndako
mpo na kosomba bolingo,

solo penza bakotiola ye.
Bandeko mibali
8 Tozali na ndeko moko ya mwasi, azali nanu moke ;
azali nanu ata na mabele te.
Tokosala nini mpo na ye
na mokolo oyo bakoluka ye na libala ?
9 Soki azalaki mir, tolingaki kotonga likolo na ye
ndako oyo esalemi na palata ;
soki azalaki ekuke, tolingaki kokanga ye
na libaya ya sedele.
Elenge mwasi
10Nazali mir, mpe mabele na ngai ezali
lokola bandako milayi.
Boye, na miso na ye, nazali lokola mwasi
oyo azwi kimia.
Elenge mobali
11 Salomo azali na elanga ya vino kati na Bala-Amoni,
apesi yango na bakengeli ;
moko na moko kati na bango azalaki kopesa
mbongo ya bibende ya palata, nkoto moko
mpo na kosomba bambuma na yango.
12 Oh Salomo, mbongo ya bibende ya palata,
nkoto moko ezali ya yo,
mpe bibende nkama mibale ezali ya bakengeli bambuma ;
kasi elanga na ngai ya vino, oyo ezali liboso na ngai, ezali ya ngai.
13 Yo oyo ovandi kati na bilanga,
baninga na yo balingi koyoka mongongo na yo ;
tika ete oyokisa ngai yango !
Elenge mwasi
14Oh bolingo na ngai, kima mbangu,
zala lokola mboloko to lokola mwana ya mbuli ;
kende na likolo ya bangomba oyo etondi
na matiti ya solo kitoko.
Ezayi 1:1 1000 Ezayi 1:9
Ezayi
Emoniseli oyo Ezayi, mwana mobali ya Amotsi, amonaki na tina na mokili ya
1
Yuda mpe ya engumba Yelusalemi tango Oziasi, Yotami, Akazi mpe Ezekiasi bazalaki
bakonzi ya Yuda.
Masakoli na tina na Yuda mpe Isalaele
Isalaele atombokeli Yawe
2 Oh Lola, yoka !
Mabele, pesa matoyi mpo na koyoka !
Pamba te Yawe nde azali koloba :
« Nabokoli bana mpe nakolisi bango,
kasi batombokeli Ngai.
3 Ngombe eyebi nkolo na yango,
ane mpe eyebi elielo oyo nkolo na yango
apeselaka yango bilei ;
kasi Isalaele ayebi te,
bato na Ngai basosoli te. »
4 Mawa na yo, ekolo ya bato ya masumu,
bato oyo batonda na mabe,
libota oyo esalaka mabe mpe bana mabe !
Batiki Yawe,
batioli Mosantu ya Isalaele
mpe bapesi Ye mokongo.
5Boni, babeta bino lisusu wapi,
bino bato oyo botingami kaka na botomboki ?
Moto na yo mobimba ezali kobela,
motema na yo mobimba ezali na pasi.
6Longwa na litambe kino na moto,
eloko moko te ezali malamu,
kaka bapota mpe matutu oyo basukola te,
batia kisi te mpe bapakola mafuta te.
7 Mokili na bino ebebisami,
bingumba na bino esili kozika na moto ;
bapaya bazali kobebisa bilanga na bino
na miso na bino,
nyonso ebebisami solo,
lokola tango bapanzaka yango na moto ya mobulu.
8 Siona, mboka kitoko, etikali kaka yango moko
lokola mwa ndako moko ya matiti
kati na elanga ya vino,
lokola ndako ya kobombamela
kati na bilanga ya bapasiteki,
lokola engumba oyo ebatelami.
9 Soki Yawe, Mokonzi ya mampinga,
Ezayi 1:10 1001 Ezayi 1:18
abikisaki te ndambo ya bato kati na biso,

tolingaki kokoma lokola engumba Sodome,
tolingaki kokokana na engumba Gomore.
Losambo oyo Yawe andimaka
10 Boyoka Liloba na Yawe,
bino bakambi ya engumba Sodome !
Boyoka mobeko ya Nzambe na biso,
bino bato ya engumba Gomore !
11 « Ebele ya bambeka na bino ekosala Ngai nini, »
elobi Yawe ?
« Nasili kolemba bambeka na bino ya kotumba,
bambeka na bino ya bameme ya mibali
mpe mafuta ya bibwele na bino ya mafuta ;
nazali kosepela ata moke te
na makila ya bangombe ya mibali,
ya bana meme mpe ya bantaba ya mibali.
12 Tango boyaka liboso na Ngai,
nani abengaka bino ete boya kokota
na lopango na Ngai ?
13 Botika komemela Ngai makabo oyo ezanga tina !
Nazali koyoka malasi na bino ya ansa nkele.
Bafeti na bino ya ebandeli ya sanza,
ya Saba mpe mayangani na bino :
bafeti wana ya mabe,
nazali kokoka yango lisusu te.
14 Motema na Ngai eyini
bafeti na bino wana ya ebandeli ya sanza
mpe bafeti na bino wana ekatama.
Ekomi penza mokumba mpo na Ngai,
nalembi komema yango.
15 Tango bokotombola maboko na bino mpo na kobondela,
nakolongola miso na Ngai likolo na bino ;
ezala soki bosambeli mingi,
nakoyoka bino te,
pamba te maboko na bino etondi na makila.
16 Bomisukola mpe bomipetola,
bolongola misala mabe na bino na miso na Ngai !
Botika kosala mabe !
17 Boyekola nde kosala malamu,
boluka bosembo, bosunga moto oyo bazali konyokola,
bobundela mwana etike,
bokotela mwasi oyo akufisa mobali !
18Boya sik’oyo, tosilisa likambo, »
elobi Yawe.
« Ezala masumu na bino ezali motane makasi,
ekokoma pembe lokola mvula ya pembe ;
ata ezali motane lokola ngola,
ekokoma lokola bapwale ya meme.
Ezayi 1:19 1002 Ezayi 1:31
19 Soki bozwi mokano ya kotosa Ngai,

bokolia mbuma kitoko ya mokili.
20 Kasi soki kaka botie moto makasi mpe botomboki,
bokokufa na mopanga. »
Pamba te monoko ya Yawe nde elobi.
21 Tala ndenge nini engumba ya boyengebene ekomi
lokola mwasi ya ndumba !
Ezalaki liboso engumba etonda na bosembo,
boyengebene ezalaki kovanda kati na yango ;
kasi lelo oyo ekomi kobomba babomi.
22 Palata na yo ekomi bosoto,
vino na yo ya kitoko ekomi mayi-mayi.
23 Bakambi na yo bazali batomboki,
baninga ya miyibi ;
bango nyonso balingaka kaka kanyaka
mpe batonda na lokoso ya lifuti.
Bakotelaka mwana etike te,
mpe likambo ya mwasi oyo akufisa mobali etalaka bango te.
24 Yango wana, Yawe, Mokonzi ya mampinga,
Elombe ya Isalaele alobi :
Ah, mawa ! Nakosepela na pasi na bino, bino bayini na Ngai ;
mpe nakofutisa bino masumu, bino banguna na Ngai !
25 Nakotelemela bino,
nakopetola bosoto ya palata na bino
mpe nakolongola salite na bino,
26 nakokomisa lisusu basambisi na bino
malamu lokola na tango ya kala ;
mpe bapesi toli na bino, ndenge ezalaka na ebandeli.
Sima na yango, bakobenga bino lisusu
Engumba ya Bosembo,
Engumba ya Boyengebene.
27 Siona ekosikolama na nzela ya boyengebene,
mpe bato na yango oyo bakobongola mitema
bakobika na nzela ya bosembo.
28 Kasi batomboki mpe bato ya masumu bakobebisama,
bato oyo bakobosana Yawe bakosila.
29 « Bokoyoka soni mpo na banzete ya terebente
oyo bozalaki kolinga mingi ;
bokoyoka pasi na mitema
mpo na bilanga oyo boponaki ;
30 bokokoma lokola nzete ya terebente
oyo ekawuka makasa.
31 Moto ya makasi akokoma moto ya bolembu,
mpe mosala na ye ekokoma lokola mokalikali ;
bango mibale bakozika nzela moko na moto,
mpe moto oyo koboma yango akozala te. »
2
Ngomba ya Yawe
Tala makambo oyo Ezayi, mwana mobali ya Amotsi, amonaki na tina na Yuda
1
mpe Yelusalemi :
2 Na mikolo oyo ekoya,
ngomba ya Tempelo ya Yawe
ekolendisama ngwi na songe ya bangomba,
ekoleka bangomba mikuse nyonso na molayi,
mpe bikolo nyonso ekokende kotondana kuna.
3 Bato ya bikolo ebele bakokende kuna mpe bakoloba :
« Boya, tomata na ngomba ya Yawe,
na Tempelo ya Nzambe ya Jakobi.
Akoteya biso banzela na Ye
mpo ete tolanda banzela mike na Ye. »
Pamba te Mobeko ekowuta na Siona,
mpe Liloba na Yawe ekowuta na Yelusalemi.
4 Akozala Mosambisi kati na bikolo,
akokata makambo ya kowelana kati na bato ebele.
Bakotumba mipanga na bango na moto
mpo na kosala bakongo,
mpe makonga na bango mpo na kosala bambeli.
Ekolo moko te ekotombola lisusu mopanga
mpo na kobundisa ekolo mosusu ;
bato bakoyekola lisusu te kobunda bitumba.
5 Oh ndako ya Jakobi,
yaka, tika ete totambola na pole ya Yawe !
Mokolo ya Yawe
6 Solo, osundolaki bato na Yo, libota ya Jakobi,
mpo ete batondisami na bizaleli ya soloka oyo ewuti na Este ;
bazali kosalela maji lokola bato ya Filisitia,
bazali kosala boyokani elongo na bapagano.
7 Mokili na bango etondi na palata mpe wolo,
bomengo na bango ezali na suka te.
Mokili na bango etondi na bampunda
mpe bakoki ata moke te kotanga bashar na bango ya bitumba.
8 Mokili na bango etondi na banzambe ya bikeko,
bato bakomi kofukamela biloko
oyo esalemi na maboko na bango,
oyo misapi na bango esili kosala.
9 Yango wana, bato bakokitisa mito,
mpe bato ya lokumu bakotonda na soni ;
kolimbisa bango te !
10 Kimela na madusu ya mabanga,
bombama na putulu ya mabele
liboso ya nguya ya kanda ya Yawe,
liboso ya nkembo ya lokumu na Ye !
11 Na mokolo wana, moto ya lolendo akokitisa elongi,
bato ya lofundu bakokitisama ;
Yawe kaka nde akonetolama.

abongisa mokolo moko mpo na kokitisa
bato nyonso ya lolendo mpe ya lofundu,
bato nyonso oyo bamimatisaka,
13 banzete nyonso ya sedele ya Libani, oyo eleki na molayi mpe na kotombwama,
mpe banzete nyonso ya sheni ya Bashani ;
14 bangomba nyonso ya milayi
mpe bangomba nyonso ya mikuse,
15 bandako nyonso ya milayi,
bamir nyonso ya milayi oyo batonga makasi ;
16 bamasuwa nyonso ya Tarsisi
mpe bomengo na yango nyonso ya kitoko.
17 Lolendo ya moto ekosila
mpe lofundu ya bato ekosuka ;
Yawe kaka nde akonetolama na mokolo wana.
18 Banzambe nyonso ya bikeko bakobebisama nye.
19 Bato bakokimela na madusu ya mabanga
mpe na putulu ya mabele
liboso ya nkembo ya lokumu na Ye,
tango akotelema mpo na koningisa mokili.
20 Na mokolo wana,
bato bakobwaka epai ya bampuku mpe bangembo
banzambe na bango ya bikeko ya palata
mpe banzambe na bango ya bikeko ya wolo,
oyo basalaki mpo ete bafukamela bango.
21 Bakokima na madusu ya mabanga mpe kati na mabanga
liboso ya nkembo ya lokumu na Ye,
tango akotelema mpo na koningisa mokili.
22 Botika kotia elikya na moto
oyo bomoi na ye ezali lokola pema kati na zolo na ye.
Motuya nini azali na yango ?
3
Etumbu ya Yuda mpe ya Yelusalemi
akomi pene ya kobotola masungi nyonso,
kati na Yelusalemi mpe kati na Yuda :
lisungi ya bilei mpe lisungi ya mayi ;
2 bilombe mpe basoda ya mpiko,
basambisi mpe basakoli,
bato oyo balobaka makambo oyo ekoya mpe bakambi ;
3 bakonzi ya basoda mpe bato ya lokumu,
bapesi toli, bato mayele ya misala ya maboko
mpe bato oyo basalelaka maji.
4 Nakosala ete bilenge mibali bakoma bakonzi na bango
mpe bana mike bakamba bango.
5 Bato bakokoma konyokolana bango na bango :

moko akonyokola mosusu,
mpe moninga akonyokola moninga na ye mosusu ;
bilenge bakotosa mikolo te,
bato pamba bakotelemela bato ya lokumu ;
6 moko akokanga ndeko na ye ya mobali
kati na ndako ya tata na bango mpe akoloba :
« Yo oyo ozali na kazaka, okozala mokonzi na biso,
kamata mokumba ya libebi oyo na maboko ! »
7 Kasi na mokolo wana, akoganga :
« Te, nazali na ngai monganga te,
mpe nazali na bilei to bilamba te
kati na ndako na ngai ;
bokomisa ngai mokonzi te ! »
8 Yelusalemi ezali kotepatepa,
mpe Yuda ekweyi ;
mpo ete maloba mpe misala na bango ezali
ya botomboki liboso ya Yawe,
ezali kotelemela lokumu ya Kombo na Ye.
9 Bilongi na bango ezali kofunda bango ;
bazali kolakisa masumu na bango
ndenge bato ya Sodome bazalaki kosala,
bazali kobomba yango te.
Mawa na bango, pamba te bamilukeli nde makambo !
10 Loba na moto ya sembo : « Bolamu ekobila yo,
pamba te okosepela na mbuma ya misala na yo. »
11 Mawa na moto mabe !
Pasi ezali likolo na ye,
pamba te akozwa lifuti kolanda misala na ye.
12 Bilenge bazali konyokola bato na Ngai,
basi bazali koyangela bango.
Oh bato na Ngai, bakambi na bino babungisi bino nzela,
babimisi bino libanda ya nzela oyo bosengeli kolanda !
13 Yawe atelemi na esambiselo,
atelemi mpo na kosambisa bato.
14 Yawe akosamba elongo na bampaka
mpe bakambi ya bato na Ye :
« Ezali nde bino bato bobebisi elanga na Ngai ya vino !
Botondisi bandako na bino na biloko
oyo bobotoli epai ya babola !
15 Mpo na nini bozali konyata bato na Ngai
mpe kotiola bomoto ya babola ; »
elobi Nkolo Yawe, Mokonzi ya mampinga ?
Lisakoli mpo na basi ya Yelusalemi
16Yawe alobi :
« Lokola basi ya Siona bazali lofundu,
lokola batambolaka mapeka likolo
mpe balalisaka miso na lofundu,
lokola batambolaka na kodenda malembe-malembe

mpe na kolelisa biloko ya monzele
oyo balataka na makolo na bango,
17 Yawe akokomisa mito ya basi ya Siona mapalata
mpe akotika bango bolumbu. »
18 Na mokolo wana, Nkolo akolongola bango biloko na bango oyo basalelaka monzele :
basheneti oyo balataka na makolo mpe babiju ya talo oyo ezalaka lokola moyi mpe
sanza ; 19 biloko ya matoyi, basheneti oyo balataka na maboko, bavwale, 20 bitendi
oyo bakangaka na mito, basheneti, mikaba, milangi ya malasi, bakisi ya kokangela
nzoto, 21 bapete ya mosapi, bapete ya zolo, 22 bilamba ya feti, banzambala oyo etika
nzoto, bakazaka, basakosi ya mike, 23 bilamba oyo emonisaka nzoto, bilamba ya lino,
maputa mpe bitambala.
24 Na esika ya solo kitoko ya malasi, ekozala nde solo mabe ;
na esika ya mokaba, ekozela nde singa ;
na esika ya suki bakanga kitoko na moto, ekozala nde libandi ;
na esika ya bilamba ya talo, ekozala nde bilamba ya saki ;
na esika ya elongi kitoko, ekozala nde elongi mabe.
25 Mibali na bino bakokufa na mipanga,
basoda na bino ya mpiko bakokufa na bitumba.
26 Bikuke ya Siona ekolela mpe ekozala na matanga ;
boye Siona ekokelela mpe ekovanda na mabele.
4
1 Na mokolo wana,
basi sambo bakokangama na mobali moko mpe bakoloba :
« Tokomileisa biso moko
mpe tokomilatisa biso moko ;
yo, ndima kaka ete tobengama na kombo na yo !
Longola soni na biso ! »
Nkembo ya Yelusalemi ekoya
Na mokolo wana, nkona ya Yawe ekokoma kitoko mpe nkembo, bongo mbuma
2
ya mabele ekosala lokumu mpe nkembo, ya ndambo ya bana ya Isalaele oyo babiki.
3 Bato oyo bakotikala na Siona mpe ba-oyo bakovanda na Yelusalemi bakobengama
basantu : bango nyonso oyo bakombo na bango ekomama kati na bato oyo batikali na
bomoi na Yelusalemi. 4 Yawe akolongola botutu ya basi ya Siona, akopetola Yelusalemi
oyo ekomaki mbindo na bilembo ya makila, na nzela ya molimo ya kosambisa mpe
ya moto. 5 Boye, Yawe akokela na likolo ya ngomba mobimba ya Siona mpe na likolo
ya bato oyo basanganaka kuna : lipata na tango ya moyi, mpe kongenga ya moto na
tango ya butu. Bongo na likolo na nyonso, nkembo na Yawe ekozipa bango. 6 Ekozala
lokola ndako ya matiti oyo epesaka pio na tango ya molunge ya moyi makasi, ekimelo
mpe ebombamelo na tango ya mopepe makasi mpe na tango ya mvula.
5
Loyembo ya elanga ya vino
1 Nakoyemba loyembo mpo na molingami na ngai,
loyembo ya molingami na ngai mpo na elanga na ye ya vino.
Molingami na ngai azalaki na elanga moko ya vino
kati na mabele kitoko oyo ezalaka na mopanzi ya ngomba ;
2 abalolaki mabele, alongolaki mabanga,
mpe alonaki vino ya kitoko koleka ;
atongaki kuna ndako molayi ya bakengeli

mpe atimolaki ekamolelo ya vino.
Akanisaki ete akobuka bambuma ya vino ya kitoko,
kasi ebotelaki ye bambuma ya mabe !
3 Sik’oyo, bino bavandi ya Yelusalemi, bato ya Yuda,
bokata makambo kati na ngai mpe elanga na ngai ya vino !
4 Nasala penza eloko nini, mpo na elanga na ngai ya vino,
oyo natikala nanu kosalela yango te ?
Mpo na nini eboteli ngai bambuma ya mabe,
tango ngai nakanisaki ete ekobotela ngai bambuma ya malamu ?
5 Sik’oyo, nakoloba na bino makambo
oyo nakosala na elanga na ngai ya vino :
Nakokweyisa lopango na yango, mpe ekobebisama ;
nakotobola madusu kati na bamir na yango,
mpe baleki nzela bakokoma konyata-nyata yango.
6 Nakokomisa yango esobe :
kati na yango, bakolongola lisusu te,
ezala mabanga to matiti ;
bongo banzube mpe basende ekokola kuna.
Nakopesa mitindo na mapata
ete enokisela yango lisusu mvula te.
7 Nzokande, elanga ya vino ya Yawe, Mokonzi ya mampinga,
ezali nde libota ya Isalaele,
mpe bato ya Yuda bazali elanga oyo ezalaki kosepelisa Ye.
Azalaki kozela bosembo, kasi amonaki nde makila ;
makambo ya alima, kasi ayokaki nde kolela ya pasi.
Pasi mpe kosambisama
8 Mawa na bino bato oyo bobakisaka ndako likolo ya ndako,
elanga pembeni ya elanga,
kino bokangaka bisika nyonso mpe botikalaka kaka bino moko na mokili !
9 Yawe, Mokonzi ya mampinga, alobaki na ngai :
« Solo, bandako minene ekotikala pamba,
bandako kitoko ekozanga bato ya kovanda kati na yango.
10 Pamba te elanga ya vino ya ba-ekitare mibale
ekobimisa kaka bisangala minei ya vino,
bakilo nkama mibale na tuku mibale ya milona ya ble
ekobimisa kaka bakilo tuku mibale na mibale. »
11 Mawa na bato oyo balamukaka na tongo-tongo
mpo na kowumela liboso ya masanga ya vino kino na butu,
kino tango bakolangwa masanga !
12 Bazali na mandanda, banzenze, masanga ya vino,
bambunda mike mpe baflite mpo na kosepelisa bafeti na bango,
kasi bakanisaka te mosala na Yawe
mpe bazalaka na limemia te mpo na misala ya maboko na Ye.
13 Yango wana, bato na Ngai bakokende na bowumbu
mpo na kozanga boyebi ;
bato na bango ya lokumu bakokufa na nzala,
mpe bato pamba bakokufa na posa ya mayi.
Ezayi 5:14 1008 Ezayi 5:25
14 Boye, mboka ya bakufi ekoyoka nzala makasi

mpe ekofungola monoko na yango makasi ;
bato ya lokumu elongo na bato pamba ya engumba bakokita kuna nzela
moko mpe na loyenge na bango.
15 Moto akokitisama,
bato ya mokili bakoyokisama soni,
mpe bilongi ya bato ya lolendo ekotala na se.
16 Kasi Yawe, Mokonzi ya mampinga,
akonetolama na nzela ya bosembo na Ye,
mpe Nzambe Mosantu akolakisa bosantu na Ye
na nzela ya boyengebene na Ye.
17 Bameme ekokoma kolia matiti
lokola nde ezali kati na elanga na yango moko,
bapaya bakozwa bomengo oyo bazwi bakotika.
18 Mawa na bato oyo babendaka masumu
na basinga ya makambo ya lokuta,
mpe mabe lokola nde bazali kobenda shario na basheni !
19 Mawa na bato oyo balobaka :
« Tika ete Nzambe asala noki,
tika ete asala na lombangu mosala na Ye
mpo ete tomona yango !
Tika ete mabongisi ya Mosantu ya Isalaele ebelema mpe ekokisama
mpo ete tokoka koyeba yango ! »
20 Mawa na bato oyo babengaka mabe malamu
mpe malamu mabe,
oyo bamonaka molili lokola pole
mpe pole lokola molili,
oyo bamonaka bololo lokola elengi
mpe elengi lokola bololo !
21 Mawa na bato oyo bamimonaka
lokola bato ya bwanya na miso na bango moko,
mpe na bato oyo bamimonaka
lokola bato ya mayele na miso na bango moko !
22 Mawa na bato oyo bakenda sango
ya komela vino mpe ya kosangisa masanga ya makasi :
23 bazwaka kanyaka mpo na kolongisa moto mabe
mpe bazangisaka na moto ya sembo bosembo na ye !
24Yango wana, ndenge ndemo ya moto ezikisaka matiti,
mpe ndenge matiti ya kokawuka esilaka na moto,
ndenge wana mpe misisa na bango ekopola
mpe bafololo na bango ekopumbwa lokola putulu,
pamba te babwakaki Mobeko na Yawe, Mokonzi ya mampinga,
mpe batiolaki liloba ya Mosantu ya Isalaele.
25Yango wana, Yawe atombokeli bato na Ye,
asemboli loboko na Ye mpe abeti bango ;
bangomba eningani,
bibembe na bango etondi lokola bafulu na balabala.
Kasi ata bongo, kanda na Ye ekiti kaka te,
loboko na Ye etikali kaka ya kosembolama.

26 Yawe atomboli bendele
mpo na bikolo oyo ezali mosika,
azali kobeta piololo mpo na kobenga
bato oyo bazali na suka ya mokili :
tala bango wana, bazali koya na lombangu mpe noki !
27 Moko te kati na bango asili kolemba nzoto to abeti libaku,
moko te azali konimba to kolala pongi.
Moko te alongoli mokaba na ye na loketo,
singa moko te ya basapato na bango etikali kokatana.
28 Bambanzi na bango ezali songe,
batolotolo na bango nyonso ebendana makasi ;
makolo ya bampunda na bango ezali lokola mabanga,
bapine ya bashar na bango ezali lokola mopepe makasi.
29 Koganga na bango ezali lokola koganga ya bankosi :
bagangaka lokola bana nkosi,
bagangaka soki bakangi nyama na bango,
bamemaka yango na esika ya kimia,
mpe moto moko te akokaka kobotola bango yango.
Na mokolo wana, bakoganga likolo na bango

30
lokola makelele ya ebale monene.
Mpe soki moto atali kati na mokili,
akomona molili mpe minyoko :
pole ekozipama na se ya mapata.
6
Kobengama ya Ezayi
Na mobu oyo mokonzi Oziasi akufaki, namonaki Yawe avandi na Kiti moko ya
1
bokonzi, etombwama makasi, bongo basonge ya nzambala na Ye etondisaki Tempelo.
2 Ba-anjelu oyo babengaka baserafe batelemaki na likolo na Ye ; moko na moko
azalaki na mapapu motoba : mapapu mibale mpo na kozipa elongi, mibale mpo
na kozipa makolo mpe mibale mpo na kopumbwa. 3 Serafe moko na moko azalaki
koganga na mosusu :
« Bule, Bule, Bule, Yawe, Mokonzi ya mampinga !
Mokili mobimba etondi na nkembo na Ye ! »
4 Na makelele ya mingongo na bango, mabaya oyo esimbaka bikuke ekomaki
koningana, mpe Tempelo etondaki na milinga. 5 Nalobaki :
« Mawa na ngai ! Nabebi na ngai,
pamba te nazali moto ya bibebu ya mbindo,
navandaka kati na bato oyo bazali na bibebu ya mbindo,
mpe miso na ngai emoni Mokonzi, Yawe, Mokonzi ya mampinga ! »
6 Moko kati na baserafe asimbaki, na loboko na ye, likala ya moto oyo azwaki na
etumbelo na bisimbelo, apumbwaki mpe ayaki epai na ngai ; 7 atutisaki likala yango
na monoko na ngai mpe alobaki :
« Tala, lokola likala oyo etuti bibebu na yo,
mabe na yo esili kolongwa,
masumu na yo esili kolimbisama. »
8 Bongo, nayokaki mongongo na Nkolo koloba :
— Nakotinda nani ? Nani akokende mpo na biso ?
Nazongisaki :
— Ngai oyo, tinda ngai !
9 Yawe alobaki na ngai :
— Kende koloba na bato oyo :
« Boyoka na bino, kasi bokososola te ;
botala na bino, kasi bokomona te !
10 Komisa bato oyo mitema makasi,
kanga matoyi na bango mpe zipa miso na bango
mpo ete bamona te na miso na bango,
bayoka te na matoyi na bango,
basosola te na mitema na bango,
babongwana te mpe babika te ! »
11 Boye nalobaki :
— Oh Nkolo, kino tango nini ?
Azongisaki :
— Kino bingumba ekobebisama mpe ekotikala lisusu na bato te, kino tango
bato bakotikala lisusu na bandako te, mpe bilanga ekobebisama mpe bakosakanela
yango ; 12 kino tango Yawe akotinda bato mosika, kino tango bakobosana penza
mokili libela.
13 Soki ndambo moko kati na bandambo zomi ya bato ekotikala na mokili,
bakobebisama na moto. Kasi ndenge terebente mpe nzete oyo babengaka sheni
etikaka misisa na yango soki bakati yango, ndenge wana mpe nkona ya bule ekotika
misisa na mokili.
7
Emanwele
1 Tango Akazi, mwana mobali ya Yotami, mwana mobali ya Oziasi, akomaki
mokonzi ya Yuda, Retsini, mokonzi ya Siri, mpe Peka, mwana mobali ya Remalia,
mokonzi ya Isalaele, bakendeki kobundisa Yelusalemi, kasi bakokaki kolonga yango
te.
2 Boye, bapesaki sango na ndako ya Davidi : « Bato ya Siri basali boyokani elongo
na bato ya Efrayimi. »
Motema ya Akazi mpe mitema ya bato na ye nyonso eninganaki makasi ndenge
kaka banzete ya zamba eninganaka na tango ya mopepe. 3 Boye, Yawe alobaki na
Ezayi : « Kende, yo elongo na Sheari-Yashubi, mwana na yo ya mobali, kokutana
na Akazi na suka ya nzela ya mayi oyo ekenda kino na liziba monene, na nzela ya
bilanga ya moto oyo atiaka balangi na bilamba ; 4 loba na ye : ‹ Kitisa motema, zala
na kimia, kobanga te ; tika ete motema na yo etungisama te mpo na bakoni mibale
oyo ezali kopela : kanda makasi ya Retsini, moto ya Siri, mpe ya mwana mobali
ya Remalia ! 5 Siri, Efrayimi mpe mwana mobali ya Remalia, basaleli yo likita mpo
na kobebisa yo ; bazali koloba : 6 ‘ Tika ete tobundisa Yuda, tokata yango na biteni,
tokabola yango biso na biso mpe totia mwana mobali ya Tabeli lokola mokonzi na
yango. ’ 7 Nzokande, tala liloba oyo Nkolo Yawe alobi :
Ekotikala kosalema te,
ekotikala kokokisama te !
8 Pamba te moto ya Siri ezali Damasi,
mpe moto ya Damasi ezali na yango kaka Retsini.
Etikali kaka mibu tuku motoba na mitano,
Efrayimi ekobebisama
mpe ekozala lisusu na molongo ya mabota te.
9 Moto ya Efrayimi ezali Samari,
mpe moto ya Samari ezali kaka mwana mobali ya Remalia.

Soki botelemi ngwi te na kondima na bino,
bokolonga te kotelema liboso na bango ! › »
10 Yawe alobaki lisusu na Akazi :
11 — Senga elembo moko epai na Yawe, Nzambe na yo, ezala kati na mokili oyo
eleki na bozindo to oyo eleki likolo.
12 Kasi Akazi alobaki :
— Nakosenga te, nakoki komeka Yawe te.
13 Boye Ezayi alobaki :
— Boyoka sik’oyo, bino libota ya Davidi ! Ekoki kaka te mpo na bino kolembisa
mitema ya bato ? Boni, bolingi lisusu kolembisa motema ya Nzambe na ngai ?
14 Ye moko Nkolo akopesa bino elembo : moseka akokoma na zemi mpe akobota
mwana mobali, akopesa Ye Kombo « Emanwele. » 15 Mwana yango akomela kaka
miliki mpe mafuta ya nzoyi kino tango akoyeba koboya mabe mpe kopona bolamu.
16 Kasi liboso ete mwana yango ayeba koboya mabe mpe kopona bolamu, mikili ya
bakonzi mibale oyo ozali kobanga ekobebisama. 17 Yawe akoyeisela yo, bato na yo
mpe libota ya tata na yo mikolo oyo etikala nanu kozala te wuta Efrayimi ekabwana
na Yuda : ezali nde mokonzi ya Asiri.
18 Na mokolo wana, Yawe akobeta piololo mpo na kobenga nzinzi wuta na miluka
ya Ejipito mpe banzoyi oyo ezalaka na mokili ya Asiri ; 19 ekoya mpe ekovanda kati
na mabwaku ya mozindo mpe na madusu ya mabanga, na banzete nyonso ya mike-
mike mpe na matiti nyonso. 20 Na mokolo wana, Yawe akosalela jileti oyo akodefa na
ngambo mosusu ya Efrate, elingi koloba mokonzi ya Asiri, mpo na kokokola suki ya
moto na yo, suki ya makolo na yo mpe mandefu na yo. 21 Na mokolo wana, moko na
moko akobokola mwana ngombe ya mwasi mpe bameme to bantaba mibale ya basi.
22 Lokola bibwele wana ekopesaka miliki ebele, akolia manteka ; mpe bato nyonso
oyo bakotikala na mokili bakolia mafuta ya nzoyi.
23 Na mokolo wana, esika nyonso oyo ezalaki na banzete ya vino nkoto moko oyo
ezalaki na motuya ya mbongo ya bibende ya palata, nkoto moko ekotonda na basende
mpe na banzube. 24 Bato bakokota kuna na matolotolo mpe na bambanzi, pamba te
mokili ekotonda na basende mpe na banzube. 25 Bato bakoleka lisusu te na bangambo
nyonso oyo bazalaki kosala bilanga na kongo, pamba te bakokoma kobanga basende
mpe banzube ; ngombe ekokoma kolia kuna, mpe meme ekonyata-nyata mabele na
yango.
8
Ezayi mpe bana na ye lokola bilembo
1Yawe alobaki na ngai : « Kamata etando monene ya libanga mpe salela ekomeli
mpo na kokoma makambo oyo na likolo na yango : Maher-Shalal-Hash-Baz (pene
bomengo ya bitumba, pene kobebisama). »
2 Nabengaki Nganga-Nzambe Iri mpe Zakari, mwana mobali ya Yeberekia, mpo ete
bazala batatoli na ngai ya sembo. 3 Nakendeki epai ya mwasi mosakoli ; akomaki na
zemi mpe abotaki mwana mobali. Yawe alobaki na ngai : « Pesa ye kombo Maher-
Shalal-Hash-Baz. 4 Liboso ete mwana ayeba ndenge babengaka ‹ Tata na ngai › to
‹ mama na ngai, › bakomema bozwi ya Damasi mpe bomengo ya bitumba ya Samari
epai ya mokonzi ya Asiri. »
5 Yawe alobaki na ngai lisusu : 6 « Mpo ete bato oyo basundoli mayi ya Siloe oyo
etiolaka na kimia, mpe basepeli na Retsini mpe na mwana mobali ya Remalia, 7 Yawe
akotindela bango mayi ya nguya mpe mayi ebele lokola mayi ya ebale Efrate : ekozala
nde mokonzi ya Asiri elongo na mampinga na ye nyonso. Ekotonda penza meke mpe
ekozipa bangambo nyonso. 8 Ekokota na Yuda mpe ekozindisa yango kino na kingo ;
mpe kopanzana ya mayi yango ekotondisa mokili na yo mobimba, Emanwele. »
9 Bino bikolo, boganga na somo mpe bopalangana !
Bino bituka nyonso ya mosika, boyoka !
Bobongama mpo na bitumba mpe bopalangana !
Bobongama mpo na bitumba mpe bopalangana !
10 Bosala malamu mabongisi na bino,
kasi ekobebisama ;
boloba oyo bokoki koloba,
kasi eloko moko te ekosalema,
pamba te Nzambe azali elongo na biso !
Kotosa kaka Yawe
11 Yawe alobaki na ngai, tango asimbaki ngai na loboko na Ye ya nguya mpe
akebisaki ngai ete nalanda te nzela ya bato oyo :
12 « Bobengaka likita te eloko nyonso
oyo bato babengaka likita ;
bobangaka te oyo bango babangaka,
boyokela yango somo ata moke te.
13 Kaka Yawe, Mokonzi ya mampinga,
nde bosengeli komona lokola Mosantu,
Ye kaka nde bosengeli kokumisa,
Ye kaka nde bosengeli koyoka somo.
14 Akozala lokola Esika ya bule ;
kasi mpo na bandako mibale ya Isalaele,
akozala lokola libanga oyo ebetisaka bato mabaku,
lokola libanga monene oyo ekweyisaka bato ;
bongo mpo na bato ya Yelusalemi,
akozala motambo mpe monyama.
15 Mingi kati na bango bakobeta mabaku,
bakokweya mpe bakobukana,
bakokangama na motambo,
mpe bakozwa bango. »
16 Bomba lisakoli oyo ete eyebana te, kangisa mobeko oyo kati na bayekoli na ngai.
17 Nakotalela Yawe oyo abombi elongi na Ye, oyo apesi ndako ya Jakobi mokongo ;
nakotia elikya na ngai kati na Ye. 18 Ngai elongo na bana oyo Yawe apesi ngai, tozali
bilembo mpe bandakisa kati na Isalaele, kowuta na Yawe, Mokonzi ya mampinga,
oyo avandaka na ngomba Siona.
19Soki bato balobi na bino : « Bokende kotalisa makambo epai ya bato oyo
basololaka na milimo ya bakufi mpe epai ya bato oyo balobaka makambo oyo ekoya,
oyo balobaka-lobaka lokola bandeke. Boni, bato baluka banzambe na bango te ? Mpo
na nini te babelela bakufi mpo na bato ya bomoi ? » 20 Na mobeko mpe na lisakoli !
Soki bakoloba bongo te, bakomona tongo te. 21 Bakokatisa mokili, na pasi mpe na
nzala ; mpe tango bakokoma na nzala, bakokoma kanda-kanda, bakotala likolo mpe
bakolakela mokonzi mpe Nzambe na bango mabe. 22 Mpe tango bakotala mabele,
bakomona kaka pasi ya makasi, molili mpe molili ya somo makasi ; mpe bakotindika
bango kati na molili ya makasi.
Kolongwa na molili mpe kokota na pole
23 Nzokande,
molili ekozala lisusu te mpo na bato oyo bazalaki na pasi. Na tango ya
kala, Nzambe asambwisaki mokili ya Zabuloni mpe ya Nefitali ; kasi na mikolo oyo
ekoya, Nzambe akopesa lokumu na Galile ya bapagano, na nzela ya ebale monene,

na ngambo mosusu ya Yordani.
9
1 Bato oyo bazalaki kotambola kati na molili
bamoni pole makasi ;
ba-oyo bazalaki kovanda kati na mokili ya bakufi,
pole engengeli bango.
2 Okomisaki bango ekolo monene,
obakisaki esengo na bango.
Bazali kosepela liboso na Yo
ndenge basepelaka tango babukaka milona,
ndenge mibali basepelaka
tango bakabolaka bomengo ya bitumba.
3 Pamba te ekangiseli oyo ezalaki na likolo na bango,
nzete oyo ezalaki na mapeka na bango
mpe fimbu oyo na nzela na yango bazalaki konyokola bango,
Yo, obukaki yango lokola na mokolo ya kokweya ya Madiani.
4 Basapato nyonso ya basoda
oyo lokito na yango eningisaka mabele,
mpe bilamba nyonso oyo etondaki na makila,
ekobwakama na moto
mpo ete ezika makasi.
5 Pamba te mwana mobali moko abotami mpo na biso,
mwana mobali moko apesameli biso,
mpe bokonzi ezali na likolo ya mapeka na ye ;
bakobenga ye : Mosungi ya kokamwa, Nzambe ya nguya,
Tata ya seko, Mokonzi ya kimia.
6 Bokonzi na ye ekokende mosika penza,
mpe kimia na ye ekozala na suka te.
Akovanda na kiti ya bokonzi ya Davidi,
akozala mokonzi ya mokili na ye,
akolendisa mpe akokamba yango
na bosembo mpe na boyengebene,
wuta na tango oyo kino libela na libela.
Yango nde makambo oyo Yawe, Mokonzi ya mampinga,
akosala na bolingo makasi na Ye.
Kanda ya Yawe mpo na Isalaele
7 Nkolo atindaki liloba mpo na kotelemela Jakobi,
mpe liloba yango ekomeli Isalaele.
8 Bato nyonso bakoyeba yango,
Efrayimi mpe bavandi ya Samari,
oyo balobaka na lofundu mpe na lolendo ya mitema :
9 « Ata babiliki ekweyi,
tokotonga lisusu na mabanga bakata ;
ata bakati banzete ya sikomori,
tokotia na esika na yango banzete ya sedele. »
10 Kasi Yawe alendisaki bayini ya Retsini
Ezayi 9:11 1014 Ezayi 10:1
mpo na kobundisa bango

mpe apelisaki mitema ya banguna na bango
mpo ete batombokela bango.
11 Bato ya Siri na liboso, mpe bato ya Filisitia na sima,
bapasolaki Isalaele mpe baliaki ye na lokoso.
Kasi atako bongo, kanda ya Yawe ekitaki kaka te,
loboko na Ye etikalaki kaka ya kosembolama.
12 Kasi atako bongo, bato bazongaki kaka te
epai na Yawe oyo abetaki bango,
mpe balukaki te Yawe, Mokonzi ya mampinga.
13 Yango wana, kaka na mokolo moko,
Yawe akokata, kati na Isalaele,
moto mpe mokila, lindalala mpe nzete oyo ebotaka na mayi.
14 Bampaka mpe bato ya lokumu, bango nde moto ;
mpe basakoli ya lokuta, bango nde mokila.
15 Bakambi ya bato babungisi bato na bango nzela,
mpe bato oyo balandaka bango bakomi kotelengana.
16 Yango wana, Nkolo akosepela na bilenge te,
akoyokela bana bitike mpe basi bakufisa mibali mawa te,
pamba te bango nyonso bazali kotiola Nzambe,
bazali kosala mabe,
mpe minoko nyonso ezali kobimisa maloba ya bozoba.
Kasi atako bongo, kanda ya Yawe ekitaki te,

17 Solo, mabe etumbaka lokola moto
oyo ezikisaka basende mpe banzube,
ezikisaka bazamba minene
mpe ematisaka makonzi ya milinga.
18 Na kanda makasi ya Yawe, Mokonzi ya mampinga,
mokili eziki na moto,
mpe bato bakomi lokola mafuta na moto.
Moto moko te akobikisa ndeko na ye.
19 Na ngambo ya loboko ya mobali,
bakobotola bato biloko,
kasi bato bakozala kaka na nzala ;
na ngambo ya loboko ya mwasi, bakolia,
kasi bato bakotonda kaka te ;
moko na moko akolia mosuni ya loboko na ye :
20 Manase akolia Efrayimi,
mpe Efrayimi akolia Manase ;
bango mibale bakosangana mpe bakobalukela Yuda.
10
1 Mawa na bato oyo basalaka mibeko ezanga bosembo,
Ezayi 10:2 1015 Ezayi 10:14
na ba-oyo bakomaka mibeko oyo enyokolaka bato !

2 Bapimelaka bato pamba bosembo
mpe babotolaka makoki ya babola,
mpo na kobotola biloko ya basi bakufisa mibali
mpe ya bana bitike.
3 Bokosala nini na mokolo ya kosambisama,
tango pasi ekowuta mosika ?
Bokokimela epai ya nani mpo ete asunga bino ?
Esika nini bokobomba bomengo na bino ?
4 Eloko kaka bokotikala na yango :
kokitisa elongi na se elongo na bato ya boloko
to kokufa elongo na bato oyo babomi.
Nzambe asambisi Asiri
5 Mawa na Asiri, lingenda ya kanda na Ngai ;
nzete oyo ezali na loboko na ye
ezali nde esalelo ya kanda na Ngai !
6 Natindi ye mpo ete atelemela
ekolo oyo eyebi Yawe te
mpe bato oyo bapesaka Ngai kanda,
mpo ete abebisa mpe abotola biloko na bango
mpe anyata bango lokola potopoto ya balabala.
7 Kasi mokonzi ya Asiri amonaka yango bongo te,
akanisaka yango bongo te ;
akanisaka kaka koboma mpe kobebisa bikolo ebele.
8 Azali koloba :
« Boni, bakambi na ngai bazali bango nyonso
ndenge moko na bakonzi te ?
9 Engumba Kalino ekweyaki te lokola engumba Karikemishi ?
Engumba Amati, lokola engumba Aripadi te ?
Engumba Samari, lokola engumba Damasi te ?
10 Soki loboko na Ngai esukisaki bikolo
oyo esambelaka banzambe ya bikeko,
bikolo oyo ezalaki na banzambe ya bikeko ebele
koleka Yelusalemi mpe Samari,
11 nakokoka te penza kosala Yelusalemi
elongo na banzambe na yango ya bikeko
ndenge nasalaki Samari mpe banzambe na yango ya bikeko ? »
12 Tango Yawe akosilisa mosala na Ye ya kotelemela ngomba Siona mpe Yelusalemi,
akoloba : « Nakopesa etumbu na mokonzi ya Asiri mpo na lolendo ya motema na ye
mpe mpo na lofundu ya etaleli na ye. 13 Pamba te azalaki koloba :
‹ Nazalaki kosala makambo oyo nyonso
na makasi mpe na bwanya na ngai moko,
pamba te nazali mayele ;
napusaki bandelo ya bikolo,
nabotolaki bomengo na bango lokola elombe,
nalongaki bakonzi na bango.
14 Loboko na ngai ekamataki bomengo na bango
ndenge bakamataka zala ya ndeke ;
Ezayi 10:15 1016 Ezayi 10:27
mpe ndenge bato balokotaka maki batika,

ndenge wana mpe ngai nalokotaki mokili mobimba :
moko te eningisaki lipapu
to efungolaki monoko mpo na kobeta piololo. › »
15 Boni, epasola ekoki solo komimatisa
liboso ya moto oyo asalelaka yango ;
si ya mabaya ekoki solo komikumisa
liboso ya moto oyo asalelaka yango ?
Bosila komona fimbu koningisa moto oyo asalelaka yango
to etape ya nzete kotombola nzete na yango ?
16 Yango wana Nkolo Yawe, Mokonzi ya mampinga,
akotindela basoda na ye ya mbinga
bokono oyo ekondisaka nzoto.
Na se ya nkembo na Ye,
bakopelisa moto lokola fulu ya moto.
17 Pole ya Isalaele ekokoma moto,
Mosantu ya Isalaele akopela lokola moto ;
kaka na mokolo moko, akotumba mpe akozikisa
basende mpe banzube ya Asiri,
18 akozikisa nye bazamba na yango ya minene
mpe bilanga na yango ya kitoko
ndenge mobeli akondaka.
19 Kati na bazamba na yango, ekotikala kaka banzete moke
oyo ata mwana moke akokoka kotanga motango na yango.
Batikali ya Isalaele
Na mokolo wana, batikali ya Isalaele mpe bato ya libota ya Jakobi oyo bakobika
20
bakomipesa lisusu te na maboko ya moto oyo azalaki kobeta bango ; kasi bakomipesa
na solo epai na Yawe, Mosantu ya Isalaele. 21 Ndambo ya bakitani ya Jakobi
bakozonga epai ya Nzambe na nguya. 22 Oh Isalaele, ata bato na yo bazali ebele
lokola zelo ya ebale monene, ndambo kaka nde bakozonga ; pamba te Nzambe azwi
mokano ya kobebisa bato, akomema bosembo lokola mpela. 23 Nkolo Yawe, Mokonzi
ya mampinga, akokokisa kobebisama oyo akanaki mpo na mokili mobimba.
24 Tala liloba oyo Nkolo Yawe, Mokonzi ya mampinga, alobi :
« Oh bato na Ngai, bino oyo bovandi kati na Siona,
bozala na somo te ya bato ya Asiri
oyo bazali kobeta bino fimbu
mpe kotombola nzete mpo na kobeta bino
ndenge bato ya Ejipito bazalaki kosala.
25 Kala mingi te, kanda na Ngai epai na bino ekosila
mpe kanda na Ngai ya makasi ekobalukela bango
mpo na kobebisa bango. »
26 Yawe, Mokonzi ya mampinga, akotombola fimbu mpo na kobeta Asiri ndenge
abetaki Madiani na libanga ya Orebi. Mpe lisusu, akotombola nzete na Ye likolo ya
ebale monene lokola na Ejipito.
27 Na mokolo wana,
bakolongola mokumba na likolo ya mapeka na bino
mpe na ekangiseli na bakingo na bino.
Tango mokumba yango ekolongwa,
ekotika esika na bomengo.
Ezayi 10:28 1017 Ezayi 11:7
28 Tala bango wana bazali koya na Ayati,

bazali koleka na lubwaku ya Migironi,
babombi biloko na bango na Mikimasi.
29 Baleki kati na bangomba mpe balobi :
« Tokotonga molako mpe tokolekisa butu na Geba. »
Bato ya Rama bakomi kolenga na somo,
mpe bato ya Gibea, engumba ya mokonzi Saulo, bakimi.
30 Oh bato ya Galimi, boganga makasi !
Oh Layisi, sala keba !
Oh engumba Anatoti, mawa na yo !
31 Bato ya Madimena bakimi,
bato ya Gebimi bazali koluka ekimelo ;
32 Na mokolo ya lelo, bakotelema na Nobi,
bakobeta makofi na bango na ngomba Siona, mboka kitoko,
mpe na ngomba moke ya Yelusalemi.
33 Tala, Nkolo Yawe, Mokonzi ya mampinga,
akokata bitape ya banzete na nguya monene,
akokata banzete milayi mpe oyo eleki milayi,
akokomisa yango mikuse.
34 Akokata na epasola banzete nyonso kati na zamba :
Libani ekokweya liboso ya Elombe.
11
Mokonzi ya sika akobimela na Izayi
1 Moto ya nzete ekobima na mobimbi ya Izayi ;
wuta na misisa na ye, Etape moko ekobota mbuma.
2 Molimo na Yawe akowumela na likolo na Ye :
Molimo ya bwanya mpe ya mayele,
Molimo ya toli mpe ya nguya,
Molimo ya boyebi mpe ya kotosa Yawe ;
3 esengo na ye ekozala na kotosa Yawe.
Akokata makambo ndenge emonanaka na libanda te

to mpe akozwa mikano te kolanda biyoka-yoka ;
4 kasi akokata makambo ya bato bakelela na bosembo
mpe akozwa mikano ya sembo mpo na babola ya mokili.
Akobeta mokili fimbu na maloba na ye
mpe akoboma bato mabe na pema ya monoko na ye.
5 Bosembo ekozala mokaba na ye,
mpe boyengebene ekozala na loketo na ye
lokola mokaba oyo bamemelaka bibundeli.
6 Mbwa ya zamba ekovanda esika moko na mwana meme,
nkoyi ekolala esika moko na mwana ntaba ;
mwana ngombe ya mobali, mwana nkosi mpe banyama ya mafuta ekolia esika moko,
bongo mwana moke nde akoyeisa yango.
7 Ngombe ya mwasi mpe ngombolo ekolia esika moko,
bana na yango mpe ekolala esika moko,
bongo nkosi ekolia matiti lokola ngombe.
Ezayi 11:8 1018 Ezayi 12:4
8 Mwana moke akosakana pene ya lidusu ya nyoka,

mpe elenge mwana akokotisa loboko na ye na zala ya nyoka.
9 Mabe to kobebisama ekosalema lisusu te
na likolo nyonso ya ngomba na Ngai ya bule,
pamba te mokili ekotonda na boyebi ya Yawe
ndenge mayi etondaka na ebale.
10 Na mokolo wana, bakitani ya Izayi bakotelema lokola bendele mpo na bikolo,
bato ya bikolo ya bapaya bakoya noki epai na bango ; mpe esika na bango ya kopema
ekozala na nkembo. 11 Na mokolo wana, Nkolo akosembola loboko na Ye na mbala
ya mibale mpo na kobikisa ndambo ya bato na Ye oyo babikaki wuta na Asiri, na
Ejipito, na Patrosi, na Kushi, na Elami, na Shineari, na Amati mpe na bisanga ya
ebale monene.
12 Akotombola bendele mpo na bikolo
mpe akosangisa bana ya Isalaele oyo bazali na bowumbu ;
akosangisa esika moko bato ya Yuda
oyo bapalangana na mokili mobimba.
13 Motema likunya ya Efrayimi ekosila,
mpe banguna ya Yuda bakobebisama ;
Efrayimi akozala lisusu na motema likunya te mpo na Yuda
to mpe Yuda akozala lisusu monguna ya Efrayimi te.
14 Bakosangela elongo bato ya mboka Filisitia
na bangomba mikuse ya ngambo ya weste ;
bakobebisa elongo bikolo ya ngambo ya este,
bakokonza bato ya Edomi mpe ya Moabi,
bongo bato ya Amoni bakokoma bawumbu na bango.
15 Yawe akokawusa mayi ya eteni ya ebale
oyo ekota na mabele ya Ejipito ;
loboko na Ye ekoningisa ebale
mpe akokabola yango na biteni sambo na mopepe makasi
mpo ete bato bakoka kokatisa na makolo.
16 Nzela moko ekosalema mpo na ndambo ya bato na Ye
oyo batikalaki na bomoi wuta na Asiri
ndenge esalemaki tango bana ya Isalaele babimaki na Ejipito.
12
Nzembo mpo na kokumisa Yawe
1 Na mokolo wana, okoloba :
« Oh Yawe, nazali kosanzola Yo,
pamba te ata osilikelaki ngai,
kanda na Yo elongwaki likolo na ngai
mpe obondisaki ngai !
2 Solo, Nzambe azali lobiko na ngai ;
nakotia elikya na ngai epai na Ye
mpe nakobanga lisusu te.
Nkolo Yawe azali makasi mpe nguya na ngai ;
azali lobiko na ngai. »
3 Yango wana, botoka mayi na esengo
na etima ya lobiko.
4 Na mokolo wana bokoloba :
« Bosanzola Yawe, bobelela Kombo na Ye,
bosakola misala na Ye kati na bikolo
Ezayi 12:5 1019 Ezayi 13:11
mpe botatola ete Kombo na Ye ezali likolo na nyonso.

5 Boyemba loyembo mpo na Yawe,
pamba te asali makambo ya kokamwa.
Tika ete mokili mobimba eyeba yango !
6 Bino bato ya Siona, bobeta milolo mpe boyemba loyembo na esengo,
pamba te Mosantu ya Isalaele azali monene kati na bino ! »
Masakoli na tina na bikolo ya bapaya
13
Maloba ya kosambisa Babiloni
Maloba ya kosambisa Babiloni, oyo Ezayi, mwana mobali ya Amotsi, azwaki na
1
emoniseli :
2 Botombola bendele likolo ya ngomba oyo ezanga banzete,
boganga epai na bango ;
bopepa bango loboko
mpo ete bakota na bikuke ya bakambi.
3 Napesaki mitindo epai na bato
oyo babulisama mpo na Ngai ;
nabengisaki lisusu bilombe na Ngai,
bato oyo basepelaka na lokumu na Ngai,
mpo na kosilisa kanda na Ngai.
4 Boyoka makelele likolo ya bangomba :
ezali lokola makelele ya bato ebele !
Boyoka lokito ya makelele ya bikolo :
ezali lokola bikolo esangana esika moko !
azali kotala mampinga ya basoda oyo bazali
pene ya kokende na etumba.
5 Bawuti na mikili ya mosika, na suka ya likolo ;
Yawe elongo na bisalelo ya kanda na Ye ;
mpo na kobebisa mokili mobimba.
6 Bolela, pamba te mokolo na Yawe ekomi pene,
ekoya lokola kobebisama oyo ewuti na Nkolo-Na-Nguya-Nyonso.
7 Yango wana, maboko nyonso ekolemba
mpe mitema ya bato nyonso ekobukana.
8 Somo makasi ekokweyela bango,
pasi mpe kobanga ekotika bango te ;
bakobunda-bunda lokola mwasi oyo azali na pasi ya kobota.
Bango na bango bakotalana na kokamwa
mpe bilongi na bango ekokoma lokola moto.
9 Tala, mokolo na Yawe ezali koya,
ezali mokolo moko ya pasi,
mokolo ya kotomboka mpe ya kanda makasi
mpo na kobebisa mokili
mpe koboma bato ya masumu kati na yango.
10 Minzoto na likolo mpe minda nyonso oyo ezali pene na yango
ekopesa lisusu pole na yango te :
moyi ekokoma molili tango tongo ekotana,
mpe sanza ekopesa lisusu pole na yango te.
11 Nakopesa etumbu na mokili mpo na mabe na yango,
Ezayi 13:12 1020 Ezayi 14:1
mpe bato mabe, mpo na masumu na bango.

Nakosukisa lofundu ya bato ya lolendo
mpe nakokitisa lolendo ya banyokoli.
12 Nakosala ete bato bakoma ya koluka lokola wolo ya peto,
lokola wolo ya mboka Ofiri.
13 Yango wana nakolengisa likolo,
mpe mabele ekoningana na bisimbelo na yango
na kanda makasi ya Yawe, Mokonzi ya mampinga,
na mokolo oyo akopelisa kanda na Ye.
14 Lokola mboloko oyo bazali kolanda,
lokola bameme oyo ezanga mobateli,
moko na moko akozonga epai ya bato na ye,
moko na moko akokima kino na mboka ya bakoko na ye.
15 Bakotobola na likonga
moto nyonso oyo bakokanga.
Bato nyonso oyo bakozwa,
bakokufa na mopanga.
16 Bakokata-kata bana na bango na biteni na miso na bango,
bakobebisa bandako na bango
mpe bakozwa basi na bango na makasi.
17 Tala, nakotelemisa bato ya Medi ete batelemela bango,
bato oyo palata elobelaka bango eloko moko te
mpe basepelaka na bango na wolo te.
18 Boye, tolotolo na bango ekoboma bilenge mibali
mpe bakoyokela mbuma ya libumu mawa te :
liso na bango ekotala bana na mawa te.
19 Nzambe akokweyisa Babiloni,
kongenga ya babokonzi, nkembo ya lolendo ya bato ya Chalide,
ndenge akweyisaki Sodome mpe Gomore.
20 Bato bakotikala kovanda lisusu kuna te
to ekozala lisusu na bato te na milongo nyonso ;
kuna, moto ya Arabi akopika te ndako na ye ya kapo,
mpe babateli bibwele bakopemisa te banyama na bango.
21 Kasi bikelamu ya esobe nde ekokoma kolala kuna ;
bambwa ya zamba nde ekotondisa bandako na yango,
ba-esulungutu ekotonda na bandako,
maligbanga ekokoma kovanda kuna
mpe bantaba ya zamba ekokoma kopumbwa-pumbwa kuna.
22 Banyawu ya zamba ekotonda
na bandako na bango ya makasi,
mpe bambwa ya zamba ekotonda na bandako na bango ya kitoko.
Tango na yango esili kobelema,
mpe mikolo na yango ekopusana lisusu te.
14
Batongi lisusu Isalaele
1 Yawe akoyokela Jakobi mawa,
akopona lisusu Isalaele mpe akopemisa bango na mokili na bango ;
Ezayi 14:2 1021 Ezayi 14:13
bongo bapaya bakosangana na bango

mpe bakobakisama na ndako ya Jakobi.
2 Bato ya bikolo bakozwa bango
mpe bakomema bango kino na esika na bango.
Bongo, libota ya Isalaele ekokamata bango
na mokili ya Yawe lokola basali ya mibali mpe ya basi.
Bakokomisa bakangami
bato oyo bakangaki bango
mpe bakokonza bato oyo bakonzaki bango.
3 Na mokolo oyo Yawe akopesa yo bopemi na mosala na yo, na komitungisa na
yo mpe na misala makasi oyo bapesaki yo, 4 okoyemba nzembo oyo mpo na kotiola
mokonzi ya Babiloni ; okoloba :
« Ndenge nini monyokoli akomi na suka ?
Ndenge nini penza lolendo na ye esili ?
5 Yawe abuki fimbu ya moto mabe,
lingenda ya bokonzi ya bakambi,
6 oyo azalaki kokweyisa bato na kanda
mpe kobeta bango na kolemba te,
oyo azalaki kokonza bikolo na kanda makasi
mpe konyokola bango na mawa te.
7 Mikili nyonso ezwi bopemi mpe kimia,
ekomi koganga na esengo.
8 Banzete ya sipele ezali kosepela
mpo na kokweya na yo,
mpe banzete ya sedele ya Libani ezali koloba :
‹ Wuta tango okweyaki na se,
moto moko te akweyisaka lisusu biso. ›
9 Mokili ya bakufi, kuna na se,
eningani na sango ya koya na yo,
elamusi, mpo na koyamba yo, milimo ya bakufi,
bato nyonso oyo bazalaki bakambi na mokili,
etomboli bango, na bakiti na bango ya bokonzi,
ba-oyo nyonso bazalaki bakonzi ya bikolo.
10 Bango nyonso bakozwa maloba mpe bakoloba na yo :
‹ Yo mpe okomi moto ya bolembu lokola biso,
okokani na biso ! ›
11 Lokumu na yo nyonso ekiti kino na mokili ya bakufi,
elongo na makelele ya mandanda na yo.
Nkusu etondi na se na yo lokola mbeto,
mpe mitsopi ezipi yo lokola elamba.
12 Ndenge nini penza okweyi wuta na likolo,
oh monzoto oyo engengaka na tongo,
mwana mobali ya tongo makasi ?
Bakweyisi yo penza kino na mabele,
yo moto oyo ozalaki kopanza bikolo !
13 Ozalaki komilobela kati na motema :
‹ Nakomata kino na Lola,
nakotombola kiti na ngai ya bokonzi
kino na likolo ya minzoto ya Nzambe
Ezayi 14:14 1022 Ezayi 14:25
mpe nakovanda na ngomba epai wapi banzambe basanganaka,

na suka ya mokili ya ngambo ya nor ;
14 nakomata kino na likolo ya mapata,
nakomikomisa lokola Ye-Oyo-Aleki-Likolo. ›
15 Kasi okiti nde na mokili ya bakufi,
na se penza ya libulu.
16 Bato oyo bazali komona yo
batie miso na bango epai na yo,
bazali komituna : ‹ Boni, ezali penza ye
oyo azalaki koningisa mokili mpe kolengisa bikolo ?
17 Moto oyo azalaki kokomisa mokili esobe,
kokweyisa bingumba na yango
mpe kotika te ete bakangami na ye bazonga epai na bango ? ›
18 Bakonzi nyonso ya bikolo balalaka na lokumu,
moko na moko kati na kunda na ye ;
19 kasi yo obwakami mosika ya kunda na yo
lokola kaka eloko moko ya nkele,
kati na bibembe ya bato oyo baboma,
bato oyo batobola bango na mopanga,
bongo bakiti kino na libulu ya mabanga
lokola bibembe oyo banyata na makolo.
20 Okotikala kosangana na bango te kati na kunda,
pamba te obebisaki mokili na yo
mpe obomaki bato na yo.
Bakotikala lisusu kotanga te

bakombo ya bakitani ya bato mabe.
21 Bobongisa esika mpo na koboma bana na ye ya mibali
likolo ya masumu ya batata na bango !
Tika ete balamuka lisusu te mpo na kozwa mabele lokola libula
mpe kotondisa mokili elongo na bingumba na bango.
22 Nakotelemela bango, »
elobi Yawe, Mokonzi ya mampinga,
« nakolongola kombo ya Babiloni mpe nyonso oyo ekotikala,
bana mpe bakitani na yango,
elobi Yawe.
23 Nakokomisa yango esika ya potopoto
mpe lopango ya bampuku ;
mpe nakokombola yango na nzela ya ekombelo ya libebi, »
elobi Yawe, Mokonzi ya mampinga.
Maloba ya kosambisa Asiri
24 Yawe, Mokonzi ya mampinga, alapi ndayi :
« Solo, ndenge kaka nabongisi,
ndenge wana mpe ekosalema ;
makambo oyo nazali na yango na makanisi,
yango nde ekokokisama.
25 Nakobebisa mokili ya Asiri kati na mokili na Ngai,
Ezayi 14:26 1023 Ezayi 15:3
nakonyata-nyata yango na likolo ya bangomba na Ngai ;

ekangiseli na bango ekolongwa epai ya bato na Ngai
mpe mokumba na bango ekolongwa na mapeka na bango. »
26 Yango nde mokano oyo Yawe asili kozwa
mpo na mokili mobimba,
mpe yango nde loboko oyo asili kosembola
mpo na kotelemela bikolo nyonso.
27 Pamba te Yawe, Mokonzi ya mampinga, asili kozwa mokano ;
bongo nani akolongola yango ?
Loboko na Ye esili kosembolama ;
nani akozongisa yango ?
Maloba ya kosambisa bato ya Filisitia
28 Maloba oyo eyaki na mobu oyo mokonzi Akazi akufaki :
29 « Bino bato nyonso ya Filisitia,
bosepela te ete fimbu oyo ezalaki kobeta bino esili kobukana,
pamba te etupa ebimaka na libumu ya nyoka,
mpe dalagona oyo epumbwaka ebimaka na libumu ya nyoka mabe.
30 Ye oyo aleki mobola nde akozwa eloko ya kolia,
mpe moto oyo akelela nde akolala na kimia ;
kasi nakoboma bato na yo na nzala ;
mpe bato oyo bakobika, bakoboma bango.
31 Oh ekuke, lela makasi !
Engumba, ganga makasi !
Mokili mobimba ya Filisitia esili kozinda !
Milinga makasi ezali kobima na ngambo ya nor,
mpe moto moko te atikali na libanda ya molongo.
32 Eyano nini tokopesa penza
epai ya bamemi sango ya ekolo oyo ?
Ezali ete Yawe asili kolendisa Siona
mpo ete babola kati na bato na Ye
basili kozwa ebombamelo ya malonga. »
15
Maloba ya kosambisa Moabi
Maloba ya kosambisa mokili ya Moabi :
1
Pamba te na butu oyo Moabi ebebisamaki,
Ari kati na Moabi mpe ebebisamaki,
solo, ebebisamaki kaka na butu moko !
Kiri kati na Moabi mpe ebebisamaki ;
solo, ebebisamaki kaka na butu moko !
2 Bato ya Diboni bazali komata
na bisika na bango ya bule,
na bisambelo na bango ya likolo ya bangomba,
mpo na kolela ;
Moabi akomi koganga mpo na Nebo mpe Medeba.
Bakokoli mito nyonso mpe bakati mandefu nyonso.
3 Balati-lati basaki na babalabala,
bato nyonso bazali kolela na likolo ya mitondo ya bandako
Ezayi 15:4 1024 Ezayi 16:6
mpe na bisika oyo bato ebele bakutanaka ;

bazali penza kosopa mpinzoli ebele.
4 Eshiboni mpe Eleale ezali koganga makasi,
mingongo ya bato na yango ezali koyokana kino na Yakatsi ;
yango wana, mampinga ya Moabi bazali mpe koganga
mpe mitema na bango ebukani.
5 Nazali kolela na se ya motema mpo na Moabi,
banguna na ye bazali kokima kino na Tsoari,
kino na Egilati-Shelishiya ;
bazali komata na nzela ya Luyiti na kolela ;
mpe na nzela ya Oronayimi, bazali kosala matanga
mpo na kobebisama na bango.
6 Mayi ya Nimirimi ekawuki,
bongo matiti mpe esili kokawuka,
matiti ya mobesu eziki-ziki nyonso
mpe matiti ya kitoko ezali lisusu te.
7 Yango wana, bamemi bomengo oyo bazwaki
mpe oyo babombaki na lubwaku ya banzete ya pepiliye.
8 Kolela na bango etamboli na mokili mobimba ya Moabi ;
koganga na bango eyokanaki kino na Egilayimi,
mpe kino na mabulu ya mayi ya Elimi.
9 Mayi ya Dimoni etondi na makila,
kasi nakotinda lisusu pasi makasi na Dimoni :
nkosi moko ekobimela bato ya Moabi oyo bakobika.
16
Moabi esengi lisungi na Yelusalemi
1 Botinda mpate lokola mpako epai ya mokambi ya mokili ;
wuta na Sela kino na ngomba Siona, mboka kitoko,
bokatisa esobe.
2 Bakobengana basi ya Moabi
lokola bandeke na zala na yango,
na suka ya ebale ya Arinoni.
3 « Pesa biso toli, kamata mokano.
Sala ete elili na yo ezala lokola butu na moyi makasi.
Bomba bato oyo bakimeli epai na yo,
kobimisa bango te.
4 Tika ete bato ya Moabi oyo bakimi epai na yo
bawumela elongo na yo !
Zala nguba na bango liboso ya mobomi. »
Tango minyoko ekokoma na suka,
kobebisama ekotikala lisusu te
mpe koboma ekosila na mokili.
5 Kiti ya bokonzi ekolendisama na bolingo ;
moto moko akovanda na kiti yango na bosolo,
akobimela na ndako ya Davidi :
alukaka bosembo kati na kosambisa
mpe alongisaka makambo ya bosembo.
6 Toyokaki sango ya lolendo ya Moabi,
Ezayi 16:7 1025 Ezayi 17:4
ndenge atombolaka mapeka :

lolendo na ye oyo eleka ndelo mpe lofundu na ye,
lolendo mpe maloba na ye ya lofundu ezanga na yango tina.
7 Yango wana, bato ya Moabi bakosala matanga,
bakomilela bango na bango mpo na Moabi.
Bolela mpe bozala na mawa mpo na mikate ya Kiri-Aresheti,
oyo basala na bambuma ya vino.
8 Mpo ete bilanga ya Eshiboni esili kokawuka
elongo na bilanga ya vino ya Sibima.
Bakambi ya bikolo babukaki-bukaki bitape na yango oyo eleki kitoko,
oyo ekenda kino na Yaezeri mpe eleka kino na esobe.
Bitape yango ezalaki epanzana makasi
mpe ekenda mosika kino na ebale monene.
9 Yango wana, nazali kolela lokola Yaezeri
mpo na vino ya Sibima.
Eshiboni mpe Eleale, nazali kosopa mpinzoli mpo na bino !
Koganga ya esengo esili mpo bambuma na bino
mpe mpo na biloko oyo bobuki na bilanga na bino.
10 Esengo mpe kosepela ebungi na bilanga ya kitoko,
banzembo mpe koganga ya esengo ezali lisusu te
kati na bilanga ya vino !
Mokamoli vino akokamola lisusu te kati na ekamolelo,
pamba te nakosukisa koganga.
11 Motema na ngai ezali kolela lokola lindanda mpo na Moabi,
mpe kati ya motema na ngai ezali komona pasi
mpo na Kiri-Aresheti.
12 Bakomona Moabi komata na bisambelo ya likolo ya bangomba
mpo na kobondela na esika na ye ya bule,
kasi akolonga te.
13 Yango nde liloba oyo Yawe aloba wuta kala mpo na Moabi. 14 Kasi Yawe alobi
sik’oyo boye : « Etikali mibu misato, kobakisa ata mokolo moko te, bato ya lokumu
ya Moabi mpe ebele ya bato na ye bakosambwa, bongo bato na ye oyo bakobika
bakozala kaka moke mpe bakozanga makasi. »
17
Maloba ya kosambisa Damasi
Maloba ya kosambisa Damasi :
1
« Tala, Damasi ekotikala lisusu engumba te,
ekokoma nde liboke ya libebi.
2 Bingumba ya Aroeri ekotikala lisusu na bato te,
ekotikala nde mpo na bibwele oyo ekokoma kolala kuna,
oyo moto ata moko te akobangisa.
3 Bingumba batonga makasi ekolimwa na Efrayimi,
mpe nguya ya bokonzi ekolimwa na Damasi.
Batikali ya Siri bakokoma lokola nkembo ya bana ya Isalaele, »
4 « Na mokolo wana, lokumu ya Jakobi ekosila,
mafuta ya misuni ya nzoto na ye ekosila.
Ezayi 17:5 1026 Ezayi 18:2
5 Ekozala lokola tango basangisaka matiti ya ble

mpe loboko ya moloni ebukaka mito na yango,
lokola tango balokotaka mito ya ble
oyo ekweyaka na lubwaku ya bato ya Refayimi.
6 Kasi kaka ndambo moke ya mito ya ble nde etikalaka ;
lokola tango baningisaka nzete
mpo na kobuka bambuma ya olive,
bongo bambuma mibale to misato etikalaka na songe ya bitape,
mpe minei to mitano etikalaka na bitape ya se, »
elobi Yawe, Nzambe ya Isalaele.
7 Na mokolo wana, bato bakotalela Mokeli na bango
mpe bakobalola miso na bango epai ya Mosantu ya Isalaele ;
8 bakotalela lisusu bitumbelo te
oyo ezali misala ya maboko na bango,
mpe miso na bango ekotala lisusu te
misala ya misapi na bango :
makonzi ya Ashera mpe bitumbelo ya malasi ya ansa.
9 Na mokolo wana, bakosundola bingumba na bango oyo batonga makasi
ndenge basundolaki banzete mpe bangomba liboso ya bana ya Isalaele.
Nyonso ekobebisama penza.
10 Mpo ete obosani Nzambe, Mobikisi na yo,
oboyi kokanisa Libanga oyo azali Ekimelo na yo,
okolisi banzete ya kitoko
mpe oloni banzete ya vino ya bapaya.
11 Kaka na mokolo oyo olonaki yango,
omonaki yango kobimisa mito ;
mpe na tongo makasi, nkona na yo ebimisaki bafololo.
Na mokolo ya pasi, milona na yo ekomonana pamba,
mpe pasi yango ekoki kosila te.
12 Mawa na ebele ya bato !
Tala ndenge bazali koganga lokola makelele ya ebale monene !
Bato ya bikolo bazali koganga
lokola lokito ya mayi ya ebale monene !
13 Ata bato ya bikolo bazali koganga
lokola makelele ya mayi ya bibale minene,
bakimaka penza mosika
tango Yawe apamelaka bango ;
bakimaka lokola matiti na bangomba na tango ya mopepe,
lokola putulu na tango ya mopepe makasi.
14 Na pokwa, somo ya pwasa nde eyaka !
Bongo liboso ete tongo etana, eloko moko te etikalaka !
Yango nde lifuti ya bato oyo banyokolaka biso,
mpe mbano ya bato oyo bamonisaka biso pasi.
18
Maloba ya kosambisa Etiopi
1 Mawa na mokili oyo ezali na bamasuwa
oyo ezalaka na bavwale lokola mabanki,
bongo enanaka na ebale ya Kushi !
2 Mawa na yo oyo otindaka bantoma na nzela ya ebale
Ezayi 18:3 1027 Ezayi 19:3
kati na bamasuwa oyo basala na papirisi,

na likolo ya ebale monene !
Bino bapanzi sango ya mbangu,
bokende epai ya bato ya ekolo oyo bazalaka milayi
mpe baposo ya nzoto na bango engengaka,
epai ya bato ya ekolo oyo babangisaka na mosika,
bato ya makasi oyo banyataka banguna na bango,
mpe oyo bibale eleka kati na mokili na bango.
3 Bino nyonso, bavandi ya mokili,
bino oyo botondisi mabele,
tango bakotombola bendele na likolo ya bangomba, bokomona ;
tango bakobeta kelelo, bokoyoka !
4 Pamba te, tala liloba oyo Yawe alobi na ngai :
« Nakovanda kimia mpe nakotala wuta na ndako na Ngai,
lokola kongala ya moyi to lokola mapata na tango ya molunge. »
5 Mpo ete liboso ya kobuka bambuma,
tango bafololo ya mike etikaka kobima
mpe ekomaka bambuma mibesu oyo ekomi pene ya kotela,
bakataka bitape na likwangola,
babwakaka mpe batiaka pembeni bitape.
6 Bakosundola yango epai ya bandeke
oyo eliaka misuni na likolo ya bangomba
mpe epai ya banyama ya zamba.
Bandeke minene ekolia yango na tango ya molunge
mpe banyama ya zamba ekolia yango na tango ya malili.
7 Na tango wana, bakomema bakado epai na Yawe, Mokonzi ya mampinga,
wuta epai ya ekolo ya bato milayi
oyo poso ya nzoto na bango engengaka,
wuta epai ya ekolo ya bato oyo babangisaka na mosika,
bato ya makasi oyo banyataka banguna na bango,
mpe oyo bibale eleka kati na mokili na bango,
bakomema bakado yango na ngomba Siona,
esika oyo Kombo ya Yawe, Mokonzi ya mampinga, ezalaka.
19
Maloba ya kosambisa Ejipito
Maloba ya Yawe mpo na kosambisa Ejipito :
1
Tala, Yawe amati likolo ya mapata oyo ekendaka mbangu,
azali koya na Ejipito.
Banzambe ya bikeko ya Ejipito ezali kolenga liboso na Ye
mpe mitema ya bato ya Ejipito elembi-lembi kati na bango.
2 « Nakosala ete bato ya Ejipito batelemelana bango na bango :
ndeko akobundisa ndeko na ye,
moninga akobundisa moninga na ye,
engumba moko ekobundisa engumba mosusu,
mpe mboka moko ekobundisa mboka mosusu.
3 Bato ya Ejipito bakosila mayele,
mpe nakobebisa mabongisi na bango nyonso ;
bakokende kotuna toli epai ya banzambe ya bikeko,
Ezayi 19:4 1028 Ezayi 19:15
epai ya milimo ya bakufi,

epai ya bato oyo basololaka na milimo ya bakufi
mpe epai ya bato oyo balobaka makambo oyo ekoya.
4 Nakokaba bato ya Ejipito
na maboko ya bakonzi ya mitema mabe,
mpe mokonzi moko ya kanda makasi akokonza bango, »
elobi Nkolo Yawe, Mokonzi ya mampinga.
5 Mayi ya ebale monene ekokita,
mpe mayi ya ebale ekosila mpe ekokawuka.
6 Mayi ya miluka ekokoma solo,
mayi ya Ejipito ekokita mpe ekokawuka.
Mpe lisusu, banzete oyo ebotaka na mayi ekokawuka,
7 elongo na matiti oyo ezalaka pembeni ya Nili,
na monoko ya ebale.
Milona nyonso ya bilanga oyo ebotaka pembeni ya Nili
ekokawuka mpe ekopumbwa na mopepe,
eloko moko te ekotikala.
8 Balobi mbisi bakonyokwama mpe bakokoma kolela,
bato nyonso oyo babwakaka ndobo mpe minyama na ebale Nili
bakokoma na pasi.
9 Bato oyo basalaka lino bakokufa soni ya makasi,
mpe bato oyo batongaka bilamba bakotonda na mawa.
10 Bato oyo basimbaka mokili bakokweya,
mpe basali nyonso bakolemba nzoto.
11Bakambi ya Tsoani bakomi penza lokola bazoba,
bato ya bwanya ya Faraon bakomi kopesa batoli
oyo ezanga tina.
Ndenge nini bokoki penza koloba na Faraon :
« Ngai, nazali moko kati na bato ya bwanya,
moyekoli ya bakonzi ya kala ? »
12 Wapi sik’oyo bato na yo ya bwanya ?
Tika ete balakisa yo mpe basosolisa yo
makambo oyo Yawe, Mokonzi ya mampinga,
abongisaki mpo na kotelemela Ejipito.
13 Bakambi ya Tsoani bakomi lokola bazoba,
bakambi ya Mefisi bakomi kokanisa makambo ya lokuta ;
nzokande bango, makonzi ya bikolo ya bato ya Ejipito,
nde bazali kobungisa bato ya Ejipito nzela.
14 Yawe atindeli bango molimo ya kizunguzungu :
bango nde basalaki ete Ejipito ekoma kotenga-tenga
na misala na yango nyonso
ndenge moto oyo alangwe masanga atengaka-tengaka.
15 Eloko moko te ekosalema lisusu na Ejipito,
ezala na moto to na mokila,
na lindalala ya nzete ya mbila to na nzete oyo ebotaka na mayi.
Kobongwana ya Ejipito
Ezayi 19:16 1029 Ezayi 21:1
16 Na mokolo wana, bato ya Ejipito bakokoma lokola basi. Bakolenga na somo na

koningana ya loboko oyo Yawe, Mokonzi ya mampinga, atomboli mpo na kotelemela
bango. 17 Bongo mokili ya Yuda ekolengisa bato ya Ejipito na somo. Tango nyonso
bakoyoka kombo ya Yuda, bakolenga na somo mpo na mabongisi nyonso oyo Yawe,
Mokonzi ya mampinga, asalaki mpo na kotelemela bango.
18 Na mokolo wana, bingumba mitano kati na Ejipito ekokoma koloba lokota ya
Bayuda mpe kolapa ndayi na Kombo na Yawe, Mokonzi ya mampinga. Bongo moko
kati na yango ekobenga yango : Engumba ya moyi.
19 Na mokolo wana, bakotonga etumbelo moko na kati-kati ya Ejipito mpe bakotia
likonzi moko lokola ekaniseli mpo na Yawe, na bandelo ya mokili. 20 Ekozala lokola
elembo mpe litatoli mpo na Yawe, Mokonzi ya mampinga, na mokili ya Ejipito. Tango
bakoganga epai na Yawe likolo na banyokoli na bango, akotindela bango mobikisi
mpe mobundeli, mpe akobikisa bango. 21 Boye, Yawe akomimonisa epai na bato ya
Ejipito. Mpe na mokolo wana, bato ya Ejipito bakoyeba Yawe, bakogumbamela Ye
na bambeka mpe na makabo ya bambuma ; bakolapa ndayi na Kombo na Yawe mpe
bakokokisa yango. 22 Kasi Yawe akobeta Ejipito na nzela ya bitumbu, akobeta yango
mpe akobikisa yango. Bakozonga epai na Yawe, bongo akoyanola na kolela na bango
mpe akobikisa bango.
23 Na mokolo wana, bakopasola nzela moko wuta na Ejipito kino na Asiri. Bato ya
Asiri bakokoma koya na Ejipito, mpe bato ya Ejipito bakokoma koya na Asiri. Bato
ya Ejipito mpe bato ya Asiri bakokoma kosala elongo losambo mpo na Yawe. 24 Na
mokolo wana, Isalaele akozala ekolo ya misato, sima na Ejipito mpe Asiri, lipamboli
oyo Nzambe akomema na mokili. 25 Yawe, Mokonzi ya mampinga, akopambola bango
na maloba oyo : « Tika ete bopambolama : Ejipito, bato na Ngai ; Asiri, misala ya
maboko na Ngai, mpe Isalaele, libula na Ngai ! »
20
Elembo ya lisakoli mpo na Ejipito
1 Namobu oyo mokonzi monene ya basoda, oyo Sargoni, mokonzi ya Asiri, atindaki,
ayaki kobundisa mpe kobotola engumba Asidodi ; 2 kaka na tango wana, Yawe alobaki
maloba oyo na nzela ya Ezayi, mwana mobali ya Amotsi : « Kende, longola bilamba
ya saki na nzoto na yo, mpe basapato na makolo na yo. »
Mpe asalaki kaka bongo ; akomaki kotambola bolumbu mpe makolo ngulu.
3 Bongo Yawe alobaki : « Lokola mosali na Ngai, Ezayi, atamboli bolumbu mpe
makolo ngulu mibu misato mpo na kozala elembo mpe ekamwiseli na miso ya Ejipito
mpe ya Kushi, 4 mokonzi ya Asiri akomema bakangami ya Ejipito mpe bawumbu ya
Kushi bolumbu mpe makolo ngulu : ezala bilenge to bampaka, bakotambola bolumbu
mpe makolo ngulu mpo na soni ya Ejipito. 5 Bato nyonso oyo batiaki elikya na bango
na Kushi mpe bakomaki lofundu mpo na Ejipito bakokweya mpe bakotonda na soni.
6 Na mokolo wana, bavandi ya esanga bakoloba : ‹ Tala, makambo nini ekomeli bato
oyo biso tozalaki kotiela mitema ? Tozalaki kokima epai na bango mpo na kozwa
lisungi mpe lobiko liboso ya mokonzi ya Asiri. Biso sik’oyo tokosuka ndenge nini ? › »
21
Maloba ya kosambisa mokili ya Babiloni
Maloba na Yawe na tina na esobe ya ebale monene :
1
Ndenge mopepe makasi elekaka na somo na Negevi,
monguna moko azali koya wuta na esobe,
wuta na mokili moko ya somo.
Ezayi 21:2 1030 Ezayi 21:11
2Namonaki emoniseli moko ya somo :

Moteki baninga azali koteka baninga,
mobebisi azali kobebisa.
Elami, bundisa bango !
Medi, zingela bango !
Nakosukisa kolela nyonso oyo ayeisaki na bato.
3 Yango wana, loketo na ngai ekomi na pasi,
pasi moko ya makasi penza ekangi ngai
lokola mwasi oyo azali na pasi ya kobota.
Makambo oyo nazali koyoka ezali kopesa ngai somo,
mpe oyo nazali komona ezali kosilisa ngai mayele.
4 Motema na ngai ezali kobeta noki-noki,
nakomi kolenga na somo,
mwa malili ya pokwa oyo nazelaka na esengo
ekomeli ngai somo makasi.
5 Mesa ebongisami,
batandi bilamba ya mesa,
bazali kolia mpe komela !
Bino bakonzi ya basoda, bopakola banguba na bino mafuta !
6 Tala liloba oyo Nkolo alobi na ngai :
« Kende, tia mokengeli ;
mpe tika ete aloba makambo oyo akomona.
7 Soki amoni shar oyo bampunda mibale ezali kobenda,
basoda oyo batambolaka likolo ya bampunda,
bamoko bamati likolo ya ba-ane,
bamosusu bamati likolo ya bashamo,
tika ete asala keba, asala keba penza ! »
8 Boye, mokengeli agangaki lokola nkosi :
« Nkolo, mokolo mobimba,
natelemaka na likolo ya ndako molayi ya kokengela ;
mpe butu nyonso, natikalaka kaka se wana.
9 Tala, moto moko azali koya awa na shar,
oyo bampunda mibale ezali kobenda.
Azongisaki eyano :
‹ Babiloni esili kokweya, ekweyi solo !
Banzambe na yango nyonso ya bikeko elali-lali
mpe epanzani na mabele ! › »
10Oh bato na ngai,
babeti bino ndenge batutaka ble na libanda !
Nazali koyebisa bino makambo oyo nayokaki
wuta epai na Yawe, Mokonzi ya mampinga,
wuta epai ya Nzambe ya Isalaele.
Maloba ya kosambisa Duma mpe Arabi
11 Maloba na Yawe na tina na Duma*.
Moto moko azali kobelela Ngai wuta Seiri :
* 21:11 Duma elingi koloba : kimia. Ezali nde kombo ya liseki ya Edomi.
Ezayi 21:12 1031 Ezayi 22:7
« Mokengeli, olobi nini mpo na butu ?

Mokengeli olobi nini mpo na butu ? »
12 Mokengeli azongisaki :
Tongo elingi kotana, kasi butu mpe elingi koya.
Soki bolingi kotuna mituna, botuna ;
bongo bozonga mpe boya lisusu.
13 Maloba na Yawe mpo na kotelemela Arabi :
Oh bino bato ya mombongo ya Dedani,
bokolala na esobe ya Arabi.
14 Bopesa mayi na moto oyo azali na posa ya mayi ;
bino bavandi ya mokili ya Tema,
bopesa bilei na bato oyo bazali kokima bitumba.
15 Pamba te bazali nde kokima mopanga,
mopanga oyo babimisi na ebombelo na yango,
bazali nde kokima tolotolo oyo etelemi makasi
mpe bitumba ya makasi.
16 Tala liloba oyo Nkolo alobaki na ngai : « Etikali kaka mobu moko, ndenge
batangaka mikolo ya mowumbu, nkembo nyonso ya Kedari ekosuka. 17 Bongo,
ekotikala kaka mwa ndambo moke ya basoda oyo babundaka na matolotolo mpe
ya basoda ya mpiko kati na Kedari, » elobi Yawe, Nzambe ya Isalaele.
22
Maloba ya kosambisa Yelusalemi
Maloba na Yawe na tina na lubwaku ya Emoniseli :
1
Likambo nini lisusu ekomeli bino sik’oyo
mpo ete bino nyonso bomata na likolo ya mitondo ya ndako ?
2 Oh engumba etonda na loyenge,
engumba etonda na makelele mpe na bisengo !
Bibembe na yo ekufi na mopanga te
to mpe na bitumba te.
3 Bakambi na yo nyonso bakimaki elongo ;
bakangaki bango na basoda na nguya ya tolotolo.
Mpe bato na yo, oyo bazalaki kokima monguna na mosika,
bakangaki bango mpe bakomaki elongo bakangami.
4 Yango wana nalobaki :
« Botika kotala Ngai, botika ete nalela makasi !
Bomeka kobondisa Ngai te
mpo na kobebisama ya bato na Ngai ! »
5 Pamba te ezali mokolo moko ya lokito ya bitumba,
mokolo ya pasi makasi mpe ya somo
kati na lubwaku ya Emoniseli
kowuta na Nkolo Yawe, Mokonzi ya mampinga ;
ezali mokolo oyo mir ya makasi ekobukana
mpe makelele ya koganga ekobima na bangomba.
6 Mampinga ya Elami batomboli makonga,
mosusu bamati na bashar mpe bampunda ;
Kiri abimisi nguba.
7 Lubwaku na yo, oyo eleki kitoko etondi na bashar,
Ezayi 22:8 1032 Ezayi 22:19
mpe basoda oyo batambolaka likolo ya bampunda

batelemi-telemi na bikuke ya engumba ;
8 bibombamelo ya Yuda etikali lisusu te.
Na mokolo wana, obalolaki miso na yo

na bibundeli oyo ezalaka na Ndako ya Zamba*.
9 Bomonaki ete Engumba ya mokonzi Davidi
ezali na madusu mingi kati na mir oyo ezingeli yango ;
boye bobombaki mayi kati na Liziba oyo ezalaka na se,
10 botangaki motango ya bandako ya Yelusalemi,
bobukaki mosusu mpo na kolendisa mir ya monene.
11 Bosalaki liziba mpo na kobomba mayi
ya liziba ya kala kati na bamir mibale,
kasi bobalolaki miso na bino te mpo na kotala
Ye oyo asalaki mpe abongisaki yango wuta kala.
azalaki kobenga bino na mokolo wana
mpo ete bolela mpe bosala matanga,
bomikokola suki mpe bolata saki.
13 Kasi tala, ezalaki kaka bisengo mpe loyenge,
koboma bangombe mpe bameme ya mibali, bantaba ya basi,
kolia misuni mpe komela masanga ya vino !
Bozalaki koloba :
« Tika ete tolia mpe tomela,
pamba te, lobi, tokokufa ! »
14 Yawe, Mokonzi ya mampinga, ayebisaki ngai yango
na matoyi na ngai moko penza :
« Kino bokokufa, bokotikala kozwa bolimbisi ya lisumu oyo te, »
Maloba ya kosambisa Shebina
Tala maloba oyo Nkolo Yawe, Mokonzi ya mampinga, alobi :
15
« Kende kokuta Shebina,
mobateli biloko ya ndako ya mokonzi,
loba na ye :
16 ‹ Ozali kosala nini awa,
mpe nani apesi yo nzela ya kotonga kunda na yo awa
lokola moto oyo azali kotimola kunda na ye na likolo
mpe kotonga epemelo na ye
kati na lidusu ya libanga monene ?
17 Tala, Yawe akomi pene ya koningisa yo
mpe kobwaka yo mosika, yo moto ya makasi !
18 Akobalola yo ndenge babalolaka ndembo
mpe akobwaka yo na etando moko ya monene.
Kuna nde okokufa,
mpe bashar na yo ya lokumu ekotikala,
yo oyo osalaka soni ya ndako ya mokonzi na yo.
19 Nakolongola yo na mosala,
mpe lokumu na yo ekosila.
* 22:8 Ndako ya Zamba ezali ndako oyo mokonzi Salomo atongaki pene ya Tempelo ya Yelusalemi. Eteni na
yango ya monene evandisamaki na makonzi ya banzete ya sedele ya mokili ya Libani.
Ezayi 22:20 1033 Ezayi 23:9
20Na mokolo wana, nakobengisa mosali na Ngai, Eliakimi, mwana mobali ya

Ilikia. 21 Nakolatisa ye nzambala na yo, nakokanga ye mokaba na yo mpe nakopesa
bokonzi na yo na maboko na ye. Akozala tata mpo na bavandi ya Yelusalemi mpe
mpo na ndako ya Yuda. 22 Nakotia fungola ya ndako ya Davidi na mapeka na ye :
oyo akofungola, moto moko te akokanga yango ; mpe oyo akokanga, moto moko te
akofungola yango. 23 Nakopika ye lokola sete na esika ya malamu ; akozala lokola
kiti ya bokonzi ya lokumu mpo na ndako ya tata na ye. 24 Nkembo nyonso ya ndako
ya tata na ye ekozala likolo na ye : kobanda na bakitani na ye kino na bana na bango
nyonso, lokola bisalelo oyo : kobanda na bakopo ya mike kino na mbeki ya minene.
25 Na mokolo wana, elobi Yawe, Mokonzi ya mampinga, sete oyo bapikaki na esika
ya malamu ekolongwa, ekobukana mpe ekokweya ; mpe mokumba oyo amemaki
ekokweya. › » Yawe nde alobaki.
23
Maloba ya kosambisa Tiri mpe Sidoni
Maloba na Yawe na tina na engumba ya Tiri :
1
Oh bamasuwa ya Tarsisi, bosala matanga !
Pamba te engumba ya Tiri esili kobebisama nyonso :
ezala ndako to libongo, eloko moko te etikali !
Bazwaki sango oyo wuta na esanga ya Shipele.
2 Bino bavandi ya esanga,
bino bato ya mombongo ya Sidoni,
oyo nzela ya ebale ekomisa bazwi,
bovanda nye !
3 Lifuti na ye ezalaki :
ble ya Shiyori, oyo ezalaki koya na nzela ya ebale monene
mpe milona oyo ezalaki kowuta pembeni ya Nili.
Engumba ya Tiri ekomaki nde zando ya bikolo.
4 Yoka soni, Sidoni, ndako batonga makasi ya ebale monene,
pamba te ebale monene elobi :
« Natikala koyoka pasi ya kobota te,
natikala na ngai mpe kobota te,
natikala na ngai kobokola bana mibali
to kokolisa bana basi te. »
5 Tango maloba yango ekokoma na Ejipito,
bakolenga na somo wana bakoyoka sango ya Tiri.
6 Bokatisa na ngambo ya Tarsisi,
bolela makasi, bino bavandi ya esanga.
7 Boni, oyo nde engumba na bino ya bisengo,
engumba oyo ebanda kala penza
mpe oyo makolo na yango ememaka yango
kowumela na mikili ya mosika ?
8 Nani azwaki mokano oyo mpo na kobebisa Tiri ?
Tiri oyo azalaki kokabola mitole,
oyo bato na ye ya mombongo bazalaki komimona lokola bakonzi ;
mpe oyo bato na ye ya nkita bazalaki komimona lokola bato
oyo baleki bato nyonso ya mokili na lokumu.
9 Yawe, Mokonzi ya mampinga, nde azwaki mokano yango
mpo na kosambwisa lolendo ya nkembo nyonso
Ezayi 23:10 1034 Ezayi 24:2
mpe kokitisa kino na se bato nyonso ya lokumu,

oyo bazali na mabele.
10 Oh Tarsisi, mboka kitoko,
koma kosala bilanga
ndenge basalaka pembeni ya ebale Nili,
pamba te libongo ezali lisusu te.
11 Yawe asembolaki loboko na Ye na ebale monene
mpe alengisaki bikolo,
apesaki mitindo na tina na mokili ya Fenisi
ete babuka bandako na yango oyo batonga makasi ;
12 alobaki : « Okosepela lisusu te,
yo Sidoni, mboka kitoko, yo oyo lokumu na yo esili kobebisama lelo !
Telema, katisa na ngambo ya Shipele !
Ezala kuna, okozwa bopemi te. »
13 Tala mokili ya bato ya Chalide,
bato oyo bazalaka lisusu te !
Bato ya Asiri bakomisaki yango
esika ya kowumela mpo na banyama ya esobe ;
batongaki bandako na bango ya milayi mpo na kokengela,
babukaki bandako na yango batonga makasi
mpe bakomisaki yango putulu.
14 Bolela, bino bamasuwa ya Tarsisi !
Pamba te ndako na bino, oyo batonga makasi ebukani.
15 Na tango wana, bakobosana Tiri mibu tuku sambo kolanda molayi ya bomoi ya
mokonzi moko. Kasi na suka ya mibu tuku sambo, ekosalema mpo na Tiri, makambo
oyo baloba na nzembo oyo bayembelaka mwasi ya ndumba :
16 « Kamata lindanda,
tambola na engumba mobimba,
oh mwasi ya ndumba oyo babosana ;
beta yango malamu, yemba banzembo ebele
mpo ete bakanisa yo lisusu ! »
17 Na sima na mibu tuku sambo, Yawe akosala mpo na Tiri oyo ekozongela lifuti
na yango ya mbindo ; mpe ekozongela kosala kindumba elongo na bikolo nyonso ya
mokili. 18 Kasi lifuti mpe bomengo na yango ekobulisama mpo na Yawe ; bakobomba
te yango kati na bibombelo. Bomengo na yango ekozala mpo na koleisa bato oyo
batelemaka liboso ya Yawe mpe kolatisa bango bilamba ya kitoko.
Masakoli na tina na mbongwana oyo ekoya
24
Yawe akobebisa mokili
1 Tala, Yawe akobebisa mokili
mpe akokomisa yango lokola esobe ;
akokotisa mobulu kati na yango
mpe akopanza bato na yango.
2 Ekozala mpe kaka ndenge moko
mpo na Banganga-Nzambe mpe bato,
mpo na nkolo mpe mowumbu na ye,
mpo na nkolo ya mwasi mpe mwasi mosali na ye,
mpo na moteki mpe mosombi,
Ezayi 24:3 1035 Ezayi 24:16
mpo na modefisi mpe modefi,

mpo na moto oyo bakofuta ye niongo
mpe mpo na moto oyo akofuta niongo.
3 Mokili ekobebisama penza nye
mpe bakopanza yango nyonso.
Yawe nde alobaki yango.
4 Mokili ezali na matanga mpe ekawuki,
mokili mobimba ebebi mpe ekawuki ;
ezala likolo mpe ebebi elongo na mokili !
5 Bato ya mokili bakomisi yango mbindo,
bazali kotosa mibeko te ;
banyati-nyati bikateli
mpe babuki boyokani ya seko.
6 Mpo na yango, bilakeli mabe ezali kozikisa mokili ;
bato na yango bakomema mokumba ya mabe na bango.
Yango wana, bato ya mokili bazali kokufa,
mpe ndambo moke kaka nde etikali.
7 Vino ya sika ezali na matanga,
elanga ya vino ekawuki ;
bato nyonso oyo bamesana na esengo
bakomi kolela na pasi.
8 Esengo ya mbonda esili,
makelele ya bato ya biyenga esili,
esengo ya lindanda esili ;
9 komela vino etikali lisusu na banzembo te,
masanga ya makasi ekomi bololo
mpo na bato oyo bamelaka yango.
10 Engumba oyo ebeba etikali pamba,
bikuke ya bandako nyonso ekangami.
11 Na babalabala, koganga na koganga ete vino ezali lisusu te,
kosepela nyonso ebongwani molili,
esengo nyonso elongwe na mokili.
12 Libebi kaka nde etikali kati na engumba,
babuki-buki bikuke na yango na biteni.
13 Pamba te ekosalema kati na mokili mpe kati na bikolo
ndenge esalemaka tango babukaka bambuma ya olive na nzete
to tango balokotaka bambuma ya vino
soki basilisi kobuka yango.
14 Bamoko bakotombola mingongo na bango
mpe bakoganga na esengo ;
wuta na weste ya mayi monene,
bakobeta milolo mpo na lokumu na Yawe.
15 Yango wana, kuna na ngambo ya este,
bopesa nkembo na Yawe ;
bonetola Kombo ya Yawe, Nzambe ya Isalaele,
kati na bisanga ya ebale monene.
16 Wuta na suka ya mokili,
Ezayi 24:17 1036 Ezayi 25:3
tozali koyoka banzembo :

« Nkembo epai ya Nkolo-Na-Bosembo. »
Kasi nalobaki : « Nakomi na suka, nakomi na suka !
Mawa mpo na ngai !
Bazoba bateki mboka, na bozoba penza,
bazoba bateki mboka ! »
17 Oh bato ya mokili,
somo, libulu mpe motambo
ezali kozela bino.
18 Moto nyonso oyo akokima na lokito ya somo
akokweya na libulu,
mpe oyo akoluka kobima kati na libulu
akokangama na motambo.
Maninisa ya likolo esili kofungwama,
makonzi ya mokili ezali koningana.
19 Mokili ebukani-bukani,
mokili epanzani,
mokili eningani makasi.
20 Mokili ekomi kotenga-tenga
lokola moto oyo alangwe masanga,
ezali koningana na mopepe lokola ndako ya matiti.
Mokumba ya botomboki na ye ezali likolo na ye,
esili kokweya mpe ekotelema lisusu te.
Suka mpe ebandeli
21 Kasi na mokolo wana, Yawe akopesa etumbu
na mampinga ya lola kuna na likolo,
mpe na bakonzi ya mokili na se.
22 Bakosangisa bango elongo kati na libulu
ndenge basangisaka bakangami na boloko,
bakokangela bango na boloko
mpe bakozwa etumbu sima na mikolo ebele.
23 Sanza ekokoma motane,
mpe moyi ekoyoka soni,
pamba te Yawe, Mokonzi ya mampinga,
akokonza na ngomba Siona mpe kati na Yelusalemi,
liboso ya bampaka na yango, na nkembo makasi.
25
Nzembo mpo na kokumisa Yawe
1 Yawe, ozali Nzambe na ngai ;
nakonetola Yo mpe nakosanzola Kombo na Yo ;
pamba te na boyengebene na Yo ya kokoka,
osalaki mabongisi ya kokamwa,
makambo oyo obongisa wuta kala.
2 Okomisaki engumba mopiku ya mabanga,
okomisaki bingumba ya makasi maboke ya mabanga ;
bandako batonga makasi ya bapaya etikali
lisusu na bilongi ya engumba te,
bakotonga yango lisusu te.
3 Yango wana, bato ya nguya bakopesa Yo lokumu,
Ezayi 25:4 1037 Ezayi 26:2
bingumba ya bikolo ya kanza ekotosa Yo.

4 Ozalaki ekimelo mpo na mobola,
ekimelo mpo na moto oyo akelela, na tango ya pasi,
ebombamelo na tango ya mvula makasi
mpe pio na tango ya molunge.
Pamba te pema ya banyokoli ezali
lokola mvula ya makasi oyo ebukaka bamir ;
5 mpe lokola moto ya moyi na zelo ya esobe.
Osilisaki makelele ya bapaya
ndenge pio ya mapata esilisaka molunge ;
boye nde nzembo ya banyokoli esilaki.
6 Na ngomba oyo, Yawe, Mokonzi ya mampinga,
akobongisa feti ya biloko kitoko mpo na bato nyonso,
feti monene ya vino ya kala,
ya misuni oyo eleki mafuta mpe ya vino ya kala oyo balongola malamu salite.
7 Kaka na ngomba oyo,
akobebisa vwale oyo esili kozipa bato nyonso,
bulangeti oyo ezipi bikolo nyonso ;
8 akolimwisa kufa mpo na libela.
Nkolo Yawe akopangusa mpinzoli na bilongi nyonso,
akolongola soni ya bato na Ye kati na mokili mobimba.
Solo, Yawe alobi.
9 Na mokolo wana, bakoloba :
« Solo, Oyo azali penza Nzambe na biso !
Totiaki mitema epai na Ye mpe abikisi biso.
Oyo azali solo Yawe, totiaki mitema epai na Ye ;
tika ete tosepela mpe tozala na esengo
mpo na lobiko oyo apesi biso ! »
10 Loboko na Yawe ekozala na ngomba oyo,
kasi bakonyata-nyata Moabi na mokili na bango
ndenge banyataka matiti kati na libulu ya fimie.
11 Akosembola maboko na Ye kati na yango
ndenge basembolaka maboko mpo na kokata mayi.
Nzambe akokitisa lolendo na bango
mpe mayele ya maboko na bango ;
12 akobuka bamir milayi na bino ya makasi
mpe akolalisa yango na se ;
akokweyisa yango na mabele
kino ekoma putulu.
26
Nzembo ya elonga
Na mokolo wana, bakoyemba nzembo oyo kati na mokili ya Yuda :
1
Tozali na engumba moko ya makasi ;
Nzambe akomisi lobiko
lokola mir mpe ebombamelo na yango.
2 Bofungola bikuke
mpo ete ekolo ya sembo,
ekolo oyo ebatelaka boyokani,
ekoka kokota !
Ezayi 26:3 1038 Ezayi 26:15
3 Ndenge esila kokatama,

ye oyo akomitika epai na Yo,
okobatela ye na kimia, na kimia penza,
mpo ete amipesi mobimba epai na Yo.
4 Botia tango nyonso elikya na Yawe,
pamba te Yawe azali penza Libanga ya tango nyonso.
5 Akitisaka bavandi ya likolo,
akweyisaka engumba oyo batonga makasi,
alalisaka yango penza na mabele
mpe akomisaka yango putulu.
6 Makolo ya bato ekonyata-nyata yango :
makolo ya babola, matambe ya bato pamba.
Libondeli
7 Nzela ya moto ya sembo, ezali alima ;
Yo oyo ozali Sembo,
okomisaka kitoko nzela ya moto ya sembo.
8 Oh Yawe, tango totambolaka na nzela
oyo mibeko na Yo etalisaka,
totalelaka Yo ;
Kombo na Yo mpe kotatola yango,
yango nde posa ya mitema na biso.
9 Na butu, motema na ngai ezali solo na posa na Yo ;
kati na ngai, molimo na ngai ezali kolukaluka Yo makasi,
pamba te bavandi ya mokili bayekolaka bosembo
tango opesaka mabele bitumbu.
10 Soki basaleli moto mabe ngolu,
akoyekola bosembo te ;
ezala kati na mokili ya bosembo,
asalaka kaka mabe
mpe amonaka na ye monene ya Yawe te.
11 Oh Yawe, loboko na Yo emati solo likolo,
kasi bazali komona yango te.
Tika ete bayokisama soni
tango bakomona bolingo makasi na Yo,
oyo eleka ndelo mpo na bato na Yo ;
tika ete moto oyo obongiselaki banguna na Yo
etumba bango !
12 Yawe, okopesa biso kimia,
pamba te okokiselaka biso misala nyonso oyo tosalaka.
13 Oh Yawe, Nzambe na biso,
atako bakonzi mosusu bakambaki biso,
kasi biso, topesaka lokumu kaka na Kombo na Yo.
14Bakufi bakozala lisusu na bomoi te,
milimo ya bakufi ekozonga lisusu na bomoi te ;
opesaki bango etumbu
mpe obomaki bango nye ;
osalaki ete ata moto moko te akanisa bango lisusu !
15 Oh Yawe, okomisi ekolo na Yo monene !
Ezayi 26:16 1039 Ezayi 27:3
Solo, okomisi ekolo na Yo monene,

omipesi penza lokumu ;
opusi bandelo nyonso ya mokili mosika penza.
16 Yawe, kati na pasi na bango, balukaki Yo ;
tango opesaki bango etumbu,
bamikabaki na mabondeli makasi.
17 Oh Yawe, tozalaki liboso na Yo
lokola mwasi ya zemi oyo akomi pene ya kobota,
bongo azali kobaluka mpe koganga na pasi.
18 Tozalaki na zemi,
tozalaki mpe kobaluka na pasi ;
kasi tango tobotaki, tobotaki kaka mopepe :
tomemelaki mabele lobiko te,
mpe tomemelaki mokili bato ya sika te.
19Kasi bato na Yo, oyo bakufa bakozonga lisusu na bomoi,
bibembe na bango ekosekwa.
Bino bato oyo bovandaka kati na putulu,
bolamuka mpe boganga na esengo !
Pamba te mamwe na Yo ezali
lokola mamwe ya tongo ;
mabele ekopesa bomoi epai ya bakufi.
Ngolu mpe kotongama
20 Bato na ngai, bokende,
bokota na bashambre na bino
mpe bokanga bikuke sima na bino ;
bomibomba nanu mwa tango moke
kino tango kanda ekoleka.
21 Tala, Yawe azali kobima wuta na esika na Ye
mpo na kopesa bato ya mokili etumbu
mpo na masumu na bango ;
mabele ekobimisa makila
oyo basopa likolo na yango,
ekobomba lisusu te bato oyo baboma.
27
1 Na mokolo wana, Yawe akopesa etumbu na Leviatani*,
nyoka oyo ekimaka,
na Leviatani, nyoka ya somo,
na nzela ya mopanga na Ye ya minu,
mopanga na Ye ya monene mpe ya nguya ;
akoboma elima ya ebale monene.
2 Na mokolo wana, bakoloba :
« Boyemba nzembo mpo na nzete ya vino ya kitoko :
3 Ngai Yawe, nabatelaka yango,
nasopelaka yango mayi tango nyonso,
nakengelaka yango butu mpe moyi
mpo ete moto moko te abebisa yango.
* 27:1 Leviatani ezali elima monene ya mayi. Ezali elembo ya mabe oyo eleka ndelo, mpe elembo ya Ejipito.
Ezayi 27:4 1040 Ezayi 27:13
4 Nazali lisusu na kanda te.

Ah, soki ezalaki kaka na banzube
mpe na basende mpo na kobundisa Ngai,
nde natambolaki likolo na yango na bitumba
mpe nabwakaki yango nyonso na moto.
5 Kasi tika ete bakimela epai na Ngai
lokola ndako batonga makasi,
tika ete baluka kosala kimia elongo na Ngai ;
solo, tika ete baluka kosala kimia elongo na Ngai ! »
6 Na mikolo oyo ekoya, Jakobi akozwa misisa,
Isalaele akobimisa bafololo mpe mito,
mpe akotondisa mokili na bambuma na ye.
7 Boni, Yawe abetaki ye te
ndenge abetaki bato oyo babetaki ye ?
Boni, abomaki ye te
ndenge abomaki bato oyo babomaki ye ?
8 Apesaki bango etumbu na kotelemela mpe na kobengana.
Alongolaki bango na mopepe na Ye ya makasi,
kaka na mokolo moko ya mopepe na Ye ya este.
9Ezali na nzela wana nde mabe ya Jakobi ekolimbisama,
mpe tala oyo ekozala mbuma ya bolimbisi masumu na ye :
akobuka mabanga nyonso ya etumbelo
mpo ete ekoma lokola mabanga ya pembe oyo babuka-buka ;
mpe likonzi moko te ya Ashera
to etumbelo ya malasi ya ansa ekotikala.
Engumba oyo basundola
10 Engumba ya makasi etikali pamba
lokola lopango oyo basundola,
babosana mpe etikala pamba lokola esobe ;
mwana ngombe ya mobali ekokoma kolia mpe kolala kuna,
bongo ekolia ata makasa ya bitape na yango.
11 Tango bitape na yango ekokawuka, ekobukana ;
basi bakoya kotia yango na moto.
Mpo ete bato oyo bazangi mayele,
yango wana Mokeli na bango ayokelaki bango mawa te,
Mozalisi na bango atalisaki bango ngolu na Ye te.
Kozonga ya monene
Na tango wana, Yawe akotuta ble wuta na ngambo ya ebale (Efrate) kino na
12
mayi oyo etiolaka makasi na bangomba ya Ejipito. Boye, bino bana ya Isalaele, Yawe
akolokota bino moko na moko mpo na kosangisa bino. 13 Na mokolo wana, bakobeta
kelelo oyo ya monene ; bato oyo bazalaki kobebisama na mokili ya Asiri mpe oyo
bakendeki na bowumbu na Ejipito bakoya mpe bakogumbamela Yawe na ngomba ya
bule, na Yelusalemi.
28
Mawa na bakambi ya Efrayimi mpe ya Yuda
Ezayi 28:1 1041 Ezayi 28:12
1 Mawa na motole ya lolendo ya balangwi masanga ya Efrayimi

mpe na fololo ekawuka,
fololo oyo ezalaki kosala kitoko na yango,
oyo ezalaki na moto ya lubwaku ya mabele kitoko,
na engumba wana oyo balangwi masanga ya vino
bazalaki kosalela lolendo !
2 Tala, Nkolo azali na elombe moko ya nguya mpe ya makasi,
elombe yango azali lokola mvula ya mabanga
mpe mopepe oyo ebebisaka ;
azali lokola mvula ya makasi mpe mpela ya somo,
akokweyisa na makasi engumba yango na mabele.
3 Motole ya lolendo ya balangwi masanga ya Efrayimi
ekonyatama na makolo ;
4 mpe fololo ekawuka oyo ezalaki kosala kitoko na yango
na moto ya lubwaku ya kitoko
ekokoma lokola mbuma ya figi ya liboso
oyo ebotaka liboso ya eleko ya molunge :
soki kaka moto amoni yango,
akobuka mpe akomela yango mbala moko.
5 Na mokolo wana, Yawe, Mokonzi ya mampinga,
akozala motole ya lokumu mpe elembo ya kitoko
mpo na ndambo ya bato na Ye ;
6 akopesa makanisi ya bosembo
epai na ye oyo avandi mpo na kosambisa,
mpe akozala mopesi makasi
epai na bato oyo babenganaka na bitumba kino na ekuke.
Basambisi oyo balangwaka masanga
7 Mpe lisusu, Banganga-Nzambe mpe basakoli bapengwi
mpo na masanga ya vino ;
masanga makasi ekomi kotengisa-tengisa bango ;
masanga epengwisi bango, vino ebungisi bango,
masanga makasi ekomi kotengisa-tengisa bango ;
bakomi kobunga na bimoniseli na bango,
bakomi kokata makambo na ndenge esengeli te.
8 Bamesa nyonso etondi na bisanza ya nkele ;
esika ya malamu etikali lisusu te.
9 Azali nani, ye oyo azali koluka koteya ?
Alingi kolimbola bimoniseli na ye epai ya banani ?
Epai ya bana oyo balongoli na mabele,
bana oyo bakati bango mabele ?
10 Pamba te ezali nde
« Bilobaloba ya pamba*. »
11 Solo, Nzambe akoloba na bato oyo
na nzela ya likukuma mpe na lokota ya bapaya ;
12 alobaki na bango :
« Tala esika ya kopema !
Tika ete moto oyo alembi apema ; »
* 28:10 Na lokota ya Ebre ezali Saw lasaw, qaw laqaw, zeer sham, zeer sham. Elingi koloba : pasi likolo ya pasi,
elikya likolo ya elikya, moke awa, moke kuna.
Ezayi 28:13 1042 Ezayi 28:22
mpe : « Tala esika ya kimia, »

kasi balingaki koyoka te.
13 Bongo Liloba na Yawe ekokoma mpo na bango
se bilobaloba ya pamba
mpo ete, wana ezali bango kotambola,
bakweya na ndenge ya sima,
babukana mikongo,
bazwama na mitambo mpe bakangama.
Moboko ya malamu
14 Yango wana, bino batioli oyo bozali kokamba bato ya Yelusalemi,
boyoka Liloba na Yawe !
15 Bozali koloba : « Tosalaki boyokani elongo na kufa,
boyokani elongo na mboka ya bakufi.
Tango likama ya makasi ekoya,
ekozwa biso te ;
pamba te tokomisi lokuta ekimelo na biso
mpe makambo ya lokuta ebombamelo na biso. »
16 Mpo na yango, tala liloba oyo Nkolo Yawe alobi :
« Tala, nasili kotia libanga moko kati na Siona,
libanga ya makasi, libanga ya songe ya ndako,
libanga ya motuya mpo na moboko ya malonga ;
moto oyo akozwa yango lokola eyekamelo na ye
akotikala kobanga te.
17 Nakotia bosembo lokola singa oyo bamekelaka molayi
mpe boyengebene lokola singa ya mbodi ;
mvula ya mabanga ekokombola ekimelo na bino ya lokuta,
mpe mayi ekozindisa ebombamelo na bino.
18 Boyokani na bino elongo na kufa ekobebisama,
boyokani oyo bosalaki elongo na mokili ya bakufi ekolonga te ;
tango likama ya makasi ekokomela bino,
ekobebisa bino penza nye.
19 Tango makambo nyonso oyo ekoya,
ekobebisa bino ; pamba te ekoleka na tongo nyonso,
na moyi nyonso mpe na butu nyonso. »
Bososoli ya emoniseli oyo ekomema nde somo makasi.

20 Boye, ndenge balobaka na lisese :
« Mbeto eleki mokuse mpo na kominyolusa,
mpe bulangeti eleki moke mpo na komizipa nzoto ; »
21 Yawe akotelema ndenge atelemaki na ngomba Perasimi,
akotomboka ndenge atombokaki na lubwaku ya Gabaoni
mpo na kosala mosala na Ye,
mosala na Ye oyo ya kokamwa,
mpe kokokisa mosala na Ye,
mosala ya kokamwa oyo esalema nanu te.
22 Sik’oyo, botika maseki na bino,
noki te minyololo na bino ekokoma lisusu makasi ;
pamba te Nkolo Yawe, Mokonzi ya mampinga,
Ezayi 28:23 1043 Ezayi 29:4
ayebisaki ngai ete asili kozwa mokano

ya kobebisa mokili mobimba.
Bwanya oyo ezanga suka
23 Bofungola matoyi mpe boyoka mongongo na ngai,
bosala keba mpe boyoka malamu
makambo oyo nazali koloba !
24 Boni, ezali tango nyonso nde mosali bilanga abalolaka mabele,
akataka mikala mpe atimolaka mabele mpo na kolona ?
25 Sima na kobongisa esika ya kolona,
boni, akoki te kolona nkona ya nijeli to kobwaka kumini ?
Boni, akoki te kolona ble na esika oyo ebongi,
mpe orje, na esika oyo ekoki ;
mpe epotele, na bandelo ya elanga na ye ?
26 Nzambe na ye ateyaka ye
mpe alakisaka ye nzela oyo asengeli kolanda.
27 Pamba te basalelaka te mabaya ya kilo,
oyo mpunda ebendaka mpo na kobuka nijeli
to bapine ya shar mpo na kobuka kumini ;
basalelaka nde lingenda mpo na kobuka nijeli mpe kumini.
28 Esengeli konika ble mpo na kosala mapa ;
nzokande babetaka yango tango nyonso te,
balekisaka nde bapine ya shar na likolo na yango
mpe mabaya ya kilo, oyo mpunda ebendaka,
kasi banikaka yango te.
29 Nyonso wana mpe ewuti epai na Yawe, Mokonzi ya mampinga,
oyo mabongisi na Ye ezali ya kitoko makasi
mpe bwanya na Ye ezali monene.
29
Mawa mpe lobiko ya Yelusalemi
1 Mawa na yo, Arieli, Arieli,
engumba oyo Davidi azalaki kovanda !
Bobakisa mibu na mibu
mpe botika ete bafeti na bino ekoba
kolandana ndenge ezalaka.
2 Kasi nakonyokola Arieli ;
ekokoma na mawa mpe na kolela ;
ekokoma na miso na Ngai lokola etumbelo.
3 Nakozingela yo mpo na kobundisa yo,
nakozingela yo na mir ya molayi
mpe nakotiela yo mampinga ya nguya
mpo na kotelemela yo.
4 Okokitisama solo na se,
okoloba wuta na mabele,
mpe maloba na yo ekobanda kobima
na mongongo ya se wuta na putulu.
Mongongo na yo ekokoma kobima wuta na se ya mabele
lokola mongongo ya moto oyo asololaka na milimo ya bakufi ;
mpe wuta na putulu, maloba na yo ekobima
na mongongo ya se.
Ezayi 29:5 1044 Ezayi 29:15
5 Bongo ebele ya banguna na yo bakokoma lokola putulu,

mpe ebele ya banyokoli na yo bakokoma lokola matiti ekawuka
oyo ezali kopumbwa na mopepe ;
ekosalema bongo na pwasa.
6 Yawe, Mokonzi ya mampinga, akoya epai na yo
na nzela ya bakake, ya koningana ya mabele
mpe ya lokito monene, ya mopepe makasi
mpe ya mvula ya moto oyo etumbaka.
7 Ekozala lokola ndoto to emoniseli ya butu
mpo na ebele ya bikolo oyo bakobundisa Arieli,
oyo bakotelemela ye
elongo na bandako na ye ya makasi mpe bakozingela ye.
8 Ekozala lokola moto oyo azali na nzala,
bongo azali kolota ndoto ete azali kolia,
kasi tango alamuki, libumu na ye ezali kaka pamba
lokola moto oyo azali na posa ya mayi,
bongo azali kolota ndoto ete azali komela mayi,
kasi tango alamuki na nzoto ya kolemba,
posa na ye ya mayi esili kaka te.
Ekozala nde bongo mpo na mampinga ya bikolo nyonso
oyo bakobundisa ngomba Siona.
Bato ya mayele oyo bakufa miso mpe balangwaka masanga
9 Bozanga maloba mpe bokamwa !
Bomiboma miso mpe botikala bakufi miso !
Bolangwa masanga, kasi na vino te !
Botenga-tenga, kasi na masanga ya makasi te !
10 Yawe asopeli bino molimo ya pongi makasi ;
akangi bino miso, bino basakoli,
azipi bino mito, bino bato oyo bomonaka makambo.
11 Mpo na bino, emoniseli nyonso oyo ekomi lokola maloba ya buku oyo bakanga
mpe bapesi epai ya moto oyo ayebi kotanga, bongo balobi na ye : « Nabondeli yo,
tanga nanu buku oyo, » kasi azongisi : « Nakokoka te, pamba te buku ekangama. »
12 To bapesi yango epai ya moto oyo ayebi kotanga te, mpe balobi na ye : « Nabondeli
yo, tanga nanu buku oyo, » kasi azongisi : « Nayebi kotanga te. »
13 Nkolo alobi :
« Bato oyo bapusanaka pene na Ngai kaka na monoko,
bapesaka Ngai lokumu kaka na bibebu,
kasi mitema na bango ezalaka mosika na Ngai ;
mpe botosi oyo bazalaka na yango epai na Ngai
ezali kaka mobeko ya bomoto, oyo bateyaki bango.
14 Yango wana, nakokoba kokamwisa bato oyo ;
ekozala nde bikamwa likolo ya bikamwa
kino bwanya ya bato ya bwanya ekobunga,
mpe mayele ya bato ya mayele ekosuka. »
Bozoba ya bato
15Mawa na bato oyo basalaka makambo na nkuku
mpo na kobombela Yawe mabongisi na bango ;
bato oyo basalaka misala na bango na molili
mpe balobaka : « Nani akoki komona biso ?
Ezayi 29:16 1045 Ezayi 30:3
Nani akoyeba ? »
16Bozali nde kobongola makambo !
Ezali lokola bozali kozwa mosali mbeki
ndenge moko na mabele oyo basalelaka mbeki.
Boni, eloko ekoki solo koloba na mosali na yango :
« Asalaki ngai te ? »
Mbeki ekoki solo koloba na mosali mbeki :
« Ozali mayele te ? »
Nyonso ekobongwana
17 Etikali kaka tango moke,
Libani ekobongwana elanga ya kitoko,
mpe elanga ya kitoko ekomonana lokola zamba.
18 Na mokolo wana, bakufi matoyi bakoyoka maloba ya buku,
mpe bakufi miso bakomona
tango bakobima na butu mpe na molili.
19 Bato bakelela bakosepela makasi kati na Yawe,
babola bakozala na esengo kati na Mosantu ya Isalaele.
20 Banyokoli bakotikala lisusu te, batioli bakozala lisusu te
mpe bato oyo balukaka pasi ya baninga bakokufa :
21 elongo na bato oyo bakweyisaka bato
kati na kosamba mpo na liloba moko,
elongo na bato oyo batielaka basambisi mitambo
mpe bapesaka matatoli ya lokuta, na kosambisama,
mpo na kokweyisa moto ya sembo.
22 Mpo na yango, tala liloba oyo Yawe,
Mosikoli ya Abrayami,
alobi na libota ya Jakobi :
« Jakobi akozala lisusu na soni te,
elongi na ye ekozala lisusu ya kokawuka te.
23 Tango akomona kati na bango bana na ye,
mosala ya maboko na Ngai,
bakopesa lokumu na bosantu ya Kombo na Ngai
mpe bakososola bosantu ya Mosantu ya Jakobi.
Boye, bakozala na somo ya Nzambe ya Isalaele.
24 Bato oyo bazali koyengayenga na molimo bakozwa mayele,
mpe bato ya mito makasi bakondima koyekola mateya ya sika. »
30
Ejipito : elikya ya pamba
1 « Mawa na bana ya mito makasi, »
elobi Yawe :
« basalaka mabongisi oyo ewutaka epai na Ngai te
mpe basalaka boyokani oyo ewuti na Molimo na Ngai te,
mpo ete babakisa lisumu likolo ya lisumu ;
2 mawa na bato oyo bakendaka na Ejipito,
na kozanga kotuna toli na Ngai,
mpo na koluka lisungi ya kobatelama epai ya Faraon
mpe koluka ebombamelo na se ya elili ya Ejipito !
3 Kasi ndako batonga makasi ya Faraon epai wapi bokokimela
Ezayi 30:4 1046 Ezayi 30:14
ekokomela bino soni,

mpe elili ya Ejipito ekokoma likambo ya soni makasi.
4 Ata bakalaka na bango bazali na Tsoani
mpe bantoma na bango bakomi na Anesi,
5 bango nyonso bakoyoka kaka soni
na miso ya bato oyo bakosunga bango ata moke te,
oyo bakopesa bango ata lisungi to litomba moko te,
kasi bobele soni mpe kotiolama. »
6 Maloba na Yawe na tina na banyama ya Negevi :
Kati na mokili ya pasi mpe ya kobanga,
mokili ya bankosi ya mibali mpe ya bankosi ya basi,
ya etupa mpe ya banyoka oyo epumbwaka,
bantoma bazali komema bozwi na bango
na mikongo ya ba-ane,
bomengo na bango na mikongo ya bashamo,
epai ya ekolo oyo ekotikala kopesa bango
ata litomba moko te :
7 ekolo ya Ejipito oyo lisungi na yango ekozala
penza na tina moko te ;
yango wana, napesi yango kombo « Rahavi.* »
Libota ya batomboki
8Kende sik’oyo, koma makambo oyo
na etando ya libanga liboso na bango,
koma yango na buku moko
mpo ete na mikolo oyo ekoya,
ezala lokola litatoli ya libela na libela.
9 Bato oyo bazali libota ya batomboki, bazali bana ya lokuta,
bana oyo balingaka te koyoka mateya ya Yawe ;
10 balobaka na bato oyo bamonaka makambo : « Bomona te, »
mpe na basakoli : « Bosakolela biso bimoniseli ya solo te,
boyebisa biso makambo oyo esepelisaka biso,
bosakolela biso makambo ya lokuta.
11 Botika nzela wana,
bobima penza na nzela wana
mpe botika kotungisa biso
mpo na Mosantu ya Isalaele ! »
12 Mpo na yango, tala liloba oyo Mosantu ya Isalaele alobi :
« Lokola bobwaki maloba oyo,
lokola bokangami na monyokoli
mpe na mokosi oyo bozali kotiela motema,
13 lisumu oyo ekokoma mpo na bino
lokola mir ya molayi oyo esala nzela mpe lidusu,
bongo ebukani mpe ekweyi mbala moko na mbalakata.
14 Ekobukana ndambo-ndambo lokola mbeki ya mosali mbeki,
ekopanzana penza nye na mawa te ;
bongo ata eteni moko te ekozwama kati na yango
* 30:7 Rahavi ezali kombo mosusu ya Ejipito ; elakisi : akokisaka te maloba oyo alobaka
Ezayi 30:15 1047 Ezayi 30:25
mpo na kozwela likala ya moto na mbabola

to mpo na kotokela mayi na libulu. »
Kimia mpe elikya ya solo
15 Pamba te, tala liloba oyo Nkolo Yawe,
Mosantu ya Isalaele, alobi :
« Ekozala kati na kobongola mitema mpe kimia
nde bokozwa lobiko na bino ;
ekozala na nzela ya kimia mpe ya elikya
nde bokozwa makasi na bino ;
kasi bino, bolingi bongo te.
16 Bolobaki : ‹ Te, tokopota mbangu likolo ya mpunda ; ›
solo, bokokima nde !
Bolobaki : ‹ Tokopota mbangu na mpunda oyo eleki mbangu ; ›
solo, bato oyo bakolanda bino bakoleka bino na mbangu !
17 Bato nkoto moko bakokima
na mangungu ya moto moko kaka ;
mpe na mangungu ya bato mitano,
bino nyonso bokokima kino bokotikala lokola nzete ya bendele
na songe ya ngomba,
mpe lokola bendele na likolo ya ngomba moke. »
18 Nzokande, Yawe alingi kosalela bino ngolu,
atelemi likolo mpo na koyokela bino mawa.
Pamba te Yawe azali Nzambe ya sembo :
Esengo na bato nyonso oyo batalelaka Ye !
19 Oh bato ya Siona, bino oyo bavandaka na Yelusalemi,
bokolela lisusu te.
Tango bokobelela Ye, akoyokela bino mawa ;
tango kaka akoyoka, akoyanola bino.
20 Nkolo akopesa bino lipa na tango ya pasi,
mpe mayi na tango ya minyoko ;
moto oyo akoteya bino akotikala lisusu ya kobombama te,
kasi miso na bino moko ekomona ye.
21 Ata bokeyi na ngambo ya loboko ya mobali
to na ngambo ya loboko ya mwasi,
matoyi na bino ekoyoka sima na bino liloba oyo :
« Tala nzela yango oyo ! »
22 Bokotala lokola mbindo bikeko oyo balatisa palata
mpe bikeko ya bibende oyo balatisa wolo ;
bokobwaka yango mosika
ndenge babwakaka elamba ya makila ya mwasi oyo azali komona sanza,
mpe bokoloba na yango : « Longwa awa ! »
23 Boye, akotindela yo lisusu mvula
mpo na milona oyo okolona na mabele,
mpe bilei oyo mabele ekobota na mokili ekozala ebele mpe elengi.
Na mokolo wana, bibwele na bino ekolia na bazamba minene.
24 Bangombe mpe ba-ane oyo ebalolaka mabele ya bilanga
ekolia matiti ya mungwa oyo baponi na pawu mpe na kiyungulu.
25 Na mokolo ya kosambisa, tango bandako milayi ekobukana,
bibale ya mayi ekotiola na bangomba nyonso ya milayi mpe ya mikuse.
Ezayi 30:26 1048 Ezayi 31:1
26Pole ya sanza ekongenga lokola pole ya moyi,

mpe pole ya moyi ekongenga makasi
koleka mbala sambo lokola pole ya mikolo sambo,
na mokolo oyo Yawe akotia kisi na pota ya bato na Ye
mpe akobikisa yango.
Kanda ya Yawe epai na Asiri
27 Tala, wuta mosika, Kombo ya Yawe ezali koya ;
kanda na Ye ezali kopela lokola moto
elongo na lipata ya molinga ya moto makasi ;
bibebu na Ye etondi na kanda,
mpe lolemo na Ye ezali lokola moto oyo ebomaka.
28 Pema na Ye ezali lokola ebale oyo etondi makasi,
ebale oyo etondi kino na kingo.
Akoyungola bikolo na kiyungulu ya pasi,
akotia na mbanga ya bato ebende
oyo batiaka na minoko ya bampunda
mpo ete emema bango na libunga.
29 Mpo na bino, bokoyemba banzembo
lokola na butu oyo basalaka bafeti ya bule ;
mitema na bino ekotonda na esengo
lokola bato oyo bazali kobeta flite
mpo na kokende na Ngomba ya Yawe,
na Libanga ya Isalaele.
30 Yawe akosala ete bato bayoka mongongo na Ye ya nkembo
mpe akomonisa bango nguya ya loboko na Ye
kati na kanda makasi na Ye,
kati na moto oyo ebomaka,
kati na mvula makasi ya bakake mpe ya mabanga.
31 Mongongo ya Yawe ekokweyisa Asiri,
mpe akobeta bango na lingenda na Ye ya bokonzi.
32 Mbala nyonso oyo Yawe akobeta bango
fimbu na Ye ya kosambisa,
ekolandisama na mindule ya bambunda mike mpe ya mandanda,
ndenge moko mpe tango akoningisa loboko na Ye
mpo na kobundisa bango.
33 Babongisaki wuta kala Tofeti,
babongisaki yango nde mpo na mokonzi ;
basalaki libulu na yango ya moto mozindo mpe monene
mpo ete ebimisa moto makasi mpe ekota bakoni ebele.
Pema na Yawe, oyo ezali lokola ebale ya sofolo
nde ekopelisa yango.
31
Mawa na bato oyo batalelaka Ejipito
1Mawa na bato oyo bazali kokende
na Ejipito mpo na koluka lisungi,
oyo bazali kotia mitema na bampunda,
oyo bazali kotia elikya na bashar
Ezayi 31:2 1049 Ezayi 32:1
mpo ete ezali ebele,

mpe na nguya ya basoda oyo batambolisaka yango,
kasi batalelaka Mosantu ya Isalaele te
mpe balukaka lisungi epai na Yawe te !
2 Nzokande, Ye mpe azali na bwanya
mpe akoki koyeisa pasi ;
abongolaka maloba na Ye te.
Atelemelaka ndako ya bato mabe
mpe bato oyo basungaka bango.
3 Bato ya Ejipito bazali kaka bato, kasi bazali Nzambe te,
bampunda na bango ezali kaka mosuni, kasi ezali molimo te.
Tango Yawe akosembola loboko na Ye,
ye oyo asungaka akobeta libaku,
mpe ye oyo bazali kosunga akokweya ;
bongo, bango mibale bakobebisama.
Ezali Yawe nde Abikisaka
4 Tala liloba oyo Yawe alobi na ngai :
« Ndenge nkosi to mwana nkosi egangaka
liboso ya mosuni na yango,
ata lisanga monene ya babateli bibwele basangani
mpo na kotelemela yango,
ezalaka na somo ya makelele na bango te
mpe ezongaka sima te na mangungu na bango,
ndenge wana mpe Yawe, Mokonzi ya mampinga,
akokita na ngomba Siona mpe na ngomba na yango ya moke
mpo na kobunda.
5 Ndenge ndeke efungolaka mapapu na yango,
ndenge wana mpe Yawe, Mokonzi ya mampinga,
akobatela Yelusalemi,
akobatela mpe akokangola,
akobikisa yango na likama mpe akosunga yango. »
6 Oh bana ya Isalaele, bozonga epai na Ye oyo botombokeli makasi ! 7 Na mokolo
wana, moko na moko kati na bino akobwaka banzambe na ye ya bikeko ya palata
mpe ya wolo oyo bosalaki na maboko na bino ya masumu.
8 « Mokili ya Asiri ekokweyisama na mopanga
ya moto ya mokili oyo te,
ekobebisama na mopanga ya moto te.
Bato ya Asiri bakokima liboso ya mopanga,
mpe basoda na bango ya bilenge bakokoma
kosala misala ya makasi.
9 Libanga na bango ya makasi ekolimwa na somo ;
mpe bakambi na bango bakolenga na somo na komona bendele ya etumba, »
elobi Yawe
oyo moto na Ye ezali kati na Siona
mpe fulu ya moto na Ye ezali kati na Yelusalemi.
32
Bokonzi ya sembo
1 Tala, mokonzi moko akokonza na bosembo,
mpe bakambi na ye bakokamba na solo.
Ezayi 32:2 1050 Ezayi 32:15
2 Moko na moko kati na bango akozala

lokola ekimelo liboso ya mopepe
mpe ebombamelo liboso ya mvula ya makasi ;
akozala lokola miluka ya mayi kati na esobe,
lokola elili ya libanga monene kati na mokili ya mabele ekawuka.
3 Miso ya bato oyo bamonaka ekozipama lisusu te,
mpe matoyi ya bato oyo bayokaka ekoyoka malamu.
4 Mito ya bato oyo bazangi mayele
ekozwa boyebi mpe bososoli,
bongo lolemo ya bato ya likukuma ekokoma koloba
noki-noki mpe malamu.
5 Bakobenga lisusu te moto ya lokumu zoba,
mpe bakobenga lisusu te moto oyo akabaka moyimi ;
6 pamba te zoba alobaka kaka na bozoba,
motema na ye ekanisaka kaka makambo mabe :
atiolaka nzela ya bule,
alobaka maloba ya nkele mpo na kotelemela Yawe,
atikaka libumu ya moto oyo azali na nzala pamba
mpe apesaka te mayi na moto oyo azali na yango posa.
7 Misala ya moyimi ezalaka mabe,
abongisaka kaka miango ya mabe
mpo na kopengwisa mobola na maloba ya lokuta
na tango oyo mobola azali na mbeba te.
8 Kasi moto ya lokumu asalaka mabongisi ya lokumu
mpe alendaka mpo na misala na ye ya lokumu.
Basi ya Yelusalemi
9 Bino basi oyo bovandaka na kimia,
botelema mpe boyoka ngai ;
bino bilenge basi oyo bomitungisaka na eloko moko te,
boyoka makambo oyo nalingi koloba :
10 Etikali kaka mikolo moke kati na mobu,
bino basi oyo bozali na kimia, bokoningana ;
pamba te tango ya kosangisa milona ya vino esili koleka,
mpe tango ya kobuka bambuma ekozala lisusu te.
11 Bolenga, bino basi oyo bovandaka na kimia ;
boningana, bino bilenge basi oyo bomitungisaka na eloko moko te !
Bolongola bilamba na bino mpe botikala bolumbu,
bolata basaki na loketo na bino !
12 Bolela na kobeta tolo mpo na bilanga ya kitoko,
mpo na bilanga ya vino oyo ebotaka malamu,
13 mpe mpo na mokili ya bato na ngai ;
pamba te mokili oyo eboti basende mpe banzube.
Solo, bolela mpo na bandako nyonso ya kitoko
mpe mpo na engumba oyo etonda na bisengo,
14 pamba te basundoli ndako ya mokonzi ;
engumba oyo etonda makelele etikali lisusu na bato te,
Ofeli mpe ndako molayi ya bakengeli ekomi mpo na libela
mabulu ya mabanga mpo na bisengo ya ba-ane ya zamba,
mpe ekokoma etando epai wapi bibwele ekobanda kolia matiti,
15 kino tango Molimo akosopanela biso wuta na likolo,
Ezayi 32:16 1051 Ezayi 33:9
bongo esobe ekokoma bilanga oyo ebotaka kitoko ;

mpe bilanga oyo ebotaka kitoko ekomonana
lokola zamba monene.
16 Bosembo ekowumela kati na esobe,
mpe solo ekozala kati na bilanga oyo ebotaka kitoko.
17 Mbuma ya bosembo ekozala kimia :
bosembo ekobota bopemi mpe bobatelami mpo na libela.
18 Bato na ngai bakovanda na bandako ya kimia,
na bandako ya malonga
mpe na bisika ya bopemi ya kimia.
19 Na nzela ya mvula ya mabanga oyo ekonoka,
zamba mpe engumba ekokitisama na se penza.
20 Esengo na bino oyo bozali kolona milona pene na mayi
mpe kotinda ngombe mpe ane na bino konyata bisika nyonso.
33
Yawe azali Mokangoli na biso
1 Oh mobebisi, mawa na yo,
yo oyo nanu obebisama te !
Oh mofundi, mawa na yo,
yo oyo nanu bafunda te !
Tango okosilisa kobebisa,
yo mpe bakobebisa yo,
tango okosilisa kofunda,
yo mpe bakofunda yo.
2 Oh Yawe, yokela biso mawa, tozali kotalela Yo !
Tongo nyonso, zala makasi na biso,
zala lobiko na biso na tango ya pasi !
3 Kaka na lokito ya mongongo na Yo,
bato bakimaka ;
soki otelemi, bikolo epalanganaka.
4 Oh bikolo, bakolokota bomengo na bino ya bitumba
ndenge balokotaka mankoko ;
bakosopanela yango na elulu ndenge mabanki esalaka.
5 Yawe anetolami mpo ete avandaka na likolo,
akotondisa Siona na bosembo mpe na solo.
6 Mikolo ya bomoi na yo ekozala na kimia ;
bwanya mpe boyebi ekozala bomengo ya lobiko na yo ;
kotosa Yawe, yango nde bozwi na yo.
Tango Yawe akosala
7 Tala, basoda na bango ya mpiko
bazali koganga makasi na balabala ;
bamemi sango ya kimia, azali kolela makasi.
8 Nzela ya minene esili kokawuka,
ata moto moko te ya mobembo azali koleka.
Mobebisi abuki boyokani,
asambwisi bingumba
mpe azali na botosi ya moto ata moko te.
9 Mokili ezali na matanga, esili kolemba nzoto,
Libani esambwe na soni
Ezayi 33:10 1052 Ezayi 33:20
mpe elembi-lembi lokola fololo,

Saroni ekomi lokola esobe
mpe Bashani mpe Karimeli ekweyisi makasa na yango.
10 « Sik’oyo nakotelema, » elobi Yawe.
« Sik’oyo nakonetolama,
sik’oyo nakotombolama.
11 Mabongisi ya mitema na bino
ezali kaka lokola matiti ya kokawuka
mpe soki ekokisami,
ezalaka kaka lokola matiti ya kokawuka,
pema na bino moko ekozikisa bino lokola moto.
12 Bato bakozika na libanga ya moto,
ndenge nzube oyo bakata ezikaka na moto. »
13 Bino bato oyo bozali mosika,
boyoka makambo oyo nazali kosala,
bino bato oyo bozali pene,
bososola nguya na ngai !
14 Bato ya masumu bazali kolenga kati na Siona,
somo ekangi bato oyo bayebi Nzambe te :
« Nani kati na biso akoki kowumela
elongo na moto oyo ezikisaka ?
Nani kati na biso akoki kowumela
elongo na moto oyo epelaka tango nyonso ? »
15 Moto oyo atambolaka na bosembo
mpe alobaka solo,
moto oyo abwakaka litomba
oyo ezwami na nzela ya moyibi,
moto oyo asembolaka maboko na ye te
mpo na kozwa kanyaka,
moto oyo akangaka matoyi na ye
mpo na koboya koyoka masolo ya koboma bato,
mpe oyo akangaka miso na ye
mpo na koboya komona mabe.
16 Moto wana akovanda na likolo :
mabanga ya makasi ekozala ekimelo na ye.
Akozanga te lipa ya kolia mpe mayi ya komela.
Lobiko ya Yelusalemi
17 Miso na yo ekomona Mokonzi na kitoko na Ye nyonso
mpe ekomona ndenge mokili ekenda kino na mosika.
18 Motema na yo ekokanisa lisusu somo oyo ozalaki koyoka :
« Wapi mokonzi oyo azwaka mpako ?
Wapi moto oyo amekaka bakilo ?
Wapi moto oyo atalaka bandako na biso ya milayi ? »
19 Okomona lisusu bato ya lolendo te,
bato oyo monoko na bango ezalaka pasi mpo na koyoka
mpe maloba na bango, pasi mpo na kososola.
20 Tala Siona, engumba ya bafeti na biso ya minene,
miso na yo ekomona Yelusalemi,
ndako ya kimia, ndako ya kapo oyo ekopikama makasi ;
Ezayi 33:21 1053 Ezayi 34:7
bakokoka kopikola makonzi na yango te,

mpe basinga na yango ekokatana te.
21 Kuna, Yawe akozala Elombe na biso.
Ekozala etuka ya bibale minene mpe ya miluka.
Masuwa moko te ekoya kuna,
masuwa moko te ya lokumu ekoleka wana.
22 Pamba te Yawe azali Mosambisi na biso,
Yawe azali Mosali mibeko na biso,
Yawe azali Mokonzi na biso ;
Ye nde akobikisa biso.
23 Basinga na yo esili kolemba,
ezali lisusu te kosimba malamu nzete ya bendele ;
ezali lisusu te kofungola malamu vwale.
Boye, na tango bakokabola ebele ya bomengo ya bitumba,
bato ya tengu-tengu, bango moko penza,
bakobotola eteni na bango ya bomengo.
24 Movandi moke te ya Siona akoloba : « Nazali kobela ! »
Masumu ya bavandi ya kuna ekolimbisama.
Nzambe akopesa Lifuti
34
Kosambisama ya bikolo
1 Bino bikolo, bobelema pene mpe boyoka ;
bino bato, botia matoyi !
Tika ete mabele, elongo na nyonso
mpe mokili, elongo na nyonso oyo ewuti na yango, eyoka !
2 Yawe atombokeli bikolo nyonso,
kanda na Ye ezali likolo ya mampinga ya bikolo nyonso.
Akobebisa bango penza nye,
akokaba bango na kufa.
3 Bakobwaka bibembe na bango na mabele,
bongo bibembe yango ekobimisa solo makasi,
mpe makila ekokita lokola ebale na bangomba.
4 Mampinga nyonso ya likolo ekobukana ;
mpe mapata ekolingama lokola buku,
bongo mampinga na yango nyonso ekokweya
ndenge makasa ya nzete ya vino mpe ya figi ekweyaka.
5 Pamba te mopanga na ngai esili kolongwa kuna na likolo ;
tala, ekiti mpo na kosambisa Edomi,
mpe bato oyo nabongisaki mpo na kobebisama.
6 Mopanga na Yawe etondi na makila,
ezipami na mafuta,
na makila ya bana meme mpe ya bantaba ya mibali,
na mafuta ya bameme ya mibali,
pamba te ezali na mbeka moko mpo na Yawe kati na Botsira
mpe bazali koboma bato ebele penza kati na mokili ya Edomi.
7 Mpakasa ekokufa nzela moko na bango,
mpe bangombe ya mibali elongo na bilenge na yango.
Mabele na yango ekolangwa na makila
Ezayi 34:8 1054 Ezayi 35:2
mpe putulu na yango ekozipama na mafuta.

8 Pamba te ezali mpo na Yawe,
mokolo ya kozongisa mabe na mabe,
mobu ya lifuti mpo na likambo ya Siona.
9 Miluka ya Edomi ekobongwana gudron,
putulu na yango, lokola moto ya fofolo
mpe mabele na yango ekokoma kopela moto ;
10 moto oyo ekokufa te ezala na moyi to na butu,
bongo molinga na yango ekobanda komata mpo na libela.
Ekotikala esobe libela na libela,
mpe ata moto moko te akoleka lisusu wana.
11 Esulungutu mpe ndeke mosusu ya butu
ekozwa yango lokola libula,
kumu mpe yanganga ekokoma kovanda kuna.
Nzambe akosembola likolo ya Edomi
singa ya mobulu mpe nivo ya kozanga.
12 Bankumu na yango bakozala lisusu wana te
mpo na kopona mokonzi,
bakambi na yango nyonso bakotikala lisusu te.
13 Nzube ekobota kati na ndako ya mokonzi ;
basende mpe matiti, kati na bandako na ye batonga makasi ;
ekokoma ndako ya bambwa ya zamba,
lopango ya maligbanga.
14 Bikelamu ya esobe ekokutana kuna elongo na mbwa ya zamba,
mpe bantaba ya mibali ekobenga baninga na yango.
Kumu ekozwa kuna esika ya kolala mpe ya kopema.
15 Nyoka ekotonga zala na yango
mpe ekobwaka maki na yango kuna,
ekopasola yango mpe ekosangisa bana na yango
na se ya elili na yango.
Kaka kuna lisusu, ndeke oyo eliaka misuni
ekosangana moko na mosusu.
16 Boluka kati na buku ya Yawe mpe botanga :
Moko te kati na bango akozanga,
moko te akomitungisa mpo na moninga na ye ;
pamba te monoko na Yawe nde epesi mitindo
mpe Molimo na Ye akosangisa bango elongo.
17 Ye abwaki zeke mpo na bango
mpe loboko na Ye esaleli singa oyo bamekelaka molayi,
mpo na kokabolela bango mboka.
Bakozwa yango mpo na libela
mpe bakovanda wana libela na libela.
35
Kobima ya sika
1 Tika ete esobe mpe mabele ya kokawuka esepela !
Tika ete esobe eyoka esengo
mpe ebimisa fololo ya motane lokola roze !
2 Ekobota fololo mingi penza mpe ekosepela,
ekosepela mpe ekoganga na esengo.
Ezayi 35:3 1055 Ezayi 36:2
Nkembo ya Libani, lokumu ya Karimeli

mpe ya Saroni ekopesamela yango ;
boye bakomona nkembo ya Yawe,
lokumu ya Nzambe na biso.
3 Pesa makasi na maboko oyo elembi,
lendisa mabolongo oyo ezali kolenga ;
4 Loba na bato oyo bazali kobanga :
« Bozala makasi, bobanga te,
Nzambe na bino akoya,
akoya kozongisa mabe na mabe,
akoya na lifuti ya Nzambe.
Ye moko akoya kobikisa bino. »
5 Boye, bakufi miso bakomona
mpe bakufi matoyi bakoyoka.
6 Moto ya tengu-tengu akopumbwa lokola mboloko,
mpe lolemo ya baba ekoyemba na esengo.
Mayi ekobima na esobe,
mpe bibale, na bisika ya kokawuka.
7 Zelo ya esobe ekobongwana liziba ya mayi,
mpe mabele ya kokawuka ekokoma bitima ya mayi.
Matiti, nzete oyo ebotaka na mayi
mpe papirisi* ekobota na bisika oyo
mbwa ya zamba elalaka.
8 Nzela moko ya monene ekoleka wana,
bakobenga yango Balabala ya Bosantu.
Moto moko te ya mbindo akoleka wana,
pamba te ebongisamaki kaka mpo na bato ya Yawe.
Boye ata zoba akoki te kobunga na nzela yango.
9 Nkosi ekozala te na nzela yango,
ata nyama moko te ya mabe
ekoleka na nzela yango,
ekotikala komonana kuna te.
Kasi basikolami kaka nde
bakotambola na nzela yango.
10 Boye, bakangolami na Yawe bakozonga,
bakokota na Siona na nzembo ya elonga,
mpe esengo ya suka te ekozala
na likolo ya mito na bango lokola mitole.
Esengo mpe kosepela ekopesamela bango,
nzokande mawa mpe kolela ekosila.
36
Senakeribe abebisi Yelusalemi
Tango Ezekiasi akokisaki mibu zomi na minei na bokonzi, Senakeribe, mokonzi
1
ya Asiri, abundisaki bingumba nyonso ya Yuda, oyo batonga makasi mpe abotolaki
yango. 2 Boye, mokonzi ya Asiri atindaki mokonzi ya basoda oyo bakengelaka ye,
elongo na mampinga ya basoda ya nguya, wuta na Lakishi kino na Yelusalemi, epai
ya mokonzi Ezekiasi. Tango mokonzi ya basoda yango atelemaki pene ya nzela oyo
* 35:7 Papirisi ezali poso ya nzete oyo bato bazalaki kosalela na tango ya kala mpo na kokoma makomi.
Ezayi 36:3 1056 Ezayi 36:20
ememaka mayi na liziba ya mayi ya monene, oyo ezali na nzela ya elanga ya moto
oyo atiaka langi na bilamba, 3 Eliakimi, mwana mobali ya Ilikia, mobateli biloko ya
ndako ya mokonzi ; Shebina, mokomi mikanda ; mpe Yoa, mwana mobali ya Azafi
mpe mobombi mikanda, babimaki mpo na kokutana na ye. 4 Mokonzi ya basoda oyo
bakengelaka mokonzi alobaki na bango : « Boloba na Ezekiasi :
‹ Tala makambo oyo mokonzi monene, mokonzi ya Asiri, alobi : Otie elikya
na yo na nini ? 5 Okanisi ete maloba ya pamba ekoki kozwa esika ya mayele
mpe makasi ya bitumba ? Otie penza elikya na nani mpo ete otombokela ngai ?
6 Tala, ozali nde kotia elikya na Ejipito oyo ezali lokola mwa nzete ya bambu oyo
ebukana, oyo etobolaka mpe ezokisaka loboko ya moto oyo ayekamelaka yango !
Faraon, mokonzi ya Ejipito, azalaka nde bongo mpo na bato nyonso oyo batielaka
ye motema. 7 Mpe soki olobi na ngai : ‘ Totiaka elikya na biso kati na Yawe,
Nzambe na biso. ’ Boni, ezali ye te oyo Ezekiasi alongolaki bisambelo na ye ya likolo
ya bangomba mpe bitumbelo na ye tango alobaki na Yuda mpe na Yelusalemi :
‘ Bosengeli kogumbama liboso ya etumbelo oyo ? ’
8 Sik’oyo, nabondeli yo, beta mondenge na nkolo na ngai, mokonzi ya Asiri :
nakopesa yo bampunda nkoto mibale soki okoki kopesa basoda mpo ete batam-
bolisa yango ! 9 Okokoka ndenge nini kokimisa ata mokonzi moko kaka, kati na
bakonzi ya basoda ya nkolo na ngai, yo oyo otiaka elikya na yo na Ejipito mpo na
bashar mpe bato oyo batambolisaka yango ? 10 Okanisi ete ngai nayei kobundisa
mpe kobebisa mokili oyo na ndingisa ya Yawe te ? Ezali Ye moko Yawe nde alobaki
na ngai ete nabundisa mokili oyo mpe nabebisa yango. › »
11 Eliakimi, Shebina mpe Yoa balobaki na mokonzi ya basoda oyo bakengelaka
mokonzi :
— Tobondeli yo, loba na biso, basali na yo, na lokota ya Arami, pamba te
tososolaka yango ; koloba na biso na lokota ya Ebre te, noki te bato oyo bazali
na likolo ya mir bakoyoka.
12 Mokonzi ya basoda oyo bakengelaka mokonzi azongisaki :
— Bokanisi ete nkolo na ngai atindi ngai koloba maloba oyo kaka epai na mokonzi
na bino mpe epai na bino ? Te ! Maloba yango ezali mpe mpo na bato oyo batelemi
na likolo ya mir, oyo bakolia nyei na bango mpe komela masuba na bango elongo
na bino ?
13 Boye, mokonzi ya basoda oyo bakengelaka mokonzi atelemaki mpe agangaki
makasi na lokota ya Ebre : « Boyoka maloba ya mokonzi monene, mokonzi ya Asiri !
14 Tala makambo oyo mokonzi alobi : Tika ete Ezekiasi akosa bino te, pamba te
akokoka te kokangola bino ! 15 Bondima te ete Ezekiasi atinda bino kotia elikya na
Yawe tango azali koloba : ‹ Solo, Yawe akokangola biso. Engumba oyo ekokweya te
na maboko ya mokonzi ya Asiri. › 16 Boyokela Ezekiasi te, pamba te tala makambo
oyo mokonzi ya Asiri alobi : Bosala boyokani ya kimia elongo na ngai mpe boya epai
na ngai ; bongo moko na moko kati na bino akolia mbuma ya elanga na ye ya vino,
ya nzete na ye ya figi mpe akomela mayi ya libulu na ye 17 liboso ete naya kozwa bino
mpo na komema bino na mokili oyo ekokana na oyo ya bino, mokili oyo etonda na ble
mpe na vino ya sika ; mokili ya mapa mpe ya bilanga ya vino. 18 Bondima Ezekiasi
te, pamba te azali kokosa bino tango azali koloba : ‹ Yawe akokangola biso. › Boni,
ezali na nzambe ya ekolo songolo, oyo alonga kokangola ekolo na ye na loboko ya
mokonzi ya Asiri ? 19 Wapi banzambe ya Amati mpe ya Aripadi ? Wapi banzambe
ya Sefarivayimi ? Boni, balongaki kokangola Samari na loboko na ngai ? 20 Kati
na banzambe ya mikili wana, nani azalaki na makoki ya kokangola mokili na ye
na maboko na ngai ? Bongo ndenge nini Yawe akoka solo kokangola Yelusalemi na
maboko na ngai ? »
Ezayi 36:21 1057 Ezayi 37:19
Kasi bato batikalaki kimia mpe bazongiselaki ye ata liloba moko te, pamba te
21
mokonzi apesaki mitindo : « Bopesa ye eyano te ! »
22 Bongo Eliakimi, mwana mobali ya Ilikia mpe mobateli biloko ya ndako ya
mokonzi ; Shebina, mokomi mikanda ; mpe Yoa, mwana mobali ya Azafi mpe
mobombi mikanda, bayaki epai ya Ezekiasi na bilamba epasuka, mpe bayebisaki
ye makambo oyo mokonzi ya basoda oyo bakengelaka mokonzi ya Asiri alobaki.
37
Kokangolama ya Yelusalemi
1Tango mokonzi Ezekiasi ayokaki bongo, apasolaki bilamba na ye, alataki basaki
mpe akotaki na Tempelo ya Yawe. 2 Atindaki epai ya mosakoli Ezayi, mwana
mobali ya Amotsi, Eliakimi, mobateli biloko ya ndako ya mokonzi ; Shebina, mokomi
mikanda, mpe Banganga-Nzambe ya mikolo ; bango nyonso balata bilamba ya basaki.
3 Balobaki na ye : « Tala makambo oyo Ezekiasi alobi : ‹ Mokolo ya lelo ezali mokolo
ya pasi, mokolo ya etumbu mpe mokolo ya soni, pamba te tokomi lokola mwasi oyo
azali na pasi ya kobota kasi azangi makasi ya kobimisa mwana. 4 Tango mosusu Yawe,
Nzambe na yo, akoyoka maloba ya mokonzi ya basoda oyo bakengelaka mokonzi, oyo
nkolo na ye, mokonzi ya Asiri, atindaki mpo na kosambwisa Nzambe na bomoi ; mpe
tango mosusu akopesa ye etumbu mpo na maloba oyo Yawe, Nzambe na yo, ayokaki !
Boye, sambela mpo na ndambo ya bato oyo bazali nanu na bomoi. › »
5 Tango bakalaka ya mokonzi Ezekiasi bakomaki epai ya Ezayi, 6 Ezayi alobaki na
bango : « Boloba na nkolo na bino : ‹ Tala liloba oyo Yawe alobi : Kobanga te mpo
na makambo oyo oyoki, maloba oyo basali ya mokonzi ya Asiri bazali koloba mpo na
kosambwisa Ngai. 7 Tala, nakotia molimo moko kati na ye mpo ete, tango akoyoka
sango ya makambo oyo ezali koleka na mboka na ye, azonga na mokili na ye ; mpe
ekozala kuna, na mokili na ye, nde nakobomisa ye na mopanga. › »
8 Tango mokonzi ya basoda oyo bakengelaka mokonzi ya Asiri ayokaki ete mokonzi
na ye* alongwe na engumba Lakishi, azongaki mpe akutaki mokonzi na ye azali

kobundisa engumba Libina.
9 Sima na mokonzi ya Asiri koyoka sango na tina na Tiraka, mokonzi ya Kushi,
ete azali koya kobundisa ye, atindaki bantoma epai ya Ezekiasi na maloba oyo :
10 « Boyebisa Ezekiasi, mokonzi ya Yuda : ‹ Kotika te ete Nzambe na yo, oyo otielaka
motema akosa yo na maloba oyo : ‘ Yelusalemi ekokweya te na maboko ya mokonzi
ya Asiri. ’ 11 Oyokaki makambo oyo bakonzi ya Asiri basalaki bikolo nyonso mpe
ndenge nini babebisaki yango nye ; okanisi ete yo nde okobika ? 12 Tango batata na
ngai babebisaki Gozani, Arani, Retsefi mpe bato ya Edeni oyo bazalaki kovanda kati
na Telasari, boni, banzambe ya bikolo yango, bakangolaki yango ? 13 Wapi mokonzi
ya Amati, ya Aripadi, ya Layiri, ya engumba Sefarivayimi, ya Ena mpe ya Iva ? › »
Libondeli ya Ezekiasi
Sima na Ezekiasi kozwa mokanda kowuta na maboko ya bantoma, atangaki
14
yango, akendeki na Tempelo ya Yawe mpe afungolaki mokanda yango liboso ya Yawe.
15 Mpe Ezekiasi asambelaki Yawe : 16 « Oh Yawe, Mokonzi ya mampinga, Nzambe ya
Isalaele ! Yo oyo ovandi likolo ya basheribe, ozali Nzambe kaka moko na likolo ya
mikili nyonso ya mabele ; Yo nde osala Likolo mpe mabele. 17 Oh Yawe, pesa litoyi
mpe yoka ; Yawe, fungola miso mpe mona ! Yoka maloba nyonso oyo Senakeribe
atindi mpo na kosambwisa Nzambe na bomoi. 18 Oh Yawe, ezali ya solo ete bakonzi
ya Asiri babebisaki bikolo nyonso mpe mikili na bango. 19 Bazikisaki banzambe na
bango na moto, pamba te banzambe yango ezalaki Nzambe te, kasi banzete to mpe
* 37:8 Mokonzi ya Asiri, kombo na ye ezalaki : Senakeribe (Tala na Ez 37.17)
Ezayi 37:20 1058 Ezayi 37:29
mabanga ya pamba oyo esalemi na maboko ya bato. 20 Sik’oyo, oh Yawe, Nzambe na

biso, bikisa biso na maboko na ye, mpo ete mikili nyonso ya mabele eyeba solo ete
Yo moko kaka, Yawe, nde ozali Nzambe. »
Kokweya ya Senakeribe
Ezayi, mwana mobali ya Amotsi, atindelaki Ezekiasi maloba oyo : « Tala liloba
21
oyo Yawe, Nzambe ya Isalaele, alobi : Mpo ete osambelaki Ngai na tina na Senakeribe,
mokonzi ya Asiri, 22 tala liloba oyo Yawe alobi mpo na kotelemela ye :
Siona, mboka kitoko,
ezali kotiola yo mpe koseka yo.
Yelusalemi, mboka kitoko,
ezali koningisa moto mpo na kotiola yo.
23 Nani oyo ofingaki mpe otiolaki ?
Nani oyo omatiselaki mongongo
mpe otalaki na miso ya lolendo ?
Mosantu ya Isalaele !
24 Na nzela ya bantoma na yo,
ofingaki Nkolo mpe olobaki :
‹ Na lisungi ya ebele ya bashar na ngai,
namataki kino na basonge ya bangomba,
kino na basonge oyo eleki likolo kati na Libani ;
nakweyisaki banzete na yango ya sedele oyo eleki milayi,
banzete na yango ya sipele oyo eleki kitoko,
mpe nakomaki kino na songe na yango ya suka,
na zamba na yango oyo eleki kitoko ;
25 natimolaki mabulu ya mayi
mpe namelaki mayi ;
na matambe ya makolo na ngai,
nakawusaki miluka nyonso ya Ejipito. ›
26 Oyoka nanu yango te ?
Nasalaki mabongisi ya makambo oyo wuta kala,
nabongisaki yango wuta na mikolo oyo eleka kala ;
sik’oyo nde nakokisi yango.
Esengeli na yo kokomisa bingumba ya makasi
mipiku ya mabanga.
27 Bato na yango bazangi makasi,
balengi na somo mpe bakomi na soni,
bakomi lokola matiti ya bilanga,
lokola matiti ya langi ya mayi ya pondu,
lokola matiti oyo ebotaka na mitondo ya bandako,
ekawuka liboso ete ekola.
28 Nayebi esika nini ozalaka,
tango nini obimaka,
tango nini ozongaka,
mpe tango nini otombokelaka Ngai.
29 Lokola otombokelaka Ngai,
mpe lofundu na yo ekomi kino na matoyi na Ngai,
nakotia lopete na Ngai na zolo na yo,
nakokanga yo singa na bibebu
Ezayi 37:30 1059 Ezayi 38:3
ndenge bakangaka mpunda monoko,

mpe nakozongisa yo na nzela oyo oyelaki.
30 Oh Ezekiasi, tala oyo ekozala elembo mpo na yo :
Na mobu oyo, bokolia biloko oyo
ekobima na nkona oyo ekweyaki na mabele ;
na mobu oyo ekolanda,
bokolia biloko oyo ebotaka yango moko.
Kasi na mobu ya misato, bokolona mpe bokobuka bambuma,
bokolona banzete ya vino mpe bokolia bambuma na yango.
31 Bato ya Yuda oyo bakobika, oyo bakotikala,
bakozala lokola nzete
oyo ekotisi misisa na yango ya sika kati na mabele
mpe eboti bambuma.
32 Pamba te, na Yelusalemi, ndambo ya bato bakotikala ;
mpe na Siona, mwa ndambo bakobika.
Bolingo makasi na Yawe, Mokonzi ya mampinga,
nde ekokokisa yango.
33 Yango wana, tala liloba oyo Yawe alobi
na tina na mokonzi ya Asiri :
‹ Akokota na engumba oyo te,
akobeta kuna ata mbanzi moko te,
akobundisa yango na banguba te
mpe akomatisa ata mabele te liboso na yango
mpo na komibomba.
34 Akozongela na nzela oyo ayelaki
mpe akokota na engumba oyo te, ›
elobi Yawe.
35 ‹ Nakobatela engumba oyo mpe nakobikisa yango
mpo na lokumu ya Kombo na Ngai
mpe mpo na lokumu ya Davidi, mosali na Ngai. › »
36 Boye, anjelu na Yawe abimaki mpe abomaki bato nkoto nkama moko na tuku
mwambe na mitano kati na molako ya bato ya Asiri. Tango bato balamukaki na
tongo ya mokolo oyo elandaki, bakutaki kaka bibembe. 37 Boye, Senakeribe, mokonzi
ya Asiri, alongolaki molako, azongaki na Ninive mpe akomaki kovanda kuna.
38 Mokolo moko, wana azalaki kogumbamela nzambe na ye, Nisiroki, kati na
tempelo ya nzambe yango, bana na ye ya mibali, Adrameleki mpe Saretseri babomaki
ye na mopanga mpe bakimaki na Ararati. Bongo, mwana na ye ya mobali, Esari-
Adoni, akitanaki na ye na bokonzi.
38
Bokono mpe lobiko ya Ezekiasi
Na tango wana, Ezekiasi abelaki bokono moko ya makasi, pene akufa. Mosakoli
1
Ezayi, mwana mobali ya Amotsi, akendeki epai na ye mpe alobaki : « Tala liloba oyo
Yawe alobi : Bongisa makambo ya ndako na yo, pamba te okokufa, okobika te. »
2 Ezekiasi abalolaki elongi na ye na mir mpe abondelaki Yawe : 3 « Oh Yawe, kanisa
ndenge nini natambolaki liboso na Yo na boyengebene, ndenge nini namipesaki epai
na Yo na motema na ngai mobimba mpe ndenge nini nasalaki makambo ya malamu
na miso na Yo. »
Mpe Ezekiasi alelaki mingi.
Ezayi 38:4 1060 Ezayi 38:18
4Bongo, Yawe alobaki na Ezayi : 5 « Kende koloba na Ezekiasi : ‹ Yawe, Nzambe

ya tata na yo, Davidi, alobi : ‘ Nayoki libondeli na yo mpe namoni mpinzoli na yo.
Nakobakisa mibu zomi na mitano na mikolo ya bomoi na yo. 6 Nakokangola yo elongo
na engumba oyo, na maboko ya mokonzi ya Asiri, mpe nakobatela yango. ’ 7 Bongo,
tala elembo ya Yawe, elembo oyo ekolakisa mpo na yo ete Yawe akokokisa makambo
oyo asili kolaka : 8 Nakozongisa sima, na badegre zomi, elili ya moyi oyo ekitaki na
tango ya Akazi. › » Boye, moyi ezongaki sima, mpe ekitaki na badegre zomi.
Loyembo ya matondi
9 Tala loyembo oyo Ezekiasi, mokonzi ya Yuda, akomaki na mokanda tango abikaki
na bokono. 10 Nazalaki komilobela :
« Tango nazali nanu na makasi na nzoto,
naleka solo na nzela ya ekuke ya kufa
mpe nazangela mibu oyo etikali na bomoi na ngai ? »
11 Namilobelaki :
« Nakomona lisusu Yawe te,
Yawe, na mokili ya bato ya bomoi ;
nakomona lisusu ata moto moko te
to kowumela elongo na bato
oyo bavandi na mokili ya lelo !
12 Mikolo ya bomoi esili,
elongwe na bomoi na ngai ndenge balongolaka
ndako ya kapo ya mobateli bibwele.
Akati bomoi ngai ndenge motongi bilamba akataka basinga
soki asilisi kotonga elamba.
Longwa na moyi kino na butu,
akomisi bomoi na ngai na suka.
13 Nakangaki motema kino na tongo ;
kasi lokola nkosi, abuki-buki mikuwa na ngai nyonso.
Longwa na moyi kino na butu,
akomisi bomoi na ngai na suka.
14 Nazalaki koganga lokola mbilambila to ndeke ya mayi,
nazalaki kolela lokola ebenga.
Miso na ngai elembaki kotala likolo.
Oh Yawe, natungisami, batela ngai ! »
15 Kasi naloba nini mpo ete ayanola ngai,
pamba te Ye moko nde asali yango !
Mibu nyonso ya bomoi na ngai,
nakotambola na komikitisa
likolo ya pasi ya motema na ngai.
16 Nkolo, bato babikaka mpo na bolamu na Yo ;
ezali mpe na nzela na yango
nde ngai nazwi bomoi.
Ozongiselaki ngai nzoto kolongono
mpe opesi ngai bomoi.
17 Solo, pasi na ngai ebongwani esengo ;
na bolingo na Yo, obateli ngai longwa na libulu na kufa ;
obwaki masumu na ngai nyonso
sima na mokongo na yo.
18 Pamba te mboka ya bakufi ekoki te kokumisa Yo,
kufa ekoki kosanzola Yo te ;
Ezayi 38:19 1061 Ezayi 40:2
bato oyo bakitaka na mboka ya bakufi

bazalaka na elikya na boyengebene na Yo te.
19 Bato na bomoi, bato ya bomoi kaka nde basanzolaka Yo
ndenge ngai nazali kosanzola Yo lelo.
Batata bakoteya bana na bango boyengebene na Yo.
20 Yawe, lokola obikisi ngai,
tokobeta mindule na biso
mikolo nyonso ya bomoi na biso
na Tempelo ya Yawe.
21 Ezayi alobaki :
— Bozwa liboke ya figi, botia yango na pota ; mpe mokonzi akobika.
22 Ezekiasi alobaki :
— Elembo nini ekolakisa ngai ete nakokende na Tempelo ya Yawe ?
39
Ezekiasi ayambi bantoma kowuta na Babiloni
Na tango wana, Merodaki-Baladani, mwana mobali ya Baladani, mokonzi ya
1
Babiloni, atindaki mokanda mpe kado epai ya Ezekiasi, pamba te ayokaki sango
ete Ezekiasi abelaki mpe abikaki. 2 Ezekiasi ayambaki bantoma wana na esengo
mpe alakisaki bibombelo biloko na ye ya motuya lokola palata mpe wolo, biloko ya
mike-mike ya solo kitoko, mafuta ya kitoko, bibundeli na ye nyonso mpe bomengo
na ye nyonso. Ezalaki na eloko moko te, ezala ya ndako na ye to ya mokili na ye
mobimba, oyo azangaki kolakisa bango. 3 Boye, mosakoli Ezayi akendeki epai ya
mokonzi Ezekiasi mpe atunaki ye :
— Bato wana balobi nini mpe bawuti wapi ?
— Bawuti mosika, na mokili ya Babiloni, mpo na koya kotala ngai.
4 Ezayi atunaki :
— Bamoni eloko nini kati na ndako na yo ?
— Bamoni biloko nyonso oyo ezali kati na ndako na ngai ; ezali na eloko moko te,
kati na bibombelo na ngai, oyo nazangi kolakisa bango. 5 Ezayi alobaki na Ezekiasi :
— Yoka liloba oyo Yawe, Mokonzi ya mampinga, alobi : 6 « Solo, na mikolo oyo
ekoya, nyonso oyo ezali kati na ndako na yo mpe nyonso oyo batata na yo babomba
kino na mokolo ya lelo, bakomema yango na Babiloni ; eloko moko te ekotikala, »
elobi Yawe. 7 « Mingi kati na bakitani na yo, kati na ba-oyo babimi penza na
mokongo na yo, bakomema bango mpe bakoboma bango mikongo mpo ete bakoma
kosala kati na ndako ya mokonzi ya Babiloni. »
8 Ezekiasi azongiselaki Ezayi :
— Liloba na Yawe oyo osili koloba ezali malamu.
Pamba te azalaki komilobela : « Kimia mpe bobatelami ekozala penza na mikolo
ya bomoi na ngai. »
Buku ya kobondisama
40
Elaka ya kokangolama
1 Bobondisa, bobondisa bato na Ngai,
elobi Nzambe na bino.
2 Boloba kati na Yelusalemi,
boyebisa ye
Ezayi 40:3 1062 Ezayi 40:12
ete minyoko na ye ekomi na suka,

masumu na ye esili kolimbisama,
pamba te asili kozwa na loboko ya Yawe
ngolu koleka mbala mibale
mpo na masumu na ye nyonso.
3 Mongongo ya moto moko ezali kobelela :
« Kati na esobe, bobongisa nzela mpo na Yawe ;
kati na mabele ya kokawuka, bosembolela Nzambe na biso
nzela moko ya monene.
4 Tika ete mabwaku nyonso ekundama,
bangomba nyonso ya milayi to ya mikuse ekitisama,
banzela nyonso oyo etengama esembolama,
mpe mabulu nyonso ekoma bitando.
5 Bongo, nkembo na Yawe ekomonisama,
mpe bato nyonso bakomona yango elongo ; »
pamba te Yawe nde alobi.
6 Mongongo moko elobi : « Belela ! »
Mpe nazongisaki : « Nabelela likambo nini ? »
« Bato nyonso bazalaka lokola matiti,

mpe nkembo na bango nyonso ezalaka
lokola bafololo ya bilanga.
7 Matiti ekawukaka mpe fololo elembaka,
tango mopepe ya Yawe elekaka likolo na yango.
Solo, bato bazali lokola matiti :
8 Matiti ekawukaka mpe fololo elembaka,
kasi Liloba na Nzambe na biso ewumelaka seko na seko. »
9 Mata likolo ya ngomba,
Siona, yo momemi sango malamu ;
tombola mongongo na yo mpe ganga makasi,
Yelusalemi, yo momemi sango malamu ;
tombola yango penza, kobanga te ;
loba na bingumba ya Yuda :
« Botala Nzambe na bino ! »
10 Botala, Nkolo Yawe azali koya na nguya,
loboko na Ye ezali kopesa Ye makoki ya kokonza.
Botala, azali na lifuti elongo na Ye,
azali kotambola na lifuti na Ye.
11 Azali kobatela etonga na Ye
lokola mobateli bibwele :
kosangisa bana meme na maboko na Ye
mpe kokanga bango na tolo na Ye ;
kotambolisa malembe-malembe bana meme ya basi
oyo ezali nanu komela mabele.
Monene ya Nzambe ya Isalaele
12Nani asila komeka ebale monene kati na loboko na Ye,
to likolo na nzela ya molayi ya misapi na Ye ?
Nani asila kosangisa putulu nyonso ya mabele kati na katini moko
Ezayi 40:13 1063 Ezayi 40:24
to komeka kilo ya bangomba milayi na nzela ya ndobo

to komeka kilo ya bangomba mikuse na nzela ya emekelo kilo ?
13 Nani asosoli makanisi ya Yawe
to apesi Ye toli lokola molakisi ?
14 Yawe atunaki toli na nani
mpo ete apesa Ye mayele ?
Nani alakisaki Ye ndenge bakataka makambo na sembo
to apesaki Ye boyebi,
to mpe ateyaki Ye nzela ya bososoli ?
15 Solo, bikolo ezali lokola litanga moko ya mayi na katini,
lokola putulu kati na emekelo kilo !
Tala, amekaka bisanga lokola eloko ya moke penza.
16 Banzete ya Libani ekokoka te
mpo na kopelisa moto ya etumbelo,
mpe banyama na yango ekokoka te
mpo na kotumba mbeka.
17 Na miso na Ye, bikolo nyonso ezali lokola biloko pamba ;
amonaka yango lokola eloko pamba
to mpe lokola eloko te.
18 Bolingi kokokanisa Nzambe na nani ?
Bolingi kokokanisa Ye na elilingi nini ?
19 Ndenge basalaka ekeko,
mosali bikeko anyangwisi ebende na moto
mpe asali ekeko ;
mosali ya wolo abambi ekeko yango wolo,
bongo akangisi yango na basheneti ya palata.
20 Moto oyo azangi makoki ya kobonza makabo ya boye
mpo ete azali mobola makasi
akopona nzete oyo epolaka te ;
akoluka mosali bikeko oyo azali penza mayele
mpo na kosala nzambe ya ekeko oyo eninganaka te.
21Boyebi yango te ?
Boyoka nanu yango te ?
Bayebisa bino nanu yango te wuta na ebandeli ?
Bososola nanu yango te wuta mokili esalema ?
22 Yawe avandaka na likolo ya mondelo ya mabele,
epai wapi bato na yango bamonanaka lokola mabanki ;
atandaki likolo lokola liputa
mpe afungolaki yango lokola ndako ya kapo
mpo na kovanda kuna ;
23 akomisaka bakonzi ya mokili bato pamba,
mpe bakambi na yango lokola biloko pamba.
24 Tango nanu batiami kutu na mabele te,
nanu balonami kutu te,
mobimbi na bango ezwi nanu ata misisa te,
afuli bango lokola mopepe mpe bakawuki,
Ezayi 40:25 1064 Ezayi 41:4
bongo mopepe makasi ememi bango lokola matiti ya kokawuka.

25 « Bolingi kokokanisa Ngai na nani ?
Bolingi kotia Ngai esika moko na nani, »
elobi Ye oyo azali Mosantu ?
26 Botombola miso na bino mpe botala na likolo :
Nani akela biloko nyonso ya likolo :
moyi, sanza, minzoto mpe biloko mosusu ?
Ezali Ye oyo abimisaka mampinga nyonso ya minzoto
mpe abengaka yango moko na moko na kombo na yango.
Mpo na bokonzi monene mpe nguya makasi na Ye,
moko te kati na yango ezangaka.
27 Oh Jakobi, mpo na nini ozali koloba ;
oh Isalaele, mpo na nini kotatola :
« Nzela na ngai ebombami na miso ya Yawe,
likambo na ngai eyebani te na Nzambe na ngai ? »
28 Oyebi te ? Nanu oyoka te ?
Yawe azali Nzambe ya libela na libela,
azali Mokeli ya basuka ya mabele ;
alembaka te mpe apemaka te,
mpe moko te akoki kososola mayele na Ye.
29 Apesaka makasi na bato oyo balembi
mpe abakisaka nguya na bato oyo bazanga nguya.
30 Solo, bilenge bapemaka mpe balembaka,
bilombe batengaka-tengaka ;
31 basi bato oyo batiaka elikya na Yawe,
Yawe ayeisaka makasi na bango ya sika :
bapumbwaka likolo lokola bampongo,
bapotaka mbangu mpe bapemaka te,
batambolaka mpe balembaka te.
41
Mobikisi mpo na Isalaele
1 « Bino bisanga, bovanda kimia liboso na Ngai !
Tika ete bato ya bikolo bayeisa sika makasi na bango,
tika ete bapusana mpe baloba :
‹ Tokende elongo mpo na kosamba ! ›
2 Nani abimisaki wuta na este
moto oyo bosembo ezali kobenga na makolo na yango,
oyo elonga elandaka matambe na Ye ?
Nani akabaki bikolo na maboko na Ye
mpe atiaki bakonzi na se ya bokonzi na Ye ?
Mopanga na Ye ekomisaki bango putulu,
mpe tolotolo na Ye ekomisaki bango
lokola matiti ya kokawuka oyo mopepe ememaka.
3 Azali kolanda bango mpe koleka na kimia
na nzela oyo matambe na Ye eleka nanu te.
4 Nani asalaki mpe akokisaki makambo oyo ?
Ezayi 41:5 1065 Ezayi 41:15
Nani abengaka bileko wuta na ebandeli ?

Ngai Yawe, nazali Ebandeli ya nyonso,
mpe nakozala mpe kaka ndenge moko
elongo na bato ya suka. »
5 Bisanga emoni yango mpe ekomi kobanga,
basuka ya mabele ezali kolenga.
Bazali kopusana, bazali koya pene ;
6 moto na moto azali kosunga moninga na ye
mpe koloba na ndeko na ye : « Sala makasi ! »
7 Mosali bikeko azali kolendisa monyangwisi bibende na moto,
mosemboli bibende na marto azali kopesa makasi
na mosali oyo apesaka yango elilingi ya suka ;
alobi mpo na bisika epai wapi basangisaka bibende : « Ezali malamu ; »
mpe alendisi nzambe ya ekeko na basete
mpo ete eningana te.
Yawe akangoli Isalaele
8 « Kasi yo, Isalaele, mosali na Ngai,
Jakobi oyo naponaki,
bino bakitani ya Abrayami, molingami na Ngai,
9 yo oyo nazwaki wuta na basuka ya mabele,
oyo nabengaki wuta na basuka na yango,
yo oyo epai ya nani nalobaki : ‹ Ozali mosali na Ngai, ›
naponaki yo mpe nabwakaki yo te.
10 Boye, kobanga te, pamba te nazali elongo na yo ;
komitungisa te, mpo ete nazali Nzambe na yo ;
nakoyeisa yo makasi mpe nakosunga yo ;
solo, nasimbi yo na loboko na Ngai ya mobali,
loboko oyo elongisaka.
11 Bato nyonso oyo bazali kotombokela yo
bakokufa solo soni mpe bakosambwa ;
bato oyo bazali kotelemela yo bakokoma
lokola biloko pamba mpe bakokufa.
12 Ata oluki bayini na yo,
okomona bango te ;
bato oyo bazali kobundisa yo
bakokoma biloko pamba.
13 Pamba te, nazali Yawe, Nzambe na yo,
nasimbi makasi loboko na yo ya mobali
mpe nazali koloba na yo :
‹ Kobanga te, nakosunga yo. ›
14 Oh Jakobi, yo oyo oleki kutu mutsopi te,
Isalaele, yo oyo omonani lokola eloko pamba, kobanga te,
pamba te Ngai moko nakosunga yo, »
elobi Yawe, Mosikoli na yo, Mosantu ya Isalaele.
15 « Tala, nakomisi yo lokola libaya ya sika ya kotutela ble,
oyo batia minu bapelisa makasi,
lokola mbeli ya sika, mbeli ya minu makasi ;
okopanza bangomba milayi,
okokomisa yango putulu ;
Ezayi 41:16 1066 Ezayi 41:26
okokomisa bangomba ya mikuse

lokola matiti ya kokawuka,
16 okoyungola yango, mpe mopepe ekomema yango,
mopepe makasi ekopanza yango.
Kasi yo, okosepela kati na Yawe,
okozwa lokumu kati na Mosantu ya Isalaele.
17 Mobola mpe moto akelela bazali koluka mayi,
kasi na pamba : mayi ezali te ;
balolemo na bango ekawuki na posa ya mayi.
Kasi Ngai Yawe, nakoyanola bango ;
Ngai, Nzambe ya Isalaele, nakobwaka bango te.
18 Nakosala ete bibale etiola na likolo ya bangomba,
mpe bitima na kati-kati ya mabwaku ;
nakobongola esobe liziba ya mayi,
mpe mabele ya kokawuka mabele oyo ebimisaka mayi ;
19 nakolona kati na esobe : banzete ya sedele,
ya akasia, ya mirite mpe banzete ya olive ;
nakotia banzete ya sipele, ya pini mpe ya bwi
esika moko kati na mabele ya kokawuka,
20 mpo ete bato bamona mpe bayeba,
batala mpe basosola elongo
ete loboko na Yawe nde esali makambo wana,
ete Mosantu ya Isalaele nde akeli yango. »
Yawe liboso ya banzambe ya lokuta
21 « Botalisa likambo na bino, »
elobi Yawe,
« boluka komilongisa, »
elobi Mokonzi ya Jakobi.
22 « Boya na banzambe na bino ya bikeko
mpo ete eyebisa biso makambo oyo ekoya.
Boyebisa biso masakoli na bino ya liboso, ezalaki nini,
mpo ete toyekola yango malamu
mpe toyeba ndenge nini esukelaki.
To boyebisa biso makambo oyo ekoya ;
23 boyebisa biso makambo oyo ekoya na sima,
mpo ete toyeba soki bozali solo banzambe ;
bosala nanu ata eloko moko, ezala ya malamu to ya mabe,
mpo ete toyoka soni mpe totondisama na kobanga.
24 Tala, bozali kaka pamba,
mpe misala na bino ezali bobele se pamba ;
moto oyo aponi bino asali penza likambo ya nkele.
25 Nabimisaki moto moko wuta na ngambo ya nor, mpe azali koya,
moto moko, wuta na ngambo ya este, oyo abelelaka Kombo na Ngai.
Azali konyata bakambi ndenge banyataka potopoto,
lokola potopoto ya mabele ya bikeko ya mosali mbeki.
26 Nani alobaki yango wuta na ebandeli
mpo ete biso tokoka koyeba,
to wuta kala penza mpo ete tokoka koloba : ‹ Ezali sembo ? ›
Ezayi 41:27 1067 Ezayi 42:9
Te, moto moko te alobaki yango,

moko te asalaki ete likambo yango eyokana,
moko te ayokaki maloba na bino.
27 Nazalaki Moto ya liboso ya koloba na Siona :
‹ Tala, tala bango oyo ! ›
Mpe na Yelusalemi : ‹ Napesi momemi Sango Malamu ! ›
28 Natalaki, kasi moto moko te azalaki,
moko te kati na bango mpo na kopesa toli,
moko te mpo na kopesa eyano
soki natuni bango motuna.
29 Tala, bango nyonso bazali banzambe ya lokuta !
Misala na bango ezali se pamba,
bililingi na bango ezali se mopepe mpe biloko ya pamba. »
42
Mosali ya Yawe
1 Tala mosali na Ngai, oyo nasimbaka ;
moponami na Ngai, oyo asalaka esengo na Ngai.
Nakotia Molimo na Ngai na likolo na ye,
mpe akotia bosembo kati na bikolo,
2 akotombola mongongo te, akoganga te,
akobelela na mongongo makasi te na babalabala ;
3 akobuka te mwa nzete ya kolemba oyo egumbama
mpe akoboma te moto ya singa ya mwinda
oyo ekomi pene ya kokufa.
Akomema bosembo na solo nyonso,
4 akolemba te mpe akotika te
kino tango akotia bosembo na mokili.
Bisanga ekotia elikya na mobeko na ye.
5 Tala liloba oyo Nzambe, Yawe, alobi,
Ye oyo akelaki likolo mpe atandaki yango lokola liputa,
oyo atandaki mabele mpe biloko nyonso oyo mabele ebimisaka,
oyo apesaka pema na bato na yango
mpe bomoi na bato oyo batambolaka likolo na yango :
6 « Ngai Yawe, nabengaki yo na bosembo,
nasimbi loboko na yo makasi,
nabateli yo mpe natie yo
mpo na kosala boyokani elongo na bikolo
mpe kozala pole ya bikolo,
7 mpo na kofungola miso ya bakufi miso,
mpo na kobimisa bakangami na boloko
mpe kobimisa bavandi ya molili, na kasho.
8 Nazali Yawe ; yango nde Kombo na Ngai ;
nakopesa nkembo na Ngai na mosusu te
to lokumu na Ngai epai na banzambe ya bikeko te.
9 Tala, makambo ya liboso esili koleka,
mpe Ngai nazali kotatola makambo ya sika ;
nayebisi bino yango liboso ete esalema. »
Ezayi 42:10 1068 Ezayi 42:21
10Boyemba loyembo ya sika mpo na Yawe,

bokumisa Ye wuta na basuka ya mabele,
bino bato oyo botambolaka na ebale monene,
mpe nyonso oyo etondisaka yango,
bino bisanga mpe bavandi na yango nyonso !
11 Tika ete esobe mpe bingumba na yango etombola mingongo,
tika ete bamboka mike epai wapi Kedari avandaka esepela !
Tika ete bato ya Sela bayemba na esengo ;
tika ete baganga wuta na likolo ya bangomba !
12 Tika ete bapesa nkembo epai na Yawe
mpe batatola lokumu na Ye kati na bisanga !
13 Yawe akobima lokola elombe,
akopelisa zuwa na Ye lokola mobundi bitumba ;
akoganga, solo ; akoganga makasi,
mpe akolonga banguna na Ye.
14 Wuta kala, navandaki nye,
nakangaki monoko mpe motema na ngai ;
kasi sik’oyo, lokola mwasi oyo azali na pasi ya kobota,
nazali koganga, nazali kolela mpe kopema na pasi.
15 Nakobebisa bangomba milayi mpe mikuse,
nakokawusa banzete mpe matiti na yango nyonso,
nakokomisa bibale, bisanga,
mpe nakokawusa maziba ;
16 nakomema bakufi miso
na nzela oyo batikala nanu koyeba te,
nakotambolisa bango na nzela
oyo bamesana kotambola te ;
nakobongola molili pole liboso na bango,
mpe nakokomisa nzela ya nyoka-nyoka nzela ya alima.
Tala makambo oyo nakosala,
nakotika yango te.
17 Kasi bato oyo batiaka elikya na banzambe ya bikeko
mpe balobaka na bililingi : « Bozali banzambe na biso, »
bakozonga sima mpe bakosambwa.
Kokangolama ya bakufi miso mpe bakufi matoyi
18 Boyoka, bino bakufi matoyi !
Botala mpe bomona, bino bato bokufa miso !
19 Nani azali mokufi miso soki mosali na ngai te ?
Nani yango mokufi matoyi soki ntoma
oyo ngai natindaki te ?
Nani mokufi miso lokola molobeli na ngai ?
Nani mokufi miso lokola mosali na Yawe ?
20 Omonaki makambo ebele,
kasi ozalaki na bokebi na yango te ;
matoyi na yo efungwamaki,
kasi oyokaki ata eloko moko te.
21 Esepelisaki Yawe, mpo na bosembo na Ye,
kokomisa Mobeko na Ye eloko ya monene mpe ya lokumu.
Ezayi 42:22 1069 Ezayi 43:5
22Kasi tala bato oyo bomengo na bango,

babotola yango mpe babebisa bango ;
bakanga bango nyonso na mabulu
mpe babomba bango kati na boloko,
bakoma lokola bomengo ya bitumba,
bongo moto akokangola bango azali te ;
bakoma lokola mosuni,
bongo moto akoloba : « Zongisa bango, » azali te.
23 Nani kati na bino akoyoka makambo yango ?
Nani akozala na bokebi na makambo oyo ekoya ?
24 Nani akabaki Jakobi na maboko ya babebisi,
mpe Isalaele na maboko ya banguna ?
Boni, ezalaki Yawe te oyo liboso ya nani basalelaki masumu ?
Pamba te balingaki te kolanda nzela na Ye
mpe kotosa Mobeko na Ye.
25 Boye, asopelaki bango moto ya kanda na Ye,
mobulu ya etumba makasi ;
azingelaki bango na moto na bangambo nyonso,
kasi basosolaki te ;
mpe moto ezikisaki bango,
kasi bazwaki penza likambo yango na motema te.
43
Mobikisi Moko Kaka mpo na Isalaele
1 Sik’oyo, tala liloba oyo Yawe alobi,
Ye oyo akelaki yo, oh Jakobi ;
Ye oyo abongisaki yo, oh Isalaele :
« Kobanga te, pamba te nasikolaki yo,
nabengaki yo na kombo na yo,
ozali ya ngai.
2 Tango okokatisa mayi monene,
nakozala elongo na yo ;
mpe tango okokatisa bibale,
ekozindisa yo te.
Tango okotambola kati na moto,
okozika te,
mpe ndemo na yango ekotumba yo te ;
3 pamba te Ngai Yawe, nazali Nzambe na yo,
Mosantu ya Isalaele, Mobikisi na yo.
Nakabi Ejipito mpo na kofuta niongo ya lobiko na yo,
Kushi mpe Seba na esika na yo.
4 Lokola ozali na motuya mpe na kilo mingi na miso na Ngai,
lokola nalingaka yo,
nakokaba bato mosusu na esika na yo,
mpe bikolo mpo na kosomba bomoi na yo.
5 Kobanga te, pamba te nazali elongo na yo :
nakoyeisa bana na yo wuta na ngambo ya este
mpe nakosangisa bino wuta na ngambo ya weste ;
Ezayi 43:6 1070 Ezayi 43:14
6 nakoloba epai ya nor : ‹ Pesa, ›

mpe epai ya sude : ‹ Kokanga te. ›
Zongisa bana na Ngai ya mibali
wuta na mikili ya mosika,
mpe bana na Ngai ya basi wuta na suka ya mabele,
7 moto nyonso oyo abengami na Kombo na Ngai,
oyo nakelaki mpo na nkembo na Ngai,
oyo nasalaki mpe nabongisaki. »
8 Bimisa bato oyo bazali na miso,
kasi bamonaka te ;
bato oyo bazali na matoyi,
kasi bayokaka te.
9 Tika ete bikolo nyonso esangana elongo
mpe bato basangana esika moko !
Nani kati na bango asakolaki makambo oyo ?
Nani kati na bango ayebisaki biso makambo
oyo esalemaki liboso ?
Tika ete babimisa batatoli na bango
mpo na kolobela bango !
Tika ete bato mosusu bayoka mpo ete baloba :
« Ezali ya solo ! »
10 « Bozali batatoli na Ngai, »
elobi Yawe,
« mpe mosali na Ngai, oyo naponi,
mpo ete bokoka koyeba,
kondimela Ngai mpe kososola
ete Ngai moko kaka nde nazali Nzambe :
Liboso na Ngai, nzambe moko te asila kosalema ;
mpe sima na Ngai, akotikala kozala te.
11 Ezali Ngai, Ngai kaka moko, nde nazali Yawe ;
Mobikisi mosusu azali te, soki Ngai te.
12 Kati na bino, Ngai nde nasakolaki,
nabikisaki mpe natatolaki ;
kasi ezali banzambe ya bapaya te.
Bozali batatoli na Ngai, »
elobi Yawe,
« mpe Ngai, nazali Nzambe.
13 Solo, wuta na tango ya kala,
nazalaka kaka ndenge moko ;
moko te akokoka kokangola na loboko na Ngai.
Soki nasali, nani akobongola yango ? »
Mawa na Nzambe mpe kozanga boyengebene ya Isalaele
14Tala liloba oyo Yawe, Mosikoli na bino,
« Mpo na likambo na bino, nakotinda na Babiloni,
mampinga ya basoda, mpe nakokitisa bato nyonso
ya Babiloni lokola bakimi,
ezala bato ya Chalide oyo bamikumisaka na koganga
Ezayi 43:15 1071 Ezayi 43:28
mpo na bamasuwa na bango.

15 Ngai, nazali Yawe, Mosantu na bino,
Mokeli ya Isalaele, Mokonzi na bino. »
16 Tala liloba oyo Yawe alobi,
Ye oyo apasolaka nzela monene kati na ebale monene,
mpe nzela moke kati na mayi ya makasi ;
17 Ye oyo atelemisaka bashar mpe bampunda,
mampinga ya basoda elongo na bilombe ya bitumba ;
Ye oyo alalisaka bango nyonso,
mpe bakokaka lisusu kotelema te,
bakufaka lokola singa ya mwinda :
18 « Bokanisa lisusu te makambo oyo eleka,
bomitungisa lisusu te mpo na makambo ya kala.
19 Tala, nazali kosala likambo ya sika !
Ezali kobima sik’oyo, bozali komona yango te ?
Nazali kopasola nzela kati na esobe,
mpe kotia bibale kati na mabele ya kokawuka.
20 Banyama ya zamba, bambwa ya zamba
mpe maligbanga ekopesa Ngai nkembo ;
pamba te nakopesa mayi kati na esobe,
bibale kati na mabele ekawuka,
mpo na komelisa bato na Ngai, oyo naponaki,
21 bato oyo Ngai moko nabongisaki
mpo ete bakoka kotatola lokumu na Ngai.
22 Kasi obelelaki Ngai te, oh Jakobi,
pamba te olembaki Ngai, oh Isalaele.
23 Omemelaki Ngai bana meme te
lokola mbeka ya kotumba,
mpe opesaki Ngai lokumu te na nzela ya bambeka na yo.
Nakomisaki yo mowumbu te
mpo ete opesa Ngai malasi ya ansa lokola makabo,
mpe nalembisaki yo te
mpo ete obonzela Ngai malasi.
24 Osombelaki Ngai te biloko ya solo kitoko na motuya ya mbongo,
mpe otondisaki Ngai te na mafuta ya mbeka na yo,
kasi onyokolaki Ngai nde na masumu na yo
mpe olembisaki Ngai na mabe na yo.
Ezali Ngai, Ngai kaka nde nalimbisaka masumu na yo

25
mpo na lokumu ya Ngai moko
mpe nakokanisa lisusu masumu na yo te.
26 Zongisa yango nanu na makanisi na Ngai ;
tika ete tosamba elongo,
mpe loba yo moko mpo na kotalisa ete ozali moto ya sembo.
27 Tata na yo ya liboso asalaki masumu,
balobeli na yo batombokelaki Ngai.
28 Boye, nakosambwisa bakambi ya tempelo na bino
Ezayi 44:1 1072 Ezayi 44:9
mpe nakobongisa Jakobi mpo na kobebisama,

mpe Isalaele, mpo na pasi.
44
Koponama ya Isalaele
1 Kasi sik’oyo yoka, oh Jakobi, mowumbu na Ngai,
Isalaele oyo naponaki !
2 Tala liloba oyo Yawe alobi,
Ye oyo asalaki yo,
abongisaki yo wuta na libumu ya mama na yo
mpe asungaka yo :
Oh Jakobi, mowumbu na Ngai, kobanga te ;
yo, Yeshuruni, oyo naponaki.
3 Pamba te nakosopa mayi na mokili ya kokawuka,
mpe bibale, na mabele ya kokawuka ;
nakosopa Molimo na Ngai na likolo ya bana na yo
mpe mapamboli na Ngai na likolo ya bakitani na yo.
4 Bakokola malamu kati na matiti ya mobesu
lokola banzete ya pepiliye pene ya ebale.
5 Moto moko akoloba : ‹ Nazali ya Yawe, ›
mpe moto mosusu akomibenga na kombo ya Jakobi,
kino mosusu akokoma na loboko na ye :
‹ Nazali ya Yawe, ›
mpe akozwa kombo ya Isalaele.
Ebandeli mpe suka
6 Tala liloba oyo Yawe,
Mokonzi mpe Mosikoli ya Isalaele,
Mokonzi ya mampinga, alobi :
Nazali ebandeli mpe nazali suka ;
Nzambe mosusu azali te, soki Ngai te.
7 Nani azali lokola Ngai ? Tika ete atatola yango ;
tika ete aloba mpe abimisa liboso na Ngai
makambo oyo esalema wuta kala,
wuta tango nasala bato oyo,
mpe makambo oyo ekoya !
Solo, tika ete basakola makambo oyo ekoya !
8 Bolenga te, bobanga mpe te.
Boni, natatolaki yango te ?
Nasakolaki yango te wuta kala ?
Bozali batatoli na Ngai.
Boni, ezali na nzambe mosusu pembeni na Ngai ?
Te, ezali na Libanga mosusu te,
nayebi ata moko te. »
Ndenge basalaka banzambe ya bikeko
9Basali bikeko, bango nyonso, bazali pamba,
mpe biloko oyo bango balingaka ezali ata na litomba te ;
esengelaki kotatola mpo na bango, kasi emonaka te
mpe eyebaka ata eloko moko te ;
Ezayi 44:10 1073 Ezayi 44:19
boye, bayokisama soni.

10 Nani asala nzambe to ekeko ya ebende
mpo ete ezala ata na litomba moko te mpo na ye ?
11 Tala, ye elongo na baninga na ye bakozala na soni ;
basali bikeko bazali na bango kaka bato lokola bato nyonso !
Tika ete bango nyonso baya elongo mpe batelema wana ;
bakokweya na somo mpe na soni.
12 Monyangwisi bibende na moto azwaka sizo,
asalelaka yango mpe asalaka na makala ya moto ;
asalaka ekeko na marto
mpe abongisaka yango na makasi ya loboko na ye ;
nzokande soki akomi na nzala, makasi esili ye ;
soki mpe ameli mayi te, nzoto elembi ye !
13 Mosali bikeko afungolaka singa oyo bamekelaka molayi,
akomaka elilingi na ekomeli ya motane,
asalaka yango na nzela ya mbeli ya minu makasi,
abongisaka mondelo na yango na lime
mpe apesaka yango lolenge ya moto,
ndenge kaka moto azalaka kitoko,
mpo ete ekoka kowumela na Esika ya bule.
14 Akataka banzete ya sedele ;
mpe tango mosusu, banzete ya sipele to ya sheni ;
atikaka yango ekola kati na banzete ya zamba
mpe alonaka nzete ya pen oyo mvula ekokolisa.
15 Moto azwaka yango mpo na kopelisa moto,
akataka yango mpo na koyetola moto
to mpo na kobelisa mapa ;
kasi asalaka na yango lisusu nzambe oyo afukamelaka ;
asalaka na yango nzambe ya ekeko oyo agumbamelaka.
16 Akotia ndambo ya nzete yango na moto,
bongo akolamba na yango mosuni,
akotumba mosuni na ye
mpe akolia yango kino akotonda ;
akokoma lisusu koyoka molunge mpe akoloba :
« Ah, nayoki molunge, namoni moto epeli makasi ! »
17 Mpe na ndambo oyo etikali,
oyo asalaki na yango nzambe,
nzambe na ye ya ekeko,
akofukamela yango mpe akosambela yango ;
akosambela yango mpe akoloba :
« Bikisa ngai, ozali nzambe na ngai ! »
18 Bayebi eloko moko te,
bazali na bososoli te ;
miso na bango ekangama, emonaka te ;
mitema na bango ezali makasi, esosolaka te.
19 Moko te akanisaka,
moko mpe te azalaka na boyebi
mpe na mayele mpo na koloba :
« Na nzela ya ndambo na yango, napelisaki moto,
nabelisaki mapa na makala na yango ya moto,
Ezayi 44:20 1074 Ezayi 44:28
natumbaki mosuni mpe naliaki yango.

Bongo mpo na oyo etikali,
nasala na yango penza likambo ya nkele boye ?
Nafukamela penza mwa eteni ya nzete ? »
20 Makanisi na ye ekangama na putulu,
motema na ye ya lokuta ezali kokosa ye ;
akokoka te komikangola mpe koloba :
« Boni, eloko oyo ezali na loboko na ngai ya mobali
ezali lokuta te ? »
Yawe akosikola bato na Ye
21 « Oh Jakobi, kanisa nanu makambo oyo,
pamba te, oh Isalaele, ozali mosali na Ngai.
Nabongisaki yo mpo ete ozala mosali na Ngai ;
oh Isalaele, nakobosana yo te.
22 Nalongoli mabe na yo lokola lipata,
masumu na yo lokola lipata ya tongo.
Zonga epai na Ngai,
pamba te nasili kosikola yo. »
23Oh Lola, yemba banzembo ya esengo,
pamba te Yawe nde asali bongo !
Oh mozindo ya mokili, tombola mongongo !
Oh bino bangomba,
bazamba mpe banzete nyonso kati na yango,
boyemba banzembo ya elonga !
Pamba te Yawe asikolaki Jakobi,
amonisi nkembo na Ye kati na Isalaele.
24 « Tala liloba oyo Yawe alobi,
Ye oyo azali Mosikoli na yo,
oyo abongisaki yo wuta na libumu ya mama na yo :
Nazali Yawe oyo asalaki biloko nyonso,
Ngai moko nde natandaki likolo lokola liputa,
Ngai moko nde natandaki mabele.
25 Sik’oyo, nakomisi bilembo ya basakoli ya lokuta eloko pamba ;
natie mobulu kati na molimo ya bato
oyo balobaka makambo ekoya,
nakweyisi boyebi ya bato ya bwanya
mpe nakomisi mayele na bango liboma.
26 Nakokisi maloba ya mosali na Ngai
mpe nalongisi mabongisi ya bamemi sango na Ngai.
Natatoli na tina na Yelusalemi :

‹ Bato bakovanda kati na yo ; ›
na tina na bingumba ya Yuda :
‹ Ekotongama lisusu, ›
mpe na tina na mabanga na yango oyo ebukana :
‹ Nakobongisa yango lisusu. ›
27 Nalobi na ebale monene :
‹ Kawuka, mpe nakokawusa bibale na yo ! ›
28 Nalobi na tina na Sirisi :
Ezayi 45:1 1075 Ezayi 45:9
‹ Azali mobateli oyo naponi,

akokokisa makambo nyonso oyo esepelisaka Ngai.
Akoloba na tina na Yelusalemi :
‘ Tika ete etongama lisusu, ’
mpe na tina na Tempelo :
‘ Tika ete batonga miboko na yango. ’ › »
45
Mokangoli akoya
1 « Tala liloba oyo Yawe alobi
epai ya Sirisi, mopakolami na Ye,
oyo Yawe asimbi loboko na ye ya mobali
mpo na kokweyisa bikolo nyonso liboso na ye
mpe kolongola mikaba wuta na baloketo ya bakonzi,
mpo na kofungola bikuke liboso na ye
mpo ete bikuke yango ekangama te :
2 Nakotambola liboso na yo
mpe nakolalisa bangomba,
nakobuka bikuke ya bronze
mpe nakokata-kata bibende oyo bakangelaka yango.
3 Nakopesa yo bomengo oyo babomba na molili,
bozwi oyo batia na bisika ebombama,
mpo okoka koyeba ete Ngai nazali Yawe, Nzambe ya Isalaele,
oyo abengi yo na kombo na yo.
4 Mpo na bolingo ya Jakobi, mosali na Ngai,
mpe Isalaele, moponami na Ngai,
nabengi yo na kombo na yo,
napesi yo kombo ya lokumu
atako oyebi Ngai nanu te.
5 Nazali Yawe, mosusu azali te ;
Nzambe mosusu azali te, soki Ngai te.
Nalatisi yo mokaba na loketo
atako oyebi Ngai nanu te ;
6 mpo ete, longwa na ngambo ya este kino na ngambo ya weste,
bato bayeba ete mosusu azali te,
bobele Ngai nde nazali Nzambe.
Nazali Yawe, mosusu azali te.
7 Nasalaka pole mpe nakelaka molili,
napesaka kimia mpe nakelaka pasi ;
Ngai Yawe nde nasalaka makambo oyo nyonso.
8 Yo, Lola kuna na likolo, nokisa bosembo lokola mvula,
tika ete mapata ekitisa yango !
Tika ete mabele efungwama
mpo ete lobiko ebima ;
tika ete bosembo ekola nzela moko !
Ezali Ngai Yawe nde nakelaki yango.
9Mawa na ye oyo abetaka tembe na Mokeli na ye,
ye oyo azali kaka mbeki kati na bambeki ya mabele !
Boni, potopoto ekoki solo koloba
Ezayi 45:10 1076 Ezayi 45:18
na moto oyo asali yango :

‹ Ozali kosala nini ? ›
Mpe mosala ya maboko na yo ekoki solo koloba :
‹ Azali na maboko te ? ›
10 Mawa na ye oyo alobaka na tata na ye :
‹ Mpo na nini obotaki ngai ? ›
Mpe na mama na ye :
‹ Mpo na nini obotaki ngai ? ›
11 Tala liloba oyo Yawe, Mosantu ya Isalaele
mpe Mokeli na ye, alobi :
Boni, bino nde bato bokotuna Ngai
soki nakosala nini mpo na bana na Ngai
na mikolo oyo ekoya
to bino nde bato bokopesa Ngai mitindo
mpo na mosala oyo maboko na Ngai esali ?
12 Ngai nde nasala mabele
mpe nakela bato kati na yango ;
loboko na Ngai moko nde etandaki likolo lokola liputa
mpe etiaki mampinga na yango nyonso na molongo.
13 Nakobimisa Sirisi na bosembo na Ngai ;
nakokomisa nzela na ye nyonso alima.
Akotonga lisusu engumba na Ngai
mpe akopesa bonsomi na bakangami na Ngai ;
ekozala na motuya ya mbongo to ya biloko te,
elobi Yawe, Mokonzi ya mampinga. »
14Tala liloba oyo Yawe alobi :
« Mosala ya Ejipito, mombongo ya Kushi
mpe bato milayi ya Seba,
bakoleka epai na yo mpe bakozala ya yo.
Bakotambola ya kokangama na minyololo, sima na yo ;
bakofukama liboso na yo
mpe bakobondela yo na maloba oyo :
‹ Solo, Nzambe azali penza epai na yo,
nzambe mosusu azali te ! › »
15 Solo, ozali Nzambe oyo amibombaka,
Nzambe, Mobikisi ya Isalaele !
16 Bato nyonso oyo basalaka banzambe ya bikeko
bakoyoka soni mpe bakosambwa ;
bango nyonso, bakokende na soni.
17 Kasi Yawe akobikisa Isalaele
na lobiko ya seko na seko.
Bokotikalaka lisusu koyoka soni te mpe kosambwa te,
libela na libela.
18Pamba te, tala liloba oyo Yawe alobi,
Ye oyo akela likolo,
Ye oyo azali Nzambe oyo asala mpe abongisa mabele,
mpe atelemisa yango ngwi ;
Ezayi 45:19 1077 Ezayi 46:1
Ye akelaki yango te mpo ete ezala pamba,

kasi asalaki yango mpo ete bato bavanda :
« Nazali Yawe,
mpe mosusu azali te.
19 Nalobaki na nkuku te,
kati na esika moko te ya molili ya mokili ;
nalobaki te na bakitani ya Jakobi :
‹ Boluka Ngai kati na pamba ! ›
Nazali Yawe, nalobaka oyo ezali sembo,
nasakolaka oyo ezali alima.
20 Bosangana elongo mpe boya,
bopusana elongo bino nyonso,
bino bato oyo bobiki kati na bikolo !
Bato oyo bamemaka banzambe ya bikeko basala na nzete
mpe babelelaka nzambe oyo ebikisaka te ;
bazangi boyebi.
21 Botelema mpe bopesa sango,
boloba makambo na bino
mpe tosamba elongo !
Nani asakolaki yango wuta kala
mpe atatolaki yango wuta na tango oyo eleka ?
Ezali Ngai Yawe te ?
Ezali na Nzambe mosusu te, soki Ngai te.
Nazali Nzambe ya sembo mpe Mobikisi ;
mosusu azali te, soki Ngai te.
22 Bozonga epai na Ngai mpo ete bobika,
bino nyonso oyo bozali na basuka ya mokili ;
pamba te Ngai, nazali Nzambe,
mpe mosusu azali te.
23 Nalapi ndayi na Kombo na Ngai ;
oyo ezali sembo ebimaka na monoko na Ngai,
liloba oyo bakoki koboya te :
mabolongo nyonso ekofukama liboso na Ngai,
mpe minoko nyonso ekolapa ndayi na Kombo na Ngai.
24 Bakoloba na tina na Ngai :
‹ Makasi mpe bosembo ezali kati na Yawe kaka. › »
Bato nyonso oyo batombokelaki Ye
bakoya epai na Ye mpe bakoyoka soni.
25 Ezali kati na Yawe nde bato nyonso
oyo bazali bakitani ya Isalaele bakokoma bato ya sembo
mpe bakozwa lokumu.
46
Banzambe ya Babiloni mpe Yawe
1Tala banzambe ya Babiloni :
Beli esili ngala, Nebo ekweyi ;
bikeko na yango etiami likolo ya banyama, likolo ya bibwele !
Bikeko oyo bomemaka ezali kilo makasi,
Ezayi 46:2 1078 Ezayi 46:12
ezali mokumba oyo elembisaka banyama.

2Banzambe yango ya bikeko egumbami mpe ekweyi nzela moko,
ezali na makoki te ya kobikisa mokumba na yango,
pamba te ekeyi na bowumbu.
3 Oh ndako ya Jakobi, boyoka Ngai,
mpe bino nyonso, batikali ya libota ya Isalaele,
bino oyo nandima kobatela wuta na libumu ya mama
mpe nandima komema mokumba
wuta mbotama na bino.
4 Ezala tango bokotonda na suki ya pembe
mpe bokokoma mibange,
Ngai nakobongwana te, nakosunga bino kaka ;
Ngai nde nasalaki bino, nakomema mokumba na bino,
nakosunga bino mpe nakobikisa bino.
5 Bolingi kokokanisa Ngai
to kotia Ngai esika moko na nani ?
Bolingi solo kokokanisa Ngai na nani
mpo ete amekana na Ngai ?
6 Bazali bato oyo babimisaka wolo
na mabenga na bango
mpe bamekaka kilo ya palata na emekelo ;
bafutaka mosolo epai ya mosali bikeko na bibende
mpo ete asalela bango nzambe ya ekeko
ya wolo mpe ya palata,
mpo ete bafukamela mpe bagumbamela yango.
7 Batiaka yango na mapeka mpe bamemaka yango,
batelemisaka yango na esika na yango
mpe etikalaka ya kotelema kaka wana.
Wuta na esika na yango, ekoningana te.
Ata soki moto moko abeleli yango, ekoyanola te,
ekobikisa ye te na tango ya pasi.
8 Bokanisa yango lisusu, mpo bososola malamu ;
bino batomboki, bozongisa yango lisusu na mitema na bino !
9 Bokanisa lisusu makambo ya liboso,
makambo oyo ya kala penza ;
solo, Ngai nazali Nzambe, mpe mosusu azali te,
nazali Nzambe, moko te akokani na Ngai.
10 Nasakolaki makambo ya suka na ebandeli ;
wuta kala penza, nasakolaki makambo oyo ekoya.
Nalobaki : « Mabongisi na Ngai ekolongisama,
mpe nakosala nyonso oyo nasepeli kosala. »
11 Wuta na este, nabengi ndeke oyo eliaka misuni ;
longwa na mokili ya mosika,
moto oyo akokokisa mabongisi na Ngai.
Makambo oyo nalobaki, yango nde ekokokisama ;
oyo nabongisaki, yango nde ekosalema.
12 Boyoka Ngai, bino bato ya mitema makasi,
bino bato oyo bozali mosika ya bosembo !
Ezayi 46:13 1079 Ezayi 47:9
Bosembo na Ngai ekomi pene,

13
ezali lisusu mosika te ;
mpe lobiko na Ngai ekowumela te.
Nakopesa lobiko epai na Siona,
mpe nkembo na Ngai, epai na Isalaele.
47
Kokweya ya Babiloni
1 Kita mpe vanda na putulu,
Babiloni, mboka kitoko !
Vanda na mabele, kiti ya bokonzi ezali te,
Babiloni, mboka kitoko !
Moto moko te akobenga yo lisusu
« mwasi bonzenga » to « mwasi kitoko. »
2 Kamata mabanga oyo banikelaka ble
mpe sala farine,
longola kitambala na yo,
tombola nzambala na yo,
mpe mipende na yo emonana,
bongo katisa bibale !
3 Bolumbu na yo ekomonana,
mpe soni na yo ekobombama te.
Nakozongisa mabe na mabe,
mpe moto moko te akopekisa Ngai.
4 Mosikoli na biso, Kombo na Ye :
Mosantu ya Isalaele.
5Vanda kimia, kende na molili,
Babiloni, mboka kitoko,
pamba te bakobenga yo lisusu te
« mwasi mokonzi ya bikolo. »
6 Nasilikelaki bato na Ngai,
nasambwisaki libula na Ngai ;
nakabaki bango na maboko na yo,
mpe oyokelaki bango mawa te ;
bongo omemisaki ata mibange ekangiseli ya kilo makasi.
7 Olobaki : « Nakozala mwasi mokonzi mpo na libela ! »
Kasi motema na yo ekanisaki te tina ya makambo oyo
mpe ndenge nini ekosukela.
8 Yoka sik’oyo, yo mwasi ya biyenga,
oyo omesana kovanda na kimia
mpe omilobelaka : « Ngai nde nazali, mosusu azali te.
Nakotikala kokoma te mwasi akufisa mobali
mpe nakotikala kokufisa bana te ! »
9 Makambo mibale oyo ekokomela yo
mbala moko mpe kaka na mokolo moko :
kozanga bana mpe kokufisa mobali.
Makambo oyo eleka ndelo nde ekokomela yo,
Ezayi 47:10 1080 Ezayi 48:3
ata kindoki na yo ezali makasi

mpe bakisi na yo ezali na nguya.
10 Otiaki elikya na makambo na yo ya mabe,
olobaki : « Moto moko te azali komona ngai ! »
Bwanya mpe mayele na yo epengwisaki yo
tango ozalaki komilobela : « Ngai nde nazali, mosusu azali te ! »
11 Pasi ekokomela yo,
mpe okoyeba te ndenge ya kolongola yango ;
mikakatano ekokomela yo
mpe okokoka komibatela te ;
libebi oyo oyebaki te ekokomela yo na pwasa.
Kangama kaka na bonganga

12
mpe na kindoki na yo, oyo omonelaka pasi
wuta bolenge na yo !
Tango mosusu okozwela yango litomba,
tango mosusu okokoka kobangisa bato.
13 Batoli nyonso oyo osili kozwa
epai na bango elembisi yo nzoto !
Tika ete bato ya soloka oyo bayekolaka
bikelamu nyonso ya likolo : moyi, sanza, minzoto mpe biloko mosusu,
mpe bayebisaka na ebandeli nyonso ya sanza makambo oyo ekoya,
batelema wana mpe babikisa yo !
14 Tala, bakozala solo lokola matiti ya kokawuka,
matiti oyo moto ekotumba ;
bakokoka kobikisa ata milimo na bango moko te
na nguya ya moto :
Ekozala lisusu te lokola makala ya moto mpo na koyetola
to moto mpo na kovanda zingazinga na yango.
15 Ezali bongo nde bakokoma liboso na yo,
bato nyonso oyo ozalaki komonela pasi,
mpe bato oyo ozalaki kosala elongo na bango
wuta bolenge na yo.
Moko na moko na bango akoyengayenga na ngambo na ye,
moko te akobikisa yo !
48
Pamela mpe lobiko ya Isalaele
1 Boyoka makambo oyo, oh ndako ya Jakobi,
bino oyo bobengamaka na kombo ya Isalaele,
bino oyo bobimi na libota ya Yuda,
bino oyo bolapaka ndayi na Kombo na Yawe
mpe bobelelaka Kombo ya Nzambe ya Isalaele,
kasi na bosolo te mpe na bosembo te !
2 Bino oyo bomibengaka « Bato ya engumba mosantu »
mpe bolukaka lisungi epai ya Nzambe ya Isalaele,
oyo Kombo na Ye ezali « Yawe, Mokonzi ya mampinga. »
3 Nasakolaki makambo ya liboso wuta kala,
monoko na ngai nde ebimisaki yango
Ezayi 48:4 1081 Ezayi 48:13
mpe nasalaki ete eyebana ;

nasalaki yango na pwasa mpe ekokisamaki.
4 Pamba te nayebaki ndenge nini
bozalaka bato ya mito makasi,
bato oyo bazalaka na kingo lokola ebende
mpe oyo mbunzu na bango ezalaka lokola bronze.
5 Yango wana, nalobaki na yo makambo oyo wuta kala,
nayebisaki yo yango liboso ete ekokisama mpo oloba te :
« Nzambe na ngai ya ekeko nde asali yango,
elilingi na ngai ya nzete mpe ya ebende
nde apesaki mitindo ete esalema ! »
6 Boyokaki makambo oyo !
Botala, yango nyonso ekokisami.
Boni, bokondima yango kaka te ?
Wuta sik’oyo, nakoyebisa yo makambo ya sika,

makambo oyo ebombama,
makambo oyo oyebi nanu te.
7 Ekelami nde sik’oyo, ezali makambo ya kala te,
oyoka nanu yango te,
liboso ya mokolo ya lelo.
Boye, okoki koloba te :
« Solo, nayoka sango na yango. »
8 Solo, oyoka yango nanu te mpe oyebi yango te ;
wuta kala, litoyi na yo ezalaka ya kokangama.
Solo, nayebi ete ozalaka mokosi ;
babengaka yo motomboki
wuta na libumu ya mama na yo.
9 Mpo na lokumu ya Kombo na Ngai,
nakolembisa kanda ya motema na Ngai ;
mpo na lokumu na Ngai,
nakozongisa motema na Ngai sima mpo na yo.
Yango wana, nakoboma yo te.
10 Tala, napetolaki yo,
kasi ndenge bapetolaka palata na moto te ;
namekaki yo kati na moto ya minyoko.
11 Nasali yango kaka mpo na lokumu na Ngai,
mpo na lokumu na Ngai moko.
Ndenge nini nakoki solo komisambwisa Ngai moko ?
Nakokaba nkembo na Ngai na nzambe mosusu te.
12 Yoka Ngai, oh Jakobi,
Isalaele, yo oyo nabengaki !
Ngai, nabongwanaka te ;
nazalaka na ebandeli mpe na suka.
13 Loboko na Ngai moko nde esalaki miboko ya mabele,
mpe loboko na Ngai ya mobali nde etandaki likolo.
Soki nabengi yango,
yango nyonso etelemaka elongo.
Ezayi 48:14 1082 Ezayi 49:1
14 Bino nyonso, boya elongo mpe boyoka :

Nzambe nini ya ekeko asakolaki makambo oyo ?
Moto oyo Yawe alingaka akokokisa
mokano na Ye mpo na Babiloni,
mpe loboko na ye ekotelemela bato ya Babiloni.
15 Ezali Ngai, solo ezali Ngai nde nalobi
mpe nabengi ye ;
nakoyeisa ye, mpe akolonga na makambo na ye.
16 Bopusana pene na Ngai mpe boyoka likambo oyo :
« Wuta na ebandeli, nalobaka na nkuku te ;
wuta tango makambo oyo esalema, nazali wana. »
Mpe sik’oyo, Nkolo Yawe atindi Ngai
elongo na Molimo na Ye.
17 Tala liloba oyo Yawe, Mosikoli na yo,
« Nazali Yawe, Nzambe na yo,
oyo ateyaka yo makambo ya malamu
mpo na bolamu na yo ;
oyo atambolisaka yo na nzela oyo osengeli kolanda.
18 Oh ! Soki osalaki penza keba na mibeko na Ngai,
kimia na yo elingaki kozala lokola ebale,
mpe bosembo na yo, lokola mbonge ya ebale monene ;
19 bakitani na yo balingaki kozala lokola zelo,
bana na yo, lokola motango ya mbuma ya zelo ;
kombo na bango elingaki kolongwa te
to kobebisama te liboso na Ngai.
20Bobima na Babiloni,
bokima wuta na bato ya Babiloni !
Boloba yango na makelele ya esengo
mpe botatola yango ;
bopanza sango na yango kino na suka ya mokili ;
boloba : ‹ Yawe asikoli Jakobi, mosali na Ye. › »
21Bayokaki posa ya mayi te
tango azalaki kotambolisa bango na esobe,
abimisaki mayi na libanga mpo na bango,
abukaki libanga mpe mayi ebimaki.
22 Kasi Yawe alobaki :
« Kimia ezali te mpo na bato mabe. »
49
Nzembo ya mibale ya Mosali na Yawe
1Boyoka ngai, bino bisanga ;
boyoka maloba oyo, bino bikolo oyo ezali mosika :
Yawe abengaki ngai
wuta na libumu ya mama na ngai,
azalaki kolobela kombo na ngai
Ezayi 49:2 1083 Ezayi 49:9
wuta mbotama na ngai ;

2 akomisi monoko na ngai lokola mopanga ya minu makasi,
abombi ngai na se ya elili ya loboko na Ye,
akomisi ngai lokola tolotolo
mpe abombi ngai kati na ebombelo batolotolo na Ye ;
3 alobaki na ngai :
« Oh Isalaele, ozali mosali na ngai,
nakomonisa nkembo na ngai na nzela na yo. »
4 Kasi ngai, nalobaki :
« Nabimisaki motoki na ngai se pamba,
nasilisaki makasi na ngai na pamba
mpe nazwaki litomba moko te.
Nzokande, lifuti na ngai ezali na maboko ya Yawe,
mpe litomba na ngai ezali epai ya Nzambe na ngai. »
5 Mpe sik’oyo, Yawe oyo asalaki ngai
wuta na libumu ya mama na ngai
mpo ete nazala mosali na Ye,
mpo na kozongisa Jakobi epai na Ye
mpe kosangisa Isalaele pene na Ye,
pamba te nazali na lokumu na miso ya Yawe
mpe Nzambe na ngai azali makasi na ngai,
6 Ye, Yawe, alobi :
« Ezali penza likambo moke mpo na yo kozala mosali na Ngai
mpo na kotelemisa mabota ya Jakobi
mpe kozongisa bana ya Isalaele oyo nabombaki.
Mpe lisusu, nakokomisa yo pole mpo na bikolo mosusu
mpo ete omema lobiko na Ngai
kino na suka ya mokili. »
7Tala liloba oyo Yawe,
Mosikoli mpe Mosantu ya Isalaele,
alobi epai na ye oyo atiolami
mpe amonani lokola eloko pamba na miso ya ekolo,
na miso ya mowumbu ya bakonzi mabe :
« Bakonzi bakomona yo mpe bakotelema,
bakambi bakomona yo mpe bakogumbama,
likolo na Yawe oyo azali Sembo,
Mosantu ya Isalaele, oyo aponaki yo. »
Isalaele akotelema lisusu
8 Tala liloba oyo Yawe alobi :
« Na tango ya malamu, nakoyanola yo ;
mpe na mokolo ya lobiko, nakosunga yo ;
nakobatela yo mpe nakotombola yo
mpo ete osala boyokani elongo na bato,
osala ete mokili etombwama
mpe ozongisela yango libula na yango oyo ebebisamaki ;
9 mpo ete oloba na bakangami : ‹ Bobima, ›
mpe na bato oyo bazali kati na molili :
‹ Bokoma bansomi ! ›
Ezayi 49:10 1084 Ezayi 49:20
Boye bakozala lokola bibwele oyo

ezali kolia matiti pene ya nzela,
mpe bakozwa bilei na bangomba nyonso
oyo ebotaka matiti te.
10 Bakoyoka lisusu nzala te mpe posa ya mayi te ;
molunge ya esobe to moyi makasi
ekomonisa bango pasi te,
pamba te Ye oyo alingaka bango
akolakisa bango nzela
mpe akomema bango pene ya miluka.
11 Nakobongola bangomba na Ngai nyonso nzela,
mpe nakokunda mabulu ya banzela na Ngai ya minene.
12 Tala, bakowuta penza mosika,
ndambo moko na ngambo ya nor,
ndambo mosusu na ngambo ya weste,
mpe ndambo mosusu na etuka ya Sinimi. »
13Oh likolo, ganga na esengo !
Oh mabele, sepela !
Oh bangomba, boyemba banzembo !
Pamba te Yawe abondisi bato na Ye
mpe ayokeli mawa bato oyo banyokwamaki.
14 Kasi Siona alobaki :
« Yawe asundoli ngai,
Nkolo na ngai abosani ngai ! »
15 Boni, mama akoki solo kobosana
bebe na ye oyo azali komelisa mabele,
to kozanga bolingo epai ya mwana oyo ye aboti ?
Ata soki akoki kobosana,
ngai nakoki kobosana yo te !
16 Tala, nakoma yo na matandu ya maboko na ngai ;
bamir na yo ya makasi ezalaka tango nyonso liboso na ngai.
17 Bana na yo bakozonga na lombangu,
kasi babebisi na yo bakokende mosika na yo.
18 Tombola miso na yo mpe tala na zingazinga :
bana na yo nyonso basangani
mpe bazali koya epai na yo.
Nalapi ndayi na Kombo na Ngai, elobi Yawe,
ete bakozala mpo na yo lokola babiju ya talo,
mpe okolata bango lokola mokaba ya mwasi mobandami na libala.
19 Ata soki mokili na yo ekomaki lokola mipiku ya mabanga,
bongo ebebisamaki mpe etikalaki lisusu na bato te ;
sik’oyo, ekokoma moke mpo na bato na yo,
mpe bato oyo bazalaki komonisa yo pasi
bakozala mosika na yo.
20 Okanisaki ete ozangaki bana,
kasi okoyoka bango koloba na matoyi na yo :
« Esika oyo ezali penza moke mpo na biso ;
pesa biso esika oyo eleki monene
mpo ete tokoka kovanda. »
Ezayi 49:21 1085 Ezayi 50:2
21 Boye, okomilobela na motema :

« Nani abotelaki ngai bana nyonso oyo ?
Nazangaki bana mpe nazalaki kobota te,
nazalaki mowumbu mpe moto basundola.
Bongo nani abokolaki bango ?
Natikalaki kaka ngai moko,
bongo bana oyo bawuti wapi ? »
22 Tala liloba oyo Nkolo Yawe alobi :
« Tala, nakotombola loboko na Ngai liboso ya bikolo,
nakotelemisa bendele na Ngai liboso ya bato ;
bakomema bana na yo ya mibali na maboko na bango
mpe oyo ya basi, na mapeka na bango.
23 Bakonzi bakozala batata babokoli na yo,
mpe basi na bango, basungi na yo ;
bakofukama liboso na yo
na bilongi etala na mabele,
bakolembola putulu ya makolo na yo.
Boye, okoyeba solo ete Ngai, nazali Yawe ;
ete bato oyo batielaka Ngai motema
bayokisamaka soni te. »
24 Boni, bakoki solo kobotola bomengo ya bitumba
na maboko ya basoda ya mpiko
to kokangola mokangami
wuta na maboko ya monyokoli na ye ?
25 Kasi tala liloba oyo Yawe alobi :
« Solo, mokangami akokangolama na maboko ya basoda ya mpiko,
mpe bomengo ya bitumba ekokangolama na maboko ya monyokoli.
Nakotelemela bato oyo bakotelemela yo,
mpe nakobikisa bana na yo.
26 Nakosala ete banyokoli na yo
balia misuni na bango moko ;
bakolangwa makila na bango moko
ndenge balangwaka masanga ya vino.
Boye, moto nyonso akoyeba ete
Ngai Yawe, nazali Mobikisi na yo,
Mosikoli na yo, Elombe ya Jakobi. »
50
Lisumu ya Isalaele mpe botosi ya Mosali
« Wapi mokanda ya koboma libala
oyo Ngai nabenganelaki mama na bino ?
To natekaki bino epai ya nani
oyo Ngai nazalaki na niongo na ye ?
Botekamaki mpo na masumu na bino ;
mpe libala ya mama na bino ekufaki
mpo na botomboki na bino.
2 Mpo na nini moto azalaki te tango nayaki ?
Mpo na nini moto apesaki eyano te tango nabengaki ?
Ezayi 50:3 1086 Ezayi 50:11
Loboko na Ngai ezalaki mokuse mpo na kosikola bino ?

Nazangaki solo makasi mpo na kokangola bino ?
Na pamela na Ngai,
nakawusaka ebale monene,
nakomisaka bibale esobe ;
mbisi na yango ekomaka kolumba solo
mpo ete mayi ezali te mpe ekufaka na posa ya mayi.
3 Nalatisaka likolo elamba ya mwindo
mpe nazipaka yango na bilamba ya saki. »
4 Nkolo Yawe apesaki ngai maloba ya bayekoli,
mpo ete nakoka kolendisa na nzela ya liloba
moto oyo alembi ;
alamusaka ngai tongo nyonso,
alamusaka litoyi na ngai
mpo ete nayoka lokola moyekoli.
5 Nkolo Yawe afungolaki ngai matoyi,
mpe ngai natiaki moto makasi te ;
namizongisaki sima te.
6 Napesaki mokongo na ngai
epai ya bato oyo bazalaki kobeta ngai,
matama na ngai, epai ya bato
oyo bazalaki kopikola ngai mandefu.
Nabombaki elongi na ngai te
na kotiolama mpe na basoyi.
7 Lokola Nkolo Yawe asungaka ngai,
nakoyokisama soni te.
Yango wana, nakomisi elongi na ngai
makasi lokola libanga,
mpe nayebi ete nakoyokisama soni te.
8 Ye oyo alongisaka ngai azali pene,
nani akokoka kotelemela bosembo na ngai ?
Tika ete tosamba elongo !
Nani akofunda ngai ete tosamba na ye ?
Tika ete apusana pene na ngai !
9 Ezali Nkolo Yawe nde asungaka ngai ;
nani akolonga ngai na esambiselo ?
Tala, bango nyonso bakokweya
lokola bilamba ya kala oyo ebeba,
bongo nseka ekolia bango.
10 Ezali na moto kati na bino
oyo atosaka Yawe
mpe ayokaka mongongo ya Mowumbu na Ye,
bongo atambola kati na molili
mpe atikala komona pole te ?
Tika ete atia elikya na ye kati na Kombo na Yawe
mpe atalela Nzambe na ye.
11 Kasi sik’oyo, bino nyonso oyo bopelisi moto
mpe bosimbi bakoni oyo ezali kopela moto,
bokende, botambola na pole ya moto na bino
Ezayi 51:1 1087 Ezayi 51:8
mpe ya bakoni oyo bopelisi.

Tala oyo bokozwa na maboko na ngai :
Bokokufa na pasi !
51
Lobiko ya seko mpo na Siona
1 « Boyoka ngai,
bino bato oyo bolukaka bosembo
mpe bolukaka Yawe !
Botala libanga epai wapi bosalemaki,
mpe libulu epai wapi bobendamaki.
2 Botala Abrayami, tata na bino ;
mpe Sara oyo abotaki bino.
Tango nabengaki ye, azalaki kaka ye moko ;
napambolaki ye mpe nakomisaki ye
tata ya bato ebele !
3 Solo, Yawe akobondisa Siona
mpe akotala na liso ya ngolu
bisika nyonso ya Siona oyo ebeba ;
akokomisa esobe na yango lokola Edeni,
bisika na yango ekawuka, lokola elanga ya Yawe.
Esengo mpe kosepela nde ekomonana kuna,
matondi mpe mongongo ya banzembo.
4 Oh bato na ngai, boyoka ngai !
Bino, ekolo na ngai, boyoka ngai malamu :
Mpo ete Mobeko ekobimela epai na ngai,
lolenge na ngai ya kokata makambo ekoyeisa pole na bikolo.
5 Bosembo na ngai ezali pene,
lobiko na ngai ebimi na lombangu,
mpe maboko na ngai ekosambisa bikolo.
Bisanga ekotalela ngai,
ekozala na elikya na nguya ya loboko na ngai.
6 Botombola miso na bino na likolo,
botala na se, na mabele ;
likolo ekolimwa lokola milinga,
mabele ekonuna lokola elamba,
mpe bavandi na yango bakokufa lokola banzinzi.
Kasi lobiko na ngai ekowumela seko na seko,
bosembo na ngai ekotikala kokweya mokolo moko te.
7 Boyoka ngai, bino bato oyo boyebi bosembo,
bino bato oyo bozali na Mobeko na ngai
kati na mitema na bino :
Bobanga te lolenge bato bakotiola bino
to bozala na somo ya mangungu na bango te.
8 Pamba te nseka ekolia bango lokola elamba,
mpe bampese ekolia bango lokola elamba
basala na bapwale ya meme ;
kasi bosembo na ngai ekowumela seko na seko,
mpe lobiko na ngai, bileko na bileko. »
Ezayi 51:9 1088 Ezayi 51:18
9 Oh loboko na Yawe, lamuka, lamuka !

Lata makasi !
Lamuka, lokola na mikolo ya kala,
na bileko oyo eleka kala !
Ezali Yo te oyo okataki-kataki Raabi,
oyo obomaki dalagona ?
10 Ezali Yo te oyo okawusaki ebale monene,
mayi oyo ya mozindo makasi ?
Ezali Yo te oyo opasolaki nzela kati na ebale monene
mpo ete basikolami na Yo bakoka kokatisa ?
11 Boye, bato oyo Yawe akangoli bakozonga,
bakokota kati na Siona na banzembo ya esengo ;
esengo ya libela na libela ekozala
lokola motole na mito na bango ;
bakotondisama na esengo mpe na kosepela,
bongo pasi mpe minyoko ekokima mosika na bango.
12 « Ezali Ngai, Ngai nde nabondisaka bino.
Ozali nani mpo ete obanga moto oyo akokufa,
mwana na moto oyo azali kaka lokola matiti ?
13 Ozali mpe kobosana Yawe, Mokeli na Yo,
oyo atandaki likolo ndenge batandaka liputa
mpe atongaki miboko ya mabele,
mpo ete okoma kobika mikolo nyonso na kobanga
liboso ya kanda ya banyokoli
oyo babongisami mpo na kobebisama ?
Pamba te, wapi kanda ya banyokoli ?
14 Etikali kaka moke, bakangami bakozwa bonsomi,
bakokufa lisusu te kati na boloko na bango
mpe bakozanga lisusu bilei te.
15 Nazali Yawe, Nzambe na Yo,
oyo aningisaka ebale monene
mpo ete mbonge na yango etomboka.
Kombo na Ye ezali ‹ Yawe, Mokonzi ya mampinga. ›
16 Natiaki maloba na Ngai na monoko na yo,
mpe nazipi yo na elili ya loboko na ngai ;
nazali Ye oyo atiaki likolo na esika na yango,
oyo atongaki miboko ya mabele
mpe oyo alobaki na Siona :
‹ Bozali bato na Ngai ! › »
Yelusalemi etelemi
17 Lamuka, lamuka !
Telema, Yelusalemi,
yo oyo omelaki, wuta na loboko ya Yawe,
kopo ya kanda na Ye ;
yo oyo omelaki mpe osilisaki kino na suka
kopo oyo epesaka bato kizunguzungu.
18 Kati na bana nyonso oyo abotaki,
Ezali na mwana moko te
oyo azali kolakisa ye nzela ;
Ezayi 51:19 1089 Ezayi 52:6
kati na bana oyo abokolaki,

moko te azali kosimba ye na loboko.
19 Makama mibale oyo ekomeli yo,
nani akoki kolendisa yo :
Mokili na yo ekomi mipiku ya mabanga mpe ebebisami,
nzala makasi mpe mopanga,
nani akobondisa yo ?
20 Bana na yo balembi,
balali-lali na babalabala nyonso
lokola mboloko oyo ekangami na motambo ;
kanda ya Yawe mpe pamela ya Nzambe na yo
nde ebuki-buki bango lolenge wana.
21 Yango wana, yo oyo basambwisi,
yo oyo olangwe, kasi na masanga ya vino te,
yoka makambo oyo :
22 Tala liloba oyo Nkolo Yawe, Nzambe na yo,
oyo abundelaka bato na Ye, alobi :
« Tala, nalongoli kopo ya kizunguzungu,
kopo ya kanda na Ngai, na loboko na yo,
okomela yango lisusu te.
23 Nakotia yango na loboko ya banyokoli na yo,
oyo balobaki na yo :
‹ Lala na se mpo ete totambola likolo na yo ! ›
Mpe okomisaki mokongo na yo lokola nzela,
lokola balabala mpo ete batambola likolo na yo. »
52
Yelusalemi ekotongama lisusu
1 Oh Siona, lamuka, lamuka !
Tika ete omikomisa lisusu makasi.
Yelusalemi, engumba ya bule,
lata bilamba na yo ya lokumu,
pamba te ezala moto oyo bakata ngenga te
to moto ya mbindo, akokota lisusu kati na yo te.
2 Oh Yelusalemi, milongola na putulu,
telema mpe vanda na esika na yo ya lokumu !
Oh Siona, mboka kitoko,
yo oyo ozali mokangami,
kata minyololo na kingo na yo !
3 Pamba te, tala liloba oyo Yawe alobi : « Lokola bomitekaki na ofele, bokosikolama
mpe na mbongo te. » 4 Pamba te, tala liloba oyo Nkolo Yawe alobi : « Na ebandeli,
bato na Ngai bakendeki na Ejipito mpo na kovanda kuna lokola bapaya ; mpe na
sima, Asiri anyokolaki bango. 5 Sik’oyo, eloko nini nasili kozwa awa, » elobi Yawe ?
« Pamba te bamemaki bato na Ngai na pamba, mpe bato oyo bazali kokonza bango
bazali koganga makasi, » elobi Yawe, « mpe, mokolo na mokolo mpe tango nyonso,
Kombo na Ngai ezali kofingama. 6 Yango wana, bato na Ngai bakoyeba Kombo na
Ngai ; yango wana, na mokolo wana, bakoyeba ete Ngai moko nde nasakolaki yango.
Solo, ezali nde Ngai. »
Ezayi 52:7 1090 Ezayi 53:2
Nzambe akangolaka
7 Tala ndenge ezali kitoko, na likolo ya bangomba,
makolo ya bato oyo basakolaka basango ya malamu,
ba-oyo batatolaka kimia,
ba-oyo bamemaka basango ya boboto,
ba-oyo basakolaka lobiko,
ba-oyo balobaka na Siona :
« Nzambe na yo azali Mokonzi ! »
8 Yoka ! Bakengeli na yo batomboli mingongo ;
bazali koganga elongo na esengo,
pamba te, na miso na bango,
bakomona Yawe kozonga lisusu na Siona.
9 Bino mipiku ya mabanga ya Yelusalemi,
boyemba elongo banzembo ya esengo,
pamba te Yawe abondisi bato na Ye,
asikoli Yelusalemi.
10 Yawe asemboli na pole loboko na Ye ya bule
na miso ya bikolo nyonso ;
mpe suka nyonso ya mokili ekomona
Lobiko ya Nzambe na biso.
11 Bokende, bokende, bobima awa !
Bosimba eloko moko te ya mbindo !
Bobima kati na yango mpe bozala peto,
bino oyo bomemi bisalelo ya Tempelo ya Yawe !
12 Kasi na mbala oyo, bokobima na kowela te
mpe bokokende te lokola bato bazali kokima,
pamba te Yawe akotambola liboso na bino
mpe Nzambe ya Isalaele akozala Mokengeli na bino na sima.
Pasi mpe nkembo ya Mosali
13 Tala, mosali na ngai akosala na bwanya, akotombolama,
akomata likolo mpe akonetolama makasi penza.
14 Ndenge bato mingi bazalaki na somo mpo na ye
na ndenge abebaki, elongi na ye etikalaki lisusu te lokola elongi ya moto,
mpe lolenge na ye etikalaki lisusu te lokola mwana ya moto nyonso,
15 ndenge wana mpe bato ya bikolo bakokamwa,
mpe bakonzi bakokanga minoko na bango na tina na ye,
pamba te bakomona oyo nanu babetela bango lisolo te
mpe bakososola oyo nanu bayoka te.
53
1 Nani andimaki makambo oyo tosakolaki ?
Mpe epai ya nani loboko na Yawe emonisamaki ?
2 Pamba te akolaki liboso na Ye
lokola nzete ya moke,
lokola mosisa oyo ebimi na esobe ;
azalaki ata na kitoko to lokumu te
oyo ekokaki kobenda miso na biso ete etala ye ;
lolenge na ye ezalaki ata na eloko moko te
oyo ekokaki kosala ete tosepela na ye.
Ezayi 53:3 1091 Ezayi 53:12
3Bato batiolaki mpe basundolaki ye,

ye moto na pasi, amesana konyokwama.
Lokola moto oyo babwakeli soyi na elongi,
atiolamaki, mpe tondimaki ye te.
4 Solo, amemaki mokumba ya bokono na biso
mpe alataki pasi na biso kati na nzoto na ye ;
kasi biso, tokanisaki ete Nzambe nde abetaki ye,
apesaki ye etumbu mpe asambwisaki ye.
5 Nzokande, bazokisaki ye bapota mpo na botomboki na biso,
banyokolaki ye mpo na masumu na biso ;
etumbu oyo ememelaki biso kimia
ekweyaki na nzoto na ye ;
mpe na nzela ya bapota na ye,
biso tobikisami na bokono na biso.
6 Biso nyonso, tozalaki koyengayenga lokola bana meme,
moko na moko azalaki kolanda nzela na ye ;
bongo Yawe akweyisaki masumu na biso nyonso
na nzoto na ye.
7 Banyokolaki ye mpe bamonisaki ye pasi,
kasi atikalaki kofungola monoko na ye te
lokola mpate oyo bazali komema
na esika oyo babomelaka banyama,
lokola meme liboso ya bato oyo bazali kolongola yango bapwale ;
akangaki monoko na ye.
8 Babomaki ye na nzela ya minyoko mpe ya etumbu ;
kasi nani kati na bato ya tango na ye akokaki
komitungisa na tina na ye ?
Pamba te balongolaki ye na mokili ya bato ya bomoi,
babetaki ye likolo ya masumu ya bato na Ngai.
9 Bapesaki ye kunda kati na bato mabe,
mpe kunda na ye ezalaki elongo na bazwi,
atako asalaki likambo moko te ya mabe,
mpe monoko na ye etikalaki koloba lokuta te.
10Nzokande, ezalaki mokano na Yawe
ete anyokwama na nzela ya pasi.
Atako Yawe akomisaki bomoi na ye
mbeka mpo na masumu,
akomona bakitani na ye
mpe mikolo na ye ekobakisama ;
bongo mokano na Yawe ekolongisama na loboko na ye.
11 Sima na pasi ya molimo na ye,
akomona pole ya bomoi
mpe posa na ye ekokokisama.
Na nzela ya boyebi na ye,
Mosali na Ngai ya sembo akolongisa bato ebele
mpe akomema masumu na bango.
12 Yango wana, nakopesa ye libula kati na bato minene,
Ezayi 54:1 1092 Ezayi 54:9
mpe akokabola bomengo ya bitumba elongo na bato ya makasi,

pamba te akabaki bomoi na ye na kufa
mpe amitikaki ete batanga ye na molongo ya babomi bato,
pamba te amemaki masumu ya bato ebele
mpe amikomisaki molobeli ya babuki mibeko.
54
Nkembo oyo ekoya na Yelusalemi
1 Oh mwasi ekomba, yemba nzembo na esengo,
yo oyo obotaka te !
Yemba nzembo mpe ganga na esengo,
yo mwasi oyo oyoki nanu pasi ya kobota te !
Pamba te bana ya mwasi oyo basundola bakozala ebele
koleka bana ya mwasi ya libala, elobi Yawe.
2 Yeisa ndako na yo ya kapo monene,
bakisa bakapo na ndako yango
mpo ete eya monene ;
kokanga motema te !
Benda na molayi basinga na yo
mpe pika banzete na yo makasi !
3 Pamba te okofungwama
na ngambo ya loboko na yo ya mobali
mpe na ngambo ya loboko na yo ya mwasi ;
bakitani na yo bakokonza bikolo mosusu
mpe bakosala ete bato bavanda lisusu
na bingumba na bango oyo etikalaki lisusu na bato te.
4 Kobanga te, pamba te okoyoka lisusu soni te !
Kozala na mawa te, pamba te okotiolama lisusu te !
Okobosana soni ya bolenge na yo
mpe okokanisa lisusu te
pasi na yo ya kokufisa mobali ;
5 pamba te Mokeli na yo nde mobali na yo,
Kombo na Ye : Yawe, Mokonzi ya mampinga ;
Mosantu ya Isalaele azali Mosikoli na yo ;
babengaka Ye : Nzambe ya mokili mobimba.
6 Pamba te Yawe abengi yo lisusu
lokola mwasi oyo basundola,
bongo azali na pasi na motema.
Ndenge nini bakoki solo kosundola
mwasi oyo babala na bolenge, elobi Nzambe na yo ?
7 Nasundolaki yo kaka mpo na tango moke ;
kasi na bolingo nyonso, nakozongisa yo.
8 Mpo ete nazalaki na kanda makasi,
nabombelaki yo elongi na Ngai
kaka mpo na tango moke ;
kasi nakolakisa yo bolamu mpo na bolingo oyo ezangi suka,
elobi Yawe, Mosikoli na yo.
9 Na miso na Ngai, ezali lokola na mikolo ya Noa,
Ezayi 54:10 1093 Ezayi 55:2
tango nalapaki ndayi ete mayi ya Noa

ekozindisa lisusu mabele te.
Boye, nalapi solo ndayi sik’oyo
ete nakosilikela yo lisusu te
mpe nakopamela yo lisusu te.
10 Ata bangomba milayi eningani,
ata bangomba mikuse elongwe na bisika na yango,
bolingo na Ngai epai na yo ekoningana te,
mpe boyokani na Ngai ya kimia
ekotikala kolongwa te,
elobi Yawe oyo alingaka yo.
11 Oh engumba ya mawa, engumba oyo mopepe makasi esili kobuka
mpe ezangeli kobondisama,
nakotonga yo lisusu na mabanga ya talo
mpe nakosala miboko na yo na mabanga ya safiri,
12 nakotonga bamir ya lopango na yo na mabanga ya ribi,
nakosala bikuke na yo na biloko ya ngelingeli,
mpe bamir na yo nyonso, na mabanga ya talo.
13 Yawe akoteya bana na yo nyonso,
mpe kimia ya bana na yo ekozala monene.
14 Okolendisama kati na bosembo :
minyoko ekozala mosika na yo,
okobanga lisusu eloko moko te,
mpe somo ekokende mosika na yo ;
ekomeka kopusana lisusu pene na yo te.
15 Soki babundisi yo, ekowuta epai na Ngai te ;
moto nyonso oyo akobundisa yo akokweya liboso na yo.
16 Tala, ezali Ngai nde nakelaki monyangwisi bibende na moto
oyo apelisaka moto makasi na makala
mpe asalaka ebundeli mpo ete esala mosala na yango.
Ezali mpe kaka Ngai nde nakelaki mobebisi
mpo ete asala mosala ya kobebisa.
17 Nzokande, ebundeli moko te oyo esalemi
mpo na kosala yo mabe ekolonga ;
mpe monoko nyonso oyo ekotelemela yo na kosambisa,
okokatela yango etumbu.
Yango nde ekozala libula ya basali ya Yawe,
mpe elonga na bango kowuta epai na Ngai,
elobi Yawe.
55
Feti ya ofele
1 « Bino nyonso oyo bozali na posa ya komela, boya,
boya na esika oyo mayi ezali ;
ezala bino oyo bozali na mbongo te,
boya kosomba mpe kolia ;
boya kosomba vino mpe miliki :
ezali ya ofele, ya kosomba na mbongo te !
2 Mpo na nini bozali kobebisa mbongo
Ezayi 55:3 1094 Ezayi 55:12
mpo na bilei oyo etongaka nzoto te,

mpe kobimisa motoki
mpo na bilei oyo etondisaka te ?
Boyoka, boyoka Ngai mpe bolia bilei ya kitoko,
mpe bokosepela na biloko ya elengi.
3 Bopesa Ngai matoyi na bino mpe boya epai na Ngai,
boyoka mpe bokozala na bomoi ;
nakosala boyokani ya libela elongo na bino,
boyokani oyo nalakaki Davidi,
na boyengebene mpe na bolingo na Ngai.
4 Tala, nakomisaki ye motatoli na Ngai
na miso ya bato ya bikolo ebele,
mokambi mpe motambolisi ya bato.
5 Solo, okobenga bikolo oyo oyebi te,
mpe bikolo oyo eyebi yo te ekoya na lombangu epai na yo
mpo na Yawe, Nzambe na yo,
mpo na Mosantu ya Isalaele,
pamba te alatisi yo nkembo. »
6 Boluka Yawe wana akoki nanu komonana,
bobelela Ye wana azali nanu pene.
7 Tika ete moto mabe atika banzela na ye,
mpe tika ete mosumuki atika makanisi na ye ;
tika ete azonga epai na Yawe
mpo ete ayokela ye mawa,
tika ete azonga epai ya Nzambe na biso,
pamba te alimbisaka kaka.
8 « Makanisi na Ngai ezali makanisi na bino te,
mpe banzela na Ngai ezali banzela na bino te, »
elobi Yawe.
9 « Pamba te ndenge likolo eleki mosika na mabele,
ndenge wana mpe banzela na Ngai ezali
likolo koleka banzela na bino,
mpe makanisi na Ngai ezali likolo
koleka makanisi na bino.
10 Ndenge mvula mpe mvula ya pembe
enokaka wuta na likolo mpe ezongaka te na likolo
soki epolisi mabele te,
soki ebotisi yango bambuma mpe bafololo te,
soki epesi nkona te na moloni
mpe bilei te na moto oyo aliaka,
11 ndenge wana mpe liloba oyo ebimaka na monoko na Ngai ezalaka :
ezongaka pamba te epai na Ngai,
soki esali nanu te mokano na Ngai,
mpe soki ekokisi nanu te mabongisi oyo natindelaki yango.
12Bokobima na esengo,
mpe bakotambolisa bino na kimia ;
bangomba milayi mpe bangomba mikuse
Ezayi 55:13 1095 Ezayi 56:8
ekoyemba nzembo ya elonga liboso na bino,

mpe banzete nyonso ya zamba ekobeta maboko.
13 Nzete ya sipele ekobota na esika ya banzube,
nzete ya mirite ekobota na esika ya basende ;
ekozala, mpo na lokumu ya Kombo ya Yawe,
elembo ya libela na libela,
oyo ekotikala kobebisama te. »
56
Lobiko mpo na bikolo mosusu
« Botambola na alima mpe bosala kolanda bosembo,
pamba te lobiko na Ngai ekomi pene
mpe bosembo na Ngai ekomi pene ya komonisama.
2 Esengo na moto oyo asalaka bongo,
oyo akangamaka na yango,
oyo abatelaka mokolo ya Saba
mpe abebisaka te bosantu na yango,
mpe oyo abatelaka loboko na ye
ete esala mabe te ! »
3 Tika ete mopaya oyo akangami na Yawe aloba te :
« Yawe akokabola ngai solo na bato na Ye ! »
Mpe tika ete soda oyo baboma mokongo aloba te :
« Nazali na ngai kaka nzete ya kokawuka ! »
4 Pamba te, tala liloba oyo Yawe alobi :
« Mpo na basoda oyo baboma bango mikongo,
oyo babatelaka mokolo na Ngai ya Saba,
oyo baponaka makambo oyo esepelisaka Ngai,
mpe bakangamaka na boyokani na Ngai :
5 nakopesa bango, kati na Tempelo na Ngai mpe na bamir na yango,
ekaniseli oyo ezali na kombo :
ekozala malamu koleka kozala na bana mibali mpe bana basi.
Nakopesa bango kombo ya libela,
oyo bakoki kolongola te.
6 Bapaya oyo bakangami na Yawe
mpo na kosalela Ye,
mpo na kolinga Kombo na Ye
mpe kogumbamela Ye,
bato nyonso oyo bakobatela mokolo ya Saba
mpe bakobebisa te bosantu na yango,
mpe bato oyo bakokangama na boyokani na Ngai ;
7 nakomema bango na ngomba na Ngai ya bule
mpe nakopesa bango esengo
kati na Ndako epai wapi basambelaka Ngai.
Bambeka na bango ya kotumba mpe makabo na bango
ekondimama na etumbelo na Ngai,
pamba te Ndako na Ngai ekobengama
Ndako ya losambo mpo na bikolo nyonso. »
8 Nkolo Yawe oyo asangisi bawumbu ya Isalaele alobi :
Ezayi 56:9 1096 Ezayi 57:6
« Nakosangisa lisusu bato mosusu elongo na bango,

esika moko na bato oyo nasilaki kosangisa. »
Pamela ya Nzambe mpo na bato mabe
9 Bino banyama nyonso ya esobe, boya ;
bino banyama nyonso ya zamba, boya kolia !
10 Bakengeli ya Isalaele bazali bakufi miso,
bango nyonso bazangi mayele ;
bango nyonso bazali lokola bambwa oyo egangaka te,
bakokaka koganga te,
mosala na bango kolala mpe kolota bandoto,
balingi pongi makasi.
11 Bazali lokola bambwa ya lokoso, batondaka te.
Bazali babateli oyo bazangi bososoli,
moko na moko kati na bango alandaka kaka nzela na ye moko
mpe alukaka kaka bolamu na ye moko.
12 Moko na moko alobaka :
« Yaka ! Tika ete nakamata vino
mpo ete tomela mpe tolangwa na biso masanga !
Lobi mpe ekozala kaka ndenge moko na lelo,
masanga ya komela ezali nanu ebele ! »
57
Mawa na basambeli bikeko
1 Moto ya sembo azali kokufa,
kasi ezali kosala ata moto moko te motema pasi ;
bato ya malamu bazali kosila,
mpe ata moto moko te azali kososola
ete bato ya sembo bazali kolongolama
mpo ete bazala mosika na mabe.
2 Bato oyo batambolaka na bosembo
bakokota na kimia,
bakozwa bopemi na bambeto na bango.
3 « Kasi bino, boya awa,
bino bana ya mwasi ya soloka,
bino bana oyo bobotami
na nzela ya ekobo mpe ya kindumba.
4 Bozali koseka nani ?
Bozali kofungolela nani monoko ?
Bozali kotiela nani penza monoko ?
Boni, bozali bana ya batomboki te,
bozali libota ya lokuta te ?
5 Bozali kopela na posa mabe
na se ya banzete minene oyo babengaka terebente,
na se ya banzete nyonso ya mibesu ;
bozali kobonza bana na bino ya mibali
lokola bambeka kati na lubwaku
mpe kati na mabulu ya mabanga.
6 Libula na yo ezali nde banzambe ya bikeko
Ezayi 57:7 1097 Ezayi 57:15
kati na mabanga ya lubwaku, oyo babongisa ;

solo, yango nde ezali libula na yo.
Solo penza, ezali epai na yango
nde ozali kosopa makabo ya masanga ya vino
mpe kobonza makabo ya bambuma.
Boni, nasepela solo na makambo ya boye ?
7 Otiaki mbeto na yo na likolo, na songe ya ngomba ;
kuna nde ozalaki komata mpo na kobonza mbeka.
8 Otiaki nzambe na yo ya ekeko
na sima ya ekuke na yo
mpe ya mabaya oyo esimbaka ekuke yango.
Osundoli ngai, olongoli bilamba na yo,
omati likolo ya mbeto na yo ;
osali boyokani elongo na bato oyo olingaka
kosangisa na bango nzoto
mpe oluki komona bolumbu na bango.
9 Okendeki epai ya Moloki na mafuta ya olive
mpe obakisaki lisusu malasi na yo.
Otindaki bantoma na yo mosika,
omikitisaki na se penza
kino na mboka ya bakufi.
10 Nzela na yo nyonso elembisaki yo nzoto,
kasi omilobelaki te : ‹ Ezali na tina te ! ›
Loboko na yo ezwaki lisusu makasi ya sika,
yango wana olembaki te.
11 Ozalaki na somo ya nani
to ozalaki kobanga nani
mpo ete okosa Ngai to obosana Ngai,
to mpe obimisa Ngai na motema na yo ?
Boni, ezali te mpo ete navandaki kimia tango molayi
nde ozali kobanga Ngai te ?
12 Nakobimisa bosembo
mpe misala na yo na pwasa,
mpe ekozala na litomba ata moko te mpo na yo.
13 Tika ete mopiku ya banzambe na yo ya bikeko
ebikisa yo tango okoluka lisungi !
Mopepe makasi ekomema yango nyonso,
mopepe moko ekopikola yango.
Kasi moto oyo akomisaka Ngai ebombamelo na ye
akozwa lokola libula
mokili mpe ngomba na Ngai ya bule. »
Elaka ya kobondisama
14 Bakoloba :
« Botondisa mabele, botondisa mabele,
bobongisa nzela,
bolongola mabaku na nzela ya bato na Ngai ! »
15 Pamba te, tala liloba oyo Ye-Oyo-Aleki-Likolo,
Ye oyo akowumela seko na seko
mpe azali bule, alobi :
Ezayi 57:16 1098 Ezayi 58:3
« Navandaka na esika oyo eleki likolo mpe ya bule ;

kasi navandaka mpe elongo na moto oyo azali na pasi
mpe oyo molimo na ye ebukani,
mpo na kolendisa lisusu molimo oyo etutami
mpe motema oyo ebukani.
16 Nakosambisa mpo na libela te
mpe nakozala na kanda tango nyonso te,
noki te molimo ya moto nyonso oyo nasala
ekokufa na miso na Ngai.
17 Natombokaki likolo ya posa na ye
ya kozwa bomengo na nzela ya moyibi ;
napesaki ye etumbu,
nabombaki elongi na Ngai na kanda,
kasi apengwaki kaka mpo na kolanda
posa mabe ya motema na ye.
18 Namonaki banzela na ye,
kasi nakobikisa ye ;
nakotambolisa ye mpe nakobondisa ye.
19 Nakotia masanzoli na bibebu
ya bato oyo bazali kolela na Isalaele.
Kimia, kimia ezala epai na ye oyo azali mosika,
mpe epai na ye oyo azali pene, » elobi Yawe.
« Mpe nakobikisa bango. »
20 Kasi bato mabe bazali lokola ebale oyo etomboki,
oyo evandaka kimia te :
mayi na yango ebwakaka
potopoto mpe bosoto libanda.
21 Nzambe na ngai alobi :
« Kimia ezali te mpo na bato mabe. »
58
Kokila bilei ya solo
1 « Ganga na mongongo makasi, kotika te !
Matisa mongongo na yo lokola kelelo,
yebisa bato na Ngai botomboki na bango,
mpe lakisa libota ya Jakobi masumu na ye.
2 Pamba te mokolo na mokolo,
balukaka Ngai,
basalaka lokola bato bazali na esengo
ya koyeba nzela na Ngai,
lokola ekolo oyo esalaka makambo ya sembo
mpe esundolaka te mibeko ya Nzambe na bango ;
basengaka Ngai mikano ya sembo,
mpe basalaka lokola bato bazali na esengo
ya kozala pene ya Nzambe ;
3 balobaka : ‹ Mpo na nini tokila bilei,
soki ozali komona na Yo yango te ?
Mpo na nini tomikitisa,
soki ozali koyeba na yo yango te ? ›
Ezayi 58:4 1099 Ezayi 58:12
Nzokande, na mokolo na bino ya kokila bilei,

bozali kosala makambo oyo bolingi
mpe bozali konyokola basali na bino nyonso.
4 Kokila bilei na bino ezali kosuka na koswana mpe na bitumba,
bozali kobetana makofi na kanda nyonso ;
bozali kokila bilei te ndenge esengeli kozala
na mokolo oyo bozali kozela
ete mongongo na bino eyokana na likolo.
5 Boni, ezali penza kokila bilei oyo Ngai nalingaka,
mokolo oyo moto amikitisaka penza ye moko ?
Boni, ezali kaka kogumba moto
lokola nzete oyo ebotaka na mayi,
kolata bilamba ya saki mpe kolala na putulu ?
Ezali yango nde bino bozali kobenga kokila bilei,
mokolo oyo Yawe alingaka ?
6 Tala lolenge ya kokila bilei oyo Ngai nalingaka :
kokata minyololo ya masumu,
kofungola basinga ya ekangiseli,
kopesa bonsomi na mowumbu
mpe kobuka ekangiseli nyonso.
7 Boni, ezali te kokabola bilei na yo
na moto oyo azali na nzala ?
Ezali te koyamba kati na ndako na yo,
mobola oyo azali koyengayenga ?
Ezali te kolatisa moto oyo azali bolumbu
mpe koboya kopesa mokongo na ndeko na yo ?
8 Bongo, pole na yo ekongenga lokola moyi ya tongo,
mpe nzoto na yo ekokoma kolongono na lombangu ;
bosembo na yo ekotambola liboso na yo
mpe nkembo na Yawe ekokengela yo na sima.
9 Boye, tango okobelela Yawe, akoyanola yo ;
tango okosenga lisungi,
akoloba : ‹ Ngai oyo. ›
Soki kati na yo, olongoli ekangiseli,
otiki kolakisa bato mosapi
mpe otiki maloba mabe ;
10 soki opesi bilei na yo
epai na ye oyo azali na nzala
mpe okokisi posa ya moto oyo bazali konyokola,
pole na yo ekongenga kati na molili,
mpe molili na yo ekokoma lokola moyi ya ngonga midi.
11 Yawe akotambolisa yo tango nyonso,
akokokisa baposa na yo kati na mokili ekawuka
mpe akokembisa mikuwa na yo.
Okozala lokola elanga oyo basopeli mayi,
lokola liziba oyo mayi na yango ekawukaka te.
12 Mpo na yo,
bakotonga lisusu bandako oyo ebukana-bukana na kala,
Ezayi 58:13 1100 Ezayi 59:7
bakomatisa lisusu miboko oyo ebukana wuta kala ;

bakobenga yo : ‹ Mobongisi ya bamir oyo ebukana
mpe ya banzela oyo bato balekaka. ›
13 Soki obateli matambe na yo
ete ebebisa te lokumu ya mokolo ya Saba,
mpe ete osala te mosala oyo yo olingi
na mokolo na Ngai ya bule ;
soki mokolo ya Saba ekomi esengo na yo
mpe opesi lokumu na mokolo ya bule ya Yawe ;
soki opesi yango lokumu
na koboya kolanda nzela na yo moko,
kosala misala na yo moko
mpe kokoba na makambo oyo ezanga tina,
14 wana okozwa esengo na yo kati na Yawe
mpe nakomema yo na bisika ya likolo ya mokili,
nakoleisa yo wuta na libula ya Jakobi, tata na yo, »
elobi Yawe.
59
Lisumu, koyambola mpe kosikolama
1 Tala, loboko na Yawe ezali mokuse te
mpo na kobikisa,
litoyi na Ye ekangama te mpo na koyoka !
2 Kasi ezali bambeba na bino nde ekaboli
bino na Nzambe na bino,
ezali masumu na bino nde esali
ete abombela bino elongi na Ye
mpo ete ayoka bino te.
3 Pamba te maboko na bino ebebi na makila,
mpe misapi na bino ebebi na makambo mabe ;
bibebu na bino ezali koloba makambo ya lokuta,
mpe minoko na bino ezali kobimisa makambo mabe.
4 Moko te azali kofunda makambo na bosolo,
moko te azali kosamba na bosembo ;
bazali kotia mitema na makambo ezanga tina
mpe bazali koloba lokuta ;
na mitema na bango, basalaka mabongisi ya kosala mabe
mpe bakokisaka yango na misala na bango.
5 Bazali kopasola maki ya etupa*
mpe bazali kotonga ndako ya lifofe†.
Moto nyonso oyo akolia maki na yango akokufa ;
mpe, soki apasoli liki moko,
ekobimisa etupa.
6 Basinga ya lifofe ekokoma bilamba te,
misala na bango ekobomba bango te ;
misala na bango ezali misala mabe,
mpe misala ya mobulu nde ezalaka na maboko na bango.
7 Matambe na bango epotaka mbangu mpo na kosala mabe,
* 59:5 Etupa ezali nyoka oyo babengaka na lifalanse vipère. † 59:5 Lifofe ezali nyama moke oyo babengaka
na lifalanse araignée.
Ezayi 59:8 1101 Ezayi 59:16
mpe bazalaka mbangu mpo na kosopa

makila ya moto oyo asali mabe te.
Makanisi na bango ezalaka kaka ya mabe ;
kobuka-buka mpe kobebisa nde ezalaka na nzela na bango.
8 Bayebi nzela ya kimia te,
mpe bosembo ezali na nzela na bango te ;
bakomisaka nzela na bango nyoka-nyoka,
moko te oyo akotambola na nzela yango
akotikala koyeba kimia.
9 Yango wana bosembo ezali mosika na biso,
mpe solo ezali kokomela biso te ;
tozali kozela pole,
kasi nyonso ezali kaka molili ;
toluki moyi,
kasi tozali kaka kotambola na molili.
10 Tozali kosimbasimba mir
mpo na kotambola lokola bakufi miso,
tozali kobanga kotambola
lokola bato bazanga miso ;
tozali kobeta mabaku na moyi makasi
lokola nde tozali na butu makasi,
tozali na nzoto kolongono
kasi tokomi lokola bakufi.
11 Biso nyonso tozali konguna-nguna
lokola bangombolo‡,
mpe tozali kolelalela tango nyonso lokola ebenga§ ;
tozali koluka bosembo,
kasi tozali komona yango te,
tozali koluka lobiko,
kasi ekimi mosika na biso !
12 Pamba te mabe na biso ekomi mingi na miso na Yo,
mpe masumu na biso ekomi kofunda biso ;
masumu na biso ezali liboso na biso
mpe toyebi malamu bambeba na biso :
13 kotomboka mpe kowangana Yawe,
kopesa Nzambe na biso mokongo,
kosala mabongisi ya konyokola bato
mpe kotombokisa bato,
kokana na motema mpe koloba maloba ya lokuta.
14 Boye, bosembo ezongi sima,
mpe bosolo etelemi mosika ;
pamba te solo ekweyi na balabala,
mpe bosembo elongi kokota te.
15 Solo ezali komonana lisusu na esika moko te ;
bazali konyokola moto oyo azali kokima mabe.
Yawe amoni yango mpe asepeli te

ete kosambisa na bosembo ezali te.
16 Amoni ete ezali ata na moto moko te,
‡ 59:11 Ngombolo ezali nyama oyo babengaka na lifalanse ours. § 59:11 Ebenga ezali ndeke oyo babengaka
na lifalanse pigeon.
Ezayi 59:17 1102 Ezayi 60:6
akamwe ete ata molobeli moko te azali.

Boye, loboko na Ye moko ememi Ye na lobiko,
mpe bosembo na Ye elendisi Ye.
17 Alati bosembo lokola ebombelo ya tolo,
mpe ekoti ya lobiko na moto na Ye ;
alati kozongisa mabe na mabe lokola nzambala,
mpe amizipi zuwa lokola kazaka.
18 Akofuta moto na moto kolanda misala na ye :
kanda makasi epai ya bayini na Ye,
mpe lifuti oyo ekoki epai ya banguna na Ye ;
akopesa na bisanga lifuti na yango.
19 Longwa na ngambo ya weste,
bato bakobanga Kombo ya Yawe ;
mpe longwa na ngambo ya este,
bato bakokumisa nkembo na Ye ;
pamba te akoya lokola ebale oyo etomboki,
oyo pema ya Yawe ekomema.
20« Mpo na Siona,
mosikoli akoya epai ya bato ya Jakobi,
oyo bakobongwana na masumu na bango, »
elobi Yawe.
21 « Bongo mpo na Ngai, » elobi Yawe, « tala boyokani na Ngai elongo na bango :
Molimo na Ngai, oyo azali epai na yo, mpe maloba na Ngai, oyo natiaki na monoko
na yo ekolongwa te, na monoko na yo to na minoko ya bana na yo to na minoko ya
bakitani na bango, kobanda kaka na tango oyo mpe libela na libela, » elobi Yawe.
60
Pole ya Yelusalemi ekoya
1 « Telema mpe ngenga,
pamba te pole na yo ezali koya,
mpe nkembo na Yawe etelemi na likolo na yo.
2 Tala, molili ezipi mabele
mpe molili makasi ezipi bato,
kasi Yawe atelemi mpo na yo
mpe nkembo na Ye emonani epai na yo.
3 Bikolo ekotambola na pole na yo,
mpe bakonzi bakotambola na kongenga ya pole na yo.
4 Tombola miso zingazinga na yo mpe tala :
Bango nyonso basangani mpe bazali koya epai na yo ;
bana na yo ya mibali bawuti mosika,
mpe oyo ya basi, bamemi bango na maboko.
5 Boye, okomona mpe okongenga,
motema na yo ekobeta mpe ekosepela ;
bomengo ya ebale ekoya epai na yo,
mpe bozwi ya bikolo ekoya epai na yo.
6 Bashamo ebele ekotondisa mokili na yo,
bana ya shamo ya mokili ya Madiani mpe ya Efa.
Yango nyonso ekowuta na Saba,
ekomema wolo mpe malasi ya ansa,
Ezayi 60:7 1103 Ezayi 60:17
mpe ekotatola masanzoli na Yawe.

7Bibwele nyonso ya Kedari ekosangana epai na yo,
bameme ya mibali ya Nebayoti ekosalela yo ;
ekondimama lokola mbeka na likolo ya etumbelo na Ngai,
mpe nakongengisa Tempelo
na nzela ya nkembo na Ngai.
8 Banani oyo bazali kokima lokola mapata,
lokola bibenga epai ya babokoli na yango ?
9 Solo, bisanga ekotalela Ngai ;
bamasuwa ya Tarsisi ekozala na liboso,
ekomema bana na yo ya mibali longwa mosika,
elongo na palata mpe wolo,
mpo na lokumu ya Yawe, Nzambe na yo,
Mosantu ya Isalaele ;
pamba te apesi yo nkembo.
10 Bapaya bakotonga lisusu bamir na yo,
mpe bakonzi na bango bakosalela yo.
Ezala nabetaki yo na kanda na Ngai,
kasi nakoyokela yo mawa na ngolu na Ngai.
11 Bikuke na yo ekozala tango nyonso efungwama,
ekotikala kokangama te,
ezala na moyi to na butu,
mpo ete bato bamemela yo bozwi ya bikolo,
bakonzi na yango na molongo lokola bato bakangami na etumba.
12 Pamba te ekolo to mboka oyo ekosalela yo te ekobebisama ; solo, ekobebisama nye.
13 Nkembo ya Libani ekoya epai na yo,
banzete ya sipele, ya pini mpe ya bwisi
ekoya elongo mpo na kobongisa
Esika na Ngai ya bule ;
mpe nakopesa lokumu na esika na Ngai,
oyo natiaka makolo na Ngai.
14 Bana ya banyokoli na yo
bakoya kofukama liboso na yo ;
bato nyonso oyo batiolaki yo
bakofukama na se ya matambe na yo
mpe bakobenga yo Engumba ya Yawe,
Siona ya Mosantu ya Isalaele.
15 Ata basundolaki yo mpe bayinaki yo,
mpe moto moko te azalaki lisusu koleka epai na yo,
nakopesa yo lokumu mpo na tango nyonso
mpe esengo ya libela na libela.
16 Okomela miliki ya bikolo
mpe okomela mabele ya bakonzi ;
boye okoyeba solo ete Ngai Yawe,
nazali Mobikisi na yo mpe Mosikoli na yo,
Elombe ya Jakobi.
17 Na esika ya bronze, nakomemela yo wolo,
Ezayi 60:18 1104 Ezayi 61:4
mpe na esika ya bibende, nakomemela yo palata ;

na esika ya banzete, nakomemela yo bronze ;
mpe na esika ya mabanga, nakomemela yo bibende ;
nakokomisa Kimia moyangeli na yo,
mpe Bosembo, mokambi na yo.
18Kati na mokili na yo, okoyoka lisusu te
makelele ya mobulu to ya kopanza
to ya kobebisama kati na etando na yo ;
kasi okobenga bamir na yo ‹ Lobiko, ›
mpe bikuke na yo ‹ Masanzoli. ›
19 Pole ya moyi ekongengisa lisusu mokolo na yo te,
to kongenga ya sanza ekongengisa yo lisusu te na butu ;
pamba te Yawe akozala pole na yo mpo na libela,
mpe Nzambe na yo akozala nkembo na yo.
20 Moyi na yo ekolala lisusu te,
mpe sanza na yo ekobunga lisusu te ;
pamba te Yawe akozala pole na yo mpo na libela,
mpe mikolo na yo ya pasi ekosila.
21 Solo, bato na yo nyonso bakokoma bato ya sembo
mpe bakozwa mokili lokola libula mpo na libela ;
bazali mwa nzete moke oyo nalonaki,
mosala ya maboko na Ngai,
mpo na komonisa nkembo na Ngai.
22 Oyo aleki moke kati na bino akokoma nkoto moko,
mpe oyo aleki moke penza akokoma ekolo ya makasi.
Ngai, nazali Yawe, nakoyeisa yango mbangu
na tango na yango. »
61
Mobu ya ngolu na Yawe mpo na Siona
1 Molimo ya Nkolo Yawe azali likolo na ngai,
pamba te Yawe apakoli ngai mafuta
mpo na kosakola sango malamu epai ya babola,
kobikisa bato oyo mitema na bango esili kozoka,
kosakola bonsomi epai ya bawumbu
mpe kobimisa bakangami na boloko ;
2 mpo na kosakola mpo na Yawe mobu ya ngolu,
kosakola mpo na Nzambe na biso mokolo ya kozongisa mabe na mabe,
kobondisa bato oyo bazali kolela,
3 komema epai na bato ya Siona, oyo bazali na matanga
mitole na esika ya putulu,
mafuta ya esengo na esika ya matanga,
mpe kopesa elamba ya lokumu na esika ya molimo oyo etutami.
Bakobengama terebente ya bosembo, elanga ya Yawe,
mpo na komonisa nkembo na Ye.
4 Bakotonga lisusu bisika
Ezayi 61:5 1105 Ezayi 62:2
oyo ekoma mabanga-mabanga wuta kala,

bisika oyo ebukana-bukana wuta na tango ya kala ;
bakokomisa sika bingumba oyo ekweya,
oyo ebeba wuta bileko ya kala.
5 Bapaya bakoleisa bibwele na yo,
bana ya bapaya bakosalela yo bilanga
mpe bakolonela yo bilanga ya vino.
6 Kasi bino, bokobengama Banganga-Nzambe ya Yawe,
bakopesa bino kombo bawumbu ya Nzambe na biso ;
bokolia mpe bokotonda na bozwi ya bikolo
mpe bokozwa lokumu na bomengo na bango.
7 Na esika ya soni na bino,
bokozwa litomba mbala mibale,
mpe na esika ya kosambwa,
bokosepela na libula na bino.
Boye, bokozwa litomba mbala mibale
kati na mokili na bino
mpe bokosepela mpo na libela.
8 Pamba te Ngai Yawe, nalingaka bosembo,
nayinaka moyibi mpe masumu ;
nakofuta bino na bolingo na Ngai
mpe nakosala boyokani ya libela elongo na bino.
9 Bakitani na bino bakoyebana kati na mabota,
mpe bana na bino bakoyebana kati na bikolo ;
moto nyonso oyo akomona bino
akondima ete bozali bato oyo Yawe apamboli.
10 Nakosepela makasi kati na Yawe,
molimo na ngai ekosepela kati na Nzambe na ngai,
pamba te alatisi ngai bilamba ya lobiko
mpe azipi ngai na elamba ya bosembo,
ndenge mobandami ya mobali alataka
motole na ye ya kitoko lokola Nganga-Nzambe
to ndenge mobandami ya mwasi alataka mayaka na ye ya talo.
11 Pamba te ndenge mabele ebimisaka matiti
mpe elanga ebimisaka nkona na yango,
Nkolo Yawe mpe akoyeisa bosembo
elongo na masanzoli liboso ya bikolo nyonso.
62
1Mpo na likambo ya Siona,
nakokanga monoko na Ngai te ;
mpo na likambo ya Yelusalemi,
nakovanda kimia te,
kino bosembo na ye emonana
lokola kongenga ya pole,
mpe lobiko na ye emonana lokola mwinda.
2 Bongo bikolo ekomona bosembo na yo,
Ezayi 62:3 1106 Ezayi 62:11
mpe bakonzi nyonso bakomona nkembo na yo.

Bakobenga yo na kombo ya sika
oyo monoko na Yawe ekopesa.
3 Okozala motole ya nkembo kati na loboko ya Yawe
mpe ekoti ya bokonzi kati na loboko ya Nzambe na yo.
4 Bakobenga yo lisusu te Engumba basundola,
bakobenga lisusu mokili na yo te Mokili ebeba ;
kasi bakobenga yo « Esengo ya Yawe, »
mpe bakobenga mokili na yo « Mwasi ya libala, »
pamba te Yawe akozwa esengo kati na yo,
mpe mabele na yo ekozwa mobali ya libala.
5 Lokola elenge mobali abalaka moseka,
bana na yo ya mibali mpe bakobala yo ;
lokola elenge mobali asepelaka
na mobandami na ye ya mwasi,
Nzambe na yo mpe akosepela na yo.
6 Oh Yelusalemi,
natelemisi basenzeli na likolo ya bamir na yo ;
bakovanda nye te, ezala na moyi to na butu.
Bino bato oyo bosalaka ete
Yawe akanisa lisusu Yelusalemi,
bovanda kimia te ;
7 mpe botikela Ye te tango ya kopema
kino tango akozongisa kimia na Yelusalemi
mpe akokomisa yango mboka ya lokumu kati na mokili !
8 Yawe atomboli loboko na Ye ya mobali,
loboko na Ye ya nguya,
mpe alapi ndayi :
« Nakopesa lisusu ble na yo te
lokola bilei epai ya banguna na yo ;
bapaya bakomela lisusu te vino na yo ya sika
oyo omonelaki pasi ;
9 kasi bato oyo bakobuka ble bakolia yango
mpe bakokumisa Yawe,
mpe ba-oyo bakokamola vino bakomela yango
kati na lopango ya Esika na Ngai ya bule. »
10Boleka, boleka na bikuke !
Bobongisela bato nzela,
bopasola nzela, bopasola nzela ya monene !
Bolongola mabanga,
botombola bendele liboso na bato ya bikolo.
11Tala makambo oyo Yawe atatoli
kino na basuka ya mabele :
« Boloba na Siona, mboka kitoko :
‹ Tala, Mobikisi na yo azali koya !
Tala, lifuti na ye ezali elongo na ye,
mpe azali kotambola elongo na litomba na ye. › »
Ezayi 62:12 1107 Ezayi 63:9
Bakobenga bango Libota mosantu,

12
basikolami na Yawe ;
mpe bakobenga yo Engumba oyo alingaka,
engumba oyo basundola te.
63
Mokolo ya kozongisa mabe na mabe mpe ya kosikolama ya Nzambe
1Azali nani, ye oyo awuti na Edomi,
na Botsira, na bilamba ya motane ?
Azali nani, ye oyo alati bilamba ya lokumu,
oyo azali kotambola lokola elombe,
mpo ayebi ete azalaka makasi ?
« Ezali nde Ngai ; nakataka makambo na bosembo,

natonda na nguya mpo na kobikisa. »
2 Mpo na nini bilamba na yo ezali motane
lokola bilamba ya mokamoli vino ?
3 « Nazalaki kaka ngai moko kati na ekamolelo
mpo na kokamola vino,
moko te kati na bato ya bikolo nyonso azalaki elongo na ngai.
Nanyataki-nyataki bango na kanda na ngai
mpe nakamolaki bango na kanda na ngai ya makasi ;
makila na bango epumbwelaki ngai na bilamba
mpe ebebisaki bilamba na ngai nyonso.
4 Pamba te, na motema na ngai,
ezalaki nde mokolo ya kozongisa mabe na mabe,
mpe mobu na ngai ya kosikola ekokaki.
5 Natalaki, kasi namonaki moto te oyo akosunga ;
nakamwaki ete moto azalaki te
mpo na kosunga ngai !
Bongo, loboko na ngai moko ebikisaki ngai,
mpe kanda na ngai ya makasi esungaki ngai.
6 Nanyataki-nyataki bikolo na kanda na ngai,
nalangwisaki bango na kanda na ngai ya makasi
mpe nasopaki makila na bango na mabele. »
Masanzoli mpe libondeli
7Nakotatola boboto ya Yawe,
nakosanzola Ye mpo na misala na Ye,
kolanda nyonso oyo Yawe asalaki mpo na biso ;
solo, asalelaki libota ya Isalaele makambo ebele ya kitoko
kolanda boboto mpe bolingo na Ye ya monene.
8 Alobaki : « Solo, bazali bato na Ngai,
bazali bana oyo bakosaka Ngai te ! »
Yango wana, Yawe akomaki Mobikisi na bango.
9 Tango nyonso bazalaki na pasi,
Ye mpe azalaki koyoka pasi na motema ;
Ezayi 63:10 1108 Ezayi 63:19
boye, anjelu oyo atelemaka liboso na Ye

abikisaki bango ;
asikolaki bango na bolingo mpe na mawa na Ye,
akongolaki bango mpe azalaki komema bango
mikolo nyonso ya tango ya kala.
10 Nzokande, wana batombokelaki Ye
mpe bayokisaki Molimo Mosantu na Ye mawa,
abalukelaki bango mpe akomaki monguna na bango ;
mpe Ye moko akomaki kobundisa bango.
11 Boye, bato na Ye bakanisaki mikolo ya tango ya kala,
mikolo ya tango ya Moyize :
Wapi Ye oyo akatisaki bango ebale monene,
elongo na mobateli bibwele ya etonga na Ye ?
Wapi Ye oyo atiaki kati na bango
Molimo Mosantu na Ye ?
12 Ye oyo atindaki ete loboko na Ye ya nkembo
ezala elongo na loboko ya mobali ya Moyize,
Ye oyo akabolaki mayi ya ebale monene liboso na bango
mpo na kopesa Kombo na Ye lokumu mpo na libela ;
13 Ye oyo atambolisaki bango kati na mozindo ?
Lokola mpunda kati na esobe,
babetaki libaku te ;
14 lokola bibwele oyo ezali kokita na lubwaku,
Molimo na Yawe apesaki bango bopemi.
Ezali ndenge wana nde okambaki bato na Yo
mpo na kopesa lokumu na Kombo na Yo.
15 Tala wuta na likolo mpe mona
wuta na ndako na Yo ya bule mpe ya nkembo :
Wapi bolingo na Yo, oyo eleka ndelo mpe nguya na Yo ?
Bolingo mpe mawa na Yo mpo na biso esili ?
16 Nzokande, Yo nde ozali Tata na biso ;
atako Abrayami ayebi biso te
to Isalaele andimi biso te ;
kasi Yo, Yawe, ozali Tata na biso,
Kombo na Yo ezali : Mosikoli na biso ya tango nyonso.
17 Yawe, mpo na nini kotika biso koyengayenga
mosika ya nzela na Yo ?
Mpo na nini kokomisa mitema na biso makasi
mpo ete totosa Yo te ?
Zongisa motema sima mpo na bolamu ya basali na Yo,
mabota ya libula na Yo !
18 Bato na Yo bazwaki esika na Yo ya bule
kaka mpo na mwa tango moke ;
kasi sik’oyo, banguna na biso bakweyisi Ndako na Yo ya bule !
19 Wuta kala, tozalaka bato na Yo ;
kasi tokomi lokola bato oyo okambaka lisusu te,
lokola bato oyo babengami na Kombo na Yo te.
Ezayi 64:1 1109 Ezayi 64:10
Oh soki okokaki kopasola likolo mpe kokita,

bangomba ekoningana liboso na Yo !
64
1 Ndenge moto etumbaka matiti
mpe etokisaka mayi na nzungu,
kita mpo na kosala ete banguna na Yo
bayeba Kombo na Yo
mpe bikolo eningana liboso na Yo !
2 Pamba te tango osalaki makambo ya somo
oyo biso tozalaki kozela te,
okitaki mpe bangomba eninganaki liboso na Yo.
3 Wuta na tango ya kala penza,
moto moko te atikala kososola,
litoyi moko te etikala koyoka,
liso moko te etikala komona,
ete nzambe moko, longola kaka Yo,
asalaka boye mpo na bato oyo batalelaka ye.
4 Osungaka bato oyo bazalaka na esengo
ya kosala makambo ya sembo,
ba-oyo babosanaka nzela na Yo te.
Kasi osilikaki tango biso tosalaki masumu ;
bongo ndenge nini tokoki solo kobika ?
5 Biso nyonso, tokomi lokola eloko ya mbindo,
misala na biso nyonso ya bosembo ezali
lokola elamba ya mbindo ;
biso nyonso tokawuki lokola likasa
mpe masumu na biso ememi biso lokola mopepe !
6 Moko te azali kobelela Kombo na Yo
to kolamusa makanisi mpo na kokangama na Yo,
pamba te obombeli biso elongi na Yo
mpe obebisi biso likolo ya masumu na biso.
7 Nzokande oh Yawe, ozalaka Tata na biso ;
biso tozali lokola mabele oyo basalelaka bikeko,
bongo Yo, ozali lokola mosali mbeki ;
biso nyonso tozali mosala ya maboko na Yo.
8 Oh Yawe, tika ete kanda na Yo eleka ndelo te ;
kokanisaka masumu na biso tango nyonso te !
Tala biso ndenge tozali kobondela,
pamba te biso nyonso tozali bato na Yo.
9 Bingumba na Yo ya bule ekomi esobe ;
ezala Siona, yango mpe ekomi esobe ;
Yelusalemi etikali lisusu na bato te !
10 Tempelo na biso ya bule mpe ya lokumu
epai wapi batata na biso bazalaki koyemba
masanzoli mpo na lokumu na Yo,
Ezayi 64:11 1110 Ezayi 65:8
esili kozika na moto ;

mpe nyonso oyo tozalaki na yango ya motuya
esili kobebisama !
11 Oh Yawe, sima na makambo oyo nyonso,
okozongisa kaka motema na Yo sima te ?
Okokanga kaka monoko
mpe okopesa biso kaka etumbu oyo eleki ndelo ?
65
Makambo ya sika
1 « Namimonisaki, Ngai moko, epai ya bato
oyo bazalaki kotuna Ngai kutu toli te,
namilakisaki epai ya bato oyo bazalaki koluka Ngai te.
Epai ya ekolo oyo ezalaki kobelela Kombo na Ngai te,
nalobaki : ‹ Ngai oyo, Ngai oyo ! ›
2 Mikolo nyonso, natandaki maboko na Ngai
epai ya bato ya mito makasi,
oyo balandaka nzela ya mabe,
oyo batambolaka kolanda makanisi na bango ;
3 bato oyo bapesaka Ngai kanda tango nyonso na nko,
babonzaka mbeka kati na bilanga
mpe babonzaka malasi ya ansa
na bitumbelo basala na babiliki ;
4 bato oyo bavandaka kati na bakunda
mpe balekisaka babutu na bango
kati na madusu ya mabanga ;
bato oyo baliaka misuni ya ngulu
mpe basani na bango etonda na bilei ya mbindo ;
5 bato oyo balobaka : ‹ Zala mosika na Ngai,
kopusana pene na Ngai te,
pamba te nazali bule makasi na miso na yo ! ›
Bato ya lolenge oyo bazali
lokola milinga na zolo na Ngai,
lokola moto oyo epelaka mikolo nyonso.
6 Tala, etikali ya kokomama liboso na Ngai :
nakovanda nye te
kino nakozongisela bango mabe na bango ;
solo, nakozongisela bango penza mabe na bango koleka.
7 Ezala mpo na masumu na bino
to mpo na masumu ya batata na bino, » elobi Yawe,
« pamba te babonzaki malasi ya ansa
na likolo ya bangomba milayi
mpe basambwisaki Ngai na likolo ya bangomba mikuse ;
solo penza, nakozongisela bango mabe,
nakofuta bango kolanda misala na bango oyo eleka ! »
« Ndenge kaka balobaka soki bamoni
liboke ya bambuma kitoko ya vino :
‹ Kobebisa te, pamba te lipamboli moko ezali wana, ›
Ezayi 65:9 1111 Ezayi 65:17
ndenge mpe kaka nakosala mpo na basali na Ngai :

nakoboma bango nyonso te.
9 Nakobimisa libota moko kati na Jakobi ;
mpe kati na Yuda,
nakobimisa mokitani oyo akozwa
bangomba na Ngai lokola libula ;
bato na Ngai,
ba-oyo naponi bakokamata yango lokola libula,
mpe bawumbu na Ngai nde bakovanda kuna.
10 Etando ya Saroni ekokoma esika ya koleisa bibwele,
mpe Lubwaku ya Akori ekokoma esika ya kopema mpo na bangombe.
Nyonso wana ekosalema mpo na bato na Ngai,
oyo balukaka Ngai.
11 Kasi mpo na bino bato oyo bosundoli Yawe
mpe bobosani ngomba na Ngai ya bule,
bino oyo botandaka mesa mpo na Gadi
mpe botondisaka kopo ya vino mpo na Meni,
12 nakobongisa bino ete bokufa na mopanga,
mpe bino nyonso bokofukama mpo ete bakata bino bakingo,
pamba te nabengaki, kasi boyanolaki te ;
nalobaki, kasi boyokaki te :
bosalaki kaka makambo mabe na miso na Ngai
mpe boponaki makambo oyo esepelisaka Ngai te. »
13 Mpo na yango, Nkolo Yawe alobi :
« Bawumbu na Ngai bakolia,
kasi bino bokozala na nzala ;
bawumbu na Ngai bakomela,
kasi bino bokotikala kaka na posa ya komela ;
bawumbu na Ngai bakosepela,
kasi bino bokoyoka soni ;
14 bawumbu na Ngai bakoyemba na esengo,
esengo oyo ekowuta solo na mitema na bango,
kasi bino bokoganga mpo na pasi ya mitema na bino
mpe bokolelalela mpo na milimo na bino oyo ebukani.
15 Bokotika kombo na bino
epai ya baponami na Ngai lokola lisuma ;
Nkolo Yawe akoboma bino ;
kasi epai ya baponami na Ye,
akopesa kombo mosusu.
16 Moto nyonso oyo akobelela lipamboli kati na mokili
akosala bongo na Kombo ya Nzambe ya solo,
mpe moto oyo akolapa ndayi kati na mokili,
akolapa yango na Kombo ya Nzambe ya solo.
Pamba te pasi ya kala ekomonana lisusu te,

ekobombama na miso na Ngai.
Likolo mpe mabele ya sika
17 Solo, nakokela likolo mpe mabele ya sika ;
Ezayi 65:18 1112 Ezayi 66:1
makambo ya liboso, bakokanisa yango lisusu te,

ekomata ata lisusu na motema te.
18 Kasi bosepela mpe bozala tango nyonso na esengo
mpo na misala oyo nakokela,
pamba te nakokela Yelusalemi mpo ete ezala na esengo,
mpe bato na yango basepela.
19 Bongo nakosepela mpo na Yelusalemi
mpe mpo na bato na Ngai ;
makelele ya kolela mpe ya koganga ekoyokana lisusu kuna te.
20 Kuna, ekozala lisusu na mwana moke te
oyo akokufa na bomwana na ye
to ekozala lisusu na mobange te oyo akotonda te na mikolo ya bomoi na ye ;
pamba te moto oyo akokufa elenge
akozala na mibu nkama moko ya mbotama,
mpe oyo akokokisa mibu wana te,
akomonana lokola moto alakelami mabe.
21 Bakotonga bandako
mpe bakovanda kati na bandako yango,
bakolona bilanga ya vino
mpe bakolia bambuma na yango.
22 Bakotonga bandako te
mpo ete bato mosusu bavanda kati na bandako yango,
mpe bakolona bilanga te
mpo ete bato mosusu balia bambuma na yango ;
pamba te mikolo ya mbotama ya bato na Ngai ekozala
lokola mikolo ya nzete,
mpe baponami na Ngai bakosepela
na bambuma ya misala ya maboko na bango.
23 Bakosala mosala na pamba te
to bakobota bana te mpo ete bakufa ;
pamba te bakozala bato oyo bapambolama na Yawe,
bango elongo na bana na bango.
24 Liboso ete babelela Ngai,
nakoyanola bango ;
mpe wana basilisi nanu koloba te,
nakoyoka bango.
25 Mbwa ya zamba mpe mwana meme ekolia esika moko ;
mpe nkosi ekolia matiti lokola ngombe,
kasi bilei ya nyoka ekozala nde putulu.
Bakoyoka lisusu pasi te,
mpe bakobebisama lisusu te
na ngomba na Ngai ya bule, »
elobi Yawe.
66
Etumbu mpe elikya
1Tala liloba oyo Yawe alobi :
« Likolo ezali Kiti na Ngai ya bokonzi,
mpe mabele ezali enyatelo makolo na Ngai.
Ndako ya ndenge nini penza bokoki kotongela Ngai ?
Ezayi 66:2 1113 Ezayi 66:9
Esika ya bopemi ya ndenge nini penza bokoki kobongisela Ngai ?

2 Boni, loboko na Ngai te nde esalaki biloko oyo nyonso,
mpe yango te nde ezalisaki yango nyonso ? »
elobi Yawe.
« Tala moto oyo Ngai nakotala :
moto ya mawa, oyo molimo na ye etutami,
mpe oyo alengaka liboso ya liloba na Ngai.
3 Moto oyo atumbi mbeka ya ngombe
azali lokola ye oyo abomi moto,
moto oyo atumbi mbeka ya mwana meme
azali lokola ye oyo abuki kingo ya mbwa,
moto oyo apesi makabo ya mbuma
azali lokola ye oyo abonzi makila ya ngulu,
moto oyo atumbi ekaniseli ya malasi ya ansa
azali lokola ye oyo apamboli nzambe ya ekeko.
Solo, baponi kolanda banzela na bango moko
mpe kosepela na makambo na bango ya nkele.
4 Boye, Ngai mpe nakotindela bango pasi
mpe nakotindela bango pasi oyo babangaka.
Pamba te tango nabelelaki,
moto moko te ayanolaki ;
tango nalobaki, moto moko te ayokaki ;
kasi basalaki makambo mabe na miso na Ngai
mpe baponaki makambo oyo esepelisaka Ngai te. »
5 Boyoka Liloba na Yawe,
bino bato oyo bolengaka liboso ya liloba na Ye :
« Bandeko na bino oyo bayina bino
mpe baboya bino likolo ya Kombo na Ngai balobi :
‹ Tika ete Yawe amonisa nkembo na Ye
mpo ete tokoka komona esengo na bino ! ›
Kasi bango nde bakosambwa solo.
6 Boyoka makelele kobima longwa na engumba,
boyoka makelele kobima longwa na Tempelo !
Ezali nde mongongo na Yawe
oyo azali kofuta banguna na Ye
kolanda oyo ekoki na misala na bango.
7 Liboso ete ayoka pasi ya kobota, abotaki ;
liboso ete pasi ya kobota ekomela ye,
abotaki mwana mobali.
8 Nani ayoka likambo ya boye ?
Nani amona makambo ya boye ?
Boni, mokili ekoki kobotama na mokolo moko
to ekolo ekoki solo kosalema na mbala moko ?
Nzokande, kaka tango Siona ayoki pasi ya kobota,
tala ye wana asili kobota bana na ye.
9 Nakoki solo koyeisa pasi ya kobota
mpe kozanga makoki ya kobotisa ? »
Ezayi 66:10 1114 Ezayi 66:21
Elobi Yawe.
« Nakoki solo kokanga mabota
soki nazali kopesa mabota ? » elobi Nzambe na yo.
10 « Bosepela elongo na Yelusalemi
mpe botonda na esengo mpo na ye,
bino nyonso oyo bolingaka ye ;
bosepela makasi elongo na ye,
bino nyonso oyo bosalelaki ye matanga.
11 Pamba te bokomela miliki
mpe bokotonda mabele na ye, oyo ebondisaka ;
bokomela penza ndenge esengeli
mpe bokozwa esengo kati na bomengo na ye. »
« Nakosopela ye kimia lokola ebale,
mpe bozwi ya bikolo lokola ebale na tango ya mpela ;
bokobatelama, bokomemama na maboko na ye
mpe akobondela bino na mabolongo na ye.
13 Ndenge mama abondelaka mwana na ye,
ndenge wana mpe Ngai nakobondela bino ;
mpe bokobondisama mpo na Yelusalemi. »
14Tango bokomona yango, mitema na bino ekosepela
mpe mikuwa na bino ekozwa makasi ya sika
lokola matiti ya mobesu ;
loboko na Yawe ekoyebana kati na bawumbu na Ye
mpe kanda na Ye ekokitela banguna na Ye.
15 Tala, Yawe azali koya na moto,
mpe bashar na Ye ezali lokola mopepe ya kayina ;
akokitisa kanda na Ye na somo penza
mpe akopamela na nzela ya moto.
16 Yawe akosambisa bato nyonso
na nzela ya moto mpe ya mopanga ;
bongo, bato ebele bakokufa na mopanga,
na maboko na Yawe.
17 « Bato oyo bamibulisaka mpe bamipetolaka mpo na kokende na bilanga mpe
kolanda moto moko oyo azali na kati-kati ya bato oyo baliaka misuni ya bangulu,
ya bampuku mpe biloko mosusu ya mbindo, bakokufa bango nyonso elongo, » elobi
Yawe.
18 « Mpe Ngai, likolo ya misala mpe makanisi na bango, nakomi pene ya kosangisa
bato ya bikolo mpe nkota nyonso ; bongo bakoya mpo na komona nkembo na Ngai.
19 Nakotia elembo kati na bango mpe nakotinda, wuta na bikolo, ndambo ya bato
oyo bakobika : na Tarsisi, na Puli mpe na Ludi (bato oyo bayebi kosalela tolotolo
malamu), na Tubali mpe na Yavani, na bisanga oyo ezalaka mosika, oyo etikala nanu
koyoka sango na Ngai te mpe komona nkembo na Ngai te. Bakotatola nkembo na
Ngai kati na bikolo. 20 Bakomema bandeko na bino nyonso wuta na bikolo nyonso,
lokola likabo epai na Yawe, na ngomba na Ngai ya bule, na Yelusalemi, na likolo ya
bampunda, ya bashar mpe ya bashareti oyo ekangama, ya mikongo ya bamile mpe
ya bashamo, » elobi Yawe. « Bakomema bango ndenge bana ya Isalaele bamemaka
makabo na bango ya bambuma, kati na basani ya bule, na Tempelo ya Yawe. 21 Mpe
Ezayi 66:22 1115 Ezayi 66:24
nakopona kati na bango, ndambo ya bato mpo ete bazala Banganga-Nzambe mpe
Balevi, » elobi Yawe.
22 « Ndenge likolo mpe mabele ya sika oyo nasili kosala ekowumela liboso na
Ngai, » elobi Yawe, « ndenge wana mpe bakitani na bino mpe kombo na bino
ekowumela. 23 Bato ya mokili mobimba bakoya kofukama liboso na Ngai, longwa
na feti moko ya ebandeli ya sanza kino na feti mosusu, longwa na Saba moko
kino na mosusu, » elobi Yawe, 24 « bakobima mpe bakomona bibembe ya bato oyo
batombokelaki Ngai, pamba te bankusu na bango ekokufa te mpe moto na bango
ekokufa te ; bakopesa moto nyonso somo. »
Jeremi 1:1 1116 Jeremi 1:15
Jeremi
Kosambisama ya mokili ya Yuda
1Mokanda oyo ezali kolobela maloba ya Jeremi, mwana mobali ya Ilikia, moko
kati na Banganga-Nzambe ya engumba Anatoti, kati na etuka ya Benjame ; ezali mpe
kolobela makambo oyo ekomelaki ye.
2 Yawe alobaki na ye tango mokonzi Joziasi, mwana mobali ya Amoni, mokonzi
ya Yuda, akokisaki mibu zomi na misato na bokonzi, 3 mpe na tango ya Yeoyakimi,
mwana mobali ya Joziasi, mokonzi ya Yuda, kino na suka ya sanza ya mitano ya
mobu ya zomi na moko ya bokonzi ya Sedesiasi, mwana mobali ya Joziasi, mokonzi
ya Yuda, kino tango bato ya Yelusalemi bakendeki na bowumbu.
Kobengama ya Jeremi
5 — Liboso ete nasala yo kati na libumu ya mama na yo, nayebaki yo ; liboso ete
obotama, nabulisaki yo : naponaki yo mpo ete ozala mosakoli ya bikolo.
6 Nazongisaki :
— Oh Nkolo Yawe, nayebi koloba te, pamba te nazali nanu elenge !
7 Kasi Yawe alobaki na ngai :
— Koloba te : « Nazali elenge. » Osengeli kokende epai ya bato nyonso epai wapi
nakotinda yo, mpe osengeli koyebisa bango makambo nyonso oyo nakotinda yo.
8 Kobanga bango te, pamba te nazali elongo na yo mpo na kobatela yo, —elobi
Yawe.
9 Bongo Yawe asembolaki loboko na Ye, asimbaki monoko na ngai mpe alobaki :
— Tala, nasili kotia maloba na Ngai kati na monoko na yo. 10 Na mokolo ya lelo,
yeba ete nasili kopesa yo bokonzi likolo ya bikolo mpe ya mikili mpo na kopikola
mpe kopanza, kobuka mpe kokweyisa, kotonga mpe kolona.
Emoniseli ya nzete ya amande
11 Sima na yango, Yawe atunaki ngai :
— Jeremi, ozali komona nini ?
Nazongisaki :
— Nazali komona etape ya nzete ya amande.
— Omoni malamu, pamba te nasenzelaka maloba na Ngai mpo na kokokisa
yango.
Emoniseli ya nzungu
13Yawe atunaki ngai lisusu :
— Ozali komona nini ?
Nazongisaki :
— Nazali komona nzungu moko ezali kotoka, etengama na ngambo ya nor.
— Ezali wuta na nor nde pasi ekokomela bavandi ya mokili. 15 Pamba te
nakobengisa bato nyonso ya bituka ya nor, —elobi Yawe.
Bakonzi na bango bakoya kotia
bakiti na bango ya bokonzi liboso ya bikuke ya Yelusalemi ;
bakozingela bamir nyonso ya Yelusalemi
mpe bakobundisa bingumba nyonso ya Yuda.
16Nakosambisa bato na Ngai mpo na mabe oyo basalaki :

basundolaki Ngai, bakomaki kobonza mbeka ya malasi
epai ya banzambe mosusu,
mpe bakomaki kogumbamela banzambe
oyo basalaki na maboko na bango.
17 Mibongisa, yika mpiko !
Telema mpe yebisa bango makambo nyonso
oyo Ngai nakotinda yo ;
kozala na somo na bango te,
noki te nakokweyisa yo liboso na bango.
18 Na mokolo ya lelo, nakomisi yo engumba batonga makasi,
likonzi ya ebende mpe mir ya ebende
mpo na komibatela liboso ya mokili mobimba :
liboso ya bakonzi ya Yuda, ya bakalaka na yango,
ya Banganga-Nzambe na yango
mpe ya bavandi nyonso ya mokili yango.
19 Yeba ete bakobundisa yo, kasi bakolonga yo te ;
pamba te nazali elongo na yo mpo na kobatela yo,
elobi Yawe.
2
Isalaele abosani Nzambe
Yawe alobaki na ngai :
1
2 « Kende kotatola na matoyi ya Yelusalemi :
Tala liloba oyo Yawe alobi :

‹ Nakanisi lisusu bolingo
oyo ozalaki na yango epai na Ngai
tango ozalaki elenge ;
ozalaki kolinga Ngai makasi
ndenge kaka mwasi mpe mobali balinganaka,
mpe ozalaki kolanda Ngai na esobe,
kati na mokili oyo ekawuka.
3 Isalaele abulisamaki mpo na Yawe
lokola mbuma ya liboso ya milona na Ye :
moto nyonso oyo azalaki kolia yango
azalaki komema ngambo,
mpe pasi ezalaki kokomela ye, › »
elobi Yawe.
4 Oh libota ya Jakobi, bino bituka nyonso ya Isalaele,
boyoka Liloba na Yawe !
« Mabe nini batata na bino bazwaki Ngai
mpo ete basundola Ngai ?
Basepelaki kolanda banzambe ya bikeko oyo ezanga tina,
mpe bango moko bakomaki bato pamba.
6 Bamitunaki te : ‹ Wapi Yawe
oyo abimisaki biso na Ejipito
mpe amemaki biso kati na esobe ?
Wapi Yawe oyo atambolisaki biso

na mokili oyo ekawuka mpe ya mabulu,
mokili ya molili mpe ya kufa,
mokili oyo baleki nzela balekelaka te
mpe mokili oyo bato bavandaka soki moke te ? ›
7 Namemaki bino na mokili
oyo mabele na yango ebotaka malamu
mpo ete bolia mbuma na yango ya kitoko ;
kasi boyaki nde kokomisa mokili na Ngai mbindo
mpe kokomisa libula na Ngai eloko ya nkele.
8 Banganga-Nzambe bamitunaki te
mpo na koluka koyeba :
‹ Yawe azali wapi ? ›
Balakisi ya Mobeko balukaki koyeba Ngai te,
bakambi batombokelaki Ngai ;
basakoli bazalaki kosakola na kombo ya Bala
mpe balandaki banzambe ya bikeko oyo ezanga tina.
9 Yango wana, nakosambisa bino, »
elobi Yawe.
« Nakosambisa bino elongo na bakitani na bino,
10 Bokatisa na ngambo ya bisanga ya kitimi
mpe botala malamu,
botinda bato na Kedari mpe botala malamu ;
botala malamu penza soki likambo ya boye esila kosalema.
11 Boni, ezali na ekolo oyo etikaka banzambe na yango
mpo na kosambela banzambe mosusu ?
Nzokande, banzambe yango ezalaka kutu banzambe ya solo te.
Kasi bato na Ngai basundoli Ye oyo azali Nkembo na bango
mpo na kolanda banzambe ya bikeko oyo ezanga tina.
12 Oh likolo, tika ete likambo oyo ekamwisa yo
mpe epesa yo somo makasi, »
elobi Yawe.
13 « Bato na Ngai basali masumu mibale :
Basundoli Ngai oyo nazali etima ya bomoi,
mpe batimoli bango moko mabulu ya mayi,
mabulu oyo ekawukaka noki.
14 Boni, Isalaele azali solo mowumbu
to abotama kati na ndako ya bowumbu ?
Mpo na nini akomi lokola eloko pamba
na miso ya bikolo mosusu ?
15 Bankosi engalaki na koganga mpo na kolengisa ye,
ekomisaki mokili na ye lokola esobe ;
batumbaki bingumba na ye
mpe etikalaki lisusu na bato te.
16 Mpe lisusu, bato ya Mefisi mpe ya Dafine
babuki moto na yo.
17 Mpo na nini makambo oyo nyonso ezali kokomela yo ?
Boni, ezali te mpo ete osundulaki Yawe, Nzambe na yo,
tango azalaki nanu kotambolisa yo na nzela ?
18 Bongo sik’oyo, mpo na nini ozali kokende komela mayi
ya ebale Nili kati na Ejipito ?
Mpo na nini ozali kokende komela mayi

ya ebale Efrate kati na Asiri ?
19 Mabe na yo ekomemela yo etumbu,
kotomboka na yo ekomemela yo pamela.
Tala malamu mpe sosola
ete ezali penza mabe mpe bololo mpo na yo
kosundola Yawe, Nzambe na yo,
mpe kozanga kotosa Ngai, »
20 « Wuta kala, ozalaki kobuka ekangiseli na yo
mpe kokata minyololo na yo.
Ozalaki koloba : ‹ Nakozala lisusu mowumbu na yo te. ›
Yango wana, okomaki komilalisa na bangomba nyonso ya milayi
mpe na se ya banzete nyonso ya mibesu
lokola mwasi ya ndumba.
21 Nzokande, Ngai nalonaki yo lokola nzete kitoko ya vino
mpo ete obotaka mbuma ya malamu na tembe te.
Bongo, ndenge nini sik’oyo obalukeli Ngai
mpe okomi nzete oyo nayebi te,
nzete oyo ebotaka mbuma mabe ?
22 Ata soki omisukoli na kisi oyo basalelaka sabuni
to omipakoli sabuni ndenge nini,
masumu na yo ekolongwa te liboso na Ngai, »
elobi Nkolo Yawe.
23 « Ndenge nini okoki penza koloba :
‹ Namikomisi na ngai mbindo te,
nazali kolanda banzambe ya Bala te ? ›
Tala nanu ndenge ozalaki kotambola kati na lubwaku
mpe kanisa malamu makambo oyo ozalaki kosala.
Okomaki lokola shamo ya mwasi
oyo eyengaka-yengaka bisika nyonso ;
24 lokola ane ya zamba oyo emesana na esobe,
oyo ebendaka mopepe na zolo
soki ekomi na posa ya kosangisa nzoto.
Bongo, nani akoki kokanga posa na yango
ya kosangisa nzoto na mpunda ya mobali ?
Mpunda nyonso ya mobali oyo ekolanda yango
ekomona pasi te,
pamba te ekozwa yango na tango ya posa
ya kosangisa nzoto na mpunda ya mobali.
25 Sala keba ! Noki te okotikala makolo ngulu
mpe okokawuka mongongo
likolo ya bitambola-tambola !
Kasi ozali koloba : ‹ Tika na yo !
Ngai nalingaka banzambe ya bapaya
mpe nakolanda kaka bango. ›
Ndenge basambwisaka moyibi soki bakangi ye,

26
ndenge wana mpe ekosalema
mpo na libota ya Isalaele :
bakonzi mpe bakambi na bango,

Banganga-Nzambe mpe basakoli na bango bakosambwa.
27 Balobaka na nzete : ‹ Ozali tata na ngai, ›
mpe na libanga : ‹ Yo nde obotaki ngai. ›
Bapesaki Ngai mikongo, kasi bilongi na bango te.
Nzokande soki bakomi na pasi, babelelaka :
‹ Yaka kobikisa biso ! ›
28 Wapi sik’oyo banzambe na bino,
banzambe oyo bosalaki na maboko na bino ?
Tika ete eya kobikisa bino na tango ya pasi,
soki penza ekokoka !
Pamba te, oh bato na Yuda,
ndenge motango ya bingumba na bino ezali,
ndenge wana mpe motango ya banzambe na bino ezali.
29 Mpo na nini bozali kosambisa Ngai ?
Nzokande, ezali bino nyonso nde botombokelaki Ngai, »
elobi Yawe.
30 « Napesaki bato na yo etumbu ya pamba ;
pamba te bazwaki na bango kaka mayele te.
Mopanga na yo ebomi basakoli na yo
ndenge nkosi ebomaka bato.
31 Bino bato ya tango oyo, boyoka Liloba na Yawe :
Boni, nazali lokola esobe to mokili ya molili makasi
mpo na mokili ya Isalaele ?
Mpo na nini bato na Ngai bazali koloba :
‹ Tozali na bonsomi ya kokende epai tolingi
mpe tokoya lisusu epai na yo te ? ›
32 Boni, elenge mwasi abosanaka penza
biloko na ye ya monzele ?
Boni, mobandami ya libala abosanaka solo mayaka na ye ?
Nzokande, bato na Ngai babosani Ngai mikolo ebele.
33 Oh, tala ndenge otondi na mayele ya koluka bolingo !
Na etamboli na yo, okoki ata kopesa
mayele yango ezala na basi oyo baleki mabe !
34 Kino na bilamba na yo,
bato bamonaka makila ya babola,
ya bato oyo bayebi likambo te mpe okangi bango na mabe te.
35 Kati na makambo oyo nyonso, ozali koloba :
‹ Nayebi ata likambo moko te,
kanda ya Nzambe ekokweyela ngai te. ›
Kasi Ngai nakopesa yo etumbu
mpo ete ozali koloba : ‹ Nasali masumu te. ›
36 Mpo na nini omipesi na koyengayenga na nzela nyonso ?
Okosambwa mpo na Ejipito
ndenge osambwaki mpo na Asiri.
37 Okotika lisusu esika yango, maboko na moto,
pamba te Yawe asundoli bato
oyo ozalaki kotiela motema ;
mpe bango bakosunga yo te. »
3
Mwasi ya ndumba
1 « Soki mobali abomi libala na mwasi na ye,
mpe mwasi yango akei kobala mobali mosusu ;
boni, mobali yango akoki lisusu kozongela ye ?
Bomoni te ete mokili mobimba ekokoma penza mbindo ?
Nzokande yo, osalaki kindumba na mibali ebele,
bongo olingi sik’oyo kozongela Ngai, »
elobi Yawe.
2 « Tombola miso na yo na likolo ya bangomba mpe tala :
Boni, ezali penza na esika epai wapi ozangaki kosala ekobo ?
Ovandaki na nzela mpo na kozela bamakangu,
ovandaki wana lokola moto ya Arabi kati na esobe.
Boye, okomisaki mokili mbindo
na nzela ya ekobo na yo mpe ya misala na yo ya mabe.
3 Yango wana, mvula ekangamaki,
mpe mvula ya sima enokaki lisusu te.
Kasi atako bongo, okangami kaka na kosala kindumba na yo
mpe oboyi koyoka soni.
4 Boni, obengaka Ngai te :
‹ Tata na ngai, moninga na ngai ya bomwana ! ›
5 Ozali kutu kotuna Ngai :
‹ Boni, kino tango nini okokanga kanda ?
Kotomboka na yo ekosila te ? ›
Yango nde makambo ozali koloba,
kasi ozali mpe kaka kokoba na misala na yo ya mabe. »
Isalaele apengwi nzela ya Yawe
6 Tango Joziasi azalaki mokonzi, Yawe alobaki na ngai : « Omoni makambo Isalaele
oyo apengwi nzela na Ngai azali kosala ? Amataki likolo ya bangomba nyonso
mpe atambolaki na se ya banzete nyonso ya mibesu mpo na kosala kindumba.
7 Nakanisaki ete akozongela Ngai soki asilisi kosala makambo nyonso oyo azalaki
na yango posa ; kasi azongeli Ngai te, mpe ndeko na ye ya mwasi, mopengwi Yuda,
amonaki yango. 8 Napesaki mopengwi Isalaele mokanda na ye ya koboma libala
mpe nabenganaki ye likolo ya kindumba na ye ; kasi namonaki ete ndeko na ye ya
mwasi, mopengwi Yuda, abangaki te ; ye mpe abimaki mpo na kosala kindumba.
9 Lokola ezalaki likambo ya pamba mpo na Isalaele kosala kindumba, akomisaki
mokili mbindo mpe asalaki kindumba na banzambe ya bikeko oyo basala na mabanga
mpe na banzete. 10 Atako bongo, ndeko na ye ya mwasi, mopengwi Yuda, azongaki
epai na Ngai te na motema na ye mobimba ; azongaki na ye kaka likolo-likolo, » elobi
Yawe.
11 Yawe alobaki na ngai : « Mopengwi Isalaele azali sembo koleka mopengwi Yuda.
12 Kende kosakola sango oyo na nor :
‹ Oh mopengwi Isalaele, zonga, ›
elobi Yawe,
‹ Nakokangela yo lisusu elongi te,
pamba te nazali Moyengebene, ›
elobi Yawe.
‹ Nakokangela yo lisusu kanda te mpo na libela.
13 Ndima kaka mabe na yo,
mpo ete otombokelaki Yawe, Nzambe na yo ;
obebisaki ngolu na yo epai ya banzambe ya bapaya,

na se ya banzete nyonso ya mibesu,
mpe otosaki Ngai te, › »
elobi Yawe.
Kozonga epai na Yawe
14 « Bozonga epai na Ngai, bino batomboki, » elobi Yawe, « pamba te nazali mobali
na bino ya libala. Kati na bino, nakozwa moto moko kati na engumba moko na
moko, mpe bato mibale kati na etuka moko na moko, mpo na kozongisa bino na
Siona. 15 Bongo nakopesa bino bakambi kolanda posa ya motema na Ngai, bakambi
oyo bakotambolisa bino na bwanya mpe na mayele. 16 Na mikolo wana, tango
bokokoma penza ebele na mokili, » elobi Yawe, « bato bakoloba lisusu te : ‹ Sanduku
ya Boyokani ya Yawe. › Bakomitungisa lisusu mpo na yango te mpe bakokanisa yango
lisusu te ; kozanga na yango ekolobela bato eloko moko te, mpe bakoluka lisusu te
kosala Sanduku ya Boyokani. 17 Na tango wana, bakobenga Yelusalemi Kiti ya Bokonzi
ya Yawe, mpe bikolo nyonso ekosangana na Yelusalemi mpo na kopesa lokumu na
Kombo na Yawe. Boye, bakolanda lisusu te baposa mabe ya mitema na bango. 18 Na
tango wana, libota ya Yuda ekosangana elongo na libota ya Isalaele ; longwa na mokili
ya nor, bakokende nzela moko kino na mokili oyo napesaki batata na bino lokola
libula.
19 Namilobelaki :
‹ Esengo nini penza nazalaki na yango
ya kokamata bino lokola bana
mpe kopesa bino mikili ya kitoko,
libula oyo eleki kitoko kati na bikolo ! ›
Nakanisaki ete bokobenga Ngai ‹ Tata ›
mpe bokotika te kolanda Ngai.
20 Kasi bino lisanga ya Isalaele,
bokosi Ngai lokola mwasi
oyo asangisi nzoto na mobali mosusu, »
elobi Yawe.
21Koganga ezali koyokana na likolo ya bangomba :
ezali mayi ya miso mpe kolelalela ya bana ya Isalaele,
pamba te babebisi nzela na bango
mpe babosani Yawe, Nzambe na bango.
22 « Bino batomboki, bozonga epai na Ngai
mpe nakobikisa bino na kopengwa na bino ! »
« Solo, tokozonga epai na Yo,

pamba te Yo, Yawe, nde ozali Nzambe na biso.
23 Solo, bisala-sala oyo ezali kosalema
na bangomba mikuse mpe milayi
ezali kaka makelele ya pamba.
Solo, Yawe, Nzambe na biso, azali Lobiko ya Isalaele.
24 Wuta bolenge na biso, banzambe ya bikeko
ebebisaki mbuma ya misala ya batata na biso,
bibwele na bango mpe ngombe na bango,
bana na bango ya mibali mpe ya basi.
25 Soni ekomi lokola mbeto na biso,
mpe kosambwa, lokola bulangeti mpo na komizipa ;
pamba te biso mpe batata na biso,

tosalaki masumu liboso ya Yawe, Nzambe na biso,
totosaki Yawe te, wuta bolenge na biso. »
4
1 « Oh Isalaele, soki okozonga,
zonga epai na Ngai, »
elobi Yawe,
« soki olongoli banzambe na yo ya bikeko liboso na Ngai
mpe otiki kotambola libanda ya nzela na Ngai ;
2 soki olapi ndayi na bosolo mpe na bosembo :
‹ Na Kombo na Yawe, › bikolo ekomipambola
mpe ekomipesa nkembo mpo na yo. »
3 Tala liloba oyo Yawe alobi epai ya bato ya Yuda mpe ya Yelusalemi :
« Bokata bilanga ya sika,
mpe botika kolona kati na banzube.
4 Bomibulisa mpo na Yawe,
bopetola mitema na bino,
bino bato ya Yuda mpe bato ya Yelusalemi ;
noki te kanda na Ngai ekopela
mpe ekozikisa bino lokola moto
mpo na mabe oyo bozali kosala ;
ekopela makasi mpe moto moko te akokoka koboma yango.
Pasi oyo ekowuta na nor
5 Bopanza sango na mokili ya Yuda,
botatola na Yelusalemi mpe boloba :
‹ Bobeta kelelo na mokili ! ›
Boganga makasi mpe bobelela :
‹ Bosangana, bino nyonso !
Tokima na bingumba batonga makasi ! ›
6 Botombola bendele mpo na kokende na Siona !
Bobombama noki, pamba te nakoyeisa pasi
wuta na nor mpe kobebisama ya somo ! »
7 Nkosi moko ebimi na ndako na yango ;
mobebisi moko ya bikolo abimi.
Atiki esika na ye mpo na koya kobebisa mokili na yo.
Bingumba na yo ekobukana mpe ekotikala lisusu na bato te.
8 Yango wana, bolata bilamba ya basaki,
bosala matanga mpe bolela,
pamba te kanda makasi ya Yawe elongwe
na mito na biso te.
9 « Na mokolo wana, »
elobi Yawe,
« mokonzi mpe bakalaka na ye bakolemba nzoto,
Banganga-Nzambe bakoyoka somo
mpe basakoli bakokamwa. »
10 Bongo nalobaki : « Oh Nkolo Yawe, tala ndenge okosaki bato oyo mpe Yelusalemi
tango olobaki : ‹ Bokozala na kimia ! › Nzokande mopanga ezalaki kozela biso. »
Na tango wana, bakoloba na bato oyo mpe na Yelusalemi : « Wuta likolo ya

11
bangomba oyo ezali kati na esobe, mopepe moko ya makasi ezali koya epai ya bato
na ngai ; ezali koya te mpo na koyungola to mpo na kopetola. 12 Ezali mopepe moko ya
makasi penza, pamba te ewuti epai na ngai. Sik’oyo, ngai moko nde nazali kosambisa
bango. »
13 Tala ! Monguna azali koya na elulu lokola mapata,
bashar na ye ezali konguluma lokola mopepe ya makasi ;
mpunda na ye kutu eleki mpongo na mbangu.
Mawa na biso ! Tokufi na biso !
14 Oh Yelusalemi, petola motema na yo na mabe mpo ete obikisama.
Kino tango nini okotika kosala mabongisi ya mabe ?
15 Mongongo moko ezali koyokana wuta na Dani,
ezali kopanza sango ya pasi na bangomba ya Efrayimi.
16 « Boloba yango na bikolo
mpe botatola yango na Yelusalemi :
‹ Wuta na mboka mosika, mampinga ya banguna ezali koya,
ezali koya na lokito mpo na kobundisa bingumba ya Yuda.
17 Ezingeli Yelusalemi lokola bakengeli bilanga,
pamba te etombokelaki Ngai, › »
elobi Yawe.
18 « Etamboli mpe misala na yo moko nde ememelaki yo yango.
Tala, etumbu na yo ezali bololo
mpe ekosala pasi makasi na motema. »
19 Ah ngai eh ! Ah motema pasi eh !
Ah ! Motema na ngai ezali kobeta makasi,
ezali koswa makasi kati na ngai,
mpe nazali kokoka kokanga monoko te,
pamba te nayoki lolaka ya kelelo mpe ya bitumba.
20 Sango moko kaka ezali kotambola : libebi na libebi ;
mokili mobimba ekufi.
Na mbalakata, bandako ya kapo ekufi-kufi,
mpe ebombamelo na ngai ebebi na mbala moko.
21 Kino tango nini nakomona bendele ya bitumba,
mpe nakoyoka makelele ya bitumba ?
22« Bato na Ngai bazali bazoba, bayebi Ngai te ;
bazali bana bazangi bososoli, bazali na mayele te,
bayebi kaka kosala mabe,
kasi bayebi kosala bolamu te. »
23 Tango natalaki mabele,
namonaki ete ezalaki kaka bongo-bongo
mpe ezalaki ata na eloko moko te ;
tango natalaki likolo,
namonaki ete pole ezalaki lisusu te.
24 Tango natalaki bangomba,
namonaki yango koningana,
bangomba nyonso ya mike ezalaki kobukana.
25 Mpe tango natalaki malamu,
namonaki lisusu ata moto moko te,
mpe bandeke nyonso ya likolo ekimaki.

26 Tango nakobaki kotala,
namonaki ete mokili oyo ezalaki
na mabele ya malamu ekomaki esobe ;
bingumba na yango nyonso ebebisamaki
liboso ya Yawe, na kanda makasi na Ye.
« Mokili mobimba ekobebisama,
kasi nakobebisa yango nyonso te.
28 Yango wana, mokili ekozala na matanga ;
mpe kuna na lola, likolo ekokoma mwindo
pamba te nalobaki yango, mpe nakobongola maloba na Ngai te ;
lokola nazwaki mokano, nakozonga lisusu sima te. »
29Bato nyonso ya engumba bakimi,
kaka na makelele ya basoda
oyo batambolaka likolo ya bampunda,
mpe oyo babundaka na matolotolo.
Bamoko babombami na bazamba,
bamosusu bakimi na madusu ya mabanga ya bangomba ;
bingumba nyonso etikali lisusu na bato te,
mpe ata moto moko te atikali kuna.
30Oh engumba ekufa, ozali kosala nini ?
Olati bilamba ya motane mpe babiju ya wolo ;
otie bonzenga na miso na yo.
Ozali komikomisa kitoko na pamba,
bamakangu na yo bazali kotiola yo
mpe bazali koluka koboma yo.
31Nayoki makelele lokola koganga ya mwasi
oyo azali na pasi ya kobota,
kolela ya pasi lokola mwasi
oyo azali kobota mwana na ye ya liboso :
ezali makelele ya kolela ya Siona, mboka kitoko ;
azali kolela, maboko likolo, mpe azali koloba :
« Nabebi na ngai, nakomi na suka liboso ya babomi. »
5
Moto moko te azali sembo
1 « Bokende, botambola na babalabala ya Yelusalemi,
botala zingazinga mpe bososola malamu penza,
boluka ata na bisika oyo bato ebele bakutanaka ;
soki bokoki komona ata moto moko
oyo atambolaka na bosembo
mpe alukaka boyengebene,
wana nakolimbisa engumba oyo.
2 Atako balapaka ndayi na maloba oyo :
‹ Na Kombo na Yawe, ›
ndayi na bango ezalaka kaka ya lokuta. »
3 Oh Yawe ; boni, miso na Yo esepelaka te

komona bosolo ?
Obetaka solo bato, kasi bayokaka na bango pasi te ;
osilisaka koboma bango, kasi baboyaka kaka kobongwana.
Bakomisa mito na bango makasi lokola mabanga
mpe baboyaka kobongola mitema na bango.
4 Namilobelaki : « Bato oyo bazali kaka bato pamba,
bazangi mayele, mpo ete bayebi nzela ya Yawe te
mpe bayebi malako ya Nzambe na bango te.
5 Boye, nakokende epai ya bakambi na bango
mpe nakoloba na bango,
pamba te bango nde basengeli koyeba
nzela ya Yawe mpe malako ya Nzambe na bango. »
Kasi bango nyonso, na motema moko,
babukaki ekangiseli mpe bakataki minyololo.
6 Yango wana, nkosi moko ekobima
wuta na zamba mpe ekoboma bango ;
mbwa ya zamba ekobima wuta na esobe
mpe ekopasola bango ;
nkoyi moko ekovanda pene ya bingumba na bango
mpo na koboma moto nyonso oyo akoluka kobima kuna,
pamba te botomboki na bango ezali monene
mpe lokuta na bango eleki mingi.
7 « Na makambo ya boye, ndenge nini nalimbisa yo ?
Ah Yelusalemi, bana na yo basundoli Ngai
mpe bazali kolapa ndayi na bakombo ya banzambe ya bikeko
oyo ezali ata banzambe te.
Nakokisaki baposa na bango nyonso,
kasi basalaki kaka ekobo
mpe bakendeki na bandako ya basi ya ndumba.
8 Ndenge mpunda ya mobali etambolaka-tambolaka
soki ezali na posa ya kosangisa nzoto na mpunda ya mwasi,
ndenge wana mpe moko na moko kati na bango
alandaka-landaka mwasi ya moninga
mpo na kosangisa na ye nzoto.
9 Na makambo ya boye, napesa bango etumbu te ? »
elobi Yawe ?
« Motema na Ngai ezongisa penza mabe na mabe te
na ekolo ya lolenge oyo ?
10 Bomata na bamir mpo na kokota na Yelusalemi
mpe bobebisa yango ;
kasi bobebisa yango nyonso te.
Bokata bitape na yango,
pamba te etikali lisusu ya Yawe te.
11 Libota ya Isalaele mpe ya Yuda etamboli
na boyengebene te na miso na Ngai, »
elobi Yawe.
12 Bawanganaki Yawe mpe balobaki :
« Yawe akosala eloko moko te !
Pasi moko te ekokomela biso ;

tokotikala na biso komona te
ezala mopanga to nzala makasi.
13 Basakoli bazali kaka lokola mopepe ya pamba,
bazali na mateya penza ya koteya te ;
boye tika ete mabe oyo bazali kosakola
ezongela bango moko ! »
14 Yango wana, tala liloba oyo Yawe Nzambe, Mokonzi ya mampinga, alobi :
« Lokola bato oyo balobi maloba ya boye,
nakosala ete maloba na Ngai ezala
lokola moto na monoko na yo,
mpe bato oyo bazala lokola bakoni
oyo moto yango ekozikisa.
15 Oh libota ya Isalaele, »
elobi Yawe,
« nakoyeisa ekolo moko wuta mosika
mpo na kobundisa yo :
ezali ekolo moko ya kala mpe ya nguya,
ekolo oyo yo oyebi ata monoko na yango te.
16 Makonga na bango ezangaka koboma moto te,
bongo bango nyonso bazali bilombe ya bitumba.
17 Bakobotola milona mpe bilei na yo,
bakoboma bana na yo ya basi mpe ya mibali,
bakobotola bangombe mpe bameme na yo,
bakobebisa bilanga na yo ya vino
mpe banzete na yo ya figi,
bakobebisa na mopanga bingumba na yo ya makasi
oyo otielaka motema.
18 Nzokande, ezala na mokolo wana, » elobi Yawe, « nakosilisa koboma bino nyonso
te. 19 Tango bato bakotuna : ‹ Mpo na nini Yawe, Nzambe na biso, asali biso makambo
ya boye ? ›
Bokozongisela bango : ‹ Ezali mpo ete bosundolaki Ngai mpe bosambelaki
banzambe ya bapaya kati na mboka na bino. Yango wana, bokosalela bapaya kati na
mboka oyo ezali ya bino te. ›
20 Bopanza sango oyo epai ya libota ya Jakobi
mpe botatola yango kati na Yuda :
21 Boyoka makambo oyo,
bino bazoba to bato oyo bozanga mayele :
bozali na miso mpo na komona kasi bomonaka te,
bozali na matoyi mpo na koyoka kasi boyokaka te.
22 Bokoki penza kobanga Ngai te, »
elobi Yawe ?
« Bokoki solo kolenga liboso na Ngai te,
Ngai oyo nasala zelo lokola mondelo ya mayi,
epekiselo ya libela oyo mayi ekoleka ata mokolo moko te ?
Mayi ekoki kotomboka, kasi ezali na nguya te ;
ata soki esali makelele, kasi ekoleka mondelo yango te.
23 Kasi bato oyo bazali mitema makasi
mpe bazali solo batomboki ;
bapesi Ngai mokongo mpe bakei na bango !
24 Bamilobelaka te :
‹ Tika ete totosa Yawe, Nzambe na biso,

oyo anokisaka mvula na tango ekoki,
na eleko ya kolona mpe ya kobuka ;
oyo akatela biso baposo oyo esengeli
mpo na kobuka milona. ›
25 Mabe na bino nde ebebisi makambo nyonso,
mpe masumu na bino ezangisi bino bolamu.
26 Kati na bato na Ngai, ezali na bato mabe
oyo banongaka bato lokola moto oyo azali kotia mitambo
mpo na kokanga bandeke,
mpe batiaka mitambo mpo na kokanga bato.
27 Ndenge ndako ya bandeke etondaka na bandeke,
ndenge wana mpe bandako na bango etonda na lokuta ;
mpe ezali na nzela yango nde bakoma
bazwi mpe bato na nguya.
28 Bakoma kitoko mpe ngebungebu ;
mabe na bango eleka ndelo,
balobelaka likambo ya mwana etike na bosembo te,
mpo kaka bango moko balonga.
Bakataka makambo ya babola na bosembo te.
29 Na makambo ya boye, napesa bango etumbu te ? »
elobi Yawe.
« Boni, motema na Ngai ezongisa penza
mabe na mabe te na ekolo ya boye ?
30 Makambo ya kokamwa mpe ya somo
esalemi na mboka :
31 basakoli bazali kosakola makambo ya lokuta,
Banganga-Nzambe bazali kosalela
bokonzi na bango ndenge balingi,
mpe bato na Ngai bazali kosepela bongo.
Kasi bokosala nini na suka ? »
6
1 « Bino bato ya Benjame,
bokima mpo na lobiko na bino !
Bobima na Yelusalemi !
Bobeta kelelo na Tekoa !
Botombola bendele kati na Beti-Akeremi !
Pamba te pasi mpe kobebisama ya somo
ekobimela na nor.
2 Nakobebisa Siona, mboka kitoko,
oyo ezali penza kitoko
lokola elenge mwasi ya kitoko
mpe ya nzoto sembesembe.
3 Babateli ya bibwele elongo na bibwele na bango
bakobundisa yango,
bakopika bandako na bango ya kapo zingazinga na yango ;
bongo moko na moko akoyeisa bibwele na ye
na esika oyo ye akozwa.
4 Bomibongisa mpo na kobundisa yango !

Botelema, tika ete tobundisa yango na midi !
Kasi mawa na biso, pamba te mokolo esili
mpe molili ya pokwa ezali koya.
5 Boye, totelema ! Tika ete tokota kati na yango na butu,
tobebisa bandako na yango oyo batonga makasi ! »
6 Tala liloba oyo Yawe, Mokonzi ya mampinga, alobi :
« Bokata banzete mpe botonga bisika ya kobombama
zingazinga ya Yelusalemi !
Engumba oyo esengeli kozwa etumbu,
pamba te etondi na makambo mabe !
7 Ndenge libulu ya mayi ebimisaka mayi,
ndenge wana mpe Yelusalemi ezali kobimisa mabe.
Sango moko kaka ezali kotambola kuna :
sango ya mobulu mpe ya kobebisama ;
tango nyonso liboso na Ngai,
kaka minyoko mpe bapota.
8 Oh engumba Yelusalemi, yoka makebisi oyo,
noki te nakomikomisa mosika na yo
mpe nakokomisa mokili na yo esobe,
mpo ete moto moko te akoka lisusu kovanda kuna. »
9Tala liloba oyo Yawe, Mokonzi ya mampinga, alobi :
« Tika ete bosangisa ndambo ya bana ya Isalaele oyo batikali
ndenge balokotaka mbuma ya vino oyo etikalaka ;
bolekisa lisusu maboko na bino
na likolo ya bitape ya banzete ya vino
lokola moto oyo abukaka mbuma ya vino. »
10 Naloba lisusu na nani
mpe nakebisa penza nani ?
Nani akoyokela ngai ?
Matoyi na bango ekangama ;
yango wana bakokaka koyoka te.
Liloba na Yawe ezalaka pamba mpo na bango,
basepelaka na bango na yango te.
11 Nzokande ngai, natondi na kanda ya Yawe
mpe nazali kokoka lisusu te kokanga motema.
« Sopa yango na bana mike kati na babalabala

mpe na lisanga ya bilenge mibali ;
ekokweyela mwasi mpe mobali nzela moko,
ezala mikolo to mibange.
12 Tango nakosembola loboko na Ngai
mpo na kotelemela bavandi ya mboka,
nakopesa bandako na bango, bilanga na bango mpe basi na bango,
epai ya bato mosusu, »
elobi Yawe.
13 « Bango nyonso, ezala mikolo mpe bana mike,
batondi na lokoso ya mbongo,
kobanda na basakoli kino na Banganga-Nzambe :

bango nyonso bazali kotambola na lokuta.
14 Bazali kosalisa bapota ya bato na Ngai likolo-likolo
mpe bazali koloba : ‹ Makambo nyonso ezali malamu,
nyonso ezali kotambola malamu ! ›
Nzokande ata likambo moko ya malamu ezali te.
15 Boni, bazali penza koyokela
makambo na bango ya nkele soni te ?
Te, bazali na bango koyoka ata soni te ;
bayebi kutu ata ndenge bayokaka soni te.
Yango wana, bakokufa lokola bato nyonso,
bakokweyisama tango nakopesa bango etumbu, »
elobi Yawe.
« Botelema na esika oyo nzela ekutana,
botuna nzela ya kala
mpe esika oyo nzela ya malamu ezali,
bongo bolanda yango mpe bokozwa kimia
mpo na mitema na bino.
Kasi bolobaki : ‹ Tokolanda na biso yango te ! ›
17 Naponaki kati na bino bakengeli oyo balobaki na bino :
‹ Boyoka mongongo ya kelelo ! ›
Kasi bozongisaki : ‹ Te ! Tokoyoka te. ›
18 Yango wana, bino bikolo, boyoka !
Bozala batatoli ya makambo oyo ekokomela bango.
19 Oh mabele, yoka !
Nakoyeisa pasi epai ya bato oyo,
ekozala lifuti ya mabongisi na bango,
pamba te bayokaki mongongo na Ngai te
mpe babwakaki Mobeko na Ngai.
20 Nasala nini na malasi ya ansa oyo ewuti na Saba
to na matiti ya solo kitoko
oyo ewuti na mboka ya mosika ?
Mbeka na bino ya kotumba esepelisaka Ngai te,
mpe nandimaka makabo na bino te. »
21 Yango wana, tala liloba oyo Yawe alobi :
« Nakotia mabaku liboso ya bato oyo ;
batata mpe bana na bango bakobeta mabaku
mpe bakokweya nzela moko,
bazalani elongo na baninga bakokufa. »
« Tala, mampinga moko ya basoda
ezali koya longwa na mokili ya nor ;
ekolo moko monene ezali komibongisa mpo na bitumba
wuta na basuka ya mabele.
23 Basimbi matolotolo mpe makonga,
bazali mitema mabe mpe bazanga mawa,
bazali koganga lokola makelele ya ebale monene,
bamati likolo ya bampunda,
batandami na milongo lokola basoda
mpo na kobundisa yo Siona, mboka kitoko. »

24 Tango toyokaki sango na tina na bango,
tolembaki nzoto, somo makasi ekangaki biso
mpe tokomaki na pasi lokola mwasi oyo azali na pasi ya kobota.
25 Bokende na bilanga te mpe bobima na nzela te,
pamba te monguna asimbi mopanga,
bongo somo makasi ezali bisika nyonso.
26 Oh bato na ngai, bolata bilamba ya basaki
mpe bolala na putulu,
bosala matanga lokola moto
oyo akufisi mwana na ye se moko.
Bolela na mawa,
pamba te mobomi akokomela biso na mbalakata.
27 « Tala, nasili kotia yo kati na bato na ngai
lokola esalelo oyo bamekelaka makasi ya bibende,
mpo ete okoka kotala malamu
mpe omeka ezaleli na bango.
28 Bango nyonso bazali batomboki ya mito makasi,
bayebi kaka kotonga.
Bazali lokola bronze mpe ebende,
bango nyonso bazali kaka babebisi.
29 Epepelo ezali kopelisa moto makasi,
mpe ebende oyo babengaka plon ezali kolimwa na moto ;
kasi bazali na bango kaka konyangwisa
ebende yango na pamba,
pamba te eloko ya mabe ekokabwana na yango te.
30 Babengaka bango palata babwaka,
pamba te Yawe asundola bango. »
7
Losambo ya lokuta
Tala liloba oyo Yawe alobaki na Jeremi :
1
2 « Telema na ekuke ya Tempelo ya Yawe mpe tatola maloba oyo : ‹ Boyoka Liloba
na Yawe, bino bato nyonso ya Yuda oyo bokotaka na bikuke oyo mpo na kogumbamela
Yawe. 3 Tala liloba oyo Yawe, Mokonzi ya mampinga, Nzambe ya Isalaele, alobi :
Bobongola bizaleli mpe misala na bino, mpe Ngai nakotika bino ete bowumela na
esika oyo. 4 Botia motema te na maloba ya lokuta oyo ezali kolobama : ‘ Tempelo ya
Yawe, Tempelo ya Yawe, Tempelo ya Yawe ! Yawe azali awa. ’ 5 Soki solo bobongoli
bizaleli mpe misala na bino mpe bokomi kokata bino na bino makambo na bosembo ;
6 soki botiki konyokola bapaya, bana bitike to basi bakufisa mibali, mpe botiki kosopa
makila ya bato oyo bayebi likambo te, soki botiki kolanda banzambe mosusu oyo na
nzela na yango bomibendelaka pasi, 7 nakotika bino ete bowumela na esika oyo, kati
na mokili oyo napesaki epai ya bakoko na bino wuta kala mpe mpo na libela. 8 Kasi
botala ndenge bozali kotia motema na maloba ya lokuta oyo ezali ata na litomba
moko te. 9 Bozali koyiba, koboma bato, kosala ekobo, kolapa bandayi ya lokuta,
kotumba malasi ya ansa mpo na Bala mpe kolanda banzambe mosusu oyo boyebaki
te ; 10 bongo bozali koya liboso na Ngai kati na Tempelo oyo ebulisama mpo na Ngai,
mpe bozali koloba : ‘ Tobiki na biso ! ’ Bobiki na bino solo mpo na kosala makambo
oyo nyonso ya nkele ? 11 Boni, bokomisi Tempelo oyo ebulisama mpo na Ngai ekimelo
ya miyibi ? Ngai nazali komona ete bozali kozwa yango bongo, elobi Yawe. 12 Eleki
malamu bokende nanu na Silo epai wapi natiaki liboso Esika na Ngai ya bule mpe
botala makambo oyo nasalaki kuna mpo na mabe ya bana ya Isalaele. 13 Lokola
nazalaki kokebisa bino mbala na mbala tango bozalaki kosala makambo oyo nyonso,
elobi Yawe, kasi botikalaki koyokela Ngai te ; lokola nabengaki bino, kasi boyanolaki
Ngai te, 14 makambo oyo nasalaki na Silo, nakosala yango mpe sik’oyo na Ndako
na Ngai, na Tempelo oyo bozali kotiela motema, esika oyo napesaki bino elongo na
batata na bino. 15 Nakobwaka bino mosika na Ngai ndenge nabwakaki bandeko na
bino nyonso ya Efrayimi. ›
Bongo yo Jeremi, komeka kobondela mpo na bato oyo te, kolobela Ngai na tina
16
na bango ata moke te, komeka kutu te kosengela bango eloko : kotungisa Ngai te,
pamba te nakotikala koyokela yo te. 17 Boni, ozali komona te makambo oyo bazali
kosala kati na bingumba ya Yuda mpe kati na babalabala ya Yelusalemi ? 18 Bana
bazali kolokota bakoni, batata bazali kopelisa moto, mpe basi bazali kosangisa farine
mpo na kosala mapa mpo na Ishitari* ; bazali kobonza makabo ya masanga ya vino
epai ya banzambe mosusu, bongo ezali kopesa Ngai kanda. 19 Boni, bakanisi ete bazali
kosala Ngai mabe, etuni Yawe ? Te ! Bazali nde komisala bango moko mabe, mpo na
soni na bango moko. 20 ‹ Yango wana, tala liloba oyo Nkolo Yawe alobi : Nakopelisa
kanda na Ngai ya makasi na esika oyo, likolo ya bato, ya banyama, ya banzete ya
zamba mpe ya mbuma ya mabele : kanda yango ekopela lokola moto, bongo ekokufa
te.
21 Talaliloba oyo Yawe, Mokonzi ya mampinga, Nzambe ya Isalaele, alobi : Bokoba
kaka na makambo oyo bozali kosala, bobakisa mbeka na bino ya kotumba mpe
makabo mosusu, mpe bolia misuni yango bino moko ! 22 Pamba te, tango nabimisaki
bakoko na bino na Ejipito, nalobaki na bango likambo moko te na oyo etali mbeka
ya kotumba mpe makabo mosusu. 23 Nzokande, napesaki bango kaka mobeko oyo :
Botosa Ngai, bongo Ngai nakozala Nzambe na bino mpe bino bokozala bato na Ngai ;
botambola na nzela nyonso oyo nakolakisa bino mpo ete bozala bato ya esengo.
24 Kasi batiaki matoyi te mpo na koyoka Ngai ; balandaki kaka makanisi mabe ya
mitema na bango. Boye, na esika ete babonga, babebaki lisusu koleka. 25 Wuta tango
batata na bino babimaki na Ejipito kino na mokolo ya lelo, natindelaka bino basali
na Ngai, basakoli, tango nyonso mpe mikolo nyonso. 26 Kasi bayokaki Ngai te mpe
bapesaki Ngai matoyi na bango te ; bazalaki kaka mito makasi mpe basalaki lisusu
mabe koleka bakoko na bango. ›
27 Ata oyebisi bango makambo oyo nyonso, bakotikala koyoka yo te ; ata mpe obengi
bango, bakoyanola te. 28 Yango wana, loba na bango : ‹ Tala ekolo oyo eyokaka te
maloba ya Yawe, Nzambe na yango, mpe eyokaka pamela te ; solo ezali lisusu te na
minoko na bango mpe elimwe penza na bibebu na bango.
29 Kata suki na yo ya Naziri mpe bwaka yango, yemba nzembo ya mawa na likolo
ya bangomba ekawuka, pamba te Yawe abwaki mpe asundoli bato oyo bazali na se
ya kanda na Ye.
Lubwaku ya etumbu
30 Bato
ya Yuda basali mabe na miso na Ngai, elobi Yawe, batie banzambe na bango
ya bikeko ya mbindo kati na Ndako na Ngai mpe bakomisi Ndako na Ngai mbindo.
* 7:18 Ishitari azali nzambe mwasi to mwasi mokonzi ya bikelamu ya likolo.
31 Batongi bisambelo ya likolo ya bangomba, ya Tofeti, kati na Lubwaku ya Beni-

Inomi, mpo ete batumba bana na bango ya mibali mpe ya basi mpo na kobonza
bango lokola mbeka : nzokande wana ezali likambo oyo Ngai natindaki bango te
mpe natikalaki ata kokanisa yango te. 32 Yango wana, bosala keba, elobi Yawe : na
mikolo ekoya, bato bakobenga lisusu te esika oyo Tofeti to Lubwaku ya Beni-Inomi,
kasi bakobenga yango lubwaku oyo babomelaka bato, pamba te bakokunda bato na
Tofeti kino tango esika ekotikala lisusu te. 33 Bongo bibembe ya bato oyo ekokoma
bilei ya bandeke ya likolo mpe ya banyama ya zamba ; mpe moto moko te akobengana
yango. 34 Kati na bingumba ya Yuda mpe na babalabala ya Yelusalemi, nakosilisa
koganga ya esengo mpe ya kosepela, mongongo ya mobali ya libala mpe ya mwasi
ya libala, pamba te mokili ekobeba.
8
Na tango wana, elobi Yawe, bakobimisa mikuwa ya bakonzi mpe ya bakalaka ya
1
Yuda, mikuwa ya Banganga-Nzambe mpe ya basakoli elongo na mikuwa ya bato ya
Yelusalemi, wuta na malita na bango. 2 Bakotanda yango na se ya moyi, na se ya
sanza mpe na se ya mampinga nyonso ya likolo, oyo balingaki, basalelaki na esengo,
balandaki, batunaki makambo mpe bafukamelaki. Bakosangisa lisusu mikuwa yango
te mpo na kokunda yango, kasi ekokoma lokola matiti ya kopola, na mabele. 3 Na
bisika nyonso oyo nakopanza bango, elobi Yawe, Mokonzi ya mampinga, bato nyonso
oyo bakotikala na bomoi kati na ekolo oyo ya mabe bakoluka kufa na esika ya bomoi. ›
Lisumu mpe etumbu
Loba na bango : ‹ Tala liloba oyo Yawe alobi :
4
Boni, soki moto akweyi, atelemaka te ?
Soki moto abungi nzela, azongaka lisusu na nzela te ?
5 Mpo na nini bato ya Yelusalemi babungi nzela ?
Mpo na nini bazali kokangama kaka na nzela na bango ya mabe ?
Bamipesi makasi na makambo ya lokuta
mpe baboyi kozongela Ngai.
6 Nayokaka na bokebi makambo nyonso oyo balobaka,
kasi balobaka makambo ya solo te.
Moko te kati na bango ayokaka motema pasi
mpo na mabe oyo asalaka,
alobaka : ‘ Nasali nini ? ’
Moto na moto akangamaka kaka na nzela na ye
lokola mpunda oyo ezali kokende na bitumba.
7 Ezala kutu nkongi, kati na likolo,
eyebaka bileko ya kokende na bisika mosusu ;
ebenga, ndeke ya mayi mpe mbilambila
eyebaka ata tango ya kozonga,
kasi bato na Ngai bayebi mibeko ya Yawe te.
8 Ndenge nini bokoki koloba : ‘ Tozali bato ya bwanya,
pamba te toyebi Mobeko ya Yawe, ’
tango sik’oyo ekomeli ya balakisi ya Mobeko
ebongoli yango lokuta ?
9 Bato ya bwanya bakoyokisama soni,
bakoyoka somo mpe bakokende na bowumbu,
pamba te batiolaki Liloba na Yawe.
Bazali na bwanya ya ndenge nini ?
10 Yango wana, nakokaba basi na bango

epai ya mibali mosusu,
mpe bilanga na bango epai ya bato mosusu ;
pamba te bango nyonso, ezala mikolo to bana mike,
batondi na lokoso ya mbongo ;
basakoli mpe Banganga-Nzambe nyonso bakomi
se kotambola na lokuta ;
11 bazali kosalisa bapota ya bato na Ngai likolo-likolo
mpe bazali koloba : ‘ Makambo nyonso ezali malamu,
nyonso ezali kotambola malamu ! ’
Nzokande, ata likambo moko ya malamu ezali te.
12 Boni, bazali koyokela makambo na bango ya nkele soni ?
Te ! Bazali koyoka ata soni te ;
bayebi kutu te ndenge bayokaka soni !
Yango wana, bakokufa lokola bato nyonso,
bakokweyisama tango bakozwa etumbu,
elobi Yawe.
Nakobebisa milona na bango,
13
elobi Yawe.
Bambuma ya vino ekozala lisusu te na banzete ya vino,
mbuma ya figi ekozala lisusu te na banzete ya figi,
mpe makasa ya banzete yango ekokawuka.
Bakobotola bango biloko oyo napesaki bango. › »
14 Mpo na nini tozali kovanda awa ?
Tosangana esika moko !
Tika ete tokima kati na bingumba batonga makasi
mpo ete tokufela kuna !
Pamba te Yawe, Nzambe na biso, afungoleli biso ekuke ya kufa
mpe apesi biso mayi oyo ezali na ngenge mpo ete tomela,
pamba te tosalaki masumu liboso na Ye.
15 Tozalaki na elikya ete tokozala na kimia,
kasi tomoni likambo moko te ya malamu ;
tozalaki na elikya ete tokobika,
kasi pasi na pasi nde ezali kolanda biso !
16 Lokito ya bampunda ya banguna
mpe makelele ya makolo na yango
ezali koyokana wuta na Dani,
ezali koya mpo na kobebisa mokili mpe biloko nyonso
engumba mpe bavandi na yango nyonso,
bongo mokili mobimba eningani.
17 « Botala, nakotindela bino banyoka oyo ebomaka,
bitupa oyo moto akoki kosakana na yango te,
mpo ete eswa bino, »
elobi Yawe.
Pasi ya mosakoli
18 Pasi na ngai ezangeli kisi
mpo na kosilisa yango,
motema na ngai elembi kati na ngai.

19Yoka koganga ya bato na ngai
wuta na mokili ya mosika :
« Boni, Yawe azali lisusu te, kati na Siona ?
Mokonzi na yango azali lisusu kuna te ? »
« Mpo na nini batumbolaki kanda na Ngai

na nzela ya banzambe na bango ya bikeko,
na nzela ya banzambe ya bapaya oyo ezanga ata tina ? »
20 « Tango ya kobuka mbuma esili koleka,
elanga mpe esili kokoma na suka,
kasi biso tobikisami te. »
21 Ndenge bato na ngai bazali koyoka pasi,
ndenge wana mpe ngai nazali koyoka pasi,
nazali kolela, mpe somo ekangi ngai makasi.
22 Boni, kisi ezali te kati na Galadi ?
Minganga bazali kuna te ?
Bongo mpo na nini bato na ngai bazali kobika te ?
23 Ah ! Soki moto na ngai ezalaki etima,
mpe soki miso na ngai ezalaki liziba ya mpinzoli,
nalingaki kolela butu mpe moyi
mpo na bato na ngai, oyo basili koboma.
9
Libota ya bakosi
1 Ah ! Soki nazalaki ata na ndako ya bapaya kati na esobe,
nalingaki ata kokima bato na ngai
mpe kozala mosika na bango,
pamba te bango nyonso bazali bandumba,
bazali lisanga ya bakosi !
2 « Babongisaka lolemo na bango
lokola tolotolo mpo na kokosa ;
balongaka kati na mokili na nzela ya solo te,
pamba te basalaka se mabe likolo ya mabe
mpe batosaka Ngai te, »
elobi Yawe.
3 « Tika ete moto na moto asala keba na moninga na ye
mpe atia motema te na ndeko na ye,
pamba te ndeko nyonso azali moto ya lokuta,
mpe moninga nyonso azali moto ya matongi.
4 Moninga azali kokosa moninga na ye,
mpe moto moko te azali koloba solo.
Bamibongisaka mpo na koloba lokuta,
babimisaka motoki na bango mpo na kosala masumu.
5 Mosala na bango se kokosa na kokosa ;
mpe na lokuta na bango, baboyaka kotosa Ngai, »
elobi Yawe.
6 Yango wana, tala liloba oyo Yawe, Mokonzi ya mampinga, alobi :
« Tala, nakopetola mpe nakomeka bango na moto,
pamba te nasala lisusu nini

mpo na masumu ya bato na Ngai ?
7 Lolemo na bango ezali lokola likonga oyo ebomaka,
ebimisaka kaka maloba ya lokuta.
Moto na moto alobaka na moninga na ye
na esengo na monoko ;
kasi na se ya motema, atielaka ye motambo.
8 Bongo na makambo ya boye,
napesa bango etumbu te, »
elobi Yawe ?
« Nazongisa mabe na mabe te na ekolo ya boye ? »
9Nakosala matanga mpe nakolela
mpo na bangomba mpe matiti ya esobe.
Nyonso esili kokawuka
mpe moto moko te azali lisusu kolekela wana ;
ezala makelele ya bibwele to ya bandeke
ezali lisusu koyokana te ;
bandeke ya likolo ekimi
mpe banyama ya zamba esili kokende.
10 « Nakokomisa Yelusalemi
liboke ya mabanga oyo ebukana-bukana,
ndako ya mbwa ya zamba ;
nakobebisa bingumba ya Yuda,
bongo moto moko te akovanda lisusu kuna.
11 Nani azali penza na bwanya
mpo na kososola makambo ya boye ?
Nani Yawe ateyaki mpo ete alimbola yango ?
Mpo na nini mokili ebebisami,
etikali pamba lokola esobe
epai wapi moto alekaka te ? »
12 Yawe alobi : « Makambo oyo nyonso ekomeli bango mpo ete basundoli Mobeko
na Ngai oyo natiaki liboso na bango, batosi Ngai te mpe basaleli malako na Ngai te.
13 Nzokande, batiaki kaka mito makasi mpe bakobaki kolanda banzambe ya Bala oyo
batata na bango balakisaki bango. »
14 Yango wana, tala liloba oyo Yawe, Mokonzi ya mampinga, Nzambe ya Isalaele,
alobi : « Tala, nakoleisa bato oyo matiti ya bololo mpe nakomelisa bango mayi ya
ngenge. 15 Nakopanza bango kati na bikolo oyo, ezala bango to bakoko na bango,
batikalaki koyeba te ; nakolanda bango na mopanga kino nakosilisa koboma bango. »
« Botala malamu makambo oyo !
Bobengisa basi oyo balelaka bibembe,
bobengisa penza ba-oyo bayebi kolela malamu !
17 Tika ete baya noki mpo ete bayembela biso
banzembo ya mawa kino tango mpinzoli ekobima biso
mpe ekotondisa miso na biso.
18 Kolela ya mawa ezali koyokana wuta na Siona :
‹ Ah ! Tala ndenge nini tosili kobebisama !
Tala ndenge nini tosambwe !
Tika ete tokima mokili na biso,
pamba te bandako na biso ebebisami. › »

19 Eh basi, boyoka Liloba na Yawe !
Bofungola matoyi mpo na koyoka maloba ya monoko na Ye.
Bolakisa bana na bino ya basi banzembo ya mawa
mpe tika ete moko na moko
ayekolisa moninga na ye nzembo ya mawa.
20 Kufa emati mpe ekoti
na nzela ya maninisa na biso,
ekoti kino na bandako na biso,
eyei kosilisa koboma bana na babalabala,
mpe bilenge mibali na bisika oyo bato ebele bokutanaka.
21 Loba : « Tala liloba oyo Yawe alobi :
‹ Bibembe ya bato ekolala na mabele
mpe ekotikala wana lokola fimie ya bilanga,
lokola liboke ya bambuma oyo mobuki bambuma atiki
na sima na ye
mpe moto oyo akolokota yango azali te. › »
Bwanya ya solo
22
« Tika ete moto ya bwanya amikumisa te
mpo na bwanya na ye
to moto ya makasi mpo na makasi na ye
to moto ya bozwi mpo na bozwi na ye.
23 Kasi tika ete moto oyo alingi komikumisa amikumisa
mpo ete azali na bososoli mpe ayebi Ngai,
mpo ete ayebi ete nazali Yawe oyo atalisaka bolamu,
bosembo mpe boyengebene na mokili ;
pamba te nasepelaka nde na makambo wana, »
elobi Yawe.
24 « Na mikolo ekoya, » elobi Yawe, « nakopesa etumbu na bato nyonso oyo
bakatama ngenga kaka na nzoto, kasi na mitema te : 25 bato ya Ejipito, ya Yuda, ya
Edomi, ya Amoni, ya Moabi mpe bavandi nyonso ya esobe oyo bamikataka mandefu ;
pamba te bato ya bikolo oyo nyonso bakatama ngenga te. Mpe ezala bana nyonso
ya Isalaele oyo bakatama ngenga, bakatama yango kaka na bonzoto, kasi na mitema
te. »
10
Nzambe ya solo mpe banzambe ya lokuta
Eh libota ya Isalaele, yoka liloba oyo Yawe azali koloba na yo !
1 2 Tala liloba oyo
Yawe alobi :
« Kolanda bizaleli ya bikolo ya bapaya te
mpe kobanga bilembo ya likolo te
ata soki ezali kobangisa bato ya bikolo.
3 Pamba te bizaleli ya bikolo ya bapaya ezali se pamba,
banzambe na bango ezali se banzete ya pamba
oyo bakataka kati na zamba,
bongo moto ya misala ya maboko nde abongisaka yango
na bambeli na ye.
4 Bapakolaka yango palata mpe wolo,

babetaka yango basete na marto mpo ete eningana te.
5 Banzambe yango ya bikeko ezali lokola bikeko
oyo batiaka na elanga ya bapasiteki
mpo na kokimisa bandeke :
elobaka te, bamemaka yango mpo ete etambolaka te.
Kobanga yango te,
pamba te ekokaka kosala bato mabe to malamu te. »
6 Eh Yawe, moko te akokani na Yo !
Ozali monene, mpe Kombo na Yo ezali na nguya monene.
7 Oh Mokonzi ya bikolo,
nani akoki koboya kotosa Yo ?
Obongi na lokumu,
pamba te moko te azali lokola Yo
kati na bato nyonso ya bwanya ya bikolo
mpe kati na mikili na bango nyonso.
8 Bango nyonso bazangi mayele mpe bazali bazoba ;
mateya na bango ezalaka ya pamba,
mpe banzambe na bango ezalaka se banzete ya pamba !
9 Bapakola yango palata balekisa na moto,
oyo ewuta na Tarsisi,
mpe wolo oyo ewuta na Ufazi ;
bato oyo basalaka bililingi na banzete
mpe ba-oyo balambaka bibende na moto
nde basalaka yango :
balatisaka yango bilamba ya langi ya ble mpe ya motane ;
ezali misala ya bato oyo basalaka misala ya maboko,
oyo bayebi penza mosala malamu.
10 Kasi Yawe azali Nzambe ya solo,
Nzambe na bomoi mpe Mokonzi ya seko.
Soki asiliki, mokili eninganaka,
bikolo ekokoka te kotelema liboso ya kanda na Ye.
11 Tala maloba oyo bokoloba na bango : « Banzambe oyo esala te likolo mpe mabele
ekolimwa na mabele mpe na se ya likolo. »
12 Kasi Yawe asala mabele na nguya na Ye,
alendisa mokili na bwanya na Ye
mpe atanda likolo na mayele na Ye.
13 Tango agangaka, mayi etiaka makelele makasi kuna na likolo,
asangisaka mapata wuta na basuka ya mokili,
apelisaka mikalikali,
anokisaka mvula mpe abimisaka mopepe
wuta na bibombelo na Ye.
14 Bato nyonso bakomaka lokola bazoba,
lokola bato oyo basili mayele ;
monyangwisi bibende na moto atikalaka na soni likolo na bikeko na ye,
pamba te bikeko na ye ezalaka na yango biloko ya lokuta,
ezalaka na pema te kati na yango.
15 Ezali biloko ya pamba, biloko ya kotiola ;
ekolimwa na tango ya kosambisama.

16Kasi Ye oyo azali libula ya Jakobi
akokani na bikeko wana te,
pamba te azali Mokeli ya biloko nyonso,
ezala ata Isalaele, ekolo oyo ezali libula na Ye ;
Kombo na Ye ezali Yawe, Mokonzi ya mampinga.
Etumbu ekoya
17 Yo ekolo oyo bazingeli,
kamata bisaka na yo mpe bima na mokili !
« Ya mbala oyo, nakobengana bavandi ya mokili oyo
mpe nakotindela bango pasi
mpo ete bakanga bango. »
19 Mawa na ngai, pamba te nazoki makasi na motema !
Pota na ngai ezali kosila te !
Namilobelaki : « Ezali pasi na ngai moko,
esengeli na ngai kokanga motema. »
20 Ndako na ngai ya kapo ebebisami,
basinga na yango nyonso ekatani,
bamemi bana na ngai ya mibali,
natikali lisusu ata na mwana moko te.
Nazali lisusu na moto ata moko te
oyo akotelemisela ngai ndako ya kapo
to akobongisela ngai esika ya kovanda.
21 Pamba te bakambi bazangaki mayele,
balukaki Yawe te ;
yango wana, balongaki te,
mpe bato nyonso oyo bango bazalaki kokamba bapanzanaki.
22 Boyoka ! Makelele moko ezali koya,
lokito moko ya makasi ewuti na mokili ya nor,
ekosilisa bato kati na bingumba ya Yuda
mpe ekokomisa yango bandako ya mbwa ya zamba.
Libondeli ya Jeremi
23 Oh Yawe, nayebi ete moto moko te
azali mokonzi ya bomoi na ye ;
moto oyo azali kotambola
azali na bokonzi te ya kokamba matambe na ye.
24 Oh Yawe, pesa biso etumbu oyo ekoki na biso ;
kasi kopesa yango na kanda te,
noki te okosilisa koboma biso.
25 Sopa kanda na Yo likolo ya bikolo ya bapaya
oyo endimaka Yo te,
likolo ya bato oyo babelelaka Kombo na Yo te,
pamba te babebisi Jakobi,
babebisi ye mobimba mpe bapanzi mokili na ye.
11
Boyokani ebebi
1 Tala liloba oyo Yawe alobaki na nzela ya Jeremi :

2 — Boyoka malako ya boyokani oyo, mpe boyebisa yango epai ya bato ya Yuda
mpe epai ya bavandi ya Yelusalemi ! 3 Loba na bango : « Tala liloba oyo Yawe,
Nzambe ya Isalaele, alobi : Tika ete alakelama mabe, moto oyo akotosa te malako
ya boyokani 4 oyo nasalaki elongo na bakoko na bino tango nabimisaki bango na
Ejipito, wuta na libulu ya moto oyo balambelaka bibende. » Nalobaki na bango :
« Botosa Ngai mpe bosala makambo nyonso oyo nakotinda bino ; ezali na nzela
wana nde bokozala bato na Ngai mpe Ngai nakozala Nzambe na bino. 5 Bongo
nakokokisa ndayi oyo nalapaki epai ya bakoko na bino ete nakopesa bango mokili
oyo ebimisaka miliki mpe mafuta ya nzoyi, mokili oyo bozali na yango lelo. »
Nazongisaki :
— Solo, Yawe ; amen !
— Sakola maloba nyonso oyo kati na bingumba ya Yuda mpe na babalabala
ya Yelusalemi : « Boyoka malako ya boyokani oyo mpe bosalela yango ! 7 Wuta
tango nabimisaki bakoko na bino na Ejipito kino na mokolo ya lelo, nazalaki tango
na tango kokebisa bango na maloba oyo : ‹ Botosa Ngai ! › 8 Kasi batiaki matoyi
mangongi mpe bayokelaki Ngai te. Balandaki kaka makanisi mabe ya mitema na
bango. Yango wana, natindelaki bango bilakeli mabe nyonso oyo ezali kati na
boyokani oyo natindaki bango ete batosa, kasi bango basalelaki yango te. »
— Bato ya Yuda mpe bavandi ya Yelusalemi basali likita. 10 Bazongeli kosala
masumu ya bakoko na bango, oyo baboyaki koyoka maloba na Ngai. Bazali
kolanda banzambe mosusu mpo na kosalela yango. Libota ya Yuda mpe libota
ya Isalaele babebisi boyokani oyo nasalaki elongo na bakoko na bango. 11 Yango
wana, tala liloba oyo Yawe alobi : « Nakotindela bango pasi ya makasi, mpe
ata moto moko te akobika na yango. Ata soki bagangi epai na Ngai, nakoyoka
bango te. 12 Bingumba ya Yuda mpe bato ya Yelusalemi bakokende koganga
epai ya banzambe ya bikeko oyo bazali kotumbela malasi ya ansa, kasi ekokoka
kobikisa bango te tango pasi ya makasi ekokomela bango. 13 Oh Yuda, ozali na
banzambe ebele ndenge ezali motango ya bingumba na yo ; mpe lisusu, bitumbelo
oyo otongaki mpo na kotumbela nzambe Bala, nzambe ya soni, malasi ya ansa ezali
ebele ndenge ezali motango ya babalabala ya Yelusalemi. »
14 Kasi yo Jeremi, kosambela mpo na bato oyo te, kolobela Ngai na tina na
bango te, komeka te kosengela bango eloko ; pamba te nakoyoka bango te tango
bakobelela Ngai na tango ya pasi.
Isalaele : nzete ya olive ya Yawe
15« Eloko nini penza molingami na Ngai azali kosala
kati na Tempelo na Ngai, wana azali kosala mabongisi mabe ebele ?
Okanisi ete ndayi mpe misuni oyo ebulisama
ekoki solo kolongola etumbu na yo ?
Boni, okanisi ete okoki kobika na nzela wana ? »
16Yawe azalaki kobenga yo
« Nzete ya olive ya mobesu
oyo etonda na mbuma kitoko. »
Kasi Yawe akotumba yango
na makelele ya mopepe makasi,
mpe bitape na yango ekobukana-bukana.
17Yawe, Mokonzi ya mampinga, oyo alonaki yo asili kozwa mokano ya kotindela yo

pasi ya makasi, pamba te libota ya Yuda mpe ya Isalaele basali mabe liboso na Ngai
mpe batumboli kanda na Ngai tango bazali kotumbela nzambe Bala malasi ya ansa.
Basaleli Jeremi likita
Lokola Yawe alakisaki ngai likita oyo bazalaki kosalela ngai, nasosolaki yango,
18
pamba te atalisaki ngai mabongisi nyonso oyo bazalaki kosala. 19 Ngai namonanaki
lokola mwana meme oyo bazali komema na esika oyo babomelaka bibwele ; nayebaki
te ete bazali kosalela ngai likita tango bazalaki koloba :
« Tika ete tobebisa nzete mpe mbuma na yango,
tika ete tolongola ye na mokili ya bato ya bomoi
mpo ete bakanisa lisusu kombo na ye te. »
20 Kasi Yo, Yawe, Mokonzi ya mampinga,
Yo oyo osambisaka na bosembo
mpe omekaka mitema mpe makanisi,
sala ete namona mabe oyo okozongisela bango,
pamba te natiki likambo na ngai na maboko na yo.
21 Yango wana, tala liloba oyo Yawe alobi na tina na bato ya Anatoti, oyo balingi
koboma yo mpe bazali koloba : « Kosakola na Kombo na Yawe te, soki te tokoboma
yo ; » 22 yango wana tala liloba oyo Yawe, Mokonzi ya mampinga, alobi : « Nakopesa
bango etumbu. Bilenge mibali na bango bakokufa na mopanga, bana na bango ya
mibali mpe ya basi bakokufa na nzala makasi. 23 Ata moko te kati na bango akobika,
pamba te nakotindela bato ya Anatoti pasi, na mobu ya etumbu na bango. »
12
Mituna ya Jeremi
1 Oh Yawe, ozalaka tango nyonso sembo ;
mpe ngai nakokoka kosamba na Yo te.
Nzokande nalingi kotuna Yo mwa mituna
na tina na oyo etali bosembo na Yo.
Mpo na nini misala ya bato mabe ekendaka liboso ?
Mpo na nini bato oyo batosaka Yo te
bazalaka na bomoi ya kimia ?
2 Olonaki bango mpe bazwi misisa ;
bazali kokola mpe kobota mbuma.
Ozali tango nyonso pene ya minoko na bango,
kasi mosika ya mitema na bango.
3 Nzokande, oh Yawe, oyebi ngai,
omonaka ngai mpe oyebi
makanisi ya motema na ngai mpo na Yo.
Tindika bango lokola bameme
oyo babongisi mpo na koboma !
Bongisa bango mpo na mokolo ya kufa.
4 Kino tango nini mokili ekowumela na kolela
mpe matiti ya bilanga nyonso
ekowumela ya kokawuka ?
Banyama mpe bandeke esili kokufa
mpo ete bavandi ya mokili bazali mabe.
Balobaka :
« Yawe akoyeba te makambo oyo ekokomela biso. »
Eyano ya Yawe
5 Soki ozali kosala momekano
ya kokima mbangu elongo na bato
oyo bazali kotambola na makolo,
mpe bango bazali komelisa yo pema,
ndenge nini okoki komekana
na bato oyo batambolaka likolo ya bampunda ?
Soki ozali komitungisa na mokili oyo ezali na kimia,
ekozala boni liboso ya mpela ya ebale Yordani ?
6 Pamba te ezala bandeko na yo mpe bato ya libota na yo moko bateki yo, bazali
koganga makasi mpo na kotelemela yo. Kotiela bango motema te, ata tango bazali
kobimisa maloba kitoko mpo na yo.
7 Nakobosana libota na ngai,
nakosundola libula na ngai,
nakokaba molingami na ngai
na maboko ya banguna na ye.
8 Libula na ngai ekomi na miso na ngai
lokola nkosi ya zamba :
ezali kogangela ngai ; yango wana nayini yango.
9 Boni, libula na ngai ekomi na miso na ngai
lokola ndeke oyo eliaka misuni, bongo ebebi na makila,
mpo ete bandeke mosusu oyo eliaka misuni
eya kozingela mpe kobundisa yango ?
Bokende kosangisa banyama nyonso ya zamba
mpe bobengisa yango mpo ete eya kolia nyama !
10 Babateli ebele ya bibwele babebisi elanga na ngai ya vino,
banyati-nyati elanga na ngai,
babongoli elanga na ngai ya kitoko
mabele ya kokawuka.
11 Bakomisi yango esobe,
etikali pamba na miso na ngai,
ekomi eloko ya mawa.
Mokili mobimba ebebisami,
pamba te moto moko te azali lisusu
komema yango na motema.
12 Babebisi bakobimela
na likolo ya bangomba nyonso ya esobe,
pamba te mopanga ya Yawe ekoboma mokili mobimba ;
moto moko te akozala na kimia.
13 Bakolona ble,
kasi bakobuka banzube ;
bakobimisa mitoki na mosala,
kasi bakozwa litomba ya malonga te.
Boye, boyokela mbuma ya bilanga na bino soni,
mpo na kanda makasi ya Yawe.
14 Tala liloba oyo Yawe alobi : « Nakobengana bato mabe oyo bavandaka
zingazinga ya ekolo na Ngai, oyo bazali kobundisa libula oyo napesaki bato na
Ngai, Isalaele, mpe nakolongola ekolo ya Yuda kati na bango. 15 Kasi sima na Ngai
kobengana bango, nakoyokela bango lisusu mawa mpe nakozongisa moko na moko
kati na libula na ye mpe kati na mokili na ye. 16 Mpe soki bayekoli malamu bizaleli
ya bato na Ngai mpe balapi ndayi na Kombo na Ngai, na maloba oyo : ‹ Na Kombo
na Yawe, › ndenge balakisaki bato na Ngai kolapa ndayi na kombo ya Bala, nakopesa
bango esika kati na bato na Ngai. 17 Kasi ekolo oyo ekoyoka te, nakobengana bango
nyonso mpe nakobebisa bango, » elobi Yawe.
13
Mokaba ya lino
1 Tala
liloba oyo Yawe alobaki na ngai : « Kende kosomba mokaba ya lino mpe lata
yango na loketo na yo, kasi kopolisa yango na mayi te. »
2 Boye, nasombaki mokaba, ndenge Yawe atindaki ngai mpe nalataki yango na
loketo na ngai.
3 Yawe alobaki na ngai lisusu na mbala ya mibale : 4 « Kamata mokaba oyo
osombaki mpe oyo olati na loketo na yo, kende sik’oyo na Perati mpe bomba yango
kuna kati na madusu ya mabanga. »
5 Boye nakendeki kobomba mokaba yango na Perati, ndenge Yawe alobaki na ngai.
6 Sima na mikolo ebele, Yawe alobaki na ngai lisusu : « Kende kokamata mokaba
oyo nalobaki na yo ete obomba na Perati. »
7 Nakendeki na Perati, nalukaki mokaba yango epai nabombaki yango ; kasi
mokaba yango ebebaki makasi mpe etikalaki lisusu na tina te.
8 Bongo Yawe alobaki na ngai : 9 « Tala liloba oyo Yawe alobi : ‹ Ezali boye nde
nakosilisa lolendo ya Yuda mpe nakokitisa mapeka ya Yelusalemi. 10 Bato oyo bazali
bato mabe, bayokaka maloba na Ngai te, bazali mito makasi, batingamaka kosala
kolanda baposa ya mitema na bango, mpe balandaka banzambe ya bapaya mpo na
kosalela mpe kogumbamela yango ; bakokoma kaka lokola mokaba oyo, mokaba oyo
etikali lisusu na tina te. 11 Pamba te ndenge balingaka mokaba na loketo, ndenge
wana mpe nalingaki libota mobimba ya Isalaele mpe libota mobimba ya Yuda epai
na Ngai, › elobi Yawe, ‹ mpo ete bazala bato na Ngai mpe basala lokumu ya Kombo
na Ngai. Kasi batikali koyoka Ngai te. ›
Vino ya kanda
12 Loba na bango : ‹ Tala liloba oyo Yawe, Nzambe ya Isalaele, alobi : Mbeki
nyonso esengeli kotonda na masanga ya vino. › Mpe soki batuni yo : ‹ Boni, okanisi
ete biso toyebi te ete mbeki nyonso esengeli kotonda na masanga ya vino ? ›
13 Yebisa bango : ‹ Tala liloba oyo Yawe alobi : Nakolangwisa bavandi nyonso ya
mokili oyo masanga ; ezala bakonzi oyo bavandaka na kiti ya bokonzi ya Davidi,
Banganga-Nzambe, basakoli mpe bavandi nyonso ya Yelusalemi. 14 Nakosala ete
babomana bango na bango, batata mpe bana na bango, elobi Yawe, eloko moko te
ekopekisa Ngai koboma bango, ezala motema monene to mawa to ngolu. › »
Makebisi mpo na kokima bowumbu
15 Boyoka malamu mpe bosala keba !
Bosala lolendo te,
pamba te ezali Yawe nde alobi.
16 Bopesa nkembo epai na Yawe, Nzambe na bino,
liboso ete amemela bino molili,
liboso ete makolo na bino ebeta mabaku
na bangomba oyo ezipami na molili.
Bino bozali kozela pole,
kasi Ye akobongola yango molili makasi.
17 Soki boyoki te,
nakolela na nkuku mpo na lolendo na bino,
nakolela makasi, mpe miso na ngai ekosopa mpinzoli,

pamba te etonga ya Yawe ekokende na bowumbu.
18 Loba na mokonzi mpe na mama ya mokonzi :
« Bolongwa na bakiti na bino ya bokonzi,
pamba te mitole na bino ya nkembo ekolongwa na mito na bino. »
19 Bingumba ya sude ekokangama,
mpe moto moko te akokoka kofungola yango.
Bato nyonso ya Yuda bakokende na bowumbu,
bango nyonso penza bakokende.
20 Oh Yelusalemi, tombola miso na yo mpe tala,
bato bazali koya wuta na nor !
Wapi bibwele oyo bapesaki yo ete obatela,
mpe wapi meme oyo ozalaki kobetela tolo ?
21 Okoloba nini soki Yawe atie yo na makasi
na se ya bokonzi ya bato oyo yo oteyaki.
Okokoma na pasi te
lokola mwasi oyo azali na pasi ya kobota ?
22 Mpe soki omituni :
« Mpo na nini makambo ya boye ekomeli ngai ? »
Ezali mpo na ebele ya masumu na yo
nde bapasolaki yo bilamba
mpe bazokisaki nzoto na yo.
23 Boni, moto mwindo akoki solo kobongola
poso ya nzoto na ye ?
Nkoyi ekoki kolongola penza
matono ya poso ya nzoto na yango ?
Bokokoka kosala malamu te,
bino bato oyo bomesana kosala mabe.
24 « Nakopanza bino lokola matiti ya kokawuka
oyo mopepe ya esobe ememaka.
25 Yango nde etumbu na yo,
mbano oyo nakatelaki yo, » elobi Yawe,
« pamba te bobosanaki Ngai
mpe botiaki mitema epai ya banzambe ya lokuta.
26 Nakotombola yo bilamba kino na elongi
mpo ete bato bamona bolumbu na yo.
27 Namoni bondumba na yo
mpe posa na yo ya kosangisa nzoto ;
ekobo na yo ezali na soni ata moke te.
Namoni banzambe na yo ya bikeko
na likolo ya bangomba mpe kati na bilanga.
Mawa na yo Yelusalemi, ozali peto te !
Kino tango nini okozala mbindo ? »
14
Bokawuki, nzala makasi mpe mopanga
1 Tala liloba oyo Yawe alobaki na Jeremi na tina na bokawuki :
2 « Bato ya Yuda bazali na matanga,

bingumba na bango esili kobebisama,
bazali kolela mpo na mokili na bango,
mpe koganga ezali koyokana wuta na Yelusalemi.
3 Bakambi bazali kotinda basali na bango
mpo ete bakende kotoka mayi ;
kasi soki bakomi na libulu ya mayi, mayi ezali te,
bongo bazali kozonga na mbeki ya pamba,
bazipi bilongi na soni mpe na mawa.
4 Mabele esili kokawuka,
pamba te mvula ezali konoka lisusu te,
basali bilanga bakomi na pasi
mpe bazipi bilongi na bango mpo na soni.
5 Ezala mboloko kati na zamba ekomi kokima
ata mwana na yango oyo esili kobota,
pamba te matiti ya kolia ezali lisusu te.
6 Ba-ane ya zamba etelemi
na basonge ya bangomba ekawuka
mpe ezali kobenda mopepe lokola mbwa ya zamba ;
miso na yango elembi kotala,
pamba te matiti ya kolia ezali te. »
7 Oh Yawe, ata masumu na biso ezali kofunda biso,
sala mpo na lokumu ya Kombo na Yo,
pamba te towangani Yo mpe mingi,
tosalaki masumu liboso na Yo.
8 Oh Elikya ya Isalaele,
Mobikisi na ye na tango ya pasi,
mpo na nini ozali kosala makambo
lokola mopaya kati na mboka oyo
to lokola moleki nzela oyo atelemaka kaka na mboka
mpo na kolekisa butu ?
9 Mpo na nini ozali kosala makambo
lokola moto oyo asutuki
to lokola elombe oyo azangi makoki ya kobikisa moto ?
Nzokande, Yo, Yawe, ozali kati na biso
mpe tobengami solo na Kombo na Yo !
Kosundola biso te !
10 Tala liloba oyo Yawe alobi na tina na bato oyo :
« Bato oyo balingaka kaka kotambola-tambola,
bavandaka esika moko te.
Yango wana, Yawe asepelaka na bango te,
akobosana mabe na bango te
mpe akopesa bango etumbu
mpo na masumu na bango. »
11 Bongo, Yawe alobaki na ngai :
— Kosambela mpo na bolamu ya bato oyo te ! 12 Ata soki bakili bilei, nakoyoka
kolela na bango te ; ata soki babonzi mbeka ya kotumba mpe ya bagato, nakondima
yango te. Nzokande, nakobebisa bango na mopanga, na nzala makasi mpe na
bokono oyo ebomaka.
13 Kasi nazongiselaki Ye :
— Oh Nkolo Yawe, basakoli bazali kokoba koloba na bango : « Te ! Bokotikala

komona mopanga to nzala makasi te, kasi nakopesa bino kimia ya solo na esika
oyo. »
— Basakoli bazali kosakola makambo ya lokuta na Kombo na Ngai. Natindaki
bango te, naponaki bango te mpe nalobaki na bango likambo moko te. Bimoniseli
mpe masakoli na bango ezali ya lokuta ; makambo nyonso oyo bazali kosakola
ezali pamba, ewutaka nde na makanisi ya mitema na bango moko. 15 Yango
wana, tala liloba oyo Yawe alobi mpo na basakoli oyo bazali koloba na Kombo na
Ngai : « Natindaki bango te, atako bazali koloba : ‹ Mopanga mpe nzala makasi
ekokweya na mokili oyo te. › Basakoli yango bakokufa na mopanga mpe na nzala
makasi. 16 Bongo, bato oyo bazali kondima masakoli na bango bakobwakama na
libanda, na babalabala ya Yelusalemi likolo ya nzala makasi mpe ya mopanga. Moto
moko te akozala mpo na kokunda bango, ezala bango to basi na bango to mpe bana
na bango ya mibali to ya basi. Nakozongisela bango mabe na mabe oyo basalaki.
17 Loba na bango maloba oyo :
‹ Butu mpe moyi,
miso na ngai ezali kobimisa mpinzoli,
ezali kokawuka te !
Pamba te moseka na ngai, bato na ngai,
bazali na pasi mingi
mpo ete babetami makasi.
18 Soki nakeyi na zamba,
nazali komona bibembe ya bato
oyo babomi na mopanga ;
soki nakoti kati na engumba,
nazali komona bato oyo bazali kokufa na nzala.
Basakoli mpe Banganga-Nzambe bazali kososola
likambo moko te tango bazali kotambola na mokili. › »
19 Boni, obwaki solo Yuda ?
Oyini penza Siona ?
Mpo na nini otindeli biso pasi makasi
oyo ezangeli nzela ya kobika ?
Tokanisaki ete tokozwa kimia ;
nzokande, eloko moko ya malonga esalemi te !
Tokanisaki ete tokozala na nzoto kolongono ;
nzokande, tozali kaka komona pasi na pasi !
20 Oh Yawe, tososoli solo mabe na biso
mpe masumu ya batata na biso !
Solo, tosali penza masumu liboso na Yo.
21 Koyina biso te mpo na lokumu ya Kombo na Yo !
Kobebisa te nkembo ya Kiti ya Bokonzi na Yo !
Kanisa boyokani oyo osalaki elongo na biso
mpe kobebisa yango te !
22 Boni, ezali na nzambe moko ya ekeko, kati na bikolo,
oyo enokisaka mvula ?
Boni, likolo ekoki penza konokisa yango moko mvula ?
Te ! Ezali nde Yo, Yawe, Nzambe na biso !
Totie elikya na biso nyonso epai na Yo,
pamba te Yo nde osala biloko oyo nyonso.
15
Etumbu ekolongwa te
Yawe alobaki na ngai : « Ata soki Moyize mpe Samuele batelemi liboso na Ngai
1
mpo na koloba na tina na bato oyo, nakotikala koyokela bato oyo mawa te. Bengana
bato oyo liboso na ngai ! Tika ete bakende mosika na Ngai ! 2 Bongo soki batuni yo :
‹ Tokende wapi ? › Zongisela bango :
‹ Tala liloba oyo Yawe alobi :
Tika ete bato oyo basengeli kokufa bakufa !
Tika ete bato oyo basengeli kokufa na mopanga
bakufa na mopanga !
Tika ete bato oyo basengeli kokufa na nzala makasi
bakufa na nzala makasi !
Mpe tika ete bato oyo basengeli kokende na bowumbu
bakende na bowumbu ! ›
3 Nakotindela bango babomi ya lolenge minei, » elobi Yawe : « mopanga, mpo na
koboma bango ; mbwa mpo na koswa mpe kobenda bango ; banyama ya zamba mpe
bandeke oyo eliaka misuni mpo na kolia mpe kopanza bango. 4 Nakokomisa bango
eloko ya koyoka somo, na miso ya bato ya bikolo nyonso ya mokili mpo na makambo
nyonso oyo Manase, mwana mobali ya Ezekiasi, mokonzi ya Yuda, asalaki kati na
Yelusalemi.
5 Oh Yelusalemi, nani akoyokela yo mawa ?
Nani akolela yo ?
Nani akotelema mpo na kotuna basango na yo ?
6 Osundolaki Ngai, » elobi Yawe,
« opesaki Ngai mokongo.
Yango wana, loboko na Ngai ekobeta yo,
mpe nakobebisa yo ;
nakoyokela yo lisusu mawa te.
7 Nakoyungola bango na nzela ya bipepelo
na bikuke ya engumba,
nakobotola bango bana na bango
mpe nakoboma bato na Ngai,
pamba te babongoli bizaleli na bango te.
8 Basi na bango oyo bakufisa mibali,
nakokomisa bango ebele koleka zelo ya ebale monene.
Na ngonga ya midi,
nakoyeisa mobebisi mpo na koboma
bamama ya bana na bango ;
nakokweyisela bango somo mpe pasi na mbalakata.
9 Mama ya bana sambo akolemba nzoto
mpe akopema na pasi makasi.
Moyi na ye ekolala wana mokolo ezali nanu kowumela :
akoyokisama soni mpe akosambwa.
Nakoboma na mopanga, bato oyo bakotikala na bomoi
liboso ya banguna na bango, »
elobi Yawe.
Bileli ya Jeremi
10Oh mama na ngai, mawa na ngai !
Mpo na nini obotaki ngai !
Nazali moto oyo mokili mobimba eswanisaka mpe etelemelaka.
Nadefisa moto moko te eloko

mpe nadefa eloko ya moto moko te,
kasi bato nyonso balakelaka ngai kaka mabe.
11 Yawe alobaki :
« Solo, nakokangola yo mpo na bolamu na yo ;
solo, nakosala ete banguna na yo babondela yo
na tango ya pasi mpe ya minyoko.
12 Boni, moto akoki penza kobuka ebende ?
Ebende oyo ewuta penza na nor to ebende ya bronze ?
13 Nakosala ete babotola bino biloko
mpe bomengo na bino ;
bongo bakofuta bino yango te
mpo na masumu na bino nyonso
oyo bosalaki kati na mokili na bino mobimba.
14 Nakokomisa bino bawumbu ya banguna na bino
kati na mokili oyo botikala ata koyeba te,
pamba te kanda na Ngai ekopela lokola moto
oyo ekotumba bino. »
15 Oh Yawe, oyebi makambo nyonso,
kanisa ngai mpe batela ngai.
Zongisa mabe na mabe ya banyokoli na ngai.
Yo oyo osilikaka noki te, kosundola ngai te !
Tala ndenge nazali kondima koyoka soni
kino sik’oyo mpo na Kombo na Yo !
16 Tango kaka nayokaki maloba na Yo,
nayambaki yango na esengo ;
maloba yango esepelisaki ngai
mpe etondisaki motema na ngai na esengo ;
pamba te babengaka ngai na Kombo na Yo,
Yawe, Nzambe-Na-Nguya-Nyonso.
17 Natikala kovanda te kati na batioli
to mpe kosepela elongo na bango.
Natikalaki kaka ngai moko,
pamba te loboko na yo ezalaki likolo na ngai
mpe otondisaki ngai na kanda.
18 Mpo na nini pasi na ngai esilaka te
mpe pota na ngai ya monene esilaka te ?
Solo, namoni ete ozali mpo na ngai lokola etima ya lokuta,
lokola mayi oyo bakoki kotiela motema te.
19 Yango wana, tala liloba oyo Yawe alobi :
« Soki ozongi epai na Ngai,
nakondima yo liboso na Ngai mpo ete osalela Ngai ;
soki monoko na yo ezali kobimisa maloba ya tina,
kasi maloba ya pamba-pamba te,
okozala molobeli na Ngai.
Tika ete bato oyo balanda yo ;
kasi yo, kolanda bango te.
20 Nakokomisa yo lokola mir liboso ya bato oyo,
mir moko ya makasi penza, mir ya bronze ;

bakobundisa yo kasi bakolonga yo te,
pamba te nazali elongo na yo
mpo na kobikisa mpe kokangola yo, »
elobi Yawe.
21 « Nakobikisa yo na maboko ya bato mabe
mpe nakokangola yo na maboko ya bato
oyo banyokolaka yo. »
16
Jeremi atikali ye moko
1 Yawe alobaki na ngai : 2 « Okobala te mpe okotikala kobota bana mibali to bana
basi na esika oyo te. » 3 Pamba te, tala liloba oyo Yawe alobi na tina na bana mibali
mpe bana basi oyo bakobotama na mboka oyo, mpe na tina na basi oyo bazali
bamama na bango mpe mibali oyo bazali batata na bango : 4 « Bakokufa na kufa
ya somo, bakolela bango te mpe bakokunda bango te, kasi bakozala lokola matiti ya
kopola na mabele. Bakokufa na mopanga mpe na nzala makasi, bongo bibembe na
bango ekokoma bilei ya bandeke ya likolo mpe ya banyama ya zamba. »
5 Pamba te, tala liloba oyo Yawe alobi : « Kokota na ndako oyo ezali na matanga te,
kokende na matanga te mpe koyokela bato oyo bazali na matanga mawa te, pamba
te nalongoli kimia na Ngai, bolingo na Ngai mpe mawa na Ngai epai ya bato oyo, »
elobi Yawe, 6 « ezala mikolo to bana mike, bango nyonso bakosila kokufa kati na
mokili oyo. Bakokunda bango te mpe bakosalela bango matanga te, bongo moto
moko te akomikata banzoloko to kokokola suki ya moto mpo na bango. 7 Moto moko
te akopesa bilei mpo na kobondisa bato oyo bazali na matanga sima na kufa, mpe
moto moko te akopesa bango masanga mpo na kobondisa bango, ezala ata mpo na
kufa ya batata to ya bamama na bango.
8 Mpe kokota te na ndako oyo bazali kosala feti mpo na kovanda mpe komela,
9 pamba te tala liloba oyo Yawe, Mokonzi ya mampinga, Nzambe ya Isalaele, alobi :
Nakosilisa kati na esika oyo, na miso na bino mpe na tango na bino, makelele ya
esengo mpe makelele ya kosepela, mingongo ya babalani mpe ya babandami na
libala.
10 Tango okotatola maloba oyo nyonso na bato oyo, soki batuni yo : ‹ Mpo na nini
Yawe akateli biso etumbu ya pasi makasi boye ? Mabe nini tosalaki Ye ? Masumu
nini tosalaki liboso ya Yawe, Nzambe na biso ? › 11 Okoloba na bango : ‹ Ezali mpo
ete batata na bino basundolaki Ngai, › elobi Yawe, ‹ basalaki banzambe ya bapaya,
basalelaki yango mpe bafukamelaki yango. Batikaki Ngai mpe babatelaki Mobeko
na Ngai te. 12 Bongo bino, bozali mpe kotambola na ezaleli mabe koleka ata ezaleli
mabe ya batata na bino. Botala ndenge nini moko na moko kati na bino azali kolanda
makanisi mabe ya motema na ye, na esika ya kotosa Ngai. 13 Yango wana, nakobwaka
bino libanda ya mokili oyo mpe nakomema bino na mokili oyo, ezala bino to batata
na bino, botikala koyeba te ; mpe kuna, bokosalela banzambe ya bapaya, butu mpe
moyi ; pamba te nakoyokela bino mawa te. ›
14 Yango wana, na mikolo oyo ezali koya, » elobi Yawe, « bato bakotika koloba :
‹ Na Kombo na Yawe oyo abimisaki bana ya Isalaele na Ejipito ; › 15 kasi bakokoma
koloba : ‹ Na Kombo na Yawe oyo abimisaki bana ya Isalaele na mokili ya nor mpe na
mikili nyonso epai wapi abenganaki bango. › Nakozongisa bango na mokili na bango,
mokili oyo napesaki bakoko na bango.
16 Solo, nakotinda balobi mbisi ebele, » elobi Yawe, « mpe bakoboma mbisi ebele ;
bato ya bokila ebele mpe bakoboma banyama ebele na likolo ya bangomba nyonso
ya milayi mpe ya mikuse kino kati na madusu ya mabanga. 17 Nazali kotala malamu
banzela na bango nyonso ; moto moko te akoki kobombama na miso na Ngai, mpe
masumu na bango ekoki ata moke te kobombama na miso na Ngai. 18 Nakofutisa
bango mbala mibale lifuti ya mabe na bango mpe ya masumu na bango, pamba te
bakomisi mokili na Ngai mbindo na nzela ya bililingi mpe ya bikeko na bango oyo
ezanga bomoi, mpe batondisi libula na Ngai na banzambe na bango ya bikeko mpe
ya nkele. »
19 Oh Yawe, Makasi na ngai
mpe Ndako na ngai batonga makasi,
Ekimelo na ngai na tango ya pasi,
bato ya bikolo nyonso bakoya epai na Yo
wuta na basuka ya mokili mpe bakoloba :
« Batata na biso bazalaki kaka
na banzambe ya lokuta, banzambe ya pamba
oyo etikalaki kosalela bango bolamu ata moko te.
20 Boni, bato bakoki solo komisalela banzambe,
tango bango moko bazali banzambe te ?
21Yango wana, nakolakisa bango,
nakolakisa bango nguya mpe makasi na ngai ;
bongo bakoyeba penza
ete Kombo na Ngai ezali Yawe. »
17
1 « Masumu ya Yuda ezali lokola makomi
oyo bakoma na ekomeli ya ebende
oyo ezali na songe ya diama ;
bakoma yango na bitando ya mitema na bango
mpe na maseke ya bitumbelo na bango.
2 Ndenge bakanisaka bana na bango ya mibali,
ndenge wana mpe bakanisaka bitumbelo na bango
mpe makonzi ya Ashera, nzambe mwasi,
pembeni ya banzete ya mibesu
na likolo ya bangomba.
3 Oh ngomba na Ngai kati na mokili,
nakokaba lokola bomengo ya bitumba :
biloko na yo, bozwi na yo nyonso
mpe bisambelo na yo ya likolo ya bangomba
mpo na masumu oyo osalaki kati na mokili na yo.
4 Likolo ya mabe na yo,
okobungisa libula oyo napesaki yo,
nakokomisa yo mowumbu ya banguna na yo
kati na mokili oyo oyebi te ;
pamba te opelisi kanda na Ngai,
mpe ekopela mpo na libela. »
« Tika ete moto oyo atiaka elikya na moto,
oyo ayekamelaka eloko ya pete
mpe atalelaka Yawe te,
alakelama mabe !
6Akozala lokola mwa nzete ekawuka kati na esobe ;

akomona bolamu te tango ekoya,
akovanda na bisika ya kokawuka ya esobe,
na mokili ya mungwa epai wapi bato bazalaka te.
7 Kasi tika ete moto oyo atiaka elikya na Yawe
mpe atalelaka Ye apambolama !
8 Akozala lokola nzete oyo balona pembeni ya mayi,
oyo epanzaka misisa na yango kino na mayi :
ezalaka na somo ya moyi makasi te ;
makasa na yango ezalaka kaka mibesu tango nyonso.
Ezalaka na somo ya koya ya mobu ya bokawuki te
mpe ebotaka mbuma tango nyonso. »
9 Motema eleki biloko nyonso na lokuta
mpe ekoki kobika te ;
nani akoki koyeba yango ?
« Ngai Yawe,
10
nayebi motema mpe nasosolaka malamu
makanisi na yango,
mpo na kofuta moto na moto
kolanda etamboli mpe misala na ye. »
11Moto oyo azwaka bomengo na nzela ya sembo te
azali lokola ndeke oyo evandeli maki ya ndeke mosusu.
Boye, bomengo yango ekokima
na kati-kati ya bomoi na ye
mpe ekomonisa bozoba na ye
na suka ya bomoi na ye.
12 Kiti ya Bokonzi ya nkembo,
oyo enetolama wuta na ebandeli
ezali nde Esika na biso ya bule.
13 Oh Yawe, Elikya ya Isalaele,
bato nyonso oyo basundolaka Yo bakufaka soni,
bato oyo bapesaka yo mokongo bakufaka,
pamba te basundoli Yawe, Etima ya mayi na bomoi.
14 Oh Yawe, bikisa ngai mpe nakobika ;
Oh Yawe, kangola ngai mpe nakokangolama,
mpo ete nakumisaka nde Yo !
15 Tala, bato oyo bazali koloba na ngai :
« Wapi Liloba na Yawe ?
Tika ete ekokisama sik’oyo ! »
16 Nzokande, naboyaki te kozala mobateli bibwele
oyo alandaka nzela na Yo.
Oyebi malamu ete nazalaki na posa
ya komona mokolo ya pasi te.
Maloba oyo ebimaka na monoko na ngai
ebimaka nde liboso na Yo.
17 Kobangisa ngai te, pamba te ozali Ekimelo na ngai

na tango ya pasi !
18 Tika ete banyokoli na ngai bayokisama soni,
kasi batela ngai ete nayokisama soni te !
Tika ete bango balenga na somo,
kasi ngai nalenga na somo te.
Tindela bango mokolo ya pasi,
bebisa bango malamu mbala mibale.
Kobulisa mokolo ya Saba
Tala liloba oyo Yawe alobaki na ngai : « Kende kotelema na ekuke ya bato, na
19
ekuke oyo bakonzi ya Yuda bakotelaka mpe babimelaka. Kende mpe lisusu kotelema
na bikuke nyonso ya Yelusalemi. 20 Loba na bango : ‹ Oh bino bakonzi mpe bato
nyonso ya Yuda elongo na bino nyonso bavandi ya Yelusalemi, bino oyo bokotelaka
na bikuke oyo, boyoka Liloba na Yawe ! 21 Tala liloba oyo Yawe alobi : Bosala keba ete
moko te kati na bino amema mikumba na mokolo ya Saba to alekisa yango na bikuke
ya Yelusalemi ; 22 moko te kati na bino abimisa mokumba na ndako na ye to asala
mosala songolo na mokolo ya Saba. Kasi bozwa mokolo yango lokola mokolo ya bule
ndenge natindaki bakoko na bino. 23 Nzokande, baboyaki koyoka, bayeisaki mito na
bango makasi mpo na koboya kaka koyoka mpe kolanda mitindo na Ngai. 24 Kasi soki
penza boyoki Ngai, elobi Yawe, soki bomemi mikumba te, soki bolekisi te mikumba
na bikuke ya engumba oyo mpe soki bobulisi mokolo ya Saba, soki bosali ata mosala
moko te na mokolo wana ya Saba, 25 bakonzi oyo bavandaka na kiti ya bokonzi ya
Davidi bakokotela na bikuke ya engumba oyo elongo na bakalaka na bango ; bongo
bango elongo na bakalaka na bango bakoya na likolo ya bashar mpe mpunda elongo
na bato ya Yuda mpe bavandi ya Yelusalemi ; bongo, bato bakovanda libela na libela
na engumba oyo. 26 Bato bakowuta na bingumba ya Yuda mpe na mboka oyo ezali
pene ya Yelusalemi, na etuka ya Benjame mpe na ngambo ya weste ya bangomba
mikuse, na etuka ya bangomba mpe ya Negevi ; mpo na koya kobonza kati na Tempelo
ya Yawe bambeka ya kotumba, bambeka mosusu, makabo ya bambuma mpe malasi
ya ansa, mpo na kobonza makabo ya kozongisa matondi, kati na Tempelo ya Yawe.
27 Kasi soki botosi Ngai te mpe bobulisi te mokolo ya Saba, bongo bomemi mpe bolekisi
mikumba na bino na bikuke ya Yelusalemi na mokolo ya Saba, nakopelisa moto oyo
ekufaka te na bikuke ya Yelusalemi mpe ekozikisa bandako na yango nyonso oyo
batonga makasi. › »
18
Ndako ya mosali mbeki
Tala liloba oyo Yawe alobaki na Jeremi :
1
2 — Kende na ndako ya mosali mbeki mpe, kuna, nakoyebisa yo makambo.
3 Boye, nakendeki na ndako ya mosali mbeki mpe nakutaki ye azali kosala mosala
na ye. 4 Kasi mbeki oyo azalaki kosala na mabele oyo basalelaka bikeko ezalaki
kokangama ye na maboko. Bongo, mosali mbeki yango asalaki mbeki mosusu wuta
na mbeki oyo ebebaki, asalaki yango lisusu kitoko kolanda posa ya motema na ye.
5 Mpe kuna, Yawe alobaki na ngai :
6 — Oh bana ya Isalaele, nakoki kosala bino te ndenge mosali mbeki oyo azali
kosala, elobi Yawe ? Bana ya Isalaele, bozali te kati na maboko na Ngai lokola
mabele oyo basalelaka bikeko kati na maboko ya mosali mbeki ? 7 Soki nazwi
mokano ya kopikola, ya kokweyisa to ya kobebisa ekolo to mokili songolo, 8 bongo
ekolo to mokili oyo nakebisi etiki kosala mabe, nakobongola mokano oyo nasilaki
kozwa mpo na yango mpe nakolongola pasi oyo nakanaki kotindela yango. 9 To mpe
lisusu, soki nazwi mokano ya kotonga to ya kolona ekolo to mokili pakala, 10 bongo
ekolo to mokili yango ekomi kosala mabe na miso na Ngai mpe eboyi koyokela Ngai,
nakobongola mokano oyo nasilaki kozwa ya kosalela yango bolamu.
11 Yango wana, yebisa sik’oyo bato ya Yuda mpe bavandi ya Yelusalemi : « Tala
liloba oyo Yawe alobi : ‹ Tala, nasili kozwa mokano ya kotindela bino pasi, mpe
nazali na mabongisi ya kosala bino mabe. Boye, tika ete moko na moko kati na
bino atika nzela na ye ya mabe, abongola bizaleli mpe misala na ye. ›
12 Kasi bakozongisa : ‹ Ezali na tina te ! Tokokoba kaka kosala mabongisi ya
mitema na biso, mpe moko na moko kati na biso akokoba kaka kolanda baposa
mabe ya motema na ye. › »
Isalaele abosani Yawe
13Yango wana, tala liloba oyo Yawe alobi :
« Boluka koyeba kati na bikolo
soki nani asila koyoka makambo ya boye !
Isalaele, mboka kitoko, asali likambo ya mabe penza !
14 Boni, bosila komona mvula ya pembe ya Libani
kosila na bangomba na yango ?
Bosila komona mayi ya malili oyo ekitaka
na bangomba na yango kokawuka ?
15 Nzokande, bato na Ngai babosani Ngai,
bazali kotumba malasi ya ansa
mpo na banzambe ya bikeko oyo ezanga tina,
oyo ebetisaka bango mabaku na nzela
mpe epengwisaka bango na nzela ya kala,
bongo ememaka bango na banzela mosusu
oyo bafungola nanu te.
16 Mokili na bango ekotikala lisusu na bato te,
ekokoma eloko ya kotiola mpo na tango nyonso,
bongo bato nyonso oyo bakoleka wana
bakokamwa mpe bakoningisa mito na bango.
17 Nakopanza bango liboso ya banguna na bango
ndenge mopepe ya este esalaka.
Tango bakokoma na pasi,
nakopesa bango mokongo
mpe nakolakisa bango elongi na Ngai te. »
Likita mpo na kosala Jeremi mabe
18 Bazalaki koloba : « Boya ! Tika ete tosalela Jeremi likita mpo na kosala ye mabe,
pamba te ezala ndenge nini, Banganga-Nzambe bakosila te mpo na koteya Mobeko,
bato ya bwanya bakosila te mpo na kopesa toli, mpe basakoli bakosila te mpo na
kosakola Liloba na Yawe. Boya ! Tika ete toboma ye na nzela ya lolemo, mpe tolanda
te makambo oyo azali koloba ! »
19 Eh Yawe, yoka makambo oyo
bafundi na ngai bazali koloba !
20 Boni, bazongisaka solo mabe na malamu ?
Tala, batimoli libulu mpo na kokunda ngai !
Kanisa ndenge nini natelemaki liboso na Yo
mpo na koloba na tina na bolamu na bango,
mpo ete kanda na Yo ekende mosika na bango.
21 Mpo na yango, boma bana na bango na nzala,

kaba bango na mopanga !
Tika ete basi na bango bakufisa bana na bango
mpe bakoma basi bakufisa mibali !
Tika ete kufa ekomela mibali na bango,
mpe bilenge mibali na bango bakufa
na mopanga ya bitumba.
22 Tika ete kolela eyokana wuta na bandako na bango
tango okotindela bango banguna na pwasa,
pamba te batimoli libulu mpo ete bakanga ngai
mpe batie mitambo na makolo na ngai !
23 Kasi Yo, Yawe, oyebi mabongisi nyonso
oyo basali mpo na koboma ngai ;
kolimbisa mabe na bango te,
kolongola masumu na bango liboso na Yo te !
Tika ete balenga liboso na Yo !
Pesa bango etumbu na mokolo ya kanda na Yo.
19
Mbeki oyo ebukana
— Kende kosomba mbeki epai ya mosali mbeki. Kende nzela moko na bakambi
ya bato mpe bakambi ya Banganga-Nzambe ; 2 bimela na nzela ya Lubwaku ya
Beni-Inomi, na liboso ya ekuke ya ndako epai wapi basalaka mbeki ; mpe kuna,
okosakola maloba oyo nakoyebisa yo. 3 Loba : « Bino bakonzi ya Yuda mpe
bavandi ya Yelusalemi, boyoka Liloba na Yawe ! Tala liloba oyo Yawe, Mokonzi ya
mampinga, Nzambe ya Isalaele, alobi : Boyoka ! Nakoyeisa pasi makasi na esika
oyo ; mpe moto nyonso oyo akoyoka sango na yango, akozala na somo. 4 Lokola bato
oyo basundoli Ngai mpe bakomisi esika oyo esika ya banzambe ya bapaya, lokola
bakomi kotumba mbeka na esika oyo mpo na banzambe oyo ; ezala bango, batata
na bango to bakonzi ya Yuda, batikalaki koyeba te, batondisi esika oyo na makila
ya bato oyo basali mabe ata moko te, 5 batongi bisambelo ya likolo ya bangomba
mpo na Bala, mpo na kotumba bana na bango na moto lokola mbeka ya kotumba
epai ya Bala ; nzokande Ngai natikala kotinda bango likambo ya boye te to mpe
likambo ya boye etikala ata komata na makanisi na Ngai te ; 6 yango wana, na
mikolo ekoya, elobi Yawe, bakobenga lisusu te esika oyo : ‹ Tofeti to Lubwaku ya
Beni-Inomi, › kasi bakokoma kobenga yango : ‹ Lubwaku oyo babomelaka bato. ›
7 Kaka na esika oyo, nakobebisa mabongisi ya Yuda mpe ya Yelusalemi ; nakosala
ete bakweya na mopanga ya banguna na bango mpe na maboko ya bato oyo bazali
na posa ya kosala bango mabe. Nakokomisa bibembe na bango bilei ya bandeke
ya likolo mpe ya banyama ya zamba. 8 Nakobebisa engumba oyo mpe nakokomisa
yango eloko ya kotiola. Bato nyonso oyo bakolekela awa bakokamwa mpe bakoyoka
somo wana bakomona kobeba na yango nyonso. 9 Nakoleisa bango misuni ya bana
na bango ya basi mpe ya mibali, bakoliana bango na bango tango bato oyo bazali
na posa ya kosala bango mabe bakozingela bango.
10 Boye, buka mbeki na miso ya bato oyo bozali kokende na bango nzela moko
11 mpe loba na bango : ‹ Tala liloba oyo Yawe, Mokonzi ya mampinga, alobi :
Nakobebisa ekolo mpe engumba oyo, kaka ndenge bapanzaka mbeki oyo mosali
mbeki asali, mpe bakokoka lisusu kobongisa yango te. Bakokunda bibembe na
Tofeti kino esika ya kokunda ekotikala lisusu te. 12 Yango ezali makambo oyo
nakosala na esika oyo mpe epai ya bavandi ya esika oyo, elobi Yawe, nakokomisa
engumba oyo lokola Tofeti. 13 Bandako ya Yelusalemi mpe bandako ya bakonzi
ya Yuda ekokoma mbindo lokola esika oyo na kombo Tofeti, bandako nyonso
oyo, na likolo ya manzanza na yango, bazalaki kotumba malasi ya ansa mpo na
mampinga nyonso ya likolo mpe bazalaki kobonza makabo ya masanga ya vino
mpo na banzambe mosusu. › »
Jeremi azongaki wuta na Tofeti epai wapi Yawe atindaki ye mpo na kosakola,
14
atelemaki na lopango ya Tempelo ya Yawe mpe alobaki na bato nyonso :
15 — Tala liloba oyo Yawe, Mokonzi ya mampinga, Nzambe ya Isalaele, alobi :
« Boyoka ! Nakoyeisa na engumba oyo mpe na mboka oyo ezali zingazinga na
yango pasi nyonso oyo nasakolaki na tina na yango, pamba te batosaki Ngai te mpe
bayokaki maloba na ngai te. »
20
Jeremi na boloko
1Nganga-Nzambe Pashuri, mwana mobali ya Imeri, mokonzi ya Tempelo ya
Yawe, ayokaki ndenge Jeremi azalaki kosakola. 2 Nganga-Nzambe Pashuri abetisaki
Mosakoli Jeremi fimbu mpe akangisaki ye na likonzi oyo ezalaki na ekuke ya likolo
ya Benjame, ekuke oyo ememaka na Tempelo ya Yawe. 3 Mokolo oyo elandaki, tango
Pashuri alongolaki ye na likonzi, Jeremi alobaki na ye :
— Yawe akobenga yo lisusu Pashuri te, kasi Magori-Misabibe*. 4 Pamba te, tala
liloba oyo Yawe alobi : « Nakotindela yo mpe balingami na yo nyonso makambo
ya somo ; okomona na miso na yo ndenge nini bakokweya na mopanga liboso ya
banguna na bango. Nakokaba Yuda nyonso na maboko ya mokonzi ya Babiloni
oyo akomema bango na bowumbu, na Babiloni, to akoboma bango na mopanga.
5 Nakokaba bozwi nyonso ya engumba oyo na maboko ya banguna na bango :
biloko nyonso ya engumba, biloko ya talo mpe bomengo nyonso ya mokonzi ya
Yuda ; bakokamata yango mpe bakomema yango na mokili ya Babiloni. 6 Mpo
na yo Pashuri mpe bavandi nyonso ya ndako na yo, bokokende na bowumbu na
mokili ya Babiloni. Bokokufa mpe bakokunda bino kuna, ezala yo to balingami na
yo nyonso oyo bosakolaki makambo ya lokuta epai na bango. »
Kolela ya Jeremi
7 Eh Yawe, okosaki-kosaki ngai,
mpe nakosamaki penza ;
olekaki ngai na makasi mpe olongaki ngai.
Bazali kotiola ngai mikolo nyonso,
bato nyonso bazali kaka koseka ngai.
8 Na tango nyonso oyo nalobaka,
nagangaka makasi mpo na kosakola
kaka mobulu mpe kobebisama.
Mokolo na mokolo,
Liloba na Yawe ememelaka ngai
kofingama mpe pamela ya mabe.
9 Kasi soki nalobi : « Nakotanga lisusu Kombo na Ye te, »
Liloba na Ye kati na motema na ngai
ekomaka lokola moto oyo ezali kopela
kino na mikuwa na ngai ;
* 20:3 Magori-Misabibe elingi koloba : somo na bangambo nyonso.
nalongaka te kokanga yango,

nakokaka te !
10Nazali koyoka bato ebele koloba na se se se :
« Botala ! Somo na bangambo nyonso !
Bofunda ye ! Tofunda ye ! »
Baninga na ngai nyonso bazali kozela kokweya na ngai,
bazali koloba : « Tango mosusu akokosama,
tokokanga ye kaka mpe tokozongisela ye mabe ! »
11 Kasi Yawe azali elongo na ngai
lokola Elombe ya bitumba ;
boye, banyokoli na ngai bakokweya
mpe mikano na bango ekokokisama te ;
bakotikala na soni mpe bakolonga te,
bakobosana ata mokolo moko te soni na bango.
12 Eh Yawe, Mokonzi ya mampinga,
Yo oyo omonaka mitema ya bayengebene
mpe oyebaka malamu makanisi ya mitema ya bato,
tika ete namona Yo kozongisela bango mabe,
pamba te napesi likambo na ngai na maboko na Yo !
13 Boyembela Yawe ! Bokumisa Yawe !
Pamba te abikisaka bomoi ya mobola
na maboko ya bato mabe.
14 Tika ete mokolo ya mbotama na ngai elakelama mabe !
Tika ete mokolo oyo mama na ngai abotaki ngai
epambolama te !
15 Tika ete alakelama mabe,
moto oyo amemelaki tata na ngai sango
oyo esepelisaki motema na ye :
« Baboteli yo mwana, mwana mobali ! »
16 Tika ete moto yango akoma lokola bingumba
oyo Yawe abuki na mawa te !
Tika ete ayoka bileli na tongo
mpe makelele ya bitumba na midi.
17 Mpo na nini Nzambe abomaki ngai te
kati na libumu ya mama na ngai,
oyo alingaki kozala kunda na ngai,
mpe libumu na ye elingaki kobomba ngai libela na libela ?
18 Mpo na nini penza nabimaki
na libumu ya mama na ngai ?
Ezali kaka mpo na komona pasi mpe mikakatano,
mpe kosukisa bomoi na ngai na soni ?
21
Eyano epai ya mokonzi Sedesiasi
1 Tala liloba oyo Yawe alobaki na nzela ya Jeremi tango mokonzi Sedesiasi atindelaki
ye Pashuri, mwana mobali ya Malikiya, mpe Nganga-Nzambe Sofoni, mwana mobali
ya Maaseya, mpo na koloba na ye : 2 « Tuna Yawe sik’oyo mpo na biso, pamba
te Nabukodonozori, mokonzi ya Babiloni, azali kobundisa biso ; tango mosusu
Yawe akosala bikamwa mpo na biso ndenge asalaki na tango ya kala, mpo ete
Nabukodonozori atika biso. »
3 Kasi Jeremi azongiselaki bango : « Boloba na Sedesiasi : 4 ‹ Tala liloba oyo Yawe,
Nzambe ya Isalaele, alobi : Nakomi pene ya kosala ete bibundeli oyo ezali kati na
maboko na bino, oyo bozali kosalela mpo na kobundisa mokonzi ya Babiloni mpe
bato ya Chalide oyo bazingeli bino na libanda ya engumba, ebalukela bino ; mpe
nakosangisa bango kati na engumba oyo. 5 Mpe Ngai moko, nakosembola loboko na
Ngai mpo na kobundisa bino na nguya, na kanda, na kosilika mpe na kotomboka
makasi. 6 Nakobebisa nyonso oyo ezali kati na engumba oyo : bato mpe banyama ;
mpe bakokufa na bokono oyo ebomaka. 7 Sima na yango, elobi Yawe, nakokaba
na maboko ya Nabukodonozori, mokonzi ya Babiloni, mpe na maboko ya banguna
na bango oyo bazali na posa ya kosala bango mabe : Sedesiasi, mokonzi ya Yuda,
bakalaka na ye mpe bavandi ya engumba oyo, ba-oyo bakobika na bokono oyo
ebomaka, na mopanga mpe na nzala makasi. Nabukodonozori akoboma bango na
mopanga, akokangela bango motema mpe akoyokela bango mawa te. ›
8 Mpe lisusu, loba na bato : ‹ Tala liloba oyo Yawe alobi : Botala, nasili kotia liboso
na bino nzela ya bomoi mpe nzela ya kufa. 9 Moto nyonso oyo akotikala kati na
engumba oyo akokufa na mopanga, na nzala makasi mpe na bokono oyo ebomaka.
Kasi moto oyo akobima mpe akokende komipesa na maboko ya bato ya Babiloni oyo
bazingeli bino, akobikisa bomoi na ye mpe akokufa te. 10 Nazwaki mokano ya kosala
engumba oyo mabe, kasi bolamu te, elobi Yawe ; nakokaba yango na maboko ya
mokonzi ya Babiloni, oyo akobebisa yango na moto. ›
11 Loba na libota ya mokonzi ya Yuda :
‹ Boyoka Liloba na Yawe !
12 Oh libota ya Davidi, tala liloba oyo Yawe alobi :
Kataka makambo na bosembo na tongo nyonso,
bikisa monyokolami na maboko ya monyokoli ;
soki te, likolo ya mabe oyo basalaki Ngai,
kanda na Ngai ekopela mpe ekotumba lokola moto ;
mpe ekozala na moto ata moko te mpo na koboma yango.
13 Oh Yelusalemi, yo oyo ovandaka na lubwaku,
na mabanga ya etando ya likolo ya ngomba,
nazali kosepela na yo te, elobi Yawe,
yo oyo olobaka : ‘ Nani azali na makoki ya kobundisa biso ?
Nani azali na makoki ya kokota na ekimelo na biso ? ’
14 Nakopesa yo etumbu kolanda misala na yo,
elobi Yawe,
nakopelisa moto na zamba na yo,
mpe ekotumba nyonso oyo ezali zingazinga na yo. › »
22
Kosambisama ya bakonzi ya mabe
Tala liloba oyo Yawe alobi na Jeremi : « Kende na ndako ya mokonzi ya Yuda
1
mpe tatola maloba oyo : 2 ‹ Mokonzi ya Yuda, yo oyo ovandi na kiti ya bokonzi ya
Davidi, yoka Liloba na Yawe ! Yo, bakalaka na yo mpe bato na yo : bino nyonso oyo
bolekelaka na nzela ya bikuke oyo, 3 tala liloba oyo Yawe alobi : Bosalela bosembo
mpe bosolo ; bokangola wuta na maboko ya monyokoli moto oyo bazali konyokola !
Bonyokola te bapaya, bana bitike mpe basi bakufisa mibali ; bosala mpe bango mabe
te. Bosopa te na esika oyo, makila ya bato oyo bayebi likambo te. 4 Pamba te soki
bosaleli na bokebi mibeko oyo, bakonzi oyo bakovanda na kiti ya bokonzi ya Davidi
bakolekela na bikuke ya ndako oyo, na likolo ya bashar mpe ya mpunda, elongo na
bakalaka mpe bato na bango. 5 Kasi soki botosi mibeko oyo te, › elobi Yawe, ‹ nalapi
ndayi na Kombo na Ngai ete ndako oyo ekobebisama. › »
6 Pamba te, tala liloba oyo Yawe alobi na tina na ndako ya mokonzi ya Yuda :
« Ata soki ozali lokola Galadi na miso na Ngai,
lokola songe ya ngomba ya Libani ;
solo, nakokomisa yo lokola esobe,
lokola engumba oyo bato bavandaka te.
7 Nakotinda bato ete baya kobebisa yo,
moto na moto na bibundeli na ye ;
bongo bakokata banzete na yo ya sedele oyo ya kitoko
mpe bakobwaka yango na moto.
8 Bato bakowuta na bikolo ya ndenge na ndenge bakolekela na engumba oyo mpe
bakotunana : ‹ Mpo na nini Yawe asali makambo ya boye na engumba monene
oyo ? ›
9 Mpe eyano ekozala : ‹ Ezali mpo ete babebisi boyokani oyo basalaki elongo na
Yawe, Nzambe na bango, bafukamelaki mpe basalelaki banzambe ya bapaya. › »
Na tina na Shalumi, mokitani ya Joziasi
10 Bolela te mpo na kufa ya mokonzi
to bosala matanga te mpo na kufa na ye !
Bolela, bolela nde makasi mpo na ye oyo akei na bowumbu,
mpo ete akozonga lisusu te
mpe akomona lisusu te mboka epai babota ye.
11 Tala liloba oyo Yawe alobi mpo na Shalumi, mwana mobali ya Joziasi, mokonzi ya
Yuda, oyo akitanaki na Joziasi, tata na ye, lokola mokonzi ya Yuda, kasi atikaki mboka
na ye : « Akozonga lisusu te. 12 Akokufa na esika oyo bakomema ye na bowumbu,
akomona lisusu mokili oyo te. »
Na tina na Yeoyakimi
13 « Mawa na moto oyo atongaka ndako na ye
na nzela ya bosembo te,
mpe bashambre na ye ya etaje,
na nzela ya lokuta ;
oyo asalisaka bandeko na ye mosala ya pamba
mpe afutaka bango eloko te ;
14 oyo alobaka : ‹ Nakotongisa ndako monene
oyo ekozala na bashambre minene, na etaje ! ›
Boye atiaka yango maninisa minene,
mabaya ya sedele na bamir na yango ya kati
mpe akopakolaka yango langi ya motane.
15 Okanisi ete kotondisa ndako na mabaya ya sedele
nde ekolendisa bokonzi na yo ?
Tata na yo azangaki bilei mpe masanga te,
kasi atambolaki na bosembo mpe na boyengebene ;
boye alongaki na makambo nyonso.
16 Alongisaki babola mpe bato bakelela,
mpe alongaki na makambo nyonso.

Boni, yango te koyeba Ngai, »
elobi Yawe ?
17 « Kasi yo, miso mpe motema na yo elukaka kaka
bomengo mpo na bolamu na yo moko kaka,
na nzela ya kosopa makila ya bato oyo bayebi likambo te,
na nzela ya konyokola bato
mpe na nzela ya kobotola bango biloko. »
18 Yango wana, tala liloba oyo Yawe alobi mpo na Yeoyakimi, mwana mobali ya Joziasi,
mokonzi ya Yuda :
« Bakosalela ye matanga te na koloba :
‹ Mawa, ndeko na ngai ya mobali !
Mawa, ndeko na ngai ya mwasi ! ›
Bakosalela ye matanga te na koloba :
‹ Mawa, nkolo na ngai !
Mawa, mokonzi na ngai ! ›
19 Bakokunda ye ndenge bakundaka ane,
bakobenda ye mpe bakobwaka ye
libanda ya bikuke ya Yelusalemi. »
Na tina na Yelusalemi
20 « Mata na Libani mpe ganga makasi !
Tika ete mongongo na yo eyokana kino na Bashani !
Ganga wuta na Abarimi,
pamba te baninga na yo nyonso basili kokufa !
21 Nakebisaki yo tango ozalaki na kimia
kasi olobaki : ‹ Nakoyoka te ! ›
Ezaleli na yo ezalaka kaka boye wuta bolenge na yo,
otosaka na yo Ngai te !
22 Mopepe ekomema bakambi na yo nyonso
mpe baninga na yo bakokende na bowumbu.
Okoyoka soni mpe okosambwa
likolo ya mabe na yo nyonso.
23 Yo oyo ovandaka na Libani,
yo oyo otongaki zala na yo kati na bandako ya sedele,
yeba ete okolela tango pasi ekokomela yo,
pasi oyo ekokani na pasi ya mwasi
oyo azali na pasi ya kobota !
Na tina na Konia, mwana mobali ya Yeoyakini
Na Kombo na Ngai, » elobi Yawe, « ata soki yo Konia, mwana mobali ya
24
Yeoyakimi, mokonzi ya Yuda, ozalaki lokola lopete na mosapi ya loboko na Ngai
ya mobali, nakolongola yo kaka. 25 Nakokaba yo na maboko ya bato oyo bazali na
posa ya koboma yo, mpe na maboko ya bato oyo obangaka, epai ya Nabukodonozori,
mokonzi ya Babiloni, elongo na bato ya Babiloni. 26 Nakobengana yo elongo na
mama oyo abota yo na mokili mosusu epai wapi moko te kati na bino abotama, mpe
ekozala kuna nde bino mibale bokokufa. 27 Bokotikala kozonga lisusu te na mokili
oyo bozalaka na posa makasi ya kozonga. »
28 Boni, moto oyo, Konia, azali te mbeki ya kopasuka
oyo etiolama to eloko oyo ezanga tina ?
Mpo na nini babengana ye elongo na bana na ye
mpe babwaka bango na mokili oyo bayebi te ?
29 Oh mokili na ngai, mokili na ngai, mokili na ngai !

Yoka Liloba na Yawe !
« Koma kombo ya moto oyo
lokola moto oyo abota te,
lokola moto oyo akolonga te na bomoi na ye,
pamba te moko te kati na bana na ye akolonga,
moko te akovanda lisusu na kiti ya bokonzi ya Davidi
to akozala lisusu mokonzi ya Yuda. »
23
Babateli mabe mpe Mobateli Malamu
« Mawa na babateli bibwele oyo bazali koboma mpe kobungisa bibwele na
1
Ngai, » elobi Yawe. 2 Yango wana, tala liloba oyo Yawe, Nzambe ya Isalaele, alobi
na tina na babateli bibwele oyo bazali kobatela bato na Ngai : « Lokola bosili
kopanza bibwele na Ngai, bobungisi bango nzela mpe bobateli bango malamu te,
nakopesa bino etumbu mpo na mabe oyo bosili kosala, » elobi Yawe, 3 « Ngai moko
nakosangisa ndambo ya bibwele na Ngai, oyo batikali wuta na bikolo nyonso epai
wapi nabenganelaki bango ; mpe nakozongisa bango na lopango na bango, esika oyo
bakobotana mpe bakokoma ebele. 4 Nakopesa bango na maboko ya babateli mosusu
ya bibwele mpo ete babatela bango malamu. Boye, bakobanga lisusu te, bakozala
lisusu na somo te mpe moko te kati na bango akozanga lisusu, » elobi Yawe.
5 « Na mikolo oyo ekoya, » elobi Yawe,
« nakobimisa Moto ya nzete mpo na Davidi,
mokonzi oyo akokamba na bwanya,
oyo akosala kolanda bosembo mpe bosolo.
6 Na eleko ya mokonzi wana, mokili ya Yuda ekobikisama,
mpe mokili ya Isalaele ekozala na kimia.
Tala kombo oyo bakobengela ye :
Yawe azali Bosembo na biso.
7 Na mikolo ekoya, » elobi Yawe, « bato bakoloba lisusu te : ‹ Na Kombo na Yawe
oyo abimisaki bana ya Isalaele na Ejipito ; › 8 kasi bakoloba : ‹ Na Kombo na Yawe
oyo abimisaki bakitani ya Isalaele na mokili ya nor mpe na bikolo nyonso epai wapi
abenganaki bango. › Bongo, bakovanda na mokili na bango moko. »
Basakoli ya lokuta
Na tina na basakoli :
9
Motema na ngai ebukani kati na ngai,
mikuwa na ngai nyonso ezali kolenga.
Nakomi lokola moto oyo alangwe masanga,
lokola moto oyo masanga ya vino ebeti ye,
likolo na Yawe mpe maloba na Ye ya bule.
10 Pamba te mokili etondi na kindumba,
mokili ekomi na matanga.
Likolo ya bilakeli mabe,
matiti oyo bibwele eliaka na esobe ekawuki,
basakoli bakomi kolanda nzela mabe
mpe bakomi na molende ya kosala
kaka makambo oyo esengeli te.
11 « Basakoli mpe Banganga-Nzambe, basundoli Nzambe ;
ezala kati na Tempelo na Ngai,

nazali komona misala na bango ya mabe, »
elobi Yawe.
12 « Yango wana, nzela na bango ekokoma
moselu mpe molili ;
bakobengana bango kino na mboka ya molili
mpe kuna bakokweya.
Nakotindela bango pasi,
tango oyo nakopesa bango etumbu, »
elobi Yawe.
13 « Namoni makambo ya nkele
kati na basakoli ya Samari :
bazali kosakola na kombo ya nzambe Bala
mpe bazali kobungisa Isalaele, bato na Ngai, nzela.
14 Namoni lisusu makambo ya nkele
kati na basakoli ya Yelusalemi :
bazali kosala kindumba mpe kowumela na lokuta,
bazali kolendisa bato oyo basalaka mabe
mpo ete batika te misala na bango ya mabe.
Bango nyonso bazali liboso na Ngai lokola Sodome,
bato ya Yelusalemi bazali lokola bato ya Gomore. »
15 Yango wana, tala liloba oyo Yawe, Mokonzi ya mampinga, alobi na tina na
basakoli :
« Nakoleisa bango bilei ya bololo
mpe nakomelisa bango mayi ya ngenge,
pamba te ezali na nzela ya basakoli ya Yelusalemi
nde bato ya mokili mobimba bobosani Nzambe. »
« Boyoka te makambo oyo basakoli
bazali kosakola epai na bino !
17 Bazali koloba na bato oyo batiolaka Ngai :
‹ Yawe alobi : Bokozala malamu ! ›
Mpe na bato oyo balandaka
makanisi mabe ya mitema na bango :
‹ Mabe moko te ekokomela bino ! ›
18 Kasi nani kati na basakoli wana akotaki na mayangani ya Yawe mpo ete amona to
mpe ayoka Liloba na Yawe ? Nani apesaki litoyi mpo na koyoka liloba na Ye ?
19 Tala, mopepe makasi ya Yawe etomboki !
Kanda na Ye epeli lokola moto,
bakake ezali konguluma mpe kokweyela bato mabe.
20 Kanda ya Yawe ekokita te
kino ekokokisa malamu-malamu penza
mabongisi ya motema na Ye !
Bokozwa mayele ya kososola yango malamu
na mikolo oyo ekoya.
21Natindaki basakoli wana te,
kasi tala ndenge bapoti mbangu mpo na kokende ;
nalobaki na bango likambo moko te,
kasi tala bango wana bazali kosakola !
Soki solo bazalaki na mayangani na Ngai,

22
balingaki nde koloba maloba na Ngai epai ya bato na Ngai,
mpe bato na Ngai balingaki kotika
banzela mpe misala na bango ya mabe !
23 Boni, bokanisi ete Ngai Nzambe namonaka kaka pene,

kasi namonaka mosika te ? »
elobi Yawe.
24 « Boni, moto akoki solo kobombama na esika ya nkuku,
bongo Ngai nazanga komona ye ? »
elobi Yawe.
« Boni, natondisa likolo mpe mabele te ? »
elobi Yawe.
25 « Nayoki makambo oyo basakoli ya lokuta bazali kosakola na Kombo na Ngai ;
bazali koloba : ‹ Tala, naloti ndoto ! Naloti ndoto ! › 26 Kino tango nini penza basakoli
oyo bakokoba kosakola makambo ya lokuta, makanisi ya pamba ya mitema na
bango ? 27 Bakanisi ete bakoki kosala ete bato na Ngai babosana Kombo na Ngai na
nzela ya ndoto oyo bazali koloba bango na bango, ndenge batata na bango babosanaki
Kombo na Ngai mpo na kosalela nzambe Bala ? 28 Tika ete mosakoli oyo aloti ndoto
aloba yango, mpe tika ete moto oyo azali na liloba na Ngai aloba liloba na Ngai
kolanda solo, ndenge yango ezali. Mpo na nini kosangisa matiti ya kokawuka na
ble ? » elobi Yawe ; 29 « boni, maloba na Ngai ezali lokola moto te ? To lokola marto
te oyo ebukaka mabanga biteni-biteni ? » elobi Yawe.
30 « Yango wana, nakotelemela basakoli oyo bawelaka bango na bango mal-
oba na Ngai, » elobi Yawe ; 31 « solo, nakotelemela basakoli oyo bafungolaka
minoko na bango mpo na kokomisa maloba na bango maloba na Ngai, » elobi
Yawe, 32 « nakotelemela basakoli oyo basakolaka bandoto ya lokuta, » elobi Yawe,
« basakoli oyo bapengwisaka bato na Ngai na nzela ya maloba na bango ya lokuta
tango balobaka bandoto yango ya lokuta ; nzokande Ngai natindaki bango te mpe
napesaki bango ndingisa te ; ezali na tina ata moko te mpo na bato na Ngai, » elobi
Yawe.
Masakoli ya lokuta mpe basakoli ya lokuta

« Soki moko kati na bato oyo to mosakoli to Nganga-Nzambe atuni yo : ‹ Yawe
33
alobi nini ? ›
Loba na ye : ‹ Yawe alobi nini ? Nakosundola bino, elobi Yawe. ›
34 Soki mosakoli to Nganga-Nzambe to moto mosusu alobi : ‹ Tala liloba oyo Yawe
alobi, › nakopesa ye elongo na libota na ye etumbu. 35 Nzokande, tala maloba oyo
moko na moko kati na bino asengeli koyebisa moninga to ndeko na ye : ‹ Eyano nini
Yawe apesi ? Yawe alobi nini ? › 36 Kasi bosengeli lisusu te koloba : ‹ Tala liloba oyo
Yawe alobi, › noki te liloba yango ekokoma etumbu mpo na moto oyo alobi yango,
pamba te bobongoli maloba na Nzambe na bomoi, Yawe, Mokonzi ya mampinga,
Nzambe na biso ! 37 Tala maloba oyo osengeli koloba na mosakoli wana : ‹ Eyano
nini Yawe apesi yo ? › to ‹ Yawe alobi nini ? › 38 Nzokande, soki bolobi lisusu : ‹ Tala
liloba oyo Yawe alobi, › wana tala liloba oyo Yawe alobi : Lokola bosalelaka maloba
oyo : ‹ Tala liloba oyo Yawe alobi, › ata tango Ngai nayebisaki bino : ‹ Boloba te : Tala
liloba oyo Yawe alobi ! › 39 mpo na yango, nakobosana bino solo mpe nakobengana
bino mosika ya elongi na Ngai, bino elongo na engumba oyo napesaki na bino mpe
na batata na bino ; 40 nakoyokisa bino soni ya libela, soni oyo bokotikala kobosana
te. »
24
Bitunga mibale ya mbuma ya figi
1 Sima na Nabukodonozori, mokonzi ya Babiloni, komema na bowumbu, longwa
na Yelusalemi kino na Babiloni : Yekonia, mwana mobali ya Yeoyakimi, mokonzi
ya Yuda, bakalaka ya Yuda, bato ya misala ya maboko mpe bato oyo balambaka
bibende na moto ; Yawe alakisaki ngai bitunga mibale ya bambuma ya figi oyo batiaki
liboso ya Tempelo ya Yawe. 2 Kitunga moko ezalaki na bambuma kitoko ya figi lokola
bambuma oyo etelaka liboso ; mpe kitunga mosusu ezalaki na bambuma ekawuka
oyo bakoki kolia te.
3 Yawe atunaki ngai :
— Jeremi, ozali komona nini ?
Nazongisaki :
— Nazali komona bambuma ya figi : bambuma oyo ya kitoko ezali elengi, kasi
oyo ekawuka ezali mabe mpe moto moko te akoki kolia yango.
4 Bongo Yawe alobaki na ngai :
5 — Tala liloba oyo Yawe, Nzambe ya Isalaele, alobi : « Ndenge bambuma kitoko
oyo ya figi ezali, ndenge wana mpe nazali komona bato ya Yuda oyo natindaki na
bowumbu, longwa na esika oyo kino na Babiloni. 6 Miso na Ngai ekozala likolo
na bango mpo na kosalela bango bolamu, mpe nakozongisa bango kati na mokili
oyo. Nakobongisa bango lisusu, kasi nakobebisa bango lisusu te ; nakolona bango
lokola nzete, nakopikola bango lisusu te. 7 Nakopesa bango motema oyo ekoyeba
Ngai, mpo ete basosola ete nazali Yawe. Bakozala bato na Ngai, mpe Ngai nakozala
Nzambe na bango, pamba te bakozongela Ngai na motema na bango mobimba.
8 Kasi ndenge bambuma ya figi oyo ekawuka ezali mabe mpe bakoki kolia
yango te, » elobi Yawe, « ndenge wana mpe nakosala Sedesiasi, mokonzi ya Yuda,
bakalaka na ye mpe batikali ya Yelusalemi, ezala ba-oyo batikali na mboka mpe ba-
oyo bazali na Ejipito : 9 nakokomisa bango eloko ya koyoka somo mpe ya koyokela
pasi, na miso ya bikolo nyonso ya mabele ; eloko ya kotiola, eloko ya kosakanela,
eloko ya maseki, eloko ya lisuma, kati na bisika nyonso epai wapi nakobengana
bango. 10 Nakotindela bango mopanga, nzala makasi mpe bokono oyo ebomaka,
kino tango ekosilisa koboma bango na mokili oyo napesaki bango elongo na batata
na bango. »
25
Mibu tuku sambo ya bowumbu
1Tala liloba oyo Yawe alobaki na nzela ya Jeremi na tina na bato nyonso ya Yuda,
tango Yeoyakimi, mwana mobali ya Joziasi, mokonzi ya Yuda, akokisaki mibu minei
na bokonzi, mpe Nabukodonozori, mokonzi ya Babiloni, akokisaki mobu moko na
bokonzi. 2 Mosakoli Jeremi alobaki na bato nyonso ya Yuda mpe na bavandi nyonso
ya Yelusalemi :
3 « Wuta tango Joziasi, mwana mobali ya Amoni, mokonzi ya Yuda, akokisaki
mibu zomi na misato na bokonzi kino na mokolo ya lelo, ekokisi mibu tuku mibale
na misato oyo nayebisaka bino tango na tango liloba oyo Yawe azalaki koloba na
ngai, kasi boyokaki ngai te. 4 Mpe atako Yawe azalaki kotindela bino tango na
tango basakoli, basali na Ye, kasi bosalaki kaka keba te mpo na koyoka liloba na
Ye. 5 Bazalaki koloba na bino : ‹ Tika ete moko na moko kati na bino abongola
motema, atika nzela mpe misala na ye ya mabe ; pamba te ezali na nzela wana nde
bokoki kowumela na mokili oyo Yawe apesaki bino mpe batata na bino, wuta kala,
mpo na libela. 6 Bolanda banzambe mosusu te, bosalela mpe bofukamela yango te ;
bopelisa kanda na Ngai te na nzela ya banzambe ya bikeko oyo maboko na bino

esali, mpe Ngai nakomonisa bino pasi te. 7 Kasi boyokaki Ngai te, › elobi Yawe,
‹ botumbolaki Ngai kutu na nzela ya banzambe ya bikeko, oyo maboko na bino
esalaki, mpe bomibendelaki bino moko pasi. › »
8 Yango wana, tala liloba oyo Yawe, Mokonzi ya mampinga, alobi : « Lokola
boyokaki maloba na Ngai te, 9 nakobengisa bato nyonso ya bikolo ya nor mpe
mosali na Ngai, Nabukodonozori, mokonzi ya Babiloni, » elobi Yawe, « nakosala
ete babundisa mokili oyo, bavandi na yango mpe bikolo nyonso ya zingazinga.
Nakobebisa bango penza mpe nakokomisa bango eloko ya somo mpe ya kotiola ;
boye bakotikala seko na seko libebi. 10 Nakolongola kati na bango pole ya mwinda,
banzembo ya esengo mpe kosepela, makelele ya bisengo ya libala ya sika mpe ya
libanga oyo banikelaka ble. 11 Mokili oyo mobimba ekobebisama mpe ekotikala lisusu
na bato te ; mpe bikolo oyo ekosalela mokonzi ya Babiloni mibu tuku sambo. 12 Kasi
soki mibu tuku sambo ekoki, nakopesa mokonzi ya Babiloni elongo na ekolo na ye
mpe mokili ya bato ya Babiloni etumbu mpo na mabe oyo basalaki, » elobi Yawe,
« mpe nakobebisa yango mpo na libela. 13 Nakokokisa kati na mokili yango maloba
nyonso oyo nalobaki mpo na kotelemela yango, maloba nyonso oyo ekomama kati na
buku oyo, maloba oyo Jeremi asakolaki mpo na kotelemela bikolo nyonso. 14 Bango,
bato ya Babiloni, bakokoma mpe bawumbu ya bikolo ebele mpe ya bakonzi ya nguya ;
nakosalela bango kolanda etamboli mpe misala ya maboko na bango. »
Kopo ya kanda ya Nzambe

15 Tala liloba oyo Yawe, Nzambe ya Isalaele, alobaki na ngai : « Kamata na loboko
na Ngai kopo etonda na vino ya kanda na Ngai mpe melisa yango bikolo nyonso epai
wapi nakotinda yo. 16 Tango bakomela yango, bakolangwa mpe bakokoma kotenga-
tenga liboso ya mopanga oyo nakotinda kati na bango. »
17 Boye, nakamataki kopo yango na loboko ya Yawe mpe namelisaki yango bikolo
nyonso epai wapi atindaki ngai : 18 Yelusalemi elongo na bingumba ya Yuda, bakonzi
mpe bakalaka na yango ; mpo na kobebisa yango, kokomisa yango eloko ya somo, ya
maseki mpe ya lisuma, ndenge ezali komonana sik’oyo. 19 Namelisaki yango Faraon,
mokonzi ya Ejipito ; basali na ye, bakalaka na ye, bato na ye nyonso, 20 bapaya nyonso
oyo bavandaka kuna, bakonzi nyonso ya mokili ya Utsi ; bakonzi nyonso ya mokili
ya Filisitia, ya Ashikeloni, ya Gaza, ya Ekroni mpe ya bato oyo batikalaki na Asidodi ;
21 Edomi, Moabi, bato ya Amoni ; 22 bakonzi nyonso ya Tiri mpe ya Sidoni ; bakonzi
ya bisanga mpe ya bituka oyo ezalaka pene ya ebale monene ; 23 Dedani, Tema,
Buzi mpe bato nyonso oyo bavandaka mosika mpe batikaka mandefu te ; 24 bakonzi
nyonso ya Arabi mpe bakonzi nyonso ya bikolo ya bapaya oyo bavandaka kati na
esobe ; 25 bakonzi nyonso ya Zimiri, ya Elami mpe ya Medi ; 26 bakonzi nyonso ya
nor, oyo bazalaka pene mpe ba-oyo bazalaka mosika, moko pene na mosusu, bakonzi
ya mboka nyonso oyo ezalaka na mokili. Sima na bango nyonso, mokonzi ya Sheshaki
mpe akomela yango.
27 « Boye loba na bango : ‹ Tala liloba oyo Yawe, Mokonzi ya mampinga, Nzambe
ya Isalaele, alobi : Bomela, bolangwa mpe bosanza, bokweya mpo na kotelema lisusu
te, mpo na mopanga oyo nakotinda kati na bino. › 28 Soki baboyi kozwa mpe komela
kopo oyo ezali na loboko na yo, okoloba na bango : ‹ Tala liloba oyo Yawe, Mokonzi
ya mampinga, alobi : Bomela ! Bomela ! 29 Pamba te, botala ! Ezali na engumba
epai wapi babelelaka Kombo na Ngai nde nabandi kotinda pasi ; boni, bokanisi ete
bino bokozwa etumbu te ? Bokozanga te kozwa etumbu, pamba te nazali koyeisa
mopanga kati na bavandi nyonso ya mokili, elobi Yawe, Mokonzi ya mampinga. ›
30 Sakola maloba oyo nyonso mpo na kotelemela bango mpe loba na bango :
‹ Yawe azali koganga wuta na likolo,

azali kotomboka lokola kake
wuta na Esika na Ye ya bule,
azali konguluma makasi
mpo na kotelemela mokili na Ye !
Akoganga lokola bato oyo bakamolaka mbuma ya vino,
akogangela bavandi nyonso ya mokili oyo !
31 Makelele ya makasi ekoyokana kino na suka ya mokili ;
pamba te Yawe akosambisa bikolo,
akosambisa bato nyonso,
akobomisa bato mabe na mopanga, › »
elobi Yawe.
« Tala ! Pasi ezali kopanzana
longwa na ekolo moko kino na ekolo mosusu ;
mopepe makasi etelemi longwa na basuka ya mokili. »
33 Na tango wana, bato oyo Yawe akoboma bakozala bisika nyonso, longwa na songe
moko kino na songe mosusu ya mokili. Bakosalela bango matanga te, bakosangisa
bango te mpo na kokunda bango.
34 Bino babateli bibwele, bolela mpe boganga !
Bino bakambi ya bitonga, bobaluka-baluka na putulu !
Pamba te tango na bino ya kokufa ekoki !
Bokokweya mpe bokopanzana mike-mike lokola mbeki.
35 Babateli bibwele bakozanga esika ya kokimela ;
bakambi ya bampate bakozanga esika ya kobombama.
36 Boyoka koganga ya babateli bibwele,
kolela ya bakambi ya bampate,
pamba te Yawe azali kobebisa
bazamba epai wapi bibwele eliaka.
37 Bitando ya kimia ekotikala pamba
likolo ya kanda ya Yawe.
38 Lokola nkosi etikaka ndako na yango,
mokili na bango mpe ekotikala lisusu na bato te
likolo ya mopanga ya banyokoli na bango
mpe likolo ya kanda ya Yawe.
Lobiko mpo na Isalaele mpe Yuda
26
Likita mpo na koboma Jeremi
1 Tala liloba oyo Yawe alobaki, na ebandeli ya bokonzi ya Yeoyakimi, mwana mobali
ya Joziasi, mokonzi ya Yuda :
2 « Tala liloba oyo Yawe alobi : Telema kati na lopango ya Tempelo ya Yawe mpe
loba na bato nyonso ya bingumba ya Yuda, oyo bayaka kogumbamela Yawe kati na
Tempelo. Yebisa bango maloba nyonso oyo nasili kotinda yo ; kolongola ata liloba
moko te. 3 Tango mosusu bakoyoka, mpe moko na moko kati na bango akotika nzela
na ye ya mabe ; bongo Ngai nakobongola mokano oyo nasilaki kozwa ya kotindela
bango pasi likolo ya misala na bango ya mabe. 4 Loba na bango : ‹ Tala liloba oyo
Yawe alobi : Soki boyokeli Ngai te, soki boboyi kotosa malakisi oyo napesaki bino
5 mpe boboyi kotosa maloba ya basali na Ngai, basakoli, oyo nazalaki kotindela bino
tango na tango atako boboyaki koyokela bango, 6 nakosala na Ndako oyo, makambo
oyo nasalaki na Silo ; mpe bikolo nyonso ya mokili ekobanda kotangaka kombo ya
engumba oyo mpo na kolakela mabe. › »
7 Banganga-Nzambe, basakoli mpe bato nyonso bazalaki koyoka Jeremi koloba
maloba oyo kati na Tempelo ya Yawe. 8 Kasi tango Jeremi asilisaki koloba na bato
nyonso maloba oyo Yawe atindaki ye, Banganga-Nzambe, basakoli mpe bato nyonso
bakangaki ye mpe balobaki : « Okokufa ! 9 Mpo na nini ozali kosakola na Kombo
na Yawe ete Ndako oyo ekokoma lokola Silo ; engumba oyo ekobebisama, ekotikala
lisusu na bato te ? »
Ebele ya bato nyonso bazingelaki Jeremi kati na Tempelo ya Yawe. 10 Tango
bakalaka ya Yuda bayokaki makambo oyo nyonso, balongwaki na ndako ya mokonzi,
bakendeki na Tempelo ya Yawe mpe bavandaki liboso ya Ekuke ya Sika ya Tempelo ya
Yawe. 11 Banganga-Nzambe mpe basakoli balobaki na bakambi mpe na bato nyonso :
« Moto oyo asengeli kokufa, pamba te asakoli mabe mpo na engumba oyo. Bino moko
boyoki yango na matoyi na bino ! »
12 Jeremi alobaki na bakambi mpe na bato nyonso : « Yawe atindi ngai kosakola
mpo na Ndako mpe engumba oyo, makambo nyonso oyo bosili koyoka. 13 Bobongola
sik’oyo bizaleli mpe misala na bino, mpe botosa Yawe, Nzambe na bino ; mpe Yawe
akobongola mokano oyo asilaki kozwa, mpe akotindela bino lisusu te pasi oyo alakaki
bino. 14 Bongo mpo na ngai, nazali na maboko na bino, bosala ngai makambo nyonso
oyo bomoni ete ezali malamu mpe sembo. 15 Kasi boyeba ete soki bobomi ngai,
bokomema ngambo ya pamba na bomoi na bino mpe na engumba oyo elongo na
bavandi na yango nyonso, likolo ya makila ya moto oyo ayebi likambo te ; pamba
te, solo penza, Yawe nde atindaki ngai epai na bino mpo na koyebisa bino maloba
nyonso oyo, mpo ete boyoka yango. »
16 Bakambi mpe bato nyonso balobaki epai ya Banganga-Nzambe mpe basakoli :
« Esengeli te koboma moto oyo ! Azali solo koloba na biso na Kombo na Yawe,
Nzambe na biso. »
17 Ndambo ya bakambi ya mokili batelemaki mpe balobaki na lisanga mobimba
ya bato : 18 « Mosakoli Mishe, moto ya Moresheti, asakolaki na tango ya Ezekiasi,
mokonzi ya Yuda ; alobaki na bato nyonso ya Yuda : ‹ Tala liloba oyo Yawe, Mokonzi
ya mampinga, alobi :
Bakobalola Siona ndenge babalolaka mabele ya bilanga,
Yelusalemi ekokoma liboke ya mabanga,
mpe ngomba epai wapi batongaki Tempelo ekokoma ngomba moke oyo ezipami
na matiti. ›
19 Boni, Ezekiasi, mokonzi ya Yuda, to moto mosusu kati na Yuda abomaki ye ?
Ezekiasi atosaki Yawe te mpe asalelaki mosakoli Mishe ngolu te ? Yawe abongolaki
mokano na Ye te ya kotindela bango pasi oyo alakaki ? Tokomibendela biso moko
pasi ya makasi na pamba. »
Yeoyakimi abomisi mosakoli Uri

20Nzokande, Iri, mwana mobali ya Shemaya, moto ya Kiriati-Yearimi, azalaki mpe
kosakola na Kombo na Yawe. Azalaki kaka kosakola makambo moko na Jeremi na
tina na engumba mpe mokili oyo. 21 Tango mokonzi Yeoyakimi elongo na bakalaka
na ye nyonso mpe bakambi bayokaki maloba ya Iri, balukaki koboma ye. Kasi
tango Iri ayokaki yango, abangaki makasi mpe akimaki na Ejipito. 22 Mokonzi
Yeoyakimi atindaki Elinatani, mwana mobali ya Akibori, na Ejipito elongo na bato
mosusu. 23 Babimisaki Iri na Ejipito mpe bamemaki ye epai ya mokonzi Yeoyakimi
oyo abomaki ye na mopanga mpe apesaki mitindo ete babwaka ebembe na ye kati
na kunda oyo bakundaka bato pamba.
24 Nzokande Ayikami,mwana mobali ya Shafani, abatelaki Jeremi ; boye akabamaki

te na maboko ya bato mpo ete baboma ye.
27
Kondima kosalela Babiloni
1 Tala liloba oyo Yawe alobaki na Jeremi, na ebandeli ya bokonzi ya Yeoyakimi,
mwana mobali ya Joziasi, mokonzi ya Yuda :
2 Tala liloba oyo Ngai Yawe nalobi : « Sala ekangiseli na basinga mpe banzete mpe
kanga yango na kingo na yo. 3 Bongo tinda maloba epai ya bakonzi ya Edomi,
ya Moabi, ya Amoni, ya Tiri mpe ya Sidoni na nzela ya batindami oyo bayei na
Yelusalemi mpo na kokutana na Sedesiasi, mokonzi ya Yuda. 4 Pesa bango sango oyo
bakomemela bakonzi na bango mpe yebisa bango : ‹ Tala liloba oyo Yawe, Mokonzi
ya mampinga, Nzambe ya Isalaele, alobi : ‘ Boyebisa bakonzi na bino maloba oyo :
5 Ngai nde nasalaki mabele, nasalaki bato mpe banyama nyonso oyo bazali kati na
yango, na nguya monene na Ngai mpe na loboko na Ngai oyo esembolama. Napesaka
mabele yango epai ya moto nyonso oyo Ngai nalingi. 6 Sik’oyo, Ngai, nakabi mikili
oyo nyonso na maboko ya mosali na Ngai, Nabukodonozori, mokonzi ya Babiloni ;
nakabi mpe na maboko na ye ata banyama ya zamba mpo ete etosa ye. 7 Bikolo
nyonso ekotosa ye, mwana na ye ya mobali mpe koko na ye, kino tango ya mokili
na ye mpe ekokoka ; bongo bikolo ebele mpe bakonzi ya nguya bakokonza ye. 8 Soki
ekolo moko to mokili moko eboyi kosalela Nabukodonozori, mokonzi ya Babiloni, to
eboyi komema mokumba ya ekangiseli ya mokonzi ya Babiloni, nakopesa ekolo yango
etumbu na nzela mopanga, ya nzala makasi mpe ya bokono oyo ebomaka, elobi Yawe,
kino nakobebisa yango na nzela ya loboko na ye. 9 Boye, boyokela te basakoli na bino,
bato na bino ya soloka, bato na bino oyo balimbolaka bandoto, bato na bino oyo
basololaka na bakufi, oyo bazali koloba na bino ete bosalela mokonzi ya Babiloni te.
10 Bazali kosakola makambo ya lokuta, kaka mpo na komema bino mosika ya mokili
na bino. Ngai nakobengana bino solo mpe bokokufa. 11 Kasi soki ekolo moko endimi
komema mokumba ya ekangiseli ya mokonzi ya Babiloni mpe endimi kosalela ye,
nakotika ekolo yango na kimia kati na mokili na bango mpo ete basala bilanga mpe
bawumela kuna, elobi Yawe. ’ › »
12 Bongo napesaki sango kaka wana epai ya Sedesiasi, mokonzi ya Yuda :
« Bomema mokumba ya ekangiseli ya mokonzi ya Babiloni mpe bosalela ye elongo
na bato na ye, bongo bokobika ! 13 Mpo na nini bino elongo na bato na bino bokufa na
mopanga, na nzala makasi mpe na bokono oyo ebomaka ndenge Yawe akataki mpo
na ekolo nyonso oyo ekoboya kosalela mokonzi ya Babiloni ? 14 Boyoka te maloba ya
basakoli oyo bazali koloba na bino : ‹ Bokosalela mokonzi ya Babiloni te ! › Bazali
kosakola makambo ya lokuta. 15 Natindaki bango te, » elobi Yawe, « bazali kosakola
makambo ya lokuta na Kombo na Ngai. Nakobengana bino mpe bokokufa, bino mpe
basakoli oyo bazali kosakola epai na bino. »
16 Bongo nalobaki na Banganga-Nzambe mpe na bato nyonso : « Tala makambo
oyo Yawe alobi : Boyoka te basakoli na bino, oyo bazali koloba : ‹ Tala, bisalelo ya
Tempelo ya Yawe ekozonga noki wuta na Babiloni. › Bazali koloba na bino makambo
ya lokuta ! 17 Boyoka bango te ! Bosalela mokonzi ya Babiloni, bongo bokobika ! Mpo
na nini engumba oyo ebebisama ? 18 Soki bazali solo basakoli mpe Liloba na Yawe
ezali kati na bango, tika ete basambela Yawe, Mokonzi ya mampinga, mpo ete bisalelo
oyo etikalaki kati na Tempelo ya Yawe, kati na ndako ya mokonzi ya Yuda mpe kati
na Yelusalemi ekende na Babiloni te. 19 Pamba te, tala liloba oyo Yawe, Mokonzi
ya mampinga, alobi na tina na makonzi, nzungu ya monene ya bronze, bivandelo
na yango mpe bisalelo mosusu oyo etikalaki kati na engumba wana, 20 bisalelo
oyo Nabukodonozori, mokonzi ya Babiloni, atikaki tango amemaki Yekonia, mwana

mobali ya Yeoyakimi, mokonzi ya Yuda, na bowumbu longwa na Yelusalemi kino
na Babiloni, elongo na bankumu nyonso ya Yuda mpe ya Yelusalemi ; 21 tala liloba
oyo Yawe, Mokonzi ya mampinga, Nzambe ya Isalaele, alobi na tina na biloko oyo
etikalaki kati na Tempelo ya Yawe, kati na ndako ya mokonzi ya Yuda mpe kati na
Yelusalemi : 22 ‹ Bakomema yango na Babiloni, mpe ekotikala kuna kino na mokolo
oyo nakolandela yango, › elobi Yawe, ‹ nakolongola yango mpe nakozongisa yango
na esika oyo, elobi Yawe. › »
28
Jeremi mpe mosakoli ya lokuta Anania
1 Kaka na mobu wana, mobu ya minei, na ebandeli ya bokonzi ya Sedesiasi,
mokonzi ya Yuda, na sanza ya mitano, mosakoli Anania, mwana mobali ya Azuri,
moto ya mboka Gabaoni, alobaki na ngai kati na Tempelo ya Yawe na miso ya
Banganga-Nzambe mpe ya bato nyonso : 2 « Tala liloba oyo Yawe, Mokonzi ya
mampinga, Nzambe ya Isalaele, alobi : ‹ Nakobuka ekangiseli ya mokonzi ya
Babiloni. 3 Etikali kaka mibu mibale ; nakozongisa na esika oyo bisalelo nyonso ya
Tempelo ya Yawe, oyo Nabukodonozori, mokonzi ya Babiloni, azwaki na esika oyo
mpe amemaki na Babiloni. 4 Nakozongisa lisusu na esika oyo : Yekonia, mwana
mobali ya Yeoyakimi, mokonzi ya Yuda, mpe bato nyonso oyo, wuta na Yuda,
bakendeki na bowumbu, na Babiloni, › elobi Yawe, ‹ pamba te nakobuka ekangiseli
ya mokonzi ya Babiloni. › »
5 Bongo Mosakoli Jeremi azongiselaki mosakoli Anania eyano na miso ya Banganga-
Nzambe mpe ya bato nyonso oyo batelemaki kati na Tempelo ya Yawe. 6 Mosakoli
Jeremi alobaki : « Amen ! Tika ete Yawe asala bongo ! Tika ete Yawe akokisa maloba
oyo osili kosakola, azongisa na esika oyo, wuta na Babiloni, bisalelo ya Tempelo ya
Yawe mpe bato nyonso oyo bakendeki na bowumbu ! 7 Nzokande, yoka maloba oyo
nalingi koloba na yo mpe na bato nyonso : 8 Wuta kala, basakoli oyo basakolaki liboso
ete yo mpe ngai tozala, basakolaki bitumba, pasi mpe bokono oyo ebomaka, mpo na
kotelemela bikolo ebele mpe mikili ya makasi ; 9 kasi soki mosakoli asakoli kimia,
akondimama ete azali solo mosakoli oyo Yawe atindi masakoli na ye ekokisami. »
10 Bongo mosakoli Anania alongolaki ekangiseli na kingo ya mosakoli Jeremi
mpe abukaki yango. 11 Anania alobaki liboso ya bato nyonso : « Tala liloba oyo
Yawe alobi : ‹ Liboso ete mibu mibale ekoka, nakobuka ndenge wana ekangiseli ya
Nabukodonozori, mokonzi ya Babiloni, na kingo ya bikolo nyonso. › »
Mpe mosakoli Jeremi akendeki na ye.
12 Sima na mosakoli Anania kobuka ekangiseli na kingo ya mosakoli Jeremi, Yawe
alobaki na Jeremi : 13 « Kende koloba na Anania : ‹ Tala liloba oyo Yawe alobi :
Solo, obuki ekangiseli ya banzete ; kasi na esika na yango, okolata nde ekangiseli
ya ebende. 14 Pamba te, tala liloba oyo Yawe, Mokonzi ya mampinga, Nzambe ya
Isalaele, alobi : Nasili kotia ekangiseli ya ebende na kingo ya bikolo nyonso mpo ete
esalela Nabukodonozori, mokonzi ya Babiloni, mpe ekosalela ye solo. Nakopesa ye
bokonzi ata likolo ya banyama ya zamba. › »
15 Bongo mosakoli Jeremi alobaki lisusu na mosakoli Anania : « Anania, yoka !
Yawe atindi yo te ; mpe ozali kotindika bato oyo na kotia motema na makambo ya
lokuta ! 16 Mpo na yango, tala liloba oyo Yawe alobi : ‹ Nakolongola yo na mokili
oyo, okokufa kaka na mobu oyo ; pamba te otindiki bato na kotombokela Yawe. › »
17 Kaka na mobu wana, na sanza ya sambo, mosakoli Anania akufaki.
29
Mokanda epai ya bato oyo bakendeki na bowumbu
1Tala makomi ya mokanda oyo mosakoli Jeremi atindaki, wuta na Yelusalemi,
epai ya bakambi oyo batikalaki kati na bato oyo bakendeki na bowumbu, epai ya
Banganga-Nzambe, epai ya basakoli mpe epai ya bato nyonso oyo Nabukodonozori
amemaki na bowumbu, na Babiloni wuta na Yelusalemi. 2 Mokanda yango
etindamaki sima na bato oyo kokende na bawumbu longwa na Yelusalemi : mokonzi
Yekonia, mama ya mokonzi, bakalaka na ye ya lokumu, bakambi ya Yuda mpe ya
Yelusalemi, bato oyo balambaka bibende na moto mpe bato ya misala ya maboko.
3 Apesaki mokanda yango na maboko ya Eleasa, mwana mobali ya Shafani ; mpe na
maboko ya Gemaria, mwana mobali ya Ilikia. Ezali bango nde Sedesiasi, mokonzi ya
Yuda, atindaki na Babiloni epai ya Nabukodonozori, mokonzi ya Babiloni. Mokanda
yango elobaki boye :
4 Tala liloba oyo Yawe, Mokonzi ya mampinga, Nzambe ya Isalaele, alobi epai
ya bato nyonso oyo namemaki na bowumbu, na Babiloni wuta na Yelusalemi :
5 « Botonga bandako mpe bovanda kuna ; bolona banzete mpe bolia mbuma na
yango ; 6 bobalana, bobota bana mibali mpe bana basi, bolukela bana na bino
ya mibali basi mpe bobalisa bana na bino ya basi, mpo ete bango mpe babota
bana mibali mpe bana basi. Bobotana kuna mpe bokoma ebele, mpe botika te
ete motango na bino ekita. 7 Boluka kimia mpe bolamu ya engumba epai wapi
namemaki bino na bowumbu ; bobondela Yawe mpo na yango, pamba te soki yango
ebongi, bino mpe bokozala malamu. »
8 Solo, tala liloba oyo Yawe, Mokonzi ya mampinga, Nzambe ya Isalaele, alobi :
« Bomitika te ete basakoli mpe bato ya soloka oyo bazali kati na bino bakosa bino :
bondimela te bato oyo bazali kolimbolela bino bandoto. 9 Pamba te bazali nde
kosakola makambo ya lokuta na Kombo na Ngai ; natindi bango te, » elobi Yawe.
10 Kasi tala liloba oyo Yawe alobi : « Tango mibu tuku sambo ekokoka mpo na
Babiloni, nakoya epai na bino mpe nakokokisa elaka na Ngai ya ngolu mpo na
kozongisa bino na esika oyo. 11 Pamba te nayebi malamu mabongisi oyo nasalaki
mpo na bino, » elobi Yawe, « mabongisi ya kosalela bino bolamu, kasi ya konyokola
bino te, mabongisi mpo na kopesa bino elikya mpe bomoi malamu. 12 Boye
bokobelela Ngai, bokoya epai na Ngai mpe bokobondela Ngai ; mpe Ngai nakoyoka
bino. 13 Bokoluka Ngai mpe bokomona Ngai, soki boluki Ngai na motema na bino
mobimba. 14 Nakomimonisa epai na bino, » elobi Yawe, « mpe nakozongisa bino
longwa na bowumbu. Nakosangisa bino longwa na bikolo nyonso mpe na bisika
nyonso epai wapi nabenganaki bino, » elobi Yawe, « nakozongisa bino na esika oyo
namemelaki bino na bowumbu. »
15 Solo, bokoki koloba : « Yawe abimisi basakoli kati na biso awa na Babiloni ! »
16 Kasi tala liloba oyo Yawe alobi na tina na mokonzi oyo avandi na kiti ya bokonzi
ya Davidi, na tina na bavandi nyonso ya engumba oyo, mpe na tina na bandeko
na bino oyo bakendeki te na bowumbu elongo na bino ; 17 tala liloba oyo Yawe,
Mokonzi ya mampinga, alobi : « Nakotindela bango mopanga, nzala makasi mpe
bokono oyo ebomaka, mpe nakokomisa bango lokola mbuma ya figi oyo epola,
oyo moto ata moko te akokoka kolia. 18 Nakolanda bango na mopanga, na nzala
makasi mpe na bokono oyo ebomaka ; mpe na miso ya bikolo nyonso ya mabele,
nakokomisa bango eloko ya koyoka somo, ndakisa mpo na koloba maloba ya
bosoloka, eloko ya lisuma, eloko ya kobanga mpe ya kotiola kati na bikolo nyonso
epai wapi nakobengana bango. 19 Pamba te bayokaki maloba na Ngai te, » elobi
Yawe, « maloba oyo nazalaki kotindela bango tango na tango na nzela ya basali
na Ngai, basakoli. Mpe bino bato oyo bokendeki na bowumbu, bino mpe boyokaki
te, » elobi Yawe.
20 Yango wana, boyoka Liloba na Yawe, bino bawumbu nyonso oyo natindaki na
Babiloni longwa na Yelusalemi. 21 Tala liloba oyo Yawe, Mokonzi ya mampinga,
Nzambe ya Isalaele, alobi na tina na Akabi, mwana mobali ya Kolaya, mpe na
tina na Sedesiasi, mwana mobali ya Maaseya, oyo bazali kosakola makambo ya
lokuta epai na bino, na Kombo na Ngai : « Nakokaba bango na maboko ya
Nabukodonozori, mokonzi ya Babiloni, mpe akoboma bango na miso na bino.
22 Likolo na bango, bawumbu nyonso oyo bawutaki na Yuda, bongo bazali na
Babiloni, bakosalela elakeli mabe oyo : ‹ Tika ete Yawe asala bino ndenge asalaki
Sedesiasi mpe Akabi, oyo mokonzi ya Babiloni atumbaki na moto ! › 23 Pamba te
basalaki kati na Isalaele ekobo elongo na basi ya baninga na bango, bapaya, mpe
balobaki lokuta na Kombo na Ngai, nzokande Ngai natindaki bango te kosala bongo.
Nayebi yango malamu, mpe Ngai moko nazali Motatoli na yango, » elobi Yawe.
Maloba epai ya Shemaya
24 Yebisa Shemaya, moto ya Nekelami, maloba oyo : 25 « Tala liloba oyo Yawe,
Mokonzi ya mampinga, Nzambe ya Isalaele, alobi : Otindaki mikanda na kombo na
yo moko epai ya bato nyonso ya Yelusalemi, epai ya Nganga-Nzambe Sofoni, mwana
mobali ya Maaseya, mpe epai ya Banganga-Nzambe. Olobaki na Sofoni : 26 ‹ Yawe
aponaki yo Nganga-Nzambe na esika ya Yeoyada mpo ete obatela Tempelo ya Yawe.
Osengelaki kobwaka na boloko mpe kokanga bibende na makolo, bato pamba oyo
bazali komimona lokola basakoli. 27 Boye, mpo na nini opamelaki te mosakoli Jeremi,
moto ya Anatoti, oyo azali komimona lokola mosakoli kati na bino ? 28 Atindelaki
biso sango oyo kati na Babiloni : Bowumbu na bino ekowumela tango molayi. Yango
wana, botonga bandako mpe bovanda kuna, bolona bilanga mpe bolia mbuma na
yango. › »
29 Nzokande, Nganga-Nzambe Sofoni atangisaki mosakoli Jeremi mokanda yango.
30 Boye, Yawe alobaki na Jeremi : 31 « Tinda sango oyo epai ya bawumbu nyonso :
‹ Tala liloba oyo Yawe alobi na tina na Shemaya, moto ya Nekelami : Lokola Shemaya
asakolaki makambo ya lokuta epai na bino, nzokande natindaki ye te, mpe amemi
bino na kotia motema na lokuta, 32 tala liloba oyo Yawe alobi : Solo, nakopesa
Shemaya, moto ya Nekelami, etumbu elongo na bakitani na ye. Kati na bato na
ye, moko te akotikala, mpe akotikala komona te bolamu oyo nakosala epai ya bato
na Ngai, elobi Yawe, pamba te atindiki bato na Ngai kotombokela Ngai. › »
30
Lobiko ya bana ya Isalaele
1 Tala liloba oyo Yawe alobaki na nzela ya Jeremi :
2 « Tala liloba oyo Yawe, Nzambe ya Isalaele, alobi : ‹ Koma kati na buku makambo
nyonso oyo nayebisaki yo. 3 Tango ezali koya, › elobi Yawe, ‹ tango oyo nakokangola
bato na Ngai, Isalaele, mpe Yuda kati na bowumbu ; mpe nakozongisa bango na
mokili oyo napesaki epai ya bakoko na bango mpo ete bakamata yango, › elobi Yawe. »
4 Tala liloba oyo Yawe alobaki na tina na Isalaele mpe Yuda :
5 « Tala liloba oyo Yawe alobi :
‹ Koganga ya kobanga mpe ya somo
nde ezali koyokana ; kimia ezali lisusu te.
6 Botuna mpe botala :
Boni, mobali akoki kobota bana ?
Bongo mpo na nini nazali komona
moto nyonso ya makasi asimbi libumu na ye
lokola mwasi oyo azali na pasi ya kobota

mpe elongi na ye ekomi mawa-mawa ?
7 Mawa ! Ekozala penza mokolo ya somo !
Mokolo moko te ekokokana na yango !
Ekozala tango ya pasi mpo na Jakobi,
kasi akobikisama na pasi yango.
8 Na mokolo wana, ›
elobi Yawe, Mokonzi ya mampinga,
‹ nakobuka ekangiseli na bakingo na bango,
nakokata basinga oyo bakangelaki bango
mpe bakozala lisusu te bawumbu ya bapaya.
9 Nzokande, bakosalela Yawe, Nzambe na bango,
mpe Davidi, mokonzi oyo nakotia
mpo ete akamba bango.
10 Oh Jakobi, mosali na Ngai, kobanga te !
Oh Isalaele, kozala na somo te, ›
elobi Yawe.
‹ Solo, nakobikisa yo wuta na mokili ya mosika,
mpe bakitani na yo, wuta na mokili ya bowumbu !
Jakobi akozwa lisusu kimia mpe bopemi,
mpe moto moko te akobangisa ye lisusu.
11 Nazali elongo na yo mpe nakobikisa yo, ›
elobi Yawe.
‹ Ata nakobebisa nye bikolo nyonso
epai wapi napanzaki bino ;
kasi bino, nakobebisa bino nye te ;
solo, nakopesa bino etumbu, kasi ekozala na ndenge ya bosembo ;
nakozanga te kopamela bino. ›
‹ Pota na yo ekobika te
mpe pasi na yo ekosila te.
13 Moto akolobela yo akozala te,
kisi ezali te mpo na pota na yo,
lobiko ezali te mpo na yo.
14 Baninga na yo nyonso babosani yo,
bazali komitungisa lisusu te mpo na yo.
Nabetaki yo penza ndenge monguna abetaka,
napesaki yo penza etumbu na kanda makasi,
pamba te ngambo na yo ezalaki monene
mpe masumu na yo eleki ebele.
15 Mpo na nini ozali koganga mpo na pota na yo,
mpe pasi na yo ezali kosila te ?
Nasali yo boye mpo ete ngambo na yo ezali monene,
mpe masumu na yo eleki ebele.
16Kasi bato nyonso oyo bakosala yo mabe,
bakosala bango mpe mabe ;
banguna na yo nyonso bakokende na bowumbu ;
bato oyo babotolaki yo biloko,
bakobotola bango mpe biloko ;

bato oyo banyokolaki yo,
bakonyokola mpe bango.
17 Nakozongisela yo bomengo na yo
mpe nakobikisa bapota na yo, ›
elobi Yawe.
‹ Lokola bazalaki kobenga yo ekolo basundola,
Siona oyo moto moko te ayokelaka mawa ; ›
18 tala liloba oyo Yawe alobi :
‹ Nakozongisa lisusu bomengo
kati na bandako ya kapo ya Jakobi
mpe nakoyokela bandako na ye mawa ;
bakotonga lisusu engumba Siona oyo ebukana-bukana
mpe ndako ya mokonzi, na esika na yango ya kala.
19 Nzembo ya matondi mpe mingongo ya esengo
ekobima kati na bango.
Nakokomisa bango ebele,
mpe motango na bango ekokoma ebele ;
nakopesa bango lokumu, mpe bakotiolama lisusu te.
20 Bana na bango ya mibali bakozala
lokola na tango ya kala,
mpe lingomba na bango ekowumela liboso na Ngai ;
nakopesa etumbu na bato nyonso
oyo bazali konyokola bango.
21 Mokonzi na bango akowuta kati na bango,
mpe mokambi na bango akowuta kaka kati na bango ;
nakobenda bango pene na Ngai
mpe bakoya pene na Ngai,
pamba te nani azali na nguya ya kopusana pene na Ngai ? ›
elobi Yawe.
22 ‹ Boye, bokozala bato na Ngai,
mpe Ngai nakozala Nzambe na bino. › »
23 Tala, mopepe ya Yawe etomboki,
kanda makasi na Ye epeli,
bakake ezali konguluma na likolo,
mpe ezali kokweya na mito ya bato mabe.
24 Kanda makasi ya Yawe ekozonga te
kino tango ekokokisa mabongisi ya motema na Ye.
Bokososola yango penza na mikolo ekoya.
31
« Na tango wana, » elobi Yawe, « Ngai nakozala Nzambe ya bituka nyonso ya
1
Isalaele, mpe bango bakozala bato na Ngai. »
« Bato oyo bakobika na mopanga
bakozwa ngolu kati na esobe ;
boye, nakoya kopesa Isalaele bopemi. »
3 Yawe abimelaki biso na kala, alobaki :
« Nalingaka bino na bolingo ya seko ;
yango wana nabendaka bino epai na Ngai na nzela ya bolingo.
4 Nakobongisa bino lisusu ;

oh Isalaele, mboka kitoko, okotongama lisusu.
Okolata lisusu mbunda na yo ya mike
mpe okobina mabina ya esengo.
5 Okolona lisusu bilanga ya vino
na bangomba ya Samari ;
bato oyo bakolona yango bakosepela
tango bakobuka mbuma na yango.
6 Ekozala mokolo oyo bakengeli
bakoganga na bangomba ya Efrayimi :
‹ Boya ! Tika ete tokende na Siona,
epai na Yawe, Nzambe na biso ! › »
« Boyemba na esengo mpo na Jakobi,
boganga na esengo mpo na ekolo ya liboso kati na bikolo nyonso !
Batatola, bosanzola mpe boloba :
‹ Oh Yawe, bikisa bato na Yo,
bato ya Isalaele oyo batikali. ›
8 Tala, nakozongisa bango wuta na mokili ya nor
mpe nakosangisa bango wuta na basuka ya mokili.
Kati na bango, ekozala na bakufi miso mpe bakakatani,
basi ya zemi mpe basi oyo bazali na pasi ya kobota ;
bato ebele penza bakozonga.
9 Bakendeki na kolela,
kasi nakozongisa bango,
wana bakozala kati na kobondela ;
nakokamba bango na bisika oyo mayi etiolaka,
na nzela esembolama mpo ete babeta mabaku te ;
pamba te nazali Tata ya Isalaele,
mpe Efrayimi azali mwana na Ngai ya liboso.
10 Oh bino bikolo, boyoka Liloba na Yawe,
botatola yango na bisanga ya mosika !
Boloba : ‹ Ye oyo apanzaki Isalaele
akosangisa bango mpe akobatela bango
ndenge mobateli bibwele abatelaka etonga na ye.
11 Mpo ete Yawe akokangola Jakobi
mpe akobikisa bango na maboko ya bato
oyo baleki bango na makasi.
12 Bakozonga na koganga ya esengo
na bangomba ya Siona ;
bakosepela na bomengo ya Yawe :
ble, vino ya sika mpe mafuta, bameme mpe bangombe.
Bakokoma lokola elanga ya kitoko oyo basopela mayi,
mpe bakozala lisusu na mawa te.
13 Bilenge basi bakobina na esengo
elongo na bilenge mibali mpe mibange.
Nakobongola matanga na bango na esengo,
nakopesa bango kobondisama mpe esengo na esika ya mawa.
14 Nakoleisa malamu Banganga-Nzambe
na mafuta ya bibwele,
mpe bato na Ngai bakotonda na biloko na Ngai, › »

elobi Yawe.
« Mongongo moko ezali koyokana na Rama,
ezali mongongo ya mawa mpe ya kolela makasi :
Rasheli azali kolela bana na ye ya mibali
mpe aboyi kobondisama,
pamba te bana na ye ya mibali bazali lisusu na bomoi te. »
« Tika kolela mpe kobimisa mpinzoli,
pamba te mosala na yo ezali na litomba, »
elobi Yawe,
« bana na yo ya mibali bakozonga
wuta na mokili ya banguna.
17 Elikya ezali mpo na bomoi na yo ya lobi, »
elobi Yawe,
« bana na yo bakozonga na mokili na bango.
18 Nayoki kolelalela ya Efrayimi :
‹ Opesi ngai etumbu
lokola mwana ngombe ya mobali oyo ezali na liboma,
mpe etumbu yango ekweyelaki ngai.
Zongisa ngai, mpe nakozonga,
pamba te ozali Yawe, Nzambe na ngai.
19 Nabungaki nzela, kasi nabongoli motema ;
sik’oyo nasili kososola,
nazali kobeta tolo na pasi na motema.
Nayokisamaki soni mpe nasambwaki,
pamba te namemaki bozoba ya bolenge na ngai. ›
20 Efrayimi azali penza mwana na Ngai ya bolingo,
mwana oyo nasepelaka na ye mingi te.
Nzokande napamelaka ye tango nyonso,
mpe nakanisaka ye tango nyonso.
Yango wana, motema na Ngai esepelaka na ye,
mpe nayokelaka ye mawa, »
elobi Yawe.
21 « Tia bilembo na nzela,
pika makonzi oyo elakisaka nzela na nzela yango ;
sala penza keba na nzela na yo,
na nzela oyo ozali kolanda.
Oh Isalaele, mboka kitoko, zonga,
zonga na bingumba na yo !
22 Oh elenge mwasi ya mobulu,
kino tango nini okotika kotambola-tambola ?
Yawe akosala likambo ya sika na mabele :
mwana mwasi akoluka mwana mobali na bolingo. »
23 Tala liloba oyo Yawe, Mokonzi ya mampinga, Nzambe ya Isalaele, alobi : « Tango
nakobimisa bango na bowumbu, tala lisusu maloba oyo bato bakoloba kati na Yuda
mpe kati na bingumba na yango : ‹ Oh ndako ya bosembo ; oh ngomba ya bule,
tika ete Yawe apambola yo ! › 24 Bato bakokoma kovanda elongo kati na mokili ya
Yuda mpe kati na bingumba na yango nyonso : basali bilanga mpe babokoli bibwele.
25 Nakozongisa makasi ya bato oyo balembi na posa ya mayi, mpe nakoleisa bato oyo
balembi na nzala. »
26 Boye, tango nalamukaki, natalaki pene na ngai ; nasosolaki ete pongi na ngai
ezalaki elengi.
27 « Na mikolo ekoya, » elobi Yawe, « nakolona bato mpe banyama lokola milona
kati na bokonzi ya Isalaele mpe kati na bokonzi ya Yuda. 28 Ndenge nazalaki
kosenzela bango mpo na kopikola mpe kobuka, kobebisa, kopanza mpe kosala bango
mabe, ndenge wana mpe nakosenzela bango mpo na kotonga mpe kolona, » elobi
Yawe ; 29 « na mikolo wana, bato bakoloba lisusu te :
‹ Batata balie mbuma ya vino ya mobesu,
mpe minu ya bana na bango ekomi ngayi. ›
30 Na esika na yango, moto na moto akokufa mpo na masumu na ye moko ; moto
nyonso oyo alie mbuma ya vino ya mobesu, minu na ye moko nde ekokoma ngayi.
31 Na mikolo ekoya, » elobi Yawe,
« nakosala boyokani ya sika
elongo na bato ya Isalaele mpe ya Yuda ;
32 ekozala ndenge moko te na boyokani
oyo nasalaki elongo na batata na bango
tango nasimbaki bango na loboko
mpo na kobimisa bango na Ejipito ;
pamba te bakataki boyokani na Ngai wana,
atako nazalaki Mobali ya libala mpo na bango, »
elobi Yawe.
33 « Kasi tala boyokani oyo nakosala elongo na bato ya Isalaele,
sima na mikolo wana, »
elobi Yawe :
« Nakotia mibeko na Ngai kati na makanisi na bango,
nakokoma yango kati na mitema na bango,
nakozala Nzambe na bango,
mpe bango bakozala bato na Ngai.
34 Moko te akoteya lisusu moninga na ye
to ndeko na ye na koloba :
‹ Yeba Yawe ! ›
Pamba te bango nyonso bakoyeba Ngai,
kobanda na mwana moke kino na mokolo, »
elobi Yawe,
« nakolimbisa mabe na bango
mpe nakokanisa lisusu masumu na bango te. »
35 Tala makambo oyo Yawe alobi,
Ye oyo atia moyi mpo ete engengisa mokolo,
apesa mibeko ete sanza mpe minzoto engengisa butu,
aningisaka ebale monene mpo ete mbonge etia makelele,
mpe oyo Kombo na Ye ezali Yawe, Mokonzi ya mampinga :
36 « Soki kaka bakoki solo kolongola malako
oyo na miso na Ngai, »
elobi Yawe,
« wana bana ya Isalaele mpe bakozala lisusu ekolo te
na miso na ngai. »
« Soki kaka bakoki komeka molayi ya likolo
mpe komona miboko ya mabele,
wana nakobwaka bana nyonso ya Isalaele

mpo na makambo nyonso oyo basali, »
elobi Yawe.
38 « Na mikolo ekoya, » elobi Yawe, « bakotonga lisusu engumba oyo mpo na Ngai,
kobanda na ndako molayi ya Ananeyeli kino na Ekuke ya Suka ya mir ; 39 bakotia
singa ya batongi ndako longwa na esika wana kino na ngomba moke ya Garebi, mpe
ekobaluka kino na Gowa. 40 Bakobulisa mpo na Yawe lubwaku nyonso epai wapi
babwakaki bibembe mpe putulu, mpe bilanga nyonso oyo ezali pene ya lubwaku
ya Sedron, kino na songe ya Ekuke ya Bampunda, na ngambo ya este ; bakotikala
kobebisa to koboma lisusu engumba oyo te. »
32
Jeremi asombi elanga
1 Tala liloba oyo Yawe alobaki na nzela ya Jeremi tango Sedesiasi, mokonzi ya
Yuda, akokisaki mibu zomi na bokonzi mpe Nabukodonozori akokisaki mibu zomi
na mwambe na bokonzi. 2 Ezalaki na tango oyo mampinga ya mokonzi ya Babiloni
ezingelaki Yelusalemi, mpe mosakoli Jeremi azalaki ya kokangama kati na boloko
oyo ezalaki kati na lopango ya bakengeli ya ndako ya mokonzi ya Yuda. 3 Sedesiasi,
mokonzi ya Yuda, abwakaki ye kuna na koloba : « Mpo na nini ozali kosakola na
maloba oyo : ‹ Tala liloba oyo Yawe alobi : Nakokaba engumba oyo na maboko ya
mokonzi ya Babiloni, mpe akobotola yango ; 4 Sedesiasi, mokonzi ya Yuda, akolonga
te kokima liboso ya bato ya Babiloni, kasi nakokaba ye solo na maboko ya mokonzi ya
Babiloni oyo akolobana na ye mpe akotalana na ye na elongi ; 5 akomema Sedesiasi
na Babiloni, akowumela kuna kino tango nakotala likambo na ye, elobi Yawe, soki
bomeki kobundisa bato ya Babiloni, bokolonga te. › »
6 Jeremi alobaki : « Yawe alobaki na ngai : 7 Anameyeli, mwana mobali ya Shalumi,
noko na yo, azali koya epai na yo mpe akoloba : ‹ Somba elanga na ngai, oyo ezali
na Anatoti, pamba te yo nde ozali na makoki mpe na mokumba ya kosikola yango. ›
8 Bongo, kaka ndenge Yawe alobaki, Anameyeli, mwana ya noko na ngai, ayaki
kotala ngai kati na lopango ya bakengeli mpe alobaki : ‹ Somba elanga na ngai, oyo
ezali na Anatoti kati na etuka ya Benjame, pamba te yo nde ozali na makoki ya
kosikola yango mpe ya kozwa yango ; somba na yo yango. ›
Nasosolaki ete ezali Liloba na Yawe ; 9 boye nasombaki elanga oyo ezali na Anatoti,
na maboko ya Anameyeli, mwana mobali ya noko na ngai, mpe nafutaki ye mbongo
ya bibende ya palata, zomi na sambo. 10 Nakomaki mokanda oyo nasombelaki elanga
mpe nabetaki yango kashe ; namekaki kilo ya mbongo ya bibende ya palata na
miso ya batatoli, na emekelo kilo. 11 Nakamataki mokanda oyo nasombelaki elanga,
oyo nabetaki kashe, oyo kati na yango bakoma malako ya mibeko mpe mabongisi ;
mpe nazwaki lisusu mokanda oyo babeta kashe te ; 12 mpe napesaki mokanda oyo
nasombelaki elanga epai ya Baruki, mwana mobali ya Neriya, mwana mobali ya
Maaseya, na miso ya Anameyeli, mwana ya noko na ngai, mpe ya batatoli oyo batiaki
mikoloto na bango kati na mokanda oyo nasombelaki elanga, mpe na miso ya Bayuda
nyonso oyo bazalaki kati na lopango ya bakengeli.
13 Napesaki Baruki mitindo oyo na miso na bango nyonso : 14 ‹ Tala liloba oyo Yawe,
Mokonzi ya mampinga, Nzambe ya Isalaele, alobi : Kamata mikanda oyo nasombelaki
elanga, ezala oyo babeta kashe to oyo babeta kashe te ; tia yango kati na mbeki oyo
basala na mabele ya bikeko mpo ete ebeba te. 15 Pamba te, tala liloba oyo Yawe,
Mokonzi ya mampinga, Nzambe ya Isalaele, alobi : Bato bakosomba lisusu bandako,
bilanga mpe bilanga ya vino kati na mokili oyo. ›
Libondeli ya Jeremi
16Sima na ngai kopesa mokanda oyo nasombelaki elanga epai ya Baruki, mwana
mobali ya Neriya, nabondelaki Yawe :
17 Oh Nkolo Yawe ! Yo nde osala likolo mpe mabele na nguya monene na
Yo, otanda yango na makasi ya loboko na Yo : olembanaka likambo moko te.
18 Otalisaka bolingo na Yo epai ya bato kino na molongo ya nkoto, kasi opesaka
etumbu mpo na masumu ya batata epai ya bana mpe bakitani na bango. Oh
Nzambe monene mpe ya nguya, Kombo na Yo ezali Yawe, Mokonzi ya mampinga ;
19 mabongisi na Yo ezali minene mpe misala minene na Yo ezali ya kokamwa ;
miso na Yo ezalaka ya kofungwama mpo na kotala banzela nyonso ya bato, mpo
na kopesa na moto nyonso kolanda etamboli mpe misala na ye. 20 Osalaki bilembo
minene mpe bikamwa kati na Ejipito mpe ozali kokoba kosala yango kino lelo
kati na Isalaele mpe kati na bato nyonso, mpe osalaki ete Kombo na Yo ekende
sango ndenge ezali komonana na mokolo ya lelo. 21 Obimisaki bato na Yo, Isalaele,
na Ejipito na nzela ya bilembo minene mpe bikamwa wana osalelaki nguya na
Yo mpe osembolaki loboko na Yo ya nguya mpo na koyeisa somo kati na bato ya
Ejipito. 22 Opesaki bango mokili oyo, na nzela ya ndayi, olakaki kopesa na batata na
bango, mokili oyo ebimisaka miliki mpe mafuta ya nzoyi. 23 Bakotaki kati na yango
mpe babotolaki yango ; kasi batosaki Yo te, basalelaki Mobeko na Yo te, basalaki te
nyonso oyo otindaki bango. Yango wana omemelaki bango pasi oyo nyonso.
24 Tala, banguna basili kobongama mpo na kobotola engumba ! Likolo ya
mopanga, ya nzala makasi mpe ya bokono oyo ebomaka, engumba oyo ekokweya
na maboko ya bato ya Babiloni, oyo bazali kobundisa yango. Makambo oyo olobaki
ekokisami, ndenge ozali komona yango na mokolo ya lelo. 25 Mpe atako engumba
oyo ekokweya na maboko ya bato ya Babiloni, Yo, Nkolo Yawe, olobi na ngai :
‹ Somba elanga na mbongo ya bibende ya palata na miso ya batatoli. › »
Eyano ya Yawe
26 Bongo Yawe alobaki na Jeremi : 27 « Nazali Yawe, Nzambe ya moto nyonso.
Boni, ezali na likambo oyo Ngai nakoki kolembana ? 28 Mpo na yango, tala liloba
oyo Yawe alobi : Nakokaba engumba oyo na maboko ya bato ya Babiloni mpe ya
Nabukodonozori, mokonzi ya Babiloni, mpo ete azwa yango. 29 Bato ya Babiloni
oyo bazali kobundisa engumba oyo, bakokota kati na yango mpe bakotumba yango ;
bakotumba yango elongo na bandako oyo, na likolo ya manzanza na yango, bato
bazalaki kotumbola Ngai na kobonza bambeka ya malasi ya ansa epai ya nzambe
Bala mpe kobonza makabo ya masanga ya vino epai ya banzambe ya bapaya. 30 Bana
ya Isalaele mpe ya Yuda, wuta bolenge na bango, bazalaki kosala eloko mosusu te
na miso na Ngai, soki kaka mabe te ; solo, bana ya Isalaele bazalaki kosala eloko
mosusu te, soki kaka te kopesa Ngai kanda na nzela ya biloko oyo maboko na bango
esalaki, elobi Yawe. 31 Wuta batonga engumba oyo kino na mokolo ya lelo, mosala
na yango kaka kotumbola Ngai mpe kopesa Ngai kanda ; yango wana, nakolongola
yango liboso na Ngai. 32 Bato ya Isalaele mpe ya Yuda bapesaki Ngai kanda na nzela
ya mabe nyonso oyo basalaki : ezala bango, bakonzi na bango, bakalaka na bango,
Banganga-Nzambe mpe basakoli na bango, bato ya Yuda mpe bavandi ya Yelusalemi.
33 Bapesaki Ngai mokongo na esika ya kotala Ngai. Atako nazalaki tango na tango
koteya bango, kasi batikalaki koyoka Ngai te mpe baboyaki kozwa mayele. 34 Batiaki
kutu banzambe na bango ya bikeko kati na Ndako epai wapi babelaka Kombo na
Ngai, mpe na bongo, bakomisaki yango mbindo. 35 Bakomaki kotonga bisambelo ya
likolo ya bangomba mpo na Bala, na Lubwaku ya Beni-Inomi, mpo na kobonza bana
na bango ya mibali mpe ya basi epai ya Moloki ; ezali likambo oyo Ngai natikalaki
kotinda bango te, mpe natikala kokanisa te ete bakoki kosala makambo ya nkele boye
mpo na komemisa Yuda masumu.
36 Mpo na yango, tala sik’oyo liloba oyo Yawe, Nzambe ya Isalaele, alobi na tina na
engumba oyo bino bozali koloba ete ekabami na maboko ya mokonzi ya Babiloni
na nzela ya mopanga, ya nzala makasi mpe ya bokono oyo ebomaka : 37 ‹ Solo,
nakosangisa bango wuta na mikili nyonso epai wapi nabenganaki bango tango
natombokelaki bango, nakozongisa bango na esika oyo mpe nakovandisa bango na
kimia. 38 Bakozala bato na Ngai, mpe Ngai nakozala Nzambe na bango. 39 Nakopesa
bango motema se moko mpe etamboli se moko mpo ete batosaka Ngai tango nyonso
mpo na bolamu na bango mpe mpo na bolamu ya bakitani na bango. 40 Nakosala
boyokani ya libela elongo na bango, nakotika te kosalela bango bolamu mpe nakosala
ete batosa Ngai mpe bapesa Ngai lisusu mokongo te. 41 Nakosepela kosalela bango
bolamu mpe nakolona bango penza kati na mokili oyo, na motema mpe na molimo
na Ngai mobimba. ›
42 Tala liloba oyo Yawe alobi : Ndenge natindelaki bato oyo pasi oyo nyonso,
ndenge wana mpe nakotindela bango bomengo nyonso oyo nalakaki bango. 43 Bato
bakosomba lisusu bilanga kati na mokili oyo bino bozali koloba na tina na yango :
‹ Mokili oyo ebeba, etikala lisusu na bato mpe na banyama te ; pamba te ekabama
na maboko ya bato ya Babiloni. › 44 Solo, bakosomba lisusu bilanga na motuya ya
palata, bakotia mikoloto mpe bakashe na mikanda oyo bakosombela bilanga yango,
na miso ya batatoli, kati na mboka ya Benjame, kati na bamboka mike-mike oyo ezali
zingazinga ya Yelusalemi, kati na bingumba ya Yuda mpe kati na bingumba ya mokili
ya bangomba, kati na bingumba ya bitando mpe kati na bingumba ya Negevi ; pamba
te nakozongisa bato na bango oyo bakendeki na bowumbu, elobi Yawe. »
33
Elaka ya lobiko
1 Yawe alobaki na Jeremi, na mbala ya mibale, wana azalaki nanu ya kokangama
kati na boloko oyo ezalaki kati na lopango ya bakengeli :
2 « Tala liloba oyo Yawe, Ye oyo akela mabele, oyo abongisa yango malamu mpe
alendisa yango, oyo Kombo na Ye ezali Yawe, alobi : 3 ‹ Belela Ngai, mpe Ngai
nakoyanola yo, nakoyebisa yo makambo minene mpe mabombami oyo oyebi te. ›
4 Pamba te, tala liloba oyo Yawe, Nzambe ya Isalaele, alobi na tina na bandako ya
engumba oyo mpe ya bandako ya bakonzi ya Yuda, oyo babukaki mpo na kotelemela
bangomba mike ya kokimela mpe mopanga ya monguna 5 kati na etumba na bato ya
Babiloni : ‹ Bandako yango ekotonda na bibembe ya bato oyo nakoboma na nguya
ya kotomboka mpe ya kanda na Ngai. Nakobombela engumba oyo elongi na Ngai
likolo ya mabe na yango nyonso.
6 Kasi nakoyeisa bato na yango nzoto kolongono mpe nakobikisa bango ; solo,
nakobikisa bato na Ngai mpe nakopesa bango bomoi ya kimia kati na bobatelami.
7 Nakokangola bato ya Yuda mpe ya Isalaele longwa na bowumbu mpe nakokomisa
bango lisusu ndenge bazalaki liboso. 8 Nakopetola bango na masumu nyonso oyo
basalaki liboso na Ngai. Nakolimbisa masumu nyonso ya botomboki oyo basalaki
liboso na Ngai. 9 Boye engumba oyo, Yelusalemi, ekosala lokumu, esengo, masanzoli
mpe nkembo ya Kombo na Ngai liboso ya bikolo nyonso ya mabele, oyo ekoyoka
sango ya makambo nyonso ya kitoko oyo nakosala mpo na yango. Bikolo yango
ekokamwa mpe ekolenga na somo ya komona makambo nyonso ya kitoko mpe kimia
oyo nakopesa na engumba yango. ›
10 Tala liloba oyo Yawe alobi : ‹ Bozali koloba na tina na esika oyo : ‘ Eh ! Esika oyo
ebeba ! Ezalaka lisusu na bato mpe banyama te ! ’ Nzokande, kati na bingumba ya
Yuda mpe na babalabala ya Yelusalemi oyo ekoma polele, ezanga bato mpe banyama,
ekozala lisusu na lokito : 11 ekoyokana kuna lokito ya banzembo ya esengo mpe
ya masanzoli, mingongo ya mobandami na libala ya mwasi mpe ya mobali, mpe
mingongo ya bato oyo bazali kobonza kati na Tempelo ya Yawe makabo ya kozongisa
matondi, na koloba :
‘ Bozongisa matondi epai na Yawe, Mokonzi ya mampinga,
mpo ete Yawe azali malamu ;
bolingo na Ye ewumelaka seko na seko ! ’
Pamba te nakozongisa lisusu kitoko ya mokili yango ndenge ezalaki liboso, › elobi
Yawe.
12 Tala liloba oyo Yawe, Mokonzi ya mampinga, alobi : ‹ Kati na esika oyo
ebebisama mpe ezanga bato to banyama, mpe kati na bingumba na yango nyonso,
ekozala na lisusu na bitando ya matiti mpo na babateli bibwele, bitando epai wapi
bakoleisa bibwele na bango. 13 Kati na bingumba ya bangomba, kati na bingumba ya
bitando mpe kati na bingumba ya Negevi, kati na etuka ya Benjame, kati na bamboka
oyo ezali zingazinga ya Yelusalemi mpe kati na bingumba ya Yuda, bibwele ekoleka
lisusu na se ya loboko ya moto oyo atangaka yango, › elobi Yawe.
14 ‹ Na mikolo ekoya, › elobi Yawe, ‹ nakokokisa elaka kitoko oyo napesaki na
mabota ya Isalaele mpe ya Yuda.
15 Na mikolo yango mpe na tango yango,
nakobimisa Moto ya nzete ya sembo
wuta na libota ya Davidi ;
akosala makambo ya sembo
mpe ya boyengebene kati na mokili.
16 Na mikolo wana, Yuda ekobikisama,
mpe Yelusalemi ekozala na kimia.
Tala kombo oyo bakobengela yango :
Yawe azali Bosembo na biso. ›
17 Pamba te, tala liloba oyo Yawe alobi : ‹ Davidi akozalaka tango nyonso na moto oyo
akovanda na kiti ya bokonzi ya libota ya Isalaele ; 18 Banganga-Nzambe oyo bazali
bakitani ya Levi bakozalaka tango nyonso na bakitani oyo bakobanda kotelema tango
nyonso liboso na Ngai mpo na kotumba mbeka, kobonza mbeka ya gato mpe kobonza
makabo. › »
19 Tala liloba oyo Yawe alobaki na nzela ya Jeremi : 20 « Tala liloba oyo Yawe
alobi : ‹ Soki bolongi kokata boyokani na Ngai elongo na moyi, mpe boyokani na
Ngai elongo na butu, mpo ete moyi mpe butu ekoma lisusu te na tango na yango,
21 wana bokolonga penza kokata boyokani na Ngai elongo na Davidi, mosali na
Ngai, mpe Davidi akotikala kozala lisusu te na mokitani na kiti ya bokonzi, mpe
bokolonga kokata boyokani na Ngai elongo na Balevi oyo bazali Banganga-Nzambe
oyo basalelaka Ngai. 22 Ndenge kaka bakoki kotanga te mampinga ya likolo mpe zelo
ya bibale minene mpo na koyeba motango na yango, ndenge wana mpe nakokomisa
ebele, bakitani ya Davidi, mosali na Ngai, mpe Balevi oyo basalelaka Ngai. › »
23 Tala liloba oyo Yawe alobaki na nzela ya Jeremi : 24 « Boni ! Bozali koyoka te
makambo bato oyo bazali kosala ? Bazali koloba : ‹ Yawe asundoli bituka mibale
oyo aponaki. › Na bongo, bazali kotiola bato na Ngai, mpe moto ata moko te azali
kozwa bango lokola ekolo. 25 Tala liloba oyo Yawe alobi : ‹ Soki nasalaki boyokani te
elongo na moyi mpe elongo na butu, mpe soki napesaki likolo mpe mabele mibeko
te, 26 wana nakokaki kobwaka bakitani ya Jakobi mpe ya Davidi, mosali na Ngai, mpe
nalingaki te kopona moko kati na bana na ye mpo ete akamba bakitani ya Abrayami,
ya Izaki mpe ya Jakobi. Nakozongisa lisusu kitoko ya mokili na bango mpe nakoyokela
bango mawa. › »
34
Pamela ya mokonzi Sedesiasi
1Tala liloba oyo Yawe alobaki na nzela ya Jeremi wana Nabukodonozori, mokonzi
ya Babiloni, elongo na basoda na ye nyonso, mikili ya bakonzi nyonso oyo azalaki
kokamba, mpe bikolo nyonso bazalaki kobundisa Yelusalemi mpe bingumba nyonso
ya zingazinga na yango : 2 « Tala liloba oyo Yawe, Nzambe ya Isalaele, alobi : kende
koloba na Sedesiasi, mokonzi ya Yuda : ‹ Tala liloba oyo Yawe alobi : Nasengeli
kokaba engumba oyo na maboko ya mokonzi ya Babiloni, mpe akobebisa yango na
moto. 3 Bongo yo, okobika te na loboko na ye, kasi bakokanga yo solo mpe bakokaba
yo na maboko na ye ; okomona mokonzi ya Babiloni miso na yo moko, akolobana na
yo elongi na elongi, mpe okokende na Babiloni.
4 Nzokande, Sedesiasi, mokonzi ya Yuda, yoka Liloba na Yawe ! Tala elaka oyo
Yawe apesi yo : Okokufa na mopanga te, 5 kasi okokufa na kimia. Mpe ndenge bato
bapelisaki moto mpe batumbaki malasi ya solo kitoko, na matanga ya batata na yo,
bakonzi ya kala oyo baleka liboso na yo, mpo na kopesa bango lokumu, ndenge wana
mpe bakosala mpo na lokumu na yo. Mpe bakoyemba nzembo ya mawa na tina na
yo : ‘ Oh mawa, nkolo na ngai ! ’ Solo, Ngai moko nde napesi elaka oyo, elobi Yawe. › »
6 Mosakoli Jeremi alobaki na Sedesiasi, mokonzi ya Yuda, maloba wana nyonso, kati
na Yelusalemi, 7 wana basoda ya mokonzi ya Babiloni bazalaki kobundisa Yelusalemi
mpe bingumba nyonso mosusu ya Yuda, oyo mokonzi ya Babiloni alongaki nanu te :
Lakishi mpe Azeka, pamba te yango kaka nde ezalaki bingumba batonga makasi oyo
etikalaki kati na Yuda.
Bawumbu bazwi bonsomi
8 Sima na mokonzi Sedesiasi kosala boyokani elongo na bato nyonso kati na
Yelusalemi mpo ete kokangolama ya bawumbu nyonso esakolama, Yawe alobaki na
Jeremi 9 mpo ete moto nyonso apesa bawumbu na ye bonsomi, bawumbu oyo bazali
Ba-Ebre, bazala mibali to basi ; mpe mpo ete moto moko te akoba kokanga ndeko na
ye, Moyuda, kati na bowumbu.
10 Boye, bakambi nyonso mpe bato nyonso oyo basalaki boyokani yango bandimaki
kokangola bawumbu na bango ya mibali mpe ya basi mpe kopesa bango bonsomi,
mpo ete bakoba lisusu te kokanga bango na bowumbu ; bandimaki, bakokisaki mpe
bapesaki bawumbu na bango bonsomi. 11 Kasi sima na tango, babongolaki makanisi
na bango ; bakangaki lisusu na bowumbu mibali mpe basi oyo bango basilaki kopesa
bonsomi, mpe bakomisaki bango lisusu bawumbu.
12 Boye, tala liloba oyo Yawe alobaki na nzela ya Jeremi : 13 « Tala liloba oyo
Yawe, Nzambe ya Isalaele, alobi : Nasalaki boyokani elongo na bakoko na bino tango
nabimisaki bango na Ejipito, mokili ya bowumbu ; nalobaki : 14 ‹ Sima na mibu
sambo nyonso, moto nyonso kati na bino asengeli kopesa bonsomi na Moyuda, ndeko
na ye, oyo amitekaki lokola mowumbu ; akosalela yo mibu motoba, bongo, sima na
yango, okotika ye kokende na bonsomi. › Kasi bakoko na bino bayokaki Ngai te mpe
batosaki Ngai te. 15 Nzokande bino, na mwa mikolo oyo kaka, bobongolaki bino moko
mitema mpo na kosala makambo ya sembo na miso na Ngai : moko na moko kati na
bino asakolaki kokangolama ya ndeko na ye, apesaki ndeko na ye bonsomi. Bosalaki
kutu boyokani yango liboso na Ngai, kati na Ndako Ngai. 16 Kasi tala sik’oyo makambo
bosali : bozongi sima, botiki ekateli oyo bozwaki mpe botioli bosantu ya Kombo na
Ngai ; pamba te bozongisi bawumbu na bino ya kala, mibali to basi, oyo bopesaki
bonsomi mpo ete bakende na esika nyonso oyo balingi ; bokangi bango na makasi
mpo ete bakoma lisusu bawumbu na bino.
17 Mpo na yango, tala liloba oyo Yawe alobi : Lokola botosaki Ngai te, bosakolaki
te kokangolama ya bandeko na bino moko mpe bopesaki bango bonsomi te, Ngai
mpe, elobi Yawe, nasakoli ete napesi sik’oyo bonsomi epai ya mopanga, epai ya
bokono oyo ebomaka mpe epai ya nzala makasi ; nafungoli yango mpo na kotelemela
bino : nakokomisa bino eloko ya koyoka somo, na miso ya bikolo nyonso ya mabele ;
18 nakokaba bato oyo babebisaki boyokani na Ngai mpe bakokisaki te malako ya
boyokani oyo basalaki liboso na Ngai, na nzela ya kokata na biteni mibale mwana
ngombe ya mobali mpe ya kotambola na kati-kati ya biteni yango. 19 Bakambi ya
Yuda mpe ya Yelusalemi, bakalaka ya lokumu, Banganga-Nzambe mpe bato nyonso
ya mokili, oyo batambolaki na kati-kati ya biteni ya mwana ngombe ya mobali,
20 nakokaba bango na maboko ya banguna na bango mpe ya bato oyo bazali koluka
kosala bango mabe ; mpe bibembe na bango ekokoma bilei ya bandeke ya likolo mpe
ya banyama ya mabele.
21 Nakokaba Sedesiasi, mokonzi ya Yuda, elongo na bakalaka na ye na maboko ya
banguna na bango, oyo bazali koluka kosala bango mabe, na maboko ya mampinga
ya mokonzi ya Babiloni, oyo akei sik’oyo mosika na bino. 22 Nakopesa bango mitindo,
elobi Yawe, mpe nakozongisa bango kati na engumba oyo : bakobundisa yango,
bakobotola yango mpe bakobebisa yango na moto. Mpe nakokomisa bingumba ya
Yuda esobe, ezanga bavandi. »
35
Libota ya Rekabi
1 Tala liloba oyo Yawe alobaki na nzela ya Jeremi wana Yeoyakimi, mwana mobali
ya Joziasi, mokonzi ya Yuda, azalaki mokonzi : 2 « Kende epai ya bato ya libota ya
Rekabi mpe bengisa bango ete baya kokota kati na moko ya bashambre ya Tempelo
ya Yawe. Mpe pesa bango masanga ya vino ya komela kuna. »
3 Boye, nakendeki kokutana na Yazania, mwana mobali ya Jeremi, mwana mobali
ya Abatsinia, mpe bandeko na ye ya mibali elongo na bana na bango nyonso ya
mibali : libota mobimba ya bato ya libota ya Rekabi. 4 Namemaki bango na Tempelo
ya Yawe, kati na shambre ya bana mibali ya Anani, mwana mobali ya Yigidalia,
moto na Nzambe, pene ya shambre ya bakambi. Shambre yango ezalaki na sima ya
shambre ya Maaseya, mwana mobali ya Shalumi, mokengeli ekuke. 5 Natiaki biloko
etonda na vino mpe ndambo ya bakopo liboso ya bato ya libota ya Rekabi ; mpe
nalobaki na bango :
— Bomela masanga ya vino.
6 Kasi bazongisaki :
— Tomelaka masanga ya vino te, mpo ete koko na biso, Yonadabi, mwana mobali
ya Rekabi, apesaki biso mobeko oyo : « Bokoki komela masanga ya vino te, ezala
bino to bakitani na bino, 7 mpe bokoki kotonga bandako te, kosala bilanga te,
kolona banzete ya vino te mpe bokoki kozala na biloko wana te ; kasi bosengeli
kaka kovanda tango nyonso na bandako ya kapo, mpo ete bozala na bomoi molayi
kati na mokili oyo bozali baleki nzela. » 8 Totosaka makambo nyonso oyo koko na
biso Yonadabi, mwana mobali ya Rekabi, ayebisa biso : Ezala biso, basi na biso,
bana na biso ya mibali mpe ya basi, tomelaka masanga ya vino te, 9 totongaka
bandako te mpo na kovanda kuna, tozalaka na bilanga ya vino te, bilanga te mpe
milona te ; 10 tovandaka kaka na bandako ya kapo mpe totosaka makambo nyonso
oyo koko na biso, Yonadabi, ayebisa biso. 11 Kasi tango Nabukodonozori, mokonzi
ya Babiloni, abotolaki mokili oyo, tolobaki : « Boya, tokende na Yelusalemi mpo
ete tobikisa bomoi na biso liboso ya basoda ya Babiloni mpe ya Siri. » Yango wana,
toyaki kovanda na Yelusalemi.
12 Bongo tala liloba oyo Yawe alobaki na nzela ya Jeremi :
13— Tala liloba oyo Yawe, Mokonzi ya mampinga, Nzambe ya Isalaele, alobi :
Kende koyebisa bato ya Yuda mpe ya Yelusalemi : « Bokoki solo kozwa liteya te
mpe kotosa maloba na Ngai te, » elobi Yawe ? 14 « Yonadabi, mwana mobali ya
Rekabi, apesaki mobeko epai ya bana na ye ete bamela masanga ya vino te, mpe
babatelaka mobeko yango. Kino na mokolo ya lelo, bamelaka masanga ya vino
te mpo na kotosa mobeko oyo koko na bango apesaki bango. Nzokande, tango na
tango, Ngai nazalaki koloba na bino, kasi bozalaki koyoka Ngai te. 15 Nazalaki tango
na tango kotindela bino basali na Ngai nyonso, basakoli, mpo na koloba na bino :
‹ Tika ete moko na moko kati na bino atika nzela na ye ya mabe mpe abongola
bizaleli na ye ; bosalela banzambe mosusu te mpo ete bokoka kovanda kati na
mokili oyo napesaki bino mpe batata na bino. › Kasi boyokaki Ngai te mpe botosaki
Ngai te. 16 Bakitani ya Yonadabi, mwana mobali ya Rekabi, babatelaki mobeko oyo
koko na bango apesa bango, kasi bato oyo baboyi kotosa Ngai. »
17 Yango wana, tala liloba oyo Yawe, Mokonzi ya mampinga mpe Nzambe ya
Isalaele, alobi : « Boyoka ! Nakoyeisa na mokili ya Yuda mpe epai ya bavandi
nyonso ya Yelusalemi pasi oyo nakataki ; pamba te nalobaki na bango kasi bayokaki
Ngai te, nabengaki bango kasi bayanolaki Ngai te. »
18 Boye, Jeremi alobaki na bato ya libota ya Rekabi :
— Tala liloba oyo Yawe, Mokonzi ya mampinga, Nzambe ya Isalaele, alobi :
« Lokola botosaka mobeko ya koko na bino Yonadabi, bolandaka malako nyonso
oyo ayebisa bino mpe bosalelaka makambo nyonso oyo atinda bino, 19 tala liloba
oyo Yawe, Mokonzi ya mampinga, Nzambe ya Isalaele, alobi : ‹ Yonadabi, mwana
mobali ya Rekabi, akotikala kozanga te moto oyo akosalela Ngai. › »
Bapasi ya mosakoli Jeremi
36
Yeoyakimi atumbi mokanda ya mosakoli Jeremi
1 Tala liloba oyo Yawe alobaki na Jeremi, na mobu ya minei ya bokonzi ya
Yeoyakimi, mwana mobali ya Joziasi, mokonzi ya Yuda : 2 « Kamata mokanda, mpe
koma kati na yango makambo nyonso oyo nalobaki na yo mpo na Isalaele, mpo na
Yuda mpe mpo na bikolo nyonso mosusu, wuta mokolo oyo nabandaki koloba na yo,
na tango Joziasi azalaki mokonzi, kino na mokolo ya lelo. 3 Tango mosusu, soki bato
ya Yuda bayoki sango ya pasi nyonso oyo nabongisi mpo na kotindela bango, moko na
moko kati na bango akotika nzela na ye ya mabe ; mpe, na bongo, Ngai nakolimbisa
mabe mpe masumu na bango. »
4 Boye, Jeremi abengaki Baruki, mwana mobali ya Neriya, mpe wana Jeremi azalaki
koloba makambo nyonso oyo Yawe ayebisaki ye, Baruki azalaki kokoma yango na
mokanda.
5 Jeremi alobaki na Baruki : « Ngai nakangami, nakolonga kokende na Tempelo
ya Yawe te. 6 Boye yo, kende na Tempelo ya Yawe, na mokolo ya kokila bilei, mpe
tangela bato maloba ya Yawe, oyo okomaki na mokanda, wana ngai nazalaki koloba
na yo ; tangela yango bato nyonso ya Yuda, oyo bakoya wuta na bingumba na bango.
7 Tango mosusu mabondeli na bango ekokoma liboso ya Yawe, mpe moko na moko
kati na bango akotika nzela na ye ya mabe ; pamba te kotomboka mpe kanda oyo
Yawe akani kokitisela bato oyo ezali monene. »
8 Baruki, mwana mobali ya Neriya, asalaki makambo nyonso oyo mosakoli Jeremi
atindaki ye kosala ; atangaki na Tempelo ya Yawe maloba ya Yawe oyo ekomamaki
na mokanda.
9 Na sanza ya libwa, ya mobu ya mitano ya bokonzi ya Yeoyakimi, mwana mobali
ya Joziasi, mokonzi ya Yuda, babengisaki mokolo ya kokila bilei liboso ya Yawe, mpo
na bavandi nyonso ya Yelusalemi mpe bato oyo bawutaki na bingumba ya Yuda.

10 Baruki atangelaki bato nyonso, kati na Tempelo ya Yawe, maloba ya Jeremi oyo
ekomamaki na mokanda, wuta na shambre ya Gemaria, mwana mobali ya Shafani
oyo azalaki mokomi mikanda ; shambre yango ezalaki kati na lopango ya likolo, na
ekotelo ya Ekuke ya Sika ya Tempelo.
11 Tango Mishe, mwana, mobali ya Gemaria, mwana mobali ya Shafani, ayokaki
maloba nyonso ya Yawe oyo ekomamaki na mokanda, 12 akendeki na ndako ya
mokonzi, akotaki kati na ndako ya mosala ya mokomi mikanda epai wapi bakalaka
nyonso bazalaki na mayangani : Elishama, mokomi mikanda ; Delaya, mwana mobali
ya Shemaya ; Elinatani, mwana mobali ya Akibori ; Gemaria, mwana mobali ya
Shafani ; Sedesiasi, mwana mobali ya Anania ; mpe bakalaka nyonso mosusu. 13 Sima
na Mishe koyebisa bango makambo nyonso oyo ayokaki epai ya Baruki tango azalaki
kotangela bato makomi oyo ezalaki kati na mokanda, 14 bakambi nyonso batindaki
Yewudi, mwana mobali ya Netania, mwana mobali ya Shelemia, mwana mobali ya
Kushi, epai ya Baruki mpo na koyebisa ye : « Yaka yo moko elongo na mokanda oyo
atangelaki bato. »
Baruki, mwana mobali ya Neriya, akendeki epai na bango mpe amemaki mokanda
na maboko na ye. 15 Balobaki na ye :
— Tobondeli yo, vanda, tangela biso mokanda oyo.
Baruki atangelaki bango mokanda yango. 16 Tango bayokaki maloba wana nyonso,
bakomaki kotalana bango na bango na somo mpe balobaki na Baruki :
— Tosengeli penza koyebisa makambo oyo nyonso epai ya mokonzi.
17 Batunaki Baruki :
— Yebisa biso ndenge nini osalaki mpo na kokoma makambo oyo nyonso. Ezali
Jeremi te moto ayebisi yo makambo oyo ?
18 Baruki azongisaki :
— Solo, ezali ye moto ayebisaki ngai makambo oyo nyonso, mpe ngai nasalelaki
kaka ekomeli mpo na kotia yango na mokanda.
19 Bakambi bayebisaki Baruki :
— Yo mpe Jeremi, bokende kobombama. Mpe tika ete moto moko te ayeba esika
bokozala.
20 Sima na bango kotia mokanda yango kati na ndako ya mosala ya Elishama,
mokomi mikanda, bakendeki epai ya mokonzi kati na lopango mpe bayebisaki ye
makambo nyonso.
21 Mokonzi atindaki Yewudi mpo ete akende kozwa mokanda yango, mpe Yewudi
akendeki kozwa yango na ndako ya mosala ya mokomi mikanda Elishama mpe
atangaki yango liboso ya mokonzi mpe ya bakalaka nyonso oyo batelemaki pene na
ye. 22 Ezalaki na sanza ya libwa ; mokonzi avandaki kati na shambre oyo bakimelaka
na tango ya malili mpe azalaki koyetola moto oyo ezalaki kopela liboso na ye. 23 Soki
Yewudi atangi milongo misato to minei ya makomi ya mokanda, mokonzi azalaki
kokata yango na mbeli ya mokomi mikanda mpe kobwaka yango na moto, kino
tango mokanda nyonso esilaki kozika na moto. 24 Boye, mokonzi elongo na bakalaka
na ye nyonso oyo bazalaki koyoka makambo oyo ekomamaki na mokanda yango
bamitungisaki na eloko moko te mpe bapasolaki bilamba na bango te. 25 Atako
Elinatani, Delaya mpe Gemaria bazalaki kobondela mokonzi ete atumba mokanda
yango te, atikalaki koyokela bango te. 26 Kutu, mokonzi atindaki Yerameeli, kalaka
ya makila ; Seraya, mwana mobali ya Azirieli, mpe Shelemia, mwana mobali ya
Abideyeli, ete bakanga Baruki, mokomi mikanda, mpe mosakoli Jeremi. Kasi Yawe
abombaki bango.
27 Tango mokonzi asilisaki kotumba mokanda oyo ezalaki na maloba oyo Baruki
akomaki na etinda ya Jeremi, Yawe alobaki na Jeremi :
28 — Kamata mokanda mosusu mpe koma kati na yango makambo nyonso oyo
ezalaki na mokanda ya liboso oyo mokonzi Yeoyakimi, mokonzi ya Yuda, atumbaki.
29 Loba lisusu na Yeoyakimi, mokonzi ya Yuda : « Tala liloba oyo Yawe alobi :
Ezali yo nde moto otumbaki mokanda wana mpe olobaki : ‹ Mpo na nini okomaki
ete mokonzi ya Babiloni akoya kobebisa mokili oyo mpe koboma ezala bato to
banyama ? › 30 Mpo na yango, tala liloba oyo Yawe alobi na tina na Yeoyakimi,
mokonzi ya Yuda : Ekozala na mokitani na ye moko te oyo akokitana na ye na
kiti ya bokonzi ya Davidi ; ebembe na ye ekobwakama na libanda, mpe bakotanda
yango na molunge ya moyi mpe na malili ya butu. 31 Nakopesa ye, bana na ye mpe
basali na ye nyonso etumbu mpo na mabe na bango ; nakotindela bango elongo
na bavandi ya Yelusalemi mpe ya Yuda, pasi nyonso oyo nalakaki bango, mpo ete
bayokaki Ngai te. »
32 Jeremi azwaki mokanda mosusu mpe apesaki yango na Baruki, mokomi mikanda,
mwana mobali ya Neriya. Wana Jeremi azalaki koloba makambo oyo ezalaki kati na
mokanda oyo Yeoyakimi, mokonzi ya Yuda, atumbaki, Baruki azalaki kokoma yango.
Mpe makambo ebele mosusu ya lolenge wana ebakisamaki na kati.
37
Mosakoli Jeremi na boloko
1 Nabukodonozori, mokonzi ya Babiloni, akomisaki Sedesiasi, mwana mobali ya
Joziasi, mokonzi ya Yuda na esika ya Konia, mwana mobali ya Yeoyakimi. 2 Ezala ye,
bakalaka na ye ya lokumu mpe bato ya mokili, moko te ayokaki na bokebi maloba
oyo Yawe alobaki na nzela ya mosakoli Jeremi.
3 Mokonzi Sedesiasi atindaki Yewukali, mwana mobali ya Shelemia, mpe Nganga-
Nzambe Sofoni, mwana mobali ya Maaseya, epai ya mosakoli Jeremi mpo ete
bayebisa ye maloba oyo : « Nabondeli yo, bondela Yawe, Nzambe na biso, mpo na
biso ! »
4 Na tango wana, Jeremi azalaki na bonsomi ya kotambola na esika oyo alingi kati
na bato, pamba te batiaki ye nanu na boloko te. 5 Tango basoda ya Babiloni, oyo
bazingelaki engumba Yelusalemi bayokaki sango ete basoda ya Faraon babimi na
Ejipito, batikaki kozingela Yelusalemi. 6 Bongo tala liloba oyo Yawe alobaki na nzela
ya mosakoli Jeremi : 7 « Tala liloba oyo Yawe, Nzambe ya Isalaele, alobi : Yebisa
mokonzi ya Yuda oyo atindi yo kotuna toli epai na Ngai : ‹ Basoda ya Faraon oyo
babimaki na mokili na bango mpo na koya kosunga yo bakozonga na mokili na bango,
na Ejipito ; 8 mpe basoda ya Babiloni bakozonga mpe bakobundisa engumba oyo ;
bakobotola yango mpe bakobebisa yango na moto. › 9 Tala liloba oyo Yawe alobi :
‹ Bokanisa te ete bato ya Babiloni bakolongwa na mokili na bino. Te ! Bakolongwa
te. › 10 Ezala soki bolongi basoda nyonso ya Babiloni, oyo bazali kobundisa bino mpe
etikali kaka ndambo ya bato oyo bazoki-zoki bapota, bakolonga kotelema kati na
bandako na bango ya kapo mpe kobima mpo na kobebisa engumba oyo na moto. »
11 Sima na basoda ya Babiloni kotika kozingela Yelusalemi likolo ya basoda ya
Faraon, oyo bazalaki kopusana, 12 Jeremi alingaki kobima na Yelusalemi mpo ete
akende kozwa, kati na etuka ya Benjame, libula na ye ya mabele kati na bato ya kuna.
13 Kasi tango akomaki na Ekuke ya Benjame, mokambi ya bakengeli ya mokonzi, oyo
kombo na ye ezalaki Iriya, mwana mobali ya Shelemia, mwana mobali ya Anania,
akangaki mosakoli Jeremi mpe atunaki ye :
— Boni, ozali kokende na ngambo ya bato ya Babiloni ?
14 Jeremi azongisaki :
— Te ! Ezali lokuta, nazali kokende na ngambo ya bato ya Babiloni te !

Kasi Iriya aboyaki koyoka ye, akangaki ye kaka mpe amemaki ye epai ya bakambi.
15 Bakambi batombokelaki Jeremi makasi, babetaki ye mpe batiaki ye na ndako ya
Jonatan, mokomi mikanda, ndako oyo bakomisaki boloko. 16 Babwakaki Jeremi kati
na boloko ya se ya mabele epai wapi awumelaki tango molayi.
17 Mokolo moko, mokonzi Sedesiasi atindaki ete bakende kozwa ye mpe bamema
ye na ndako ya mokonzi epai wapi atunaki ye na nkuku :
— Boni, ozali ata na liloba moko te kowuta epai na Yawe ?
Jeremi azongisaki :
— Solo, liloba ezali ! Okokweya na maboko ya mokonzi ya Babiloni.
18 Bongo Jeremi alobaki lisusu na mokonzi Sedesiasi :
— Mabe nini penza ngai nasali yo to bakalaka na yo to mpe bato na yo mpo ete
bobwaka ngai kati na boloko oyo ? 19 Wapi basakoli na bino oyo bazalaki koloba
ete mokonzi ya Babiloni akoya te kobundisa bino mpe mokili na bino ? 20 Kasi
sik’oyo mokonzi, nkolo na ngai, nabondeli yo : yoka ngai ! Tika ete mabondeli na
ngai ekoma liboso na yo : kozongisa ngai te kati na ndako ya Jonatan, mokomi
mikanda, noki te nakokufa kuna !
21 Mokonzi Sedesiasi apesaki mitindo ete batia Jeremi kati na lopango ya bakengeli
mpe bapesaka ye, mokolo na mokolo, lipa moko oyo ekobanda kowuta na balabala
ya bato oyo basalaka mapa, kino tango mapa ekosila kati na engumba. Boye, Jeremi
avandaki kati na lopango ya bakengeli.
38
Babwaki Jeremi na libulu
1 Shefatia, mwana mobali ya Matani ; Gedalia, mwana mobali ya Pashuri ; Yukali,
mwana mobali ya Shelemia ; mpe Pashuri, mwana mobali ya Malikiya, bayokaki
makambo oyo Jeremi azalaki koyebisa bato nyonso. Azalaki koloba : 2 « Tala liloba
oyo Yawe alobi : ‹ Moto nyonso oyo akotikala kati na engumba oyo akokufa na
mopanga, na nzala makasi to mpe na bokono oyo ebomaka ; kasi ye oyo akobima
mpo na kokende komikaba epai ya bato ya Babiloni akobika, akokufa te ; bomoi na
ye ekozala bomengo na ye ya bitumba, mpe akotikala na bomoi. › 3 Tala liloba oyo
Yawe alobi : ‹ Engumba oyo ekokweya na maboko ya basoda ya mokonzi ya Babiloni,
oyo akobotola yango. › »
4 Bakalaka balobaki na mokonzi :
— Moto oyo asengeli kokufa ! Maloba na ye ezali kolembisa basoda mpe bato
oyo batikali kati na engumba oyo ; azali koluka bolamu ya bato oyo te, kasi azali
nde koluka mabe na bango.
5 Mokonzi Sedesiasi azongisaki :
— Azali na maboko na bino ; mokonzi akoki koboya likanisi na bino te !
6 Boye, bakamataki Jeremi mpe babwakaki ye kati na libulu ya Malikiya, mwana
mobali ya mokonzi ; libulu yango ezalaki kati na lopango ya bakengeli. Bakitisaki
Jeremi kati na libulu na nzela ya basinga ; libulu ezalaki na mayi te, kaka na
potopoto ; mpe Jeremi azindaki makasi kati na potopoto yango.
7 Ebedi-Meleki, moto ya Kushi, kalaka ya lokumu oyo azalaki kosala kati na ndako
ya mokonzi, ayokaki ete babwaki Jeremi kati na libulu. Boye, wana mokonzi avandaki
na Ekuke ya Benjame, 8 Ebedi-Meleki abimaki na ndako ya mokonzi mpe akendeki
koloba na mokonzi :
9 — Mokonzi, nkolo na ngai, kati na nyonso oyo basali mosakoli Jeremi, bato oyo
basali mabe penza ! Basili kobwaka ye kati na libulu epai wapi akokufa na nzala,
mpo ete mapa ezali lisusu te kati na engumba !
10 Mokonzi apesaki mitindo oyo epai ya Ebedi-Meleki, moto ya mokili ya Kushi :

— Kamata awa mibali tuku misato elongo na yo, mpe bobimisa mosakoli Jeremi
wuta na libulu liboso ete akufa.
11 Ebedi-Meleki akamataki mibali yango mpe akendeki na ndako ya mokonzi, kati
na shambre oyo ezalaki na se ya ebombelo bomengo ; azwaki kuna bilamba ya kala
mpe oyo epasuka, mpe akitisaki yango na nzela ya basinga epai ya Jeremi kati na
libulu. 12 Ebedi-Meleki, moto ya Kushi, alobaki na Jeremi :
— Tia bilamba oyo na se ya mapeka na yo, likolo ya basinga oyo mpo na kobatela
mapeka na yo.
Jeremi asalaki se bongo. 13 Babendaki ye na basinga mpe babimisaki ye na libulu.
Mpe Jeremi avandaki kati na lopango ya bakengeli.
Mituna ya Sedesiasi epai ya Jeremi
14 Mokonzi Sedesiasi atindaki ete bamemela ye mosakoli Jeremi mpe bakotisa ye
na Ekuke ya misato ya Tempelo ya Yawe. Mokonzi alobaki na Jeremi :
— Nazali na likambo moko ya kotuna epai na yo ; kobombela ngai eloko moko
te !
15 Jeremi alobaki na mokonzi Sedesiasi :
— Soki nayebisi yo yango, okoboma ngai te ? Ezala napesi yo toli, okoyokela na
yo ngai te.
16 Kasi mokonzi Sedesiasi alapaki ndayi na nkuku epai ya Jeremi :
— Na Kombo na Yawe oyo apesaka biso pema, nakoboma yo te, mpe nakokaba
yo te na maboko ya bato oyo balingi koboma yo !
17 Bongo Jeremi alobaki na Sedesiasi :
— Tala liloba oyo Yawe, Mokonzi ya mampinga mpe Nzambe ya Isalaele, alobi :
« Soki kaka omipesi epai ya bakonzi ya basoda ya mokonzi ya Babiloni, yo mpe
libota na yo bokokufa te, mpe engumba oyo ekobebisama na moto te. 18 Kasi soki
oboyi komipesa epai ya bakonzi ya basoda ya mokonzi ya Babiloni, engumba oyo
ekokweya na maboko ya bato ya Babiloni mpe bakotumba yango, bongo ezala yo,
okobika te na maboko na bango. »
19 Mokonzi Sedesiasi alobaki na Jeremi :
— Nazali kobanga Bayuda oyo bakei na ngambo ya bato ya Babiloni, mpo ete
bato ya Babiloni bakoki kokaba ngai na maboko na bango mpe bakonyokola ngai.
20 Jeremi azongisaki :
— Te, bakokaba yo te ! Nabondeli yo, tosa Yawe mpe sala makambo oyo nazali
koyebisa yo ; bongo nyonso ekotambola malamu mpo na yo mpe okobikisa bomoi
na yo. 21 Kasi soki oboyi komipesa epai na bango, tala makambo oyo Yawe atalisi
ngai : 22 « Bakomema basi nyonso oyo bavandaka kati na ndako ya mokonzi ya
Yuda epai ya bakonzi ya basoda ya mokonzi ya Babiloni, mpe basi yango bakoloba :
‹ Baninga na yo ya motema
bakosi yo mpe balongi yo.
Matambe na yo ezindi na potopoto,
baninga na yo bakimi yo ! › »
23 Bakomema basi na yo nyonso mpe bana na yo nyonso epai ya bato ya Babiloni ;
mpe yo moko okobika te na maboko na bango, mokonzi ya Babiloni akokanga yo
mpe akobebisa engumba oyo na moto.
24 Sedesiasi alobaki na Jeremi :
— Tika ete moto moko te ayeba makambo oyo, mpe okokufa te. 25 Soki bakalaka
bayoki ete tosololi na yo mpe bayei kotuna yo : « Yebisa biso makambo oyo oyebisi
mokonzi mpe oyo mokonzi ayebisi yo. Kobombela biso eloko te, soki te, tokoboma
yo. » 26 Loba bango : « Nakomisi libondeli na ngai liboso ya mokonzi mpo ete
azongisa ngai na ndako ya Jonatan te, noki te nakokufela kuna. »
27 Bakalaka nyonso bayaki epai ya Jeremi mpe batunaki ye mituna ; ye mpe
ayebisaki bango makambo nyonso, ndenge kaka mokonzi atindaki ye. Boye, lokola
bazalaki lisusu na likambo ya koloba na ye te, pamba te moto moko te ayokaki masolo
na ye na mokonzi, babendanaki na kimia.
28 Jeremi atikalaki kati na lopango ya bakengeli kino na mokolo oyo babotolaki
engumba Yelusalemi.
39
Yelusalemi ekweyi
(2Ba 25.1-21; Je 52.1-34)
1 Tango Sedesiasi, mokonzi ya Yuda, akokisaki mibu libwa na bokonzi, na sanza
ya zomi, Nabukodonozori, mokonzi ya Babiloni, elongo na mampinga na ye nyonso,
ayaki kobundisa Yelusalemi mpe azingelaki yango. 2 Tango Sedesiasi akokisaki mibu
zomi na moko na bokonzi, na mokolo ya libwa ya sanza ya minei, lidusu moko
efungwamaki kati na mir ya engumba. 3 Bakalaka nyonso ya mokonzi ya Babiloni
bakotaki kati na engumba mpe bayaki kovanda na Ekuke ya kati-kati. Ezalaki
Nerigali-Saretseri, Samigari-Nebu ; Sarisekimi, mokonzi ya bakalaka ya lokumu ;
Nerigali-Saretseri, mokonzi ya liboso ya mampinga, mpe bakonzi mosusu ya basoda
ya mokonzi ya Babiloni. 4 Tango Sedesiasi, mokonzi ya Yuda, mpe basoda nyonso
bamonaki bongo, bakimaki, babimaki na engumba butu-butu, na nzela ya elanga
ya mokonzi, na Ekuke oyo ezali na kati-kati ya bamir mibale ; bakendeki na nzela
ya lubwaku ya Yordani. 5 Kasi basoda ya Babiloni balandaki bango mpe bakangaki
Sedesiasi, na etando ya Jeriko ; bazwaki ye mpe bamemaki ye na Ribila, kati na mokili
ya Amati, epai ya Nabukodonozori, mokonzi ya Babiloni, oyo akatelaki ye etumbu.
6 Kuna na Ribila, mokonzi ya Babiloni apesaki mitindo ete bakata, na miso na ye,
mito ya bana mibali ya Sedesiasi mpe ya bankumu nyonso ya Yuda. 7 Apesaki lisusu
mitindo ete batobola miso ya Sedesiasi, bakanga ye minyololo ya bibende ya bronze
mpo na komema ye na Babiloni.
8 Basoda ya Babiloni batumbaki ndako ya mokonzi mpe bandako ya bato, mpe
babukaki bamir ya Yelusalemi. 9 Nebuzaradani, mokonzi ya bakengeli ya mokonzi,
amemaki na bowumbu, na Babiloni, bato oyo batikalaki kati na engumba elongo
na bato oyo bayaki komitika bango moko epai na ye, mpe bato mosusu. 10 Kasi
Nebuzaradani, mokonzi ya bakengeli ya mokonzi, atikaki kati na mokili ya Yuda,
babola oyo bazalaki ata na eloko moko te ; apesaki bango bilanga ya vino mpe bilanga.
11 Nzokande, Nabukodonozori, mokonzi ya Babiloni, apesaki mitindo oyo epai
ya Nebuzaradani, mokonzi ya bakengeli ya mokonzi, na tina na mosakoli Jeremi :
12 « Kamata ye, batela ye, kosala ye mabe te ; kasi salela ye makambo nyonso oyo
akosenga yo. »
13 Boye, Nebuzaradani, mokonzi ya bakengeli ya mokonzi ; Nebutsasibani, mokonzi
ya bakalaka ya lokumu ; Nerigali-Saretseri, mokonzi ya liboso ya mampinga, mpe
bakonzi nyonso ya basoda ya mokonzi ya Babiloni 14 batindaki ete bazwa Jeremi kati
na lopango ya mokonzi mpe bapesaki ye na maboko ya Gedalia, mwana mobali ya
Ayikami, mwana mobali ya Shafani, mpo ete azongisa ye na ndako na ye. Boye Jeremi
awumelaki kati na bato na ye.
15 Wana Jeremi azalaki ya kokangama kati na lopango ya bakengeli, Yawe alobaki
na ye :
16 — Kende koyebisa Ebedi-Meleki, moto ya Kushi : « Tala liloba oyo Yawe,
Mokonzi ya mampinga, Nzambe ya Isalaele, alobi : ‹ Nakomi pene ya kokokisa
makambo oyo nalakaki mpo na engumba oyo, makambo ya pasi kasi ya esengo te ;
tango makambo yango ekokokisama, ekosalema na miso na yo. 17 Kasi na mokolo
wana, nakobatela yo, › elobi Yawe, ‹ okokabama te na maboko ya bato oyo yo ozali
kobanga. 18 Solo, nakobikisa yo, mpe okokufa na mopanga te ; kasi bomoi na yo
ekozala bomengo na yo ya bitumba, pamba te otielaka Ngai elikya, elobi Yawe. › »
40
Jeremi abimi na boloko
1 Yawe alobaki na Jeremi tango Nebuzaradani, mokonzi ya bakengeli ya mokonzi,
abikisaki ye na Rama. Akutaki Jeremi bakanga ye na minyololo kati na molongo
ya bakangami oyo bawutaki na Yelusalemi mpe na Yuda, oyo bazalaki komema na
bowumbu kuna na Babiloni.
2 Tango mokonzi ya bakengeli ya mokonzi amemaki Jeremi, alobaki na ye :
— Yawe, Nzambe na yo, asilaki kokata ete pasi oyo ekokweya na esika oyo ; 3 mpe
sik’oyo akokisi yango, asali ndenge kaka akanaki kosala. Makambo oyo nyonso
esalemi mpo ete bino, bato, bosalaki masumu liboso ya Yawe mpe batosaki Ye te.
4 Kasi na mokolo ya lelo, nazali kokangola yo na minyololo oyo bakangaki yo na
maboko. Soki olingi, yaka elongo na ngai na mokili ya Babiloni mpe nakobatela
yo ; kasi soki mpe oboyi, koya te. Tala, mokili mobimba ezali liboso na yo ; kende
esika nyonso olingi.
5 Lokola Jeremi azalaki kowumela kopesa eyano, Nebuzaradani abakisaki :
— Zonga epai ya Gedalia, mwana mobali ya Ayikami mpe koko ya Shafani, oyo
mokonzi ya Babiloni akomisi moyangeli ya bingumba ya Yuda, mpe vanda epai na
ye kati na bato na yo to kende esika nyonso olingi.
Bongo mokonzi ya bakengeli ya mokonzi apesaki ye bilei mpe bakado, mpe atikaki
ye kokende. 6 Jeremi akendeki na Mitsipa epai ya Gedalia, mwana mobali ya Ayikami,
mpe avandaki esika moko na ye kati na bato oyo batikalaki kati na mokili.
Nungunungu mpo na kufa ya Gedalia
(2Ba 25.22-26)
7 Tango bakonzi nyonso ya mampinga elongo na basoda na bango, oyo bazalaki ya
kopanzana kati na etuka, bayokaki ete mokonzi ya Babiloni akomisi Gedalia, mwana
mobali ya Ayikami, moyangeli kati na mokili mpe apesi ye mokumba ya kokamba
babola, mibali, basi mpe bana oyo bakendeki te na bowumbu na Babiloni, 8 bakendeki
na Mitsipa epai ya Gedalia. Tala bakombo ya bato yango : Isimaeli, mwana mobali
ya Netania ; Yoanani mpe Jonatan, bana mibali ya Karea ; Seraya, mwana mobali
ya Tanumeti ; bana mibali ya Efayi, moto ya Netofa ; mpe Yezania, mwana mobali
ya moto moko ya Maakati ; bakendeki kuna elongo na basoda na bango. 9 Gedalia,
mwana mobali ya Ayikami, mwana mobali ya Shafani, alapaki ndayi liboso na bango
mpe basoda na bango na maloba oyo : « Bobanga te kosalela bato ya Babiloni,
bovanda kati na mokili, bosalela mokonzi ya Babiloni mpe bokozala na bino malamu.
10 Ngai, nakotikala na Mitsipa mpo na kolobela bino liboso ya bato ya Babiloni, oyo
bazali koya epai na biso. Kasi bino, bobuka bambuma ya vino, bambuma mosusu,
bokamola mafuta mpe bobomba yango na bibombelo na bino, bongo bovanda kati
na bingumba oyo bosili kozwa. »
11 Tango Bayuda nyonso oyo bakimelaki na mokili ya Moabi, ya Amoni, ya Edomi
mpe na mikili mosusu bayokaki ete mokonzi ya Babiloni atikaki ndambo ya bato
kati na Yuda mpe akomisaki Gedalia, mwana mobali ya Ayikami, mwana mobali ya
Shafani, moyangeli na bango, 12 bango nyonso balongwaki na mikili nyonso epai wapi
bazalaki ya kopanzana mpe bazongaki kati na Yuda, epai ya Gedalia, kuna na Mitsipa,
mpe babukaki bambuma ya vino mpe bambuma mosusu ebele.
13 Yoanani, mwana mobali ya Karea, mpe bakonzi nyonso ya basoda oyo bazalaki
ya kopanzana kati na etuka bayaki na Mitsipa epai ya Gedalia 14 mpe balobaki na ye :
— Oyebi te ete Balisi, mokonzi ya bato ya Amoni, atindi Isimaeli, mwana mobali
ya Netania, mpo na koboma yo ?
Kasi Gedalia, mwana mobali ya Ayikami, andimelaki bango te. 15 Boye, Yoanani,
mwana mobali ya Karea, ayebisaki Gedalia na nkuku, na Mitsipa :
— Pesa ngai nzela ete nakende koboma Isimaeli, mwana mobali ya Netania !
Moto moko te akoyeba yango. Mpo na nini aboma yo ? Mpo na nini Bato nyonso
ya Yuda, oyo bazali pene na yo bapanzana mpe ndambo oyo bakotikala bakufa ?
16 Kasi Gedalia, mwana mobali ya Ayikami, alobaki na Yoanani, mwana mobali ya
Karea :
— Kosala bongo te ! Makambo oyo ozali koloba mpo na Isimaeli ezali makambo
ya lokuta.
41
Babomi Gedalia
1 Na sanza ya sambo, Isimaeli, mwana mobali ya Netania mpe koko ya Elishama,
oyo azalaki na molongo ya libota ya bokonzi mpe moko kati na bakengeli ya mokonzi,
ayaki elongo na basoda zomi epai ya Gedalia, mwana mobali ya Ayikami, na Mitsipa.
Wana bazalaki kolia na Mitsipa, 2 Isimaeli, mwana mobali ya Netania, elongo na
basoda wana zomi oyo bazalaki elongo na ye babomaki na mopanga Gedalia, mwana
mobali ya Ayikami, mwana mobali ya Shafani, oyo mokonzi ya Babiloni akomisaki
moyangeli kati na mokili. 3 Isimaeli abomaki lisusu Bayuda oyo bazalaki elongo na
Gedalia, na Mitsipa, elongo na basoda ya Babiloni oyo bazalaki wana.
4 Mokolo oyo elandaki kufa ya Gedalia, liboso ete sango eyebana epai ya bato,
5 bato tuku mwambe bawutaki na Sishemi, na Silo mpe na Samari ; bazalaki na
mandefu bakata, bilamba epasuka-pasuka, mpe bamizokisaki-zokisaki bapota na
banzoto. Bamemaki makabo ya bagato mpe malasi ya ansa mpo na kobonza yango
kati na Tempelo ya Yawe. 6 Isimaeli, mwana mobali ya Netania, abimaki na Mitsipa
mpo na kokende kokutana na bango ; wana azalaki kokende kokutana na bango,
azalaki kolela nzela-nzela. Bongo tango akutanaki na bango, alobaki na bango :
— Boya kotala Gedalia, mwana mobali ya Ayikami !
7 Tango bakotaki kati na engumba, Isimaeli, mwana mobali ya Netania, mpe bato
oyo bazalaki elongo na ye babomaki bango mpe babwakaki bango na libulu. 8 Kasi
bato zomi kati na bango balobaki na Isimaeli :
— Koboma biso te ! Tozali na ble, na orje, na mafuta mpe na mafuta ya nzoyi,
oyo tobombaki kati na bilanga.
Boye, abomaki bango lisusu te, abikisaki bango elongo na bandeko na bango.
9 Libulu epai wapi Isimaeli abwakaki bato nyonso oyo abomaki ezalaki libulu ya
Gedalia, libulu oyo mokonzi Asa asalaki mpo na komibatela liboso ya Baesha, mokonzi
ya Isalaele. Isimaeli, mwana mobali ya Netania, atondisaki yango na bibembe ;
10 bongo akomisaki bato nyonso oyo batikalaki na Mitsipa bawumbu : bana basi
ya mokonzi mpe bato mosusu oyo batikalaki kuna na Mitsipa, oyo Nebuzaradani,
mokonzi ya bakengeli ya mokonzi, atiaki na se ya bokonzi ya Gedalia, mwana mobali
ya Ayikami. Isimaeli, mwana mobali ya Netania, amemaki bato oyo amemaki bango
lokola bawumbu kati na mokili ya bato ya Amoni.
11 Tango Yoanani, mwana mobali ya Karea, mpe bakonzi nyonso ya basoda, oyo
bazalaki elongo na ye bayokaki sango ya makambo mabe oyo Isimaeli, mwana mobali
ya Netania, asalaki, 12 basangisaki bato na bango nyonso mpe bakendeki kobundisa
Isimaeli, mwana mobali ya Netania ; bakutanaki na ye pene ya liziba monene ya
Gabaoni. 13 Tango bawumbu nyonso oyo Isimaeli akangaki bamonaki Yoanani,

mwana mobali ya Karea, mpe bakonzi nyonso ya basoda, oyo bazalaki elongo na ye,
batondisamaki na esengo makasi ; 14 mpe bato nyonso oyo Isimaeli amemaki lokola
bawumbu, na Mitsipa, babalukaki mpe bakendeki kosangana na Yoanani, mwana
mobali ya Karea. 15 Kasi Isimaeli, mwana mobali ya Netania, mpe bato mwambe oyo
bazalaki elongo na ye babikaki na maboko ya Yoanani mpe bakimaki epai ya bato ya
Amoni.
16 Sima na yango, Yoanani, mwana mobali ya Karea, mpe bakonzi nyonso ya
basoda oyo bazalaki elongo na ye bamemaki bato nyonso ya Mitsipa oyo babikaki,
oyo Isimaeli, mwana mobali ya Netania, amemaki na bowumbu wuta na Mitsipa
sima na ye koboma Gedalia, mwana mobali ya Ayikami : basoda, basi, bana mpe
bakalaka ya lokumu ya mokonzi ; elingi koloba bato nyonso oyo azongisaki wuta na
Gabaoni. 17 Bakobaki nzela na bango mpe batelemaki na molako ya Kimeami, pene
ya Beteleemi, mpo ete bazalaki na posa ya kokende na Ejipito 18 mpo na kokima bato
ya Babiloni, pamba te bazalaki kobanga bango ; mpe mpo ete Isimaeli, mwana mobali
ya Netania, abomaki Gedalia, mwana mobali ya Ayikami, oyo mokonzi ya Babiloni
akomisaki moyangeli ya mokili.
42
Kokima na Ejipito
1 Bongo, bakonzi nyonso ya basoda mpe Yoanani, mwana mobali ya Karea ; Yezania,
mwana mobali Oshaya, mpe bato nyonso, kobanda na ye oyo aleki moke kino na ye
oyo aleki monene, bapusanaki 2 pene ya mosakoli Jeremi mpe balobaki na ye :
— Tosengi na yo, tika ete libondeli na biso ekoma liboso na yo : « Sambela Yawe,
Nzambe na yo, mpo na biso bato oyo totikali ; pamba te ndenge ozali komona
yango, tozalaki ebele, kasi sik’oyo totikali kaka moke. 3 Bondela Yawe, Nzambe na
yo, mpo ete ayebisa biso esika nini tosengeli kokende mpe makambo nini tosengeli
kosala. »
4 Mosakoli Jeremi alobaki na bango :
— Nayoki bino ! Nakobondela Yawe, Nzambe na bino, ndenge ezali bosenga na
bino ; mpe nakoyebisa bino makambo nyonso oyo Yawe akoloba, nakobombela
bino ata likambo moko te.
5 Balobaki na Jeremi :
— Tika ete Yawe azala motatoli ya solo mpe ya sembo mpo na kopesa biso
etumbu soki toboyi kotosa makambo nyonso oyo Yawe, Nzambe na yo, akopesa
yo mokumba ya koyebisa biso. 6 Ezala esepelisi biso to te, tokotosa kaka Yawe,
Nzambe na biso, oyo topesi yo mokumba ya kotuna. Na bongo, makambo nyonso
ekotambola malamu mpo na biso, pamba te tokotosa Yawe, Nzambe na biso.
7 Sima na mikolo zomi, Yawe alobaki na Jeremi ; 8 mpe Jeremi abengaki Yoanani,
mwana mobali ya Karea ; bakonzi nyonso ya basoda oyo bazalaki elongo na ye mpe
bato nyonso, kobanda na ye oyo aleki moke kino na ye oyo aleki monene. 9 Alobaki
na bango :
— Tala liloba oyo Yawe, Nzambe ya Isalaele, alobi, Ye oyo epai ya nani botindaki
ngai mpo na kokomisa libondeli na bino : 10 « Soki botikali kati na mokili oyo,
nakobikisa bino mpe nakobebisa bino te ; nakolona bino mpe nakopikola bino te,
pamba te etumbu ya pasi oyo natindeli bino esali Ngai pasi na motema. 11 Bobanga
lisusu te mokonzi ya Babiloni, oyo bozali kobanga lelo ; bobanga ye te, » elobi Yawe,
« pamba te nazali elongo na bino mpo na kobikisa bino mpe mpo na kokangola
bino na maboko na ye. 12 Nakotalisa bino ngolu mpo ete ayokela bino mawa mpe
azongisa bino na mokili na bino. »
13 Nzokande, soki bolobi : « Tokovanda na biso kati na mokili oyo te, » soki botosi
te Yawe, Nzambe na bino, 14 mpe soki bolobi : « Te ! Tokokende nde kovanda na
Ejipito epai wapi tokomona lisusu bitumba te, tokoyoka lisusu lolaka ya kelelo te
mpe tokokufa lisusu nzala te ; » 15 wana bino batikali ya Yuda, boyoka malamu
Liloba na Yawe : « Tala liloba oyo Yawe, Mokonzi ya mampinga, Nzambe ya
Isalaele, alobi : ‹ Soki botingami kaka kokende na Ejipito mpe soki bokeyi kovanda
kuna, 16 mopanga oyo bozali kobanga ekokweyela bino kuna, na Ejipito ; nzala
oyo bozali kobanga ekolanda bino kuna, na Ejipito, mpe ezali kuna nde bokokufa.
17 Solo, bato nyonso oyo bakotingama kokende kaka kovanda na Ejipito bakokufa
na mopanga, na nzala makasi mpe na bokono oyo ebomaka ; moko te kati na
bango akotikala na bomoi mpe akobika na pasi oyo nakotindela bango. › 18 Tala
liloba oyo Yawe, Mokonzi ya mampinga, Nzambe ya Isalaele, alobi : ‹ Ndenge
kanda mpe kotomboka na Ngai epelelaki bavandi ya Yelusalemi, ndenge wana mpe
nakopelisela bino kanda na Ngai tango bokokende na Ejipito. Bokokoma ndakisa
mpo na koloba maloba ya bosoloka, eloko ya koyoka somo, eloko ya lisuma mpe
ya kotiola ; mpe bokotikala komona lisusu esika oyo te. ›
19 Oh bino batikali ya Yuda, Yawe azali koloba na bino : ‹ Bokende na Ejipito
te ! › Bososola malamu likambo oyo : ngai nazali nde kokebisa bino lelo 20 ete bozali
kosala libunga monene tango bozali kotinda ngai epai na Yawe, Nzambe na bino,
na maloba oyo : ‹ Bondela mpo na biso Yawe, Nzambe na biso, mpe yebisa biso
makambo nyonso oyo Yawe akoloba ; tokosalela yango. › 21 Na mokolo kaka ya
lelo, nayebisi bino yango, kasi boboyi lisusu kotosa Yawe, Nzambe na bino, na
nyonso oyo atindi ngai koyebisa bino. 22 Boye, boyeba sik’oyo malamu likambo
oyo : bokokufa na mopanga, na nzala makasi mpe na bokono oyo ebomaka na
esika oyo bolingi kokende mpo na kovanda. »
43
Bakei na Jeremi na Ejipito
1 Tango Jeremi asilisaki koloba na bato maloba nyonso ya Yawe, Nzambe na bango,
maloba nyonso oyo Yawe, Nzambe na bango, atindaki ye koyebisa bango, 2 Azaria,
mwana mobali ya Oshaya ; Yoanani, mwana mobali ya Karea, mpe bato oyo nyonso
ya lolendo balobaki na Jeremi :
— Ozali koloba makambo ya lokuta ! Yawe, Nzambe na biso, atindi yo te koloba
na biso ete tokende te kovanda na Ejipito. 3 Ezali Baruki, mwana mobali ya Neriya,
moto atindi yo ete okosa biso, pamba te alingi ete towumela na se ya bokonzi ya
bato ya Babiloni mpo ete baboma biso to bamema biso na bowumbu na Babiloni.
4 Boye, Yoanani, mwana mobali ya Karea, bakonzi nyonso ya basoda mpe bato
nyonso baboyaki kotosa Yawe oyo azali kosenga bango kovanda kati na mokili ya
Yuda. 5 Yoanani, mwana mobali ya Karea, mpe bakonzi nyonso ya basoda bakamataki
batikali nyonso ya Yuda, oyo bazongaki wuta na bikolo nyonso epai wapi bazalaki ya
kopanzana, mpo na kovanda na mokili ya Yuda ; 6 bamemaki lisusu mibali, basi, bana
mpe bana basi ya mokonzi oyo Nebuzaradani, mokonzi ya bakengeli ya mokonzi,
apesaki na maboko ya Gedalia, mwana mobali ya Ayikami, mwana mobali ya Shafani.
Bamemaki mpe mosakoli Jeremi mpe Baruki, mwana mobali ya Neriya. 7 Boye, mpo
ete batosaki Yawe te, bakendeki na Ejipito mpe bakomaki kino na Dafine.
8 Wuta na Dafine, Yawe alobaki na Jeremi :
9 — Kamata mabanga minene mpe, na miso ya Bayuda, kunda yango na se
ya mabele oyo basalelaka bikeko, mabele ya pavema oyo batonga na babiliki, na
ekotelo ya ndako ya Faraon, na Dafine. 10 Loba na bango : « Tala liloba oyo Yawe,
Mokonzi ya mampinga, Nzambe ya Isalaele, alobi : ‹ Nakobengisa mosali na Ngai,
Nabukodonozori, mokonzi ya Babiloni, mpe nakotelemisa kiti na ye ya bokonzi na

likolo ya mabanga oyo nasili kokunda na esika oyo ; akotanda ndako na ye ya kapo
ya bokonzi na likolo na yango. 11 Akoya kobundisa Ejipito mpe akoboma bato oyo
basengeli kokufa, akomema na bowumbu ba-oyo basengeli kokende na bowumbu
mpe akoboma na mopanga ba-oyo basengeli kokufa na mopanga. 12 Akotia moto
kati na batempelo ya banzambe ya bato ya Ejipito, akotumba batempelo yango
mpe akomema banzambe na bango ya bikeko na bowumbu. Akolongola bato ya
Ejipito ndenge mobateli bibwele alongolaka basili na kazaka na ye, mpe akobima
na kimia. 13 Kuna, kati na tempelo ya Eliopolisi*, akobuka makonzi ya bule mpe
akobebisa na moto batempelo ya banzambe ya bato ya Ejipito. › »
44
Pasi ekweyeli Bayuda kati na Ejipito
1 Talaliloba oyo Jeremi azwaki na tina na Bayuda oyo bazalaki kovanda na Ejipito,
na se ya bingumba ya Migidoli, na Dafine, na Mefisi mpe na Patrosi : 2 « Tala liloba
oyo Yawe, Mokonzi ya mampinga, Nzambe ya Isalaele, alobi : Bomonaki pasi makasi
oyo natindaki na Yelusalemi mpe na bingumba nyonso ya Yuda. Na mokolo ya
lelo, etikali pamba mpe ebebisami makasi 3 likolo ya mabe oyo basalaki. Bapesaki
Ngai kanda tango bakomaki kotumba malasi ya ansa lokola mbeka mpe kosalela
banzambe mosusu oyo batikalaki koyeba te, ezala bango to bino to batata na bino.
4 Nzokande, nazalaki tango na tango kotinda basali na Ngai, basakoli, mpo na koloba
na bino : ‹ Bosala te makambo ya nkele oyo nayinaka. › 5 Kasi batikalaki koyoka te
mpe batosaki te ; batikaki mabe na bango te mpe bakobaki kaka kotumba malasi ya
ansa lokola mbeka epai ya banzambe mosusu. 6 Yango wana, kanda makasi na Ngai
epelaki mpe ebebisaki bingumba ya Yuda mpe babalabala ya Yelusalemi ; mpe lisusu
ebukaki-bukaki yango ndenge ezali komonana lelo.
7 Sik’oyo tala liloba oyo Yawe, Mokonzi ya mampinga mpe Nzambe ya Isalaele,
alobi : Mpo na nini bozali komimemela pasi ya makasi boye kino mokili ya Yuda
ezangela mibali, basi, babebe mpe etikala lisusu ata na moto moko te ? 8 Mpo na nini
bozali kopelisa kanda na Ngai na nzela ya misala na bino ya mabe, na kotumbaka
malasi ya ansa lokola mbeka epai ya banzambe mosusu ya Ejipito epai wapi bokeyi
kovanda ? Bino moko nde bozali komibebisa mpe komikomisa bato ya libabe mpe
eloko ya kotiola kati ya bikolo nyonso ya mokili. 9 Bobosani mabe oyo batata na
bino, bakonzi mpe basi ya bakonzi ya Yuda basalaki ? Bobosani mabe oyo bino mpe
basi na bino bosalaki kati na mokili ya Yuda mpe kati na babalabala ya Yelusalemi ?
10 Kino lelo, bamikitisi te, batosi Ngai te, batosi mibeko mpe malako na Ngai te, oyo
napesaki bino mpe batata na bino.
11 Mpo na yango, tala liloba oyo Yawe, Mokonzi ya mampinga, Nzambe ya Isalaele,
alobi : Nazwi mokano ya komemela bino pasi mpe ya kobebisa mokili nyonso ya
Yuda. 12 Nakokanga batikali ya Yuda, ba-oyo batingamaki koya kovanda awa na
Ejipito ; bango nyonso bakokufa kati na Ejipito, na mopanga mpe na nzala makasi,
kobanda na ye oyo aleki moke kino na ye oyo aleki monene ; bakokufa na mopanga
mpe na nzala makasi, mpe bakobanda kotangaka kombo na bango mpo na kolakela
bato mabe ; bakokoma eloko ya koyoka somo, eloko ya lisuma mpe eloko ya kotiola.
13 Nakopesa bavandi ya Ejipito etumbu na mopanga, na nzala makasi mpe na bokono
oyo ebomaka, ndenge napesaki Yelusalemi etumbu. 14 Kati na batikali ya Yuda oyo
bayaki kovanda na Ejipito, moko te akobika to akotikala na bomoi, ata soki ayoki posa
ya kozonga mpo na kovanda na mokili ya Yuda, bato moke kaka nde bakozonga. »
* 43:13 Eliopolisi azalaki nzambe ya moyi oyo bato ya Ejipito bazalaki kosambela.
Yawe to Ishitari
Mibali nyonso oyo bayebaki ete basi na bango bazalaki kotumba malasi ya ansa
15
lokola mbeka epai ya banzambe mosusu, elongo na basi nyonso oyo bazalaki wana
kati na lisanga monene mpe bato nyonso oyo bazalaki kovanda na Ejipito ya se mpe
ya likolo balobaki na Jeremi :
16 — Te ! Tokoyoka te makambo oyo ozali koyebisa biso na kombo ya Yawe.
17 Tokosala nde makambo nyonso oyo biso tokanaki kosala : tokotumba malasi ya
ansa lokola mbeka mpo na Ishitari* mpe tokosopa makabo ya masanga ya vino mpo
na ye ndenge biso, batata na biso, bakonzi na biso mpe bakalaka na biso tosalaki
kati na bingumba ya Yuda mpe na babalabala ya Yelusalemi ; mpe na tango wana,
tozalaki na bilei ebele, tozalaki malamu mpe tozalaki komona pasi te. 18 Kasi wuta
kaka tango totikaki kotumba malasi ya ansa lokola mbeka mpe kosopa makabo ya
masanga ya vino epai ya Ishitari, tozangela nyonso mpe tokoma kokufa na mopanga
mpe na nzala makasi.
19 Basi babakisaki :
— Kutu, tango tozalaki kotumba malasi ya ansa lokola mbeka mpe kosopa
makabo ya masanga ya vino epai ya Ishitari, boni, mibali na biso bayebaki te ete
tozali kosala bagato na elilingi na ye mpe kosopa makabo ya masanga ya vino epai
na ye ?
20 Bongo Jeremi alobaki na bato nyonso, mibali mpe basi, oyo bapesaki ye eyano
wana :
21 — Boni, bokanisi ete Yawe abosani mpe azali kokanisa lisusu te malasi ya ansa
oyo botumbaki kati na bingumba ya Yuda mpe na babalabala ya Yelusalemi, bino,
batata na bino, bakonzi na bino, bakalaka na bino mpe bato nyonso ya mokili ?
22 Yawe akokaki lisusu te kokanga motema liboso ya misala na bino ya mabe mpe
ya nkele ; ezali mpo na yango nde mokili na bino ekomi elanga ya libebi, etando
ebebisama, eloko ya lisuma mpe etikali lisusu na bato te, ndenge ezali komonana
na mokolo ya lelo. 23 Mpo ete botumbaki malasi ya ansa lokola mbeka mpe bosalaki
masumu liboso ya Yawe, mpo ete botosaki Yawe te mpe bolandaki te Mobeko na
Ye, bikateli na Ye mpe malako na Ye, yango wana pasi oyo ekomeli bino ndenge
bozali komona yango lelo.
24 Jeremi alobaki na bato nyonso mpe epai ya basi nyonso :
— Bino bato nyonso ya Yuda oyo bozali kati na Ejipito, boyoka Liloba na Yawe :
25 Tala liloba oyo Yawe, Mokonzi ya mampinga, Nzambe ya Isalaele, alobi : Bino
mpe basi na bino, bomonisi na nzela ya misala na bino elaka oyo bopesaki tango
bolobaki : « Tokokokisa solo ndayi oyo tolapaki ete tokotumba malasi ya ansa mpe
tokosopa makabo ya masanga ya vino epai ya Ishitari, nzambe mwasi ya bato ya
Babiloni. » Bokende ! Bosala ndenge bolobi mpe bokokisa ndayi na bino ! 26 Kasi
mpo na yango, boyoka Liloba na Yawe, bino Bayuda nyonso oyo bozali kovanda kati
na Ejipito : « Tala, nalapi ndayi na Kombo na Ngai ya monene, » elobi Yawe, « moto
moko te oyo awuta na mokili ya Yuda, bongo avandi na esika songolo ya Ejipito,
akobelela to mpe akolapa ndayi na Kombo na Ngai, na koloba : ‹ Lokola Nkolo Yawe
azali na bomoi ! › 27 Pamba te nazali kolandela bango malamu mpo ete bamona pasi
kasi bolamu te. Bato nyonso ya Yuda kati na Ejipito bakokufa na mopanga mpe na
nzala makasi kino tango bango nyonso bakosila kobebisama. 28 Kaka ndambo moke
ya bato nde ekobika na mopanga mpe ekozonga na mokili ya Yuda, wuta na Ejipito.
Boye, batikali nyonso ya Yuda, ba-oyo nyonso bayaki kovanda na Ejipito, bakoyeba
soki liloba ya nani nde ekokokisama : ya Ngai to ya bango. 29 Ekozala elembo ete
nakopesa bino etumbu na esika oyo, » elobi Yawe, « mpo ete boyeba solo ete pasi
* 44:17 Ishitari azalaki nzambe mwasi ya bato ya Babiloni.
oyo nalakaki bino ekokokisama kaka. » 30 Tala liloba oyo Yawe alobi : « Nakokaba
Faraon Ofira, mokonzi ya Ejipito, na maboko ya banguna na ye oyo bazali koluka
bomoi na ye, ndenge kaka nakabaki Sedesiasi, mokonzi ya Yuda, na maboko ya
Nabukodonozori, mokonzi ya Babiloni, oyo azalaki koluka bomoi na ye. »
45
Maloba ya Jeremi epai na Baruki
Tango Baruki asilisaki kokoma kati na mokanda makambo oyo Jeremi atindaki
1
ye, na mobu ya minei ya bokonzi ya Yeoyakimi, mwana mobali ya Joziasi, mokonzi
ya Yuda, mosakoli Jeremi alobaki na Baruki, mwana mobali ya Neriya, maloba oyo :
2 « Tala liloba oyo Yawe, Nzambe ya Isalaele, azali koloba na yo Baruki : 3 Olobaki :
‹ Mawa na ngai ! Yawe abakisi pasi mpe minyoko na ngai ; nalembi likolo ya kolela
mpe nazali lisusu na kimia te ! › 4 Kasi Yawe alobaki na ngai : Loba na ye : ‹ Tala
liloba oyo Yawe alobi : Nakokweyisa biloko nyonso oyo natongaki mpe nakopikola
biloko nyonso oyo nalonaki kati na mokili oyo. 5 Boni, olingi koluka makambo minene
mpo na yo moko ? Te ! Koluka yango te ! Pamba te nakomemela bato nyonso pasi,
elobi Yawe, kasi nakobikisa yo na bisika nyonso oyo okokende. › »
Na tina na bikolo ya bapaya
46
1 Tala liloba oyo Yawe alobaki na mosakoli Jeremi na tina na bikolo ya bapaya :
2 Na tina ya Ejipito :
Tala maloba ya kosambisa mampinga ya Faraon Neko, mokonzi ya Ejipito, oyo

Nabukodonozori, mokonzi ya Babiloni, alongaki pene ya ebale Efrate, na Karikemishi,
tango Yeoyakimi, mwana mobali ya Joziasi, mokonzi ya Yuda, akokisaki mibu minei
na bokonzi :
3 « Bobongisa banguba na bino : ya minene mpe ya mike,
mpe bokende bitumba !
4 Bobongisa bampunda mpe bomata na bashar !
Bomitanda na milongo mpe bolata bikoti ya bitumba !
Bopelisa basonge ya makonga na bino mpe bolata bibundeli !
5 Nazali komona nini ?
Bazali kolenga na somo mpe kozonga sima ;
balongi basoda na bango ya mpiko,
bazali kopota mbangu makasi
mpe bazali ata kotala sima te :
somo ekangi bango na bangambo nyonso, »
elobi Yawe.
6 « Bato ya mbangu bazali kokoka lisusu kokima te,
mpe basoda ya mpiko bazali kokoka lisusu kobika te !
Bazali nde kobeta mabaku mpe kokweya
pembeni ya ebale Efrate, kati na etuka ya nor.
7 Nani oyo azali koya lokola ebale Nili,
lokola mayi ya bibale oyo etomboki ?
8 Mokili ya Ejipito ezali koya lokola ebale Nili,
lokola mayi ya bibale oyo etomboki.

Ejipito ezali koloba :
‹ Nakoya mpe nakotondisa mokili,
nakobebisa bingumba mpe bato na yango. ›
9 Bino bampunda, bokende !
Bino basoda oyo botambolaka likolo ya bashar,
botambolisa mbangu !
Bino basoda, bato ya Kushi mpe ya Puti,
oyo bomemaka banguba,
mpe bino bato ya Ludi oyo bobundaka na matolotolo,
bokende liboso !
10Ezali mokolo ya Nkolo Yawe, Mokonzi ya mampinga ;
mokolo ya kozongisa mabe na mabe,
mpo na kozongisela banguna na yo mabe.
Mopanga ekoboma kino ekotonda,
kino ekosilisa posa na yango ya makila ;
pamba te ezali nde mbeka
mpo na Nkolo Yawe, Mokonzi ya mampinga,
pene ya ebale Efrate, kati na etuka ya nor.
11 Oh moseka Ejipito,
kende kozwa malasi kati na Galadi !
Ozali kobakisa na pamba bakisi likolo ya bakisi,
okobika na yo te !
12 Bikolo ya bapaya ekoyoka sango ya soni na yo,
makelele ya koganga na yo ekotondisa mabele.
Soda moko akotutana na soda mosusu,
mpe bango mibale bakokweya nzela moko. »
13 Tala liloba oyo Yawe alobaki na mosakoli Jeremi na tina na koya ya Nabukodono-
zori, mokonzi ya Babiloni, mpo na kobundisa Ejipito :
14 « Loba makambo oyo na Ejipito
mpe tatola yango na Migidoli ;
tatola yango lisusu na Mefisi mpe na Takipenesi :
‹ Bomitanda na milongo mpe bobongama,
pamba te mopanga ezali koboma bato
oyo bazali zingazinga na yo. ›
15 Mpo na nini bamemi basoda na yo ya mpiko ?
Bakokaki kopika te,
pamba te Yawe akweyisaki bango.
16 Tango nyonso, bazali se kobeta mabaku,
bazali kokweya moko likolo ya mosusu.
Bazali koloba : ‹ Tika ete totelema
mpe tozonga epai ya bato na biso moko
mpe na mokili na biso, epai babota biso,
mpo ete tobika na mopanga oyo ezali koboma. ›
17 Kuna, bakokoma koganga :
‹ Faraon, mokonzi ya Ejipito, atiaka kaka makelele ya pamba,
akoki na ye makambo te ! ›
18 Lokola Ngai nazali na bomoi, »
elobi Mokonzi oyo Kombo na Ye ezali
Yawe, Mokonzi ya mampinga ;

« monguna oyo azali lokola ngomba Tabori kati na bangomba,
lokola ngomba Karimeli pembeni ya ebale monene,
azali koya !
19 Yo movandi ya Ejipito,
kanga bisaka na yo mpo na kokende na bowumbu,
pamba te Mefisi ekokoma esobe,
ekobebisama mpe ekotikala lisusu na bato te !
20 Mokili ya Ejipito ezali lokola mwana ngombe ya kitoko ya mwasi,

kasi nzinzi ezali koya koswa yango kowuta na nor.
21 Basoda ya bapaya bazali kati na milongo na ye,
bazali lokola bana ngombe ya mibali mpe ya mafuta kati na etonga.
Bango mpe bakobaluka mpe bakokima nzela moko ;
bakokoka kolonga te,
pamba te mokolo ya pasi ezali koya kokweyela bango :
ezali tango ya etumbu mpo na bango.
22 Ejipito ezali kokima, na makelele lokola nyoka,
pamba te banguna na yango bazali kopusana na nguya ;
bazali koya kobundisa yango na bipasola
lokola bato oyo bakataka banzete.
23 Bakokata banzete nyonso ya zamba na yango, »
elobi Yawe,
« ata soki ezali na banzete ebele.
Bazali ebele koleka mabanki,
bakokoka kotanga motango na bango te.
24 Elenge mwasi ya Ejipito akoyokisama soni,
akokweya na maboko ya bato ya nor. »
25 Yawe, Mokonzi ya mampinga, Nzambe ya Isalaele, alobi : « Nakopesa etumbu
epai na Amoni, na nzambe ya Tebesi, na Faraon, na Ejipito mpe na banzambe na
yango, na Faraon mpe na bato oyo batiaka mitema na bango epai na ye. 26 Nakokaba
bango na maboko ya bato oyo bazali koluka kosala bango mabe, na maboko ya
Nabukodonozori, mokonzi ya Babiloni, mpe na maboko ya bakonzi ya basoda na ye.
Mpe na sima na tango, Ejipito ekotonda lisusu na bato oyo bakovanda kuna, ndenge
ezalaki na tango ya kala, » elobi Yawe.
27 « Oh Jakobi, mosali na Ngai, kobanga te !
Oh Isalaele, kobanga te ;
nakobikisa yo solo wuta na mokili ya mosika,
nabikisa bakitani na yo wuta na mokili ya bowumbu.
Jakobi akozala lisusu na kimia mpe na bobatelami malamu,
moto moko te akobangisa ye lisusu.
28 Oh Jakobi, mosali na Ngai, kobanga te ;
pamba te nazali elongo na yo, »
elobi Yawe,
« ata soki nabebisi bikolo nyonso
epai wapi napanzaki bino,
nakobebisa yo nyonso te.
Nakopamela yo solo, kasi nakosala yango na bosembo ;
nakozanga te kopesa yo etumbu. »
47
Kosambisama ya bato ya Filisitia
1 Talaliloba oyo Yawe alobaki na mosakoli Jeremi na tina na bato ya Filisitia liboso
ete Faraon abundisa Gaza :
« Tala ndenge nini mayi ezali kotomboka na nor,
etondi lokola ebale oyo etondi mayi ;
ekozindisa mokili mpe biloko nyonso kati na yango,
bingumba mpe bavandi na yango nyonso.
Bato bakoganga, bavandi nyonso ya mokili bakolela
3 tango bakoyoka makelele ya bampunda koleka na lombangu,
lokito ya bashar ya banguna
mpe makelele ya bapine na yango.
Batata bakozala lisusu na tango te
ya kosunga bana na bango
mpo ete maboko na bango ekolemba.
4 Pamba te mokolo ekoki
mpo na kobebisa bato nyonso ya Filisitia
mpe kosilisa koboma batikali nyonso
oyo bakoluka kosunga bingumba Tiri mpe Sidoni.
Yawe akomi pene ya kobebisa bato ya Filisitia,
batikali ya esanga ya Kafitori.
5 Bakokokola suki ya moto ya Gaza
lokola elembo ya matanga,
Ashikeloni ekokanga monoko !
Oh bino batikali kati na etando oyo ya lubwaku,
kino tango nini bokotika komizokisa ?
6 Bozali koganga : ‹ Ah mopanga ya Yawe,
okopema tango nini ?
Zonga na ebombelo na yo,
tika koboma mpe zala kimia ! ›
7 Kasi ndenge nini ezala kimia
tango Yawe apesi yango mitindo
ya kobundisa Ashikeloni mpe mikili
oyo ezali pembeni ya ebale monene ? »
48
Kosambisama ya Moabi
1 Na tina ya Moabi :
Tala liloba oyo Yawe, Mokonzi ya mampinga, Nzambe ya Isalaele, alobi :

« Mawa na engumba Nebo, pamba te ekobebisama !
Kiriatayimi ekoyokisama soni mpe bakobotola yango,
ndako makasi ekoyokisama soni mpe ekobukana.
2 Moabi ekozala lisusu na lokumu te,
bato bakosalela yango likita kati na Eshiboni
mpo na kokweyisa yango :
‹ Boya, tokweyisa ekolo oyo ! ›
Yo mpe, engumba Madimeni, okokanga monoko ;
mopanga ekolanda yo.

3 Yoka makelele oyo ezali kobima kuna na Oronayimi :
ezali lokito ya bitumba mpe ya kobebisama !
4 Moabi ebebisami makasi penza
mpe bana na yango bazali kolela.
5 Bazali komata na kolela,
nzela-nzela mpo na kokende na Luyiti ;
mpe tango bazali kokita na Oronayimi,
koganga ya mawa ezali koyokana
mpo ete Moabi esili kobebisama.
6 Bokima !
Bopota mbangu mpo na kobikisa bomoi na bino ;
bokoma lokola nzete ya kokawuka kati na esobe !
7 Lokola bozali kotia mitema na misala na bino
mpe na bomengo na bino,
bino mpe bokokende na bowumbu ;
boye Kemoshi mpe akokende na bowumbu
elongo na Banganga-Nzambe mpe bakambi na ye.
8 Mobebisi akoya koboma bingumba nyonso
mpe ata engumba moko te ekobika ;
lubwaku ekobebisama,
mpe etando ya likolo ya bangomba ekobebisama,
pamba te Yawe alobi.
9 Bobongisa kunda mpo na Moabi
mpo ete ekobebisama solo ;
bingumba na yango ekotikala pamba,
mpe bato bakovanda lisusu kuna te.
10Tika ete moto oyo asalelaka Yawe
na kozanga komipesa alakelama mabe !
Tika ete moto oyo apelisaka mopanga na ye
mpo ete etangisa makila alakelama mabe !
11 Moabi ezalaki na kimia wuta bolenge na yango
lokola masanga ya vino oyo baningisi te,
oyo babongoli na mbeki mosusu te,
mpo ete etikala nanu kokende na bowumbu te.
Boye, elengi na yango ebongwana te
mpe solo na yango etikala kaka ndenge ya kala.
12 Kasi na mikolo ekoya, »
elobi Yawe,
« nakotindela Moabi bato oyo bakobongola yango
lokola masanga ya vino na mbeki mosusu :
bakosopa yango,
bakosilisa yango na mbeki
mpe bakobuka mbeki na yango.
13 Boye, Moabi ekoyoka soni likolo ya Kemoshi
ndenge bato ya Isalaele bayokaki soni
tango batiaki mitema na Beteli.
14 Ndenge nini bokoki koloba :
‹ Tozali basoda ya mpiko,

bato ya makasi, bilombe ya bitumba ? ›
15 Mokili ya Moabi ekobebisama,
mpe bakobotola bingumba na yango na makasi ;
bilenge mibali oyo Moabi etielaka motema
bakokufa na mopanga, »
elobi Mokonzi oyo Kombo na Ye ezali Yawe, Mokonzi ya mampinga.
16 « Kobebisama ya Moabi ezali na nzela,
pasi na yango ekoya na lombangu penza.
17 Bino bazalani nyonso ya Moabi,
bosalela ye matanga ;
bino bato oyo boyebi sango ya lokumu na ye,
boloba : ‹ Ah, tala ndenge lingenda ya nguya,
lingenda ya bokonzi ya nkembo, ebukani ! ›
18 Oh bato ya elenge mwasi Diboni,
botika nkembo na bino
mpe bovanda na esobe ;
pamba te moto oyo akoya kobundisa Moabi
akoya mpe kobundisa bino
mpe kobebisa bingumba na bino
oyo batonga makasi !
19 Bino bavandi ya Aroeri,
botelema na nzela mpe botala malamu,
botuna mobali oyo azali kokima
mpe mwasi oyo asili kobikisa bomoi na ye
soki makambo nini esili kosalema !
20 Moabi ezali na soni
mpo ete esili kokweya.
Bolela mpe boganga,
bobelela na Arinoni ete mokili ya Moabi ebebisami !
21 Kosambisama ekweyi na mokili ya etando ya likolo ya bangomba :
na Oloni, na Yakatsi mpe na Mefati,
22 na Diboni, na Nebo mpe na Beti-Diblatayimi,
23 na Kiriatayimi, na Beti-Gamuli mpe na Beti-Meoni,
24 na Kerioti mpe na Botsira,
na bingumba nyonso ya Moabi,
ezala oyo ezali mosika to oyo ezali pene.
25 Liseke ya Moabi ebukani
mpe loboko na ye ekatani, »
elobi Yawe.
26 « Bolangwisa ye masanga,
pamba te abetaki tembe na Yawe !
Tala ye Moabi ndenge azali kobaluka kati na bisanza na ye !
Tika ete, ye mpe, akoma eloko ya maseki !
27 Boni, Isalaele azalaki eloko ya maseki te
na miso na bino ?
Bokangaki ye kati na miyibi
mpo ete bokoma koseka ye
tango nyonso bokolobela kombo na ye ?

28Bino bavandi ya Moabi, bosundola bingumba na bino
mpe bokende kovanda kati na mabanga !
Bozala lokola ebenga oyo etongaka
zala na yango kati na mabanga.
29 Toyokaki sango ya lolendo ya Moabi,
lolendo oyo eleka penza ndelo !
Tala ndenge amatisaka mapeka !
Atondi na lofundu,
azali na monoko makasi,
mpe motema na ye emikitisaka te.
30 Nayebi ete monoko makasi na ye
ezali kaka pamba, »
elobi Yawe,
« mpe lolendo na ye esalaka eloko moko te.
31 Yango wana nazali kolela mpo na Moabi,
nazali kolela mpo na Moabi nyonso ;
nazali kosala matanga mpo na bato ya Kiri-Eresheti.
32 Oh elanga ya vino ya Sibima, nazali kolela mpo na yo
ndenge engumba Yaezeri ezali kolela !
Bitape na yo epanzani kino koleka mayi monene,
ekomi kino na mayi monene Yaezeri.
Mobebisi akweyeli mbuma ya bilanga na yo
mpe mbuma ya vino na yo.
33 Esengo mpe kosepela esili kolimwa
na bilanga mpe na bazamba ya Moabi ;
nakawusi vino kati na bikamolelo na bango,
mpe moto oyo akokamola yango na esengo azali te.
Atako bato bazali koganga
kasi ezali makelele ya esengo te.
34 Makelele mpe koganga ezali komata
wuta na Eshiboni kino na Eleale mpe Yakatsi,
wuta na Tsoari kino koleka Oronayimi mpe Egilati-Shelishiya ;
pamba te, ezala mayi ya Nimirimi esili kokawuka.
35 Nakoboma bato nyonso
oyo bakendaka na bisambelo ya likolo ya bangomba
mpe batumbaka malasi ya ansa lokola mbeka
epai ya banzambe na bango,
kati na mokili ya Moabi, »
elobi Yawe.
36 « Mpe motema na Ngai ezali kolela Moabi
ndenge flite ebetaka,
ezali kolela lokola flite mpo na bato ya Kiri-Eresheti.
Bomengo na bango nyonso esili kobunga.
37 Bakokoli suki ya mito ya bato nyonso,
bakati moto moko na moko mandefu
mpe bazokisi moto moko na moko na loboko.
38 Na likolo ya bandako nyonso ya Moabi
mpe na bisika nyonso oyo bato balekelaka,
ezali na likambo mosusu te, kaka ebembe ;

pamba te nabebisi Moabi lokola eloko oyo bato balingaka te, »
elobi Yawe.
39 « Tala ndenge nini apanzani,
tala ndenge nini bazali kolela !
Ndenge nini Moabi apesi mokongo na soni !
Moabi akomi eloko ya kotiola, eloko ya koyoka
na miso ya bato nyonso oyo bazingeli ye. »
« Tala ndenge nini mpongo ezali kokita na elulu
mpe etandi mapapu na yango likolo ya Moabi.
41 Bakobotola Kerioti mpe bandako na yango oyo batonga makasi.
Na mokolo wana, mitema ya basoda ya mpiko ya Moabi
ekokoma lokola motema ya mwasi
oyo azali na pasi ya kobota.
42 Mokili ya Moabi ekobebisama
mpe ekotikala lisusu ekolo te ;
pamba te ebetaki tembe na Yawe.
43 Somo, libulu mpe motambo ezali kozela
bino bato ya Moabi, »
elobi Yawe.
44 « Moto nyonso oyo akokima somo
akokweya na libulu,
mpe moto nyonso oyo akobima na libulu
akokangama na motambo,
pamba te nakoyeisa mobu ya etumbu
na mokili ya Moabi, »
elobi Yawe.
45 « Bato oyo bazali kokima bakozanga lisungi
na elili ya engumba ya Eshiboni,
pamba te moto moko ewuti na Eshiboni,
moto ebimi na ndako ya mokonzi Sikoni,
etumbi bandako batonga makasi ya Moabi
mpe mito ya bato ya lolendo.
46 Oh Moabi, mawa na yo !
Bato ya Kemoshi babebisami,
bana na yo ya mibali bakangami na bowumbu,
mpe bana na yo ya basi bakokende na bowumbu !
47 Nzokande, na mikolo ekoya,
nakozongisa lokumu ya Moabi, »
elobi Yawe.
Kosambisama ya Moabi esuki awa.
49
Kosambisama ya Amoni
1 Na tina na bato ya Amoni :

« Boni, Isalaele atikali lisusu na bana mibali te ?
Atikali lisusu na bakitani ya libula te ?
Bongo mpo na nini Moloki, nzambe ya bato ya Amoni,

abotoli bingumba ya Gadi ?
Mpo na nini bato na ye bayei kovanda na Gadi ?
elobi Yawe,
« nakosala ete lokito ya bitumba eyokana
mpo na kobundisa Raba, engumba ya bato ya Amoni ;
ekokoma esika ya mabe
mpe bamboka mike na yango ekozikisama na moto.
Bongo Isalaele akobengana bato oyo babenganaki ye, »
elobi Yawe.
3 « Eshiboni, lela mpo ete Ayi ebebisami !
Bino bavandi ya Raba, boganga !
Bolata basaki mpe bosala matanga,
bokima na bangambo nyonso ya mir,
pamba te Moloki akokende na bowumbu
elongo na banganga-nzambe mpe bakambi na ye.
4 Mpo na nini ozali komikumisa na tina na mabwaku na yo,
mabwaku oyo ebotaka bambuma ebele ?
Oh elenge mwasi oyo otambolaka na bosembo te,
ozali solo kotia motema na bomengo na yo
mpe ozali koloba : ‹ Nani akobundisa ngai ? ›
5 Nakomemela yo pasi,
wuta na zingazinga na yo, »
« Bakomema moko na moko kati na bino na bowumbu,
mpe moto ata moko te akokoka kosangisa
bato oyo bakokima.
6 Kasi sima na mikolo,
nakozongisa lisusu lokumu ya bato ya Amoni, »
elobi Yawe.
Kosambisama ya Edomi
7 Na tina na Edomi :
Tala liloba oyo Yawe, Mokonzi ya mampinga, alobi :

« Boni, engumba ya Temani etikali lisusu
na bato ya bwanya te ?
Bato ya mayele batikali lisusu na bososoli te ?
Boni, bwanya na bango esili penza ?
8 Bobaluka mpe bokima,
bokende kobombama na madusu ya mabanga,
bino bavandi ya engumba Dedani !
Pamba te nakotindela Ezawu pasi
tango nakopesa ye etumbu.
9 Soki bato oyo babukaka bambuma ya vino
bayei epai na yo,
bakotika ata mbuma moko te ya vino.
Soki miyibi bayei epai na yo na butu,
bakobebisa ndenge balingi.
10 Kasi nakotika Ezawu bolumbu,
mpe nakobimisa polele ebombamelo na ye,
bongo akokoka lisusu komibomba te.

Bana na ye ya mibali to bandeko na ye
to mpe bazalani na ye bakosila kokufa ;
moko te akotikala na bomoi.
11 Tika bana bitike na yo,
nakobatela bomoi na bango ;
mpe basi na yo, oyo bakufisa mibali
bakotiela Ngai motema. »
12 Tala liloba oyo Yawe alobi : « Soki bato oyo basengeli komela kopo te bameli
yango, bongo mpo na nini yo ozanga kozwa etumbu ? Te, okozanga te kozwa etumbu,
mpe osengeli komela kopo yango ! 13 Nalapi ndayi na Kombo na Ngai, » elobi Yawe,
« Botsira ekobebisama mpe ekokoma eloko ya somo, eloko ya kotiola mpe ya lisuma ;
mpe bingumba na yango nyonso ekobebisama mpo na libela. »
14 Nayoki sango kowuta na Yawe ;
mpe batindaki ntoma moko epai ya bikolo mpo na koloba :
« Bosangana mpo na kobundisa yango !
Botelema mpo na bitumba !
15 Nakokomisa yo moke kati na bikolo,
ekolo ya kotiola kati na bato.
16 Somo oyo bato bazali koyoka yo
mpe lolendo ya motema na yo ezali kokosa yo.
Yo movandi ya madusu ya mabanga,
yo oyo otonga ndako na yo
na basonge ya bangomba ;
ata soki otongi zala na yo likolo lokola mpongo,
nakokweyisa yo longwa kuna kino na se, »
elobi Yawe.
17 « Mokili ya Edomi ekokoma eloko ya somo ;
moto nyonso oyo akolekela wana akokamwa
mpe akoyoka somo wana akomona kobeba na yango nyonso.
18 Ndenge Sodome mpe Gomore ebebisamaki
elongo na bingumba na yango ya zingazinga, »
elobi Yawe,
« moto moko te akovanda lisusu kuna,
moko te akowumela kati na yango.
19 Ndenge nkosi eyaka wuta na bazamba ya Yordani
mpo na kokende na mapango epai wapi babokolaka bibwele,
ndenge wana mpe nakobengana Edomi
na mokili na yango na mbala moko ;
Ngai moko nakopona moto oyo akokoma mokonzi ya Edomi.
Nani akokani na Ngai ?
Nani akoki kobeta tembe na Ngai ?
Mobateli bibwele nani akoki kotelema liboso na Ngai ?
20 Yango wana,
boyoka mabongisi oyo Yawe asili kosala
mpo na kotelemela Edomi,
mokano oyo asili kozwa
mpo na kotelemela bavandi ya Temani :
‹ Bakobengana bango na lopango
lokola bana mike ya etonga,
akobebisa etando na bango.

21 Mabele ekoningana na lokito ya kokweya na bango,
makelele na yango ekoyokana kino na ebale monene ya Barozo.
22Tala, mpongo moko ekopumbwa mpe ekokita na elulu,
etanda mapapu na yango likolo ya Botsira !
Na mokolo wana, mitema ya basoda ya Edomi
ekokoma lokola motema ya mwasi oyo azali na pasi ya kobota. › »
Kosambisama ya Damasi
Na tina ya Damasi :
23
« Amati mpe Aripadi batondisami na soni,
pamba te bayoki sango ya mabe.
Mitema na bango ekomi likolo-likolo
mpe bakomi komitungisa lokola ebale oyo etomboki.
24 Bato ya Damasi balembi nzoto,
bakomi koluka kokima mpe somo ekangi bango ;
kobanga mpe pasi ezwi bango
lokola mwasi oyo azali na pasi ya kobota.
25 Ndenge nini bosundola engumba ya lokumu boye,
engumba oyo ezalaki kosepelisa motema na Ngai ?
26 Solo, bilenge mibali na yango bakokweya
na babalabala na yango na mokolo wana,
basoda na yango ya mpiko bakokanga minoko, »
27 « Nakozikisa bamir ya Damasi na moto
mpe moto yango ekozikisa bandako batonga makasi
ya mokonzi Beni-Adadi. »
Kosambisama ya Kedari mpe Atsori
Na tina na Kedari mpe mikili ya Atsori, oyo Nabukodonozori, mokonzi ya
28
Babiloni, abundisaki :

« Botelema mpe bobundisa Kedari,
bobebisa bato ya este.
29 Bobotola na makasi bandako na bango ya kapo
mpe bibwele na bango ;
bomema bilamba, biloko na bango ya kitoko
mpe bashamo na bango !
Tika ete bato bawolola bango na bangambo nyonso :
‹ Somo ekangi bango na bangambo nyonso ! ›
30 Bino bavandi ya Atsori,
bokima na lombangu,
bobombama na madusu ya mabanga, »
elobi Yawe.
« Pamba te Nabukodonozori, mokonzi ya Babiloni, asaleli bino likita,
asali penza mabongisi ya kosala bino mabe !
31 Botelema mpe bobundisa ekolo oyo ezali na kimia,
ekolo oyo ebangaka eloko moko te, »
elobi Yawe,
« ekolo oyo ezanga bikuke mpe banzete oyo bakangelaka bikuke,
ekolo oyo bato na yango bazalaka kaka bango moko.

32 Tika ete bashamo na bango ekoma bomengo ya bitumba,
bayiba bibwele na bango ebele.
Nakopanza na mopepe bavandi ya mosika,
mpe nakokweyisela bango pasi longwa na bisika nyonso, »
elobi Yawe.
33 « Atsori ekokoma esika oyo mbwa ya zamba evandaka,
esika oyo etikala pamba mpo na libela :
moto moko te akovanda lisusu kuna
mpe moto moko te akowumela lisusu kati na yango. »
Kosambisama ya Elami
Tala liloba oyo Yawe alobaki na mosakoli Jeremi na tina na Elami, na ebandeli
34
ya bokonzi ya Sedesiasi, mokonzi ya Yuda :
Tala liloba oyo Yawe, Mokonzi ya mampinga, alobi :

35
« Tala, nakobuka tolotolo ya Elami,
ebundeli oyo esalaka makasi na ye.
36 Nakotindela Elami mipepe minei ya makasi,
wuta na basonge minei ya lola,
nakopanza bango na mokili mobimba
mpe akozala na ekolo moko te
oyo ekozanga koyamba bato ya Elami oyo bakokima.
37 Nakosala ete bato ya Elami balenga
liboso ya banguna na bango,
liboso ya bato oyo bazali koluka kosala bango mabe ;
nakokweyisela bango pasi na kanda na Ngai, »
elobi Yawe.
« Nakolanda bango na mopanga
kino nakosilisa koboma bango.
38 Nakotia Kiti na Ngai ya bokonzi kati na Elami
mpe nakoboma mokonzi mpe bakalaka na yango, »
elobi Yawe.
39 « Nzokande, na mikolo ekolanda,
nakozongisa lokumu ya Elami, »
elobi Yawe.
50
Kosambisama ya Babiloni
1 Tala
liloba oyo Yawe alobaki na mosakoli Jeremi na tina na Babiloni mpe bato na
yango :
2 « Sakola mpe tatola yango kati na bikolo,
telemisa bendele !
Sala ete bato nyonso bayeba yango,
kobomba likambo moko te !
Loba : ‹ Bakobotola mokili ya Babiloni !
Beli* akoyokisama soni !
Mariduki akobukana !
Bililingi na ye ekosambwa,
* 50:2 Beli ezali kombo mosusu oyo babengelaka Mariduki, nzambe ya bato ya Babiloni.
mpe banzambe na bango ya bikeko ekobukana. ›

3Ekolo moko ekowuta na nor mpe ekobundisa Babiloni,
ekobebisa yango,
bongo moto moko te akovanda lisusu kuna ;
ezala bato to banyama, nyonso ekokima.
4 Na tango wana, na mikolo wana, »
elobi Yawe,
« bana ya Isalaele elongo na bato ya Yuda bakokende na kolela
mpo na koluka Yawe, Nzambe na bango.
5 Bakotuna nzela oyo ememaka kino na Siona
mpe bakobalola bilongi na bango na ngomba yango ;
bakolobana bango na bango :
‹ Boya, tika ete tokangama na Yawe
na nzela ya boyokani oyo ezali na suka te,
boyokani oyo tokoki kobosana te ! ›
6 Bato na Ngai bazalaki lokola bameme
oyo ebungi nzela ;
babateli na bango babungisaki bango nzela,
basalaki ete bayengayenga na bangomba,
batambola-tambola na bangomba milayi mpe mikuse
mpe babosana lopango na bango ya kopemela.
7 Moto nyonso oyo azalaki komona bango
azalaki koboma bango,
banguna na bango bazalaki koloba :
‹ Tozali na biso na ngambo te,
mpo ete basali masumu liboso ya Yawe
oyo azali lokola lopango na bango ya bosembo ;
liboso ya Yawe, elikya ya batata na bango. ›
8Bobima mbangu na Babiloni,
botika mokili ya Babiloni !
Bozala lokola bantaba ya mibali
oyo ezali kotambola liboso ya etonga.
9 Pamba te nakotelemisa
mpe nakoyeisa lisanga ya bikolo ya nguya
oyo ekowuta na mokili ya nor
mpo na kobundisa Babiloni
mpe kobotola yango wuta na nor ;
makonga na bango ekozala
lokola makonga ya basoda ya mpiko,
oyo bazangaka koboma te.
10 Boye, bakobotola bomengo ya Babiloni
mpe bato nyonso oyo bakobotola yango bakotonda, »
elobi Yawe.
« Mpo ete bozali kosepela mpe bozali na esengo,
11
bino bato oyo bozali kobebisa libula na Ngai ;
mpo ete bozali kopumbwa-pumbwa
lokola mwana ngombe ya mwasi oyo ezali konika ble

mpe kolela lokola bampunda,
12 mama na bino akoyoka soni makasi ;
ye oyo abotaki bino akosambwa.
Ekozala ekolo ya suka kati na bikolo,
ekozala zelo na zelo, mabele ya kokawuka mpe esobe.
13 Likolo ya kanda ya Yawe,
bato bakovanda lisusu na Babiloni te
mpo ete ekobebisama nye.
Bato nyonso oyo bakoleka na Babiloni
bakokamwa mpe bakozala na somo
ya komona bapota na yango nyonso.
14 Bino bato nyonso oyo bobundaka na matolotolo,
bomitanda na molongo zingazinga ya Babiloni
mpe bobeta yango makonga !
Botika ata likonga moko te,
pamba te Babiloni asali masumu liboso ya Yawe.
15 Bobetela ye lokito ya bitumba na bangambo nyonso !
Ayei komitika ye moko,
mpo ete bandako na ye oyo batonga makasi ekweyi,
bamir na ye ebukani :
ezali na lolenge oyo nde
Yawe azongiseli ye mabe na mabe.
Bozongisela ye makambo
oyo ye asalaki bikolo mosusu.
16 Boboma wuta na mokili ya Babiloni
bato oyo basalaka bilanga
mpe bato oyo basimbaka mbeli mpo na kobuka mbuma.
Likolo ya mopanga ya monyokoli,
tika ete moto na moto azonga na mokili na ye,
tika ete moto na moto akima na mokili na ye.
17 Isalaele azali lokola meme oyo ebungi nzela,
oyo nkosi ezalaki kolanda :
Mokonzi ya Asiri azalaki moto ya liboso
oyo apasolaki Isalaele ;
Nabukodonozori, Mokonzi ya Babiloni,
azalaki moto ya suka oyo abukaki ye mikuwa.
18 Yango wana tala makambo
oyo Yawe, Mokonzi ya mampinga,
Nzambe ya Isalaele, alobi :
‹ Nakopesa mokonzi ya Babiloni mpe mokili na ye
etumbu ndenge napesaki mokonzi ya Asiri.
19 Kasi nakozongisa Isalaele na lopango na ye ;
mpe akolia lisusu matiti ya ngomba Karimeli mpe ya Bashani.
Nzala na ye ekosila na etuka ya bangomba
ya Efrayimi mpe ya Galadi.
20 Na tango wana, na mikolo wana, ›
elobi Yawe,
‹ bakoluka ngambo nini Isalaele amemi
kasi bakomona yango te,

masumu nini Yuda asali kasi bakomona yango te ;
pamba te nakolimbisa batikali oyo nabikisi.
21 Bobundisa mokili ya Meratayimi
mpe bavandi ya Pekodi ;
bolanda bango, boboma mpe bobebisa bango nye, ›
elobi Yawe.
‹ Bosala makambo nyonso oyo natindi bino.
22 Makelele ya bitumba ezali kati na mokili,
lokito ya kobebisama monene !
23 Ndenge nini marto oyo ezalaki kobeta mokili mobimba
ebukani mpe epanzani ?
Ndenge nini penza Babiloni ebebisami kati na bikolo ?
24 Oh Babiloni, nasili kotiela yo motambo,
mpe ekangi yo liboso ete oyeba yango.
Omonanaki mpe okangamaki
mpo ete otelemelaki Yawe.
25 Yawe afungolaki bibundeli na Ye nyonso
mpe abimisaki kati na yango bibundeli ya kanda na Ye ;
pamba te yango nde mosala
oyo Nkolo Yawe, Mokonzi ya mampinga,
asili kosala na mokili ya bato ya Babiloni.
26 Bobimela wuta na bisika nyonso mpo na kobundisa ye,
bobuka bibombelo na ye,
bokangisa bomengo ya bitumba
ndenge bakangisaka maboke ya ble,
bobebisa yango nyonso mpe botika ata eloko moko te.
27 Boboma bana ngombe mibali na ye nyonso ;
tika ete ekende na esika oyo babomelaka banyama !
Mawa na bango mpo ete mokolo na bango ekoki,
tango mpo na bango ya kozwa etumbu.
28Boyoka ! Tala bango bazali kokima
mpe babiki wuta na mokili ya Babiloni
mpo na koyebisa kati na Siona
ndenge nini Yawe, Nzambe na biso,
azongisi mabe na mabe ;
ndenge nini azongisi mabe na mabe likolo na Tempelo na Ye.
29Bosangisa bato nyonso
oyo babundaka na matolotolo
mpo na kotelemela Babiloni ;
tika ete bato nyonso oyo babundaka na makonga
bazingela Babiloni mobimba,
basala ete ata moto moko te akima,
bafuta yango ndenge ezalaki misala na yango
mpe bazongisela yango makambo
oyo esalaki bikolo mosusu ;
pamba te ebetaki tembe na Yawe,
Mosantu ya Isalaele.
30 Yango wana, na mokolo wana,

bilenge mibali na yango bakokweya na babalabala,
basoda na yango nyonso ya mpiko bakokanga minoko, ›
31 ‹ Tala, nazali na kanda na yo, yo mboka ya lolendo, ›
elobi Nkolo Yawe, Mokonzi ya mampinga ;
‹ pamba te mokolo na yo ekoki,
tango na yo ya kozwa etumbu.
32 Ekolo ya lolendo ekobeta libaku mpe ekokweya,
mpe moto moko te akoya kosunga yango ;
nakopelisa moto kati na bingumba na yango,
mpe moto yango ekozikisa bato nyonso
oyo bazingeli yango. ›
‹ Bazali konyokola bana ya Isalaele mpe bato ya Yuda ;
bato nyonso oyo bakangaki bango
mpe bamemaki bango na bowumbu
baboyi kotika bango.
34 Nzokande, Mosikoli na bango azali na makasi,
Kombo na Ye : Yawe, Mokonzi ya mampinga ;
akokotela bango na molende
mpo ete amema kimia na mokili na bango
mpe mobulu epai ya bavandi ya Babiloni.
35 Mopanga, boma bato ya Babiloni ;
boma bavandi ya Babiloni,
boma bakambi mpe bato na yango ya bwanya, ›
elobi Yawe !
36 ‹ Mopanga, boma basakoli na yango ya lokuta ;
tika ete bakoma bato ya maboma !
Mopanga, boma basoda na yango ya mpiko ;
tika ete bakoma na somo !
37 Mopanga, boma bampunda mpe bashar na yango,
bapaya nyonso oyo bazali sima na yango
mpo ete bakoma lokola basi !
Mopanga, bebisa bomengo na yango
mpo ete ekoma bomengo ya bitumba !
38 Bokawuki, kweyela mayi na yango mpo ete ekawuka ;
pamba te ezali mokili ya banzambe ya bikeko,
bikeko oyo epesaka bato somo !
39 Bikelamu ya esobe mpe bambwa ya zamba
ekokoma kovanda kuna ;
maligbanga mpe ekokoma kovanda kuna.
Bato bakovanda lisusu kuna te
to moto moko te akotikala kuna mpo na libela.
40 Ndenge Nzambe abebisaki Sodome mpe Gomore
elongo na bingumba na yango ya zingazinga, › »
elobi Yawe,
« moto moko te akovanda lisusu kuna,
moto moko te akowumela kati na yango.
41 Tala, mampinga moko ya basoda ezali koya wuta na nor,
ekolo moko monene mpe bakonzi ebele bazali komibongisa

mpo na bitumba wuta na basuka ya mabele.
42 Basimbi matolotolo mpe makonga,
bazali bato na kanza mpe bazanga mawa,
bazali koganga lokola makelele ya ebale monene,
bamati likolo ya bampunda,
batandami na milongo lokola basoda
mpo na kobundisa yo Babiloni, mboka kitoko !
43 Tango mokonzi ya Babiloni ayokaki sango na tina bango,
alembaki nzoto, somo makasi ekangaki ye
mpe akomaki na pasi lokola mwasi oyo azali na pasi ya kobota.
44 Ndenge nkosi eyaka wuta na bazamba ya Yordani
mpo na kokende na mapango
epai wapi babokolaka bibwele,
ndenge wana mpe nakobengana Babiloni
na mokili na yango na mbala moko ;
Ngai moko nakopona moto
oyo akokoma mokonzi ya Babiloni.
Nani akokani na Ngai ?
Nani akoki kobeta tembe na Ngai ?
Mobateli bibwele nani akoki kotelema liboso na Ngai ? »
45 Yango wana, boyoka mabongisi oyo
Yawe asili kosala mpo na Babiloni,
mokano oyo asili kozwa mpo na kotelemela
mokili ya bato ya Babiloni :
Bakobengana bango na lopango
lokola bana mike ya etonga,
akobebisa etando na bango.
46 Na lokito ya kokweya ya mokili ya Babiloni,
mabele ekoningana ;
makelele na yango ekoyokana
kino na bikolo mosusu.
51
1
« Tala, nakotinda mopepe ya makasi mpo na
kobebisa mokili ya Babiloni mpe bato ya Lebi-Kamayi.
2 Nakotinda bapaya na Babiloni
mpo na koyungola mpe kobebisa yango :
bakobundisa yango na bangambo nyonso
na mokolo na yango ya kosambisama.
3 Basoda oyo babundaka na matolotolo bakozwa tango te
ya kobeta makonga na bango ;
bakozwa tango te ya kolata bibombelo ya tolo,
bakobikisa te basoda na bango ya bilenge
mpe bakoboma mampinga na bango nyonso.
4 Bato oyo bakokweya na mopanga
bakotondisa mokili ya Babiloni
mpe babalabala na yango ekotonda
na bato bazoka bapota.
5Ata soki mokili na bango etondaki na masumu

liboso ya Mosantu ya Isalaele,
Nzambe na bango, Yawe, Mokonzi ya mampinga,
abosanaki Isalaele na Yuda te.
6 Bobima na Babiloni, bobikisa bomoi na bino !
Soki te, bokokufa likolo ya masumu na bango.
Ezali tango oyo Yawe alingi kozongisela bango
mabe na mabe mpe kofuta bango
ndenge ezali misala na bango.
7 Babiloni ezali lokola kopo ya wolo na loboko ya Yawe ;
ezalaki kolangwisa mokili mobimba.
Bongo bato ya bikolo bameli masanga na yango
mpe bakomi lokola bazoba.
8 Babiloni ekokweya na mbalakata mpe ekobukana !
Bosala matanga mpo na yango mpe botia kisi na pota na yango,
tango mosusu akobika.
9‹ Tozalaki na posa ya kobikisa Babiloni, kasi akobika te ;
yango wana, tobima kati na yango mpe tokende,
moto na moto na engumba na ye ;
pamba te esambiselo na ye ekomi kino na Lola,
emati likolo lokola mapata. ›
10 ‹ Yawe apesi biso etumbu !
Boya totatola na Siona makambo oyo
Yawe, Nzambe na biso, asali. ›
11 Bopelisa basonge ya makonga,
bokamata banguba na bino ;
pamba te Yawe atindi bakonzi ya Medi
mpo ete mokano na Ye ezali ya kobebisa Babiloni.
Yawe akozongisa mabe na mabe,
akosala yango mpo na Tempelo na Ye.
12 Botelemisa bendele na bino liboso ya bamir ya Babiloni !
Bobakisa motango ya bakengeli mpe ya basinzili,
botia mitambo !
Yawe akokokisa mabongisi na Ye
mpe ekateli ya etumbu na Ye mpo na bato ya Babiloni.
13 Yo oyo ovandaka pembeni ya bibale minene,
yo oyo otonda na bomengo mingi,
suka na yo ebelemi, tango na yo ya kobebisama ekoki !
14 Yawe, Mokonzi ya mampinga, alapi ndayi na Kombo na Ye moko :
Solo, nakotondisa yo na bato lokola liboke ya mabanki,
bongo bakobeta milolo ya elonga likolo na yo.
15 Asala mabele na nguya na Ye,
alendisa mokili na bwanya na Ye
mpe atanda likolo na mayele na Ye.
16 Tango agangaka,
mayi etiaka makelele makasi kuna na likolo,
asangisaka mapata wuta na basuka ya mokili,

apelisaka mikalikali,
anokisaka mvula
mpe abimisaka mopepe
wuta na bibombelo na Ye.
17 Bato nyonso bakomaka lokola bazoba,
lokola bato oyo basili mayele ;
monyangwisi bibende na moto atikalaka na soni likolo na bikeko na ye,
pamba te bikeko na ye ezalaka na yango biloko ya lokuta,
ezalaka na pema te kati na yango.
18 Ezali biloko ya pamba, biloko ya kotiola ;
ekolimwa na tango ya kosambisama.
19 Ye oyo azali libula ya Jakobi akokani na bikeko wana te,
pamba te azali Mokeli ya biloko nyonso,
ezala ata ekolo oyo ezali libula na Ye ;
Kombo na Ye ezali Yawe, Mokonzi ya mampinga.
20 Ozalaki solo marto,
ebundeli na Ngai ya bitumba :
elongo na yo, napanzaki bikolo ;
elongo na yo, nabebisaki mikili ;
21 elongo na yo, napanzaki mpunda mpe motambolisi na yango ;
elongo na yo, napanzaki shar mpe motambolisi na yango ;
22 elongo na yo, napanzaki mwasi mpe mobali ;
elongo na yo, napanzaki mibange mpe bilenge ;
elongo na yo, napanzaki bilenge mibali mpe bilenge basi ;
23 elongo na yo, napanzaki babateli bibwele mpe bibwele na bango ;
elongo na yo, napanzaki mosali bilanga mpe bangombe na ye ;
elongo na yo, napanzaki bayangeli mpe bakalaka.
24 Nakozongisela Babiloni mpe bavandi na yango nyonso
mabe nyonso oyo basalaki Siona, »
elobi Yawe.
25 « Yo ngomba oyo obebisaka,
yo oyo obebisaka mokili, nakotelemela yo, »
elobi Yawe,
« nakosembola loboko na Ngai mpo na kotelemela yo,
nakokitisa yo wuta na likolo ya mabanga,
mpe nakokomisa yo ngomba ezika na moto.
26 Bakotikala lisusu te kozwa epai na yo
libanga oyo batongelaka basonge ya bamir
to libanga oyo batongelaka miboko ;
pamba te okobebisama mpo na libela, »
elobi Yawe.
27 « Botelemisa bendele kati na mokili !
Bobeta kelelo kati na bikolo !
Bobongisa bikolo mpo na kobundisa Babiloni,
bobenga bakonzi ya basoda ya mikili ya Ararati,
ya Mini mpe ya Ashikenazi
mpo ete babundisa yango.
Bopona mokonzi moko ya basoda
mpo ete atambolisa bitumba,

botinda bampunda lokola liboke ya mabanki.
28 Bobongisa bikolo mpo na kobundisa yango :
bakonzi ya Medi, bayangeli na bango mpe bakalaka na bango nyonso
mpe bamboka nyonso oyo bazali kokamba.
29 Mikili ezali koningana mpe kotepatepa,
pamba te mikano ya Yawe mpo na Babiloni ezali kokokisama
mpo na kobebisa yango mpo ete, ata moto moko te
atikala kovanda lisusu kuna.
30 Basoda ya Babiloni batiki kobunda,
babombami kati na bandako batonga makasi.
Makasi na bango esili, bakomi lokola basi.
Bandako ya Babiloni etumbami mpe babuki
bikangelo bikuke na yango.
31 Bato oyo bamemaka mikanda bazali kolandana mbangu,
mpe bamemi sango bazali kolandana mbangu
mpo na koyebisa mokonzi ya Babiloni
ete babotoli engumba mobimba,
32 bakangi bapon mpe bibale ;
banzete oyo ebotaka na mayi esili na kozika moto
mpe basoda bakomi na somo. »
33Tala liloba oyo Yawe, Mokonzi ya mampinga,
Nzambe ya Isalaele, alobi :
« Elenge mwasi Babiloni azali lokola etando ya ble
na tango banyataka-nyataka yango ;
mpe etikali moke, tango ya kokata ble ekokoka mpo na yango.
34 Nabukodonozori, mokonzi ya Babiloni, abomaki biso ;
solo, atiaki biso na mobulu,
akomisaki biso lokola mbeki ya pamba ;
amelaki biso ndenge nguma emelaka nyama,
atondisaki libumu na ye na biloko na biso ya kitoko ;
mpe sima, asanzaki biso.
35 Tika ete mabe oyo basali biso mpe bana na biso
ekweyela Babiloni, »
elobi bavandi ya Siona !
« Tika ete makila na biso etangama na mito ya bavandi ya Babiloni,
elobi bavandi ya Yelusalemi ! »
Yango wana, tala liloba oyo Yawe alobi :

36
« Tala, nakozwa likambo na yo na maboko
mpe nakozongisa mabe na bato oyo basalaki yo mabe,
nakokawusa ebale na yango ya monene
mpe nakokawusa maziba na yango.
37 Mokili ya Babiloni ekokoma liboke ya mabanga,
ndako ya mbwa ya zamba, eloko ya somo mpe ya kotiola ;
bongo, bato bakovanda lisusu kuna te.
38 Bato na yango nyonso bakokoma koganga
lokola nkosi ya mike
mpe kolela lokola bana ya nkosi.
39 Kasi tango bakokoma na posa makasi ya kosangisa nzoto,

nakobongisela bango feti
mpe nakolangwisa bango masanga
mpo ete batondisama na esengo ;
bongo, bakolala pongi ya libela
mpe bakoka lisusu kolamuka te, »
elobi Yawe,
40 « nakomema bango ndenge bamemaka bampate
to bameme ya mibali to mpe bantaba ya mibali
na esika oyo babomelaka bibwele.
41 Ndenge nini bakangi Sheshaki !
Ndenge nini basukisi lolendo ya ekolo
oyo ezalaki kosala lokumu ya mokili mobimba !
Ndenge nini penza Babiloni ekomi penza
eloko ya somo kati na bikolo !
42 Ebale monene ekozindisa Babiloni,
makelele ya bambonge na yango ekozipa mokili ya Babiloni.
43 Bingumba na yango ekobebisama,
ekokoma lokola mokili oyo ekawuka to lokola esobe,
mokili oyo bato bavandaka te,
mokili epai wapi bato bayaka na mibembo te.
44 Nakopesa Beli etumbu kati na Babiloni,
nakobimisa ye eloko oyo ameli na monoko ;
ekolo moko te ekoya lisusu epai na ye
mpe bamir ya Babiloni ekokweya.
45 Oh bato na Ngai, bobima na Babiloni !
Bobikisa bomoi na bino liboso ya kanda makasi ya Yawe !
46 Bobanga te mpe bolemba nzoto te
tango bokoyoka basango ya mabe kati na mokili :
mobu oyo, sango ya mabe ; mobu oyo elandi, sango mosusu ya mabe ;
kaka sango ya mobulu kati na mokili
to sango ya mokonzi moko abundisi mokonzi mosusu.
47 Pamba te tango ekoya solo,
tango oyo nakopesa etumbu na banzambe ya Babiloni ;
mpe mokili na yango nyonso ekozala na soni,
mpe bato na yango nyonso oyo bazokisa makasi na mopanga
bakokufa kuna.
48 Bongo likolo, mabele mpe biloko nyonso oyo ezali kati na yango
ekoganga na esengo mpo na komona kobebisama ya Babiloni,
pamba te babebisi bakobimela na nor mpo na kobundisa yango, »
elobi Yawe.
49 « Babiloni mpe esengeli kokweya,
mpo na bana ya Isalaele oyo bakufaki,
ndenge kaka bato ya mokili mobimba bakufaki mpo na Babiloni.
50 Bino bato oyo bobiki na mopanga,
bokima, bolekisa tango te !
Wuta na mokili ya mosika, bokanisa Yawe mpe Yelusalemi !
51 Tosambwe, pamba te totiolami ;
mpe bilongi na biso ezipami na soni
mpo ete bapaya bakoti kino na bisika ya bule

ya Tempelo ya Yawe.
elobi Yawe,
« nakopesa etumbu na banzambe ya Babiloni,
mpe mokili mobimba ekotonda na makelele ya bato
oyo bazoka bapota ya somo.
53 Ata soki mokili ya Babiloni emati kino na Lola
mpe elendisi bandako na yango oyo batonga makasi,
nakotindela yango bato mpo na kokweyisa yango, »
elobi Yawe.
54 « Makelele ya koganga ekoyokana, wuta na mokili ya Babiloni,
lokito makasi ya kobebisama ya mokili ya bato ya Babiloni.
55 Pamba te Yawe akobebisa Babiloni
mpe akokanga yango monoko.
Lokito ya banguna ekoyokana lokola makelele
ya bambonge ya bibale minene ;
bongo mingongo ya bato ekoyokana makasi.
56 Mobebisi akoya kobundisa Babiloni ;
bongo bakokanga basoda na yango ya mpiko
mpe bakobuka matolotolo na bango,
pamba te Yawe azali Nzambe oyo afutaka :
afutaka kolanda misala ya moto na moto.
57 Nakolangwisa masanga : bakalaka mpe bato na yango ya bwanya,
bayangeli, bakonzi ya basoda mpe basoda na yango ya mpiko.
Bakolala pongi ya libela
mpe bakolamuka lisusu te, »
elobi Mokonzi oyo Kombo na Ye ezali : Yawe, Mokonzi ya mampinga.
« Bamir nyonso ya milayi ya Babiloni ekokweyisama
mpe bikuke na yango nyonso ya minene ekozikisama na moto ;
bato bazali kosala bobele mosala ya pamba
mpe bato ya bikolo mosusu bazali komimonisa pasi
mpo na mosala oyo ekobeba na moto. »
Buku ezindi na ebale

59 Tala sango oyo mosakoli Jeremi apesaki epai ya Seraya, mwana mobali ya
Neriya, mwana mobali ya Maaseya, tango akendeki na Babiloni elongo na Sedesiasi,
mokonzi ya Yuda, na mobu ya minei ya bokonzi na ye. Seraya azalaki mokonzi
ya molako. 60 Jeremi akomaki kati na buku pasi nyonso oyo esengelaki kokomela
Babiloni. Makambo wana nyonso ekomamaki na tina na mokili ya Babiloni. 61 Jeremi
alobaki na Seraya : « Tango okokoma kati na Babiloni, sala ete otanga makambo oyo
nyonso na mongongo makasi. 62 Bongo okoloba : ‹ Oh Yawe, Yo moko nde olobaki ete
okobebisa esika oyo mpo ete bato mpe bibwele bavanda lisusu awa te, kasi etikala
pamba mpo na libela. › 63 Tango okosilisa kotanga buku yango, kangisa yango na
libanga, bwaka yango na ebale Efrate mpe loba : 64 ‹ Ezali boye nde Babiloni ekozinda
mpe ekomata lisusu te, likolo ya pasi oyo nakotindela yango. Mpe bato na yango
bakokweya. › »
Maloba ya Jeremi esuki awa.
52
Yelusalemi ekweyi na maboko ya banguna
ezalaki Amutali, mwana ya Jeremi, moto ya Libina. 2 Asalaki makambo mabe na miso
ya Yawe, ndenge kaka Yeoyakimi asalaki. 3 Ezalaki mpo na kanda makasi ya Yawe
nde makambo oyo nyonso esalemelaki Yelusalemi mpe Yuda, kino Yawe kobengana
bango mosika na Ye.
Nzokande, Sedesiasi atombokelaki mokonzi ya Babiloni.
4 Tango Sedesiasi akokisaki mibu libwa na bokonzi, na mokolo ya zomi ya sanza
mpe ya zomi, Nabukodonozori, mokonzi ya Babiloni, elongo na mampinga na ye
nyonso, ayaki kobundisa Yelusalemi. Batongaki molako na bango na libanda ya
engumba mpe batimolaki mabulu mpo na kobombama, na zingazinga na yango
nyonso. 5 Engumba yango ezingelamaki kino na mobu ya zomi na moko ya bokonzi
ya Sedesiasi.
6 Na mokolo ya libwa ya sanza ya minei, wana nzala makasi ekotaki kati na
engumba, mpe bato bazalaki lisusu na eloko ya kolia te, 7 bongo lokola lidusu moko
efungwamaki kati na mir ya engumba, basoda nyonso ya Yuda bakimaki butu-butu
mpe babimelaki na ekuke oyo ezalaki na kati-kati ya bamir mibale, pene ya elanga
ya mokonzi, atako bato ya Babiloni bazingelaki engumba. Bakimaki na nzela ya
lubwaku ya Yordani. 8 Kasi basoda ya Babiloni balandaki mokonzi Sedesiasi mpe
bakangaki ye kati na etando ya Jeriko epai wapi basoda na ye nyonso bakimaki
mpe bapanzanaki. 9 Basoda ya Babiloni bakangaki mokonzi, bamemaki ye epai ya
mokonzi ya Babiloni, na Ribila kati na mokili ya Amati ; mpe mokonzi ya Babiloni
akatelaki ye etumbu. 10 Kuna na Ribila, mokonzi ya Babiloni apesaki mitindo ete
bakata mito ya bana mibali ya Sedesiasi na miso ya Sedesiasi. Mokonzi ya Babiloni
apesaki lisusu mitindo ete baboma bakalaka nyonso ya Yuda. 11 Bongo, atobolaki
miso ya Sedesiasi, akangaki ye minyololo ya bibende mpe amemaki ye na Babiloni.
Mokonzi ya Babiloni abwakaki ye na boloko kino na mokolo oyo akufaki.
12 Tango Nabukodonozori, mokonzi ya Babiloni, akokisaki mibu zomi na libwa na
bokonzi, Nebuzaradani, mokonzi ya bakengeli ya mokonzi, oyo azalaki kosala esika
moko na mokonzi ya Babiloni, ayaki na Yelusalemi na mokolo ya zomi ya sanza ya
mitano. 13 Atumbaki Tempelo ya Yawe, ndako ya mokonzi mpe bandako nyonso
ya Yelusalemi ; atumbaki bandako nyonso ya bato minene. 14 Mampinga nyonso ya
Babiloni, oyo ezalaki na se ya bokonzi ya mokonzi ya bakengeli ya mokonzi babukaki
bamir oyo ezingelaki Yelusalemi.
15 Nebuzaradani, mokonzi ya bakengeli ya mokonzi, amemaki na bowumbu
ndambo ya babola, ndambo ya bato oyo batikalaki kati na engumba, ndambo ya bato
ya misala ya maboko mpe ba-oyo bamipesaki epai ya mokonzi ya Babiloni. 16 Kasi,
Nebuzaradani, mokonzi ya bakengeli ya mokonzi, atikaki kati na mokili ndambo ya
babola mpo na kolona vino mpe bilanga.
17 Bato ya Babiloni babukaki makonzi ya bronze oyo ezalaki liboso ya Tempelo ya
Yawe, bashario mpe nzungu ya monene ya bronze oyo ezalaki kati na Tempelo ya
Yawe, mpe bamemaki bronze na yango nyonso na Babiloni bisalelo. 18 Bakamataki
lisusu biloko nyonso ya bronze oyo bazalaki kosala na yango losambo kati na
Tempelo : basani ya putulu, bapawu, bambeli, basani ya kobwakela mayi, bakopo.
19 Mokonzi ya bakengeli ya mokonzi akamataki lisusu biloko nyonso ya wolo mpe ya
palata : basani ya minene, bambabola, basani ya kobwakela mayi, basani ya putulu,
bitelemiselo ya minda, bakopo mpe milangi mpo na makabo ya masanga. 20 Bakokaki
te komeka kilo ya bronze ya biloko nyonso oyo mokonzi Salomo asalaki mpo na
Tempelo ya Yawe : makonzi nyonso mibale, nzungu ya monene, bikeko ya bangombe

zomi na mibale oyo ezalaki kosimba nzungu ya monene mpe bashario. 21 Likonzi
moko na moko ezalaki na bametele pene libwa, na bosanda, mpe bametele pene
motoba, na kovimba na yango ; bongo bronze oyo basalelaki yango ezalaki evimba
na basantimetele pene mwambe, mpe ezalaki polele na kati. 22 Basalaki na bronze
moto ya likonzi moko na moko, mpe ezalaki na bametele mibale na basantimetele
tuku mitano na bosanda. Bazingelaki yango na bililingi ya basinga oyo basala lokola
monyama mpe na bambuma ya grenade ; nyonso esalemaki na bronze. 23 Bangambo
nyonso ezalaki na bambuma ya grenade tuku libwa na motoba mpe motango nyonso
ya bambuma ya grenade oyo ezalaki zingazinga ya basinga oyo basala lokola basheni
ezalaki nkama moko.
24 Mokonzi ya bakengeli ya mokonzi atiaki na boloko : Seraya, mokonzi ya
Banganga-Nzambe ; Sofoni, molandi ya mokonzi ya Banganga-Nzambe ; mpe
Banganga-Nzambe misato oyo bazalaki na mokumba ya kokengela ekotelo ya
Tempelo. 25 Kati na bato oyo batikalaki kati na engumba, akangaki lisusu moko kati
na bakalaka ya lokumu, oyo azalaki na mokumba ya kotala makambo ya basoda ya
bitumba ; bapesi toli sambo ya mokonzi, oyo batikalaki kati na engumba ; mokomi
mikanda ya mokonzi ya mampinga, oyo azalaki na mokumba ya kokoma bakombo
ya bato ya mboka mpo na kokota na mosala ya mampinga ; mpe mibali tuku motoba
ya Yuda, oyo bakutaki kati na engumba. 26 Nebuzaradani, mokonzi ya bakengeli ya
mokonzi, akamataki bango nyonso mpe amemaki bango epai ya mokonzi ya Babiloni,
na Ribila. 27 Mokonzi ya Babiloni abomaki bango kuna na Ribila, kati na mokili ya
Amati. Boye, bato ya Yuda bakendeki na bowumbu mosika ya mokili na bango.
28 Tala motango ya bato oyo Nabukodonozori amemaki na bowumbu :
Bayuda nkoto misato na tuku mibale na misato,

na mobu ya sambo wuta tango akomaki mokonzi ;
29 Bayuda nkama mwambe na tuku misato na mibale oyo bawutaki na Yelusalemi,
na mobu ya zomi na mwambe wuta tango Nabukodonozori akomaki mokonzi ;
30 bongo na mobu ya tuku mibale na misato ya bokonzi ya Nabukodonozori,
Nebuzaradani, mokonzi ya bakengeli ya mokonzi, amemaki na bowumbu Bayuda
nkama sambo na tuku minei na mitano.
Bango nyonso bazalaki bato nkoto minei na nkama motoba.
Yeoyakini abimi na boloko
31Tango Yeoyakini, mokonzi ya Yuda, akokisaki mibu tuku misato na sambo na
bowumbu, Evili-Merodaki, mokonzi ya Babiloni, ayokelaki Yeoyakini, mokonzi ya
Yuda, mawa mpe abimisaki ye na boloko, na mokolo ya tuku mibale na mitano ya
sanza ya zomi na mibale, kaka na mobu oyo akomaki mokonzi. 32 Evili-Merodaki
asololaki na Yeoyakini na boboto mpe apesaki ye lokumu koleka bakonzi mosusu
oyo bazalaki elongo na ye, na bowumbu kati na Babiloni ; 33 apesaki mitindo ete
balongola ye bilamba ya boloko mpe andimaki ete abanda kolia mesa moko elongo
na ye, mokolo na mokolo kino na suka ya bomoi na ye. 34 Mokonzi ya Babiloni
azalaki kopesa ye nyonso oyo asengeli na yango mikolo nyonso ya bomoi na ye kino
na mokolo ya kufa na ye.
Bileli 1:1 1218 Bileli 1:6
Bileli
Nzembo ya liboso ya mawa : Yelusalemi esundolami na
maboko ya banguna na yango
Yelusalemi ezali na matanga

1Tala ndenge nini engumba oyo, na kala,
ezalaki na bato ebele penza,
etikali lisusu na bato te !
Tala ndenge nini engumba
oyo ezalaki na lokumu kati na bikolo
ekomi lelo lokola mwasi akufisa mobali ;
oyo ezalaki engumba mokonzi
ekomi lelo na bowumbu !
2Butu mobimba, azali kolela se kolela,
mpinzoli etondi na matama na ye.
Kati na bamakangu na ye nyonso,
moko te ayei kobondisa ye ;
baninga na ye nyonso bakosi ye,
bakomi banguna na ye.
3Yuda akei na bowumbu,
akomi konyokwama mpe kosala misala makasi ;
azali kovanda kati na bikolo,
azali lisusu na esika ya kopema te.
Bato nyonso oyo bazali kolanda ye,
bakangi ye kati na pasi makasi.
4Nzela oyo ekenda kino na Siona ezali na matanga,
pamba te bato bazali koya lisusu na bafeti te.
Bikuke na ye nyonso etikali lisusu na bato te,
Banganga-Nzambe na ye bazali kolela,
bana na ye ya basi oyo bayebi nanu nzoto ya mibali te
bazali na mawa ;
bongo ye moko akomi na pasi makasi kati na motema.
5 Banguna na ye bakomi bakonzi na ye,
bayini na ye bazali na esengo ;
pamba te Yawe atindeli Siona pasi
likolo ya ebele ya masumu na ye.
Bana na ye ya mibali bakei na bowumbu,
bakangi bango mpe bazali kotambola
liboso ya monguna na ye.
6 Lokumu nyonso ya Siona, mboka kitoko, esili ;
bakambi na ye bakomi lokola mboloko
oyo ezangi matiti ya kolia,
mpe bazali kokima, makasi na bango esili
liboso ya moto oyo azali kolanda bango.
7Na mikolo na ye ya pasi mpe ya koyengayenga,

tango bato na ye bazali kokweya na maboko ya banguna
mpe moto akosunga ye azali te,
Yelusalemi azali kokanisa bomengo na ye nyonso ya kala ;
bayini na ye batali ye na pamba
mpe basepeli na kobebisama na ye.
8Yelusalemi asali masumu mingi penza,
yango wana akomi mbindo.
Bato nyonso oyo bazalaki kopesa ye lokumu
bakomi kotiola ye,
pamba te bamoni bolumbu na ye ;
ye moko mpe azali komilela
mpe abaluki mpo na kobomba elongi.
9Mbindo na ye ekangami ye na elamba,
ayebaki te makambo nini ekokomela ye na sima.
Tala ye wana akweyi,
bongo kokweya na ye ezali kokamwisa ;
moto oyo akolendisa ye azali te !
« Oh Yawe, tala pasi na ngai,
pamba te monguna alongi ngai ! »
10Monguna asemboli loboko na ye
likolo ya bomengo nyonso ya Yelusalemi,
bongo azali komona bikolo ya bapaya
kokota na esika na ye ya bule,
bikolo oyo Yo opekisaki kokota kati na lisanga na Yo.
11Bato na ye nyonso bazali kolela
lokola bato bazali koluka bilei ;
bapesaki bomengo na bango mpo na kozwa bilei,
mpo ete bawumela na bomoi.
Oh Yawe, tala mpe mona ndenge natiolami !
12 Bino bato nyonso oyo bolekelaka wana ;
boni, ezali kosala bino eloko moko te ?
Botala malamu zingazinga na bino,
ezali na pasi lokola pasi oyo ekomeli ngai ?
Yawe atindeli ngai yango
na mokolo ya kanda makasi na Ye.
13 Wuta na likolo, atindeli ngai moto,
akitiseli ngai yango kino na mikuwa ;
atieli ngai motambo na makolo
mpe akweyisi ngai ;
akomisi ngai eloko ya pamba,
akotisi ngai na mawa ya mokolo na mokolo.
Maboko na Ye ekangi masumu na ngai

14
ndenge bakangaka ekangiseli ;
masumu yango emati ngai kino na kingo,
mpe Nkolo asilisi makasi na ngai,

akabi ngai na maboko ya bato
oyo nazali na makoki ya kotelemela te.
15Yawe asundoli bilombe nyonso ya bitumba
oyo bazalaki na milongo na ngai ;
abengi mampinga ya bapaya
mpo ete baya koboma bilenge mibali na ngai.
Nkolo akamoli Yuda, mboka kitoko,
na ekamolelo na Ye ya vino.
Tala tina nini nazali kolela

16
mpe miso na ngai etondi na mpinzoli ;
moto moko te ayei pene na ngai
mpo na kobondisa ngai,
moto moko te ayei kolendisa molimo na ngai.
Bana na ngai bazali na pasi,
mpo ete monguna aleki ngai na makasi.
17Siona atomboli maboko na ye,
kasi moto oyo akobondisa ye azali te.
Yawe azwi mokano mpo na Jakobi
ete bazalani na ye bakokoma banguna na ye,
mpe ete Yelusalemi akokoma
eloko ya mbindo na miso na bango.
18Yawe azali sembo ;
nzokande, ezali ngai nde natombokelaki mitindo na Ye.
Boyoka, bino bikolo nyonso,
mpe botala pasi na ngai !
Bana na ngai ya basi mpe ya mibali
bakei na bowumbu.
19 Nabengisaki baninga na ngai,
kasi bakosaki ngai.
Banganga-Nzambe mpe bakambi na ngai
bakufaki kati na engumba
tango bazalaki koluka bilei
mpo ete bawumela na bomoi.
20 Oh Yawe, tala ndenge nazali na pasi :
libumu na ngai ezali kotungisama,
mpe motema na ngai ezali kosala pasi,
pamba te nazalaki motomboki penza.
Na libanda, mopanga ezali koboma bana na ngai ;
mpe na kati, ezali kaka kufa.
21Bato bayokaki na bango kolela na ngai,
kasi moto akobondisa ngai azali te ;
banguna na ngai nyonso bayokaki sango ya pasi na ngai
mpe basepelaki na makambo oyo osalaki.
Tika ete okokisa solo mokolo oyo olakaki,
mpo ete bango mpe bakoma lokola ngai !

22Tika ete mabe na bango nyonso eya liboso na Yo ;
sala bango ndenge osalaki ngai
mpo na masumu nyonso oyo nasalaki !
Kolela na ngai ezali mingi
mpe motema na ngai etondi na pasi !
Nzembo ya mibale ya mawa : kanda ya Yawe
2
Yawe apesi Yelusalemi etumbu
1Tala ndenge nini Nkolo azipi Siona, mboka kitoko,
na lipata ya kanda na Ye :
akweyisi lokumu ya Isalaele,
wuta na likolo kino na se ;
na mokolo ya kanda na Ye,
abosanaki enyatelo makolo na Ye !
2Na kozanga mawa, Nkolo abebisi bandako nyonso
ya Jakobi ;
na kanda na Ye, akweyisi bandako batonga makasi
ya Yuda, mwasi kitoko,
mpe asambwisi bokonzi mpe bakambi na yango.
3 Na kanda makasi na Ye,
abukaki Isalaele maseke nyonso,
alongolaki loboko na Ye ya mobali
na likolo na yango
tango monguna na bango azalaki kopusana ;
apelisaki moto kati na mokili ya Jakobi
lokola moto makasi oyo etumbaka biloko nyonso
na bangambo na yango nyonso.
4Lokola moyini, abendi tolotolo na Ye ;
lokola monguna, asemboli loboko na Ye
mpe abomi nyonso oyo ezalaki kosepelisa miso ;
mpe asopi kanda makasi na Ye lokola moto
na likolo ya bandako ya kapo ya Siona, mboka kitoko.
5Yawe akomi lokola monguna :
abebisi mokili ya Isalaele,
abebisi bandako nyonso ya mokonzi ya Isalaele,
abuki bandako na yango batonga makasi,
atondisi matanga mpe kolela
kati na Yuda, mboka kitoko.
6Abebisi lopango na ye
ndenge babebisaka lopango ya elanga,
abebisi esika na bango ya mayangani.
Na kanda makasi na Ye,
Yawe asali ete Siona abosana

bafeti oyo ekatama mpe mikolo ya Saba ;
mpe apameli mokonzi mpe Nganga-Nzambe.
7Yawe abwaki etumbelo na ye,
asundoli esika na ye ya bule
mpe akabi na maboko ya monguna
bamir mpe bandako ya mokonzi na yango.
Bato bagangi makasi kati na Tempelo ya Yawe
ndenge bagangaka na mokolo ya feti oyo ekatama.
8Yawe akani kobuka bamir
oyo ezingeli Siona, mboka kitoko ;
atandi singa ya komekela molayi
mpe azongisi loboko na Ye na sima te
mpo na kobebisa ;
abebisi bamir oyo ebatelaka engumba mpe bamir mosusu ;
bongo akweyisi yango nyonso.
9Bikuke na yango ezindi na mabele ;
abuki-buki mpe abebisi banzete oyo
bakangelaka bikuke yango.
Mokonzi mpe bakambi na ye bakei
na bowumbu kati na bikolo,
Mobeko ezali lisusu te,
mpe basakoli na ye bazali kozwa lisusu te
bimoniseli kowuta na Yawe.
10Bampaka ya Siona, mboka kitoko,
bavandi kimia na mabele,
bamisopeli putulu na mito na bango mpe balati basaki ;
bongo bilenge basi ya Yelusalemi bafukami,
bilongi na bango kino na se.
11 Miso na ngai elembi kobimisa mpinzoli,
nazali komitungisa,
libumu na ngai ezali kobaluka,
motema na ngai ezali kotungisama
mpo ete bato na ngai babebisami,
mpo ete bana mpe bana oyo bazali komela mabele
balembi-lembi banzoto na balabala ya engumba.
12Bazalaki koloba na bamama na bango :
« Epai wapi tokoki kozwa ble mpe masanga ya vino ? »
Ndenge bazalaki kokweya-kweya
lokola bato oyo bazoki bapota minene
na babalabala ya engumba,
ndenge wana mpe bazalaki kokufa
na maboko ya bamama na bango.
13 Naloba lisusu nini mpo na yo ?
Nakokanisa yo na nani,
Yelusalemi, mboka kitoko ?
Nakokanisa yo na nani
mpo ete nakoka kobondisa yo,
Siona, mboka kitoko ?
Pota na yo ezali monene lokola ebale monene ;
nani akoki kobikisa yo ?
14Bimoniseli ya basakoli na yo ezalaki
ya lokuta mpe ya pamba ;
balakisaki yo masumu na yo te
mpo ete okende na bowumbu te :
masakoli oyo bazwelaki yo
ezalaki ya mabe mpe ya lokuta !
15Bato nyonso oyo bolekelaka na nzela na yo
bazali kobeta maboko na kokamwa,
bazali kobeta piololo mpe koningisa mito
mpo na Yelusalemi, mboka kitoko :
« Boni, ezali solo engumba oyo bazalaki kobenga
kitoko ekoka mpe esengo ya mokili mobimba ? »
16 Banguna na yo nyonso bafungoli minoko na bango
mpo na kotiola yo,
bazali koseka yo mpe kolia minu na bango ;
bongo bazali koloba :
« Tomeli ye ! Tala mokolo oyo tozalaki kozela !
Tokomi penza na mokolo yango mpe tomoni yango ! »
17Yawe asali makambo oyo abongisaki,
akokisi liloba na Ye,
nyonso oyo aloba wuta kala :
akweyisi yo na mawa te,
apesi nzela na banguna na yo ete balonga yo,
atomboli liseke ya banguna na yo.
18 Mitema ya bato ezali koganga epai na Nkolo.
Oh mir ya Siona, mboka kitoko,
tika ete mpinzoli na yo ebima lokola ebale,
butu mpe moyi,
mpe miso na yo ekangama te !
19Telema, ganga na butu
ndenge bakengeli basalaka na butu ;
sopa motema na yo lokola mayi, na miso ya Nkolo,
tombola maboko na yo epai na Ye
mpo na bomoi ya bana na yo,
oyo bazali kokufa nzala na babalabala nyonso.
20 Oh Yawe, tala mpe mona !
Nani oyo osalela makambo ya boye ?
Boni, basi basengelaki solo kolia

mbuma ya mabumu na bango
to bana oyo bango moko babokoli ?
Boni, basengelaki solo koboma mosakoli mpe Nganga-Nzambe
kati na Esika ya bule ya Nkolo ?
21Bibembe ya bilenge mpe ya mikolo
elali-lali na babalabala ;
basali na ngai ya mibali mpe ya basi bakufi na mopanga !
Obomi bango na mokolo ya kanda na Yo ;
obomi bango na mawa te !
Ndenge obengisaka bato na mokolo ya feti,

22
ndenge wana mpe obengisaki pasi
wuta na bangambo nyonso mpo na kosala ngai mabe.
Na mokolo ya kanda ya Yawe,
moto moko te abikaki to atikalaki na bomoi.
Monguna na ngai abebisi bato
oyo nazalaki kobokola mpe kobatela.
Nzembo ya misato ya mawa : elikya atako pasi
3
Pasi ya mosakoli
1 Nazali moto oyo amona pasi
na nzela ya fimbu ya kanda na Ye.
2 Amemaki ngai mpe atambolisaki ngai
kati na molili, kasi na pole te.
3 Solo, mokolo mobimba,
azalaki kobalola loboko na Ye
mpo na kotelemela ngai tango nyonso.
4 Abebisaki nzoto na ngai mpe poso na yango,
abukaki mikuwa na ngai.
5 Mpo na kotelemela ngai,
atongaki zingazinga na ngai
mir ya ngenge mpe ya pasi.
6 Atongelaki ngai ndako ya kovanda kati na molili,
lokola bato ya tango ya kala oyo bakufa.
7 Azingelaki ngai na bamir mpo ete nakima te ;
akangaki ngai na minyololo ya kilo.
8 Ezala soki nabeleli mpo na kosenga lisungi,
azali koyoka libondeli na ngai te.
9 Akangaki nzela na ngai na mabanga minene
mpe abebisaki banzela na ngai ya mike.
10 Azalaki mpo na ngai lokola ngombolo oyo ebongami,
lokola nkosi oyo ebombameli ngai ;
11 apengwisaki ngai nzela,
apasolaki ngai mpe akomisaki ngai eloko ya pamba.
12 Abendaki tolotolo na Ye
mpe akomisaki ngai esika na Ye ya kobamba makonga.
13 Atobolaki motema na ngai,
na makonga oyo ewutaki na libenga na Ye.
14 Nakomaki eloko ya liseki
na miso ya bato na ngai nyonso ;
bazalaki tango nyonso kotiola ngai na banzembo.
15 Atondisaki ngai na matiti ya bololo
mpe alangwisaki ngai na masanga ya bololo.
16 Abukaki minu na ngai na mabanga,
azindisaki ngai na putulu.
17 Nazangaki kimia,
nayebaki lisusu te nini yango bolamu.
18 Boye nalobaki : « Lokumu mpe makambo nyonso
oyo natielaki elikya na Yawe esili ! »
Yawe, elikya na ngai
19 Nakanisi pasi mpe minyoko na ngai,
ezali lokola ngenge mpe masanga ya bololo.
20 Tango nyonso nakanisaka yango,
motema na ngai ebukanaka.
21 Nzokande, tala makambo oyo nakanisaka ;
oyo mpo na yango, nazalaka na elikya :
22 Bolamu ya Yawe esili te,
mawa na Ye ekomi nanu na suka te ;
23 ekomaka ya sika tongo nyonso.
Solo, boyengebene na Yo ezali monene !
24 Namilobeli : « Yawe azali elikya na ngai ;
yango wana nakotia motema epai na Ye. »
25 Yawe azali malamu
mpo na bato oyo batielaka Ye elikya,
mpo na bato oyo balukaka Ye !
26 Ezali malamu kozela na kimia
lobiko kowuta na Yawe !
27 Ezali malamu mpo na moto
komema ekangiseli na ye
wana azali nanu elenge.
28 Tika ete avanda kimia mpe avanda ye moko,
pamba te Yawe nde alingi bongo mpo na ye.
29 Tika ete atia elongi na ye na mabele :
tango mosusu elikya ekoki kozala.
30 Tika ete apesa litama
mpo ete babeta ye mbata,
mpe tika ete atonda na soni !
31 Pamba te Nkolo abwakaka moto te
mpo na libela.
32 Ezala soki apesi etumbu, ayokaka kaka mawa
mpo na bolingo monene na Ye.

33 Ezalaka na esengo te
nde Yawe ayokisaka bato soni
to atindelaka bato pasi.
34 Tango banyataka na makolo
bakangami nyonso ya mokili,
35 tango babebisaka lokumu ya moto
na miso ya Ye-Oyo-Aleki-Likolo,
36 tango banyokolaka moto kati na kosambisama,
boni, Nkolo amonaka yango te ?
37 Nani akoki kaka kobimisa liloba
mpo ete likambo esalema
soki Nkolo apesi yango nzela te ?
38 Boni, ezali te wuta na monoko ya Ye-Oyo-Aleki-Likolo
nde pasi mpe bolamu ekomelaka bato ?
39 Mpo na nini moto na bomoi amilela-lela
tango bapesi ye etumbu likolo ya masumu na ye ?
40 Tokota na mozindo ya kososola banzela na biso
mpe totala malamu etamboli na biso,
bongo tozonga epai na Yawe ;
41 totombola mitema mpe maboko na biso
epai ya Nzambe oyo azali na Lola mpe toloba :
42 « Tosalaki masumu mpe totombokelaki Yo,
yango wana olimbisaki te.
43 Omizipaki na kanda ndenge bamizipaka liputa,
onyokolaki biso mpe obomaki na mawa te.
44 Omizipaki lipata
mpo ete mabondeli edusola te.
45 Okomisaki biso lokola eloko ya nkele
mpe ya tina te na miso ya bikolo.
46 Banguna na biso nyonso bafungolaki minoko
mpo na kotiola biso ;
47 libula na biso ekomi :
somo, mabulu, kobebisama mpe kufa. »
48 Miso na ngai ezali kosopa miluka ya mpinzoli
mpo ete bato na ngai babebisami.
49 Miso na ngai ezali kobimisa mpinzoli tango nyonso
mpe ezali kolemba te,
50 kino tango Yawe akotala mpe akomona
wuta kuna na Lola.
51 Makambo oyo miso na ngai ezali komona
ezali koyokisa motema na ngai pasi
likolo na bana basi nyonso ya engumba na ngai.
52 Bato oyo bayinaka ngai na pamba
balukaki kokanga ngai lokola ndeke ;
53 balukaki koboma ngai kati na libulu,

babwakelaki ngai mabanga ;
54 mayi etondaki kino kozipa moto na ngai
mpe nakanisaki ete nakomi pene ya kokufa.
55 Nabelelaki Kombo na Yo, Yawe,
wuta na mozindo ya libulu.
56 Oyokaki ngai libondeli na ngai :
« Kokanga matoyi na Yo te
wana nazali kobelela Yo
mpo ete oyoka kolela na ngai
mpe nazwa lisungi kowuta na Yo ! »
57 Tango nabelelaki Yo,
opusanaki pene na ngai
mpe olobaki : « Kobanga te ! »
58 Nkolo, obundelaki ngai solo,
osikolaki bomoi na ngai !
59 Yawe, omonaki mabe oyo basalaki ngai :
longisa ngai !
60 Omonaki solo posa na bango
ya kozongisa mabe na mabe
mpe mabongisi na bango ya kosala ngai mabe.
61 Yawe, oyokaki mafinga na bango,
mabongisi na bango ya kosala ngai mabe,
62 maloba ya bayini na ngai
mpe makanisi na bango ya kosala ngai mabe.
63 Tala mpe mona bango ! Ezala bavandi to batelemi,
mosala na bango : kotiola ngai na banzembo na bango.
64 Yawe, pesa bango lifuti oyo ekoki na bango
kolanda misala na bango ;
65 yeisa mitema na bango makasi,
kweyisela bango bilakeli mabe na Yo ;
66 nyokola bango na kanda makasi na Yo
mpe bebisa bango na se ya Lola na Yo, Yawe !
4
Nzembo ya minei : kokakolama ya Siona
1 Ndenge nini wolo ebungisi kongenga na yango,
wolo ya peto enzuluki !
Mabanga ya talo oyo ya bule epanzani
na basonge ya babalabala nyonso.
2 Ndenge nini bana mibali ya motuya ya Siona,
oyo, na kala, bazalaki kozwa bango lokola wolo ya peto,
kasi bakomi lelo komona bango lokola mbeki ya mabele,
oyo mosali mbeki basili kosala !
3 Ata mbwa ya zamba ezalaka na posa
ya komelisa bana na yango mabele ;
kasi bato na ngai bakomi mitema makasi

lokola maligbanga kati na esobe.
4Likolo ya nzala, lolemo ya mwana ekangami
na likolo ya kati ya monoko na ye ;
bana mike bazali kosenga bilei
kasi moto moko te azali kopesa bango yango.
5Bato oyo na kala bazalaki kolia bilei ya kitoko
bakomi kokufakufa na babalabala ;
ba-oyo bakolaki na molato ya motane
bakomi sik’oyo kolalela matiti ya kopola.
6Lisumu oyo bato na ngai basali
ezali monene koleka lisumu ya Sodome,
engumba oyo ebebisamaki na mbala moko
wana moto moko te asembolaki loboko na ye
mpo na kotelemela yango.
7Bana ya bakonzi na bango bazalaki
kongala koleka mvula ya pembe,
pembe koleka miliki ;
banzoto na bango ezalaki motane
koleka langi ya motane penza,
mpe lolenge na bango ezalaki
lokola libanga na safiri.
8Bilongi na bango ekomi mwindo koleka makala,
bazali koyeba bango lisusu te na babalabala ;
poso na bango ya nzoto ekangami na mikuwa,
ekawuki lokola koni.
9Bato oyo bakufi na mopanga bazali malamu
koleka ba-oyo bakufi na nzala :
banzulukaka mpe bakondaka makasi mpo na nzala,
mpo na kozanga bilei kowuta na bilanga.
10Basi ya mitema malamu balambi,
na maboko na bango, bana na bango moko ;
bana na bango bakomi bilei na bango
kati na pasi oyo ekomeli bato na ngai.
Yawe asilikaki makasi koleka ;

11
asopaki kanda na Ye
mpe apelisaki moto kati na Siona,
moto oyo ezikisaki miboko na yango.
12 Bakonzi ya mabele mpe bikolo mosusu ya mokili
bandimaki te ete banguna mpe bayini
bakokaki kokota na bikuke ya Yelusalemi.
Kasi makambo wana esalemaki

13
mpo na masumu ya basakoli ya Yelusalemi
mpe mabe ya Banganga-Nzambe na yango,
oyo basopaki kati na yango makila ya bato ya sembo.
14Bakomaki sik’oyo koyengayenga
na babalabala lokola bakufi miso,
bakomaki mbindo na makila
mpe moto moko te akokaki kosimba bilamba na bango.
15Bato bazali koganga mpe koloba na bango :
« Bolongwa awa, bato ya mbindo !
Bolongwa awa, bolongwa awa, bosimba biso te ! »
Wana bazalaki kokima mpe kotelengana,
bato ya bikolo mosusu bazalaki koloba :
« Bavanda na esika oyo te ! »
16Yawe, Ye moko, apanzi bango,
azali kotala bango lisusu te.
Bapesaki Banganga-Nzambe lokumu te
mpe bayokelaki mibange mawa te.
17Miso na biso elembaki lisusu
mpo na kozela na pamba lisungi ;
wuta na bandako milayi na biso ya kotalela na mosika,
tozalaki kotala wana tozalaki kozela lisungi
kowuta na ekolo songolo mpe pakala,
kasi ebikisaki biso te.
18Banguna na biso bazalaki kolanda matambe na biso ;
boye tokokaki lisusu te kotambola na babalabala na biso.
Suka na biso ekomaki pene,
mikolo na biso ekomaki ya kotanga,
mpo ete tokomaki na suka.
19Bato oyo bazalaki kolanda biso
bazalaki mbangu koleka mpongo, na likolo ;
bazalaki kolanda biso na likolo ya bangomba
mpe kotiela biso mitambo kati na esobe.
20Mopakolami na Yawe, oyo totielaki motema
akangami na mitambo na bango ;
nzokande tozalaki kokanisa boye na tina na ye :
« Tokobika bomoi malamu
na se ya bobatelami na ye
kati na bikolo. »
21Edomi, mboka kitoko,
movandi ya mokili ya Utsi,
sepela, zala na esengo !
Kasi yo mpe, bakopesa yo kopo ;
okomela, okolangwa mpe okotikala bolumbu.
22Siona, mboka kitoko, etumbu na yo ekosila ;

Nzambe akomema yo lisusu na bowumbu te.
Kasi yo Edomi, mboka kitoko,
Nzambe akopesa yo etumbu mpo na mabe na yo,
mpe akobimisa masumu na yo na polele.
Nzembo ya mitano : Libondeli

5
Kanisa
1 Oh Yawe,
kanisa makambo oyo ekomeli biso !
Tala mpe mona soni na biso !
2 Libula na biso ekeyi na maboko ya bapaya,
bandako na biso ekeyi na maboko ya bato mosusu.
3 Tokomi lokola bana bitike, tozangi tata ;
bamama na biso bakomi lokola basi bakufisa mibali !
4 Tosengeli kofuta mbongo ata mpo na mayi na biso ya komela
to mpe mpo na bakoni na biso !
5 Banguna na biso bazali kolanda biso,
bakomi na sima ya mokongo ;
bongo biso tolembi nzoto, tozangi kimia.
6 Tokomi ata kobondela bato ya Ejipito mpe ya Asiri
mpo ete bapesa biso bilei.
7 Solo batata na biso basalaki masumu,
kasi bazali lisusu te,
bongo biso tokomi komema
mokumba ya etumbu na bango.
8 Bawumbu bakomi kokonza biso,
mpe moto ata moko te amonani
mpo na kokangola biso na maboko na bango.
9 Tozali kozwa bilei na biso na motuya ya bomoi na biso,
likolo na mopanga ya babomi kuna na esobe.
10 Poso ya nzoto na biso ekomi moto
lokola nde balekisi yango na mbabola,
pamba te nzala ezali kotumba biso makasi.
11 Basambwisi basi kati na Siona,
mpe bilenge basi oyo bayebi nanu nzoto ya mibali te
kati na bingumba ya Yuda.
12 Badiembiki bakalaka, na maboko na bango ;
mpe bapesi bakambi lokumu te.
13 Bilenge mibali bazali komema libanga oyo banikelaka ble ;
bongo bana mike bazali kotepatepa na se ya kilo ya bakoni.
14 Bakambi batika kokende na ekuke ya engumba,
mpe bilenge batika kobeta mindule.
15 Esengo ezalaka lisusu te kati na mitema na biso,
mabina na biso ebongwana matanga.
16 Mitole ekweyi wuta na mito na biso.
Mawa na biso, mpo ete tosali masumu !
17 Soki mitema na biso ezali komona pasi
mpe soki miso na biso ekomi komona molili,

18 ezali mpo ete ngomba Siona ebebisami,
mpe mbwa ya zamba ekomi kovanda kuna.
Zongisa biso epai na Yo
19 Oh Yawe, ozali Mokonzi seko na seko ;
Kiti ya Bokonzi na Yo ekowumela libela na libela.
20 Mpo na nini obosana biso mpo na tango nyonso ?
Mpo na nini osundola biso tango molayi ?
21 Oh Yawe, zongisa biso epai na Yo ;
mpe tokozonga penza !
Yeisa mikolo na biso sika
ndenge ezalaki na tango ya kala !
22 Boni, osundoli biso solo mpo na libela
mpe otombokeli biso na kanda eleka ndelo ?
Ezekieli 1:1 1232 Ezekieli 1:20
Ezekieli
Kosambisama ya Yelusalemi
Emoniseli ya nkembo na Yawe

1 Ezalaki mokolo moko, mokolo ya mitano ya sanza ya minei, na mobu ya tuku
misato, wana nazalaki pembeni ya ebale Kebari kati na bato oyo bakendeki na
bowumbu, likolo efungwamaki mpe namonaki bimoniseli ya Nzambe.
2 Kaka na mokolo ya mitano ya sanza ya mobu wana, elingi koloba mobu ya mitano
ya bowumbu ya mokonzi Yeoyakini, 3 Yawe alobaki na Ezekieli, mwana mobali ya
Nganga-Nzambe Buzi, pembeni ya ebale Kebari, kati na mokili ya bato ya Babiloni.
Kuna, loboko na Yawe ezalaki likolo na ye.
4 Tango natalaki, namonaki mopepe moko ya makasi kowuta na ngambo ya nor ;
bongo mopepe yango ezalaki komema mapata minene nzela moko na mikalikali ya
kongenga makasi, mpe kati na yango ezalaki kongenga lokola ebende kati na moto.
5 Na kati-kati na yango, namonaki biloko moko lokola bikelamu minei ya bomoi oyo
ezalaki na lolenge ya moto. 6 Moko na moko kati na yango ezalaki na bilongi minei
mpe mapapu minei. 7 Makolo na yango ezalaki esembolama, matambe na yango
ezalaki lokola matambe ya mwana ngombe ya mobali mpe ezalaki kongenga lokola
bronze oyo bapetola na moto. 8 Na se ya mapapu na yango, na bangambo na yango
minei, ezalaki na maboko minei lokola maboko ya bato ; mpe bikelamu nyonso minei
ya bomoi ezalaki na bilongi mpe na mapapu na yango. 9 Mapapu na yango ezalaki
kotutana moko na mosusu. Ekelamu moko na moko ezalaki kokende etala kaka
na liboso mpe ezalaki kotala na sima te. 10 Tala ndenge bilongi na yango ezalaki :
ekelamu moko na moko kati na nyonso minei ezalaki na elongi lokola ya moto (na
liboso) : elongi lokola ya nkosi na ngambo ya loboko ya mobali, elongi lokola ya
ngombe ya mobali na ngambo ya loboko ya mwasi mpe elongi lokola ya mpongo (na
sima). 11 Bilongi na yango ezalaki nde bongo. Mapapu na yango ezalaki efungwama
na likolo ; ekelamu moko na moko ezalaki na mapapu mibale : lipapu moko ezalaki
kotutana na lipapu moko ya ekelamu mosusu ; mpe mapapu mibale ezalaki kobomba
nzoto na yango. 12 Moko na moko ezalaki kokende kaka liboso ; ezalaki kokende
bisika nyonso oyo Molimo azalaki kokamba yango mpe ezalaki kokende epai mosusu
te.
13 Bikelamu yango ya bomoi ezalaki lokola makala ya moto to lokola koni oyo
ezali kopela moto. Moto ezalaki kotambola-tambola kati na bikelamu yango, ezalaki
kongenga mpe mikalikali ezalaki kobima kati na yango. 14 Bikelamu yango ezalaki
kokende mpe kozonga lokola mikalikali.
15 Tango nazalaki kotala bikelamu yango, namonaki pine moko na mabele, pembeni
ya ekelamu ya bomoi moko na moko, liboso ya bilongi na yango minei. 16 Tala
ndenge bapine yango ezalaki mpe ndenge basala yango : ezalaki kongenga lokola
libanga ya Krizolite mpe nyonso minei ezalaki ekokana ; bongo na ndenge basala
yango, ezalaki lokola moko kati na mosusu. 17 Tango ekelamu moko na moko ezalaki
kotambola, ezalaki kokende na ngambo oyo moko ya bilongi na yango ekotala, kati
na bangambo na yango minei ; ezalaki kobaluka na ngambo mosusu te mpe bapine
na yango ezalaki kotengama te soki bikelamu yango ezali kotambola. 18 Bajante ya
bapine na yango ezalaki minene mpe somo : nyonso minei ezalaki etonda na miso
zingazinga na yango. 19 Tango bikelamu ya bomoi ezalaki kotambola, bapine mpe
ezalaki kotambola pembeni na yango ; kasi soki epumbwe longwa na se, bapine
mpe ezalaki kopumbwa. 20 Esika nyonso Molimo azalaki kokende, bikelamu yango
mpe ezalaki kokende ; bongo bapine mpe ezalaki komata elongo na yango, pamba
te molimo ya bikelamu ya bomoi ezalaki kati na bapine. 21 Tango bikelamu yango
ezalaki kotambola, yango mpe ezalaki kotambola ; soki etelemi, yango mpe ezalaki
kotelema ; soki epumbwe, yango mpe ezalaki kopumbwa elongo na bikelamu yango,
pamba te molimo ya bikelamu ya bomoi ezalaki kati na bapine.
22 Likolo ya mito ya bikelamu yango ya bomoi ezalaki na eloko moko lokola mapata
ya likolo, oyo ezalaki kongenga makasi lokola libanga ya talo oyo ya krisitali. 23 Na se
ya mapata yango, mapapu na yango ezalaki esembolama mpe etutana na mapapu
ya baninga na yango ; mpe moko na moko kati na bikelamu yango ezalaki na
mapapu mibale oyo ezalaki kobomba nzoto na yango. 24 Tango bikelamu yango
ezalaki kotambola, nazalaki koyoka makelele ya mapapu na yango lokola makelele ya
bambonge ya ebale monene to lokola mongongo ya Nkolo-Na-Nguya-Nyonso to lokola
lokito ya mampinga. Tango ezalaki kotelema, ezalaki kokitisa mapapu na yango.
25 Na likolo ya mito na yango, mongongo moko ezalaki koyokana wuta na likolo
ya mapata oyo ezalaki ; tango ezalaki kotelema, ezalaki mpe kokitisa mapapu na
yango. 26 Boye, na likolo ya mapata oyo ezalaki na likolo ya mito na yango, ezalaki
na eloko moko lokola libanga ya talo ya langi ya bule mpe lokola kiti ya bokonzi
basala na safiri ; mpe na likolo ya kiti ya bokonzi yango, ezalaki na elilingi moko
oyo ezalaki lokola moto. 27 Namonaki lisusu ete likolo ya loketo na yango ezalaki
kongenga lokola linzanza, zingazinga na yango ezalaki lokola moto, se ya loketo na
yango ezalaki lokola moto ; mpe mikalikali ya makasi ezingelaki yango. 28 Kongenga
oyo ezingelaki yango ezalaki lokola monama na mapata na mokolo ya mvula ; elilingi
yango ezalaki lokola nkembo na Yawe. Tango namonaki yango, nakweyaki, elongi na
ngai kino na mabele, mpe nayokaki mongongo ya moto moko koloba na ngai.
2
Kobengama ya mosakoli Ezekieli
Alobaki na ngai : « Mwana na moto, telema na makolo na yo ; pamba te nazali
1
na likambo ya koyebisa yo. »
2 Wana azalaki nanu koloba, Molimo akotaki kati na ngai mpe atelemisaki ngai
na makolo na ngai ; bongo nakomaki koyoka Ye koloba na ngai. 3 Alobaki na ngai :
« Mwana na moto, nazali kotinda yo epai ya bana ya Isalaele, ekolo ya bato ya mito
makasi, bato oyo batombokelaka ngai. Wuta kala kino na mokolo ya lelo, bango mpe
batata na bango batombokelaka kaka ngai. 4 Bato oyo epai wapi nazali kotinda yo,
bazali mito makasi mpe mitema mabanga. Loba na bango : ‹ Tala liloba oyo Nkolo
Yawe alobi. › 5 Boye, ezala bayokeli yo to baboyi koyokela yo, mpo ete bazali libota ya
batomboki, bakososola solo ete mosakoli moko azali kati na bango.
6 Bongo yo, mwana na moto, kobanga bango te mpe kobanga maloba na bango te,
atako banzube mpe basende ezingeli yo mpe ozali kovanda elongo na koto*. Kozala
na somo ya makambo oyo bazali koloba te mpe kolenga liboso na bango te atako
bazali batomboki. 7 Osengeli koyebisa bango maloba na ngai, ezala bayokeli yo to
bayokeli yo te, mpo ete bazali batomboki.
8 Kasi yo, mwana na moto, yoka makambo oyo nazali koloba na yo. Kotombokela
ngai te lokola libota ya batomboki oyo ! Fungola monoko na yo mpe lia oyo nazali
kopesa yo ! »
9 Bongo natalaki mpe namonaki loboko moko esembolama kino epai na ngai mpe
esimbaki mokanda lokola buku elingama. 10 Loboko yango efungolaki mokanda
* 2:6 Koto, na esika oyo, elakisi : nyama oyo babengaka, na lifalanse, scorpion
yango liboso na ngai. Na bangambo na yango nyonso mibale, bakomaki : basango

ya bileli, ya mikakatano mpe ya pasi.
3
1 Bongo alobaki na ngai : « Mwana na moto, lia eloko oyo ezali liboso na yo, lia
buku oyo elingama mpe kende koloba na libota ya Isalaele. »
2 Boye, nafungolaki monoko na ngai, mpe aleisaki ngai buku yango oyo elingama.
3 Alobaki na ngai lisusu : « Mwana na moto, lia mokanda oyo nazali kopesa yo mpe
tondisa libumu na yo na yango. »
Boye, naliaki yango, mpe ezalaki elengi na monoko na ngai lokola mafuta ya nzoyi.
4 Alobaki na ngai : « Mwana na moto, kende sik’oyo na libota ya Isalaele mpe yebisa
bango maloba na Ngai. 5 Otindami te epai ya bato oyo monoko na bango ezalaka pasi
mpo na koloba mpe kososola, kasi epai ya bana ya Isalaele.
6 Otindami te kati na bikolo ebele oyo monoko na bango ezalaka pasi mpo na
koloba mpe kososola. Solo, soki natindaki yo epai ya bikolo wana, balingaki kososola
sango oyo omemeli bango. 7 Kasi libota ya Isalaele bakolinga koyokela yo te, mpo ete
balingaka koyokela Ngai te ; pamba te libota mobimba ya Isalaele bazali mitema mpe
mito makasi. 8 Nakokomisa yo motema mpe moto makasi lokola bango. 9 Nakokomisa
mbunzu na yo makasi lokola diama to mpe makasi koleka ata libanga. Kobanga te
mpe kolenga te liboso na bango, atako bazali libota ya batomboki. »
10 Alobaki na ngai lisusu : « Mwana na moto, yoka malamu maloba oyo nakoloba
na yo mpe batela yango malamu kati na motema na yo. 11 Kende sik’oyo epai ya
bandeko na yo, oyo bozali elongo na bango kati na bowumbu ; okoyebisa bango mpe,
ezala bayokeli yo to baboyi koyokela yo, okoloba na bango : ‹ Tala liloba oyo Nkolo
Yawe alobi. › »
12 Boye, Molimo atelemisaki ngai mpe nayokaki sima na ngai makelele moko ya
makasi : « Tika ete nkembo ya Yawe epambolama wuta na esika oyo Ye avandaka ! »
13 Nayokaki lisusu makelele ya mapapu ya bikelamu ya bomoi, tango ezalaki
kotutana lipapu moko na mosusu, makelele ya bapine mpe lokito moko ya makasi.
14 Molimo atombolaki ngai mpe amemaki ngai mosika. Boye, nazalaki kokende na
pasi na motema, mpe molimo na ngai etondisamaki na kanda ; nzokande loboko na
Yawe ezalaki kosala kati na ngai na nguya makasi. 15 Nakomaki kino na Teli-Avivi
epai wapi bato oyo bamemaki na bowumbu bazalaki kovanda, pembeni ya ebale
Kebari. Navandaki kuna elongo na bango mikolo sambo ; nazalaki kokamwa mingi.
16 Sima na mikolo sambo, Yawe alobaki na ngai :
17 « Mwana na moto, nasili kotia yo mokengeli mpo na libota ya Isalaele ; boye
yoka maloba oyo nazali koloba mpe kebisa bango na Kombo na Ngai. 18 Soki Ngai
nalobi na moto mabe : ‹ Solo, okokufa, › kasi yo okebisi ye te to oyebisi ye te ete atika
nzela na ye ya mabe mpo ete abikisa bomoi na ye, moto wana ya mabe akokufa solo
mpo na masumu na ye, kasi nakotanga makila na ye na moto na yo. 19 Kasi soki, yo,
okebisi moto wana ya mabe, mpe atiki mabe na ye te to abongwani na nzela na ye
ya mabe te, akokufa solo na masumu na ye, mpe yo okobikisa bomoi na yo.
20 Soki moto ya sembo atiki kosalela bosembo na ye mpe akomi kosala mabe,
nakotia libaku liboso na ye, mpe moto yango akokufa, solo. Soki okebisaki ye te,
akokufa penza mpo na masumu na ye, mpe bakotikala kokanisa lisusu te bolamu
nyonso oyo ye asilaki kosala ; kasi nakotanga makila na ye na moto na yo. 21 Kasi soki,
yo, okebisi moto ya sembo mpo ete asala masumu te, bongo ye mpe asali masumu te,
akobikisa solo bomoi na ye, pamba te ayoki likebisi na yo, mpe yo, okobikisa bomoi
na yo. »
22Loboko ya Yawe ezalaki likolo na ngai, mpe alobaki na ngai : « Telema mpe
kende na lubwaku ; nazali na makambo ya koyebisa yo kuna. »
23 Natelemaki mpe nakendeki na lubwaku. Nkembo ya Yawe ezalaki kuna : ezalaki
lokola nkembo oyo namonaki pembeni ya ebale Kebari. Boye nakweyaki elongi na
ngai kino na mabele. 24 Bongo Molimo akotaki kati na ngai mpe atelemisaki ngai na
makolo na ngai. Alobaki na ngai : « Kende komikangela kati na ndako na yo. 25 Yo,
mwana na moto, bakokanga yo basinga, bakolinga-linga yo mpo ete okoka te kobima
kati na bato. 26 Nakokangisa lolemo na yo na monoko na yo mpo ete okoka koloba
te mpe okoka kopamela bango te, pamba te bazali libota ya batomboki. 27 Kasi tango
nakoloba na yo mpe nakofungola monoko na yo mpo ete oyebisa bango : ‹ Tala liloba
oyo Nkolo Yawe alobi. › Tika ete moto oyo akolinga koyoka ayoka, mpe oyo akoboya
koyoka aboya na ye ! Pamba te bazali libota ya batomboki. »
4
Kobebisama ya Yelusalemi mpe ya mokili ya Yuda
1« Sik’oyo mwana na moto, kamata biliki ya kotumba, tia yango liboso na yo
mpe koma na likolo na yango elilingi ya engumba Yelusalemi. 2 Sala yango lokola
engumba oyo bazingela, oyo batonga mabulu ya kobombamela zingazinga na yango
mpe oyo batelemisa bamir ya zelo mpo na kobombama, engumba oyo batonga
milako zingazinga na yango, mpe telemisa bakonzi ya basoda oyo babongami mpo
na kobundisa yango na zingazinga. 3 Kamata eteni ya linzanza, tia yango lokola mir
ya ebende na kati-kati na yo mpe elilingi ya engumba oyo osili kokoma, mpe tika ete
miso na yo etala yango. Bakozingela engumba yango ndenge kaka yo osili kozingela
yango. Yango nde ekozala elembo mpo na libota ya Isalaele.
4 Bongoyo, lala na ngambo ya loboko na yo ya mwasi, tia na ngambo wana masumu

ya libota ya Isalaele. Okomema masumu na bango mikolo nyonso oyo okolala na
ngambo wana. 5 Ngai moko nakokatela yo motango ya mikolo, oyo ekokokana na
motango ya mibu oyo libota ya Isalaele asali masumu : mikolo nkama misato na
tuku libwa ; mpe okomema solo masumu ya libota ya Isalaele na mikolo oyo.
6 Sima na yo kosilisa mikolo yango, lala lisusu na ngambo ya loboko na yo ya mobali
mpe mema lisusu masumu ya libota ya Yuda. Nakateli yo mikolo tuku minei : mokolo
moko mpo na mobu moko na moko. 7 Talisa elongi mpe loboko na yo na ngambo ya
Yelusalemi oyo bazingela mpe sakola mabe na tina na yango. 8 Nakolinga-linga yo na
basinga mpo ete okoka kobaluka na ngambo mosusu te kino tango okokokisa mikolo
na yo ya etumbu.
9 Kamata ble mpe orje, madesu mpe misili, soya mpe masango, tia yango nyonso
kati na mbeki moko kaka oyo babombelaka biloko. Ezali yango nde ekozala bilei oyo
okobanda kolia tango nyonso, na mikolo nkama misato na tuku libwa oyo okowumela
ya kolala na ngambo moko.
10 Bilei na yo ya mokolo na mokolo ekozala ya bagrame nkama mibale na tuku
mibale, mpe okobanda kolia yango tango nyonso. 11 Okobanda komela tango nyonso
litele moko ya mayi. 12 Okolia bilei basala lokola gato ya orje mpe okobanda kotumba
yango na miso ya bato nyonso, na moto oyo bapelisa na nyei ya bato. »
13 Yawe alobaki :
— Ezali na nzela wana nde bana ya Isalaele bakolia bilei ya mbindo kati na bikolo
epai wapi nakobengana bango.
14 Bongo nalobaki :
— Te, Nkolo Yawe ! Natikala nanu komikomisa mbindo te ! Wuta bolenge na
ngai, natikala nanu kolia te nyama oyo ekufa yango moko to nyama oyo nyama ya
zamba esila koboma ! Te, monoko na ngai etikala nanu kolia mosuni ya mbindo
te !
15 Alobaki na ngai :
— Malamu mingi ! Na esika ya nyei ya bato, napesi yo nyei ya ngombe mpo ete
okoka kotumbela gato na yo.
16 Alobaki na ngai lisusu :
— Mwana na moto, nakobebisa bilei nyonso oyo ezali na bibombelo ya
Yelusalemi. Bato bakolia biteni mike ya mapa, na pasi na motema, mpe bakomela
mayi na bakopo ya mike, na somo ; 17 pamba te bilei mpe mayi ya komela ekokoma
pasi mpo na kozwa. Moko na moko akokamwa mpo na moninga na ye mosusu ;
mpe bakobebisama likolo ya masumu na bango.
1 Sik’oyo,
5
mwana na moto, kamata mopanga ya minu mpe salela yango lokola jileti
mpo na kokata suki ya moto mpe mandefu na yo ; kamata lisusu emekelo kilo mpe
kabola suki yango na maboke. 2 Tango mikolo ya etumbu na yo ekosila, okotumba na
moto kati na engumba ndambo moko kati na bandambo misato ; okokamata ndambo
moko mosusu kati na bandambo misato, okobeta-beta yango na mopanga zingazinga
ya engumba, mpe okopanza ndambo moko mosusu kati na bandambo misato na
mopepe, mpe Ngai nakolanda bango na mopanga.
3 Kasi kamata ndambo moke kaka ya suki, kanga yango na songe ya elamba na yo.
4 Bongo, na oyo ekotikala, bwaka ndambo na yango na moto mpo ete ezika. Boye,
moto oyo ekobima kuna ekopanzana na libota mobimba ya Isalaele.
5Tala liloba oyo Nkolo Yawe alobi : « Tala Yelusalemi ! Natiaki yango na kati-kati
ya bikolo, mpe bamboka minene ezingelaki yango. 6 Kasi likolo ya mitema mabe
ya bato na yango, batombokelaki mibeko na Ngai mpe balandaki bikateli na Ngai
te ; basalaki mabe koleka bikolo mpe bamboka ya zingazinga, pamba te batiolaki
mibeko na Ngai, batambolaki te kolanda mitindo na Ngai. 7 Mpo na yango, tala liloba
oyo Nkolo Yawe alobi : Lokola botambolaki na botomboki koleka bikolo oyo ezali
zingazinga na bino, bolandaki mibeko mpe bikateli na Ngai te mpe bolandaki ata kutu
bosembo ya bamboka oyo ezingelaki bino te ; 8 mpo na yango, tala liloba oyo Nkolo
Yawe alobi : ‹ Ngai moko nakotelemela yo, Yelusalemi, mpe nakopesa yo etumbu
na miso ya bikolo. 9 Likolo ya makambo nyonso ya nkele oyo osalaka, nakosala yo
makambo oyo natikala nanu kosala te na tango ya kala mpe oyo nakotikala kosala te
na mikolo ekoya. › 10 Yango wana, kati na bino, batata bakolia bana na bango, mpe
bana bakolia batata na bango. Nakopesa bino etumbu mpe nakopanza bipai nyonso
bato na bino nyonso oyo bakotikala na bomoi.
11 Mpe lisusu, na Kombo na Ngai, elobi Nkolo Yawe : ‹ Lokola bokomisi Ndako
na Ngai ya bule mbindo na nzela ya banzambe na bino ya bikeko mpe makambo
na bino ya nkele, nakolongola Ngai moko ngolu na Ngai na likolo na bino : liso na
Ngai ekotala bino lisusu na mawa te mpe nakobikisa bino lisusu te. › 12 Ndambo
moko kati na bandambo misato ya bato na yo bakokufa na bokono oyo ebomaka to
na nzala makasi kati na bamir na yo ; mpe ndambo moko kati na bandambo misato
mosusu bakokufa na mopanga na libanda ya bamir na yo. Bongo, nakopanza ndambo
moko kati na bandambo misato mosusu, na bisika mosusu mpe nakolanda bango na
mopanga. 13 Kanda na Ngai ekosila kaka soki bazwi etumbu mpo na mabe na bango ;
nakokitisela bango kanda na Ngai mpe bakoyeba ete ezali Ngai Yawe nde nalobaki
na zuwa na Ngai.
14 Yo Yelusalemi, nakobebisa yo, okoyokisama soni kati na bikolo nyonso oyo

ezingeli yo mpe na miso ya bato nyonso oyo bakolekela na nzela na yo. 15 Okozala
likambo ya soni, ya kotiola, ya liseki mpe ya soni makasi na miso ya bikolo oyo
ezingeli yo, tango nakopesa yo etumbu na kanda mpe na kotomboka na Ngai ya
makasi penza. » Ngai Yawe nde nalobi.
16 « Tango nakobwakela yo makonga na Ngai ya mike ya nzala makasi oyo ebomaka
mpe oyo ebebisaka, nakosala bongo mpo na kosilisa koboma bino : nakoyeisa nzala
makasi koleka kati na yo mpe nakolongola bilei na bibombelo na yo. 17 Nakotindela
yo nzala makasi mpe banyama mabe mpo ete eboma bana na yo nyonso. Nakotindela
yo mopanga mpe bokono ya makasi, nakosopa makila koleka kati na yo. Ngai Yawe
nde nalobi. »
6
Kosambisama ya losambo ya bangomba ya Isalaele
2 « Mwana na moto, balola elongi na yo na ngambo ya bangomba ya Isalaele
mpe sakola mabe na tina na yango. 3 Loba na yango : Oh bino bangomba ya
Isalaele, boyoka liloba na Nkolo Yawe. Tala liloba oyo Nkolo Yawe alobi na bangomba
milayi, na bangomba mikuse, na mabulu mpe na mabwaku : ‹ Namibongisi mpo na
kotindela bino mopanga mpe kobebisa bisambelo na bino ya likolo ya bangomba.
4 Nakobebisa bitumbelo na bino nyonso, nakobuka mike-mike bitumbelo na bino ya
malasi ya ansa mpe nakoboma bato na bino liboso ya banzambe na bino ya bikeko.
5 Nakotanda bibembe ya bana ya Isalaele liboso ya banzambe na bango ya bikeko mpe
nakopanza mikuwa na bino zingazinga ya bitumbelo na bino. 6 Bingumba ekotikala
lisusu na bato te mpe bisambelo ya likolo ya bangomba ekobebisama na bisika nyonso
oyo bokozala ; mpo ete bitumbelo na bino etikala pamba mpe ebebisama, banzambe
na bino ya bikeko ebukana biteni-biteni mpe ebebisama, bitumbelo na bino ya malasi
ya ansa ebukana mpe biloko oyo maboko na bino esalaki ezala lisusu te. 7 Kati na
bino, bato bakokufa na mopanga ; bongo bokoyeba solo ete Ngai nazali Yawe.
8 Kasi nakobikisa ndambo ya bato kati na bino : bakobika na mopanga tango
nakopanza bino kati na mikili mpe bikolo. 9 Bongo, kati na bikolo nyonso epai
wapi bakokende na bowumbu, bato oyo bakobika bakokanisa ngai tango nakobuka
lolendo ya mitema na bango, oyo etonda na posa ya kosalela banzambe mosusu mpe
nakobebisa miso na bango, oyo eboyaka kotala Ngai mpo na kotala banzambe na
bango ya bikeko. Bango moko bakoyoka nkele mpo na mabe oyo basalaki mpe mpo
na misala na bango nyonso ya mbindo. 10 Boye bakoyeba solo ete Ngai nazali Yawe,
mpe ete nakebisaki bango na pamba te ete nakotindela bango pasi. ›
11 Tala liloba oyo Nkolo Yawe alobi : Beta maboko na yo, tuta makolo na yo
mpe ganga : ‹ Mawa ! › mpo na misala mabe mpe misala ya mbindo ya libota ya
Isalaele, pamba te bakokufa na mopanga, na nzala makasi mpe na bokono oyo
ebomaka ! 12 Moto oyo azali mosika akokufa na bokono oyo ebomaka, oyo azali
pembeni akokufa na mopanga ; mpe oyo atikali, bakozingela ye mpe akokufa na
nzala makasi. Nakosilisa kanda na Ngai na banzoto na bango. 13 Boye, bokoyeba solo
ete Ngai nazali Yawe tango bato na bango bakokufa na mopanga kati na banzambe
na bango ya bikeko zingazinga ya bitumbelo na bango, na bangomba nyonso ya
mikuse mpe na likolo ya bangomba nyonso ya milayi, na se ya banzete nyonso ya
mibesu mpe na se ya terebente nyonso ya mobesu etonda na makasa, bisika oyo
bazalaki kotumbela banzambe na bango ya bikeko ansa lokola mbeka ya solo kitoko.
14 Nakosembola loboko na Ngai mpo na kotelemela bango mpe nakosala ete mokili
na bango etikala lisusu na bato te, wuta na esobe kino na engumba Ribila, na bisika
nyonso oyo bazali kovanda ; boye bakoyeba solo ete Ngai nazali Yawe. »
7
Tango ya suka ebelemi
Yawe alobaki na ngai : 2 « Mwana na moto, tala liloba oyo Nkolo Yawe alobi na
1
mokili ya Isalaele :
‹ Esili ! Tango ya suka ebelemi
mpo na mokili mobimba !
3 Tango ya suka ekoki sik’oyo mpo na yo,
nakopelisela yo kanda na Ngai,
nakosambisa yo kolanda etamboli na yo
mpe nakofuta yo kolanda misala na yo nyonso ya mbindo.
4 Nakotala yo na liso ya mawa te
mpe nakobikisa yo te ;
nakofuta yo solo kolanda etamboli na yo
mpe kolanda misala ya mbindo oyo ezali kati na yo.
Boye okoyeba solo ete Ngai nazali Yawe. ›
‹ Mawa ! Pasi ya somo ezali koya !
6 Tango ya suka ebelemi !
Ya solo, tango ya suka ebelemi penza !
Etelemeli yo.
Tala, tango yango esili kobelema !
7 Kobebisama ekokomela yo, yo movandi ya mokili !
Tango yango ekoki, mokolo yango ebelemi,
somo makasi ekoti,
mpe esengo ezali lisusu te na likolo ya bangomba.
8 Nakomi pene ya kopelisela yo kanda na Ngai
mpe ya kotombokela yo !
Nakosambisa yo kolanda etamboli
mpe misala na yo nyonso ya mbindo.
9 Nakotala yo na liso ya mawa te mpe nakobikisa yo te,
nakofuta yo solo kolanda etamboli na yo
mpe misala ya mbindo oyo ezali kati na yo.
Boye okoyeba solo ete Ngai Yawe nde nabetaka.
10 Tala, mokolo yango nde yango oyo !
Esili kobelema !
Kobebisama eboti mbuma,
lingenda ebimisi bafololo, lolendo ekoli !
11 Makambo mabe ekoli makasi
mpe ekomi lokola fimbu
mpo na kopesa etumbu na misala mabe ;
moto moko te kati na bato
to kati na bato ebele akotikala ;
eloko moko te ekotikala,
ezala bomengo to biloko ya motuya.
12Tango ebelemi, mokolo yango ekoki.
Tika ete mosombi moko te azala na esengo
to moteki moko te azala na mawa,
pamba te kanda makasi ezali kozela bato nyonso.

13Moteki akozwa lisusu te motuya ya biloko oyo atekaki,
ata soki azali nanu na bomoi ;
pamba te emoniseli oyo ezali kotalisa
ete kobebisama ya bomengo ya mokili ekokokisama solo.
Likolo ya masumu na bango,
moto moko te kati na bango akobikisa bomoi na ye.
14 Ata soki babeti kelelo to bamibongisi ndenge nini,
moto moko te akokende na bitumba ;
pamba te kanda na Ngai ezali likolo ya bato nyonso.
15 Mopanga ekoboma na libanda ya engumba,
bokono oyo ebomaka mpe nzala makasi
ekoboma kati na engumba ;
bato oyo bazali kati na mokili bakokufa na mopanga,
mpe bato oyo bazali kati na engumba bakokufa
na bokono oyo ebomaka mpe na nzala makasi.
16 Batikali bakokima na likolo ya bangomba ;
mpe kuna, bakokoma kolelalela lokola bibenga,
moto na moto mpo na masumu na ye.
17 Maboko na bango nyonso ekolemba,
mpe mabolongo na bango nyonso
ekolemba lokola mayi.
18 Bakolata bilamba ya basaki
mpe somo ekokanga bango ;
bilongi na bango ekotonda na soni,
bakokokola suki ya mito na bango.
19 Bakobwaka palata na bango na babalabala,
mpe wolo na bango ekomonana lokola eloko ya mbindo.
Palata mpe wolo na bango ekozala na makoki te
ya kobikisa bango na mokolo ya kanda ya Yawe.
Palata mpe wolo yango ekosilisa
baposa mpe nzala na bango te,
pamba te yango nde ekweyisaki bango na masumu.
20 Basalaki lolendo mpo na kitoko
mpe motuya ya biloko na bango ya monzele
oyo basalaki na yango banzambe na bango ya bikeko
mpe bililingi ya somo.
Yango wana, nakokomisa biloko yango
mbindo na miso na bango.
21 Nakokaba yango lokola bomengo ya bitumba
na maboko ya bapaya mpe ya bato mabe ya mokili
mpo ete babotola yango na makasi
mpe basakanela yango.
22 Elongi na Ngai ekotala bango lisusu te,
mpe bato mabe bakobebisa Esika na Ngai ya bule.
Bongo, miyibi bakokota kuna
mpe bakosambwisa yango.
23 Bomisalela minyololo mpo ete mokili etondi na babomi
mpe engumba etondi na makambo mabe.

24Nakotinda ekolo oyo eleki mabe kati na bikolo
mpo ete eya kobotola bandako na bango ;
nakosilisa lolendo ya bato ya nguya
mpe nakosambwisa bisika na bango ya bule.
25 Tango makambo oyo ya somo ekoya,
bakoluka kimia kasi bakozwa yango te.
26 Pasi likolo ya pasi nde ekokomela bango,
basango ya mabe na ya mabe nde ekolandana.
Bakoluka bimoniseli na pamba epai ya basakoli ;
Banganga-Nzambe bakokoka lisusu te
koteya malakisi ya Mobeko,
mpe bakambi bakozanga toli ya kopesa.
27 Mokonzi akozala na matanga,
mokambi akolata pili,
mpe maboko ya bato ya mokili ekokoma kolenga.
Nakofuta bango kolanda etamboli na bango
mpe nakosambisa bango kolanda misala na bango.
Boye, bakoyeba solo ete Ngai nazali Yawe. › »
8
Losambo ya banzambe ya bikeko na Tempelo
Na mobu ya motoba, na mokolo ya mitano ya sanza ya motoba, wana nazalaki
1
ya kovanda kati na ndako na ngai, mpe bakambi ya Yuda bavandaki liboso na ngai,
loboko ya Nkolo Yawe esimbaki ngai kuna.
2 Tango natalaki, namonaki elilingi moko lokola elongi ya moto. Eteni oyo ezalaki
komonana lokola se ya loketo na yango ezalaki lokola moto, mpe lolenge ya eteni oyo
ezalaki komonana lokola likolo ya loketo na yango ezalaki kongenga makasi lokola
linzanza ya sika.
3 Asembolaki elilingi moko lokola loboko mpe asimbaki ngai na suki ya moto.
Molimo atombolaki ngai na kati-kati ya se mpe likolo mpe amemaki ngai, kati na
emoniseli ya Nzambe, kino na Yelusalemi, na ekotelo ya Ekuke ya nor ya lopango ya
kati ya Tempelo, epai wapi batelemisaki nzambe ya ekeko oyo etumbolaka zuwa.
4 Nkembo ya Nzambe ya Isalaele ezalaki kuna ndenge kaka namonaki yango na
emoniseli kati na lubwaku.
5 Alobaki na ngai : « Mwana na moto, tala na ngambo ya nor. »
Natombolaki miso na ngai mpe namonaki nzambe ya ekeko ya zuwa, na ekotelo
ya Ekuke oyo ya nor ya etumbelo.
6 Alobaki na ngai : « Mwana na moto, ozali komona makambo oyo bazali kosala,
makambo mabe mpe ya nkele oyo libota ya Isalaele bazali kosala awa, makambo oyo
ekokomisa Ngai mosika ya Esika na Ngai ya bule ? Kasi okomona lisusu makambo
oyo ezali mabe koleka. »
7 Amemaki ngai na ekotelo ya lopango. Tango natalaki, namonaki lidusu moko na
mir. 8 Alobaki na ngai : « Mwana na moto, tobola mir. »
Tango natobolaki yango, namonaki ekuke moko kuna. 9 Alobaki na ngai lisusu :
« Kota ; okomona makambo mabe mpe ya nkele oyo bazali kosala awa ! »
10 Tango nakotaki, natalaki mpe namonaki ete bakomakoma na bamir bililingi ya
miselekete mpe ya banyoka ya lolenge nyonso, ya banyama nyonso ya mbindo mpe ya
banzambe nyonso ya bikeko ya libota ya Isalaele. 11 Bongo, liboso na yango, bakambi
tuku sambo ya libota ya Isalaele batelemaki ; mpe moko na moko kati na bango
asimbaki mbabola oyo batumbelaka malasi : ezalaki kobimisa milinga ya solo ya
ansa. Yazania, mwana mobali ya Shafani, azalaki mpe elongo na bango. 12 Molimo
alobaki na ngai : « Mwana na moto, omoni makambo oyo bakambi ya libota ya
Isalaele bazali kosala, moko na moko kati na esika ya bule ya nzambe na ye ya ekeko ?
Bazali koloba : ‹ Yawe azali komona biso te, Yawe asili na Ye kosundola mokili ! › »
13 Alobaki lisusu : « Okomona bango ndenge bazali kosala makambo ya mbindo
oyo eleki penza mabe. »
14 Bongo amemaki ngai lisusu na ekotelo ya Ekuke ya ngambo ya nor ya Tempelo
ya Yawe ; bongo namonaki basi bavandi wana, bazali kolela Tamuzi*. 15 Alobaki
na ngai : « Mwana na moto, omoni makambo oyo ? Okomona lisusu makambo ya
mbindo koleka oyo ya liboso. »
16 Akotisaki ngai kati na lopango ya kati ya Tempelo ya Yawe : na ekotelo ya
Tempelo, bato tuku mibale na mitano bazalaki na kati-kati ya ndako moke ya kokotela
na Tempelo mpe etumbelo ; bapesaki mikongo na Tempelo ya Yawe mpe bilongi
na bango ezalaki kotala na ngambo ya este ; bazalaki kogumbama na kotalaka na
ngambo ya este mpo na kogumbamela moyi. 17 Alobaki na ngai lisusu : « Mwana na
moto, omoni ? Boni, ezali penza pamba mpo na libota ya Yuda kosala makambo ya
nkele oyo bazali kosala na esika oyo ? Batondisa lisusu mokili na makambo na bango
ya kanza mpo na kokoba kotumbola kanda na Ngai ? Tala ndenge bazali kotombola
mandalala kino na zolo ! 18 Mpo na yango, Ngai mpe nakopesa bango etumbu na
kanda, nakoyokela bango mawa te mpe nakobikisa bango te. Ata bagangi na matoyi
na Ngai, nakoyoka bango te. »
9
Etumbu ya basambeli ya banzambe ya bikeko
Bongo nayokaki ye kobelela na mongongo makasi : « Bopusana awa, bino oyo
1
bozali na mokumba ya kobebisa engumba ! Tika ete moko na moko kati na bino
asimba ebundeli na ye na loboko ! »
2 Namonaki bato motoba koya wuta na nzela ya Ekuke oyo ya likolo, oyo etala
na ngambo ya nor ; moko na moko kati na bango asimbaki ebundeli oyo ebomaka
na loboko na ye. Kati na bango, ezalaki na moto moko oyo alataki bilamba ya lino
mpe azalaki na ekomeli na loketo na ye. Bakotaki na kati mpe batelemaki pene
ya etumbelo ya bronze. 3 Nkembo ya Nzambe ya Isalaele elongwaki na likolo ya
basheribe epai wapi ezalaki kowumela mpe ekendeki kino na ekotelo ya Tempelo ;
mpe Yawe abengisaki moto oyo alataki bilamba ya lino mpe azalaki na ekomeli na
loketo na ye. 4 Yawe alobaki na ye : « Tambola kati na Yelusalemi mpe tia bilembo
na bilongi ya bato oyo bazali komona pasi na mitema mpe bazali kolela likolo ya
makambo nyonso ya nkele oyo ezali kosalema kati na engumba oyo. »
5 Wana nazalaki nanu koyoka, alobaki na bato mosusu : « Bolanda ye kati na
engumba mpe boboma bato na mawa te, bobikisa ata moto moko te ! 6 Boboma
bampaka, bilenge, basali ya mibali, basali ya basi mpe bana mike ; kasi bomeka
kosimba te moto nyonso oyo azali na elembo na elongi. Bobanda na Esika na Ngai
ya bule ! »
Boye babandaki na bampaka oyo bazalaki liboso ya Tempelo. 7 Alobaki na
bango : « Bokomisa Tempelo mbindo mpe botondisa mapango na yango na bibembe.
Bokende ! »
* 8:14 Tamuzi azalaki nzambe ya bato ya Babiloni oyo anokisaka mvula
Babimaki mpe bakendeki koboma bato kati na engumba. 8 Tango bazalaki koboma
bato, natikalaki ngai moko ; nakweyaki elongi na ngai kino na mabele mpe nakomaki
koganga :
— Oh, Nkolo Yawe ! Okosilisa solo koboma batikali nyonso ya Isalaele, na
kopelisela Yelusalemi kanda na Yo ?
9 Azongiselaki ngai :
— Lisumu ya libota ya Isalaele mpe libota ya Yuda eleki monene makasi penza.
Mokili etondi na makila, mpe engumba etondi na kozanga bosembo ; pamba te
bazali koloba : « Yawe asundoli mokili ; Yawe azali komona eloko moko te. »
10 Yango wana, Ngai mpe nakotala bango na liso ya mawa te mpe nakobikisa bango
te. Kasi nakotanga mabe na bango na mito na bango.
11 Moto oyo alataki elamba ya lino mpe azalaki na ekomeli na loketo na ye apesaki
sango, na maloba oyo : « Nasali makambo oyo otindaki ngai. »
10
Nkembo na Yawe elongwe na Tempelo
1 Tango natalaki, namonaki na mapata, na likolo ya mito ya basheribe, eloko
moko lokola libanga ya talo oyo babengaka safiri ; mpe na likolo ya libanga yango,
eloko moko ezalaki komonana lokola kiti ya bokonzi. 2 Yawe alobaki na moto oyo
alataki bilamba ya lino : « Leka kati na bapine oyo ezali na se ya basheribe, tondisa
maboko na yo na makala ya moto oyo okozwa kati na basheribe mpe panza yango
na engumba. »
Mpe asalaki bongo na miso na ngai. 3 Nzokande, basheribe bazalaki na ngambo ya
loboko ya mobali ya Tempelo tango moto wana akotaki, mpe lipata moko etondisaki
lopango na yango ya kati. 4 Nkembo ya Yawe elongwaki na likolo ya basheribe
mpe ekendeki na ekotelo ya Tempelo. Tempelo etondaki na lipata, mpe lopango na
yango ya kati etondaki na kongenga ya Nkembo ya Yawe. 5 Makelele ya mapapu ya
basheribe ezalaki koyokana na mosika kino na lopango ya libanda ya Tempelo lokola
mongongo ya Nzambe-Na-Nguya-Nyonso, tango alobaka.
6 Tango Yawe apesaki mitindo na moto oyo alataki bilamba ya lino : « Kamata
moto kati na bapine mpe kati na basheribe, » moto yango akotaki mpe atelemaki
pembeni ya pine moko. 7 Bongo moko kati na basheribe asembolaki loboko na ye
kino na moto oyo ezalaki na kati-kati na bango ; akamataki ndambo ya makala ya
moto kati na moto mpe atiaki yango kati na maboko ya moto oyo alataki bilamba
ya lino. Moto yango azwaki yango mpe abimaki na libanda. 8 Na se ya mapapu ya
basheribe, elilingi moko emonanaki lokola maboko ya moto.
9 Tango natalaki, namonaki bapine minei pene ya basheribe : pine moko pembeni
ya sheribe moko ; bongo bapine yango ezalaki kongenga lokola libanga ya Krizolite.
10 Bapine yango minei ezalaki ndenge moko, ezalaki komonana lokola moko kati na
mosusu. 11 Soki ezali kotambola, ekendaka na bangambo nyonso minei oyo elongi
ya basheribe ekotala ; mpe bapine yango ezalaki kotengama te soki basheribe bazali
kotambola. Basheribe bazalaki kokende na bangambo nyonso oyo bilongi na bango
ezalaki kotala, mpe bazalaki kobaluka na bangambo mosusu te. 12 Nzoto mobimba ya
moko na moko kati na bango, ezala mokongo to maboko to mpe mapapu na bango,
ezalaki etonda na miso, ndenge bapine na bango minei ezalaki. 13 Nayokaki ete bazali
kobenga bapine yango « bapine ya mopepe ya kayina. » 14 Sheribe moko na moko
azalaki na bilongi minei : elongi ya liboso ezalaki lokola elongi ya sheribe, ya mibale
lokola elongi ya moto, ya misato lokola elongi ya nkosi mpe ya minei lokola elongi ya
mpongo.
Bongo basheribe bapumbwaki na likolo makasi. Ezalaki bikelamu ya bomoi

15
oyo namonaki pembeni ya ebale Kebari. 16 Soki basheribe bazali kotambola,
bapine oyo ezalaki na mipanzi na bango ezalaki mpe kotambola. Soki bafungoli
mapapu na bango mpo na kopumbwa longwa na se, bapine yango mpe ezalaki
kokabwana na bango te, kasi nde ezalaki ya kokangana na mipanzi na bango. 17 Soki
basheribe batelemi, yango mpe ezalaki kotelema ; soki bapumbwe, yango mpe ezalaki
kopumbwa elongo na bango, pamba te molimo ya bikelamu ya bomoi ezalaki kati na
yango.
18Nkembo ya Yawe elongwaki na ekotelo ya Tempelo mpe ekendeki kotelema na
likolo ya basheribe. 19 Wana nazalaki kotala, basheribe bafungolaki mapapu na bango
mpe bapumbwaki longwa na se ; mpe tango bazalaki kokende, bapine yango mpe
ezalaki kokende elongo na bango. Batelemaki na ekotelo ya Ekuke ya ngambo ya
este ya Tempelo ya Yawe, bongo nkembo ya Nzambe ya Isalaele ezalaki likolo na
bango. 20 Ezalaki nde bikelamu ya bomoi oyo namonaki na se ya Nzambe ya Isalaele
pembeni ya Kebari ; mpe nasosolaki ete ezali basheribe. 21 Moko na moko kati na
bango azalaki na bilongi minei mpe mapapu minei ; bongo na se ya mapapu na
bango, ezalaki na elilingi moko lokola maboko ya moto. 22 Bilongi na bango ezalaki
ndenge moko na oyo namonaki pene ya Kebari. Moko na moko azalaki kotambola
kaka liboso.
11
Kosambisama ya bakangami ya Isalaele
1Bongo Molimo atombolaki ngai mpe amemaki ngai kino na ekuke ya Tempelo
ya Yawe, oyo etala na ngambo ya este. Bato tuku mibale na mitano bazalaki wana
na ekotelo ya ekuke ; mpe namonaki kati na bango : Yazania, mwana mobali ya
Azuri, mpe Pelatia, mwana mobali ya Benaya, oyo bazalaki bakambi ya bato. 2 Yawe
alobaki na ngai : « Mwana na moto, tala bato oyo basalaka mabongisi ya mabe mpe
bapesaka batoli ya mabe kati na engumba oyo. 3 Balobaka : ‹ Boni, tango ya kotonga
bandako ekoki nanu te ? Engumba oyo ezali lokola nzungu, mpe biso, tozali lokola
misuni. › 4 Yango wana, sakola makambo ya mabe na tina na bango ; sakola, mwana
na moto ! »
5 Molimo na Yawe akitaki likolo na ngai mpe ayebisaki ngai ete naloba :
« Tala liloba oyo Yawe alobi : Tala makambo oyo bozali koloba, bino bakambi kati
na Isalaele ! Kasi Ngai nayebi makambo oyo bozali kokanisa. 6 Bobomi bato ebele
kati na engumba oyo mpe botondisi babalabala na yango na bibembe. 7 Yango wana,
tala liloba oyo Nkolo Yawe alobi : engumba oyo ezali solo nzungu, mpe bibembe
oyo bobwaki kuna, yango nde misuni ; kasi Ngai, nakobengana bino kati na yango.
8 Bozali kobanga mopanga ? Solo, Ngai, nakotindela bino mopanga, elobi Nkolo
Yawe ; 9 nakobengana bino na engumba oyo, nakokaba bino na maboko ya bapaya
mpe nakopesa bino etumbu. 10 Bokokufa na mopanga, nakosambisa bino na bandelo
ya mokili ya Isalaele, bongo bokoyeba solo ete Ngai nazali Yawe. 11 Engumba oyo
ekotikala te kozala nzungu mpo na bino, mpe bino bokotikala te kozala misuni kati
na yango ; nakosambisa bino na bandelo ya mokili ya Isalaele. 12 Mpe bokoyeba solo
ete Ngai nazali Yawe, pamba te bolandaki te bikateli na Ngai mpe botosaki te mibeko
na Ngai, kasi bolandaki nde bizaleli ya bikolo ya bapaya oyo bazingeli bino. »
13 Nzokande, wana nazalaki nanu kosakola, Pelatia, mwana mobali ya Benaya,
akufaki. Nakweyaki, elongi na ngai kino na mabele, mpe nagangaki na mongongo
makasi : « Oh Nkolo Yawe ! Okosilisa solo koboma penza ndambo ya bana ya Isalaele,
oyo batikali na bomoi ? »
Yawe alaki kosangisa lisusu Isalaele

15 « Mwana na moto, ezali epai ya bato na yo, bandeko na yo ya makila mpe ndako
mobimba ya Isalaele nde bato ya Yelusalemi balobaki : ‹ Bozala mosika na Yawe ;
mokili oyo epesamelaki biso lokola libula na biso. › 16 Yango wana, loba : ‹ Tala liloba
oyo Nkolo Yawe alobi : Atako nabenganaki bango kati na bikolo mpe napanzaki bango
kati na mabota, kasi nazalaki mpo na bango lokola ndako ya bule kati na bikolo epai
wapi bakendeki. ›
17 Mpo na yango, loba : ‹ Tala liloba oyo Nkolo Yawe alobi : Nakosangisa bino
wuta na bikolo, nakozongisa bino wuta na mikili epai wapi napanzaki bino mpe
nakozongisela bino lisusu mokili ya Isalaele. › 18 Bakozonga kuna mpe bakolongola
bililingi na yango nyonso ya mbindo elongo na banzambe nyonso ya bikeko.
19 Nakopesa bango motema ya sika mpe nakotia kati na bango molimo ya sika ;
nakolongola kati na bango motema ya libanga mpe nakopesa bango motema ya
mosuni, 20 mpo ete balanda bikateli na Ngai mpe batosa mibeko na Ngai. Bakozala
bato na Ngai, mpe Ngai nakozala Nzambe na bango. 21 Kasi mpo na bato oyo bapesa
mitema na bango epai ya bililingi ya mbindo mpe banzambe ya bikeko mpo na
kokoba kosalela yango, nakofuta bango kolanda misala na bango, elobi Nkolo Yawe. »
22 Na tango wana, basheribe bafungolaki mapapu na bango mpe bapine ekomaki
kobaluka na mipanzi na bango ; boye nkembo na Nzambe ya Isalaele ezalaki na
likolo na bango. 23 Nkembo na Yawe emataki na likolo longwa kati na engumba mpe
ekendeki kotelema na likolo ya ngomba oyo ezalaki na este ya Yelusalemi. 24 Molimo
atombolaki ngai mpe amemaki ngai kati na Babiloni epai ya bato oyo bakendeki na
bowumbu. Makambo oyo ezalaki kosalema kati na emoniseli oyo Molimo ya Nzambe
apesaki ngai. Mpe emoniseli oyo namonaki esilaki. 25 Bongo nayebisaki bato oyo
bazalaki na bowumbu makambo nyonso oyo Yawe alakisaki ngai.
12
Bilembo ya bowumbu
2 « Mwana na moto, ozali kovanda kati na libota ya batomboki ; bazalaka na miso
ya kotala kasi bamonaka te, bazalaka na matoyi ya koyoka kasi bayokaka te, pamba
te bazali libota ya batomboki. 3 Yango wana, mwana na moto, kangisa bisaka na
yo lokola moto oyo azali kokende na bowumbu mpe kende na bowumbu na moyi
makasi, na miso na bango. Telema na esika oyo ozali mpe kende na esika mosusu
na miso na bango ; tango mosusu bakoki kososola, atako bazali libota ya batomboki.
4 Bimisa bisaka na yo na libanda, na moyi makasi na miso na bango ; mpe na pokwa,
kende ndenge bato bakendaka na bowumbu na miso na bango. 5 Tobola mir na miso
na bango mpe bimisa bisaka na yo na lidusu oyo okosala. 6 Tia yango na mapeka
na yo na miso na bango, mpe kende na yango na butu. Bomba elongi na yo mpo
ete okoka komona mokili te, pamba te nalingi ete ozala elembo mpo na libota ya
Isalaele. »
7 Boye, nasalaki makambo oyo atindaki ngai : na moyi, nabimisaki bisaka na ngai
lokola moto oyo azali kokende na bowumbu ; na pokwa, maboko na ngai etobolaki
mir, bongo na butu, nabimisaki bisaka na ngai mpe natiaki yango na mapeka, na
miso na bango.
8 Na tongo ya mokolo oyo elandaki, Yawe alobaki na ngai :
9 « Mwana na moto, libota ya batomboki ya Isalaele oyo, batunaki yo te : ‹ Ozali
kosala nini ? › 10 Yebisa bango : ‹ Tala liloba oyo Nkolo Yawe alobi : Lisakoli oyo ezali
na tina na mokambi oyo azali na Yelusalemi elongo na libota mobimba ya Isalaele,

oyo bazali kuna. ›
11 Loba na bango : ‹ Nazali elembo mpo na bino. › Ndenge Ngai nasali, ndenge
wana mpe ekosalema epai na bango : bakokende na bowumbu lokola bakangami.
12 Mokambi oyo azali kati na bango akotia bisaka na ye na mapeka mpe akokima na
butu ; bakotobola mir mpo na kobimisa ye na lidusu oyo bakosala. Akobomba elongi
na ye mpo ete amona mokili te. 13 Nakotiela ye motambo na Ngai, mpe akokangama
penza na motambo yango ; nakomema ye na Babiloni, mokili ya bato ya Chalide ;
kasi akomona yango te mpe akokufela kuna. 14 Nakopanza bato na ye, oyo atielaka
motema na bisika nyonso : bakalaka mpe mampinga na ye ; mpe nakolanda bango
na mopanga ya minu. 15 Bakoyeba solo ete Ngai, nazali Yawe, tango nakopanza bango
kati na bikolo mosusu mpe kati na mikili mosusu. 16 Kasi kati na bango, nakobikisa
ndambo ya bato oyo bakokufa te na mopanga, na nzala makasi mpe na bokono oyo
ebomaka, mpo ete batatola misala na bango nyonso ya mbindo kati na bikolo epai
wapi bakokende. Boye, bakoyeba solo ete Ngai, nazali Yawe. »
18 « Mwana na moto, zala na kolenga wana ozali kolia bilei mpe zala na pasi na
motema mpe na komitungisa wana ozali komela mayi na yo ; 19 mpe loba na bato ya
mokili oyo : ‹ Tala liloba oyo Nkolo Yawe alobi epai ya bavandi ya Yelusalemi mpe ya
mokili ya Isalaele : Bakolia bilei na bango na kobanga mpe bakomela mayi na bango
na somo ; pamba te bakobotola na makasi biloko nyonso ya mokili na bango, likolo ya
mabe nyonso ya bavandi na yango. 20 Bingumba oyo bato bavandaka ekobebisama
mpe mokili ekotikala lisusu na bato te, mpe bokoyeba solo ete Ngai, nazali Yawe. › »
22 « Mwana na moto, bolobaka lisese nini kati na mokili ya Isalaele : ‹ Mikolo ezali
koleka mpe bimoniseli ezali kokokisama te ? › 23 Loba na bango : ‹ Tala liloba oyo
Nkolo Yawe alobi : Nakosukisa lisese oyo mpe nakosala ete balobaka yango lisusu te
kati na Isalaele. ›
Loba na bango lisusu : ‹ Tango ekomi pene oyo bimoniseli nyonso ekokokisama.
24 Bimoniseli mpe masakoli ya lokuta ekozala lisusu te kati na bana ya Isalaele. 25 Kasi
Ngai Yawe, nakoloba maloba oyo nalingi koloba, mpe maloba yango ekokokisama
na mwa tango moke ; pamba te kaka na tango oyo bozali na bomoi, bino libota ya
batomboki, Ngai nakokokisa maloba nyonso oyo nakoloba, elobi Nkolo Yawe. › »
27 « Mwana na moto, libota ya Isalaele bazali koloba : ‹ Emoniseli ya moto oyo
ekosalema na yango lobi te mpe masakoli na ye ekokokisama sima na mibu ebele
penza. › 28 Yango wana, loba na bango : ‹ Tala liloba oyo Nkolo Yawe alobi : Liloba
na Ngai ata moko te ekowumela lisusu mpo na kokokisama. Maloba nyonso oyo
nakoloba ekokokisama, elobi Nkolo Yawe. › »
13
Nzambe asambisi basakoli ya lokuta
1Yawe alobaki na ngai :
2 « Mwana na moto, sakola mabe na tina na basakoli ya Isalaele, oyo bazali kosakola
sik’oyo ; loba na ba-oyo bazali kosakola makambo oyo ezali kowuta na mitema na
bango moko : ‹ Boyoka Liloba na Yawe ! 3 Tala liloba oyo Nkolo Yawe alobi : Mawa na
basakoli ya bazoba, oyo balandaka makanisi ya mitema na bango moko ! Nzokande
bamonaki eloko moko te. 4 Oh Isalaele, basakoli na yo bazali lokola bambwa ya
zamba kati na bisika oyo etonda na biloko ebeba. 5 Bomataki te na mir mpo na
kobamba madusu mpe kozingela libota ya Isalaele na mir zingazinga mpo na kobatela
yango na tango ya bitumba, na mokolo ya Yawe. 6 Bimoniseli na bango ezali ya

pamba, mpe masakoli na bango ezali ya lokuta. Balobaka : ‘ Tala makambo oyo
Yawe alobi, ’ nzokande Ngai Yawe, natindi bango te. Mpe bazelaka ete maloba na
bango ekokisama ! 7 Boni, bimoniseli na bino ezalaka ya pamba te, mpe masakoli
na bino ezalaka ya lokuta te, atako bolobaka : ‘ Tala makambo oyo Yawe alobi, ’
nzokande Ngai nalobi na bino ata liloba moko te ? 8 Mpo na yango, tala liloba oyo
Nkolo Yawe alobi : Mpo ete bolobaka masakoli ya pamba mpe bimoniseli ya lokuta,
Ngai moko natelemeli bino, elobi Nkolo Yawe. 9 Loboko na Ngai ekobeta basakoli
oyo balobaka masakoli ya pamba mpe bimoniseli ya lokuta : bakozala na esika te
kati na lisanga ya bato na Ngai, bakombo na bango ekokomama te kati na buku ya
libota ya Isalaele, bakokoma te kino na mokili ya Isalaele. Boye, bokoyeba solo ete
Ngai, nazali Nkolo Yawe. 10 Boye, lokola bapengwisaka bato na Ngai tango balobaka :
‘ Kimia, ’ na tango kimia ezali te ; lokola bapakolaka potopoto ya pembe na mir oyo
bato na Ngai basili kotonga, 11 yebisa bato oyo bapakolaka yango potopoto ya pembe
ete mir ekokweya. Nakonokisa mvula moko ya makasi mpe ya mabanga, bongo
mipepe makasi ekotomboka. 12 Tango mir yango ekokweya, bato bakotuna bino :
‘ Mosala nini penza potopoto ya pembe esali ? ’
13 Mpo na yango, tala liloba oyo Nkolo Yawe alobi : Nakotinda mopepe moko ya
makasi, kati na kanda na Ngai, mpe nakonokisa mvula moko ya makasi mpe ya
mabanga, kati na kotomboka na Ngai, mpo na kobebisa nyonso nye. 14 Nakokweyisa
mir oyo bopakolaki potopoto ya pembe mpe nakolalisa yango kino na se, mpo ete
miboko na yango emonana. Tango mir yango ekokweya, ekoboma bino ; mpe na
bongo bokoyeba solo ete Ngai, nazali Yawe. 15 Nakokweyisela mir mpe bato oyo
bapakolaki yango potopoto ya pembe kanda na Ngai ; nakoloba na bino : ‘ Mir ezali
lisusu te ! Bato oyo bazalaki kopakola yango potopoto ya pembe bazali lisusu te ;
16 basakoli ya Isalaele oyo bazalaki kosakola na tina na Yelusalemi mpe komona
bimoniseli ya kimia mpo na yango, nzokande kimia ezali na yango te, bazali lisusu
te, elobi Nkolo Yawe. ’ ›
17 Boye, yo, mwana na moto, tala mpe telemela bilenge basi ya Isalaele, oyo bazali
kosakola kolanda makanisi ya mitema na bango moko ! Sakola mabe na tina na
bango 18 mpe loba : ‹ Tala liloba oyo Nkolo Yawe alobi : Mawa na basi oyo balataka
basinga ya maji na maboko na bango mpe batongaka bitambala mpo na mito ya
bato ya ndenge na ndenge mpo na kotiela bomoi na bango mitambo ! Bokanisi
ete bokotiela bomoi ya bato na Ngai mitambo mpo ete botikala bino moko kaka na
bomoi ? 19 Bozali kobebisa bosantu ya Kombo na Ngai liboso ya bato na Ngai mpo
na ndambo ya mbuma ya orje mpe ndambo ya mapa ! Tango bozali kokosa bato na
Ngai, oyo bazali koyoka makambo ya lokuta, bozali nde koboma bato oyo basengelaki
kokufa te, mpe kotika na bomoi bato oyo basengelaki te kozala na bomoi.
20 Mpo na yango, tala liloba oyo Nkolo Yawe alobi : Natelemeli basinga na bino
ya maji, oyo bozali kosalela mpo na kotiela bato na Ngai mitambo lokola bandeke,
nakokata-kata yango mpe nakolongola yango na maboko na bino ; mpe nakokangola
bomoi ya bato oyo bokangaki na mitambo lokola bandeke. 21 Nakopasola bitambala
na bino mpe nakokangola bato na Ngai na maboko na bino ; bakokweya lisusu te
na se ya bokonzi na bino ! Mpe na bongo bokoyeba solo ete Ngai, nazali Yawe.
22 Lokola bozali kolembisa mitema ya bato ya sembo na nzela ya lokuta na bino,
nzokande Ngai moko nalembisaki bango mitema te ; lokola bozali kolendisa bato
mabe ete bakangama na etamboli na bango ya mabe mpo ete babikisa bomoi na
bango te, 23 bokomona lisusu te bimoniseli na bino wana ya pamba mpe bokoloba
lisusu masakoli te ; nakobikisa bato na Ngai na maboko na bino, mpe, na bongo,
bokoyeba solo ete Ngai, nazali Yawe. › »
14
Kosambisama ya basambeli ya banzambe ya bikeko
1 Kati na bakambi ya Isalaele, ndambo bayaki epai na ngai mpe bavandaki liboso
na ngai. 2 Bongo Yawe alobaki na ngai :
3 « Mwana na moto, bato oyo bazali kotia mitema epai ya banzambe ya bikeko.
Bongo lokola bazali kotia banzambe ya bikeko liboso na bango, ekobetisa bango
mabaku oyo ekokweyisa bango na masumu. Boni, natikela bango lisusu nzela ya
kotuna Ngai toli ? 4 Mpo na yango, loba na bango : ‹ Tala liloba oyo Nkolo Yawe
alobi : Soki moto ya Isalaele atie motema epai ya banzambe ya bikeko oyo ekobetisa
ye mabaku mpe ekokweyisa ye na masumu, bongo atie yango liboso na ye mpe akei
epai ya mosakoli, Ngai moko Yawe nde nakoyanola ye kolanda motango ya banzambe
na ye ya bikeko. 5 Nakosala bongo mpo na kozongisa lisusu epai na Ngai, mitema ya
bana ya Isalaele oyo batikaki Ngai mpo na kolanda banzambe ya bikeko. ›
6 Yango wana, loba na libota ya Isalaele : ‹ Tala liloba oyo Nkolo Yawe alobi :
Bobongola mitema ! Bopesa banzambe na bino ya bikeko mikongo mpe botika misala
na bino ya mbindo ! 7 Soki moto moko ya Isalaele to mopaya nyonso oyo avandi kati
na Isalaele akabwani na Ngai, atie motema na ye na banzambe ya bikeko mpe atie
liboso na ye banzambe yango ya bikeko oyo ekobetisa ye mabaku mpe ekokweyisa
ye na masumu, bongo akei epai ya mosakoli mpo na kotuna Ngai toli na nzela na ye,
Ngai moko Yawe nde nakoyanola ye. 8 Nakotombokela moto wana, nakokomisa ye
elembo mpe lisese epai na bato mpe nakolongola ye na molongo ya bato na Ngai. Na
bongo, bokoyeba solo ete Ngai nazali Yawe.
9 Soki mosakoli moko akosami mpe asakoli makambo, ezali Ngai moko Yawe nde
napengwisi ye. Boye, nakosembola loboko na Ngai mpo na kopesa ye etumbu, mpe
nakobeta ye kati na bato na Ngai, Isalaele. 10 Bango mibale, mosakoli yango mpe moto
oyo akei kotuna ye toli, bakomema mikumba ya masumu na bango. 11 Na bongo, bato
ya Isalaele bakokabwana na Ngai lisusu te mpe bakomikomisa lisusu mbindo te na
nzela ya masumu na bango ; kasi bakozala bato na Ngai, mpe Ngai, nakozala Nzambe
na bango, elobi Nkolo Yawe. › »
Nzambe asambisi Yelusalemi
13 « Mwana na moto, soki bato ya ekolo moko basali masumu liboso na Ngai mpe
batamboli na boyengebene te, bongo Ngai nasemboli loboko na Ngai mpo na kopimela
bango bilei mpe kotindela bango nzala makasi mpo ete ezala bato to banyama bakufa,
14 ata soki bato misato oyo, ‹ Noa, Daniele mpe Yobo, › bazalaki kati na bavandi ya
ekolo yango, bango misato kaka nde balingaki kobika mpo na bosembo na bango,
elobi Nkolo Yawe. 15 To soki natindi banyama mabe kati na ekolo yango mpo ete
eboma bavandi na yango, mpe mpo ete ekolo yango etikala lisusu na bato te mpe
bato balekela lisusu wana te mpo na banyama mabe yango ; 16 na Kombo na Ngai,
elobi Nkolo Yawe, ata soki bato oyo misato bazalaki kuna, balingaki kokoka te kobikisa
bana na bango ya mibali mpe ya basi ; bango misato kaka nde balingaki kobika, kasi
ekolo elingaki kotikala lisusu na bato te. 17 To soki natindi mopanga ete eboma bato
ya ekolo wana mpe nalobi : ‹ Tika ete mopanga eleka na mokili mobimba ! › Soki
nabomi bato mpe bibwele na yango ; 18 na Kombo na Ngai, elobi Nkolo Yawe, ata
soki bato oyo misato bazalaki kuna, balingaki kokoka te kobikisa bana na bango ya
mibali mpe ya basi ; bango misato kaka nde balingaki kobika. 19 To soki natindi kati
na mokili yango bokono oyo ebomaka mpe nasopeli yango kanda na Ngai mpo na
kosopa makila, koboma bato mpe bibwele ya mokili yango ; 20 na Kombo na Ngai,
elobi Nkolo Yawe, ata soki Noa, Daniele mpe Yobo bazalaki kati na bavandi na yango,
balingaki kokoka te kobikisa ata mwana moko ya mobali to ya mwasi ; bango misato
kaka nde balingaki kobika mpo na bosembo na bango.
21 Kasi tala liloba oyo Nkolo Yawe alobi : Atako natindeli Yelusalemi bitumbu na
Ngai oyo minei ya somo : mopanga, nzala makasi, banyama mabe mpe bokono oyo
ebomaka, mpo na kosilisa koboma bato mpe bibwele na yango, 22 ekozala na ndambo
ya bato oyo bakobika : bana mibali mpe ya basi. Bakoya epai na bino ; mpe tango
bokomona bizaleli mpe misala na bango, bokobondisama mpo na pasi oyo natindelaki
Yelusalemi, mpo na bitumbu nyonso oyo natindelaki yango. 23 Solo, bokobondisama
tango bokomona bizaleli mpe misala na bango ; pamba te bokososola ete ezali na
pamba te nde nasalaki makambo oyo nyonso kati na Yelusalemi, elobi Nkolo Yawe. »
15
Lisese ya nzete ya vino
2 « Mwana na moto, nzete ya vino eleki banzete mosusu na nini ? Bitape na yango
eleki bitape ya banzete mosusu ya zamba na nini ? 3 Bakoki solo kobimisa libaya
na nzete ya vino mpe kosalela yango eloko ya tina penza ? Bakoki solo kosalela
yango bisimbelo ya kotiela biloko likolo ? 4 Sima na kobwaka yango na moto, moto
ezikisaka basonge mpe kati na yango ; boye ndenge nini bakoki kosalela yango penza
eloko ya malonga ? 5 Soki kutu bakoki kosalela yango eloko ya malonga te tango ezali
nanu mobimba, bongo ndenge nini bakoki kosalela yango eloko ya malonga tango
moto esili kozikisa mpe kotumba yango ? 6 Yango wana, tala liloba oyo Nkolo Yawe
alobi : Ndenge nabwakaka na moto nzete ya vino kati na banzete mosusu ya zamba,
ndenge wana mpe nakosala bavandi ya Yelusalemi. 7 Nakotelemela bango penza ;
ezala babimi na moto, moto mosusu ekotumba bango. Na bongo, bokoyeba solo ete
Ngai, nazali Yawe tango nakopesa bango etumbu : 8 Nakosala ete mokili na bango
etikala lisusu na bato te mpo ete batambolaki na boyengebene te, basalaki makambo
ya nkele elobi Nkolo Yawe. »
16
Lisolo ya masumu ya Yelusalemi
2 « Mwana na moto, lakisa Yelusalemi misala na ye ya mbindo ! 3 Yebisa ye boye :
‹ Tala liloba oyo Nkolo Yawe alobi epai ya Yelusalemi : Bokoko mpe mbotama na yo
etalisaka ete ozali moto ya Kanana ; tata na yo azalaki moto ya Amori, mpe mama
na yo azalaki moto ya Iti. 4 Na mokolo ya mbotama na yo, bakataki yo motolu te,
basukolaki yo na mayi te mpo ete okoma peto, batikalaki kopakola yo mungwa te
mpe bazipaki yo bilamba te. 5 Moto moko te ayokelaki yo mawa mpo na kosalela yo
ata moko kati na makambo wana. Nzokande, na mokolo ya mbotama na yo, bayinaki
yo mpe babwakaki yo na zamba mpo ete bazalaki na somo makasi ya komona yo.
6 Boye, Ngai nalekelaki wana mpe namonaki ndenge nini ozalaki kobunda-bunda na
kufa kati na makila. Bongo nalobaki na yo : ‘ Okozala na bomoi atako ozali kobaluka
na makila ! ’ 7 Nakolisaki yo lokola nzete ya elanga. Bongo tango okolaki penza mpe
oyaki monene, okomaki kitoko makasi koleka ; tolo na yo ebimisaki mabele, mpe
bapwale na yo ekolaki. Kasi ozalaki na yo kaka bolumbu tango nyonso, ozalaki na
bilamba te.
8 Sima na mikolo, tango nalekelaki lisusu wana mpe namonaki yo, nasosolaki ete
okokisi mibu ya libala. Nakamataki elamba na Ngai mpe nazipaki bolumbu na yo ;
nalapaki ndayi ete nakosala boyokani ya libela elongo na yo, elobi Nkolo Yawe. Mpe
na bongo, okomaki ya Ngai.
9 Nasukolaki yo na mayi mpo na kolongola makila oyo ekangamaki yo na nzoto, mpe

napakolaki yo mafuta ya solo kitoko. 10 Nalatisaki yo elamba ya talo batonga bililingi
na basinga mpe basapato ya kitoko oyo basala na baposo ya banyama ; nalatisaki yo
bilamba ya lino ya kitoko mpe nazipaki yo bilamba ya talo. 11 Nalatisaki yo babiju,
mayaka na maboko mpe na kingo. 12 Nalatisaki yo lopete na zolo, biloko ya matoyi
mpe motole ya kitoko na moto. 13 Boye, olataki biloko ya wolo mpe ya palata ; bilamba
na yo ezalaki ya lino ya kitoko, bilamba ya talo batonga bililingi na basinga. Bilei na
yo ezalaki : farine ya ble basangisa na eloko mosusu te, mafuta ya nzoyi mpe mafuta
ya olive. Okomaki lisusu kitoko koleka, ozwaki lokumu makasi mpe okomaki lokola
mwasi mokonzi.
14 Mpo ete kitoko na yo ekomaki ya kokoka, sango na yo epanzanaki kati na bikolo,
likolo ya lokumu oyo napesaki yo, elobi Nkolo Yawe.
15Kasi okomaki kotia motema na kitoko na yo mpe kosalela lokumu na yo mpo na
kosala kindumba. Olakisaki bolumbu na yo na moleki nzela nyonso mpe omipesaki
na ye. 16 Okamataki bilamba na yo mosusu, otongaki yango mpo na kobongisa
bisambelo na yo ya likolo ya bangomba, epai wapi osalaki kindumba na yo. Likambo
ya bongo etikala nanu kosalema te mpe ekotikala kosalema lisusu te ! 17 Okamataki
lisusu babiju ya kitoko oyo basala na wolo mpe na palata oyo napesaki yo, osalelaki
yango bikeko ya mibali ; mpe elongo na yango, omipesaki na kindumba. 18 Okamataki
bilamba na yo ya talo batonga bililingi na basinga, olatisaki yango bikeko wana
mpe obonzelaki yango mafuta mpe ansa na Ngai. 19 Bilei oyo Ngai nabongiselaki
yo : farine ya ble, mafuta ya nzoyi mpe mafuta ya olive, oyo napesaki yo mpo ete
oliaka, obonzaki yango epai ya bikeko wana lokola mbeka ya solo kitoko. Yango nde
makambo oyo osalaki, elobi Nkolo Yawe. 20 Okamataki lisusu bana basi mpe bana
mibali oyo obotelaki Ngai, obonzaki bango lisusu lokola bilei epai ya banzambe wana
ya bikeko mpo ete elia bango. Boni, kindumba na yo ekokaki kaka te ? 21 Esengelaki
solo ete oboma bana na Ngai mpo na kobonza bango lokola makabo epai ya banzambe
wana ya bikeko, na kolekisa bango na moto ! 22 Mpe wana ozalaki kosala makambo
na yo nyonso ya nkele mpe kindumba na yo, okanisaki ata moke te bolenge na yo :
tango oyo ozalaki bolumbu mpe ozalaki kobunda-bunda kati na makila na yo.
23 Mawa ! Mawa penza mpo na yo, elobi Nkolo Yawe ; sima na yo kosala mabe
wana nyonso, 24 omitongelaki mwa ndako mpo na kosala kindumba mpe obongisaki
mpo na yo moko, bisika ya bule na bisika nyonso oyo bato bakutanaka ; 25 otongaki
yango na bisika nyonso oyo babalabala ekutana, okomisaki kitoko na yo likambo ya
nkele mpe omipesaki epai ya moleki nzela nyonso : osalaki penza kindumba makasi.
26 Osalaki kindumba na bato ya Ejipito, baninga na yo, oyo bazali na banzoto ya
bingambe ; mpe osalaki kindumba makasi mpo na kopesa Ngai kanda.
27 Natombokelaki yo, nabotolaki yo bilei oyo napesaki yo mpe nakabaki yo na
maboko ya banguna na yo, bingumba ya bato ya Filisitia, oyo bazalaki mpe kosepela
ata moke te na bizaleli na yo ya soni mpe ya mabe.
28 Lokola otondaka te, osalaki lisusu kindumba na bato ya Asiri ; mpe, ata sima
na yango, otondaki mpe kaka te. 29 Ezala kati na Kanana*, pembeni ya Babiloni,
okobaki kaka kosala kindumba ; kasi atako bongo, otondaki kaka te. 30 Yango motema
ya pete ya ndenge nini penza yo ozali na yango, elobi Nkolo Yawe, mpo ete osala
makambo oyo nyonso, lokola mwasi ya ndumba oyo akenda sango na mosala na ye
ya kindumba !
31 Tango ozalaki kotonga mwa bandako ya kindumba na bisika nyonso oyo
babalabala ekutana mpe kobongisa bisika ya bule na bisika nyonso oyo bato
* 16:29 Kanana elingi koloba : mombongo
bakutanaka, ozalaki kosala lokola mwasi ya ndumba nyonso te, pamba te ozalaki
kosenga lifuti te. 32 Yo ozali penza mwasi ya ekobo ; osepelaka kosangisa nzoto na
bapaya, kasi na mobali na yo te. 33 Basi nyonso oyo basalaka kindumba basengaka
lifuti ; kasi epai na yo, ezali yo nde opesaka bakado epai ya bamakangu na yo nyonso :
na bongo, osombaka mitema na bango mpo ete bawuta bipai na bipai mpe baya
kosala ekobo na yo. 34 Yo, okeseni penza na basi mosusu na kindumba na yo, pamba
te mibali balukaka yo te ! Yo penza, okeseni na basi mosusu ya ndumba, pamba te
ofutaka mibali na esika ete bango bafuta yo.
35 Yangowana, yo mwasi ya ndumba, yoka Liloba na Yawe ! 36 Tala liloba oyo Nkolo
Yawe alobi : Lokola osakanelaki bomengo na yo mpe otandaki bolumbu na yo kati na
kindumba na bamakangu na yo mpe na banzambe na yo nyonso ya bikeko, makambo
na yo nyonso ya mbindo ; mpe lokola obonzelaki banzambe wana ya bikeko makila
ya bana na yo ya mibali, 37 nazali kosangisa bamakangu na yo nyonso oyo ozalaki
kosepela elongo na bango, ba-oyo nyonso ozalaki kolinga mpe ba-oyo nyonso ozalaki
koyina ; nakosangisa bango wuta na bangambo nyonso mpo ete batombokela yo, mpe
nakotanda yo liboso na bango mpo ete bamona bolumbu na yo nyonso. 38 Nakopesa
yo etumbu oyo ebongi na basi ya ndumba mpe na ba-oyo basopaka makila. Okofuta
yango na motuya ya makila na yo, mpo na kanda mpe zuwa ya bolingo na Ngai oyo
osambwisi. 39 Nakokaba yo na maboko ya bamakangu na yo, bakobuka mwa bandako
na yo ya kindumba mpe bisika na yo ya bule ; bakolongola yo na makasi bilamba
mpe babiju ya kitoko mpe bakotika yo bolumbu. 40 Nakotindela yo bato ebele mpo ete
babamba yo mabanga mpe batobola yo na mipanga na bango. 41 Bakotumba bandako
na yo mpe bakopesa yo etumbu na miso ya basi ebele. Nakosukisa kindumba na yo,
mpe okofuta lisusu bamakangu na yo te. 42 Na bongo nde kanda na Ngai epai na
yo mpe zuwa ya bolingo na Ngai oyo osambwisaki ekosila ; nakovanda kimia mpe
nakosilika lisusu te. 43 Lokola obosanaki mikolo ya bolenge na yo mpe opelisaki kanda
na Ngai na nzela ya makambo nyonso ya boye, Ngai mpe nakofuta yo kolanda ndenge
etamboli na yo ezali, elobi Nkolo Yawe ; boye, okobakisa lisusu makambo mabe te na
likolo ya makambo na yo ya mbindo.
Moto nyonso oyo alobaka na masese akoloba lisese oyo na tina na yo : ‘ Mwana
44
mwasi azalaka kaka ndenge mama na ye azali. ’ 45 Ozali solo mwana mwasi ya mama
na yo, oyo asambwisaki mobali na ye mpe bana na ye ya mibali ; ozali solo ndeko
mwasi ya bandeko na yo ya basi oyo batiolaki mibali mpe bana na bango. Mama na
bino azalaki moto ya mokili ya Iti, mpe tata na yo azalaki moto ya Amori. 46 Kulutu
na yo ya mwasi, ezali Samari oyo avandi na ngambo ya nor ya mokili na yo elongo
na bana na ye ya basi ; leki na yo ya mwasi ezali Sodome oyo avandi na ngambo ya
sude ya mokili na yo elongo na bana na ye ya basi.
47 Otambolaki kaka te na banzela na bango mpe olandaki kaka te bizaleli na bango
ya mbindo, kasi okomaki mabe koleka bango, na etamboli na yo nyonso. 48 Na
Kombo na Ngai, elobi Nkolo Yawe, Sodome, ndeko na yo ya mwasi, elongo na bana
na ye ya basi batikala nanu kosala te makambo oyo yo elongo na bana na yo ya
basi bosali. 49 Tala sik’oyo masumu ya Sodome, ndeko na yo ya mwasi : ye elongo
na bana na ye ya basi bazalaki bato ya lolendo, mpo ete batondaki na bomengo
mpe eloko moko te ezalaki kotungisa bango ; basungaki ata moke te babola mpe
bato bakelela. 50 Bakomaki bato ya lofundu makasi mpe bakomaki kosala makambo
ya mbindo na miso na Ngai. Yango wana, nalimwisi bango ndenge ozali komona.
51 Samari asalaki te ata kati-kati ya masumu oyo yo osalaki. Osalaki makambo ya
mbindo koleka bango ; mpe na nzela ya makambo na yo nyonso ya mbindo, osalaki
ete bandeko na yo ya basi bamonana lokola bato ya sembo koleka.
52Sik’oyo, yo oyo ozalaki kosambisa bandeko na yo ya basi, lata soni na yo !

Lokola masumu na yo ezalaki kutu mabe koleka oyo ya bango, yango wana bazalaki
komonana lokola bato ya sembo koleka. Yoka sik’oyo soni mpo ete osili kosambwa,
omonisi bandeko na yo ya basi lokola bato ya sembo koleka ! 53 Yango wana,
nakozongisa lisusu bolamu ya Sodome mpe ya Samari, elongo na bingumba na
yango ; mpe yo, nakozongisa bolamu na yo kati na yango 54 mpo ete oyoka lisusu
soni te mpe osambwa lisusu te likolo ya misala na yo mpe likolo ya makambo oyo
ezalaki kobondisa bango. 55 Sodome mpe Samari elongo na bingumba na yango
ekozonga ndenge ezalaki liboso ; mpe yo elongo na bingumba na yo, nakozongisa
bino ndenge bozalaki liboso. 56 Na mokolo ya lolendo na yo, ozalaki kutu kolobela
mabe ya Sodome, ndeko na yo, 57 liboso ete mabe na yo eyebana. Kasi sik’oyo,
bingumba ya Siri elongo na bingumba nyonso oyo ezali zingazinga na yango mpe
bingumba ya bato ya Filisitia ekomi koseka yo. 58 Okomi sik’oyo komema mikumba
ya makambo na yo ya mbindo mpe ya misala na yo ya mabe, elobi Yawe.
59 Talaliloba oyo Nkolo Yawe alobi : Nakosalela yo kolanda misala na yo, pamba te
otiolaki ndayi na Ngai na nzela ya kobuka boyokani na Ngai elongo na yo. 60 Kasi Ngai,
nakokanisa lisusu boyokani na Ngai, oyo nasalaki elongo na yo tango ozalaki nanu
elenge, mpe nakosala lisusu mpo na yo, boyokani oyo ekozala na suka te. 61 Boye,
okokanisa etamboli na yo mpe okoyoka soni tango okoyamba bandeko na yo ya basi,
ezala ba-oyo bazali mikolo na yo to ba-oyo bazali baleki na yo ; nakopesa yo bango
lokola bana na yo ya basi, kasi ekozala te kolanda boyokani na Ngai elongo na yo.
62 Ngai nakosala boyokani na Ngai elongo na yo ; mpe na bongo, okososola solo ete
Ngai, nazali Yawe, 63 mpo ete okanisa yango lisusu, oyokela yango soni mpe ofungola
lisusu monoko na yo te mpo na soni, tango nakolimbisa masumu na yo mpo na mabe
nyonso oyo osalaki, elobi Nkolo Yawe. › »
17
Lisese ya bampongo mpe nzete ya vino
2 « Mwana na moto, bongisa sambole moko mpe loba yango lokola lisese epai ya
libota ya Isalaele. 3 Loba na bango : ‹ Tala liloba oyo Nkolo Yawe alobi :
Mpongo moko ya monene
oyo ezalaki na mapapu milayi soki efungwami,
na basala ebele ya balangi ya ndenge na ndenge,
ekendeki kotelema na Libani.
Tango etutaki songe ya nzete moko ya sedele,
4 ebukaki etape moko ya moke
oyo ezalaki na songe ya nzete yango
mpe ememaki yango na mokili ya bato ya mombongo,
epai wapi elonaki yango kati na engumba ya bateki.
5 Ekamataki ndambo ya milona ya mokili wana,
ekendeki kolona yango na mabele ya malamu,
lokola nzete oyo elingaka esika ya mayi, pene ya mayi.
6 Nkona yango ekolaki mpe ekomaki nzete ya vino ;
ezalaki penza mokuse,
kasi bitape na yango ezalaki efungwama
mpe etala na ngambo ya mpongo.
Bongo misisa na yango ezalaki kaka
etikala na se na yango.
Ekomaki nzete ya vino,

ebotaki bitape mpe ebimisaki makasa ebele.
7 Kasi ezalaki lisusu na mpongo mosusu ya monene
oyo ezalaki na mapapu ya milayi mpe basala ebele.
Nzokande, nzete ya vino wana ebimisaki
misisa na yango na ngambo ya mpongo wana,
longwa na esika oyo balonelaki yango
mpe epanzaki bitape na yango kino epai na mpongo wana,
mpo na kosopela yango mayi.
8 Balonaki yango na mabele ya malamu,
lokola nzete oyo elingaka esika ya mayi,
pene ya mayi ebele mpo ete ebota bitape mpe bambuma,
mpe ekoma nzete monene ya vino. ›
Ndimbola ya lisese
9 Loba na bango : ‹ Tala liloba oyo Nkolo Yawe alobi :
Boni, ekokoma solo monene ?
Boni, mpongo ya liboso ekopikola yango te
mpo ete ezanga kobota mbuma mpe ekawuka ?
Makasa na yango nyonso ya sika ekokawuka ;
ekoluka na yango makasi mingi te
mpe bato ebele te mpo na kopikola yango.
10 Ata soki bakei kolona yango esika mosusu,
okanisi ete ekokola ?
Ekokawuka nyonso tango mopepe ya este
ekoya kobeta yango ;
solo ekokawuka ata na esika oyo ezalaki kokola malamu. › »
12 « Loba na ndako ya batomboki oyo : ‹ Boni, bozali solo koyeba soki makambo oyo
elakisi nini ? › Loba na bango : ‹ Mokonzi ya Babiloni ayaki na Yelusalemi, akangaki
mokonzi elongo na bakalaka na yango mpe amemaki bango na mokili na ye, elingi
koloba na Babiloni. 13 Akamataki moko kati na libota ya bokonzi, asalaki boyokani
elongo na ye mpe alapisaki ye ndayi ; mpe amemaki lisusu bankumu ya mokili 14 mpo
ete bokonzi ekweya, ekoka lisusu kotelema te mpe ewumela kobika kaka na kobatela
mibeko ya boyokani na ye. 15 Kasi atombokelaki mokonzi ya Babiloni mpe atindaki
bantoma na ye, na Ejipito mpo ete bapesa ye bampunda mpe basoda ebele. Akolonga
solo ? Moto oyo azali kosala makambo ya boye akobika solo ? Boni, abuka solo
boyokani mpe abika ?
16 Na Kombo na Ngai, elobi Nkolo Yawe, akokufa kati na Babiloni, kati mokili ya
mokonzi oyo atiaki ye na bokonzi ; pamba te atosaki te ndayi oyo alapaki liboso na ye
mpe abukaki boyokani oyo asalaki elongo na ye. 17 Faraon elongo na ebele ya basoda
na ye ya mpiko mpe basoda na ye mosusu ebele bakokoka kosunga ye te na tango ya
bitumba ; tango bato ya Babiloni bakotonga bamir ya zelo mpo na kobatamela mpe
bakotimola mabulu mpo na koboma bato ebele. 18 Atosaki te ndayi oyo alapaki mpe
abukaki boyokani. Lokola atombolaki loboko na ye na ndayi mpe asali makambo ya
boye, akobika te !
19 Mpo na yango, tala liloba oyo Nkolo Yawe alobi : Na Kombo na Ngai, nakomemisa
ye ngambo ya ndayi na Ngai, oyo atioli mpe ya boyokani na Ngai, oyo abuki.
20 Nakotiela ye motambo na Ngai, mpe akokangama na motambo na Ngai ; nakomema
ye na Babiloni mpe nakosambisa ye kuna, pamba te atambolaki na boyengebene te
liboso na Ngai. 21 Basoda na ye nyonso ya mpiko bakokufa na mopanga mpe bato
oyo bakotikala na bomoi bakopanzana bisika nyonso. Na bongo, bokoyeba solo ete
ezali Ngai Yawe nde nalobaki.
22 Tala liloba oyo Nkolo Yawe alobi : Ngai moko nakokamata etape ya songe ya
nzete ya sedele mpe nakolona yango ; nakobuka na songe ya etape yango moto ya
nzete moko, oyo nakolona na likolo ya ngomba oyo eleki molayi. 23 Nakolona yango
na likolo ya ngomba ya Isalaele oyo eleki molayi ; ekopanza bitape na yango mpe
ekobota bambuma, ekokoma nzete ya sedele moko ya kitoko ; bandeke ya ndenge
na ndenge ekotonga bazala na yango kuna mpe ekopema na se ya pio ya bitape na
yango.
24 Banzete nyonso ya zamba ekoyeba solo ete Ngai Yawe nde nakweyisaka nzete
ya molayi mpe nakomisaka nzete ya mokuse molayi, nakawusaka nzete ya mobesu
mpe nakomisaka nzete ya kokawuka nzete ya mobesu. Ngai Yawe nde nalobi mpe
nakosala oyo nalobi. › »
18
Moto oyo asalaka masumu akokufa
2 « Bino bato, mpo na nini kati na mokili ya Isalaele bolobaka lisese oyo : ‹ Batata
basili kolia bambuma ya vino ya mibesu, kasi minu ya bana nde ekomi ngayi ; elakisi
nini ? › 3 Na Kombo na Ngai, elobi Nkolo Yawe, bokotikala lisusu koloba lisese oyo kati
na Isalaele te. 4 Pamba te bato nyonso ya bomoi bazali ya Ngai, ezala tata to mwana,
bango mibale bazali ya Ngai ; moto oyo akosala masumu, ye moko nde akokufa.
5 Tozwa ndakisa ya moto moko oyo asalaka makambo ya sembo mpe ya alima,
6 aliaka te bilei na bisika ya bule ya likolo ya bangomba, atalelaka banzambe ya bikeko
ya libota ya Isalaele te, akomisaka mbindo te mwasi ya moninga na ye, asangisaka
nzoto te na mwasi oyo azali komona sanza na ye, 7 anyokolaka moto te, azongisaka
eloko oyo akangaki na niongo epai ya mokolo na yango, ayibaka te kasi apesaka
bilei na ye epai ya moto oyo azali na nzala mpe alatisaka moto oyo azali bolumbu ;
8 adefisaka te mpo na kozwa mileki mpe litomba oyo eleka ndelo, abatelaka loboko na
ye mpo ete esala mabe te, akataka makambo ya bato mibale na bosembo ; 9 atosaka
bikateli na Ngai mpe abatelaka mibeko na Ngai na bosembo : moto ya lolenge wana
nde azali sembo ; akozala solo na bomoi, elobi Nkolo Yawe.
10 Kasi soki, ndakisa, moto yango azali na mwana moko ya mobulu, oyo asopaka
makila ya bato to asalaka makambo ya ndenge wana, 11 atako tata na ye asalaki
yango te, mwana oyo aliaka na bisika ya bule na likolo ya bangomba, akomisaka
mbindo te mwasi ya moninga na ye, 12 anyokolaka mobola mpe moto oyo akelela,
ayibaka, azongisaka te eloko oyo akangi na niongo epai ya mokolo na yango, atalelaka
banzambe ya bikeko, asalaka makambo ya mbindo, 13 adefisaka mpo na kozwa mileki
mpe litomba oyo eleka ndelo ; boni, mwana ya lolenge oyo akoki solo kozala na
bomoi ? Te, akozala na bomoi te ! Mpo ete asalaki makambo wana nyonso ya mbindo,
basengeli koboma ye, mpe makila na ye ekotangama na moto na ye moko !
14 Kasi soki, ndakisa, mwana yango azali na mwana oyo, atako amonaka masumu
nyonso oyo tata na ye asalaka, kasi asalaka ndenge moko te na tata na ye : 15 aliaka te
bilei na bisika ya bule na likolo ya bangomba mpe atalelaka te banzambe ya bikeko
ya libota ya Isalaele, akomisaka mbindo te mwasi ya moninga na ye, 16 anyokolaka
moto te, akangaka eloko ya moto te soki adefisi ye niongo, ayibaka te kasi apesaka
bilei na ye epai ya moto oyo azali na nzala, alatisaka moto oyo azali bolumbu,
17 abatelaka loboko na ye mpo ete esala masumu te, adefisaka te mpo na kozwa mileki
mpe litomba oyo eleka ndelo, abatelaka mibeko mpe atosaka bikateli na Ngai ; solo,
mwana wana akokufa te mpo na masumu ya tata na ye : akozala solo na bomoi.
18 Ezali tata na ye nde akokufa mpo na masumu na ye moko, pamba te abotolaki bato
biloko na makasi, ayibaki ndeko na ye mpe asalaki mabe kati na bato na ye.
19 Bozali koloba : ‹ Mpo na nini mwana amema te ngambo ya bambeba ya tata na
ye ? › Ezali mpo ete mwana asalaki makambo ya sembo mpe ya alima, abatelaki mpe
asalelaki na bokebi bikateli na Ngai nyonso, akozala solo na bomoi. 20 Moto oyo asali
masumu, ye moko nde akokufa. Mwana akomema ngambo ya tata na ye te, mpe
tata akomema ngambo ya mwana na ye te. Moto ya sembo akozwa litomba mpo na
bosembo na ye, mpe moto mabe akozwa etumbu mpo na mabe na ye.
21 Kasi soki moto mabe atiki masumu na ye nyonso, soki akomi kotosa bikateli na
Ngai nyonso mpe kotambola kolanda bosembo mpe makambo ya alima, akozala solo
na bomoi, akokufa te. 22 Mabe moko te oyo asalaki ekotangama lisusu na moto na
ye ; akozala solo na bomoi mpo na makambo ya sembo oyo azali kosala. 23 Boni,
bokanisi penza ete Ngai nasepelaka solo na kufa ya bato mabe, elobi Nkolo Yawe, to
nasepelaka te tango batikaka banzela na bango ya mabe mpo ete bazala na bomoi ?
24 Kasi soki moto ya sembo atiki bosembo na ye mpe akomi kosala masumu, soki
amipesi na makambo nyonso ya mbindo oyo moto mabe asalaka, bokanisi ete akozala
solo na bomoi ? Bakokanisa lisusu ata te makambo nyonso ya bosembo oyo asalaki.
Akokufa solo mpo na bozangi boyengebene na ye mpe mpo na mabe na ye oyo asalaki.
25 Bozali koloba : ‹ Nzela ya Nkolo ezali sembo te. › Oh libota ya Isalaele, boyoka !
Boni, nzela na Ngai ezali sembo te ? Ezali banzela na bino te nde ezangi bosembo !
26 Soki moto ya sembo atiki bosembo na ye, asali masumu mpe akufi mpo na yango,
akufi nde mpo na masumu oyo asali. 27 Kasi soki moto mabe atiki mabe na ye oyo
azalaki kosala mpe akomi kosala makambo ya sembo mpe ya alima, abikisi solo bomoi
na ye. 28 Lokola asosoli mabe na ye nyonso oyo azalaki kosala mpe atiki yango,
akozala solo na bomoi, akokufa te.
29 Libota ya Isalaele ezali koloba : ‹ Nzela ya Nkolo ezali sembo te. › Oh libota ya
Isalaele, nzela na Ngai ezali sembo te ? Boni, ezali te penza banzela na bino nde
ezangi bosembo ?
30 Mpo na yango, oh libota ya Isalaele, nakosambisa bino, moto na moto kolanda
misala na ye, elobi Nkolo Yawe. Bobongwana, botika mabe na bino nyonso mpo ete
masumu na bino emema bino na kobebisama te ! 31 Botika mabe na bino nyonso oyo
bozalaki kosala ; bozwa mitema ya sika mpe molimo ya sika. Mpo na nini bokolinga
kokufa, oh libota ya Isalaele ? 32 Solo, Ngai nasepelaka na kufa ya moto moko te, elobi
Nkolo Yawe. Bobongwana mpe bozala na bomoi ! »
19
Loyembo ya mawa mpo na bakonzi ya Isalaele
1« Bongo yo, tinda nzembo ya mawa mpo na bakambi ya Isalaele mpe loba :
2 ‹ Mama na yo azalaki nani ?
Nkosi ya mwasi kati na bankosi !
Ezalaki kovanda kati na bana na yango
mpe kobokola bana yango.
3 Ekolisaki moko kati na bana na yango,
mpe mwana yango ekomaki nkosi moko ya makasi.
Bongo, eyekolaki kopasola banyama mpe kolia bato.
4 Bato ya bikolo ya bapaya bayokaki sango na yango
mpe bakangaki yango na mitambo ya mabulu ;
bakangaki yango bibende na zolo
mpe bamemaki yango na mokili ya Ejipito.
5 Tango mama ya nkosi yango emonaki

ete elekisi tango ya pamba mpo na kozela
mpe elikya na yango esili,
ekamataki mwana mosusu kati na bana na yango,
ekomisaki yango mpe nkosi ya makasi.
6 Ekomaki konguluma kati na bankosi,
pamba te yango mpe ekomaki nkosi ya makasi.
Eyekolaki kopasola banyama mpe kolia bato.
7 Ekweyisaki bandako na bango ya makasi
mpe ebebisaki bingumba na bango.
Soki egangi, mokili mpe bato nyonso oyo bazalaki kuna
bazalaki kotondisama na somo.
8 Bongo bato ya bituka ya zingazinga,
longwa na bikolo na bango,
bayaki kotelemela yango,
batielaki yango mitambo na bango
mpe bakangaki yango kati na mabulu na bango.
9 Bakangaki yango minyololo,
bakotisaki yango kati na ndako ya banyama,
bamemaki yango epai ya mokonzi ya Babiloni.
Babwakaki yango na boloko
mpo ete mongongo ya koganga na yango
eyokana lisusu na bangomba ya Isalaele te.
Loyembo ya mawa mpo na nzete ya vino
10 Mama na yo azalaki lokola nzete ya vino
kati na elanga na yo ya vino,
oyo elonama pembeni ya mayi,
ezalaki kobota bambuma ebele,
ezalaki na bitape ebele
mpo ete mayi mpe ezalaki ebele.
11 Bitape na yango ezalaki makasi,
ezalaki malamu mpo na kosala mangenda ya bokonzi,
ezalaki molayi makasi koleka banzete mosusu ;
eyebanaki makasi mpo na molayi na yango
mpe mpo na ebele ya makasa na yango.
12 Kasi bapikolaki yango na kanda
mpe babwakaki yango na mabele.
Mopepe ya este ekawusaki yango,
ekweyisaki mbuma na yango,
ekawusaki mpe bitape na yango ya makasi
mpe moto etumbaki yango.
13 Mpe sik’oyo baloni yango kati na esobe,
mokili oyo ekawuka mpe ezanga mayi.
14 Moto ebimi longwa na moko ya bitape na yango
mpe etumbi mbuma na yango ;
ata etape moko te ya makasi etikalaki
mpo na kosala lingenda ya bokonzi. ›
Yango nde ezali nzembo ya mawa mpe esengeli koyemba yango lokola nzembo ya
mawa. »
20
Kotomboka ya Isalaele
1 Na mokolo ya zomi, na sanza ya mitano ya mobu oyo ya sambo, ndambo ya
bakambi ya Isalaele bayaki kotuna toli ya Yawe mpe bavandaki liboso na ngai.
2 Bongo, Yawe alobaki na ngai :
3 « Mwana na moto, loba na bakambi ya Isalaele mpe yebisa bango : ‹ Tala liloba
oyo Nkolo Yawe alobi : Boni, boyei solo kotuna toli epai na Ngai ? Na Kombo na Ngai,
nakomitika te ete botuna toli epai na Ngai, elobi Nkolo Yawe. ›
4 Boni, mwana na moto, okosambisa bango ? Okosambisa bango solo ? Tutanisa
bango na misala ya mbindo ya batata na bango 5 mpe yebisa bango : ‹ Tala liloba oyo
Nkolo Yawe alobi : Na mokolo oyo naponaki Isalaele, nalapaki ndayi, na kotombola
loboko, epai ya bakitani ya libota ya Jakobi ete nakomimonisa Ngai moko epai na
bango kati na Ejipito, nalapaki ndayi mpe nayebisaki bango : ‘ Nazali Yawe, Nzambe
na bino. ’ 6 Na mokolo wana, nalapaki ndayi, na kotombola loboko, ete nakobimisa
bango na Ejipito mpe nakomema bango na mokili oyo nalukelaki bango, mokili oyo
ebimisaka miliki mpe mafuta ya nzoyi, mokili oyo eleki mikili nyonso na kitoko.
7 Nalobaki na bango : ‘ Tika ete moto na moto alongola bililingi ya mbindo oyo ezali
liboso ya miso na ye ! Bomikomisa mbindo te, na nzela ya banzambe ya bikeko ya
Ejipito ! Nazali Yawe, Nzambe na bino. ’
8 Kasi batombokelaki Ngai mpe baboyaki koyokela Ngai, balongolaki te bililingi ya
mbindo oyo ezalaki liboso na bango, babwakaki te banzambe ya bikeko ya Ejipito.
Boye, namilobelaki ete nakotombokela bango makasi mpe nakopelisela bango kanda
na Ngai, kati na Ejipito. 9 Kasi mpo na lokumu ya Kombo na Ngai, nasalaki bongo
mpo ete Kombo na Ngai etiolama te na miso ya bikolo epai wapi bazalaki kovanda.
Ngai moko namimonisaki epai ya bana ya Isalaele na miso ya bikolo wana, mpo
na kobimisa bango na Ejipito. 10 Yango wana nabimisaki bango na Ejipito mpe
namemaki bango na esobe. 11 Napesaki bango bikateli na Ngai mpe nalakisaki bango
mibeko na Ngai mpo ete moto oyo akotosa yango abika na nzela na yango. 12 Napesaki
bango mpe mikolo na Ngai ya Saba lokola elembo ya boyokani kati na Ngai mpe
bango, mpo bayeba ete Ngai Yawe nde nabulisaki bango.
13 Kasi bana ya Isalaele batombokelaki Ngai kati na esobe ; batosaki bikateli na
Ngai te, kasi babwakaki mibeko na Ngai, oyo moto oyo asengeli kotosa mpo ete
abika na nzela na yango. Mpe babebisaki bosantu ya mikolo na Ngai ya Saba. Boye,
namilobelaki ete nakotombokela bango makasi mpe nakobebisa bango kati na esobe.
14 Kasi mpo na lokumu ya Kombo na Ngai, nasalaki bongo mpo ete Kombo na Ngai
etiolama te na miso ya bikolo oyo liboso na bango, nabimisaki bango na Ejipito.
15 Kati na esobe, nalapaki lisusu ndayi, na kotombola loboko, ete nakokotisa bango
lisusu te na mokili oyo nabongiselaki bango, mokili oyo ebimisaka miliki mpe mafuta
ya nzoyi, mokili oyo eleki mikili nyonso na kitoko ; 16 pamba te babwakaki mibeko
na Ngai, batosaki bikateli na Ngai te mpe babebisaki bosantu ya mikolo na Ngai ya
Saba : mitema na bango ekangamaki na banzambe na bango ya bikeko. 17 Kasi lokola
natalaki bango na liso ya mawa, yango wana nabebisaki bango te mpe nasilisaki
koboma bango te kati na esobe.
18 Nalobaki na bana na bango kati na esobe : ‘ Bolanda bikeko ya batata na bino
te, botosa mibeko na bango te to bomikomisa mbindo te na banzambe na bango ya
bikeko ! 19 Nazali Yawe, Nzambe na bino. Bolanda bikateli na Ngai mpe bobatela
na bokebi mibeko na Ngai. 20 Bobulisa mikolo na Ngai ya Saba mpo ete ezala
elembo ya boyokani kati na Ngai mpe bino. Boye, bokoyeba solo ete Ngai, nazali
Yawe, Nzambe na bino. ’ 21 Kasi bana mpe batombokelaki Ngai, balandaki bikateli
na Ngai te, babatelaki te na bokebi mibeko na Ngai, oyo moto asengeli kotosa mpo
ete abika na nzela na yango, mpe babebisaki bosantu ya mikolo na Ngai ya Saba.
Boye, namilobelaki ete nakotombokela bango makasi mpe nakopelisela bango kanda
na Ngai kati na esobe. 22 Kasi nazongisaki loboko na Ngai sima, mpe mpo na lokumu
ya Kombo na Ngai, nasalaki bongo mpo ete Kombo na Ngai etiolama te na miso ya
bikolo oyo liboso na bango, nabimisaki bango na Ejipito.
23 Nzokande, kati na esobe, nalapaki ndayi, na kotombola loboko, ete nakopanza
bango kati na bikolo mpe kati na mikili ya bapaya ; 24 pamba te batosaki mibeko na
Ngai te, kasi babwakaki bikateli na Ngai mpe babebisaki bosantu ya mikolo na Ngai
ya Saba, mpe miso na bango ekobaki kotala kaka banzambe ya bikeko ya batata na
bango. 25 Mpe lisusu, Ngai moko napesaki bango bikateli ya malamu te mpe mibeko
oyo epesaka bomoi te, 26 natikaki ete bamikomisa mbindo na nzela ya makabo na
bango, mbeka ya mwana ya liboso nyonso, mpo ete natondisa bango na somo mpe
bayeba solo ete Ngai, nazali Yawe. ›
27 Yango wana, mwana na moto, loba na bana ya Isalaele mpe yebisa bango :
‹ Tala liloba oyo Nkolo Yawe alobi : Ezalaki mpe kaka boye nde batata na bino
bafingaki Ngai, wana batambolaki na boyengebene te na miso na Ngai. 28 Tango
nakotisaki bango na mokili oyo nalapaki ndayi, na kotombola loboko, ete nakopesa
bango, mpe tango bamonaki bangomba milayi mpe banzete ya mibesu, bakomaki
kobonza kuna bambeka mpe bakado oyo etumbolaki kanda na Ngai, kopesa makabo
na bango ya solo kitoko mpe kosopa makabo na bango ya masanga. 29 Boye, natunaki
bango : Esambelo ya likolo ya ngomba* epai wapi bozali kokende elakisi nini ? › Mpe
babengaki yango, kino na mokolo ya lelo : ‹ Esambelo ya likolo ya ngomba. ›
Kosambisama mpe lobiko
Yango wana, loba na libota ya Isalaele : ‹ Tala liloba oyo Nkolo Yawe alobi :
30
Boni, bomikomisi solo mbindo mpo na kolanda nzela ya batata na bino mpe kosalela
banzambe na bango ya bikeko ? 31 Tango bozali kobonza makabo na bino, mbeka
ya bana na bino ya mibali na moto, bozali kokoba komikomisa mbindo na nzela
ya banzambe na bino ya bikeko kino na mokolo ya lelo. Oh libota ya Isalaele ; boni,
namitika ete botuna toli epai na Ngai ? Na Kombo na Ngai, elobi Nkolo Yawe, nakotika
te ete botuna Ngai.
32 Bozali koloba : ‘ Tolingi kozala lokola bato ya bikolo mosusu, lokola bituka
ya mikili mosusu ; tolingi na biso kosalaka mpo na banzete mpe mabanga. ’ Kasi
eloko oyo bozali kokanisa ekosalema te. 33 Na Kombo na Ngai, elobi Nkolo Yawe,
nakokonza bino, na nguya ya loboko na Ngai, oyo esembolama, mpe na kanda
makasi ; 34 nakozongisa bino wuta na bikolo ya bapaya mpe nakosangisa bino
longwa na mikili epai wapi bozalaki ya kopanzana, na nguya ya loboko na Ngai
oyo esembolama mpe na kanda makasi. 35 Nakomema bino na esobe ya bikolo, mpe
kuna, tokotalana na miso mpe nakopesa bino etumbu. 36 Nakopesa bino etumbu
ndenge napesaki batata na bino etumbu na esobe ya mokili ya Ejipito, elobi Nkolo
Yawe. 37 Nakobatela bino na se ya lingenda na Ngai mpe nakomema bino na mokili
na Ngai ya boyokani. 38 Nakolongola kati na bino bato oyo batombokelaka Ngai mpe
bato oyo batelemelaka Ngai. Bongo nakobimisa bango na mokili oyo bazali kovanda
lokola bapaya ; kasi bakokota na mokili ya Isalaele te. Boye, bokoyeba solo ete Ngai,
nazali Yawe.
39 Kasi mpo na bino, oh libota ya Isalaele, tala liloba oyo Nkolo Yawe alobi : Tika
ete moko na moko kati na bino akende kosalela banzambe na ye ya bikeko ! Kasi
na mikolo ekoya, bokotosa Ngai kaka mpe bokotika kobebisa bosantu ya Kombo
na Ngai na nzela ya makabo mpe ya banzambe na bino ya bikeko. 40 Pamba te
* 20:29 Esambelo ya likolo ya ngomba, babengaka yango Bama kino moyi ya lelo
na ngomba na Ngai ya bule, ngomba oyo eleki molayi kati na Isalaele, elobi Nkolo
Yawe, kuna na mokili wana, bato nyonso ya libota ya Isalaele bakosalela Ngai, mpe
Ngai nakoyamba bango kaka kuna. Kuna, nakosepela koyamba mbeka mpe makabo
na bino oyo eleki kitoko mpe mbeka na bino nyonso ya bule. 41 Nakoyamba bino
malamu, lokola makabo ya solo kitoko, tango nakobimisa bino longwa na bikolo
mpe nakosangisa bino longwa na mikili epai wapi bozalaki ya kopanzana. Mpe Ngai
moko nakomonisa bosantu na Ngai kati na bino na miso ya bikolo. 42 Boye, bokoyeba
solo ete Ngai, nazali Yawe tango nakokotisa bino na mokili ya Isalaele, mokili oyo
nalapaki ndayi, na kotombola loboko, ete nakopesa epai ya batata na bino. 43 Mpe
kuna, bokokanisa lisusu bizaleli na bino mpe misala na bino nyonso oyo na nzela na
yango, bomikosaki mbindo mpe bokokoma komiyokela nkele likolo ya mabe nyonso
oyo bosalaki. 44 Bokoyeba solo ete Ngai, nazali Yawe tango nakosalela bino makambo
mpo na lokumu ya Kombo na Ngai, kasi kolanda te nzela na bino ya mabe mpe misala
na bino ya mbindo, oh libota ya Isalaele, elobi Nkolo Yawe. › »
21
Sango ya pasi mpo na Isalaele
1 Yawe alobaki na ngai : 2 « Mwana na moto, talisa elongi na yo na ngambo ya
sude, loba mpo na kotelemela etuka ya sude mpe sakola mpo na kotelemela zamba
ya mokili ya sude. 3 Loba na zamba ya mokili ya sude : ‹ Yoka Liloba na Yawe. Tala
liloba oyo Nkolo Yawe alobi : Nakopelisa moto kati na yo, mpe ekotumba banzete na
yo nyonso, ezala banzete ya mobesu to ya kokawuka. Moto yango ya makasi ekotikala
kokufa te mpe ekotumba bilongi nyonso, wuta na nor kino na sude. 4 Bato nyonso
bakomona ete ezali Ngai Yawe nde napelisi yango ; mpe ekotikala kokufa te. › »
5 Bongo nalobaki : « Ah ! Nkolo Yawe, bazali kotonga ngai : ‹ Ezali ye te oyo
alobaka na masese ? › »
7 « Mwana na moto, talisa elongi na yo na ngambo ya Yelusalemi, loba mpo na
kotelemela bisika ya bule mpe sakola mpo na kotelemela Isalaele. 8 Loba na mokili
ya Isalaele : ‹ Tala liloba oyo Yawe alobi : Natombokeli yo, nakobimisa mopanga na
Ngai na ebombelo na yango mpe nakoboma bato, kati na mokili na yo, ezala bato ya
sembo to bato mabe. 9 Mpo ete nakoboma bato ya sembo mpe ya mabe, mopanga
na Ngai ekobima na ebombelo na yango mpo na koboma moto nyonso, wuta na sude
kino na nor. 10 Boye, bato nyonso bakososola ete Ngai Yawe nde nabimisi mopanga
na Ngai wuta na ebombelo na yango, mpe ekozonga lisusu te. ›
11 Yango wana, mwana na moto, lela ! Kende kolela liboso na bango, na motema oyo
ebukani mpe ya mawa. 12 Soki batuni yo : ‹ Mpo na nini ozali kolela ? › Okozongisela
bango : ‹ Ezali mpo na sango oyo ezali koya. › Mitema mpe maboko nyonso ekolemba
lokola mayi, bato nyonso bakomitungisa mpe mabolongo nyonso ekolenga. Sango
yango ezali koya ; solo ekosalema, elobi Nkolo Yawe ! »
Mopanga ya Yawe
14 « Mwana na moto, sakola.
Loba : Tala liloba oyo Yawe alobi :
‹ Mopanga, mopanga !
Bangalisi mpe bapelisi yango !
15 Bapelisi yango mpo na koboma,
bangalisi yango mpo na kobimisa mikalikali !
Boni, tosepela kaka na lingenda ya bokonzi
ya mwana na ngai ya mobali ?
Mopanga ya mwana na ngai

esambwisaka banzete nyonso.
16 Mopanga epesami mpo ete bangalisa yango,
mpo ete basimba yango na loboko ;
bangalisi yango mpe bapelisi yango
mpo ete mobomi asalela yango.
17 Mwana na moto, ganga mpe lela makasi !
Pamba te mopanga ebimi mpo na koboma bato na ngai,
mpo na koboma bakambi nyonso ya Isalaele ;
babongisami mpo na kokufa na mopanga
elongo na bato na ngai.
Yango wana, beta tolo na yo !
18 Komekama ekoya penza ;
mpe likambo nini ekosalema
soki lingenda ya bokonzi, oyo mopanga esili kotiola,
etikali lisusu te, elobi Nkolo Yawe ? ›
19 Boye mwana na moto,
sakola mpe beta maboko na yo !
Tika ete mopanga eboma
mbala mibale to mbala misato !
Ezali mopanga oyo ebomaka ;
ezali solo mopanga oyo ebomaka mingi,
mopanga oyo ezingeli bango bisika nyonso.
20 Mpo ete mitema na bango ekoka kolenga
mpe bakufi bazala ebele,
nasili kotia mopanga oyo ebomaka
na bikuke nyonso ya bingumba na bango.
Tala, bangalisi yango mpo ete epela lokola mikalikali ;
basimbi yango mpo na koboma !
21 Oh mopanga, beta na ngambo ya loboko ya mobali
mpe beta na ngambo ya loboko ya mwasi ;
beta na esika nyonso oyo minu na yo etali !
22 Ngai mpe, nakobeta maboko na Ngai ;
mpe kanda na Ngai ya makasi ekokita.
Ngai Yawe nde nalobi. »
Kokweya ya Yelusalemi
23
« Mwana na moto, sala banzela mibale oyo mopanga ya mokonzi ya Babiloni
24
ekoki kolekela ; banzela nyonso mibale ebimela na mokili moko. Na ekotelo ya nzela
moko na moko, tia elembo oyo ekolakisa nzela ya engumba. 25 Sala nzela moko mpo
ete mopanga ekoma kino na Raba, engumba ya bato ya Amoni, mpe nzela mosusu
mpo ete mopanga ekoma kino na Yelusalemi, engumba batonga makasi, kati na Yuda.
26 Pamba te mokonzi ya Babiloni akotelema na esika oyo banzela mibale ekutana mpo
na kosala makambo ya soloka, akobeta zeke na koningisa makonga ya mike, akotuna
banzambe na ye ya bikeko mpe akotala mabale* ya banyama. 27 Zeke oyo ekotalisa
Yelusalemi ezali kati na loboko na ye ya mobali : kuna na Yelusalemi, akopesa mitindo
ya koboma, akobeta mololo ya bitumba, akotia bashar ya bitumba liboso ya bikuke ya
* 21:26 Mabale to libale soki ezali moko : ezali moko ya biloko ya kati ya banyama oyo babengaka, na lifalanse :
foie
engumba, akotonga bamir ya zelo mpe akotimola mabulu ya kobombamela. 28 Kasi

lokola basilaki kolapa ndayi ete bakotosa ye, bavandi ya Yelusalemi bakomona yango
lokola bimoniseli ya pamba mpe ya lokuta. Kasi mokonzi ya Babiloni akosala ete
bakanisa lisusu mabe na bango, mpe akomema bango na bowumbu. 29 Mpo na yango,
tala liloba oyo Nkolo Yawe alobi : ‹ Lokola mabe na bino ezongeli bino na makanisi,
lokola bolakisi Ngai na polele botomboki na bino mpe bomonisi masumu na bino kati
na misala na bino nyonso ; lokola bosali bongo, bokokende na bowumbu.
30 Yo mokambi ya Isalaele, moto ya mbindo mpe moto mabe, mikolo ezali koya,
tango na yo ya etumbu, mpo na kosukisa mabe na yo ! 31 Tala liloba oyo Nkolo
Yawe alobi : Longola ye eteni ya elamba ya moto, longola ye motole ! Makambo
ekobongwana, ekozala lisusu te ndenge ezalaki liboso ! Bato oyo bakitisama
bakotombwama, mpe ba-oyo batombwama bakokitisama. 32 Libebi ! Libebi !
Nakokomisa yango libebi. Ekotikala kobonga lisusu te kino tango moto oyo akopesa
etumbu, oyo nakopesa ye makoki mpo na yango, akoya. ›
Etumbu mpo na mokili ya Amona
Mpe yo, mwana na moto, sakola mpe loba : ‹ Tala liloba oyo Nkolo Yawe alobi
33
na tina na bato ya Amoni mpe mafinga na bango :
Mopanga, babimisi mopanga mpo na koboma,
bapelisi yango mpo na koboma
mpe mpo na kongenga lokola mikalikali !
34 Atako bapesaki yo bimoniseli mpe masakoli ya lokuta,
mopanga ekokata bakingo ya bato ya mbindo
oyo mokolo ya suka mpo na mabe na bango esili kokoka.
35 Zongisa mopanga na ebombelo na yango.
Nakosambisa yo na esika oyo okelamaki,
na mokili ya bakoko na yo.
36 Nakokitisela yo kanda na Ngai ya makasi
mpe nakofula yo moto ya kanda na Ngai ;
bongo nakokaba yo na maboko
ya bato ya mobulu oyo babebisaka.
37 Okozika na moto,
makila na yo ekopanzana kaka na mokili na yo
mpe bakokanisa yo lisusu te ;
pamba te Ngai Yawe nde nalobi. › »
22
Masumu ya Yelusalemi
1
2 « Mwana na moto, okosambisa yango solo ? Okosambisa solo engumba oyo
esopaka makila ? Lakisa yango misala na yango nyonso ya mbindo 3 mpe loba :
‹ Tala liloba oyo Nkolo Yawe alobi : Oh engumba oyo emibendelaka bololo na nzela ya
kosopa makila na kati-kati na yango mpe emikomisaka mbindo na nzela ya komisalela
bikeko, 4 ozali na ngambo mpo na makila oyo osopaki mpe okomi mbindo mpo na
bikeko oyo osalaki ! Okomisi bomoi na yo mokuse mpe okomi na suka ya mibu ya
bomoi na yo ! Yango wana, nakokomisa yo eloko ya kotiola liboso ya bikolo mpe eloko
ya maseki liboso ya mikili nyonso. 5 Yo, engumba ya mbindo, etonda na mobulu, bato
oyo bazali pene mpe ba-oyo bazali mosika bakoseka yo !
6 Tala ndenge bakambi ya Isalaele basalelaka bokonzi na bango mpo na kosopa

makila. 7 Kati na mboka na yo, batiolaka batata mpe bamama, banyokolaka mopaya,
bana bitike mpe basi bakufisa mibali. 8 Otiolaka biloko na Ngai ya bule mpe obebisaka
bosantu ya mikolo na Ngai ya Saba. 9 Na mboka na yo, bakoselaka bato makambo
mpo na kobomisa bango. Na mboka na yo, baliaka biloko na bisika ya bule oyo
ezalaka na likolo ya bangomba mpe basalaka makambo ya nkele. 10 Na mboka na yo,
mibali basangisaka nzoto na basi ya batata na bango mpe bazwaka na makasi basi
oyo bazali komona sanza na bango, na tango oyo bazali mbindo. 11 Na mboka na yo,
moko na moko azali kosala makambo ya mbindo elongo na mwasi ya moninga na
ye, mosusu azali kokomisa mwasi ya mwana na ye mbindo, mpe mosusu lisusu azali
kosangisa nzoto na makasi na ndeko na ye ya mwasi, mwana mwasi ya tata na ye.
12 Na mboka na yo, bato bazwaka kanyaka mpo na kosopa makila, badefisaka mpo
na kozwa mileki mpe litomba oyo eleka ndelo, banyokolaka baninga mpo na kokoma
na bomengo mpe bobosani Ngai, elobi Nkolo Yawe.
13 Solo, nakobeta maboko na Ngai mpo na litomba oyo bozwaki na nzela ya mabe
mpe mpo na makila oyo botangisaki kati na bino. 14 Boni, bokoyika kaka mpiko
to maboko na bino ekozala kaka makasi na mokolo oyo nakokitisela bino kanda na
Ngai ? Ngai Yawe, nalobaki mpe nakokokisa yango. 15 Nakopanza bino kati na bikolo,
nakopalanganisa bino bipai na bipai kati na mokili mpe nakosukisa mbindo na bino.
16 Omikomisaki mbindo na miso ya bikolo, kasi okoyeba solo ete Ngai, nazali Yawe. › »
18 « Mwana na moto, libota ya Isalaele ekomi lokola fulu na miso na Ngai ; bango
nyonso bakomi lokola ebende ya motane, ebende ya langi ya etabe oyo etela, ebende
mpe mbodi oyo babwaka na etumbelo ya bibende. Solo, bakomi kaka lokola bosoto ya
palata. 19 Yango wana, tala liloba oyo Nkolo Yawe alobi : ‹ Lokola bino nyonso bokomi
kaka lokola bosoto, nakosangisa bino na Yelusalemi. 20 Ndenge bato basangisaka
palata, ebende ya motane, ebende ya langi ya etabe oyo etela, mbodi mpe ebende kati
na etumbelo ya bibende mpo na kolamba yango, ndenge wana mpe Ngai nakosangisa
bino na kanda mpe na kotomboka na Ngai, mpe nakobwaka bino kati na engumba
mpo na kozikisa bino. 21 Nakosangisa bino mpe nakofula bino mopepe ya moto ya
kanda na Ngai ; bongo nakozikisa bino kati na Yelusalemi. 22 Ndenge bazikisaka
palata kati na etumbelo ya bibende, ndenge wana mpe nakozikisa bino kati na
engumba. Boye, bokoyeba solo ete Ngai Yawe, nasopeli bino kanda na Ngai ya
makasi. › »
23 Yawe alobaki na ngai lisusu :
24 « Mwana na moto, loba na Yelusalemi : ‹ Ozali mabele oyo epetolamaki te mpe
enokelaki mvula te na mokolo ya kanda na Ngai ya makasi. › 25 Basakoli na yo bazali
kosala likita ; lokola nkosi oyo ezali koganga tango ezali kopasola nyama na yango,
bazali koboma bato, kobotola bomengo mpe biloko ya motuya ya bato mpe kokomisa
ebele kati na yango, basi bakufisa mibali. 26 Banganga-Nzambe na yango bazali
kobuka mobeko na Ngai mpe bazali kobebisa bosantu ya biloko na Ngai ya bule,
bazali kosala bokeseni te kati na biloko ya bule mpe biloko mosusu, bazali kosunga
bato te ete bayeba kosala bokeseni kati na makambo oyo ezali mbindo mpe oyo ya
peto ; bakangeli Basaba na Ngai miso, boye babulisi Ngai te kati na bango.
27 Bakalaka kati na yango bazali lokola mbwa ya zamba oyo ezali kopasola nyama
na yango, bazali kosopa makila mpe koboma bato mpo na kozwa bomengo na nzela
ya mabe. 28 Basakoli na yango bazali kopakola misala na bango ya mabe potopoto ya
pembe na nzela ya bimoniseli mpe masakoli ya lokuta ; bazali koloba : ‹ Tala liloba
oyo Nkolo Yawe alobi, › na tango Yawe alobi na Ye eloko moko te. 29 Bato ya mokili
bazali koyiba mpe kobotola bato biloko na makasi, bazali konyokola mobola mpe
moto oyo akelela, bazali komonisa mopaya pasi na nzela ya kopimela ye bosembo.
30 Nalukaki ata moto moko kati na bango, oyo akokaki kotonga mir mpe kotelema
liboso na Ngai, na lidusu ya mir mpo na bolamu ya mokili mpo ete nakoka kobebisa
yango te, kasi namonaki ata moto moko te.
31 Yango wana, nakosopela bango kanda na Ngai ya makasi mpe natumba bango na
moto ya kanda na Ngai, nakopesa bango etumbu kolanda etamboli na bango, elobi
Nkolo Yawe. »
23
Bandeko basi mibale ya bandumba
2 « Mwana na moto, ezalaki na basi mibale, bana ya mama moko. 3 Bakomaki na
kindumba mpe bamipesaki na yango wuta bolenge na bango, na Ejipito. Kuna, bato
bazalaki kosakana na mabele na bango mpe kosimbasimba tolo na bango ya bolenge.
4 Oyo ya kulutu, kombo na ye ezalaki Ohola ; mpe oyo ya leki, kombo na ye ezalaki
Oholiba : bazalaki basi na Ngai mpe babotaki bana mibali mpe bana basi. Ohola
azali Samari mpe Oholiba azali Yelusalemi.
5 Ohola amipesaki na kindumba tango azalaki nanu ya Ngai mpe akufelaki kolinga
bamakangu na ye, bato ya Asiri, bilombe ya bitumba 6 oyo balataka bilamba ya
lokumu ya langi ya ble, bayangeli mpe bakonzi ya basoda ; bango nyonso bazalaki
bilenge mibali ya kitoko oyo bayebaki malamu kotambola na bampunda. 7 Ye moko
alakisaki polele kindumba na ye epai ya bato ya lokumu ya Asiri mpe amikomisaki
mbindo na nzela ya banzambe ya bikeko nyonso, ya moto nyonso oyo ye azalaki
kokufela na bolingo. 8 Atikaki te kindumba na ye oyo abandaki na Ejipito, oyo na
tango ya bolenge na ye, mibali bazalaki kosangisa na ye nzoto, kosimbasimba tolo na
ye ya bolenge mpe kosilisa baposa na bango ya nzoto epai na ye.
9 Yango wana nakabaki ye na maboko ya bamakangu na ye, bato ya Asiri, oyo
azalaki kokufela. 10 Batikaki ye bolumbu, bakendeki na bana na ye ya mibali mpe ya
basi, mpe babomaki ye na mopanga. Akomaki lokola ndakisa mpo na basi mosusu,
pamba te azwaki etumbu.
11 Ndeko na ye ya mwasi, Oholiba, amonaki makambo oyo nyonso ; kasi lokola posa
ya kindumba elataki ye makasi, asalaki mobulu koleka kutu ndeko na ye ya mwasi.
12 Ye mpe akufelaki kolinga mibali ya Asiri : bayangeli, bakonzi ya basoda, basoda
ya mpiko oyo balataka kitoko mpe batambolaka malamu likolo ya bampunda ; bango
nyonso bazalaki bilenge mibali kitoko. 13 Namonaki ete ye mpe amikomisaki mbindo :
bango mibale balandaki kaka nzela moko.
14 Nzokande, ye kutu akendeki mosika koleka na kindumba na ye ; amonaki bililingi
ya mibali na mir, bililingi ya bato ya Chalide, oyo basala na langi ya motane ; 15 mibali
yango balataki mikaba na baloketo na bango mpe bitendi ya balangi ebele na mito
na bango. Bango nyonso bazalaki na lolenge ya bakonzi ya basoda ya Babiloni, oyo
babotama na mokili na Chalide. 16 Tango kaka amonaki bango, akufelaki bango
na bolingo mpe atindaki bantoma epai na bango, na mokili ya Chalide. 17 Bato ya
Babiloni bayaki epai na ye kino na mbeto na ye oyo asalelaka bolingo mpe bakomisaki
ye mbindo na nzela ya kindumba na bango. Sima na bango kokomisa ye mbindo,
ayinaki bango. 18 Tango alakisaki polele kindumba na ye mpe atalisaki bolumbu na
ye, nayinaki ye, ndenge kaka nayinaki ndeko na ye ya mwasi. 19 Nzokande, azalaki
se kobakisa kindumba na ye tango azalaki kokanisa mikolo ya bolenge na ye, oyo
azalaki kosala kindumba, na Ejipito. 20 Kuna, akufelaki kolinga bamakangu na ye, oyo
nzoto na bango ya mibali ezalaka lokola nzoto ya mibali ya ane mpe oyo bazalaka na
nguya ya kosangisa nzoto lokola mpunda. 21 Boye, okanisaki lisusu kindumba na yo,
oyo ozalaki kosala na bolenge tango mibali ya Ejipito bazalaki kosakana na mabele
na yo mpe kosimbasimba tolo na yo ya bolenge.
22 Yango wana, Oholiba, tala liloba oyo Nkolo Yawe alobi : Nakosala ete bamakangu
na yo, ba-oyo yo oboyaki, babalukela yo ; mpe nakosala lisusu ete babimela yo
na bangambo nyonso : 23 mibali ya Babiloni mpe mibali nyonso ya Chalide, ya
Pekodi, ya Shoa mpe ya Koa elongo na mibali nyonso ya Asiri, bilenge mibali kitoko.
Bango nyonso bazalaki bayangeli mpe bakonzi ya basoda, basoda ya mpiko oyo
batambolaka malamu likolo ya bampunda mpe bakonzi ya basoda ya lokumu ; bango
nyonso batambolaka likolo ya bampunda. 24 Bakoya kobundisa yo na bibundeli, na
bampunda mpe na bashar na yango elongo na bato ebele ; bakomibongisa mpo na
kobundisa yo na bangambo nyonso, na banguba minene mpe ya mike, mpe na bikoti
ya basoda. Nakokaba yo na maboko na bango mpo ete bapesa yo etumbu mpe
bakosambisa yo kolanda mibeko na bango. 25 Nakotelemela yo na kanda na Ngai
mpe bakosala yo mabe, na mitema ya kanda penza. Bakokata yo zolo mpe matoyi ;
bongo bato na yo, oyo bakotikala bakokufa na mopanga. Bakokende na bana na yo
ya mibali mpe ya basi, bongo ba-oyo bakotikala bakokufa na moto. 26 Bakobotola yo
lisusu bilamba na yo mpe babiju na yo ya talo. 27 Nakosukisa makambo ya soni mpe
kindumba na yo, oyo obandaki na Ejipito. Okotombola lisusu miso na yo te mpo na
komona bato wana mpe okotikala lisusu kokanisa Ejipito te.
28 Pamba te, tala liloba oyo Nkolo Yawe alobi : Nakomi pene ya kokaba yo na
maboko ya bato oyo oyinaka, bato oyo osepelaka lisusu na bango te. 29 Bato yango
bakoyina yo, bakosala yo mabe penza mpe bakobotola yo mbuma ya mosala na yo ;
bakolongola yo bilamba mpe okotikala bolumbu, bongo soni ya kindumba na yo
ekobima polele. Kindumba mpe ekobo na yo 30 nde ememelaki yo makambo oyo
ekomeli yo, pamba te okufelaki kolinga mibali ya bikolo wana mpe omikomisaki
mbindo na nzela ya kosalela banzambe na bango ya bikeko. 31 Lokola olandaki nzela
ya ndeko na yo ya mwasi, nakotia kopo oyo ye amelaki na loboko na yo.
Okomela kopo oyo ndeko na yo ya mwasi amelaki,
kopo moko ya monene mpe ya mozindo ;
ekomemela yo kosambwa mpe soni,
pamba te ezali monene penza.
33 Ekolangwisa yo na pasi :
kopo ya kobebisama mpe ya somo,
kopo ya ndeko na yo ya mwasi, Samari.
34 Okomela yango kino ekokawuka,
okobuka-buka yango na biteni,
mpe ekozokisa-zokisa mabele na yo,
pamba te Ngai Nkolo Yawe nde nalobi.
35 Yangowana, tala liloba oyo Nkolo Yawe alobi : Lokola obosanaki Ngai mpe otiaki
Ngai na sima ya mokongo na yo, okomema mikumba ya ekobo mpe ya kindumba na
yo. »
36 Yawe alobaki na ngai : « Mwana na moto, okosambisa penza Ohola mpe
Oholiba ? Lakisa bango misala na bango ya mbindo ; 37 pamba te basalaki kindumba,
mpe makila etondi na maboko na bango ; basalaki kindumba na banzambe na bango
ya bikeko, mpe babonzaki lokola mbeka bana na bango ya mibali oyo babotelaki
Ngai, mpo ete bakoma bilei ya banzambe na bango ya bikeko. 38 Basalaki yango mpe
lisusu epai na Ngai : kaka na tango yango, bakomisaki Esika na Ngai ya bule mbindo
mpe babebisaki bosantu ya mikolo na Ngai ya Saba. 39 Kaka na mokolo oyo bazalaki
kobonza lokola mbeka bana na bango epai ya banzambe na bango ya bikeko, bazalaki
mpe kokota na Esika na Ngai ya bule mpe kobebisa bosantu na yango. Yango nde
bazalaki kosala kati na Ndako na Ngai.
40 Batindaki mpe bantoma epai ya bato oyo bazalaka mosika. Mpe tango
bayaki, omisukolaki nzoto, opakolaki biloko ya monzele na miso mpe olataki babiju.
41 Ovandaki na mbeto moko ya kitoko ; mpe liboso na yango, ezalaki na mesa moko
oyo otiaka malasi ya ansa mpe mafuta na Ngai.
42 Zingazinga na ye, makelele ya bato ebele ezalaki koyokana, bameli masanga
ebele oyo bawutaki na esobe elongo na bato ebele bayaki kolatisa bango mayaka na
maboko mpe mitole ya bonzenga na mito na bango. 43 Boye, namilobelaki na tina na
mwana mwasi oyo anzulukaki nzoto mpo na kindumba : ‹ Boni, ezali kaka ye oyo
anzuluki nzoto nde azali kozongela lisusu penza kindumba ! › 44 Mpe basangisaki na
ye nzoto : ndenge mibali basangisaka nzoto na mwasi ya ndumba, ndenge wana mpe
basalaki bango, Ohola mpe Oholiba.
45 Kasi bato ya sembo bakosambisa bango mpe bakokatela bango etumbu oyo
bapesaka na basi oyo basalaka ekobo mpe basopaka makila, pamba te bazali
bandumba mpe maboko na bango ezali na makila.
46 Tala liloba oyo Nkolo Yawe alobi : Tika ete ebele ya bato batombokela bango,
banyokola bango mpe babotola biloko na bango na makasi ! 47 Tika ete babamba
bango mabanga mpe baboma bango na mopanga ; baboma bana na bango ya mibali
mpe ya basi mpe babebisa bandako na bango na moto. 48 Na nzela wana nde
nakosukisa kindumba kati na mokili, mpo ete basi nyonso bazwa mayele mpe balanda
ndakisa na bango te. 49 Bokozwa etumbu mpo na kindumba na bino mpe bokomema
mikumba ya masumu na bino ya kosambela banzambe ya bikeko ; boye, bokoyeba
solo ete Ngai, nazali Nkolo Yawe. »
24
Nzungu ya kolambela
1 Na mokolo ya zomi ya sanza ya zomi, na mobu ya libwa, Yawe alobaki na ngai :
2 « Mwana na moto, koma mokolo oyo kati na buku, mokolo ya lelo, pamba te
ezali na mokolo oyo nde mokonzi ya Babiloni azingelaki engumba Yelusalemi. 3 Loba
na libota oyo ya batomboki lisese oyo ; yebisa bango : ‹ Tala liloba oyo Nkolo Yawe
alobi :
Kamata nzungu moko ya kolambela,
bongisa yango mpe tia mayi kati na yango.
4 Tia biteni ya misuni kati na yango,
biteni nyonso ya malamu : lokolo mpe lipeka ;
tondisa yango na mikuwa ya malamu.
5 Kamata bameme oyo ezanga mbeba kati na etonga
mpe sangisa bakoni na se ya nzungu yango ;
pelisa moto mpe tokisa nzungu yango
kino mikuwa ekobela penza !
Mawa na engumba oyo esopaka makila,
nzungu ya salite, nzungu oyo elongwaka salite te !
Tika yango pamba,
longola eteni moko na moko
kino nyonso ekosila na kobeta zeke te.
7 Pamba te makila oyo esopaki ezali kati na yango ;
esopaki yango na likolo ya libanga,

esopaki yango na mabele te
epai wapi putulu ekokaki kozipa yango.
8 Mpo na kopelisa kanda na Ngai
mpe kozongisela yango mabe na mabe,
natie makila na yango na likolo ya mabanga
mpo ete ebombama te.
9 Yango wana, tala liloba oyo Nkolo Yawe alobi :
Mawa na engumba oyo esopaka makila !
Ngai mpe nakosangisela yo bakoni ebele.
10 Sangisa bakoni mpe pelisa moto.
Lamba misuni malamu,
sangisa yango na biloko mike-mike
ya solo kitoko oyo balambelaka
mpe sala ete mikuwa ezika.
11 Bongo tia nzungu ya pamba
na likolo ya makala ya moto
kino ekoma moto
mpe linzanza na yango ekoma motane,
mpo ete mbindo na yango elongwa
mpe konzuluka na yango ekende na moto.
12 Kasi konzuluka na yango esilisi makasi ya bato,
bosoto na yango etikali kolongwa te !
Ezala moto, elongi te kolongola bosoto yango !
13 Yelusalemi, mbindo na yo ezali kindumba. Nalukaki kokomisa yo peto, kasi
olingaki kopetolama te na bosoto na yo. Okotikala lisusu kozala peto te kino tango
nakosilisa kosopela yo kanda na Ngai.
Ngai Yawe nde nalobaki. Tango ekoki mpo na Ngai kosala ; nakoyoka mawa te,
14
nakozonga sima te ! Okosambisama solo kolanda etamboli mpe misala na yo, elobi
Nkolo Yawe. › »
Kufa ya mwasi ya Ezekieli
15
16 « Mwana na moto, nakolongola, na nzela ya kufa ya pwasa, mwasi oyo
asepelisaka motema na yo. Kasi komitungisa te, kolela te mpe kotangisa mpinzoli
te. 17 Lela na se ya motema, kosala matanga na tina na ye te. Kanga kitendi na moto
na yo mpe tia sandale na makolo na yo ; kozipa mandefu ya elongi na yo te mpe kolia
bilei ya matanga te, ndenge ezali ezaleli ya bokoko na bino. »
18 Boye, na tongo, nasololaki na bato ; bongo na pokwa, mwasi na Ngai akufaki. Na
tongo ya mokolo oyo elandaki, nasalaki kolanda mitindo oyo epesamelaki ngai.
19 Boye, bato batunaki ngai :
— Okoki koyebisa biso te soki makambo oyo ozali kosala elakisi nini ?
20 Nazongiselaki bango :
— Yawe alobaki na ngai : 21 « Yebisa libota ya Isalaele : ‹ Tala liloba oyo Nkolo
Yawe alobi : Nakomi pene ya kosambwisa bosantu ya Esika na Ngai ya bule oyo
esalaka lolendo na bino, oyo esepelisaka miso na bino mpe esalaka esengo ya
mitema na bino. Bana na bino ya mibali mpe ya basi oyo botikaki na Yelusalemi
bakokufa na mopanga. 22 Boye, bokosala ndenge Ngai nasali : bokozipa mandefu
na bino te mpe bokolia bilei ya matanga te ; 23 bokokanga bitendi na mito na bino
mpe bokolata basandale na makolo na bino, bokosala matanga te mpe bokolela te,
kasi bokomona pasi mpo na masumu na bino mpe bokokoma kolelalela kati na
bino. 24 Ezekieli akozala lokola elembo mpo na bino : bokosala ndenge kaka ye
asalaki. Tango makambo oyo ekosalema, bokososola ete Ngai, nazali Nkolo Yawe. ›
25 Bongo yo, mwana na moto ; na mikolo ekoya, nakobotola bandako na bango
oyo batonga makasi mpe batielaka motema, oyo esalaka esengo mpe lokumu na
bango, oyo esepelisaka miso na bango mpe esalaka esengo ya mitema na bango ;
nakobotola lisusu bana na bango ya mibali mpe ya basi. 26 Na mokolo wana, moto
moko akokima mpe akoya kopesa yo basango. 27 Na mokolo wana, monoko na yo
ekofungwama, okosolola na monoko yango mpe okokanga lisusu yango te. Boye,
okozala elembo mpo na bango mpe bakoyeba ete Ngai nazali Yawe. »
25
Maloba ya kosambisa mokili ya Amoni
2 « Mwana na moto, talisa elongi na yo na ngambo ya bato ya Amoni mpe sakola
mpo na kotelemela bango. 3 Yebisa bato ya Amoni : ‹ Boyoka liloba na Nkolo Yawe !
Tala liloba oyo Nkolo Yawe alobi : Lokola bosepelaki tango babebisaki bosantu ya
Esika na Ngai ya bule, tango mokili ya Isalaele etikalaki lisusu na bato te mpe wana
bato ya Yuda bakendeki na bowumbu, 4 nakokaba bino na maboko ya bato ya mikili
ya este lokola libula, bakotonga milako na bango mpe bakotelemisa bandako na
bango ya kapo kati na mokili na bino ; bakolia bambuma na bino mpe bakomela
miliki na bino. 5 Nakokomisa engumba ya Raba lopango ya koleisela bashamo, mpe
nakokomisa mokili ya bato ya Amoni esika oyo bibwele epemelaka. Boye, bokoyeba
solo ete Ngai, nazali Yawe.
6 Pamba te, tala liloba oyo Nkolo Yawe alobi : Lokola ozalaki kobeta maboko mpe
kotuta makolo na esengo mpo na kotiola mokili ya Isalaele, 7 nakosembola loboko na
Ngai mpo na kotelemela yo mpe nakokaba yo na maboko ya bikolo ya bapaya lokola
bomengo ya bitumba ; nakolongola yo na molongo ya bikolo, nakosilisa bato na yo
mpe nakobebisa yo. Boye, okoyeba solo ete Ngai, nazali Yawe. ›
Maloba ya kosambisa mokili ya Moabi
Tala liloba oyo Nkolo Yawe alobi : ‹ Lokola mokili ya Moabi mpe ya Seiri ezalaki
8
koloba : ‘ Tala, libota ya Yuda ekomi kaka lokola bikolo nyonso. ’ 9 Mpo na yango,
nakobebisa bingumba ya Moabi, oyo batonga makasi, na bandelo na yango, kobanda
na bingumba oyo ya kitoko : Beti-Yeshimoti, Bala-Meoni, Kiriatayimi ; 10 nakokaba
Moabi mpe bato ya Amoni na maboko ya Este lokola libula, mpo ete bakanisa lisusu
bato ya Amoni te kati na molongo ya bikolo ; 11 nakopesa Moabi etumbu. Boye,
bakoyeba solo ete Ngai, nazali Yawe. ›
Maloba ya kosambisa mokili ya Edomi
Tala liloba oyo Nkolo Yawe alobi : ‹ Lokola bato ya Edomi bazongisaki mabe na
12
mabe epai ya libota ya Yuda, mpe lokola bamemaki penza ngambo wana basalaki
bongo ; 13 mpo na yango, tala liloba oyo Nkolo Yawe alobi : Nakosembola loboko
na Ngai mpo na kotelemela Edomi mpe nakoboma bato mpe banyama na yango ;
nakobebisa yango, mpe bakokufa na mopanga, kobanda na engumba Temani kino na
engumba Dedani. 14 Nakozongisela mokili ya Edomi mabe na mabe na nzela ya bato
na Ngai, Isalaele : bakozongisela mokili ya Edomi mabe na mabe, kolanda kanda na
Ngai mpe kotomboka na Ngai. Na bongo, bakoyeba solo ete Ngai, nazongisaka mabe
na mabe, elobi Nkolo Yawe. ›
Maloba ya kosambisa mokili ya Filisitia

15Tala liloba oyo Nkolo Yawe alobi : ‹ Mpo ete bato ya Filisitia bazongisaki mabe
na mabe, mpo ete bakokisaki makanisi mabe ya mitema na bango tango balukaki
kobebisa mokili ya Yuda, mpo ete bayina bango wuta kala ; 16 mpo na yango, tala
liloba oyo Nkolo Yawe alobi : Nakomi pene ya kosembola loboko na Ngai mpo na
kotelemela bato ya Filisitia ; nakoboma bato ya Kereti mpe nakobebisa batikali oyo
bazalaka pembeni ya ebale monene. 17 Nakozongisela bango mabe na mabe mpe
nakopesa bango etumbu na nzela ya kanda na Ngai. Boye, bakoyeba solo ete Ngai,
nazali Yawe, tango nakozongisela bango mabe na mabe. › »
26
Maloba ya kosambisa engumba ya Tiri
1 Na mobu ya zomi na moko, na mokolo ya liboso ya sanza, Yawe alobaki na ngai :
2 « Mwana na moto, lokola Tiri alobaki mpo na kotiola Yelusalemi : ‹ Ozwi ! Ekuke
ya bikolo ebukani ! Bikuke na yango efungwami mpo na kotondisa ngai na bomengo !
Lokola esili kobebisama, Ngai sik’oyo, nakofuluka ! › 3 Mpo na yango, tala liloba oyo
Nkolo Yawe alobi : Oh engumba ya Tiri, natombokeli yo ! Nakotindela yo bikolo ebele
lokola mbonge ya ebale monene, mpo ete eya kobundisa yo. 4 Bakobuka bamir ya
Tiri mpe bakokweyisa bandako na yango ya milayi ; mpe Ngai, nakolongola putulu
na yango nyonso mpe nakotika yango mabanga ya pamba. 5 Engumba Tiri ekokoma,
kati na ebale monene, esika oyo balobi mbisi bakobanda kotanda minyama na bango
mpo na kokawusa yango. Ezali Ngai nde nasili koloba, elobi Nkolo Yawe ; engumba
Tiri ekokoma bomengo ya bitumba ya bikolo, 6 mpe bakoboma na mopanga bamboka
ya mike-mike oyo ezalaka pembeni ya ebale monene. Boye, bakoyeba solo ete Ngai,
nazali Yawe.
7 Pamba te, tala liloba oyo Nkolo Yawe alobi : Wuta na nor, nakotindela Tiri
Nabukodonozori, mokonzi ya Babiloni, mokonzi ya bakonzi : akoya elongo na
bampunda mpe bashar, basoda oyo batambolaka likolo ya bampunda mpe mampinga
monene ya basoda ; 8 akobebisa na mopanga bingumba na yo, oyo ezalaka pembeni
ya ebale monene, akozingela yo, akotimola mabulu ya kobombamela zingazinga ya
bamir na yo mpe akotombola banguba na ye mpo na kobundisa yo. 9 Akotindela
bamir na yo makonga ya basoda na ye, oyo batambolaka likolo ya bampunda mpe
akobuka bandako na yo ya milayi na nzela ya bibundeli na ye ya nguya. 10 Bampunda
na ye ekozala ebele penza kino putulu na yango ekozipa yo ; bamir na yo ekoningana
na makelele ya bampunda ya bitumba, ya bapine mpe ya shar, tango akokota na
bikuke na yo ndenge bato bakotaka kati na engumba oyo bamir na yango ezali
na madusu. 11 Makolo ya bampunda na ye ekokota na babalabala na yo nyonso,
akoboma bato na yo na mopanga, mpe makonzi oyo esalaka makasi na yo ekokweya
na mabele. 12 Bakobotola lokola bomengo ya bitumba bozwi mpe biloko na yo ya
koteka, bakokweyisa bamir na yo, bakobuka bandako na yo ya kitoko mpe, na sima,
bakobwaka nyonso na ebale : mabanga, mabaya mpe putulu na yo. 13 Nakosukisa
makelele ya banzembo na yo, mpe mindule ya lindanda na yo ekotikala koyokana
lisusu te. 14 Nakokomisa yo mabanga ya pamba, mpe okokoma esika oyo balobi
mbisi bakobanda kotanda minyama na bango mpo na kokawusa yango ; okotikala
kotongama lisusu te, pamba te ezali Ngai Yawe nde nalobi, elobi Nkolo Yawe.
15 Tala liloba oyo Nkolo Yawe alobi na Tiri : Boni, bisanga ekolenga te na lokito ya
kokweya na yo, na kolela ya bato na yo, oyo bazokisi bango bapota minene mpe na
kufa ya somo kati na yo ? 16 Bakambi nyonso ya bisanga bakotika bakiti na bango ya
bokonzi, bakolongola banzambala na bango mpe bilamba na bango batonga bililingi
na basinga, bakolata somo lokola elamba mpe bakovanda na mabele ; bakokoma
kolenga na somo mpe kobanga tango nyonso, mpo na yo. 17 Bakoyembela yo nzembo
ya mawa mpe bakoloba :
‹ Oh engumba oyo ekenda sango,
ndenge nini babebisi yo,
engumba ya bato ya ebale monene !
Yo mpe bato na yo,
bozalaki na nguya kati na ebale monene,
bozalaki kolengisa na somo
bato nyonso oyo bazalaki kovanda kuna.
18 Sik’oyo bisanga ekomi kolenga,
na mokolo ya kokweya na yo,
bisanga ya ebale monene ekomi na somo makasi
mpo na suka na yo. ›
19 Tala liloba oyo Nkolo Yawe alobi : Tango nakokomisa yo engumba oyo ezalaka
lisusu na bato te lokola bingumba oyo etikala nanu kozala na bato te, tango nakoyeisa
epai na yo mayi ya mozindo mpe bambonge na yango ekozindisa yo, 20 nakozindisa
yo kati na libulu ya mozindo esika moko na bato oyo bakitaka kuna, epai ya bato ya
kala ; nakovandisa yo kati na mokili oyo ezalaka na se ya mabele, lokola kati na libebi
ya kala, mpe okozala elongo na bato oyo bakitaka kati na libulu ya mozindo, mpo
ete okoma bisika oyo bato bakovanda lisusu te ; mpe okozonga te to okozwa lisusu
bisika te na mabele ya bato ya bomoi. 21 Nakokomisa yo eloko ya koyoka somo, mpe
okokoma eloko pamba ; bakobanda koluka yo kasi bakomona yo lisusu te, elobi Nkolo
Yawe. »
27
Loyembo ya mawa na tina na Tiri
1Yawe alobaki na ngai : 2 « Mwana na moto, tinda nzembo ya mawa na tina na
Tiri ! 3 Loba na Tiri oyo ezalaka pembeni ya ebale monene, oyo esalaka mombongo
elongo na bikolo nyonso, bavandi ya bisanga : ‹ Tala liloba oyo Nkolo Yawe alobi :
Oh engumba Tiri, olobaka :
‘ Ngai, nakoka na kitoko na ngai ! ’
4 Etando na yo ezali kati na bibale minene ;
bato oyo batongaki yo nde bakomisaki yo kitoko makasi.
5 Basalaki mipanzi na yo nyonso
na mabaya ya sipele oyo ewutaki na Seniri ;
basalaki likonzi ya masuwa na yo
na nzete ya sedele oyo ewutaki na Libani ;
6 basalaki bankayi na yo na banzete ya sheni
oyo ewutaki na Bashani ;
basalaki bivandelo na yo, ekota pembe ya nzoko
oyo ewutaki na Asiri,
na mabaya ya sipele oyo ewutaki na bisanga ya Kitimi ;
7 basalaki vwale mpe bendele na yo
na elamba ya lino ya kitoko
oyo ewutaki na Ejipito,
mpe batongaki bililingi kati na yango ;
bakapo na yo ezalaki ya langi ya ble mpe ya motane,
ewutaki na bisanga ya Elisha.
8 Baluki nkayi na yo bazalaki
bato ya Sidoni mpe ya Arivadi.
Oh Tiri, bato na yo, oyo bazalaki na bwanya koleka,

nde bazalaki kotambolisa yo.
9 Bampaka ya engumba Gebali mpe bato na yango ya bwanya
nde bazalaki kosala epai na yo
mosala ya kobamba madusu na yo
mpo ete mayi ekota te ;
bamasuwa nyonso ya ebale monene mpe batambolisi na yango
bazalaki koya epai na yo
mpo na kosomba biloko oyo ozalaki koteka.
10 Bato ya Persi, ya Ludi mpe ya Puti
bazalaki basoda kati na mampinga na yo :
bazalaki kotia banguba mpe bikoti na bango
na likolo ya bamir na yo ;
bazalaki kosala lokumu na yo.
11 Bato ya Arivadi mpe basoda na yo ya mpiko
bazalaki kotelema na bangambo nyonso ya bamir na yo,
basoda ya Gamadi bazalaki kati na bandako na yo ya milayi :
bazalaki kotia banguba na bango zingazinga ya bamir na yo,
bazalaki kosala ete kitoko na yo ekoma ya kokoka.
12 Bato ya Tarsisi bazalaki kosala mombongo elongo na yo mpo ete ozalaki na biloko
ebele mpe ya lolenge nyonso ; bazalaki komema epai na yo palata, bibende, eten
mpe mbodi. 13 Bato ya Yavani, ya Tubali mpe ya Mesheki bazalaki kosala mombongo
elongo na yo ; bazalaki kopesa yo bawumbu mpe biloko basala na bronze mpo na
kosomba epai na yo biloko oyo ozalaki koteka. 14 Bato ya Beti Togarima bazalaki
komema epai na yo bampunda ya misala, bampunda ya bitumba mpe bamile. 15 Bato
ya Dedani bazalaki kosala mombongo elongo na yo ; bato ya bisanga ebele bazalaki
koya kosomba biloko epai na yo, bazalaki kofuta yo na pembe ya nzoko mpe na
banzete ya ebeni. 16 Bato ya Siri mpe bazalaki kosala mombongo elongo na yo mpo ete
ozalaki na biloko ebele ; bazalaki komema epai na yo mabanga ya emerode, maputa
ya langi ya motane, bilamba batonga bililingi kitoko na basinga, bilamba ya lino ya
kitoko, mabanga ya korayi mpe ya ribi. 17 Bato ya Yuda mpe ya Isalaele bazalaki
kosala mombongo elongo na yo ; bazalaki komema epai na yo ble ya mboka Miniti,
farine oyo basalelaka mikate mpe bagato, mafuta ya nzoyi, mafuta mpe malasi ya
solo kitoko, mpo na kosomba biloko oyo yo ozalaki koteka. 18 Bato ya Damasi bazalaki
kosala mombongo elongo na yo, pamba te ozalaki na bambuma ebele mpe na biloko
ebele ; bazalaki komema epai na yo masanga ya vino oyo ezalaki kowuta na mboka
Eliboni mpe bapwale ya bameme oyo ezalaki kowuta na mboka Tsakari, mpo na
kosomba biloko oyo yo ozalaki koteka. 19 Bato ya Vedani mpe ya Yavani oyo bazalaki
kowuta na Uzali bazalaki komema epai na yo bibende oyo balekisa na moto, bibende
oyo basalelaka misala ya moto, banzete ya kasia, mpe banzete oyo ebotaka na mayi
mpe basalaka na yango malasi, mpo na kosomba biloko oyo yo ozalaki koteka. 20 Bato
ya Dedani bazalaki kosala mombongo elongo na yo ; bazalaki komema epai na yo
bilamba ya kitoko oyo batiaka na bampunda. 21 Bato ya Arabi mpe bakambi nyonso
ya Kedari bazalaki kosala mombongo elongo na yo ; bazalaki komema epai na yo bana
meme ya mibali, bameme ya mibali mpe bantaba ya mibali. 22 Bato ya mombongo
ya Saba mpe ya Raema bazalaki kosala mombongo elongo na yo ; bazalaki komema
epai na yo biloko ya mike-mike ya solo kitoko oyo balambelaka, mabanga ya talo ya
ndenge na ndenge mpe wolo. 23 Bato ya Arani, ya Kane mpe ya Edeni, elongo na bato
ya mombongo ya Saba, ya Asiri mpe ya Kilimadi, bazalaki kosala mombongo elongo
na yo ; 24 bazalaki kosala elongo na yo mombongo ya biloko ya kitoko : bakazaka ya

langi ya motane, bilamba batonga bililingi kitoko na basinga, bitoko ya balangi ya
ndenge na ndenge mpe mikaba makasi mpe ya kitoko.
25 Bamasuwa minene ya Tarsisi ezalaki komema
biloko na yo ya koteka.
Otondaki meke na biloko
mpe okendeki sango kati na bibale minene.
26 Baluki nkayi na yo bamemaki yo
kino na kati-kati ya bibale minene.
Kasi mopepe ya este ebukaki-bukaki yo
na biteni na kati-kati ya ebale monene :
27 bomengo na yo, biloko na yo ya koteka,
mombongo na yo, baluki nkayi na yo,
bato na yo, oyo basalaka na masuwa,
basali oyo babambaka madusu ya masuwa na yo,
bato oyo basalaka mombongo elongo na yo
mpe basoda na yo nyonso
elongo na lisanga mobimba oyo ezali kati na masuwa,
bakokufa na kati-kati ya bibale minene
na mokolo oyo masuwa na yo ekozinda.
28 Tango baluki nkayi na yo bakoganga,
bituka ya ngambo ya ebale monene
ekolenga na somo.
29 Baluki nkayi nyonso mpe bato mosusu
oyo basalaka na masuwa bakosundola masuwa ;
bakotelema na libongo,
30 bakoganga na mongongo makasi
mpe bakolela na mawa nyonso mpo na yo ;
bakomisopela putulu na mito mpe bakomibamba na mabele.
31 Bakomikokola suki ya mito mpe bakolata basaki.
Bakolela yo na mawa na motema
mpe bakomitungisa makasi na mitema.
32 Kati na pasi mpe kolela na bango,
bakoyemba nzembo ya mawa na tina na yo :
‘ Nani azalaki lokola Tiri,
lokola engumba oyo ekomi kimia
kati na ebale monene ? ’
33 Tango biloko na yo ya koteka ezalaki kobima
wuta na ebale monene,
ozalaki kokokisa baposa ya bikolo ebele ;
ebele ya bomengo mpe ya nkita na yo ezalaki kokomisa
bakonzi ya mokili bazwi.
34 Kasi tango sik’oyo bambonge ya bibale minene ebuki-buki yo,
ebwaki yo kati na mozindo ya mayi :
biloko na yo mpe basali na yo nyonso bazindi elongo na yo.
35 Bavandi nyonso ya bisanga bakomi na mawa mpo na yo ;
bakonzi na bango bazali kolenga na somo,
mpe bilongi na bango ebebi likolo ya kobanga.
36 Bato ya mombongo ya bikolo mosusu bakomi
koseka mpe kowolola yo :
Osuki eh ! Osuki ! Okotikala kozala lisusu te ! › »
28
Maloba ya kosambisa mokonzi ya Tiri
2 « Mwana na moto, loba na mokambi ya Tiri : ‹ Tala liloba oyo Nkolo Yawe alobi :
Na lolendo ya motema na yo, olobaki : ‘ Nazali nzambe, navandaka na kiti ya bokonzi
ya nzambe na kati-kati ya bibale minene. ’ Nzokande, ozali na yo kaka moto, ozali
na yo nzambe te atako okanisi ete ozali na bwanya lokola nzambe. 3 Boni, okanisi
ete ozali na bwanya koleka Daniele ? Okanisi ete oyebi mabombami nyonso ? 4 Na
bwanya mpe na mayele na yo, okomi na bozwi mpe otondisi wolo mpe palata kati
na bibombelo na yo. 5 Lokola ozalaki mayele makasi na mosala ya mombongo, oyeisi
bomengo na yo ebele makasi ; mpe mpo na bomengo na yo, motema na yo etondi na
lolendo. 6 Yango wana, tala liloba oyo Nkolo Yawe alobi : Lokola ozali kokanisa ete
ozali na bwanya lokola Nzambe, 7 nakotindela yo bato ya bikolo ya bapaya, bikolo
oyo baleki kanza kati na bikolo, mpo ete babundisa yo : bakobimisela yo mipanga na
bango mpo na kosambwisa mayele mpe bwanya na yo, bongo bakosambwisa lokumu
na yo. 8 Bakokitisa yo kino na libulu, mpe okokufa kufa ya somo kati na bibale
minene. 9 Okokoka lisusu koloba liboso ya bato oyo bazali koboma yo : ‘ Ngai nazali
nzambe ? ’ Ozali na yo kaka moto ; ozali nzambe te, kati na maboko ya bato oyo
bazali koboma yo. 10 Okokufa kufa ya bato oyo bakatama ngenga te, na maboko ya
bato ya bikolo ya bapaya. Ngai nde nalobi, elobi Nkolo Yawe. › »
12 « Mwana na moto, tinda nzembo ya mawa na tina na mokonzi ya Tiri ! Loba na
ye : ‹ Tala liloba oyo Nkolo Yawe alobi : Ozalaki ndakisa mpo na komona nyonso oyo
ezali ya kokoka, otondaki na bwanya, mpe ozalaki kitoko koleka. 13 Ozalaki kati na
Edeni, elanga ya Nzambe ; mabanga ya talo ya lolenge nyonso ezalaki kokomisa yo
kitoko : ribi, topaze, diama, emerode, krizolite, onikisi, jasipe, safiri ; bambunda na
yo ya mike mpe baflite na yo ezalaki ya wolo, babongisaki yango mpo na mokolo oyo
bakela yo. 14 Napakolaki yo mafuta mpo ete ozala Sheribe oyo abatelaka, oyo mapapu
na ye efungwama ; pamba te Ngai nde natiaki yo na ngomba ya bule ya Nzambe ;
ozalaki wana, ozalaki kotambola na kati-kati ya mabanga oyo ezalaki kongenga lokola
moto.
15 Etamboli na yo ezalaki ata na pamela moko te wuta mokolo oyo okelama kino
tango mabe emonanaki kati na yo. 16 Lokola omonaki ete mombongo na yo emati
makasi, okomaki konyokola bato mpe kosala masumu ; mpo na yango, nalongolaki
yo na ngomba ya Nzambe mpe nabenganaki yo, sheribe oyo abatelaka, na molongo
ya mabanga oyo ezalaki kongenga lokola moto. 17 Motema na yo etondaki na lolendo
mpo na kitoko na yo ; obebisaki bwanya na yo mpo na lokumu na yo. Yango wana,
nabwaki yo na mabele mpe nakomisi yo eloko ya liseki na miso ya bakonzi. 18 Mpo
na ebele ya masumu na yo mpe mombongo na yo, oyo osalaka na bosembo te, obebisi
bosantu ya bisika na yo ya bule ; mpe Ngai, nabimisi kati na yo moto mpo ete etumba
yo ; nakomisi yo putulu ya mabele na miso ya bato nyonso oyo bazali kotala yo.
19 Bato ya bikolo nyonso oyo bayebaki yo bakomi na mawa na tina na yo mpo ete
okomi eloko ya koyoka somo : suka na yo ezali mabe, ozali lisusu te, okotikala lisusu
kozala te ! › »
Maloba ya kosambisa Sidoni
21« Mwana na moto, talisa elongi na yo na ngambo ya Sidoni mpe sakola na tina

na yango ! 22 Loba : ‹ Tala liloba oyo Nkolo Yawe alobi : Oh Sidoni, natombokeli
yo ! Nakomonisa nkembo na Ngai kati na yo ; boye, bakoyeba solo ete Ngai, nazali
Yawe, tango nakopesa yango etumbu mpe nakomonisa bosantu na Ngai kati na yango.
23 Nakotindela yango bokono oyo ebomaka, nakotangisa makila na babalabala na
yango ; mopanga ekolongwa na bangambo nyonso mpo na koboma bato na yango,
mpe bato ebele bakokufa. Boye, bakoyeba solo ete Ngai, nazali Yawe.
24 Bato ya bikolo ya mayele mabe, oyo bazali lokola basende mpe banzube,
bakozingela lisusu bana ya Isalaele te ; boye, bakoyeba solo ete Ngai, nazali Nkolo
Yawe.
Isalaele akovanda na kimia
25 Nkolo Yawe alobi : Tango nakosangisa bana ya Isalaele wuta na bikolo epai wapi
napanzaki bango, nakomonisa bosantu na Ngai kati na bango na miso ya bikolo
wana ; boye, bakovanda na mokili na bango moko, mokili oyo napesaki epai ya Jakobi,
mosali na Ngai. 26 Bakovanda kuna na kimia, bakotonga bandako mpe bakosala
bilanga ya vino ; bakovanda kuna na kimia tango nakopesa etumbu na bikolo nyonso
ya bapaya oyo bazingelaki bango mpe bazalaki kotiola bango. Bongo bakoyeba solo
ete Ngai, nazali Yawe, Nzambe na bango. › »
29
1 Na mokolo ya zomi na mibale ya sanza ya zomi, na mobu ya zomi, Yawe alobaki
na ngai :
2 « Mwana na moto, talisa elongi na yo epai ya Faraon, mokonzi ya Ejipito, sakola
mpo na kotelemela ye mpe mokili mobimba ya Ejipito ! 3 Loba : ‹ Tala liloba oyo
Nkolo Yawe alobi :
Yo Faraon, mokonzi ya Ejipito, natelemeli yo !
Yo dalagona monene oyo ovandaka
kati na bibale na yo,
yo oyo ozali koloba : ‘ Ebale Nili ezali ya ngai ;
mpe ngai, ngai moko nde namisala ! ’
4 Nakokanga yo bibende na mbanga,
nakosala ete mbisi ya ebale na yo
ekangama yo na poso ya nzoto ;
nakobimisa yo na libanda ya bibale na yo
elongo na mbisi oyo ekangami yo na poso ya nzoto.
5 Nakobwaka yo na esobe,
yo mpe mbisi ya bibale na yo.
Okokweya na mabele ya elanga ya polele ;
bakolokota yo te, bakokunda yo te ;
mpe nakokomisa yo bilei ya banyama ya mokili
mpe ya bandeke ya likolo.
6 Boye, bavandi nyonso ya Ejipito bakoyeba solo ete Ngai, nazali Yawe.
Ozalaki na yo kaka lokola eyekamelo
oyo basala na nzete oyo ebotaka na mayi,
7 Tango maboko na bango esimbaki yo,
obukanaki mpe ozokisaki mapeka na bango ;
tango balalelaki yo,
obukanaki mpe olembisaki mikongo na bango.
8 Yango wana, tala liloba oyo Nkolo Yawe alobi : Nakoyeisa mopanga mpo na
kobebisa yo, mpe nakoboma bato na yo mpe bibwele na bango. 9 Ejipito ekokoma
esobe mpe ekotikala lisusu na bato te ; mpe bakoyeba solo ete Ngai, nazali Yawe.
Lokola ozalaki koloba : ‘ Ebale Nili ezali ya ngai ; kasi ngai, ngai moko nde
namisala, ’ 10 natombokeli yo mpe bibale na yo ; mpe lisusu, nakobebisa mokili ya
Ejipito, nakokomisa yango esobe kobanda na Migidoli kino na Siene, kino na bandelo
ya mokili ya Kushi. 11 Ata litambe moko ya moto to ya nyama ekolekela lisusu wana
te : moto moko te akovanda lisusu kuna mibu tuku minei. 12 Nakokomisa Ejipito
esobe kati na mikili oyo ekoma esobe, mpe bingumba na yango ekotikala lisusu na
bato te, mibu tuku minei, kati na bingumba oyo ebeba. Nakopanza bato ya Ejipito
kati na bikolo mpe nakopalanganisa bango na mikili mosusu.
13 Nzokande, tala liloba oyo Nkolo Yawe alobi : Sima na mibu tuku minei,
nakosangisa bato ya Ejipito wuta na bikolo epai wapi bapalanganaki, 14 nakokangola
bato ya Ejipito oyo bazalaki na bowumbu mpe nakozongisa bango na Patrosi, mokili
ya bakoko na bango ; mpe kuna, bakokoma kaka mwa bokonzi moko ya moke.
15 Ejipito ekokoma mokili moko moke koleka mikili mosusu, ekomikumisa lisusu te
liboso ya bikolo mosusu ; nakokomisa yango moke penza mpo ete ezala lisusu na
makoki te ya kokonza bikolo mosusu. 16 Mokili ya Ejipito ekozala lisusu mpo na bana
ya Isalaele mokili ya kotiela motema te, kasi ekokoma lokola ekaniseli ya masumu
oyo bato na Ngai bazalaki kosala tango bazalaki koluka lisungi epai na yango. Boye,
bakoyeba solo ete Ngai, nazali Nkolo Yawe. › »
17 Na mokolo ya liboso ya sanza ya liboso, na mobu ya tuku mibale na sambo, Yawe
alobaki na ngai :
18 « Mwana na moto, Nabukodonozori, mokonzi ya Babiloni, alendisaki makasi
mampinga na ye mpo na kobundisa engumba Tiri ; mito ya basoda nyonso ekomaki
mabandi mpe mapeka na bango elongwaki-longwaki baposo. Nzokande, ye mpe
mampinga na ye batikalaki kozwa litomba ata moko te na mosala na bango ya
kobundisa engumba Tiri. 19 Yango wana, tala liloba oyo Nkolo Yawe alobi : Nakokaba
Ejipito na maboko ya Nabukodonozori, mokonzi ya Babiloni ; mpe ye, akobotola
bomengo na yango, akozwa bomengo ya bitumba mpe akobebisa yango nyonso
penza. 20 Napesi epai ya Nabukodonozori mokili ya Ejipito lokola lifuti mpo na
misala na ye, pamba te ye mpe mampinga na ye basalaki mpo na Ngai, elobi Nkolo
Yawe. 21 Na mokolo wana, nakobimisa liseke mpo na libota ya Isalaele ; nakofungola
monoko na yo kati na bango, mpe bakoyeba solo ete Ngai, nazali Yawe. »
30
Nzembo ya mawa mpo na Ejipito
2 « Mwana na moto, sakola ! Loba :
‹ Tala liloba oyo Nkolo Yawe alobi :
Bolela mpe boloba :
‘ Mawa mpo na mokolo wana ! ’
3 Pamba te mokolo yango ekomi pene ;
mokolo ya Yawe ekomi pene,
mokolo ya mapata, tango ya molili mpo na bikolo.
4 Mopanga ekotelemela Ejipito,
mpe somo makasi ekokanga mokili ya Kushi.
Tango bato bakokufa na Ejipito,
bakomema bomengo na yango mosika
mpe miboko na yango ekobukana.
5 Kushi, Puti, Ludi, Arabi mobimba, Libi mpe bato ya mokili ya boyokani bakokufa
na mopanga nzela moko na bato ya Ejipito.
Bikolo oyo esanganaki na Ejipito ekokweya
mpe makasi oyo etielaka lolendo ekosila.
Kobanda na Migidoli kino na Siene,
bakokweya na mopanga elongo na Ejipito,
elobi Nkolo Yawe.
7 Ejipito ekotikala lisusu na bato te
kati na mikili oyo etikala na bato te,
mpe bingumba na yango ekokoma ebeba
kati na bingumba oyo ebeba.
8 Boye, bakoyeba solo ete Ngai, nazali Yawe,
tango nakokitisa moto kati na Ejipito
mpe nakosukisa nguya nyonso ya basungi na yango.
9 Na mokolo wana, bato oyo nakotinda bakokende na nzela ya masuwa mpo na
kobundisa Kushi oyo ezali na yango na kimia. Somo makasi ekokanga bango na
mokolo ya etumbu ya Ejipito ; mpe mokolo yango ekomi solo pene. 10 Tala liloba
oyo Nkolo Yawe alobi : Nakosukisa nguya ya mampinga ya Ejipito na nzela ya
Nabukodonozori, mokonzi ya Babiloni. 11 Ye elongo na mampinga na ye ya basoda
oyo baleki kanza kati na mampinga ya bikolo, bakoya kobebisa mokili. Bakobundisa
Ejipito na mipanga na bango mpe bakotondisa mokili na bibembe. 12 Nakokawusa
miluka ya Nili mpe nakokaba mokili epai ya bato mabe ; nakobebisa mokili mpe
biloko nyonso oyo ezali kati na yango na nzela ya maboko ya bapaya. Ezali Ngai
Yawe nde nalobi.
13 Tala
liloba oyo Nkolo Yawe alobi : Nakobebisa banzambe ya bikeko mpe nakosala
ete bato batika kosambela bililingi kati na Mefisi. Moto moko te lisusu akozala
mokambi kati na Ejipito, mpe nakoyeisa somo kati na Ejipito mobimba. 14 Nakobebisa
engumba Patrosi, nakotia moto kati na engumba Tsoani mpe nakopesa etumbu na
engumba Tebesi. 15 Nakopelisela engumba Sini, ndako batonga makasi ya Ejipito,
kanda na Ngai ; mpe nakoboma ebele ya bavandi ya engumba Tebesi. 16 Nakotia
moto kati na Ejipito ; engumba Sini ekotonda na pasi. Tebesi ekokoma na madusu
ebele mpe banguna bakokota kati na Mefisi na moyi makasi, mpo na kobebisa yango.
17 Bilenge mibali ya bingumba Eliopolisi mpe Pi-Beseti bakokufa na mopanga, mpe
bingumba yango ekokende na bowumbu. 18 Na Takipenesi, mokolo ekokoma molili
tango nakobuka ekangiseli ya Ejipito ; mpe kuna, makasi na yango oyo etielaka
lolendo ekosila ; mapata ekozipa engumba Takipenesi mpe bamboka na yango ya
mike ekokende na bowumbu. 19 Nakopesa Ejipito etumbu ; mpe bakoyeba solo ete
Ngai, nazali Yawe. › »
20 Na mokolo ya sambo ya sanza ya liboso, na mobu ya zomi na moko, Yawe alobaki
na ngai :
21 « Mwana na moto, tala ; nabukaki loboko ya Faraon, mokonzi ya Ejipito ! Moto
moko te azali kosalisa yango to mpe kotia yango kisi mpo ete ekoka lisusu kozwa
makasi ya kosimba mopanga. 22 Yango wana, tala liloba oyo Nkolo Yawe alobi :
Natelemeli Faraon, mokonzi ya Ejipito ; nakobuka maboko na ye nyonso mibale :
ezala loboko oyo ya malamu to loboko oyo ebukana ; mpe nakosala ete mopanga
ekweya longwa na loboko na ye. 23 Nakopanza mpe nakopalanganisa bato ya Ejipito
kati na bikolo mpe mikili mosusu. 24 Nakolendisa maboko ya mokonzi ya Babiloni
mpe nakotia mopanga na Ngai kati na loboko na ye. Kasi nakobuka maboko ya
Faraon, mpe akokoma kolela liboso na ye lokola moto oyo azoki pota monene.
25 Nakolendisa maboko ya mokonzi ya Babiloni, kasi maboko ya Faraon ekolemba.
Boye, bakoyeba solo ete Ngai, nazali Yawe, tango nakotia mopanga na Ngai kati na
loboko ya mokonzi ya Babiloni, oyo akobundisa na yango Ejipito. 26 Nakopanza mpe
nakopalanganisa bato ya Ejipito kati na bikolo mpe mikili mosusu ; boye, bakoyeba
solo ete Ngai, nazali Yawe. »
31
Lisese ya nzete ya sedele
1 Na mokolo ya liboso ya sanza ya misato, na mobu ya zomi na moko, Yawe alobaki
na ngai :
2 « Mwana na moto, loba na Faraon, mokonzi ya Ejipito, mpe na mampinga na ye
nyonso :
‹ Nani penza akoki kokokana na yo na lokumu ?
3 Tala mokili ya Asiri malamu !
Ezalaki lokola nzete ya sedele kati na Libani :
bitape na yango ezalaki kitoko
mpe na makasa ebele oyo ezalaki kopesa pio
koleka banzete nyonso ya zamba ;
elekaki banzete nyonso ya zamba na molayi,
songe na yango ezalaki ekenda kino na mapata.
4 Mayi ezalaki kokolisa yango,
mpe mayi ya se ya mabele ezalaki koyeisa yango molayi ;
ebimisaki miluka zingazinga ya esika oyo balonaki yango
mpe epanzanaki kino na banzete nyonso ya zamba.
5 Boye, nzete yango ekomaki molayi makasi
koleka banzete nyonso ya zamba ;
bitape na yango ekomaki milayi,
mpe makasa na yango ekomaki ebele,
pamba te ezalaki kozwa mayi ebele.
6 Bandeke nyonso ya likolo ezalaki koya
kotonga bazala na bitape na yango,
banyama nyonso ya zamba mpe ezalaki kobota na se ya bitape na yango.
Bikolo nyonso ya minene ezalaki kobika na se ya pio na yango.
7 Ezalaki kitoko na monene na yango
mpe na molayi ya bitape na yango,
pamba te misisa na yango ezalaki ekita
kino na mayi minene.
8 Kati na elanga ya Nzambe,
nzete moko te ya sedele ekokanaki na yango,
nzete moko te ya sipele ekokanaki na yango na bitape,
nzete moko te ya platane ekokanaki na yango na makasa :
nzete moko te kati na elanga ya Nzambe ekokanaki
na yango na kitoko.
9 Nasalaki yango kitoko makasi na bitape ebele ;
bongo banzete nyonso ya Edeni, kati na elanga ya Nzambe,
ezalaki kolula yango.
10 Yango wana, tala liloba oyo Nkolo Yawe alobi : Lokola ekomaki molayi penza, bongo
songe na yango ekendeki kino na mapata ; mpe lokola ekomaki na lolendo mpo na
molayi na yango, 11 nakabaki yango na maboko ya nkumu ya bikolo mpo ete apesa
yango etumbu oyo ekoki na mabe na yango. Nabenganaki yango ; 12 mpe bikolo ya
bapaya oyo eleki kanza ekweyisaki yango mpe asundolaki yango ; makasa na yango
ekweyaki na bangomba mpe na mabwaku nyonso, bitape na yango ebukanaki mpe
ekweyaki na mabulu nyonso ya minene ya mokili. Bikolo nyonso ya mabele ekimaki
wuta na se ya pio na yango mpe esundolaki yango ; bongo etikalaki yango moko.
13 Bandeke nyonso ya likolo ekomaki kovanda na mobimbi na yango oyo epola, mpe
banyama nyonso ya zamba ekomaki kovanda na bitape na yango. 14 Boye, makambo
oyo nyonso esalemaki mpo ete nzete moko te oyo elonama pembeni ya mayi ekoma
na lolendo mpo na molayi na yango mpe mpo na songe na yango oyo ekenda kino
na mapata ; mpe mpo ete terebente moko te oyo ezali kozwa mayi ekoma na lolendo
mpo na molayi na yango. Pamba te, yango nyonso etangama ete ekokufa, ekokita
kino na mokili ya se ya mabele, kati na bakufi, elongo na bato oyo bakitaka na se ya
libulu ya kufa.
Kati na libulu
15 Talaliloba oyo Nkolo Yawe alobi : Na mokolo oyo nzete ya sedele ekitaki na se ya
mokili ya bakufi, napesaki mitindo ete mayi oyo ya se ya mabele esala matanga mpo
na yango. Likolo na yango, nazipaki mayi ya se ya mabele, nakangaki bibale na yango
mpe mayi minene ekangamaki ; nazipaki zamba ya Libani na molili mpe nakawusaki
banzete nyonso ya elanga. 16 Nalengisaki bikolo na lokito ya kokweya na yango,
tango nakitisaki yango na mboka ya bakufi elongo na bato oyo bakitaka na libulu ya
kufa. Boye, banzete nyonso ya Edeni, oyo eleki kitoko, mpe banzete ya Libani, oyo
eleki kitoko, banzete nyonso oyo ezalaki kozwa mayi malamu, ebondisamaki na se
ya mabele. 17 Yango mpe ekitaki, elongo na nzete ya sedele, na mokili ya bakufi, epai
ya bato oyo bakufaki na mopanga, oyo basanganaki na yango mpo na kovanda na se
ya pio na yango kati na bikolo.
18 Nzete nini kati na Edeni ekokani na yo na monene mpe na lokumu ? Nzokande,
yo mpe okokita, elongo na banzete ya Edeni, na mokili ya se ya mabele ; okolala esika
moko na bato oyo bakatama ngenga te, elongo na bato oyo bakufaki na mopanga.
Ndenge wana nde Faraon elongo na bato na ye bakosuka, elobi Nkolo Yawe. › »
32
Nzembo ya mawa na tina na Faraon
1 Na mokolo ya liboso ya sanza ya zomi na mibale, na mobu ya zomi na mibale,
2 « Mwana na moto, tinda nzembo ya mawa mpo na Faraon, mokonzi ya Ejipito,
mpe yebisa ye :
‹ Ozali lokola nkosi kati na bikolo,
ozali lokola dalagona kati na bibale minene,
otambolaka-tambolaka kati na bibale na yo,
opanzaka mayi na makolo na yo
mpe okomisaka bibale potopoto.
Nakotiela yo motambo na Ngai
tango nakosangisa bato ya bikolo ebele ;
boye bakokanga yo na motambo yango.
4 Nakobwaka yo na mabele
mpe nakosundola yo na libanda ya bilanga.
Nakosala ete bandeke nyonso ya likolo eya komatela yo
mpe banyama ya mokili mobimba eya kolia
misuni ya nzoto na yo.

5 Nakopanza misuni ya nzoto na yo na bangomba
mpe nakotondisa mabwaku na biteni oyo ekotikala.
6 Nakotondisa mokili,
na makila oyo ekowuta epai na yo,
na balabala nyonso kino na bangomba ;
mpe mabulu minene ekotonda na misuni ya nzoto na yo.
7 Tango nakoboma yo ndenge babomaka mwinda,
nakozipa likolo, nakokomisa molili minzoto na yango ;
nakozipa moyi na mapata,
mpe sanza ekopesa lisusu pole na yango te.
8 Likolo na yo,
nakokomisa molili biloko nyonso ya likolo,
oyo ebimisaka pole,
mpe nakoyeisa molili na mokili na yo,
elobi Nkolo Yawe.
9 Nakotungisa mitema ya bato ebele
tango nakomema yo na bowumbu
kati na bikolo ya bapaya,
na mikili oyo otikala kutu koyeba te.
10 Nakosala ete bato ya bikolo ebele bakamwa yo
mpe bakonzi na bango balenga na somo likolo na yo
tango nakolakisa bango mopanga na Ngai.
Na mokolo ya kokweya na yo,
moko na moko kati na bango akokoma kolenga
tango nyonso mpo na bomoi na ye.
11 Pamba te, tala liloba oyo Nkolo Yawe alobi :
Mopanga ya mokonzi ya Babiloni
ekobundisa yo.
12 Nakosala ete bato ebele bakufa kati na yo
na mopanga ya bilombe ya bitumba
ya ekolo oyo eleki bikolo nyonso na kanza.
Bakosukisa lolendo ya mokili ya Ejipito
mpe bato na yango nyonso bakobebisama.
13 Nakoboma ngombe na yango nyonso
pembeni ya mayi ya mozindo oyo ekoningana lisusu te
na makolo ya bato to ya banyama.
14 Bongo nakosala ete mayi na yango evanda kimia
mpe bibale na yango etiola lokola mafuta,
elobi Nkolo Yawe.
15 Tango nakosala ete Ejipito etikala lisusu na bato te,
tango nakobebisa biloko nyonso
oyo ezali kati na yango
mpe nakoboma bavandi na yango nyonso ;
boye bakoyeba solo ete Ngai, nazali Yawe. ›
16 Yango nde nzembo ya mawa oyo bakoyembela Ejipito ; bilenge basi ya bikolo
mosusu nde bakoyemba yango, bakoyemba yango na tina na Ejipito elongo na bato
na yango nyonso, elobi Nkolo Yawe. »
17 Na mokolo ya zomi na mitano ya sanza wana kaka, na mobu ya zomi na mibale,
18 « Mwana na moto, tinda nzembo ya mawa na tina na bato nyonso ya Ejipito

mpe kitisa na mokili ya bakufi elongo na bato oyo bakitaka na libulu, mokili ya
Ejipito elongo na bato ya bikolo ya nguya. 19 Loba na bango : ‹ Boni, boleki bato
mosusu na nini ? Bokita mpe bolala esika moko na bato oyo bakatama ngenga te ! ›
20 Bakokweya kati na bato oyo bakufaki na mopanga.
Mopanga esili kobima !
Tika ete eboma Ejipito mpe bato na yango nyonso !
21 Wuta na mboka ya bakufi,
bankumu bakoloba na Ejipito
mpe na bikolo oyo esanganaki na yango :
‹ Bakiti mpe balali elongo na bato
oyo bakatama ngenga te,
esika moko na bato oyo bakufaki na mopanga. ›
22 Mokili ya Asiri ezali kuna elongo na mampinga na yango nyonso, ezingelami
na malita ya bato na yango nyonso oyo babomaki : bango nyonso oyo bakufaki na
mopanga. 23 Malita na bango ezali kati na libulu moko ya mozindo, mpe mampinga
na yango elali zingazinga ya bakunda na ye. Bato nyonso oyo bazalaki koyeisa somo
na mokili ya bato ya bomoi basili kokweya, bakufi na mopanga.
24 Mokili ya Elami ezali kuna elongo na mampinga na yango nyonso, zingazinga ya
bakunda na yango ; bato na yango nyonso bakweyaki, bakufaki na mopanga. Bato
nyonso oyo bazalaki koyeisa somo kati na mokili ya bato ya mokili yango basili kokita
elongo na bato oyo bakatama ngenga te, na mokili ya bakufi ; bakoyoka soni bango
moko elongo na bato oyo bakitaka na libulu. 25 Basalaki mbeto moko mpo na mokili
yango kati na bato oyo bakufaki na mopanga, esika moko na mampinga na yango
nyonso, zingazinga ya bakunda na yango. Bato nyonso oyo bakufaki na mopanga
bazalaki bato bakatama ngenga te. Lokola somo na bango epanzanaki na mokili ya
bato ya bomoi, bamemaki soni na bango elongo na bato oyo bakitaka na libulu ;
bazali kolala esika moko na bato oyo babomaki na mopanga.
26 Mokili ya Mesheki mpe ya Tubali ezali kuna elongo na bato na yango nyonso,
zingazinga ya malita na yango. Bato nyonso oyo bakufaki na mopanga bazalaki bato
bakatama ngenga te, pamba te bayeisaki somo makasi kati na mokili ya bato ya
bomoi. 27 Boni, balali te esika moko na basoda mosusu oyo bakatama ngenga te
to balali te esika moko na basoda ya mpiko oyo bakufaki mpe bakitaki na mboka
ya bakufi na bibundeli na bango, na mipanga na bango na se ya mito na bango ?
Etumbu mpo na masumu na bango ekweyaki na mikuwa na bango, atako bazalaki
kolengisa basoda ya mpiko ya mokili ya bato ya bomoi na somo.
28 Oh Faraon, yo mpe okobukana, okolala esika moko na bato oyo bakatama ngenga
te, bato oyo bakufaki na mopanga !
29 Mokili ya Edomi ezali kuna, bakonzi na yango mpe bakambi na yango balali
esika moko na bato oyo bakufaki na mopanga atako bazalaki na nguya ; balali esika
moko na bato oyo bakatama ngenga te mpe bato oyo bakitaka na libulu.
30 Bakambi nyonso ya etuka ya nor mpe bato nyonso ya Sidoni bazali kuna ;
bakitaki na soni elongo na bato oyo bakufaki atako nguya na bango ezalaki kopesa
bato somo makasi ; balali lokola bato bakatama ngenga te elongo na bato oyo
bakufaki na mopanga, mpe bakufaki na soni makasi elongo na bato oyo bakitaka
na libulu.
31 Ye Faraon elongo na mampinga na ye nyonso bakomona bango mpe
bakobondisama na tina na bato nyonso oyo bakufaki na mopanga, elobi Nkolo Yawe.
32 Atako nayeisaki somo na mokili ya bato ya bomoi na nzela na ye, Faraon mpe
bato na ye nyonso bakolala kati na bato oyo bakatama ngenga te, bato oyo bakufa na
mopanga, elobi Nkolo Yawe. »
33
Mosakoli Ezekieli : Mosenzeli
2 « Mwana na moto, loba na bandeko na yo mpe yebisa bango : ‹ Soki nabimisi
bitumba na mokili moko, bongo bato ya mokili yango baponi moko kati na bango
lokola mokengeli na bango ; 3 soki mokengeli yango amoni banguna koya kobundisa
mokili na bango mpe abeti kelelo mpo na kokebisa bato.
4 Soki moto moko ayoki lolaka ya kelelo, kasi azwi yango na pamba mpe mopanga
ebomi ye, makila na ye ekotangama na moto na ye moko. 5 Lokola ayokaki lolaka ya
kelelo, kasi azwaki likebisi wana na pamba, makila na ye ekotangama na moto na ye
moko. Kasi soki azwaki likebisi wana na pamba te, alingaki solo kobikisa bomoi na
ye.
6 Nzokande, soki mokengeli amoni banguna koya mpe abeti kelelo te mpo na
kokebisa bato, bongo mopanga ebomi moko kati na bandeko na ye, ndeko wana
akokufa solo mpo na masumu na ye, kasi nakotanga makila na ye na moto ya
mokengeli. ›
7 Mwana na moto, nakomisi yo mokengeli mpo na libota ya Isalaele. Boye, yokaka
maloba oyo nakobanda koloba mpo na kokebisa bango na Kombo na Ngai. 8 Soki
nalobi na moto mabe : ‹ Oh moto mabe, okokufa solo ! › Mpe yo, olobi na ye eloko
moko te mpo ete abongola bizaleli na ye, moto mabe wana akokufa solo mpo na
masumu na ye ; kasi nakotanga makila na ye na moto na yo.
9 Kasi soki okebisi moto mabe ete abongola bizaleli na ye, bongo asaleli yango te,
akokufa solo mpo na masumu na ye ; mpe yo, okobikisa bomoi na yo.
10 Mwana na moto, loba na libota ya Isalaele : ‹ Tala maloba oyo bozali koloba :
‘ Ndenge nini penza tokoki lisusu kobika mpo ete mabe mpe masumu na biso ekomi
kilo makasi mpo na biso, mpe yango ekomi kobebisa biso ? ’ ›
11 Loba na bango : ‹ Na Kombo na Ngai, elobi Nkolo Yawe, nasepelaka na kufa
ya moto mabe te ; nalingaka nde ete abongola bizaleli na ye mpo ete abika !
Bobongwana, bobongwana, oh libota ya Isalaele ! Mpo na nini bolingi kaka nzela
ya kufa ? ›
12 Mwana na moto, loba na bandeko na yo : ‹ Boyengebene ya moto ya sembo
ekobikisa ye te soki asali mabe, mpe mabe ya moto mabe ekokweyisa ye te soki atiki
yango ; moto ya sembo akobika te likolo ya boyengebene na ye ya kala soki asali
masumu. ›
13 Ata soki nalobi na moto ya sembo ete akowumela solo na bomoi, soki atie elikya
na bosembo na ye mpe asali mabe, bosembo na ye nyonso ekotangama lisusu te mpe
akokufa mpo na mabe oyo asali. 14 Soki nalobi na moto mabe : ‹ Okokufa solo ; ›
kasi atiki masumu na ye mpe akomi kosala makambo ya sembo mpe ya alima, 15 soki
azongisi ndanga oyo asimbaki na niongo mpe biloko oyo ayibaki, soki atosi mitindo
oyo epesaka bomoi mpe atiki kosala mabe, akobika penza, akokufa te. 16 Mabe nyonso
oyo asalaki ekotangama lisusu te, akobika solo ; pamba te asali oyo ezali alima mpe
sembo.
17 Bandeko na yo bazali koloba : ‹ Nkolo akataka makambo na bosembo te. ›
Nzokande, nzela na bango moko nde ezalaka mabe. 18 Soki moto ya sembo atiki
boyengebene na ye mpe akomi kosala mabe, akokufa mpo na mabe yango. 19 Soki
moto mabe akomi kosala makambo ya sembo mpe ya alima, akobika solo mpo ete
asali bongo. 20 Oh bino, libota ya Isalaele, ndenge nini bokoki penza koloba : ‹ Nkolo
akataka makambo na bosembo te ! › Solo, nakosambisa moko na moko kati na bino
kolanda etamboli na ye ! »
Ndimbola ya kobebisama ya Yelusalemi
21 Na mokolo ya mitano ya sanza ya zomi, na mobu ya zomi na mibale ya bowumbu
na biso, moko kati na bato oyo babikaki na Yelusalemi ayaki epai na ngai mpe
alobaki : « Babebisi engumba ! » 22 Nzokande, na pokwa, liboso ete moto yango aya
epai na ngai, loboko ya Yawe ezalaki likolo na ngai mpe afungolaki monoko na ngai
liboso ete moto yango akoma epai na ngai na tongo. Monoko na ngai efungwamaki
mpe nakomaki koloba. 23 Bongo Yawe alobaki na ngai :
24 « Mwana na moto, bavandi ya bisika oyo ebeba kati na mokili ya Isalaele
bazali koloba : ‹ Abrayami azalaki kaka ye moko tango azwaki mokili lokola libula ;
nzokande biso, tozali ebele ; boye, solo, mokili epesameli biso lokola libula ! › 25 Yango
wana, loba na bango : ‹ Tala liloba oyo Nkolo Yawe alobi : Boni, ndenge bozali nanu
kolia misuni mpe makila na yango, bongo bozali kotalela banzambe na bino ya bikeko
mpe kosopa makila ya bato, bozwa solo mokili lokola libula ! 26 Bozali kotia elikya
na mopanga na bino, bozali kosala makambo ya mbindo, mpe moko na moko kati
na bino azali kokomisa mbindo mwasi ya moninga na ye, mpe bozwa penza mokili
lokola libula ! ›
27 Loba na bango : ‹ Tala liloba oyo Nkolo Yawe alobi : Na Kombo na Ngai, bato
oyo batikali na bisika oyo ebeba bakokufa na mopanga ! Ba-oyo bazali na mboka,
nakokaba bango epai ya banyama ya zamba mpo ete eboma bango ! Mpe ba-oyo
babombami kati na bandako batonga makasi mpe kati na madusu ya mabanga
bakokufa na bokono oyo ebomaka ; 28 nakokomisa mokili libebi mpe nakosala ete
etikala lisusu na bato te : nakosukisa lolendo na yango, bangomba ya Isalaele
ekotikala lisusu na bato te, mpe bato bakotika kolekela wana. 29 Boye, bakoyeba solo
ete Ngai, nazali Yawe, tango nakokomisa mokili libebi mpe esobe, likolo ya makambo
na bango nyonso ya mbindo oyo bazali kosala. ›
30 Mpo na yo, mwana na moto, bandeko na yo bazali kolobana bango na bango na
bamir mpe na bikuke ya bandako na bango na tina na kombo na yo : ‹ Boya koyoka
maloba oyo ewuti epai na Yawe ! › 31 Bongo bato na Ngai bayei epai na yo ndenge kaka
bayaka tango nyonso mpe bavandi liboso na yo mpo na koyoka maloba na yo, kasi
batiaka yango na misala te, pamba te minoko na bango ebimisaka kaka makambo oyo
esepelisaka mitema na bango, mpe mitema na bango elukaka kaka bolamu na bango
moko. 32 Mpo na bango, ozalaka na yo kaka lokola moto oyo ayembaka malamu
banzembo ya kitoko, na mongongo ya kitoko, mpe abetaka mindule kitoko ; pamba
te bayokaka na bango maloba na yo, kasi batiaka yango na misala te.
33 Tango makambo oyo nyonso ekokokisama —mpe ekokokisama solo— bakososola
penza ete mosakoli moko azalaki kati na bango. »
34
Maloba ya kosambisa bakambi ya Isalaele
2 « Mwana na moto, sakola mpo na kotelemela babateli bibwele ya mokili ya
Isalaele ! Sakola mpe yebisa bango : ‹ Tala liloba oyo Nkolo Yawe alobi : Mawa
na babateli bibwele ya Isalaele, oyo balukaka kaka bolamu na bango moko ! Boni,
babateli bibwele basengeli te penza koluka bolamu ya bibwele ? 3 Bolingi kaka kolia
mafuta na yango, kolata bilamba oyo esalemi na bapwale na yango mpe koboma
bibwele oyo eleki mafuta, kasi bolukaka bolamu ya bibwele yango te ! 4 Bosungaki
te ebwele oyo elemba mpo ete ekoka kozwa lisusu makasi, bobikisaki te oyo ezalaki
na bokono, bosalisaki te oyo ebukana lokolo ; bozongisaki te na nzela, oyo ebimaki

libanda ya nzela, mpe bolukaki te oyo ebungaki ; kasi nde bozalaki konyokola yango
mpe komonisa yango pasi tango bozalaki kokamba yango ! 5 Boye, bibwele na Ngai
epanzanaki bipai na bipai mpe ekomaki bilei ya banyama ya zamba, pamba te moto
akobatela yango azalaki lisusu te. 6 Bibwele na Ngai ekomaki kotelengana na likolo ya
bangomba nyonso ya milayi mpe ya mikuse, epanzanaki na mokili mobimba ; moto
moko te azalaki koluka yango mpe koluka bolamu na yango.
7 Mpo na yango, bino babateli bibwele, boyoka Liloba na Yawe : 8 Na Kombo na
Ngai, elobi Nkolo Yawe, lokola bibwele na Ngai ezangi mobateli, bongo bakomi koyiba
yango mpe ekomi bilei ya banyama nyonso ya zamba ; lokola babateli bibwele na
Ngai bazalaki koluka bibwele na Ngai te, kasi bazalaki kaka koluka kaka bolamu
na bango moko koleka bolamu ya bibwele na Ngai ; 9 mpo na yango, bino babateli
bibwele, boyoka Liloba na Yawe :
10 Tala liloba oyo Nkolo Yawe alobi : Natombokeli babateli bibwele ! Nakotuna
bango bibwele na Ngai, nakobotola bibwele na Ngai na maboko na bango, nakotika
bango lisusu te kobatela yango. Boye, bakokoka lisusu te komilukela bolamu na bango
moko. Nakokangola bibwele na Ngai na minoko na bango, mpe ekotikala lisusu bilei
na bango te.
11 Pamba te, tala liloba oyo Nkolo Yawe alobi : Ngai moko nakoluka bolamu ya
bibwele na Ngai mpe nakobatela yango. 12 Ndenge mobateli bibwele alukaka bolamu
ya bibwele na ye, soki azali elongo na yango, ndenge wana mpe Ngai nakobatela mpe
nakobikisa bibwele na Ngai wuta na bisika nyonso epai wapi ezali ya kopanzana, na
mokolo ya mapata mpe ya molili makasi. 13 Nakobimisa yango wuta na bikolo epai
wapi ezali ya kopanzana, nakosangisa yango wuta na mikili mosusu mpe nakozongisa
yango na mabele na yango moko ; nakoleisa yango na likolo ya bangomba ya Isalaele,
kati na mabwaku mpe kati na bamboka nyonso ya mike ya Isalaele. 14 Nakoleisa
yango na esika ya matiti ya kitoko, mpe matiti na yango ya kolia ekozala na likolo ya
bangomba ya Isalaele ; kuna, ekopema mpe ekolia na mabele ya kitoko.
15 Ngai moko nakoleisa bibwele na Ngai, mpe Ngai moko nakopemisa yango, elobi
Nkolo Yawe ; 16 nakoluka oyo ebungaki, nakozongisa na nzela, oyo epengwaki ;
nakosalisa oyo ebukana lokolo, nakobikisa oyo ezangi makasi. Kasi nakoboma oyo
ya mafuta mpe oyo ya makasi. Nakobatela bibwele na Ngai na bosembo.
Maloba ya lobiko mpo na mpate
17Mpo na bino, bibwele na Ngai, tala liloba oyo Nkolo Yawe alobi : Nakokata
makambo kati na ebwele moko mpe ebwele mosusu, kati na bameme ya mibali mpe
bantaba ya mibali. 18 Boni, ekoki te mpo na bino kolia na matiti ya kitoko ? Mpo na
nini bolingi lisusu ete matambe na bino enyataka-nyataka matiti oyo etikali ? Ekoki
te mpo na bino komela mayi ya peto ? Mpo na nini bolingi lisusu ete matambe na
bino ekomisa potopoto mayi oyo etikali ? 19 Bolingi ete bibwele na Ngai elia matiti
oyo matambe na bino enyati-nyati mpe emela mayi oyo matambe na bino ekomisi
potopoto ?
20 Mpo na yango, tala liloba oyo Nkolo Yawe alobi na bango : Tala, nakokata, Ngai
moko, makambo kati na ebwele oyo ya mafuta mpe oyo ekonda. 21 Lokola bosalelaki
mipanzi mpe mapeka na bino mpo na kotindika bibwele oyo ekonda, mpe maseke na
bino mpo na kobundisa yango kino kopanza yango na libanda, 22 nakobikisa bibwele
na Ngai, mpe bakoyiba yango lisusu te ; nakokata makambo kati na ebwele moko
mpe ebwele mosusu.
23 Nakotia liboso na yango mobateli moko kaka ya bibwele : Davidi, mosali na Ngai ;
akoleisa yango, akoluka bolamu na yango mpe akozala mobateli na yango. 24 Ngai
Yawe, nakozala Nzambe na yango ; mpe Davidi, mosali na Ngai, akozala mokambi
kati na yango. Ngai Yawe nde nalobi.
25 Nakosala boyokani ya kimia elongo na bibwele na Ngai, nakolongola banyama
mabe kati na mokili mpo ete bibwele na Ngai evanda na kimia kati na esobe mpe elala
na bazamba. 26 Nakokomisa lipamboli esobe elongo na bazamba mpe bisika oyo ezali
zingazinga ya ngomba na Ngai ya moke ; nakobetisa bamvula na tango na yango :
ekozala bamvula ya mapamboli. 27 Banzete ya bilanga ekobota bambuma, mpe
mabele ekobota biloko ebele. Bato na Ngai bakozala na kimia na mabele na bango ;
boye, bakoyeba solo ete Ngai, nazali Yawe tango nakobuka banzete ya ekangiseli na
bango mpe nakokangola bango na maboko ya bato oyo banyokolaka bango. 28 Bato
ya bikolo mosusu bakoyiba bango lisusu te, mpe banyama ya zamba ekoboma bango
lisusu te ; bakobika na kimia mpe eloko moko te ekoya lisusu kobangisa bango.
29 Nakobotisela bango elanga moko oyo ekokende sango mpo na bambuma na
yango ; moto moko te kati na mokili akokufa lisusu na nzala mpe bato ya bikolo
mosusu bakotiola bango lisusu te. 30 Boye, bakoyeba solo ete Ngai Yawe, Nzambe na
bango, nazali elongo na bango, mpe ete bango, libota ya Isalaele, bazali bato na Ngai,
elobi Nkolo Yawe. 31 Bino, bibwele na Ngai, bibwele oyo naleisaka, bozali bato ; mpe
Ngai, nazali Nzambe na bino, elobi Nkolo Yawe. › »
35
Maloba ya kosambisa mokili ya Edomi
2« Mwana na moto, talisa elongi na yo na ngambo ya ngomba Seiri mpe sakola
mpo na kotelemela yango ! 3 Loba : ‹ Tala liloba oyo Nkolo Yawe alobi :
Natombokeli yo, ngomba Seiri !
Nakosembola loboko na Ngai mpo na kotelemela yo
mpe nakokomisa yo esobe mpe mokili oyo ezanga bato.
4 Nakobebisa bingumba na yo,
mpe okotikala lisusu na bato te ;
boye, okoyeba solo ete Ngai, nazali Yawe.
5 Lokola obokolaka tango nyonso koyina bana ya Isalaele kati na motema na yo
mpe obomisaki bango na mopanga tango bazalaki na pasi makasi, na tango oyo
bazwaki etumbu mpo na masumu na bango, 6 na Kombo na Ngai, elobi Nkolo Yawe,
nakosopa makila na yo, mpe makila ekolanda yo. Lokola ozalaki na somo te ya
kosopa makila, makila ekolanda yo. 7 Nakokomisa ngomba Seiri esika oyo ebebisama
nye mpe ezanga bato ; mpe nakoboma kuna bato nyonso oyo bakoluka kokende mpe
kozonga. 8 Nakotondisa bangomba na yango nyonso na bibembe ; bato nyonso oyo
bakokufa na mopanga bakokweya na bangomba na yo ya mike, kati na mabwaku
na yo mpe na se ya bangomba na yo nyonso. 9 Nakokomisa yo esobe mpo na libela,
bingumba na yo ekozala lisusu na bato te ; boye bokoyeba solo ete Ngai, nazali Yawe.
10 Mpo ete olobaki : ‘ Mikili oyo mibale, Isalaele mpe Yuda, elongo na bikolo na
yango ekokoma ya ngai, mpe nakozwa yango, ’ atako Yawe azalaki kuna ; 11 mpo na
yango, na Kombo na Ngai, elobi Nkolo Yawe, nakopesa yo etumbu kolanda kanda
mpe zuwa na yo, oyo olakisaki mpo na kosala bango mabe mpo ete oyinaki bango ;
mpe Ngai moko, nakosala ete bayeba Ngai tango nakosambisa yo. 12 Boye, okoyeba
solo ete Ngai Yawe, nayokaki maloba nyonso ya kotiola oyo olobaki na tina na
bangomba ya Isalaele. Olobaki : ‘ Tala, bangomba ebebisami ! Bakabeli biso yango
lokola nyama ya kolia ! ’ 13 Botelemelaki Ngai mpe bolobaki na Ngai na maloba ya
lolendo ; nayokaki yango Ngai moko. 14 Boye, tala liloba oyo Nkolo Yawe alobi :
Tango mokili mobimba ekozala na esengo, Ngai nakobebisa yo. 15 Mpo ete osepelaki
na kobebisama ya libula ya Isalaele, nakosala yo mpe kaka ndenge wana : ngomba

Seiri, okobebisama elongo na Edomi mobimba ; boye, bakoyeba solo ete Ngai, nazali
Yawe. › »
36
Lisakoli mpo na bangomba ya Isalaele
1 « Mwana na moto, sakola na tina na bangomba ya Isalaele mpe loba : ‹ Bino
bangomba ya Isalaele, boyoka Liloba na Yawe ! 2 Tala liloba oyo Nkolo Yawe alobi :
Moyini alobaki na tina na bino : ‘ Ah, bangomba ya kala ekomi sik’oyo ya biso ! ’ ›
3 Yango wana, sakola ! Loba : ‹ Tala liloba oyo Nkolo Yawe alobi : Lokola babebisaki
bino mpe bapanzaki bino bipai nyonso mpo ete bokoma libula ya bikolo mosusu
mpe eloko ya masolo ya kotiola mpe ya kofinga kati na bato ; 4 mpo na yango, bino
bangomba ya Isalaele, boyoka liloba na Nkolo Yawe : Tala liloba oyo Nkolo Yawe alobi
na bangomba ya milayi mpe ya mikuse, na mabulu mpe na mabwaku, na bisika ya
libebi mpe na bingumba oyo basundola mpe babebisa, bongo bato ya bikolo mosusu
ya zingazinga bayibaki mpe bakomisaki yango eloko ya kotiola ; 5 tala liloba oyo
Nkolo Yawe alobi : na zuwa na Ngai ya makasi, natombokeli bikolo oyo etikali mpe
mokili mobimba ya Edomi, pamba te na esengo nyonso mpe na mayele mabe kati
na mitema na bango, bakomisi mokili na Ngai lokola libula na bango moko mpo
ete babotola bilanga na yango nyonso na makasi. › 6 Mpo na yango, sakola na tina
na mokili ya Isalaele mpe loba na bangomba ya milayi mpe ya mikuse, na mabulu
mpe na mabwaku : ‹ Tala liloba oyo Nkolo Yawe alobi : Nazali koloba na zuwa mpe
na kanda na Ngai ya makasi, pamba te bikolo mosusu emonisi bino pasi na kotiola.
7 Yango wana, tala liloba oyo Nkolo Yawe alobi : nalapi ndayi, na kotombola loboko,
ete ezali bikolo oyo ezingeli bino nde ekotiolama.
8 Kasi bino, bangomba ya Isalaele, bokobota bitape mpe bambuma mpo na Isalaele,
bato na Ngai ; pamba te etikali kaka moke ete bazonga epai na bango. 9 Nazali
kolandela likambo na bino mpe nazali kotala bino na liso ya ngolu ; bakobalola bino
lisusu ndenge babalolaka mabele ya bilanga mpe bakolona lisusu bankona na mabele
na bino. 10 Nakokomisa motango ya bato na bino ebele, na mabele na bino : yango
nde libota mobimba ya Isalaele ; bato bakozongela lisusu kovanda kati na bingumba
na bino mpe bakotonga lisusu bandako na bino oyo ebukana. 11 Nakokomisa motango
ya bato mpe ya bibwele na bino ebele na mokili na bino : bakobotana mpe bakokoma
ebele penza. Nakovandisa lisusu bato na mokili na bino ndenge ezalaka na tango ya
kala mpe nakokomisa bino bato ya kofuluka koleka liboso. Boye, bokoyeba solo ete
Ngai, nazali Yawe. 12 Nakosala ete bato na Ngai, bana ya Isalaele, batambola na mokili
na bino ; bakozwa mabele na bino mpe bokozala libula na bango ; bokotikala lisusu
te koboma bana na bango.
13 Tala liloba oyo Nkolo Yawe alobi : Lokola bato balobaka na tina na bino :
Bobomaka bato mpe bozangisaka ekolo na bino bana na yango ; 14 mpo na yango,
bokoboma lisusu bato te mpe bokozangisa lisusu ekolo na bino bana te, elobi Nkolo
Yawe. 15 Nakosala ete boyoka lisusu kotiolama ya bikolo mosusu te, mpe bato ya
bikolo mosusu bakofinga bino lisusu te ; na bongo, bokokweyisa lisusu ekolo na bino
te, elobi Nkolo Yawe. › »
Yawe akotonga lisusu Isalaele
16 Yawe alobaki na ngai lisusu :
17 « Mwana na moto, tango bana ya Isalaele bazalaki kovanda na mokili na bango,
bazalaki kokomisa yango mbindo na ezaleli mpe na misala na bango ; ezaleli na
bango ezalaki mbindo na miso na Ngai lokola makila ya mwasi oyo azali komona
sanza na ye. 18 Boye, napeliselaki bango kanda na Ngai ya makasi, pamba te bazalaki
kotangisa makila kati na mokili mpe bakomisaki yango mbindo na nzela ya banzambe
na bango ya bikeko. 19 Napanzaki bango kati na bikolo, mpe bapalanganaki kati
na mikili mosusu ; nasambisaki bango kolanda etamboli mpe misala na bango.
20 Nzokande, na bisika nyonso oyo bazalaki kokende, babebisaki bosantu ya Kombo
na Ngai, pamba te bazalaki koloba na tina na bango : ‹ Bato wana bazali solo bato
ya Yawe, kasi tala ndenge batiki mokili na Ye ! ›
21 Boye, nabatelaki lokumu mpe bosantu ya Kombo na Ngai, oyo libota ya Isalaele
babebisaki bosantu na yango kati na bikolo epai wapi bakendeki. 22 Mpo na yango,
loba na libota ya Isalaele : ‹ Tala liloba oyo Nkolo Yawe alobi : Oh libota ya Isalaele,
ezali mpo na bino te nde nazali kosala makambo oyo nyonso, kasi mpo na bosantu
ya Kombo na Ngai, oyo bobebisaki kati na bikolo epai wapi bokendeki. 23 Nakolakisa
bosantu ya Kombo monene na Ngai, oyo esambwaki kati na bikolo, Kombo oyo
bobebisaki bosantu na yango kati na bikolo yango. Boye, bikolo ekoyeba solo ete
Ngai, nazali Yawe, elobi Nkolo Yawe, tango nakomonisa bosantu na Ngai na nzela na
bino na miso na bango. 24 Pamba te nakobimisa bino na bikolo, nakosangisa bino
wuta na bikolo mpe nakozongisa bino na mabele na bino moko.
25 Nakobwakela bino mayi ya peto, mpe bokokoma peto ; nakopetola bino na
mbindo na bino nyonso mpe na mbindo ya banzambe na bino nyonso ya bikeko.
26 Nakopesa bino motema ya sika mpe nakotia kati na bino molimo ya sika ;
nakolongola kati na bino mitema ya mabanga mpe nakopesa bino mitema ya misuni.
27 Nakotia Molimo na Ngai kati na bino mpe nakosala ete botosa bikateli na Ngai mpe
bobatela mibeko na Ngai na bokebi.
28 Bokovanda kati na mokili oyo napesaki epai ya bakoko na bino ; bokozala bato
na Ngai, mpe Ngai, nakozala Nzambe na bino. 29 Nakobikisa bino na mbindo na
bino nyonso, nakobotisa mbuma ya ble mpe nakokomisa yango ebele penza ; bongo
nakotindela bino lisusu nzala te. 30 Nakosala ete banzete mpe milona ya bilanga ebota
ebele, mpo ete boyoka lisusu soni te na miso ya bikolo likolo ya nzala.
31 Boye, tango bokokanisa lisusu etamboli mabe na bino mpe misala na bino ya
mabe, bino moko bokomiyina likolo ya masumu mpe ya misala na bino ya nkele.
32 Nalingi bososola ete nazali kosala makambo oyo mpo na bino te, elobi Nkolo
Yawe ! Oh libota ya Isalaele, boyoka mawa mpe soni mpo na etamboli na bino !
33 Tala liloba oyo Nkolo Yawe alobi : Na mokolo oyo nakopetola bino na masumu na
bino nyonso, nakosala ete bato bazongela kovanda na bingumba na bino mpe batonga
yango lisusu ; 34 nakosala ete basala lisusu bilanga na mabele oyo ekomaki esobe,
na esika ete etikala pamba na miso ya bato nyonso oyo bakoleka wana. 35 Bongo,
bakoloba : ‘ Mokili oyo ebebisamaki ekomi lokola elanga ya Edeni ; bingumba oyo
babuka, bongo etikala lisusu na bato te mpe babebisa, elendisami lisusu mpe bato
bakomi lisusu kovanda kuna. ’ 36 Boye, bikolo oyo ekotikala zingazinga na bino
ekoyeba solo ete Ngai, nazali Yawe ; Ngai nde natongi lisusu bingumba oyo ebukana,
mpe naloni lisusu biloko oyo ebebisama. Ngai Yawe nde nalobi mpe nakokokisa
yango. ›
37 Tala liloba oyo Nkolo Yawe alobi : Na mbala oyo lisusu, nakosala ete libota ya
Isalaele eluka Ngai mpo ete natalisa bango ngolu na Ngai : nakosala ete bato na
yango bakoma ebele lokola bibwele. 38 Bingumba oyo ebebisama ekotonda lisusu na
bato ebele lokola bibwele oyo bapesaka na mbeka, lokola bibwele oyo bamemaka
na Yelusalemi na tango ya bafeti oyo ekatama. Boye, bakoyeba solo ete Ngai, nazali
Yawe. »
37
Emoniseli ya mikuwa ekawuka
1Loboko ya Yawe ezalaki likolo na ngai ; bongo Yawe abimisaki ngai na nzela
ya Molimo na Ye mpe amemaki ngai kino na kati-kati ya lubwaku moko etonda na
mikuwa. 2 Atambolisaki ngai na bangambo nyonso kati na mikuwa yango : namonaki
ete ezali ebele penza mpe ekawuka, kati na lubwaku yango.
3 Atunaki ngai :
— Mwana na moto, mikuwa oyo ekoki lisusu kozala na bomoi ?
Nazongisaki :
— Oh Nkolo Yawe, Yo kaka nde oyebi !
4 Bongo alobaki na ngai :
— Sakola epai ya mikuwa oyo mpe yebisa yango : « Eh bino mikuwa ekawuka,
boyoka Liloba na Yawe ! 5 Tala liloba oyo Nkolo Yawe alobi : Nakotia pema kati
na bino mpe bokozwa lisusu bomoi. 6 Nakotia bino misisa mpe misuni, nakolatisa
bino poso ya nzoto mpe nakotia pema kati na bino. Boye bokozwa lisusu bomoi,
bongo bokoyeba solo ete Ngai, nazali Yawe. »
7 Boye, nasakolaki ndenge kaka atindaki ngai. Bongo wana nazalaki nanu kosakola,
makelele moko ya makasi eyokanaki ; mpe, mbala moko, mikuwa yango ekomaki
koningana mpe kosangana moko na moko na mosusu. 8 Wana nazalaki kotala,
namonaki misisa mpe misuni kobima na mikuwa yango mpe poso ya nzoto kozipa
yango, kasi ezalaki na pema te.
— Mwana na moto, sakola epai ya pema, sakola mpe loba na pema : « Tala liloba
oyo Nkolo Yawe alobi : Oh pema, yaka wuta na bisika nyonso mopepe ebimelaka
mpe kota kati na banzoto oyo mpo ete ezwa lisusu bomoi ! »
10 Nasakolaki ndenge kaka atindaki ngai ; bongo pema ekotaki kati na yango mpe
ezwaki lisusu bomoi. Batelemaki mpe bazalaki mampinga moko ya monene.
— Mwana na moto, mikuwa oyo ezali libota mobimba ya Isalaele ! Bazali koloba :
« Mikuwa na biso ekawuki, elikya na biso esili, bomoi na biso ebebi ! » 12 Yango
wana, sakola mpe loba na bango : « Tala liloba oyo Nkolo Yawe alobi : Oh bato na
Ngai, nakofungola bakunda na bino mpe nakobimisa bino kuna, bongo nakozongisa
bino na mabele ya Isalaele. 13 Mpe bino, bato na Ngai, bokoyeba solo ete Ngai, nazali
Yawe, tango nakofungola bakunda na bino mpe nakobimisa bino kuna ! 14 Nakotia
Molimo na Ngai kati na bino, mpe bokozwa lisusu bomoi ; bongo nakovandisa
bino na mabele na bino. Boye, bokoyeba solo ete Ngai Yawe nde nalobaki mpe
nakokisaki yango, elobi Yawe. »
Bomoko ya Isalaele
16 « Mwana na moto, kamata eteni ya libaya mpe koma na likolo na yango : ‹ Mpo
na Yuda mpe mpo na bana ya Isalaele oyo basangani na ye. › Kamata eteni mosusu ya
libaya mpe koma na likolo na yango : ‹ Mpo na Jozefi, nzete ya Efrayimi, mpe mpo
na libota mobimba ya Isalaele oyo esangani na ye. › 17 Kangisa yango mpe komisa
yango libaya moko mpo ete ezala eloko moko kati na loboko na yo.
18 Soki bandeko na yo batuni yo : ‹ Olingi koloba na biso nini ? Makambo oyo
elingi kolakisa nini ? ›
19 Okozongisela bango : ‹ Tala liloba oyo Nkolo Yawe alobi : Nakozwa libaya ya
Jozefi, oyo ezali kati na loboko ya Efrayimi, mpe bato ya mabota ya Isalaele oyo
basangani na ye ; nakokangisa yango na libaya ya Yuda. Nakokomisa yango nzete
moko mpe ekokoma eloko moko kati na loboko na Ngai. ›
Okosimba kati na loboko na yo, na miso na bango, mabaya oyo okomaki ;

20
21 mpe okoloba na bango : ‹ Tala liloba oyo Nkolo Yawe alobi : Nakobimisa bana ya
Isalaele wuta na bikolo ya zingazinga epai wapi bakendeki mpe nakozongisa bango
na mabele na bango. 22 Nakokomisa bango ekolo kaka moko kati na mokili, na likolo
ya bangomba ya Isalaele. Ekozala kaka na mokonzi moko oyo akokonza bango ;
mpe bakozala lisusu bikolo mibale te to bakokabwana lisusu na bokonzi mibale te.
23 Bakomikomisa lisusu mbindo te na nzela ya banzambe na bango ya bikeko mpe
ya bililingi na bango ya mabe to na nzela ya misala na bango ya mabe ; pamba te
nakobikisa bango wuta na bisika oyo bazalaki kovanda epai wapi basalaki masumu
mpe nakopetola bango ; bakozala bato na Ngai, mpe Ngai nakozala Nzambe na bango.
24 Mosali na Ngai, Davidi, akozala mokonzi na bango, mpe bango nyonso bakozala
na mobateli bibwele kaka moko, bakotosa mibeko na Ngai mpe bakobatela na bokebi
mitindo na Ngai. 25 Bakovanda lisusu na mokili oyo napesaki na Jakobi, mosali na
Ngai, mokili oyo batata na bino bavandaki : bango, bana na bango ya mibali mpe
bakitani na bango ya mibali bakovanda kuna mpo na libela ; mpe mosali na Ngai,
Davidi, akozala mokambi na bango mpo na libela.
26 Nakosala boyokani ya kimia elongo na bango : ekozala boyokani ya libela na
libela. Nakolendisa bango, nakokomisa bango ebele koleka mpe nakotia Esika na
Ngai ya bule kati na bango mpo na libela. 27 Nakotia ndako na Ngai kati na bango ;
nakozala Nzambe na bango, mpe bango, bakozala bato na Ngai. 28 Bongo bato ya
bikolo mosusu bakoyeba solo ete Ngai Yawe nde nakomisi Isalaele bule tango nakotia
Esika na Ngai ya bule kati na bango mpo na libela. › »
38
Maloba ya kosambisa Gogi
1
2 « Mwana na moto, talisa elongi na yo na ngambo ya Gogi, ya mokili ya Magogi,
mokambi ya liboso ya Mesheki mpe ya Tubali ! Sakola na tina ye mpo na kotelemela
ye ! 3 Loba : ‹ Tala liloba oyo Nkolo Yawe alobi : Natombokeli yo, Gogi, mokambi
ya liboso ya Mesheki mpe ya Tubali ! 4 Nakokembisa yo, nakotia yo bibende na
mbanga, nakobimisa yo elongo na basoda na yo nyonso, mpunda na yo elongo na
basoda oyo babundaka likolo ya bampunda : bango nyonso balata kitoko mpe batondi
ebele, bamemi banguba minene mpe ya mike mpe bayebi malamu kosalela mipanga.
5 Basoda ya Persi, ya Kushi mpe ya Puti, ba-oyo nyonso bamemaka banguba ya mike
mpe balataka bikoti ya bibende, bakosangana na bango ; 6 Gomeri mpe mampinga
na ye nyonso ya basoda ; libota ya Togarima, wuta na suka ya etuka ya nor, elongo
na mampinga na ye nyonso ya basoda, ebele ya bato ya bikolo, bakosangana na yo
mpo na kosunga yo.
7 Milengela malamu mpe bongama, yo elongo na mampinga nyonso oyo esangani
na yo ! Yo nde okozala mokengeli na bango. 8 Na mikolo ekoya, okobengama mpo
na kobunda ; na mibu oyo ekoya, okokende kobundisa mokili oyo bavandi na yango,
sima na bango kobika na mopanga, basangisaki bango kati na bikolo ebele, na likolo
ya bangomba ya Isalaele, oyo ekufa mpe etikala lisusu na bato te wuta kala. Bakobima
wuta na bikolo mosusu mpe bakovanda na kimia. 9 Yo mpe mampinga na yo nyonso,
elongo na bikolo ebele oyo esanganaki na yo, bokomata mpe bokopusana lokola
mopepe makasi, lokola lipata oyo ezipi mokili.
10 Tala liloba oyo Nkolo Yawe alobi : Na mokolo wana, makanisi ekobotama na
motema na yo mpe okosala mabongisi ya mabe. 11 Okoloba : ‘ Nakobundisa mikili
oyo ebatelama malamu te, nakokende kino epai ya bato oyo bavandaka na boboto
kati na kimia, bavandaka kati na bingumba oyo ezanga bamir, ezanga bikangelo mpe
bikuke ; 12 nakokende koyiba mpe kozwa na makasi bomengo ya bitumba. Okobalola

loboko na yo mpo na kobundisa bisika oyo ebeba, bongo bato bakoma lisusu kovanda
kuna, bato oyo basangisa wuta na bikolo, oyo batonda na bibwele mpe na biloko
ebele, oyo bavandaka na kati-kati ya mokili oyo. ’ 13 Bato ya Seba, ya Dedani, bato
ya mombongo ya Tarsisi, elongo na bamboka na yango nyonso ya mike bakoloba na
yo : ‘ Boni, oyei solo mpo na kozwa na makasi bomengo ya bitumba ? Boni, osangisi
mampinga na yo mpo na kobotola palata mpe komema wolo, mpo na kozwa bibwele
mpe kobotola biloko to mpo na kozwa biloko ebele ? ’ ›
14 Yango wana, mwana na moto, sakola ! Loba na Gogi : ‹ Tala liloba oyo Nkolo
Yawe alobi : Na mokolo wana, tango bato na Ngai, Isalaele, bakovanda na kimia,
boni, okoyeba yango te ? 15 Okowuta na bisika na yo, mosika kuna na etuka ya nor,
yo mpe bikolo ebele elongo na yo ; bango nyonso likolo ya bampunda, bato ebele,
mampinga ya basoda ebele ya nguya. 16 Okoya kobundisa libota na Ngai, Isalaele,
ndenge mapata ezipaka mokili. Oh Gogi, na mikolo ekoya, nakosala ete obundisa
mokili na Ngai mpo ete bikolo mosusu eyeba Ngai tango Ngai moko nakomonisa
bosantu na Ngai na nzela na yo na miso na bango.
17 Tala liloba oyo Nkolo Yawe alobi : Boni, ezali yo te oyo na tina na nani nalobelaki
na tango ya kala na nzela ya basali na Ngai, basakoli ya Isalaele, oyo basakolaki na
tango wana, na mibu ebele, ete nakotinda yo mpo ete obundisa bato na Ngai ?
18 Na mokolo yango, mokolo oyo Gogi akobundisa mabele ya Isalaele, tala makambo
oyo ekosalema : kanda na Ngai ekopela makasi, elobi Nkolo Yawe. 19 Na zuwa
mpe kanda na Ngai ya makasi, nalobi ete na tango wana, mabele ekoningana
makasi kati na Isalaele. 20 Bambisi ya ebale, bandeke ya likolo, banyama ya
zamba, bikelamu nyonso oyo etambolaka na libumu mpe bato nyonso oyo bazali
awa na mabele bakolenga liboso na Ngai ; bangomba ekopanzana, mabanga minene
ekobukana mpe bamir nyonso ekokweya na mabele. 21 Nakobengisa mopanga mpo
na kobundisa Gogi, na bangomba na Ngai nyonso, elobi Nkolo Yawe. Mopanga ya
moto na moto ekoboma ndeko na ye. 22 Nakotindela ye bokono oyo ebomaka mpe
nakotangisa makila na ye lokola etumbu ; nakotindela mampinga na ye mpe bikolo
oyo ekosangana na ye mvula makasi, mvula ya mabanga mpe ya moto. 23 Na nzela
wana, nakomonisa monene mpe bosantu na Ngai, mpe nakosala ete bato ya bikolo
ebele bayeba Ngai ; boye bakoyeba solo ete Ngai, nazali Yawe. ›
39
1Mwana na moto, sakola mpo na kotelemela Gogi ! Loba : ‹ Tala liloba oyo Nkolo
Yawe alobi : Oh Gogi, mokambi ya liboso ya Mesheki mpe ya Tubali, natombokeli
yo ! 2 Nakozongisa yo mpe nakotambolisa yo ; nakomema yo longwa na suka ya
etuka ya ngambo ya nor mpe nakosala ete okoma na likolo ya bangomba ya Isalaele.
3 Nakobuka tolotolo na yo oyo osimbi na loboko ya mwasi mpe nakokweyisa likonga
oyo osimbi na loboko ya mobali. 4 Yo, mampinga na yo nyonso ya basoda mpe bato
ya bikolo oyo bakosangana na yo, bokokweya na likolo ya bangomba ya Isalaele ;
nakokaba yo lokola bilei epai ya bandeke nyonso oyo eliaka misuni mpe epai ya
banyama ya zamba. 5 Okokweya solo na zamba, pamba te ezali Ngai nde nalobaki,
elobi Nkolo Yawe. 6 Nakotinda moto kati na mokili ya Magogi mpe kati na bato
oyo bavandi na kimia kati na bisanga ; mpe bakoyeba solo ete Ngai, nazali Yawe.
7 Nakosala ete bosantu ya Kombo na Ngai eyebana kati na bato na Ngai, Isalaele ;
nakotika lisusu te ete bosantu ya Kombo na Ngai esambwa ; boye bikolo ekoyeba
solo ete Ngai, nazali Yawe, Mosantu kati na Isalaele.
8 Makambo wana nyonso ezali koya ! Nyonso ekokokisama, elobi Nkolo Yawe. Ezali
mokolo oyo nalobelaki. 9 Bavandi ya bingumba ya Isalaele bakobima, bakopelisa
moto, bakotumba bibundeli nyonso : banguba ya mike mpe banguba ya minene,

matolotolo mpe makonga ya mike, banzete mpe makonga ya minene ; bakopelisela
yango moto mibu sambo. 10 Bakozala na posa te ya kosangisa bakoni kati na bilanga to
kokata banzete kati na bazamba, pamba te bakopelisa moto yango nde na bibundeli ;
bakozwa lokola bomengo ya bitumba bato oyo bazwaki bango lokola bomengo ya
bitumba, mpe bakobotola biloko ya bato oyo babotolaki bango biloko, elobi Nkolo
Yawe.
11 Na mokolo wana, nakopesa Gogi lilita kati na mokili ya Isalaele : lubwaku ya bato
oyo basalaka mibembo, longwa na ngambo ya este kino na ebale monene. Ekokanga
nzela ya bato oyo basalaka mibembo, pamba te bakokunda Gogi elongo na mampinga
na ye nyonso kuna. Bakokoma kobenga lubwaku yango lubwaku ya Amoni Gogi*.
12 Libota ya Isalaele bakosala basanza sambo mpo na kokunda bibembe na bango
kolanda ndenge ekatama mpo na kopetola mokili. 13 Bato nyonso ya Isalaele
bakokunda bato ya Gogi ; bongo ekozala likambo ya lokumu mpo na bango, mokolo
oyo nakomonisa nkembo na Ngai, elobi Nkolo Yawe.
14 Sima na basanza sambo, bakopona bato oyo mosala na bango ekozala :
kotambola na mokili mpo na koluka bibembe oyo ekotikala na mabele mpe kokunda
yango, na lisungi ya bato ya mobembo mpo na kopetola mokili. 15 Tango bakozala
kotambola kati na mokili, soki moko kati na bango amoni mikuwa ya moto, akotia
elembo pembeni na yango, kino tango bato oyo bakundaka bibembe bakokunda
yango na lubwaku ya Amoni Gogi. 16 Engumba moko oyo ekobengama Amona
ekotongama na esika yango. Ekozala ndenge wana nde bakopetola mokili. ›
17 Mwana na moto, tala liloba oyo Nkolo Yawe alobi : Loba na bandeke nyonso
mpe na banyama nyonso ya zamba : ‹ Boya kosangana, bino nyonso elongo, wuta
na bisika nyonso, mpo na mbeka na Ngai, oyo nazali kobonza Ngai moko mpo na
bino, mbeka monene na likolo ya bangomba ya Isalaele ! Kuna, bokolia misuni mpe
bokomela makila. 18 Bokolia misuni ya bilombe ya bitumba mpe bokomela makila
ya bakambi ya mabele, ndenge basalaka na bameme ya mibali oyo ekemba, na bana
meme ya mibali, na bantaba ya mibali to na bana ngombe ya mibali : nyonso esengeli
kozala ya mafuta mpe kowuta na Bashani. 19 Na mbeka na Ngai, oyo nabongisi mpo
na bino, bokolia mafuta kino bokotonda, mpe bokomela makila kino bokolangwa.
20 Na mesa na Ngai, bokolia mpe bokotonda misuni ya bampunda, ya batambolisi na
yango, ya bilombe ya bitumba mpe ya basoda nyonso, › elobi Nkolo Yawe.
21 Nakomonisa lokumu na Ngai kati na bikolo ; bongo bikolo nyonso ekomona
etumbu oyo napesi bango, mpe loboko na Ngai oyo nasemboli likolo na bango.
22 Kobanda na mokolo wana kino na mikolo ekoya, libota ya Isalaele bakoyeba solo
ete Ngai, nazali Yawe, Nzambe na bango. 23 Mpe bato ya bikolo mosusu bakoyeba solo
ete bana ya Isalaele bakendeki na bowumbu mpo na masumu na bango mpe mpo
ete batambolaki na boyengebene te na miso na Ngai. Boye, napesaki bango mokongo
mpo na kobomba elongi na Ngai mpe nakabaki bango na maboko ya banguna na
bango, mpe bango nyonso bakufaki na mopanga. 24 Napesaki bango etumbu kolanda
mbindo mpe masumu na bango, mpe napesaki bango mokongo mpo na kobomba
elongi na Ngai.
25 Yango wana, tala liloba oyo Nkolo Yawe alobi : Nakozongisa sik’oyo bato ya
Jakobi oyo bakangamaki na bowumbu, nakoyokela libota mobimba ya Isalaele mawa
mpe nakozala na zuwa makasi mpo na bosantu ya Kombo na Ngai. 26 Boye wana
bakovanda na kimia na mabele na bango mpe ekozala na moto moko te mpo
na kobangisa bango, bakobanda koyoka soni mpo na misala na bango nyonso ya
botomboki mpe mpo na mabe nyonso oyo basalaki liboso na Ngai Yawe. 27 Tango
* 39:11 Amoni Gogi elingi koloba : mampinga ya bato ya Gogi
nakozongisa bango epai na bango wuta na bikolo, tango nakosangisa bango wuta na
mikili ya banguna na bango, nakomonisa bosantu na Ngai kati na bango na miso ya
bikolo ebele. 28 Boye, bakoyeba solo ete nazali Yawe, Nzambe na bango ; pamba te
atako natindaki bango na bowumbu kati na bikolo, nasangisi bango lisusu na mabele
na bango moko mpe nakotika ata moto moko te kati na bango kuna. 29 Nakopesa
bango lisusu mokongo te, pamba te nakosopa Molimo na Ngai na libota ya Isalaele,
elobi Nkolo Yawe. »
Emoniseli ya Tempelo mpe ya mokili ya sika
40
Tempelo ya sika
1Na mokolo ya zomi ya sanza ya liboso, sima na biso kokokisa mibu tuku mibale
na mitano wuta tango tokendeki na bowumbu, na ebandeli ya mobu, ezalaki mobu
ya zomi na minei sima na kobebisama ya engumba Yelusalemi, kaka na mokolo
wana, loboko ya Yawe ezalaki likolo na ngai, mpe amemaki ngai kuna. 2 Na nzela
ya bimoniseli, Nzambe amemaki ngai kati na Isalaele mpe atiaki ngai na likolo ya
ngomba moko ya molayi makasi ; mpe na likolo ya ngomba yango, na ngambo ya
sude, ezalaki na bandako batonga lokola engumba. 3 Tango amemaki ngai kuna,
namonaki moto moko oyo lolenge na ye ezalaki lokola ebende ya bronze : atelemaki
na ekuke ya engumba mpe asimbaki na loboko na ye singa moko ya lino mpe libaya
oyo bamekelaka molayi. 4 Moto yango alobaki na ngai : « Mwana na moto, tala na
miso na yo mpe yoka na matoyi na yo ! Sala keba na makambo nyonso oyo nakolakisa
yo, pamba te ezali mpo na kolakisa yo yango nde namemaki yo na esika oyo. Yebisa
libota ya Isalaele makambo nyonso oyo okomona. »
Longwa na Ekuke ya este kino na lopango ya libanda
5Tala makambo oyo namonaki : mir moko ezingelaki lopango mobimba ya
Tempelo. Kati na loboko ya moto yango, ezalaki na libaya oyo bamekelaka molayi :
ezalaki na bametele pene misato na molayi. Tango amekaki yango, amonaki ete
monene na yango mpe bosanda na yango ezalaki ya kokokana, ezalaki na bametele
pene misato. 6 Akendeki na ekuke oyo etala na ngambo ya este, amataki na bibutelo
na yango mpe amekaki molayi ya ekotelo ya ekuke : mokuse mpe molayi na yango
ezalaki na bametele pene misato. 7 Longwa na ekotelo kino na Tempelo, ezalaki na
bandako mike ya bakengeli : misato na ngambo ya loboko ya mwasi mpe misato na
ngambo ya loboko ya mobali ; molayi na yango mpe mokuse na yango ezalaki na
bametele pene misato. Molayi oyo ekabolaki ndako moko ya bakengeli mpe ndako
mosusu ezalaki na bametele pene misato. Longwa na ekotelo ya ekuke oyo elandaki
kino na ndako moke ya kokotela oyo etalana na Tempelo, ezalaki na bametele pene
misato. 8 Amekaki molayi ya ndako moke ya kokotela na ekuke na libaya oyo
bamekelaka molayi : 9 ezalaki na bametele pene minei. Makonzi na yango ezalaki
pene na metele moko na monene ; ndako moke ya kokotela ezalaki etala na ngambo
ya Tempelo. 10 Ezalaki na bandako mike misato ya bakengeli, ngambo na ngambo, na
ngambo ya ekuke ya este ; bandako mike nyonso misato ezalaki ekokana, mpe molayi
oyo ekabolaki ndako moko ya bakengeli na ndako mosusu, ngambo na ngambo,
ezalaki mpe ekokana.
11 Amekaki molayi ya ekuke : mokuse na yango ezalaki na bametele pene mitano,
mpe molayi na yango ezalaki na bametele pene motoba na basantimetele tuku
mitano. 12 Liboso ya ndako moko na moko ya bakengeli, na bangambo nyonso mibale,
ezalaki na mwa mir moko oyo ezalaki na bosanda ya basantimetele pene tuku mitano,
mpe ngambo moko na moko ya bandako nyonso ya bakengeli ezalaki na bametele
pene misato. 13 Amekaki molayi ya ekuke, longwa na suka ya mir ya sima ya ndako
moko ya bakengeli kino na suka ya mir ya sima ya ndako ya bakengeli mosusu oyo
etalana na yango, molayi na yango ezalaki na bametele pene zomi na mibale na
basantimetele tuku mitano, longwa na suka moko kino na suka mosusu. 14 Amekaki
lisusu molayi ya bandako mike nyonso misato ya bakengeli elongo na molayi oyo
ezalaki kokabola ndako moko ya moke mpe ndako mosusu : nyonso esalaki bametele
pene zomi na mitano, longola veranda na yango. 15 Longwa na ebandeli ya ekuke
kino na suka ya ndako moke ya kokotela, ezalaki na bametele pene tuku mibale
na mitano. 16 Bandako mike ya bakengeli elongo na makonzi na yango ezalaki na
maninisa ya milayi mpo na kotalela libanda. Na likonzi moko na moko, basalaki
bililingi ya banzete ya mbila.
17 Amemaki ngai lisusu kati na lopango ya libanda. Kuna, namonaki bashambre
mpe mabanga moko babongisa malamu penza, na mabele ya lopango mobimba ;
na likolo ya mabanga oyo babongisa malamu, ezalaki na bashambre tuku misato.
18 Mabanga yango ezalaki suka na suka ya bikuke, mpe molayi na yango ezalaki
ekokana na molayi ya bikuke. 19 Amekaki molayi ya liboso ya ekuke ya se kino na
liboso ya ekuke ya lopango ya kati : ezalaki na bametele pene tuku mitano na ngambo
ya este.
20 Bongo na ngambo ya nor, amekaki molayi mpe mokuse ya ekuke oyo etala na
ngambo ya nor, ekuke oyo ememaka kino na lopango ya libanda. 21 Ezalaki na
bandako na yango ya mike ya bakengeli : misato na ngambo moko mpe misato
na ngambo mosusu. Makonzi na yango mpe ndako na yango ya moke ya kokotela
ezalaki ndenge moko na ekuke ya liboso, na molayi mpe na mokuse : ezalaki na
bametele pene tuku mibale na mitano na molayi, mpe bametele pene zomi na mibale
na basantimetele tuku mitano na mokuse. 22 Maninisa na yango, ndako na yango ya
moke ya kokotela mpe bililingi na yango ya banzete ya mbila ezalaki ndenge moko
na oyo ya ekuke ya ngambo ya este, na molayi mpe na mokuse. Mpo na kokota na
ekuke yango, bazalaki komata na ematelo ya bibutelo sambo oyo ezalaki etalana na
ndako moke ya kokotela. 23 Ezalaki mpe lisusu na ekuke moko kati na lopango oyo
ezalaki etalana na ekuke ya ngambo ya nor, ndenge kaka ezalaki na ngambo ya este.
Amekaki molayi, longwa na ekuke ya liboso kino na ekuke oyo ezalaki etalana na
yango : ezalaki na bametele pene tuku mitano.
24 Amemaki ngai lisusu na ngambo ya sude, mpe namonaki ekuke moko oyo etala
na ngambo ya sude ; amekaki molayi ya makonzi mpe ya ndako na yango ya moke ya
kokotela : ezalaki ndenge moko na bikuke mosusu, na molayi mpe mokuse. 25 Ekuke
mpe ndako na yango ya moke ya kokotela ezalaki na maninisa ya milayi mpo na
kotalela libanda lokola maninisa ya bikuke mosusu : ezalaki na bametele pene tuku
mibale na mitano na molayi mpe bametele pene zomi na mibale na basantimetele
tuku mitano na mokuse. 26 Mpo na kokota na ekuke yango, bazalaki komata na
ematelo ya bibutelo sambo oyo etalana na ndako moke ya kokotela. Bililingi ya
nzete ya mbila ezalaki na makonzi na yango na bangambo nyonso. 27 Lopango ya
kati ezalaki na ekuke moko etala na ngambo ya sude. Boye, amekaki molayi na
yango, longwa na ekuke wana kino na ekuke ya libanda na ngambo ya sude : ezalaki
bametele pene tuku mitano.
28 Amemaki ngai na kati ya lopango ya kati, na nzela ya ekuke ya sude ; amekaki
molayi mpe mokuse ya ekuke ya ngambo ya sude : ezalaki ndenge moko kaka na
bikuke mosusu. 29 Bandako na yango ya mike ya bakengeli, makonzi na yango mpe
bandako na yango ya mike ya kokotela ezalaki ndenge moko na bikuke mosusu, na
molayi mpe na mokuse. Ekuke mpe ndako na yango ya moke ya kokotela ezalaki
na maninisa ya milayi mpo na kotalela libanda : ezalaki na bametele pene tuku
mibale na mitano na molayi, mpe zomi na mibale na basantimetele tuku mitano

na mokuse. 30 Bandako moke ya kokotela ya bikuke, zingazinga ya lopango, ezalaki
na bametele pene zomi na mibale na basantimetele tuku mitano na molayi, mpe
bametele pene mibale na basantimetele tuku mitano na mokuse. 31 Ndako na yango
ya kokotela ezalaki etalana na lopango ya libanda. Batiaki bililingi ya banzete ya
mbila na makonzi na yango mpe ematelo na yango ezalaki na bibutelo mwambe.
32 Amemaki ngai lisusu na lopango ya kati, na ngambo ya este, mpe amekaki molayi
ya ekuke na yango : ezalaki ndenge moko na bikuke mosusu, na molayi mpe na
mokuse. 33 Bandako na yango ya mike ya bakengeli, makonzi na yango mpe ndako
na yango moke ya kokotela ezalaki ndenge moko na bikuke mosusu, na molayi mpe
na mokuse. Ekuke mpe ndako na yango ya moke ya kokotela ezalaki na maninisa ya
milayi mpo na kotalela libanda : ezalaki na bametele pene tuku mibale na mitano na
molayi, mpe zomi na mibale na basantimetele tuku mitano na mokuse. 34 Ndako na
yango ya kokotela ezalaki etalana na lopango ya libanda na yango ; ezalaki na bililingi
ya banzete ya mbila na makonzi na yango, na bangambo nyonso, mpe ematelo na
yango ezalaki na bibutelo mwambe.
35 Amemaki ngai na ekuke ya ngambo ya nor mpe amekaki molayi na yango :
ezalaki ndenge moko na bikuke mosusu, na molayi mpe na mokuse. 36 Bandako
na yango ya mike ya bakengeli, makonzi na yango mpe ndako na yango ya moke
ya kokotela ezalaki mpe na maninisa ya milayi mpo na kotalela libanda : ezalaki na
bametele pene tuku mibale na mitano na molayi, mpe bametele pene zomi na mibale
na basantimetele tuku mitano na mokuse. 37 Ndako na yango ya kokotela ezalaki
etalana na lopango ya libanda ; batiaki bililingi ya banzete ya mbila na makonzi na
yango mpe ematelo na yango ezalaki na bibutelo mwambe.
38 Bandako nyonso ya mike ya kokotela ezalaki na shambre moko epai wapi
bazalaki kosukola mbeka ya kotumba ; shambre yango ezalaki etalana na makonzi
ya ekuke. 39 Kati na ndako moke ya kokotela na ekuke, ezalaki na bamesa mibale,
ngambo na ngambo, epai wapi bazalaki kobomela banyama mpo na mbeka ya
kotumba, mbeka ya masumu mpe mbeka mpo na kozongisa boyokani. 40 Pene ya
mir ya libanda ya ndako moke ya kokotela na ekuke, pene ya ematelo ya ekotelo
ya ekuke ya nor, ezalaki na bamesa minei na ngambo moko ya ematelo. 41 Liboso
ya ekuke, ezalaki na bamesa mwambe oyo bazalaki kobomela bambeka : minei
na ngambo moko mpe minei na ngambo mosusu. 42 Ezalaki na bamesa minei oyo
basala na mabanga bakata mpo na bambeka ya kotumba ; bazalaki kosalela yango
mpo na kotia bisalelo oyo babomelaka bambeka ya kotumba mpe bambeka mosusu.
Bamesa yango nyonso ezalaki ndenge moko : na molayi, na mokuse mpe na bosanda ;
molayi na yango ezalaki na basantimetele pene tuku sambo na mitano, mokuse na
yango ezalaki na basantimetele pene tuku sambo na mitano mpe bosanda na yango
ezalaki na basantimetele tuku mitano. 43 Batobolaki nzela moko ya basantimetele
pene mwambe na zingazinga ya bamesa moko na moko ; bazalaki kotia misuni ya
bambeka na likolo ya bamesa yango.
44 Na libanda ya ekuke ya kati, kati na lopango ya kati, ezalaki na bashambre mibale
mpo na bayembi : moko ezalaki na ngambo ya ekuke ya nor, etalana na ngambo ya
sude, mpe mosusu ezalaki na ngambo ya ekuke ya sude, etalana na ngambo ya nor.
45 Moto yango alobaki na ngai : « Shambre oyo etala na ngambo ya sude ezali mpo
na Banganga-Nzambe oyo basalaka mosala na Tempelo ; 46 mpe shambre oyo etala
na ngambo ya nor ezali mpo na Banganga-Nzambe oyo basalaka mosala ya etumbelo.
Kati na bakitani ya Levi, bana mibali ya Tsadoki kaka nde bakoki kokota na Tempelo
mpo na kosala mosala liboso ya Yawe. »
Amekaki molayi ya lopango : ezalaki na bametele pene tuku mitano na molayi

47
mpe na mokuse. Etumbelo ezalaki liboso ya Tempelo. 48 Amemaki ngai na ndako
moke ya kokotela na Tempelo mpe amekaki molayi ya makonzi na yango : ezalaki na
bametele pene mibale na basantimetele tuku mitano na bangambo nyonso ; mokuse
ya ekotelo ezalaki na bametele pene sambo, mpe bamir na yango ya mipanzi ezalaki
na metele pene moko na basantimetele tuku mitano, ngambo na ngambo. 49 Ndako
moke ya kokotela ezalaki na bametele pene zomi na molayi, mpe motoba na mokuse.
Bazalaki komata na ematelo ya bibutelo zomi mpo na kokota na ndako moke ya
kokotela, na bangambo nyonso mibale. Batelemisaki likonzi moko na ngambo moko
na moko ya ekotelo.
41
1 Moto yango amemaki ngai kati na eteni ya Tempelo, oyo eleki monene mpe
amekaki molayi ya makonzi na yango : likonzi moko na moko ezalaki na bametele
pene misato na monene na bangambo nyonso. 2 Ekotelo na yango ezalaki na bametele
pene mitano na mokuse, mpe bamir na yango ya mipanzi ezalaki na bametele pene
mibale na basantimetele tuku mitano, ngambo na ngambo, na mokuse. Amekaki
lisusu molayi ya eteni ya Tempelo, oyo eleki monene : ezalaki na bametele pene tuku
mibale na molayi mpe bametele pene zomi na mokuse.
3 Bongo akotaki kati na eteni ya Tempelo, oyo eleki bule ; amekaki molayi ya
makonzi ya ekotelo : moko na moko ezalaki na metele pene moko na mokuse ; ekotelo
ezalaki na bametele pene misato na mokuse mpe bamir ya mipanzi ya ekotelo ezalaki
na bametele pene misato na basantimetele tuku mitano na mokuse. 4 Amekaki molayi
ya eteni oyo ezalaki sima ya eteni ya Tempelo, oyo eleki monene : ezalaki na bametele
pene zomi na molayi, mpe bametele pene zomi na mokuse ; mpe alobaki na ngai :
« Oyo ezali Esika-Oyo-Eleki-Bule. »
5 Amekaki lisusu monene ya mir ya Tempelo : ezalaki na bametele pene misato ;
mpe ngambo nyonso ya bashambre zingazinga ya Tempelo ezalaki na bametele pene
mibale na mokuse.
6 Ezalaki na ba-etaje misato oyo moko na moko, kati na yango, ezalaki na
bashambre tuku misato oyo esimbamaki na mir batonga zingazinga ya Tempelo.
Bamir yango ezalaki ekangana yango na yango, kasi ezalaki ya kokangana na mir
ya Tempelo te. 7 Longwa na etaje moko mpo na komata na etaje mosusu, bashambre
ezalaki kokoma minene, pamba te bazalaki komata na etaje mosusu na ematelo oyo
ezalaki zingazinga ya mir ; boye, likolo ya ndako ezalaki monene makasi. Bongo,
mpo na kolongwa na etaje oyo ya se mpe kokoma na etaje oyo ya likolo, esengelaki
koleka na etaje ya kati-kati. 8 Namonaki zingazinga ya Tempelo eloko moko batonga
na likolo : ezalaki moboko ya bashambre ; molayi na yango ezalaki na bametele
pene misato. 9 Monene ya mir ya libanda ya bashambre ya mipanzi ezalaki na
bametele pene mibale na basantimetele tuku mitano. Nzela oyo ezalaki na kati-kati ya
ngambo ya bashambre ya Tempelo 10 mpe bashambre ya Banganga-Nzambe ezalaki
na bametele pene zomi na mokuse na zingazinga ya Tempelo. 11 Bikuke ya bashambre
ya Tempelo etalaki na nzela oyo ezalaki na bikotelo mibale : moko na ngambo ya nor
mpe mosusu na ngambo ya sude. Mokuse ya nzela yango ezalaki na bametele pene
mibale na basantimetele tuku mitano. 12 Na ngambo ya weste, ezalaki na ndako moko
etalana na lopango ya Tempelo : ezalaki na bametele pene tuku misato na mitano
na mokuse ; mir ya ndako yango ezalaki na bametele pene mibale na basantimetele
tuku mitano na monene, mpe bametele pene tuku minei na mitano na molayi.
13 Moto yango amekaki lisusu molayi ya Tempelo : ezalaki na bametele pene tuku
mitano na molayi ; bongo lopango ya Tempelo mpe bamir na yango ezalaki na
bametele pene tuku mitano. 14 Mokuse ya Tempelo mpe ya esika ya polele oyo ezalaki
na ngambo ya este ezalaki mpe na bametele pene tuku mitano.
Kati ya Tempelo
15 Amekaki lisusu molayi ya ndako oyo etalana na lopango, na sima ya Tempelo
elongo na nzela na yango ngambo na ngambo : ezalaki na bametele pene tuku
mitano.
Kati na Tempelo, eteni oyo eleki monene, Esika ya bule ya kati mpe ndako moke
ya kokotela oyo etalana na lopango, 16 bikotelo, maninisa ya milayi oyo batalelaka
libanda mpe nzela oyo ezali kati na ba-etaje wana misato, bazipaki yango nyonso
na mabaya, longwa na se kino na maninisa ya etaje ya liboso, mpe bazipaki lisusu
maninisa yango nyonso. 17 Na esika oyo ezali likolo ya ekotelo ya libanda kino na
eteni ya Tempelo, oyo eleki bule mpe na bamir ya zingazinga ya eteni ya Tempelo,
oyo eleki bule mpe na libanda ya eteni ya bule ya Tempelo, 18 batiaki bililingi ya
basheribe mpe ya banzete ya mbila. Bililingi ya banzete ya mbila ezalaki elandana
na bililingi ya basheribe. Boye, Sheribe moko na moko azalaki na bilongi mibale :
19 elongi ya moto, na ngambo ya nzete ya mbila moko mpe elongi ya nkosi, na ngambo
ya nzete ya mbila mosusu ; batiaki bililingi yango zingazinga ya Tempelo mobimba.
20 Batiaki bililingi ya basheribe mpe ya banzete ya mbila na mir ya libanda ya eteni
ya Tempelo, oyo eleki monene, longwa na se kino na likolo ya ekotelo.
21 Mabaya oyo esimbaka ekuke ya Tempelo, na bangambo na yango nyonso, ezalaki
ndenge moko na molayi ; mpe mabaya oyo ezalaki liboso ya eteni ya Tempelo, oyo
eleki bule ezalaki mpe kaka ndenge moko. 22 Ezalaki na etumbelo moko ya mabaya,
oyo ezalaki na metele pene moko na basantimetele tuku mitano na bosanda mpe
metele moko na molayi. Basonge na yango, se na yango mpe mipanzi na yango
ezalaki ya mabaya. Moto yango alobaki na ngai : « Oyo nde mesa oyo ezali liboso ya
Yawe. »
23 Ezala eteni ya Tempelo, oyo eleki monene to eteni ya Tempelo, oyo eleki bule,
moko na moko ezalaki na bikuke mibale : 24 ekuke moko na moko ezalaki na bizipelo
mibale oyo ebalukaka. 25 Batiaki bililingi ya basheribe mpe ya banzete ya mbila na
bikuke ya libanda ya eteni ya Tempelo, oyo eleki monene ; basalaki mwanza moke
ya mabaya na liboso ya ndako moke ya kokotela. 26 Batiaki bililingi ya banzete ya
mbila na bangambo nyonso ya bamir ya mipanzi ya ndako moke ya kokotela, oyo
ezalaki na maninisa ya milayi mpo na kotalela libanda. Mpe mipanzi ya bashambre
ya Tempelo ezalaki na bamwanza mike.
42
Bashambre ya Banganga-Nzambe
Moto yango amemaki ngai kino na lopango ya libanda, na nzela oyo ekenda kino
1
na ngambo ya nor ; bongo amemaki ngai na ndako oyo ezalaki na bashambre ya
Banganga-Nzambe, oyo na ngambo ya sude, etalana na Tempelo ; mpe na ngambo ya
nor, etalana na mir. 2 Ndako yango ezalaki na bametele pene tuku mitano na molayi
mpe tuku mibale na mitano na mokuse, mpe ekuke na yango ezalaki na ngambo ya
nor. 3 Ezalaki na ndako moko ya etaje etalana na ndako ya ba-etaje misato oyo ezalaki
na kati-kati ya lopango ya kati mpe lopango ya libanda ; molayi oyo ekabolaki ndako
ya ba-etaje misato na mir ya Tempelo ezalaki na bametele pene zomi. 4 Nzela moko
ya bametele pene mitano na mokuse mpe bametele pene tuku mitano na molayi
ezalaki liboso ya bashambre yango. Bongo, bikuke na yango ezalaki na ngambo ya
nor. 5 Bashambre ya etaje ya likolo ezalaki mike koleka bashambre ya etaje ya kati-
kati mpe ya se, pamba te baveranda na yango ezalaki kozwa esika mingi koleka etaje
ya kati-kati mpe ya se. 6 Bashambre ya etaje ya misato ezalaki na makonzi te ndenge
ezalaki na lopango ya libanda. Boye, ezalaki mike koleka bashambre ya etaje ya kati-
kati mpe oyo ya se. 7 Mir ya libanda ezalaki etalana na bashambre, mpe lopango
ya libanda ezalaki liboso ya ndako ya bashambre : ezalaki na bametele pene tuku
mibale na mitano. 8 Bashambre oyo ezalaki pene ya lopango ya libanda ezalaki na
bametele pene tuku mibale na mitano na molayi, mpe bashambre oyo ezalaki pene
ya Tempelo ezalaki bametele pene tuku mitano na molayi.
9 Na se ya bashambre, ezalaki na ekotelo moko na ngambo ya este soki okoteli wuta
na lopango ya libanda. 10 Bashambre yango ezalaki na ngambo ya sude, na molayi ya
mir ya lopango ya libanda oyo ekenda kino na lopango ya Tempelo oyo etalana na mir
ya libanda. 11 Mwa nzela moko ezalaki liboso na yango. Bashambre yango ezalaki
ndenge moko na bashambre ya nor, na mokuse mpe na molayi ; mpe bikuke na yango
ezalaki ndenge moko na monene. Bikuke ya bashambre oyo ezalaki na ngambo ya
nor 12 ezalaki ndenge moko na bikuke ya bashambre ya ngambo ya sude. Ezalaki
na ekuke moko na ebandeli ya mwa nzela oyo etalana na mir oyo ebatelaka, oyo
ezali na ngambo ya este epai wapi bazalaki kokotela na bashambre. 13 Bongo moto
yango alobaki na ngai : « Bashambre oyo ezali na ngambo ya nor mpe ya sude, oyo
etalana na lopango ya Tempelo ezali bashambre ya Banganga-Nzambe ; ezali kuna
nde Banganga-Nzambe oyo bapusanaka liboso ya Yawe bakobanda kolia biloko oyo
eleki bule. Ezali kuna nde bakobanda komema biloko oyo eleki bule : makabo ya
bambuma, bambeka ya masumu mpe bambeka ya kozongisa boyokani, pamba te
esika yango ezali bule. 14 Soki bakoti kuna, Banganga-Nzambe bakoki kobima te na
biteni ya bule ya Tempelo mpo na kokende na lopango ya libanda, kasi basengeli
kotika bilamba oyo bazalaki kosalela mosala ya bonganga-Nzambe kuna, pamba te
bilamba yango ezali bule ; bakolata bilamba mosusu liboso ya kopusana na bisika
oyo ebongisami mpo na bato. »
15 Tango asilisaki komeka molayi ya kati ya Tempelo, amemaki ngai na libanda, na
nzela ya ekuke ya este, mpe amekaki molayi ya lopango zingazinga ya Tempelo.
16 Amekaki molayi ya ngambo ya este na libaya oyo bamekelaka molayi : ezalaki
na bametele pene nkama mibale na tuku mitano. 17 Amekaki molayi ya ngambo
ya nor na libaya oyo bamekelaka molayi : ezalaki bametele pene nkama mibale
na tuku mitano. 18 Amekaki molayi ya ngambo ya sude na libaya oyo bamekelaka
molayi : ezalaki bametele pene nkama mibale na tuku mitano. 19 Amekaki molayi
ya ngambo ya weste na libaya oyo bamekelaka molayi : ezalaki na bametele pene
nkama mibale na tuku mitano. 20 Amekaki bangambo nyonso minei. Ezalaki na mir
moko zingazinga na yango, oyo ezalaki na bametele pene nkama mibale na tuku
mitano na molayi mpe nkama mibale na tuku mitano na mokuse ; mir yango ezalaki
kokabola eteni ya bule ya Tempelo mpe eteni ya Tempelo oyo ezali bule te.
43
Nkembo ezongi kati na Tempelo
1Moto yango amemaki ngai kino na ekuke oyo etala na ngambo ya este, 2 mpe
namonaki nkembo na Nzambe ya Isalaele koya wuta na ngambo ya este. Mongongo
na Ye ezalaki lokola makelele ya mayi minene, mpe mokili ekomaki kongenga na
nkembo na Ye. 3 Emoniseli oyo namonaki ezalaki ndenge moko na oyo namonaki
tango ayaki kobebisa engumba, mpe ndenge moko na oyo namonaki pembeni ya
ebale Kebari. Boye, nakweyaki elongi kino na mabele.
4 Nkembo na Yawe ekotaki kati na Tempelo na nzela ya ekuke oyo etala na ngambo
ya este.
5 Bongo, Molimo atombolaki ngai mpe amemaki ngai kino na lopango ya kati, mpe
nkembo na Yawe etondisaki Tempelo. 6 Tango moto yango atelemaki pene na ngai,
nayokaki mongongo ya moto koloba na ngai wuta na kati ya Tempelo. 7 Alobaki

na ngai : « Mwana na moto, ezali awa nde kiti na Ngai ya bokonzi ezalaka, esika
oyo natiaka makolo na Ngai. Ezali na esika oyo nde nakovanda mpo na libela kati
na bana ya Isalaele. Libota ya Isalaele ekotikala lisusu te kokomisa Kombo na Ngai
mbindo, ezala bango to bakonzi na bango, na nzela ya kindumba na bango mpe ya
banzambe ya bikeko ya bakonzi na bango, oyo ezanga bomoi na likolo ya bisambelo
na bango ya likolo ya bangomba. 8 Tango batiaki bikotelo na bango pene ya ekotelo
na Ngai, mabaya oyo esimbaka bikuke na bango pene ya mabaya oyo esimbaka ekuke
na Ngai, bongo mir moko kaka nde ekabolaki bango na Ngai, babebisaki nde bosantu
ya Kombo na Ngai na nzela ya misala na bango ya mbindo ; yango wana, Ngai mpe
nabebisaki bango na kanda na Ngai. 9 Sik’oyo, tika ete balongola na miso na Ngai
kindumba na bango mpe banzambe ya bikeko ya bakonzi na bango, oyo ezanga
bomoi, mpe Ngai nakovanda kati na bango mpo na libela.
10 Mwana na moto, lakisa epai ya libota ya Isalaele ndenge Tempelo ezali mpo ete
bayoka soni mpo na masumu na bango ; mpe tika ete bameka molayi mpe mokuse na
yango. 11 Soki bayoki penza soni mpo na makambo nyonso oyo basalaki, lakisa bango
ndenge nini Tempelo ezali : ndenge basalela yango, bikuke mpe bikotelo na yango,
ndenge batambolisaka yango, mibeko nini balandaka mpe ndenge nini basalaka
losambo ; koma yango, na miso na bango, mpo ete bakoka kolandela yango mpe
kotia yango na misala.
12 Tala mobeko oyo etali Tempelo : bisika nyonso oyo ezali zingazinga ya likolo ya
ngomba ekozala bule koleka. Yango nde mobeko oyo etali Tempelo.
Etumbelo
13 Tala molayi mpe mokuse ya etumbelo na bametele : zingazinga ya se ya
etumbelo ezalaki na libulu moko ya bozindo ya basantimetele pene tuku mitano,
mpe ndenge moko na mokuse na yango ; bazingelaki yango na eloko moko evimba
ya basantimetele pene mwambe. Etumbelo ezalaki, 14 longwa na se ya mabele kino na
moboko, na metele pene moko na bosanda mpe basantimetele pene tuku mitano na
mokuse ; kobanda na moboko ya moke kino na moboko ya monene, bametele pene
mibale na bosanda mpe basantimetele pene tuku mitano na mokuse. 15 Etumbelo
ezalaki na bametele pene mibale na bosanda, mpe maseke minei ezalaki likolo na
yango. 16 Likolo ya etumbelo ezalaki ndenge moko na molayi mpe na mokuse, na
bangambo na yango nyonso : bametele pene motoba. 17 Moboko ya monene ezalaki
ekokana na molayi mpe na mokuse, na bangambo na yango nyonso : bametele pene
sambo. Eloko moko evimba ya basantimetele pene tuku mibale na mitano ezalaki
zingazinga na yango. Mpe libulu moko ya basantimetele pene tuku mitano na bozindo
ezalaki zingazinga na yango ; mpe binyatelo ya etumbelo ezalaki na ngambo ya este. »
18 Bongo alobaki na ngai : « Mwana na moto, tala liloba oyo Nkolo Yawe alobi :
Tala mibeko ya etumbelo, oyo bakosalela tango bakotonga yango mpo na kobonza
mbeka ya kotumba, makabo mpe kosopela yango makila. 19 Okopesa mwana ngombe
ya mobali lokola mbeka ya masumu epai ya Banganga-Nzambe oyo bazali Balevi ya
libota ya Tsadoki mpe babelemaka liboso na Ngai mpo na kosalela Ngai, elobi Nkolo
Yawe ; 20 okokamata ndambo ya makila na yango mpe okotia yango na maseke minei
ya etumbelo mpe na basonge minei ya moboko ya likolo mpe zingazinga ya eloko oyo
evimba. Na bongo, okopetola etumbelo mpe okosala mosala ya bolimbisi masumu
mpo na yango. 21 Okokamata ngombe ya mobali mpo na mbeka ya masumu mpe
okotumba yango na esika oyo babongisa na Tempelo mpo na yango, na libanda ya
Esika ya bule.
22 Na mokolo ya mibale, okobonza ntaba moko ya mobali oyo ezanga mbeba lokola
mbeka ya masumu ; boye, etumbelo ekokoma peto ndenge ekomaki peto na nzela ya
ngombe ya mobali. 23 Tango okosilisa kopetola yango, okobonza mwana ngombe ya

mobali mpe meme ya mobali oyo ezanga mbeba, oyo ewuti kati na etonga ya bibwele.
24 Okobonza yango liboso ya Yawe ; bongo, Banganga-Nzambe bakobwakela yango
mungwa mpe bakobonza yango lokola mbeka ya kotumba epai na Yawe. 25 Mikolo
sambo, okobanda kobonza, mokolo na mokolo, ntaba moko ya mobali lokola mbeka
ya masumu ; okobonza lisusu mwana ngombe moko ya mobali mpe meme moko ya
mobali ezanga mbeba, oyo ewuti kati na etonga ya bibwele. 26 Bakosala mosala ya
bolimbisi masumu mpo na etumbelo mpe kopetola yango mikolo sambo ; bongo nde
bakopetola mpe bakobulisa yango. 27 Na suka ya mikolo yango, kobanda na mokolo ya
mwambe kino na mikolo oyo ekolanda, Banganga-Nzambe bakobonza na etumbelo
bambeka na bino ya kotumba mpe bambeka ya boyokani, mpe Ngai, nakoyamba
bino, elobi Nkolo Yawe. »
44
Losambo kati na Tempelo ya sika
1Moto yango azongisaki ngai na ekuke ya libanda ya Esika ya bule ; Ekuke yango
ezalaki na ngambo ya este mpe ezalaki ya kokangama. 2 Yawe alobaki na ngai :
« Ekuke oyo ekotikala ya kokangama, bakoki kofungola yango te, mpe moto moko
te akoki kokota na nzela na yango. Ekotikala kaka ya kokangama, pamba te Yawe,
Nzambe ya Isalaele, akotelaki na nzela na yango. 3 Kasi mokambi, ye kaka, lokola
azali mokambi nde akoki kovanda na kati mpo na kolia bilei liboso ya Yawe ;
akokotela na nzela ya ndako moke ya kokotela mpe akobimela kaka na nzela wana. »
4 Moto yango amemaki ngai lisusu na nzela ya ekuke ya nor kino na liboso ya
Tempelo. Tango natalaki, namonaki nkembo na Yawe kotondisa Tempelo ya Yawe,
mpe ngai nakweyaki elongi kino na mabele.
5 Yawe alobaki na ngai : « Mwana na moto, sala keba ! Fungola miso na yo mpe
yoka na matoyi na yo makambo nyonso oyo nakoyebisa yo na tina na Tempelo mpe
mitindo na yango ! Sala penza keba na ekotelo ya Tempelo mpe bikuke nyonso ya
Esika ya bule. 6 Yebisa batomboki oyo, libota ya Isalaele : ‹ Tala liloba oyo Nkolo
Yawe alobi : Oh libota ya Isalaele, nalembi misala na bino nyonso ya nkele ! 7 Wana
bozalaki kobonzela Ngai bilei, mafuta mpe makila ya banyama, bokotisaki kati na
Esika na Ngai ya bule bapaya oyo batosaka Ngai te mpe bakatama ngenga te, mpo na
kobebisa bosantu ya Tempelo na Ngai ; na bongo, bobebisaki boyokani na Ngai mpo
na kokokisa misala na bino nyonso ya mbindo ! 8 Na esika ete bomipesa na mosala
ya biloko na Ngai ya bule, bino bozali nde kopesa mosala na Ngai epai ya bapaya,
kati na Esika na Ngai ya bule.
9 Tala liloba oyo Nkolo Yawe alobi : Mopaya moko te oyo atosaka Ngai te mpe oyo
akatisa ngenga te akokota na Esika na Ngai ya bule, ezala bapaya oyo bazali kovanda
kati na bana ya Isalaele.
Mibeko mpo na Balevi
10 Balevi
oyo bakomaki mosika na Ngai, tango Isalaele abungaki nzela mpe azalaki
koyengayenga mosika na Ngai mpo na kolanda banzambe na bango ya bikeko,
bakomema mikumba ya masumu na bango. 11 Kati na Esika na Ngai ya bule, bakosala
kaka mosala ya kokengela bikuke ya Tempelo mpe misala mosusu ya Tempelo ;
bakobanda koboma mpo na bato bambeka ya kotumba mpe bambeka mosusu mpe
bakotelema liboso ya bato mpo na kosalela bango. 12 Kasi lokola basalelaki bango
liboso ya banzambe na bango ya bikeko mpe bakweyisaki libota ya Isalaele na
masumu, nalapi ndayi, na kotombola loboko, ete bakomema mikumba ya masumu
na bango, elobi Nkolo Yawe. 13 Bakopusana lisusu liboso na Ngai te mpo na kosalela
Ngai lokola Banganga-Nzambe to pene ya biloko nyonso oyo ebulisami mpo na Ngai
to mpe pene ya biloko oyo eleki bule. Boye, bakolata soni ya misala na bango ya
nkele. 14 Nakopesa bango mokumba ya kobatela Tempelo mpe kosala misala na yango
nyonso, nyonso oyo esengeli kosalema kati na yango.
Mibeko mpo na Banganga-Nzambe

15 Kasi Banganga-Nzambe oyo bazali Balevi mpe bakitani ya Tsadoki, oyo bakobaki
kobatela na boyengebene misala na bango kati na Esika na Ngai ya bule tango bana
ya Isalaele babungaki nzela na Ngai, bakopusana pene na Ngai mpo na kosalela
Ngai ; bakotelema liboso na Ngai mpo na kobonza bambeka ya mafuta mpe makila
ya banyama, elobi Nkolo Yawe. 16 Bango kaka nde bakokota na Esika na Ngai ya
bule, bakopusana pene ya mesa na Ngai mpo na kosalela Ngai mpe kokokisa mosala
na Ngai. 17 Tango bakokota na bikuke ya lopango ya kati, basengeli kolata bilamba
ya lino ; bakoki kolata bilamba oyo basala na bapwale ya meme te tango bakozala
kosala mosala na bikuke ya lopango ya kati to kati na Tempelo. 18 Bakolata bitendi
ya lino na mito na bango mpe bakaputula ya lino na baloketo na bango ; bakoki
kolata te bilamba oyo etokisaka bato. 19 Tango bakobima mpo na kokende na lopango
ya libanda, na esika oyo bato bazalaka, bakolongola bilamba oyo bazalaki kosalela
mosala na kati mpe bakotika yango kati na bashambre ya bule ; bakolata bilamba
mosusu mpo ete babulisa bato te na nzela ya bilamba na bango.
20 Banganga-Nzambe bakoki te kokokola suki ya mito na bango to kokolisa makasi
suki na bango ; kasi basengeli kokata suki na bango malamu. 21 Nganga-Nzambe
moko te akomela masanga ya vino liboso ete akota na lopango ya kati. 22 Bakoki
kobala te basi oyo bakufisa mibali to basi oyo bakabwana na mibali na bango na
libala, kasi bakobala kaka bilenge basi ya Isalaele oyo bayebi nanu nzoto ya mibali
te to basi ya Banganga-Nzambe oyo basila kokufa.
23 Bakoteya bato ete bayeba kosala bokeseni kati na biloko ya bule mpe oyo ya bule
te, kati na biloko ya mbindo mpe oyo ya peto. 24 Na tango ya matata, Banganga-
Nzambe bakotelema lokola basambisi mpo na kokata makambo kolanda mibeko,
bakotosa mibeko mpe bikateli na Ngai, bafeti na Ngai, oyo ekatama mpe bosantu
ya mikolo na Ngai ya Saba.
25 Nganga-Nzambe moko te akomikomisa mbindo na kopusana pene ya moto ya
kokufa. Nzokande, akoki kondima komikomisa mbindo soki moto oyo akufi azali
tata to mama na ye, mwana na ye ya mobali to ya mwasi, ndeko na ye ya mobali to
ya mwasi oyo amibalelaki te. 26 Sima na kopetolama na ye, akozela mikolo sambo.
27 Na mokolo oyo akokota kati na Esika ya bule, kati na lopango ya kati mpo na kosala
mosala, akobonza mbeka mpo na masumu na ye moko, elobi Nkolo Yawe.
28 Tala oyo ekozala libula ya Banganga-Nzambe : Ngai moko nde nazali libula na
bango. Bokopesa bango mabele te kati na Isalaele ; Ngai moko nde nakozala mabele
na bango. 29 Bakolia makabo ya bambuma, bambeka ya masumu mpe bambeka
ya kozongisa boyokani ; biloko nyonso oyo, kati na Isalaele, ebulisama mpo na
Yawe ekozala ya bango. 30 Bambuma ya liboso oyo ya kitoko mpe makabo na bino
nyonso, kolongola ata eloko moko te, ekozala ya Banganga-Nzambe ; bokopesa bango
bambuma ya liboso ya bilanga na bino ya ble mpo ete mapamboli ezala kati na
bandako na bino. 31 Banganga-Nzambe bakoki kolia te ndeke to nyama oyo ekufi
yango moko to oyo nyama mosusu esili koboma.
45
Kokabolama ya mokili
1 Tango bokokabola mokili na zeke lokola libula, bokopesa epai na Yawe eteni moko
lokola etuka ya bule : ekozala na bametele pene nkoto zomi na mibale na nkama
mitano na molayi, mpe bametele nkoto mitano na mokuse. Etuka yango ekozala
bule na etando na yango nyonso. 2 Bokotika bametele pene nkama mibale na tuku
mitano na molayi, mpe bametele pene nkama mibale na tuku mitano na mokuse
mpo na kotonga Esika ya bule ; bongo bokozingela yango na lopango moko ya polele
ya bametele pene tuku mibale na mitano. 3 Kati na etuka wana ya bametele pene
nkoto zomi na mibale na nkama mitano na molayi, mpe bametele pene nkoto mitano
na mokuse, bokokata eteni ya mabele mpo na Esika ya bule, Esika-Oyo-Eleki-Bule.
4 Ekozala eteni ya bule oyo balongoli kati na mokili : ezali ya Banganga-Nzambe oyo
basalaka mosala kati na Esika ya bule mpe bapusanaka pene ya Yawe mpo na kosalela
Ye ; ezali kuna nde bakotonga bandako na bango, mpe ekozala esika oyo ebulisami
mpo na Esika ya bule.
5 Etuka moko ya bametele pene nkoto zomi na mibale na nkama mitano na molayi
mpe bametele pene nkoto mitano na mokuse ekozala mpo na Balevi oyo basalaka
kati na Tempelo ; lokola libula na bango, ekozala kuna nde bakotonga bingumba na
bango ya kovanda.
6 Pembeni ya etuka ya bule, bokokata etando ya bametele pene nkoto zomi na
mibale na nkama mitano na molayi mpe bametele pene nkoto mitano na mokuse
mpo na kotonga engumba ; ekozala mpo na libota mobimba Isalaele.
7 Mokambi akozwa mabele oyo ezali kokabola etuka ya bule mpe mabele ya
engumba ; mabele yango ekokende eteni moko na ngambo ya weste, mpe eteni
mosusu na ngambo ya este. Molayi ya etuka yango ekobanda longwa na ngambo
ya weste kino na mondelo ya ngambo ya este oyo etalana na moko ya biteni. 8 Etuka
yango ekozala libula na ye kati ya Isalaele. Boye, bakambi na Ngai bakonyokola
lisusu bato na Ngai te, kasi bakotika mokili na maboko ya lisanga ya Isalaele kolanda
mabota na bango.
9 Tala liloba oyo Nkolo Yawe alobi : Oh bakambi ya Isalaele, bino mpe bolekisi !
Botika makambo mabe mpe botika konyokola bato. Bosala makambo oyo ezali
solo mpe alima. Botika kobotola bato na Ngai biloko na bango, elobi Nkolo Yawe.
10 Bosengeli te kosalela emekelo kilo ya lokuta, efa* ya lokuta to bati† ya lokuta. 11 Efa
mpe bati ekotaka biloko ndenge moko : ekotaka ndambo moko kati na bandambo
zomi ya omeri‡. Bamekaka monene ya efa mpe bati kolanda monene ya omeri.
12 Mbongo moko ya ebende ya palata ekokani na bagrame zomi na mibale, mpe mine
moko ekokani na mbongo ya bibende ya palata, tuku motoba.
Makabo mpo na mokolo ya bafeti
Tala biloko oyo bokotia pembeni lokola makabo ya kopesa epai na Yawe : mpo
13
na omeri moko ya ble mpe orje, eteni ya motoba ya efa moko. 14 Mobeko mpo na
mafuta, bakomeka yango na bati : eteni ya zomi ya omeri moko. 15 Mpe bokozwa
ntaba moko ya mwasi to meme moko ya mobali kati na bibwele nkama mibale,
oyo ekobimela na etonga ya bibwele oyo eliaka matiti kitoko ya Isalaele. Bakosalela
yango lokola likabo ya bambuma, mbeka ya kotumba mpe mbeka mpo na kozongisa
boyokani, mpo na kosala mosala ya bolimbisi masumu ya bato, elobi Nkolo Yawe.
16 Bato nyonso ya mokili basengeli kolongola likabo yango mpo na mokambi kati
na Isalaele. 17 Mokambi akozala na mokumba ya kopesa bambeka ya kotumba,
makabo ya bambuma mpe makabo ya masanga ya vino na tango ya bafeti, na bafeti
* 45:10 Efa ezali emekelo kilo ya mbuma. Ezali na bakilo pene tuku mibale † 45:10 Bati ezali emekelo ya
biloko ya mayi. Ezali na balitele pene tuku mibale ‡ 45:11 Omeri ezali emekelo ya biloko ya mayi. Ekotaka
balitele pene nkama mibale na tuku mibale
ya ebandeli ya sanza, ya basaba mpe na bafeti nyonso ya lisanga ya Isalaele, oyo

ekatama ; akopesa mbeka ya masumu, makabo ya bambuma, mbeka ya kotumba
mpe mbeka mpo na kozongisa boyokani mpo na kosala mosala ya bolimbisi masumu
18 Tala liloba oyo Nkolo Yawe alobi : Na mokolo ya liboso ya sanza ya liboso,
okokamata mwana ngombe ya mobali oyo ezanga mbeba mpe okopetola Esika ya
bule. 19 Nganga-Nzambe akozwa ndambo ya makila ya mbeka ya masumu, akotia
yango na mabaya oyo esimbaka ekuke ya Tempelo, na basonge nyonso minei ya
moboko ya etumbelo mpe na mabaya oyo esimbaka ekuke ya lopango ya kati.
20 Okosala ndenge moko na mokolo ya sambo ya sanza, mpo na moto nyonso oyo
akosala masumu na nko te to na kozanga boyebi ; bongo nde okosala mosala ya
bolimbisi masumu mpo na Tempelo.
21 Na mokolo ya zomi na minei ya sanza ya liboso, bokosala feti ya Pasika oyo
ekosala mikolo sambo. Na mikolo wana, bokolia mapa ezanga levire. 22 Na mokolo
yango, mokambi akopesa ngombe ya mobali lokola mbeka ya masumu mpo na ye
moko mpe mpo na bato nyonso ya mokili. 23 Na mikolo nyonso sambo ya feti, mokonzi
akopesa bangombe ya mibali sambo mpe bameme ya mibali sambo, oyo ezanga
mbeba, lokola mbeka ya kotumba mpo na Yawe, mpe ntaba moko ya mobali lokola
mbeka ya masumu. 24 Mpo na ngombe moko na moko ya mobali, akobonza yango
elongo na likabo ya bakilo zomi na mitano ya bambuma mpe likabo ya balitele misato
na ndambo ya mafuta ; mpe mpo na meme moko na moko ya mobali, akobonza yango
elongo na likabo ya bakilo zomi na mitano ya bambuma mpe likabo ya balitele misato
na ndambo ya mafuta.
25 Na mikolo nyonso sambo ya feti oyo ebandaka na mokolo ya zomi na mitano ya
sanza ya sambo, akobanda kobonza bambeka kaka wana : bambeka ya masumu, ya
kotumba, ya bambuma mpe ya mafuta.
46
1 Tala liloba oyo Nkolo Yawe alobi : Ekuke ya lopango ya kati oyo etala na ngambo
ya este ekozala ya kokangama mikolo motoba ; kasi na mokolo ya Saba mpe na
mokolo ya feti ya ebandeli ya sanza, ekozala ya kofungwama. 2 Mokambi akokota
na kati, wuta na libanda ; akolekela na ndako moke ya kokotela mpe akotelema na
mabaya oyo esimbaka ekuke. Banganga-Nzambe bakobonza mbeka na ye ya kotumba
mpe mbeka na ye ya kozongisa boyokani. Akogumbama na ekotelo ya ekuke mpe
akobima na libanda, kasi ekuke ekozala ya kofungwama kino na pokwa. 3 Na mikolo
ya bafeti ya Saba mpe ya ebandeli ya sanza, bato ya mokili bakobanda kogumbama
liboso ya Yawe, na ekotelo yango.
4 Na mokolo ya Saba, mokambi akomema epai na Yawe lokola mbeka ya kotumba
bana meme motoba ya mibali mpe meme moko ya mobali : nyonso esengeli ezala
ezanga mbeba. 5 Akopesa lokola mbeka ya bambuma bakilo zomi na mitano ya
bambuma mpo na meme moko ya mobali ; bongo, akopesa likabo oyo loboko na ye
ekokoka mpo na bana meme ; likabo ya mafuta ekozala balitele misato na ndambo
mpo na bakilo zomi na mitano ya bambuma. 6 Na mokolo na feti ya ebandeli ya sanza,
akobonza mwana ngombe moko ya mobali, bana meme motoba ya mibali mpe meme
moko ya mobali : nyonso esengeli ezala ezanga mbeba. 7 Akobakisa lokola makabo
ya bambuma bakilo zomi na mitano mpo na ngombe ya mobali mpe mpo na meme ya
mobali ; mpe mpo na bana meme, akopesa nyonso oyo loboko na ye ekokoka, bakisa
balitele misato na ndambo ya mafuta mpo na bakilo zomi na mitano ya bambuma.
8 Tango mokambi akokota na kati, akolekela na ndako moke ya kokotela mpe
akobimela kaka na nzela wana. 9 Mpe tango bato ya mokili bakoya liboso ya Yawe
na bafeti oyo ekatama, moto nyonso oyo akokotela na ekuke ya ngambo ya nor mpo
na kogumbamela Yawe akobimela na ekuke ya ngambo ya sude, mpe oyo akokotela
na ekuke ya ngambo ya sude akobimela na ekuke ya ngambo ya nor. Moto moko
te akobimela na ekuke oyo akotelaki, kasi akobimela na ekuke ya ngambo mosusu
oyo etalana na yango. 10 Mokambi akozala kati na bato na ye, akokota mpe akobima
elongo na bango.
11 Na tango ya bafeti mpe ya bafeti oyo ekatama, makabo ya bambuma ekozala
bakilo zomi na mitano mpo na ngombe moko ya mobali, bakilo zomi na mitano mpo
na meme moko ya mobali mpe nyonso oyo akolinga kopesa mpo na bana meme ya
mibali ; akobakisa balitele misato na ndambo mpo na bakilo nyonso zomi na mitano
ya bambuma.
12 Tango mokambi akobonzela Yawe mbeka ya kotumba to mbeka mpo na kozongisa
boyokani lokola likabo oyo akati na motema na ye moko, bakofungolela ye ekuke oyo
etala na ngambo ya este ; mpe akobonza mbeka na ye ya kotumba mpe mbeka na ye
ya kozongisa boyokani ndenge kaka asalaka na mokolo ya Saba. Sima na yango nde
akobima, mpe bakokanga ekuke sima na ye.
13 Mokolo na mokolo, okobonzela Yawe lokola mbeka ya kotumba mwana meme ya
mobu moko mpe ezanga mbeba. Okobanda kobonza yango tongo nyonso. 14 Tongo
nyonso, okobanda kobakisa na likolo na yango lokola likabo ya bambuma bakilo
mibale na bagrame nkama mitano ya farine oyo bakosangisa na litele moko ya mafuta
ya kitoko. Ezali likabo mpo na Yawe ; mpe ezali mibeko ya libela na libela mpo
na bambeka ya tango nyonso. 15 Tongo nyonso, okobanda kobonza mwana meme,
makabo ya bambuma mpe mafuta lokola mbeka ya kotumba ya tango nyonso.
Biloko ya mokambi
Tala liloba oyo Nkolo Yawe alobi : Soki mokambi apesi eloko lokola kado epai
16
ya moko kati na bana na ye ya mibali, eloko yango ekozala ya mwana yango mpe
ekotikala lokola libula ya bokitani mpo na bana na ye. 17 Kasi soki apesi epai ya
moko kati na basali na ye kado ya eloko oyo ewuti na libula na ye, kado yango
ekozala ya mosali yango kino na mobu ya kokangolama na ye ; sima nde ekozonga
na moboko ya mokambi, mpe libula na ye ekotikala ya bana na ye kaka. 18 Mokambi
akoki kolongola eloko moko te kati na libula ya bato na ye mpo na kokomisa yango
ya ye moko to kobengana bango na mabele na bango ; soki alingi kokabela bana
na ye libula, asengeli nde kozwa yango na libula na ye moko mpo ete bato na Ngai
bapanzana te mosika ya libula na bango. › »
Bakikuku ya Tempelo
19 Moto yango akotisaki ngai, na nzela ya ekotelo oyo ezali pembeni ya ekuke
ya ngambo ya nor, kati na bashambre ya bule ya Banganga-Nzambe, oyo etala na
ngambo ya nor ; alakisaki ngai esika moko oyo ezalaki na suka, na ngambo ya weste.
20 Alobaki na ngai : « Awa nde esika oyo Banganga-Nzambe bakozala kolambela
mbeka mpo na kozongisa boyokani, mbeka ya masumu mpe kotumbela makabo ya
bambuma mpo ete ebima te na lopango ya libanda, noki te bato bakosimba biloko ya
bule. »
21 Abimisaki ngai na lopango ya libanda mpe atambolisaki ngai na basonge nyonso
minei ya lopango. Na songe moko na moko ya lopango, namonaki lopango mosusu.
22 Na basonge nyonso minei ya lopango ya libanda, ezalaki na mapango ya mike ;
mpe mapango nyonso minei ezalaki ndenge moko : bametele pene tuku mibale na
molayi mpe bametele pene zomi na mitano na mokuse. 23 Zingazinga ya moko na
moko ya mapango nyonso minei, ezalaki na mir moko ya mokuse ; mpe na se na
yango, batandaki mabanga mpo na kopelisa moto na zingazinga ya mir yango ya
mokuse. 24 Moto yango alobaki na ngai : « Oyo nde bakikuku epai wapi basali ya
Tempelo bakobanda kolambela misuni ya bambeka oyo bato bakobanda kobonza. »
47
Ebale kowuta na Tempelo
1 Moto yango azongisaki ngai pene ya ekotelo ya Tempelo epai wapi namonaki mayi
kobima longwa na ekotelo na yango : ezalaki kotiola na ngambo ya este, pamba te
Tempelo ezalaki etala na ngambo ya este ; mayi ezalaki kokita na se ya ngambo ya
loboko ya mobali ya Tempelo, na ngambo ya sude ya etumbelo. 2 Bongo abimisaki
ngai na nzela ya ekuke ya nor, amemaki ngai mpe atambolisaki ngai zingazinga ya
lopango ya libanda kino na ekuke ya libanda oyo etala na ngambo ya este. Mpe
namonaki ete mayi yango ezali kotiola wuta na ngambo ya sude.
3 Moto yango akendeki na ngambo ya este mpe asimbaki singa oyo bamekelaka
molayi na loboko na ye ; amekaki molayi ya bametele pene nkama mitano, akatisaki
ngai mayi, mpe mayi yango esukelaki ngai na bisika oyo matambe esukela. 4 Amekaki
lisusu molayi ya bametele pene nkama mitano, akatisaki ngai mayi, mpe mayi yango
esukelaki ngai na mabolongo. Amekaki lisusu molayi ya bametele pene nkama
mitano, akatisaki ngai mayi, mpe mayi yango asukelaki ngai na loketo. 5 Amekaki
lisusu molayi ya bametele pene nkama mitano ; kasi na mbala oyo, mayi yango
ekomaki ebale moko ya monene oyo nazalaki lisusu ata na makoki ya kokatisa te,
pamba te mayi emataki makasi mpe ekomaki mozindo koleka.
Bongo esengelaki kaka kokata mayi (na esika ya kokatisa yango na makolo), mpo
ete moto moko te azalaki na makoki ya kokatisa ebale yango. 6 Moto yango atunaki
ngai : « Mwana na moto, boni, omoni ? »
Bongo azongisaki ngai na ngambo ya ebale. 7 Tango nakomaki kuna, namonaki
banzete ebele penza, na bangambo nyonso mibale ya ebale. 8 Moto yango alobaki na
ngai : « Mayi oyo ezali kotiola na ngambo ya este ya etuka mpe ezali kokita kino na
etando ya Araba epai wapi ezali komibwaka na ebale monene. Tango kaka ekotaki
na mayi ya ebale monene, mayi ya ebale monene ekomaki peto. 9 Bipai nyonso mayi
yango ezalaki koleka, bikelamu nyonso ya bomoi ezalaki kobotana, bambisi mpe
ezalaki kobotana ebele ; pamba te mayi yango ezalaki kokoma kuna mpe kopetola
mayi ya ebale monene. Bongo na esika nyonso oyo mayi yango ezalaki koleka, nyonso
ezalaki kozwa bomoi. 10 Balobi mbisi bakobanda kovanda na bangambo ya ebale
monene, wuta na Eyini-Gedi kino na Eyini-Egilayimi, mpo na kobwaka minyama mpe
kozwa bambisi ya lolenge nyonso lokola bambisi oyo ezalaka na ebale monene. 11 Kasi
mayi oyo etikalaka tango ebale monene etondaka mpe mayi ya bisanga ekokoma
peto te, ekotikala kaka bongo mpe ekotonda na mungwa kati na yango. 12 Banzete
ya bambuma ya ndenge na ndenge ekobota na bangambo nyonso mibale ya ebale
monene. Makasa na yango ekokawuka te mpe bambuma na yango ekosila te. Sanza
na sanza, ekobanda kobotaka bambuma ya sika ; pamba te ekobanda kozwa mayi
oyo ekowuta na Tempelo. Bambuma na yango ekozala malamu mpo na kolia, mpe
makasa na yango ekozala malamu mpo na kosalela lokola kisi. »
Emoniseli ya mokili ya sika

« Tala bandelo oyo bokosalela mpo na kokabola
mokili lokola libula epai ya mabota nyonso zomi na mibale ya Isalaele : bakitani ya
Jozefi bakozwa biteni mibale. 14 Bokozwa yango ndenge moko lokola libula, na biteni
ekokana ; pamba te nalapaki ndayi, na kotombola loboko, ete nakopesa yango epai
ya bakoko na bino, mpe ekokoma libula na bino.
15 Tala bandelo ya mokili yango :
Na ngambo ya nor, mondelo ekobanda longwa na ebale monene to Mediterane,

na nzela ya Etiloni oyo ekenda kino na Tsedadi, 16 Amati, Berota, Sibirayimi oyo
ezalaka na kati-kati ya mondelo ya Damasi mpe Amati, kino na Atseri-Atikone
oyo ezali na mondelo ya Avirani. 17 Boye, na ngambo ya nor, mondelo ekobanda
longwa na ebale monene Mediterane kino na Atsari-Enani mpe ekolekela na
mondelo ya nor ya Damasi mpe ya Amati.
18 Na ngambo ya este, mondelo ekobanda na kati-kati ya Avirani mpe Damasi,
ekolekela na Yordani na kati-kati ya mokili ya Galadi mpe Isalaele, na ebale
monene ya mungwa kino na Tamari.
Yango nde ekozala mondelo ya ngambo ya este.
19 Na ngambo ya sude, mondelo yango ekobanda longwa na Tamari kino na mayi
ya Meriba ya Kadeshi, ekolekela na Wadi kino na ebale monene Mediterane.
Yango nde ekozala mondelo ya sude.
20 Na ngambo ya weste, ebale monene Mediterane ekozala mondelo. Mondelo
yango ekobanda longwa na mondelo ya sude ya ebale monene Mediterane kino
na esika oyo etalana na Lebo-Amati.
Yango nde ekozala mondelo ya weste.
21Bokokabola mokili yango kati na bino kolanda mabota ya Isalaele. 22 Bokobeta
zeke mpo na kokabola yango lokola libula mpo na bino mpe bapaya oyo bavandaka
kati na bino mpe babota bana kati na bino. Bokokamata bango lokola bana mboka
ya Isalaele. Bango mpe bakobeta zeke mpo na kozwa libula elongo na bino kati na
mabota ya Isalaele. 23 Boye ezali kati na libota nyonso oyo mopaya akovanda nde
bokopesa ye libula na ye, » elobi Nkolo Yawe.
48
Kokabola mokili ya ngambo ya nor
1 « Tala bikolo ndenge ekomami kolanda bakombo na yango :
Libota ya Dani ekozwa eteni moko ya mabele :

mondelo na yango ekolekela na nzela ya Etiloni kino na Lebo-Amati, Atsari-Enani
mpe mondelo ya nor ya mokili ya Damasi pembeni ya Amati ;
boye mondelo na yango ekobanda longwa na ngambo ya este kino na ngambo
ya weste.
2 Libota ya Aseri ekozwa eteni moko ya mabele :
ekozala na mondelo ya libota ya Dani, longwa na este kino na weste.
3 Libota ya Nefitali ekozwa eteni moko ya mabele :
ekozala na mondelo ya libota ya Aseri, longwa na ngambo ya este kino na ngambo
ya weste.
4 Libota ya Manase ekozwa eteni moko ya mabele :
ekozala na mondelo ya libota ya Nefitali, longwa na ngambo ya este kino na
ngambo ya weste.
5 Libota ya Efrayimi ekozwa eteni moko ya mabele :
ekozala na mondelo ya libota ya Manase, longwa na ngambo ya este kino na
ngambo ya weste.
6 Libota ya Ribeni ekozwa eteni moko ya mabele :
ekozala na mondelo ya libota ya Efrayimi, longwa na ngambo ya este kino na
ngambo ya weste.
7 Libota ya Yuda ekozwa eteni moko ya mabele :

ekozala na mondelo ya libota ya Ribeni, longwa na ngambo ya este kino na
ngambo ya weste.
Eteni ya mabele ya Yawe
8 Eteni ya mabele oyo bakopesa Yawe lokola likabo ya motuya ekozala na mondelo
ya etuka ya Yuda :
longwa na ngambo ya este kino na ngambo ya weste ; ekozala na bametele pene
nkoto zomi na mibale na nkama mitano na mokuse, mpe molayi na yango
ekozala ndenge moko na biteni ya mabele ya mabota mosusu.
Boye, Esika ya bule ekozala na kati-kati na yango.
9 Eteni ya mabele ya motuya oyo bokopesa Yawe lokola likabo ekozala na
bametele pene nkoto zomi na mibale na nkama mitano na molayi mpe
bametele pene nkoto mitano na mokuse.
10 Eteni yango ya mabele ekozala bule mpe ekopesama mpo na Banganga-
Nzambe : ekozala na bametele pene nkoto zomi na mibale na nkama mitano na
molayi na ngambo ya nor, bametele pene nkoto mitano na mokuse na ngambo
ya weste, bametele pene nkoto mitano na mokuse na ngambo ya este mpe
bametele pene nkoto zomi na mibale na nkama mitano na molayi na ngambo
ya sude. Esika ya bule ya Yawe ekozala na kati-kati na yango.
11 Eteni yango ya mabele ekozala mpo na Banganga-Nzambe oyo babulisama,
oyo bazali bakitani ya Tsadoki, mpo ete basalelaki Ngai na boyengebene mpe
bapengwaki te na nzela na Ngai tango bana ya Isalaele bapengwaki ndenge
mpe Balevi basalaki. 12 Ekozala mpo na bango lokola likabo ya motuya oyo
ewuti na eteni ya mabele oyo ebulisama kati na mokili, eteni ya mabele oyo
eleki na bule na bandelo ya etuka ya Balevi.
13 Na zingazinga ya etuka ya Banganga-Nzambe, Balevi bakozwa eteni moko ya
mabele ya bametele pene nkoto zomi na mibale na nkama mitano na molayi mpe
bametele pene nkoto mitano na mokuse. 14 Bakoki te koteka to kopesa eloko moko
kati na eteni ya mabele yango na bato mosusu, pamba te yango ezali mabele oyo
eleki kitoko, mpo ete ebulisama mpo na Yawe.
15 Eteni ya mabele oyo ekotikala, eteni ya bametele pene nkoto mibale na nkama
mitano na mokuse mpe bametele pene nkoto zomi na mibale na nkama mitano
na molayi, ekozala ebulisama te ; ekozala mpo na kosala misala ya engumba
lokola kotonga bandako mpe kobokola bibwele ; engumba ekozala na kati-kati
na yango 16 mpe ekozala na molayi ya bametele pene nkoto mibale na nkama
mibale na tuku mitano, na bangambo nyonso : nor, sude, este mpe weste.
17 Bongo, lopango ya kobokolela bibwele ya engumba ekozala na bametele pene
nkama moko na tuku mibale na mitano, na bangambo nyonso : nor, sude, este
mpe weste.
18 Eteni ya mabele oyo ekotikala na etuka, zingazinga ya eteni ya bule, longwa na
molayi na yango, ekozala na bametele pene nkoto mitano na ngambo ya este mpe
bametele pene nkoto mitano na ngambo ya weste. Bambuma ya mabele na yango
ekoleisa bato oyo bakosala mpo na engumba. 19 Basali oyo bakobanda kowuta
na engumba epai wapi basalaka mpo na kosala mosala ya bilanga bakobimela
na mabota nyonso ya Isalaele.
20 Eteni nyonso ya mabele oyo bakobulisa mpo na Yawe ekozala na molayi moko,
na bangambo nyonso : bametele pene nkoto zomi na mibale na nkama mitano
ndenge likabo ya motuya ezalaka ;
bokolongola ndambo moko kati na bandambo minei ya eteni ya bule mpe
bokosalela yango misala ya engumba.
21 Eteni ya mabele oyo ekotikala na bangambo nyonso mibale ya eteni ya mabele

oyo ebulisama mpe ya eteni ya mabele oyo ebongisami mpo na misala ya
engumba ekozala ya mokambi. Ekozala longwa na mondelo ya ngambo ya este
ya eteni ya mabele oyo ebulisama, oyo ezali na bametele pene nkoto zomi na
mibale na nkama mitano na molayi kino na mondelo ya ngambo ya weste oyo
ezali mpe na bametele pene nkoto zomi na mibale na nkama mitano na molayi.
Eteni ya mabele oyo ebulisama mpe Esika ya bule ya Tempelo ekozala na kati-kati
ya biteni nyonso mabele.
22 Boye, eteni ya mabele ya Balevi mpe eteni ya mabele oyo ebongisama mpo na
misala ya engumba ekozala na kati-kati ya eteni ya mabele ya mokambi. Eteni
ya mabele ya mokambi ekozala na kati-kati ya bandelo ya libota ya Yuda mpe
ya libota ya Benjame.
Biteni ya mabele mpo na mabota mosusu
23 Mpo na mabota mosusu :
Libota ya Benjame ekozwa eteni moko ya mabele :

ekobanda longwa na ngambo ya este kino na ngambo ya weste ;
24 Libota ya Simeoni ekozwa eteni moko ya mabele :
ekobanda longwa na mondelo ya mabele ya libota ya Benjame na ngambo ya
este kino na ngambo ya weste ;
25 Libota ya Isakari ekozwa eteni moko ya mabele :
ekobanda longwa na mondelo ya mabele ya libota ya Simeoni na ngambo ya este
kino na ngambo ya weste ;
26 Libota ya Zabuloni ekozwa eteni moko ya mabele :
ekobanda longwa na mondelo ya mabele ya libota ya Isakari, na ngambo ya este
kino na ngambo ya weste ;
27 Libota ya Gadi ekozwa eteni moko ya mabele :
ekobanda longwa na mondelo ya mabele ya libota ya Zabuloni, na ngambo ya
este kino na ngambo ya weste.
28 Bandelo ya mabele ya Gadi ekozala na ngambo ya sude, pene ya Negevi, longwa
na Tamari kino na mayi ya Meriba ya Kadeshi ; ekolekela na Wadi kino na ebale
monene Mediterane.
29 Yango nde mokili oyo bokokabola na zeke lokola libula kati na mabota ya
Isalaele, libota na libota na eteni na yango ya mabele, » elobi Nkolo Yawe.
Bikuke ya engumba
30 « Tala oyo ekozala bikuke ya engumba :
Na molayi ya bametele pene nkoto mibale na nkama mibale na tuku mitano,

31 bikuke ya engumba ekobengama na bakombo ya mabota ya Isalaele. Na
ngambo ya nor, ekozala na bikuke misato :
ekuke ya Ribeni, ekuke ya Yuda, mpe ekuke ya Levi ;
32 Ngambo ya este, na molayi ya bametele pene nkoto mibale na nkama mibale na
tuku mitano, ekozala na bikuke misato :
ekuke ya Jozefi, ekuke ya Benjame, mpe ekuke ya Dani.
33 Na ngambo ya sude, na molayi ya bametele pene nkoto mibale na nkama mibale
na tuku mitano, ekozala na bikuke misato :
ekuke ya Simeoni, ekuke ya Isakari, mpe ya ekuke ya Zabuloni.
34 Na ngambo ya weste, na molayi ya bametele pene nkoto mibale na nkama mibale
na tuku mitano, ekozala na bikuke misato :
ekuke ya Gadi, ekuke ya Aseri mpe ya ekuke ya Nefitali.

35 Molayi nyonso ya mir oyo ezingeli engumba ekozala na bametele pene
nkoto libwa.
Mpe kobanda na tango wana, kombo ya engumba ekokoma ‹ Yawe azali awa. › »
Daniele 1:1 1306 Daniele 1:19
Daniele
Daniele na ndako ya mokonzi ya Babiloni
1 Namobu ya misato ya bokonzi ya Yeoyakimi, mokonzi ya Yuda, Nabukodonozori,
mokonzi ya Babiloni, ayaki kobundisa Yelusalemi mpe azingelaki yango. 2 Yawe
akabaki Yeoyakimi, mokonzi ya Yuda, elongo na ndambo ya bisalelo ya Tempelo
ya Nzambe na maboko ya Nabukodonozori. Nabukodonozori, mokonzi ya Babiloni,
amemaki bisalelo yango kati na tempelo ya nzambe na ye, na Shineari, mpe atiaki
yango kati na ndako oyo babombelaka bomengo ya nzambe na ye.
3 Mokonzi apesaki mitindo epai ya Ashipenazi, mokonzi ya bakalaka na ye ya
lokumu, ete ayeisa na Babiloni ndambo ya bana ya Isalaele oyo babotama na
mabota ya bakonzi to ya bato ya lokumu, 4 bilenge mibali oyo banzoto na bango
ezanga mbeba, ya bilongi kitoko, ya mayele mpe ya bwanya, oyo bazali na makoki
ya koyekola kotanga mpe kokoma makambo ya ndenge na ndenge, oyo bazali na
bososoli mpe bakoka mpo na kosala kati na ndako ya mokonzi ; Ashipenazi asengelaki
kolakisa bango koloba, kokoma mikanda mpe kotanga lokota ya bato ya Babiloni.
5 Mokonzi akatelaki bango mpo na mokolo na mokolo, bilei oyo basengeli kolia
mpe masanga oyo basengeli komela : nyonso ezalaki kowuta na mesa na ye. Mibu
misato, basengelaki koyekola ; na sima nde bakoki kosala mosala ya mokonzi. 6 Kati
na ndambo ya bato oyo bawutaki na Yuda, ezalaki na Daniele, Anania, Mikaeli
mpe Azaria. 7 Mokonzi ya bakalaka ya lokumu apesaki bango bakombo ya sika ;
apesaki Daniele kombo Belitsatsari ; Anania, Shadraki ; Mikaeli, Meshaki ; mpe
Azaria, Abedinego.
8 Daniele azwaki mokano ya koboya komikomisa mbindo na nzela ya bilei mpe ya
vino ya mokonzi ; ayebisaki mokonzi ya bakalaka ya lokumu ete apesa ye nzela te
ya komikomisa mbindo na lolenge wana. 9 Boye, Nzambe asalaki ete Daniele azwa
ngolu mpe bolamu na miso ya mokonzi ya bakalaka ya lokumu. 10 Kasi mokonzi ya
bakalaka ya lokumu alobaki na Daniele :
— Nazali kobanga mokonzi, nkolo na ngai, oyo akateli bino bilei oyo bosengeli
kolia mpe masanga oyo bosengeli komela ! Mpo na nini bokolinga ete mokonzi
amona bilongi na bino ekonda koleka bilongi ya bilenge mosusu ya mibu na bino ?
Bomoni te ete wana bokobomisa ngai epai ya mokonzi ?
11 Daniele alobaki na mosali oyo mokonzi ya bakalaka ya lokumu aponaki mpo
ete abatela Daniele, Anania, Mikaeli mpe Azaria : 12 « Nabondeli yo, meka basali na
yo mikolo zomi : pesa biso kaka bandunda lokola bilei mpe mayi mpo na komela ;
kopesa biso eloko mosusu te ! 13 Sima na mikolo yango, okotala yo moko bilongi na
biso mpe bilongi ya bilenge mosusu oyo bazali kolia bilei ya mokonzi ; bongo okosala
basali na yo ndenge yo moko okomona. »
14 Mosala andimaki bosenga na bango mpe amekaki bango mikolo zomi.
15 Sima na mikolo yango zomi, bakomaki bilongi kitoko mpe banzoto ngebungebu
koleka bilenge oyo bazalaki kolia bilei ya mokonzi. 16 Boye, mosali yango akomaki
kotia pembeni bilei mpe vino oyo bazalaki kobongisela bango mpe kopesa bango kaka
bandunda.
17 Nzambe apesaki bilenge wana minei boyebi mpe bososoli kati na makambo
nyonso : koloba, kokoma, kotanga mikanda, mayele mpe bwanya. Mpe Daniele
akomaki na makoki ya kolimbola bimoniseli mpe bandoto ya ndenge na ndenge.
18 Sima na mikolo oyo mokonzi akataki mpo ete bamemela ye bango, mokonzi ya
bakalaka ya lokumu amemaki bango liboso ya Nabukodonozori. 19 Mokonzi asololaki
na bango ; mpe kati na bilenge nyonso oyo bamemelaki ye, amonaki ete moko te
akokani na Daniele, na Anania, na Mikaeli mpe na Azaria. Boye, bakomaki kosala kati
na ndako ya mokonzi. 20 Na makambo nyonso oyo mokonzi azalaki kotuna bango,
oyo ezalaki kosenga bwanya mpe bososoli, amonaki ete bazali mayele mbala zomi
koleka bato ya soloka mpe ya maji ya mokili na ye mobimba.
21 Mpe Daniele awumelaki kosala kati na ndako ya mokonzi kino na mobu ya liboso
ya mokonzi Sirisi.
2
Ndoto ya mokonzi Nabukodonozori
1Na mobu ya mibale ya bokonzi na ye, Nabukodonozori alotaki ndoto. Molimo
na ye etungisamaki makasi mpe pongi ekimaki ye. 2 Mokonzi abengisaki bato oyo
balobaka makambo oyo ekoya, banganga-kisi, bato ya soloka, oyo basalelaka minzoto
mpe bato ya mayele ya mabe mpo ete bayebisa ye ndoto oyo alotaki. Tango bayaki,
batelemaki liboso ya mokonzi ; 3 mpe mokonzi ayebisaki bango :
— Nalotaki ndoto moko oyo ezali kotungisa molimo na ngai makasi ; nazali na
posa ya koyeba ndimbola na yango.
4 Bato ya soloka, oyo basalelaka minzoto balobaki na lokota ya bato ya Arami :
— Tika ete mokonzi awumela na bomoi seko na seko !
Yebisa ndoto na yo epai ya basali na yo, mpe tokolimbola yango.
5 Mokonzi alobaki na bato ya soloka, oyo basalelaka minzoto :
— Tala mokano oyo nasili kozwa : « Soki boyebisi ngai te ndoto oyo nalotaki
mpe ndimbola na yango, nakokata bino biteni-biteni mpe nakobuka-buka bandako
na bino. 6 Kasi soki boyebisi mpe bopesi ngai ndimbola na yango, nakopesa bino
bakado, lifuti mpe lokumu mingi. Yango wana, boyebisa ngai ndoto yango mpe
bopesa ngai ndimbola na yango. »
7 Bato ya soloka, oyo basalelaka minzoto balobaki lisusu epai ya mokonzi :
— Tika ete mokonzi ayebisa ndoto na ye, mpe biso, tokolimbolela ye yango !
— Nandimi solo ete bozali kolekisa tango, pamba te boyebi malamu ete
nakobongola mokano na ngai te. 9 Soki boyebisi ngai ndoto yango te, boyeba
malamu ete etumbu moko kaka mpe ya ndenge moko ezali kozela bino ! Ah,
boyokani koyebisa ngai makambo ya lokuta mpe ya mabe mpo bokanisi ete
makambo ekobongwana ! Mpo na yango, boyebisa ngai ndoto yango, mpe
nakondima ete bozali na makoki ya kolimbola yango.
10 Bato ya soloka, oyo basalelaka minzoto balobaki na mokonzi :
— Moto moko te kati na mokili akokoka kosala makambo oyo mokonzi azali
kosenga. Mpe mokonzi moko te, ezala azalaki moto monene to moto na nguya, asila
kosenga likambo ya boye epai ya banganga-kisi, epai ya bato ya mayele ya mabe
mpe epai ya bato ya soloka, oyo basalelaka minzoto. 11 Makambo oyo mokonzi
azali kosenga ezali pasi makasi, moto moko te akoki koyebisa mokonzi ndoto na
ye ; ezali kaka banzambe nde bakoki kosala yango mpo ete bavandaka kati na bato
te.
12 Mbala moko, mokonzi asilikaki mpe atombokaki makasi ; apesaki mitindo ete
baboma bato nyonso ya bwanya ya Babiloni. 13 Boye, sango ya mokano ya koboma
bato nyonso ya bwanya epanzanaki, mpe batindaki bato koluka Daniele elongo na
baninga na ye mpo ete baboma bango.
14 Tango Arioki, mokonzi ya bakengeli ya mokonzi, abimaki mpo na kokende
koboma bato ya bwanya ya Babiloni, Daniele asololaki na ye na bwanya mpe na
mayele. 15 Daniele atunaki Arioki : « Mpo na nini mokonzi azwi mokano ya makasi
boye ? »
Bongo Arioki atalisaki Daniele makambo yango.
16 Tango Daniele ayokaki bongo, akotaki epai ya mokonzi mpe asengaki ye tango
mpo ete akoka kopesa ye ndimbola ya ndoto yango ; 17 bongo Daniele azongaki na
ndako na ye mpe ayebisaki makambo yango epai ya Anania, Mikaeli mpe Azaria,
baninga na ye. 18 Alobaki na bango ete basenga ngolu mpe mawa ya Nzambe ya
Lola na tina na mabombami oyo, mpo ete baboma te ye Daniele, baninga na ye mpe
bato mosusu ya bwanya ya Babiloni. 19 Bongo na butu, Daniele azwaki emoniseli
oyo elakisaki ye mabombami yango ; boye, akumisaki Nzambe ya Lola. 20 Daniele
alobaki :
Tika ete Kombo ya Nzambe
ekumisama libela na libela !
Bwanya mpe nguya ezali ya Ye.
21 Ezali Ye nde abongolaka tango mpe makambo,
alongolaka bakonzi mpe atombolaka bakonzi,
apesaka bwanya epai ya bato ya bwanya
mpe boyebi epai ya bato ya mayele.
22 Alakisaka makambo ya bozindo mpe ebombama,
ayebaka makambo oyo esalemaka na molili,
mpe pole ezali kati na Ye.
23 Oh Nzambe ya batata na ngai,
nazali kosanzola mpe kokumisa Yo
mpo na bwanya mpe nguya oyo opesi ngai,
pamba te oyebisi ngai makambo oyo tosengaki Yo
mpe otalisi biso ndoto ya mokonzi.
Daniele alimboli ndoto ya mokonzi
24Sima na yango, Daniele akendeki epai ya Arioki oyo mokonzi apesaki mokumba
ya koboma bato ya bwanya ya Babiloni ; alobaki na ye :
— Koboma bato ya bwanya ya Babiloni te ! Mema ngai epai ya mokonzi, mpe
nakopesa ye ndimbola ya ndoto na ye.
25 Arioki amemaki Daniele na lombangu liboso ya mokonzi mpe alobaki na ye :
— Mokonzi, namoni moto moko kati na bawumbu oyo bawutaki na Yuda, oyo
akoki koyebisa mokonzi ndoto na ye mpe kolimbola yango.
26 Mokonzi atunaki Daniele oyo bazalaki lisusu kobenga Belitsatsari :
— Ozali na makoki ya koyebisa ngai makambo oyo namonaki na ndoto mpe
kolimbola yango ?
27 Daniele azongisaki liboso ya mokonzi :
— Bato ya bwanya, bato ya mayele ya mabe, banganga-kisi mpe bato oyo
bayebaka makambo oyo ekoya bazali na makoki te ya koyebisa mokonzi mabom-
bami oyo azali kotuna ; 28 kasi kati na Lola, ezali na Nzambe moko oyo alakisaka
mabombami ; mpe alakisi mokonzi Nabukodonozori makambo oyo ekosalema na
mikolo oyo ekoya. Tala ndoto oyo olotaki mpe bimoniseli oyo ozwaki tango ozalaki
ya kolala na mbeto na yo : 29 « Oh mokonzi, wana ozalaki ya kolala na mbeto na yo,
okomaki kokanisa makambo oyo ekoya na sima ya tango ; bongo, Ye oyo alakisaka
mabombami alakisaki yo makambo oyo ekoya. 30 Bongo soki alakisi mabombami
yango epai na ngai, ezali te mpo ete naleki bato nyonso na bwanya, kasi ezali mpo
ete mokonzi ayeba ndimbola ya ndoto na ye mpe makambo oyo ezali kotungisa
motema na ye.
31Oh mokonzi, tala emoniseli oyo ozwaki : ‹ Ekeko moko ya monene ezalaki
liboso na yo : ezalaki monene penza, ezalaki kongenga makasi mpe ezalaki somo
mpo na kotala ; 32 moto na yango ezalaki ya wolo ya peto, tolo mpe maboko na
yango ezalaki ya palata, libumu mpe loketo na yango ezalaki ya bronze, 33 makolo
na yango ezalaki ya ebende, matambe na yango ezalaki, ndambo moko ya ebende,
mpe ndambo mosusu, ya mabele oyo basalelaka bikeko. 34 Wana ozalaki kotala
ekeko yango, libanga moko ekweyaki yango moko (moto moko te abwakaki yango),
ekweyelaki ekeko yango na matambe na yango ya ebende mpe ya mabele oyo
basalelaka bikeko, enikaki matambe yango mpe ekomaki putulu. 35 Mbala moko,
ezala ebende to mabele oyo basalelaka bikeko to bronze to palata to mpe wolo,
nyonso epanzanaki, ekomaki mike-mike mpe ekomaki kopumbwa ndenge matiti ya
ble epumbwaka tango bapupolaka yango ; mopepe ememaki yango mpe elimwisaki
yango. Kasi libanga oyo ekweyelaki ekeko yango ekomaki ngomba moko ya monene
oyo etondisaki mokili mobimba. › »
36 Wana nde ezalaki ndoto ; mpe sik’oyo, tokopesa ndimbola na yango liboso ya
mokonzi ! 37 Oh mokonzi, ozali mokonzi ya bakonzi ! Nzambe ya Lola apesaki yo
makasi mpe nguya, bokonzi mpe nkembo ; 38 atiaki na se ya bokonzi na yo bato
nyonso ya mokili, banyama ya zamba mpe bandeke ya likolo ; atiaki yo mokonzi
na bango nyonso, na bisika nyonso oyo bavandaka ! Ezali yo nde ozali moto wana
ya wolo. 39 Sima na yo, bokonzi mosusu ekobima, kasi ekoleka bokonzi na yo te
na nguya ; bongo na sima, bokonzi ya misato ekobima mpe ekokonza na mabele
mobimba : yango nde ezali kolakisa bronze. 40 Mpe na suka, bokonzi ya minei
ekobima, ekozala makasi lokola ebende ; ndenge ebende ebukaka, enikaka mpe
epanzaka nyonso, ndenge wana mpe ekobuka mpe ekopanza babokonzi mosusu ya
liboso. 41 Mpe ndenge kaka omonaki ete matambe mpe misapi ya makolo na yango
ezali ndambo moko, ya mabele oyo basalelaka bikeko, mpe ndambo mosusu, ya
ebende, elingi koloba ete bokonzi yango ekokabwana ; kasi kati na yango, ekozala
na eloko moko ya makasi lokola ebende, ndenge kaka omonaki ebende basangisa
na mabele oyo basalelaka bikeko. 42 Mpe lokola misapi ya makolo ezalaki ndambo,
ya ebende, mpe ndambo mosusu, ya mabele oyo basalelaka bikeko, bokonzi yango
ekozala, ngambo moko, makasi, mpe ngambo mosusu, ezanga makasi. 43 Mpe
ndenge kaka omonaki ebende basangisa na mabele oyo basalelaka bikeko, elakisi
ete bato bakoluka kosangana na nzela ya boyokani, kasi bakotikala kosangana te,
ndenge kaka ebende esanganaka te na mabele oyo basalelaka bikeko.
44 Na tango ya bakonzi wana, Nzambe ya Lola akobimisa bokonzi moko oyo
ekotikala kobebisama te mpe ekotikala kozala te na se ya bokonzi ya ekolo mosusu ;
ekopanza mpe ekosukisa babokonzi wana nyonso, kasi yango moko ekowumela
seko na seko. 45 Yango nde ndimbola ya emoniseli ya libanga oyo omonaki kokweya
yango moko wuta na ngomba, oyo loboko ya moto moko te ebwakaki, mpo na koya
kopanza ebende, bronze, mabele oyo basalelaka bikeko, palata mpe wolo.
Nzambe Monene alakisi mokonzi makambo oyo ekosalema na mikolo ekoya.
Ndoto oyo ezali penza kolakisa makambo ya solo, mpe ndimbola na yango ezali
ebongi na kondima.
46 Boye, mokonzi Nabukodonozori agumbamaki elongi kino na mabele, liboso
ya Daniele, mpe apesaki ye lokumu ; apesaki mitindo ete bapesa ye makabo mpe
babonzela ye malasi ya ansa. 47 Mokonzi alobaki na Daniele : « Solo, Nzambe na
bino azali Nzambe ya banzambe, Nkolo ya bakonzi mpe Molakisi mabombami, mpo
ete okoki kolakisa mabombami oyo ! »
48 Sima, mokonzi atombolaki Daniele na lokumu oyo eleki likolo mpe apesaki ye
bakado mpe bozwi ebele ; akomisaki ye moyangeli ya etuka mobimba ya Babiloni
mpe mokambi ya bato na yango nyonso ya bwanya. 49 Daniele asengaki na mokonzi

Nabukodonozori ete atia Shadraki, Meshaki mpe Abedinego lokola bayangeli ya etuka
mobimba ya Babiloni wana ye moko Daniele atikalaki kosala pembeni ya mokonzi.
3
Ekeko ya wolo mpe libulu ya moto
1 Mokonzi Nabukodonozori asalisaki ekeko moko ya wolo, oyo ezalaki na bametele
pene tuku misato na bosanda mpe bametele pene misato na mokuse. Atelemisaki
yango kati na etando ya Dura, na etuka ya Babiloni. 2 Abengisaki bayangeli oyo atiaki
na bituka, bakalaka oyo babatelaka biloko ya mokonzi, bayangeli, bapesi toli, babateli
bomengo ya mokonzi, bato ya mibeko, basambisi mpe bakalaka nyonso ya bituka,
mpo ete baya na feti ya kobandisa losambo ya ekeko oyo mokonzi Nabukodonozori
asalisaki. 3 Boye, bayangeli oyo atiaki na bituka, bakalaka oyo babatelaka biloko ya
mokonzi, bayangeli, bapesi toli, babateli ya bomengo ya mokonzi, bato ya mibeko,
basambisi mpe bakalaka nyonso ya bituka basanganaki mpo na feti ya kobandisa
losambo ya ekeko oyo mokonzi Nabukodonozori asalisaki, mpe batelemaki liboso na
yango.
4 Molobeli ya mokonzi atatolaki na mongongo makasi :
— Bino bato ya bikolo nyonso mpe ya nkota nyonso, tala makambo oyo bosengeli
kosala : 5 « Tango kaka bokoyoka lolaka ya kelelo, ya flite, ya lindanda ya
moke, ya lindanda, ya nzenze, ya fanfari mpe makelele ya lolenge nyonso ya
bibetelo mindule, bosengeli kofukama mpo na kogumbamela ekeko ya wolo oyo
mokonzi Nabukodonozori asalisi. 6 Moto nyonso oyo akoboya kofukama mpo na
kogumbamela ekeko yango, bakobwaka ye mbala moko kati na libulu ya moto. »
7 Yango wana, tango kaka bayokaki lolaka ya kelelo, ya flite, ya lindanda ya moke,
ya lindanda, ya nzenze, ya fanfari mpe makelele ya bibetelo mindule lolenge nyonso,
bato ya bikolo nyonso, ya mikili nyonso mpe ya nkota nyonso bafukamaki mpo na
kogumbamela ekeko ya wolo oyo mokonzi Nabukodonozori asalisaki.
8 Kaka na tango yango, ndambo ya bato ya soloka, oyo basalelaka minzoto bayaki
kofunda Bayuda. 9 Balobaki na mokonzi Nabukodonozori :
— Oh mokonzi, tika ete owumela na bomoi seko na seko ! 10 Oh mokonzi, opesaki
mitindo ete moto nyonso oyo akoyoka lolaka ya kelelo, ya flite, ya lindanda ya moke,
ya lindanda, ya nzenze, ya fanfari mpe makelele ya lolenge nyonso ya bibetelo
mindule afukama mpo na kogumbamela ekeko ya wolo ; 11 mpe ete moto nyonso
oyo akoboya kofukama mpo na kogumbamela ekeko yango, babwaka ye kati na
libulu ya moto ! 12 Kasi, mokonzi, ezali na ndambo ya Bayuda oyo okomisaki
bayangeli na etuka ya Babiloni : Shadraki, Meshaki mpe Abedinego, oyo bazali
kotosa yo ata moke te : bazali kosalela banzambe na yo te mpe kogumbamela te
ekeko ya wolo oyo osali.
13 Mokonzi Nabukodonozori atombokaki makasi mpe abengisaki Shadraki, Meshaki
mpe Abedinego. Boye, bamemaki bango liboso ya mokonzi. 14 Nabukodonozori
atunaki bango :
— Shadraki, Meshaki mpe Abedinego, ezali penza ya solo ete bozali kosalela
banzambe na ngai te mpe bozali kogumbamela te ekeko ya wolo oyo nasali ?
15 Sik’oyo, bomibongisa ! Tango kaka bokoyoka lolaka ya kelelo, ya flite, ya
lindanda ya moke, ya lindanda, ya nzenze, ya fanfari mpe makelele ya nyonso
ya bibetelo mindule, bokofukama mpo na kogumbamela ekeko oyo nasali. Soki
boboyi kogumbamela yango, bokobwakama mbala moko kati na libulu ya moto.
Boye, tokotala soki nzambe nini akokoka kokangola bino na maboko na ngai.
16 Shadraki, Meshaki mpe Abedinego bazongiselaki mokonzi Nabukodonozori :
— Tozali na tina na komibundela te na likambo oyo liboso na yo. 17 Soki babwaki

biso kati na libulu ya moto, Nzambe oyo tosalelaka azali na makoki ya kobikisa
biso wuta na libulu yango mpe ya kokangola biso na maboko na yo. 18 Kasi ata soki
abikisi na Ye biso te, tolingi mokonzi oyeba ete, biso, tokosalela banzambe na yo te
mpe tokogumbamela te ekeko ya wolo oyo osalaki.
19 Nabukodonozori atombokelaki makasi Shadraki, Meshaki mpe Abedinego, mpe
akangelaki bango elongi ; apesaki mitindo ete bapelisa moto makasi penza mbala
sambo koleka ndenge bapelisaka yango tango nyonso. 20 Bongo apesaki mitindo
na ndambo ya basoda ya mpiko kati na mampinga na ye ete bakanga Shadraki,
Meshaki mpe Abedinego basinga mpe babwaka bango kati na libulu ya moto. 21 Boye,
bakangaki Shadraki, Meshaki mpe Abedinego basinga, wana balataki bilamba na
bango, banzambala na bango, bakazaka na bango, bitendi na bango oyo bakangaka
na moto mpe bilamba mosusu, mpe babwakaki bango kati na libulu ya moto.
22 Lokola mokonzi apesaki mitindo ete bapelisa moto ya libulu ya moto makasi penza,
moto yango ebomaki basoda oyo babwakaki Shadraki, Meshaki mpe Abedinego kati
na libulu ya moto. 23 Kasi Shadraki, Meshaki mpe Abedinego bakweyaki kati na libulu
yango ya moto, bakanga bango basinga makasi.
Lisungi ya Nzambe
24Mokonzi Nabukodonozori akamwaki mpe atelemaki na lombangu ; atunaki
bapesi toli na ye :
— Boni, tobwakaki te bato misato kati na moto, bakanga bango basinga ?
Bazongiselaki mokonzi :
— Mokonzi, tosalaki bongo !
25 Alobaki na bapesi toli na ye :
— Botala ! Nazali komona bato minei bazali kotambola kati na moto, bakangama
basinga te mpe moto ezali kozikisa bango te ; mpe moto ya minei azali lokola
mwana ya banzambe.
26 Nabukodonozori apusanaki pene ya monoko ya libulu ya moto mpe agangaki na
mongongo makasi :
— Shadraki, Meshaki mpe Abedinego, basali ya Nzambe-Oyo-Aleki-Likolo,
bobima kuna mpe boya awa !
Shadraki, Meshaki mpe Abedinego babimaki wuta na libulu ya moto. 27 Bayangeli
oyo mokonzi atiaki na bituka, bakalaka oyo babatelaka biloko ya mokonzi, bayangeli
mpe bapesi toli ya mokonzi bazingelaki bango ; mpe bamonaki ete moto ezikisaki te
ezala banzoto na bango, suki ya mito na bango to bilamba na bango, mpe batikalaki
koyoka bango ata solo ya moto te.
28 Nabukodonozori alobaki :
— Tika ete Nzambe ya Shadraki, Meshaki mpe Abedinego akumisama ; Ye nde
atindaki anjelu na Ye mpo ete abikisa basali na Ye, pamba te batielaka Ye motema !
Batosaki mitindo ya mokonzi te mpe bandimaki kobungisa bomoi na bango na
esika ya kosalela mpe kogumbamela nzambe mosusu, soki Nzambe na bango te.
29 Yango wana, nazwi mokano ete moto nyonso, azala ya mokili, ekolo to lokota
nini, oyo akoloba mabe mpo na Nzambe ya Shadraki, Meshaki mpe Abedinego,
bakokata-kata ye na biteni, bakobuka ndako na ye mpe bakokomisa yango mopiku
ya mbindo, pamba te Nzambe mosusu azali te, oyo akoki kobikisa bato na Ye na
lolenge oyo !
30 Sima na yango, mokonzi atombolaki Shadraki, Meshaki mpe Abedinego kati na
etuka ya Babiloni.
Ndoto ya nzete monene
31 Mokonzi Nabukodonozori alobaki na bato ya bikolo, ya bamboka mpe ya nkota

nyonso, oyo bavandaka na mokili mobimba :
Natombeli bino kimia monene !
32 Nazali na esengo ya koyebisa bino bikamwa mpe makambo minene oyo
Nzambe-Oyo-Aleki-Likolo asali mpo na ngai !
33 Bikamwa na Ye ezali solo minene,
makambo minene na Ye elakisaka nguya na Ye !
Bokonzi na Ye ezali na suka te,
ewumelaka seko na seko !
4
1 Ngai, Nabukodonozori, nazalaki na kimia mpe nazalaki kosepela na bomengo
kati na ndako na ngai. 2 Mokolo moko, tango nazalaki ya kolala na mbeto na
ngai, nalotaki ndoto moko oyo ebangisaki ngai makasi ; bililingi mpe bimoniseli
moko eyaki na makanisi na ngai mpe etungisaki molimo na ngai. 3 Boye, napesaki
mitindo epai ya bato ya bwanya nyonso ya Babiloni ete baya liboso na ngai mpo na
kolimbolela ngai ndoto yango. 4 Bato oyo balobaka makambo oyo ekoya, banganga-
kisi, bato ya soloka, oyo basalelaka minzoto mpe bato ya mayele ya mabe bayaki
epai na ngai, mpe nayebisaki bango ndoto yango ; kasi bakokaki te kopesa ngai
ndimbola na yango. 5 Sima, Daniele ayaki liboso na ngai, mpe nayebisaki ye ndoto
yango. Bazalaki kobenga ye Belitsatsari, kombo ya nzambe na ngai. Molimo ya
banzambe ya bule ezalaki kati na ye.
6 Nalobaki :
— Belitsatsari, mokonzi ya bato oyo balobaka makambo oyo ekoya, nayebi ete
molimo ya banzambe ya bule ezali kati na yo, mpe ete mabombami moko te ezali
pasi na kolimbola mpo na yo. Yoka ndoto oyo nalotaki mpe pesa ngai ndimbola na
yango. 7 Tala bimoniseli oyo namonaki tango nazalaki ya kolala na mbeto na ngai :
« Nazalaki kotala, namonaki nzete moko ya monene
etelema liboso na ngai, na kati-kati ya mabele,
mpe ezalaki molayi makasi penza.
8 Nzete yango ekolaki, ekomaki monene mpe makasi ;
songe na yango etutaki mapata,
ezalaki komonana wuta na basuka ya mabele ;
9 ezalaki na makasa kitoko mpe na bambuma ebele,
mpe ezalaki kopesa bilei na moto nyonso.
Banyama ya zamba ezalaki koya
kozwa pio na se ya elili na yango ;
bandeke ya likolo ezalaki kovanda na bitape na yango :
ezalaki kopesa bilei na bikelamu nyonso ya bomoi.
10 Na emoniseli oyo nazwaki tango nazalaki ya kolala na mbeto na ngai, namonaki
anjelu moko, ye mosantu, kokita wuta na Lola. 11 Agangaki na mongongo makasi :
‹ Bokweyisa nzete wana, bokata bitape na yango,
bobuka makasa na yango mpe bopanza bambuma na yango !
Tika ete banyama ya zamba elongwa na se na yango
mpe bandeke elongwa na bitape na yango !
12 Kasi tika ete mobimbi mpe misisa na yango etikala elala na mabele ;
kanga yango minyololo ya bibende mpe ya bronze kati na matiti ya zamba !
Tika ete mamwe epolisa yango,
tika ete evanda elongo na banyama ya zamba
mpe elia matiti ya mabele elongo na banyama !
13Tika ete motema na ye ya bomoto elongwa

mpe azwa motema ya nyama kino mibu sambo ekoleka mpo na ye.
14 Ba-anjelu nde bazwi mokano wana ; basantu nde bakati yango mpo ete bato
ya bomoi bayeba ete Ye-Oyo-Aleki-Likolo azali Nkolo ya mokili ya bato, apesaka
bokonzi na yango na moto nyonso oyo Ye alingi mpe azali na makoki ya kotombola
kati na yango moto ya suka kati na bato. ›
Yango nde ndoto oyo ngai, mokonzi Nabukodonozori, nalotaki. Sik’oyo yo,
15
Belitsatsari, yebisa ngai ndimbola na yango, pamba te moto moko te kati na bato ya
bwanya ya mokili na ngai azalaki na makoki ya kolimbolela ngai yango. Nzokande
yo, okokoka mpo ete ozali na molimo ya banzambe ya bule kati na yo. »
Daniele alimboli ndoto

16 Bongo Daniele oyo bazalaki kobenga Belitsatsari atungisamaki makasi na mwa
tango, mpe makanisi na ye ekomaki kobangisa ye. Mokonzi alobaki na ye :
— Belitsatsari, tika ete ndoto oyo mpe ndimbola na yango ebangisa yo te !
17 Belitsatsari azongisaki :
— Nkolo na ngai, tika ete ndoto oyo ezala mpo na bayini na yo, mpe ndimbola
na yango, mpo na banguna na yo ! 18 Nzete oyo omonaki, oyo ezalaki na makasa
ya kitoko mpe bambuma ebele, oyo ezalaki kopesa bato nyonso bilei, oyo ezalaki
kopesa pio na banyama ya zamba, oyo ezalaki kotikela bandeke ya likolo esika ya
kotonga bazala na yango ; 19 nzete yango ezali yo, mokonzi ! Okomi penza monene
mpe makasi kino otuti mapata ; mpe bokonzi na yo ekeyi kino na suka ya mabele.
20 Mokonzi, omonaki anjelu moko, ye mosantu, kokita wuta na Lola mpe koloba :
« Kweyisa nzete wana mpe boma yango, kasi tika mobimbi na yango mpe kanga
yango minyololo ya bibende mpe ya bronze kati na matiti ya zamba, mpe tika ete
misisa na yango etikala na se ya mabele ! Tika ete mamwe epolisa yango mpe ebika
lokola banyama ya zamba, kino mibu sambo ekoleka mpo na ye. »
21 Oh mokonzi, tala ndimbola na yango ; mpe ezali mokano ya Ye-Oyo-Aleki-
Likolo, oyo atombokeli nkolo na ngai : 22 « Bakobengana yo na molongo ya bato
mpe okokende kovanda esika moko na banyama ya zamba ; okobanda kolia matiti
ya zamba lokola ngombe, mpe mamwe ekopolisa nzoto na yo. Mibu sambo ekoleka
mpo na yo kino tango okondima ete Ye-Oyo-Aleki-Likolo azali na bokonzi ya kosala
makambo oyo Ye alingi kati na bikolo ya bato mpo na kopesa yango na moto
oyo Ye alingi. 23 Etinda ya kotika mobimbi ya nzete mpe misisa na yango elingi
koloba ete bokonzi na yo ekozongela yo lisusu tango okondima ete Nzambe ya
likolo azali Mokonzi ya bakonzi. 24 Yango wana, oh mokonzi, yamba na esengo toli
oyo nakopesa yo : ‹ Tika masumu na yo mpe sala makambo oyo ezali sembo ! Tika
motema mabe mpe yokela babola mawa ! Na bongo nde kimia mpe bomengo na
yo ekowumela. › »
Kokokisama ya ndoto
25 Makambo wana nyonso ekokokisama mpo na mokonzi Nabukodonozori.
26 Sima na basanza zomi na mibale, wana mokonzi azalaki kotambola na veranda
ya ndako ya bokonzi, na Babiloni, 27 amilobelaki : « Boni ! Oyo ezali te Babiloni
monene oyo natongaki lokola ndako ya mokonzi, na makasi na ngai, na nguya na
ngai mpe mpo na lokumu ya bokonzi na ngai ? »
28 Wana azalaki nanu komilobela, mongongo moko ewutaki na likolo, elobaki :
— Tala makambo oyo ekatami mpo na yo, mokonzi Nabukodonozori : « Nguya
ya bokonzi elongwe na maboko na yo. 29 Bakobengana yo na molongo ya bato mpe
okokende kovanda esika moko na banyama ya zamba ; okokoma kolia matiti lokola
ngombe. Mibu sambo ekoleka mpo na yo kino tango okondima ete Ye-Oyo-Aleki-
Likolo azali na bokonzi ya kosala oyo Ye alingi, na bikolo ya bato mpo na kopesa
yango na moto oyo Ye alingi. »
30 Mbala moko, makambo nyonso oyo elobamaki na tina na Nabukodonozori
ekokisamaki. Babenganaki ye na molongo ya bato mpe akomaki kolia matiti lokola
ngombe ; mamwe ekomaki kopolisa nzoto na ye kino suki na ye ekomaki milayi
lokola masala ya mpongo ya mobange, mpe manzaka na ye lokola manzaka ya
ndeke.
31 Na suka ya tango oyo esakolamaki, ngai Nabukodonozori, natombolaki miso
na ngai na likolo, mpe mayele na ngai ezongelaki ngai. Nasanzolaki Ye-Oyo-Aleki-
Likolo, napesaki lokumu mpe nkembo epai na Ye oyo azali na bomoi tango nyonso :
Bokonzi na Ye ezali na suka te,
ewumelaka seko na seko.
32 Bato nyonso ya mokili bazali pamba na miso na Ye ;
asalaka makambo oyo alingi na mampinga nyonso ya likolo
mpe na bavandi ya mabele.
Moto moko te azali na makoki
ya kozongisa loboko na Ye sima.
33 Kaka tango mayele na ngai ezongelaki ngai, lokumu mpe nkembo na ngai
ezongelaki ngai mpo na nkembo ya bokonzi na ngai ; bapesi toli na ngai mpe bato
na ngai ya lokumu bakomaki koluka ngai mpe bazongiselaki ngai kiti na ngai ya
bokonzi. Nakomaki lisusu na lokumu makasi koleka oyo nazalaki na yango liboso.
34 Sik’oyo ngai Nabukodonozori, nakumisi, nanetoli mpe nasanzoli Mokonzi ya
Lola, oyo misala na Ye nyonso ezali sembo, banzela na Ye ezali alima, mpe azali na
makoki ya kosambwisa bato oyo bamitombolaka na lolendo.
5
Makomi na mir
1Mokolo moko, mokonzi Balitazari asalisaki feti moko ya monene mpo na kopesa
lokumu na nkoto ya bato na ye ya lokumu ; mpe amelaki vino elongo na bango.
2 Wana Balitazari azalaki komela vino, apesaki mitindo ete bamema bakopo ya
wolo mpe ya palata oyo tata na ye, Nabukodonozori, azwaki wuta na Tempelo ya
Yelusalemi, mpo ete mokonzi mpe bato na ye ya lokumu, basi na ye mpe bamakangu
na ye bamela na yango masanga. 3 Boye, bamemaki bakopo ya wolo oyo bazwaki na
Tempelo ya Nzambe, na Yelusalemi ; bongo mokonzi mpe bato na ye ya lokumu, basi
na ye mpe bamakangu na ye bamelaki na yango masanga. 4 Wana bazalaki komela
vino, bazalaki kokumisa banzambe ya wolo mpe ya palata, ya bronze, ya ebende, ya
nzete mpe ya libanga.
5 Mbala moko, misapi ya loboko ya moto moko ebimaki mpe ebandaki kokoma
na etando ya mir ya ndako ya mokonzi, pembeni ya etelemiselo ya minda. Tango
mokonzi amonaki ndenge loboko yango ezalaki kokoma, 6 elongi na ye etelaki na
somo mpe makanisi na ye ekomaki kotambola, nzoto na ye mobimba ekomaki
kolenga mpe mabolongo na ye ekomaki kotutana. 7 Mokonzi agangaki makasi mpe
apesaki mitindo ete bamemela ye banganga-kisi, bato ya soloka, oyo basalelaka
minzoto mpe bato oyo balobaka makambo oyo ekoya. Mpe mokonzi alobaki na bato
oyo nyonso ya bwanya, ya Babiloni :
— Moto nyonso oyo akokoka kotanga makomi oyo mpe akoyebisa ngai ndimbola
na yango, nakolatisa ye bilamba ya motane mpe sheneti ya wolo na kingo, mpe
akozala kalaka ya lokumu kati na bokonzi.
8 Bato nyonso ya bwanya ya mokonzi bakotaki na kati, kasi bakokaki te kotanga
makomi wana to koyebisa mokonzi ndimbola na yango. 9 Boye, mokonzi Balitazari
akomaki lisusu na somo makasi koleka, mpe elongi na ye etelaki lisusu koleka ; mpe
bato na ye ya lokumu bakomaki komitungisa.
10 Tango mama ya mokonzi ayokaki basango ya makambo oyo ekomelaki mokonzi
mpe bato na ye ya lokumu, akotaki na ndako epai wapi bazalaki kosalela feti ;
alobaki :
— Oh mokonzi, tika ete owumela na bomoi seko na seko ! Komitungisa te mpe
kotika te ete elongi na yo etela ! 11 Ezali na moto moko kati na mokili na yo, oyo
azali na molimo ya banzambe ya bule kati na ye. Tango tata na yo azalaki mokonzi,
amonaki kati na ye bososoli, mayele mpe bwanya oyo ekokana na bwanya ya
banzambe. Boye, tata na yo, mokonzi Nabukodonozori, akomisaki ye mokonzi ya
banganga-kisi, ya bato ya soloka, oyo basalelaka minzoto mpe ya bato oyo balobaka
makambo oyo ekoya. 12 Pamba te moto yango, Daniele, oyo tata na yo azalaki
kobenga Belitsatsari, atondisama na mayele, na boyebi mpe na bososoli ; azali
lisusu na makoki ya kolimbola ndoto, masese mpe ya kopesa biyano na makambo
ya makasi. Benga kaka Daniele wana, mpe akoyebisa yo ndimbola ya makomi
yango.
13 Boye, bamemaki Daniele liboso ya mokonzi. Mokonzi atunaki ye :
— Yo nde Daniele, moko kati na bawumbu oyo tata na ngai amemaki wuta na
Yuda ? 14 Nayoki na tina na yo ete ozali na molimo ya banzambe kati na yo,
mpe ete ozali na bososoli, na mayele mpe na bwanya ya kokamwa ! 15 Bato ya
bwanya mpe banganga-kisi bawuti awa liboso na ngai mpo na kotanga makomi
oyo mpe koyebisa ngai ndimbola na yango, kasi balongi te kopesa ndimbola yango.
16 Nzokande, nayoki ete yo ozali na makoki ya kolimbola mpe ya kopesa biyano
na makambo ya makasi ; sik’oyo, soki olongi kotanga makomi oyo mpe opesi ngai
ndimbola na yango, nakolatisa yo bilamba ya motane mpe sheneti ya wolo na kingo,
mpe okokoma moto ya misato kati na molongo ya bayangeli ya mokili na ngai ya
bokonzi.
17 Daniele azongiselaki mokonzi :
— Batela bakado na yo mpo na yo moko mpe pesa lifuti na yo epai ya moto
mosusu ! Kasi ngai, nazali kotanga makomi yango mpo na mokonzi ; bongo,
nakopesa ye ndimbola na yango.
18 Oh mokonzi, Nzambe-Oyo-Aleki-Likolo apesaki tata na yo, Nabukodonozori,
bokonzi ; akomisaki ye moto monene mpe apesaki ye nkembo mpe lokumu. 19 Mpo
na lokumu oyo apesaki ye, bato ya bikolo, ya mikili mpe ya nkota nyonso bakomaki
kolenga na somo liboso na ye. Mokonzi azalaki koboma bato oyo azalaki na posa ya
koboma, kobikisa bato oyo azalaki na posa ya kobikisa, kotombola bato oyo azalaki
na posa ya kotombola mpe kosambwisa bato oyo azalaki na posa ya kosambwisa.
20 Kasi tango kaka motema na ye ekomaki na lofundu mpe na lolendo, akitisamaki
wuta na kiti na ye ya bokonzi mpe babotolaki ye nkembo na ye. 21 Babenganaki
ye na molongo ya bato mpe bapesaki ye mayele ya banyama ; akomaki kovanda
elongo na ba-ane ya zamba, kolia matiti lokola bangombe mpe nzoto na ye ezalaki
kopola na mamwe* ya tongo, kino tango asosolaki ete Nzambe-Oyo-Aleki-Likolo
azali Nkolo ya bokonzi nyonso ya bato mpe atombolaka na bokonzi moto nyonso
oyo Ye alingi.
22 Mpe yo Balitazari, mwana na ye ya mobali, atako oyebaki makambo wana
nyonso, otamboli na komikitisa te. 23 Otomboli mapeka na yo mpo na kotelemela
Yawe ya Lola, oyeisi epai na yo bakopo oyo ewutaki na Tempelo na Ye ; bongo yo,
bato na yo ya lokumu, basi na yo mpe bamakangu na yo, bomeli na yango masanga
ya vino mpe bokumisi banzambe ya palata mpe ya wolo, ya bronze mpe ya ebende,
* 5:21 Mamwe elakisi : mayi oyo ezalaka na matiti na tongo.
ya nzete mpe ya mabanga, oyo emonaka te, eyokaka te mpe esosolaka te. Kasi opesi
lokumu te na Nzambe oyo, kati na loboko na Ye, asimbi bomoi mpe banzela na yo
nyonso. 24 Yango wana, atindi loboko oyo ekomi makomi oyo.
25 Tala makomi oyo ekomami :
Mene, Mene, Tekel, Parsin.
26 Ndimbola ya maloba yango ezali :
Mene : Nzambe atangi mikolo ya bokonzi na yo mpe akomisi yango na suka ;
27 Tekel : bameki kilo na yo na emekelo kilo, mpe emonani ete ozali na yo pepele ;
28 Parsin : bokonzi na yo ekabwani mpe epesami epai ya bato ya Medi mpe ya
Persi.
29 Mbala moko, Balitazari apesaki mitindo ete balatisa Daniele bilamba ya motane,
sheneti ya wolo na kingo mpe batatola na tina na ye ete akomi moto ya misato kati
na molongo ya bayangeli ya bokonzi.
30 Mpe kaka na butu wana, babomaki Balitazari, mokonzi ya bato ya Babiloni.
6
1 Dariusi, moto ya Medi, akomaki mokonzi tango akokisaki mibu tuku motoba na
mibale ya mbotama. 2 Dariusi amonaki ete ezali malamu kotia bayangeli nkama
moko na tuku mibale mpo na kokamba mokili mobimba ya bokonzi. 3 Atiaki lisusu
bakalaka misato ya lokumu lokola bakonzi na bango ; Daniele azalaki moko kati
na bakalaka yango ya lokumu. Bazalaki kokamba misala ya bayangeli ya bituka
mpo ete mokonzi anyokwama te. 4 Nzokande, Daniele amonisaki bokeseni kati na
ye, bakalaka ya lokumu mpe bayangeli oyo mokonzi atiaki kati na bituka, mpo
na mayele na ye oyo eleka ndelo. Boye, mokonzi akanisaki kotombola ye mpo ete
akamba mokili na ye mobimba ya bokonzi. 5 Bakalaka ya lokumu mpe bayangeli oyo
mokonzi atiaki na bituka bazalaki koluka likambo ya kofundela Daniele na ndenge
na ye ya kotambolisa makambo ya bokonzi. Kasi balongaki te kozwa ata likambo
moko to mbeba ya kofundela Daniele, mpo ete azalaki sembo mpe mpo ete, kati na
ye, bazalaki komona ata libunga te to mbeba moko te ya kofundela ye. 6 Boye, bato
yango balobaki :
— Tokotikala komona likambo ata moko te ya kofundela moto oyo, Daniele ; loba
nde toluka yango kati na mobeko ya Nzambe na ye.
7 Bakalaka ya lokumu mpe bayangeli oyo mokonzi atiaki na bituka bakendeki
lisanga epai ya mokonzi mpe balobaki :
— Tika ete mokonzi Dariusi awumela na bomoi seko na seko ! 8 Bakalaka ya
lokumu, bakalaka oyo babatelaka biloko ya mokonzi, bayangeli oyo mokonzi atiaki
na bituka, bapesi toli mpe bayangeli, bango nyonso bandimaki ete mokonzi azwa
mokano moko mpe abetela yango sete : « Na mikolo tuku misato oyo ezali koya,
moto nyonso asengeli kosambela kaka mokonzi ; moto oyo akomeka kosambela
nzambe to moto mosusu, basengeli kobwaka ye kati na libulu ya bankosi. »
9 Sik’oyo, oh mokonzi, zwa mokano yango, koma yango na mokanda mpe tia
mokoloto mpo ete babongola yango te, kolanda mibeko ya bato ya Medi mpe ya
Persi oyo bakoki kobongola te.
10 Boye, mokonzi Dariusi akomaki mokano oyo azwaki mpo ete babongola yango
te mpe atiaki mokoloto na mokano yango.
11 Tango Daniele asosolaki ete sango ya mokano yango esili kopanzana, akotaki
na ndako na ye, amataki na etaje mpe akotaki na shambre oyo maninisa na yango
etala na ngambo ya Yelusalemi ; mbala misato na mokolo, azalaki kofukama mpo
na kosambela mpe kopesa matondi epai ya Nzambe na ye, ndenge kaka azalaki
kosala liboso. 12 Bongo, bato yango bakendeki lisanga mpe bakutaki Daniele azali
kobondela mpe kosenga lisungi epai ya Nzambe na ye. 13 Mbala moko, bakendeki
epai ya mokonzi mpo na kosolola na ye na tina na mokano oyo azwaki :
— Mokonzi, opanzaki sango te ya mokano oyo ozwaki, ete na mikolo tuku misato
oyo ekolanda, moto nyonso asengeli kosambela kaka yo, mokonzi ; bongo moto
oyo akosambela nzambe to moto mosusu, basengeli kobwaka ye kati na libulu ya
bankosi ?
— Ezali penza bongo ! Mokano ezali ndenge kaka ekatamaki, kolanda mibeko ya
bato ya Medi mpe ya Persi, oyo bakoki kobongola te.
14 Balobaki lisusu na mokonzi :
— Daniele, moko kati na bawumbu oyo bawutaki na Yuda, azali kotosa yo te,
ezala mokano oyo okomaki na mokanda mpe otiaki mokoloto ; azali kokoba kaka
kosambela mbala misato na mokolo.
15 Tango mokonzi ayokaki bongo, esalaki ye pasi makasi na motema ; boye azwaki
mokano ya kokangola Daniele ; mpe kino na pokwa, azalaki kaka koluka ndenge nini
kobikisa ye. 16 Kasi bato yango bakendeki lisusu lisanga epai ya mokonzi Dariusi mpe
balobaki na ye :
— Mokonzi, kobosana te ete mobeko ya bato ya Medi mpe ya Persi elobi ete
mokano moko te to mobeko moko te ya mokonzi ekoki kobongolama.
17 Boye, mokonzi apesaki mitindo ete bamema Daniele mpe babwaka ye kati na
libulu ya bankosi. Mokonzi alobaki na Daniele :
— Nzambe na yo, oyo osalelaka na molende, akobikisa yo !
18 Bamemaki libanga moko ya monene mpe batiaki yango na monoko ya libulu ya
bankosi. Mokonzi abetaki yango kashe na nzela ya lopete na ye mpe na nzela ya
lopete ya bato na ye ya lokumu, mpo ete babongola eloko moko te na etumbu oyo
bakateli Daniele. 19 Sima na yango, mokonzi azongaki na ndako na ye ; mpe, butu
mobimba, aliaki te, avandaki elongo na bamakangu te mpe atikalaki kozwa pongi te.
20 Na tongo-tongo, mokonzi atelemaki mpe akendeki na lombangu na libulu ya
bankosi. 21 Tango akomaki pene ya libulu yango, abengaki Daniele na mongongo ya
mawa :
— Daniele, mosali na Nzambe na bomoi ! Boni, Nzambe na yo, oyo osalelaka na
molende, alongi kokangola yo na minoko ya bankosi ?
22 Daniele azongiselaki ye :
— Oh mokonzi, tika ete owumela na bomoi seko na seko ! 23 Nzambe na ngai
atindaki anjelu na Ye mpo ete akanga bankosi minoko ; boye, esalaki ngai mabe
ata moko te, mpo ete natambolaki mabe te na miso na Ye, mpe nasalaki mabe ata
moko te liboso na yo, mokonzi.
24 Mokonzi asepelaki makasi mpe apesaki mitindo ete babimisa Daniele wuta na
libulu. Boye, babimisaki Daniele wuta na libulu mpe bamonaki ata pota moko te
na nzoto na ye, pamba te azalaki na elikya na Nzambe na ye. 25 Mokonzi apesaki
mitindo ete bamema bato oyo bafundaki Daniele mpe babwaka bango elongo na basi
mpe bana na bango kati na libulu ya bankosi. Liboso ete bamikomela na se ya libulu,
bankosi epumbwelaki bango mpe ebukaki bango mikuwa nyonso.
26 Bongo, mokonzi Dariusi akomelaki bato ya bikolo nyonso mpe ya nkota nyonso
oyo bazalaki kovanda na mokili mobimba :
Natombeli bino kimia monene !
27 Napesi mitindo ete, na bituka nyonso ya mokili na ngai, bato nyonso batosa
mpe bapesa Nzambe ya Daniele lokumu.
Pamba te azali Nzambe na bomoi
mpe ya seko na seko ;
bokonzi na Ye ekotikala kobebisama te
mpe ekowumela seko na seko.

Akangolaka mpe abikisaka,
28
asalaka makambo minene mpe ya kokamwa,
na likolo mpe na se.
Ezali Ye nde akangoli Daniele
na nguya ya bankosi.
29 Daniele akomaki moto ya lokumu na tango Dariusi azalaki mokonzi mpe na tango
ya Sirisi, mokonzi ya bato ya Persi.
7
Ndoto ya Daniele
1 Namobu ya liboso ya bokonzi ya Balitazari, mokonzi ya Babiloni, Daniele alotaki
ndoto moko : bimoniseli eyaki na makanisi na ye tango azalaki ya kolala na mbeto
na ye. Bongo, akomaki ndoto yango mpe alobaki mama na likambo na yango.
2 Daniele alobaki :
Na emoniseli oyo nazwaki na butu, namonaki mipepe minei kowuta na likolo
mpe eningisaki ebale monene. 3 Banyama minei ya minene, ekesana yango nyonso,
ebimaki wuta na ebale monene. 4 Nyama ya liboso ezalaki lokola nkosi mpe ezalaki
na mapapu lokola mpongo. Wana nazalaki kotala, balongolaki yango mapapu,
batombolaki yango longwa na mabele mpo ete etelema na makolo mibale lokola
moto ; mpe bapesaki yango motema ya moto. 5 Bongo, namonaki nyama ya mibale :
ezalaki lokola ngombolo* ; etelemaki na moko ya mipanzi na yango mpe ezalaki
na mikuwa ya mipanzi misato na kati-kati ya minu ya monoko na yango. Balobaki
na yango : « Telema, lia mpe otonda misuni ! »
6 Sima na yango, nakobaki kotala mpe namonaki nyama mosusu : ezalaki lokola
nkoyi, mpe mokongo na yango ezalaki na mapapu minei lokola mapapu ya ndeke.
Nyama yango ezalaki na mito minei, bongo bapesaki yango bokonzi ya kokamba.
7 Sima na yango, kati na emoniseli na ngai ya butu, namonaki nyama ya minei :
ezalaki somo, ezalaki kobangisa mpe ezalaki na nguya makasi penza. Ezalaki na
minu minene ya bibende ; ezalaki kolia, kopanzapanza mpe konyata misuni oyo
ezalaki kotikala ; ekesenaki makasi na banyama nyonso ya liboso mpe ezalaki na
maseke zomi. 8 Wana nazali kotala malamu maseke, namonaki liseke mosusu ya
moke kobima kati na maseke wana ; bongo maseke misato kati na maseke ya liboso
elongwaki liboso ya liseke ya moke oyo ezalaki na miso lokola ya moto mpe monoko
oyo ezalaki koloba na lolendo.
9 Wana nazalaki kotala,
namonaki bazali kotanda bakiti ya bokonzi,
mpe Mpaka oyo azala liboso ya tango avandaki
na moko kati na bakiti yango.
Bilamba na Ye ezalaki pembe lokola mvula ya pembe,
suki ya moto na Ye ezalaki pembe
lokola bapwale ya meme, oyo basukola malamu.
Kiti ya Bokonzi na Ye ezalaki lokola moto,
mpe bapine na yango ezalaki lokola moto
oyo ezali kongala.
10 Ebale ya moto ezalaki kobima
mpe kotambola liboso na Ye.
Minkoko ya bato bazalaki kosalela Ye,
minkoko ya minkoko ya bato batelemaki liboso na Ye.
* 7:5 Ngombolo ezali nyama oyo babengaka na lifalanse ours.
Basambisi bavandaki,
mpe babuku efungwamaki.
11 Nakobaki kotala mpo na maloba ya lofundu oyo liseke yango ezalaki koloba ;
mpe wana nazalaki kaka kotala, babomaki nyama yango, nzoto na yango ebebaki
mpe babwakaki yango na moto. 12 Balongolaki bokonzi ya banyama mosusu, kasi
babakiselaki yango mikolo ya bomoi kino na tango oyo ekatama. 13 Kati na bimoniseli
na ngai ya butu,
namonaki moto moko lokola Mwana na Moto
koya elongo na mapata ya likolo ;
apusanaki pene ya Mpaka
oyo azala liboso ya tango,
mpe bamemaki ye liboso na Ye.
14 Bapesaki Ye bokonzi, lokumu mpe nguya ;
bikolo nyonso, mikili mpe nkota bakomaki kosalela Ye.

Bokonzi na Ye ezali ya seko na seko,
ekotikala koleka te mpe ekotikala kobebisama te.
Ndimbola ya ndoto
15Ngai, Daniele, namitungisaki makasi ; mpe bimoniseli oyo eyaki na makanisi na
ngai ebangisaki ngai makasi. 16 Napusanaki pene ya moko kati na ba-oyo batelemaki
wana, natunaki ye ndimbola ya solo ya makambo oyo namonaki. Ayanolaki ngai mpe
apesaki ngai ndimbola ya makambo wana nyonso :
17 — Banyama nyonso minei wana ya minene ezali kolakisa bakonzi minei oyo
bakobima na mabele ; 18 kasi basantu ya Ye-Oyo-Aleki-Likolo bakozwa bokonzi mpe
bakobatela yango mpo na libela, seko na seko.
19 Bongo, nalingaki koyeba na bosolo ndimbola ya nyama ya minei oyo ekesenaki
makasi na banyama mosusu wana, ezalaki kobangisa makasi, ezalaki na minu ya
bibende mpe mbanga ya bronze, ezalaki kolia, kopanzapanza mpe konyata misuni
oyo ezalaki etikala. 20 Nalingaki lisusu koyeba ndimbola ya maseke zomi oyo ezalaki
na moto na yango mpe ya liseke mosusu oyo ebimaki, oyo maseke misato kati na
maseke wana zomi ekweyaki liboso na yango, oyo ezalaki na miso mpe na monoko
oyo ezalaki koloba na lolendo, mpe oyo ezalaki makasi koleka maseke mosusu.
21 Wana nazalaki kotala liseke yango, namonaki yango kobundisa mpe kolonga
basantu 22 kino tango Mpaka oyo azala liboso ya tango ayaki kobundela basantu ya
Ye-Oyo-Aleki-Likolo, mpe kino tango ya kozwa bokonzi ekokoka mpo na bango.
23 Moto oyo natunaki ndimbola ya ndoto alobaki na ngai :
— Nyama oyo ya minei ezali mokonzi ya minei oyo akobima na mabele.
Akokesana makasi na babokonzi wana nyonso : akoboma mokili mobimba,
akonyata mpe akopanza-panza yango. 24 Maseke zomi elingi koloba ete bakonzi
zomi bakobima na bokonzi oyo. Sima na bango, mokonzi mosusu akobima,
akokesana na bakonzi ya liboso mpe akokweyisa bakonzi misato ; 25 akotiola
na maloba na ye Ye-Oyo-Aleki-Likolo, akonyokola basantu na Ye, akomeka ata
kobongola manaka ya bafeti oyo ekatama mpe mibeko. Basantu bakozala na se ya
bokonzi na ye mibu misato na ndambo. 26 Kasi bato ya mibeko bakovanda lisanga
mpe bakobotola ye bokonzi, mpe bokonzi yango ekokufa mpe ekolimwa libela.
27 Kasi bokonzi, nguya mpe lokumu ya bikolo oyo ezali na se ya moyi ekopesama
na ekolo ya basantu ya Ye-Oyo-Aleki-Likolo. Bokonzi ya ekolo yango ekowumela
seko na seko, mpe bakonzi ya bikolo nyonso ya mokili bakosalela mpe bakotosa
ekolo yango.
Lisolo ya ndoto na ngai esuki awa. Ngai, Daniele, namitungisaki mingi kati na
28
motema na ngai, elongi na ngai ebebaki na somo mpe nabombaki makambo oyo kati
na motema na ngai.
8
Emoniseli ya meme ya mobali mpe ya ntaba ya mobali
1 Na mobu ya misato ya bokonzi ya mokonzi Balitazari, ngai, Daniele, nazwaki
emoniseli moko ya sika, sima na oyo nazwaki liboso. 2 Kati na emoniseli yango,
nazalaki kotala mpe namimonaki lokola kati na Size, engumba batonga makasi, kati
na etuka ya Elami ; kati na emoniseli yango kaka, namimonaki lisusu lokola natelemi
pembeni ya moluka Ulayi.
3 Natombolaki miso na ngai na likolo mpe namonaki, liboso na ngai, meme moko ya
mobali etelemi pembeni ya moluka ; ezalaki na maseke mibale ya milayi makasi, kasi
moko kati na maseke yango, oyo ebotaki sima, elekaki mosusu na molayi. 4 Bongo,
namonaki meme ya mobali ezali kobeta na ngambo ya weste, ya nor mpe na sude.
Nyama moko te ekokaki kobundisa yango mpe moto moko te akokaki kokangola soki
ekangi yango. Ezalaki kosala nyonso oyo yango elingi mpe ezalaki kokola.
5 Wana nazalaki kokanisa na tina na yango, ntaba moko ya mobali eyaki wuta na
ngambo ya weste ; ezalaki kotambola mabele mobimba na kozanga konyata yango.
Ntaba yango ya mobali ezalaki na liseke moko ya monene na kati-kati ya miso
na yango ; 6 eyaki kino epai ya meme ya mobali oyo namonaki etelemi pembeni
ya moluka mpe ezalaki na maseke mibale ; ebetaki yango makasi, na maseki te.
7 Namonaki ntaba yango kopusana pene ya meme ya mobali na kanda makasi, ebetaki
meme ya mobali mpe ebukaki yango maseke nyonso mibale ; meme ezalaki ata na
makasi te ya kobundisa ntaba. Boye, ntaba ebwakaki meme na mabele mpe enyataki
yango ; mpe ezalaki na moto moko te mpo na kobikisa meme ya mobali na maboko ya
ntaba wana. 8 Ntaba ya mobali ekolaki makasi ; kasi tango ekomaki lisusu na nguya
makasi, liseke na yango ya monene ebukanaki. Maseke minei ya minene ebotaki
na esika ya liseke wana moko mpe etalaki na bangambo minei ya likolo. 9 Bongo,
wuta na moko kati na maseke nyonso minei, liseke moko ya moke ebimaki. Ekolaki
makasi, mpe nguya na yango ekomaki na ngambo ya sude, ya este mpe na ngambo
ya Mokili oyo eleki kitoko. 10 Ekolaki lisusu kino na mampinga ya likolo, ebwakaki na
mabele ndambo ya mampinga yango mpe ndambo ya minzoto, mpe enyataki yango.
11 Emitombolaki kino kotia tembe na Mokonzi ya mampinga, elongolaki mbeka ya
mokolo na mokolo na losambo mpe ebebisaki Esika na Ye ya bule elongo na miboko
na yango. 12 Likolo ya botomboki ya bato liboso ya Nzambe, mampinga ya likolo
ekomaki na se ya bokonzi ya liseke elongo na mbeka ya mokolo na mokolo. Liseke
yango ezalaki kolonga na makambo nyonso oyo ezalaki kosala mpe ebwakaki solo na
mabele.
13 Nayokaki mosantu moko koloba, mpe mosantu mosusu kotuna ye :
— Makambo oyo etalisami na emoniseli ekosala mikolo boni ? Mbeka ya mokolo
na mokolo ekopesama lisusu te mikolo boni ? Botomboki oyo ememaka pasi
ekosala mikolo boni ? Mikolo boni Esika ya bule mpe mampinga ekotiama na se
ya matambe ?
— Ekosalema bapokwa nkoto moko na nkama moko na tuku mitano mpe batongo
nkoto moko na nkama moko na tuku mitano ; sima na yango nde Esika ya bule
ekobulisama lisusu mpo na losambo.
Ndimbola ya emoniseli
15Wana ngai, Daniele, nazalaki komona emoniseli yango na makanisi mpe koluka
kososola yango, namonaki lokola moto moko atelemi liboso na ngai. 16 Nayokaki
mongongo moko lokola ya moto wuta na kati-kati ya moluka Ulayi ; ezalaki kobelela :
— Gabrieli, limbolela moto oyo emoniseli.
17 Lokola azalaki kopusana pene ya esika oyo nazalaki, nakomaki na somo mpe
nakweyaki elongi kino na mabele. Alobaki na ngai :
— Mwana na moto, sosola malamu ete emoniseli oyo etali makambo ya suka ya
tango.
18 Wana azalaki koloba na ngai, nakomaki na pongi moko ya makasi, mpe
nakweyaki elongi kino na mabele ; kasi asimbaki ngai mpe atelemisaki ngai, kaka
na esika oyo nazalaki. 19 Bongo, alobaki na ngai :
— Nakoyebisa yo makambo oyo ekosalema na sima na tango ya kanda ya
Nzambe, pamba te emoniseli oyo etali tango oyo ekatama mpo na mikolo ya suka.
20 Maseke mibale ya meme ya mobali oyo omonaki ezali kolakisa bakonzi ya Medi
mpe ya Persi. 21 Ntaba mobali ya bapwale ebele ezali mokonzi ya Grese, mpe liseke
monene oyo ezali na kati-kati ya miso na yango ezali mokonzi ya liboso. 22 Tango
liseke yango ebukanaki, maseke minei ebimaki na esika na yango : ezali kolakisa
ete babokonzi minei ekobima wuta na ekolo oyo, kasi nguya na yango ekokokana
te.
23 Na suka ya bokonzi na yango, tango batomboki bakokolisa mabe na bango
kino na suka, mokonzi moko ya motema makasi mpe ya mayele mabe akobima ;
24 akokoma makasi koleka, kasi na nguya na ye moko te. Akobebisa mokili na
ndenge ya kokamwa mpe akolonga na makambo nyonso oyo akosala ; akoboma
bato ya makasi mpe basantu. 25 Na mayele mabe na ye, akolonga kokosa bato ebele
mpe akokoma na motema ya lofundu ; akoboma bato ebele oyo bazalaki na bango
na kimia mpe akotelemela Mokambi ya bakambi, kasi akobebisama na nguya ya
moto te.
26 Emoniseli ya bapokwa mpe ya batongo oyo epesamelaki yo ezali ya solo, kasi
bomba yango malamu, pamba te etali makambo oyo ekosalema na mikolo ekoya.
27 Ngai, Daniele, nalembaki penza nzoto mpe nabelaki mikolo ebele. Sima na yango,
natelemaki mpe nazongelaki kolandela misala ya mokonzi. Emoniseli oyo nazwaki
ekamwisaki ngai mpe nazalaki kososola yango te.
9
Losambo ya Daniele
1 Na mobu ya liboso ya Dariusi, mwana mobali ya Kizerisesi, moko kati na bakitani
ya bato ya Medi, oyo akomaki mokonzi ya mokili ya bato ya Babiloni ; 2 na mobu
ya liboso ya bokonzi na ye, ngai, Daniele, nasosolaki, na nzela ya mikanda, kolanda
liloba oyo Yawe apesaki na mosakoli Jeremi, ete kobebisama ya engumba Yelusalemi
esengeli kosala mibu tuku sambo. 3 Boye, nabalolaki elongi na ngai epai na Nkolo
Nzambe mpo na kosambela mpe kobondela Ye, na kokila bilei, na kolata basaki mpe
na komipakola putulu.
4 Nasambelaki Yawe, Nzambe na ngai, mpe natubelaki :
« Nkolo, Nzambe monene mpe Nzambe ya nguya, Yo oyo obatelaka boyokani

na Yo ya bolingo, elongo na bato nyonso oyo balingaka Yo mpe batosaka mibeko
na Yo ; 5 solo, tosalaki masumu mpe mabe na miso na Yo, totambolaki lokola bato
mabe mpe batomboki, topesaki mibeko mpe mitindo na Yo mokongo. 6 Toyokelaki
te basali na Yo, basakoli, oyo balobaki na Kombo na Yo epai ya bakonzi na biso,
bakambi na biso, bakoko na biso mpe epai ya bato nyonso ya mokili.
7 Nkolo, ozali sembo ; kasi biso, lelo, tolatisami na soni : bato ya Yuda, bavandi
ya Yelusalemi mpe bana nyonso ya Isalaele, ezala ba-oyo bazali pembeni to ba-oyo
bazali mosika, kati na mikili nyonso epai wapi opanzaki biso mpo ete tozangaki
boyengebene liboso na Yo ! 8 Yawe, biso, bakonzi na biso, bakambi na biso mpe
bakoko na biso, tolatisami na soni mpo ete tosalaki masumu liboso na Yo.
9 Kasi Yo Nkolo, Nzambe na biso, otonda na mawa mpe olimbisaka, atako biso,
totombokelaki Yo. 10 Totosaki te Yawe, Nzambe na biso, to tobatelaki te mibeko oyo
opesaki biso na nzela ya basali na Yo, basakoli. 11 Bato nyonso ya Isalaele babukaki
Mobeko na Yo, bapesaki yango mokongo mpe baboyaki kotosa Yo.
Mpo na yango, bilakeli mabe mpe bitumbu oyo ekomama kati na Mobeko ya
Moyize, mosali na Nzambe, esopanelaki biso, mpo ete tosalaki masumu liboso na
Yo. 12 Wana otindeli biso pasi makasi oyo, okokisi penza maloba oyo olobaki mpo
na kotelemela biso mpe bakambi na biso ; mpe pasi oyo ekweyeli Yelusalemi etikala
nanu kosalema te kati na mokili mobimba. 13 Kolanda ndenge kaka ekomama kati
na Mobeko ya Moyize, pasi yango nyonso ekomeli biso ; mpe tobondelaki te Yawe,
Nzambe na biso ; totikaki te kosala masumu mpe tomipesaki te mpo na kososola
bosolo na Yo. 14 Yango wana, Yawe, olandeli pasi yango kino okweyiseli biso yango ;
pamba te Yawe, Nzambe na biso, ozali sembo kati na misala na Yo nyonso ; kasi
biso, totosaki Yo te.
15 Sik’oyo, Nkolo, Nzambe na biso, Yo oyo obimisa bato na Yo na Ejipito na nzela
ya loboko na Yo ya nguya mpe Kombo na Yo ekenda sango kino na mokolo ya
lelo, tosalaki masumu, tosalaki mabe ! 16 Nkolo, nabondeli Yo, kolanda makambo
nyonso oyo osalaka mpo na bosembo, kanda mpe kotomboka na Yo ezali kolongwa
kati na engumba na Yo, Yelusalemi, ngomba na Yo ya bule ! likolo ya masumu na
biso mpe ya mabe ya bakoko na biso, Yelusalemi mpe bato na Yo bakomi eloko ya
liseki na miso ya bato nyonso oyo bazingeli biso.
17 Sik’oyo, Nzambe na biso, yoka losambo mpe mabondeli na ngai, mosali na Yo !
Mpo na lokumu na Yo, Nkolo, tala na miso ya ngolu Esika na Yo ya bule oyo ebebi !
18 Nzambe na ngai, defisa ngai litoyi na Yo mpe yoka ngai na bokebi ! Fungola
miso na Yo mpe mona kobebisama ya bisika na biso mpe ya engumba oyo mpo na
bolamu na yango. Ngai, nazali kobelela Kombo na Yo ! Ezali te mpo tozali sembo,
kasi ezali nde mpo na mawa monene na Yo nde tozali kobondela Yo ! 19 Nkolo,
yoka ! Nkolo, limbisa ! Nkolo, yoka na bokebi ! Sala, kowumela te, mpo na lokumu
ya Kombo na Yo moko, Nzambe na ngai ! Pamba te ngai, nazali kobelela Kombo
na Yo mpo na bolamu ya engumba mpe ya bato na Yo ! »
Emoniseli ya Daniele
20 Wana nazalaki koloba mpe kosambela, kotubela masumu na ngai mpe ya bato na
ngai, Isalaele, mpe kobondela Yawe, Nzambe na ngai, mpo na bolamu ya ngomba ya
bule ya Nzambe na ngai ; 21 wana nazalaki nanu koloba, kati na losambo, Gabrieli,
moto oyo namonaki liboso kati na emoniseli, ayaki epai na ngai na lombangu, na
tango ya makabo ya pokwa. 22 Apesaki ngai malako, alobaki : « Daniele, nayei sik’oyo
mpo na kopesa yo bososoli mpe mayele. 23 Tango kaka obandaki kobondela, liloba
moko ebimaki ; mpe ngai, nayei koyebisa yo yango, pamba te ozali molingami ya
Nzambe. Yamba liloba mpe sosola emoniseli : 24 Eleko moko ya baposo tuku sambo
ekatamaki mpo na bato na yo mpe mpo na engumba na yo ya bule, mpo na kosilisa
botomboki liboso ya Nzambe mpe kosukisa masumu, mpo na kolimbisa masumu mpe
kokokisa bosembo ya libela, mpo na kokangisa emoniseli mpe mosakoli, mpe mpo na
kobulisa Mosantu ya basantu.
25 Yeba mpe sosola makambo oyo : wuta tango lisakoli ya kobongisa mpe ya kotonga
lisusu Yelusalemi ebimaki kino koya ya mokonzi, Ye oyo azwaki epakolami, ekosala
baposo sambo mpe baposo tuku motoba na mibale. Engumba ekotongama lisusu
elongo na nzela mpe bamir na yango oyo batonga makasi. 26 Sima na baposo tuku
motoba na mibale, bakoboma Ye oyo azwaki epakolami, atako asalaki na ye mabe
ata moko te. Bato ya mokambi oyo azali koya bakobebisa engumba mpe Esika ya
bule, mpe suka na yango ekoya lokola mpela ; bongo kino suka ya bitumba ekoma,
kobebisama ekozala mpo ete mokano na yango esili kozwama. 27 Na poso moko,
akosala boyokani moko elenda elongo na bato ebele ; kasi na kati-kati ya poso yango,
akosukisa bambeka mpe makabo. Likolo ya kobomba makambo ya nkele, mobebisi
moko akobima kino tango libebi oyo ekatama mpo na mobebisi ekokokisama. »
10
Daniele amoni anjelu
1 Na mobu ya misato ya bokonzi ya Sirisi, mokonzi ya Persi, Nzambe alakisaki
makambo epai ya Daniele oyo bazalaki kobenga Belitsatsari. Makambo yango ezalaki
ya solo : etalisaki pasi makasi oyo ekoya. Daniele azwaki mayele ya kososola yango
kati na emoniseli.
2 Na tango wana, ngai Daniele, nasalaki matanga oyo esalaki baposo misato.
3 Nazalaki kolia lisusu bilei ya kitoko te ; ezala misuni to vino, eloko moko te ekotaki
lisusu na monoko na ngai. Mpe, na baposo misato wana, nazalaki kopakola lisusu
mafuta ya solo kitoko te.
4 Na mokolo ya tuku mibale na minei ya sanza ya liboso, tango nazalaki pembeni ya
ebale monene Tigre, 5 natombolaki miso na ngai na likolo mpe namonaki moto moko
alata bilamba ya lino mpe mokaba moko ya wolo ya Ufazi na loketo na ye. 6 Nzoto
na ye ezalaki kongenga lokola topaze, elongi na ye ezalaki kongala lokola mokalikali,
miso na ye ezalaki kopela lokola moto, maboko mpe makolo na ye ezalaki kongenga
lokola ebende ya bronze oyo balekisa na moto, mpe mongongo na ye ezalaki koyokana
lokola makelele ya bato ebele.
7 Ngai, Daniele, ngai moko kaka nde namonaki emoniseli yango. Bato oyo bazalaki
elongo na ngai bamonaki yango te, kasi somo makasi ekweyelaki bango, bakimaki
mpe babombamaki. 8 Boye, natikalaki kaka ngai moko mpe nakomaki kotala
emoniseli monene yango ; makasi esilaki ngai, elongi na ngai ebebaki makasi mpe
nalembaki nzoto. 9 Nayokaki moto yango koloba ; bongo wana nazalaki koyoka
mongongo na ye, nakweyaki makalikali, elongi kino na mabele.
10 Loboko moko esimbaki ngai mpe etelemisaki ngai, makolo mpe maboko na ngai
ekomaki kolenga. 11 Bongo moto yango alobaki na ngai :
— Daniele, molingami ya Nzambe, yoka malamu maloba oyo nazali koyebisa yo
mpe telema na esika oyo ozali, pamba te natindami sik’oyo epai na yo.
Wana azalaki nanu koloba na ngai, natelemaki na kolenga.
12 Akobaki koloba na ngai :
— Daniele, kobanga te ! Wuta mokolo ya liboso oyo ozwaki makanisi ya koluka
kososola mpe komikitisa liboso ya Nzambe na yo, libondeli na yo eyokamaki,
mpe nayaki lokola eyano na libondeli yango. 13 Kasi mokambi ya mokili ya Persi
atelemelaki ngai mikolo tuku mibale na moko. Boye, Misheli, moko kati na bakonzi
ya ba-anjelu, ayaki kosunga ngai, pamba te bakonzi ya Persi bakangaki ngai kuna.
14 Sik’oyo, nayei kolimbolela yo makambo oyo ekokomela bato na yo na mikolo
ekoya, pamba te emoniseli oyo ezali kolobela lisusu makambo oyo ekosalema na
mikolo ekoya.
15 Wana azalaki koloba na ngai, nakitisaki elongi mpe nakokaki lisusu koloba te.
16 Boye, ekelamu oyo ezalaki lokola moto esimbaki bibebu na ngai, mpe nakokaki
lisusu kofungola monoko na ngai mpo na koloba. Nalobaki na ekelamu oyo etelemaki
liboso na ngai :
— Nkolo na ngai, molimo na ngai etungisami likolo ya emoniseli oyo nasili kozwa,
mpe, ngai moto, nalembi nzoto ! 17 Ndenge nini mosali lokola ngai, nakoka solo
kosolola na yo, nkolo na ngai, awa makasi esili ngai mpe kopema na ngai ekomi na
pasi ?
18 Ekelamu oyo ezalaki lokola moto esimbaki ngai lisusu mpe epesaki ngai makasi.
19 Elobaki na ngai :
— Molingami ya Nzambe, kobanga te, zala na kimia ! Zala makasi ; solo, zala
makasi !
Wana ezalaki koloba na ngai, nzoto na ngai ezwaki lisusu makasi mpe nalobaki :
— Loba, nkolo na ngai, pamba te opesi ngai makasi.
20 Boye, elobaki :
— Boni, oyebi mpo na nini nayei epai na yo ? Sik’oyo, nakomi pene ya kozonga
mpo na kobundisa mokambi ya Persi ; mpe tango ngai nakokende, mokambi ya
Grese akoya ; 21 kasi liboso na nyonso, nakoyebisa yo makambo oyo ekomami kati
na buku ya solo. Moto moko te asungaka ngai liboso na bango ; kaka Misheli,
mokambi na bino.
1 Na
11
mobu ya liboso ya bokonzi ya Dariusi, moto ya Medi, nazalaki wana mpo na
kosunga mpe kobatela ye.
Bitumba ya bakonzi ya sude mpe ya nor
2 Sik’oyo, nakoloba na yo solo ya likambo : « Bakonzi misato bakobima lisusu
mpo na Persi ; bongo mokonzi ya minei akobima lisusu, kasi akoleka bakonzi
nyonso oyo bayaki liboso na ye na bomengo. Tango bomengo na ye ekopesa
ye nguya, akosala ete bato nyonso batombokela Grese. 3 Kasi mokonzi moko ya
nguya koleka akobima mpe akokamba na nguya nyonso, akosala makambo oyo
alingi. 4 Sima na kolendisama ya bokonzi na ye, mokili na ye ekobebisama mpe
ekopanzana bipai na bipai ; bakitani na ye bakozwa lisusu bokonzi te mpe mokili
yango ekozala lisusu na nguya te, pamba te bakobotola yango mpe bakokaba yango
na bato mosusu.
5 Mokonzi ya sude akokoma makasi koleka, kasi moko ya bakonzi na ye ya basoda
akokoma lisusu makasi koleka ye mpe akotambolisa mokili na nguya makasi
koleka. 6 Sima na mibu ebele, akosala boyokani elongo na bakonzi mosusu. Mwana
mwasi ya mokonzi ya sude akokende kosala boyokani elongo na mokonzi ya nor,
kasi akobatela bokonzi na ye te, mpe bakitani na ye bakowumela te. Na mikolo
wana, akokufa, ye elongo na bato oyo bamemaki ye na bokonzi, tata na ye mpe
mosungi na ye.
7 Moko kati na bakitani na ye akobima mpe akozwa esika na ye ; akobundisa
mampinga ya mokonzi ya nor mpe akokota kati na engumba na ye, oyo batonga
makasi ; akobundisa bango mpe akolonga bango. 8 Akozwa banzambe na bango
ya bikeko, bikeko na bango oyo basala na bibende, biloko na bango ya motuya oyo
basala na wolo mpe na palata mpe akomema yango na Ejipito. Akozala mosika ya
mokonzi ya nor na mwa mibu. 9 Mokonzi ya nor akokota na makasi kati na mokili
ya mokonzi ya sude, kasi akozonga na mokili na ye.
10 Bana ya mokonzi ya nor bokobongama mpo na bitumba mpe bakosangisa
mampinga ya basoda ebele, bongo bakomema lokola mpela biloko nyonso oyo
bakomona na nzela ; bakobunda bitumba makasi kino na ndako batonga makasi
ya mokonzi ya sude. 11 Mokonzi ya sude akobima na kanda, akosangisa mampinga
moko monene, akobundisa mokonzi ya mokili ya nor mpe akolonga ye. 12 Tango
bakolonga mampinga ya mokonzi ya nor, mokonzi ya mokili ya sude akotondisama
na lolendo mpe akoboma bato ebele, kasi elonga na ye ekowumela te. 13 Pamba te
mokonzi ya mokili ya nor akosangisa mampinga monene ya basoda koleka oyo ya
liboso mpe, sima na mibu ebele, akozonga elongo na mampinga ya basoda ebele
mpe na bibundeli ebele.
14 Na tango wana, bato ebele bakotombokela mokonzi ya mokili ya sude. Bato ya
mobulu kati na bato na yo, Daniele, bakotomboka mpo ete emoniseli ekokokisama,
kasi bakolonga te. 15 Mokonzi ya mokili ya nor akoya kotonga mwa bangomba
ya mabele zingazinga ya engumba oyo batonga makasi mpe akobotola yango.
Mampinga ya basoda ya mokonzi ya sude bakokoka kobundisa ye te. Ezala basoda
na bango ya mpiko, bakozala ata na makasi ya kobunda te. 16 Mokonzi ya nor
akosala makambo nyonso oyo alingi mpe moto moko te akokoka kotelema liboso na
ye. Akovanda na mokili oyo eleki kitoko mpe akobebisa yango. 17 Akozwa mokano
ya koya elongo na mampinga ya mokili na ye mobimba mpe akosala boyokani
elongo na mokonzi ya sude. Mokonzi ya nor akopesa ye mwana na ye ya mwasi na
libala mpo ete akoka kobebisa mokili na ye, kasi mabongisi na ye ekolonga te mpe
akozwa mokili yango te. 18 Akokitela bisanga mpe akobotola ebele kati na yango.
Kasi atako bongo, mokonzi ya mampinga moko ya basoda akosukisa lolendo na ye
mpe akozongisela ye mabe mpo na lolendo na ye. Mokonzi ya nor akokoka lisusu
kosala eloko moko te. 19 Sima na yango, akozonga na bandako batonga makasi ya
mokili na ye, kasi akobeta libaku mpe akokweya ; bongo bakotikala komona ye
lisusu te.
20 Mokitani na ye akotinda mofutisi mpako moko na esika oyo eleki lokumu
kati na mokili. Sima na mwa mikolo, mokonzi mpe akobebisama, kasi ekozala
na botomboki te mpe na bitumba te. 21 Moto moko azanga ata tina mpe batikala
kopesa ata lokumu ya bokonzi te akokitana na ye ; akoya na tango ya kimia mpe
akozwa bokonzi na nzela ya mayele mabe. 22 Mampinga ya banguna bakokweya
liboso na ye, mampinga yango mpe mokonzi ya boyokani bakobebisama. 23 Atako
basalaki boyokani elongo na ye, akosalela kaka mayele mabe ; akobebisa boyokani
oyo basalaki, akobundisa bango mpe akolonga na nzela ya bato moke kaka. 24 Na
tango ya kimia, akokota na makasi kati na bituka oyo etonda na bomengo mpe
akokokisa makambo oyo ata moko te kati na batata to bakoko na ye batikala kosala :
akobotola na makasi biloko mpe bomengo ya mokili, bongo akokabola yango epai
na bato na ye ; akosala mabongisi ya kobundisa bingumba batonga makasi, kasi
nyonso wana kaka ekowumela tango moke.
25 Akovandisa makanisi na ye mpe akotelema na mpiko, akosangisa mampinga
monene mpo na kobundisa mokonzi ya sude. Mpe mokonzi ya sude akosangisa
mampinga monene mpe ya nguya mpo na kobundisa ye, kasi akolonga te mpo na
likita oyo basalelaki ye. 26 Bato oyo baliaka elongo na mokonzi bakoluka koboma ye,
mampinga na ye bakobebisama mpe basoda ebele bakokufa na bitumba. 27 Bakonzi
oyo mibale, na mitema na bango ya mabe, bakovanda esika moko. Lokola batonda
na mayele mabe, bakolobana lokuta kasi ekosimba te, pamba te suka ya makambo
ekoya kaka na tango oyo ekatama. 28 Mokonzi ya nor akozonga na mokili na ye
na bomengo ebele, kasi makanisi ya motema na ye ekotelemela boyokani ya bule ;
mpe akokokisa yango liboso ete azonga na mokili na ye.
29 Na tango oyo ekatama, akokota lisusu na mokili ya sude na makasi ; kasi
na mbala oyo, makambo ekosalema ndenge moko te na mbala oyo ya liboso.
30 Bamasuwa oyo ekowuta na ngambo ya weste ya ebale monene Mediterane
ekobundisa ye ; bongo, akolemba nzoto, akosilika makasi mpe akotombokela
boyokani ya bule. Tango akozonga, akotalisa ngolu epai ya bato oyo bakobebisa
boyokani ya bule. 31 Mampinga ya basoda na ye bakotelema mpo na kobebisa
bosantu ya Tempelo mpe kobuka engumba batonga makasi ; bakopekisa kobonza
mbeka ya mokolo na mokolo mpe bakotonga etumbelo mpo na nzambe oyo
babengaka Zewusi. 32 Na mayele na ye ya mabe, akokosa bato oyo babukaki
boyokani ; kasi bato oyo bayebi Nzambe na bango bakotelemela ye makasi.
33 Ba-oyo bakozala na bwanya kati na bato bakoteya bato ebele, atako bakokufa
na mopanga na mwa tango moke to bakozika na moto to bakobwakama na boloko
to mpe bakobotola bango biloko na makasi. 34 Tango bakokweya, bakozwa kaka
lisungi moke, mpe bato ebele bakoya kosangana na bango na mitema mibale.
35 Bato mosusu kati na bato ya bwanya bakobeta mabaku, mpo ete bakomisama
bato ya kokoka, bapetolama mpe bazangi mbeba, mpo na tango ya suka, pamba te
suka ya makambo ekoya kaka na tango oyo ekatama.
36 Mokonzi akosala makambo oyo alingi, akokoma lolendo, akotombola mapeka
liboso ya banzambe nyonso mpe akoloba makambo ezanga tina mpo na kotiola
Nzambe ya banzambe ; akolonga kino tango kanda makasi ya Nzambe ekosila,
pamba te makambo nyonso oyo ekatama esengeli kokokisama. 37 Akopesa lokumu
te, ezala epai ya banzambe ya batata na ye to epai ya nzambe oyo basi balingaka
to mpe epai ya banzambe nyonso mosusu ; pamba te akomitombola liboso na
bango nyonso. 38 Na esika ya kosambela banzambe wana, akosambela nzambe
ya bandako batonga makasi ; akobonza wolo, palata, mabanga ya talo mpe
makabo mosusu ya talo epai ya nzambe oyo bakoko na ye batikalaki koyeba te.
39 Akobundisa bandako batonga makasi na lisungi ya nzambe moko ya bapaya,
mpe akopesa lokumu koleka epai ya bato oyo bakopesa nzambe yango lokumu.
Akokomisa bango bakambi ya bato ebele mpe akokabolela bango mokili lokola
lifuti.
Suka ya minyoko
40 Na tango ya suka, mokonzi ya sude akobundisa mokonzi ya nor, kasi mokonzi
ya nor akobimela ye elongo na bashar, bampunda mpe bamasuwa ya bitumba.
Akokota na makasi na bikolo ebele mpe akomema lokola mpela eloko nyonso oyo
akomona na nzela. 41 Akokota lisusu na makasi na mokili ya kitoko. Bikolo ebele
ekokweya, kasi Edomi, Moabi mpe bakonzi ya Amoni bakokima ye. 42 Bokonzi na
ye ekopanzana na bikolo ebele, ezala mokili ya Ejipito ekobika te. 43 Akobotola
wolo, palata mpe bomengo nyonso ya mokili ya Ejipito, bongo bato ya Libi mpe
ya Kushi bakosala ndenge moko kaka na ye. 44 Kasi basango oyo akozwa wuta na
este mpe na nor ekotungisa ye, mpe akobima na mokili na kanda makasi mpo na
koboma mpe kosilisa bato ebele. 45 Akotelemisa bandako na ye ya kapo ya bokonzi
na ngambo moko ya ebale monene, pembeni ya ngomba ya bule. Boye, akokoma
na suka mpe moto oyo akosunga ye akozala te.
12
Mikolo ya suka
1 Na tango wana, Misheli, mokambi monene ya ba-anjelu, oyo abatelaka bato
na yo akotelema. Ekozala tango ya pasi penza, pasi oyo etikala nanu kozala te
wuta bikolo ezala na mokili kino na tango wana. Kasi na tango wana, bato ya
ekolo na yo, oyo bakombo na bango ekomonana kati na buku, bakobika. 2 Ebele
ya bato oyo bakundama na se ya mabele bakosekwa : bamoko mpo na bomoi ya
seko, mpe mosusu mpo na soni mpe somo ya libela. 3 Bato oyo batambolaki na
bwanya bakongenga lokola pole ya mapata ; mpe bato oyo bakolakisa bato ebele
nzela ya bosembo, bango mpe bakongenga lokola minzoto libela na libela. 4 Kasi
yo, Daniele, batela maloba oyo lokola sekele mpe kanga buku kino na tango ya
suka. Mingi bakotambola bipai na bipai, mpe boyebi ya bato ekokola makasi. »
5 Boye, wana ngai, Daniele, nazalaki kotala, namonaki bato mibale batelemi liboso
na ngai : moko azalaki na ngambo moko ya ebale, mpe mosusu azalaki na ngambo
mosusu ya ebale. 6 Moko kati na bango alobaki epai ya moto oyo alataki bilamba ya
lino mpe atelemaki likolo ya mayi ya ebale :
— Makambo oyo ya kokamwa ekosala tango boni ?
7 Moto oyo alataki bilamba ya lino mpe atelemaki likolo ya mayi ya ebale
atombolaki loboko na ye ya mobali mpe loboko na ye ya mwasi na likolo, mpe
nayokaki ye kolapa ndayi na Kombo ya Ye oyo azali na bomoi seko na seko :
— Ekozala mibu misato na ndambo. Tango nguya ya ekolo ya bule ekosila,
makambo oyo nyonso ekokokisama.
8 Nayokaki ye, kasi nasosolaki te. Boye, natunaki :
— Makambo oyo ekosukela ndenge nini, nkolo na ngai ?
9 Azongisaki :
— Daniele, kende na yo, pamba te maloba oyo ezali sekele, mpe buku na yango
ekangama kino na tango ya suka. 10 Bato ebele bakopetolama, bakozanga mbeba
mpe bakokoma bato ya kokoka ; kasi bato mabe bakokoba kaka kosala mabe. Moto
moko te ya mabe akososola, kaka bato oyo bakozala na bwanya nde bakososola.
11 Wuta tango oyo bakopekisa kobonza mbeka ya mokolo na mokolo kino tango
oyo bakotonga etumbelo mpo na nzambe oyo babengaka Zewusi, ekoleka mikolo
nkoto moko na nkama mibale na tuku libwa. 12 Tika ete apambolama ye oyo azali
kozela kino na suka ya mokolo ya nkoto moko na nkama misato na tuku misato na
mitano.
13 Mpo na yo, yika mpiko kino na suka ; okopema mpe, na mokolo ya suka,
okosekwa mpo na kozwa litomba na yo.
Oze 1:1 1328 Oze 2:5
Oze
1 Tala
liloba oyo Yawe alobaki na nzela ya Oze, mwana mobali ya Beri, tango Oziasi,
Yotami, Akazi mpe Ezekiasi bazalaki bakonzi ya Yuda, mpe tango Jeroboami, mwana
mobali ya Joasi, azalaki mokonzi ya Isalaele :
Ndimbola ya libala ya mosakoli Oze
Tango Yawe abandaki koloba na nzela ya mosakoli Oze, Yawe ayebisaki ye :
2
— Kende, linga mwasi oyo asalaka kindumba mpe bota na ye bana makangu,
pamba te mokili emikotisi na kindumba mpe epesi Yawe mokongo.
3 Boye, Oze akendeki kolinga Gomeri, mwana mwasi ya Dibilayimi. Gomeri
akomaki na zemi mpe abotelaki ye mwana mobali. 4 Yawe alobaki na ye :
— Pesa ye kombo Jizireyeli, pamba te etikali moke napesa libota ya Jewu etumbu
mpo na makila ya bato oyo asopaki na Jizireyeli, mpe nakosukisa bokonzi, na libota
ya Isalaele. 5 Na mokolo wana, nakobuka tolotolo ya Isalaele kati na lubwaku ya
Jizireyeli.
6 Gomeri akomaki lisusu na zemi mpe abotaki mwana mwasi. Yawe alobaki na
Oze :
— Pesa ye kombo Lo-Rukama*, pamba te nakotalisa lisusu bolingo na Ngai te
epai ya libota ya Isalaele mpe nakolimbisa bango te. 7 Kasi nakotalisa bolamu na
Ngai epai ya libota ya Yuda mpe nakobikisa bango. Ngai moko Yawe, Nzambe na
bango, nde nakosala bongo ; ekozala na nguya ya tolotolo te, ya mopanga te, ya
bitumba te, ya bampunda te to mpe ya bashar te.
8 Tango Gomeri alongolaki Lo-Rukama na mabele, Gomeri akomaki lisusu na zemi
mpe abotaki mwana mobali. 9 Yawe alobaki :
— Pesa ye kombo Lo-Ami†, pamba te bozali bato na Ngai te, mpe Ngai nazali
Nzambe na bino te.
2
Etumbu mpe lobiko ya Isalaele
1Nzokande, bana ya Isalaele bakozala ebele lokola zelo ya ebale monene, oyo
bakoki komeka to kotanga te ; kaka na esika oyo balobaki na bango : « Bozali bato
na ngai te, » bakokoma kobenga bango « bana na Nzambe na bomoi. »
2 Bongo, bato ya Yuda mpe ya Isalaele bakozonga lisusu kozala ekolo moko,
bakopona mokonzi moko kaka mpe bakobima na mokili ya bowumbu, pamba te
mokolo ya Jizireyeli ekozala mokolo monene.
3 — Loba na bandeko na yo ya mibali : « Bozali bato na ngai, » mpe na bandeko
na yo ya basi : « Bozali balingami na ngai. »
4 Bopamela mama na bino, bopamela ye ;
pamba te azali lisusu mwasi na ngai te,
mpe ngai nazali lisusu mobali na ye te.
Tika ete alongola bilembo ya kindumba na elongi na ye
mpe bilembo ya ekobo na mabele na ye.
5 Soki te, nakolongola ye bilamba
mpe nakotika ye bolumbu ndenge babotela ye,
nakokomisa ye lokola esobe,
lokola mokili oyo ekawuka ;
* 1:6 Lo-Rukama elakisi : ye oyo balingaka te † 1:9 Lo-Ami elakisi : bato na Ngai te
Oze 2:6 1329 Oze 2:15
mpe akokufa na posa ya mayi.

6 Nakolinga bana na ye te,
pamba te bazali bana oyo babotami na nzela ya kindumba.
7 Mama na bango atambolaki na kindumba,
mpe ye oyo abotaki bango azali mwasi ya lokumu te.
Alobaki : « Nakolanda bamakangu na ngai,
oyo bapesaka ngai bilei mpe mayi,
bilamba ya lino mpe bilamba basala
na bapwale ya meme,
mafuta mpe masanga. »
8 Yango wana, nakokangela ye nzela na banzube,
nakotongela ye mir
mpo ete akoka lisusu komona nzela te.
9 Akolanda bamakangu na ye,
kasi akozwa bango te ;
akoluka bango, kasi akomona bango te.
Bongo akoloba :
« Tika nazongela mobali na ngai ya liboso ;
pamba te elongo na mobali ya liboso,
nazalaki na esengo koleka sik’oyo ! »
10 Asosolaki te ete ngai nde nazalaki kopesa ye ble,
vino ya sika mpe mafuta ;
ete ngai nde nasopelaki ye palata mpe wolo
oyo basaleli bikeko ya Bala.
11 Yango wana,
nakobotola ble na ngai na tango ya kobuka,
vino na ngai ya sika na tango ya kokamola yango ;
nakobotola bilamba na ngai
oyo basala na bapwale ya meme,
mpe bilamba na ngai ya lino
oyo azalaki kozipa na yango bolumbu na ye.
12 Boye, nakosambwisa ye na miso ya bamakangu na ye,
mpe moto moko te akobikisa ye na maboko na ngai.
13 Nakosukisa bisengo na ye nyonso :
bafeti na ye ya mobu na mobu mpe ya ebandeli ya sanza,
mikolo na ye ya Saba mpe bafeti nyonso oyo ekatama.
14 Nakobebisa bilanga na ye ya vino mpe banzete na ye ya figi
oyo azalaki koloba na tina na yango :
« Ezali bakado oyo bamakangu na ngai bapesaki ngai ; »
nakokomisa yango matiti ya zamba,
mpe banyama ya zamba ekolia yango.
15 Nakopesa ye etumbu mpo na mikolo nyonso
oyo atumbelaki nzambe ya Bala malasi ya ansa.
Azalaki kolata babiju mpe mayaka ya talo
mpo na kokende epai ya bamakangu na ye ;
kasi ngai, abosanaki Ngai,
elobi Yawe.
Oze 2:16 1330 Oze 2:25
Elonga ya boyengebene na Nzambe

16 Yango wana, nakobuka ye motema,
nakomema ye na esobe ;
mpe kuna, nakoloba na motema na ye maloba na bolingo.
17 Kuna nde nakozongisela ye bilanga na ye ya vino
mpe nakokomisa Lubwaku ya Akori ekuke ya elikya.
Kuna, akoyanola na esengo
lokola na tango ya bolenge na ye,
lokola na mokolo oyo abimaki na Ejipito.
18Na mokolo wana,
elobi Yawe,
okobenga ngai : « Mobali na ngai ya libala ; »
okobenga ngai lisusu te : « Nkolo na ngai. »
19 Nakolongola na bibebu na ye
bakombo ya banzambe ya Bala ;
bakobelela lisusu bakombo na yango te.
Na mokolo wana, nakosala boyokani mpo na bango

20
elongo na banyama ya zamba, bandeke ya likolo,
mpe bikelamu oyo etambolaka na libumu.
Nakobuka tolotolo mpe mopanga,
mpe nakosilisa bitumba :
nyonso wana ekosila na mokili
mpo ete bato nyonso bavanda na kimia.
21 Nakolinga yo lokola mwasi na ngai mpo na libela,
nakolinga yo lokola mwasi na ngai
na solo mpe na bosembo,
na bolingo mpe na esengo.
22 Nakolinga yo lokola mwasi na ngai na solo ;
mpe na bongo, okoyeba Yawe malamu.
23 Na mokolo wana, nakoyanola,
elobi Yawe,
nakoyanola Lola,
mpe Lola ekoyanola mabele.
24 Mabele ekoyanola ble, vino ya sika mpe mafuta.
Bongo, yango nyonso ekoyanola Jizireyeli.
25 Nakolona ye mpo na Ngai moko kati na mokili
mpo ete azala lokola nzete ya elanga na Ngai ;
nakotalisa bolingo na Ngai epai na ye
oyo nazalaki kobenga Lo-Rukama.
Nakoloba na bato oyo nazalaki kobenga Lo-Ami :
« Bozali bato na Ngai, »
mpe bango bakoloba :
« Ozali Nzambe na biso. »
3
Oze azwi mwasi mosusu
Oze 3:1 1331 Oze 4:8

1
— Kende, linga mwasi mosusu oyo azali mwasi ya mobali mosusu to mpe
azali mwasi ya ekobo. Linga ye ndenge Yawe alingaka bana ya Isalaele, ata soki
basambelaka banzambe mosusu mpe baliaka bagato basala na bambuma ya vino
ebulisama !
2 Boye, nasombaki ye na motuya ya mbongo ya bibende ya palata, zomi na mitano,
mpe na motuya ya bakilo ya orje, nkama minei na tuku mitano. 3 Bongo nalobaki na
ye :
— Wumela na ngai tango molayi ; okosala kindumba te mpe okomipesa na mobali
mosusu te, ngai mpe nakosala kaka bongo epai na yo.
4 Solo, bana ya Isalaele bakowumela tango molayi bazanga mokonzi, bazanga
mokambi, bazanga mbeka, bazanga libanga ya ekaniseli, bazanga efode mpe bazanga
banzambe ya bikeko. 5 Sima na yango, bana ya Isalaele bakozongela mpe bakoluka
Yawe, Nzambe na bango, mpe Davidi, mokonzi na bango ; bakobelema epai na Yawe,
na kolenga nyonso, mpo na kozwa mapamboli na Ye, na mikolo oyo ekolanda.
Masumu ememaka na libebi
4
Kosambisama ya Isalaele
1 Bana ya Isalaele, boyoka Liloba na Yawe !
Pamba te Yawe azali kosamba
na bino, bavandi ya mokili,
mpo ete bosolo, bolingo mpe boyebi ya Nzambe
ezali lisusu te kati na mokili ;
2 etikali kaka kolakelana mabe, lokuta,
makambo ya somo, moyibi, kindumba,
mobulu mpe kobomana se kobomana.
3 Mpo na yango, mokili ekokoma na mawa,
bavandi na yango nyonso bakolemba nzoto,
nyama ya zamba, ndeke ya likolo
mpe mbisi ya ebale monene ekokufa.
4 Kasi tika ete moto moko te amilongisa
to apamela moninga na ye,
pamba te bato na yo bazali lokola bato
oyo batiaka tembe na Banganga-Nzambe !
5 Bokobeta mabaku, na moyi makasi ;
basakoli mpe bakobeta mabaku elongo na bino, na butu,
mpe nakobebisa mama na bino.
6 Bato na Ngai bakobebisama
mpo ete bazangi boyebi.
Lokola bobwaki boyebi,

Ngai mpe nakobwaka bino
mpe nakolongola bino na bonganga-Nzambe na Ngai.
Lokola bobosani Mobeko ya Nzambe na bino,
Ngai mpe nakobosana bana na bino.
7 Ndenge Banganga-Nzambe bakomaki ebele,
ndenge wana mpe basalaki masumu na miso na Ngai.
Nakobongola nkembo na bango soni.
8 Banganga-Nzambe baliaka
Oze 4:9 1332 Oze 4:18
na sima ya masumu ya bato na Ngai

mpe basepelaka ete bato basala kaka mabe.
9 Makambo oyo ekokomela bato yango
ekokomela mpe Banganga-Nzambe :
nakopesa bango nyonso etumbu nzela moko
mpo na etamboli na bango
mpe nakofuta bango kolanda misala na bango.
10 Bakolia, kasi bakotonda te ;
bakosala kindumba, kasi bakobotana te ;
pamba te basundolaki Yawe
11 mpo na komipesa na kindumba,
na masanga ya vino ya kala mpe ya sika
oyo elongolaka bato bososoli.
12 Bato na Ngai bakomi kotuna toli
epai ya nzambe ya ekeko oyo basala na nzete,
mpe eteni ya nzete ezali koyanola bango.
Molimo moko ya kindumba ezali kopengwisa bango,
bakomi kosala kindumba mosika na Nzambe na bango,
13 kobonza bambeka na likolo ya bangomba milayi,
kotumba ansa lokola mbeka ya malasi
na likolo ya bangomba mikuse,
na se ya banzete minene oyo epesaka pio ya kitoko
lokola sheni, pepiliye mpe terebente !
Mpo na yango, bana na bino ya basi bakosala kindumba,

mpe basi ya bana na bino bakosala ekobo.
14Nakopesa etumbu te : ezala na bana na bino ya basi
mpo na kindumba na bango
to na basi ya bana na bino mpo na ekobo na bango ;
pamba te bango moko mibali babimaka na basi ya ndumba
mpe babonzaka mbeka elongo na bandumba ya tempelo.
Bato bazangi bososoli basukaka se na libebi !
15 Ata soki yo, Isalaele, osali ekobo,
tika ete Yuda amikweyisa te !
Kokende na Giligali te,

komata na Beti-Aveni te
mpe kolapa ndayi te na koloba :
« Na Kombo na Yawe ! »
16 Mpo ete bato ya Isalaele bazali mito makasi
lokola ngombe ya mwasi oyo etomboki,
ndenge nini Yawe akoka koleisa bango
lokola bana meme kati na bilanga minene ?
17 Efrayimi asangani na banzambe ya bikeko :
tika ye akoba bongo !
18 Soki kaka asilisaka komela vino,
amipesaka na kindumba ;
Oze 4:19 1333 Oze 5:11
bakambi na yango balingaka makambo

oyo eyokisaka bango soni.
19 Mopepe moko ya makasi ekomema bango,
mpe bakoyoka soni mpo na bambeka na bango.
5
Kosambisama ya Isalaele
1 Bino Banganga-Nzambe, boyoka !
Bino bana ya Isalaele, bofungola matoyi !
Bino mpe bato oyo bosalaka
na ndako ya mokonzi, boyoka !
Ezali bino nde bosengelaki kosambisa,
kasi bozalaki lokola motambo, na Mitsipa,
mpe lokola monyama batanda, na Tabori.
2 Batomboki batimolaki libulu ya mozindo ;
mpe Ngai nakopesa bango nyonso etumbu.
3 Nayebi Efrayimi malamu penza ;
mpe Isalaele azali ya kobombama te na miso na Ngai.
Efrayimi, awa omipesaki na kindumba,
Isalaele mobimba akomi mbindo mpo na yango.
4 Misala na bango ezali kopekisa bango
kozonga epai ya Nzambe na bango,
mpo ete molimo ya kindumba evandi kati na mitema na bango,
bazali koyeba Yawe te.
5 Lolendo ya Isalaele ezali kofunda bango ;
ezala bato ya Efrayimi to ya Isalaele
bakokweya mpo na masumu na bango ;
bato ya Yuda mpe bakokweya elongo na bango.
6 Tango bakokende koluka Yawe,
elongo na bangombe mpe bameme na bango,
bakomona Ye te,
pamba te akabwanaki na bango.
7 Bazali sembo te liboso ya Yawe,
baboti bana makangu ;
sik’oyo, bafeti na bango ya ebandeli ya sanza
ekoboma bango nzela moko na bomengo na bango.
8 Bobeta kelelo, na Gibea,
mpe liseke, kuna na Rama !
Bobeta lolaka ya bitumba na Beti-Aveni !
Oh Benjame, keba !
9 Efrayimi akobebisama na mokolo ya etumbu na ye.
Nazali koloba makambo ya solo
kati na bikolo ya Isalaele.
10 Bakambi ya Yuda bazali lokola bato oyo bapusaka bandelo.
Nakopelisela bango kanda na Ngai lokola mpela.
11 Efrayimi azali konyokwama,
anyatami na etumbu,
pamba te akangamaki na kolanda kaka banzambe ya bikeko.
Oze 5:12 1334 Oze 6:8
12 Mpe Ngai, nakomi lokola nseka na miso ya Efrayimi,

lokola eloko ya kopola na miso ya bato ya Yuda.
13 Tango Efrayimi amonaki bokono na ye,
mpe Yuda amonaki bapota na ye,
Efrayimi abalukaki na ngambo ya Asiri
mpe atindaki sango epai ya mokonzi monene
mpo na kozwa lisungi,
kasi ye akokoka kobikisa mpe kosilisa bapota na yo te.
14 Pamba te nakozala lokola nkosi liboso ya Efrayimi,
mpe lokola mwana nkosi liboso ya Yuda.
Nakokata-kata bango na biteni mpe nakokende,
nakomema bango, mpe moto akobikisa bango akozala te.
15 Nakozonga epai na Ngai
kino tango bakososola mabe na bango
mpe bakoluka elongi na Ngai ;
kati na pasi, bakoluka Ngai makasi.
6
Kobongola motema ya lokuta
1 Boya, tozonga epai na Yawe !
Akati-kati biso solo na biteni, kasi akobikisa biso ;
azokisaki biso, kasi akotia kisi na bapota na biso.
2 Sima na mikolo mibale, akopesa biso lisusu bomoi ;
na mokolo ya misato, akotelemisa biso lisusu
mpo ete tozala na bomoi liboso na Ye.
3 Toyeba Yawe, toluka penza koyeba Ye ;
ndenge tongo etanaka solo,
ndenge wana mpe akomonana :
akoya epai na biso lokola mvula,
lokola mvula oyo enokaka na pwasa
mpe epolisaka mabele.
4 Efrayimi, nasala yo lisusu nini ?
Yuda, nasala yo lisusu nini ?
Bolingo na bino mpo na Ngai ezali
lokola londende ya tongo,
lokola mamwe oyo elimwaka noki.
5 Yango wana, na maloba ya basakoli na Ngai,
nazali kokata-kata bino na biteni ;
na maloba ya monoko na Ngai,
nazali koboma bino,
mpe bitumbu ezali kokweyela bino lokola mokalikali.
6 Pamba te nasepelaka na boboto koleka mbeka,
mpe na boyebi ya Nzambe koleka mbeka ya kotumba.
7 Ndenge kaka Adamu asalaki,
bango mpe babukaki boyokani na Ngai ;
kuna, bazalaki sembo te liboso na Ngai.
8 Galadi ezali engumba ya bato mabe,
etonda na bilembo ya makila.
Oze 6:9 1335 Oze 7:9
9 Ndenge babomi babombamaka

mpo na koluka kosala bato mabe,
ndenge wana mpe Banganga-Nzambe basalaka :
babomaka bato na nzela ya Sishemi ;
ezali likambo ya somo penza !
10 Kati na libota ya Isalaele,
namonaki makambo ya somo makasi :
Efrayimi amipesaki na kindumba,
mpe Isalaele akomaki mbindo.
11Yo mpe lisusu, Yuda,
tango ya kobuka mbuma ebongisami mpo na yo,
sima na Ngai kozongisa bomengo ya bato na Ngai.
7
1Tango kaka nalingaki kobikisa Isalaele,
masumu ya Efrayimi
mpe mabe ya Samari
ebimaki na pwasa,
mpo ete batambolaki na lokuta ;
miyibi babukaki bandako
mpe bato mabe babotolaki bato biloko kati na babalabala.
2 Bamilobelaka te, kati na mitema na bango,
ete Ngai nabosanaka te mabe nyonso oyo basalaka ;
sik’oyo, misala na bango ya mabe ezingeli bango,
ezali tango nyonso liboso na Ngai.
3 Basepelisaka mokonzi
na nzela ya misala na bango ya mabe ;
basepelisaka mpe bakambi
na nzela ya lokuta na bango.
4 Bango nyonso bazali bandumba,
bapelaka na posa lokola moto ya fulu ya mapa,
oyo molambi mapa akobaka te kobakisa koni,
wuta na tango asangisaki farine kino mapa evimba.
5 Na mokolo ya feti ya mokonzi na biso,
bakambi balangwaka masanga
mpe mokonzi asanganaka na batioli.
6 Wana mitema na bango epelaka lokola moto ya fulu,
bapusanaka pene na ye na mayele mabe.
Butu mobimba, balalaka na kanda ;
mpe na tongo, kanda yango ekomaka kopela lokola moto.
7 Bango nyonso bapelaka lokola moto ya fulu,
batumbaka bakambi na bango ;
mpe bakonzi na bango nyonso bakweyaka,
moko te kati na bango abelelaka Ngai.
8 Efrayimi asangani na bikolo mosusu,
akomi lokola galeti oyo ebela malamu te.
9 Bapaya bazali kosilisa ye makasi,
kasi ye azali kososola yango te.
Oze 7:10 1336 Oze 8:4
Azali kokoma mobange,

kasi azali kososola yango te.
10Lolendo ya Isalaele ezali kofunda ye,
kasi azali komona nyonso wana pamba :
azongeli te Yawe, Nzambe na ye ;
mpe atako bongo, azali kaka koluka Ye te !
11 Efrayimi akomi lokola ebenga
oyo ekosamaka na bopete mpe ezangi mayele :
azali kosenga lisungi epai ya Ejipito,
kasi azali mpe kokende na Asiri.
12 Tango akendaka, nabwakelaka ye monyama
mpe nakangaka ye ndenge bakangaka ndeke na likolo.
Nakopesa ye etumbu oyo ekoki
kolanda ndenge nakebisaki ye
na tina na yango kati na lisanga.
13 Mawa na bango mpo ete bakimi mosika na Ngai !
Tika ete babebisama mpo ete batombokeli Ngai !
Wana nazalaki na Ngai kokangola bango,
kasi bango, basepelaki kokosela Ngai makambo !
14 Babelelaka Ngai te wuta na mozindo ya mitema na bango,
kasi balelaka na bambeto na bango.
Tango bamikataka banzoloko
mpo na kozwa ble mpe vino ya sika,
bakomaka nde mosika na Ngai.
15 Ezali Ngai nde nateyaki mpe nakomisaki bango makasi,
kasi bango bazalaka kaka na mabongisi ya kosala Ngai mabe.
16 Bazongelaka te Ye-Oyo-Aleki-Likolo,
bazali lokola tolotolo ebeba ;
bakambi na bango bakokufa na mopanga
likolo ya maloba na bango ezanga limemia.
Mpo na yango, bakosambwa kati na Ejipito.
8
Etumbu ya Isalaele
1 Tia kelelo na monoko na yo !
Lokola mpongo, pasi ekokitela Ndako ya Yawe,
mpo ete babebisi boyokani na Ngai
mpe batombokeli Mobeko na Ngai.
2 Isalaele azali kobelela Ngai :
« Oh Nzambe na biso, toyebi Yo ! »
3 Kasi Isalaele abwaki makambo malamu ;
yango wana, monguna akolanda ye.
4 Batunaki Ngai te
tango batiaki bakonzi mpe baponaki bakambi.
Bamisalelaki banzambe ya bikeko
na palata mpe na wolo na bango
Oze 8:5 1337 Oze 9:1
mpo na libebi na bango moko.

5 Oh Samari, nzambe na yo ya ekeko
ya mwana ngombe ya mobali ezali nkele !
Kanda na Ngai epeli mpo na kobebisa bango.
Kino tango nini bakokoka te kotambola na bopeto ?
6 Ewuti na Isalaele !
Ekeko wana ya mwana ngombe ya mobali,
ezali monyangwisi bibende na moto nde asala yango ;
ezali Nzambe te.
Bakobuka yango biteni-biteni,
mwana ngombe wana ya Samari.
7« Lokola baloni mopepe,
bakobuka mopepe ya makasi.
Nzete ya ble oyo ezanga moto ebimisaka farine te.
Ezala soki ebimisi mito,
ezali bapaya nde bakolia yango.
8 Isalaele abebisami ;
tala bango wana kati na bikolo,
bazali komonana lokola biloko pamba !
9 Pamba te bakendeki na Asiri
lokola ane ya zamba oyo ezali kotelengana yango moko.
Efrayimi apesaki bakado epai ya bamakangu na ye.
10 Ata apesaki bakado kati na bikolo,
sik’oyo Ngai nakosangisa bango esika moko
mpe bakobanda kosila kokufa na se ya minyoko
ya mokonzi moko ya nguya.
11 Ata Efrayimi atongi bitumbelo ebele
mpo na kolongola masumu na ye,
kasi bitumbelo yango ekomemisa ye kaka masumu.
12 Nakomelaki bango
makambo ebele ya Mobeko na Ngai,
kasi bamonaki yango lokola eloko moko ya mopaya.
13 Bazali kobonza bambeka lokola likabo mpo na Ngai,
mpe bazali kolia misuni ;
kasi Yawe azali kosepela na bango te.
Sik’oyo, akokanisa mabe na bango
mpo na masumu na bango :
bakozonga na Ejipito.
14 Isalaele abosani Mokeli na ye
mpe atongi bandako ya kitoko ;
Yuda atongi bingumba ebele batonga makasi ;
kasi Ngai nakotinda moto kati na bingumba na bango,
mpe ekotumba bandako na bango ya kitoko. »
9
Pasi ya bowumbu
1 Isalaele, kosepela te ;
Oze 9:2 1338 Oze 9:11
kozala na esengo te lokola bikolo mosusu ;

pamba te otikaki Nzambe na yo
mpe okendeki kosala kindumba ;
osepelaki na lifuti ya kindumba
na bitando nyonso oyo batutelaka ble.
2 Etando oyo batutelaka ble mpe ekamolelo masanga ya vino
ekopesa bango bilei te,
mpe bakozanga vino ya sika.
3 Bakovanda lisusu te na mboka na Yawe ;
Efrayimi akozonga na Ejipito,
mpe bakolia bilei ya mbindo kati na Asiri.
4 Bakobonzela lisusu Yawe makabo ya masanga ya vino te,
mpe bambeka na bango ekosepelisa lisusu Yawe te.
Ekozala mpo na bango lokola bilei ya matanga :
bato nyonso oyo bakolia yango bakokoma mbindo ;
pamba te bilei na bango ekozala kaka mpo na mabumu na bango,
kasi ekokota te na Tempelo ya Yawe.
5 Boye, bokosala nini na mikolo ya bafeti oyo ekatama,
na mikolo ya bafeti ya Yawe ?
6 Ata soki bakimi, bakobebisama ;
Ejipito ekoyamba bango,
Mefisi ekozala kunda na bango ;
matiti mabe ekotonda na bibombelo palata na bango,
banzube ekotonda kati na bandako na bango.
7 Mikolo ya etumbu ezali koya,
mikolo ya kofuta masumu esili koya.
Isalaele, yeba yango !
Mosakoli akomi zoba,
moto ya Molimo abeli liboma !
Pamba te masumu na yo ekomi ebele penza,
mpe mabe na yo ekomi mingi liboso na ngai.
8 Mokengeli ya Efrayimi azali elongo na Nzambe na ngai,
azali mosakoli ;
Nzokande bazali kotiela ye mitambo na banzela na ye nyonso
mpe bazali kotelemela ye kino na Ndako ya Nzambe na ye.
9 Bamikotisi penza kati na mabe
ndenge basalaki na mikolo ya Gibea.
Nzambe akobosana mabe na bango te
mpo na masumu na bango.
10 Tango namonaki Isalaele,
azalaki lokola bambuma ya vino kati na esobe.
Tango namonaki bakoko na bino,
bazalaki lokola bambuma ya liboso ya nzete ya figi.
Kasi tango bakomaki na Bala Peori,
bamipesaki na nzambe oyo ya ekeko ya soni
mpe bakomaki nkele lokola eloko oyo bango balingaki.
11 Nkembo ya Efrayimi ekokima lokola ndeke,
wuta na mbotama,
Oze 9:12 1339 Oze 10:4
wuta na zemi,
wuta na ebandeli ya zemi.
12 Ezala soki babokoli bana,
nakobotola bango liboso ete bakola.
Solo, mawa na bango tango nakopesa bango mokongo !
13 Nazali komona Efrayimi lokola engumba Tiri
oyo etongama na likolo ya mabele ya kitoko ;
nzokande, Efrayimi akokaba bana na ye na mobomi.
14 Oh Yawe, pesa bango…
Okopesa bango nini ?
Pesa bango mabumu oyo esopaka bazemi,
mpe mabele oyo ekawuka.
15 Nayinaki bango mpo na mabe na bango nyonso
oyo basalaki na Giligali ;
Nakobengana bango na Ndako na Ngai
mpo na misala na bango ya mabe.
Nakolinga bango lisusu te,
pamba te bakonzi na bango nyonso bazali batomboki.
16 Efrayimi alembi,
misisa na ye ekawuki ;
akobota lisusu bambuma te ;
ata soki baboti bana,
nakoboma bana na bango oyo balingaka mingi.
17 Nzambe na ngai akobwaka bango,
pamba te batosaki Ye te,
mpe bakokoma koyengayenga kati na bikolo.
10
1 Isalaele azalaki lokola nzete ya vino ya bitape ebele,
azalaki kobota mbuma mpo na ye moko.
Ndenge azalaki kobota mbuma ebele,
ndenge wana mpe atongaki bitumbelo ebele ;
ndenge mabele na ye ekomaki kitoko,
ndenge wana mpe abongisaki mabanga na ye ya bule.
2 Mitema na bango etondi na mabe
mpe basengeli sik’oyo kofuta masumu na bango.
Ye moko Yawe akokaba bitumbelo na bango
mpe akopanza mabanga na bango ya bule.
3 Boye bakoloba :
« Tozali na mokonzi te,
pamba te totosaki Yawe te.
Ata tozalaki na mokonzi,
akokaki kosala nini mpo na biso ? »
4 Bapesaka bilaka ebele,
balapaka ndayi ya lokuta
mpe basalaka boyokani.
Boye, bosembo ekomi lokola matiti ya ngenge
Oze 10:5 1340 Oze 10:14
oyo ekolaka na bisika oyo bakataka bilanga.

5 Bavandi ya Samari bazali kolenga
mpo na mwana ngombe ya mwasi ya Beti-Aveni ;
bato na yango mpe Banganga-Nzambe
oyo bagumbamelaka ekeko ya mwana ngombe
bakosala matanga na tina na yango.
Tika ete basepela lelo
mpo ete nkembo ya mwana ngombe
elongwe kati na bango.
6 Bakomema ekeko ya mwana ngombe yango na Asiri
lokola likabo mpo na mokonzi monene.
Efrayimi akoyoka soni,
mpe Isalaele akosambwa
mpo na mabongisi oyo basalaki.
7 Mokili ya Samari mpe mokonzi na yango
bakotiola likolo ya mayi
lokola mwa eteni ya nzete ya kokawuka.
8 Bisambelo ya likolo ya bangomba ya Beti-Aveni
epai wapi Isalaele azalaki kosala masumu ekobebisama.
Banzube mpe basende ekobota na bitumbelo na bango
mpe ekozipa yango.
Bongo bakoloba na bangomba milayi : « Bozipa biso ! »
Mpe bakoloba na bangomba mikuse : « Bokweyela biso ! »
9 Isalaele, osalaki masumu wuta na mokolo ya Gibea
mpe obongwani te.
Boni, bitumba ekomeli bato mabe ya Gibea te ?
10 Nakopesa bango etumbu ndenge nalingi ;
bato ya bikolo ya bapaya bakosalela bango likita
mpe bakokanga bango minyololo
likolo ya masumu mibale oyo basalaki.
11 Efrayimi azali lokola mwana ngombe ya mwasi
oyo babokola malamu,
alingaka kobeta ble ;
kasi nakotia ekangiseli na kingo na ye ya kitoko.
Nakotambolisa Efrayimi lokola mpunda,
Yuda akobalola mabele,
Jakobi akopanza-panza yango.
12 Bolona bosembo mpo na bino moko
mpe bokobuka mbuma ya bolingo ya solo.
Bomikatela bilanga ya sika,
pamba te tango ya koluka Yawe ekoki
kino tango akoya kosopela bino bosembo.
13 Bolonaki makambo mabe,
bobukaki mpe makambo mabe
mpe boliaki mbuma ya lokuta,
pamba te botiaki elikya na makasi
mpe na ebele ya basoda na bino.
14 Yango wana, lokito ya bitumba ekoyokana kati na yo,
Oze 10:15 1341 Oze 11:9
bandako na yo nyonso oyo batonga makasi ekobebisama ;

ndenge Salimani abebisaki Beti-Aribeli
na mokolo ya bitumba,
tango bamama mpe bana na bango
bakweyaki na mabele.
15 Beteli, makambo oyo ekokomela yo
mpo ete mabe na yo eleki ndelo.
Tango mokolo yango ekokoka,
mokonzi ya Isalaele akozala lisusu te.
11
Bolingo na Nzambe mpo na Isalaele
1 Tango Isalaele azalaki nanu elenge, nalingaki ye,
mpe nabengaki mwana na ngai libanda ya Ejipito.
2 Kasi tango nyonso bazalaki kobenga ye,
tango nyonso mpe azalaki kokima mosika na Ngai.
Bazalaki kobonzela banzambe ya Bala mbeka
mpe kotumbela bikeko malasi ya ansa.
3 Ezalaki Ngai nde nalakisaki Efrayimi
ndenge ya kotambola ;
namemaki bango na maboko na Ngai,
kasi basosolaki te
ete Ngai nde nazalaki kobatela bango.
4 Natambolisaki bango na motema ya esengo mpe ya bolingo ;
nalongolaki bango ekangiseli na bakingo
mpe namikitisaki mpo na koleisa bango.
5 Lokola baboyi kozonga epai na Ngai,
bakozonga mpe na mokili ya Ejipito te,
kasi mokili ya Asiri nde ekozala mokonzi na bango.
6 Mopanga ekokota na bingumba na bango,
ekobuka bikangelo ya bikuke na bango
mpe ekosukisa mabongisi na bango.
7 Bato na Ngai batingami kaka kopesa Ngai mokongo.
Ata babengi bango ete bakende epai na Ye-Oyo-Aleki-Likolo,
moko te kati na bango azali kopesa Ye lokumu.
Bolingo ekolonga
8 Efrayimi, ekobanda ndenge nini nasundola yo ?
Isalaele, ndenge nini natika yo okende kaka boye ?
Mpo na nini nasala yo makambo
oyo nasalaka engumba ya Adima ?
Okanisi ete Ngai nakoki penza kokomisa yo
lokola engumba ya Tseboyimi ?
Motema na Ngai ebaluki kati na Ngai
mpe natondi na mawa makasi.
9 Nakosala te kolanda kanda na Ngai ya makasi,
nakobebisa lisusu Efrayimi te.
Pamba te Ngai, nazali Nzambe, nazali moto te !
Nazali Mosantu, Ngai oyo nazali kati na bino ;
nakoya lisusu na kanda te.
Oze 11:10 1342 Oze 12:10
10 Bakolanda Yawe !
Yawe akoganga lokola nkosi.
Tango akoganga,
bana na Ye bakoya na kolenga wuta na weste.
11 Bakoya na kolenga
lokola bandeke wuta na Ejipito,
lokola bibenga wuta na Asiri.
Nakovandisa bango na bandako na bango,
elobi Yawe.
Kozonga epai na Yawe : nzela ya lobiko
12
Masumu ya Isalaele
1 Efrayimi azingeli Ngai na lokuta,
mpe libota ya Isalaele, na kokosa ;
kasi Yuda azali nanu kotambola elongo na Nzambe,
elongo na Mosantu ya solo.
2 Efrayimi aliaka mopepe ;
mikolo nyonso, alandaka mopepe ya este ;
mosala na ye kokosa mpe kosala bato mabe.
Asalaka boyokani elongo na Asiri
mpe atindaka mafuta ya olive na Ejipito.
3 Yawe alingi kosamba na Yuda ;
akopesa Jakobi etumbu kolanda etamboli na ye
mpe akofuta ye kolanda misala na ye.
4 Na libumu ya mama na bango,
akangaki ndeko na ye ya mobali na litambe ;
tango akomaki mokolo, abundaki na Nzambe.
5 Abundaki na anjelu mpe alongaki,
alelaki mpe asengaki ngolu na ye.
Jakobi akutanaki na ye na Beteli,
mpe ezali kuna nde asololaki na ye.
6 Yawe Nzambe, Mokonzi ya mampinga,
Kombo na Ye ya lokumu ezali Yawe.
7 Kasi yo, osengeli kozonga epai ya Nzambe na yo ;
batela bolingo mpe bosembo
mpe tia tango nyonso elikya na Nzambe na yo.
8 Bato ya Kanana basalelaka
emekelo kilo ya lokuta,
balingaka kaka kokosa.
9Efrayimi alobaka na lolendo nyonso :
« Ngai nazali mozwi, nakomi na bozwi mingi.
Na mosala na Ngai nyonso, bakotikala komona Ngai
na mbeba ata moko te oyo bakoki kobenga lisumu. »
10Nazali Yawe, Nzambe na yo,
oyo abimisaki yo wuta na Ejipito ;
nakosala ete ovanda lisusu na se ya bandako ya kapo
Oze 12:11 1343 Oze 13:5
lokola na mikolo ya bafeti na yo, oyo ekatama.

11 Nalobaki na nzela ya basakoli,
napesaki bango bimoniseli ebele
mpe nalobaki na masese na nzela na bango.
12 Lokola Galadi etondi na mabe,
ekokoma eloko pamba
mpo ete bato na yango babonzaki
bangombe ya mibali na Giligali ;
mpe bitumbelo na bango ekobukama
mpe ekokoma mipiku ya mabanga
kati na banzela ya mikala ya bilanga.
13 Jakobi akimaki na mokili ya Siri ;
Isalaele asalaki mosala mpo na kozwa mwasi ;
mpe mpo na kobala mwasi yango,
andimaki kokoma mobateli bibwele.
14 Yawe asalelaki mosakoli
mpo na kobimisa Isalaele wuta na Ejipito,
abatelaki ye na nzela ya mosakoli.
15Kasi Efrayimi atumbolaki kanda na Ye makasi,
yango wana, Nkolo na ye akotangela ye
ngambo ya makila oyo asopaki
mpe akofuta ye kolanda mabe na ye.
13
Kufa ya Efrayimi
1 Tango Efrayimi azalaki koloba,
bato bazalaki kolenga ;
azalaki kokonza kati na Isalaele,
kasi asalaki mabe na kosambela nzambe Bala ;
yango wana akufaki.
2 Sik’oyo, bazali kokoba kosala masumu ;
na mayele na bango, bazali komisalela banzambe ya bikeko
na nzela ya palata na bango balekisa na moto,
bililingi oyo babongisa malamu :
nyonso wana ezali mosala ya bato ya misala ya maboko.
Balobaka na tina na bango :
« Babonzaka bato lokola bambeka
mpe bapesaka beze na bana ngombe ya mibali. »
3 Mpo na yango, bakozala lokola lipata ya tongo,
lokola londende ya tongo oyo elimwaka,
lokola lititi oyo mopepe ememaka mosika
na esika oyo batutelaka ble,
mpe lokola molinga oyo ebimaka na lidusu.
4 « Nzokande Ngai Yawe, nazali Nzambe na yo,
oyo abimisaki yo wuta na Ejipito.
Oyebi Nzambe mosusu te libanda na Ngai,
ozali na mobikisi mosusu te.
5 Ngai, nayebaki yo kati na esobe,
kati na mabele oyo ekawuka.
Oze 13:6 1344 Oze 14:3
6 Kasi sik’oyo, lokola bolie mpe botondi,

bokomi lofundu mpe bobosani Ngai.
7 Boye, nakokweyela bino lokola nkosi
mpe nakozela bino na nzela lokola nkoyi.
8 Nakolanda bino lokola ngombolo
oyo ebungisi bana na yango
mpe nakopasola misuni ya mitema na bino.
Nakolia bino wana, lokola nkosi ya mwasi,
bongo banyama ya zamba ekoya kopanza bino biteni-biteni.
9 Isalaele, obebisami ;
pamba te Ngai kaka nde Mosungi na yo !
10 Wapi mokonzi na yo mpo ete abikisa yo ?
Wapi bakambi na yo kati na bingumba na bino nyonso
oyo, na tina na bango, bozalaki koloba :
‹ Bopesa biso mokonzi mpe moyangeli ? ›
11 Boye, na kanda na Ngai, napesaki bino mokonzi,
mpe na kotomboka na Ngai, nakolongola ye.
12 Mabe ya Efrayimi ebombami,
mpe masumu na ye ekomami penza.
13 Pasi ekomeli ye
lokola mwasi oyo azali na pasi ya kobota ;
kasi mpo ete azali lokola mwana azanga mayele,
soki tango ya kobotama ekoki,
abimaka na libumu ya mama na ye te.
14 Nakokangola bango na bokonzi ya mboka ya bakufi,
nakosikola bango na kufa.
Oh kufa, wapi nguya na yo ?
Oh mboka ya bakufi, wapi nguya na yo ya kobebisa ?
Nakoyokela bango mawa te !
15 Ata Efrayimi azali kofuluka kati na bandeko na ye ya mibali,
mopepe ya este ekoya,
mopepe ya Yawe ekoya wuta na esobe :
ekokawusa etima ya Efrayimi,
ekokawusa liziba na ye.
Monguna akobotola ye biloko nyonso ya talo
wuta na ebombelo na yango. »
14
Kobongola motema ememaka lipamboli
1 Bato ya Samari basengeli kozwa etumbu
mpo na mabe na bango,
pamba te batombokeli Nzambe na bango.
Bato bakokufa na mopanga ;
bakonyata-nyata babebe na bango,
bakopasola mabumu ya basi na bango ya zemi.
2 Isalaele, zongela Yawe, Nzambe na yo,
pamba te ezali masumu na yo nde ekweyisaki yo.
3 Bobongisa maloba na bino
mpe bozonga epai na Yawe ;
Oze 14:4 1345 Oze 14:10
boloba na Ye : « Limbisa mabe na biso nyonso,

yamba biso na mawa na Yo
mpo ete tobonzela yo maloba ya bibebu na biso,
na esika ya bangombe.
4 Asiri akokoka kobikisa biso te ;
tokomata na mpunda ya bitumba te
mpe tokoloba lisusu te na misala ya maboko na biso :
‹ Bozali banzambe na biso, ›
pamba te ezali Yo, Yawe, nde oyokelaka mwana etike mawa. »
5 Nakobikisa bango na mabe na bango
mpe nakolinga bango na motema moko,
pamba te kanda na Ngai elongwe kati na bango.
6 Nakozala lokola londende mpo na Isalaele ;
akobimisa fololo lokola lisi,
akopika misisa lokola nzete ya sedele ya Libani.
7 Bitape na ye ekokende mosika,
akozala na lokumu lokola nzete ya olive,
mpe malasi na ye ekozala lokola
malasi ya nzete ya sedele ya Libani.
8 Bato bakozongela kovanda na se ya elilingi na ye,
bakokola malamu lokola ble,
bakobimisa fololo lokola elanga ya vino kitoko ya Libani.
9 Efrayimi akoloba :
« Banzambe ya bikeko ezali lisusu
na tina nini epai na Ngai ? »
Ngai nakoyanola ye mpe nakosunga ye.
Nazali lokola nzete ya sipele ya mobesu,
Ngai nde nasalaka ete obota mbuma.
10Nani azali na bwanya
mpo na kososola makambo oyo ?
Nani azali na mayele mingi
mpo na koyeba yango ?
Pamba te banzela ya Yawe ezalaka alima :
bato ya sembo bakolanda yango,
kasi batomboki bakobeta mabaku na nzela yango.
Joeli 1:1 1346 Joeli 1:12
Joeli
Mampinga ya mabanki
1Tala liloba oyo Yawe alobaki na nzela ya Joeli, mwana mobali ya Petueli :
2 — Bino bakambi ya bato, boyoka liloba oyo ;
bino nyonso, bavandi ya mokili,
botia matoyi mpe boyoka !
Boni, likambo ya boye esila kosalema
na tango na bino to mpe na tango ya bakoko na bino ?
3 Boyebisa yango epai ya bana na bino,
mpe tika ete bana na bino bayebisa yango
epai ya bana na bango ;
mpe bana na bango, na milongo ya bato
oyo bakoya na sima.
4 Matiti oyo mampinga ya mabanki etiki,
mabanki minene elie yango ;
oyo mabanki minene etiki,
mabanki mike elie yango ;
oyo mabanki mike etiki,
mabanki mosusu elie yango.
5 Bino balangwi masanga, bolamuka mpe bolela ;
bolela, bino nyonso bameli vino.
Pamba te babotoli bino vino ya sika na bibebu.
6 Ekolo moko ya bapaya ebundisi mokili na Ngai,
ezali na nguya makasi mpe bakokoka te kotanga
motango ya bato na yango.
Minu na yango ezali lokola minu ya nkosi ya mobali,
mpe mbanga na yango, lokola mbanga ya nkosi ya mwasi.
7 Ekolo yango ekomisi elanga na Ngai ya vino
lokola esobe mpe ekati-kati banzete na Ngai ya figi,
elongoli banzete na Ngai nyonso baposo,
ebwaki yango mpe etiki bitape na yango pembe.
8 Bosala matanga lokola elenge mwasi oyo alati pili
mpo na kolela mobandami na ye.
9 Makabo ya bambuma mpe ya masanga
ezali kopesama lisusu te na Tempelo ya Yawe.
Banganga-Nzambe, basali ya Nkolo, bazali na matanga.
10 Bilanga ebebisami, mabele ekawuki,
mbuma ya ble ezali lisusu te,
vino esili mpe mafuta ezali lisusu te.
11 Bino basali bilanga, bozala na soni ;
bino baloni vino, bolela mpo na mbuma ya ble mpe ya orje,
pamba te milona ebebisami.
12 Bilanga ya vino ekawuki,
banzete ya figi elembi-lembi,
banzete ya grenade, ya mbila mpe ya pome,
banzete nyonso ya bilanga esili kokawuka.
Solo, esengo ya bato esili.
Kobengama mpo na kobongola motema

13 Oh bino Banganga-Nzambe,
bolata basaki mpe bolela.
Bino bato oyo bosalaka na etumbelo, bolela.
Bino basali ya Nzambe na ngai, boya,
bolata basaki butu mobimba.
Pamba te makabo ya bambuma mpe ya masanga
ezali kopesama lisusu te na Ndako ya Nzambe na bino.
14 Bopanza sango ya kokila bilei,
bobengisa bato na mayangani ya bule,
bobengisa bakambi mpe bavandi nyonso ya mokili
ete baya na Ndako ya Nzambe na bino
mpe bolela epai na Yawe.
15Mawa na mokolo wana !
Pamba te mokolo ya Yawe ekomi pene ;
ekoya lokola libebi
oyo ewuti epai na Nkolo-Na-Nguya-Nyonso.
16 Boni, wuta na Ndako ya Nzambe mpe na miso na biso,
balongoli te bilei, esengo mpe kosepela ?
17 Bankona ekawuki na se ya mabele,
bibombelo etikali lisusu na eloko te,
bibombelo ya bambuma ebukani
mpo ete ble ezali lisusu te.
18 Tika ete ngombe elela !
Bibwele ekomi kotelengana,
pamba te matiti ya kolia etikali lisusu te ;
ezala bameme to bantaba ekomi na pasi.
19 Oh Yawe, Yo nde nazali kobelela,
pamba te moto ezikisi matiti mpe banzete nyonso ya bilanga.
20 Ezala banyama ya zamba ezali kotalela Yo,
pamba te miluka ekawuki
mpe moto ezikisi bilanga.
2
Mokolo ya Nkolo
1 Bobeta kelelo na Siona !
Bobelela na likolo ya ngomba na Ngai ya bule !
Tika ete bavandi nyonso ya mokili balenga,
pamba te mokolo ya Yawe ezali koya ;
solo, ekomi penza pene.
2 Ezali mokolo ya butu mpe ya molili makasi,
mokolo ya londende mpe ya mapata ya mwindo.
Ndenge pole ya tongo epanzanaka na bangomba,
ndenge wana mpe mampinga moko
ya basoda ebele mpe ya mpiko ezali koya.
Makambo ya boye etikala nanu kosalema te na kala
mpe ekotikala kosalema te na mikolo oyo ekoya.
3 Liboso na bango, moto ezali kotumba ;

sima na bango, moto ezali kozikisa.
Liboso na bango, mokili ezali lokola elanga ya Edeni,
mpe sima na bango, lokola esobe.
Solo, ata eloko moko te ekotikala.
4 Bazali lokola bampunda ;
bapumbwaka lokola basoda
oyo batambolaka likolo ya bampunda.
5 Batambolaka likolo ya basonge ya bangomba
na makelele makasi lokola makelele ya bashar,
lokola makelele ya matiti oyo ezali kozika,
lokola mampinga moko ya basoda ya mpiko
oyo babongami mpo na kokende na bitumba.
6 Soki bamoni bango,
bato ya bikolo bakomaka na somo
mpe bilongi nyonso ekawukaka.
7 Bakimaka lokola bilombe,
bapumbwaka bamir lokola basoda ya mpiko,
batambolaka nzela moko, batengamaka te.
8 Batutanaka te bango na bango,
moko na moko alandaka kaka nzela na ye.
Badusolaka na kati-kati ya bibundeli ya banguna,
mpe eloko moko te ekangaka bango nzela.
9 Bawelelaka kokota kati na engumba,
bapotaka mbangu pene ya mir,
bakotaka na bandako
ndenge miyibi bakotaka na nzela ya maninisa.
10 Mokili eninganaka liboso na bango,
Lola elengaka,
moyi mpe sanza eyindaka,
minzoto etikaka kongenga.
11 Yawe azali koganga lokola kake
na liboso ya mampinga na Ye.
Milongo ya mampinga na Ye etonda na basoda ;
basoda oyo batosaka mitindo na Ye bazali na nguya.
Mokolo ya Yawe ezali monene,
ezali somo makasi ;
nani akoki kotelema na mokolo yango ?
Kozonga epai na Yawe
12 « Ezala sik’oyo, » elobi Yawe,
« bozonga epai na Ngai na mitema na bino mobimba,
na kokila bilei, na mpinzoli mpe na kolela. »
13 Bopasola mitema na bino, kasi bilamba na bino te.
Bozonga epai na Yawe, Nzambe na bino,
pamba te atonda na ngolu mpe na mawa,
asilikaka noki te mpe atonda na bolingo,
abongolaka mokano na Ye ya kotindela bato pasi.
14 Nani ayebi soki akoki
kobongola makanisi to koyoka mawa
Joeli 2:15 1349 Joeli 2:23
mpe kotika na sima na Ye lipamboli,

mpo ete bokoka lisusu kobonzela Yawe, Nzambe na bino,
makabo ya bambuma to makabo ya masanga ya vino ?
15 Bobeta kelelo na Siona !
Bopanza sango ya mokolo ya bule ya kokila bilei
mpe bobengisa mayangani ya bule.
16 Bosangisa bato, bobulisa mayangani,
bosangisa bakambi mpe bana,
ezala oyo bazali nanu komela mabele.
Tika ete elenge mobali oyo abali sika
atika shambre na ye ya libala,
mpe elenge mwasi oyo abali sika
atika mpe shambre na ye ya libala.
17 Tika ete Banganga-Nzambe oyo basalelaka Yawe
balela na kati-kati ya ndako moke ya kokotela mpe etumbelo.
Tika ete baloba : « Oh Yawe, bikisa bato na Yo,
kokomisa te libula na Yo eloko ya kotiola
to eloko ya maseki kati na bikolo.
Mpo na nini bato ya bikolo mosusu baloba :
‹ Wapi Nzambe na bango ? › »
Eyano ya Yawe
18 Yawe akotonda na zuwa mpo na mokili na Ye
mpe akoyokela bato na Ye mawa.
19 Yawe akoyanola mpe akoloba na bango :
« Nakotindela bino ble, vino ya sika mpe mafuta ;
bongo bokotonda yango.
Nakokomisa bino lisusu te
eloko ya kotiola kati na bikolo.
20 Nakotindika monguna ya nor mosika na bino,
nakomema ye na mokili ekawuka mpe ezanga eloko ;
bongo basoda na ye, oyo bazalaka na liboso
bakozinda na ebale monene ya este ;
mpe oyo bazalaka na sima, na ebale monene ya weste.
Solo na ye ya kopola ekoyokana,
kobeba na ye ekopanzana. »
Solo, asali makambo minene.

21 Oh mabele, kobanga te,
zala na esengo mpe sepela,
pamba te Yawe asali makambo minene.
22 Banyama ya zamba, bobanga te,
pamba te matiti eboti lisusu na elanga,
banzete eboti lisusu bambuma ;
banzete ya figi mpe ya vino eboti bambuma ebele penza.
23 Bosepela, bino bato ya Siona,
bosepela kati na Yawe, Nzambe na bino,
pamba te apesi bino mvula mpo na kobikisa bino.
Akonokisela bino bamvula minene
na eleko ya mvula mpe na eleko ya elanga,
ndenge ezalaki liboso.
24 Etando oyo batutelaka ble ekotonda na bambuma,

banzungu ekotonda na vino mpe na mafuta.
25 Nakozongisela bino mibu
oyo mampinga minene ya mankoko, ya makelele,
ya mabanki minene mpe ya bambinzo eliaki :
mampinga minene na Ngai oyo natindaki
mpo na kobundisa bino.
26 Bokolia bilei ebele mpe bokotonda,
bongo bokokumisa Kombo ya Yawe, Nzambe na bino,
oyo asaleli bino makambo ya kokamwa :
bato na Ngai bakotikala koyoka lisusu soni te.
27 Boye bokoyeba solo ete Ngai, nazali kati na Isalaele,
ete nazali Yawe, Nzambe na bino,
mpe ete Nzambe mosusu azali te.
Bato na Ngai bakotikala koyoka lisusu soni te.
3
Tango Yawe akosopa Molimo na Ye
1 Sima na makambo oyo,
nakosopa Molimo na Ngai kati na bato nyonso.
Bana na bino ya mibali mpe ya basi bakosakola,
mibange na bino bakolota bandoto,
bilenge na bino bakozwa bimoniseli.
2 Ata mpe kati na basali na Ngai ya mibali mpe ya basi,
nakosopa Molimo na Ngai, na mikolo wana.
3 Nakolakisa bino bilembo ya kokamwa,
na likolo mpe na mokili :
makila, moto mpe makonzi ya milinga.
4 Moyi ekobongwana molili,
mpe sanza ekobongwana makila,
liboso ete mokolo ya Yawe ekoma,
mokolo oyo ya monene mpe ya somo.
5 Bongo moto nyonso oyo akobelela Kombo ya Yawe akobikisama ;
pamba te na ngomba Siona mpe na Yelusalemi,
ekozala na bato oyo bakobika,
kolanda ndenge Yawe alobaki,
mpe bato oyo Yawe akobenga
bakozala kati na bato oyo bakobika.
4
Nzambe akosambisa bikolo
1 « Na mikolo mpe na tango wana,
tango nakozongisa bakangami ya Yuda mpe ya Yelusalemi,
2 nakosangisa bato ya bikolo nyonso
mpe nakokitisa bango na lubwaku ya Jozafati.
Nakosambisa bango kuna
na tina na libula na Ngai, Isalaele, bato na Ngai ;
pamba te bapanzi bato na Ngai kati na bikolo
mpe bakaboli mokili na Ngai.
3 Babeti zeke mpo na kokabola bato na Ngai,
bapesi bilenge mibali basi ya ndumba,

bateki bilenge basi mpo na kozwa kaka vino,
mpe balangwe yango.
4 Eh bongo bino, Tiri mpe Sidoni,
bituka ya bato ya Filisitia,
likambo nini lisusu kati na Ngai mpe bino ?
Bolingi kozongisela Ngai mabe to kotombokela Ngai ?
Soki yango nde ezali makanisi na bino,
Ngai nde nasengeli kozongisela bino mabe na lombangu.
5 Pamba te bozwaki palata mpe wolo na Ngai,
bomengo na Ngai ya motuya makasi
mpe bomemaki yango na batempelo na bino.
6 Botekaki bato ya Yuda mpe ya Yelusalemi epai ya Bagreki
mpo na komema bango mosika ya mokili na bango.
7 Ngai moko nakopesa bango makasi
mpo ete babima na bisika nyonso
epai wapi botekaki bango.
8 Nakoteka bana na bino ya mibali mpe ya basi
epai ya bato ya Yuda,
mpe bango bakoteka bango epai ya bato ya Sabe,
ekolo ya mosika penza, »
elobi Yawe.
Etumbu mpe kosambisama
9 « Bosakola likambo oyo kati na bikolo :
Bobulisa mampinga mpo na bitumba !
Bolamusa bilombe !
Tika ete bilombe nyonso ya bitumba bapusana mpe baya !
10 Bosala mipanga, na nzela ya bakongo na bino ;
mpe makonga, na nzela ya bipasola na bino !
Tika ete moto na bolembu aloba :
‹ Nazali makasi. ›
11 Bino bikolo nyonso ya zingazinga,
boya na lombangu mpe bosangana !
Oh Yawe, kitisa bilombe na Yo !

12 Tika ete bikolo nyonso elamuka mpe emata
kino na lubwaku ya Jozafati !
Pamba te kuna nde nakovanda mpo na kosambisa
bikolo nyonso ya zingazinga.
13 Bosimba bambeli, pamba te bambuma eteli.
Boya, bokamola bambuma ya vino,
pamba te ekamolelo etondi,
banzungu etondi,
mabe na bango eleki ndelo.
14 Bato bazali ebele, ebele penza,
na lubwaku ya kosambisama.
Mokolo ya Yawe ekomi pene,
na lubwaku ya kosambisama.
15 Sanza mpe moyi ekoyinda,
minzoto ekongenga lisusu te.
Joeli 4:16 1352 Joeli 4:21
16Wuta na Siona, Yawe akoloba makasi ;

wuta na Yelusalemi, akoloba na mongongo makasi lokola kake ;
Lola mpe mabele ekoningana.
Kasi Yawe akozala ekimelo mpo na bato na Ye,
engumba batonga makasi mpo na bana ya Isalaele.
Yawe apamboli bato na Ye
17 Boye, bokoyeba solo ete Ngai nazali Yawe, Nzambe na bino ;
navandaka na Siona, ngomba na Ngai ya bule.
Yelusalemi ekozala engumba ya bule,
bapaya bakolekela lisusu wana te.
18 Na mokolo wana, bangomba ekotangisa vino ya sika,
mpe miliki ekotanga na bangomba mikuse.
Miluka nyonso ya Yuda ekotonda na mayi,
etima moko ya mayi ekobima wuta na Tempelo ya Yawe
mpe ekosopela lubwaku ya banzete ya akasia mayi.
19 Kasi mokili ya Ejipito ekobebisama,
mokili ya Edomi ekokoma esobe
mpo na makambo mabe oyo basalaki epai ya bato ya Yuda,
pamba te basopaki makila ya bato ya Yuda
na mabele na bango, atako basalaki mabe te.
20 Bato bakokoma kovanda na mokili ya Yuda mpo na libela,
mpe na engumba Yelusalemi, libela na libela.
21 Nakopetola bino mpo na ngambo ya makila,
mpo ete nanu napetola bino te. »
Yawe akovanda na Siona.
Amosi 1:1 1353 Amosi 1:9
Amosi
Etumbu ya bikolo ya zingazinga ya Isalaele
1 Maloba ya Amosi, moko kati na babateli bibwele ya mboka Tekoa. Azwaki
emoniseli ya maloba oyo na tina na mokili ya Isalaele, mibu mibale liboso ete
koningana ya mabele esalema, tango Oziasi azalaki mokonzi ya Yuda, mpe Jeroboami,
mwana mobali ya Joasi, azalaki mokonzi ya Isalaele.
2 Alobaki :
Yawe azali koganga wuta na Siona,
mpe azali koloba wuta na Yelusalemi,
na mongongo makasi lokola kake.
Matiti ya bitando epai wapi babateli bibwele
baleisaka bibwele ekokawuka,
mpe songe ya ngomba Karimeli ekokawuka.
Etumbu mpo na bato ya Siri
« Likolo ya masumu misato to minei ya Damasi,
nakozanga te kopesa bango etumbu,
pamba te bakataki-kataki bato ya Galadi
na nzela ya bibende oyo etimolaka mabele
mpo na kosala bilanga.
4 Nakotia moto na ndako ya mokonzi Azaeli,
mpe moto yango ekozikisa bandako ya mokonzi Beni-Adadi,
oyo batonga makasi.
5 Nakobuka ekuke ya Damasi,
nakobebisa mokonzi ya bavandi ya Lubwaku ya Beti-Aveni,
mpe oyo azali kokonza na Beti-Edeni ;
mpe bato ya Siri bakokende na bowumbu na Kiri, »
elobi Yawe.
Etumbu mpo na bato ya Filisitia
« Likolo ya masumu misato to minei ya Gaza,
pamba te bamemaki bikolo ebele na bowumbu
mpe batekaki bango na Edomi.
7 Nakotia moto na bamir ya Gaza,
mpe moto yango ekozikisa bandako na yango, oyo batonga makasi.
8 Nakoboma mokonzi ya bavandi ya Asidodi
mpe oyo azali kokonza na Ashikeloni.
Nakobalukela engumba Ekroni
kino tango moto ya suka kati na bato ya Filisitia akokufa, »
elobi Nkolo Yawe.
Etumbu mpo na bato ya Fenisi
« Likolo ya masumu misato to minei ya Tiri,
pamba te bakabaki bato ebele
na bowumbu epai ya bato ya Edomi

mpe batosaki te boyokani ya bondeko.
10 Nakotia moto na bamir ya engumba Tiri,
mpe moto yango ekozikisa bandako na yango,
oyo batonga makasi. »
Etumbu mpo na bato ya Edomi
« Likolo ya masumu misato to minei ya Edomi,
pamba te balandaki bandeko na bango na mopanga,
bayokelaki bango mawa te,
kanda na bango ezalaki tango nyonso komata,
mpe bayina bango wuta kala.
12 Nakotia moto na engumba Temani,
mpe moto yango ekozikisa bandako ya Botsira,
Etumbu mpo na bato ya Amoni
« Likolo ya masumu misato to minei ya Amoni,
pamba te bapasolaki mabumu ya basi ya zemi ya Galadi
mpo na koyeisa mokili na bango monene.
14 Nakotia moto na bamir ya engumba ya Raba,
mpe moto yango ekozikisa bandako na yango,
oyo batonga makasi,
kati na koganga na mokolo ya bitumba,
kati na mopepe makasi na mokolo ya ekumbaki.
15 Mokonzi na bango akokende na bowumbu,
ye elongo na bakalaka na ye, »
elobi Yawe.
2
Etumbu mpo na bato ya Moabi
« Likolo ya masumu misato to minei ya Moabi,
pamba te batumbaki mikuwa ya mokonzi ya Edomi
mpe bakomisaki yango putulu.
2 Nakotia moto kati na ekolo ya Moabi,
mpe moto yango ekozikisa bandako ya engumba ya Kerioti,
oyo batonga makasi.
Moabi ekokufa kati na lokito ya makasi,
na makelele ya bitumba mpe ya kelelo.
3 Nakobebisa mokonzi na yango
mpe nakoboma ye elongo na bakalaka na ye, »
elobi Yawe.
Etumbu mpo na bato ya Yuda
« Likolo ya masumu misato to minei ya Yuda,

pamba te babwakaki Mobeko na Ngai,
babatelaki te bikateli na Ngai
mpe babungaki nzela mpo na kolanda banzambe ya lokuta
oyo bakoko na bango balandaki na tango ya kala.
5 Nakotia moto kati na ekolo ya Yuda,
mpe moto yango ekozikisa bandako ya engumba Yelusalemi,
Etumbu mpo na bana ya Isalaele
« Likolo ya masumu misato to minei ya Isalaele,
pamba te batekaki bato ya sembo
mpo na kozwa kaka palata,
mpe bato bakelela mpo na kozwa kaka mapapa mibale.
7 Bazali konyata mito ya babola
ndenge banyataka putulu ya mabele,
mpe bazali kokata na bosembo te
makambo ya bato bakelela.
Tata mpe mwana na ye ya mobali bazali kosangisa nzoto
na mwasi moko ya makangu ;
mpe na bongo, bazali kotiola bosantu ya Kombo na Ngai.
8 Pene ya bitumbelo, bazali kolalela bilamba
oyo bazwi na ndanga ;
mpe kati na ndako ya nzambe na bango,
bazali komela vino oyo epesami lokola lomande.
9 Nzokande, Ngai, nabebisaki bato ya Amori liboso na bango,
atako bazali milayi lokola banzete ya sedele
mpe makasi lokola banzete ya sheni.
Nabebisaki bambuma na yango na likolo,
mpe misisa na yango na se.
10 Nabimisaki bino na Ejipito
mpe natambolisaki bino mibu tuku minei kati na esobe
mpo na kopesa bino mokili ya bato ya Amori.
11 Kati na bana na bino ya mibali,
nabimisaki basakoli ;
mpe kati na bilenge mibali na bino,
nabimisaki banaziri*.
Oh bana ya Isalaele, boni, ezali solo te ? »
elobi Yawe.
12 « Kasi bino, bolangwisi banaziri masanga
mpe bopekisi basakoli ete basakola lisusu te.
13 Sik’oyo, nakonyata bino ndenge shar
oyo etonda na maboke ya bambuma enyataka biloko.
14 Moto oyo aleki na mbangu akobika te,
moto oyo aleki makasi akokoka kobimisa makasi na ye te,
mpe soda ya mpiko akokoka kobikisa bomoi na ye te.
15 Mobeti tolotolo akolonga te,
* 2:11 Naziri elingi koloba : moto oyo amikaba epai na YAWE na ndayi ya komela masanga te mpe kokata suki
te.
Amosi 2:16 1356 Amosi 3:11
soda ya mpiko akokoka kokima te,

mpe soda oyo atambolaka likolo ya mpunda
akobikisa bomoi na ye te ;
16 ezala basoda oyo baleki makasi,
bakokima bolumbu na mokolo wana, »
elobi Yawe.
3
Makebisi mpe pamela
1 Oh bana ya Isalaele, boyoka liloba oyo Yawe alobi na tina na bino, na tina na
etuka nyonso oyo nabimisaki na Ejipito :
2 « Bozali etuka moko kaka oyo Ngai napona
kati na bituka nyonso ya mabele ;
yango wana nakopesa bino etumbu
mpo na mabe nyonso oyo bosali.
3 Boni, bato mibale bakoki solo kotambola nzela moko
soki bayokani te ?
4 Nkosi ekoki solo koganga na zamba
soki emoni te nyama ya kolia ?
Mwana nkosi ekoki penza konguluma
na esika oyo evandaka soki ekangi nyama te ?
5 Ndeke ekoki solo kokangama na motambo
oyo ezali na mabele
soki ezangi eloko ya kolia ?
Motambo ekoki solo koningana
soki ekangi eloko te ?
6 Boni, kelelo ya bitumba ekoki solo kobeta kati na engumba,
bongo bato bazanga kobanga ?
Pasi ekoki solo koya na engumba
soki Yawe atindi yango te ?
7 Solo, Nkolo Yawe asalaka eloko moko te
soki alakisi mabongisi na Ye te
epai ya basali na Ye, basakoli.
8 Nkosi egangi ;
nani akobanga te ?
Nkolo Yawe alobi ;
nani akoki koboya kosakola ?
9 Bosakola makambo oyo
kati na bandako ya Asidodi mpe ya Ejipito :
‹ Bosangana na likolo ya bangomba ya Samari
mpe botala ndenge nini mobulu mpe minyoko
ezali kosalema kati na yango !
10 Bato na Ngai bayebi lisusu te
kosala makambo na bosembo, ›
elobi Yawe,
‹ batondisi bandako na bango na bomengo ya bitumba
mpe na biloko oyo babotoli na makasi. › »
« Monguna moko akozingela yo,
akosukisa yo mpe akobotola na makasi
biloko kati na bandako na yo,

« Ndenge mobateli bibwele alongolaka na monoko ya nkosi
makolo mibale to songe ya litoyi ya meme,
ndenge wana nde bana ya Isalaele bakobikisama,
ba-oyo bavandaka na Samari, na basonge
mpe na basuka ya bambeto na bango. »
13 « Boyoka makambo oyo
mpe bokebisa ndako ya Jakobi, »
elobi Yawe, Nzambe, Mokonzi ya mampinga.
14 « Na mokolo oyo nakopesa Isalaele etumbu
mpo na masumu na ye,
nakobebisa bitumbelo ya Beteli,
nakobuka maseke ya bitumbelo,
mpe ekokweya na mabele.
15 Nakokweyisa ndako ya tango ya malili makasi
mpe ya tango ya molunge makasi ;
mpe bandako oyo batonga kitoko
na pembe ya nzoko ekozala lisusu te, »
elobi Yawe.
4
Isalaele aboyi kozongela Yawe
1 Bino bangombe ya basi ya Bashani,
boyoka maloba oyo ;
bozali lokola ngomba ya Samari,
bino bato oyo bonyokolaka babola,
bomonisaka bato bakelela pasi
mpe bolobaka na mibali na bino :
« Bomemela biso masanga mpo tomela. »
2 Nkolo Yawe alapi ndayi mpo na bosantu na Ye :
« Solo, na mikolo ekoya, bakomema bino
mpe bana na bino na bandobo ;
3 bokobimela na madusu kati na mir,
moko na moko na lidusu oyo ezali liboso na ye,
mpe bakobengana bino kino na ngomba Erimoni, »
elobi Yawe.
4 « Bokende na Beteli mpe bosala masumu,
bokende na Giligali mpe bosala lisusu masumu koleka.
Bobonza bambeka na bino tongo nyonso,
mpe eteni na bino ya zomi sima na mokolo ya misato.
5 Botumba farine oyo batia levire
lokola likabo ya kozongisa matondi,
mpe bobeta tolo mpo na makabo na bino,
oyo bokati kopesa wuta na mokano ya mitema na bino moko.
Bino bana ya Isalaele, bolobela yango na mongongo makasi,
pamba te bolingaka nde kosala bongo,
elobi Nkolo Yawe.
6 Nabomaki bino nzala kati na bingumba na bino nyonso,
napimelaki bino bilei kati na bamboka na bino nyonso ;
kasi atako bongo, bozongelaki Ngai te, »

elobi Yawe.
7 « Napimelaki bino lisusu mvula,
basanza misato mobimba liboso ete tango
oyo babukaka bambuma ekoma.
Natindaki mvula na engumba moko
mpe nakangaki yango na engumba mosusu.
Elanga moko enokelaki mvula,
kasi mosusu ezangelaki yango mpe ekawukaki.
8 Bato bazalaki kotambola-tambola
longwa na engumba moko kino na engumba mosusu
mpo na koluka mayi,
kasi bazwaki mayi oyo ekokelaki baposa na bango te ;
atako bongo, bozongelaki Ngai te, »
elobi Yawe.
9 « Mbala mingi, nazalaki kobwakela bilanga na bino bokono,
banzete na bino ya ble mpe ya vino ekomaki kokawuka ;
bongo mabanki ekomaki kolia banzete na bino ya figi mpe ya olive.
Kasi atako bongo, bozongelaki Ngai te, »
elobi Yawe.
10 « Natindaki, kati na bino, bokono oyo ebomaka,
ndenge nasalaki kati na Ejipito ;
nabomaki bilenge mibali na bino na mopanga
mpe nasalaki ete babotola bampunda na bino ;
mpe natondisaki bazolo na bino na solo ya bibembe
oyo ekufaki na molako na bino.
elobi Yawe.
11 « Nabebisaki bino ndenge nabebisaki Sodome mpe Gomore ;
bozalaki lokola koni ya moto oyo babimisi na moto.
elobi Yawe.
12 « Yango wana, Isalaele, tala makambo oyo nakosala yo !
Mpe lokola nakosala yo bongo, Isalaele,
mibongisa mpo na kokutana na Nzambe na yo. »
13 Pamba te Ye oyo asalaki bangomba,
oyo akelaki mipepe,
oyo alakisaka makanisi na Ye epai na moto,
oyo abongolaka pole molili,
oyo atambolaka likolo ya bangomba ya mokili,
Kombo na Ye ezali : Yawe, Nzambe Mokonzi ya mampinga.
5
1 Oh libota ya Isalaele, boyoka maloba oyo,
eleli oyo nazali koloba na tina na bino :
2 « Isalaele, mboka kitoko, ekweyi na mabele,
ezali kokoka kotelema lisusu te !
Basundoli yango kaka bongo,
mpe moto akotelemisa yango azali te. »

« Engumba oyo ekotinda basoda nkoto moko
mpo na kobundela Isalaele
ekotikala kaka na basoda nkama moko,
mpe oyo ekotinda basoda nkama moko
ekotikala kaka na basoda zomi. »
4 Tala liloba oyo Nkolo Yawe alobi na libota ya Isalaele :
« Bozonga epai na Ngai mpe bokobika !
5 Bokende koluka na Beteli te,
bokende na Giligali te,
bosala mobembo na Beri-Sheba te.
Pamba te Giligali ekokende na bowumbu,
mpe Beteli ekokoma eloko pamba. »
6 Boluka Yawe mpe bokobika,
soki te akokitela libota ya Jozefi
lokola moto oyo ekozikisa yango,
mpe moto moko te akozala na Beteli
mpo na koboma yango.
7 Bino bato oyo bobongolaka bosembo ngenge
mpe bobwakaka bosolo na mabele,
8 boluka Ye oyo akela lisanga ya minzoto,
oyo abongolaka molili pole
mpe akomisaka moyi butu,
oyo abengaka mayi ya ebale monene
mpe asopaka yango na etando ya mokili ;
Kombo na Ye ezali : Yawe.
9 Akweyisaka bato ya makasi
mpe abebisaka engumba ya makasi.
10 Bino bato boyinaka moto
oyo akataka makambo na bosembo
mpe botiolaka moto oyo alobaka solo,
11 lokola bozali konyokola babola
mpe kobotola bambuma na bango ya ble,
bokovanda te na bandako oyo botongaki na mabanga bakata,
bokomela te masanga ya vino ya bilanga kitoko ya vino oyo bolonaki.
12 Pamba te nayebi ndenge nini mabe na bino ezali ebele
mpe ndenge nini masumu na bino ezali minene :
bozali konyokola bato ya sembo mpe kozwa kanyaka,
mpe lisusu bozali kokata makambo ya babola na bosembo te.
13 Boye, moto ya mayele alobaka te na tango ya boye,
pamba te mikolo ezali mabe.
14 Bolukaka kosala bolamu, kasi mabe te,
mpo ete bokoka kobika.
Boye, Yawe Nzambe, Mokonzi ya mampinga, akozala elongo na bino,
ndenge kaka bozali koloba yango.
15 Boyinaka kosala mabe,
kasi bolingaka nde kosala bolamu ;
Amosi 5:16 1360 Amosi 5:27
bolukaka bosembo tango bozali kosambisa.

Tango mosusu Yawe, Mokonzi ya mampinga, akoyokela
ndambo ya bato oyo bamikomisaki mbindo te
mawa kati na libota ya Jozefi.
16 Yango wana, tala liloba oyo Nkolo, Yawe,
Nzambe, Mokonzi ya mampinga, alobi :
« Kolela ekozala na babalabala nyonso,
mpe koganga ya somo ekozala na bisika nyonso oyo bato bakutanaka.
Bakobengisa basali bilanga na matanga,
mpe bato oyo balelaka bibembe mpo na kolela.
17 Kolela ekozala na bilanga nyonso ya vino,
pamba te nakoleka kati na bino, »
elobi Yawe.
Mokolo ya Yawe
18 Mawa na bino oyo bozali na posa ya mokolo ya Yawe !
Bozali kozela nini na mokolo ya Yawe ?
Ekozala mokolo ya molili, kasi ya pole te.
19 Ekozala lokola moto oyo azali kokima nkosi,
bongo akutani na ngombolo ;
lokola moto oyo akoti na ndako na ye
mpe atie loboko na ye na mir,
bongo nyoka eswi ye.
20 Boni, mokolo ya Yawe ekozala te mokolo ya molili ?
Boni, ekozala te mokolo oyo ezanga pole ?
Ekozala penza mokolo ya molili makasi,
ata kongenga moke ekozala te.
Losambo ya bibebu
21 Nayini bafeti na bino ya bule,
nazali kosepela na yango ata moke te ;
mayangani na bino ya bule ezali kolumba
solo mabe liboso na Ngai.
22 Ata soki bomemeli Ngai bambeka na bino ya kotumba to ya bambuma,
nakondima yango te ;
ata soki bomemeli Ngai bambeka ya boyokani, oyo eleki mafuta,
nakotala yango ata moke te.
23 Bolongola makelele ya banzembo na bino liboso na Ngai !
Nakoyoka mindule ya mandanda na bino te.
24 Kasi tika ete makambo ekatama na bosolo
ndenge ebale etiolaka,
mpe bosembo etambola lokola ebale oyo ekawukaka te.
25 Oh bato ya Isalaele, boni, bozalaki kobonzela Ngai mbeka
mpe kopesa Ngai makabo na mibu tuku minei
oyo bolekisaki na esobe ?
26 Nzokande, botombolaki ndako ya kapo ya Sikuti, mokonzi na bino,
mpe evandelo ya Kevani, nzambe na bino ya ekeko,
monzoto ya nzambe na bino oyo bomisalelaki.
27 Yango wana nakotinda bino na bowumbu,
mosika koleka Damasi,
elobi Ye oyo Kombo na Ye ezali :
Yawe, Nzambe Mokonzi ya mampinga.
6
Mawa na bato oyo bamimonaka ete bakoka
1 Mawa na bino oyo bomimonaka ete bokoka kati na Siona,
mpe na bino oyo bokanisaka ete bozali na kimia na likolo ya ngomba Samari,
bino bato ya lokumu ya ekolo oyo ekenda sango
koleka bikolo mosusu epai wapi bana ya Isalaele bayaka !
2 Bokende na Kaline mpo na kotala makambo oyo elekaki kuna !
Bongo longwa kuna, bokende na Amati, engumba monene,
mpe bokende lisusu na Gati kati na Filisitia !
Boni, bingumba oyo eleki penza
bingumba ya mikili ya bokonzi oyo na malamu ?
Mpe etando na yango eleki ya bino na monene ?
3 Bozali kozongisa mokolo ya pasi sima
mpe komibendela bokonzi ya somo.
4 Bozali kolala na bambeto oyo batia pembe ya nzoko,
bozali komivandisa na bakiti ya divan ya kitoko,
bozali kolia misuni ya bameme ya kitoko kati na bibwele
mpe ya bana ngombe ya mibali ya mafuta kati na etonga.
5 Bozali kobeta mandanda na bino lokola Davidi
mpe kokotisa bibetelo mindule kati na banzembo na bino.
6 Bozali komela bakopo etonda na masanga ya vino
mpe bozali kopakola mafuta ya talo na banzoto na bino,
kasi kobebisama ya ndako ya Jozefi ezali kosala bino pasi na mitema te.
7 Yango wana bokozala bato ya liboso mpo na kokende na bowumbu,
mpe bafeti ya bato oyo bamivandisaka na bakiti ya kitoko ekosila.
Kobebisama ya engumba Samari
8 Nkolo Yawe alapi ndayi na Kombo na Ye moko ;
Yawe, Nzambe, Mokonzi ya mampinga, alobi :
« Nazali na somo ya lolendo ya Jakobi,
nayini bandako na ye, oyo batonga makasi ;
nakokaba engumba elongo na biloko na yango nyonso. »
9 Soki bato zomi batikali na bomoi kati na ndako moko, bango mpe bakokufa. 10 Soki
noko moko oyo asengeli kotumba bibembe ayei kobimisa yango na ndako mpe atuni
na moto nyonso oyo abombami kuna :
— Boni, ozali elongo na moto mosusu kuna ?
Akozongisa :
— Te, moto mosusu azali te !
Bongo akoloba lisusu :
— Esili ! Bakolobela lisusu Kombo ya Yawe te.
11 Pamba te Yawe apesi mitindo,
boye akobuka-buka na biteni ndako monene
mpe akobuka-buka na biteni ya mike-mike ndako moke.
12 Boni, bampunda ekimaka penza mbangu
na nzela oyo etonda na mabanga ?
Ngombe ebalolaka penza mabele na bisika ya ndenge wana ?
Kasi bino bokomisi bosembo ngenge,
mpe mbuma ya bosembo bololo.
13 Bozali kosepela mpo ete bozwi Lo-Debari
mpe bozali komikumisa na koloba :
Amosi 6:14 1362 Amosi 7:13
« Boni, tobotoli engumba Karinayimi na makasi na biso moko te ? »

14Mpo na yango, Yawe, Nzambe, Mokonzi ya mampinga, alobi :
« Oh libota ya Isalaele, nakobimisa ekolo moko
oyo ekobundisa mpe ekonyokola yo tango nyonso
wuta na Lebo-Amati kino na lubwaku ya Araba. »
Bimoniseli ya Amosi
7
Emoniseli ya mabanki
Tala makambo oyo Nkolo Yawe alakisaki ngai : Tango matiti ebandaki kobota,
1
ebimisaki mabanki ebele. Esalemaki sima na kobuka milona ya mokonzi. 2 Tango
mabanki yango esilisaki kolia matiti nyonso ya mokili, nagangaki :
— Oh Nkolo Yawe, limbisa bato na Yo ! Ndenge nini Jakobi oyo azali penza moke
akoki solo kobika ?
3 Boye, Yawe abongolaki makanisi na Ye mpe alobaki :
— Makambo yango ekosalema te.
Emoniseli ya moto
Tala makambo oyo Nkolo Yawe alakisaki ngai. Nkolo Yawe asalelaki moto mpo
4
na kopesa etumbu, bongo moto yango ekawusaki mayi minene mpe ezikisaki mokili.
5 Boye, nagangaki :
— Oh Nkolo Yawe, nabondeli Yo, kosala boye te ! Ndenge nini Jakobi oyo azali
penza moke akoki solo kobika ?
6 Boye Yawe abongolaki makanisi na Ye.
Mpe Nkolo Yawe alobaki :
— Makambo yango ekosalema lisusu te.
Emoniseli ya mbodi
Tala makambo oyo alakisaki ngai : Nkolo azalaki ya kotelema na likolo ya mir
7
moko batonga na mbodi mpe, na loboko na Ye, asimbaki nivo oyo batongi ndako
basalelaka. 8 Yawe atunaki ngai :
— Amosi, ozali komona nini ?
Nazongisaki :
— Nazali komona nivo oyo batongi ndako basalelaka.
Nkolo alobaki na ngai :
— Tala, nakotia nivo oyo batongi ndako basalelaka na likolo ya Isalaele, bato na
Ngai. Nakolimbisa bango lisusu te. 9 Tango nakotelemela libota ya Jeroboami na
nzela ya mopanga na Ngai, nakobebisa bisambelo ya likolo ya bangomba ya Izaki
mpe bisika ya bule ya Isalaele.
Amosi mpe Amatsia
Amatsia, Nganga-Nzambe ya Beteli, atindelaki Jeroboami, mokonzi ya Isalaele,
10
maloba oyo : « Amosi azali kosalela yo likita mpo na kosala yo mabe kati na mokili
ya Isalaele. Mokili ekoki te kondima koyokaka tango nyonso maloba na ye. 11 Pamba
te, tala maloba oyo Amosi azali koloba :
‹ Jeroboami akokufa na mopanga,
mpe Isalaele akokende na bowumbu, mosika ya mabele na ye. › »
12 Amatsia alobaki na Amosi :
— Yo, momoni makambo, bima na mokili na biso ! Zonga na mokili ya Yuda.
Kuna, okosala mbongo na masakoli na yo. 13 Kosakola lisusu na Beteli te, pamba te
Beteli ezali Esika ya bule ya mokonzi mpe tempelo ya bokonzi.
Amosi azongiselaki Amatsia :

14
— Nazalaki mosakoli te to mwana ya mosakoli te, kasi nazalaki nde mobateli
bibwele mpe moloni ya basikomori. 15 Kasi Yawe alongolaki ngai na mosala ya
kobatela bibwele mpe alobaki na ngai : « Kende kosakola epai ya bato na Ngai,
Isalaele. »
16 Yoka sik’oyo Liloba na Yawe, yo oyo ozali koloba na ngai : « Tika kosakola mpo
na kotelemela libota ya Isalaele mpe tika koloba mabe mpo na ndako ya Izaki ! »
17 Mpo na yango, tala liloba oyo Yawe alobi :
« Mwasi na yo akosala kindumba kati na engumba,
bana na yo ya mibali mpe ya basi bakokufa na mopanga,
bakokabola mabele na yo na biteni.
Yo moko, okokufa na mabele ya mbindo,
mpe Isalaele akokende solo na bowumbu,
mosika ya mokili na ye ya mbotama. »
8
Kitunga ya bambuma etela
1 Tala
makambo oyo Nkolo Yawe alakisaki ngai : kitunga etonda na bambuma etela.
2 Atunaki ngai :
— Amosi, ozali komona nini ?
Nazongisaki :
— Nazali komona kitunga etonda na bambuma etela.
— Tango ekoki mpo na bato na Ngai, Isalaele ;
pamba te nakolimbisa bango lisusu te.
3 Na mokolo wana, banzembo ya esengo kati na bandako
ekobongwana bileli, elobi Nkolo Yawe.
Bakobwaka bibembe ebele bipai na bipai
mpe bakosalela bango matanga te.
Bato ya mombongo ya lokoso
4 Boyoka makambo oyo,
bino bato oyo bonyokolaka bato bakelela
mpe bonyataka babola kati na mokili.
5 Bozali koloba : « Feti ya ebandeli ya sanza ekoleka tango nini
mpo ete toteka ble na biso ?
Tango nini mokolo ya Saba ekosila
mpo ete tofungola bibombelo na biso ya ble ? »
Tokosalela bakopo ya mike
mpo ete tomatisa talo,
mpe tokosalela bimekelo ya lokuta.
6 Tokosomba mobola na palata
mpe moto akelela na motuya ya mapapa mibale,
bongo tokoteka ata basalite ya ble.
7 Mpo na lolendo ya Jakobi,
Yawe alapi ndayi na maloba oyo :
« Nakobosana misala na bango ata moko te.
8Mpo na yango, mokili ekolenga,
mpe bato na yango nyonso bakozala na matanga.
Mokili mobimba ekotomboka lokola ebale Nili
oyo etondi na mayi ;

ekokoma koningana-ningana
mpe ekokita lokola ebale ya Ejipito.
Mokolo ya matanga
9 Na mokolo wana, »
elobi Nkolo Yawe,
« nakosala ete moyi elala na midi,
mpe nakoyeisa molili na mokili na moyi makasi.
10 Nakokomisa mikolo ya bafeti na bino mikolo ya matanga,
banzembo na bino ya esengo banzembo ya mawa.
Nakosala ete bino nyonso bolata basaki,
mpe bakokokola bino suki ya moto.
Nakoyeisa matanga kati na mokili
lokola matanga ya libota oyo esili kokufisa
mwana se moko oyo bazalaki na ye,
mpe suka na yango ekozala bobele se pasi makasi.
11 Na mikolo ekoya, »
elobi Nkolo Yawe,
« nakotinda nzala makasi kati na mokili ;
ekozala te nzala ya bilei to posa ya mayi,
kasi ekozala nzala ya koyoka Liloba na Yawe.
12 Bato bakotelengana na bibale nyonso,
bakoyengayenga longwa na nor kino na este
mpo na koluka Liloba na Yawe,
kasi bakotikala komona yango te.
13 Na mokolo wana,
bilenge basi ya kitoko mpe mibali ya makasi bakokufa
na posa ya mayi.
14 Bato oyo balapaka ndayi na kombo ya nzambe
ya ekeko ya Samari mpe balobaka :
‹ Dani, lokola nzambe na yo azali na bomoi ›
to ‹ lokola nzambe ya Beri-Sheba azali na bomoi, ›
bakokweya mpe bakotelema lisusu te. »
9
Kobebisama ya Esika ya bule
Namonaki Yawe atelemi pene ya etumbelo, mpe alobaki :
1
« Buka makonzi ya Tempelo
mpo ete ndako mobimba eningana
mpe ekweyela bato nyonso na mito.
Bato oyo bakotikala,
nakoboma bango na mopanga.
Moko te akokima, moko te akobika.
2 Soki bakimi na se ya mabele, na mboka ya bakufi,
loboko na Ngai ekobimisa bango kuna ;
soki bakimi na Lola,
nakokitisa bango na se.
3 Soki babombami na songe ya ngomba Karimeli,
nakokanga bango mpe nakokitisa bango na se ;

soki babombami Ngai na se ya ebale monene,
nakopesa mitindo na nyoka ete eswa bango kuna.
4 Ezala banguna na bango bamemi bango na bowumbu,
nakopesa mitindo na mopanga ete eboma bango kuna.
Miso na Ngai ekozala likolo na bango

mpo na kosala bango mabe, kasi bolamu te.
5 Soki Yawe, Mokonzi ya mampinga, asimbi mabele,
mabele eninganaka,
mpe bavandi na yango nyonso bakomaka na matanga,
mokili mobimba etelemaka lokola ebale Nili
mpe ekawukaka lokola mayi ya Ejipito.
6 Yawe atonga ndako na Ye kati na Lola
mpe atia miboko na yango na mabele ;
abengaka mayi ya ebale monene
mpe asopaka yango na etando ya mabele.
Kombo na Ye ezali : Yawe.
Etumbu ya bato nyonso ya masumu
7 Bino bana ya Isalaele, boni, bokokani te
na bato ya mokili ya Kushi ? »
elobi Yawe.
« Boni, nabimisaki te Isalaele wuta na Ejipito,
bato ya Filisitia wuta na Kreti,
bato ya Siri wuta na Kiri ?
8Solo, miso ya Nkolo Yawe ezali kotala bokonzi ya masumu ;
nakobebisa mpe nakolongola yango na mabele.
Nzokande, nakobebisa te libota mobimba ya Jakobi, »
elobi Yawe.
9 « Pamba te nakopesa mitindo
mpe nakoningisa libota ya Isalaele kati na bikolo nyonso
ndenge bayungolaka ble ;
bongo ata mbuma moko te ya moke ekokweya na se.
10 Bato nyonso ya masumu kati na bato na Ngai
bakokufa na mopanga,
ba-oyo nyonso balobaka : ‹ Pasi ekotikala te
kozwa to kokomela biso ! ›
Tango ya lobiko
11 Na mokolo wana,
nakotonga lisusu ndako ya Davidi oyo ekweya,
nakobamba madusu na yango,
nakotelemisa lisusu bamir na yango oyo ebukana
mpe nakotonga yango lisusu ndenge ezalaka kala,
12 mpo ete bakoka kozwa
ndambo ya mokili ya Edomi oyo etikalaki,
mpe ya bikolo nyonso oyo babengamaka na Kombo na Ngai, »
elobi Yawe oyo asalaka makambo wana nyonso.
Amosi 9:13 1366 Amosi 9:15
13 « Mikolo ezali koya, »

elobi Yawe,
« mikolo oyo mosali bilanga akobuka bambuma na yango noki,
mpe moloni elanga ya vino akokamola vino noki.
Vino ya sika ekobota na bangomba milayi
mpe ekosopana na bangomba mikuse nyonso.
14 Nakozongisa Isalaele, bato na Ngai,
oyo bakendeki na bowumbu,
mpe bakotonga lisusu bingumba oyo ebebisamaki
mpe bakovanda kati na yango.
Bakolona banzete ya vino mpe bakomela vino na yango,
bakolona bilanga mpe bakolia bambuma na yango.
15 Nakolona bango na mabele na bango moko,
mpe bakotikala kopikola bango lisusu te
na mabele oyo napesaki bango, »
elobi Yawe, Nzambe na yo.
Abidiasi 1 1367 Abidiasi 11
Abidiasi
EMONISELI YA MOSAKOLI ABIDIASI
Etumbu ya mokili ya Edomi
1 Emoniseli ya mosakoli Abidiasi.
Tala liloba oyo Nkolo Yawe alobi na tina na Edomi :

« Toyoki sango moko kowuta na Yawe ;
mpe ntoma moko atindami na bikolo mpo na koloba :
‹ Botelema. Tokende kobundisa Edomi. ›
2 Tala, nakokomisa yo moke kati na bikolo,
mpe okosambwa makasi.
3 Lolendo ya motema na yo ekosaki yo,
yo movandi ya madusu ya mabanga,
yo oyo otonga ndako na yo na basonge ya bangomba
mpe omilobelaka : ‹ Nani akokweyisa ngai na se ? ›
4 Ata soki omati likolo makasi lokola mpongo
mpe otongi zala na yo kati na minzoto,
nakokweyisa yo longwa kuna kino na se, »
elobi Yawe.
5 « Soki miyibi to babebisi babimeli yo na butu,
likama ya ndenge nini ezali kozela yo ?
Boni, bakozwa kaka biloko oyo bazali na yango posa te ?
Soki bato oyo babukaka bambuma ya vino bayei epai na yo,
boni, bakotika ata ndambo ya maboke ya vino ?
6 Kasi tala ndenge babimeli Ezawu !
Babotoli ye biloko na ye ya motuya oyo ebombama !
7 Bikolo nyonso oyo osalaki elongo na yango boyokani
ekobengana yo na mokili na yo ;
baninga na yo bakokosa yo, bakokonza yo.
Ba-oyo bazalaki kolia lipa na yo bakotiela yo motambo.
Kasi yo, okoyeba yango te
mpo ete okozala lisusu na mayele te.
8 Na mokolo wana, »
elobi Yawe,
« nakoboma bato ya bwanya ya Edomi
mpe nakolongola bato ya mayele
na etuka ya bangomba ya Ezawu.
9 Temani, basoda na yo ya mpiko bakolenga na somo,
mpe bavandi nyonso ya bangomba ya Ezawu bakokufa na mopanga !
10 Mpo na mabe oyo osalaki Jakobi, ndeko na yo,
okotonda na soni
okobebisama mpo na libela.
11 Ozalaki kotala kaka bongo
tango bato mosusu bazalaki kokende
mpe komema bozwi na ye nyonso.
Abidiasi 12 1368 Abidiasi 21
Mpe tango bapaya bakotaki kati na engumba na ye,

babetaki zeke mpo na kokabola
bomengo ya bitumba ya Yelusalemi.
Yo mpe osalaki kaka lokola bango.
12 Nzokande, osengelaki te kosepela
komona pasi ya ndeko na yo
to kosepela komona kobebisama ya bato ya Yuda
to mpe kosala lofundu na mokolo ya pasi na bango.
13 Osengelaki te kokota na engumba ya bato na Ngai
na mokolo ya pasi na bango
to kosepela komona kobebisama na bango
to mpe kobotola bozwi na bango nyonso
na mokolo oyo bazalaki na pasi makasi.
14 Osengelaki te kotelema na esika oyo banzela ekutana
mpo na koboma bato na bango, oyo bazalaki kokima pasi
to mpe kokaba na maboko ya banguna bato na bango,
oyo babikaki na mokolo oyo bazalaki na pasi makasi.
15 Mokolo ya Yawe ekomi pene mpo na bikolo nyonso.
Bakosala yo kaka makambo oyo yo osalaki,
bongo mabe oyo osalaki ekozongela yo.
16 Ndenge ozalaki komela na likolo ya ngomba na Ngai ya bule,
ndenge wana mpe bikolo bakokoma komela tango nyonso ;
bakomela, bakomela lisusu koleka
mpe bakosila lokola nde batikala kozala te.
17 Kasi bato oyo bakobika bakokimela na ngomba Siona ;
ngomba yango ekokoma lisusu bule,
mpe bato ya Jakobi bakozongela lisusu libula na bango.
18 Bato ya Jakobi bakokoma lokola moto,
libota ya Jozefi ekokoma lokola lolemo ya moto.
Kasi libota ya Ezawu ekokoma lokola matiti,
bongo moto ya libota ya Jakobi mpe ya Jozefi ekozikisa yango.
Boye, kati na bana ya Ezawu, moto ata moko te akotikala na bomoi, »
elobi Yawe.
19 Bato oyo bakowuta na Negevi
bakovanda na etuka ya bangomba ya Ezawu,
mpe ba-oyo bavandaka na etando ya se ya lubwaku
bakozwa mokili ya bato ya Filisitia.
Bakozwa etuka ya Efrayimi mpe ya Samari,
mpe bato ya Benjame bakozwa Galadi.
20 Bato ya Isalaele oyo bazalaki na bowumbu
bakozwa mokili ya bato ya Kanana kino na Sarepita ;
bongo bato ya Yelusalemi oyo bazalaki na bowumbu na Sefaradi
bakozwa bingumba ya Negevi.
21 Babikisi bakomata na ngomba Siona
mpo na koyangela bangomba ya Ezawu,
mpe Yawe akokoma Mokonzi.
Yona 1:1 1369 Yona 1:16
Yona
Yona akimi
1 Yawe alobaki na Yona, mwana mobali ya Amitayi :
2 — Telema, kende na Ninive, engumba monene, mpe kebisa bato na yango,
pamba te mabe na bango ekomi kino epai na ngai.
3 Yona atelemaki. Kasi mpo na kokima mosika na Yawe, akendeki na Tarsisi, akitaki
na libongo ya Jafa mpe akutaki kuna masuwa moko oyo ezalaki kokende na Tarsisi.
Sima na ye kofuta mbongo mpo na mobembo, akotaki na masuwa yango mpo na
kokende na Tarsisi, mosika na Yawe.
4 Kasi Yawe atindaki mopepe makasi na likolo ya ebale monene, mpe mopepe yango
ememaki mbonge oyo ekomaki pene ya kozindisa masuwa. 5 Bato oyo basalaka na
masuwa bakomaki kobanga, mpe moto na moto akomaki kobelela nzambe na ye ;
babwakaki biloko nyonso oyo bazalaki na yango na ebale monene mpo na kokomisa
masuwa pepele. Kasi Yona akitaki na kobe ya masuwa mpe, kuna, alalaki pongi ya
makasi. 6 Mokumbi masuwa apusanaki pene ya Yona mpe alobaki na ye :
— Ndenge nini okoki penza kolala pongi boye ? Telema mpe belela nzambe na
yo, tango mosusu akoki koyokela biso mawa mpo ete tokufa te.
7 Bato oyo basalaka na masuwa bamilobelaki bango na bango : « Boya ! Tobeta
zeke mpo toyeba moto oyo azali kobendela biso pasi oyo. »
Babetaki zeke, mpe zeke yango ekweyaki epai ya Yona. 8 Batunaki ye :
— Yebisa biso nani azali kobendela biso pasi oyo ? Osalaka nini ? Owuti wapi ?
Mboka na yo nini, mpe ozali moto ya ekolo nini ?
9 Yona azongisaki :
— Nazali Mo-Ebre, nasambelaka Yawe, Nzambe ya Lola, oyo akela bibale mpe
mokili.
10 Ayebisaki bango ete azali kokima mosika na Yawe. Boye bato yango babangaki
makasi ; batunaki ye :
— Eloko nini osalaki kuna ?
11 Lokola ebale ezalaki kotomboka makasi penza, batunaki ye lisusu :
— Tosala yo nini mpo ete ebale evanda kimia mpe etika kotungisa biso ?
12 Azongiselaki bango :
— Bokamata ngai mpe bobwaka ngai na ebale monene, mpe yango ekovanda
kimia, pamba te nayebi malamu ete ezali mpo na ngai nde mopepe makasi oyo
etelemeli bino.
13 Bato yango bamipesaki nanu na koluka nkayi, na makasi na bango nyonso, mpo
na komema masuwa na mokili, kasi balongaki te, pamba te mopepe etelemelaki
bango makasi. 14 Bongo, babelelaki Yawe :
« Oh Yawe, tobondeli Yo,
koboma biso te likolo ya moto oyo.
Kotika te ete makila ya moto oyo asali mabe te
etangama na mito na biso.
Pamba te ezali solo Yo Yawe nde osali oyo olingaki. »
15 Boye, bakamataki Yona mpe babwakaki ye na ebale monene ; mpe mbala moko,
ebale monene oyo etombokaki makasi evandaki kimia. 16 Babangaki mpe bayokaki
somo makasi liboso ya Yawe ; babonzelaki Ye bambeka mpe bapesaki Ye bilaka.
Yona 2:1 1370 Yona 3:2
2
Libondeli ya Yona
Yawe atindaki mbisi moko ya monene komela Yona. Boye Yona asalaki kati na
1
libumu ya mbisi yango mikolo misato mpe babutu misato. 2 Wuta na libumu ya mbisi,
Yona asambelaki Yawe, Nzambe na ye. 3 Alobaki :
« Kati na mawa na ngai,
nabelelaka Yawe,
mpe ayanolaka ngai.
Wuta kati na mboka ya bakufi,
nasengaka lisungi,
mpe ayokaka ngai.
4Obwakaki ngai kati na libulu ya molili makasi,
kati na mozindo ya ebale monene
epai wapi mayi ezingeli ngai
mpe bambonge na yo nyonso ekweyeli ngai.
5Nazali komilobela :
‹ Obengani ngai mosika na miso na Yo ;
nzokande ngai nazali kokoba kotalela
Tempelo na Yo ya bule. ›
6 Nazindi kino na kingo,
mayi ya libulu ya molili makasi ezingeli ngai,
matiti ya ebale ekangani-kangani zingazinga ya moto na ngai.
7 Nazindi kino na esika oyo ngomba ebandaka,
mabele esili kokanga bikangelo na yango
sima na ngai mpo na libela.
Kasi Yo Yawe, Nzambe na ngai,
obimisi ngai ya bomoi wuta na libulu ya mozindo.
8 Wana nakomi pene ya kobungisa elikya,
nakanisi Yo, Yawe,
mpe libondeli na ngai emati kino epai na Yo,
kino na Tempelo na Yo ya bule.
9 Bato oyo bakangamaka
na banzambe ya bikeko ezanga tina
babungisaka bolingo oyo Nzambe alingaka bango.
10 Kasi ngai, na koyembaka nzembo ya matondi,
nalingi kobanda kobonzelaka Yo bambeka
mpe kokokisaka bilaka oyo nazali kopesa,
pamba te lobiko ezali ya Yawe. »
11 Mpe Yawe apesaki mitindo na mbisi, mpe mbala moko, mbisi esanzaki Yona na
mokili.
3
Yona ateyi bato ya Ninive
1Yawe alobaki na Yona na mbala ya mibale :
2 — Telema, kende na Ninive, engumba monene, mpe sakola kuna maloba oyo
nakopesa yo.
Yona 3:3 1371 Yona 4:9
3 Yona atosaki Liloba na Yawe ; atelemaki mpe akendeki na Ninive. Nzokande

Ninive ezalaki engumba moko ya monene na miso ya Nzambe ; esengelaki kosala
mikolo misato mpo na kosilisa kotambola kati na yango. 4 Yona abandaki mosala na
ye, atambolaki mokolo mobimba kati na engumba ; azalaki kosakola :
— Etikali mikolo tuku minei mpo ete engumba ya Ninive ebebisama nye !
5 Bato ya Ninive bandimelaki Nzambe ; bazwaki mokano ya kokila bilei mpe ya
kolata basaki, kobanda na oyo aleki na bozwi kino na oyo aleki na bobola.
6 Tango sango yango ekomaki epai ya mokonzi ya Ninive, atelemaki longwa na kiti
na ye ya bokonzi, alongolaki bilamba na ye ya bokonzi, alataki saki mpe amivandisaki
na putulu. 7 Apesaki mitindo ete bapanza sango oyo na Ninive :
« Na mitindo ya mokonzi mpe ya bakalaka na ye,
Epekisami na bato mpe na bibwele, ezala ngombe, meme to ntaba ; epekisami
kolia biloko nyonso mpe komela mayi. 8 Tika ete bato mpe bibwele balata basaki,
babelela Nzambe makasi. Tika ete moko na moko atika nzela na ye ya mabe
mpe mobulu oyo ekangami ye na maboko. 9 Nani ayebi ? Tango mosusu Nzambe
akobongola makanisi, akolongola kanda mpe akozongisa motema sima mpo ete
tokufa te. »
10 Tango Nzambe amonaki makambo oyo basalaki mpe ndenge batikaki banzela na
bango ya mabe, abongolaki makanisi na Ye mpe atindelaki bango lisusu te etumbu
oyo akanaki kopesa bango.
4
Yona atombokeli Yawe
1 Yona asepelaki na yango ata moke te, asilikaki makasi. 2 Asambelaki Yawe :
— Oh Yawe ! Ezali te makambo ya boye
nde nazalaki komilobela tango nazalaki epai na ngai ?
Yango wana nasalaki na ngai mobembo na Tarsisi
mpo na koluka kokima,
pamba te nayebaki malamu ete ozali
Nzambe ya ngolu mpe ya mawa,
osilikaka noki te mpe otonda na bolingo,
obongolaka makanisi na Yo ya kosala bato mabe.
3 Sik’oyo, oh Yawe, kamata na Yo bomoi na ngai ;
pamba te eleki malamu ete nakufa na ngai,
kasi nazala na bomoi te !
4 Kasi Yawe azongiselaki ye :
— Boni, okanisi ete ozali kosala malamu ndenge ozali kosilika ?
5 Yona abimaki na libanda ya engumba mpe akendeki kovanda na este na yango.
Kuna, amitongelaki ndako moko ya matiti mpe avandaki na se ya pio na yango mpo
na kozela makambo oyo ekokweyela engumba Ninive. 6 Yawe Nzambe abimisaki
nzete moko mpe akolisaki yango mpo na kopesa pio na moto ya Yona mpe kokitisa
ye motema. Nzete yango esepelisaki Yona makasi. 7 Kasi na tongo-tongo ya mokolo
oyo elandaki, Nzambe abimisaki mwa nyama moko oyo eliaka banzete ; bongo eliaki
nzete yango, mpe nzete yango ekawukaki. 8 Tango moyi ebimaki makasi, Nzambe
atindaki mopepe ya este oyo epesaki molunge makasi. Moyi ebetaki moto ya Yona
makasi. Yona alembaki nzoto, asengaki kokufa ; alobaki :
— Eleki malamu ete nakufa na ngai, kasi nazala na bomoi te !
9 Nzambe alobaki na Yona :
— Okanisi ete ozali kosala malamu ndenge ozali kosilika mpo na nzete oyo ?
Yona azongisaki :
Yona 4:10 1372 Yona 4:11
— Ezali se bongo. Nazali kosala malamu ndenge nazali kosilika kino kosenga
kufa na ngai.
10 Yawe alobaki :
— Oyoki pasi na motema mpo na nzete oyo omoneli ata pasi te mpe okolisi te,
oyo ekoli kaka na butu moko mpe ekawuki na butu oyo elandi ! Oyokeli yango
mpe mawa ! 11 Bongo ndenge nini Ngai nayoka motema pasi te mpo na Ninive,
engumba monene, oyo ezali na bato koleka nkoto nkama moko na tuku mibale oyo
bayebi te kokesenisa makambo mabe mpe makambo malamu, mpe ezali na ebele
ya bibwele ?
Mishe 1:1 1373 Mishe 1:9
Mishe
Sango ya libebi ya Isalaele
Yawe alobaki na Mishe, moto ya mboka Moresheti, na tango Yotami, Akazi mpe
1
Ezekiasi bazalaki, moko sima na mosusu, bakonzi ya Yuda : ezalaki emoniseli oyo
Mishe azwaki na tina na Samari mpe Yelusalemi.
2 Bino nyonso, bikolo, boyoka !
Mabele elongo na nyonso oyo ezali kati na yo,
botia matoyi mpe boyoka !
Nkolo Yawe azwi bino na likambo ;
Yawe akosambisa bino
wuta na Ndako na Ye ya bule !
3 Tala, Yawe azali koya wuta na Ndako na Ye,
azali kokita, azali kotambola na likolo ya bangomba ya mabele.
4 Na se ya matambe na Ye, bangomba ezali kopasuka,
mabwaku ezali kopanzana
ndenge mafuta eyandukaka na moto,
ndenge mayi ya mvula etiolaka na lombangu
na mipanzi ya bangomba.
5 Mpo na nini nyonso wana ?
Ezali mpo na mabe ya Jakobi,
mpo na masumu ya libota ya Isalaele.
Nani atindikaki Jakobi na kosala mabe ?

Boni, ezali Samari te ?
Nani asalaki ete bisambelo ya likolo ya bangomba
ezala kati na Yuda ?
Boni, ezali Yelusalemi te ?
6 « Nakokomisa Samari mopiku ya mabanga ;
bakokoma kosala bilanga ya vino kuna.
Nakobwaka mabanga na yango na lubwaku,
nakosala ete miboko na yango etikala polele.
7 Banzambe na bango nyonso ya bikeko ekopanzana,
makabo nyonso ya mbindo oyo bapesaka
epai ya banzambe na bango ya bikeko ekobwakama na moto.
Nakobebisa banzambe nyonso ya bikeko ya Samari
mpo ete esalemaki na lifuti ya mbindo ya ekobo ya bule,
mpe mpo ete basalela yango lisusu te
lokola lifuti ya ekobo mosusu ya bule. »
Bileli mpe matanga
8 Yango wana, nakolela mpe nakosala matanga,
nakotambola makolo ngulu mpe bolumbu,
nakoganga lokola mbwa ya zamba
mpe nakolela lokola maligbanga.
9 Pamba te bokono ya Samari esilaka te ;
pota na yango ezwi mpe mokili ya Yuda,
ezali kopusana kino na ekuke ya bato na ngai,

kino kutu na yango moko Yelusalemi.
10 Boloba yango te kati na engumba Gati,
bolela te !
Bato ya Beti-Leafra, bomipakola putulu !
11 Bato ya engumba Shafiri,
botambola bolumbu mpe boyoka soni !
Bato ya mboka Tsanani bakobima lisusu
na engumba na bango te,
bato ya Beti-Atseli bazali na matanga ;
boye balongoli lisungi na bango epai na yo.
12 Bato ya etuka ya Meroti bazali kolenga na somo
mpo na bolamu na bango,
pamba te Yawe atindi pasi ya makasi
kino na ekuke ya Yelusalemi.
13 Bino bavandi ya engumba Lakishi,
bokangisa bampunda mpe bashar na bino !
Bino nde bomemisaki Siona, mboka kitoko, masumu ;
pamba te bamonaki masumu ya Isalaele kati na bino !
14 Yango wana, bokopesa na Moresheti mokanda
oyo elakisi ete bokabwani na ye na libala.
Engumba Akizibi ezali kokosa bakonzi ya Isalaele.
15 Bino bavandi ya Maresha,
nakotindela bino monguna moko
mpo ete aya kobundisa bino ;
lokumu ya Isalaele ekokima na engumba Adulami.
16 Bomikokola suki na mito
mpo na bana na bino ya mibali oyo bolingaka,
ndenge esalemaka na matanga.
Bomikokola suki na mito
mpe botikala mabandi lokola mpongo,
pamba te bakomema bango na bowumbu mosika na bino.
2
Mabongisi ya moto mpe mabongisi ya Nzambe
1 Mawa na bato oyo babongisaka kosala mabe,
oyo bakanisaka kosala bato mabe na bambeto na bango !
Bakokisaka yango na tongo,
pamba te bazali na makoki ya kosala yango.
2 Soki baluli bilanga ya moto,
bazwaka yango na makasi ;
soki baluli ndako ya moto,
babotolaka yango ;
bakangaka mokolo ndako mpe biloko na ye ya ndako
mpe babotolaka moto libula na ye.
3 Mpo na yango, Yawe alobi :
« Nazali kobongisa mabe mpo na ekolo ya lolenge oyo :
ekozala pasi moko oyo bakokoka
komibikisa na yango te.
Bakokoka lisusu kotambola na lolendo te,
pamba te ekozala tango ya pasi makasi.
4 Na mokolo wana,
bakosambwisa bino ;
mpo na kotiola bino,
bakobanda koyembela bino banzembo oyo :
‹ Tobebisami penza mobimba !
Libula ya bato na ngai ekabwani !
Abotoli yango na maboko na ngai
mpe akabi bilanga na biso epai ya banguna na biso. › »
5 Yango wana, moko te kati na bino akotikala na lisanga ya Yawe
mpo na kokabola mabele na zeke.
Basakoli ya lokuta
6 Basakoli na bango bazalaki koloba :
« Kosakola te, kosakola makambo ya boye te !
Pasi ekokomela biso te. »
7 Oh libota ya Jakobi, makambo ya boye
esengeli solo kolobama ?
« Boni, Molimo na Yawe atomboki
mpo ete asala makambo ya boye ?
Maloba na Ye ezali ya boboto te
mpo na moto oyo atambolaka alima ? »
8 Na mikolo eleki,
bozalaki komona bato na ngai lokola banguna.
Bolongolaki bato oyo bazalaki koleka na kimia
bilamba ya talo na mawa te,
lokola bato oyo bawuti bitumba ;
9 bobenganaki basi ya bato na ngai
longwa na bandako na bango ya kitoko,
bolongolaki mpo na libela mapamboli na ngai
kati na bana na bango.
10 Botelema mpe bokende !
Awa ezali esika na bino ya kopema te,
pamba te ezali mbindo,
ebebisami makasi penza,
mpe elikya ya kobonga ezali lisusu te.
11 Soki mokosi moko to moto moko ya lokuta ayei koloba :
« Nakosakola mpo na yo ; »
bongo moto yango azali na se ya milangwa ya vino
to ya masanga mosusu ya makasi,
moto ya boye asengeli kaka kozala mosakoli
ya bato ya lolenge na ye.
Nzambe asangisaka
12 Oh bakitani ya Jakobi, nakosangisa bino nyonso,
nakosangisa batikali nyonso ya Isalaele.
Nakosangisa bango lokola bameme kati na lopango,
lokola bibwele kati na etando na yango ya kolia matiti.
Makelele oyo ekoyokana kuna
ekozala makelele ya bato ebele.
13 Moto oyo apasolaka nzela
akotambola liboso na bango.

Bakolekela na nzela oyo bapasoli,
bakolekela na nzela ya ekuke
mpe bakobimela na nzela yango.
Mokonzi na bango akotambola liboso na bango,
Yawe akozala liboso na bango.
3
Masumu ya bakambi
Boye, nalobaki :
1
« Boyoka, bino bakambi ya libota ya Jakobi,
bino batambolisi ya libota ya Isalaele !
Ezali bino te bato bosengeli
koyeba malamu mibeko ?
2 Nzokande, ezali bino bato bozali koboya bolamu
mpe bozali kolinga mabe.
Bozali kolongola poso ya nzoto ya bato ya libota na ngai,
bozali kolongola misuni na bango
mpe kobuka mikuwa na bango.
3 Bozali kodunda misuni ya bato ya libota na ngai,
bozali kolongola bango poso ya nzoto
mpe kobuka mikuwa na bango.
Bozali kokata bango mike-mike
lokola misuni oyo bakalingaka
to oyo batokisaka na nzungu. »
4 Yango wana, tango bakobelela Yawe,
akoyanola bango te.
Na tango wana, akobombela bango elongi na Ye
likolo ya mabe na bango nyonso oyo basalaki.
5 Tala liloba oyo Yawe alobi
mpo na kotelemela basakoli ya lokuta
oyo babungisaka bato na ngai nzela :
« Soki bapesi bango eloko ya kolia,
basakolaka kimia ;
soki bapesi bango te eloko ya kolia,
basakolaka bitumba.
6 Na butu, bokozwa lisusu bimoniseli te.
Soki bapesi bango te eloko ya kolia,
molili ekozingela bino
mpe bokokoka lisusu kosakola te !
Moyi ekobimela lisusu basakoli yango te,
mpe mokolo ekokoma molili mpo na bango.
7 Bamoni makambo bakotonda na soni,
mpe bato oyo balobaka makambo oyo ekoya bakosambwa.
Bango nyonso bakobomba bilongi na bango,
pamba te Nzambe akoyanola bango te. »
8 Kasi ngai, na nzela ya Molimo na Yawe,
natondisami na nguya, na bosembo mpe na mpiko
mpo na kobimisa polele mabe ya Jakobi
mpe lisumu ya Isalaele.
9 Boyoka maloba oyo,

bakambi ya Jakobi mpe batambolisi ya Isalaele,
bino oyo bolingaka makambo ya sembo te
mpe bobongolaka makambo ya alima,
10 bino oyo botongaka Siona na kosopa makila,
mpe Yelusalemi na kosalaka makambo mabe.
11 Bakambi na yango basengaka kanyaka
liboso ya kokata makambo,
Banganga-Nzambe na yango basengaka misolo
liboso ya koteya,
mpe basakoli na yango basengaka mbongo
liboso ya kosakola.
Nzokande, babombamaka na sima ya Kombo ya Yawe
tango balobaka : « Boni, Yawe azali kati na biso te ?
Pasi ekoki kokomela biso te ! »
12 Yango wana, likolo na bino,
bakobalola Siona ndenge babalolaka mabele ya bilanga.
Yelusalemi ekokoma liboke ya mabanga,
mpe ngomba epai wapi batongaki Tempelo
ekokoma ngomba moke oyo ezipami na matiti.
4
Bokonzi ya Nzambe kati na Siona
1 Na mikolo oyo ekoya,
ngomba ya Tempelo ya Yawe ekolendisama ngwi
na songe ya bangomba,
ekoleka bangomba mikuse nyonso na molayi,
mpe bikolo ekokende kotondana kuna.
2 Bato ya bikolo ebele bakokende kuna mpe bakoloba :
« Boya, tomata na ngomba ya Yawe,
na Tempelo ya Nzambe ya Jakobi !
Akoteya biso banzela na Ye
mpo ete tolanda banzela mike na Ye. »
Pamba te Mobeko ekowuta na Siona,
mpe Liloba na Yawe ekowuta na Yelusalemi.
3 Akozala Mosambisi kati na bikolo ebele,
akokata makambo ya kowelana kati na mabota ya nguya,
ezala oyo ezalaka mosika.
Bakotumba mipanga na bango na moto
mpo na kosala bakongo,
mpe makonga na bango mpo na kosala bambeli.
Ekolo moko te ekotombola lisusu mopanga
mpo na kobundisa ekolo mosusu,
bato bakoyekola lisusu te kobunda bitumba.
4 Moto nyonso akovanda na kimia
kati na bilanga na ye ya vino
mpe na se ya nzete na ye ya figi.
Moto moko te akobangisa ye,
pamba te Yawe, Mokonzi ya mampinga, nde alobi.
5Ekolo na ekolo ekotambola

na kombo ya nzambe na yango,
kasi biso tokotambola na Kombo na Yawe
oyo azali Nzambe na biso, mpo na libela.
Mabongisi ya Yawe
6 « Na mokolo yango, » elobi Yawe,
« Nakosangisa libota na Ngai,
oyo ezali kotambola tengu-tengu ;
nakoyamba oyo ezalaki na bowumbu, mosika na Ngai,
mpe oyo natiaki pasi likolo na yango.
7 Nakosala ete libota oyo ezali kotambola tengu-tengu
ekoma batikali,
mpe oyo bazalaki na bowumbu mosika na Ngai,
libota ya nguya.
Yawe akozala Mokonzi na bango, na ngomba Siona,
kobanda na mokolo yango kino libela na libela.
8 Mpo na yo, ndako molayi ya bakengeli bibwele,
ngomba ya Siona, mboka kitoko,
bakozongisela yo bokonzi na yo ya kala,
bakozongisa bokonzi ya Yelusalemi, mboka kitoko. »
9 Sik’oyo, mpo na nini ozali koganga ?
Boni, ozali lisusu na mokonzi te ?
Boni, mopesi toli na yo asili kokufa
mpo ete pasi ekanga yo lokola mwasi
oyo azali na pasi ya kobota ?
10 Oh Siona, mboka kitoko,
lela lokola mwasi oyo azali na pasi ya kobota !
Pamba te sik’oyo, okobima na engumba
mpe okovanda kati na zamba,
okokende kino na Babiloni ;
mpe kuna, Yawe akokangola yo
na maboko ya monguna na yo.
11 Kasi sik’oyo, bikolo ebele esangani
mpo na kotelemela yo ;
bazali koloba :
« Tika ete bosantu ya Siona esambwa
mpe miso esepela komona kobebisama na yango ! »
12 Kasi bayebi makanisi na Yawe te
mpe bazali kososola mabongisi na Ye te,
Ye oyo asangisaki bango
lokola maboke ya matiti ya ble na etando
oyo batutelaka yango.
13 Oh Siona, mboka kitoko,
telema mpe tuta ble,
pamba te nakopesa yo maseke ya bibende
mpe basapato ya bronze,
bongo okobuka bikolo ebele mike-mike
mpe okopesa bomengo na bango,
oyo bazwaki na nzela ya mabe,
lokola likabo epai na Yawe,

mpe bozwi na bango epai na Mokonzi ya mokili mobimba.
14Oh engumba oyo elinga bitumba,
sangisa basoda na yo,
pamba te bazingeli biso !
Bakobeta mokambi ya Isalaele fimbu na matama.
5
Mokonzi akobotama na Beteleemi
1 Bongo yo, Beteleemi Efrata,
atako ozali moke kati na bingumba ya Yuda,
ye oyo akokonza Isalaele
akowuta kati na yo.
Ebandeli na Ye ezala wuta kala penza,
wuta na ebandeli ya tango.
2 Yango wana, Yawe akosundola Isalaele
kino tango mwasi oyo azali
na pasi ya kobota akobota,
mpe ndambo ya bandeko na ye,
oyo bakotikala bakozonga
epai ya bandeko na bango, bana ya Isalaele.
3 Akotelema mpe akobatela bibwele na ye
na nguya na Yawe,
na lokumu ya Kombo ya Nzambe na ye ;
mpe bakovanda na kimia,
pamba te sango ya lokumu ya kombo na ye
ekopanzana mokili mobimba.
4 Boye, akozala kimia na bango !
Tango mampinga ya Asiri bakokota na makasi
kati na mokili na biso mpe na bandako na biso,
oyo batonga makasi,
tokotindela bango babateli sambo ya bibwele
mpe bakambi mwambe ya bato
mpo na kobundisa bango.
5 Bakokamba mokili ya Asiri mpe ya Nimirodi na mopanga.
Boye, akokangola biso na bokonzi ya mampinga ya Asiri
tango bakokota na makasi na mabele na biso
mpe na bandelo na yango.
6 Batikali ya Jakobi bakozala,
kati na bikolo ebele lokola mamwe
oyo ewuti epai na Yawe,
mpe na likolo ya matiti lokola londende
oyo ekweyaka na makasi ya moto te
to mpe etalelaka moto te.
7 Batikali ya Jakobi bakozala kati na mabota,
na kati-kati ya bikolo ebele,
lokola nkosi kati na banyama ya zamba,
lokola mwana nkosi kati na etonga ya bameme :

tango elekaka kati na etonga ya bameme,
ekangaka mpe epasolaka yango,
mpe moto oyo akoki kokangola yango azalaka te.
8 Tika ete loboko na yo elonga banguna na yo,
mpe bayini na yo nyonso babebisama nye !
9 « Na mokolo wana, » elobi Yawe,
« nakobebisa bashar mpe bampunda ya mokili na yo,
10 nakobebisa bingumba ya mokili na yo
mpe nakokweyisa bandako na yo,
11 nakobebisa misala na yo nyonso ya kindoki,
mpe okotikala lisusu na bato ya soloka te ;
12 nakobebisa banzambe ya bikeko
oyo ezali kati na yo,
mpe okofukamela lisusu te bikeko
oyo maboko na yo esilaki kosala ;
13 nakobebisa makonzi ya bule
ya nzambe Ashera oyo ezali kati na yo
mpe nakobebisa bingumba na yo.
14 Na kanda na Ngai ya makasi,
nakozongisa mabe na mabe na bikolo
oyo etosaki Ngai te. »
6
Yawe afundi bato na Ye
1 Boyoka makambo oyo Yawe alobi :
« Telema mpe samba likambo na yo liboso ya bangomba,
mpe tika ete bangomba mikuse eyoka
makambo oyo ozali koloba !
2 Bino bangomba mpe bino miboko oyo eninganaka te,
boyoka likambo oyo Yawe afundeli bato na Ye,
pamba te azwi bango na likambo
mpe alingi kosamba na Isalaele.
3 Bino bato na Ngai, nasali bino penza nini ?
Boyanola Ngai nanu, nalembisi bino na likambo nini ?
4 Ezali te mpo ete nabimisaki bino na Ejipito
to mpo ete nakangolaki bino na ndako ya bowumbu ?
Boni, ezali te mpo ete natindelaki bino
Moyize, Aron mpe Miriami mpo ete bakamba bino ?
5 Bato na Ngai, bokanisa nanu makambo
oyo Balaki, mokonzi ya Moabi, akanaki kosala bino,
mpe makambo oyo Balami, mwana mobali ya Beori,
azongiselaki ye.
Bokanisa nanu nzela oyo botambolaki
longwa na Sitimi kino na Giligali
mpo ete bokoka kondima ata misala ya bosembo ya Yawe. »
6 Eloko nini penza tokoki komema epai na Yawe
mpo na kofukama liboso ya Nzambe-Oyo-Aleki-Likolo ?
Boni, tomema bambeka ya kotumba
to bana ngombe ya mibali ya mobu moko ?

7 Yawe akosepela solo
soki tomemeli Ye minkoko ya bameme ya mibali
to soki topesi Ye mafuta ebele lokola mayi ya ebale ?
Boni, topesa solo bana na biso ya liboso
mpo ete tozwa bolimbisi masumu na biso ?
Boni, topesa bana na biso ya mibali
oyo bawuti na mikongo na biso
mpo ete akoka kolongola masumu na biso ?
8 Oh moto, bateyaki yo makambo oyo ezali malamu.
Mpe tala makambo oyo Yawe azali kosenga epai na yo :
Tambola na bosembo,
linga boboto mpe tambola
elongo na Nzambe na yo na komikitisa.
Isalaele akweyisami
9 Boyoka ! Yawe azali kobelela na engumba !
Kotosa Kombo na Ye, yango nde kozala na bwanya.
Boyoka sango ya etumbu na bino
na monoko na Ye oyo atindi yango !
10 Oh libota ya mobulu,
boni, nasepela penza komona bomengo na bino,
oyo bosili kozwa na nzela ya mabe,
Efa* ekoka te oyo elakelama mabe ?
11 Boni, nazanga penza kopesa etumbu
epai ya moto oyo asalelaka kilo ya lokuta,
mpe oyo azali na libenga etonda
na bimekelo kilo ya lokuta ?
12 Bazwi ya libota oyo batondi na kanza,
bato ya libota oyo batondi na lokuta,
mpe mosala ya bibebu na bango ezali kaka kokosa.
13 Yango wana, Ngai nakobeta yo na nzela ya pasi
mpe nakobebisa yo mpo na masumu na yo.
14 Okolia, kasi okotonda te,
pamba te nzala makasi ekokota na ndako na yo.
Okosala ekonzo, kasi okobatela eloko moko te,
pamba te nakokaba yango na mopanga.
15 Okolona bilanga, kasi okobuka bambuma te ;
okokamola bambuma ya olive,
kasi okomipakola mafuta na yango te ;
okokamola bambuma ya vino,
kasi okomela masanga na yango te.
16Lokola obatelaki malako ya Omiri
mpe osalaki misala nyonso ya mabe ya ndako ya Akabi,
nakokaba yo mpo ete obebisama,
nakokaba bato na yo mpo ete batiolama ;
bongo bokolata soni ya libota na Ngai.
* 6:10 Efa ezali emekelo ya biloko lokola fufu to masango ; tokoki ata komona yango lokola sakombi.
7
Pasi ya Isalaele
1 Tala, mawa na ngai !
Nakomi lokola moto oyo azali koluka kobuka
bambuma na eleko ya elanga,
na tango oyo bazongelaka kobuka
bambuma ya vino oyo etikalaka.
Kasi ezali ata na liboke moko te
ya bambuma ya vino ya kolia
to mbuma ata moko te ya figi ya sika oyo nasepelaka kolia.
2 Bayengebene batikali lisusu te na mokili,
moto ya sembo azali lisusu te ;
bato nyonso bakomi kaka koluka nzela ya kosopa makila,
mpe moto na moto azali kotiela ndeko na ye motambo.
3 Maboko na bango eyebi penza kosala makambo mabe,
bakambi mpe basambisi na bango bakomi koluka kanyaka ;
bongo bato ya makasi bazali kosala makambo nyonso oyo balingi,
bayokanaka mpo na kosala bato mabe.
4 Moto oyo aleki malamu kati na bango
azali lokola nzube,
moto oyo aleki sembo azali mabe koleka liboke ya basende.
Mokolo oyo bakengeli na yo basakolaki ekokisami,
mokolo oyo Yawe ayei kopesa yo etumbu.
Sik’oyo, ekomi tango na bango ya koyoka soni.
5 Botia motema te epai ya bazalani na bino,
botia elikya te epai ya baninga na bino ya motema.
Ezala liboso ya mwasi oyo alalaka na tolo na yo,
keba na maloba oyo ezali kobima na monoko na yo.
6 Pamba te mwana mobali azali koyokisa tata na ye soni,
elenge mwasi azali kotelemela mama na ye,
mwasi ya libala azali kotelemela mama-bokilo na ye ;
bongo monguna ya moto, ezali kaka moto ya libota na ye.
7 Kasi mpo na ngai, nakotia elikya na ngai epai na Yawe,
nakotalela Nzambe, Mobikisi na ngai ;
Nzambe na ngai akoyoka ngai.
Isalaele akotelema lisusu
8 Oh banguna na ngai, boseka ngai te !
Ata soki nakweyi, nakotelema kaka.
Ata soki navandi kati na molili,
Yawe azali pole na ngai.
9 Lokola nasalaki masumu liboso ya Yawe,
nakomema mokumba ya kanda na Ye
kino tango akozwa likambo na ngai na maboko
mpe akolongisa ngai.
Akobimisa ngai na pole,
mpe nakomona bosembo na Ye.
10 Bongo monguna na ngai akomona yango
mpe akoyoka soni makasi,
ye oyo azalaki koloba na ngai :
« Wapi Yawe, Nzambe na yo ? »
Mishe 7:11 1383 Mishe 7:20
Miso na ngai ekomona ndenge akokweya

mpe ndenge bakonyata ye lokola potopoto ya nzela.
11 Mokolo ya kotonga lisusu bamir na yo ekoya ;
ezali mokolo wana nde bandelo ya mokili na yo
ekopusama lisusu mosika.
12 Na mokolo wana, bato ebele bakoya epai na yo
longwa na mokili ya Asiri mpe na bingumba ya Ejipito,
ata longwa na mokili ya Ejipito kino na ebale Efrate,
longwa na ebale monene moko kino na mosusu,
longwa na ngomba moko kino na mosusu.
13 Mokili ekobebisama likolo ya bato wana,
likolo ya bizaleli na bango ya mabe.
Losambo mpe masanzoli
14 Kamba bato na Yo na lingenda na Yo
ndenge mobateli bibwele asalaka !
Pamba te bazali bameme ya libula na Yo,
oyo ezali lokola kotelengana yango moko
kati na zamba, na etando moko ya kitoko.
Tika ete elia na bilanga ya Bashani mpe ya Galadi
ndenge ezalaki kolia na tango ya kala.
15 Nakomonisa yo makambo ya kokamwa
lokola na tango obimaki na Ejipito.
16 Bato ya bikolo ya bapaya bakomona yango
mpe bakoyoka soni ;
ata soki bazali na nguya ya ndenge nini,
bakozanga maloba,
mpe matoyi na bango ekokangama.
17 Bakolia mabele lokola nyoka,
mpe lokola banyama oyo etambolaka na libumu ;
bakobima na somo wuta na madusu epai wapi bazalaki kobombama,
bakoya epai na Yawe, Nzambe na biso, na kolenga.
18 Nzambe nini akokani na Yo,
Yo oyo olimbisaka masumu ya bato
mpe obosanaka mabe ya batikali kati na libula na Yo ?
Okangelaka bato kanda mpo na libela te,
kasi osepelaka kotalisa bango ngolu.
19 Solo, okoyokela biso lisusu mawa,
matambe na Yo ekonyata masumu na biso,
mpe okobwaka mabunga na biso nyonso
kati na bozindo ya ebale monene.
20 Okomonisa Jakobi bosembo na Yo,
mpe Abrayami, bolamu na Yo,
ndenge olapaki ndayi epai ya batata na biso na tango ya kala.
Naumi 1:1 1384 Naumi 1:11
Naumi
Kanda mpe bolamu ya Yawe
Lisakoli na tina na engumba Ninive.
1
Buku ya emoniseli ya Naumi, moto ya engumba Elikoshi.
2 Yawe azali Nzambe oyo atonda na zuwa,
oyo azongisaka mabe na mabe.
Yawe azongisaka mabe na mabe
mpe atombokaka makasi.
Yawe azongisaka mabe na mabe
epai ya banguna na Ye,
akangelaka bayini na Ye kanda makasi.
3 Yawe asilikaka noki te,
mpe nguya na Ye ezali monene.
Yawe atikaka te moto oyo asali mabe
lokola nde asali na ye mabe te,
kasi apesaka etumbu na moto oyo asali mabe.
Yawe apasolaka nzela na Ye kati na ekumbaki*,
kati na mopepe makasi.
4 Agangelaka ebale monene
mpe akawusaka yango,
akawusaka bibale nyonso.
Etuka ya Bashani mpe ya Karimeli
esili nyonso kokawuka,
mpe matiti nyonso ya Libani esili kokawuka.
5 Bangomba milayi eninganaka liboso na Ye,
mpe bangomba mikuse epanzanaka.
Mabele, mokili mpe bavandi na yango
balengaka liboso na Ye.
6 Nani akoki solo kotelema liboso na Ye soki asiliki ?
Nani akoki solo kobika soki kanda na Ye epeli ?
Mpo ete kanda na Ye epanzanaka lokola moto,
bongo mabanga ebukanaka liboso na Ye.
7 Yawe azali malamu,
azali ebombamelo ya solo na tango ya pasi
mpe abatelaka bato nyonso oyo batiaka elikya na Ye.
8 Akobebisa engumba na Ye nyonso na mpela
mpe akobengana banguna na Ye kino kati na molili.
9 Likita ya ndenge nini bakoki kosalela Yawe ?
Azali Ye oyo asilisaka makambo nyonso ;
pasi ekoya lisusu te.
10 Bakokoma lokola bato oyo bazali kati na banzube,
lokola bato oyo balangwe masanga ya vino ;
bakozikisama nye lokola matiti ya kokawuka.
11 Ezali kati na yo Ninive nde moto
* 1:3 Ekumbaki ezali mopepe ya makasi oyo ekumbaka biloko nyonso tango elekaka.
oyo azali na mabongisi mabe

mpo na kotelemela Yawe
mpe azali na batoli ya mabe abimi.
« Ata banguna na bino bazali ebele mpe makasi,
bakosila kokufa mpe kolimwa.
Oh mokili ya Yuda, soki nasambwisaki yo,
nakosala yango lisusu te.
13 Nakobuka ekangiseli na bango,
oyo ezali na kingo na yo
mpe nakolongola yo na minyololo. »
14Kasi Yawe azwi mokano oyo mpo na yo :
« Okotikala kozwa lisusu bakitani te
oyo bakobatela kombo na yo na bokonzi.
Nakolongola kati na tempelo na yo
banzambe na yo ya bikeko mpe bikeko nyonso
oyo basala na bibende balekisa na moto.
Nazali kobongisela yo kunda,
pamba te ozali na yo pamba. »
2
1 Botala kuna na bangomba
makolo ya momemi sango malamu :
amemi sango ya kimia !
Oh mokili ya Yuda, sepela na bafeti na yo
mpe kokisa ndayi na yo ;
pamba te wuta sik’oyo,
moto mabe moko te akokota lisusu epai na yo ;
pamba te bango nyonso bakobebisama nye.
2 Tala, mobebisi azali koya kosala yo mabe !
Batela malamu bandako na yo batonga makasi,
kengela nzela na yo,
bongama mpo na bitumba
mpe sangisa bato na yo.
3 Yawe akozongisa lisusu nkembo
ya Jakobi mpe ya Isalaele,
atako babebisaki mpe bapanzaki mokili na bango,
mpe atako babebisaki bilanga na bango ya vino.
4 Banguba mpe bilamba ya basoda na bango
ezali ya langi ya motane ;
bibende ya bashar na bango ezali kongenga
na mokolo oyo babongisi mpo na bitumba,
mpe makonga basala na nzete ekomi kotambola bipai na bipai.
5 Bashar ezali kokota na elulu na nzela,
ezali kokende mpe kozonga
na bisika oyo bato ebele bakutanaka ;
ezali komonana lokola koni
oyo ezali kopela moto,
ezali kotambola na bangambo nyonso

lokola mikalikali.
6 Abengi basoda na ye nyonso ya mpiko.
nzokande, na nzela na bango, bazali kotepatepa,
bazali kokende na lombangu pene ya mir.
7 Bikuke ya ebale efungwami*,
mpe ndako na ye ya bokonzi ebukani.
8 Ekatami ete engumba wana ekokende na bowumbu
mpe bakomema yango mosika penza ;
basali na yango ya basi bakolela lokola bibenga
mpe bakomibeta batolo likolo ya pasi.
9 Na kala, engumba Ninive ezalaki
lokola liziba ya mayi.
Kasi tala yango lelo oyo :
etoboki mpe ekomi kobimisa mayi !
Bazali kobelela : « Botelema ! Botelema ! »
Kasi ata moto moko te azongi lisusu kuna.
10 Bobotola wolo mpe palata na yango na makasi,
pamba te bomengo na yango ezali penza mingi koleka
mpe etonda na biloko ya motuya.
11 Bakoteli yango, bapanzi yango,
babotoli na makasi biloko na yango ya talo !
Mitema ebukani, mabolongo ekomi kolenga,
mpe banzoto etondi na somo.
12 Wapi sik’oyo libulu epai wapi bankosi
ezalaki kobokola bana na yango ?
Wapi sik’oyo libulu epai wapi nkosi ya mwasi
elongo na bana na yango
ezalaki kotambola na somo ata moke te ?
13 Nkosi ebomi banyama ebele
mpo ete epesa yango lokola bilei
epai ya bana na yango,
ekangi nyama ya kolia mpo na mwasi na yango,
bongo etondisi libulu na yango na banyama
oyo ebomi mpe na misuni.
14« Nakotombokela yo, »
elobi Yawe, Mokonzi ya mampinga ;
« nakozikisa bashar na yo na moto,
mpe mopanga ekoboma bana ya nkosi na yo.
Nakobotola yo misuni nyonso awa na se ;
boye mongongo ya batindami na yo
ekotikala koyokana lisusu te. »
3
Engumba ya babomi ebebisami
1 Mawa na engumba oyo mosala na yango
* 2:7 Bikuke ya ebale efungwami elingi koloba ete engumba ekobebisama na mpela.
kosopa makila ya bato,

engumba oyo etonda
na makambo ya lokuta mpe na moyibi,
engumba oyo ezangaka te koboma bato !
2 Tango nyonso, kaka makelele ya bafimbu,
makelele ya bapine :
bampunda ezali kopumbwa,
mpe bashar ezali koningana.
3 Basoda oyo batambolaka likolo ya bampunda
bazali kotambola-tambola,
mipanga ezali kongenga,
makonga ezali koleka-leka lokola mikalikali !
Bato bazali kozoka, kokufa ebele penza !
Bongo bibembe elali-lali bisika nyonso,
mpe makolo ya bato ekomi kotuta bibembe
tango bazali kotambola.
4Makambo oyo nyonso esalemi
likolo ya makambo ya nkele ya engumba
oyo etonda na kindumba,
engumba ya kitoko makasi
kasi etonda na misala ya soloka,
engumba oyo epengwisaka bikolo
na nzela ya kindumba na yango
mpe epengwisaka bato
na nzela ya misala na yango ya soloka.
5 « Natombokeli yo, »
elobi Yawe, Mokonzi ya mampinga ;
« nakotombola yo elamba kino na elongi,
nakolakisa bolumbu na yo
na miso ya bikolo mosusu
mpe nakoyokisa yo soni
na miso ya bamboka nyonso.
6 Nakobwakela yo bosoto,
nakosambwisa yo
mpe nakokomisa yo eloko ya maseki.
7 Bato nyonso oyo bakomona yo
bakokima mpe bakoganga :
‹ Engumba Ninive ebebisami boye !
Nani akoyokela yango mawa ? › »
8 Boni, okanisi ete ozali kitoko
koleka engumba Tebesi
oyo ezalaka pembeni ya ebale Nili
mpe ezingelama na mayi,
bongo ebale ebatelaka yango
mpe mayi ezalaka lokola mir
oyo ebombaka yango ?
9 Makasi na yango ezalaki kowuta
na Kushi mpe na Ejipito ;
Naumi 3:10 1388 Naumi 3:18
bato ya Puti mpe ya Libi bazalaki kosunga yango.

10 Nzokande, yango mpe ekweyaki,
mpe bamemaki bato na yango na bowumbu.
Bakataki-kataki na biteni
bana na bango na babalabala nyonso,
babetaki zeke mpo na kopona
bato na yango ya lokumu
mpo ete bamema bango na bowumbu,
mpe bakangaki bakambi na yango minyololo.
11 Yo mpe okokoma lokola moto
oyo alangwe masanga,
yo mpe okoluka ekimelo
mpo na kokima banguna na yo.
12 Bandako na yo nyonso, oyo batonga makasi
ezali lokola banzete ya figi etonda
na bambuma ya liboso ekomela ;
soki kaka bameki koningisa yango,
bambuma ekweyaka kino na monoko ya moto ya lokoso.
13 Tala malamu mampinga na yo,
balemba lokola basi ;
bikuke ya mokili na yo ezali polele
liboso ya banguna na yo,
pamba te moto ezikisi bikangelo na yango.
14 Bino bato ya engumba oyo,
bomitokela libela mayi
mpo ete bakozingela bino ;
bolendisa libela bamir
oyo ebatelaka engumba na bino ;
bokamata mabele oyo batongelaka bandako,
bosangisa yango mpo ete ekoma potopoto,
bongo bobeta babiliki mpe botumba yango.
15 Kuna nde moto ekoya kozikisa yo,
mopanga ekoya koboma yo
mpe kosilisa yo lokola mabanki.
Tika ete bato na yo bakoma ebele lokola mabanki,
bakoma lisusu ebele makasi lokola mankoko.
16 Okomisi motango ya bato na yo ya mombongo
ebele koleka ata minzoto ya likolo,
kasi babebisi mokili nyonso
mpe bapumbwe na bango
ndenge kaka mankoko esalaka.
17 Bakengeli na yo bazali lokola mankoko,
bakonzi ya basoda na yo bazali
lokola maboke ya mabanki
oyo eyaka kovanda na bamir ya lopango
na tango ya malili ;
kasi soki kaka moyi ebimi, yango nyonso epanzani,
mpe moto moko te ayebaka esika yango ekendaka.
18 Oh mokonzi ya Asiri,
Naumi 3:19 1389 Naumi 3:19
bakambi na yo bazali kolala pongi,

basoda na yo ya mpiko balali pongi ya makasi,
mampinga na yo bapalangani na bangomba
mpe moto akosangisa bango azali komonana te.
19 Ezali ata na kisi moko te
oyo ekoki kobikisa pota na yo ;
pota na yo ezali monene makasi !
Moto nyonso oyo akoyoka sango
ya makambo oyo ekomeli yo
akobeta maboko mpo na kokweyisama na yo.
Pamba te nani oyo ozangaki kosala mabe ?
Abakuki 1:1 1390 Abakuki 1:9
Abakuki
Loyembo ya liboso ya mawa
1 Tala liloba oyo mosakoli Abakuki azwaki na emoniseli :
2 Oh Yawe, kino tango nini
nasengeli kobelela Yo mpo ete osunga,
kasi ozali koyoka te ?
Nazali koganga epai na Yo : « Minyoko eleki ! »
kasi ozali kaka kobikisa te !
3 Mpo na nini ozali kolakisa ngai
makambo mabe ya boye ?
Mpo na nini ozali kosala eloko moko te ?
Liboso na ngai, nazali kaka komona libebi
mpe makambo mabe,
bato bazali kaka koswana mpe kofundana.
4 Yango wana bato bazali kotosa lisusu mibeko te,
bazali kokata lisusu makambo na bosembo te.
Bato mabe bazali kolonga liboso ya bato ya sembo,
makambo ezali lisusu kokatama na bosembo te.
Eyano ya Yawe
5 Botala nanu malamu bikolo mosusu
mpe bokokamwa penza,
pamba te nakosala likambo moko na tango na bino,
likambo oyo bokondima te
soki bayebisi bino yango.
6 Nakotindela bino bato ya Babiloni,
bato ya mitema mabe,
oyo bayokelaka bato mawa te :
batambolaka mokili mobimba
mpo na kobotola bato bisika na bango
ya losambo na makasi.
7 Bazali bato ya somo mpe bato oyo babangisaka,
basalaka makambo nyonso
oyo bazali na yango posa,
mpe moto moko te amekaka kotelemela bango.
8 Bampunda na bango ekimaka mbangu
koleka ata nkoyi,
ezalaka na kanda makasi
koleka ata mbwa ya zamba oyo ebimaka na pokwa
mpo na koluka nyama ya kolia.
Basoda na bango oyo batambolaka likolo ya bampunda
batambolaka mbangu makasi
mpe bawutaka mosika penza,
bapumbwaka lokola mpongo
soki ezali kokita na elulu
mpo na kokanga nyama ya kolia.
9 Bango nyonso bayaka nzela moko
mpo na kotia mobulu,
bakendaka kaka liboso lokola mopepe ya este,
bazwaka bakangami ebele

ndenge balokotaka mbuma ya zelo.
10 Batiolaka bakonzi mpe basekaka bakambi,
basekaka bingumba batonga makasi,
batondisaka mabele pembeni ya bamir
mpo ete bamata likolo na yango
mpe bakota na engumba mpo na kobotola yango,
11 balekaka lokola mopepe
mpe bakobaka nzela na bango,
basepelaka kosala mabe,
mpe makasi na bango nde ezali nzambe na bango.
Loyembo ya mibale ya mawa
12 Boni, ozali Yawe te wuta na ebandeli ?
Ozali Nzambe na ngai, Mosantu na ngai,
okufaka te.
Oh Yawe, oponaki bango mpo na kosambisa biso ;
mpe Yo Libanga na ngai, olendisaki bango
mpo na kopesa biso etumbu.
13 Miso na Yo ezali peto koleka,
okoki kotala mabe te.
Mpo na nini ozali kotala makambo mabe ?
Mpo na nini ozali kotala bato mabe na miso ?
Mpo na nini ovandi kimia
wana bato mabe bazali konyokola
bato oyo baleki bango na bosembo ?
14 Okomisi bato lokola bambisi ya ebale,
lokola banyama oyo etambolaka na libumu
mpe ezanga mokonzi.
15 Moto mabe azwaka yango nyonso na ndobo,
akangaka yango na monyama
mpe atiaka yango na kitunga.
Yango wana asepelaka
mpe atondaka na esengo.
16 Bongo abonzelaka monyama na ye mbeka,
atumbelaka kitunga na ye ansa ;
pamba te na nzela ya monyama mpe ya kitunga na ye,
azwaka bambisi ebele mpe bilei ya kitoko.
17 Boni, akosepela solo kotika
ete monyama na ye ezanga mbisi
na kokoba koboma bato na mawa te ?
2
Moyengebene akobika na nzela ya kondima na ye
1 Nakotelema na esika na ngai ya kokengela,
nakotelema ngai moko na likolo ya mir,
nakosenzela mpo na komona makambo
oyo akoyebisa ngai
mpe eyano oyo nakopesa na banzembo oyo ya mawa.
2 Yawe ayanolaki :
— Koma emoniseli oyo,
koma yango na etando ya mabanga,

koma yango penza malamu
mpo ete moto nyonso akoka kotanga yango na bopete.
3 Emoniseli oyo ezali kaka kozela
tango na yango oyo ekatama ;
ezali kolobela makambo oyo ekosalema
na tango ya suka ;
solo, ekokosa te.
Ata ewumeli, zela yango kaka ;
solo, ekokokisama, ekowumela te.
4Tala, atondisami na lolendo,
motema na ye ezali na bosembo te ;
kasi moto ya sembo akobika
na nzela ya kondima na ye.
5 Solo, masanga ya vino ekosaka ;
moto ya lolendo avandaka kimia te.
Mpo ete azali lokoso lokola mboka ya bakufi
mpe atondaka te lokola kufa,
asangisaka bato ya bikolo nyonso pembeni na ye
mpe akomisaka bango bawumbu na ye.
6 Boni, bato wana nyonso bakoseka ye te
na maloba ya kotiola mpe ya kosambwisa lokola :
« Mawa na ye oyo azali kobomba biloko ya moyibi
mpe akolisaka bomengo na ye
na kobotola bato biloko na makasi ! »
Makambo ya boye ekokoba kino penza tango nini ?
7 Boni, bakolo biloko bakobimela yo te na pwasa ?
Bakolamukela yo mpe bakolengisa yo.
Boni, okokoma te lokola mosuni na bango ya kolia ?
8 Lokola obotolaki bomengo
ya bato ya bikolo ebele na makasi,
bato oyo batikali bakobotola
yo mpe bomengo na yo na makasi,
mpo ete osopaki makila ya bato,
obebisaki mikili mpe bingumba
elongo na bavandi na yango nyonso.
9 Mawa na moto oyo atongaka ndako na ye
na nzela ya sembo te !
Alukaka kosala zala na ye na likolo ya bangomba
mpo na kokima ete makambo mabe ekomela ye.
10 Lokola osalaki mabongisi ya kobebisa bato ebele,
obongisaki nde soni ya ndako na yo moko
mpe okotisi nde bomoi na yo moko na likama.
11 Mabanga ya mir ekoganga
mpe mabaya ya motondo ekoyanola.
12 Mawa na moto oyo atongaka
engumba na nzela ya makila
mpe alendisaka yango na nzela ya lokuta !

13 Boni, ekatama te epai na Yawe, Mokonzi ya mampinga,
ete misala ya bato ezala kaka lokola koni
oyo ezali kopela moto,
ete bikolo enyokwamaka bobele se pamba ?
14 Pamba te mokili ekotonda
na boyebi ya nkembo na Yawe
ndenge mayi etondaka na ebale.
15 Mawa na moto oyo amelisaka
moninga na ye masanga makasi
kino asilisa mbeki nyonso mpe alangwa
mpo ete amona bolumbu na ye !
16 Na esika ete otondisama na nkembo,
okotondisama na soni.
Sik’oyo ekomi tango na yo,
mela mpe tikala bolumbu !
Kopo oyo ewuti na loboko ya mobali ya Yawe
eyei kozingela yo,
mpe soni ekozipa nkembo na yo.
17 Mabe oyo osalaki mokili ya Libani ekozongela yo,
mpe somo ya banyama oyo obomaki ekokomela yo ;
pamba te osopaki makila ya bato,
obebisaki mikili mpe bingumba
elongo na bavandi na yango nyonso.
18 Boni, banzambe ya bikeko ezali na tina nini,
pamba te moto nde asalaki yango ?
Elilingi oyo eteyaka makambo ya lokuta
ezali na tina penza nini ?
Pamba te moto oyo asalaki yango
azali nde kotia elikya na mosala ya maboko na ye,
asali nde ekeko oyo elobaka te.
19 Mawa na moto oyo alobaka
na eteni ya nzete : « Telema ! »
Mawa na moto oyo alobaka
na libanga oyo ezanga bomoi : « Lamuka ! »
Boni, ekeko ekoki solo kolakisa moto nzela ?
Bazipa yango wolo mpe palata,
kasi pema ezali te kati na yango.
20 Nzokande, Yawe azali kati na Tempelo na Ye ya bule ;
tika ete mokili mobimba ezala kimia liboso na Ye !
3
Libondeli ya Abakuki
1Libondeli ya Mosakoli Abakuki, na tina na lolenge ya banzembo ya mawa.
2Oh Yawe, nayokaki sango ya Kombo na Yo !
Yawe, nabangaki misala na Yo.
Sala yango lisusu na tango na biso !
Sala ete eyebana lisusu na tango na biso !
Kasi ata soki otomboki ndenge nini,
kobosanaka te mawa na Yo mpo na biso.

3 Nzambe abimelaki na engumba Temani,
Mosantu abimelaki na ngomba Parani.
Nkembo na Ye ezipaki likolo,

mpe lokumu na Ye etondisaki mabele.
4 Azalaki kongenga lokola moyi,
mpe pole makasi ezalaki kobimela na loboko na Ye,
epai wapi nguya na Ye ebombamaka.
5 Bokono oyo ebomaka ezalaki kotambola liboso na Ye,
mpe pasi makasi ezalaki kolanda matambe na Ye na sima.
6 Tango atelemaki, mabele ekomaki koningana makasi ;
tango abalolaki elongi na Ye mpo na kotala,
bato ya bikolo bakomaki kolenga,
bangomba milayi oyo ya kala-kala ebukanaki,
mpe bangomba mikuse oyo ya kala-kala ekitaki ;
kasi banzela na Ye ewumelaka seko na seko.
7 Namonaki bandako ya kapo ya Kushani kati na pasi,
mpe bandako ya mokili ya Madiani kati na mitungisi.
8 Oh Yawe, otombokelaki nde bibale ?
Osopelaki nde miluka kanda na Yo ?
Osilikelaki nde ebale monene
tango ozalaki kotambola likolo ya bampunda,
likolo ya bashar na Yo ya lokumu ?
9 Obimisaki tolotolo na Yo na ebombelo na yango,
maloba ya bandayi oyo olapaki
ezalaki makonga na Yo.
Ozindisaki mokili kati na bibale.
10Soki bangomba emoni Yo, elengaka ;
mayi etiolaka makasi,
ebale monene etombokaka
mpe bambonge na yango emataka kino na likolo.
11 Tango makonga ya mike etambolaka lokola mikalikali
mpe makonga ebetaka lokola bakake,
moyi mpe sanza etelemaka kuna na likolo.
12 Na kanda, otambolaka na mabele ;
mpe na kanda makasi na Yo, onyataka bikolo.
13 Obimaka mpo na kokangola bato na Yo
mpe mpo na kobikisa mopakolami na Yo.
Obomaki mokambi ya mokili ya bato mabe,
osambwisaki ye kobanda na moto kino na makolo.
14 Otobolaki ye moto na nzela ya likonga na ye moko,
tango basoda na ye bazalaki koya na elulu
lokola mopepe mpo na kopanza biso.
Bazalaki kosepela na elikya
ete bakoboma biso na nkuku.
15 Otambolaka na ebale elongo na bampunda na Yo ;
boye oningisaka mayi minene.

16 Tango nayokaki sango oyo,
motema na ngai ekomaki kobeta makasi,
bibebu na ngai ekomaki kolenga,
mikuwa na ngai ekomaki kopola
mpe makolo na ngai ekomaki kolenga.
Kasi nakokanga motema na ngai
mpo na kozela mokolo ya pasi
oyo ekokomela ekolo oyo ebundisaki biso.
17 Nzokande, nzete ya figi ebimisi fololo te,
nzete ya vino eboti mbuma te,
nzete ya olive eboti mbuma te,
bilanga ebimisi bilei te,
bameme mpe bantaba ezali te kati na lopango,
mpe bangombe ezali te kati na lopango.
18 Kasi ngai nakosepela kati na Yawe
mpe nakotondisama na esengo mingi
kati na Nzambe, Mobikisi na ngai.
19Nkolo Yawe azali makasi na ngai :
akomisaka makolo na ngai lokola makolo ya mboloko,
apesaka ngai makasi ya komata
kino na likolo ya bangomba.
Wuta na buku ya motambolisi banzembo. Babetaki yango na mandanda.
Sofoni 1:1 1396 Sofoni 1:10
Sofoni
Mokolo ya Yawe
Na tango Joziasi, mwana mobali ya Amoni, azalaki mokonzi ya mokili ya Yuda,
1
Yawe alobaki na Sofoni, mwana mobali ya Kushi, mwana mobali ya Gedalia, mwana
mobali ya Amaria, mwana mobali ya Ezekiasi :
2 « Nakosilisa kobebisa biloko nyonso
oyo ezali kati na mokili, »
elobi Yawe,
3 « solo, nakoboma ezala bato to banyama,
ezala bandeke ya likolo to bambisi ya ebale ;
nakolongola, na mokili, bato mabe
mpe biloko oyo ebetisaka bato mabaku »
elobi Yawe.
Etumbu ya mokili ya Yuda
4 « Nakosembola loboko na Ngai
mpo na kopesa mokili ya Yuda
mpe bavandi nyonso ya Yelusalemi etumbu ;
nakosilisa koboma, na esika oyo,
nyonso oyo etikali, ya losambo ya nzambe Bala
elongo na bakombo ya banganga-nzambe ya bapagano,
oyo basalelaka banzambe ya bikeko :
5 bato nyonso oyo bafukamaka na likolo ya bandako
mpo na kosambela mampinga ya likolo,
bato nyonso oyo bagumbamaka
na kolapa ndayi na Kombo na Yawe
mpe na kombo na nzambe Moloki,
6 bato nyonso oyo bapesaka Yawe mokongo,
oyo balukaka Ye te mpe batunaka Ye te.
7Bovanda kimia liboso ya Nkolo Yawe,
pamba te mokolo ya Yawe ekomi pene !
Yawe abongisi mbeka,
abulisi babengami na Ye.
8 Na mokolo ya mbeka ya Yawe,
nakopesa etumbu epai ya bakambi,
epai ya bana mibali ya mokonzi
mpe epai ya bato nyonso oyo balataka bilamba ya bapaya.
9 Na mokolo wana,
nakopesa etumbu epai ya bato nyonso
oyo bapumbwaka ekotelo ya tempelo,
bato oyo batondisaka tempelo ya banzambe na bango ya bikeko
na makambo ya kanza mpe na lokuta.
10Na mokolo wana, »
elobi Yawe,
« koganga makasi ekoyokana
wuta na Ekuke ya Bambisi,

kolela ekoyokana wuta na Mboka ya sika
mpe lokito monene wuta na bangomba mikuse.
11 Bino bavandi ya etuka Makiteshi, bolela,
pamba te bato nyonso ya mombongo bakokufa,
mpe bato nyonso oyo batekaka palata bakobebisama !
12 Na tango wana,
nakoluka engumba Yelusalemi na nzela ya mwinda,
nakopesa etumbu epai ya bato nyonso
oyo bamimonaka ete bakoka mpe bamilobelaka :
‹ Yawe asalaka na Ye eloko te,
ezala ya malamu to ya mabe. ›
13 Bakobotola bango bomengo na makasi
mpe bakobuka bandako na bango ;
bakotonga bandako, kasi bakotikala kovanda yango te ;
bakosala bilanga ya vino,
kasi bakotikala komela vino na yango te. »
Mokolo ya Yawe
14 Mokolo monene ya Yawe ekomi pene,
solo ekomi pene mpe ezali koya noki penza.
Boyoka ! Makelele ya mokolo na Yawe ekozala bololo ;
ezala basoda ya mpiko, bakoganga mpo na koluka lisungi.
15 Mokolo yango ekozala mokolo ya kanda makasi,
mokolo ya pasi mpe ya somo,
mokolo ya komitungisa mpe ya kobebisama,
mokolo ya butu mpe ya molili makasi,
mokolo ya mapata mpe mapata ya mwindo,
16 mokolo ya kobeta bakelelo mpe ya makelele ya bitumba
mpo na kobundisa bingumba batonga makasi
mpe bandako milayi oyo batonga makasi.
17 Nakotindela bato pasi ya makasi :
bakokoma kotambola lokola bato balangwe masanga,
pamba te basalaki masumu liboso ya Yawe ;
bakopanza makila na bango lokola putulu
mpe bakobwaka misopo na bango lokola salite.
18 Na mokolo ya kanda na Yawe,
ezala palata to wolo na bango ekobikisa bango te.
Na moto ya zuwa na Ye,

mokili mobimba ekozikisama,
pamba te akosukisa na mbalakata
bavandi nyonso ya mokili.
2
Kobengama ya bato oyo batalelaka Yawe
1 Oh ekolo oyo eyokaka soni te,
bosangana nanu bino nyonso
mpe bokanisa malamu
2 liboso ete mokolo oyo ekatama

mpo na kosambisama ekoka,
liboso ete mokolo yango eleka lokola matiti ya loso
oyo mopepe ememi,
mpe liboso ete kanda mpe kotomboka ya Yawe ekomela bino !
3 Boluka Yawe,
bino bato nyonso ya komikitisa kati na mokili,
bino oyo bokokisaka mitindo na Ye !
Boluka kotambola na bosembo mpe na komikitisa !
Tango mosusu bokobika
na mokolo ya kanda ya Yawe.
Etumbu ya Filisitia
4Bakosundola engumba Gaza,
bongo engumba Ashikeloni ekobebisama ;
bakobengana bato ya engumba Asidodi na makasi
mpe bakopikola engumba Ekroni.
5 Mawa na bino bavandi ya etuka
oyo ezali pembeni ya ebale monene,
bino bato ya Kereti !
Pamba te Liloba na Yawe etelemeli bino :
« Kanana, mokili ya bato ya Filisitia,
nakobebisa yo,
mpe moto ata moko te akotikala kati na yo. »
6 Etuka oyo ezali pembeni ya ebale monene,
epai wapi bato ya Kreti bavandaka,
ekokoma esika ya babateli bibwele
mpe lopango ya kobokola bibwele.
7 Ekokoma etuka ya batikali ya libota ya Yuda ;
bakokuta kuna bisika ya kobokola bibwele na bango.
Pokwa nyonso, bakolala na bandako ya Ashikeloni,
pamba te Yawe, Nzambe na bango, akobatela bango,
akobongisa lisusu bomoi ya bato na bango,
oyo bakowuta na bowumbu.
Etumbu ya mokili ya Moabi mpe ya Amoni
8 « Nayokaki bato ya Moabi kofinga bato na Ngai
mpe ndenge bato ya Amoni bazalaki kotiola
mpe koluka kobotola mabele na bango.
9 Yango wana, na Kombo na Ngai, »
elobi Yawe, Mokonzi ya mampinga, Nzambe ya Isalaele,
« Moabi ekokoma penza lokola Sodome,
mpe bato ya Amoni bakokoma lokola Gomore ;
ekokoma esika oyo ebotaka matiti mabe,
esika ya mabulu ya mungwa,
esika ebebisama mpo na libela.
Batikali na Ngai bakobotola bango bomengo na makasi,
mpe batikali ya ekolo na Ngai bakozwa
mikili yango lokola libula. »
10 Wana nde lifuti oyo bakozwa mpo na lolendo na bango, pamba te bafingaki
mpe batiolaki bato ya Yawe, Mokonzi ya mampinga. 11 Yawe akoyokisa bango somo
tango akobebisa banzambe ya bikeko nyonso ya mabele. Bato ya bikolo nyonso

bakogumbamela Ye na bisika nyonso, moto na moto na esika oyo akozala kati na
mokili na ye.
Etumbu ya Kushi
12 Bino mpe bato ya Kushi
bokokufa na mopanga na ngai.
Etumbu ya Asiri
13 Akosembola loboko na Ye
mpo na kobundisa etuka ya nor,
akobebisa Asiri
akobebisa penza Ninive mobimba
mpe akokawusa yango lokola esobe.
14 Ekokoma esika oyo bitonga
mpe banyama ya ndenge na ndenge ekokoma kolala.
Esulungutu mpe kombekombe ekokoma kolekisa
butu na yango na basonge ya bandako na yango.
Kolela na yango ekoyokana kino na maninisa,
libebi na libebi nde ekomonana
na bikotelo ya bandako,
mpe mabaya ya banzete ya sedele ekotikala polele.
15 Tala ndenge ekosuka, engumba oyo ya bisengo,
oyo ezalaki na kimia koleka mpe ezalaki komilobela :
« Ezali nde ngai, mosusu azali te soki ngai te. »
Ndenge nini engumba oyo ebebisami,
ndenge nini ekomi penza ndako ya banyama !
Bato nyonso oyo bakolekela wana
bakobeta piololo mpe koningisa mito.
3
Etumbu ya engumba Yelusalemi
1 Mawa na engumba ya batomboki,
engumba ya makambo ya mbindo,
mpe engumba oyo enyokolaka bato !
2 Etosaka moto te,
endimaka pamela te,
etiaka elikya na Yawe te,
epusanaka pene ya Nzambe na yango te.
3 Bakalaka na yango bazali lokola bankosi
oyo ezali koganga ;
bakambi na yango bazali
lokola bambwa ya zamba oyo esalaka bokila na pokwa,
bongo etikaka ata eloko moko te na tongo.
4 Basakoli na yango bazali
bato ya lolendo mpe ya lokuta.
Banganga-Nzambe na yango babebisaka
Esika ya bule mpe batosaka mibeko te.
5Kati na engumba yango,
Yawe azali sembo, asalaka mabe te ;
mokolo na mokolo, alakisaka bosembo na Ye
mpe azangaka te kokokisa yango tongo na tongo.

Nzokande, moto oyo atambolaka na bosembo te
amonaka likambo ya soni te.
6 Nabomi bato ya bikolo mosusu,
bandako na bango ya makasi ebebisami.
Nasali ete babalabala na bango
etikala lisusu na bato te
mpo ete moto moko te alekela lisusu wana.
Bingumba na bango ebebisami,
ata moto moko te atikali lisusu kuna.
7 Namilobelaki boye na tina na engumba oyo :
« Solo, okobanga Ngai mpe okondima pamela na Ngai ! »
Boye bandako na yango ekobukana lisusu te,
mpe nakotindela yango lisusu etumbu moko te.
Kasi atako bongo, bakobaki kaka kosala
misala na bango ya mabe.
8 Yango wana, « bozela Ngai, »
elobi Yawe,
« bozela Ngai na mokolo oyo nakoya
mpo na kosamba elongo na bino ;
nazwaki mokano ya kosangisa
bato ya bikolo nyonso mpe ya mikili nyonso
mpo na kosopela bango kanda na Ngai,
makasi nyonso penza ya kanda na Ngai :
mokili mobimba ekozika na moto
ya nguya ya kanda na Ngai.
Litomba ya etumbu
9 Boye nakopetola bibebu ya bato ya bikolo
mpo ete bango nyonso bazala ya kokoka
mpo na kobelela Kombo ya Yawe
mpe kosalela Ye na motema mobimba.
10 Longwa na likolo ya bibale ya Kushi,
bato na Ngai, oyo bagumbamelaka Ngai ;
bato na Ngai, oyo bapalangana bipai na bipai,
bakomemela Ngai makabo.
11 Na mokolo wana, oh bato na Ngai,
bokoyokisama lisusu soni te
mpo na mabe nyonso oyo bosalaki Ngai,
pamba te nakolongola bato
oyo bamimatisaka na lolendo kati na bino.
Boye bokomitombola lisusu te na lolendo
na ngomba na Ngai ya bule.
12 Kasi kati na bino, nakotika bato oyo bakelela,
bato oyo batambolaka na komikitisa,
bato oyo bakozwa ebombamelo kati na Kombo na Yawe.
13 Batikali ya Isalaele bakosala lisusu mabe te,
bakokosa lisusu te
to lokuta ekozala lisusu te kati na minoko na bango.
Bakolia mpe bakolala na kimia,
mpe moto moko te akobangisa bango lisusu.
14 Siona, mboka kitoko, yemba nzembo !

Isalaele, ganga makasi !
Yelusalemi, mboka kitoko, sepela ;
mpe tika ete motema na yo etonda na esengo !
15 Yawe alongoli etumbu na yo
mpe akimisi banguna na yo.
Yawe, Mokonzi ya Isalaele, azali elongo na yo ;
kobanga lisusu pasi moko te.
16 Na mokolo wana,
bakoloba na Yelusalemi :
‹ Oh Siona, kobanga te !
Tika ete maboko na yo elemba te !
17 Yawe, Nzambe na yo, azali elongo na yo,
azali Elombe Mobikisi.
Akosepela na yo makasi
mpe akopemisa yo, na bolingo na Ye ;
akoyemba banzembo ya esengo na tina na yo. ›
18 Lokola na mikolo ya bafeti oyo ekatama,
nakolongola pasi kati na yo
mpo ete ozala lisusu na soni te.
19 Na tango wana, nakobeta bato nyonso
oyo banyokolaki yo,
nakosunga moto oyo atambolaka tengu-tengu
mpe nakosangisa bato oyo bapanzana bipai na bipai.
Nakopesa bango lokumu
mpe nakosala ete sango na bango
epanzana na mikili nyonso
epai wapi basambwisaki bango.
20 Na tango wana, nakosangisa bino,
nakozongisa bino na mokili na bino.
Nakopesa bino lokumu
mpe nakosala ete sango na bino epanzana
kati na bato ya bikolo nyonso ya mokili
tango, na miso na bino, nakozongisa bato na bino,
oyo bakendeki na bowumbu, »
elobi Yawe.
Aje 1:1 1402 Aje 2:4
Aje
Kobengama mpo na kotonga Tempelo ya Yawe
1 Na mobu ya mibale ya bokonzi ya Dariusi, na mokolo ya liboso ya sanza ya
motoba, Yawe alobaki na nzela ya Mosakoli Aje liloba oyo epai ya Zorobabeli, mwana
mobali ya Shealitieli, moyangeli ya Yuda ; epai ya Jozue, mwana mobali ya Yeotsadaki,
mokonzi ya Banganga-Nzambe : 2 « Tala liloba oyo Yawe, Mokonzi ya mampinga,
alobi : ‹ Bato oyo bazali koloba ete tango ekoki nanu te mpo na kotonga Tempelo ya
Yawe. › »
3 Nzokande, Yawe alobaki na nzela ya mosakoli Aje : 4 « Boni, bokanisi ete ezali mpo
na bino tango ya kovanda na bandako ya kitoko wana Tempelo ezali ya kobeba ? »
5 Sik’oyo, tala liloba oyo Yawe, Mokonzi ya mampinga, alobi : « Bokanisa nanu
malamu makambo nyonso oyo ezali kokomela bino. 6 Bozali kolona milona ebele,
kasi bozali kobuka bambuma moke kaka, bozali kolia kasi bozali kotonda te, bozali
komela kasi bozali kosilisa posa na bino te, bozali kolata bilamba kasi malili ezali
kosila te, mpe lifuti ya mosali ezali kokota na libenga etoboka. »
7 Tala liloba oyo Yawe, Mokonzi ya mampinga, alobi : « Bokanisa nanu malamu
makambo oyo ezali kokomela bino. 8 Bokende na likolo ya bangomba, bokata mpe
boya na banzete mpo na kotonga Tempelo, bongo nakosepela mpe nakozwa lokumu, »
elobi Yawe. 9 « Tala, bokanisaki kobuka bambuma ebele kasi bobuki kaka bambuma
moke ; mpe tango bomemi yango na bandako na bino, nafuli yango mopepe. Mpo
na nini boye, » elobi Yawe, Mokonzi ya mampinga ? « Ezali mpo na Ndako na Ngai,
oyo ezali ya kobeba, na tango oyo moto na moto azali komipesa na misala ya ndako
na ye moko. 10 Yango wana, likolo na bino, Lola ekangi mvula, mpe mabele eboyi
kobota bambuma. 11 Nabengaki bokawuki na bilanga, na bangomba, na ble, na vino,
na mafuta, na mbuma nyonso ya mabele, na bato, na bibwele mpe na mbuma nyonso
ya mosala na bino. »
12 Boye Zorobabeli, mwana mobali ya Shealitieli ; Jozue, mwana mobali ya
Yeotsadaki, mokonzi ya Banganga-Nzambe ; mpe bato nyonso oyo batikalaki batosaki
mongongo ya Yawe, Nzambe na bango, mpe maloba ya mosakoli Aje kolanda ndenge
Yawe, Nzambe na bango, atindaki ye. Mpe bato nyonso bakomaki kobanga Yawe.
13 Bongo Aje, momemi sango ya Yawe, asakolaki epai ya bato maloba oyo na Kombo
na Yawe : « Nazali elongo na bino, » elobi Yawe.
14 Mpe Yawe alendisaki Zorobabeli, mwana mobali ya Shealitieli, moyangeli ya
Yuda ; mpe Jozue, mwana mobali ya Yeotsadaki, mokonzi ya Banganga-Nzambe,
elongo na bato nyonso oyo batikalaki. Bayaki mpe bamikotisaki na mosala ya kotonga
Tempelo ya Yawe, Mokonzi ya mampinga, Nzambe na bango, 15 na mokolo ya tuku
mibale na minei ya sanza ya motoba, na mobu ya mibale ya bokonzi ya Dariusi.
2
Nkembo ya Tempelo ya sika
1 Tala
liloba oyo Yawe alobaki na nzela ya mosakoli Aje, na mokolo ya tuku mibale
na moko ya sanza ya sambo : 2 « Loba na Zorobabeli, mwana mobali ya Shealitieli,
moyangeli ya Yuda ; na Jozue, mwana mobali ya Yeotsadaki, mokonzi ya Banganga-
Nzambe, mpe na bato nyonso oyo batikali : 3 ‹ Kati na bino oyo bozali na bomoi,
nani amonaki Ndako oyo kati na nkembo na yango ya liboso ? Bongo sik’oyo, bozali
komona yango ndenge nini ? Boni, ezali te komonana na miso na bino lokola eloko
ya pamba ? 4 Kasi sik’oyo, Zorobabeli, zala makasi, › elobi Yawe. ‹ Jozue, mwana
Aje 2:5 1403 Aje 2:22
mobali ya Yeotsadaki, mokonzi ya Banganga-Nzambe, zala makasi. Bino nyonso bato

ya ekolo, bozala makasi, › elobi Yawe, ‹ bosala mosala, pamba te nazali elongo na
bino, › elobi Yawe, Mokonzi ya mampinga. 5 ‹ Kolanda mokano oyo nazwaki mpo na
bino tango bobimaki na Ejipito, Molimo na Ngai azali kati na bino. Bobanga te. ›
6 Tala liloba oyo Yawe, Mokonzi ya mampinga, alobi : ‹ Na mwa tango moke,
nakoningisa lisusu Likolo mpe mokili, ebale monene mpe mabele ; 7 nakoningisa bato
ya bikolo nyonso, bomengo ya bikolo nyonso ekoya na esika oyo, mpe nakotondisa
Ndako oyo na nkembo, › elobi Yawe, Mokonzi ya mampinga. 8 ‹ Wolo mpe palata ezali
ya Ngai, › elobi Yawe, Mokonzi ya mampinga. 9 ‹ Nkembo ya Ndako ya sika ekozala
monene koleka nkembo ya Ndako ya kala, › elobi Yawe, Mokonzi ya mampinga, ‹ mpe
nakotia kimia na esika oyo, › elobi Yawe, Mokonzi ya mampinga. »
Bosoto mpe mapamboli

10Na mobu ya mibale ya bokonzi ya Dariusi, Yawe alobaki na mosakoli Aje, na
mokolo ya tuku mibale na minei ya sanza ya libwa : 11 « Tala liloba oyo Yawe,
Mokonzi ya mampinga, alobi : ‹ Tuna Banganga-Nzambe makambo oyo osengeli
kosala kolanda mobeko :
12 — Soki moto moko amemi na songe ya elamba mosuni oyo ebulisama, mpe
songe yango etuti lipa to ndunda to vino to mafuta to bilei mosusu, boni, ekokoma
bule ? › »
Banganga-Nzambe bazongisaki :
— Te, ekokoma bule te !
13 Mosakoli Aje alobaki :
— Soki moto oyo akomaki mbindo mpo ete asimbaki ebembe asimbi eloko moko
kati na biloko wana, boni, eloko yango ekokoma mbindo ?
Banganga-Nzambe bazongisaki :
— Iyo, ekokoma mbindo.
14 Mosakoli Aje alobaki lisusu : « Bato oyo mpe ekolo oyo bazali nde ndenge wana
na miso na Ngai, » elobi Yawe, « misala nyonso oyo basalaka mpe biloko nyonso oyo
babonzelaka Ngai ezalaka ya mbindo. 15 Mpe sik’oyo, kobanda lelo, botala malamu
makambo oyo ekoya liboso ete libanga moko etiama na likolo ya libanga mosusu
kati na Tempelo ya Yawe. 16 Tango moto moko azalaki koya mpo na kozwa bikolo
tuku mibale ya ble na ebombelo, azalaki kokuta kaka bikolo zomi ; tango moto moko
azalaki kokende na ekamolelo masanga ya vino mpo na kozwa bambeki tuku mitano
ya vino, azalaki kaka kokuta bambeki tuku mibale. 17 Napesaki bino etumbu, tango
nabebisaki misala na bino nyonso ya maboko, tango natindelaki yango bokono ya
ndenge na ndenge mpe tango nanokisaki mvula ya mabanga. Kasi atako bongo,
bozongaki epai na Ngai te, » elobi Yawe. 18 « Kobanda lelo, mokolo ya tuku mibale
ya sanza ya libwa, botala malamu miboko ya Tempelo ya Yawe, oyo batiaki ; botala
malamu penza makambo oyo ekoleka. 19 Boni, bibombelo na bino ezali lisusu na
bambuma ? Kino na moyi ya lelo, ata elanga moko te ya vino, ya figi, ya grenade
mpe ya olive esili kobota bambuma.
Kasi kobanda lelo, nakopambola bino. »
20 Yawe alobaki, na mbala ya mibale, na mosakoli Aje, na mokolo ya tuku mibale
na minei ya sanza ya libwa : 21 « Loba na Zorobabeli, moyangeli ya Yuda, ete
nakoningisa likolo mpe mabele, 22 nakobalola bakiti ya bokonzi, nakosilisa nguya
ya bokonzi ya mikili ya bapagano, nakokweyisa bashar mpe bato oyo batambolisaka
yango ; bampunda ekokweya elongo na bato oyo batambolaka likolo na yango, bango
na bango bakobomana na mopanga.
Aje 2:23 1404 Aje 2:23
23 Na
mokolo wana, » elobi Yawe, Mokonzi ya mampinga, « nakozwa yo Zorobabeli,
mwana mobali ya Shealitieli, mosali na Ngai, mpe nakokomisa yo lokola kashe na
Ngai, pamba te ezali yo nde Ngai napona, » elobi Yawe, Mokonzi ya mampinga.
Zakari 1:1 1405 Zakari 1:16
Zakari
Buku ya bimoniseli

1Na sanza ya mwambe, na mobu ya mibale ya bokonzi ya Dariusi, Yawe alobaki
na mosakoli Zakari, mwana mobali ya Barashi, mwana mobali ya Ido :
2 — Yawe atombokelaki bakoko na bino makasi. 3 Yango wana, loba na bato oyo :
« Tala liloba oyo Yawe, Mokonzi ya mampinga, alobi : ‹ Bozonga epai na Ngai, ›
elobi Yawe, Mokonzi ya mampinga, ‹ mpe Ngai nakozonga epai na bino, › elobi
Yawe, Mokonzi ya mampinga. 4 Bozala te lokola bakoko na bino, epai ya banani
basakoli ya tango ya kala balobaki : Tala liloba oyo Yawe, Mokonzi ya mampinga,
alobi : ‹ Botika banzela mabe mpe misala na bino ya mabe, bozonga epai na Ngai ! ›
Kasi basalaki keba te na maloba na Ngai, mpe batosaki Ngai te, elobi Yawe. 5 Wapi
sik’oyo bakoko na bino ? Boni, basakoli yango bazali kaka na bomoi kino na mokolo
ya lelo ? 6 Maloba mpe malako na Ngai, oyo napesaki na nzela ya basakoli, basali na
Ngai, ekomelaki bakoko na bino te ? Solo, ekomelaki bango, babongolaki mitema
mpe balobaki : ‹ Yawe, Mokonzi ya mampinga, asaleli biso kolanda banzela mpe
misala na biso, asali ndenge kaka akanaki kosala. › »
Emoniseli ya liboso : bampunda
7 Namokolo ya tuku mibale na minei ya sanza ya zomi na moko, sanza ya shebati,
na mobu ya mibale ya bokonzi ya Dariusi, Yawe alobaki na nzela ya mosakoli Zakari,
mwana mobali ya Barashi, mwana mobali ya Ido.
8 Na butu, nazwaki emoniseli moko : namonaki liboso na ngai moto moko azali
kotambolisa mpunda moko ya langi ya motane ; moto yango atelemaki kati na
banzete ya mirite oyo ezalaki kati na lubwaku. Na sima na ye, ezalaki na bampunda
mosusu ya langi ya motane, ya shokola mpe ya pembe. 9 Natunaki :
— Nkolo na ngai, bampunda oyo elingi kolakisa nini ?
Anjelu oyo azalaki kosolola na ngai azongisaki :
— Nakolakisa yo tina na yango.
10 Moto oyo azalaki kati na banzete ya mirite alimbolaki :
— Ezali bato oyo Yawe atindaki mpo na kotambola na mabele.
11 Bato yango bayebisaki Anjelu ya Yawe, oyo atelemaki kati na banzete ya mirite :
— Towuti kotambola na mabele mpe tokuti kimia mpe bopemi na mokili
mobimba.
12 Anjelu ya Yawe alobaki :
— Yawe, Mokonzi ya mampinga, kino tango nini okoboya koyokela engumba
Yelusalemi mawa mpe bingumba mosusu ya Yuda, bingumba oyo okangela kanda
mibu tuku sambo mobimba ?
13 Yawe abimisaki maloba ya kimia mpe ya kobondisa, na monoko ya Anjelu oyo
azalaki koloba na ngai.
14 Bongo Anjelu oyo azalaki kosolola na ngai alobaki :
— Tatola maloba oyo : « Tala liloba oyo Yawe, Mokonzi ya mampinga, alobi :
‹ Nazali na zuwa makasi mpo na Yelusalemi mpe Siona. 15 Kasi nazali na kanda
makasi mpo na bikolo oyo emonaka ete emikoka. Nazalaki kaka na kanda moke
mpo na bato na Ngai, kasi bango bayei nde kobakisela bato na Ngai pasi. › » 16 Yango
wana, tala liloba oyo Yawe alobi : « Nakozonga na Yelusalemi mpo na koyokela
bango mawa ; mpe kuna, bakotonga lisusu Tempelo na Ngai mpe bakosalela kati
na Yelusalemi singa oyo bamekelaka molayi, » elobi Yawe, Mokonzi ya mampinga.
17 Tatola
lisusu : « Tala liloba oyo Yawe, Mokonzi ya mampinga, alobi : ‹ Bingumba
na Ngai ekotondisama lisusu na bomengo, Yawe akobondisa lisusu Siona mpe
akopona Yelusalemi. › »
2
Emoniseli ya mibale : maseke minei mpe bato minei ya misala ya maboko
1 Bongonatombolaki miso mpe namonaki maseke minei liboso na ngai. 2 Natunaki
Anjelu oyo azalaki kosolola na ngai :
— Maseke wana elakisi nini ?
Azongiselaki ngai :
— Maseke wana ezali bikolo ya nguya oyo epanzaki Yuda, Isalaele mpe
Yelusalemi.
3 Yawe alakisaki ngai bato minei ya misala ya maboko. 4 Natunaki :
— Bato oyo bayei kosala nini ?
Azongisaki :
— Ezali maseke oyo eyaki kopanza Yuda mpo ete moto moko te akoka kotombola
moto, kasi bato oyo ya misala ya maboko bayei nde kolengisa bango mpe kokweyisa
nguya ya bikolo oyo etombolaki maseke na yango mpo na kobundisa Yuda mpe
kopanza bato na yango.
Emoniseli ya misato : singa oyo bamekelaka molayi
5 Natombolaki lisusu miso mpe namonaki moto moko liboso na ngai, asimbaki singa
oyo bamekelaka molayi, na loboko na ye. 6 Natunaki ye :
— Ozali kokende wapi ?
Azongiselaki ngai :
— Nazali kokende komeka molayi ya Yelusalemi mpo na koyeba mokuse mpe
molayi na yango.
7 Bongo Anjelu oyo azalaki kosolola na ngai atikaki ngai, mpe Anjelu mosusu ayaki
mpo na kokutana na ye 8 mpe alobaki na ye :
— Kima mbangu penza, mpe kende koloba na elenge mobali wana : « Yelusalemi
ekotikala lisusu na bamir te mpo ete motango ya bato mpe ya banyama oyo bazali
kati na yango ekokoma ebele koleka. 9 Ngai moko, nakozala mir ya moto zingazinga
na yango, » elobi Yawe, « mpe nakomonisa nkembo na Ngai kati na yango. »
10 Tokende ! Tokende ! Tobima noki na mokili ya nor, elobi Yawe, pamba te Ngai
moko nde napanzaki bino na mokili mobimba, elobi Yawe.
11 Siona, tokende ! Bima noki, yo oyo ovandaka na Babiloni, mboka kitoko ! 12 Pamba
te tala liloba oyo Yawe, Mokonzi ya mampinga, oyo apesaki ngai mokumba ya
kosakola mpo na kotelemela bikolo oyo ebotolaki bino biloko na makasi alobi : Moto
nyonso oyo akosimba yo akosimba nde mbuma ya liso na Ngai. 13 Solo, nakosembola
loboko na Ngai mpo na kotelemela bango mpo ete bawumbu na bango babotola bango
biloko na makasi. Na bongo nde bokoyeba solo ete Yawe, Mokonzi ya mampinga, nde
atindaki ngai.
14 Siona, mboka kitoko, ganga na esengo mpe sepela, pamba te nazali koya
kovanda kati na yo, elobi Yawe. 15 Na mokolo wana, bato ya bikolo ebele bakoya
kosangana elongo na Yawe mpe bakokoma bato na Ngai. Nakovanda kati na bino ;
mpe na bongo, bokoyeba solo ete Yawe, Mokonzi ya mampinga, nde atindaki ngai
epai na bino. 16 Yawe akokomisa Yuda lokola libula na Ye moko penza kati na
mabele ebulisama, mpe akopona lisusu Yelusalemi. 17 Tika ete bato ya mokili
mobimba bavanda kimia liboso ya Yawe, pamba te Ye moko atelemi mpe abimi
na Ndako na Ye ya bule.
3
Emoniseli ya minei : bilamba ya mokonzi ya Banganga-Nzambe
1 Yawe alakisaki ngai Jozue,mokonzi ya Banganga-Nzambe, oyo azalaki ya kotelema
liboso ya Anjelu ya Yawe. Alakisaki ngai lisusu Satana oyo azalaki ya kotelema na
ngambo ya loboko ya mobali ya Jozue mpo na kofunda ye. 2 Yawe alobaki na Satana :
— Satana, tika ete Yawe apamela yo ! Tika ete Yawe oyo apona Yelusalemi
apamela yo ! Boni, moto oyo azali te lokola koni ya moto oyo balongoli na moto ?
3 Nzokande, Jozue alataki bilamba ya salite tango atelemaki liboso ya Anjelu.
4 Bongo Anjelu alobaki na ba-oyo bazalaki kotelema liboso na ye :
— Bolongola ye bilamba wana ya salite !
Mpe alobaki na Jozue :
— Tala, nalongoli masumu na yo mpe nakolatisa yo bilamba ya talo.
5 Nalobaki :
— Bolatisa ye kitendi ya peto oyo bakangaka na moto.
Boye, bakangaki ye kitendi ya peto na moto mpe balatisaki ye bilamba mosusu
wana Anjelu ya Yawe atelemaki pene na ye.
6 Anjelu ya Yawe ayebisaki na Jozue maloba oyo :
7 — Tala liloba oyo Yawe, Mokonzi ya mampinga, alobi : « Soki otamboli na nzela
na Ngai mpe obateli mitindo na Ngai, okokamba ndako na Ngai mpe okobatela
lopango na Ngai, mpe nakotia yo na molongo ya ba-oyo batelemaka awa.
8 Jozue, mokonzi ya Banganga-Nzambe, yo elongo na bandeko na yo, Banganga-
Nzambe oyo basalaka elongo na yo, bozali bilembo oyo etalisaka makambo oyo
ekoya. Nakobimisa Mosali na Ngai ; bakobenga Ye : Moto ya nzete oyo ebimaka na
mobimbi. 9 Tala, natie libanga liboso ya Jozue. Libanga yango ezali na miso sambo,
nakokoma makomi na likolo na yango, » elobi Yawe, Mokonzi ya mampinga, « mpe
nakolongola masumu ya mokili oyo na mokolo moko.
10 Na mokolo wana, moko na moko kati na bino akobengisa moninga na ye mpo
ete bavanda na se ya nzete ya vino mpe ya figi, » elobi Yawe, Mokonzi ya mampinga.
4
Emoniseli ya mitano : etelemiselo ya minda mpe banzete mibale ya olive
1Anjelu oyo azalaki kosolola na ngai azongaki mpe alamusaki ngai ndenge
balamusaka moto oyo alali pongi. 2 Atunaki ngai :
Nazongiselaki ye :
— Nazali komona etelemiselo moko ya mwinda, basala na wolo mpe, na likolo na
yango, ezali na kopo moko, minda sambo mpe batio sambo oyo elekisaka mafuta
kino na minda. 3 Ezali lisusu na banzete mibale ya olive pene ya etelemiselo ya
minda : moko na ngambo ya loboko ya mobali, mpe mosusu na ngambo ya loboko
ya mwasi.
4 Natunaki Anjelu oyo azalaki kosolola na ngai :
— Nyonso oyo elakisi nini, nkolo na ngai ?
— Boni, oyebi te soki elingi kolakisa nini ?
Nazongiselaki ye :
— Te, nkolo na ngai !
6 Alobaki na ngai :
— Tala liloba oyo Yawe alobi na Zorobabeli : « Ezali na makasi to na nguya

na yo te, kasi na nguya na Ngai, » elobi Yawe, Mokonzi ya mampinga. 7 Ozali
nani, ngomba monene ? Okokoma etando liboso ya Zorobabeli. Akobimisa libanga
monene kati na yo, wana bato bakozala koganga na esengo : « Tika ete Nzambe
apambola yango ! Tika ete Nzambe apambola yango ! »
9 — Ezali maboko ya Zorobabeli nde etongaki miboko ya Tempelo oyo ; ezali mpe
kaka maboko yango nde ekosilisa mosala ya kotonga yango. Boye bokoyeba solo
ete Yawe, Mokonzi ya mampinga, nde atindaki ngai epai na bino.
10 Nani atiolaki makambo mike ya ebandeli ? Bato bakotonda na esengo tango
bakomona, na maboko ya Zorobabeli, singa oyo bamekelaka molayi. Biloko wana
sambo ezali nde miso ya Yawe oyo etalaka mokili mobimba.
11 Natunaki Anjelu :
— Banzete mibale ya olive oyo ezali na ngambo ya loboko ya mobali mpe ya
mwasi ya etelemiselo ya minda elakisi nini ?
12 Natunaki ye lisusu :
— Bitape mibale ya nzete ya olive, oyo ezali pembeni ya batio mibale ya wolo
oyo ebimisaka mafuta oyo engalaka elakisi nini ?
— Boni, oyebi te soki elakisi nini ?
Nazongisaki :
— Te, nkolo na ngai.
14 Boye, alobaki :
— Ezali nde bato mibale oyo bapakolami mafuta mpo na kosalela Nkolo ya mokili
mobimba.
5
Emoniseli ya motoba : buku oyo epumbwaka
1Tango natalaki lisusu, namonaki buku moko : ezali kopumbwa. 2 Anjelu oyo
azalaki kosolola na ngai atunaki ngai :
Nazongisaki :
— Nazali komona buku moko : ezali kopumbwa ; molayi na yango ezali na
bametele pene zomi, mpe mokuse na yango, bametele pene mitano.
3 Alobaki na ngai :
— Ezali nde bilakeli mabe oyo ezali kopanzana na mokili mobimba ; pamba te,
kolanda ndenge ekomama na ngambo moko, bakobengana miyibi nyonso ; mpe
kolanda ndenge ekomama na ngambo mosusu, bakobengana bato nyonso oyo
balapaka ndayi ya lokuta. 4 Nakoyeisa elakeli mabe oyo mpo ete ekota kati na
ndako ya moyibi mpe kati na ndako ya moto oyo alapaka ndayi ya lokuta na Kombo
na Ngai. Ekotikala solo kati na ndako na ye mpe ekobebisa yango nyonso, ezala
mabaya to mabanga na yango, elobi Yawe, Mokonzi ya mampinga.
Emoniseli ya sambo : mwasi kati na kitunga
5 Anjelu oyo azalaki kosolola na ngai apusanaki pene na ngai mpe alobaki :
— Tombola miso na yo mpe tala makambo oyo ezali koleka kuna.
6 Natunaki :
— Makambo nini yango ?
Azongisaki :
— Ezali nde sani, emekelo motuya ya biloko.
Abakisaki :
— Sani yango etondisamaki na masumu ya bato ya mokili.

7Kaka na tango yango, mofinuku na yango ya ebende etombwamaki, mpe
namonaki mwasi moko avanda na kati.
8 Alobaki :
— Mwasi wana azali elembo ya makambo mabe. Bongo azongisaki ye kati na
sani, emekelo motuya ya biloko, mpe azipaki mofinuku na yango.
9 Natombolaki miso mpe namonaki liboso na ngai basi mibale bazali kopumbwa
mpo na koya epai na biso. Mapapu na bango ezalaki minene lokola mapapu ya
nkongi. Batombolaki sani yango kino na kati-kati ya likolo mpe se.
— Bazali komema sani yango wapi ?
11 Azongisaki :
— Bazali komema yango na mokili ya Babiloni mpo ete batongela yango ndako,
na Shineari. Soki ndako yango esili kotongama, bakotia sani yango kuna.
6
Emoniseli ya mwambe : bashar minei
1Tango natalaki lisusu, namonaki bashar minei liboso na ngai : ezali kobima
na kati-kati ya bangomba mibale ya bronze. 2 Bampunda ya langi ya motane
makasi ezalaki kobenda shar ya liboso, mpe bampunda ya langi ya mwindo ezalaki
kobenda shar oyo ya mibale. 3 Bampunda ya langi ya pembe ezalaki kobenda shar
oyo ya misato, bampunda ya madodo-madodo ezalaki kobenda shar oyo ya minei.
Bampunda nyonso ya madodo-madodo ezalaki makasi.
— Bampunda nyonso oyo elakisi nini, nkolo na ngai ?
— Ezali Molimo ya likolo oyo akokende na bangambo nyonso minei ya mokili
mobimba. Atelemaki liboso ya Nkolo ya mokili mobimba mpe sik’oyo abimi. 6 Shar
oyo bampunda ya langi ya mwindo ezali kobenda ezali kokende na mokili ya nor ;
shar oyo bampunda ya langi ya pembe ezali kobenda ezali kolanda oyo ya liboso,
mpe shar oyo bampunda ya madodo-madodo ezali kobenda ezali kokende na mokili
ya sude.
7 Bampunda nyonso ya makasi ebimaki mpe etondaki na posa makasi ya kotambola
na mabele. Boye, Anjelu alobaki na yango : « Bokende kotambola na mokili ! » Mpe
ebimaki mpo na kokende kotambola na mabele.
8 Abengaki ngai mpe alobaki na ngai :
— Tala, bampunda oyo ezali kokende na mokili ya nor ekosala ete Molimo na
ngai avanda na mokili wana ya nor.
Jozue alati motole ya bokonzi
10 — Kamata palata mpe wolo epai ya Elidayi, Tobiya mpe Yedaeya, ba-oyo bawuti
na bowumbu wuta na Babiloni ; mpe na mokolo yango kaka, kende yo moko na
ndako ya Joziasi, mwana mobali ya Sofoni, epai wapi bakomeli. 11 Kamata palata
mpe wolo mpo ete osalela yango motole ; bongo okolatisa yango Jozue, mwana
mobali ya Yeotsadaki, mokonzi ya Banganga-Nzambe.
12 Okoyebisa ye maloba oyo : « Tala liloba oyo Yawe, Mokonzi ya mampinga,
alobi : ‹ Tala moto oyo kombo na ye ezali : Moto ya nzete. Nyonso ekobota esika
ye azali, mpe ezali ye nde akotonga Tempelo ya Yawe. 13 Ezali ye nde akotonga
Tempelo ya Yawe ; bakolatisa ye bilembo ya lokumu, mpe akovanda na kiti ya
bokonzi mpo na kokonza. Mpe wana kaka na kiti na ye ya bokonzi, akozala mpe
Nganga-Nzambe. Bongo misala nyonso mibale, ezala ya bokonzi to ya bonganga-

Nzambe, ekotambola malamu. › »
14 Bakobomba motole yango kati na Tempelo ya Yawe lokola ekaniseli mpo na
kokanisa motema malamu ya Elidayi, ya Tobiya, ya Yedaeya mpe ya Eleme, mwana
mobali ya Sofoni. 15 Bato oyo bakowuta mosika penza bakoya mpo na kosunga
misala ya kotonga Tempelo ya Yawe, bongo bokoyeba solo ete Yawe, Mokonzi ya
mampinga, nde atindaki ngai epai na bino. Makambo oyo ekokokisama solo soki
boluki kotosa Yawe, Nzambe na bino.
7
Likambo ya kokila bilei
1 Na mobu ya minei ya mokonzi ya Dariusi, na mokolo ya minei ya sanza ya
libwa, sanza ya kisilevi, Yawe alobaki na Zakari. 2 Bato ya Beteli batindaki Saretseri,
Regemi-Meleki elongo na bato na bango mpo na kobondela Yawe 3 mpe mpo na
kotuna motuna oyo epai ya Banganga-Nzambe oyo basalaka kati na Tempelo ya Yawe,
Mokonzi ya mampinga, mpe epai ya basakoli :
— Boni, tosengeli kaka kokoba kolela mpe kokila bilei na sanza ya mitano ndenge
tosalaka wuta kala ?
4 Bongo Yawe, Mokonzi ya mampinga, alobaki na ngai :
5 — Tuna bato nyonso ya ekolo mpe Banganga-Nzambe : « Wuta mibu tuku
sambo, tango bokilaka bilei mpe bolelaka na sanza ya mitano mpe ya sambo,
bosalaka yango mpo na Ngai ? 6 Bongo tango bozalaki kolia mpe komela, ezalaki
te mpo na esengo na bino moko ? 7 Yango ezali te liloba oyo Yawe alobaki na
nzela ya basakoli na Ye wuta kala tango Yelusalemi mpe bingumba oyo ezingelaki
yango ezalaki na kimia mpe na boyokani, mpe Negevi mpe Shefela etondaki na
bato ebele ? »
8 Mpe Yawe alobaki lisusu na Zakari :
9 — Tala liloba oyo Yawe, Mokonzi ya mampinga, alobi : « Bokataka makambo na
bosembo, mpe tika ete moko na moko kati na bino azala na bolingo mpe na mawa
ya moto mosusu. 10 Bonyokolaka te mwasi oyo akufisa mobali to mwana etike to
mopaya to mpe mobola, mpe tika ete moko te kati na bino asala, na motema na ye,
mabongisi ya kosala moninga na ye mabe. »
11 Kasi baboyaki kotosa, bamatisaki mapeka mpe bakangaki matoyi na bango mpo
ete bayoka Ngai te. 12 Bakomisaki mitema na bango makasi lokola diama mpo kaka
bayoka te mibeko mpe maloba oyo Yawe, Mokonzi ya mampinga, azalaki koloba
na bango na lisungi ya Molimo na Ye na nzela ya basakoli na Ye ya kala. Mpo na
yango, Yawe, Mokonzi ya mampinga, atombokaki makasi.
13 Boye, Yawe, Mokonzi ya mampinga, alobaki : « Lokola bayokaki Ngai te tango
nazalaki kobenga bango, Ngai mpe nayokaki bango te tango babengaki Ngai. 14 Na
bongo, napanzaki bango kati na bikolo nyonso epai wapi bakomaki bapaya, mpe
mokili na bango ebebisamaki makasi : moto moko te akokaki lisusu kokota to
kobima kuna. Ndenge wana nde bakomisaki mokili ya kitoko libebi. »
8
Elaka ya kopambola Yelusalemi
1 Yawe,
Mokonzi ya mampinga, alobaki na ngai : 2 « Tala liloba oyo Yawe, Mokonzi
ya mampinga, alobi : ‹ Nazali na zuwa makasi mpo na Siona, mpo ete nalingaka
yango makasi na motema na Ngai. › »
3Tala liloba oyo Yawe alobi : « Nakozonga na Siona mpe nakovanda kati na
Yelusalemi. Boye, Yelusalemi ekobengama Engumba ya bosolo ; mpe ngomba ya
Yawe, Mokonzi ya mampinga, ekobengama Ngomba ya bule. »
4 Tala liloba oyo Yawe, Mokonzi ya mampinga, alobi : « Mibange ya mibali mpe
ya basi bakotonda lisusu na babalabala ya Yelusalemi, moto na moto na nzete na ye
na loboko mpo na kimobange. 5 Babalabala ya engumba ekotonda lisusu na bilenge
mibali mpe basi oyo bakokoma kosakana kuna. »
6 Tala liloba oyo Yawe, Mokonzi ya mampinga, alobi : « Boni, soki, na tango wana,
ekomonana lokola likambo ya kokamwa na miso ya batikali kati na bato oyo, Ngai
mpe namona yango likambo ya kokamwa ? » elobi Yawe, Mokonzi ya mampinga.
7 Tala liloba oyo Yawe, Mokonzi ya mampinga, alobi : « Nakobikisa bato na Ngai,
longwa na mokili ya este kino na mokili ya weste. 8 Nakozongisa bango mpo ete
bavanda na Yelusalemi ; bakozala bato na Ngai, mpe Ngai nakozala Nzambe na bango
na boyengebene mpe na bosembo. »
9Tala liloba oyo Yawe, Mokonzi ya mampinga, alobi : « Bino ba-oyo, na mikolo
oyo, bozali koyoka maloba kaka oyo basakoli balobaki, lokola bazalaki awa na tango
miboko ya Tempelo ya Yawe, Mokonzi ya mampinga, ezalaki kotongama, boyika
mpiko mpe bolendisa maboko na bino mpo na kotonga Tempelo oyo ya Yawe.
10 Pamba te, liboso ya tango wana, bato bazalaki kozwa lifuti ya malonga te na misala
na bango, mpe banyama ezalaki kopesa ata litomba moko te ; moto moko te azalaki
kokende na mosala na ye na kimia likolo ya kobanga banguna, pamba te nasalaki
ete moto moko na moko atelemela moninga na ye. 11 Kasi sik’oyo, nakosala lisusu
te, na ndambo ya bato oyo batikali, makambo oyo nasalaki na tango ya kala, » elobi
Yawe, Mokonzi ya mampinga. 12 « Solo, milona ekokola malamu, bilanga ya vino
ekobota bambuma na yango, mabele ekobimisa biloko ebele, mpe likolo ekonokisa
mvula. Nakopesa biloko oyo nyonso lokola libula epai ya batikali kati na bato oyo.
13 Libota ya Yuda mpe libota ya Isalaele, bobanga ata eloko moko te, boyika kaka
mpiko ; pamba te ndenge bokomaki bikolo elakelama mabe kati na bikolo mosusu,
ndenge wana mpe nakobikisa bino, mpe bokozala lipamboli. »
14Tala liloba oyo Yawe, Mokonzi ya mampinga, alobi : « Ndenge kaka nazwaki
mokano ya kotindela bino pasi mpe ya koyokela bino mawa te tango batata na bino
batumbolaki kanda na Ngai, » elobi Yawe, Mokonzi ya mampinga, 15 « ndenge wana
mpe nazwi mokano sik’oyo ya komonisa lisusu bolamu na Yelusalemi mpe na Yuda.
Bozala na bobangi te. 16 Tala makambo oyo bosengeli kosala : Tika ete moko na
moko kati na bino alobaka solo na moninga na ye ; bosambisaka na bosolo mpe
bokataka makambo na bosembo kati na bisambiselo na bino, 17 bosalaka mabongisi
ya komonisa baninga na bino pasi te, bolingaka te kolapa ndayi ya lokuta ; pamba te
makambo wana nyonso, nayina yango makasi, » elobi Yawe.
18 Yawe, Mokonzi ya mampinga, alobaki na ngai : 19 « Tala liloba oyo Yawe, Mokonzi
ya mampinga, alobi : Mikolo ya kokila bilei ya sanza ya minei, ya mitano, ya sambo
mpe ya zomi ekokoma mikolo ya esengo mpe ya kosepela, ekokoma bafeti ya nkembo
mpe ya esengo mpo na libota ya Yuda. Kasi bolinga solo mpe kimia. »
20 Tala liloba oyo Yawe, Mokonzi ya mampinga, alobi : « Bato ya bikolo ebele mpe
bavandi ya bingumba ya ndenge na ndenge bakoya lisusu ; 21 bamoko bakowuta na
engumba moko mpo na kokende na engumba mosusu mpe bakoloba : ‹ Tokende
kobondela Yawe mpe koluka elongi na Yawe, Mokonzi ya mampinga ! › Bongo
bamosusu bakozongisela bango : ‹ Ngai mpe nakokende ! › 22 Boye bato ebele mpe
bikolo ya nguya bakoya na Yelusalemi mpo na koluka elongi na Yawe, Mokonzi ya

mampinga, mpe bakobondela Ye. »
23 Tala liloba oyo Yawe, Mokonzi ya mampinga, alobi : « Na mikolo wana, bato
zomi ya bikolo mpe ya nkota ya ndenge na ndenge bakokanga songe ya nzambala ya
Moyuda moko mpe bakoloba : ‹ Tika ete tokende elongo na yo, pamba te toyoki ete
Nzambe azali na bino elongo. › »
9
Kosambisama ya banguna ya Isalaele
Liloba na Yawe.
1
Liloba na Yawe ekomi na mokili ya Adraki,
ekowumela na engumba Damasi,
pamba te miso ya bato mpe ya mabota nyonso ya Isalaele
ezali kotalela Yawe.
2 Tala, ekowumela lisusu likolo ya engumba Amati,
na mondelo oyo ekabola yango na engumba Damasi,
na engumba Tiri mpe Sidoni, atako baleki mayele.
3 Engumba Tiri emitongeli yango moko ndako makasi,
emibombeli palata ebele lokola putulu
mpe wolo ebele lokola potopoto ya balabala.
4 Kasi Nkolo akobotola yango,
akosukisa nguya na yango na ebale monene
mpe ekozika na moto.
5 Engumba Ashikeloni ekomona yango mpe ekokoma kolenga ;
engumba Gaza ekokoma na somo makasi,
ndenge moko mpe engumba Ekroni ;
pamba te elikya na yango ekosila.
Engumba Gaza ekozangela mokonzi na yango
mpe engumba Asikaloni ekotikala lisusu na bato te.
6 Bana makangu bakoya kovanda na engumba Asidodi,
mpe nakosilisa lolendo ya bato ya Filisitia.
7 Nakolongola makila na minoko na bango,
mpe bilei ya mbindo na minu na bango ;
kasi ba-oyo bakotikala bakokoma
bato ya Nzambe na biso mpe bakambi ya Yuda ;
mpe bato ya engumba Ekroni bakokoma
lokola bato ya Yebusi.
8 Nakobundela ndako na Ngai
liboso ya mampinga ya basoda ya nguya ;
monyokoli moko te akoya lisusu komonisa bato na Ngai pasi,
pamba te Ngai moko nde nazali kokengela sik’oyo.
Koya ya mokonzi ya kimia
9 Siona, mboka kitoko, sepela, sepela penza makasi !
Yelusalemi, mboka kitoko,
ganga penza na esengo !
Tala, mokonzi na yo azali koya epai na yo,
azali sembo mpe molongi,
atonda na komikitisa, avandi na likolo ya ane,
na likolo ya mwana ya ane, mwana ya ane ya mwasi.
10 Nakolongola bashar ya bitumba na mokili ya Efrayimi,
bampunda ya bitumba, na engumba Yelusalemi,

mpe matolotolo ya bitumba ekobukana.
Mokonzi yango akosakola kimia na bikolo nyonso,
bokonzi na ye ekobanda longwa na ebale monene moko kino na mosusu,
longwa na ebale kino na basuka ya mabele.
11 Mpo na yo, likolo ya makila ya boyokani na Ngai elongo na yo,
nakobimisa bakangami na yo na libulu oyo ezanga mayi.
12 Bozonga na ndako na bino, oyo batonga makasi,
bino bakangami oyo botondi na elikya,
pamba te nazali koloba na bino sik’oyo :
« Nakozongisela bino mbala mibale
biloko oyo bobungisaki. »
13 Pamba te nabendi tolotolo na Ngai, oyo ezali Yuda,
natie yango likonga na Ngai ya moke oyo ezali Efrayimi.
Siona, nakotelemisa bana na yo ya mibali
mpo ete batelemela bana mibali ya Yavani
mpe nakokomisa yo lokola mopanga ya elombe.
14 Yawe akomimonisa epai na bango,
mpe tolotolo na Ye ekobima lokola mokalikali.
Nkolo Yawe akobeta kelelo
mpe akotambola kati na mopepe makasi.
15 Yawe, Mokonzi ya mampinga, akobatela bango.
Bakolia mpe bakobuka mabanga ya ebambelo mabanga,
bakomela mpe bakosala makelele lokola bato balangwe masanga,
bakotonda lokola kopo ya makila
oyo basopaka na basonge ya etumbelo.
16 Na mokolo wana, Yawe, Nzambe na bango,
akobikisa bango
ndenge mobateli bibwele abikisaka bameme na ye.
Bakongenga makasi kati na mabele na Ye
lokola mabanga ya talo.
17 Bakozala bato ya esengo,
bakokoma kitoko makasi.
Ble ekopesa bilenge mibali makasi
mpe vino ya sika ekopesa bilenge basi makasi.
10
Kosambwisama ya banzambe ya bikeko
1 Bosenga epai na Yawe ete anokisa mvula ya suka ;
ezali Yawe nde atindaka mapata mpe bakake
oyo ememaka bamvula minene,
Ye nde abimisaka matiti na elanga ya moko na moko.
2 Nzokande, banzambe ya bikeko elobaka maloba ya pamba,
mpe bimoniseli ya bato ya soloka ezalaka ya lokuta :
bazwaka bandoto oyo ezanga tina,
mpe malendisi na bango ezalaka ya lokuta.
Yango wana, bato bakomaki kotelengana lokola bibwele
oyo ezangi mobateli.
Kobima ya sika
3 Kanda na Ngai ya makasi epeli mpo na babateli,
mpe nakopesa bakambi etumbu,

pamba te Yawe, Mokonzi ya mampinga,
ayei mpo na kobatela etonga na Ye, libota ya Yuda ;
akokomisa bango mpunda na Ye ya lokumu kati na bitumba.
4 Na Yuda nde ekobimela libanga ya songe ya ndako,
likonzi ya ndako ya kapo, tolotolo ya bitumba
mpe bakambi nyonso.
5 Bango nyonso bakokoma lokola bilombe ya bitumba,
oyo bakangamaka te na potopoto ya babalabala
na tango ya bitumba.
Lokola Yawe azali elongo na bango,
bakobunda mpe bakolonga,
ata basoda oyo batambolaka likolo ya bampunda.
6 « Nakolendisa libota ya Yuda
mpe nakobikisa libota ya Jozefi,
nakozongisa bango lisusu na mokili na bango,
pamba te nakoyokela bango mawa ;
bakozala lokola bato oyo nasundolaki te,
pamba te nazali Yawe, Nzambe na bango,
mpe nakoyanola bango.
7 Bato ya Efrayimi bakokoma lokola bilombe ya bitumba ;
mitema na bango ekotonda na esengo lokola bato bameli masanga ;
bana na bango ya mibali bakomona yango
mpe bakotonda na esengo,
bongo mitema na bango ekosepela kati na Yawe.
8 Nakobeta piololo mpo na kobenga bango
mpe nakosangisa bango esika moko.
Solo, nakokangola bango, mpe bakokoma ebele
ndenge bazalaki liboso.
9 Ata soki napanzi bango kati na bikolo ya bapaya,
ezala na mokili oyo eleki mosika,
bakokanisa Ngai kaka.
Bango elongo na bana na bango ya mibali bakobika
mpe bakozonga na mokili na bango.
10 Nakozongisa bango wuta na Ejipito ;
nakosangisa bango wuta na Asiri ;
nakomema bango na Galadi mpe na Libani ;
kasi atako bongo, esika ya kovanda ekozala moke mpo na bango.
11 Bakoleka na kati-kati ya ebale monene ya mitungisi ;
bambonge ya ebale monene ekovanda kimia,
bozindo nyonso ya ebale Nili ekokawuka.
Lolendo ya Asiri ekosila
mpe lingenda ya bokonzi ya Ejipito ekolongwa.
12 Nakosala ete balendisama kati na Yawe :
bakotambola na Kombo na Ye, »
elobi Yawe.
11
Yawe abebisi bikolo ya nguya
1 Mokili ya Libani, fungola bikuke na yo

mpo ete moto ezikisa banzete na yo ya sedele !
2 Nzete ya sipele, lela,
pamba te nzete ya sedele esili kokweya !
Banzete milayi esili kokatama.
Banzete ya sheni ya Bashani, bolela ;
pamba te basili kokata zamba monene !
3 Boyoka ndenge babateli bibwele bazali kolela,
pamba te bitando epai wapi baleisaka bibwele ebebisami.
Boyoka ndenge bankosi ezali koganga,
pamba te zamba ya Yordani, oyo etonda na banzete,
esili kobebisama.
Babateli mibale ya bameme
Tala liloba oyo Yawe, Nzambe na ngai, alobi :
4
— Batela malamu bameme oyo babongisi mpo na koboma ! 5 Bato oyo
basombaka bibwele yango babomaka yango, bazalaka na somo ya etumbu ata
moko te. Bato oyo batekaka yango balobaka : « Tika ete Yawe apambolama, pamba
te nakomi mozwi ! » Mpe bango moko babateli na yango bayokelaka yango mawa
ata moke te. 6 Yango wana Ngai mpe nakoyokela lisusu bato ya mokili mawa te,
nakokaba moto na moto na maboko ya moninga na ye mpe ya mokonzi na ye.
Bakonzi bakobebisa mokili, kasi nakokangola ata moto moko te wuta na maboko
ya bakonzi yango, elobi Yawe.
7 Boye, nabatelaki malamu bameme oyo babongisaki mpo na koboma ; mpe
mingi penza bameme oyo ezalaki na pasi makasi. Nakamataki mangenda mibale :
nabengaki moko Ngolu, mpe mosusu, Bomoko. Bongo, nakomaki kobatela bameme.
8 Na sanza moko kaka, nabomaki babateli bibwele misato ; nakokaki lisusu kokanga
motema te, mpe etonga eyinaki ngai. 9 Nalobaki na etonga ya bibwele :
— Nakozala lisusu mobateli na bino te. Tika ete oyo ekokufa ekufa na yango, oyo
ekobunga ebunga na yango ; mpe tika ete oyo ekotikala ebomana yango na yango !
10 Nakamataki lingenda oyo nabengaki Ngolu, nabukaki yango mpo na kotalisa
ete boyokani oyo nasalaki elongo na bikolo nyonso esili. 11 Boyokani esilaki nde na
mokolo wana ; bongo, etonga oyo ezalaki na pasi makasi mpe ezalaki kotala ngai
esosolaki ete ezalaki solo Liloba na Yawe.
12 Nalobaki na bango :
— Soki bomoni ete ezali malamu, bopesa ngai lifuti na ngai ; soki te, botika na
bino.
Bafutaki ngai mbongo ya bibende ya palata tuku misato lokola lifuti na ngai.
13 Mpe Yawe alobaki na ngai :
— Bwaka yango epai ya mosali mbeki ; yango nde motuya ya malonga oyo
bamoni ete ekoki na Ngai !
Nakamataki mbongo yango ya bibende tuku misato mpe nabwakaki yango kati na
Tempelo ya Yawe, epai ya mosali mbeki.
14 Bongo nabukaki lisusu lingenda ya mibale oyo nabengaki Bomoko, mpo na
kotalisa ete bondeko kati na libota ya Yuda mpe ya Isalaele ekufi.
— Kamata lisusu bisalelo ya mobateli bibwele ya zoba ! 16 Pamba te nakobimisa
kati na mokili mobateli bibwele ya sika oyo akobanda koluka te bibwele oyo ebungi,
akolandela te bana bibwele, akosalisa te bapota ya bibwele oyo ezoki, akoleisa te
oyo ezali na nzoto kolongono, kasi akobanda koliaka misuni ya bibwele ya mafuta
mpe kobuka yango makolo. 17 Mawa na mobateli bibwele ya zoba oyo asundolaka
etonga na ye ! Tika ete mopanga ekata ye loboko mpe etobola ye liso oyo ezali
na ngambo ya loboko ya mobali ! Tika ete loboko na ye ekawuka, solo, ekawuka
penza ! Tika ete liso na ye, oyo ezali na ngambo ya loboko ya mobali ekufa, ekufa
solo !
Elonga ya suka ya mokonzi
12
Nzambe abundeli Yelusalemi
1Liloba na Yawe.
Tala liloba oyo Yawe alobaki na tina na Isalaele.
Yawe oyo atanda likolo mpe asala miboko ya mabele, Ye oyo atia Molimo na Ye kati
na moto, alobi : 2 « Nakokomisa Yelusalemi lokola kopo ya vino oyo elangwisaka
bikolo nyonso ya zingazinga na yango ; bakozingela solo Yuda mpe Yelusalemi. 3 Na
mokolo wana, nakokomisa Yelusalemi lokola libanga ya kilo liboso ya bikolo nyonso ;
moto nyonso oyo akoluka kotombola yango akozoka ; mpe bikolo nyonso ekosangana
mpo na kobundisa Yelusalemi. 4 Na mokolo wana, nakobangisa bampunda nyonso
mpe nakokomisa batambolisi na yango liboma, » elobi Yawe. « Nakosenzela libota
ya Yuda, kasi nakoboma miso ya bampunda nyonso ya bikolo. 5 Boye, bakambi ya
Yuda bakomilobela : ‹ Bato ya Yelusalemi bazali makasi mpo ete Yawe, Mokonzi ya
mampinga, azali Nzambe na bango. › 6 Na mokolo wana, nakokomisa bakambi ya
Yuda lokola moto kati na liboke ya bakoni, lokola koni ya moto na se ya liboke ya
matiti ekawuka : bakozikisa bikolo nyonso ya zingazinga na bango, ezala oyo ezali
na ngambo ya loboko na bango ya mobali to ya mwasi. Kasi Yelusalemi ekotikala
kaka na esika na yango. 7 Yawe akobikisa liboso bandako ya kapo ya Yuda mpo
ete lokumu ya libota ya Davidi mpe ya bavandi ya Yelusalemi eleka te lokumu ya
Yuda. 8 Na mokolo wana, Yawe akobatela bavandi ya Yelusalemi mpo ete bato ya
bolembu kati na bango bakoma makasi lokola Davidi, mpe libota ya Davidi ekoma
lokola Nzambe, lokola Anjelu ya Yawe, oyo azali kotambola liboso na bango. 9 Na
mokolo wana, nakobima mpo na koboma bikolo nyonso oyo ekobundisa Yelusalemi.
Matanga mpe kopetolama
10 Nakosopa Molimo ya ngolu mpe ya mabondeli epai ya libota ya Davidi mpe epai
ya bavandi ya Yelusalemi. Bakosembola miso na bango epai na Ngai oyo batobolaki.
Bakosalela ye matanga ndenge kaka basalaka matanga ya mwana oyo abotama kaka
ye moko ; bakolela ye makasi ndenge balelaka mwana mobali ya liboso oyo asili
kokufa. 11 Na mokolo wana, matanga kati na Yelusalemi ekozala monene lokola
matanga ya Adadi-Rimoni na etando ya Megido. 12 Mokili mobimba ekosala matanga,
etuka na etuka na esika na yango elongo na basi na yango : etuka ya libota ya Davidi
elongo na basi na yango, etuka ya libota ya Natan elongo na basi na yango, 13 etuka
ya libota ya Levi elongo na basi na yango, etuka ya libota ya Shimei elongo na basi
na yango, 14 mpe bituka nyonso oyo etikali elongo na basi na yango.
13
Kopetolama na masumu
1Na mokolo wana, etima moko ekobimisa mayi mpo na kopetola masumu mpe
mbindo ya libota ya Davidi mpe ya bavandi ya Yelusalemi.
2 Na mokolo wana, elobi Yawe, Mokonzi ya mampinga, nakosala ete bakombo ya
banzambe ya bikeko elimwa na mokili ; boye bakotikala kokanisa yango lisusu te.
Nakolongola lisusu kati na mokili basakoli mpe molimo ya mbindo. 3 Boye, soki
moto moko akobi kosakola, tika ete tata mpe mama oyo babota ye baloba na ye :
‹ Osengeli kokufa mpo ete olobi makambo ya lokuta na Kombo na Yawe ! › Wana
akozala kosakola, baboti na ye bakotobola ye na mopanga. 4 Na mokolo wana,
mosakoli moko na moko akozala na soni mpo na kosakola mpe koloba bimoniseli na
ye ; akokosa lisusu bato te na kolataka bilamba ya basakoli, oyo basala na bapwale.
5 Akoloba : ‹ Nazali na ngai mosakoli te ; ngai nasalaka na ngai bilanga, mabele nde
ezalaka libula na ngai wuta bolenge na ngai ! › 6 Soki batuni ye : ‹ Bongo bapota oyo
ezali na tolo na yo ewuti wapi ? › Akozongisa : ‹ Nazokaki yango kati na ndako ya
balingami na ngai. ›
Kobetama ya mobateli bibwele
7 Oh mopanga, telema !
Tika ete otelema mpo na koboma mobateli bibwele na Ngai !
Tika ete oboma moninga na Ngai, »
« Beta mobateli bibwele,
mpe bameme ekopalangana.
Bongo nakoboma ata bibwele ya mike.
8 Na mokili mobimba, »
elobi Yawe,
« bandambo mibale ya bato kati na bandambo misato
bakobebisama mpe bakokufa ;
mpe ndambo moko ya bato kati na bandambo misato
nde bakotikala na mokili.
9 Nakomema ndambo moko wana ya bato na moto,
nakopetola bango ndenge bapetolaka palata na moto
mpe nakomeka bango
ndenge bamekaka wolo na moto ;
bakobelela Kombo na Ngai,
mpe Ngai nakoyanola bango.
Nakoloba na bango :
‹ Bozali bato na Ngai, ›
mpe bango bakoloba :
‹ Yawe azali Nzambe na biso ! › »
14
Mokolo ya Yawe
Tala, mokolo ya Yawe ezali koya ; ezali mokolo oyo bakokabola bomengo ya
1
bitumba kati na yo, Yelusalemi.
2 Nakosangisa bikolo nyonso, na Yelusalemi, mpo ete babundisa engumba yango ;
bakobotola yango, bakobuka bandako na yango, bakozwa basi na yango na makasi
mpo na kobebisa lokumu na bango, mpe ndambo ya bato kati na yango bakokende
na bowumbu, bongo ndambo mosusu ya bato bakotikala.
3 Bongo Yawe akobima mpe akobundisa bikolo wana, ndenge asalaka na tango ya
bitumba. 4 Na mokolo wana, makolo na Ye ekotelema likolo ya ngomba ya banzete ya
olive oyo ezali na ngambo ya este ya Yelusalemi ; mpe ngomba ya olive ekokabwana
na biteni mibale : eteni moko na ngambo ya este mpe eteni mosusu na ngambo ya
weste. Lubwaku moko ya monene ekosalema : eteni moko ya ngomba ekokende
na ngambo ya nor, mpe eteni mosusu, na ngambo ya sude. 5 Bokokimela kati na
lubwaku ya bangomba na ngai, pamba te lubwaku ya bangomba ekokende kino na
Atsali ; bokokima ndenge bokimaki tango mabele eninganaki na tango Oziasi azalaki
mokonzi ya Yuda. Bongo Yawe, Nzambe na ngai, akoya elongo na basantu na Ye

nyonso.
6 Na mokolo wana, ezala pole to malili to mpe mvula, eloko moko te ekozala.
7 Ekozala mokolo ya ndenge mosusu, mokolo ezanga moyi mpe butu, mokolo oyo
Ye moko kaka Yawe ayebi ; pole ekobima soki pokwa ekoki.
8 Na mokolo wana, mayi oyo etiolaka ekobimela na Yelusalemi. Ndambo moko
ekokende na ebale monene ya este mpe ndambo mosusu, na ebale monene ya weste,
na eleko ya malili mpe ya molunge.
9 Yawe akozala Mokonzi ya mabele mobimba. Na mokolo wana, Ye moko kaka nde
akozala Nkolo, mpe bakosambela kaka Ye.
10 Mokili mobimba, longwa na Geba kino na Rimoni, na ngambo ya sude ya
Yelusalemi, ekokoma lokola etando ya Araba ; kasi Yelusalemi ekozala kaka na likolo,
ekotikala kaka na esika na yango, longwa na Ekuke ya Benjame kino na esika oyo
Ekuke ya kala ezalaki, na songe ya bamir, longwa na ndako molayi ya Ananeyeli kino
na bikamolelo ya mokonzi. 11 Bato bakozongela kovanda na Yelusalemi ; Yelusalemi
ekobebisama lisusu te mpe ekokoma na kimia.
12 Tala etumbu oyo Yawe akopesa na bikolo nyonso oyo ekobundisa Yelusalemi :
Misuni ya banzoto na bango ekobanda kopola wana bazali nanu na bomoi ; miso
na bango ekokufa na bilongi na bango mpe balolemo na bango ekokufa kati na
minoko na bango. 13 Na mokolo wana, Yawe akosala ete mobulu ekota kati na
bango, bakobetana makofi mpe bakobomana bango na bango. 14 Bato ya Yuda
mpe bakobunda kati na Yelusalemi, bakokongola bomengo ya bikolo nyonso ya
zingazinga : wolo, palata mpe bilamba mingi koleka. 15 Etumbu ya ndenge moko kaka
ekokweya likolo ya bampunda, ya bamile, ya bashamo, ya ba-ane mpe ya banyama
nyonso oyo ekozala na molako.
16 Boye, batikali kati na bikolo nyonso oyo ebundisaki Yelusalemi bakomata mibu
nyonso na Yelusalemi mpo na kogumbamela Mokonzi, Yawe Mokonzi ya mampinga,
mpe mpo na kosala feti ya Bandako ya kapo. 17 Soki bato ya etuka moko ya mabele
bakei te na Yelusalemi mpo na kogumbamela Mokonzi, Yawe Mokonzi ya mampinga,
mvula ekonoka te na mokili na bango. 18 Soki bato ya Ejipito baboyi kokende kosala
feti na Yelusalemi, mvula ekonoka te na mokili na bango. Boye, Yawe akopesa bango
etumbu oyo abongisa mpo na ekolo nyonso oyo ekoboya kokende kosala feti ya
Bandako ya kapo. 19 Ekozala etumbu ya Ejipito mpe ya bikolo nyonso oyo ekoboya
kokende kosala feti ya Bandako ya kapo.
20 Na mokolo wana, bakotia makomi na bangonga mike-mike ya bampunda :
« Ebulisami mpo na Yawe ! » Banzungu ya Tempelo ya Yawe ekozala mpe bule
ndenge bakopo ezalaka bule liboso ya etumbelo. 21 Banzungu nyonso kati na
Yelusalemi mpe kati na Yuda ekobulisama mpo na Yawe, Mokonzi ya mampinga ;
mpe bato nyonso oyo bakoya kopesa makabo bakozwa ndambo ya banzungu mpe
bakolambela yango. Na mokolo wana, ata moto moko te ya mombongo akotikala kati
na Tempelo ya Yawe, Mokonzi ya mampinga.
Malashi 1:1 1419 Malashi 1:11
Malashi
Koponama ya Isalaele
1 Liloba na Yawe. Liloba na Yawe epai ya Isalaele na nzela ya mosakoli Malashi.
2 « Ngai, nalingaki bino, »
elobi Yawe,
« kasi bino bozali kotuna Ngai :
‹ Eloko nini ezali kolakisa ete olingaki biso ? ›
Boni, Ezawu azalaki ndeko ya Jakobi te ? »
elobi Yawe,
« Nzokande, nalingaki Jakobi,
3 kasi nayinaki Ezawu ;
bongo nabongolaki bangomba na ye esobe
mpe nakabaki libula na ye epai ya bambwa ya zamba. »
4 Edomi akoki koloba :
« Ata babebisi mokili na biso,
tokotonga yango kaka lisusu ! »
Kasi tala makambo oyo Yawe, Mokonzi ya mampinga, alobi :
« Solo, bakotonga na bango yango,
kasi Ngai nakobuka yango !
Bakobenga mokili yango :
‹ Mokili ya makambo mabe,
bato oyo bazali tango nyonso na se ya kanda ya Yawe. ›
5 Bokomona yango na miso na bino moko
mpe bokoloba : ‹ Yawe azali Monene
koleka ata bandelo ya etando ya Isalaele. ›
Mbeka oyo esengeli
6 Mwana mobali apesaka tata na ye lokumu, mpe mowumbu apesaka nkolo na ye
lokumu. Soki Ngai nazali Tata, wapi lokumu oyo esengeli na Ngai ? Soki nazali Nkolo,
wapi lokumu na Ngai ? » elobi Yawe, Mokonzi ya mampinga.
« Ezali bino Banganga-Nzambe nde bozali kosambwisa Kombo na Ngai, kasi bozali
mpe kotuna : ‹ Eloko nini ezali kolakisa ete tozali kosambwisa Kombo na Yo ? ›
7 Bozali kotia bilei ya mbindo na etumbelo na Ngai, kasi bozali mpe kotuna : ‹ Eloko
nini ezali kolakisa ete tokomisi etumbelo na Yo mbindo ? ›
Ezali tango bolobaka : ‹ Mesa ya Yawe ezali na tina te. › 8 Ezali tango bobonzaka
lokola mbeka nyama oyo ekufa miso ; boni, yango ezali mabe te ? Bomeka nanu
kopesa yango epai ya moyangeli na bino ; boni, akosepela na bino ? Akondima bino
solo ? » elobi Yawe, Mokonzi ya mampinga.
9 « Sik’oyo, bozali mpe kobondela Nzambe ete asalela bino ngolu na makabo
ya lolenge oyo na maboko ! Boni, andima bino solo ? » elobi Yawe, Mokonzi ya
mampinga.
10 « Nani kati na bino akoki kozwa mokano ya kokanga bikuke ya Tempelo mpo
ete bopelisa moto na pamba te na etumbelo na Ngai ? Nasepeli na bino ata moke
te, » elobi Yawe, Mokonzi ya mampinga ; « mpe nakoyamba te makabo oyo ewuti na
maboko na bino.
11 Kombo na Ngai ekozala monene kati na bikolo, longwa na ebimelo kino na elalelo
ya moyi ; bakobonza na bisika nyonso malasi ya ansa lokola mbeka mpo na Kombo
na Ngai mpe makabo ya peto, pamba te Kombo na Ngai ekozala monene kati na
bikolo, » elobi Yawe, Mokonzi ya mampinga.
12 « Kasi bino, bozali kosambwisa yango tango bozali koloba ete mesa ya Nkolo ezali
na tina te mpe biloko na yango ezali mbindo. 13 Bozali koloba lisusu : ‹ Mokumba
nini lisusu oyo ! › Bozali mpe kotiola Ngai lisusu, » elobi Yawe, Mokonzi ya mampinga.
« Tango bozali komema bibwele oyo ezoka, oyo etambolaka tengu-tengu to oyo ezali
na bokono, mpe bozali kobonza yango lokola mbeka, boni, nandima yango na maboko
na bino ? » elobi Yawe.
14 « Tika ete alakelama mabe, ye oyo azali na ebwele ya kitoko kati na etonga na
ye, mpe alapi ndayi ete akobonza yango epai na Yawe, kasi abonzi ebwele oyo ebela !
Pamba te Ngai, nazali Mokonzi Monene, » elobi Yawe, Mokonzi ya mampinga, mpe
bikolo nyonso esengeli kobanga Kombo na Ngai.
2
Likebisi epai ya Banganga-Nzambe
1 « Sik’oyo, bino Banganga-Nzambe, likebisi oyo epesami epai na bino : 2 Soki
boyoki te, soki boboyi kozwa mokano ya kopesa Kombo na Ngai lokumu, » elobi Yawe,
Mokonzi ya mampinga, « nakotindela bino elakeli mabe mpe nakolakela lipamboli
na bino mabe. Solo, nasili kolakela yango mabe, pamba te bozwaki mokano te ya
kopesa Kombo na Ngai lokumu.
3 Likolo na bino, nakopamela bakitani na bino, nakobwakela bino basalite ya
banyama na bino na bilongi, salite ya banyama oyo bobonzaka na mikolo ya bafeti na
bino, mpe bakomema bino nzela moko na basalite yango. 4 Bokoyeba solo ete napesi
bino likebisi oyo mpo ete boyokani na Ngai elongo na Levi esuka te, » elobi Yawe,
Mokonzi ya mampinga. 5 « Boyokani na Ngai elongo na ye ezali boyokani ya bomoi
mpe ya kimia, mpe nakopesa ye yango mpo ete atosa Ngai. Atosaki Ngai solo mpe
azalaki kolenga liboso ya Kombo na Ngai. 6 Monoko na ye ezalaki kobimisa malakisi
ya solo ; lokuta etikalaki komonana na bibebu na ye te. Azalaki kotambola elongo na
Ngai na kimia mpe na alima. Na nzela na ye, bato ebele batikaki kotambola na nzela
ya masumu. 7 Pamba te bibebu ya Nganga-Nzambe esengeli kobatela boyebi, mpe
bato basengeli kozwa boyebi na monoko na ye mpo ete azali ntoma ya Yawe, Mokonzi
ya mampinga. 8 Kasi bino, bopengwi na nzela mpe bobetisi bato ebele mabaku na
malakisi na bino ; bobebisi boyokani elongo na Balevi, » elobi Yawe, Mokonzi ya
mampinga. 9 « Boye, nasalaki ete botiolama mpe bosambwa liboso ya bato nyonso,
pamba te bolandaki banzela na Ngai te, kasi bozalaki kopona bilongi na makambo
oyo etali mibeko. »
Mabala elongo na bapaya
10 Boni,biso nyonso tozali bana ya tata moko te ? Boni, tokelama na Nzambe moko
te ? Bongo mpo na nini tozali kobebisa boyokani ya batata na biso na ndenge tozali
kosalana mabe biso na biso ? 11 Bato ya Yuda batamboli na boyengebene te, bakotisi
likambo ya nkele kati na Isalaele mpe na Yelusalemi, pamba te bato ya Yuda babebisi
bosantu ya Esika ya bule ya Yawe, Esika ya bule oyo Yawe alingaka makasi : babali
basi oyo basambelaka nzambe mopaya. 12 Mpo na mobali nyonso oyo akosala bongo,
azala nani, tika ete Yawe alongola ye na bandako ya kapo ya Jakobi, ata amemi
makabo epai na Yawe, Mokonzi ya mampinga.
Koboma libala
Tala makambo mosusu oyo bosalaka : bozali kotondisa etumbelo ya Yawe na
13
mayi ya miso, bozali kolelalela mpo ete Yawe azali kotala lisusu makabo na bino te
mpe aboyi koyamba yango na maboko na bino. 14 Bozali kotuna : « Mpo na nini
boye ? » Ezali mpo ete Yawe azali Motatoli kati na yo mpe mwasi na yo ya bolenge,
kasi yo okosaki ye. Nzokande, azali mwasi oyo okangani na ye na nzela ya boyokani.
15 Boni, Yawe akomisaki bango te moto moko ? Bazali ya Yawe na mosuni mpe na
molimo. Moto yango alukaka nini ? Alukaka bana kowuta epai na Nzambe. Boye,
bosala keba mpo na bomoi na bino. Tika ete moto moko te akosa mwasi na ye ya
bolenge !
16 Pamba te Yawe, Nzambe ya Isalaele, alobi : « Nayinaka likambo ya koboma
libala ; ekokani na moto oyo elamba na ye ezwi makila tango abomi moto, » elobi
Yawe, Mokonzi ya mampinga. Yango wana, bosala keba mpo na bomoi na bino mpe
botikala sembo.
Mokolo ya kosambisama
17 Bolembisi Yawe na maloba na bino mpe bozali lisusu kotuna : « Tolembisi Yo na
likambo nini ? »
Ezali tango bozali koloba : « Moto oyo asalaka mabe azali malamu na miso ya
Yawe, mpe Yawe asepelaka na ye » to mpe « Wapi Nzambe ya bosembo ? »
1 « Nakotinda
3
ntoma na Ngai ; ye nde akoya liboso mpo na kobongisela Ngai nzela.
Boye Yawe oyo bozali kozela akoya na pwasa kati na Tempelo na Ye ; ntoma ya
boyokani oyo bolingi akoya, » elobi Yawe, Mokonzi ya mampinga.
2 Kasi nani akobika na mokolo oyo akoya ? Nani akotelema na mokolo oyo
akomonana ? Pamba te azali lokola moto ya monyangwisi bibende na moto, lokola
sabuni oyo etelisaka bilamba. 3 Akovanda lokola monyangwisi bibende mpe mopetoli
palata na moto. Akopetola bana mibali ya Levi mpe akolekisa bango na moto ndenge
bapetolaka wolo mpe palata, mpe bakokoma mpo na Yawe bato oyo bamemelaka Ye
makabo kolanda ndenge esengeli kozala. 4 Bongo makabo ya Yuda mpe ya Yelusalemi
ekosepelisa Yawe, ndenge ezalaki na tango ya kala.
5 « Nakopusana pene na bino mpo na kosambisama, nakosala na lombangu mpo
na kofunda bato ya maji, ya ekobo, bato oyo balapaka ndayi ya lokuta, bato oyo
banyokolaka basali na bango, basi bakufisa mibali mpe bana bitike, oyo banyokolaka
bapaya mpe batosaka Ngai te, » elobi Yawe, Mokonzi ya mampinga.
Kobengama mpo na kobongola mitema
6 « Ngai Yawe, nabongwanaka te. Mpo na yango, bino bana mibali ya Jakobi, bozali
kaka. 7 Wuta na tango ya bakoko na bino, bozalaki kaka kobuka mibeko na Ngai mpe
bozalaki kotosa Ngai te. Bozonga epai na Ngai, mpe Ngai nakozonga epai na bino, »
« Kasi bozali komituna : ‹ Tokozonga ndenge nini ? ›
8 Boni, moto akoki solo kokosa Nzambe ? Nzokande bino, bozali kokosa Ngai. Kasi
bozali koloba : ‹ Tokosi Yo na likambo nini ? ›
Bokosi Ngai na eteni na bino ya zomi mpe na makabo. 9 Bozali na se ya elakeli mabe,
pamba te bino nyonso, ekolo oyo mobimba, bozali kokosa Ngai. 10 Boye, bomema
biteni na bino nyonso ya zomi, na mobimba na yango, na ebombelo bomengo ya
Tempelo mpo ete bilei ezanga te kati na Ndako na Ngai. Na bongo, bomeka Ngai, »
elobi Yawe, Mokonzi ya mampinga, « mpo na kotala soki nakofungolela bino te
maninisa ya Lola mpe soki nakosopela bino te lipamboli na Ngai, na bofuluki oyo
ezanga ndelo. 11 Nakopekisa banyama mike-mike kolia bambuma ya bilanga na bino,
bongo bilanga na bino ya vino ekotikala kozanga bambuma te, » elobi Yawe, Mokonzi
ya mampinga. 12 « Bato ya bikolo nyonso bakoloba ete bozali bato ya esengo, pamba
te mokili na bino ekozala mokili ya malamu mpo na kovanda, » elobi Yawe, Mokonzi
ya mampinga.
13 Yawe alobi : « Bozali koloba makambo mabe mpo na kotelemela Ngai.

Kasi bozali kotuna : ‹ Maloba nini ya mabe tolobi mpo na kotelemela Yo ? ›
14 Bozali lisusu koloba : ‹ Kosalela Nzambe ezali na tina te. Litomba nini penza
ezali na kotosa mibeko na Ye mpe na komiboya liboso ya Yawe, Mokonzi ya
mampinga ? 15 Tosengeli sik’oyo komona bato ya lofundu lokola bato ya esengo,
bato mabe bazali kokende liboso. Atako bazali kobeta tembe na Nzambe, kasi bazali
kaka kolonga. › »
16 Ndenge wana nde bato oyo batosaka Yawe bazalaki kosolola bango na bango,
kasi Yawe ayokaki masolo na bango. Boye buku moko ya ekaniseli ekomamaki liboso
ya Yawe mpo na bato oyo batosaka Yawe mpe bapesaka Kombo na Ye lokumu.
17 « Na mokolo oyo nakomonisa nguya na Ngai, bakokoma bato na Ngai, bomengo
na Ngai ya talo. Nakobatela bango ndenge tata abatelaka mwana oyo asalelaka ye, »
elobi Yawe, Mokonzi ya mampinga. 18 « Bongo bokomona lisusu bokeseni kati na
moto ya sembo mpe moto mabe, kati na moto oyo asalelaka Nzambe mpe moto oyo
asalelaka Ye te. 19 Pamba te mokolo yango ezali koya ; ekozala moto makasi lokola
fulu ya moto. Bato nyonso ya lofundu mpe bato nyonso oyo basalaka mabe bakokoma
lokola matiti ya kokawuka. Mokolo yango ekozikisa bango, » elobi Yawe, Mokonzi ya
mampinga. « Ekotikala ata mosisa to etape te.
20 Kasi mpo na bino oyo botosaka Kombo na Ngai, moyi ya bosembo ekobima mpe
ekomemela bino lobiko. Boye, bokobina mpe bokopumbwa na esengo lokola bana
ngombe ya mibali kati na lopango. 21 Bokonyata bato mabe, pamba te bakokoma
lokola putulu na se ya matambe na bino, na mokolo oyo nazali kobongisa, » elobi
Yawe, Mokonzi ya mampinga.
22 « Bokanisa Mobeko, malako mpe mitindo oyo napesaki epai ya Moyize, mosali
na Ngai, na ngomba Orebi, mpo na Isalaele mobimba. 23 Liboso ete mokolo ya Yawe
eya, mokolo monene mpe ya somo, nakotindela bino mosakoli Eliya. 24 Akozongisa
mitema ya batata epai ya bana, mpe mitema ya bana epai ya batata, soki te nakoya
kobebisa mokili na nzela ya bilakeli mabe. »
Matayo 1:1 1423 Matayo 1:15
Sango Malamu kolanda

Matayo
Mbotama mpe bomwana ya Yesu
Molongo ya mbotama ya Yesu

1 Tala molongo ya mbotama ya Yesu-Klisto, mokitani ya Davidi mpe ya
Abrayami :
2 Abrayami abotaki Izaki ;
Izaki abotaki Jakobi ;
Jakobi abotaki Yuda mpe bandeko na ye ya mibali ;
3 Yuda abotaki Peretsi mpe Zera na nzela ya Tamari, mwasi na ye ;
Peretsi abotaki Etsironi ;
Etsironi abotaki Arami ;
4 Arami abotaki Aminadabi ;
Aminadabi abotaki Nashoni,
mpe Nashoni abotaki Salima ;
5 Salima abotaki Boazi na nzela ya Raabi, mwasi na ye ;
Boazi abotaki Obedi na nzela ya Rite, mwasi na ye ;
Obedi abotaki Izayi,
6 mpe Izayi abotaki mokonzi Davidi.
Davidi abotaki Salomo na nzela ya mwasi ya Uri ;

7 Salomo abotaki Roboami ;
Roboami abotaki Abiya ;
Abiya abotaki Asa ;
8 Asa abotaki Jozafati ;
Jozafati abotaki Yorami ;
Yorami abotaki Oziasi ;
9 Oziasi abotaki Yotami ;
Yotami abotaki Akazi ;
Akazi abotaki Ezekiasi ;
10 Ezekiasi abotaki Manase ;
Manase abotaki Amoni ;
Amoni abotaki Joziasi ;
11 Joziasi abotaki Yekonia mpe bandeko na ye ya mibali wana bana ya Isalaele
bakendeki na bowumbu, na Babiloni.
Sima na bana ya Isalaele kokende na bowumbu, na Babiloni,

12
Yekonia abotaki Shealitieli ;
Shealitieli abotaki Zorobabeli ;
13 Zorobabeli abotaki Abiwudi ;
Abiwudi abotaki Eliakimi ;
Eliakimi abotaki Azori ;
14 Azori abotaki Tsadoki ;
Tsadoki abotaki Akimi ;
Akimi abotaki Eliwudi ;
15 Eliwudi abotaki Eleazari ;
Eleazari abotaki Matani ;
Matani abotaki Jakobi ;
16 Jakobi abotaki Jozefi, mobali ya Mari ; mpe Mari azalaki mama ya Yesu oyo
babengaka Klisto.
17 Kobanda na Abrayami kino na Davidi, elekaki bikeke zomi na minei ;
kobanda na Davidi kino na tango oyo bana ya Isalaele bakendeki na
bowumbu, na Babiloni, elekaki lisusu bikeke zomi na minei ; mpe kobanda
na bowumbu, na Babiloni, kino na Klisto, elekaki lisusu bikeke zomi na
minei.
Elaka ya mbotama ya Yesu
18 Tala ndenge nini Yesu-Klisto abotamaki : Mari, mama na Ye, azalaki mobandami
ya libala na Jozefi ; kasi liboso ete bavanda ndako moko, Mari akomaki na zemi na
nguya ya Molimo Mosantu. 19 Jozefi, mobandami na ye ya libala, azalaki moto ya
sembo. Boye, lokola Jozefi alingaki te koyokisa Mari soni na miso ya bato, azwaki
mokano ya koboya Mari na kimia.
20 Wana Jozefi azalaki kokanisa makambo yango, anjelu na Nkolo abimelaki ye kati
na ndoto mpe alobaki na ye : « Jozefi, mokitani ya Davidi, kobanga te kobala Mari ;
pamba te zemi oyo azali na yango ewuti na Molimo Mosantu. 21 Akobota mwana
mobali mpe okopesa Ye kombo Yesu, pamba te akobikisa bato na Ye na masumu na
bango. »
22 Makambo wana nyonso esalemaki mpo na kokokisa maloba oyo Nkolo alobaki
na nzela ya mosakoli : 23 « Elenge mwasi oyo ayebi nanu nzoto ya mibali te akokoma
na zemi mpe akobota mwana mobali, bongo bakopesa Ye kombo Emanwele oyo elingi
koloba : Nzambe elongo na biso. »
24 Tango Jozefi alamukaki, asalaki makambo oyo anjelu na Nkolo atindaki ye kosala
mpe azwaki Mari lokola mwasi na ye. 25 Kasi Jozefi asangisaki nzoto te na Mari kino
tango Mari abotaki mwana mobali ; mpe Jozefi apesaki Ye kombo Yesu.
2
Bato ya mayele bayei kotala Yesu
1 Yesu abotamaki na Beteleemi ya Yuda, wana Erode azalaki mokonzi. Na tango
yango, bato ya mayele oyo bawutaki na este bayaki na Yelusalemi 2 mpe batunaki :
« Mokonzi ya Bayuda oyo abotami azali wapi ? Tomonaki monzoto na Ye kobima,
yango wana toyei kogumbamela Ye. »
3 Tango mokonzi Erode ayokaki bongo, motema na ye etungisamaki makasi elongo
na Yelusalemi mobimba. 4 Abengaki mpe asangisaki bakonzi nyonso ya Banganga-
Nzambe mpe balakisi ya Mobeko ; atunaki bango :
— Klisto asengeli kobotama wapi ?
— Na Beteleemi ya Yuda, pamba te mosakoli akoma :
6 « Bongo yo, Beteleemi, kati na mabele ya Yuda,
ozali solo moke te kati na bingumba ya Yuda,
pamba te Mokonzi oyo, lokola Mobateli bibwele,
akotambolisa bato na Ngai, Isalaele, akobima nde kati na yo. »
7 Bongo, Erode abengaki bato ya mayele na nkuku mpe alukaki koyeba epai na
bango tango nini monzoto ebimaki. 8 Boye, atindaki bango na Beteleemi ; alobaki :
— Bokende koluka malamu mwana yango, na Beteleemi ; tango kaka bokomona
ye, boyebisa ngai mpo ete ngai mpe nakende kogumbamela ye.
9 Sima na bango koyoka maloba ya mokonzi, bakobaki nzela na bango. Bamonaki

lisusu monzoto oyo ewutaki kobima na este : monzoto yango ezalaki kotambola li-
boso na bango kino ekendeki kotelema na likolo ya esika oyo Mwana azalaki. 10 Tango
kaka bamonaki lisusu monzoto yango, batondisamaki na esengo. 11 Bakomaki na
ndako yango, bamonaki Mwana elongo na Mari, mama na Ye, mpe bagumbamelaki
Ye ; bongo bafungolaki mabenga na bango mpe babonzelaki Ye biloko oyo lokola
bakado : wolo, malasi ya ansa mpe mire. 12 Sima na yango, Nzambe akebisaki bango
kati na ndoto ete bazonga lisusu te epai ya Erode. Boye, bazongaki na mboka na
bango na nzela mosusu.
Bokimi na Ejipito
13 Sima na bato ya mayele kokende, anjelu na Nkolo abimelaki Jozefi kati na ndoto
mpe alobaki na ye : « Telema, kamata Mwana elongo na mama na Ye ; bokima na
Ejipito mpe bowumela kuna kino tango nakoyebisa yo lisusu ete bozonga, pamba te
Erode akoluka koboma Mwana. »
14 Jozefi atelemaki, azwaki Mwana elongo na mama na Ye, kaka na butu wana, mpe
akimaki na Ejipito 15 epai wapi awumelaki kino na kufa ya Erode, mpo ete makambo
oyo Nkolo alobaki na nzela ya mosakoli ekokisama : « Wuta na Ejipito, nabengaki
mwana na Ngai. »
16 Tango Erode asosolaki ete bato ya mayele bakosi ye, atombokaki makasi mpe
apesaki mitindo ete baboma bana mike nyonso ya mibali ya mibu mibale kino na se,
oyo bazalaki na Beteleemi mpe na zingazinga na yango, kolanda tango oyo bato ya
mayele bayebisaki ye na tina na eleko oyo monzoto ebimaki. 17 Boye nde ekokisamaki
makambo oyo mosakoli Jeremi alobaki :
18 « Makelele moko eyokani na Rama,
makelele ya kolela makasi mpe ya matanga :
Rasheli azali kolela bana na ye ;
aboyi kobondisama,
pamba te bazali lisusu na bomoi te. »
Bozongi na Nazareti
19 Sima na kufa ya Erode, anjelu na Nkolo abimelaki Jozefi kati na ndoto, kuna na
Ejipito, 20 mpe alobaki na ye : « Telema, kamata Mwana elongo na mama na Ye, mpe
zonga kati na mokili ya Isalaele, pamba te bato oyo bazalaki koluka koboma Mwana
basili kokufa. »
21 Jozefi atelemaki, azwaki Mwana elongo na mama na Ye mpe akendeki na mokili
ya Isalaele.
(Lk 2.39-40)
22 Kasi tango ayokaki ete Arikelawusi akitanaki na tata na ye, Erode, na bokonzi
kati na Yuda, abangaki kokende kuna ; kasi Nzambe akebisaki Jozefi kati na ndoto,
mpe Jozefi akendeki kati na etuka ya Galile 23 epai wapi avandaki kati na engumba
Nazareti, mpo ete makambo oyo basakoli balobaki ekokisama : « Bakobenga Ye moto
ya Nazareti. »
3
Mateya ya Yoane Mobatisi
(Mlk 1.2-8; Lk 3.1-18; Yn 1.19-23)
1 Na tango wana, Yoane Mobatisi ayaki mpe akomaki koteya kati na esobe ya Yuda :
2 « Bobongola mitema na bino, pamba te Bokonzi ya Likolo ekomi pene ! »
3 Yoane azali ye oyo mosakoli Ezayi alobaki :
« Mongongo ya moto moko ezali kobelela kati na esobe :

‹ Bobongisa nzela mpo na Nkolo,
bosembolela Ye banzela ya mike ! › »
4 Yoane azalaki kolata elamba oyo basala na bapwale ya shamo mpe mokaba oyo
basala na poso ya nyama ; azalaki kolia mankoko mpe mafuta ya nzoyi. 5 Bato
bazalaki kokende epai na ye longwa na Yelusalemi, na Yuda mobimba mpe na etuka
mobimba ya Yordani ; 6 bazalaki kotubela masumu na bango, mpe ye, azalaki kobatisa
bango na ebale Yordani.
7 Kasi lokola azalaki komona Bafarizeo mpe Basaduseo koya ebele mpo na kozwa
libatisi, alobaki na bango : « Bana ya banyoka, nani ateyi bino kokima kanda oyo
ezali koya ? 8 Bolakisa na nzela ya bizaleli ete bobongoli mitema. 9 Bokanisa kutu
te komilobela na se ya mitema : ‹ Abrayami azali koko na biso ! › Nazali koloba na
bino penza ya solo ete Nzambe azali na makoki ya kobimisa, wuta na mabanga oyo,
bakitani mpo na Abrayami. 10 Epasola esili kobongisama mpo na kokata banzete
wuta na misisa : nzete nyonso oyo ebotaka bambuma ya malamu te ekokatama mpe
ekobwakama na moto.
11 Ngai nazali kobatisa bino na mayi mpo na kolakisa ete bobongoli mitema. Kasi
sima na ngai, Moto moko azali koya, aleki ngai na nguya ; ngai nabongi kutu te mpo
na kofungola ata basinga ya basandale na Ye ; ezali Ye nde akobatisa bino kati na
Molimo Mosantu mpe kati na moto. 12 Asimbi kiyungulu na loboko na Ye, akopetola
etando na Ye mpo na koyamba ble kati na ebombelo na Ye ; kasi akotumba kati na
moto oyo ekufaka te, matiti oyo ekotikala. »
Kobatisama ya Yesu
(Mlk 1.9-11; Lk 3.21-22; Yn 1.29-34)
13 Yesu alongwaki na Galile mpe akendeki na Yordani mpo ete Yoane abatisa Ye.
14 Kasi Yoane aboyaki kobatisa Ye. Alobaki :
— Ezali ngai nde nazali na posa ete Yo obatisa ngai ; kasi ndenge nini Yo oyei
epai na ngai ?
15 Yesu azongiselaki ye :
— Tika ete esalema bongo sik’oyo ! Ezali malamu mpo na biso kosala bongo mpo
na kokokisa bosembo nyonso.
16 Tango kaka Yesu azwaki libatisi mpe abimaki na mayi, Likolo efungwamaki ;
mpe Yesu amonaki Molimo ya Nzambe kokitela Ye lokola ebenga. 17 Bongo, mongongo
moko eyokanaki wuta na Likolo mpe elobaki : « Oyo azali Mwana na Ngai ya bolingo,
nasepelaka na Ye mingi. »
4
Komekama ya Yesu
(Mlk 1.12-13; Lk 4.1-13)
1 Molimo amemaki Yesu kati na esobe mpo ete Satana ameka Ye. 2 Sima na Ye kokila
bilei mikolo tuku minei mpe babutu tuku minei, ayokaki nzala. 3 Momeki ayaki epai
na Ye mpe alobaki na Ye :
— Soki ya solo ozali penza Mwana na Nzambe, loba na mabanga oyo ete
ebongwana mapa.
4 Yesu azongisaki :
— Ekomama : « Moto akobika na lipa kaka te,
kasi mpe na maloba nyonso oyo ebimaka na monoko ya Nzambe. »
5 Bongo, Satana amemaki Ye na engumba ya bule, atelemisaki Ye na songe ya
Tempelo 6 mpe alobaki na Ye :
— Soki ozali penza Mwana na Nzambe, mibwaka na se ; pamba te ekomama :
« Akopesa mitindo na ba-anjelu na tina na yo,

mpe bakomema yo na maboko na bango
mpo ete lokolo na yo etutana na libanga te. »
— Ekomama mpe : « Okomeka te Yawe, Nzambe na yo. »
8 Satana amemaki Ye lisusu na likolo ya ngomba oyo eleki molayi mpe alakisaki Ye
bokonzi nyonso ya mokili elongo na lokumu na yango ; 9 alobaki na Ye :
— Nakopesa yo nyonso oyo ozali komona, soki kaka ofukameli ngai mpe
ogumbameli ngai.
10 Yesu alobaki na ye :
— Mosika na ngai, Satana ! Pamba te ekomama :
« Okogumbamelaka kaka Yawe, Nzambe na yo,
mpe okosambelaka kaka Ye. »
11 Boye Satana atikaki Ye, mpe ba-anjelu bayaki kopesa Ye bilei.
Yesu abandi mosala na Galile

(Mlk 1.14-15; Lk 4.14-15)
12 Tango Yesu ayokaki ete babwaki Yoane Mobatisi kati na boloko, azongaki na
Galile. 13 Kasi avandaki na Nazareti te ; akendeki nde kovanda na Kapernawumi
oyo ezalaki pembeni ya ebale, kati na etuka ya Zabuloni mpe ya Nefitali, 14 mpo na
kokokisa maloba oyo mosakoli Ezayi alobaki :
15 « Mokili ya Zabuloni mpe ya Nefitali,
nzela ya ebale monene, pembeni ya Yordani,
Galile ya bapagano,
16 bato oyo bazalaki kovanda kati na molili
bamoni pole makasi ;
ba-oyo bazalaki kovanda kati na mokili ya bakufi,
pole ebimeli bango. »
17 Wuta na tango wana, Yesu abandaki koteya : « Bobongola mitema na bino,
pamba te Bokonzi ya Likolo ekomi pene ! »
Yesu abengi bayekoli ya liboso
(Mlk 1.16-20; Lk 5.1-11)
18 Wana Yesu azalaki kotambola pembeni ya ebale ya Galile, amonaki bandeko
mibali mibale : Simona oyo bazalaki kobenga Petelo, mpe Andre, ndeko na ye ;
bazalaki kobwaka monyama na ebale, pamba te bazalaki balobi mbisi. 19 Yesu alobaki
na bango : « Bolanda Ngai, mpe nakokomisa bino balobi bato. »
20 Mbala moko, batikaki minyama na bango mpe balandaki Yesu.
21 Tango alongwaki wana mpo na kokoba mobembo na Ye, amonaki lisusu bandeko
mibali mibale : Jake, mwana mobali ya Zebede, mpe Yoane, ndeko na ye. Bazalaki
kobongisa minyama kati na bwato na bango elongo na Zebede, tata na bango. Yesu
abengaki bango ; 22 mpe, mbala moko, batikaki bwato mpe tata na bango, bongo
balandaki Yesu.
Yesu abikisi babeli
(Mlk 3.7-12; Lk 6.17-19)
23 Wana Yesu azalaki kotambola kati na Galile mobimba, azalaki koteya kati na
bandako na bango ya mayangani, kosakola Sango Malamu ya Bokonzi ya Likolo,
kobikisa bato na pasi mpe na bokono na bango nyonso. 24 Sango na Ye epanzanaki
kati na Siri mobimba, mpe bato bazalaki komemela Ye babeli oyo bazalaki na bokono
ya ndenge na ndenge mpe oyo bazalaki na mikakatano makasi : bato oyo bazalaki na
se ya bokonzi ya milimo mabe, bato oyo bazalaki na bokono ya ndeke mpe bato oyo
bazalaki na makolo mpe maboko ya kokufa ; mpe azalaki kobikisa bango. 25 Ebele ya
bato bazalaki kolanda Ye ; bazalaki kowuta na Galile, na Dekapoli*, na Yelusalemi,
na Yuda mpe na etuka mobimba ya ngambo ya Yordani.
5
Mateya na likolo ya ngomba
(Mlk 3.13; Lk 6.12-13, 20)
1 Tango Yesu amonaki ebele yango ya bato, amataki likolo ya ngomba mpe
avandaki. Bayekoli na Ye bapusanaki pene na Ye, 2 mpe akomaki kopesa bango
malakisi.
Esengo ya kokoka
(Lk 6.20-26)
Alobaki :
3 « Esengo na babola na molimo,
pamba te Bokonzi ya Likolo ezali mpo na bango !
4 Esengo na bato oyo bazali kolela,
pamba te bakobondisama !
5 Esengo na bato na komikitisa,
pamba te bakozwa mokili lokola libula !
6 Esengo na bato oyo bazali na nzala mpe na posa ya bosembo,
pamba te bakotondisama !
7 Esengo na bato oyo bayokelaka bato mosusu mawa,
pamba te bakoyokela bango mpe mawa !
8 Esengo na bato oyo bazali na mitema peto,
pamba te bakomona Nzambe !
9 Esengo na bato oyo bayeisaka kimia,
pamba te bakobengama bana na Nzambe !
10 Esengo na bato oyo bazali konyokolama likolo ya bosembo,
pamba te Bokonzi ya Likolo ezali mpo na bango !
11 Esengo na bino tango bazali kofinga bino, tango bazali konyokola bino, mpe
tango bazali kokosela bino makambo ya lolenge nyonso likolo na Ngai ! 12 Bosepela
mpe bozala na esengo, pamba te lifuti na bino ezali monene kati na Likolo ; pamba
te ezalaki mpe kaka ndenge wana nde banyokolaki basakoli oyo bazalaki liboso na
bino.
Mungwa mpe pole ya mokili
(Mlk 9.50; Lk 14.34-35)
13 Bozali mungwa ya mokili. Kasi soki mungwa ebungisi elengi na yango, ndenge
nini bakokoka lisusu kozongisa elengi na yango ? Ezali lisusu na tina moko te ; etikali
kaka eloko ya kobwaka mpe ya konyata.
(Mlk 4.21; Lk 8.16; 11.33)
14 Bozali pole ya mokili. Engumba oyo batongi na likolo ya ngomba ekoki
kobombama te. 15 Moto moko te apelisaka mwinda mpo na kotia yango na se ya
katini ; nzokande, atiaka yango na likolo ya etelemiselo ya minda mpo ete engengisa
bato nyonso oyo bazali kati na ndako. 16 Yango wana, tika ete pole na bino engenga
liboso ya bato, mpo ete bamona misala malamu na bino mpe bakumisa Tata na bino
oyo azali kati na Likolo.
Yesu mpe Mobeko
* 4:25 Dekapoli ezalaki etuka ya bingumba zomi
17 Bokanisa te ete Ngai nayaki mpo na kolongola Mobeko to basakoli ; solo, nayaki
te mpo na kolongola, kasi nayaki nde mpo na kokokisa. 18 Pamba te, nazali koloba
na bino penza ya solo : liboso ete Likolo mpe mabele elimwa, nkoma moko te oyo
eleki moke to litono oyo ezalaka na likolo ya i ekotikala kolongwa kati na Mobeko,
kino makambo nyonso ekokisama. 19 Yango wana, moto nyonso oyo akobuka moko
kati na mibeko oyo, ezala oyo eleki moke kati na yango, mpe akoteya bato mosusu
kosala bongo, bakozwa ye lokola moto pamba kati na Bokonzi ya Likolo. Kasi moto
oyo akotosa mpe akoteya mibeko oyo epai na bato mosusu akozala moto monene kati
na Bokonzi ya Likolo. 20 Pamba te, nazali koloba na bino solo ete soki bosembo na
bino liboso ya Mobeko eleki te bosembo ya balakisi ya Mobeko mpe ya Bafarizeo,
bokokota te na Bokonzi ya Likolo.
Mateya na tina na kanda
(Mlk 11.25; Lk 12.57-59)
21 Boyokaki ete baloba na bakoko na biso : ‹ Okobomaka te. Moto nyonso oyo
akoboma moninga na ye asengeli na kosambisama liboso ya basambisi. › 22 Kasi
Ngai, nalobi na bino : Moto nyonso oyo akokangela ndeko na ye kanda akosamba na
esambiselo liboso ya basambisi ; moto oyo akofinga ndeko na ye : ‹ zoba, › akosamba
liboso ya Likita-Monene ; mpe oyo akoloba na ndeko na ye : ‹ moto ya liboma, ›
akobwakama kati na moto ya lifelo.
23 Soki ozali kokende kopesa makabo na yo liboso ya etumbelo, mpe ososoli ete
ndeko na yo azwa yo na likambo, 24 tika makabo na yo liboso ya etumbelo mpe kende
nanu koyokana na ndeko na yo wana ; sima na yango nde okoya kopesa makabo na
yo.
25 Soki moto azwi yo na likambo, yokana na ye noki, wana bozali nanu na nzela ;
soki te, akofunda yo epai ya mosambisi, mosambisi akokaba yo na maboko ya
bakengeli, mpe bakengeli bakobwaka yo na boloko. 26 Nazali koloba na yo penza
ya solo : okobima na boloko soki kaka ofuti niongo na yo nyonso.
Mateya na tina na ekobo
(Mat 18.8-9; Mlk 9.43, 47-48)
27 Boyokaki ete baloba : ‹ Okosalaka ekobo te. › 28 Kasi Ngai, nalobi na bino :
Mobali nyonso oyo atali mwasi na makanisi ya kolula ye, asili kosala na ye ekobo kati
na motema na ye. 29 Yango wana, soki liso na yo ya ngambo ya mobali ekweyisaka
yo na masumu, longola yango mpe bwaka yango mosika na yo ; pamba te eleki
malamu mpo na yo kobungisa eteni moko ya nzoto, na esika ete nzoto na yo mobimba
ebwakama na lifelo. 30 Soki mpe loboko na yo ya ngambo ya mobali ekweyisaka yo
na masumu, kata yango mpe bwaka yango mosika na yo ; pamba te eleki malamu
mpo na yo kobungisa eteni moko ya nzoto, na esika ete nzoto na yo mobimba ekende
na lifelo.
Mateya na tina na libala
(Mat 19.7-9; Mlk 10.11-12; Lk 16.18)
31 Boyokaki lisusu ete baloba : ‹ Soki mobali akabwani na mwasi na ye, asengeli
kopesa ye mokanda ya koboma libala. › 32 Kasi Ngai, nazali koloba na bino : Mobali
nyonso oyo alongoli mwasi na ye na libala, longola kaka soki mwasi yango akweyaki
na ekobo, afungoleli ye nzela ya kosala kindumba ; mpe mobali oyo abali mwasi oyo
balongola na libala asali mpe ekobo.
Mateya na tina na ndayi
33 Boyokaki lisusu ete baloba na bakoko na biso : ‹ Okolapa ndayi ya lokuta te, kasi
kokisa bilaka oyo opesaki na nzela ya ndayi liboso ya Nkolo. › 34 Kasi Ngai, nazali
koloba na bino : bolapaka ndayi te, ezala na kombo ya Likolo, pamba te Likolo ezali
Kiti ya Bokonzi ya Nzambe, 35 to na kombo ya mokili, pamba te mokili ezali enyatelo

makolo ya Nzambe ; to mpe na kombo ya Yelusalemi, pamba te Yelusalemi ezali
engumba ya Mokonzi Monene. 36 Bosalelaka mpe te mito na bino mpo na kolapa
ndayi, pamba te bokoki te kokomisa moko kati na suki ya mito na bino pembe to
mwindo. 37 Kasi bolobaka kaka ‹ iyo › soki ezali iyo, mpe ‹ te › soki ezali bongo,
pamba te maloba nyonso oyo ebakisamaka likolo ewutaka na Mokosi.
Mateya na tina na kozongisa mabe na mabe
(Lk 6.29-30)
38 Boyokaki ete baloba : ‹ Liso mpo na liso, linu mpo na linu. › 39 Kasi Ngai, nazali
koloba na bino : Botelemelaka te moto mabe ; kutu soki abeti yo mbata na litama ya
ngambo ya loboko ya mobali, pesa ye mpe litama ya ngambo ya loboko ya mwasi.
40 Soki moto alingi kofunda yo mpo na kozwa elamba na yo, pesa ye mpe kazaka
na yo. 41 Soki moto atindi yo na makasi ete otambola kilometele moko, yo, tambola
bakilometele mibale elongo na ye. 42 Pesa na moto oyo asengi yo, mpe koboya te
kodefisa na moto oyo alingi kodefa epai na yo.
Mateya na tina na bolingo
(Lk 6.27-36)
43 Boyokaki ete baloba : ‹ Linga moninga na yo mpe yina monguna na yo. › 44 Kasi
Ngai, nazali koloba na bino : Bolingaka banguna na bino mpe bosambelaka mpo na
bato oyo banyokolaka bino. 45 Na ndenge wana nde bokozala bana ya Tata na bino,
oyo azali kati na Likolo, pamba te abimisaka moyi mpo na bato malamu mpe mpo na
bato mabe, mpe anokisaka mvula mpo na bato ya sembo mpe mpo na bato oyo bazali
sembo te. 46 Soki bolingaka kaka bato oyo balingaka bino, lifuti nini bokozwa ? Boni,
bafutisi mpako basalaka mpe bongo te ? 47 Soki bopesaka mbote kaka na bandeko
mibali na bino, likambo nini ya kokamwa oyo bosalaka ? Boni, bapagano basalaka
mpe bongo te ? 48 Bozala bato ya kokoka ndenge Tata na bino ya Likolo azali ya
kokoka.
6
Mateya na tina na makabo epai na babola
1 Bosala keba ete bosalelaka te bosembo na bino liboso ya bato, mpo ete bamona
bino ; soki te, bokozanga lifuti oyo Tata na bino ya Likolo abombela bino. 2 Tango ozali
kokabela babola, kobetela yango tangwa te ndenge bato ya bilongi mibale basalaka
kati na bandako ya mayangani mpe na babalabala mpo ete bato bakumisa bango.
Nazali koloba na bino penza ya solo : basili kozwa lifuti na bango. 3 Kasi tango yo
ozali kokabela babola, sala yango na ndenge ete loboko na yo ya mwasi eyeba ete
likambo oyo loboko na yo ya mobali ezali kosala, 4 mpo ete likabo na yo ya mawa
etikala sekele ; bongo Tata na yo, oyo amonaka makambo oyo esalemaka na nkuku,
akopesa yo lifuti.
Mateya na tina na libondeli
5 Tango bozali kosambela, bosalaka te lokola bato ya bilongi mibale oyo balingaka
kosambela ya kotelema kati na bandako ya mayangani mpe na bisika oyo babalabala
ekutana, mpo ete bato bamona bango. Nazali koloba na bino penza ya solo : basili
kozwa lifuti na bango. 6 Kasi yo, soki olingi kosambela, kota na shambre na yo, kanga
ekuke mpe sambela Tata na yo, oyo azali kati na esika wana ya sekele ; bongo Ye, Tata
na yo, oyo amonaka makambo oyo esalemaka na nkuku, akopesa yo lifuti.
7 Tango bozali kosambela, bozongelaka-zongelaka te maloba ndenge bapagano
basalaka ; pamba te bakanisaka ete Nzambe akoyanola bango soki balobi mingi.
8 Bosalaka lokola bango te, pamba te Tata na bino ayebi posa na bino liboso ete
botalisa Ye yango.
(Lk 11.2-4)
9 Tala ndenge nini bosengeli kosambela :
‹ Tata na biso,
Yo oyo ozali kati na Likolo ;
tika ete Kombo na Yo ebulisama,
10 tika ete Bokonzi na Yo eya,
tika ete mokano na Yo esalema,
awa na mokili ndenge esalemaka kuna na Likolo !
11 Pesa biso, na mokolo ya lelo,
bilei na biso ya mokolo na mokolo ;
12 limbisa mabe na biso,
ndenge biso mpe tolimbisi bato oyo basalaki biso mabe ;
13 komema biso na komekama te,
kasi kangola biso longwa na misala ya Satana ;
[pamba te bokonzi, nguya mpe nkembo
ezali ya Yo seko na seko.]* ›
14 Pamba te soki bolimbisi baninga, na mabe oyo basali bino, Tata na bino ya Likolo
mpe akolimbisa bino ; 15 kasi soki bolimbisi te, Tata na bino mpe akolimbisa te mabe
na bino.
Mateya na tina na kokila bilei
16 Tango bozali kokila bilei, bozalaka mawa-mawa te ndenge bato ya bilongi mibale
basalaka ; pamba te bakomisaka bilongi na bango mawa-mawa mpo na kolakisa na
bato ete bazali kokila bilei. Nazali koloba na bino penza ya solo : basili kozwa lifuti
na bango. 17 Kasi tango yo ozali kokila bilei, sukola elongi na yo malamu mpe pakola
moto na yo malasi, 18 mpo ete moto moko te ayeba ete ozali kokila bilei, longola kaka
Tata na yo, oyo amonanaka te ; bongo Ye, Tata na yo, oyo amonaka makambo oyo
esalemaka na nkuku akopesa yo lifuti.
Mateya na tina na bomengo
(Lk 12.33-34)
19 Bonduka bomengo te awa na mokili, pamba te ekoki kobeba to nselele ekoki kolia
yango to mpe miyibi bakoki kobuka ndako mpo na koyiba yango. 20 Kasi bonduka
bomengo na bino kati na Likolo epai wapi ekoki kobeba te to nselele ekoki kolia
yango te to mpe miyibi bakoki kobuka ndako te mpo na koyiba yango ; 21 pamba te
epai bomengo na yo ezali, kuna mpe motema na yo ekozala.
Mwinda ya nzoto
(Lk 11.34-36)
22 Miso ezali lokola mwinda ya nzoto. Soki miso na yo ezali malamu, nzoto na
yo mobimba mpe ekozala kati na pole. 23 Kasi soki miso na yo ekufi, nzoto na yo
mobimba mpe ekozala kati na molili. Bongo soki pole oyo ezali kati na yo ekomi
molili, molili yango ekozala makasi penza.
Nzambe to mbongo
(Lk 16.13)
24 Moto moko te akoki kosalela bankolo mibale, pamba te akoyina moko mpe
akolinga mosusu to akokangama na moko mpe akoboya mosusu. Bokoki te kosalela
Nzambe mpe mbongo nzela moko.
* 6:13 Makomi oyo ezali te kati na mikanda mosusu ya kala.
Mateya na tina na mitungisi

25 Yango wana, nazali koloba na bino : bomitungisaka te na tina na bomoi na bino,
na komituna : tokolia nini to tokomela nini ? To na tina na banzoto na bino, na
komituna : Tokolata nini ? Boni, bomoi eleki bilei te na tina, mpe nzoto eleki bilamba
te na tina ? 26 Botala ndeke ya likolo : elonaka nkona te, ebukaka bambuma te,
ebombaka bilei te kati na bibombelo ; kasi Tata na bino ya Likolo aleisaka yango.
Boni, bozali na motuya te koleka yango ? 27 Nani kati na bino, na nzela ya mitungisi
na ye, akoki kobakisa ata ngonga moko na molayi ya bomoi na ye ?
28 Bongo mpo na nini bomitungisaka mpo na bilamba ya kolata ? Botala bafololo ya
bilanga ndenge ekolaka ! Esalaka te mpe etongaka bilamba te ; 29 nzokande, nazali
koloba na bino ya solo ete ata Salomo, kati na nkembo na ye nyonso, atikalaki kolata
te lokola moko kati na yango. 30 Soki Nzambe alatisaka ndenge wana matiti ya
bilanga, oyo, na mokolo ya lelo, ezali na bomoi mpe, lobi, ekobwakama na moto,
ekozala ndenge nini mpo na bino ? Akolatisa bino te na ndenge ya kitoko koleka ?
Bato ya kondima moke ! 31 Yango wana, bomitungisaka te na koloba : ‹ Tokolia
nini ? Tokomela nini ? Tokolata nini ? › 32 Biloko wana nyonso, ezali bapagano nde
balukaka-lukaka yango ; kasi mpo na bino, Tata na bino ya Likolo ayebi malamu
ete bozali na bosenga na yango. 33 Bolukaka nde liboso Bokonzi ya Nzambe mpe
bosembo na Ye, bongo bakobakisela bino biloko wana nyonso.
34 Yango wana, bomitungisaka te mpo na mokolo ya lobi oyo ezali koya, pamba te
mokolo yango ya lobi ekomitungisa na tina na yango moko : mokolo na mokolo ezali
na pasi oyo ekoki na yango.
7
Kosambisa te na esika ya Nkolo
(Lk 6.37-42)
1 Bosambisaka te mpo ete, bino mpe, basambisa bino te. 2 Pamba te bakosambisa
bino ndenge kaka bino bosambisaka baninga, mpe bakomeka bino na emekelo kaka
oyo bino bosalelaka mpo na komeka bato mosusu.
3 Mpo na nini ozali kotala mwa lititi oyo ezali kati na liso ya ndeko na yo, wana
ozali komona te nzete oyo ezali kati na liso na yo moko ? 4 Ndenge nini okoki koloba
na ndeko na yo : ‹ Ndeko na ngai, tika ete nalongola yo mwa lititi oyo ezali kati
na liso, › wana ozali na nzete kati na liso na yo ? 5 Bolole ! Banda nanu kolongola
nzete oyo ezali kati na liso na yo, bongo miso na yo ekomona malamu mpo ete okoka
kolongola mwa lititi oyo ezali kati na liso ya ndeko na yo.
6 Bopesa te biloko ya bule epai ya bambwa, noki te ekozongela bino mpo na koswa
bino ; bobwaka te bapawuni na bino ya talo epai ya bangulu, noki te ekonyata-nyata
yango.
Molende na mabondeli
(Lk 11.9-13)
7 Bosenga, mpe bakopesa bino ; boluka, mpe bokomona ; bobeta ekuke, mpe
bakofungolela bino ; 8 pamba te moto nyonso oyo asengaka azwaka, moto oyo alukaka
amonaka ; mpe moto oyo abetaka ekuke, bafungolelaka ye yango. 9 Nani kati na bino
apesaka na mwana na ye libanga, soki asengi ye lipa ? 10 To nani apesaka na mwana
na ye nyoka soki asengi mbisi ? 11 Soki bino bato oyo bozali kutu mabe boyebi kopesa
na bana na bino biloko ya malamu, ndenge nini Tata na bino oyo azali na Likolo apesa
te biloko ya kitoko epai ya bato oyo basengaka Ye yango ?
(Lk 6.31)
Nyonso oyo bolingaka ete bato mosusu basalela bino, bino mpe bosalaka yango
12
mpo na bango ; pamba te yango nde mateya nyonso ya Mobeko mpe ya basakoli.
Banzela mibale
(Lk 13.23-24)
13 Bokotela na ekuke ya moke ; pamba te ekuke mpe nzela oyo ememaka na libebi
ezali monene, mpe bato ebele bakotelaka wana. 14 Kasi ekuke to nzela oyo ememaka
na bomoi ezali moke, mpe bato moke kaka nde bamonaka yango.
Basakoli ya lokuta
(Lk 6.43-44)
15 Bosala keba na basakoli ya lokuta ! Tango bayaka epai na bino, bazwaka lolenge
ya bameme, kasi bazali penza bambwa ya zamba oyo etonda na kanda. 16 Bokoyeba
bango na nzela ya misala na bango. Boni, bokoki kolongola bambuma ya vino na
nzete ya basende to kobuka bambuma ya figi na nzete ya banzube ? 17 Nzete nyonso
ya malamu ebotaka mpe bambuma ya malamu, kasi nzete ya mabe ebotaka mpe
bambuma ya mabe. 18 Nzete ya malamu ebotaka te bambuma ya mabe, mpe nzete
ya mabe ebotaka te bambuma ya malamu. 19 Nzete nyonso oyo ebotaka te bambuma
ya malamu, bapikolaka yango mpe babwakaka yango na moto. 20 Boye, bokoyeba
basakoli ya lokuta na nzela ya misala na bango.
Bayekoli ya solo
(Lk 23.25-27)
21 Bato nyonso oyo balobaka na Ngai : ‹ Nkolo ! Nkolo ! › bakokota te na Bokonzi
ya Likolo, kaka bato oyo basalaka mokano ya Tata na Ngai, oyo azali kati na Likolo.
22 Na mokolo ya kosambisama, bato ebele bakoloba na Ngai :
‹ Nkolo ! Nkolo ! Ezali te na Kombo na Yo nde tosakolaki, tobenganaki milimo
mabe mpe tosalaki bikamwa ebele ? ›
23 Bongo Ngai, nakoyebisa bango :
‹ Natikala koyeba bino te ! Bolongwa liboso na Ngai, bino bato mabe ! ›
Lisese ya batongi mibale ya ndako
(Lk 6.47-49)
24 Yango wana, moto nyonso oyo ayoki makambo oyo nawuti koloba mpe atie yango
na misala akokani na moto ya mayele oyo atongaki ndako na ye na likolo ya libanga.
25 Tango mvula ebetaki makasi, mayi mpe mopepe eyaki makasi, emibwakaki na
ndako yango ; kasi atako bongo, ndako ekweyaki te, pamba te miboko na yango
etongamaki na likolo ya libanga. 26 Nzokande, moto nyonso oyo ayoki makambo
oyo nawuti koloba, kasi atie yango te na misala, akokani na zoba oyo atongaki
ndako na ye na likolo ya zelo : 27 tango mvula ebetaki makasi, mayi eyaki elongo na
mopepe makasi, emibwakaki na ndako yango ; ndako yango ekweyaki, mpe nyonso
epanzanaki. »
Bokonzi ya Yesu
(Mlk 1.22; Lk 4.22)
28 Tango Yesu asilisaki koloba maloba oyo, bato nyonso bakamwaki makasi malakisi
na Ye, 29 pamba te ateyaki bango na bokonzi oyo balakisi na bango ya Mobeko
bazangaki.
8
Yesu abikisi babeli
(Mlk 1.40-45; Lk 5.12-16)
1 Tango Yesu akitaki na ngomba, bato ebele penza balandaki Ye. 2 Moto moko na
maba ayaki, agumbamaki liboso na Ye mpe alobaki :
— Nkolo, soki olingi, komisa ngai peto.
3 Yesu asembolaki loboko, asimbaki ye mpe alobaki :
— Nalingi ete ezala bongo, koma peto.
Mbala moko, apetolamaki na maba na ye ; 4 mpe Yesu alobaki na ye :
— Yoka malamu ! Koyebisa likambo oyo na moto te, kasi kende komilakisa epai
ya Nganga-Nzambe mpe pesa likabo oyo Moyize akataki lokola mobeko mpo ete
ezala litatoli na miso na bango ete obiki.
(Lk 7.1-10; Yn 4.43-54)
5 Tango Yesu akotaki na Kapernawumi, mokonzi moko ya basoda ayaki epai na Ye
mpe asengaki Ye lisungi. 6 Alobaki :
— Nkolo, mosali na ngai alali na ndako, azali kokoka kotambola te mpe azali
kobela makasi.
— Nakoya kobikisa ye.
8 Mokonzi ya basoda alobaki :
— Nkolo, nazali ya kokoka te mpo ete okota na ndako na ngai ! Loba kaka liloba
moko, mpe mosali na ngai akobika na bokono na ye. 9 Pamba te ngai moko mpe
nazali na se ya bakonzi oyo baleki ngai, mpe ezali na basoda oyo bazali na se ya
bokonzi na ngai ; soki nalobi na moko : « Kende ! » akendaka ; mpe soki nalobi
na mosusu : « Yaka ! » ayaka ; bongo soki nalobi na mowumbu na ngai : « Sala
mosala oyo ! » asalaka yango.
10 Tango Yesu ayokaki maloba oyo, akamwaki mingi mpe alobaki na bato oyo
bazalaki kolanda Ye :
— Nazali koloba na bino penza ya solo : natikali nanu komona te kondima ya
boye kati na Isalaele ! 11 Lisusu, nazali koloba na bino solo ete bato ebele bakowuta
na Este mpe na Weste, mpe bakovanda na mesa elongo na Abrayami, Izaki mpe
Jakobi kati na Bokonzi ya Likolo. 12 Kasi bato oyo basengelaki kokitana na bokonzi
bakobwakama kati na molili ya libanda epai wapi bakolela mpe bakoswa minu.
13 Bongo Yesu alobaki na mokonzi ya basoda :
— Zonga na ndako na yo ! Tika ete esalemela yo kolanda kondima na yo !
Mpe kaka na tango yango, mosali abikaki.
Yesu abikisaki bokono na biso
(Mlk 1.29-34; Lk 4.38-41)
14 Tango Yesu akomaki na ndako ya Petelo, akutaki mama-bokilo ya Petelo alala
mpo ete azalaki kobela fievele. 15 Yesu asimbaki ye na loboko, mpe fievele esilaki ;
bongo atelemaki mpe akomaki kobongisela Yesu bilei.
16 Tango pokwa ekomaki, bamemelaki Yesu bato ebele oyo bazalaki na se ya bokonzi
ya milimo mabe. Kaka na liloba moko, Yesu abenganaki milimo mabe yango ;
abikisaki mpe babeli nyonso. 17 Na bongo nde ekokisamaki liloba oyo mosakoli Ezayi
alobaki :
« Amemaki mokumba ya pasi na biso
mpe abikisaki biso na bokono na biso. »
Pasi ya kolanda Yesu
(Lk 9.57-62)
18 Tango Yesu amonaki ete bato ebele bazingeli Ye, apesaki mitindo epai ya bayekoli
na Ye ete bakatisa na ngambo mosusu ya ebale. 19 Molakisi moko ya mibeko
apusanaki pene ya Yesu mpe alobaki :
— Moteyi, nakolanda Yo na esika nyonso oyo okokende.

20 Kasi Yesu alobaki na ye :
— Bambwa ya zamba ezalaka na madusu na yango na se ya mabele mpo na
kobombama, mpe bandeke ya likolo ezalaka na bazala na yango ; kasi Mwana na
Moto azangi esika ya kolala mpo na kopema.
21 Moto mosusu oyo azalaki moko kati na bayekoli ya Yesu alobaki na Ye :
— Nkolo, pesa ngai nzela ete nakende nanu kokunda tata na ngai.
— Landa Ngai ! Tika bakufi bakunda bakufi na bango.
Yesu aleki mopepe na nguya
(Mlk 4.36-41; Lk 8.22-25)
23 Yesu amataki na bwato, mpe bayekoli na Ye balandaki Ye. 24 Mbala moko, mopepe
moko ya makasi ekomaki kopepa kati na ebale mpe mbonge ekomaki kozipa bwato.
Kasi Yesu azalaki kolala pongi. 25 Bayekoli bapusanaki pene na Yesu mpe balamusaki
Ye na koganga :
— Nkolo, bikisa biso ! Tozali kokufa !
26 Kasi Yesu alobaki na bango :
— Bato na kondima moke ! Mpo na nini bozali kobanga ?
Bongo atelemaki, agangelaki mopepe mpe mbonge ; bongo kimia monene ezongaki.
27 Bato oyo bazalaki wana bakamwaki mpe bakomaki kolobana : « Moto oyo azali
penza ndenge nini mpo ete ezala mopepe mpe ebale etosa ye ? »
Yesu aleki milimo mabe na nguya
(Mlk 5.1-20; Lk 8.26-39)
28 Tango bakomaki na ngambo mosusu ya ebale, na etuka ya Gadara, bato mibale
oyo bazalaki na se ya bokonzi ya milimo mabe babimaki wuta na bakunda mpe
bayaki kokutana na Yesu ; bazalaki bato na kanza makasi, mpe bato bazalaki kobanga
koleka na nzela wana. 29 Bakomaki koganga :
— Mwana na Nzambe, biso na yo likambo nini ? Boni, oyei awa mpo na kotungisa
biso liboso ya tango oyo ekatama ?
30 Etonga moko monene ya bangulu ezalaki kolia mwa mosika ya esika oyo bazalaki.
31 Milimo mabe esengaki na Yesu :
— Soki okobengana biso, tinda biso kati na etonga wana ya bangulu.
32 Yesu alobaki na milimo yango :
— Bobima !
Milimo mabe ebimaki kati na bato wana mibale mpe ekotaki kati na bangulu.
Mbala moko, etonga nyonso ya bangulu ekitaki mbangu wuta na likolo ya ngomba
kino na ebale ; mpe yango nyonso ezindaki mpe ekufaki kati na mayi.
33 Bakengeli bangulu bakimaki, bakendeki kati na engumba kopesa sango ya
makambo nyonso oyo ewutaki kosalema mpe ndenge nini bato oyo bazalaki na se ya
bokonzi ya milimo mabe basilaki kokangolama. 34 Bongo bato nyonso ya engumba
babimaki mpo na kokutana na Yesu ; mpe tango bamonaki Ye, babondelaki Ye ete
abima na etuka na bango.
9
Yesu alimbisi mpe abikisi ebosono
1 Yesu amataki na bwato, akatisaki ebale mpe akendeki na engumba na Ye.
2 Bamemelaki Ye ebosono moko alala na tsipoyi. Tango Yesu amonaki kondima na
bango, alobaki na ebosono yango :
— Mwana na Ngai, yika mpiko ! Masumu na yo elimbisami.
3 Mpo na yango, ndambo ya balakisi ya Mobeko bakomaki kolobaloba na se ya

mitema :
— Moto oyo azali kotiola Nzambe !
4 Lokola Yesu asosolaki makanisi na bango, atunaki bango :
— Mpo na nini bozali na makanisi mabe kati na mitema na bino ? 5 Likambo nini
eleki pete mpo na koloba : « Masumu na yo elimbisami to telema mpe tambola ? »
6 Ezali mpo boyeba ete Mwana na Moto azali na bokonzi ya kolimbisa masumu kati
na mokili.
Bongo alobaki na ebosono :
— Telema, kamata tsipoyi na yo mpe zonga na ndako na yo.
7 Moto yango atelemaki mpe akendeki na ndako na ye. 8 Tango ebele ya bato
bamonaki bongo, batondaki na somo mpe bakomaki kokumisa Nzambe oyo apesi
bokonzi ya ndenge wana epai ya bato.
Tembe na tina na Yesu
(Mlk 2.13-22; Lk 5.27-39)
9 Wana Yesu alongwaki na esika yango mpe azalaki kokende, amonaki mobali
moko avandi na ndako na ye ya mosala epai wapi bafutaka mpako ; kombo na ye
ezalaki « Matayo. » Yesu alobaki na ye : « Landa Ngai. » Boye Matayo atelemaki mpe
alandaki Yesu.
10 Wana Yesu azalaki kolia kati na ndako ya Matayo, bafutisi mpako ebele mpe bato
mosusu ya masumu bayaki mpe baliaki mesa moko na Yesu elongo na bayekoli na
Ye. 11 Tango Bafarizeo bamonaki bongo, batunaki bayekoli ya Yesu :
— Mpo na nini moteyi na bino azali kolia mesa moko na bafutisi mpako mpe
bato ya masumu ?
12 Kasi lokola Yesu ayokaki Bafarizeo koloba bongo, alobaki na bango :
— Bato oyo bazali kolongono na nzoto bazalaka na posa ya monganga te ; ezali
babeli nde bazalaka na posa na ye. 13 Bokende koyekola tina ya maloba oyo :
« Nasepelaka na motema ya boboto koleka mbeka, » pamba te nayaki te koluka
bato ya sembo, kasi bato ya masumu.
14 Bongo bayekoli ya Yoane bayaki mpe batunaki Yesu :
— Mpo na nini biso mpe Bafarizeo tokilaka bilei, kasi bayekoli na yo bakilaka
bilei te ?
15 Yesu azongiselaki bango :
— Boni, bato oyo babengami na feti ya libala bakoki solo kozala na mawa,
wana mobali ya libala azali elongo na bango ? Nzokande, tango ezali koya oyo
bakolongola mobali ya libala kati na bango ; mpe ekozala na tango wana nde
bakokila bilei.
16 Moto moko te asalelaka eteni ya elamba ya sika mpo na kobamba elamba ya
kala, noki te eteni ya elamba ya sika ekopasola elamba ya kala, mpe ekosala lidusu
monene koleka. 17 Ezali mpe ndenge moko mpo na vino ya sika : batiaka yango te
kati na bambeki ya kala, noki te bambeki ekopasuka, vino ekosopana mpe bambeki
ekobeba libela. Nzokande, batiaka kaka vino ya sika kati na bambeki ya sika ; na
bongo, vino mpe bambeki ekobatelama malamu.
Yesu aleki bokono mpe kufa na nguya
(Mlk 5.21-43; Lk 8.40-56)
18 Wana Yesu azalaki koloba na bango, mokambi moko ayaki ; agumbamaki liboso
ya Yesu mpe alobaki na Ye :
— Mwana na ngai ya mwasi akufi kaka sik’oyo ; yaka, tiela ye loboko, mpe
akozonga lisusu na bomoi.
19 Yesu atelemaki mpe, elongo na bayekoli na Ye, alandaki mokambi yango.
20 Na tango yango kaka, ezalaki na mwasi moko oyo azalaki na bokono ya kotanga
makila, mpe bokono yango ewumelaki mibu pene zomi na mibale. Mwasi yango
ayaki na sima ya Yesu mpe asimbaki singa ya songe ya elamba na Ye, 21 pamba te
azalaki komilobela :
— Soki kaka nasimbi elamba na Ye, nakobika na bokono na ngai.
22 Yesu atalaki na sima mpe amonaki ye ; alobaki :
— Mwana na Ngai ya mwasi, yika mpiko ! Kondima na yo ebikisi yo.
Mpe kaka na tango yango, mwasi yango abikaki na bokono na ye.
23 Tango Yesu akomaki na ndako ya mokambi ya ndako ya mayangani, amonaki
babeti flite mpe bato ebele bazali kotia makelele. 24 Alobaki na bango :
— Bobima ! Mwana akufi te ; alali nde pongi.
Kasi bato bakomaki kotiola Ye. 25 Mpe sima na bango kobima libanda, Yesu akotaki
na shambre, asimbaki elenge mwasi na loboko, mpe elenge mwasi yango alamukaki.
26 Sango ya likambo yango epanzanaki na etuka wana mobimba.
Yesu abikisi bakufi miso mibale

27 Tango Yesu alongwaki wana, bakufi miso mibale balandaki Ye na koganga :
— Mwana ya Davidi, yokela biso mawa !
28 Tango Yesu akomaki na ndako, bakufi miso bapusanaki pene na Ye. Atunaki
bango :
— Bondimi ete nazali na makoki ya kosala oyo bozali kosenga Ngai ?
Bazongisaki :
— Iyo, Nkolo !
29 Bongo asimbaki miso na bango mpe alobaki :
— Tika ete esalemela bino kolanda kondima na bino !
30 Mpe mbala moko, bakomaki komona. Bongo Yesu akebisaki bango :
— Bosala keba ete moto moko te ayeba likambo oyo ekomeli bino.
31 Kasi bango, tango kaka babimi, bakomaki kopanza sango na Ye kati na etuka
wana mobimba.
(Lk 11.14-15; Mat 12.22-24)
32 Wana bato wana mibale bazalaki kobima, bamemelaki Yesu moto moko oyo
azalaki na se ya bokonzi ya molimo mabe mpe azalaki koloba te. 33 Yesu abenganaki
molimo mabe yango, mpe moto oyo azalaki koloba te akomaki koloba. Ebele ya bato
bakamwaki mpe balobaki :
— Kati na Isalaele, totikala nanu komona likambo ya boye te !
34 Kasi Bafarizeo bazalaki koloba :
— Azali kobengana milimo mabe na nguya ya mokonzi ya milimo mabe.
Yesu ayokeli bato mawa

(Mlk 6.34; Lk 10.2)
35 Yesu azalaki kotambola na bamboka mpe na bingumba nyonso, azalaki koteya
kati na bandako na bango ya mayangani mpe kosakola Sango Malamu ya Bokonzi ;
azalaki kobikisa bato na bokono mpe na pasi ya ndenge na ndenge.
(Mlk 6.34; Lk 10.2)

36 Tango Yesu amonaki ngulupa ebele ya bato, ayokelaki bango mawa, pamba te
mitema na bango ebukanaki, mpe balembaki makasi lokola bameme oyo ezangi
mobateli. 37 Yesu alobaki na bayekoli na Ye : « Elanga ezali monene, kasi basali bazali
moke ! 38 Yango wana, bosenga na Nkolo elanga ete atinda basali kati na elanga na
Ye. »
10
Bantoma zomi na mibale
(Mlk 3.13-19; Lk 6.12-16)
1 Yesu abengaki bayekoli na Ye zomi na mibale mpe apesaki bango bokonzi ya
kobengana milimo mabe mpe ya kobikisa bokono mpe pasi nyonso.
2 Tala bakombo ya bantoma zomi na mibale :
liboso, Simona oyo kombo na ye mosusu ezalaki Petelo ;

Andre, ndeko ya Petelo ;
Jake, mwana mobali ya Zebede ;
Yoane, ndeko ya Jake ;
3 Filipo mpe Bartelemi ;
Toma mpe Matayo, mofutisi mpako ;
Jake, mwana mobali ya Alife, mpe Tade ;
4 Simona oyo azalaki moko kati na bato ya lisanga ya Bazelote, mpe Yuda Isikarioti
oyo atekaki Yesu.
(Mlk 6.7-13; Lk 9.16)
5 Ezali bato oyo zomi na mibale nde Yesu atindaki, sima na Ye kopesa bango mitindo
oyo :
— Bokende te epai ya bato ya bikolo mosusu, mpe bokota te na bingumba ya
bato ya Samari. 6 Kasi bokende epai ya bameme oyo ebunga ya bato ya Isalaele.
7 Bipai nyonso oyo bokoleka, bosakola ete Bokonzi ya Likolo ekomi pene. 8 Bobikisa
babeli, bosekwisa bakufi, bokomisa peto bato na maba mpe bobengana milimo
mabe. Bopesa na ofele mpo ete bino mpe bozwaki na ofele.
9 Kati na mabenga na bino, botia wolo te, palata te, mbongo mpe te. 10 Mpo
na mobembo na bino, bomema sakosi te, banzambala mibale te, basandale te,
lingenda mpe te ; pamba te mosali asengeli kolia na mosala na ye. 11 Na engumba
to na mboka nyonso oyo bokokota, boluka moto oyo abongi mpo na koyamba bino
mpe bovanda na ndako na ye kino tango bokolongwa. 12 Mpe tango bokokota na
ndako yango, bopesa bavandi na yango mbote na koloba : « Tika ete kimia ezala
na bino ! » 13 Soki bavandi ya ndako yango babongi na kimia yango, wana tika
ete ewumela kati na bango ; soki te, wana tika ete ezonga epai na bino. 14 Soki
baboyi koyamba mpe koyoka bino, bolongwa na ndako to na engumba yango mpe
bopupola putulu ya makolo na bino. 15 Nazali koloba na bino penza ya solo :
na mokolo ya kosambisama, etumbu ya bavandi ya engumba to ya mboka wana
ekozala makasi koleka etumbu ya mokili ya Sodome mpe Gomore.
Minyoko kati na lotomo

(Mlk 13.9-13; Lk 21.12-19)
16 Nazali kotinda bino lokola bameme kati na bambwa ya zamba ; boye, bozala
na ekenge lokola banyoka, mpe na boboto lokola bibenga. 17 Kasi bosala keba,
pamba te bakofunda bino na bisambiselo ya Bayuda mpe bakobeta bino fimbu
kati na bandako na bango ya mayangani. 18 Likolo na Ngai, bakomema bino na
makasi liboso ya bayangeli mpe ya bakonzi. Boye, ekozala mpo na bino libaku
malamu ya kotatola solo na tina na Ngai liboso na bango mpe liboso ya bapagano.
19 Tango bakofunda bino epai ya bakambi, bomitungisa te mpo na koluka makambo
ya koloba to lolenge ya koloba yango, pamba te ekopesamela bino na tango wana.
20 Ekozala bino te bato bokoloba, kasi Molimo ya Tata na bino nde akoloba na nzela
ya minoko na bino.
21 Ndeko akokaba ndeko na ye mpo ete baboma ye, tata akokaba mwana na
ye, bana bakotombokela baboti na bango mpe bakobomisa bango. 22 Bato nyonso
bakoyina bino mpo na Kombo na Ngai, kasi moto oyo akoyika mpiko kino na
suka akobika. 23 Tango bakonyokola bino kati na engumba songolo, bokima na
engumba mosusu. Nazali koloba na bino penza ya solo : bokosilisa te kotambola
na bingumba nyonso ya Isalaele liboso ete Mwana na Moto aya.
24 Moyekoli alekaka molakisi na ye te, mowumbu mpe alekaka nkolo na ye te.
25 Nzokande, ekoki mpo na moyekoli kozala lokola molakisi na ye, mpe mpo na
mowumbu kozala lokola nkolo na ye. Soki babengaki Nkolo ndako « Belizebule, »
ekozala boni mpo na bavandi ya ndako na Ye ?
Mpiko mpo na lotomo

(Lk 12.2-9)
26 Yango wana, bobanga bango te ! Pamba te eloko moko te ebombama ekozanga
komonisama, mpe eloko moko te ya sekele ekozanga koyebana. 27 Makambo oyo
nazali koyebisa bino sik’oyo kati na molili, boloba yango na moyi ; mpe oyo bazali
koloba na bino na litoyi, bosakola yango wuta na likolo ya ndako. 28 Bobanga te bato
oyo bakoki koboma nzoto, kasi bazangi makoki ya koboma elimo ; bobanga nde Ye
oyo akoki koboma nzoto mpe elimo kati na lifelo. 29 Boni, batekaka te bandeke
mike mibale na motuya ya mbongo oyo eleki moke ? Nzokande, moko te kati na
yango ekweyaka na mabele soki Tata na bino alingi te. 30 Mpo na bino, Nzambe
ayebi ata motango ya suki na bino. 31 Yango wana, bobanga te, boleki bandeke
mike nyonso na motuya.
32 Moto nyonso oyo akotatola liboso ya bato ete azali moto na Ngai, Ngai mpe
nakotatola liboso ya Tata na Ngai, oyo azali kati na Likolo, ete nazali mpo na ye ;
33 kasi ye oyo akowangana Ngai na miso ya bato, Ngai mpe nakowangana ye liboso
ya Tata na Ngai, oyo azali kati na Likolo.
(Lk 12.51-53)
34 Bokanisa te ete nayaki mpo na komema kimia na mokili. Nayaki mpo na
komema kimia te, kasi mopanga. 35 Pamba te, nayaki mpo na kotia bokabwani
kati na mwana mobali mpe tata na ye,
kati na mwana mwasi mpe mama na ye,
mpe kati na mwasi ya libala mpe mama-bokilo na ye :
36 banguna ya moto bakozala kaka bato ya libota na ye moko.
(Mlk 8.34-35; Lk 9.23-24; 14.26-27)
37 Moto nyonso oyo alingaka tata na ye mpe mama na ye koleka Ngai abongi te
mpo na kozala moto na Ngai. Moto nyonso oyo alingaka mwana na ye ya mobali
to mwana na ye ya mwasi koleka Ngai abongi te mpo na kozala moto na Ngai.
38 Moto nyonso oyo amemaka ekulusu na ye te mpo na kolanda Ngai abongi te mpo
na kozala moto na Ngai. 39 Moto oyo akangami na bomoi na ye akobungisa yango ;
mpe moto oyo abungisi bomoi na ye likolo na Ngai akozwa yango lisusu.
40 Moto oyo ayambaka bino ayambaka nde Ngai, mpe moto oyo ayambaka Ngai
ayambaka nde Motindi na Ngai. 41 Moto oyo ayambaka mosakoli mpo ete azali
mosakoli akozwa lifuti ya ndenge moko na mosakoli, mpe moto oyo ayambaka
moto ya sembo mpo ete azali moto ya sembo akozwa lifuti ya ndenge moko na
moto ya sembo. 42 Moto nyonso oyo apesaka ata kopo moko kaka ya mayi ya malili
epai ya moko kati na bana mike oyo, mpo ete azali moyekoli na Ngai, nazali koloba
na bino penza ya solo, akotikala kobungisa te lifuti na ye.
11
1 Tango Yesu asilisaki kopesa mitindo epai ya bayekoli na Ye zomi na mibale,
alongwaki wana, akendeki koteya mpe kopanza Sango Malamu kati na bingumba
na bango.
Yesu mpe Yoane Mobatisi
(Lk 7.18-35)
2 Wana Yoane Mobatisi azalaki kati na boloko, ayokaki sango ya makambo nyonso
oyo Klisto azalaki kosala ; atindaki bayekoli na ye 3 kotuna epai ya Yesu :
— Boni, ozali penza Ye oyo asengelaki koya to tosengeli kozela mosusu ?
— Bokende koyebisa Yoane makambo oyo bozali komona mpe koyoka : 5 bakufi
miso bazali komona, ba-ebosono bazali kotambola, bato na maba bazali kopeto-
lama, bakufi matoyi bazali koyoka, bakufi bazali kosekwa mpe Sango Malamu ezali
kosakolama epai ya babola. 6 Esengo na moto oyo akokweyisa kondima na ye te
likolo na Ngai !
7 Wana bayekoli ya Yoane bazalaki kozonga, Yesu akomaki koloba na ebele ya bato
na tina na Yoane ; atunaki bango :
— Eloko nini bokendeki kotala kati na esobe ? Mwa nzete oyo mopepe ezalaki
koningisa epai na epai ? 8 Soki mwa nzete yango te, bokendeki penza kotala nini ?
Moto moko alati bilamba ya kitoko ? Te ! Bato oyo balataka bilamba ya kitoko
bavandaka na bandako ya bakonzi. 9 Kasi bino, bokendeki penza kotala nini kati
na esobe ? Mosakoli ? Solo, nazali koloba na bino penza ya solo : aleki kutu ata
mosakoli. 10 Pamba te, azali moto oyo bakoma na tina na ye :
« Nakotinda ntoma na Ngai liboso na Yo
mpo na kobongisela Yo nzela. »
11 Nazali koloba na bino penza ya solo : kati na bato oyo babotama na mwasi, moko
te aleki Yoane Mobatisi na monene ; nzokande, ye oyo aleki moke kati na Bokonzi
ya Likolo aleki Yoane Mobatisi na monene. 12 Wuta na tango oyo Yoane Mobatisi
azalaki koteya kino sik’oyo, kokota na Bokonzi ya Likolo ezali likambo ya koyika
mpiko, mpe ezali kaka bato oyo bazali kobunda na kondima nde bazali kokota
kuna. 13 Pamba te basakoli nyonso mpe Mobeko basakolaki yango bango nyonso
kino na tango ya Yoane. 14 Mpe, soki bokoki kondima, boyeba ete ye nde azali Eliya
oyo asengeli koya. 15 Tika ete moto oyo azali na matoyi mpo na koyoka ayoka !
16 Na nani penza nakokokanisa bato ya ekeke oyo ? Bakokani penza na bana
mike oyo bavandi na esika oyo bato ebele bakutanaka mpe bazali koganga epai ya
bamosusu :
17 « Tobetaki baflite,
kasi bobinaki te ;
toyembelaki bino banzembo ya matanga,
kasi bolelaki-lelaki te. »
18 Pamba te, tango Yoane ayaki, azalaki kolia te mpe azalaki komela vino te ; mpe
balobaki : « Azali na molimo mabe kati na ye ! » 19 Mpe awa Mwana na Moto
mpe ayei, azali kolia mpe azali komela ; kasi bazali koloba : « Azali na lokoso ya
kolia mpe azali molangwi masanga, moninga ya bafutisi mpako mpe ya bato ya
masumu. » Nzokande, misala ya bwanya etalisaka solo ete ezali sembo.
Yesu apameli bingumba oyo eboyaki kondima
(Mat 10.15; Lk 10.12-15)
20 Bongo Yesu apamelaki bingumba epai wapi asalaki mingi kati na bikamwa na
Ye, pamba te bavandi na yango babongolaki mitema te. 21 Alobaki :
— Mawa na yo, Korazini ! Mawa na yo, Betisaida ! Pamba te soki bikamwa oyo
esalemaki kati na bino esalemaki na bingumba Tiri mpe Sidoni, mbele bavandi na
yango babongolaki mitema wuta kala, mpe mbele batalisaki yango na kolata basaki
mpe na komipakola putulu ! 22 Yango wana, nazali koloba na bino : na mokolo ya
kosambisama, etumbu na bino ekozala makasi koleka etumbu ya Tiri mpe Sidoni.
23 Mpe yo, Kapernawumi, okanisi ete okotombolama kino na Likolo ? Te !
Okokitisama kino na mboka ya bakufi ! Pamba te, soki bikamwa oyo esalemaki kati
na yo esalemaki kati na Sodome, mbele Sodome ezali kowumela kino na mokolo ya
lelo. 24 Yango wana, nazali koloba na bino : na mokolo ya kosambisama, etumbu
na yo ekozala makasi koleka etumbu mokili ya Sodome.
Yesu abengi bato na mikumba
(Lk 10.21-22)
25 Kaka na tango yango, Yesu alobaki :
— Oh Tata, Nkolo ya Likolo mpe ya mabele, nakumisi Yo ! Pamba te, obombaki
makambo oyo mpo ete bato ya bwanya mpe bato ya mayele bayeba yango te, kasi
olakisi yango na bana mike ! 26 Iyo, Tata, pamba te, kati na boboto na Yo, olingaki
ete esalema bongo !
27 Tata na Ngai apesa Ngai biloko nyonso. Moko te ayebi Mwana longola kaka
Tata, mpe moko te ayebi Tata longola kaka Mwana mpe ye oyo epai ya nani Mwana
asepeli kotalisa Tata.
28 Boya epai na Ngai, bino nyonso oyo bolembi na mikumba ; Ngai, nakopesa
bino bopemi. 29 Bozwa ekangiseli na Ngai, bomema yango mpe boyekola epai na
Ngai, pamba te nazali na motema ya boboto mpe ya komikitisa, bongo milimo na
bino ekozwa bopemi. 30 Solo, ekangiseli na Ngai ezali pasi te, mpe mokumba na
Ngai ezali pepele.
12
Yesu mpe mokolo ya Saba
(Mlk 2.23-28; Lk 6.1-5)
1 Na tango wana, Yesu alekaki kati na bilanga ya ble na mokolo ya Saba*. Lokola
bayekoli na Ye bakomaki na nzala, babandaki kobuka ble mpe kolia yango. 2 Tango
Bafarizeo bamonaki bongo, balobaki na Yesu :
— Tala bayekoli na Yo ! Bazali kosala likambo oyo epekisami kosalema na mokolo
ya Saba.
— Botanga nanu te makambo oyo Davidi asalaki tango ye elongo na baninga
na ye bazalaki na nzala, 4 ndenge nini akotaki kati na Ndako ya Nzambe ; mpe, ye
elongo na bato na ye, baliaki mapa oyo ebulisama ; nzokande, ezala ye to bato na ye,
moko te azalaki na ndingisa ya kolia yango ; kaka Banganga-Nzambe nde bazalaki
na ndingisa ya kolia yango ? 5 Botikala mpe nanu kotanga te kati na Mobeko ete,
na mokolo ya Saba, Banganga-Nzambe oyo basalaka kati na Tempelo babukaka
mobeko ya Saba, kasi bakweyaka na mbeba te mpo na yango ? 6 Nzokande,
Ngai, nazali koloba na bino ete ezali awa na moto moko oyo azali monene koleka
Tempelo ! 7 Ah soki bososolaki ndimbola ya maloba oyo : « Nasepelaka na motema
ya boboto koleka mbeka, » bokokaki kopamela te bato oyo mpo ete basali mabe te !
8 Pamba te Mwana na Moto azali Mokonzi ya mokolo ya Saba.
(Mlk 3.1-6; Lk 6.6-11)
* 12:1 Mokolo ya Saba : mokolo ya eyenga ya Bayuda, mokolo ya poso na tango ya lelo
9 Sima na Yesu kolongwa na esika yango, akendeki na ndako na bango ya

mayangani 10 epai wapi ezalaki na moto moko akufa loboko. Bafarizeo batunaki
Yesu :
— Boni, mibeko epesa nzela ya kobikisa bato na mokolo ya Saba ?
Batunaki Ye bongo, pamba te bazalaki koluka likambo mpo na kofunda Ye. 11 Kasi
Yesu azongiselaki bango :
— Nani kati na bino, soki azali kaka na meme moko, mpe meme yango ekweyi
kati na libulu, akokita te kati na libulu, na mokolo ya Saba, mpo na kobimisa
yango ? 12 Nzokande, moto azali na motuya koleka meme ! Boye, kosala bolamu
na mokolo ya Saba endimama na mobeko.
13 Bongo, alobaki na moto yango :
— Sembola loboko na yo.
Moto yango asembolaki loboko na ye, mpe loboko yango ebongaki, ekomaki
malamu lokola loboko mosusu.
14 Bafarizeo babimaki mpe bakabolaki makanisi kati na bango mpo na koluka nzela
ya kobomisa Yesu.
Yesu, Moponami na Nzambe
15 Wana Yesu asosolaki ete basali mabongisi ya koboma Ye, alongwaki na esika
yango. Bato ebele balandaki Ye, mpe abikisaki babeli nyonso. 16 Kasi apekisaki bango
kobeta ata lisolo na tina na Ye. 17 Asalaki bongo mpo ete maloba ya mosakoli Ezayi
ekokisama :
18 « Tala mosali na Ngai, oyo naponi ;
molingami na Ngai, mosali oyo nalingaka mingi,
oyo asalaka esengo na Ngai.
Nakopesa Ye Molimo na Ngai,
mpe akosakola bosembo epai ya bikolo ya bapaya.
19 Akoswana te mpe akoganga te,
bakoyoka mongongo na Ye te na babalabala.
20 Akobuka te mwa nzete ya kolemba oyo egumbama
mpe akoboma te mwinda oyo elingi kokufa
kino akosala ete bosembo elonga
21 mpe bikolo nyonso ya bapaya etia elikya na Kombo na Ye. »
Nzambe to Satana
(Mlk 3.20-30; Lk 11.14-23; 12.10)
22 Bongo bamemelaki Yesu moto moko oyo azalaki na se ya bokonzi ya molimo
mabe, azalaki mokufi miso mpe azalaki koloba te. Yesu abikisaki ye ; boye moto
oyo azalaki koloba te akomaki koloba mpe komona. 23 Bato nyonso bakamwaki mpe
bazalaki koloba :
— Boni, moto oyo azali mwana ya Davidi te ?
24 Kasi tango Bafarizeo bayokaki maloba oyo ezalaki kolobama na tina na Yesu,
balobaki :
— Moto oyo azali kobengana milimo mabe na nguya ya Belizebule, mokonzi ya
milimo mabe.
25 Lokola Yesu asosolaki makanisi na bango, alobaki na bango :
— Bokonzi nyonso oyo bavandi na yango bakomi kobunda bango na bango
ekobebisama ; engumba nyonso to ndako nyonso oyo bato na yango bazali lisusu
na bomoko te ekowumela te. 26 Soki Satana abengani Satana, wana akomi nde
komibundisa ye moko ; bongo bokonzi na ye ekowumela ndenge nini ? 27 Mpe
soki, Ngai, nazali kobengana milimo mabe na nguya ya Belizebule, bayekoli na bino
babenganaka yango na nguya ya nani ? Yango wana, bayekoli na bino bakozala
bango moko basambisi na bino. 28 Kasi soki ezali na nguya ya Molimo ya Nzambe
nde Ngai nazali kobengana milimo mabe, wana Bokonzi ya Nzambe esili kokoma
kino epai na bino.
29 Ndenge nini moto akoki kokota na ndako ya elombe mpe koyiba biloko na ye
ya ndako soki akangi nanu elombe yango te na basinga ? Nzokande, soki akangi
ye na basinga, wana akoki solo koyiba biloko nyonso oyo ezali kati na ndako na ye.
30 Moto oyo azali elongo na Ngai te azali monguna na Ngai, mpe moto oyo
asangisaka te elongo na Ngai apanzaka. 31 Yango wana, nazali koloba na bino penza
ya solo : lisumu nyonso mpe makambo mabe nyonso oyo bato bakoki koloba na
tina na Nzambe ekolimbisama ; kasi moto nyonso oyo akoloba mabe na tina na
Molimo Mosantu akolimbisama te. 32 Moto nyonso oyo akoloba mabe na tina na
Mwana na Moto akolimbisama ; kasi moto nyonso oyo akoloba mabe na tina na
Molimo Mosantu akolimbisama te, ezala na bomoi na ye awa na se to na bomoi
oyo ekoya.
Nzete mpe bambuma na yango
(Mat 7.16-20; Lk 6.43-45)
33 Nzete ya malamu ebotaka mpe bambuma ya malamu, nzete ya mabe ebotaka
mpe bambuma ya mabe ; pamba te nzete eyebanaka na mbuma na yango. 34 Libota
ya banyoka ! Bokokoka ndenge nini koloba makambo ya malamu awa bozali
bato mabe ? Pamba te maloba ya moto etalisaka lolenge ya motema na ye :
35 moto malamu alobaka makambo ya malamu kowuta na motema malamu na
ye, mpe moto mabe alobaka makambo ya mabe kowuta na motema mabe na
ye. 36 Nzokande, Ngai, nazali koloba na bino : na mokolo ya kosambisama, bato
bakosamba mpo na maloba ezanga tina, oyo babimisaki. 37 Pamba te ezali na nzela
ya maloba na yo moko kaka nde bakolongisa yo to bakokweyisa yo.
(Mlk 8.11-12; Lk 11.29-32)
38 Bongo ndambo ya balakisi ya Mobeko mpe Bafarizeo balobaki na Ye :
— Moteyi, tolingi komona yo kosala elembo moko.
39 Yesu azongisaki :
— Oh bato ya ekeke oyo ! Bazali bato mabe mpe bazangi botosi na miso ya
Nzambe, kasi bazali mpe kosenga elembo ! Bakopesamela elembo mosusu te
longola kaka elembo ya mosakoli Yona. 40 Pamba te, ndenge Yona avandaki kati
na libumu ya mbisi monene mikolo misato mpe babutu misato, ndenge wana mpe
Mwana na Moto akosala mikolo misato mpe babutu misato na se ya mabele. 41 Na
mokolo ya kosambisama, bato ya Ninive bakotelema mpe bakokatela bato ya ekeke
oyo etumbu, pamba te babongolaki mitema na bango tango bayokaki mateya ya
Yona ; nzokande, ezali awa na Moto oyo aleki Yona. 42 Na mokolo ya kosambisama,
mwasi mokonzi ya sude akotelema elongo na bato ya ekeke oyo mpe akokatela
bango etumbu, pamba te awutaki mosika, na suka ya mokili, mpe ayaki mpo na
koyoka maloba ya bwanya ya Salomo ; nzokande, ezali awa na Moto oyo aleki
Salomo.
(Lk 11.24-26)
43 Soki molimo mabe ebimi kati na moto, ekendaka koyengayenga na bisika
ekawuka mpo na koluka esika ya kopema. Kasi soki ezwi esika yango te,
44 emilobelaka : « Eleki malamu mpo na ngai kozonga na ndako oyo natikaki. »
Tango molimo mabe yango ezongaka ekutaka ndako yango polele, bakombola mpe
babongisa malamu, 45 ekokende lisusu kozwa milimo mosusu sambo oyo eleki
yango na mabe, mpe ekoya elongo na yango mpo na kokota na elulu mpe kovanda
kuna. Boye, bomoi ya moto yango ekokoma lisusu mabe koleka ndenge ezalaki
liboso. Ekozala mpe bongo mpo na bato mabe ya ekeke oyo.
Libota ya solo ya Yesu

(Mlk 3.31-35; Lk 8.19-21)
46 Wana Yesu azalaki nanu koloba na bato, mama na Ye mpe bandeko na Ye ya
mibali batelemaki libanda mpe bazalaki koluka kosolola na Ye. 47 Bongo moto moko
ayebisaki Yesu :
— Mama mpe bandeko na yo ya mibali batelemi libanda, bazali na posa ya
kosolola na yo.
48 Kasi Yesu azongiselaki ye :
— Nani mama na Ngai, mpe banani bandeko na Ngai ?
49 Bongo Yesu atalisaki loboko na Ye na ngambo ya bayekoli na Ye mpe alobaki :
— Mama na Ngai mpe bandeko na Ngai, bango oyo ! 50 Pamba te moto nyonso
oyo asalaka mokano ya Tata na Ngai, oyo azali kati na Likolo, ye nde azali ndeko
na Ngai ya mobali, ndeko na Ngai ya mwasi mpe mama na Ngai.
13
Lisese ya moloni
(Mlk 4.1-9; Lk 8.4-8)
1 Mokolo yango kaka, Yesu abimaki na ndako mpe akendeki kovanda pembeni ya
ebale. 2 Lokola ebele ya bato bazingelaki Ye, Yesu amataki na bwato mpe avandaki
kati na yango, wana bato nyonso batelemaki na mokili. 3 Azwaki maloba mpe
akomaki koteya bango makambo ebele na masese ; azalaki koloba :
— Moloni moko akendeki kolona na elanga na ye. 4 Wana azalaki kobwaka nkona
na ye, ndambo ekweyaki pembeni ya nzela ; bandeke eyaki mpe eliaki yango.
5 Ndambo mosusu ekweyaki na esika etonda na mabanga, esika oyo mabele ezalaki
mingi te, ebimisaki mito noki mpo ete mabele yango ezalaki na bozindo te ; 6 kasi
tango moyi ebimaki, mito yango ezikaki mpe ekawukaki mpo ete ezalaki na misisa
te. 7 Ndambo mosusu ekweyaki kati na banzube, banzube ekolaki mpe efinaki-
finaki mwa banzete na yango ; 8 kasi ndambo mosusu ekweyaki na mabele ya
malamu mpe ebotaki bambuma : nkona moko ebotaki bambuma nkama moko ;
mosusu, bambuma tuku motoba ; mpe mosusu, bambuma tuku misato. 9 Tika ete
moto oyo azali na matoyi mpo na koyoka ayoka !
(Mlk 4.10-12; Lk 8.9-10)
10 Bayekoli bapusanaki pene na Yesu mpe batunaki Ye :
— Mpo na nini ozali koloba na bango na masese ?
— Ezali mpo ete boyebi ya mabombami ya Bokonzi ya Likolo epesameli nde na
bino, kasi na bango te. 12 Na moto oyo azali na eloko, bakopesa ye lisusu mpe
akokoma na bofuluki ; kasi na moto oyo azangi, bakobotola ye ata oyo azali na
yango. 13 Tala mpo na nini nazali koloba na bango na masese :
ezali mpo ete atako bazali kotala, bamona te ;
mpe atako bazali koyoka, basosola te.
14 Maloba oyo mosakoli Ezayi asakola mpo na bango ekokisami :
« Matoyi na bino ekoyoka na pamba, kasi bokososola te ;
miso na bino ekotala na pamba, kasi bokomona te !
15 Pamba te mitema ya bato oyo ezali mabanga ;
bakangi penza matoyi mpe miso na bango,
noki te miso na bango emona,
matoyi na bango eyoka,
mitema na bango esosola,
mpe babongola mitema, mpe Ngai nabikisa bango. »
16 Nzokande bino, bozali bato ya esengo, pamba te miso na bino ezali komona, mpe
matoyi na bino ezali koyoka. 17 Nazali koloba na bino penza ya solo : basakoli ebele
mpe bato ebele ya sembo balukaki komona makambo oyo bino bozali komona,
kasi bamonaki yango te ; batondaki na posa ya koyoka makambo oyo bino bozali
koyoka, kasi bayokaki yango te.
Ndimbola ya lisese ya moloni

(Mlk 4.13-20; Lk 8.11-15)
18 Boyoka ndimbola ya lisese ya moloni : 19 Soki moto ayoki Liloba na tina na
Bokonzi ya Likolo mpe asosoli yango te, Satana ayaka kolongola oyo elonamaka
kati na motema ya moto yango. Yango nde ndimbola ya nkona oyo ekweyi pembeni
ya nzela. 20 Nkona oyo ekweyi na mabele etonda na mabanga ezali moto oyo ayoki
Liloba mpe ayambi yango mbala moko na esengo. 21 Kasi mpo ete azwi nanu
misisa te kati na kondima, akowumela kaka mpo na mwa tango moke. Soki kaka,
likolo ya Liloba, pasi to minyoko ekweyeli ye, asundoli mbala moko kondima na
ye. 22 Nkona oyo ekweyi kati na banzube ezali moto oyo ayoki Liloba, kasi baposa
mabe ya mokili mpe lokoso ya bomengo efini-fini Liloba kati na ye. Boye akotikala
mpe kobota bambuma te. 23 Nkona oyo ekweyi na mabele ya malamu ezali moto
oyo ayoki Liloba mpe asosoli yango malamu ; bongo akobota bambuma : epai ya
moko, bambuma ekoki komonana nkama moko ; epai ya mosusu, bambuma tuku
motoba ; mpe epai ya mosusu lisusu, bambuma tuku misato.
Lisese ya matiti mabe

24 Yesu ayebisaki bango lisese mosusu : « Bokonzi ya Likolo ekokani na moto oyo
alonaki nkona ya malamu kati na elanga na ye. 25 Wana bato nyonso balalaki pongi,
monguna na ye ayaki, alonaki matiti mabe kati na elanga na ye ya ble mpe akendeki.
26 Tango ble ebandaki kobota mpe kobimisa mito ya bambuma, matiti mabe mpe
ekolaki. 27 Basali ya nkolo elanga bayaki mpe balobaki : ‹ Mokonzi ; boni, olonaki te
nkona ya malamu kati na elanga na yo ? Bongo matiti mabe oyo, ewuti wapi ? ›
28 Nkolo elanga azongisaki : ‹ Ezali monguna nde asali bongo ! ›
Basali batunaki lisusu : ‹ Olingi tokende kopikola yango ? ›
29 Nkolo elanga azongisaki : ‹ Bokende te ! Pamba te wana bokobanda kolongola
matiti mabe, bokoki mpe kopikola ble elongo na yango. 30 Botika nyonso mibale
ekola esika moko kino na tango ya kobuka bambuma. Ezali na tango wana nde
nakoloba na bato oyo babukaka bambuma : Bolongola liboso matiti mabe, bokanga
yango maboke-maboke mpe botumba yango ; kasi bobuka ble mpe botia yango na
ebombelo na Ngai ya bambuma. › »
Lisese ya mbuma ya mutarde mpe ya levire

(Mlk 4.30-32; Lk 13.18-19)
31 Yesu ayebisaki bango lisese mosusu : « Bokonzi ya Likolo ekokani na nkona ya
mutarde oyo moto moko azwaki mpe alonaki kati na elanga na ye. 32 Nkona yango
eleki bankona nyonso na moke ; kasi soki ekoli, elekaka bandunda nyonso ya elanga
na molayi mpe ekomaka monene ; ebimisaka bitape minene oyo esalaka ete bandeke
ya likolo etonga zala na yango na bitape na yango. »
(Lk 13.20-21)
33 Yesu ayebisaki bango lisese mosusu : « Bokonzi ya Likolo ekokani na levire oyo
mwasi azwaki mpe asangisaki kati na bakilo pene tuku mibale na sambo ya farine,
kino nyonso evimbaki. »
(Mlk 4.33-34)
34 Yesu azalaki kosalela masese mpo na koloba makambo wana nyonso epai ya ebele
ya bato ; mpe na tango nyonso oyo azalaki koloba na bango, azangaki te kosalela
masese. 35 Ezalaki ndenge wana nde maloba ya mosakoli ekokisamaki :
« Nakofungola monoko mpo na koyebisa bango makambo na masese,
nakosakola makambo oyo ebombama wuta na ebandeli ya mokili. »
Ndimbola ya lisese ya matiti mabe
36 Bongo Yesu atikaki ebele ya bato mpe akotaki na ndako. Bayekoli na Ye bayaki
epai na Ye mpe batunaki Ye :
— Pesa biso ndimbola ya lisese ya matiti mabe kati na elanga.
— Moloni nkona ya malamu, ezali Mwana na Moto. 38 Elanga ezali mokili, nkona
ya malamu ezali bana ya Bokonzi ya Likolo, mpe matiti mabe ezali bana ya Satana ;
39 monguna oyo alonaki matiti mabe ezali Satana, tango ya kobuka mbuma ezali
suka ya mokili ; bongo bato oyo babukaka bambuma, ezali ba-anjelu.
40 Ndenge bapikolaka matiti mabe mpe batumbaka yango na moto, ndenge wana
mpe ekozala na suka ya mokili : 41 Mwana na Moto akotinda ba-anjelu na Ye ;
bongo bakolongola kati na Bokonzi na Ye, nyonso oyo etindikaka bato mosusu na
kosala masumu mpe bato oyo basalaka mabe. 42 Bakobwaka bango na fulu ya
moto makasi epai wapi ekozala kolela mpe koswa minu. 43 Bongo bato ya sembo
bakongenga lokola moyi kati na Bokonzi ya Tata na bango. Tika ete moto oyo azali
na matoyi mpo na koyoka ayoka !
Lisese ya eloko ya talo mpe ya mayaka
44 Bokonzi ya Likolo ekokani na eloko ya talo oyo babomba kati na elanga ; soki
moto moko amoni yango, akobomba yango lisusu ; mpe na esengo wana, akokende
koteka biloko na ye nyonso mpo na kosomba elanga wana. 45 Bokonzi ya Likolo
ekokani lisusu na moto ya mombongo, oyo alukaka bapawuni ya kitoko. 46 Soki
amoni mayaka moko ya talo makasi, akokende koteka biloko na ye nyonso mpo na
kosomba yango.
Lisese ya monyama
47 Bokonzi ya Likolo ekokani lisusu na monyama oyo balobi mbisi babwaki na
ebale mpe ekangi bambisi ya ndenge na ndenge. 48 Soki etondi, balobi mbisi
bakobimisa yango na mokili, bakovanda mpe bakotia bambisi ya malamu kati na
bitunga mpe bakobwaka oyo ya mabe. 49 Ekozala mpe ndenge wana na suka ya
mokili : ba-anjelu bakoya kokabola bato mabe kati na bato ya sembo, 50 bongo
bakobwaka bato mabe kati na fulu ya moto makasi epai wapi ekozala kolela mpe
koswa minu.
51 Boni, bososoli makambo oyo nyonso ?
Bazongisaki :
— Iyo !
52 Bongo, Yesu alobaki na bango :
— Yango wana, molakisi nyonso ya mibeko, oyo akomi moyekoli ya makambo
ya Bokonzi ya Likolo akokani na nkolo ndako oyo azali kobimisa na ebombelo
bomengo na ye : biloko ya sika mpe biloko ya kala.
Bato ya Nazareti batioli Yesu
(Mlk 6.1-6; Lk 4.1-30)
53 Sima na Yesu koloba masese wana, alongwaki na esika yango 54 mpe azongaki kati
na engumba na Ye ; akomaki koteya bato kati na ndako na bango ya mayangani, mpe
bango bazalaki kokamwa makasi mpe komituna : « Bwanya mpe nguya ya kosala
bikamwa oyo azwi yango wapi ? 55 Ezali ye te mwana ya mosali mabaya ? Mama na
ye, kombo na ye ezali Mari te ? Jake, Jozefi, Simona mpe Jide bazali bandeko na ye
ya mibali te ? 56 Bongo bandeko na ye ya basi, bango nyonso bazali awa elongo na
biso te ? Azwi makambo oyo nyonso wapi ? »
57 Boye, azalaki libaku mpo na kondima na bango. Kasi Yesu alobaki na bango :
— Ezali kaka kati na ekolo na ye mpe kati na ndako na ye nde Mosakoli azwaka
lokumu te.
58 Mpe asalaki kuna bikamwa mingi te mpo ete bazalaki kondima Ye te.
14
Erode mpe Yesu
(Mlk 6.14-29; Lk 9.7-9; 3.19-20)
1 Na tango wana, sango na tina na Yesu epanzanaki makasi mpe ekomaki kino na
matoyi ya Erode, moyangeli ya Galile. 2 Alobaki na basali na ye :
— Ezali penza Yoane Mobatisi ! Asekwi kati na bakufi ; yango wana azali na
nguya ya kosala bikamwa.
Kufa ya Yoane Mobatisi
(Mlk 6.17-29; Lk 3.19-20)
3 Nzokande, Erode amipeselaki mitindo ete bazwa Yoane, bakanga ye minyololo
mpe babwaka ye kati na boloko, likolo ya Erodiade, mwasi ya Filipo, ndeko mobali ya
Erode ; 4 pamba te Yoane azalaki koloba na ye : « Ozali na ndingisa te ya kosangisa
na ye nzoto mpo ete azali mwasi na yo te. » 5 Boye, Erode akomaki koluka nzela
ya koboma Yoane, kasi azalaki kobanga bato mpo ete bazalaki kozwa Yoane lokola
mosakoli. 6 Nzokande, na mokolo ya kosepela mbotama ya Erode, mwana mwasi ya
Erodiade abinaki liboso ya babengami na feti yango mpe asepelisaki Erode makasi.
7 Boye, Erode alakaki mwasi yango, na nzela ya ndayi, ete akopesa ye nyonso
oyo akosenga. 8 Lokola mama akotisaki makanisi mabe kati na mwana, mwana
mwasi alobaki na Erode : « Pesa ngai awa, na sani, moto ya Yoane Mobatisi. »
9 Tango mokonzi ayokaki eloko oyo mwana mwasi asengaki, ayokaki mawa mingi
na motema ; kasi mpo na ndayi oyo alapaki mpe mpo na bato oyo abengisaki na feti,
apesaki mitindo ete bapesa ye moto yango. 10 Atindaki moto moko ete akende kokata
moto ya Yoane kati na boloko. 11 Bamemaki, na sani, moto ya Yoane Mobatisi mpe
bapesaki yango epai ya mwana mwasi, mpe mwana mwasi amemaki yango epai ya
mama na ye. 12 Bayekoli ya Yoane bayaki kozwa nzoto na ye mpe bakundaki yango ;
sima na yango, bakendeki kopesa sango epai ya Yesu.
Yesu aleisi mibali nkoto mitano
(Mlk 6.30-44; Lk 9.10-17; Yn 6.1-15)
13 Tango Yesu ayokaki sango yango, azwaki bwato mpo na kokende kati na esobe,
na esika oyo akozala kaka Ye moko. Wana ebele ya bato bayokaki bongo, babimaki
na bamboka na bango mpe balandaki Yesu na makolo. 14 Tango Yesu akitaki wuta
na bwato mpe amonaki ebele ya bato penza, ayokaki mawa makasi mpo na bango.
Boye, abandaki kobikisa bandeko na bango, oyo bazalaki kobela.
15 Na pokwa, bayekoli bapusanaki pene na Yesu mpe balobaki na Ye :
— Esika oyo ezali esobe, mpe ngonga epusani makasi ! Zongisa bango mpo ete
bakende komisombela biloko ya kolia kati na bamboka ya zingazinga.
— Bazali na tina na kokende kuna te ! Bopesa bango bino moko biloko ya kolia.
17 Bayekoli bazongisaki :
— Tozali kaka na mapa mitano mpe bambisi mibale.
18 Yesu alobaki :
— Boya na yango awa epai na Ngai.
19 Yesu apesaki mitindo na bato ete bavanda na matiti ; azwaki mapa mitano mpe
bambisi mibale yango, atombolaki miso na Ye na likolo mpe azongisaki matondi epai
ya Nzambe ; akataki mapa yango mpe apesaki biteni na yango epai ya bayekoli na Ye
mpo ete bakabola yango epai ya bato. 20 Bato nyonso baliaki mpe batondaki. Bongo
bayekoli balokotaki biteni oyo etikalaki, mpe biteni yango etondisaki bitunga zomi
na mibale. 21 Bato oyo baliaki bazalaki mibali pene nkoto mitano, longola basi mpe
bana.
Yesu atamboli na mayi

(Mlk 6.45-52; Yn 6.16-21)
22 Mbala moko, Yesu atindaki bayekoli na Ye ete bamata na bwato mpe bakende
liboso na Ye, na ngambo mosusu ya ebale, wana akozongisa bato. 23 Sima na Ye
kozongisa bato, amataki na ngomba mpo na kosambela na esika oyo azalaki kaka
Ye moko. Kino na pokwa, azalaki wana kaka Ye moko. 24 Nzokande, kaka na tango
yango, wana bwato ekomaki mosika, na molayi ya bametele koleka nkama moko
longwa na mokili, mbonge ekomaki koningisa bwato yango makasi, pamba te mopepe
ezalaki kobeta na ndenge ya kozongisa bwato na sima.
25 Wana tongo ekomaki pene ya kotana, Yesu atambolaki likolo ya mayi ya ebale
mpo na kolanda bango, mpe alingaki kutu koleka bango. 26 Tango bayekoli bamonaki
Yesu azali kotambola likolo ya mayi ya ebale, somo makasi ekangaki bango mpe
bakomaki koloba :
— Elima ! Elima ! Elima !
Bagangaki mpo na somo. 27 Kasi, mbala moko, Yesu alobaki na bango :
— Kimia ! Kimia ! Bobanga te ! Ezali nde Ngai !
28 Petelo alobaki na Ye :
— Nkolo, soki ezali penza Yo, loba na ngai ete naya kokutana na Yo likolo ya
mayi.
— Yaka.
Mbala moko, Petelo akitaki na bwato mpe atambolaki na likolo ya mayi mpo na
kokende kokutana na Yesu. 30 Kasi tango amonaki ndenge mopepe ezali kopepa
makasi, akomaki na somo mpe, lokola akomaki kozinda, agangaki :
— Nkolo, bikisa ngai !
31 Mbala moko, Yesu asembolaki loboko epai na ye, asimbaki ye mpe alobaki na
ye :
— Moto na kondima moke, mpo na nini otie tembe ?
32 Tango bamataki na bwato, mopepe ekitaki. 33 Bato oyo bazalaki kati na bwato
bagumbamelaki Yesu mpe balobaki :
— Ya solo, ozali Mwana na Nzambe !
Yesu abikisi babeli na Genezareti

(Mlk 6.53-56)
34 Sima na bango kokatisa ebale, bakomaki na mabele ya Genezareti. 35 Tango
bavandi ya esika wana basosolaki ete ezali Yesu, bapanzaki sango kati na etuka
mobimba ; mpe bamemelaki Ye babeli nyonso. 36 Basengaki na Ye ete apesa babeli
nzela ya kosimba ata singa ya songe ya elamba na Ye. Mpe bato nyonso oyo balongaki
kosimba yango babikaki na bokono na bango.
15
Yesu mpe bokoko ya Bayuda
(Mlk 7.1-23)
1 Bafarizeo mpe balakisi ya Mobeko oyo bawutaki na Yelusalemi bayaki epai ya
Yesu mpe balobaki na Ye :
2 — Mpo na nini bayekoli na yo bazali kotosa te bokoko na biso ? Pamba te
basukolaka maboko na bango te liboso ya kolia.
— Bongo bino, mpo na nini botosaka te mibeko ya Nzambe, kasi botosaka kaka
bokoko na bino ? 4 Solo, Nzambe alobaki : « Okopesaka tata na yo mpe mama
na yo lokumu ; mpe moto oyo akolakela tata na ye to mama na ye mabe asengeli
na etumbu ya kufa. » 5 Kasi bino, bolobaka : « Moto nyonso oyo alobi na tata na
ye to na mama na ye : ‹ Lisungi oyo nalingaki kopesa yo, nabonzi yango lokola
likabo epai ya Nzambe, › 6 abuki te mobeko ya kopesa tata na ye mpe mama na ye
lokumu. » Ezali ndenge wana penza nde bozali kokomisa pamba Liloba na Nzambe
mpo na kotombola bokoko na bino ! 7 Bato ya bilongi mibale ! Ezayi asakola penza
malamu na tina na bino :
8 « Bato oyo bapesaka Ngai lokumu kaka na bibebu,
kasi mitema na bango ezali mosika na Ngai ;
9 basambelaka Ngai kaka na pamba,
mateya na bango ezali kaka mibeko ya bomoto. »
(Mlk 7.14-23)
10 Yesu abengaki ebele ya bato wana mpe alobaki na bango :
— Boyoka mpe bososola makambo oyo : 11 eloko oyo ekotaka na monoko ya moto
ekomisaka moto mbindo te, kasi ezali eloko oyo ebimaka na monoko nde ekomisaka
moto mbindo.
12 Bongo bayekoli bapusanaki pene ya Yesu mpe bayebisaki Ye :
— Boni, oyebi te ete maloba oyo olobi ebetisi Bafarizeo mabaku ?
— Nkona nyonso oyo Tata na Ngai ya Likolo alonaki te ekopikolama. 14 Botika
bango ; bazali bakufi miso oyo bazali kotambolisa bakufi miso mosusu. Nzokande,
soki mokufi miso azali kotambolisa mokufi miso mosusu, bango mibale bakokweya
solo kati na libulu.
15 Petelo azwaki maloba mpe alobaki na Yesu :
— Limbolela biso lisese oyo.
16 Yesu atunaki bango :
— Bino mpe, boni, bozwi nanu bososoli te ? 17 Bozali kaka kososola te ete nyonso
oyo ekotaka na monoko ekendaka na libumu mpe, na sima, ebwakamaka na libulu
ya zongo ? 18 Kasi oyo ebimaka na monoko, ewutaka nde na motema, mpe yango
nde ekomisaka moto mbindo. 19 Pamba te, na motema nde ewutaka makanisi
mabe, koboma, ekobo, kindumba, moyibi, litatoli ya lokuta mpe mafinga. 20 Ezali
makambo wana nde ekomisaka moto mbindo ; kasi kozanga kosukola maboko
liboso ya kolia ekomisaka moto mbindo te.
Mwasi mopaya andimeli Yesu
(Mlk 7.24-30)
21 Yesu alongwaki wana mpe akendeki na etuka ya Tiri mpe ya Sidoni. 22 Mwasi
moko ya mboka Kanana azalaki kovanda na etuka yango, ayaki epai ya Yesu mpe
akomaki koganga :
— Nkolo, Mwana ya Davidi, yokela ngai mawa ! Mwana na ngai ya mwasi azali
na se ya bokonzi ya molimo mabe oyo ezali mpe konyokola ye makasi.
23 Kasi Yesu azongiselaki ye ata liloba te. Bayekoli bapusanaki pene ya Yesu mpe
basengaki na Ye :
— Bengana ye ; azali kotiela biso makelele !
— Natindamaki kaka epai ya bameme ebunga ya Isalaele !
25 Kasi mwasi yango ayaki, agumbamaki liboso ya Yesu mpe alobaki :
— Nkolo, sunga ngai !
— Ezali malamu te kokamata lipa ya bana mpo na kobwakela yango bambwa !
27 Mwasi yango alobaki :
— Nkolo, ezali penza ya solo ; kasi bambwa eliaka biteni ya lipa, oyo ekweyaka
wuta na mesa ya bankolo na yango !
28 Bongo Yesu alobaki na ye :
— Mwasi, kondima na yo ezali monene ! Tika ete esalemela yo ndenge ezali posa
na yo !
Mpe kaka na tango wana, mwana na ye ya mwasi abikaki.
Yesu abikisi babeli ebele
(Mlk 7.31-37)
29 Yesu alongwaki wana mpe akendeki na ebale ya Galile ; amataki likolo ya
ngomba mpe avandaki kuna. 30 Bato ebele bayaki epai na Ye ; bamemaki bato oyo
batambolaka tengu-tengu, bakufi miso, bababa, bato oyo bakufa makolo to maboko
mpe bato mosusu ebele. Batiaki bango na makolo ya Yesu, mpe Yesu abikisaki bango.
31 Mpe bato bakamwaki mingi tango bamonaki ete bababa bakomi koloba, bato
oyo bakufa makolo to maboko babiki, bato oyo batambolaka tengu-tengu bakomi
kotambola malamu mpe bakufi miso bakomi komona. Bongo bakumisaki Nzambe ya
Isalaele.
Yesu aleisi bato nkoto minei
(Mlk 8.1-10; Mat 14.13-21)
32 Yesu abengaki bayekoli na Ye mpe alobaki :
— Nazali koyokela ebele ya bato oyo mawa makasi, pamba te basali mikolo misato
elongo na Ngai mpe bazali na eloko ya kolia te. Naboyi kozongisa bango na nzala,
noki te bakolemba nzoto na nzela.
33 Bayekoli na Ye bazongisaki :
— Kati na esobe oyo, esika nini tokozwa mapa mpo na koleisa ebele ya bato
boye ?
— Bozali na mapa boni ?
Bayekoli bazongisaki :
— Tozali na mapa sambo mpe ndambo ya bambisi ya mike-mike.
35 Yesu alobaki na ebele ya bato yango ete bavanda na mabele. 36 Bongo azwaki
mapa yango sambo mpe bambisi, azongisaki matondi epai ya Nzambe, akataki yango
mpe apesaki biteni na yango epai ya bayekoli na Ye ; mpe bayekoli bakabolaki yango
epai ya bato. 37 Bato nyonso baliaki mpe batondaki. Bongo bayekoli balokotaki biteni
oyo etikalaki, batondisaki na yango bitunga sambo. 38 Motango ya bato oyo baliaki
ezalaki nkoto minei, longola basi mpe bana. 39 Sima na Yesu kozongisa bato, amataki
kati na bwato mpe akendeki na etuka ya Magadani.
16
Yesu mpe bakonzi ya lingomba ya Bayuda
(Mat 12.38-39; Mlk 8.11-13; Lk 11.16, 29; 12.54-56)
1 Bafarizeo mpe Basaduseo bayaki epai na Yesu mpo na kotiela Ye motambo ;

basengaki na Ye ete alakisa bango elembo moko kowuta na Likolo.
— Na pokwa, bolobaka : « Mokolo ya lobi ekozala mokolo malamu, pamba te
likolo ezali motane ! » 3 Mpe na tongo, bolobaka : « Mvula makasi ekobeta lelo,
pamba te mapata eyindi. » Solo, boyebi kososola bilembo oyo elakisaka soki mvula
ekobeta to ekobeta te, kasi bozangi makoki ya kososola bilembo ya tango ! 4 Oh
bato ya ekeke oyo ! Bazali bato mabe mpe bazangi botosi na miso ya Nzambe,
kasi bazali mpe kosenga elembo ! Bakopesamela elembo mosusu te longola kaka
elembo ya Yona.
Bongo atikaki bango wana mpe akendeki.
(Mlk 8.14-21)
5 Tango bayekoli bakatisaki na ngambo mosusu ya ebale, babosanaki komema
mapa. 6 Yesu alobaki na bango :
— Bosala keba na levire ya Bafarizeo mpe ya Basaduseo !
7 Bayekoli bakomaki kokanisa mpe komituna bango na bango :
— Azali koloba bongo mpo ete tomemi mapa te !
8 Yesu asosolaki makanisi na bango ; alobaki :
— Bato ya kondima moke ! Bozali kolobana bino na bino mpo ete bozali na
mapa te ! Mpo na nini ? 9 Boni, bozwi kaka bososoli nanu te ? Bobosani penza
mapa mitano oyo bokabolelaki bato nkoto mitano, mpe motango ya bitunga oyo
bozongaki na yango sima na kokabolela bato ? 10 Bobosani lisusu mapa sambo oyo
bokabolelaki bato nkoto minei, mpe motango ya bitunga oyo bozongaki na yango
sima na kokabolela bato ? 11 Ndenge nini bozali kososola te ete nazalaki koloba na
tina na mapa te, tango nalobaki na bino : bosala keba na levire ya Bafarizeo mpe
ya Basaduseo ?
12 Boye, bayekoli basosolaki ete alobaki na bango te ete basala keba na levire ya
mapa, kasi nde basala keba na mateya ya Bafarizeo mpe ya Basaduseo.
Petelo andimi ete Yesu azali Mwana na Nzambe
(Mlk 8.27-30; Lk 9.18-21; Yn 6.66-71)
13 Tango Yesu akomaki na etuka ya Sezarea ya Filipo, atunaki bayekoli na Ye :
— Bato balobaka ete Mwana na Moto azali nani ?
14 Bazongisaki :
— Bamoko balobaka ete ozali Yoane Mobatisi ; bamosusu, Eliya ; mpe bamosusu
lisusu, Jeremi to moko kati na basakoli.
15 Yesu atunaki bango lisusu :
— Bongo bino, bolobaka ete Ngai nazali nani ?
16 Simona Petelo azongisaki :
— Ozali Masiya, Mwana na Nzambe na bomoi.
— Esengo na yo Simona, mwana mobali ya Yona ! Pamba te ezali moto te nde
ayebisi yo makambo oyo, kasi Tata na Ngai, oyo azali kati na Likolo. 18 Mpe Ngai,
nazali koloba na yo : Ozali Libanga, mpe ezali na likolo ya libanga oyo nde Ngai
nakotonga Lingomba na Ngai ; bongo bikuke ya mboka ya bakufi ekotikala kolonga
yango te. 19 Nakopesa yo bafungola ya Bokonzi ya Likolo ; nyonso oyo okokanga
awa na mokili ekokangama mpe na Likolo, mpe nyonso oyo okofungola awa na
mokili ekofungwama mpe na Likolo.
20 Bongo Yesu apekisaki makasi bayekoli na Ye koloba na moto ete Ye azali Masiya.
Yesu asakoli kufa mpe lisekwa na Ye

(Mlk 8.31–9.1; Lk 9.22-27)
21 Wuta na tango wana, Yesu akomaki koloba polele na bayekoli na Ye ete asengeli
kokende na Yelusalemi, asengeli komona pasi mingi na maboko ya bakambi ya bato,
bakonzi ya Banganga-Nzambe mpe balakisi ya Mobeko ; basengeli koboma Ye, mpe
asengeli kosekwa na mokolo ya misato.
22 Petelo abendaki Yesu na pembeni mpe akomaki kopamela Ye :
— Nkolo, tika ete Nzambe abatela Yo mosika ya makambo wana ! Ekokomela Yo
te !
23 Kasi Yesu abalukaki, alobaki na Petelo :
— Mosika na Ngai, Satana ! Ozali epekiselo mpo na Ngai ! Makanisi na yo ezali
makanisi ya Nzambe te, ezali penza makanisi ya bato.
Ndenge nini kolanda Yesu
(Mlk 8.34–9.1; Lk 9.23-27)
24 Bongo Yesu alobaki na bayekoli na Ye :
— Moto nyonso oyo alingi kolanda Ngai asengeli komiboya ye moko, kokamata
ekulusu na ye mpe kolanda Ngai. 25 Pamba te moto nyonso oyo akolinga kobikisa
bomoi na ye akobungisa yango, kasi moto nyonso oyo akobungisa bomoi na ye
mpo na Ngai akozwa yango lisusu. 26 Litomba nini ekozala mpo na moto, soki azwi
mokili mobimba, kasi abungisi bomoi na ye ? Moto akoki penza kopesa nini mpo
na kosikola bomoi na ye ? 27 Pamba te Mwana na Moto akoya elongo na ba-anjelu
na Ye kati na nkembo ya Tata na Ye mpe akofuta moto nyonso kolanda misala na
ye.
28 Nazali koloba na bino penza ya solo : kati na bato oyo bazali awa, ezali na ba-
oyo bakokufa te kino bakomona Mwana na Moto koya kati na nkembo ya bokonzi
na Ye.
17
Nzoto ya Yesu ebongwani
(Mlk 9.2-10; Lk 9.28-36)
1 Sima na mikolo motoba, Yesu azwaki Petelo, Jake mpe Yoane, ndeko mobali ya
Jake ; amemaki bango na pembeni, na likolo ya ngomba moko ya molayi. 2 Yesu
abongolamaki na miso na bango : elongi na Ye ekomaki kongenga lokola moyi,
bilamba na Ye ekomaki pembe makasi lokola pole. 3 Mbala moko, bamonaki Moyize
mpe Eliya bazali kosolola na Yesu.
4 Petelo alobaki na Yesu :
— Nkolo, eleki malamu mpo na biso kotikala awa ! Soki ondimi, nakotonga
bandako misato ya kapo : moko mpo na Yo, moko mpo na Moyize, mpe moko
mpo na Eliya !
5 Wana azalaki nanu koloba, lipata moko ezalaki kongenga lokola moyi, ezipaki
bango, mpe mongongo moko eyokanaki wuta kati na lipata yango : « Oyo azali
Mwana na Ngai ya bolingo, nasepelaka na Ye mingi ; boyoka Ye ! »
6 Tango bayekoli bayokaki mongongo yango, bakweyaki bilongi kino na mabele
mpo ete somo makasi ekangaki bango. 7 Kasi Yesu apusanaki pene na bango, asimbaki
bango mpe alobaki :
— Botelema, bobanga te !
8 Batombolaki miso mpe bamonaki moto mosusu te, kaka Yesu.
9 Wana bazalaki kokita na ngomba, Yesu apesaki bango mitindo oyo :
— Makambo oyo bowuti komona, boyebisa yango na moto moko te kino tango
Mwana na Moto akosekwa kati na bakufi.
(Mlk 9.10-13)
10 Bayekoli batunaki Yesu :
— Mpo na nini balakisi ya Mobeko balobaka ete Eliya asengeli koya moto ya
liboso ?
— Solo, Eliya asengeli koya mpe akozongisa makambo nyonso na molongo. 12 Kasi
Ngai, nazali koloba na bino ete Eliya asilaki koya ; kasi na esika ya koyeba ye,
basalaki ye ndenge balingaki. Ezali mpe ndenge wana nde bakonyokola Mwana na
Moto.
13 Bayekoli basosolaki ete azalaki kolobela bango na tina na Yoane Mobatisi.
Yesu abikisi mwana na molimo mabe

(Mlk 9.14-29; Lk 9.37-43)
14 Tango bakomaki pene ya esika oyo ebele ya bato bazalaki, moto moko apusanaki
pene na Yesu, afukamaki liboso na Ye mpe alobaki :
15 — Nkolo, yokela mwana na ngai ya mobali mawa ! Azali na maladi ya
ndeke mpe azali penza komona pasi : akweyaka mbala mingi na moto to na mayi.
16 Namemaki ye epai ya bayekoli na Yo, kasi bakoki te kobikisa ye.
17 Yesu alobaki :
— Ekeke ya bato mabe mpe bazanga kondima ! Kino tango nini nakozala na
bino elongo ? Kino tango nini nakokanga motema mpo na bino ? Bomemela Ngai
mwana yango.
18 Yesu abenganaki molimo mabe, mpe molimo mabe yango ebimaki kati na
mwana. Kaka na tango yango, mwana abikaki.
19 Bongo bayekoli bakendeki na nkuku epai ya Yesu mpe batunaki :
— Mpo na nini, biso, tolongaki te kobengana molimo yango ?
— Ezali mpo ete bozali na kondima moke. Nazali koloba na bino penza ya
solo : soki kondima na bino ezalaki lokola mbuma ya mutarde, bokokaki koloba
na ngomba oyo : « Longwa awa, kende kuna ; » mpe ekokende penza. Eloko moko
te ekoki kozanga kosalemela bino. [ 21 Kasi lolenge oyo ya milimo mabe ebimaka
kaka na nzela ya mabondeli mpe ya kokila bilei.]*
Yesu alobeli kufa mpe lisekwa na Ye
(Mlk 9.30-32; Lk 9.43-45)
22 Mokolo moko, bayekoli basanganaki bango nyonso kati na Galile ; Yesu alobaki
na bango :
— Bakokaba Mwana na Moto na maboko ya bato, 23 bakoboma Ye, mpe, na
mokolo ya misato, akosekwa.
Bayekoli bayokaki mawa mingi.
Yesu mpe Petelo bafuti mpako
Tango Yesu mpe bayekoli na Ye bakomaki na Kapernawumi, bafutisi mpako ya
24
Ndako ya Nzambe bayaki epai ya Petelo mpe batunaki :
— Boni, moteyi na bino afutaka mpako ya Ndako ya Nzambe te ?
25 Petelo azongisaki :
— Afutaka !
Tango Petelo akotaki na ndako, Yesu azwaki maloba moto ya liboso mpe atunaki
ye :
— Simona, okanisi nini ? Banani bafutaka mpako epai ya bakonzi ya mokili :
bana na bango to bapaya ?
— Bapaya.
Yesu alobaki na ye :
* 17:21 Eteni oyo ezali te kati na mikanda mosusu ya kala.
— Lokola ezali bongo, bana mboka basengeli kofuta te. 27 Nzokande, mpo ete
totia mobulu te kati na makanisi na bango, kende na ebale, bwaka ndobo na mayi
mpe kamata mbisi oyo okozwa ya liboso ; fungola monoko na yango mpe okomona
mbongo moko ya bibende kati na yango ; kamata mbongo yango mpe futa mpako
na Ngai mpe mpako na yo, na maboko na bango.
18
Lingomba ya Masiya
Nani aleki monene ?
(Mlk 9.33-37; Lk 9.46-48)
1 Na tango wana, bayekoli bapusanaki pene ya Yesu mpe batunaki Ye :
— Nani aleki monene kati na Bokonzi ya Likolo ?
2 Yesu abengaki mwana moko ya moke, atiaki ye na kati-kati na bango 3 mpe
alobaki :
— Nazali koloba na bino penza ya solo : soki bobongwani te mpe bokomi te lokola
bana mike, bokotikala kokota te na Bokonzi ya Likolo. 4 Yango wana, moto nyonso
oyo akomikitisa lokola mwana oyo, ye nde aleki monene kati na Bokonzi ya Likolo.
5 Moto nyonso oyo, na Kombo na Ngai, akoyamba mwana lokola oyo, ayambi nde
Ngai moko.
Makebisi
(Mlk 9.42-48; Lk 17.1-2)
6 Kasi soki moto moko akweyisi na masumu moko kati na bana mike oyo
bandimelaka Ngai, ekoleka malamu mpo na ye kokanga ye libanga monene ya
enikelo na kingo mpe kobwaka ye na ebale. 7 Mawa na mokili, pamba te makambo
oyo ekweyisaka bato kati na masumu ezali ebele ! Solo, makambo yango esengeli
kaka kozala ; kasi mawa na moto oyo, na nzela na ye, makambo yango eyaka !
8 Soki loboko to lokolo na yo ekweyisaka yo na masumu, kata mpe bwaka yango
mosika na yo ; pamba te eleki malamu mpo na yo kokota kati na bomoi, na loboko
moko to na lokolo moko, na esika ete otikala na maboko mibale to makolo mibale
mpe obwakama na moto ya libela na libela. 9 Soki liso na yo ekweyisaka yo na
masumu, longola yango mpe bwaka yango mosika na yo ; pamba te eleki malamu
mpo na yo kokota kati na bomoi, na liso moko, na esika ete okoba kozala na miso
mibale mpe obwakama na moto ya lifelo.
(Lk 15.1-7)
10 Bosala keba ete botiola ata moko te kati na bana oyo, pamba te nazali koloba
na bino ete ba-anjelu na bango kuna na Likolo bamonaka tango nyonso elongi ya
Tata na Ngai, oyo azali na Likolo.
Lisese ya meme oyo ebungi
(Lk 15.1-7)
[ 11 Pamba te Mwana na Moto ayaki mpo na kobikisa bato oyo babunga nzela.]*
12 Bokanisi nini ? Soki moto moko azali na bameme nkama moko, bongo moko kati
na yango ebungi ; boni, akotika te bameme na ye tuku libwa na libwa na likolo
ya ngomba mpo na kokende koluka moko oyo ewuti kobunga ? 13 Mpe soki amoni
yango, nazali koloba na bino penza ya solo, esengo na ye mpo na meme wana
ekoleka esengo mpo na bameme tuku libwa na libwa oyo ebungaki te. 14 Ndenge
moko, Tata na bino oyo azali kati na Likolo alingi ete moko te kati na bana oyo
abunga.
* 18:11 Eteni oyo ezali te na mikanda mosusu ya kala
Ndenge nini kolimbisa ndeko oyo asali yo mabe

15 Soki ndeko na yo asali yo mabe, kende kotalisa ye mabe na ye na esika ya
bino mibale kaka. Soki ayokeli yo, wana ozongisi ye na nzela malamu. 16 Kasi
soki ayokeli yo te, mema moto mosusu to bato mibale, pamba te Bosolo ya likambo
nyonso endimamaka na litatoli ya bato mibale to misato. 17 Kasi soki aboyi kaka
koyokela bango, yebisa makambo yango na Lingomba. Soki aboyi mpe kaka
koyokela Lingomba, zwa ye lokola mopagano mpe lokola mofutisi mpako.
18 Nazali koloba na bino penza ya solo : nyonso oyo bokokanga awa na
mokili ekokangama mpe na Likolo, mpe nyonso oyo bokofungola awa na mokili
ekofungwama mpe na Likolo.
19 Nazali lisusu koloba na bino penza ya solo : soki bato mibale kati na bino
bayokani awa na mokili mpo na kosenga eloko songolo to pakala, Tata na Ngai oyo
azali kati na Likolo akopesa bango yango. 20 Pamba te na esika oyo bato mibale to
bato misato basangani na Kombo na Ngai, Ngai mpe nazali wana kati na bango.
21 Bongo Petelo apusanaki pene ya Yesu mpe atunaki :
— Nkolo, mbala boni nasengeli kolimbisa ndeko na ngai tango akosala ngai
mabe ? Boni, kino mbala sambo ?
— Nalobi na yo te kino mbala sambo, kasi kino mbala tuku sambo na sambo.
23 Yango wana, Bokonzi ya Likolo ekokani na mokonzi moko oyo alingaki
kobongisa elongo na basali na ye makambo na ye ya misolo. 24 Tango abandaki,
bamemelaki ye mosali moko oyo azalaki na niongo na ye ya batalanta nkoto zomi.
25 Lokola azalaki na eloko moko te mpo na kofuta, mokonzi na ye atindaki ete
bateka ye, mwasi na ye, bana na ye mpe biloko na ye nyonso mpo ete niongo na ye
efutama. 26 Kasi mosali yango amibwakaki na makolo ya mokonzi, agumbamaki
liboso na ye mpe asengaki : « Yikela ngai mpiko, pamba te nakofuta yo niongo
nyonso ! »
27 Mokonzi ya mosali ayokelaki ye mawa, alimbisaki niongo na ye mpe atikaki
ye kokende. 28 Kasi tango mosali yango abimaki, akutanaki na moninga na ye ya
mosala oyo adefaki epai na ye mbongo ya bibende nkama moko. Akangaki ye,
akomaki kofinafina ye na kingo mpe alobaki na ye : « Futa niongo na ngai. »
29 Moninga na ye ya mosala afukamaki mpe asengaki na ye : « Yikela ngai mpiko,
nakofuta yo niongo nyonso. »
30 Kasi ye aboyaki ; akendeki kosenga ete babwaka ye na boloko, kino tango
akosilisa kofuta niongo nyonso. 31 Tango baninga na ye ya mosala bamonaki ndenge
makambo elekaki, bayokaki mawa mingi mpe bakendeki koyebisa makambo
nyonso epai ya mokonzi na bango. 32 Bongo mokonzi abengaki mosali wana mpe
alobaki na ye : « Mosali mabe ! Ngai nalimbisaki yo niongo nyonso oyo ozalaki na
yango epai na ngai, mpo ete osengaki ngai. 33 Boni, osengelaki te koyikela moninga
na yo mpiko ndenge ngai nasalaki mpo na yo ? »
34 Lokola mokonzi na ye azalaki na kanda, akabaki ye na maboko ya banyokoli
kino tango afutaki niongo nyonso.
35 Ezali ndenge wana nde Tata na Ngai ya Likolo akosala bino soki moko na moko
kati na bino alimbisi te ndeko na ye, na motema na ye mobimba.
19
Mateya na tina na koboma libala
(Mlk 10.1-12)
1 Tango Yesu asilisaki koloba makambo wana, alongwaki na Galile mpe akendeki
na etuka ya Yuda, na ngambo mosusu ya Yordani. 2 Ebele penza ya bato balandaki
Ye, mpe abikisaki bango kuna. 3 Bafarizeo bapusanaki pene na Ye mpo na komeka
Ye ; bapesaki Ye motuna :
— Boni, mibeko na biso epesi nzela na mobali ya kobengana mwasi na ye na
libala mpo na likambo songolo ?
4 Yesu azongisaki :
— Boni, botangi te ete, na ebandeli, Mokeli « akelaki bango mobali mpe mwasi, »
5 mpe ete alobaki : « Yango wana mobali akotika tata na ye mpe mama na ye,
akosangana na mwasi na ye, bongo bango mibale bakokoma nzoto moko ? 6 Boye,
bazali lisusu bato mibale te, kasi bakomi moto moko. Tika ete moto akabola te oyo
Nzambe asangisi ! »
7 Kasi Bafarizeo balobaki na Ye :
— Bongo mpo na nini Moyize atindaki ete mobali apesa mwasi na ye mokanda
ya koboma libala soki bakabwani na libala ?
— Moyize apesaki bino nzela ya kobengana basi na bino na mabala, pamba te
mitema na bino ezali mabanga ; na ebandeli, ezalaki bongo te. 9 Nazali koloba na
bino : Soki mobali alongoli mwasi na ye na libala, longola kaka soki akweyaki na
ekobo, mpe abali mwasi mosusu asali ekobo.
10 Bayekoli balobaki na Ye :
— Soki mobali asengeli kozala bongo liboso ya mwasi na ye, wana eleki malamu
mpo na mobali ete abala te !
— Mibali nyonso bakoki kondima mateya oyo te, kaka ba-oyo bapesameli makoki
mpo na yango. 12 Ezali na tina misato oyo esalaka ete mibali mosusu babala te :
ezali na mibali oyo, wuta na mabumu ya bamama na bango, bakoki kobala te ;
ezali na mibali oyo baboma bango mokongo ; ezali mpe lisusu na mibali oyo bango
moko baboya kobala mpo na Bokonzi ya Likolo. Tika ete moto oyo azali na makoki
ya kondima mateya oyo andima yango !
Yesu ayambi bana mike
(Mlk 10.13-16; Lk 18.15-17)
13 Bato bamemaki bana mike epai ya Yesu mpo ete atia bango maboko mpe
asambela mpo na bango. Kasi bayekoli bapamelaki bato oyo bamemaki bana yango.
14 Yesu alobaki :
— Botika bana mike baya epai na Ngai, bopekisa bango te koya epai na Ngai ;
pamba te Bokonzi ya Likolo ezali mpo na bato oyo bazali lokola bango.
15 Atielaki bango maboko, mpe alongwaki wana.
Bazwi mpe Bokonzi ya Nzambe

(Mlk 10.17-31; Lk 18.18-30)
16 Elenge mobali moko apusanaki pene na Yesu mpe atunaki :
— Moteyi, likambo nini ya malamu nasengeli kosala mpo ete nazwa bomoi ya
seko ?
— Mpo na nini ozali kotuna Ngai na tina na oyo ezali malamu ? Moko kaka azali
malamu. Soki olingi kokota kati na bomoi, tosa mibeko.
18 Elenge mobali yango atunaki lisusu :
— Mibeko nini ?
Yesu azongisaki :
— Okobomaka te, okosalaka ekobo te, okoyibaka te, okolobaka litatoli ya lokuta
te, 19 okotosaka tata mpe mama na yo mpe okolingaka moninga na yo ndenge yo
moko omilingaka.
20 Elenge mobali alobaki :

— Natosaka mibeko wana nyonso ; nasala lisusu nini ?
— Soki olingi kozala moto ya kokoka, kende, teka biloko na yo mpe pesa epai
ya babola mbongo oyo okozwa ; bongo okozwa bomengo kati na Likolo. Sima na
yango, yaka mpe landa Ngai.
22 Tango elenge mobali ayokaki bongo, akendeki na mawa, pamba te azalaki na
bozwi mingi.
23 Yesu alobaki na bayekoli na Ye :
— Nazali koloba na bino penza ya solo : ezali pasi mpo na mozwi kokota kati
na Bokonzi ya Likolo ! 24 Nazali koloba na bino lisusu : ezali pete mpo na shamo
kolekela na lidusu ya tonga, kasi ezali penza pasi mpo na mozwi kokota kati na
Bokonzi ya Nzambe.
25 Tango bayekoli bayokaki Yesu koloba bongo, bakamwaki mingi mpe bakomaki
kotunana :
— Bongo nani penza akoki kobikisama ?
26 Wana Yesu atalaki bango, alobaki :
— Na bato, ekoki kosalema te ; kasi na Nzambe, nyonso ekoki kosalema !
27 Petelo azwaki maloba mpe alobaki na Yesu :
— Biso, totiki nyonso mpo na kolanda Yo ! Ekozala boni mpo na biso ?
28 Yesu alobaki na bango :
— Nazali koloba na bino penza ya solo : tango makambo nyonso ekokoma ya sika,
tango Mwana na Moto akovanda na Kiti ya Bokonzi na Ye ya nkembo, bino bato
oyo bozali kolanda Ngai, bino mpe bokovanda na bakiti zomi na mibale ya bokonzi,
mpo na koyangela mabota zomi na mibale ya Isalaele. 29 Mpe moto nyonso oyo atiki
bandako, bandeko ya mibali, bandeko ya basi, tata, mama, bana to bilanga mpo na
Kombo na Ngai akozwa yango koleka mbala nkama elongo na bomoi ya seko.
30 Kati na bato oyo bazali sik’oyo bato ya liboso, ebele bakokoma bato ya suka ;
mpe kati na ba-oyo bazali sik’oyo bato ya suka, ebele bakokoma bato ya liboso.
20
Lisese ya nkolo elanga mpe basali na ye
1 Pamba te, tala ndenge nini Bokonzi ya Likolo ezali : Bokonzi ya Likolo ezali
lokola nkolo elanga ya vino oyo abimaki na tongo makasi mpo na koluka bato
oyo bakosala na elanga na ye. 2 Ayokanaki na bango ete moko na moko akobanda
kozwa lifuti ya mbongo moko ya ebende mpo na mokolo mobimba ; bongo atindaki
bango na elanga na ye ya vino.
3 Na ngonga ya libwa ya tongo, abimaki lisusu mpe amonaki, na esika oyo bato
bakutanaka, bato mosusu oyo bazalaki kosala eloko moko te. 4 Alobaki na bango :
« Bino mpe bokende kosala na elanga na ngai ya vino. Nakopesa bino lifuti ya
sembo, oyo ekoki. »
5 Boye, bakendeki kuna. Nkolo elanga abimaki lisusu na ngonga ya midi mpe
na ngonga ya misato sima na midi ; mpe na mbala nyonso mibale, asalaki kaka
ndenge moko. 6 Abimaki lisusu na ngonga ya mitano ya pokwa mpe amonaki lisusu
bato batelemi na esika wana oyo bato bakutanaka. Atunaki bango : « Mpo na nini
botelemi kaka boye mokolo mobimba na kosala eloko moko te ? »
7 Bazongisaki : « Soki totelemi boye, ezali mpo ete moto moko te azwi biso na
mosala. »
Bongo alobaki na bango : « Bino mpe bokende kosala na elanga na ngai ya vino. »
8 Tango pokwa ekokaki, nkolo elanga ya vino alobaki na motambolisi ya misala

ya elanga : « Benga basali nyonso mpe futa bango ; banda na bato oyo nazwaki
sima mpe sukisa na ba-oyo nazwaki liboso. »
9 Bato oyo babandaki mosala na ngonga ya mitano ya pokwa bayaki, mpe moko
na moko azwaki lokola lifuti, mbongo moko ya ebende. 10 Bongo ekomaki ngonga
ya kofuta bato oyo nkolo elanga azwaki liboso na mosala ; bakanisaki ete bakozwa
mbongo mingi koleka, kasi moko na moko kati na bango azwaki lokola lifuti,
mbongo moko kaka ya ebende. 11 Tango bazwaki yango, basilikelaki nkolo elanga.
12 Balobaki : « Bato oyo ozwaki sima mpe basali kaka ngonga moko, ofuti bango
ndenge moko na biso oyo tosali mosala makasi mokolo mobimba mpe na se ya
moyi makasi ! »
13 Kasi nkolo elanga azongiselaki moko kati na bango : « Moninga na ngai, nasali
yo mabe te ! Boni, toyokanaki te ete osala mpo na lifuti ya mbongo moko ya
ebende ? 14 Kamata lifuti na yo mpe kende. Ngai moko nde nalingi kopesa na
moto oyo abandaki sima, lifuti ya ndenge moko na oyo napesi yo. 15 Boni, nazali
na ndingisa te ya kosala na mbongo na ngai nyonso oyo nalingi ? Osilikeli ngai
mpo ete nazali moto malamu ? »
16 Boye, kati na bato oyo bazali sik’oyo bato ya suka, ebele bakokoma bato ya
liboso ; mpe kati na ba-oyo bazali sik’oyo bato ya liboso, ebele bakokoma bato ya
suka.
Yesu asakoli lisusu kufa mpe lisekwa na Ye
(Mlk 10.32-34; Lk 18.31-34)
17 Wana Yesu azalaki kokende na Yelusalemi, abendaki na pembeni bayekoli na Ye
zomi na mibale mpe alobaki na bango wana bazali kotambola : 18 « Boyoka ! Tozali
solo kokende na Yelusalemi ; Mwana na Moto akokabama na maboko ya bakonzi
ya Banganga-Nzambe mpe ya balakisi ya Mobeko ; bakokatela Ye etumbu ya kufa
19 mpe bakokaba Ye na maboko ya bapagano mpo ete baseka Ye, babeta Ye fimbu
mpe babaka Ye na ekulusu. Mpe na mokolo ya misato, akosekwa. »
Yesu mpe mama ya bana ya Zebede

(Mlk 10.35-45; Lk 22.25-27)
20 Bongo mama ya bana mibali ya Zebede ayaki epai ya Yesu, elongo na bana na
ye ya mibali, mpe agumbamaki liboso na Ye mpo na kosenga Ye eloko moko. 21 Yesu
atunaki ye :
— Olingi nini ?
Azongisaki :
— Laka ngai ete bana na ngai mibale oyo ya mibali bakovanda kati na Bokonzi
na Yo : moko na ngambo ya loboko na Yo ya mobali, mpe mosusu, na ngambo ya
loboko na Yo ya mwasi.
— Bozali kososola te makambo oyo bozali kosenga ! Boni, bokoki komela kopo
oyo Ngai nakomela ?
Bazongisaki :
— Iyo, tokoki.
— Solo, bokomela na bino kopo oyo Ngai nakomela ; kasi likambo ya kovanda na
ngambo ya loboko na Ngai ya mobali to na ngambo ya loboko na Ngai ya mwasi,
Ngai nakoki te kopesela yango ndingisa ; bisika wana ezali ya bato oyo Tata na Ngai
abongisela bango yango.
24Tango bayekoli mosusu zomi bayokaki makambo wana, basilikelaki bandeko

mibale wana. 25 Kasi Yesu abengaki bango nyonso mpe alobaki na bango :
— Boyebi malamu ete bakonzi ya bikolo bakonzaka bato ya bikolo oyo ezali na
se ya bokonzi na bango, mpe bakalaka ya lokumu bakonzaka bato oyo bazali na se
ya bokonzi na bango. 26 Esengeli te kozala bongo kati na bino. Nzokande, tika ete
moto nyonso oyo alingi kozala moto monene kati na bino azala mosali na bino ;
27 mpe tika ete moto nyonso oyo alingi kozala moto ya liboso kati na bino azala
mowumbu na bino ! 28 Pamba te Mwana na Moto ayaki te mpo ete basalela Ye ;
kasi ayaki nde kosala mpo na bato, mpe kopesa bomoi na Ye lokola motuya ya
kofuta mpo na kosikola bato ebele.
Yesu abikisi bakufi miso mibale
(Mlk 10.46-52; Lk 18.35-43)
29 Tango Yesu elongo na bayekoli na Ye balongwaki na Jeriko, bato ebele balandaki
Yesu. 30 Bakufi miso mibale bazalaki ya kovanda pembeni ya nzela ; tango bayokaki
ete Yesu azali koleka, bagangaki :
— Nkolo, Mwana ya Davidi, yokela biso mawa !
31 Bato bazalaki kopamela bango mpo ete bakanga minoko na bango, kasi bango
bagangaki lisusu makasi :
— Nkolo, mwana ya Davidi, yokela biso mawa !
32 Yesu atelemaki, abengaki bango mpe atunaki bango :
— Bolingi nasala nini mpo na bino ?
33 Bazongiselaki Ye :
— Nkolo, sala ete tomona.
34 Yesu ayokelaki bango mawa mpe asimbaki miso na bango ; mpe, mbala moko,
bakomaki komona mpe balandaki Ye.
21
Yesu akoti na Yelusalemi lokola Mokonzi
(Mlk 11.1-11; Lk 19.28-38; Yn 12.12-19)
1 Wana bazalaki kopusana pene ya Yelusalemi mpe bakomaki pene ya Betifaje, na
ngomba ya banzete ya olive, Yesu atindaki bayekoli mibale. 2 Alobaki na bango :
— Bokende na mboka oyo ezali liboso na bino ; tango kaka bokokota na mboka
yango, bokomona ane ya mwasi bakanga na singa, mpe mwana ya ane pembeni
na yango ; bofungola nyonso mibale mpe bomemela Ngai yango. 3 Soki moto moko
alobi na bino likambo na tina na yango, bozongisela ye : « Nkolo azali na bosenga
na yango. » Mpe, mbala moko, akotika yango kokende.
4 Makambo wana nyonso esalemaki mpo ete maloba oyo mosakoli aloba ekok-
isama :
5 « Boloba na Siona, mboka kitoko :
‹ Tala, mokonzi na yo azali koya epai na yo,
atonda na boboto, avandi na likolo ya ane ya mwasi,
na likolo ya mwana ya ane, mwana ya nyama
oyo ememaka mikumba. › »
6 Bayekoli bakendeki mpe basalaki ndenge kaka Yesu atindaki bango. 7 Bamemaki
ane ya mwasi elongo na mwana ya ane, batandaki bilamba na bango na mikongo na
yango ; mpe Yesu avandaki na likolo na yango. 8 Bato ebele batandaki bilamba na
bango na nzela ; bamosusu bakataki bitape na likolo ya banzete mpe batandaki yango
lisusu na nzela. 9 Bato oyo bazalaki kotambola liboso ya Yesu mpe ba-oyo bazalaki
kolanda sima bazalaki koganga :
« Ozana na Mwana na Davidi !
Tika ete apambolama, Ye oyo ayei na Kombo ya Nkolo !
Ozana na bisika oyo eleki Likolo ! »

10 Tango Yesu akotaki kati na Yelusalemi, engumba mobimba eninganaki ; bazalaki
kotuna :
— Oyo lisusu nani ?
11 Bato bazalaki kozongisa :
— Ezali mosakoli Yesu, moto ya Nazareti ya Galile !
Yesu abengani bateki kati na Ndako ya Nzambe
(Mlk 11.15-19; Lk 19.45-48; Yn 2.13-16)
12 Yesu akotaki kati na lopango ya Tempelo, abenganaki bato nyonso oyo bazalaki
koteka mpe kosomba biloko kati na Tempelo ; abalolaki bamesa ya bato oyo bazalaki
kobongola mbongo mpe bakiti ya ba-oyo bazalaki koteka bibenga. 13 Alobaki na
bango :
— Ekomama : « Ndako na Ngai ekobengama Ndako ya losambo ; » kasi bino,
bozali kokomisa yango penza nganda ya miyibi !
14 Bakufi miso mpe bato oyo batambola tengu-tengu bapusanaki pene na Yesu kati
na lopango ya Tempelo, mpe abikisaki bango. 15 Bakonzi ya Banganga-Nzambe mpe
balakisi ya Mobeko basilikaki makasi tango bamonaki bikamwa oyo Yesu asalaki mpe
ndenge bana bazalaki koganga kati na lopango ya Tempelo : « Ozana na Mwana na
Davidi ! » 16 Balobaki na Yesu :
— Ozali koyoka makambo oyo bazali koloba ?
— Iyo ! Boni, botikala nanu kotanga te :
« Wuta na minoko ya bana mike, mpe ya bana
oyo bazali nanu komela mabele,
ozwaki lokumu na Yo ? »
17 Bongo atikaki bango, abimaki longwa na engumba mpe akendeki na Betani epai
wapi alekisaki butu.
Yesu alakeli nzete ya figi mabe
(Mlk 11.12-14, 20-25)
18 Na tongo-tongo ya mokolo oyo elandaki, wana azalaki kozonga na engumba,
ayokaki nzala. 19 Amonaki nzete moko ya figi pembeni ya nzela, apusanaki pene na
yango ; kasi amonaki eloko moko te na nzete yango, kaka makasa. Alobaki na nzete
yango :
— Okobotaka lisusu mbuma te mpo na libela.
Mpe kaka na tango wana, nzete ya figi ekawukaki. 20 Tango bayekoli bamonaki
bongo, bakamwaki mingi mpe batunaki :
— Ndenge nini nzete ya figi ekawuki kaka boye na mbala moko ?
— Nazali koloba na bino penza ya solo : soki bozali na kondima mpe botie tembe
te, bokoki kaka te kosala makambo oyo Ngai nasali na nzete ya figi oyo, kasi bokoki
mpe koloba na ngomba wana : « Longwa wana mpe mibwaka na ebale, » yango
ekosalema solo. 22 Soki bozali na kondima, bokozwa nyonso oyo bokosenga kati na
losambo.
Tembe na tina na Bokonzi ya Yesu
(Mlk 11.27-33; Lk 20.1-8)
23 Yesu akotaki na lopango ya Tempelo ; mpe wana azalaki koteya, bakonzi ya
Banganga-Nzambe mpe bakambi ya bato bapusanaki pene na Ye. Batunaki :
— Na kombo ya bokonzi nini ozali kosala biloko oyo ? Nani apesi yo bokonzi
yango ?
— Ngai mpe, nazali kotuna bino motuna moko. Soki kaka bopesi Ngai eyano,
nakoyebisa bino soki na kombo ya bokonzi nini nazali kosala makambo yango.
25 Libatisi ya Yoane ewutaki na Nzambe to ewutaki na bato ?
Bakomaki kokabola makanisi bango na bango :
— Soki tolobi : « Ewutaki na Nzambe, » akotuna biso lisusu : « Bongo mpo na
nini bondimaki ye te ? » 26 Soki mpe tolobi : « Ewutaki na bato, » wana tosengeli
kobanga bato, pamba te bato nyonso bazwaka Yoane lokola mosakoli.
27 Boye, bazongiselaki Yesu :
— Toyebi te !
Yesu mpe alobaki na bango :
— Ngai mpe, nakoyebisa bino te soki na kombo ya bokonzi nini nazali kosala
makambo yango.
Lisese ya bana mibale
28 Yesu alobaki na bango lisusu :
— Bokanisi nini na tina na lisolo oyo ? Moto moko azalaki na bana mibali mibale ;
akendeki epai ya mwana ya liboso mpe alobaki na ye : « Mwana na ngai, kende
lelo kosala na elanga ya vino. »
29 Mwana azongisaki : « Naboyi. »
Kasi sima na mwa tango, abongolaki makanisi mpe akendeki na elanga yango.
30 Tata akendeki epai ya mwana mosusu mpe alobaki na ye kaka ndenge moko.
Mwana yango azongisaki : « Malamu, nkolo na ngai, nakeyi ! »
Kasi akendeki te. 31 Nani kati na bango mibale akokisaki mokano ya tata na ye ?
Bazongisaki :
— Mwana ya liboso.
Yesu alobaki na bango :
— Nazali koloba na bino penza ya solo : bafutisi mpako mpe basi ya ndumba
bakokota na Bokonzi ya Nzambe liboso na bino, 32 pamba te Yoane ayaki nde epai
na bino mpo na kolakisa bino nzela ya bosembo, kasi bondimaki ye te ; nzokande,
bafutisi mpako mpe basi ya ndumba bandimaki ye. Atako bomonaki yango na miso
na bino, kasi bobongolaki kaka mitema te mpe bondimaki ye kaka te.
Lisese ya basali mabe ya elanga ya vino
(Mlk 12.1-12; Lk 20.9-19)
33 Boyoka lisese mosusu : Moto moko alonaki elanga ya vino, atongaki lopango
zingazinga na yango, atimolaki ekamolelo bambuma ya vino mpe atongaki ndako
molayi ya bakengeli. Sima, apesaki elanga yango na maboko ya basali mpo
ete bakoma kofutela yango, mpe akendeki na mobembo. 34 Tango eleko ya
kobuka bambuma ekomaki pene, atindaki basali na ye epai ya bafuteli elanga,
mpo ete bakende kokongola bambuma na ye ; 35 kasi bafuteli elanga bakangaki
basali yango ; babetaki moko, babomaki mosusu, mpe babambaki oyo ya misato
mabanga.
36 Atindaki basali mosusu ebele koleka ba-oyo ya liboso ; kasi bafuteli elanga
basalaki bango ndenge kaka basalaki ba-oyo ya liboso.
37 Na suka, atindelaki bango mwana na ye ya mobali mpe amilobelaki : « Solo,
bakotosa mwana na ngai ! » 38 Kasi tango bafuteli elanga bamonaki mwana yango,
balobanaki bango na bango : « Tala mokitani ya libula ya elanga ! Boya, toboma
ye mpo ete libula ya elanga ekoma ya biso ! »
39Bakangaki ye, babwakaki ye na libanda ya elanga ya vino mpe babomaki ye.

40Tango nkolo elanga ya vino akoya, akosala bafuteli elanga wana nini ?
41 Bazongisaki :
— Akobomisa bato mabe wana na kufa moko ya somo penza, akopesa elanga
yango ya vino na maboko ya bafuteli mosusu oyo bakobanda kofutaka ye ndambo
na ye ya bambuma, na eleko oyo babukaka yango.
— Nanu botanga te kati na Makomi :
« Libanga oyo batongi ndako babwakaki
mpe esimbi ndako mobimba ?
Nkolo asalaki bongo,
mpe ezali penza likambo ya kokamwa na miso na biso. »
43 Yango wana, nazali koyebisa bino ete Bokonzi ya Nzambe ekolongolama kati na
bino mpo ete epesama na bato oyo bakokoka kolakisa misala na yango. [ 44 Moto
oyo akokweya na likolo ya libanga yango akobukana ndambo na ndambo ; kasi
moto oyo libanga yango ekokweyela, ekopanza ye.]*
45 Sima na bango koyoka masese na Ye, bakonzi ya Banganga-Nzambe mpe
Bafarizeo basosolaki ete Yesu azalaki koloba na tina na bango. 46 Bazalaki koluka
nzela ya kokanga Ye, kasi babangaki bato, pamba te bango nyonso bazalaki kozwa
Yesu lokola mosakoli.
22
Lisese ya babengami na feti
(Lk 14.15-24)
1 Yesu alobaki na bango lisusu na masese :
2 — Bokonzi ya Likolo ekokani na mokonzi moko oyo asalaki feti ya libala mpo
na mwana na ye ya mobali. 3 Atindaki basali na ye kokende koyebisa babengami
na feti ete baya na feti, kasi babengami yango baboyaki. 4 Atindaki lisusu basali
mosusu mpe alobaki na bango : « Bosengela ngai epai ya babengami na feti ete
baya penza, mpe boyebisa bango ete nasili kobongisa bilei : nabomi bangombe
na ngai ya mibali mpe banyama na ngai ya mafuta ; mpe sik’oyo, nyonso esili
kobongisama malamu. Boloba na bango ete bazanga te na feti. »
5 Kasi babengami na feti bazwaki kobengama yango na pamba : bamoko
bakendeki na bilanga na bango ; bamosusu, na mombongo na bango ; 6 mpe
bamosusu bakangaki basali ya mokonzi, banyokolaki bango mpe babomaki bango.
7 Mokonzi asilikaki makasi, atindaki basoda na ye koboma babomi wana mpe
kotumba engumba na bango. 8 Alobaki na basali na ye : « Bilei ya feti esili
kobongisama malamu, kasi babengami mpo na kozala na feti yango babongaki na
yango te. 9 Bokende na bisika oyo babalabala ekutana mpe bobenga bato nyonso
oyo bokomona kuna, mpo ete baya na feti ya libala ya mwana na ngai. »
10 Basali bakendeki na babalabala mpe babengaki bato nyonso oyo bamonaki
kuna : bato mabe mpe bato malamu. Boye, ndako ya feti etondaki na babengami.
11 Kasi tango mokonzi akotaki mpo na kotala bato oyo babengamaki na feti,
amonaki moto moko oyo alataki te elamba ya feti ya libala.
12 Atunaki ye : « Molingami na ngai, okoti awa ndenge nini awa olati te elamba
oyo ebongi na feti ya libala ? »
Moto yango azangaki eyano ya kopesa.
* 21:44 Eteni oyo ezali te na mikanda mosusu ya kala
13Bongo mokonzi alobaki na basali na ye : « Bokanga ye makolo mpe maboko,

bobwaka ye kati na molili ya libanda, epai wapi kolela mpe koswa minu ezali. »
14 Pamba te babengami bazali ebele, kasi baponami bazali moke.
Mpako mpo na mokonzi

(Mlk 12.13-17; Lk 20.20-26)
15 Bongo Bafarizeo babendanaki pembeni mpo na kosala mabongisi ya kokanga
Yesu na motambo na nzela ya maloba na Ye moko. 16 Batindelaki Yesu bayekoli na
bango elongo na bato ya lisanga ya Erode. Batindami yango balobaki na Yesu :
— Moteyi, toyebi malamu ete ozali moto oyo azanga pamela mpe oteyaka na
bosolo nzela ya Nzambe, otepaka-tepaka te liboso ya makanisi ya bato mpe oponaka
bilongi te ; 17 yebisa biso makanisi na yo na tina na likambo oyo : Kolanda mobeko,
ezali malamu to epekisami kofuta mpako ya mokonzi epai ya Sezare ?
18 Kasi lokola Yesu asosolaki mayele mabe na bango, alobaki :
— Bato ya bilongi mibale ! Mpo na nini bozali kotiela Ngai motambo ? 19 Bolakisa
Ngai mbongo oyo bofutaka na yango mpako.
Bamemelaki Ye mbongo moko ya ebende. 20 Atunaki bango :
— Elilingi mpe makomi oyo ezali ya nani ?
21 Bazongisaki :
— Ezali ya Sezare.
— Bopesa na Sezare, oyo ezali ya Sezare ; mpe bopesa na Nzambe, oyo ezali ya
Nzambe !
22 Tango bayokaki eyano ya Yesu, bakamwaki ; batikaki Ye mpe bakendeki.
Eyano ya Yesu na tina na lisekwa

(Mlk 12.18-27; Lk 20.27-40)
23 Kaka na mokolo yango, Basaduseo oyo balobaka ete lisekwa ezali te, bayaki epai
na Yesu mpe batunaki Ye :
24 — Moteyi, Moyize alobaki : « Soki mobali akufi mpe atiki mwana te, ndeko na
ye ya mobali asengeli kobala mwasi oyo mokufi atiki mpo ete abotisa ye bana oyo
bakozala bakitani ya mokufi. » 25 Nzokande, kati na biso, ezalaki na bandeko mibali
sambo. Ndeko mobali ya liboso abalaki mwasi mpe akufaki ; kasi lokola abotaki te
bana oyo basengelaki kokitana na ye, atikelaki ndeko na ye ya mobali mwasi na ye.
26 Esalemaki mpe bongo na ndeko ya mibale, na ndeko ya misato kino na ndeko ya
sambo. 27 Sima na bango nyonso, mwasi yango mpe akufaki. 28 Na mokolo oyo bato
bakosekwa kati na bakufi, mwasi yango akozala mwasi ya nani kati na bandeko
nyonso sambo, pamba te bango nyonso sambo babalaki ye ?
— Bozali kati na libunga, pamba te boyebi Makomi te, mpe boyebi nguya ya
Nzambe te. 30 Na mokolo oyo bato bakosekwa kati na bakufi, bakobala lisusu te ;
kasi bakozala lokola ba-anjelu kati na Likolo. 31 Mpo na oyo etali lisekwa ya bakufi,
botikala nanu kotanga te makambo oyo Nzambe ayebisa bino : 32 « Nazali Nzambe
ya Abrayami, Nzambe ya Izaki, mpe Nzambe ya Jakobi ? » Nzambe azali Nzambe
ya bakufi te, kasi azali Nzambe ya bato ya bomoi.
33 Tango ebele ya bato bayokaki bongo, bakamwaki mingi mateya ya Yesu.
Mobeko oyo eleki monene

(Mlk 12.28-34; Lk 10.25-37)
34 Tango Bafarizeo bayokaki ete Yesu asukisi Basaduseo, bango mpe basanganaki ;
35 mpe moko kati na bango, molakisi ya Mobeko, alukaki kotiela Yesu motambo,
atunaki Ye :
— Moteyi, mobeko nini eleki monene kati na mibeko nyonso ?

36
37Yesu azongiselaki ye :
— Linga Nkolo, Nzambe na yo, na motema na yo mobimba, na molimo na yo
mobimba mpe na makanisi na yo nyonso. 38 Yango nde mobeko ya liboso mpe
eleki monene. 39 Mobeko ya mibale oyo ekokani na yango : « Linga moninga na yo
ndenge yo moko omilingaka. » 40 Mibeko nyonso mpe mateya ya basakoli evandi
kati na mibeko oyo mibale.
Yesu azali Mwana ya nani
(Mlk 12.35-37; Lk 20.41-44)
41 Wana Bafarizeo basanganaki esika moko, Yesu atunaki bango :
42 — Bozali kokanisa nini na tina na Klisto ? Azali Mwana ya nani ?
Bazongiselaki Ye :
— Azali mwana ya Davidi !
— Bongo ndenge nini Davidi, na botindikami ya Molimo ya Nzambe, abengaki
Ye Nkolo ? Pamba te alobaki :
44 « Nkolo alobaki na Nkolo na ngai :
‹ Vanda na ngambo ya loboko na Ngai ya mobali
kino natia banguna na Yo
na se ya matambe na Yo. › »
45 Soki Davidi azali kobenga Ye « Nkolo, » bongo ndenge nini akoki lisusu kozala
mwana na ye ?
46 Moto moko te akokaki kozongisela Ye ata liloba moko. Mpe, banda mokolo wana,
moko te amekaki lisusu kotuna Ye mituna.
23
Yesu apameli bakonzi ya Banganga-Nzambe
(Mlk 12.38-40; Lk 11.39-52; 20.45-47)
1 Yesu alobaki na ebele ya bato mpe na bayekoli na Ye : 2 « Balakisi ya Mobeko mpe
Bafarizeo bazali na mokumba ya koteya bato mibeko ya Moyize. 3 Boye, bosengeli
kosala keba na mateya nyonso oyo bateyaka bino, mpe bobongisa etamboli na bino
kolanda mateya na bango ; kasi bomekola te misala na bango, pamba te batiaka
mateya na bango na misala te.
4 Babongisaka mikumba ya kilo makasi mpe batiaka yango na mapeka ya bato
mosusu, kasi bango moko balingaka ata moke te kotombola mosapi oyo ya moke mpo
na kosunga bato yango na komema mikumba yango. 5 Misala nyonso oyo basalaka,
basalaka yango kaka mpo ete bato bamona bango. Boye, bayeisaka minene mikanda
na bango, oyo bakoma biteni ya Makomi, mpe milayi, basonge ya banzambala na
bango. 6 Balingaka kovanda na bisika ya lokumu kati na bafeti, mpe na bisika ya
liboso kati na bandako ya mayangani ; 7 balingaka ete bato bapesa bango mbote, na
bisika oyo bato ebele bakutanaka, mpe babenga bango ‹ Moteyi. ›
8 Kasi bino, bolinga te ete bato babenga bino ‹ Moteyi, › pamba te bozali na Moteyi
kaka moko, mpe bino nyonso bozali bandeko. 9 Bobenga moto moko te awa na mokili
‹ Tata, › pamba te bozali kaka na Tata moko, mpe azali kati na Likolo. 10 Bolinga te
ete bato babenga bino ‹ bakonzi, › pamba te bozali kaka na Mokonzi moko, Klisto.
11 Moto oyo aleki monene kati na bino akozala mosali na bino. 12 Pamba te moto
oyo amitombolaka, bakokitisa ye ; mpe oyo amikitisaka, bakotombola ye.
13 Mawa na bino, balakisi ya Mobeko mpe Bafarizeo, bato ya bilongi mibale !
Bokangaka nzela mpo ete bato mosusu bakota te kati na Bokonzi ya Likolo ; bino
moko, bozali kokota kuna te, kasi bozali lisusu kokanga nzela mpo ete bato oyo bazali
na posa ya kokota bakota te.
[ 14 Mawa na bino, balakisi ya Mobeko mpe Bafarizeo, bato ya bilongi mibale !
Boyibaka biloko ya basi oyo bakufisa mibali, mpe bosalaka mabondeli ya milayi-
milayi mpo na kokosa bato. Mpo na yango, bokozwa etumbu oyo eleki makasi.]*
15 Mawa na bino, balakisi ya Mobeko mpe Bafarizeo : bato ya bilongi mibale !
Bosalaka mibembo na ebale mpe na mokili mpo na koluka kozwa kaka mopagano
moko oyo akondima kosambela na lingomba na bino ; mpe soki kaka andimi,
bokomisaka ye moto ya lifelo mbala mibale koleka bino moko.
16 Mawa na bino, batambolisi bakufa miso ! Bolobaka : ‹ Soki moto alapi ndayi
na kombo ya Tempelo, wana ezali likambo te ; kasi soki alapi ndayi na kombo ya
wolo ya Tempelo, wana asengeli kokokisa ndayi na ye. › 17 Bino, bakufi miso, bozali
penza bazoba ! Eloko nini eleki motuya : wolo to Tempelo oyo ekomisaka wolo
bule ? 18 Bolobaka lisusu : ‹ Soki moto alapi ndayi na kombo ya etumbelo, wana
ezali likambo te ; kasi soki alapi ndayi na kombo ya likabo oyo ezali na likolo ya
etumbelo, asengeli kokokisa ndayi na ye. › 19 Bakufi miso ! Eloko nini eleki motuya :
likabo to etumbelo oyo ekomisi likabo bule ? 20 Pamba te moto oyo alapi ndayi na
kombo ya etumbelo alapi yango na kombo ya etumbelo yango mpe na kombo ya
biloko nyonso oyo ezali na likolo na yango. 21 Moto oyo mpe alapi ndayi na kombo ya
Tempelo alapi yango na kombo ya Tempelo yango mpe na Kombo ya Ye oyo avandaka
kati na yango. 22 Mpe moto oyo alapi ndayi na kombo ya Likolo alapi yango na kombo
ya Kiti ya Bokonzi ya Nzambe mpe na Kombo ya Ye oyo avandelaka yango.
23 Mawa na bino, balakisi ya Mobeko mpe Bafarizeo, bato ya bilongi mibale ! Solo,
bofutaka eteni ya zomi ya bandembi, ya bamusikadi mpe ya biloko ya mike-mike
ya solo kitoko ; kasi bomonaka pamba makambo oyo eleki motuya kati na Mobeko :
bosembo, motema mawa mpe kondima. Nzokande, bosengeli nde kotia yango na
misala mpe kozwa na motuya likambo oyo wana ya kofuta eteni ya zomi.
24 Bino, batambolisi bakufa miso ! Solo, bolongolaka nzinzi oyo ekweyaka na
masanga na bino, kasi bomelaka shamo mobimba.
Bosukolaka malamu libanda ya bakopo mpe ya basani, kasi botondisaka yango na
biloko ya moyibi mpe ya lokoso na bino. 26 Mofarizeo mokufi miso ! Banda nanu na
kopetola kati ya kopo mpe ya sani, bongo libanda ekokoma peto.
27 Mawa na bino, balakisi ya Mobeko mpe Bafarizeo, bato ya bilongi mibale ! Bozali
lokola bakunda oyo bapakola langi ya pembe : emonanaka kitoko na libanda, kasi
etonda na mikuwa ya bakufi mpe na lolenge nyonso ya mbindo. 28 Ndenge moko
mpe mpo na bino : na libanda, bomonanaka lokola bato ya sembo na miso ya bato ;
kasi na kati, botondi na lokuta mpe na mabe.
Botongaka bakunda mpo na basakoli, mpe bokomisaka kitoko malita ya bato ya
sembo. 30 Bolobaka : ‹ Soki tozalaki na bomoi na tango ya bakoko na biso, tolingaki
kosangana te elongo na bango mpo na kotangisa makila ya basakoli. › 31 Boye, na
maloba na bino moko, bondimaka ete bozali penza bakitani ya bato oyo babomaki
basakoli. 32 Bokoba malamu na mosala oyo batata na bino babandaki, mosala ya
koboma basakoli !
33 Bino, banyoka, libota ya bitupa ! Ndenge nini bokoki kokanisa ete bokokima
etumbu ya lifelo ? 34 Mpo na yango, Ngai nakotindela bino basakoli, bato ya bwanya
mpe balakisi ya Mobeko. Bokoboma mpe bokobaka bamoko na ekulusu, bokobeta
bamosusu fimbu kati na bandako na bino ya mayangani mpe bokobengana bango na
* 23:14 Eteni oyo ezali te kati na mikanda ebele ya kala
engumba moko na moko, 35 mpo ete makila ya bato nyonso ya sembo, oyo basopa
na mabele, etangama na mito na bino, kobanda na makila ya Abele, moto ya sembo,
kino na makila ya Zakari, mwana mobali ya Barashi, oyo bobomaki kati ya Tempelo
mpe etumbelo.
36 Nazali koloba na bino penza ya solo : etumbu oyo esengeli mpo na mabe wana
nyonso ekokweyela bato ya ekeke oyo.
Yesu aleli mpo na Yelusalemi
(Lk 13.34-35)
37 Yelusalemi, Yelusalemi, yo oyo obomaka basakoli mpe obambaka bato oyo
Nzambe atindelaka yo mabanga, mbala boni nalingaki kosangisa bana na yo, ndenge
soso ya mwasi esangisaka bana na yango na se ya mapapu na yango, kasi boboyaki !
38 Sik’oyo, ndako na bino ezali kosundolama.
39 Pamba te, nazali koloba na bino : Kobanda lelo, bokotikala komona Ngai lisusu
te kino bokoloba : ‹ Tika ete apambolama, Ye oyo ayei na Kombo ya Nkolo ! › »
24
Kobebisama ya Tempelo
(Mlk 13.1-13; Lk 21.5-19)
1 Wana Yesu azalaki kobima longwa na lopango ya Tempelo, bayekoli na Ye
bapusanaki pene na Ye mpo na kotalisa Ye ndenge batonga Tempelo. 2 Kasi Yesu
alobaki na bango :
— Bomoni nyonso oyo ? Nazali koloba na bino penza ya solo : nyonso
ekobukama, libanga moko te ekotikala awa na likolo ya libanga mosusu.
3 Lokola Yesu avandaki na ngomba ya banzete ya olive, bayekoli bapusanaki pene
na Ye mpe batunaki Ye, na esika oyo bazalaki bango moko kaka :
— Yebisa biso : makambo wana ekosalema tango nini ? Mpe elembo nini
ekotalisa koya na Yo mpe suka ya mokili ?
4 Yesu azongisaki :
— Bosala keba ete moto moko te akosa bino ! 5 Pamba te bato mingi bakoya
na Kombo na Ngai mpe bakoloba : « Ngai nde Masiya, » mpe bakokosa bato
ebele. 6 Bokoyoka basango ya bitumba mpe nungunungu na tina na bitumba,
kasi bomitungisa te mpo na yango ; pamba te makambo wana esengeli kosalema,
kasi ekozala nanu suka ya mokili te. 7 Ekolo moko ekotelemela ekolo mosusu,
bokonzi moko ekobundisa bokonzi mosusu, nzala ekozala makasi penza, mpe
mabele ekoningana bipai na bipai. 8 Makambo nyonso wana ekozala kaka ebandeli
ya pasi lokola pasi ya mwasi oyo azali kobota.
9 Bongo, bakokaba bino mpo ete bomona pasi, bakoboma bino ; bikolo nyonso
ekoyina bino mpo na Kombo na Ngai. 10 Mpo na yango, bato ebele bakokweyisa
kondima na bango, bakokaba mpe bakoyina baninga na bango.
11 Basakoli ebele ya lokuta bakobima mpe bakokosa bato ebele. 12 Lokola mabe
ekokola se kokola, bolingo ya bato ebele ekokita. 13 Kasi moto oyo akoyika mpiko
kino na suka akobika. 14 Sango Malamu oyo ya Bokonzi ekoteyama na mokili
mobimba mpo ete ezala litatoli epai ya bikolo nyonso ; sima na yango kaka nde
suka ekoya.
(Mlk 13.14-23; Lk 21.20-24)
15 Yango wana, tango bokomona makambo ya nkele oyo epesaka bato pasi na
motema, oyo mosakoli Daniele alobelaki, kosalema kati na Esika ya bule, —tika
ete motangi asosola malamu— 16 wana tika ete bato oyo bakozala kati na Yuda
bakima na bangomba ; 17 tika ete moto oyo akozala na likolo ya ndako akita te,
mpo na kokende kozwa eloko songolo kati na ndako na ye, 18 mpe tika ete moto
oyo akozala kati na bilanga azonga na ndako te, mpo na kokende kozwa elamba na
ye !
19 Na mikolo wana, mawa na basi oyo bakozala na bazemi mpe na ba-oyo
bakozala komelisa bana mabele ! 20 Bosambela mpo ete makambo wana esalema
te na eleko ya malili makasi to na mokolo ya Saba. 21 Pamba te pasi ekozala makasi,
na lolenge oyo etikala nanu kozala te, wuta na ebandeli ya mokili kino sik’oyo, mpe
na lolenge oyo ekotikala kozala lisusu te.
22 Mpe soki Nkolo ayeisaki te mikolo yango moke, moto ata moko te akokaki
kobika ; kasi mpo na baponami na Ye, akoyeisa yango moke.
(Mlk 13.24-31; Lk 17.23-24; 21.25-31)
23 Na tango wana, soki moto moko alobi na bino : « Klisto azali awa ! » to « Azali
kuna, » bondima ye te. 24 Pamba te bamasiya ya lokuta mpe basakoli ya lokuta
bakobima, bakosala bilembo minene mpe bikamwa mpo na kokosa ata baponami,
soki ekokaki kosalema. 25 Namiyebiseli bino mpo ete bosala keba !
26 Soki moto moko alobi na bino : « Botala, azali kati na esobe, » bokende kuna
te ; to « Azali awa, kati na esika ebombama, » bondima yango te. 27 Solo, ndenge
mokalikali oyo ebimi na este engengisaka kino na weste, ndenge wana mpe koya ya
Mwana na Moto ekozala. 28 Esika nyonso ebembe ezali kopola, bandeke oyo eliaka
bibembe esanganaka wana.
(Mlk 13.24-27; Lk 21.25-28)
29 Tango kaka mikolo yango ya pasi ekoleka,
« moyi ekokoma molili,

sanza ekongenga lisusu te,
minzoto ekokweya longwa na likolo,
mpe banguya ya Likolo ekoningisama. »
30 Sima na yango, elembo ya Mwana na Moto ekomonana na likolo ; bongo bikolo
nyonso ya mokili ekokoma kolelalela mpe ekomona Mwana na Moto koya na likolo
ya mapata ya likolo, kati na nguya mpe na nkembo monene. 31 Mpe na lokito
monene ya kelelo, akotinda ba-anjelu na Ye kosangisa baponami na Ye longwa na
bangambo nyonso minei ya mokili : longwa na suka moko ya Likolo kino na suka
mosusu.
32 Tika ete lisese ya nzete ya figi eteya bino : soki kaka bitape na yango elembi
mpe ebandi kobimisa makasa, boyebaka ete eleko ya moyi makasi ekomi pene.
33 Ndenge moko mpe mpo na bino ; tango bokomona makambo wana nyonso,
boyeba ete Mwana na Moto akomi pene, lokola na bikuke ya engumba.
34 Nazali koloba na bino penza ya solo : bato ya ekeke oyo bakoleka te kino
makambo wana nyonso ekosalema. 35 Likolo mpe mabele ekoleka, kasi maloba na
Ngai ekoleka te.
Mokolo mpe ngonga eyebani te

(Mlk 13.32-37; Lk 17.26-30, 34-35)
36 Mpo na oyo etali mokolo to ngonga, moko te ayebi yango, ezala ba-anjelu ya
Likolo to Mwana ; Ye moko kaka Tata nde ayebi yango.
37 Ndenge esalemaki na tango ya Noa, ndenge wana mpe ekosalema na koya ya
Mwana na Moto ; 38 pamba te liboso ete mpela eya, bato bazalaki kolia mpe komela,
kobala mpe kobalisa bana na bango, kino na mokolo oyo Noa akotaki na masuwa ;
39 bayebaki eloko moko te na tina na oyo elingaki kosalema, kino mpela eyaki mpe
ekumbaki bango nyonso.
Ekozala mpe bongo na koya ya Mwana na Moto. 40 Mibali mibale bakozala

na elanga : moko akokamatama, mpe mosusu akotikala ; 41 basi mibale bakozala
konika bambuma na enikelo ; moko akokamatama, mpe mosusu akotikala.
42 Yango wana, bosenzela ; pamba te boyebi te mokolo nini Nkolo na bino akoya.
43 Bososola malamu likambo oyo : soki nkolo ndako ayebaki ngonga ya butu oyo
moyibi akoya, alingaki kosenzela mpe kopekisa ye kokota kati na ndako na ye.
44 Yango wana, bino mpe, bomibongisa, pamba te Mwana na Moto akoya na ngonga
oyo bozali kokanisa kutu te.
(Lk 12.41-48)
45 Nani azali mowumbu ya sembo mpe ya mayele epai ya nani nkolo apesaki
mokumba ya kokamba basali kati na ndako na ye, mpo ete apesaka bango bilei
na bango na tango oyo ekoki ? 46 Esengo na mowumbu oyo nkolo na ye, tango
akozonga, akokuta azali kosala bongo. 47 Nazali koloba na bino penza ya solo :
nkolo na ye akopesa ye mokumba ya kobatela bozwi na ye nyonso.
48 Kasi soki azali mowumbu mabe oyo amilobeli : « Nkolo na ngai awumeli mpo
na kozonga, » 49 mpe akomi kobeta baninga na ye ya mosala, bawumbu lokola ye,
kolia mpe komela masanga mesa moko elongo na balangwi masanga, 50 nkolo na ye
akozonga na mokolo oyo ye, mowumbu, azali kozela te mpe na ngonga oyo ayebi
te ; 51 akokata-kata ye na biteni mpe akotia ye esika moko na bato ya bilongi mibale,
na esika oyo ekozala kolela mpe koswa minu.
25
Lisese ya baseka zomi
1 Bokonzi ya Likolo ekozala lokola baseka zomi oyo bakamataki minda na bango
mpe bakendeki kokutana na mobali ya libala. 2 Kati na bango, mitano bazalaki
bazoba, mpe mitano bazalaki mayele. 3 Baseka oyo bazalaki bazoba bakamataki
minda na bango, kasi bamemaki mafuta te ; 4 ba-oyo bazalaki mayele bakamataki
minda na bango mpe milangi oyo ezalaki na mafuta kati na yango.
5 Lokola mobali ya libala azalaki kowumela mpo na kokoma, baseka nyonso
wana bayokaki pongi mpe balalaki. 6 Na ngonga ya midi ya butu, mongongo moko
eyokanaki : « Mobali ya libala ayei ! Bokende kokutana na ye ! »
7 Baseka nyonso balamukaki mpe babongisaki minda na bango. 8 Baseka oyo
bazalaki bazoba balobaki na ba-oyo bazalaki mayele : « Bopesa biso ndambo ya
mafuta na bino, pamba te minda na biso ekomi pene ya kokufa. »
9 Kasi baseka oyo bazalaki mayele bazongisaki : « Te ! Ekokoka te mpo na biso
mpe bino ! Ebongi nde bokima mbangu epai ya bateki mafuta mpo ete bosomba
mafuta na bino moko. »
10 Wana bazalaki kokende kosomba mafuta, mobali ya libala akomaki : baseka
oyo bamilengelaki bakotaki elongo na mobali ya libala kati na ndako oyo basalelaka
feti ya libala, mpe bakangaki ekuke.
11 Na sima, baseka mosusu mpe bayaki ; balobaki : « Nkolo, nkolo, fungolela
biso ekuke ! » 12 Kasi azongiselaki bango : « Nazali koloba na bino penza ya solo :
nayebi bino te. »
13 Boye bosenzela, pamba te boyebi mokolo te, boyebi mpe ngonga te.
Lisese ya basali misato

(Lk 19.12-27)
14 Ekozala lisusu lokola moto moko oyo, wana akomaki pene ya kokende na
mobembo, abengaki basali na ye mpe apesaki bango mokumba ya kobatela bozwi
na ye. 15 Apesaki na mosali ya liboso batalanta mitano ; na mosali ya mibale,
batalanta mibale ; mpe na mosali ya misato, talanta moko. Apesaki bango yango
kolanda makoki ya moko na moko, mpe akendeki na mobembo. 16 Mosali oyo
azwaki batalanta mitano abandaki mbala moko kobalola yango na mombongo,
mpe mombongo yango ebotaki batalanta mosusu mitano lokola mileki. 17 Mosali
oyo azwaki batalanta mibale asalaki mpe ndenge moko. Mombongo na ye ebotaki
batalanta mosusu mibale lokola mileki. 18 Kasi moto oyo azwaki kaka talanta moko
atimolaki libulu kati na mabele mpe abombaki talanta ya nkolo na ye.
19 Sima na mikolo ebele, nkolo ya basali wana azongaki mpe alobaki na bango :
« Boyebisa ngai ndenge nini bosalelaki bozwi na ngai. »
20 Mosali oyo azwaki batalanta mitano apusanaki mpe amemaki batalanta mitano
mosusu oyo azwaki lokola mileki. Alobaki : « Nkolo na ngai, opesaki ngai batalanta
mitano ; tala, nazwi batalanta mitano mosusu lokola mileki. »
21 Nkolo azongiselaki ye : « Malamu ! Ozali mosali malamu mpe ya sembo.
Lokola ozalaki sembo na biloko moke, nakopesa yo mokumba ya kobatela biloko
ebele. Yaka kosepela elongo na nkolo na yo. »
22 Mosali oyo azwaki batalanta mibale ayaki mpe alobaki : « Nkolo na ngai,
opesaki ngai batalanta mibale ; tala, nazwi batalanta mibale mosusu lokola
mileki. »
23 Nkolo azongiselaki ye : « Malamu ! Ozali mosali malamu mpe ya sembo.
Lokola ozalaki sembo na biloko moke, nakopesa yo mokumba ya kobatela biloko
ebele. Yaka kosepela elongo na nkolo na yo. »
24 Bongo mosali oyo azwaki talanta moko ayaki mpe alobaki : « Nkolo na ngai,
nayebaki ete ozali moto ya matata, obukaka bambuma na elanga oyo olonaki te
mpe olokotaka bambuma na esika oyo obwakaki ata nkona moko te. 25 Yango
wana, nabangaki mpe nakendeki kobomba talanta na yo na se ya mabele. Tala
yango oyo, kamata talanta na yo. »
26 Nkolo na ye azongisaki : « Mosali mabe mpe ya goyigoyi ! Lokola oyebaki ete
nabukaka bambuma na elanga oyo nalonaki te mpe nalokotaka bambuma na esika
oyo nabwakaki ata nkona moko te, 27 mpo na nini opesaki te talanta na ngai epai
ya babombi misolo mpo ete, na bozongi na ngai, nakoka kozwa yango elongo na
mileki ? 28 Bobotola ye talanta yango mpe bopesa yango epai ya moto oyo azali
na batalanta zomi. 29 Pamba te, na moto oyo azali na eloko, bakopesa ye lisusu,
mpe akokoma na bofuluki ; kasi na moto oyo azangi, bakobotola ye ata oyo azali
na yango. 30 Bongo na oyo etali mosali mabe oyo, bobwaka ye kati na molili ya
libanda, epai wapi kolela mpe koswa minu ezali. »
Kosambisama ya suka
31 Tango Mwana na Moto akoya kati na nkembo na Ye elongo na ba-anjelu na Ye
nyonso, akovanda na Kiti ya Bokonzi na Ye ya nkembo. 32 Bikolo nyonso ya mokili
ekosangana liboso na Ye. Bongo akokabola bango na masanga mibale ndenge
mobateli bibwele akabolaka bameme mpe bantaba : 33 akotia bameme na ngambo
ya loboko na Ye ya mobali, mpe bantaba, na ngambo ya loboko na Ye ya mwasi.
34 Sima na yango, Mokonzi akoloba na bato oyo bakozala na ngambo ya loboko na
Ye ya mobali : « Boya, bino bato oyo Tata na Ngai apambola, bokamata libula na
bino, Bokonzi oyo babongisela bino wuta mokili ekelama. 35 Pamba te nayokaki
nzala, mpe bopesaki Ngai bilei ; nayokaki posa ya mayi, mpe bopesaki Ngai mayi
ya komela ; nazalaki mopaya, mpe boyambaki Ngai malamu ; 36 nazalaki bolumbu,
mpe bolatisaki Ngai bilamba ; nabelaki, mpe bosungaki Ngai ; nakotaki na boloko,
mpe boyaki kotala Ngai. »
37 Bongo, bato ya sembo bakoloba na Ye : « Nkolo, tango nini tomonaki Yo na
nzala mpe topesaki Yo bilei ; tango nini tomonaki na posa ya mayi, mpe topesaki yo
mayi ya komela ? 38 Tango nini tomonaki Yo mopaya, mpe toyambaki Yo malamu ;

tango nini ozalaki bolumbu, mpe biso tolatisaki Yo ? 39 Tango nini tomonaki Yo
kobela to kati na boloko mpe toyaki kotala Yo ? »
40 Mokonzi akozongisela bango : « Nazali koloba na bino penza ya solo : eloko
nyonso oyo bosalaki mpo na moko kati na bandeko na Ngai, oyo bazali bato pamba,
boyeba malamu ete bosalaki yango nde epai na Ngai. »
41 Bongo akoloba na bato oyo bakozala na ngambo ya loboko na Ye ya mwasi :
« Bokende mosika na Ngai, bino bato oyo Nzambe alakela mabe ; bokende na moto
ya libela na libela, oyo ebongisama mpo na Satana elongo na ba-anjelu na ye.
42 Pamba te nayokaki nzala, kasi bopesaki Ngai bilei te ; nayokaki posa ya mayi,
kasi bopesaki Ngai te mayi ya komela ; 43 nazalaki mopaya, kasi boyambaki Ngai
malamu te epai na bino ; nazalaki bolumbu, kasi bolatisaki Ngai te ; nabelaki mpe
nakotaki na boloko, kasi bosungaki Ngai te. »
44 Bango mpe bakotuna Ye : « Nkolo, tango nini tomonaki Yo na nzala to na posa
ya mayi ; tango nini tomonaki Yo mopaya, ozangi bilamba, ozali kobela to okoti na
boloko, bongo tosungaki Yo te ? »
45 Akozongisela bango : « Nazali koloba na bino penza ya solo : eloko nyonso oyo
bosalaki te mpo na moko kati na bato pamba oyo, boyeba malamu ete bozangaki
nde kosala yango epai na Ngai. »
46 Boye, bakokende na etumbu ya seko, kasi bato ya sembo bakozwa bomoi ya
seko.
Kufa mpe lisekwa ya Yesu
26
Basaleli Yesu likita
(Mlk 14.1-2; Lk 22.1-2; Yn 11.47-53)
1 Tango Yesu asilisaki koloba makambo wana nyonso, ayebisaki bayekoli na Ye :
2 « Boyebi malamu ete etikali mikolo mibale mpo ete feti ya Pasika ebanda, mpe ete
ezali na tango wana nde bakokaba Mwana na Moto mpo ete babaka Ye na ekulusu. »
3 Boye, bakonzi ya Banganga-Nzambe mpe bakambi ya bato basanganaki kati na
ndako ya Kayifa, mokonzi ya Banganga-Nzambe ; 4 bayokanaki kosalela mayele mabe
mpo na kokanga Yesu mpe koboma Ye. 5 Kasi balobaki : « Tosala yango te na tango
ya feti, noki te bato bakotomboka. »
Basopeli Yesu malasi na Betani
(Mlk 14.3-9; Lk 7.36-50; Yn 12.1-8)
6 Lokola Yesu azalaki na Betani, na ndako ya Simona oyo azalaki moto na maba,
7 mwasi moko apusanaki pene na Ye. Na maboko na ye, azalaki na molangi ya
alibatre etonda na malasi ya motuya makasi. Wana Yesu azalaki na mesa, mwasi
yango asopaki malasi yango na moto ya Yesu. 8 Tango bayekoli bamonaki bongo,
basilikaki mpe balobaki :
— Mpo na nini kobebisa malasi boye ? 9 Bakokaki ata koteka yango na motuya
makasi mpe kopesa mbongo epai ya babola !
10 Tango Yesu amonaki bongo, alobaki na bango :
— Mpo na nini bozali kotungisa mwasi oyo ? Asali Ngai likambo moko ya
malamu. 11 Bokozalaka na babola tango nyonso ; kasi Ngai, bokozalaka na Ngai
tango nyonso te. 12 Wana asopi malasi oyo na nzoto na Ngai, asali yango mpo
na kobongisa kokundama na Ngai. 13 Nazali koloba na bino penza ya solo : esika
nyonso bakosakola Sango Malamu oyo kati na mokili mobimba, bakobanda mpe
kolobela likambo mwasi oyo awuti kosala, mpo na kokanisa ye.
Yuda ateki Yesu

(Mlk 14.10-11; Lk 22.3-6)
14 Moko kati na bantoma zomi na mibale, oyo kombo na ye ezalaki Yuda Isikarioti,
akendeki epai ya bakonzi ya Banganga-Nzambe 15 mpe atunaki bango :
— Bozali kokanisa kopesa ngai nini soki nateki Yesu epai na bino ?
Boye bafutaki ye mbongo ya bibende tuku misato. 16 Banda na tango wana, Yuda
akomaki koluka libaku malamu ya kokaba Yesu.
Bilei ya suka
(Mlk 14.12-16; Lk 22.7-13)
17 Na mokolo ya liboso ya feti ya Mapa ezanga levire, bayekoli bayaki kotuna Yesu :
— Esika nini olingi ete tobongisela Yo bilei ya Pasika ?
— Bokende na engumba epai ya moto songolo mpe boloba na ye : « Moteyi alobi :
‹ Tango na Ngai ekomi pene ; nakolia bilei ya Pasika elongo na bayekoli na Ngai
epai na yo. › »
19 Bayekoli basalaki ndenge Yesu atindaki bango mpe babongisaki bilei ya Pasika.
(Mlk 14.17-21; Lk 22.14, 21-23; Yn 13.21-30)
20 Tango pokwa ekomaki, Yesu avandaki na mesa elongo na bayekoli zomi na
mibale. 21 Wana bazalaki kolia, Yesu alobaki :
— Nazali koloba na bino penza ya solo : moko kati na bino akoteka Ngai.
22 Bayokaki mawa mingi, mpe bakomaki kotuna Ye, moko sima na moninga :
— Nkolo, ezali ngai ?
— Moto oyo akoteka Ngai azali kolia sani moko elongo na Ngai. 24 Solo, Mwana
na Moto akokende, kolanda ndenge ekomama na tina na Ye ; kasi mawa na moto
oyo akoteka Mwana na Moto ! Elingaki kozala malamu koleka mpo na moto yango
ete abotama te.
25 Yuda, ye oyo asengeli koteka Ye, alobaki :
— Moteyi, ezali ngai ?
Yesu azongiselaki ye :
— Olobi yango.
(Mlk 14.22-25; Lk 22.15-20; 1Kl 11.23-25)
26 Wana bazalaki kolia, Yesu azwaki lipa ; sima na Ye kozongisa matondi epai ya
Nzambe, akataki yango mpe apesaki yango na bayekoli na koloba :
— Oyo ezali nzoto na Ngai ! Bozwa mpe bolia.
27 Azwaki lisusu kopo ; mpe sima na Ye kozongisa matondi epai ya Nzambe, apesaki
bango yango na koloba :
— Bomela yango bino nyonso ; 28 ezali makila na Ngai ya Boyokani, makila oyo
esopani mpo na bato ebele, mpo ete masumu na bango elimbisama. 29 Nazali koloba
na bino penza ya solo : kobanda sik’oyo, nakomela lisusu vino oyo te kino na
mokolo oyo nakomela yango, ya sika, elongo na bino, kati na Bokonzi ya Tata na
Ngai.
Yesu asakoli ete Petelo akowangana Ye
(Mlk 14.26-31; Lk 22.33-34; Yn 13.37-38)
30 Sima na yango, bayembaki banzembo ; bongo babimaki mpo na kokende na
ngomba ya banzete ya olive. 31 Yesu alobaki na bango :
— Na butu ya lelo, bokokweyisa kondima na bino mpo na Ngai ; pamba te
ekomama :
« Nakobeta mobateli bibwele,
mpe bameme ya etonga ekopalangana. »
Kasi, sima na Ngai kosekwa, nakokende na Galile, liboso na bino.

32
33 Petelo alobaki :
— Ata soki bango nyonso bakweyisi kondima na bango likolo na Yo, ngai
nakotikala kokweyisa kondima na ngai te.
— Nazali koloba na yo penza ya solo : kaka na butu ya lelo, liboso ete soso elela,
okowangana Ngai mbala misato.
— Ata soki nasengeli kokufa elongo na Yo, nakowangana Yo te.
Mpe bayekoli nyonso balobaki kaka ndenge moko.
Yesu abondeli na Getisemane
(Mlk 14.32-42; Lk 22.39-46)
36 Elongo na bayekoli na Ye, Yesu akomaki na esika oyo babengaka Getisemane mpe
alobaki na bango :
— Botikala awa, wana Ngai nakeyi kosambela kuna.
37 Wana amemaki Petelo mpe bana mibali mibale ya Zebede, akomaki mawa-mawa
mpe komitungisa ; 38 alobaki na bango :
— Motema na Ngai etondi na mawa pene nakufa ; botikala awa mpe bosenzela
elongo na Ngai.
39 Akendeki mwa mosika, amikitisaki elongi kino na mabele mpe asambelaki boye :
— Tata, soki ekoki kosalema, tika ete kopo oyo ya pasi ekende mosika na Ngai !
Nzokande, kosala te kolanda mokano na Ngai, kasi sala kolanda mokano na Yo.
40 Bongo azongaki epai bayekoli na Ye bazalaki mpe akutaki bango balala pongi ;
alobaki na Petelo :
— Boni, bokokaki te kosenzela elongo na Ngai mpo na ngonga moko ?
41 Bosenzela mpe bosambela mpo ete bokweya te kati na komekama. Molimo
ezalaka na posa makasi ya kosala malamu, kasi nzoto ezalaka na bolembu.
42 Akendeki lisusu mwa mosika, na mbala ya mibale, mpe abondelaki :
— Tata na Ngai, soki ekoki kosalema te ete kopo oyo ya pasi ekende mosika na
Ngai, wana tika ete mokano na Yo esalema !
43 Azongaki lisusu epai bayekoli na Ye bazalaki mpe akutaki bango lisusu balala
pongi, pamba te bayokaki pongi makasi mpe miso na bango ekomaki kilo. 44 Boye,
atikaki bango mpe akendeki lisusu mosika ; mpe, mpo na mbala ya misato,
abondelaki na maloba kaka wana. 45 Azongaki lisusu epai bayekoli na Ye bazalaki,
mpe alobaki na bango :
— Bozali kaka kokoba kolala pongi mpe kopema ? Ngonga ekoki ; Mwana na
Moto akokabama na maboko ya bato ya masumu. 46 Botelema ; tokende. Moto oyo
ateki Ngai azali koya.
Bakangi Yesu
(Mlk 14.43-50; Lk 22.47-53; Yn 18.2-11)
47 Wana Yesu azalaki nanu koloba, Yuda, moko kati na bayekoli zomi na mibale,
akomaki elongo na bato ebele oyo basimbaki mipanga mpe banzete ; ezalaki bakonzi
ya Banganga-Nzambe mpe bakambi ya bato nde batindaki bango. 48 Moto oyo atekaki
Yesu apesaki bango elembo moko ; alobaki na bango : « Moto oyo ngai nakopesa
beze, ezali nde ye ; bokanga ye. »
49 Mbala moko, apusanaki pene ya Yesu mpe alobaki na Ye :
— Mbote, Moteyi !
Mpe apesaki Ye beze.
— Molingami na Ngai, likambo oyo oyei kosala awa, sala yango.
Bongo bato mosusu oyo bayaki elongo na ye bapusanaki, basimbaki Yesu na makasi
mpe bakangaki Ye.
51 Moko kati na baninga ya Yesu asembolaki loboko, abimisaki mopanga na ye wuta
na ebombelo na yango, abetaki yango mosali ya mokonzi ya Banganga-Nzambe mpe
akataki ye litoyi. 52 Kasi Yesu alobaki na ye :
— Zongisa mopanga na yo kati na ebombelo na yango, pamba te bato nyonso
oyo babundaka na mopanga bakokufa na nzela ya mopanga. 53 Okanisi ete nakoki
te kobenga Tata na Ngai, oyo akoki mpe mbala moko kotinda ba-anjelu koleka
bankoto zomi mpo na koya kosunga Ngai ? 54 Nzokande, soki mpe esalemi ndenge
wana, Makomi ekokokisama te ; pamba te ezali koloba ete makambo nyonso wana
esengeli kosalema bongo.
55 Kaka na ngonga yango, Yesu alobaki na ebele ya bato :
— Boni, nakomi motomboki mpo ete boya kokanga Ngai na mipanga mpe na
banzete ? Nazalaki kovanda mikolo nyonso kati na lopango ya Tempelo mpo na
kopesa malakisi na Ngai, mpe bokangaki Ngai te. 56 Kasi makambo oyo nyonso
esalemi mpo ete Makomi ya basakoli ekokisama.
Bongo bayekoli nyonso basundolaki Ye mpe bakimaki.
Yesu asambi
(Mlk 14.53-65; Lk 22.54-55, 63-71; Yn 18.12-14, 19-23)
57 Bato oyo bakangaki Yesu bamemaki Ye liboso ya Kayifa, mokonzi ya Banganga-
Nzambe, epai wapi balakisi ya Mobeko mpe bakambi ya bato basanganaki. 58 Petelo
azalaki kolanda Yesu na mosika, kino na ndako ya mokonzi ya Banganga-Nzambe ;
akotaki kati na lopango mpe avandaki elongo na bakengeli mpo na kotala ndenge
makambo ekosuka.
59 Nzokande bakonzi ya Banganga-Nzambe mpe bato nyonso ya Likita-Monene ya
Bayuda bazalaki koluka litatoli moko oyo ekobimisa polele mabe ya Yesu mpo ete
bakoka kokatela Ye etumbu ya kufa, 60 kasi bazwaki yango te, atako bato mingi
bakendeki mpo na kokosela Ye makambo.
Bongo, bato mibale bayaki 61 mpe balobaki :
— Moto oyo alobaki : « Ngai nakoki kobuka Tempelo ya Nzambe mpe kotonga
yango lisusu na mikolo misato. »
62 Mokonzi ya Banganga-Nzambe atelemaki mpe atunaki Yesu :
— Boni, ozali te na liloba ya kozongisa ? Olobi nini liboso ya makambo oyo bazali
kofunda yo na yango ?
63 Kasi Yesu abatelaki kimia.
Boye mokonzi ya Banganga-Nzambe alobaki na Ye :
— Na Kombo ya Nzambe na bomoi, napesi yo mitindo : « Yebisa biso soki ozali
Klisto, Mwana na Nzambe. »
— Otatoli yango. Kasi nazali koloba na bino : Kobanda sik’oyo, bokomona
Mwana na Moto kovanda na ngambo ya loboko ya mobali ya Nkolo-Na-Nguya-
Nyonso mpe koya na nkembo na likolo ya mapata ya Likolo.
65 Mokonzi ya Banganga-Nzambe apasolaki bilamba na ye mpe alobaki :
— Afingi Nzambe ! Mpo na nini koluka lisusu batatoli ? Bino moko boyoki
ndenge nini afingi Nzambe ! 66 Bokanisi nini mpo na yango ?
Bazongisaki :
— Abongi na kufa.
67 Babwakelaki Ye soyi na elongi mpe babetaki Ye makofi ; bato mosusu babetaki
Ye bambata 68 mpe balobaki :
— Klisto, sakola kati na biso ; yebisa biso moto oyo abeti yo !
Petelo awangani Yesu

(Mlk 14.66-72; Lk 22.56-62; Yn 18.15-18, 25-27)
69 Na tango wana, Petelo avandaki libanda, kati na lopango ya kati. Mwasi mosali
moko apusanaki pene na ye mpe alobaki :
— Yo mpe, ozalaki elongo na Yesu, moto ya Galile.
70 Kasi Petelo awanganaki na miso ya bato nyonso :
— Nayebi te makambo oyo ozali koloba !
71 Wana Petelo azalaki kokende na ekuke mpo na kobima, mwasi mosali mosusu
amonaki ye mpe alobaki na bato oyo bazalaki wana :
— Moto oyo azalaki elongo na Yesu ya Nazareti.
72 Petelo awanganaki yango lisusu na kolapa ndayi :
— Nayebi moto wana te !
73 Sima na mwa tango moke, bato oyo bazalaki wana bapusanaki mpe balobaki na
Petelo :
— Ezali ya solo, yo mpe ozali moko kati na bato wana ; elobeli na yo ezali kofunda
yo.
74 Bongo Petelo abandaki kolapa ndayi esangana na bilakeli mabe :
— Tika ete Nzambe alakela ngai mabe soki nakosi ! Nalapi ndayi : Nayebi moto
yango te !
Mpe, mbala moko, soso elelaki.
75 Bongo Petelo akanisaki maloba ya Yesu : « Liboso ete soso elela, okowangana
Ngai mbala misato. » Abimaki mpe alelaki makasi na libanda.
27
Bamemi Yesu liboso ya Pilato
(Mlk 15.1-2; Lk 22.66; 23.1; Yn 18.28)
1 Tango tongo etanaki, bakonzi nyonso ya Banganga-Nzambe mpe bakambi ya bato
basalelaki Yesu likita mpo na kobomisa Ye. 2 Bakangaki Ye basinga, bamemaki Ye
mpe bakabaki Ye na maboko ya moyangeli Pilato.
Yuda amidiembiki
(Mis 1.18-19)
3 Tango Yuda oyo atekaki Yesu amonaki ete bakateli Yesu etumbu, ayokaki pasi
mingi na motema mpe akendeki kozongisa mbongo wana ya bibende tuku misato
epai ya bakonzi ya Banganga-Nzambe mpe bakambi ya bato. 4 Alobaki na bango :
— Nasali masumu mpo ete nateki moto oyo asali mabe te !
Kasi bango bazongisaki :
— Etali biso na nini ? Etali nde yo moko !
5 Yuda abwakaki mbongo yango kati na Tempelo, alongwaki wana mpe akendeki
komidiembika.
6 Bakonzi ya Banganga-Nzambe balokotaki mbongo yango mpe balobaki :
— Mibeko epesi nzela te ya kotia mbongo oyo na ebombelo misolo ya Tempelo,
pamba te ezali mbongo ya makila.
7 Boye, basanganaki mpe bazwaki mokano ya kosomba, na mbongo yango, elanga
ya mosali mbeki, mpe ya kokomisa yango lilita mpo na kokunda bapaya. 8 Yango
wana, kino na mokolo ya lelo, babengaka elanga yango elanga ya makila.
9 Ezali ndenge wana nde maloba ya mosakoli Jeremi ekokisamaki : « Bakamataki
mbongo ya bibende ya palata tuku misato, motuya oyo bato ya Isalaele bakataki mpo
na ye, 10 mpe basombaki na yango elanga ya mosali mbeki ndenge Nkolo atindaki
ngai. »
Yesu asambi liboso ya Pilato

(Mlk 15.2-15; Lk 23.1-5; Yn 18.28–19.16)
11 Yesu asambaki liboso ya moyangeli. Moyangeli atunaki Yesu :
— Boni, ozali mokonzi ya Bayuda ?
Yesu azongisaki :
— Olobi yango.
12 Sima na yango, tango bakonzi ya Banganga-Nzambe mpe bakambi ya bato
bafundaki Ye, azongisaki lisusu eloko moko te. 13 Bongo Pilato atunaki Ye :
— Ozali koyoka te makambo nyonso oyo bazali koloba mpo na kofunda Yo ?
14 Kasi Yesu azongisaki ata liloba moko te ; mpe moyangeli akamwaki makasi.
Bakateli Yesu etumbu ya kufa

(Mlk 15.6-14; Lk 23.13-23; Yn 18.39-40)
15 Na feti nyonso ya Pasika, moyangeli azalaki na momesano ya kobimisa na
boloko mokangami moko oyo bato bazalaki kopona. 16 Na tango wana, ezalaki na
mokangami moko oyo ayebanaki mingi, kombo na ye ezalaki Yesu Barabasi.
17 Tango Pilato amonaki ebele ya bato basangani, atunaki bango :
— Kati na Yesu Barabasi mpe Yesu oyo babengaka Klisto, bolingi nabimisela bino
nani mpo ete akoma nsomi ?
18 Pilato ayebaki malamu ete ezali mpo na likunya nde bakabaki Yesu na maboko
na ye. 19 Wana Pilato avandaki na esambiselo, mwasi na ye atindelaki ye maloba :
— Kokota te na makambo ya moto wana ya sembo ; pamba te na butu ya lelo,
namoni pasi mingi kati na ndoto likolo na ye !
20 Bakonzi ya Banganga-Nzambe mpe bakambi ya bato bandimisaki ebele ya bato
ete basenga na makasi kobima ya Barabasi longwa na boloko, mpe komona ndenge
bakoboma Yesu.
21 Moyangeli atunaki bango lisusu :
— Kati na bango mibale, bolingi nabimisela bino nani ?
Bazongisaki na koganga :
— Barabasi !
22 Pilato atunaki bango :
— Nasala nini na Yesu oyo babengaka Klisto ?
Bato nyonso bazongisaki :
— Baka ye na ekulusu !
23 Pilato atunaki lisusu :
— Mabe nini asali ?
Kasi bakobaki kaka koganga makasi koleka :
(Mlk 15.15; Lk 23.24-25; Yn 19.16)
24 Tango Pilato amonaki ete akokoka lisusu kosala eloko te, mpe ete mobulu ya bato
ezalaki komata se komata, azwaki mayi, asukolaki maboko na ye liboso ya bato na
koloba :
— Makila ya moto oyo ekotangama na moto na ngai te, kasi na mito na bino.
25 Bato nyonso bazongisaki :
— Tika ete makila na ye etangama na mito na biso mpe ya bana na biso !
26 Pilato abimiselaki bango Barabasi ; mpe sima na kobetisa Yesu fimbu, apesaki Ye
na maboko na bango mpo ete babaka Ye na ekulusu.
Basoda batioli Yesu
(Mlk 15.16-20; Lk 23.11; Yn 19.2-3)
27 Basoda ya moyangeli bakumbaki Yesu kati na esambiselo mpe basangisaki
zingazinga na Ye lisanga mobimba ya basoda. 28 Balongolaki Ye bilamba, balatisaki
Ye nzambala ya motane, 29 balatisaki Ye ekoti ya nzube na moto mpe basimbisaki Ye

lingenda moke na loboko na Ye ya mobali ; bongo babandaki kofukama liboso na Ye
mpo na kotiola Ye, na koloba : « Mbote, mokonzi ya Bayuda ! »
30 Bazalaki kobwakela Ye soyi, kokamata lingenda moke oyo basimbisaki Ye na
loboko mpe kobeta Ye na moto. 31 Sima na bango kosakanela Ye, balongolaki Ye
nzambala, balatisaki Ye bilamba na Ye mpe bakumbaki Ye mpo na kobaka Ye na
ekulusu.
Babaki Yesu na ekulusu
(Mlk 15.21-32; Lk 23.26-43; Yn 19.17-22)
32 Wana bazalaki kobima na engumba, bakutanaki na moto moko ya Sirene, kombo
na ye ezalaki Simona ; mpe bakangaki ye na makasi mpo ete amema ekulusu ya Yesu.
33 Tango bakomaki na esika oyo babengaka « Gologota, » oyo elingi koloba : esika
ya mokuwa ya moto, 34 bapesaki Yesu masanga ya vino basangisa na mayi ya bololo
mpo ete amela ; kasi sima na Ye komeka masanga yango, aboyaki komela yango.
35 Sima na bango kobaka Yesu na ekulusu, bakabolaki bilamba na Ye, na kobeta zeke ;
36 mpe bavandaki wana mpo na kokengela Ye.
37 Na likolo ya moto ya Yesu, batiaki makomi oyo mpo na kotalisa mpo nini
bakatelaki Ye etumbu :
Moto oyo azali Yesu, Mokonzi ya Bayuda.
38 Babomi mibale ya bato babakamaki na ba-ekulusu elongo na Yesu : moko, na
ngambo ya loboko ya mobali ya Yesu ; mosusu, na ngambo ya loboko na Ye ya mwasi.
39 Baleki nzela bazalaki kofinga Ye na koningisa mito na bango ; 40 bazalaki koloba :
« Yo oyo okobuka Tempelo mpe okotonga yango lisusu na mikolo misato, mibikisa yo
moko ! Soki ozali penza Mwana na Nzambe, kita longwa na ekulusu ! »
41 Bakonzi ya Banganga-Nzambe, balakisi ya Mobeko elongo na bakambi ya bato
bazalaki mpe kotiola Yesu na koloba : 42 « Abikisaki bato mosusu, kasi ye moko akoki
komibikisa te ! Azali mokonzi ya Isalaele ! Tika ete akita sik’oyo longwa na ekulusu,
bongo tokondimela Ye. 43 Atiaka elikya na ye kati na Nzambe ; tika ete Nzambe
akangola ye sik’oyo soki alingaka ye, pamba te azalaki koloba : ‹ Nazali Mwana na
Nzambe. › »
44 Babomi bato oyo babakamaki na ba-ekulusu elongo na Yesu bazalaki mpe kofinga
Ye ndenge wana.
(Mlk 15.33-41; Lk 23.44-49; Yn 19.25-30)
45 Kobanda na ngonga ya midi kino na ngonga ya misato ya pokwa, molili ekotaki
na mokili mobimba.
46 Pene na ngonga ya misato ya pokwa, Yesu agangaki :
— Eloi, Eloi, lema sabachtani ?
Elingi koloba : Nzambe na Ngai, Nzambe na Ngai, mpo na nini osundoli Ngai ?
47 Kati na bato oyo batelemaki wana, ndambo bayokaki Ye ; boye bakomaki koloba :
— Azali kobenga Eliya !
48 Mbala moko, moko kati na bango akendeki mbangu kokamata eponze moko,
azindisaki yango na vino ya ngayi, atiaki eponze yango na songe ya mwa nzete mpe
apesaki yango Yesu mpo ete amela. 49 Kasi bato mosusu balobaki :
— Zela ! Totala soki Eliya akoya kobikisa ye.
50 Kasi Yesu agangaki lisusu makasi, mpe azongisaki molimo na Ye. 51 Kaka na
tango yango, rido ya Tempelo epasukaki na biteni mibale, kobanda na likolo kino na
se, mabele eninganaki, mabanga minene epasukaki, 52 bakunda efungwamaki, mpe
banzoto ya basantu ebele oyo bakufa esekwaki : 53 ebimaki na bakunda mpe, sima
na lisekwa ya Yesu, ekotaki kati na engumba ya bule epai wapi bato ebele bamonaki
yango.
54 Tango mokonzi ya basoda ya Rome elongo na basoda oyo bazalaki kokengela Yesu
bamonaki ndenge mabele eninganaki mpe nyonso oyo esalemaki, bayokaki somo
makasi mpe balobaki :
— Moto oyo azalaki penza Mwana na Nzambe !
55 Basi ebele bazalaki wana, bazalaki kotala na mosika ; balandaki Yesu longwa na
Galile mpo na kosunga Ye. 56 Kati na basi yango, ezalaki na Mari, moto ya Magidala ;
Mari, mama ya Jake mpe ya Jozefi ; mpe mama ya bana ya Zebede.
Bakundi Yesu
(Mlk 15.42-47; Lk 23.50-56; Yn 19.38-42)
57 Tango pokwa ekomaki, mozwi moko ayaki ; kombo na ye ezalaki Jozefi, moto ya
mboka Arimate ; ye mpe akomaki moyekoli ya Yesu. 58 Akendeki kosenga nzoto ya
Yesu epai ya Pilato ; mpe Pilato apesaki mitindo ete bapesa ye yango. 59 Jozefi azwaki
nzoto ya Yesu, alingaki yango na liputa ya lino ya peto 60 mpe atiaki nzoto yango kati
na kunda moko ya sika, oyo atobolisaki ye moko kati na libanga moko ya monene.
Mpe atindikaki libanga mosusu ya monene liboso ya ekotelo ya kunda yango, mpe
azongaki. 61 Mari, moto ya mboka Magidala, mpe Mari mosusu bavandaki wana, na
ngambo mosusu ya kunda.
62 Mokolo oyo elandaki, mokolo oyo elandaki Mokolo ya kobongisa Saba, bakonzi
ya Banganga-Nzambe mpe Bafarizeo bakendeki epai ya Pilato 63 mpo na koloba na
ye :
— Mokonzi, makanisi ezongeli biso na tina na mokosi wana ! Tango azalaki
na bomoi, alobaki : « Sima na mikolo misato, nakosekwa. » 64 Yango wana, pesa
mitindo ete bakengela malamu kunda yango kino na mokolo ya misato. Soki te,
bayekoli na ye bakoya koyiba nzoto mpo ete, na sima, baloba na bato ete asekwi
kati na bakufi. Lokuta oyo ya suka ekoya kozala lisusu mabe koleka oyo ya liboso.
65 Pilato azongisaki :
— Bozwa bakengeli mpe bokende kokengela kunda ndenge bokanisi kosala.
66 Boye bakendeki mpe basalaki nyonso oyo ekoki mpo ete kunda ekengelama
malamu ; batiaki elembo na libanga oyo bakangaki na yango kunda mpe batiaki
bakengeli.
28
Yesu asekwi
(Mlk 16.1-8; Lk 24.1-12; Yn 20.1-2)
1 Sima na mokolo ya Saba, na tongo-tongo ya mokolo ya liboso ya poso, Mari, moto
ya mboka Magidala, mpe Mari mosusu bakendeki kotala kunda. 2 Mbala moko,
mabele eninganaki makasi, pamba te anjelu ya Nkolo akitaki longwa na Likolo,
akendeki na kunda, atindikaki libanga mpe avandaki na likolo na yango. 3 Azalaki
kongenga lokola mikalikali, mpe bilamba na ye ezalaki pembe makasi lokola mvula
ya pembe. 4 Bakengeli bakomaki kolenga mpo na somo mpe bakomaki lokola bato ya
kokufa.
5 Kasi anjelu alobaki na basi : « Bobanga te ! Nayebi ete bozali koluka Yesu oyo
babakaki na ekulusu. 6 Azali lisusu awa te, pamba te asili kosekwa, ndenge kaka
alobaki. Boya kotala esika oyo nzoto na Ye ezalaki, 7 mpe bokende noki koyebisa
bayekoli na Ye : ‹ Asili kosekwa kati na bakufi ; akei liboso na bino, na Galile ; ezali
kuna nde bokomona Ye. › Yango nde makambo oyo nazalaki na yango ya koyebisa
bino. »
8 Balongwaki noki na kunda, na somo mpe na esengo makasi ; bapotaki mbangu
mpo na kokende kopesa sango epai ya bayekoli na Ye. 9 Mbala moko, Yesu akutanaki
na bango mpe alobaki :
— Mbote na bino !
Bapusanaki pene na Ye, basimbaki makolo na Ye mpe bagumbamelaki Ye.
— Bobanga te ! Bokende koyebisa bandeko na Ngai ete bakende na Galile ; ezali
kuna nde bakomona Ngai.
11 Wana basi bazalaki kokende, ndambo ya bakengeli bazongaki kati na engumba
mpo na koyebisa na bakonzi ya Banganga-Nzambe, makambo nyonso oyo ewutaki
koleka. 12 Bakonzi ya Banganga-Nzambe babengaki bakambi ya bato mpe, elongo
na bango, basalaki mwango moko, bapesaki mbongo ebele epai ya basoda 13 mpe
balobaki na bango : « Tala ndenge bosengeli koloba : ‹ Wana tozalaki kati na pongi,
bayekoli na ye bayaki koyiba nzoto na ye, na butu. › 14 Soki likambo yango ekomi na
matoyi ya moyangeli, tokoyeba kosolola na ye mpe kosala nyonso mpo ete bomema
ngambo te. »
15 Basoda bazwaki mbongo mpe basalaki ndenge kaka batindaki bango. Lisolo
yango epanzanaki kati na Bayuda mpe ezali kolobama kino na mokolo ya lelo.
Yesu abimeli bayekoli na Ye
16 Bayekolizomi na moko bakendeki na Galile, na ngomba oyo Yesu ayebisaki bango
ete bakende. 17 Tango bamonaki Ye, bagumbamelaki Ye ; kasi bamosusu kati na bango
bandimaki te.
18 Yesu apusanaki pene na bango mpe alobaki :
— Bokonzi nyonso epesameli Ngai, ezala kati na Likolo to na mokili. 19 Bokende,
bokomisa bato ya bikolo nyonso bayekoli na Ngai, bobatisa bango na Kombo ya
Tata, ya Mwana mpe ya Molimo Mosantu ; 20 bolakisa bango kotosa makambo
nyonso oyo natindaki bino. Boyeba malamu ete nazali elongo na bino mikolo
nyonso kino na suka ya mokili.
Malako 1:1 1479 Malako 1:17

Malako
Mabongisi ya lotomo ya Yesu
Mateya ya Yoane Mobatisi

(Mat 3.1-12; Lk 3.1-6, 15-18; Yn 1.19-28)
1 Tala ebandeli ya Sango Malamu ya Yesu-Klisto, Mwana na Nzambe, 2 kolanda
ndenge ekomama kati na mokanda ya mosakoli Ezayi :
« Nakotinda ntoma na Ngai liboso na Yo,
ye nde akobongisela Yo nzela.
3 Mongongo ya moto moko ezali kobelela kati na esobe :
bosembolela Ye banzela ya mike ! › »
4 Boye Yoane azalaki kati na esobe mpe azalaki kosakola : « Bobongola mitema na
bino, bozwa libatisi, mpe Nzambe akolimbisa masumu na bino ! »
5 Bavandi nyonso ya Yuda mpe ya Yelusalemi bazalaki kokende epai na ye ; bazalaki
kotubela masumu na bango, mpe ye, azalaki kobatisa bango na ebale Yordani. 6 Yoane
azalaki kolata elamba oyo basala na bapwale ya shamo mpe mokaba oyo basala
na poso ya nyama, na loketo ; azalaki kolia mankoko mpe mafuta ya nzoyi. 7 Tala
makambo oyo azalaki koteya bato : « Sima na ngai, Moto moko azali koya, aleki ngai
na nguya ; ngai nabongi kutu te mpo na kogumbama liboso na Ye mpo na kofungola
ata basinga ya basandale na Ye. 8 Ngai nazali kobatisa bino na mayi, kasi Ye akobatisa
bino kati na Molimo Mosantu. »
Libatisi mpe komekama ya Yesu
(Mat 3.13-17; Lk 3.21-22)
9 Na tango wana, Yesu ayaki wuta na Nazareti ya Galile, mpe Yoane abatisaki Ye
na ebale Yordani. 10 Tango kaka abimaki na mayi, amonaki Likolo kofungwama mpe
Molimo kokitela Ye lokola ebenga. 11 Mongongo moko eyokanaki wuta na Likolo :
« Ozali Mwana na Ngai ya bolingo, nasepelaka na Yo mingi ! »
(Mat 4.1-11; Lk 4.1-13)
12 Mbala moko, Molimo amemaki Yesu kati na esobe 13 epai wapi avandaki mikolo
tuku minei mpe Satana azalaki komeka Ye. Azalaki kuna elongo na banyama ya
zamba, mpe ba-anjelu bazalaki kopesa Ye bilei.
Lotomo ya Yesu kati na Galile
Yesu abandi koteya
(Mat 4.12-17; Lk 4.14-15)
14 Tango babwakaki Yoane kati na boloko, Yesu akendeki na Galile epai wapi azalaki
koteya Sango Malamu ya Nzambe. 15 Azalaki koloba : « Tango ekoki, mpe Bokonzi
ya Nzambe ekomi pene. Bobongola mitema mpe bondima Sango Malamu. »
Bayekoli ya liboso ya Yesu
(Mat 4.18-22; Lk 5.1-3, 10-11)
16 Mokolo moko, wana Yesu azalaki koleka pembeni ya ebale ya Galile, amonaki
Simona mpe Andre, ndeko na ye. Bazalaki kobwaka monyama na ebale, pamba te
bazalaki balobi mbisi. 17 Yesu alobaki na bango : « Bolanda Ngai, mpe nakokomisa
bino balobi bato. »
18Mbala moko, batikaki minyama na bango mpe balandaki Yesu. 19 Wana Yesu
akobaki kotambola, amonaki na mosika Jake, mwana mobali ya Zebede, oyo azalaki
elongo na Yoane, ndeko na ye ; bazalaki kobongisa minyama kati na bwato na bango.
20 Mbala moko, Yesu abengaki bango. Batikaki Zebede, tata na bango, kati na bwato
elongo na basali na ye mpe balandaki Yesu.
Yesu abengani molimo mabe
(Lk 4.31-37)
21 Bongo Yesu elongo na bayekoli na Ye bakendeki na Kapernawumi. Na mokolo
ya Saba, Yesu akotaki na ndako ya mayangani mpe abandaki koteya. 22 Bato
bakamwaki makasi malakisi na Ye, pamba te ateyaki na bokonzi oyo balakisi ya
Mobeko bazangaki.
23 Kaka na tango yango, ezalaki na moto moko, kati na ndako ya mayangani, oyo
azalaki na se ya bokonzi ya molimo mabe, azalaki koganga :
24 — Yesu ya Nazareti, olingi nini ? Oyei nde koboma biso ? Nayebi Yo malamu,
ozali Motindami mpe Mosantu ya Nzambe !
25 Yesu atelemelaki molimo mabe yango mpe apesaki yango mitindo :
— Kanga monoko na yo ! Bima kati na moto oyo.
26 Molimo mabe eningisaki moto yango makasi mpe ebimaki na koganga. 27 Bato
nyonso bakamwaki makasi mpe bakomaki kotunana :
— Oyo ezali lisusu likambo nini ? Tala mateya ya sika oyo etondi na nguya !
Azali kopesa mitindo ata na milimo mabe, mpe ezali kotosa Ye !
28 Mbala moko, sango na tina na Ye epanzanaki kati na etuka mobimba ya Galile.
Yesu abikisi babeli ebele

(Mat 8.14-15; Lk 4.38-39)
29 Tango Yesu abimaki na ndako ya mayangani, akendeki elongo na Jake mpe Yoane
na ndako ya Simona mpe Andre. 30 Nzokande, mama-bokilo ya Simona azalaki ya
kolala mpo ete azalaki kobela fievele ; mbala moko, bapesaki Ye sango. 31 Boye
apusanaki pene ya mama yango, asimbaki ye na loboko mpe atelemisaki ye ; fievele
esilaki, mpe mama yango akomaki kobongisela bango bilei.
(Mat 4.24; 8.16-17; Lk 4.40-41)
32 Wana moyi elalaki mpe pokwa eyaki, bamemelaki Yesu babeli nyonso mpe bato
oyo bazalaki na se ya bokonzi ya milimo mabe. 33 Bato nyonso ya engumba bayaki
kosangana liboso ya ekuke ya ndako ; 34 bongo Yesu abikisaki bato ebele oyo bazalaki
na pasi ya ndenge na ndenge, abenganaki milimo mabe ebele mpe apekisaki yango
koloba ; pamba te milimo mabe eyebi nani oyo Ye azali.
(Lk 4.42-44)
35 Na tongo-tongo ya mokolo oyo elandaki, wana molili ezalaki nanu, Yesu
alamukaki, abimaki libanda, akendeki na esobe epai wapi azalaki kaka Ye moko mpe
akomaki kosambela. 36 Simona elongo na baninga na ye bakendeki koluka Yesu.
37 Tango bamonaki Ye, balobaki na Ye :
— Bato nyonso bazali koluka Yo.
38 Kasi Ye azongiselaki bango :
— Tokende na esika mosusu, na bamboka ya zingazinga, mpo ete nateya mpe
kuna, pamba te nayaki mpo na yango.
39 Boye, atambolaki na Galile mobimba ; azalaki koteya na bandako na bango ya
mayangani mpe kobengana milimo mabe. 40 Moto moko na maba apusanaki pene na
Yesu, afukamaki mpe asengaki na Yesu :
— Soki olingi, komisa ngai peto.
41 Yesu ayokelaki ye mawa, atandaki loboko na Ye, asimbaki ye mpe alobaki :
— Nalingi ete ezala bongo, koma peto.

42 Mbala moko, maba elongwaki na nzoto ya mobeli mpe akomaki peto. 43 Mbala
moko, Yesu azongisaki ye mpe akebisaki ye :
44 — Yoka Ngai malamu, koyebisa likambo oyo na moto moko te ; kasi kende
komilakisa epai ya Nganga-Nzambe mpe pesa, mpo na kopetolama na yo, likabo
oyo Moyize akataki lokola mobeko mpo ete ezala litatoli na miso na bango ete
obiki.
45 Kasi tango kaka abimaki, abandaki koloba mpe kopanza sango. Mpo na yango,
Yesu azalaki lisusu te kokoka kokota kati na bingumba na miso ya bato nyonso ; kasi
akomaki kovanda na libanda ya bingumba, na bisika oyo ebombama. Nzokande, bato
bazalaki kaka kowuta bipai na bipai mpo na koya epai na Ye.
2
Yesu alimbisi mpe abikisi ebosono
(Mat 9.1-8; Lk 5.17-26)
1 Sima na mwa mikolo, Yesu azongaki lisusu na Kapernawumi. Tango bato bayokaki
ete azali na ndako, 2 bayaki ebele kosangana kati na ndako yango kino esika ezalaki
lisusu te, ezala na liboso ya ekuke, mpe Yesu ateyaki bango Sango Malamu. 3 Bato
mosusu bamemelaki Ye ebosono oyo bato minei batomboli. 4 Lokola balongaki te
kokomisa ebosono yango kino na esika oyo Yesu azalaki, pamba te bato bazalaki
ebele penza, bamataki likolo ya mwanza ya ndako kino na esika oyo Yesu azalaki
mpe batobolaki lidusu. Bongo na nzela ya lidusu yango, bakitisaki na tsipoyi ebosono
yango. 5 Tango Yesu amonaki kondima na bango, alobaki na ebosono :
— Mwana na Ngai, masumu na yo elimbisami.
6 Kasi ndambo ya balakisi ya Mobeko oyo bazalaki wana bakomaki kolobaloba na
se ya mitema : 7 « Mpo na nini moto oyo azali koloba bongo ? Azali kotiola Nzambe !
Nani akoki kolimbisa masumu soki kaka Ye moko Nzambe te ? »
8 Mbala moko, kati na molimo na Ye, Yesu asosolaki makanisi na bango ; alobaki
na bango :
— Mpo na nini mitema na bino ezali kokanisa bongo ? 9 Likambo nini eleki pete
mpo na koloba na ebosono : « Masumu na yo elimbisami to telema, kamata tsipoyi
na yo mpe tambola ? » 10 Ezali mpo boyeba ete Mwana na Moto azali na bokonzi
ya kolimbisa masumu kati na mokili.
Bongo alobaki na ebosono :
11 — Nalobi na yo : Telema, kamata tsipoyi na yo mpe zonga na ndako na yo.
12 Mbala moko, atelemaki, akamataki tsipoyi na ye mpe abimaki na miso ya
bato nyonso. Bato nyonso bakamwaki makasi mpe bakomaki kokumisa Nzambe na
maloba oyo : « Totikala nanu komona likambo ya boye te ! »
(Mat 9.9-13; Lk 5.27-32)
13 Yesu abimaki lisusu mpe akendeki pembeni ya ebale. Bato ebele bayaki epai na
Ye mpe ateyaki bango. 14 Wana azalaki kotambola, amonaki Levi, mwana mobali ya
Alife, avandi na ndako ya mosala epai wapi bafutaka mpako. Yesu alobaki na ye :
« Landa Ngai. »
Levi atelemaki mpe alandaki Ye.
15 Wana Yesu azalaki kolia na ndako ya Levi, bafutisi mpako ebele mpe bato mosusu
ya masumu bazalaki kolia mesa moko na Yesu elongo na bayekoli na Ye ; pamba te
bato ebele penza bazalaki kolanda Ye. 16 Tango balakisi ya Mobeko ya lingomba ya
Bafarizeo bamonaki Yesu kolia mesa moko na bato ya masumu mpe bafutisi mpako,
batunaki bayekoli na Ye :
— Mpo na nini azali kolia mesa moko na bafutisi mpako mpe bato ya masumu ?
17 Tango Yesu ayokaki bongo, alobaki na bango :
— Bato oyo bazali kolongono na nzoto bazalaka na posa ya monganga te ; ezali
babeli nde bazalaka na posa na ye. Nayaki te koluka bato ya sembo, kasi bato ya
masumu.
(Mat 9.14-17; Lk 5.33-39)
18 Nzokande bayekoli ya Yoane mpe Bafarizeo bazalaki kokila bilei. Bongo bato
bayaki kotuna Yesu :
— Mpo na nini bayekoli ya Yoane mpe Bafarizeo bakilaka bilei, kasi bayekoli na
yo bakilaka bilei te ?
— Ndenge nini bato oyo babengami na feti ya libala bakoki kokila bilei, wana
mobali ya libala azali nanu elongo na bango ? Tango nyonso mobali ya libala azali
elongo na bango, bakoki kokila bilei te. 20 Kasi tango ezali koya oyo bakolongola
mobali ya libala kati na bango ; mpe ekozala na tango wana nde bakokila bilei.
21 Moto moko te asalelaka eteni ya elamba ya sika mpo na kobamba elamba ya
kala, noki te eteni ya elamba ya sika ekopasola elamba ya kala mpe ekosala lidusu
ya monene koleka. 22 Moto moko te atiaka vino ya sika kati na bambeki ya kala,
noki te vino ya sika ekopasola bambeki ; vino ekosopana mpe bambeki ekopasuka.
Nzokande, batiaka kaka vino ya sika kati na bambeki ya sika !
Yesu azali Nkolo ya mokolo ya Saba
(Mat 12.1-8; Lk 6.1-5)
23 Ezalaki mokolo moko, Yesu azalaki kotambola kati na elanga ya ble ; ezalaki
mokolo ya Saba. Wana bazalaki kotambola, bayekoli na Ye bazalaki kobuka ble.
24 Bafarizeo balobaki na Yesu :
— Mpo na nini bayekoli na Yo bazali kosala likambo oyo epekisami kosalema na
mokolo ya Saba ?
— Botanga nanu te makambo oyo Davidi asalaki tango ye elongo na baninga na
ye bazalaki na nzala mpe bazangaki bilei ? 26 Akotaki kati na Ndako ya Nzambe
wana Abiatari azalaki mokonzi ya Banganga-Nzambe, aliaki mapa oyo ebulisama
mpo na Nzambe mpe apesaki yango epai ya bato na ye ; nzokande, kaka Banganga-
Nzambe nde bazalaki na ndingisa ya kolia yango.
27 Bongo alobaki na bango lisusu :
— Mokolo ya Saba esalema mpo na moto, kasi moto asalema te mpo na mokolo
ya Saba. 28 Yango wana, Mwana na Moto azali mpe Mokonzi ya mokolo ya Saba.
3
Yesu abikisi na mokolo ya Saba
(Mat 12.9-14; Lk 6.6-11)
1 Yesu akotaki lisusu na ndako ya mayangani epai wapi ezalaki na moto moko akufa
loboko. 2 Boye bato bazalaki kotala soki Yesu akobikisa ye na mokolo ya Saba mpo
na kofunda Ye. 3 Bongo Yesu alobaki na moto oyo akufa loboko :
— Telema na liboso ya bato nyonso.
4 Atunaki bango :
— Nini epesamela nzela ya kosala na mokolo ya Saba : kosala bolamu to kosala
mabe, kobikisa moto to kotika ye kokufa ?
Kasi babatelaki kimia.
5 Yesu atalaki bango na mawa mpe ayokaki pasi mingi na motema mpo ete mitema
na bango ezalaki makasi lokola libanga. Yesu alobaki na moto yango :
— Sembola loboko na yo !

Moto yango asembolaki loboko na ye, mpe loboko yango ebikaki. 6 Mbala moko,
Bafarizeo babimaki mpe bakendeki koyokana na bato ya lisanga ya Erode mpo na
koluka nzela ya kobomisa Yesu.
Yesu kati na ebele ya bato
7 Tango Yesu alongwaki kuna, akendeki na ebale elongo na bayekoli na Ye, mpe bato
ebele penza balandaki Ye wuta na Galile, na Yuda, 8 na Yelusalemi, na Idume mpe na
ngambo ya Yordani. Boye tango bato oyo bazalaki na bamboka ya zingazinga ya Tiri
mpe ya Sidoni bayokaki sango ya makambo nyonso oyo Yesu azalaki kosala, bango
mpe bayaki ebele penza epai na Ye. 9 Boye Yesu atindaki bayekoli ete babongisela Ye
bwato moko mpo ete bato bafinafina Ye te. 10 Lokola azalaki kobikisa bato ebele, bato
oyo bazalaki na pasi bakomaki kowelela koya epai na Ye mpo na koluka kosimba Ye.
11 Tango bato oyo bazalaki na milimo mabe bazalaki komona Ye, bazalaki
kogumbama liboso na Ye mpe koganga :
— Yo ozali solo Mwana na Nzambe !
12 Kasi Yesu azalaki kopamela milimo yango ete emeka te koloba na tina na Ye.
Yesu aponi bantoma zomi na mibale

(Mat 10.1-4; Lk 6.12-16)
13 Yesu amataki likolo ya ngomba, abengaki bato oyo azalaki na bosenga na bango,
mpe bakendeki epai na Ye. 14 Kati na bango, aponaki bato zomi na mibale oyo
akomaki kobenga « bantoma, » mpo ete bazala elongo na Ye mpe mpo ete bakende
koteya Sango Malamu ; 15 mpe apesaki bango bokonzi ya kobengana milimo mabe.
16 Tala bakombo ya bato zomi na mibale oyo aponaki :
Simona oyo Yesu apesaki kombo « Petelo ; »

17 Jake, mwana mobali ya Zebede, mpe Yoane, ndeko na ye, ba-oyo Yesu apesaki
kombo « Boanerijesi » oyo elingi koloba : bana ya kake ;
18 Andre,
Filipo,
Bartelemi,
Matayo,
Toma,
Jake, mwana mobali ya Alife ;
Tade,
Simona oyo azalaki moko kati na lisanga ya Bazelote,
19 mpe Yuda Isikarioti oyo atekaki Yesu.
Yesu to Satana
(Mat 12.22-32; Lk 11.15-23; 12.10)
20 Tango Yesu akotaki na ndako, bato ebele bayaki lisusu kosangana wana, mpe
esalaki ete Ye elongo na bayekoli na Ye bazangaki ata tango mpo na kolia. 21 Tango
bandeko ya libota na Ye bayokaki bongo, bayaki mpo na kozwa Ye na makasi, pamba
te bazalaki koloba :
— Akomi na bokono ya liboma.
22 Balakisi ya Mobeko oyo bawutaki na Yelusalemi balobaki :
— Azali na molimo ya Belizebule kati na ye mpe azali kobengana milimo mabe
na nguya ya mokonzi ya milimo mabe.
23 Yesu abengaki bango mpe alobaki na bango na masese :
— Ndenge nini Satana akoki kobengana Satana ? 24 Soki bokonzi moko
ekabwani, bokonzi yango ekowumela te. 25 Soki libota moko ekabwani, libota
yango ekowumela te ; 26 mpe soki Satana amibundisi mpe akabwani na ye moko,
akowumela te, mpe suka na ye emonani. 27 Pamba te moto moko te akoki kokota na
ndako ya elombe mpo na kobotola biloko na ye soki liboso akangi ye te na basinga.
Ezali kaka soki asali bongo nde akoki kobotola biloko na ye ya ndako. 28 Nazali
koloba na bino penza ya solo : masumu mpe maloba nyonso ya mabe oyo bato
bakoki kofinga na yango Nzambe ekolimbisama ; 29 kasi moto nyonso oyo akofinga
Molimo Mosantu akolimbisama te, akomema mokumba ya lisumu yango mpo na
libela.
30 Yesu alobaki bongo, mpo ete bazalaki koloba : « Azali na molimo mabe ! »
Libota ya solo ya Yesu

(Mat 12.46-50; Lk 8.19-21)
31 Mama mpe bandeko mibali ya Yesu bayaki, batelemaki libanda mpe batindaki
moto kobenga Yesu. 32 Bato ebele penza bavandaki pembeni na Ye. Mpe bayaki
koloba na Ye :
— Mama mpe bandeko na yo ya mibali bazali libanda, bazali koluka yo.
Yesu azongisaki :
33 — Nani mama na Ngai ? Banani bandeko na Ngai ?
34 Atalaki bato oyo bavandaki pembeni na Ye mpe alobaki :
— Botala mama na Ngai mpe bandeko na Ngai ! 35 Moto nyonso oyo asalaka
mokano ya Nzambe, ye nde azali ndeko na Ngai ya mobali, ndeko na Ngai ya mwasi
mpe mama na Ngai.
4
Lisese ya moloni
(Mat 13.1-15; Lk 8.4-10)
1 Yesu abandaki lisusu koteya pembeni ya ebale. Bato ebele basanganaki pembeni
na Ye. Boye, amataki mpe avandaki kati na bwato, mpe bato nyonso batelemaki
na mokili, pembeni ya ebale. 2 Azalaki koteya bango makambo ebele na masese.
Na mateya na Ye, azalaki koloba : 3 « Boyoka ! Moloni moko abimaki mpo na
kolona. 4 Wana azalaki kobwaka nkona na ye, ndambo ekweyaki pembeni ya nzela ;
bandeke eyaki mpe eliaki yango. 5 Ndambo mosusu ekweyaki na esika etonda na
mabanga, esika oyo mabele ezalaki mingi te ; ebimisaki mito noki mpo ete mabele
yango ezalaki na bozindo te. 6 Kasi tango moyi ebimaki, mito yango ezikaki mpo
ete ezalaki na misisa te. 7 Ndambo mosusu ekweyaki kati na banzube ; banzube
ekolaki mpe efinaki-finaki yango. Boye, ebotaki bambuma te. 8 Ndambo mosusu
ekweyaki na mabele ya malamu ; ebimisaki mito, ekolaki mpe ebotaki bambuma :
nkona moko ebotaki bambuma tuku misato ; mosusu, bambuma tuku motoba ; mpe
mosusu, bambuma nkama moko. » 9 Yesu azalaki lisusu koloba : « Tika ete moto oyo
azali na matoyi mpo na koyoka ayoka ! »
10 Tango atikalaki Ye moko, bantoma zomi na mibale elongo na bato oyo bazingelaki
Ye batunaki Ye na tina na masese. 11 Yesu alobaki na bango :
— Epesameli bino koyeba mabombami ya Bokonzi ya Nzambe ; kasi mpo na ba-
oyo bazali na libanda, makambo nyonso ezali kotalisama na masese ; 12 mpo ete :
atako bakoki kotala, bamona eloko te ;
mpe atako bakoki koyoka, basosola eloko te ;
noki te bakobongola mitema,
mpe masumu na bango ekolimbisama.
13 Bongo Yesu alobaki na bango :
— Boni, bososoli lisese oyo te ? Ndenge nini bokososola masese mosusu ?
(Mat 13.18-23; Lk 8.11-15)
Moloni alonaka Liloba. 15 Bato mosusu bazali pembeni ya nzela epai wapi
14
Liloba elonami. Tango kaka bayoki Liloba, Satana ayei mpe alongoli Liloba oyo
elonami kati na mitema na bango. 16 Bamosusu bazali lokola nkona oyo ekweyi na
mabele etonda na mabanga : bayoki na bango Liloba mpe bayambi yango mbala
moko na esengo ; 17 kasi lokola bazali na misisa te kati na bango, bakowumela na
Liloba yango kaka mpo na tango moke. Soki kaka, likolo ya Liloba, pasi to minyoko
eyei, basundoli mbala moko kondima na bango. 18 Bamosusu bazali lokola nkona
oyo ekweyi kati na banzube : bayoki na bango Liloba ; 19 kasi mitungisi ya bomoi,
lokoso ya bomengo mpe baposa ya makambo ya mokili efini-fini Liloba kati na
bango, boye ekotikala kobota bambuma te kati na bango. 20 Bamosusu bazali lokola
nkona oyo ekweyi na mabele ya malamu : bayoki malamu Liloba, bandimi yango
mpe baboti bambuma ; moko aboti bambuma tuku misato ; mosusu, bambuma
tuku motoba ; mpe mosusu lisusu, bambuma nkama moko.
Lisese ya mwinda
(Lk 8.16-18)
— Boni, bamemaka solo mwinda mpo na kotia yango na se ya katini to na se ya
mbeto ? Ezali te mpo na kotia yango na likolo ya etelemiselo ya minda ? 22 Pamba
te eloko moko te ebombama ekozanga komonisama, mpe eloko moko te ya sekele
ekozanga kobima na pole. 23 Tika ete moto azali na matoyi mpo na koyoka ayoka !
24 Alobaki lisusu :
— Bosala keba na makambo oyo bozali koyoka ! Bakomeka bino na emekelo
kaka oyo bino bosalelaka mpo na komeka bato mosusu, mpe bakobakisa kutu lisusu
koleka ; 25 pamba te na moto oyo azali na eloko, bakopesa ye lisusu ; kasi na moto
oyo azangi, bakobotola ye ata oyo azali na yango.
Lisese ya mbuma oyo ekoli yango moko
26Yesu alobaki lisusu :
— Bokonzi ya Nzambe ekokani na moto oyo abwaki nkona na mabele : 27 butu
mpe moyi, alala to alamuka, nkona ebimisaka moto, ekolaka yango moko mpe
ayebaka te ndenge nini yango ezali kokola ; 28 pamba te yango moko mabele nde
ebimisaka mbuma : liboso, moto ya nzete ; sima, matiti ; mpe na suka, bambuma
ya ble etondaka na nzete. 29 Bongo soki bambuma ekomeli, azwaka mbala moko
mbeli oyo bakataka na yango matiti ya ble, pamba te eleko ya kobuka bambuma
ekoki.
Lisese ya mbuma ya mutarde
(Mat 13.31-32; Lk 13.18-19)
30 Yesu alobaki lisusu :
— Bokonzi ya Nzambe ekokani na nini ? Tokoki kosalela lisese nini mpo na
kokokanisa yango ? 31 Bokonzi ya Likolo ekokani na nkona ya mutarde : tango
balonaka yango, ezalaka nkona oyo eleki moke kati na bankona nyonso ya mokili.
32 Kasi sima na kolona yango, ekokola mpe ekomaka molayi koleka ndunda nyonso
ya elanga, ebimisaka bitape minene oyo esalaka ete bandeke ya likolo etonga zala
na se ya pio na yango.
33 Yesu azalaki kosalela masese ya ndenge na ndenge mpo na koteya bango Liloba
na Nzambe, kolanda bososoli na bango ; 34 azangaki te kosalela masese mpo na koloba
na bango. Kasi soki atikali Ye moko elongo na bayekoli na Ye, azalaki kolimbola
makambo nyonso.
Yesu aleki mopepe na makasi
(Mat 8.23-27; Lk 8.22-25)
35 Kaka na mokolo yango wana, wana pokwa ekomaki, Yesu alobaki na bayekoli na
Ye :
— Tokatisa na ngambo mosusu ya ebale.
36 Batikaki bato, bamemaki Ye na bwato mpe bakatisaki na ngambo mosusu.
Babwato mosusu mpe ezalaki elongo na bango. 37 Mopepe moko ya makasi ekomaki
kopepa, mbonge ekomaki kobeta na bwato, mpe bwato ekomaki kotonda na mayi.
38 Yesu azalaki na sima, alalaki pongi mpe atiaki moto na likolo ya kuse.
Bayekoli balamusaki Ye mpe bayebisaki Ye na koganga :
— Moteyi, tozali kokufa ; mpe ozali komitungisa na Yo te ?
39 Yesu alamukaki, agangelaki mopepe, mpe apesaki mitindo na ebale :
— Tika makelele ! Vanda nye !
Mopepe esilaki, mpe kimia monene ezongaki.
40 Bongo alobaki na bayekoli na Ye :
— Mpo na nini bozali kobanga ? Bozali nanu na kondima te ?
41 Somo monene ekotaki kati na bango mpe bakomaki kolobana bango na bango :
« Moto oyo azali penza nani mpo ete mopepe mpe ebale etosa ye ? »
5
Yesu aleki milimo mabe na makasi
(Mat 8.28-34; Lk 8.26-39)
1 Tango bakomaki na ngambo mosusu ya ebale, kati na etuka ya Geraza, 2 Yesu
akitaki na bwato. Mbala moko, moto moko oyo azalaki na molimo mabe abimaki
wuta na bakunda mpe ayaki kokutana na Ye. 3 Moto yango azalaki kovanda kati na
bakunda, mpe moto moko te azalaki na makasi ya kokanga ye, ezala na nzela ya
minyololo ; 4 pamba te mbala nyonso oyo bazalaki kokanga ye na nzela ya minyololo
mpe kotia ye bibende na makolo, azalaki kokata yango mpe kobuka bibende yango ;
moto moko te azalaki na makasi ya kolembisa Ye. 5 Tango nyonso, butu mpe
moyi, azalaki koyengayenga kati na bakunda mpe na bangomba, azalaki koganga
na mongongo makasi mpe komizokisa na mabanga.
6 Tango amonaki Yesu na mosika, akimaki mbangu, agumbamaki liboso na Ye 7 mpe
agangaki na makasi nyonso :
— Yesu, Mwana na Nzambe-Oyo-Aleki-Likolo, ngai na Yo likambo nini ? Nabon-
deli Yo na Kombo ya Nzambe, kotungisa ngai te !
8 Pamba te Yesu alobaki na molimo yango : « Yo molimo mabe, bima kati na moto
oyo ! »
9 Yesu atunaki ye :
Azongisaki :
— Kombo na Ngai ezali ngulupa, pamba te tozali ebele !
10 Molimo mabe esengaki na Yesu na molende penza ete abengana yango te na
mokili wana. 11 Nzokande, etonga moko monene ya bangulu ezalaki kolia pembeni
ya ngomba.
12 Milimo mabe esengaki na Yesu : « Tinda biso kati na bangulu, mpo ete tokota
kati na yango. »
13 Tango Yesu apesaki yango nzela, milimo mabe ebimaki kati na moto mpe
ekendeki kokota kati na bangulu. Mbala moko, bangulu pene nkoto mibale ekitaki
mbangu wuta na likolo ya ngomba, ezindaki kati na ebale mpe ekufaki.
14 Bakengeli bangulu bakimaki mbangu mpe bakendeki kopesa sango kati na
engumba mpe na bamboka mike ya zingazinga ; bongo bato bayaki mpo na kotala
likambo oyo ewutaki kosalema. 15 Tango bakomaki epai na Yesu, bamonaki moto oyo
azalaki na se ya bokonzi ya ngulupa ya milimo mabe avandi wana, alata bilamba na

mayele na ye ya kokoka. Boye somo ekangaki bango. 16 Bato oyo bamonaki ndenge
likambo yango esalemaki bayebisaki bato mosusu makambo oyo ekomelaki moto
oyo azalaki na se ya bokonzi ya milimo mabe mpe oyo ekomelaki bangulu. 17 Boye
bakomaki kobondela Yesu ete abima na etuka na bango.
18 Tango Yesu amataki na bwato, moto oyo azalaki na se ya bokonzi ya milimo mabe
asengaki na Ye ete bakende na Ye nzela moko.
19 Yesu apesaki ye nzela te, kasi alobaki na ye : « Kende na ndako na yo, epai
ya bandeko na yo ; yebisa bango makambo oyo Nkolo asaleli yo, mpe ndenge nini
ayokeli yo mawa. »
20 Moto yango akendeki mpe abandaki kopanza sango ya makambo oyo Yesu asalaki
mpo na ye, kati na Dekapoli ; mpe bato nyonso bakamwaki.
Yesu aleki bokono mpe kufa na makasi
(Mat 9.18-26; Lk 8.40-56)
21 Yesu azwaki bwato mpe azongaki na ngambo ya ebale ; mpe bato ebele
basanganaki pene na Ye, pembeni ya ebale.
22 Jairisi, moko kati na bakambi ya ndako ya mayangani, ayaki wana ; tango kaka
amonaki Yesu, amibwakaki na makolo na Ye 23 mpe abondelaki Ye makasi : « Kala
mingi te, mwana na ngai ya mwasi azali kokufa ! Nabondeli yo : yaka mpe tiela ye
maboko mpo ete abika na bokono na ye mpe akufa te. »
24 Boye Yesu akendeki na ye nzela moko ; bato ebele bazalaki kolanda Ye mpe
kotutana-tutana na Ye na bangambo nyonso. 25 Ezalaki mpe na mwasi moko oyo
azalaki na bokono ya kotanga makila, mpe bokono yango ewumelaki mibu pene zomi
na mibale. 26 Amonaki pasi mingi mpo na koluka lobiko epai na minganga ebele, mpe
asilisaki mbongo na ye nyonso na pamba, kasi abikaki kaka te ; nzokande pasi na ye
ezalaki komata se komata. 27 Tango ayokaki sango ya Yesu, ayaki na sima, kati na
ebele ya bato, mpe asimbaki elamba na Ye, 28 pamba te azalaki komilobela : « Soki
kaka nasimbi ata bilamba na Ye, nakobika ! »
29 Kaka na tango yango, makila etikaki kotanga, mpe amonaki ete abiki na bokono
kati nzoto na ye.
30 Mbala moko, Yesu mpe asosolaki ete nguya moko ebimi kati na Ye ; abalukaki
epai ya ebele ya bato mpe atunaki :
— Nani asimbi Ngai na bilamba ?
— Ozali komona malamu ete bato bazali kotutana-tutana na Yo na bangambo
nyonso, mpe ozali kotuna lisusu : « Nani asimbi Ngai ? »
32 Kasi Yesu akomaki kotala epai ya ebele ya bato mpo na koluka koyeba nani oyo
asali bongo. 33 Boye, mwasi yango abangaki mpe akomaki kolenga, mpo ayebaki
likambo oyo esalemaki kati na ye. Ayaki kofukama liboso ya Yesu mpe ayebisaki Ye
solo nyonso.
— Mwana na Ngai ya mwasi, kondima na yo ebikisi yo ; kende na kimia mpe
zwa lobiko kati na pasi na yo !
35 Wana Yesu azalaki nanu koloba, ndambo ya bato bayaki longwa na ndako ya
mokambi ya ndako ya mayangani mpo na koloba na ye :
— Mwana na yo ya mwasi asili kokufa ; mpo na nini ozali lisusu kotungisa
moteyi ?
36 Atako Yesu ayokaki maloba yango, kasi alobaki kaka na mokambi ya ndako ya
mayangani :
— Kobanga te, zala kaka na kondima !
37 Atikaki moto moko te kolanda Ye longola kaka Petelo, Jake mpe Yoane, ndeko
ya Jake. 38 Tango bakomaki na ndako ya mokambi ya ndako ya mayangani, Yesu
amonaki yikiyiki kati na bato oyo bazalaki kolela mpe koganga makasi.
39 Akotaki mpe alobaki na bango :
— Mpo na nini yikiyiki oyo nyonso ? Mpo na nini bozali kolela ? Mwana akufi
te ; alali nde pongi !
40 Bongo bakomaki koseka Ye. Sima na Yesu kobimisa bato nyonso, akamataki tata
ya mwana, mama ya mwana mpe bayekoli oyo bazalaki na Ye elongo, mpe bakotaki
na esika oyo mwana azalaki. 41 Asimbaki ye na loboko mpe alobaki na ye : « Talita
kumi ! » Elingi koloba : Elenge mwasi, nalobi na yo, Telema !
42 Mbala moko, elenge mwasi atelemaki mpe akomaki kotambola. Azalaki na mibu
pene zomi na mibale. Bato nyonso bakamwaki makasi penza. 43 Yesu apekisaki
bango koloba likambo yango ata na moto moko ; mpe ayebisaki bango ete bapesa
elenge mwasi yango bilei.
6
Yesu mpe bato ya Nazareti
(Mat 13.54-58; Lk 4.16-30)
1 Sima na Yesu kolongwa na ndako yango, azongaki elongo na bayekoli na Ye, na
engumba epai wapi abotama. 2 Wana mokolo ya Saba ekokaki, Yesu akomaki koteya
kati na ndako ya mayangani.
Kati na bato oyo bayokaki Ye, ebele bakamwaki makasi. Batunaki : « Boni, moto
oyo azwi makambo oyo wapi ? Nani apesi ye bwanya ya boye ? Azwi wapi nguya
ya kosala bikamwa oyo nyonso ? 3 Ezali ye te mosali mabaya ? Ezali ye te mwana
ya Mari mpe ndeko ya Jake, Jozefi, Jide mpe Simona ? Boni, bandeko na ye ya basi
bavandaka awa te elongo na biso ? »
Yango wana, ezalaki penza libaku mabe mpo na bango kondima Ye.
4 Yesu alobaki na bango : « Ezali kaka kati na ekolo na ye, kati na libota na ye mpe
kati na ndako na ye nde mosakoli azwaka lokumu te. »
5 Alongaki te kosala bikamwa na esika yango, kasi abikisaki kaka mwa ndambo
ya babeli oyo atielaki maboko. 6 Boye, akamwaki mingi penza bozangi kondima na
bango.
Yesu atindi bantoma zomi na mibale
(Mat 10.1, 5-14; Lk 9.1-6)
Yesu azalaki kotambola na bamboka ya zingazinga mpo na koteya. 7 Abengaki
bantoma na Ye zomi na mibale, atindaki bango mibale-mibale, mpe apesaki bango
bokonzi ya kobengana milimo mabe. 8 Alobaki na bango : « Bomema eloko moko te
mpo na mobembo, longola kaka lingenda. »
Alobaki na bango : « Bomema te, ezala sakosi to lipa to mbongo kati na mokaba
na bino. 9 Bolata basandale na makolo na bino, kasi bomema banzambala mibale
te. 10 Na ndako nyonso oyo bakoyamba bino, bovanda kuna kino tango bokolongwa.
11 Mpe soki na esika songolo, baboyi koyamba mpe koyoka bino, bolongwa na esika
yango, bopupola putulu ya makolo na bino ; yango ekozala litatoli oyo ekofunda
bango. »
12 Bantoma bakendeki mpe bateyaki bato ete babongola mitema. 13 Bazalaki
kobengana milimo mabe ebele mpe kobikisa babeli mingi na kopakola bango mafuta.
Kufa ya Yoane Mobatisi
(Mat 14.1-2; Lk 9.7-9)
14 Mokonzi Erode ayokaki sango na tina na Yesu, pamba te Kombo na Ye eyebanaki

makasi.
Bazalaki koloba boye na tina na Yesu : « Yoane Mobatisi asekwi kati na bakufi !
Yango wana azali na nguya ya kosala bikamwa ! »
15 Bato mosusu bazalaki koloba : « Ezali Eliya ! »
Bamosusu : « Azali mosakoli, lokola moko kati na basakoli ya kala ! »
16 Kasi tango Erode azalaki koyoka maloba wana nyonso, azalaki komilobela :
« Ezali Yoane oyo nakataki moto nde asekwi kati na bakufi ! »
17 Pamba te Erode amipeselaki mitindo ete bakanga Yoane minyololo mpe babwaka
ye kati na boloko ; asalaki bongo mpo na kosepelisa Erodiade, mwasi ya Filipo, ndeko
na ye, oyo ye Erode abalaki.
18 Yoane azalaki koloba na Erode : « Ozali na ndingisa te ya kosangisa nzoto na
mwasi ya ndeko na yo. »
19 Erodiade akangelaki Yoane kanda kati na motema mpe azalaki koluka nzela
ya kobomisa ye, kasi azalaki kokoka te, 20 pamba te Erode azalaki kobanga Yoane,
wana ayebaki ete Yoane azali moto ya sembo mpe mosantu, mpe azalaki kobatela ye.
Tango nyonso oyo Erode azalaki koyoka Yoane koloba, azalaki komitungisa mingi ;
nzokande azalaki kaka kosepela koyoka ye.
21 Nzokande, na mokolo ya kosepela mbotama ya Erode, Erodiade akutanaki na
libaku ya kokokisa mokano na ye. Na mokolo yango, Erode asalaki feti monene
mpe abengisaki bakalaka, bakonzi minene ya basoda mpe bato ya lokumu ya Galile.
22 Mwana mwasi ya Erodiade akotaki mpe abinaki, asepelisaki Erode mpe bato oyo
abengisaki na feti. Mokonzi alobaki na mwana mwasi :
— Senga ngai nyonso oyo okolinga, nakopesa yo yango !
23 Mpe alapaki kutu ndayi epai na ye :
— Nakopesa yo nyonso oyo okosenga ngai, ata ndambo ya bokonzi na ngai.
24 Mwana mwasi abimaki mpe akendeki kotuna toli epai ya mama na ye :
— Mama, nasenga nini ?
Mama na ye azongisaki :
— Senga moto ya Yoane Mobatisi.
25 Mbala moko, mwana mwasi azongaki na lombangu epai ya mokonzi mpe alobaki
na ye :
— Nalingi ete opesa ngai, sik’oyo, na sani, moto ya Yoane Mobatisi.
26 Mokonzi ayokaki mawa mingi na motema, kasi mpo na ndayi oyo alapaki mpe
mpo na bato oyo abengisaki na feti, aboyaki kopimela ye yango. 27 Mbala moko,
mokonzi atindaki moko kati na bakengeli na ye ete amema moto ya Yoane. Mokengeli
yango akendeki na boloko, akataki moto ya Yoane, 28 amemaki yango, na sani ;
apesaki yango epai ya mwana mwasi, mpe mwana mwasi apesaki yango epai ya
mama na ye. 29 Tango bayekoli ya Yoane bayokaki sango yango, bayaki kozwa nzoto
na ye mpe batiaki yango kati na kunda moko.
Bantoma bazongi
(Lk 9.10)
30 Tango bantoma bazongaki, basanganaki pene ya Yesu mpe bayebisaki Ye
makambo nyonso oyo bawutaki kosala mpe nyonso oyo bateyaki.
31 Boye, lokola bato mingi bazalaki koya mpe kozonga, mpe bazalaki kozwa ata
tango te ya kolia, Yesu alobaki na bango : « Boya elongo na Ngai, na esika oyo
ebombama mpe bopema mwa moke. »
32 Bakendeki na bwato, na esika oyo ebombama.

(Mat 14.13-21; Lk 9.10-17; Yn 6.1-15)
33 Kasi bato ebele oyo bamonaki bango kokende, basosolaki ete ezali bango. Boye
balandaki bango mbangu na makolo longwa na bingumba nyonso mpe bakomaki
liboso na bango, na esika oyo bazalaki kokende. 34 Tango Yesu akitaki wuta na bwato
mpe amonaki ebele ya bato penza, ayokaki mawa makasi mpo na bango, pamba te
bazalaki lokola bameme oyo ezangi mobateli. Boye, abandaki koteya bango makambo
ebele.
35 Lokola ngonga epusanaki makasi, bayekoli na Ye bapusanaki pene na Ye mpe
balobaki na Ye :
— Ngonga epusani makasi, mpe esika oyo ezali esobe ! 36 Zongisa bango mpo ete
bakende komisombela biloko ya kolia kati na bamboka mpe bilanga ya zingazinga.
37 Kasi Yesu azongisaki :
— Bopesa bango bino moko biloko ya kolia.
Bayekoli balobaki na Ye :
— Ondimi penza tokende kosomba mapa mpe toleisa bango, na mbongo ya
bibende nkama mibale ?
— Mapa boni bozali na yango ? Bokende nanu kotala.
Bakendeki kotala mpe balobaki :
— Tozali na mapa mitano mpe bambisi mibale.
39 Yesu apesaki bango mitindo ete bakabola bato nyonso na masanga mpe
bavandisa bango na matiti ya mobesu. 40 Boye, batandamaki na milongo ya bato
nkama moko mpe ya bato tuku mitano. 41 Yesu akamataki mapa mitano mpe bambisi
mibale yango, atombolaki miso na Ye na likolo mpe azongisaki matondi epai ya
Nzambe ; akataki mapa yango mpe apesaki biteni na yango epai ya bayekoli na Ye
mpo ete bakabola yango epai na bato. Akabolaki lisusu bambisi nyonso mibale epai
ya bango nyonso. 42 Bato nyonso baliaki mpe batondaki. 43 Bongo bayekoli balokotaki
biteni ya mapa mpe ya bambisi, oyo etikalaki ; mpe biteni yango etondisaki bitunga
zomi na mibale. 44 Bato oyo baliaki mapa yango bazalaki mibali pene nkoto mitano.
(Mat 14.22-33; Yn 6.16-21)
45 Mbala moko, Yesu atindaki bayekoli na Ye ete bamata na bwato mpe bakende
liboso na Ye, na Betisaida, na ngambo mosusu ya ebale, wana Ye moko akozongisa
bato. 46 Sima na Ye kozongisa bato yango, amataki na ngomba mpo na kosambela.
47 Wana ekomaki pokwa, bwato ekomaki na kati-kati ya ebale ; mpe Ye, Yesu,
azalaki Ye moko na mokili, 48 amonaki bayekoli na Ye kobunda-bunda mpo na koluka
nkayi, pamba te mopepe ezalaki kozongisa bango na sima. Wana tongo ekomaki
pene ya kotana, Yesu atambolaki likolo ya mayi ya ebale mpo na kolanda bango, mpe
alingaki kutu koleka bango. 49 Tango bayekoli bamonaki Yesu azali kotambola likolo
ya mayi ya ebale, bakanisaki ete ezali elima, mpe bakomaki koganga. 50 Solo, bango
nyonso bamonaki Ye, mpe somo makasi ekangaki bango.
Mbala moko, Yesu alobaki na bango : « Kimia ! Kimia ! Bobanga te ! Ezali Ngai ! »
51 Bongo amataki na bwato epai bayekoli bazalaki, mpe mopepe ekitaki.
Bakamwaki mingi penza, 52 pamba te basosolaki te tina ya likamwisi ya mapa, mpo
ete mayele na bango ezalaki ya kozipama.
(Mat 14.34-36)
53 Sima na bango kokatisa ebale, bakomaki na mabele ya Genezareti mpe
bakangisaki bwato na bango na libongo. 54 Tango kaka bakitaki na bwato, bato
basosolaki mbala moko Yesu. 55 Boye, bato bapotaki mbangu kati na etuka wana
mobimba mpe bakomaki komema babeli, na tsipoyi, na bisika nyonso oyo bayokaki
ete Yesu akomi kuna. 56 Na bisika nyonso oyo Yesu azalaki kokende, na bamboka,
na bingumba to na bilanga, bazalaki komema babeli na bisika oyo bato ebele

bakutanaka, mpe bazalaki kosenga na Yesu ete apesa babeli nzela ya kosimba ata
singa ya songe ya elamba na Ye. Mpe bato nyonso oyo bazalaki kolonga kosimba
yango bazalaki kobika na bokono na bango.
7
Yesu mpe bokoko ya Bayuda
(Mat 15.1-20)
1 Bafarizeo mpe ndambo ya balakisi ya Mobeko oyo bawutaki na Yelusalemi
basanganaki zingazinga ya Yesu. 2 Bamonaki bayekoli mosusu ya Yesu kolia lipa na
maboko ya mbindo, elingi koloba na maboko oyo basukola te. 3 Nzokande, Bafarizeo
mpe Bayuda nyonso baliaka te soki basukoli te maboko malamu. Ezalaki na nzela
wana nde bazalaki kotosa bokoko na bango. 4 Mpe soki bawuti na esika oyo bato
ebele bakutanaka, baliaka te soki bamipetoli nanu te na mayi. Bazalaki lisusu na
mibeko ebele ya bokoko oyo bazalaki kotosa, ndakisa : kosukola bakopo, bambeki,
bambeto mpe basani ya bibende. 5 Boye, Bafarizeo mpe balakisi ya Mobeko batunaki
Yesu :
— Mpo na nini bayekoli na yo bazali kotosa te bokoko na biso ? Mpo na nini
bazali kolia na maboko ya mbindo ?
— Bato ya bilongi mibale ! Mosakoli Ezayi asakolaki penza malamu na tina na
bino, kolanda ndenge ekomama :
« Bato oyo bapesaka Ngai lokumu kaka na bibebu,
kasi mitema na bango ezali mosika na Ngai ;
7 basambelaka Ngai kaka na pamba,
mateya na bango ezali kaka mibeko ya bomoto. »
8 Botiaka mibeko ya Nzambe pembeni mpo na kotosa bokoko ya bato.
9 Alobaki na bango lisusu :
— Boyebi malamu penza kosundola mibeko ya Nzambe mpo na kobatela bokoko
na bino. 10 Solo, Moyize alobaki : « Okopesaka tata na yo mpe mama na yo
lokumu ; » mpe « moto oyo akolakela tata na ye to mama na ye mabe asengeli
na etumbu ya kufa. »
11 Kasi bino, boteyaka ete soki moto alobi na tata na ye to na mama na
ye : « Lisungi oyo nalingaki kopesa yo, nakobonza yango lokola likabo epai ya
Nzambe, » 12 akangolami na mokumba ya kosalela tata na ye to mpo na mama na
ye likambo songolo. 13 Na bongo, bokomisaka pamba Liloba na Nzambe na nzela
ya bokoko oyo bolakisaka. Mpe bosalaka makambo mosusu ebele ya lolenge wana.
14 Yesu abengaki lisusu ebele ya bato mpe alobaki na bango :
— Bino nyonso, boyoka Ngai mpe bososola likambo oyo. 15 Eloko moko te oyo
ewuti na libanda mpe ekoti kati na moto ekoki kokomisa ye mbindo, kasi ezali oyo
ebimaka kati na moto nde ekomisaka ye mbindo. [ 16 Tika ete moto oyo azali na
matoyi mpo na koyoka ayoka !]*
17 Tango Yesu atikaki ebele ya bato mpe akotaki na ndako, bayekoli na Ye batunaki
Ye tina ya lisese yango. 18 Alobaki na bango :
— Bino mpe, boni, bozali mayele te ? Bozali kososola te ete eloko moko te oyo
ewuti na libanda mpe ekoti kati na moto ekoki kokomisa ye mbindo. 19 Pamba te
ekendaka te na motema na ye, kasi ekendaka nde na libumu na ye ; mpe na sima,
ekendaka na zongo.
Na maloba oyo, Yesu atatolaki ete bilei nyonso ezali peto.
20Yesu alobaki lisusu :

— Oyo ebimaka na moto, yango nde ekomisaka ye mbindo. 21 Pamba te, ezali
wuta na kati, na motema penza ya moto nde ewutaka makanisi mabe, kindumba,
moyibi, koboma, 22 ekobo, lokoso ya mbongo, kanda, mayele mabe, pite, likunya,
songisongi, mafinga, lolendo mpe makambo nyonso mosusu ya mabe. 23 Makambo
nyonso wana ya mabe ewutaka kati na moto, mpe yango nde ekomisaka moto
mbindo.
Kondima ya mwasi mopagano
(Mat 15.21-28)
24 Yesu alongwaki wana mpe akendeki na etuka ya Tiri†. Akotaki kati na ndako
moko ; alingaki te ete ata moto moko ayeba yango, kasi alongaki kaka te kobombama.
25 Pamba te, ezalaki na mwasi moko oyo mwana na ye ya mwasi azalaki na se ya
bokonzi ya molimo mabe oyo ezalaki mpe konyokola ye makasi ; boye tango kaka
ayokaki sango na tina na Yesu, ayaki komibwaka na makolo ya Ye. 26 Mwasi yango
azalaki moto ya Grese, moto ya Fenisi ya Siri ; asengaki na Yesu ete abengana molimo
mabe oyo ezali konyokola mwana na ye ya mwasi.
— Tika bana ya ndako balia nanu mpe batonda, pamba te ezali malamu te
kokamata lipa ya bana mpo na kobwakela yango bambwa !
28 Mwasi yango azongiselaki Yesu :
— Nkolo, ezali penza ya solo ; kasi bambwa eliaka biteni oyo bana bakweyisaka
na se ya mesa !
29 Yesu alobaki :
— Mpo na maloba oyo olobi, kende, zonga na ndako na yo, pamba te molimo
mabe esili kobima na mwana na yo ya mwasi.
30 Mpe tango akendeki na ndako, akutaki mwana na ye alali na mbeto mpe molimo
mabe ebimi.
Yesu abikisi baba
31 Yesu alongwaki na engumba ya Tiri, alekaki na Sidoni mpe akendeki na ebale
ya Galile wana akatisaki etuka ya bingumba zomi. 32 Bamemelaki ye moto moko oyo
akufa matoyi mpe alobaka te, mpe basengaki na Yesu ete atia ye maboko. 33 Yesu
alongolaki ye kati na ebele ya bato, amemaki ye na pembeni mpe atiaki ye misapi
na matoyi ; atiaki ye soyi mpe asimbaki lolemo ya moto yango. 34 Atalaki na likolo,
abendaki pema mpe alobaki na ye : « Fungwama ! »
35 Mbala moko, matoyi na ye efungwamaki, lolemo na ye ekangolamaki mpe
akomaki koloba malamu. 36 Yesu apekisaki bango ete baloba yango na moto te.
Atako azalaki kopekisa bango makasi, kasi bango bazalaki kaka kopanza sango yango
koleka.
37 Bato bakamwaki makasi mpe bazalaki koloba :
— Azali kosala makambo nyonso malamu ; azali kosala ete ezala bato oyo bakufa
matoyi bakoka koyoka, mpe bababa bakoka koloba.
8
Yesu aleisi mibali nkoto minei
(Mat 15.32-39)
1 Na mikolo yango, ebele penza ya bato bayaki lisusu kosangana zingazinga ya Yesu.
Lokola bazalaki na eloko ya kolia te, Yesu abengaki bayekoli na Ye mpe alobaki na
bango :
† 7:24 Mikanda mosusu ya kala ebakisaka : « mpe ya Sidoni »
2— Nazali koyokela bato oyo mawa, pamba te basali mikolo misato elongo na
Ngai mpe bazali na eloko ya kolia te. 3 Soki nazongisi bango na bandako na
bango na nzala, bakolemba nzoto na nzela ; pamba te, bato mosusu kati na bango
bawutaki mosika.
— Kati na esobe oyo, esika nini tokoki kozwa mapa mpo na koleisa bango mpe
batonda ?
— Bozali na mapa boni ?
Bazongisaki :
— Tozali na mapa sambo.
6 Boye, alobaki na ebele ya bato yango ete bavanda na mabele. Bongo azwaki
mapa yango sambo, azongisaki matondi epai ya Nzambe, akataki yango mpe apesaki
biteni na yango epai ya bayekoli na Ye mpo ete bakabola yango epai ya bato. Mpe
bayekoli basalaki bongo. 7 Bazalaki mpe na mwa ndambo ya bambisi ya mike-mike.
Apambolaki yango mpe alobaki na bayekoli na Ye ete bakabola yango. 8 Bato nyonso
baliaki mpe batondaki. Bongo bayekoli balokotaki biteni oyo etikalaki, batondisaki
na yango bitunga sambo. 9 Bato bazalaki pene nkoto minei. Bongo, Yesu azongisaki
bango.
10 Mbala moko, Yesu amataki na bwato elongo na bayekoli na Ye mpe akendeki na
etuka ya Dalimanuta.
Yesu mpe Bafarizeo
(Mat 16.1-4)
11 Bafarizeo bayaki mpe bakomaki kotuna Yesu mituna ; mpo na komeka Ye,
basengaki na Ye ete asala elembo moko kowuta na Likolo.
12 Yesu ayokaki mawa makasi kati na molimo na Ye mpe alobaki : « Mpo na nini
bato ya ekeke oyo bazali kosenga elembo ? Nazali koloba na bino penza ya solo :
bakopesamela elembo moko te ! »
13 Bongo atikaki bango, amataki lisusu na bwato mpe akendeki na ngambo mosusu
ya ebale.
(Mat 16.5-12)
14 Bayekoli babosanaki komema mapa ; bazalaki kaka na lipa moko kati na bwato.
15 Yesu akebisaki bango :
— Bofungola miso mpe bosala keba na levire ya Bafarizeo mpe ya Erode !
16 Bayekoli bakomaki kolobana bango na bango :
— Azali koloba bongo mpo ete tozali na mapa te.
17 Yesu asosolaki makanisi na bango ; alobaki :
— Bozali kolobana bino na bino mpo ete bozali na mapa te ! Mpo na nini ?
Boni, bozwi kaka bososoli nanu te ; mayele na bino ezali kaka ya kozipama ; bozali
na mitema makasi ; 18 bozali na miso, kasi bozali komona te ; bozali na matoyi,
kasi bozali koyoka te ? Bobosani penza ! 19 Tango nakataki mapa mitano mpo na
kokabolela bato nkoto mitano, bozongaki na motango boni ya bitunga etonda na
biteni ya mapa, sima na kokabolela bato ?
Bazongisaki :
— Bitunga zomi na mibale.
20 Bongo tango nakataki mapa sambo mpo na kokabolela bato nkoto minei,
bozongaki na bitunga boni etonda na biteni ya mapa ?
Bazongisaki :
— Tolokotaki bitumba sambo.
— Bozwi kaka bososoli nanu te ?

Yesu abikisi mokufi miso
22 Tango bakomaki na Betisaida, bato bamemaki epai na Yesu moto moko akufa
miso ; mpe basengaki na Yesu ete asimba ye. 23 Yesu asimbaki loboko ya mokufi miso
mpe amemaki ye na libanda ya mboka ; bongo apakolaki ye soyi na miso, atielaki ye
maboko mpe atunaki ye :
— Boni, omoni eloko ?
24 Moto yango atalaki mpe alobaki :
— Nazali komona bato, kasi bazali lokola banzete oyo ezali kotambola.
25 Bongo Yesu atiaki lisusu maboko na Ye na miso ya moto yango, mpe moto yango
abikaki. Boye akomaki komona malamu penza.
— Kende na ndako na yo, komeka kutu te kozonga na mboka.
Yesu mpe bayekoli na Ye
Petelo atatoli mpo na Yesu
(Mat 16.13-23; Lk 9.18-22)
27 Yesu mpe bayekoli na Ye bakendeki na bamboka ya Sezarea ya Filipo. Na nzela,
atunaki bango :
— Bato bazali koloba ete Ngai nazali nani ?
28 Bazongisaki :
— Bamoko balobaka ete ozali Yoane Mobatisi ; bamosusu, Eliya ; mpe bamosusu
lisusu, moko kati na basakoli.
Petelo azongiselaki Ye :
— Ozali Masiya.
30 Yesu apekisaki bango makasi koloba bongo na moto ata moko.
Yesu alobi na tina na kufa na Ye

31 Yesu akomaki koteya bango :
— Mwana na Moto asengeli komona pasi mingi ; bakambi, bakonzi ya Banganga-
Nzambe mpe balakisi ya Mobeko basengeli koboya Ye, basengeli koboma Ye, mpe,
sima na mikolo misato, asengeli kosekwa.
32 Azalaki koloba makambo yango na polele penza.
Bongo Petelo abendaki Yesu na pembeni mpe akomaki kopamela Ye :
— Koloba bongo te !
33 Kasi Yesu abalukaki, atalaki bayekoli na Ye mpe apamelaki Petelo :
— Mosika na Ngai, Satana ! Makanisi na yo ezali makanisi ya Nzambe te, ezali
penza makanisi ya bato.
(Mat 16.24-28; Lk 9.23-27)
34 Yesu abengaki ebele ya bato mpe bayekoli na Ye, alobaki na bango :
— Moto nyonso oyo alingi kolanda Ngai asengeli komiboya ye moko, kokamata
ekulusu na ye mpe kolanda Ngai. 35 Pamba te moto nyonso oyo akolinga kobikisa
bomoi na ye akobungisa yango, kasi moto nyonso oyo akobungisa bomoi na ye mpo
na Ngai mpe mpo na Sango Malamu akobikisa yango. 36 Litomba nini ezali mpo na
moto, soki azwi mokili mobimba, kasi abungisi bomoi na ye ? 37 Moto akoki penza
kopesa nini mpo na kosikola bomoi na ye ? 38 Moto nyonso oyo akoyoka Ngai mpe
maloba na Ngai soni, kati na bato ya ekeke oyo, ba-oyo batosaka Nzambe te mpe
batondi na masumu, Mwana na Moto mpe akoyoka ye soni, tango akoya elongo na
ba-anjelu ya bule kati na nkembo ya Tata na Ye.
9
1Yesu alobaki na bango lisusu :
— Nazali koloba na bino penza ya solo : kati na bato oyo bazali awa, ezali na
ba-oyo bakokufa te kino bakomona Bokonzi ya Nzambe koya na nguya.
Yesu abongwani
(Mat 17.1-9; Lk 9.28-36)
2 Sima na mikolo motoba, Yesu azwaki Petelo, Jake mpe Yoane ; amemaki bango na
pembeni, na likolo ya ngomba moko ya molayi epai wapi bazalaki kaka bango moko.
Yesu abongolamaki na miso na bango : 3 bilamba na Ye ekomaki kongenga, ekomaki
pembe makasi ; moto moko te kati na mokili akoki kobimisa pembe ya ndenge wana.
4 Mbala moko, bamonaki Eliya elongo na Moyize bazali kosolola na Yesu. 5 Petelo
alobaki na Yesu :
— Moteyi, eleki malamu mpo na biso kotikala awa ! Tokotonga bandako misato
ya kapo : moko mpo na Yo, moko mpo na Moyize, mpe moko mpo na Eliya.
6 Solo, Petelo azalaki kososola te makambo oyo azalaki koloba, pamba te bango
misato batondaki na kobanga. 7 Lipata moko ebimaki mpe ezipaki bango, mpe
mongongo moko eyokanaki wuta kati na lipata yango :
— Oyo azali Mwana na Ngai ya bolingo, boyoka Ye !
8 Mbala moko, bayekoli batalaki zingazinga na bango mpe bamonaki moto mosusu
te elongo na bango, kaka Yesu.
9 Wana bazalaki kokita na ngomba, Yesu apekisaki bango koloba ata na moto moko,
makambo oyo bawutaki komona kino tango Mwana na Moto akosekwa kati na bakufi.
10 Babatelaki likambo yango na motema. Atako bongo, bazalaki kaka kotunana :
— Kosekwa kati na bakufi elingi koloba nini ?
(Mat 17.10-13)
— Mpo na nini balakisi ya Mobeko balobaka ete Eliya asengeli koya moto ya
liboso ?
— Solo, Eliya asengeli koya moto ya liboso mpo na kozongisa makambo nyonso
na molongo. Bongo mpo na nini ekomama lisusu ete Mwana na Moto asengeli
komona pasi mingi, mpe basengeli koboya Ye ? 13 Kasi Ngai, nazali koloba na bino
ete Eliya ayaki mpe basalaki ye makambo nyonso oyo balingaki, kolanda ndenge
ekomama na tina na ye.
Yesu abikisi mwana oyo azalaki na molimo mabe
(Mat 17.14-21; Lk 9.37-43)
14 Tango bakomaki pene ya esika oyo bayekoli mosusu bazalaki, bamonaki ebele
ya bato penza bazingeli bango, mpe balakisi ya Mobeko kotiana tembe elongo na
bayekoli. 15 Tango kaka bato yango bamonaki Yesu, bakamwaki mingi mpe bapotaki
mbangu mpo na kokutana na Ye mpe kopesa Ye mbote.
— Likambo nini bozali kotiana na yango tembe elongo na bayekoli ?
17 Moto moko kati na ebele yango ya bato azongiselaki Ye :
— Moteyi, namemaki mwana na ngai, oyo ya mobali epai na Yo ; pamba te
azali na se ya bokonzi ya molimo mabe oyo esala ete alobaka te. 18 Bipai nyonso
oyo molimo yango ekangaka ye, ebwakaka ye na mabele, mpe mwana akomaka
kobimisa fulufulu na monoko, kolia minu, mpe nzoto na ye ekangamaka. Nasengaki

na bayekoli na Yo ete babengana molimo yango, kasi balongaki te.
— Ekeke ya bato bazanga kondima ! Kino tango nini nakozala na bino elongo ?
Kino tango nini nakokanga motema mpo na bino ? Bomemela Ngai mwana yango.
20 Bongo bamemaki mwana yango epai ya Yesu. Tango kaka molimo yango ya mabe
emonaki Yesu, eningisaki mwana yango makasi mpe mwana akweyaki na mabele,
akomaki kobaluka-baluka mpe kobimisa fulufulu na monoko.
21 Yesu atunaki tata ya mwana :
— Esali mikolo boni wuta mwana akoma boye ?
Tata ya mwana azongisaki :
— Wuta tango azalaki mwana moke penza. 22 Mbala mingi, molimo mabe
etindikaka ye na moto to na mayi mpo na koluka koboma ye. Kasi soki okoki
kobikisa ye, yokela biso mawa mpe sunga biso.
— Olobi nini : « Soki okoki ! » Nyonso ekoki kosalema mpo na moto oyo azali na
kondima.
24 Mbala moko, tata ya mwana alobaki na mongongo makasi :
— Nandimi ! Sunga ngai, pamba te nazangi kondima.
25 Tango Yesu amonaki ebele ya bato koya mbangu, abenganaki molimo mabe :
— Molimo mabe, yo oyo okomisaka moto baba, napesi yo mitindo : bima kati na
mwana oyo mpe kozonga lisusu te kati na ye.
26 Molimo mabe egangaki, eningisaki mwana makasi mpe ebimaki kati na ye.
Mwana akomaki lokola moto akufi na ndenge ete mingi kati na bato oyo bazalaki
wana bakomaki koloba « Akufi ! »
27 Kasi Yesu asimbaki mwana yango na loboko mpe atelemisaki ye ; mpe mwana
atelemaki.
28 Yesu akotaki na ndako ; lokola bayekoli batikalaki bango moko kaka elongo na
Ye, batunaki Ye :
— Mpo na nini, biso, tolongaki te kobengana molimo yango ?
— Babenganaka molimo ya ndenge wana kaka na losambo*.

Yesu alobeli kufa mpe lisekwa na Ye
(Mat 17.22-23; Lk 9.43-45)
30 Tango balongwaki na esika wana, bakatisaki na mokili ya Galile mpe Yesu
alingaki te ete moto ata moko ayeba esika oyo bazali, 31 pamba te azalaki koteya
bayekoli na Ye mpe koloba na bango :
— Bakokaba Mwana na Moto na maboko ya bato, bakoboma Ye, mpe, mikolo
misato sima na kufa na Ye, akosekwa.
32 Kasi bazalaki kososola te maloba wana mpe bazalaki kobanga kopesa Ye mituna
na tina na yango.
Nani aleki monene ?
(Mat 18.1-5; Lk 9.46-48)
33 Tango bakomaki na Kapernawumi, wana bazalaki kati na ndako, Yesu atunaki
bango :
— Likambo nini bozalaki kotiana tembe na nzela ?
34 Kasi bavandaki nye, pamba te, na nzela, bazalaki penza kotiana tembe mpo na
koyeba soki nani kati na bango aleki monene.
35 Yesu avandaki, abengaki bayekoli zomi na mibale mpe alobaki na bango :
* 9:29 Mikanda mosusu ya kala ebakisa : mpe kokila bilei.

— Moto nyonso oyo alingi kozala moto ya liboso asengeli kozala moto ya suka
mpe mosali ya bato nyonso.
36 Yesu akamataki mwana moko ya moke, atiaki ye na kati-kati na bango mpe, sima
na Ye koyamba mwana yango na maboko na Ye, alobaki na bango :
37 — Moto nyonso oyo, na Kombo na Ngai, akoyamba mwana lokola oyo, ayambi
nde Ngai moko. Mpe moto nyonso oyo ayambi Ngai ayambi Ngai te, kasi ayambi
nde Motindi na Ngai.
(Lk 9.49-50)
38 Yoane alobaki :
— Moteyi, tomonaki moto moko azali kobengana milimo mabe na Kombo na Yo,
mpe topekisaki ye, pamba te azali elongo na biso te.
— Bopekisa ye te ; pamba te moto moko te akoki kosala bikamwa na Kombo na
Ngai mpe aloba mbala moko, sima na mwa tango, mabe na tina na Ngai. 40 Moto
oyo atelemeli biso te azali mpo na biso. 41 Nazali koloba na bino penza ya solo :
moto nyonso oyo apesi bino kopo ya mayi na Kombo na Ngai, mpo ete bozali bato
ya Klisto, akotikala kobungisa te lifuti na ye.
42 Kasi soki moto moko akweyisi na masumu moko kati na bana mike oyo
bandimelaka Ngai, ekoleka malamu mpo na ye kokanga ye libanga monene ya
enikelo na kingo mpe kobwaka ye na ebale.
43 Soki loboko na yo ekweyisaka yo na masumu, kata yango ; pamba te eleki
malamu mpo na yo kokota kati na bomoi, na loboko moko, na esika ete otikala na
maboko mibale mpe okende na lifelo, kati na moto oyo ekufaka te, [ 44 epai wapi
nkusu mpe moto ekufaka te.]† 45 Soki lokolo na yo ekweyisaka yo na masumu,
kata yango ; pamba te eleki malamu mpo na yo kokota kati na bomoi, na lokolo
moko, na esika ete otikala na makolo mibale mpe obwakama na lifelo [ 46 epai wapi
nkusu mpe moto ekufaka te.]‡ 47 Soki liso na yo ekweyisaka yo na masumu, longola
yango ; pamba te eleki malamu mpo na yo kokota na Bokonzi ya Nzambe, na liso
moko, na esika ete okoba kozala na miso mibale mpe obwakama na lifelo 48 epai
wapi
nkusu ekufaka te,
mpe moto ekufaka te.
(Mat 5.13; Lk 14.34-35)
49 Pamba te moto na moto akoleka na moto mpo ete akoma elengi lokola mungwa.
50 Mungwa ezali malamu. Kasi soki mungwa ebungisi elengi na yango, ndenge nini
bokokoka lisusu kozongisa elengi na yango ? Yango wana, bozala na mungwa kati
na bino, mpe bozala na kimia bino na bino.
Lotomo ya Yesu kati na Yuda mpe Yelusalemi
10
Mateya na tina na koboma libala
(Mat 19.1-12)
1 Yesu alongwaki na esika wana mpe akendeki na etuka ya Yuda, na ngambo
mosusu ya Yordani. Ebele penza ya bato bayaki lisusu kosangana pene na ye ; bongo
akomaki lisusu koteya bango kolanda momesano na Ye.
2 Bafarizeo bapusanaki mpe bapesaki Ye motuna mpo na komeka Ye :
— Boni, mibeko na biso epesi nzela na mobali ya kobengana mwasi na ye na
libala ?
† 9:44 Eteni oyo ezali te kati na mikanda mosusu ya kala. ‡ 9:46 Eteni oyo ezali te kati na mikanda mosusu
ya kala.

— Moyize apesaki bino mobeko nini ?
4 Balobaki na Yesu :
— Moyize apesaki na mobali nzela ya koboma libala na mwasi na ye, kaka soki
akomi mokanda ya koboma libala.
— Moyize akomaki mobeko wana mpo na bino, pamba te mitema na bino ezali
mabanga. 6 Kasi na ebandeli ya mokili, Nzambe « akelaki bango mobali mpe
mwasi. » 7 Yango wana, mobali akotika tata na ye mpe mama na ye, akosangana
na mwasi na ye, 8 mpe bango mibale bakokoma nzoto moko. Boye, bakozala lisusu
mibale te, kasi nzoto moko. 9 Tika ete moto akabola te oyo Nzambe asangisi.
10 Tango bazongaki na ndako, bayekoli batunaki lisusu Yesu na tina na likambo
yango. 11 Yesu alobaki na bango :
— Soki mobali alongoli mwasi na ye na libala mpe abali mwasi mosusu asali
ekobo liboso ya mwasi na ye ya liboso. 12 Soki mwasi abomi libala na ye mpe abali
mobali mosusu asali ekobo.
(Mat 19.13-15; Lk 18.15-17)
13 Bato bazalaki komema bana mike epai ya Yesu mpo ete atia bango maboko, kasi
bayekoli bazalaki kobengana bato oyo bazalaki komema bana yango.
14 Tango Yesu amonaki bongo, ayokaki pasi na motema mpe alobaki na bayekoli :
— Botika bana mike baya epai na Ngai ; bopekisa bango te koya epai na Ngai,
pamba te Bokonzi ya Nzambe ezali mpo na bato oyo bazali lokola bango. 15 Nazali
koloba na bino penza ya solo : moto nyonso oyo azali koyamba te Bokonzi ya
Nzambe lokola mwana moke akotikala kokota te kati na Bokonzi yango.
16 Bongo ayambaki bana yango, na maboko na Ye, atielaki bango maboko mpe
apambolaki bango.
(Mat 19.16-30; Lk 18.18-30)
17 Wana Yesu azalaki kokende, moto moko apotaki mbangu mpo na koya epai na
Yesu, afukamaki liboso na Ye mpe atunaki :
— Moteyi malamu, nasengeli kosala nini mpo ete nazwa bomoi ya seko ?
— Mpo na nini ozali kobenga Ngai « Moteyi malamu ? » Moko te azali malamu,
longola kaka Ye moko Nzambe. 19 Oyebi mibeko oyo : « Okobomaka te, okosalaka
ekobo te, okoyibaka te, okolobaka te matatoli ya lokuta mpo na kokosela moninga
na yo makambo, okosalaka moninga mabe te, okopesaka tata na yo mpe mama na
yo lokumu. »
20 Moto yango alobaki lisusu :
— Moteyi, natosaka nyonso wana wuta bolenge na ngai !
21 Yesu atalaki ye, asepelaki na ye mingi mpe alobaki na ye :
— Ozangi eloko moko kaka : kende, teka biloko na yo nyonso mpe pesa mbongo
oyo okozwa epai ya babola ; bongo okozwa bomengo kati na Likolo. Sima na yango,
yaka mpe landa Ngai.
22 Tango moto yango ayokaki bongo, alembaki nzoto mpe akendeki na mawa,
pamba te azalaki na bozwi mingi.
23 Yesu atalaki bayekoli na Ye, alobaki na bango :
— Ezali pasi mpo na bazwi kokota kati na Bokonzi ya Nzambe !
24Bayekoli bakamwaki mingi mpo na maloba na Ye. Kasi Yesu alobaki na bango
lisusu :
— Solo, bana na Ngai, ezali pasi*mpo na kokota kati na Bokonzi ya Nzambe !
25 Ezali pete mpo na shamo kolekela na lidusu ya tonga, kasi ezali penza pasi mpo
na mozwi kokota kati na Bokonzi ya Nzambe.
26 Bayekoli bakamwaki mingi mpe bakomaki kotunana :
27 Yesu atalaki bango mpe alobaki :
— Na bato, ekoki kosalema te ; kasi na Nzambe, ekosalema penza ; pamba te
nyonso ekoki kosalema na Nzambe.
— Biso, totiki nyonso mpo na kolanda Yo !
— Nazali koloba na bino penza ya solo : moto nyonso oyo atiki ndako na ye,
bandeko na ye ya mibali mpe ya basi, mama na ye, tata na ye, bana na ye to
bilanga na ye, mpo na Ngai mpe mpo na Sango Malamu, 30 akozwa mbala nkama
koleka, na tango oyo tozali kobika sik’oyo, bandako, bandeko ya mibali mpe ya basi,
bamama, bana mpe bilanga, elongo na minyoko ; mpe na tango oyo ekoya, bomoi
ya seko. 31 Kasi kati na bato oyo bazali sik’oyo bato ya liboso, ebele bakokoma bato
ya suka ; mpe kati na ba-oyo bazali sik’oyo bato ya suka, ebele bakokoma bato ya
liboso.
Yesu alobi lisusu na tina na kufa mpe lisekwa na Ye
(Mat 20.17-19; Lk 18.31-34)
32 Wana bazalaki na nzela mpo na komata na Yelusalemi, Yesu azalaki kotambola
liboso na bango. Bayekoli bazalaki na mawa, mpe bato mosusu oyo bazalaki kolanda
bango bazalaki kobanga.
Yesu abendaki lisusu na pembeni bayekoli na Ye zomi na mibale mpe ayebisaki
bango makambo oyo esengeli kokomela Ye :
33 — Tozali solo kokende na Yelusalemi ; Mwana na Moto akokabama na maboko
ya bakonzi ya Banganga-Nzambe mpe ya balakisi ya Mobeko ; bakokatela Ye
etumbu ya kufa mpe bakokaba Ye na maboko ya bapagano, 34 bakoseka Ye,
bakobwakela Ye soyi, bakobeta Ye fimbu mpe bakoboma Ye ; kasi, sima na mikolo
misato, akosekwa.
Jake mpe Yoane basengi esika ya lokumu
(Mat 20.20-28; Lk 22.25-27)
35 Bongo Jake mpe Yoane, bana mibali ya Zebede, bapusanaki pene ya Yesu mpe
balobaki na Ye :
— Moteyi, tolingi ete osalela biso likambo oyo tokosenga Yo.
— Bolingi ete nasalela bino nini ?
37 Bazongisaki :
— Pesa biso nzela ya kovanda kati na nkembo na Yo : moko na ngambo ya loboko
na Yo ya mobali, mpe mosusu, na ngambo ya loboko na Yo ya mwasi.
— Bozali kososola te makambo oyo bozali kosenga ! Boni, bokoki komela kopo
oyo Ngai nakomela to kozwa libatisi oyo Ngai nakozwa ?
39 Bazongisaki :
— Iyo, tokoki !
* 10:24 Mikanda mosusu ya kala ebakisaka : « na ba-oyo batiaka mitema na bango mobimba na bomengo. »

— Solo, bokomela na bino kopo oyo Ngai nakomela mpe bokozwa na bino libatisi
oyo Ngai nakozwa ; 40 kasi likambo ya kovanda na ngambo ya loboko na Ngai ya
mobali to na ngambo ya loboko na Ngai ya mwasi, Ngai nakoki te kopesela yango
ndingisa ; bisika wana ezali ya bato oyo Tata na Ngai abongisela bango yango.
41 Tango bayekoli mosusu zomi bayokaki makambo wana, basilikelaki Jake mpe
Yoane. 42 Yesu abengaki bango nyonso mpe alobaki na bango :
— Boyebi malamu ete bato oyo bamonanaka lokola bakonzi bakonzaka bikolo
oyo ezali na se ya bokonzi na bango, mpe bakalaka ya lokumu bakonzaka bato
oyo bazali na se ya bokonzi na bango. 43 Esengeli te kozala bongo kati na bino ;
nzokande, tika ete moto nyonso oyo alingi kozala moto monene kati na bino azala
mosali na bino ; 44 mpe tika ete moto nyonso oyo alingi kozala moto ya liboso kati
na bino azala mowumbu ya bino nyonso ! 45 Pamba te Mwana na Moto ayaki te
mpo ete basalela Ye, kasi ayaki nde kosala mpo na bato mpe kopesa bomoi na Ye
lokola motuya ya kofuta mpo na kosikola bato ebele.
Yesu abikisi Bartime, mokufi miso
46 Yesu mpe bayekoli na Ye bakomaki na Jeriko. Tango bazalaki kobima wuta
na engumba elongo na bato ebele, mokufi miso Bartime, mwana mobali ya Time,
avandaki pembeni ya nzela mpe azalaki kosenga-senga. 47 Tango ayokaki ete Yesu ya
Nazareti azali koleka, akomaki koganga :
— Yesu, mwana ya Davidi, yokela ngai mawa !
48 Bato ebele bazalaki kopamela ye mpo ete akanga monoko na ye, kasi Bartime
agangaki lisusu makasi :
— Mwana ya Davidi, yokela ngai mawa !
49 Yesu atelemaki mpe alobaki :
— Bobenga ye !
Bato babengaki mokufi miso yango mpe balobaki na ye :
— Yika mpiko ! Telema ! Azali kobenga yo !
50 Tango ayokaki maloba yango, abwakaki elamba na ye, atelemaki mpe apusanaki
pene ya Yesu. 51 Yesu alobaki na ye :
— Olingi nasala nini mpo na yo ?
Mokufi miso azongisaki :
— Moteyi, nalingi komona.
— Kende, kondima na yo ebikisi yo.
Mbala moko, akomaki komona mpe alandaki Yesu.
11
Yesu akoti na Yelusalemi
(Mat 21.1-11; Lk 19.28-40; Yn 12.12-19)
1 Wana bazalaki kopusana pene ya Yelusalemi, bakomaki na Betifaje mpe Betani
oyo ezalaki pene ya ngomba ya banzete ya olive, Yesu atindaki bayekoli na Ye mibale,
— Bokende na mboka oyo ezali liboso na bino. Tango kaka bokokota na mboka
yango, bokomona mwana ya ane bakanga na singa, oyo moto ata moko te asila
kosalela ; bofungola yango mpe bomema yango awa. 3 Soki moto moko atuni bino :
« Mpo na nini bozali kofungola yango ? »
Bozongisela ye : « Nkolo azali na bosenga na yango. »
Mpe na mbala moko, akotinda yango awa.
4 Bakendeki mpe bakutaki mwana ya ane ekangama na libanda, pembeni ya ekuke ;

mpe bafungolaki yango. 5 Ndambo ya bato oyo bazalaki wana batunaki :
— Nini ezwi bino mpo ete bofungola mwana oyo ya ane ?
Bayekoli bazongiselaki bango ndenge kaka Yesu alobaki na bango, mpe bato
6
yango batikaki bayekoli kokende elongo na yango. 7 Bamemaki mwana yango ya
ane epai ya Yesu, batandaki bilamba na bango na mokongo na yango ; mpe Yesu
avandaki na likolo na yango. 8 Bato ebele batandaki bilamba na bango na nzela ;
bamosusu batandaki bitape ya mobesu, oyo bawutaki kokata na likolo ya banzete
kati na bilanga.
9 Bato oyo bazalaki kotambola liboso ya Yesu mpe ba-oyo bazalaki kolanda sima
bazalaki koganga :
« Ozana !
Tika ete apambolama, Ye oyo ayei na Kombo ya Nkolo !
10 Tika ete bokonzi oyo eyei epambolama,
bokonzi ya Davidi, tata na biso !
Ozana na bisika oyo eleki Likolo ! »

11 Tango kaka Yesu akotaki na Yelusalemi, akendeki kati na Tempelo. Mpe kuna,
atalaki na bokebi ndenge makambo nyonso ezalaki kosalema ; kasi lokola tango
elekaki, abimaki mpe akendeki na Betani elongo na bayekoli na Ye zomi na mibale.
Yesu alakeli nzete ya figi mabe
(Mat 21.18-19)
12 Mokolo oyo elandaki, wana bazalaki kotika Betani, Yesu ayokaki nzala. 13 Na
mosika, amonaki nzete moko ya figi etonda na makasa ; apusanaki pene na yango
mpo na kotala soki ezali na mbuma. Kasi tango akomaki pene, amonaki kaka makasa
mpo ete ezalaki eleko ya bambuma ya figi te. 14 Yesu alobaki na nzete yango : « Tika
ete, mpo na libela, moto moko te alia lisusu mbuma kowuta na yo ! »
Bayekoli na Ye bayokaki Ye koloba maloba yango.
Yesu kati na tempelo
(Mat 21.12-17; Lk 19.45-48; Tala Yn 2.13-16)
15 Tango bakomaki na Yelusalemi, Yesu akotaki kati na lopango ya Tempelo mpe
akomaki kobengana bato oyo bazalaki koteka mpe kosomba kati na Tempelo ;
abalolaki bamesa ya bato oyo bazalaki kobongola mbongo mpe bakiti ya ba-oyo
bazalaki koteka bibenga ; 16 mpe apesaki nzela te na bato oyo bazalaki kotambola
kati na lopango ya tempelo ete bamema biloko.
17 Bongo akomaki koteya bango : « Boni, ekomama te : ‹ Ndako na Ngai
ekobengama Ndako ya losambo mpo na bikolo nyonso ? › Kasi bino, bokomisaki
yango penza nganda ya miyibi ! »
18 Bakonzi ya Banganga-Nzambe mpe balakisi ya Mobeko bayokaki makambo yango
mpe bakomaki koluka nzela ya koboma Ye ; bazalaki kobanga Ye, pamba te ebele ya
bato bazalaki kokamwa malakisi na Ye.
19 Tango pokwa ekomaki, Yesu mpe bayekoli na Ye babimaki na engumba.
Nguya ya kondima
(Mat 21.20-22)
20 Na tongo ya mokolo oyo elandaki, wana bazalaki koleka, bamonaki ete nzete ya
figi ekawuki kino na misisa.
21 Petelo akanisaki likambo oyo esalemaki mpe alobaki na Yesu :
— Moteyi, tala ! Nzete ya figi oyo olakelaki mabe ekawuki !

— Bozala na kondima kati na Nzambe. 23 Nazali koloba na bino penza ya solo :
soki moto alobi na ngomba wana : « Longwa wana mpe mibwaka na ebale ; » soki
atie tembe te kati na motema na ye, kasi andimi ete makambo oyo alobi ekosalema,
solo, akomona yango kokokisama. 24 Yango wana nazali koloba na bino : eloko
nyonso oyo bokosenga wana bozali kosambela, bondima ete bosili kozwa yango
mpe bokomona yango kokokisama.
25 Mpe tango botelemaka mpo na kosambela, soki bozali na likambo oyo bozwaki
na yango moto songolo, bolimbisa ye mpo ete Tata na bino, oyo azali na Likolo
alimbisa mpe masumu na bino. [ 26 Kasi soki bolimbisi te, Tata na bino oyo azali
kati na Likolo mpe akolimbisa masumu na bino te.]*
Batelemeli bokonzi ya Yesu
(Mat 21.23-27; Lk 20.1-8)
27 Bakendeki lisusu na Yelusalemi. Wana Yesu azalaki kotambola kati na lopango
ya Tempelo, bakonzi ya Banganga-Nzambe, balakisi ya Mobeko mpe bakambi ya bato
bapusanaki pene na Ye mpe batunaki Ye :
28 — Na kombo ya bokonzi nini ozali kosala biloko oyo ? Mpe nani apesi Yo
bokonzi ya kosala yango ?
— Nazali kotuna bino motuna moko kaka. Bopesa Ngai nanu eyano, bongo Ngai
nakoyebisa bino soki na kombo ya bokonzi nini nazali kosala makambo yango.
30 Libatisi ya Yoane ewutaki na Nzambe to ewutaki na bato ? Boyebisa Ngai !
31 Bakomaki kokabola makanisi bango na bango : « Soki tolobi ete ewutaki na
Nzambe, akotuna biso lisusu : bongo mpo na nini bondimaki ye te ? 32 Soki mpe
tolobi ete ewutaki na bato, wana… »
Solo, bazalaki kobanga bato, pamba te bato nyonso bazalaki kozwa Yoane lokola
mosakoli. 33 Boye, bazongiselaki Yesu :
— Toyebi te !
Yesu mpe alobaki na bango :
makambo yango.
12
Lisese ya basali mabe na elanga ya vino
(Mat 21.33-46; Lk 20.9-19)
1 Bongo Yesu akomaki koloba na bango na masese :
— Moto moko alonaki elanga ya vino, atongaki lopango zingazinga na yango,
atimolaki ekamolelo bambuma ya vino mpe atongaki ndako molayi ya bakengeli.
Sima, apesaki elanga yango na maboko ya basali mpo ete bakoma kofutela yango,
mpe akendeki na mobembo. 2 Tango eleko ya kobuka bambuma ekokaki, atindaki
mosali moko epai ya bafuteli elanga, mpo ete akende kokongola epai na bango
ndambo ya bambuma kowuta na elanga ya vino. 3 Kasi bafuteli elanga bakangaki
ye, babetaki ye mpe bazongisaki ye maboko pamba. 4 Atindelaki bango mosali
mosusu ; babetaki-betaki ye na moto mpe basambwisaki ye. 5 Atindaki lisusu
mosali mosusu ; oyo wana, babomaki ye. Bongo, na sima, atindaki lisusu bato
ebele ; kasi babetaki bamoko, mpe babomaki bamosusu.
6 Nkolo elanga atikalaki kaka na moto moko ya kotinda : mwana na ye ya bolingo.

Atindaki ye na suka na bango nyonso mpe amilobelaki : « Solo, bakotosa mwana
na ngai. » 7 Kasi bafuteli elanga balobanaki bango na bango : « Tala mokitani ya
libula ya elanga ! Boya, toboma ye mpo ete libula ya elanga ekoma ya biso ! »
8 Bakangaki ye, babomaki ye mpe babwakaki ye na libanda ya elanga ya vino.
9 Boye, nkolo elanga ya vino akosala nini ? Akoya ye moko, akoboma bafuteli
elanga wana mpe akopesa elanga yango ya vino na maboko ya bafuteli mosusu.
10 Nanu botanga Makomi oyo te :
mpe esimbi ndako mobimba ?
11 Ezali Nkolo nde alingaki bongo,
mpe ezali penza likambo ya kokamwa na miso na biso ! »
12 Bakonzi ya Banganga-Nzambe, balakisi ya Mobeko mpe bakambi ya bato bazalaki
koluka nzela ya kokanga Yesu, pamba te basosolaki ete alobaki lisese wana mpo na
bango. Kasi lokola babangaki bato, batikaki Ye ; mpe moto na moto akendeki.
Eyano ya Yesu na tina na mpako ya mokonzi
(Mat 22.15-22; Lk 20.20-26)
13 Sima, batindelaki Yesu ndambo ya Bafarizeo mpe ndambo ya bato ya lisanga
ya Erode mpo na koluka kokanga Ye na motambo ya maloba na Ye moko. 14 Tango
bakomaki epai na Ye, balobaki :
— Moteyi, toyebi ete ozali moto ya sembo mpe obangaka bato te, pamba te
oponaka bilongi te, kasi oteyaka na bosolo nzela ya Nzambe. Boni, Mobeko na
biso epesi solo nzela ya kofuta mpako ya Sezare to te ? Tosengeli penza kofuta
yango ?
15 Kasi lokola Yesu ayebaki ete bazali bato ya bilongi mibale, alobaki na bango :
— Mpo na nini bozali kotiela Ngai motambo ? Bomemela Ngai mbongo moko ya
ebende, mpo ete namona yango.
16 Bamemelaki Ye yango, mpe atunaki bango :
— Elilingi ya nani mpe makomi ya nani bozali komona awa ?
Bazongisaki :
— Ya Sezare.
— Bopesa na Sezare, oyo ezali ya Sezare ; mpe bopesa na Nzambe, oyo ezali ya
Nzambe !
Bakamwaki mingi eyano ya Yesu.
(Mat 22.23-33; Lk 20.27-40)
18 Bongo Basaduseo, ba-oyo balobaka ete lisekwa ezali te, bayaki epai na Yesu mpe
batunaki Ye :
19 — Moteyi, Moyize akomaki mpo na biso ete soki ndeko mobali ya moto moko
akufi mpe atiki mwasi, kasi aboti na ye bana te, moto wana asengeli kobala mwasi
oyo ndeko na ye atiki mpo ete abotela ndeko yango bana. 20 Nzokande, ezalaki
na bandeko mibali sambo. Ndeko mobali ya liboso abalaki mwasi mpe akufaki,
kasi abotaki bana te. 21 Ndeko ya mibale abalaki mwasi yango kaka ; kasi ye mpe
akufaki, atikalaki kobota bana te. Esalemaki kaka bongo na ndeko ya misato kino
na oyo ya sambo : 22 bandeko nyonso sambo batikalaki kobota bana te. Sima na
bango nyonso, mwasi yango mpe akufaki. 23 Na mokolo oyo bato bakosekwa kati
na bakufi, mwasi yango akozala mwasi ya nani kati na bandeko nyonso sambo,
pamba te bango nyonso sambo babalaki ye ?

— Bozali kati na libunga, pamba te boyebi Makomi te, mpe boyebi nguya ya
Nzambe te. 25 Na mokolo oyo bato bakosekwa kati na bakufi, bakobala lisusu te ;
kasi bakozala lokola ba-anjelu kati na Likolo. 26 Mpo na oyo etali lisekwa ya bakufi,
botikala nanu kotanga te kati na buku ya Moyize, makambo oyo Nzambe alobaki
na ye na tina na nzete oyo ezalaki kopela moto kasi ezalaki kozika te : « Nazali
Nzambe ya Abrayami, Nzambe ya Izaki, mpe Nzambe ya Jakobi ? » 27 Nzambe azali
Nzambe ya bakufi te, kasi azali Nzambe ya bato ya bomoi. Bozali penza kati na
libunga monene.
Mobeko oyo eleki monene
(Mat 22.34-40; Lk 10.25-28)
28 Moko kati na balakisi ya Mobeko, oyo ayokaki bango kotiana tembe mpe amonaki
ete Yesu azongiselaki bango biyano ya malamu, apusanaki pene na Yesu mpe atunaki :
— Mobeko nini eleki monene kati ya mibeko nyonso ?
— Tala Mobeko oyo eleki monene : « Isalaele, yoka malamu ! Yawe azali Nzambe
na biso, Yawe azali kaka moko. 30 Okolinga Yawe, Nzambe na yo, na motema na yo
mobimba, na molimo na yo mobimba, na makanisi na yo nyonso mpe na makasi
na yo nyonso. » 31 Tala mobeko oyo elandi : « Okolinga moninga na yo ndenge yo
moko omilingaka. » Mobeko ya motuya koleka mibeko wana mibale ezali te.
32 Bongo molakisi ya Mobeko alobaki na ye :
— Moteyi, olobi malamu ; olobi solo ete Nzambe azali kaka moko, mosusu azali
te. 33 Kolinga Ye na motema na yo mobimba, na mayele na yo nyonso mpe na
makasi na yo nyonso, mpe kolinga moninga na yo ndenge yo moko omilingaka,
yango nde ezali na tina mingi koleka bambeka ya kotumba mpe makabo nyonso.
34 Tango Yesu amonaki ete molakisi ya Mobeko azongisi eyano na ndenge ya mayele,
alobaki na ye :
— Ozali mosika te ya Bokonzi ya Nzambe.
Mpe moto ata moko te amekaki lisusu kotuna Ye mituna.
Eyano ya Yesu na tina na bomoto ya Klisto
(Mat 22.41-46; Lk 20.41-44)
35 Wana Yesu azalaki koteya kati na lopango ya Tempelo, atunaki :
— Ndenge nini balakisi ya Mobeko balobaka ete Klisto azali Mwana ya Davidi ?
36 Pamba te Davidi, ye moko, alobaki boye na nzela ya Molimo Mosantu :
« Yawe alobaki na Nkolo na ngai :
kino natia banguna na Yo
na se ya matambe na Yo. › »
37 Soki ye moko Davidi azali kobenga Ye « Nkolo, » bongo ndenge nini akoki lisusu
kozala mwana na ye ?
Ebele ya bato bazalaki koyoka Ye na esengo.
Yesu atelemeli balakisi ya Mobeko
(Mat 23.1-12; Lk 20.45-47)
38 Wana azalaki koteya, Yesu alobaki :
— Bosala keba na balakisi ya Mobeko ! Balingaka kotambola na banzambala
ya milayi ; balingaka ete bato bapesa bango mbote, na bisika oyo bato ebele
bakutanaka ; 39 balingaka kovanda na bakiti ya liboso, kati na bandako ya
mayangani ; mpe na bisika ya lokumu, kati na bafeti ; 40 bayibaka biloko ya basi
oyo bakufisa mibali, mpe basalaka mabondeli ya milayi-milayi mpo na kokosa bato.
Bakozwa etumbu oyo eleki makasi.
Likabo ya mwasi mobola
(Lk 21.1-4)
41 Yesu avandaki liboso ya kitunga ya makabo mpe azalaki kotala ndenge bato
bazalaki kotia mbongo kati na kitunga ya makabo. Bazwi ebele bazalaki kotia
mbongo ebele. 42 Mwasi mobola moko akufisa mobali ayaki mpe atiaki mbongo
mibale ya bibende, oyo ezalaki na motuya moke penza.
43 Yesu abengaki bayekoli na Ye mpe alobaki na bango :
— Nazali koloba na bino penza ya solo : mwasi mobola oyo akufisa mobali apesi
koleka bato nyonso oyo bawuti kotia mbongo kati na kitunga ya makabo. 44 Pamba
te bato nyonso bazwi kati na mbongo oyo bazali na yango na tina te, mpo na kotia
kati na kitunga ya makabo ; kasi ye, kati na kokelela na ye, atie bozwi na ye nyonso,
nyonso oyo azalaki na yango mpo na kobika na yango.
13
Yesu asakoli pasi mpo na Yelusalemi
(Mat 24.1-3; Lk 21.5-7)
1 Wana Yesu azalaki kobima longwa na Tempelo, moko kati na bayekoli na Ye
alobaki na Ye :
— Moteyi, tala ndenge mabanga oyo ezali kitoko ! Tala ndenge Ndako oyo ezali
monene !
— Ozali komona bandako minene oyo ! Libanga moko te ekotikala awa na likolo
ya libanga mosusu, nyonso ekobukama.
3 Bongo Yesu avandaki na ngomba ya banzete ya olive, oyo etalana na Tempelo.
Petelo, Jake, Yoane mpe Andre batunaki Yesu, na esika oyo bazalaki bango moko
kaka :
4 — Yebisa biso, makambo wana ekosalema tango nini ? Mpe elembo nini
ekotalisa biso ete makambo yango nyonso ekomi pene ya kokokisama ?
— Bosala keba ete moto moko te akosa bino ! 6 Bato mingi bakoya na Kombo na
Ngai mpe bakoloba : « Ngai nde Masiya, » mpe bakokosa bato ebele.
7 Tango bokoyoka basango ya bitumba mpe nungunungu na tina na bitumba, kasi
bomitungisa te mpo na yango ; pamba te makambo wana esengeli kosalema, kasi
ekozala nanu suka ya mokili te. 8 Ekolo moko ekotelemela ekolo mosusu, bokonzi
moko ekobundisa bokonzi mosusu, mabele ekoningana bipai na bipai, mpe nzala
ekozala makasi penza. Makambo wana ekozala kaka ebandeli ya pasi lokola pasi
ya mwasi oyo azali kobota.
9 Kasi bosala keba, pamba te bakofunda bino na bisambiselo ya Bayuda mpe
bakobeta bino fimbu kati na bandako ya mayangani. Likolo na Ngai, bokosamba
liboso ya bayangeli mpe liboso ya bakonzi. Boye, ekozala mpo na bino libaku
malamu ya kotatola solo na tina na Ngai. 10 Pamba te esengeli ete Sango Malamu
esakolama liboso epai ya bikolo nyonso ya mokili. 11 Tango bakokanga bino mpo na
komema bino na bisambiselo, bomitungisa te mpo na koluka makambo ya koloba ;
boloba kaka oyo ekopesamela bino na tango wana, pamba te ekozala bino te bato
bokoloba, kasi Molimo Mosantu. 12 Ndeko akokaba ndeko na ye mpo ete baboma
ye, tata akokaba mwana na ye mpo ete baboma ye, bana bakotombokela baboti na
bango mpe bakobomisa bango. 13 Bato nyonso bakoyina bino mpo na Kombo na
Ngai, kasi moto oyo akoyika mpiko kino na suka akobika.
14 Tango bokomona makambo ya nkele kosalema kati na Esika ya bule, —tika ete
motangi asosola malamu— wana tika ete bato oyo bakozala kati na Yuda bakima
na bangomba ; 15 tika ete moto oyo akozala na likolo ya ndako akita te, mpo na
kokende kozwa eloko songolo kati na ndako na ye ; 16 tika ete moto oyo akozala kati
na bilanga azonga na ndako te, mpo na kokende kozwa elamba na ye ! 17 Na mikolo
wana, mawa na basi oyo bakozala na bazemi mpe na ba-oyo bakozala komelisa
bana mabele ! 18 Bosambela mpo ete makambo wana esalema te na eleko ya malili
makasi. 19 Pamba te ekozala mikolo ya pasi, na lolenge oyo etikala nanu kozala te,
wuta Nzambe akela mokili kino sik’oyo, mpe na lolenge oyo ekotikala kozala lisusu
te.
20 Mpe soki Nkolo ayeisaki te mikolo yango moke, moto ata moko te akokaki
kobika ; kasi mpo na baponami na Ye, akoyeisa yango moke. 21 Na tango wana, soki
moto moko alobi na bino : « Klisto azali awa ! » to « Azali kuna, » bondima ye te.
22 Pamba te bamasiya ya lokuta mpe basakoli ya lokuta bakobima, bakosala bilembo
minene mpe bikamwa mpo na kokosa ata baponami, soki ekokaki kosalema. 23 Boye
bino, bosala keba ! Ngai, namiyebiseli bino makambo nyonso.
24 Kasi na mikolo yango, sima na pasi wana,
« moyi ekokoma molili,
sanza ekongenga lisusu te,
25 minzoto ekokweya longwa na Likolo,
mpe banguya ya Likolo ekoningisama. »
26 Bongo, bato bakomona Mwana na Moto koya kati na mapata, na nguya monene
mpe na nkembo. 27 Akotinda ba-anjelu na Ye mpe akosangisa baponami na Ye
longwa na bangambo nyonso minei ya mokili, longwa na suka ya mabele kino na
suka ya Likolo.
28 Tika ete lisese ya nzete ya figi eteya bino : soki kaka bitape na yango elembi
mpe ebandi kobimisa makasa, boyebaka ete eleko ya moyi makasi ekomi pene.
29 Ndenge moko mpe mpo na bino ; tango bokomona makambo wana kosalema,
boyeba ete Mwana na Moto akomi pene, lokola na bikuke ya engumba. 30 Nazali
koloba na bino penza ya solo : bato ya ekeke oyo bakoleka te kino makambo wana
nyonso ekosalema. 31 Likolo mpe mabele ekoleka, kasi maloba na Ngai ekoleka
te. 32 Mpo na oyo etali mokolo to ngonga, moko te ayebi yango, ezala ba-anjelu ya
Likolo to Mwana ; Ye moko kaka Tata nde ayebi yango.
33 Bosala keba ! Bosenzela ! Pamba te boyebi te tango nini ngonga yango ekoya.
34 Ekozala lokola moto oyo akei na mobembo, bongo atiki ndako na ye mpe apesi
mokumba na yango epai ya basali na ye ; apesi na mosali moko na moko mosala
oyo ekoki na ye mpe apesi mitindo epai ya mokengeli ekuke ete akengela malamu.
35 Yango wana, bosenzela ; pamba te boyebi te tango nini nkolo ndako akozonga :
na pokwa to na midi ya butu to tango soso elelaka to mpe na tongo. 36 Pamba
te soki ayei na mbalakata, asengeli te kokuta bino bolali pongi. 37 Makambo oyo
nalobi na bino, nazali koloba yango mpe na bato nyonso : Bosenzela.
14
Bakani Koboma Yesu
(Mat 26.1-5; Lk 22.1-2; Yn 11.45-53)
1 Wana etikalaki mikolo mibale mpo ete feti ya Pasika mpe feti ya Mapa ezanga
levire ebanda, bakonzi ya Banganga-Nzambe mpe balakisi ya Mobeko bazalaki koluka
ndenge nini kokanga Yesu na mayele mpo na koboma Ye ; 2 pamba te balobaki :
« Tosala yango te na tango ya feti, noki te bato bakotomboka. »
Basopeli Yesu malasi na Betani

(Mat 26.6-13; Yn 12.1-8)
3 Lokola Yesu azalaki na Betani, na ndako ya Simona oyo azalaki moto na maba,
mwasi moko akotaki, wana Yesu azalaki na mesa. Na maboko na ye, azalaki na
molangi ya alibatre etonda na malasi ya nar, oyo basangisa na eloko mosusu te mpe
ya motuya makasi ; afungolaki molangi yango mpe asopaki malasi yango na moto ya
Yesu. 4 Kati na bato oyo bazalaki wana, bamosusu basilikaki mpe balobaki :
— Mpo na nini kobebisa malasi oyo na pamba kaka boye ? 5 Bakokaki ata koteka
malasi yango na motuya ya mbongo ya bibende koleka nkama misato mpe kopesa
mbongo yango epai ya babola !
Bazalaki kopamela mwasi yango makasi.
6 Kasi Yesu alobaki :
— Botika ye ! Mpo na nini kotungisa ye ? Asali Ngai likambo moko ya malamu.
7 Bokozalaka na babola tango nyonso mpe bokoki tango nyonso kosalelaka bango
bolamu oyo bolingi ; kasi Ngai, bokozalaka na Ngai tango nyonso te. 8 Mwasi oyo
asali likambo oyo akoki, asili kosopela nzoto na Ngai malasi mpo na kobongisa
kokundama na Ngai. 9 Nazali koloba na bino penza ya solo : Esika nyonso
bakosakola Sango Malamu kati na mokili mobimba, bakobanda mpe kolobela
likambo mwasi oyo awuti kosala, mpo na kokanisa ye.
Yuda ateki Yesu
(Mat 26.14-16; Lk 22.3-6)
10 Bongo Yuda Isikarioti, moko kati na bantoma zomi na mibale, akendeki epai ya
bakonzi ya Banganga-Nzambe mpo na koteka Yesu epai na bango. 11 Tango bayokaki
bongo, basepelaki makasi mpe balakaki kopesa ye mbongo. Boye, Yuda akomaki
koluka libaku ya kokaba Yesu.
Yesu mpe bantoma balie bilei ya Pasika
(Mat 26.17-19; Lk 22.7-18)
12 Na mokolo ya liboso ya feti ya Mapa ezanga levire, mokolo oyo bazalaki koboma
mwana meme lokola mbeka ya Pasika, bayekoli batunaki Ye :
— Esika nini olingi ete tokende kobongisela Yo bilei ya Pasika ?
13 Bongo, kati na bayekoli na Ye, Yesu atindaki mibale ; alobaki na bango :
— Bokende kati na engumba, bokokutana na moto moko amemi eloku ya mayi ;
bolanda ye 14 mpe, tango akokota na ndako, boloba na nkolo ndako yango :
« Moteyi azali kotuna yo : ‹ Wapi shambre na Ngai epai wapi nakolia bilei ya Pasika
elongo na bayekoli na Ngai ? › »
15 Bongo ye akolakisa bino, na etaje ya suka, shambre moko ya monene,
babongisa malamu mpe bakoki kosalela yango. Ezali kuna nde bokobongisa bilei
ya Pasika mpo na biso.
16 Tango bayekoli bakendeki, bakotaki na engumba mpe bakutaki makambo nyonso
ndenge kaka Yesu ayebisaki bango. Bongo babongisaki bilei ya Pasika.
(Mat 26.20-25; Lk 22.14; Yn 13.21-30)
17 Tango pokwa ekomaki, Yesu ayaki elongo na bayekoli zomi na mibale. 18 Wana
bazalaki na mesa mpe bazalaki kolia, Yesu alobaki :
— Nazali koloba na bino penza ya solo : moko kati na bino, oyo azali kolia elongo
na Ngai, akoteka Ngai.
19 Bayokaki mawa mingi, mpe bakomaki kotuna Ye, moko sima na moninga :
— Ezali ngai ?
— Ezali moko kati na bino, zomi na mibale, oyo azali kolia sani moko elongo na
Ngai. 21 Solo, Mwana na Moto akokende, kolanda ndenge ekomama na tina na Ye ;
kasi mawa na moto oyo akoteka Mwana na Moto ! Elingaki kozala malamu koleka
mpo na moto yango ete abotama te.
(Mat 26.26-30; Lk 22.15-20; tala 1Kl 11.23-25)
22 Wana bazalaki kolia, Yesu azwaki lipa ; sima na Ye kozongisa matondi epai ya
Nzambe, akataki yango, apesaki bango yango mpe alobaki :
— Oyo ezali nzoto na Ngai ! Bozwa.
23 Azwaki lisusu kopo ; mpe sima na Ye kozongisa matondi epai ya Nzambe, apesaki
bango yango, mpe bango nyonso bamelaki yango. 24 Bongo alobaki na bango :
— Oyo ezali makila na Ngai ya Boyokani, makila oyo esopani mpo na bato ebele.
25 Nazali koloba na bino penza ya solo : nakomela lisusu vino oyo te kino na mokolo
oyo nakomela yango, ya sika, kati na Bokonzi ya Nzambe.
26 Sima na yango, bayembaki banzembo ; bongo babimaki mpo na kokende na
ngomba ya banzete ya olive.
(Mat 26.31-35; Lk 22.31-34; Yn 13.36-38)
— Bino nyonso bokobungisa kondima, pamba te ekomama : « Nakobeta
mobateli bibwele, mpe bameme ekopalangana. »
28 Kasi, sima na Ngai kosekwa, nakokende na Galile, liboso na bino.
— Ata soki bango nyonso bakweyisi kondima na bango, ngai nakotikala
kokweyisa kondima na ngai te.
— Nazali koloba na yo penza ya solo : lelo, kaka na butu ya lelo, liboso ete soso
elela mbala mibale, okowangana Ngai mbala misato.
31 Kasi Petelo akobaki kotia monoko makasi, alobaki :
— Ata soki nasengeli kokufa elongo na Yo, nakowangana yo te.
Mpe bango nyonso balobaki kaka ndenge moko.
Yesu abondeli na Getisemane
(Mat 26.36-46; Lk 22.40-46)
32 Tango bakomaki na esika oyo kombo na yango ezali Getisemane, Yesu alobaki na
bayekoli na Ye :
— Botikala awa, wana Ngai nakosambela.
33 Wana amemaki Petelo, Jake mpe Yoane, akomaki mawa-mawa mpe komitungisa ;
— Motema na Ngai etondi na mawa pene nakufa ; botikala awa mpe bosenzela.
35 Wana akendeki mwa mosika, amikitisaki na mabele mpe azalaki kosambela
Nzambe mpo ete, soki ekoki kosalema, tango wana ya pasi ekende mosika na Ye.
36 Azalaki kobondela :
— Tata ! Epai na Yo, nyonso ekoki kosalema ! Longola kopo oyo ya pasi liboso
na Ngai ! Nzokande, kosala te kolanda mokano na Ngai, kasi sala kolanda mokano
na Yo.
37 Bongo azongaki epai bayekoli na Ye bazalaki mpe akutaki bango balala pongi.
Alobaki na Petelo :
— Simona, ozali kolala ? Okokaki te kosenzela mpo na ngonga moko ?
38 Bosenzela mpe bosambela mpo ete bokweya te kati na komekama. Molimo
ezalaka na posa makasi ya kosala malamu, kasi nzoto ezalaka na bolembu.
39 Akendeki lisusu mwa mosika mpe abondelaki kaka ndenge moko. 40 Azongaki
lisusu epai bayekoli na Ye bazalaki mpe akutaki bango lisusu balala pongi, pamba
te bayokaki pongi makasi mpe miso na bango ekomaki kilo. Bayebaki te eyano ya
kopesa Ye.
41 Azongaki mpo na mbala ya misato, mpe alobaki na bango :
— Bozali kaka kokoba kolala pongi mpe kopema ? Esili ! Ngonga ekoki. Mwana
na Moto akokabama na maboko ya bato ya masumu. 42 Botelema ; tokende. Moto
oyo ateki Ngai azali koya.
Bakangi Yesu
(Mat 26.47-56; Lk 22.47-53; Yn 18.2-11)
43 Wana Yesu azalaki nanu koloba, Yuda, moko kati na bayekoli zomi na mibale,
akomaki elongo na bato ebele oyo basimbaki mipanga mpe banzete ; ezalaki bakonzi
ya Banganga-Nzambe, balakisi ya Mobeko mpe bakambi ya bato nde batindaki bango.
44 Moto oyo atekaki Yesu apesaki bango elembo moko : « Moto oyo ngai nakopesa
beze, ezali nde ye ; bokokanga ye mpe bokomema ye na se ya bokengeli malamu. »
45 Tango kaka Yuda akomaki, akendeki epai ya Yesu mpe alobaki na Ye :
— Moteyi !
Mpe apesaki Ye beze.
46 Mbala moko, basimbaki Yesu na makasi mpe bakangaki Ye. 47 Bongo moko kati
na bato oyo bazalaki wana abimisaki mopanga na ye wuta na ebombelo na yango,
abetaki yango mosali ya mokonzi ya Banganga-Nzambe mpe akataki ye litoyi.
— Boni, nakomi motomboki mpo ete boya kokanga Ngai na mipanga mpe na
banzete ? 49 Nazalaki elongo na bino mikolo nyonso kati na lopango ya Tempelo
mpo na kopesa malakisi na Ngai, mpe bokangaki Ngai te. Kasi ezali kosalema bongo
mpo ete Makomi ekokisama.
50 Bayekoli na Ye nyonso basundolaki Ye mpe bakimaki.
51 Nzokande, elenge mobali moko azalaki kolanda Yesu ; alataki liputa ya pamba.
Mpe tango bakangaki ye, 52 asundolaki liputa mpe akimaki.
Basambisi Yesu
(Mat 26.57-68; Lk 22.54-55, 63-71; Yn 18.12-14, 19-24)
53 Bamemaki Yesu epai ya mokonzi ya Banganga-Nzambe epai wapi bakonzi
ya Banganga-Nzambe, bakambi ya bato mpe balakisi ya Mobeko, bango nyonso,
basanganaki. 54 Petelo azalaki kolanda Yesu na mosika, kino kati na lopango ya
ndako ya mokonzi ya Banganga-Nzambe ; avandaki kuna elongo na bakengeli, pene
ya moto, mpe azalaki koyetola moto. 55 Nzokande bakonzi ya Banganga-Nzambe mpe
bato nyonso ya Likita-Monene ya Bayuda bazalaki koluka litatoli moko oyo ekobimisa
polele mabe ya Yesu mpo ete bakoka kokatela Ye etumbu ya kufa, kasi bazalaki kozwa
yango te ; 56 pamba te bato mingi bazalaki kokosela Ye makambo, kasi matatoli na
bango ezalaki kokokana te.
57 Mpo na kaka kokosela Ye makambo, bato mosusu bazalaki kotelema na koloba :
58 « Toyokaki ye koloba : ‹ Ngai, nakobuka Tempelo oyo esalema na maboko ya bato ;
mpe sima na mikolo misato, nakotonga Tempelo mosusu oyo ekosalema na maboko
ya bato te. › »
59 Kasi atako bongo, litatoli na bango ezalaki kaka ya lokuta.
60 Mokonzi ya Banganga-Nzambe atelemaki kati na mayangani mpe apesaki Yesu
motuna :
— Boni, ozali te na liloba ya kozongisa ? Olobi nini liboso ya makambo oyo bazali
kofunda yo na yango ?
61 Kasi Yesu abatelaki kimia mpe apesaki ata eyano moko te.
Mokonzi ya Banganga-Nzambe atunaki Ye lisusu :
— Ozali Klisto, Mwana ya Ye oyo apambolama ?
Yesu azongisaki :
62
— Iyo, ezali se bongo. Mpe bokomona Mwana na Moto kovanda na ngambo ya
loboko ya mobali ya Nkolo-Na-Nguya-Nyonso mpe koya elongo na mapata ya Likolo.
63 Bongo mokonzi ya Banganga-Nzambe apasolaki bilamba na ye mpe alobaki :
— Mpo na nini koluka lisusu batatoli ? 64 Bino moko boyoki ndenge nini afingi
Nzambe. Bokanisi nini mpo na yango ?
Boye, bango nyonso bakatelaki Yesu etumbu, batatolaki ete abongi na kufa. 65 Bato
mosusu bakomaki kobwakela Ye soyi, kozipa Ye elongi, kobeta Ye makofi na koloba
na Ye :
— Sakola !
Mpe bakengeli bazwaki Ye mpe babetaki Ye bambata.
(Mat 26.69-75; Lk 22.56-62; Yn 18.15-18, 25-27)
66 Wana Petelo azalaki na se, kati na lopango ya kati, mwasi mosali moko ya
mokonzi ya Banganga-Nzambe ayaki wana, 67 amonaki Petelo koyetola moto. Sima
na ye kotala Petelo malamu, alobaki na ye :
— Yo mpe ozalaki elongo na Yesu, moto ya Nazareti !
68 Kasi Petelo awanganaki ; alobaki :
— Nayebi te ! Nazali kutu kososola te makambo oyo ozali koloba !
Bongo abimaki mpe akendeki kotelema pembeni, na ekuke ya lopango ; mpe soso
elelaki*.
69 Tango mwasi mosali amonaki ye, alobaki lisusu na bato oyo bazalaki wana :
— Moto oyo azali moko kati na bango !
70 Petelo awanganaki lisusu.
Sima na mwa tango moke, bato oyo bazalaki wana bazongelaki koloba na Petelo :
— Ezali ya solo, yo mpe ozali moko kati na bango, mpe ozali moto ya Galile.
71 Bongo Petelo abandaki kolapa ndayi esangana na bilakeli mabe :
— Nayebi te moto oyo bozali kolobela !
72 Kaka na tango yango, soso elelaki mpo na mbala ya mibale. Bongo Petelo
akanisaki maloba oyo Yesu alobaki na ye : « Liboso ete soso elela mbala mibale,
okowangana Ngai mbala misato. » Mpe alelaki makasi.
15
Yesu asambi liboso ya Pilato
(Mat 27.11-26; Lk 21.1-5, 13-25; Yn 18.28-40; 19.4-16)
1 Tango tongo etanaki, bakonzi ya Banganga-Nzambe, bakambi ya bato, balakisi ya
Mobeko mpe bato nyonso ya Likita-Monene ya Bayuda basanganaki mpo na kokata
likambo. Bakangaki Yesu na basinga, bamemaki Ye mpe bakabaki Ye na maboko ya
Pilato.
2 Pilato atunaki Yesu :
Yesu azongisaki :
— Olobi yango.
3 Bakonzi ya Banganga-Nzambe bazalaki kofunda Ye na makambo ebele.
4 Pilato atunaki Ye lisusu :
— Boni, ozali te na eyano ya kopesa, na makambo nyonso oyo bazali koloba mpo
na kofunda yo ?
5 Kasi Yesu azongisaki ata liloba moko te ; mpe Pilato akamwaki makasi. 6 Na feti
nyonso ya Pasika, azalaki kobimisa na boloko mokangami moko oyo bato bazalaki
* 14:68 Eteni oyo ezali te kati na mikanda mosusu.
kosenga. 7 Na tango wana, moto oyo bazalaki kobenga « Barabasi » azalaki kati na
boloko elongo na batomboki oyo bayeisaki mobulu kati na engumba mpe babomaki
moto. 8 Ebele ya bato bayaki mpe basengaki na Pilato ete asalela bango makambo
oyo amesana kosalela bango mbala na mbala.
9 Pilato atunaki :
— Bolingi nabimisela bino mokonzi ya Bayuda ?
10 Pilato ayebaki malamu ete ezali mpo na likunya nde bakonzi ya Banganga-
Nzambe bakabaki Yesu na maboko na ye. 11 Bakonzi ya Banganga-Nzambe
batindikaki ebele ya bato mpo ete basenga na Pilato ete abimisela bango Barabasi
longwa na boloko.
12 Pilato atunaki bango :
— Nasala nini na moto oyo bozali kobenga mokonzi ya Bayuda ?
13 Bagangaki lisusu :
14 Pilato atunaki bango lisusu :
— Mabe nini asali ?
Kasi bakobaki kaka koganga makasi koleka :
15 Lokola Pilato alingaki kosepelisa ebele ya bato, abimiselaki bango Barabasi
longwa na boloko. Sima na kobetisa Yesu fimbu, Pilato apesaki Ye na maboko na
bango mpo ete babaka Ye na ekulusu.
Basoda batioli Yesu
(Mat 27.27-31; Yn 19.2-3)
16 Basoda bakumbaki Yesu kati na ndako ya moyangeli, na esambiselo, mpe
basangisaki lisanga mobimba ya basoda. 17 Balatisaki Yesu nzambala ya motane
mpe ekoti oyo basalaki na banzube ; 18 mpe babandaki kopesa ye mbote : « Mbote,
mokonzi ya Bayuda ! »
19 Bazalaki kosalela lingenda moke mpo na kobeta Ye na moto, bazalaki kobwakela
Ye soyi mpe kofukama mpo na kogumbama liboso na Ye.
20 Sima na bango kosakanela Ye, balongolaki Ye nzambala ya motane, balatisaki Ye
lisusu bilamba na Ye mpe bakumbaki Ye mpo na kobaka Ye na ekulusu.
21 Bakangaki na makasi moleki nzela moko oyo awutaki na bilanga, mpo ete
amema ekulusu ya Yesu ; kombo na ye ezalaki Simona, moto ya Sirene mpe tata ya
Alekizandre mpe Rifisi. 22 Bamemaki Yesu na esika oyo babengaka « Gologota, » oyo
elingi koloba : esika ya mokuwa ya moto, 23 bapesaki Ye masanga ya vino basangisa
na mire, kasi amelaki yango te. 24 Babakaki Ye na ekulusu, mpe bakabolaki bilamba
na Ye, na kobeta zeke mpo na koyeba oyo moko na moko akozwa.
25 Babakaki Ye na ekulusu na ngonga ya libwa ya tongo.
26 Tala makomi oyo ezalaki kotalisa mpo na nini bakatelaki Ye etumbu :
Mokonzi ya Bayuda.
27 Babomi mibale ya bato babakamaki na ba-ekulusu elongo na Yesu : moko, na
ngambo ya loboko ya mobali ya Yesu ; mosusu, na ngambo ya loboko na Ye ya mwasi.
[ 28 Ezali boye nde ekokisamaki Makomi oyo ezali koloba : « Batangaki Ye na molongo
ya bato ya mabe. »]*
29 Baleki nzela bazalaki kofinga Ye na koningisa mito na bango ; bazalaki koloba :
— Yo oyo okobuka Tempelo mpe okotonga yango lisusu na mikolo misato,
30 mibikisa yo moko mpe kita longwa na ekulusu !
* 15:28 Eteni oyo ezali te kati na mikanda mingi ya kala.

31 Bakonzi ya Banganga-Nzambe elongo na balakisi ya Mobeko bazalaki mpe kotiola

kati na bango :
— Abikisaki bato mosusu, kasi ye moko akoki komibikisa te ! 32 Tika ete
Klisto, Mokonzi ya Isalaele, akita sik’oyo longwa na ekulusu, mpo ete tomona mpe
tondima !
Bato oyo babakamaki elongo na Yesu na ba-ekulusu bazalaki mpe kofinga Ye.
(Mat 27.45-56; Lk 23.44-49; Yn 19.25-30)
33 Kobanda na ngonga ya midi kino na ngonga ya misato ya pokwa, molili ekotaki
na mokili mobimba.
34 Na ngonga yango ya misato ya pokwa, Yesu agangaki :
— Eloi, Eloi, lema sabachtani ?
Elingi koloba : « Nzambe na Ngai, Nzambe na Ngai, mpo na nini osundoli Ngai ? »
35 Kati na bato oyo batelemaki wana, ndambo bayokaki Yesu ; boye bakomaki
koloba :
— Boyoka, azali kobenga Eliya !
36 Moto moko akimaki mbangu, azindisaki eponze moko na vino ya ngayi, atiaki
eponze yango na songe ya mwa nzete mpe apesaki yango Yesu mpo ete amela ;
alobaki :
— Totala soki Eliya akoya kokitisa ye.
37 Kasi Yesu agangaki makasi mpe akataki motema.
38 Rido ya Tempelo epasukaki na biteni mibale, kobanda na likolo kino na se.
39 Mpe tango mokonzi ya basoda ya Rome, oyo atelemaki liboso ya Yesu, amonaki
ndenge Yesu akufaki, alobaki :
— Moto oyo azalaki penza Mwana na Nzambe !
40 Ezalaki mpe na basi oyo bazalaki kotala na mosika. Kati na basi yango, ezalaki na
Mari, moto ya Magidala ; Mari, mama ya Jake oyo ya elenge, ya Joze mpe ya Salome ;
41 oyo bazalaki kolanda Yesu mpe kosunga Ye tango azalaki kati na Galile ; ezalaki
mpe na basi mosusu ebele oyo bakendeki na Yelusalemi elongo na Yesu.
Bakundi Yesu
(Mat 27.57-61; Lk 23.50-56; Yn 19.38-42)
42 Wana pokwa ekomaki, lokola ezalaki mokolo ya komilengela mpo ete etikalaki
ngonga moke mpo na kokota na mokolo ya Saba, 43 Jozefi, moto ya mboka Arimate,
oyo azalaki moto ya lokumu kati na Likita-Monene ya Bayuda mpe azalaki kozela
Bokonzi ya Nzambe, abangaki te kokende epai ya Pilato mpo na kosenga nzoto ya
Yesu. 44 Pilato akamwaki tango ayokaki ete Yesu asilaki kokufa ; abengaki mokonzi ya
basoda mpo na kotuna ye soki solo Yesu asilaki kokufa. 45 Tango ayokaki na monoko
ya mokonzi ya basoda ete ezali bongo, apesaki Jozefi ndingisa ya kokamata nzoto ya
Yesu. 46 Jozefi asombaki liputa ya lino, akitisaki nzoto ya Yesu longwa na ekulusu,
alingaki yango na liputa yango ; atiaki nzoto yango kati na kunda oyo batobolaki kati
na libanga moko ya monene, mpe atindikaki libanga mosusu liboso ya ekotelo ya
kunda yango.
47 Mari, moto ya mboka Magidala, mpe Mari, mama ya Joze, bazalaki kotala esika
oyo akotia nzoto ya Yesu.
16
Yesu Asekwi
(Mat 28.1-8; Lk 24.1-11; Yn 20.1-2)
1 Tango mokolo ya Saba elekaki, Mari, moto ya mboka Magidala, mpe Mari, mama
ya Jake mpe Salome, basombaki mafuta ya solo kitoko mpo na kokende kokawusa
nzoto ya Yesu mpo ete ebeba te. 2 Na tongo-tongo ya mokolo ya liboso ya poso, wana
moyi ebandi kobima, bakendeki na kunda. 3 Bazalaki kotunana kati na bango :
— Nani akotindikela biso libanga mpo ete elongwa na ekotelo ya kunda ?

4 Mpe tango batombolaki miso, bamonaki ete libanga esilaki kotindikama mpe
ezalaki lisusu te na ekotelo ya kunda ; nzokande, libanga yango ezalaki ya monene
penza.
5 Sima na bango kokota kati na kunda, bamonaki elenge mobali moko, avandi na
ngambo ya loboko ya mobali, alata nzambala ya pembe ; somo ekangaki bango.
6 Kasi alobaki na bango :
— Bobanga te ! Bozali koluka Yesu ya Nazareti, oyo babakaki na ekulusu ? Azali
awa te, asili kosekwa. Botala esika oyo batiaki Ye. 7 Bokende sik’oyo koyebisa Petelo
mpe bayekoli mosusu : « Akei liboso na bino, na Galile ; ezali kuna nde bokomona
Ye, ndenge kaka ayebisaki bino. »
8 Babimaki na lombangu mpe bakimaki mosika ya kunda ya Yesu, pamba te bango
nyonso bazalaki kolenga na somo, mpe makanisi na bango epalanganaki. Balobaki
eloko te na moto nyonso, pamba te bazalaki kobanga.
Yesu amonani epai ya bayekoli na Ye
9 Na tongo ya mokolo ya liboso ya poso, tango Yesu asekwaki, abimelaki liboso Mari,
moto ya mboka Magidala, oyo, kati na ye, Yesu abenganaki milimo mabe sambo.
10 Bongo Mari akendeki koyebisa bato oyo batambolaki elongo na Yesu ; akutaki
bango batondi na mawa mpe bazali kolela. 11 Kasi tango bayokaki ye koloba : « Yesu
azali na bomoi, awuti kobimela ngai, » bandimaki ye te.
12 Sima na yango, Yesu abimelaki mibale kati na bango na lolenge mosusu, wana
bazalaki kokende na mboka. 13 Bazongaki mpe bayebisaki yango epai ya bayekoli
mosusu ; kasi bayekoli yango bandimaki bango te.
14 Sima na yango, abimelaki bantoma zomi na moko, wana bazalaki kolia, mpe
apamelaki bango mpo ete bazalaki na kondima te, mpe mpo ete bazalaki mitema
mabanga ; pamba te bandimaki te bato oyo bamonaki Ye sima na lisekwa na Ye.
— Bokende na mokili mobimba, mpe boteya bato nyonso Sango Malamu. 16 Moto
oyo akondima mpe akozwa libatisi akobika, kasi moto oyo akondima te akozwa
etumbu. 17 Tala bilembo oyo ekolanda bato oyo bakondima : na Kombo na Ngai,
bakobengana milimo mabe ; bakoloba nkota ya sika, 18 bakokanga banyoka na
maboko na bango ; mpe soki bameli ngenge, ekosala bango pasi ata moke te ;
bakotiela babeli maboko, mpe babeli bakobika na bokono na bango.
Yesu amemami na likolo
19Sima na Nkolo Yesu koloba na bango, amemamaki kati na Likolo mpe avandaki
na ngambo ya loboko ya mobali ya Nzambe. 20 Bayekoli bakendeki koteya na bisika
nyonso. Nkolo azalaki kosala elongo na bango mpe azalaki kokokisa liloba na Ye na
nzela ya bilembo ya kokamwa oyo ezalaki kolanda liloba na Ye.
Luka 1:1 1514 Luka 1:22

Luka
1 Batomingi bamekaki kokoma makambo oyo elekaki kati na biso, 2 kolanda ndenge
bayebisaki biso yango na bato oyo, wuta na ebandeli, bamonaki yango na miso mpe
bakomaki basali ya Liloba na Nzambe.
3 Yango wana, ngai mpe, sima na ngai kotuna-tuna mpo na koluka koyeba malamu
makambo nyonso, banda na ebandeli, namonaki lisusu ete ezali malamu mpo na ngai
kokomela yo yango ndenge elandanaki, Teofile ya lokumu, 4 mpo ete oyeba bosolo ya
malakisi oyo ozwaki.
Mbotama mpe bomwana ya Yesu
Sango ya mbotama ya Yoane Mobatisi
5 Na tango oyo Erode azalaki mokonzi ya Yuda, ezalaki na Nganga-Nzambe moko,
kombo na ye ezalaki « Zakari ; » azalaki moko kati na Banganga-Nzambe ya lisanga
ya Abiya. Mwasi na ye, Elizabeti, azalaki mokitani ya Aron. 6 Bango mibale bazalaki
bato ya sembo liboso ya Nzambe, bazalaki kotosa, na ndenge esengeli, mibeko nyonso
mpe mitindo nyonso ya Nkolo. 7 Kasi bazalaki na mwana te, pamba te Elizabeti
azalaki ekomba ; mpe bango mibale bakomaki mibange.
8 Mokolo moko, wana Zakari azalaki kosala mosala na ye lokola Nganga-Nzambe,
liboso ya Nzambe, pamba te ezalaki ngala ya lisanga na ye, 9 aponamaki na zeke,
kolanda momesano ya bonganga-Nzambe, mpo na kokota kati na Esika ya bule ya
Nkolo mpe kotumba kuna malasi ya ansa. 10 Tango ekomaki ngonga ya kotumba
malasi ya ansa, lisanga mobimba ya basambeli ezalaki kosambela na libanda.
11 Bongo anjelu moko ya Yawe abimelaki ye ya kotelema na ngambo ya loboko ya
mobali ya etumbelo ya malasi ya ansa. 12 Tango Zakari amonaki ye, abangaki makasi,
mpe somo monene ekangaki ye. 13 Kasi anjelu alobaki na ye :
— Zakari, kobanga te ! Nzambe ayoki mabondeli na yo. Mwasi na yo, Elizabeti,
akobotela yo mwana mobali, mpe okopesa ye kombo « Yoane. » 14 Mwana yango
akosala esengo na yo, mpe okosepela na ye makasi ; mpe bato ebele bakosepela mpo
na mbotama na ye, 15 pamba te akozala moto monene na miso ya Nkolo. Akomela
te ezala vino to masanga ya makasi, mpe akozala atonda na Molimo Mosantu wuta
na libumu ya mama na ye. 16 Akozongisa bato ebele ya Isalaele epai ya Nkolo,
Nzambe na bango, 17 mpe akotambola liboso ya Nzambe, elongo na molimo mpe
nguya oyo ezalaki kovanda kati na Eliya, mpo na kozongisa boyokani kati na batata
mpe bana na bango, mpo na kosala ete batomboki bakoma kokanisa lokola bato ya
sembo, mpe mpo na kobongisa bato mpo na Nkolo.
18 Zakari atunaki anjelu :
— Ndenge nini nakoki koyeba ete ezali ya solo ? Pamba te, ngai, nazali mobange,
mpe mibu ya mbotama ya mwasi na ngai esili kopusana makasi.
19 Anjelu azongiselaki ye :
— Nazali Gabrieli ; natelemaka liboso ya Nzambe oyo atindi ngai mpo na koyebisa
yo mpe kopesa yo basango oyo ya malamu. 20 Lokola ondimeli maloba na ngai te,
oyo ekokokisama solo na tango na yango oyo ekatama, okokoma baba mpe okokoka
lisusu koloba te kino na mokolo oyo makambo yango ekokokisama.
21 Na tango yango, bato bazalaki kozela Zakari mpe komituna mpo na nini azali
kowumela tango molayi kati na Esika ya bule. 22 Tango abimaki, azalaki lisusu te
na makoki ya koloba na bango ; boye basosolaki ete azwi emoniseli kati na Esika ya
Luka 1:23 1515 Luka 1:49
bule, pamba te akomaki koloba na bango na nzela ya bilembo mpe atikalaki baba.
23 Tango mikolo na ye ya mosala ekokaki, azongaki na ndako na ye.
24 Sima na mwa tango, mwasi na ye, Elizabeti, akomaki na zemi mpe abombamaki
sanza mitano. 25 Azalaki komilobela : « Tala likambo oyo Nkolo asali mpo na ngai !
Na mikolo oyo, atalisi ngai ngolu na Ye mpe alongoli soni na ngai na miso ya bato. »
Sango ya mbotama ya Yesu
26 Sima na basanza motoba, Nzambe atindaki anjelu Gabrieli kati na engumba moko
ya Galile, kombo na yango ezalaki « Nazareti. » 27 Atindaki ye epai ya elenge mwasi
Mari oyo ayebaki nanu nzoto ya mibali te mpe azalaki mobandami ya libala na mobali
moko oyo kombo na ye ezalaki Jozefi, mokitani ya Davidi. 28 Anjelu akotaki epai ya
Mari mpe alobaki na ye :
— Mbote na yo, yo oyo osili kozwa ngolu monene ! Nkolo azali elongo na yo !
29 Tango Mari ayokaki maloba ya anjelu, amitungisaki makasi mpe akomaki
komituna soki mbote yango elakisi nini.
30 Kasi anjelu alobaki na ye :
— Mari, kobanga te ! Pamba te Nzambe asaleli yo ngolu ! 31 Okozwa zemi,
okobota mwana mobali mpe okopesa Ye kombo « Yesu. » 32 Akozala Moto monene,
mpe bakobenga Ye : Mwana ya Ye-Oyo-Aleki-Likolo. Nkolo Nzambe akopesa Ye kiti
ya bokonzi ya Davidi, koko na Ye. 33 Akozala Mokonzi ya libota ya Jakobi mpo na
libela, mpe bokonzi na Ye ekozala na suka te.
34 Mari atunaki anjelu :
— Ekosalema ndenge nini, pamba te nayebi nanu nzoto ya mibali te ?
35 Anjelu azongiselaki ye :
— Molimo Mosantu akokitela yo, mpe nguya ya Ye-Oyo-Aleki-Likolo ekozipa yo
na elilingi na Ye. Boye Mosantu oyo okobota akobengama Mwana na Nzambe.
36 Ndeko na yo ya mwasi, Elizabeti, azali mpe na zemi ; akobota mwana mobali,
atako akomi mobange. Ye oyo bazalaki kobenga « ekomba » akomi sik’oyo na zemi
ya sanza motoba. 37 Pamba te Nzambe alembanaka eloko te.
38 Mari azongiselaki ye :
— Nazali mwasi mowumbu ya Nkolo, tika ete maloba na yo ekokisamela ngai !
Bongo anjelu akabwanaki na ye.
Mari akei kotala Elizabeti
39 Sima na mwa mikolo, Mari atelemaki mpe akendeki na lombangu, na engumba
moko kati na mokili ya bangomba ya Yuda. 40 Kuna, akotaki na ndako ya Zakari
mpe apesaki Elizabeti mbote. 41 Tango kaka Elizabeti ayokaki mbote ya Mari, mwana
aninganaki kati na libumu na ye. Elizabeti atondisamaki na Molimo Mosantu 42 mpe
agangaki na mongongo makasi :
— Ozali ya kopambolama kati na basi, mpe esengo na mwana oyo azali kati na
libumu na yo ! 43 Ngai nde nani mpo ete mama ya Nkolo na ngai aya epai na ngai ?
44 Pamba te, tango kaka nayoki mbote na yo, mwana aningani na esengo kati na
libumu na ngai. 45 Esengo na mwasi oyo andimaki ete Nkolo akokokisa elaka oyo
apesaki ye !
46 Bongo Mari alobaki :
— Molimo na ngai ezali kokumisa Nkolo,
47 mpe natondi na esengo mpo na Nzambe, Mobikisi na ngai,
48 pamba te atali kozanga lokumu ya mwasi mowumbu na Ye.
Yango wana, kobanda lelo,
bato ya tango nyonso bakobanda kobengaka ngai mwasi ya esengo,
49 pamba te Nzambe-Na-Nguya-Nyonso asaleli ngai makambo minene ;
Luka 1:50 1516 Luka 1:73
Kombo na Ye ezali Bule.

50 Atalisaka boboto na Ye tango nyonso
epai ya bato oyo batosaka Ye.
51 Asali misala minene na nguya ya loboko na Ye,
apanzi bato oyo batonda na lolendo,
52 akitisi bakambi wuta na bakiti na bango ya bokonzi,
kasi atomboli bato oyo bamikitisaka.
53 Atondisi na biloko ya malamu
bato oyo bazalaki na nzala,
mpe azongisi bazwi maboko pamba.
54 Solo, asungi Isalaele, mosali na Ye,
abosani te kotalisa boboto na Ye,
55 ndenge alakaki yango epai ya bakoko na biso,
epai ya Abrayami mpe epai ya bakitani na ye,
mpo na tango nyonso.
56 Mari avandaki basanza pene misato elongo na Elizabeti ; sima, azongaki na
ndako na ye.
Mbotama ya Yoane Mobatisi
Wana eleko oyo Elizabeti asengelaki kobota ekokaki, abotaki mwana mobali.
57
58 Baninga mpe bandeko ya Elizabeti bayokaki ete Nkolo asaleli ye ngolu monene,
mpe basepelaki na ye elongo.
59 Na mokolo ya mwambe, sima na mbotama ya mwana, bakendeki kokatisa mwana
ngenga ; balingaki kopesa ye kombo ya tata na ye, Zakari. 60 Kasi mama na ye
alobaki :
— Te ! Kombo na ye ezali Yoane.
61 Kasi balobaki na ye :
— Ezali na moto moko te, kati na libota na yo, oyo azali na kombo wana.
62 Bongo batunaki tata ya mwana, na nzela ya bilembo, mpo ete bayeba soki
kombo nini alingaki kopesa na mwana. 63 Zakari asengaki mwa libaya mpe akomaki :
« Kombo na ye ezali Yoane. » Mpe bango nyonso bakamwaki.
64 Mbala moko, monoko ya Zakari efungwamaki mpe lolemo na ye ekangolamaki ;
akomaki lisusu koloba mpe kokumisa Nzambe.
65 Baninga na bango nyonso ya pembeni batondaki na somo mpe bazalaki kolobela
makambo yango nyonso, kati na mokili ya bangomba ya Yuda. 66 Bato nyonso oyo
bayokaki sango yango bazalaki kokamwa yango mpe komituna : « Yango mwana oyo
akozala nani ? » Pamba te loboko ya Nkolo ezalaki elongo na ye.
Loyembo ya Zakari
Tata na ye, Zakari, atondisamaki na Molimo Mosantu mpe akomaki kosakola :
67
68 « Tika ete Nkolo, Nzambe ya Isalaele, akumisama,
pamba te ayei mpe akangoli bato na Ye ;
69 abimiseli biso Mobikisi ya nguya,
kati na libota ya Davidi, mosali na Ye ;
70 akokisi elaka na Ye, oyo apesa wuta kala
na nzela ya basakoli na Ye ya bule,
71 lobiko liboso ya banguna na biso,
mpe kokangolama wuta na maboko ya bayini na biso ;
72 atalisi boboto na Ye epai ya bakoko na biso
mpe akanisi Boyokani na Ye ya bule ;
73 akokiseli biso ndayi oyo alapaki
Luka 1:74 1517 Luka 2:14
epai ya Abrayami, koko na biso,

74 ete akokangola biso na maboko ya banguna na biso,
mpe akopesa biso nzela ya kosalela Ye na kobanga te,
75 kati na bosantu mpe bosembo,
liboso na Ye, mikolo nyonso ya bomoi na biso.
76 Bongo yo, mwana na ngai, bakobenga yo :
mosakoli ya Ye-Oyo-Aleki-Likolo ;
pamba te okotambola na liboso ya Nkolo
mpo na kobongisela Ye nzela
77 mpe mpo na koyebisa bato na Ye
ete Nzambe akobikisa bango mpe akolimbisa masumu na bango,
78 mpo na mawa mpe boboto ya Nzambe na biso,
oyo na nzela na yango moyi ya tongo ekongengela biso wuta na likolo,
79 mpo na kopesa pole na bato nyonso
oyo bavandi kati na molili mpe kati na elili ya kufa,
mpe mpo na kotambolisa makolo na biso
kati na nzela ya kimia. »
80 Mwana azalaki kokola, mpe molimo na ye ezalaki kokemba ; azalaki kovanda
kati na bisobe kino na mokolo oyo ayaki komimonisa na miso ya bato ya Isalaele.
2
Mbotama ya Yesu
(Mat 1.17-25)
1 Na tango wana, Sezare Ogisite abimisaki mobeko ya kotanga motango ya bato
nyonso oyo bazalaki kovanda na mikili nyonso oyo ezalaki na se ya bokonzi ya
Rome. 2 Ezalaki mbala ya liboso ya kotanga motango ya bato, wana Kiriniusi azalaki
moyangeli ya Siri.
3 Bato nyonso bazalaki kokende komikomisa, moto na moto kati na engumba na
ye. 4 Jozefi mpe alongwaki na engumba Nazareti, kati na etuka ya Galile, mpo na
kokende na Beteleemi, engumba ya Davidi, kati na etuka ya Yuda, pamba te azalaki
moto ya ndako mpe ya libota ya Davidi. 5 Akendeki kuna mpo na kokomisa kombo
na ye mpe kombo ya Mari, mobandami na ye ya libala, oyo azalaki na zemi.
6 Wana bazalaki na Beteleemi, mokolo na ye ya kobota ekokaki. 7 Mari abotaki
mwana mobali, mwana na ye ya liboso ; alingaki ye na bilamba mpe alalisaki ye
kati na elielo ya bibwele, pamba te esika ezalaki te mpo na bango kati na ndako ya
bapaya.
8 Kati na etuka yango, ezalaki na babateli bibwele oyo bazalaki kolekisa babutu na
bango kati na bilanga ya pembeni mpo na kobatela bitonga na bango. 9 Anjelu moko
ya Nkolo abimelaki bango, mpe nkembo ya Nkolo engengaki zingazinga na bango ;
mpe bayokaki somo makasi.
10 Kasi anjelu alobaki na bango :
— Bobanga te ! Namemeli bino sango moko ya malamu, oyo ekopesa bato nyonso
esengo makasi. 11 Mobikisi abotameli bino lelo, kati na engumba ya Davidi ; Ye
nde azali Masiya, Nkolo. 12 Tala elembo oyo ekosunga bino mpo na koyeba Ye :
bokomona mwana moko abotami sika, balingi ye na bilamba mpe balalisi ye kati
na elielo ya bibwele.
13 Mbala moko, ba-anjelu ebele ya mampinga ya Likolo bayaki kosangana na anjelu
oyo ya liboso, bazalaki kokumisa Nzambe mpe koloba :
14 « Nkembo na Nzambe kati na bisika oyo eleki likolo,
Luka 2:15 1518 Luka 2:38
mpe kimia na mabele kati na bato oyo alingaka ! »

15 Tango ba-anjelu bakabwanaki na bango mpo na kozonga na Likolo, babateli
bibwele balobanaki bango na bango : « Tokende kino na Beteleemi, mpo na kotala
makambo oyo esalemi kuna, makambo oyo Nkolo ayebisi biso. »
16 Bakendeki kuna na lombangu mpe bakutaki Mari, Jozefi mpe mwana oyo abotami
sika alala kati na elielo ya bibwele. 17 Sima na bango komona ye, balobaki makambo
oyo bayebisaki bango na tina na mwana yango. 18 Bato nyonso oyo bayokaki bango
bakamwaki mingi makambo oyo babateli bibwele balobaki. 19 Kasi Mari azalaki
kobomba maloba wana nyonso mpe kokanisa na tina na yango mbala na mbala.
20 Babateli bibwele bazongaki na kokumisa mpe kosanzola Nzambe mpo na
makambo nyonso oyo bayokaki mpe bamonaki, pamba te makambo nyonso
esalemaki ndenge anjelu ayebisaki bango yango.
Bamemi Yesu na Tempelo
21 Na mokolo ya mwambe, tango ngonga ya kokatisa mwana ngenga ekokaki,
bapesaki mwana kombo « Yesu, » kombo oyo anjelu apesaki ye liboso ete mama na
ye akoma na zemi. 22 Tango mikolo na bango ya komipetola ekokaki, kolanda ndenge
ekomama kati na mobeko ya Moyize, Jozefi mpe Mari bamemaki Yesu na Yelusalemi
mpo na kotalisa Ye epai ya Nkolo, 23 kolanda ndenge ekomama kati na Mobeko ya
Nkolo : « Mwana mobali nyonso ya liboso akobulisama mpo na Nkolo ; » 24 mpe mpo
na kobonza mbeka, kolanda ndenge ekomama kati na Mobeko ya Nkolo : bibenga
mibale ya zamba to bana mibale ya ebenga ya mboka.
Simeoni ayambi Masiya kati na Tempelo
25 Na tango wana, kati na Yelusalemi, ezalaki na mobali moko ; kombo na ye ezalaki
Simeoni. Azalaki moto ya sembo mpe azalaki kotosa makambo ya Nzambe ; azalaki
kozela kobondisama ya Isalaele, mpe Molimo Mosantu azalaki likolo na ye. 26 Molimo
Mosantu alakisaki ye ete akokufa te kino akomona Masiya, Motindami ya Nkolo.
27 Wana Molimo akambaki ye, akendeki na Tempelo. Mpe, lokola baboti ya Mwana
Yesu bamemaki Ye mpo na kokokisa makambo oyo Mobeko etindaki, 28 Simeoni
ayambaki Yesu na maboko na ye mpe akumisaki Nzambe na maloba oyo :
29 « Nkolo, sik’oyo, kolanda elaka na Yo,
tika ete mowumbu na Yo akende na kimia !
30 Pamba te miso na ngai emoni Mobikisi
oyo awuti epai na Yo,
31 Mobikisi oyo obongisi mpo na bikolo nyonso :
32 pole mpo na kongengisa bikolo,
mpe nkembo ya bato na Yo, Isalaele. »
33 Tata mpe mama ya Yesu bakamwaki mingi maloba oyo Simeoni alobaki na tina
na Ye.
34 Simeoni apambolaki bango mpe alobaki na Mari, mama ya Yesu :
— Yeba malamu ete Mwana oyo atindami mpo na kokweyisa mpe kotelemisa
bato ebele kati na Isalaele, mpe mpo na kozala elembo oyo ekomema tembe kati
na bato. 35 Boye, makanisi oyo ebombama kati na mitema ya bato ebele ekoyebana.
Bongo yo mpe, okoyoka lokola nde batubi motema na yo na mopanga.
36 Ezalaki mpe na mwasi mosakoli moko, Ana, mwana ya Fanwele, moto ya libota
ya Aseri ; akomaki mobange makasi. Na bolenge na ye, asalaki mibu sambo ya
libala elongo na mobali na ye ; 37 sima na yango, akufisaki mobali mpe atikalaki
lisusu kobala te kino akokisaki mibu tuku mwambe na minei ya mbotama. Azalaki
kolongwa te na Tempelo, kasi azalaki kosalela Nzambe, butu mpe moyi ; azalaki
kokila bilei mpe kosambela. 38 Awa ayaki mpe kaka na ngonga wana, abandaki
Luka 2:39 1519 Luka 3:5
kozongisa matondi epai ya Nzambe mpe koloba na tina na Mwana Yesu, epai ya
bato nyonso oyo bazalaki kozela ete Nzambe akangola Yelusalemi.
39 Sima na bango kokokisa nyonso oyo Mobeko ya Nkolo ezalaki kotinda, Mari mpe
Jozefi bazongaki kati na Galile, na Nazareti, engumba na bango. 40 Mwana azalaki
kokola mpe kokoma makasi ; atondaki na bwanya, mpe ngolu ya Nzambe ezalaki
likolo na Ye.
Yesu kati na Tempelo
41 Baboti ya Yesu bazalaki kokende na Yelusalemi mibu nyonso mpo na feti ya
Pasika. 42 Tango Yesu akokisaki mibu zomi na mibale ya mbotama, bakendeki na feti
lokola momesano.
43 Bongo tango feti esilaki, wana baboti na Ye bazongaki, Elenge Yesu atikalaki na
Yelusalemi ; kasi baboti na Ye bayebaki te ete atikali. 44 Lokola bazalaki kokanisa
ete azali elongo na baninga na Ye ya mobembo, basalaki mokolo mobimba na nzela.
Bongo bakomaki koluka Ye epai ya bandeko mpe baninga na bango. 45 Kasi bamonaki
Ye te ; mpe wana bakobaki koluka Ye, bazongaki kino na Yelusalemi.
46 Sima na mikolo misato, bamonaki Ye kati na lopango ya Tempelo avandi na kati-
kati ya balakisi ya Mobeko, azali koyoka bango mpe kopesa bango mituna. 47 Bato
nyonso oyo bazalaki koyoka Ye bazalaki kokamwa mingi mayele na Ye mpe biyano
na Ye. 48 Tango baboti na Ye bamonaki Ye, bakamwaki mingi. Mama na Ye alobaki
na Ye :
— Mwana na ngai, mpo na nini osali biso boye ? Tata na yo mpe ngai tozalaki
mitema likolo, mpe toluki Yo bisika nyonso !
— Mpo na nini koluka Ngai ? Boyebaki te ete nasengeli kosala misala ya Tata na
Ngai ?
50 Kasi basosolaki te maloba na Ye.
51 Bongo azongaki na Nazareti elongo na baboti na Ye ; azalaki kotosa bango. Mama
na Ye azalaki kobomba makambo wana nyonso kati na motema na ye. 52 Yesu azalaki
kokola na bwanya mpe na nzoto ; Nzambe mpe bato bazalaki kosepela na Ye.
Mabongisi ya lotomo ya Yesu
3
Yoane mobatisi, motindami ya Nzambe
(Mat 3.1-10; Mlk 1.1-6; Yn 1.19-23)
1 Tango Tibere Sezare akokisaki mibu zomi na mitano na bokonzi, Ponse Pilato
azalaki moyangeli ya Yuda ; Erode azalaki moyangeli ya Galile ; Filipo, ndeko mobali
ya Erode, azalaki moyangeli ya Itureya mpe ya Trakonitide ; mpe Lisaniasi azalaki
moyangeli ya Abilene. 2 Ana mpe Kayifa bazalaki bakonzi ya Banganga-Nzambe.
Na mobu yango, Nzambe alobaki na Yoane, mwana mobali ya Zakari, kati na esobe.
3 Yoane akomaki kotambola na etuka mobimba, zingazinga ya moluka Yordani ;
na mateya na ye, azalaki koloba : « Bobongola mitema na bino, bozwa libatisi,
mpe Nzambe akolimbisa masumu na bino. » 4 Boye nde ekokisamaki, makambo oyo
mosakoli Ezayi akomaki kati na buku na ye :
« Mongongo ya moto moko ezali kobelela kati na esobe :
bosembolela Ye banzela ya mike !
5 Mabwaku nyonso ekotondisama,
bangomba nyonso ya milayi mpe ya mikuse ekokitisama,
babalabala oyo ezali nyoka-nyoka ekosembolama,
banzela ya mabulu-mabulu ekobongisama,
Luka 3:6 1520 Luka 3:23
6 mpe bato nyonso bakomona lobiko ya Nzambe. › »

7 Yoane alobaki na ebele ya bato oyo bayaki epai na ye mpo ete abatisa bango :
« Bana ya banyoka, nani alakisaki bino kokima kanda oyo ezali koya ? 8 Bolakisa
na nzela ya bizaleli ete bobongoli mitema, mpe bokoma te komilobela : ‹ Abrayami
azali koko na biso ! › Pamba te, nazali koloba na bino penza ya solo ete Nzambe azali
na makoki ya kobimisa, wuta na mabanga oyo, bakitani mpo na Abrayami.
9 Epasola esili kobongisama mpo na kokata banzete wuta na misisa, mpe nzete
nyonso oyo ebotaka bambuma ya malamu te ekokatama mpe ekobwakama na moto. »
10 Ebele ya bato batunaki ye :
— Tosengeli kosala nini ?
11 Yoane azongiselaki bango :
— Tika ete moto oyo azali na kazaka mibale apesa moko na moto oyo azangi
kazaka, mpe tika ete moto oyo azali na bilei akabola na bato oyo bazangi bilei.
12 Bafutisi mpako mpe bayaki mpo ete babatisa bango ; batunaki Yoane :
— Moteyi, tosengeli kosala nini ?
— Tango bofutisaka mpako, bobakisaka mbongo mosusu te na likolo ya oyo
esengeli kofutama.
14 Basoda mpe batunaki ye :
— Bongo biso, tosengeli kosala nini ?
Yoane azongiselaki bango :
— Bobotola mbongo ya bato te mpe bokosela bato makambo te ; kasi bosepela
kaka na lifuti na bino.
(Mat 3.11-12; Mlk 1.7-8; Yn 1.19-28)
15 Lokola bato bazalaki kozela na elikya makasi, moko na moko azalaki komituna
na se ya motema soki Yoane te nde azali Masiya.
— Ngai nazali kobatisa bino na mayi ; kasi ezali na Moto moko oyo azali koya,
aleki ngai na nguya, mpe ngai nabongi kutu te mpo na kofungola ata basinga ya
basandale na Ye ; ezali Ye nde akobatisa bino kati na Molimo Mosantu mpe na
moto. 17 Asimbi kiyungulu na loboko na Ye mpo na kopetola etando na Ye mpe
mpo na koyamba ble kati na ebombelo na Ye ; kasi akotumba matiti oyo ekotikala
na nzela ya moto oyo ekufaka te.
18 Yoane azalaki lisusu kolendisa bato mpe koteya bango Sango Malamu na nzela
ya maloba mosusu ebele.
(Mat 14.3-4; Mlk 6.17-18)
19 Kasi Yoane apamelaki mokonzi Erode mpo ete azwaki na libala Erodiade, mwasi
ya ndeko na ye, mpe mpo ete asalaki lisusu mabe ebele. 20 Na likolo ya mabe nyonso
oyo Erode asalaki, abakisaki lisusu mabe ya kokanga Yoane kati na boloko.
Yesu azwi libatisi
(Mat 3.13-17; Mlk 1.9-11; Yn 1.29-34)
21 Wana bato nyonso bazalaki kokende kozwa libatisi, Yesu mpe azwaki libatisi.
Mpe wana Yesu azalaki kosambela, Likolo efungwamaki, 22 mpe Molimo Mosantu
akitelaki Ye na lolenge ya nzoto, lokola ebenga.
Bongo mongongo moko eyokanaki wuta na Likolo : « Ozali Mwana na Ngai ya
bolingo, nasepelaka na Yo mingi. »
Molongo ya mbotama ya libota ya Yesu
(Mat 1.1-17)
23 Yesu azalaki na mibu pene tuku misato ya mbotama tango abandaki mosala na
Ye. Bato bazalaki kokanisa ete azali mwana mobali ya Jozefi ;
Luka 3:24 1521 Luka 4:4
Jozefi, mwana mobali ya Eli ; 24 Eli, mwana mobali ya Matati ;

Matati, mwana mobali ya Levi ; Levi, mwana mobali ya Meliki ;
Meliki, mwana mobali ya Yanai ; Yanai, mwana mobali ya Jozefi ;
25 Jozefi, mwana mobali ya Matatiasi ; Matatiasi, mwana mobali ya Amosi ;
Amosi, mwana mobali ya Naumi ; Naumi, mwana mobali ya Esili ;
Esili, mwana mobali ya Nagai ; 26 Nagai, mwana mobali ya Maati ;
Maati, mwana mobali ya Matatiasi ; Matatiasi, mwana mobali ya Semeini ;
Semeini, mwana mobali ya Yoze ; Yoze, mwana mobali ya Yoda ;
27 Yoda, mwana mobali ya Yoanani ; Yoanani, mwana mobali ya Reza ;
Reza, mwana mobali ya Zorobabeli ; Zorobabeli, mwana mobali ya Shealitieli ;
Shealitieli, mwana mobali ya Neri ; 28 Neri, mwana mobali ya Meliki ;
Meliki, mwana mobali ya Adi ; Adi, mwana mobali ya Kosami ;
Kosami, mwana mobali ya Elimadami ; Elimadami, mwana mobali ya Eri ;
29 Eri, mwana mobali ya Jozue ; Jozue, mwana mobali ya Eliezeri ;
Eliezeri, mwana mobali ya Yorimi ; Yorimi, mwana mobali ya Matati ;
Matati, mwana mobali ya Levi ; 30 Levi, mwana mobali ya Simeoni ;
Simeoni, mwana mobali ya Yuda ; Yuda, mwana mobali ya Jozefi ;
Jozefi, mwana mobali ya Yonami ; Yonami, mwana mobali ya Eliakimi ;
31 Eliakimi, mwana mobali ya Meleya ; Meleya, mwana mobali ya Mena ;
Mena, mwana mobali ya Matata ; Matata, mwana mobali ya Natani ;
Natani, mwana mobali ya Davidi ; 32 Davidi, mwana mobali ya Izayi ;
Izayi, mwana mobali ya Obedi ; Obedi, mwana mobali ya Boazi ;
Boazi, mwana mobali ya Salimoni ; Salimoni, mwana mobali ya Nashoni ;
33 Nashoni, mwana mobali ya Aminadabi ; Aminadabi, mwana mobali ya Adimini ;
Adimini, mwana mobali ya Arini ; Arini, mwana mobali ya Etsironi ;
Etsironi, mwana mobali ya Peretsi ; Peretsi, mwana mobali ya Yuda ;
34 Yuda, mwana mobali ya Jakobi ; Jakobi, mwana mobali ya Izaki ;
Izaki, mwana ya Abrayami ; Abrayami, mwana mobali ya Tera ;
Tera, mwana mobali ya Naori ; 35 Naori, mwana mobali ya Serugi ;
Serugi, mwana mobali ya Rewu ; Rewu, mwana mobali ya Pelegi ;
Pelegi, mwana mobali ya Eberi ; Eberi, mwana mobali ya Shela ;
36 Shela, mwana mobali ya Kayinami ; Kayinami, mwana mobali ya Aripakishadi ;
Aripakishadi, mwana mobali ya Semi ; Semi, mwana mobali ya Noa ;
Noa, mwana mobali ya Lemeki ; 37 Lemeki, mwana mobali ya Matusalemi ;
Matusalemi, mwana mobali ya Enoki ; Enoki, mwana mobali ya Yeredi ;
Yeredi, mwana mobali ya Malaleeli ; Malaleeli, mwana mobali ya Kenani ;
38 Kenani, mwana mobali ya Enoshi ; Enoshi, mwana mobali ya Seti ;
Seti, mwana mobali ya Adamu ; Adamu, mwana mobali ya Nzambe.
4
Komekama ya Yesu
(Mat 4.1-11; Mlk 1.12-13)
1 Yesu atondisamaki na Molimo Mosantu, alongwaki na Yordani, mpe Molimo
amemaki Ye kati na esobe 2 epai wapi Satana amekaki Ye mikolo tuku minei. Na
mikolo wana, alia eloko moko te ; mpe tango mikolo yango elekaki, ayokaki nzala.
3 Satana alobaki na Ye :
— Soki ya solo ozali penza Mwana na Nzambe, loba na libanga ete ebongwana
lipa.
— Ekomama : « Moto akobika na lipa kaka te. »
Luka 4:5 1522 Luka 4:24
5 Satana amemaki Yesu na esika moko ya likolo makasi, alakisaki Ye mbala moko
bokonzi nyonso ya mokili. 6 Satana alobaki na Yesu :
— Nakopesa yo bokonzi oyo nyonso mpe nkembo na yango, pamba te epesamela
ngai, mpe nakoki kopesa yango na moto nyonso oyo nalingi. 7 Soki kaka
ogumbameli ngai, nyonso ekokoma ya yo.
— Ekomama : « Okogumbamelaka kaka Yawe, Nzambe na yo, mpe okosambe-
laka kaka Ye. »
9 Bongo Satana amemaki Ye na Yelusalemi, atelemisaki Ye na songe ya Tempelo
mpe alobaki na Ye :
— Soki ozali penza Mwana na Nzambe, mibwaka na se ; 10 pamba te ekomama :
« Akopesa mitindo na ba-anjelu na Ye na tina na yo
mpo ete babatela Yo malamu.
11 Mpe bakomema Yo na maboko na bango
mpo ete lokolo na Yo etutana na libanga te. »
— Ekomama : « Okomeka te Yawe, Nzambe na yo. »
13 Tango Satana asilisaki komeka Yesu na lolenge nyonso, akendeki mosika na Ye
kino na mokolo oyo ekatama.
Lotomo ya Yesu kati na Galile
Yesu abandi mosala na Ye
(Mat 4.12-17; Mlk 1.14-15)
14 Yesu azongaki na Galile, atonda na nguya ya Molimo ; mpe basango na tina na
Ye epanzanaki kati na etuka wana mobimba. 15 Azalaki koteya kati na bandako na
bango ya mayangani, mpe bato nyonso bazalaki kokumisa Ye.
(Mat 13.53-58; Mlk 6.1-6)
16 Akendeki na Nazareti epai wapi akolaki ; mpe na mokolo ya Saba, akotaki na
ndako ya mayangani, ndenge ezalaki momesano na ye. Atelemaki mpo na kotanga,
17 mpe bapesaki Ye buku ya mosakoli Ezayi. Afungolaki yango mpe amonaki esika
epai wapi bakoma :
18 « Molimo ya Nkolo azali likolo na Ngai,
pamba te apakoli Ngai mafuta
mpo na kosakola Sango Malamu epai ya babola ;
atindi Ngai kosakola bonsomi epai ya bakangami,
koyebisa bakufi miso ete bakomona lisusu,
kokangola bato oyo bazali konyokwama
19 mpe kosakola mobu ya ngolu ya Nkolo. »
20 Bongo akangaki buku yango, azongisaki yango epai ya mosali ya ndako ya
mayangani mpe avandaki. Miso ya bato nyonso kati na ndako ya mayangani ekomaki
kotala Ye. 21 Bongo akomaki koloba na bango :
— Makomi oyo bowuti koyoka ekokisami lelo !
22 Bato nyonso balobaki makambo ya malamu na tina na Ye mpe bakamwaki mingi
maloba ya ngolu oyo ezalaki kobima na monoko na Ye ; bakomaki komituna :
— Boni, Ye azali mwana ya Jozefi te ?
— Nayebi malamu ete bokoloba na Ngai lisese oyo : « Monganga, mibikisa
yo moko ! » Mpe bokoloba na Ngai : « Sala mpe awa, kati na engumba na Yo,
makambo oyo toyokaki ete osalaki yango kati na Kapernawumi ! »
24 Abakisaki :
Luka 4:25 1523 Luka 4:43
— Nazali koloba na bino penza ya solo : « Mosakoli moko te andimamaka kati

na ekolo na ye. 25 Nazali koloba na bino penza ya solo : ezalaki na basi ebele
bakufisa mibali kati na Isalaele, na tango ya Eliya, tango likolo ekangamaki mibu
misato mpe basanza motoba, mpe nzala makasi ezalaki kati na ekolo mobimba.
26 Nzokande, Eliya atindamaki te epai ya moko kati na bango, kasi atindamaki kaka
epai ya mwasi moko akufisa mobali mpe azalaki kovanda na mboka Sarepita, kati
na ekolo Sidoni. 27 Mpe na tango ya mosakoli Elize, bato na maba bazalaki ebele
kati na Isalaele, kasi moko te kati na bango apetolamaki, longola kaka Namani,
moto ya Siri. »
28 Bato nyonso oyo bazalaki kati na ndako ya mayangani basilikaki makasi tango
bayokaki bongo ; 29 batelemaki, bakumbaki Yesu na libanda ya engumba, mpe
bamemaki Ye kino na songe ya ngomba epai wapi batongaki engumba na bango,
mpo ete babwaka Ye na se. 30 Kasi Yesu alekaki na kati-kati na bango mpe akobaki
mobembo na Ye.
Yesu abengani molimo mabe
(Mlk 1.21-28)
31 Bongo Yesu akendeki na Kapernawumi, engumba ya Galile, mpe ateyaki kuna
bato na mokolo ya Saba. 32 Bakamwaki makasi malakisi na Ye, pamba te maloba na
Ye ezalaki na bokonzi.
33 Kati na ndako ya mayangani, ezalaki na mobali moko oyo azalaki na se ya bokonzi
ya molimo mabe. Agangaki na mongongo makasi :
34 — Ah Yesu ya Nazareti, likambo nini kati na biso na Yo ? Oyei mpo na kobebisa
biso ? Nayebi nani oyo Yo ozali : Mosantu ya Nzambe !
35 Yesu atelemelaki molimo mabe yango mpe apesaki yango mitindo :
— Kanga monoko na yo ! Bima kati na moto oyo !
Molimo mabe ebwakaki moto yango na mabele, liboso ya bato nyonso, ebimaki kati
na ye mpe esalaki ye ata mabe moko te. 36 Bato nyonso bakamwaki mpe bakomaki
kotunana :
— Oyo ezali lisusu maloba nini ! Azali kopesa mitindo epai ya milimo mabe, na
bokonzi mpe na nguya nyonso, mpe yango ezali kobima !
37 Mpe sango na tina na Yesu epanzanaki na bamboka ya etuka mobimba.
Yesu abikisi bato ebele

(Mat 8.14-17; Mlk 1.29-34)
38 Yesu abimaki na ndako ya mayangani mpe akendeki na ndako ya Simona. Mama-
bokilo ya Simona azalaki kobela fievele makasi. Basengaki na Yesu ete abikisa ye.
39 Yesu agumbamaki pembeni na ye, apesaki mitindo na fievele, mpe fievele esilaki.
Kaka na tango yango, mama-bokilo ya Simona atelemaki mpe akomaki kobongisela
bango bilei.
40 Na pokwa, bato nyonso oyo bazalaki na babeli ya bokono ya ndenge na ndenge
bamemaki bango epai ya Yesu. Yesu atielaki moko na moko kati na bango maboko
mpe abikisaki bango. 41 Milimo mabe mpe ebimaki kati na bato ebele na koganga :
« Ozali solo Mwana na Nzambe ! »
Kasi Yesu apesaki yango mitindo ete eloba te, pamba te eyebaki ete Yesu azali Klisto.
(Mat 4.23; Mlk 1.35-39)
42 Tango tongo etanaki, Yesu abimaki na ndako yango mpe akendeki na esika moko
epai wapi azalaki kaka Ye moko. Ebele ya bato bazalaki koluka Ye ; mpe tango
bakomaki na esika oyo azalaki, bamekaki kokangama na Ye mpe kopekisa Ye kotika
bango.
Luka 4:44 1524 Luka 5:16
— Nasengeli mpe kosakola Sango Malamu ya Bokonzi ya Nzambe epai ya

bingumba mosusu, pamba te ezali mpo na yango nde Nzambe atindaki Ngai.
44 Mpe Yesu akobaki koteya kati na bandako ya mayangani ya Yuda.
5
Yesu abengi bayekoli ya liboso
(Mat 4.18-22; Mlk 1.16-20; Yn 1.35-51; 21.1-11)
1 Mokolo moko, wana Yesu azalaki pene ya ebale ya Genezareti, ebele ya bato
batondaki pembeni na Ye mpo na koyoka Liloba na Nzambe. 2 Amonaki babwato
mibale pembeni ya ebale ; ezali balobi mbisi nde bakitaki longwa na babwato yango
mpo na kosukola minyama na bango. 3 Moko kati na babwato yango ezalaki ya
Simona. Yesu amataki na bwato yango mpe asengaki na Simona ete apusa yango
mwa mosika longwa na mokili. Bongo avandaki mpe abandaki koteya bato wuta na
bwato.
4 Tango asilisaki koteya, alobaki na Simona :
— Pusa bwato epai mayi ezali penza mozindo, mpe bobwaka minyama na mayi
mpo na koloba bambisi.
5 Simona azongiselaki Ye :
— Moteyi, tosali butu mobimba, tozwi ata eloko moko te. Kasi lokola olobi bongo,
nakobwaka minyama.
6 Tango basalaki bongo, bazwaki bambisi ebele, kutu minyama na bango ebandaki
kopasuka. 7 Boye babengaki baninga na bango, oyo bazalaki kati na bwato mosusu
mpo ete baya kosalisa bango. Baninga yango bayaki, batondisaki babwato nyonso
mibale, mpe ekomaki kozinda.
8 Tango Simona Petelo amonaki bongo, afukamaki na mabolongo ya Yesu mpe
alobaki :
— Nkolo, zala mosika na ngai, pamba te nazali moto ya masumu !
9 Somo monene ekangaki Simona mpe baninga na ye nyonso, likolo ya motango ya
bambisi oyo bazwaki. 10 Ndenge moko mpe mpo na Jake mpe Yoane, bana mibali ya
Zebede, oyo bazalaki baninga ya mosala ya Simona.
Bongo Yesu alobaki na Simona :
— Kobanga te ! Kobanda lelo, okokoma koloba nde bato.
11 Boye bamemaki babwato na mokili, batikaki nyonso mpe balandaki Yesu.
Yesu abikisi moto na maba

(Mat 8.1-13; Mlk 1.40-45)
12 Mokolo mosusu, wana Yesu azalaki kati na moko ya bingumba, moto moko
atonda na maba na nzoto abimaki. Tango amonaki Yesu, afukamaki liboso na Ye
elongi kino na mabele mpe abondelaki Ye :
— Nkolo, soki olingi, komisa ngai peto.
13 Yesu asembolaki loboko na Ye, asimbaki ye mpe alobaki :
— Solo, nalingi yango, koma peto !
Mbala moko, maba esilaki. 14 Yesu apesaki ye mitindo :
— Koloba na moto moko te makambo oyo ekomeli yo, kasi kende komilakisa epai
ya Nganga-Nzambe mpe, mpo na kopetolama na yo, pesa likabo oyo Moyize akataki
lokola mobeko, mpo ete ezala litatoli mpo na bango.
15 Sango na tina na Yesu ezalaki kaka kopanzana se kopanzana, mpe bato ebele
bazalaki koya kosangana mpo na koyoka Ye mpe mpo na kobikisama na bokono na
bango. 16 Kasi mbala mingi, Yesu azalaki kokende na bisika epai wapi azalaki kaka
Ye moko mpo na kosambela.
Luka 5:17 1525 Luka 5:35
Yesu abikisi ebosono

(Mat 9.1-8; Mlk 2.1-12)
17 Mokolo moko, wana Yesu azalaki koteya, Bafarizeo mpe balakisi ya Mobeko
bayaki kovanda wana ; bawutaki na bamboka nyonso ya Galile, na Yuda mpe na
Yelusalemi. Mpe nguya ya Nkolo ezalaki elongo na Yesu mpo na kobikisa babeli.
18 Ndambo ya mibali bayaki, bamemaki ebosono moko na tsipoyi ; balukaki nzela ya
kokotisa ye kati na ndako mpo na kotia ye liboso ya Yesu. 19 Kasi lokola bamonaki te
nzela ya kokotisa ye kati na ndako, pamba te bato bazalaki ebele, bamataki na likolo
ya ndako, batobolaki lidusu mpe bakitisaki ye, elongo na tsipoyi na ye, na kati-kati
ya ebele ya bato, liboso ya Yesu.
20 Tango Yesu amonaki kondima na bango, alobaki :
— Molingami na Ngai, masumu na yo elimbisami !
21 Bafarizeo mpe balakisi ya Mobeko bakomaki kokanisa :
— Moto oyo azali komimona penza nani mpo ete abimisa maloba ya kotiola
Nzambe ? Nani akoki kolimbisa masumu soki kaka Ye moko Nzambe te ?
22 Kasi lokola Yesu ayebaki makanisi na bango, atunaki bango :
— Mpo na nini bozali kokanisa biloko oyo kati na mitema na bino ? 23 Likambo
nini eleki pete mpo na koloba : « Masumu na yo elimbisami » to « telema mpe
tambola ? » 24 Kasi nalingi boyeba ete Mwana na Moto azali na bokonzi ya kolimbisa
masumu kati na mokili.
Bongo alobaki na ebosono : « Nalobi na yo : Telema, kamata tsipoyi na yo mpe
kende na ndako na yo ! »
25 Mbala moko, atelemaki liboso na bango, akamataki tsipoyi oyo bazalaki kolalisa
ye na yango, azongaki na ndako na ye na kokumisa Nzambe.
26 Awa bato nyonso bakamwaki, bakomaki kokumisa Nzambe ; awa mpe somo
ekangaki bango, bakomaki koloba : « Lelo penza, tomoni makambo ya kokamwa ! »
(Mat 9.9-13; Mlk 2.13-17)
27 Sima na yango, Yesu abimaki mpe amonaki mofutisi mpako moko, kombo na
ye « Levi. » Levi azalaki ya kovanda na ndako na ye ya mosala epai wapi bafutaka
mpako. Yesu alobaki na ye : « Landa Ngai. »
28 Levi atelemaki, atikaki biloko nyonso mpe alandaki Yesu.
29 Bongo Levi asalaki feti monene, kati na ndako na ye, mpo na lokumu ya Yesu ;
bafutisi mpako ebele mpe bato mosusu bazalaki kolia mesa moko elongo na bango.
30 Kasi Bafarizeo mpe balakisi ya Mobeko oyo bazalaki lingomba moko elongo na
bango bakomaki koyimayima mpe balobaki na bayekoli ya Yesu :
— Mpo na nini bozali kolia mpe komela mesa moko na bafutisi mpako mpe bato
ya masumu ?
— Bato oyo bazali kolongono na nzoto bazalaka na posa ya monganga te, ezali
babeli nde bazalaka na posa na ye. 32 Nayaki te koluka bato ya sembo, kasi bato ya
masumu mpo ete babongola mitema.
(Mat 9.14-17; Mlk 2.18-22)
33 Bafarizeo balobaki na Yesu :
— Mpo na nini bayekoli ya Yoane mpe bayekoli ya Bafarizeo bakilaka bilei mbala
na mbala mpe bamipesaka na mabondeli ; kasi bayekoli na yo, mosala na bango
kaka kolia mpe komela ?
— Boni, bokoki solo kosenga na bato oyo babengami na feti ya libala ete bakila
bilei wana mobali ya libala azali nanu elongo na bango ? 35 Tango ezali koya, oyo
Luka 5:36 1526 Luka 6:14
mobali ya libala akozala lisusu te elongo na bango ; ekozala na tango wana nde
bakokila bilei.
36 Yesu alobaki na bango lisusu lisese oyo :
— Moto moko te asalelaka eteni ya elamba ya sika mpo na kobamba elamba ya
kala ; soki te, akopasola na pamba elamba ya sika mpe kitendi ya sika ekobalana
te na elamba ya kala. 37 Moto moko mpe te atiaka vino ya sika kati na bambeki
ya kala ; soki te, vino ya sika ekopasola bambeki mpe ekosopana, mpe bambeki
ekobeba libela. 38 Nzokande, esengeli kaka kotia vino ya sika kati na bambeki ya
sika. 39 Mpe moto moko te alingaka komela vino ya sika soki awuti komela vino ya
kala, pamba te balobaka : « Vino ya kala eleki kitoko. »
6
Yesu, Mokonzi ya Saba
(Mat 12.1-8; Mlk 2.23-28)
1 Mokolo moko ya Saba, wana Yesu azalaki kotambola kati na bilanga ya ble,
bayekoli na Ye babandaki kobuka ble ; mpe, sima na bango kolongola yango baposo
na maboko, baliaki bambuma na yango.
2 Ndambo ya Bafarizeo batunaki :
— Mpo na nini bozali kosala likambo oyo epekisami kosalema na mokolo ya
Saba ?
— Botanga nanu te makambo oyo Davidi asalaki tango ye elongo na baninga na
ye bazalaki na nzala ? 4 Akotaki kati na Ndako ya Nzambe, akamataki mapa oyo
ebulisama mpo na Nzambe, aliaki yango mpe apesaki yango epai ya baninga na
ye. Nzokande, Banganga-Nzambe kaka nde bazalaki na ndingisa ya kolia yango.
— Mwana na Moto azali Mokonzi ya mokolo ya Saba.
(Mat 12.9-14; Mlk 3.1-6)
6 Mokolo mosusu ya Saba, Yesu akotaki kati na ndako ya mayangani mpe abandaki
koteya. Ezalaki kuna na moto moko akufa loboko ya mobali. 7 Balakisi ya Mobeko
mpe Bafarizeo bazalaki kolandela Yesu mpo na kotala soki akobikisa moto na mokolo
ya Saba, mpo ete bazwa likambo ya kofunda Ye.
8 Kasi lokola Yesu ayebaki makanisi na bango, alobaki na moto oyo akufa loboko :
— Telema mpe pusana na liboso ya bato nyonso !
Moto yango atelemaki mpe apusanaki na liboso ya bato nyonso.
9 Bongo Yesu alobaki na bato mosusu :
— Nazali kotuna bino : nini epesamela nzela ya kosala na mokolo ya Saba :
kosala bolamu to kosala mabe, kobikisa moto to kotika ye kokufa ?
10 Yesu atalaki moko na moko kati na bango mpe alobaki na moto oyo akufa loboko :
— Sembola loboko na yo !
Moto yango asembolaki loboko, mpe loboko na ye ebikaki. 11 Kasi balakisi ya
Mobeko mpe Bafarizeo basilikaki makasi mpe bakomaki kolobana mpo na koluka
likambo oyo bakoki kosala Yesu.
Yesu aponi bantoma zomi na mibale
(Mat 10.1-4; Mlk 3.13-19; Mis 1.13)
12 Kaka na mikolo wana, Yesu amataki likolo ya ngomba mpo na kosambela ; asalaki
kuna butu mobimba, azali kosambela Nzambe. 13 Na tongo, abengaki bayekoli na Ye
pene na Ye mpe aponaki bato zomi na mibale kati na bango, ba-oyo akomaki kobenga
« bantoma. » Ezalaki :
14 Simona oyo Yesu apesaki kombo « Petelo ; » Andre, ndeko na ye ;
Luka 6:15 1527 Luka 6:29
Jake,
Yoane,
Filipo,
Bartelemi ;
15 Matayo,
Toma ;
Jake, mwana mobali ya Alife,
Simona oyo azalaki moko kati na lisanga ya Bazelote ;
16 Yuda, mwana mobali ya Jake,
mpe Yuda Isikarioti oyo atekaki Yesu.
Yesu kati na ebele ya bato
(Mat 4.23-25; Mlk 3.7-13)
17 Yesu akitaki elongo na bango wuta na ngomba, mpe batelemaki na esika moko
ya polele epai wapi bayekoli na Ye bazalaki ebele elongo na bato mosusu ebele oyo
bawutaki na Yuda mobimba, na Yelusalemi mpe na bamboka ya Tiri mpe ya Sidoni,
oyo ezalaki pembeni-pembeni ya ebale monene. 18 Bayaki mpo na koyoka Ye mpe
mpo na kobikisama na bokono na bango. Ba-oyo milimo mabe ezalaki kotungisa
bakangolamaki. 19 Bato nyonso balukaki kosimba Ye, pamba te nguya moko ezalaki
kobima kati na Ye mpe ezalaki kobikisa bato nyonso.
Esengo to mawa
(Mat 5.1-12)
20 Bongo Yesu atalaki bayekoli na Ye mpe alobaki :
« Esengo na bino oyo bozali babola,
pamba te Bokonzi ya Nzambe ezali mpo na bino !
21 Esengo na bino oyo bozali na nzala sik’oyo,
pamba te bokotonda !
Esengo na bino oyo bozali kolela sik’oyo,
pamba te bokoseka !
22 Esengo na bino tango bato bazali koyina bino,
tango bazali kobengana bino,
tango bazali kofinga bino,
mpe tango bato bazali kosambwisa kombo na bino,
likolo na Mwana na Moto !
23 Tango makambo yango ekokokisama, bosepela mpe bozala na esengo, pamba te
lifuti na bino ezali monene kati na Likolo. Ezalaki mpe kaka ndenge wana nde batata
na bango banyokolaki basakoli.
24 Kasi mawa na bino oyo bozali bazwi,
pamba te bosili kozwa kobondisama na bino !
25 Mawa na bino oyo bozali ya kotonda sik’oyo,
pamba te bokozala na nzala !
Mawa na bino oyo bozali koseka sik’oyo,
pamba te bokozala na mawa mpe bokolela !
26 Mawa na bino soki bato nyonso bazali koloba malamu na tina na bino,
pamba te ezali ndenge wana nde bakoko na bango
basalaki basakoli ya lokuta !
Mateya mpo na kolinga banguna
(Mat 5.37-48)
27 Kasi, na bino oyo bozali koyoka Ngai, nalobi : Bolingaka banguna na bino mpe
bosalelaka bayini na bino bolamu. 28 Bopambolaka bato oyo balakelaka bino mabe,
mpe bobondelaka mpo na bato oyo banyokolaka bino. 29 Soki moto abeti yo mbata
Luka 6:30 1528 Luka 6:48
na litama moko, pesa ye mpe litama mosusu. Soki moto abotoli yo kazaka na yo, tika
ye azwa lisusu elamba na yo. 30 Pesa na moto nyonso oyo asengi yo ; mpe soki moto
akamati eloko na yo, kosenga te ete azongisela yo yango.
31 Oyo bolingaka ete bato mosusu basalela bino, bino mpe bosalaka yango mpo na
bango. 32 Soki bolingaka kaka bato oyo balingaka bino, litomba nini bokozwa ? Bato
ya masumu mpe balingaka bato oyo balingaka bango. 33 Mpe soki bosalaka bolamu
epai ya bato oyo basalaka bino bolamu, litomba nini bokozwa ? Bato ya masumu
mpe basalaka bongo. 34 Soki bodefisaka kaka na bato oyo bozali na elikya ete bakoki
kofuta bino niongo oyo bodefisaka bango, litomba nini bokozwa ? Bato ya masumu
mpe badefisaka baninga na bango, bato ya masumu, na elikya ete bakofuta bango
niongo yango.
35 Kasi bolingaka banguna na bino, bosalelaka bango bolamu, bodefisaka na
kozanga kolikya ete bakofuta bino niongo. Na bongo, bokozwa litomba monene
mpe bokozala bana ya Ye-Oyo-Aleki-Likolo ; pamba te azali malamu mpo na bato
oyo bandimaka te bolamu oyo basaleli bango, mpe azali malamu mpo na bato mabe.
36 Boyokelaka bato mawa, ndenge kaka Tata na bino ayokelaka bato mawa.
(Mat 7.1-5)
37 Bosambisaka te, mpe bakosambisa bino te ; bokatelaka bato etumbu te, mpe
bakokatela bino etumbu te ; bolimbisaka, mpe bakolimbisa bino ; 38 bopesaka, mpe
bakopesa bino ; bakosopa kati na mabenga na bino biloko oyo eleki ebele, oyo
bakofina mpe bakoningisa malamu kino ekokoma kosopana. Pamba te bakomeka
bino na emekelo kaka oyo bosalelaka mpo na komeka bato mosusu. »
39 Yesu alobaki na bango lisusu lisese oyo : « Boni, mokufi miso akoki kotambolisa
mokufi miso mosusu ? Boni, bango mibale bakokweya te kati na libulu ?
40 Moyekoli alekaka molakisi na ye te, kasi moyekoli nyonso oyo bateyi malamu
akozala lokola molakisi na ye.
41 Mpo na nini ozali kotala mwa lititi oyo ezali kati na liso ya ndeko na yo, wana
ozali komona te nzete oyo ezali kati na liso na yo moko ? 42 Ndenge nini okoki koloba
na ndeko na yo : ‹ Ndeko na ngai, tika ete nalongola yo mwa lititi oyo ezali kati na
liso na yo, › wana ozali kokoka komona te nzete oyo ezali kati na liso na yo moko.
Bolole ! Banda nanu kolongola nzete oyo ezali kati na liso na yo, bongo okomona
malamu mpo ete okoka kolongola mwa lititi oyo ezali kati na liso ya ndeko na yo.
(Mat 7.16-20)
43 Nzete ya malamu ebotaka te bambuma ya mabe, mpe nzete ya mabe ebotaka te
bambuma ya malamu. 44 Nzete nyonso eyebanaka na mbuma na yango : na nzete ya
nzube, babukaka bambuma ya figi te ; mpe na nzete ya sende, balongolaka bambuma
ya vino te. 45 Moto malamu abimisaka bolamu kowuta na makambo malamu oyo
etondi kati na motema na ye, mpe moto mabe abimisaka mabe kowuta na makambo
mabe oyo etondi kati na motema na ye. Pamba te monoko elobaka kolanda makambo
oyo etondi kati na motema.
Moyekoli malamu mpe moyekoli mabe
(Mat 7.24-27)
46 Mpo na nini bobengaka Ngai ‹ Nkolo ! Nkolo ! › kasi bosalaka te makambo oyo
nayebisaka bino ?
47 Moto nyonso oyo ayaka epai na Ngai, ayokaka maloba na Ngai mpe atiaka yango
na misala, nazali kolakisa bino soki akokani na nani : 48 akokani na moto oyo, mpo na
kotonga ndako, atimolaki mabele, akitaki penza na mozindo mpe atongaki moboko
ya ndako yango na likolo ya libanga ; tango mpela eyaki, mayi emataki makasi mpe
emibwakaki na ndako yango kasi ekokaki te kobuka yango, pamba te etongamaki
malamu.
Luka 6:49 1529 Luka 7:17
49Kasi moto oyo ayokaka maloba na Ngai mpe atiaka yango te na misala akokani
na moto oyo atongaki ndako na likolo ya mabele, ezanga moboko ; tango kaka mpela
emibwakaki na ndako, ndako yango ekweyaki mbala moko mpe epanzanaki. »
7
Yesu abikisi mosali ya mokonzi ya basoda
(Mat 8.5-13; Yn 4.46-54)
1 Sima na Yesu koloba makambo oyo nyonso epai ya bato, akotaki na Kapernawumi.
2 Kuna, mosali moko ya mokonzi ya basoda azalaki kobela mpe akomaki pene
ya kokufa. Mokonzi yango ya basoda azalaki kolinga mingi mosali na ye. 3 Tango
mokonzi ya basoda ayokaki sango na tina na Yesu, atindaki ndambo ya bampaka ya
Bayuda epai na Yesu mpo na kosenga na Ye ete akende kobikisa mosali ya mokonzi
ya basoda. 4 Tango bakomaki epai ya Yesu, babondelaki Ye makasi ; balobaki :
— Tata wana abongi penza ete osalela ye likambo oyo asengi epai na Yo, 5 pamba
te alingaka ekolo na biso, mpe ye nde atongaki ndako na biso ya mayangani.
6 Boye Yesu akendeki elongo na bango. Kasi tango akomaki pene ya ndako, mokonzi
ya basoda atindaki baninga na ye koloba na Yesu :
— Nkolo, komitungisa na Yo te, pamba te nazali ya kokoka te mpo ete okota na
ndako na ngai. 7 Ezali mpe mpo na yango nde namimonaki ete nabongi te mpo na
koya epai na Yo. Kasi loba kaka liloba moko, mpe mosali na ngai akobika na bokono
na ye. 8 Pamba te ngai moko mpe nazali na se ya bakonzi oyo baleki ngai, mpe ezali
na basoda oyo bazali na se ya bokonzi na ngai. Soki nalobi na moko : « Kende, »
akendaka ; mpe na mosusu : « Yaka, » ayaka ; bongo soki nalobi na mowumbu na
ngai : « Sala mosala oyo, » asalaka yango.
9 Tango Yesu ayokaki maloba oyo, akamwaki ye mingi ; bongo abalukaki epai ya
ebele ya bato oyo bazalaki kolanda Ye mpe alobaki :
— Nazali koloba na bino penza ya solo : ezala kati na Isalaele, natikali nanu
komona te kondima ya boye.
10 Tango bato oyo mokonzi ya basoda atindaki bazongaki na ndako, bakutaki mosali
yango nzoto kolongono.
Yesu asekwisi elenge mobali

11 Sima na yango, Yesu akendeki na engumba moko na kombo Nayini ; bayekoli
na Ye elongo na ebele ya bato balandaki Ye. 12 Wana akomaki pene ya ekuke ya
engumba, akutanaki na bato bazali kokende kokunda mwana mobali moko oyo
awutaki kokufa : azalaki mwana kaka moko ya mwasi moko akufisa mobali. Mpe
bato mingi ya engumba yango bazalaki elongo na mwasi yango. 13 Tango kaka Nkolo
amonaki mwasi yango, ayokelaki ye mawa mingi mpe alobaki na ye :
— Kolela te !
14 Apusanaki mpe asimbaki tsipoyi oyo bazalaki komema na yango mwana oyo
akufaki, mpe bato oyo bazalaki komema yango batelemaki. Yesu alobaki :
— Elenge mobali, nalobi na yo, lamuka !
15 Moto oyo akufaki avandaki mpe abandaki koloba ; mpe Yesu azongisaki ye epai
ya mama na ye. 16 Bato nyonso batondaki na kobanga, bakomaki kokumisa Nzambe
mpe koloba :
— Mosakoli moko ya monene abimi kati na biso. Nzambe ayei kosunga bato na
Ye !
17 Sango oyo na tina na Yesu epanzanaki kati na Yuda mpe kati na bamboka ya
zingazinga.
Luka 7:18 1530 Luka 7:35
Yesu mpe Yoane Mobatisi

(Mat 11.2-19)
18 Bayekoli ya Yoane bayebisaki makambo wana nyonso epai ya nkolo na bango.
Yoane abengaki bayekoli na ye, mibale kati na bango, 19 mpe atindaki bango epai ya
Nkolo Yesu mpo na kotuna :
— Boni, ozali penza Ye oyo asengelaki koya to tosengeli kozela mosusu ?
20 Tango bakomaki epai ya Yesu, balobaki na Ye :
— Yoane Mobatisi atindi biso epai na Yo mpo ete totuna : « Boni, ozali penza Ye
oyo asengelaki koya to tosengeli kozela mosusu ? »
21 Kaka na tango, Yesu abikisaki bato ebele na bokono, na pasi mpe na milimo
mabe, mpe afungolaki miso ya bakufi miso ebele. 22 Boye, Yesu azongiselaki bayekoli
oyo Yoane atindaki :
— Bokende koyebisa Yoane makambo oyo bomoni mpe oyo boyoki : bakufi
miso bazali komona, bakufi matoyi bazali koyoka, ba-ebosono bazali kotambola,
bato na maba bazali kopetolama, bakufi bazali kosekwa, mpe Sango Malamu ezali
kosakolama epai ya babola. 23 Esengo na moto oyo akokweyisa kondima na ye te
likolo na Ngai !
24 Tango bato oyo Yoane atindaki bazongaki, Yesu akomaki koloba na ebele ya bato
na tina na Yoane :
— Eloko nini bokendeki kotala kati na esobe ? Mwa nzete oyo mopepe ezalaki
koningisa epai na epai ? 25 Soki te, bokendeki penza kotala nini ? Moto moko alata
bilamba ya kitoko ? Te ! Bato oyo balataka bilamba ya kitoko mpe bamisepelisaka
kati na bozwi na bango bavandaka kati na bandako ya bakonzi. 26 Kasi nani bino
bokendeki penza kotala ? Mosakoli ? Iyo, nazali koloba na bino, mpe aleki kutu
ata mosakoli. 27 Yoane azali moto oyo Makomi ezali koloba boye na tina na ye :
« Nakotinda ntoma na Ngai liboso na Yo,
oyo akobongisela Yo nzela. »
28 Nazali koloba na bino : kati na bato oyo babotama na mwasi, moko te aleki
Yoane na monene ; nzokande, ye oyo aleki moke kati na Bokonzi ya Nzambe aleki
Yoane Mobatisi na monene.
(Mat 11.16-19)
29 Bato nyonso elongo na bafutisi mpako oyo bayokaki maloba na Yesu bandimaki
ete nzela ya Nzambe ezali sembo, pamba te Yoane abatisaki bango 30 Kasi Bafarizeo
mpe balakisi ya Mobeko baboyaki mokano ya Nzambe mpo na bango, pamba te
baboyaki ete Yoane abatisa bango.
31 Boye Yesu alobaki :
— Na nani penza nakokokanisa bato ya ekeke oyo ? Bakokani penza na banani ?
32 Bakokani penza na bana mike oyo bavandi na esika oyo bato ebele bakutanaka
mpe bazali koganga, bamoko na bamosusu :
« Tobetaki baflite, kasi bobinaki te ;
toyembelaki bino banzembo ya matanga,
kasi bolelaki te ! »
33 Pamba te, tango Yoane Mobatisi ayaki, azalaki kolia mapa te mpe azalaki
komela vino te, mpe bolobaki : « Azali na molimo mabe kati na ye ! »
34 Mwana na Moto ayaki, azali kolia, azali komela, mpe bozali koloba : « Azali na
lokoso ya kolia mpe ya komela masanga, moninga ya bafutisi mpako mpe ya bato
ya masumu ! » 35 Kasi bato nyonso oyo bayambaka Bwanya ya Nzambe batalisaka
ete ezali sembo.
Yesu mpe mwasi mosumuki
Luka 7:36 1531 Luka 8:3
36 Mofarizeo moko abengisaki Yesu mpo ete alia mesa moko elongo na ye. Yesu
akendeki na ndako ya Mofarizeo yango mpe avandaki na mesa mpo na kolia.
37 Nzokande, kati na engumba yango, ezalaki na mwasi moko oyo azalaki kobika
bomoi ya masumu. Tango ayokaki ete Yesu azali kolia na ndako ya Mofarizeo, ayaki
wana na molangi ya alibatre etonda na malasi, 38 atelemaki na sima ya Yesu, na
makolo na Ye ; azalaki kolela mpe, na mpinzoli na ye, akomaki kopolisa makolo ya
Yesu. Bongo apangusaki makolo yango na nzela ya suki na ye, apesaki yango beze
mpe asopelaki yango malasi.
39 Tango Mofarizeo oyo abengisaki Yesu amonaki bongo, amilobelaki :
— Soki moto oyo azali mosakoli, alingaki koyeba soki mwasi oyo azali kosimba
Ye azali nani, mpe soki azali mwasi ya lolenge nini : moto ya masumu.
— Simona, nazali na likambo ya koyebisa yo.
Mofarizeo azongisaki :
— Moteyi, loba yango.
41 Yesu alobaki :
— Moto moko adefisaki bato mibale mbongo. Moto ya liboso asengelaki
kozongisa mbongo ya bibende nkama mitano, mpe oyo ya mibale, mbongo ya
bibende tuku mitano. 42 Kasi lokola, kati na bango mibale, moko te azalaki na
mbongo ya kozongisa, modefisi alimbisaki bango mpo ete bafuta lisusu niongo
yango te. Na makanisi na yo, nani kati na bango mibale akolinga modefisi koleka ?
43 Simona azongisaki :
— Nakanisi ete ezali moto oyo balimbisi niongo ya mbongo oyo eleki ebele.
— Okati malamu !
44 Bongo abalukaki epai ya mwasi, mpe alobaki na Simona :
— Omoni mwasi oyo ? Tango nakotaki na ndako na yo, opesaki Ngai mayi te ya
kosukola makolo na Ngai ; kasi ye, apolisi yango na mpinzoli na ye mpe apangusi
yango na nzela ya suki na ye. 45 Opesaki Ngai beze te ; kasi ye, banda nakotaki
awa, atiki te kopesa makolo na Ngai beze. 46 Opakolaki Ngai mafuta te na moto ;
kasi ye, asopeli makolo na Ngai malasi. 47 Yango wana, nazali koloba na yo :
ebele ya masumu na ye elimbisami, lokola atalisi bolingo monene. Kasi moto oyo
balimbisaki niongo moke azali kotalisa bolingo moke.
48 Bongo Yesu alobaki na mwasi :
— Masumu na yo elimbisami.
49 Bato mosusu oyo babengamaki elongo na Ye bakomaki koloba, bango na bango :
— Moto oyo azali penza nani, oyo akomi ata kolimbisa masumu ?
50 Kasi Yesu alobaki na mwasi yango :
— Kondima na yo ebikisi yo ; kende na kimia !
8
Basi oyo bazalaki kotambola na Yesu
1Sima na yango, Yesu atambolaki na bingumba mpe na bamboka, azalaki koteya
mpe kosakola Sango Malamu ya Bokonzi ya Nzambe. Bayekoli nyonso zomi na
mibale bazalaki elongo na Ye, 2 bakisa ndambo ya basi oyo bakangolamaki na milimo
mabe mpe babikisamaki na bokono : Mari, moto ya Magidala, oyo kati na ye, Yesu
abenganaki milimo mabe sambo ; 3 Jane, mwasi ya Shuza oyo azalaki kobatela biloko
ya Erode ; Suzana ; mpe basi mosusu ebele. Basi yango bazalaki kosalisa mpe
kosunga Yesu mpe bayekoli na Ye, na nzela ya biloko na bango moko.
Luka 8:4 1532 Luka 8:20
Lisese ya moloni
(Mat 13.1-9; Mlk 4.1-9)
4 Wana ebele ya bato bazalaki kosangana, mpe bato oyo bazalaki kowuta na
bingumba bazalaki koya epai ya Ye, alobaki na bango lisese oyo :
5 — Moloni moko akendeki kolona na elanga na ye. Wana azalaki kobwaka
nkona na ye, ndambo ekweyaki pembeni ya nzela ; baleki nzela banyataki-nyataki
yango, mpe bandeke ya likolo eliaki yango. 6 Ndambo mosusu ekweyaki na mabele
etonda na mabanga ; tango kaka ebandaki kobimisa mito, mito ekawukaki, pamba
te ezalaki na mayi te. 7 Ndambo mosusu ekweyaki kati na banzube ; banzube
ekolaki nzela moko na yango mpe efinaki-finaki mito na yango. 8 Kasi ndambo
mosusu ekweyaki na mabele ya malamu, ebimisaki mito oyo ekolaki mpe ekomaki
banzete : nkona moko na moko ebotaki bambuma nkama moko.
Tango Yesu asilisaki koloba bongo, agangaki :
— Tika ete moto nyonso oyo azali na matoyi mpo na koyoka ayoka !
(Mat 13.10-13; Mlk 4.10-12)
9 Bayekoli ya Yesu batunaki Ye ndimbola ya lisese yango.
— Boyebi ya mabombami ya Bokonzi ya Nzambe epesameli nde na bino ; kasi
epai ya bato mosusu, nazali koloba na masese, mpo ete,
atako bakoki kotala, bamona te ;
mpe atako bakoki koyoka, basosola te.
(Mat 13.18-23; Mlk 4.13-20)
11 Tala ndimbola ya lisese yango : Nkona ezali Liloba na Nzambe. 12 Nkona
oyo ekweyaki pembeni ya nzela ezali bato oyo bayokaka Liloba na Nzambe, kasi
Satana ayaka kolongola yango kati na mitema na bango mpo ete bandima te mpe
babikisama te.
13 Nkona oyo ekweyaki na mabele etonda na mabanga ezali bato oyo bayokaka
Liloba mpe bayambaka yango na esengo, kasi batikaka yango te kozwa misisa :
bandimaka kaka mpo na mwa tango moke ; soki komekama eyei, basundolaka
mbala moko kondima.
14 Nkona oyo ekweyaki kati na banzube ezali bato oyo, sima na koyoka Liloba,
bamitikaka ete, na etamboli na bango, mitungisi ya bomoi ya mokolo na mokolo,
bomengo mpe bisengo ya mokili efinafina bango, mpe ete babota te bambuma.
15 Nkona oyo ekweyaki na mabele ya malamu ezali bato oyo, na mitema ya
sembo mpe ya malamu, bayokaka Liloba, babatelaka yango, bayikaka mpiko mpe
babotaka bambuma.
Lisese ya mwinda
(Mat 4.21-25)
16 Moto moko te apelisaka mwinda mpo na kotia yango na se ya katini to na se ya
mbeto ; atiaka yango nde na likolo ya etelemiselo ya minda mpo ete bato oyo bazali
kokota na ndako bamona pole na yango. 17 Pamba te eloko moko te ebombama
ekozanga kobima na pole, mpe eloko moko te ya sekele ekozanga koyebana to
kobima na pole.
18 Boye, bosala keba na lolenge na bino ya koyoka ! Pamba te, na moto oyo
azali na eloko, bakopesa ye lisusu ; kasi na ye oyo azangi, bakobotola ata oyo azali
kokanisa ete azali na yango.
Mama mpe bandeko ya Yesu
(Mat 12.46-50; Mlk 3.31-35)
19 Mama mpe bandeko mibali ya Yesu bayaki kotala Yesu, kasi bakokaki te kokoma
pene na Ye mpo na ebele ya ebele. 20 Moto moko ayebisaki Ye :
Luka 8:21 1533 Luka 8:36
— Mama na yo mpe bandeko na yo ya mibali batelemi libanda, bazali na posa

ya komona yo.
— Mama na Ngai mpe bandeko na Ngai, ezali bato oyo bayokaka Liloba na
Nzambe mpe batiaka yango na misala.
Yesu aleki mopepe na makasi
(Mat 8.23-27; Mlk 4.35-41)
22 Mokolo moko, Yesu alobaki na bayekoli na Ye :
— Tokatisa na ngambo mosusu ya ebale.
Bongo bamataki na bwato mpe bakendeki. 23 Wana bayekoli bazalaki koluka nkayi,
Yesu alalaki pongi. Mopepe moko ya makasi epepaki kati na ebale ; bwato ekomaki
kotonda na mayi, mpe bakomaki na likama monene. 24 Bayekoli bapusanaki mpe
balamusaki Ye na koganga :
— Moteyi, Moteyi, tozali kokufa !
Yesu alamukaki mpe apesaki mitindo na mopepe mpe mbonge ; bongo ekitaki, mpe
kimia ezongaki. 25 Yesu atunaki bayekoli na Ye :
— Wapi kondima na bino ?
Kasi bango, batondaki na somo mpe bakamwaki, bakomaki kolobana bango na
bango : « Moto oyo azali penza nani ? Azali kopesa mitindo ata na mipepe mpe na
mayi, mpe yango ezali kotosa ye ! »
Yesu aleki milimo mabe na makasi
(Mat 8.28-34; Mlk 5.1-20)
26 Bakomaki na etuka ya Geraza oyo ezali na ngambo mosusu ya ebale, etalana na
Galile. 27 Tango Yesu anyataki mabele, mobali moko abimaki na engumba mpe ayaki
kokutana na Ye ; azalaki na se ya bokonzi ya milimo mabe. Wuta kala, azalaki lisusu
te kolata bilamba mpe kovanda na ndako, kasi akomaki kovanda kati na bakunda.
28 Tango amonaki Yesu, agangaki mpe amibwakaki na makolo na Ye, na koganga na
mongongo makasi koleka :
— Yesu, Mwana na Nzambe-Oyo-Aleki-Likolo, olingi nini epai na ngai ? Nabondeli
Yo, kotungisa ngai te !
29 Pamba te Yesu apesaki mitindo na molimo ya mbindo ete ebima kati na mobali
oyo ekangaki wuta kala. Mpe atako bakangaki ye minyololo na maboko mpe
makolo mpe bazalaki kokengela ye, kasi abukaki minyololo yango, mpe molimo mabe
ekumbaki ye na bisika oyo azalaki kaka ye moko. 30 Yesu atunaki ye :
Azongisaki :
— Ngulupa.
Pamba te milimo mabe ebele ekotaki kati na ye. 31 Bongo milimo mabe yango
ezalaki kosenga na Yesu ete atinda yango te kati na libulu ya mozindo. 32 Nzokande,
etonga moko monene ya bangulu ezalaki kolia kuna na ngomba. Milimo mabe
esengaki na Yesu ete atika yango kokota kati na bangulu ; mpe Yesu apesaki yango
nzela. 33 Milimo mabe ebimaki kati na mobali yango, mpe ekotaki kati na bangulu.
Mbala moko, etonga ya bangulu ekitaki mbangu longwa na ngomba kino kati na ebale
mpe ezindaki.
34 Tango bakengeli ya bangulu bamonaki likambo oyo ewuti kosalema, bakimaki
mpe bakendeki kopesa sango kati na engumba mpe na bilanga. 35 Bato babimaki
mpo na koya kotala likambo oyo esalemi. Tango bakomaki epai ya Yesu, bamonaki
mobali, oyo milimo mabe ebimaki kati na ye, alata bilamba, avandi na makolo ya
Yesu na mayele na ye ya kokoka ; boye somo ekangaki bango. 36 Ba-oyo bamonaki
Luka 8:37 1534 Luka 8:56
likambo oyo ewuti kosalema bayebisaki bato ndenge nini moto oyo azalaki na se ya
bokonzi ya milimo mabe akangolamaki.
37 Bongo bato nyonso ya etuka ya bato ya Geraza basengaki na Yesu ete alongwa na
etuka na bango, pamba te somo ekangaki bango. Boye Yesu amataki na bwato mpe
akendeki. 38 Mobali oyo akangolamaki na milimo mabe asengaki kokende elongo na
Ye, kasi Yesu azongisaki ye na koloba :
39 — Zonga na libota na yo mpe tatola makambo nyonso oyo Nzambe asali mpo
na yo.
Boye mobali yango akendeki mpe atatolaki na engumba mobimba, makambo
nyonso oyo Yesu asalaki mpo na ye.
Yesu aleki bokono mpe kufa na makasi
(Mat 9.18-26; Mlk 5.21-43)
40 Tango Yesu azongaki, ebele ya bato bayambaki Ye, pamba te bango nyonso
bazalaki kozela Ye. 41 Mobali moko oyo kombo na ye ezalaki Jairisi, mokambi ya
ndako ya mayangani, ayaki, amibwakaki na makolo ya Yesu mpe abondelaki Ye ete
akende na ndako na ye, 42 pamba te mwana na ye kaka moko ya mwasi, ya mibu pene
zomi na mibale ya mbotama, akomaki pene ya kokufa. Wana Yesu azalaki kokende,
ebele ya bato bazalaki kotutana-tutana na Ye na bangambo nyonso.
43 Nzokande, ezalaki wana na mwasi moko oyo azalaki na bokono ya kotanga
makila, mpe bokono yango ewumelaki mibu pene zomi na mibale ; mpe asilisaki
bozwi na ye nyonso epai ya minganga, kasi moko te alongaki kobikisa ye na bokono
yango. 44 Adusolaki kino ayaki kotelema na sima ya Yesu mpe asimbaki singa ya
songe ya elamba na Ye ; mpe mbala moko, makila na ye etikaki kotanga.
45 Yesu atunaki :
— Nani asimbi Ngai ?
Lokola moto ata moko te andimaki, Petelo alobaki na Yesu :
— Moteyi, ebele ya bato bazali kofinana-finana mpe kotutana-tutana na Yo.
— Moto moko asimbi Ngai ; nayebi ete nguya ebimi kati na Ngai.
47 Awa mwasi yango amonaki ete azali ya kobombama te, akendeki na kolenga,
amibwakaki na makolo ya Yesu mpe alobaki na miso ya bato nyonso mpo na nini
asimbaki Yesu mpe ndenge nini abiki mbala moko na bokono na ye. 48 Kasi Yesu
alobaki na ye :
— Mwana na Ngai ya mwasi, kondima na yo ebikisi yo ; kende na kimia.
49 Wana Yesu azalaki nanu koloba, moto moko ayaki wuta na ndako ya Jairisi,
mokambi ya ndako ya mayangani, mpe alobaki :
— Mwana na yo ya mwasi akufi. Kotungisa lisusu Moteyi te.
50 Lokola Yesu ayokaki ye koloba bongo, alobaki na Jairisi :
— Kobanga te ! Ndima kaka, mpe akobika na bokono na ye.
51 Tango Yesu akomaki na ndako ya Jairisi, atikaki moto moko te kokota elongo
na Ye, longola kaka Petelo, Yoane, Jake, tata mpe mama ya mwana. 52 Bato nyonso
bazalaki kolela mpe koyoka mawa mpo na mwana yango. Kasi Yesu alobaki :
— Bokata kolela ; akufi te, azali nde ya kolala !
53 Bato basekaki Yesu, wana bayebaki ete asilaki kokufa. 54 Kasi Yesu asimbaki ye
na loboko mpe alobaki :
— Mwana na Ngai, lamuka !
55 Pema ya bomoi ezongaki kati na mwana ; mpe mbala moko, atelemaki. Bongo
Yesu atindaki bango kopesa ye eloko ya kolia. 56 Baboti na ye bakamwaki, kasi Yesu
apekisaki bango koloba na moto ata moko te likambo oyo ewuti kosalema.
Luka 9:1 1535 Luka 9:17
9
Yesu atindi bayekoli na Ye zomi na mibale
(Mat 10.1-9, 11-14; Mlk 6.7-13)
1 Yesu abengaki bayekoli na Ye zomi na mibale, apesaki bango nguya mpe bokonzi
ya kobengana milimo nyonso ya mabe mpe ya kobikisa bokono ; 2 mpe atindaki bango
kosakola Bokonzi ya Nzambe mpe kobikisa babeli. 3 Alobaki na bango :
— Bomema eloko moko te mpo na mobembo, ezala lingenda, sakosi, eloko ya
kolia to mbongo ; bozala na banzambala mibale te na moto. 4 Na ndako nyonso
oyo bokokota, bovanda kuna kino bokolongwa na engumba. 5 Soki bato baboyi
koyamba bino, botika engumba na bango mpe bopupola putulu ya makolo na bino
lokola litatoli mpo na kotelemela bango.
6 Bayekoli bakendeki, batambolaki na mboka moko na moko mpe bazalaki kosakola
Sango Malamu mpe kobikisa babeli na bisika nyonso.
Erode amitungisi
(Mat 14.1-2; Mlk 6.14-16)
7 Erode, moyangeli ya etuka, ayokaki sango ya makambo nyonso oyo ezalaki
koleka ; amitungisaki makasi, pamba te bamoko bazalaki koloba : « Yoane asekwi, »
8 bamosusu : « Eliya abimi, » mpe bamosusu lisusu : « Moko kati na basakoli ya kala
asekwi. »
9 Kasi Erode azalaki komilobela : « Ngai nde nakataki Yoane moto ; bongo moto
oyo nazali koyoka makambo minene boye na tina na ye, azali penza nani ? »
Boye alukaki kokutana na Yesu.
(Mat 14.13-21; Mlk 6.33-44; Yn 6.1-15)
10 Tango bantoma bazongaki, bayebisaki Yesu makambo oyo basalaki. Bongo Yesu
amemaki bango elongo na Ye, mpe bakendeki na engumba Betisaida, na esika oyo
bazalaki kaka bango moko. 11 Kasi tango ebele ya bato bayokaki bongo, balandaki Ye.
Yesu ayambaki bango, ateyaki bango na tina na Bokonzi ya Nzambe, abikisaki mpe
bato oyo bazalaki na posa ya lobiko na bokono ya nzoto.
12 Awa ekomaki pokwa, bantoma zomi na mibale bapusanaki pene ya Yesu mpe
balobaki na Ye :
— Zongisa bato oyo mpo ete bakende komilukela bilei mpe bisika ya kolala,
kati na bamboka mpe bilanga ya zingazinga, pamba te tozali awa kati na esika
ebombama.
— Bopesa bango bino moko biloko ya kolia.
Bazongisaki :
— Tozali kaka na mapa mitano mpe bambisi mibale ; loba nde tokende kosomba
bilei mpo na ebele ya bato oyo nyonso.
14 Ezalaki wana na mibali pene nkoto mitano.
Yesu alobaki na bayekoli na Ye :
— Bovandisa bango na masanga ; tika ete lisanga moko na moko ezala na bato
tuku mitano.
15 Bayekoli basalaki bongo, mpe bato nyonso avandaki. 16 Yesu akamataki mapa
yango mitano mpe bambisi yango mibale, azongisaki matondi epai ya Nzambe
mpe akataki mapa yango ; bongo apesaki biteni na yango epai ya bayekoli mpo
ete bakabola yango epai ya bato. 17 Bato nyonso baliaki mpe batondaki ; bayekoli
balokotaki biteni oyo etikalaki, mpe biteni yango etondisaki bitunga zomi na mibale.
Luka 9:18 1536 Luka 9:35
Petelo atatoli mpo na Yesu

(Mat 16.13-21; Mlk 8.27-31; Yn 6.67-71)
18 Mokolo moko, wana Yesu azalaki kosambela na pembeni, mpe bayekoli na Ye
bazalaki elongo na Ye, atunaki bango :
— Bato bazali koloba nini na tina na Ngai ? Mpo na bango, Ngai nazali nani ?
19 Bazongisaki :
— Bamoko bazali koloba ete ozali Yoane Mobatisi ; bamosusu, Eliya ; mpe
bamosusu lisusu, moko kati na basakoli ya kala oyo asili kosekwa.
20 Yesu atunaki bango lisusu :
Petelo azongisaki :
— Ozali Masiya oyo Nzambe atindi.
21 Yesu apesaki bango mitindo ete bameka koloba bongo te ata na moto moko.
22 Mpe alobaki :
— Mwana na Moto asengeli komona pasi mingi ; bakambi ya bato, bakonzi ya
Banganga-Nzambe mpe balakisi ya Mobeko basengeli koboya Ye. Basengeli koboma
Ye, mpe asengeli kosekwa na mokolo ya misato.
(Mat 16.24-28; Mlk 8.34–9.1)
23 Bongo Yesu alobaki na bango nyonso :
— Moto nyonso oyo alingi kolanda Ngai asengeli komiboya, kokamata ekulusu na
ye mokolo na mokolo mpe kolanda Ngai. 24 Pamba te, moto nyonso oyo akolinga
kobikisa bomoi na ye akobungisa yango, kasi moto nyonso oyo akobungisa bomoi
na ye mpo na Ngai akobikisa yango. 25 Litomba nini ezali mpo na moto, soki azwi
mokili mobimba, kasi amibungisi to abebisi bomoi na ye ? 26 Moto nyonso oyo
akoyoka Ngai mpe maloba na Ngai soni, Mwana na Moto akoyoka ye soni, tango
akoya kati na nkembo na Ye mpe kati na nkembo ya Tata mpe ya ba-anjelu ya bule.
27 Nazali koloba na bino penza ya solo : kati na bato oyo bazali awa, ezali na ba-oyo
bakokufa te kino bakomona bokonzi ya Nzambe.
Nzoto ya Yesu ebongwani
(Mat 17.1-9; Mlk 9.2-10)
28 Mikolo pene mwambe sima na Yesu koloba bongo, azwaki elongo na Ye, Petelo,
Yoane mpe Jake, mpe amataki na ngomba mpo na kokende kosambela.
29 Wana azalaki kosambela, elongi na Ye ebongwanaki, mpe bilamba na Ye ekomaki
kongenga makasi lokola pole ya mikalikali. 30 Mibali mibale bazalaki kosolola na
Yesu : Moyize mpe Eliya 31 oyo babimaki kati na kongenga ya nkembo ; bazalaki
kolobela na tina na bozongi na Ye, oyo asengeli kokokisa na Yelusalemi.
32 Petelo mpe baninga na ye balalaki pongi makasi. Tango kaka balamukaki na
pongi, bamonaki nkembo ya Yesu elongo na mibali wana mibale bazali ya kotelema
elongo na Ye.
33 Wana mibali yango bazalaki kokabwana na Yesu, Petelo alobaki :
— Moteyi, eleki malamu mpo na biso kozala awa ! Totonga bandako misato ya
kapo : moko mpo na Yo, moko mpo na Moyize, mpe moko mpo na Eliya.
Solo, Petelo ayebaki te makambo oyo azalaki koloba. 34 Wana azalaki nanu koloba
bongo, lipata moko ebimaki mpe ezipaki bango. Somo ekangaki bayekoli, wana
bakotaki kati na lipata yango.
35 Mongongo moko eyokanaki wuta kati na lipata yango, elobaki :
— Oyo azali Mwana na Ngai, oyo napona ; boyoka Ye !
Luka 9:36 1537 Luka 9:52
36 Sima na mongongo yango koloba, bamonaki ete Yesu azali Ye moko. Bayekoli
babombaki likambo yango mpo na bango moko mpe, na mikolo wana, bayebisaki
ata na moto moko te makambo oyo bamonaki.
Molimo mabe kati na mwana moko
(Mat 17.14-21; Mlk 9.14-29)
37 Mokolo oyo elandaki, tango bakitaki na ngomba, ebele ya bato bayaki kokutana
na Yesu. 38 Mobali moko kati na ebele yango ya bato agangaki :
— Moteyi, nazali kosenga na Yo ete otala mwana na ngai ya mobali, pamba te
nazali kaka na mwana moko ! 39 Molimo moko etungisaka ye : soki ekangi ye,
mwana akoganga na mbala moko, ekoningisa ye makasi kino kokweyisa ye na
mabele ; mwana akokangama mpe akobimisa fulufulu na monoko. Etikaka ye na
pasi sima na kozokisa ye. 40 Nasengaki na bayekoli na Yo ete babengana molimo
yango, kasi balongaki te.
41 Yesu alobaki :
— Bino, ekeke ya bato mabe mpe bazanga kondima, tango boni nasengeli lisusu
kovanda elongo na bino mpe koyikela bino mpiko ? Mema mwana na yo awa.
42 Wana mwana azalaki kopusana, molimo mabe ebwakaki ye na mabele mpe
ebandaki koningisa ye makasi. Kasi Yesu apesaki mitindo na molimo mabe yango
ete ebima kati na mwana, abikisaki mwana na pasi na ye mpe azongisaki ye na
maboko ya tata na ye. 43 Mpe bato nyonso bakamwaki mingi monene ya Nzambe.
Yesu asakoli kufa na Ye
(Mat 17.22-23; Mlk 9.30-32)
Wana bato nyonso bazalaki kokamwa makambo nyonso oyo Yesu asalaki, alobaki
na bayekoli na Ye :
44 — Boyoka na bokebi makambo oyo nazali koyebisa bino : Bazali kokaba
Mwana na Moto na maboko ya bato.
45 Kasi bayekoli basosolaki te makambo yango ; ndimbola na yango ezalaki ya
kobombama mpo na bango, mpo ete basosola te tina na yango, mpe bazalaki kobanga
kopesa Yesu mituna na tina na yango.
Nani aleki monene ?
(Mat 18.1-5; Mlk 9.33-37)
46 Tembe moko ebimaki kati na bayekoli ; bazalaki koluka koyeba moto oyo aleki
monene kati na bango. 47 Kasi lokola Yesu ayebaki makanisi na bango, akamataki
mwana moke, atiaki ye pembeni na Ye, 48 mpe alobaki na bango :
— Moto nyonso oyo ayambi mwana oyo ya moke na Kombo na Ngai, ayambi
nde Ngai moko ; mpe moto nyonso oyo ayambi Ngai ayambi nde Motindi na Ngai.
Pamba te, ezali ye oyo aleki moke kati na bino nyonso nde aleki monene.
(Mlk 9.38-41)
49 Yoane alobaki :
— Moteyi, tomonaki moto moko kobengana milimo mabe na Kombo na Yo, mpe
tomekaki kopekisa ye, pamba te azali moto ya lisanga na biso te.
50 Yesu alobaki :
— Bopekisa ye te, pamba te moto nyonso oyo atelemelaka bino te azali mpo na
bino.
Kokende ya Yesu na Yelusalemi
Baboyi koyamba Yesu na Samari
51 Lokolatango oyo Yesu asengeli komemama na Likolo ekomaki pene, Yesu azwaki
mokano ya kokende na Yelusalemi. 52 Atindaki bantoma liboso na Ye ; boye wana
bazalaki kokende, bakotaki na mboka moko ya bato ya Samari mpo na kobongisela
Luka 9:53 1538 Luka 10:10
Ye biloko. 53 Kasi bato ya Samari baboyaki koyamba Ye, mpo ete azalaki kokende na
Yelusalemi. 54 Tango bayekoli, Jake mpe Yoane, bamonaki bongo, balobaki :
— Nkolo, olingi ete tobelela moto ete ekitela bango kowuta na likolo mpo na
kobebisa bango ?
55 Yesu abalukaki mpo na kotala bango malamu mpe apamelaki bango :
[— Boni, boyebi molimo oyo ezali kotindika bino na makanisi ya boye ? Mwana
na Moto ayaki te mpo na koboma bato, kasi mpo na kobikisa bango.]*
56 Bongo Yesu elongo na bayekoli na Ye bakendeki na mboka mosusu.

(Mat 8.18-22)
57 Wana bazalaki kotambola na nzela, mobali moko alobaki na Yesu :
— Nakolanda Yo na esika nyonso oyo okokende.
— Bambwa ya zamba ezalaka na madusu na yango na se ya mabele mpo na
kobombama, mpe bandeke ya likolo ezalaka na bazala na yango ; kasi Mwana na
Moto azangi esika ya kolala mpo na kopema.
59 Yesu alobaki na mobali mosusu :
— Landa Ngai.
Kasi mobali yango azongiselaki Ye :
— Nkolo, pesa ngai nzela ya kokende nanu kokunda tata na ngai.
— Tika bakufi bakunda bakufi na bango ; kasi yo, kende kosakola Bokonzi ya
Nzambe.
61 Mosusu lisusu alobaki na Ye :
— Nkolo, nakolanda Yo ; kasi pesa ngai nzela ya kozonga nanu mpo na kokende
kopesa libota na ngai mbote ya suka.
— Moto oyo asimbi kongo mpo na kobalola mabele ya bilanga, kasi azali kotala
na sima, azali na tina moko te mpo na Bokonzi ya Nzambe.
10
Yesu atindi bayekoli tuku sambo na mibale
(Mat 9.37-38; 10.5-16)
1 Sima na yango, Nkolo aponaki bayekoli tuku sambo na mibale mpe atindaki bango,
mibale-mibale liboso na Ye, na bingumba nyonso mpe na bisika nyonso oyo Ye moko
asengelaki kokende. 2 Alobaki na bango :
— Bambuma ya kobuka etondi meke kati na elanga, kasi basali bazali moke. Boye
bosenga na Nkolo elanga ete atinda basali kati na elanga na Ye. 3 Bokende ! Nazali
kotinda bino lokola bampate kati na bambwa ya zamba. 4 Bomema mbongo te,
sakosi te to basandale te, mpe bopesa moto moko te mbote na nzela.
5 Na ndako nyonso oyo bokokota, boloba liboso : « Tika ete kimia ezala na ndako
oyo ! » 6 Soki ezali na moto ya kimia kati na ndako yango, kimia na bino ekovanda
likolo na ye ; soki te, kimia yango ekozongela bino. 7 Bovanda kuna, bolia mpe
bomela nyonso oyo bakopesa bino ; pamba te mosali asengeli kozwa lifuti na
mosala na ye. Botambola-tambola na bandako nyonso te.
8 Tango bokokota na engumba songolo, soki bayambi bino, bolia bilei oyo
bakopesa bino, 9 bobikisa babeli oyo bazali kuna mpe boloba na bango : « Bokonzi
ya Nzambe ekomi pene na bino. » 10 Kasi tango bokokota na engumba songolo, soki
Luka 10:11 1539 Luka 10:28
baboyi koyamba bino, bokende na babalabala na yango mpe boloba : 11 « Ezala

putulu ya engumba na bino, topupoli yango wuta na makolo na biso, mpo na
kokebisa bino. Nzokande, boyeba malamu ete Bokonzi ya Nzambe ekomi pene. »
12 Nazali koloba na bino penza ya solo : Na mokolo wana, etumbu na yango
ekozala makasi koleka etumbu ya Sodome.
13 Mawa na yo, Korazini ! Mawa na yo, Betisaida ! Pamba te soki bikamwa oyo
esalemaki kati na bino esalemaki kati na bingumba Tiri mpe Sidoni, mbele wuta
kala, bavandi na yango babongola mitema, balata basaki mpe bamipakola putulu.
14 Kasi, na kosambisama, etumbu na bino ekozala makasi koleka etumbu ya Tiri
mpe Sidoni. 15 Mpe yo, Kapernawumi, okanisi ete okotombolama kino na Likolo ?
Te, okokitisama kino na mboka ya bakufi !
16 Moto oyo atosi bino atosi nde Ngai, moto oyo aboyi bino aboyi nde Ngai,
nzokande moto oyo aboyi Ngai aboyi nde Motindi na Ngai.
17Tango bayekoli yango tuku sambo na mibale bazongaki, batondaki na esengo
mpe balobaki :
— Nkolo, ezala milimo mabe etosi biso na Kombo na Yo !
— Namonaki Satana kokweya longwa na likolo, lokola mikalikali. 19 Napesi
bino bokonzi ya konyata banyoka mpe bakoto, mpe ya kolonga nguya nyonso ya
monguna, mpe eloko moko te ekosala bino mabe. 20 Nzokande, bosepela te komona
ete milimo mabe ezali kotosa bino ; bosepela nde ete bakombo na bino ekomami
kati na Likolo.
Bolamu ya bayekoli
(Mat 11.25-27)
21 Kaka na tango yango, awa Molimo Mosantu atondisaki Ye na esengo, Yesu
alobaki :
— Oh Tata, Nkolo ya Likolo mpe ya mabele, nakumisi Yo ! Pamba te obombaki
makambo oyo, mpo ete bato ya bwanya mpe bato ya mayele bayeba yango te, kasi
olakisi yango na bana mike. Iyo, Tata, pamba te yango nde osepelaki kosala.
22 Tata na Ngai apesa Ngai biloko nyonso. Moko te ayebi soki Mwana azali nani,
longola kaka Tata ; mpe moko te ayebi soki Tata azali nani, longola kaka Mwana
mpe ye oyo epai ya nani Mwana asepeli kotalisa Tata.
(Mat 13.16-17)
23 Bongo, abalolaki miso na Ye epai ya bayekoli na Ye mpe alobaki na bango moko
kaka :
— Esengo na bato oyo bazali komona makambo oyo bozali komona ! 24 Pamba te,
nazali koloba na bino : basakoli mpe bakonzi ebele batondaki na posa ya komona
makambo oyo bino bozali komona, kasi bamonaki yango te ; batondaki na posa ya
koyoka makambo oyo bino bozali koyoka, kasi bayokaki yango te.
Lisese ya moto malamu ya mboka Samari
25 Molakisi moko ya Mobeko atelemaki mpe atunaki mpo na komeka Yesu :
— Moteyi, nasengeli kosala nini mpo ete nazwa bomoi ya seko ?
— Makambo nini ekomama kati na mobeko ? Otangaka yango ndenge nini ?
27 Molakisi ya mibeko azongisaki :
— Linga Nkolo, Nzambe na yo, na motema na yo mobimba, na molimo na yo
mobimba, na makasi na yo nyonso mpe na makanisi na yo nyonso ; mpe linga
moninga na yo ndenge yo moko omilingaka.
Luka 10:29 1540 Luka 11:2
— Opesi eyano ya malamu ; sala bongo mpe okozala na bomoi.

29 Kasimolakisi ya Mobeko alingaki kolakisa ete azali sembo, boye atunaki na Yesu :
— Nani azali moninga na ngai ?
— Moto moko azalaki kokende na Jeriko, wana awutaki na Yelusalemi. Na nzela,
miyibi babetaki ye, babotolaki ye bilamba na ye, babetaki ye mpe bakendeki na
bango, batikaki ye pene ya kokufa. 31 Nzokande, na tango yango kaka, esalemaki ete
Nganga-Nzambe moko akende mpe azwa nzela yango kaka ; tango kaka amonaki
moto yango, akatisaki na ngambo mosusu ya nzela mpe akobaki mobembo na ye.
32 Ndenge moko mpe Molevi moko akomaki na esika yango ; tango kaka amonaki
moto yango, akatisaki na ngambo mosusu ya nzela mpe akobaki mobembo na ye.
33 Kasi moto moko ya Samari, wana azalaki kokende mobembo, akomaki na esika
oyo moto yango azalaki ; tango kaka amonaki ye, ayokelaki ye mawa, 34 apusanaki
pene na ye, asopelaki bapota na ye mafuta mpe vino, mpe akangaki yango. Bongo
amatisaki moto yango na likolo ya mile na ye moko, amemaki ye na ndako ya
bapaya, mpe akobaki kosunga ye kuna. 35 Mokolo oyo elandaki, abimisaki mbongo
ya bibende mibale mpe apesaki yango na nkolo ndako ya bapaya ; alobaki na ye :
« Salisa moto oyo malamu ; tango nakozonga, nakozongisela yo mbongo nyonso
oyo okobakisa ! »
36 Yesu atunaki :
— Mpo na yo, nani kati na bango misato azalaki moninga ya moto oyo akweyaki
na maboko ya miyibi ?
37 Molakisi ya mibeko azongisaki :
— Ezali moto oyo ayokelaki ye mawa.
— Kende mpe sala bongo !
Yesu epai ya Marte mpe Mari
38 Wana Yesu mpe bayekoli na Ye bazalaki kokende, Yesu akotaki na mboka moko,
mpe mwasi moko oyo kombo na ye ezali Marte ayambaki Ye kati na ndako na ye.
39 Mari, ndeko mwasi ya Marte, ayaki kovanda na makolo ya Nkolo, mpe azalaki
koyoka makambo oyo Nkolo azalaki koloba. 40 Kasi, na tango yango, Marte amipesaki
na misala nyonso ya ndako ; ayaki na lombangu mpe alobaki :
— Ah Nkolo, ozali komona te ete ndeko na ngai atiki ngai kosala ngai moko
misala ? Loba na ye ete asunga ngai !
— Marte, Marte, ozali komitungisa mpe kominyokola mpo na makambo ebele,
42 kasi likambo moko kaka ezali na tina. Mari aponi oyo eleki malamu, mpe moto
ata moko te akobotola ye yango.
11
Yesu alakisi bayekoli kosambela
(Mat 6.9-13)
1 Mokolo moko, Yesu azalaki kosambela na esika songolo. Tango asilisaki
kosambela, moko kati na bayekoli na Ye alobaki na Ye :
— Nkolo, lakisa biso kosambela ndenge Yoane alakisaki bayekoli na ye.
— Tango bozali kosambela, boloba :
Tata,
tika ete Kombo na Yo ebulisama,
tika ete Bokonzi na Yo eya !
Luka 11:3 1541 Luka 11:23
3Pesa biso bilei oyo tosengeli na yango, mokolo na mokolo,

4limbisa masumu na biso,
pamba te biso mpe tolimbisaka moto nyonso
oyo asalaka biso mabe ;
mpe komema biso na komekama te.
5 Alobaki na bango lisusu :
— Soki moko kati na bino azali na molingami, bongo akei epai na ye na midi
ya butu mpe alobi : « Molingami, defisa ngai mapa misato ; 6 pamba te moko kati
na baninga na ngai azali kosala mobembo mpe akomi epai na ngai, kasi nazangi
bilei ya kopesa ye. » 7 Soki molingami oyo, wuta kati na ndako na ye, azongisi :
« Kotungisa ngai te, nasili kokanga ekuke ya ndako na ngai ; ngai mpe bana na
ngai tolali, nakoki kolamuka te mpo na kopesa yo mapa. »
8 Nazali koloba na bino penza ya solo : ata soki akotelema te mpo na kopesa ye
mapa yango, kasi akotelema penza mpo na motungisi na ye mpe akopesa ye nyonso
oyo azali na yango na bosenga, pamba te azali moninga na ye.
(Mat 7.7-11)
9 Boye, Ngai nazali koloba na bino : Bosenga, mpe bakopesa bino ; boluka, mpe
bokomona ; bobeta ekuke, mpe bakofungolela bino. 10 Pamba te moto nyonso
oyo asengaka azwaka, moto oyo alukaka amonaka ; mpe moto oyo abetaka ekuke,
bafungolelaka ye yango.
11 Nani kati na bino, batata, akopesa na mwana na ye nyoka soki asengi ye mbisi,
12 to akopesa ye koto soki asengi ye liki ? 13 Bongo soki bino bato oyo bozali kutu
mabe boyebi kopesa na bana na bino biloko ya malamu, ndenge nini Tata oyo azali
na Likolo apesa te Molimo Mosantu epai ya bato oyo basengaka Ye !
Nzambe to Satana
(Mat 12.22-30; Mlk 3.20-27)
14 Mokolo moko, Yesu azalaki kobengana molimo mabe oyo ezalaki kopekisa moto
koloba. Tango molimo mabe yango ebimaki, moto oyo azalaki koloba te akomaki
koloba, mpe ebele ya bato bakamwaki. 15 Kasi bamoko kati na bango balobaki :
— Azali kobengana milimo mabe na nguya ya Belizebule, mokonzi ya milimo
mabe.
16 Bamosusu, mpo na komeka Yesu, basengaki na Ye elembo moko kowuta na Likolo.
17 Lokola Yesu ayebaki makanisi na bango, alobaki na bango :
— Bokonzi nyonso oyo ekabwani mpe ekomi komibundisa ekomipanza, mpe
ndako oyo ekabwani mpe ekomi komibundisa ekokweya. 18 Soki Satana akomi
komibundisa, bokonzi na ye ekotelema ndenge nini ? Nalobi bongo mpo bolobi
ete Ngai nazali kobengana milimo mabe na nguya ya Belizebule. 19 Mpe soki
Ngai nazali kobengana milimo mabe na nguya ya Belizebule, bayekoli na bino
babenganaka yango na nguya ya nani ? Mpo na yango, bayekoli na bino bakozala
bango moko basambisi na bino.
20 Kasi soki ezali na nguya ya Nzambe nde Ngai nazali kobengana milimo mabe,
wana Bokonzi ya Nzambe esili kokoma kino epai na bino. 21 Tango elombe oyo alata
bibundeli akengelaka ndako na ye, biloko na ye ebatelamaka malamu ; 22 kasi soki
moto mosusu oyo aleki ye na makasi ayei kobundisa ye mpe alongi ye, akobotola ye
bibundeli oyo azalaki kotiela motema, akokamata biloko na ye nyonso mpe akokaba
yango.
23 Moto oyo azali elongo na Ngai te azali monguna na Ngai, mpe moto oyo
asangisaka te elongo na Ngai apanzaka.
(Mat 12.43-45)
Luka 11:24 1542 Luka 11:41
24 Soki molimo mabe ebimi kati na moto, ekendaka koyengayenga na bisika

ekawuka mpo na koluka esika ya kopema. Kasi soki ezwi esika yango te,
emilobelaka : « Eleki malamu mpo na ngai kozonga na ndako oyo natikaki. »
25 Tango molimo mabe yango ezongaka, ekutaka ndako yango polele, bakombola
mpe babongisa malamu. 26 Bongo ekendaka lisusu kozwa milimo mosusu sambo
oyo eleki yango na mabe, mpe, elongo na yango, ekotaka mpe evandaka kuna. Boye
bomoi ya moto yango ekomaka lisusu mabe, koleka ndenge ezalaki liboso.
27 Wana Yesu azalaki koloba makambo oyo, mwasi moko agangaki wuta kati na
ebele ya bato :
— Esengo na mama oyo abotaki Yo mpe amelisaki Yo mabele !
— Esengo nde na bato oyo bayokaka Liloba na Nzambe mpe batosaka yango !
Elembo ya Yona
(Mat 12.38-42)
29 Lokola bato bazalaki kotonda se kotonda pembeni na Ye, Yesu alobaki :
— Bato ya ekeke oyo bazali bato mabe penza ! Bazali kosenga elembo !
Bakopesamela elembo mosusu te, longola kaka elembo ya Yona ; 30 pamba te,
ndenge Yona azalaki elembo mpo na bato ya Ninive, ndenge wana mpe Mwana
na Moto akozala elembo mpo na bato ya ekeke oyo.
31 Na mokolo ya kosambisama, mwasi mokonzi ya sude akolamuka, elongo na
bato ya ekeke oyo, mpe akokatela bango etumbu, pamba te awutaki mosika, na
suka ya mokili, mpo na koyoka bwanya ya Salomo ; nzokande awa sik’oyo, ezali na
Moto oyo aleki Salomo. 32 Na mokolo ya kosambisama, bato ya Ninive bakotelema,
elongo na bato ya ekeke oyo, mpe bakokatela bango etumbu, pamba te babongolaki
mitema na bango tango bayokaki mateya ya Yona ; nzokande awa sik’oyo, ezali na
Moto oyo aleki Yona.
Mwinda ya nzoto
(Mat 5.15; Mlk 4.21)
33 Moto moko te apelisaka mwinda mpo na kotia yango na esika ya kobombama
to na se ya katini. Nzokande, batiaka yango na likolo ya etelemiselo ya minda mpo
ete bato oyo bazali kokota na ndako bamona pole.
(Mat 6.22-23)
34 Miso na yo ezali lokola mwinda ya nzoto na yo. Soki miso na yo ezali malamu,
nzoto na yo mobimba mpe ezali kati na pole. Kasi soki ebeli, nzoto na yo mobimba
mpe ekoti kati na molili. 35 Yango wana, sala keba ete pole oyo ezali kati na yo
ekoma molili te. 36 Soki nzoto na yo mobimba ezali kati na pole, mpe eteni ata
moko te ezali kati na molili, nzoto na yo mobimba ekotonda na pole lokola tango
mwinda engengisaka yo na nzela ya pole na yango.
Yesu atelemeli Bafarizeo mpe balakisi ya Mobeko
(Mat 23.4-36)
37 Tango Yesu asilisaki koloba, Mofarizeo moko abengisaki Ye mpo ete akende kolia
elongo na ye. Yesu akotaki na ndako na ye mpe avandaki na mesa. 38 Kasi Mofarizeo
akamwaki mingi tango amonaki ete Yesu asukoli maboko te liboso ya kolia.
39 Bongo, Nkolo alobaki na ye :
— Bino Bafarizeo, bosukolaka libanda ya bakopo mpe ya basani, kasi botondi na
moyibi mpe na mabe. 40 Bazoba ! Boni, ye oyo asalaki libanda, asalaki mpe kati
te ? 41 Bobonza nde bomoto na bino ya kati lokola likabo epai ya Nzambe, bongo
mobimba na bino ekokoma mbala moko peto.
Luka 11:42 1543 Luka 12:7
42 Mawa na bino, Bafarizeo ! Bofutaka eteni ya zomi ya bandembi, ya matungulu

mpe ya bandunda ya lolenge nyonso, kasi bomonaka pamba bosembo mpe bolingo
ya Nzambe. Nzokande bosengeli nde kotia yango na misala, mpe kozwa na motuya
likambo oyo wana ya kofuta eteni ya zomi.
43 Mawa na bino, Bafarizeo ! Bolingaka kovanda na bakiti ya liboso, kati na
bandako ya mayangani ; mpe bolingaka ete bato bapesa bino mbote ya lokumu, na
bisika oyo bato ebele bakutanaka. 44 Mawa na bino ! Bozali lokola bakunda oyo
ezanga bilembo, bongo bato batambolaka na likolo na yango na kozanga koyeba !
45 Molakisi moko ya mibeko alobaki na Yesu :
— Moteyi, tango ozali koloba bongo, ozali kofinga mpe biso !
— Bino mpe balakisi ya Mobeko, mawa na bino ! Bomemisaka bato mikumba
ya kilo makasi, mpe bino moko boningisaka ata mosapi moko te mpo na kosunga
bango.
47 Mawa na bino, pamba te botongaka bakunda mpo na basakoli oyo bakoko na
bino baboma ! 48 Boye, wana bosalaka bongo, botatolaka ete bondimi makambo
oyo bakoko na bino basala ; pamba te bango, baboma basakoli, mpe bino, bozali
kotonga bakunda na bango.
49 Yango wana, Nzambe, kati na bwanya na Ye, aloba : « Nakotindela bango
basakoli mpe bantoma ; bakoboma bamoko, mpe bakonyokola bamosusu. » 50 Mpo
na yango, makila ya basakoli nyonso, oyo basopa wuta na ebandeli ya mokili,
ekotangama na mito ya bato ya ekeke oyo, 51 kobanda na makila ya Abele kino
na makila ya Zakari oyo babomaki kati na etumbelo mpe Esika ya bule. Nazali
koloba na bino penza ya solo : mokumba ya mabe wana nyonso ekokweyela bato
ya ekeke oyo.
52 Mawa na bino, balakisi ya Mobeko, pamba te bolongolaki fungola ya boyebi !
Bino moko bokotaki te, mpe bopekisaki bato oyo bazalaki na posa ya kokota.
53 Tango Yesu abimaki na ndako, Bafarizeo mpe balakisi ya Mobeko basilikelaki Ye
makasi mpe bakomaki kotungisa Ye na nzela ya mituna ya ndenge na ndenge, 54 na
kotiela Ye mitambo mpo na kozwa, kati na maloba na Ye, likambo ya kofunda Ye.
12
Kotatola mpo na Yesu
(Mat 10.26-33; 10.19-20)
1 Na tango yango, lokola bankoto ebele ya bato basanganaki, kino bakomaki
konyatana bango na bango, Yesu abandaki na koyebisa bayekoli na Ye :
— Bosala keba na levire ya Bafarizeo, oyo ezali lokuta ! 2 Eloko moko
te ebombama ekozanga komonisama, mpe eloko moko te ya sekele ekozanga
koyebana. 3 Nyonso oyo bokoloba kati na molili ekoyokana kati na pole ya mokolo,
mpe nyonso oyo bokolobana na matoyi kati na bashambre ekosakolama wuta na
likolo ya bandako.
4 Balingami na Ngai, nazali koloba na bino : bobanga te bato oyo bakoki koboma
nzoto mpe, na sima, bakoki kosala likambo mosusu te. 5 Nakolakisa bino nani oyo
bosengeli kobanga : bobanga Ye oyo, sima na kufa, azali na bokonzi ya kobwaka
kati na lifelo. Solo, nazali koloba na bino : Ye nde bosengeli kobanga.
6 Boni, batekaka te bandeke mike mitano na motuya ya mbongo ya bibende
mibale ? Nzokande, Nzambe abosanaka ata ndeke moko te kati na yango. 7 Ayebi
kutu ata motango ya suki na bino. Bobanga te ; boleki bandeke mike ebele na
motuya.
Luka 12:8 1544 Luka 12:28
Nazali koloba na bino : moto nyonso oyo, na miso ya bato, akotatola ete azali
8
moto na Ngai, Mwana na Moto mpe akotatola liboso ya ba-anjelu ya Nzambe ete
azali moto na Ye ; 9 kasi ye oyo akowangana Ngai na miso ya bato, Ngai mpe
nakowangana ye liboso ya ba-anjelu ya Nzambe. 10 Moto nyonso oyo akoloba mabe
na tina na Mwana na Moto akolimbisama, kasi ye oyo akofinga Molimo Mosantu
akolimbisama te.
11 Tango bakokumba bino kati na bandako ya mayangani, liboso ya bakambi mpe
bakonzi, bomitungisa te na koluka koyeba ndenge nini bokosamba mpe maloba nini
bokoloba ; 12 pamba te Molimo Mosantu akolakisa bino, na tango yango, makambo
oyo bosengeli koloba.
Lisese ya mozwi oyo azangi mayele

13 Moto moko kati na ebele ya bato alobaki na Yesu :
— Moteyi, loba na ndeko na ngai ete akabola na ngai libula oyo tata atikelaki
biso.
— Molingami na Ngai, nani atie Ngai Mosambisi to Mokati makambo na bino ya
libula ?
15 Bongo alobaki na bato nyonso :
— Bosala keba ! Bomibatela malamu ete bokweya te na lokoso ya konduka
bomengo ; pamba te, ezala kati na bofuluki, ezali bomengo te nde esalaka bomoi
ya moto.
16 Mpe alobaki na bango lisese oyo :
— Bilanga ya mozwi moko ebotaki bambuma ebele penza. 17 Akomaki kokanisa
mpe komituna : « Nasala nini ? Nazali lisusu na esika te mpo na kobomba
bambuma na ngai ya bilanga. »
18 Bongo amilobelaki lisusu : « Nakosala boye : nakobuka bibombelo na ngai
mpo na kotonga bibombelo oyo eleki minene, nakobomba kuna ble na ngai nyonso
mpe biloko na ngai mosusu. 19 Sima na yango, nakomilobela : ‹ Oh bomoi na ngai,
otondi na biloko oyo ebombami mpo na mibu ebele ; pema na yo, lia, mela mpe
sepela ! › »
20 Kasi Nzambe alobaki na ye : « Zoba ! Na butu ya lelo kaka, okokufa. Bongo
nani akokoma nkolo biloko nyonso oyo ondukaki mpo na yo moko ? »
21 Ekozala bongo mpo na moto nyonso oyo andukaka bomengo mpo na ye moko,
kasi alukaka te kozala mozwi na miso ya Nzambe.
(Mat 6.25-34)
22 Bongo Yesu alobaki na bayekoli na Ye :
— Yango wana, nazali koloba na bino : bomitungisaka te na tina na bomoi na
bino, na komituna : tokolia nini ? To na tina na banzoto na bino, na komituna :
Tokolata nini ? 23 Pamba te bomoi eleki bilei na tina, mpe nzoto eleki bilamba na
tina.
24 Botala bayanganga : elonaka nkona te, ebukaka bambuma te, ezali te na
ebombelo bambuma to na ebombelo bilei ; kasi Nzambe aleisaka yango. Nzokande
bino, boleki bandeke na motuya. 25 Nani kati na bino, na nzela ya mitungisi na
ye, akoki kobakisa ata ngonga moko na molayi ya bomoi na ye ? 26 Soki bokoki
kosala te makambo oyo ya mike-mike, bongo mpo na nini komitungisa na tina na
makambo mosusu ? 27 Botala ndenge bafololo ya lisi ekolaka ! Esalaka te, etongaka
bilamba te ; nzokande, nazali koloba na bino, ezala ye moko mokonzi Salomo, kati
na nkembo na ye nyonso, atikalaki kolata te lokola moko kati na yango.
28 Soki Nzambe alatisaka bongo matiti oyo, lelo, ezali kati na bilanga, mpe, lobi,
ekobwakama na moto, akozanga te kolatisa bino, bato ya kondima moke ?
Luka 12:29 1545 Luka 12:48
29 Bomitungisaka te na tina na biloko ya kolia to ya komela, bolongola yango na

makanisi na bino. 30 Pamba te ezali bapagano ya mokili oyo nde balukaka-lukaka
biloko wana nyonso. Tata na bino ayebi malamu ete bozali na bosenga na yango.
31 Bolukaka nde liboso Bokonzi ya Nzambe, bongo bakobakisela bino biloko wana
nyonso.
32 Oh etonga moke, bobanga te ! Pamba te Tata na bino asepelaki kopesa bino
Bokonzi !
(Mat 6.19-21)
33 Boteka biloko na bino mpe bokaba epai ya babola mbongo oyo bokozwa. Bosala
mpo na bolamu na bino mabenga oyo etobokaka te ; bonduka bomengo kati na
Likolo epai wapi ekoki kobeba te, moyibi akoki kopusana te mpe nselele ekoki
kobebisa te ; 34 pamba te epai bomengo na bino ezali, kuna mpe motema na bino
ekozala.
Komibongisa mpo na koya ya Nkolo

(Mat 24.45-51)
35 Bomilengela mpo na mosala mpe bobatela minda na bino ya kopela. 36 Bozala
lokola bato oyo bazali kozela bozongi ya nkolo na bango wuta na feti ya libala, mpo
ete bafungolela ye ekuke tango kaka akoya mpe akobeta ekuke. 37 Esengo na basali
oyo nkolo, tango akoya, akokuta bazali kosenzela ! Nazali koloba na bino penza
ya solo : nkolo mpe akolata elamba na ye ya mosala, akovandisa bango na mesa,
mpe akoya kopesa bango bilei. 38 Ekozala penza esengo mpo na basali oyo nkolo
akokuta bazali kosenzela, ezala ayei na ngonga ya midi ya butu to liboso ete tongo
etana.
(Mat 24.43-51)
39 Kasi bososola malamu likambo oyo : soki nkolo ndako ayebaki ngonga oyo
moyibi akoya, alingaki kopekisa ye kokota kati na ndako na ye. 40 Bino mpe
bomilengela, pamba te Mwana na Moto akoya na ngonga oyo bozali kokanisa kutu
te kozela Ye.
41 Petelo atunaki Yesu :
— Nkolo, ozali koloba lisese oyo mpo na biso to mpo na bato nyonso ?
42 Nkolo azongisaki :
— Nani mobateli bomengo ya sembo mpe ya mayele epai ya nani nkolo akopesa
mokumba ya kokamba basali na ye mpo na kopesaka bango bilei na bango na
tango oyo ekoki ? 43 Esengo na mosali oyo nkolo na ye, tango akozonga, akokuta
azali kosala bongo ! 44 Nazali koloba na bino penza ya solo : nkolo na ye akopesa
ye mokumba ya kobatela biloko na ye nyonso.
45 Kasi soki mosali yango amilobeli : « Nkolo na ngai awumeli mpo na kozonga, »
mpe akomi kobeta basali mpe basi basali ; kolia, komela masanga mpe kolangwa,
46 nkolo ya mosali yango akozonga na mokolo oyo ye, mosali, azali kozela ye te,
mpe na ngonga oyo ayebi te. Boye akokata-kata ye na biteni mpe akotia ye esika
moko na basali oyo bazangi bosembo.
47 Mosali oyo ayebi posa ya nkolo na ye, kasi amilengeli te to asali te kolanda
posa ya nkolo na ye, akobetama fimbu ebele. 48 Kasi mosali oyo ayebi te posa ya
nkolo na ye mpe asali makambo oyo ebongi na etumbu, akobetama fimbu moke.
Na moto oyo bapesi mingi, bakosenga ye mpe mingi ; mpe bakotuna na moto na
moto kolanda mokumba oyo bapesi ye : na moto oyo bapesi mingi, bakotuna ye
mpe mingi ; mpe na moto oyo bapesi moke, bakotuna ye moke.
Bokabwani mpe etumbu

Luka 12:49 1546 Luka 13:9
Nayei kotia moto na mokili, nazali na posa makasi ete moto yango emipelela.
49
50 Kasi ezali na libatisi moko oyo nasengeli kozwa, mpe tala ndenge nini nakomi
motema moto-moto mpo na kozela kokokisama na yango !
(Mat 10.34-36)
51 Boni, bokanisi ete nayaki mpo na komema kimia na mokili ? Kimia te,
bokabwani nde. 52 Pamba te, kobanda sik’oyo, bato mitano kati na libota moko
bakokabwana : misato bakoyina mibale, mpe mibale bakoyina misato. 53 Tata
akoyina mwana na ye ya mobali, mpe mwana mobali akoyina tata na ye ; mama
akoyina mwana na ye ya mwasi, mpe mwana mwasi akoyina mama na ye ; mama-
bokilo akoyina mwasi ya mwana na ye ya mobali, mpe mwasi ya mwana mobali
akoyina mama-bokilo na ye.
(Mat 16.2-3)
54 Bongo alobaki lisusu na ebele ya bato :
— Tango bomonaka mapata kobima na weste, bolobaka mbala moko : « Mvula
elingi konoka, » mpe ekokisamaka bongo. 55 Tango mopepe ya sude efulaka,
bolobaka : « Molunge ekozala makasi penza, » mpe esalemaka bongo.
56 Bato ya bilongi mibale ! Boyebi malamu kolimbola bilembo oyo bomonaka na
mokili mpe na likolo, bongo mpo na nini bozali koyeba te kososola tango oyo ?
(Mat 5.25-26)
57 Mpo na nini bososolaka te, mpo na bino moko, makambo oyo ezali sembo ?
58 Soki ozali kokende na esambiselo elongo na moto oyo afundi yo, sala nyonso
mpo ete oyokana na ye, wana bozali nanu na nzela. Soki te, akokumba yo epai
ya mosambisi, mosambisi akokaba yo na maboko ya bakengeli, mpe bakengeli
bakobwaka yo kati na boloko. 59 Nazali koloba na yo : okobima na boloko soki
kaka ofuti niongo na yo kino na mbongo ya suka ya bibende.
13
Tina ya kobongola motema
1 Na tango wana, ndambo ya bato bayaki koyebisa Yesu ndenge nini Pilato abomaki
bato ya Galile na ngonga oyo bazalaki kobonzela Nzambe bambeka.
— Bokanisi ete bato wana ya Galile bakufaki kufa ya somo mpo ete bazalaki
bato minene ya masumu koleka bato nyonso mosusu ya Galile ? 3 Nazali koloba
na bino : Ezali bongo te ! Kasi soki bobongoli mitema te, bino mpe bokokufa bino
nyonso.
4 Bongo bato wana zomi na mwambe oyo bakufaki tango ndako molayi ya Siloe
ekweyelaki bango, bokanisi ete bazalaki bato ya masumu koleka bavandi nyonso
ya Yelusalemi ? 5 Nazali koloba na bino : Ezali bongo te ! Soki bobongoli mitema
te, bino mpe bokokufa bino nyonso.
6 Bongo alobaki lisese oyo :
— Moto moko azalaki na nzete na ye ya figi kati na elanga na ye ya vino ; akendeki
koluka bambuma na likolo ya nzete yango, kasi akutaki ata mbuma moko te. 7 Boye
alobaki na mobateli elanga yango : « Tala, tokomi na mobu ya misato wuta nayaka
koluka bambuma na likolo ya nzete oyo ya figi, mpe nazwi ata mbuma moko te.
Kata yango ! Mpo na nini ekanga mabele pamba ? »
8 Mobateli elanga azongiselaki ye : « Nkolo na ngai, tika yango lisusu mobu
oyo ! Nakotimola mabele pembeni na yango mpe nakotia matiti ya kopola ; 9 tango
mosusu ekobota mbuma na mobu oyo ezali koya. Soki eboti te, wana kata na yo
yango. »
Yesu abikisi na mokolo ya Saba
Luka 13:10 1547 Luka 13:27
Mokolo moko ya Saba, Yesu azalaki koteya kati na ndako ya mayangani.

10
11Nzokande, ezalaki wana na mwasi moko oyo molimo mabe egumba ye mokongo,
mpe azalaki kokoka te komisembola wuta mibu zomi na mwambe. 12 Tango Yesu
amonaki ye, abengaki ye wuta na liboso mpe alobaki na ye :
— Mwasi, okangolami na pasi na yo !
13 Mpe Yesu atielaki ye maboko. Mbala moko, mwasi yango amisembolaki mpe
akomaki kokumisa Nzambe.
14 Kasi mokambi ya ndako ya mayangani asilikaki mpo ete Yesu abikisi moto na
mokolo ya Saba, mpe alobaki na ebele ya bato :
— Ezali na mikolo motoba mpo na kosala mosala ! Ezali na mikolo yango nde
bosengeli koya mpo ete babikisa bino, kasi na mokolo ya Saba te !
— Bato ya bilongi mibale ! Nani kati na bino, na mokolo ya Saba, afungolaka
te mpe amemaka te ngombe na ye to ane na ye, wuta na elielo, mpo ete ekende
komela mayi ? 16 Mwasi oyo azali mokitani ya Abrayami ! Nzokande Satana asila
kokanga ye minyololo mibu zomi na mwambe ! Boni, esengelaki te kokangola ye,
na oyo ekanga ye, kaka mpo ete ezali mokolo ya Saba ?
17 Tango alobaki bongo, bayini na Ye nyonso batondaki na soni ; kasi ebele ya bato
bazalaki kosepela na bikamwa nyonso oyo azalaki kosala.
Mbuma ya mutarde mpe levire

(Mat 13.31-33; Mlk 4.30-32)
18 Bongo Yesu atunaki :
— Bokonzi ya Nzambe ekokani na nini ? Nakokanisa yango na nini ? 19 Bokonzi
ya Nzambe ekokani na nkona ya mutarde oyo moto moko azwaki mpe alonaki kati
na elanga na ye, ebimisaki moto mpe ekomaki nzete monene, bongo bandeke ya
likolo eyaki kovanda na bitape na yango.
(Mat 13.33)
20 Yesu atunaki lisusu :
— Nakokokanisa Bokonzi ya Nzambe na nini ? 21 Ekokani na levire oyo mwasi
azwaki mpe asangisaki kati na bakilo pene tuku mibale na sambo ya farine, kino
nyonso evimbaki.
Kokota na ekuke ya moke

22 Yesu
azalaki koleka na bingumba mpe na bamboka, azalaki koteya wana azalaki
kokende na Yelusalemi.
(Mat 7.13-14)
23 Moto moko atunaki Ye :
— Nkolo, bato moke kaka nde bakobika ?
24 — Bosala makasi mpo na kokotela na ekuke ya moke ; pamba te, nazali koloba
na bino, bato mingi bakoluka kokota, kasi bakokoka te.
(Mat 25.10-12)
25 Tango Nkolo ndako akotelema mpe akokanga ekuke, bokotikala libanda,
bokobanda kobeta ekuke mpe kobondela : « Nkolo, Nkolo, fungolela biso ! »
Kasi Ye akozongisela bino : « Nayebi bino te, nayebi mpe esika bowuti te ! »
(Mat 7.22-23)
26 Bongo bokoloba : « Toliaki mpe tomelaki mesa moko elongo na Yo, mpe oteyaki
na babalabala na biso ! »
27 Kasi akozongisela bino : « Nayebi bino te, nayebi mpe esika bowuti te !
Bolongwa liboso na Ngai, bino nyonso, bato mabe ! »
Luka 13:28 1548 Luka 14:11
28 Kolelampe koswa minu ekozala kuna, tango bokomona Abrayami, Izaki, Jakobi
mpe basakoli nyonso kati na Bokonzi ya Nzambe ; kasi bino, bokobwakama libanda.
29 Bato bakowuta na Este mpe na Weste, na Nor mpe na Sude, mpe bakovanda na
mesa kati na Bokonzi ya Nzambe.
30 Boye, kati na bato oyo bazali sik’oyo bato ya liboso, ebele bakokoma bato ya
suka ; mpe kati na ba-oyo bazali sik’oyo bato ya suka, ebele bakokoma bato ya
liboso.
Yesu akobi mobembo na Ye na Yelusalemi
31 Kaka na tango yango, ndambo ya Bafarizeo bayaki epai ya Yesu mpe balobaki na
Ye :
— Longwa awa, kende na yo esika mosusu, pamba te Erode akani koboma Yo !
— Bokende koloba na mbwa wana ya zamba : « Nakokoba kobengana milimo
mabe mpe kobikisa babeli, lelo mpe lobi ; mpe na mokolo ya misato, nakosilisa
mosala na Ngai. » 33 Kasi nasengeli kokoba mobembo na Ngai, lelo, lobi mpe lobi
oyo ekolanda ; pamba te mosakoli moko te akokufa libanda ya Yelusalemi !
(Mat 23.37-39)
34 Yelusalemi, Yelusalemi, yo oyo obomaka basakoli mpe obambaka bato oyo
Nzambe atindelaka yo mabanga, mbala boni nalingaki kosangisa bana na yo,
ndenge soso ya mwasi esangisaka bana na yango na se ya mapapu, kasi boboyaki.
35 Sik’oyo, ndako na bino ezali kosundolama. Solo, nazali koloba na bino :
Bokotikala komona Ngai lisusu te kino bokoloba : « Tika ete apambolama, Ye oyo
ayei na Kombo ya Nkolo ! »
14
Yesu abikisi lisusu na mokolo ya Saba
1 Mokolo moko ya Saba, Yesu akendeki kolia kati na ndako ya moko kati na bakambi
ya Bafarizeo, mpe Bafarizeo bazalaki kotala Ye malamu. 2 Liboso na Ye, ezalaki na
moto moko oyo azalaki kobela bokono ya kovimba nzoto. 3 Yesu atunaki Bafarizeo
mpe balakisi ya Mobeko :
— Boni, mobeko na biso epesaka nzela ya kobikisa moto na mokolo ya Saba to
te ?
4 Kasi bavandaki kimia.
Yesu asimbaki mobeli yango, abikisaki ye na bokono na ye mpe azongisaki ye.
5 Bongo atunaki bango :
— Soki moko kati na bino azali na mwana to ngombe ; bongo, na mokolo ya Saba,
akweyi to ekweyi kati na libulu, boni, bokobimisa te na lombangu mwana yango
to ngombe yango ?
6 Bakokaki te kopesa Ye eyano.
7 Tango Yesu amonaki ndenge nini bato oyo babengamaki na feti bazalaki kopona
bisika ya lokumu, alobaki na bango lisese oyo : 8 « Soki moto abengisi yo na feti
ya libala, kokende komivandisa te na esika ya lokumu, pamba te, kati na bato oyo
babengami na feti yango, ekoki kozala na moto oyo aleki yo na lokumu. 9 Soki esalemi
bongo, moto oyo abengisi bino mibale akoya koloba na yo : ‹ Tikela moto oyo kiti na
yo ! › Bongo, na soni nyonso, okokende kozwa esika ya suka. 10 Kasi soki babengisi yo
na feti, kende na yo kovanda na esika ya suka, mpo ete, tango moto oyo abengisi yo
akoya, aloba na yo : ‹ Molingami na ngai, yaka kovanda na esika oyo eleki malamu ! ›
Boye, okopesamela lokumu na miso ya bato nyonso oyo babengami na feti.
11 Solo, moto nyonso oyo amitombolaka, bakokitisa ye ; mpe moto oyo amikiti-
saka, bakotombola ye. »
Luka 14:12 1549 Luka 14:31
12 Bongo Yesu alobaki na moto oyo abengisaki Ye :

— Soki osali feti mpo ete bato baya kolia, kobengisa te balingami na yo, bandeko
na yo, baboti na yo to bazwi oyo bazalaka pene na yo ; noki te bango mpe
bakobengisa yo mpo na kozongisela yo, na nzela wana, bolamu oyo osalaki mpo
na bango. 13 Kasi Soki osali feti, bengisa babola, bakufi miso, bakakatani mpe ba-
ebosono ; 14 mpe Nzambe akopambola yo. Atako bakoki te kozongisela yo bolamu
oyo osali mpo na bango, kasi Nzambe akofuta niongo na mokolo oyo bato ya sembo
bakosekwa.
Lisese ya feti
(Mat 22.1-14)
15 Tango moko kati na babengami ayokaki bongo, alobaki na Yesu :
— Esengo na moto oyo akolia na feti kati na Bokonzi ya Nzambe !
— Moto moko asalaki feti monene mpe abengisaki bato ebele. 17 Tango ngonga
ya kolia ekokaki, atindaki mosali na ye kokende koloba na bato oyo babengamaki :
« Boya, pamba te nyonso esili kobongisama sik’oyo. »
18 Kasi bango nyonso bakomaki kosenga bolimbisi ndenge moko.
Moto ya liboso alobaki : « Nawuti kosomba elanga, nasengeli kokende kotala
yango ; nabondeli yo, limbisa ngai ! »
19 Moto ya mibale alobaki : « Nawuti kosomba bangombe zomi, nasengeli
komeka yango ; nabondeli yo, limbisa ngai ! »
20 Moto mosusu alobaki : « Nawuti kobala mwasi ; nakoki koya te. »
21 Mosali azongaki mpe ayebisaki makambo nyonso epai ya nkolo na ye. Nkolo
ndako asilikaki makasi mpe atindaki mosali na ye : « Kende noki na banzela, na
babalabala ya engumba, mpe memela ngai babola, ba-ebosono, bakakatani mpe
bakufi miso. »
22 Sima na mwa tango, mosali ayaki mpe alobaki : « Nkolo na ngai, nasali ndenge
otindaki ngai ; kasi bisika ezali nanu. »
23 Nkolo alobaki na mosali na ye : « Kende lisusu na banzela mpe na babalabala
ya engumba, tinda bango na makasi mpo ete bakota, mpe ndako na ngai etonda
na bato. 24 Pamba te, nazali koloba na yo : moko te kati na bato oyo babengamaki
akolia biloko ya feti na ngai. »
Ndenge nini kozala moyekoli ya Yesu
(Mat 10.37-38)
25 Ebele ya bato bazalaki kokende elongo na Yesu. Yesu abalukaki mpo na kotala
bango mpe alobaki :
26 — Soki moto ayei epai na Ngai, kasi alingi Ngai te koleka tata na ye, mama na ye,
mwasi na ye, bana na ye, bandeko na ye ya mibali, bandeko na ye ya basi, mpe ezala
ata bomoi na ye moko, moto ya ndenge wana akoki te kozala moyekoli na Ngai.
27 Mpe moto nyonso oyo amemaka ekulusu na ye te mpe alandaka Ngai te akoki te
kozala moyekoli na Ngai. 28 Soki moko kati na bino alingi kotonga ndako molayi,
boni, bokovanda nanu te mpe bokoluka nanu te koyeba motuya mpo na kotala
soki bozali na mbongo ya kokoka mpo na kosilisa misala ya kotonga ndako yango ?
29 Pamba te, soki sima na bino kotia moboko, bokoki lisusu te kosilisa kotonga ndako
yango, bato nyonso oyo bakobanda komona yango bakobanda koseka bino mpe
koloba : 30 « Botala moto oyo ! Abandaki mosala ya kotonga ndako, kasi azangaki
makoki ya kosilisa yango. »
31 Ndenge moko, soki mokonzi moko alingi kokende kobundisa mokonzi mosusu,
boni, akovanda nanu te mpe akotala nanu te soki, elongo na basoda na ye nkoto
zomi, akoki kobundisa mokonzi oyo, elongo na basoda nkoto tuku mibale, azali
Luka 14:32 1550 Luka 15:16
koya kobundisa ye ? 32 Soki amoni ete akokoka te, wana monguna na ye azali nanu
mosika, akotindela ye bato mpo na kosenga kimia.
33 Boye, kati na bino, moto nyonso oyo akoki kokabwana te na biloko na ye nyonso
akoki te kozala moyekoli na Ngai.
(Mat 5.13; Mlk 9.50)
34 Mungwa ezali malamu ; kasi soki mungwa ebungisi elengi na yango, ndenge
nini bakozongisa lisusu elengi na yango ? 35 Ekozala lisusu na tina moko te, ezala
mpo na mabele to mpo na kobongisa bilanga ; kasi bakobwaka yango. Tika ete
moto oyo azali na matoyi mpo na koyoka ayoka !
15
Lisese ya meme oyo ebungaki mpe emonani
(Mat 18.12-14)
1 Bafutisi mpako mpe bato ya masumu bapusanaki bango nyonso pene ya Yesu mpo
na koyoka Ye. 2 Kasi Bafarizeo mpe balakisi ya Mobeko bazalaki koyimayima mpe
koloba :
— Moto oyo azali koyamba bato ya masumu mpe kolia mesa moko elongo na
bango.
3 Bongo Yesu alobaki na bango lisese oyo :
4 — Soki moko kati na bino azali na bameme nkama moko, bongo moko kati na
yango ebungi ; boni, akotika te bameme tuku libwa na libwa kati na esobe mpo na
kokende koluka moko oyo ewuti kobunga kino amona yango ?
5 Mpe tango akomona yango, akotia yango na mapeka na ye, na esengo. 6 Bongo,
tango kaka akokoma na ndako na ye, akobengisa balingami mpe baninga na ye,
akoloba na bango : « Bosepela na ngai elongo, pamba te namoni meme na ngai,
oyo ebungaki ! »
7 Na nzela yango, nazali koloba na bino : esengo oyo ekozala kati na Likolo mpo
na mosumuki moko kaka oyo abongoli motema, eleki esengo mpo na bato ya sembo
tuku libwa na libwa oyo bazali na posa te ya kobongola mitema.
Lisese ya mbongo oyo ebungaki mpe emonani
8 Soki mwasi azali na mbongo ya bibende zomi mpe abungisi moko kati na yango,
boni, apelisaka mwinda te, akombaka ndako te mpo na koluka yango malamu kino
amona yango ? 9 Bongo soki amoni yango, abengisaka balingami na ye elongo
na baninga na ye, mpe alobaka na bango : « Bosepela na ngai elongo, pamba te
namoni mbongo na ngai, oyo ebungaki ! » 10 Na nzela yango, nazali koloba na bino :
ba-anjelu ya Nzambe basepelaka mpo na mosumuki moko oyo abongoli motema.
Lisese ya mwana oyo abungaki mpe amonani
— Mobali moko azalaki na bana mibali mibale. 12 Leki alobaki na tata na ye :
« Tata, pesa ngai eteni na ngai ya libula. »
Mpe tata akabolelaki bango biloko na ye.
13 Sima na mwa mikolo, leki azwaki biloko nyonso oyo azalaki na yango, akendeki
na mboka moko ya mosika. Kuna, asakanaki na bozwi na ye, abikaki bomoi ya
mobulu. 14 Sima na ye kosakana na bozwi na ye nyonso, nzala makasi ekotaki kati
na mboka yango mobimba, mpe akomaki kokelela.
15 Boye akendeki komikomisa lokola mosali epai ya moto moko ya mboka yango.
Moto yango atindaki ye na bilanga na ye mpo na koleisa bangulu. 16 Mwana alukaki
ata kolia bilei ya bangulu, kasi moto ata moko te apesaki ye yango.
Luka 15:17 1551 Luka 16:5
17Bongo akomaki kokanisa na tina na bomoi na ye, alobaki : « Basali boni tata
na ngai azwa na mosala mpe bazali kolia ndenge balingi, mpe biloko ya kolia eleki
kutu ebele ; kasi ngai nazali kokufa awa na nzala ! 18 Nazwi mokano ya kobima
mpe kozonga epai ya tata na ngai ; nakoloba na ye : ‹ Tata, nasali masumu liboso
ya Nzambe mpe liboso na yo. 19 Nabongi lisusu te kobengama mwana na yo ; zwa
ngai lokola moko kati na basali na yo ! › »
20 Boye, abimaki mpe azongaki epai ya tata na ye. Wana azalaki nanu mosika, tata
na ye amonaki ye, ayokelaki ye mawa mingi ; apotaki mbangu mpo na kokutana
na mwana na ye, amibwakaki na nzoto na ye mpe ayambaki ye.
21 Mwana alobaki na tata na ye : « Tata, nasali masumu liboso ya Nzambe mpe
liboso na yo, nabongi lisusu te kobengama mwana na yo. »
22 Kasi tata alobaki na basali na ye : « Bomema na lombangu nzambala oyo
eleki kitoko mpe bolatisa ye yango ; bolatisa ye lopete, na mosapi, mpe basandale,
na makolo na ye. 23 Boya na mwana ngombe ya mafuta mpe boboma yango ; tolia
mpe tosala feti, 24 pamba te mwana na ngai, oyo bozali komona, akufaki, kasi azongi
lisusu na bomoi ; abungaki, kasi amonani ! »
Boye babandaki feti na esengo makasi.
25 Na tango yango, kulutu na ye azalaki nanu kati na bilanga. Tango akomaki
pene ya ndako, ayokaki miziki mpe makelele ya mabina. 26 Boye abengaki moko
kati na basali mpe atunaki ye makambo oyo ezali koleka. 27 Mosali azongisaki :
« Ndeko na yo azongi ! Tata na yo abomi mwana ngombe ya mafuta, pamba te
amoni ye nzoto malamu mpe nzoto kolongono. »
28 Kulutu asilikaki makasi mpe aboyaki kokota. Boye tata na ye abimaki mpe
abondelaki ye. 29 Kasi azongiselaki tata na ye : « Tala ! Mibu nyonso oyo nazalaki
kosalela yo lokola mowumbu, natikalaki koboya te kotosa mitindo na yo. Nzokande,
otikala nanu kopesa ngai te ata mwana ntaba mpo ete nasepela elongo na balingami
na ngai. 30 Kasi tango mwana na yo, oyo ya mobali azongi na ndako, ye oyo asili
kosakana na biloko na yo, na mobulu elongo na basi ya ndumba, obomi mwana
ngombe ya mafuta mpo na ye ! »
31 Tata azongiselaki ye : « Mwana na ngai, ozalaka elongo na ngai tango nyonso,
mpe biloko na ngai nyonso ezali ya yo. 32 Kasi tosengelaki kaka kosala feti mpe
kosepela, pamba te ndeko na yo, oyo ozali komona, akufaki, kasi azongi lisusu na
bomoi ; abungaki, kasi amonani ! »
16
Nzambe mpe mbongo
— Mozwi moko azalaki na mobateli bomengo ; bongo bafundaki ye epai ya mozwi
ete azali kosakana na biloko na ye. 2 Mozwi abengaki ye mpo na kotuna ye :
« Makambo nini nazali koyoka na tina na yo ? Yebisa ngai ndenge nini obateli
bomengo na ngai ; pamba te, kobanda lelo, okozala lisusu mobateli bomengo na
ngai te. »
3 Mobateli bomengo amilobelaki : « Nasala nini sik’oyo ? Mokonzi na ngai azali
kolongola ngai na mosala ? Nazali na makasi te ya kotimola mabele, mpe nakoyoka
soni mpo na kokoma kosenga-senga. 4 Ah ! Nasosoli sik’oyo likambo oyo nakoki
kosala mpo ete, tango nakozala lisusu na mosala te, bato bayamba ngai kati na
bandako na bango. »
5 Boye, abengaki bato nyonso oyo bazalaki na niongo ya mokonzi na ye ; atunaki
na moto ya liboso : « Osengeli kofuta boni lokola niongo epai ya mokonzi na
ngai ? »
Luka 16:6 1552 Luka 16:23
6 Moto yango azongisaki : « Batono tuku mibale ya mafuta. »

Mobateli bomengo alobaki na ye : « Zwa mokanda na yo ya niongo, vanda noki,
mpe koma mokanda mosusu ya nyonso ya bangungulu zomi. »
7 Atunaki na moto mosusu : « Osengeli kofuta boni lokola niongo epai ya
mokonzi na ngai ? »
Azongisaki : « Basaki nkama moko ya ble. »
Mobateli bomengo alobaki na ye : « Zwa mokanda na yo ya niongo, mpe koma
mokanda mosusu ya nyonso ya basaki tuku mwambe. »
8 Mokonzi akumisaki mobateli mabe wana ya bomengo mpo na mayele oyo
asalaki na yango. Pamba te bato ya mokili oyo, bazali na mayele koleka bana
ya pole.
9 Nalobi na bino : bosalela bomengo ya mabe mpo na kotonga bondeko na
bato mosusu ; mpo ete tango ekosila, bayamba bino kati na bivandelo ya seko.
10 Moto oyo azali sembo na makambo mike, akoki mpe kozala sembo na makambo
minene ; mpe moto oyo azali sembo te na makambo mike, akozala mpe sembo
te na makambo minene. 11 Boye soki bozali sembo te na bobateli bomengo oyo
ezwami na banzela ya lokuta, nani akopesa bino bomengo ya solo ? 12 Mpe soki
bozali sembo te na bobateli biloko ya moto mosusu, nani akopesa bino biloko oyo
esengeli kozala ya bino moko ?
(Mat 6.24)
13 Mosali moko te akoki kosalela bankolo mibale, pamba te akoyina moko mpe
akolinga mosusu to akokangama na moko mpe akoboya mosusu. Bokoki te kosalela
mbala moko Nzambe mpe mbongo.
14 Wana Bafarizeo bazalaki koyoka Yesu koloba makambo wana nyonso, bazalaki
koseka Ye, pamba te bazalaki na lokoso ya mbongo.
— Bino, bozali penza bato oyo bomilakisaka na miso ya bato mosusu lokola nde
bozali bato ya sembo, nzokande Nzambe ayebi mitema na bino ; pamba te oyo bato
bamonaka motuya makasi, Nzambe ayokaka yango nkele.
Mibeko mpe Bokonzi ya Nzambe
(Mat 11.12-13)
16 Tango ya Mibeko mpe ya Basakoli ewumelaki kino na Yoane Mobatisi ; kasi
wuta Yoane Mobatisi ayaki, Sango Malamu ya Bokonzi ya Nzambe ezali koteyama,
mpe moto nyonso azali kobunda na kondima mpo na kokota kuna.
(Mat 5.18)
17 Ezali penza pete mpo na Likolo mpe mabele kolimwa ; kasi mpo na Mibeko,
ezali penza pasi mpo na nkoma na yango oyo eleki moke kolongwa.
(Mat 5.32)
18 Mobali nyonso oyo alongoli mwasi na ye na libala mpe abali mwasi mosusu
asali ekobo, mpe mobali oyo abali mwasi oyo balongoli na libala asali mpe ekobo.
Moto ya bomengo mpe mobola Lazare
19 Ezalaki na mozwi moko oyo azalaki kolata bilamba ya motane makasi mpe ya
lino ya kitoko, bongo azalaki kobika bomoi ya bisengo mikolo nyonso. 20 Na liboso
ya ekuke ya ndako na ye, mobola moko atandamaki wana, kombo na ye ezalaki
Lazare, nzoto na ye mobimba etonda na bapota ; 21 azalaki koluka ata kolia biloko
oyo ezalaki kokweya longwa na mesa ya mozwi, kasi ezalaki bambwa nde ezalaki
koya kolembola bapota na ye.
22 Mokolo moko, mobola yango akufaki, mpe ba-anjelu bamemaki ye epai ya
Abrayami. Mozwi mpe akufaki, mpe bakundaki ye. 23 Kati na mboka ya bakufi,
Luka 16:24 1553 Luka 17:8
mozwi azalaki konyokwama na pasi makasi ; boye atombolaki miso mpe amonaki,
na mosika, Abrayami elongo na Lazare avanda pembeni na ye.
24 Mozwi akomaki koganga : « Tata Abrayami, yokela ngai mawa ! Tinda Lazare
ete atia songe ya mosapi na ye kati na mayi mpo ete atangisela ngai mayi na lolemo,
pamba te nazali koyoka pasi makasi kati na moto oyo. »
25 Kasi Abrayami azongisaki : « Mwana na ngai, kanisa ete, wana ozalaki na
bomoi, ozwaki bolamu ebele, kasi Lazare azwaki nde pasi ebele. Sik’oyo awa, azali
kozwa kobondisama na ye ; kasi yo, okomi na pasi. 26 Lisusu, libulu moko monene
ekaboli biso mpe bino, mpo ete moto nyonso oyo alingi kolongwa awa epai biso
tozali mpo na kokende epai na bino, akoka te ; mpe ete moto nyonso oyo alingi
kokatisa libulu yango longwa kuna epai bino bozali mpo na koya awa epai na biso,
akoka mpe te. »
27 Mozwi alobaki : « Tata, nasengi na yo, tinda Lazare epai ya libota na ngai,
28 pamba te nazali na bandeko mitano. Tika ete akende kokebisa bango mpo ete,
bango mpe, bakoma awa te, kati na esika oyo ya pasi ! »
29 Abrayami azongisaki : « Bandeko na yo bazali na Moyize mpe basakoli ; tika
ete bayoka bango ! »
30 Mozwi alobaki lisusu : « Te, tata Abrayami ! Kasi soki moto moko awuti na
mboka ya bakufi mpe akei epai na bango, bakobongola mitema ! »
31 Abrayami alobaki na ye : « Soki baboyi koyoka Moyize mpe basakoli,
bakondima mpe kaka te ata soki moto moko alamuki kati na bakufi. »
17
Lolenge ya kovanda elongo na bandeko
(Mat 18.6-7; Mlk 9.42)
— Makambo oyo ebetisaka bato mabaku ekoki kozanga te ; kasi mawa na moto
oyo, na nzela na ye, makambo yango eyaka ! 2 Ekoleka malamu mpo na ye kokanga
ye libanga monene ya enikelo, na kingo mpe kobwaka ye na ebale, na esika ya
kotika ye kokweyisa na masumu moko kati na bana mike oyo. 3 Bosala penza keba
mpo na bolamu na bino !
(Mat 18.15, 21-22)
Soki ndeko na yo asali yo mabe, pamela ye ; mpe soki ayoki mawa mpo na mabe
yango, limbisa ye. 4 Mpe soki, na mokolo moko, asali yo mabe mbala sambo, mpe
ayei epai na yo mbala sambo koloba na yo : « Nayoki mawa mpo na mabe na
ngai, » limbisa ye !
Kondima lokola mbuma ya mutarde
(Mat 17.19-20)
5 Bantoma balobaki na Nkolo :
— Bakisa kondima na biso !
6 Nkolo azongisaki :
— Soki bozali na kondima oyo ezali moke lokola mbuma ya mutarde, bokoki
koloba na nzete oyo : « Pikolama na esika oyo mpe kende komilona kati na ebale, »
mpe ekotosa bino.
Tozali basali ya pamba
7 Nani kati na bino, soki azali na mosali bilanga to na mobateli bibwele, akoloba
na ye tango azongi wuta na bilanga : « Yaka noki, vanda na mesa mpo ete olia ? »
8 Boni, akoloba na ye te : « Lambela ngai bilei, lata bilamba na yo ya mosala mpo
na kotiela ngai biloko na mesa, kino nasilisa kolia mpe komela ; sima na yango
Luka 17:9 1554 Luka 17:32
nde yo mpe okoki kolia mpe komela ? » 9 Boni, akozongisela mosali wana matondi
mpo ete asali mosala oyo atindaki ye ? 10 Ndenge moko mpe mpo na bino : soki
bosali nyonso oyo batindi bino, boloba : « Tozali basali ya pamba, tokokisi kaka
mokumba na biso. »
Yesu abikisi bato na maba zomi
11 Wana Yesu azalaki kokende na Yelusalemi, alekaki na mondelo kati na Samari
mpe na Galile. 12 Lokola azalaki kokota na mboka moko, bato na maba zomi bayaki
kokutana na Ye ; batelemaki na mosika 13 mpe babandaki kobelela Ye na mongongo
makasi :
— Mokonzi, Yesu, yokela biso mawa !
14 Tango Yesu amonaki bango, alobaki :
— Bokende komilakisa epai ya Banganga-Nzambe !
Wana bazalaki kokende kuna, bakomaki peto. 15 Tango moko kati na bango
amonaki ete abiki na bokono na ye, azongaki na kokumisa Nzambe na mongongo
makasi. 16 Afukamaki na makolo ya Yesu, elongi kino na se, mpe azongiselaki Ye
matondi. Moto yango azalaki moto ya Samari.
17 Bongo Yesu atunaki :
— Boni, bango nyonso zomi bakomi peto te ? Wapi bato mosusu libwa ? 18 Moko
te azongi mpo na kopesa Nzambe nkembo, longola kaka mopaya oyo ?
19 Bongo alobaki na moto yango ya Samari :
— Telema mpe kende ; kondima na yo ebikisi yo !
Lolenge oyo Bokonzi ya Nzambe ekoya

20 Mokolo moko, Bafarizeo batunaki Yesu :
— Bokonzi ya Nzambe ekoya tango nini ?
— Bokonzi ya Nzambe ekoya te na lolenge ete bato bamona yango. 21 Bakoloba
te : « Ezali awa » to « Ezali kuna, » pamba te Bokonzi ya Nzambe ezali kati na bino.
22 Bongo alobaki na bayekoli na Ye :
— Tango ezali koya, tango oyo bokozala na posa makasi ya komona ata mokolo
moko kati na mikolo ya Mwana na Moto, kasi bokomona yango te.
(Mat 24.23-28; Mlk 13.21-22)
23 Bakoloba na bino : « Azali awa ! » to « Azali kuna ! » Bolanda bango te !
24 Pamba te, na mokolo na Ye, Mwana na Moto akozala lokola mokalikali oyo epeli
mpe engengisi likolo longwa na este kino na weste. 25 Kasi liboso ete mokolo yango
ekoma, asengeli komona pasi mingi, mpe bato ya ekeke oyo basengeli koboya Ye.
(Mat 24.37-41)
26 Ndenge esalemaki na tango ya Noa, ndenge wana mpe ekosalema na tango
ya Mwana na Moto : 27 bato bazalaki kolia, komela, kobala mpe kobalisa, kino
na mokolo oyo Noa akotaki na masuwa ; bongo mpela eyaki mpe ebomaki bango
nyonso. 28 Ezalaki mpe bongo na tango ya Loti : bato bazalaki kolia, komela,
kosomba, koteka, kolona mpe kotonga. 29 Kasi na mokolo oyo Loti abimaki wuta na
Sodome, mvula ya moto mpe ya fofolo ekitaki wuta na likolo mpe ebomaki bango
nyonso. 30 Ekozala mpe bongo, na mokolo oyo Mwana na Moto akomonana.
(Mat 24.17-18; Mlk 13.15-16)
31 Na mokolo yango, moto oyo akozala na likolo ya ndako na ye asengeli te kokita
mpo na kozwa biloko kati na ndako na ye, mpe moto oyo akozala kati na bilanga na
ye asengeli te kozonga na ndako mpo na likambo songolo. 32 Bokanisa makambo
oyo ekomelaki mwasi ya Loti !
Luka 17:33 1555 Luka 18:14
Moto oyo akoluka kobatela bomoi na ye akobungisa yango, mpe moto oyo
33
akobungisa bomoi na ye akobatela yango.
(Mat 24.40-41)
34 Nazali koloba na bino : na butu wana, bato mibale bakozala na likolo ya mbeto
moko : moko akokamatama, mpe mosusu akotikala ; 35 basi mibale bakozala konika
bambuma elongo : moko akokamatama, mpe mosusu akotikala ; [ 36 mibali mibale
bakozala kati na elanga moko : moko akokamatama, mpe mosusu akotikala.]*
— Nkolo, makambo yango ekosalema wapi ?
— Epai ebembe ezali, kuna nde bandeke oyo eliaka bibembe ekosangana.
18
Molende na kosambela
Yesu alobaki na bayekoli na Ye lisese moko mpo na kolakisa bango ete basengeli
1
kosambelaka tango nyonso, na kolemba te. 2 Alobaki :
— Kati na engumba moko, ezalaki na mosambisi moko oyo azalaki kotosa
Nzambe te, mpe azalaki komemia bato te. 3 Kati na engumba yango, ezalaki mpe
na mwasi moko akufisa mobali ; azalaki koya mbala na mbala epai ya mosambisi
yango mpo na koloba na ye : « Longisa ngai liboso ya monguna na ngai. » 4 Wuta
tango molayi, mosambisi yango aboyaki. Kasi suka na suka, amilobelaki : « Atako
natosaka Nzambe te mpe namemiaka bato te, 5 kasi lokola motungisi ya mwasi oyo
akufisa mobali eleki ndelo, nakolongisa ye kaka, mpo ete akoba te koyaka tango
nyonso kino kozangisa ngai kimia. »
6 Nkolo abakisaki :
— Boyoka maloba ya mosambisi mabe oyo ! 7 Boni, Nzambe akolongisa te
baponami na Ye, tango bagangaka epai na Ye butu mpe moyi ? Boni, akozelisa
bango ? 8 Nazali koloba na bino : akolongisa bango noki. Nzokande, ekozala
ndenge nini tango Mwana na Moto akoya ! Boni, akokuta kondima kati na mokili ?
Lisese ya Mofarizeo mpe mofutisi mpako
Epai ya bato oyo bamimonaki bato ya sembo mpe batiolaki bato mosusu, Yesu
9
alobaki lisusu lisese oyo :
10 — Bato mibale bakendeki na Tempelo mpo na kosambela : moko azalaki
Mofarizeo ; mpe mosusu, mofutisi mpako. 11 Mofarizeo abendanaki ye moko na
pembeni mpe asambelaki : « Oh Nzambe, nazali kotonda Yo, mpo ete nazali te
lokola bato mosusu oyo bazali miyibi, bato mabe, bato na bikobo to mpe lokola
mofutisi mpako oyo. 12 Nakilaka bilei mbala mibale na poso mpe napesaka eteni
ya zomi ya nyonso oyo nazwaka. »
13 Kasi mofutisi mpako atelemaki mwa mosika ; amekaki ata te kotombola miso
na ye na likolo, kasi atiaki loboko na ye na tolo mpe alobaki : « Oh Nzambe, yokela
ngai mawa, pamba te nazali moto ya masumu ! »
14 Nazali koloba na bino : mofutisi mpako azongaki na ndako na ye sima na
Nzambe kokomisa ye moto ya sembo, kasi Mofarizeo te. Pamba te moto nyonso
oyo amitombolaka, bakokitisa ye ; mpe oyo amikitisaka, bakotombola ye.
(Mat 19.13-15; Mlk 10.13-16)
* 17:36 Eteni oyo ezali te kati na mikanda mosusu
Luka 18:15 1556 Luka 18:34
15 Bato bazalaki mpe komema bana mike epai ya Yesu mpo ete atia bango maboko.
Tango bayekoli bamonaki bongo, bapamelaki bango. 16 Kasi Yesu abengaki bana mpe
alobaki :
— Botika bana mike baya epai na Ngai ; bopekisa bango te koya epai na Ngai,
pamba te Bokonzi ya Nzambe ezali mpo na bato oyo bazali lokola bana mike.
17 Nazali koloba na bino penza ya solo : moto nyonso oyo azali koyamba te Bokonzi
ya Nzambe lokola mwana moke akotikala kokota te kati na Bokonzi yango.
(Mat 19.16-30; Mlk 10.17-31)
18 Mokambi moko ya Bayuda atunaki na Yesu :
— Moteyi malamu, nasengeli kosala nini mpo ete nazwa bomoi ya seko ?
— Mpo na nini ozali kobenga Ngai « Moteyi malamu ? » Moko te azali malamu,
longola kaka Ye moko Nzambe. 20 Oyebi mibeko oyo : « Okosalaka ekobo te,
okobomaka te, okoyibaka te, okolobaka te matatoli ya lokuta mpo na kokosela
moninga na yo makambo, okopesaka tata na yo mpe mama na yo lokumu. »
21 Mokambi yango azongisaki :
— Natosaka nyonso wana wuta bolenge na ngai.
22 Sima na Yesu koyoka bongo, alobaki na ye :
— Ozangi eloko moko. Teka biloko na yo nyonso, kabola mbongo oyo okozwa
epai ya babola, mpe okozwa bomengo kati na Likolo. Sima na yango, yaka mpe
landa Ngai.
23 Tango mokambi ya Bayuda ayokaki bongo, akomaki mawa-mawa, pamba te
azalaki na bozwi mingi.
24 Yesu atalaki ye mpe alobaki :
— Ezali pasi mpo na mozwi kokota kati na Bokonzi ya Nzambe ! 25 Nzokande,
eleki pete mpo na shamo kolekela na lidusu ya tonga ; kasi ezali penza pasi mpo
na mozwi kokota kati na Bokonzi ya Nzambe.
26 Bato oyo bayokaki Ye koloba bongo batunaki :
— Oyo ekoki kosalema te elongo na bato, ekoki kosalema elongo na Nzambe.
— Nkolo, totiki nyonso oyo tozalaki na yango mpo na kolanda Yo !
— Nazali koloba na bino penza ya solo : moto nyonso oyo atiki ndako na ye,
mwasi na ye, bandeko na ye, baboti na ye to bana na ye, mpo na kozwa Bokonzi
ya Nzambe lokola litomba, 30 akozwa, na tango oyo, biloko mingi koleka ; mpe na
tango oyo ezali koya, bomoi ya seko.
Yesu asakoli lisusu kufa mpe lisekwa na Ye
(Mat 20.17-19; Mlk 10.32-34)
31 Yesu abendaki na pembeni bayekoli na Ye zomi na mibale mpe alobaki na bango :
— Tozali kokende na Yelusalemi ; makambo nyonso oyo basakoli bakoma na
tina na Mwana na Moto ekokokisama. 32 Bakokaba Ye na maboko ya bapagano,
bakoseka Ye, bakofinga Ye, bakobwakela Ye soyi, 33 bakobeta Ye fimbu mpe
bakoboma Ye ; mpe, na mokolo ya misato, akosekwa.
34 Bayekoli basosolaki ata eloko moko te kati na makambo yango ; ndimbola na
yango ezalaki ya kobombama mpo na bango, mpe bayebaki te makambo oyo Yesu
azalaki kolobela.
Luka 18:35 1557 Luka 19:12

(Mat 20.29-34; Mlk 10.46-52)
35 Wana Yesu akomaki pene ya Jeriko, ezalaki na mokufi miso pembeni ya nzela,
azalaki ya kovanda mpe azalaki kosenga-senga. 36 Tango ayokaki makelele ya ebele
ya bato oyo bazali koleka, atunaki :
— Likambo nini oyo ezali kosalema ?
37 Balobaki na ye :
— Yesu ya Nazareti azali koleka !
38 Agangaki :
— Yesu, Mwana ya Davidi, yokela ngai mawa !
39 Bato oyo bazalaki liboso bapamelaki ye mpe balobaki na ye ete akanga monoko ;
kasi, ye, agangaki lisusu makasi koleka :
— Mwana ya Davidi, yokela ngai mawa !
40 Yesu atelemaki mpe atindaki ete bamemela Ye mokufi miso yango. Tango
akomaki pene na Ye, Yesu atunaki ye :
41 — Olingi nasala nini mpo na yo ?
Mokufi miso azongisaki :
— Nkolo, nalingi komona.
— Mona ! Kondima na yo ebikisi yo.
43 Mpe mbala moko, akomaki komona, mpe alandaki Yesu, na kokumisa Nzambe.
Tango bato nyonso bamonaki bongo, bango mpe bakumisaki Nzambe.
19
Zashe azwi lobiko
1 Yesu akotaki na engumba Jeriko, mpe azalaki kokatisa yango. 2 Nzokande, ezalaki
na moto moko kuna, kombo na ye « Zashe. » Azalaki mokonzi ya bafutisi mpako, mpe
azalaki na bozwi ebele ; 3 azalaki na posa ya komona soki Yesu azali nani, kasi lokola
azalaki mokuse, akokaki te komona Ye mpo ete bato bazalaki ebele penza. 4 Boye
akimaki mbangu na liboso mpe amataki na nzete ya sikomori mpo na komona Yesu,
pamba te Yesu akolekela na nzela wana.
5 Tango Yesu akomaki na esika yango, atombolaki miso mpe alobaki na ye :
— Zashe, kita noki ! Nasengeli kolala na ndako na yo lelo.
6 Mbala moko, Zashe akitaki mpe ayambaki Yesu na esengo.
7 Tango bato nyonso bamonaki bongo, bakomaki koyimayima ; bazalaki koloba :
— Tala, akei kolala na ndako ya moto ya masumu !
8 Kasi Zashe atelemaki mpe alobaki na Ye :
— Nkolo, nazali kopesa, awa mpe sik’oyo, kati-kati ya biloko na ngai epai ya
babola ; mpe, soki nabotolaki biloko ya moto, nazali kozongisela ye yango mbala
minei.
— Lelo, lobiko eyei na ndako oyo, mpo ete ye mpe azali mwana ya Abrayami.
10 Pamba te Mwana na Moto ayaki mpo na koluka mpe kobikisa bato oyo babunga.
Lisese ya mbongo
(Mat 25.14-30)
11 Wana bazalaki koyoka makambo yango, Yesu akobaki koloba lisese moko, pamba
te akomaki pene ya Yelusalemi, mpe mpo ete bato bakanisaki ete Bokonzi ya Nzambe
elingi komimonisa kaka na tango yango. 12 Boye Yesu alobaki :
— Ezalaki na moto moko abotama na libota ya mbongo ; akendeki na mokili
moko ya mosika mpo ete bakomisa ye mokonzi mpe, sima na yango, akozonga.
Luka 19:13 1558 Luka 19:34
13Boye abengaki basali zomi kati na basali na ye mpe apesaki bango mbongo ya
bibende zomi. Alobaki na bango : « Bosala mombongo na mbongo oyo kino tango
nakozonga. »
14 Kasi bandeko na ye, bana mboka, bazalaki kolinga ye te ; batindaki ndambo ya
bato, sima na ye, mpo na koloba : « Toboyi ete moto oyo akoma mokonzi na biso. »
15 Sima na ye kozwa bokonzi, azongaki na ekolo na ye mpe abengaki basali epai
ya banani apesaki mbongo mpo na koyeba soki bazwi mileki boni na mbongo na
ye.
16 Mosali ya liboso ayaki mpe alobaki : « Nkolo na ngai, mbongo na yo eboti
mbongo ya bibende zomi lokola mileki. »
17 Nkolo alobaki na ye : « Osali malamu ! Ozali mosali malamu ! Mpo ete ozalaki
sembo na likambo ya moke, nakokomisa yo moyangeli ya bingumba zomi. »
18 Mosali ya mibale ayaki mpe alobaki : « Nkolo na ngai, mbongo na yo eboti
mbongo ya bibende mitano lokola mileki. »
19 Nkolo na ye azongisaki : « Nakokomisa yo moyangeli ya bingumba mitano. »
20 Mosali mosusu ayaki mpe alobaki : « Nkolo na ngai, tala mbongo na yo !
Nabombaki yango malamu kati na eteni ya elamba. 21 Nazalaki kobanga yo,
pamba te ozalaka moto ya matata : ozwaka biloko oyo obombaki te mpe obukaka
bambuma ya nkona oyo olonaki te. »
22 Nkolo na ye azongisaki : « Mosali mabe ! Nakopesa yo etumbu kolanda maloba
na yo moko. Oyebaki ete nazali moto ya matata, ete nazwaka biloko oyo nabombaki
te mpe nabukaka bambuma ya nkona oyo nalonaki te. 23 Bongo mpo na nini
obombaki te mbongo na ngai kati na ndako ya misolo ? Na bozongi na ngai,
nalingaki kozwa yango elongo na mileki ? »
24 Bongo nkolo alobaki na bato oyo bazalaki wana : « Bobotola ye mbongo yango
mpe bopesa yango na moto oyo azali na mbongo ya bibende zomi. »
25 Balobaki na ye : « Nkolo, azali na mbongo ya bibende zomi ! »
26 Nkolo azongisaki : « Nazali koloba na bino : na moto oyo azali na eloko,
bakopesa ye lisusu ; kasi na moto oyo azangi, bakobotola ye ata oyo azali na
yango. 27 Kasi banguna na ngai wana, oyo baboyaki ete nakoma mokonzi na bango,
bomemela ngai bango awa mpe boboma bango na miso na ngai. »
Lotomo ya Yesu na Yelusalemi
Bayambi Yesu na nkembo monene
(Mat 21.1-11, 15-17; Mlk 11.1-10; Yn 12.12-16)
28 Sima na Yesu koloba bongo, alekaki liboso mpo na kokende na Yelusalemi.
29 Wana akomaki pene ya Betifaje mpe Betani, na ngomba oyo babengaka « ngomba
ya banzete ya olive, » atindaki bayekoli mibale kati na bayekoli na Ye ; 30 alobaki na
bango :
— Bokende na mboka oyo ezali liboso na bino. Tango kaka bokokota na mboka
yango, bokomona mwana ya ane bakanga na singa, oyo moto ata moko te asila
kosalela ; bofungola yango mpe bomema yango awa. 31 Soki moto moko atuni
bino : « Mpo na nini bozali kofungola yango ? »
Boloba na ye : « Nkolo azali na bosenga na yango. »
32 Bato oyo Yesu atindaki bakendeki mpe bamonaki yango ndenge kaka Yesu alobaki
na bango.
33 Wana bazalaki kofungola mwana yango ya ane, bankolo na yango batunaki
bango :
— Mpo na nini bozali kofungola mwana oyo ya ane ?
34 Bazongisaki :
Luka 19:35 1559 Luka 20:6
— Nkolo azali na bosenga na yango.

35 Bamemaki mwana yango ya ane epai ya Yesu, batandaki bilamba na bango na
mokongo na yango, mpe Yesu avandaki na likolo na yango.
36 Wana azalaki kokende, bato bazalaki kotanda bilamba na bango na nzela. 37 Mpe
tango akomaki pene ya Yelusalemi, na esika oyo nzela ekita na ngomba ya banzete
ya olive, ebele ya bayekoli babandaki kokumisa Nzambe, na esengo nyonso mpe na
mongongo makasi mpo na bikamwa nyonso oyo bamonaki. 38 Bazalaki koloba :
« Tika ete apambolama,
mokonzi oyo ayei na Kombo ya Nkolo !
Kimia kati na Likolo,
mpe nkembo kati na bisika oyo eleki Likolo ! »
39 Ndambo ya Bafarizeo, kati na ebele ya bato, balobaki na Yesu :
— Moteyi, pamela bayekoli na Yo !
— Nazali koloba na bino : soki bango babateli kimia, mabanga ekoganga !
Etumbu ya Yelusalemi
41 Lokola akomaki pene ya Yelusalemi mpe amonaki engumba, alelaki mpo na
yango 42 mpe alobaki :
— Ah, soki kaka yo mpe oyebaki, na mokolo ya lelo, makambo oyo elingaki
komemela yo kimia ! Kasi sik’oyo, ezali ya kobombama mosika na miso na
yo. 43 Mikolo ya pasi ekokomela yo, mikolo oyo banguna na yo bakotimola
mabulu pembeni na yo, bakozingela yo mpe bakofinafina yo na bangambo nyonso ;
44 bakobamba yo na mabele, yo mpe bato oyo bazali kati na lopango na yo, mpe
bakotika ata libanga moko te na likolo ya libanga mosusu, pamba te oyebaki te
tango oyo Nzambe ayaki epai na yo.
Yesu ateyi kati na Tempelo
(Mat 21.12-13; Mlk 11.15-19; Tala Yn 2.13-17)
45 Yesu akotaki kati na lopango ya Tempelo mpe abandaki kobengana bato oyo
bazalaki koteka biloko kuna ; alobaki na bango :
46 — Ekomama : « Ndako na Ngai ekozala Ndako ya losambo ; » kasi bino,
bokomisaki yango penza nganda ya miyibi !
47 Yesu azalaki koteya mikolo nyonso na Tempelo. Bakonzi ya Banganga-Nzambe,
balakisi ya Mobeko mpe bakambi ya Bayuda bazalaki koluka koboma Ye ; 48 kasi
bazalaki kokoka te, pamba te bato nyonso bazalaki koyoka Yesu na bokebi.
20
Bokonzi ya Yesu endimami te
(Mat 21.23-27; Mlk 11.27-33)
1 Mokolo moko, wana Yesu azalaki koteya bato kati na lopango ya Tempelo mpe
kosakola Sango Malamu, bakonzi ya Banganga-Nzambe, balakisi ya Mobeko mpe
bakambi ya bato babimelaki Ye ; 2 balobaki na Ye :
— Yebisa biso, na kombo ya bokonzi nini ozali kosala biloko oyo ? Nani apesi yo
bokonzi yango ?
3 Yesu azongisaki :
— Ngai mpe, nazali kotuna bino motuna moko. Boyebisa Ngai : 4 Libatisi ya
Yoane ewutaki na Nzambe to ewutaki na bato ?
5 Bakomaki kokabola makanisi bango na bango : « Soki tolobi : ‹ Ewutaki na
Nzambe, › akotuna biso lisusu : ‹ Bongo mpo na nini bondimaki Ye te ? › 6 Soki
Luka 20:7 1560 Luka 20:25
mpe tolobi : ‹ Ewutaki na bato, › bato nyonso bakobamba biso mabanga, pamba te
bandimaka ete Yoane azalaki mosakoli. » 7 Boye, bazongisaki :
— Toyebi te epai wapi ewutaki.
8 Yesu alobaki :
makambo yango.
Lisese ya basali mabe ya elanga ya vino
(Mat 21.33-46; Mlk 12.1-12)
9 Sima, Yesu alobaki na bato lisese oyo :
— Moto moko alonaki elanga ya vino, apesaki yango epai ya basali bilanga mpo
ete bafutelaka yango, mpe akendeki mobembo ya tango molayi. 10 Tango eleko ya
kobuka bambuma ekokaki, atindaki mosali moko epai ya bafuteli elanga mpo ete
bapesa ye ndambo ya bambuma kowuta na elanga ya vino. Kasi bafuteli elanga
babetaki ye mpe bazongisaki ye maboko pamba. 11 Atindaki mosali mosusu ; kasi
ye mpe, babetaki ye, bafingaki ye mpe bazongisaki ye maboko pamba. 12 Atindaki
lisusu mosali ya misato ; ye mpe, bazokisaki ye mpe babwakaki ye libanda ya
elanga.
13 Bongo nkolo elanga ya vino amilobelaki : « Nasala nini ? Nakotinda kaka
mwana na ngai ya mobali, oyo nalingaka mingi ; tango mosusu, bakotosa ye. »
14 Kasi tango bafuteli elanga bamonaki ye, balobanaki bango na bango : « Tala
mokitani ya libula ! Toboma ye mpo ete libula ekoma ya biso ! »
15 Boye babwakaki ye na libanda ya elanga ya vino mpe babomaki ye.
Nkolo elanga ya vino akosala bango nini ? 16 Akoya ye moko, akoboma bafuteli
elanga mpe akopesa elanga yango ya vino epai ya bato mosusu.
Tango bato bayokaki bongo, balobaki :
— Te, ekoki kosalema te !
17 Kasi Yesu atalaki bango mpe alobaki :
— Bongo makambo oyo ekomama elakisi nini :
ekomi libanga ya songe ya ndako ? »
18 Moto nyonso oyo akokweya na likolo ya libanga yango akobukana ndambo na
ndambo ; moto oyo libanga yango ekokweyela, ekopanza ye.
19 Kaka na tango yango, balakisi ya Mobeko mpe bakonzi ya Banganga-Nzambe
balukaki nzela ya kokanga Yesu, pamba te bayebaki ete alobi lisese yango mpo na
bango ; kasi babangaki bato.
Mpako ya kofuta epai ya Sezare
(Mat 22.15-22; Mlk 12.13-17)
20 Kobanda na tango wana, bakomaki kolandela Yesu, mpe batindaki banongi oyo
bazalaki komilakisa lokola bato ya sembo, mpo na kokanga Ye na maloba na Ye mpe
kokaba Ye na maboko ya basambisi mpe ya moyangeli.
21 Banongi yango batunaki Yesu :
— Moteyi, toyebi ete olobaka mpe oteyaka makambo ya sembo, mpe oponaka
bilongi te, kasi oteyaka na bosolo nzela ya Nzambe. 22 Boni, ezali sembo mpo na
biso kofuta mpako epai ya Sezare to te ?
23 Kasi Yesu asosolaki mayele mabe na bango mpe alobaki na bango :
24 — Bolakisa Ngai mbongo moko ya ebende. Elilingi mpe makomi oyo batobola
na mbongo oyo, ezali ya nani ?
Bazongisaki :
— Ya Sezare !
Luka 20:26 1561 Luka 20:47
— Boye bopesa na Sezare, oyo ezali ya Sezare ; mpe na Nzambe, oyo ezali ya
Nzambe !
26 Balongaki te kokanga Ye na nzela ya makambo oyo alobaki liboso ya bato ; mpe
lokola bakamwaki eyano na Ye, bavandaki nye.
(Mat 22.23-33; Mlk 12.18-27)
27 Ndambo ya Basaduseo, oyo balobaka ete lisekwa ezali te, bayaki epai ya Yesu
mpo na kotuna Ye motuna oyo :
28 — Moteyi, Moyize atikela biso mobeko oyo kati na makomi : « Soki mobali
moko akufi, atiki mwasi kasi bana te, ndeko na ye ya mobali asengeli kobala mwasi
oyo akufisi mobali mpo ete abotela ndeko oyo asili kokufa bana. » 29 Nzokande,
azalaki na bandeko mibali sambo. Ndeko ya liboso abalaki mwasi yango mpe
akufaki, kasi abotaki bana te. 30 Ndeko ya mibale abalaki mwasi yango kaka ;
31 sima na ye, ndeko ya misato. Esalemaki kaka bongo kino na ndeko oyo ya sambo :
bandeko nyonso sambo bakufaki, batikalaki kobota bana te.
32 Sima na bango nyonso, mwasi yango mpe akufaki. 33 Sik’oyo, na mokolo oyo bato
bakosekwa kati na bakufi, mwasi yango akozala mwasi ya nani, pamba te bandeko
mibali nyonso sambo babalaki ye ?
— Ezali bato ya mokili oyo nde babalaka mpe babalisaka ; 35 kasi bato oyo
bakomonana ete bakoki mpo na kosekwa kati na bakufi mpe kobika bomoi kati
na mokili oyo ezali koya, bakobala te 36 mpe bakokufa lisusu te, pamba te bazali
lokola ba-anjelu. Bazali bana na Nzambe mpo ete basekwi kati na bakufi. 37 Moyize
atalisaki polele ete bakufi bakosekwa ; pamba te, kati na eteni oyo ezali kolobela
nzete oyo ezalaki kopela moto kasi ezalaki kozika te, abengaki Nkolo « Nzambe ya
Abrayami, Nzambe ya Izaki, mpe Nzambe ya Jakobi. » 38 Nzokande, Nzambe azali
Nzambe ya bakufi te, kasi Nzambe ya bato ya bomoi ; pamba te, mpo na Ye, bango
nyonso misato bazali na bomoi.
39 Ndambo ya balakisi ya Mobeko bazongisaki :
— Moteyi, olobi malamu !
40 Mpe moko te amekaki lisusu kotuna Ye mituna.
Eyano ya Yesu na tina na bomoto ya Klisto

(Mat 22.41-46; Mlk 12.35-37)
41 Yesu mpe atunaki bango :
— Mpo na nini balobaka ete Klisto azali mwana ya Davidi ? 42 Davidi, ye moko,
alobaki boye kati na buku ya banzembo :
« Nkolo alobaki na Nkolo na ngai :
43 kino nakomisa banguna na Yo
enyatelo makolo na Yo. › »
44 Davidi azali kobenga Klisto « Nkolo, » bongo ndenge nini akoki lisusu kozala
mwana na ye ?
Yesu akebisi bayekoli na Ye
(Mat 23.1, 5-7; Mlk 12.37-40)
45 Wana ebele ya bato bazalaki koyoka, Yesu alobaki na bayekoli na Ye :
46 — Bosala keba na balakisi ya Mobeko ! Balingaka kotambola na banzambala
ya milayi ; balingaka ete bato bapesa bango mbote, na bisika oyo bato ebele baku-
tanaka ; balingaka kovanda na bakiti ya liboso, kati na bandako ya mayangani ;
mpe na bisika ya lokumu, kati na bafeti ; 47 bayibaka biloko ya basi oyo bakufisa
Luka 21:1 1562 Luka 21:22
mibali mpe basalaka mabondeli ya milayi-milayi mpo na kokosa bato. Bakozwa

etumbu oyo eleki makasi.
21
Likabo ya mwasi akufisa mobali
(Mlk 12.41-44)
1 Wana Yesu atombolaki miso, amonaki bato na bozwi kotia makabo na bango kati
na kitunga ya makabo ; 2 amonaki mpe mwasi mobola moko akufisa mobali kotia
mbongo ya bibende mibale. 3 Alobaki :
— Nazali koloba na bino penza ya solo : mwasi mobola oyo akufisa mobali apesi
koleka bato nyonso. 4 Pamba te bato wana nyonso bazwi kati na mbongo oyo
bazali na yango na tina te, mpo na kotia kati na kitunga ya makabo ; kasi ye, kati
na kokelela na ye, atie nyonso oyo azalaki na yango mpo na kokoba kobika.
Yesu asakoli pasi mpo na Yelusalemi
(Mat 24.1-8; Mlk 13.1-8)
5 Ndambo ya bayekoli bazalaki kolula kitoko ya Tempelo, ndenge ezalaki kongala
na mabanga ya kitoko mpe na biloko ya kitoko oyo bazalaki kobonzela Nzambe lokola
makabo. Kasi Yesu alobaki :
6 — Mikolo ekoya oyo, kati na nyonso oyo bozali komona awa, ata libanga moko
te ekotikala na likolo ya libanga mosusu ; nyonso ekobukama.
7 Batunaki Yesu :
— Moteyi, makambo yango ekosalema tango nini ? Mpe elembo nini ekotalisa
biso ete makambo yango ekomi pene ya kokokisama ?
8 Yesu azongisaki :
— Bosala keba ete moko te akosa bino ! Pamba te bato mingi bakoya na Kombo
na Ngai, bakoloba : « Ngai nde Masiya, » mpe « Tango ekoki ! » Bolanda bango te.
9 Soki boyoki basango ya bitumba mpe ya mobulu, bobanga te ; pamba te makambo
wana esengeli nanu kosalema, kasi ekozala mbala moko suka ya mokili te.
10 Bongo alobaki na bango :
— Ekolo moko ekotelemela ekolo mosusu, bokonzi moko ekobundisa bokonzi
mosusu, 11 mabele ekoningana makasi mpe, na bisika ebele, nzala makasi mpe
bokono ya ndenge na ndenge ekozala ; makambo ya somo ekosalema, mpe bilembo
ya kokamwa ekomonana kowuta na Likolo.
(Mat 10.17-22; Mlk 13.9-13)
12 Kasi liboso ya makambo wana nyonso, bakokanga bino, bakonyokola bino,
bakofunda bino kati na bandako ya mayangani, bakobwaka bino na baboloko,
bakomema bino liboso ya bakonzi mpe ya bayangeli, mpo na Kombo na Ngai.
13 Boye, ekozala mpo na bino libaku malamu ya kotatola solo na tina na Ngai.
14 Bozala na mitema ya kokita, bomitungisa te mpo na koluka koyeba ndenge
nini bokosamba. 15 Pamba te, Ngai moko, nakopesa bino maloba oyo bosengeli
koloba mpe bwanya oyo ekosala ete banguna na bino nyonso bandima nyonso oyo
bokoloba. 16 Baboti na bino, bandeko na bino ya mibali mpe ya basi, baninga mpe
balingami na bino bakokaba bino, mpe bakobomisa mingi kati na bino. 17 Bato
nyonso bakoyina bino mpo na Kombo na Ngai, 18 kasi suki ata moko te ya mito na
bino ekobunga. 19 Boyika mpiko, mpe bokozwa bomoi.
(Mat 24.15-21; Mlk 13.14-20)
20 Tango bokomona mampinga ya basoda ezingeli Yelusalemi, boyeba ete
kobebisama na yango ekomi pene. 21 Wana tika ete bato oyo bakozala kati na Yuda
bakima na bangomba ; tika ete bato oyo bakozala kati na Yelusalemi babima ; mpe
tika ete bato oyo bakozala kati na bilanga bazonga te kati na engumba ! 22 Pamba
Luka 21:23 1563 Luka 22:6
te mikolo wana ekozala mikolo ya pasi makasi, mikolo oyo makambo nyonso oyo
ekomama ekokokisama.
23 Na mikolo yango, mawa na basi oyo bakozala na bazemi mpe na ba-oyo
bakozala komelisa bana mabele ! Pamba te pasi ekozala makasi kati na mokili, mpe
kanda ya Nzambe ekokweyela bato yango. 24 Bakoboma bango na mopanga mpe
bakomema bango na bowumbu kati na bikolo nyonso ya bapaya ; mpe bapagano
bakonyata Yelusalemi kino tango ya bapagano ekosila koleka.
(Mat 24.29-35; Mlk 13.24-31)
25 Bilembo ekomonana kati na moyi, kati na sanza, mpe kati na minzoto ; bongo
na mokili, bikolo ekotonda na somo mpe na kobanga likolo ya lokito makasi mpe ya
bambonge ya ebale monene. 26 Bato bakokufa na somo, wana bakozala kokanisa
makambo oyo esengeli koya na mokili, pamba te banguya ya Likolo ekoningisama.
27 Sima na yango, bakomona Mwana na Moto koya kati na mapata, na nguya mpe
na nkembo monene.
28 Tango makambo wana ekobanda kosalema, botelema, botombola mito mpe
boyika mpiko, pamba te lisiko na bino ekomi pene.
29 Alobaki na bango lisese oyo :
— Botala malamu nzete ya figi mpe banzete nyonso mosusu : 30 soki kaka ebandi
kobimisa makasa, boyebaka ete eleko ya moyi makasi ekomi pene. 31 Ndenge moko
mpe mpo na bino : tango bokomona makambo wana kosalema, boyeba ete Bokonzi
ya Nzambe ekomi pene. 32 Nazali koloba na bino penza ya solo : bato ya ekeke oyo
bakoleka te kino makambo wana nyonso ekosalema. 33 Likolo mpe mabele ekoleka,
kasi maloba na Ngai ekoleka te.
34 Bosala keba ete mitema na bino ekoma kilo te likolo ya lokoso ya kolia, likolo
ya kolangwa masanga mpe likolo ya mitungisi ya bomoi, noki te mokolo yango
ekokanga bino na mbalakata, 35 lokola monyama, pamba te ekoya likolo ya bato
nyonso ya mokili mobimba. 36 Bosenzela malamu mpe bosambelaka tango nyonso,
mpo ete bozwa makasi ya kokima makambo nyonso oyo ekoya mpe ya kotelema
liboso ya Mwana na Moto.
37Mikolo nyonso, na moyi, Yesu azalaki koteya kati na Tempelo ; mpe na butu,
azalaki kobima mpo na kokende kolala na ngomba ya banzete ya olive. 38 Na tongo
makasi, bato nyonso bazalaki koya epai na Ye, kati na Tempelo, mpo na koyoka Ye.
22
Yuda andimi koteka Yesu
(Mat 26.1-5, 14-16; Mlk 14.1-2, 10-11; Yn 11.47-53)
1 Wana feti ya Mapa ezanga levire, feti oyo babengaka Pasika, ekomaki pene,
2 bakonzi ya Banganga-Nzambe mpe balakisi ya Mobeko bazalaki koluka ndenge nini
koboma Yesu, pamba te bazalaki kobanga bato.
3 Bongo Satana akotaki kati na Yuda oyo bazalaki kobenga « Isikarioti » mpe azalaki
moko kati na bantoma zomi na mibale. 4 Boye, Yuda akendeki epai ya bakonzi
ya Banganga-Nzambe mpe bakonzi ya bakengeli ya Tempelo mpo na kobongisa
elongo na bango ndenge nini akoteka Yesu epai na bango. 5 Basepelaki mingi mpe
bayokanaki ete bakopesa ye mbongo. 6 Yuda andimaki mpe akomaki koluka libaku
malamu ya kokaba Yesu na maboko na bango, na ndenge ete ebele ya bato bayeba
te.
Yesu alie Pasika elongo na bayekoli na Ye
(Mat 26.17-19; Mlk 14.12-16)
Luka 22:7 1564 Luka 22:27
7 Awa ekomaki mokolo ya feti ya Mapa ezanga levire, mokolo oyo basengeli koboma
mpate lokola mbeka ya Pasika, 8 Yesu atindaki Petelo mpe Yoane ; alobaki na bango :
— Bokende kobongisela biso bilei ya Pasika.
9 Batunaki Ye :
— Esika nini olingi ete tobongisa yango ?
— Tango bokokota na engumba, bokokutana na mobali moko amemi eloku ya
mayi. Bolanda ye kino na ndako epai wapi akokota. 11 Mpe boloba na nkolo
ndako : « Moteyi atuni : ‹ Wapi shambre epai wapi nakolia bilei ya Pasika elongo
na bayekoli na Ngai ? › »
12 Akolakisa bino, na etaje, shambre moko ya monene babongisa malamu ; ezali
kuna nde bokobongisa bilei ya Pasika.
13 Bakendeki, bakutaki makambo nyonso ndenge kaka Yesu ayebisaki bango mpe
babongisaki bilei ya Pasika.
(Mat 26.26-29; Mlk 14.22-25; tala 1Kl 11.23-26)
14 Tango ngonga ekokaki, Yesu avandaki na mesa elongo na bantoma. 15 Alobaki
na bango :
— Nayokaki posa makasi ya kolia Pasika oyo elongo na bino liboso ete namona
pasi, 16 pamba te, nazali koloba na bino : nakolia yango lisusu te kino tina na yango
ekokokisama penza kati na Bokonzi ya Nzambe.
17 Sima na Ye kozwa kopo, azongisaki matondi epai ya Nzambe mpe alobaki :
— Bokamata kopo oyo mpe bokabola yango kati na bino, 18 pamba te nazali
koloba na bino : nakomela lisusu te vino kowuta na bambuma ya vino, kino
Bokonzi ya Nzambe eya.
19 Bongo, azwaki lipa mpe, sima na Ye kozongisa matondi epai ya Nzambe, akataki
yango mpe apesaki bango yango ; alobaki :
— Oyo ezali nzoto na Ngai, epesami mpo na bino ! Bosalaka boye mpo na
kokanisa Ngai.
20 Sima na Ye kolia, asalaki mpe bongo mpo na kopo ; alobaki :
— Kopo oyo ezali Boyokani ya sika kati na makila na Ngai, makila oyo esopani
mpo na bino.
(Mat 26.20-25; Mlk 14.17-21)
21 Nzokande, moto oyo azali koteka Ngai azali awa, azali kolia mesa moko elongo
na Ngai. 22 Solo, Mwana na Moto akokende, kolanda ndenge Nzambe akata ; kasi
mawa na moto oyo azali koteka Ye.
23 Bongo bantoma bakomaki kotunana bango na bango mpo na koluka koyeba soki
nani kati na bango akosala likambo yango.
Nani aleki monene
(Mat 20.24-28; 19.28; Mlk 10.41-45)
24 Tembe moko ebimaki kati na bayekoli mpo na koyeba soki nani kati na bango
aleki monene.
— Bakonzi ya bikolo bakonzaka yango, mpe bayangeli na yango balingaka ete
babenga bango bato malamu. 26 Kasi esengeli te kozala bongo kati na bino.
Nzokande, tika ete moto oyo aleki monene kati na bino azala lokola leki ya suka,
mpe moto oyo azali kokamba azala lokola moto oyo azali kotia bilei na mesa.
27 Pamba te nani aleki monene ? Ye oyo avandi na mesa to ye oyo azali kotia
bilei na mesa ? Ezali te oyo avandi na mesa ? Kasi Ngai nazali kati na bino lokola
moto oyo azali kotia bilei na mesa.
(Mat 19.28)
Luka 22:28 1565 Luka 22:46
28Bino nde bato oyo botikali ya kokangama na Ngai kati na pasi na Ngai. 29 Mpe
lokola Tata na Ngai apesaki Ngai bokonzi, Ngai mpe nazali kopesa bino bokonzi,
30 mpo ete bokoka kolia mpe komela na mesa na Ngai kati na Bokonzi na Ngai,
mpe ete bokoka kovanda na bakiti ya bokonzi mpo na koyangela mabota zomi na
mibale ya Isalaele.
(Mat 26.31-35; Mlk 14.27-31; Yn 13.36-38)
31 Simona, Simona, Satana asengi koyungola bino ndenge bayungolaka ble. 32 Kasi
nasambeli mpo na yo, mpo ete kondima na yo ekweya te. Mpe sima na yo kozonga
epai na Ngai, lendisa bandeko na yo.
33 Kasi Petelo azongisaki :
— Nkolo, nandimi kokota boloko to kokufa elongo na Yo.
— Petelo, nazali koloba na yo : lelo, liboso ete soso elela, okowangana mbala
misato ete oyebi Ngai te.
35 Bongo Yesu atunaki bango :
— Tango natindaki bino maboko pamba, mbongo te, sakosi te, basandale te ;
boni, bozangaki eloko ?
Bazongisaki :
— Tozangaki eloko te.
— Kasi, sik’oyo, tika ete moto oyo azali na mbongo azwa yango, oyo azali na
sakosi azwa yango, oyo azangi mopanga ateka elamba na ye mpo na kosomba
yango ! 37 Ekomama : « Batangaki Ye elongo na babomi bato ; » mpe nazali koloba
na bino : makambo yango esengeli kokokisama kati na Ngai.
38 Bayekoli balobaki :
— Nkolo, tala mipanga mibale.
Yesu azongisaki :
— Ekoki !
Yesu, na ngomba ya banzete ya olive
(Mat 26.36-46; Mlk 14.32-42)
39 Yesu abimaki mpe akendeki lokola momesano na ngomba ya banzete ya olive,
mpe bayekoli na Ye balandaki Ye. 40 Tango akomaki na esika yango, alobaki na bango :
— Bosambela mpo ete bokweya te kati na komekama.
41 Akendeki mwa mosika na bango, afukamaki mpe asambelaki boye : 42 « Tata,
soki olingi, longola kopo oyo ya pasi liboso na Ngai ! Nzokande, kosala te kolanda
mokano na Ngai, kasi sala kolanda mokano na Yo. » [ 43 Anjelu moko awutaki na
Likolo, abimelaki Ye mpe alendisaki Ye. 44 Lokola azalaki koyoka somo makasi,
asambelaki lisusu makasi koleka, kino motoki na Ye ekomaki lokola matanga ya
makila oyo ekomaki kokweya na mabele.]*
45 Tango asilisaki kosambela, atelemaki, akendeki epai bayekoli na Ye bazalaki mpe
akutaki bango balala pongi, mpo ete batondaki na mawa.
46 Atunaki bango :
— Mpo na nini bozali kolala ? Botelema mpe bosambela mpo ete bokweya te kati
na komekama.
Bakangi Yesu
(Mat 26.47-55; Mlk 14.43-49; Yn 18.2-11)
* 22:44 Biteni oyo ezali te na mikanda mingi ya kala.
Luka 22:47 1566 Luka 22:67
47 Wana Yesu azalaki nanu koloba, ebele ya bato bayaki ; mpe moto oyo bazalaki
kobenga « Yuda, » moko kati na bayekoli zomi na mibale, azalaki liboso na bango.
Apusanaki pene ya Yesu mpo na koyamba Ye, 48 kasi Yesu atunaki ye :
— Yuda, ozali penza koteka Mwana na Moto na nzela ya beze ?
49 Tango bato oyo bazalaki elongo na Yesu bamonaki makambo oyo ezali kosalema,
batunaki Ye :
— Nkolo, tobeta bango na nzela ya mipanga na biso ?
50 Mpe moko kati na bango abetaki mosali ya mokonzi ya Banganga-Nzambe
mopanga mpe akataki ye litoyi ya ngambo ya loboko ya mobali. 51 Kasi Yesu alobaki :
— Boye lisusu te !
Yesu asimbaki litoyi ya mobali yango mpe abikisaki ye.
52 Bongo Yesu alobaki na bakonzi ya Banganga-Nzambe, na bakonzi ya bakengeli
ya Tempelo mpe na bakambi ya bato, oyo bayaki kokanga Ye :
— Boni, nakomi mokambi ya batomboki mpo ete boya kokanga Ngai na mipanga
mpe banzete ? 53 Nazalaki elongo na bino mikolo nyonso kati na lopango ya
Tempelo, mpe bokangaki Ngai te. Kasi ezali ngonga na bino, ngonga oyo bokonzi
ya molili ezali kokonza.
(Mat 26.57-58; Mlk 14.53–15.1; Yn 18.13-27)
54 Bakangaki Yesu, bamemaki Ye kati na ndako ya mokonzi ya Banganga-Nzambe.
Petelo azalaki kolanda na mosika. 55 Mpe tango bapelisaki moto na kati-kati ya
lopango mpe bavandaki lisanga, Petelo mpe avandaki elongo na bango.
(Mat 26.69-75; Mlk 14.66-72; Yn 18.17-18, 25-27)
56 Mwasi mosali moko amonaki Petelo avandi wana pembeni ya moto. Sima na ye
kotala Petelo malamu, alobaki :
— Tata oyo azalaki elongo na Yesu !
57 Kasi Petelo awanganaki mpe alobaki :
— Mwasi, nayebi ye te.
58 Sima na mwa tango moke, moto mosusu amonaki Petelo mpe alobaki :
— Yo mpe ozali moko kati na bango !
Petelo azongisaki :
— Tata, nazali moko te kati na bango.
59 Sima na ngonga moko, moto mosusu alobaki na molende :
— Ezali ya solo ! Tata oyo azalaki elongo na ye, pamba te azali moto ya Galile.
60 Kasi Petelo azongisaki :
— Nayebi te makambo oyo ozali kolobela !
Wana azalaki nanu koloba, soso elelaki. 61 Nkolo abalukaki mpe atalaki Petelo ;
mpe Petelo akanisaki maloba oyo Nkolo alobaki na ye : « Liboso ete soso elela,
okowangana Ngai mbala misato. » 62 Abimaki mpe alelaki makasi na libanda.
(Mat 26.67-68; Mlk 14.65)
63 Bato oyo bazalaki kokengela Yesu babandaki koseka mpe kobeta Ye. 64 Bazipaki
Ye elongi mpe basengaki na makasi :
— Sakola : Nani abeti Yo ?
65 Mpe balobaki na Ye maloba mabe ebele mpo na kofinga Ye.
Yesu asambi
(Mat 26.59-65; 27.1; Mlk 14.55-64; Yn 18.19-24)
66 Tango tongo etanaki, bakambi ya bato, elongo na bakonzi ya Banganga-Nzambe
mpe balakisi ya Mobeko, basanganaki mpe basengaki ete bamema Yesu liboso ya
Likita-Monene na bango. 67 Balobaki :
— Soki ozali Klisto, yebisa biso.
Luka 22:68 1567 Luka 23:16
Yesu azongisaki :
— Ata nayebisi bino, bokondima na bino kaka Ngai te ; 68 mpe soki Ngai napesi
bino motuna, bokopesa na bino mpe Ngai eyano te. 69 Kasi kobanda sik’oyo, Mwana
na Moto akovanda na ngambo ya loboko ya mobali ya Nzambe-Na-Nguya-Nyonso.
70 Bango nyonso batunaki :
— Ozali Mwana na Nzambe ?
Yesu azongisaki :
— Bino nde bolobi ete nazali Mwana na Nzambe.
71 Bongo balobaki :
— Mpo na nini koluka matatoli mosusu ? Toyoki yango na monoko na ye moko.
23
Yesu liboso ya Pilato mpe Erode
(Mat 27.2, 11-14; Mlk 15.1-5; Yn 18.28-38)
1 Bato nyonso oyo bazalaki kati na mayangani batelemaki mpe bamemaki Yesu
liboso ya Pilato ; 2 mpe kuna, bakomaki kofunda Ye :
— Tala moto oyo azali kotia mobulu kati na ekolo na biso ! Tokuti ye
azali kopekisa bato kofuta mpako ya Sezare, mpe azali lisusu komibenga Klisto,
Mokonzi !
Yesu azongisaki :
— Olobi yango.
4 Pilato alobaki na bakonzi ya Banganga-Nzambe mpe na ebele ya bato :
— Namoni mabe moko te epai ya moto oyo.
5 Kasi batiaki kaka molende mpe balobaki :
— Te ! Azali kotombokisa bato ya Yuda mobimba na nzela ya mateya na Ye ;
abandaki yango na Galile kino akomi awa.
6 Tango Pilato ayokaki bongo, atunaki soki Yesu azali moto ya Galile. 7 Wana ayokaki
ete Yesu azali moto ya mboka oyo ezalaki na se ya bokonzi ya Erode, atindaki Ye epai
ya Erode, pamba te Erode azalaki kati na Yelusalemi na mikolo wana.
8 Erode asepelaki mingi tango amonaki Yesu, pamba te, wuta kala, azalaki koluka
komona Ye mpo ete ayokaki basango mingi na tina na Ye, mpe azalaki kolikya komona
Yesu kosala likamwisi. 9 Apesaki ye mituna ebele, kasi Yesu apesaki ye ata eyano moko
te.
10 Bakonzi ya Banganga-Nzambe mpe balakisi ya Mobeko bazalaki kaka wana mpe
bazalaki kopelisa moto na maloba mabe mpo na kokweyisa Yesu. 11 Erode mpe
basoda na ye basekaki mpe batiolaki Yesu ; balatisaki Ye elamba ya kitoko makasi
mpe bazongisaki Ye epai ya Pilato. 12 Nzokande, Erode mpe Pilato bazalaki banguna
wuta kala ; kasi na mokolo wana, bakomaki balingami.
(Mat 27.15-26; Mlk 15.1-15; Yn 18.39–19.16)
13 Pilato abengisaki bakonzi ya Banganga-Nzambe, bakambi ya Bayuda mpe bato
nyonso ; alobaki na bango :
14 — Bomemelaki ngai moto oyo mpe bofundaki ye ete azali kotombokisa bato.
Napesi ye mituna liboso na bino mpe nazwi ye na mabe ata moko te kati na nyonso
oyo bofundelaki ye. 15 Erode mpe azwaki ye na mabe ata moko te, yango wana
azongisaki ye epai na biso. Boye, ndenge bokoki komona, moto oyo asali mabe ata
moko te oyo ekoki kosala ete azwa etumbu ya kufa. 16 Na bongo, nakobetisa ye
kaka fimbu mpe, sima, nakotika ye.
Luka 23:17 1568 Luka 23:37
[ 17 Nzokande, na bafeti nyonso, Pilato azalaki kobimisela bango mokangami

moko.]*
18 Bato nyonso bagangaki :
— Boma moto oyo ! Bimisela biso Barabasi !
19 Barabasi akangamaki na boloko mpo ete abimisaki mobulu kati na engumba mpe
abomaki moto.
20 Lokola azalaki na posa ya kotika Yesu, Pilato atunaki bango lisusu. 21 Kasi
bakobaki koganga :
— Baka ye na ekulusu ! Baka ye na ekulusu !
22 Pilato atunaki bango lisusu, mpo na mbala ya misato :
— Mpo na nini ? Mabe nini tata oyo asali ? Ngai nazwi ye na mabe ata moko te,
oyo ekoki kosala ete azwa etumbu ya kufa. Boye, nakobetisa ye kaka fimbu ; sima,
nakotika ye.
23 Kasi bakobaki kaka kosenga, na koganga makasi koleka, ete babaka Yesu na
ekulusu ; mpe suka na suka, koganga na bango elongaki.
24 Pilato azwaki mokano ya kokokisa oyo basengaki ; 25 abimiselaki bango moto oyo
basengaki, oyo akangamaki na boloko mpo na mobulu mpe mpo ete abomaki moto,
mpe akabaki Yesu na maboko na bango mpo ete basala Ye nyonso oyo balingi.
Kufa ya Yesu
(Mat 27.31-44; Mlk 15.20-32; Yn 19.17-22)
26 Wana basoda bazalaki kokumba Yesu, bakangaki mobali moko, kombo na ye
ezalaki Simona, moto ya Sirene, oyo awutaki na bilanga ; batiaki ekulusu na mokongo
na ye mpo ete amema yango sima na Yesu. 27 Bato ebele balandaki Yesu. Kati na
bango, ezalaki mpe na basi oyo bazalaki kolelalela mpe komitungisa mingi mpo na
Ye. 28 Yesu abalukaki mpo na kotala basi mpe alobaki :
— Bana basi ya Yelusalemi, bolela mpo na Ngai te ; bolela nde mpo na bino
moko mpe mpo na bana na bino. 29 Pamba te, na mikolo oyo ekoya, bakoloba :
« Esengo na basi oyo bazali na bana te, oyo babota te mpe bamelisa bana mabele
te ! » 30 Bongo
bakoloba na bangomba milayi : « Bokweyela biso ! »
Mpe bakoloba na bangomba mikuse : « Bozipa biso ! »
31 Pamba te soki bato bazali kosala makambo ya boye na nzete ya mobesu, ekozala
ndenge nini na nzete ya kokawuka ?
32 Bamemaki mpe mibali mosusu mibale, babomi bato, mpo na koboma bango
elongo na Yesu.
Tango bakomaki na esika oyo babengaka « Gologota, » babakaki kuna Yesu

33
elongo na babomi mibale wana ya bato : moko, na ngambo ya loboko ya mobali
ya Yesu ; mosusu, na ngambo ya loboko na Ye ya mwasi.
34 Yesu alobaki :
— Tata, limbisa bango mpo ete bayebi te makambo oyo bazali kosala†.
Mpe bakabolaki bilamba na Ye, na kobeta zeke. 35 Bato batelemaki wana, bazalaki
kotala ; mpe bakambi batiolaki Ye, balobaki :
— Abikisaki bato mosusu ; tika ete amibikisa ye moko, soki penza azali Klisto,
Moponami ya Nzambe !
36 Basoda mpe bakendeki mpe batiolaki Ye ; bapesaki Ye vino ya ngayi 37 mpe
balobaki :
— Soki ozali penza mokonzi ya Bayuda, mibikisa yo moko !
* 23:17 Eteni oyo ezali te na mikanda mingi ya kala. † 23:34 Eteni oyo ezali te na mikanda mingi ya kala.
Luka 23:38 1569 Luka 24:4
38 Na likolo ya moto ya Yesu, ezalaki na makomi oyo :

Moto oyo azali Mokonzi ya Bayuda.
39 Moko kati na babomi bato oyo babakamaki na ba-ekulusu atiolaki Ye :
— Boni, ozali Klisto te ? Mibikisa yo moko mpe bikisa biso !
40 Kasi mobomi bato mosusu apamelaki ye :
— Ozali kobanga Nzambe te mpo ete ozali na se ya etumbu ya ndenge moko na
oyo ya Ye ! 41 Biso, tozwi penza etumbu na ndenge ya bosembo, pamba te tozali
kozwa mbano ya misala mabe na biso ; kasi tata oyo asali ata mabe moko te.
42 Bongo alobaki lisusu :
— Yesu, kanisa ngai tango okokota kati na Bokonzi na Yo.
— Nazali koloba na yo penza ya solo : lelo, okozala elongo na Ngai kati na
Paradizo.
(Mat 27.45-56; Mlk 15.33-41; Yn 19.25-30)
44 Na ngonga pene ya midi, molili ekotaki na mokili mobimba kino na ngonga ya
misato ya pokwa, 45 pamba te moyi etikaki kongenga, mpe rido monene ya Tempelo
epasukaki na kati-kati. 46 Yesu agangaki na mongongo makasi :
— Tata, nazongisi molimo na Ngai kati na maboko na Yo.
Sima na Ye koloba bongo, akataki motema.
47 Tango mokonzi ya basoda ya Rome amonaki makambo oyo eleki, akumisaki
Nzambe mpe alobaki :
— Moto oyo azalaki penza sembo !
48 Tango bato nyonso oyo basanganaki wana, mpo na kotala makambo oyo ezali
kosalema, bamonaki makambo oyo ekweyi, batiaki maboko na bango na batolo na
bango mpe bazongaki. 49 Kasi bato nyonso oyo bayebaki Yesu, mpe basi oyo balandaki
Ye longwa na Galile, batelemaki na mosika mpe bazalaki kotala ndenge makambo
ezali koleka.
Bakundi Yesu
(Mat 27.57-61; Mlk 15.42-47; Yn 19.38-42)
50 Kati na Likita-Monene ya Bayuda, ezalaki na moto moko, kombo na ye « Jozefi. »
Azalaki moto malamu mpe moto ya sembo, 51 mpe andimaki te mikano mpe misala
ya bato mosusu ya Likita-Monene ; azalaki moto ya mboka Arimate, engumba ya
Bayuda, mpe azalaki kozela Bokonzi ya Nzambe. 52 Akendeki epai ya Pilato mpo na
kosenga nzoto ya Yesu. 53 Bongo akitisaki nzoto yango longwa na ekulusu, alingaki
yango na liputa ya lino, mpe atiaki yango kati na kunda oyo batobolaki kati na libanga
moko ya monene epai wapi batikalaki nanu kokunda ata moto moko te. 54 Ezalaki
mokolo ya komilengela, wana Saba elingaki kobanda. 55 Basi oyo bawutaki na Galile
elongo na Yesu balandaki Jozefi, bamonaki kunda mpe ndenge nini atiaki nzoto ya
Yesu kati na kunda yango. 56 Sima, bazongaki epai na bango mpe babongisaki mafuta
ya solo kitoko mpe malasi. Kasi bapemaki na mokolo ya Saba, kolanda ndenge
mobeko ezalaki kosenga.
24
Yesu asekwi
(Mat 28.1-9; Mlk 16.1-8; Yn 20.1-13)
1 Na tongo-tongo ya mokolo ya liboso ya poso, basi bakendeki na kunda mpe
bamemaki mafuta ya solo kitoko oyo balambaki. 2 Libanga oyo ekangaki ekotelo
ya kunda, bakutaki yango etindikama mosika na ekotelo ya kunda. 3 Bakotaki, kasi
bamonaki te nzoto ya Nkolo Yesu. 4 Wana bazalaki nanu komitungisa mpo na likambo
Luka 24:5 1570 Luka 24:26
yango, bato mibale babimelaki bango, balata bilamba oyo ezali kongenga makasi.
5 Basi yango babangaki, bakitisaki bilongi na bango na ngambo ya mabele ; kasi bato
wana mibale balobaki na bango :
— Mpo na nini bozali koluka kati na bakufi Ye oyo azali na bomoi ? 6 Azali
lisusu awa te, asekwi. Bokanisa makambo oyo ayebisaki bino, wana azalaki nanu
kati na Galile : 7 « Esengeli ete bakaba Mwana na Moto na maboko ya bato ya
masumu ; esengeli ete babaka Ye na ekulusu ; mpe esengeli ete asekwa sima na
mikolo misato. »
8 Boye, bakanisaki maloba ya Yesu.
9 Tango bazongaki longwa na kunda, bayebisaki makambo wana nyonso epai ya
bayekoli zomi na moko mpe epai ya baninga na bango nyonso. 10 Ezalaki : Mari,
moto ya mboka Magidala ; Jane mpe Mari, mama ya Jake. Baninga na bango mosusu
ya basi bayebisaki mpe makambo yango epai ya bantoma, 11 kasi bazwaki maloba ya
basi yango lokola maloba ezanga tina, mpe bandimaki bango te.
12 Kasi Petelo atelemaki mpe apotaki mbangu kino na kunda. Agunzamaki mpo na
kotala, amonaki kaka biteni ya elamba ya lino elala yango moko. Alongwaki kuna
mpe azongaki, akamwaki makasi makambo oyo ewutaki kosalema.
Yesu abimeli bayekoli na nzela ya Emausi

13 Nzokande, kaka na mokolo yango, mibale kati na bango bazalaki kokende na
mboka moko oyo kombo na yango ezalaki « Emausi. » Mboka yango ezalaki mosika
na Yelusalemi, na bakilometele pene zomi na mibale. 14 Bazalaki kosolola na tina na
makambo nyonso oyo ewuti kosalema. 15 Wana bazalaki kosolola mpe kotiana tembe
mpo na makambo yango, Yesu asanganaki na bango mpe akomaki kokende na bango
nzela moko. 16 Kasi lokola miso na bango ezalaki ya kozipama, bakokaki te kososola
ete ezali Yesu.
— Makambo nini bozali kotiana na yango tembe na kotambola ?
Batelemaki, bilongi mawa-mawa. 18 Moko kati na bango, kombo na ye « Kleopasi, »
alobaki na Ye :
— Kati na bavandi nyonso ya Yelusalemi, yo moko kaka oyebi te makambo oyo
ewuti kosalema mikolo oyo !
— Makambo nini ?
Bazongisaki :
— Ezali makambo oyo etali Yesu ya Nazareti : azalaki mosakoli moko ya nguya,
na misala mpe na maloba, liboso ya Nzambe mpe liboso ya bato nyonso. 20 Kasi
bakonzi ya Banganga-Nzambe mpe bakambi na biso bakabaki Ye mpo ete bakatela
Ye etumbu ya kufa, mpe babakaki Ye na ekulusu. 21 Tozalaki kolikya ete Ye nde
akokangola Isalaele. Kasi longola nyonso wana, lelo ezali mokolo ya misato wuta
makambo wana esalemaki.
22 Lisusu, ndambo ya basi kati na biso bakamwisi biso makasi ; bakendeki na
kunda na tongo-tongo, 23 kasi bamonaki nzoto na Ye te, mpe bayaki koyebisa biso
ete bamonaki ba-anjelu kobimela bango mpe koyebisa bango ete Yesu azali na bomoi.
24 Ndambo kati na baninga na biso bakendeki na kunda, mpe makambo oyo bamonaki
kuna ekokani penza na oyo basi balobaki, kasi bamonaki Yesu te.
— Ah ! Bozali penza bazoba ! Tala ndenge mitema na bino ezali penza mabanga !
Bozali penza kondima te makambo nyonso oyo basakoli baloba ! 26 Boni, Klisto
asengelaki te komona pasi ndenge wana mpo ete akota kati na nkembo na Ye ?
Luka 24:27 1571 Luka 24:50
27 Bongo Yesu alimbolelaki bango makambo nyonso oyo ekomama kati na Makomi,
kobanda na Moyize kino na basakoli nyonso.
28 Tango bakomaki pene ya mboka epai wapi bazalaki kokende, Yesu asalaki lokola
nde azali kokende mosika. 29 Kasi bango babondelaki Ye makasi :
— Vanda elongo na biso, pamba te pokwa esili kokoma, mpe butu elingi kokota.
Boye Yesu akotaki na ndako mpo na kovanda elongo na bango. 30 Tango avandaki
na mesa elongo na bango, akamataki lipa, azongisaki matondi epai ya Nzambe,
akataki yango na biteni, mpe apesaki bango yango. 31 Mbala moko, miso na bango
efungwamaki mpe basosolaki ete ezali Yesu, kasi alimwaki na miso na bango.
32 Batunanaki :
— Boni, mitema na biso etondaki na esengo te wana azalaki kosolola na biso na
nzela mpe kolimbolela biso Makomi ?
33 Kaka na tango yango, batelemaki mpe bazongaki na Yelusalemi epai wapi
bakutaki bayekoli zomi na moko basangana elongo na baninga na bango, 34 oyo
balobaki na bango :
— Ezali ya solo, Nkolo asekwi ; abimelaki Simona !
35 Bango mibale mpe bayebisaki makambo oyo ekomelaki bango na nzela mpe
ndenge nini basosolaki Yesu tango akataki lipa na biteni.
Yesu abimeli bayekoli zomi na moko
(Yn 20.19-23)
36 Wana bazalaki nanu kosolola na tina na makambo yango, Yesu ayaki kotelema
na kati-kati na bango mpe alobaki :
— Tika ete kimia ezala na bino !
37 Babangaki mpe somo ekangaki bango, pamba te bakanisaki ete bamoni elima.
— Mpo na nini bozali kobanga ? Mpe mpo na nini bozali na tembe kati na mitema
na bino ? 39 Botala maboko mpe makolo na Ngai ; ezali penza Ngai. Bosimba Ngai
mpe botala ! Elima ezalaka na mosuni te, ezalaka mpe na mikuwa te ; nzokande,
bozali komona malamu ete, Ngai, nazali na yango.
40 Wana azalaki koloba bongo, alakisaki bango maboko mpe makolo na Ye. 41 Lokola
bakokaki nanu kondima te mpo ete batondisamaki na esengo mpe bazalaki kokamwa
mingi, Yesu atunaki bango :
— Bozali awa na eloko ya kolia ?
42 Bapesaki Ye eteni ya mbisi bakalinga. 43 Azwaki yango mpe aliaki yango na miso
na bango.
44 Bongo alobaki na bango :
— Yango nde makambo oyo nayebisaki bino tango nazalaki nanu elongo na bino :
« Makambo nyonso oyo ekomama na tina na Ngai kati na Mobeko ya Moyize, kati
na mikanda ya basakoli mpe kati na banzembo, esengeli kokokisama. »
45 Bongo afungolaki bango mayele mpo ete bakoka kososola Makomi.
— Tala makambo oyo ekomama : « Klisto akomona pasi, mpe akosekwa kati na
bakufi na mokolo ya misato ; 47 mpe, na Kombo na Ye, bakoteya bato ya bikolo
nyonso, kobanda na Yelusalemi, ete babongola mitema mpo ete bazwa bolimbisi
ya masumu. » 48 Bino nde bozali batatoli ya makambo yango. 49 Ngai nakotindela
bino Molimo oyo Tata na Ngai alakaki ; boye bino, botikala awa, kati na engumba
oyo, kino bokotondisama na nguya ya Likolo.
(Mlk 16.19; Mis 1.4-14)
50 Yesu amemaki bango na libanda ya engumba, pene ya Betani ; mpe kuna,
atombolaki maboko mpe apambolaki bango.
Luka 24:51 1572 Luka 24:53
51 Wana azalaki kopambola bango, akabwanaki na bango mpe amemamaki kati na

Likolo.
52 Bongo bagumbamelaki Ye mpe bazongaki na Yelusalemi na esengo makasi.
53 Mpe kuna na Yelusalemi, bazalaki kovanda tango nyonso kati na lopango ya
Tempelo mpo na kokumisa Nzambe.
Yoane 1:1 1573 Yoane 1:22

Yoane
Liloba na Nzambe mpe Motatoli na yango
1 Na ebandeli, Ye oyo azali Liloba azalaka ; azalaka elongo na Nzambe, mpe azali
Nzambe. 2 Wuta na ebandeli, azalaka elongo na Nzambe. 3 Nzambe akelaki biloko
nyonso na nzela na Ye ; ezali na eloko moko te oyo ekelama soki na nzela na Ye
te. 4 Bomoi ewuta epai na Ye, mpe bomoi yango ezalaki pole mpo na bato. 5 Pole
engengaka kati na molili, kasi molili eyambaki yango te.
6 Nzambe atindaki moto moko, kombo na ye ezalaki « Yoane. » 7 Ayaki lokola
motatoli, mpo na kotatola na tina na pole, mpo ete bato nyonso bandima na nzela na
ye. 8 Ye moko Yoane azalaki pole te, kasi ayaki nde mpo na kozala motatoli na tina
na pole.
9 Pole ya solo eyaki na mokili, mpe engengisaka bato nyonso. 10 Ye oyo azali
Liloba azalaki kati na mokili, pamba te Ye nde akelaki yango, kasi mokili endimaki
Ye te. 11 Ayaki epai ya ekolo na Ye, kasi bato ya ekolo na Ye moko bayambaki Ye
te ; 12 nzokande bato nyonso oyo bayambaki Ye, ba-oyo bandimelaki Kombo na Ye,
apesaki bango makoki ya kokoma bana na Nzambe. 13 Bakomi bana na Nzambe na
nzela ya mbotama ya bomoto te, na posa ya bomoto te to mpe na mokano ya moto
te, kasi na mokano ya Nzambe.
14 Ye oyo azalaki Liloba akomaki moto mpe avandaki kati na biso, atonda na ngolu
mpe na solo. Tomonaki nkembo na Ye, nkembo oyo azwi epai ya Tata na Ye, lokola
Mwana se moko.
15 Yoane azalaki kotatola na tina na Ye, na mongongo makasi : « Botala Ye oyo
nalobaki na tina na Ye : ‹ Ye oyo azali koya sima na ngai aleki ngai na lokumu, pamba
te azalaki liboso ete ngai nazala. › » 16 Lokola atonda na bolingo mpo na biso, apesaki
biso ngolu likolo ya ngolu ; 17 pamba te Mibeko eyaki na nzela ya Moyize, kasi ngolu
mpe solo eyaki na nzela ya Yesu-Klisto. 18 Moto moko te amona Nzambe, kasi ezali
kaka Mwana se moko oyo azali Nzambe mpe azali moko na Tata nde atalisaki biso
Ye.
Bimoniseli ya liboso mpe kokoso ya liboso
Litatoli ya Yoane Mobatisi
(Mat 3.1-12; Mlk 1.2-8; Lk 3.15-17)
19 Tala litatoli oyo Yoane apesaki tango bakambi ya Bayuda batindaki, wuta na
Yelusalemi, Banganga-Nzambe mpe Balevi, mpo na kotuna ye :
— Yo ozali nani ?
20 Abetaki monoko te, kasi alobaki na bango solo na bonsomi nyonso :
— Ngai, nazali Klisto te.
21 Batunaki ye lisusu :
— Bongo ozali nani ? Ozali Eliya ?
Azongisaki :
— Nazali Eliya te.
Batunaki ye lisusu :
— Ozali mosakoli ?
Azongisaki :
— Te !
22 Bakobaki kotuna ye :
Yoane 1:23 1574 Yoane 1:42
— Bongo ozali penza nani ? Ozali koloba nini na tina na yo moko ? Yebisa biso
yango, pamba te tosengeli kopesa eyano epai ya bato oyo batindi biso.
23 Yoane azongiselaki bango kolanda ndenge mosakoli Ezayi alobaki :
— Ngai, nazali mongongo ya moto oyo azali kobelela kati na esobe : « Bobongisa
nzela mpo na Nkolo ! »
24 Nzokande batindami yango bazalaki Bafarizeo. 25 Batunaki ye lisusu :
— Soki ozali Masiya te, Eliya te to mpe mosakoli te, bongo mpo na nini ozali
kobatisa ?
— Ngai, nazali kobatisa na mayi ; kasi kati na bino, ezali na Moto moko oyo bino
boyebi te ; 27 azali koya sima na ngai, mpe ngai nabongi kutu te mpo na kofungola
ata basinga ya basandale na Ye.
28 Makambo oyo nyonso esalemaki na Betani, na ngambo mosusu ya Yordani, epai
wapi Yoane azalaki kobatisa.
Yesu, Mpate ya Nzambe
29 Mokolo oyo elandaki, wana Yoane amonaki Yesu koya epai na ye, alobaki :
— Tala Mpate ya Nzambe, oyo alongolaka lisumu ya mokili. 30 Ezali na tina
na Ye nde nalobaki : « Ezali na moko oyo azali koya sima na ngai, aleki ngai na
lokumu, pamba te azalaki liboso ete ngai nazala. » 31 Ngai moko mpe nayebaki
te soki esengelaki kozala nani ; kasi tina oyo ngai nayaki kobatisa bato na mayi,
ezalaki nde mpo ete natalisa Ye epai ya bato ya Isalaele.
32 Bongo Yoane apesaki litatoli oyo :
— Namonaki Molimo kokita wuta na likolo lokola ebenga mpe kovanda likolo
na Ye. 33 Ngai moko mpe nayebaki Ye te ; kasi Ye oyo atindaki ngai kobatisa na
mayi alobaki na ngai : « Moto oyo okomona Molimo kokita mpe kowumela likolo
na Ye, Ye nde akobatisa kati na Molimo Mosantu. » 34 Mpe lokola ezali yango nde
likambo oyo ngai namonaki, yango wana nazali kotatola : Moto oyo azali Mwana
na Nzambe.
Bayekoli ya liboso ya Yesu
(Mat 4.18-22; Mlk 1.16-20; Lk 5.1-11)
35 Mokolo oyo elandaki, wana Yoane azalaki lisusu na esika yango elongo na
bayekoli na ye mibale, 36 amonaki Yesu koleka mpe alobaki : « Botala Mpate ya
Nzambe ! »
37 Lokola bayekoli nyonso mibale bayokaki ndenge Yoane alobaki, balandaki Yesu.
38 Bongo tango Yesu abalukaki mpo na kotala na sima, amonaki bango mibale bazali
kolanda Ye. Atunaki bango :
— Bolingi nini ?
Bazongisaki :
— Rabi*, ovandaka wapi ?
— Boya mpe bokomona.
Balandaki Yesu, bamonaki esika oyo azalaki kovanda mpe bavandaki elongo na Ye
na mokolo wana. Ezalaki na ngonga ya minei sima na midi.
40 Andre, ndeko ya Simona Petelo, azalaki moko kati na bato wana mibale oyo
bayokaki maloba ya Yoane mpe balandaki Yesu. 41 Akendeki kokutana na Simona,
ndeko na ye, mpe alobaki na ye : « Tomoni Masiya† ! » 42 Bongo amemaki Simona
epai ya Yesu.
* 1:38 Rabi elingi koloba : Moteyi. † 1:41 Masiya elingi koloba : Klisto.
Yesu atalaki Simona mpe alobaki : « Ozali Simona, mwana mobali ya Yoane ; kasi
bakobanda kobenga yo Sefasi‡. »
43 Mokolo oyo elandaki, Yesu azwaki mokano ya kokende na Galile. Na nzela,
akutanaki na Filipo mpe alobaki na ye :
« Landa Ngai. »
44 Filipo, Andre mpe Petelo bazalaki bato ya engumba Betisaida. 45 Filipo akutanaki
na Natanaele mpe alobaki na ye :
— Tomoni Yesu ya Nazareti, mwana mobali ya Jozefi, oyo Moyize alobela kati na
buku ya Mobeko, mpe oyo basakoli balobela.
46 Natanaele atunaki ye :
— Boni, eloko ya malamu ekoki mpe kobima na Nazareti ?
Filipo azongiselaki ye :
— Yaka mpe okomona yo moko.
47 Tango Yesu amonaki Natanaele koya epai na Ye, alobaki na tina na ye :
— Tala moto ya Isalaele ya solo-solo oyo, kati na ye, lokuta ezali te !
48 Natanaele atunaki Ye :
— Oyebi ngai ndenge nini ?
— Liboso ete Filipo abenga yo, wana ozalaki nanu na se ya nzete ya figi, namonaki
yo.
49 Natanaele alobaki :
— Moteyi, ozali solo Mwana na Nzambe ; ozali penza Mokonzi ya Isalaele.
— Ondimi kaka mpo ete nalobi na yo : Namonaki yo na se ya nzete ya figi ?
Okomona lisusu makambo minene koleka oyo.
51 Bongo alobaki lisusu : « Nazali koloba na bino penza ya solo : bokomona Likolo
kofungwama, mpe ba-anjelu ya Nzambe komata mpe kokita mpo na Mwana na
Moto. »
2
Likamwisi ya liboso : Yesu abongoli mayi vino
1 Sima na mikolo mibale, ezalaki na feti moko ya libala na mboka Kana ya Galile.
Mama ya Yesu azalaki na feti yango. 2 Babengisaki mpe Yesu elongo na bayekoli na
Ye na feti yango.
3 Esalemaki ete tango vino esilaki, mama ya Yesu alobaki na Ye :
— Bazali lisusu na vino te !
4 Kasi Yesu azongiselaki ye :
— Mwasi, biso na yo likambo nini ? Tango na Ngai ekoki nanu te.
5 Mama na Ye alobaki na basali :
— Bosala makambo nyonso oyo akoloba na bino.
6 Ezalaki wana na bambeki motoba ya mabanga, oyo Bayuda bazalaki kosalela mpo
na komipetola. Mbeki moko na moko ekokaki kokota balitele kobanda tuku mwambe
kino nkama moko na tuku mibale. 7 Bongo Yesu alobaki na basali :
— Botondisa bambeki oyo na mayi.
Batondisaki yango meke.
8 Alobaki lisusu :
— Sik’oyo, botoka mayi wuta na bambeki mpe bomema yango epai ya mokambi
ya feti.
Bamemaki yango epai na mokambi ya feti.
‡ 1:42 Sefasi elingi koloba : Libanga.
9 Mokambi ya feti amekaki mayi oyo Yesu abongolaki vino. Ayebaki te soki basali
bazwaki vino yango wapi ; nzokande bango moko basali bayebaki, pamba te bango
nde batokaki mayi. Mbala moko, mokambi ya feti abengaki mobali oyo abalaki 10 mpe
alobaki na ye : « Bato nyonso bapesaka nanu vino oyo eleki kitoko ; bongo, sima na
babengami komela mingi, nde bayaka na vino oyo ya kitoko penza te. Kasi yo, obombi
na yo vino oyo eleki kitoko kino sik’oyo ! »
11 Wana nde ezalaki likamwisi ya liboso, oyo Yesu asalaki : esalemaki na Kana ya
Galile. Ezalaki moko kati na bikamwa oyo, na nzela na yango, amonisaki nkembo na
Ye ; mpe bayekoli na Ye bandimaki Ye.
12 Sima na yango, Yesu akendeki elongo na mama na Ye, bandeko na Ye mpe
bayekoli na Ye, na Kapernawumi epai wapi basalaki kaka mwa mikolo.
Kokoso ya liboso kati na Tempelo
(Mat 21.12-17; Mlk 11.15-17; Lk 19.45-46)
13 Lokola mokolo oyo Bayuda basepelaka feti ya Pasika ekomaki pene, Yesu
akendeki na Yelusalemi. 14 Tango akotaki kati na lopango ya Tempelo, akutaki
bato bazali koteka bangombe, bameme mpe bibenga ; amonaki lisusu bato oyo
babongolaka mbongo bavandi liboso ya bamesa na bango. 15 Boye, asalaki fimbu ya
basinga mpe abenganaki bango nyonso, longwa na lopango ya Tempelo, elongo na
bangombe mpe bameme na bango ; abalolaki bamesa ya bato oyo bazalaki kobongola
mbongo, mpe apanzaki mbongo na bango na mabele. 16 Alobaki na bato oyo bazalaki
koteka bibenga : « Bolongola biloko oyo awa ! Ezali Ndako ya Tata na Ngai ! Ebandi
ndenge nini bokomisa yango zando ? »
17 Bayekoli na Ye babandaki kokanisa makambo oyo ekomama : « Oh Nzambe,
bolingo makasi oyo nazali na yango mpo na Ndako na Yo ekozikisa ngai lokola na
moto ! »
18 Bayuda balobaki na Yesu :
— Likamwisi nini okoki kolakisa biso mpo na kotalisa biso ete ozali na bokonzi
ya kosala makambo oyo nyonso ?
— Bobuka Tempelo oyo, mpe Ngai nakotonga yango lisusu na mikolo misato.
20 Bayuda balobaki lisusu :
— Boni, soki esalaki mibu tuku minei na motoba mpo na kotonga lisusu Tempelo
oyo, yo okanisi ete okotelemisa yango na mikolo misato ?
21 Nzokande Tempelo oyo Yesu azalaki kolobela, ezalaki nde nzoto na Ye moko.
22 Sima, tango Yesu asekwaki, bayekoli na Ye basosolaki makambo oyo alobaki na
bango. Boye bandimaki Makomi mpe maloba oyo Yesu alobaki.
23 Wana Yesu azalaki kati na Yelusalemi mpo na feti ya Pasika, bato mingi
bandimelaki Kombo na Ye tango bazalaki komona bikamwa oyo azalaki kosala.
24 Kasi Yesu amipesaki te epai na bango, pamba te ayebaki bato nyonso. 25 Azalaki
ata na posa te ete bayebisa Ye makambo na tina na bato, pamba te ayebaki makambo
nyonso oyo ezalaki kati na mitema na bango.
3
Yesu mpe Nikodemi
1 Ezalaki na moto moko kati na Bafarizeo, oyo kombo na ye ezalaki « Nikodemi. »
Azalaki moko kati na bakonzi ya Bayuda. 2 Ayaki na butu epai ya Yesu mpe alobaki
na Ye :
— Rabi, toyebi ete ozali Moteyi oyo awuti epai ya Nzambe, pamba te moto moko
te akoki kosala bikamwa oyo Yo ozali kosala soki Nzambe azali elongo na ye te.
— Nazali koloba na yo penza ya solo : moto moko te akoki komona Bokonzi ya

Nzambe soki abotami te mbotama ya sika.
4 Nikodemi atunaki Ye :
— Ndenge nini moto oyo akomi mobange akoki kobotama lisusu ? Akoki solo
kozonga na libumu ya mama na ye mpo ete abotama lisusu ?
— Nazali koloba na yo penza ya solo : moto moko te akoki kokota na Bokonzi
ya Nzambe soki abotami te na mayi mpe na Molimo. 6 Oyo abotami na mosuni
azali mosuni, mpe oyo abotami na Molimo azali molimo. 7 Kokamwa te ndenge
nalobi na yo : « Osengeli kobotama mbotama ya sika ! » 8 Mopepe epepaka esika
nyonso oyo elingi kopepa ; atako oyoki makelele na yango, kasi okokaka te koloba
soki ewuti wapi to ezali kokende wapi. Ezali mpe bongo mpo na moto nyonso oyo
abotami na Molimo.
9 Nikodemi atunaki lisusu :
— Ekosalema ndenge nini ?
— Ndenge nini yo, molakisi mobimba oyo okenda sango kati na Isalaele, ozali
kososola te makambo oyo ? 11 Nazali koloba na yo penza ya solo : tolobaka
makambo oyo toyebi mpe topesaka litatoli na tina na makambo oyo tomoni ; kasi
bino, boboyi kondima litatoli na biso. 12 Soki tango nazali koloba na bino makambo
ndenge esalemaka na mokili, bozali kondima te, bongo bokondima ndenge nini soki
nalobi na bino makambo ya Likolo ? 13 Ezali na moto moko te oyo asila komata
na Likolo, longola kaka Ye oyo akita wuta na Likolo : Mwana na Moto. 14 Ndenge
kaka Moyize atelemisaki na nzete, ekeko ya nyoka kati na esobe, ndenge wana mpe
Mwana na Moto asengeli kotombolama 15 mpo ete moto nyonso oyo akondima Ye
azwa, kati na Ye, bomoi ya seko. 16 Pamba te Nzambe alingaki mokili mingi penza,
yango wana apesaki Mwana na Ye se moko, mpo ete moto nyonso oyo akondima
Ye akufa te kasi azwa bomoi ya seko. 17 Nzambe atindaki Mwana na Ye kati na
mokili mpo ete akatela yango etumbu te, kasi mpo ete abikisa yango. 18 Moto
nyonso oyo andimi Ye akozwa etumbu te ; kasi ye oyo aboyi kondima Ye asili kozwa
etumbu, pamba te aboyi kondima Mwana se moko ya Nzambe. 19 Tala ndenge nini
etumbu yango ezali : pole eyaki kati na mokili, kasi bato balingaki molili, pamba te
misala na bango ezali mabe. 20 Moto nyonso oyo asalaka mabe ayinaka pole mpe
apusanaka te epai pole ezali, noki te misala na ye ekomonana polele. 21 Nzokande,
moto nyonso oyo atambolaka na solo ayaka epai pole ezali mpo ete misala oyo
asalaka, na boyokani elongo na Nzambe, emonana polele.
Yoane atatoli mpo na Yesu
22 Simana yango, Yesu akendeki na Yuda, elongo na bayekoli na Ye ; avandaki kuna
mwa tango elongo na bango mpe azalaki kobatisa. 23 Yoane mpe azalaki kobatisa na
Enoni, pembeni ya Salimi, mpo ete mayi ezalaki mingi kuna ; bato bazalaki kokende
kuna epai na ye mpe bazalaki kozwa libatisi. 24 Na tango wana, batiaki nanu Yoane
na boloko te.
25 Mokolo moko, bayekoli ya Yoane bazalaki kobendana na Moyuda moko na tina
na kopetolama. 26 Bakendeki epai ya Yoane mpe balobaki na ye :
— Moteyi, ozali koyeba lisusu moto oyo azalaki elongo na yo, na ngambo mosusu
ya Yordani, oyo na tina ye opesaki litatoli ? Ye mpe azali kobatisa bato, mpe bato
nyonso bazali kokende epai na ye.
27 Yoane azongisaki :
— Moto akoki kozwa eloko moko te soki Likolo epesi ye yango te. 28 Bino moko
bokoki kotatola ete nalobaki : « Ngai, nazali Klisto te, kasi natindamaki liboso na
Yoane 3:29 1578 Yoane 4:16
Ye. » 29 Mwasi ya libala azali ya mobali oyo abali ye ; mpe moninga ya mobali
oyo asili kobala, ezali moto oyo atelemi pembeni na ye mpe azali na esengo makasi
tango azali koyoka mongongo na ye. Ezali mpe bongo mpo na ngai : esengo na ngai
ezali sik’oyo ya kokoka. 30 Esengeli ete Ye amata, mpe ngai nakita. 31 Ye oyo awuti
na Likolo azali likolo na nyonso ; kasi moto oyo awuti na mokili akotikala kaka
ya mokili mpe alobaka kaka lokola moto ya mokili. Ye oyo awuti na Likolo azali
likolo na nyonso, 32 azali kotatola na tina na makambo oyo amonaki mpe ayokaki,
kasi moto moko te azali kondima litatoli na Ye. 33 Moto nyonso oyo andimi litatoli
na Ye akolobaka na solo ete Nzambe azali solo. 34 Motindami ya Nzambe alobaka
kaka maloba kowuta na Nzambe, pamba te Nzambe atondisa ye na Molimo na
Ye nyonso. 35 Tata alingaka Mwana, mpe Mwana azalaka na bokonzi kowuta na
Tata mpo na kokonza nyonso. 36 Moto nyonso oyo andimi Mwana azali na bomoi
ya seko ; nzokande moto oyo aboyi kondima Mwana akozwa bomoi yango te, kasi
azalaka kaka na se ya etumbu ya Nzambe.
4
Yesu asololi na mwasi ya engumba Samari
1 Yesu ayokaki ete Bafarizeo bazwi sango oyo ezali koloba ete akomi na bayekoli
ebele koleka Yoane mpe azali kobatisa bato mingi koleka Yoane. 2 (Nzokande, Yesu
Ye moko azalaki kobatisa te, kasi ezalaki nde bayekoli na Ye.) 3 Boye, alongwaki na
Yuda mpe azongaki na Galile. 4 Lokola asengelaki kolekela na Samari, 5 akomaki na
engumba Sishari ya Samari, oyo ezalaki mosika te na elanga oyo Jakobi apesaki epai
ya mwana na ye, Jozefi. 6 Nzokande libulu ya mayi ya Jakobi ezalaki kati na elanga
yango. Boye lokola Yesu alembaki nzoto mpo na mobembo, avandaki pembeni ya
libulu yango. Ezalaki pene ya ngonga ya midi.
7 Tango mwasi moko ya engumba Samari akendeki kotoka mayi, Yesu alobaki na
ye :
— Pesa Ngai mayi mpo ete namela.
8 (Bayekoli ya Yesu bakendeki na engumba mpo na kosomba biloko ya kolia).
9 Kasi mwasi yango alobaki :
— Ebandi ndenge nini yo oyo ozali Moyuda osenga ngai, mwasi ya engumba
Samari, mayi mpo ete omela ? —Pamba te Bayuda bazalaki koyokana te na bato
ya Samari.—
— Soki oyebaki likabo ya Nzambe mpe nani oyo asengi yo mayi, ezali yo nde
olingaki kosenga Ye mayi mpo ete omela, mpe Ye alingaki kopesa yo mayi ya bomoi.
11 Mwasi alobaki na Yesu :
— Nkolo, ozali na eloko moko te mpo na kotoka mayi, mpe libulu ezali mozindo ;
bongo mayi yango ya bomoi, olingaki kozwa yango wapi ? 12 Koko na biso, Jakobi,
apesa biso libulu oyo ; ye moko mpe amela mayi na yango, elongo na bana na ye
mpe bibwele na ye. Boni, okanisi ete oleki ye ?
— Moto nyonso oyo amelaka mayi oyo, ayokaka lisusu posa ya mayi ; 14 kasi moto
oyo akomela mayi oyo Ngai nakopesa ye akoyoka lisusu posa ya mayi te : mayi oyo
Ngai nakopesa ye ekokoma kati na ye lokola etima ya mayi oyo ekawukaka te mpe
etiolaka kino na bomoi ya seko.
15 Mwasi yango alobaki na Yesu :
— Nkolo, pesa ngai mayi yango mpo ete nayokaka lisusu posa ya mayi te mpe
nazonga lisusu awa te mpo na kotoka mayi.
Yoane 4:17 1579 Yoane 4:38
— Kende, benga mobali na yo mpe zonga awa.

17 Mwasi azongisaki :
— Nazali na mobali te.
— Ozali koloba penza ya solo ete ozali na mobali te, 18 pamba te ozalaki na mibali
mitano ; mpe ye oyo ozali na ye sik’oyo azali mpe mobali na yo te. Boye likambo
oyo owuti koloba ezali ya solo.
19 Mwasi yango alobaki na Yesu :
— Nkolo, namoni ete ozali mosakoli. 20 Bakoko na biso, bato ya Samari,
bagumbamelaki Nzambe na likolo ya ngomba oyo ; kasi bino, Bayuda, bolobaka
ete esika epai wapi tosengeli kogumbamela ezali kati na Yelusalemi.
— Mwasi, ndima Ngai : tango ezali koya, tango oyo bakogumbamela lisusu
Tata te na likolo ya ngomba oyo to kati na Yelusalemi. 22 Bino, bato ya Samari,
bogumbamelaka nzambe oyo boyebi te ; kasi biso, togumbamelaka Nzambe oyo
toyebi, pamba te lobiko ewuti epai ya Bayuda. 23 Kasi tango ezali koya mpe esili
na yango kokoka, tango oyo bagumbameli ya solo bokogumbamela Tata, kati na
Molimo mpe kati na solo ; pamba te Tata alukaka bato oyo bogumbamelaka Ye na
lolenge wana. 24 Nzambe azali Molimo ; esengeli ete bato oyo bagumbamelaka Ye
bagumbamela Ye kati na Molimo mpe kati na solo.
25 Mwasi alobaki na Yesu :
— Nayebi ete Masiya azali koya, Ye oyo babengaka Klisto ; mpe tango akoya,
akoyebisa biso makambo nyonso.
— Nazali Masiya, Ngai oyo nazali koloba na yo.
27 Kaka na tango yango, bayekoli ya Yesu bazongaki. Bakamwaki mingi komona
Yesu kosolola na mwasi. Kasi moko te kati na bango amekaki kotuna Ye : « Ozali
koluka nini ? » to « Mpo na nini ozali kosolola na ye ? »
28 Bongo mwasi atikaki mbeki na ye wana, azongaki na engumba mpe alobaki na
bato :
29 — Boya kotala moto oyo ayebisi ngai makambo nyonso oyo nasalaki. Akoki
kozala Klisto te ?
30 Bato babimaki longwa na engumba mpe bakendeki epai ya Yesu.
31 Na tango yango, bayekoli bazalaki kosenga na Yesu :
— Rabi, lia.
32 Kasi Yesu azongiselaki bango :
— Ngai, nakolia bilei oyo bino boyebi te.
33 Bongo bayekoli na Ye balobanaki bango na bango :
— Boni, ekoki kozala na moto oyo amemelaki Ye bilei ?
— Bilei na Ngai ezali : kosala mokano ya Ye oyo atindaki Ngai mpe kosilisa mosala
oyo apesaki Ngai. 35 Bino bolobaka : « Etikali sanza minei mpo ete tobuka mbuma
kati na bilanga. » Kasi Ngai, nazali koloba na bino : bofungola miso na bino mpe
botala malamu bilanga ; bambuma ekomeli mpe ekoki mpo na kobuka. 36 Moto oyo
azali kobuka azali komizwela lifuti mpe kosangisa bambuma mpo na bomoi ya seko.
Boye, moloni mpe mobuki mbuma bazali kosepela elongo, bango mibale. 37 Awa
nde ekokisami bosolo ya lisese oyo elobaka : « Moko alonaka, mosusu abukaka. »
38 Natindaki bino kobuka bambuma ya elanga oyo bino bolonaki te ; ezali bato
mosusu nde basalaki mosala, mpe bino bozali bobele kosepela na motoki ya bato
mosusu.
39 Bato
mingi ya Samari, oyo bazalaki kovanda kati na engumba wana bandimelaki
Yesu mpo na litatoli oyo mwasi azalaki kopesa : « Ayebisi ngai makambo nyonso oyo
nasalaki. » 40 Tango bato ya Samari bayaki epai ya Yesu, basengaki na Ye ete avanda
elongo na bango ; mpe Yesu avandaki elongo na bango mikolo mibale. 41 Bato ebele
koleka bakomaki kondimela Ye mpo na maloba oyo Ye moko azalaki koloba. 42 Bongo
balobaki na mwasi wana :
— Tondimi kaka te mpo na makambo oyo olobaki, pamba te biso moko toyoki
sik’oyo mpe toyebi ete azali penza Mobikisi ya mokili.
Yesu abikisi mwana ya kalaka
(Mat 8.5-13; Lk 7.1-10)
43 Sima na mikolo mibale, Yesu alongwaki wana mpe akendeki na Galile. 44 Solo,
Ye moko Yesu alobaki ete mosakoli azwaka lokumu te kati na ekolo na ye. 45 Tango
akomaki na Galile, bato ya Galile bayambaki Ye, pamba te bango mpe bakendeki na
Yelusalemi, na tango ya feti, mpe bamonaki makambo nyonso oyo asalaki kuna.
46 Yesu ayaki lisusu na Kana ya Galile, epai wapi abongolaki mayi vino. Nzokande,
na Kapernawumi, ezalaki na mokonzi moko ya basoda oyo mwana na ye ya mobali
azalaki kobela. 47 Tango ayokaki ete Yesu akomi na Galile longwa na Yuda, akendeki
kokutana na Ye mpe asengaki na Ye ete akende kobikisa mwana na ye ya mobali oyo
akomi pene ya kokufa.
— Boni, bokondima kaka soki bomoni bilembo mpe bikamwa ?
49 Mokonzi wana ya basoda alobaki :
— Nkolo na ngai, yaka noki liboso ete mwana na ngai ya mobali akufa.
— Kende, mwana na yo ya mobali azali na bomoi.
Moto yango andimaki maloba oyo Yesu alobaki mpe azongaki.
51 Wana azalaki kozonga, basali na ye bayaki kokutana na ye mpe bayebisaki ye :
— Mwana na yo ya mobali abiki na bokono na ye.
52 Atunaki bango soki ezalaki na ngonga nini mwana abikaki.
Bazongisaki :
— Fievele etikaki ye lobi oyo eleki, na ngonga ya liboso sima na midi.
53 Tata asosolaki ete ezalaki kaka na ngonga oyo Yesu alobaki na ye : « Mwana
na yo ya mobali azali na bomoi. » Bongo ye elongo na bato nyonso ya ndako na ye
bandimaki.
54 Oyo nde ezalaki likamwisi ya mibale oyo Yesu asalaki sima na Ye kozonga na
Galile longwa na Yuda.
5
Yesu abikisi ebosono
Sima na yango, Yesu akendeki na Yelusalemi mpo na feti moko ya Bayuda.
1
2 Nzokande, kuna na Yelusalemi, pene ya Ekuke ya Bameme, ezalaki na liziba moko
oyo, na lokota ya Arami, bazalaki kobenga « Betesida. » Liziba yango ezalaki na
baveranda mitano zingazinga na yango. 3 Babeli mingi bazalaki kolala na baveranda
yango : bakufi miso, bato oyo batambolaka tengu-tengu mpe bato oyo bakufa makolo.
[Bazalaki kozela ete mayi eningana, 4 pamba te anjelu moko na Nkolo azalaki koya
tango na tango na liziba yango mpo na koningisa mayi. Soki mayi eningani, moto oyo
azalaki kokita moto ya liboso kati na liziba azalaki kobika ata soki pasi na ye ezali
ndenge nini.]*
5 Ezalaki wana na moto moko oyo awumelaki na bokono mibu tuku misato na
mwambe. 6 Lokola Yesu amonaki ye alala na mabele mpe ayokaki ete awumeli mikolo
ebele na pasi yango, atunaki ye :
— Olingi kobika ?
7 Mobeli azongiselaki Ye :
— Nkolo, nazali na moto te mpo na kokitisa ngai kati na liziba soki mayi eningani.
Wana nabundanaka mpo na kokita na mayi, moto mosusu akitaka liboso na ngai.
— Telema, kamata etoko na yo mpe tambola.
9 Kaka na tango yango, moto yango abikaki ; akamataki etoko na ye mpe akomaki
kotambola.
Nzokande likambo yango esalemaki na mokolo ya Saba. 10 Boye, bakambi ya
Bayuda balobaki na moto oyo abikisamaki :
— Lelo ezali mokolo ya Saba ; ozali na ndingisa te ya komema etoko oyo.
— Moto oyo abikisi ngai alobi na ngai : « Kamata etoko na yo mpe tambola. »
— Nani alobi na yo bongo ?
13 Kasi moto oyo abikaki ayebaki te soki moto oyo abikisaki ye azali nani, pamba
te Yesu alimwaki kati na ebele ya bato oyo bazalaki wana.
14 Sima na mwa tango, Yesu amonaki, kati na lopango ya Tempelo, moto oyo abikaki.
Alobaki na ye :
— Tala, omoni ndenge okomi sik’oyo nzoto kolongono. Kosala lisusu masumu te,
noki te likambo moko ya mabe koleka ekomela yo.
15 Moto yango akendeki koyebisa bakambi ya Bayuda ete ezali Yesu nde abikisaki
ye.
Bokonzi ya Mwana
16 Lokola Yesu azalaki kosala makambo wana na mokolo ya Saba, bakambi ya
Bayuda bakomaki kofunda Ye. 17 Kasi Yesu alobaki na bango : « Tata na Ngai azali
kosala kino sik’oyo, Ngai mpe nazali kosala. » 18 Mpo na yango, bakambi ya Bayuda
bakomaki koluka nzela ya koboma Ye ; pamba te azalaki kotosa te mokolo ya Saba,
azalaki koloba ete Nzambe azali Tata na Ye, mpe Ye akokani na Nzambe.
19 Yesu alobaki na bango lisusu : Nazali koloba na bino penza ya solo : Mwana
akoki kosala eloko moko te na ndenge na Ye moko, kasi azali kosala kaka makambo
oyo azali komona Tata na Ye kosala ; pamba te makambo nyonso oyo Tata asalaka,
yango mpe Mwana asalaka. 20 Boye lokola Tata alingaka Mwana, yango wana
alakisaka Ye makambo nyonso oyo Ye moko Tata asalaka ; kutu, akolakisa Ye lisusu
kosala makambo minene koleka oyo bosili komona kino sik’oyo, mpo ete bokamwa.
21 Ndenge kaka Tata asekwisaka bakufi mpe apesaka bango bomoi, ndenge wana
mpe Mwana apesaka bomoi na moto oyo Ye alingi. 22 Lisusu, Tata asambisaka
bato te ; apesa bokonzi ya kosambisa bato na maboko ya Mwana, 23 mpo ete bato
nyonso bakumisa Mwana ndenge bakumisaka Tata. Moto oyo akumisaka Mwana te
akumisaka mpe Tata te oyo atindaki Mwana. 24 Nazali koloba na bino penza ya solo :
moto oyo azali koyoka maloba na Ngai mpe azali kondima Ye oyo atindaki Ngai, azali
na bomoi ya seko mpe akosambisama te, kasi asili kolongwa na kufa mpe akomi na
bomoi. 25 Nazali koloba na bino penza ya solo : tango ezali koya mpe esili kokoka
oyo bakufi bakoyoka mongongo ya Mwana na Nzambe, mpe ba-oyo bakoyoka yango
bakozala na bomoi ; 26 pamba te lokola Tata azali etima ya bomoi, yango wana asalaki
mpe ete Mwana azala etima ya bomoi ; 27 mpe apesaki Ye bokonzi ya kosambisa bato,
mpo ete azali Mwana na Moto. 28 Bokamwa yango te, pamba te tango ezali koya,
tango oyo bato nyonso oyo bazali kati na bakunda bakoyoka mongongo na Ye 29 mpe
bakobima longwa kati na yango : ba-oyo basalaki malamu bakosekwa mpo na kozwa
bomoi, kasi ba-oyo basalaki mabe bakosekwa mpo na kozwa etumbu. 30 Nakoki kosala
eloko moko te na ndenge na Ngai moko : nakataka makambo kolanda oyo nayokaka
kowuta epai na Tata, mpe kosambisa na Ngai ezali sembo ; pamba te nalukaka te
kosala mokano na Ngai moko, kasi mokano ya Ye oyo atindaki Ngai. 31 Soki napesi
litatoli mpo na Ngai moko, litatoli na Ngai ekozala ya solo te. 32 Boye esengeli ete
motatoli mosusu apesa yango mpo na Ngai ; mpe nayebi ete litatoli oyo akopesa na
tina na Ngai ezali ya solo. 33 Botindaki bato epai ya Yoane, mpe ye atatolaki na tina
na bosolo. 34 Ngai, nandimaka litatoli ya moto te ; kasi nalobi bongo mpo ete bobika.
35 Solo, Yoane azalaki lokola mwinda oyo bapelisi mpe ezali kongenga. Kasi bino,
boponaki kosepela na kongenga na ye kaka mpo na mwa tango moke.
36 Nzokande Ngai, nazali na litatoli moko ya monene na tina na Ngai moko koleka
kutu oyo ya Yoane : misala oyo nazali kosala na Kombo ya Tata etatolaka na tina na
Ngai ete ezali Tata nde atindaki Ngai. 37 Ye moko, Tata, oyo atindaki Ngai atatolaki
mpo na Ngai. Botikala nanu te koyoka mongongo na Ye mpe komona elongi na Ye ;
38 mpe liloba na Ye ezali kati na bino te, pamba te bondima te Motindami na Ye.
39 Bokundolaka Makomi na bokebi, mpo ete bokanisaka ete bokozwa bomoi ya seko
kati na yango ; nzokande, Makomi yango etatolaka na tina na Ngai, 40 kasi boboyi na
bino koya epai na Ngai mpo na kozwa bomoi.
41 Nalukaka na Ngai te lokumu oyo ewutaka na bato. 42 Kutu nayebi bino malamu,
nayebi ete, kati na mitema na bino, bozali na bolingo te mpo na Nzambe. 43 Ngai,
nayei na Kombo ya Tata na Ngai, kasi boboyi koyamba Ngai ! Nzokande, soki moto
mosusu ayei na kombo na ye moko, bokoyamba ye. 44 Lokola bolukaka kaka kopesana
lokumu bino na bino mpe boboyaka lokumu oyo ewutaka kaka na Nzambe, ndenge
nini bokoki kondima Ngai ? 45 Bokanisa te ete Ngai nde nakofunda bino liboso ya Tata
na Ngai, ezali Moyize oyo bondimaka nde akofunda bino. 46 Pamba te, soki penza
bozalaki kondima Moyize, bolingaki mpe kondima Ngai ; pamba te akomaki na tina
na Ngai. 47 Kasi soki bozali kondima ata makomi na ye te, ndenge nini bokondima
maloba na Ngai ?
6
(Mat 14.13-21; Mlk 6.30-44; Lk 9.10-17)
1 Sima na yango, Yesu akendeki na ngambo mosusu ya ebale ya Galile oyo
babengaka mpe ebale ya Tiberiade. 2 Bato ebele bazalaki kolanda Ye mpo ete bazalaki
komona bikamwa oyo azalaki kosala na banzoto ya babeli. 3 Yango wana Yesu
amataki na ngomba mpe avandaki kuna elongo na bayekoli na Ye. 4 Nzokande Pasika,
feti ya Bayuda, ekomaki pene.
5 Tango Yesu atombolaki miso, amonaki ebele ya bato penza koya epai na Ye ;
alobaki na Filipo :
— Tokosomba mapa wapi mpo na koleisa bato oyo nyonso ?
6 Yesu atunaki Filipo motuna oyo mpo na komeka ye mpe kotala soki akoloba nini,
pamba te Ye, Yesu, ayebaki makambo oyo alingaki kosala.
7 Filipo azongiselaki Yesu :
— Mapa oyo tokoki kosomba na mbongo ya bibende nkama mibale ekokoka te
mpo ete moto moko na moko kati na bango azwa eteni ya lipa !
8 Moko kati na bayekoli na Ye, oyo kombo na ye ezali Andre, ndeko mobali ya
Simona Petelo, alobaki na Ye :
9 — Ezali awa na elenge mobali moko oyo azali na mapa mitano basala na
bambuma ya orje, mpe bambisi mibale ; kasi yango ekosala nini mpo na ebele
ya bato oyo ?
10 Yesu apesaki bango mitindo :
— Boloba na bato nyonso ete bavanda.
Boye, lokola ezalaki na matiti ebele na esika yango, bavandaki. Ezalaki wana na
mibali pene nkoto mitano. 11 Bongo Yesu azwaki mapa yango, azongisaki matondi
epai ya Nzambe mpe akabolaki yango epai ya bato oyo bazalaki wana ; asalaki mpe
bongo na bambisi : bato bazwaki kolanda ndenge posa na bango ezalaki.
12 Sima na bato kolia mpe kotonda, Yesu alobaki na bayekoli na Ye :
— Bosangisa biteni oyo etikali mpo ete eteni moko te ebeba.
13 Basangisaki biteni yango ; mpe na biteni ya mapa mitano basala na bambuma
ya orje, oyo etikalaki na maboko ya bato oyo baliaki, batondisaki bitunga zomi na
mibale.
14 Tango bato bamonaki bikamwa oyo Yesu awutaki kosala, balobaki : « Azali penza
Mosakoli oyo asengelaki koya na mokili. »
15 Kasi, lokola Yesu ayebaki ete bazali na makanisi ya kokamata Ye mpo na kokomisa
Ye mokonzi, abendanaki lisusu na ngomba mpo ete azala kaka Ye moko.
(Mat 14.22-27; Mlk 6.45-52)
16 Tango pokwa ekomaki, bayekoli na Ye bakitaki na ebale 17 epai wapi bamataki na
bwato moko, bakatisaki ebale mpo na kokende na Kapernawumi, na ngambo mosusu
ya ebale. Butu ekotaki, wana Yesu amikomelaki nanu te epai bango bakomaki.
18 Ekumbaki moko ebandaki kopepa, mpe mayi ya ebale etombokaki. 19 Awa basilaki
koluka nkayi na molayi ya bakilometele pene mitano to motoba, bamonaki Yesu
kotambola likolo ya mayi ya ebale mpe kopusana pene ya bwato ; somo makasi
ekangaki bango. 20 Kasi Yesu alobaki na bango : « Kimia ! Kimia ! Bobanga te !
Ezali Ngai ! »
21 Balingaki kokotisa Yesu na bwato, kasi, mbala moko, bwato etutaki mabele ya
esika oyo bazalaki kokende.
Yesu azali lipa oyo epesaka bomoi
(Mat 14.30-36; Mlk 6.53-56)
22 Mokolo oyo elandaki, bato oyo batikalaki na ngambo mosusu ya ebale bayaki
kokanisa na sima ete ezalaki kaka na bwato moko, mpe ete Yesu akendeki bwato
moko te na bayekoli na Ye ; bayekoli bakendeki bango moko kaka. 23 Nzokande,
babwato mosusu ewutaki na Tiberiade mpe ekomaki pene ya esika oyo baliaki mapa
sima na Nkolo kozongisa matondi epai ya Nzambe. 24 Tango bato bamonaki ete, ezala
Yesu to bayekoli na Ye, moko te azalaki lisusu wana, bamataki na babwato yango mpe
bakendeki koluka Yesu, na Kapernawumi.
25 Tango bakutaki Ye na ngambo mosusu ya ebale, batunaki Ye :
— Rabi, okomaki awa tango nini ?
— Nazali koloba na bino penza ya solo : soki bozali koluka Ngai, ezali kaka
mpo ete boliaki mapa mpe botondaki, kasi ezali te mpo ete bomonaki bikamwa.
27 Bosalaka te mpo na bilei oyo ebebaka, kasi bosalaka mpo na bilei oyo ewumelaka
mpo na bomoi ya seko, bilei oyo Mwana na Moto akopesa bino ; pamba te ezali Ye
nde Nzambe Tata abeta kashe.
28 Batunaki Ye lisusu :
— Tosengeli kosala nini mpo na kokokisa misala oyo Nzambe azali kozela epai
na biso ?
Yoane 6:29 1584 Yoane 6:57

— Mosala ya Nzambe, yango oyo : bondima Ye oyo Nzambe atindaki.
30 Batunaki Ye lisusu :
— Elembo nini ya kokamwa okolakisa biso mpo ete tondima Yo ? Okosala penza
nini ? 31 Bakoko na biso baliaki mana kati na esobe kolanda ndenge ekomama :
« Apesaki bango lipa kowuta na Likolo. »
32 Kasi Yesu azongiselaki bango :
— Nazali koloba na bino penza ya solo : ezali Moyize te moto apesaki bino lipa
oyo ezalaki kowuta na Likolo, kasi ezali Tata na Ngai nde apesaka bino lipa ya solo
oyo ewutaka na Likolo. 33 Pamba te lipa ya Nzambe ezali Ye oyo akiti wuta na
Likolo mpe apesaka mokili bomoi.
34 Bongo balobaki na Ye :
— Nkolo, pesaka biso lipa yango tango nyonso.
— Ngai nazali lipa oyo epesaka bomoi. Moto nyonso oyo akoya epai na Ngai
akoyoka lisusu nzala te, mpe moto nyonso oyo akondima Ngai akoyoka lisusu
posa ya mayi te. 36 Nzokande, ndenge nayebisaki bino, bozali komona Ngai, kasi
bozali kondima te. 37 Bato nyonso oyo Tata apesi Ngai bakoya epai na Ngai, mpe
nakobengana soki moke te moto nyonso oyo akoya epai na Ngai. 38 Pamba te soki
nakitaki wuta na Likolo, ezali te mpo na kosala mokano na Ngai moko, kasi mpo na
kokokisa mokano ya Ye oyo atindaki Ngai. 39 Nzokande, Ye oyo atindaki Ngai alingi
ete nabungisa ata moto moko te kati na bato oyo apesaki Ngai, kasi nasekwisa bango
na mokolo ya suka. 40 Pamba te mokano ya Tata na Ngai ezali ete moto nyonso oyo
amoni Mwana mpe andimi Ye azwa bomoi ya seko ; mpe, Ngai, nakosekwisa ye na
mokolo ya suka.
41 Bayuda bakomaki koyimayima na tina na Ye mpo ete alobaki : « Ngai, nazali
lipa oyo ekiti wuta na Likolo. » 42 Bakomaki koloba :
— Boni, wana ezali Yesu te ? Ezali mwana mobali ya Jozefi te ? Toyebi malamu
tata mpe mama na ye ! Bongo ndenge nini azali koloba : « Nawuti na Likolo ? »
— Botika koyimayima kati na bino ! 44 Moto moko te akoki koya epai na Ngai
soki Tata oyo atindaki Ngai abendi ye te ; mpe Ngai, nakosekwisa ye na mokolo ya
suka. 45 Tala ndenge ekomama kati na mikanda ya Basakoli : « Nzambe akoteya
bango nyonso. » Boye moto nyonso oyo ayokaka Tata mpe ayambaka mateya na Ye
ayaka epai na Ngai. 46 Moto moko te amona Tata, longola kaka Ye oyo ayaki wuta
epai ya Nzambe. 47 Nazali koloba na bino penza ya solo : moto oyo andimi azali
na bomoi ya seko, 48 pamba te nazali lipa oyo epesaka bomoi. 49 Bakoko na bino
baliaki mana kati na esobe mpe bakufaki, 50 kasi botala lipa oyo ewuti na Likolo ;
moto oyo akolia yango akokufa te. 51 Ngai nde nazali lipa ya bomoi oyo ewuti na
Likolo ; moto nyonso oyo akolia lipa yango, akozala na bomoi ya seko ; mpe lipa
oyo nakopesa mpo ete mokili ezwa bomoi ezali nde nzoto na Ngai.
52 Tango Bayuda bayokaki bongo, bakomaki kotiana tembe ; bazalaki koloba :
— Akopesa biso nzoto na ye ndenge nini mpo ete tolia yango ?
— Nazali koloba na bino penza ya solo : soki bolie nzoto ya Mwana na Moto te
mpe bomeli makila na Ye te, bozali na bomoi te kati na bino. 54 Moto oyo alie nzoto
na Ngai mpe ameli makila na Ngai, azali na bomoi ya seko ; mpe Ngai, nakosekwisa
ye na mokolo ya suka. 55 Pamba te nzoto na Ngai ezali penza bilei, mpe makila na
Ngai ezali penza lokola mayi oyo bamelaka. 56 Moto oyo alie nzoto na Ngai mpe
ameli makila na Ngai azali kati na Ngai, mpe Ngai nazali kati na ye. 57 Ndenge Tata
Yoane 6:58 1585 Yoane 7:10
oyo atindaki Ngai azali etima ya bomoi mpe Ngai nazali na bomoi na nzela na Ye,
ndenge wana mpe moto oyo alie nzoto na Ngai akozala na bomoi na nzela na Ngai.
58 Tala ndenge lipa oyo ewuti na Likolo ezali : ekokani te na mana oyo bakoko na
bino baliaki, kasi bakufaki kaka ; nzokande, moto oyo akolia lipa oyo Ngai nazali
akozala na bomoi ya seko.
59 Wana nde ezalaki mateya ya Yesu kati na ndako ya mayangani ya Kapernawumi.
Bayekoli mingi bakimi Yesu

60 Sima na koyoka Ye, bayekoli mingi ya Yesu balobaki :
— Mateya oyo ezali makasi mingi, nani akoki kondima yango ?
61 Yesu asosolaki ete bayekoli na Ye bazalaki koyimayima na tina na yango ; alobaki
na bango :
— Boni, maloba oyo ebetisi bino mabaku ? 62 Bongo ekozala ndenge nini soki
bomoni Mwana na Moto kozonga epai Ye azalaki liboso ? 63 Ezali Molimo nde
apesaka bomoi ; mosuni ezali na eloko te. Maloba oyo nalobi na bino ezali Molimo
mpe bomoi. 64 Kasi bato mosusu kati na bino bazali kondima te.
Solo, wuta na ebandeli, Yesu ayebaki banani bazalaki kondima te, mpe nani akoteka
Ye. 65 Alobaki lisusu :
— Yango wana nalobaki na bino : « Moto moko te akoki koya epai na Ngai soki
epesameli ye te na Tata. »
66 Banda na tango wana, bayekoli na Ye mingi bazongaki mpe batikaki kolanda Ye.
(Mat 16.13-20; Mlk 8.27-30; Lk 9.18-21)
67 Boye, Yesu alobaki na bantoma zomi na mibale :
— Boni, bino mpe bolingi kokende ?
68 Simona Petelo azongisaki :
— Nkolo, tokokende epai ya nani ? Yo nde ozali na maloba ya bomoi ya seko.
69 Biso, tondimi mpe toyebi ete ozali Mosantu ya Nzambe.
— Boni, ezali Ngai te nde naponaki bino nyonso zomi na mibale ? Nzokande,
moko kati na bino azali Satana !
71 Yesu azalaki nde koloba na tina na Yuda, mwana mobali ya Simona Isikarioti,
oyo, kati na bantoma zomi na mibale, asengelaki koteka Ye.
7
Yesu akei na feti ya Bandako ya kapo
1 Sima na yango, Yesu atambolaki na mokili ya Galile, aboyaki kovanda na Yuda,
pamba te Bayuda bazalaki koluka koboma Ye. 2 Nzokande, feti ya Bandako ya kapo,
feti ya Bayuda, ekomaki pene. 3 Bandeko ya Yesu balobaki na Ye :
— Longwa awa na Galile mpe kende na Yuda, mpo ete bayekoli na Yo bamona
kuna bikamwa oyo ozali kosala. 4 Moto moko te asalaka na nkuku soki alingi
koyebana. Lokola ozali kosala makambo minene koleka, sala ete moto nyonso kati
na mokili ayeba soki ozali nani.
5 Pamba te, ezala bandeko ya Yesu, bango mpe bazalaki kondima Ye te.
— Tango na Ngai ekoki nanu te ; kasi mpo na bino, tango nyonso ezali malamu.
7 Mokili ekoki koyina bino te ; kasi Ngai, ezali koyina Ngai mpo ete natatolaka ete
misala na yango ezali mabe. 8 Bino, bokende na feti wana ; kasi Ngai, nakokende
te, pamba te tango na Ngai ekoki nanu te.
9 Sima na Ye koloba na bango bongo, atikalaki na Galile. 10 Nzokande, tango
bandeko na Ye bakendeki na feti, Ye mpe akendeki kuna, na komilakisa te, kasi
Yoane 7:11 1586 Yoane 7:34
na nkuku. 11 Wana bazalaki kati na feti, Bayuda bazalaki koluka Ye mpe bazalaki
kotuna-tuna : « Azali wapi ? »
12 Kati na bato, tembe ekomaki makasi na tina na Ye. Bamoko bazalaki koloba :
Azali moto malamu ; bamosusu : « Te, azali kokosa bato nyonso. »
13 Kasi, lokola bango nyonso bazalaki kobanga Bayuda, moto ata moko te akokaki
koloba na bonsomi nyonso na tina na Yesu.
14 Tango mikolo ya feti ekomaki na kati-kati, Yesu akendeki na Tempelo mpe
akomaki koteya. 15 Bayuda bakamwaki mpe bazalaki kotunana :
— Ndenge nini moto oyo ayekola te akoki koyeba Makomi boye ?
— Makambo oyo nazali koteya ewuti epai na Ngai te, kasi ewuti epai na Ye oyo
atindi Ngai. 17 Moto nyonso oyo azwi mokano ya kosala makambo oyo Nzambe
alingaka, akososola soki mateya na Ngai ewuti na Nzambe to nazali koloba na
ndenge na Ngai moko. 18 Moto oyo alobaka na kombo na ye moko alukaka lokumu
na ye moko ; kaka oyo azali koluka lokumu ya Nzambe oyo atindaki Ye nde azali
koloba solo, mpe mabe ezali te kati na Ye. 19 Boni, Moyize apesaki bino mibeko te ?
Nzokande moko te kati na bino atosaka yango ! Bongo mpo na nini bozali koluka
koboma Ngai ?
20 Bato kati na ngulupa bazongiselaki Yesu :
— Ozali na molimo mabe. Nani azali koluka koboma yo ?
— Mpo na likamwisi moko oyo nasalaki, yango wana bino nyonso bokamwe !
22 Bokanisa nanu : Moyize apesaki bino mitindo ya kokatisa ngenga, —mobeko
yango ewutaki kutu na Moyize te, kasi na bakoko— mpe botosaka mitindo yango
ata na mokolo ya Saba. 23 Bongo soki bokataka bato ngenga na mokolo ya Saba,
mpe yango ebukaka mobeko ya Moyize te, mpo na nini bozali kosilikela Ngai mpo
ete nabikisi moto na mokolo ya Saba ? 24 Bosambisaka lisusu te kolanda oyo miso
na bino ezali komona, kasi bokataka makambo na bosembo.
25 Na bongo, ndambo ya bavandi ya Yelusalemi bakomaki komituna : « Azali te
moto oyo bazali koluka koboma ? 26 Tala, azali koloba na bonsomi nyonso, mpe bazali
koloba na ye eloko moko te mpo na kotelemela ye ! Boni, bokanisi ete bakonzi na biso
bayebi ete azali penza Klisto ? 27 Kasi biso, toyebi epai moto oyo awuti ; nzokande
tango Klisto akoya, moto moko te akoyeba soki azali moto ya engumba nini ! »
28 Kaka na tango yango, wana Yesu azalaki koteya kati na Tempelo, alobaki na
mongongo makasi :
— Solo, boyebi Ngai mpe boyebi epai nawuti ! Nzokande, nayei na ndenge na
Ngai moko te ; ezali Ye oyo azali penza ya solo nde atindi Ngai, mpe bino, boyebi
Ye te. 29 Ngai, nayebi Ye, pamba te nawuti epai na Ye, mpe ezali Ye nde atindi Ngai.
30 Na bongo, balukaki kokanga Yesu, kasi moto ata moko te alongaki ; pamba te
tango na Ye ekokaki nanu te. 31 Boye kati na bato, mingi bandimaki Ye ; bazalaki
koloba :
— Boni, tango Klisto akoya, akosala bikamwa mingi koleka oyo moto oyo ozali
kosala ?
32 Bafarizeo bayokaki makambo oyo bato bazalaki koloba na se se na tina na Yesu.
Bongo bakonzi ya Banganga-Nzambe mpe Bafarizeo batindaki bakengeli ya Tempelo
mpo na kokanga Yesu.
33 Yesu alobaki :
— Nazali nanu elongo na bino mpo na mwa tango moke, bongo nakozonga epai
ya Ye oyo atindaki Ngai. 34 Bokoluka Ngai, kasi bokomona Ngai te ; mpe epai Ngai
nakozala, bino, bokoki te koya kuna.
35Bayuda balobanaki bango na bango :

— Asengeli kokende wapi mpo ete tomona ye lisusu te ? Akokende epai ya
Bayuda oyo bapalangana kati na Bagreki mpe koteya Bagreki ? 36 Alingi penza
koloba nini tango azali koloba : « Bokoluka Ngai, kasi bokomona Ngai te ; mpe
epai Ngai nakozala, bino, bokoki te koya kuna ? »
Mayi ya bomoi
37 Na mokolo ya suka ya feti, mokolo oyo eleki monene, Yesu atelemaki mpe alobaki
na mongongo makasi :
— Tika ete moto nyonso oyo azali na posa ya mayi aya epai na Ngai mpe amela.
38 Moto oyo akondima Ngai, kolanda ndenge Makomi elobi, bibale ya mayi ya bomoi
ekotiola wuta kati na ye.
39 Yesu alobaki bongo na tina na Molimo oyo bato oyo bakotia kondima na bango kati
na Ye bakozwa ; mpo ete na tango wana, Molimo apesamaki nanu te, pamba te Yesu
akotaki nanu te kati na nkembo na Ye.
Bato bakabwani mpo na Yesu
40 Kati na bato oyo bayokaki maloba na Ye, bamoko bazalaki koloba : « Moto oyo
azali penza Mosakoli, » 41 bamosusu : « Azali Klisto, » kasi bamosusu lisusu : « Boni,
Klisto akoki kobimela na Galile ? 42 Boni, Makomi ezali koloba te ete Klisto akobimela
na libota ya Davidi mpe akobotama na Beteleemi, mboka ya Davidi ? »
43 Ezali bongo nde bato bakabwanaki na tina na Yesu. 44 Bamosusu kati na bango
balukaki kokanga Ye, kasi moto ata moko te alongaki.
Bakonzi ya Bayuda baboyi kondima Yesu
45 Bakengeli ya Tempelo bazongaki epai ya bakonzi ya Banganga-Nzambe mpe
Bafarizeo. Bakonzi ya Banganga-Nzambe mpe Bafarizeo batunaki bakengeli :
— Mpo na nini bomemi Yesu awa te ?
46 Bakengeli bazongisaki :
— Ezali na moto ata moko te oyo asila koloba makambo oyo moto wana azali
koloba.
47 Bafarizeo batunaki lisusu :
— Bino mpe bomitiki penza mpo ete akosa bino ? 48 Boni, kati na bakonzi to
kati na Bafarizeo, ezali ata na moko oyo andimi ye ? 49 Ezali kaka bato oyo bayebi
mibeko ya Moyize te, bazali penza bato balakelama mabe !
50 Kasi moko kati na bango, Nikodemi, oyo, mokolo moko, akendeki epai ya Yesu,
alobaki :
51 — Boni, mibeko na biso ekoki kokatela moto etumbu na kozanga koyoka ye
liboso, mpe na kozanga koyeba mabe oyo asili kosala ?
— Boni, yo mpe ozali moto ya Galile ? Kundola malamu Makomi, mpe okomona
penza ete mosakoli moko te abimela na Galile.
[ 53 Na bongo, moko na moko azongaki na ndako na ye.
8
Mwasi oyo bakangi na ekobo
1 Kasi Yesu akendeki na ngomba ya banzete ya olive.
2 Na tongo-tongo ya mokolo oyo elandaki, azongaki kati na lopango ya Tempelo ;
mpe lokola bato nyonso bayaki kozingela Ye, avandaki mpe abandaki koteya bango.
3 Balakisi ya Mobeko mpe Bafarizeo bakumbaki mwasi moko oyo bakutaki azali
kosala ekobo ; batambolisaki ye kati na ebele ya bato mpe batiaki ye liboso ya Yesu,
na miso ya bato nyonso. 4 Balobaki na Yesu :
— Moteyi, mwasi oyo asali ekobo ; bakuti ye penza azali kosala yango ! 5 Kati na
mibeko, Moyize apesa biso mitindo ya koboma basi ya boye na mabanga. Bongo
yo, olobi nini na tina na yango ?
6 Balobaki bongo mpo na kotiela Yesu motambo mpe koluka nzela ya kofunda Ye.
Kasi Yesu agunzamaki ; mpe na nzela ya mosapi na Ye, abandaki kokoma na
mabele. 7 Lokola bakobaki kaka kopesa Ye mituna, Yesu atelemaki mpe alobaki na
bango :
— Tika ete moto oyo, kati na bino, asala nanu lisumu te abamba ye libanga moto
ya liboso.
8 Bongo Yesu agunzamaki lisusu mpe azongelaki kokoma na mabele. 9 Tango
bayokaki bongo, bango nyonso babendanaki moko sima na moninga, kobanda na
mikolo. Mpe Yesu atikalaki Ye moko. Lokola mwasi yango azalaki kaka wana kati na
lopango ya Tempelo, 10 Yesu atombolaki moto mpe alobaki na ye :
— Mwasi, bato oyo bayei kofunda yo bazali wapi ? Boni, ata moko te akateli yo
etumbu ?
11 Mwasi azongisaki :
— Nkolo, moko te !
Bongo Yesu alobaki na ye :
— Ngai mpe nakateli yo etumbu te. Kende ; kasi, kobanda lelo, kosala lisusu
masumu te.]*
Yesu azali pole ya mokili
Yesu alobaki lisusu na bato :
12
— Nazali pole ya mokili ; moto nyonso oyo alandaka Ngai akotikala kotambola
kati na molili te, kasi akozwa pole ya bomoi.
13 Bafarizeo balobaki na Ye :
— Ozali kotatola mpo na yo moko, litatoli na yo ezali ya solo te.
— Ezala soki natatoli mpo na Ngai moko, litatoli na Ngai ezali ya solo, pamba
te nayebi epai nawuti mpe epai nazali kokende ; kasi bino, boyebi te ezala epai
nawuti to epai nazali kokende. 15 Bino, bosambisaka na ndenge ya bomoto ; kasi
Ngai, nasambisi moto ata moko te. 16 Mpe ezala soki esalemi ete Ngai nasambisi
moto, kosambisa na Ngai ezali ya solo, pamba te nazali Ngai moko te : Tata oyo
atindi Ngai azali elongo na Ngai. 17 Ekomama kutu, kati na mibeko na bino, ete
litatoli ya bato mibale nde ezalaka ya solo. 18 Ngai, nazali kopesa litatoli na tina na
Ngai moko, mpe Tata oyo atindaki Ngai azali lisusu kotatola na tina na Ngai.
19 Bongo batunaki Ye :
— Tata na yo azali wapi ?
Yesu azongisaki :
— Boyebi Ngai te, mpe boyebi Tata na Ngai te. Soki boyebaki Ngai, bolingaki mpe
koyeba Tata na Ngai.
20 Yesu alobaki bongo, wana azalaki koteya kati na lopango ya Tempelo, pene ya
esika oyo bazalaki kotia makabo ; mpe moto ata moko te amekaki kokanga Ye, pamba
te tango na Ye ekokaki nanu te.
Yesu azali nani ?
— Ngai, nazali kokende ; mpe bokoluka Ngai, kasi bokokufa kati na lisumu na
bino. Epai Ngai nazali kokende, bino, bokoki te koya kuna.
22 Na bongo, Bayuda batunanaki bango na bango :
* 8:11 Biteni oyo, 7.54–8.11, ezali te na mikanda mosusu

Yoane 8:23 1589 Yoane 8:43
— Boni, azali na makanisi ya komiboma, yango wana alobi : « Epai Ngai nazali
kokende, bino, bokokoka te koya kuna ? »
— Bino, bozali bato ya se ; kasi Ngai, nawuti na Likolo. Bino, bozali bato ya
mokili oyo ; kasi Ngai, nazali ya mokili oyo te. 24 Yango wana nalobaki na bino :
« Bokokufa kati na lisumu na bino ; » pamba te soki bondimi te ete « Nazali oyo
azali, » bokokufa kati na lisumu na bino.
25 Batunaki Ye :
— Boye ozali nani ?
— Oyo nazali koloba na bino wuta na ebandeli. 26 Nazali na makambo mingi
ya koloba na tina na bino mpe ya kosambisa kati na bino ; kasi Ye oyo atindaki
Ngai azali solo, mpe makambo oyo nayokaki epai na Ye, yango nde nazali koyebisa
mokili.
27 Kasi bazalaki kososola te ete Yesu azalaki koloba na bango na tina na Tata.
28 Alobaki lisusu :
— Sima na bino kotombola Mwana na Moto nde bokoyeba ete, Ngai, nazali oyo
azali, mpe ete nasalaka eloko moko te na ndenge na Ngai moko, kasi nalobaka
kolanda makambo oyo Tata ateyaki Ngai. 29 Ye oyo atindaki Ngai azali elongo na
Ngai ; atikaki Ngai moko te, pamba te, Ngai, nasalaka tango nyonso makambo oyo
esepelisaka Ye.
30 Wana Yesu azalaki koloba bongo, bato mingi bandimaki Ye.
Bonsomi ya solo
31 Bongo Yesu alobaki na Bayuda oyo bandimaki Ye :
— Soki bowumeli kati na Liloba oyo nateyaki bino, bokozala penza bayekoli na
Ngai, 32 bokoyeba solo, mpe solo ekokangola bino.
33 Bazongiselaki Ye :
— Biso, tozali bato ya libota ya Abrayami, totikala kozala te bawumbu ya moto ;
ndenge nini oloba ete tokokoma bansomi ?
— Nazali koloba na bino penza ya solo : moto nyonso oyo asalaka masumu azali
mowumbu ya lisumu. 35 Nzokande, mowumbu azalaka kati na libota tango nyonso
te, kasi mwana azali kati na yango mpo na seko. 36 Boye, soki Mwana akangoli
bino, bokozala penza bansomi. 37 Nayebi ete bozali bato ya libota ya Abrayami ;
nzokande, bozali koluka koboma Ngai, pamba te boboyi koyamba Liloba na Ngai.
38 Ngai, nazali koloba makambo oyo namonaki epai ya Tata na Ngai ; bino mpe
bozali kosala makambo oyo boyokaki epai ya tata na bino.
39 Bazongisaki :
— Ezali Abrayami nde azali tata na biso.
— Soki bozalaki bana ya Abrayami, bolingaki kosala misala oyo Abrayami asalaki.
40 Kasi sik’oyo, na esika ete bosala yango, bozali koluka koboma Ngai, Ngai oyo
nalobi na bino solo oyo nayokaki epai ya Nzambe ! Abrayami atikala kosala bongo
te. 41 Bozali penza kosala misala ya tata na bino.
Bazongisaki :
— Tozali bana ya makangu te ; tozali kaka na tata moko : Nzambe !
— Soki Nzambe azalaki penza Tata na bino, bolingaki kolinga Ngai, pamba te
nawutaki epai ya Nzambe, mpe ezali kolanda mokano na Ye nde nazali sik’oyo
awa. Nayaki na ndenge na Ngai moko te, kasi Ye nde atindaki Ngai. 43 Mpo na nini
bozali kososola te elobeli na Ngai ? Ezali mpo ete bozali kokoka te koyoka makambo
oyo nazali koloba na bino. 44 Ezali Satana nde azali tata na bino, mpe bolingi nde
kaka kokokisa posa ya tata na bino. Wuta na ebandeli, ye azala mobomi ; avandaka
kati na solo te, pamba te solo ezalaka te kati na ye. Tango akosaka, alobaka penza
makambo oyo ewutaka kati na ye ; pamba te azali mokosi mpe tata ya lokuta.
45 Kasi Ngai, lokola nalobi solo, yango wana bozali kondima Ngai te. 46 Nani kati
na bino akoki kotalisa Ngai ete nasali masumu ? Soki nalobaka solo, mpo na nini
bondimaka Ngai te ? 47 Moto oyo azali ya Nzambe ayokaka makambo oyo Nzambe
alobaka ; kasi soki bino boyokaka te, ezali mpo ete bozali ya Nzambe te.
48 Bayuda bazongiselaki Ye :
— Omoni ! Yango wana tolobaki na biso ete ozali moto ya Samari mpe ozali na
molimo mabe kati na yo.
— Nazali na molimo mabe te kati na Ngai. Ngai nazali nde kopesa Tata na Ngai
lokumu, kasi bino bozali kotiola Ngai. 50 Nalukaka lokumu na Ngai moko te ; ezali
na Moko oyo alukaka yango mpe asambisaka. 51 Nazali koloba na bino penza ya
solo : moto oyo akobatela Liloba na Ngai kati na ye akotikala kokufa te.
Yesu mpe Abrayami
52 Na yango, Bayuda balobaki na Ye :
— Tomoni sik’oyo ete ozali na molimo mabe kati na yo ! Pamba te Abrayami
asila kokufa, basakoli mpe lokola ; bongo yo ozali koloba ete moto oyo akobatela
Liloba na yo kati na ye akotikala kokufa te ! 53 Boni, yo okanisi ete oleki Abrayami,
tata na biso, oyo akufa to mpe oleki basakoli nyonso oyo bakufa ? Yango yo, ozali
komimona nani ?
— Soki namipesaki Ngai moko lokumu, lokumu na Ngai elingaki kozala na tina
te. Kasi ezali Tata na Ngai, Ye oyo bino bozali koloba ete azali Nzambe na bino, nde
azali kopesa Ngai lokumu. 55 Solo, bino, boyebi Ye te ; kasi Ngai, nayebi Ye. Soki
nameki koloba ete nayebi Ye te, wana nakozala mokosi lokola bino. Kasi nayebi Ye
mpe nabatelaka Liloba na Ye. 56 Tata na bino, Abrayami, atondaki na esengo, wana
akanisaki ete akomona mokolo na Ngai. Amonaki yango mpe atondaki na esengo.
57 Bayuda balobaki na Ye :
— Nini ? Yo moto oyo okokisi nanu te ata mibu tuku mitano ya mbotama, ozali
koloba ete omonaki Abrayami !
— Nazali koloba na bino penza ya solo : liboso ete Abrayami abotama, Ngai
nazali.
59 Tango Bayuda bayokaki bongo, balokotaki mabanga mpo na kobamba Yesu, kasi
abombamaki mpe abimaki libanda ya lopango ya Tempelo.
9
1 Wana Yesu azalaki kokende, amonaki moto moko akufa miso wuta mbotama na
ye. 2 Bayekoli na Ye batunaki Ye :
— Moteyi, nani asalaki masumu mpo ete moto oyo abotama mokufi miso : boni,
ezali ye moko to baboti na ye ?
3 Yesu azongisaki :
— Ezali te mpo na masumu na ye to ya baboti na ye, kasi ezali mpo ete misala ya
Nzambe emonisama kati na ye. 4 Lokola moyi ezali, esengeli na Ngai kosala misala
ya Ye oyo atindaki Ngai ; butu ezali koya, oyo moto ata moko te akokoka kosala
mosala. 5 Wana nazali kati na mokili, nazali pole ya mokili.
6 Sima na Yesu koloba bongo, abwakaki soyi na mabele mpe, na nzela ya soyi na
Ye, asalaki potopoto. Bongo apakolaki yango na miso ya mokufi miso 7 mpe alobaki
na ye :
— Kende kosukola na liziba ya Siloe.
Mokufi miso akendeki mpe asukolaki. Tango azongaki, abandaki komona.
8 Bato oyo bazalaki zingazinga na ye mpe ba-oyo bazalaki komona ye kosenga-senga
mbongo bakomaki koloba :
— Boni, ezali ye te moto oyo azalaki tango nyonso ya kovanda mpo na kosenga-
senga mbongo ?
9 Bamoko bazalaki koloba :
— Ezali ye !
Bamosusu :
— Te, ezali ye te ; akokani na ye !
Kasi ye moko, mokufi miso, azalaki koloba :
— Ezali ngai !
10 Bongo batunaki ye :
— Miso na yo ebikaki ndenge nini ?
— Moto oyo babengaka Yesu asalaki potopoto, apakolaki ngai yango na miso,
bongo alobaki na ngai : « Kende kosukola na Siloe. » Boye, nakendeki, nasukolaki
mpe, mbala moko, nakomaki komona.
— Moto yango azali wapi ?
Azongisaki :
— Nayebi te !
Mituna ya Bafarizeo epai ya mokufi miso oyo abikaki
13 Bamemaki liboso ya Bafarizeo, mokufi miso oyo abikaki. 14 Nzokande mokolo oyo
Yesu asalaki potopoto mpo na kobikisa miso ya mokufi miso yango ezalaki mokolo ya
Saba. 15 Yango wana Bafarizeo mpe batunaki ye soki ndenge nini miso na ye ebikaki.
Azongiselaki bango :
— Atiaki ngai potopoto na miso, nasukolaki mpe nakomi komona.
16 Kati na Bafarizeo, bamoko balobaki :
— Moto oyo awuti epai ya Nzambe te, mpo ete azali kotosa te mokolo ya Saba.
Kasi bamosusu balobaki :
— Ndenge nini moto ya masumu akoki kozwa bokonzi ya kosala bikamwa ya
ndenge wana ?
Bokabwani ekotaki kati na bango.
17 Batunaki lisusu mokufi miso :
— Bongo yo, olobi nini na tina na ye, pamba te ezali miso na yo nde abikisi ?
Azongiselaki bango :
— Azali mosakoli.
18 Bayuda baboyaki kondima ete azalaki liboso mokufi miso mpe ete abiki. Boye,
babengaki baboti na ye 19 mpe batunaki bango :
— Mobali oyo azali mwana na bino ? Boni, abotama solo mokufi miso ? Ndenge
nini sik’oyo akomi komona ?
20 Baboti na ye bazongisaki :
— Toyebi ete azali mwana na biso mpe ete abotama mokufi miso ; 21 kasi mpo
na oyo etali koyeba ndenge nini akomi komona sik’oyo mpe nani abikisi ye, toyebi
eloko te. Botuna ye moko. Azali mokolo ; akoloba na tina na ye moko.
Yoane 9:22 1592 Yoane 9:41
22 Baboti na ye balobaki bongo mpo ete bazalaki kobanga Bayuda, pamba te Bayuda
basilaki kozwa mokano ya kobengana, na ndako na bango ya mayangani, moto
nyonso oyo akondima ete Yesu azali Klisto. 23 Yango wana baboti na ye bazongisaki :
« Botuna ye moko, azali mokolo. »
24 Bafarizeo babengisaki lisusu, mpo na mbala ya mibale, moto oyo azalaki mokufi
miso mpe balobaki na ye :
— Pesa Nzambe nkembo na koloba solo ; biso toyebi ete moto wana azali moto
ya masumu.
— Soki azali moto ya masumu, wana ngai nayebi yango te ; kasi ngai nayebi kaka
likambo moko : nazalaki mokufi miso, kasi sik’oyo, nakomi komona.
— Asalaki yo nini ? Abikisaki miso na yo ndenge nini ?
— Nasilaki koyebisa bino yango, kasi boyokaki te. Bongo mpo na nini bolingi
lisusu koyoka yango ? Boni, bino mpe bolingi kokoma bayekoli na ye ?
28 Bongo Bafarizeo bakomaki kofinga ye mpe koloba :
— Ezali yo nde ozali moyekoli na ye ; biso tozali bayekoli ya Moyize. 29 Toyebi
ete Nzambe alobaki na Moyize ; kasi moto wana, toyebi kutu te soki awuti wapi !
— Oh, ezali penza likambo ya kokamwa soki boyebi te epai nini awuti ! Kasi
mpo na ngai, abikisi miso na ngai. 31 Toyebi biso nyonso ete Nzambe ayokaka bato
ya masumu te, kasi ayokaka nde moto oyo atosaka Ye mpe asalaka mokano na
Ye. 32 Mpe totikala nanu koyoka te ete moto abikisi moto moko akufa miso wuta
mbotama na ye. 33 Soki moto wana awutaki epai ya Nzambe te, akokaki kosala ata
eloko moko te.
— Ndenge nini yo moto oyo obotama mobimba kati na lisumu oteya biso ?
Boye, babenganaki ye.
Bakufi miso ya solo
35 Tango Yesu ayokaki ete babengani moto wana, akendeki kokutana na ye mpe
alobaki na ye :
— Boni, ondimi Mwana na Moto ?
36 Moto wana azongiselaki Ye :
— Nkolo, azali nani ? Yebisa ngai mpo ete nandima Ye.
37 Yesu alobaki :
— Omoni Ye ! Ezali Ye oyo azali koloba na yo.
— Nkolo, nandimi.
Mpe agumbamelaki Ye.
39 Yesu alobaki :
— Nayaki mpo na kotia bososoli kati na mokili ; mpo ete bakufi miso bakoma
komona, mpe ba-oyo bazali komona bakoma bakufi miso.
40 Bafarizeo mosusu oyo bazalaki elongo na ye bayokaki maloba yango mpe
batunaki Yesu :
— Boni, olingi koloba ete biso mpe tozali bakufi miso ?
— Soki bozalaki bakufi miso, bolingaki kozala na ngambo te ; kasi lokola bolobi
ete bomonaka, elingi koloba ete bozali penza na ngambo.
Yoane 10:1 1593 Yoane 10:26
10
Yesu, Mobateli malamu ya bameme
1 Nazali koloba na bino penza ya solo : moto oyo akotaka na lopango ya bameme
na nzela ya ekuke te, kasi amataka na likolo ya lopango, na esika mosusu, azali
moyibi mpe mobomi. 2 Kasi ye oyo akotelaka na ekuke azali mobateli bameme.
3 Mokengeli afungolelaka mobateli bameme ekuke, bameme eyokaka mongongo
na ye. Mobateli abengaka bameme na ye na kombo na yango mpe abimisaka
yango na libanda. 4 Soki abimisi bameme na ye nyonso na libanda, alekaka liboso
na yango ; mpe bameme elandaka ye na sima, pamba te eyebi mongongo na ye.
5 Ekotikala ata mokolo moko te kolanda mopaya ; kasi ekokima ye mosika, pamba
te eyebi mongongo na ye te.
6 Yesu ayebisaki bango lisese yango, kasi basosolaki te tina ya makambo oyo azalaki
koyebisa bango. 7 Mpo na yango, Yesu alobaki na bango lisusu :
— Nazali koloba na bino penza ya solo : Ngai nazali ekuke ya bameme. 8 Bato
nyonso oyo bayaki liboso na Ngai bazali miyibi mpe babomi ; bameme eyokelaki
bango te. 9 Ngai nde nazali ekuke ; moto nyonso oyo akokotela na nzela na Ngai
akobika ; akokota mpe akobima, mpe akozwa bilei. 10 Moyibi ayaka kaka mpo na
koyiba, koboma mpe kobebisa ; kasi Ngai, nayei mpo ete bameme ezwa bomoi mpe
ezwa yango na bofuluki penza.
11 Nazali mobateli malamu ya bameme. Mobateli malamu ya bameme apesaka
bomoi na ye mpo na bameme na ye. 12 Mosali oyo azali mobateli bibwele te, oyo
azali nkolo bameme te, asalaka kaka mpo na lifuti. Soki kaka amoni mbwa ya
zamba koya, asundolaka bameme mpe akimaka. Bongo mbwa ya zamba ekangaka
bameme mpe epanzaka yango. 13 Mosali yango akimaka, pamba te asalaka kaka
mpo na lifuti mpe atiaka makanisi na ye na bameme te.
14 Ngai, nazali mobateli malamu ya bibwele ; nayebi bameme na Ngai, mpe
bameme na Ngai eyebi Ngai 15 —ndenge kaka Tata ayebi Ngai, mpe Ngai nayebi
Tata— Nazali kokaba bomoi na Ngai mpo na bameme na Ngai. 16 Nazali na bameme
mosusu oyo ezali ya lopango oyo te. Nasengeli komema yango ; ekoyoka mongongo
na Ngai. Etonga ekozala kaka moko, mpe mobateli bibwele akozala kaka moko.
17 Tata alingaka Ngai mpo ete nazali kokaba bomoi na Ngai ; kasi nakozwa yango
lisusu. 18 Moto moko te azali kobotola Ngai bomoi yango, kasi Ngai moko nde
nazali kokaba yango, na mokano na Ngai moko. Nazali na bokonzi ya kopesa mpe
ya kozwa yango lisusu. Yango nde mitindo oyo Tata na Ngai apesaki Ngai.
19 Bayuda bakabwanaki lisusu likolo ya maloba yango. 20 Mingi kati na bango
bazalaki koloba :
— Azali na molimo mabe ! Azali na liboma ! Mpo na nini bozali koyoka ye ?
21 Bamosusu bazalaki kozongisa :
— Maloba wana ezali te ya moto oyo azali na se ya bokonzi ya molimo mabe !
Boni, molimo mabe ekoki penza kofungola miso ya bakufi miso ?
Yesu azali Mwana na Nzambe to motioli
22 Ekomaki tango ya kosepela feti ya Kobulisa Tempelo ya Yelusalemi. Feti yango
esalemaki na tango ya malili makasi. 23 Yesu azalaki kotambola kati na lopango ya
Tempelo, na veranda ya Salomo. 24 Bayuda bazingelaki Ye mpe batunaki Ye :
— Kino tango nini okotika mitema na biso likolo-likolo ? Soki ozali Klisto, yebisa
biso yango polele !
— Nayebisaki bino yango, kasi boboyi na bino kondima. Makamwisi oyo nazali
kosala na Kombo ya Tata ezali kotatola na tina na Ngai ; 26 kasi bino, boboyi na
Yoane 10:27 1594 Yoane 11:9
bino kondima, pamba te bozali bameme na Ngai te. 27 Bameme na Ngai eyokaka
mongongo na Ngai. Nayebi bameme na Ngai, mpe yango elandaka Ngai. 28 Napesi
yango bomoi ya seko : ekokufa soki moke te, mpe moto ata moko te akobotola
yango na loboko na Ngai. 29 Tata na Ngai, oyo apesaki Ngai bameme yango, aleki
bato nyonso na monene, mpe moto moko te akoki kobotola yango na loboko ya
Tata na Ngai. 30 Ngai mpe Tata tozali se moko.
31 Na bongo, Bayuda balokotaki lisusu mabanga mpo na koboma Ye, 32 kasi Yesu
alobaki na bango :
— Nalakisi bino bikamwa mingi ya minene oyo esalemaki na nguya ya Tata ;
mpo na likamwisi nini bolingi koboma Ngai na mabanga ?
33 Bayuda bazongiselaki Ye :
— Ezali te mpo na likamwisi moko boye ya malamu nde tolingi koboma yo, kasi
ezali mpo ete ozali kofinga Nzambe. Lisusu, ezali mpo ete, yo oyo ozali moto, ozali
koloba ete ozali Nzambe.
— Ekomama te kati na mibeko na bino : « Nalobi : ‹ Bozali banzambe ? › »
35 Nzokande, batiaka tembe na Makomi te. Boye, soki abengaki « banzambe, »
bato oyo epai banani Liloba na Nzambe eyaki, 36 mpo na nini koloba na tina na
Ngai oyo Tata abulisa mpe atinda kati na mokili : « Ozali kofinga, » mpo nalobaki :
« Nazali Mwana na Nzambe ? »
37 Soki nasalaka te misala ya Tata na Ngai, wana bondima na bino Ngai te. 38 Kasi
soki nasalaka yango, ezala soki boboyi na bino kondima Ngai, bondima ata misala
yango, mpo boyeba mpe bososola ete Tata azali kati na Ngai, mpe Ngai nazali kati
na Tata.
39 Mpo na yango, balukaki lisusu kokanga Ye, kasi Yesu akimaki bango. 40 Akendeki
lisusu na ngambo mosusu ya Yordani, kaka na esika oyo Yoane azalaki kobatisa bato,
mpe atikalaki kuna. 41 Bato mingi penza bayaki epai na Ye ; bazalaki koloba : « Yoane
asalaki likamwisi ata moko te, kasi makambo nyonso oyo alobaki na tina na moto oyo
ezali ya solo ! »
42 Mpe kuna, bato mingi bandimaki Yesu.
11
Kufa ya Lazare
1 Kati na mboka Betani, ezalaki na mobali moko na kombo Lazare ; azalaki kobela
mpe azalaki na bandeko basi mibale : Mari mpe Marte. 2 Mari azali mwasi oyo
asopelaki Nkolo malasi mpe asalelaki suki na ye mpo na kopangusa makolo ya Yesu,
mpe Lazare oyo azali kobela azali ndeko na ye ya mobali.
3 Bandeko nyonso mibale ya basi batindaki maloba oyo epai ya Yesu :
— Nkolo, moto oyo olingaka azali kobela.
4 Tango Yesu ayokaki yango, alobaki :
— Bokono oyo ekoboma ye te, kasi ekopesa Nzambe nkembo mpe ekozala nzela
mpo ete Mwana na Nzambe azwa lokumu.
5 Nzokande, Yesu azalaki kolinga makasi Marte, ndeko na ye ya mwasi mpe Lazare.
6 Atako ayokaki ete Lazare azali kobela, kasi avandaki lisusu mikolo mibale na esika
oyo azalaki. 7 Bongo alobaki na bayekoli na Ye :
— Tosengeli sik’oyo kozonga na Yuda.
8 Bayekoli balobaki na Ye :
— Moteyi, wuta mokolo oyo Bayuda balingaki koboma Yo na mabanga, eleki nanu
mikolo mingi te ; bongo mpo na nini olingi lisusu kozonga kuna ?
9 Yesu azongisaki :
Yoane 11:10 1595 Yoane 11:34
— Boni, moyi ezalaka na bangonga zomi na mibale te ? Soki moto atamboli na
moyi, akobeta mabaku te, pamba te azali komona pole ya mokili oyo. 10 Nzokande,
soki moto atamboli na butu, akobeta penza mabaku, pamba te pole ezali te.
11 Sima na Ye koloba bongo, alobaki na bango lisusu :
— Molingami na biso, Lazare, alali pongi ; kasi nazali kokende kolamusa ye.
12 Bayekoli balobaki na Yesu :
— Nkolo, soki azali kolala pongi, akobika na bokono na ye !
13 Solo, Yesu alingaki koloba ete Lazare akufi, kasi bayekoli bakanisaki ete azali
kolobela nde pongi oyo tolalaka. 14 Bongo Yesu alobaki na bango na polele :
— Lazare akufi. 15 Mpe nazali na esengo makasi mpo na bino lokola bozalaki
kuna te, pamba te likambo oyo ekosala ete kondima na bino elendisama. Kasi
sik’oyo tokende epai na ye.
16 Na bongo, Toma, oyo bazalaki mpe kobenga « Lipasa, » alobaki na bayekoli
mosusu :
— Biso mpe, tokende mpo ete tokufa elongo na Yesu !
17 Tango Yesu akomaki, ayokaki ete basilaki kokunda Lazare kati na kunda wuta
mikolo minei. 18 Mpe lokola Betani ezalaki mosika ya Yelusalemi na bakilometele
pene misato, 19 Bayuda mingi bayaki epai ya Mari mpe Marte mpo na kokabola mawa
elongo na bango, mpo na kufa ya ndeko na bango.
Lisekwa mpe bomoi
20 Tango Marte ayokaki ete Yesu azali koya, akendeki kokutana na Ye ; kasi Mari
atikalaki ya kovanda kati na ndako.
21 Marte alobaki na Yesu :
— Nkolo, soki ozalaki awa, ndeko na ngai alingaki kokufa te ! 22 Kasi nazali na
kondima ete, ata sik’oyo, Nzambe akopesa Yo nyonso oyo okosenga Ye.
— Ndeko na yo akosekwa.
24 Marte azongiselaki Yesu :
— Nayebi solo ete akosekwa, na mokolo ya suka, na tango bakufi bakosekwa.
— Ngai nazali lisekwa mpe bomoi. Moto nyonso oyo andimi Ngai akozala na
bomoi, atako akufi. 26 Mpe moto nyonso oyo andimi Ngai, wana azali na bomoi,
akotikala kokufa te. Ondimi yango ?
27 Marte azongisaki :
— Iyo, Nkolo ! Nandimi ete ozali Klisto, Mwana na Nzambe, oyo asengelaki koya
na mokili.
28 Sima na Marte koloba bongo, akendeki kobenga Mari, ndeko na ye ; mpe wana
abendaki ye pembeni, alobaki na ye na mongongo ya se penza :
— Moteyi ayei, azali kobenga yo.
29 Tango kaka Mari ayokaki bongo, atelemaki na lombangu mpe akendeki epai ya
Yesu. 30 Nzokande, Yesu akotaki nanu te na mboka ; azalaki kaka na esika oyo Marte
akutanaki na Ye. 31 Tango Bayuda oyo bazalaki elongo na Mari kati na ndako mpo
na kokabola mawa elongo na ye, bamonaki Mari kotelema na lombangu mpe kobima
libanda, balandaki ye, pamba te bakanisaki ete akei kolela na kunda.
32 Tango kaka Mari akomaki na esika oyo Yesu azalaki mpe amonaki Ye,
amibwakaki na makolo na Ye mpe alobaki :
— Nkolo, soki ozalaki awa, ndeko na ngai alingaki kokufa te !
33 Tango Yesu amonaki Mari mpe Bayuda oyo bayaki elongo na ye kolela, ayokaki
mawa makasi mpe amitungisaki. 34 Atunaki bango :
— Bokundaki ye wapi ?
Yoane 11:35 1596 Yoane 11:53
Bazongisaki :
— Nkolo, yaka kotala.
35 Yesu alelaki.
36 Bongo Bayuda balobaki :
— Tala ndenge nini alingaki ye !
37 Kasi bamosusu kati na bango balobaki :
— Ezali ye te oyo abikisaki mokufi miso ? Bongo ndenge nini akokaki te kosala
ete Lazare akufa te ?
Yesu asekwisi Lazare
38 Lokola Yesu amitungisaki lisusu makasi, akendeki na kunda. Ezalaki kati na
ebombamelo ya mabanga oyo, na ekotelo na yango, batiaki libanga moko ya monene.
— Botindika libanga.
Kasi Marte, ndeko ya mowei, alobaki na Yesu :
— Nkolo, azali kolumba solo ! Wuta bakundaki ye, esali mikolo minei.
— Nalobaki na yo te ete soki ondimi, okomona nkembo ya Nzambe ?
41 Boye batindikaki libanga. Bongo Yesu atombolaki miso na likolo mpe alobaki :
« Tata, nazali kotonda Yo mpo ete oyoki Ngai. 42 Nayebaki ete oyokaka Ngai tango
nyonso ; kasi soki nalobi bongo, ezali mpo ete bato oyo bazali zingazinga na Ngai
bandima ete Yo nde otindaki Ngai. »
43 Sima na Yesu koloba bongo, agangaki :
— Lazare, bima !
44 Mpe mowei abimaki longwa na kunda ; makolo mpe maboko na ye ezalaki ya
kokangama na basinga ya bitendi, mpe elongi na ye ezalaki ya kozipama na elamba.
Bongo Yesu alobaki na bato oyo bazalaki wana :
— Bofungola ye basinga wana mpe botika ye kokende.
Bakani koboma Yesu

(Mat 26.1-5; Mlk 14.1-2; Lk 22.1-2)
45 Kati na Bayuda oyo bayaki epai ya Mari, mingi kati na bango bandimaki Yesu
tango bamonaki makambo oyo asalaki ; 46 kasi bamosusu bakendeki kokuta Bafarizeo
mpo na koyebisa bango makambo yango, oyo Yesu asalaki.
47 Bongo bakonzi ya Banganga-Nzambe mpe Bafarizeo babengisaki Likita-Monene
mpe batunanaki :
— Tosala nini ? Moto oyo azali kosala bikamwa mingi. 48 Soki totiki ye kokoba
kosala bongo, bato nyonso bakondima ye ; bongo bato ya Rome bakoya bakobebisa
Tempelo na biso mpe ekolo na biso.
49 Moko kati na bango, Kayifa, oyo azalaki mokonzi ya Banganga-Nzambe na mobu
wana, alobaki na bango :
50 — Bozali kososola eloko moko te ; bozali mpe komona te ete ezali mpo na
bolamu na bino soki moto moko akufi mpo na bato nyonso, mpo ete ekolo mobimba
ebebisama te ?
51 Nzokande, makambo oyo azalaki koloba na bango ewutaki na makanisi na
ye moko te ; kasi lokola azalaki mokonzi ya Banganga-Nzambe na mobu wana,
yango wana asakolaki ete Yesu asengelaki kokufa mpo na ekolo ya Bayuda. 52 Mpe
asengelaki kokufa kaka mpo na ekolo yango te, kasi mpe mpo na kosangisa kati na
libota moko, bana nyonso ya Nzambe, oyo bapalangana bipai na bipai. 53 Ezali na
mokolo wana nde bazwaki mokano ya koboma Yesu.
Yoane 11:54 1597 Yoane 12:15
54 Na bongo, Yesu atikaki komilakisa na polele kati na Bayuda ; alongwaki wana

mpe akendeki na etuka oyo ezalaki pene ya esobe, kati na engumba moko na kombo
Efrayimi ; mpe avandaki kuna elongo na bayekoli na Ye.
55 Kasi lokola feti ya Pasika ya Bayuda ekomaki pene, bato mingi ya mboka
bakendeki na Yelusalemi mpo na komipetola liboso ya feti yango. 56 Bazalaki koluka
Yesu mpe kotunana bango na bango kati na lopango ya Tempelo :
— Bokanisi nini ? Akoya penza na feti ?
57 Nzokande bakonzi ya Banganga-Nzambe mpe Bafarizeo basilaki kopesa mitindo
ete moto nyonso oyo akoyeba esika oyo Yesu azali, ayebisa bango mpo ete bakanga
ye.
12
Mari asopeli Yesu malasi
(Mat 26.6-13; Mlk 14.3-9)
1 Wana etikalaki mikolo motoba mpo ete Pasika ebanda, Yesu akendeki na Betani
epai wapi Lazare, oyo asekwisaki kati na bakufi, azalaki kovanda. 2 Kuna, balambaki
bilei mpo na Yesu ; mpe wana Marte azalaki kobongisa mesa, Lazare azalaki moko
kati na bato oyo bavandaki na mesa elongo na Yesu.
3 Mari akamataki ndambo ya litele ya malasi ya nar, oyo basangisa na eloko mosusu
te mpe ya motuya makasi, asopaki yango na makolo ya Yesu mpe asalelaki suki na
ye mpo na kopangusa makolo yango. Ndako mobimba etondaki na solo ya malasi
yango.
4 Bongo moko kati na bayekoli ya Yesu, Yuda Isikarioti, ye oyo akoteka Ye, alobaki :
5 — Mpo na nini bateki te malasi oyo na motuya ya mbongo ya bibende nkama
misato mpo na kopesa yango epai ya babola ?
6 Yuda Isikarioti alobaki bongo mpo ete azalaki moyibi ; ezalaki te mpo ete azalaki
na makanisi ya kosunga babola. Bongo lokola azalaki mpe kobatela libenga ya
mbongo ya lisanga, azalaki tango nyonso koyiba mbongo.
— Tika ye kimia ! Abombi malasi yango mpo na mokolo oyo bakokunda Ngai.
8 Bokozalaka na babola tango nyonso ; kasi Ngai, bokozalaka na Ngai tango nyonso
te.
Banganga-Nzambe balingi koboma Lazare
9 Lokola Bayuda mingi bayokaki ete Yesu azali na Betani, bakendeki kuna ;
bakendeki kaka te mpo na Yesu, kasi mpe mpo na kotala Lazare oyo Yesu asekwisaki
kati na bakufi. 10 Bongo bakonzi ya Banganga-Nzambe basalaki mabongisi mpo na
koboma mpe Lazare ; 11 pamba te likolo na ye, Bayuda ebele bazalaki kokabwana na
Banganga-Nzambe mpo na kondima Yesu.
Yesu akoti na Yelusalemi
(Mat 21.1-11; Mlk 11.1-11; Lk 19.28-40)
12 Mokolo oyo elandaki, ebele ya bato oyo bayaki na Yelusalemi mpo na feti ya
Pasika bayokaki sango ete Yesu mpe azali kokende kuna na Yelusalemi. 13 Bakataki
mandalala mpe babimaki mpo na kokende koyamba Yesu ; bazalaki koganga :
« Ozana !
Tika ete apambolama, Ye oyo ayei na Kombo ya Nkolo,
Mokonzi ya Isalaele ! »
14 Yesu amonaki mwana moko ya ane mpe avandaki na likolo na yango kolanda
ndenge ekomama :
15 « Siona, engumba kitoko, kobanga te !
Tala, mokonzi na yo azali koya,
Yoane 12:16 1598 Yoane 12:36
avandi na likolo ya mwana ya ane ! »

16 Bayekoli ya Yesu bayebaki nanu te tina ya makambo oyo ezalaki kosalema. Kaka
tango Yesu akotaki kati na nkembo nde basosolaki ete makambo yango ekomamaki
na tina na Ye, mpe ete bakokisaki kaka makambo oyo Makomi eloba.
17 Bato nyonso oyo bazalaki elongo na Yesu tango abengaki Lazare ete abima na
kunda mpe asekwisaki ye kati na bakufi, bazalaki kotatola makambo oyo bamonaki.
18 Yango wana ebele ya bato bakendeki koyamba Yesu mpo ete bayokaki ete Ye nde
asalaki likamwisi yango. 19 Bongo Bafarizeo balobanaki bango na bango :
— Bomoni, bokokoka lisusu eloko moko te ; bato nyonso bakomi na bango
kolanda ye !
Yesu alobeli kufa na Ye
20 Kati na bato oyo bayaki na feti, na Yelusalemi, mpo na kogumbamela Nzambe,
ezalaki na ndambo ya Bagreki. 21 Bakendeki epai ya Filipo, moto ya mboka Betisaida
ya Galile, mpe batalisaki ye bosenga oyo :
— Tata, tolingi komona Yesu.
22 Filipo akendeki koyebisa Andre ; bongo bango mibale, Andre mpe Filipo,
bakendeki koyebisa Yesu.
— Sik’oyo, ngonga ekoki, ngonga oyo Mwana na Moto asengeli kokota kati na
nkembo na Ye. 24 Nazali koloba na bino penza ya solo : soki mbuma ya ble oyo
ekweyi na mabele ekufi te, mbuma yango ekotikala kaka yango moko. Kasi soki
ekufi, ekobota solo bambuma ebele. 25 Moto nyonso oyo akangami na bomoi na ye
akobungisa yango ; kasi moto oyo aboyi kokangama na bomoi na ye, kati na mokili
oyo, akobatela yango mpo na bomoi ya seko. 26 Tika ete moto oyo alingi kosalela
Ngai alanda Ngai ! Epai Ngai nakozala, mosali na Ngai mpe akozala wana. Tata na
Ngai akokumisa moto oyo asalelaka Ngai. 27 Sik’oyo, molimo na Ngai etungisami !
Naloba nini ? Tata, kangola Ngai na tango oyo ya pasi ? Nzokande, ezali penza
mpo na tango yango ya pasi nde nakomi kino na ngonga oyo ! 28 Tata, pesa Kombo
na Yo nkembo !
Bongo mongongo moko eyokanaki wuta na Likolo :
— Nasili kopesa yango nkembo mpe nakopesa yango lisusu nkembo !
29 Bato oyo bazalaki wana mpe bayokaki mongongo yango balobaki :
— Ezali kake !
Bato mosusu balobaki :
— Anjelu moko asololi na ye !
— Mongongo wana eyokani te mpo na Ngai, kasi mpo na bino. 31 Kosambisama ya
mokili elingi kosalema nde sik’oyo ; mokonzi ya mokili oyo akobwakama sik’oyo
na libanda. 32 Mpe tango bakotombola Ngai longwa na mabele, nakobenda bato
nyonso epai na Ngai.
33 Yesu alobaki bongo mpo na kolakisa lolenge ya kufa oyo asengeli kokufa. 34 Bato
bazongiselaki Ye :
— Mibeko ezali kolakisa biso ete Klisto asengeli kozala na bomoi seko na seko.
Bongo ndenge nini yo olobi na biso : « Mwana na Moto asengeli kotombolama ? »
Nani nde Mwana na Moto ?
— Pole ezali nanu kati na bino mpo na mwa tango moke. Botambola, wana
bozali na pole, mpo ete molili ekanga bino te na mbalakata ; pamba te moto oyo
atambolaka kati na molili ayebaka te esika nini azali kotia lokolo. 36 Boye wana
bozali nanu na pole, bondima pole mpo ete bokoma bana ya pole.
Yoane 12:37 1599 Yoane 13:7
Tango Yesu asilisaki koloba bongo, akendeki mpe amibombaki mosika na bango.
Bayuda baboyi kondima Yesu
37 Atako Yesu asalaki bikamwa ebele na miso na bango, kasi bandimaki Ye kaka te
38 mpo ete maloba ya mosakoli Ezayi ekokisama :
« Nkolo, nani andimaki mateya na biso ?
Mpe nguya na Yo emonisamaki epai ya nani ? »
39 Ezali lisusu Ezayi nde alobaki tina oyo bakokaki kondima te :
40 « Azipaki miso na bango
mpe akomisaki bango mitema makasi,
mpo ete bamona te na miso na bango,
basosola te na mitema na bango,
babongola mitema te,
mpe ngai nabikisa bango te. »
41 Ezayi alobaki bongo mpo ete amonaki Nkembo ya Yesu mpe azalaki koloba na tina
na Ye.
42 Nzokande, kati na bakonzi ya Bayuda, mingi bandimaki Ye ; kasi balakisaki te
kondima na bango na polele, pamba te bazalaki kobanga ete Bafarizeo babengana
bango na ndako ya mayangani, 43 pamba te bazalaki kolinga mingi kozwa lokumu
kowuta na bato, kasi lokumu kowuta na Nzambe te.
44 Bongo Yesu alobaki na mongongo ya makasi :
— Moto oyo andimi Ngai, andimi kaka Ngai te, kasi andimi mpe Ye oyo atindaki
Ngai ; 45 mpe moto oyo amoni Ngai, amoni mpe Ye oyo atindaki Ngai. 46 Ngai, pole,
nayaki kati na mokili mpo ete moto nyonso oyo akondima Ngai azala lisusu te kati
na molili. 47 Soki moto ayoki maloba na Ngai, kasi aboyi kotia yango na misala,
Ngai, nakosambisa ye te ; pamba te nayaki te mpo na kosambisa mokili, kasi mpo
na kobikisa yango.
48 Moto oyo aboyi Ngai mpe ayambi te maloba na Ngai azali na mosambisi na
ye : ezali liloba oyo nateyi nde ekosambisa ye, na mokolo ya suka. 49 Pamba te
nalobaki na Kombo na Ngai moko te ; kasi Ye moko Tata oyo atindaki Ngai apesaki
Ngai, lokola mitindo, makambo oyo nasengeli koloba mpe koteya. 50 Nzokande,
nayebi malamu ete mitindo na Ye epesaka bomoi ya seko ; yango wana nazali
koloba makambo oyo, ndenge kaka Tata ayebisaki Ngai yango.
Maloba ya suka ya Moteyi
13
Yesu asukoli makolo ya bayekoli na Ye
1 Liboso ete feti ya Pasika ekoma, Yesu ayebaki ete tango na Ye ekoki mpo na kotika
mokili oyo mpe kokende epai ya Tata. Lokola azalaki kolinga bato na Ye, oyo bazalaki
kati na mokili, akobaki kolinga bango kino na suka.
2 Bongo, wana bazalaki kolia elongo, Satana asilaki kotia kati na motema ya Yuda
Isikarioti, mwana mobali ya Simona, makanisi ya koteka Yesu. 3 Yesu ayebaki ete Tata
apesaki Ye bokonzi likolo ya makambo nyonso, ete awutaki epai ya Nzambe mpe ete
asengelaki kozonga epai ya Nzambe ; 4 atelemaki longwa na mesa, alongolaki bilamba
oyo alataki, azwaki eteni moko ya elamba mpe amikangaki yango na loketo. 5 Bongo,
atiaki mayi na sani mpe abandaki kosukola makolo ya bayekoli na Ye mpe kopangusa
yango na eteni ya elamba oyo amikangaki na loketo. 6 Tango akomaki na esika oyo
Simona Petelo azalaki, Simona Petelo alobaki na Ye :
— Nkolo, Yo penza osukola ngai makolo ?
Yoane 13:8 1600 Yoane 13:27
— Likambo oyo Ngai nazali kosala, yo okoki te kososola yango sik’oyo ; kasi
okososola yango na sima.
8 Kasi Petelo alobaki na Yesu :
— Te ! Osengeli te kosukola ngai makolo !
— Soki nasukoli yo makolo te, okozala lisusu te na libula elongo na Ngai.
9 Simona Petelo alobaki na Yesu :
— Nkolo, lokola ekomi bongo, kosukola ngai kaka makolo te, kasi sukola ngai
lisusu maboko mpe moto.
— Moto oyo awuti komisukola nzoto azali penza peto ; azali kaka na posa ya
kosukola makolo na ye. Nzokande bino, bozali peto ; kasi bino nyonso te.
11 Solo, Yesu ayebaki moto oyo akoteka Ye ; yango wana alobaki : « Bino nyonso
bozali peto te. »
12 Sima na Yesu kosukola bango makolo mpe kolata lisusu bilamba na Ye, avandaki
lisusu na mesa mpe alobaki na bango :
— Boni, bososoli tina ya likambo oyo nawuti kosala bino ? 13 Ndenge bobengaka
Ngai « Moteyi » mpe « Nkolo, » bolobaka na bino penza ya solo, pamba te nazali
penza Moteyi mpe Nkolo. 14 Boye soki Ngai, Moteyi mpe Nkolo na bino, nasukoli
bino makolo, bosengeli, bino mpe, kosukolana makolo ; 15 pamba te napesi bino
kaka ndakisa, mpo ete, bino mpe, bosalaka ndenge kaka Ngai nasali bino. 16 Nazali
koloba na bino penza ya solo : mowumbu aleki nkolo na ye te na bokonzi, mpe
ntoma aleki motindi na ye te na bokonzi. 17 Wana bosili koyeba makambo oyo,
bozali bato ya esengo soki kaka botie yango na misala.
18 Nazali koloba bongo te na tina na bino nyonso ; nayebi bato oyo napona. Kasi
esengeli ete eteni oyo ya Makomi ekokisama :
« Moto oyo azalaki kolia sani moko elongo na ngai
abalukeli ngai ! »
19 Namiyebiseli bino yango sik’oyo, liboso ete likambo yango esalema, mpo ete,
tango likambo yango ekosalema, bondima ete nazali oyo azali. 20 Nazali koloba na
bino penza ya solo : moto oyo ayambi motindami na Ngai ayambi nde Ngai, mpe
moto oyo ayambi Ngai ayambi mpe Motindi na Ngai.
Yuda ateki Yesu
(Mat 26.20-25; Mlk 14.17-21; Lk 22.21-23)
21 Sima na Yesu koloba bongo, amitungisaki makasi kati na motema ; alobaki :
— Nazali koloba na bino penza ya solo : moko kati na bino akoteka Ngai.
22 Bayekoli bakomaki kotalana bango na bango mpe kotunana mpo na koluka
koyeba soki Yesu azalaki koloba na tina na nani. 23 Moko kati na bango, moyekoli oyo
Yesu azalaki kolinga koleka bayekoli mosusu, avandaki pembeni ya Yesu. 24 Simona
Petelo afinaki ye miso mpo na kosenga na ye ete atuna Yesu soki azali koloba bongo
na tina na nani. 25 Mbala moko, moyekoli yango alalelaki Yesu na tolo mpe atunaki
Ye :
— Nkolo, ezali nani ?
— Ezali moto oyo nakopesa eteni oyo ya lipa sima na Ngai kozindisa yango kati
na elubu.
Bongo, sima na Yesu kozindisa eteni yango ya lipa kati na elubu, akamataki yango
mpe apesaki yango epai ya Yuda Isikarioti, mwana mobali ya Simona.
27 Tango kaka Yuda azwaki eteni yango ya lipa, Satana akotaki kati na ye. Bongo
Yoane 13:28 1601 Yoane 14:7
— Likambo oyo obongisi kosala, kokisa yango noki.

Kasi, kati na bato oyo bazalaki wana na mesa, moko te asosolaki tina oyo Yesu
28
alobaki na ye bongo. 29 Lokola ezalaki Yuda nde azalaki kobatela libenga ya mbongo,
bayekoli mosusu bakanisaki ete Yesu alobi na ye : « Kende kosomba biloko oyo
tosengeli na yango mpo na feti, » to « kende kopesa lisungi epai ya babola. » 30 Boye,
tango kaka Yuda azwaki eteni yango ya lipa, abimaki mbala moko. Mpe butu ekotaki.
Mobeko ya sika
31Sima na Yuda kobima, Yesu alobaki :
— Sik’oyo, nkembo ya Mwana na Moto emonisami, mpe Nzambe akozwa nkembo
kati na Ye. [ 32 Lokola Nzambe akozwa nkembo kati na Mwana,]*Nzambe mpe
akopesa Mwana nkembo, kati na Ye moko, mpe akosala yango kala mingi te.
33 Bana na Ngai, natikali na tango moke kaka ya kozala lisusu elongo na bino.
Bokoluka Ngai ; mpe makambo oyo nalobaki na Bayuda, yango mpe nazali koyebisa
bino sik’oyo : « Epai Ngai nazali kokende, bino, bokoki te koya kuna. »
34 Nazali kopesa bino mobeko ya sika : Bolinganaka bino na bino. Ndenge Ngai
nalingi bino, bino mpe bosengeli kolinganaka bino na bino. 35 Ezali na nzela
ya bolingo oyo bokotalisana bino na bino nde bato nyonso bakoyeba ete bozali
bayekoli na Ngai.
(Mat 26.33-35; Mlk 14.29-31; Lk 22.31-34)
36 Simona Petelo atunaki Yesu :
— Nkolo, ozali kokende wapi ?
— Okoki te kolanda Ngai sik’oyo na esika oyo nazali kokende ; okolanda Ngai
sima.
37 Petelo atunaki lisusu :
— Nkolo, mpo na nini nakoki te kolanda Yo sik’oyo ? Nabongami kokufa mpo na
Yo.
— Obongami penza kokufa mpo na Ngai ! Nazali koloba na yo penza ya solo :
liboso ete soso elela, okowangana Ngai mbala misato.
14
Yesu azali nzela, solo mpe bomoi
1 Yesu alobaki :
— Tika ete mitema na bino etungisama te ! Bondima Nzambe mpe bondima
Ngai. 2 Kati na ndako ya Tata na Ngai, bisika ezali mingi. Soki ezalaki bongo
te, boni, nalingaki koyebisa bino ete nakeyi kuna mpo na kobongisela bino esika ?
3 Mpe, sima na Ngai kobongisa yango, nakozonga mpe nakozwa bino mpo ete bozala
elongo na Ngai ; mpe mpo ete bino mpe bozala na esika oyo Ngai nazali. 4 Boyebi
nzela ya esika oyo nazali kokende.
5 Toma alobaki na Yesu :
— Te, Nkolo ! Toyebi te esika oyo ozali kokende ; bongo tokoyeba nzela na yango
ndenge nini ?
— Ngai, nazali nzela, solo mpe bomoi. Moto moko te akoki koya epai ya Tata,
soki na nzela na Ngai te. 7 Soki boyebaki Ngai, bolingaki mpe koyeba Tata na Ngai ;
mpe kobanda sik’oyo, boyebi Ye mpe bomoni Ye.
Yoane 14:8 1602 Yoane 14:31
8 Filipo alobaki na Yesu :

— Nkolo, lakisa biso Tata ; tozali na posa ya eloko mosusu te.
— Ah Filipo ! Kala nyonso oyo nazalaka elongo na bino, oyebaka na yo kaka
Ngai te ? Moto oyo amoni Ngai amoni Tata. Bongo ndenge nini olobi : « Lakisa biso
Tata ? » 10 Ondimi te ete nazali kati na Tata, mpe ete Tata azali kati na Ngai ? Maloba
oyo nayebisaka bino, nalobaka yango te na bokonzi na Ngai moko ; ezali Tata oyo
azali kati na Ngai nde azali kokokisa bongo misala na Ye. 11 Bondima Ngai : nazali
kati na Tata, mpe Tata azali kati na Ngai. Soki te, bondima ata mpo na misala oyo
bomoni Ngai kosala. 12 Nazali koloba na bino penza ya solo : moto oyo andimi Ngai
akosala misala oyo nazali kosala ; akosala kutu misala oyo eleki minene, pamba te
nazali kokende epai ya Tata. 13 Mpe nakosala nyonso oyo bokosenga na Kombo na
Ngai, mpo ete Tata azwa lokumu kati na Mwana. 14 Soki bosengi Ngai eloko na
Kombo na Ngai, nakosala yango.
Yesu alaki kopesa Molimo Mosantu

15 Soki bolingaka Ngai, bokobatela mibeko na Ngai. 16 Mpe Ngai, nakosenga epai
ya Tata ete apesa bino Molobeli mosusu mpo ete azala elongo na bino tango nyonso,
17 Molimo ya solo, Molimo oyo mokili ekoki koyamba te mpo ete ezali komona Ye te
to eyebi Ye te. Kasi bino, boyebi Ye, pamba te azali elongo na bino mpe azali kati na
bino. 18 Nakotika bino te lokola bana bitike ; nakozongela bino. 19 Etikali kaka tango
moke, mokili ekomona Ngai lisusu te ; kasi bino, bokomona Ngai. Mpo ete nazali na
bomoi, bino mpe bokozala na bomoi. 20 Tango mokolo yango ekokoma, bokososola
ete nazali kati na Tata na ngai ; bokososola lisusu ete bozali kati na Ngai, mpe Ngai
nazali kati na bino. 21 Moto oyo alingaka Ngai, ezali ye oyo abatelaka mibeko na
Ngai mpe atiaka yango na misala. Tata na Ngai akolinga moto oyo alingaka Ngai ;
Ngai mpe nakolinga ye mpe nakomimonisa epai na ye.
22 Yuda (Yuda Isikarioti te) atunaki Yesu :
— Nkolo, mpo na nini komimonisa epai na biso, kasi epai ya mokili te ?
— Moto oyo alingaka Ngai akobatela maloba na Ngai, mpe Tata na Ngai akolinga
ye ; bongo tokoya epai na ye mpe tokovanda elongo na ye. 24 Kasi moto oyo alingaka
Ngai te, akobatela mpe maloba na Ngai te. Nzokande, Liloba oyo bozali koyoka ezali
ya Ngai te, kasi ezali Liloba ya Tata oyo atindaki Ngai.
25 Nayebisi bino makambo oyo nyonso, wana nazali nanu elongo na bino. 26 Kasi
Molobeli, Molimo Mosantu oyo Tata akotinda na Kombo na Ngai, akoteya bino
makambo nyonso mpe akosunga bino mpo ete bobosana te nyonso oyo nayebisaki
bino.
27 Nakeyi, kasi natikeli bino kimia ; napesi bino kimia na Ngai. Nazali kopesa bino
te ndenge mokili epesaka. Tika ete mitema na bino etungisama te mpe bobanga
te !
28 Boyoki Ngai koloba na bino ete nakeyi, mpe lisusu ete nakozongela bino. Soki
bozalaki kolinga Ngai, bolingaki kosepela na kokende na Ngai epai ya Tata, pamba
te Tata aleki Ngai na monene. 29 Nayebisi bino makambo yango sik’oyo, liboso ete
esalema, mpo ete bokoka kondima, na mokolo oyo ekosalema. 30 Kobanda sik’oyo,
nakoloba na bino lisusu mingi te, pamba te mokonzi ya mokili oyo azali koya. Ezali
te mpo ete azali na nguya moko te likolo na Ngai, 31 kasi ezali mpo ete mokili eyeba
ete nalingaka Tata, mpe ete nazali kosala kolanda ndenge atindaki Ngai. Botelema ;
tolongwa awa.
Yoane 15:1 1603 Yoane 15:24
15
Yesu, nzete ya solo ya vino
1 Nazali nzete ya solo ya vino, mpe Tata na Ngai azali nkolo elanga. 2 Tata na
Ngai akataka etape nyonso oyo, kati na Ngai, ebotaka mbuma te ; mpe abongisaka
bitape nyonso oyo ebotaka bambuma, mpo ete ebota lisusu bambuma ebele koleka.
3 Bino mpe, bosili kokoma peto mpo na liloba oyo nateyaki bino. 4 Bowumela kati
na Ngai, mpe Ngai nakowumela kati na bino. Ndenge etape ekoki kobota bambuma
te na ndenge na yango moko, soki ekangani te na nzete na yango ya vino, ndenge
wana mpe bino, bokoki kobota bambuma te soki bokangani na Ngai te.
5 Nazali nzete ya vino ; bino, bozali bitape. Moto oyo akowumela kati na
Ngai, mpe Ngai kati na ye, akobotaka bambuma ebele, pamba te bokoki kosala
eloko moko te, soki na lisungi na Ngai te. 6 Moto oyo akowumela te kati na
Ngai akobwakama na libanda ya elanga, lokola bitape oyo bakati : ekokawuka,
bakolokota yango, bakobwaka yango na moto mpe ekozika. 7 Soki bokowumela
kati na Ngai, mpe maloba na Ngai ekowumela kati na bino, bosenga nyonso oyo
bolingi, bokozwa yango. 8 Soki boboti bambuma ebele mpe botalisi, na nzela yango,
ete bozali bayekoli na Ngai, Tata na Ngai azwa lokumu.
9 Ndenge Tata alingaki Ngai, Ngai mpe nalingaki bino ; boye, bowumela kati na
bolingo na Ngai. 10 Soki kaka bobateli mibeko na Ngai, bokowumela kati na bolingo
na Ngai, ndenge Ngai nabatelaki mibeko ya Tata na Ngai mpe nawumelaka kati na
bolingo na Ye.
11 Nalobi na bino makambo oyo nyonso mpo ete esengo na Ngai ezala kati na bino,
mpe esengo na bino ezala ya kokoka. 12 Tala mobeko na Ngai : bolinganaka bino
na bino ndenge Ngai nalingaki bino. 13 Bolingo oyo eleki monene ezali : kokaba
bomoi mpo na balingami. 14 Bozali baninga na Ngai soki bozali kosala makambo
oyo nazali kotinda bino.
15 Nazali kobenga bino lisusu te « bawumbu, » pamba te mowumbu ayebaka te
makambo oyo nkolo na ye asalaka. Nzokande, nazali kobenga bino « baninga na
Ngai, » pamba te nayebisi bino makambo nyonso oyo nayekolaki epai ya Tata na
Ngai. 16 Ezali bino te bato boponaki Ngai ! Ngai nde naponaki bino mpe napesaki
bino mosala mpo ete bokende, bobota bambuma, bambuma oyo ekowumela ; mpe
mpo ete Tata apesa bino nyonso oyo bokosenga Ye na Kombo na Ngai.
17 Tala mobeko na Ngai : bolinganaka bino na bino.
Mokili eyini bayekoli ya Yesu

18 Solo, mokili ezali koyina bino ; kasi boyeba ete eyinaki Ngai liboso na bino.
19 Soki kaka bozalaki ya mokili, mokili ekokaki kolinga bino lokola bato na yango
penza. Nzokande, bozali ya mokili te, pamba te nasilaki kopona mpe kolongola
bino na se ya bokonzi na yango mpo na kobulisa bino ; yango wana mokili ezali
koyina bino.
20 Bobosana te makambo oyo nayebisaki bino : « Mowumbu aleki nkolo na
ye te, na bokonzi. » Lokola banyokolaki Ngai, bino mpe bakonyokola bino ; soki
babatelaki mateya na Ngai, bakobatela mpe mateya na bino. 21 Bakosala bino
makambo wana nyonso likolo na Ngai, pamba te bayebi te Ye oyo atindaki Ngai.
22 Soki nayaki te mpe soki nalobaki na bango te, balingaki te komema ngambo ya
lisumu ; kasi sik’oyo, bakoki komilongisa te na tina na lisumu na bango. 23 Pamba
te moto oyo ayini Ngai ayini mpe Tata na Ngai. 24 Mpe soki nasalaki te, kati na
bango, misala wana oyo moto ata moko te asalaki, balingaki te kozala na ngambo
ya lisumu. Kasi sik’oyo, atako bamonaki misala yango, bazali kaka kokoba koyina
Yoane 15:25 1604 Yoane 16:21
biso : Ngai mpe Tata na Ngai. 25 Kasi ezali mpo ete liloba oyo ekomama kati na
mibeko na bango ekokisama : « Bayinaki Ngai kaka pamba. »
26 Tango Molobeli akoya, oyo nakotindela bino kowuta epai ya Tata —Molimo ya
bosolo, oyo akowuta epai ya Tata— akotatola Ye moko na tina na Ngai ; 27 bongo
bino mpe bokotatola na tina na Ngai, pamba te bozali elongo na Ngai wuta na
ebandeli.
16
1Nalobi na bino makambo oyo nyonso mpo ete bokweya te na komekama to
mpo ete kondima na bino ekweya te. 2 Pamba te bakobengana bino na bandako ya
mayangani ; mpe tango elingi kutu kokoka, tango oyo moto nyonso oyo akoboma
bino akokanisa ete, wana azali kosala bongo, azali kobonzela Nzambe mbeka.
3 Bakosala bongo mpo ete batikalaki koyeba te ezala Tata to ngai. 4 Namiyebiseli
bino makambo wana nyonso mpo ete, soki tango yango ekoki, bokanisa ete Ngai
nasilaki koyebisa bino yango. Nayebisaki bino yango te wuta na ebandeli, mpo ete
nazalaki nanu elongo na bino.
Mosala ya Molimo Mosantu
5 Sik’oyo, nazali kokende epai na Ye oyo atindaki Ngai, mpe moko te kati na bino
azali kotuna Ngai : « Ozali kokende wapi ? » 6 Kasi mpo ete nalobi na bino bongo,
mawa etondi kati na mitema na bino. 7 Nzokande, nalobi na Ngai kaka bosolo.
Ezali penza mpo na bolamu na bino ete Ngai nakende ; pamba te soki nakeyi te,
Molobeli akoya te epai na bino ; kasi soki nakeyi, nakotindela bino Ye. 8 Bongo
tango akoya, akotalisa bato ya mokili na tina na lisumu, na tina na bosembo mpe
na tina na kosambisama : 9 na tina na lisumu, pamba te bandimaka Ngai te ; 10 na
tina na bosembo, pamba te nakeyi epai ya Tata, mpe bokomona Ngai lisusu te ;
11 na tina na kosambisama, pamba te mokonzi ya mokili oyo asili kosambisama.
12 Nazali lisusu na makambo mingi ya koyebisa bino, kasi bokokoka kososola
yango te sik’oyo. 13 Tango akoya, Molimo ya bosolo, akotambolisa bino kati na
bosolo nyonso ; pamba te akoloba te makambo kowuta na Ye moko, kasi akoloba
kaka makambo nyonso oyo akoyoka, mpe akoyebisa bino makambo oyo ekoya ;
14 akomonisa nkembo na Ngai, pamba te akozwa makambo kowuta epai na Ngai
mpe akoyebisa bino yango. 15 Nyonso oyo ezali ya Tata ezali mpe ya Ngai ; yango
wana nalobi ete akozwa makambo kowuta epai na Ngai mpe akoyebisa bino yango.
Mawa ekobongwana esengo
16 Etikali mwa tango moke mpo ete bomona Ngai lisusu te ; mpe sima na mwa
tango, bokomona Ngai lisusu.
17 Ndambo ya bayekoli ya Yesu bakomaki komituna :
— Yesu alingi penza koyebisa biso nini na maloba oyo : « Etikali mwa tango
moke mpo ete bomona Ngai lisusu te ; mpe sima na mwa tango, bokomona Ngai
lisusu » mpe « nazali kokende epai ya Tata ? »
18 Bamitunaki lisusu :
— Alingi kotalisa nini tango alobi : « Etikali mwa tango moke ? » Tozali kososola
te ndimbola to tina na yango.
19 Wana Yesu asosolaki ete balingi kotuna Ye motuna, alobaki na bango :
— Boni, bozali solo na posa ya koyeba tina ya maloba na Ngai oyo : « Etikali mwa
tango moke mpo ete bomona Ngai lisusu te ; mpe sima na mwa tango, bokomona
Ngai lisusu ? » 20 Nazali koloba na bino penza ya solo : wana bino bokozala kolela
mpe komitungisa, mokili ekosepela ; bokozala solo na mawa, kasi mawa na bino
ekobongwana esengo. 21 Na tango ya kobota, mwasi ayokaka pasi makasi, pamba
te eleko ya kobimisa mwana wuta kati na libumu na ye ekoki ; kasi soki kaka aboti,
Yoane 16:22 1605 Yoane 17:11
abosanaka pasi nyonso oyo amonaki, mpo na esengo oyo atondaka na yango mpo
ete aboti moto. 22 Bino mpe ndenge moko, bozali sik’oyo na mawa ; kasi tango
nakomona bino lisusu, mitema na bino ekotonda na esengo, mpe moto ata moko te
akokoka kolongola bino esengo yango. 23 Na mokolo yango, bokopesa Ngai lisusu
ata motuna moko te. Nazali koloba na bino penza ya solo : Tata akopesa bino
nyonso oyo bokosenga Ye na Kombo na Ngai. 24 Kino sik’oyo, bosengi nanu eloko
moko te na Kombo na Ngai. Bosenga, mpe bokozwa, mpo ete esengo na bino ezala
ya kokoka.
Yesu alongi mokili
25 Nalobaki na bino makambo wana nyonso na masese ; kasi tango ezali koya,
tango oyo nakoloba na bino lisusu na masese te, kasi tango oyo nakoyebisa bino na
polele penza makambo oyo etali Tata. 26 Na mokolo wana, bokosenga na Kombo
na Ngai. Nazali koloba na bino te ete nakosengela bino epai ya Tata. 27 Ye moko
Tata alingaka bino, pamba te bolingaka Ngai mpe bondimaki ete nawutaki epai na
Nzambe. 28 Solo, nawutaki epai ya Tata mpe nayaki kati na mokili ; mpe sik’oyo,
nazali kotika mokili mpe nazali kozonga epai ya Tata.
29 Bayekoli ya Yesu balobaki :
— Okomi sik’oyo koloba na biso na polele mpe otiki koloba na masese ! 30 Tososoli
sik’oyo ete oyebi nyonso, mpe ete ozali na posa te ete bapesa Yo mituna. Mpo na
yango, tondimi solo ete owutaki epai ya Nzambe.
— Bondimi sik’oyo ? 32 Kasi boyeba malamu ete tango ezali koya, mpe esili
kokoka, tango oyo bokopanzana na bangambo nyonso, moto na moto na ngambo
na ye, mpe oyo bokotika Ngai, Ngai moko. Kasi nazali Ngai moko te, pamba te Tata
azali elongo na Ngai. 33 Nasengelaki koloba na bino bongo mpo ete bozala na kimia
kati na Ngai. Kati na mokili, bozali solo komona pasi ; kasi boyika mpiko, nalongi
mokili.
17
Libondeli ya Yesu
1Sima na Yesu koloba bongo, atombolaki miso na Ye na Likolo mpe abondelaki :
Tata, tango ekoki ; monisa nkembo ya Mwana na Yo mpo ete Mwana mpe
amonisa nkembo na Yo ; 2 pamba te opesaki Ye bokonzi likolo ya bato nyonso, mpo
ete apesa bomoi ya seko epai ya bato nyonso oyo opesaki Ye. 3 Nzokande, bomoi
ya seko ezali : koyeba Yo oyo ozali Nzambe moko kaka ya solo, mpe koyeba Yesu-
Klisto oyo otindaki. 4 Namonisi nkembo na Yo awa na mokili mpe nasilisi mosala
oyo opesaki Ngai. 5 Sik’oyo Tata, pesa Ngai lisusu nkembo oyo nazalaki na yango
kuna epai Yo ozali liboso ete okela mokili.
Yesu asambeli mpo na bayekoli na Ye
6 Namonisi nkembo na Yo epai ya bato oyo opesaki Ngai sima na Yo kolongola
bango na misala ya mokili. Bazalaki bato na Yo, kasi opesaki Ngai bango ; mpe
batosi Liloba na Yo. 7 Bayebi malamu sik’oyo ete nyonso oyo opesaki Ngai ewutaki
solo epai na Yo ; 8 pamba te nateyaki bango maloba oyo opesaki Ngai, mpe
bayambaki yango na esengo ; bayebi ete nawutaki solo epai na Yo, mpe bandimi
ete Yo nde otindaki Ngai. 9 Nazali kobondela nde mpo na bango ; nazali kobondela
te mpo na bato ya mokili, kasi mpo na bato oyo opesaki Ngai, mpo ete bazali bato
na Yo. 10 Bato na Yo nyonso bazali bato na Ngai, mpe bato na Ngai nyonso bazali
bato na Yo ; mpe nkembo na Ngai ezali komonisama kati na bango. 11 Kala mingi
te, nakozala lisusu te kati na mokili, pamba te nazali koya epai na Yo ; kasi bango,
Yoane 17:12 1606 Yoane 18:5
bakokoba kozala kati na mokili. Tata na Ngai, Yo oyo ozali Mosantu, batela bango
na nguya ya Kombo na Yo, Kombo oyo opesaki Ngai, mpo ete bazala moko ndenge
Yo na Ngai tozali moko. 12 Wana nazalaki elongo na bango, nabatelaki bango na
nguya ya Kombo na Yo, Kombo oyo opesaki Ngai ; nabatelaki bango malamu, mpe
moko te kati na bango abungaki, longola kaka ye oyo asengeli na libebi mpo ete
Makomi ekokisama.
13 Sik’oyo, nazali koya epai na Yo ; kasi nazali koloba makambo oyo tango nazali
nanu kati na mokili mpo ete esengo na Ngai, oyo ezali ya kokoka, ezala kati na
bango. 14 Nateyaki bango maloba oyo oyebisaki Ngai, mpe mokili eyinaki bango
mpo ete bazali bato ya mokili te, ndenge Ngai mpe nazali ya mokili te. 15 Nazali
kosenga na Yo te ete olongola bango kati na mokili, kasi nde obatela bango liboso
ya Satana. 16 Bazali bato ya mokili te, ndenge Ngai mpe nazali ya mokili te. 17 Bulisa
bango na nzela ya bosolo na Yo, Liloba na Yo ya solo. 18 Ndenge otindaki Ngai kati
na mokili, ndenge wana mpe Ngai nazali kotinda bango. 19 Namibonzaki mobimba
epai na Yo mpo na bango, mpo ete bango mpe babulisama na nzela ya bosolo.
Yesu abondeli mpo bandimi na Ye
20 Nazali kobondela mpo na bango kaka te, kasi mpe mpo na bato oyo bakondima
Ngai na nzela ya mateya na bango, 21 mpo ete bango nyonso bazala moko ndenge
Yo Tata ozali kati na Ngai, mpe Ngai kati na Yo ; ete bango mpe bazala moko kati
na biso, mpe ete mokili endima ete ezali Yo nde otindaki Ngai. 22 Nasaleli bango
ngolu ya kobika nkembo na Yo ndenge kaka osalaki mpo na Ngai, mpo ete bazala
moko ndenge biso mpe tozali moko : 23 Ngai kati na bango, mpe Yo kati na Ngai.
Ezali kaka na nzela wana nde bakokoka kozala penza moko, mpo ete mokili eyeba
penza ete Yo nde otindaki Ngai, mpe ete olingaka bango ndenge olingaka Ngai.
24 Tata, nalingi ete bato oyo opesaki Ngai bazala elongo na Ngai kuna epai nazali
kokende, mpo ete bamona nkembo na Ngai, nkembo oyo opesaki Ngai, pamba te
olingaki Ngai liboso ete okela mokili.
25 Tata, Yo oyo ozali sembo, mokili eyebi Yo te ; kasi Ngai nayebi Yo, mpe bato
oyo bayebi ete Yo nde otindaki Ngai. 26 Nalakisi bango nguya ya Kombo na Yo, mpe
nakokoba kolakisa bango yango, mpo ete bolingo oyo ozali na yango mpo na Ngai
ezala kati na bango, mpe Ngai nazala kati na bango.
18
Bakangi Yesu
(Mat 26.47-56; Mlk 14.43-50; Lk 22.47-53)
1 Sima na Yesu kobondela, akendeki elongo na bayekoli na Ye mpe bakatisaki
lubwaku ya Sedron epai wapi elanga moko ezalaki. Yesu akotaki na elanga yango
elongo na bayekoli na Ye.
2 Yuda oyo asilaki komibongisa mpo na kokaba Yesu ayebaki esika yango malamu,
pamba te Yesu azalaki kokende kuna mbala mingi elongo na bayekoli na Ye. 3 Boye
Yuda akendeki na elanga yango mpe amemaki lisanga ya basoda mpe ya bakengeli
oyo bakonzi ya Banganga-Nzambe mpe Bafarizeo bapesaki ye. Bato yango basimbaki
minda, banzete oyo ezalaki kopela moto mpe bibundeli.
4 Lokola Yesu ayebaki makambo nyonso oyo esengeli kokomela Ye, akendeki
kokutana na bango mpe atunaki bango :
— Bozali koluka nani ?
5 Bazongisaki :
— Yesu ya Nazareti.
— Ezali Ngai oyo.
Yoane 18:6 1607 Yoane 18:22
Mpe Yuda oyo atekaki Yesu epai na bango azalaki wana elongo na bango. 6 Tango
Yesu alobaki na bango : « Ezali Ngai oyo, » bazongaki na sima mpe bakweyaki na
mabele. 7 Yesu atunaki bango lisusu :
— Bozali koluka nani ?
Bazongisaki :
— Yesu ya Nazareti.
— Nasili koloba na bino ete ezali Ngai. Soki ezali Ngai nde bozali koluka, botika
bato mosusu kokende.
9 Ezali bongo nde esengelaki kokokisama, liloba oyo Yesu alobaki : « Kati na bato
oyo opesaki ngai, nabungisi ata moko te. »
10 Lokola Simona Petelo azalaki na mopanga, abimisaki yango wuta na ebombelo
na yango, abetaki mosali ya mokonzi ya Banganga-Nzambe mpe akataki ye litoyi ya
ngambo ya loboko ya mobali. Kombo ya mosali yango ezalaki Malikisi.
11 Kasi Yesu alobaki na Petelo :
— Zongisa mopanga na yo kati na ebombelo na yango. Boni, nasengeli te komela
kopo ya pasi, oyo Tata apesi Ngai ?
Yesu liboso ya Ana
(Mat 26.57-58; Mlk 14.53-54; Lk 22.54)
12 Lisanga ya basoda, mokonzi na bango mpe bakengeli ya Bayuda bakamataki
Yesu mpe bakangaki Ye basinga ; 13 bamemaki Ye liboso epai ya Ana oyo azalaki
tata-bokilo ya Kayifa, mokonzi ya Banganga-Nzambe, na mobu wana. 14 Ezalaki mpe
Kayifa wana nde apesaki Bayuda toli oyo : « Eleki malamu ete moto moko akufa mpo
na bato nyonso. »
Petelo awangani Yesu mpo na mbala ya liboso
(Mat 26.69-70; Mlk 14.66-68; Lk 22.55-57)
15 Simona Petelo mpe moyekoli mosusu bazalaki kolanda Yesu. Moyekoli yango
ayebanaki na mokonzi ya Banganga-Nzambe, mpe akotaki elongo na Yesu na lopango
ya kati ya ndako ya mokonzi ya Banganga-Nzambe. 16 Petelo azalaki kozela libanda,
na liboso ya ekuke. Moyekoli wana, oyo ayebanaki na mokonzi ya Banganga-Nzambe,
abimaki, asololaki na mwasi mokengeli ekuke mpe akotisaki Petelo. 17 Mwasi mosali
oyo azalaki kokengela ekuke atunaki Petelo :
— Boni, yo mpe ozali te moko kati na bayekoli ya moto wana ?
Petelo azongisaki :
— Nazali moyekoli na ye te.
18 Lokola malili ezalaki, basali mpe bakengeli bapelisaki moto mpe batelemaki
pembeni-pembeni mpo na koyetola. Petelo mpe azalaki wana elongo na bango mpo
na koyetola.
Mokonzi ya Banganga-Nzambe asambisi Yesu
(Mat 26.59-66; Mlk 14.55-64; Lk 22.66-71)
19 Mokonzi ya Banganga-Nzambe apesaki Yesu mituna na tina na bayekoli na Ye
mpe na tina na mateya na Ye. 20 Yesu azongiselaki ye :
— Nazalaki koloba na polele penza na miso ya bato nyonso, nazalaki koteya tango
nyonso kati na bandako ya mayangani mpe kati na Tempelo, epai wapi Bayuda
nyonso basanganaka ; nalobaki eloko moko te na nkuku. 21 Mpo na nini ozali
kotuna Ngai mituna ? Tuna epai ya bato oyo bayokaki Ngai koloba. Ezali bango
nde bakoki koyeba malamu makambo oyo nazalaki koloba.
22 Tango kaka Yesu alobaki bongo, moko kati na bakengeli oyo bazalaki wana
abetaki Ye mbata na koloba :
— Boni ! Ezali bongo nde ozali kozongisela mokonzi ya Banganga-Nzambe ?
Yoane 18:23 1608 Yoane 18:37

— Soki nalobi mabe, mabe yango ezali wapi ? Kasi soki nalobi na Ngai kaka solo,
mpo na nini kobeta Ngai ?
24 Bongo Ana atindaki Yesu oyo azalaki kaka ya kokangama na basinga, epai ya
Kayifa, mokonzi ya Banganga-Nzambe.
Petelo awangani Yesu mpo na mbala ya mibale
(Mat 26.71-75; Mlk 14.69-72; Lk 22.58-62)
25 Wana Simona Petelo azalaki nanu koyetola moto, batunaki ye :
— Yo mpe ozali te moko kati na bayekoli na ye ?
Petelo awanganaki yango na koloba :
— Te, nazali moyekoli na ye te.
26 Kasi moko kati na basali ya mokonzi ya Banganga-Nzambe, ndeko mobali ya
moto oyo Petelo akataki litoyi, alobaki :
— Boni, ngai namonaki yo te elongo na ye kati na elanga ?
27 Kasi Petelo awanganaki yango lisusu ; mpe mbala moko, soso elelaki.
Pilato asambisi Yesu

(Mat 27.1-2, 11-31; Mlk 15.2-15; Lk 23.13-25)
28 Bongo na tongo makasi, longwa na ndako ya Kayifa, bamemaki Yesu kati na
ndako ya moyangeli oyo azalaki moto ya Rome. Kasi bango moko bato oyo bamemaki
Yesu bakotaki te kati na ndako ya moyangeli, mpo ete bamikomisa mbindo te mpe
mpo ete bazwa nzela ya kolia bilei ya Pasika. 29 Yango wana moyangeli Pilato abimaki
na libanda mpe atunaki bango :
— Bofundi moto oyo mpo na likambo nini ?
— Soki moto oyo asalaki mabe te, tolingaki mpe koya te kotika ye na maboko na
yo.
31 Pilato alobaki na bango :
— Bokamata ye mpe bosambisa ye bino moko kolanda mibeko na bino.
Bayuda bazongiselaki ye :
— Biso tozali na ndingisa te ya kokatela moto etumbu ya kufa.
32 Ezali ndenge wana nde ekokisamaki maloba oyo Yesu alobaki mpo na kolakisa
lolenge ya kufa oyo asengelaki kokufa.
33 Pilato azongaki kati na ndako ya moyangeli, abengaki Yesu mpe atunaki Ye :
— Boni, ezali na ndenge na yo moko nde olobi yango to bato mosusu nde bayebisi
yo na tina na Ngai ?
— Boni, okanisi ete ngai nazali Moyuda ? Ezali bato ya ekolo na yo moko mpe
bakonzi ya Banganga-Nzambe nde bayei kotika yo na maboko na ngai. Osali nini ?
— Bokonzi na Ngai ezali ya mokili oyo te ; soki ezalaki ya mokili oyo, basali na
Ngai balingaki kobunda mpo ete nakweya te na maboko ya Bayuda. Solo, bokonzi
na Ngai ezali ya mokili oyo te.
37 Pilato atunaki :
— Elingi koloba nini, ozali nde mokonzi ?
Yesu azongisaki :
— Yo nde olobi yango ete nazali mokonzi. Nabotamaki mpe nayaki kati na
mokili mpo na kopesa litatoli na tina na solo. Moto oyo azali kati na solo ayokaka
mongongo na Ngai.
Yoane 18:38 1609 Yoane 19:14
Pilato atunaki Ye :

38
— Solo ezali nini ?
Sima na koloba maloba wana, Pilato abimaki lisusu na libanda epai wapi Bayuda
bazalaki mpe alobaki na bango :
— Nazwi ye na likambo moko te ya mabe mpo ete nakatela ye etumbu ya kufa.
39 Kasi lokola ezali momesano epai na bino ete nabimisa na boloko mokangami
moko, na tango ya feti ya Pasika, bozwa sik’oyo mokano. Bolingi ete natika mokonzi
ya Bayuda mpo ete akoma nsomi ?
40 Bango nyonso bazongisaki na koganga :
— Te ! Ye te ! Bimisa nde Barabasi !
Nzokande, Barabasi azalaki moyibi mpe mobomi bato.
19
1 BongoPilato apesaki mitindo ete bakamata Yesu, mpe abetisaki Ye fimbu. 2 Basoda
basalaki ekoti na banzube mpe balatisaki Ye yango na moto ; balatisaki Ye lisusu
nzambala ya motane. 3 Bazalaki koya koloba na Ye : « Mbote, mokonzi ya Bayuda ! »
Mpe babandaki kobeta Ye bambata.
4 Pilato abimaki lisusu mpe alobaki na bango :
— Botala ! Nayei na Ye na libanda epai na bino mpo boyeba ete ngai nazwi Ye
na mabe moko te.
5 Boye, Yesu abimaki alata ekoti ya nzube mpe nzambala ya motane. Pilato alobaki
na bango :
— Moto yango, ye oyo !
6 Tango kaka bakonzi ya Banganga-Nzambe mpe bakengeli bamonaki Yesu,
babandaki koganga :
— Baka ye na ekulusu ! Baka ye na ekulusu !
Kasi Pilato azongisaki :
— Bino moko, bokamata ye mpe bobaka ye na ekulusu ; ngai nazwi ye na mabe
ata moko te.
7 Bayuda balobaki na molende nyonso :
— Tozali na Mobeko ; mpe kolanda Mobeko na biso, asengeli kokufa, pamba te
amikomisi Mwana na Nzambe.
8 Tango Pilato ayokaki maloba wana, abangaki lisusu makasi. 9 Azongaki lisusu kati
na ndako ya moyangeli mpe alobaki na Yesu :
— Ozali moto ya mboka nini ?
Kasi Yesu apesaki ye eyano te.
10 Pilato alobaki na Ye :
— Boni, oboyi kozongisela ngai eyano ? Oyebi te ete ngai nazali na makoki ya
kobaka yo na ekulusu mpe ya kotika yo ?
— Okokaki kozala na bokonzi moko te likolo na Ngai soki epesamelaki yo te wuta
na likolo. Yango wana, moto oyo akabi Ngai na maboko na yo asali lisumu monene
koleka.
12 Kobanda kaka na ngonga wana, Pilato akomaki koluka nzela ya kotika Yesu ; kasi
Bayuda babandaki lisusu koganga :
— Soki otiki ye, wana ozali na yo moninga ya Sezare te ! Pamba te moto nyonso
oyo amikomisi mokonzi azali monguna ya Sezare.
13 Tango Pilato ayokaki bongo, amemaki Yesu na libanda mpe avandaki na
esambiselo, na esika oyo babengaka, na lokota ya Arami, « Gabata*. » 14 Ezalaki

* 19:13 Gabata elakisi : esika batanda mabanga.
Yoane 19:15 1610 Yoane 19:29
mokolo ya suka mpo na kokoma na mokolo ya Pasika, na ngonga ya midi. Pilato

alobaki na Bayuda :
— Botala mokonzi na bino !
15 Kasi babandaki koganga :
— Boma ye ! Boma ye ! Baka ye na ekulusu !
Pilato alobaki na bango lisusu :
— Nasengeli penza kobaka mokonzi na bino na ekulusu ?
Bakonzi ya Banganga-Nzambe bazongisaki :
— Tozali kaka na Sezare lokola mokonzi, mokonzi mosusu azali te !
16 Pilato akabaki Yesu na maboko na bango mpo ete babaka Ye na ekulusu. Boye,
bakamataki Yesu mpe bakendeki na Ye.
Kufa Ya Yesu
(Mat 27.32-56; Mlk 15.21-41; Lk 23.26-49)
17 Yesu amemaki, Ye moko, ekulusu na Ye ; abimaki na engumba mpe akendeki na
esika oyo babengaka, na lokota ya Arami, « Gologota†. » 18 Ezalaki na esika yango
nde babakaki Yesu na ekulusu, elongo na bato mosusu mibale : moko, na ngambo ya
loboko ya mobali ya Yesu ; mosusu, na ngambo ya loboko na Ye ya mwasi.
19 Pilato akomaki na libaya, makomi oyo atiaki na ekulusu ; akomaki :
Yesu, moto ya Nazareti, Mokonzi ya Bayuda.
20 Lokola esika oyo babakaki Yesu na ekulusu ezalaki pene ya engumba, Bayuda
ebele batangaki makomi yango, pamba te bakomaki yango na lokota ya Ebre, lokota
ya latino mpe lokota ya Greki. 21 Bakonzi ya Banganga-Nzambe balobaki na Pilato :
— Osengelaki te kokoma : « Mokonzi ya Bayuda ; » osengelaki nde kokoma :
« Moto oyo alobaki : ‹ Nazali mokonzi ya Bayuda. › »
22 Kasi Pilato azongisaki :
— Makambo oyo nakomi ekotikala kaka ndenge wana.
23 Sima na basoda kobaka Yesu na ekulusu, bakamataki bilamba na Ye mpe
bakabolaki yango na biteni minei : soda moko na moko azwaki eteni moko.
Bakamataki mpe nzambala na Ye, oyo ezalaki ya kotongama te, kasi ezalaki kaka
elamba moko, kobanda na likolo kino na se.
24 Basoda balobanaki bango na bango :
— Topasola yango te, kasi tobeta zeke mpo na koyeba soki nani akozwa yango.
Esalemaki bongo mpo ete Makomi oyo ekokisama :
« Bakabolaki bilamba na ngai kati na bango
mpe babetaki zeke mpo na nzambala na ngai. »
Ezali makambo wana nde basoda basalaki.
25 Tala bato oyo batelemaki pene ya ekulusu ya Yesu : Mama na Ye, ndeko mwasi
ya mama na Ye, Mari oyo azalaki mwasi ya Klopasi, mpe Mari ya mboka Magidala.
26 Tango Yesu amonaki ete moyekoli oyo azalaki kolinga atelemi pembeni ya mama
na Ye, alobaki na mama na Ye :
— Mwasi, tala mwana na yo !
27 Mpe alobaki na moyekoli yango :
— Tala mama na yo !
Boye, kobanda na tango wana, moyekoli yango azwaki mama ya Yesu mpo ete
akoma kovanda na ndako na ye. 28 Sima na yango, wana Yesu asosolaki ete makambo
nyonso esili kosalema, abimisaki maloba oyo mpo ete Makomi ekokisama :
— Nayoki posa ya mayi.
29 Lokola ezalaki na mbeki moko etonda na vino ya ngayi pembeni ya esika yango,
batiaki, na songe ya nzete moko ya izope, eponze moko epola na vino yango ya ngayi
† 19:17 Gologota elakisi : mokuwa ya moto.
Yoane 19:30 1611 Yoane 20:9
mpe batombolaki yango kino na monoko ya Yesu. 30 Tango kaka Yesu amelaki vino
yango ya ngayi, alobaki :
— Nyonso ekokisami.
Bongo, akitisaki moto mpe azongisaki molimo na Ye.
31 Lokola ezalaki mokolo ya komilengela mpo na Saba, mpe lokola Saba yango
ezalaki na tina makasi, Bayuda balingaki te ete bibembe etikala na ba-ekulusu na
tango ya Saba. Boye, bakendeki kosenga epai ya Pilato ete apesa mitindo ya kobuka
makolo ya bibembe oyo ezalaki na likolo ya ba-ekulusu mpe ya kolongola banzoto na
bango. 32 Basoda bayaki mpe babukaki makolo ya mibali nyonso mibale oyo babakaki
na ba-ekulusu elongo na Yesu ; babandaki na moko, bongo balekaki na oyo mosusu.
33 Wana ekomaki ngala ya makolo ya Yesu, bamonaki ete Yesu amikufelaki ; mpe
babukaki lisusu te makolo na Ye. 34 Moko kati na basoda atobolaki mopanzi ya Yesu
na nzela ya likonga ; mpe mbala moko, makila mpe mayi ebimaki na mopanzi yango.
35 Moto oyo azali kopesa litatoli na tina na makambo oyo amonaki yango kosalema
na miso na ye, mpe litatoli na ye ezali ya solo ; ayebi penza ete azali koloba solo
mpo ete bino mpe bondima. 36 Makambo nyonso wana esalemaki bongo mpo ete
Makomi oyo ekokisama : « Bakobuka ata mokuwa na Ye moko te. » 37 Eteni mosusu
ya Makomi elobi : « Bakotala Ye oyo batobolaki mopanzi. »
Bakundi Yesu
(Mat 27.57-61; Mlk 15.42-47; Lk 23.50-56)
38 Sima na makambo wana, Jozefi, moto ya mboka Arimate, oyo azalaki moyekoli
ya Yesu, kasi na nkuku mpo ete azalaki kobanga Bayuda, asengaki epai ya Pilato
ndingisa ya kokitisa nzoto ya Yesu longwa na ekulusu. Pilato apesaki ye ndingisa
yango, mpe Jozefi akendeki mpe akitisaki nzoto ya Yesu. 39 Nikodemi oyo, na ebandeli,
akendeki kotala Yesu na butu, ye mpe ayaki ; amemaki bakilo pene tuku misato ya
mafuta ya mire basangisa na aloe. 40 Bango mibale bakamataki nzoto ya Yesu mpe
balingaki yango na maputa ya lino oyo, kati na yango, batiaki mafuta ya solo kitoko,
ndenge ezalaki momesano ya Bayuda mpo na kokunda bibembe. 41 Pene ya esika
oyo babakaki Yesu na ekulusu, ezalaki na elanga moko oyo, kati na yango, ezalaki na
kunda moko ya sika epai wapi batikalaki nanu kokunda ata moto moko te. 42 Lokola,
mpo na Bayuda, ezalaki mokolo ya komilengela mpo na Saba, batiaki Yesu kati na
kunda yango, pamba te ezalaki pene.
20
Yesu asekwi
(Mat 28.1-8; Mlk 16.1-4; Lk 24.1-2, 9-12)
1 Na tongo-tongo ya mokolo ya liboso ya poso, wana molili ezalaki nanu, Mari, moto
ya mboka Magidala, akendeki na kunda mpe amonaki ete libanga esilaki kolongolama
na ekotelo ya kunda. 2 Apotaki mbangu mpo na kokende kokutana na Simona Petelo
mpe moyekoli mosusu, ye oyo Yesu azalaki kolinga ; alobaki na bango :
— Balongoli Nkolo wuta na kunda, mpe toyebi te soki batie Ye wapi !
3 Petelo elongo na moyekoli wana bakendeki na kunda. 4 Bango mibale bazalaki
kopota mbangu nzela moko ; kasi lokola moyekoli wana azalaki mbangu koleka
Petelo, akomaki moto ya liboso na kunda. 5 Agunzamaki mpo na kotala mpe amonaki,
na mabele, maputa oyo bakundaki na yango Yesu ; kasi akotaki te. 6 Simona Petelo
oyo azalaki kolanda ye akomaki mpe akotaki kati na kunda, amonaki maputa oyo
ezalaki na mabele 7 mpe elamba oyo balingaki na moto ya Yesu ; elamba ezalaki esika
moko te na maputa oyo balingaki na yango nzoto ya Yesu, kasi ezalaki ya kolingama
na esika na yango moko. 8 Bongo moyekoli oyo akomaki moto ya liboso kuna na
kunda, ye mpe akotaki kati na kunda ; amonaki mpe andimaki. 9 Kasi kino na tango
Yoane 20:10 1612 Yoane 20:25
wana, basosolaki nanu te ete Yesu asengelaki kosekwa kati na bakufi, kolanda ndenge
Makomi ezali koloba.
10 Sima na yango, bayekoli nyonso mibale bazongaki na esika oyo bazalaki kovanda.
Yesu abimeli Mari ya Magidala

Nzokande, Mari atelemaki na libanda, pene ya kunda, mpe azalaki kolela. Mpe
11
wana azalaki kolela, agunzamaki mpo na kotala kati na kunda ; 12 amonaki ba-anjelu
mibale balata bilamba ya pembe mpe bavanda na esika oyo nzoto ya Yesu ezalaki :
moko na ngambo ya moto, mpe mosusu, na ngambo ya makolo. 13 Ba-anjelu batunaki
ye :
— Mwasi, mpo na nini ozali kolela ?
Azongisaki :
— Nazali kolela mpo ete balongoli Nkolo na ngai mpe nayebi te soki batie Ye
wapi ?
14 Tango alobaki bongo, abalukaki mpe amonaki Yesu atelemi wana, kasi ayebaki
te ete ezali Yesu. 15 Yesu atunaki ye :
— Mwasi, mpo na nini ozali kolela ? Ozali koluka nani ?
Mari akanisaki ete azali mosali elanga ; alobaki na ye :
— Tata, soki yo nde moto olongolaki Ye, yebisa ngai esika nini otie Ye mpo ete
nakende kokamata Ye.
— Mari !
Mari abalukaki mpe alobaki na lokota ya Ebre :
— Rabuni* !
— Kosimba Ngai te, pamba te nanu namati te epai ya Tata na Ngai. Kende nde
epai ya bandeko na Ngai mpe yebisa bango ete nakeyi epai ya Tata na Ngai, oyo
azali mpe Tata na bino ; epai ya Nzambe na Ngai, oyo azali mpe Nzambe na bino.
18 Mari, moto ya mboka Magidala, akendeki koyebisa bayekoli ete awuti komona
Nkolo ; ayebisaki bango lisusu makambo oyo Nkolo alobaki na ye.
Yesu abimeli bayekoli na Ye
(Lk 24.36-43; Mlk 16.14-18)
19 Na pokwa ya mokolo wana ya liboso ya poso, wana bayekoli basanganaki esika
moko kati na ndako mpe bakangaki malamu bikuke mpo ete bazalaki kobanga
bakonzi ya Bayuda, Yesu ayaki, atelemaki na kati-kati na bango mpe alobaki :
20 Wana azalaki koloba bongo, alakisaki bango maboko na Ye mpe mopanzi na
Ye. Bayekoli batondaki na esengo tango bamonaki Nkolo. 21 Yesu alobaki na bango
lisusu :
— Tika ete kimia ezala na bino ! Ndenge Tata atindaki Ngai, Ngai mpe nazali
kotinda bino.
22 Sima na Yesu koloba makambo wana, afulaki bango mopepe mpe alobaki na
bango :
— Boyamba Molimo Mosantu ! 23 Bato oyo bokolimbisa masumu na bango,
masumu na bango ekolimbisama ; kasi ba-oyo bokolimbisa te, bakozwa mpe
bolimbisi te.
Yesu abimeli Toma
24 Toma, moko kati na bayekoli zomi na mibale, oyo babengaka Lipasa, azalaki te
elongo na bayekoli tango Yesu ayaki. 25 Bayekoli mosusu balobaki na ye :
— Towuti komona Nkolo !
* 20:16 Rabuni elingi koloba : Moteyi.
Yoane 20:26 1613 Yoane 21:8
Kasi Toma azongiselaki bango :

— Soki ngai namoni te bilembo ya basete na maboko na Ye, soki natie mosapi na
ngai te kati na bisika oyo basete etobolaki Ye, mpe soki natie te loboko na ngai kati
na mopanzi na Ye, nakotikala kondima te.
26 Sima na mikolo mwambe, bayekoli ya Yesu basanganaki lisusu kati na ndako. Na
mbala oyo, Toma mpe azalaki elongo na bango, mpe bikuke ezalaki ya kokangama.
Yesu ayaki, atelemaki kati na bango mpe alobaki :
27 Bongo, alobaki na Toma :
— Tia mosapi na yo awa, tala maboko na Ngai ; sembola loboko na yo mpe tia
yango na mopanzi na Ngai. Kozala te moto oyo azangi kondima, kasi moto na
kondima !
28 Toma azongiselaki Yesu :
— Nkolo na ngai mpe Nzambe na ngai !
— Ondimi mpo ete omoni Ngai ! Esengo na bato oyo bamoni te, kasi bandimi !
Tina ya mokanda oyo
30 Yesu asalaki lisusu, na miso ya bayekoli na Ye, bikamwa mosusu mingi oyo
ekomami te kati na buku oyo. 31 Kasi mpo na oyo ekomami, ezali mpo ete bondima
ete Yesu azali Klisto, Mwana na Nzambe ; mpe mpo ete, na nzela ya kondima Ye,
bozwa bomoi na Kombo na Ye.
21
Yesu abimeli lisusu bayekoli na Ye
(Lk 5.1-11)
1 Sima na yango, Yesu abimelaki lisusu bayekoli na Ye na libongo ya ebale ya
Tiberiade. Tala ndenge nini abimelaki bango : 2 Wana bayekoli oyo bazalaki esika
moko : Simona Petelo, Toma oyo babengaka Lipasa ; Natanaele, moto ya mboka Kana
ya Galile, bana ya Zebede mpe bayekoli mosusu mibale ; 3 Simona Petelo alobaki na
bango :
— Bandeko na ngai, nakeyi na ngai koloba mbisi !
Balobaki na ye :
— Biso mpe tokende elongo na yo !
Bakendeki mpe bamataki na bwato ; kasi na butu wana, bazwaki ata mbisi moko
te.
4 Na tongo makasi, Yesu atelemaki na libongo, kasi bayekoli bayebaki te ete ezali
Ye. 5 Yesu abengaki bango :
— Bana na Ngai ! Boni, bozali na mbisi te ?
Bazongisaki :
— Te !
— Bobwaka monyama na ngambo ya loboko ya mobali ya bwato, mpe bokozwa
bambisi.
Boye, babwakaki monyama mpe bakokaki lisusu te kobenda yango longwa na mayi,
pamba te etondaki na bambisi ebele.
7 Moyekoli oyo Yesu azalaki kolinga mingi alobaki na Petelo :
— Bandeko, ezali Nkolo !
Tango kaka ayokaki ete ezali Nkolo, Simona Petelo akangaki nzambala na ye na
loketo mpe amibwakaki na mayi, pamba te amilongolelaki bilamba mpo na koloba
mbisi. 8 Ezali bayekoli mosusu nde bazongisaki bwato na libongo, wana bazalaki
Yoane 21:9 1614 Yoane 21:22
kobenda monyama etonda na bambisi ebele, pamba te bazalaki mosika te na mokili :

bametele pene nkama moko ekabolaki libongo na esika oyo bazalaki.
9 Tango bakitaki na mabele, bamonaki mapa mpe moto ya makala oyo na likolo na
yango ezalaki na bambisi.
— Boya na ndambo ya bambisi oyo bowuti kozwa.
11 Simona Petelo amataki na bwato mpe abendaki monyama kino na mokili. Ezalaki
ya kotonda na bambisi ya minene pene nkama moko na tuku mitano na misato. Atako
bambisi ezalaki penza ebele, monyama epasukaki te. 12 Bongo Yesu alobaki na bango :
— Boya kolia.
Lokola bayekoli bayebaki ete ezali Nkolo, moko te kati na bango amekaki kotuna
Ye : « Ozali nani ? » 13 Yesu apusanaki, azwaki mapa mpe akabolaki yango kati na
bango ; asalaki mpe bongo mpo na mbisi. 14 Ezalaki mbala ya misato oyo Yesu
abimelaki bayekoli na Ye sima na kosekwa na Ye kati na bakufi.
Yesu mpe Petelo
15 Tango basilisaki kolia, Yesu atunaki Simona Petelo :
— Simona, mwana mobali ya Yoane ; boni, olingaka Ngai koleka ndenge bango
balingaka Ngai ?
Azongisaki :
— Iyo, Nkolo ! Oyebi malamu ete nalingaka Yo.
— Batela bampate na Ngai.
16 Yesu atunaki ye mpo na mbala ya mibale :
— Simona, mwana mobali ya Yoane ; boni, olingaka Ngai ?
Azongisaki :
— Iyo, Nkolo ! Oyebi malamu ete nalingaka yo !
— Batela bampate na Ngai.
17 Bongo Yesu atunaki ye mpo na mbala ya misato :
— Simona, mwana mobali ya Yoane ; boni, olingaka Ngai ?
Petelo ayokaki mawa mingi kati na motema mpo ete ekomaki mbala ya misato oyo
Yesu atunaki ye : « Olingaka Ngai ? » Bongo azongiselaki Yesu :
— Nkolo, oyebi makambo nyonso ; oyebi malamu ete nalingaka Yo !
— Batela bameme na Ngai. 18 Nazali koloba na yo penza ya solo : tango ozalaki
elenge, ozalaki kokanga yo moko mokaba na yo mpe ozalaki kokende na esika
nyonso oyo olingi. Kasi tango okokoma mobange, okotanda maboko na yo, mpe
ekozala moto mosusu nde akokanga yo mokaba mpe akomema yo na esika oyo yo
okolinga kutu kokende te.
19 Yesu alobaki bongo mpo na kotalisa lolenge ya kufa oyo Petelo asengelaki kokufa
mpo na nkembo ya Nzambe. Sima na Ye koloba bongo, alobaki na Petelo :
— Landa Ngai !
20 Petelo atalaki na sima mpe amonaki moyekoli oyo Yesu azalaki kolinga koleka
bayekoli mosusu, ye oyo, wana bazalaki kolia, alalelaki Yesu na tolo mpe atunaki Ye :
« Nkolo, nani akoteka Yo ? » Ye mpe azalaki kolanda bango. 21 Tango Petelo amonaki
ye, atunaki Yesu :
— Nkolo, okanisi nini mpo na ye ?
— Soki nalingi ete azala kaka na bomoi kino tango nakoya, wana etali yo na nini ?
Kasi yo, landa Ngai.
Yoane 21:23 1615 Yoane 21:25
23 Mpo na yango, sango epanzanaki kati na bandeko ete moyekoli yango akokufa
te. Nzokande, Yesu alobaki te ete moyekoli wana akokufa te, kasi alobaki nde : « Soki
nalingi ete azala kaka na bomoi kino tango nakoya, wana etali yo na nini ? »
24 Ezali kutu moyekoli yango nde azali kotatola makambo yango mpe akomaki
yango na mokanda. Mpe biso toyebi ete litatoli na ye ezali ya solo.
25 Yesu asalaki lisusu makambo mosusu ebele ; soki bakomaki yango na mikanda
moko sima na mosusu, nakanisi ete mokili mobimba elingaki kokoka te mpo na
kobomba babuku oyo balingaki kokoma.
Misala ya Bantoma 1:1 1616 Misala ya Bantoma 1:14
Misala ya Bantoma
Ebandeli
1 Teofile :
Kati na buku na ngai ya liboso, nakomaki makambo nyonso oyo Yesu asalaki mpe
ateyaki wuta na ebandeli 2 kino na mokolo oyo amemamaki na Likolo, sima na Ye
kopesa mitindo, na nzela ya Molimo Mosantu, epai ya bantoma oyo aponaki.
3 Sima na kufa na Ye, amimonisaki epai na bango ; mpe na nzela ya bilembo
mingi, alakisaki bango ete azali na bomoi. Abimelaki bango mikolo tuku minei mpe
alobelaki bango makambo oyo etali Bokonzi ya Nzambe.
Kati na kozela boyei ya Molimo
Elaka ya Molimo Mosantu
Mokolo moko, wana azalaki kolia elongo na bango, apesaki bango mitindo oyo :
4
« Bolongwa na Yelusalemi te, kasi bozela likabo oyo Tata na Ngai alakaki, likabo oyo
boyokaki Ngai kolobela. 5 Pamba te Yoane abatisaki na mayi ; kasi bino, sima na mwa
mikolo, bokobatisama kati na Molimo Mosantu. »
6 Lokola basanganaki zingazinga na Ye, batunaki Ye :
— Nkolo, ekozala na tango wana nde okozongisa Bokonzi epai ya Isalaele ?
— Likambo ya koyeba tango to mikolo oyo Tata abongisa, na mokano na Ye moko,
etali bino te. 8 Kasi bokozwa nguya, wana Molimo Mosantu akokitela bino ; mpe
bokozala batatoli na Ngai kati na Yelusalemi, na etuka mobimba ya Yuda, ya Samari,
mpe kino na basuka ya mokili.
Bozongi na Yelusalemi
9 Sima
na Yesu koloba bongo, amemamaki, wana bazalaki kotala, mpe lipata moko
ezipaki Ye na miso na bango. 10 Mpe wana bazalaki nanu kotala na likolo ndenge Yesu
azali komata, mbala moko bato mibale balata bilamba ya pembe-pembe batelemaki
pembeni na bango mpe balobaki :
11 — Bato ya Galile, mpo na nini botikali awa na kotala na likolo ? Yesu oyo
alongwe kati na bino mpo na kokende na Likolo, akozonga ndenge kaka bomoni
Ye kokende na Likolo.
12 Bantoma bazongaki na Yelusalemi wuta na ngomba oyo babengaka Ngomba ya
banzete ya Olive, oyo ezali pene ya Yelusalemi, na mosika ya bametele pene nkoto
moko. 13 Tango bakomaki, bamataki na shambre ya likolo, kati na etaje epai wapi
bazalaki kosangana mbala na mbala. Ezalaki :
Petelo, Yoane, Jake, Andre,

Filipo, Toma,
Bartelemi, Matayo ;
Jake, mwana mobali ya Alife ;
Simona oyo azalaki moto ya lingomba ya Bazelote ;
mpe Jide, mwana mobali ya Jake.
Bango nyonso, na motema moko, bazalaki na molende ya kosangana mbala na

14
mbala mpo na kosambela elongo na basi, elongo na Mari, mama ya Yesu, mpe elongo
na bandeko ya Yesu.
Baponi Matiasi mpo na kozwa esika ya Yuda

15 Mokolo moko kati na mikolo yango, Petelo atelemaki kati na bandimi pene nkama
moko na tuku mibale 16 mpe alobaki na bango : « Bandeko na ngai, esengelaki ete
masakoli ya Makomi ekokisama ; pamba te Molimo Mosantu aloba wuta kala, na
nzela ya Davidi, na tina na Yuda oyo atambolisaki bato oyo bakangaki Yesu. 17 Azalaki
moko kati na biso mpe asanganaki elongo na biso kati na lotomo oyo epesamelaki
biso. » 18 Na nzela ya mbongo oyo azwaki lokola lifuti ya mabe na ye, asombaki
elanga ; akweyaki kuna moto na se, libumu na ye epasukaki, mpe misopo na ye
nyonso epanzanaki. 19 Bato nyonso ya Yelusalemi bayokaki sango yango ; yango
wana bakomaki kobenga elanga yango « Akelidama » oyo elingi koloba, na lokota na
bango : Elanga ya makila. 20 Nzokande, ekomama boye kati na buku ya banzembo :
« Tika ete ndako na ye etikala polele,
mpe tika ete moto moko te avanda kati na yango ! »
Mpe :
« Tika ete moto mosusu azwa mokumba na ye ! »
21 Boye, tosengeli kopona moto moko kati na mibali oyo bazalaki elongo na biso tango
nyonso oyo Nkolo Yesu azalaki kotambola na mokili elongo na biso, 22 kobanda na
tango oyo Yoane abatisaki Ye kino na mokolo oyo balongolaki Ye kati na biso. Pamba
te moko kati na mibali yango asengeli kokoma, elongo na biso, motatoli ya lisekwa
na Ye.
23 Bapesaki bakombo ya bato mibale : Jozefi oyo babengaki « Barsabasi » mpe
ayebanaki lisusu na kombo Yusitusi, mpe Matiasi. 24 Bongo basambelaki boye : « Oh
Nkolo, Yo oyo oyebi mitema ya bato nyonso, lakisa biso nani oyo oponi kati na bato
oyo mibale, 25 mpo ete akoma ntoma mpe azwa, kati na lotomo oyo ya bontoma, esika
oyo Yuda atikaki mpo na kokende na esika oyo ebongi na ye. »
26 Bongo babetaki zeke, mpe zeke ekweyaki epai ya Matiasi ; boye Matiasi
aponamaki, mpe babakisaki ye na lisanga ya bantoma zomi na moko.
Batatoli kati na Yelusalemi
2
Boyei ya Molimo Mosantu
1 Tango mokolo ya Pantekoti ekomaki, bango nyonso basanganaki esika moko.
2 Mbala moko, lokito moko ewutaki na likolo lokola lokito ya mopepe makasi, mpe
etondisaki ndako mobimba epai wapi bazalaki kosangana. 3 Bamonaki biloko moko
lokola ndemo ya moto kokabwana mpe kovanda na moto ya moko na moko kati na
bango. 4 Bango nyonso batondisamaki na Molimo Mosantu mpe babandaki koloba
na nkota mosusu, ndenge Molimo azalaki kolakisa bango.
5 Nzokande, kati na Yelusalemi, ezalaki na Bayuda oyo babangaka Nzambe, oyo
bawutaki na bikolo nyonso ya mokili. 6 Tango bayokaki lokito wana, ebele ya bato
bayaki mbangu kosangana wana mpe bakomaki kokamwa, pamba te moko na moko
kati na bango azalaki koyoka bango koloba na monoko na ye ya mboka.
7 Bakamwaki mingi penza mpe bakomaki kotuna : « Boni, bato nyonso oyo bazali
koloba, bazali bato ya Galile te ? 8 Boye, ndenge nini moto na moto kati na biso azali
koyoka bango koloba na monoko na ye ya mboka ? 9 Bato ya Parte, ya Mede mpe ya
Elami, bavandi ya Mezopotami, ya Yuda, ya Kapadose, ya Ponti mpe ya Azia, 10 ya
Friji mpe ya Pafili, ya Ejipito mpe ya Libi oyo ezali pembeni ya Sirene, bapaya oyo
bawutaki na Rome, 11 bango nyonso, ezala Bayuda to bapaya oyo bakota na lingomba
ya Bayuda : bato ya Kreti mpe ya Arabi, biso nyonso tozali koyoka bango kotatola
misala minene ya Nzambe, na nkota na biso ya mboka ! » 12 Bango nyonso, elekelaki
bango, bazalaki kokamwa mingi mpe bakomaki kotunana : « Likambo oyo elingi
koloba nini ? »
13 Nzokande, bato mosusu bazalaki koseka bango mpe koloba : « Balangwe vino
ya sika. »
Petelo ateyi ebele ya bato
14 Petelo atelemaki elongo na bantoma zomi na moko ; mpe na mongongo makasi,
alobaki na ebele ya bato :
— Bino Bayuda, mpe bino nyonso oyo bovandaka na Yelusalemi, botika ete
nalimbola mpo na bino likambo oyo, boyoka malamu makambo oyo nalingi koloba.
15 Bato oyo balangwe masanga te ndenge bozali kokanisa. Pamba te tozali nanu na
ngonga ya libwa ya tongo. 16 Kasi ezali nde makambo oyo mosakoli Joeli alobaki :
17 « Na mikolo ya suka, elobaki Nzambe,
nakosopa Molimo na Ngai kati na bato nyonso.
Bana na bino ya mibali mpe ya basi bakosakola ;
bilenge na bino bakozwa bimoniseli,
mibange na bino bakolota bandoto.
18 Solo, na mikolo wana, nakosopa Molimo na Ngai
kati na basali na Ngai ya mibali mpe ya basi,
mpe bakosakola.
19 Nakolakisa bikamwa kuna na Likolo,
mpe bilembo ya kokamwa awa na mokili :
makila, moto mpe likonzi ya milinga.
20 Moyi ekobongwana molili,
sanza ekobongwana makila
liboso ete mokolo ya Nkolo ekoma,
mokolo oyo ya monene mpe ya nkembo.
21 Boye, moto nyonso oyo akobelela
Kombo ya Nkolo akobikisama. »
22 Bato ya Isalaele, boyoka maloba oyo : Yesu ya Nazareti, moto oyo, na nzela
ya bikamwa, ya bilembo mpe ya misala ya minene, Nzambe alakisaki bino ete
awutaki epai na Ye ndenge bino moko boyebi yango, 23 akabamaki na maboko
na bino kolanda mokano oyo Nzambe asila kozwa na mabongisi na Ye wuta kala.
Bongo bino, na lisungi ya bato mabe, bobomaki Ye na kobaka Ye na ekulusu. 24 Kasi
Nzambe abukaki minyololo ya kufa, asekwisaki Ye, pamba te ekokaki kosalema te
ete kufa ekanga Ye. 25 Boye, tala makambo oyo Davidi aloba na tina na Ye :
« Nazalaki komona Nkolo mikolo nyonso liboso na ngai,
pamba te azali pene na ngai mpo ete naningana te.
26 Yango wana, motema na ngai etondi na esengo,
mpe lolemo na ngai ezali kosepela.
Solo, nzoto na ngai ekopema na elikya,
27 pamba te okosundola ngai te kati na mboka ya bakufi
mpe okotika te ete mosantu na Yo apola.
28 Pamba te olakisaki ngai nzela ya bomoi,
mpe okotondisa ngai na esengo kati na bozalisami na Yo. »
29 Bandeko na ngai, tika ete naloba na bino solo na tina na Davidi, koko na
biso, ete akufa mpe bakunda ye ; mpe kunda na ye ezali awa kino lelo. 30 Kasi
azalaki mosakoli mpe ayebaki ete Nzambe apesaki ye elaka, na nzela ya ndayi, ete
moko kati na bakitani na ye akovanda na kiti na ye ya bokonzi. 31 Davidi amonaki
makambo oyo wuta kala, alobelaki lisekwa ya Klisto ete Nzambe akosundola Ye te
kati na mboka ya bakufi mpe akotika te ete nzoto na Ye epola. 32 Nzambe asekwisaki
Yesu kati na bakufi ; boye biso nyonso tozali batatoli ya lisekwa yango. 33 Sima na
loboko ya mobali ya Nzambe konetola Ye, azwaki epai ya Tata, Molimo Mosantu oyo
Ye Tata alakaki, mpe asopeli biso Molimo Mosantu yango ndenge bozali komona
mpe koyoka sik’oyo.
34 Pamba te, Davidi amataki te na Likolo, kasi alobaki :
« Nkolo alobaki na Nkolo na ngai :
35 kino nakomisa banguna na Yo
enyatelo makolo na Yo. › »
36 Boye, tika ete bato nyonso ya Isalaele bayeba na bosolo ete Nzambe akomisi
Yesu oyo bobakaki na ekulusu Nkolo mpe Klisto.
Bandimi ya liboso
37 Tango bato bayokaki bongo, mitema na bango eyokaki pasi makasi mpe balobaki
na Petelo mpe bantoma mosusu :
— Bandeko, tosala nini ?
38 Petelo azongiselaki bango :
— Bobongola mitema ; tika ete moko na moko kati na bino azwa libatisi na
Kombo na Yesu-Klisto mpo ete masumu na ye elimbisama, bongo bokozwa likabo
ya Molimo Mosantu. 39 Pamba te elaka oyo ezali mpo na bino, mpo na bana na bino
mpe mpo na bavandi nyonso ya bikolo ya mosika, bato nyonso oyo Nkolo, Nzambe
na biso, akobenga.
40 Petelo azalaki kokebisa bango na maloba ebele mpe azalaki kolendisa bango na
maloba oyo :
— Boyamba lobiko mpo ete bozwa etumbu te oyo ezali kozela bato mabe.
41 Bato oyo bandimaki mateya ya Petelo bazwaki libatisi. Mpe na mokolo wana,
bato pene nkoto misato babakisamaki na lisanga ya bandimi.
Lisanga ya bandimi
42 Bazalaki komipesa mingi penza na malakisi ya bantoma, na kozala lisanga, na
kobuka lipa mpe na kosambela. 43 Bato nyonso batondisamaki na somo, mpo ete
bantoma bazalaki kosala makamwisi ebele mpe bilembo ya kokamwa. 44 Bandimi
nyonso bakomaki na bomoko, mpe biloko na bango ezalaki mpo na bango nyonso.
45 Bazalaki koteka mabele na bango mpe biloko na bango, mpe bazalaki kokabola
mbongo kati na bango, ndenge ezalaki posa ya moto na moto. 46 Mikolo nyonso
bazalaki kokoba kosangana na Tempelo. Bazalaki kokabola lipa na bandako na bango,
kolia bilei na bango na esengo nyonso mpe na motema ya komikitisa. 47 Bazalaki
kokumisa Nzambe, mpe bato nyonso bazalaki kolinga bango. Bongo, mikolo nyonso,
Nkolo azalaki kobakisa na lisanga na bango bato oyo bazalaki kobika.
3
Ebosono abiki
1 Ezalaki mokolo moko, Petelo mpe Yoane bakendeki na Tempelo na tango ya
mabondeli : ezalaki na ngonga ya misato sima na midi. 2 Nzokande, ezalaki mpe
na bato moko oyo bazalaki komema moto moko akufa makolo wuta abotama, mpe
bazalaki kotia ye mikolo nyonso na ekuke ya Tempelo mpo ete asengaka mbongo epai
ya bato oyo bazalaki kokota. Bazalaki kobenga ekuke yango « Ekuke ya kitoko. »
3 Tango amonaki Petelo mpe Yoane kokota na Tempelo, asengaki bango likabo ya
mawa.
4 Boye, Petelo mpe Yoane batalaki ye malamu, mpe Petelo alobaki na ye :
— Tala biso !
5 Moto yango atalaki bango malamu penza, na likanisi ya kozwa eloko epai na
bango.
6 Kasi Petelo alobaki na ye :
— Nazangi mbongo to wolo ya kopesa yo, kasi oyo nazali na yango, nazali kopesa
yo yango : na Kombo na Yesu-Klisto ya Nazareti, telema mpe tambola.
7 Bongo, asimbaki ye na loboko ya mobali mpe atelemisaki ye. Mbala moko, makolo
na ye ekomaki makasi. 8 Mbala moko, atelemaki mpe abandaki kotambola, akotaki
nzela moko na bango kati na lopango ya Tempelo : azalaki kotambola, kopumbwa
mpe kokumisa Nzambe.
9 Tango bato nyonso bamonaki ye kotambola mpe kokumisa Nzambe, 10 basosolaki
ete ezali moto oyo azalaki kovanda na « Ekuke ya kitoko » ya Tempelo mpo na
kosenga makabo ya mawa. Bango nyonso bakamwaki mingi penza, mpe somo
ekangaki bango mpo na makambo oyo esalemaki epai na ye.
Petelo alimboli likamwisi yango
11 Lokola moto yango atingamaki na Petelo mpe Yoane, bato nyonso bakamwaki
mpe bayaki na lombangu epai na bango, na esika oyo babengaka « Veranda ya
Salomo. » 12 Tango Petelo amonaki bongo, alobaki na bango :
— Bato ya Isalaele, mpo na nini bozali kokamwa likambo oyo ? Mpo na nini
bozali kotala biso lokola nde biso bato tosali ete moto oyo atambola, na nzela ya
nguya mpe botosi na biso kati na makambo ya Nzambe ? 13 Biso te ! Ezali Nzambe
ya Abrayami, Nzambe ya Izaki, mpe Nzambe ya Jakobi, Nzambe ya bakoko na biso,
nde apesi nkembo na Yesu, Mosali na Ye, oyo bino bokabaki mpo ete baboma Ye.
Yango wana, bowanganaki Ye liboso ya Pilato tango azwaki mokano ya kokangola
Ye. 14 Bowanganaki Ye oyo azali Mosantu mpe Sembo. Boye, bosengaki ete Pilato
atikela bino mobomi na esika ya Yesu. 15 Bobomaki nde Mobandisi ya bomoi. Kasi
Nzambe asekwisaki Ye kati na bakufi, bongo biso tozali penza batatoli ya likambo
yango.
16 Ezali na nzela ya kondima kati na Kombo na Yesu nde moto oyo bozali komona
mpe boyebi azwi makasi ya kotelema. Ezali Kombo na Yesu mpe kondima oyo ewuti
kati na Yesu nde ekomisi nzoto na ye mobimba kolongono ndenge bozali komona
yango.
17 Sik’oyo bandeko na ngai, nayebi ete bosalaki makambo na kozanga boyebi,
ndenge bakonzi na bino basalaki. 18 Kasi ezali ndenge wana nde Nzambe akokisaki
makambo oyo aloba wuta kala na nzela ya basakoli nyonso, ete Klisto na Ye asengeli
komona pasi. 19 Yango wana, bobongola mitema mpe bozonga epai ya Nzambe
mpo ete alimbisa masumu na bino, 20 mpe mpo ete Nkolo akoka kopesa bino
tango ya kopema mpe akoka kotindela bino Klisto oyo apona mpo na bino—Ye nde
Yesu. 21 Asengeli kotikala kuna na Likolo kino na tango oyo Nzambe akobongisa
biloko nyonso, ndenge alaka yango wuta kala na nzela ya babulami na Ye, basakoli.
22 Pamba te Moyize alobaki : « Yawe, Nzambe na bino, akobimisela bino mosakoli
moko lokola ngai, oyo akowuta kati na bandeko na bino ; bosengeli kotosa nyonso
oyo akoloba na bino. 23 Moto nyonso oyo akotosa te mosakoli yango, bakolongola
ye kati na bato na ye na nzela ya kufa. »
24 Basakoli nyonso, kobanda na Samuele kino na basakoli oyo bayaki sima na
ye, bango nyonso basakolaki na tina na makambo oyo ezali kosalema na mikolo
oyo. 25 Bino nde bozali bakitani ya basakoli mpe ya Boyokani oyo Nzambe asalaki
elongo na bakoko na bino, tango alobaki na Abrayami : « Nakopambola mabota
nyonso ya mokili na nzela ya bakitani na yo ! » 26 Tango Nzambe asekwisaki Mosali
na Ye, atindaki Ye nanu epai na bino mpo ete apambola bino na kolongola, moko
na moko kati na bino, mosika na banzela na bino ya mabe.
4
Petelo mpe Yoane liboso ya Likita-Monene
1 Wana Petelo mpe Yoane bazalaki nanu koloba na bato, Banganga-Nzambe,
mokonzi ya bakengeli ya Tempelo mpe Basaduseo bayaki, 2 na kanda makasi ndenge
bamonaki bantoma koteya bato mpe kotatola ete bakufi bakosekwa ndenge Yesu
asekwaki. 3 Bakangaki Petelo mpe Yoane, bongo babwakaki bango na boloko kino
na mokolo oyo elandaki, pamba te pokwa esilaki kokoma. 4 Kasi kati na bato oyo
bayokaki mateya, mingi bandimaki yango ; bongo motango ya bandimi ebakisamaki
mpe bakomaki bato pene nkoto mitano.
5 Boye, mokolo oyo elandaki, bakonzi ya Bayuda, bakambi ya bato mpe balakisi ya
Mobeko basanganaki na Yelusalemi. 6 Ana, mokonzi ya Banganga-Nzambe, azalaki
wana elongo na Kayifa, Yoane, Alekizandre mpe bato mosusu ya libota ya mokonzi
ya Banganga-Nzambe. 7 Bamemaki Petelo mpe Yoane liboso na bango, mpe bakomaki
kotuna bango mituna :
— Bozali kosala makambo oyo na nguya nini to na kombo ya nani ?
8 Bongo, Petelo oyo atondisamaki na Molimo Mosantu alobaki na bango :
— Bakonzi mpe bakambi ya bato ! 9 Lokola botuni biso lelo na tina na bolamu
oyo esalemi epai ya mokufi makolo mpe ndenge nini asili kobika, 10 tika ete, bino
nyonso mpe bato nyonso ya Isalaele, boyeba ete ezali na Kombo na Yesu-Klisto ya
Nazareti nde moto oyo atelemi liboso na bino na nzoto kolongono ; kaka Yesu oyo
bino bobakaki na ekulusu, kasi Nzambe asekwisaki Ye kati na bakufi. 11 Ye nde
azali « libanga oyo bino, batongi ndako, bobwakaki, kasi ekomi libanga ya songe
ya ndako, mpe esimbi ndako mobimba. »
12 Lobiko ekoki kozwama na moto mosusu te, pamba te kombo mosusu ezali te na
mokili, oyo epesama na bato, oyo ekoki kobikisa biso.
13 Wana bamonaki ndenge nini Petelo mpe Yoane bazalaki koloba na mpiko, mpe
wana basosolaki ete bazali bato batanga te mpe bato pamba, bakamwaki mingi. Boye,
basosolaki ete bango mpe bazalaki elongo na Yesu. 14 Kasi, lokola bazalaki komona
moto oyo abikisamaki atelemi elongo na bango, bazalaki ata na liloba moko te ya
koloba.
15 Bongo, bapesaki mitindo ete babimisa bango na Likita-Monene ; mpe batikalaki
bango moko mpo na koyekola likambo yango malamu. 16 Bazalaki kotunana :
— Tosala penza nini na bato oyo ? Pamba te bavandi nyonso ya Yelusalemi bayebi
malamu ete bango nde basalaki likamwisi wana ya monene ; tokoki kowangana
yango te. 17 Kasi, mpo ete sango ya likambo oyo ekoba te kopanzana kati na bato,
tokebisa bango boye : « Bomeka lisusu te koloba na Kombo na Yesu, ezala ata na
nani ! »
18 Bongo, babengaki Petelo elongo na Yoane mpe bapekisaki bango ete bameka
lisusu te koloba to koteya na Kombo na Yesu, ezala ata na lolenge nini. 19 Kasi Petelo
mpe Yoane bazongiselaki bango :
— Botala nanu ata bino moko, eloko nini ezali sembo na miso ya Nzambe : kotosa
bino to kotosa Nzambe ? 20 Pamba te biso, tokokoka te kotika koloba makambo oyo
tomonaki mpe toyokaki !
21 Sima na kogangela bango, batikaki bango mpo ete bakende, pamba te bamonaki
te ndenge nini bakokaki kopesa bango etumbu, mpo ete bato nyonso bazalaki
kokumisa Nzambe mpo na likambo oyo esalemaki. 22 Pamba te moto oyo abikaki
na ndenge ya kokamwa azalaki na mibu koleka tuku minei.
Bandimi babondeli
Tango batikaki bango, Petelo mpe Yoane bakendeki koyebisa baninga na bango
23
makambo nyonso oyo bakonzi ya Banganga-Nzambe mpe bakambi balobelaki bango.
24 Tango bayokaki bongo, batombolaki mingongo na bango elongo mpo na kobondela

Nzambe ; balobaki :
— Nkolo Yawe, Yo nde okela Likolo, mabele, ebale monene mpe nyonso oyo ezali
kati na yango ; 25 Yo nde olobaki na nzela ya Molimo Mosantu, na monoko ya koko
na biso, Davidi, mosali na yo :
« Mpo na nini bikolo ezali kosala makelele,
mpe bato bazali kosala makita ya pamba ?
26 Bakonzi ya mokili batomboki,
mpe bakambi basangani
mpo na kotelemela Nkolo mpe Mopakolami na Ye. »
27 Pamba te, Erode mpe Ponse Pilato basanganaki penza kati na engumba oyo, elongo
na bato ya bikolo mosusu mpe bana ya Isalaele, mpo na kosalela Yesu likita, Mosali na
Yo, Mosantu, oyo obulisa. 28 Ezali ndenge wana nde bakokisaki mabongisi oyo osala
wuta kala, na nguya mpe na mokano na Yo. 29 Sik’oyo Nkolo, tala ndenge bazali
kotungisa biso, mpe pesa basali na Yo makasi ya koteya Liloba na Yo na molende
nyonso. 30 Boye, sembola loboko na Yo mpo na kobikisa babeli, kosala bilembo ya
kokamwa mpe misala minene, na Kombo na Yesu, Mosali na Yo, Mosantu.
31 Boye, tango basilisaki kobondela, esika oyo basanganaki eninganaki ; bango
nyonso batondisamaki na Molimo Mosantu mpe bakomaki koteya Liloba na Nzambe
na molende nyonso.
Bandimi batie biloko na bango esika moko
32 Bandimi nyonso bazalaki motema moko mpe makanisi moko. Moko te kati na
bango azalaki koloba ete biloko na ye ezali kaka ya ye moko, kasi biloko nyonso
ezalaki mpo na bango nyonso. 33 Bantoma bakobaki kotatola lisekwa ya Nkolo Yesu
na nguya monene, mpe ngolu monene ezalaki na bango nyonso. 34 Moko te kati
na bango akelelaki ; pamba te bato oyo bazalaki na mabele to na bandako bazalaki
koteka yango, bazalaki komema mbongo oyo batekelaki 35 mpe kotia yango na makolo
ya bantoma. Bantoma bazalaki kokabola yango na moto na moto, kolanda bosenga
na ye.
36 Boye, Jozefi, moto ya libota ya Levi, oyo abotama na esanga Shipre mpe bantoma
bapesaki ye kombo mosusu, Barnabasi oyo elakisi « molendisi, » 37 atekaki mpe
elanga na ye mpe amemaki mbongo epai ya bantoma.
5
Anania mpe Safira
1 Nzokande, ezalaki na moto moko na kombo Ananiasi. Atekaki eteni ya mabele na
ye na boyokani na Safira, mwasi na ye. 2 Abombaki ndambo ya mbongo mpo na ye
moko, boye amemaki ndambo oyo etikalaki mpe apesaki yango na bantoma. Mwasi
na ye mpe ayebaki yango.
3 Boye, Petelo atunaki ye :
— Ananiasi, ndenge nini Satana atondisi motema na yo mpo ete okosa Molimo
Mosantu, mpe obomba ndambo ya mbongo oyo otekeli elanga na yo ? 4 Boni, liboso
ete oteka yango, ezalaki ya yo te ? Mpe sima na koteka yango, okokaki te kosala
na mbongo yango likambo nyonso oyo motema na yo elingi ? Mpo na nini ozwaki
likanisi ya kosala likambo ya boye ? Okosi bato te, kasi okosi nde Nzambe !
5 Tango Ananiasi ayokaki bongo, akweyaki mpe akufaki. Bongo, bato nyonso oyo
bayokaki likambo yango batondaki na somo. 6 Boye, bilenge mibali bayaki, bazipaki
nzoto na ye mpe bamemaki yango libanda mpo na kokunda yango.
7 Sima na ngonga pene misato, mwasi ya Ananiasi akotaki, kasi ayebaki te likambo
oyo ewutaki kosalema.
8 Petelo atunaki ye :

— Yebisa ngai, ezali na talo wana nde yo mpe Ananiasi botekaki elanga wana ?
Safira azongisaki :
— Ezali bongo, etekamaki Kaka na talo wana.
9 Petelo alobaki na ye :
— Mpo na nini boyokanaki mpo na komeka Molimo ya Nkolo ? Yoka, makolo
ya bato oyo bawuti kokunda mobali na yo esili kokoma liboso ya ekuke ; yo mpe,
bakomema yo.
10 Kaka na tango yango, akweyaki liboso ya Petelo mpe akufaki. Boye tango bilenge
mibali bakotaki, bakutaki ye ya kokufa. Bamemaki ye mpe bakendeki kokunda ye
pembeni ya mobali na ye. 11 Somo monene etondisaki Lingomba mobimba mpe bato
nyonso oyo bayokaki sango yango.
Bantoma babikisi babeli ebele
12 Bantoma bazalaki kosala bilembo mingi ya kokamwa mpe misala minene kati
na bato. Boye, bandimi nyonso bazalaki na momesano ya kosangana na veranda ya
Salomo. 13 Moko te kati na bato oyo bazalaki na lisanga na bango te azalaki komeka
kosangana na bango, ata bato bazalaki kopesa bango lokumu mingi. 14 Nzokande,
mibali mpe basi ebele penza bazalaki kondimela Nkolo mpe kobakisama na lisanga na
bango. 15 Bongo, bazalaki komema babeli na babalabala, kolalisa bango na bambeto
mpe na bitoko mpo ete tango Petelo akoleka, elilingi na ye ekoka kozipa bamoko
kati na bango. 16 Mpe lisusu, bato ebele oyo bazalaki kowuta na bingumba ya
zingazinga bazalaki kosangana na Yelusalemi ; bazalaki komema babeli na bango
mpe bato oyo bazalaki kotungisama na milimo ya mbindo ; mpe bango nyonso
bazalaki kobikisama.
Konyokwama ya bantoma
17 Bongo mokonzi ya Banganga-Nzambe mpe bato nyonso oyo bazalaki kosala na ye
elongo, oyo bazalaki bato ya lisanga ya Basaduseo, batondaki na zuwa. 18 Bakangaki
bantoma mpe babwakaki bango na boloko ya monene. 19 Kasi na butu, anjelu moko
ya Nkolo afungolaki bikuke ya boloko, abimisaki bantoma mpe alobaki na bango :
20 — Bokende kotelema kati na Tempelo mpe kuna, boyebisa bato maloba nyonso
ya bomoi oyo ya sika.
21 Bantoma batosaki. Boye, na tongo-tongo, bakotaki na Tempelo mpe bakomaki
koteya bato. Tango mokonzi ya Banganga-Nzambe mpe bato oyo basalaka na ye
elongo bakomaki, babengisaki Likita-Monene—lisanga mobimba ya bakambi ya bana
ya Isalaele—mpe bapesaki mitindo ete bakende kozwa bantoma na boloko.
22 Kasi tango bakengeli bakomaki na boloko, bakutaki bango te. Bazongaki mpe
balobaki :
23 — Tokuti boloko ya kokangama malamu mpe bakengeli liboso ya bikuke ; kasi
tango tofungoli yango, tomoni ata moto moko te na kati.
24 Tango mokonzi ya bakengeli ya Tempelo mpe bakonzi ya Banganga-Nzambe
bayokaki sango yango, bakomaki mitema likolo mpe bakomaki kotunana soki
likambo yango ekosuka ndenge nini.
25 Bongo moto moko ayaki koyebisa bango :
— Boyoka ! Bato oyo bobwakaki na boloko, batelemi kuna na Tempelo mpe bazali
koteya bato.
26 Mbala moko, mokonzi ya bakengeli akendeki elongo na basoda na ye mpo na
kozwa bantoma. Kasi amemaki bango na makasi te, pamba te bazalaki kobanga ete
bato babamba bango mabanga.
27 Wana bamemaki bango, batiaki bango liboso ya Likita-Monene, mpe mokonzi ya
Banganga-Nzambe abandaki kotuna bango mituna. 28 Alobaki :
— Topekisaki bino ete bomeka lisusu te koteya na Kombo wana. Kasi tala
sik’oyo ndenge botondisi Yelusalemi na mateya na bino mpe bolingi komemisa
biso ngambo ya makila ya moto wana.
29 Kasi Petelo mpe bantoma mosusu bazongisaki :
— Esengeli kotosa Nzambe, kasi bato te ! 30 Nzambe ya bakoko na biso asekwisaki
Yesu kati na bakufi, Yesu oyo bino bobomaki mpe bobakaki na nzete. 31 Ezali Ye
nde Nzambe atomboli na nzela ya loboko na Ye ya mobali lokola Mokonzi mpe
Mobikisi, mpo ete bana ya Isalaele bakoka kozwa nzela ya kobongola mitema mpe
kozwa bolimbisi ya masumu na bango. 32 Biso, tozali batatoli ya makambo oyo ;
ndenge moko mpe Molimo Mosantu oyo Nzambe apesaki na bato oyo batosaka Ye
azali motatoli ya makambo yango.
33 Tango bayokaki bongo, batombokaki makasi mpe bazwaki mokano ya kobomisa
bantoma. 34 Kasi Mofarizeo Gamalieli, molakisi ya Mobeko mpe moto ya lokumu
mingi na miso ya bato nyonso, atelemaki kati na Likita-Monene mpe atindaki ete
babimisa bantoma mpo na mwa tango moke. 35 Alobaki na bango :
— Bato ya Isalaele, bosala keba mpo na makambo oyo bolingi kosala bato oyo.
36 Eleki mikolo mingi te, moto moko na kombo Teodasi awutaki kobima. Azalaki
komimona moto monene, mpe bato pene nkama minei bazalaki kolanda ye. Kasi
tango babomaki ye, bato nyonso oyo bazalaki kolanda ye bapalanganaki mpe
lisanga na ye ekufaki. 37 Sima na ye, tango tozalaki kotanga motango ya bato kati
na mokili, moto moko mpe lisusu na kombo Yuda, moto ya Galile, abimaki mpe
amemaki bato ebele na botomboki. Ye mpe lisusu babomaki ye, bongo bato nyonso
oyo bazalaki kolanda ye bapalanganaki. 38 Yango wana, na likambo oyo, boyoka
toli na ngai : Bokota lisusu makambo ya bato oyo te mpe botika bango bakende !
Pamba te soki makanisi to mosala na bango ewuti na moto, solo, ekosuka kaka na
nzela. 39 Kasi soki yango ewuti na Nzambe, solo, bokolonga te kosukisa bato oyo.
Bosala keba ete bobundisa Nzambe te. Bato ya Likita-Monene bandimaki likanisi
ya Gamalieli, 40 babengisaki bantoma, babetisaki bango bafimbu mpe bapekisaki
bango ete bateya lisusu Kombo ya Yesu te. Sima na yango batikaki bango kokende.
41 Bantoma balongwaki liboso ya Likita-Monene, na esengo mingi ya komona ete
bakoki mpo na komona pasi na tina na Kombo na Yesu. 42 Mokolo na mokolo bazalaki
kotika te koteya, mpe kosakola Sango Malamu na Tempelo to na ndako moko na moko
ete Yesu azali Klisto.
6
Baponi badiakona
1 Na mikolo wana, motango ya bayekoli ezalaki kaka kobakisama. Bayuda oyo
bazalaki koloba lokota ya Greki bakomaki koyimayima mpo na kotelemela Bayuda
oyo bazalaki koloba lokota ya Ebre, pamba te basi na bango oyo bakufisa mibali
bazalaki kozangela na tango ya kokabola bilei ya mokolo na mokolo. 2 Boye, bantoma
zomi na mibale basangisaki bayekoli nyonso mpe balobaki na bango :
— Ekozala malamu te mpo na biso kotika mosala ya koteya Liloba na Nzambe
mpo na komipesa na mosala ya kokabola bilei. 3 Yango wana bandeko, bopona
mibali sambo kati na bino, oyo bayebana na bizaleli na bango ya malamu, oyo
batonda na Molimo Mosantu mpe na bwanya mpo ete topesa bango mokumba
yango. 4 Boye, biso tokomipesa na mabondeli mpe na mosala ya koteya Liloba na
Nzambe.
5 Likanisi yango esepelisaki lisanga mobimba. Boye, baponaki Etieni, moto oyo
atonda na kondima mpe na Molimo Mosantu ; Filipo, Prokore, Nikanori, Timoni,
Parimenasi mpe Nikola, moto ya Antioshe, oyo akotaki na lingomba ya Bayuda.
6 Balakisaki bango epai ya Bantoma ; Bantoma basambelaki mpo na bango mpe

batiaki bango maboko.
7 Boye, Liloba na Nzambe ezalaki kokoba kopanzana, motango ya bayekoli ezalaki
mpe kobakisama makasi na Yelusalemi mpe Banganga-Nzambe ebele bakomaki
kondimela Yesu.
Bakangi Etieni
8 Nzokande, Etieni, moto oyo atondaki na ngolu mpe na nguya ya Nzambe, azalaki
kosala bikamwa mpe bilembo minene kati na bato. 9 Bongo bato mosusu ya ndako ya
mayangani oyo ebengamaka Ndako ya mayangani ya bansomi : Bayuda ya Sirene, ya
Alekizandri, ya bituka ya Silisi mpe ya Azia ; bakomaki kotia tembe na miso ya Etieni.
10 Kasi bazangaki makoki ya kotelemela bwanya mpe Molimo oyo azalaki kotinda ye
koloba.
11 Bongo, bapesaki kanyaka epai ya bato mpo ete baloba : « Toyokaki Etieni koloba
maloba ya kofinga Moyize mpe Nzambe. »
12 Batombokisaki bato, bakambi mpe balakisi ya Mobeko. Boye, bayaki kokanga
Etieni na mbalakata mpe bamemaki ye na Likita-Monene. 13 Kuna, babimisaki
batatoli ya lokuta oyo balobaki :
— Moto oyo azali kotika te koloba mabe mpo na kobebisa lokumu ya esika oyo ya
bule mpe ya mibeko ; 14 pamba te toyokaki ye koloba ete Yesu ya Nazareti akobuka
Tempelo oyo mpe akobongola bizaleli oyo Moyize atikela biso.
15 Bato nyonso oyo bavandaki na Likita-Monene batalaki Etieni malamu penza, mpe
bamonaki ete elongi na ye ekomaki lokola elongi ya anjelu.
7
Mateya ya Etieni
1 Bongo, mokonzi ya Banganga-Nzambe atunaki ye :
— Boni, makambo oyo bafundeli yo ezali ya solo ?
2 Etieni azongisaki :
— Batata mpe bandeko, boyoka ngai ! Nzambe ya nkembo abimelaki koko na biso
Abrayami tango azalaki na Mezopotami, liboso ete akende kovanda na Sharani.
3 Boye, Nzambe alobaki na ye : « Longwa na mokili na yo mpe na libota na yo,
mpe kende na mokili oyo nakolakisa yo ! » 4 Boye, alongwaki na mokili ya Chalide
mpe akendeki kovanda na mokili ya Sharani. Sima na kufa ya tata na ye, Nzambe
atindaki ye na mokili oyo, mokili oyo bino bozali kovanda sik’oyo. 5 Apesaki ye
mabele moko te awa, ezala ata mwa eteni. Kasi Nzambe apesaki ye elaka, ye elongo
na bakitani na ye sima na ye, ete bakozwa mokili lokola libula, atako, na tango
wana, Abrayami azalaki nanu na mwana te.
6 Tala makambo oyo Nzambe alobaki : « Bakitani na ye bakozala bapaya kati
na mokili ya bapaya ; bakokomisa bango bawumbu mpe bakonyokola bango mibu
nkama minei. » 7 Kasi Nzambe alobaki lisusu : « Nakopesa etumbu na ekolo oyo
ekokomisa bango bawumbu. Mpe na sima, bakobima longwa na mokili yango mpe
bakosambela Ngai na esika oyo. »
8 Bongo Nzambe asalaki boyokani elongo na Abrayami, mpe elembo ya boyokani
yango ezalaki : kokatama ngenga. Abrayami abotaki Izaki mpe akataki ye ngenga
na mokolo ya mwambe ya mbotama na ye ; Izaki abotaki Jakobi mpe akataki ye
ngenga, bongo Jakobi mpe abotaki bakoko na biso zomi na mibale mpe akataki
bango ngenga.
9 Lokola bakoko na biso bayokelaki Jozefi likunya, batekaki ye mpo ete azala
mowumbu na Ejipito. Kasi Nzambe azalaki na ye elongo 10 mpe akangolaki ye na
minyoko na ye nyonso ; Apesaki ye bwanya mpe asalelaki ye ngolu na miso ya
Faraon, mokonzi ya Ejipito, oyo akomisaki ye moyangeli ya Ejipito mpe ya ndako

na ye mobimba.
11 Nzokande, nzala moko ya makasi ekotaki na Ejipito mobimba mpe na Kanana,
ememaki pasi penza, bongo bakoko na biso bazalaki lisusu na eloko ya kolia te.
12 Tango Jakobi ayokaki ete ble ezali na Ejipito, atindaki bakoko na biso mbala ya
liboso. 13 Na mbala ya mibale, Jozefi amilakisaki epai ya bandeko na ye, bongo
Faraon ayaki koyeba libota ya Jozefi. 14 Bongo, Jozefi atindaki ete bakende kozwa
tata na ye Jakobi elongo na bandeko na ye nyonso. Bango nyonso bazalaki bato
tuku sambo na mitano. 15 Boye, Jakobi akendeki kovanda na Ejipito epai wapi ye
elongo na bakoko na biso bakufaki. 16 Bamemaki banzoto na bango na engumba ya
Sishemi mpe bakundaki yango kati na kunda oyo Abrayami asombaki na mbongo
epai ya bana ya Amori, tata ya Sishemi.
17 Wana tango oyo Nzambe alingaki kokokisa elaka oyo apesaki na Abrayami
ekomaki pene, motango ya bato na biso, kati na Ejipito, ekomaki ebele penza, 18 kino
mokonzi mosusu, oyo ayebaki Jozefi te, azwaki bokonzi na Ejipito. 19 Na mayele
mabe, mokonzi yango anyokolaki bakoko na biso kino kotinda bango na makasi
ete babwaka bana na bango oyo babotami sika mpo ete bakufa.
20 Ezalaki na tango wana nde Moyize abotamaki. Nzambe asalaki ye kitoko mingi.
Babatelaki ye sanza misato na ndako ya tata na ye. 21 Wana baboti na ye batiaki ye
libanda, mwana mwasi ya Faraon azwaki ye mpe abokolaki ye lokola mwana na ye
penza. 22 Bayekolisaki Moyize na bwanya nyonso ya bato ya Ejipito, mpe akomaki
moto na nguya na maloba mpe na misala.
23 Tango Moyize akokisaki mibu tuku minei, azwaki mokano ya kokende kotala
bandeko na ye, bana ya Isalaele. 24 Awa amonaki moto moko ya Ejipito kobeta moto
ya ekolo na ye, akotelaki moto ya Isalaele, azongisaki mabe na mabe epai ya moto
ya Ejipito mpe abomaki ye. 25 Moyize akanisaki ete bandeko na ye bakososola ete
Nzambe azali kosalela ye mpo na kopesa bango lobiko, kasi basosolaki yango te.
26 Mokolo oyo elandaki, Moyize akutaki bana ya Isalaele mibale kobunda. Bongo
amekaki kozongisa boyokani kati na bango ; alobaki na bango : « Ah baninga na
ngai, bozali bandeko ; mpo na nini bozali kosalana mabe ? »
27 Kasi moto oyo azalaki konyokola ndeko na ye atindikaki Moyize mpe alobaki :
« Nani atie yo mokonzi mpe mosambisi kati na biso ? 28 Olingi koboma ngai ndenge
obomaki moto ya Ejipito lobi ? » 29 Tango Moyize ayokaki bongo, akimaki na mokili
ya Madiani epai wapi avandaki lokola mopaya mpe abotaki bana mibale ya mibali.
30 Sima na mibu tuku minei, anjelu moko abimelaki Moyize kati na esobe, pene
ya ngomba Sinai, kati na ndemo ya moto oyo ezalaki komata longwa kati na mwa
nzete oyo ezalaki kopela. 31 Tango Moyize amonaki yango, akamwaki makasi. Mpe
awa azalaki kopusana mpo na kotala yango malamu, ayokaki mongongo ya Nkolo
koloba : 32 « Nazali Nzambe ya bakoko na yo, Nzambe ya Abrayami, Nzambe ya
Izaki, mpe Nzambe ya Jakobi. » Moyize alengaki na somo mpe akokaki kutu kotala
te.
33 Bongo, Nkolo alobaki na ye : « Longola basandale na yo na makolo na yo,
pamba te esika oyo otelemi ezali mabele ya bule. 34 Namoni minyoko ya bato na
Ngai kati na Ejipito. Nayoki kolela na bango mpe nakiti mpo na kokangola bango.
Mpe yaka sik’oyo, nakotinda yo ete ozonga na Ejipito. »
35 Kaka Moyize oyo bandeko na ye baboyaki na koloba na ye : « Nani atie
yo mokonzi mpe mosambisi, » ye nde Nzambe atindaki mpo ete azala mokonzi
mpe mokangoli na bango, na lisungi ya anjelu oyo abimelaki ye na mwa nzete.
36 Abimisaki bango na mokili ya Ejipito, na nzela ya bikamwa mpe ya bilembo
minene oyo asalaki kuna, na ebale monene ya Motane mpe na esobe, mibu tuku
minei.
37 Ezalaki kaka Moyize wana oyo alobaki na bana ya Isalaele : « Nzambe
akobimisela bino mosakoli moko lokola ngai, oyo akowuta kati na bandeko na
bino. » 38 Azalaki kati na mayangani oyo bakoko na biso basanganaki na esobe ;
ye nde azalaki molobeli, kati na bakoko na biso mpe anjelu oyo asololaki na ye, na
ngomba Sinai epai wapi azwaki Maloba ya bomoi mpo na kopesa biso.
39 Kasi bakoko na biso baboyaki kotosa ye ; batombokelaki ye mpe bazwaki
likanisi ya kozonga na Ejipito. 40 Balobaki na Aron : « Salela biso banzambe oyo
bakotambola liboso na biso. Pamba te toyebi te soki makambo nini ekomeli Moyize
oyo abimisaki biso na mokili ya Ejipito ! » 41 Ezalaki na mikolo wana nde basalaki
nzambe ya ekeko, na lolenge ya mwana ngombe ; babonzelaki nzambe yango ya
ekeko mbeka mpe basalaki feti mpo na lokumu ya misala ya maboko na bango.
42 Kasi Nzambe apesaki bango mokongo mpe atikaki bango kosambela mampinga
ya likolo, ndenge ekomama kati na buku ya basakoli :
« Oh bato ya Isalaele, boni, bozalaki kobonzela Ngai mbeka
mpe kopesa Ngai makabo
na mibu tuku minei oyo bolekisaki na esobe ?
43 Bomemaki nde ndako ya kapo ya Moloki
mpe monzoto ya nzambe na bino Rofa,
banzambe ya bikeko oyo bosalaki mpo na kogumbamela !
Yango wana, nakotinda bino na bowumbu,
mosika koleka Babiloni ! »
44 Bakoko na biso bazalaki na Ndako ya kapo ya Boyokani kati na esobe, batongaki
yango ndenge Nzambe atindaki Moyize, kolanda ndakisa oyo amonaki. 45 Sima na
kozwa Ndako ya kapo yango, bakoko na biso na bokambami ya Jozue, bamemaki
yango tango babotolaki mikili ya Bapagano, mikili oyo Nzambe abenganaki liboso
na bango. Mpe Ndako ya kapo yango etikalaki kuna kino na tango ya Davidi ;
46 oyo azwaki ngolu na miso ya Nzambe mpe asengaki ete atongela Nzambe ya
Jakobi ndako. 47 Kasi Salomo nde moto atongelaki ye ndako.
48 Nzokande, Ye-Oyo-Aleki-Likolo avandaka te kati na bandako oyo bato batonga,
ndenge kaka mosakoli aloba :
49 « Likolo ezali Kiti na Ngai ya bokonzi,
mpe mabele ezali enyatelo makolo na Ngai.
Ndako ya ndenge nini penza bokoki kotongela Ngai,
elobi Nkolo,
to esika ya bopemi ya ndenge nini penza
bokoki kobongisela Ngai ?
50 Boni, ezali loboko na Ngai te
nde esalaki biloko wana nyonso ? »
51 Bato ya mito makasi, ya mitema mabanga mpe bakufa matoyi ! Bozali
ndenge moko kaka na bakoko na bino : botelemelaka tango nyonso Molimo
Mosantu ! 52 Boni, ezalaki solo ata na mosakoli moko oyo bakoko na bino bazangaki
konyokola ? Kutu, babomaki ezala basakoli oyo basakolaki koya ya Moyengebene,
Ye oyo bosili sik’oyo koteka mpe koboma, 53 bino bato oyo bozwaki Mobeko ya
Nzambe na nzela ya ba-anjelu, kasi botosaki yango te.
Babomi Etieni na mabanga
54Tango bato ya Likita-Monene bayokaki bongo, batombokaki makasi mpe
bakomaki kolia minu mpo na Etieni. 55 Kasi lokola Etieni atondisamaki na Molimo
Mosantu, atalaki na Likolo, amonaki nkembo ya Nzambe mpe Yesu atelema na
ngambo ya loboko ya mobali ya Nzambe. 56 Alobaki :
— Botala, namoni Likolo efungwami mpe Mwana na moto atelema na ngambo

ya loboko ya mobali ya Nzambe !
57 Bongo, bakangaki matoyi na bango, bagangaki makasi penza, mpe bango nyonso
basangelaki ye, 58 bamemaki ye libanda ya engumba mpe babambaki ye mabanga.
Na tango wana, batatoli batikaki bilamba na bango epai ya elenge mobali moko na
kombo Saulo.
59 Wana bazalaki kobamba ye mabanga, Etieni azalaki kosambela na koloba :
— Nkolo Yesu, yamba molimo na ngai !
60 Bongo, afukamaki mpe agangaki makasi :
— Nkolo, kotangela bango lisumu oyo te !
Tango kaka Etieni alobaki bongo, akufaki.
8
BATATOLI KATI NA YUDA MPE SAMARI
1 Saulo mpe azalaki na molongo ya bato oyo bandimaki ete baboma Etieni.
Lingomba enyokolami mpe epalangani
Kobanda na mokolo wana, minyoko ya makasi ekweyelaki Lingomba kati na
Yelusalemi ; mpe bandimi nyonso bapalanganaki na Yuda mpe na Samari, longola
kaka bantoma. 2 Bato oyo batosaka mibeko ya Nzambe bakundaki Etieni mpe
balelaki ye mingi. 3 Kasi Saulo akomaki koluka kopanza Lingomba ; azalaki kokota na
bandako nyonso mpo na kokanga mibali mpe basi, mpe kobwaka bango na boloko.
Filipo kati na Samari
4 Bandimi oyo bapalanganaki bazalaki koteya Liloba na Nzambe bisika nyonso
bazalaki kokende. 5 Filipo akendeki na engumba moko ya Samari mpe, kuna, ateyaki
Klisto. 6 Bongo tango ebele ya bato bayokaki mpe bamonaki bikamwa oyo asalaki,
bakangamaki na makambo oyo Filipo azalaki koloba. 7 Pamba te milimo ya mbindo
ezalaki kobima kati na bato mingi na koganga makasi, mpe bato mingi oyo bakufa
makolo mpe oyo batambolaka tengu-tengu babikaki. 8 Boye, bato ya engumba yango
batondisamaki na esengo makasi.
9 Nzokande, wuta kala, kati na engumba yango, ezalaki na moto moko oyo kombo
na ye ezalaki « Simona. » Azalaki kosala misala ya maji. Azalaki kokamwisa bato ya
Samari mpe komimona moto monene. 10 Bato nyonso, kobanda na bana mike kino
na mikolo, bayokaki ye na bokebi mpe balobaki : « Moto oyo, azali penza nguya ya
Nzambe, nguya oyo babengaka : Nguya monene. » 11 Bazalaki kolanda ye mpo ete,
wuta kala, azalaki kokamwisa bango na misala na ye ya maji. 12 Kasi tango bandimaki
Sango Malamu oyo Filipo ateyaki na tina na Bokonzi ya Nzambe mpe na tina na
Kombo na Yesu-Klisto, mibali mpe basi bazwaki libatisi. 13 Simona mpe andimaki
mpe azwaki libatisi ; azalaki kolanda Filipo bisika nyonso oyo azalaki kokende, mpe
azalaki kokamwa bilembo minene mpe bikamwa oyo ezalaki kosalema na miso na
ye.
14 Tango bantoma, kati na Yelusalemi, bayokaki ete bato ya Samari bayambi
Liloba na Nzambe, batindelaki bango Petelo mpe Yoane. 15 Tango bakomaki kuna,
basambelaki mpo na bandimi ya sika mpo ete bazwa Molimo Mosantu, 16 pamba
te Molimo Mosantu akitelaki nanu ata moto moko te kati na bango ; bazwaki kaka
libatisi na Kombo ya Nkolo Yesu. 17 Bongo, Petelo mpe Yoane batielaki bango maboko,
mpe bazwaki Molimo Mosantu.
18 Tango Simona amonaki ete bato oyo bandimaki bazwaki Molimo Mosantu,
wana bantoma batielaki bango maboko, apesaki Petelo mpe Yoane mbongo ; 19 mpe
alobaki :
— Bopesa ngai mpe nguya oyo, mpo ete moto nyonso oyo nakotiela maboko akoka
kozwa Molimo Mosantu.
20 Kasi Petelo azongiselaki ye :
— Mpo ete okanisi ete okoki kosomba likabo ya Nzambe na nzela ya mbongo,
tika ete yo mpe mbongo na yo bokufa ! 21 Solo, ozali na libula te to na makoki
te kati na lotomo oyo, pamba te motema na yo ezali sembo te liboso ya Nzambe.
22 Boye, bongwana na mabe na yo mpe bondela Nkolo ete alimbisa yo, soki ekoki
kosalema, mpo na makanisi oyo ozalaki na yango kati na motema na yo. 23 Pamba
te namoni ete motema na yo etondi na zuwa mpe ozali mowumbu ya masumu.
24 Simona azongisaki :
— Bobondela Nkolo mpo na ngai mpo ete, kati na oyo bowuti koloba, eloko moko
te ekomela ngai.
25 Sima na bango kotatola mpe kosakola Liloba na Nkolo, Petelo mpe Yoane
bazongaki na Yelusalemi ; na nzela, bazalaki koteya Sango Malamu kati na bamboka
ebele ya Samari.
Filipo mpe soda ya Etiopi oyo baboma mokongo
26 Anjelu ya Nkolo alobaki na Filipo :
— Telema, kende na sude, na nzela ya esobe, nzela oyo ewuta na Yelusalemi mpe
ekenda kino na Gaza.
27 Boye, Filipo atelemaki mpe akendeki ; na nzela, akutanaki na soda moko oyo
baboma mokongo, moto ya mboka Etiopi ; azalaki kalaka moko ya lokumu mpe
azalaki na mokumba ya kobatela bomengo nyonso ya Kandase, mwasi mokonzi ya
Etiopi. Moto yango ayaki na Yelusalemi mpo na kogumbamela ; 28 bongo wana azalaki
kozonga na mboka na ye, azalaki ya kovanda kati na shar na ye mpe azalaki kotanga
mokanda ya mosakoli Ezayi.
29 Molimo alobaki na Filipo :
— Kende mpe pusana pene ya shar wana.
30 Filipo akendeki mbangu pene ya shar yango mpe ayokaki ye kotanga mokanda
ya mosakoli Ezayi. Filipo atunaki ye :
— Boni, ozali kososola makambo oyo ozali kotanga ?
31 Azongisaki :
— Nakososola ndenge nini soki moto alimboleli ngai yango te ?
Boye abengaki Filipo ete amata na shar mpe avanda pembeni na ye.
32 Tala eteni ya Makomi oyo azalaki kotanga :
« Lokola mpate oyo bazali komema
na esika oyo babomelaka banyama,
lokola meme liboso ya moto
oyo azali kolongola yango bapwale,
afungolaki monoko na ye te.
33 Basambwisaki ye mpe baboyaki kolongisa ye.
Nani akoyebisa bakitani na ye ?
Pamba te balongoli bomoi na ye na mokili. »
34 Bongo, soda oyo baboma nzoto ya mibali atunaki Filipo :
— Nabondeli yo, yebisa ngai : mosakoli azali koloba makambo oyo na tina na
nani ? Azali koloba yango na tina na ye moko to na tina na moto mosusu ?
35 Filipo azwaki maloba mpe, na nzela ya eteni yango ya Makomi, ateyaki ye Sango
Malamu ya Yesu.
36 Wana bazalaki kokoba mobembo na bango, bakomaki na esika moko oyo ezalaki
na mayi, mpe soda oyo baboma mokongo alobaki :
— Tala mayi, yango oyo. Eloko nini ekoki kopekisa ngai kozwa libatisi ?
[ Filipo alobaki :
37
— Soki kaka ondimi wuta na motema na yo mobimba, okoki na yo kozwa libatisi.
Moto yango azongisaki :
— Nandimi ete Yesu-Klisto azali Mwana na Nzambe !]*
38 Mbala moko, apesaki mitindo ete batelemisa shar. Bongo bango mibale, Filipo
mpe soda oyo baboma mokongo, bakitaki na mayi, mpe Filipo abatisaki ye. 39 Tango
babimaki na mayi, Molimo ya Nkolo alongolaki Filipo, mpe soda oyo baboma
mokongo amonaki ye lisusu te, kasi akobaki mobembo na ye na esengo. 40 Nzokande,
Filipo amonanaki na Azoti ; mpe longwa kuna, akendeki na Sezarea, wana azalaki
koteya Sango Malamu kati na bamboka nyonso epai wapi azalaki kolekela.
9
Saulo abongoli motema
Nzokande, Saulo azalaki kaka kokanela mpe koluka koboma bayekoli ya Nkolo.
1
Akendeki epai ya mokonzi ya Banganga-Nzambe, 2 mpe asengaki ye mikanda ya
mosala mpo na bandako ya mayangani ya Damasi, mpo ete, soki akuti kuna bato
oyo bazali kolanda nzela ya Nkolo, akanga bango mpe amema bango na Yelusalemi,
ezala basi to mibali.
3 Wana azalaki kokende na Damasi mpe akomaki pene ya engumba yango, amonaki
mbala moko pole moko kowuta na likolo mpe kongengela ye. 4 Akweyaki na mabele
mpe ayokaki mongongo moko koloba na ye :
— Saulo, Saulo, mpo na nini ozali konyokola Ngai ?
5 Saulo atunaki :
— Nkolo, yo nani ?
Mongongo ezongisaki :
— Ngai, nazali Yesu oyo yo ozali konyokola. 6 Kasi sik’oyo, telema, kota kati na
engumba, mpe, kuna, bakoyebisa yo makambo oyo osengeli kosala.
7 Bato oyo bazalaki kokende mobembo elongo na Saulo batelemaki mpe bazangaki
maloba ya koloba ; bayokaki mongongo yango, kasi bamonaki moto moko te. 8 Saulo
atelemaki wuta na mabele ; kasi tango afungolaki miso, amonaki lisusu te. Boye,
basimbaki ye na loboko mpe bamemaki ye na Damasi. 9 Mikolo misato, akokaki
komona te, aliaki eloko te mpe amelaki eloko te.
10 Kati na Damasi, ezalaki na moyekoli moko oyo kombo na ye ezalaki « Ananiasi. »
Nkolo abengaki ye kati na emoniseli :
— Ananiasi !
Azongisaki :
— Nkolo, ngai oyo !
11 Nkolo alobaki na ye :
— Telema, kende na ndako ya Yuda, oyo ezali na balabala oyo babengaka
« Alima » mpe tuna moto moko ya mboka Tarse, kombo na ye « Saulo. » Azali
kosambela 12 mpe, kati na emoniseli, awuti komona moto moko kokota mpe kotia
ye maboko mpo ete amona lisusu ; kombo na ye « Ananiasi. »
13 Ananiasi azongisaki :
— Nkolo, bato ebele bayebisi ngai makambo na tina na moto yango mpe mabe
nyonso oyo asali babulami na Yo, na Yelusalemi. 14 Mpe ayei awa, na Damasi, mpo
ete bakonzi ya Banganga-Nzambe bapesi ye bokonzi ya kokanga bato nyonso oyo
babelelaka Kombo na Yo.
15 Kasi Nkolo alobaki na Ananiasi :
* 8:37 Eteni oyo ezali te kati na mikanda mingi ya kala.

— Kende, pamba te nasila kopona moto wana lokola esalelo na Ngai mpo na
kosakola Kombo na Ngai epai ya bikolo ya bapaya, epai ya bakonzi na bango mpe
epai ya bana ya Isalaele. 16 Nakolakisa ye ndenge nini asengeli konyokwama mpo
na Kombo na Ngai.
17 Boye, Ananiasi akendeki mpe akotaki kati na ndako ; atielaki Saulo maboko na
koloba :
— Ndeko na ngai, Saulo ; Nkolo Yesu oyo abimelaki yo na nzela, wana ozalaki
koya awa, atindi ngai mpo ete omona lisusu mpe otonda na Molimo Mosantu.
18 Kaka na tango yango, biloko moko lokola biteku ekweyaki wuta na miso ya Saulo,
mpe akomaki lisusu komona. Atelemaki mpe azwaki libatisi ; 19 mpe, sima na ye kolia,
nzoto na ye ezongaki lisusu makasi.
Saulo atatoli mpo na Yesu-Klisto
Saulo avandaki mwa mikolo elongo na bayekoli oyo bazalaki kati na Damasi.
20 Kaka na tango yango, abandaki koteya na bandako ya mayangani ete Yesu azali
Mwana na Nzambe. 21 Bato nyonso oyo bayokaki ye bakamwaki mingi mpe batunaki :
— Boni, ezali ye te moto oyo azalaki konyokola makasi, kati na Yelusalemi, bato
oyo babelelaka Kombo ya Yesu ? Boni, ayei awa te mpo na kokanga mpe komema
bango epai ya bakonzi ya Banganga-Nzambe ?
22 Nzokande, kondima ya Saulo ezalaki se kokoba kolendisama mpe azalaki
kondimisa Bayuda oyo bavandaka na Damasi ete Yesu azali Klisto.
23 Sima na mikolo ebele, Bayuda bayokanaki koboma Saulo ; 24 kasi Saulo ayokaki
sango na tina na mabongisi na bango. Butu mpe moyi, bazalaki kokengela bikuke ya
engumba mpo na koluka koboma ye. 25 Kasi bayekoli ya Saulo bamemaki ye na butu
mpe babimisaki ye libanda ya mir, na kokitisa ye kati na kitunga.
Saulo kati na Yelusalemi
26 Tango Saulo akomaki na Yelusalemi, amekaki kosangana na bayekoli, kasi bango
nyonso bazalaki kobanga ye, pamba te bazalaki penza kondima te ete akomi penza
moyekoli. 27 Barnabasi azwaki ye mpe amemaki ye epai ya bantoma ; ayebisaki
bango ndenge nini Saulo, na mobembo na ye, amonaki Nkolo, mpe ete Nkolo alobaki
na ye. Ayebisaki bango lisusu ndenge nini, kati na Damasi, ateyaki na mpiko na
Kombo na Yesu. 28 Boye, wuta na tango wana, Saulo avandaki elongo na bango,
azalaki kokende mpe kozonga na bonsomi kati na Yelusalemi, wana azalaki koteya
na mpiko, na Kombo ya Nkolo. 29 Saulo azalaki kosolola mpe kotia tembe na Bayuda
oyo balobaka lokota ya Greki ; nzokande, bango, bazalaki koluka nzela ya koboma
ye. 30 Tango bandimi bayokaki likambo yango, bamemaki Saulo na Sezarea, mpe,
longwa kuna, batindaki ye na Tarse.
31 Kati na Yuda mobimba, Galile mpe Samari, Lingomba ezalaki na kimia, ezalaki
kolenda mpe kotosa Nkolo, mpe motango ya bandimi na yango ezalaki kobakisama
na lisungi ya Molimo Mosantu.
Lobiko ya Ene
32Lokola Petelo azalaki kosala mibembo kati na mboka mobimba, akendeki mpe
kotala basantu oyo bazalaki kovanda kati na Lidi. 33 Kuna, amonaki moto moko alala
na etoko wuta mibu mwambe mpo ete azalaki kobela bokono ya bukabuka ; kombo
na ye « Ene. » 34 Petelo alobaki na ye :
— Ene, Yesu-Klisto abikisi yo ; telema mpe kanga etoko na yo.
Mbala moko, Ene atelemaki. 35 Tango bavandi nyonso ya Lidi mpe ya esobe ya
Saroni bamonaki ye, bandimelaki Nkolo.
Lisekwa ya Tabita
36 Kati na Jafa, ezalaki na mwasi moyekoli moko, kombo na ye ezalaki « Tabita. » Na

lokota ya Greki, kombo na ye ezalaki Dorkasi (oyo elingi koloba : Mboloko). Azalaki
tango nyonso kosala bolamu mpe kosunga babola. 37 Na mikolo wana, akomaki
kobela mpe akufaki. Sima na kosukola nzoto na ye, batiaki yango kati na shambre ya
likolo. 38 Tango bayekoli bayokaki sango ete Petelo azali kati na Lidi oyo ezali penza
pene ya Jafa, batindelaki ye mibali mibale mpo na kosenga na ye : « Tobondeli yo,
yaka noki ! »
39 Mbala moko, Petelo akendeki elongo na bango ; mpe tango akomaki, bamemaki
ye na shambre ya likolo. Basi nyonso oyo bakufisa mibali bayaki kozingela ye,
bazalaki kolela mpe kolakisa ye banzambala mpe bilamba mosusu oyo Dorkasi
asalaki, wana azalaki nanu elongo na bango.
40 Petelo abimisaki bato nyonso ; bongo afukamaki mpe asambelaki. Wana azalaki
kotala epai ebembe ya mama Dorkasi ezalaki, alobaki :
— Tabita, telema !
Tabita afungolaki miso ; mpe wana amonaki Petelo, avandaki. 41 Petelo asimbaki ye
na loboko na ye mpe atelemisaki ye. Bongo abengaki bandimi, mingi-mingi basi oyo
bakufisa mibali, mpe alakisaki bango Dorkasi ya bomoi. 42 Sango yango epanzanaki
kati na engumba mobimba ya Jafa, mpe bato mingi bandimelaki Nkolo. 43 Petelo
avandaki tango molayi kati na Jafa, epai ya moto moko oyo kombo na ye ezalaki
« Simona ; » azalaki mobongisi baposo ya banyama.
10
Emoniseli ya Kornei
1 Na Sezarea, ezalaki na moto moko oyo kombo na ye ezalaki « Kornei ; » azalaki
mokonzi ya basoda oyo babengamaka « mampinga ya Itali. » 2 Kornei elongo na
bato nyonso ya libota na ye bazalaki komipesa na makambo ya Nzambe mpe kotosa
Nzambe ; azalaki kosunga bato oyo bazalaki kati na bosenga ya ndenge na ndenge
mpe kosambela Nzambe tango nyonso. 3 Mokolo moko, na ngonga pene ya misato
sima na midi, azwaki emoniseli ; amonaki na polele anjelu moko ya Nzambe koya
epai na ye mpe koloba na ye :
— Kornei !
4 Kornei atalaki ye na somo mpe atunaki :
— Nkolo, likambo nini ?
Anjelu azongisaki :
— Mabondeli na yo mpe masungi oyo opesaka epai ya babola emati liboso ya
Nzambe, mpe akanisi yango. 5 Sik’oyo, tinda bato, na Jafa, mpo bakende kobenga
Simona oyo kombo na ye mosusu ezali « Petelo ; » 6 azali kovanda lokola mopaya
kati na ndako ya Simona, mobongisi baposo ya banyama, oyo ndako na ye ezali
pene ya ebale monene.
7 Tango kaka anjelu oyo asololaki na ye akendeki, Kornei abengaki basali mibale
kati na basali na ye, mpe soda moko oyo azalaki komipesa na makambo ya Nzambe,
kati na basoda oyo bazalaki kosalela ye. 8 Ayebisaki bango makambo nyonso oyo
ekomelaki ye mpe atindaki bango na Jafa.
Petelo azwi emoniseli
9 Mokolo oyo elandaki, na ngonga pene ya midi, wana bato oyo Kornei atindaki
bazalaki nanu na nzela mpe bakomaki pene ya Jafa, Petelo amataki na veranda
oyo ezalaki na likolo ya ndako mpo na kosambela. 10 Ayokaki nzala mpe azalaki na
posa ya kolia, mpe wana bazalaki nanu kobongisela ye bilei, akweyaki na Molimo.
11 Amonaki Likolo efungwami, mpe eloko moko lokola elamba monene basimba
na basonge na yango minei ezali kokita na mabele. 12 Kati na yango, ezalaki na
lolenge nyonso ya banyama ya mabele, oyo ezali na makolo minei ; ya banyama oyo
etambolaka na libumu mpe ya bandeke ya likolo. 13 Bongo mongongo moko elobaki
na ye :
— Petelo, telema. Boma mpe lia.
— Te, Nkolo ! Natikala nanu kolia te eloko ya mbindo to ya bosoto.
15 Mongongo yango elobaki na ye, mpo na mbala ya mibale :
— Eloko nyonso oyo Nzambe akomisi peto, yo, komona yango mbindo te !
16 Esalemaki bongo mbala misato, mpe eloko yango elimwaki kati na Likolo.
17 Petelo akamwaki mingi mpe akomaki komituna ndimbola ya emoniseli oyo awuti
kozwa. Kaka na tango yango, batindami ya Kornei bamonaki ndako ya Simona, oyo
bazalaki koluka, mpe batelemaki na ekuke. 18 Babelelaki mpe batunaki soki ezali
kuna nde Simona avandaka, Simona oyo kombo na ye mosusu ezali « Petelo. »
19 Wana Petelo azalaki kaka komitungisa mpo na emoniseli oyo awuti kozwa,
Molimo alobaki na ye :
— Simona, bato misato bazali koluka yo. 20 Telema mpe kita. Kende elongo na
bango, kotia tembe te, pamba te ngai nde natindi bango.
21 Petelo akitaki mpe alobaki na bato yango :
— Ngai oyo ! Ezali ngai nde bozali koluka. Boyei mpo na nini ?
22 Bato yango bazongisaki :
— Towuti epai ya Kornei, mokonzi ya basoda ; azali moto ya sembo mpe atosaka
Nzambe, mpe Bayuda nyonso bazali kotatola bolamu na tina na ye. Anjelu ya bule
ayebisaki ye ete abengisa yo kati na ndako na ye mpo ete ayoka makambo oyo ozali
na yango ya koloba na ye.
23 Petelo akotisaki bango na ndako mpe apesaki bango esika ya kolala.
Petelo atatoli Yesu-Klisto epai ya Bapagano

Mokolo oyo elandaki, Petelo akendeki elongo na bango, mpe ndambo ya bandimi
balandaki ye wuta na Jafa. 24 Sima na mokolo moko, bakomaki na Sezarea. Kornei
azalaki kozela bango, mpe abengisaki bato ya libota na ye mpe balingami na ye
mpo ete bazala lisanga. 25 Tango Petelo alingaki kokota na ndako, Kornei apusanaki
pene na ye, amibwakaki na makolo na ye mpo na kogumbamela ye. 26 Kasi Petelo
atelemisaki ye ; alobaki :
— Telema ! Ngai mpe nazali kaka moto.
27 Wana bazalaki kosolola, Petelo akotaki na ndako mpe akutaki bato ebele
basangani. 28 Alobaki na bango :
— Boyebi malamu ete mibeko na biso epekisa Moyuda kosangana na Mopagano
to kokende kotala Mopagano ; kasi Nzambe alakisi ngai ete nasengeli te komona
moto moko mbindo to bosoto. 29 Yango wana, tango botindaki bato kobenga ngai,
natunaki ata motuna moko te mpo na koya. Sik’oyo, nakoki koyeba tina nini
bobengeli ngai ?
30 Kornei azongisaki :
— Eleki mikolo misato, na ngonga lokola oyo, ngonga ya misato sima na midi,
nazalaki kosambela kati na ndako na ngai. Mbala moko, moto moko alata bilamba
ya kongenga makasi atelemaki liboso na ngai 31 mpe alobaki : « Kornei, Nzambe
ayoki mabondeli na yo mpe akanisi masungi oyo opesaka epai ya babola. 32 Tinda
bato, na Jafa, mpo bakende kobenga Simona oyo kombo na ye mosusu ezali Petelo ;
azali kovanda lokola mopaya kati na ndako ya Simona, mobongisi baposo ya
banyama, oyo ndako na ye ezali pene ya ebale monene. »
Yango wana, natindaki bato noki-noki epai na yo, mpe osali malamu ndenge
33
oyei. Sik’oyo, biso nyonso tozali awa liboso ya Nzambe mpo na koyoka nyonso oyo
Nkolo atindi yo koyebisa biso.
34 Petelo azwaki maloba mpe alobaki :
— Sik’oyo, nasosoli solo ete Nzambe atalaka bilongi te, 35 kasi andimaka bato
ya bikolo nyonso, oyo batosaka Ye mpe basalaka makambo ya sembo. 36 Atindaki
Liloba na Ye epai ya bana ya Isalaele mpo na kosakola Sango Malamu ya kimia,
na nzela ya Yesu-Klisto oyo azali Nkolo ya bato nyonso. 37 Boyebi makambo oyo
esalemaki na Yuda mobimba, kobanda na Galile, sima na libatisi oyo Yoane ateyaki :
38 ndenge nini Nzambe atondisaki Yesu ya Nazareti na Molimo Mosantu mpe na
nguya, mpe ndenge nini atambolaki bipai na bipai mpo na kosala bolamu mpe
kobikisa bato nyonso oyo bazalaki na se ya nguya ya Satana, pamba te Nzambe
azalaki elongo na Ye.
39 Biso, tozali batatoli ya makambo nyonso oyo Yesu asalaki kati na mokili
ya Bayuda mpe kati na Yelusalemi. Babomaki Ye mpe babakaki Ye na ekulusu,
40 kasi Nzambe asekwisaki Ye kati na bakufi, na mokolo ya misato, mpe asalaki
ete amonana lisusu. 41 Amonanaki na bato nyonso te, kasi na batatoli oyo Nzambe
apona wuta kala, na biso oyo toliaki mpe tomelaki elongo na Ye, sima na Ye kosekwa
kati na bakufi. 42 Apesaki biso mitindo ya koteya bato mpe kotatola ete Ye nde
Nzambe apona lokola Mosambisi ya bato ya bomoi mpe bakufi. 43 Basakoli nyonso
batatolaki na tina na Ye ete moto nyonso oyo akondimela Ye akozwa bolimbisi ya
masumu na nzela ya Kombo na Ye.
Bato ya bikolo ya bapaya bazwi Molimo
44 Wana Petelo azalaki nanu koloba, Molimo Mosantu akitelaki bato nyonso oyo
bazalaki koyoka Liloba. 45 Bandimi oyo bazalaki bakatama ngenga, oyo bayaki elongo
na Petelo wuta na Jafa, bakamwaki mingi komona ete Nzambe asopi likabo ya Molimo
Mosantu epai ya bato ya bikolo ya bapaya. 46 Pamba te bayokaki bango koloba na
nkota mosusu mpe kokumisa Nzambe.
Bongo Petelo alobaki :
47 — Solo, moto moko te akoki koboya ete bazwa libatisi ya mayi. Bazwi Molimo
Mosantu ndenge kaka biso tozwaki.
48 Boye, Petelo apesaki mitindo ete babatisa bango na Kombo na Yesu-Klisto. Bongo,
basengaki na Petelo ete avanda elongo na bango mpo na mwa mikolo.
11
Petelo apesi sango na Yelusalemi
1 Bantoma mpe bandimi oyo bazalaki kati na Yuda bayokaki sango ete bato ya
bikolo ya bapaya mpe bandimaki Liloba na Nzambe. 2 Boye, tango Petelo azongaki
na Yelusalemi, Bayuda oyo bandimelaki Yesu bapamelaki ye 3 mpe balobaki :
— Okotaki na ndako ya bato ya bikolo ya bapaya mpe oliaki elongo na bango !
4 Petelo ayebisaki bango makambo nyonso, ndenge esalemaki ; alobaki na bango :
5 — Wana nazalaki kati na engumba Jafa mpe nazalaki kosambela, nakweyaki
na Molimo mpe nazwaki emoniseli. Namonaki eloko moko lokola elamba monene
basimba na basonge na yango minei kokita wuta na Likolo, mpe ekomaki kino
na esika oyo nazalaki. 6 Tango natalaki yango malamu, namonaki kati na yango
banyama ya mabele, oyo ezali na makolo minei ; banyama ya zamba, banyama
oyo etambolaka na libumu mpe bandeke ya likolo. 7 Nayokaki mpe mongongo
moko koloba na ngai : « Petelo, telema ! Boma mpe lia. » 8 Kasi nazongisaki : « Te,
Nkolo ! Natikala nanu kolia te eloko ya mbindo to ya bosoto. »
9Mongongo yango elobaki lisusu, wuta na likolo, mpo na mbala ya mibale :

« Eloko nyonso oyo Nzambe akomisi peto, yo, komona yango mbindo te ! »
10 Esalemaki bongo mbala misato. Bongo babendaki nyonso kati na Likolo.
11 Kaka na tango yango, bato misato bakomaki na ndako epai wapi nazalaki
kovanda ; batindaki bango epai na ngai longwa na Sezarea. 12 Molimo alobaki
na ngai ete natia tembe te mpo na kokende elongo na bango. Bandeko motoba
bakendeki elongo na ngai kino na Sezarea, mpe tokotaki na ndako ya moto yango.
13 Moto yango ayebisaki biso ndenge nini amonaki anjelu kobimela ye kati na ndako
na ye mpe koloba na ye : « Tinda bato, na Jafa, mpo bakende kobenga Simona oyo
kombo na ye mosusu ezali Petelo. 14 Akoyebisa yo maloba oyo, na nzela na yango,
okozwa lobiko, yo mpe libota na yo mobimba ! »
15 Wana nazalaki nanu koloba, Molimo Mosantu akitelaki bango ndenge kaka
akitelaki biso na ebandeli. 16 Mbala moko, nakanisaki lisusu maloba oyo Nkolo
alobaki : « Yoane abatisaki na mayi ; kasi bino, bokobatisama kati na Molimo
Mosantu. »
17 Soki Nzambe apesaki bango likabo ya ndenge moko na biso oyo tondimelaki
Nkolo Yesu-Klisto, bongo ngai nde nani mpo ete nakoka koboya makambo oyo
Nzambe alingi ?
18 Tango bayokaki bongo, bazangaki maloba ya kobakisa, mpe bakomaki kokumisa
Nzambe na maloba oyo : « Nzambe asali ete ata bato ya bikolo ya bapaya babongola
mitema mpo bazwa bomoi. »
Lingomba kati na Antioshe
19 Nzokande, bandimi oyo bapalanganaki mpo na kokima minyoko oyo eyaki tango
babomaki Etieni, bakimaki kino na Fenisi, na Shipre mpe na Antioshe. Mpe kuna,
bazalaki kosakola Sango Malamu epai ya moto mosusu te, kaka epai ya Bayuda.
20 Kasi bamosusu kati na bango, bato ya Shipre mpe ya Sirene, bakendeki na Antioshe
mpe bakomaki koteya Sango Malamu ya Nkolo Yesu epai ya bato oyo balobaka
lokota ya Greki. 21 Nguya ya Nkolo ezalaki elongo na bango, mpe bato ebele penza
bandimaki mpe bamipesaki na Nkolo.
22 Sango yango ekomaki kino na Lingomba ya Yelusalemi, mpe batindaki Barnabasi,
na Antioshe. 23 Tango akomaki kuna mpe amonaki ndenge nini Nzambe apambolaki
bango, asepelaki makasi mpe alendisaki bango nyonso ete bakangama makasi na
Nkolo, na mitema na bango mobimba. 24 Solo, Barnabasi azalaki moto malamu,
azalaki atondisama na Molimo Mosantu mpe na kondima. Bato ebele bakangamaki
na Nkolo.
25 Bongo, Barnabasi akendeki na Tarse mpo na koluka Saulo ; 26 mpe tango amonaki
ye, amemaki ye na Antioshe. Mobu mobimba, Barnabasi mpe Saulo basalaki elongo
kati na Lingomba, mpe bateyaki bato ebele. Ezalaki na Antioshe nde bayekoli
babengamaki, mpo na mbala ya liboso, Baklisto.
27 Na mikolo wana, ndambo ya basakoli bakendeki na Antioshe longwa na
Yelusalemi. 28 Moko kati na bango, kombo na ye ezalaki « Agabisi ; » atelemaki mpe
asakolaki na nguya ya Molimo ete nzala makasi ekoya na bamboka nyonso oyo bato
ya Rome bazali kokonza. Nzala yango ekotaki na tango ya mokonzi Klode. 29 Bayekoli
oyo bazalaki kati na Antioshe bazwaki mokano ya kotinda masungi, moko na moko
kolanda bozwi na ye, epai ya bandeko oyo bazalaki kovanda na Yuda. 30 Basalaki
bongo : batindaki masungi na bango epai ya bakambi ya Lingomba, na nzela ya
Barnabasi mpe Saulo.
12
Petelo abimi na boloko
1 Na tango yango, mokonzi Erode akangaki ndambo ya bandimi ya Lingomba mpo

na konyokola bango. 2 Abomaki kutu Jake, ndeko mobali ya Yoane, na mopanga.
3 Tango amonaki ete likambo yango ezalaki kosepelisa Bayuda, akangaki mpe Petelo
na tango ya feti ya mapa ezanga levire. 4 Sima na ye kokanga Petelo, atiaki ye kati na
boloko mpe aponaki masanga minei ya basoda mpo ete bakengela ye ; lisanga moko
na moko ezalaki na basoda minei. Erode azalaki na makanisi ya kosambisa ye na
miso ya bato sima na feti ya Pasika.
5 Petelo azalaki kati na boloko, kasi Lingomba ezalaki kobondela Nzambe na
molende mpo na ye.
6 Na butu ya mokolo oyo Erode alingaki kosambisa ye, Petelo alalaki pongi na
kati-kati ya basoda mibale, akangama na minyololo mibale, mpe bakengeli bazalaki
kobatela ekuke ya boloko. 7 Mbala moko, anjelu ya Nkolo abimaki na pwasa, mpe pole
engengaki kati na boloko. Anjelu aningisaki Petelo na mopanzi mpo na kolamusa ye ;
alobaki na ye :
— Telema noki !
Mpe minyololo ekweyaki longwa na maboko ya Petelo.
8 Anjelu alobaki na ye :
— Lata elamba na yo, mokaba na yo mpe basandale na yo !
Petelo asalaki bongo. Anjelu alobaki na ye lisusu :
— Lata nzambala na yo mpe landa ngai.
9 Petelo alandaki anjelu kino na libanda ya boloko, kasi ayebaki te ete makambo
oyo anjelu azali kosala ezali penza ya solo : akanisaki ete azwi emoniseli. 10 Balekaki
bakengeli ya liboso mpe ya mibale, mpe bakomaki na ekuke ya bibende oyo epesaka
nzela ya kokota na engumba. Ekuke efungwamaki yango moko liboso na bango ;
bongo babimaki mpe batambolaki na balabala moko. Mpe mbala moko, anjelu atikaki
Petelo.
11 Tango mayele na ye ya bomoto ezongaki, Petelo amilobelaki :
— Ah, nasosoli sik’oyo, ezali penza ya solo ! Nkolo atindaki anjelu na Ye mpe
akangoli ngai na maboko ya Erode mpe na makambo nyonso oyo Bayuda balingaki
kosala ngai.
12 Tango amonaki bongo, akendeki na ndako ya Mari, mama ya Yoane oyo kombo
na ye mosusu ezali « Malako. » Bandimi ebele basanganaki kuna mpe bazalaki
kosambela. 13 Petelo abetaki ekuke ; mpe mwasi mosali moko, kombo na ye « Rode, »
apusanaki na ekuke mpo na koyanola. 14 Tango asosolaki ete ezali mongongo ya
Petelo, atondaki na esengo ; na esika ya kofungola ekuke, azongaki mbangu mpe
agangaki :
— Eh, ezali Petelo ! Azali wana, na libanda, liboso ya ekuke !
15 Balobaki na ye :
— Okomi penza na liboma !
Kasi Rode azalaki kaka koloba :
— Ya solo penza ! Petelo azali na libanda.
Bongo balobaki :
— Ekoki kozala anjelu na ye !
16 Nzokande, Petelo azalaki kokoba kobeta ekuke. Boye, tango bafungolaki ekuke
mpe bamonaki ye, bakamwaki makasi. 17 Petelo apepelaki bango loboko mpo ete
bavanda kimia, mpe ayebisaki bango ndenge nini Nkolo abimisaki ye na boloko.
Alobaki lisusu :
— Boyebisa makambo oyo epai ya Jake mpe bandeko mosusu.
Sima na yango, abimaki mpe akendeki na esika mosusu.
18 Na tongo, mobulu monene ebimaki kati na basoda, pamba te bazalaki kotunana :
— Likambo nini ekomelaki Petelo ?
19Erode atindaki bato koluka Petelo, kasi bamonaki ye te. Bongo, sima na ye
kosambisa bakengeli, apesaki mitindo ete baboma bango.
Sima na yango, Erode atikaki Yuda mpe akendeki kovanda mwa mikolo na Sezarea.
Kufa ya Erode
20 Nzokande, Erode asilikelaki makasi bato ya Tiri mpe ya Sidoni. Bongo, bato ya
Tiri mpe ya Sidoni bayokanaki mpe basengaki kokutana na Erode. Sima na bango
kozwa lisungi ya Blasitisi, motambolisi misala ya shambre ya mokonzi, basengaki
kimia kati na Erode mpe bango, pamba te bilei na bango ezalaki kowuta na mokili
ya mokonzi Erode.
21 Tango mokolo oyo akataki ekokaki, Erode alataki bilamba na ye ya bokonzi,
avandaki na kiti na ye ya bokonzi mpe alobaki na bato. 22 Bato bagangaki :
— Tala yango oyo, mongongo ya nzambe ; ezali mongongo ya moto te !
23 Mbala moko, anjelu ya Nkolo abetaki Erode mpo ete apesaki Nzambe lokumu te ;
boye bankusu eliaki ye, mpe akufaki.
24 Kasi Liloba na Nzambe ekobaki kopanzana mpe kobota mbuma.
25 Sima na Barnabasi mpe Saulo kokokisa mosala na bango mpo na bolamu ya
bandimi ya Yelusalemi, batikaki Yelusalemi mpe bamemaki, elongo na bango, Yoane
oyo kombo na ye mosusu ezali « Malako. »
Mibembo ya Saulo mpo na kopanza Sango Malamu
13
Na etinda ya Nkolo, Saulo mpe Barnabasi bakei
1 Kati na Lingomba oyo ezalaki na Antioshe, ezalaki na basakoli mpe balakisi :
Barnabasi, Simeoni oyo bazalaki kobenga « Moto mwindo, » Lusiusi ya Sirene,
Manaeni oyo akolaki esika moko na moyangeli Erode, mpe Saulo.
2 Ezalaki mokolo moko, wana bazalaki kogumbamela Nkolo mpe kokila bilei,
Molimo Mosantu alobaki :
— Botiela ngai pembeni Barnabasi mpe Saulo mpo na mosala oyo nabengeli
bango.
3 Boye, sima na bango kokila bilei mpe kosambela, batielaki bango maboko mpe
batikaki bango kokende.
Barnabasi mpe Saulo kati na Shipre
4 Na etinda ya Molimo Mosantu, Barnabasi mpe Saulo bakendeki na Selesi ; mpe
longwa kuna, bazwaki masuwa mpo na kokende na esanga ya Shipre. 5 Tango
bakomaki na Salamine, bateyaki Liloba na Nzambe kati na bandako ya mayangani
ya Bayuda. Yoane Malako azalaki elongo na bango lokola mosungi.
6 Bakatisaki esanga mobimba kino bakomaki na Pafosi epai wapi bamonaki Moyuda
moko, kombo na ye « Bari-Yesu. » Azalaki moto ya maji mpe mosakoli ya lokuta.
7 Azalaki mpe moninga ya moyangeli Sergiusi Paulusi oyo azalaki moto ya mayele.
Boye, Sergiusi Paulusi abengisaki Barnabasi mpe Saulo, pamba te azalaki na posa ya
koyoka Liloba na Nzambe. 8 Kasi Elimasi, moto ya maji (pamba te yango nde ezali
ndimbola ya kombo na ye), atelemelaki bango mpe azalaki kosala nyonso mpo na
kopengwisa kondima ya moyangeli. 9 Bongo lokola Saulo, oyo bazalaki mpe kobenga
« Polo, » azalaki atondisama na Molimo Mosantu, atalaki Elimasi na miso mpe alobaki
na ye :
10 — Mwana ya Satana mpe monguna ya makambo nyonso ya sembo ! Otondi na
lolenge nyonso ya lokuta mpe ya mayele mabe ! Kino tango nini okotika kobebisa
mabongisi ya Nkolo, oyo ezali sembo ? 11 Tala, loboko ya Nkolo etelemeli yo sik’oyo.
Ozali kokoma mokufi miso mpo na mwa tango moke, okomona lisusu te pole ya
moyi.
Kaka na tango yango, lipata mpe molili ezipaki miso ya Elimasi ; azalaki lisusu
komona te mpe akomaki kobaluka-baluka bipai nyonso na koluka moto mpo ete
asimba ye na loboko mpe alakisa ye nzela. 12 Tango moyangeli amonaki makambo
oyo esalemaki, andimaki, pamba te mateya na tina na Nkolo ekamwisaki ye makasi.
Barnabasi kati na Antioshe ya Pisidi

13 Wuta na Pafosi, Polo elongo na baninga na ye bazwaki masuwa mpe bakendeki
na Perje, kati na mokili ya Pafili, epai wapi Yoane Malako atikaki bango mpo na
kozonga na Yelusalemi. 14 Mpe longwa na Perje, bakobaki mobembo na bango kino
na Antioshe, kati na mokili ya Pisidi. Na mokolo ya Saba, bakotaki na ndako ya
mayangani mpe bavandaki. 15 Sima na kotanga Mobeko mpe Basakoli, bakambi ya
ndako ya mayangani batindelaki bango maloba :
— Bandeko, soki bozali na maloba mpo na kolendisa bato, bokoki na bino koloba.
16 Polo atelemaki, atombolaki loboko mpe alobaki :
— Bato ya Isalaele mpe bino oyo bozali Bayuda te kasi botosaka Nzambe, boyoka
ngai ! 17 Nzambe ya bato ya Isalaele aponaki bakoko na biso, akomisaki bango
ekolo monene na tango oyo bavandaki kati na mokili ya Ejipito lokola bapaya, mpe
abimisaki bango na mokili yango na nguya monene. 18 Mibu tuku minei mobimba,
ayikelaki bango mpiko kati na esobe ; 19 abebisaki bikolo sambo kati na mokili ya
Kanana mpe apesaki mabele na bango lokola libula epai ya bato na Ye. 20 Makambo
wana nyonso ewumelaki mibu pene nkama minei na tuku mitano.
Sima na yango, Nzambe apesaki bango bilombe kino na tango ya mosakoli
Samuele. 21 Bongo, basengaki mokonzi, mpe Nzambe apesaki bango Saulo, mwana
mobali ya Kisi, moto ya libota ya Benjame, oyo asalaki mibu tuku minei na bokonzi.
22 Sima na Ye kolongola Saulo, akomisaki Davidi mokonzi na bango. Tala maloba
oyo Nzambe atatolaki na tina na ye : « Namoni Davidi, mwana mobali ya Yese,
moto oyo asepelisaka motema na ngai ; akokokisa solo mokano na ngai nyonso. »
23 Ezali wuta na libota ya Davidi nde Nzambe abimisaki, mpo na bana ya Isalaele,
Mobikisi Yesu, ndenge alakaki. 24 Liboso ete Yesu aya, Yoane ateyaki bato nyonso
ya Isalaele ete babongola mitema mpe bazwa libatisi. 25 Wana Yoane akomaki pene
ya kosilisa mosala na ye, alobaki : « Bokanisi ete ngai nazali nani ? Nazali te Moto
oyo bozali kozela. Kasi azali koya sima na ngai, Ye oyo nabongi kutu te mpo na
kofungola ata basinga ya basandale na Ye ! »
26 Bandeko na ngai, bino oyo bozali bana ya Abrayami, mpe bino oyo bozali
Bayuda te kasi botosaka Nzambe, ezali epai na biso nde Nzambe atindaki maloba
oyo ya lobiko. 27 Bato ya Yelusalemi mpe bakambi na bango basosolaki te soki
Yesu azali nani ; basosolaki mpe te maloba ya basakoli oyo etangamaka mikolo
nyonso ya Saba. Nzokande, tango bakatelaki Ye etumbu, bakokisaki nde masakoli
yango. 28 Atako bamonaki mabe moko te kati na Ye, mabe oyo ekokaki komemela Ye
etumbu ya kufa, kasi basengaki kaka ete Pilato aboma Ye. 29 Tango mpe bakokisaki
makambo nyonso oyo ekomama na tina na Ye, bakitisaki Ye longwa na ekulusu
mpe batiaki Ye kati na kunda. 30 Kasi Nzambe asekwisaki Ye kati na bakufi, 31 mpe
bato oyo basalaki mibembo elongo na Ye, longwa na Galile kino na Yelusalemi,
bamonaki Ye mikolo ebele. Bazali sik’oyo batatoli na Ye epai ya bato na biso.
32 Tozali koyebisa bino sango malamu oyo : elaka oyo Nzambe apesaki na bakoko
na biso, 33 Nzambe akokisi yango mpo na biso, bana na bango, na kosekwisa Yesu
kati na bakufi, kolanda ndenge ekomama kati na Nzembo ya mibale :
« Ozali Mwana na Ngai ;
na mokolo ya lelo, nakomi Tata na Yo. »

34 Nzambe asekwisaki Ye kati na bakufi mpo ete apola ata mokolo moko te. Kolanda
ndenge Nzambe alobaki :
« Nakopesa bino mapamboli ya bule mpe ya solo,
oyo nalakaki Davidi. »
35 Yango wana, na eteni mosusu, elobamaki lisusu :
« Okotika te Mosantu na Yo kopola. »

36 Nzokande, Davidi, sima na ye kokokisa mabongisi ya Nzambe na tango na ye,
akufaki mpe akundamaki pembeni ya bakoko na ye ; boye nzoto na ye epolaki.
37 Kasi Ye oyo Nzambe asekwisaki apolaki te.
38 Yango wana, bandeko na ngai, nalingi boyeba ete ezali na nzela ya Yesu nde
bolimbisi ya masumu esakolami epai na bino mpe bozwi bolimbisi ya masumu
nyonso oyo Mobeko ya Moyize ekokaki te kokangola bino. 39 Ezali mpe na nzela ya
Yesu nde moto nyonso oyo andimi akomi sembo. 40 Yango wana, bosala keba ete
makambo oyo basakoli baloba ekomela bino te :
41 « Bino batioli, botala,
bokamwa mpe bolimwa,
pamba te nakosala likambo moko na tango na bino,
likambo oyo bokokaki kondima te
soki bayebisaki bino yango. »
42 Tango Polo mpe Barnabasi babimaki na ndako ya mayangani, bato basengaki
bango kolobela lisusu makambo wana na mokolo ya Saba oyo elandaki. 43 Tango
mayangani esilaki, Bayuda mingi elongo na bato ya bikolo mosusu, oyo bakotaki
na lingomba ya Bayuda mpe bazalaki kogumbamela Nzambe, balandaki Polo mpe
Barnabasi oyo bazalaki kosolola na bango mpe kondimisa bango ete batikala ya
kokangama makasi na ngolu ya Nzambe.
Polo mpe Barnabasi bateyi bato oyo bazali Bayuda te

44 Na mokolo ya Saba oyo elandaki, bato ebele penza ya engumba bayaki kosangana
mpo na koyoka Liloba na Nkolo. 45 Kasi tango Bayuda bamonaki ebele ya bato,
batondaki na zuwa ; bakomaki koloba mabe na tina na makambo oyo Polo azalaki
koloba, mpe bakomaki kofinga ye.
46 Bongo, Polo mpe Barnabasi balobaki na bango na mpiko :
— Tosengeli liboso koteya bino Liloba na Nzambe. Kasi lokola boboyi yango mpe
bozali bino moko komimona ete bokoki te mpo na kozwa bomoi ya seko, tokeyi
na biso sik’oyo epai ya bato oyo bazali Bayuda te. 47 Pamba te, tala makambo oyo
Nkolo atindaki biso :
« Nakomisi yo pole mpo na bikolo mosusu,
mpo ete omema lobiko kino na suka ya mokili. »
48 Tango bato ya bikolo ya bapaya bayokaki bongo, basepelaki mpe bakomaki
kokumisa Liloba na Nkolo ; mpe bato nyonso oyo Nzambe abongisa mpo na kozwa
bomoi ya seko bakomaki bandimi.
49 Liloba na Nkolo epanzanaki na etuka wana mobimba. 50 Kasi Bayuda batiaki
songisongi epai ya basi ya lokumu oyo bazalaki kogumbamela Nzambe, mpe epai
ya bato minene ya engumba wana ; bapelisaki moto mpo ete Polo mpe Barnabasi
banyokolama, mpe babenganaki bango wuta na mokili na bango. 51 Na bongo, Polo
mpe Barnabasi bapupolaki putulu ya makolo na bango mpo na bato wana, mpe
bakendeki na Ikoniomi. 52 Nzokande, bayekoli batondaki na esengo mpe na Molimo
Mosantu.
14
Polo mpe Barnabasi kati na engumba Ikoniomi
1 Na engumba Ikoniomi, Polo mpe Barnabasi bakendeki, lokola momesano, na
ndako ya mayangani ya Bayuda ; bateyaki kuna, mpe bato ebele, Bayuda mpe bato ya
bikolo ya bapaya, bakomaki bandimi. 2 Kasi Bayuda oyo baboyaki kondimela batiaki
songisongi epai ya bato ya bikolo ya bapaya mpo ete batombokela bandeko. 3 Polo
mpe Barnabasi bawumelaki kuna mikolo ebele, bazalaki koteya na mpiko, pamba te
bazalaki na elikya kati na Nkolo ; mpe Nkolo azalaki kokokisa bosolo ya mateya ya
ngolu na Ye na kopesaka bango nguya ya kosala bilembo ya kokamwa mpe misala
minene. 4 Bato ya engumba yango bakabwanaki : ndambo bazalaki sima na Bayuda,
mpe ndambo mosusu, sima na bantoma. 5 Bato ya bikolo ya bapaya mpe Bayuda,
elongo na bakambi na bango, bazwaki mokano ya konyokola bantoma mpe koboma
bango na mabanga ; 6 kasi tango bantoma basosolaki yango, bakimaki na bingumba
ya Likawoni : Listre, Derbe mpe bazingazinga na yango. 7 Kuna mpe lisusu, bakobaki
kaka koteya Sango Malamu.
Polo mpe Barnabasi kati na Listre
8 Kati na engumba Listre, ezalaki na moto moko akufa makolo. Wuta mbotama na
ye, atikala kotambola te. 9 Azalaki koyoka ndenge Polo azalaki koteya. Polo atalaki
ye malamu, amonaki ete azali na kondima mpo na kobikisama 10 mpe alobaki na ye
na mongongo makasi :
— Telema ngwi na makolo na yo !
Mbala moko, moto yango apumbwaki mpe akomaki kotambola.
11 Tango ebele ya bato bamonaki makambo oyo Polo asalaki, bagangaki na lokota
ya bato ya Likawoni :
— Banzambe bazwi banzoto ya bato mpe bakiteli biso !
12 Kombo oyo babengaki na yango Barnabasi ezali « Zewusi, » mpe kombo oyo
babengaki na yango Polo ezali « Erimesi, » pamba te Polo nde azalaki koloba.
13 Nganga-nzambe ya nzambe Zewusi, oyo ndako ya nzambe na ye ezalaki na libanda
ya ekuke ya engumba, amemaki na bikuke ya engumba bangombe ya mibali elata
bafololo mpe bililingi elingama-lingama lokola basheni, pamba te ye mpe bato nyonso
oyo bazalaki elongo na ye balingaki kotumbela bango mbeka.
14 Kasi tango bantoma, Barnabasi mpe Polo, bayokaki sango ya likambo yango,
bapasolaki bilamba na bango, bakendeki mbangu epai ebele ya bato bazalaki na
koganga :
15 — Oh baninga, mpo na nini bozali kosala boye ? Biso mpe tozali kaka bato
lokola bino. Soki tozali koteya bino Sango Malamu, ezali mpo ete botika banzambe
ya bikeko oyo ezanga tina mpe bomipesa na Nzambe na bomoi oyo asala Likolo,
mabele, ebale monene mpe nyonso oyo ezali kati na yango. 16 Na tango ya kala,
Nzambe atikaki ete bato ya bikolo nyonso balanda nzela oyo bango moko balingi.
17 Nzokande, atikalaki kolemba te kotalisa bolamu na Ye, na nzela ya konokisela
bango mvula kowuta na likolo, kopesa bango bambuma ebele na tango na yango,
mpe kopesa bango bilei ebele mpe kotondisa mitema na bango na esengo.
18 Atako balobaki bongo, balongaki na pasi kopekisa ebele ya bato wana kobonzela
bango mbeka.
19 Bongo, Bayuda oyo bawutaki na Antioshe mpe na Ikoniomi batiaki songisongi
kati na bato mpo ete batombokela bango. Babambaki Polo mabanga, mpe babendaki
ye kino na libanda ya engumba, pamba te bakanisaki ete akufi. 20 Kasi tango bayekoli
bazingelaki Polo, atelemaki mpe azongaki kati na engumba. Bongo mokolo oyo
elandaki, akendeki na Derbe elongo na Barnabasi.
Bozongi na Antioshe kati na Siri

21 Sima na Polo mpe Barnabasi koteya Sango Malamu kati na engumba wana
mpe kokomisa bato ebele bayekoli, bazongaki lisusu na Listre, na Ikoniomi mpe na
Antioshe ; 22 bazalaki kolendisa bayekoli ete bayika mpiko kati na kondima. Bazalaki
koloba :
— Tosengeli komona pasi mingi mpo na kokota na Bokonzi ya Nzambe.
23 Polo mpe Barnabasi baponaki bakambi mpo na Lingomba moko na moko mpe,
sima na bango kosambela mpe kokila bilei, bakabaki bango na maboko ya Nkolo oyo
bandimelaki. 24 Sima na bango koleka etuka ya Pisidi, bakomaki na Pafili. 25 Bateyaki
Liloba kati na Perje mpe, sima na yango, bakendeki na libongo ya Atalia.
26 Wuta na Atalia, bakotaki na masuwa mpe bazongaki na Antioshe epai wapi
batikaki bango na se ya ngolu ya Nzambe, mpo na mosala oyo bawutaki kokokisa.
27 Tango bakomaki kuna, basangisaki bato ya Lingomba, bapesaki bango sango
ya makambo nyonso oyo Nzambe asalaki na nzela na bango mpe ndenge nini
afungolelaki bato ya bikolo ya bapaya nzela ya kondima. 28 Mpe bawumelaki wana
tango molayi elongo na bayekoli.
15
Kobendana na tina na kokatisama ngenga
1 Ndambo ya bato bawutaki na Yuda mpe bakomaki na Antioshe, mpe bakomaki
koteya bandeko :
— Soki bokatisi ngenga te kolanda Mobeko ya Moyize, bokoki te kozwa lobiko.
2 Polo mpe Barnabasi batelemelaki bato wana ; bongo kobendana makasi ekotaki
kati na bango na tina na likambo yango. Boye, bazwaki mokano ete Polo, Barnabasi
mpe ndambo ya bandimi mosusu bakende na Yelusalemi elongo na bantoma mpe
bakambi ya Lingomba mpo na kolobela likambo yango. 3 Lingomba esungaki bango
mpo na mobembo. Wana bakatisaki Fenisi mpe Samari, bazalaki koloba ndenge nini
bato ya bikolo ya bapaya bazalaki kobongola mitema. Sango oyo ezalaki kopesa
bandeko nyonso esengo. 4 Tango bakomaki na Yelusalemi, Lingomba, bantoma mpe
bakambi bayambaki bango ; mpe Polo elongo na Barnabasi bapesaki bango sango ya
makambo nyonso oyo Nzambe asalaki na nzela na bango.
5 Ndambo ya bandimi oyo bazalaki kala Bafarizeo batelemaki mpo na koloba :
— Bato ya bikolo ya bapaya basengeli kokatama ngenga, mpe esengeli kotinda
bango kotosa Mobeko ya Moyize.
6 Bantoma mpe bakambi basanganaki mpo na koyekola malamu likambo yango.
7 Lokola tembe elekaki makasi, Petelo atelemaki mpe alobaki :
— Bandeko na ngai, boyebi malamu ete Nzambe apona ngai wuta kala kati na
bino mpo ete nakoka koteya Sango Malamu epai ya bato ya bikolo ya bapaya, mpo
ete bango mpe bakoka koyoka yango mpe bakoma bandimi. 8 Bongo, Nzambe
oyo ayebi mitema ya bato alakisaki ete andimaki bango na nzela ya kopesa bango
Molimo Mosantu, ndenge kaka apesaki biso. 9 Asalaki bokeseni te kati na biso mpe
bango, pamba te akomisaki mitema na bango peto na nzela ya kondima. 10 Bongo
mpo na nini bolingi sik’oyo komeka Nzambe, na nzela ya koluka komemisa bayekoli
oyo, mokumba oyo tolongaki te komema, ezala biso to batata na biso ? 11 Te ! Biso
tondimaka ete tobiki na ngolu ya Nkolo Yesu, ndenge moko kaka na bango.
12 Lisanga mobimba evandaki kimia wana bazalaki koyoka Barnabasi mpe Polo
koyebisa bango bikamwa mpe bilembo oyo Nzambe asalaki na nzela na bango, kati
na bato ya bikolo ya bapaya. 13 Tango basilisaki koloba, Jake azwaki maloba mpe
alobaki :
— Bandeko, boyoka ngai ! 14 Simona awuti koyebisa biso ndenge nini, wuta na
ebandeli, Nzambe aponaki bato kati na bikolo ya bapaya ete bazala bato na Ye.
15 Makambo oyo ekokani na maloba ya basakoli, kolanda ndenge ekomama :
16 « Sima na yango, nakozonga,
nakotonga lisusu ndako ya kapo ya Davidi,
oyo esila kokweya ;
nakotonga yango lisusu
mpe nakotelemisa yango,
17 mpo ete bato oyo bakotikala baluka Nkolo,
ezala bato nyonso ya bikolo ya bapaya
oyo babengamaka na Kombo na Ngai,
elobi Nkolo oyo asalaka makambo oyo,
18 makambo oyo eyebana wuta kala. »
19 Yango wana, tala likanisi na ngai : Tosengeli te kotungisa bato ya bikolo ya
bapaya oyo bandimeli Nzambe. 20 Na esika ya kotungisa bango, tosengeli kaka
kokomela bango ete balia te misuni ya banyama oyo ebonzami lokola mbeka epai
ya banzambe mosusu, basala kindumba te, balia te nyama oyo babomi na kozanga
kobimisa makila, mpe bamela makila te. 21 Pamba te wuta kala, kati na bingumba
nyonso, ezali na bato oyo bateyaka Mobeko ya Moyize, mpe batangaka yango kati
na bandako ya mayangani, mikolo nyonso ya Saba.
Mokanda etindami epai ya bikolo ya bapaya
22 Bantoma, bakambi elongo na Lingomba mobimba bazwaki mokano ya kopona
ndambo ya bato kati na bango mpe ya kotinda bango na Antioshe elongo na Polo
mpe Barnabasi. Baponaki Yuda oyo babengaka Barsabasi, mpe Silasi ; bango mibale
bazalaki bakambi kati na bandeko. 23 Bapesaki bango mokanda oyo ekomamaki
boye :
Biso bantoma mpe bakambi, bandeko na bino :
Epai ya bato ya bikolo ya bapaya oyo bavandaka kati na Antioshe, na Siri mpe
na Silisi ;
Mbote na bino.
24 Toyokaki ete bandeko mosusu bawutaki epai na biso, ba-oyo topesaki ata nzela
te, bayaki kotia mobulu kati na bino, batiaki penza mobulu kati na bino mpe
batungisaki mitema na bino na nzela ya maloba na bango. Nzokande, totindaki
bango te.
25 Boye, biso nyonso toyokanaki mpo na kopona bato mpe kotindela bino bango,
elongo na bandeko balingami na biso, Barnabasi mpe Polo, 26 ba-oyo bakaba bomoi
na bango mpo na Kombo na Yesu-Klisto, Nkolo na biso.
27 Yango wana, totindeli bino Yuda mpe Silasi mpo ete bakoka koyebisa bino
makambo oyo tokomi kati na mokanda oyo. 28 Molimo Mosantu mpe biso tomoni
malamu ete tomemisa bino mikumba mosusu te, longola kaka bikateli oyo : 29 Bolia
te misuni ya banyama oyo ebonzami lokola mbeka epai ya banzambe mosusu,
bomela makila te, bolia te nyama oyo babomi na kozanga kobimisa makila, mpe
bosala kindumba te. Ekozala malamu soki bokimi makambo yango.
Botikala malamu !
30 Boye, batikaki bango kokende na Antioshe epai wapi basangisaki Lingomba
mobimba mpe bapesaki mokanda yango. 31 Bato batangaki mokanda yango mpe
basepelaki mingi na malendisi oyo ezalaki kati na yango. 32 Lokola Yuda mpe Silasi
bazalaki basakoli, bazwaki penza tango molayi mpo na koloba na bandeko mpe
kolendisa bango ete bayika mpiko kati na kondima. 33 Bawumelaki wana mwa tango,
mpe bandeko batombelaki bango kimia mpo na bozongi epai ya bato oyo batindaki
bango. [ 34 Kasi Silasi asepelaki kotikala wana.] 35 Polo mpe Barnabasi batikalaki
na Antioshe epai wapi, elongo na bato mosusu ebele, bazalaki koteya mpe kosakola
Liloba na Nkolo.
Polo mpe Barnabasi bakabwani
36 Sima na mwa mikolo, Polo alobaki na Barnabasi :
— Tozonga na bingumba nyonso epai wapi toteyaki Liloba na Nkolo, mpo ete
totala bandeko mpo na koyeba soki bazali ndenge nini.
37 Barnabasi azalaki na posa ya komema, elongo na bango, Yoane oyo babengaka
mpe Malako ; 38 kasi Polo asepelaki te ete bamema ye elongo na bango, pamba te
akabwanaki na bango na Pafili mpe akobaki lisusu te elongo na bango kati na mosala.
39 Boye, babendanaki makasi penza mpe basukaki na kokabwana. Barnabasi azwaki
Malako mpe akotaki elongo na ye kati na masuwa mpo na kokende na Shipre. 40 Kasi
Polo azwaki Silasi mpe akendeki elongo na ye, sima na bandeko kotika bango na se ya
ngolu ya Nkolo. 41 Atambolaki kati na Siri mpe na Silisi mpo na kolendisa Mangomba.
16
Timote elongo na Polo mpe Silasi
1 Polo akomaki na Derbe mpe na Listre, epai wapi akutanaki na moyekoli moko,
kombo na ye ezali « Timote. » Mama na ye azalaki Moyuda, kasi akomaki kondima
Klisto ; mpe tata na ye azalaki moto ya Grese. 2 Litatoli na ye ezalaki malamu kati
na bandeko ya Listre mpe ya Ikoniomi. 3 Polo azalaki na posa ya kosala mobembo
elongo na ye, boye akatisaki ye ngenga ; pamba te Bayuda oyo bazalaki kovanda
kuna bayebaki ete tata na ye azalaki moto ya Grese. 4 Kati na bingumba nyonso
oyo bazalaki koleka, bazalaki koyebisa bandimi mikano oyo bantoma mpe bakambi
ya Lingomba bazwaki na Yelusalemi, mpe bazalaki kosenga na bango ete batosa
yango. 5 Boye, Mangomba ezalaki kolendisama kati na kondima, mpe bato bazalaki
kobakisama mokolo na mokolo.
Emoniseli ya Polo
6 Lokola Molimo Mosantu apesaki bango nzela te ya koteya Liloba kati na etuka
ya Azia, Polo elongo na baninga na ye bakendeki na etuka ya Friji mpe ya Galatia.
7 Tango bakomaki na mondelo ya Mizi, bazwaki likanisi ya kokende na Bitini, kasi
Molimo ya Yesu apesaki bango nzela te. 8 Boye bakatisaki etuka ya Mizi mpe
bakendeki kino na libongo ya Troasi. 9 Na butu, Polo azwaki emoniseli moko : « Moto
moko ya Masedwane atelemaki liboso na ye mpe azalaki kobondela ye : ‹ Nabondeli
yo, yaka kosunga biso kati na Masedwane ! › »
10 Sima na Polo kozwa emoniseli, tolukaki mbala moko kokende na Masedwane,
pamba te tososolaki ete ezali Nzambe nde abengi biso mpo ete tokende koteya kuna
Sango Malamu.
Lidi abongoli motema kati na Filipi
11 Longwa na Troasi, tozwaki masuwa mpe tokendeki mbala moko kino na esanga
ya Samotrase ; bongo mokolo oyo elandaki, tokomaki na Neyapolisi. 12 Kolongwa
wana, tokendeki na Filipi, mboka mokonzi ya etuka ya Masedwane oyo ezalaki na se
ya bokonzi ya bato ya Rome. Tovandaki kuna mwa mikolo.
13 Na mokolo ya Saba, tobimaki na libanda ya ekuke ya engumba mpo na kokende
pembeni ya ebale epai wapi tokanisaki ete tokomona esika ya losambo. Wana
tovandaki, tokomaki koteya basi oyo basanganaki kuna. 14 Kati na basi yango, ezalaki
na mwasi moko, kombo na ye « Lidi. » Azalaki moteki ya bilamba ya motane, moto
ya Tiyatire mpe mogumbameli ya Nzambe. Azalaki koyoka, mpe Nkolo afungolaki
motema na ye mpo ete akangama na makambo oyo Polo azalaki koloba. 15 Tango
ye elongo na bato ya libota na ye bazwaki libatisi, abengisaki biso na ndako na ye ;

alobaki :
— Soki bomoni ete ngai nakomi penza mondimi ya Nkolo, boya kovanda na ndako
na ngai.
Boye, asalaki nyonso mpo ete tondima kokende na ndako na ye.
Polo mpe Silasi na boloko
16 Mokolo moko, wana tozalaki kokende na esika ya losambo, tokutanaki na mwasi
mowumbu moko oyo azalaki na molimo mabe oyo ezalaki kosunga ye mpo na
kosakola makambo oyo ekoya, mpe azalaki kozwela bankolo na ye mbongo ebele
na nzela ya masakoli na ye. 17 Mwasi yango azalaki kolanda biso, Polo mpe biso, na
koganga :
— Bato oyo bazali basali ya Nzambe-Oyo-Aleki-Likolo, bazali koteya bino nzela
ya lobiko.
18 Lokola azalaki kosala bongo wuta mikolo ebele, suka na suka, Polo atombokaki,
abalukaki mpe alobaki na molimo mabe yango :
— Na Kombo na Yesu-Klisto, napesi yo mitindo : bima kati na mwasi oyo !
Kaka na tango yango, molimo yango ebimaki kati na ye.
19 Tango bankolo ya mowumbu yango bamonaki ete elikya na bango ya kozwa
mbongo ekeyi na mopepe, bakangaki Polo mpe Silasi, mpe bamemaki bango liboso
ya bakonzi, na esika ya bato ebele. 20 Bamemaki bango liboso ya basambisi mpe
balobaki :
— Bato oyo bazali Bayuda ; bazali kotia mobulu kati na engumba na biso.
21 Bazali koluka kokotisa awa bizaleli oyo mibeko epekisi biso, bato ya Rome,
kondima mpe kosalela.
22 Bato oyo batondaki wana batombokelaki Polo mpe Silasi, bongo basambisi
bapesaki mitindo ete balongola bango bilamba mpe babeta bango fimbu. 23 Sima na
kobetisa bango fimbu makasi, babwakaki bango kati na boloko ; bapesaki mitindo
na mokengeli boloko ete akengela bango malamu. 24 Tango kaka mokengeli azwaki
mitindo oyo, abwakaki bango kati na boloko ya kati mpe akangisaki makolo na bango
na mabaya.
25 Pene na midi ya butu, Polo mpe Silasi bazalaki kosambela mpe kokumisa Nzambe
na banzembo ; bakangami mosusu bazalaki koyoka bango. 26 Mbala moko, mabele
eninganaki makasi, mpe miboko ya boloko eninganaki. Kaka na tango yango, miboko
ya boloko ebukanaki, bikuke nyonso ya boloko efungwamaki, mpe minyololo ya
bakangami nyonso ekatanaki. 27 Mokengeli boloko alamukaki ; mpe tango amonaki
ete bikuke ya boloko ezali ya kofungwama, abendaki mopanga na ye mpo ete
amiboma, pamba te akanisaki ete bakangami bakimi. 28 Kasi Polo agangaki na
mongongo makasi :
— Komisala mabe te ! Biso nyonso tozali awa !
29 Mokengeli boloko asengaki mwinda, akotaki mbangu kati na boloko, mpe
amibwakaki liboso ya Polo mpe Silasi na kolenga makasi. 30 Bongo abimisaki bango
libanda mpe atunaki bango :
— Batata, nasala nini mpo ete nabika ?
31 Bazongisaki :
— Ndima Nkolo Yesu, mpe okobika, yo mpe libota na yo.
32 Bongo bateyaki ye mpe libota na ye Liloba na Nkolo. 33 Kaka na ngonga wana
ya butu, mokengeli boloko azwaki bango elongo na ye mpe asukolaki bango bapota ;
bongo, mbala moko, ye mpe libota na ye bazwaki libatisi. 34 Sima, mokengeli boloko
amemaki Polo mpe Silasi na ndako na ye, mpe apesaki bango bilei ; mpe atondisamaki
na esengo makasi, pamba te ye mpe bato nyonso ya libota na ye bandimelaki Nzambe.
35 Tango tongo etanaki, basambisi batindaki basali na bango epai ya mokengeli

boloko mpo na koyebisa ye :
— Bimisa bato wana na boloko !
36 Mokengeli boloko alobaki na Polo :
— Basambisi bapesi ngai mitindo ete nabimisa bino na boloko. Boye sik’oyo,
bobima mpe bokende na kimia.
37 Kasi Polo azongisaki :
— Nini ! Basambisi biso te, kasi babetisi biso fimbu na miso ya bato mpe babwaki
biso na boloko, nzokande biso tozali bato ya Rome. Balingi sik’oyo kobimisa biso
na nkuku ? Te, ekosalema bongo te ! Tika ete bango moko baya kobimisa biso !
38 Basali bakendeki koyebisa makambo yango epai ya basambisi. Tango kaka
basambisi bayokaki ete Polo mpe Silasi bazali bato ya Rome, babangaki makasi.
39 Bayaki kosenga bango bolimbisi, mpe babimisaki bango na boloko. Basengaki na
bango ete balongwa na engumba wana. 40 Sima na Polo mpe Silasi kobima na boloko,
bakendeki na ndako ya Lidi, epai wapi bakutanaki na bandeko mpe balendisaki
bango. Bongo, bazongelaki mobembo na bango.
17
Polo mpe Silasi na Tesalonika
1 Sima na Polo mpe Silasi kolekela na Afipolisi mpe na Apolonia, bakendeki na
Tesalonika epai wapi ndako ya mayangani ya Bayuda ezalaki. 2 Ndenge momesano
na ye ezalaki, Polo akotaki na ndako ya mayangani. Basaba misato, asololaki na bato
oyo bazalaki kuna na tina na Makomi. 3 Azalaki kotalisa mpe kolakisa bango polele
ete Klisto asengelaki komona pasi mpe kosekwa kati na bakufi. Azalaki koloba na
bango :
— Yesu oyo nazali koteya bino, Ye nde azali Klisto.
4 Ndambo ya Bayuda bandimisamaki mpe basanganaki na Polo mpe Silasi ; ndenge
moko mpe na bato mingi ya Grese, oyo bazalaki kogumbamela Nzambe, mpe basi
ebele ya lokumu.
5 Kasi Bayuda mosusu basalaki zuwa ; bakendeki kozwa bato ya mobulu oyo
batambolaka pamba-pamba na balabala, basangisaki bango mpe babimisaki mobulu
kati na engumba. Bakendeki mbangu na ndako ya Jazoni mpo na koluka Polo mpe
Silasi mpo ete bamema bango liboso ya ebele ya bato. 6 Kasi lokola bamonaki
bango te, bamemaki Jazoni mpe bandeko mosusu liboso ya bakambi ya engumba
na koganga :
— Bato oyo bazali koningisa mokili mobimba bakomi sik’oyo awa, 7 mpe Jazoni
ayambi bango lokola babengami kati na ndako na ye. Bango nyonso bazali kobuka
mibeko ya Sezare, pamba te bazali koloba : « Mokonzi mosusu azali, Kombo na
Ye : Yesu ! »
8 Tango ebele ya bato mpe bakambi ya engumba bayokaki bongo, batombokaki
makasi. 9 Boye, bafutisaki Jazoni mpe bandeko mosusu lomande mpe, na sima,
batikaki bango.
Polo mpe Silasi kati na engumba Bere
10Wana butu ekomaki, bandeko bakimisaki Polo mpe Silasi noki-noki na Bere.
Tango bakomaki kuna, bakotaki na ndako ya mayangani ya Bayuda. 11 Nzokande,
Bayuda ya Bere bazalaki bato ya boboto koleka bato ya Tesalonika, pamba te
bayambaki Liloba na motema mobimba mpe, mokolo na mokolo, bazalaki koyekola
na mozindo Makomi mpo na kotala soki makambo oyo Polo azali koteya bango ezali
ya solo. 12 Bayuda ebele kati na bango bandimaki ; ndenge moko mpe, kati na bato
ya Grese, basi mingi ya lokumu mpe mibali ebele bandimaki.
13 Kasi
tango Bayuda ya Tesalonika bayokaki ete Polo azali koteya Liloba na Nzambe
na Bere, mingi kati na bango bayaki mpe kuna mpo na kotia songisongi kati na bato
mpo ete batomboka. 14 Bongo, kaka na tango yango, bandeko basalaki ete Polo akende
na ebale mpo na kozwa masuwa, wana Silasi mpe Timote batikalaki na Bere. 15 Bato
oyo bakendeki kotika Polo bamemaki ye kino na Ateni ; mpe na mitindo ya Polo,
bazongaki na Bere koyebisa Silasi mpe Timote ete balanda ye noki na Ateni.
Polo kati na Ateni
16Wana Polo azali kozela bango kati na Ateni, motema na ye etungisamaki mingi
na komona ete engumba yango etonda na banzambe ya bikeko. 17 Boye, azalaki
kosolola na Bayuda mpe Bagreki oyo bazalaki kogumbamela Nzambe kati na ndako
ya mayangani, mpe na bato oyo azalaki kokuta, mokolo na mokolo, na bisika oyo bato
ebele bakutanaka. 18 Ndambo ya bato ya mayele oyo balandaka malakisi ya Epikire
mpe ya Zenon bakomaki kotiana tembe na ye. Bamoko batunaki :
— Moto oyo ya makelele alingi koloba nini ?
Bamosusu balobaki :
— Tomoni lokola nde azali kolobela banzambe ya bapaya !
Balobaki bongo mpo ete Polo azalaki koteya Sango Malamu na tina na Yesu mpe
lisekwa kati na bakufi. 19 Boye bakamataki ye, bamemaki ye na Areopaje* mpe
balobaki na ye :
— Boni, tokoki koyeba soki mateya ya sika oyo ozali koteya elingi koloba nini ?
20 Pamba te ozali koloba na biso makambo ya sika. Yango wana, tolingi koyeba
soki makambo yango elakisi penza nini. 21 (Bato nyonso ya Ateni mpe bapaya oyo
bazalaki kovanda kuna bazalaki kolekisa tango mingi mpo na koloba mpe koyoka
basango ya sika).
22 Polo atelemaki liboso ya bato oyo basanganaki na Areopaje mpe alobaki :
— Bato ya Ateni ! Nasosoli ete, na makambo nyonso, bolingaka mingi makambo
ya bonzambe. 23 Pamba te tango nazalaki kotambola kati na engumba na bino mpe
kotala bikeko oyo bosambelaka, namonaki kutu etumbelo moko bakoma na likolo
na yango :
Mpo na Nzambe oyo ayebani te.
Nzokande, ngai nayei koteya bino Nzambe oyo bosambelaka ata boyebi Ye te.
24 Nzambe oyo asala mokili mpe biloko nyonso oyo ezali kati na yango azali
Nkolo ya Likolo mpe ya mokili, avandaka te kati na batempelo oyo maboko ya
bato etonga. 25 Mpe azalaka na posa te ya masungi ya bato, pamba te akoka na
nyonso. Nzokande, Ye nde apesaka bato nyonso bomoi, pema mpe biloko nyonso.
26 Wuta na moto moko, asalaki mabota nyonso ya bato, mpo ete bakoka kovanda
na mokili mobimba ; mpe akataki tango mpo na moto na moto mpe atiaki bandelo
mpo na bisika na bango ya kovanda. 27 Nzambe asalaki bongo mpo ete bato bakoka
koluka Ye, tango mosusu bakolonga komona Ye na kolukaluka lokola mokufi miso.
Nzokande, na bosolo, azali mosika te ya moko na moko kati na biso. 28 Pamba te,
ezali na nzela na Ye nde tozalaka na bomoi, toninganaka mpe tozalaka oyo tozali,
ndenge bakomi na bino mosusu baloba : « Tozali bana na ye ! »
29 Yango wana, lokola tozali bana na Nzambe, tosengeli te kokanisa ete bonzambe
ekokani na elilingi ya wolo, ya palata to ya libanga, lokola nzambe ya ekeko oyo
esalemi na maboko mpe mayele ya moto. 30 Nzokande, lokola Nzambe atalaka
te tango ya kozanga boyebi, kasi azali sik’oyo kosenga ete bato nyonso, na bisika
nyonso oyo bazali, babongola mitema. 31 Pamba te akata mokolo oyo akosambisa
mokili mobimba na bosembo nyonso, na nzela ya moto oyo Ye asila kopona.
* 17:19 Areopaje ezalaki ngomba moko ya mokuse epai wapi Likita-Monene ya bato ya Ateni ezalaki kosangana.
Atalisaki bosolo na yango epai ya bato nyonso, na nzela ya kosekwisa moto yango
kati na bakufi.
32 Tango bayokaki Polo koloba na tina na lisekwa ya bakufi, bamoko basekaki ye,
mpe bamosusu balobaki :
— Tokoyoka yo mokolo mosusu na tina na likambo oyo.
33 Na bongo, Polo atikaki bango. 34 Nzokande, bato mosusu balandaki Polo mpe
bakomaki bandimi. Kati na bango, ezalaki : Denisi, moto ya Areopaje ; mwasi moko
oyo kombo na ye ezali Damarisi, mpe bato mosusu.
18
Polo kati na Kolinto
1 Sima na yango, Polo atikaki Ateni mpe akendeki na Kolinto. 2 Kuna, akutanaki
na Moyuda moko, kombo na ye ezalaki « Akilasi. » Azalaki moto ya mboka Ponti.
Akilasi awutaki koya kala te longwa na Itali, elongo na mwasi na ye, Prisile, pamba
te mokonzi Klode apesaki mitindo ete Bayuda nyonso balongwa na Rome. Boye, Polo
akendeki kotala bango ; 3 mpe lokola Polo azalaki kosala mosala moko na bango,
mosala ya kosala bandako ya kapo, avandaki epai na bango mpe akomaki kosala
elongo na bango. 4 Mikolo nyonso ya Saba, Polo azalaki koteya kati na ndako ya
mayangani mpe azalaki koluka kondimisa Bayuda mpe bato ya Grese.
5 Tango Silasi mpe Timote bayaki wana wuta na Masedwane, Polo akomaki kolekisa
tango na ye nyonso kaka na koteya Liloba mpe kotalisa solo epai ya Bayuda ete Yesu
azali Klisto. 6 Kasi tango Bayuda bakomaki kotelemela Polo mpe kofinga ye, apupolaki
bilamba na ye mpe alobaki :
— Tika ete makila na bino etangama likolo ya mito na bino moko ! Ngai nazali
lisusu na ngambo te. Kobanda lelo, nakokende na ngai epai ya bato ya bikolo ya
bapaya.
7 Boye, Polo atikaki bango mpe akendeki na ndako ya Titisi Yusitusi, mogumbameli
ya Nzambe, oyo ndako na ye ezalaki pembeni ya ndako ya mayangani. 8 Krispisi,
mokambi ya ndako ya mayangani, elongo na libota na ye mobimba bazalaki na
kondima epai ya Nkolo ; mpe bato mingi ya Kolinto oyo bazalaki koyoka Polo
bakomaki bandimi ya Nkolo mpe bazwaki libatisi.
9 Mokolo moko, na butu, Nkolo alobaki na Polo kati na emoniseli : Kobanga te, koba
kaka koloba, kokanga monoko te. 10 Nazali na yo elongo, mpe moto moko te akolonga
kobundisa yo mpe kosala yo mabe, pamba te nazali na bato mingi kati na engumba
oyo.
11 Boye, Polo avandaki na Kolinto, mobu moko na ndambo, mpe azalaki koteya
bango Liloba na Nzambe.
12 Wana Galioni azalaki moyangeli ya Akayi, Bayuda bayokanaki mpo na kokanga
Polo, mpe bamemaki ye na esambiselo 13 mpe bafundaki ye boye :
— Moto oyo azali koluka kondimisa bato ete bagumbamela Nzambe na lolenge
oyo mibeko epekisa.
14 Tango kaka Polo alingaki koloba, Galioni alobaki na Bayuda :
— Bino Bayuda, soki moto oyo asalaki mabe to likambo moko ya sembo te,
nalingaki solo koyokela bino. 15 Kasi lokola ezali kaka likambo ya tembe na tina na
makambo oyo etali maloba, bakombo mpe mibeko na bino, wana etali kaka bino
moko ; ngai naboyi kozala mosambisi ya makambo ya boye.
16 Boye, abenganaki bango na esambiselo. 17 Mpe bango nyonso bakangaki Sositeni,
mokambi ya ndako ya mayangani, mpe babetaki ye liboso ya esambiselo. Kasi Galioni
atalaki yango se pamba.
Polo alekeli na Antioshe
18 Polo avandaki lisusu mwa mikolo na Kolinto. Bongo, atikaki bandeko, akotaki na
masuwa mpe akendeki na Siri elongo na Prisile mpe Akilasi. Liboso na Polo kolongwa
na libongo ya Sankresi, akokolisaki suki ya moto na ye, pamba te alapaki ndayi.
19 Tango bakomaki na Efeso, Polo atikaki Akila mpe Prisile. Akendeki ye moko na
ndako ya mayangani mpo na kosolola na Bayuda. 20 Basengaki ete awumela mwa
mikolo elongo na bango, kasi Polo aboyaki. 21 Atikaki bango na koloba :
— Nakozongela bino lisusu, soki Nzambe alingi.
Wuta na Efeso, azwaki masuwa mpe akendeki. 22 Tango akomaki na Sezarea,
amataki na Yelusalemi mpo na kopesa Lingomba mbote ; sima, akendeki na Antioshe.
23 Sima na Polo kovanda mwa mikolo na Antioshe, alongwaki kuna mpe alekaki na
etuka ya Galatia mpe ya Friji, na kolendisa bayekoli nyonso.
Apolosi kati na Efeso mpe Kolinto
24 Moyuda moko ayaki na Efeso, kombo na ye ezalaki « Apolosi. » Abotamaki na
Alekizandri, ayebaki koloba malamu mpe ayebaki bozindo ya Makomi. 25 Bateyaki ye
nzela ya Nkolo ; mpe, lokola azalaki molende, azalaki koloba mpe kolakisa na bosolo
makambo oyo etali Yesu atako ayebaki kaka libatisi ya Yoane. 26 Abandaki koloba na
molende nyonso kati na ndako ya mayangani. Kasi tango Prisile mpe Akilasi bayokaki
ye, babengisaki ye na ndako na bango mpe balimbolelaki ye malamu penza nzela ya
Nzambe.
27 Lokola Apolosi azalaki na likanisi ya kokende na Akayi, bandeko balendisaki ye
mpe bakomelaki bayekoli ya Kolinto ete bayamba ye malamu. Tango akomaki kuna,
na ngolu na Nzambe, azalaki lisungi monene mpo na bato oyo bakomaki bandimi,
28 pamba te maloba na ye ezalaki kosukisa tembe ya Bayuda na miso ya bato nyonso,
mpe azalaki kotalisa na polele, na nzela ya Makomi, ete Yesu azali Klisto.
19
Polo kati na Efeso
1 Wana Apolosi azalaki na Kolinto, Polo alekelaki na mokili ya bangomba ya Azia,
mpe akomaki na Efeso. Kuna, akutaki mwa ndambo ya bayekoli 2 mpe atunaki
bango :
— Boni, bozwaki Molimo Mosantu tango bokomaki bandimi ?
Bazongisaki :
— Te ! Totikala nanu koyoka te ete Molimo Mosantu azalaka.
3 Polo atunaki bango lisusu :
— Bongo libatisi ya ndenge nini penza bozwaki ?
Bazongisaki :
— Tozwaki libatisi ya Yoane.
4 Polo alobaki na bango :
— Libatisi oyo Yoane azalaki kopesa ezalaki libatisi ya kobongola motema ;
azalaki koloba na bato ete bandimela moto oyo akoya sima na ye, elingi koloba
ete bandimela Yesu.
5 Boye, bayokelaki ye mpe bazwaki libatisi na Kombo ya Nkolo Yesu. 6 Tango Polo
atielaki bango maboko, Molimo Mosantu akitelaki bango, mpe bakomaki koloba na
nkota ya sika mpe kosakola. 7 Bango nyonso bazalaki bato pene zomi na mibale.
8 Bongo, Polo akendeki na ndako ya mayangani epai wapi, na basanza misato,
azalaki koloba na molende epai na bato ; azalaki koteya bango makambo oyo etali
Bokonzi ya Nzambe mpe kondimisa bango yango. 9 Kasi bato mosusu kati na bango
bazalaki mitema mabanga ; baboyaki kondima mpe batiolaki nzela ya Nkolo na miso
ya bato ebele. Bongo Polo akabwanaki na bango. Amemaki bayekoli mpe, mokolo na
mokolo, azalaki koteya bango na eteyelo ya Tiranisi. 10 Esalaki bongo mibu mibale ;
boye Bayuda nyonso mpe bato nyonso ya Grese, oyo bazalaki kovanda na mokili ya
Azia bayokaki Liloba na Nkolo.
11 Nzambe azalaki kosala bikamwa ya somo na nzela ya Polo. 12 Boye bato bakomaki
kokamata miswale mpe bilamba oyo etuti nzoto ya Polo, mpo na kotia yango na
banzoto ya babeli, bongo bokono ya bato yango ezalaki kosila, mpe milimo mabe
ezalaki kobima kati na bango.
13 Ndambo ya Bayuda oyo bazalaki kotambola-tambola mpo na kobengana milimo
mabe bamekaki kobelela Kombo ya Nkolo Yesu mpo na koluka kokangola bato oyo
bazalaki na se ya bokonzi ya milimo mabe ; bazalaki koloba :
— Na Kombo ya Yesu oyo Polo ateyaka, napesi bino mitindo ya kobima.
14 Bana mibali sambo ya Moyuda Seva, moko kati na bakonzi ya Banganga-Nzambe,
bazalaki kosala bongo. 15 Mokolo moko, molimo mabe ezongiselaki bango :
— Nayebi Yesu, nayebi mpe soki Polo azali nani ; kasi bino, bozali banani ?
16 Mpe moto oyo azalaki na molimo mabe apumbwelaki bango, akangaki bango
mpe abetaki bango nyonso makasi penza kino babimaki na ndako bolumbu mpe
batonda na bapota.
17 Tango likambo yango eyebanaki na Bayuda mpe na bato ya Grese oyo bavandaka
na Efeso, somo ekangaki bango nyonso, mpe Kombo ya Nkolo Yesu ezwaki lokumu
mingi. 18 Mingi kati na bato oyo bakomaki bandimi bazalaki koya kondima mpe
kotubela polele misala na bango ya mabe. 19 Mpe bato mingi ya maji bamemaki
babuku na bango mpe batumbaki yango na miso ya bato nyonso. Tango balukaki
koyeba motuya ya babuku yango, emonanaki ete ezalaki na motuya ya mbongo ya
bibende nkoto tuku mitano. 20 Ezali ndenge wana nde Liloba na Nkolo ezalaki kokoba
kopanzana mpe komonana ete etonda na nguya ya Nzambe.
Mobulu kati na Efeso
21 Sima na makambo oyo nyonso, Polo, na bokambami ya Molimo, azwaki mokano
ya kolekela na Masedwane mpe na Akayi mpo na kokende na Yelusalemi. Alobaki :
— Soki nalongwe kuna, nakokende lisusu na Rome.
22 Atindaki na Masedwane, mibale kati na basungi na ye ya mosala, Timote mpe
Erasite, wana ye moko atikalaki mwa mikolo na Azia.
23 Ezalaki na tango wana nde mobulu makasi esalemaki na Efeso na tina na Nzela ya
Nkolo. 24 Demetriusi, mosali ya babiju, azalaki kosala na palata bililingi ya batempelo
ya nzambe Artemisi. Na mosala yango, azalaki kofuta basali na ye mbongo mingi.
25 Asangisaki bango elongo na bato ya misala ya maboko, oyo basalaka mosala moko
na ye, mpe alobaki na bango :
— Baninga na ngai, boyebi malamu ete mosala oyo efutaka biso malamu.
26 Nzokande, bino moko bozali komona mpe koyoka ndenge nini Polo wana azali
kosala nyonso mpo na kondimisa bato mpe kobenda sima na ye bato ebele awa kaka
na Efeso te, kasi mpe na etuka mobimba ya Azia ; azali koloba ete banzambe oyo
esalemi na maboko ya bato ezali banzambe te. 27 Makambo oyo Polo azali kosala
ezali koluka kaka te kobebisa lokumu ya mosala na biso, kasi ezali mpe kosilisa
lokumu ya tempelo ya Artemisi, nzambe monene ya mwasi ; ezali lisusu kosilisa
nkembo ya Artemisi oyo Azia mobimba mpe mokili mobimba ezali kogumbamela.
28 Tango kaka bayokaki bongo, basilikaki makasi mpe bakomaki koganga :
— Artemisi ya Efeso azali monene !
29 Mbala moko, mobulu ekotaki kati na engumba mobimba. Bakangaki Gayusi mpe
Arisitarke, bato mibale ya Masedwane, oyo bazalaki kotambola elongo na Polo ; mpe
bato nyonso bakendeki na lombangu na ndako ya masano. 30 Polo azalaki na posa ya
kobima na miso ya bato, kasi bayekoli bapekisaki ye. 31 Ezala mpe baninga na ye, oyo
bazalaki bakambi ya etuka, batindelaki ye maloba mpo na kosenga na ye ete ameka

te kosala liseki ya kokende na ndako ya masano.
32 Mobulu makasi ekotaki kati na ebele ya bato : bamoko bazalaki koganga mpo
na likambo moko, mpe bamosusu, mpo na likambo mosusu. Mingi kati na bango
bazalaki koyeba te tina nini basangani wana. 33 Bayuda kati na ebele ya bato
batindikaki Alekizandre na liboso, mpe batalisaki ye likambo yango ndenge ezali.
Bongo Alekizandre atombolaki loboko mpo na kolakisa ete alingi kozwa maloba mpo
na kotalisa na bato. 34 Kasi tango basosolaki ete azali Moyuda, bango nyonso basalaki
pene bangonga mibale ya koganga lokola moto moko :
— Artemisi ya Efeso azali monene !
35 Suka na suka, mokomi mikanda ya engumba alongaki kopekisa makelele ya bato ;
alobaki :
— Bato ya Efeso ! Nani kati na mokili oyo ayebi te ete engumba ya Efeso ezali
engumba mosantu ya Artemisi, nzambe mwasi monene, mpe ya ekeko na ye oyo
ekita wuta na likolo ? 36 Yango wana, lokola moko te akoki kotia tembe na likambo
oyo, bovanda kimia mpe bosala makambo ya bozoba te. 37 Bato oyo bomemi awa
babebisi ndako ya nzambe na biso te mpe bafingi ye te. 38 Soki Demetriusi mpe
basali na ye bazwi moto likambo, esambiselo ezali, basambisi mpe bazali. Ebongi
malamu ete bakende kofunda. 39 Mpe soki bozali na likambo mosusu ya koloba,
tokoyekola yango malamu kati na mayangani oyo mibeko epesa ndingisa. 40 Soki
tokebi te, bakoki kofunda biso ete botombokisi bato, mpo na makambo oyo esalemi
lelo. Na bongo, tokolonga te kolimbola tina oyo bato basangani awa.
Tango kaka asilisaki koloba, apesaki mitindo ete bato bapanzana.
20
Polo kati na Troasi
1 Tango mobulu esilaki, Polo abengisaki bayekoli mpe alendisaki bango. Sima na
yango, apesaki bango mbote ya suka mpe akendeki na Masedwane. 2 Wana azalaki
kotambola kati na etuka yango, azalaki kolendisa bandimi na mateya ya ndenge na
ndenge kino akomaki na Grese 3 epai wapi awumelaki basanza misato. Kaka na
tango Polo alingaki kozwa masuwa mpo na kokende na Siri, Bayuda basalelaki ye
likita. Boye, azwaki mokano ya kozongela na nzela ya Masedwane. 4 Tala bato oyo
bakendeki na ye elongo : Sopatere, mwana ya Pirisi, moto ya Bere ; Arisitarke mpe
Sekundusi, bato ya Tesalonika ; Gayusi, moto ya Derbe ; Timote, Tishike mpe Trofime,
bato ya etuka ya Azia. 5 Bango nde bakendeki liboso mpo na kozela biso na Troasi.
6 Kasi biso tozwaki masuwa kati na engumba Filipi, sima na feti ya Mapa ezanga
levire. Sima na biso kotambola mikolo mitano na mayi, tokutaki bango na Troasi
epai wapi tosalaki mikolo sambo.
7 Na mokolo ya liboso ya poso, wana tosanganaki mpo na kolia elambo, Polo, oyo
asengelaki kokende na mobembo, mokolo oyo elandaki, asololaki na bandimi mpe
abendaki masolo molayi penza kino na ngonga ya midi ya butu. 8 Tosanganaki kati
na shambre ya likolo, oyo ezalaki na minda ebele. 9 Nzokande, elenge mobali moko
avandaki na lininisa ; kombo na ye ezalaki Etikisi. Lokola Polo azalaki kaka kokoba
koloba, pongi makasi ekangaki Etikisi, mpe, mbala moko, akweyaki na mabele wuta
na etaje ya misato. Tango batombolaki ye, bamonaki ete asili kokufa.
10 Polo akitaki, atiaki litoyi na ye na tolo ya Etikisi, akamataki Etikisi na maboko na
ye mpe alobaki :
— Bobanga te, azali na bomoi.
11Amataki lisusu na etaje, abukaki lipa, aliaki yango mpe akobaki koloba kino na
tongo, sima nde akendeki. 12 Bongo, bazongisaki ya bomoi, elenge mobali epai na
bango, mpe bango nyonso balendisamaki makasi.
Kolongwa na Troasi kino na Mile
13 Tokendeki liboso, mpe tozwaki masuwa oyo ememaki biso na Asosi epai wapi
Polo asengelaki komatela na masuwa. Azwaki mokano wana, pamba te alingaki
kokende kuna na makolo. 14 Tango akutanaki na biso na mboka Asosi, amataki
na masuwa elongo na biso, mpe tokendeki na Mitilena. 15 Longwa wana, tozwaki
masuwa mpo na kokende, mpe tokomaki liboso ya Shio, mokolo oyo elandaki. Sima
na mokolo moko, tokomaki na Samosi, mpe, mokolo oyo elandaki, tokomaki na Mile.
16 Polo azwaki mokano ya kotelema te na Efeso mpe ya kolekisa tango te na mokili
ya Azia, pamba te azalaki na posa, soki akolonga, ya kokoma noki na Yelusalemi mpo
ete azala na mokolo ya Pantekoti.
17 Wuta na Mile, Polo abengisaki bakambi ya Lingomba ya Efeso. 18 Tango
bakutanaki na ye, alobaki na bango :
— Boyebi malamu ezaleli nini nazalaki na yango tango nyonso liboso na bino,
wuta mokolo ya liboso oyo nakomaki na mokili ya Azia. 19 Nasalelaki Nkolo lokola
mowumbu, na komikitisa nyonso mpe na mpinzoli, kati na komekama makasi mpo
ete Bayuda bazalaki kosalela ngai makita. 20 Nzokande, boyebi malamu ete nazalaki
na somo te ya koteya makambo nyonso oyo ekokaki kosunga bino. Nateyaki bino,
ezala na esika ya bato ebele to na ndako ya moko na moko. 21 Nazalaki tango
nyonso kosenga, ezala na Bayuda to na bato ya Grese, ete bazongela Nzambe na
nzela ya kobongola mitema, mpe batia kondima na bango kati na Yesu, Nkolo na
biso.
22 Boye sik’oyo, na etinda ya Molimo, nakeyi na Yelusalemi, kasi nayebi te likambo
nini ekokomela ngai kuna. 23 Eloko moko kaka nayebi : Molimo Mosantu azali
kokebisa ngai ete boloko mpe minyoko ya ndenge na ndenge ezali kozela ngai
na bingumba nyonso oyo nakokota. 24 Nzokande, nazali komona bomoi na ngai
lokola eloko pamba ; eloko oyo eleki motuya mpo na ngai ezali : kosukisa malamu
momekano na ngai ya kopota mbangu mpe kokokisa lotomo oyo Nkolo Yesu apesaki
ngai : kosakola Sango Malamu ya ngolu ya Nzambe.
25 Mpe sik’oyo, nayebi ete bokomona elongi ngai lisusu te, bino nyonso oyo
nalekaki kati na bino mpo na koteya sango ya Bokonzi ya Nzambe. 26 Yango wana,
nalobi na bino yango lelo ete nazali na ngambo ya makila ya moto moko te kati
na bato nyonso, 27 pamba te nayebisaki bino mabongisi nyonso ya Nzambe mpe
nabombelaki bino ata eloko moko te. 28 Bomibatela malamu mpe bobatela etonga
nyonso oyo kati na yango Molimo Mosantu atiaki bino lokola bakengeli ; bobatela
Lingomba ya Nzambe, pamba te asombaki yango na makila na Ye moko.
29 Nayebi malamu ete, sima na ngai kokende, bambwa ya zamba ekokota kati na
bino mpe ekoyokela etonga mawa te. 30 Ezala kati na bino, bato mosusu bakobima,
bakoteya mateya ya lokuta mpo na kopengwisa bayekoli ete bazala na ngambo na
bango. 31 Yango wana, bosenzela ! Bokanisa malamu ete mibu misato mobimba,
butu mpe moyi, natikaki te kokebisa moko na moko na bino, mpe tango mosusu
elongo na mpinzoli.
32 Sik’oyo, nazali kokaba bino na maboko ya Nzambe mpe na Liloba na Ye ya
ngolu. Nzambe azali na makoki ya kolendisa bino mpe ya kopesa bino libula kati na
bato nyonso oyo babulisama. 33 Nalulaki te palata to wolo to elamba ya moto moko.
34 Bino moko boyebi malamu ete ezali maboko na ngai oyo, nde epesaki ngai biloko
oyo nazalaki na bosenga na yango mpo na ngai moko, mpe oyo baninga na ngai
bazalaki na bosenga na yango. 35 Kati na nyonso, natalisaki bino ete tosengeli kosala
misala makasi ya lolenge oyo mpe kosunga bato bakelela, na kokanisa Maloba oyo
Ye moko Nkolo Yesu aloba : « Esengo ya kokaba eleki esengo ya kozwa. »
36 Sima na Polo koloba bongo, afukamaki mpe asambelaki elongo na bango.
37 Bango nyonso bakomaki kolela, bayambaki Polo mpe bapesaki ye beze ; 38 bayokaki
mawa mingi koleka mpo alobaki na bango ete bakomona elongi na ye lisusu te. Bongo
bakendeki kotika ye kino na masuwa.
Batatoli kati na Rome
21
Polo akei na Yelusalemi
1 Sima na biso kokabwana na bango, tokotaki na masuwa mpe tokendeki kino na
esanga ya Kosi ; bongo mokolo oyo elandaki, tokendeki na Roda mpe, longwa wana,
tokomaki na Patara. 2 Kuna, tomonaki masuwa moko oyo ezalaki kokende na Fenisi ;
tomataki kati na yango mpe tokendeki. 3 Tango tomonaki esanga ya Shipre, totikaki
yango na ngambo ya loboko ya mwasi mpe tokobaki mobembo na biso na mopanzi ya
Siri. Totelemaki na Tiri epai wapi masuwa esengelaki kokitisa biloko oyo ememaki.
4 Lokola tokutaki bayekoli kuna, tovandaki elongo na bango mikolo sambo. Nzokande
Molimo asololaki na Bayekoli, mpe balobaki na Polo ete akende na Yelusalemi te.
5 Atako bongo, tango mikolo na biso ekokaki, tolongwaki wana mpe tokobaki
mobembo na biso. Bayekoli nyonso elongo na basi na bango mpe bana na bango
bakendeki kotika biso kino na libanda ya engumba. Tango tokomaki na libongo,
tofukamaki mpo na kosambela. 6 Sima na kopesana mbote ya suka, tomataki na
masuwa, mpe bango bazongaki na bandako na bango.
7 Tosukisaki mobembo na biso ya mayi, kolongwa na Tiri kino na Pitolemayisi
epai wapi topesaki bandeko mbote mpe tovandaki elongo na bango mokolo moko.
8 Mokolo oyo elandaki, tokendeki na Sezarea mpe tovandaki na ndako ya Filipo,
mopanzi Sango Malamu. Azalaki moko kati na bato sambo oyo Lingomba eponaki.
9 Azalaki na bana basi minei oyo bayebaki nanu nzoto ya mibali te, mpe bazalaki na
likabo ya kosakola.
10 Lokola tovandaki wana mikolo ebele, mosakoli moko, kombo na ye ezalaki
Agabisi, awutaki na Yuda 11 mpe ayaki kokutana na biso ; azwaki mokaba ya Polo
mpe amikangaki na yango makolo mpe maboko. Alobaki :
— Tala makambo oyo Molimo Mosantu alobi : « Ezali na lolenge oyo nde Bayuda
ya Yelusalemi bakokanga nkolo mokaba oyo, mpe bakokaba ye na maboko ya bato
ya bikolo ya bapaya. »
12 Tango toyokaki maloba wana, biso mpe bandimi ya Sezarea tobondelaki Polo ete
akende na Yelusalemi te. 13 Kasi Polo azongiselaki biso :
— Mpo na nini bozali kolela mpe kolembisa ngai ? Nasili komibongisa kaka te
mpo na kokangama, kasi mpe mpo na kokufa kati na Yelusalemi mpo na Kombo
ya Nkolo Yesu.
14 Lokola tolongaki te kobongola makanisi na ye, totikaki kobondela ye mpe
tolobaki :
— Tika ete mokano ya Nkolo esalema !
15 Sima na biso kolekisa mikolo wana na Sezarea, tobongisaki biloko na biso mpe
tokendeki na Yelusalemi. 16 Bayekoli mosusu ya Sezarea bakendeki kotika biso ;
bamemaki biso na ndako ya Minaso, epai wapi tovandaki. Azalaki moto ya Shipre,
mpe akomaki moyekoli wuta kala.
Polo akomi na Yelusalemi
17Tango tokomaki na Yelusalemi, bandeko bayambaki biso na esengo. 18 Mokolo
oyo elandaki, Polo amemaki biso epai ya Jake, mpe bakambi nyonso ya Lingomba
bayaki kuna. 19 Sima na ye kopesa bango mbote, Polo akomaki koyebisa bango
likambo moko na moko, oyo Nzambe asalaki kati na bato ya bikolo ya bapaya, na
nzela ya lotomo na ye.
20 Sima na bango koyoka ye, bakumisaki Nzambe. Bongo balobaki na Polo :
— Ndeko, ozali komona motango ya bankoto ya Bayuda oyo bakomi bandimi, mpe
bango nyonso bazali na bolingo makasi mpo na Mobeko ya Moyize. 21 Nzokande,
bayokaki sango ete oteyaka na Bayuda nyonso oyo bavandaka kati na bato ya
bikolo ya bapaya ete batosa te Mobeko ya Moyize, mpe ete olobaka na bango ete
bakata lisusu te ngenga ya bana na bango mpe batika kosalela bokoko ya Bayuda.
22 Boye tosala nini ? Pamba te bakoyoka kaka ete okomi awa. 23 Sala makambo
oyo tokoyebisa yo : Tozali awa na mibali minei oyo balapa ndayi. 24 Zwa bango,
mipetola elongo na bango mpe futela bango mbongo mpo ete bakatisa suki. Na
bongo, bato nyonso bakoyeba ete sango oyo bazali koyoka na tina na yo ezali ya
lokuta, mpe bakososola ete yo moko mpe otosaka Mobeko. 25 Mpo na bato ya bikolo
ya bapaya oyo bakomi bandimi, tokomeli bango mikano na biso ete basengeli te
kolia misuni ya banyama oyo ebonzami lokola mbeka epai ya banzambe mosusu,
basengeli te komela makila, basengeli te kolia nyama oyo babomi na kozanga
kobimisa makila, basengeli te kosala kindumba ya lolenge nyonso.
26 Mokolo oyo elandaki, Polo amemaki bato yango mpe amipetolaki elongo na
bango. Bongo akotaki na Tempelo mpo na koyebisa mokolo oyo tango ya komipetola
ekosila, mokolo oyo bakobonza mbeka mpo na moko na moko kati na bango.
Bakangi Polo kati na Yelusalemi

27 Tango mikolo sambo ekomaki pene ya kokoka, Bayuda ya mokili ya Azia
bamonaki Polo kati na lopango ya Tempelo. Batombokisaki ebele nyonso ya bato
mpe bakangaki ye 28 na koganga :
— Bato ya Isalaele, bosunga biso ! Botala moto oyo azali koteya bato nyonso
mpe na bisika nyonso, ete batelemela bato na biso, Mobeko na biso mpe Tempelo
oyo. Lisusu, akotisi bato ya Grese kati na Tempelo mpe akomisi esika oyo ya bule
mbindo.
29 Balobaki bongo mpo ete, liboso, bamonaki Polo elongo na Trofime, moto ya Efeso,
kati na engumba mpe bakanisaki ete Polo akotisaki ye kati na Tempelo.
30 Mobulu makasi ekotaki kati na engumba mobimba, mpe ebele ya bato oyo
bawutaki bipai na bipai bayaki na lombangu. Bakangaki Polo, babimisaki ye libanda
ya Tempelo mpe, mbala moko, bakangaki bikuke na yango. 31 Wana bazalaki koluka
koboma Polo, sango ekomaki kino na matoyi ya mokonzi ya basoda ya Rome ete
mobulu ekoti kati na Yelusalemi mobimba. 32 Mbala moko, azwaki basoda elongo na
bakonzi na bango, mpe bakendeki na lombangu epai ebele ya bato bazalaki. Tango
kaka bamonaki mokonzi ya basoda elongo na basoda na ye, batikaki kobeta Polo.
33 Mokonzi ya basoda apusanaki, akangaki Polo mpe apesaki mitindo ete bakanga
ye minyololo mibale. Bongo atunaki soki Polo azali nani mpe asali nini. 34 Kati na
ebele ya bato oyo batondaki wana, bamoko bazalaki koganga mpo na likambo moko,
mpe bamosusu, mpo na likambo mosusu. Lokola mokonzi ya basoda azalaki kososola
te bosolo ya likambo, mpo na mobulu oyo ebimaki, apesaki mitindo ete bamema
Polo kati na lopango ya basoda. 35 Tango Polo atiaki matambe na ye na binyatelo ya
ematelo, basoda bakumbaki ye, mpo ete bato bazalaki kotia mobulu makasi. 36 Bato
nyonso bazalaki kolanda ye na koganga :
— Akufa !
Kosamba ya Polo
37 Wana balingaki kokotisa ye kati na lopango ya basoda, Polo atunaki mokonzi ya

basoda :
— Nakoki koyebisa yo likambo moko ?
Mokonzi ya basoda atunaki Polo :
— Oyebi koloba lokota ya Greki ? 38 Boni, ezali yo te moto ya Ejipito oyo akotisaki
mobulu na mikolo oyo eleki mpe amemaki batomboki nkoto minei kati na esobe ?
39 Polo azongisaki :
— Te, ezali ngai te ! Ngai nazali Moyuda ya Tarse, kati na mokili ya Silisi, mpe
moto ya engumba moko ya tina mingi. Nabondeli yo, pesa ngai nzela ya koloba na
bato.
40 Sima na mokonzi ya basoda kopesa ye nzela, Polo atelemaki na binyatelo mpe
atombolaki loboko. Bato batikaki makelele, mpe Polo akomaki koloba na bango na
lokota ya Arami :
22
— Bandeko mpe batata, boyoka sik’oyo ndenge nini nalingi komilongisa.
1
2 Tango bayokaki Polo koloba na lokota ya Arami, bavandaki lisusu kimia koleka.
Bongo, Polo alobaki :

3 — Nazali Moyuda, nabotama na Tarse kati na Silisi, kasi nakoli kaka awa, na
engumba oyo ya Yelusalemi. Gamalieli nde azalaki molakisi na ngai ; ye nde ateyaki
ngai na bosolo nyonso Mobeko ya bakoko na biso. Nazalaki na bolingo makasi
mpo na Nzambe, ndenge bino nyonso bozali na yango lelo. 4 Nanyokolaki bato
oyo bazalaki kolanda Nzela oyo kino koboma bango, nazalaki kokanga mibali mpe
basi, mpe kobwaka bango na boloko. 5 Mokonzi ya Banganga-Nzambe mpe lisanga
mobimba ya bakambi bakoki kotatola bosolo ya makambo oyo nazali koloba. Bango
nde kutu bapesaki ngai mikanda mpo ete nakende kopesa na bandeko na bango
ya Damasi. Boye, nakendeki kuna mpo na kokanga bato mpe komema bango na
Yelusalemi, mpo ete bapesa bango etumbu.
6 Wana nazalaki na nzela mpe nakomaki pene ya Damasi, na ngonga pene ya
midi, namonaki mbala moko pole makasi kowuta na Likolo mpe kongengela ngai.
7 Nakweyaki na mabele mpe nayokaki mongongo moko koloba na ngai : « Saulo,
Saulo, mpo na nini ozali konyokola Ngai ? » 8 Natunaki : « Nkolo, yo nani ? »
Alobaki na ngai : « Nazali Yesu ya Nazareti, oyo yo ozali konyokola. »
9 Bato oyo bazalaki na ngai elongo bamonaki pole yango, kasi bayokaki te
mongongo ya moto oyo azalaki koloba na ngai. 10 Natunaki : « Nkolo, nasala
nini ? » Nkolo alobaki na ngai : « Telema, kende na Damasi ; kuna, bakoyebisa
yo makambo nyonso oyo osengeli kosala. »
11 Baninga na ngai basimbaki ngai na loboko mpe bamemaki ngai kino na Damasi,
pamba te kongenga ya pole wana ebomaki ngai miso.
12 Ezalaki na moto moko kuna, kombo na ye ezalaki « Ananiasi. » Azalaki kotosa
makambo ya Nzambe ndenge Mobeko ezalaki kotinda, mpe azalaki na lokumu
mingi na miso ya Bayuda nyonso ya engumba wana. 13 Ayaki kokutana na ngai
mpe alobaki : « Ndeko na ngai, Saulo, mona lisusu. »
Mpe kaka na tango yango, nazwaki lisusu makoki ya komona mpe namonaki
ye. 14 Bongo alobaki na ngai : « Nzambe ya bakoko na biso apona yo wuta kala
mpo ete oyeba mokano na Ye, omona Moto na sembo mpe oyoka mongongo na Ye.
15 Okozala motatoli na Ye liboso ya bato nyonso, mpo na koyebisa bango makambo
nyonso oyo osili komona mpe koyoka. 16 Mpo na nini ozali kolekisa tango ? Telema,
zwa libatisi mpe belela Kombo ya Nkolo mpo ete opetolama na masumu na yo. »
Sima na ngai kozonga na Yelusalemi, wana nazalaki kosambela na Tempelo,

17
nakweyaki na Molimo 18 mpe nayokaki Nkolo koloba na ngai : « Sala noki, bima
na Yelusalemi, pamba te bato na yango bakondima te litatoli oyo okoloba na tina
na Ngai. »
19 Nazongisaki : « Nkolo, bato wana bayebi malamu ete nazalaki kotambola na
bandako ya mayangani mpo na kobwaka na boloko mpe kobetisa fimbu, bato oyo
bazalaki kondimela Yo. 20 Tango basopaki makila ya Etieni, motatoli na Yo, ngai
mpe nazalaki wana, nandimaki makambo oyo esalemaki mpe nazalaki kokengela
bilamba ya bato oyo babomaki ye. »
21 Kasi Nkolo azongiselaki ngai : « Kende, nakotinda yo mosika, epai ya bato ya
bikolo ya bapaya. »
Polo kati na boloko
22 Bato bayokaki Polo kino tango alobaki maloba wana. Boye, batombolaki
mingongo na bango mpe bagangaki :
— Bolongola ye na mokili ! Asengeli te kozala na bomoi !
23 Lokola bazalaki koganga makasi mpe kobwaka bilamba na bango mpe putulu
na likolo, 24 mokonzi ya basoda apesaki mitindo ete bakotisa Polo kati na lopango ya
basoda mpe babeta ye fimbu, mpo ete aloba polele tina nini Bayuda bazali koganga
bongo mpo na ye. 25 Wana bazalaki kokanga Polo basinga, Polo atunaki mokonzi oyo
azalaki wana :
— Boni, mibeko epesi penza ndingisa ya kobeta moto ya Rome fimbu, wana
bosambisi ye nanu te ?
26 Tango mokonzi ayokaki bongo, akendeki koyebisa mokonzi ya basoda :
— Okosala nini ? Tata oyo azali moto ya Rome.
27 Mbala moko, mokonzi ya basoda akendeki epai ya Polo mpe atunaki ye :
— Yebisa ngai solo, ozali penza moto ya Rome ?
Azongisaki :
— Iyo, ezali bongo !
28 Mokonzi ya basoda alobaki :
— Nafutaki mbongo mingi mpo na kozwa makoki ya kokoma moto ya Rome.
Polo azongisaki :
— Kasi ngai, nazali moto ya Rome ya kobotama.
29 Mbala moko, bato oyo balingaki kobeta ye fimbu batikaki ye. Mokonzi ya basoda
akomaki kobanga tango asosolaki ete tata oyo ye akangaki minyololo azali penza
moto ya Rome.
30 Mokolo oyo elandaki, lokola mokonzi ya basoda azalaki na posa ya koyeba
malamu tina oyo Bayuda bafundelaki Polo, apesaki mitindo ete bafungola Polo
minyololo ; mpe abengisaki bakonzi ya Banganga-Nzambe mpe bato ya Likita-
Monene mpo ete basala mayangani. Bongo amemaki Polo mpe atiaki ye liboso na
bango.
23
1 Polo atalaki bato nyonso ya Likita-Monene mpe alobaki :
— Bandeko na ngai, kino na moyi ya lelo, nazali kotambola na motema ya peto
liboso ya Nzambe.
2 Kasi Ananiasi, mokonzi ya Banganga-Nzambe, apesaki bato oyo bazalaki pene ya
Polo mitindo ete babeta ye na monoko. 3 Bongo Polo alobaki na ye :
— Nzambe akobeta yo, yo mir oyo bapakola langi ya pembe ! Ovandi wana mpo
na kosambisa ngai ndenge Mobeko ezali kosenga, nzokande yo nde moto obuki
Mobeko mpo ete opesi mitindo ete babeta ngai !
4 Bato oyo batelemaki pene ya Polo balobaki :

— Ebandi ndenge nini ofinga mbala moko mokonzi ya Banganga-Nzambe, ya
Nzambe !
5 Polo azongisaki :
— Bandeko, nayebaki te ete azali mokonzi ya Banganga-Nzambe, pamba te nayebi
malamu ete ekomama : « Okolobaka mabe te na tina na mokambi ya bato na yo. »
6 Lokola Polo ayebaki ete, kati na bato ya Likita-Monene, bamoko bazalaki
Basaduseo, mpe bamosusu, Bafarizeo, agangaki kati na Likita-Monene :
— Bandeko na ngai, nazali Mofarizeo, mwana ya Bafarizeo ; nazali kosamba mpo
na elikya na biso ya lisekwa ya bakufi.
7 Tango kaka alobaki bongo, koswana makasi ekotaki kati na Bafarizeo mpe
Basaduseo, mpe mayangani ekabwanaki ; 8 pamba te Basaduseo balobaka ete lisekwa
ezalaka te, ba-anjelu bazalaka te, milimo mpe ezalaka te ; nzokande, Bafarizeo
bandimaka makambo wana nyonso.
9 Makelele emataki makasi penza. Boye ndambo ya balakisi ya Mobeko oyo bazalaki
Bafarizeo batelemaki mpe batombolaki mingongo na mpiko nyonso :
— Solo, tomoni ata mabe moko te ya kopamela moto oyo. Nani ayebi ? Tango
mosusu molimo to anjelu nde alobaki na ye.
10 Lokola tembe ekomaki makasi koleka, mokonzi ya basoda abangaki ete bakata
Polo biteni-biteni ; apesaki mitindo na basoda ete bakita, balongola ye kati na bango
mpe bamema ye kati na lopango ya basoda.
11 Na butu oyo elandaki, Nkolo abimelaki Polo kati na emoniseli mpe alobaki na
ye :
— Yika mpiko ! Ndenge kaka otatolaki na tina na Ngai kati na Yelusalemi, ndenge
mpe osengeli kotatola kati na Rome.
Bayuda bakani koboma Polo
12 Na tongo ya mokolo oyo elandaki, Bayuda basalelaki Polo likita ; balapaki ndayi
ete bakolia te mpe bakomela ata eloko moko te kino bakoboma Polo. 13 Motango ya
bato oyo basalelaki Polo likita yango ezalaki bato koleka tuku minei. 14 Bakendeki
epai ya bakonzi ya Banganga-Nzambe mpe bakambi ya bato mpo na koloba na bango :
— Tolapi ndayi ete tokolia eloko moko te kino tokoboma Polo. 15 Bino mpe bato
ya Likita-Monene, bokende sik’oyo epai ya mokonzi ya basoda mpe bosenga ete
bamema Polo liboso na bino, lokola nde bolingi koyekola malamu likambo na ye.
Bongo na ngambo na biso, tosili komibongisa mpo na koboma ye liboso ete akoma
awa.
16 Kasi tango mwana mobali ya ndeko mwasi ya Polo ayokaki motambo yango,
akendeki na lopango ya basoda, akotaki mpe akebisaki Polo.
17 Bongo Polo abengaki mokonzi moko ya basoda nkama moko mpe alobaki na ye :
— Mema elenge mobali oyo epai ya mokonzi, pamba te azali na likambo ya
koyebisa ye.
18 Boye, mokonzi yango amemaki ye epai ya mokonzi ya basoda mpe alobaki :
— Mokangami Polo abengaki ngai mpe asengaki na ngai ete namemela yo elenge
mobali oyo, pamba te azali na likambo ya koyebisa yo.
19 Mokonzi ya basoda akamataki elenge mobali na loboko, amemaki ye na pembeni
mpe atunaki ye :
— Likambo nini olingi koyebisa ngai ?
20 Elenge mobali azongisaki :
— Bayuda bayokani kosenga na yo ete, lobi, omemela bango Polo liboso ya Likita-
Monene, lokola nde balingi koyekola lisusu likambo na ye. 21 Kasi kondima bosenga
na bango te, pamba te bato koleka tuku minei kati na bango bazali kobongisa
motambo mpo na kokanga ye ; balapaki ndayi ete bakolia te mpe bakomela ata
eloko moko te kino bakoboma Polo. Makambo nyonso esili kobongisama mpe bazali
kozela kaka ndingisa na yo.
22 Mokonzi ya basoda atikaki elenge mobali yango ete azonga ; kasi liboso ete
akende, akebisaki ye :
— Koloba na moto moko te likambo oyo oyebisi ngai.
Batindi Polo na Sezarea
23 Sima na mwa tango moke, mokonzi ya basoda abengisaki bakonzi mibale ya
basoda nkama moko mpe alobaki na bango :
— Bobongisa basoda nkama mibale, basoda tuku sambo oyo batambolaka na
bampunda mpe basoda mosusu nkama mibale, mpo ete bakende na Sezarea, na
ngonga ya libwa ya butu. 24 Bobongisa bampunda mpo na komema Polo mpo ete
akoma malamu epai ya moyangeli Felikisi.
25 Boye, akomelaki moyangeli mokanda oyo :
26 Tata moyangeli Felikisi, yamba mbote ewuti epai na ngai Klodiusi Lisiasi.
27 Bayuda bakangaki moto oyo natindeli yo. Tango balingaki koboma ye, nayaki
elongo na basoda mpe nakangolaki ye, pamba te nayokaki sango ete azali moto
ya Rome. 28 Lokola nalingaki koyeba malamu tina oyo bafundelaki ye, namemaki
ye liboso ya Likita-Monene na bango. 29 Namonaki ete bafundaki ye kaka mpo na
makambo oyo etali mobeko na bango, kasi balongaki te kofunda ye mpo na mabe
moko oyo ekoki kopesa ye etumbu ya kufa to ya boloko. 30 Tango bayebisaki ngai
ete Bayuda basaleli ye likita mpo na koboma ye, nazwaki mokano ya kotinda ye
epai na yo noki penza ; mpe napesaki lisusu mitindo na bato oyo bafundaki ye ete
baya kofunda ye epai na yo.
31 Kolanda mitindo oyo basoda bazwaki, bakamataki Polo mpe bamemaki ye butu-
butu kino na Antipatrisi. 32 Mokolo oyo elandaki, basoda oyo batambolaka na
makolo bazongaki na lopango ya basoda mpe batikaki basoda oyo batambolaka likolo
ya bampunda kokende elongo na ye. 33 Tango bakomaki na Sezarea, basoda oyo
batambolaka likolo ya bampunda bapesaki mokanda yango epai ya moyangeli mpe
balakisaki ye Polo. 34 Moyangeli atangaki mokanda yango mpe atunaki soki Polo azali
moto ya mboka nini. Wana ayokaki ete azali moto ya Silisi, 35 alobaki na ye :
— Nakoyoka yo tango bato oyo bafundaki yo bakokoma.
Bongo apesaki mitindo ete bakengela Polo kati na ndako ya mokonzi Erode.
24
Polo liboso ya moyangeli Felikisi
1 Sima na mikolo mitano, Ananiasi, mokonzi ya Banganga-Nzambe, ayaki na
Sezarea, elongo na ndambo ya bakambi mpe molobeli Tertile, mpo na kofunda Polo
epai ya moyangeli. 2 Tango babengisaki Polo, Tertile akomaki kofunda ye liboso ya
Felikisi na maloba oyo :
— Tata moyangeli Felikisi, ezali mpo na yo nde tozali na kimia ya solo, mpe mpo
na bwanya na yo nde mbongwana ya solo ekota kati na ekolo oyo. 3 Tata moyangeli
Felikisi, na bisika nyonso mpe na tango nyonso, tondimaka yango mpe totondaka
yo mingi penza. 4 Kasi, tolingi te kozwa yo tango molayi. Nabondeli yo : salela
biso ngolu ya koyoka biso na mwa tango moke. 5 Biso, tomoni ete mosala ya moto
oyo ezali : kotia mobulu ; azali kobimisa mobulu kati na Bayuda nyonso ya mokili
mobimba. Azali mokambi ya lingomba moko ya bato ya Nazareti, 6 mpe amekaki
kutu kobebisa bosantu ya Tempelo, yango wana tokangaki ye. [Tozalaki na posa
ya kosambisa ye kolanda Mobeko na biso, 7 kasi Lisiasi, mokonzi ya basoda, ayaki

mpe abotolaki ye na maboko na biso na makasi. 8 Apesaki bato oyo bafundaki
ye mitindo ete baya epai na yo.]* Soki yo moko otuni ye mituna, okososola ete
makambo oyo tofundeli ye ezali ya solo.
9 Bayuda babetaki sete na makambo oyo bafundelaki ye.
10 Tango moyangeli apesaki Polo nzela ya koloba, Polo azongisaki :
— Nayebi solo ete ozali mosambisi ya ekolo oyo wuta mibu ebele. Boye, nazali na
esengo ya kosamba liboso na yo. 11 Yo moko okoki koluka koyeba malamu ete eleki
nanu mikolo zomi na mibale te wuta nakendeki na Yelusalemi mpo na kosambela
Nzambe. 12 Mpe bato oyo bafundi ngai batikala nanu kokuta ngai te nazali kotia
tembe na moto to nazali kotindika bato ete batomboka, ezala kati na Tempelo to
kati na bandako ya mayangani to mpe kati na engumba. 13 Bakolonga mpe te
kotalisa bosolo ya makambo oyo bafundeli ngai sik’oyo. 14 Nzokande, nandimi ete
nasalelaka Nzambe ya bakoko na biso, wana nazali kolanda Nzela oyo bango bazali
kobenga « binzambe-nzambe. » Nandimaka nyonso oyo ekomama kati na Mobeko
mpe kati na mikanda ya basakoli. 15 Boye ngai, ndenge moko na bango, nazalaka na
elikya na Nzambe ete bato nyonso bakosekwa, ezala bato ya sembo to bato mabe.
16 Yango wana, ngai mpe nasalaka tango nyonso makasi mpo na kobatela motema
na ngai peto, liboso ya Nzambe mpe liboso ya bato.
17 Sima na ngai kosala mibu ebele na libanda ya Yelusalemi, nazongaki na mboka
na ngai mpo na komemela bato bakelela ya ekolo na ngai lisungi, mpe mpo na
kobonzela Nzambe makabo. 18 Bakutaki ngai nasilisi komipetola kati na Tempelo ;
ezalaki na ebele ya bato te elongo na ngai, mobulu mpe te. 19 Kasi ezali ndambo ya
Bayuda ya Azia, oyo bazalaki wana, nde basengelaki kotelema liboso na yo mpo na
kofunda ngai, soki solo bazwaki ngai na likambo. 20 To mpe lisusu, tika ete bato oyo
bazali awa baloba bango moko mabe oyo bazwaki ngai tango nasambaki liboso ya
Likita-Monene, 21 longola kaka liloba oyo nabimisaki, wana natelemaki liboso na
bango : « Bozali kosambisa ngai lelo mpo ete nandimaka ete bakufi bakosekwa ! »
22 Felikisi, oyo ayebaki malamu makambo oyo etali Nzela, azongisaki bango mpe
alobaki :
— Nakoyekola malamu likambo na bino tango mokonzi ya basoda, Lisiasi, akoya.
23 Boye, apesaki mitindo epai ya mokonzi ya basoda nkama moko ete abatela Polo
lokola mokangami kati na boloko, kasi atikela ye mwa bonsomi mpe apesa bandeko
na ye nzela mpo ete basunga ye.
24 Sima na mwa mikolo, Felikisi ayaki elongo na mwasi na ye, Drusiye, oyo azalaki
Moyuda ; abengisaki Polo mpe akomaki koyoka ye na tina na makambo oyo etali
kondima kati na Yesu-Klisto. 25 Kasi, wana Polo akomaki koloba na tina na bosembo,
komikanga mpe kosambisama oyo ezali koya, Felikisi ayokaki somo mpe alobaki na
ye :
— Ekoki mpo na sik’oyo ! Okoki kolongwa. Soki nazwi lisusu tango, nakobengisa
yo.
26 Felikisi azalaki kobengisa ye mbala na mbala mpo na kosolola na ye, na elikya
ete Polo akopesa ye kanyaka.
27 Sima na mibu mibale, Porsiusi Festisi akomaki moyangeli na esika ya Felikisi oyo,
mpo na kosepelisa Bayuda, atikaki Polo kati na boloko.
25
Polo asengi kosamba liboso ya Sezare
1 Mikolo misato sima na ye koya kati na etuka, Festisi alongwaki na Sezarea mpo
na kokende na Yelusalemi 2 epai wapi bakonzi ya Banganga-Nzambe mpe bakambi
ya Bayuda bakendeki kokutana na ye mpo na kofunda Polo. Babondelaki mingi
Festisi 3 mpo ete asalela bango ngolu ya kotinda Polo na Yelusalemi, pamba te
basalaki mabongisi ya kotiela ye motambo na nzela mpo na koboma ye. 4 Kasi Festisi
azongiselaki bango :
— Polo azali nanu kati na boloko, na Sezarea ; mpe kala mingi te, nakozonga
kuna. 5 Tika ete tokende nzela moko na ndambo ya bakambi na bino, mpo ete, soki
moto yango asalaki mabe, bafundela ye kuna.
6 Festisi asalaki mikolo pene mwambe to zomi elongo na bango, mpe azongaki
na Sezarea. Mokolo oyo elandaki bozongi na ye, avandaki na esambiselo mpe
apesaki mitindo ete bamemela ye Polo. 7 Tango kaka Polo akomaki wana, Bayuda
oyo bawutaki na Yelusalemi bazingelaki ye mpe bakomaki kofunda ye na tina na
makambo mingi ya mabe makasi, oyo bango moko bazangaki kutu makoki mpo na
kotalisa bosolo na yango.
8 Polo asambaki boye :
— Nasalaki mabe moko te, nabukaki ata mobeko moko te ya Bayuda to ya
Tempelo to mpe ya Sezare.
9 Kasi lokola Festisi alingaki kosepelisa Bayuda, atunaki Polo :
— Boni, olingi kozonga na Yelusalemi mpe kosamba kuna liboso na ngai mpo na
makambo oyo ?
— Te, natelemi liboso ya esambiselo ya Sezare ; ezali awa nde nasengeli kosamba.
Yo moko oyebi malamu ete nasali Bayuda ata likambo moko te ya mabe. 11 Soki
nasali mabe to nasali likambo oyo ekoki komemela ngai etumbu ya kufa, nandimi
kokufa. Kasi soki makambo oyo Bayuda bafundeli ngai ezali ya lokuta, moto moko
te azali na makoki ya kokaba ngai na maboko na bango. Tika ete Sezare akata
likambo na ngai !
12 Sima na Festisi kokabola makanisi elongo na bapesi toli na ye, alobaki na Polo :
— Lokola osengi kokende kosamba liboso ya Sezare, okokende solo kosamba
liboso na ye.
Polo liboso ya Festisi mpe mokonzi Agripa
13 Sima na mwa mikolo, mokonzi Agripa elongo na Berenise bayaki na Sezarea mpo
na kopesa Festisi mbote. 14 Lokola balekisaki kuna mikolo mingi, Festisi ayebisaki
mokonzi likambo ya Polo ; alobaki :
— Ezali awa na moto moko oyo Felikisi atikaki kati na boloko. 15 Tango nakendeki
na Yelusalemi, bakonzi ya Banganga-Nzambe mpe bakambi ya Bayuda bayaki
kofunda ye epai na ngai, mpe basengaki ete nakatela ye etumbu. 16 Kasi nayebisaki
bango ete bato ya Rome bazalaka na ezaleli te ya kokatela moto etumbu soki asambi
nanu te na bato oyo bafundi ye, mpe soki azwi nanu nzela te ya kozongisa biyano na
makambo oyo bafundeli ye. 17 Tango bayaki awa, nalekisaki tango te ; kasi mokolo
oyo elandaki, navandaki na esambiselo mpe napesaki mitindo ete bamemela ngai
moto yango. 18 Tango bato oyo bafundaki ye batelemaki mpo na koloba, balongaki
te kotalisa bosolo ya makambo mabe oyo bafundelaki ye, ndenge ngai nazalaki
kokanisela. 19 Batianaki tembe na tina na lolenge na bango ya kosambela, mpe na
tina na moto moko oyo asila kokufa, moto oyo Polo azalaki koloba na tina na ye
ete azali na bomoi ; kombo ya moto yango ezalaki « Yesu. » 20 Lokola nayebaki te
ndenge nini nakoki kokata likambo ya lolenge oyo, natunaki ye soki alingi kokende
na Yelusalemi mpo ete bakata likambo na ye kuna. 21 Kasi Polo asengaki ete akende
kosamba liboso ya mokonzi monene. Boye, napesaki mitindo ete babatela ye kati
na boloko kino tango nakotinda ye epai ya Sezare.
22 Agripa alobaki na Festisi :
— Nazali na posa ya koyoka moto wana, ngai moko.
Festisi azongisaki :
— Okoyoka ye lobi.
23 Mokolo oyo elandaki, Agripa mpe Berenise bayaki na lokumu nyonso, mpe
bakotaki na ndako oyo basambiselaka bato, elongo na bakonzi ya basoda mpe
bakambi ya engumba. Na mitindo ya Festisi, bayaki na Polo. 24 Festisi alobaki :
— Mokonzi Agripa mpe bino nyonso oyo bozali elongo na biso awa, bozali
komona moto oyo ! Lisanga mobimba ya Bayuda bayaki kokutana na ngai na
tina na ye, na Yelusalemi mpe awa kati na Sezarea, bazalaki koganga ete asengeli
kokufa. 25 Nzokande, mpo na ngai, namonaki likambo moko te oyo ekokaki
komemela ye etumbu ya kufa. Kasi lokola ye moko asengi ete akende kosamba
liboso ya mokonzi monene, ngai mpe nazwi mokano ya kotinda ye na Rome.
26 Lokola nazali na likambo moko te ya malonga ya kokomela mokonzi monene
na tina na ye, nayei na ye mpo ete asamba liboso na bino nyonso, mpe mingi-
mingi liboso na yo, mokonzi Agripa, mpo ete nakoka kozwa likambo ya kokomela
mokonzi monene, sima na biso kotuna ye mituna. 27 Pamba te namoni ete tina ezali
te ya kotinda moto ya boloko na Rome, soki nalongi te kolimbola malamu likambo
oyo bafundeli ye.
26
Polo asambi liboso ya Agripa
1 Agripa alobaki na Polo :
— Napesi yo nzela ya koloba.
Boye, Polo atombolaki loboko mpe abandaki kosamba :
2 — Mokonzi Agripa, nazali na esengo mingi ya kosamba lelo liboso na yo, na tina
na makambo nyonso oyo Bayuda bafundeli ngai, 3 pamba te oyebi malamu bizaleli
mpe tembe ya Bayuda. Boye nasengi na yo ete ozala na motema monene mpo na
koyoka ngai.
4 Bayuda nyonso bayebi evandeli na ngai, wuta na bomwana na ngai, kobanda
na ebandeli ya bomoi na ngai, kati na ekolo na ngai, mpe ezala kati na Yelusalemi.
5 Bayebi ngai wuta kala mpe bakoki kotatola, soki balingi, ete natambolisaki bomoi
na ngai lokola Mofarizeo, na botosi makasi ya mibeko, ndenge lingomba na biso
esengaka. 6 Mpe nazali kosamba lelo mpo na elikya na ngai kati na elaka oyo
Nzambe apesaki na bakoko na biso. 7 Bato ya mabota na biso zomi na mibale
basalelaki Nzambe, butu mpe moyi, na kolemba te, mpo ete bazalaki na elikya ete
bakomona kokokisama ya elaka yango. Mokonzi Agripa, ezali kaka mpo na elikya
yango nde Bayuda bafundi ngai. 8 Mpo na nini, kati na bino, bozali kondima te ete
Nzambe akoki kosekwisa bakufi ?
9 Ngai moko mpe nazalaki liboso kokanisa ete esengeli na ngai kosala nyonso
oyo ekoki kosalema, mpo na kotelemela Kombo ya Yesu ya Nazareti. 10 Ezali
mosala yango nde nasalaki kati na Yelusalemi : natiaki basantu ebele na boloko, na
ndingisa ya bakonzi ya Banganga-Nzambe ; boye, tango bazalaki koboma bango,
ngai mpe nazalaki kondima. 11 Kati na bandako nyonso ya mayangani, nazalaki
mbala mingi kotambola mpo na kopesa bango bitumbu mpe kotinda bango na
makasi ete bafinga Yesu-Klisto. Na zuwa na ngai oyo eleka ndelo, nazalaki kolanda
bango kino na bingumba ya bapaya mpo na konyokola bango.
12 Ezali mpo na yango nde nakendeki na Damasi, na bokonzi mpe na etinda

ya bakonzi ya Banganga-Nzambe. 13 Mokonzi, na ngonga ya midi, wana nazalaki
kokende, namonaki pole moko kowuta na likolo, elekaki kutu ata kongenga ya
moyi ; pole yango ezipaki ngai mpe bato oyo bazalaki kotambola elongo na ngai.
14 Tokweyaki biso nyonso na mabele, mpe nayokaki mongongo moko koloba na
ngai na lokota ya Arami : « Saulo, Saulo, mpo na nini ozali konyokola Ngai ? Ezali
pasi mpo na yo komibamba na basende. »
15 Bongo natunaki : « Nkolo, yo nani ? »
Nkolo azongisaki : « Ngai, nazali Yesu oyo yo ozali konyokola. 16 Kasi lamuka
mpe telema ! Pamba te namimonisi epai na yo mpo na kokomisa yo mosali na Ngai
mpe motatoli ya makambo oyo osili komona, mpe ya makambo oyo nakolakisa yo
na sima. 17 Nakokangola yo wuta na maboko ya bato ya ekolo na yo mpe na maboko
ya bato ya bikolo ya bapaya. Nakotinda yo epai na bango 18 mpo ete ofungola bango
miso, olongola bango na molili mpe omema bango na pole ; mpo ete olongola bango
na se ya bokonzi ya Satana mpe omema bango epai ya Nzambe, na tina ete bazwa
bolimbisi ya masumu mpe libula kati na bato oyo babulisama na nzela ya kondima
kati na Ngai. »
19 Boye, mokonzi Agripa, wuta tango wana, nandimaki kotosa emoniseli oyo
ewutaki na Likolo. 20 Nateyaki liboso bavandi ya Damasi ; sima, nateyaki bavandi
ya Yelusalemi, ya Yuda mobimba mpe ya bikolo ya bapaya : nateyaki bango ete
basengeli kobongola mitema, kozonga epai ya Nzambe mpe, na nzela ya misala
na bango, kolakisa penza ete babongoli mitema. 21 Ezali kaka mpo na tina oyo
nde Bayuda bakangaki ngai kati na Tempelo mpe balukaki koboma ngai. 22 Kasi
kino lelo, Nzambe azali kobatela ngai ; yango wana natelemi awa mpo na kotatola
liboso ya bato pamba mpe bato minene. Nazali koteya makambo mosusu te,
bobele makambo oyo basakoli mpe Moyize baloba ete ekokokisama solo : 23 Klisto
akomona pasi mpe akozala moto ya liboso ya kosekwa kati na bakufi mpo na
kosakola pole ya lobiko epai ya Bayuda mpe epai ya bato ya bikolo ya bapaya.
24 Wana Polo azalaki nanu koloba, Festisi akataki ye maloba mpe agangelaki ye :
— Ozali na liboma, Polo ! Boyebi oyo otondi na yango ekomisi yo liboma !
— Tata mokonzi Festisi, nazali na liboma te. Makambo oyo nazali koloba ezali
ya solo mpe ezali penza na nzela. 26 Mokonzi Agripa kutu ayebi makambo oyo
malamu ; yango wana nazali koloba na molende nyonso liboso na ye. Nandimisami
ete abungi ata likambo moko te kati na makambo yango, pamba te esalemaki
na nkuku te. 27 Mokonzi Agripa, boni, ondimaka basakoli ? Nayebi malamu ete
ondimaka bango.
28 Agripa alobaki na Polo :
— Okanisi ete okoki kondimisa ngai kokoma Moklisto kaka na mwa tango moke ?
— Ezala na tango molayi to na tango moke, nazali kosambela Nzambe ete, yo
moko kaka te, kasi elongo na bato nyonso oyo bazali koyoka ngai lelo, bokoma
lokola ngai, longola kaka minyololo oyo !
30 Wana azalaki koloba bongo, mokonzi, moyangeli, Berenise mpe bato nyonso oyo
bazalaki elongo na bango batelemaki. 31 Wana bazalaki kobima, balobanaki bango
na bango :
— Moto oyo asali mabe ata moko te oyo ekoki komemela ye etumbu ya kufa to
ya boloko.
32 Agripa alobaki na Festisi :
— Soki moto oyo asengaki te kosamba liboso ya Sezare, esengelaki kotika ye.
27
Bamemi Polo na Rome
Tango bazwaki mokano ya kozwa masuwa mpo na kokende na Itali, bapesaki
1
Polo elongo na ndambo ya bakangami na maboko ya Juliusi oyo azalaki mokonzi ya
basoda nkama moko ya Rome, kati na mampinga ya mokonzi monene. 2 Tomataki
na masuwa oyo ewutaki na engumba Adramite mpo na kokende na mabongo ya
pembeni-pembeni ya mokili ya Azia, mpe tokendeki ; Arisitarke, moto ya Masedwane
ya Tesalonika, azalaki na biso elongo.
3 Mokolo oyo elandaki, tosemaki na engumba Sidoni. Lokola Juliusi atalisaki
bolingo monene epai ya Polo, apesaki ye nzela ya kokende kotala balingami na
ye mpo ete akoka kozwa masungi epai na bango. 4 Sima na biso kolongwa wana,
tozongelaki mobembo na biso mpe tozalaki konana pembeni-pembeni ya esanga ya
Shipre, mpo na kokima mipepe oyo ezalaki kobeta biso makasi mpe kopekisa biso
kokende liboso. 5 Sima na biso kokatisa ebale monene oyo eleka pembeni-pembeni
ya Silisi mpe ya Pafili, tosemaki na Mira, kati na mokili ya Lisi. 6 Kuna, mokonzi ya
basoda nkama moko amonaki masuwa moko ya engumba Alekizandri, oyo ezalaki
kokende na Itali, mpe akotisaki biso kati na yango. 7 Masuwa yango ezalaki kotambola
malembe penza ; boye tosalaki mikolo mwa mingi ya mobembo, mpe tokomaki na
Sinide na pasi penza. Lokola mpe mopepe ezalaki kopekisa biso kokende liboso,
tolekaki Salimoni mpe tokendeki na ngambo ya sude ya esanga ya Kreti. 8 Tozalaki
konana pembeni-pembeni ya esanga yango na pasi penza kino tokomaki na esika oyo
babengaka « Mabongo kitoko, » pene ya engumba Laseya.
9 Lokola tolekisaki bongo tango mingi mpe masuwa ekomaki kotambola na matata,
pamba te ezalaki sima na eleko ya kokila bilei, Polo akebisaki bango :
10 — Baninga, nazali komona lokola likama moko ya monene kosalema na
mobembo na biso, mpe ekobebisa makasi masuwa elongo na biloko, kasi biso mpe
tokoki kokufa.
11 Kasi mokonzi ya basoda nkama moko alandaki toli ya kapitene ya masuwa mpe
ya nkolo masuwa, na esika ete ayoka maloba ya Polo. 12 Lokola mpe libongo ezalaki
esika ya malamu te mpo na kolekisa tango ya malili makasi, mingi kati na bato
bazwaki mokano ete tolongwa wana mpe toluka kokoma na Fenikisi oyo ezali libongo
ya Kreti, oyo etala na ngambo ya sude-weste mpe ya nor-weste, mpo na kolekisa kuna
tango yango ya malili makasi.
Mopepe makasi mpe kozinda ya masuwa
Wana mwa mopepe moko ya sude ekomaki kopepa, bakanisaki ete posa na
13
bango ezali kokokisama ; boye batombolaki longo, mpe masuwa ekomaki kotambola
pembeni-pembeni ya esanga ya Kreti. 14 Kasi sima na mwa tango, mopepe moko
ya makasi penza, mopepe oyo babengaka « erakiloni*, » ekomaki kopepa wuta na
esanga ; 15 ememaki masuwa, mpe masuwa elongaki te nguya ya mopepe. Boye
tomitikaki bongo na mopepe, mpe ememaki biso. 16 Lokola tolekaki na lombangu, na
pembeni-pembeni ya esanga moke oyo babengaka Koda, tolongaki na pasi kokanga
mwa bwato oyo ebikisaka bato na tango ya likama. 17 Sima na komatisa yango na
masuwa, bazwaki basinga mpe bakangisaki yango. Lokola bazalaki kobanga kotutana
na zelo ya ngambo ya Silite, babwakaki longo ya libaya likolo ya mayi, mpe mopepe
ekobaki komema masuwa. 18 Mokolo oyo elandaki, lokola mopepe ezalaki kaka
koningisa masuwa makasi, babwakaki na ebale, biloko oyo ezalaki kati na masuwa.
19 Na mokolo ya misato, na maboko na bango moko, babwakaki na ebale, biloko oyo
etambolisaka masuwa. 20 Lokola tosalaki mikolo ebele na kozanga komona lisusu
* 27:14 Erakiloni ezali mopepe moko ya makasi penza oyo ewutaka na ngambo ya nor-este.
moyi mpe minzoto te, mpe mopepe ezalaki kaka kobeta makasi, tobungisaki elikya
ya kobika.
21 Sima na bato kosala mikolo ebele oyo baliaki lisusu te, Polo atelemaki liboso na
bango mpe alobaki :
— Baninga na ngai, bosengelaki koyoka toli na ngai ete tolongwa na Kreti te. Soki
boyokelaki ngai, likama oyo elingaki kokomela bino te mpe bolingaki te kobungisa
biloko na bino. 22 Kasi sik’oyo, nazali kolendisa bino ete boyika mpiko, pamba te
moko te kati na bino akokufa, kaka masuwa nde ekobeba. 23 Na butu ya lelo, Anjelu
na Nzambe na ngai, oyo nasalelaka, ayaki epai na ngai 24 mpe alobaki : « Polo,
kobanga te. Osengeli kosamba liboso ya Sezare. Mpo na yo, Nzambe abateli na
bomoi bato nyonso oyo ozali kosala elongo na bango mobembo kati na masuwa. »
25 Baninga na ngai, boyika mpiko, pamba te nazali na kondima kati na Nzambe
ete akosala ndenge kaka ayebisaki ngai. 26 Kasi atako bongo, tosengeli kokangama
kaka na esanga moko.
27 Na butu ya zomi na minei, masuwa ezalaki kaka komemama epai na epai kati
na ebale monene Adriatiki. Na kati-kati ya butu, basali ya masuwa bakanisaki ete
tokomi pene ya mokili ; 28 babwakaki singa mpo na komeka mozindo ya mayi mpe
bamonaki ete mozindo ya mayi ezali na bametele pene tuku misato na sambo. Wana
bapusanaki mwa liboso, bamekaki lisusu mpe bamonaki ete mozindo ya mayi ezali
na bametele pene tuku mibale na mwambe. 29 Lokola bazalaki kobanga ete masuwa
etutana na mabanga, babwakaki balongo minei na mayi wuta na sima ya masuwa,
na posa makasi ya komona tongo kotana. 30 Kasi, lokola basali ya masuwa balingaki
kokima, babandaki kokitisa kati na ebale monene mwa bwato oyo ebikisaka bato
na tango ya likama, mpe basalaki lokola nde balingi kokende kokangisa balongo
na liboso ya masuwa. 31 Polo alobaki na mokonzi ya basoda nkama moko mpe na
basoda :
— Tala, soki bato oyo batikali te kati na masuwa, bino mpe bokobika te.
32 Boye, basoda bakataki basinga oyo esimbaki mwa bwato yango mpe batikaki
yango kokweya na mayi.
33 Wana bazalaki kozela tongo kotana, Polo alendisaki bato nyonso ete balia ;
alobaki :
— Ekokisi lelo mikolo zomi na minei wuta bozali kozela, mpe bolie ata eloko
moko te. 34 Nasengi na bino ete bolia sik’oyo. Bosengeli na yango mpo ete bozala
na bomoi. Moko te kati na bino akobungisa ata suki moko ya moto na ye.
35 Sima na ye koloba bongo, akamataki lipa mpe azongisaki matondi epai na
Nzambe liboso na bango nyonso ; bongo akataki yango mpe abandaki kolia. 36 Bango
nyonso balendisamaki mpe bakomaki kolia. 37 Kati na masuwa, tozalaki bato nkama
mibale na tuku sambo na motoba. 38 Sima na bango kolia mpe kotonda mingi,
babwakaki ble na ebale mpo na kokitisa kilo ya masuwa.
39 Tango tongo etanaki, bamonaki mokili te, kasi bamonaki kaka libongo moko
ya zelo na suka, epai ebale ekota. Boye bazwaki mokano, soki bakolonga, ya
kosemisa masuwa kuna. 40 Babwakaki balongo na ebale ; mpe kaka na tango yango,
bafungolaki basinga ya yenda, batombolaki bakapo mpo ete mopepe emema masuwa
na ngambo ya libongo ya zelo. 41 Kasi masuwa ekendeki kotutana na zelo ya ebale
mpe ekangamaki. Wana eteni ya liboso ya masuwa ekangamaki na zelo mpe ezalaki
lisusu koningana te, eteni ya sima ya masuwa epanzanaki na nguya ya bambonge.
42 Basoda bazwaki likanisi ya koboma bakangami mpo bazalaki kobanga ete
bakatisa mayi mpe bakima. 43 Kasi lokola mokonzi ya basoda nkama moko azalaki
na posa ya kobikisa Polo, apekisaki bango kokokisa likanisi na bango. Boye, atindaki
bato oyo bayebaki kokata mayi ete bazala bato ya liboso ya kokweya na mayi mpe
bakende na mokili. 44 Bamosusu basengeli kolanda bango na kodiembela na mabaya

to na biteni ya masuwa. Ezali ndenge wana nde bato nyonso bakomaki malamu na
mokili.
28
Polo kati na esanga ya Malite
1 Wana tososolaki ete tosili kobika na likama, toyokaki ete babengaka esanga yango
Malite. 2 Bavandi ya esanga yango batalisaki biso bolingo monene mpe basungaki biso
mingi. Lokola mvula ezalaki konoka mpe malili ezalaki makasi, bapelisaki moto mpe
babengaki biso nyonso ete tokende koyetola. 3 Polo alokotaki liboke ya bakoni ; mpe
tango abwakaki yango na moto, molunge ya moto ebimisaki etupa mpe ekangamaki
na loboko na ye. 4 Tango bavandi ya esanga bamonaki nyoka ezali kodiembela na
loboko ya Polo, balobanaki bango na bango :
— Solo, moto oyo azali penza mobomi ! Awuti kobika na likama ya ebale, kasi
bosembo ya Nzambe elandi ye kaka mpo na koboma ye !
5 Kasi Polo aningisaki loboko, mpe nyoka yango ekweyaki na moto, mpe ayokaki
ata pasi te. 6 Bato nyonso bazalaki kozela ete nzoto na ye evimba to akufa mbala
moko ; kasi wana bazelaki tango molayi mpe bamonaki ata likambo moko te ya mabe
kokomela ye, babongolaki makanisi mpe balobaki :
— Moto oyo azali nzambe.
7 Zingazinga ya esika oyo tozalaki, ezalaki na mabele ya Pibiliusi, kalaka mokonzi
ya esanga. Ayambaki biso malamu epai na ye, mpe tolekisaki kuna mikolo misato.
8 Nzokande, tata ya Pibiliusi azalaki ya kolala na mbeto mpo ete azalaki kobela
fievele mpe pulupulu ya makila. Polo akendeki kotala ye, akotaki na ndako na ye,
asambelaki, atielaki ye maboko mpe abikisaki ye. 9 Sima na yango, babeli mosusu ya
esanga bayaki epai na ye mpe babikisamaki. 10 Boye, bapesaki biso lokumu ya ndenge
na ndenge ; mpe tango tokomaki pene ya kozongela mobembo na biso, bapesaki biso
biloko nyonso oyo tozalaki na yango posa mpo na mobembo.
Polo akomi na Rome
Sima na basanza misato, tozwaki masuwa oyo elekisaki tango na yango ya
11
malili makasi kati na esanga. Ezalaki masuwa ya engumba Alekizandri, oyo batia
bilembo ya Kasitori mpe Polikisi*. 12 Tosemaki na engumba Sirakize, mpe tolekisaki
kuna mikolo misato. 13 Kolongwa wana, tonanaki pembeni-pembeni ya mokili mpe
tokomaki na engumba Regio. Mokolo oyo elandaki, mopepe ya sude ekomaki kopepa
mpe, sima na mikolo mibale, tokomaki na Puzoli. 14 Kati na engumba yango, tokutaki
bandeko oyo basengaki biso ete tovanda elongo na bango poso mobimba. Ezali
ndenge wana nde tokendeki na Rome. 15 Tango bandeko ya Rome bayokaki ete
tokomi, bayaki kino na zando ya Apiusi mpe na esika oyo babengaka « Bandako
misato, » mpo na kokutana na biso. Tango Polo amonaki bango, azongisaki matondi
epai ya Nzambe mpe azwaki lisusu molende.
16 Tango tokomaki na Rome, bapesaki Polo nzela ya kovanda ye moko na ndako ;
batielaki ye soda moko mpo na kokengela ye.
Polo ateyi na Rome
Sima na mikolo misato, Polo abengisaki bakambi ya Bayuda mpo ete bakutana
17
na ye. Tango basanganaki, alobaki na bango :
— Bandeko na ngai, ata nasalaki bato ya ekolo na biso ata mabe moko te, mpe
nabukaki ata mobeko moko te ya bakoko na biso, bakangaki ngai na Yelusalemi
*28:11 Kasitori mpe Polikisi bazali mapasa ya banzambe ya bato ya mokili ya Grese. Bato oyo basalaka na
masuwa bazalaki kozwa bango lokola banzambe oyo babatelaka bango.
mpe bakabaki ngai na maboko ya bato ya Rome. 18 Sima na bato ya Rome koyekola
na mozindo likambo na ngai, bazwaki mokano ya kotika ngai, pamba te bamonaki
likambo moko te ya mabe oyo ekokaki kosala ete nazwa etumbu ya kufa. 19 Kasi
Bayuda basepelaki te na mokano yango ; boye nasengaki ete nakende kosamba
liboso ya Sezare ; elingi koloba te ete nazalaki na likanisi ya kofunda bato ya ekolo
na ngai. 20 Yango wana nasengaki komona bino mpe kosolola na bino, pamba te
ezali mpo na elikya ya Isalaele nde nakangami na minyololo oyo.
21 Bayuda bazongiselaki ye :
— Biso awa, tozwaki ata mokanda moko te kowuta na Yuda na tina na yo ; mpe
kati na bandeko oyo bayaki awa, moto ata moko te apesaki biso sango to ayebisaki
biso likambo ya mabe na tina na yo. 22 Kasi tozali na posa ete yo moko oyebisa biso
makanisi na yo, pamba te toyebi malamu ete lingomba na yo ezali kobundisama
bisika nyonso.
23 Bayokanaki kokutana na Polo mokolo mosusu. Bongo tango mokolo yango
ekokaki, bayaki ebele na esika oyo Polo azalaki kovanda. Wuta na tongo kino na
pokwa, Polo azalaki kolimbolela bango mpe koteya bango makambo oyo etali Bokonzi
ya Nzambe, mpe azalaki kosala nyonso mpo ete bandima makambo oyo azalaki
koloba na tina na Yesu, na nzela ya Mobeko ya Moyize mpe makomi ya basakoli.
24 Bamoko bandimisamaki na nzela ya makambo oyo azalaki koloba, kasi bamosusu
baboyaki kondima. 25 Tango bakomaki pene ya kozonga, bango na bango batikalaki
kaka koyokana te ; bongo Polo abakisaki liloba oyo :
— Molimo Mosantu alobaki na bakoko na bino makambo ya solo tango alobaki
na nzela ya mosakoli Ezayi :
26 « Kende koloba na bato oyo :
Matoyi na bino ekoyoka na pamba, bokososola te ;
miso na bino ekotala na pamba, bokomona te.
27 Pamba te mitema ya bato oyo ekomi mabanga ;
bakangi penza matoyi mpe miso na bango,
noki te miso na bango emona,
matoyi na bango eyoka,
mitema na bango esosola,
babongola mitema, mpe nabikisa bango. »
28 Yango wana, nalingi boyeba ete Nzambe atindi lobiko na Ye epai ya bato ya
bikolo ya bapaya, mpe bakoyoka.
[ 29 Tango Polo asilisaki koloba, Bayuda bakendeki, mpe bazalaki kotiana tembe
makasi kati na bango.]
30 Polo awumelaki mibu mibale mobimba kati na ndako ya kofutela. Azalaki
koyamba bato nyonso oyo bazalaki koya kotala ye ; 31 azalaki kosakola sango ya
Bokonzi ya Nzambe mpe koteya na tina na Nkolo Yesu-Klisto, na molende nyonso
mpe na kozanga bipekiseli.
Barome 1:1 1666 Barome 1:17
Mokanda epai ya
Barome
Polo apesi baklisto ya Rome mbote
1Polo, mowumbu ya Yesu-Klisto, oyo abengama mpo ete azala ntoma mpe aponama
mpo na kosakola Sango Malamu ya Nzambe, 2 Sango Malamu oyo Nzambe alaka wuta
kala na nzela ya basakoli na Ye kati na Makomi ya bule, 3 Sango Malamu oyo ezali
koloba na tina na Mwana na Ye, oyo kati na bomoto na Ye, abotamaki na libota ya
Davidi, 4 mpe na nzela ya Molimo Mosantu, amonisamaki na nguya nyonso ete azali
Mwana na Nzambe, na nzela ya lisekwa na Ye kati na bakufi : Yesu-Klisto, Nkolo na
biso. 5 Ezali na nzela na Ye nde nazwaki ngolu ya kozala ntoma mpo na kosala ete
na Kombo na Ye, Bapagano batosa Ye na nzela ya kondima. 6 Boye, bino mpe bozali
na molongo ya bato yango oyo Yesu-Klisto abenga.
7Epai na bino nyonso oyo, kati na Rome, bozali balingami ya Nzambe mpe
bobengama mpo na kozala basantu :
Tika ete ngolu mpe kimia epesamela bino kowuta na Nzambe, Tata na biso, mpe na
Nkolo Yesu-Klisto !
Polo mpe baklisto ya Rome

Ya liboso, nazali kozongisa matondi epai ya Nzambe na ngai, na nzela ya Yesu-
8
Klisto, mpo na bino nyonso, pamba te bazali kolobela kondima na bino kati na mokili
mobimba. 9 Nzambe oyo nasalelaka na motema na ngai mobimba tango nateyaka
Sango Malamu ya Mwana na Ye, azali Motatoli na ngai ete natikaka te kotanga kombo
na bino 10 kati na mabondeli na ngai tango nyonso ; mpe nasengaka na Nzambe ete,
na mikolo oyo to na mikolo oyo ekoya, apesa ngai nzela ya koya kotala bino, soki
ezali mokano na Ye.
11 Pamba te nazali na posa makasi ya komona bino mpo na kopesa bino likabo
ya ngolu, likabo ya Molimo, mpo ete bolendisama na kondima na bino 12 to mpo
ete tolendisana elongo, na nzela ya kondima moko oyo tozali na yango. 13 Bandeko
na ngai, nalingi boyeba ete nazalaki mbala mingi kosala mabongisi ya koya epai na
bino, mpo na kobuka mbuma kati na bino, ndenge nazalaki kosala kati na Bapagano
mosusu ; kasi kino sik’oyo, bipekiselo mingi ezali kokanga ngai nzela.
14 Nazali na niongo ya Bagreki mpe ya bato oyo bazali Bagreki te, ya bato ya bwanya
mpe ya bazoba. 15 Yango wana nazali penza na posa makasi ya koteya Sango Malamu
epai na bino oyo bozali na Rome.
Nguya ya Sango Malamu
Nazali na soni te mpo na Sango Malamu, pamba te ezali nguya ya Nzambe
16
mpo na lobiko ya moto nyonso oyo andimaka : liboso, ya Moyuda, mpe sima, ya
Mogreki. 17 Pamba te Sango Malamu yango emonisaka biso bosembo ya Nzambe,
oyo ezwamaka na nzela ya kondima, wuta na ebandeli kino na suka, kolanda ndenge
ekomama : « Moto ya sembo akobika na nzela ya kondima. »
Bato nyonso bazali bato ya masumu
Lisumu ya bato ya bikolo ya bapaya
18 Solo, Nzambe amonisaka kanda na Ye wuta na lola mpo na kopesa etumbu, na

lisumu mpe na mabe nyonso ya bato oyo bazipaka bosolo na nzela ya misala na bango
ya mabe, 19 pamba te makambo oyo bakoki koyeba na tina na Nzambe emonanaka
polele kati na bango ; Ye moko Nzambe nde alakisa bango yango na polele. 20 Wuta
Nzambe akela mokili, makoki na Ye, oyo emonanaka na miso te, lokola nguya na Ye
ya seko mpe bonzambe na Ye, emonanaka polele penza, tango bayekolaka yango na
nzela ya misala na Ye. Boye, bato bakoki te komilongola na ngambo.
21 Pamba te, atako bayebaki Nzambe, kasi bapesaki Ye te lokumu oyo ekoki na
Nzambe mpe bapesaki Ye matondi te, kasi makanisi na bango ekomaki ya bozoba,
mpe mitema na bango, oyo ezangaki mayele, etondaki na molili. 22 Atako bazalaki
komimona bato ya bwanya, kasi bakomaki bazoba. 23 Na esika ete bakumisa Nzambe
oyo akufaka te mpe atonda na nkembo, bakumisaki banzambe ya bikeko lokola
bililingi ya bato oyo bakufaka, ya bandeke, ya banyama oyo etambolaka na makolo
minei mpe oyo etambolaka na libumu.
24 Yango wana, Nzambe akabaki bango kati na baposa mabe ya mitema na bango
mpe na misala ya bosoto, mpo ete basambwisa banzoto na bango moko, na nzela ya
moko to ya mosusu. 25 Basundolaki bosolo ya Nzambe mpo na komipesa na makambo
ya lokuta, bapesaki lokumu mpe bagumbamelaki bikelamu, na esika ya Mokeli oyo
apesamela nkembo mpo na seko. Amen !
26 Yango wana, Nzambe asundolaki bango kati na baposa ya soni. Ezala basi na
bango, batikaki kosangisa nzoto na mibali mpo na komipesa na bosangisi nzoto oyo
esengeli te. 27 Ndenge moko mpe mpo na mibali : batikaki kosangisa nzoto na basi,
batondisamaki na posa ya kosangisa nzoto na baninga na bango mibali ; basalaki
makambo ya soni, mibali na mibali, mpe bazwaki kati na bango moko lifuti oyo
ekokaki na libunga na bango.
28 Lokola bamonaki ete koyeba Nzambe ezali na tina te, Nzambe akabaki bango na
makanisi na bango ya mabe, mpo ete basala makambo oyo ebongi te. 29 Batondaki
na lolenge nyonso ya misala ya sembo te, ya makambo mabe, ya lokoso, ya mabe,
ya zuwa, ya misala ya koboma bato, ya koswana, ya kokosela baninga makambo
mpe ya koyina bato ; bakomaki bato na songisongi, 30 na kotiola baninga, banguna
ya Nzambe, bato batonda na lolendo, na lofundu, na bilobaloba, na mayele ya kosala
mabe, batomboki na miso ya baboti na bango ; 31 bato bazanga mayele, bosembo,
bolingo mpe mawa. 32 Bayebi malamu ekateli ya sembo ya Nzambe ete bato oyo
basalaka makambo ya lolenge wana basengeli na kufa, kasi bazali kaka kokoba kosala
makambo wana nyonso mpe kondima bato oyo basalaka yango.
2
Kosambisama ya sembo ezali ya Nzambe
1 Yango wana, yo moto oyo osambisaka bato mosusu, ozali na ngambo, ata soki
ozali nani ; pamba te wana osambisaka bato mosusu, omisambisaka yo moko, mpo
ete yo oyo osambisaka bango osalaka mpe kaka makambo yango. 2 Nzokande,
toyebi malamu ete Nzambe asambisaka kolanda bosolo bato oyo basalaka makambo
ya lolenge wana. 3 Boni, okanisi ete okokima kosambisama ya Nzambe, yo oyo
osambisaka bato oyo basalaka makambo ya lolenge wana mpe osalaka makambo
yango kaka lokola bango ? 4 To mpe boni, okanisi ete ozali kotiola bomengo ya boboto,
ya kokanga motema mpe ya bolamu na Nzambe, wana ozali kobosana ete boboto na
Ye ememaka yo na kobongola motema ?
5 Kasi mpo na moto makasi na yo mpe motema libanga na yo, ozali yo moko
komibendela etumbu monene mpo na mokolo oyo Nzambe akokweyisa kanda na
Ye mpe akomonisa kosambisama na Ye ya sembo. 6 Nzambe akofuta moto na moto
kolanda misala na ye : 7 bomoi ya seko epai ya moto oyo, na nzela ya molende na ye
ya kosala malamu, alukaka nkembo, lokumu mpe makambo oyo ebebaka te ; 8 kasi
kanda mpe kanda makasi epai ya moto oyo, na nzela ya botomboki na ye, aboyaka
solo mpe asepelaka na mabe. 9 Minyoko mpe mitungisi ezali kozela moto nyonso oyo
asalaka mabe : liboso, Moyuda, mpe sima, Mogreki. 10 Kasi nkembo, lokumu mpe
kimia ezali kozela moto nyonso oyo asalaka bolamu : liboso, Moyuda, mpe sima,
Mogreki ; 11 pamba te Nzambe aponaka bilongi te.
12 Bato nyonso oyo basalaki masumu na kozanga koyeba Mobeko bakokufa na
kozanga mpe Mobeko. Nzokande bato oyo basalaki masumu, wana basengeli
kotosa Mobeko, bakosambisama kolanda Mobeko. 13 Pamba te ezali te bato oyo
bayokaka Mobeko nde bazali sembo na miso na Nzambe, kasi ezali ba-oyo batosaka
Mobeko yango nde bakotangama lokola bato ya sembo. 14 Soki Bapagano oyo bayebi
Mobeko te bazali kosala na ndenge na bango moko makambo oyo Mobeko esengaka,
boyeba ete bamikomisaka Mobeko mpo na bango moko atako bazali na Mobeko
yango te. 15 Na bongo, na nzela ya bizaleli na bango, balakisaka ete misala oyo
Mobeko esengaka ezali ya kokomama kati na mitema na bango. Mitema na bango
etatolaka yango, ndenge moko na makanisi oyo na nzela na yango bamifundaka
to bamilongisaka. 16 Nyonso wana ekomonana polele, na mokolo oyo Nzambe
akosambisa basekele ya bato na nzela ya Yesu-Klisto, kolanda Sango Malamu oyo
nateyaka.
Bayuda mpe Mobeko

17 Boye, yo moto oyo omibengaka Moyuda, otiaka elikya na yo kati na Mobeko,
omikumisaka mpo na Nzambe, 18 oyebi mokano ya Nzambe mpe oyebi kososola
makambo oyo eleki malamu, pamba te Mobeko eteya yo. 19 Ondimisami solo ete
ozali motambolisi ya bakufi miso, pole ya bato oyo bayengaka-yengaka kati na molili,
20 molakisi ya bazoba, moteyi ya bana mike, pamba te ozwaka kati na Mobeko
boyebi nyonso mpe bosolo. 21 Yo moto oyo oteyaka bato mosusu, boni, yo moko
omiteyaka te ? Yo oyo oteyaka bato mosusu ete bayiba te, boni, oyibaka ? 22 Yo
oyo olobaka na bato ete basala ekobo te, boni, osalaka ekobo ? Yo oyo omipesaka
te na banzambe ya bikeko, boni, ozwaka na makasi biloko kati na batempelo ?
23 Yo oyo omikumisaka mpo na Mobeko, boni, ozali kobebisa lokumu ya Nzambe
na kobuka Mobeko ? 24 Mpo na yango, kolanda ndenge ekomama : « Likolo na bino,
Kombo ya Nzambe ezali kofingama kati na Bapagano. » 25 Kokatama ngenga ezali
na tina soki ozali kotosa Mobeko ; kasi soki obuki Mobeko, okomi lokola okatama
na yo ngenga te. 26 Kasi soki moto oyo akatisa ngenga te azali kotosa malako ya
sembo ya Mobeko, boni, akotangama te lokola moto akatama ngenga ? 27 Moto oyo
akatisa ngenga te kasi atosaka Mobeko akosambisa yo oyo obukaka Mobeko atako
ozali na Makomi ya Mobeko mpe okatisa ngenga. 28 Pamba te ezali te makambo
oyo emonanaka na miso nde ekomisaka moto Moyuda, mpe ezali te elembo oyo
emonanaka na nzoto nde esalaka kokatama ngenga. 29 Ezali kaka makambo ya kati
nde ekomisaka moto Moyuda, mpe kokatama ngenga ya solo ezali nde oyo Molimo
asalaka kati na motema ; ezali te oyo tosalaka na kotosa Mobeko. Lokumu ya Moyuda
ya boye ewutaka na bato te, kasi na Nzambe.
3
1 Boye, kozala Moyuda ezali na litomba nini ? Kokatama ngenga ezali na tina nini ?
2 Solo, ezali penza na litomba monene kati na makambo nyonso. Pamba te Maloba
ya Nzambe epesamaki liboso epai na bango.
3 Soki Bayuda mosusu bazangaki kondima, boni, bozangi na bango kondima

ekolongola bosembo ya Nzambe ? 4 Soki moke te ! Nzambe azali solo, mpe bato
nyonso bazali bakosi kolanda ndenge ekomama :
« Mpo ete bamona yo sembo na maloba na yo,
mpe okobanda kolongaka tango bakobanda kosambisaka yo. »
5 Kasi soki mabe na biso ezali kotalisa polele bosembo ya Nzambe, toloba nini ?
Nzambe azali mabe tango akitiselaka biso kanda na Ye ? Nazali kaka kokanisa
lokola moto. 6 Te, ezali bongo te ! Soki ezalaki bongo, ndenge nini Nzambe akokaki
kosambisa mokili ? 7 To soki lokuta na ngai etalisi polele bosolo ya Nzambe mpe
etomboli nkembo na Ye, mpo na nini nazwa lisusu etumbu lokola moto ya masumu ?
8 Mpe mpo na nini toloba te : « Tika ete tosala mabe mpo ete bolamu ebima kati na
mabe » ndenge bato oyo batongaka biso bakosaka ete toteyaka bongo. Bato wana
basengeli kozwa etumbu oyo ekoki na mabe na bango.
Moto ya sembo azali te
9 Boye, toloba nini ? Biso Bayuda toleki bato mosusu ? Te, soki moke te ! Pamba te
tosilaki kotalisa ete bato nyonso, ezala Bayuda to Bapagano, bango nyonso bazali na
se ya bokonzi ya lisumu. 10 Kolanda ndenge ekomama :
« Moto ya sembo azali te, ata moko te ;
11 moto ya mayele azali te ;
ata moto moko te alukaka Nzambe.
12 Bango nyonso babunga nzela,
ata moko te.
13 Minoko na bango ezali lokola bakunda ya kofungwama,
lolemo na bango esalaka mosala ya kokosa,
bibebu na bango ezali na ngenge ya etupa.
14 Minoko na bango etonda na makambo ya bololo
mpe na bilakeli mabe.
15 Makolo na bango epotaka mbangu
mpo na kosopa makila.
16 Na bisika nyonso oyo balekelaka,
batikaka kaka libebi mpe pasi ;
17 bayebi nzela ya kimia te.
18 Kotosa Nzambe ezali na tina ata moke te
na miso na bango. »
19 Nzokande, toyebi malamu ete makambo nyonso oyo Mobeko elobaka, elobaka
yango mpo na bato oyo bazali na se ya bokonzi ya Mobeko, mpo ete moto moko te
amilongisa, mpe mpo ete moto nyonso asosola ete azali moto ya masumu liboso ya
Nzambe. 20 Yango wana, moto moko te akotangama lokola moto ya sembo na miso ya
Nzambe mpo ete akokisi misala ya Mobeko, pamba te Mobeko epesaka kaka boyebi
ya lisumu.
Bosembo na nzela ya kondima
21 Kasi sik’oyo, na kozanga kosalela Mobeko, Nzambe atalisi polele ndenge nini
akomisaka bato sembo liboso na Ye, ndenge Mobeko mpe Basakoli batatola yango.
22 Bato nyonso oyo bandimaka, Nzambe akomisaka bango bato ya sembo na nzela ya
kondima Yesu-Klisto. Bokeseni ezali te kati na Bayuda mpe Bapagano, 23 pamba te
bato nyonso basali masumu mpe bazangi nkembo ya Nzambe ; 24 mpe bato nyonso
bakomi bato ya sembo na ofele, na ngolu na Ye, na nzela ya lisiko kati na Yesu-Klisto.
25 Nzambe akabaki Klisto lokola mbeka mpo ete, na nzela ya kosopa makila na Ye,
Klisto azwa bolimbisi masumu ya bato oyo bazali kondima. Asalaki bongo mpo na
kotalisa bosembo na Ye, pamba te, na tango ya kala, tango oyo akangaki motema,
apesaki bato etumbu te mpo na masumu na bango. 26 Nzambe asalaki bongo mpo
na kotalisa bosembo na Ye na tango oyo, mpo ete Ye moko azala Sembo mpe atanga
lokola moto ya sembo, moto oyo azali kondimela Yesu.
27 Boye, tina nini komikumisa ? Tina ezali te ! Na mobeko nini ? Na mobeko ya
misala ? Te, kasi na nzela ya kondima. 28 Pamba te tososoli ete moto atangamaka
lokola moto ya sembo na nzela kaka ya kondima, kasi na nzela ya kotosa Mobeko
te. 29 Boni, Nzambe azali kaka Nzambe ya Bayuda ? Azali mpe Nzambe ya bato ya
bikolo ya bapaya te ? Solo, azali mpe Nzambe ya bato ya bikolo ya bapaya. 30 Pamba
te Nzambe azali kaka moko ; Ye nde akomisaka, na nzela ya kondima na bango, bato
oyo bakatisa ngenga mpe bato oyo bakatisa ngenga te, bato ya sembo. 31 Boni, tobomi
Mobeko likolo ya kondima ? Soki moke te ! Tozali kutu kolendisa yango.
4
Abrayami akomaki sembo mpo na kondima na ye
1 Toloba nini na tina na Abrayami, koko na biso ? Azwaki nini na bomoto ?
2 Soki Abrayami atangamaki lokola moto ya sembo na nzela ya misala, akokaki
solo komikumisa ; kasi liboso ya Nzambe, ezali bongo te ! 3 Makomi elobi nini ?
« Abrayami azalaki na kondima epai ya Nzambe, yango wana Nzambe atangaki ye
lokola moto ya sembo. »
4 Soki moto asali mosala, batangaka lifuti na ye lokola likabo te, kasi lokola motoki
na ye. 5 Nzokande, soki moto asali mosala te, kasi andimeli Nzambe oyo atangaka
bato ya masumu lokola bato ya sembo, kondima na ye ekokomisa ye moto ya sembo.
6 Davidi mpe alobaki bongo tango atatolaki esengo ya moto oyo Nzambe akomisi
sembo na kozanga misala :
7 « Esengo na bato
oyo mabe na bango elimbisami,
mpe masumu na bango elongwe !
8 Esengo na moto
oyo Nkolo atangelaka lisumu te ! »
9 Boni, esengo yango ezali kaka mpo na bato oyo bakatisa ngenga to ezali mpe
mpo na bato oyo bakatisa ngenga te ? Solo, tozali koloba : Mpo ete Abrayami
azalaki na kondima, Nzambe atangaki ye lokola moto ya sembo. 10 Esalemaki tango
nini ? Esalemaki liboso na ye kokatisa ngenga to sima na ye kokatama ngenga ?
Esalemaki te sima na ye kokatama ngenga ; esalemaki nde liboso na ye kokatisa
ngenga. 11 Nzambe apesaki ye elembo ya kokatama ngenga lokola kashe ya bosembo
oyo azwaki na nzela ya kondima, wana azalaki akatama nanu ngenga te. Boye akoma
na mbala moko tata ya bato nyonso oyo bandimaka, wana bazali bakatama ngenga
te mpo ete bango mpe bakoma bato ya sembo, 12 mpe tata ya bato oyo bakatisa
ngenga, ba-oyo bakatama ngenga kaka te, kasi balandaka mpe ndakisa ya kondima
oyo Abrayami, tata na biso, azalaki na yango liboso ete bakata ye ngenga.
13 Ezali na nzela ya Mobeko te nde Abrayami mpe bakitani na ye bapesamelaki
elaka ya kozwa mokili lokola libula, kasi ezali nde na nzela ya bosembo oyo ewutaka
na kondima. 14 Pamba te soki ezali bato oyo batosaka mibeko nde bakozwa libula
yango, wana kondima ezali lisusu na tina te mpe elaka ezali te, 15 pamba te Mobeko
ebendaka kanda ya Nzambe. Nzokande, esika oyo Mobeko ezali te, kobuka Mobeko
mpe ezalaka te.
16 Yango wana, elaka eyaka na nzela ya kondima, mpo ete ezala na nzela ya ngolu
mpe mpo ete ezala mpo na bakitani nyonso ya Abrayami : kaka te mpo na ba-
oyo babengami bakitani na nzela ya Mobeko, kasi mpe mpo na ba-oyo bazali na
kondima ya Abrayami oyo azali tata na biso nyonso, 17 kolanda ndenge ekomama :
« Nakomisaki yo tata ya bikolo ebele. » Azali tata na biso na miso ya Nzambe oyo
ye andimaki, Nzambe oyo apesaka bomoi epai ya bakufi mpe azalisaka biloko oyo
etikala kozala te.
18 Atako Abrayami akokaki lisusu te kotia elikya, kasi atiaki kaka elikya mpe
andimaki ; boye akomaki tata ya bikolo ebele, kolanda ndenge Nzambe aloba mpo
na ye : « Bakitani na yo bakozala ebele. » 19 Abrayami akomaki na mibu pene nkama
moko, kasi kondima na ye elembaki te atako atalaki nzoto na ye, oyo ezalaki lisusu
na makasi te, mpe nzoto ya Sara oyo akokaki lisusu kobota te. 20 Nzokande, na esika
ete atia tembe na elaka ya Nzambe mpe aboya kondima, kasi kondima na ye epesaki
ye lisusu makasi koleka mpe azalaki kopesa Nzambe nkembo, 21 wana andimisamaki
makasi ete Nzambe azali na makoki ya kokokisa elaka na Ye. 22 Yango wana, mpo
na kondima na ye, Nzambe atangaki ye lokola moto ya sembo. 23 Nzokande, ezali
mpo na ye moko kaka te nde ekomama : « Nzambe atangaki ye lokola moto ya
sembo ; » 24 ezali mpe mpo na biso oyo Nzambe akotanga lokola bato ya sembo
mpo ete tondimelaka Ye oyo asekwisaki, kati na bakufi, Yesu, Nkolo na biso, 25 oyo
akabamaki mpo na masumu na biso mpe asekwaki mpo ete tokoma bato ya sembo.
5
Kimia elongo na Nzambe
1 Yango wana, lokola tokomi bato ya sembo na nzela ya kondima, tozali na kimia
elongo na Nzambe na nzela ya Nkolo na biso, Yesu-Klisto 2 oyo na nzela na Ye, tozwi
ndingisa, na nzela ya kondima, ya kozwa ngolu oyo kati na yango tozali kowumela
mpe tozali komikumisa kati na elikya ete tokobika nkembo ya Nzambe. 3 Tozali mpe
komikumisa kati na pasi, pamba te toyebi ete pasi ebotaka koyika mpiko, 4 koyika
mpiko ememaka elonga kati na komekama, mpe elonga kati na komekama ebotaka
elikya. 5 Nzokande, elikya ekosaka te, pamba te Nzambe asopaki bolingo na Ye kati
na mitema na biso na nzela ya Molimo Mosantu oyo Ye Nzambe apesaki biso.
6 Solo, wana tozalaki nanu bato na bolembu, Klisto akufaki mpo na bato ya
masumu, na tango oyo Nzambe abongisaki. 7 Ezali pasi komona moto kondima kokufa
mpo na moto ya sembo ; tango mosusu, moto akoki kondima kokufa mpo na moto ya
malamu. 8 Kasi tala ndenge nini Nzambe alakisi biso bolingo na Ye : wana tozalaki
nanu bato ya masumu, Klisto akufelaki biso.
9 Lokola tokomi sik’oyo bato ya sembo na nzela ya makila na Ye, Klisto akobikisa
biso mpe na kanda ya Nzambe. 10 Solo, wana tozalaki nanu banguna ya Nzambe, Ye
moko Nzambe azongisaki boyokani na biso elongo na Ye na nzela ya kufa ya Mwana
na Ye. Boye lokola azongisi boyokani yango, akobikisa biso mpe na nzela ya bomoi
ya mwana na Ye. 11 Yango kaka te ! Tozali mpe komikumisa kati na Nzambe na nzela
ya Yesu-Klisto, Nkolo na biso, oyo azongisi boyokani na biso elongo na Nzambe.
Adamu mpe Yesu-Klisto
12 Yango wana, ndenge lisumu ekotaki na mokili na nzela ya moto moko, mpe kufa
na nzela ya lisumu, ndenge wana mpe kufa ekangaki bato nyonso na nzela ya lisumu,
pamba te bato nyonso basalaki masumu.
13 Solo, liboso ete Nzambe apesa Mobeko, lisumu ezalaki kati na mokili, kasi lisumu
ekoki kotangama te soki Mobeko ezali te. 14 Nzokande, wuta na tango ya Adamu kino
na tango ya Moyize, kufa ezalaki na bokonzi ata epai ya bato oyo basalaki masumu te,
na lolenge ya Adamu oyo abukaki mobeko mpe azali elilingi ya moto oyo asengelaki
koya.
15 Kasi ezali na bokeseni monene kati na likabo ya ofele ya Nzambe mpe lisumu !
Pamba te soki lisumu ya moto moko ememelaki bato ebele kufa, ngolu ya Nzambe
mpe likabo ya ofele oyo eyaki na nzela ya ngolu ya moto moko, Yesu-Klisto, efulukaki
meke mpo na bato ebele. 16 Likabo ya Nzambe ezali na motuya makasi koleka mabe
ya lisumu ya moto moko : likolo ya lisumu moko, kosambisama eyei mpe ememi
etumbu ; kasi likolo ya masumu ebele, likabo ya ngolu eyei mpe elongoli etumbu.
17 Pamba te soki na nzela ya mabe ya moto moko, kufa ezwaki bokonzi likolo ya
moto wana se moko, ndenge nini bato oyo bazwaka bomengo ya ngolu ya Nzambe
mpe likabo ya bosembo bazala na bokonzi te kati na bomoi na nzela ya Yesu-Klisto
Ye moko !
18 Na mokuse, ndenge mabe ya moto moko ememelaki bato nyonso etumbu, ndenge
wana mpe mosala ya moto moko mpo na kokokisa bosembo ememeli bato nyonso
bonsomi mpe bomoi. 19 Pamba te ndenge kozanga botosi ya moto moko ekomisaki
bato ebele bato ya masumu, ndenge wana mpe botosi ya moto moko ekomisi bato
ebele bato ya sembo.
20 Mobeko eyaki mpo ete lisumu ebotana. Kasi epai lisumu ebotanaki, ngolu
efulukaki koleka 21 mpo ete, ndenge lisumu elakisaki bokonzi na yango na nzela ya
kufa, ngolu mpe elakisa bokonzi na yango na nzela ya bosembo mpo na komema na
bomoi ya seko na nzela ya Yesu-Klisto, Nkolo na biso.
6
Kufa mpo na lisumu mpe bomoi kati na Klisto
1 Boye, toloba nini ? Tosalaka na biso masumu mpo ete ngolu efuluka koleka ?
2 Soki moke te ! Biso oyo tosila kokufa mpo na lisumu, ndenge nini tozongela lisusu
kotambola kati na masumu ? 3 Boni, boyebi te ete biso nyonso oyo tosila kobatisama
kati na Yesu-Klisto tozwaki nde libatisi kati na kufa na Ye ? 4 Bakundaki biso elongo
na Ye na nzela ya libatisi kati na kufa na Ye mpo ete, lokola Klisto asekwaki kati na
bakufi na nzela ya nkembo ya Tata, biso mpe totambola na bomoi ya sika.
5 Pamba te soki tosanganaki elongo na Ye kati na kufa na Ye, solo tokosangana
mpe elongo na Ye kati na lisekwa na Ye. 6 Pamba te toyebi malamu ete bomoto ya
kala ebakamaki na ekulusu elongo na Klisto mpo ete nzoto na biso lokola esalelo
ya lisumu ekufa mpe tozala lisusu bawumbu ya lisumu te. 7 Moto nyonso oyo asilaki
kokufa atangamaki lokola moto ya sembo : azali lisusu te na se ya bokonzi ya lisumu.
8 Nzokande, lokola tosila kokufa elongo na Klisto, tozali kondima ete tokozala mpe
na bomoi elongo na Ye. 9 Pamba te toyebi malamu ete Klisto oyo asekwaki kati na
bakufi akokufa lisusu te ; kufa ezali lisusu na bokonzi te likolo na Ye. 10 Akufaki mpo
na lisumu mbala moko mpo na libela ; kasi sik’oyo azali na bomoi, mpe azali na
bomoi mpo na Nzambe.
11 Boye bino mpe, bomimona lokola bakufi mpo na lisumu, kasi lokola bato ya
bomoi mpo na Nzambe kati na Yesu-Klisto. 12 Yango wana, tika ete lisumu ezala lisusu
na bokonzi te kati na banzoto na bino, oyo ekokufa ; mpe bosengeli lisusu te kotosa
baposa na yango ya mabe. 13 Bokaba biteni ya banzoto na bino te na lisumu lokola
bisalelo mpo na mabe, kasi bomikaba bino moko epai na Nzambe lokola bato oyo
basekwa kati na bakufi mpe bazali na bomoi ; mpe bokabela Ye biteni ya banzoto na
bino lokola bisalelo mpo na bosembo. 14 Pamba te lisumu ekozala lisusu na bokonzi
te likolo na bino, pamba te bozali lisusu na se ya bokonzi ya Mobeko te, kasi na se ya
ngolu.
15 Boye toloba nini ? Tokoba kosala masumu mpo ete tozali na se ya bokonzi ya
Mobeko te kasi na se ya ngolu ? Soki moke te ! 16 Boni, boyebi te ete soki bomikabi
epai ya moto lokola bawumbu mpo na kotosa ye bokomi nde bawumbu ya moto oyo
bozali kotosa to bawumbu ya lisumu oyo ememaka na kufa to bawumbu ya botosi
oyo ememaka na bosembo ? 17 Kasi tika ete tozongisa matondi epai ya Nzambe !
Soki na kala bozalaki bawumbu ya lisumu, kasi sik’oyo bokomi kotosa na motema
mobimba mateya oyo bateyaki bino, 18 bosili kokangolama na bowumbu ya lisumu
mpe bokomi bawumbu ya bosembo.
19 Nazali koloba awa lokola moto mpo na bolembu na bino ya bomoto. Ndenge
na kala, bokabaki biteni ya banzoto na bino na bowumbu ya misala ya mbindo
mpe ya mabe mpo na kosala mabe, ndenge wana mpe bokaba yango sik’oyo na
bowumbu ya bosembo mpo na kotambola na bomoi ya bosantu. 20 Tango bozalaki
nanu bawumbu ya lisumu, bozalaki na bonsomi liboso ya bosembo. 21 Nzokande,
litomba nini bozwaki na tango wana oyo bozalaki kosala makambo oyo ezali koyokisa
bino lelo soni, pamba te ememaka na kufa ? 22 Kasi awa bolongwe sik’oyo na se ya
bowumbu ya lisumu mpe bokomi na se ya bowumbu ya Nzambe, litomba oyo bozwi
ezali bomoi ya bosantu, mpe suka na yango ezali bomoi ya seko. 23 Pamba te lifuti
ya lisumu ezali kufa, kasi likabo ya ofele ya Nzambe ezali bomoi ya seko kati na
Yesu-Klisto, Nkolo na biso.
7
Moklisto akangolama na Mobeko
1 Bandeko—nazali koloba na bato oyo bayebi Mobeko— bobosani ete Mobeko
ezalaka na nguya likolo ya moto kaka na tango oyo azali na bomoi ? 2 Ndakisa :
Mobeko ekangisaka mwasi ya libala na mobali na ye, wana mobali yango azali na
bomoi. Kasi soki mobali akufi, mwasi akangolami na mobeko oyo ezalaki kokangisa
ye na mobali. 3 Boye soki, wana mobali na ye azali nanu na bomoi, akomi mwasi ya
mobali mosusu, bakoloba ete asali ekobo. Kasi soki mobali na ye akufi, akangolami
libela na mobeko yango mpe akoki kokoma mwasi ya mobali mosusu ; boye bakoloba
te ete asali ekobo.
4 Ndenge wana mpe mpo na bino bandeko na ngai : bosila mpe kokufa mpo na
Mobeko na nzela ya nzoto ya Klisto mpo ete bokoma bato ya moto mosusu, ya Ye oyo
asekwaki kati na bakufi, mpo ete tobota bambuma mpo na Nzambe. 5 Pamba te wana
tozalaki nanu kotambola kolanda baposa ya nzoto, Mobeko ezalaki kotindika biso na
baposa ya mabe oyo ezalaki kosala mosala na yango kati na biteni ya banzoto na biso
mpo ete tobota bambuma oyo ememaka na kufa. 6 Kasi sik’oyo, lokola tokufi mpo
na nguya oyo ezalaki kokanga biso na bowumbu, tokangolami na nguya ya Mobeko
mpo ete tosalela Nzambe na lolenge ya sika ya Molimo, kasi na lolenge ya kala ya
mokanda ya Mobeko te.
Mobeko mpe lisumu
7 Boye toloba nini ? Mobeko ekomi nde lisumu ? Soki moke te ! Soki Mobeko
ezalaki te, nalingaki mpe koyeba lisumu te. Pamba te soki Mobeko elobaki te :
« Okolulaka te, » nalingaki mpe koyeba te soki kolula ezali penza nini. 8 Nzokande,
lokola lisumu ezwaka nguya na esika oyo mitindo ezali, lisumu ebotaki kati na ngai
lolenge nyonso ya baposa ya mabe. Pamba te soki Mobeko ezali te, lisumu mpe
ezali na nguya te. 9 Na kala, tango Mobeko ezalaki te, nazalaki na bomoi ; kasi
tango mitindo eyei, lisumu mpe ezwi nguya, mpe ngai nakufi. 10 Bongo mitindo oyo
esengelaki komema na bomoi ememi ngai na kufa. 11 Pamba te lokola lisumu ezwaka
nguya na esika oyo mitindo ezali, lisumu ekosaki ngai mpe ememaki ngai na kufa
na nzela ya mitindo. 12 Boye, Mobeko ezali bule, mpe mitindo ezali bule, sembo mpe
malamu.
13 Boni, eloko ya malamu ekoki solo komemela ngai kufa ? Soki moke te !
Nzokande, mpo ete lisumu eyebana ete ezali lisumu, mpe mpo ete elakisa mabe na
yango na nzela ya mitindo, esalelaki eloko oyo ezali malamu mpo ete lisumu yango
epesa ngai kufa.
14 Toyebi ete Mobeko epesamaki na nzela ya Molimo na Nzambe ; kasi ngai
nazali kaka moto, natekama mpo na kozala mowumbu ya lisumu. 15 Nasosolaka te
makambo oyo nasalaka : oyo nalingaka kosala, nasalaka yango te ; kasi oyo nayinaka,
yango nde nasalaka. 16 Mpe soki nasalaka makambo oyo naboyaka kosala, wana
nandimi ete Mobeko ezali malamu. 17 Lokola ezali bongo, emonani ete ezali ngai te
moto nasalaka yango, kasi ezali nde lisumu oyo evandaka kati na ngai. 18 Pamba
te nayebi malamu ete bolamu evandaka kati na ngai te, elingi koloba : evandaka
kati na nzoto na ngai te. Nazalaka na posa ya kosala bolamu, kasi nazangaka nguya
ya kokokisa yango. 19 Nasalaka te bolamu oyo nalingaka kosala, kasi nasalaka nde
mabe oyo naboyaka kosala. 20 Soki sik’oyo nasali makambo oyo naboyaka kosala,
ezali lisusu ngai te moto nasali yango, kasi ezali nde lisumu oyo evandaka kati na
ngai.
21 Boye, namonaka mobeko oyo kosala kati na ngai : soki nalingi kosala bolamu,
ezali mabe kaka nde nakosala. 22 Pamba te kati na motema na ngai, nasepelaka
na Mobeko ya Nzambe ; 23 kasi kati na biteni ya nzoto na ngai, namonaka mobeko
mosusu kobundisa mobeko ya makanisi ya motema na ngai mpe kokomisa ngai
mowumbu ya mobeko ya lisumu oyo ezali kosala kati na biteni ya nzoto na ngai.
24 Oh ngai moto na mawa ! Nani akokangola ngai na nzoto oyo ya kufa ? 25 Tika ete
matondi epesamela Nzambe oyo akangolaka ngai na nzela ya Yesu-Klisto, Nkolo na
biso !
Na mokuse, nakoki koloba ete, na nzela ya mayele na ngai, nazali mowumbu ya
Mobeko ya Nzambe, kasi na nzela ya bomoto na ngai ya masumu, nazali mowumbu
ya mobeko ya lisumu.
8
Molimo apesaka bomoi
1 Yango wana sik’oyo, etumbu ezali lisusu te mpo na bato oyo bazali kati na Yesu-
Klisto. 2 Pamba te kati na Yesu-Klisto, Mobeko ya Molimo oyo apesaka bomoi ekangoli
ngai na bowumbu ya mobeko ya lisumu mpe ya kufa. 3 Pamba te likambo oyo Mobeko
ekokaki kosala te mpo ete bomoto ezangisaki yango nguya, Nzambe asalaki yango na
kotinda Mwana na Ye, na nzoto oyo ekokani na nzoto ya bato ya masumu, mpo ete
akoma likabo mpo na lisumu. Boye, akatelaki masumu etumbu kati na nzoto ya bato.
4 Asalaki bongo mpo ete bosembo oyo Mobeko esengaka ekokisama kati na biso oyo
totambolaka te kolanda baposa ya nzoto, kasi kolanda Molimo.
5 Bato oyo batambolaka kolanda baposa ya nzoto batiaka makanisi na bango na
makambo ya nzoto, kasi ba-oyo batambolaka kolanda Molimo batiaka makanisi na
bango na makambo ya Molimo. 6 Baposa ya nzoto ememaka na kufa, kasi baposa ya
Molimo ememaka na bomoi mpe na kimia. 7 Baposa ya nzoto etombokelaka Nzambe,
etosaka Mobeko ya Nzambe te mpe ekotikala kotosa yango ata moke te. 8 Bato oyo
batambolaka kolanda baposa ya nzoto bakoki kosepelisa Nzambe te.
9 Nzokande bino, botambolaka te kolanda baposa ya nzoto, kasi kolanda baposa
ya Molimo, mpo ete Molimo ya Nzambe azali kati na bino. Mpe soki moto azangi
Molimo ya Klisto azali mpe moto na Ye te. 10 Kasi soki Klisto azali kati na bino, atako
nzoto na bino ekokufa mpo na lisumu, kasi Molimo azali bomoi kati na bino, pamba
te bokoma bato ya sembo. 11 Mpe soki Molimo ya Ye oyo asekwisaki Yesu kati na
bakufi azali kovanda kati na bino, Ye oyo asekwisaki Klisto kati na bakufi akopesa
mpe bomoi epai na banzoto na bino, oyo ebengami na kokufa, na nzela ya Molimo
na Ye, oyo avandaka kati na bino.
12 Yango wana bandeko na ngai, tozali na niongo—kasi ezali niongo ya nzoto te mpo
ete totambola te kolanda baposa ya nzoto. 13 Pamba te soki botamboli kolanda baposa
ya nzoto bokokufa ; kasi soki bobomi, na nzela ya Molimo, misala mabe oyo bosalaka
kati na banzoto na bino, bokozala na bomoi. 14 Pamba te bato oyo batambolisamaka
na Molimo ya Nzambe bazali bana na Nzambe.
15 Solo, bozwaki te Molimo oyo akomisaka bino bawumbu mpo ete bozala na
kobanga, kasi bozwaki Molimo oyo akomisaka bino bana na Nzambe, mpe ezali
na nzela ya Molimo yango nde togangaka : « Tata ! » 16 Molimo Ye moko atatolaka
na molimo na biso ete tozali bana na Nzambe. 17 Mpe soki tozali bana, tozali mpe
bakitani ya libula : tozali bakitani ya libula ya Nzambe, mpe bakitani ya libula elongo
na Klisto, soki penza tozali komona pasi elongo na Ye mpo ete tozwa mpe nkembo
elongo na Ye.
Pasi ya tango oyo mpe nkembo oyo ezali koya
18 Nakanisi ete pasi ya tango oyo ekokani te na motuya ya nkembo oyo
ekomonisama mpo na biso. 19 Pamba te bikelamu nyonso ezali kozela na posa
makasi ete bana na Nzambe bamonisama. 20 Pamba te bikelamu nyonso ezali na
se ya bokonzi ya nguya oyo esukaka na pamba ; na mokano na yango moko te, kasi
na mokano ya Ye oyo atiaki bikelamu yango na se ya bokonzi yango, na elikya ete
21 bikelamu nyonso mpe ekokangolama na bowumbu ya libebi na yango mpo na
kozwa bonsomi ya nkembo oyo bana na Nzambe bakozwa.
22 Toyebi malamu ete kino sik’oyo, bikelamu nyonso ezali kolela pasi lokola mwasi
oyo azali na pasi ya kobota. 23 Ezali yango moko kaka te nde ezali kolela ; kasi biso
ba-oyo mpe tozwaki Molimo lokola mbuma ya liboso tozali mpe komona pasi kati
na mitema, wana tozali kozela na posa makasi ete Nzambe akomisa biso bana na
Ye penza mpe asikola banzoto na biso. 24 Pamba te tosila kobika, kasi kobika yango
ezali nanu elikya. Nzokande soki tozali komona eloko oyo tozali kotiela elikya, wana
ezali lisusu elikya te, pamba te nani akoki kotia elikya na eloko oyo azali komona ?
25 Kasi soki tozali kotia elikya na eloko oyo tozali komona te, solo tokozela yango na
molende.
26 Ndenge moko mpe Molimo ayaka kosunga biso kati na bolembu na biso ; pamba
te toyebi te kosambela na lolenge oyo esengeli, kasi Molimo Ye moko abondelaka
mpo na biso na maloba oyo moto akoki koloba te. 27 Mpe Nzambe oyo akundolaka
mozindo ya mitema ayebi makanisi ya Molimo, pamba te Molimo abondelaka mpo
na basantu kolanda mokano ya Nzambe.
28 Mpe toyebi malamu ete kati na makambo nyonso, Nzambe asalaka mpo na
bolamu ya bato oyo balingaka Ye, ba-oyo babengama kolanda mabongisi na Ye.
29 Pamba te bato oyo Nzambe ayeba wuta kala, abongisa mpe bango wuta kala mpo
ete bakokana na Mwana na Ye, mpo ete azala Mwana ya liboso kati na bandeko ebele.
30 Mpe ba-oyo abongisa wuta kala, abenga mpe bango ; ba-oyo abenga, akomisa bango
bato ya sembo ; mpe ba-oyo akomisa bato ya sembo, apesa bango mpe nkembo na
Ye.
Bolingo ya Nzambe epesaka elikya
31 Boye, toloba lisusu nini ? Soki Nzambe azali mpo na biso, nani akotelemela
biso ? 32 Ye oyo aboyaki te kopesa Mwana na Ye se moko, kasi akabaki Ye mpo na
biso nyonso, ndenge nini azanga kopesa biso biloko nyonso elongo na Ye na nzela ya
ngolu ? 33 Nani akofunda bato oyo Nzambe apona ? Ezali Nzambe nde akomisaka
sembo. 34 Nani akokatela bango etumbu ? Moko te ! Yesu-Klisto akufaki ; kutu,
asekwaki, azali na ngambo ya loboko ya mobali ya Nzambe, mpe azali kobondela
mpo na biso. 35 Nani akokabola biso na bolingo ya Klisto ? Pasi, somo, minyoko,
nzala, kozanga bilamba, likama to mopanga ? 36 Kolanda ndenge ekomama :
« Ezali mpo na Yo nde balukaka koboma biso mikolo nyonso ;
bazwaka biso lokola bameme ya koboma. »
37 Kasi kati na makambo oyo nyonso, tozali penza balongi na nzela ya Ye oyo alinga
biso. 38 Pamba te nandimisami ete ezala kufa to bomoi, ba-anjelu to milimo mabe,
makambo ya mikolo oyo to makambo oyo ekoya, banguya ya ndenge na ndenge,
39 banguya ya likolo to ya se ya mabele to eloko mosusu oyo Nzambe akela, eloko
moko te ekoki kokabola biso na bolingo ya Nzambe kati na Yesu-Klisto, Nkolo na
biso.
Isalaele kati na lisolo ya lobiko
9
Nzambe apona Isalaele
1 Nazali koloba solo kati na Klisto, nazali kokosa te mpe motema na ngai ezali
koyebisa ngai solo na nzela ya Molimo Mosantu : 2 motema na ngai etondi na mawa
mpe na pasi oyo ezali kosila te. 3 Mpo na yango, eleki kutu malamu mpo na ngai
kolakelama mabe mpe kokabwana na Klisto mpo na bandeko na ngai, bato ya ekolo
na ngai, 4 oyo bazali bana ya Isalaele. Nzambe akomisa bango bana na Ye, apesa
bango nkembo, asala boyokani elongo na bango, apesa bango Mobeko, alakisa bango
kosambela na solo, apesa bango bilaka 5 mpe bakoko. Ezali na nzela ya bakoko
yango nde Klisto, oyo azali na likolo ya nyonso, ayaki na mokili lokola moto. Tika ete
Nzambe apambolama libela na libela ! Amen !
6 Elingi koloba te ete Liloba na Nzambe ebimaki na pamba, pamba te bakitani
nyonso ya Isalaele bazali bana ya Isalaele te, 7 mpe bakitani nyonso ya Abrayami
bazali bana na ye te. Pamba te Nzambe alobaki na Abrayami : « Ezali na nzela ya
Izaki nde okozwa bakitani. » 8 Elingi koloba ete bana nyonso oyo Abrayami abotaki
bazali bakitani na ye te, kasi ezali kaka bana oyo abotaki kati na elaka ya Nzambe
nde batangamaka lokola bakitani na ye. 9 Pamba te, tala ndenge Nzambe alakaki
Abrayami : « Kaka na eleko oyo, nakozonga, mpe Sara akozala na mwana mobali. »
10 Esukaki kaka wana te : Rebeka mpe abotaki bana mibali mibale na nzela ya
tata moko, Izaki, koko na biso. 11 Nzokande, liboso ete mapasa yango babotama mpe
basala likambo moko ya malamu to ya mabe, mpo ete mabongisi ya lolenge Nzambe
aponaka ekokisama, 12 kolanda misala ya bato te kasi kolanda mokano ya Ye oyo
abengaka, Nzambe alobaki na Rebeka : « Kulutu akosalela leki, » 13 kolanda ndenge
ekomama : « Nalingaki Jakobi, kasi nayinaki Ezawu. »
14 Boye toloba nini ? Mabe ezali kati na Nzambe ? Soki moke te !
15 Pamba te alobaki na Moyize :
« Nakotalisa ngolu epai ya moto
oyo Ngai nasepeli kosalela ngolu,
mpe nakoyokela mawa moto
oyo Ngai nasepeli koyokela mawa. »
16 Boye, yango ewuti te na posa to na makasi ya moto, kasi ewuti na Nzambe
oyo asalaka ngolu. 17 Pamba te, tala ndenge Makomi elobaki na tina na Faraon :
« Nakomisaki yo mokonzi mpo na kotalisa nguya na Ngai kati na yo, mpe mpo ete
lokumu ya Kombo na Ngai epanzana na mokili mobimba. » 18 Boye Nzambe asalaka
ngolu na moto oyo Ye asepeli kosalela ngolu, mpe ayeisaka motema libanga moto oyo
Ye asepeli koyeisa motema libanga.
Nzambe asalaka nyonso oyo alingi
19 Bato bakoki koloba : « Mpo na nini Nzambe apamelaka biso, pamba te moto
moko te akoki kotelemela mokano na Ye ? » 20 Oh moto, ozali nani mpo ete obeta
tembe na Nzambe ? Mbeki ya mabele ekoki solo koloba na moto oyo asali yango :
« Mpo na nini osali ngai na lolenge oyo ? » 21 Mosali mbeki azali na bokonzi te ya
kosala nzungu ya lokumu mpe nzungu oyo ezanga lokumu na nzela ya potopoto
kaka moko ?
22 Okoloba nini soki Nzambe, mpo na kolakisa kanda mpe nguya na Ye, ayikelaki
mingi mpiko mbeki oyo etumbolaka kanda na Ye, mbeki oyo ebongisami mpo na
kobebisama ? 23 Okoloba lisusu nini, soki Nzambe asalaki bongo mpo na kolakisa
bomengo ya nkembo na Ye mpo na bolamu ya bato oyo asepeli kosalela ngolu, ba-
oyo abongisa wuta kala mpo na nkembo ? 24 Ezali biso nde Nzambe abengaki, kaka
kati na Bayuda te kasi mpe kati na Bapagano, 25 kolanda ndenge azali koloba kati na
mokanda ya Oze :
« Nakobenga bato oyo bazalaka ya Ngai te bato na Ngai,
mpe nakobenga ye oyo azalaka molingami na Ngai te
molingami na Ngai. »
26 Mpe,
« kaka na esika oyo balobaki na bango :
‹ Bozali bato na ngai te, ›
bakokoma kobenga bango
‹ bana na Nzambe na bomoi. › »
27 Ezayi agangaki na tina na Isalaele :
« Ata soki motango ya bana ya Isalaele
ezalaki lokola zelo ya ebale monene,
ndambo kaka nde bakobika.
28 Pamba te Nkolo akokokisa Liloba na Ye
na mobimba na yango
mpe na lombangu kati na mokili. »
29 Ezali ndenge kaka Ezayi amisakolelaki :
« Soki Nkolo, Mokonzi ya mampinga, atikelaki biso bakitani te,
tolingaki kokoma lokola engumba Sodome,
tolingaki kokokana na engumba Gomore. »
Isalaele mpe lobiko na nzela ya kondima
30 Boye,toloba lisusu nini ? Bapagano oyo bazalaki koluka te kokoma bato ya sembo
bakomi sembo na nzela ya kondima, 31 kasi Isalaele oyo azalaki koluka kokoma sembo
na nzela ya kotosa Mobeko atikali kokoma sembo te. 32 Mpo na nini ? Pamba te
balukaki te kokoma sembo na nzela ya kondima, kasi na nzela ya misala. Yango
wana babetaki libaku na libanga oyo ekweyisaka, 33 kolanda ndenge ekomama :
« Tala, nazali kotia kati na Siona
libanga oyo ebetisaka bato mabaku,
libanga monene oyo ekweyisaka bato ;
moto oyo akotiela yango motema
akotikala koyokisama soni te. »
10
1 Bandeko, posa ya motema na ngai mpe libondeli na ngai epai ya Nzambe ezali
ete bana ya Isalaele babika. 2 Pamba te nakoki solo kotatola mpo na bango ete
bazali penza na bolingo oyo eleka ndelo mpo na Nzambe. Nzokande, bolingo yango
evandisami na boyebi te. 3 Lokola bayebaki te ndenge nini Nzambe akomisaka bato
sembo mpe balukaki komikomisa sembo na ndenge na bango moko, batosaki te
lolenge oyo Nzambe akomisaka bato sembo. 4 Klisto nde asukisa Mobeko mpo ete
moto nyonso oyo akondima akoma moto ya sembo.
5 Tala ndenge nini Moyize akomaki na tina na bosembo oyo ewutaka na Mobeko :
« Moto oyo akosalela yango akobika bomoi na ye na nzela na yango. » 6 Kasi tala
ndenge nini bosembo oyo ewutaka na kondima elobaka : « Komilobela te kati na
motema na yo : ‹ Nani akomata kuna na Likolo ? › Ezali lokola kokitisa Klisto wuta
na Likolo 7 to mpe : ‹ Nani akokita kati na libulu monene mpe ya molili makasi ? ›
Ezali lokola kotombola Klisto kati na bakufi. » 8 Boye, elobaka penza nini ? « Liloba
ezali pene na yo, ezali kati na monoko na yo mpe kati na motema na yo. » Liloba
yango nde ezali Liloba ya kondima, mpe yango nde tozali kotatola. 9 Soki otatoli
na monoko na yo ete Yesu azali Nkolo, mpe ondimi na motema na yo ete Nzambe
asekwisaki Ye kati na bakufi, okobika ; 10 pamba te kondima oyo ekomisaka sembo
ewutaka na motema, mpe litatoli oyo ememaka na lobiko ebimaka nde na monoko.
11 Makomi eloba : « Moto nyonso oyo andimelaka Ye akotikala koyokisama soni te. »
12 Boye, bokeseni ezali te kati na Moyuda mpe Mogreki, pamba te bango nyonso bazali
na Nkolo moko oyo apambolaka makasi bato nyonso oyo babelelaka Ye. 13 Solo, moto
nyonso oyo akobelela Kombo ya Nkolo akobikisama.
14 Kasi ndenge nini bakoki solo kobelela Ye soki bandimeli Ye te ? Mpe ndenge nini
bakoki solo kondimela Ye soki bayoki nanu sango na Ye te ? Mpe ndenge nini bakoki
solo koyoka sango na Ye soki moto ateyi bango te ? 15 Mpe ndenge nini bakoki koteya
soki batindami te ? Kolanda ndenge ekomama : « Tala ndenge ezali kitoko, makolo
ya bato oyo basakolaka basango ya malamu ! »
16 Kasi bato nyonso te ya Isalaele nde bandimaki Sango Malamu. Pamba te Ezayi
alobaki : « Nkolo, nani andimaki mateya na biso ? » 17 Boye, kondima ewutaka
na maloba oyo toyokaka, mpe maloba oyo toyokaka ewutaka na Liloba ya Klisto.
18 Natuna nanu : Boni, bayokaki te ? Iyo, bayokaki ! Pamba te ekomama :
« Mingongo na bango eyokanaki na mabele mobimba,
maloba na bango ekomaki kino na suka ya mokili. »
19 Natuna lisusu : Bato ya Isalaele basosolaki te ? Moyize azalaki moto ya liboso ya
koloba :
« Nakosala ete boyokela oyo ezali ata ekolo te zuwa,
nakosala ete boyoka kanda
mpo na ekolo oyo ezanga ata mayele. »
20 Mpe Ezayi akomaki kino na koloba :
« Namilakisaki epai ya bato oyo bazalaki koluka Ngai te,
namimonisaki epai ya bato oyo bazalaki kotuna Ngai te. »
21 Kasi alobaki boye mpo na Isalaele :
« Natandaki maboko na Ngai mokolo mobimba
epai ya bato oyo bazanga botosi mpe bato ya mito makasi. »
11
Nzambe asundolaki Isalaele te
1 Bongo natunaki : Boni, Nzambe asundolaki bato na Ye ? Soki moke te ! Pamba
te ngai mpe nazali moto ya Isalaele, mwana ya Abrayami, kati na libota ya Benjame.
2 Nzambe asundolaki bato na Ye te, oyo ayeba wuta kala. Boni, boyebi te makambo
oyo Makomi ezali koloba na tina na Eliya oyo azalaki komitungisa epai ya Nzambe
na tina na Isalaele :
3 — Nkolo,
babomi basakoli na Yo mpe babuki bitumbelo na Yo. Mpe ngai, natikali
kaka ngai moko, mpe bazali lisusu koluka koboma ngai.
4 Kasi eyano nini Nzambe azongiselaki ye ?
— Nabombi bato nkoto sambo mpo na Ngai, ba-oyo mabolongo na bango
efukameli Bala te.
5 Ezali mpe bongo na tango oyo : ezali na mwa ndambo ya bato oyo Nzambe apona
na ngolu na Ye. 6 Nzokande, lokola koponama yango esalemaki na ngolu, elakisi ete
ezali likambo ya misala te ; soki te, ngolu ezali lisusu ngolu te.
7 Boye toloba lisusu nini ? Eloko oyo bana ya Isalaele bazalaki koluka, bazwaki
yango te ; kaka bato oyo Nzambe aponaki kati na bango nde bazwaki yango. Bato
mosusu bakoma mitema mabanga, 8 kolanda ndenge ekomama :
« Nzambe apesaki bango molimo ya pongi,
miso mpo ete bamona te,
mpe matoyi mpo ete bayoka te,
kino na mokolo ya lelo. »
9 Mpe Davidi azali koloba :
« Tika ete mesa na bango ekoma motambo liboso na bango,
monyama, libaku ya kokweya mpe ya kozwa etumbu !
10 Tika ete miso na bango ekufa
mpo ete bamona lisusu te,
mpe babela mikongo mpo na libela ! »
Isalaele ekweyi mpo na libela te
11 Natuna lisusu : boni, bana ya Isalaele babetaki libaku mpo ete bakweya mpo na
libela ? Soki moke te ! Kasi likolo ya mabe na bango, lobiko epesamelaki na Bapagano
mpo na kolamusa likunya ya Isalaele. 12 Nzokande, soki mabe na bango epesi mokili
bomengo, mpe kobunga na bango epesi Bapagano bomengo, ndenge nini kobongola
mitema na bango emema te bomengo oyo eleki ?
13 Nazali koloba na bino Bapagano : lokola nazali ntoma ya Bapagano, napesaka
lotomo na ngai lokumu 14 na elikya ya kolamusa zuwa ya bato ya ekolo na ngai mpe
kobikisa ndambo ya bato kati na bango. 15 Pamba te soki kosundolama na bango
ezongisi boyokani kati na Nzambe mpe mokili, koyambama na bango ekozala ndenge
nini ? Boni, ekozala te bomoi kati na bakufi ? 16 Nzokande, soki mapa ya liboso oyo
babonzeli Nzambe ezali bule, elingi koloba ete mapa nyonso oyo etikali ezali mpe
bule ; soki mosisa ya nzete ezali bule, elingi koloba ete bitape na yango mpe ezali
bule.
17 Kasi soki bitape mosusu ekatamaki ; soki yo, etape ya nzete ya olive ya zamba,
bakangisaki yo kati na bitape oyo etikalaki ; soki sik’oyo okomi komela, elongo na
bitape yango, mayi moko oyo ezali komata wuta na mosisa ya nzete ya olive, 18 kobeta
tolo te liboso ya bitape oyo ekatamaki. Soki omeki kobeta tolo, yeba malamu ete ezali
yo te nde ozali komema mosisa, kasi ezali mosisa nde ezali komema yo. 19 Okoki
mpe koloba : « Bitape wana ekatamaki mpo ete bakangisa ngai na esika na yango. »
20 Olobi malamu ! Bakatamaki mpo ete bazangaki kondima, kasi yo ozali wana mpo
na kondima. Boye kotombola mapeka te, kasi sala nde keba. 21 Pamba te soki Nzambe
azangaki te kokata bitape oyo ebimaka yango moko na nzete, akozanga mpe te kokata
yo.
22 Yango wana, sosola malamu boboto mpe kanda na Nzambe : kanda epai ya bato
oyo bakweyi, mpe boboto epai na yo soki ozali kokoba kowumela kaka na bolamu
yango. Soki te, yo mpe okokatama. 23 Mpe soki bato ya Isalaele bawumeli te kati na
kozanga na bango kondima, bakokangisa bango lisusu na nzete, pamba te Nzambe
azali na makoki ya kokangisa bango lisusu na nzete. 24 Boye, soki yo owutaki na
nzete ya olive ya zamba oyo ebimisaki yo mpe bakangisaki yo na nzete ya olive oyo
balona, ezala soki yango te nde ebimisaki yo, ndenge nini bakoki te kozongisa bitape
ya nzete oyo ebimisaki yango na nzete na yango ?
Bato nyonso ya Isalaele bakobika
Bandeko, nalingi ete boyeba mabombami oyo mpo ete bomimona te ete boleki
25
na bwanya : ndambo ya bana ya Isalaele bakowumela kozala mitema libanga kino
Bapagano nyonso bakokota na libota ya Nzambe. 26 Boye, bato nyonso ya Isalaele
bakobika, kolanda ndenge ekomama :
« Mokangoli akobimela na Siona,
akolongola mabe kati na Jakobi.
27 Mpe yango nde ekozala boyokani na Ngai elongo na bango
tango nakolongola masumu na bango. »
28 Mpo na oyo etali Sango Malamu, bazali banguna ya Nzambe mpo na bolamu
na bino ; kasi mpo na oyo etali koponama oyo Nzambe asalaki, bazali balingami na
Ye likolo ya bakoko na bango, 29 pamba te Nzambe abotolaka te makabo oyo asili
kopesa mpe abongolaka te makanisi na Ye epai ya bato oyo asili kobenga. 30 Ndenge
na kala bozangaki botosi na miso ya Nzambe mpe sik’oyo Nzambe ayokeli bino mawa
likolo ya kozanga botosi ya Bayuda, 31 ndenge wana mpe kozanga botosi na bango
ya sik’oyo esali ete Nzambe ayokela bino mawa mpo ete ayokela bango mpe mawa.
32 Pamba te Nzambe akanga bato nyonso lokola na boloko ya kozanga botosi mpo ete
ayokela bato nyonso mawa.
Lokumu epai ya Nzambe
33 Oh, tala ndenge nini bomengo, bwanya mpe boyebi ya Nzambe
ezali na mozindo mingi !
Moto moko te akoki koyeba makanisi na Ye
mpe kososola nzela na Ye !
34 « Nani ayebaki makanisi ya Nkolo ?
Nani akomaki kopesa Ye toli ?
35 Nani apesaki Nkolo eloko
mpo ete Nkolo azongisela ye ? »
36 Pamba te biloko nyonso ewutaka epai na Ye,
na nzela na Ye mpe mpo na Ye.
Tika ete nkembo ezonga epai na Ye
mpo na libela na libela ! Amen !
Bomoi ya Moklisto
12
Komikaba epai ya Nzambe
Bandeko, mpo na mawa oyo Nzambe atalisi biso, nazali kosenga na bino ete
1
bokabaka banzoto na bino epai ya Nzambe lokola mbeka ya bomoi, ya bule mpe
esepelisaka Nzambe. Ekozala mpo na bino losambo ya solo kolanda ndenge esengeli.
2 Bomekolaka te bizaleli ya tango oyo, kasi bobongwana na nzela ya boyeisami sika
ya mayele na bino, mpo ete bososolaka mokano ya Nzambe, oyo ezali malamu,
esepelisaka Ye mpe ezali ya kokoka.
3 Pamba te na ngolu oyo epesameli ngai, nazali koloba na bino nyonso :
bomikanisaka te koleka makoki na bino, kasi bomikanisaka na lolenge ya mayele,
kolanda kondima oyo Nzambe apesi na moko na moko kati na bino.
4 Pamba te ndenge kaka moko na moko kati na biso azali na biteni ebele kati na
nzoto na ye, mpe eteni moko na moko ezalaka na mosala na yango, 5 ndenge wana
mpe tozali nzoto moko kati na Klisto atako tozali ebele, mpe moko na moko kati na
biso azalaka eteni ya nyonso mosusu. 6 Kolanda ngolu oyo epesameli biso, tozalaka na
makabo ekesana. Boye tika ete moto oyo azali na likabo ya kosakola asalelaka yango
kolanda kondima, 7 tika ete moto oyo azali na likabo ya kosala mosala songolo kati na
Lingomba amipesaka na mosala yango, tika ete moto oyo azali na likabo ya kopesa
malakisi apesaka yango, 8 tika ete moto oyo azali na likabo ya kolendisa alendisaka,
tika ete moto oyo azali na likabo ya kopesa apesaka na motema moko, tika ete moto
oyo azali na likabo ya kokamba akambaka na molende, mpe tika ete moto oyo azali
na likabo ya kosunga bato bakelela asungaka na esengo !
9 Tika ete bolingo ezalaka na lokuta te ! Boyinaka makambo mabe, bokangamaka
makasi na makambo malamu. 10 Mpo na oyo etali bondeko, bolinganaka makasi
kati na bino ; mpo na oyo etali lokumu, bozalaka bato ya liboso ya kopesa yango na
bato mosusu ; 11 mpo na oyo etali mosala, bozalaka bagoyigoyi te ; mpo na oyo etali
Molimo, bopelaka na yango makasi ; mpo na oyo etali Nkolo, bozalaka bawumbu ya
malamu ; 12 mpo na oyo etali elikya, bozalaka na esengo makasi ; mpo na oyo etali
pasi, bokangaka mitema ; mpo na oyo etali mabondeli, bozalaka na molende ; 13 mpo
na oyo etali bosenga ya babulami, bosunganaka mpe boyambanaka malamu kati na
bandako na bino.
14 Bopambolaka bato oyo banyokolaka bino ; iyo, bopambolaka, kasi bolakelaka
mabe te ! 15 Bosepelaka elongo na bato oyo bazali kosepela, mpe bolelaka elongo
na bato oyo bazali kolela. 16 Bobikaka na boyokani kati na bino mpe bozalaka na
makanisi malamu mpo na baninga. Bozalaka na lofundu te, kasi bozalaka bato ya
komikitisa. Bomimonaka te lokola bato bamikoka.
17 Bozongisaka mabe na mabe te. Bolukaka kosala makambo ya malamu na miso
ya bato nyonso. 18 Lokola ekoki kosalema, mpe lokola bino nde bosengeli kopesa
nzela, bozalaka na kimia na bato nyonso. 19 Balingami na ngai, bozongisaka te bino
moko mabe na mabe, kasi bopesaka nzela na kanda ya Nzambe, pamba te ekomama :
« Ngai nde nazongisaka mabe na mabe, Ngai nde nakofuta moto na moto, » elobi
Nkolo. 20 Nzokande,
« Soki monguna na yo azali na nzala, pesa ye bilei ;
soki azali na posa ya komela mayi, pesa ye mayi.
Pamba te, soki osali bongo,
okotondisa makala ya moto na likolo ya moto na ye. »
21 Kotika te ete mabe elonga na yo, kasi lukaka nde kolonga mabe na nzela ya kosala
bolamu.
13
Botosi epai ya bakonzi ya leta
1Tika ete moto nyonso atosa bakonzi ya leta, pamba te bokonzi nyonso ewutaka
na Nzambe, mpe ezali Nzambe nde atia bakonzi oyo bazali. 2 Boye, moto oyo aboyi
kotosa bakonzi ya leta azali nde kotombokela mabongisi oyo Nzambe asila kotia, mpe
bato oyo basalaka bongo bamibendelaka nde etumbu mpo na bango moko. 3 Bato oyo
batambolaka malamu babangaka basambisi te, kaka bato oyo basalaka mabe nde
babangaka basambisi. Oboyi kobanga mokonzi ? Sala makambo oyo ezali sembo,
mpe mokonzi akondima yo. 4 Pamba te mokonzi azali mosali na Nzambe mpo na
bolamu na yo. Kasi soki ozali kosala makambo ya mabe, banga mokonzi, pamba te
asimbaka mopanga na pamba te. Azali mosali na Nzambe mpo na kokokisa kanda ya
Nzambe mpe kopesa etumbu epai ya bato oyo basalaka mabe. 5 Yango wana ezali na
tina mingi kotosa mokonzi, kaka te mpo na kobanga kozwa etumbu, kasi mingi-mingi
mpo na kosala makambo oyo mitema na biso ezali kosenga biso.
6 Yango wana mpe bofutaka bampako, pamba te bakonzi bazali basali ya Nzambe,
oyo bapesaka tango na bango nyonso mpo na kokamba. 7 Bopesa oyo ekoki na
mokonzi nyonso : mpako epai na ye oyo bosengeli kofuta yango, motuya ya biloko
epai na ye oyo bosengeli kofuta yango, botosi epai na ye oyo asengeli kotosama, mpe
lokumu epai na ye oyo asengeli kozwa yango.
Bolingo
8 Bozala na niongo ya moto te, longola kaka niongo ya kolingana bino na bino,
pamba te moto oyo alingaka bato mosusu akokisi makambo nyonso oyo Mobeko
esengaka. 9 Mibeko lokola : « Okosalaka ekobo te, » « okobomaka te, » « okoyibaka
te, » « okolulaka te, » mpe nyonso oyo etikali, elobami na mokuse kati na mobeko oyo
moko : « Linga moninga na yo ndenge yo moko omilingaka. » 10 Moto oyo azali na
bolingo asalaka moninga na ye mabe te. Boye, kolinga moninga, yango nde kokokisa
Mobeko nyonso.
Mokolo ekomi pene
11 Bosalakabongo awa bozali kososola tango nini tozali kobika. Tango ya kolamuka
na pongi na bino ekoki, pamba te lobiko ekomi sik’oyo pene na biso, koleka tango
tozwaki kondima sika. 12 Butu ekomi pene ya kosila mpe tongo elingi kotana. Yango
wana, tobwaka misala ya molili mpe tolata bibundeli ya pole. 13 Totambola malamu,
na lolenge oyo ebongi mpo na moyi : na lokoso te, na milangwa te, na pite te, na
mobulu te, na koswana te mpe na zuwa te. 14 Kasi bolata Nkolo Yesu-Klisto mpe
bomitungisa te na baposa ya nzoto oyo ezali kobundisa bino.
14
Bato oyo balenda mpe oyo balenda te na kondima
1 Boyamba malamu moto oyo alenda te na kondima, na kotiana lisusu tembe te na
tina na makanisi. 2 Moto oyo azali na kondima aliaka bilei nyonso, kasi moto oyo
alenda te na kondima aliaka kaka bandunda. 3 Moto oyo aliaka bilei nyonso asengeli
te kotiola moto oyo aponaka bilei, mpe moto oyo aponaka bilei asengeli te kosambisa
moto oyo aliaka bilei nyonso, pamba te Nzambe asila koyamba ye. 4 Boni, ozali nani
mpo na kosambisa mosali ya moto mosusu ? Atelema to akweya, ezali likambo ya
nkolo na ye. Tembe ezali te, akotelema kaka, pamba te Nkolo na ye azali na makoki
ya kotelemisa ye.
5 Moko akanisaka ete mokolo songolo ezali bule koleka mokolo pakala, mpe mosusu
akanisaka ete mikolo nyonso ezali kaka ndenge moko : tika ete moto na moto kati
na bango andimisama makasi na makanisi na ye. 6 Moto oyo akesenisaka mikolo
asalaka yango mpo na lokumu ya Nkolo. Moto oyo aliaka bilei nyonso asalaka yango
mpo na lokumu ya Nkolo, mpe azongisaka matondi epai ya Nzambe ; mpe moto oyo
aponaka bilei asalaka yango mpo na lokumu ya Nkolo, mpe azongisaka matondi epai
ya Nzambe. 7 Moko te kati na biso abikaka bomoi mpo na ye moko, mpe moko te
akufaka mpo na ye moko. 8 Soki tozali kobika bomoi, tozali kobika yango mpo na
Nkolo ; soki mpe tokufi, tokufi mpo na Nkolo. Yango wana, tobika bomoi to tokufa,
tozali kaka bato ya Nkolo. 9 Ezali mpo na yango nde Klisto akufaki mpe asekwaki,
mpo ete azala Nkolo ya bakufi mpe ya bato ya bomoi.
10 Bongo yo, mpo na nini ozali kosambisa to kotiola ndeko na yo ? Biso nyonso
tokotelema na esambiselo ya Nzambe mpo na kosamba. 11 Pamba te ekomama :
« Na Kombo na Ngai, » elobi Nkolo,
« mabolongo nyonso ekofukama liboso na Ngai,
mpe minoko nyonso ekotatola Nzambe. »

12Boye, moko na moko kati na biso akosamba liboso ya Nzambe mpo na makambo
na ye moko.
Kobetisa ndeko kati na kondima libaku te
Yango wana, totika kosambisana biso na biso. Nzokande, bosalela mayele na
13
bino te mpo na kobetisa ndeko moko libaku to mpo na kokweyisa ye. 14 Nayebi mpe
nandimisami kati na Nkolo Yesu ete eloko ya mbindo ezalaka te. Nzokande, soki
moto moko amoni ete eloko songolo ezali mbindo, wana ezali mbindo mpo na ye.
15 Boye soki, likolo ya bilei, ozali koyokisa ndeko na yo motema pasi, wana ozali
lisusu kotambola na bolingo te. Likolo ya bilei, kobungisa te ndeko na yo, oyo Klisto
akufelaki. 16 Yango wana, tika ete bolamu na bino etiolama te. 17 Pamba te Bokonzi ya
Nzambe ezali te likambo ya kolia to ya komela, kasi ezali nde likambo ya bosembo,
ya kimia mpe ya esengo kati na Molimo Mosantu. 18 Moto oyo asalelaka Klisto na
lolenge oyo asepelisaka Nzambe, mpe bato bandimaka ye.
19 Yango wana, tolukaka tango nyonso makambo oyo ememaka kimia mpe
elendisaka bamoko mpe bamosusu kati na kondima. 20 Kobebisa mosala ya Nzambe
te likolo ya biloko ya kolia. Solo, biloko nyonso ezali peto, kasi ezali mabe kolia eloko
oyo ekoki kobetisa moto mosusu libaku. 21 Likambo oyo eleki malamu ezali : koboya
kolia misuni, koboya komela vino, koboya kosala eloko nyonso oyo ekoki kobetisa
ndeko na yo libaku.
22 Boye, batela mpo na yo moko liboso ya Nzambe, kondima oyo ozali na yango.
Esengo na moto oyo amikweyisaka te na nzela ya makambo oyo andimaka ! 23 Kasi
moto oyo alie, wana motema na ye ezali kopamela ye, asili kokweyisama na miso ya
Nzambe, pamba te asali te kolanda kondima na ye ; mpe nyonso oyo esalemaka te
kolanda kondima ezali lisumu.
15
Biso oyo tolenda na kondima, tosengeli kondima bolembu ya bato oyo balenda
1
te na kondima mpe koboya komisepelisa kaka biso moko. 2 Tika ete moto nyonso
kati na biso aluka kosepelisa moninga na ye mpo na bolamu mpe bolendisami na
ye ! 3 Pamba te ezala Klisto, alukaki te komisepelisa Ye moko ; kasi alobaki, kolanda
ndenge ekomama, « mafinga ya bato oyo bafingaki yo ekweyaki epai na ngai. »
4 Nzokande, makambo nyonso oyo ekomama kala ekomamaki mpo na koteya biso,
mpo ete na nzela ya kokanga motema mpe malendisi oyo Makomi epesaka, tozala na
elikya. 5 Tika ete Nzambe oyo apesaka bato molende mpe mpiko apesa bino makanisi
moko, bamoko elongo na bamosusu, kolanda mokano ya Yesu-Klisto, 6 mpo ete bopesa
nkembo na Nzambe, Tata ya Yesu-Klisto, Nkolo na biso, na makanisi moko mpe na
monoko moko.
Yesu-Klisto ayaki mpo na bato ya bikolo nyonso
7 Yango wana, boyambanaka, bamoko na bamosusu, ndenge Klisto ayambaki bino
mpo na nkembo na Nzambe. 8 Pamba te nazali koloba na bino solo : Klisto akomaki
Mosali ya Bayuda mpo na kokokisa bilaka oyo Nzambe apesaki epai ya bakoko na
bango mpe kolakisa ete Nzambe azali Moyengebene. 9 Ayaki mpe mpo ete Bapagano
bapesa Nzambe nkembo mpo na mawa na Ye, kolanda ndenge ekomama :
« Yango wana nakokumisa Yo kati na Bapagano,
mpe nakoyemba nzembo mpo na lokumu ya Kombo na Yo. »
10 Alobaki lisusu :
« Bapagano, bosepela elongo na bato na Ye. »
11 Mpe lisusu :
« Bino bato ya bikolo nyonso, bokumisa Nkolo !
Tika ete bato ya mabota nyonso bakumisa Ye ! »

12Ezayi mpe alobaki :
« Moto moko akobima wuta na libota ya Izayi,
akotelema mpo na kokonza bikolo,
mpe Bapagano bakotiela Ye elikya. »
13 Tika ete Nzambe oyo apesaka elikya atondisa bino na esengo nyonso mpe na
kimia nyonso kati na kondima, mpo ete botonda na elikya na nzela ya nguya ya
Molimo Mosantu.
Lotomo ya Polo epai ya bato ya bikolo ya bapaya
14 Bandeko
na ngai, nandimisami solo ete botondi na boboto, na boyebi nyonso mpe
na makoki ya kolendisana, bamoko na bamosusu. 15 Nzokande, mpo na kolamusa
makanisi na bino, nakomelaki bino, na molende nyonso, ndambo ya makambo
kolanda ngolu oyo Nzambe apesaki ngai 16 ya kozala mosali ya Yesu-Klisto mpo
na Bapagano. Boye abulisi ngai mpo na kosakola Sango Malamu ya Nzambe mpo
ete Bapagano bakoma likabo oyo ekosepelisa Nzambe, likabo oyo Molimo Mosantu
abulisi. 17 Yango wana namikumisaka kati na Yesu-Klisto, na mosala oyo nasalaka
mpo na Nzambe. 18 Pamba te soki nakoki koloba, nakoloba kaka mpo na makambo
oyo Klisto asalaki na nzela na ngai, mpo na komema Bapagano na kotosa Nzambe.
Asalaki yango na nzela ya makambo oyo nalobaki mpe nasalaki 19 na nzela ya nguya
Molimo na Nzambe, oyo emonisami kati na bikamwa mpe bilembo. Boye, wuta na
Yelusalemi, na bazingazinga nyonso kino na Iliri, nasakolaki Sango Malamu ya Klisto
na mobimba na yango. 20 Pamba te nazwaki mokano ya koteya Sango Malamu na
bisika oyo Kombo ya Klisto eyebanaki nanu te, mpo ete natonga na likolo ya moboko
ya moto mosusu te, 21 kasi kolanda ndenge ekomama :
« Bato oyo babetela bango nanu lisolo te
na tina na Ye bakomona,
mpe ba-oyo bayoka nanu sango na Ye te
bakososola. »
22 Yango nde ezalaki mbala mingi kokanga ngai nzela ya koya epai na bino.
Mabongisi ya Polo ya kokende na Rome

23 Kasi
sik’oyo, nazali lisusu na esika te ya kosala mosala kati na etuka oyo ; bongo
lokola wuta kala, nazalaka na posa makasi ya koya epai na bino, 24 nazali kosala
mabongisi ya kokokisa yango tango nakokende na Espane. Nazali na elikya ete,
wana nakolekela epai na bino, nakomona bino mpe nakozwa lisungi na bino mpo
na kokende kuna, sima na ngai kosepela kovanda elongo na bino ata na mwa tango
moke. 25 Nzokande sik’oyo, nazali kokende na Yelusalemi mpo na komemela basantu
lisungi. 26 Pamba te Mangomba ya Masedwane mpe ya Akayi ezwaki mokano ya
kosangisa biloko mpo na kosunga babola oyo bazali kati na basantu ya Yelusalemi.
27 Solo, bango moko nde bazwaki mokano ya kosala bongo mpo ete ezalaki lokola
niongo epai na bango. Pamba te soki Bayuda bakabolaki makabo ya molimo elongo
na bato ya bikolo ya bapaya, bango mpe basengeli kokabola biloko na bango elongo
na Bayuda. 28 Soki nasilisi mosala oyo mpe napesi bango lisungi yango, nakolekela
epai na bino tango nakokende na Espane. 29 Nayebi ete tango nakoya epai na bino,
nakoya na mapamboli mingi ya Klisto.
30 Kasi nabondeli bino bandeko, na Kombo na Yesu-Klisto, Nkolo na biso, mpe ya
bolingo ya Molimo : Bobundaka elongo na ngai kati na mabondeli oyo bosalaka
epai ya Nzambe na tina na ngai 31 mpo ete nakangolama na maboko ya bato oyo
bandimaka te kati na Yuda, mpe mpo ete basantu ya Yelusalemi bayamba malamu
lisungi oyo nakomemela bango. 32 Na bongo nde nakolonga kokoma epai na bino na
esengo ; mpe soki Nzambe akolinga, nakopema mwa moke elongo na bino. 33 Tika
ete Nzambe ya kimia azala elongo na bino nyonso ! Amen !
16
Bambote
1 Natindeli bino Foebe, ndeko na biso ya mwasi, oyo azali mosali ya Lingomba ya
Sankresi. 2 Nazali kosenga na bino ete boyamba ye kati na Nkolo na lolenge oyo
ebongi na basantu mpe bosunga ye na makambo nyonso oyo akosenga bino, pamba
te asungaki bato ebele penza, ngai mpe lokola.
3 Bopesa mbote na Prisika mpe Akilasi, baninga na ngai ya mosala kati na Yesu-
Klisto. 4 Bandimaki ata kokufa mpo na ngai. Ngai moko kaka te nde nazali kotonda
bango, kasi mpe Mangomba nyonso ya mikili ya Bapagano.
5 Bopesa mpe mbote na Lingomba oyo esanganaka na ndako na bango.
Bopesa mbote na Epayineti, molingami na ngai, oyo azalaki moto ya liboso ya
kondimela Klisto kati na mokili ya Azia.
6 Bopesa mbote na Mari oyo asalaki mosala makasi mpo na bino.
7 Bopesa mbote na Andronikusi mpe na Junia, bandeko na ngai mpe baninga na
ngai ya boloko. Bazalaki bato ya lokumu kati na bantoma mpe bandimelaki Klisto
liboso ete ngai nandimela.
8 Bopesa mbote na Ampiliatusi, molingami na ngai kati na Nkolo.
9 Bopesa mbote na Iribano, moninga na biso ya mosala kati na Klisto, mpe Sitakisi,
molingami na ngai.
10 Bopesa mbote na Apelesi oyo alakisaki penza ete azalaka ya Klisto.
Bopesa mbote mpe na bavandi ya ndako ya Arisitobile.
11 Bopesa mbote na Erodioni, ndeko na ngai.
Bopesa mbote na bavandi ya ndako ya Narisise, oyo bazali kati na Nkolo.
12 Bopesa mbote na Trifene mpe Trifose, basi oyo basalaki mosala makasi kati na
Nkolo.
Bopesa mbote na Periside, mwasi molingami na ngai, oyo asalaki mosala makasi
kati na Nkolo.
13 Bopesa mbote na Rifisi, moponami kati na Nkolo.
Bopesa mpe mbote na mama na ye, oyo azali mpe mama na ngai.
14 Bopesa mbote na Asenkrite, na Flegoni, na Erimesi, na Patrobasi, na Erimasi,
mpe na bandeko nyonso oyo bazali na bango elongo.
15 Bopesa mbote na Filologe, na Jili, na Nere mpe na Olipasi, ndeko na ye ya mwasi,
elongo na basantu nyonso oyo bazali na bango elongo.
16 Bopesanaka mbote bino na bino, na beze ya bule. Mangomba nyonso ya Klisto
etindeli bino mbote.
17Bandeko, nabondeli bino : bosala keba na bato oyo bakotisaka bokabwani mpe
batiaka mabaku na nzela na bino, na makambo oyo ekeseni na mateya oyo bosilaki
kozwa. Bozala mosika na bango. 18 Bato ya lolenge oyo basalelaka nde mabumu na
bango, kasi basalelaka Klisto, Nkolo na biso, te. Bapengwisaka makanisi ya bato ya
bindima-ndima na nzela ya maloba na bango ya elengi mpe ya sukali. 19 Pamba te
bato nyonso bayebi botosi na bino, mpe motema na ngai etondaka mingi na esengo
mpo na bino. Kasi nalingi ete bozala bato ya bwanya mpo na kosala bolamu, mpe
bato oyo bazangi mbeba mpo na oyo etali mabe.
20 Etikali moke, Nzambe ya kimia akonyata-nyata Satana na se ya matambe na bino.
Tika ete ngolu ya Yesu, Nkolo na biso, ezala na bino !
Timote, moninga na ngai ya mosala, elongo na Lusiusi, Jazoni mpe Sosipatere,

21
oyo bazali bandeko na ngai, batindeli bino mbote.
22 Ngai Teritiusi oyo nakomi mokanda oyo, napesi bino mbote kati na Nkolo.
23 Gayusi, oyo ayambaki ngai mpe Lingomba mobimba kati na ndako na ye, apesi
bino mpe mbote.
Erasite, mobateli bomengo ya engumba, elongo na Karitisi, ndeko na biso, batindeli
bino mbote.
[ 24 Tika ete ngolu ya Yesu-Klisto, Nkolo na biso, ezala na bino nyonso ! Amen.]*
25 NaYe oyo azali na nguya ya kotelemisa bino ngwi na nzela ya Sango Malamu oyo
nateyaka, mpe na nzela ya mateya ya Yesu-Klisto kolanda emoniseli ya mabombami
ya Nzambe, oyo ebombama wuta kala, 26 kasi sik’oyo emonisami mpe elakisami epai
ya Bapagano na nzela ya makomi ya basakoli kolanda ndenge Nzambe ya seko na
seko atindaki mpo ete bikolo nyonso ekoka kondimela Ye mpe kotosa Ye, 27 na Nzambe
moko kaka ya bwanya, tika ete nkembo epesamela libela na libela na nzela ya Yesu-
Klisto ! Amen !
* 16:24 Eteni oyo ezali te na mikanda mingi ya kala.

1 Bakolinto 1:1 1687 1 Bakolinto 1:19
Mokanda ya liboso epai ya

Bakolinto
Ebandeli ya mokanda
1Polo oyo abengama mpo na kozala ntoma ya Yesu-Klisto, kolanda mokano ya
Nzambe, mpe ndeko mobali Sositeni ;
2Epai ya Lingomba ya Nzambe, oyo ezali kati na Kolinto ;
mpe epai ya bato oyo Nzambe abulisa kati na Yesu-Klisto mpe abenga mpo ete
bazala basantu, elongo na bato nyonso oyo, na bisika nyonso, babelelaka Kombo
ya Nkolo na biso, Yesu-Klisto, Nkolo na bango mpe Nkolo na biso :
3 Tikaete ngolu mpe kimia epesamela bino kowuta na Nzambe, Tata na biso, mpe na
Nkolo Yesu-Klisto !
Polo azongisi matondi epai ya Nzambe

4 Nazongisaka tango nyonso matondi epai ya Nzambe na tina na bino, mpo na ngolu
na Ye, oyo epesamela bino kati na Yesu-Klisto ; 5 pamba te, kati na makambo nyonso,
botondisamaki na bomengo kati na Klisto, na oyo nyonso etali maloba mpe na oyo
etali boyebi, 6 kolanda ndenge Nzambe azali kokokisa kati na bino litatoli na biso na
tina na Klisto. 7 Boye, bozangi ata likabo moko te ya ngolu ya Nzambe, wana bozali
kozela na posa makasi komonisama ya Nkolo na biso, Yesu-Klisto. 8 Ezali Ye nde
akolendisa mpe bino kino na suka, mpo ete bozala bato bazangi pamela na mokolo
ya Nkolo na biso, Yesu-Klisto. 9 Pamba te Nzambe oyo abengaki bino mpo ete bozala
moko na Mwana na Ye, Yesu-Klisto, Nkolo na biso, azali Moyengebene.
Bokabwani kati na Lingomba ya Kolinto
10Bandeko, na Kombo ya Nkolo na biso, Yesu-Klisto, nazali kosenga na bino ete
bozala na boyokani kati na bino, kasi na bokabwani te ; bozala motema moko mpe
makanisi moko. 11 Pamba te, bandeko na ngai, bavandi ya ndako ya Kloe bayebisi ngai
ete koswana ezali kati na bino. 12 Tala makambo oyo nalingi koloba : Moko kati na
bino azali koloba : « Ngai nazali moto ya Polo ; » mpe mosusu azali koloba : « Ngai
nazali moto ya Apolosi ; » mosusu azali koloba : « Ngai nazali moto ya Petelo ; » mpe
mosusu azali koloba : « Ngai nazali moto ya Klisto. »
13 Boni, Klisto azali ya kokabwana ? Ezali Polo nde babakaki na ekulusu mpo na
bino ? Ezali na kombo ya Polo nde bozwaki libatisi ? 14 Nazongisaka matondi epai ya
Nzambe ete nabatisa moto ata moko te kati na bino, longola kaka Krispisi mpe Gayusi,
15 mpo ete moko te aloba ete bobatisamaki na kombo na ngai. 16 Solo, nabatisaki mpe
libota ya Stefanasi. Longola bato oyo nawuti kotanga, nayebi te soki nabatisa moto
mosusu. 17 Pamba te Klisto atindaki ngai te kobatisa bato, kasi atindaki ngai kosakola
Sango Malamu. Mpo na yango, nasengeli te kosalela bwanya mpe elobeli malamu ya
bomoto, noki te ekulusu ya Klisto ezanga nguya na yango.
Bwanya ya bato mpe liboma mpo na Nzambe
Pamba te mateya ya ekulusu ezali liboma mpo na bato oyo bazali kobunga, kasi
18
ezali nguya ya Nzambe mpo na biso oyo tobiki ; 19 kolanda ndenge ekomama :
« Nakobebisa bwanya ya bato ya bwanya,
mpe nakokomisa mayele ya bato ya mayele bozoba. »
20 Wapi moto ya bwanya ? Wapi molakisi ya Mobeko ? Wapi moto ya mayele ya

tango oyo ? Boni, Nzambe akomisa te bwanya ya mokili liboma ? 21 Pamba te lokola,
kati na bwanya ya Nzambe, mokili etikalaki te koyeba Nzambe na nzela ya bwanya
na yango, yango wana Nzambe asepeli kobikisa bandimi na nzela ya mateya oyo
emonani lokola liboma. 22 Lokola mpe Bayuda bazali koluka bikamwa, mpe Bagreki,
bwanya, 23 biso, tozali koteya Klisto oyo babakaki na ekulusu : ezali penza libaku
mpo na Bayuda, mpe liboma mpo na Bapagano. 24 Nzokande, mpo na bato oyo
Nzambe abenga, ezala Bayuda to Bagreki, Klisto azali nguya mpe bwanya ya Nzambe.
25 Pamba te liboma ya Nzambe ezali na bwanya koleka bwanya ya bato, mpe bolembu
ya Nzambe ezali makasi koleka makasi ya bato.
26 Bandeko, bokanisa nanu oyo bozalaki tango Nzambe abengaki bino : kati na
bino, moke bazalaki bato ya bwanya kolanda emoneli ya bomoto, moke bazalaki bato
minene, mpe moke bawutaki na mabota ya lokumu ! 27 Kasi, kati na mokili, Nzambe
aponaki biloko pamba mpo na koyokisa bato ya bwanya soni, aponaki biloko elemba
mpo na koyokisa biloko ya makasi soni.
28 Nzambe aponaki biloko ezanga tina, biloko ya kotiola, biloko oyo ezalaka te,
mpo na kokomisa pamba biloko oyo mokili epesaka tina, 29 mpo ete moto ata moko
te amikumisa liboso ya Nzambe. 30 Ezali mpo na Nzambe nde bozali kati na Yesu-
Klisto oyo akomaki, mpo na biso, bwanya kowuta na Nzambe, bosembo, libulisi mpe
kokangolama, 31 mpo ete, kolanda ndenge ekomama,
« Tika ete moto oyo alingi komikumisa
amikumisa kati na Nkolo ! »
2
Mateya ya Polo kuna na Kolinto
1 Yango wana bandeko, tango ngai mpe nayaki epai na bino mpo na kosakola
mabombami ya Nzambe, nasalelaki te boyebi makasi ya koloba to ya bwanya.
2 Pamba te, wana nazalaki elongo na bino, nazwaki mokano ya koluka koyeba
likambo mosusu te, longola kaka Yesu-Klisto mpe Yesu-Klisto oyo babakaki na
ekulusu. 3 Mpe tango nayaki epai na bino, nazalaki kati na bolembu, na kobanga
mpe na kolenga.
4 Maloba mpe mateya na ngai ewutaki te na maloba ya bwanya ya bomoto mpo
na kondimisa bino, kasi ewutaki na kotalisama ya Molimo mpe ya nguya, 5 mpo ete
moboko ya kondima na bino ezala te bwanya ya bomoto, kasi ezala nde nguya ya
Nzambe.
Bwanya ya solo na nzela ya Molimo
Nzokande, toteyaka bwanya epai ya Baklisto oyo bakemba na kondima ; mpe
6
bwanya yango ezali ya mokili oyo te to mpe ya bakonzi ya tango oyo te, oyo
babongisami mpo na libebi. 7 Te ! Toteyaka nde mabombami ya bwanya ya Nzambe,
bwanya oyo ebombama na miso ya bato ya mokili, bwanya oyo Nzambe abongisa
mpo na nkembo na biso, liboso ete akela mokili. 8 Kati na bakonzi ya mokili oyo,
moko te asosolaki yango ; pamba te soki basosolaki yango, balingaki te kobaka Nkolo
ya nkembo na ekulusu. 9 Kasi, kolanda ndenge ekomama :
« Oyo liso etikala nanu komona te,
oyo litoyi etikala nanu koyoka te,
mpe oyo moto atikala nanu kokanisa te
kati na motema na ye,
yango nde Nzambe abongisi
mpo na bato oyo balingaka Ye. »
10 Nzokande, Nzambe atalisaki biso yango na nzela ya Molimo na Ye ; pamba te

Molimo ayebaka nyonso, ezala bozindo ya makanisi ya Nzambe. 11 Nani kati na
bato ayebi makanisi ya moto, soki kaka molimo oyo ezali kati na moto yango te ?
Ndenge moko mpe moko te ayebi makanisi ya Nzambe, longola kaka Molimo na
Ye. 12 Nzokande biso, tozwaki molimo ya mokili te, kasi tozwaki Molimo kowuta na
Nzambe, mpo ete tokoka kososola biloko oyo Nzambe apesi biso na nzela ya ngolu.
13 Ezali biloko yango nde tolobelaka, na maloba ya bwanya ya bomoto te kasi na
maloba oyo Molimo alakisaka. Boye, tolobelaka makambo ya Molimo na nzela ya
maloba oyo Molimo apesaka.
14 Moto oyo azangi Molimo ya Nzambe akoki te koyamba makambo kowuta na
Molimo ya Nzambe, pamba te ezali lokola liboma na miso na ye ; akoki mpe te
koyeba yango, pamba te basosolaka yango kaka na nzela ya Molimo. 15 Moto oyo
atambolisamaka na Molimo asosolaka makambo nyonso ; kasi ye, bato basosolaka
ye te, pamba te ekomama :
16 « Nani ayebi makanisi ya Nkolo
mpo akoka kopesa Ye toli ? »
Nzokande biso, makanisi ya Klisto ezali kati na biso.
3
Mosala ya bateyi ya Sango Malamu
1 Bandeko, nakokaki te koloba na bino lokola na bato oyo batambolisamaka na
Molimo, kasi lokola na bato oyo batambolisamaka kolanda baposa ya nzoto, lokola
na bana mike kati na Klisto. 2 Napesaki bino miliki, kasi bilei ya makasi te, pamba
te bolingaki te kokoka kolia yango. Ezala sik’oyo, bokokoka na bino mpe kaka te
kolia yango, 3 pamba te bozali nanu kotambolisama kolanda baposa ya nzoto. Lokola
likunya mpe koswana ezali kati na bino, boni, bozali te kotambolisama kolanda
baposa ya nzoto ? Bozali kaka kosala lokola moto nyonso te ? 4 Tango moko azali
koloba : « Ngai nazali moto ya Polo, » mpe mosusu : « Ngai nazali moto ya Apolosi, »
boni, bozali kaka kosala lokola moto nyonso te ?
5 Boni, Apolosi azali nani ? Polo mpe azali nani ? Bazali kaka basali oyo, na nzela
na bango, bondimelaki Nzambe, kolanda mosala oyo Nkolo apesaki na moko na moko
kati na bango. 6 Ngai nalonaki, Apolosi asopaki mayi, kasi Nzambe azalaki kokolisa.
7 Ezala moto oyo alonaki to moto oyo asopaki mayi, moko te azali na tina ; ezali kaka
Nzambe oyo akolisaka nde azali na tina. 8 Moto oyo aloni mpe moto oyo asopi mayi
bazali kaka ndenge moko, mpe moko na moko akozwa lifuti na ye moko kolanda
mosala na ye. 9 Pamba te biso, tozali basali elongo na Nzambe ; mpe bino, bozali
elanga ya Nzambe, Ndako ya Nzambe.
10 Kolanda ngolu oyo Nzambe apesaki ngai, natongaki moboko lokola mobongisi ya
mayele, mpe moto mosusu azali kotonga na likolo na yango. Boye tika ete moko na
moko asala keba na lolenge na ye ya kotonga na likolo ya moboko. 11 Pamba te moko
te akoki kotonga moboko mosusu, longola kaka oyo esili kotongama, oyo ezali Yesu-
Klisto. 12 Nzokande, soki moto asaleli wolo to palata to mabanga ya talo to mabaya
to makasa to mpe matiti mpo na kotonga na likolo ya moboko yango, 13 mokolo ya
kosambisama ekomonisa mosala na ye polele ; pamba te ekozala mokolo ya moto,
mpe moto ekomeka mosala ya moto na moto. 14 Soki mosala ya moto oyo atongaki
na likolo ya moboko eziki te, motongi yango akozwa lifuti. 15 Kasi soki eziki, motongi
akozwa eloko te. Ye moko kaka nde akobika, kasi ekozala lokola moto oyo asili kobika
na likama ya moto.
16 Boni, boyebi te ete bozali Tempelo ya Nzambe, mpe ete Molimo ya Nzambe
avandaka kati na bino ? 17 Soki moto abebisi Tempelo ya Nzambe, Nzambe mpe
akoboma ye ; pamba te Tempelo ya Nzambe ezali bule, bongo bino bozali nde
Tempelo yango.
18 Bomikosa te : soki moto moko kati na bino akanisi ete azali na bwanya kati
na mokili oyo, tika ete akoma lokola zoba mpo ete akoma penza moto ya bwanya.
19 Pamba te bwanya ya mokili ezali bozoba na miso ya Nzambe. Kolanda ndenge
ekomama : « Akangaka bato ya bwanya kati na mitambo ya mayele mabe na
bango ; » 20 mpe lisusu : « Nkolo ayebi ete makanisi ya bato ya bwanya ezali na tina
te, » 21 yango wana tika ete moko te aluka lokumu kati na bato, pamba te nyonso ezali
ya bino : 22 ezala Polo, Apolosi, Petelo, mokili, bomoi, kufa, tango oyo tozali sik’oyo
to tango oyo ezali koya. Nyonso ezali ya bino ; 23 kasi bino, bozali bato ya Klisto, mpe
Klisto azali ya Nzambe.
4
Polo, ntoma ya Klisto
1 Boye, tika ete bato bazwa biso lokola basali ya Klisto mpe lokola bakambi
oyo bazwi mokumba ya koyebisa mabombami ya Nzambe. 2 Nzokande, eloko
oyo basengaka epai ya bakambi, ezali ete bazala sembo. 3 Mpo na ngai, nazali
komisambisa na likambo moko te. Yango wana, ezala kosambisa na bino to kosambisa
ya esambiselo ya bato, elobelaka ngai eloko moko te. 4 Motema na ngai ezali
kosambisa ngai ata na likambo moko te ; nzokande, yango te nde ezali kolongisa
ngai. Oyo asambisaka ngai, ezali nde Nkolo. 5 Yango wana, bosambisaka te liboso
ya tango oyo ekatama ; bozela kino tango Nkolo akoya. Akobimisa na pole makambo
oyo ebombama kati na molili, mpe akomonisa na miso ya bato makanisi ya mitema
ya bato. Na tango wana, moto na moto akozwa lokumu na ye kowuta na Nzambe.
6 Bandeko, nayebisi bino makambo oyo etali ngai moko mpe oyo etali Apolosi, mpo
na bolamu na bino, mpo ete, na ndakisa na biso, boyekola likambo oyo : Bolekaka
mondelo te ya makambo oyo ekomama ; mpe mpo ete moko te kati na bino atonda
na lolendo na kolanda moko mpe koyina mosusu. 7 Boni, nani azali kokesenisa yo na
bato mosusu ? Eloko nini ozali na yango, oyo bapesa yo te ? Mpe lokola bapesa yo
yango, mpo na nini komikumisa lokola nde bapesaki yo yango te ?
8 Bosili kotondisama na nyonso oyo bozalaka na makanisi ya kozwa ! Bosili penza
kokoma bato ya bomengo ! Bobandi kokonza ; bobandi kokonza elongo na biso te !
Nalingaka ete bobanda penza kokonza, mpo ete biso mpe tokonza elongo na bino !
9 Pamba te nakanisi ete, biso bantoma, Nzambe atia biso na suka ya molongo lokola
bato oyo bakatela bango etumbu ya kufa na libanda ya masano. Mpo na mokili
mobimba, mpo na ba-anjelu mpe mpo na bato, Nzambe akomisa biso lokola lisano
ya kotala.
10 Biso, likolo ya Klisto, tozali bazoba ; kasi bino, kati na Klisto, bozali bato ya
mayele ! Biso, tozali bato na bolembu ; kasi bino, bozali bato makasi ! Bino, bozali
kozwa lokumu ; kasi biso, tozali kotiolama !
11 Kino sik’oyo, tozali konyokwama na nzala, na posa ya mayi, tozangi bilamba,
tozali kobetama, tozali koyengayenga, 12 mpe tozali kosala mosala makasi na maboko
na biso. Tango bafingaka biso, topambolaka ; tango banyokolaka biso, toyikelaka
yango kaka mpiko ; 13 tango bakoselaka biso makambo mpo na kobebisa lokumu na
biso, tozongisaka kaka na maloba ya boboto. Mpe kino sik’oyo, tokomi lokola bosoto
ya mokili, mpe lokola lisapo ya bato.
Bokonzi ya Polo
14 Nazali kokoma makambo oyo mpo na koyokisa bino soni te, kasi mpo na kokebisa
bino lokola bana na ngai ya bolingo. 15 Pamba te, ata soki bozalaki na balakisi nkoto
zomi kati na Klisto, kasi bozali na batata ebele te. Ngai nde nazali tata na bino kati
na Yesu-Klisto, na nzela ya Sango Malamu. 16 Boye, nabondeli bino : bolanda ndakisa
na ngai.
17 Ezali na tina wana nde natindeli bino Timote, mwana na ngai ya bolingo, oyo
azali sembo kati na Nkolo ; akolobela bino lisusu banzela na ngai mpo na bomoi
kati na Yesu-Klisto, ndenge kaka nateyaka yango bisika nyonso kati na Mangomba
nyonso.
18 Bato mosusu kati na bino bakomi na lofundu, bakanisaka ete nakoya lisusu te
epai na bino. 19 Kasi, soki Nkolo alingi, nakoya epai na bino kala mingi te ; mpe
nakoyeba kaka te ndenge nini bato yango ya lofundu balobaka, kasi mpe nguya nini
bazali na yango. 20 Pamba te Bokonzi ya Nzambe ezali likambo ya maloba te, kasi
likambo ya nguya.
21 Bolingi nini ? Naya epai na bino na fimbu to na bolingo mpe na molimo ya
boboto ?
Bizaleli kati na Lingomba
5
Pite kati na Lingomba
1 Bato bazali koloba bipai nyonso ete pite ezali kosalema kati na bino, pite oyo
emonanaka kutu te epai ya Bapagano : mobali moko kati na bino azali kosangisa
nzoto na mwasi ya tata na ye.
2 Mpe bino, bozali lisusu komikumisa na yango ! Nzokande bosengelaki koyoka
mawa mpo na yango, mpe kosala ete balongola kati na bino moto oyo azali kosala
likambo ya ndenge wana. 3 Solo, mpo na ngai, atako nazali elongo na bino te na
nzoto, kasi nazali elongo na bino na molimo. Mpe lokola moto oyo azali elongo na
bino, na Kombo na Yesu, Nkolo na biso, nasili kokatela moto nyonso oyo azalaki
kosala likambo yango etumbu. 4 Boye, tango bokosangana na Kombo na Yesu, Nkolo
na biso, nakozala elongo na bino na molimo ; mpe na nguya ya Yesu, Nkolo na biso,
5 bokaba mobali yango na maboko ya Satana mpo ete nzoto na ye ebeba, mpe molimo
na ye ebikisama na mokolo ya Nkolo.
6 Lolendo na bino ezali kitoko te ! Boyebi te ete mwa kisi moke ya mapa evimbisaka
potopoto nyonso ya mapa ? 7 Bolongola kati na bino kisi nyonso ya kala ya mapa
mpo ete bokoma peto lokola potopoto ya sika ya mapa, ndenge bozali penza. Pamba
te Klisto, Mpate na biso ya Pasika, asilaki kopesama lokola mbeka. 8 Yango wana,
tosepela feti, na mapa ya bosembo mpe ya bosolo, mapa oyo ezangi kisi, kasi na kisi
ya kala te ya mapa, kisi ya kindoki mpe ya makambo mabe.
9 Kati na mokanda oyo nakomelaki bino, nayebisaki bino ete bozala lisanga moko
te na bato oyo batambolaka na bomoi ya pite. 10 Elingi koloba te ete bozala mosika
na bato nyonso oyo, kati na mokili oyo, batambolaka na bomoi ya pite to bazali na
lokoso ya mbongo to bazali miyibi to basambeli bikeko, pamba te soki ezalaki bongo,
wana bosengeli kolongwa na mokili. 11 Kasi nazali nde kokomela bino sik’oyo mpo
na koyebisa bino ete bozala lisanga moko te na moto oyo amilobelaka ete azali ndeko
Moklisto, kasi atambolaka na bomoi ya pite to azali na lokoso ya mbongo to azali
mosambeli bikeko to mofingi bato to molangwi masanga to moyibi. Bosengeli kutu
te kolia mesa moko elongo na moto ya lolenge oyo.
12 Boni, mosala na ngai ezali ya kosambisa bato oyo bazali na libanda ya Lingomba ?
Boni, ezali bino te nde bosengeli kosambisa bato oyo bazali kati na Lingomba ?
13 Nzambe akosambisa bato oyo bazali na libanda ya Lingomba ; kasi bino, bobengana
moto mabe kati na bino.
6
Kofundana kati na Baklisto
1 Soki
ndeko moko kati na bino azwi ndeko mosusu likambo, mpo na nini akendaka
kofunda yango epai ya Bapagano, na esika ete akende kofunda epai ya basantu ?
2 Boyebi te ete basantu bakosambisa mokili ? Bongo soki bosengeli kosambisa mokili,
bozangi penza makoki ya kokata mwa makambo ya mike-mike ? 3 Boyebi te ete
tokosambisa ba-anjelu ? Bongo mpo na nini te makambo ya bomoi oyo ?
4 Tango bobendanaka na tina na makambo ya bomoi oyo, bozwaka lokola
basambisi, bato oyo bazali na tina te na miso ya Lingomba ! 5 Nazali koloba yango
mpo na koyokisa bino soni ! Boni, ezali ata na moto moko te ya bwanya kati na
bino, oyo akoki kokata makambo kati na bandeko na ye ? 6 Kasi mpo na nini ndeko
moko akende kofunda ndeko mosusu, mpe asala yango liboso ya Bapagano ? 7 Solo,
awa bozali kofundana bino na bino, boyeba ete bosili komikweyisa. Mpo na nini
bondimaka te ete basala bino mabe ? Mpo na nini bondimaka te ete bakosa bino ?
8 Nzokande, bino, bokosaka mpe bosalaka mabe ; mpe bosalaka yango epai ya
bandeko na bino. 9 Boyebi te ete bato mabe bakokota te na Bokonzi ya Nzambe ?
Bomikosa te : bato na pite, basambeli bikeko, bato na bikobo, bato oyo balula
makambo ya soni, mibali oyo basangisaka nzoto na mibali, 10 miyibi, bato ya lokoso
ya mbongo, balangwi masanga, bato oyo bakoselaka baninga makambo mpo na
kobebisa lokumu na bango, ba-oyo babotolaka biloko ya bato, bakokota te na Bokonzi
ya Nzambe. 11 Mpe bozalaki ndenge wana, bato mosusu kati na bino. Kasi basukolaki
bino, babulisaki bino mpe bakomisaki bino bato ya sembo, na Kombo ya Nkolo Yesu-
Klisto mpe na nzela ya Molimo ya Nzambe na biso.
Pite
12 Bolobaka : « Nazali na ndingisa ya kosala nyonso, » kasi nyonso ezali na litomba
te ; « nazali na ndingisa ya kosala nyonso, » kasi nakomitika te na se ya bokonzi ya
eloko songolo ; 13 « bilei esalema mpo na libumu, mpe libumu esalema mpo na bilei, »
nzokande ezali na mokolo oyo Nzambe akoboma nyonso mibale. Nzoto esalema te
mpo na pite, nzoto ezali nde mpo na Nkolo, mpe Nkolo azali mpo na nzoto. 14 Solo,
lokola Nzambe asekwisaki Nkolo kati na bakufi, akosekwisa mpe biso, na nguya na
Ye.
15 Boyebi te ete banzoto na bino ezali biteni ya nzoto ya Klisto ? Boni, nakoki
kozwa biteni ya nzoto ya Klisto mpo na kokomisa yango biteni ya nzoto ya mwasi ya
ndumba ? Ata moke te !
16 Boyebi te ete moto oyo asangani na mwasi ya ndumba akomi elongo na ye nzoto
moko ? Pamba te elobama : « Bango mibale bakokoma nzoto moko. » 17 Kasi moto
oyo asangani na Nkolo azali moko na Ye kati na Molimo. 18 Yango wana, bokima pite.
Masumu nyonso mosusu oyo moto akoki kosala ezali na libanda ya nzoto na ye, kasi
ye oyo amipesi na kindumba asali masumu mpo na libebi ya nzoto na ye moko.
19 Boyebi te ete nzoto na bino ezali Tempelo ya Molimo Mosantu oyo azali kati
na bino, oyo bozwaki kowuta na Nzambe ? Mpe boyebi te ete bozali ya bino moko
te ? 20 Bosikolamaki na motuya makasi penza. Boye, bopesa Nzambe nkembo kati na
banzoto na bino.
Biyano na mituna ya bato ya Kolinto
7
Na tina na libala
1 Sik’oyo, nazali kopesa biyano na tina na makambo oyo bokomelaki ngai.

Eleki malamu mpo na mobali ete abala mwasi te. 2 Kasi mpo na kokima pite, tika
ete mobali nyonso azala na mwasi na ye, mpe mwasi nyonso azala na mobali na ye.
3 Tika ete mobali akokisa posa ya mwasi na ye, mpe tika ete mwasi akokisa posa ya
mobali na ye. 4 Pamba te mwasi azali na bokonzi te na nzoto na ye, ezali nde mobali
na ye ; ndenge moko mpe, mobali azali na bokonzi te na nzoto na ye, kasi ezali nde
mwasi na ye. 5 Bopimelanaka nzoto te, longola kaka soki, na boyokani mpe mpo na
mwa tango moke, bolingi tango mosusu komipesa na losambo. Kasi sima na tango
yango, bozongela kosangisa nzoto mpo ete Satana akozwa nzela te ya komeka bino
likolo ya bozangi makoki ya komikanga. 6 Awa nazali koloba bongo, nazali na ngai
kaka kopesa likanisi, kasi mobeko te.
7 Nakokaki kosepela ete mibali nyonso bazala lokola ngai ; nzokande, moto na moto
azali na likabo na ye ya ngolu, oyo azwi kowuta na Nzambe : moko azali na likabo
oyo, mosusu azali na likabo wana. 8 Na yango, nazali koloba na bato oyo babali nanu
te mpe na basi oyo bakufisa mibali, ete ezali malamu mpo na bango kokoba kozala
ya kobala te lokola ngai. 9 Kasi soki bakoki te komikanga, tika ete babala ; pamba te
eleki malamu kobala, na esika ya kozika na posa ya nzoto.
10 Epai ya bato oyo babala, nazali kopesa mitindo, ngai te kasi Nkolo : Mwasi
asengeli te kokabwana na mobali na ye ; 11 kasi soki akabwani na mobali na ye,
asengeli kobala lisusu te to asengeli koyokana na mobali na ye ; mpe mobali asengeli
te kobengana mwasi na ye na libala.
12 Epai ya bato mosusu, nazali koloba, Nkolo te kasi ngai : Soki ndeko mobali
Moklisto abali mwasi oyo azali mondimi te, bongo mwasi yango andimi kowumela
elongo na ye, tika ete abengana mwasi yango te ; 13 soki mpe mwasi azali na mobali
oyo azali mondimi te, mpe mobali yango andimi kowumela elongo na ye na libala,
tika ete mwasi akabwana te na mobali na ye. 14 Pamba te, mobali oyo azali mondimi
te abulisami na nzela ya mwasi na ye, mpe mwasi oyo azali mondimi te abulisami
na nzela ya mobali na ye. Soki ezalaki bongo te, bana na bino balingaki kozala
mbindo, nzokande bazali bule. 15 Kasi soki ye oyo azali mondimi te alingi koboma
libala, tika ete aboma na ye ! Na likambo ya boye, ndeko mobali to ndeko mwasi
azali ya kokangama te. Nzambe abenga bino mpo na kobika bomoi kati na kimia.
16 Oyebi nini kati na likambo yango ? Tango mosusu, yo mwasi, okobikisa mobali na
yo ! Tango mosusu, yo mobali, okobikisa mwasi na yo ! 17 Lisusu, tika ete moto na
moto atambola na lolenge oyo Nkolo abongisela ye, ndenge azalaki tango Nzambe
abengaki ye. Yango nde mobeko oyo napesi na Mangomba nyonso. 18 Boni, moto
moko azalaki akatama ngenga tango Nzambe abengaki ye ? Tika ete atikala akatama
ngenga ! Boni, moto moko azalaki akatama ngenga te tango Nzambe abengaki ye ?
Tika ete atikala akatama ngenga te ! 19 Kokatama ngenga to kokatama ngenga te ezali
na tina te ; likambo ya tina ezali nde kobatela mibeko ya Nzambe. 20 Tika ete moko na
moko atikala ndenge azalaki tango Nzambe abengaki ye ! 21 Boni, ozalaki mowumbu
tango Nzambe abengaki yo ? Komitungisa na yango te ! Ezala soki okoki kokoma
nsomi, salela nde malamu lolenge na yo. 22 Pamba te moto oyo azalaki mowumbu
tango abengamaki mpo na kosalela Nkolo azali mokangolami ya Nkolo ; ndenge moko
mpe, moto oyo azalaki nsomi tango Nzambe abengaki ye azali mowumbu ya Klisto.
23 Bosikolamaki na motuya makasi ! Boye, bokoma te bawumbu ya bato. 24 Bandeko,
tika ete moko na moko awumela, na miso ya Nzambe ndenge azalaki tango Nzambe
abengaki ye !
Na tina ya bato oyo babala te

25Mpo na oyo etali baseka, nazali na mobeko te kowuta na Nkolo ; kasi na mawa
ya Nkolo, lokola moto oyo bakoki kotiela motema, nazali kopesa likanisi na ngai.
26 Nakanisi ete, mpo na pasi ya tango oyo, ezali malamu mpo na moto kotikala ndenge
azali. 27 Ozali na mwasi ? Koluka kokabwana na ye te. Ozali na mwasi te ? Koluka
mpe mwasi te. 28 Kasi soki mpe obali, osali lisumu te ; soki moseka abali, asali lisumu
te. Nzokande, bato oyo babala bakokutana na pasi mingi kati na bomoi na bango ;
mpe ngai, nalingi nde kosunga bino mpo bokutana na pasi yango te.
29 Bandeko na ngai, nazali koloba boye : tango ekomi moke ; kobanda sik’oyo, tika
ete mibali oyo bazali na basi bazala lokola nde bazali na basi te ; 30 tika ete bato oyo
bazali kolela bazala lokola nde bazali kolela te ; tika ete ba-oyo bazali kosepela bazala
lokola nde bazali kosepela te ; tika ete ba-oyo bazali kosomba bazala lokola nde bazali
na eloko te ; 31 tika ete ba-oyo bazali kosalela biloko ya mokili bazala lokola nde bazali
kosalela yango te ; pamba te mokili oyo, na lolenge na yango ya sik’oyo, ezali koleka !
32 Nalingi ete bomitungisaka te. Mobali oyo azali ya kobala te atiaka makanisi na ye
kati na makambo ya Nkolo, alukaka ndenge nini kosepelisa Nkolo. 33 Mobali oyo abala
atiaka makanisi na ye kati na makambo ya mokili, alukaka ndenge nini kosepelisa
mwasi na ye, 34 mpe motema na ye ezali ya kokabwana. Ndenge moko mpe, mwasi
oyo azangi mobali, lokola moseka, atiaka makanisi na ye kati na makambo ya Nkolo
mpo ete azala bule kati na nzoto mpe kati na molimo. Kasi mwasi oyo abala atiaka
makanisi na ye kati na makambo ya mokili, alukaka ndenge nini kosepelisa mobali
na ye. 35 Nazali koloba makambo oyo mpo na bolamu na bino ; ezali te mpo na kotiela
bino motambo, kasi ezali nde mpo ete bosala oyo ezali malamu koleka mpe bomipesa
mobimba na Nkolo.
36 Soki elenge mobali amoni ete akokoka lisusu te komikanga liboso ya mwasi
mobandami na ye na libala, soki akanisi kosangisa na ye nzoto mpe ete asengeli
kaka kosala bongo, wana bazali kotambola kati na likanisi ya kobalana, tika ete asala
kolanda posa na ye, azali kosala lisumu te. Tika ete babalana ! 37 Kasi mobali oyo
azwi mokano kati na motema na ye, na kotindikama te mpe na bososoli nyonso, ya
kosangisa nzoto te na mwasi mobandami na ye na libala, asali malamu. 38 Boye,
mobali oyo abali mwasi mobandami na ye na libala asali malamu, kasi oyo abali ye
te asali malamu koleka.
39 Mwasi ya libala azalaka ya kokangama na mobali na ye na tango nyonso oyo
mobali yango azali na bomoi. Soki mobali na ye akufi, mwasi akomi nsomi mpo na
kobalana na mobali nyonso oyo ye alingi, kasi mobali yango asengeli kozala Moklisto.
40 Nzokande, na makanisi na ngai, akozala mwasi ya esengo koleka soki atikali ndenge
azali ; mpe nakanisi ete, ngai mpe, nazali na Molimo ya Nzambe.
8
Na tina na misuni mpo na banzambe ya mosusu
1Mpo na oyo etali misuni ya banyama oyo ebonzami lokola mbeka epai ya
banzambe mosusu, toyebi malamu ete biso nyonso tozali na boyebi. Boyebi epesaka
lolendo, kasi bolingo elendisaka. 2 Moto oyo akanisaka ete azali na boyebi ya
makambo ayebi nanu eloko te na ndenge esengeli. 3 Kasi moto oyo alingaka Nzambe,
Nzambe ayebi ye. 4 Boye, na tina na likambo ya kolia misuni ya banyama oyo
ebonzami lokola mbeka epai ya banzambe mosusu, toyebi malamu ete nzambe ya
ekeko ezali eloko pamba kati na mokili, mpe ete Nzambe azali kaka se moko. 5 Solo,
ezali na bikelamu ebele oyo ebengami banzambe, ezala na likolo to na mabele ; yango
nde esalaka ete banzambe mpe bankolo bazala ebele. 6 Kasi mpo na biso, Nzambe
azali kaka se moko, Ye nde azali Tata mpe Mokeli na nyonso, mpe biso tozali na bomoi
mpo na Ye. Mpe Nkolo azali kaka se moko, Ye nde Yesu-Klisto. Nyonso esalema na
nzela na Ye, mpe biso tozali na bomoi mpo na Ye.
7 Nzokande, bato nyonso bazali na boyebi oyo te ; bato mosusu bazali nanu na
momesano ya kosambela banzambe ya bikeko kino sik’oyo. Boye wana baliaka
misuni ya banyama oyo ebonzami lokola mbeka epai ya banzambe mosusu,
bakanisaka ete ezali penza mbeka oyo babonzeli banzambe wana ; mpe mitema na
bango, oyo elenda te ekomaka mbindo. 8 Nzokande, ezali bilei te nde ememaka biso
pene ya Nzambe ; soki tolie yango te, tokobungisa eloko moko te ; soki mpe tolie
yango, tokozwa eloko moko te. 9 Kasi bosala keba ete bonsomi na bino ekoma libaku
te mpo na bato oyo balenda te kati na kondima. 10 Pamba te soki moko kati na bato
oyo balenda te kati na kondima amoni yo, yo oyo ozali na boyebi, ozali kolia kati
na tempelo ya banzambe ya bikeko, boni, motema na ye ekozanga solo kotindika
ye mpe na kolia misuni ya banyama oyo ebonzami lokola mbeka epai ya banzambe
mosusu ? 11 Boye, ndeko oyo alenda te kati na kondima, ye oyo Klisto akufelaki,
akopengwa likolo ya boyebi na yo. 12 Tango bozali kobetisa bandeko na bino mabaku
na ndenge wana, mpe bozali kozokisa mitema na bango, oyo elenda te, bozali kosala
masumu liboso ya Klisto. 13 Yango wana, soki mpo na bilei na ngai, ndeko na ngai
azali kokweya na masumu, nakotikala kolia lisusu misuni te mpo ete nazala libaku
te, oyo ekokweyisa ye na masumu.
9
Polo aboyi kosalela makoki na ye
1 Boni, nazali nsomi te ? Nazali ntoma te ? Namona te Yesu, Nkolo na biso ?
Bozali mbuma ya mosala na ngai te kati na Nkolo ? 2 Soki, mpo na bato mosusu,
nazali ntoma te, kasi mpo na bino, nazali solo ntoma, pamba te bino bozali kashe ya
bontoma na ngai kati na Nkolo.
3 Tala eyano na ngai epai ya bato oyo basambisaka ngai : 4 Boni, tozangi makoki
ya kolia mpe ya komela ? 5 Tozangi makoki ya kotambola elongo na mwasi moklisto,
ndenge bantoma mosusu mpe bandeko ya Nkolo mpe Petelo basalaka ? 6 Boni, ezali
kaka ngai mpe Barnabasi nde tosengeli kosala ? 7 Nani asalaka mosala ya soda na
mbongo na ye moko ? Nani alonaka elanga ya vino mpo alia mbuma na yango te ?
Nani abatelaka etonga mpo amela miliki na yango te ? 8 Boni, ezali kaka na bomoto
nde nazali koloba bongo ? Boni, mobeko elobi mpe bongo te ? 9 Solo, ekomama kati
na mobeko ya Moyize : « Osengeli te kokanga monoko ya ngombe oyo ezali konika
bambuma. » Boni, bokanisi ete Nzambe azalaki nde komitungisa mpo na bangombe ?
10 Ezali te mpo na biso nde alobaki bongo ? Solo, ezali mpo na biso nde ekomamaki
bongo ; pamba te moto oyo azali kotimola asengeli kosala yango na elikya, mpe oyo
azali kobeta mbuma asengeli kosala yango na elikya ete akozwa eteni na ye. 11 Boni,
soki tolonaki nkona ya molimo kati na bino, ezali penza mabe soki tobuki kati na bino
mbuma ya biloko oyo maboko ekoki kosimba ? 12 Soki bato mosusu bazali kosalela
makoki wana ya kozwa biloko epai na bino, tosengeli te, biso, kosalela yango koleka ?
Nzokande, tosalelaki makoki yango te, tokangaka kaka motema na makambo
nyonso, mpo ete tozala epekiselo te liboso ya Sango Malamu ya Klisto. 13 Boyebi te
ete bato oyo basalaka kati na Tempelo baliaka bilei kowuta na Tempelo, mpe ete ba-
oyo basalaka na etumbelo bazwaka eteni na bango kati na mbeka oyo ebonzami na
etumbelo ? 14 Ndenge moko mpe, Nkolo apesaki mitindo ete bato oyo bateyaka Sango
Malamu babika bomoi na bango na nzela ya Sango Malamu. 15 Kasi ngai, nasaleli
makoki na ngai ata moke te, mpe ezali te mpo na kosenga yango nde nakomeli bino
mokanda oyo ; pamba te nakosepela kutu kokufa na esika ete moto mosusu abebisa
tina ya lokumu na ngai. 16 Koteya Sango Malamu ezali likambo oyo ngai nasengeli te
komikumisa na yango, pamba te mosala yango epesamelaki ngai na makasi. Mawa

na ngai soki nateyi te Sango malamu ! 17 Soki mokano ya koteya ewutaki epai na ngai
moko, nalingaki solo kozwa lifuti ; kasi lokola mokano yango ewutaki epai na ngai
te, nazali kaka kokokisa mosala oyo epesamelaki ngai. 18 Bongo lifuti na ngai ezali
penza nini ? Ezali nde kokaba na ofele Sango Malamu oyo nazali koteya, na kozanga
kozwa lifuti oyo Sango Malamu yango epesi ngai.
19 Solo, atako nazali nsomi na miso ya bato nyonso, kasi namikomisa mowumbu
ya bato nyonso, mpo ete namema bato ebele koleka epai ya Yesu-Klisto. 20 Tango
nazalaka elongo na Bayuda, nakomaka lokola Moyuda mpo ete namema bango epai
ya Klisto ; tango nazalaka elongo na bato oyo bazali na se ya bokonzi ya Mibeko,
nakomaka lokola moto oyo azali na se ya bokonzi ya Mibeko, mpo ete namema
bango epai ya Klisto, atako ngai moko nazali na se ya bokonzi ya Mibeko te. 21 Tango
nazalaka elongo na bato oyo bazali na se ya bokonzi ya Mibeko te, nakomaka mpe
lokola moto oyo azali na se ya bokonzi ya Mibeko te, mpo ete namema bango epai
ya Klisto ; nzokande natosaka Mibeko ya Nzambe, pamba te natosaka Mibeko ya
Klisto. 22 Tango nazalaka elongo na bato oyo balenda te na kondima, nakomaka
lokola moto alenda te na kondima, mpo ete namema bango kati na kondima epai ya
Klisto. Namikomisaka nyonso epai ya bato nyonso, mpo na kobikisa ndambo ya bato
kati na bango.
23 Mpe nasalaka makambo wana nyonso mpo na Sango Malamu, mpo ete ngai mpe
nazwa mapamboli na ngai kati na yango. 24 Boni, boyebi te ete bato oyo bakimaka
mbangu kati na lisano ya kopota mbangu, bango nyonso bapotaka mbangu, kasi moto
moko kaka nde azwaka mbano ? Bino mpe bopota mbangu lokola ye, na lolenge ya
kozwa mbano. 25 Bato nyonso oyo basalaka masano bamipekisaka makambo ebele ;
basalaka bongo mpo na kozwa motole oyo ebebaka ; kasi biso, tosalaka bongo mpo na
kozwa motole oyo ebebaka te. 26 Yango wana ngai, nazali kopota mbangu na bozoba
te, nazali kobeta makofi bibetabeta te. 27 Kasi nakonzaka nzoto na ngai, nakomisaka
yango lokola mowumbu, pamba te nabangaka kozanga mbano sima na ngai koteya
bato mosusu.
10
Ndakisa ya botomboki ya Isalaele
1Bandeko, nalingi boyeba malamu likambo oyo : Bakoko na biso bazalaki bango
nyonso na se ya lipata, bakatisaki bango nyonso ebale monene, 2 babatisamaki bango
nyonso mpo na Moyize kati na lipata mpe kati na ebale monene, 3 baliaki bango
nyonso bilei ya molimo ya ndenge moko, 4 mpe bamelaki bango nyonso mayi ya
molimo ya ndenge moko ; pamba te bazalaki komela na libanga ya molimo, oyo
ezalaki kotambola elongo na bango ; mpe libanga yango ezalaki Klisto. 5 Nzokande,
Nzambe asepelaki te na mingi kati na bango ; solo, babomaki bango kati na esobe.
6 Ezali bandakisa mpo na biso, mpo ete tolula makambo mabe te ndenge bango
balulaki. 7 Bozala basambeli ya banzambe ya bikeko te, ndenge bamosusu kati na
bango bazalaki, kolanda ndenge ekomama : « Bato bavandaki mpo na kolia mpe
mpo na komela, mpe batelemaki mpo na kosakana. »
8 Tosengeli te kosala pite, ndenge bamosusu kati na bango basalaki ; mpe, na
mokolo moko, bato nkoto tuku mibale na misato bakufaki.
9 Tosengeli mpe te komeka Klisto, ndenge bamosusu kati na bango basalaki ; mpe
banyoka ebomaki bango mpo ete eswaki bango.
10 Boyimaka-yimaka te ndenge bamosusu kati na bango bayimaki-yimaki, mpe
anjelu mobebisi abomaki bango.
11 Makambo wana nyonso ekweyelaki bango mpo ete ezala ndakisa mpo na biso,
mpe ekomamaki mpo na kokebisa biso oyo tokomi na tango ya suka. 12 Yango wana,
tika ete moto oyo azali kokanisa ete azali ya kotelema asala keba ete akweya te !
13 Komekama oyo ekomelaki bino ekomelaka bato nyonso ; mpe Nzambe azali
Moyengebene ; akotika te ete bomekama koleka makasi na bino. Kasi na tango ya
komekama, akobongisela bino nzela ya kobima na komekama yango, mpe akopesa
bino makasi ya kotelemela yango.
Kozala moko te elongo na banzambe ya bikeko
14Yango wana, balingami na ngai, bokima kosambela banzambe ya bikeko.
15 Nazali koloba na bino lokola na bato ya mayele ; botala bino moko soki makambo
oyo nazali koloba ezali malamu to mabe. 16 Boni, kopo ya elambo oyo, mpo na yango,
tozongisaka matondi epai ya Nzambe, ekomisaka biso te moko na makila ya Klisto ?
Lipa oyo tokataka ekomisaka biso te moko na nzoto ya Klisto ? 17 Lokola lipa ezali
kaka moko, biso nyonso tozali kosala nzoto kaka moko atako tozali ebele, pamba te
biso nyonso tokabolaka lipa yango kaka moko.
18 Bokanisa nanu Isalaele ! Boni, bato oyo baliaka banyama oyo epesami lokola
mbeka bazalaka moko te na etumbelo ? 19 Nalingi koloba nini ? Nalingi koloba ete
misuni ya banyama oyo ebonzami lokola mbeka epai ya banzambe mosusu, mpe
yango moko nzambe ya ekeko, ezali na tina ? 20 Te ! Kasi lokola babonzaka bambeka
na bango epai ya milimo mabe mpe epai ya oyo ezali Nzambe te, naboyi ete bozala
moko na milimo mabe. 21 Bokoki te komela oyo ezali kati na kopo ya Nkolo mpe
komela lisusu oyo ezali kati na kopo ya milimo mabe ; bokoki te kolia na mesa ya
Nkolo mpe kolia lisusu na mesa ya milimo mabe. 22 Boni, tolingi nde kotumbola zuwa
ya Nkolo ? Boni, tozali makasi koleka Ye ?
Tosala nyonso mpo na lokumu ya Nzambe
23 Bolobaka : « Nazali na ndingisa ya kosala nyonso, » nzokande nyonso ezali na
litomba te ; « Nazali na ndingisa ya kosala nyonso, » nzokande nyonso elendisaka te.
24 Tika ete moto moko te aluka bolamu na ye moko kaka, kasi aluka mpe bolamu
ya moto mosusu !
25 Boliaka nyonso oyo etekamaka na zando, na komipesa mituna te na tina na
yango, noki te bobebisa mitema na bino. 26 Pamba te mabele mpe nyonso oyo ezali
kati na yango ezali ya Nkolo.
27 Soki moto oyo azali mondimi te abengisi yo, mpe ondimi kokende epai na ye,
lia nyonso oyo bakopesa yo, na komipesa mituna te, noki te obebisa motema na yo.
28 Kasi soki moto moko alobi na yo : « Mosuni oyo ebonzamaki lokola mbeka epai ya
nzambe ya ekeko, » kolia yango te, likolo ya moto oyo akebisi yo mpe mpo ete obebisa
te motema na yo. 29 Awa, nazali koloba te na tina na motema na yo, kasi na tina na
motema ya moto yango, pamba te mpo na nini motema ya moto mosusu elandela
bonsomi na ngai ? 30 Soki naliaka na kozongisa matondi epai ya Nzambe, mpo na
nini kopamela ngai na tina na oyo, ngai, nazongiselaka matondi epai ya Nzambe ?
31 Boye, ezala kolia to komela, nyonso oyo bokoki kozala kosala, bosalaka nyonso
mpo na lokumu ya Nzambe.
32 Bozalaka libaku te, ezala mpo na Bayuda, mpo na Bagreki to mpo na Lingomba
ya Nzambe. 33 Yango wana, ngai, kati na makambo nyonso, nasalaka makasi mpo na
kosepelisa bato nyonso ; nalukaka litomba na ngai moko te, kasi nalukaka bolamu ya
bato ebele, mpo ete babika.
11
1 Bolanda ndakisa na ngai, ndenge ngai nalandaka ndakisa ya Klisto.
Mobali mpe mwasi liboso ya Nkolo

2 Nakumisaka bino kati na makambo nyonso, pamba te bokanisaka ngai mpe
bopengwaka te kati na malakisi oyo napesaki bino.
3 Nzokande, nalingi boyeba ete Klisto azali Mokonzi ya mobali nyonso, mobali
azali mokonzi ya mwasi, mpe Nzambe azali Mokonzi ya Klisto. 4 Mobali nyonso oyo
asambelaka to asakolaka, wana moto na ye ezali ya kozipama, ayokisaka Mokonzi na
ye soni. 5 Kasi mwasi nyonso oyo asambelaka to asakolaka, wana moto na ye ezali
polele, ayokisaka mokonzi na ye soni, pamba te azali lokola mwasi oyo bakokola suki.
6 Mwasi oyo alataka kitambala te na moto na ye asengeli kokokola suki na ye. Kasi
soki ezali soni mpo na mwasi kokatisa to kokokola suki, ekoleka malamu mpo na ye
kolata kitambala na moto na ye.
7 Mobali asengeli te kolata kitambala, pamba te azali elilingi mpe lokumu ya
Nzambe ; kasi mwasi azali lokumu ya mobali. 8 Pamba te mobali akelama te wuta na
mwasi, kasi mwasi akelama wuta na mobali. 9 Mobali akelama te mpo na mwasi, kasi
mwasi akelama mpo na mobali. 10 Yango wana, likolo ya ba-anjelu, mwasi asengeli
kozala na elembo ya bokonzi na moto na ye. 11 Nzokande, kati na Nkolo, mwasi azali
te soki mobali azali te, mpe mobali azali te soki mwasi azali te. 12 Pamba te ndenge
mwasi akelamaki wuta na mobali, ndenge mpe mobali abotamaki na nzela ya mwasi.
Kasi makambo nyonso ewutaka na Nzambe.
13 Botala nanu bino moko : boni, ezali malamu mpo na mwasi kosambela Nzambe
moto polele ? 14 Boni, mokili yango moko eteyaka bino te ete ezali soni mpo na mobali
kozala na suki milayi, 15 kasi ezali nde lokumu mpo na mwasi kozala na suki milayi ?
Pamba te suki epesama na mwasi lokola kitambala.
16 Soki moto moko akanisi ete ezali malamu mpo na ye kotia tembe na tina na
likambo oyo, biso elongo na Mangomba ya Nzambe tozalaka na ezaleli wana te.
Bilei ya Nkolo
17 Kati na malako oyo ezali kolanda, nakokumisa bino te ; pamba te mayangani
na bino esungaka bino te mpo bokoma bato ya esengo koleka, kasi ekomisaka bino
lisusu bato na pasi makasi.
18 Liboso, nazali koyoka ete bozalaka na bokabwani kati na bino, tango boyaka
na mayangani ; mpe nazali kondima yango mwa moke. 19 Solo, bokabwani esengeli
kozala kati na bino mpo ete Baklisto ya solo bayebana kati na bino.
20 Boye, tango boyaka na mayangani, ezalaka lisusu te mpo na kolia bilei ya Nkolo ;
21 pamba te emonanaka ete, soki kaka bokomi na mesa, moto na moto awelaka
nanu kolia bilei na ye moko ; mpe mpo na yango, bamoko batikalaka na nzala, mpe
bamosusu balangwaka.
22 Boni, bozangi bandako oyo kati na yango bokoki kolia mpe komela ? Boni,
bosalaka bongo mpo na kotiola Lingomba ya Nzambe mpe kosambwisa bato oyo
bazangi bilei ?
Nini nakoki koloba na bino ? Nakumisa bino ? Na likambo oyo, nakokumisa bino
te ! 23 Pamba te, nateyaki bino makambo oyo nazwaki epai ya Nkolo : Nkolo Yesu,
na butu oyo batekaki Ye, azwaki lipa ; 24 mpe, sima na Ye kozongisa matondi epai
ya Nzambe, akataki yango mpe alobaki : « Oyo ezali nzoto na Ngai ; epesami mpo
na bino ! Bosalaka boye mpo na kokanisa Ngai. » 25 Ndenge moko mpe, sima na Ye
kolia, azwaki kopo mpe alobaki : « Kopo oyo ezali Boyokani ya sika kati na makila
na Ngai ! Tango nyonso bokobanda komela yango, bosalaka boye mpo na kokanisa
Ngai. » 26 Boye, tango nyonso bokozala kolia lipa oyo mpe komela kopo oyo, bokozala
kosakola kufa ya Nkolo kino akozonga.
27 Yango wana, moto nyonso oyo akolia lipa to akomela kopo ya Nkolo na lolenge
oyo ebongi te, akomema ngambo epai ya nzoto mpe makila ya Nkolo. 28 Boye tika
ete moto nyonso amitala malamu liboso ya kolia lipa mpe komela wuta na kopo !
29 Pamba te moto oyo azali kolia lipa mpe komela, na kozanga kososola ete ezali nzoto
ya Nkolo, azali komikatela etumbu na kolia mpe komela bongo. 30 Yango wana mingi
kati na bino bakoma na bolembu mpe na bokono, mpe ebele kati na bino bakufa.
31 Kasi soki tozalaki kososola oyo tozali, tolingaki kozwa etumbu te. 32 Nzokande,
Nkolo apesaka biso etumbu mpo na kozongisa biso na nzela, mpo ete tozwa etumbu
te elongo na mokili.
33 Boye bandeko na ngai, tango boyaka na mayangani mpo na kolia elongo,
bozelanaka. 34 Moto nyonso oyo azali na nzala asengeli nanu kolia na ndako na
ye, mpo ete mayangani na bino ememela bino etumbu te. Mpe na tina na makambo
oyo etikali, nakopesela yango malako tango nakoya.
12
Makabo ya Molimo
1 Bandeko, nakosepela ete bozala na boyebi na tina na makambo oyo etali makabo
ya Molimo. 2 Boyebi malamu ete tango bozalaki nanu Bapagano, bozalaki komemama
mpe kokosama epai ya banzambe ya bikeko oyo elobaka te. 3 Yango wana, nazali
koloba na bino ete moto moko te, wana akambami na Molimo ya Nzambe, akoki
koloba : « Tika ete Yesu alakelama mabe ! » Mpe moto moko te akoki koloba : « Yesu
azali Nkolo, » soki akambami na Molimo Mosantu te.
4 Makabo ezali ya ndenge na ndenge, kasi Molimo azali kaka moko. 5 Misala ezali
ya ndenge na ndenge, kasi Nkolo azali kaka moko. 6 Ezali na lolenge ebele ya kosalela
Nkolo, kasi Nzambe azali kaka moko ; mpe ezali Ye nde asalaka nyonso kati na bato
nyonso.
7 Nzokande, Molimo amimonisaka epai na moko na moko mpo na bolamu ya bato
nyonso. 8 Epai na moko, Molimo apesi liloba ya bwanya ; epai na mosusu, liloba
ya boyebi ; 9 epai na mosusu kondima ; epai na mosusu, likabo ya kobikisa babeli ;
10 epai na mosusu, nguya ya kosala bikamwa ; epai na mosusu, likabo ya kosakola ;
epai na mosusu, likabo ya kososola milimo ; epai na mosusu, likabo ya koloba nkota
ya ndenge na ndenge ; epai na mosusu, likabo ya kolimbola nkota. 11 Ezali Molimo
kaka moko nde asalaka misala wana nyonso mpe akabolaka yango epai na moko na
moko, ndenge Ye moko alingi.
Biteni ebele kati na nzoto moko
12 Nzoto ezali kaka moko, kasi ezali na biteni ebele ; mpe atako motango na yango
ezali ebele, kasi ezali kosala kaka nzoto moko. Ezali mpe bongo mpo na Klisto. 13 Solo,
biso nyonso tobatisamaki kati na Molimo moko mpo na kosala nzoto moko : ezala
Bayuda to Bagreki, ezala bawumbu to bansomi. Mpe epesamelaki biso nyonso komela
Molimo wana se moko.
14 Nzoto ezali na eteni moko te, kasi ezali na biteni ebele. 15 Soki lokolo elobi :
« Lokola nazali loboko te, nazali kati na nzoto te ; » boni, ekotika penza kozala eteni
ya nzoto mpo elobi bongo ? 16 Soki mpe litoyi elobi : « Lokola nazali liso te, nazali
eteni ya nzoto te ; » boni, ekotika penza kozala eteni ya nzoto mpo elobi bongo ?
17 Soki nzoto mobimba ezalaki kaka liso, nzoto yango elingaki koyoka ndenge nini ?
Soki nzoto mobimba ezalaki kaka litoyi, nzoto yango elingaki koyoka solo ndenge
nini ? 18 Kasi Nzambe atiaki biteni kati na nzoto, mpe amonaki ete ezali malamu
mpo na eteni moko na moko kozala na mosala na yango. 19 Soki biteni nyonso ezalaki
kaka eteni moko, boni, nzoto elingaki penza kozala nzoto ?
20 Solo, biteni ezali ebele, kasi nzoto ezali kaka moko. 21 Yango wana, liso ekoki te
koloba na loboko : « Nazali na posa na yo te ; » moto mpe ekoki te koloba na makolo :
« Nazali na posa na bino te. »
22 Nzokande biteni ya nzoto, oyo emonanaka ete ezali na motuya moke, ezalaka na
tina makasi ; 23 biteni oyo tozwaka na lokumu moke kati na nzoto, tobatelaka yango
makasi ; mpe biteni oyo toyokaka nkele, yango nde tobongisaka na lolenge malamu,
24 wana biteni oyo ebetisaka mabaku te ezalaka na posa ya lolenge malamu yango
te. Nzambe abongisa nzoto na lolenge ete basengeli kaka kozwaka na lokumu mingi,
biteni oyo emonanaka lokola ezanga lokumu : 25 asalaki bongo mpo ete bokabwani
ezala te kati na nzoto, kasi mpo ete biteni na yango esunganaka. 26 Soki eteni moko
eyoki pasi, biteni nyonso esengeli koyoka pasi elongo na moko yango ; soki mpe
moko kaka nde esepeli, biteni nyonso esengeli kokabola esengo elongo na moko
yango. 27 Nzokande bino, bozali nzoto ya Klisto, mpe moko na moko kati na bino
azali eteni ya nzoto yango ya Klisto. 28 Mpe kati na Lingomba, Nzambe atiaki : ya
liboso, bantoma ; ya mibale, basakoli ; ya misato, balakisi ; mpe na sima, bato oyo
bazali na likabo ya kosala bikamwa, ba-oyo bazali na likabo ya kobikisa babeli, ba-oyo
bazali na likabo ya kosunga bato, ba-oyo bazali na likabo ya kokamba, mpe ba-oyo
bazali na likabo ya koloba nkota ya ndenge na ndenge. 29 Boni, bango nyonso bazali
bantoma ? Bango nyonso bazali basakoli ? Bango nyonso bazali balakisi ? Bango
nyonso basalaka bikamwa ? 30 Bango nyonso bazali na likabo ya kobikisa babeli ?
Bango nyonso balobaka nkota ya ndenge na ndenge ? Bango nyonso balimbolaka
nkota ?
31 Bozala na posa makasi ya kozala na makabo oyo eleki na monene. Mpo na yango,
nakolakisa bino nzela oyo eleki malamu.
13
Bolingo
1 Soki nalobi nkota ya bato to ya ba-anjelu, kasi nazangi bolingo, nazali kaka lokola
ngonga oyo ezali kobeta to lokola manzanza oyo ezali kotia makelele. 2 Soki nazali
na likabo ya kosakola, ya kososola mabombami nyonso mpe ya koyeba makambo
nyonso ; mpe soki nazali na kondima oyo ekoki kolongola bangomba, kasi nazangi
bolingo, nazali pamba. 3 Soki napesi biloko na ngai nyonso epai ya babola, mpe
nakabi nzoto na ngai mpo ete batumba yango, kasi nazangi bolingo, nakozwa ata
litomba moko te.
4 Bolingo ekangaka motema, bolingo etondi na boboto. Bolingo elulaka te,
emikumisaka te, emitondisaka na lolendo te, ebebisaka lokumu ya bato mosusu te,
5
elukaka bolamu na yango moko te, esilikaka te, ebosanaka mabe. 6 Bolingo eyokaka
mawa liboso ya bozangi bosembo, kasi esepelaka na bosolo.
7 Tango nyonso mpe na makambo nyonso, bolingo elimbisaka, endimaka, ezalaka
na elikya, eyikaka mpiko. 8 Bolingo ekotikala kokufa te. Kasi masakoli ekokatana,
nkota ekosila, boyebi ekolimwa. 9 Pamba te toyebaka kaka moke, mpe tosakolaka
kaka moke. 10 Kasi tango kokokisama ekokoma, oyo ezali moke ekolimwa.
11 Tango nazalaki mwana moke, nazalaki koloba lokola mwana moke, nazalaki
kokanisa lokola mwana moke, mpe nazalaki na mayele lokola ya mwana moke ; kasi
tango nakomaki mokolo, natikaki oyo ekoki na mwana moke.
12 Solo, sik’oyo, tozali komona kaka elilingi, lokola kati na talatala ; kasi mokolo
ezali, mokolo oyo tokomona penza ndenge esengeli. Sik’oyo nayebi kaka moke ; kasi
mokolo ezali, mokolo oyo nakoyeba penza nyonso, ndenge Nzambe ayebi ngai.
13 Boye sik’oyo, makambo oyo misato ezali kowumela : kondima, elikya mpe
bolingo ; kasi kati na yango, likambo oyo eleki monene ezali nde bolingo.
14
Likabo ya kosakola mpe ya koloba nkota
1 Boye bolukaka liboso bolingo, mpe bozalaka na posa makasi ya makabo ya
Molimo, mpe mingi penza likabo ya kosakola. 2 Pamba te moto oyo alobaka na lokota
oyo eyebani te alobaka na Nzambe kasi na bato te. Boye moto moko te asosolaka
ye ; nzokande, alobaka mabombami, na bokambami ya Molimo. 3 Kasi moto oyo
asakolaka alobaka nde na bato mpo na kokolisa kondima na bango, kolendisa bango
mpe kobondisa bango. 4 Moto oyo alobaka na lokota oyo eyebani te alendisaka kaka
kondima na ye moko, kasi moto oyo asakolaka alendisaka kondima ya Lingomba
mobimba. 5 Nalingi ete bino nyonso bolobaka nkota oyo eyebani te, kasi nalingi
mingi koleka ete bino nyonso bosakolaka. Moto oyo azali kosakola azali na tina mingi,
koleka moto oyo azali koloba nkota oyo eyebani te, longola kaka soki alimboli nkota
yango mpo na kokolisa kondima ya Lingomba.
6 Bandeko na ngai, soki nayei epai na bino mpe nalobi na bino kaka na nkota oyo
eyebani te, nakozala litomba nini mpo na bino soki liloba na ngai ememeli bino te
ezala emoniseli, boyebi ya sika, lisakoli to malakisi ? 7 Ezali mpe ndenge moko mpo na
bibetelo mindule lokola flite to lindanda : soki ezali kobimisa te mingongo ekesana,
ndenge nini tokoki kososola mongongo oyo flite to lindanda ezali kobimisa ? 8 Bongo,
soki kelelo ebimisi mongongo oyo esengeli te, nani akomibongisa mpo na etumba ?
9 Ezali mpe ndenge moko mpo na bino : soki na minoko na bino, bozali kaka koloba
makambo oyo bato bazali kososola te, ndenge nini bakoki penza koyeba makambo
oyo bozali koloba ? Wana, bokoloba na pamba. 10 Kati na mokili, nkota ezali ya
ndenge na ndenge, mpe lokota moko te kati na yango ezangi tina. 11 Nzokande, soki
nayebi te ndimbola ya maloba ya lokota oyo moto azali koloba na ngai, nakozala
lokola mopaya epai na ye, mpe ye akozala mopaya epai na ngai. 12 Yango wana, bino
mpe, lokola bozalaka na posa makasi ya makabo ya Molimo, bolukaka mingi kozala
na yango ebele mpo na kokolisa kondima ya Lingomba.
13 Yango wana, tika ete moto oyo alobaka na nkota oyo eyebani te abondela mpo ete
azwa makoki ya kolimbola maloba oyo azali koloba. 14 Pamba te soki nasambeli na
nkota oyo eyebani te, molimo na ngai ekozala kosambela, kasi mayele na ngai ekosala
te. 15 Boye, nasala nini ? Nakosambela na molimo na ngai, kasi nakosambela mpe na
mayele na ngai ; nakoyemba na molimo na ngai, kasi nakoyemba mpe na mayele na
ngai. 16 Soki ozali kozongisa matondi epai ya Nzambe kati na molimo na yo, ndenge
nini ba-oyo bazali koyoka te bakoki koloba « Amen ! » na losambo na yo ya kozongisa
matondi epai ya Nzambe ? Pamba te bayebi te makambo oyo ozali koloba. 17 Ozali
kozongisa matondi ya kitoko, kasi moto mosusu azali kokola te kati na kondima.
18 Nazongisaka matondi epai ya Nzambe mpo ete nalobaka nkota oyo eyebani te,
koleka bino nyonso. 19 Kasi kati na Lingomba, nasepelaka koloba maloba mitano oyo
bato bakoki kososola mpo na koteya bato mosusu, na esika ete naloba maloba nkoto
zomi na nkota oyo eyebani te.
20 Bandeko na ngai, botika kokanisa lokola bana mike ; bozala te lokola bana mike
na lolenge na bino ya kososola makambo. Mpo na oyo etali mabe, bozala lokola
bana mike ; kasi mpo na oyo etali lolenge ya kososola makambo, bozala mikolo.
21 Ekomama boye kati na Mobeko :
« Ekozala na nkota ya bapaya,
na nzela ya nkota oyo eyebani te
nde nakoloba na bato oyo ;
kasi atako bongo, bakoyoka ngai te, »
elobi Nkolo.
22Yango wana, nkota oyo eyebani te ezali elembo mpo na bato oyo bazali bandimi
te, kasi ezali elembo te mpo na bandimi ; nzokande lisakoli ezali elembo mpo na
bandimi, kasi ezali elembo te mpo na bato oyo bazali bandimi te.
23 Soki Lingomba mobimba esangani esika moko, mpe bato nyonso bazali koloba
nkota oyo eyebani te, bongo bato oyo bazali na boyebi moke to bato oyo bazali
bandimi te bakoti kuna, boni, bakoloba te ete bozali na liboma ? 24 Nzokande, soki
bato nyonso bazali kosakola, mpe moto oyo azali mondimi te to oyo azali na boyebi
moke akoti kuna, boni, akomimona te lokola moto ya masumu ? Akomitungisa te
kati na motema na ye ? 25 Basekele ya motema na ye ekomonisama polele. Bongo,
akofukama elongi kino na mabele, akogumbamela Nzambe mpe akoloba : « Solo,
Nzambe azali kati na bino. »
Mobulu te kati na losambo
26 Bandeko, toloba lisusu nini ? Tango bosanganaka esika moko, tika ete moko
ayemba nzembo, mosusu ateya, mosusu ayebisa makambo oyo Nzambe amonisi ye,
mosusu aloba na lokota oyo eyebani te, mpe mosusu alimbola. Nyonso wana esengeli
kosalema mpo na kokolisa kondima ya Lingomba. 27 Soki bato bazali koloba na nkota
oyo eyebani te, tika ete bato mibale, suka bato misato, baloba, moko sima na mosusu,
mpe esengeli ete moko alimbola yango. 28 Soki moto ya kolimbola maloba yango azali
te, wana tika ete ye oyo azali koloba lokota oyo eyebani te akanga monoko kati na
Lingomba, mpe aloba epai na ye moko mpe epai ya Nzambe.
29 Mpo na oyo etali basakoli, tika ete mibale to misato basakola, mpe bamosusu
baluka kososola malamu makambo oyo bazali koloba. 30 Soki moko kati na
mayangani azwi emoniseli, wana mosusu azali koloba, moto oyo azali koloba asengeli
kokanga monoko. 31 Pamba te bino nyonso bokoki na bino kosakola, kasi bosengeli
kosala yango moko sima na mosusu, mpo ete bato nyonso bayekola mpe balendisama.
32 Mosakoli azali na bokonzi likolo ya molimo ya basakoli, oyo ezali kokamba ye.
33 Pamba te Nzambe azali Nzambe ya mobulu te, kasi Nzambe ya kimia.
Ndenge esalemaka kati na Mangomba nyonso ya basantu, 34 basi basengeli te koloba
kati na mayangani, pamba te bazali na ndingisa te ya koloba. Basengeli nde kotosa
ndenge Mobeko etindaka. 35 Soki bazali na posa ya koyeba likambo, tika ete batunaka
mibali na bango kati na ndako, pamba te ezali soni mpo na mwasi koloba kati na
mayangani. 36 Boni, bokanisi ete Maloba ya Nzambe ewutaki nde epai na bino to
ekomaki kaka epai na bino moko ? 37 Soki moto akanisi ete azali mosakoli to azali
na likabo ya Molimo, asengeli koyeba ete makambo oyo nasili kokomela bino ezali
nde Mobeko ya Nkolo. 38 Soki ayebi yango te, elingi koloba ete Nzambe mpe ayebi
ye te. 39 Yango wana, bandeko na ngai, bozala na posa makasi ya likabo ya kosakola,
mpe bopekisa bato te koloba nkota oyo eyebani te. 40 Kasi tika ete makambo nyonso
esalema na ndenge oyo esengeli, na mobulu te.
Na tina na lisekwa
15
Lisekwa ya Klisto
Bandeko na ngai, nalingi sik’oyo kozongisa lisusu na makanisi na bino, Sango
1
Malamu oyo nateyaki bino, oyo boyambaki, oyo bomipesi na yango, 2 mpe oyo na
nzela na yango bosili kobika, soki kaka bosimbi makasi Liloba oyo nateyaki bino ;
pamba te soki ezali bongo te, wana bondimelaki na bino kaka pamba. 3 Liboso
na nyonso, nateyaki bino mateya oyo ngai moko nazwaki : Klisto akufaki mpo na
masumu na biso, kolanda Makomi ; 4 bakundaki Ye, mpe asekwaki na mokolo ya
misato, ndenge Makomi elobaki yango liboso. 5 Amonanaki epai ya Petelo ; sima, epai
ya bantoma zomi na mibale. 6 Sima na yango, amonanaki epai ya bandeko koleka

nkama mitano na mbala moko ; mpe mingi kati na bango bazali nanu na bomoi kino
na tango oyo, kasi bamosusu basila kokufa. 7 Bongo amonanaki epai ya Jake, mpe
epai ya bantoma nyonso. 8 Sima na bango nyonso, amonanaki mpe epai na ngai,
lokola epai ya mwana matsombe, 9 pamba te nazali moke penza kati na bantoma ;
mpe nakoki kutu te kobengama ntoma, mpo ete nanyokolaki Lingomba ya Nzambe.
10 Kasi na ngolu ya Nzambe, nazali oyo nazali lelo ; mpe ngolu na Ye epai na ngai
ezali ya pamba te. Kutu, nasalaki mosala mingi koleka bango nyonso ; nzokande,
ezali ngai te, kasi ezali nde ngolu ya Nzambe, oyo ezali elongo na ngai. 11 Na mokuse,
ezala ngai to bango, biso nyonso toteyaka kaka Sango Malamu oyo, mpe ezali Sango
Malamu yango nde bondimaki.
Lisekwa ya bakufi
12 Nzokande, soki toteyaka ete Klisto asekwaki kati na bakufi, ndenge nini bato
mosusu kati na bino balobaka ete bakufi bakosekwa te ? 13 Soki bakufi bakosekwa
te, wana Klisto mpe asekwaki te. 14 Mpe soki Klisto asekwaki te, wana mateya na
biso ezali na tina te, mpe kondima na bino ezali pamba. 15 Mpe lisusu, soki ezali
penza ya solo ete bakufi bakosekwa te, wana tozali batatoli ya lokuta na tina na
Nzambe, pamba te totatoli lokuta na tina na Nzambe ete asekwisaki Klisto kati na
bakufi. Nzokande soki ezali penza bongo ete bakufi bakosekwa te, wana Nzambe
asekwisaki Yesu te. 16 Solo, soki bakufi bakosekwa te, wana Klisto mpe asekwaki te ;
17 mpe soki Klisto asekwaki te, wana kondima na bino ezali na tina te, bozali nanu
kati na masumu na bino, 18 mpe bato oyo bakufi kati na Klisto babungi mpo na libela.
19 Soki totiaka elikya na Klisto kaka mpo na bomoi oyo, tozali penza bato na mawa
koleka bato nyonso.
20 Kasi, solo, Klisto asekwaki kati na bakufi : azali Mosekwi ya liboso kati na bakufi.
21 Solo, lokola kufa eyaki na nzela ya moto moko, lisekwa mpe eyaki na nzela ya
moto moko ; 22 ndenge bato nyonso bakufaka kati na Adamu, ndenge wana mpe bato
nyonso bakozwa bomoi kati na Klisto ; 23 kasi moto na moto na tango na ye : Klisto
akosekwa moto ya liboso ; sima, tango akoya, bato oyo bazali ya Klisto bakosekwa.
24 Sima na yango nde suka ekoya, tango Klisto akozongisa bokonzi na maboko ya
Ye oyo azali Nzambe mpe Tata, sima na Ye kobebisa lokumu nyonso, bokonzi nyonso
mpe nguya nyonso. 25 Pamba te Klisto asengeli kokonza kino Nzambe akotia banguna
na Ye nyonso na se ya matambe na Ye. 26 Kufa nde ezali monguna ya suka, oyo
ekobebisama. 27 Pamba te atiaki biloko nyonso na se ya matambe na Ye. Kasi wana
alobi : « Nyonso ezali na se ya bokonzi na Ye, » etalisami polele ete esengeli te kotanga
Nzambe oyo atiaki nyonso na se ya bokonzi na Ye. 28 Mpe sima na Nzambe kotia
nyonso na se ya bokonzi na Ye, Ye moko Mwana akomitia na se ya bokonzi ya Nzambe
oyo atiaki nyonso na se ya bokonzi na Ye, mpo ete Nzambe azala nyonso kati na bato
nyonso.
29 Soki lisekwa ezali te, bato oyo bazwaka libatisi mpo na bakufi bakosala nini ?
Soki bakufi bakosekwa te, mpo na nini bato bazwaki libatisi mpo na bango ?
30 Bongo biso, mpo na nini tokutanaka na makama tango nyonso ? 31 Bandeko na
ngai, mokolo na mokolo, nandimaka kokufa, wana namikumisaka na tina na bino kati
na Yesu-Klisto, Nkolo na biso. 32 Soki ezali kaka mpo na makambo ya bomoto nde
nabundisaki banyama ya zamba kati na Efeso, litomba nini nazwaki ? Soki bakufi
bakosekwa te,
« wana tika ete tolia mpe tomela,
pamba te, lobi, tokokufa ! »
33 Bomikosa te : « Baninga mabe babebisaka bizaleli ya malamu ! » 34 Bozongela
makanisi ya malamu na ndenge ekoki mpe botika kosala masumu, pamba te bato
mosusu kati na bino bayebi Nzambe te ; nazali koloba yango mpo na koyokisa bino
soni.
Lisekwa ya nzoto
35 Kasibato mosusu bakoki kotuna : « Bakufi bakosekwa ndenge nini ? Bakozonga
na bomoi na nzoto nini ? » 36 Bozangi nde mayele ! Nkona oyo oloni ekoki te
kozongela bomoi soki ekufi te. 37 Mpe nkona oyo oloni ezali te nzoto oyo nzete ekozala
na yango tango ekobima ; kasi ezali mbuma ya pamba, tango mosusu mbuma ya ble
to mbuma mosusu. 38 Kasi ezali Nzambe nde apesaka yango nzoto oyo Ye moko
abongisa, mpe apesaka nkona moko na moko nzoto na yango. 39 Bikelamu nyonso
ya bomoi ezalaka na lolenge moko te ya nzoto : ezali na bokeseni kati na nzoto ya
bato, ya banyama, ya bandeke mpe ya mbisi. 40 Ezali mpe na banzoto ya Likolo
mpe na banzoto ya se ; mpe kongenga ya banzoto ya Likolo ekeseni na kongenga
ya banzoto ya se : 41 moyi ezali na kongenga na yango, sanza ezali na kongenga na
yango, minzoto mpe ezali na kongenga na yango ; kutu monzoto moko ekeseni na
monzoto mosusu na kongenga.
42 Boye, ezali mpe ndenge moko mpo na lisekwa ya bakufi : ekundami nzoto
oyo epolaka, kasi ekosekwa nzoto oyo epolaka te ; 43 ekundami nzoto ya soni, kasi
ekosekwa nzoto ya lokumu ; ekundami nzoto ya bolembu, kasi ekosekwa nzoto ya
nguya ; 44 ekundami nzoto ya bomoto, kasi ekosekwa nzoto ya molimo. Soki nzoto ya
bomoto ezali, nzoto ya molimo mpe ezali. 45 Yango wana ekomama : « Moto ya liboso,
Adamu, akomaki ekelamu na bomoi, azalaki na bomoi ya bomoto ; » kasi Adamu ya
suka akomaki Molimo oyo apesaka bomoi. 46 Ezali te bomoi ya molimo nde eyaki
liboso, ezali nde bomoi ya bomoto ; bomoi ya molimo eyaki na sima. 47 Moto ya liboso
asalemaki na putulu ya mabele, azali moto ya mabele ; kasi moto ya mibale awutaka
na Likolo. 48 Ndenge moto ya mabele azali, ndenge wana mpe bato ya mabele bazali ;
mpe ndenge moto ya Lola azali, ndenge wana mpe bato ya Lola bazali. 49 Mpe lokola
tolataki elilingi ya moto ya mabele, tokolata mpe elilingi ya moto ya Lola.
50 Bandeko na ngai, nazali koyebisa bino ete nzoto ya mosuni mpe makila ekoki te
kokota na Bokonzi ya Nzambe, mpe oyo epolaka ekoki te kosangana na oyo epolaka
te. 51 Boyoka, nazali kotalisa bino mabombami : Biso nyonso, tokokufa te ; kasi biso
nyonso, tokobongolama, 52 na mbalakata, noki penza, tango kelelo ya suka ekobeta.
Pamba te kelelo ekobeta, bakufi bakosekwa na nzoto oyo epolaka te ; bongo biso,
tokobongolama. 53 Solo, oyo epolaka esengeli kolata kozanga kopola, mpe oyo ekufaka
esengeli kolata kozanga kokufa. 54 Tango oyo epolaka ekolata kozanga kopola, mpe
oyo ekufaka ekolata kozanga kokufa, na tango wana nde Liloba oyo ya Makomi
ekokokisama :
« Elonga emeli kufa.
55 Oh kufa, wapi elonga na yo ?
Oh kufa, wapi nguya na yo ? »
56 Nguya ya kufa ezali masumu, mpe nguya ya masumu ezali Mibeko. 57 Kasi tika
ete Nzambe apesamela matondi, pamba te apesaka biso elonga na nzela ya Nkolo na
biso, Yesu-Klisto !
58 Yango wana, bandeko balingami, botelema ngwi mpe bomitika te ete baningisa
bino. Bokendaka tango nyonso liboso kati na mosala ya Nkolo, wana boyebi malamu
ete mosala na bino kati na Nkolo ezali ya pamba te.
Mituna ya ndenge na ndenge
16
Makabo mpo na Lingomba ya Yelusalemi
1 Mpo na makambo oyo etali makabo ya kokongola mpo na basantu, bosalaka, bino
mpe, kolanda mitindo oyo napesaki Mangomba ya Galatia. 2 Tika ete moko na moko
kati na bino, na mokolo ya liboso ya poso, abomba ndambo ya mbongo kati na ndako
na ye, kolanda ezweli na ye, mpo ete bazela te kokoma na ngai mpo na kokongola
makabo yango. 3 Tango nakoya, nakotinda elongo na mikanda, bato oyo bino moko
bokopona, mpo ete bamema makabo na bino kuna na Yelusalemi. 4 Soki ekomonana
malamu ete ngai mpe nakende, wana tokokende na bango nzela moko.
Mabongisi ya Polo
5 Sima na ngai kolekela na Masedwane, nakoya kotala bino, pamba te nasengeli
kolekela kuna. 6 Tango mosusu, nakovanda mwa mikolo epai na bino to nakolekisa
kuna tango ya malili, mpo ete bopesa ngai, bino moko, makoki oyo nasengeli na
yango mpo na kokoba mobembo na ngai kino epai nakokende. 7 Na mbala oyo, naboyi
komona bino na koleka, pamba te nazali na elikya ya kovanda mwa mikolo elongo na
bino, soki Nkolo alingi. 8 Kasi nakotikala awa, na Efeso, kino na mokolo ya Pantekoti,
9 pamba te nakutani na libaku malamu ya kosakola Sango Malamu, mpe bayini bazali
ebele.
10 Soki Timote akomi, bosala nyonso ete azala na kimia kati na bino, pamba te
asalaka mosala ya Nkolo, lokola ngai. 11 Tika ete moto moko te atala ye lokola eloko
ya pamba ! Bopesa ye makoki mpo ete asala mobembo ya malamu kino epai na ngai,
pamba te nazali kozela ye elongo na bandeko.
12 Mpo na oyo etali Apolosi, ndeko na biso, nalendisaki ye makasi ete aya kotala bino
elongo na bandeko, kasi aboyi kosala yango sik’oyo ; akoya kaka tango akokutana na
libaku ya malamu.
Mitindo ya suka
13Bosenzelaka, botelemaka ngwi kati na kondima, boyikaka mpiko, bozalaka
makasi. 14 Bosalaka makambo nyonso na bolingo.
15 Bandeko na ngai, nazali lisusu kopesa bino etinda. Boyebi malamu ete Stefanasi
mpe libota na ye bazalaki bato ya liboso ya kobongola mitema kati na Akayi, mpe ete
bakomaki kosalela basantu. 16 Bino mpe, botosaka bato ya ndenge wana mpe moto
nyonso oyo asalaka elongo na bango.
17 Nasepeli mingi komona Stefanasi, Fortinatisi mpe Akayikisi ; pamba te esali
lokola namoni bino nyonso. 18 Balendisaki ngai, ndenge basalaka yango mbala na
mbala mpo na bino. Boye, boyebaka kondima bato ya boye.
Bambote
19Mangomba ya Azia etindeli bino mbote.
Akilasi mpe Prisika, elongo na Lingomba oyo esanganaka kati na ndako na bango,
bapesi bino mbote mingi kati na Nkolo.
20 Bandeko nyonso batindeli bino mbote. Bopesanaka bino na bino mbote na nzela
ya beze ya bule.
21 Ezali ngai, Polo, moto nazali kokoma mbote oyo, na loboko na ngai moko.
Soki ezali na moto oyo alingaka Nkolo te, tika ete alakelama mabe ! Oh Nkolo,
22
yaka !
23 Tika ete ngolu ya Nkolo Yesu ezala na bino !
24 Bolingo na ngai ezali elongo na bino nyonso kati na Yesu-Klisto. Amen !
Mokanda ya mibale epai ya

Bakolinto
Ebandeli ya mokanda
1 Polo, ntoma ya Yesu-Klisto, kolanda mokano ya Nzambe, mpe ndeko Timote ;
Epai ya Lingomba ya Nzambe, oyo ezali kati na Kolinto ; mpe epai ya basantu
nyonso oyo bazali kati na Akayi mobimba :
Nkolo Yesu-Klisto !
Matondi epai ya Nzambe

3Tika ete Nzambe mpe Tata ya Yesu-Klisto, Nkolo na biso, apambolama ! Azali
Tata oyo ayokelaka bato mawa, mpe Nzambe oyo abondisaka bato kati na makambo
nyonso : 4 abondisaka biso kati na pasi ya lolenge nyonso mpo ete biso mpe tokoka
kobondisa bato oyo bazali kati na pasi ya lolenge nyonso, na nzela ya kobondisama
oyo biso mpe tozwaka kowuta na Ye Nzambe.
5 Pamba te, ndenge kaka tomonaka pasi mingi kati na Klisto, ndenge wana mpe
Klisto abondisaka biso makasi. 6 Boye soki tozali komona pasi, ezali mpo na
kobondisama mpe lobiko na bino. Soki mpe biso tobondisami, ezali mpo ete bino
mpe bobondisama mpo na koyikela pasi oyo tozali komona elongo na bino mpiko.
7 Boye, tozali solo na elikya makasi na tina na bino, pamba te toyebi malamu ete
ndenge kaka bozali komona pasi elongo na biso, ndenge wana mpe bozali kozwa
kobondisama elongo na biso. 8 Solo, bandeko, na tina na pasi oyo ekweyelaki biso kati
na etuka ya Azia, tolingi boyeba malamu ete tonyokwamaki mingi kino ata kolemba
nzoto mpe kobungisa elikya ya kokoba kozala na bomoi.
9 Solo, tomonaki kaka ete basili kokatela biso etumbu ya kufa. Nzokande, ezalaki
mpo ete tolongola elikya na bomoto na biso, kasi tozala na elikya nde na Nzambe oyo
asekwisaka bakufi. 10 Ye nde akangolaki biso na makama ya kufa ya lolenge wana,
mpe akokangola biso lisusu. Solo, tozali na elikya kati na Ye ete akokangola biso
lisusu, 11 awa bozali kosala elongo na biso na nzela ya mabondeli na bino. Boye, bato
ebele bakozongisa matondi epai ya Nzambe na tina na biso mpo na likabo ya ngolu
oyo azali kopesa biso lokola eyano na mabondeli ya bato ebele.
Polo abongoli makanisi na ye
Tala likambo oyo tokoki komikumisa na yango : mitema na biso ezali kotatola
12
ete, kati na mokili mpe mingi penza na miso na bino, totambolaki na bosantu mpe na
bosolo oyo ewutaka na Nzambe. Totambolaki bongo na bwanya ya bomoto te, kasi
na ngolu ya Nzambe. 13 Solo, tokomelaka bino makambo mosusu te, kaka makambo
oyo bozali kotanga to oyo boyebi malamu. Mpe nazali na elikya ete bokososola penza
malamu kino na suka, 14 ndenge kaka bosili kososola yango mwa moke, ete bokoki
penza komikumisa na tina na biso, ndenge mpe biso tokomikumisa na tina na bino
na mokolo ya Nkolo Yesu.
15 Na elikya yango, nazalaki na mabongisi ya koya liboso epai na bino mpo ete
bokoka kozwa ngolu ya mibale ; 16 mpe mpo ete, longwa epai na bino, nakende na
Masedwane, mpe, sima na ngai kowuta na Masedwane, nazonga lisusu epai na bino
mpo ete nazwa lisungi ya kokoba mobembo na ngai kino na Yuda.
17 Boni, elingi koloba ete namikakolaki tango nasalaki mabongisi yango to mpe
elingi koloba ete nasalaka mabongisi na ngai kolanda baposa ya bomoto, mpo ete, na
mbala moko, nandima likambo mpe naboya yango lisusu ?
18 Kasi lokola ezali solo ete Nzambe azali Moyengebene, maloba oyo toyebisaki bino
ezali te « iyo » mpe « te. » 19 Pamba te Yesu-Klisto, Mwana na Nzambe, oyo ngai Silasi
mpe Timote toteyaki bino, azalaki te « iyo » mpe « te ; » kasi kati na Ye, ezalaki tango
nyonso « iyo. » 20 Pamba te bilaka nyonso ya Nzambe ezalaka « iyo » kati na Klisto ;
mpe ezali na nzela na Ye Klisto nde tolobaka « amen » mpo na nkembo ya Nzambe.
21 Nzokande, ezali Nzambe nde alendisaka biso mpe bino kati na Klisto ; mpe lokola
abulisaki biso na nzela ya epakolami na Ye, 22 abetaki biso kashe na Ye lokola libula
na Ye, mpe atiaki Molimo na Ye kati na mitema na biso lokola ndanga ya biloko oyo
akopesa biso.
23 Nazali kolapa ndayi na Kombo ya Nzambe mpe likolo ya bomoi na ngai ete ezalaki
te mpo na kolukela bino mindondo nde nazongaki lisusu te na Kolinto ; 24 ezali mpe
te mpo na kokonza kondima na bino, kasi tozali kosala elongo na bino mpo na esengo
na bino, pamba te botelemi ngwi kati na kondima.
2
1Yango wana nazwaki mokano ya kozongela bino te mpo ete nayokisa bino lisusu
mawa te. 2 Pamba te soki nayokisi bino mawa, banani bakosepelisa ngai lisusu soki
kaka te bino oyo ngai nayokisi mawa ?
3 Nakomelaki bino ndenge mpe nasali yango sik’oyo mpo ete bato oyo basengeli
kosepelisa ngai bayokisa ngai mawa te tango nakoya. Nandimisami penza na tina na
bino nyonso ete esengo na ngai ezali mpe esengo na bino nyonso.
4 Solo, tango nakomelaki bino, nazalaki kati na pasi makasi, kati na komitungisa na
motema na ngai, mpe kati na kolela makasi ; ezalaki te mpo na koyokisa bino mawa,
kasi mpo ete boyeba mozindo ya bolingo na ngai mpo na bino.
Kolimbisa motuki
5 Soki moko kati na bino ayokisaki moninga na ye mawa, ayokisaki yango ngai
te kasi ayokisaki nde bino nyonso to ndambo kati na bino, mpo nalekisa ndelo te.
6 Mpo na yango, ekokaki penza ete bato oyo baleki ebele kati na bino bapamela ye.
7 Nzokande sik’oyo, bosengeli kolimbisa ye mpe kobondisa ye, mpo ete azala na mawa
makasi te.
8 Yango wana, nazali kosenga na bino ete bolinga ye lisusu. 9 Pamba te nakomelaki
bino lisusu mpo na komeka bino mpe mpo na kotala soki botosaka na makambo
nyonso. 10 Moto nyonso oyo bino bolimbisi, ngai mpe nalimbisi ye ; mpe likambo oyo
ngai nalimbisi, soki ezalaki penza na likambo ya kolimbisa, nalimbisi yango mpo na
bolamu na bino na miso ya Klisto, 11 mpo ete Satana akonza biso te, pamba te toyebi
malamu makanisi na ye.
Polo amitungisaki
Tango nakomaki na Troasi mpo na kosakola Sango Malamu ya Klisto, Nkolo
12
afungolelaki ngai bikuke mpo ete nakoka kosala mosala na ngai. 13 Kasi motema
na ngai etikalaki kozala na kimia te mpo ete namonaki kuna te ndeko na ngai, Tito.
Boye, natikaki bango mpe nakendeki na Masedwane.
Elonga ya Klisto
Sik’oyo, tika ete matondi ezonga epai na Nzambe oyo, mpo na bomoko na biso
14
na Klisto, atambolisaka biso tango nyonso kati na molongo na Ye ya balongi, mpe
azwaka biso lokola bisalelo na Ye mpo na kopanza boyebi ya Klisto, na bisika nyonso,
lokola solo kitoko ya malasi. 15 Pamba te, mpo na Nzambe, tozali solo kitoko ya
Klisto kati na bato oyo bazali na nzela ya lobiko mpe kati na ba-oyo bazali kobunga.
16 Mpo na bamoko, tozali solo ya kufa, oyo ezali komema bango na kufa ; mpe mpo
na bamosusu, tozali solo ya bomoi, oyo ezali komema bango na bomoi.
Boye nani azali na makoki mpo na mosala ya lolenge oyo ? 17 Solo, biso tozali te
lokola ebele ya bato oyo bakomisaka Liloba na Nzambe mombongo na bango mpo na
kokoma na bomengo. Kati na Klisto, tosakolaka nde Liloba na bosolo nyonso lokola
batindami ya Nzambe.
3
Basali ya Boyokani ya sika
1 Boni, tokomi lisusu komikumisa biso moko ? Boni, tozali lisusu na posa, lokola
bato mosusu, ya kopesa bino mikanda ya matatoli to ya kosenga bino mikanda ya
matatoli ? 2 Bino nde bozali mokanda na biso, mokanda oyo ekomama kati na mitema
na biso, mokanda oyo bato nyonso bayebi mpe batangaka. 3 Bozali penza kolakisa ete
bozali mokanda ya Klisto, bozali mbuma ya lotomo na biso, mpe ete bozali mokanda
oyo ekomamaki na nzela ya mayi ya ekomeli te kasi na nzela ya Molimo ya Nzambe
na bomoi, mokanda oyo ekomamaki na likolo ya bitando ya mabanga te kasi kati na
mitema ya bato.
4 Yango nde elikya oyo tozali na yango kati na Nzambe, na nzela ya Klisto.
5 Tosengeli te kokanisa ete ezali na ndenge na biso moko nde tozwi makoki ya kosala
likambo songolo ; te, makoki na biso ewutaka nde na Nzambe. 6 Ezali Nzambe nde
apesaki biso makoki ya kozala basali ya Boyokani ya sika oyo evandisami na Mibeko
te kasi na Molimo ; pamba te Mibeko ebomaka, kasi Molimo apesaka bomoi.
Nkembo ya Boyokani ya sika eleki monene
7Sik’oyo, soki lotomo ya kufa, oyo ekomamaki na likolo ya bitando ya mabanga,
eyaki na nkembo, na ndenge ete bana ya Isalaele balongaki te kowumela kotala
elongi ya Moyize likolo ya kongenga ya nkembo na yango, nzokande nkembo yango
esengelaki kosila, 8 ndenge nini lotomo ya Molimo eleka na nkembo te ?
9 Pamba te, soki lotomo oyo ememelaki bato etumbu ezalaki na nkembo, ndenge
nini lotomo oyo esalaki ete Nzambe akomisa bato sembo eleka na nkembo te ?
10 Tokoki ata koloba ete nkembo ya kala ebungisa kongenga na yango liboso ya
nkembo ya sika oyo eleki penza monene. 11 Mpe soki oyo esengelaki kosila ezalaki na
nkembo, ndenge nini nkembo ya oyo ekowumelaka seko na seko eleka monene te ?
12 Lokola tozali na elikya ya lolenge oyo, tozali na bobangi te ; 13 tozali te lokola
Moyize oyo azalaki kosalela vwale mpo na kozipa elongi na ye, mpo na kopekisa
bana ya Isalaele kotala suka ya nkembo oyo esengeli kosila.
14 Kasi mayele na bango ekomaki bozoba. Kino na mokolo ya lelo, tango batangaka
mikanda ya Boyokani ya Kala, vwale yango ezalaka kaka, elongwe nanu te kati na
bango, pamba te elongwaka kaka kati na Klisto.
15 Solo, kino na mokolo ya lelo, tango nyonso bana ya Isalaele batangaka mikanda
ya Moyize, vwale moko ezipaka mitema na bango. 16 Kasi tango nyonso moto
abalukaka epai ya Nkolo, vwale yango elongwaka. 17 Sik’oyo, Nkolo azali Molimo ;
mpe epai Molimo ya Nkolo azali, epai mpe bonsomi ezali. 18 Mpe biso nyonso oyo
bilongi na biso ezipama te, biso oyo tomonisaka nkembo ya Nkolo, tozwaka elilingi
na Ye kati na nkembo oyo kongenga na yango ebakisamaka se kobakisama. Nyonso
wana ezali mosala ya Nkolo oyo azali Molimo.
4
Bomengo kati na nzungu ya mabele
1Boye, lokola yango nde lotomo oyo Nzambe apesaki biso na mawa na Ye,
tobungisaka elikya te ; 2 toboyaka nde makambo ya soni oyo esalemaka na nkuku,
toboyaka kotambola na lokuta mpe kobebisa bosolo ya Liloba na Nzambe. Nzokande,
wuta tokoma koteya bosolo na polele, topesaka na moto nyonso nzela ya kotala soki
tozali kotambola malamu to te na miso ya Nzambe.
3 Mpe soki Sango Malamu oyo toteyaka ezali kaka ya kozipama, ezali ya kozipama
kati na bato oyo bazali kobunga, 4 ba-oyo bazangi kondima, ba-oyo mayele na bango
ebebisama na nzambe ya mokili oyo, mpo ete bamona te pole ya Sango Malamu oyo
emonisaka nkembo ya Klisto oyo azali elilingi ya Nzambe.
5 Toteyaka sango na biso moko te, toteyaka nde ete Yesu-Klisto azali Nkolo, mpe ete
biso tozali bawumbu na bino mpo na Yesu. 6 Pamba te Nzambe oyo alobaki : « Tika
ete pole engenga kati na molili, » angengaki Ye moko kati na mitema na biso mpo
na kopesa biso pole ya boyebi ya nkembo ya Nzambe, oyo engengaka na elongi ya
Yesu-Klisto.
7 Kasi tomemaka bomengo yango kati na bambeki ya mabele mpo ete nguya
monene ya Nzambe emonana, kasi nguya na biso bato te.
8 Boye, tomonaka pasi ya ndenge na ndenge, kasi tosukaka te ; mobulu ekotaka kati
na mayele na biso, kasi tobungisaka elikya te ; 9 tonyokwamaka mingi, kasi Nzambe
asundolaka biso te ; tokweyisamaka na mabele, kasi tokufaka te.
10 Solo, tomemaka tango nyonso mpe bisika nyonso kufa ya Yesu kati na nzoto
na biso, mpo ete bomoi ya Yesu emonana mpe kati na nzoto na biso. 11 Pamba te,
biso oyo tozali na bomoi, tokutanaka na kufa mpo na Yesu, mpo ete bomoi ya Yesu
emonana mpe kati na nzoto na biso, oyo ekufaka.
12 Boye, kufa esalaka mosala na yango kati na biso, kasi bomoi esalaka mosala na
yango kati na bino. 13 Mpe awa tozali na molimo wana moko ya kondima, kolanda
ndenge ekomama : « Nandimaki, yango wana nalobaki, » biso mpe tondimaka, mpe
yango wana tolobaka. 14 Pamba te toyebi malamu ete Ye oyo asekwisaki Nkolo Yesu
kati na bakufi akosekwisa mpe biso elongo na Yesu, mpe akobimisa biso elongo na
bino liboso na Ye.
15 Makambo oyo nyonso ezali mpo na litomba na bino, mpo ete ngolu efuluka
koleka kati na bato ebele, mpe ete losambo ya kozongisa matondi ekoma mingi mpo
na nkembo ya Nzambe.
16 Yango wana tobungisaka elikya te. Mpe atako bomoto na biso ya libanda ezali
kobeba moke-moke, kasi bomoto na biso ya kati ekomaka ya sika, mokolo na mokolo.
17 Pamba te pasi oyo tozali komona sik’oyo ezali pepele mpe ezali koleka, ezali
nde kobongisela biso nkembo monene, nkembo ya seko mpe nkembo oyo eleki
nyonso na motuya. 18 Boye, totalaka te oyo emonanaka na miso, kasi totalaka nde
oyo emonanaka te ; pamba te oyo emonanaka ezali mpo na tango moke, kasi oyo
emonanaka te ekowumelaka seko na seko.
5
1Toyebi malamu ete, soki ndako na biso, ndako oyo ya kapo epai wapi tovandaka
awa na mokili ebebisami, tozali na ndako oyo Nzambe abongisela biso, ndako ya
seko kati na Lola, ndako monene oyo etongama na maboko ya bato te. 2 Nzokande,
kati na ndako yango ya kapo, tozali penza komona pasi, wana tozali kozela na posa
makasi ete tolata ndako na biso ya Lola, 3 pamba te soki penza tolati yango, tokozala
motakala te.
4 Solo, wana tozali nanu kati na ndako oyo ya kapo, tozali penza komona pasi mpe
konyokwama, pamba te toboyi kobanda nanu na kolongola, kasi tolingi nde kolata
mbala moko ndako na biso ya Lola, mpo ete bomoi emela oyo ekufaka.
5 Nzambe oyo abongiseli biso likambo yango apesi biso Molimo na Ye lokola ndanga
ya biloko oyo esengeli koya. 6 Yango wana tozalaka na mpiko tango nyonso. Mpe
toyebi malamu ete, awa tozali kowumela kati na nzoto oyo, tozali mosika na Nkolo,
7 pamba te totambolaka kolanda kondima, kasi kolanda miso te. 8 Totondi penza na
mpiko, kasi tokosepela kotika nzoto oyo mpo na kokende kovanda elongo na Nkolo.
9 Yango wana, ezala tovandi kati na nzoto oyo to totiki yango, tokolukaka kaka
kosepelisa Nkolo. 10 Pamba te biso nyonso tokosamba liboso ya esambiselo ya Klisto
mpo ete moto nyonso azwa lifuti oyo ekoki na ye kolanda makambo oyo asalaki na
nzela ya nzoto na ye, makambo ya malamu to ya mabe.
Lotomo ya boyokanisi
11 Lokola toyebi makambo oyo ezali kati na kotosa Nkolo, yango wana tondimisaka
bato mosusu, mpe Nzambe ayebi biso malamu. Nazali na elikya ete bino mpe boyebi
yango kati na mitema na bino.
12 Tozali lisusu te komilobela epai na bino, kasi tozali nde kopesa bino libaku
malamu ya komikumisa na tina na biso, mpo ete bokoka koyanola bato oyo
bamikumisaka te na tina na makambo oyo ebombama kati na mitema, kasi na tina
na oyo emonanaka na miso. 13 Mpo na biso, soki tozali komonana lokola bazoba,
ezali kaka mpo na Nzambe ; mpe soki tozali komonana lokola bato ya mayele, ezali
nde mpo na bino.
14 Solo, bolingo ya Klisto ekangi biso, pamba te tondimisamaki ete moko kaka akufa
mpo na bato nyonso ; boye elingi koloba ete bato nyonso bakufa kati na ye. 15 Akufaki
mpo na bato nyonso mpo ete ba-oyo bazali na bomoi bazala lisusu na bomoi te mpo
na bango moko, kasi mpo na Ye oyo akufaki mpe asekwaki mpo na bango.
16 Boye, kobanda sik’oyo, tokotala lisusu moto moko te na ndenge ya bomoto. Atako,
na kala, totalaki Klisto na ndenge ya bomoto, kasi sik’oyo tozali lisusu kotala Ye bongo
te.
17 Yango wana, soki moto azali kati na Klisto, akomi ekelamu ya sika : makambo ya
kala eleki, mpe makambo ya sika eyei. 18 Makambo oyo nyonso ewutaka na Nzambe
oyo azongisaki boyokani kati na biso mpe Ye moko na nzela ya Klisto mpe apesaki
biso lotomo ya boyokanisi. 19 Pamba te, kati na Klisto, Nzambe azalaki kozongisa
boyokani kati na bato mpe Ye moko, na kotala masumu na bango te. Mpe atiaki kati
na biso liloba ya boyokanisi. 20 Yango wana, mpo na Klisto, tozali bantoma, lokola nde
Nzambe azali kolendisa bato na nzela na biso : « Na Kombo ya Klisto, tozali kosenga
na bino ete bozongisa boyokani na bino elongo na Nzambe. 21 Ye oyo atikalaki kozala
na lisumu te, Nzambe akomisaki Ye lisumu mpo na biso, mpo ete tokoma bosembo
ya Nzambe kati na Ye. »
6
1 Lokola tozali basali elongo na Nzambe, tozali kolendisa bino ete bozwa ngolu ya
Nzambe na pamba te ; 2 pamba te Nzambe alobi :
« Na tango ya malamu, nayanolaki yo ;
mpe na mokolo ya lobiko, nasungaki yo. »
Nzokande, tango ya malamu ezali nde sik’oyo ; mokolo ya lobiko ezali nde lelo.
3 Tobetisaka moto moko te mabaku, mpo ete mabe elobama te na tina na lotomo na
biso. 4 Kasi tomikumisaka nde lokola basali ya Nzambe, kati na makambo nyonso :
na koyika mpiko makasi
kati na minyoko, kozanga mpe pasi na motema ;
5 kati na kobetama, boloko mpe mobulu ;
kati na misala makasi, kozanga kolala mpe kokila bilei ;
6 kati na bopeto, boyebi, kokanga motema mpe boboto ;
kati na Molimo Mosantu mpe bolingo ya solo ;

7 kati na Liloba ya bosolo mpe nguya ya Nzambe ;
kati na bibundeli ya bosembo
mpo na kobundisa monguna mpe komibatela ;
8 kati na lokumu mpe soni,
kosakolama lokola bato malamu mpe lokola bato mabe.
Mpe lisusu,
kati na koyebana lokola bato oyo balobaka lokuta,
nzokande tolobaka solo ;
9 koyebana lokola bato oyo bayebani te,
nzokande toyebani makasi ;
koyebana lokola bakufi,
nzokande tozali bato ya bomoi ;
koyebana lokola bato bakweyisama,
nzokande baboma biso te ;
10 koyebana lokola bato na mawa,
nzokande tozalaka na esengo tango nyonso ;
koyebana lokola babola,
nzokande tokomisaka bato ebele bazwi ;
koyebana lokola bato bakelela,
nzokande tozali na nyonso.
11Bandeko ya Kolinto, tolobi na bino na bosembo nyonso mpe na mitema ya

kofungwama. 12 Tozali kobombela bino te bolingo na biso, kasi bino bozali kobombela
biso oyo ya bino. 13 Nazali koloba na bino lokola na bana na ngai ya bolingo : Bosala
lokola biso ! Bino mpe bofungolela biso mitema na bino !
Kokabwana na mabe
14 Bosanganaka te na bato oyo bazangi kondima. Pamba te boyokani nini ezali kati
na bosembo mpe mabe ? Boni, pole ekoki solo kosangana na molili ? 15 Klisto akoki
solo koyokana na Satana ? Eloko nini ekoki kosangisa mondimi elongo na moto oyo
azangi kondima ? 16 Boyokani nini ekoki kozala kati na Tempelo ya Nzambe mpe
banzambe ya bikeko ? Pamba te biso tozali Ndako ya Nzambe na bomoi, kolanda
maloba na Ye moko :
« Nakovanda kati na bango
mpe nakotambola elongo na bango.
Nakozala Nzambe na bango,
mpe bango bakozala bato na ngai. »
17 Yango wana,
« Bobima kati na bango
mpe bokabwana na bango,
elobi Nkolo ;
bosimba eloko moko te ya mbindo,
mpe ngai nakoyamba bino. »
18 Mpe,
« Nakozala Tata mpo na bino,
mpe bino bokozala bana mibali
mpe bana basi mpo na ngai,
elobi Nkolo, Mokonzi ya mampinga. »
1 Balingami
7
na ngai, lokola tozali na bilaka ya lolenge oyo, tomipetolaka na nyonso
oyo ekomisaka nzoto mpe molimo mbindo, mpo na kotambola na bomoi ya bosantu,
kati na kotosa Nzambe.
Esengo ya Polo
2 Bopesa biso esika kati na mitema na bino ! Tosalaki moto moko te mabe,
tobebisaki moto moko te, tokosaki moto moko te mpo na kobotola ye biloko. 3 Nalobi
bongo te mpo ete bosalaki ngai mabe. Nasilaki koyebisa bino ete bozali na esika ya
motuya kati na mitema na biso, ezala mpo na kokufa to mpo na kozala na bomoi
elongo na bino. 4 Nalobaki na tina na bino na bosembo monene, mpe namikumisaka
makasi na tina na bino. Kati na pasi na biso nyonso, nalendisamaki makasi, mpe
natondi na esengo.
5 Pamba te, tango kaka tokomaki na Masedwane, tozwaki ata tango ya kopema
te ; tokutanaki na pasi ya lolenge nyonso : bitumba na libanda, mpe bobangi kati
na mitema na biso. 6 Kasi Nzambe oyo abondisaka mitema ya bato oyo batutami
alendisaki biso na nzela ya boyei ya Tito. 7 Tolendisamaki na nzela ya boyei ya Tito
kaka te, kasi mpe na nzela ya kobondisama oyo ye Tito azwaki epai na bino. Atalisaki
biso posa makasi oyo bozali na yango ya komona ngai, kolela na bino, mpe komipesa
na bino mpo na ngai. Mpe nyonso wana esalaki ete esengo na ngai ebakisama lisusu
makasi.
8 Yango wana, soki nayokisaki bino mawa na nzela ya mokanda na ngai, ezali
kosala ngai pasi te kati na motema na ngai. Solo, esalaki ngai nanu pasi na motema,
na kotala ndenge eyokisaki bino mawa mpo na mwa tango moke. 9 Kasi sik’oyo,
nazali kosepela : ezali te mpo boyokaki mawa, kasi mpo ete mawa yango ememaki
bino na kobongola mitema. Pamba te mawa na bino ezalaki malamu na miso ya
Nzambe ; mpe na bongo, tosalaki bino mabe te.
10 Mawa oyo ewutaka na mokano ya Nzambe ememaka moto na kobongola
motema, mpe kobongola motema ememaka na lobiko, mpe bayokelaka yango pasi
na motema te. Kasi mawa oyo ewutaka na baposa ya mokili ememaka na kufa.
11 Botala makambo oyo mawa ya malamu na miso ya Nzambe ememaki kati na
bino : bolingo, molende mpo na kolimbisana, koboya mabe, kotosa, posa makasi
ya komona ngai, komipesa na mosala, molende ya kopamela mabe. Na nyonso,
bolakisaki penza ete bosalaki mabe te kati na likambo oyo.
12 Boye, soki nakomelaki bino, ezalaki te likolo na moto oyo asalaki mabe to likolo na
moto oyo basalaki mabe, kasi ezalaki mpo ete bolingo na bino mpo na biso etalisama
kati na bino liboso ya Nzambe.
13 Yango wana, tobondisamaki na nzela ya makambo oyo nyonso. Mpe esengo
makasi ebakisamaki na kobondisama na biso na kotala esengo ya Tito, pamba te
bino nyonso bokitisaki ye motema. 14 Namikumisaki epai na ye na tina na bino mpe
nakoyokela yango soni te, pamba te ndenge kaka makambo nyonso oyo tolobaki na
bino ezali ya solo, ndenge mpe kaka lokumu oyo totombolaki na tina na bino epai
ya Tito ezali penza ya solo. 15 Mpe bolingo na ye mpo na bino nyonso ekomaka
lisusu monene tango akanisaka botosi na bino nyonso mpe ndenge boyambaki ye na
kobanga mpe na kolenga.
16 Nazali na esengo ya kotiela bino motema na makambo nyonso.
Makabo mpo na Baklisto ya Yelusalemi

8
Ndakisa ya Mangomba ya Masedwane
1 Bandeko, tolingi koyebisa bino ndenge nini Nzambe atalisaki ngolu na Ye epai ya
Mangomba ya Masedwane. 2 Atako bazalaki na mikakatano ya ndenge na ndenge,
kasi batondisamaki na esengo oyo eleka ndelo ; mpe kati na bobola na bango ya
makasi, bapesaki makabo mingi koleka. 3 Nazali kotatola ete bapesaki kolanda
makoki na bango, mpe bapesaki kutu koleka. Bapesaki yango na kotindika te 4 mpe
basengaki biso kutu na molende nyonso ete tosalela bango ngolu ya kosangana elongo
na biso kati na mosala ya kosunga basantu. 5 Basalaki koleka ndenge tokanisaki :
bamipesaki liboso, bango moko, epai ya Nkolo, mpe sima, epai na biso, kolanda
mokano ya Nzambe.
6 Boye, tosengaki na Tito ete akomisa kino na suka mosala yango ya kosunga,
ndenge abandaki yango kati na bino. 7 Kasi mpo ete bozali kokoba kokende liboso
kati na makambo nyonso lokola kondima, liloba, boyebi, molende kati na makambo
nyonso, bolingo na biso mpo na bino, tomoni ete boluka mpe kokende liboso kati na
mosala yango ya kosunga.
8 Nazali kopesa bino mitindo te, kasi nazali nde koluka komeka bosolo ya bolingo
na bino na kokokanisa yango na molende ya bato mosusu.
9 Pamba te boyebi ndenge nini Yesu-Klisto, Nkolo na biso, atalisaki ngolu na Ye epai
na biso : Ye oyo azalaki mozwi, amikomisaki mobola mpo na bolamu na bino, mpo
ete bokoma bazwi na nzela ya bobola na Ye.
10 Boye, kati na likambo oyo etali kosunga, botala likanisi na ngai na tina na oyo
eleki malamu mpo na bino : na mobu oyo esili koleka, bozalaki bato ya liboso, kaka
mpo na kosunga te, kasi mpe mpo na kozwa mokano ya kosalaka bongo. 11 Boye,
bokokisa sik’oyo likambo yango kolanda makoki na bino ; molende oyo bozalaki na
yango mpo na kolinga kosunga, bomonisa yango mpe na kokokisaka likambo yango.
12 Pamba te soki mokano ya malamu ezali, Nzambe andimaka likabo oyo moto apesi
na motema malamu kolanda oyo azali na yango, kasi kolanda te oyo azali na yango
te.
13 Posa na biso ezali te ya koluka ete bino bomona pasi mpo ete bato mosusu
bazala na esengo, kasi ezali kaka ya koluka ete bokokana. 14 Mpo na tango oyo,
lokola bozali kati na bofuluki, bokoki kosunga bato na biloko oyo bazali na yango
na bosenga. Mokolo mosusu, tango bango mpe bakozala kati na bofuluki, bakosunga
bino na biloko oyo bokozala na yango na bosenga. Na ndenge wana nde bokokokana,
15 kolanda ndenge ekomama :
« Moto oyo alokotaki ebele, alekelaki te ; mpe oyo alokotaki moke, azangelaki
te. »
Tito elongo na baninga na ye
16 Tika ete Nzambe apesamela matondi mpo ete atie kati na motema ya Tito bolingo
monene mpo na bino, ndenge tozali na yango mpo na bino ! 17 Pamba te Tito
ayambaki na esengo makasi likanisi oyo topesaki ye ya koya epai na bino ; mpe ezali
na mokano na ye moko nde ayei epai na bino.
18 Elongo na ye, tozali kotinda ndeko oyo Mangomba nyonso ekumisaka mpo na
Sango Malamu. 19 Lisusu, ezali Mangomba nde eponaki ye mpo ete azala moninga
na biso ya mobembo kati na mosala oyo ya kosunga. Tozali kosala mosala yango mpo
na lokumu ya Ye moko Nkolo, mpe mpo na kolakisa molende na biso ya kosunga bino.
20 Tozali kosala nyonso oyo ekoki mpo ete batonga biso te mpo na lolenge na biso ya
kosalela ebele yango ya makabo. 21 Pamba te totondi na posa makasi ya kozala na
etamboli ezanga pamela, na miso ya Nkolo kaka te, kasi mpe na miso ya bato.
22 Elongo na bango, tozali kotinda ndeko na biso, oyo tondimaka mbala na mbala
bolingo na ye. Mpe na mbala oyo, azali na yango lisusu koleka, pamba te azali penza
kotiela bino motema.
23 Tito
azali molingami mpe moninga na ngai ya mosala kati na bino, kasi bandeko
na biso bazali batindami ya Mangomba mpe nkembo ya Klisto. 24 Yango wana,
bolakisa bango elembo ya bolingo na bino mpo ete Mangomba nyonso endima mpe
eyeba ete tomikumisaka na pamba te na tina na bino liboso na bango.
9
1 Mpo na ngai, ezali na tina te ya kokomela bino na tina na lisungi ya kopesa
na basantu, 2 pamba te nayebi molende na bino mpo na kosunga, mpe nazalaki
komikumisa na tina na yango epai ya bato ya Masedwane. Nazalaki koloba na bango :
« Kati na Akayi, wuta na mobu oyo eleki, bazali ya kobongama mpo na kopesa. » Mpe
bolingo na bino etindikaki bato mingi kati na bango na kosunga.
3 Kasi nazali kotindela bino bandeko mpo ete, na likambo yango, lolendo na biso na
tina na bino emonana te lokola ya pamba, kasi mpo ete bozala penza ya kobongama,
ndenge kaka nalobaki yango. 4 Pamba te soki bato ya Masedwane bayei elongo na
ngai mpe bakuti bino bozali ya kobongama te, tokoyoka penza soni, mpo ete tozali
penza kotiela bino motema ; mpe ekozala soni na biso kaka te, kasi soni na bino mpe
lokola.
5 Yango wana, namonaki ete ezali malamu kosenga na bandeko yango ete bakoma
epai na bino liboso na ngai, mpo na kobongisa makabo oyo bolakaki. Boye
ekomizalela tango ngai nakokoma, mpe ekolakisa ete bopesaki yango na esengo mpe
na bonsomi, kasi na makasi te.
6 Bokanisaka likambo oyo : Moto oyo alonaka moke abukaka mpe moke, mpe moto
oyo alonaka ebele abukaka mpe ebele. 7 Tika ete moko na moko kati na bino apesa
oyo akanaki kopesa kati na motema na ye, na mawa te mpe na makasi te, pamba
te Nzambe alingaka moto oyo apesaka na esengo. 8 Nzambe azali mpe na makoki
ya kotondisa bino na mapamboli ya ndenge na ndenge mpo ete, na tango nyonso
mpe kati na makambo nyonso, bozala na nyonso oyo bozali na yango na bosenga
mpe botonda lisusu na oyo bokosala na yango misala ya malamu ya lolenge nyonso,
9 kolanda ndenge ekomama :
« Akabelaka babola na motema ya esengo,
mpe bosembo na Ye ewumelaka libela na libela. »
10 Mpe Ye oyo apesaka nkona epai ya moloni mpe lipa lokola bilei akopesa lisusu,
akofulukisa nkona na bino mpe akokolisa bambuma ya bosembo na bino.
11 Boye bokokoma bazwi ya biloko nyonso mpo ete bokoka kokabaka tango nyonso ;
bongo bato epai ya banani tokopesa makabo na bino bakozongisa matondi epai ya
Nzambe.
12 Pamba te lotomo ya makabo na bino ezali kaka te mpo na kokokisa bosenga ya
basantu, kasi ezali mpe mpo ete matondi mingi ezonga epai ya Nzambe. 13 Mpo ete
lotomo yango ekotalisa bosolo ya komipesa na bino, basantu bakokumisa Nzambe
mpo na botosi ya kondima na bino kati na Sango Malamu ya Klisto, mpe mpo na
esengo oyo mitema na bino ezali na yango mpo na kokabola biloko na bino elongo
na bango mpe elongo na bato nyonso.
14 Mpe bakosambela mpo na bino, mpo na kolakisa bolingo makasi oyo bazali na
yango mpo na bino, likolo ya ngolu monene oyo Nzambe apesa bino.
15 Tika ete matondi epesamela Nzambe mpo na likabo na Ye, oyo bato bakoki
kolimbola te !
Polo alobeli lotomo na ye
10
Bokonzi ya ntoma
1Ngai Polo oyo namonani lokola moto na bolembu na miso na bino, kasi lokola
moto ya makambo makasi tango nazalaka mosika, nazali kosenga na bino, na boboto
mpe na bolingo ya Klisto : 2 Nabondeli bino, tango nakoya epai na bino, bopesa ngai
nzela te ya kosalela makambo makasi oyo nazali kokanisa kolakisa epai ya bato oyo
bakanisaka ete biso totambolaka na mosuni.
3 Pamba te atako ezali penza ya solo ete tozali bato, mpe tozali kobika bomoi na biso
kati na nzoto, kasi tobundaka te kolanda nzoto. 4 Bibundeli oyo tobundaka na yango
ezali ya bonzoto te, kasi ezali bibundeli ya nguya kati na Nzambe mpo na kokweyisa
bandako batonga makasi. Solo, tobukaka makanisi ya mabe, 5 tokweyisaka makanisi
ya lokuta mpe nguya nyonso oyo etelemelaka boyebi ya Nzambe ; tolongaka makanisi
nyonso ya bomoto mpe tosalaka ete yango etosa Klisto. 6 Lisusu, tomilengeli mpo na
kopesa bozangi botosi nyonso etumbu, tango kaka botosi na bino ekokoka.
7 Botala penza makambo ndenge ezaleli. Soki ezali na moto oyo andimisami solo
ete azali ya Klisto, ayeba mpe ete soki ye azali ya Klisto, biso mpe tozali ya Klisto
lokola ye.
8 Bongo, ata namikumisaka koleka mpo na bokonzi oyo Nkolo apesa biso, mpo na
kolendisa kondima na bino kasi mpo na kobebisa yango te, nakoyokela yango soni
ata moke te 9 mpo ete namonana te lokola nde nazali kobangisa bino na nzela ya
mikanda na ngai. 10 Pamba te bato mosusu balobaka : « Mikanda na ye ezalaka
makasi mpe ebangisaka ; kasi soki ye moko azali elongo na biso, azalaka na ye moto
ya bolembu mpe maloba na ye ezalaka tina te. » 11 Boye tika ete moto oyo akanisaka
bongo asimba likambo oyo : ndenge tolobaka kati na mikanda na biso tango tozalaka
mosika na bino, ndenge wana mpe tokosala tango tokozala epai na bino.
12 Toboyi komikokanisa to komekana na bato mosusu oyo bamikumisaka bango
moko, tango balukaka komikokanisa mpe komekana bango na bango. Solo, bazangi
mayele !
13 Kasi biso, tokomikumisa te koleka ndelo ; tokomikumisa kaka kati na bandelo ya
mosala oyo Nzambe apesa biso, oyo mpe esali ete tokoma kino epai na bino. 14 Solo,
toleki bandelo na biso te lokola nde tokomaki te kino epai na bino, pamba te tokomaki
penza kino epai na bino mpo na komemela bino Sango Malamu ya Klisto.
15 Tomikumisaka te mpo na mosala ya bato mosusu ; nzokande, tozali na elikya ete,
wana kondima na bino ezali kokola, mosala na biso mpe ezali kokoba koya monene
kati na bino kolanda bandelo ya mosala, oyo Nzambe apesa biso.
16 Boye, tokoteya Sango Malamu kati na bituka oyo ezali mosika na bino. Pamba te
toboyi na biso komikumisa na tina na mosala oyo bato mosusu basali kati na elanga
na bango ya mosala.
17 Kasi tika ete moto oyo alingi komikumisa amikumisa kati na Nkolo ! 18 Pamba
te moto oyo bandimaka, ezali te oyo amilobelaka ye moko, kasi ezali nde oyo Nkolo
atatolaka bosolo na tina na ye.
11
Polo atelemeli bantoma ya lokuta
1Bandeko, nabondeli bino : boyikela nanu oyo emonani lokola bozoba na ngai
mpiko ! Iyo, boyikela ngai mpiko. 2 Mpo na bino, natondi na zuwa kowuta na
Nzambe. Nabalisaki bino na mobali moko kaka, Ye nde Klisto, lokola elenge mwasi
oyo ayebi nanu nzoto ya mibali te mpe azali peto.
3 Nzokande, nazali kobanga ete makanisi na bino ebeba mpe epengwisa bino
mosika na nzela ya solo mpe ya peto na miso ya Klisto, ndenge nyoka ekosaki Eva
na mayele na yango ya mabe. 4 Pamba te bozali kondima ete songolo aya koteya
bino Yesu mosusu oyo akeseni na Yesu oyo biso toteyaki bino ; bozali mpe kondima
kozwa molimo mosusu oyo ekeseni na Molimo oyo boyambaki to mateya oyo ekeseni
na Sango Malamu oyo bondimelaki !
5 Nzokande, nakanisi ete nazali moke te na miso ya bantoma oyo bamimonaka
ete bazali minene. 6 Nakoki solo komonana lokola moto oyo ayebi nanu te koloba
malamu, kasi nazali na boyebi ; mpe tolakisaki bino yango polele na banzela mpe na
makambo nyonso.
7 Boni, nasalaki mabe ndenge namikitisaki mpo ete bino botombwama, wana
nateyaki bino Sango Malamu ya Nzambe ? 8 Nazwaki mbongo kowuta na Mangomba
mosusu lokola lisungi na bango, wana nazalaki kokokisa lotomo na ngai kati na bino.
9 Tango nazalaki epai na bino, namemisaki moto moko te mokumba na ngai, atako
nazalaki kokelela. Pamba te bandeko oyo bawutaki na Masedwane bapesaki ngai
biloko nyonso oyo nazalaki na yango na bosenga. Mpe nazalaki komibatela malamu
mpo ete namemisa bino mokumba na ngai te ; mpe nakokoba kaka komibatela mpo
na likambo yango. 10 Lokola solo ya Klisto ezali kati na ngai, moto moko te kati na
etuka ya Akayi akobotola ngai lokumu yango.
11 Mpo na nini nalobi bongo ? Mpo nalingaka bino te ? Nzambe ayebi ete nalingaka
bino ! 12 Mpe nakokoba kosala oyo nazali kosala sik’oyo, mpo na kopekisa bato oyo
bazali koluka nzela ya komikokanisa na biso kati na makambo oyo bazali komikumisa
na yango.
13 Pamba te bato ya lolenge wana bazali bantoma ya lokuta, bazali bakosi oyo
bazali komikomisa lokola bantoma ya Klisto. 14 Ezali likambo ya kokamwa te, pamba
te Satana mpe amikomisaka lokola anjelu ya pole. 15 Ezali likambo ya kokamwa te
soki basali na ye mpe bazali komikomisa lokola basali ya Nzambe ya sembo. Kasi
suka na bango ekozala kolanda misala na bango.
Polo mpe basakoli ya lokuta
16 Nazongeli lisusu : tika ete moto moko te azwa ngai lokola moto ya liboma !
Kasi soki bolingi bongo, boyamba ngai lokola moto ya liboma mpo ete ngai mpe
namikumisa mwa moke.
17 Makambo oyo nalingi koloba, nakoloba yango te ndenge Nkolo alingi, kasi
nakoloba yango lokola moto ya liboma, mpe nazali na elikya ete nakozwa nzela ya
komikumisa. 18 Lokola bato mingi bazali komikumisa na tina na makambo ya mokili,
ngai mpe nakomikumisa.
19 Bino oyo bozali bato ya bwanya, bozali kondima na esengo nyonso bato ya
maboma. 20 Bozali penza kondima ete bato bakomisa bino bawumbu, babotola bozwi
na bino, banyokola bino, bamonela bino, babeta bino na bilongi !
21 Nalobi yango na soni ete tozalaki penza babolole mpo na komitika bongo.
Nzokande, makambo oyo bato mosusu balingi komikumisa na tina na yango —nazali
koloba lokola moto ya liboma— ngai mpe nakoki komikumisa na tina na yango.
22 Bazali Ba-Ebre ? Ngai mpe nazali Mo-Ebre. Bazali bana ya Isalaele ? Ngai mpe
nazali mwana ya Isalaele ! Bazali bakitani ya Abrayami ? Ngai mpe nazali mokitani
ya Abrayami. 23 Bazali basali ya Klisto ? —Nazali koloba lokola moto ya liboma—
Ngai naleki bango. Pamba te nasalaki makasi penza, nakotaki mbala mingi na boloko,
babetaki ngai mingi, nakutanaki na makama ya kufa mbala mingi. 24 Mbala mitano,
Bayuda babetaki ngai bafimbu tuku misato na libwa ; 25 mbala misato, babetaki ngai
banzete ; mbala moko, babambaki ngai mabanga ; mbala misato, nazindaki na mayi ;
nasalaki mokolo moko mpe butu moko kati na ebale monene. 26 Mbala na mbala,
nazalaki kosala mibembo ; nakutanaki na makama ya bibale, makama liboso ya
bato mabe, makama liboso ya bandeko na ngai ya ekolo moko, makama liboso ya
Bapagano, makama kati na engumba, makama kati na esobe, makama kati na ebale
monene, mpe makama liboso ya bandeko ya lokuta.
27 Solo nasalaki misala makasi mpe ya pasi penza ; mbala mingi, nalalaki pongi te,
nazangaki bilei ya kolia mpe mayi ya komela, nakilaki bilei, nanyokwamaki na malili,
mpe nazangaki bilamba ya kolata. 28 Longola makambo nyonso oyo etikali, mokumba
na ngai ya mokolo na mokolo ezalaki : komitungisa na tina na Mangomba nyonso.
29 Nani oyo alembi, bongo ngai nalemba nzoto te ? Nani oyo akweyi na masumu,
bongo ngai nayoka motema pasi te ? 30 Soki nasengeli komikumisa, nakomikumisa
mpo na bolembu na ngai. 31 Nzambe mpe Tata ya Nkolo Yesu, Ye oyo akumisama
mpo na seko, ayebi ete nazali kokosa te.
32 Kati na Damasi, moyangeli ya mokonzi Aretasi apesaki mitindo ete bakengela
engumba ya bato ya Damasi mpo ete bakanga ngai. 33 Kasi bakitisaki ngai na nzela
ya lidusu kati na mir, kati na kitunga, libanda ya mir ; bongo nalongaki kokima ye.
12
Bimoniseli ya Polo
1Boni, nasengeli komikumisa ? Te, ezali na tina te ! Kasi tika nayebisa bino
makambo oyo namonaki lokola na ndoto, mpe bimoniseli oyo Nkolo alakisaki ngai.
2 Nayebi moto moko kati na Klisto, oyo, wuta mibu zomi na minei, amemamaki kino
na likolo ya misato : nayebi te soki ezalaki kati na nzoto na ye to mpe kati na nzoto
na ye te, kasi Nzambe ayebi. 3 Nzokande, ezala soki ezalaki kati na nzoto na ye to
mpe kati na nzoto na ye te, Nzambe ayebi yango ; kasi ngai nayebi kaka ete moto
yango 4 amemamaki na paradizo mpe ayokaki maloba oyo moto akoki kolimbola te,
makambo oyo moto azali na ndingisa te ya koloba. 5 Nakomikumisa solo na tina
na moto ya ndenge wana, kasi na tina na ngai moko te, longola kaka na tina na
bolembu na ngai. 6 Nzokande, soki nalingaki komikumisa, nalingaki kozala zoba te,
pamba te nalingaki koloba kaka bosolo ; kasi naboyi kosala yango, noki te bakopesa
ngai lokumu koleka oyo bato bamonaka kati na ngai to koleka sango oyo bayokaka
na tina na ngai. 7 Kutu, mpo ete namitondisa na lofundu te na tina na bimoniseli
ya kokamwa oyo nazwaki, batiaki ngai nzube moko kati na nzoto, anjelu ya Satana
mpo na konyokola ngai. 8 Mpo na yango, nabondelaki Nkolo mbala misato mpo ete
nzube yango elongwa na nzoto na ngai. 9 Kasi azongiselaki ngai : « Ngolu na Ngai
ekoki mpo na yo, pamba te nguya na Ngai ekokisamaka kati na bolembu. » Mpo na
yango, nakomikumisa na esengo nyonso mpo na bolembu na ngai, mpo ete nguya ya
Klisto ezala kati na ngai. 10 Yango wana, na likambo oyo etali Klisto, ezala kati na
bolembu, na kofingama, na kozanga, na minyoko to mpe na pasi oyo nakutanaka na
yango, nasepelaka na ngai kaka ; pamba te ezali na tango oyo nazalaka na bolembu
nde natondaka na makasi.
Mitungisi ya Polo mpo na bandeko ya Kolinto
11 Tala, nazali koloba lokola moto ya liboma, pamba te bino nde botindiki ngai
kosala bongo. Pamba te ata soki nazali moto pamba, kasi bantoma oyo bamimonaka
minene baleki ngai ata na eloko moko te. 12 Bilembo oyo elakisaka ete nazali
ntoma emonisamaki kati na bino : molende, bilembo ya kokamwa mpe bikamwa.
13 Eloko nini penza bino bozwaki te koleka Mangomba mosusu, longola kaka kozanga
komemisa bino mokumba na ngai ? Boye, bolimbisa ngai mpo na mabe yango !
14 Sik’oyo, nasali mabongisi ya koya kotala bino mpo na mbala ya misato ; mpe
nakomemisa bino mokumba na ngai te, pamba te nazali koluka biloko na bino te,
kasi nazali nde koluka bino moko. Kobomba biloko mpo na baboti ezali likambo ya
bana na bango te, kasi ezali baboti nde basengeli kobomba biloko mpo na bana na
bango. 15 Mpo na ngai, nakopesa biloko na ngai nyonso na esengo, mpe nakomipesa
mobimba mpo na bino. Soki nalingi bino mingi ; boni, bino bokoki kolinga ngai mingi
te ?
16 Atako nazalaki mokumba te epai na bino, kasi bato mosusu bazalaki koloba ete
nazali moto ya mayele mabe, natielaki bino motambo. 17 Boni, kati na bato oyo
natindaki epai na bino, ezali na moko oyo natindaki mpo na kozwa bino biloko na
mayele mabe ? 18 Nasengaki na Tito ete aya epai na bino, mpe natindaki elongo
na ye ndeko na biso. Boni, Tito azwaki biloko na bino na mayele mabe ? Tozalaki
na ye likanisi moko te ? Tazalaki kosala na ye ndenge moko te ? 19 Bokanisi ete,
wuta kala, biso tolukaka komilongisa liboso na bino ? Te, balingami na ngai ! Ezali
liboso ya Nzambe, kati na Klisto, nde tolobaka mpe tosalaka makambo nyonso mpo
na kokolisa kondima na bino. 20 Pamba te nazali kobanga ete nakuta bino te na
lolenge oyo ngai nazali kolinga ete bozala, tango nakoya epai na bino, mpe ete bino
bomona ngai te na lolenge oyo bozali kolinga ete nazala. Nazali kobanga kokuta
kati na bino koswana, zuwa, kanda, kowelana, kofingana, kotongana, lofundu mpe
mobulu. 21 Solo, nazali kobanga lisusu ete, tango nakoya lisusu epai na bino, Nzambe
ayokisa ngai soni liboso na bino, mpe ete nalela mpo na bato ebele oyo basalaki
masumu liboso kasi babongwani te na misala na bango ya mbindo, na kindumba
mpe na ekobo oyo basalaka.
13
Makebisi ya suka mpe bambote
1 Ekozala mbala na ngai ya misato ya koya epai na bino. Bosolo ya likambo nyonso
endimamaka na litatoli ya bato mibale to misato. 2 Nasilaki kokebisa bino tango
nayaki epai na bino mpo na mbala ya mibale, mpe, wana nazali nanu mosika na
bino, nazali kozongela yango lisusu epai ya bato oyo basalaki masumu liboso mpe
epai ya bato nyonso, ete, tango nakoya lisusu, nakoyokela moto ata moko te mawa,
3 lokola bozali kosenga elembo oyo ezali kolakisa ete Klisto alobaka na nzela na ngai ;
pamba te azali na bolembu te mpo na bino, kasi asalaka na nguya kati na bino.
4 Solo, atako babakaki Ye na ekulusu kati na bolembu, kasi azali na bomoi na nzela
ya nguya ya Nzambe. Biso mpe ndenge moko : tozali na bolembu kati na Ye, kasi
tokomilakisa bato ya bomoi elongo na Ye na nzela ya nguya ya Nzambe, na lolenge
na biso ya kosala mpo na bolamu na bino.
5 Bomimeka bino moko mpe botala soki bozali kati na kondima ; bomitala penza
bino moko malamu. Boyebi te ete Yesu-Klisto azali kati na bino ? Loba ete bosila
kokweya liboso ya komekama.
6 Kasi nazali na elikya : bokoyeba solo ete biso tokweyaki te liboso ya komekama.
7 Sik’oyo, tozali kobondela Nzambe mpo ete bosala mabe ata moko te ; ezali te mpo
bato bamona ete biso tolonga komekama, kasi mpo ete bino bosala bolamu, mpe biso
tomonana lokola bato oyo balonga te. 8 Pamba te tozali na nguya te ya kotelemela
solo, kasi tozali kaka na nguya ya kokokisa yango. 9 Tozali na esengo ya kozala na
bolembu, kasi bino bozali makasi ; mpe tosengaka na Nzambe kati na mabondeli
na biso ete bokoma bato ya kokoka. 10 Yango wana, nazali kokomela bino makambo
yango nyonso, awa nazali nanu mosika na bino, mpo ete, tango nakoya, bomona ngai
te lokola moto ya makambo makasi na lolenge na ngai ya kosalela bokonzi oyo Nkolo
apesaki ngai mpo na kolendisa kondima na bino, kasi mpo na kokweyisa yango te.
Bandeko na ngai, nasukisi mokanda na ngai na maloba oyo : Bosepelaka !

11
Bolukaka kokoma bato ya kokoka, bolendisanaka bino na bino, bozalaka na likanisi
moko, bobikaka bomoi na bino na kimia. Bongo Nzambe ya bolingo mpe ya kimia
akozala na bino elongo.
12Bopesanaka mbote na beze ya bule.
Basantu nyonso oyo bazali awa batindeli bino mbote.
Tika ete ngolu ya Nkolo Yesu-Klisto, bolingo ya Nzambe mpe lisanga na Molimo
13
Mosantu ezala na bino nyonso !
Bagalatia 1:1 1720 Bagalatia 1:19
Mokanda epai ya
Bagalatia
Ebandeli ya mokanda
1Ngai Polo, ntoma oyo abengamaki na bato te to na nzela ya moto te, kasi na Yesu-
Klisto mpe na Nzambe Tata oyo asekwisaki Ye kati na bakufi, 2 mpe bandeko nyonso
oyo bazali elongo na ngai ;
Epai ya Mangomba ya Galatia :

3 Tika ete ngolu mpe kimia epesamela bino kowuta na Nzambe, Tata na biso, mpe
na Nkolo Yesu-Klisto ! 4 Yesu amipesaki mpo na masumu na biso mpo ete, kolanda
mokano ya Nzambe, Tata na biso, akangola biso longwa na ekeke oyo ya mabe. 5 Tika
ete nkembo ezonga epai na Ye libela na libela ! Amen !
Sango Malamu moko kaka

Nazali kokamwa ete bozali kosundola noki Ye oyo abengaki bino na nzela ya
6
ngolu ya Klisto mpe bozali kolanda sango malamu mosusu 7 oyo ezalaka kutu te.
Solo, ezali na bato oyo bazali kotia mobulu kati na bino mpe bazali koluka kobongola
Sango Malamu ya Klisto. 8 Kasi soki moto moko, ezala biso to Anjelu moko kowuta
na Likolo, ateyi bino sango malamu oyo ekeseni na Sango Malamu oyo biso toteyaki
bino, wana tika ete Nzambe alakela ye mabe ! 9 Ndenge tolobaki yango liboso, mpe
nazali lisusu koloba yango sik’oyo : soki moto moko ateyi bino sango malamu oyo
ekeseni na Sango Malamu oyo boyambaki, wana tika ete Nzambe alakela ye mabe !
10 Bozali sik’oyo kokanisa nini na likambo oyo : nazali koluka kosepelisa bato
to nazali koluka kosepelisa Nzambe ? Boni, nazali koluka kosepelisa bato ? Soki
nazalaki nanu koluka kosepelisa bato, nalingaki kozala mosali ya Klisto te.
Sango Malamu kowuta na Klisto
Bandeko na ngai, nalingi boyeba malamu ete Sango Malamu oyo nateyaki bino
11
ezalaki mbuma ya makanisi ya bomoto te. 12 Nazwaki yango na moto moko te,
nayekolaki yango mpe te ; kasi ezali Yesu-Klisto nde alakisaki ngai yango na nzela
ya emoniseli.
13 Solo, boyokaki sango ya bizaleli na ngai ya kala tango nazalaki nanu mondimi
kati na lingomba ya Bayuda ; boyebi mpe ndenge nini nazalaki konyokola Lingomba
ya Nzambe mpo na kopanza yango. 14 Kati na lingomba ya Bayuda, nazalaki
komata koleka Bayuda ebele ya ekeke na ngai, oyo tozalaki na bango mibu moko
ya mbotama ; nalekaki bango kutu na bolingo eleka ndelo mpo na bokoko ya batata
na ngai. 15 Kasi tango Nzambe oyo aponaki ngai wuta na libumu ya mama na ngai
mpe abengaki ngai na nzela ya ngolu na Ye, asepelaki 16 kotalisa ngai Mwana na Ye
na nzela ya emoniseli mpo ete nakoka kosakola Ye kati na Bapagano, natunaki na
mbala moko toli epai ya moto ata moko te. 17 Nakendeki kutu na Yelusalemi te mpo
na kokutana na bato oyo bakomaki bantoma liboso na ngai, kasi nakendeki nde na
Arabi. Sima na yango, nazongaki na Damasi.
18 Ezali sima na mibu misato nde nakendeki na Yelusalemi mpo na koyeba Petelo,
mpe navandaki epai na ye mikolo zomi na mitano. 19 Natikalaki komona ntoma
mosusu te, longola kaka Jake, ndeko ya Nkolo. 20 Nzambe azali Motatoli na ngai ete
makambo oyo nazali kokomela bino ezali ya lokuta te.
21 Sima na yango, nakendeki na bituka ya Siri mpe ya Silisi. 22 Kasi Baklisto ya
Mangomba ya Yuda bayebaki ngai te, 23 bayokaki kaka sango : « Moto oyo azalaki
konyokola biso na kala akomi sik’oyo koteya kondima oyo azalaki koluka kobebisa. »
24 Mpe bazalaki kokumisa Nzambe na tina na ngai.
2
Polo mpe bantoma mosusu
1 Sima na mibu zomi na minei, nazongaki lisusu na Yelusalemi elongo na
Barnabasi ; namemaki mpe Tito. 2 Nakendeki kuna mpo na kotosa emoniseli oyo
nazwaki. Natalisaki na bakambi Sango Malamu oyo nateyaka kati na Bapagano, na
esika oyo tozalaki kaka biso moko mpo nalingaki ete mosala oyo nazalaki kosala mpe
oyo nasilaki kosala ezwama na motuya. 3 Nzokande, ezala Tito oyo azalaki elongo
na ngai, batindaki ye kutu te na makasi ete akatisa ngenga, atako azalaki Mogreki.
4 Esalemaki bongo likolo ya bandeko ya lokuta oyo basilaki kokota kati na biso na
mayele mabe mpo na kolandela bonsomi oyo tozali na yango kati na Yesu-Klisto mpe
mpo na koluka kokomisa biso bawumbu. 5 Kasi totikelaki bango ata tango te mpo ete
bosolo ya Sango Malamu etikala mpo na bino.
6 Bato oyo bazalaki bakambi babakisaki ata eloko moko te na mateya na ngai ;
lokumu nyonso oyo bazalaki na yango ezalaki na motuya moko te epai na ngai, pamba
te Nzambe aponaka bilongi te. 7 Kutu, bamonaki penza ete Nzambe apesaki ngai
mokumba ya koteya Sango Malamu epai ya bato oyo bakatama ngenga te, ndenge
apesaki na Petelo mokumba ya koteya Sango Malamu epai ya Bayuda. 8 Pamba
te Nzambe oyo asalaki kati na Petelo mpo ete azala ntoma ya bato oyo bakatama
ngenga asalaki mpe kati na ngai lokola mpo ete nazala ntoma ya Bapagano. 9 Boye
Jake, Petelo mpe Yoane oyo bazalaki makonzi ya Lingomba bandimaki ngolu oyo
Nzambe apesaki ngai. Yango wana basanganaki elongo na ngai mpe Barnabasi mpo
na kolakisa ete tokomi moko ; mpe toyokanaki ete biso tokende epai ya Bapagano,
mpe bango bakende epai ya bato oyo bakatama ngenga. 10 Basengaki na biso kaka
ete tokoba kokanisa babola. Mpe nasalaki nyonso mpo na kokokisa mokumba yango.
Polo apameli Petelo
11Tango Petelo ayaki na Antioshe, natelemelaki ye makasi mpo ete azalaki kati
na libunga. 12 Pamba te liboso ete bato oyo bawutaki epai ya Jake bakoma, Petelo
azalaki kolia mesa moko elongo na Bapagano ; kasi sima na bango kokoma, akomaki
kobenda nzoto mpe akabwanaki na Bapagano yango mpo ete azalaki kobanga
Bayuda. 13 Bayuda mosusu basanganaki na ye kati na lokuta na ye kino Barnabasi
mpe akotaki na lokuta na bango. 14 Kasi tango ngai namonaki ete bazali kotambola
te na bomoi ya sembo kolanda bosolo ya Sango Malamu, nalobaki na Petelo na miso
ya bango nyonso : « Ozali Moyuda, kasi ozali kobika bomoi na yo lokola Mopagano !
Ndenge nini ozali kosenga na makasi ete Bapagano batambola lokola Bayuda ? 15 Biso
tobotama Bayuda, tozali Bapagano te oyo bazali basumuki. 16 Toyebi ete moto akoki
kokoma sembo te na nzela ya kotosa maloba ya Mobeko, kasi kaka na nzela ya
kondima kati na Yesu-Klisto. Yango wana biso mpe tondimelaki Yesu-Klisto mpo ete
tokoma sembo na nzela ya kondima kati na Klisto, kasi na nzela te ya kotosa maloba
ya Mobeko, pamba te moto moko te akoki kokoma sembo na nzela ya kotosa maloba
ya mibeko. 17 Kasi soki, wana tozali koluka kokoma sembo kati na Klisto, emonani
lisusu ete biso moko Bayuda tozali mpe basumuki lokola Bapagano, boni, elingi koloba
ete Klisto azali kotombola masumu ? Ata moke te ! 18 Soki ngai natomboli lisusu
biloko oyo nasilaki kobebisa, wana nazali penza mobuki mibeko. 19 Pamba te, na
nzela ya Mobeko, ngai nasilaki kokufa na oyo etali Mobeko mpo ete nakoka kobika
bomoi na ngai mpo na Nzambe. Nabakamaki na ekulusu elongo na Klisto ; 20 boye
ezali lisusu ngai te moto nazali kobika, kasi ezali Klisto nde azali kobika kati na
ngai. Bomoi oyo nazali kobika sik’oyo kati na nzoto na ngai lokola moto, nazali
kobika yango na nzela ya kondima kati na Mwana na Nzambe, oyo alingaki ngai mpe
amikabaki mpo na ngai. 21 Nazali kolongola te ngolu ya Nzambe, pamba te soki ezali
na nzela ya kotosa Mobeko nde bato bakomaka sembo, wana Klisto akufaki mpo na
pamba. »
3
Kondima to Mobeko
1Oh bato ya Galatia, bozali penza babolole ! Nani aloki bino ? Balimbolelaki
bino polele ndenge nini babakaki Yesu-Klisto na ekulusu. 2 Nalingi kotuna bino
motuna moko kaka : « Bozwaki Molimo mpo botosaki Mobeko to mpo boyambaki
na kondima Sango Malamu oyo boyokaki ? » 3 Ndenge nini bokoki kokoma babolole
boye ? Ndenge nini bino oyo bobandaki na Molimo bozali sik’oyo kosukisa na
mosuni ? 4 Boni, bomonaki kaka pasi ya pamba, soki penza ezalaki mpe mpo na
pamba ? 5 Boni, ezali mpo botosaki Mobeko nde Nzambe apesi bino Molimo na Ye
mpe azali kosala bikamwa kati na bino to ezali mpo boyambaki na kondima Sango
Malamu oyo boyokaki ? 6 Abrayami azalaki na kondima epai ya Nzambe ; mpe mpo
na kondima na ye, Nzambe akomisaki ye moto ya sembo. 7 Boye, boyeba malamu ete
ezali kaka bato oyo bazali na kondima kati na Nzambe nde bazali bana ya Abrayami.
8 Makomi esilaki kobongisa ete Nzambe akokomisa Bapagano sembo na nzela ya
kondima, mpe etatolaki Sango Malamu oyo epai ya Abrayami : « Bato ya bikolo
nyonso bakopambolama mpo na yo. » 9 Boye, bato oyo bazali na kondima bazali ya
kopambolama elongo na Abrayami, moto na kondima.
10 Pamba te bato nyonso oyo batiaka elikya na botosi na bango liboso ya Mobeko
bazali na se ya elakeli mabe, kolanda ndenge ekomama : « Alakelama mabe, moto
nyonso oyo akobaka te kotosa makambo nyonso oyo ekomama kati na buku ya
Mobeko. »
11 Solo, moto moko te akoki kokoma sembo na miso ya Nzambe na nzela ya Mobeko,
pamba te moto ya sembo akobika na nzela ya kondima.
12 Nzokande, Mobeko ewuti na kondima te, pamba te ekomama : « Moto oyo
akosalela yango akobika bomoi na ye na nzela na yango. »
13 Klisto akangolaki biso na bilakeli mabe ya Mobeko, pamba te akomaki elakeli
mabe na esika na biso. Ekomama : « Alakelama mabe, moto nyonso oyo badiembiki
na nzete. » 14 Asalaki bongo mpo ete, kati na Klisto Yesu, Bapagano bazwa mapamboli
ya Abrayami, mpe mpo ete biso tozwa, na nzela ya kondima, Molimo oyo Nzambe
alakaki.
Mobeko mpe elaka
15 Bandeko na ngai, tozwa nanu ndakisa moko kati na bomoi na biso ya mokolo
na mokolo : Soki moto atiki maloba na ye ya suka kati na mokanda, moko te akoki
kolongola to kobakisa eloko kati na makambo oyo esili kokomama. 16 Nzokande,
Nzambe apesaki bilaka na Ye epai ya Abrayami mpe epai ya mokitani na ye. Makomi
elobi te « Epai ya bakitani » lokola nde ezalaki likambo ya bato ebele, kasi elobi
« Epai ya mokitani na yo » mpo na kolakisa ete etali moto se moko kaka, ye nde
Klisto. 17 Nalobi boye : « Mobeko oyo eyaki sima na mibu nkama minei na tuku
misato ezali na makoki te ya koboma boyokani oyo Nzambe asala wuta kala elongo
na Abrayami ; soki te, elaka ekomi eloko pamba. » 18 Pamba te soki libula ezwami na
nzela ya Mobeko, wana elaka ezali lisusu na esika te. Nzokande ezali penza na nzela
ya elaka nde Nzambe atalisaki ngolu na Ye epai ya Abrayami.
19 Bongo mpo na nini Mobeko ? Mobeko ebakisamaki mpo na kobimisa polele
bozangi botosi ya bato, kino na boyei ya Mokitani epai ya nani Nzambe apesaki elaka.
Mobeko yango epesamaki na nzela ya ba-anjelu, mpe mokumba na yango epesamaki
na maboko ya moyokanisi. 20 Nzokande soki ezalaki na moyokanisi, elingi koloba ete
ezalaki mpe na masanga ebele ya koyokanisa. Kasi mpo na oyo etali elaka, Nzambe
azali kaka Ye moko.
21 Boni, Mobeko eyaki mpo na kotelemela bilaka ya Nzambe ? Ata moke te ! Soki
mobeko moko epesamaki, mobeko oyo ezali na makoki ya kopesa bato bomoi, bato
balingaki penza kokoma sembo na nzela ya mobeko yango. 22 Kasi tala makambo
oyo Makomi eloba : Mokili mobimba ezali na se ya bokonzi ya lisumu mpo ete elaka
ya Nzambe ekokisama epai ya bandimi na nzela ya kondima na bango kati na Yesu-
Klisto.
Bana ya Nzambe
23Liboso ete kondima eya, tozalaki na se ya bokonzi ya Mobeko, tozalaki ya
kokangama mpo na kozela kondima oyo esengelaki komonisama. 24 Boye Mobeko
ezalaki lokola mokengeli, ezalaki na mokumba ya komema biso epai ya Klisto mpo
ete tokoma sembo na nzela ya kondima. 25 Lokola sik’oyo kondima eyei, tozali lisusu
na se ya bokonzi ya Mobeko te.
26 Boye bino nyonso bozali bana na Nzambe na nzela ya kondima kati na Yesu-
Klisto ; 27 pamba te bino nyonso oyo bozwaki libatisi kati na Klisto bolataki nde
Klisto. 28 Bokeseni ezali lisusu te kati na Bayuda mpe Bagreki, kati na bawumbu
mpe bansomi, kati na mibali mpe basi ; pamba te bino nyonso bozali se moto moko
kati na Yesu-Klisto. 29 Mpe soki bozali ya Klisto, bozali mpe bokitani ya Abrayami,
bakitani ya libula kolanda elaka oyo Nzambe apesaki na Abrayami.
1 Tala
4
ndimbola ya makambo oyo nazali koloba : soki mokitani ya libula azali nanu
mwana moke, akeseni te na mowumbu, atako ye nde azali nkolo ya biloko nyonso.
2 Akozala na se ya bokonzi ya babokoli mpe ya babateli bomengo kino tango akokokisa
mibu oyo tata na ye akataki. 3 Ezali mpe ndenge moko mpo na biso : wana tozalaki
nanu bana mike, tozalaki bawumbu ya makambo oyo etambolisaka mokili. 4 Kasi
tango ngonga oyo Nzambe akataki ekokaki, atindaki Mwana na Ye, oyo abotamaki na
mwasi mpe na se ya bokonzi ya Mobeko, 5 mpo na kosikola bato oyo bazali na se ya
bokonzi ya Mobeko, mpe mpo na kopesa biso makoki ya kokoma bana na Nzambe.
6 Mpe mpo ete bozali penza bana, Nzambe atindaki Molimo ya Mwana na Ye kati na
mitema na biso, Molimo oyo agangaka : « Aba, » elingi koloba : « Tata ! »
7 Boye, ozali lisusu mowumbu te, kasi mwana. Mpe mpo ete ozali mwana, Nzambe
okomisi yo mokitani ya libula na Ye.
Polo amitungisi mpo na bandeko ya Galatia
8Wuta kala, wana boyebaki nanu Nzambe te, bozalaki bawumbu ya banzambe
oyo, na bosolo, bazali penza banzambe te. 9 Kasi awa boyebi sik’oyo Nzambe to lokola
sik’oyo Nzambe ayebi bino, ndenge nini bozongeli lisusu makambo oyo etambolisaka
mokili, makambo oyo ezanga nguya mpe tina ? Bolingi lisusu komizongisa na se ya
bowumbu na yango ? 10 Bozali kotosa mikolo, basanza, bileko mpe mibu ! 11 Ah !
Nazali penza kobanga ete pasi oyo namiyokisaki mpo na bino ekende pamba.
12 Nabondeli bino bandeko na ngai : Bozala lokola ngai, pamba te ngai mpe
namikomisaki lokola bino. Bosalaki ngai mabe moko te. 13 Boyebi malamu ete ezali
bokono na ngai nde epesaki ngai libaku ya koteya bino Sango Malamu mpo na mbala
ya liboso. 14 Atako bongo, botiolaki ngai te mpe boboyaki ngai te mpo na bokono
na ngai ; nzokande, boyambaki ngai lokola Anjelu na Nzambe, lokola Yesu-Klisto Ye
moko. 15 Esengo na bino ekeyi wapi ? Nakoki ata kopesa litatoli oyo na tina na bino :
Soki ekokaki kosalema, bolingaki ata kolongola miso na bino mpo na kopesa ngai
yango. 16 Boni, nakomi sik’oyo monguna na bino mpo ete nazali koloba na bino
solo ?
17 Bato wana balingi bino makasi, kasi makanisi na bango ezali ya malamu te ;
bazali na posa ya kokabola bino na ngai mpo ete bokangama na bango. 18 Ezali
malamu kozalaka tango nyonso na bolingo eleka ndelo mpo na likambo ya malamu,
kasi ezala kaka te tango nazali elongo na bino. 19 Bana na ngai, lokola mwasi oyo
azali na pasi ya kobota, nazali lisusu koyoka pasi mpo na bino, kino tango Klisto
akosalema kati na bino. 20 Nazali na posa makasi ya kozala sik’oyo elongo na bino
mpe koloba na bino na lolenge mosusu, pamba te nayebi lisusu te eloko ya kosala
mpo na bino !
Boyokani ya bowumbu mpe ya bonsomi
21Bino oyo bolingi kozala na se ya bokonzi ya Mobeko, boyebisa ngai nanu,
bososolaka na bino te makambo oyo Mobeko elobaka ? 22 Ekomama kati na yango
ete Abrayami azalaki na bana mibali mibale : mwasi mowumbu abotelaki ye mwana
moko, mpe mwasi nsomi abotelaki ye mwana moko. 23 Mwana oyo mwasi mowumbu
abotelaki Abrayami abotamaki na lolenge ya bomoto, kasi mwana oyo mwasi nsomi
abotelaki ye abotamaki kolanda elaka ya Nzambe.
24 Makambo oyo epesami lokola ndakisa : Basi oyo mibale bazali kotalisa boyokani
mibale. Moko ewutaki na ngomba Sinai mpe ebotaki bawumbu ; yango nde Agari
azali kotalisa. 25 Agari azali ngomba Sinai kati na Arabi, akokani na Yelusalemi ya
sik’oyo, pamba te ezali kati na bowumbu elongo na bana na yango. 26 Kasi Yelusalemi
ya Likolo ezali nsomi, mpe yango nde ezali mama na biso ; 27 pamba te ekomama :
« Sepela, mwasi ekomba,
yo oyo obotaka te !
Sepela makasi mpe ganga na esengo,
yo mwasi oyo oyoki nanu pasi ya kobota te !
Pamba te bana ya mwasi oyo asundolama bakozala ebele
koleka bana ya mwasi oyo azali na mobali. »
28 Nzokande bino bandeko na ngai, bozali bana ya elaka, lokola Izaki. 29 Kasi ndenge
kaka mwana mobali oyo abotamaki na lolenge ya bomoto azalaki na kala konyokola
mwana mobali oyo abotamaki na nzela ya nguya ya Molimo, ndenge wana mpe
ezali kosalema sik’oyo. 30 Nzokande Makomi ezali koloba nini ? « Bengana mwasi
mowumbu elongo na mwana na ye ya mobali, pamba te mwana ya mwasi mowumbu
akoki te kokabola libula elongo na mwana mobali ya mwasi nsomi. » 31 Yango wana
bandeko na ngai, biso tozali bana ya mwasi mowumbu te, kasi bana ya mwasi nsomi.
Bomoi kati na Molimo
5
Tozali na bonsomi kati na Klisto
1Ezali mpo ete tozala bansomi nde Klisto akangolaki biso. Yango wana, botelema
ngwi mpe bozonga lisusu na bowumbu te.
2 Ngai Polo, nazali koloba na bino ete soki bokatisi ngenga, Klisto akozala lisusu
na tina te epai na bino. 3 Nazali koyebisa lisusu na moto nyonso oyo akatisi ye
moko ngenga ete asengeli kotosa makambo nyonso oyo Mobeko etindaka. 4 Bino
oyo bolukaka kokoma sembo na nzela ya kotosa mibeko, bozali ya kokabwana na

Klisto, bozali lisusu na se ya ngolu ya Nzambe te.
5 Kasi biso, na lisungi ya Molimo, tozali kozela na elikya kokoma sembo na nzela ya
kondima. 6 Pamba te, kati na Yesu-Klisto, likambo ya tina ezali : kozala na kondima
oyo esalaka na nzela ya bolingo ; ezali te : kokatama ngenga to kokatama ngenga te.
7 Bozalaki kopota mbangu malamu ! Bongo nani apengwisi bino mpo ete botika
kotosa bosolo ? 8 Likanisi ya boye ewuti te epai ya Ye oyo abengaki bino. 9 Mwa
levire moke evimbisaka potopoto nyonso ya mapa. 10 Ngai nandimisami mpo na bino
kati na Nkolo ete bokotikala kozala na makanisi mosusu te ; mpe ete moto oyo azali
kotia mobulu kati na makanisi na bino akozwa etumbu, ezala ata nani. 11 Bandeko na
ngai, soki nazalaki nanu koteya tina ya kokatisa ngenga, mpo na nini nanyokolama
lisusu ? Soki ezali bongo, mateya ya ekulusu elingaki lisusu kobetisa bato mabaku te.
12 Boye tika ete bato oyo bazali kotia mobulu kati na bino bamilongola ata banzoto
ya mibali !
Molimo mpe nzoto ya masumu

13 Bandeko na ngai, Nzambe abenga bino mpo ete bozala bansomi. Kasi tika ete
bonsomi yango ekoma te mpo na bino libaku malamu ya kotambola kolanda baposa
ya nzoto. Nzokande, na nzela ya bolingo, bosunganaka bino na bino. 14 Pamba
te Mobeko nyonso ekokisami kati na liloba kaka moko : « Linga moninga na yo
ndenge yo moko omilingaka. » 15 Soki bozali kotukana mpe kozokisana, bosala keba
ete bobomana te bino na bino.
16 Boye, tala makambo oyo nazali koloba na bino : Botambola kolanda baposa ya
Molimo, mpe bokokokisa te baposa ya bomoto na bino. 17 Pamba te baposa ya bomoto
ebundisaka baposa ya Molimo, mpe baposa ya Molimo ebundisaka baposa ya bomoto.
Nyonso mibale ebundisanaka mpo ete bolonga te kosala makambo oyo bolingi kosala.
18 Kasi soki Molimo atambolisi bino, bokozala na se ya bokonzi ya Mobeko te.
19 Tala misala ya bomoto : kindumba, misala ya bosoto, pite, 20 kosambela
bikeko, kindoki, koyinana, koswana, zuwa, kanda, bombanda, bokabwani, koboyana,
21 likunya, milangwa, lokoso ya kolia, mpe makambo mosusu ya lolenge oyo. Nazali
komiyebisela bino, ndenge nasalaki liboso : bato oyo basalaka makambo ya lolenge
oyo bakokota te na Bokonzi ya Nzambe.
22 Kasi mbuma ya Molimo ezali : bolingo, esengo, kimia, kokanga motema,
bondeko, kosala bolamu, kondima, 23 boboto mpe komikanga. Mibeko epekisaka te
makambo ya lolenge oyo. 24 Bato oyo bazali kati na Yesu-Klisto babaka na ekulusu
bomoto na bango elongo na baposa mpe bilulela na yango. 25 Lokola tozali kobika
bomoi na biso na nzela ya Molimo, totambola mpe na lisungi ya Molimo. 26 Tozala
bato ya lolendo te, totumbolana te mpe toyokelana zuwa te.
6
Kosala bolamu mpo na bato nyonso
Bandeko na ngai, soki bokuti moto azali kosala mabe songolo, bino oyo bozali
1
kotambola kolanda Molimo ya Nzambe bozongisa ye na nzela, na boboto nyonso.
Kasi sala keba ete yo mpe omekama te. 2 Bomemisana mikumba bino na bino ; ezali
na nzela wana nde bokokokisa mobeko ya Klisto. 3 Soki moto songolo akanisi ete azali
moto monene, nzokande azali kaka moto pamba, azali komikosa ye moko. 4 Tika ete
moko na moko atala malamu misala na ye ! Soki akoki komikumisa mpo na yango,
akomikumisa mpo na ye moko kaka, kasi mpo na bato mosusu te ; 5 pamba te moto
na moto akosamba mpo na misala na ye moko.
6 Tikaete moto oyo bazali koteya Liloba apesa ndambo ya biloko na ye nyonso epai
ya moteyi na ye.
7 Bomikosa te : Nzambe amitikaka te ete batiola Ye. Oyo moto alonaka, yango nde
abukaka. 8 Moto oyo alonaka mpo na kosepelisa baposa ya bomoto na ye akobuka
libebi, moto oyo alonaka mpo na kosepelisa Molimo akobuka bomoi ya seko.
9 Tosalaka bolamu ; tolembisa nzoto na biso te mpo na yango, pamba te tokobuka
mbuma na tango oyo esengeli soki toyiki mpiko.
10 Boye, lokola tozali nanu na tango, tosalaka bolamu mpo na bato nyonso, mpe
mingi-mingi mpo na libota ya bandimi.
Makebisi ya suka mpe mbote

Botala ndenge nakomeli bino na makomi ya minene ! Nasaleli loboko na ngai
11
moko mpo na kokoma yango.
12 Batooyo balingaka koyebana na miso ya bato batindaka bino na makasi kokatisa
ngenga, mpo ete banyokola bango te mpo na ekulusu ya Klisto. 13 Pamba te bango
moko bato oyo bakatisaka ngenga batosaka Mobeko te, kasi balingi kaka ete bokatisa
ngenga mpo ete bamikumisa na tina na bomoto na bino.
14 Mpo na ngai, nakomikumisa na eloko mosusu te, longola kaka na ekulusu ya
Yesu-Klisto, Nkolo na biso, pamba te ezali na nzela ya ekulusu yango nde mokili
ebakamaki mpo na ngai, mpe ngai nabakamaki mpo na mokili. 15 Ezali te kokatama
ngenga to kokatama ngenga te nde ezali na tina ; likambo ya tina ezali : kokoma
ekelamu ya sika.
16 Tika ete kimia mpe mawa ya Nzambe epesamela bato nyonso oyo bakobanda
kotambola kolanda mobeko oyo, mpe epesamela Isalaele ya Nzambe !
17 Kobanda
lelo, tika ete moto moko te apesa ngai lisusu pasi na motema, pamba te
nazali komema bilembo ya bapota ya Yesu kati na nzoto na ngai.
Bandeko na ngai, tika ete ngolu ya Yesu-Klisto, Nkolo na biso, ezala elongo na
18
molimo na bino ! Amen !
Ba-Efeso 1:1 1727 Ba-Efeso 1:12
Mokanda epai ya
Ba-Efeso
Ebandeli ya mokanda
1 Polo, ntoma ya Yesu-Klisto, kolanda mokano ya Nzambe ;
Epai ya basantu mpe bandimi ya Yesu-Klisto, oyo bazali kati na Efeso :

Nkolo Yesu-Klisto !
Lobiko kati na Klisto

Ngolu ya Nzambe kati na Klisto
3 Tika ete lokumu epesamela
Nzambe mpe Tata ya Yesu-Klisto, Nkolo na biso,
oyo apesi biso kati na bisika ya Likolo,
mapamboli nyonso ya Molimo kati na Klisto.
4 Pamba te, kati na Klisto,
apona biso liboso ete akela mokili,
mpo ete tozala bato ya bule
mpe bazanga pamela na miso na Ye.
Kati na bolingo na Ye,
5 abongisa biso wuta kala
mpo ete tozwa makoki ya kokoma bana na Ye
na nzela ya Yesu-Klisto,
kolanda bolamu mpe mokano na Ye moko,
6 mpo ete tosanzola nkembo ya ngolu na Ye,
oyo akabeli biso kati na Molingami na Ye.
7 Kati na Klisto,
tozwi lisiko na nzela ya makila na Ye,
mpe bolimbisi ya masumu,
kolanda bomengo ya ngolu ya Nzambe
8 oyo akabolelaki biso yango na bofuluki,
na kopesa biso bwanya mpe bososoli nyonso,
9 mpe na kolakisa biso mabombami ya mokano na Ye,
mabombami oyo abongisa kati na Klisto
kolanda bolamu na Ye,
10 mpo na kokokisa yango na tango ya suka :
kosangisa kati na Klisto
bikelamu nyonso oyo ezali kati na Likolo
mpe oyo ezali na mabele.
11 Kati na Klisto,
Nzambe aponaki biso lisusu
mpo ete tokitana na libula na biso,
kolanda mabongisi ya Ye oyo akokisaka nyonso,
kolanda makanisi ya mokano na Ye,
12 mpo ete tosanzola nkembo na Ye,
biso ba-oyo tozalaki bato ya liboso
mpo na kotia elikya na biso kati na Klisto.

13 Bino mpe, sima na bino koyoka Liloba ya solo,
Sango Malamu ya lobiko na bino, bondimelaki Klisto ;
mpe Nzambe apesaki bino Molimo Mosantu oyo alakaki
mpe, na nzela ya Molimo yango, abetaki bino kashe
14 lokola ndanga ya libula na biso
kino basikolami na Ye bakangolama
mpo na kosanzola nkembo na Ye.
Polo abondeli mpo na bato ya Efeso
Yango wana, wuta tango nayokaki sango ya kondima na bino kati na Nkolo
15
Yesu mpe bolingo na bino mpo na basantu nyonso, 16 nazongisaka tango nyonso
matondi epai ya Nzambe mpo na bino, nakanisaka bino na mabondeli na ngai
17 mpe nasengaka ete Nzambe ya Yesu-Klisto, Nkolo na biso, Tata ya nkembo, apesa
bino Molimo ya bwanya mpe ya emoniseli mpo ete bokoka koyeba Ye malamu.
18 Nasambelaka ete angengisa miso ya mitema na bino mpo ete bokoka kososola
elikya oyo ezali kati na kobengama na bino, bomengo ya nkembo ya libula na Ye, oyo
akopesa bino elongo na basantu, 19 mpe monene makasi ya nguya na Ye mpo na biso
oyo tozali na kondima. Abimisaki nguya yango na makasi na yango nyonso 20 mpe
asalelaki yango kati na Klisto tango asekwisaki Ye kati na bakufi mpe avandisaki Ye
na ngambo ya loboko na Ye ya mobali kati na Likolo, 21 na likolo ya milimo nyonso,
ya bokonzi nyonso, ya nguya nyonso, ya bokasi nyonso, mpe ya kombo nyonso oyo
bato bakoki kotanga, na tango oyo kaka te kasi mpe na tango oyo ekoya. 22 Nzambe
atia nyonso na se ya matambe ya Yesu mpe apona Yesu mpo ete akonza nyonso lokola
Mokonzi ya Lingomba 23 oyo ezali nzoto na Ye. Nzambe oyo atondisaka nyonso kati
na bato nyonso amimonisaka kati na Yesu, na mobimba ya bonzambe na Ye.
2
Bato na bomoi kati na Klisto
1 Bozalaki
bakufi mpo na mabe mpe masumu na bino, 2 oyo bozalaki kosala na kala
mpo na kobika bomoi na bino tango bozalaki kotambola kolanda baposa ya mokili
oyo, mpe tango bozalaki kolanda mokonzi ya milimo mabe, molimo oyo ezali kosala
sik’oyo kati na bato oyo bazangi botosi epai ya Nzambe.
3 Biso nyonso mpe, na kala, tozalaki elongo na bango, tozalaki kotambola kolanda
baposa na biso ya nzoto, tozalaki kokokisa nyonso oyo nzoto mpe makanisi na
biso ezalaki kotinda biso kosala. Lokola bato mosusu, kanda ya Nzambe esengelaki
kokweyela biso mpo na mabe ya bomoto na biso.
4 Kasi mpo ete Nzambe atondi na mawa mpe alingaki biso na bolingo monene,
5 atako tozalaki bakufi mpo na masumu na biso, akomisaki biso bato ya bomoi elongo
na Klisto. Bobikisami nde na ngolu… 6 Kati na Yesu-Klisto, Nzambe asekwisaki biso
elongo na Klisto mpe avandisaki biso elongo na Ye na bisika ya Likolo 7 mpo na
kotalisa na bato ya bikeke oyo esengeli koya na sima, bomengo monene ya ngolu na
Ye, oyo alakisaki kati na Yesu-Klisto na nzela ya boboto na Ye epai na biso.
8 Pamba te bobikisami nde na ngolu, na nzela ya kondima—mpe yango ewuti na
bino te, kasi ezali nde likabo kowuta na Nzambe— 9 ezali na nzela ya misala na
bino te mpo ete moko te akoka komikumisa. 10 Solo, tozali mbuma ya mosala ya
Nzambe : Akelaki biso kati na Yesu-Klisto mpo ete tosala misala ya malamu oyo
Nzambe abongisa wuta kala mpo ete tokokisa yango.
Bayuda mpe bato ya bikolo ya bapaya
11 Yango wana, bobosanaka te ete na kala, bozalaki Bapagano kolanda mbotama na

bino ; mpe bato oyo bamibengaka « bato bakatama ngenga » bazalaki kobenga bino
« bato bakatama ngenga te, » atako bazalaki bato bakatama ngenga kati na banzoto
na bango na nzela ya mosala ya maboko ya bato. 12 Bobosanaka mpe te ete na
tango wana, bozalaki ya kokabwana na Klisto, bozangaki makoki ya bana mboka kati
na Isalaele, bozalaki bapaya liboso ya boyokani oyo Nzambe alakaki, bozalaki bato
bazanga elikya mpe bazanga Nzambe kati na mokili. 13 Kasi sik’oyo, kati na Yesu-
Klisto, bino oyo na kala bozalaki mosika, bokomi pene na nzela ya mbeka ya makila
ya Klisto. 14 Solo, azali Ye moko kimia na biso : atiaki bomoko kati na Bayuda mpe
bato ya bikolo ya bapaya, akweyisaki mir ya bonguna oyo ezalaki kokabola bango,
15 alongolaki Mobeko elongo na mitindo mpe malako na yango mpo na kokela, kati
na Ye moko, moto ya sika na nzela ya Bayuda mpe bato ya bikolo ya bapaya, na kotia
kimia, 16 mpe mpo na koyokanisa, kati na nzoto se moko, masanga nyonso mibale
elongo na Nzambe na nzela ya ekulusu oyo abomaki na yango bonguna oyo ezalaki
kati na bango. 17 Ayaki mpe ateyaki kimia epai na bino oyo bozalaki mosika, mpe
kimia epai na bato oyo bazalaki pene. 18 Pamba te na nzela na Ye, biso mpe bango
tokotaka epai ya Tata kati na Molimo moko.
19 Boye bozali lisusu te bapaya to baleki nzela, kasi bozali nde bankolo mboka
elongo na basantu, bozali mpe bato ya libota ya Nzambe. 20 Nzambe akotisi bino
kati na ndako oyo moboko na yango ezali bantoma mpe basakoli, mpe Ye moko Yesu-
Klisto azali libanga na yango ya motuya mpo na kosimba ndako mobimba. 21 Kati
na Yesu-Klisto, ndako mobimba esangani malamu mpe ezali kokola mpo ete ekoma
Tempelo ya bule kati na Nkolo. 22 Mpe kati na Ye, bino mpe bozali kotongama lisanga
mpo ete bokoma Ndako oyo Nzambe avandaka kati na yango na nzela ya Molimo na
Ye.
3
Mabongisi kitoko ya Nzambe mpo na Bapagano
1 Yango wana, ngai Polo, mokangami na boloko mpo ete nazali mosali ya Yesu-Klisto
mpo na bolamu na bino Bapagano—
2 Solo, boyokaki ete Nzambe apesaki ngai mosala ya ngolu na Ye mpo na bino 3 mpe
ayebisaki ngai mabombami na nzela ya emoniseli, ndenge nasili kokomela bino na
mwa maloba. 4 Tango bokotanga maloba yango, bokokoka kososola mayele na ngai
kati na mabombami yango oyo etali Klisto. 5 Molimo ayebisaki mabombami yango te
na bato ya bikeke ya kala, ndenge alakisi yango sik’oyo na bantoma mpe basakoli ya
Nzambe oyo bazali bule.
6 Mabombami yango ezali boye : Kati na Yesu-Klisto, na nzela ya Sango Malamu,
Bapagano bazali bakitani ya libula elongo na Isalaele, biteni ya nzoto moko, mpe
basangani elongo kati na elaka moko.
7 Kolanda ngolu oyo Nzambe apesaki ngai lokola likabo na nzela ya nguya na Ye,
nakoma mosali ya Sango Malamu. 8 Atako nazali moto ya suka kati na basantu
nyonso, kasi Nzambe apesa ngai ngolu ya kosakola epai ya Bapagano bomengo
monene ya Klisto ; 9 apesa ngai mpe ngolu ya kosunga bato nyonso mpo ete basosola
ndenge nini Nzambe akokisaka mabombami oyo ezalaki wuta kala ya kobombama
kati na Ye, Mokeli na nyonso, 10 na tina ete bakonzi ya milimo mpe banguya kati
na mboka ya milimo eyeba sik’oyo, na nzela ya Lingomba, bwanya ya Nzambe oyo
emonisamaka na lolenge ebele, 11 kolanda mabongisi oyo asala wuta kala mpe akokisa
kati na Yesu-Klisto, Nkolo na biso.
12 Kati na Yesu-Klisto mpe na nzela ya kondima na biso kati na Ye, tozali na elikya
ya kopusana na bonsomi nyonso pene ya Nzambe. 13 Lisusu, nazali kosenga na bino
ete bobungisa mpiko na bino te likolo ya pasi oyo ngai nazali komona mpo na bino,
pamba te ezali nde nkembo na bino.
Mabondeli mpo na bato ya Efeso
14 Yango wana nafukamaka liboso ya Tata 15 oyo apesaka bomoi na mabota nyonso
kati na Likolo mpe awa na mabele, 16 mpo na kobondela ete alendisa bino na nguya,
mpo na bolamu ya bomoto na bino ya kati, na nzela ya Molimo na Ye kolanda
bomengo ya nkembo na Ye, 17 mpo ete Klisto avanda kati na mitema na bino na
nzela ya kondima. Nabondelaka mpe mpo ete bozwa misisa mpe bolenda kati na
bolingo, 18 mpo ete bozwa nguya ya kososola elongo na basantu nyonso monene,
molayi, mokuse mpe bozindo ya bolingo ya Klisto, 19 mpe mpo ete bozwa nguya ya
koyeba bolingo yango ya Klisto, oyo eleki boyebi nyonso, na tina ete botondisama
kino na bofuluki nyonso ya Nzambe.
20 Epai na Ye oyo azali na makoki ya kosala koleka nyonso oyo tokoki kosenga to
kokanisa, kolanda nguya na Ye, oyo esalaka kati na biso, 21 tika ete nkembo ezala
ya Ye kati na Lingomba mpe kati na Yesu-Klisto, mpo na bileko nyonso mpe mpo na
libela na libela ! Amen.
Bomoi kati na lisanga ya sika
4
Kobatela bomoko
1 Ngai Polo, mokangami na boloko mpo na Nkolo, nazali kosenga na bino ete
botambolaka na lolenge oyo ebongi na bato oyo Nzambe abengi : 2 bozalaka
tango nyonso bato oyo batondi na komikitisa, na boboto mpe na motema molayi ;
boyikanaka mpiko kati na bolingo, 3 bosalaka makasi mpo na kobatela bomoko ya
Molimo na nzela ya kimia oyo esangisi bino. 4 Nzoto ezali se moko, Molimo mpe azali
se moko, ndenge kaka Nzambe abenga bino na elikya se moko.
5 Nkolo azali se moko, kondima mpe ezali se moko, libatisi mpe ezali se moko.
6 Nzambe azali se moko, azali mpe Tata ya bato nyonso ; aleki bato nyonso, asalaka
na nzela ya bato nyonso mpe azali kati na bato nyonso.
7 Nzokande kati na biso, moto nyonso azwaki ngolu kolanda ndenge Klisto
akabolaki. 8 Yango wana Nzambe alobi :
« Tango amataki na likolo,
amemaki bakangami
mpe apesaki makabo epai na bato. »
9 Nzokande, « amataki na likolo » elingi koloba penza nini ? Elingi kaka koloba ete,
liboso, akitaki kino na se ya mabele. 10 Ye oyo akitaki na se ya mabele, ezali kaka Ye
wana oyo amataki na likolo koleka Likolo nyonso, mpo ete atondisa mokili mobimba.
11 Ezali Ye moko Klisto nde akomisaki bamoko bantoma, bamosusu basakoli,
bapanzi Sango Malamu, babateli bibwele mpe balakisi, 12 mpo na kopesa na basantu
makoki ya kokokisa lotomo na bango, na tina ete nzoto ya Klisto etongama malamu.
13 Boye, biso nyonso tokokoma na bomoko kati na kondima mpe kati na boyebi ya
Mwana na Nzambe, mpe tokokoma bato oyo bakembi kolanda ndenge Klisto azali
ya kokoka. 14 Na bongo, tokozala lisusu bana mike te oyo bambonge ebwaki-bwaki
lokola bwato, mpe oyo lolenge nyonso ya mateya, ya lokuta mpe ya mayele mabe ya
bato epumbwisi na mopepe.
15 Kasi wana tokolobaka bosolo kati na bolingo, tokokolaka na makambo nyonso
kati na Klisto oyo azali moto.
16 Ezali na nguya na Ye nde nzoto mobimba ekolaka mpe emitongaka kati na
bolingo, wana esili kokangana malamu mpe kokoma moko na nzela ya misisa oyo
epesaka yango bilei, mpo na kopesa na eteni moko na moko nzela ya kosala mosala
na yango na ndenge ekoki.
Bomoi kati na Klisto
17 Boye, tala makambo oyo nazali koyebisa bino mpe kobetela sete kati na Nkolo :
Botambolaka lisusu te lokola Bapagano oyo balandaka makanisi na bango, oyo ezanga
tina. 18 Pamba te molili ezipi mayele na bango mpe bazali ya kokabwana na bomoi
ya sika oyo Nzambe apesaka, mpo ete bazangi boyebi mpe bazali mitema mabanga.
19 Lokola babungisa bomoto na bango, bamipesaki na makambo ya soni mpo na
kosala na lokoso makambo nyonso ya bosoto.
20 Kasi bino boyekolaki Klisto ndenge wana te, 21 soki ya solo ezalaki penza Ye nde
boyokaki tango bateyaki bino solo oyo ezali kati na Yesu 22 mpo ete bobwaka etamboli
na bino ya kala, etamboli ya bomoto na bino ya kala, oyo ebebaka na nzela ya baposa
ya lokuta, 23 mpo ete Molimo akomisa mayele mpe makanisi na bino ya sika, 24 mpe
mpo ete bolata bomoto ya sika oyo ekelami kolanda Nzambe, kati na bosembo mpe
bosantu ya bosolo.
Bomoi kati na bolingo
25Yango wana, tika ete moko na moko kati na bino abwaka lokuta mpe alobaka
solo na moninga na ye, pamba te biso nyonso tozali kaka biteni ya nzoto moko.
26 Soki bosiliki, bosalaka masumu te ; kanda na bino esengeli kosila liboso ete
pokwa ekoma. 27 Bopesaka na Satana nzela te.
28 Tika ete moyibi ayiba lisusu te, kasi amipesa nde na mosala ; mpe tika ete maboko
na ye esala na bosembo nyonso mpo ete azwa eloko ya kosunga na yango moto oyo
azali kati na bosenga.
29 Tika ete minoko na bino ebimisaka maloba ya mabe te, kasi bolobaka kaka
maloba ya boboto, maloba oyo esungaka bato mosusu na kokola kati na kondima,
kolanda bosenga na bango, mpe esalaka bolamu na bato oyo bayokaka yango.
30 Boyokisaka Molimo Mosantu ya Nzambe mawa te ; pamba te, na nzela ya Molimo
yango, Nzambe abetaki bino kashe na Ye mpo na mokolo ya kokangolama.
31 Bolimwisaka kati na bino bololo ya mitema, koyinana, kanda, koswana, mafinga
mpe lolenge nyonso ya misala mabe. 32 Botalisanaka boboto, boyokelanaka mawa
mpe bolimbisanaka ndenge Nzambe alimbisaki bino kati na Klisto.
5
1Boye, lokola bozali bana oyo Nzambe alingaka mingi, bomekolaka Ye.
2 Botambolaka na bolingo, ndenge kaka Klisto alingaki biso mpe amikabaki mpo
na biso epai ya Nzambe lokola likabo mpe mbeka ya solo kitoko.
3 Tika ete kindumba, lolenge nyonso ya makambo ya soni mpe lokoso etangamaka
kutu te kati na bino, pamba te ebongi te mpo na basantu. 4 Ezali mpe malamu te mpo
na bino kobimisaka maloba ya bozoba, ya bosoto mpe ya maseki, kasi ebongi nde
kozongisaka matondi. 5 Pamba te, boyeba yango malamu, moto nyonso oyo asalaka
kindumba, makambo ya soni to atondi na lokoso oyo ekokani na kosambela bikeko,
akokota te na Bokonzi ya Klisto mpe ya Nzambe.
Bomoi kati na pole
6 Tika
ete moko te akosa bino na maloba ezanga tina, pamba te ezali mpo na biloko
ya ndenge wana nde kanda ya Nzambe ekweyelaka bato oyo batosaka Ye te.
7 Bosanganaka te elongo na bato wana. 8 Na kala, bozalaki molili, kasi sik’oyo
bokomi pole kati na Nkolo. Boye, botambolaka lokola bana ya pole, 9 pamba te
mbuma ya pole ezali : boboto, bosembo, mpe bosolo. 10 Bosalaka makasi mpo na
kososola makambo oyo esepelisaka Nkolo.
11Bosanganaka te na misala ya molili, oyo ebotaka mbuma te, kasi bobimisaka

yango na pwasa. 12 Pamba te makambo nyonso oyo esalemaka na nkuku ezalaka soni
mpo na kolobela yango. 13 Nzokande nyonso oyo pole ebimisaka na pwasa emonana
polele, 14 pamba te nyonso oyo ebimi na pwasa ekomaka pole. Yango wana baloba :
« Moto na pongi, lamuka,
bima kati na bakufi,
mpe Klisto akongengisa yo. »
15 Boye, bosalaka penza keba na ndenge na bino ya kobika ; tika ete ezala te lokola
bazoba, kasi lokola bato na bwanya. 16 Bosalelaka tango na bino na ndenge ya
malamu, pamba te mikolo ezali mabe.
Bomoi na nzela ya Molimo
17 Yango wana, bozalaka bazoba te, kasi bososolaka oyo ebengami mokano ya Nkolo.
18 Bolangwaka masanga te, pamba te ememaka na mobulu ; kasi botondisamaka na
Molimo, 19 bolendisanaka na nzela ya banzembo ya masanzoli, banzembo ya lokumu,
mpe na nzela ya banzembo oyo ewutaka na Molimo ; boyembelaka mpe bosanzolaka
Nkolo wuta na mozindo ya mitema na bino ; 20 bozongisaka tango nyonso matondi
epai ya Nzambe Tata mpo na makambo nyonso, na Kombo na Yesu-Klisto, Nkolo na
biso ; 21 mpe lokola botosaka Klisto, botosanaka bamoko na bamosusu.
22 Basi, botosaka mibali na bino ndenge botosaka Nkolo. 23 Pamba te mobali azali
mokonzi ya mwasi, ndenge Klisto azali Mokonzi ya Lingomba oyo ezali nzoto na Ye,
mpe Ye azali Mobikisi na yango. 24 Kasi lokola Lingomba etosaka Klisto, tika ete basi
mpe batosaka mibali na bango na makambo nyonso.
25 Mibali, bolingaka basi na bino ndenge Klisto alingaki Lingomba mpe amikabaki
mpo na yango 26 mpo na kokomisa yango bule sima na Ye kopetola yango na mayi na
nzela ya Liloba na Ye, 27 mpe mpo na kotalisa yango epai na Ye moko lokola Lingomba
etonda na nkembo, ezanga litono to likwanza to mbeba, kasi lokola Lingomba ya bule
mpe ezanga pamela.
28 Ezali ndenge wana nde mibali basengeli kolinga basi na bango lokola banzoto
na bango moko. Mobali oyo alingaka mwasi na ye amilingaka ye moko. 29 Pamba
te moko te asila koyina nzoto na ye ; kasi aleisaka mpe abatelaka yango malamu,
ndenge kaka Klisto asalaka mpo na Lingomba, 30 pamba te tozali biteni ya nzoto na
Ye.
31 Yango wana, mobali akotika tata na ye mpe mama na ye, mpe akosangana na
mwasi na ye, bongo bango mibale bakokoma nzoto moko.
32 Ezali wana na mabombami minene, kasi ngai nazali koloba na tina na Klisto mpe
Lingomba. 33 Atako bongo, mobali nyonso kati na bino asengeli kolinga mwasi na ye
ndenge amilingaka, mpe mwasi nyonso asengeli kotosa mobali na ye.
6
Baboti mpe bana
1Bino bana, botosaka baboti na bino kati na Nkolo, pamba te yango nde ezali
sembo. 2 Tala mobeko ya liboso oyo ekangani na elaka : Okopesaka tata mpe mama
na yo lokumu 3 mpo ete ozala moto ya esengo mpe ozala na bomoi ya molayi kati na
mokili.
4 Bino batata, bopesaka bana na bino kanda te, kasi bobokolaka bango kati na
mateya mpe makebisi ya Nkolo.
Bankolo mpe bawumbu
5 Bino
bawumbu, botosaka bankolo na bino ya mokili, na limemia, na kobanga mpe
na bosembo ya mitema, lokola nde bozali kotosa Klisto ; 6 na miso na bango kaka te,
lokola nde bozali koluka kosepelisa bato, kasi lokola bawumbu ya Klisto, oyo bazali
kosala mokano ya Nzambe wuta na mitema na bango. 7 Bosalaka na esengo lokola
bawumbu ya Nkolo, kasi lokola bawumbu ya bato te, 8 pamba te boyebi malamu ete
Nkolo akofuta moto nyonso mpo na bolamu nyonso oyo asalaka, azala mowumbu to
monsomi.
9 Bongo mpo na bino bankolo, bosalaka mpe ndenge wana epai ya bawumbu na
bino. Bobangisaka bango te, lokola boyebi malamu ete Nkolo na bango, oyo azali kati
na Likolo azali mpe Nkolo na bino mpe aponaka bilongi te.
Etumba ya Molimo
Bibundeli ya Nzambe
10Mpo na kosukisa, bozalaka makasi kati na Nkolo mpe kati na nguya na Ye ya
monene.
11 Bolataka bibundeli nyonso ya Nzambe mpo ete bokoka kotelema ngwi liboso ya
mayele mabe ya Satana. 12 Pamba te tobundisaka nzoto te mpe tobundisaka makila
te, kasi tobundisaka nde banguya, bakonzi ya milimo ya Satana, bokonzi ya molili,
banguya ya mokili ya molili mpe milimo mabe oyo ezali kati na mboka ya milimo.
13 Yango wana, bolataka bibundeli nyonso ya Nzambe mpo ete bokoka kolonga na
mokolo mabe ya Satana mpe kotelema ngwi kino na suka sima na bino kobunda.
14 Boye botelema ngwi, bolataka solo lokola mokaba na loketo, bosembo lokola
ebombelo ya tolo, 15 molende ya kopanza Sango Malamu ya kimia lokola sapato
na makolo na bino. 16 Na likolo na nyonso, bobakisaka kondima lokola nguba oyo
bokoboma na yango moto ya makonga nyonso oyo Satana akobwakaka. 17 Bolataka
lobiko lokola ekoti ya ebende, mpe bozwaka Liloba na Nzambe lokola mopanga ya
Molimo.
Losambo
18 Mpe bosambelaka tango nyonso na bokambami ya Molimo, na nzela ya lolenge
nyonso ya mabondeli mpe ya bisengeli. Mpo na yango, bosenzelaka mpe bomikabaka
mobimba mpo na kobondelaka mpo na basantu nyonso. 19 Bobondelaka mpe mpo
na ngai mpo ete, tango nyonso nakozala koteya, Nzambe apesa ngai maloba oyo
nasengeli kotatola mpo na kosakola mabombami ya Sango Malamu, na kozanga
bobangi. 20 Ezali mpo na Sango Malamu yango nde nazali motindami kati na
minyololo. Boye, bobondelaka mpo ete natatolaka yango na kozanga bobangi, ndenge
nasengeli penza kolobela yango.
Bambote
21Tishike oyo, kati na Nkolo, azali ndeko molingami mpe mosali ya sembo,
akoyebisa bino makambo nyonso, mpo ete bino mpe boyeba ndenge nini nazali mpe
makambo nini nazali kosala.
22 Ezali na tina yango nde nazali kotinda ye epai na bino, mpo ete apesa bino
basango na tina na ngai mpe alendisa bino.
Tika ete Nzambe Tata mpe Nkolo Yesu-Klisto bapesa na bandeko nyonso kimia,
23
bolingo mpe kondima !
24 Tika
ete ngolu ezala na bato nyonso oyo balingaka Yesu-Klisto, Nkolo na biso, na
bolingo oyo ekoki kobeba te !
Bafilipi 1:1 1734 Bafilipi 1:19
Mokanda epai ya
Bafilipi
Ebandeli ya mokanda
1 Polo mpe Timote, bawumbu ya Yesu-Klisto ;
Epai ya basantu nyonso kati na Klisto, oyo bazali na Filipi, elongo na bakambi ya
Lingomba mpe badiakona :
Nkolo Yesu-Klisto !
Matondi mpe losambo

Nazongisaka matondi epai ya Nzambe na ngai tango nyonso nakanisaka bino ;
3
4 nasambelaka Nzambe tango nyonso mpo na bino nyonso mpe nasalaka yango na
esengo, 5 mpo na lisungi na bino kati na mosala ya kopanza Sango Malamu, wuta na
mokolo ya liboso kino sik’oyo. 6 Nandimisami solo ete Ye oyo abandaki mosala kitoko
oyo kati na bino akokomisa yango kino na suka, na mokolo ya Yesu-Klisto.
7 Ezali sembo mpo na ngai kozala na makanisi ya lolenge oyo mpo na bino nyonso ;
solo, nalingaka bino mingi, pamba te bino nyonso bosanganaka makasi elongo na
ngai kati na ngolu ya Nzambe, ezala tango nazali ya kokangama na minyololo kati na
boloko to tango nazali kolobela mpe kotatola Sango Malamu na molende. 8 Nzambe
azali Motatoli na ngai ete nalingaka bino nyonso makasi, na bolingo ya Yesu-Klisto.
9 Mpe nasengaka kati na mabondeli na ngai ete bolingo na bino ekoba kokola tango
nyonso kati na boyebi ya solo mpe na bososoli ya kokoka, 10 mpo ete bokoka kososola
makambo oyo eleki malamu. Na bongo, bokozala peto mpe bokozanga pamela mpo
na mokolo ya Klisto, 11 bokotonda na mbuma ya bosembo oyo ewutaka na Yesu-Klisto,
mpo na nkembo mpe lokumu ya Nzambe.
Boloko ya Polo mpe Sango Malamu

Bandeko na ngai, nalingi boyeba ete makambo oyo ekomeli ngai esali penza ete
12
Sango Malamu ekende liboso. 13 Boye, bakengeli nyonso ya ndako ya mokonzi mpe
bato nyonso oyo bazali awa bayebi ete nazali kati na boloko mpo na Klisto. 14 Mpe
lisusu, kozala na ngai kati na boloko epesi na bandeko mingi kati na Nkolo molende ya
kotia elikya kati na Nkolo mpe ya koteya Liloba na Nzambe, na mpiko mpe na bozangi
bobangi. 15 Ezali solo ete bamoko bazali kosakola Klisto mpo na zuwa mpe kowelana
na ngai, kasi bamosusu bazali kosala yango na makanisi ya malamu : 16 bazali kosala
na bolingo mpo bayebi ete ezali mpo na kotatola mpo na Sango Malamu nde ngai
nazali awa. 17 Kasi mpo na ba-oyo bazali kosakola Klisto mpo na posa ya kowelana,
makanisi na bango ezali ya malamu te : bazali kokanisa ndenge nini bakoki kobakisa
pasi na ngai, na tango oyo nazali na pasi lokola mokangami kati na boloko. 18 Ezala
bongo to bongo te, eloko ya motuya ezali ete Klisto azali kosakolama, na lolenge
nyonso, ezala na makanisi ya mabe to na bosolo ; mpe ngai nazali kosepela mpo
na yango. Kutu, nakokoba kosepela mpo na yango. 19 Nayebi solo ete, na nzela ya
mabondeli na bino mpe ya lisungi ya Molimo ya Yesu-Klisto, makambo oyo ekomeli
ngai ekosuka na kokangolama na ngai.
Eloko nazali kozela makasi mpe kolikya na motema na ngai mobimba ezali ete
20
nayokisama soni te ata na likambo moko, kasi Klisto akumisama kati na nzoto na
ngai, sik’oyo mpe tango nyonso, na elikya nyonso, ezala na nzela ya bomoi na ngai
to na nzela ya kufa na ngai. 21 Mpo na ngai, kosalela Klisto, yango nde tina ya bomoi
na ngai ; mpe kokufa ezali litomba. 22 Nzokande, soki kokoba na ngai kobika kati
na mokili ekopesaka ngai nzela ya kobota bambuma ebele ya malamu na nzela ya
mosala na ngai, nayebi te nini nasengeli kopona. 23 Makambo mibale ezali kobenda
ngai ngambo na ngambo : na ngambo moko, kokufa mpo na kozala elongo na Klisto,
pamba te yango nde eleki malamu ; 24 na ngambo mosusu, kowumela kati na nzoto,
pamba te yango nde eleki na tina likolo na bino. 25 Lokola nandimisami na yango,
nayebi malamu ete nakowumela mpe nakokoba kozala kati na bino nyonso, mpo na
kosunga ete bokola mpe bosepela kati na kondima. 26 Boye, tango nakozala lisusu
elongo na bino, lolendo na bino kati na Yesu-Klisto ekobakisama lisusu mpo na ngai.
Bomoi oyo ebongi liboso ya Sango Malamu
27 Kasi
botambola na lolenge oyo ebongi liboso ya Sango Malamu ya Klisto mpo ete,
ezala nayei kotala bino to nayei te, nayoka sango ete botelemi ngwi mpe bosangani
lokola moto moko, bozali kobunda elongo, na motema moko, mpo na kobatela
kondima oyo Sango Malamu ememelaki bino, 28 na kolenga te liboso ya banguna
na bino. Mpo na bango, ezali elembo ya libebi ; kasi mpo na bino, ezali elembo ya
lobiko, mpe ewutaka na Nzambe.
29 Mpo na oyo etali Klisto, Nzambe apesaki bino ngolu kaka te ya kondimela Ye,
kasi ngolu mpe ya konyokwama mpo na Ye, 30 pamba te bozali nde kobunda etumba
ya lolenge moko na oyo bomonaki ngai kobunda mpe oyo bozali koyoka ete nazali
lisusu kobunda sik’oyo.
2
Ndakisa ya komikitisa ya Klisto
1 Boye,
soki kolendisama ezali kati na Klisto, soki kobondisama ezali kati na bolingo,
soki boyokani ezali kati na Molimo, soki bolamu mpe mawa ezali kati na bino,
2 botondisa motema na ngai na esengo na kozalaka motema moko, bolingo moko,
likanisi moko mpe posa moko. 3 Bosala eloko moko te na kowelana to na koluka
lokumu ezanga tina ; kasi na komikitisa nyonso, bomona baninga lokola nde baleki
bino. 4 Tika ete moko te kati na bino aluka bolamu na ye moko kaka, kasi aluka mpe
bolamu ya bandeko mosusu. 5 Bozala na posa ya kozalaka na bizaleli ya boye kati na
bino ndenge mpe Yesu-Klisto azalaki na yango.
6 Ye oyo azalaki na lolenge ya Nzambe,
amonaki yango te lokola eloko ya kowelela,
7 kasi amikomisaki moto pamba,
akomaki lokola mowumbu,
amikomisaki lokola moto
mpe amonanaki bongo lokola moto ;
8 amikitisaki penza
mpe atosaki kino na kufa,
ata na kufa ya ekulusu.
9 Yango wana mpe Nzambe atombolaki Ye na likolo ya nyonso
mpe apesaki Ye Kombo oyo eleki bakombo nyonso,
10 mpo ete, na Kombo na Yesu,
mabolongo nyonso efukama
kati na Likolo, na mokili mpe na se ya mabele,

11 mpe minoko nyonso etatola ete Yesu-Klisto azali Nkolo
mpo na nkembo ya Nzambe Tata.
Makambo oyo mondimi asengeli kosala
12 Yangowana, balingami na ngai, ndenge bozalaki tango nyonso na botosi, bokoba
kosala mpo na lobiko na bino, na kobanga mpe na kolenga : bokosalaka bongo kaka
te tango nazali elongo na bino, kasi mpe sik’oyo, na kolekisa, tango nazali elongo na
bino te ; 13 pamba te ezali Nzambe nde apesaka posa mpe makoki ya kosala makambo
nyonso, ndenge ezali mabongisi na Ye ya bolingo.
14 Bosalaka likambo moko te na koyimayima mpe na tembe, 15 mpo ete bozanga
pamela mpe bozala peto lokola bana na Nzambe oyo bazangi mbeba kati na molongo
ya bato babunga nzela mpe ya mobulu. Kati na molongo yango, bozali kongenga
lokola minda kati na mokili 16 mpo bosimbi makasi Liloba ya bomoi. Boye, na mokolo
ya Klisto, bokosala lokumu na ngai, pamba te nakimaki mbangu mpe nasalaki mosala
na pamba te. 17 Mpe ata soki makila na ngai ekoki kosopana lokola mbeka ya masanga
na likolo ya mbeka oyo ezali mosala ya kondima na bino, nakozala na esengo mpo na
yango mpe nakosepela elongo na bino nyonso. 18 Bino mpe ndenge moko, bosepela
mpo na yango mpe bosepela elongo na ngai.
Timote mpe Epafrodite
Kati na Nkolo Yesu, nazali na elikya ya kotindela bino Timote kala mingi te,
19
mpo ete nalendisama na basango oyo akopesa ngai na tina na bino. 20 Pamba te
nazali awa na moto mosusu te, longola kaka ye, oyo azali kokabola na ngai makanisi
moko mpe azali komitungisa na ndenge ya solo mpo na bolamu na bino ; 21 bato
nyonso oyo batikali balukaka kaka bolamu na bango moko, kasi bamipesaka te
na makambo ya Yesu-Klisto. 22 Nzokande, bino moko boyebi ndenge nini Timote
alakisaki molende na ye, pamba te asalaki elongo na ngai mosala ya kopanza Sango
Malamu, ndenge mwana asalaka elongo na tata na ye. 23 Yango wana nazali na
elikya ya kotinda ye epai na bino tango kaka nakoyeba ndenge nini makambo na
ngai ekosuka. 24 Nandimisami solo kati na Nkolo ete nakoya kotala bino kala mingi
te.
25 Kasi nakanisi ete ezali na tina mingi ya kotindela bino ndeko na ngai, Epafrodite,
moninga na ngai ya mosala mpe ya etumba, ntoma oyo botindaki epai na ngai mpo na
komemela ngai biloko oyo nazalaki na yango na bosenga. 26 Pamba te azali na posa
makasi ya komona bino nyonso mpe ayokaki pasi mingi na motema mpo boyokaki
ete azali kobela. 27 Azalaki penza kobela kino akomaki pene ya kokufa, kasi Nzambe
ayokelaki ye mawa, mpe ye moko kaka te kasi ngai mpe, mpo ete natonda na mawa
te. 28 Yango wana nazali kotinda ye noki penza mpo ete, tango bokomona ye lisusu,
bosepela, mpe mawa na ngai esila. 29 Boyamba ye na esengo makasi kati na Nkolo
mpe bomemiaka bato ya lolenge wana, 30 pamba te akomaki pene ya kokufa mpo na
mosala ya Klisto : atiaki bomoi na ye kati na likama mpo na kopesa ngai lisungi oyo
bino moko bokokaki te kopesa ngai.
3
Kotia elikya na nzoto te
Mpo na kosukisa, bandeko na ngai, bosepelaka kati na Nkolo ! Ezali likambo
1
ya pasi te mpo na ngai kokomela bino lisusu makambo oyo nakomelaki bino liboso,
mpe yango ezali mpo na bolamu na bino. 2 Bosala keba na bambwa, na bato mabe
mpe na bato oyo batindikaka bino na kokatisa ngenga ! 3 Biso nde tozali bato oyo
bakatisa ngenga na solo, pamba te tosambelaka Nzambe na nzela ya Molimo na Ye,
tomikumisaka kati na Yesu-Klisto mpe totiaka elikya na biso na nzoto te, 4 atako ngai
mpe nakoki na ngai kotia elikya na nzoto. Soki moto moko akanisi ete akoki kotia
elikya na nzoto, asengeli koyeba ete ngai nakoki kutu kotia elikya yango koleka ye ;
5 pamba te bakatisaki ngai ngenga na mokolo ya mwambe, nazali penza moto ya
Isalaele kati na libota ya Benjame, mpe nazali Mo-Ebre oyo abotama na baboti oyo
bazali mpe Ba-Ebre. Mpo na oyo etali Mibeko, nazalaki Mofarizeo ; 6 mpo na oyo etali
molende, nanyokolaki Lingomba ; mpo na oyo etali bosembo oyo bato balukaka na
nzela ya Mibeko, nazalaki moto azanga pamela.
7 Kasi makambo oyo nazalaki komona ete ezali na tina mpo na ngai, nakomi sik’oyo
komona yango pamba mpo na Klisto. 8 Kaka yango te, nazali kutu komona makambo
nyonso lokola eloko pamba likolo ya bolamu oyo eleki monene : koyeba Yesu-Klisto,
Nkolo na ngai. Ezali mpo na Ye nde ngai nandimaki kobungisa makambo wana
nyonso mpe nazali komona yango lokola bisanza, mpo ete nakoka kozwa Klisto 9 mpe
bakuta ngai kati na Ye. Nakomi moto ya sembo mpo ete nandimeli Klisto : Nzambe
akomisi ngai moto ya sembo na nzela ya kondima. Ezali lisusu te na nzela ya kotosa
Mibeko ndenge nazalaki kokanisa kala. 10 Posa monene ya motema na ngai ezali :
koyeba Klisto, koyeba nguya ya lisekwa na Ye, kosangana na pasi na Ye, kokokana na
Ye kati na kufa na Ye 11 na elikya ete ngai mpe nakosekwa kati na bakufi.
12 Nalingi koloba te ete nasili kozwa biloko oyo nyonso to mpe nasili kokoma moto
ya kokoka, kasi nazali nde kopota mbangu mpo na kozwa yango, pamba te Yesu-Klisto
asila mpe kozwa ngai.
13 Bandeko, nazali kokanisa te ete nasili kozwa yango ; kasi nasalaka likambo
moko : nabosanaka makambo nyonso oyo esili koleka, mpe namipesaka mpo na
makambo oyo ezali liboso. 14 Boye nazali kopota mbangu kino nakoma na suka mpo
na kozwa mbano oyo Nzambe abenga ngai mpo na yango wuta na Likolo kati na
Yesu-Klisto.
15 Biso nyonso oyo tokola na Molimo, tosengeli kokanisa ndenge wana. Mpe soki
ezali na likambo oyo na tina na yango bozali kokanisa ndenge mosusu, Nzambe
akososolisa bino. 16 Nzokande, na esika oyo tosili kokoma, totambola nzela moko.
17 Bandeko, bino nyonso bolanda ndakisa na ngai mpe bomekola ezaleli ya bato
oyo bazali kotambola lokola biso. 18 Pamba te ndenge nazalaki koyebisa bino yango
mbala na mbala mpe, sik’oyo, nazali lisusu koyebisa bino yango na kolela, bato mingi
bazali kotambola lokola banguna ya ekulusu ya Klisto. 19 Suka na bango ezali libebi ;
pamba te nzambe na bango ezali libumu na bango, lokumu na bango ezali kati na
makambo oyo eyokisaka bango soni, mpe makanisi na bango elukaka kaka biloko
ya mokili. 20 Kasi biso, mboka na biso ezali kati na Likolo, mpe tozali kozela na
posa makasi Mobikisi na biso, Nkolo Yesu-Klisto, oyo akowuta na Likolo. 21 Ye nde
akobongola nzoto na biso ya putulu mpo na kokomisa yango nzoto ya nkembo, na
nzela ya nguya na Ye ya kotia biloko nyonso na se ya bokonzi na Ye.
4
1Yango wana, bandeko mpe balingami na ngai, bino oyo nazali na posa makasi
ya komona lisusu, bino oyo bozali esengo mpe motole na ngai, botikala ngwi kati na
Nkolo.
Batoli ya suka
2Nasengi na Evodi mpe na Sentishe ete bazala na makanisi moko kati na Nkolo.
3 Solo, nasengi lisusu na yo moninga na ngai ya motema kati na mosala : sunga
basi oyo, pamba te babundaki mpo na Sango Malamu, elongo na ngai, Klema mpe
baninga mosusu ya mosala oyo bakombo na bango ekomama kati na buku ya bomoi.
4Bosepelaka tango nyonso kati na Nkolo ; nazongeli yango lisusu : bose-

pelaka ! 5 Tika ete boboto na bino eyebana na bato nyonso. Nkolo akomi pene.
6 Bomitungisaka ata na likambo moko te ; kasi na makambo nyonso, botalisaka
baposa na bino epai ya Nzambe na nzela ya losambo, ya mabondeli elongo na
matondi. 7 Bongo kimia ya Nzambe, oyo eleki bososoli nyonso ekobatela mitema
na bino mpe makanisi na bino kati na Yesu-Klisto.
8 Bandeko, mpo na kosukisa, tika ete makambo nyonso oyo ezali ya solo, kitoko,
sembo, peto, makambo oyo bato bakoki kolinga, kosepela na yango, kolula mpe
kokumisa ezala tina ya makanisi na bino. 9 Bosalela makambo nyonso oyo boyekolaki,
bozwaki, boyokaki mpe bomonaki epai na ngai ; bongo Nzambe ya kimia akozala
elongo na bino.
Matondi ya Polo
10Nazalaki penza na esengo mingi kati na Nkolo, wana botalisaki ngai lisusu
bolingo na bino. Solo, bozalaki kokanisa kosunga ngai, kasi bozangaki nde libaku mpo
na kokokisa yango. 11 Nalobi bongo te mpo ete nazali kokelela, pamba te nayekola
kosepela na oyo nazali na yango. 12 Nayebi kobika na tango ya kokelela, mpe nayebi
kobika na tango ya bozwi. Kati na makambo nyonso mpe na tango nyonso, nayekola
kozala na esengo : ezala soki nazali na bilei to nazangi yango, ezala soki nazali na
bozwi to nakeleli. 13 Nazali na makoki ya kosala makambo nyonso na nzela na Ye
oyo apesaka ngai makasi. 14 Nzokande bosalaki malamu, wana bosanganaki na pasi
na ngai.
15 Bino bato ya Filipi, boyebi malamu ete, na ebandeli ya mosala na ngai ya koteya
Sango Malamu, wana nalongwaki na Masedwane, ata Lingomba moko te esanganaki
na ngai na nzela ya lisungi, longola kaka bino. 16 Tango mpe nazalaki na Tesalonika,
botindelaki ngai mbala mibale lisungi ya biloko oyo nazalaki na yango na bosenga.
17 Ezali te ete nazali koluka makabo kowuta epai na bino, kasi nazali koluka ete
bambuma ya bolamu na bino efuluka lisusu koleka. 18 Natatoli ete nasili kozwa
biloko ebele penza mpe nakomi na yango ebele koleka, awa nazwi, na maboko ya
Epafrodite, makabo oyo botindelaki ngai ; yango ezali lokola malasi ya solo kitoko,
mbeka oyo Nzambe andimi mpe oyo ezali kosepelisa Ye. 19 Mpe Nzambe na ngai
akokokisa baposa na bino kolanda bomengo ya nkembo na Ye kati na Yesu-Klisto.
20 Tika ete nkembo ezonga mpo na libela na libela epai na Nzambe oyo azali Tata
na biso ! Amen.
Bambote suka
Bopesa mbote epai ya basantu nyonso kati na Yesu-Klisto.
21
Bandeko oyo bazali awa elongo na ngai batindeli bino mbote.
22 Basantu nyonso batindeli bino mbote, mingi-mingi ba-oyo bazali ya ndako ya
mokonzi Sezare.
23 Tika ete ngolu ya Nkolo Yesu-Klisto ezala elongo na molimo na bino !

Bakolose 1:1 1739 Bakolose 1:16
Mokanda epai ya
Bakolose
Ebandeli ya mokanda
1 Polo, ntoma ya Yesu-Klisto, kolanda mokano ya Nzambe, mpe ndeko Timote ;
2Epai ya bandeko oyo, kati na engumba Kolose, bazali bule mpe bayengebene kati
na Klisto :
Tika ete ngolu mpe kimia epesamela bino kowuta na Nzambe, Tata na biso !
Matondi mpe losambo

3 Tozongisakatango nyonso matondi epai ya Nzambe, Tata ya Yesu-Klisto, Nkolo na
biso, tango tosambelaka mpo na bino, 4 pamba te toyokaki sango ya kondima na bino
kati na Yesu-Klisto, mpe sango ya bolingo na bino mpo na basantu nyonso. 5 Kondima
mpe bolingo yango etongami na likolo ya elikya ya bomengo oyo Nzambe abongisela
bino kati na Likolo ; elikya yango ebotamaki kati na bino tango boyokaki Liloba ya
solo, Sango Malamu 6 oyo ekomaki kino epai na bino. Sango Malamu yango epanzani
mokili mobimba, ezali kobota bambuma ebele mpe ezali kokende liboso, ndenge kaka
esalaki kati na bino wuta mokolo oyo boyokaki yango mpe bozwaki penza bososoli
ya kokoka na tina na ngolu ya Nzambe.
7 Ezali molingami Epafrasi, moninga na biso ya mosala, nde ateyaki bino Sango
Malamu yango ; azali mosali ya Klisto mpe asalaka na bosembo epai na bino. 8 Ezali
mpe kaka ye moto ayebisaki biso ndenge nini Molimo atindikaka bino na bolingo.
Tozali na nyonso kati na Klisto
Libondeli ya Polo
9Yango wana, wuta mokolo oyo toyokaki sango na tina na bino, totikaka te
kobondela mpo na bino mpe kosenga na Nzambe ete atondisa bino na boyebi ya
mokano na Ye, na bwanya nyonso mpe na bososoli oyo Molimo apesaka, 10 mpo ete
bozala na bizaleli oyo ebongi liboso ya Nkolo, mpo ete bosepelisa Ye na nyonso, mpo
ete bobota bambuma na nzela ya lolenge nyonso ya misala na bino ya malamu, mpo
ete bokola kati na boyebi ya Nzambe, 11 mpo ete bokoma bato na nguya kati na
makambo nyonso kolanda makasi ya nkembo na Ye, mpo ete boyikela nyonso mpiko
mpe bozala na molende mpe esengo kino na suka ; 12 mpe mpo ete, na esengo nyonso,
bozongisaka matondi epai ya Tata oyo apesaki bino makoki ya kosangana na libula
ya basantu kati na Bokonzi ya pole. Pamba te :
13 Akangolaki biso na bokonzi ya molili
mpe amemaki biso kati na bokonzi
ya Mwana na Ye ya bolingo,
14 oyo, kati na Ye,
tozwi lisiko mpe bolimbisi ya masumu.
15 Klisto azali elilingi ya Nzambe oyo amonanaka te,
azala liboso ya bikelamu nyonso,
16 pamba te ezali na nzela na Yesu nde nyonso ekelama
kati na Likolo mpe na mabele,
bikelamu oyo emonanaka mpe oyo emonanaka te,
milimo mpe bokonzi ya milimo,
bakonzi ya milimo mpe banguya.

Ezali na nzela na Yesu mpe mpo na Yesu
nde nyonso ekelama.
17 Yesu azali liboso na nyonso,
mpe nyonso esimbama kati na Ye ;
18 azali moto ya nzoto na Ye,
oyo ezali Lingomba ;
azali ebandeli, Mosekwi ya liboso kati na bakufi,
mpo ete azala na bokonzi ya liboso kati na nyonso,
19 pamba te, kati na Ye, Nzambe asepelaki kovandisa
bonzambe na Ye nyonso
20 mpe kozongisa, na nzela ya Klisto,
boyokani kati na Ye moko Nzambe mpe bikelamu nyonso,
ezala oyo ezali na mabele to mpe oyo ezali kati na Likolo,
na kotia kimia na nzela ya makila
oyo Mwana na Ye asopaki na ekulusu.
21 Nzokande na kala, bozalaki mosika ya Nzambe mpe bozalaki banguna na Ye
mpo na mabe nyonso oyo bozalaki kokanisa mpe kosala. 22 Kasi sik’oyo, Nzambe
azongisi boyokani kati na Ye mpe bino na nzela ya kufa ya Yesu, Mwana na Ye, oyo
akabaki nzoto na Ye ya bomoto lokola mbeka mpo na kotalisa bino epai ya Nzambe
lokola bato ya bule, bazanga pamela mpe bazanga mbeba. 23 Kasi bosengeli penza
kowumela, kotelema ngwi mpe kolenda kati na kondima na bino ; mpe bosengeli
koboya kopengwa mosika ya elikya oyo bozwaki wuta tango boyokaki Sango Malamu.
Sango Malamu yango esakolamaki kati na bikelamu nyonso oyo ezali na se ya Likolo,
mpe ngai Polo nakoma mosali na yango.
Etumba ya ntoma
24 Nazali sik’oyo kosepela na pasi oyo nazali komona mpo na bino ; pamba te pasi
oyo Klisto atikalaki komona te, ngai nazali kokokisa yango kati na nzoto na ngai mpo
na bolamu ya nzoto na Ye, oyo ezali Lingomba. 25 Nakoma mosali na yango kolanda
mokumba oyo Nzambe apesa ngai : mokumba ya koteya bino Liloba na Nzambe na
mobimba na yango. 26 Sango Malamu ezali mabombami oyo Nzambe abomba wuta
na ebandeli, kasi alakisi yango sik’oyo epai ya basantu na Ye. 27 Nzambe asepeli
kolakisa bango bomengo ya nkembo, oyo evandi kati na mabombami ya mabongisi
na Ye mpo na Bapagano. Mabombami yango ezali : Klisto kati na bino, elikya ya
nkembo.
28 Ezali Ye Klisto nde biso tosakolaka, na kokebisa mpe na koteya moto nyonso, na
bwanya nyonso, mpo na kokomisa moto nyonso ya kokoka kati na Klisto. 29 Ezali mpo
na yango nde nasalaka mpe nabundaka na nzela ya makasi ya Klisto, oyo esalaka na
nguya kati na ngai.
1 Nalingi
2
boyeba ete nazali kobunda etumba makasi mpo na bino, mpo na bandeko
ya Laodise mpe mpo na bandeko nyonso oyo bamoni ngai nanu te. 2 Nazali
kosala bongo mpo ete balendisama, bazala moko kati na bolingo, batonda na elikya
oyo ewutaka na bososoli ya mabombami ya Nzambe, mpe batonda na boyebi ya
mabombami yango ; mabombami yango ezali Klisto. 3 Ezali kati Klisto nde bomengo
nyonso ya bwanya mpe ya boyebi ya Nzambe ebombami.
4 Nalobi na bino bongo mpo ete moko te akosa bino na nzela ya maloba ya lokuta.
5 Pamba te, atako na nzoto, nazali mosika na bino, kasi na molimo, nazali elongo
na bino ; mpe nazali kosepela komona ete bozali kotambola na botosi mpe bozali
kobatela kondima na bino kati na Klisto.
Nyonso ezali kati na Klisto
6 Yango wana, lokola bosilaki koyamba Yesu-Klisto lokola Nkolo, botambolaka lokola
bato oyo bazali moko na Ye : 7 bomilendisaka mpe botongaka bomoi na bino kati na
Ye, bokangamaka na kondima ndenge bateyaki bino, mpe bozongisaka matondi epai
ya Nzambe.
8 Bosalaka keba ete moko te akanga bino na motambo ya mayele ya lokuta mpe
ezanga tina, kolanda bokoko ya bato mpe etamboli ya mokili oyo, pamba te ewutaka
na Klisto te. 9 Ezali kati na Klisto, kati na nzoto na Ye, nde mobimba ya nyonso oyo
ezali kati na Nzambe evandi. 10 Ezali mpe kati na Ye nde bino botondisamaki, pamba
te azali Mokonzi ya milimo nyonso mpe ya nguya nyonso. 11 Ezali lisusu kati na Ye
nde bakataki bino ngenga, na nzela ya maboko ya bato te kasi na lolenge ya Klisto :
balongolaki kati na bino nzoto ya bomoto mpe ya masumu, 12 bakundaki bino elongo
na Klisto na nzela ya libatisi ; mpe, kati na Ye, bosekwaki elongo na Ye na nzela ya
kondima kati na nguya ya Nzambe oyo asekwisaki Ye kati na bakufi.
13 Bino oyo bozalaki bakufi kati na masumu na bino mpe kati na bozangi kokatisa
ngenga ya nzoto na bino, Nzambe akomisaki bino bato ya bomoi elongo na Klisto.
Alimbisaki masumu na biso nyonso,
14 apasolaki mokanda oyo mibeko na yango
ekatelaki biso etumbu,
asilisaki bokonzi ya mibeko yango,
wana abakaki yango na ekulusu.
15 Asilisaki makasi ya milimo mabe
mpe ya nguya ya bakonzi ya molili,
asambwisaki yango na miso ya bato nyonso
mpe atambolisaki yango lokola bakangami ya etumba
tango alongaki yango na ekulusu.
16 Yango wana, bopesaka na moto moko te nzela ya kosambisa bino na tina na
biloko ya kolia to ya komela to mpe na tina na mokolo ya feti lokola feti ya ebandeli
ya sanza to ya Saba. 17 Nyonso wana ezalaki kaka elilingi ya makambo oyo esengelaki
koya, kasi bosolo na yango ezali penza kati na Klisto. 18 Botelemelaka bato oyo
bamisepelisaka na komikitisa ya lokuta to na kosambela ba-anjelu, bopesaka bango
nzela te ya kozangisa bino elonga. Bamipesaka na bimoniseli ya makanisi na bango,
batondi na lolendo ezanga tina, 19 baboyaka kokangama na Klisto oyo azali Mokonzi,
Moto. Ezali Klisto nde asalaka ete nzoto mobimba ekola malamu kolanda mokano ya
Nzambe mpe ekangana na nzela ya misisa mpe misuni.
Bomoi kati na Klisto
Bonsomi kati na Klisto
Bokufaki elongo na Klisto mpe bokangolamaki longwa na bowumbu ya milimo
20
mabe ya mokili oyo. Boye mpo na nini, lokola nde bozali nanu bato ya mokili oyo,
bozali lisusu kondima mibeko na yango lokola : 21 « kozwa te, komeka elengi te,
kosimba te ? » 22 Boni, biloko oyo nyonso ebongisami te mpo na kobebisama sima na
kosalela yango ? Tala, ezali na yango kaka mibeko mpe malakisi ya bomoto ! 23 Solo,
mibeko ya bongo emonanaka lokola nde etondi na bwanya, pamba te esengaka na
bato ete basambelaka ndenge balingi, bamilakisaka lokola bato ya komikitisa mpe
bamipesaka pasi na nzoto ; nzokande ezali na tina moko te, soki kaka te kokokisa
baposa ya nzoto.
1 Lokola bosekwaki mpe elongo na Klisto,

3
bolukaka biloko ya Likolo epai wapi Klisto
avandi na ngambo ya loboko ya mobali ya Nzambe, 2 bokanisaka biloko ya Likolo kasi
biloko ya mokili te. 3 Pamba te bokufaki penza, mpe bomoi na bino ezali sik’oyo ya
kobombama elongo na Klisto kati na Nzambe. 4 Tango Klisto oyo azali bomoi na bino
akomonana, bino mpe bokomonana elongo na Ye kati na nkembo.
Bomoi ya sika
Boye, boboma nyonso oyo, kati na bomoi na bino, ezali ya mokili : pite, bosoto,
5
baposa ya mabe, bilulela mpe lokoso ya mbongo, pamba te lokoso ya mbongo ezali
ndenge moko na kosambela bikeko. 6 Ezali makambo yango nde ebendaka kanda ya
Nzambe*. 7 Bino mpe na kala, bozalaki komipesa na makambo yango tango bomoi
na bino ezalaki na se ya bokonzi ya makambo yango.
8 Kasi sik’oyo, bosengeli kolimwisa makambo yango nyonso : kanda, koyinana,
misala mabe, mafinga mpe maloba mabe oyo ekoki kobima na minoko na bino.
9 Bokosanaka te, pamba te bobwakaki bomoto na bino ya kala elongo na misala na
yango 10 mpe bolataki bomoto ya sika oyo emikomisaka ya sika mpo ete bokoma na
boyebi ya kokoka kolanda elilingi ya Mokeli ya bomoto yango. 11 Boye, biso nyonso
tozali ndenge moko : bokeseni ezali lisusu te kati na Mogreki mpe Moyuda, moto
oyo akatama ngenga mpe moto oyo akatama ngenga te, mopaya mpe mwana mboka,
mowumbu mpe monsomi. Bobele Klisto nde azali na tina : azali nyonso kati na bato
nyonso.
12 Yango wana, lokola bozali baponami ya Nzambe, basantu mpe balingami na Ye,
boyokelaka mingi bato mawa, bozalaka na bolingo, na boboto, na komikitisa mpe na
motema molayi. 13 Boyikanaka mpiko ; mpe soki moko azali na likambo ya kopamela
moninga na tina na yango, bolimbisanaka. Bolimbisaka ndenge Nkolo alimbisaki
bino. 14 Na likolo ya makambo oyo nyonso, bolataka bolingo oyo ekangisaka nyonso
kati na bomoko ya kokoka. 15 Tika ete kimia ya Klisto ekonzaka kati na mitema na
bino, pamba te bozali biteni ya nzoto moko mpe Nzambe abenga bino mpo ete bozala
na kimia yango ; mpe bozongisaka matondi.
16 Tika ete Liloba ya Klisto, kati na bomengo na yango nyonso, evanda kati na
bino ; boteyanaka mpe bokebisanaka na bwanya nyonso, na nzela ya banzembo
ya masanzoli, banzembo ya lokumu mpe banzembo oyo ewutaka na Molimo. Mpe
boyembelaka Nzambe na kozongisa matondi kati na mitema na bino. 17 Mpe nyonso
oyo bokosala, ezala na maloba to na misala, bosalaka yango na Kombo ya Nkolo Yesu,
na kozongisa matondi epai ya Nzambe Tata na nzela ya Yesu-Klisto.
Mateya mpo na libota
Basi, botosaka mibali na bino ndenge ebongi kati na Nkolo.
18
Mibali, bolingaka basi na bino mpe bozalaka na makambo ya makasi te epai na
19
bango.
20 Bana, botosaka baboti na bino na makambo nyonso, pamba te ezali ndenge wana
nde bokosepelisa Nkolo.
21 Batata, boyokisaka bana na bino kanda te, noki te mitema na bango ekolemba.
Bankolo mpe bawumbu

Bawumbu, botosaka bankolo na bino na makambo nyonso ; na miso na bango
22
kaka te, lokola nde bozali kosepelisa bato, kasi na mitema ya bosembo mpe kati
na kotosa Nkolo. 23 Mosala nyonso oyo bosalaka, bosalaka yango na mitema na bino
mobimba, lokola nde bozali kosala yango mpo na Nkolo, kasi mpo na bato te, 24 pamba
* 3:6 Na mikanda mosusu, babakisa : likolo ya batomboki.
te boyebi malamu ete bokozwa, lokola lifuti, libula oyo Nkolo abongisa mpo na bato
ya Nzambe. Ezali Klisto nde azali Nkolo oyo bosalelaka. 25 Moto oyo asalaka na
ndenge ya mabe akozwa lifuti oyo ebongi mpo na misala na ye ya mabe, pamba te
Nzambe aponaka bilongi te.
4
1 Bino bankolo, bosungaka bawumbu na bino na nzela ya biloko ya sembo mpe ya
solo, pamba te boyebi malamu ete bino mpe bozali na Mokonzi kati na Likolo.
Mitindo ya suka
2 Bozalaka na molende ya kosambela, bosenzelaka mpe bozongisaka matondi epai
ya Nzambe. 3 Bobondelaka mpe mpo na biso, na tina ete Nzambe apesa biso mabaku
ya koteya Sango Malamu mpo na kosakola mabombami ya Klisto. Mpe ezali mpo
na mabombami yango nde ngai nazali mokangami kati na boloko. 4 Bobondelaka
Nzambe mpo ete nasakola yango na polele nyonso, ndenge nasengeli penza kosala.
5 Botambolaka na bwanya liboso ya bato oyo bazali bandimi te mpe bosalelaka
tango na bino na ndenge ya malamu. 6 Tika ete maloba na bino etondaka tango
nyonso na boboto mpe na elengi, mpo ete boyeba ndenge nini koyanola moto nyonso.
7 Tishike,ndeko molingami, mosali ya sembo mpe moninga na ngai kati na mosala

ya Nkolo, akoyebisa bino makambo nyonso oyo etali ngai. 8 Ezali na tina yango nde
nazali kotinda ye epai na bino, mpo ete apesa bino basango na tina na biso mpe
alendisa bino. 9 Azali koya elongo na Onezime, ndeko molingami na biso ya solo, oyo
azali moko kati na bino. Bakoyebisa bino makambo nyonso oyo ezali koleka awa.
10 Arisitarke, moninga na ngai kati na boloko, atindeli bino mbote. Boyamba mpe
mbote ya Malako, ndeko ya Barnabasi, oyo na tina na ye napesaki bino mitindo ete,
soki ayei epai na bino, boyamba ye malamu.
11 Yesu oyo babengaka Jistisi atindeli bino mbote. Kati na Bayuda oyo bakomaki
Baklisto, kaka bango nde bazali kosala elongo na ngai mpo na Bokonzi ya Nzambe,
mpe bazali mpo na ngai kobondisama mobimba.
12 Epafrasi, ye oyo azali mpe moko kati na bino mpe mowumbu ya Yesu-Klisto,
atindeli bino mbote. Abundaka tango nyonso etumba mpo na bino kati na mabondeli,
mpo ete botelema ngwi lokola bato oyo bakembi kati na kondima mpe baselingwa
mpo na kokokisa mokano nyonso ya Nzambe. 13 Nazali kotatola solo mpo na ye ete
azali kosala mosala makasi mpo na bino, mpo na bandeko ya Laodise mpe mpo na
bandeko ya Iyerapolisi.
14 Monganga Luka, molingami na biso, mpe Demasi batindeli bino mbote.
15 Bopesa mbote epai ya bandeko ya Laodise, epai ya Nefa mpe epai ya Lingomba
oyo esanganaka kati na ndako na ye.
16Soki bosilisi kotanga mokanda oyo, bosala ete etangama mpe kati na Lingomba
ya Laodise ; bongo bino mpe botanga oyo ekowuta na Laodise.
17Boloba na Arshipe : « Sala keba na lotomo oyo ozwaki kati na Nkolo mpo ete
okokisa yango malamu. »
18 Ngai Polo, napesi bino mbote na kokoma yango na maboko na ngai. Bobosanaka
te ete nazali mokangami kati na boloko. Tika ete ngolu ezala na bino !
1 Batesalonika 1:1 1744 1 Batesalonika 2:6

Batesalonika
Ebandeli ya mokanda
1 Polo, Silasi mpe Timote ;
Epai ya bandeko ya Lingomba ya Tesalonika, ba-oyo bazali kati na Nzambe Tata

mpe kati na Nkolo Yesu-Klisto :
Tika ete ngolu mpe kimia epesamela bino !
Polo mpe Baklisto ya Tesalonika

Matondi mpo na kondima ya bato ya Tesalonika
Tozongisaka tango nyonso matondi epai ya Nzambe mpo na bino nyonso tango
2
totangaka bino kati na mabondeli na biso. 3 Tobosanaka te liboso ya Nzambe, Tata
na biso, misala ya kondima na bino, misala ya bolingo na bino mpe molende na bino,
oyo ewuti na elikya monene oyo bozali na yango kati na Nkolo na biso, Yesu-Klisto.
4 Bandeko balingami ya Nzambe, toyebi malamu ete Nzambe apona bino, 5 pamba
te Sango Malamu na biso ekomaki epai na bino kaka na maloba te, kasi mpe na
nguya, na Molimo Mosantu mpe na kondima monene. Mpe boyebi malamu ndenge
nini tozalaki kovanda kati na bino mpo na bolamu na bino. 6 Bokomaki kolanda
ndakisa na biso mpe ya Nkolo, pamba te boyambaki Liloba kati na minyoko mingi
mpe na esengo oyo Molimo Mosantu apesaka. 7 Mpo na yango, bokomi mpe ndakisa
mpo na bandimi nyonso ya Masedwane mpe ya Akayi.
8 Wuta epai na bino, Liloba na Nkolo epanzani kaka te na Masedwane mpe Akayi,
kasi sango ya kondima na bino kati na Nzambe eyebani mpe bipai nyonso. Yango
wana tozali lisusu na tina te ya koloba ata likambo moko mpo na yango, 9 pamba te
bango moko bazali kotatola ndenge nini boyambaki biso mpe ndenge nini botikaki
kosambela banzambe ya bikeko mpo na komipesa na Nzambe mpe mpo na kosalela
Nzambe na bomoi mpe ya solo, 10 mpe mpo na kozela, kowuta na Likolo, Mwana na
Ye oyo asekwisaki kati na bakufi Yesu oyo azali kokangola biso na kanda oyo ezali
koya.
2
Polo alendisi bandeko ya Tesalonika
Bandeko, bino moko boyebi malamu ete koya na biso epai na bino ezalaki ya
1
pamba te. 2 Boyebi lisusu ete, sima na biso konyokwama mpe kofingama kati na
Filipi, toteyaki bino, na lisungi ya Nzambe na biso mpe na molende nyonso, Sango
Malamu na Ye kati na bitumba makasi.
3 Pamba te, soki tosengaka na bato ete bandimela Nzambe, ezali te mpo ete tozali
kati na libunga to totondi na makanisi ya mbindo to mpe tolukaka kokosa bato. 4 Kasi
ezali mpo ete Nzambe amekaki biso mpe amonaki ete tobongi mpo na kopesamela
mokumba ya koteya Sango Malamu. Yango wana mpe toteyaka te mpo na kosepelisa
bato, kasi mpo na kosepelisa Nzambe oyo ayebi mozindo ya mitema na biso.
5 Boyebi malamu ete tosalelaki maloba ya sukali te mpe totindikamaki te na posa
ya konduka mbongo. Na tina na likambo oyo, Nzambe azali penza Motatoli na biso.
6 Tolukaki te lokumu kowuta na bato, ezala epai na bino to epai ya bato mosusu,
7 atako, lokola bantoma ya Klisto, tokokaki kosenga bino na makasi ete bosunga biso ;
kasi tozalaki lokola bana mike kati na bino. Ndenge mama abatelaka bana na ye,
8 ndenge wana mpe, na bolingo monene oyo tozali na yango mpo na bino, tosepelaki
kaka te kopesa bino Sango Malamu ya Nzambe, kasi tosepelaki mpe kopesa bino
bomoi na biso, pamba te bokomaki motuya makasi na miso na biso. 9 Bandeko na
ngai, bokanisa ndenge nini tomonaki pasi mpe tosalaki mosala makasi ; butu mpe
moyi, tozalaki kosala, pamba te toboyaki kozala mokumba epai ya moto ata moko
kati na bino, wana toteyaki bino Sango Malamu ya Nzambe. 10 Bino moko bozali
batatoli, Nzambe mpe azali Motatoli, ete totambolaki na bosantu, na bosembo mpe
na kozanga pamela, na miso na bino oyo bozali kondima. 11 Boyebi mpe ete tosalaki,
epai ya moko na moko kati na bino, ndenge penza tata asalaka mpo na bana na ye :
12 tozalaki koteya, kolendisa mpe kotindika bino na kotambola na lolenge oyo ebongi
liboso ya Nzambe oyo azali kobenga bino ete bokota kati na Bokonzi mpe nkembo na
Ye.
Kondima mpe pasi ya bandeko ya Tesalonika
13 Mpe tala mpo na nini tozongisaka tango nyonso matondi epai ya Nzambe : tango
boyambaki Liloba na Nzambe, oyo toteyaki bino, bondimaki yango te lokola liloba oyo
ewuti epai ya bato, kasi lokola penza Liloba na Nzambe, oyo ezali kosala kati na bino
oyo bozali na kondima.
14 Bandeko, bino mpe bokomaki kolanda ndakisa ya Mangomba oyo, kati na Yuda,
ezali ya Nzambe mpe ezali kati na Yesu-Klisto, pamba te bandeko na bino ya ekolo
moko banyokolaki bino ndenge Bayuda banyokolaki Mangomba ya Yuda. 15 Ezali
bango Bayuda nde babomaki Nkolo Yesu mpe basakoli ; ezali mpe kaka bango nde
banyokolaki biso. Basepelisaka Nzambe te mpe bazali banguna ya bato nyonso ;
16 bazali kokanga biso nzela mpo ete toteya Bapagano te, noki te bakobika. Na ndenge
wana, bazali kaka kofulukisa masumu na bango mpe, suka na suka, kanda ya Nzambe
ekokweyela bango.
17 Bandeko, awa tokabwanaki na bino mpo na mwa tango moke, na nzoto kasi na
makanisi te, tosalaki makasi mpo na komona bino, pamba te tozalaki na posa na
bino makasi. 18 Yango wana, tolukaki koya epai na bino. Ngai Polo, namekaki yango
mbala na mbala, kasi Satana akangaki nzela na biso.
19 Banani bazali penza elikya na biso, esengo na biso to motole na biso, oyo
tokomikumisa mpo na yango na miso ya Yesu-Klisto, Nkolo na biso, na mokolo oyo
akoya ? Boni, ezali bino te ? 20 Solo, bino nde bozali nkembo mpe esengo na biso.
3
Polo atindi Timote na Tesalonika
1Boye lokola tokokaki lisusu kokanga motema te, tomonaki ete ezali malamu mpo
na biso kotikala na Ateni. 2 Yango wana totindaki Timote, ndeko na biso mpe moninga
ya Nzambe kati na mosala ya kopanza Sango Malamu ya Klisto, mpo ete alendisa bino
mpe apesa bino mpiko kati na kondima, 3 na tina ete moko te kati na bino abungisa
kondima likolo ya pasi oyo bozali komona ; pamba te bino moko boyebi malamu
ete tobongisama mpo na yango. 4 Tango tozalaki nanu elongo na bino, toyebisaki
bino ete tokokutana na minyoko. Mpe esalemi kaka ndenge wana, ndenge boyebi
yango malamu. 5 Mpo na yango, lokola nakokaki lisusu kokanga motema te, natindaki
Timote mpo na koluka koyeba soki bozali kaka kokoba kati na kondima. Nazalaki
kobanga ete Satana ameka bino mpe ete mosala na biso ekende pamba.
Timote apesi sango
6 Kasi sik’oyo, Timote awuti epai na bino mpe asili kozonga epai na biso, amemeli
biso sango ya kitoko na tina na kondima mpe bolingo na bino : ayebisi biso ete bozali
tango nyonso na makanisi ya malamu mpo na biso mpe bozali na posa makasi ya
komona biso, ndenge biso mpe tozali na posa makasi ya komona bino.
7 Bandeko, sango ya kondima na bino elendisi biso makasi, kati na pasi mpe
minyoko nyonso oyo tozali komona ; 8 mpe nzoto na biso eningani sik’oyo na esengo
mpo ete botelemi ngwi kati na Nkolo. 9 Matondi ya ndenge nini tokoki kozongisa epai
ya Nzambe na tina na bino, mpo na esengo nyonso oyo tozali na yango mpo na bino
liboso ya Nzambe na biso ? 10 Tobondelaka Nzambe na molende nyonso, butu mpe
moyi, mpo ete apesa biso nzela ya komona bino lisusu mpe ya kokokisa oyo ezangi
kati na kondima na bino.
Libondeli ya Polo
11Sik’oyo, tika ete Ye moko Nzambe, Tata na biso, mpe Yesu, Nkolo na biso,
bafungolela biso nzela ya koya epai na bino. 12 Tika ete Nkolo abakisa mpe afulukisa
bolingo kati na bino mpo ete bolinganaka, bamoko na bamosusu, mpe mpo ete
bolingaka bato nyonso, ndenge kaka biso mpe tolingaka bino. 13 Tika ete alendisa
mitema na bino mpo ete bozanga pamela kati na bosantu liboso ya Nzambe mpe
Tata na biso, na mokolo oyo Yesu, Nkolo na biso, akoya elongo na basantu na Ye
nyonso ! Amen !
4
Kotambola na bosantu
1 Bandeko, mpo na oyo etali makambo mosusu, tolakisaki bino ndenge nini
bosengeli kotambola mpo na kosepelisa Nzambe, mpe yango nde bozali kosala. Kasi
sik’oyo, tozali kosenga na bino mpe kotinda bino na makasi, kati na Nkolo Yesu,
ete bokoba kosalaka bongo koleka. 2 Pamba te boyebi mitindo oyo topesaki bino na
Kombo ya Nkolo Yesu.
3 Nzambe alingi ete bozalaka bule tango nyonso : bokimaka pite ; 4 moko na moko
kati na bino asengeli koyeba kobatela nzoto na ye kati na bosantu mpe lokumu,
5 asengeli koboya kozala mowumbu ya baposa ya nzoto lokola Bapagano oyo bayebi
Nzambe te, 6 asengeli mpe te kokosa to kosala ndeko na ye mabe kati na makambo oyo
etali bonzoto, pamba te Nkolo akopesa etumbu na bato nyonso oyo basalaka mabe
ya lolenge wana, ndenge toyebisaki mpe tokebisaki bino liboso. 7 Nzambe abengaki
biso te mpo ete tozala bato ya mbindo, kasi mpo ete tobika bomoi na biso na lolenge
ya bule. 8 Boye moto oyo atosaka mitindo yango te atiolaka moto te kasi atiolaka nde
Nzambe oyo apesaki bino Molimo Mosantu na Ye.
9 Mpo na oyo etali bolingo kati na bino, ezali lisusu na tina te ya kokomela bino,
pamba te Ye moko Nzambe ateyaki bino kolingana bino na bino. 10 Ezali mpe
bolingo yango nde bosengeli kotalisa epai ya bandeko nyonso kati na Masedwane
mobimba. Mpe bandeko, tozali kosenga na bino ete bokoba kosalaka bongo koleka,
11 ete bolukaka kobika bomoi na bino kati na kimia ; mpe tika ete moto nyonso atalaka
makambo na ye moko mpe aliaka na motoki na ye moko, ndenge kaka toyebisaki bino
yango, 12 mpo ete, mokolo na mokolo, Bapagano bamemia bino, mpe mpo ete bobika
te bomoi na bino na sima ya mokongo ya moto.
Bato oyo bakufa kati na Nkolo
Bandeko, toboyi bozanga boyebi na tina na bato oyo bakufa, mpo ete bozala na
13
mawa te lokola bamosusu oyo bazangi elikya. 14 Pamba te ndenge tondimaka ete
Yesu akufaki mpe asekwaki, ndenge mpe tondimaka ete Nzambe akomema, na nzela
ya Yesu mpe elongo na Ye, bato oyo bakufa kati na Ye.
15Kolanda liloba na Nkolo, tala makambo oyo tozali koyebisa bino : biso ba-oyo
tokotikala na bomoi kino na tango oyo Nkolo akoya, tokokende te liboso ya bato oyo
bakufa ; 16 pamba te tango kaka mitindo ekopesama na nzela ya koganga ya mokonzi
ya ba-anjelu mpe ya kelelo ya Nzambe, Ye moko Nkolo akokita wuta na Lola mpe
bato oyo basila kokufa kati na Klisto bakosekwa bato ya liboso. 17 Sima na yango,
biso bato oyo tokozala na bomoi na tango yango tokomemama elongo na bango kati
na mapata mpo na kokutana na Nkolo, na likolo ; mpe na bongo, tokozala elongo na
Nkolo libela na libela.
18 Yango wana, bolendisanaka na maloba oyo.
5
1 Mpe mpo na oyo etali tango to mokolo, bandeko, tomoni ete ezali na tina te ya
kokomela bino, 2 pamba te boyebi malamu ete mokolo ya Nkolo ekoya ndenge moyibi
ayaka kati na butu. 3 Tango bato bakokoma koloba : « Tozali sik’oyo na kimia, mpe
tozali lisusu na mitungisi te, » ekozala na tango wana nde libebi ekokweyela bango
na mbalakata, lokola pasi ya mwasi oyo azali kobota, mpe bakokoka kokima te.
4 Kasi bino bandeko, bozali kati na molili te mpo ete mokolo yango ekanga bino
na mbalakata lokola moyibi. 5 Pamba te bino nyonso bozali bana ya pole mpe bana
ya moyi. Tozali bato ya butu te to bato ya molili te. 6 Yango wana tolalaka pongi te
lokola bato mosusu, kasi tosenzelaka mpe tomibatelaka malamu. 7 Pamba te bato oyo
balalaka pongi balalaka na butu, mpe ba-oyo balangwaka masanga balangwaka na
butu. 8 Kasi lokola tozali bato ya moyi, tika ete tosenzela malamu, tolata kondima mpe
bolingo lokola ebombelo ya tolo, mpe tolata elikya ya lobiko lokola ekoti ya ebende.
9 Pamba te Nzambe abongisa biso te mpo na kanda na Ye, kasi mpo ete tozwa lobiko
na nzela ya Yesu-Klisto, Nkolo na biso, 10 oyo akufelaki biso mpo ete, ezala soki tozali
na bomoi to tokufi, tozala na bomoi elongo na Ye. 11 Yango wana, bolendisanaka mpe
bosunganaka bino na bino, ndenge mpe kaka bozali kosala yango.
Maloba ya suka
12 Bandeko, tosengi na bino ete bondimaka bato oyo basalaka mosala makasi kati
na bino, oyo bamitungisaka mpo na bino kati na Nkolo mpe bapesaka bino makebisi.
13 Bomemiaka bango makasi kati na bolingo mpo na mosala na bango. Bobikaka na
kimia kati na bino.
14 Bandeko, tozali kolendisa bino : bopesaka bagoyigoyi mpe bato ya mobulu
makebisi, bolendisaka ba-oyo basili kobungisa mpiko na bango, bosungaka ba-oyo
bazangi makasi, boyikanaka mpiko. 15 Bosenzela ete moko te azongisa mabe na
mabe, kasi bolukaka tango nyonso kosalanaka bolamu kati na bino mpe kosalaka
bato nyonso bolamu.
16 Bozalaka na esengo tango nyonso ; 17 bosambelaka na kolemba te ; 18 bozongisaka
matondi kati na makambo nyonso, pamba te yango nde mokano ya Nzambe mpo na
bino kati na Yesu-Klisto.
19 Bopekisaka te mosala ya Molimo Mosantu, 20 botiolaka masakoli te 21 kasi
bomekaka nyonso na mozindo mpe bosimba oyo ezali malamu. 22 Boboyaka mabe
ya lolenge nyonso.
Libondeli mpe bambote

23Tika ete Ye moko Nzambe ya kimia abulisa bino na mobimba na bino ! Tika
ete mobimba na bino, molimo, elimo mpe nzoto ebatelama malamu na lolenge ete
ezanga pamela na mokolo oyo Yesu-Klisto, Nkolo na biso, akoya.
24 Ye oyo azali kobenga bino azali sembo, mpe Ye nde akokokisa yango.
25 Bandeko, bobondelaka mpo na biso.

26 Bopesaka bandeko nyonso mbote na nzela ya beze ya bule.
27 Nasengi na bino, na Kombo ya Nkolo, ete botangelaka bandeko nyonso mokanda
oyo.
28 Tika ete ngolu ya Yesu-Klisto, Nkolo na biso, ezala na bino !

Batesalonika
Ebandeli ya mokanda
1 Polo, Silasi mpe Timote ;
Epai ya Lingomba ya bandeko ya Tesalonika, oyo ezali kati na Nzambe, Tata na

biso, mpe kati na Nkolo Yesu-Klisto :
Nkolo Yesu-Klisto !
Malendisi
3Bandeko, tosengeli tango nyonso kozongisaka matondi epai ya Nzambe mpo na
bino. Solo, ezali malamu mpo na biso kosalaka bongo, pamba te kondima na bino
ezali se kokola mpe bolingo oyo moko na moko kati na bino azali na yango mpo na
moninga na ye ezali mpe kokola.
4 Mpe kati na Mangomba ya Nzambe, tozali komikumisa na tina na molende mpe
kondima na bino kati na minyoko nyonso mpe kati na pasi oyo bozali komona.
5 Makambo oyo nyonso ezali kolakisa na polele ete Nzambe atalaka makambo na
bosembo, mpe ete alingi kozwa bino lokola bato oyo babongi mpo na Bokonzi ya
Nzambe, oyo bozali komonela pasi. 6 Solo, Nzambe azali sembo : akozongisa pasi
lokola etumbu epai ya banyokoli na bino ; 7 mpe akopesa bopemi epai na biso mpe
epai na bino oyo bozali komona pasi, tango Nkolo Yesu akomimonisa wuta na Likolo,
elongo na ba-anjelu na Ye ya nguya, 8 mpe kati na moto mpo na kopesa etumbu epai
ya bato oyo bayebi Nzambe te mpe batosaka te Sango Malamu ya Yesu, Nkolo na biso.
9 Bakozwa etumbu ya libebi ya seko na seko, mosika ya bozalisami ya Nkolo mpe ya
nguya ya nkembo na Ye 10 tango akoya na mokolo wana mpo na kopesamela nkembo
kati na basantu na Ye, mpe lokumu kati na bandimi na Ye. Bino mpe bokozala elongo
na bango, pamba te bondimaki mateya oyo toteyaki bino.
11 Yango wana tobondelaka tango nyonso Nzambe na biso mpo na bino, mpo ete
akomisa bino bato oyo babongi na bomoi oyo abengaki bino mpo na yango ; mpe mpo
ete, na nzela ya nguya na Ye, akokisa posa na bino ya kosala bolamu to makambo
nyonso oyo kondima na bino ezali kotinda bino kosala. 12 Tosambelaka bongo mpo
ete Kombo ya Yesu, Nkolo na biso, epesamela nkembo kati na bino, mpe bino bozwa
lokumu kati na Ye kolanda ngolu ya Nzambe na biso mpe ya Nkolo Yesu-Klisto.
2
Koya ya Nkolo
Bandeko, mpo na oyo etali boyei ya Yesu-Klisto, Nkolo na biso, mpe bosangani
1
na biso epai na Ye, tozali kosenga na bino boye : 2 bopesaka na mobulu nzela te ya
kokota na pete kati na makanisi na bino to tika ete mitema na bino etungisamaka
te likolo na emoniseli, liloba to mokanda oyo bato bakoki koloba na tina na yango
ete ewuti epai na biso mpe ezali koloba ete mokolo ya Nkolo esili kokoma. 3 Tika
ete moko te akosa bino ; pamba te liboso ete mokolo yango ekoma, bato basengeli
nanu kobwaka kondima, mpe motomboki oyo abongisami mpo na libebi asengeli
nanu komonana. 4 Motomboki yango akotelemela makambo nyonso ya Nzambe
mpe akomitombola na likolo ya nyonso oyo bato babengaka Nzambe to na likolo ya

oyo bato bagumbamelaka, kino kokende kovanda kati na Tempelo ya Nzambe mpe
komibenga Nzambe.
5 Boni, bobosani ete nazalaki koyebisa bino makambo yango tango nazalaki elongo
na bino ?
6 Nzokande boyebi sik’oyo nini ezali kokanga ye nzela mpo ete amonisama te na
tango na ye. 7 Pamba te nguya ya botomboki, oyo ebombama esili kobanda kosala ;
kasi esengeli ete Ye oyo, kino sik’oyo, azali kokanga ye nzela ya komimonisa alongwa
8 mpo ete motomboki amonisama, ye oyo Nkolo Yesu akoboma na nzela ya Liloba
kowuta na monoko na Ye mpe akobebisa tango akoya na nzela ya nkembo ya boyei
na Ye. 9 Motomboki yango akoya na nguya ya Satana mpe akosala bikamwa ya
lolenge nyonso, bilembo, misala minene ya lokuta 10 mpe lolenge nyonso ya mabe,
mpo na kokosa bato oyo bazali kokende na libebi, pamba te bayambaki te bolingo ya
bosolo oyo esengeli kobikisa bango. 11 Yango wana Nzambe atindeli bango molimo
ya libunga mpo ete bandima makambo ya lokuta, 12 mpe mpo ete bato nyonso oyo
baboyaki kondimela solo kasi basepelaki na mabe bazwa etumbu.
Kotelema ngwi kati na kondima
13Kasi biso bandeko balingami ya Nkolo, tosengeli tango nyonso kozongisaka
matondi epai ya Nzambe mpo na bino oyo Nkolo alingaka, pamba te Nzambe asila
kopona bino wuta na ebandeli mpo ete bozwa lobiko, na nzela ya libulisi ya Molimo
mpe ya kondima kati na solo. 14 Na nzela ya Sango Malamu oyo toteyaki bino, Nzambe
abengaki bino mpo ete bozwa lobiko mpe nkembo ya Nkolo na biso, Yesu-Klisto.
15 Yango wana bandeko, botelema ngwi mpe bobatela malamu malakisi oyo toteyaki
bino, ezala na nzela ya maloba to na nzela ya mokanda. 16 Tika ete Ye moko Yesu-
Klisto, Nkolo na biso, mpe Nzambe, Tata na biso, oyo alingaki biso mpe apesaki biso,
na ngolu na Ye, malendisi ya seko mpe elikya ya malamu, 17 balendisa mitema na
bino mpe bapesa bino makasi ya kosala bolamu kati na misala mpe maloba nyonso !
3
Lilendisi mpo na kobondela
1 Bandeko, bobondelaka mpo na biso na tina na makambo mosusu, mpo ete Liloba
na Nkolo epanzana noki mpe epesamela lokumu ndenge ezalaki kozwa lokumu epai
na bino. 2 Bobondelaka mpe mpo ete Nzambe akangola biso wuta na maboko ya bato
mabe mpe ya batomboki, pamba te bato nyonso bazali na kondima te. 3 Kasi Nkolo
azali sembo, akopesa bino makasi mpe akobatela bino liboso ya Satana.
4 Tondimisami kati na Nkolo ete bozali kosala mpe bokokoba kosala makambo
nyonso oyo tozali kotinda bino. 5 Tika ete Nkolo akamba mitema na bino kino na
bolingo ya Nzambe mpe na molende ya Klisto !
Tina ya kosala mosala
6Bandeko, totindi bino na Kombo ya Nkolo Yesu-Klisto ete bokima ndeko nyonso
oyo atambolaka na bomoi ya mobulu mpe alingaka te kotambola kolanda malakisi
oyo bozwaki kowuta na biso. 7 Pamba te boyebi bino moko ndenge nini bosengeli
kolanda ndakisa na biso. Tango tozalaki elongo na bino, tozalaki bagoyigoyi te 8 mpe
toliaki epai ya moto moko te bilei ya ofele ; kasi tozalaki, butu mpe moyi, kosala
mosala ya makasi mpe ya pasi, mpo ete topesa mokumba na biso epai ya moto moko
te kati na bino. 9 Nzokande elingi koloba te ete tozangaki makoki mpo na lisungi ya
ndenge wana, kasi tosalaki bongo mpo ete tokoma ndakisa mpo na bino. 10 Pamba
te, ezala tango tozalaki elongo na bino, topesaki bino mobeko oyo : « Tika ete moto
oyo aboyi kosala mosala alia mpe te ! »
11Tozali koyoka ete mingi kati na bino bazali bagoyigoyi mpe bazali kotambola na
bomoi ya mobulu, bazali kosala eloko moko te, kasi bazali kaka kokota na makambo
ya bato mosusu. 12 Tozali kokomela bato ya lolenge wana malako mpe kosenga na
bango, na Kombo ya Nkolo Yesu-Klisto, ete basala mosala na kimia mpe balia bilei
oyo bakozwa na motoki na bango moko.
13 Kasi mpo na bino bandeko, bolemba te kosala bolamu. 14 Soki moto aboyi kotosa
mitindo oyo topesi bino kati na mokanda oyo, bokebisa bato nyonso na tina na ye
mpe bosangana na ye lisusu te mpo ete ayoka soni. 15 Bozwa ye lokola monguna te,
kasi bopamela ye lokola ndeko.
Bambote
16 Tika ete Ye moko Nkolo na kimia apesaka bino kimia tango nyonso mpe na lolenge
nyonso ! Tika ete Nkolo azala elongo na bino nyonso !
17 Ngai
Polo, nakomi mbote oyo na nzela ya loboko na ngai moko ; yango nde ezali
elembo kati na mikanda na ngai nyonso. Nakomaka nde bongo.
18 Tika ete ngolu ya Yesu-Klisto, Nkolo na biso, ezala na bino nyonso !
1 Timote 1:1 1752 1 Timote 1:17

Timote
Ebandeli ya mokanda
1 Polo,
ntoma ya Yesu-Klisto kolanda mokano ya Nzambe Mobikisi na biso mpe ntoma
ya Yesu-Klisto, elikya na biso ;
2 Epai ya Timote, mwana na ngai ya bolingo kati na kondima :
Tika ete ngolu, mawa mpe kimia epesamela yo kowuta na Nzambe Tata mpe na Yesu-
Klisto, Nkolo na biso !
Kosala keba na bateyi ya lokuta

3 Ndenge nasengaki na yo tango nazalaki na Masedwane, tikala awa kati na
Efeso mpo ete opesa bato mosusu mitindo ete batika koteya mateya ya lokuta 4 to
bakangama te na masapo ya pamba-pamba mpe na botangi milongo ya mbotama,
oyo ezangi suka. Makambo ya bongo ebimisaka kaka tembe, na esika ete esunga
mpo ete mosala na Nzambe, oyo toyebi na nzela ya kondima, ekende liboso.
5 Tina ya mitindo yango ezali bolingo oyo ewuti na motema ya peto, na makanisi ya
malamu mpe na kondima ya solo. 6 Bato mosusu basili kobunga mosika ya makambo
yango mpe bamipesi na masolo ezanga tina ; 7 balingi kozala balakisi ya Mobeko, kasi
bazali kososola te makambo oyo bazali koloba mpe oyo bazali kobetela sete.
8 Toyebi ete mibeko ezalaka malamu soki moto azali kosalela yango na ndenge oyo
ebongi. 9 Toyebi lisusu ete mibeko esalema te mpo na bato ya malamu kasi mpo
na bato mabe mpe batomboki, mpo na bato oyo batosaka Nzambe te mpe bato ya
masumu, mpo na bato ya mbindo mpe batioli makambo ya bule, ba-oyo bakoki ata
koboma tata mpe mama, mpo na babomi ya bato, 10 mpo na bato na pite, mpo na
mibali oyo basangisaka nzoto na mibali, mpo na bato oyo batekaka baninga na bango
bato na bowumbu, mpo na bakosi, mpo na bato oyo balapaka ndayi ya lokuta, mpe
mpo na bato oyo basalaka makambo oyo etambolaka nzela moko te na mateya ya solo,
11 kolanda Sango Malamu oyo napesamelaki mokumba, Sango Malamu ya nkembo
ya Nkolo-Na-Esengo.
Ngolu ya Nzambe epai ya Polo
12 Nazali kozongisa matondi epai ya Yesu-Klisto, Nkolo na biso, oyo apesaki ngai
nguya, pamba te amonaki ete akoki kotiela ngai motema, wana aponaki ngai mpo
na lotomo na Ye, 13 atako liboso nazalaki kofinga mpe konyokola Ye mpe nazalaki
moto na kanza ; kasi ayokelaki ngai mawa, pamba te nazalaki koyeba te makambo
oyo nazalaki kosala mpe nazalaki na kondima te. 14 Nkolo na biso atondisaki ngai na
ngolu na Ye, elongo na kondima mpe bolingo oyo ezali kati na Yesu-Klisto.
15 Tala liloba ya solo penza, liloba oyo ekoki na kondimama mpe koyambama
na mobimba na yango : Yesu-Klisto ayaki kati na mokili mpo na kobikisa bato ya
masumu ; mpe kati na bato yango ya masumu, ngai nde naleki na masumu. 16 Kasi
mpo na tina wana, Nzambe ayokelaki ngai mawa mpo ete, kati na ngai oyo naleki na
masumu, Yesu-Klisto atalisa motema monene na Ye, oyo ezangi ndelo lokola ndakisa
epai ya bato oyo bakondimela Ye mpo na kozwa bomoi ya seko.
17 Tika ete lokumu mpe nkembo ezonga
epai ya Mokonzi ya seko,
1 Timote 1:18 1753 1 Timote 3:3
Ye oyo akufaka te,

amonanaka te
mpe azali Nzambe se moko
mpo na libela na libela !
Amen.
Kobatela kondima
18 Tala mitindo oyo nazali kopesa na yo Timote, mwana na ngai, kolanda masakoli
oyo elobamaki na tina na yo : kolanda masakoli yango, bunda etumba ya malamu,
19 na kobatelaka kondima mpe motema ya malamu, oyo bato mosusu basili kobwaka
kino kobungisa kondima na bango. 20 Kati na bango, ezali na Imene mpe Alekizandre,
ba-oyo nakabi na maboko ya Satana mpo ete bayeba ete basengeli te kofinga Nzambe.
Bomoi ya Lingomba
2
Malako na tina na losambo
1 Boye liboso na nyonso, nazali kolendisa ete bosengaka na Nzambe, bosambelaka
Ye, bobondelaka Ye mpo na bato mosusu mpe bozongiselaka Ye matondi mpo na
bato nyonso, 2 mpo na bakonzi mpe mpo na bakambi nyonso, mpo ete tokoka kobika
bomoi ya boboto, ya kimia, ya botosi kati na makambo ya Nzambe, mpe bomoi ya
bosantu. 3 Pamba te yango nde ezali malamu mpe esepelisaka Nzambe Mobikisi na
biso, 4 oyo alingi ete bato nyonso babikisama mpe bayeba solo.
5 Solo, ezali na Nzambe kaka moko. Ndenge moko mpe ezali na Moyokanisi kaka
moko kati na Nzambe mpe bato : ezali moto moko, Yesu-Klisto 6 oyo amikabaki lokola
mbeka mpo na kokangola bato nyonso. Yango nde litatoli oyo epesamaki na tango oyo
abongisa. 7 Ezali mpe mpo na litatoli yango nde Nzambe atiaki ngai mopanzi sango
mpe ntoma, mpo na kolakisa kondima mpe solo epai ya Bapagano. Nazali kokosa te,
nazali nde koloba solo.
Ezaleli ya mibali mpe basi kati na Lingomba
8 Yango wana nalingi ete mibali basambelaka na bisika nyonso, na kotombola
maboko ya bule, na kanda te mpe na koswana te. 9 Nalingi mpe ete basi balataka
na ndenge oyo ebongi, oyo ekoki te kobetisa bato mabaku, mpe na ndenge ya lolendo
te ; bakangisa suki te mpe balata te ezala biloko ya wolo, mayaka to bilamba ya talo
makasi, 10 kasi balata nde misala ya malamu, misala oyo ebongi mpo na basi oyo
batatolaka polele ete bagumbamelaka Nzambe.
11 Na tango ya mateya, basi basengeli kovanda nye mpe kozala na botosi. 12 Napesi
te na mwasi nzela ya koteya to ya kozala na bokonzi na likolo ya mobali ; mwasi
asengeli nde kovanda nye. 13 Solo Nzambe asalaki liboso Adamu, mpe sima, Eva.
14 Ezali Adamu te moto akosamaki ; ezali mwasi nde akosamaki mpe abukaki mobeko
ya Nzambe, 15 kasi mwasi akobikisama na nzela ya kobota. Basi bakobikisama soki
bakobi kati na kondima, kati na bolingo mpe kati na bosantu oyo ezangi lolendo.
3
Bakambi kati na Lingomba
1Tala liloba oyo ezali penza ya solo : Moto nyonso oyo alingi kozala mokambi kati
na Lingomba aponi mosala ya kitoko. 2 Boye, mokambi ya Lingomba asengeli kozala :
moto azanga pamela, mobali ya mwasi moko, moto oyo alekisaka ndelo te na ezaleli
na ye, moto oyo ayebi komikanga, moto ya lokumu, moto oyo ayambaka malamu
bapaya kati na ndako na ye, moto oyo azali na makoki ya koteya, 3 molangwi masanga
te, moto na kanza te, moto na boboto, moto oyo aswanaka te, moto na lokoso ya
1 Timote 3:4 1754 1 Timote 4:7
mbongo te, 4 moto oyo akambaka malamu libota na ye moko, asenzelaka ete bana na
ye batosa ye mpe asalaka bongo na lolenge oyo ebongi na limemia ya kokoka. 5 Moto
oyo ayebi te kokamba malamu libota na ye akokoka ndenge nini kobatela Lingomba
ya Nzambe ? 6 Mokambi ya Lingomba asengeli te kozala moto oyo abongoli motema
sika, noki te akotonda na lolendo mpe akozwa etumbu lokola Satana. 7 Mokambi
ya Lingomba asengeli mpe kozala moto oyo akenda sango ya malamu kati na bato
oyo bazali bandimi te mpo ete abatela lokumu na ye mpe akweya te na mitambo ya
Satana.
8 Ezali mpe ndenge moko mpo na badiakona. Basengeli kozala : bato oyo babongi
na limemia, bato ya maloba mibale te, balangwi masanga te mpe bato oyo balukaka
mbongo te na banzela ya mabe. 9 Basengeli koyeba kobatela mabombami ya kondima
kati na motema ya peto. 10 Esengeli komeka bango liboso ; bongo soki emonani ete
bazangi pamela, wana nde bakoki kosala lokola badiakona.
11 Ezali mpe ndenge moko mpo na badiakona ya basi. Basengeli kozala : basi oyo
babongi na limemia, basi oyo batongaka bato te, basi oyo balekisaka ndelo te na
bizaleli na bango mpe basi ya sembo na makambo nyonso.
12 Diakona asengeli kozala mobali ya mwasi moko mpe asengeli kokamba malamu
bana na ye mpe ndako na ye. 13 Pamba te badiakona oyo basalaka mosala na bango
malamu bazwaka esika ya lokumu mpe bakomaka na elikya makasi kati na kondima
na bango epai na Yesu-Klisto.
Mabombami ya kondima
14Atako nazali na elikya ya kokutana na yo kala mingi te, kasi nakomeli yo
kaka malako oyo 15 mpo ete, soki nawumeli mpo na koya, oyeba ndenge nini bato
basengeli kotambola kati na Ndako ya Nzambe, oyo ezali Lingomba ya Nzambe na
bomoi, likonzi mpe moboko ya bosolo. 16 Tala makambo oyo tondimaka elongo :
Mabombami ya kosambela Nzambe na lolenge ya solo ezali minene.
Klisto amonanaki na nzoto ya bomoto,
Molimo Mosantu atatolaki ete azali sembo,
ba-anjelu bamonaki Ye,
bato ya bikolo ya bapaya bateyamaki na tina na Ye,
bato bandimelaki Ye kati na mokili mobimba,
mpe amemamaki kati na nkembo.
4
Mateya ya lokuta
1 Molimo alobi polele ete, na tango ya suka, ebele bakosundola kondima, pamba te
bakolanda milimo ya lokuta mpe mateya oyo ewuti na milimo mabe. 2 Ezali bato ya
bilongi mibale nde bakobanda kokosa bango na nzela ya mateya, pamba te mitema
ya bato yango ya bilongi mibale ebeba lokola nde bazikisa yango na ebende ya
moto. 3 Bakopekisa libala mpe bakopesa na bato mitindo ete balia biloko mosusu
te ; nzokande Nzambe akela nyonso mpo ete bandimi oyo bayebi solo basungama na
yango na kozongiselaka Ye matondi.
4 Solo, nyonso oyo Nzambe akela ezali malamu, eloko moko te ezali ya kobwaka
soki kaka tokozongiselaka Ye matondi tango tozwi yango, 5 pamba te ebulisamaka na
nzela ya Liloba na Nzambe mpe libondeli.
6 Soki oteyi makambo oyo epai ya bandeko, okozala mosali malamu ya Yesu-Klisto,
mosali oyo alendisami na maloba ya kondima mpe na malakisi ya kitoko oyo olandi na
bosembo. 7 Boye, boya masolo ya bozoba, oyo etiolaka Nzambe ; boya mpe bilobaloba
ya mibange basi.
1 Timote 4:8 1755 1 Timote 5:13
Malendisi mpo na Timote

Mipesa nde na botosi kati makambo ya Nzambe ; 8 pamba te masano ya nzoto ezali
na tina mpo na ndambo ya makambo, kasi botosi kati na makambo ya Nzambe ezali
na tina mpo na nyonso, pamba te ezali na elaka ya bomoi mpo na tango oyo mpe mpo
na tango oyo ezali koya. 9 Yango nde liloba ya solo, liloba oyo ekoki na kondimama
mpe koyambama na mobimba na yango.
10 Tala mpo na nini tosalaka mpe tobundaka makasi : ezali mpo ete tosili kotia
elikya na biso kati na Nzambe na bomoi oyo azali Mobikisi ya bato nyonso mpe
mingi-mingi ya bandimi na Ye.
11 Teya makambo yango mpe tinda bato kosalela yango. 12 Kopesa na moto moko te
nzela ya kotiola bolenge na yo, kasi zala ndakisa mpo na bandimi na nzela ya maloba,
bizaleli, bolingo, kondima mpe bopeto. 13 Kino tango nakoya, zala na molende ya
kotanga Makomi, ya koteya mpe ya kopesa malakisi. 14 Kozwa na pamba te likabo
oyo Nzambe apesaki yo na nzela ya lisakoli, tango lisanga ya bakambi ya Lingomba
batielaki yo maboko. 15 Zwa makambo yango na motuya mpe mipesa na yango mpo
ete bato nyonso bamona ete ozali kokende liboso. 16 Misenzela malamu, sala keba
na mateya na yo, mpe tikala ngwi kati na yango. Soki osali bongo, okomibikisa mpe
okobikisa bato oyo bakoyoka yo.
5
1 Kogangela mobange te, kasi lendisa ye lokola nde azali tata na yo. Lendisa
bilenge mibali lokola bandeko, 2 bamama mibange lokola bamama, bilenge basi lokola
bandeko basi, na motema peto.
3 Sunga malamu basi oyo bakufisa mibali, oyo bazali penza kokelela. 4 Soki mwasi
akufisa mobali azali na bana to bakoko, bana to bakoko yango basengeli, liboso na
nyonso, koyekola kotalisa botosi na bango kati na makambo ya Nzambe na nzela ya
kosunga libota na bango mpe kozongisa bolamu epai ya baboti mpe bakoko na bango,
pamba te kosala bongo esepelisaka Nzambe.
5 Mwasi akufisa mobali, oyo atikala penza ye moko mpe azali kokelela atiaka elikya
na ye kati na Nzambe mpe asambelaka butu mpe moyi mpo na kosenga lisungi epai
ya Nzambe. 6 Kasi mwasi akufisa mobali, oyo amipesaka na bisengo azali ya kokufa
atako azali na bomoi. 7 Pesa bango malako yango mpo ete batambola na bomoi
ezanga pamela. 8 Moto nyonso oyo asungaka bandeko na ye te, mingi-mingi bato ya
libota na ye, asili kobwaka kondima mpe azali moto mabe koleka ata moto oyo azali
mondimi te.
9 Mpo ete mwasi atangama na molongo ya basi bakufisa mibali, oyo Lingomba
azali na mokumba ya kosunga, asengeli kozala na mibu tuku motoba ya mbotama
to koleka, kozala mwasi ya makangu te, 10 kozala mwasi oyo akenda sango mpo na
misala na ye ya malamu : abokolaki bana na ye malamu, azalaki koyamba malamu
bapaya kati na ndako na ye, kosukola makolo ya basantu, kosunga bato na mawa
mpe komipesa na misala nyonso ya malamu.
11 Kasi kotanga te bilenge basi bakufisa mibali na molongo ya basi bakufisa mibali ;
pamba te soki posa na bango ya nzoto elamuki mpe epengwisi bango na miso ya
Klisto, bakoluka lisusu kobala, 12 mpe, likolo na yango, bakomema ngambo mpo ete
balongisi te ekateli na bango ya liboso. 13 Mpe tina mosusu oyo okotanga bango te
na molongo ya basi bakufisa mibali ezali ete bakokoma bagoyigoyi mpe bakokoma
koyengayenga na bandako ya bato mosusu. Na bongo, bakokoma bagoyigoyi kaka te,
kasi mpe bato na bilobaloba, bato na songisongi mpe bato oyo balobaka makambo
oyo basengeli kutu koloba te.
1 Timote 5:14 1756 1 Timote 6:7
14 Yangowana nazali kopesa toli epai ya bilenge basi bakufisa mibali ete babala na
bango lisusu, babota bana, bakamba bandako na bango malamu, mpo ete bapesa na
banguna nzela te ya kotonga biso. 15 Likambo ya pasi ezali ete mingi kati na bango
basili kobunga nzela mpo na kolanda Satana.
16 Soki, kati na Lingomba, ezali na mwasi mondimi oyo, kati na libota na ye, azali
na basi bakufisa mibali, tika ete asunga bango ; mpe tika ete Lingomba emema
mokumba na bango te mpo ete ekoka kosunga basi bakufisa mibali, oyo basengeli
penza na lisungi mpo ete bakelela.
Bakambi kati na Lingomba
17 Bakambioyo batambolisaka malamu misala ya Lingomba basengeli kozwa lifuti
mbala mibale, mingi-mingi ba-oyo basalaka mosala ya kopanza Sango malamu mpe
ya koteya. 18 Pamba te Makomi elobi : « Osengeli te kokanga monoko ya ngombe
oyo ezali konika bambuma*, » mpe « mosali asengeli na lifuti na ye†. »
19 Kondimaka te maloba ya moto oyo ayei ye moko kofunda mokambi ya Lingomba
epai na yo ; okondima ye kaka soki ayei elongo na bato mibale to misato lokola
batatoli mpo na kolendisa bosolo ya likambo yango. 20 Na miso ya bato nyonso,
pamelaka bakambi oyo basali masumu mpo ete bato mosusu bakoma na botosi.
21 Liboso ya Nzambe, ya Yesu-Klisto mpe ya ba-anjelu oyo baponama, napesi yo
mokumba ya kobatela mitindo oyo na kozanga kopona bilongi.
22 Kotiela moto maboko noki te mpe kosanganaka te na masumu ya bato mosusu.
Mibatela peto.
23 Okomelaka mayi kaka te, kasi melaka mpe mwa masanga ya vino mpo ete esunga
yo mpo na pasi na yo ya libumu mpe mpo na bokono oyo ozwaka mbala na mbala.
24 Ezali na bato oyo masumu na bango emonanaka polele liboso ete basambisa
bango, kasi masumu ya bamosusu emonanaka sima na tango. 25 Ezali mpe ndenge
moko mpo na misala malamu : emonanaka polele. Kasi misala oyo ekomonana polele
te ekotikala ya kobombama te mpo na libela.
6
Bawumbu mpe bakonzi
Bato nyonso oyo bazali bawumbu basengeli kotala bankolo na bango lokola bato
1
oyo babongi na limemia makasi, mpo ete Kombo ya Nzambe mpe malakisi na biso
efingama te. 2 Bawumbu oyo bankolo na bango bazali bandimi basengeli te kozanga
kotosa bankolo na bango, atako bazali bandeko mpe balingami na bango kati na
Klisto ; nzokande, basengeli kutu kosalela bankolo na bango malamu koleka, pamba
te bankolo, oyo bazali kozwa bolamu kowuta na mosala ya bawumbu, bazali motuya
epai na bango bawumbu lokola bandeko balingami.
Yango nde malakisi oyo osengeli kopesa mpe kosenga na bato ete batosa yango.
Bateyi ya lokuta mpe lokoso ya mbongo
Soki moto apesi malakisi mosusu mpe aboyi kokangama na maloba ya solo ya
3
Yesu-Klisto, Nkolo na biso, elongo na malakisi oyo ekoki na botosi kati na makambo
ya Nzambe, 4 azali moto na lolendo, ayebi eloko te, azali kobela bokono ya kotia
tembe mpe ya koswana na tina na maloba oyo ebotaka zuwa, koswana, kofingana,
kokaniselana mabe 5 mpe tembe oyo esilaka te kati na bato oyo mayele na bango
ebeba, oyo bayebaka lisusu solo te mpe bakanisaka ete kozala sembo epai na Nzambe
ezali nzela ya kozwa bomengo. 6 Solo, kozala sembo epai na Nzambe ezali nzela
monene ya kozwa bomengo soki kaka oyebi kosepela na oyo ozali na yango. 7 Pamba
* 5:18 Det 25.4 † 5:18 Lk 10.7
1 Timote 6:8 1757 1 Timote 6:21
te, toyaki maboko pamba kati na mokili, mpe tokozonga maboko pamba. 8 Mpe lokola
tokozalaka na bilei mpe na bilamba, tokosepelaka na yango. 9 Bato oyo balingaka
kokoma na bomengo bakweyaka kati na komekama mpe bakangamaka na mitambo
ya baposa mingi ya bozoba mpe ya mabe, oyo ememaka bango na libebi mpe na
kufa. 10 Pamba te lokoso ya mbongo ezali mosisa ya mabe nyonso. Mpo na lokoso ya
mbongo, bato mingi babungisaki kondima na bango mpe bamipesaki minyoko ebele.
Etumba ya malamu
11Kasi yo, moto na Nzambe, kima makambo nyonso wana ; luka nde bosembo,
botosi kati na makambo ya Nzambe, kondima, bolingo, molende mpe boboto.
12 Bunda etumba ya malamu ya kondima, zwa bomoi ya seko, pamba te Nzambe
abengaki yo mpo oyeba yango tango otatolaki malamu kondima na yo liboso ya
batatoli ebele.
13 Tala makambo oyo nazali kotinda yo, liboso ya Nzambe oyo apesaka bomoi epai
na bikelamu nyonso, mpe liboso ya Yesu-Klisto oyo atatolaki malamu bosolo liboso ya
Ponse Pilato : 14 Batela mobeko oyo, kokakola yango ata moke te, mpe sala ete bamona
yo na pamela ata moko te, kino Yesu-Klisto, Nkolo na biso, akoya 15 na tango oyo
ekatama na Ye oyo azali Nkolo-Na-Esengo, Nkolo se moko na nguya nyonso, Mokonzi
ya bakonzi, Nkolo ya bankolo, 16 Ye oyo azali se moko oyo akufaka te, avandaka kati
na pole oyo moto ata moko te akoki kopusana pene na yango, Ye oyo moto ata moko
te atikala komona, mpe oyo moto moko te akoki komona. Tika ete lokumu mpe nguya
ezala ya Ye mpo na libela ! Amen !
Bato ya bomengo
17 Pesamitindo epai ya bazwi kati na mokili oyo ete bazala na lolendo te mpe batia
elikya te na bomengo, pamba te bomengo ekoki kosila ; kasi tika ete batia elikya na
bango kati na Nzambe oyo apesaka biso biloko nyonso, na bofuluki, mpo ete tosepela
na yango. 18 Pesa bango mitindo ete basalaka bolamu, batonda na misala malamu,
bazala na motema ya kokaba mpe bakabelaka bato. 19 Ezali na nzela wana nde
bakomibombela bomengo lokola moboko ya makasi mpo na mikolo oyo ezali koya,
mpo ete bakoka kozwa bomoi ya solo.
Mitindo ya suka mpe mbote
Timote, batela malamu nyonso oyo Nzambe apesa yo. Kima bilobaloba ya bato
20
oyo bafingaka Nzambe, mpe makanisi ya oyo babengaka « Boyebi » na kozanga
koyeba, pamba te etongaka kondima te. 21 Bato mingi babungisaki kondima na bango
mpo ete bakangamaki na boyebi yango.
Tika ete ngolu ezala elongo na bino nyonso !

2 Timote 1:1 1758 2 Timote 1:18

Timote
Ebandeli ya mokanda
1Ngai Polo, ntoma ya Yesu-Klisto, kolanda mokano ya Nzambe, mpo na kosakola
bomoi oyo Nzambe alaka kati na Yesu-Klisto ;
2 Epai ya Timote, mwana na ngai ya bolingo :
Tika ete ngolu, boboto mpe kimia epesamela yo kowuta na Nzambe Tata mpe na
Yesu-Klisto, Nkolo na biso !
Matondi mpo na Timote

Nazali kozongisa matondi epai ya Nzambe oyo nasalelaka na motema peto
3
ndenge bakoko na ngai bazalaki kosala, pamba te tango nyonso, ezala butu to
moyi, nabosanaka yo te na mabondeli na ngai. 4 Tango nakanisaka mpinzoli na yo,
nakomaka na posa makasi ya komona yo mpo ete natondisama na esengo.
5 Nakanisaka bosolo ya kondima na yo, oyo Loyisi, koko na yo ya mwasi, mpe Enise,
mama na yo, bazalaki na yango, kondima oyo nandimisami solo ete ezali mpe kati
na yo.
Kotambola kolanda Polo mpe Sango Malamu
6Yango wana nazali kolendisa yo ete olamusa lisusu likabo oyo Nzambe apesaki
yo tango natiaki yo maboko. 7 Pamba te Molimo oyo Nzambe apesa biso akomisaka
biso te bato ya kobanga-banga, kasi apesaka biso makasi, bolingo mpe mayele.
8 Boye, koyoka soni te mpo na kotatola na tina na Nkolo na biso to mpe na tina
na ngai oyo nakangami na boloko mpo na Ye, kasi mona pasi elongo na ngai mpo
na Sango Malamu kolanda makasi oyo Nzambe azali kopesa yo, 9 pamba te abikisaki
biso mpe abengaki biso mpo ete totambola na bomoi ya bule. Mpe soki asalaki bongo,
ezali te mpo na misala na biso, kasi ezali nde mpo na mabongisi mpe ngolu na Ye
moko kaka, ngolu oyo apesaki biso kati na Yesu-Klisto liboso ya ebandeli ya tango.
10 Nzokande ngolu yango emonani sik’oyo na nzela ya koya ya Yesu-Klisto, Mobikisi
na biso, oyo asilisaki nguya ya kufa mpe atalisaki bosolo ya bomoi ya seko na nzela
ya Sango Malamu. 11 Ezali mpo na Sango Malamu yango nde Nzambe atiaki ngai
moteyi, ntoma mpe molakisi. 12 Ezali mpe mpo na Sango Malamu yango nde nazali
komona pasi oyo. Kasi atako bongo, nazali koyoka soni te, pamba te nayebi nani oyo
ngai nandimela, mpe nazali na elikya ete azali na makoki ya kobatela nyonso oyo
apesa ngai, kino na mokolo wana.
13 Kamata lokola ndakisa, mateya ya sembo oyo nateyaki yo mpe salela yango
kolanda kondima mpe bolingo oyo tozali na yango kati na Yesu-Klisto. 14 Batela yango
malamu lokola bomengo, na lisungi ya Molimo Mosantu oyo avandaka kati na biso.
Molende ya Onezifore
15 Oyebi
malamu ete bato nyonso oyo bazali kati na mokili ya Azia bakimaki ngai ;
kati na bango, tozali na Fijele mpe Erimojene. 16 Tika ete Nkolo atalisa ngolu na Ye
epai ya libota ya Onezifore, pamba te abondisaki ngai mbala mingi mpe ayokaki soni
te mpo na minyololo na ngai. 17 Kutu tango akomaki na Rome, asalaki nyonso mpo
na koluka ngai kino amonaki ngai. 18 Tika ete, na mokolo wana, Nkolo atalisa ngolu
2 Timote 2:1 1759 2 Timote 2:20
na Ye epai ya Onezifore ! Oyebi lisusu malamu ndenge nini asungaki ngai kati na
Efeso.
2
Soda ya Yesu-Klisto
1 Mwana na ngai, zala makasi kati na ngolu oyo ezali kati na Yesu-Klisto. 2 Makambo
oyo oyokaki epai na ngai liboso ya batatoli ebele, teya yango na bato ya sembo oyo
bazali na makoki ya koteya yango lisusu na bato mosusu. 3 Mona pasi elongo na ngai
lokola soda ya mpiko ya Yesu-Klisto. 4 Moto oyo akoti na mosala ya soda amipesaka
te na makambo ya bato oyo bazali basoda te mpo na kosepelisa mokonzi na ye ya
mampinga.
5 Ezali mpe ndenge moko mpo na moto oyo azali kosala lisano ya kokima mbangu :
akoki te kozwa motole soki akimi mbangu te kolanda mibeko ya lisano. 6 Moloni
elanga oyo asalaka makasi asengeli kozala moto ya liboso mpo na kobuka bambuma.
7 Kanisaka malamu na tina na makambo oyo nazali koloba, mpe Nkolo akopesa yo
makoki ya kososola yango nyonso.
8 Kanisaka Yesu-Klisto, mokitani ya Davidi, oyo asekwaki kati na bakufi, kolanda
Sango Malamu oyo nateyaka. 9 Ezali mpe mpo na Sango Malamu yango nde nazali
komona pasi kino bakanga ngai minyololo lokola mobomi, kasi bakangi Liloba na
Nzambe minyololo te. 10 Yango wana nazali koyikela makambo nyonso mpiko mpo
na bolamu ya bato oyo Nzambe apona, mpo ete bango mpe bazwa lobiko oyo ezali
kati na Yesu-Klisto, elongo na nkembo ya seko.
11 Maloba oyo ezali ya solo :
Soki tokufi elongo na Ye,
tokozala mpe na bomoi elongo na Ye.
12 Soki toyiki mpiko,
tokokonza mpe elongo na Ye.
Kasi soki towangani Ye,
Ye mpe akowangana biso ;
13 soki tozangi kondima,
Ye azalaka kaka Moyengebene,
pamba te akoki komiwangana te.
Kosalela Nzambe na bosolo
14 Yangonde makambo oyo osengeli koloba mbala na mbala epai ya bato, na kopesa
bango mitindo liboso ya Nzambe ete batika koswana na tina na maloba ; ezali na tina
moko te, soki kaka te komema bato oyo bayokaka yango na libebi. 15 Sala makasi ete
omimonisa liboso ya Nzambe lokola moto ya kokoka, lokola mosali oyo ayokelaka
mosala na ye soni te, pamba te ateyaka na bosembo Liloba ya solo. 16 Kima masolo
oyo ezanga tina mpe efingaka Nzambe, pamba te ememaka bato oyo bamipesaka na
yango mosika na Nzambe. 17 Mateya na bango eliaka nzoto lokola pota oyo ezali
na tofina. Kati na bango, tozali na Imene mpe Filete 18 oyo basila kotika nzela ya
solo. Bazali koloba ete lisekwa esili kosalema mpe bazali kokweyisa kondima ya
bandimi mosusu. 19 Nzokande moboko makasi oyo Nzambe asila kotia ezali kaka
ngwi ; batobola makomi oyo na likolo na yango lokola kashe : « Nkolo ayebi bato na
Ye, » mpe « Moto nyonso oyo atatolaka Kombo ya Nkolo asengeli koboya mabe. »
20 Kati na ndako ya monene, ezalaka kaka te na basani ya wolo mpe ya palata,
kasi ezalaka mpe na basani oyo basala na nzete to na mabele. Basani ya wolo mpe
ya palata ezalaka mpo na koyamba bato ya lokumu, kasi basani ya nzete mpe ya
mabele ezalaka mpo na misala ya bongo na bongo.
2 Timote 2:21 1760 2 Timote 3:17
21 Soki
moto amibateli peto na makambo nyonso oyo nawuti koloba, akozala lokola
sani oyo babongisi mpo na koyamba bato ya lokumu, akozala bule, moto na tina mpo
na Nkolo mpe moto oyo babongisi mpo na misala nyonso ya malamu.
22 Kima baposa mabe ya bolenge mpe luka bosembo, kondima, bolingo mpe kimia
elongo na bato oyo babelelaka Nkolo na motema ya peto.
23 Kima masolo ya tembe ya bozoba mpe ezanga tina, pamba te oyebi malamu ete
esukaka kaka na koswana. 24 Mpe ezali malamu te mpo na mosali ya Nkolo kozala
moto oyo aswanaka na bato, kasi asengeli nde kozala moto ya boboto epai ya bato
nyonso, moto oyo azali na makoki ya kopesa malakisi, ya kokanga motema 25 mpe
ya koteya na boboto bato oyo babendanaka na ye ; asengeli kozala na elikya ete
Nzambe akosalela bango ngolu ya kobongola mitema mpo ete bayeba solo. 26 Bongo
bakozongela mayele na bango ya malamu mpe bakolongwa na motambo ya Satana
oyo akanga bango na boloko mpo ete basala kaka mokano na ye.
3
Mikolo ya suka
1 Kasi yeba malamu ete mikolo ya suka ekozala mikolo ya pasi : 2 bato bakokoma
na lokoso ya mbongo, bakokoma miyimi, lolendo, lofundu ; bakokoma kofinga
Nzambe, kozanga botosi epai ya baboti na bango, koboya kozongisa matondi, kozanga
limemia mpo na biloko ya bule, 3 kozanga bolingo, kozanga mawa, kokosela baninga
makambo, kozanga makoki ya komikanga, bato na kanza, banguna ya bolamu,
4 bateki baninga, bato ya mitema mikuse, bato na komitombola, bato balinga bisengo
na esika ya kolinga Nzambe ; 5 bakobanda komilakisa lokola nde bazali na botosi
kati na makambo ya Nzambe, nzokande bawanganaka nguya na yango. Kima bato
ya lolenge wana !
6 Bamosusu kati na bango bakotaka na bandako ya bato mpe bakosaka basi ya pete
oyo batonda na masumu mpe bamitikaka na lolenge nyonso ya baposa ya nzoto, 7 oyo
balukaka tango nyonso koyekola kasi bakokaka ata moke te koyeba solo. 8 Ndenge
Janesi mpe Jambresi batelemelaki Moyize, ndenge wana mpe bato wana batelemelaka
solo. Bazali bato oyo makanisi na bango esila kobeba mpe kondima na bango esila
kokufa. 9 Kasi bakokende mosika te, pamba te bozoba na bango ekomonana na miso
ya bato nyonso, ndenge ezalaki mpo na mibali wana mibale.
Kokangama na malakisi oyo oyekolaki

10Nzokande yo oyebi nyonso na tina na mateya na ngai, bizaleli, makanisi,
kondima, kokanga motema, bolingo, mpiko, 11 minyoko mpe pasi na ngai ; oyebi
makambo nyonso oyo ekomelaki ngai na Antioshe, na Ikoniomi mpe na Listre. Solo,
nanyokwamaki makasi, kasi Nkolo akangolaki ngai wuta na nyonso. 12 Solo, bato
nyonso oyo balingi kotambola na botosi kati na Yesu-Klisto bakonyokolama. 13 Kasi
bato mabe mpe ba-oyo bakosaka baninga bakozala kozinda kati na mabe, kokosa bato
mosusu, mpe bango moko bakokosa bango.
14 Kasi yo, kangama kaka na makambo oyo oyekolaki mpe ondimaki, pamba te
oyebi epai ya nani oyekolaki yango ; 15 mpe wuta bomwana na yo, oyebi Makomi ya
bule oyo ezali na makoki ya kopesa yo bwanya oyo ememaka na lobiko na nzela ya
kondima kati na Yesu-Klisto.
16 Makomi nyonso ekomama na nguya ya Nzambe mpe ezali na tina mpo na koteya,
kopamela, kozongisa na nzela mpe kolakisa bato kotambola kolanda bosembo, 17 mpo
ete moto na Nzambe azala ya kokoka mpe ya kobongisama mpo na kosala misala
nyonso ya malamu.
2 Timote 4:1 1761 2 Timote 4:21
4
Koteya Liloba
1 Yango wana, liboso ya Nzambe mpe ya Yesu-Klisto oyo akosambisa bato ya bomoi
mpe bakufi, mpe na makanisi ya kolengela koya na Ye mpe ya Bokonzi na Ye, nazali
kopesa yo mitindo oyo : 2 teya Liloba, betela yango sete na tango ya malamu to te,
zongisa na nzela, pamela mpe lendisa na nzela ya mateya na yo mpe na kokanga
motema. 3 Pamba te na mikolo ekoya, bato bakolinga lisusu te koyoka mateya ya
solo, kasi bakomilukela bango moko, kolanda baposa na bango, bateyi oyo bakoyebisa
bango makambo oyo matoyi na bango esepelaka koyoka ; 4 bakoboya koyoka mateya
ya solo mpe bakomipesa makasi na koyoka masapo. 5 Kasi yo, zala na ekenge na
makambo nyonso, yikela pasi mpiko, sala mosala ya mopanzi Sango Malamu, kokisa
malamu lotomo na yo.
Suka ya Polo
6 Pamba te nakomi pene ya kokaba bomoi na ngai lokola mbeka ya masanga mpo na
Nzambe, mpe tango na ngai ya kotika mokili oyo ekoki. 7 Nabundi etumba na ngai
malamu, nakomi na suka ya lisano na ngai ya kokima mbangu, nabateli kondima.
8 Sik’oyo, Nzambe abombeli ngai motole ya bosembo, oyo Nkolo, Mosambisi ya sembo,
akopesa ngai na mokolo wana : akopesa yango na ngai kaka te, kasi mpe na bato
nyonso oyo balingaka boyei na Ye.
Maloba ya suka ya Polo
9 Sala makasi ete oya noki epai na ngai. 10 Pamba te Demasi asundolaki ngai :
alingaki mokili oyo mpe akendeki na Tesalonika ; Kresasi akendeki na Galatia, mpe
Tito akendeki na Dalimatia. 11 Kaka Luka nde azali elongo na ngai. Kamata Malako,
mpe boya elongo na ye, pamba te azali na tina mingi epai na ngai mpo na lotomo.
12 Natindaki Tishike na Efeso. 13 Tango okoya, memela ngai kazaka oyo natikaki na
Troasi epai ya Karipisi ; memela ngai mpe babuku na ngai, mingi-mingi babuku oyo
basala na poso ya banyama.
14 Alekizandre, monyangwisi bibende, asalaki ngai mabe mingi. Nkolo akofuta ye
kolanda misala na ye. 15 Yo mpe sala keba liboso na ye, pamba te atelemelaki makasi
mateya na biso.
16 Tango nasambaki mpo na mbala ya liboso, moto ata moko te azalaki wana mpo
na kosunga ngai ; bango nyonso basundolaki ngai. Tika ete Nzambe atangela bango
yango te ! 17 Ezali Nkolo nde atelemaki pembeni na ngai mpe apesaki ngai nguya
mpo ete, na nzela na ngai, mateya eteyama na mobimba na yango nyonso, mpe mpo
ete Bapagano bayoka yango. Mpe akangolaki ngai wuta na monoko ya nkosi.
18 Nayebi solo ete Nkolo akokoba kokangola ngai wuta na misala nyonso ya mabe
mpe akobikisa ngai mpo na Bokonzi na Ye ya Likolo. Tika ete nkembo ezonga epai
na Ye mpo na libela na libela !
Amen.
Bambote ya suka
19 Pesa mbote na Prisika, na Akilasi mpe na libota ya Onezifore.
Erasite atikalaki na Kolinto, mpe natikaki Trofime azali kobela na Mile.

20 21 Sala
makasi ete okoma awa liboso ete tango ya malili makasi ebanda.
Ebilisi, Pidesi, Linisi, Klodia mpe bandeko nyonso bapesi yo mbote.

2 Timote 4:22 1762 2 Timote 4:22
Tika ete Nkolo azala elongo na molimo na yo ! Tika ete ngolu ezala na bino
22
nyonso !
Tito 1:1 1763 Tito 1:16
Mokanda epai ya
Tito
Mbote
1 Ngai Polo, mowumbu ya Nzambe mpe ntoma ya Yesu-Klisto, mpo na kolendisa
kondima ya baponami ya Nzambe mpe boyebi ya bosolo oyo ememaka na botosi kati
na makambo ya Nzambe, 2 mpo ete bazala na elikya ya bomoi ya seko oyo Nzambe,
Ye oyo akosaka te, alakaki biso wuta kala, liboso ya ebandeli ya tango, 3 mpe atalisi
sik’oyo polele na nzela ya Liloba na Ye, oyo napesamelaki mokumba ya kosakola,
kolanda etinda ya Nzambe, Mobikisi na biso, na tango oyo Ye akata ;
4 epai ya Tito, mwana na ngai ya solo kati na kondima moko oyo tozali kokabola
elongo na ye :
Tika ete ngolu mpe kimia epesamela yo kowuta na Nzambe Tata mpe na Yesu-Klisto,
Mobikisi na biso !
Koponama ya bakambi kati na Lingomba

Natikaki yo kati na Kreti mpo ete osilisa kobongisa makambo oyo etikalaki mpe
5
opona bakambi ya Lingomba kati na engumba moko na moko, ndenge natindaki yo.
6 Mokambi ya Lingomba asengeli kozala moto azanga pamela, mobali ya mwasi moko,
moboti ya malamu ; mpe bana na ye basengeli kozala bandimi, bana ya mobulu te
mpe ya kilikili te.
7 Lokola motambolisi misala ya Nzambe, mokambi ya Lingomba asengeli kozala
moto azanga pamela. Yango wana, asengeli kozala moto na lolendo te, moto na kanda
te, molangwi masanga te, moto na kanza te, moto na lokoso ya mbongo te. 8 Asengeli
nde kozala moto oyo ayambaka bato malamu kati na ndako na ye, alingaka makambo
ya malamu, azalaka na ekenge ; asengeli kozala moto ya bule, moto ya sembo, moto
oyo ayebi komikanga, 9 moto oyo akangama makasi na Liloba ya solo, ndenge kaka
bateyaki ye yango. Na bongo, akoki kolendisa bato mosusu na nzela ya malakisi ya
peto mpe kosukisa tembe ya bato oyo bandimaka te.
Bateyi ya lokuta
10 Bato mingi baboyi kotosa solo,
bazali koteya makambo ezanga tina mpe ya lokuta,
mingi-mingi kati na bato oyo bakatama ngenga. 11 Osengeli kosukisa bango, pamba
te bazali kobebisa mabota ebele na nzela ya malakisi oyo esengeli kutu te, mpo na
kaka kozwa mbongo ya soni.
12 Moto moko ya Kreti, oyo bango moko bato ya Kreti bazwaka lokola mosakoli,
alobaki : « Bato ya Kreti bazalaka bakosi, bazalaka banyama mabe, bato na lokoso
mpe bagoyigoyi. »
13 Litatoli oyo ezali penza ya solo. Yango wana, pamela bango makasi mpo ete
bazala na kondima ya peto 14 mpe balanda te masapo ya Bayuda to mibeko ya bato
oyo baboyi solo.
15 Mpo na bato oyo bazali peto, nyonso ezalaka peto ; kasi mpo na bato oyo bazali
mbindo mpe bazangi kondima, eloko moko te ezalaka peto, pamba te mayele mpe
mitema na bango ezali mbindo. 16 Balobaka ete bayebi Nzambe, kasi bawanganaka
Ye na nzela ya misala na bango, pamba te bazali nkele, batomboki mpe bazangi
makoki ya kosala ata likambo moko ya malamu.
Tito 2:1 1764 Tito 3:8
2
Mitindo mpo na bandimi
1Kasi yo, teya makambo oyo ekoki na malakisi ya peto. 2 Teya na batata mibange
ete balekisaka ndelo te na bizaleli na bango, bazala bato oyo bakoki na lokumu, bato
na mayele, bato na kondima ya solo, bato na bolingo, mpe bato na molende.
3 Teya mpe bamama mibange ete bazala na bizaleli oyo ekoki na bato oyo
bamibulisa mpo na Nzambe : basengeli te kotongaka bato mpe kozala bawumbu
ya masanga ; basengeli nde komipesa na koteyaka makambo ya malamu, 4 mpo ete
balakisa na bilenge basi kolinga mibali na bango mpe bana na bango, 5 komibatela
malamu, kotambola na bomoi ya peto, komipesa na misala kati na bandako na bango,
kozala basi ya boboto mpe ya botosi liboso ya mibali na bango, mpo ete Liloba na
Nzambe efingama te.
6 Lendisa mpe bilenge mibali ete bamibatelaka malamu. 7 Na makambo nyonso,
zala ndakisa na nzela ya misala malamu ; mpe na mateya na yo, lakisa bosembo,
longola maseki, 8 salela maloba ya kimia mpe ezanga pamela, mpo ete bato oyo
batelemelaka yo bayoka soni mpe bazanga mabe ya koloba na tina na biso.
9 Teya bawumbu ete batosaka bankolo na bango na makambo nyonso, basalaka
makasi mpo na kosepelisa bango, babendanaka na bango te 10 mpe bayibaka te. Kasi
teya bango ete bamilakisaka tango nyonso lokola bato oyo bankolo na bango bakoki
kotiela mitema, mpo ete bakomisa malakisi ya Nzambe Mobikisi na biso elengi.
Ngolu, etima ya lobiko
11Pamba te ngolu ya Nzambe emonisami lokola etima ya lobiko mpo na bato
nyonso. 12 Elakisaka biso kotika mabe, kokabwana na baposa ya makambo ya
mokili, kobika tango oyo na bwanya, na bosembo mpe na botosi kati na makambo ya
Nzambe, 13 wana tozali kozela kokokisama ya elikya oyo epambolama : komonisama
ya nkembo ya Yesu-Klisto, Nzambe monene mpe Mobikisi na biso, oyo 14 amikabaki Ye
moko mpo na biso, mpo ete akangola biso na mabe nyonso mpe apetola biso mpo na
Ye moko lokola bato na Ye, oyo batondi na posa makasi ya kosala misala ya malamu.
15 Yango nde makambo oyo osengeli koteya. Lendisa mpe pamela na bokonzi
nyonso. Kopesa na moto moko te nzela ya kotiola yo.
3
Etamboli ya baklisto
1Yebisa bango lisusu ete basengeli kotosa bakambi mpe bakonzi, koselingwa mpo
na misala nyonso ya malamu, 2 komipekisa kotiola bato, kozala bato na kimia, na
boboto mpe na bolingo epai ya bato nyonso.
3 Pamba te biso mpe, na kala, tozalaki kosala makambo lokola bazoba, lokola bato
bazanga botosi na miso ya Nzambe, lokola bato babunga nzela, lokola bawumbu ya
lolenge nyonso ya baposa mpe ya bisengo. Na bomoi na biso, tozalaki kobika bomoi
ya kosalaka mabe na bato mpe ya bilulela. Bato bayinaki biso, mpe tozalaki koyinana
biso na biso. 4 Kasi tango Nzambe Mobikisi na biso amonisaki boboto mpe bolingo
na Ye mpo na bato, 5 abikisaki biso. Asalaki bongo mpo na bosembo na biso te, kasi
mpo na mawa na Ye na nzela ya Molimo Mosantu oyo akomisaki biso bato ya sika
na mokolo ya mbotama na biso ya mibale. 6 Nzambe asopelaki biso Molimo Mosantu
na bofuluki penza na nzela ya Yesu-Klisto, Mobikisi na biso, 7 mpo ete, wana akomisi
biso bato ya sembo na nzela ya ngolu na Ye, tokoma bakitani ya libula kolanda elikya
ya bomoi ya seko.
8 Makambo oyo nawuti koloba ezali penza ya solo ; mpe nalingi ete obetelaka yango
sete makasi, mpo ete bato oyo bandimeli Nzambe bamipesa mobimba mpo na kosala
Tito 3:9 1765 Tito 3:15
misala ya malamu. Yango nde makambo oyo ezali penza malamu mpe na tina mpo
na bato.
Bato oyo bamemaka bokabwani
9 Kasi kima tembe ya bozoba, masolo ya milongo ya mbotama, koswana mpe
bitumba na tina na mibeko : ezali na litomba te mpe ezali na tina te. 10 Soki, kati
na Lingomba, ezali na moto oyo amemaka bokabwani, kebisa ye, mbala moko, mpe
kebisa ye mbala ya mibale. Soki aboyi kaka koyoka, bimisa ye libanda ya Lingomba ;
11 pamba te osengeli koyeba ete moto ya ndenge wana abunga nzela, azali kosala
masumu ; mpe na ndenge wana, amikateli ye moko etumbu.
Mitindo ya suka
12Tango kaka nakotindela yo Artemasi to Tishike, sala nyonso mpo ete oya epai
na ngai, na Nikopolisi, pamba te nazwaki mokano ya kolekisa kuna eleko ya malili
makasi.
13 Sala nyonso oyo okoki kosala mpo na kosunga mobembo ya Zenasi, molakisi ya
Mobeko, mpe Apolosi mpo ete bazanga eloko moko te na nzela. 14 Bandeko na biso
mpe basengeli koyekola komipesa na misala ya malamu, mpo na kosunga bosenga
nyonso mpe kobika bomoi oyo ekobotaka bambuma.
Bambote
15Bato nyonso oyo bazali elongo na ngai batindeli yo mbote.
Pesa mbote na bato oyo balingaka biso kati na kondima.
Tika ete ngolu ya Nzambe ezala na biso nyonso !

Filemo 1 1766 Filemo 22
Mokanda epai ya
Filemo
Mbote
1 Ngai Polo, mokangami na boloko mpo na Yesu-Klisto, mpe Timote, ndeko na biso ;
Epai ya Filemo, molingami na biso mpe moninga ya mosala ;

2 epai ya Apia, ndeko na biso ya mwasi ;
epai ya Arshipe, moninga na biso ya etumba ;
mpe epai ya Lingomba oyo esanganaka na ndako ya Filemo :
Nkolo Yesu-Klisto !
Matondi mpe libondeli

Tango nyonso nasambelaka, natangaka kombo na yo mpe nazongisaka matondi
4
epai ya Nzambe na ngai, 5 pamba te nazali koyoka sango ya bolingo na yo mpo
na basantu nyonso, mpe ya kondima na yo kati na Nkolo Yesu. 6 Nabondelaka ete
kondima oyo ezali kosangisa biso emonisama na misala, mpo ete ososola malamu
bolamu nyonso oyo tozali na yango kati na Klisto. 7 Ndeko na ngai, bolingo na yo
mpo na basantu ezali penza kopesa ngai esengo mingi mpe kolendisa ngai, pamba te
okitisaki bango mitema.
Polo asengi mpo na Onezime
8 Yango wana, atako, kati na Klisto, nazali na makoki ya kotinda yo kosala likambo
songolo to pakala, 9 kasi nasepeli kosenga na yo na kombo ya bolingo, ngai Polo,
mobange mpe sik’oyo mokangami na boloko mpo na Yesu-Klisto ; 10 nasepeli kosenga
na yo na tina na Onezime oyo azali mwana na ngai kati na Klisto, pamba te nakomaki
tata na ye ya molimo awa, kati na boloko. 11 Na kala, azalaki na tina ata moko te na
miso na yo, kasi sik’oyo akomi na tina mingi na miso na yo mpe na miso na ngai.
12 Nazali kozongisa ye epai na yo, pamba te azali penza motema na ngai.
13 Nalingaki ete atikala elongo na ngai awa, na boloko epai wapi nazali mpo na Sango
Malamu, mpo ete asalisa ngai na esika na yo. 14 Nzokande nakokaki te kosala yango,
pamba te nazwaki ndingisa na yo te, mpo ete bolamu oyo okosala ezala oyo ewuti
na motema na yo moko, kasi na kotindika te. 15 Tango mosusu, mwa tango moke oyo
bozalaki ya kokabwana na Onezime ezalaki mpo ete ozwa ye mpo na libela, 16 lokola
mowumbu lisusu te kasi koleka kutu ata mowumbu, lokola ndeko ya bolingo. Azali
na litomba mingi mpo na ngai, kasi azali mpe na litomba mingi lisusu koleka mpo
na yo, lokola moto mpe lokola ndeko kati na Nkolo.
17 Soki ya solo ozwaka ngai lokola ndeko na yo kati na kondima, yamba ye lokola
nde oyambi ngai. 18 Soki asalaki yo mabe to mpe azali na niongo na yo, tanga yango
na moto na ngai. 19 Ezali loboko na ngai moko Polo nde ezali kokoma makambo oyo :
ngai moko nakofuta yo niongo yango. Nazali mpe na posa te ya kokanisela yo ete yo
mpe ozali na niongo na ngai : niongo yango ezali nde bomoi na yo. 20 Ndeko na ngai,
mpo na bolingo ya Nkolo, salela ngai bolamu wana ; kitisa ngai motema lokola ndeko
na yo kati na Klisto. 21 Nakomeli yo na elikya ete okosala makambo oyo nasengi yo,
mpe nayebi ete okosala kutu koleka. 22 Nasengi na yo lisusu ete obongisela ngai esika
Filemo 23 1767 Filemo 25
ya kolala, pamba te nazali na elikya ete Nzambe akozongisa ngai epai na bino lokola
eyano na mabondeli na bino.
Bambote ya suka
Epafrasi, moninga na ngai ya boloko kati na Yesu-Klisto, atindeli yo mbote.
23
Ndenge moko mpe Malako, Arisitarke, Demasi mpe Luka, baninga na ngai ya
24
mosala, bango mpe batindeli yo mbote.
25 Tika ete ngolu ya Yesu-Klisto, Nkolo na biso, ezala elongo na molimo na yo !
Ba-Ebre 1:1 1768 Ba-Ebre 1:13
Mokanda epai ya
Ba-Ebre
Bomoto ya Mwana na Nzambe
Nzambe amimonisi na nzela ya Mwana
1Na tango ya kala, Nzambe azalaki koloba, mbala mingi mpe na lolenge ebele,
epai ya bakoko na biso, na nzela ya basakoli. 2 Kasi sik’oyo, na mikolo oyo ezali ya
suka, Nzambe azali koloba na biso na nzela ya Mwana na Ye, oyo Ye moko Nzambe
akomisaki Mokitani ya biloko nyonso. Ezali mpe na nzela na Ye nde Nzambe asalaki
mokili. 3 Mwana yango amonisaka kongenga ya nkembo ya Nzambe, azali elilingi oyo
etalisaka mobimba ya Nzambe mpe asimbi biloko nyonso na nguya ya Liloba na Ye.
Sima na Ye kopetola masumu ya bato, avandi kati na Likolo, na ngambo ya loboko
ya mobali ya Nzambe-Na-Nguya-Nyonso, 4 mpe azwi esika ya lokumu penza koleka
ba-anjelu mpo ete azwi Kombo oyo eleki bakombo ya ba-anjelu.
Mwana na Nzambe aleki ba-anjelu
5Epai ya anjelu nini penza Nzambe aloba :
« Ozali mwana na ngai ;
na mokolo ya lelo, nakomi Tata na yo ? »
To mpe :
« Ngai nakozala Tata mpo na ye,
mpe ye akozala mwana mpo na Ngai ? »
6 Mpe lisusu, tango Nzambe atindaki Mwana na Ye ya liboso kati na mokili, epai ya
nani aloba :
« Tika ete ba-anjelu nyonso ya Nzambe bagumbamelaka Yo ? »
7 Nzokande, tala makambo oyo Nzambe aloba na tina na ba-anjelu :
« Akomisaka ba-anjelu na Ye mipepe,
mpe basali na Ye, ndemo ya moto. »
8 Mpe tala makambo oyo aloba na tina na Mwana :
« Oh Nzambe, Kiti ya Bokonzi na Yo ekowumela seko na seko,
lingenda ya bokonzi na Yo ezali mpo na bosembo.
9 Olingaka bosembo mpe oyinaka mabe ;
yango wana, oh Nzambe, Nzambe na Yo apakoli Yo mafuta ya esengo,
asepeli na Yo koleka baninga na Yo ! »
10 Kaka na tina na mwana, alobaki lisusu :
« Na ebandeli, oh Nkolo, Yo nde otiaki miboko ya mokili,
mpe maboko na Yo nde esalaki Likolo.
11 Nyonso wana ekobeba,
ekonzuluka lokola elamba ;
kasi Yo, okotikala seko na seko.
12 Okolinga yango lokola kazaka,
mpe bakolongola yango lokola elamba
mpo na kotia elamba mosusu.
Kasi Yo, ozali ndenge moko,
mibu na Yo ekotikala kosuka te ! »
13 Mpe lisusu, epai ya anjelu nini Nzambe aloba :
« Vanda na ngambo ya loboko na Ngai ya mobali
kino nakomisa banguna na yo
enyatelo makolo na yo ? »
14Nzokande, ba-anjelu nyonso bazali milimo oyo esalaka mpo na Nzambe, mpe
Nzambe atindaka bango kokokisa lotomo na bango mpo na bolamu ya bato oyo
bakozwa lobiko.
2
Kozwa na motuya lobiko kowuta na Mwana
Yango wana, tosengeli kozwa lisusu na motuya makasi mateya oyo toyokaki mpo
1
ete tobunga te. 2 Pamba te soki sango oyo epesamaki, na tango ya kala, na nzela ya
ba-anjelu, ezalaki na motuya makasi na ndenge ete bato oyo batiolaki yango mpe
batosaki yango te bazwaki etumbu oyo ekokaki mpo na bango, 3 ndenge nini biso
tozanga kozwa etumbu soki tozwi na pamba lobiko ya boye ? Solo, Ye moko Nkolo
nde asakolaki liboso na tina na lobiko yango ; bongo na sima, bato oyo bayokaki
sango yango batalisaki biso bosolo na yango. 4 Nzambe mpe azalaki kokokisa bosolo
ya litatoli na bango na nzela ya bilembo ya kokamwa, na nzela ya misala minene,
ya bikamwa ya ndenge na ndenge mpe ya makabo ya Molimo Mosantu, oyo azalaki
kopesa bango kolanda mokano na Ye.
Nyonso ezali na se ya Bokonzi ya Mwana
5 Nzambeatiaki te mokili oyo ezali koya, mokili oyo tozali kolobela, na se ya bokonzi
ya ba-anjelu. 6 Nzokande, ezali na moko oyo atatolaki boye kati na Makomi :
« Moto azali nini mpo ete okanisa ye ?
Mwana na moto azali nani mpo ete obatela ye ?
7 Okitisaki ye na se ya ba-anjelu mpo na mwa tango moke,
kasi olatisaki ye motole ya nkembo mpe ya lokumu,
8 mpe otiaki biloko nyonso
na se ya matambe na ye. »
Awa Nzambe atiaki nyonso na se ya bokonzi na ye, atikaki ata eloko moko te oyo
ezangaki kozala na se ya bokonzi na ye. Nzokande, ezali solo ete, kino sik’oyo, tomoni
nanu te ete nyonso ezali na se ya bokonzi na ye. 9 Kasi tala makambo oyo tozali
komona : Yesu oyo akitisamaki na se ya ba-anjelu mpo na mwa tango moke, alati
sik’oyo motole ya nkembo mpe ya lokumu mpo ete andimaki pasi oyo ememaki Ye
kino na kufa. Na bongo, na ngolu ya Nzambe, Yesu akufaki nde mpo na bato nyonso.
Mwana na Nzambe azali ndeko ya bato nyonso
Emonanaki malamu ete, mpo na komema bana ebele na nkembo, Nzambe oyo
10
akela biloko nyonso mpe azali Nkolo na yango akomisa ya kokoka na nzela ya pasi,
mokonzi oyo asengelaki komema bango na lobiko. 11 Pamba te Mobulisi ya basumuki
mpe bato oyo babulisami bazali kaka na Tata moko. Yango wana Yesu azalaki na soni
te ya kobenga bango bandeko na Ye, 12 tango alobaki :
« Nakotatola Kombo na Yo epai ya bandeko na Ngai,
nakokumisa Yo na banzembo kati na mayangani. »
« Nakotia elikya na Ngai kati na Ye ; »
Mpe lisusu :
« Ngai oyo, Ngai elongo na bana oyo Nzambe apesa Ngai. »
14 Boye, lokola bana yango bazali na nzoto mpe makila, Ye mpe asanganaki elongo
na bomoto na bango mpo ete, na nzela ya kufa na Ye, asilisa nguya ya Satana oyo
azalaki kosimba nguya ya kufa, 15 mpe akangola bato nyonso oyo, bomoi na bango
mobimba, bakomaki bawumbu likolo na kobanga kufa.
16 Pamba te ezali penza ya solo ete Yesu ayaki te mpo na kosunga ba-anjelu,
kasi mpo na kosunga nde bakitani ya Abrayami. 17 Yango wana asengelaki kozala
ndenge moko na bandeko na Ye na makambo nyonso mpo ete akoma Mokonzi

ya Banganga-Nzambe, oyo atonda na boboto, mpe oyo bakoki kotiela motema na
makambo oyo etali boyokani ya moto elongo na Nzambe, mpe mpo ete akoka kosala
mosala ya bolimbisi masumu ya bato. 18 Pamba te, lokola Ye moko amonaki pasi
tango amekamaki, akoki mpe kosunga bato oyo bazali komekama.
3
Yesu aleki Moyize
1 Yango wana, bandeko basantu, bino oyo Nzambe abenga mpo na kozwa bomengo
ya Likolo, botalela kaka Yesu oyo biso tozali kondima lokola Ntoma mpe Mokonzi ya
Banganga-Nzambe. 2 Solo, azali sembo na miso ya Nzambe oyo aponaki Ye, ndenge
Moyize azalaki sembo kati na Ndako mobimba ya Nzambe. 3 Yesu amonanaki ete
akoki mpo na kozwa lokumu monene koleka Moyize ; ndenge moko mpe motongi
ndako azali na lokumu monene koleka ndako yango moko. 4 Pamba te, ezali na ndako
moko te oyo ezangi motongi ; nzokande Nzambe azali motongi ya biloko nyonso.
5 Moyize azalaki sembo lokola mosali kati na Ndako mobimba ya Nzambe, mpo na
kotatola na tina na makambo oyo Nzambe akoloba na mikolo oyo ezalaki kolanda.
6 Kasi Klisto azali sembo lokola Mwana, Mokonzi ya Ndako ya Nzambe. Mpe biso,
tozali Ndako na Ye, soki kaka tozali kobatela makasi kino na suka, kondima mpe
lokumu oyo elikya epesaka biso.
Bopemi ya bandimi ya Nzambe
7 Yango wana, kolanda ndenge Molimo Mosantu alobi :
« Lelo, soki boyoki mongongo na Ye,
8 boyeisa mitema na bino mabanga te,
ndenge bosalaki tango botombokelaki Nzambe,
na mokolo ya komekama kati na esobe
9 epai wapi batata na bino bamekaki ngai
mpe balukaki kotala mozindo ya motema na ngai
atako bamonaki misala na ngai
10 mibu tuku minei.
Yango wana, natombokelaki bato ya ekeke wana
mpe nalobaki :
‹ Mitema na bango ezali kobeba tango nyonso,
mpe bayebaki banzela na ngai te. ›
11 Boye, kati na kanda na ngai, nakataki seleka :
‹ Bakotikala kokota te kati na bopemi na ngai ! › »
12 Bandeko na ngai, bosala keba ete moto moko te kati na bino azala na
motema mabe mpe azanga kondima kino kokabwana na Nzambe na bomoi ; 13 kasi
bolendisanaka bino na bino mokolo na mokolo, na tango nyonso oyo bakoki nanu
koloba « lelo, » mpo ete moko te kati na bino akosama na masumu mpe akoma
motema libanga. 14 Pamba te tozali solo lisanga na Klisto soki tosimbi makasi, kino
na suka, elikya oyo tozwaki wuta na ebandeli, 15 kolanda ndenge elobama :
boyeisa mitema na bino mabanga te,
ndenge bosalaki tango botombokelaki Nzambe. »
16 Banani bayokaki mongongo ya Nzambe mpe batombokelaki Ye ? Ezali te bato
nyonso oyo Moyize abimisaki na Ejipito ? 17 Asilikelaki banani mibu tuku minei ?
Ezali te bato oyo basalaki masumu, oyo bibembe na bango ekweyaki kati na esobe ?
18 Epai ya banani Nzambe akataki seleka ete bakokota te kati na bopemi na Ye ? Ezali
te epai ya bato oyo baboyaki kotosa Ye ?
19 Boye, tomoni ete balongaki te kokota mpo ete bazangaki kondima.
4
1 Yango wana, lokola elaka ya kokota kati na bopemi ya Nzambe ezali nanu, tosala
keba ete moko kati na bino akanisa ete azangeli. 2 Pamba te, biso mpe toyokaki
Sango Malamu lokola bango ; kasi mateya oyo bayokaki esungaki bango ata na
likambo moko te mpo ete bato oyo bayokaki yango bayambaki yango na kondima
te. 3 Sik’oyo, biso oyo tondimi, tozali kokota kati na bopemi yango kolanda ndenge
Nzambe alobaki :
« Yango wana, kati na kanda na ngai, nakataki seleka oyo :
‹ Bakotikala kokota te kati na bopemi na ngai ! › »
Nzambe alobaki bongo, atako misala na Ye emonanaki wuta na tango oyo akelaki
mokili. 4 Pamba te, na esika moko, elobami boye na tina na mokolo ya sambo :
« Boye, na mokolo ya sambo, Nzambe akataki mosala nyonso oyo azalaki kosala. »
5 Mpe, kati na eteni oyo esili koleka, alobi : « Bakotikala kokota te kati na bopemi
na ngai ! »
6 Boye, lokola emonani polele ete ezali nanu na bato oyo basengeli kokota kati
na bopemi yango, mpe ete bato oyo bazalaki bato ya liboso mpo na koyoka Sango
Malamu bakotaki te mpo ete batosaki Nzambe te, 7 yango wana Nzambe abongisi
lisusu mokolo moko oyo azali kobenga « lelo, » tango alobaki, sima na mikolo, na
nzela ya Davidi :
boyeisa mitema na bino mabanga te. »
8 Pamba te, soki Jozue alonga penza kopesa bango bopemi, Nzambe alingaki lisusu te
koloba na tina na mokolo mosusu. 9 Boye, mpo na bato ya Nzambe, etikali na bopemi
moko oyo ezali lokola mokolo ya sambo oyo Nzambe apemaki. 10 Pamba te moto
oyo akoti kati na bopemi ya Nzambe apemi na misala na ye, ndenge kaka Nzambe
apemaki na misala na Ye.
11 Yango wana, tosala makasi mpo na kokota kati na bopemi yango mpo ete tokweya
te kati na bozangi botosi lokola bana ya Isalaele. 12 Pamba te Liloba na Nzambe
ezali na bomoi mpe na nguya, ekotaka koleka kutu mopanga oyo ezali na minu na
bangambo nyonso mibale, ekomaka kino kokabola elimo mpe molimo, mikuwa mpe
mafuta oyo ezalaka kati na mikuwa, mpe esosolaka malamu makanisi mpe mikano
ya motema ya moto. 13 Kati na bikelamu nyonso, moko te ezali ya kobombama na
miso ya Nzambe : nyonso ezali polele, mpe ezali ya kobombama te na miso ya Ye oyo
akosambisa biso.
Yesu azali Mokonzi ya Banganga-Nzambe
14 Yango wana, lokola tozali na Mokonzi ya Banganga-Nzambe, oyo akatisa Likolo,
Ye Yesu, Mwana na Nzambe, tosimba makasi kondima oyo totatolaka. 15 Pamba te
tozali na Mokonzi ya Banganga-Nzambe, oyo akoki kosangana na bapasi na biso ;
amekamaki kutu na makambo nyonso, ndenge biso mpe tozali komekama, kasi
asalaki masumu te.
16 Boye, topusana na elikya nyonso pene ya Kiti ya Bokonzi ya ngolu mpo ete
Nzambe ayokela biso mawa mpe tozwa ngolu, oyo ekosunga biso na tango oyo ekoki.
Bonganga-Nzambe ya Klisto
5
Klisto, Mokonzi ya Banganga-Nzambe mpe Mopesi lobiko
1 Mokonzi nyonso ya Banganga-Nzambe aponamaka kati na bato mpe, lokola mosali

ya Nzambe, atiamaka mpo na bolamu ya bato kati na makambo oyo etali boyokani
na bango elongo na Nzambe. Mosala na ye ezali : kobonzela Nzambe makabo mpe
bambeka mpo na masumu ya bato. 2 Azali na makoki ya kozala na boboto liboso
ya bolembu ya bato oyo bazangi boyebi mpe basalaka masumu, pamba te ye moko
mpe azali moto na bolembu. 3 Yango wana, likolo ya bolembu yango, asengeli kaka
te kobonzaka mbeka mpo na masumu ya bato, kasi asengeli mpe kobonzaka yango
mpo na masumu na ye moko.
4 Moto moko te akoki komikomisa mokonzi ya Banganga-Nzambe, kasi ezali
Nzambe nde akomisaka moto mokonzi ya Banganga-Nzambe soki mpe kaka abengi
ye, ndenge ezalaki mpo na Aron. 5 Ndenge moko mpe mpo na Klisto : amikomisaki
te Mokonzi ya Banganga-Nzambe, kasi ezali Nzambe nde alobaki na Ye :
« Ozali Mwana na Ngai ;
na mokolo ya lelo, nakomi Tata na Yo. »
6 Mpe, na esika mosusu kati na Makomi, alobaki :
« Ozali Nganga-Nzambe mpo na libela,
kolanda molongo ya Melishisedeki. »
7 Wana Yesu azalaki kati na mokili, na mongongo makasi mpe na mpinzoli, azalaki
kosambela mpe kobondela Ye oyo akokaki kobikisa Ye na kufa, mpe Nzambe ayokelaki
Ye mpo na botosi na Ye. 8 Atako azalaki Mwana na Nzambe, kasi ayekolaki botosi na
nzela ya pasi nyonso oyo amonaki. 9 Mpe tango kaka Nzambe akomisaki Ye ya kokoka,
akomaki, mpo na bato nyonso oyo batosaka Ye, Mopesi lobiko ya seko ; 10 pamba te
Nzambe atia Ye Mokonzi ya Banganga-Nzambe, kolanda molongo ya Melishisedeki.
Bilei ya mikolo
Tozali na makambo mingi ya koloba na tina na likambo oyo, kasi ezali pasi
11
mpo na kolimbola yango mpo ete bososolaka lisusu noki te. 12 Bosengelaki wuta
kala kokoma balakisi ; kasi kino sik’oyo, bozali kaka na posa ete moto ateya bino
makambo ya ebandeli ya Liloba na Nzambe. Bokomi kutu na posa ya miliki, kasi
ya bilei ya makasi te. 13 Nzokande, moto nyonso oyo atikalaka kaka na miliki azali
mwana moke mpe ayebi te liloba oyo eteyaka bosembo. 14 Bilei ya makasi ezali mpo
na mikolo, ba-oyo bayebi kokesenisa malamu mpe mabe.
6
1 Yango wana, tokota na mateya oyo ekoki mpo na mikolo ; tolekisa tango te na
mateya ya ebandeli na tina na Klisto, mpe tozongela te mateya lokola kobongola
motema, kotika misala oyo ememaka na kufa, kondima kati na Nzambe, 2 ndenge
nyonso ya kobatisa, kotiela bato maboko, lisekwa ya bakufi, mpe etumbu ya seko.
3 Soki Nzambe apesi biso nzela, tokomipesa nde na mateya oyo ekoki mpo na mikolo.
4 Solo, ekoki kosalema te ete bato oyo Nzambe angengisaki na pole na Ye, oyo
bamekaki elengi ya likabo ya Lola, oyo basanganaki na Molimo Mosantu, 5 oyo
bamekaki elengi ya bolamu ya Liloba na Nzambe, oyo bamekaki nguya ya mokili
oyo ezali koya, 6 ekoki kosalema te ete bateya bango lisusu mateya ya kobongola
lisusu mitema soki bakweyi na masumu, pamba te bazali lisusu kobaka Mwana na
Nzambe na ekulusu, mpo na bango moko, mpe kosambwisa Ye na miso ya bato.
7 Tango mabele oyo enokelaka mvula emelaka mayi mpe ebotaka matiti ya tina mpo
na bato oyo baloneli yango, Nzambe apambolaka yango. 8 Kasi soki ebimisi basende
mpe banzube, ezalaka lisusu na tina te, ezalaka mosika te ya kolakelama mabe, mpe
esukaka na kozika na moto.
9 Atako tolobi bongo, balingami na ngai, tondimisami penza na tina na bino ete
tozali kozela lokola libula biloko ya malamu koleka, biloko oyo ememaka na lobiko.
10 Pamba te Nzambe azangi bosembo te mpo ete abosana mosala na bino mpe bolingo
nyonso oyo botalisaki mpo na Kombo na Ye, na ndenge bosungaki mpe bozali kokoba
kosunga basantu. 11 Kasi tolingi ete moto nyonso kati na bino akoba kolakisa bolingo
yango kino na suka mpo ete makambo oyo bozali kotiela elikya ekokisama solo.
12 Tolingi te ete bokoma bagoyigoyi, kasi bomekola bato oyo bazwaka, na nzela ya
kondima mpe kokanga motema, biloko oyo Nzambe alaka.
Elikya ya solo
13 Tango Nzambe apesaki Abrayami elaka, akataki seleka na Kombo na Ye moko,
pamba te ezali na moto moko te oyo aleki Nzambe mpo ete Ye Nzambe akata seleka na
kombo na ye. 14 Alobaki : « Nakopambola yo solo mpe nakopesa yo bakitani ebele. »
15 Yango wana, Abrayami akangaki motema mpe azwaki oyo Nzambe alakaki ye.
16 Nzokande, bato bakataka seleka na kombo ya moto oyo aleki bango, mpe seleka
ezalaka ndanga oyo esukisaka tembe nyonso. 17 Yango wana, Nzambe akataki seleka
mpo na kolakisa na bato oyo bazwaki elaka ete akobongola mokano na Ye te. 18 Mpo
na yango, mpo ete, biso bato oyo totika nyonso mpo na kosimba elikya ete tokozwa
biloko oyo alakaki biso, tolendisama makasi, Nzambe asalelaki makambo mibale oyo
ebongwanaka te, oyo kati na yango ekoki kosalema te ete Nzambe akosa.
19 Mpo na biso, elikya yango ezali lokola longo ya bomoi na biso ; epolaka te mpe
esimba biso makasi, ekota kino koleka rido, kati penza na Esika-Oyo-Eleki-Bule 20 epai
wapi Yesu akotaki mpo na biso lokola moto ya liboso, pamba te akomaki Mokonzi ya
Banganga-Nzambe mpo na libela, kolanda molongo ya Melishisedeki.
7
Melishisedeki aleki Aron
1 Melishisedeki azalaki mokonzi ya Salemi mpe Nganga-Nzambe ya Nzambe-
Oyo-Aleki-Likolo. Ezali Melishisedeki nde akendeki kokutana na Abrayami, wana
Abrayami azali kozonga sima na ye kolonga bakonzi ; mpe ezali Melishisedeki nde
apambolaki Abrayami. 2 Abrayami apesaki ye eteni ya zomi ya biloko nyonso oyo
azwaki lokola bomengo ya bitumba.
Kombo ya Melishisedeki elakisi « mokonzi ya bosembo. » Azali lisusu mokonzi ya
Salemi ; elingi koloba : mokonzi ya kimia. 3 Azalaki na tata te, mama te, bakoko te,
mokolo ya mbotama te, mpe mokolo ya kufa te ; azalaki lokola Mwana na Nzambe,
mpe azali Nganga-Nzambe mpo na libela.
4 Botala ndenge nini Melishisedeki azalaki moto monene mpo ete ezala Abrayami,
koko na biso, apesa ye eteni ya zomi ya bomengo na ye ya bitumba ! 5 Solo, Mibeko
ya Moyize etindaki bana ya Levi, oyo bakomi Banganga-Nzambe kozwa biteni ya
zomi epai ya bandeko na bango, bato ya Isalaele, oyo bazali mpe bato ya libota ya
Abrayami. 6 Kasi Melishisedeki oyo azalaki kutu moto ya libota ya Levi te azwaki eteni
ya zomi ya Abrayami, mpe apambolaki moto oyo Nzambe apesaki bilaka. 7 Nzokande,
tembe ezali te ete ezali moto oyo azali na se nde azwaka lipamboli kowuta na moto
oyo aleki ye.
8 Botala lisusu : na ngambo moko, ezali bato oyo bakufaka nde bazali kozwa biteni
ya zomi ; kasi na ngambo mosusu, kolanda Makomi, ezali moto na bomoi.
9 Boye, na mokuse, tokoki koloba ete Levi oyo azwaka biteni ya zomi afutaki eteni ya
zomi epai ya Melishisedeki na nzela ya Abrayami ; 10 pamba te, tango Melishisedeki
akutanaki na Abrayami, Levi azalaki nanu kati na mokongo ya koko na ye, Abrayami.
Klisto azali Nganga-Nzambe, kolanda molongo ya Melishisedeki

11 Boye, soki bato oyo bazwaki mobeko bakokaki kokoma ya kokoka na nzela ya
bonganga-Nzambe ya Balevi, mpo na nini kotia Nganga-Nzambe mosusu, kolanda
molongo ya Melishisedeki, kasi kolanda molongo ya Aron te ?
12 Nzokande, lokola bonganga-Nzambe ebongwani, mobeko mpe esengeli kobong-
wana. 13 Pamba te makambo yango etali Nganga-Nzambe oyo azali ya libota ya Levi
te, kasi ya libota oyo moto na yango moko te atikala kosala na etumbelo. 14 Toyebi
malamu ete Nkolo na biso azali ya libota ya Yuda, mpe Moyize atikalaki koloba eloko
moko te na tina na bonganga-Nzambe ya libota ya Yuda.
15 Likambo oyo tozali kolobela ekomi lisusu polele koleka awa Nganga-Nzambe
mosusu abimi, Nganga-Nzambe oyo akokani na Melishisedeki ; 16 akomi Nganga-
Nzambe kolanda mibeko ya bomoto te, kasi kolanda nguya ya bomoi oyo ezali na
suka te. 17 Pamba te, tala litatoli oyo baloba na tina na Ye :
« Ozali Nganga-Nzambe mpo na libela,
kolanda molongo ya Melishisedeki. »
18 Boye, Nzambe alongolaki mobeko ya liboso mpo ete ezalaki makasi te mpe ezalaki
na tina te. 19 Solo, Mibeko ya Moyize ebongisaki eloko moko te. Kasi elikya ya malamu
koleka epesameli biso, elikya oyo, na nzela na yango, topusanaka pene ya Nzambe.
Klisto, Mokonzi ya Banganga-Nzambe mpo na libela
20 Makambo wana nyonso esalemaki na nzela ya seleka oyo Nzambe akataki.
Nzokande, mpo na Balevi, Nzambe akataki ata seleka te mpo ete bakoma Banganga-
Nzambe. 21 Kasi Yesu akomaki Nganga-Nzambe na nzela ya seleka, tango Nzambe
alobaki na Ye :
« Nkolo akati seleka, mpe akobongola mokano na Ye te :
‹ Ozali Nganga-Nzambe mpo na libela. › »
22 Ezali na nzela ya seleka yango nde Yesu akoma ndanga ya boyokani oyo eleki
motuya. 23 Mpe lisusu, Banganga-Nzambe bazalaki kokitana ebele, pamba te kufa
ezalaki kopekisa bango kosala mosala na bango libela na libela. 24 Kasi mpo ete Yesu
azali na bomoi seko na seko, Bonganga-Nzambe na Ye ezali mpo na libela. 25 Yango
wana azali na makoki ya kobikisa libela, bato oyo bapusanaka pene ya Nzambe na
nzela na Ye, mpo ete azali tango nyonso na bomoi mpo na kobondelaka Nzambe na
tina na bango.
26 Boye, Yesu nde azali Mokonzi ya Banganga-Nzambe, oyo abongi mpo na biso :
azali Bule, asala ata mabe moko te, azali peto, akabwana na bato ya masumu, mpe
Nzambe atombola Ye penza likolo koleka Likolo, 27 azali na posa te, lokola bakonzi
mosusu ya Banganga-Nzambe, ya kotumbaka mbeka mokolo na mokolo mpo na
masumu na Ye moko liboso, mpe, na sima, mpo na masumu ya bato, pamba te
atumbaki mbeka yango mpo na masumu na bango mbala moko mpo na libela tango
amikabaki Ye moko.
28 Bakonzi ya Banganga-Nzambe, oyo batiami na nzela ya Mibeko ya Moyize, bazali
bato na bolembu ; kasi Mokonzi ya Banganga-Nzambe oyo Nzambe atie na nzela ya
maloba ya seleka, oyo eyaki sima na Mibeko ya Moyize, azali Mwana na Ye moko,
oyo azali ya kokoka mpo na libela.
8
Klisto, Mokonzi ya Banganga-Nzambe ya Boyokani ya sika
1 Tala likambo oyo eleki motuya kati na makambo oyo tozali koloba : tozali solo na
Mokonzi se moko ya Banganga-Nzambe, Mokonzi oyo avandi na ngambo ya loboko
ya mobali ya Kiti ya Bokonzi ya Nzambe kati na Likolo. 2 Kuna na Likolo, asalaka
mosala na Ye kati na Esika ya bule, elingi koloba : Mongombo ya solo, oyo Ye moko
Nkolo atonga, kasi bato te.
3Mokonzi nyonso ya Banganga-Nzambe atiamaka mpo na kobonza makabo mpe

bambeka. Boye Yesu, Mokonzi na biso ya Banganga-Nzambe, asengeli mpe kozala na
eloko ya kobonza lokola likabo to mbeka. 4 Soki azalaki na mokili, alingaki kozala
ata Nganga-Nzambe te, pamba te ezali kuna na Banganga-Nzambe oyo babonzaka
makabo kolanda Mobeko, 5 ba-oyo basalaka na Esika ya bule oyo ezali kaka elilingi
mpe elili ya oyo ezali kati na Likolo. Yango wana, tango Moyize alingaki kotonga
Mongombo, Nzambe akebisaki ye boye : « Tala malamu mpe sala mosala nyonso
kolanda ndakisa oyo natalisi yo na likolo ya ngomba. »
6 Kasi sik’oyo, Yesu azwi mosala oyo eleki motuya, pamba te azali Moyokanisi kati
na Boyokani oyo eleki malamu, Boyokani oyo etongami na likolo ya bilaka ya malamu
koleka.
Boyokani ya kala mpe Boyokani ya sika
7 Solo,soki boyokani ya liboso ezangaki pamela, tina ya koluka boyokani ya mibale
elingaki kozala te.
8 Nzokande, Nzambe apamelaki penza bato na Ye tango alobaki :
« Na mikolo ekoya, nakosala Boyokani ya sika
elongo na bato ya Isalaele mpe ya Yuda :
9 ekozala ndenge moko te na boyokani
oyo nasalaki elongo na batata na bango
tango nasimbaki bango na loboko
mpo na kobimisa bango na Ejipito,
pamba te lokola bakataki boyokani na Ngai,
Ngai mpe napesaki bango mokongo,
elobi Nkolo.
10 Kasi tala Boyokani oyo nakosala elongo na bato ya Isalaele,
sima na mikolo wana,
elobi Nkolo :
‹ Nakotia mibeko na Ngai kati na makanisi na bango,
nakokoma yango kati na mitema na bango,
nakozala Nzambe na bango,
mpe bango bakozala bato na Ngai.
11 Moko te akoteya lisusu moninga to ndeko na ye
na koloba : Yeba Nkolo !
Pamba te bango nyonso bakoyeba Ngai,
kobanda na mwana moke kino na mokolo,
12 nakolimbisa mabe na bango
mpe nakokanisa lisusu masumu na bango te. › »
13 Awa Nkolo abengi Boyokani oyo « Boyokani ya sika, » elingi koloba ete akomisi
oyo ya liboso boyokani ya kala ; nzokande eloko oyo ekomi ya kala mpe enuni ekomi
pene ya kolimwa.
9
Losambo kati na Boyokani ya kala
1Boyokani ya liboso ezalaki na mibeko ya losambo, mpe na Esika ya bule oyo
ezalaki ya mokili. 2 Batelemisaki Mongombo oyo ezalaki na biteni mibale : kati na
eteni ya liboso oyo bazalaki kobenga « Esika ya bule, » ezalaki na etelemiselo ya
minda, mesa mpe mapa oyo babonzi lokola makabo epai ya Nzambe. 3 Sima na
rido ya mibale, ezalaki na etando oyo bazalaki kobenga « Esika-Oyo-Eleki-Bule. »
4 Kati na yango, ezalaki na etumbelo ansa oyo basala na wolo ; ezalaki mpe na
Sanduku ya Boyokani, oyo babamba wolo na mobimba na yango. Kati na Sanduku ya
Boyokani, ezalaki na sani ya wolo, oyo batia mana kati na yango ; lingenda ya Aron
oyo ebimisaki mito ya banzete, mpe bitando ya mabanga oyo batobolaki makomi ya
mibeko ya boyokani.
5 Na likolo ya Sanduku, ezalaki na bililingi ya basheribe ya nkembo, oyo ezipaki
mofinuku ya Sanduku na nzela ya elili ya mapapu na yango. Kasi tokoki te sik’oyo
kolobela biloko oyo na molayi. 6 Wana biloko oyo nyonso esilaki kotiama, Banganga-
Nzambe bazalaki kokota, mbala na mbala, na eteni ya liboso ya Mongombo mpo na
kosala mosala na bango. 7 Kasi kati na eteni ya mibale, kaka mokonzi ya Banganga-
Nzambe nde azalaki kokota kuna mbala moko na mobu ; mpe asengeli komema
makila ya kobonzela Nzambe, mpo na ye moko mpe mpo na masumu oyo bato
basalaki na kozanga koyeba.
8 Na nzela ya biloko oyo, Molimo Mosantu azalaki kotalisa polele ete, wana
Mongombo ya liboso ezalaki nanu, nzela mpo na kokota kati na Esika-Oyo-Eleki-Bule
ezalaki ya kokangama. 9 Mpe ezali elilingi ya makambo oyo ezali kosalema na tango
oyo mpo na kotalisa ete makabo mpe bambeka oyo babonzelaka Nzambe ezali na
makoki te ya kokomisa ya kokoka, mitema ya bato oyo basambelaka ndenge wana.
10 Ezali na yango kaka malako na tina na bilei, masanga mpe ndenge ebele ya
komipetola : mibeko ya bomoto, oyo bazalaki kosalela kino na tango oyo Nzambe
abongolaki makambo nyonso.
Makila ya Yesu
11 Kasitango Klisto ayaki lokola Mokonzi ya Banganga-Nzambe mpo na kopesa biso
biloko oyo asilaki kozwa mpo na biso, akatisaki Mongombo ya monene makasi mpe
ya kokoka ; ezali Mongombo oyo esalema na maboko ya bato te, ezali ya mokili oyo
te. 12 Akotaki mbala moko mpo na libela kati na Esika-Oyo-Eleki-Bule, mpe abonzaki
kuna makila ya bantaba te mpe ya bana ngombe te, kasi abonzaki nde makila na
Ye moko. Ezali ndenge wana nde azwelaki biso lisiko ya libela. 13 Pamba te makila
ya bantaba, makila ya bangombe ya mibali mpe putulu ya bangombe ya basi, oyo
basopelaka bato ya mbindo, epetolaka kaka libanda ya nzoto ; 14 nzokande makila ya
Klisto oyo, na nzela ya Molimo ya seko, amikabaki Ye moko epai ya Nzambe lokola
mbeka oyo ezangi mbeba, epetolaka mitema na biso na misala oyo ememaka na kufa
mpo ete tokoka kosalela Nzambe na bomoi.
Boyokani ya sika na nzela ya mbeka ya Klisto
15Yango wana, Klisto azali Moyokanisi kati na Boyokani ya sika, mpo ete bato oyo
Nzambe abenga bakoka kozwa libula ya seko oyo Nzambe alakaki bango. Mpe bakoki
solo kozwa yango, pamba te Klisto asilaki kokufa lokola mbeka mpo na kosikola bango
na masumu oyo basalaki tango bazalaki na se ya bokonzi ya boyokani ya kala.
16 Pamba te soki moto akomi mokanda mpo ete moto songolo akitana na biloko
na ye na mokolo oyo akokufa, asengeli liboso kokufa mpo ete biloko oyo akotika
ekoma ya mokitani oyo ye asilaki kopona. 17 Mokanda yango ezwaka nguya kaka
soki mokomi na yango akufi ; kasi soki mokomi azali nanu na bomoi, ezali na nguya
ata moke te. 18 Yango wana mpe, boyokani ya liboso ekokaki kozala na nguya te
soki makila esopanaki te. 19 Pamba te, tango Moyize asilisaki kotangela bato mitindo
nyonso ndenge ekomami kati na Mibeko, akamataki makila ya bana ngombe, ya
bantaba elongo na mayi, asopelaki buku mpe bato nyonso na nzela ya etape ya nzete
ya izope, oyo balinga elamba ya lino ya motane. 20 Alobaki : « Oyo ezali makila ya
boyokani oyo Nzambe atindi bino kobatela. »
21 Bongo, na makila yango, asopelaki lisusu Mongombo mpe bisalelo nyonso ya
losambo. 22 Pamba te, kolanda Mibeko, nyonso epetolamaka na makila ; mpe soki
makila etangi te, bolimbisi masumu ezali te. 23 Boye, lokola bililingi ya biloko oyo
Ba-Ebre 9:24 1777 Ba-Ebre 10:12
ezali kati na Likolo esengelaki kopetolama ndenge wana, ezalaki na tina ete yango
moko mpe biloko ya Likolo epetolama na nzela ya bambeka oyo eleki malamu.
Yesu akotaki mbala moko mpo na libela
24 Pamba te Klisto akotaki te na Esika ya Bule oyo esalemaki na maboko ya bato,
oyo ezalaki kaka elilingi ya Esika ya Bule ya solo ; kasi akotaki nde kati na Likolo
yango moko mpo ete atelema sik’oyo liboso ya Nzambe mpo na bolamu na biso.
25 Klisto akotaki kuna te mpo ete amikabaka mbala na mbala lokola mbeka,
ndenge mokonzi ya Banganga-Nzambe azalaki kokota mobu na mobu kati na Esika
ya Bule elongo na makila oyo ezalaki ya ye te. 26 Soki ezalaki bongo, mbele Klisto
anyokwamaki mbala ebele wuta na ebandeli ya mokili. Nzokande sik’oyo, na mikolo
oyo ya suka, amonani mbala kaka moko mpo na kolongola masumu na nzela ya
mbeka na Ye.
27 Bongo ndenge kaka ekatama ete moto nyonso asengeli kokufa mbala moko, mpe,
sima na yango, kosambisama eya, 28 ndenge wana mpe Klisto, oyo amikabaki lokola
mbeka mbala moko mpo na kolongola masumu ya bato ebele, akoya na mbala ya
mibale, mpo na kolongola masumu ya bato te, kasi mpo na kobikisa bato oyo bazali
kozela Ye na posa makasi.
10
Motuya ya mbeka ya Klisto
1 Mobeko ya Moyize ezali kaka elilingi ya biloko oyo ekoya, ezali penza bosolo
na yango te ; yango wana, ezali na makoki te ya kokomisa ya kokoka, bato oyo
bapusanaka pene ya Nzambe na nzela ya bambeka ya ndenge moko kaka oyo
bapesaka tango nyonso mpe mobu na mobu. 2 Soki ezalaki na makoki yango, mbele
bato oyo bapesaka bambeka yango balingaki wuta kala kotika kopesa yango, pamba
te balingaki kopetolama mbala moko mpo na libela, mpe balingaki lisusu komitungisa
te mpo na masumu na bango.
3 Nzokande, mobu na mobu, bambeka wana ezalaki kozongisa masumu na
makanisi na bango, 4 pamba te makila ya bangombe ya mibali mpe ya bantaba ezali
na makoki te ya kolongola masumu. 5 Yango wana, tango Klisto ayaki na mokili,
alobaki :
« Ozalaki na posa te ya bambeka to ya makabo,
kasi osalaki ngai nzoto.
6 Osepelaki te na bambeka ya kotumba
mpe na bambeka mpo na masumu.
7 Bongo nalobaki : ‹ Tala ngai oyo, nayei,
nayei, oh Nzambe, mpo na kosala mokano na Yo,
kolanda ndenge ekomami na tina na ngai kati na buku. › »
8 Alobaki liboso :
« Ozalaki na posa te mpe osepelaki te na bambeka, na makabo,
na bambeka ya kotumba mpe na bambeka mpo na masumu. »
Nzokande ezalaki kopesama kolanda Mibeko.
9 Alobaki lisusu : « Tala ngai oyo, nayei mpo na kosala mokano na Yo. » Boye,
alongolaki losambo ya liboso mpo na kotia losambo ya mibale. 10 Mpe ezali mpo
na mokano yango ya Nzambe nde topetolamaka na masumu, na nzela ya mbeka ya
nzoto na Ye moko Yesu-Klisto, oyo akabaki mbala moko mpo na libela.
11 Mpo na kosala mosala na ye ya bonganga, Nganga-Nzambe nyonso azalaki
kokende na esika na ye ya mosala mokolo na mokolo, mpe azalaki kopesa mbala na
mbala bambeka ya ndenge moko oyo ezalaki kutu na makoki te ya kolongola masumu
ya bato. 12 Kasi sima na Klisto kobonza mbeka moko kaka mpo na masumu, avandi
Ba-Ebre 10:13 1778 Ba-Ebre 10:37
mpo na libela na ngambo ya loboko ya mobali ya Nzambe. 13 Wuta tango wana, azali
kozela ete Nzambe akomisa banguna na Ye enyatelo makolo na Ye. 14 Pamba te, na
nzela ya likabo moko kaka, akomisaki bato ya kokoka mpo na libela, ba-oyo apetolaki
na masumu. 15 Molimo Mosantu mpe azali kotatola epai na biso na tina na Ye, pamba
te alobaki liboso :
16 « Tala boyokani oyo nakosala elongo na bango
sima na mikolo wana, elobi Nkolo :
Nakotia mibeko na Ngai kati na makanisi na bango,
mpe nakokoma yango kati na mitema na bango. »
17 Bongo na sima, abakisaki :
« Nakokanisa lisusu te,
ezala masumu na bango to mabe na bango. »
18 Nzokande, soki Nzambe alimbisi moto masumu, ezalaka lisusu te na likabo ya
kopesa mpo na masumu.
Koyika mpiko kati na Kondima
Kobatela elikya
19 Yango wana, bandeko na ngai, tozali solo na elikya ete tokokota na Esika-Oyo-
Eleki-Bule mpo ete Yesu asopaki makila na Ye. 20 Afungolelaki biso nzela ya sika mpe
ya bomoi na nzela ya rido ya Tempelo, oyo ezali nzoto na Ye moko. 21 Boye, tozali
na Mokonzi Monene ya Banganga-Nzambe, oyo azali Mokonzi ya Ndako ya Nzambe.
22 Na bongo, topusana pene ya Nzambe na motema mobimba, na kondima nyonso,
na motema oyo epetolami na makanisi nyonso ya mabe, mpe na nzoto oyo esukolami
na mayi ya peto.
23 Tobatela makasi elikya oyo tozali kondima ete ezali ya solo, pamba te Ye oyo
apesaki biso bilaka akosaka te. 24 Tosenzelana biso na biso mpo na kotindikana na
bolingo mpe na misala ya malamu.
25 Tokima Bandako ya Nzambe na biso te, ndenge bato mosusu bamesana kosala ;
kasi tolendisana biso na biso, wana bozali komona ete mokolo ya Nkolo ekomi pene.
26 Pamba te, soki tokobi kosala masumu na nko sima na koyeba bosolo, mbeka
mosusu mpo na bolimbisi ya masumu ekozala lisusu te ; 27 ekotikala kaka kozela na
somo penza kosambisama mpe moto makasi oyo ekozikisa banguna ya Nzambe.
28 Soki babomaka na mawa te moto oyo abuki Mobeko ya Moyize, na litatoli ya bato
mibale to misato, 29 ekozala boni mpo na moto oyo atioli Mwana na Nzambe, amoni
pamba makila ya boyokani, oyo epetolaki ye, mpe afingi Molimo ya ngolu ?
30 Toyebi malamu Ye oyo alobaki : « Ngai nde nazongisaka mabe na mabe, Ngai
nde nakofuta moto na moto ; » mpe : « Nkolo akosambisa bato na Ye. » 31 Ezali somo
makasi kokweya na maboko ya Nzambe na bomoi !
32 Bokanisa lisusu mikolo ya liboso, na tango Nzambe afungolaki bino miso mpo
ete bokoma komona pole, boyikaki mpiko kati na bapasi ya makasi. 33 Ezalaki na
batango oyo bazalaki kofinga bino, konyokola bino na miso ya bato ; ezalaki mpe
na batango oyo bozalaki kokabola pasi elongo na bato oyo bazalaki konyokwama.
34 Bokabolaki pasi elongo na bakangami ya boloko, mpe bondimaki na esengo nyonso
ete babotola ata biloko na bino, pamba te boyebaki ete bozali na bomengo ya kitoko
koleka, bomengo oyo ekowumela libela na libela.
35 Boye, bobungisa elikya na bino te, pamba te lifuti monene ekangani na yango.
36 Na bongo, boyika mpiko mpo ete, sima na bino kokokisa mokano ya Nzambe, bozwa
biloko oyo alakaki. 37 Etikali moke, moke penza,
ete Ye oyo asengeli koya aya,
mpe akoya kala te.
Ba-Ebre 10:38 1779 Ba-Ebre 11:18
38Moto na ngai ya sembo akobika na nzela ya kondima ;

kasi soki azongi sima, nakosepela na ye te.
39 Biso tozali te na molongo ya bato oyo bazongaka sima mpo na kobungisa bomoi
na bango, kasi tozali na molongo ya bato oyo bazali na kondima mpo ete tobikisama.
11
Ndakisa ya bilombe ya kondima
Nzokande kondima ezali ndanga ya kozwa biloko oyo tozali kolikya epai ya
1
Nzambe, mpe kobika lokola nde tosili kozwa biloko yango atako tozali komona yango
te. 2 Ezali mpo na kondima nde Nzambe asepelaki na bato ya kala.
3 Ezali na kondima nde tososolaka ete mokili esalemaki na nzela ya Liloba na
Nzambe, mpe ete biloko oyo emonanaka esalemaki na nzela ya biloko oyo emonanaka
te.
4 Mpo na kondima, Abele abonzelaki Nzambe mbeka ya malamu koleka oyo ya
Kayina. Mpo na kondima, Nzambe atatolaki na tina na ye ete azali moto ya sembo,
pamba te Nzambe andimaki makabo na ye. Mpo na kondima, Abele alobaka kino
lelo atako asila kokufa.
5 Mpo na kondima, Enoki amemamaki kino epai ya Nzambe. Boye, atikalaki
komona kufa te. Bamonaki ye lisusu te, pamba te Nzambe azwaki ye. Liboso na Enoki
konetolama, Makomi etatolaki na tina na ye ete asepelisaki Nzambe. 6 Nzokande,
moto moko te akoki kosepelisa Nzambe soki azangi kondima, pamba te moto oyo
azali kopusana pene ya Nzambe asengeli kondima ete Nzambe azali mpe afutaka
bato oyo balukaka Ye.
7 Mpo na kondima, Noa atosaki Nzambe mpe atongaki masuwa mpo na lobiko ya
libota na ye, sima na ye koyoka makebisi ya Nzambe na tina na makambo oyo ezalaki
nanu komonana te. Mpo na kondima, Noa amonisaki mabe ya mokili mpe akomaki
mokitani ya bosembo oyo ezwamaka na nzela ya kondima.
8 Mpo na kondima, Abrayami atosaki Nzambe oyo abengaki ye mpe atindaki ye
kokende na mokili oyo asengelaki kozwa na sima lokola libula. Atosaki mpe akendeki
atako ayebaki te epai azalaki kokende. 9 Mpo na kondima, avandaki lokola mopaya
kati na mokili oyo Nzambe alakaki ye ; azalaki kovanda na bandako ya kapo lokola
Izaki mpe Jakobi oyo mpe bazwaki elaka ya ndenge moko na ye. 10 Pamba te
Abrayami azalaki kozela engumba oyo ezali na miboko oyo ebukanaka te, engumba
oyo Ye moko Nzambe azali Mobongisi mpe Motongi na yango.
11 Mpo na kondima, Sara mpe azwaki makoki ya komema zemi atako mibu na ye
ya kobota esilaki koleka wuta kala, pamba te andimaki ete Ye oyo apesaki ye elaka
akosaka te. 12 Yango wana, wuta na moto oyo akomaki mpaka mpe pene ya kokufa,
bato babotamaki ebele penza lokola minzoto ya likolo mpe lokola zelo ya libongo ya
ebale, oyo bakoki kutu kotanga te.
13 Bato nyonso wana bakufaki kati na kondima mpe batikalaki kozwa te biloko oyo
Nzambe alakaki bango, kasi bamonaki yango kaka na mosika mpe bapesaki yango
mbote. Bandimaki ete bazali solo bapaya mpe baleki nzela kati na mokili. 14 Bato oyo
balobaka ete bazali bapaya mpe baleki nzela kati na mokili batalisaka polele ete bazali
koluka mokili na bango. 15 Mpe soki bakanisaki mokili oyo batikaki, mbele balingaki
kozonga lisusu kuna. 16 Kasi sik’oyo bazali koluka mokili ya kitoko penza, elingi
koloba mokili ya Likolo. Yango wana Nzambe azalaka na soni te tango babengaka Ye
« Nzambe na bango, » pamba te abongisela bango engumba moko ya kitoko.
17 Mpo na kondima, Abrayami akabaki Izaki lokola mbeka tango Nzambe amekaki
ye motema ; amilengelaki mpo na kokaba mwana na ye wana kaka moko, atako
azalaki na elaka. 18 Nzambe alobaki na ye : « Ezali na nzela ya Izaki nde okozwa
Ba-Ebre 11:19 1780 Ba-Ebre 11:40
bakitani. » 19 Abrayami azalaki na elikya ete Nzambe azali na makoki ya kosekwisa

Izaki longwa na bakufi, yango wana Nzambe azongiselaki ye mwana na ye : yango
ezalaki kaka elilingi.
20 Mpo na kondima, Izaki apambolaki Jakobi mpe Ezawu mpo na lolenge ya bomoi
oyo basengelaki kobika na mikolo oyo esengelaki koya. 21 Mpo na kondima, wana
Jakobi akomaki pene ya kokufa, apambolaki mwana moko na moko ya Jozefi mpe
agumbamaki na koyekamela songe ya lingenda.
22 Mpo na kondima, wana Jozefi akomaki na suka ya bomoi na ye, asakolaki kobima
ya bana ya Isalaele longwa na Ejipito mpe apesaki mitindo na tina na mikuwa na ye.
23 Mpo na kondima, baboti ya Moyize babombaki mwana na bango, Moyize, sanza
misato sima na mbotama na ye, pamba te bamonaki ete azali kitoko mingi mpe
babangaki te mobeko ya mokonzi.
24 Mpo na kondima, wana Moyize akomaki mokolo, aboyaki ete babenga ye
« mwana mobali ya mwana mwasi ya Faraon. » 25 Aponaki komona pasi elongo na
bato ya Nzambe, na esika ya kosepela mwa tango moke na bomoi ya masumu ;
26 pamba te amonaki ete kotiolama lokola Klisto ezali malamu koleka bomengo ya
Ejipito, mpo ete azalaki kotalela lifuti oyo ezali koya.
27 Mpo na kondima, Moyize abangaki te kanda ya mokonzi mpo na kobima longwa
na Ejipito, mpe atikalaki ngwi na mokano na ye lokola nde azali komona Nzambe oyo
amonanaka te. 28 Mpo na kondima, asepelaki feti ya Pasika mpe apesaki mitindo ete
bapakola makila na bikuke mpo ete anjelu mobomi aboma te bana mibali ya liboso
ya bana ya Isalaele.
29 Mpo na kondima, bato ya Isalaele bakatisaki ebale monene ya Barozo lokola
nde bazali kotambola na mabele ya kokawuka ; kasi tango bato ya Ejipito bamekaki
kosala lokola bango, bazindaki.
30 Mpo na kondima, bamir ya Jeriko ekweyaki tango bana Isalaele batambolaki
zingazinga na yango mikolo sambo.
31 Mpo na kondima, Raabi, mwasi ya ndumba, akufaki te elongo na bato oyo
bazalaki kotosa Nzambe te, pamba te ayambaki banongi na boboto.
32 Bongo naloba lisusu nini ? Pamba te nakozanga tango soki nabandi koloba
na tina na Jedeon, Baraki, Samison, Jefite, Davidi, Samuele mpe basakoli. 33 Mpo
na kondima, balongaki bokonzi ebele, batambolisaki makambo na bosembo mpe
bamonaki bilaka ya Nzambe kokokisama mpo na bango ; bakangaki ata minoko ya
bankosi, 34 balongaki nguya ya moto oyo ezalaki kopela makasi mpe babikaki na
kufa ya mopanga. Atako bazalaki bato ya bolembu, bakomaki makasi na bitumba
mpe bakimisaki mampinga ya basoda ya bapaya. 35 Mpo na kondima, basi bamonaki
bato na bango, oyo bakufaki kozonga lisusu na bomoi.
Bato mosusu bandimaki ata konyokwama mpe baboyaki ete basikola bango, mpo
bayebaki ete bakosekwa mpe bakozala na bomoi oyo ezali kitoko koleka. 36 Bamosusu
batiolamaki, babetamaki fimbu, batiamaki minyololo mpe babwakamaki na boloko ;
37 bamosusu babomaki bango na mabanga, bakataki bango na biteni mibale na si,
babomaki bango na mopanga, bakomaki na bomoi ya koyengayenga mpe bakomaki
kolata baposo ya bameme mpe ya bantaba ; bakelelaki na nyonso, banyokolaki bango
mpe bayokisaki bango pasi : 38 ya solo, mokili etikalaki lisusu malamu te mpo na
bango, bakomaki koyengayenga kati na bisobe, na bangomba, kati na bibombamelo
ya mabanga mpe na mabulu oyo ezalaka na se ya mabele.
39 Kati na bango nyonso wana, atako Nzambe asepelaki na bango mpo na kondima
na bango, moko te azwaki biloko oyo Nzambe alakaki bango. 40 Nzambe asalaki
mabongisi ya kitoko penza mpo na biso, pamba te alingaki ete bakoma bato ya kokoka
nzela moko na biso.
Ba-Ebre 12:1 1781 Ba-Ebre 12:20
12
Molende kati na pasi
1 Yango wana, lokola batatoli ebele bazingeli biso, tobwaka mikumba mpe masumu
nyonso oyo ezali kozingela biso na bangambo nyonso mpe topota mbangu, na
molende nyonso, kati na momekano oyo ezali liboso na biso. 2 Tika ete miso na
biso etalaka kaka Yesu oyo azali Mobandisi mpe Mokokisi ya kondima ; pamba te, na
esika ya esengo oyo ebongisama mpo na Ye, andimaki kokufa na ekulusu mpe koyoka
soni makasi, mpe avandi sik’oyo na ngambo ya loboko ya mobali ya Kiti ya Bokonzi
ya Nzambe.
3 Bokundolaka mozindo ya Ye oyo akangaki motema liboso ya basumuki oyo
bazalaki konyokola Ye, mpo ete bobungisa te molende mpe mpiko na bino. 4 Na
etumba na bino ya kotelemela masumu, nanu bobundi te kino kondima ata kokufa.
5 Mpe bobosani maloba nyonso ya malendisi oyo ayebisaki bino ndenge tata ayebisaka
bana :
« Mwana na Ngai, kozwa na pamba te etumbu ya Nkolo,
mpe kobungisa mpiko na yo te soki apameli yo.
6 Pamba te Nkolo apamelaka moto oyo Ye alingaka,
apesaka etumbu na moto nyonso
oyo Ye ayebaka lokola mwana na Ye. »
7 Bokangaka motema liboso ya bapasi oyo Nzambe apesaka bino lokola etumbu,
pamba te azwaka bino lokola bana na Ye. Boni, ezali solo na mwana oyo tata na ye
apesaka ye etumbu te ? 8 Soki bapesi bino etumbu te ndenge bana nyonso bazwaka,
elingi koloba ete bozali bana bazanga tata, kasi bana ya ndako te.
9 Mpo ete biso nyonso tozalaki na batata ya mosuni, oyo bazalaki kopesa biso
bitumbu, mpe tozalaki kaka kotosa bango, bongo mpo na nini te kotosa Tata ya milimo
mpo ete tozwa bomoi ? 10 Batata na biso bazalaki kopesa biso bitumbu mpo na mwa
tango moke, ndenge mitema na bango ezalaki kolinga ; kasi Nzambe apesaka biso
etumbu mpo na bolamu na biso, mpo ete tokoka kosangana na bosantu na Ye.
11 Moto moko te azalaka na esengo soki bapesi ye etumbu, pamba te epesaka mawa ;
kasi sima na tango, etumbu ebotaka lokola mbuma, epai ya moto oyo bapesi yango :
bomoi ya bosembo mpe ya kimia.
12 Yango wana, bolendisa maboko na bino, oyo ebandi kolemba mpe bokembisa
mabolongo na bino, oyo ekomi kolenga. 13 Bosala banzela ya alima mpo na makolo
na bino, mpo ete lokolo ya tengu-tengu elongwa te, kasi ebika nde.
Kotambola na bomoi ya bosantu
14 Bolukaka kovanda na kimia elongo na bato nyonso mpe kotambola na bomoi ya
bosantu, pamba te moko te akomona Nkolo soki azangi bosantu. 15 Bosenzelaka ete
moto moko te azanga ngolu ya Nzambe ; bosenzelaka mpe ete mosisa moko te ya
bololo ebotama mpo na kokotisa mobulu mpe kobebisa bomoi ya bato ebele kati na
bino.
16 Bosenzelaka ete moto moko te atambola na bomoi ya pite to atiola Nzambe lokola
Ezawu oyo atekaki bokulutu na ye likolo ya biloko ya kolia. 17 Boyebi malamu ete, na
sima, tango alingaki kokitana na lipamboli kowuta na tata na ye, azangelaki yango,
pamba te alongaki te kobongola mokano ya tata na ye atako asengaki lipamboli yango
na kolela.
18 Bino, bopusani te, lokola bana ya Isalaele, pene ya ngomba oyo bakokaki kosimba
mpe ezali kopela moto, pene ya lipata, pene ya molili makasi, pene ya mopepe makasi,
19 pene ya lokito ya kelelo to mpe pene ya mongongo oyo ezali kobimisa maloba na
lolenge ete bato oyo bayokaki maloba yango basengaki ete bayoka lisusu te ata liloba
moko, 20 pamba te babangaki mitindo oyo epesamaki : « Moto nyonso oyo akosimba
Ba-Ebre 12:21 1782 Ba-Ebre 13:14
ngomba, ezala soki ezali nyama, bakoboma ye to yango na mabanga. » 21 Mpo na somo
makasi ya makambo oyo amonaki, Moyize agangaki : « Nazali kolenga na somo ! »
22 Kasi, bopusani nde pene ya ngomba Siona, pene ya Yelusalemi ya Likolo,
engumba ya Nzambe na bomoi ; pene ya bankoto na bankoto ya ba-anjelu oyo
basangani mpo na kosepela, 23 pene ya lisanga ya bana liboso ya Nzambe, ba-oyo
bakombo na bango ekomama kati na Likolo ; pene ya Nzambe, Mosambisi ya bato
nyonso ; pene ya milimo ya bato ya sembo oyo Nzambe akomisaki bato ya kokoka ;
24 pene ya Yesu, Moyokanisi ya Boyokani ya sika ; mpe pene ya makila na Ye, oyo
esopanaki mpe egangaka koleka makila ya Abele.
25 Bosala penza keba ete boboya te koyoka Ye oyo alobaka ! Pamba te soki bato
wana bazangaki te kozwa etumbu tango baboyaki koyoka Ye oyo azalaki kokebisa
bango awa na mokili, ekozala ndenge nini mpo na biso soki toboyi koyoka Ye oyo
akebisaka biso wuta na Likolo ?
26 Ye oyo mongongo na Ye eningisaki mokili na tango ya kala apesi lelo elaka oyo :
« Na mbala oyo lisusu, nakoningisa kaka mabele te, kasi nakoningisa mpe Likolo. »
27 Maloba oyo « na mbala oyo lisusu » elakisi ete biloko oyo ekoki koningana elimwe
mpo ete oyo eninganaka te etikala mpo na libela. 28 Yango wana, lokola tozali kozwa
Bokonzi oyo eninganaka te, tozongisaka matondi mpe tosalelaka Nzambe na lolenge
oyo esepelisaka Ye : na botosi mpe na kobanga. 29 Pamba te Nzambe na biso azali
moto oyo ezikisaka.
13
Mitindo ya ndenge na ndenge
1 Tika ete bondeko ewumela kati na bino ! 2 Bolemba te koyambaka malamu
bapaya, pamba te, na nzela wana, bato mosusu bayambaki ba-anjelu wana bayebaki
te ete bazali solo ba-anjelu.
3 Bokanisaka bato oyo bazali kati na boloko lokola nde bino mpe bozali kati na
boloko elongo na bango. Bokanisaka bato oyo bazali komona pasi, mpo ete bino mpe
bozali na nzoto oyo emonaka pasi.
4 Tika ete moto nyonso apesa libala lokumu, mpe mbeto ya libala ezala peto, pamba
te Nzambe akosambisa bato na pite mpe bato na bikobo.
5 Bozalaka na lokoso ya mbongo te, bosepelaka nde na oyo bozali na yango, pamba
te Ye moko Nzambe alobaki : « Nakotikala kokabwana na yo te, nakotikala kosundola
yo te. » 6 Boye tokoki koloba na elikya nyonso :
« Nkolo azali Mosungi na ngai, nakobanga te ;
bato bakoki kosala ngai nini ? »
7 Bokanisaka bakambi na bino, oyo bateyaki bino Liloba na Nzambe ; botala ndenge
nini suka ya bomoi na bango ezalaki, mpe bomekola kondima na bango.
8 Yesu-Klisto azali ndenge moko : lobi oyo ewuti koleka, lelo, mpe libela na libela.
9 Bolandaka te lolenge nyonso ya mateya ya sika, pamba te ebongi ete mitema na biso
elendisama na nzela ya ngolu ya Nzambe, kasi na nzela te ya mibeko oyo esungaki
ata moke te bato oyo bazalaki kotosa yango. 10 Tozali na etumbelo, kasi Banganga-
Nzambe oyo basalaka kati na Mongombo bazali na bokonzi te ya kolia mbeka oyo
babonzi na likolo ya etumbelo yango, 11 pamba te banzoto ya banyama oyo mokonzi
ya Banganga-Nzambe amemaka makila na yango kati na Esika-Oyo-Eleki-Bule lokola
mbeka mpo na bolimbisi ya masumu, etumbamaka na libanda ya molako. 12 Yango
wana Yesu mpe akufaki na libanda ya mboka mpo na kobulisa bato na nzela ya
makila na Ye moko.
13 Boye, biso mpe tokende epai ya Yesu na libanda ya molako, na kondima koyoka
soni oyo Ye ayokaki ; 14 pamba te, kati na mokili oyo, tozali na engumba moko te oyo
Ba-Ebre 13:15 1783 Ba-Ebre 13:25
ekowumela libela na libela, kasi tozali nde koluka engumba oyo ezali koya. 15 Yango
wana, na nzela ya Yesu, tobonzelaka Nzambe tango nyonso mbeka ya masanzoli,
elingi koloba : mbuma ya bibebu oyo etatolaka polele Kombo na Ye. 16 Bobosanaka
te kosala bolamu mpe kosunga bato, pamba te yango nde bambeka oyo Nzambe
asepelaka na yango.
17 Botosaka bakambi na bino mpe bosalelaka mitindo oyo bapesaka bino, pamba te
bazali bakengeli ya milimo na bino mpe bakosamba likolo na bino liboso ya Nzambe.
Bosalaka bongo mpo ete basala mosala na bango na esengo, kasi na koyimayima te,
soki te bokozanga litomba.
18 Bosambelaka mpo na biso ! Pamba te tondimisami penza ete tozali na mitema ya
peto mpe tozwi mokano ya kotambola na bomoi ya lokumu kati na makambo nyonso.
19 Nazali penza kosenga na bino ete bobondela Nzambe mpo ete bazongisa ngai na
lombangu epai na bino.
Mapamboli mpe bambote ya suka
20 Tika ete Nzambe ya kimia, Ye oyo asekwisaki kati na bakufi Mobateli monene ya
bameme, Yesu, Nkolo na biso, na nzela ya makila ya Boyokani ya seko, 21 apesa bino
makoki ya kosalaka bolamu ya lolenge nyonso mpo na kokokisa mokano na Ye, mpe
asala kati na biso makambo nyonso oyo esepelisaka Ye, na nzela ya Yesu-Klisto ! Tika
ete nkembo ezonga epai na Ye, mpo na libela na libela ! Amen !
22Nazali kosenga na bino bandeko na ngai ete bokanga motema na koyamba

malendisi oyo nakomeli bino na mokuse penza.
23Boyeba ete ndeko na biso, Timote, asilaki kobima na boloko. Soki akoya noki,
nakoya nzela moko na ye mpo na komona bino.
24Bopesa mbote na bakambi na bino nyonso mpe na basantu nyonso.
Bandeko ya Itali batindeli bino mbote.
25 Tika ete ngolu ya Nzambe ezala na bino nyonso !
Jake 1:1 1784 Jake 1:18
Mokanda ya
Jake
Ebandeli ya mokanda
1 Ngai Jake, mosali na Nzambe mpe na Nkolo Yesu-Klisto ;
Epai ya mabota zomi na mibale oyo epalangana kati na biloko :
Napesi bino mbote.
Komekama mpe kokanga motema

2 Bandekona ngai, bomona lokola likambo ya esengo, lolenge nyonso ya komekama
oyo bozali kokutana na yango. 3 Pamba te boyebi malamu ete komekama ya kondima
na bino ebotaka kokanga motema. 4 Nzokande kokanga motema na bino esengeli te
kosuka na nzela mpo ete bokoma bato bakemba mpe bakoka kati na kondima, bato
oyo bazangi pamela.
Libondeli ya kondima
Soki moko kati na bino azangi bwanya, tika ete asenga yango epai ya Nzambe
5
oyo akopesa ye yango ; pamba te Nzambe apesaka moto nyonso na motema malamu
mpe na kopamela te. 6 Kasi asengeli kosenga na kondima, na kotia tembe te ; pamba
te moto oyo atiaka tembe azali lokola mbonge ya ebale oyo mopepe ezali koningisa
mpe kobwaka epai na epai. 7 Moto ya ndenge wana atia motema te ete akoki kozwa
eloko kowuta na Nkolo : 8 azali moto ya mitema mibale, moto oyo akangamaka na
likanisi moko te na nyonso oyo asalaka.
Babola mpe bazwi
Tika ete ndeko oyo akelela asepela mpo ete Nzambe akotombola ye, 10 mpe oyo
9
azali mozwi asepela mpo ete Nzambe akokitisa ye ; pamba te mozwi akoleka lokola
fololo ya elanga. 11 Ndenge fololo ekawukaka, ekweyaka mpe ebungisaka kitoko na
yango na tango ya moyi makasi, ndenge wana mpe mozwi akolimwa kati na misala
na ye nyonso.
Komekama mpe baposa ya nzoto
12Esengo na moto oyo akangaka motema na tango ya komekama ! Pamba te sima
na ye kolonga komekama, akozwa motole ya bomoi, oyo Nzambe alakaki na bato oyo
balingaka Ye. 13 Tika ete moto moko te, liboso ya komekama, aloba : « Nzambe nde
azali kotindika ngai na kosala mabe. » Pamba te mabe ekoki te kotindika Nzambe na
mabe, mpe Nzambe atindikaka moto moko te na kosala mabe. 14 Kasi moto nyonso
atindikamaka na mabe soki abendami mpe akangami na motambo ya baposa mabe
ya nzoto na ye moko. 15 Bongo soki baposa mabe yango ekoli kati na moto, ebotaka
lisumu ; mpe lisumu ememaka na kufa.
16 Bandeko balingami, bomikosa te : 17 bolamu nyonso mpe likabo nyonso ya kitoko
ewutaka kaka na Likolo, epai ya Tata ya pole, oyo, kati na Ye, molili ezalaka te, mpe
abongwanaka te. 18 Akomisaki biso bana na Ye na nzela ya Liloba ya bosolo, na
mokano na Ye moko, mpo ete tozwa esika ya liboso kati na bikelamu na Ye nyonso.
Koyoka mpe kotosa Liloba na Nzambe
Jake 1:19 1785 Jake 2:16
19Bandeko balingami, bosimba likambo oyo : tika ete moto nyonso awelelaka
koyoka, kasi awelelaka te koloba mpe kosilika ; 20 pamba te kanda ya moto ekokisaka
te makambo ya sembo na miso ya Nzambe. 21 Yango wana, bobwaka makambo
nyonso ya bosoto mpe misala nyonso ya mabe, bondima na komikitisa Liloba oyo
elonamaki kati na mitema na bino, pamba te ezali na nguya ya kobikisa bino.
22 Botiaka na misala Liloba na Nzambe ; kasi bosukaka kaka te na koyoka yango,
soki te bokomikosa bino moko na pamba. 23 Moto oyo ayokaka Liloba kasi atiaka
yango te na misala, akokani na moto oyo amitali na talatala 24 mpe, sima na ye
komitala, akei mpe, kaka na tango yango, abosani ndenge azali. 25 Nzokande moto oyo
amipesaka na koyekola mobeko oyo ekoka na nyonso mpe epesaka bonsomi, bongo
atosaka yango tango nyonso, asukaka kaka na koyoka te, kasi atiaka na misala : moto
yango akozala moto ya esengo na nyonso oyo akosala.
26 Moto oyo akanisaka ete asambelaka Nzambe, kasi ayebaka te kobatela lolemo
na ye, azali komikosa ye moko, mpe kosambela na ye ezali na tina te. 27 Kosambela
ya solo mpe ya peto na miso ya Nzambe, Tata na biso, ezali : kosunga bana bitike
mpe basi bakufisa mibali, kati na bapasi na bango, mpe komibatela peto liboso ya
makambo ya mokili.
2
Kondima mpe misala
1 Bandeko na ngai, bosangisaka te kopona bilongi mpe kondimela Yesu-Klisto, Nkolo
na biso, oyo atonda na nkembo. 2 Ndakisa : soki moto moko akoti kati na ndako na
bino ya mayangani, alata penza bilamba ya talo mpe lopete ya wolo ; bongo mobola
mpe akoti, alata bilamba na ye ya bobola. 3 Soki boweleli koyamba moto oyo alati
bilamba ya talo mpe bolobi na ye : « Tala esika ya kitoko oyo ebongisami mpo na
yo, » kasi bolobi na mobola : « Yo, kende kotelema kuna » to « vanda awa na mabele,
na se ya enyatelo makolo na ngai ; » 4 boni, wana boponi bilongi te kati na bino, mpe
bokomi te koyekola bato na nzela ya makanisi mabe ?
5 Bandeko na ngai ya bolingo, boyoka : Nzambe apona te bato oyo mokili ezali
kobenga babola mpo ete bazala bato ya bomengo kati na kondima mpe bazwa
Bokonzi oyo alaka epai ya bato oyo balingaka Ye ?
6 Nzokande bino, bomonaka babola bato pamba. Boni, bato oyo banyokolaka bino
mpe bafundaka bino na bisambiselo, ezali bazwi te ? 7 Ezali bango te bato babebisaka
lokumu ya kombo kitoko oyo Nzambe apesa bino ? 8 Soki bozali kokokisa Mobeko
ya Bokonzi ya Nzambe, oyo ezali kati na Makomi : « Linga moninga na yo ndenge
yo moko omilingaka, » wana bozali kosala malamu. 9 Kasi soki bozali kopona-pona
bilongi, bozali kosala masumu, mpe Mobeko ezali kokweyisa bino mpo ete bozali
kotosa yango te. 10 Moto oyo akweyi ata na mobeko moko kaka, atako atosaka
mibeko nyonso, abuki nde mibeko nyonso. 11 Solo, Ye oyo alobaki : « Okosalaka
ekobo te, » alobaki lisusu : « Okobomaka te. » Nzokande soki osali ekobo te, kasi
obomi moto, yeba ete obuki mibeko nyonso. 12 Boye, tika ete bolobaka mpe bosalaka
makambo lokola bato oyo bayebi malamu ete bakosambisama kolanda mibeko oyo
ememaka bato na bonsomi. 13 Nzambe akosambisa na mawa te moto oyo ayokelaka
bato mosusu mawa te. Mawa elongaka kosambisama.
14 Bandeko na ngai,
tina nini ezali na moto ya koloba ete azali na kondima, soki azali
kolakisa yango te na misala ? Kondima ya boye ekoki solo kobikisa ye ? 15 Ndakisa :
soki ndeko mobali moko to ndeko mwasi moko azangi bilamba ya kolata mpe bilei
ya mokolo na mokolo, 16 bongo moko kati na bino alobi na ye : « Kende na kimia,
yetola moto mpe lia, » kasi apesi ye te eloko oyo azali na yango posa mpo na nzoto
Jake 2:17 1786 Jake 3:14
na ye, maloba wana ezali na tina nini ? 17 Ezali mpe bongo mpo na kondima : soki
kondima ezangi misala, ezali ya kokufa. 18 Nzokande moto mosusu akoki koloba :
« Yo ozali na kondima ; kasi ngai, nazali na misala. » Lakisa ngai kondima na yo,
oyo ezangi misala ; mpe ngai nakolakisa yo kondima na ngai na nzela ya misala na
ngai. 19 Ondimaka ete Nzambe azali kaka moko ? Osalaka malamu ! Kasi milimo
mabe mpe endimaka ete Nzambe azali kaka moko, mpe elengaka. 20 Oh zoba ya
moto ! Boni, olingi nalakisa yo ete kondima oyo ezangi misala ezali pamba ? 21 Tala,
Abrayami, tata na biso, atangamaki lokola moto ya sembo mpo na misala, pamba
te abonzaki Izaki, mwana na ye ya mobali, na likolo ya etumbelo. 22 Tala ndenge
kondima mpe misala na ye ezalaki kosala elongo ; mpe na nzela ya misala yango,
kondima na ye ekomaki ya kokoka. 23 Ezalaki ndenge wana nde ekokisamaki, liloba
oyo ya Makomi : « Abrayami azalaki na kondima epai ya Nzambe ; » mpe mpo na
kondima na ye, Nzambe atangaki ye lokola moto ya sembo, mpe akomaki kobenga
ye « moninga na ngai. »
24 Bomoni malamu sik’oyo ete Nzambe akomisaka moto sembo kolanda misala
ya moto, kasi mpo na kondima kaka te. 25 Ezalaki mpe ndenge moko mpo na
Raabi, mwasi ya ndumba : Nzambe akomisaki ye moto ya sembo mpo ete ayambaki,
abombaki mpe akimisaki na nzela mosusu banongi ya Isalaele. 26 Ndenge nzoto oyo
ezangi pema ezali ya kokufa, ndenge wana mpe kondima oyo ezangi misala ezali ya
kokufa.
3
Kosalela malamu lolemo
1Bandeko na ngai, bozala ebele te ya koluka kozala balakisi, pamba te boyebi
malamu ete, biso balakisi, tokosambisama makasi. 2 Biso nyonso tobetaka mabaku na
lolenge ebele. Moto oyo abetaka libaku te na maloba oyo ebimaka na monoko na ye
azali moto ya kokoka mpe azali na makoki ya kobatela bomoto na ye nyonso. 3 Soki
totiaka ebende na monoko ya mpunda, ezali mpo ete etosa biso ; mpe na nzela wana,
tokambaka nzoto na yango nyonso. 4 Tala masuwa : atako ezali monene mpe mopepe
makasi etindikaka yango, kasi mwa yenda moke nde ekambaka yango mpo ete elanda
nzela oyo kapitene ya masuwa alingi komema yango. 5 Ezali mpe ndenge moko mpo
na lolemo : ezali eteni moko ya moke kati na nzoto ya moto, kasi ekoki komikumisa na
makambo minene penza. Tala, mwa moto moke ezikisaka zamba monene ! 6 Lolemo
mpe ezali moto ; kati na biteni ya nzoto na biso, lolemo ezali mokili ya makambo
mabe, ebebisaka nzoto mobimba. Soki ezwi moto ya lifelo, ezikisaka bomoi na biso
mobimba.
7 Moto azali na makoki ya kokonza lolenge nyonso ya banyama, bandeke, banyama
oyo etambolaka na libumu mpe bambisi, mpe akonza yango penza. 8 Kasi mpo na
lolemo, moko te akoki kokonza yango : ezali penza mabe, elembaka te mpe etonda
na ngenge oyo ebomaka. 9 Kaka na lolemo yango, topambolaka Nkolo, Tata na biso,
mpe tolakelaka mabe bato oyo Nzambe akela na elilingi na Ye. 10 Ezala lipamboli to
elakeli mabe, nyonso ebimaka kaka na monoko moko. Bandeko na ngai, esengelaki
te kozala bongo. 11 Boni, etima moko ekoki kobimisa mayi ya peto mpe mayi ya
mbindo ? 12 Bandeko na ngai, nzete ya figi ekoki solo kobota bambuma ya olive ?
Nzete ya vino ekoki solo kobota bambuma ya figi ? Boni, ekoki kosalema ete etima
ya mayi ya mungwa ebimisa mayi ya malamu ?
Bwanya oyo ewutaka epai ya Nzambe
13 Nani
kati na bino azali moto ya bwanya mpe ya mayele ? Tika ete ezaleli malamu
na ye emonisa misala na yango kati na komikitisa mpe na bwanya. 14 Kasi soki
mitema na bino etondi na zuwa ya bololo mpe na molimo ya koswana, wana botika
Jake 3:15 1787 Jake 5:2
komikumisa ete bozali bato ya bwanya ; pamba te yango ezali solo te, ezali lokuta.
15 Bwanya ya ndenge wana ewutaka na Likolo te, kasi ezali ya mokili, ya bomoto,
ya Satana. 16 Pamba te esika oyo zuwa mpe koswana ezali, esika wana mpe mobulu
ya lolenge nyonso mpe misala mabe ezalaka. 17 Kasi bwanya oyo ewutaka epai ya
Nzambe ezalaka nanu ya peto ; bongo, ememaka kimia, boboto, boyokani, koyokela
bato mawa ; ebotaka bambuma ya malamu, eponaka bilongi te mpe ezalaka na lokuta
te.
18 Bato oyo bayeisaka kimia balonaka kati kimia mpe babukaka mbuma ya
bosembo.
4
Kosala keba na baposa mabe
1 Koswana mpe bitumba kati na bino ewutaka wapi ? Boni, ewutaka te na baposa
mabe na bino, oyo ebundaka kati na banzoto na bino ? 2 Bozali kolula biloko,
kasi bozali kozwa yango te ; bokomi kino koboma bato. Botondi na zuwa, kasi
bozali kolonga te kozwa oyo bozali koluka ; bokomi koswana mpe kobunda bitumba.
Bozwaka te biloko oyo bozalaka na yango posa, pamba te bosengaka yango epai ya
Nzambe te. 3 Kasi soki bosengaka epai ya Nzambe mpe bozwaka te, ezali mpo ete
bosengaka na makanisi mabe, na makanisi ya kosepelisa kaka baposa na bino moko.
4 Bato na ekobo ! Boyebi te ete kolinga mokili ezali koyina Nzambe ? Moto oyo
alingi kozala moninga ya mokili amikomisi monguna ya Nzambe. 5 Mpe lisusu,
bokanisi ete ezali na pamba nde Makomi elobi : « Nzambe azalaka na zuwa makasi
mpo na Molimo oyo atia kati na biso ? » 6 Nzokande, Nzambe atalisaka biso ngolu oyo
eleki, pamba te Makomi eloba : « Nzambe atelemelaka bato ya lolendo, kasi atalisaka
ngolu na Ye epai ya bato oyo bamikitisaka. »
7 Bomikitisa liboso ya Nzambe. Botelemela Satana, mpe akokima mosika na bino.
8 Bopusana pene ya Nzambe, mpe Ye akoya pene na bino. Bino bato ya masumu,
bosukola maboko na bino ; bino bato ya mitema mibale, bopetola mitema na bino !
9 Botala pasi na bino, bosala matanga mpe bolela. Tika ete koseka na bino ebongwana
kolela, mpe esengo na bino ekoma mawa ! 10 Bomikitisa liboso ya Nkolo, mpe Nkolo
akotombola bino.
11 Bandeko na ngai, botonganaka te bino na bino. Moto oyo atongaka mpe
asambisaka ndeko na ye asambwisaka mibeko mpe abukaka yango. Nzokande, soki
ozali kosambwisa mibeko, elakisi ete ozali kotosa yango te, kasi ozali nde mosambisi
na yango. 12 Pamba te Ye oyo apesa mibeko azali kaka Ye moko Mosambisi, Ye nde
azali na makoki ya kobikisa mpe ya kobebisa. Bongo yo, ozali nani mpo ete osambisa
moninga na yo ?
Mateya mpo na bazwi
13Boyoka sik’oyo, bino bato oyo bolobaka : « Lelo to lobi, tokokende na engumba
songolo, tokovanda kuna mobu mobimba mpe tokosala mombongo oyo ekobotela
biso mbongo ebele. » 14 Boni, boyebi makambo oyo ekoya lobi ? Bomoi na bino nde
nini ? Ezali kaka te lokola londende oyo emonanaka mpo na mwa tango moke mpe,
na sima, elimwe ? 15 Tala ndenge bosengeli koloba : « Soki Nkolo alingi, tokozala na
bomoi mpe tokosala likambo songolo to pakala. » 16 Kasi bino, bozali nde komikumisa
na monene ya mabongisi na bino ! Boyeba malamu ete lolendo ya ndenge wana ezali
mabe. 17 Moto oyo ayebi kosala bolamu, kasi asali yango te, asali masumu.
5
Boyoka sik’oyo, bino bazwi : Boyoka mawa mpe bolela mpo na pasi oyo
1
ekokweyela bino. 2 Bomengo na bino esili kopola, mpe mpese esili kolia bilamba
Jake 5:3 1788 Jake 5:20
na bino ; 3 wolo mpe palata na bino esili kobeba ; mpe libebi na yango ekotatola
mabe na bino mpe ekolia banzoto na bino lokola moto. Bozali kobakisa se kobakisa
bomengo ! Boyebi te ete tokomi na mikolo ya suka ? 4 Bozali ata koboya kofuta
basali bilanga na bino. Yoka ndenge bazali kolela ! Mpe kolela na bango ekomi kino
na matoyi ya Nkolo, Mokonzi ya mampinga. 5 Awa na mokili, bozali kobika bomoi
ya bisengo mpe ya bofuluki, bozali komikomisa nzoto mafuta lokola banyama oyo
babongisi mpo na koboma. 6 Bozali kokatela bato ya sembo etumbu mpe koboma
bango, nzokande batelemeli bino te.
Mpiko kati na komekama
7Bandeko, boyika mpiko kino na mokolo oyo Nkolo akoya. Botala ndenge mosali
bilanga azelaka bambuma kitoko ya mabele : akangaka motema wuta tango oyo aloni
elanga na ye kino na eleko ya kobuka bambuma. 8 Bino mpe, bokangaka mitema mpe
boyikaka mpiko, pamba te koya ya Nkolo ekomi pene.
9 Bandeko na ngai, botika kofundana bino na bino, noki te Nzambe akosambisa
bino. Botala, Mosambisi azali ya kotelema liboso ya ekuke. 10 Bandeko, mpo na
oyo etali kokanga motema kati na pasi, bozwa ndakisa ya basakoli oyo basakolaki
na Kombo ya Nkolo. 11 Ndenge boyebi, tobengaka bato oyo bayikaka mpiko bato ya
esengo. Boyokaki sango ya lolenge oyo Yobo akangaki motema kati na pasi, mpe
boyebi malamu makambo oyo Nkolo asalaki, na suka, mpo na bolamu na ye ; pamba
te Nkolo atonda na boboto mpe na mawa.
Maloba mpo na ndayi
12 Libosona nyonso, bandeko na ngai, bolapaka ndayi te, ezala na kombo ya Likolo,
ya mokili to mpe ya eloko nini. Tika ete « iyo » na bino etikala « iyo, » mpe « te » na
bino etikala « te, » mpo ete bakatela bino etumbu te.
Libondeli ya moyengebene
13 Soki moko kati na bino azali na pasi,
tika ete abondela ; soki moko azali na esengo,
tika ete ayemba banzembo mpo na kokumisa Nzambe ; 14 soki mpe mosusu kati na
bino azali kobela, tika ete abenga bakambi ya Lingomba mpo ete babondela mpo na
ye mpe bapakola ye mafuta na Kombo ya Nkolo, 15 pamba te libondeli oyo esalemi na
kondima ekobikisa mobeli, mpe Nkolo akotelemisa ye. Soki asalaki masumu, Nzambe
akolimbisa ye. 16 Yango wana, tika ete moko na moko ayambola masumu na ye epai
ya moninga na ye, mpe tika ete moko na moko abondela mpo na moninga na ye, mpo
ete bobikisama na bokono. Libondeli ya moto ya sembo ezali na nguya makasi mpe
esalaka makambo ya kokamwa.
17 Eliya azalaki moto lokola biso, abondelaki na molende nyonso mpo ete mvula
enoka te, mpe mvula enokaki te na mabele mibu misato na basanza motoba ;
18 abondelaki lisusu, mpe Likolo epesaki lisusu mvula, mpe mabele ebotaki bambuma.
Bozongi ya mopengwi
19Bandeko na ngai, soki moko kati na bino apengwi mosika ya bosolo mpe moto
mosusu azongisi ye kati na yango, 20 boyeba ete moto oyo azongisi mopengwi longwa
na libunga abikisi ye na kufa mpe asali ete masumu ebele elimbisama.
1 Petelo 1:1 1789 1 Petelo 1:13
Mokanda ya liboso ya
Petelo
Ebandeli ya mokanda
1 Ngai Petelo, ntoma ya Yesu-Klisto ;
Epai ya baponami ya Nzambe oyo bazali kati na bamboka ya bapaya mpe

bapalangani na bituka ya Ponti, ya Galatia, ya Kapadose, ya Azia mpe ya Bitini.
2 Kolanda mabongisi na Ye, Nzambe Tata apona bino wuta kala, abulisa bino na
nzela ya Molimo na Ye mpo ete botosa Yesu-Klisto mpe bokoma peto na nzela ya
makila na Ye, oyo asopaki.
Tika ete ngolu mpe kimia epesamela bino na bofuluki !
Elikya ya lobiko
Elikya ya bomoi
3Tika ete Nzambe, Tata ya Yesu-Klisto, Nkolo na biso, apambolama ! Pamba te,
kati na mawa monene na Ye, asalaki ete tobotama mbotama ya sika, na nzela ya
lisekwa ya Yesu-Klisto kati na bakufi, mpo na kopesa biso elikya ya solo 4 ete tokozwa
libula oyo abombela biso kati na Likolo, libula oyo ebebaka te, ezwaka bosoto te, mpe
ebungisaka kitoko na yango te. Ezali mpe kaka libula yango nde Nzambe abombela
bino 5 ba-oyo Nzambe abatelaka na nguya na Ye, na nzela ya kondima, mpo na lobiko
oyo ekomonisama na tango ya suka.
6 Bosepelaka na lobiko yango, atako bosengeli sik’oyo kotungisama mpo na mwa
tango moke na nzela ya komekama ya lolenge nyonso. 7 Komekama yango eyei mpo
na kotalisa bosolo ya kondima na bino mpe kosala ete bokoka kozwa masanzoli,
nkembo mpe lokumu tango Yesu-Klisto akomonana. Boni, moto epetolaka wolo te ?
Nzokande kondima na bino ezali na motuya koleka wolo oyo ebebaka.
8 Bolingaka Yesu-Klisto atako bomona Ye te. Atako bozali mpe kaka komona Ye
te sik’oyo, bozali kondimela Ye mpe botondi na esengo ya nkembo oyo moto akoki
kolimbola te, 9 pamba te bozali kozwa lifuti ya kondima na bino : lobiko ya bomoi na
bino.
10 Mpo na lobiko yango, basakoli oyo baloba na tina na ngolu oyo Nzambe abongisa
mpo na bino balukaki penza, na molende, koyeba mabombami na yango. 11 Basalaki
nyonso mpo na koluka koyeba tango nini mpe ndenge nini makambo oyo Molimo
ya Klisto alobaki ekosalema. Molimo ya Klisto azalaki kati na bango, wana azalaki
komiyebisela bango ete Klisto asengelaki komona pasi liboso ete azwa nkembo oyo
ezalaki kozela Ye. 12 Nzambe atalisaki bango ete sango oyo bango bazwaki mokumba
ya kotatola ezalaki mpo na bango te, kasi ezalaki nde mpo na bino. Mpe sik’oyo,
bozali koyoka sango yango na minoko ya bato oyo bateyaki bino Sango Malamu na
nguya ya Molimo Mosantu oyo Nzambe atindaki wuta na Likolo ; mpe bango moko
ba-anjelu bazalaka na posa ya koyeba yango.
Kotia elikya
Yango wana, boselingwa mpo na kosalela Nzambe lokola basali oyo balati
13
bilamba ya mosala mpo na kosala ; bomibatela malamu mpe botia elikya na bino
mobimba kati na ngolu oyo bokozwa tango Yesu-Klisto akomonana.
1 Petelo 1:14 1790 1 Petelo 2:7
Kozala bule
14 Lokolabana ya botosi, botambola lisusu te kolanda baposa mabe oyo bozalaki na
yango tango bozangaki boyebi. 15 Kasi lokola Ye oyo abengaki bino azali Bule, bino
mpe bozala bule kati na etamboli na bino nyonso, 16 pamba te ekomama : « Bozala
bule, pamba te nazali Bule. » 17 Lokola mpe bobelelaka Tata oyo aponaka bilongi te
tango asambisaka bato nyonso kolanda misala na bango, botambola kati na kobanga
Nzambe, wana bozali awa na mokili lokola bapaya.
18 Boyebi malamu ete ezali te na nzela ya biloko oyo ebebaka lokola wolo to palata
nde Nzambe akangolaki bino na bizaleli ezanga tina, oyo bozwaki epai ya bakoko na
bino, 19 kasi ezali nde na nzela ya makila ya talo ya Klisto lokola mpate oyo ezangi
mbeba mpe litono. 20 Nzambe abongisaki Ye mpo na yango wuta kala, liboso ete akela
mokili, mpe Klisto amonani na mikolo oyo ya suka likolo na bino. 21 Ezali na nzela
na Ye nde bino bondimelaka Nzambe oyo asekwisaki Ye kati na bakufi mpe apesaki
Ye nkembo, mpo ete kondima mpe elikya na bino ezala kati na Nzambe.
Kozala na bolingo
22 Lokola bosili komipetola na nzela ya kotosa bosolo mpo na kolingana na bolingo
ya solo, bolinganaka makasi bino na bino, na motema ya peto. 23 Pamba te
bobotamaki mbotama ya sika na nzela ya Liloba na Nzambe, oyo ezali nkona oyo
epesaka bomoi mpe ewumelaka seko na seko ; kasi na nzela te ya nkona ya bato oyo
bakufaka. 24 Pamba te ekomama :
« Bato nyonso bazalaka lokola matiti,
mpe nkembo na bango nyonso ezalaka
lokola bafololo ya bilanga.
Matiti ekawukaka mpe fololo na yango ekweyaka,
25 kasi Liloba na Nkolo ewumelaka seko na seko. »
Nzokande, Liloba yango ezali nde Sango Malamu oyo bateyaki bino.
2
Kokola na Molimo
1Yango wana, bobwaka lolenge nyonso ya mabe, ya lokuta, ya mayele mabe, ya
zuwa mpe ya kotonga bato. 2 Lokola bana oyo babotami sika, bolingaka makasi
komela miliki ya peto ya Liloba mpo ete bokola na nzela na yango mpo na kozwa
lobiko, 3 awa bosili kososola ete Nkolo azali malamu.
Libanga ya bomoi mpe libota ya bule
4Bopusana pene ya Ye oyo azali Libanga ya bomoi, Libanga oyo bato babwakaki,
kasi Nzambe aponaki yango mpo ete ezali motuya mingi na miso na Ye. 5 Bino mpe,
lokola mabanga ya bomoi, botika ete Nzambe asalela bino mpo na kotonga Tempelo
ya Molimo. Kati na Tempelo yango, lokola Banganga-Nzambe ya bule, apesi bino
mokumba ya kobonzelaka Ye, na nzela ya Yesu-Klisto, bambeka ya molimo, bambeka
oyo Nzambe andimaka. 6 Pamba te Makomi eloba :
« Tala, napona libanga moko ya motuya
oyo nazali kotia kati na Siona
lokola libanga ya songe ya ndako ;
moto nyonso oyo akotiela yango motema
akotikala koyokisama soni te. »
7 Boye lokumu ezali mpo na bino oyo bondimaka ; kasi mpo na bato oyo bandimaka
te,
« libanga oyo batongi ndako babwakaki
ekomi libanga oyo esimbi ndako,
libanga ya songe ya ndako,
1 Petelo 2:8 1791 1 Petelo 3:2
8 mpe libanga oyo ebetisaka bato mabaku,

libanga monene oyo ekweyisaka bato. »
Bakweyaka mpo ete batosaka te Liloba na Nzambe ; mpe ebongisama nde bongo mpo
na bango.
9 Kasi bino bozali libota oyo eponama, Banganga-Nzambe ya Mokonzi, ekolo ya bule
mpe basikolami ya Nzambe mpo na kosakola misala minene ya Ye oyo abenga bino
mpo ete bolongwa na molili mpe bokota kati na pole na Ye ya kokamwa. 10 Na kala,
bozalaki bato ya Nzambe te ; kasi sik’oyo, bokomi bato na Ye penza. Na kala, Nzambe
azalaki koyokela bino mawa te ; kasi sik’oyo, akomi penza koyokela bino mawa.
Bomoi ya bonzambe kati na mokili ya masumu
Kotambola lokola basali ya Nzambe
Balingami na ngai, boyeba malamu ete bozali kati na mokili oyo lokola bapaya
11
mpe baleki nzela ; yango wana nazali kosenga na bino ete boboyaka baposa mabe ya
nzoto, pamba te ebundisaka molimo na bino. 12 Bozalaka na bizaleli ya malamu
kati na Bapagano mpo ete, ata soki bazali kotonga bino ete bozali kosala mabe,
bandima ata misala malamu na bino mpe bapesa Nzambe nkembo na mokolo oyo
akomimonisa.
13 Mpo na lokumu ya Nkolo, botosaka bato nyonso oyo batiami kati na bino lokola
bakonzi : mokonzi ya mboka, 14 bayangeli mpe basambisi oyo bapesameli mosala
ya kopesa etumbu epai ya bato oyo basalaka mabe, mpe kondima bato oyo basalaka
bolamu. 15 Pamba te, Nzambe alingi boye : bosalaka bolamu mpo na kokanga minoko
ya bato oyo bazangi boyebi mpe bososoli ; 16 botambolaka lokola bansomi, kasi
bosalelaka bonsomi na bino te lokola vwale mpo na kozipa mabe na bino, pamba
te bozali bawumbu ya Nzambe. 17 Bomemiaka bato nyonso, bolingaka bandeko na
bino kati na kondima, botosaka Nzambe, mpe bopesaka mokonzi lokumu.
Bawumbu mpe bankolo na bango
18Bawumbu, botosaka bankolo na bino na bobangi nyonso : botosaka kaka te ba-
oyo bazali malamu mpe boboto, kasi mpe ba-oyo bazali matata. 19 Pamba te ezali
penza ngolu mpo na moto komona pasi kaka pamba mpo atosaka Nzambe. 20 Kasi
lokumu nini ezali ya komona pasi ya etumbu mpo na mabe oyo osali ? Nzokande, na
miso ya Nzambe, komona pasi mpo na bolamu oyo osali ezali penza ngolu.
21 Nzambe abengaki bino na komona pasi yango, pamba te Klisto mpe amonaki
pasi mpo na bino ; boye atikelaki bino ndakisa mpo ete bolanda banzela na Ye.
22 Yesu atikalaki kosala lisumu ata moko te, mpe monoko na Ye etikalaki koloba lokuta
te. 23 Tango bazalaki kofinga Ye, azalaki kozongisa na mafinga te. Tango bazalaki
komonisa Ye pasi, azalaki kokanela bato te, kasi azalaki kaka komitika na maboko
ya Nzambe, Mosambisi ya sembo. 24 Kati na nzoto na Ye, amemaki masumu na biso
kuna na ekulusu mpo ete tokoka kokufa na oyo etali masumu mpe tokoka kozala
na bomoi mpo na bosembo. Ezali na nzela ya bapota na Ye nde bobikisamaki na
bokono. 25 Pamba te bozalaki lokola bameme oyo ezali koyengayenga, kasi sik’oyo
bozongi epai ya Mobateli bibwele oyo akengelaka bomoi na bino.
3
Basi mpe mibali kati na libala
Bino mpe basi, botosaka mibali na bino mpo ete, soki ezali na ndambo ya mibali
1
oyo bandimaka Liloba na Nzambe te, bakoma kondima na nzela ya bizaleli malamu
ya basi na bango, ata soki bateyi bango Liloba te, 2 tango bakomona bino kotambola
na bomoi ya peto mpe ya botosi.
1 Petelo 3:3 1792 1 Petelo 3:22
3Bolukaka kaka te kokoma kitoko na libanda na nzela ya kokanga suki, kolata

babiju ya wolo to bilamba ya kitoko ; 4 kasi bolukaka nde kitoko ya bomoto ya kati :
esilaka te, ewutaka na molimo ya boboto mpe ya kimia, ezali na motuya mingi na
miso ya Nzambe. 5 Ezalaki ndenge wana nde basi ya bule oyo, na kala, bazalaki kotia
elikya na bango na Nzambe bazalaki komikomisa kitoko. Bazalaki kotosa mibali na
bango, 6 lokola Sara oyo atosaki Abrayami kino kobenga ye « nkolo na ngai. » Bozali
bana basi ya Sara soki bosali bolamu mpe bopesi nzela te na bobangi.
7 Bino mpe mibali, bovandaka na bwanya elongo na basi na bino, boyebaka ete
bazali bato na bolembu. Bopesaka bango lokumu, pamba te bango mpe basengeli
kozwa elongo na bino bomoi kowuta na Nzambe, na ngolu na Ye, mpo ete eloko
moko te ekanga losambo na bino.
Kosala bolamu
8 Mpo na kosukisa, bozalaka, bino nyonso, na makanisi moko, boyokelanaka
mawa, bolinganaka lokola bandeko, bozalaka bato malamu mpe bato ya komikitisa.
9 Bozongisaka te mabe na mabe to mafinga na mafinga, kasi bozongisaka mabe na
mapamboli ; pamba te Nzambe abengaki bino na kopambola mpo ete bino mpe
boyamba mapamboli lokola libula na bino. 10 Solo,
moto nyonso oyo azali na posa ya kolinga bomoi
mpe kobika mikolo ya esengo
asengeli kobatela lolemo na ye mosika na mabe,
mpe bibebu na ye mosika na maloba ya lokuta ;
11 asengeli kokima mabe mpe kosala bolamu,
koluka kimia mpe kokoba na yango,
12 pamba te miso ya Nkolo etalaka bato ya sembo,
mpe matoyi na Ye eyokaka losambo na bango.
Kasi Nkolo apesaka bato mabe mokongo.
Kotatola elikya
13Nani akosala bino mabe soki bomipesi na kosala bolamu ? 14 Bokozala kutu
bato ya esengo, ezala soki bokomona pasi mpo na bosembo. Bobangaka bato te
mpe bomitungisaka te. 15 Kasi, kati na mitema na bino, bopesaka Klisto lokumu
lokola Nkolo. Botatolaka tango nyonso tina ya elikya na bino epai ya bato nyonso
oyo bakotuna bino tina yango, 16 kasi botatolaka yango na boboto, na limemia mpe
na mitema peto, mpo ete bato oyo balobaka mabe na tina na etamboli na bino ya
malamu kati na Klisto bakufa soni. 17 Eleki malamu komona pasi na kosala bolamu,
soki yango ezali mokano ya Nzambe, na esika ete omona pasi na kosala mabe.
Ndakisa oyo eleki malamu
18 Pamba te Ye moko Klisto oyo atikalaki kosala ata mabe moko te amonaki pasi,
mbala moko mpo na libela, mpo na masumu ya bato mabe ; akufaki mpo na bato
mabe, mpo na komema bino epai ya Nzambe. Babomaki Ye kati na nzoto, kasi Molimo
azongisaki Ye na bomoi.
19 Ezali mpe kaka na nguya ya Molimo yango nde akendeki kosakola elonga na
Ye epai ya milimo oyo ezalaki ya kokangama kati na boloko, 20 milimo oyo etosaki
te na tango ya kala, na tango oyo Nzambe azalaki kokanga motema wana azalaki
kozela ete Noa asilisa kotonga masuwa. Kati na masuwa yango, motango moke kaka
ya bato, bato mwambe, nde babikisamaki na mayi ya mpela. 21 Mayi yango ezali
elilingi ya libatisi oyo ebikisi bino sik’oyo. Libatisi yango elongolaka mbindo ya nzoto
te, kasi ezali mokano ya kotambola na motema peto liboso ya Nzambe ; mpe ezali
kobikisa bino na nzela ya lisekwa ya Yesu-Klisto 22 oyo akotaki kati na Likolo, avandi
1 Petelo 4:1 1793 1 Petelo 4:19
na ngambo ya loboko ya mobali ya Nzambe mpe azali kokonza ba-anjelu, banguya

mpe milimo ya mipepe na likolo.
4
Kobika mpo na Nzambe
1Lokola Klisto amonaki pasi kati na nzoto na Ye, bino mpe bosengeli kotambola
na makanisi ya ndenge wana ; pamba te Ye oyo amonaki pasi kati na nzoto na Ye
asilisaki nguya ya lisumu, 2 mpo ete botambola te kolanda baposa mabe ya nzoto,
kasi kolanda mokano ya Nzambe, na mikolo oyo botikali na yango ya kobika awa na
mokili. 3 Solo, na kala, bolekisaki tango mingi na kosala makambo oyo Bapagano
basalaka : kindumba, baposa mabe ya nzoto, milangwa, lokoso ya kolia mpe ya
komela, mpe kosambela bikeko ya nkele. 4 Kasi sik’oyo, Bapagano bazali kokamwa ete
bozali kosangana lisusu te elongo na bango kati na bomoi wana ya kindumba makasi ;
yango wana bakomi kobebisa lokumu na bino na nzela ya matongi. 5 Kasi bakosamba
liboso ya Nzambe oyo akosambisa penza bato ya bomoi mpe bakufi. 6 Yango wana
mpe kutu Yesu ateyaki Sango Malamu ata epai ya bato oyo bazali sik’oyo ya kokufa
mpo ete basambisama kolanda mibeko ya bato na oyo etali nzoto mpe babika bomoi
kolanda mokano ya Nzambe na oyo etali Molimo.
Bomoi kati na Lingomba
Kosungana kati na bana na Nzambe
7Suka ya makambo nyonso ekomi pene ; yango wana, botambola na bwanya mpe
na mayele mpo ete bokoka kosambela. 8 Liboso na nyonso, bolinganaka makasi,
pamba te bolingo ezipaka masumu ebele. 9 Boyambanaka malamu lokola nde
boyambi bapaya kati na bandako na bino, bosalaka bongo na koyimayima te.
10 Kati na bino, moto nyonso azwaki likabo kowuta na Nzambe ; boye, mpo na
bolamu ya baninga, tika ete asalela yango lokola mobateli malamu ya lolenge nyonso
ya ngolu ya Nzambe. 11 Tika ete moto oyo azali na likabo ya koloba asakola Liloba na
Nzambe ; tika ete moto oyo azali na likabo ya kosunga bato asala yango na makasi
oyo Nzambe apesi ye mpo ete, kati na makambo nyonso, Nzambe azwa lokumu na
nzela ya Yesu-Klisto. Tika ete nkembo mpe nguya ezonga epai na Ye mpo na libela
na libela ! Amen !
Bana ya Nzambe mpe bapasi
12 Balingami, bokamwa te bapasi oyo bozali komona, lokola nde likambo ya
kokamwa ekomeli bino. 13 Bosepela nde, pamba te bozali kosangana na bapasi ya
Klisto mpo ete botonda mpe na esengo tango akomonisa nkembo na Ye. 14 Soki bafingi
bino likolo ya Kombo ya Klisto, bozali bato ya esengo, pamba te Molimo ya nkembo,
Molimo ya Nzambe, azali likolo na bino.
15 Tika ete moko te kati na bino amona pasi mpo ete azali mobomi to moyibi,
moto mabe to moto oyo akotaka makambo ya bato mosusu ; 16 nzokande soki azali
komona pasi mpo ete azali Moklisto, wana tika ete ayokela yango soni ata moke te,
kasi akumisa nde Nzambe mpo na Kombo yango. 17 Pamba te tokomi na tango oyo
kosambisama ezali kobanda epai ya bato ya Nzambe. Bongo soki ebandi epai na
biso, ekosuka ndenge nini epai ya bato oyo batosaka te Sango Malamu ya Nzambe ?
18 Pamba te Makomi elobi : « Soki ezali na pasi makasi nde moto ya sembo abikisami,
ekozala boni mpo na moto mabe mpe mosumuki ? »
19 Boye tika ete bato oyo bazali komona pasi mpo ete batosaka mokano ya Nzambe
bamipesa mobimba na Mokeli na bango oyo azali sembo, mpe tika ete basalaka
bolamu.
1 Petelo 5:1 1794 1 Petelo 5:14
5
Malendisi mpo na bakambi mpe bandimi
1Nazali sik’oyo kolendisa bakambi ya Lingomba, oyo bazali kati na bino, pamba
te ngai mpe nazali mokambi lokola bango, nazali motatoli ya bapasi ya Klisto mpe
nakozwa nkembo oyo ekomonisama. 2 Lokola babateli bibwele, bobatelaka malamu
etonga oyo Nzambe apesi bino mokumba ya kokamba. Bosalaka bongo kolanda
mokano ya Nzambe : na kotindika te, kasi na komipesa mobimba ; na makanisi
te ya konduka mbongo, kasi na posa makasi ya kosalela bango ; 3 na makanisi te
ya kokonza bato oyo bapesameli bino, kasi na kozalaka bandakisa mpo na etonga.
4 Bongo tango Mokonzi ya babateli bibwele akoya, bokozwa motole ya nkembo oyo
ekotikala kobungisa kitoko na yango te.
5 Ndenge moko mpe, bino bilenge, botosaka bakambi na bino ya Lingomba, bolata
komikitisa kati na bino, pamba te Makomi elobi :
« Nzambe atelemelaka bato ya lolendo,
kasi atalisaka ngolu na Ye
epai ya bato oyo bamikitisaka. »
6 Yango wana, bomikitisaka na se ya loboko ya nguya ya Nzambe mpo ete atombola
bino na tango oyo ekoki. 7 Bobwaka epai na Ye makambo nyonso oyo etungisaka
bino, pamba te Ye nde abatelaka bino.
8 Bolekisaka ndelo te na bizaleli na bino mpe botambolaka na ekenge, pamba te
monguna na bino, Satana, atambolaka zingazinga na bino lokola nkosi oyo ezali
konguluma mpe koluka moto ya kolia. 9 Botelemelaka ye mpe boyikaka mpiko kati
na kondima, pamba te boyebi ete bandeko na bino, oyo bapalangana kati na mokili
bazali mpe komona bapasi lokola bino. 10 Kasi sima na bino komona pasi mpo na
mwa tango moke, Nzambe ya ngolu nyonso, oyo abenga bino na nkembo na Ye ya
seko kati na Yesu-Klisto, akokomisa bino bato ya kokoka, akolendisa bino, akopesa
bino makasi mpe akotelemisa bino ngwi.
11 Tika ete nguya ezonga epai na Ye mpo na libela na libela ! Amen !
Bambote ya suka
12Na lisungi ya Silasi oyo azali ndeko ya solo, nakomeli bino mokanda oyo na
mokuse mpo na kolendisa bino mpe kolakisa bino ete ngolu oyo bokangami na yango
ezali ngolu ya solo ya Nzambe. Bopikama kati na yango.
13 Lingombaya babulami oyo bazali na Babiloni epesi bino mbote. Mwana na ngai,
Malako, apesi mpe bino mbote.
14 Bopesanaka bino na bino mbote, na beze ya bondeko.
Tika ete kimia ezala na bino nyonso oyo bozali kati na Klisto !
2 Petelo 1:1 1795 2 Petelo 1:17
Mokanda ya mibale ya
Petelo
Ebandeli ya mokanda
1 Ngai Simona Petelo, mosali mpe ntoma ya Yesu-Klisto ;
Epai ya bato oyo bazwaki kondima ya motuya moko na kondima na biso, na nzela
ya bosembo ya Yesu-Klisto, Nzambe na biso mpe Mobikisi na biso :
2Tika ete ngolu mpe kimia epesamela bino na bofuluki, na nzela ya koyeba Nzambe
mpe Yesu, Nkolo na biso !
Nzambe abenga biso

3 Nzambeapesaki biso, na nzela ya nguya na Ye ya bonzambe, nyonso oyo tosengeli
na yango mpo na kobika bomoi ya botosi kati na makambo ya Nzambe mpe mpo na
kokangama na Ye ; asalaki yango na kopesa biso boyebi ya Ye oyo abenga biso mpo
ete tosangana na nkembo mpe na bolamu na Ye. 4 Na nzela ya nkembo mpe bolamu
yango, apesaki biso bilaka minene mpe ya motuya makasi mpo ete, na nzela na yango,
bosangana na bonzambe mpe bokima libebi oyo baposa mabe ezali kovandisa kati
na mokili.
5 Mpo na yango, bosala makasi mpo na kobakisa na likolo ya kondima na bino,
bolamu ; na likolo ya bolamu, boyebi ; 6 na likolo ya boyebi, komikanga ; na likolo
ya komikanga, mpiko ; na likolo ya mpiko, botosi kati na makambo ya Nzambe ; 7 na
likolo ya botosi kati na makambo ya Nzambe, bondeko ya solo ; mpe na likolo ya
bondeko ya solo, bolingo. 8 Pamba te soki bozali na bizaleli oyo ya malamu kati
na bino mpe botondi na yango, ekosala ete bozala basali ya goyigoyi te mpe bokola
makasi na boyebi ya Nzambe na biso mpe ya Yesu-Klisto, Nkolo na biso. 9 Kasi moto
nyonso oyo azangi yango amonaka mosika te, azali lokola mokufi miso ; abosani ete
basila kopetola ye, wuta kala, na masumu na ye. 10 Yango wana, bandeko na ngai,
bosala lisusu makasi koleka mpo na kolakisa na bato ete Nzambe abenga penza bino
mpe apona bino ; pamba te soki bosali bongo, bokotikala kokweya te. 11 Na bongo,
bokoyambama malamu kati na Bokonzi ya seko ya Yesu-Klisto, Nkolo mpe Mobikisi
na biso.
Mateya oyo ebalani na bosolo
12Boye, nakobanda kozongisaka yango tango nyonso na makanisi na bino, atako
boyebi yango malamu mpe bokangami makasi na bosolo oyo bozali na yango sik’oyo.
13 Namoni ete ezali malamu mpo na ngai kolamusa makanisi na bino awa nazali nanu
na bomoi kati na ndako ya kapo ya nzoto oyo ; 14 pamba te nayebi malamu ete, kala
mingi te, nakokabwana na nzoto yango, ndenge Yesu-Klisto, Nkolo na biso, ayebisaki
ngai yango. 15 Nzokande, nakosala makasi mpo ete bozalaka tango nyonso na makoki
ya kokanisaka yango, ezala nasila na ngai kokende.
16 Solo, tango toyebisaki bino makambo oyo etali koya ya Yesu-Klisto, Nkolo na
biso, kati na nguya na yango nyonso, tolandaki te basambole oyo bato basalaka na
mayele na bango, kasi na miso na biso moko, tomonaki Ye kati na kongenga nyonso
ya nkembo na Ye. 17 Pamba te Nzambe Tata apesaki Ye lokumu mpe nkembo, tango
mongongo kowuta na nkembo monene ya Nzambe elobaki na Ye : « Oyo azali Mwana
2 Petelo 1:18 1796 2 Petelo 2:14
na Ngai ya bolingo, nasepelaka na Ye mingi. » 18 Mpe, biso moko, tango tozalaki elongo
na Ye na likolo ya ngomba ya bule, toyokaki mongongo yango kowuta na Likolo.
19 Tozali lisusu kondima bosolo ya maloba ya basakoli oyo, bozali solo kosala
malamu wana bozali kotia makanisi na bino kati na yango lokola na mwinda oyo
ezali kopela kati na esika ya molili, kino tongo etana mpe monzoto ya tongo engenga
kati na mitema na bino.
20 Liboso na nyonso, boyeba malamu ete moko te, na mayele na ye moko, akoki
kolimbola maloba ya basakoli, oyo ezali kati na Makomi, 21 pamba te maloba yango
ya basakoli eyaki te na nzela ya mokano ya moto, kasi ezali Molimo Mosantu nde
atindikaki bato na koloba kowuta na Nzambe.
2
Bateyi ya lokuta
1 Ndenge kaka basakoli ya lokuta bazalaki kati na bana ya Isalaele na tango ya kala,
ndenge wana mpe bateyi ya lokuta bakozala kati na bino ; bakokotisa na mayele mabe
mateya ya lokuta mpe ya libebi kino ata kowangana Nkolo oyo asikolaki bango, mpe
bakomibendela libebi na mbalakata. 2 Bato ebele bakolanda bango kati na mobulu na
bango, mpe nzela ya bosolo ekofingama likolo na bango. 3 Kati na lokoso na bango,
bakobetela bino masolo ya lokuta mpo na kobenda bino mbongo na nzela ya maloba
ya sukali. Nzokande, wuta kala, Nzambe akatela bango etumbu oyo ekoki mpo na
bango, mpe libebi ezali penza kozela bango.
4 Soki Nzambe azangaki te kopesa na ba-anjelu oyo basalaki masumu etumbu kasi
abwakaki bango ya kokangama na minyololo kati na molili makasi ya lifelo epai wapi
abombi bango mpo na kozela mokolo ya kosambisama, 5 soki ayokelaki te mokili ya
kala mawa kasi abikisaki bato mwambe oyo kati na bango ezalaki na Noa oyo azalaki
kosakola bosembo na tango ya mpela oyo abebisaki na yango mokili elongo na bato
oyo batosaki Ye te, 6 soki Nzambe apesaki na bingumba ya Sodome mpe Gomore
etumbu na nzela ya moto oyo ezikisaki yango kino ekomaki putulu mpo na kopesa
ndakisa ya etumbu oyo ekokweyela bato ya masumu 7 kasi akangolaki Loti, moto ya
sembo, oyo atondaki na mawa kati na motema na ye likolo na mobulu ya bato wana
ya mabe, 8 (pamba te moto oyo ya sembo azalaki kovanda kati na bango mpe, mokolo
na mokolo, azalaki komitungisa makasi kati na motema na ye mpo na mabe oyo
azalaki komona mpe koyoka), 9 elingi koloba ete Nkolo azali na makoki ya kokangola
bayengebene kati na komekama mpe ya kopesa, na mokolo ya kosambisama, etumbu
epai ya bato mabe. 10 Akopesa mingi-mingi etumbu epai ya ba-oyo, mpo na lokoso
na bango ya makambo ya mbindo, batambolaka kolanda baposa mabe ya nzoto mpe
batiolaka bokonzi ya Nkolo. Lokola bateyi yango ya lokuta batondi na lolendo mpe
bamimonaka lokola bakoka na nyonso, babangaka te kofinga bikelamu ya nkembo ;
11 nzokande ba-anjelu, ba-oyo baleki kutu bango na makasi mpe na nguya, bamekaka
kutu te kobimisa, liboso ya Nkolo, maloba ya kofinga bikelamu wana ya nkembo.
12 Kasi bango, bateyi ya lokuta, lokola banyama oyo ezanga mayele, oyo etambolaka
na bonyama, oyo ebongisama mpo ete bato bakanga yango na mitambo mpe baboma
yango, bafingaka oyo bayebi te. Mpo na yango, bakokufa lokola banyama, 13 bakozwa
lifuti oyo ebongi na mabe na bango. Basepelaka kosala makambo ya soni na moyi
makasi. Na lokuta na bango, basepelaka kosambwisa mpe kobebisa lokumu na bino
tango basanganaka elongo na bino mpo na mayangani. 14 Miso na bango elembaka
te kolula basi mpo na koluka kosala na bango ekobo, balembaka te kosala masumu,
bakosaka bato oyo balendisama malamu te na kondima ; bazali na mitema etonda
na lokoso : bazali na se ya bilakeli mabe ya Nzambe.
2 Petelo 2:15 1797 2 Petelo 3:12
15 Sima na bango kotika nzela ya solo, bapengwaki mbala moko na kolanda nzela
ya Balami, mwana mobali ya Beori, oyo alingaki lifuti ya mabe ; 16 kasi Nzambe
apamelaki ye mpo na bozangi botosi na ye, atiaki maloba ya bomoto kati na monoko
ya ane ya mwasi, mpe nyama yango oyo elobaka te esukisaki bozoba ya mosakoli.
17 Bateyi yango ya lokuta bazali lokola bitima oyo ebimisaka lisusu mayi te to
lokola mapata oyo mopepe makasi etindikaka. Nzambe abombela bango esika kati
na molili makasi. 18 Pamba te, mpo na kosepelisa baposa mabe ya banzoto na
bango, basalelaka maloba ya sukali mpe ezanga tina mpo na kopengwisa bato oyo
bawuti kobongola mitema sika wana bawuti kokabwana na bato oyo babikaka kati
na libunga. 19 Balakaka bango bonsomi, nzokande bango moko bazali bawumbu ya
baposa mabe ya nzoto, oyo ememaka bango na libebi ; pamba te moto nyonso azali
mowumbu ya oyo ekonzaka ye. 20 Soki, sima na bango kokabwana na mbindo ya
mokili, mpo ete bayebi Yesu-Klisto, Nkolo mpe Mobikisi na biso, bamizongisi lisusu na
bowumbu ya mbindo yango, bomoi na bango ekokoma mabe koleka ndenge ezalaki
liboso. 21 Elingaki kozala malamu mingi mpo na bango koyeba te nzela ya bosembo,
na esika ete, sima na bango koyeba nzela ya bosembo, basundola mibeko ya bule
oyo epesamelaki bango. 22 Ezaleli na bango elongisi bosolo ya masese oyo : « Mbwa
ezongelaka biloko oyo yango moko esanzi » mpe « Ngulu oyo basukoli ezongelaka
kotambola kati na potopoto. »
3
Elaka ya koya ya Nkolo
1Balingami na ngai, tala mokanda ya mibale oyo nakomeli bino. Kati na mikanda
nyonso mibale, nazali koluka kolamusa, kati na makanisi na bino, malakisi oyo
bozwaki, mpo ete bokoma kokanisa na lolenge ya peto, 2 mpo ete bokanisa lisusu
maloba oyo basakoli ya bule balobaki na tango ya kala mpe Mibeko oyo Nkolo mpe
Mobikisi apesaki na nzela ya bantoma na bino. 3 Liboso na nyonso, boyeba ete,
na mikolo ya suka, batioli bakobima, bakotambola kolanda baposa na bango moko
4 mpe bakoloba : « Boni, alakaki te ete akoya ? Wapi ye sik’oyo ? Pamba te, banda
bakoko na biso bakufa, makambo nyonso ezali na yango kaka ndenge ezalaka wuta
na ebandeli ya mokili. »
5 Wana bakanisaka bongo, babosanaka na nko ete, na kala, Likolo mpe mabele
ezalaki ; ete na nzela ya Liloba na Nzambe, mabele ebimaki wuta na mayi mpe
epikamaki kati na mayi. 6 Babosanaka mpe ete ezali lisusu na nzela ya mayi yango
nde mokili ya tango wana ebebisamaki wana ezindaki kati na mayi. 7 Nzokande,
ezali mpe kaka Liloba yango nde azali kobomba Likolo mpe mabele ya sik’oyo mpo na
kozika na moto, na mokolo ya kosambisama mpe ya kobebisama ya bato ya masumu.
8 Balingami na ngai, ezali na likambo moko oyo bosengeli te kobosana : mpo na
Nkolo, mokolo moko ezali lokola mibu nkoto moko, mpe mibu nkoto moko ezali
lokola mokolo moko. 9 Bato ebele bakanisaka ete Nkolo azali kowumela mpo na
kokokisa elaka na Ye ; nzokande azali nde kokanga motema mpo na bino, pamba te
alingi ete moko te abunga, kasi alingi ete bato nyonso babongola mitema. 10 Solo,
mokolo ya Nkolo ekoya lokola moyibi. Na mokolo yango, na lokito monene, Likolo
ekolimwa, biloko ekozika na moto mpe ekonyangwama, mabele mpe nyonso oyo
ezali kati na yango ekozwa etumbu ya kobebisama na moto. 11 Lokola nyonso
esengeli konyangwama ndenge wana, bosengeli kotambola ndenge nini ? Bosengeli
kotambola na bomoi ya bule mpe na botosi kati na makambo ya Nzambe 12 wana
bozali kozela mokolo ya Nzambe mpe kosala ete mokolo yango eya noki. Na
mokolo yango, Likolo elongo na biloko nyonso ekozika mpe ekonyangwama na moto.
2 Petelo 3:13 1798 2 Petelo 3:18
13 Nzokande, biso, kolanda elaka na Ye, tozali kozela Likolo ya sika mpe mabele ya
sika epai wapi bosembo ekozala.
14 Yango wana, balingami na ngai, wana bozali kozela yango, bosala makasi mpo
ete Nzambe akuta bino peto, bozangi pamela mpe bozali kati na kimia oyo apesaka.
15 Boyeba malamu ete ezali mpo na lobiko na bino nde Nkolo na biso azali
nanu kokanga motema, ndenge Polo, ndeko na biso ya bolingo, akomelaki bino,
kolanda bwanya oyo Nzambe apesaki ye. 16 Azali kokoma bongo kati na mikanda
nyonso epai wapi azali kolobela makambo yango. Kati na mikanda yango, ezali na
makambo mosusu ya makasi mpo na kososola ; bongo bato oyo bazangi boyebi mpe
balendisama malamu te na kondima bazali kobongola ndimbola na yango, ndenge
kaka bazali mpe kobongola ndimbola ya biteni mosusu ya Makomi, mpo na libebi na
bango moko.
Mitindo ya suka
Balingami na ngai, lokola bosili kozwa boyebi oyo, bosala keba ete bomemama
17
te na mopepe ya mabunga ya bato oyo batosaka Nzambe te, mpo ete bobungisa te
kondima na bino ; 18 kasi bokola kati na ngolu mpe boyebi ya Yesu-Klisto, Nkolo mpe
Mobikisi na biso.
Tika ete nkembo epesamela Ye, wuta sik’oyo kino libela na libela ! Amen !
1 Yoane 1:1 1799 1 Yoane 2:11
Mokanda ya liboso ya
Yoane
Liloba na bomoi
1Oyo ezalaki wuta na ebandeli, oyo toyokaki, oyo tomonaki na miso na biso, oyo
totalaki malamu, mpe oyo maboko na biso esimbaki, yango nde tozali kotatola na
tina na Liloba na bomoi. 2 Bomoi emimonisaki ; tomoni yango, tozali kotatola na tina
na yango mpe kosakola epai na bino bomoi ya seko oyo ezalaki elongo na Tata mpe
emimonisi epai na biso. 3 Tozali kosakola epai na bino makambo oyo tomoni mpe
toyoki, mpo ete bino mpe bozala moko na biso. Nzokande, biso tozali moko na Tata
mpe na Yesu-Klisto, Mwana na Ye. 4 Yango wana tozali kokomela bino makambo oyo
mpo na kokomisa esengo na biso ya kokoka.
Kotambola kati na pole
5Tala makambo oyo toyoki na tina na Ye mpe tozali koyebisa bino : Nzambe azali
pole, mpe molili ezali te kati na Ye.
6 Soki tolobi ete tozali moko na Ye, nzokande tozali kotambola kati na molili, wana
tozali bakosi mpe tozali kotambola na solo te. 7 Kasi soki tozali kotambola kati na pole
ndenge Ye moko Nzambe azali kati na pole, wana tozali moko, bamoko na bamosusu,
mpe makila ya Yesu, Mwana na Ye, ezali kopetola biso na masumu nyonso.
8 Soki tolobi ete tozali na masumu te, wana tozali komikosa biso moko mpe solo
ezali te kati na biso. 9 Soki toyamboli masumu na biso, Nzambe akolimbisa biso mpe
akopetola biso na mabe nyonso, pamba te azali Sembo mpe Moyengebene.
10 Soki tolobi ete tosalaka masumu te, wana tokomisi Nzambe mokosi mpe Liloba
na Ye ezali te kati na biso.
2
1Bana na ngai, nazali kokomela bino makambo oyo mpo ete bosala masumu te.
Kasi soki esali ete moko kati na bino akweyi na lisumu, tozali na Molobeli moko epai
ya Tata : Yesu-Klisto, Nkolo-Na-Bosembo.
2 Amikabaki lokola mbeka mpo na bolimbisi masumu na biso ; mpo na masumu
na biso kaka te, kasi mpe mpo na masumu ya mokili mobimba.
Bolingo
3Tala ndenge nini tososolaka ete toyebi Nzambe : ezali mpo ete totosaka mibeko
na Ye. 4 Moto nyonso oyo alobaka : « Nayebi Nzambe, » kasi atosaka te mibeko ya
Nzambe azali mokosi mpe solo ezali kati na ye te. 5 Moto oyo atosaka Liloba na
Nzambe azalaka penza na bolingo ya kokoka mpo na Nzambe kati na ye. Ezali ndenge
wana nde tososolaka ete tozali moko na Ye. 6 Moto nyonso oyo alobaka ete azali kati
na Nzambe asengeli mpe kotambola ndenge Yesu atambolaki.
7 Balingami na ngai, nazali kokomela bino mobeko ya sika te, kasi mobeko ya kala
kaka, mobeko oyo bozwaki wuta na ebandeli. Mobeko yango ya kala ezali liloba oyo
boyokaki.
8 Nzokande, nazali mpe kokomela bino mobeko ya sika, mpe sika na yango emonani
kati na Yesu mpe kati na bino, pamba te molili ezali kolimwa mpe pole ya solo esili
kobanda kongenga.
9 Moto nyonso oyo alobaka ete azali kati na pole kasi ayinaka ndeko na ye, azali
nanu kati na molili. 10 Moto nyonso oyo alingaka ndeko na ye azali kati na pole ;
mpe ezali na eloko moko te kati na ye, oyo ekoki kobetisa ye libaku. 11 Kasi moto oyo
1 Yoane 2:12 1800 1 Yoane 2:29
ayinaka ndeko na ye azali kati na molili mpe azali kotambola kati na molili ; ayebi
te epai azali kokende, pamba te molili esila koboma ye miso.
Bana, batata mpe bilenge

12 Bana, nazali kokomela bino, pamba te masumu na bino elimbisamaki mpo na
Kombo na Yesu-Klisto. 13 Batata, nazali kokomela bino, pamba te boyebi Ye oyo azala
wuta na ebandeli. Bilenge, nazali kokomela bino, pamba te bolongaki Satana.
14 Bana, nakomeli bino mpo ete boyebi Tata. Batata, nakomeli bino mpo ete boyebi
Ye oyo azala wuta na ebandeli. Bilenge, nakomeli bino mpo ete bozali makasi, Liloba
na Nzambe ezali kowumela kati na bino, mpe bolongaki Satana.
Koyina mokili
15 Bolingaka mokili te ; bolingaka mpe te nyonso oyo ezali kati na mokili. Moto
oyo alingaka mokili azalaka na bolingo ya Tata te kati na ye, 16 pamba te nyonso oyo
ezali kati na mokili, lokola baposa mabe ya nzoto, posa makasi ya konduka biloko
oyo miso ezali kolula, mpe lofundu mpo na biloko ; ewuti na Tata te, kasi ewuti na
mokili. 17 Mokili mpe baposa na yango ezali koleka, kasi moto oyo asalaka mokano
ya Nzambe awumelaka tango nyonso.
Monguna ya Klisto
18 Bana, tokomi na tango ya suka ; ndenge kaka boyokaki ete monguna ya Klisto
azali koya, nzokande banguna ya Klisto basili koya sik’oyo ebele, ndenge wana mpe
tosengeli koyeba ete tokomi na tango ya suka. 19 Banguna yango babimelaki kati
na biso, kasi bazalaki penza bato na biso te. Pamba te soki bazalaki bato na biso,
balingaki kotikala na biso ; kasi batikaki biso mpo ete emonana polele ete bango
nyonso bazali bato na biso te.
20 Nzokande bino, bozali na epakolami kowuta na Molimo Mosantu, mpe bino
nyonso bozali na boyebi ya nyonso. 21 Ngai nakomeli bino mpo ete boyebi yango
mpe mpo ete lokuta moko te ewutaka na solo ; kasi ezali te mpo boyebi yango te.
22 Boye nani mokosi ? Mokosi azali moto oyo awangani ete Yesu azali Klisto. Mpe
moto ya ndenge wana azali monguna ya Klisto : awanganaka Tata mpe Mwana.
23 Moto nyonso oyo awangani Yesu azali mpe na Tata te. Moto oyo atatoli Yesu azali
mpe na Tata.
24 Kasi bino, bosimba makasi makambo oyo boyokaki wuta na ebandeli. Soki ezali
penza kowumela kati na bino, bokowumela mpe kati na Mwana mpe kati na Tata.
25 Mpe tala elaka oyo apesaki biso : bomoi ya seko.
26 Nazali kokomela bino makambo oyo na tina na bato oyo bazali komeka
kopengwisa bino. 27 Kasi mpo na bino, epakolami ya Molimo oyo bozwaki kowuta
na Klisto ezali kowumela kati na bino. Boye, bozali lisusu na posa te ete bapesa bino
malakisi. Kasi lokola Molimo ya Klisto apesaka bino malakisi na tina na makambo
nyonso, lokola mpe apesaka malakisi ya solo kasi ya lokuta te, bowumela kati na
malakisi yango ndenge kaka bapesaki bino yango.
28 Sik’oyo, bana na ngai, bowumela ya kokangama na Klisto mpo ete, na ngonga
nyonso oyo akomimonisa, tozala na elikya mpe toyoka soni te na liboso na Ye tango
akoya.
Kotambola lokola mwana na Nzambe

29Boyebi malamu ete Klisto azali sembo ; boye bosengeli mpe koyeba ete moto
nyonso oyo asalaka makambo ya sembo azali mwana na Nzambe.
1 Yoane 3:1 1801 1 Yoane 3:23
3
1 Botala bolingo monene oyo Tata atalisaki biso mpo ete tobengama bana na
Nzambe ! Mpe tozali solo bana na Nzambe. Tala tina nini mokili eyebi biso te :
ezali mpo ete eyebi Nzambe te.
2 Balingami na ngai, tozali sik’oyo bana na Nzambe ; kasi oyo tokokoma emonisami
nanu te. Nzokande, toyebi solo ete tango Klisto akomimonisa, tokokoma lokola Ye ;
pamba te tokomona Ye ndenge penza Ye azalaka. 3 Moto nyonso oyo azali na elikya
ya ndenge wana kati na Klisto amipetolaka, ndenge Klisto azali peto.
4 Moto nyonso oyo asalaka masumu abukaka mibeko ya Nzambe ; pamba te kosala
lisumu ezali : kobuka mibeko ya Nzambe. 5 Nzokande, boyebi malamu ete Klisto
ayaki mpo na kolongola masumu ; mpe kati na Ye, lisumu ezali te. 6 Moto nyonso
oyo azali moko na Klisto asalaka masumu te, mpe moto nyonso oyo asalaka masumu
atikala nanu te komona mpe koyeba Yesu.
7 Bana na ngai, tika ete moto moko te akosa bino. Moto oyo atambolaka na bosembo
azali sembo ndenge Ye moko Klisto azali sembo. 8 Moto oyo amipesaka na masumu
azali ya Satana, pamba te Satana asalaka masumu wuta na ebandeli. Nzokande
Mwana na Nzambe ayaki penza mpo na kobebisa misala ya Satana. 9 Moto nyonso
oyo akoma mwana na Nzambe akobaka te kosala masumu, pamba te nguya ya bomoi
ya bonzambe ezali kosala kati na ye ; akoki te kokoba kosala masumu, pamba te azali
mwana na Nzambe.
10 Tala ndenge nini bana na Nzambe bakeseni na bana ya Satana : moto nyonso
oyo atambolaka te na bomoi ya sembo mpe alingaka ndeko na ye te azali mwana na
Nzambe te.
Bolingo kati na bandeko

11 Pamba te, tala Sango Malamu oyo boyokaki wuta na ebandeli : Tolinganaka biso
na biso. 12 Boye tika ete moko te azala lokola Kayina oyo azalaki moto ya Satana mpe
abomaki ndeko na ye. Mpo na nini Kayina abomaki Abeli, ndeko na ye ? Ezali mpo
ete misala ya Kayina ezalaki mabe, kasi misala ya Abeli, ndeko na ye, ezalaki sembo.
13 Bandeko na ngai, bokamwa te soki mokili ezali koyina bino. 14 Toyebi ete tosila
kolongwa na kufa mpe tokoma na bomoi mpo ete tolingaka bandeko na biso. Moto
oyo alingaka ndeko na ye te azali nanu na se ya bokonzi ya kufa. 15 Moto nyonso oyo
ayinaka ndeko na ye azali mobomi ; mpe boyebi malamu ete mobomi ata moko te
azali na bomoi ya seko kati na ye. 16 Tala ndenge nini toyebi ndimbola ya bolingo :
Yesu-Klisto akabaki bomoi na Ye mpo na biso. Boye biso mpe tosengeli kokaba bomoi
na biso mpo na bandeko na biso.
17 Soki moto moko azali na biloko ya mokili oyo, bongo amoni ndeko na ye kokelela
mpo na eloko songolo kasi aboyi kosunga ye ; boni, moto wana azali na bolingo ya
Nzambe kati na ye ? 18 Bana na ngai, tika ete bolingo na biso esukaka kaka te na
lolemo to na maloba ya sukali ; kasi tika ete emonisamaka nde na misala mpe na
solo.
19 Ezali na ndenge wana nde tokoyeba ete tozali kati na solo, mpe mitema na biso
ekotonda na elikya liboso ya Nzambe ; 20 pamba te soki ata mitema na biso elongisi
biso te, toyebi ete Nzambe azali monene koleka mitema na biso mpe ayebi nyonso.
21 Balingami na ngai, soki mpe mitema na biso elongisi biso, tokozala kaka na elikya
makasi na Nzambe. 22 Apesaka biso nyonso oyo tosengaka epai na Ye, pamba te
totosaka mibeko na Ye mpe tosalaka makambo oyo esepelisaka Ye. 23 Mpe tala mobeko
oyo apesa biso : kondima Yesu-Klisto, Mwana na Ye, mpe kolingana biso na biso,
ndenge atindaki biso.
1 Yoane 3:24 1802 1 Yoane 4:20
24 Moto oyo atosaka mibeko na Ye awumelaka kati na Nzambe, mpe Nzambe

awumelaka kati na ye. Bongo ndenge nini toyebaka ete Nzambe azali kowumela
kati na biso ? Ezali na nzela ya Molimo Mosantu oyo apesaki biso.
4
Basakoli ya solo mpe ya lokuta
1 Balingami na ngai, bondimaka te bato nyonso oyo babetaka tolo mpo na koloba ete
batondisami na Molimo ya Nzambe ; kasi bomeka bango mpo na koyeba soki bazali
penza ya Nzambe, pamba te basakoli ebele ya lokuta basili kopanzana na mokili.
2 Tala ndenge nini bokoyeba soki bazali na Molimo ya Nzambe : moto nyonso oyo
azali kondima ete Yesu-Klisto akomaki moto azali na Molimo ya Nzambe. 3 Moto
nyonso oyo azali kondima Yesu te azali na Molimo ya Nzambe te, kasi azali na molimo
ya monguna ya Klisto, oyo boyokaki na tina na ye ete azali koya mpe azali sik’oyo
kati na mokili.
4 Bino, bana na ngai, bozali ya Nzambe mpe bosili kolonga basakoli yango ya lokuta,
pamba te Ye oyo azali kati na bino azali na nguya koleka ye oyo azali kati na mokili.
5 Basakoli ya lokuta bazali ya mokili ; balobaka kolanda elobeli ya mokili, mpe mokili
eyokaka bango. 6 Biso, tozali ya Nzambe ; mpe moto nyonso oyo ayebi Nzambe
ayokaka biso. Kasi moto oyo azali ya Nzambe te ayokaka biso te. Ezali ndenge wana
nde toyebaka Molimo ya solo mpe molimo ya libunga.
Nzambe azali bolingo
7 Balingami na ngai, tolinganaka biso na biso, pamba te Nzambe azali bolingo. Moto
nyonso oyo azali na bolingo azali ya Nzambe mpe ayebi Nzambe. 8 Moto oyo azangi
bolingo ayebi Nzambe te, pamba te Nzambe azali bolingo.
9 Botala ndenge nini Nzambe atalisaki biso bolingo na Ye : atindaki Mwana na Ye se
moko kati na mokili mpo ete tozala na bomoi ya solo na nzela na Ye. 10 Bolingo yango
emonani na likambo oyo : ezali biso te bato tolingaki Nzambe, kasi Ye nde alingaki
biso mpe atindaki Mwana na Ye mpo ete azala mbeka mpo na bolimbisi masumu na
biso.
11 Balingami na ngai, lokola Nzambe alingaki biso mingi penza, biso mpe tosengeli
kolingana biso na biso. 12 Moto moko te asila komona Nzambe ; nzokande soki tozali
kolingana biso na biso, Nzambe azali kati na biso mpe bolingo na Ye ezali ya kokoka
kati na biso.
13 Tala ndenge nini toyebaka ete tozali kati na Nzambe, mpe Nzambe azali kati na
biso : ezali na nzela ya Molimo na Ye, oyo apesa biso. 14 Tosilaki komona Ye mpe
totatolaka ete Tata atinda Mwana na Ye mpo ete azala Mobikisi ya mokili.
15 Moto oyo andimaka ete Yesu azali Mwana na Nzambe, Nzambe azali kati na ye,
mpe ye azali kati na Nzambe. 16 Mpe biso toyebi mpe tozali na kondima kati na
bolingo oyo Nzambe azali na yango mpo na biso. Nzambe azali bolingo, mpe moto
oyo abikaka kati na bolingo abikaka kati na Nzambe, mpe Nzambe abikaka kati na
ye. 17 Tala mpo na nini bolingo ezali ya kokoka kati na biso : ezali mpo ete tozala na
elikya ya kokoka na mokolo ya kosambisama ; pamba te kati na mokili oyo, ndenge
Klisto azali, ndenge biso mpe tozali.
18 Kati na bolingo, kobanga ezalaka te ; kasi bolingo oyo ezali ya kokoka elongolaka
bobangi, pamba te bobangi ebendaka etumbu. Mpe moto oyo abangaka azali nanu
ya kokoka te kati na bolingo. 19 Biso, tolingaka mpo ete Nzambe alingaki biso, ya
liboso.
20 Soki moto alobi ete alingaka Nzambe, kasi azali lisusu koyina ndeko na ye, azali
mokosi. Pamba te moto oyo alingaka te ndeko na ye, oyo amonaka akoki kolinga te
Nzambe oyo amonaka te.
1 Yoane 4:21 1803 1 Yoane 5:21
21Kutu, Klisto apesaki biso mobeko oyo : moto oyo alingaka Nzambe asengeli mpe
kolinga ndeko na ye.
5
Kondima Mwana na Nzambe
1 Moto nyonso oyo andimaka ete Yesu azali Klisto azali mwana na Nzambe, mpe
moto nyonso oyo alingaka Tata alingaka mpe Mwana na Ye.
2 Tala ndenge nini toyebaka ete tolingaka bana na Nzambe : ezali na nzela ya
kolinga Nzambe mpe ya kotosa mibeko na Ye. 3 Pamba te kolinga Nzambe ezali :
kotosa mibeko na Ye. Mpe mibeko na Ye ezali pasi te, 4 pamba te mwana nyonso ya
Nzambe alongaka mokili, mpe elonga oyo elongaki mokili ezali : kondima na biso.
5 Nani oyo alongaka mokili ? Ezali kaka moto oyo andimaka ete Yesu azali Mwana
na Nzambe.
6 Yesu-Klisto azali Ye oyo ayaki na nzela ya mayi mpe makila ; ayaki na nzela ya
mayi kaka te, kasi na nzela ya mayi mpe makila. Mpe ezali Molimo nde atatoli bongo,
pamba te Molimo azali solo. 7 Nzokande, batatoli bazali misato : 8 Molimo, mayi mpe
makila ; mpe bango misato balobaka ndenge moko.
9 Tondimaka matatoli ya bato, kasi litatoli ya Nzambe eleki motuya, pamba te yango
nde Nzambe apesa na tina na Mwana na Ye. 10 Moto oyo andimelaka Mwana na
Nzambe azali na litatoli yango kati na motema na ye ; moto oyo andimelaka Nzambe
te akomisi Nzambe mokosi, pamba te andimaka te litatoli oyo Nzambe apesa na tina
na Mwana na Ye. 11 Mpe litatoli yango ezali : Nzambe apesa biso bomoi ya seko, mpe
bomoi yango ezali kati na Mwana na Ye.
12 Moto oyo azali na Mwana azali na bomoi, kasi moto oyo azangi Mwana na
Nzambe azangi mpe bomoi.
Elikya ya Baklisto
13 Bino oyo bondimelaka Kombo ya Mwana na Nzambe, nakomeli bino makambo
oyo mpo boyeba ete bozali na bomoi ya seko. 14 Mpe tala elikya oyo tozali na yango
liboso ya Nzambe : soki tosengi eloko kolanda mokano na Ye, ayoki biso. 15 Mpe soki
toyebi ete ayoki biso, toyebi lisusu ete tozali na eloko oyo tosengi epai na Ye.
Moklisto mpe lisumu
16 Soki omoni ndeko na yo kosala lisumu oyo ememaka na kufa te, osengeli
kobondela mpo na ye, mpe Nzambe akopesa ye bomoi. Nazali koloba nde na tina
na bato oyo basalaka lisumu oyo ememaka na kufa te. Kasi ezali na lisumu oyo
ememaka na kufa ; ezali te na tina na lisumu yango nde nazali kosenga na bino
kobondela.
17 Solo, lisumu ezali : kobuka mobeko ; kasi ezali na lisumu oyo ememaka na kufa
te. 18 Toyebi ete moto nyonso oyo abotami na bomoi ya bonzambe akobaka te kosala
lisumu ; Ye moko Mwana na Nzambe abatelaka ye, mpe Satana akoki kosala ye mabe
te. 19 Toyebi ete tozali bana na Nzambe, mpe ete mokili mobimba ezali na se ya
bokonzi ya Satana. 20 Toyebi lisusu ete Mwana na Nzambe asila koya mpe apesa biso
bososoli mpo ete tokoka koyeba Ye oyo azali solo. Mpe tozali kati na Ye oyo azali solo,
na nzela ya kozala kati na Yesu-Klisto, Mwana na Ye. Mwana azali Ye moko Nzambe
ya solo mpe bomoi ya seko.
Etinda ya suka
21 Bana na ngai, bomibatelaka mosika na banzambe ya bikeko.
2 Yoane 1 1804 2 Yoane 13
Mokanda ya mibale ya
Yoane
Ebandeli ya mokanda
1 Ngai mpaka ;
Epai ya mwasi moponami ya Nzambe,

mpe epai ya bana na ye, oyo nalingaka kati na solo. Ezali ngai moko kaka te moto
nalingaka bino, kasi mpe bato nyonso oyo bayebi solo.
2 Tolingaka bino mpo na solo oyo ezali kati na biso mpe ekozalaka elongo na biso
tango nyonso.
3Ngolu, boboto mpe kimia kowuta na Nzambe Tata mpe na Yesu-Klisto, Mwana ya
Tata, ekozala elongo na biso kati na solo mpe bolingo.
Mobeko ya bolingo
Nazalaki na esengo makasi ya komona ndambo ya bana na yo kotambola kati na
4
solo, kolanda mobeko oyo tozwaki kowuta na Tata. 5 Mpe sik’oyo, mama molingami
na ngai, nazali kokomela yo mobeko ya sika te, kaka mobeko oyo tozwaki wuta na
ebandeli : Tolinganaka biso na biso. 6 Mpe tala makambo oyo bolingo esengaka :
kobika kolanda mibeko ya Nzambe. Yango nde mobeko oyo tosengeli kotosa, ndenge
boyokaki yango wuta na ebandeli, mpo ete bobika kati na bolingo.
Kokangama na mateya ya Klisto
Bato ebele ya lokuta basili kopanzana na mokili, bazali kobungisa bato mingi
7
nzela ; bandimaka te ete Yesu-Klisto akomaki penza moto. Moto nyonso oyo alobaka
ndenge wana azali moto ya lokuta mpe monguna ya Klisto.
8 Boye, bosala keba mpo ete bobungisa te mbuma ya mosala na biso, kasi mpo
ete bozwa lifuti ya kokoka. 9 Moto nyonso oyo azali kowumela te kati na mateya ya
Klisto, kasi abimi libanda na yango, azali moko te na Nzambe ; nzokande moto oyo
azali kowumela kati na mateya yango azali moko na Tata mpe na Mwana.
10 Soki moto moko ayei epai na bino mpe amemeli bino mateya mosusu, boyamba
ye te kati na bandako na bino, mpe bopesa ye ata mbote te, 11 pamba te moto oyo
apesi ye mbote asangani na misala na ye ya mabe.
Makanisi ya kotala bino

Nazali lisusu na makambo ebele ya kokomela bino, kasi naboyi kosala yango na
12
nzela ya lokasa mpe ya mayi ya ekomeli. Nazali na elikya ya koya kotala bino mpe
ya kosolola malamu na bino, mpo ete esengo na biso ezala ya kokoka.
Mbote ya suka
13 Bana ya ndeko na yo ya mwasi, moponami ya Nzambe, batindeli yo mbote.
3 Yoane 1 1805 3 Yoane 15
Mokanda ya misato ya
Yoane
Ebandeli ya mokanda
1 Ngai mpaka ;
Epai ya Gayusi, molingami na ngai, oyo nalingaka kati na solo.

2Molingami na ngai, posa makasi ya motema na ngai ezali ete okende liboso na
makambo na yo nyonso, mpe ozala na nzoto kolongono, ndenge molimo na yo ezali
kokola.
Ezaleli malamu ya Gayusi

3 Nasepelakimakasi koyoka litatoli na tina na yo, na monoko ya bandeko oyo bayaki
wuta epai na yo, ete ozali kokoba kokangama na bosolo, mpe ozali kobika kolanda
bosolo yango. 4 Nazalaka na esengo makasi tango nayokaka ete bana na ngai bazali
kobika kolanda bosolo.
5 Molingami na ngai, makambo oyo osalaka mpo na bandeko kati na kondima, ezala
mpo na ba-oyo bazali bapaya na miso na yo, osalaka yango penza kolanda kondima
na yo. 6 Batatolaki na miso ya Lingomba na tina na bolingo na yo. Bongo, okosala
lisusu malamu koleka soki osungi bango, na lolenge oyo ekosepelisa Nzambe, mpo
ete bakoba mobembo na bango. 7 Pamba te ezali mpo na kosakola Klisto nde bazali
kotambola mpe koboya kozwa lisungi na maboko ya Bapagano. 8 Boye, tosengeli
kosunga bato ya lolenge oyo mpo ete tosangana na bango na makambo oyo bazali
kosala mpo na solo.
Misala mabe ya Diotrefi
Nakomelaki Lingomba mokanda moko ya mokuse ; kasi Diotrefi, oyo alingaka
9
kaka kozala mokonzi na makambo nyonso, akoyamba biso te. 10 Yango wana, tango
nakoya, nakobimisa mabe na ye na polele ; azali koloba makambo ya mabe mpe ya
lokuta na tina na biso. Mpe asuki kaka wana te, azali ata koboya koyamba bandimi
mosusu, azali kopekisa, kotelemela mpe kobengana na Lingomba, bato oyo bandimi
koyamba bango.
11 Molingami na ngai, komekolaka mabe te, mekolaka nde bolamu. Moto oyo
asalaka bolamu azali ya Nzambe, kasi moto oyo asalaka mabe ayebi Nzambe te.
Litatoli mpo na Demetriusi
12 Batonyonso bazali kopesa litatoli ya malamu na tina na Demetriusi, ezala yango
moko bosolo ezali mpe kopesa litatoli ya malamu na tina na ye. Biso mpe tozali kopesa
litatoli ya malamu na tina na ye, mpe oyebi malamu ete litatoli na biso ezalaka ya
solo.
Likanisi ya koya kotala Gayusi

Nazali lisusu na makambo ebele ya kokomela yo, kasi naboyi kosala yango na
13
nzela ya ekomeli mpe ya mayi na yango. 14 Nazali kolikya komona yo kala mingi te,
bongo tokosolola malamu.
Mbote ya suka
15 Tika ete kimia ezala na yo !
3 Yoane 15 1806 3 Yoane 15
Balingami ya awa bapesi yo mbote. Pesa mpe balingami ya kuna mbote, moko na
moko na kombo na ye.
Jide 1 1807 Jide 13
Mokanda ya
Jide
Ebandeli ya mokanda
1 Ngai Jide, mowumbu ya Yesu-Klisto mpe ndeko ya Jake ;
Epai ya bato oyo Nzambe abenga, ba-oyo Nzambe Tata alingaka, mpe ba-oyo
babatelami mpo na Yesu-Klisto :
2 Tika ete mawa, kimia mpe bolingo efuluka kati na bino !
Tina ya mokanda
Balingami na ngai, nazalaki na posa makasi ya kokomela bino na tina na lobiko
3
oyo tozali na yango na lisanga. Nazwaki mokumba ya kokomela bino mpo na
kolendisa bino ete bobunda mpo na kondima oyo Nzambe apesaki, mbala moko mpo
na libela, epai ya basantu. 4 Pamba te ezali na bato mosusu oyo basili kokota kati
na bino na mayele mabe, ba-oyo etumbu na bango ekomama wuta kala : batosaka
makambo ya Nzambe te, bakomisaka ngolu ya Nzambe na biso lokola nzela ya kosala
makambo na bango ya soni, mpe bawanganaka Yesu-Klisto, Mokonzi kaka moko mpe
Nkolo na biso.
Bateyi ya lokuta mpe lifuti na bango
5Atako boyebi malamu makambo oyo nyonso, kasi nalingi kaka koyebisa bino
lisusu ete Nkolo akangolaki bato na Ye na bowumbu kati na Ejipito, kasi, sima na
yango, abomaki ba-oyo bazalaki na kondima te. 6 Nzambe akangaki mpe na minyololo
ya seko, kati na molili mpo na kosambisama ya mokolo monene, ba-anjelu oyo
basepelaki te na evandelo oyo Nzambe apesaki bango mpe batikaki yango.
7 Ndenge moko mpe mpo na bato ya Sodome, ya Gomore mpe ya bingumba ya
pembeni : basalaki ndenge moko na ba-anjelu, bamipesaki na pite mpe bazalaki
kosangisa nzoto na ndenge oyo esengeli te. Bazali ndakisa mpo na bato oyo bazali
komona pasi ya etumbu ya moto ya seko na seko.
8 Ezali mpe ndenge moko mpo na bato wana : makanisi na bango etindikaka
bango na kobebisa banzoto na bango, na kotiola bokonzi ya Nkolo, mpe na kofinga
bikelamu ya nkembo ya Likolo. 9 Nzokande, ezala Misheli, mokonzi ya ba-anjelu,
tango abendanaki na Satana na tina na nzoto ya Moyize, amekaki ata moke te kopesa
Satana etumbu ya soni ; kasi alobaki kaka : « Tika ete Nkolo apesa yo etumbu ! »
10 Kasi bato wana bafingaka oyo bango basosolaka te, mpe makambo oyo bango
basosolaka na lolenge na bango ya bomoto mpe ya bonyama ekobebisa bango.
11 Mawa na bango, pamba te balandaki nzela ya Kayina, bapengwaki lokola Balami
mpo na lokoso ya mbongo, mpe bakufaki lokola Kore mpo na botomboki. 12 Ezali mpe
kaka bango nde babetisaka baninga mabaku na tango ya kolia na lisanga : baliaka
na lokoso mpe na soni te, balukaka kaka bolamu na bango ; bazali lokola mapata oyo
ezangi mayi, oyo mopepe ezali komema ; bazali lokola banzete oyo ebotaka bambuma
te, ata na eleko ya kobuka bambuma ; ekufaka mbala mibale soki bapikoli yango.
13 Babimisaka misala na bango ya soni ndenge ebale monene ebimisaka mbonge
mpe fulufulu soki etomboki makasi ; bazali lokola minzoto oyo eyengaka-yengaka.
Nzambe abombeli bango etumbu ya molili makasi mpo na libela.
Jide 14 1808 Jide 25
14Ezala Enoki, mokitani ya sambo wuta Adamu, asakolaki na tina na bango :

« Tala, Nkolo azali koya elongo na basantu na Ye, bankoto na bankoto, 15 mpo na
kosambisa bato nyonso mpe kopesa etumbu na bato nyonso oyo batosaka Ye te mpo
na misala na bango nyonso ya botomboki mpe mpo na mafinga nyonso oyo basumuki
yango babimisaki mpo na kofinga Nzambe. » 16 Bato yango bayimaka-yimaka mpe
bamilelaka-lelaka tango nyonso, batambolaka kolanda baposa mabe ya banzoto na
bango, bamikumisaka mpe bakumisaka bato mosusu na lokuta mpo na kobenda
litomba kowuta na bango.
Malendisi
17 Kasibino, balingami na ngai, bokanisa maloba oyo bantoma ya Yesu-Klisto, Nkolo
na biso, balobaki liboso. 18 Balobaki na bino : « Na tango ya suka, ekozala na batioli
oyo bakotambola kolanda baposa na bango, oyo ekotindika bango na koboya kotosa
makambo ya Nzambe. » 19 Bazali bato oyo bakotisaka bokabwani kati na bato, bazali
lokola banyama mpo ete bazangi Molimo ya Nzambe.
20 Kasi bino, balingami na ngai, botonga bomoi na bino na likolo ya kondima na
bino, oyo eleki bule. Bobondelaka na nguya ya Molimo Mosantu. 21 Bomibomba kati
na bolingo ya Nzambe, wana bozali kozela ete Yesu-Klisto, Nkolo na biso, na mawa
na Ye, apesa bino bomoi ya seko. 22 Boyokela bato oyo bazali nanu na tembe mawa ;
23 mpo na bato mosusu, bobikisa bango na kobimisa bango na moto ; mpe mpo na
bato mosusu lisusu, boyokela bango mpe mawa oyo esangana na bobangi, na koyina
ezala ata bilamba na bango, oyo baposa na bango ya nzoto ekomisa mbindo.
Kokumisa Nzambe
24Epai na Ye oyo azali na makoki ya kobatela bino mpo ete bokweya te, mpe ya
kotelemisa bino liboso ya nkembo na Ye lokola bato oyo bazangi mbeba mpe bato ya
esengo monene ; 25 epai ya Nzambe moko kaka, Mobikisi na biso, na nzela ya Yesu-
Klisto, Nkolo na biso, tika ete nkembo, lokumu, nguya mpe bokonzi ezala ya Ye, wuta
liboso ya tango, sik’oyo mpe mpo na libela na libela ! Amen !
Emoniseli 1:1 1809 Emoniseli 1:15
Emoniseli
Maloba ya ebandeli
Emoniseli kowuta na Yesu-Klisto.
1
Nzambe apesaki Ye yango mpo ete alakisa na basali na Ye makambo oyo esengeli
koya kala mingi te. Yesu-Klisto atindaki anjelu na Ye koyebisa emoniseli yango epai
ya Yoane, mosali na Ye. 2 Lokola motatoli, Yoane asakolaki Liloba na Nzambe ndenge
Yesu-Klisto ayebisaki ye yango ; asakolaki makambo nyonso oyo amonaki. 3 Esengo na
moto oyo atangaka maloba ya lisakoli oyo, mpe esengo na bato oyo bayokaka maloba
yango mpe babatelaka makambo oyo ekomama kati na yango, pamba te tango ekomi
pene.
Bambote
4 Yoane ;
Epai ya Mangomba sambo kati na etuka ya Azia :
Tika ete ngolu mpe kimia epesamela bino, kowuta na Ye oyo azali, azalaki mpe azali
koya, kowuta na milimo sambo oyo bazalaka liboso ya Kiti na Ye ya Bokonzi, 5 mpe
kowuta na Yesu-Klisto, Motatoli oyo akosaka te, Mosekwi ya liboso kati na bakufi,
mpe Mokonzi ya bakonzi ya mokili !
Epai na Ye oyo alingaka biso mpe akangolaki biso na masumu na biso na nzela ya
makila na Ye, 6 Ye oyo akomisaki biso ekolo ya bakonzi mpe ya Banganga-Nzambe
mpo na kosalela Nzambe, Tata na Ye : Tika ete nkembo mpe nguya ezonga epai na
Ye mpo na libela na libela ! Amen !
7 « Botala, azali koya kati na mapata !
Miso nyonso ekomona Ye,
ezala bato oyo batobolaki Ye mopanzi ;
mpe bikolo nyonso ya mokili ekomilela-lela likolo na Ye. »
Ekosalema penza bongo ! Amen.
8 « Nazali Alifa mpe Omega, » elobi Nkolo Nzambe,
« Ye oyo azali, azalaki, mpe azali koya,
Nkolo-Na-Nguya-Nyonso. »
Yoane amoni Klisto kati na emoniseli
Ngai Yoane, ndeko na bino, oyo azali kokabola elongo na bino pasi, bokonzi
9
mpe molende kati na Yesu, nazalaki kati na esanga ya Patimosi, likolo ya Liloba
na Nzambe mpe litatoli na ngai na tina na Yesu. 10 Na mokolo ya Nkolo, Molimo
ya Nzambe asimbaki ngai, mpe nayokaki sima na ngai mongongo moko ya makasi
lokola kelelo 11 koloba : « Koma na buku makambo oyo ozali komona, mpe tinda
yango na Mangomba sambo oyo : Efeso, Simirne, Pergame, Tiyatire, Sarde, Filadelfi
mpe Laodise. »
12 Nalukaki kobaluka mpo na koluka koyeba nani oyo azali koloba na ngai. Mpe
tango nabalukaki, namonaki bitelemiselo sambo ya minda, basala na wolo. 13 Mpe
kati na bitelemiselo yango, ezalaki na moto moko lokola Mwana na Moto. Alataki
nzambala ya molayi mpe mokaba moko ya wolo zingazinga ya tolo na Ye. 14 Moto
mpe suki na Ye ezalaki pembe makasi lokola mvula ya pembe. Miso na Ye ezalaki
lokola moto oyo ezali kopela makasi. 15 Makolo na Ye ezalaki lokola bronze oyo
babimisi sika longwa na fulu ya moto makasi, mpe mongongo na Ye ezalaki koyokana
lokola makelele ya mayi ya ebale monene. 16 Na loboko na Ye ya mobali, asimbaki
minzoto sambo ; mpe wuta na monoko na Ye, mopanga moko bapelisa na bangambo
na yango nyonso mibale ezalaki kobima. Elongi na Ye ezalaki lokola moyi, na tango
oyo engalaka makasi.
17 Tango namonaki Ye, nakweyaki na makolo na Ye lokola moto akufi. Bongo
asimbaki ngai na loboko na Ye ya mobali mpe alobaki na ngai : « Kobanga te ! Nazali
Ya liboso mpe Ya suka. 18 Nazali Ye oyo azali na bomoi ; nakufaki, mpe sik’oyo tala,
nazali na bomoi mpo na libela na libela ! Nasimbi bafungola ya kufa mpe ya mboka
ya bakufi.
19 Yango wana, koma makambo oyo omoni, oyo ezali sik’oyo, mpe oyo ekoya na
sima. 20 Tala mabombami oyo ezali kati na minzoto sambo oyo omonaki na loboko
na Ngai ya mobali, mpe bitelemiselo sambo ya minda, oyo basala na wolo : minzoto
sambo elakisi ba-anjelu ya Mangomba sambo ; mpe bitelemiselo sambo ya minda,
oyo basala na wolo elakisi Mangomba sambo. »
Mikanda epai ya Mangomba sambo
2
Epai ya Lingomba ya Efeso
1 Komela anjelu ya Lingomba oyo ezali kati na Efeso :
« Tala maloba ya Ye oyo asimbi minzoto sambo na loboko na Ye ya mobali mpe

atambolaka kati na bitelemiselo sambo ya minda, oyo basala na wolo :
Nayebi misala, pasi mpe molende na yo. Nayebi ete okoki te koyikela bato
2
mabe mpiko ; nayebi lisusu ete omekaki bato oyo balobaka ete bazali bantoma,
nzokande bazali na bango bantoma te, mpe omonaki penza ete bazali bakosi.
3 Nayebi malamu ete ozali na molende mpe oyokaki pasi makasi mpo na Kombo
na Ngai, kasi olembaki te.
4 Nzokande, ezali na likambo moko oyo Ngai nazali kopamela yo na tina na
yango : obwaki bolingo na yo ya liboso. 5 Kanisa malamu esika oyo ozalaki, liboso
ete okweya ! Bongola motema na yo mpe zongela misala na yo ya liboso ; noki
te, nakoya epai na yo mpe nakolongola etelemiselo na yo ya mwinda na esika na
yango. 6 Kasi ezali na likambo moko oyo nasepelaka na yango epai na yo : olingaka
te misala ya bato ya lingomba ya Nikola, oyo Ngai mpe nalingaka te.
7 Tika ete moto oyo azali na matoyi mpo na koyoka ayoka makambo oyo Molimo
azali koloba na Mangomba ! Moto oyo akolonga, nakopesa ye nzela ya kolia mbuma
ya nzete ya bomoi, oyo ezali kati na Paradizo ya Nzambe. »
Epai ya Lingomba ya Simirne

8 Komela anjelu ya Lingomba oyo ezali kati na Simirne :
« Tala maloba ya Ye oyo azali Ya liboso mpe Ya suka, Ye oyo akufaki mpe azali
lisusu na bomoi :
9 Nayebi
minyoko mpe bobola na yo, nzokande ozali mozwi ; nayebi ndenge nini
bato oyo balobaka ete bazali Bayuda, kasi bazali na bango Bayuda te, batiolaka yo ;
bazali nde ndako ya mayangani ya Satana. 10 Kobanga te pasi oyo osengeli komona.
Tala, Satana akobwaka bato mingi kati na bino na boloko mpo na komeka bino mpe
bokonyokwama mikolo zomi. Zala kaka sembo kati na kondima na yo kino na kufa,
mpe Ngai nakopesa yo bomoi lokola motole ya elonga na yo.
azali koloba na Mangomba ! Moto oyo akolonga, kufa ya mibale ekosala ye pasi
ata moke te. »
Epai ya Lingomba ya Pergame
12 Komela anjelu ya Lingomba oyo ezali kati na Pergame :
« Tala maloba ya Ye oyo asimbi mopanga bapelisa na bangambo nyonso mibale :

13 Nayebi
malamu esika oyo ovandaka. Ezali mpe kaka na esika yango nde Satana
atie kiti na ye ya bokonzi. Okweyisaki te kondima na yo epai na Ngai, ezala na
mikolo oyo babomaki Antipasi, motatoli na Ngai ya sembo, kati na engumba na
bino epai wapi Satana avandaka.
14 Nzokande, ezali na ndambo ya makambo oyo Ngai nazali kopamela yo na
tina na yango : kati na yo, ezali na bato oyo bakangama na mateya ya Balami
oyo ayebisaki Balaki ete atia motambo mpo na kotindika bana ya Isalaele kati
na masumu ya kolia misuni ya banyama oyo ebonzami lokola mbeka epai ya
banzambe mosusu, mpe kati na masumu ya kindumba. 15 Kati na Lingomba na
yo, ozali mpe na bato oyo bakangama na mateya ya bato ya lingomba ya Nikola.
16 Boye, bongola motema na yo ! Soki te, nakoya kala mingi te epai na yo mpe
nakobundisa bango na mopanga ya monoko na Ngai.
17 Tika ete moto oyo azali na matoyi mpo na koyoka ayoka makambo oyo
Molimo azali koloba na Mangomba ! Moto oyo akolonga, nakopesa ye mana oyo
ebombama ; nakopesa ye lisusu libanga moko ya pembe oyo bakoma kombo moko
ya sika na likolo na yango, kombo oyo eyebani kaka na moto oyo akozwa yango. »
Epai ya Lingomba ya Tiyatire
18 Komela anjelu ya Lingomba oyo ezali kati na Tiyatire :
« Tala maloba ya Mwana na Nzambe, Ye oyo miso na Ye ezali lokola moto oyo
ezali kopela makasi, mpe makolo na Ye, lokola bronze ya motuya :
Nayebi misala, bolingo, kondima, etamboli mpe molende na yo ; nayebi mpe
19
ete misala oyo ozali kosala sik’oyo ezali ebele koleka oyo osalaki liboso.
20 Nzokande, ezali na likambo moko oyo Ngai nazali kopamela yo na tina na
yango : opesaka na Jezabeli, mwasi oyo amibengaka mosakoli, nzela ya kopengwisa
basali na Ngai na mateya na ye ya mabe, mpo na kotindika bango na kindumba mpe
na kolia misuni ya banyama oyo ebonzami lokola mbeka epai ya banzambe mosusu.
21 Napesaki ye tango mpo ete abongola motema, kasi aboyi kaka kotika kindumba
na ye. 22 Boye, nakobwaka ye na mbeto ya pasi makasi elongo na bato oyo basalaka
kindumba elongo na ye. Kasi soki babongoli mitema mpe batiki kotambola kolanda
mateya ya Jezabeli, nakobwaka bango te na mbeto ya pasi makasi. 23 Nakoboma
bana ya Jezabeli ; bongo Mangomba nyonso ekondima ete Ngai nazali penza Ye oyo
akundolaka mozindo ya mitema mpe ya milimo ya bato. Nakofuta moko na moko
na bino kolanda etamboli na ye.
24 Kasi epai na bino oyo, kati na Tiyatire, bokangami te na mateya wana ya
lokuta mpe boboyi koyekola mabombami ya mozindo ya Satana, kolanda ndenge
babengaka yango, nazali koloba : ‹ Nakomemisa bino te mokumba mosusu na
makasi ; 25 kasi, oyo bozali na yango, bosimba yango makasi kino nakoya. ›
Moto oyo akolonga, oyo akosala mokano na Ngai kino na suka, nakopesa
26
ye bokonzi ya kokonza bikolo : 27 akokamba yango na lingenda ya ebende mpe
akopanza yango na biteni lokola mbeki, 28 ndenge Ngai mpe nazwaki bokonzi
kowuta na Tata na Ngai. Nakopesa ye lisusu monzoto ya tongo. 29 Tika ete moto
oyo azali na matoyi mpo na koyoka ayoka makambo oyo Molimo azali koloba na
Mangomba ! »
3
Epai ya Lingomba ya Sarde
1 Komela anjelu ya Lingomba oyo ezali kati na Sarde :
« Tala maloba ya Ye oyo azali na milimo sambo ya Nzambe mpe minzoto sambo :
Nayebi misala na yo ; nayebi malamu ete okenda sango ete ozali na bomoi,
nzokande ozali na yo ya kokufa. 2 Lamuka ! Lendisa bato oyo batikali mpe ba-
oyo bakomi pene ya kokufa, pamba te namoni ete misala na yo ezali ya kokoka te
liboso ya Nzambe na Ngai. 3 Yango wana, kanisa malamu mateya oyo ozwaki mpe
oyokaki ; tosa mpe bongola motema na yo. Kasi soki olamuki te, nakoya lokola
moyibi, mpe okoyeba te ngonga oyo nakoya epai na yo.
4 Nzokande, kati na Sarde, ozali na ndambo ya bato oyo babebisaki te bilamba
na bango. Bakotambola elongo na Ngai, na bilamba ya pembe, pamba te babongi
na yango. 5 Moto oyo akolonga, bakolatisa ye bilamba ya pembe lokola bango.
Nakolongola kombo na ye te na buku ya bomoi, kasi nakondima yango liboso ya
Tata na Ngai mpe liboso ya ba-anjelu na Ye.
azali koloba na Mangomba ! »
Epai ya Lingomba ya Filadelfi
7 Komela anjelu ya Lingomba oyo ezali kati na Filadelfi :
« Tala maloba ya Ye oyo azali Bule mpe Solo, oyo asimbi fungola ya Davidi : oyo
Ye afungoli, moko te akoki kokanga yango ; mpe oyo Ye akangi, moko te akoki
kofungola yango. 8 Nayebi misala na yo. Tala, natiaki liboso na yo ekuke moko ya
kofungwama, ekuke oyo moko te akoki kokanga. Nayebi ete ozali na nguya moke,
obatelaki Liloba na Ngai mpe owanganaki te Kombo na Ngai. 9 Tala makambo
oyo nakosala bato ya ndako ya mayangani ya Satana, oyo balobaka ete bazali
Bayuda, nzokande bazali na bango Bayuda te ; bazali nde bakosi. Nakosala ete
baya kofukama na makolo na yo mpe bandima ete nalingaka yo. 10 Lokola obatelaki
etinda na Ngai ya kozala na molende, Ngai mpe nakobatela yo na tango ya pasi oyo
ekokweyela mokili mobimba mpo na komeka bavandi na yango.
11 Nazali koya kala mingi te. Oyo ozali na yango, simba yango makasi mpo ete
moko te abotola yo motole na yo. 12 Moto oyo akolonga, nakokomisa ye likonzi kati
na Tempelo ya Nzambe na Ngai, mpe akotikala lisusu te kobima kuna. Nakokoma
na likolo na ye Kombo ya Nzambe na Ngai mpe kombo ya engumba ya Nzambe
na Ngai, Yelusalemi ya sika, oyo ekokita wuta na Lola, epai ya Nzambe na Ngai.
Mpe lisusu, nakokoma Kombo na Ngai ya sika na likolo na ye. 13 Tika ete moto
oyo azali na matoyi mpo na koyoka ayoka makambo oyo Molimo azali koloba na
Mangomba ! »
Epai ya Lingomba ya Laodise
14 Komela anjelu ya Lingomba oyo ezali kati na Laodise :
Tala maloba ya Amen, Motatoli ya sembo mpe ya solo, Mokonzi ya bikelamu

nyonso ya Nzambe :
15 Nayebi
misala na yo, mpe nayebi malamu ete ozali malili te mpe ozali moto te ;
nalingaki nde ozala malili to moto. 16 Kasi lokola ozali malili te mpe ozali moto te,
nazali kosanza yo wuta na monoko na Ngai. 17 Olobaka : « Nazali mozwi ! Nakomi
na bozwi ebele mpe nazali na posa ya eloko te. » Kasi ozali koyeba te ete ozali
moto ya pasi mpe ya mawa, ozali nde mobola, mokufi miso mpe ozali bolumbu.
18 Yango wana, nazali kopesa yo toli ete osomba epai na Ngai wolo oyo bapetola na
moto mpo ete okoma penza mozwi, bilamba ya pembe mpo ete olata mpe obomba
bolumbu na yo ya soni, mpe kisi ya miso mpo ete otia na miso na yo mpe omona
malamu.
19 Napamelaka bato oyo nalingaka mpe napesaka bango etumbu. Boye, zala na
molende mpe bongola motema na yo. 20 Tala Ngai oyo, natelemi na ekuke mpe
nazali kobeta. Soki moto moko ayoki mongongo na Ngai mpe afungoli ekuke,
nakokota epai na ye mpe nakolia elongo na ye, mpe ye elongo na Ngai.
21 Moto oyo akolonga, nakopesa ye makoki ya kovanda elongo na Ngai, na Kiti
na Ngai ya Bokonzi, ndenge Ngai mpe, sima na Ngai kolonga, nakendeki kovanda
elongo na Tata na Ngai, na Kiti na Ye ya Bokonzi. 22 Tika ete moto oyo azali na
matoyi mpo na koyoka ayoka makambo oyo Molimo azali koloba na Mangomba !
Bikangelo sambo
4
Kiti ya Bokonzi ya Nzambe
1 Sima na makambo oyo, namonaki ekuke moko efungwama kati na Lola. Bongo
mongongo oyo nayokaki koloba na ngai lokola kelelo na mbala ya liboso elobaki na
ngai lisusu : « Mata awa, mpe nakolakisa yo makambo oyo esengeli koya sima na
oyo. »
2 Mbala moko, Molimo asimbaki ngai mpe namonaki kati na Lola Kiti moko ya
Bokonzi oyo moto moko avandelaki. 3 Mpe Ye oyo avandaki na Kiti yango ya
Bokonzi azalaki komonana lokola Jasipe mpe Saridwane oyo ezali mabanga ya talo.
Monama ezingelaki Kiti yango ya Bokonzi, ezalaki kongenga lokola libanga ya talo
oyo babengaka emerode. 4 Zingazinga ya Kiti yango ya Bokonzi, ezalaki mpe na
bakiti mosusu tuku mibale na minei ya bokonzi, mpe bampaka tuku mibale na minei
bavandelaki yango. Bampaka yango balataki bilamba ya pembe, mpe bazalaki na
mitole ya wolo na mito na bango. 5 Wuta na Kiti yango ya Bokonzi, mikalikali ezalaki
kongenga, makelele ya mingongo mpe lokito ya bakake ezalaki koyokana. Mpe liboso
ya Kiti yango, minda sambo ezalaki kopela : ezali milimo sambo ya Nzambe. 6 Na
liboso ya Kiti yango ya Bokonzi, ezalaki lisusu na etando moko oyo ezalaki lokola
talatala, mpe monene na yango ezalaki lokola molayi ya ebale monene. Ezalaki
kongala lokola libanga ya talo oyo babengaka krisitali. Na kati mpe na zingazinga
ya Kiti yango ya Bokonzi, ezalaki na bikelamu minei ya bomoi oyo banzoto na bango
ezalaki etonda na miso na liboso mpe na sima. 7 Ekelamu ya liboso azalaki lokola
nkosi ; ya mibale, lokola mwana ngombe ya mobali ; ya misato azalaki na elongi
lokola ya moto, mpe ya minei azalaki lokola mpongo oyo ezali kopumbwa. 8 Moko na
moko kati na bikelamu nyonso minei azalaki na mapapu motoba, mpe nzoto na ye
ezalaki etonda na miso, ezala na se ya mapapu. Butu mpe moyi, bazalaki kolemba te
koloba :
Yawe, Nzambe-Na-Nguya-Nyonso,
oyo azalaki, azali, mpe azali koya,
azali Bule, Bule, Bule.

9 Na tango nyonso oyo bikelamu ya bomoi bazalaki kopesa nkembo, lokumu mpe
matondi epai na Ye oyo avandi na Kiti ya Bokonzi mpe azali na bomoi seko na seko,
10 bampaka tuku mibale na minei bazalaki kogumbama liboso ya Ye oyo avandi na
Kiti ya Bokonzi, kogumbamela Ye oyo azali na bomoi seko na seko mpe kokitisa mitole
na bango liboso ya Kiti ya Bokonzi na koloba :
11 « Nkolo mpe Nzambe na biso,
obongi na nkembo, na lokumu mpe na nguya,
pamba te Yo nde okela biloko nyonso :
ezalaki mpe ekelamaki mpo na mokano na Yo. »
5
Buku mpe Mpate
1Bongo namonaki, na loboko ya mobali ya Ye oyo avandaki na Kiti ya Bokonzi,
buku moko elingama, bakoma yango na kati mpe na libanda, mpe bakanga yango
na bikangelo sambo. 2 Namonaki mpe anjelu moko ya nguya kosakola na mongongo
makasi : « Nani abongi mpo na kobuka bikangelo ya buku mpe kofungola yango ? »
3 Kasi ezala kati na Lola to na mokili to na se ya mabele, moko te akokaki kofungola
buku to kotala kati na yango.
4 Tango namonaki bongo, nalelaki mingi mpo ete moko te amonanaki ete abongi
mpo na kofungola buku to kotala kati na yango. 5 Bongo moko kati na bampaka
alobaki na ngai : « Kolela te ! Tala ! Nkosi ya libota ya Yuda, Mokitani ya Davidi,
alongaki mpo na kobuka bikangelo sambo mpe kofungola buku yango. »
6 Mpe namonaki Mpate moko ya kotelema na kati-kati ya Kiti ya Bokonzi, mpe
bazingela na bikelamu minei ya bomoi elongo na bampaka. Mpate yango amonanaki
lokola nde basilaki koboma Ye ; azalaki na maseke sambo mpe miso sambo oyo ezali
milimo sambo ya Nzambe, oyo etindama na mokili mobimba.
7 Mpate apusanaki mpo na kozwa buku wuta na loboko ya ngambo ya mobali ya
Ye oyo avandaki na Kiti ya Bokonzi. 8 Tango kaka azwaki buku, bikelamu minei ya
bomoi mpe bampaka tuku mibale na minei bagumbamaki liboso ya Mpate. Moko na
moko kati na bango asimbaki na loboko na ye lindanda mpe kopo ya wolo etonda na
ansa oyo ezali mabondeli ya basantu. 9 Mpe bayembaki nzembo ya sika :
« Obongi na kozwa buku
mpe kobuka bikangelo na yango,
pamba te babomaki Yo ;
bongo na nzela ya makila na Yo,
osikolaki, mpo na Nzambe, bato ya bikolo nyonso,
ya nkota nyonso, ya mikili nyonso
mpe ya mabota nyonso.
10 Okomisaki bango ekolo ya bakonzi
mpe ya Banganga-Nzambe mpo Nzambe na biso,
mpe bakokonza mokili. »
11 Bongo natalaki mpe nayokaki mongongo ya ba-anjelu ebele, oyo motango na
bango ezalaki bankoto na bankoto ; bazingelaki Kiti ya Bokonzi, bikelamu ya bomoi
mpe bampaka, 12 mpe bazalaki koloba na mongongo makasi :
« Mpate oyo babomaki abongi na kozwa
nguya, bomengo, bwanya mpe makasi,
lokumu, nkembo mpe masanzoli. »
13 Bongo nayokaki bikelamu nyonso oyo ezalaka kati na Lola, na mabele, na se ya
mabele mpe na likolo ya ebale monene ; bango nyonso bazalaki koloba :
« Tika ete masanzoli mpe lokumu,

nkembo mpe nguya
ezonga epai ya Mpate mpe epai na Ye
oyo avandi na Kiti ya Bokonzi
mpo na libela na libela ! »
14 Bikelamu minei ya bomoi bazalaki kozongisa : « Amen. » Mpe bampaka bafuka-
maki mpe bagumbamelaki.
6
Bikangelo
1 Bongo namonaki Mpate kobuka ekangelo ya liboso kati na bikangelo sambo ; mpe
nayokaki moko kati na bikelamu minei ya bomoi koloba na mongongo makasi lokola
kake : « Yaka ! »
2 Natalaki mpe namonaki liboso na ngai mpunda moko ya pembe. Motambolisi
na yango asimbaki tolotolo. Bapesaki ye motole, bongo abimaki lokola molongi mpe
mpo ete azala molongi.
3 Tango Mpate abukaki ekangelo ya mibale, nayokaki ekelamu ya mibale ya bomoi
koloba : « Yaka ! » 4 Bongo mpunda mosusu ebimaki : ezalaki ya motane makasi.
Motambolisi na yango apesamelaki nguya ya kolongola kimia na mokili mpe ya
kosala ete bato babomana bango na bango. Mpe bapesaki ye lisusu mopanga moko
ya monene.
5 Tango Mpate abukaki ekangelo ya misato, nayokaki ekelamu ya bomoi ya misato
koloba : « Yaka ! »
Mpe namonaki liboso na ngai mpunda moko ya mwindo. Motambolisi na yango
asimbaki na loboko na ye emekelo kilo. 6 Bongo nayokaki lokola mongongo moko
kobima kati na bikelamu minei ya bomoi ; ezalaki koloba : « Kopo moko ya ble mpo
na mbongo moko ya ebende, mpe bakopo misato ya orje mpo na mbongo moko ya
ebende. Kasi kobebisa mafuta mpe vino te. »
7 Tango Mpate abukaki ekangelo ya minei, nayokaki mongongo ya ekelamu ya
minei ya bomoi koloba : « Yaka ! »
8 Namonaki liboso na ngai mpunda moko ya langi ya mayi ya pondu ; kombo
ya motambolisi na yango ezalaki « Kufa, » mpe mboka ya bakufi ezalaki kolanda
motambolisi yango na sima. Bapesamelaki nguya ya koboma bato na nzela ya
mopanga, ya nzala, ya bokono mpe ya banyama mabe, na etando ya eteni moko
kati na biteni minei ya mokili.
9 Tango Mpate abukaki ekangelo ya mitano, namonaki na se ya etumbelo, milimo
ya bato oyo baboma likolo na Liloba na Nzambe mpe likolo na litatoli na bango.
10 Bagangaki na mongongo makasi : « Nkolo Nzambe, Yo oyo ozali Bule mpe Solo,
okozela kino tango nini mpo na kosambisa bavandi ya mokili mpe kopesa bango
etumbu mpo na makila na biso ? »
11 Bongo bapesaki na moko na moko kati na bango nzambala ya pembe, mpe
bayebisaki bango ete bazela moke kino motango ekokoka : motango ya baninga na
bango ya mosala, mpe ya bandeko na bango oyo bakobomama lokola bango.
12 Bongo namonaki Mpate kobuka ekangelo ya motoba, mpe mabele eninganaki
makasi. Moyi ekomaki molili lokola elamba ya mwindo ; bongo sanza, na mobimba
na yango, ekomaki motane lokola makila. 13 Minzoto ya likolo ekweyaki na mabele
ndenge bambuma ya nzete ya figi oyo ekomeli nanu te ekweyaka soki mopepe makasi
eningisi yango. 14 Lola elongwaki lokola mokanda oyo bazali kolinga, bangomba
nyonso mpe bisanga nyonso elongwaki na bisika na yango. 15 Bakonzi ya mabele,
bato minene, bakonzi ya mampinga ya basoda, bazwi, bato ya nguya, bawumbu mpe
bansomi bakendeki kobombama kati na madusu ya mabanga mpe kati na mabanga

minene ya bangomba. 16 Bazalaki koganga epai ya bangomba mpe epai ya mabanga
minene : « Bokweyela biso mpe bobomba biso mpo ete Ye oyo avandi na Kiti ya
Bokonzi amona biso te, mpe mpo ete kanda ya Mpate ekweyela biso te ! 17 Pamba te
mokolo monene ya kanda na bango ekoki, bongo nani akoki kolonga kotelema ? »
7
Bato nkoto nkama moko na tuku minei na minei
1 Sima na makambo wana, namonaki ba-anjelu minei batelemi na basonge nyonso
minei ya mokili, bazali kokanga mipepe nyonso minei ya mokili mpo ete mopepe ata
moke te epepa na mokili to na ebale monene to mpe na banzete.
2 Bongo namonaki anjelu mosusu azali komata longwa na este mpe asimbi kashe
ya Nzambe na bomoi. Agangaki na mongongo makasi epai ya ba-anjelu minei oyo
Nzambe apesaki nguya ya kosala mabe na mokili mpe na ebale monene. 3 Alobaki
na bango : « Bosala mabe te na mokili to na ebale monene to mpe na banzete, kino
tokosilisa kobeta kashe na bambunzu ya basali ya Nzambe na biso. »
4 Bongo nayokaki motango ya bato oyo babetamaki kashe : nkoto nkama moko na
tuku minei na minei ; bazalaki bato ya mabota nyonso ya bana ya Isalaele.
5 Kati na libota ya Yuda, bato nkoto zomi na mibale babetamaki kashe ;
kati na libota ya Ribeni, bato nkoto zomi na mibale ;
kati na libota ya Gadi, bato nkoto zomi na mibale ;
6 kati na libota ya Aseri, bato nkoto zomi na mibale ;
kati na libota ya Nefitali, bato nkoto zomi na mibale ;
kati na libota ya Manase, bato nkoto zomi na mibale ;
7 kati na libota ya Simeoni, bato nkoto zomi na mibale ;
kati na libota ya Levi : bato nkoto zomi na mibale ;
kati na libota ya Isakari, bato nkoto zomi na mibale ;
8 kati na libota ya Zabuloni, bato nkoto zomi na mibale ;
kati na libota ya Jozefi, bato nkoto zomi na mibale ;
mpe kati na libota ya Benjame, bato nkoto zomi na mibale.
Bango nyonso babetamaki kashe.

Ebele ya bato liboso ya Kiti ya Bokonzi
9 Sima na makambo wana, namonaki ebele ya bato oyo moto ata moko te akokaki
kotanga ; bazalaki bato ya bikolo nyonso, ya mabota nyonso, ya mikili nyonso mpe
ya nkota nyonso. Batelemaki liboso ya Kiti ya Bokonzi mpe liboso ya Mpate, balataki
banzambala ya pembe mpe basimbaki mandalala na maboko na bango ; 10 bazalaki
koganga na mongongo makasi : « Lobiko ezali ya Nzambe na biso, oyo avandi na Kiti
ya Bokonzi, mpe ezali ya Mpate. »
11 Ba-anjelu nyonso oyo bazalaki kotelema zingazinga ya Kiti ya Bokonzi, ya
bampaka mpe ya bikelamu minei ya bomoi, bagumbamaki, bilongi kino na mabele,
liboso ya Kiti ya Bokonzi, mpe bagumbamelaki Nzambe 12 na koloba :
« Amen !
Tika ete masanzoli, nkembo, bwanya,
matondi, lokumu, nguya mpe makasi
ezala ya Nzambe na biso,
mpo na libela na libela !
Amen ! »
13 Bongo moko kati na bampaka atunaki ngai :
— Bato oyo balati banzambala ya pembe bazali banani mpe bawuti wapi ?
14 Nazongiselaki ye :
— Nkolo na ngai, yo nde oyebi.
Bongo alobaki na ngai :
— Ezali ba-oyo bawuti na minyoko makasi. Basukolaki banzambala na bango
mpe bakomisaki yango pembe kati na makila ya Mpate. 15 Yango wana,
batelemaka liboso ya Kiti ya Bokonzi ya Nzambe
mpe basalelaka Ye kati na Tempelo na Ye, butu mpe moyi ;
mpe Ye oyo avandi na Kiti ya Bokonzi
akobatela bango kati na evandelo na Ye.
16 Bakoyoka lisusu nzala te,
posa ya mayi mpe koswa ya moyi to molunge ;
17 pamba te Mpate oyo azali na kati-kati ya Kiti ya Bokonzi
akozala Mobateli na bango,
akomema bango na bitima ya mayi ya bomoi,
mpe Nzambe akopangusa mpinzoli nyonso ya miso na bango.
8
Ekangelo ya sambo
1 Tango Mpate afungolaki ekangelo ya sambo, kimia moko ekotaki kati na Lola mpe
esalaki minite pene tuku misato.
2 Bongo namonaki ba-anjelu sambo oyo batelemaka liboso ya Nzambe, mpe
bapesaki bango bakelelo sambo.
3 Anjelu mosusu ayaki mpe atelemaki na etumbelo ; amemaki mbabola basala na
wolo mpo na kotumba na yango ansa. Bapesaki ye ansa ebele ya kobonza elongo na
mabondeli ya basantu nyonso, mpo ete abonza yango na likolo ya etumbelo basala na
wolo, liboso ya Kiti ya Bokonzi. 4 Wuta na loboko ya anjelu, molinga ya ansa elongo
na mabondeli ya basantu emataki liboso ya Nzambe.
5 Bongo anjelu azwaki mbabola, atondisaki yango na makala ya moto oyo azwaki
na etumbelo, mpe abwakaki mbabola yango na mabele. Mbala moko, lokito moko ya
makasi eyokanaki : bakake, mingongo, mikalikali mpe koningana ya mabele.
Bakelelo
6 Bongo ba-anjelu sambo oyo bazalaki na bakelelo sambo bamibongisaki mpo na
kobeta yango.
7 Anjelu ya liboso abetaki kelelo ; mpe, mbala moko, mvula ya mabanga mike
elongo na moto esangana na makila ebwakamaki na mabele. Bongo biloko oyo
ezikaki : eteni moko kati na biteni misato ya mabele, eteni moko kati na biteni misato
ya banzete, mpe matiti nyonso ya mobesu.
8 Anjelu ya mibale abetaki kelelo ; mpe na mbala moko, eloko moko lokola ngomba
monene oyo ezali kopela moto ebwakamaki na ebale monene. Eteni moko kati na
biteni misato ya ebale monene ekomaki makila ; 9 mpe eteni moko kati na biteni
misato ya bikelamu oyo evandaka kati na ebale monene ekufaki, eteni moko kati na
biteni misato ya bamasuwa nyonso ebebisamaki.
10 Anjelu ya misato abetaki kelelo ; mpe na mbala moko, monzoto moko ya monene
oyo ezali kopela lokola mwinda monene ekweyelaki, longwa na likolo, eteni moko kati
na biteni misato ya bibale mpe bitima ya mayi. 11 Kombo ya monzoto yango ezali :
Bololo. Eteni moko kati na biteni misato ya bamayi ekomaki bololo, mpe bato ebele
bakufaki likolo na bamayi mpo ete ekomaki bololo.
12 Anjelu ya minei abetaki kelelo ; mpe na mbala moko, eteni moko kati na biteni
misato ya moyi, ya sanza mpe ya minzoto ebebaki. Na bongo, eteni moko kati na
biteni misato ya kongenga na yango ekomaki molili. Boye eteni moko kati na biteni
misato ya mokolo mpe ya butu ezangaki pole.
13 Bongo nayokaki mpongo, oyo ezalaki kopumbwa na likolo makasi, koloba na
mongongo makasi : « Mawa ! Mawa ! Mawa penza na bavandi ya mokili tango ba-
anjelu misato ya suka bakobeta bakelelo na bango ! »
9
1 Anjelu ya mitano abetaki kelelo, mpe namonaki monzoto kokweya na mokili wuta
na Lola. Fungola ya libulu ya monene mpe ya molili makasi epesamaki na monzoto
yango. 2 Tango efungolaki libulu yango, milinga ebele emataki longwa kuna ; ezalaki
lokola milinga oyo ebimaka na fulu monene ya moto makasi, mpe eyindisaki moyi
mpe mopepe. 3 Wuta na milinga yango, mankoko ebimaki, epanzanaki na mokili
mpe epesamelaki bokonzi lokola oyo ya bakoto. 4 Nzokande epesamelaki mitindo ete
esala mabe te na matiti ya mokili to na nkona nyonso ya mobesu to na nzete nyonso,
kasi esala mabe kaka na bato oyo bazangi kashe ya Nzambe na bambunzu na bango.
5 Esengelaki konyokola bango basanza mitano, kasi esengelaki te koboma bango. Pasi
oyo ezalaki kopesa ekokanaki na oyo moto ayokaka soki koto eswi ye. 6 Na basanza
wana mitano, bato bakoluka kufa, kasi bakozwa yango te ; bakolinga kokufa, kasi
kufa ekokima bango.
7 Mankoko yango ezalaki lokola bampunda oyo babongisi mpo na etumba. Na
mito na yango, ezalaki na biloko moko lokola mitole ya wolo, mpe bilongi na yango
ezalaki lokola bilongi ya bato. 8 Suki na yango ezalaki lokola suki ya basi, mpe minu
na yango ezalaki lokola minu ya nkosi. 9 Tolo na yango ezalaki lokola bibende oyo
basoda balataka na tolo, mpe makelele ya mapapu na yango ezalaki lokola makelele
ya bashar oyo bampunda ebele ezali kobenda mpo na etumba. 10 Mikila na yango
ezalaki na basonge lokola mikila ya bakoto, mpe nguya na yango ya konyokola bato
basanza mitano ezalaki kati na mikila na yango.
11 Anjelu ya libulu ya monene mpe ya molili makasi nde azalaki mokonzi na yango.
Kombo na ye, na lokota ya Ebre, « Abadoni ; » mpe, na lokota ya Greki, « Apolioni. »
12 Tango pasi ya liboso elekaki, bapasi mosusu mibale elandaki.
13 Anjelu ya motoba abetaki kelelo, mpe nayokaki mongongo moko kobima longwa
na maseke minei ya etumbelo oyo basala na wolo, etumbelo oyo ezalaki liboso ya
Nzambe. 14 Mongongo yango ezalaki koloba na anjelu ya motoba oyo azalaki na
kelelo na maboko : « Fungola ba-anjelu minei oyo bazali ya kokangama na minyololo
pembeni ya ebale monene Efrate. »
15 Boye ba-anjelu wana minei oyo babongisamaki mpo na ngonga wana, mokolo
wana, sanza wana mpe mobu wana, bafungolamaki mpo ete baboma eteni moko
kati na biteni misato ya bato. 16 Bazalaki minkoko nkama mibale ya basoda oyo
babundaka na likolo ya bampunda. Yango nde motango na bango oyo nayokaki.
17 Tala ndenge nini, kati na emoniseli na ngai, bampunda mpe basoda oyo
babundaka na likolo na yango bazalaki : balataki bibende oyo basoda balataka mpo
na kobatela tolo. Bibende yango ezalaki ya motane makasi lokola moto, ya langi ya
bule ya pete mpe ya langi ya mosaka ; bongo mito ya bampunda ezalaki lokola mito
ya bankosi, mpe minoko na yango ezalaki kobimisa moto, milinga mpe sofolo. 18 Tala
bapasi misato oyo ezalaki kobima na minoko ya bampunda : moto, milinga mpe
sofolo. Ebomaki eteni moko kati na biteni misato ya bato. 19 Nguya ya bampunda
ezalaki kati na minoko mpe na mikila na yango, pamba te mikila na yango ezalaki
lokola banyoka, mpe ezalaki na mito oyo, na nzela na yango, ezalaki kosala bato
mabe.
20 Kasi bato oyo bakufaki te na nzela ya bapasi wana batikaki te banzambe
oyo maboko na bango moko esalaki ; batikaki te kogumbamela milimo mabe mpe
banzambe ya bikeko oyo basala na wolo, na palata, na bronze, na mabanga mpe na
mabaya atako emonaka te, eyokaka te mpe eninganaka te. 21 Batikaki mpe te koboma
bato, misala na bango ya maji, kindumba na bango mpe moyibi na bango.
10
Anjelu mpe buku ya moke
1 Bongo namonaki anjelu mosusu ya nguya makasi kokita wuta na Lola ; lipata
moko ezipaki ye mpe monama ezingelaki moto na ye. Elongi na ye ezali kongenga
lokola moyi, mpe makolo na ye ezalaki lokola makonzi ya moto. 2 Na loboko na ye,
asimbaki buku ya moke oyo ezalaki ya kofungwama. Atiaki lokolo na ye ya mobali na
ebale monene, mpe oyo ya mwasi, na mokili ; 3 bongo agangaki makasi lokola nkosi.
Tango agangaki, bakake sambo ebetaki.
4 Mpe tango kaka bakake sambo etikaki kobeta, namibongisaki mpo na kokoma ;
kasi mongongo moko elobaki na ngai wuta na Lola : « Batela malamu makambo oyo
bakake sambo ewuti koloba, kokoma yango te. »
5 Bongo anjelu oyo namonaki atelemi na ebale monene mpe na mokili atombolaki
loboko ya mobali na ngambo ya Lola 6 mpe alapaki ndayi na Kombo ya Ye oyo azali na
bomoi seko na seko, Ye oyo akela Lola mpe nyonso oyo ezali kati na yango, mabele
mpe nyonso oyo ezali kati na yango, ebale monene mpe nyonso oyo ezali kati na
yango : « Kobanda sik’oyo, tango ya kozela ezali lisusu te ! 7 Kasi na mokolo oyo
anjelu ya sambo akobeta kelelo na ye, mabombami ya Nzambe ekokokisama ndenge
kaka asakolaki yango na basali na Ye, basakoli. »
8 Bongo mongongo oyo nayokaki wuta na Lola elobaki na ngai lisusu : « Kende, zwa
buku oyo ezali ya kofungwama na loboko ya anjelu oyo atelemi na ebale monene mpe
na mokili. »
9 Boye, nakendeki epai ya anjelu mpe nasengaki na ye ete apesa ngai buku wana
ya moke. Alobaki na ngai : « Kamata mpe lia yango. Ekokoma bololo na libumu na
yo ; kasi na monoko na yo, ekozala sukali lokola mafuta ya nzoyi. »
10 Nakamataki buku yango na loboko ya anjelu mpe naliaki yango. Na monoko na
ngai, ezalaki sukali lokola mafuta ya nzoyi ; kasi sima na ngai kolia yango, ekomaki
bololo kati na libumu na ngai. 11 Bongo balobaki na ngai : « Osengeli lisusu kosakola
na tina na bikolo ebele, mabota ebele, nkota ebele mpe bakonzi ebele. »
11
Batatoli mibale
1 Bongo bapesaki ngai kekele lokola lingenda oyo bamekelaka molayi mpe balobaki
na ngai : « Kende kozwa molayi ya Tempelo ya Nzambe mpe ya etumbelo, mpe
tanga bato oyo bagumbamelaka Nzambe kuna. 2 Kasi kozwa te molayi ya lopango
ya libanda ya Tempelo, pamba te esilaki kokabama na maboko ya bikolo ya bapaya.
Bapagano bakonyata engumba ya bule basanza tuku minei na mibale. 3 Mikolo nkoto
moko na nkama mibale na tuku motoba, nakopesa na batatoli na ngai mibale mosala
ya kosakola. Bakolata basaki tango bakozala kosakola. »
4 Batatoli wana mibale bazali banzete mibale ya olive mpe bitelemiselo mibale ya
minda ; mpe batelemaka liboso ya Nkolo ya Mokili. 5 Soki moto moko ameki kosala
bango mabe, moto ekobima na minoko na bango mpe ekozikisa banguna na bango.
Ezali ndenge wana nde moto nyonso oyo akolinga kosala bango mabe asengeli kokufa.
6 Batatoli yango mibale bazali na nguya ya kokanga Likolo mpo ete mvula enoka te
na mikolo oyo bakozala kosakola. Bazali mpe na nguya ya kobongola mayi mpo ete
ekoma makila, mpe ya kotinda pasi ya lolenge nyonso na mabele, na tango nyonso
oyo balingi.
7 Kasi tango bakosilisa kopesa litatoli na bango, nyama oyo ekobima wuta na libulu
ya monene mpe ya molili makasi ekobundisa bango, ekolonga bango mpe ekoboma
bango. 8 Bakotanda bibembe na bango, na etando epai wapi bato nyonso bakutanaka
kati na engumba. Kolanda molimo oyo ekambaka engumba yango, babengaka etando
yango Sodome mpe Ejipito. Ezali kuna na engumba yango nde Nkolo na bango
abakamaki na ekulusu. 9 Bato ya bikolo nyonso, ya mabota nyonso, ya nkota nyonso
mpe ya mikili nyonso bakotala bibembe na bango mikolo misato na ndambo, mpe
bakoboya ete bakunda yango. 10 Bavandi nyonso ya mokili bakosepela na tina na kufa
na bango, bakosala feti mpe bakopesana bakado, pamba te basakoli wana mibale
batungisaki mingi bavandi ya mokili.
11 Kasi sima na mikolo wana misato na ndambo, pema na bomoi kowuta na Nzambe
ekotaki kati na bango mpe batelemaki. Bongo somo monene ekangaki bato oyo
bazalaki kotala bango. 12 Mongongo moko ya makasi kowuta na Lola elobaki na
batatoli wana mibale : « Bomata awa ! » Bamataki na likolo kati na lipata, wana
banguna na bango bazalaki kotala. 13 Na ngonga wana kaka, mabele eninganaki
makasi penza ; mpe eteni moko kati na biteni zomi ya engumba ebukanaki mpe,
na koningana yango ya mabele, bato nkoto sambo bakufaki. Bato oyo babikaki
batondaki na somo mpe bapesaki Nzambe ya Likolo nkembo.
14 Pasi ya mibale eleki ; mpe tala, pasi ya misato ezali koya kala mingi te.
Kelelo ya sambo
15 Anjelu ya sambo abetaki kelelo, mpe mingongo ya makasi eyokanaki kati na
Lola ; elobaki :
« Bokonzi ya mokili ekomi sik’oyo
Bokonzi ya Nkolo na biso mpe ya Klisto na Ye,
mpe akokonza seko na seko. »
16 Mpe bampaka tuku mibale na minei oyo bavandaki na bakiti na bango ya bokonzi
liboso ya Nzambe bafukamaki bilongi kino na mabele, mpe bagumbamelaki Nzambe
17 na koloba :
« Yawe, Nzambe-Na-Nguya-Nyonso,
Yo oyo ozali mpe ozalaki,
tozali kopesa Yo matondi ;
mpo ete osalelaki nguya monene na Yo
mpe okomaki kokonza.
18 Bikolo etombokaki,
mpe kanda na Yo epelaki.
Tango ekoki mpo na kosambisa bakufi,
mpe mpo na kofuta basali na Yo, basakoli,
mpe basantu oyo batosaka Kombo na Yo,
ezala bato minene to bato pamba ;
mpe mpo na koboma bato oyo babebisaka mokili. »
19 Bongo Tempelo ya Nzambe, oyo ezali kati na Lola efungwamaki, mpe Sanduku
ya Boyokani na Ye emonanaki kuna kati na Tempelo ya Nzambe. Mpe mikalikali
epelaki, mingongo mpe lokito ya bakake eyokanaki, mabele eninganaki, mpe mvula
monene ya mabanga enokaki.
12
Mwasi mpe dalagona
1 Elembo moko ya monene emonanaki na likolo, ezalaki mwasi moko. Alataki moyi
lokola elamba, sanza ezalaki na se ya matambe na ye, mpe, na moto na ye, alataki
motole oyo ezalaki na minzoto zomi na mibale. 2 Azalaki na zemi mpe, lokola azalaki
koyoka pasi ya kobota, azalaki koganga makasi mpo na pasi.
3 Sima na yango, elembo mosusu emonanaki na likolo, ezalaki dalagona moko ya
monene mpe ya motane. Dalagona yango ezalaki na mito sambo mpe maseke zomi ;
mpe na mito wana sambo, moko na moko ezalaki na motole. 4 Mokila na yango
ekombolaki eteni moko kati na biteni misato ya minzoto ya likolo mpe ebwakaki
yango na mabele. Dalagona etelemaki liboso ya mwasi oyo azalaki koyoka pasi ya
kobota mpo ete elia mwana na ye tango kaka akobotama. 5 Nzokande, mwasi yango
abotaki mwana mobali oyo akokamba bikolo nyonso na nzela ya lingenda ya ebende.
Bongo mwana na ye amemamaki epai ya Nzambe mpe epai ya Kiti na Ye ya Bokonzi.
6 Mwasi yango akimaki na esobe epai wapi Nzambe abongiselaki ye ebombamelo,
mpo ete asungama kuna mikolo nkoto moko na nkama mibale na tuku motoba.
7 Bongo etumba ekweyaki kuna na likolo : Misheli elongo na ba-anjelu na ye
babundisaki dalagona, mpe dalagona elongo na ba-anjelu na yango ebundisaki
Misheli elongo na ba-anjelu na ye. 8 Kasi dalagona elongaki te ; boye dalagona yango
elongo na ba-anjelu na yango ebungisaki esika na yango kuna na likolo. 9 Babwakaki
dalagona monene, nyoka ya kala, oyo babengaka zabolo to Satana, oyo akosaka mokili
mobimba. Ebwakamaki na mabele elongo na ba-anjelu na yango.
10 Bongo nayokaki, kati na Lola, mongongo moko ya makasi koloba :
« Tango ya lobiko, ya nguya,
ya Bokonzi ya Nzambe na biso,
mpe ya nguya ya Klisto na Ye ekoki.
Pamba te Mofundi ya bandeko na biso,
oyo afundaka bango butu mpe moyi,
liboso ya Nzambe na biso,
abwakami na mokili.
11 Kasi bango balongi ye
na nzela ya makila ya Mpate,
mpe na nzela ya liloba ya litatoli na bango ;
balingaki te bomoi na bango
kino kondima ata kokufa.
12 Yango wana, yo Lola, sepela ;
mpe bino bavandi ya Lola, bosepela !
Kasi mawa na mokili mpe na ebale monene,
pamba te Satana akiti epai na bino !
Atondi na kanda,
pamba te ayebi malamu
ete atikali kaka na tango moke. »
13 Tango dalagona emonaki ete ebwakami na mokili, ekomaki kolanda mwasi oyo
abotaki mwana mobali. 14 Kasi mapapu nyonso mibale ya mpongo moko ya monene
epesamaki na mwasi yango mpo ete apumbwa kino na esika na ye, na esobe epai
wapi asengeli kosungama, mosika ya nyoka, mpo na tango moko, mpo na batango,
mpe mpo na ndambo ya tango. 15 Bongo nyoka esanzaki wuta na monoko na yango,
na sima ya mwasi, mayi ebele lokola ebale, mpo ete atiola na mbonge na yango.
16 Kasi mabele esungaki mwasi, efungolaki monoko na yango mpe emelaki ebale oyo
dalagona esanzaki wuta na monoko na yango. 17 Bongo dalagona esilikelaki mwasi
mpe ekendeki kobundisa bana na ye mosusu, ba-oyo batosaka mibeko ya Nzambe

mpe bakangamaka makasi na litatoli na bango na tina na Yesu. 18 Dalagona ekendeki
kotelema na zelo ya ebale monene.
13
Banyama mibale
1 Bongo namonaki nyama moko kobima longwa na ebale monene. Ezalaki na
maseke zomi mpe mito sambo. Elataki mitole zomi na maseke na yango ; mpe na
mito na yango, bakomaki bakombo mpo na kofinga Nzambe. 2 Nyama oyo namonaki
ezalaki lokola nkoyi. Makolo na yango ezalaki lokola ya ngombolo, mpe monoko na
yango lokola ya nkosi. Dalagona epesaki nyama wana nguya na yango, kiti na yango
ya bokonzi mpe bokonzi monene. 3 Moko kati na mito na yango ezalaki komonana
lokola nde ezali na pota moko ya monene makasi oyo ekokaki komema yango na
kufa, kasi pota yango esilaki. Mokili mobimba elulaki nyama yango mpe ekomaki
kolanda yango.
4 Bato bagumbamelaki dalagona mpo ete epesaki bokonzi na yango epai ya nyama
wana. Bagumbamelaki mpe nyama yango na maloba oyo : « Nani akokani na
nyama oyo ? Nani akoki kobundisa yango ? » 5 Nyama epesamelaki monoko mpo na
kobimisa maloba ya lolendo mpe ya kofinga Nzambe ; epesamelaki nzela ya kosalela
bokonzi na yango basanza tuku minei na mibale.
6 Efungolaki monoko na yango mpe ekomaki kobimisa maloba ya kofinga Nzambe,
Kombo na Ye, evandelo na Ye mpe bavandi ya Lola. 7 Epesamelaki lisusu makoki
ya kobundisa mpe kolonga basantu. Mpe epesamelaki bokonzi na likolo ya mabota
nyonso, mikili nyonso, nkota nyonso mpe bikolo nyonso. 8 Bavandi nyonso ya mokili
bakogumbamela nyama yango, ba-oyo nyonso bakombo na bango ekomama te, wuta
na ebandeli ya mokili, kati na buku ya bomoi ya Mpate oyo babomaki.
9 Tika ete moto oyo azali na matoyi mpo na koyoka ayoka !
10 Soki moto asengeli kokende na bowumbu
akokende penza na bowumbu.
Soki moto asengeli kokufa na mopanga
akokufa penza na mopanga.
Makambo oyo ezali penza kosenga ete basantu bazala na mpiko mpe kondima.
11 Bongo namonaki nyama mosusu kobima longwa na mabele. Ezalaki na maseke
mibale lokola maseke ya mpate, mpe ezalaki koloba lokola dalagona. 12 Ezalaki
kosalela bokonzi nyonso ya nyama ya liboso na miso na yango. Ezalaki kotindika
mokili mpe bavandi na yango mpo ete bagumbamela nyama ya liboso oyo esilaki
kobikisama na pota na yango wana ya monene. 13 Ezalaki kosala bilembo ya
kokamwa kino kokweyisa na mabele, moto kowuta na likolo, na miso ya bato nyonso.
14 Ezalaki kokosa bavandi nyonso ya mokili na nzela ya bikamwa oyo epesamelaki
makoki ya kosala na miso ya nyama ya liboso. Ezalaki kopesa bango mitindo ete
basala ekeko mpo na kopesa lokumu na nyama oyo babetaki mopanga kasi ezali na
bomoi. 15 Epesamelaki kutu makoki ya kopesa pema ya bomoi epai ya ekeko ya nyama
ya liboso, mpo ete ekoka koloba mpe kobomisa bato nyonso oyo bakogumbamela
yango te.
16 Esengaki na makasi ete bato nyonso, ezala bato minene to bato pamba, bazwi to
babola, bansomi to bawumbu, batiama elembo na loboko ya mobali to na mbunzu.
17 Boye moko te akokaki kosomba to koteka soki azangi elembo ya kombo ya nyama
to ya motango oyo ekokani na kombo ya nyama yango. 18 Makambo oyo ezali penza
kosenga bwanya. Tika ete moto oyo azali na mayele alimbola motango ya nyama,
pamba te ezali kotalisa kombo ya moto ! Motango yango ezali : nkama motoba na
tuku motoba na motoba.
14
Mpate mpe bato nkoto nkama moko na tuku minei na minei
1 Bongo namonaki Mpate atelemi na ngomba Siona elongo na bato nkoto nkama
moko na tuku minei na minei. Kombo ya Mpate mpe ya Tata na Ye ezalaki ya
kokomama na bambunzu ya bato yango. 2 Nayokaki mongongo moko kowuta na
Lola, ezalaki koyokana lokola makelele ya bibale minene mpe lokola lokito ya kake.
Ezalaki lokola lokito ya babeti mandanda oyo bazali kobeta mandanda na bango
3 mpe bazali koyemba nzembo ya sika liboso ya Kiti ya Bokonzi, ya bikelamu minei
ya bomoi mpe ya bampaka. Moko te akokaki koyekola nzembo yango longola kaka
bato nkoto nkama moko na tuku minei na minei oyo basikolamaki wuta na mokili.
4 Ezali bato oyo bamikomisaki mbindo te na nzela ya basi, pamba te bamibatelaki
na kozanga kosangisa banzoto na bango na basi. Balandaka Mpate na bisika nyonso
oyo akendaka. Basikolamaki kati na bato mpo ete babonzama lokola bambuma ya
liboso mpo na Nzambe mpe mpo na Mpate. 5 Lokuta emonanaki te kati na minoko
na bango ; bazali bato bazanga pamela.
Ba-anjelu misato
6 Bongo namonaki anjelu mosusu kopumbwa na likolo makasi. Azalaki na Sango
Malamu ya seko na seko ya kosakola na bavandi nyonso ya mokili, na bikolo nyonso,
na mabota nyonso, na nkota nyonso mpe na bato nyonso. 7 Azalaki koloba na
mongongo makasi : « Botosa Nzambe mpe bopesa Ye nkembo, pamba te tango na
Ye ya kosambisa bato ekoki ! Bogumbamela Ye oyo akela likolo mpe mabele, ebale
monene mpe bitima ya mayi ! »
8 Anjelu ya mibale alandaki mpe alobaki : « Babiloni monene ekweyi, ekweyi
penza ! Emelisaki bikolo nyonso vino ya kanda ya kindumba na yango. »
9 Anjelu ya misato alandaki ba-anjelu wana mibale ya liboso mpe alobaki na
mongongo makasi : « Moto nyonso oyo agumbamelaka nyama mpe ekeko na yango,
mpe azwi elembo na yango na mbunzu to na loboko na ye, 10 ye mpe akomela vino
ya kanda ya Nzambe, vino oyo basopaki ya peto, kati na kopo ya kanda na Ye. Mpe
akonyokwama kati na moto ya sofolo liboso ya ba-anjelu ya bule mpe liboso ya Mpate.
11 Molinga ya pasi na bango ekomata na likolo mpo na libela na libela. Butu mpe
moyi, bopemi ekozala te mpo na bato oyo bagumbamelaka nyama mpe ekeko na
yango, mpe mpo na moto nyonso oyo akondima kozwa elembo ya kombo na yango. »
12 Makambo oyo ezali penza kosenga ete basantu, oyo babatelaka mibeko ya
Nzambe mpe kondima na bango kati na Yesu, bazala na mpiko.
13 Bongo nayokaki mongongo moko kowuta na Lola mpe koloba na ngai :
— Koma : « Kobanda sik’oyo, esengo na bato oyo bakufaka na lisanga na
Nkolo ! »
Mpe Molimo alobaki :
— Iyo, pasi na bango esilaka mpe bazwaka bopemi, pamba te misala na bango
elandaka bango.
Tango ya kobuka bambuma mpe ya koyungola
14 Bongo namonaki lipata moko ya pembe, mpe ekelamu moko lokola mwana na
moto evandaki na likolo ya lipata yango. Ezalaki na motole ya wolo na moto na yango
mpe na mbeli ya minu makasi na loboko na yango.
15 Bongo anjelu mosusu abimaki na Tempelo mpe alobaki na mongongo makasi
na ekelamu oyo evandaki na likolo ya lipata : « Kamata mbeli na yo mpe buka
bambuma, pamba te tango ya kobuka bambuma ekoki, mpe ete bambuma ya mokili
ekomeli. »
16 Ekelamu oyo evandaki na likolo ya lipata ebwakaki mbeli na yango na mokili,
mpe mokili ezwaki lifuti na yango.
17 Anjelu mosusu abimaki na Tempelo ya Lola ; ye mpe azalaki na mbeli ya minu
makasi. 18 Sima, anjelu mosusu oyo azalaki mokonzi ya moto alongwaki na etumbelo,
mpe alobaki na mongongo makasi epai na ye oyo asimbaki mbeli ya minu makasi :
« Kamata mbeli na yo ya minu mpe buka maboke ya bambuma ya vino ya mabele,
pamba te bambuma yango ya vino eteli. »
19 Anjelu wana abwakaki mbeli na ye na mabele, abukaki maboke ya bambuma
ya vino ya mabele mpe abwakaki yango kati na ekamolelo monene ya kanda ya
Nzambe. 20 Bakamolaki bambuma yango na libanda ya engumba kati na ekamolelo,
mpe makila ebimaki wuta na ekamolelo yango, etondaki kino kokoma na bosanda ya
monoko ya mpunda, mpe epanzanaki na etando ya bakilometele pene nkama misato.
15
Elembo ya bitumbu sambo ya suka
1Bongo namonaki elembo mosusu ya monene mpe ya kokamwa kati na Lola : ba-
anjelu sambo bamemaki bitumbu sambo ya suka, pamba te ezali na nzela na yango
nde kanda ya Nzambe ekokokisama. 2 Namonaki mpe eloko moko lokola etando :
ezalaki lokola talatala, mpe monene lokola molayi ya ebale monene ; ezalaki kongala
lokola libanga ya talo oyo babengaka krisitali esangana na moto. Namonaki lisusu ba-
oyo balongaki nyama, ekeko na yango mpe motango ya kombo na yango ; bazalaki
ya kotelema na likolo ya ebale monene oyo ezalaki lokola talatala mpe basimbaki
mandanda oyo Nzambe apesaki bango. 3 Bazalaki koyemba nzembo ya Moyize,
mowumbu ya Nzambe, mpe nzembo ya Mpate :
Yawe, Nzambe-Na-Nguya-Nyonso,
misala na Yo ezali minene mpe ya kokamwa !
Mokonzi ya bikolo nyonso,
banzela na Yo ezali sembo mpe solo.
4 Nkolo, nani akomeka koboya kotosa Yo
mpe koboya kopesa Kombo na Yo nkembo ?
Pamba te Yo kaka nde ozali Bule.
Bikolo nyonso ekoya
mpe ekogumbama liboso na Yo,
pamba te misala na Yo ya sembo emonisami na polele.
Bakopo sambo ya kanda ya Nzambe
5 Sima na yango, natalaki mpe namonaki Tempelo kofungwama kati na Lola ; mpe
kati na yango, ezalaki na Mongombo ya Litatoli.
6 Ba-anjelu sambo oyo bamemaki bitumbu sambo babimaki wuta na Tempelo.
Balataki banzambala basala na lino ya peto ; banzambala yango ezalaki kongenga
makasi, mpe bakangaki mikaba ya wolo na batolo na bango.
7 Moko kati na bikelamu minei ya bomoi apesaki na ba-anjelu sambo bakopo sambo
oyo basala na wolo mpe etonda na kanda ya Nzambe oyo azali na bomoi seko na seko.
8 Bongo lokola Tempelo etondaki na milinga kowuta na nkembo mpe na nguya ya
Nzambe, moto moko te akokaki kokota kati na Tempelo yango kino bitumbu sambo
oyo ba-anjelu sambo bamemaki esilaki.
16
Bongo nayokaki mongongo moko monene kobima wuta na Tempelo mpe koloba
1
na ba-anjelu sambo : « Bokende kosopa na mokili bakopo sambo ya kanda ya
Nzambe. »
2 Anjelu ya liboso akendeki mpe asopaki kopo na ye na mokili, mpe bapota ya
somo mpe ya pasi ebimaki na banzoto ya bato oyo bazalaki na elembo ya nyama
mpe bagumbamelaki ekeko na yango.
3 Anjelu ya mibale asopaki kopo na ye na ebale monene, mpe ebale yango ekomaki
lokola makila ya mowei ; mpe bikelamu nyonso ya bomoi oyo ezalaki kati na ebale
monene ekufaki.
4 Anjelu ya misato asopaki kopo na ye na bibale mpe na bitima ya mayi, mpe mayi
ekomaki makila. 5 Bongo nayokaki anjelu oyo azalaki na bokonzi likolo ya mayi
koloba :
« Oh Mosantu, Yo oyo ozali mpe ozalaki,
ozali penza sembo,
mpo ete okati bongo na bosembo na Yo !
6 Mpo ete basopaki makila ya basantu
mpe ya basakoli na Yo,
mpe opesi bango makila mpo ete bamela
ndenge ekoki mpo na bango. »
7 Bongo nayokaki etumbelo koloba :
« Iyo, Yawe, Nzambe-Na-Nguya-Nyonso,
okataka makambo na ndenge ya solo mpe ya sembo ! »
8 Anjelu ya minei asopaki kopo na ye na likolo ya moyi, mpe moyi ezwaki ndingisa
ya kozikisa bato na nzela ya moto na yango. 9 Moto makasi etumbaki bato, mpe
bakomaki kofinga Kombo ya Nzambe oyo azali na bokonzi likolo ya pasi wana. Kasi
baboyaki kobongola mitema na bango mpe kopesa Ye nkembo.
10 Anjelu ya mitano asopaki kopo na ye na likolo ya kiti ya bokonzi ya nyama, mpe
molili ezipaki bokonzi ya nyama yango. Bato bakomaki komiswa lolemo mpo na
pasi, 11 bafingaki Nzambe ya Lola mpo na pasi mpe bapota na bango ya minene. Kasi
baboyaki kaka kotika misala na bango ya mabe.
12 Anjelu ya motoba asopaki kopo na ye na ebale Efrate, mpe mayi na yango
ekawukaki mpo ete nzela ya bakonzi oyo bakowuta na Este esalema.
13 Bongo namonaki milimo misato ya mbindo lokola magorodo kobima longwa na
monoko ya dalagona, na monoko ya nyama mpe na monoko ya mosakoli ya lokuta.
14 Ezali milimo ya kindoki oyo esalaka bikamwa. Ebimi mpo na kokende epai ya
bakonzi ya mokili mobimba, mpo na kosangisa bango mpo na etumba ya mokolo
monene ya Nzambe-Na-Nguya-Nyonso.
15Tala, nazali koya lokola moyibi ! Esengo na moto oyo azali kosenzela mpe
kobatela bilamba na ye, mpo ete atambola motakala te, mpe bolumbu na ye
emonana te na miso ya bato nyonso.
16Milimo wana ya kindoki esangisaki bakonzi na esika oyo babengaka, na lokota ya
Ebre, Armagedona.
17 Anjelu ya sambo asopaki kopo na ye kati na mopepe, mpe mongongo moko
ya monene kowuta na Kiti ya Bokonzi ebimaki longwa na Tempelo mpe elobaki :
« Ekokisami ! »
18 Bongo mikalikali engengaki, mingongo eyokanaki, bakake ebetaki, mpe mabele
eninganaki makasi ; likambo ya somo boye etikala nanu kosalema te wuta moto azali
na mokili. 19 Engumba monene ekabwanaki na biteni misato, mpe bingumba ya
bikolo nyonso ebukanaki. Bongo Nzambe akanisaki Babiloni monene mpe apesaki
yango kopo etonda na vino ya kanda na Ye ya makasi. 20 Bisanga nyonso ekimaki,
mpe bangomba emonanaki lisusu te. 21 Bamvula minene ya mabanga enokaki ;
libanga moko na moko ezalaki na bakilo pene tuku minei na mitano, mpe ekweyelaki
bato longwa na likolo. Mpe bato bafingaki Nzambe mpo na pasi ya mvula wana ya
mabanga, pamba te pasi yango ezalaki ya somo makasi.
17
Babiloni, mwasi ya ndumba
1 Moko kati na ba-anjelu sambo oyo bazalaki na bakopo sambo ayaki mpe alobaki
na ngai : « Yaka, nakolakisa yo etumbu oyo mwasi ya ndumba monene oyo avandaka
na bibale minene akozwa. 2 Bakonzi minene ya mokili basalaki ekobo elongo na ye,
mpe bavandi ya mokili balangwaki vino ya kindumba na ye. »
3 Bongo kati na Molimo, amemaki ngai kati na esobe moko. Mpe kuna, namonaki
mwasi moko avanda na likolo ya nyama ya motane. Loposo ya nyama yango etondaki
na bakombo oyo ezalaki kofinga Nzambe. Yango moko nyama ezalaki na mito sambo
mpe na maseke zomi. 4 Mwasi yango alataki bilamba ya motane ya pete mpe ya
motane makasi, babiju ya wolo, mabanga ya talo mpe mayaka. Na loboko na ye,
asimbaki kopo moko basala na wolo mpe etonda na makambo ya nkele mpe ya
bosoto ya kindumba na ye. 5 Na mbunzu na ye, bakomaki kombo moko oyo ebombaki
makambo ya somo mpe oyo ndimbola na yango ezali :
Babiloni monene,
Mama ya Basi ya Ndumba
mpe ya Makambo ya Nkele ya Mokili.
6 Namonaki ete mwasi yango alangwaki makila ya basantu mpe ya batatoli ya Yesu.
Tango kaka namonaki ye, namitungisaki mingi.
Liloba ya liboso : mabombami ya mwasi ya ndumba
7 Bongo anjelu alobaki na ngai : « Mpo na nini ozali komitungisa ? Nakoyebisa yo
mabombami ya mwasi wana mpe ya nyama oyo ememi ye, nyama oyo ezali na mito
sambo mpe na maseke zomi. 8 Nyama oyo omonaki ; oyo liboso, ezalaki, mpe sik’oyo,
ezali lisusu te ; ekobima wuta na libulu moko ya monene mpe ya molili makasi, mpe
ekokende na libebi na yango. Bavandi ya mokili, ba-oyo bakombo na bango ekomama
te kati na buku ya bomoi wuta na ebandeli ya mokili bakokamwa tango bakomona
nyama ; pamba te liboso, ezalaki, mpe sik’oyo, ezali lisusu te, kasi ekoya lisusu.
9 Makambo oyo ezali penza kosenga mayele oyo bwanya engengisaka mpo na kososola
yango. Mito sambo ezali bangomba sambo epai wapi mwasi avandaka. 10 Ezali lisusu
bakonzi sambo : mitano kati na bango basila kokweya na bokonzi. Moko azali sik’oyo
na bokonzi, mpe mosusu ayei nanu te ; kasi tango akoya, akowumela kaka mpo na
tango moke. 11 Bongo nyama oyo, liboso, ezalaki, mpe sik’oyo, ezali lisusu te, yango
nde mokonzi ya mwambe. Ezali mpe moko kati na bakonzi wana sambo, mpe ezali
kokende na libebi na yango.
12 Maseke zomi oyo omonaki ezali bakonzi zomi oyo bazwi nanu bokonzi te, kasi
bakozwa yango mpo na ngonga moko mpe bakosalela yango lisanga na nyama.
13 Bango nyonso zomi bazali na likanisi kaka moko : kosangisa nguya mpe bokonzi
na bango mpo na kosalela nyama. 14 Bakobundisa Mpate, kasi Mpate akolonga bango
mpo ete azali Nkolo ya bankolo mpe Mokonzi ya bakonzi. Elongo na Ye, babengami,
baponami mpe ba-oyo bazali sembo bakolonga mpe lokola. »
15 Anjelu alobaki na ngai : « Mayi oyo omonaki, oyo mwasi ya ndumba avandaki
na likolo na yango, ezali bato ya mokili, bangulupa ebele ya bato, bikolo mpe nkota.
16 Nyama mpe maseke zomi oyo omonaki ekoyina mwasi ya ndumba, ekobotola
biloko na ye nyonso mpe ekotika ye bolumbu ; ekolia misuni na ye mpe ekotumba
ye na nzela ya moto. 17 Pamba te Nzambe atia kati na mitema na bango makanisi
ya kokokisa mabongisi na Ye moko Nzambe, na boyokani malamu mpo na kolatisa
nyama wana nguya na bango ya bokonzi, kino mikano nyonso ya Nzambe ekokisama.
18 Mwasi oyo omonaki ezali engumba monene oyo ekonzaka bakonzi ya mokili. »
18
Liloba ya mibale : kokweya ya Babiloni
Sima na makambo wana, namonaki anjelu mosusu kokita wuta na Lola ; azalaki
1
na bokonzi monene, mpe nkembo na ye engengisaki mokili. 2 Agangaki na mongongo
makasi :
« Ekweyi ! Ekweyi !
Babiloni monene ekweyi penza !
Ekomi ndako ya milimo mabe,
ebombamelo ya milimo nyonso ya mbindo,
ya bandeke ya mbindo mpe ya banyama ya nkele.
3 Pamba te bikolo nyonso emelaki
vino ya kanda ya kindumba na yango.
Bakonzi ya mokili basalaki ekobo elongo na Babiloni,
mpe bozwi ya bato ya mokili,
oyo basalaka mombongo,
emataki makasi mpo na monzele na yango,
oyo elekaki ndelo. »
Liloba ya misato : etumbu ya Babiloni
Bongo nayokaki mongongo mosusu koloba wuta na likolo : « Bino bato na ngai,
4
bobima longwa na Babiloni mpo ete bosangana te na masumu na yango, mpe mpo ete
bozwa te bitumbu oyo ekokweyela yango. 5 Pamba te masumu na yango esali mipiku
kino na likolo, mpe Nzambe akanisi lisusu misala na yango nyonso ya mabe. 6 Bosala
yango ndenge kaka yango esalaki bato mosusu, bozongisela yango mbala mibale
mabe oyo esalaki bino. Kati na kopo oyo ezalaki kosalela mpo na komelisa bamosusu
masanga, botia masanga oyo ezali makasi mbala mibale koleka. 7 Bonyokola mpe
bosala yango mabe makasi ndenge kaka emipesaki na nkembo mpe na lokumu.
Pamba te emikumisaka kati na motema na yango : ‹ Navandi lokola mwasi mokonzi,
nakufisa mobali te mpe nakotikala kosala matanga ata mokolo moko te. ›
8 Yango wana, bitumbu nyonso ekokweyela yango na mokolo moko : kufa, matanga
mpe nzala. Ekozikisama na moto, pamba te Nzambe oyo apesi yango etumbu azali
Nkolo-Na-Nguya.
Liloba ya minei, ya mitano mpe ya motoba : bileli na tina na Babiloni
Tango bakonzi ya mokili, oyo bakabolaki elongo na yango bomoi na yango ya
9
kindumba mpe ya bisengo, bakomona molinga ya engumba oyo etumbami, bakolela
mpe bakoyoka mawa na tina na yango. 10 Mpo na somo ya minyoko na yango,
bakotelema na mosika mpe bakoganga : ‹ Mawa ! Mawa na yo, engumba monene !
Mawa na yo, Babiloni, engumba ya nguya ! Kobebisama na yo ezwi kaka ngonga
moko pamba ! ›
11 Bongo bato ya mombongo ya mokili bakolela mpe bakosala matanga na tina na
yango, pamba te moko te akosomba lisusu biloko na yango : 12 wolo, palata, mabanga
ya talo, mayaka, bilamba ya lino ya kitoko, bilamba ya motane ya pete, bilamba ya
swa, bilamba ya motane makasi, banzete na bango ya solo kitoko, biloko na bango oyo
basala na pembe ya nzoko, biloko nyonso oyo basala na banzete ya talo, na bronze,
na bibende mpe na mabanga kitoko oyo babengaka marbre ; 13 eteni ya poso ya nzete
oyo epesaka solo kitoko, biloko ya mike-mike ya solo kitoko, malasi, mire, ansa, vino,
mafuta, farine, ble, bangombe, bameme, bampunda, bashar, bawumbu mpe milimo
ya bato.
14 Bakoloba : ‹ Biloko oyo ozalaki kolinga mingi ekimi yo mosika ; biloko nyonso
oyo ezalaki kosala lolendo mpe lofundu na yo ebebi, ekotikala kozwama lisusu te ! ›
15 Bato ya mombongo oyo bamonaki bomengo komata mpo ete bazalaki kotekela
engumba yango biloko na bango, bakotelema na mosika mpo na somo ya pasi oyo
ekokweyela yango. Bakolela mpe bakosala matanga. 16 Bakoloba :
‹ Mawa ! Mawa na yo, engumba monene,
yo oyo ozalaki kolata bilamba ya lino ya kitoko,
bilamba ya motane makasi,
babiju ya wolo, mabanga ya talo, mpe mayaka !
17 Kaka na ngonga moko, bomengo nyonso esili ! ›
Batambolisi nyonso ya bamasuwa, bato nyonso oyo basalaka mibembo na
bamasuwa, bato oyo basalaka kati na bamasuwa mpe ba-oyo basalaka mombongo na
nzela ya mayi, bakotelema na mosika. 18 Wana bakomona molinga komata longwa
na engumba oyo etumbami, bakoganga : ‹ Engumba nini ekokanaki na engumba
monene oyo ? ›
19 Bakobwaka putulu na mito na bango, bakolela, bakosala matanga mpe bakoganga
makasi :
‹ Mawa ! Mawa na yo,
engumba monene epai wapi bato nyonso
oyo bazalaki na bamasuwa na likolo ya ebale monene
bakomaki bazwi mpo na bomengo na yo !
Na ngonga moko kaka, obebisami ! ›
20Likolo, sepela na libebi na yango !
Bino mpe basantu, bosepela !
Bino bantoma mpe basakoli, bosepela mpe lokola !
Pamba te Nzambe alongisi bino
awa akateli yango etumbu. »
Liloba ya sambo : libebi ya suka ya Babiloni
21 Bongo
anjelu moko ya nguya akamataki libanga moko oyo ezalaki lokola libanga
oyo basalelaka mpo na konika ble, abwakaki yango na ebale monene mpe alobaki :
« Babiloni, engumba monene, ekobwakama ndenge wana,
kaka na makasi moko wana,
mpe ekomonana lisusu te.
22 Mindule ya babeti mandanda mpe ya bayembi,
ya babeti piololo mpe babeti kelelo,
ekoyokana lisusu te kati na yo.
Bato ya misala ya maboko ya ndenge na ndenge
bakomonana lisusu te kati na yo.
Makelele ya mabanga minene oyo banikelaka ble
23 Mwinda ekopela lisusu te kati na yo,
mpe mongongo ya mobali mpe mwasi oyo bawuti kobalana
Makambo wana nyonso ekosalema,
pamba te bato na yo ya mombongo bazalaki bato na nguya ya mokili.

Okosaki bato ya bikolo nyonso na nzela ya maji na yo.
24 Kati na yo, emonanaki makila ya basakoli,
ya basantu mpe ya bato nyonso
oyo babomamaki na mokili. »
19
Nzembo ya elonga
1 Sima na makambo wana, nayokaki lokola makelele ya bato ebele koganga kuna
na Lola :
« Aleluya !
Lobiko, nkembo mpe nguya ezali ya Nzambe na biso,
2 pamba te akataka makambo na bosolo mpe na bosembo ;
apesi etumbu epai ya mwasi ya ndumba monene
oyo azalaki kobebisa mokili na nzela ya kindumba na ye,
mpe azongisi mabe na mabe mpo na makila ya bawumbu na Ye. »
3 Bagangaki na mbala ya mibale :
« Aleluya !
Pamba te molinga kowuta na mwasi ya ndumba monene
ezali komata na likolo mpo na libela na libela ! »
4 Bampaka tuku mibale na minei mpe bikelamu minei ya bomoi bafukamaki mpe
bagumbamelaki Nzambe oyo avandaka na Kiti ya Bokonzi, mpe bagangaki :
« Amen ! Aleluya ! »
5 Bongo mongongo moko ebimaki wuta na Kiti ya Bokonzi mpe elobaki :
« Bokumisa Nzambe na biso ;
bino bawumbu na Ye nyonso,
bino oyo botosaka Ye,
mikolo mpe bana mike ! »
Feti ya libala ya Mpate
6 Bongo nayokaki makelele moko lokola makelele ya bato ebele, lokola makelele ya
bibale minene, mpe lokola lokito ya kake makasi ; ezalaki koganga :
« Aleluya !
Pamba te Yawe na biso, Nzambe-Na-Nguya-Nyonso,
atalisi bokonzi na Ye.
7 Tika ete tosepela, totonda na esengo
mpe topesa Ye nkembo !
Pamba te tango ya feti ya libala ya Mpate ekoki.
Mwasi mobandami na Ye ya libala asili komibongisa.
8 Elamba ya lino ya kitoko oyo ezali kongenga epesameli ye
mpo ete alata yango. »
Elamba ya lino ya peto ezali misala ya bosembo ya basantu.
Maloba ya solo ya Nzambe
9 Bongo anjelu alobaki na ngai : « Koma : ‹ Esengo na bato oyo babengami na feti
ya libala ya Mpate ! › »
Alobaki lisusu : « Ezali maloba ya solo ya Nzambe. »
10 Bongo nafukamaki na makolo ya anjelu mpo na kogumbamela ye, kasi alobaki
na ngai : « Kosala bongo te ! Nazali moninga na yo ya mosala mpe ya bandeko na
yo, oyo babatelaka litatoli ya Yesu. Fukamela nde Nzambe ! Pamba te ezali litatoli ya
Yesu nde molimo ya lisakoli. »
Lisolo ya lobiko kati na bimoniseli sambo

Emoniseli ya liboso : elonga ya Klisto
11 Bongo namonaki Lola efungwami, mpe mpunda moko ya pembe ezalaki liboso na
ngai. Kombo ya motambolisi ya mpunda yango ezali : « Sembo mpe Solo. » Akataka
makambo mpe abundaka bitumba na bosembo. 12 Miso na Ye ezali lokola moto oyo
ezali kopela ; mpe na moto na Ye, ezali na mitole ebele. Bakoma kombo moko na
nzoto na Ye, kombo oyo Ye moko kaka nde ayebi. 13 Alati nzambala bazindisa na
makila ; kombo na Ye ezali : « Liloba na Nzambe. » 14 Mampinga ya Lola ezalaki
kolanda Ye na likolo ya bampunda ya pembe ; balataki bilamba ya lino ya kitoko, ya
pembe mpe ya peto. 15 Mopanga moko ya minu ezalaki kobima na monoko na Ye mpo
na kobeta bikolo. Akokamba yango na lingenda ya ebende mpe akonika bambuma
ya vino kati na ekamolelo ya vino ya kanda monene ya Nzambe-Na-Nguya-Nyonso.
16 Na nzambala mpe na mopende na Ye, bakoma kombo :
« Mokonzi ya Bakonzi mpe Nkolo ya bankolo. »
Emoniseli ya mibale : feti monene ya Nzambe
17 Bongonamonaki anjelu moko atelemi kati na moyi ; azalaki koloba na mongongo
makasi epai ya bandeke nyonso oyo ezalaki kopumbwa na likolo makasi : « Boya,
bosangana mpo na feti monene ya Nzambe, 18 mpo ete bolia misuni ya bakonzi, ya
bakonzi ya mampinga, ya bilombe, ya bampunda elongo na batambolisi na yango
mpe ya bato nyonso : bawumbu to bansomi, bato minene to bato pamba. »
Emoniseli ya misato : bakangi nyama mpe mosakoli ya lokuta
19Bongo namonaki nyama mpe bakonzi ya mokili elongo na mampinga na bango
kosangana mpo na kobundisa Motambolisi ya mpunda mpe mampinga na Ye. 20 Kasi
nyama ekangamaki elongo na mosakoli ya lokuta oyo azalaki kosala bikamwa na
kombo ya nyama. Na nzela ya bikamwa yango, akosaki bato oyo batiamaki elembo ya
nyama mpe bagumbamelaki ekeko na yango. Bango mibale : nyama mpe mosakoli
ya lokuta, babwakamaki ya bomoi kati na liziba ya moto mpe ya sofolo. 21 Bongo
mopanga oyo ebimaki na monoko ya Motambolisi ya mpunda ebomaki bato oyo
batikalaki, mpe bandeke nyonso etondaki na kolia misuni ya bibembe na bango.
20
Emoniseli ya minei : dalagona akangami
1 Bongo namonaki anjelu moko kokita wuta na Lola ; asimbaki na loboko na ye
fungola ya libulu ya monene mpe ya molili makasi mpe monyololo moko ya monene.
2 Akamataki dalagona, nyoka wana ya kala oyo azali zabolo to Satana ; akangaki ye
monyololo mpo na mibu nkoto moko. 3 Anjelu abwakaki ye kati na libulu wana ya
monene mpe ya molili makasi ; akangaki yango mpe abetaki kashe na likolo na yango
mpo ete akosa lisusu bikolo te kino tango mibu nkoto moko ekokoka. Sima na yango,
bakotika ye mpo na mwa tango moke.
Emoniseli ya mitano : elonga ya suka
4 Bongo namonaki bakiti ya bokonzi. Bato oyo bavandaki na bakiti yango
bapesamelaki bokonzi ya kosambisa. Namonaki mpe milimo ya bato oyo bakataki
bango mito mpo na litatoli na bango na tina na Yesu mpe na tina na Liloba na Nzambe,
mpo ete bagumbamelaki te nyama mpe ekeko na yango mpe batiamaki te elembo na
yango na bambunzu mpe na maboko na bango. Bazongaki na bomoi mpe bakonzaki
elongo na Klisto mibu nkoto moko.
5 Bato mosusu oyo bakufaki bazongaki na bomoi te liboso ete mibu nkoto moko
esila. Yango nde lisekwa ya liboso. 6 Bato oyo bakosekwa na lisekwa ya liboso bazali
bato ya esengo mpe basantu ! Kufa ya mibale ezali na bokonzi te epai na bango, kasi
bakozala Banganga-Nzambe ya Nzambe mpe ya Klisto, mpe bakokonza elongo na Ye
mibu nkoto moko.
7 Tango mibu wana nkoto moko ekosila, bakobimisa Satana wuta na boloko na ye,
8 mpe akokende kokosa bikolo ya bangambo nyonso minei ya mokili mobimba, elingi
koloba Gogi mpe Magogi. Akosangisa bango mpo na bitumba. Motango na bango
ekozala lokola zelo ya ebale monene oyo bakoki kotanga te.
9 Bapanzanaki na mokili mobimba, bazingelaki molako ya basantu mpe engumba
oyo Nzambe alingaka. Kasi moto ekitaki longwa na likolo mpe ezikisaki bango.
10 Bongo Satana oyo azalaki kokosa bango abwakamaki na liziba ya moto mpe ya
sofolo, epai wapi nyama mpe mosakoli ya lokuta babwakamaki. Bakonyokolama
kuna seko na seko, butu mpe moyi.
Emoniseli ya motoba : kosambisama
11 Bongo namonaki Kiti monene ya Bokonzi, ya langi ya pembe elongo na Ye oyo
avandaki na Kiti yango. Likolo mpe mabele ekimaki mosika na Ye mpe emonanaki
lisusu te. 12 Namonaki lisusu bakufi, bato minene mpe bato pamba batelemi liboso
ya Kiti ya Bokonzi. Babuku efungolamaki. Mpe buku mosusu efungolamaki, yango
nde buku ya bomoi. Bongo bakufi basambisamaki kolanda misala na bango ndenge
ekomama kati na babuku. 13 Ebale monene esanzaki bakufi oyo bazalaki kati na
yango ; kufa elongo na mboka ya bakufi esanzaki mpe bakufi oyo bazalaki kati na
yango. Mpe bato nyonso basambisamaki, moto na moto kolanda misala na ye.
14 Bongo kufa mpe mboka ya bakufi ebwakamaki kati na liziba ya moto. Liziba ya
moto ezali kufa ya mibale. 15 Moto nyonso oyo kombo na ye ekomamaki te kati na
buku ya bomoi abwakamaki kati na liziba ya moto.
21
Emoniseli ya sambo : likolo ya sika mpe mabele ya sika
1 Bongo namonaki Likolo ya sika mpe mabele ya sika, pamba te Likolo ya liboso mpe
mabele ya liboso elimwaki, mpe ebale monene ezalaki lisusu te. 2 Namonaki engumba
ya bule, Yelusalemi ya sika, kokita wuta na Lola epai ya Nzambe. Ebongisamaki lokola
mwasi mobandami ya libala oyo asali monzele mpo na mobali na ye. 3 Nayokaki
mongongo moko ya monene kobima wuta na Kiti ya Bokonzi mpe ezalaki koloba :
« Botala, Nzambe atie evandelo na Ye kati na bato mpe akovanda elongo na bango.
Bakozala bato na Ye, Ye moko Nzambe akozala elongo na bango mpe akozala Nzambe
na bango. 4 Akopangusa mpinzoli nyonso na miso na bango. Kufa, matanga, kolela
to pasi ekozala lisusu te, pamba te makambo ya kala esili koleka. »
5 Bongo Ye oyo avandaki na Kiti ya Bokonzi alobaki : « Nazali kokomisa biloko
nyonso ya sika. »
Alobaki lisusu : « Koma makambo oyo, pamba te maloba oyo ezali penza ya solo
mpe ebongi na kotiela yango motema. »
6 Alobaki na ngai lisusu : « Ekokisami. Nazali Alifa mpe Omega, Ebandeli mpe
Suka. Na moto oyo azali na posa ya mayi, nakopesa mayi ya ofele wuta na etima
ya mayi ya bomoi. 7 Yango nde ekozala libula ya moto oyo akolonga. Nakozala
Nzambe na ye, mpe ye akozala mwana na Ngai. 8 Kasi bato oyo batepaka-tepaka
na kondima na bango, bato oyo bazangi kondima, bato oyo basalaka makambo ya
soni, babomi, bandumba, bato ya maji, basambeli bikeko, mpe bato nyonso ya lokuta,
bakobwakama kati na liziba ya moto mpe ya sofolo : yango nde kufa ya mibale. »
Yelusalemi ya sika, mwasi ya Mpate
9 Moko kati na ba-anjelu sambo oyo bazalaki na bakopo sambo etonda na bitumbu
sambo ya suka ayaki mpe alobaki na ngai : « Yaka, nakolakisa yo mwasi mobandami
ya libala, mwasi ya Mpate. »
10 Bongo kati na Molimo, amemaki ngai na likolo ya ngomba moko ya monene mpe
ya molayi ; alakisaki ngai Yelusalemi, engumba ya bule, oyo ezalaki kokita wuta na
Lola epai ya Nzambe. 11 Ezalaki kongenga na nkembo ya Nzambe, mpe kongenga na
yango ezalaki lokola kongenga ya libanga ya talo makasi, lokola jasipe oyo emonisaka
lokola krisitali. 12 Engumba yango ezalaki na mir moko ya molayi mpe emata na
bosanda, mpe ezalaki na bikuke zomi na mibale, mpe na ba-anjelu zomi na mibale na
bikuke yango. Bakombo ya mabota zomi na mibale ya Isalaele ezalaki ya kokomama
na bikuke yango. 13 Bikuke misato ezalaki na ngambo ya este, misato na ngambo ya
nor, misato na ngambo ya sude, mpe misato na ngambo ya weste. 14 Mir ya engumba
yango etongamaki likolo ya miboko zomi na mibale, mpe bakombo ya bantoma zomi
na mibale ya Mpate ezalaki ya kokomama na likolo na yango.
15 Anjelu oyo azalaki kosolola na ngai asimbaki lokola emekelo molayi lingenda
basala na wolo, mpo na komeka molayi ya engumba, ya bikuke na yango mpe ya mir
na yango. 16 Bangambo nyonso minei ya engumba yango ezalaki ndenge moko na
molayi mpe na mokuse. Anjelu asalelaki lingenda na ye mpo na komeka molayi ya
engumba : ezalaki na bakilometele pene nkoto mibale na nkama mibale na molayi,
na mokuse mpe na bosanda. 17 Anjelu amekaki mpe kovimba ya mir kolanda ndenge
bato basalaka : ezalaki na bametele pene tuku motoba na mitano.
18 Mir yango etongamaki na jasipe, mpe engumba ezalaki ya wolo oyo basangisa
na eloko mosusu te, peto lokola talatala. 19 Babambaki mabanga ya talo ya ndenge
na ndenge na miboko ya mir ya engumba yango : babambaki jasipe na moboko ya
liboso, safiri na moboko ya mibale, shalisedwane na moboko ya misato, emerode
na moboko ya minei, 20 saridwane na moboko ya mitano, korinaline na moboko ya
motoba, krizolite na moboko ya sambo, berili na moboko ya mwambe, topaze na
moboko ya libwa, krizopraze na moboko ya zomi, tirikwaze na moboko ya zomi na
moko, mpe ametisite na moboko ya zomi na mibale. 21 Bikuke wana zomi na mibale
ezalaki lokola mayaka zomi na mibale ; ekuke moko na moko esalemaki na liyaka
moko. Balabala monene ya engumba yango ezalaki ya wolo oyo basangisa na eloko
mosusu te, peto lokola talatala.
22 Namonaki ata tempelo moko te kati na engumba, pamba te Yawe, Nzambe-Na-
Nguya-Nyonso mpe Mpate nde bazali Tempelo na yango. 23 Engumba yango ezali na
posa te ya moyi to ya sanza mpo na kongengisa yango, pamba te engengisamaka na
nkembo ya Nzambe ; bongo Mpate azali mwinda na yango. 24 Bikolo ekotambola
na pole na yango, mpe bakonzi ya mokili bakomema nkembo na bango kati na
engumba. 25 Bikuke ya engumba yango ekobanda kokangama te mokolo mobimba,
pamba te butu ekozala kuna te. 26 Bakomemela engumba yango nkembo mpe lokumu
ya bikolo. 27 Eloko moko te ya mbindo ekokota kuna, mpe moto moko te oyo asalaka
makambo ya nkele mpe alobaka lokuta akokota kuna ; kaka ba-oyo bakombo na
bango ekomama kati na buku ya bomoi ya Mpate nde bakokota kuna.
22
Nzambe akokomisa nyonso ya sika
1 Bongo anjelu alakisaki ngai ebale ya mayi ya bomoi ; ezalaki kongenga lokola
talatala mpe ezalaki kobima wuta na Kiti ya Bokonzi ya Nzambe mpe ya Mpate.
2 Ezalaki kotiola na kati-kati ya balabala monene ya engumba. Na esika oyo ebale
ekabwanaki na biteni mibale, ezalaki na nzete ya bomoi oyo ebotaka bambuma mbala
zomi na mibale na mobu, elingi koloba ete ebotaka bambuma sanza na sanza ; mpe
makasa na yango ebikisaka bikolo.
3 Elakeli mabe ekozala lisusu te. Kiti ya Bokonzi ya Nzambe mpe ya Mpate ekozala
kati na engumba, mpe bawumbu na Ye bakosalela Ye. 4 Bakomona elongi na Ye, mpe
Kombo na Ye ekokomama na bambunzu na bango. 5 Butu ekozala lisusu te. Bakozala
na posa te ya pole ya mwinda to ya moyi, pamba te Nkolo Nzambe akongengisa bango
na pole na Ye. Mpe bakokonza seko na seko.
6 Anjelu alobaki na ngai : « Maloba oyo ezali ya solo mpe ebongi na kotiela yango
motema. Nkolo, Nzambe ya milimo ya basakoli, atindaki anjelu na Ye mpo na kolakisa
na basali na Ye makambo oyo esengeli kosalema kala mingi te. »
Yesu azali koya
7Yoka ! Nazali koya kala mingi te. Esengo na moto oyo abatelaka maloba ya
masakoli oyo ekomama kati na buku oyo.
8 Ngai Yoane, nayokaki mpe namonaki makambo oyo. Mpe tango nayokaki mpe
namonaki yango, nafukamaki na makolo ya anjelu oyo alakisaki ngai yango mpo na
kogumbamela ye. 9 Kasi anjelu alobaki na ngai : « Kosala bongo te ! Nazali moninga
na yo ya mosala, ya bandeko na yo, basakoli ; mpe ya ba-oyo nyonso babatelaka
maloba ya buku oyo. Gumbamela nde Nzambe ! »
10 Bongo alobaki na ngai lisusu : « Kobomba te maloba ya masakoli ya buku oyo,
pamba te tango ekomi pene. 11 Tika ete moto oyo asalaka mabe akoba kosala mabe,
tika ete moto oyo azali mbindo akoba kozala mbindo, tika ete moto oyo azali sembo
akoba kozala sembo, mpe tika ete moto azali bule akoba kozala bule ! »
12 Yoka !Nazali koya kala mingi te ! Nakomema elongo na Ngai lifuti mpo na moto
na moto kolanda misala na ye. 13 Nazali Alifa mpe Omega, Moto ya liboso mpe Moto
ya suka, Ebandeli mpe Suka.
14 Esengo na bato oyo basukolaka bilamba na bango mpo na kozwa ndingisa ya kolia
bambuma ya nzete ya bomoi mpe ya koleka na bikuke mpo na kokota na engumba.
15 Kasi bambwa, bato ya maji, bandumba, babomi, basambeli bikeko mpe bato nyonso
oyo balingaka mpe basalelaka lokuta, bakozala na libanda ya engumba.
16 Ngai Yesu, natindaki anjelu na Ngai mpo na kotatola bosolo ya makambo oyo
kati na Mangomba. Nazali Mosisa mpe mokitani ya Davidi ; Monzoto ya tongo, oyo
engengaka.
17Molimo mpe Mwasi mobandami ya libala balobi :

— Yaka ! Tika ete ye oyo azali koyoka maloba oyo aloba : « Yaka ! » Tika ete ye
oyo azali na posa ya mayi aya ; mpe tika ete ye oyo alingi kozwa mayi ya bomoi
azwa yango na ofele.
18 NgaiYoane, nazali koyebisa moto nyonso oyo azali koyoka maloba ya masakoli ya
buku oyo : soki moto abakisi ata likambo moko na likolo ya makambo oyo, Nzambe
akobakisela ye bitumbu oyo ekomami kati na buku oyo ; 19 mpe soki moto alongoli
ata likambo moko na maloba ya masakoli ya buku oyo, Nzambe mpe akolongola ye
ndingisa ya kolia bambuma ya nzete ya bomoi mpe ya kokota kati na Engumba ya
Bule, oyo etalisami kati na buku oyo.
Motatoli ya makambo oyo alobi :

20
— Iyo, nazali koya kala mingi te.
Amen : Nkolo Yesu, yaka !
21 Tika ete ngolu ya Nkolo Yesu ezala na bino nyonso !

Mokanda Na Bomoi

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Mokanda Na Bomoi

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Mokanda Na Bomoi

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

ii

Biblica® Salela na bonsomi Mokanda na Bomoi™

Biblica® is a trademark registered in the United States Patent and Trademark

Mabota ya bana ya Noa

Bana mibali ya Raema :

ngambo ya weste, bamonaki etando moko ya monene na mokili ya Shineari mpe

Abrami kati na Ejipito

Abrami atamboli kati na mokili ya elaka

18 Abramialongolaki bandako na ye ya kapo mpe akendeki kovanda na Ebron, pene

Ye oyo akabi na maboko na yo banguna na yo ! »

akovanda esika moko te na bandeko na ye.

— Tika ete Isimaeli awumela na se ya lipamboli na Yo !

« Kamata katini* misato ya farine mpe sala bagato na lombangu. »

Nzokande, Sara ayokaki maloba wana na ekotelo ya ndako ya kapo, na sima ya

— Ozali lisusu na moto mosusu na engumba oyo, ndakisa : mibali ya bana na yo

pamba te alobaki : « Nalingi te komona kufa ya mwana na ngai. » Lokola avandaki

— Zwa Izaki, mwana na yo ya mobali, mwana na yo se moko oyo olingaka ;

elanga mpe na bandelo ya zingazinga na yango, epesamaki 18 epai ya Abrayami mpe

18 Mwana mwasi alobaki :

« Ndeko na biso ya mwasi,

Nebayoti, mwana mobali ya liboso ya Isimaeli ;

14Mishima, Duma, Masa,

apesaki libulu yango kombo « Eseki*, » pamba te baswanisaki ye na tina na yango.

— Tala, nayokaki tata na yo koyebisa Ezawu, ndeko na yo : 7 « Memela ngai

lokola solo ya bilanga oyo Yawe apamboli.

42 Tango Rebeka asosolaki makanisi ya Ezawu, mwana na ye ya liboso, abengaki

15 Labani alobaki na Jakobi :

— Boni, ngai nakomi nde Nzambe oyo akangi yo mabota ?

27 Kasi Labani alobaki na ye :

Labani alandi Jakobi

Jakobi asali boyokani elongo na Labani

Jakobi abundi na Nzambe

18 Longwa na mokili ya Padani-Arami, Jakobi akomaki na kimia na engumba

9Nzambe abimelaki lisusu Jakobi tango azongaki wuta na Padani-Arami mpe

mwana na ye ya mobali kombo Beni-Oni§. Kasi tata na ye apesaki ye kombo

Bango nde bana mibali ya Jakobi oyo babotelaki ye na Padani-Arami.

Tala bakonzi ya mabota ya bana mibali ya Ezawu :

20 Tala bakitani ya Seiri,

Tala bato oyo bazalaki bakonzi ya mabota ya Ezawu kolanda mabota ya

Bango nde bazalaki bakonzi ya Edomi kolanda bituka na bango, kati na

Ezawu azalaki koko ya bato ya Edomi.

Boye, atindaki ye wuta na lubwaku ya Ebron. Wana Jozefi akomaki na Sishemi,

akomisaki Jozefi mokonzi kati na ndako na ye mpe apesaki ye mokumba ya kobatela

te ete bangombe ya mafuta ekoti na mabumu ya bangombe ekonda, mpe lolenge

45 Faraon apesaki Jozefi kombo « Tsafinati-Paenea, » mpe apesaki ye Asinati,

— Tika ete Nzambe atalisa yo ngolu na Ye.

— Nazali Jozefi ! Tata na ngai azali nanu na bomoi ?

25 Balongwaki na Ejipito mpe bakendeki epai ya tata na bango Jakobi, na mokili ya

Ribeni, mwana liboso ya Jakobi.

Tika ete Nzambe oyo, liboso na Ye,

— Nayebi, mwana na ngai ! Nayebi ! Ye mpe akokoma ekolo, akokoma monene.

Agunzami mpe alali lokola nkosi ya mobali ;

Bilei oyo ekobima na mokili ya Aseri

mpe maboko na ye etikalaki kolenga te

nyonso ya Ejipito 8 elongo na bato nyonso ya ndako ya Jozefi, bandeko na ye ya

Nzambe aponi Moyize

— Mpo na nini lelo bozongi noki ?

11 Moyize alobaki na Nzambe :

Moyize abwakaki lingenda yango na mabele mpe ebongwanaki nyoka. Bongo

20 Moyize azwaki mwasi na ye mpe bana na ye ya mibali, atiaki bango likolo ya