Asali Shida - Printable PDF
Asali Shida - Printable PDF
Asali Shida - Printable PDF
Shida
Na Shaykh Muḥ ammad b. ʿAbdil-Wahhāb
Littafin Aiki
[Workbook]
Fassarar
AMMAN CIRCLE Editorial
© AMMAN CIRCLE Nigeria
ِمْن َأْعَجِب اْلُعَجاِب َ ،وَأْكَبِر اآلَياِت الَّداَلِة َعَلى ُقْدَرِة اْلَمِلِك اْلَغَّلاِب ِسَّتُة ُأُصْوٍل َبَّيَنَها اللُه َتَعاَلى
َبَياًنا َواِضًحا ِلْلَعَواِّم َفْوَق َما َيُظُّن الَّظاُّنْوَنُ ،ثَّم َبْعَد َهَذا َغِلَط َفْيَها َكِثيٌر ِمْن َأْذِكَياُء اْلَعاَلِم َوُعَقَلاُء
َبِنْي آَدَم ِإَّلا َأَقَّل اْلَقِلْيِل .
َاْلَأْصُل اْلَأَّوُل
ِإْخَلاُص الِّدْيِن ِللِه َتَعاَلى َوْحَدُه َلا َشِرْيَك لُه َ ،وَبَياُن ِضِّدِه الِذْي ُهَو الِّشْرُك ِباللِهَ ،وَكْوُن َأْكَثِر اْلُقْرآِن
ِفي َبَياِن َهَذا اْلَأْصِل ِمْن ُوُجْوٍه َشَّتى ِبَكَلاٍم َيْفَهُمُه َأْبَلُد اْلَعاَّمِةُ ،ثَّم َلِّما َصاَر َعَلى َأْكَثِر اْلُأَّمِة َما َصاَر .
َأْظَهَر َلُهُم الَّشْيَطاُن اْلِإْخَلاَص ِفي ُصْوَرِة َتَنُّقِص الَّصاِلِحْيَن َوالَّتْقِصْيِر ِفي ُحُقْوِقِهْمَ ،وَأْظَهَر َلُهُم
الِّشْرَك ِباللِه ِفي ُصْوَرِة َمَحَّبِة الَّصاِلِحْيَن َواِّتَباِعِهْم .
َاْلَأْصُل الَّثاِنْي
َأَمَر اللُه ِباالْجِتَماِع ِفي الِّدْيِن َوَنَهى َعِن الَّتَفُّرِق ِفيِهَ ،فَبَّيَن اللُه َهَذا َبَياًنا َشاِفًيا َتْفَهُمُه اْلَعَواُّم ،
َوَنَهاَنا َأْن َنُكْوَن َكالِذْيَن َتَفَّرُقْوا َواْخَتَلُفْوا َقْبَلَنا َفَهَلُكْواَ ،وَذَكَر َأَّنُه َأَمَر اْلُمْسِلِمْيَن ِباالْجِتَماِع ِفي
الِّدْيِن َوَنَهاُهْم َعِن الَّتَفُّرِق ِفْيِه َ ،وَيِزْيُدُه ُوُضْوًحا َما َوَرَدْت ِبِه الُّسَّنُة ِمَن اْلَعَجِب اْلُعَجاِب ِفي َذِلَك،
ُثَّم َصاَر اْلَأْمُر ِإَلى َأَّن االْفِتَراَق ِفي ُأُصْوِل الِّدْيِن َوُفُرْوِعِه ُهَو اْلِعْلُم َواْلِفْقُه ِفي الِّدْيِنَ ،وَصاَر اْلَأْمُر
ِباالْجِتَماِع ِفي الِّديِن َلا َيُقْوُلُه ِإَّلا ِزْنِدْيٌق َأْو َمْجُنْوٌن .
َاْلَأْصُل الَّثاِلُث
َأَّن ِمْن َتَماِم االْجِتَماِع الَّسْمَع َوالَّطاَعَة ِلَمْن َتَأَّمَر َعَلْيَنا َوَلْو َكاَن َعْبًدا َحَبِشًّيا َ ،فَبَّيَن الَنِبُّي َصَّلى
اللُه َعَلْيِه َوآِلِه َوَسَّلَم َهَذا َبَياًنا َشاِئًعا َذاِئًعا ِبُكِّل َوْجٍه ِمْن َأْنَواِع اْلَبَياِن َشْرًعا َوَقَدًرا ُ ،ثَّم َصاَر َهَذا
اْلَأْصُل َلا ُيْعَرُف ِعْنَد َأْكَثِر َمْن َيَّدِعْي اْلِعْلَم َفَكْيَف اْلَعَمُل ِبْه؟!
َاْلَأْصُل الَّراِبُع
َبَياُن اْلِعْلِم َواْلُعَلَماِء َ ،واْلِفْقِه َواْلُفَقَهاِء َ ،وَبَياُن َمْن َتَشَّبَه ِبِهْم َوَلْيَس ِمْنُهْم َ ،وَقْد َبَّيَن اللُه َتَعاَلى َهَذا
اْلَأْصَل ِفْي َأَّوِل ُسْوَرِة اْلَبَقَرِة ِمْن َقْوِلْه َ﴿ :يا َبِني ِإْسَراِئيَل اْذُكُروْا ِنْعَمِتَي اَّلِتي َأْنَعْمُت َعَلْيُكْم
[﴾...سورة البقرة ،اآليةِ ، ]40 :إَلى َقْوِلِه َقْبَل ِذْكِر ِإْبَراِهْيَم َعَلْيِه الَّسَلاُم َ﴿ :يا َبِني ِإْسَراِئيَل ﴾...
[سورة البقرة ،اآلية ]47 :اآلية َ .وَيِزْيُدُه ُوُضْوًحا َما َصَّرَحْت ِبِه الُّسَّنُة ِفْي َهَذا ِمَن اْلَكَلاِم اْلَكِثْيِر
اْلَبِّيِن اْلَواِضِح ِلْلَعاِّمِّي اْلَبِلْيِد ُ ،ثَّم َصاَر َهَذا َأْغَرَب اْلَأْشَياِء َ ،وَصاَر اْلِعْلُم َواْلِفْقُه ُهَو اْلِبَدُع
َوالَّضَلاَلاِت َ ،وِخَياُر َما ِعْنَدُهْم َلْبُس اْلَحِّق ِباْلَباِطِل َ ،وَصاَر اْلِعْلُم الِذْي َفَرَضُه اللُه َتَعاَلى َعَلى
اْلَخْلِق َوَمَدَحُه َلا َيَتَفَّوُه ِبِه ِإَّلا ِزْنِدْيٌق َأْو َمْجُنْوٌن َ ،وَصاَر َمْن َأْنَكَرُه َوَعاَداُه َوَصَّنَف ِفْي الَّتْحِذْيِر ِمْنُه
َوالَّنْهِي َعْنُه ُهَو اْلَفِقْيُه اْلَعاِلُم
َاْلَأْصُل اْلَخاِمُس
َبَياُن اللِه ُسْبَحاَنُه ِلَأْوِلَياِء اللِه َوَتْفِرْيُقُه َبْيَنُهْم َوَبْيَن اْلُمَتَشِّبِهْيَن ِبِهْم ِمْن َأْعَداِء اللِه َواْلُمَناِفِقْيَن
َواْلُفَّجاِرَ ،وَيْكِفْي ِفْي َهَذا آَيٌة ِفْي آِل ُعْمَراَن َوِهَي َقْوُلُهُ﴿ :قْل ِإْن ُكْنُتْم ُتِحُّبوَن الّلَه َفاَّتِبُعْوِنْي
ُيْحِبْبُكُم الّلُه [﴾...سورة آل عمران ،اآلية ]31 :اآلية َ ،وآَيٌة ِفْي اْلَماِئَدِة َوِهَي َقْوُلُهَ﴿ :يا َأُّيَها
اَّلِذيَن آَمُنوْا َمْن َيْرَتَّد ِمْنُكْم َعْن ِدْيِنِه َفَسْوَف َيْأِتْي الّلُه ِبَقْوٍم ُيِحُّبُهْم َوُيِحُّبْوَنُه [﴾...سورة
المائدة ،اآلية ]54 :اآلية َ ،وآَيٌة ِفْي ُيْوُنَس َوِهَي َقْوُلُهَ﴿ :أَلا ِإَّن َأْوِلَياَء الّلِه َال َخْوٌف َعَلْيِهْم َوَلا ُهْم
َيْحَزُنْوَن .الِذْيَن آَمُنْوا َوَكاُنْوا َيَّتُقْوَن﴾[سورة يونس ،اآليتانُ ، ]63-62 :ثَّم َصاَر اْلَأْمُر ِعْنَد
َأْكَثِر َمْن َيَّدِعْي اْلِعْلَم َوَأَّنُه ِمْن ُهَداِة اْلَخْلِق َوُحَّفاِظ الَّشْرِع ِ ،إَلى َأَّن اْلَأْوِلَياَء َلا ُبَّد ِفْيِهْم ِمْن َتْرِك
اِّتَباِع الُّرُسْل َوَمْن َتِبَعُهْم َفَلْيَس ِمْنُهْمَ ،وَلاُبَّد ِمْن َتْرِك اْلِجَهاِدَ ،فَمْن َجاَهَد َفَلْيَس ِمْنُهْم! َوَلاُبَّد ِمْن
َتْرِك اْلِإيَماِن َوالَّتْقَوى! َفَمْن َتَقَّيَد ِباإلْيَماِن َوالَّتْقَوىَ ،فَلْيَس ِمْنُهم! َيا َرَّبَنا َنْسَأُلَك اْلَعْفَو َواْلَعاِفَيَة
ِإَّنَك َسِمْيُع الُّدَعاِء
َاْلَأْصُل الَّساِدس
َرُّد الُّشْبَهِة الِتْي َوَضَعَها الَّشْيَطاُن ِفْي َتْرِك اْلُقْرآِن َوالُّسَّنِة َواِّتَباِع اْلآَراِء َواْلَأْهَواِء اْلُمَتَفِّرَقِة اْلُمْخَتِلَفِة
َ ،وِهَي[ َأْي الُّشْبَهِة الِتْي َوَضَعَها الَّشْيَطاُن ِهَي] َأَّن اْلُقْرآَن َوالُّسَّنَة َلا َيْعِرُفُهَما ِإَّلا اْلُمْجَتِهُد اْلُمْطَلُق،
َواْلُمْجَتِهُد ُهَو اْلَمْوُصْوُف ِبَكَذا َوَكَذا َأْوَصاًفا َلَعَّلَها َلا ُتْوَجُد َتاَّمًة ِفْي َأِبْي َبْكٍر َوُعَمَر َ ،فِإْن َلْم َيُكْن
اْلِإْنَساُن َكَذِلَك َفْلُيْعِرْض َعْنُهَما َفْرًضا َحْتًما َلا َشَّك َوَلا ِإْشَكاَل ِفْيِه َ ،وَمْن َطَلَب اْلُهَدى ِمْنُهَما َفُهَو
ِإَّما ِزْنِدْيٌق َ ،وِإَّما َمْجُنْوٌن ِلَأْجِل ُصُعْوَبِتِهَما َ .فُسْبَحاَن اللِه َوِبَحْمِدِه َ :كْم َبَّيَن اللُه ُسْبَحاَنُه َشْرًعا
َوَقَدًراَ ،خْلًقا َوَأْمًرا ِفي َرِّد َهِذِه الُّشْبَهِة اْلَمْلُعْوَنِة ِمْن ُوُجْوٍه َشَّتى َبَلَغْت ِإَلى َحِّد الَّضُرْوِرَّياِت اْلَعاَّمِة ،
َوَلِكَّن َأْكَثَر الَّناِس َلا َيْعَلُمْوَن ﴿َلَقْد َحَّق اْلَقْوُل َعَلى َأْكَثِرِهْم َفُهْم َلا ُيْؤِمُنْوَن * ِإَّنا َجَعْلَنا ِفْي َأْعَناِقِهْم
َأْغَلاًلا َفِهَي ِإَلى اَألْذَقاِن َفُهْم ُّمْقَمُحْوَن * َوَجَعْلَنا ِمْن َبْيِن َأْيِدْيِهْم َسًّدا َوِمْن َخْلِفِهْم َسًّدا َفَأْغَشْيَناُهْم
َفُهْم َلا ُيْبِصُرْوَن * َوَسَواٌء َعَلْيِهْم َأَأنَذْرَتُهْم َأْم َلْم ُتْنِذْرُهْم َلا ُيْؤِمُنْوَن * ِإَّنَما ُتْنِذُر َمِن اَّتَبَع الِّذْكَر
َوَخِشَي الَّرْحَمَن ِباْلَغْيِب َفَبِّشْرُه ِبَمْغِفَرٍة َوَأْجٍر َكِرْيٍم﴾ [سورة يس ،اآليات. ]11-7 :
آِخُرُه َ ،واْلَحْمُد ِللِه َرِّب اْلَعاَلِمْيَن َ ،وَصَّلى اللُه َعَلى َسِّيِدَنا ُمَحَّمٍد َوَعَلى َوآِلِه َوَصْحِبِه َوَسَّلَم
َتْسِلْيًما َكِثْيًرا ِإَلى َيْوِم الِّدْيِن .
*****
َتَّمْت ِبَحْمِد اللِه
Kadan Bayani Game da
Mawallafin
Shaykh Muḥammad b. ʿAbdil-Wahhāb b.
Sulaymān at-Tamīmī - Allāh ya jikan shi
da rahama.
Daga:
Haihuwa:
Mutuwa:
Bayani
Bayani - Muqaddimah
Matanin Laarabci
ُأ َأ َأ
َو ْك َبِر اآلَياِت الَّد اَلِة َع َلى ُقْد َر ِة اْلَم ِلِك اْلَغ اَّل ِب ِس َّت ُة ُص ْو ٍل َبَّي َن َه ا، ِم ْن ْع َج ِب اْلُع َج اِب
ُثَّم َبْع َد َه َذ ا َغ ِلَط َف ْي َه ا َك ِث يٌر، اللُه َتَع اَلى َبَياًنا َو اِض ًح ا ِلْل َع َو اِّم َف ْو َق َم ا َيُظُّن الَّظاُّنْو َن
َأ َأ
. ِم ْن ْذ ِك َياُء اْلَع اَلِم َو ُعَق اَل ُء َبِنْي آَد َم ِإاَّل َق َّل اْلَق ِلْي ِل
Fassara
Daga cikin mafi Al-ajabin al’amura da manyan alamonin dasuke nuni ga ƙudurar
Mamallaki, (Sarkin Sarakuna) kuma ghallāb (Marinjayi) shi ne asula shida da Allāh,
Mafi ɗaukaka ya bayyana a mafi bayannaniyar hanya ga gama garin mutane [su sani
kuma su fahimta]- sama ga abunda masu zato zasu yi tunani. Bayan wannan akasarin
ma’abota wayau da hazaka daga banu adam sun kuskure game da wannan, faace
ƙalilan.
Bayani
Bayani
Bayani
Bayani
Bayani - Asali Na Farko
Matanin Laarabci
، َو َبَياُن ِض ِّد ِه الِذ ْي ُهَو الِّش ْر ُك ِباللِه، ِإْخ اَل ُص الِّد ْي ِن ِللِه َتَع اَلى َو ْح َد ُه اَل َش ِر ْي َك لُه
َأ َأْل َأ
، َو َك ْو ُن ْك َث ِر اْلُق ْر آِن ِف ي َبَياِن َه َذ ا ا ْص ِل ِم ْن ُو ُج ْو ٍه َش َّت ى ِبَك اَل ٍم َيْف َه ُم ُه ْبَلُد اْلَع اَّم ِة
َأْظَه َر َلُه ُم الَّش ْي َطاُن ا ْخ اَل َص ي ُص ْو َر َتَن ُّق. ُثَّم َلِّم ا َص اَر َع َلى َأْك َث اُأْلَّم َم ا َص اَر
ِة ِص ِف ِإْل ِر ِة
ِّش َك ْظ َل َأ ُق ْق
َو َه َر ُه ُم ال ْر ِباللِه ِف ي ُص ْو َر ِة َم َح َّب ِة، الَّص اِلِح ْي َن َو الَّت ِص ْي ِر ِف ي ُح ْو ِق ِه ْم
. الَّص اِلِح ْي َن َو اِّتَباِع ِه ْم
Fassara
Tsarkake addini ga Allāh shi kaɗai, Mafi ɗaukaka, ba tare da wasu kishiyoyi ba, da
kuma bayaanin sabanin shi wanda shi ne shirka (sanya kishiyoyi) da Allāh, kuma
(bayaanin) cewar galibin (abun da ke kunshe cikin ) Qur’āni bayani yakeyi game da
wannan asali, ta fuskoki mabanbanta, da kalmomin da hatta mafi wauta daga gama-
garin mutane zai fahimta. Sannan yayin da abunda ya auku ga al’umma ya auku,
shaidan sai ya fito musu abunda [sukayi zaton cewa] iklasi ne ta hanyar kitsa musu
surar ƙasƙantar da (darajar) salihan mutane da kuma gazawa a hakkinsu (1). Sannan
ya bayyana musu shirka a surar soyayya ga salihai da mabiyansu.
(1) Ta yanda sukayi zaton cewa wuce gona da iri game da waɗannan salihan bayi da kuma dukufa garesu shi ne
haƙiƙanin iklasi.
Bayani
Bayani
Bayani
Bayani
Bayani - Asali Na Biyu
Matanin Laarabci
َف َبَّي َن اللُه َه َذ ا َبَياًنا َش اِف ًي ا َتْف َه ُم ُه، َأَم َر اللُه ِباالْج ِت َم ا ِف ي الِّد ْي َو َنَه ى َع الَّت َف ُّر ِف يِه
ِق ِن ِن َأِع
َأ َأ َذ َف َق ُف ْخ ُق َف َت
َو َر ُه َم َر، َو َنَه اَنا ْن ْو َن الِذ ْي َن َّر ْو ا َو ا َت ْو ا ْب َن ا َه ْو ا، اْلَع َو اُّم
َّن َك َلُك َل َل َك ُك َن
َو َي ْي ُد ُه ُو ُض ْو ًح ا َم ا َو َر َد ْت، اْلُم ْس ِلِم ْي َن ِباالْج ِت َم ا ِف ي الِّد ْي َو َنَه اُهْم َع الَّت َف ُّر ِف ْي ِه
ُأ ِز ِق ِن ِن ِع
َق ْف َأ َل َأْل ُث َك َذ ُع ْل ْل ُة
َّم َص اَر ا ْم ُر ِإ ى َّن اال ِت َر ا ِف ي ُص ْو ِل، ِبِه الُّس َّن ِم َن ا َع َج ِب ا َج اِب ِف ي ِل
َو َص اَر اَأْلْم ُر االْج ِت َم ا ي الِّد ي اَل، الِّد ْي َو ُفُرْو ُهَو اْل ْل ُم َو اْل ْق ُه ي الِّد ْي
ِن ِع ِف ِب ِن ِف ِف ِع ِع ِه ِن
َأ
. َيُق ْو ُلُه ِإاَّل ِز ْن ِد ْي ٌق ْو َم ْج ُنْو ٌن
Fassara
Allāh ya umarce mu da haɗin kai (Al-Ijtima') a addini kuma ya haramta rarrabuwa (At-
Tafarruq) cikinsa. Allāh yayi bayanin wannan a bayyanne kuma a wadaace, [a hanya]
wadda gama-garin mutane zasu fahimta. Kuma ya hane mu daga zamantowa kamar
waɗanda suka rarrabu kuma suka karkasu (a tsakanin kawunansu) gabaanin mu kuma
suka halaka (sakamakon wannan). Kuma ya ambaci cewar ya umarci musulmai da su
haɗu akan addini ya kuma haramta musu rarrabuwa a ciki. Abunda yake karin haske a
kan wannan shi ne abunda aka rawaito a sunnah na daga abubuwa masu ban al’ajabi
game da shi. Sannan sai al’amarin ya (juya) ya zamanto cewar an maida rarrabuwa a
asula da rassã na addini ya zama shi ne hakikanin ilimi da fiqihu (fahimtar) addini,
kuma (ya zamanto cewar) babu wanda zai yi magana game da hadin kai a addini
faace an yi mishi kallon zindiqi ko mara hankali.
Bayani
Bayani
Bayani
Bayani
Bayani - Asali Na Uku
Matanin Laarabci
َف َبَّي َن، َأَّن ِم ْن َتَم اِم االْج ِت َم ا الَّس ْم َع َو الَّطاَع َة ِلَم ْن َتَأَّم َر َع َلْي َن ا َو َلْو َك اَن َع ْب ًد ا َح َبِش ًّي ا
ْل ْنُه َع َل ِع َو َو َّلَم َه َذ َب ًن َش ًع َذ ًع ُك ِّل َو ْج ْن َأ
َو اِع ا َبَياِن ٍه ِم ا َيا ا اِئ ا اِئ ا ِب الَن ِبُّي َص َّلى الل ْي ِه آِلِه َس
ُثَّم َص اَر َه َذ ا اَأْلْص ُل اَل ُيْع َر ُف ْن َد َأْك َث َم ْن َيَّد ْي اْل ْل َم َف َك ْي َف اْلَع َم ُل، َش ْر ًع ا َو َق َد ًر ا
ِع ِع ِر ِع
!ِبْه ؟
Fassara
Haƙiƙa, daga kammaluwar hadin kai shi ne ji da biyaya ga wanda yake shugabantar
mu, ko da kuwa ya kasance bawa ɗan habasha. Allāh yayi bayanin wannan a
bayyananne, faɗaɗaɗɗe kuma wadataccen bayaani, ta fuskoki na nau’o’in bayaani iri-
iri, a shar’ance kuma ta fuskar ƙaddarawa (wato cikin abunda Ya so ya faru cikin
halittu). Wannan asalin sai ya zamanto abu wanda dayawa basu sani ba cikin waɗanda
dasukayi da’awar (cewa suna da) ilimi, (-idan haka ne toh) ta yaya ma za ayi aiki da
shi?
Bayani
Bayani
Bayani
Bayani
Bayani - Asali Na Hudu
Matanin Laarabci
َو َق ْد َبَّي َن اللُه، َو َبَياُن َم ْن َتَش َّب َه ِب ْم َو َلْيَس ِم ْن ُه ْم، َو اْلِف ْق ِه َو اْلُفَق َه اِء، َبَياُن اْلِع ْل ِم َو اْلُع َلَم اِء
ِه َأ َأْل
﴿َيا َبِني ِإْس َر اِئيَل ا ُك ُروْا ِنْع َم ِت َي اَّلِت ي: َتَع اَلى َه َذ ا ا ْص َل ِف ْي َّو ِل ُس ْو َر ِة اْلَبَق َر ِة ِم ْن َق ْو ِلْه
ْذ
َأ
: ِإَلى َق ْو ِلِه َق ْب َل ِذ ْك ِر ِإْبَر اِه ْي َم َع َلْي ِه الَّس اَل ُم، ]40 : اآلية،﴾[سورة البقرة... ْن َع ْم ُت َع َلْي ُك ْم
ُد ُض َل
َو َيِز ْي ُه ُو ْو ًح ا َم ا َص َّر َح ْت ِبِه. ] اآلية47 : اآلية،﴾[سورة البقرة... ﴿َيا َبِني ِإْس َر اِئي
َأ
ُثَّم َص اَر َه َذ ا ْغ َرَب، الُّس َّن ُة ِف ْي َه َذ ا ِم َن اْلَك اَل ِم اْلَك ِث ْي ِر اْلَبِّي ِن اْلَو اِض ِح ِلْل َع اِّم ِّي اْلَبِلْي ِد
َو َياُر َم ا ْن َد ُهْم َلْبُس اْلَح ِّق، َو َص اَر اْل ْل ُم َو اْل ْق ُه ُهَو اْل َد ُع َو الَّض اَل اَل، اَأْلْش َياِء
ِع ِخ ِت ِب ِف ِع
ْي ٌق ْن اَّل َف اَل َد ْل َخ ْل َل َع َل َت َض َف ْل ْل ْل
َو َص اَر ا ِع ُم الِذ ْي َر ُه اللُه َع ا ى ى ا ِق َو َم َح ُه َيَت َّو ُه ِبِه ِإ ِز ِد، ِبا َباِط ِل
َو َص اَر َم ْن َأْن َك َر ُه َو َع اَد اُه َو َص َّن َف ِف ْي الَّت ْح ِذ ْي ِم ْنُه َو الَّن ْه َع ْنُه ُهَو اْلَف ِق ْي ُه، َأْو َم ْج ُنْو ٌن
ِي ِر
اْلَع اِلُم
Fassara
Bayanin (menene) ilimi da kuma (su wanene) malamai, da (menene) fiqihu, da kuma
(su wanene) fuqaha (malaman fiqihu). Da bayaanin wanda yayi ƙokarin kama da su
alhalin baya daga cikinsu. Kuma Allāh yayi bayanin wanan asalin a farkon Sūrah Al-
Baqarah cikin fadinSa;
ُأ َأ َأ
﴾ ﴿ َي ا َب ِن ي ِإ ْس َر ا ِئ ي َل ا ْذ ُك ُرو ْا ِن ْع َم ِت َي ا َّل ِت ي ْن َع ْم ُت َع َل ْي ُك ْم َو ْو ُف و ْا ِب َع ْه ِد ي و ِف ِب َع ْه ِد ُك ْم
“Ya Bani Isrã’ila ku tuna ni’imomin da nayi muku kuma ku cika alkawarina zan cika
muku naku.” [Sūrah Al-Baqarah :40] har zuwa fadinSa :
َأ َأ
﴾ ﴿ َي ا َب ِن ي ِإ ْس َر ا ِئ ي َل ا ْذ ُك ُرو ْا ِن ْع َم ِت َي ا َّل ِت ي ْن َع ْم ُت َع َل ْي ُك ْم َو ِّن ي َف َّض ْل ُت ُك ْم َع َل ى ا ْل َع ا َل ِم ي َن
“Ya bani Isrã’ila ku tuna ni’imata da nayi muku da yanda na fifita ku sama da dukkanin
sauran aalamīn .” [Sūrah Al-Baqarah :47]
Abunda zai dada bayyana wannan shi ne abunda sunnah tayi bayaani game da
wannan tare da wadatacce kuma bayyanannen lafazi wanda yake a fili (baro-baro) ga
gama garin mutum.
Sai wannan al’amarin ya zamanto mafi bakon abubuwa, kuma aka riki ilimi da fiqihu a
matsayin kirkirarrun abubuwa wanda suke kuma ɓata, kuma iya abunda za a samu
wurinsu shi ne gaskiyar da ta cakudu da karya. Sannan ya zamanto cewa haƙiƙanin
ilimin da Allāh ya wajabtawa bayinsa kuma ya yaba, babu wanda yayi magana game
da shi faace an mishi kallon zindiqi ko mahaukaci. Amma game da wanda yayi watsi
da wannan ilimin kuma yayi rubutu yana mai gargadi game da shi, haramta shi, toh sai
ya zamanto (ana mishi kallon) faqihi ne kuma maalami (aalim).
Bayani
Bayani
Bayani
Bayani
Bayani - Asali Na Biyar
Matanin Laarabci
ُف َأ َش ْف ُق َأِل
َو َيْك ِف ْي، َبَياُن اللِه ُس ْب َح اَنُه ْو ِلَياِء اللِه َو َت ِر ْي ُه َبْي َنُه ْم َو َبْي َن اْلُم َت ِّب ِه ْي َن ِبِه ْم ِم ْن ْعَد اِء اللِه َو اْلُم َن اِفِق ْي َن َو اْل َّج اِر
،﴾[سورة آل عمران... ﴿ُقْل ِإْن ُك ْنُتْم ُتِح ُّب وَن الّلَه َف اَّتِبُع ْو ِنْي ُيْح ِبْب ُك ُم الّلُه:ِف ْي َه َذ ا آَيٌة ِف ْي آِل ُعْم َر اَن َو ِه َي َق ْو ُلُه
﴿َيا َأُّيَه ا اَّلِذ يَن آَم ُنوْا َم ْن َيْر َتَّد ِم ْن ُك ْم َع ْن ِد ْي ِنِه َف َس ْو َف َيْأِتْي الّلُه: َو آَيٌة ِف ْي اْلَم اِئَد ِة َو ِه َي َق ْو ُلُه، ] اآلية31 :اآلية
﴿َأاَل َّن َأْو َياَء الّل َال: َو آَيٌة ْي ُيْو ُنَس َو َي َق ْو ُلُه، ] اآلية54 : اآلية،﴾[سورة المائدة... ِبَق ْو ُي ُّب ُه ْم َو ُي ُّبْو َنُه
ِه ِإ ِل ِه ِف ِح ٍم ِح
ُثَّم َص اَر اَأْلْم ُر ْن َد، ]63-62 : اآليتان، ال ْي َن آَم ُنْو ا َو َك اُنْو ا َيَّت ُق ْو َن ﴾[سورة يونس. َخ ْو ٌف َع َلْي ْم َو اَل ُهْم َيْح َز ُنْو َن
ِع ِذ ِه
َلى َأَّن اَأْلْو َياَء اَل ُبَّد ْي ْم ْن َتْر اِّتَبا الُّر ُس ْل، َأْك َث َم ْن َيَّد ْي اْل ْل َم َو َأَّنُه ْن ُهَد ا اْلَخ ْل َو ُح َّف ا الَّش ْر
ِع ِك ِف ِه ِم ِل ِع ِإ ِظ ِق ِة ِم ِع ِع ِر
َم ْن َج اَه ْيَس ِم ْنُه ْم ! َو ُب ِم ْن ْر ِك اِإْل يَم اِن َو ال َو ى! َم ْن، َو ُب ِم ْن ْر ِك ا ِج َه اِد، َو َم ْن َتِبَع ُه ْم َف َلْيَس ِم ْنُه ْم
َف ْق َّت َت َّد اَل َل َف َد َف ْل َت َّد اَل
َأ
َف َلْيَس ِم ْنُه م! َيا َر َّبَن ا َنْس ُلَك اْلَع ْف َو َو اْلَع اِف َيَة ِإَّنَك َس ِم ْي ُع الُّد َع اِء،َتَق َّي َد ِباإلْيَم اِن َو الَّت ْق َو ى
Fassara
Bayanin da Allāh Mafi tsarki da ɗaukaka yayi game da (su waye) waliyyan Allāh
(awliya), da kuma babantawarsa tsakanin su da tsakanin waɗanda suke ƙoƙarin kama
da su daga cikin abokan gaban Allāh, (wato) munafukai da fujjār (munafikai da masu
sãɓawa Allāh). Game da wannan, ayar da take cikin surah aal imrân ta wadatar, kuma
ita ce fadinshi;
﴾... ﴿ ُقْل ِإ ْن ُك ْن ُت ْم ُت ِح ُّبو َن ال ّل َه َف ا َّت ِب ُع ْو ِن ْي ُيْح ِب ْب ُك ُم ال ّل ُه
“Ka ce idan har (dagaske) kuna son Allāh, toh ku bi ni Allāh zai so ku” [Sūrah Āl-
ʿImrān:31]
َأ َأ
﴾ ال ِذ ْي َن آ َم ُن ْو ا َو َك ا ُن ْو ا َيَّت ُق ْو َن. ﴿ اَل ِإ َّن ْو ِل َياَء ال ّل ِه َال َخ ْو ٌف َع َل ْي ِه ْم َو اَل ُه ْم َيْح َز ُن ْو َن
“Basu da fargaba, kuma basu da baƙin ciki, (Su ne) waɗanda sukayi imaani kuma suka
kasance masu taqawa (tsoron Allāh)” [Sūrah Yūnus : 62-63]
Amma sai al'amarin, ga mafi yawan waɗanda sukayi da’awar (cewa suna da) ilimi
kuma sukayi da’awar cewa su ne Masu Shiryar da Halittu da masu Bawa Shari’a kariya,
sai ya zamanto sun riƙi cewar ya zama wajibi ga Waliyyai su yi watsi da bin Manzonni,
cewar duk wanda ya bi su, baya daga cikinsu (su Waliyyan), da kuma cewar wajibi ne
barin jihaadi, da cewar wanda ya yi jihaadi baya cikinsu, da cewar wajibi ne barin
Imaani da Taqawā, kuma cewar Duk wanda ya riki imani da taqawa baya cikinsu
(waliyyan). Ya Ubangijinmu, muna neman yaafiyarka da afuwarka, haƙiƙa kai ne Mai jin
dukkanin addu’a.
Bayani
Bayani
Bayani
Bayani
Bayani
Bayani
Bayani - Asali Na Shida
Matanin Laarabci
َأ َف َف َق َأْل ِّت ُق َت َّش َض ُّش
َو ِه َي [ ْي، َر ُّد ال ْب َه ِة الِتْي َو َع َه ا ال ْي َطاُن ِف ْي ْر ِك اْل ْر آِن َو الُّس َّن ِة َو ا َباِع اآْل َر اِء َو ا ْه َو اِء اْلُم َت ِّر ِة اْلُم ْخ َتِل ِة
َو اْلُمْج َت ُد ُهَو اْلَم ْو ُص ْو ُف، الُّش ْب َه ال َو َض َع َه ا الَّش ْي َطاُن ] َأَّن اْلُق ْر آَن َو الُّس َّن َة اَل َيْع ُفُهَم ا اَّل اْلُمْج َت ُد اْلُم ْطَلُق
ِه ِه ِإ ِر ِه َي ِة ِتْي
ًض َف َع ْض ْل َف َك َذ َك ْن ُك َل َف ُع ْك َأ ًة َت ُد ُت اَل َّل َل ًف َأ َك َذ َك َذ
ْن ُهَم ا ْر ا ْع
ُي ِر ِإ ْن ْم َي ْن اِإْل َس اُن ِل، ِب ا َو ا ْو َص ا ا َع َه ا ْو َج اَّم ِف ْي ِبْي َب ٍر َو َم َر
َف ُس ْب َح اَن. َو َّم ا َم ْج ُنْو ٌن َأِلْج ِل ُص ُع ْو َبِت َم ا، َو َم ْن َطَلَب اْلُه َد ى ِم ْن ُهَم ا َف ُه َو َّم ا ْن ِد ْي ٌق، َح ْت ًم ا اَل َش َّك َو اَل ْش َك اَل ِف ْي ِه
ِه ِإ ِإ ِز ِإ
َخ ْل ًق ا َو َأْم ًر ا ِف ي َر ِّد َه ِذِه الُّش ْب َه ِة اْلَم ْل ُع ْو َنِة ِم ْن ُو ُج ْو ٍه َش َّت ى َبَلَغ ْت، َك ْم َبَّي َن اللُه ُس ْب َح اَنُه َش ْر ًع ا َو َق َد ًر ا: اللِه َو ِبَح ْم ِدِه
َأ َأ
َو َلِك َّن ْك َث َر الَّن اِس اَل َيْع َلُم ْو َن ﴿َلَق ْد َح َّق اْلَق ْو ُل َع َلى ْك َث ِر ِه ْم َف ُه ْم اَل ُيْؤ ِم ُنْو َن * ِإَّنا، ِإَلى َح ِّد الَّض ُرْو ِر َّياِت اْلَع اَّم ِة
َأ َأل َأ َأ
َج َع ْل َن ا ِف ْي ْع َن اِق ِه ْم ْغ اَل اًل َف ِه َي ِإَلى ا ْذ َق اِن َف ُه ْم ُّم ْق َم ُح ْو َن * َو َج َع ْل َن ا ِم ْن َبْي ِن ْي ِد ْي ِه ْم َس ًّد ا َو ِم ْن َخ ْل ِف ِه ْم َس ًّد ا
ِّذ ُت ُت َأ َأَأ َذ َف َف َأْغ َش
ْي َن اُهْم ُه ْم اَل ُيْب ِص ُرْو َن * َو َس َو اٌء َع َلْي ِه ْم ن ْر َتُه ْم ْم َلْم ْن ِذ ْر ُهْم اَل ُيْؤ ِم ُنْو َن * ِإَّنَم ا ْن ِذ ُر َم ِن اَّتَبَع ال ْك َر َو َخ ِش َي
َأ
. ]11-7 : اآليات، الَّر ْح َم َن ِباْلَغ ْي ِب َف َبِّش ْر ُه ِبَم ْغ ِف َر ٍة َو ْج ٍر َك ِر ْي ٍم ﴾ [سورة يس
َل َك َّل َل َن َل َّل ْل َل ْل
َو َص ى اللُه َع ى َس ِّيِد ا ُم َح َّم ٍد َو َع ى َو آِلِه َو َص ْح ِبِه َوَس َم َتْس ِلْي ًم ا ِث ْي ًر ا ِإ ى َيْو ِم، َو ا َح ْم ُد ِللِه َر ِّب ا َع ا ِم ْيَن، آِخ ُر ُه
. الِّد ْي ِن
Fassara
Raddi akan shubuhar da shaidan ya sanya game da ƙauracewa Al-Qur’āni da Sunnah,
da kuma (a madadin haka) bin warwatsatsun mabanbantan ra’ayuyyuka da son rai.
(Shubuhar) ita ce cewar babu wanda ya san Qur’āni da sunnah sai Mujtahid Muṭlaq
(wato malamin fikihu wanda cancantarsa ta kai makura) da kuma cewar shi Mujtahid
ɗin ya siffantu da (siffa) kaza- da- kaza (halaye ko sharuɗa), da siffofin da watakila
ma ba za a gama samun su a Abū-Bakar ko ʿUmar ba. Idan mutum ba haka yake ba (bai
ƙunshi waɗannan siffofi ba), toh abunda ya kamace shi shi ne ya juya musu (Qur’āni
da Sunnah) baya domin wani kebantaccen wajabci, wanda babu wani shakku ko
wahala. Da kuma cewar duk wanda ya nemi shiriya daga su (Qur’āni da Sunnah), imma
ya kasance shi ‘Zindiqi’ (Zindīq) ne ko mara hankali, domin wuyar da take tattare da
fahimtar su.
َأْك َث ِرِه ْم َف ُه ْم اَل ُيْؤ ِم ُن ْو َن * ِإ َّنا َج َع ْل َنا ِف ْي َأْع َناِق ِه ْم َأْغ اَل اًل َف ِه َي ِإ ىَل ا َألْذ َق ا ِن َف ُه ْم ُّم ْق َم ُحْو َن * َو َج َع ْل َنا ﴿ َلَق ْد َح َّق ا ْل َق ْو ُل َع ىَل
ا َو ِم ْن َخ ْل ِف ِه ْم َس ًّد ا َف َأْغ َش ْي َناُه ْم َف ُه ْم اَل ُيْب ِص ُرْو َن * َو َس َو اٌء َع َل ْي ِه ْم َأَأن َذ ْر َت ُه ْم َأْم َلْم ُتْن ِذ ْر ُه ْم اَل ُيْؤ ِم ُن ْو َن ِم ْن َبْي ِن َأْي ِد ْي ِه ْم َس ًّد
﴾ ال ِّذ ْك َر َو َخ ِش َي ال َّرْحَم َن ِبا ْل َغ ْي ِب َف َب ِّش ْر ُه ِبَم ْغ ِف َر ٍة َو َأْج ٍر َك ِرْي ٍم * ِإ َّنَم ا ُتْن ِذ ُر َم ِن ا َّت َب َع
Bayani - Asali Na Shida
“Tsarki ya tabbata ga Allāh, da kuma Yabo, Dubi yanda Allāh ya bayyana, ta hanyar
shari’ah da kuma qaddarawar (Ubangiji), ta hanyar (qudurar shi ta) Halitta da Umarni
(na shari’ah), yayi raddi akan wannan la’ananniyar shubuhar, ta fuskoki mabanbanta
wanda har suka zamo gamagarin lalura (abunda yake sananne kiri-kiri). Amma Mafi
yawan mutane basu sani ba. “Haƙiƙa kalmar (azaba) ta tabbata akan mafiya yawansu
sanadiyar haka bazasuyi imani ba. Tabbas! Mun sanya a wuyansu mari na ƙarfe masu
kaiwa zuwa ga haɓã ta yanda ya hankada kawunansu sama, kuma mun sanya shamaki
a gabansu da bayansu, kuma muka lullube su ta yanda baza su iya gani ba. Duk daya
ne a wurinsu ka gargade su ko baka gargade su ba, baza suyi imani ba. Kai mai yin
gargadi ne kaɗai ga wanda ya bi tuntarwa (wato Qur’āni) ya kuma ji tsoron Mai
Rahama (Allāh) a gaibi. Yi wa wannan bushara ta yafiya da sakamako mai karamci
(wato Aljannah)” [Sūrah Ya-Sin: 7-11]
Bayani
Bayani
Bayani
Bayani
Bayani
Bayani
Bayani