Umowa sprzedaży (art.

535 KC) – przez umowę sprzedaży sprzedawca

zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a
kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę

● charakter umowy: konsensualna, wzajemna, odpłatna o podwójnym skutku

zobowiązująco‑rozporządzającym
● strony umowy: sprzedający i kupujący
● forma umowy: różna w zależności od przedmiotu umowy
● przedmiot umowy: rzeczy w rozumieniu art. 45 KC, w tym również rzeczy przyszłe,
przynależności, chyba że z treści czynności prawnej albo przepisów szczególnych wynika co
innego,pobrane pożytki naturalne i cywilne, zespoły rzeczy i praw, jak np. przedsiębiorstwo w
znaczeniu przedmiotowym (art. 551 KC), gospodarstwo rolne, spadek oraz energię i prawa
majątkowe zbywalne
● przedawnienie: roszczenia z tytułu sprzedaży dokonanej w zakresie działalności
przedsiębiorstwa sprzedawcy, roszczenia rzemieślników z takiego tytułu oraz roszczenia
prowadzących gospodarstwa rolne z tytułu sprzedaży płodów rolnych i leśnych przedawniają się
z upływem 2 lat
● prawa i obowiązki stron umowy sprzedaży
○ obowiązki sprzedawcy
■ przeniesienie własności rzeczy na nabywcę
■ wydanie rzeczy nabywcy
■ skutki wydania rzeczy – z chwilą wydania rzeczy sprzedanej przechodzą na
kupującego korzyści i ciężary związane z rzeczą oraz niebezpieczeństwo
przypadkowej utraty lub uszkodzenia rzeczy. Jeżeli strony zastrzegły inną
chwilę przejścia korzyści i ciężarów, poczytuje się w razie wątpliwości, że
niebezpieczeństwo przypadkowej utraty lub uszkodzenia rzeczy przechodzi
na kupującego z tą samą chwilą
○ obowiązki kupującego
■ odebranie rzeczy
● zwłoka w odbiorze skutkuje tym, że: sprzedawca może oddać rzecz
na przechowanie na koszt i niebezpieczeństwo kupującego,może on
również sprzedać rzecz na rachunek kupującego, przy uprzednim
wyznaczeniu kupującemu dodatkowego terminu do odebrania, chyba
że wyznaczenie terminu nie jest możliwe albo że rzecz jest narażona
na zepsucie, albo że z innych względów groziłaby szkoda. O
dokonaniu sprzedaży sprzedawca obowiązany jest niezwłocznie
zawiadomić kupującego
■ zapłacenie sprzedawcy ceny rozumianej jako suma pieniężna, określonej w
zasadzie w złotych, odpowiadającej wartości przedmiotu sprzedaży
● zwłoka w zapłacie skutkuje tym, że sprzedawca może powstrzymać się z dostarczeniem
dalszych części rzeczy sprzedanych wyznaczając kupującemu odpowiedni termin do
zabezpieczenia zapłaty, a po bezskutecznym upływie wyznaczonego terminu może od
umowy odstąpić.

● rodzaje umowy sprzedaży:

○ specyfikacyjna ( art.549 kc)
○ sprzedaż z zastrzeżeniem wyłączności (art. 550 KC)
○ sprzedaż na raty (art. 583–588 KC)
○ sprzedaż z zastrzeżeniem własności (art. 589–591 KC)
○ sprzedaż na próbę albo z zastrzeżeniem zbadania rzeczy przez kupującego (art. 592
KC)
○ sprzedaż z zastrzeżeniem prawa odkupu (art. 593–595 KC)
 ○ sprzedaż z zastrzeżeniem prawa pierwokupu (art. 596–602 KC)
○ sprzedaż wierzytelności, regulowana przepisami o przelewie (art. 509–518 KC)
○ sprzedaż spadku (art. 1052–1057 KC)
Rękojmia za wady – jest cywilnoprawną, niezależną od winy, formą
odpowiedzialności sprzedawcy lub przyjmującego zamówienie wykonania dzieła za
wady rzeczy (art. 556 KC)

● zakres obowiązywania: rękojmia przysługuje na mocy samej ustawy (ex lege), przy czym
strony mogą odpowiedzialność tę rozszerzyć, ograniczyć lub wyłączyć (art. 558 § 1 KC)
● modyfikacje zakresu obowiązywania:
○ 1) jeżeli kupującym jest konsument, ograniczenie lub wyłączenie odpowiedzialności z
tytułu rękojmi jest dopuszczalne tylko w przypadkach określonych w przepisach
szczególnych,
○ 2) gdy wada została zatajona podstępnie przez sprzedawcę – wyłączenie
odpowiedzialności z tytułu rękojmi jest bezskuteczne
● rodzaj rękojmi:
○ za wady fizyczne, występuje, gdy:
■ 1) zmniejsza ona wartość rzeczy,
■ 2) zmniejsza użyteczność rzeczy ze względu na cel w umowie oznaczony lub
wynikający
■ z przeznaczenia rzeczy,
■ 3) rzecz nie ma właściwości, o których istnieniu sprzedawca zapewnił
kupującego,
■ 4) rzecz została wydana w stanie niezupełnym
○ za wady prawne, występuje, gdy:
■ 1) rzecz sprzedana stanowi własność osoby trzeciej,
■ 2) rzecz obciążona jest prawem osoby trzeciej,
■ 3) gdy ograniczenie w korzystaniu lub rozporządzaniu rzeczą wynika z
decyzji lub orzeczenia właściwego organu,
■ 4) gdy sprzedane prawo nie istnieje
● zwolnienie od odpowiedzialności z tytułu rękojmi – art. 557 KC
● akty staranności kupującego niezbędne do skorzystania z rękojmi:
○ 1) obowiązek zbadania rzeczy w czasie i sposób przyjęty przy rzeczach tego rodzaju,
○ 2) niezwłoczne zawiadomienie sprzedawcy o wadzie, w przypadku, gdy wada wyszła
na jaw później – zawiadomienie niezwłocznie po stwierdzeniu wady,
○ 3) do zachowania termin wystarczy wysłanie przed jego upływem zawiadomienia o
wadzie
● wygaśnięcie i przedawnienie uprawnień z rękojmi
○ sprzedawca odpowiada z tytułu rękojmi, jeżeli wada fizyczna zostanie stwierdzona
przed upływem dwóch lat, a gdy chodzi o wady nieruchomości – przed upływem
pięciu lat od dnia wydania rzeczy kupującemu. Jeżeli kupującym jest konsument a
przedmiotem sprzedaży jest używana rzecz ruchoma, odpowiedzialność sprzedawcy
może zostać ograniczona, nie mniej niż do roku od dnia wydania rzeczy kupującemu
○ roszczenie o usunięcie wady lub wymianę rzeczy sprzedanej na wolną od wad
przedawnia się z upływem roku, licząc od dnia stwierdzenia wady. Jeżeli kupującym
jest konsument, bieg terminu przedawnienia nie może zakończyć się przed upływem
terminu określonego powyżej
○ zawieszenie upływu terminu do wykonania innych uprawnień z tytułu rękojmi
w przypadku dochodzenia przed sądem jednego z uprawnień
○ upływ terminu do stwierdzenia wady nie wyłącza wykonania uprawnień jeżeli
sprzedawca wadę podstępnie zataił
● uprawnienia z rękojmi:
 ○ 1) uprawnienia w przypadku wystąpienia wad fizycznych:
■ a) oświadczenie o obniżeniu ceny,obniżona cena powinna pozostawać w
takiej proporcji do ceny wynikającej z umowy, w jakiej wartość rzeczy z wadą
pozostaje do wartości rzeczy bez wady,
■ b) odstąpienie od umowy – kupujący nie może odstąpić od umowy jeżeli
wada jest nieistotna,
■ c) usunięcie wady,
■ d) wymiana rzeczy na wolną od wad,
■ e) dla rzeczy oznaczonych, co do gatunku – żądanie dostarczenia zamiast
rzeczy wadliwych takiej samej ilości rzeczy wolnych od wad i naprawienia
szkody wynikłej z opóźnienia (art. 561 § 1 KC),
■ f) dla rzeczy oznaczonych, co do tożsamości, gdy przy tym sprzedawca jest
wytwórcą rzeczy – żądanie usunięcia wady, przy wyznaczeniu w tym celu
sprzedawcy odpowiedniego terminu, z zagrożeniem, że po bezskutecznym
upływie wyznaczonego terminu od umowy odstąpi. Sprzedawca może
odmówić usunięcia wady, gdyby wymagało to nadmiernych kosztów,
■ ad a) i b)
● chyba, że sprzedawca niezwłocznie i bez nadmiernych
niedogodności dla kupującego wymieni rzecz wadliwą na wolną od
wad albo wadę usunie.
● Sprzedawca nie może skorzystać z tych uprawnień, jeżeli rzecz była
już wymieniona lub naprawiana przez sprzedawcę, albo sprzedawca
nie uczynił zadość obowiązkowi wymiany rzeczy lub usunięcia wad.
■ ad c) i d)
● jeżeli nabywca jest konsumentem – może on zamiast
zaproponowanego przez sprzedawcę usunięcia wady żądać
wymiany rzeczy na wolną od wad albo zamiast wymiany rzeczy
żądać usunięcia wady, chyba że doprowadzenie rzeczy do zgodności
z umową w sposób wybrany przez kupującego jest niemożliwe albo
wymagałoby nadmiernych kosztów w porównaniu ze sposobem
proponowanym przez sprzedawcę.
○ 2) uprawnienia dotyczące wad prawnych:
■ do wykonywania uprawnień z tytułu rękojmi za wady prawne rzeczy
sprzedanej stosuje się przepisy art. 568 § 2–5, z tym że bieg terminu, o
którym mowa w art. 568 § 2, rozpoczyna się od dnia, w którym kupujący
dowiedział się o istnieniu wady, a jeżeli kupujący dowiedział się o istnieniu
wady dopiero na skutek powództwa osoby trzeciej – od dnia, w którym
orzeczenie wydane w sporze z osobą trzecią stało się prawomocne.

Gwarancja (art. 577 KC) dobrowolne oświadczenie dotyczące właściwości rzeczy

sprzedanej, złożone przez gwaranta.Oświadczenie gwarancyjne może zostać
złożone w reklamie

● obowiązki gwaranta:
○ zwrot zapłaconej ceny,
○ wymiana rzeczy,
○ naprawa rzeczy,
○ zapewnienie innych usług
● forma udzielenia gwarancji: oświadczenie gwaranta, a na żądanie uprawnionego z gwarancji
– wydanie oświadczenia gwarancyjnego utrwalonego na papierze lub innym trwałym nośniku
 ○ wyjątek – sprzedawca ma obowiązek wydania kupującemu wraz z rzeczą sprzedaną
dokumentu gwarancyjnego.
● długość gwarancji: określona jest w dokumencie gwarancyjnym, w braku oznaczenia tego
terminu, gwarancja wynosi 2 lata, licząc od dnia wydania rzeczy kupującemu. Jeżeli w
wykonaniu swoich obowiązków gwarant dostarczył uprawnionemu z gwarancji zamiast rzeczy
wadliwej rzecz wolną od wad albo dokonał istotnych napraw rzeczy objętej gwarancją, termin
gwarancji biegnie na nowo od chwili dostarczenia rzeczy wolnej od wad lub zwrócenia rzeczy
naprawionej. Jeżeli gwarant wymienił część rzeczy, przepis powyższy stosuje się
odpowiednio do części wymienionej.W innych wypadkach termin gwarancji ulega
przedłużeniu o czas, w ciągu którego wskutek wady rzeczy objętej gwarancją uprawniony z
gwarancji nie mógł z niej korzystać.
● stosunek gwarancji do rękojmi: kupujący może wykonywać uprawnienia z tytułu rękojmi za
wady fizyczne rzeczy, niezależnie od uprawnień wynikających z gwarancji, bieg terminu do
wykonania uprawnień z tytułu rękojmi ulega zawieszeniu z dniem zawiadomienia sprzedawcy
o wadzie i biegnie dalej od dnia odmowy wykonania obowiązków gwarancyjnych przez
gwaranta albo bezskutecznego upływu czasu na ich wykonanie.

Umowa o dzieło (art. 627 KC) – przez umowę o dzieło przyjmujący

zamówienie zobowiązuje się do wykonania oznaczonego dzieła, a
zamawiający do zapłaty wynagrodzenia

● strony umowy: przyjmujący zamówienie i zamawiający

● forma umowy: powinna być zawarta na piśmie
● charakter umowy: konsensualna, odpłatna, wzajemna oraz zobowiązująca
● przedmiot umowy: wykonanie dzieła, które może polegać na stworzeniu nowego lub
przeistoczeniu istniejącego dzieła, które może mieć przy tym postać materialną lub
niematerialną;
○ umowa o dzieło to umowa rezultatu, który musi być obiektywnie osiągalny i w
konkretnych warunkach pewny
● obowiązki szczegółowe stron umowy i ich uprawnienia:
○ przyjmującego zamówienie:
■ wykonanie dzieła, którego sposób wykonania może zostać pozostawiony
przyjmującemu zamówienie lub też może go określić zamawiający
■ jeśli dzieło jest wykonywane z materiałów dostarczonych przez zamawiającego,
przyjmujący zamówienie powinien ich użyć w sposób odpowiedni oraz złożyć
rachunek i zwrócić nie zużytą część
■ jeżeli materiał dostarczony przez zamawiającego nie nadaje się do
prawidłowego wykonania dzieła albo jeżeli zajdą inne okoliczności, które mogą
przeszkodzić prawidłowemu wykonaniu, przyjmujący zamówienie powinien
niezwłocznie zawiadomić o tym zamawiającego
● zamawiającego:
○ odebranie dzieła – zamawiający zobowiązany jest odebrać dzieło, które przyjmujący
zamówienie wydaje mu zgodnie ze swym zobowiązaniem
○ zapłata wynagrodzenia, która w braku odmiennej umowy należy się w chwili oddania
dzieła; zamawiający nie może odmówić zapłaty wynagrodzenia mimo niewykonania
dzieła, jeżeli przyjmujący zamówienie był gotów je wykonać, lecz doznał przeszkody z
przyczyn dotyczących zamawiającego – wówczas jednak zamawiający może odliczyć to,
co przyjmujący zamówienie oszczędził z powodu niewykonania dzieła
○ kontrolowanie wykonania dzieła
 ○ jeżeli przyjmujący zamówienie wykonuje dzieło w sposób wadliwy albo sprzeczny z
umową, zamawiający może wezwać go do zmiany sposobu wykonania i wyznaczyć mu
w tym celu odpowiedni termin
○ po bezskutecznym upływie wyznaczonego terminu, o którym mowa wyżej, zamawiający
może od umowy odstąpić albo powierzyć poprawienie lub dalsze wykonanie dzieła innej
osobie na koszt i niebezpieczeństwo przyjmującego zamówienie, jeśli zamawiający sam
dostarczył materiał może on żądać jego zwrotu i wydania rozpoczętego dzieła
○ jeżeli przyjmujący zamówienie opóźnia się z rozpoczęciem lub wykończeniem dzieła tak
dalece, że nie jest prawdopodobne, żeby zdołał je ukończyć w czasie umówionym,
zamawiający może bez wyznaczenia terminu dodatkowego od umowy odstąpić jeszcze
przed upływem terminu do wykonania dzieła
○ możliwość odstąpienia w każdej chwili od umowy – póki dzieło nie zostanie ukończone,
za zapłatą umówionego wynagrodzenia, z możliwością odliczenia tego, co przyjmujący
zamówienie oszczędził z powodu niewykonania dzieła
● wynagrodzenie i sposoby jego ustalenia:
○ 1) wysokość wynagrodzenia za wykonanie dzieła można określić przez wskazanie
podstaw do jego ustalenia; jeżeli strony nie określiły wysokości wynagrodzenia ani nie
wskazały podstaw do jego ustalenia, poczytuje się w razie wątpliwości, że strony miały
na myśli zwykłe wynagrodzenie za dzieło tego rodzaju; jeżeli także w ten sposób nie da
się ustalić wysokości wynagrodzenia, należy się wynagrodzenie odpowiadające
uzasadnionemu nakładowi pracy oraz innym nakładom przyjmującego zamówienie,
○ 2) jeżeli w toku wykonywania dzieła zajdzie konieczność przeprowadzenia prac, które nie
były przewidziane w zestawieniu prac planowanych będących podstawą obliczenia
wynagrodzenia kosztorysowego, a zestawienie sporządził zamawiający, przyjmujący
zamówienie może żądać odpowiedniego podwyższenia umówionego wynagrodzenia;
jeżeli zestawienie planowanych prac sporządził przyjmujący zamówienie, może on żądać
podwyższenia wynagrodzenia tylko wtedy, gdy mimo zachowania należytej staranności
nie mógł przewidzieć konieczności prac dodatkowych; przyjmujący zamówienie nie może
żądać podwyższenia wynagrodzenia, jeżeli wykonał prace dodatkowe bez uzyskania
zgody zamawiającego,
○ 3) jeżeli strony umówiły się o wynagrodzenie ryczałtowe, przyjmujący zamówienie nie
może żądać podwyższenia wynagrodzenia, chociażby w czasie zawarcia umowy nie
można było przewidzieć rozmiaru lub kosztów prac; jeżeli jednak wskutek zmiany
stosunków, której nie można było przewidzieć, wykonanie dzieła groziłoby
przyjmującemu zamówienie rażącą stratą, sąd może podwyższyć ryczałt lub rozwiązać
umowę
● gdy zaszła konieczność znacznego podwyższenia wynagrodzenia kosztorysowego,
zamawiający może od umowy odstąpić, powinien jednak uczynić to niezwłocznie i zapłacić
przyjmującemu zamówienie odpowiednią część umówionego wynagrodzenia
● przedawnienie: roszczenia wynikające z umowy o dzieło przedawniają się z upływem 2 lat od
dnia oddania dzieła, a jeżeli dzieło nie zostało oddane – od dnia, w którym zgodnie z treścią
umowy miało być oddane

Umowa najmu – przepisy ogólne (art. 659 KC) – przez umowę najmu wynajmujący
zobowiązuje się oddać najemcy rzecz do używania przez czas oznaczony lub
nieoznaczony, a najemca zobowiązuje się płacić wynajmującemu umówiony czynsz

● strony umowy: wynajmujący i najemca

● forma: brak szczególnej formy, jednakże umowa najmu nieruchomości lub pomieszczenia na
czas dłuższy niż rok powinna być zawarta na piśmie – w przeciwnym razie poczytuje się taką
umowę za zawartą na czas nieoznaczony
● charakter umowy: zobowiązująca, konsensualna, wzajemna i odpłatna
● przedmiot umowy: rzeczy ruchome i nieruchomości, w całości lub dotyczące części składowych
● prawa i obowiązki stron umowy najmu:
○ wynajmującego:
■ powinien wydać najemcy rzecz w stanie przydatnym do umówionego użytku i
utrzymywać ją w takim stanie przez czas trwania najmu
■ dla zabezpieczenia czynszu oraz świadczeń dodatkowych, z którymi najemca
zalega nie dłużej niż rok, przysługuje wynajmującemu ustawowe prawo
zastawu na rzeczach ruchomych najemcy wniesionych do przedmiotu najmu,
chyba że rzeczy te nie podlegają zajęciu
● prawo to gaśnie, gdy rzeczy obciążone zastawem zostaną z
przedmiotu najmu usunięte. Wynajmujący sprzeciwiając się usunięciu
rzeczy obciążonych zastawem zatrzymuje je na własne
niebezpieczeństwo do czasu zapłaty zaległego czynszu
■ jeżeli najemca dopuszcza się zwłoki z zapłatą czynszu co najmniej za dwa
pełne okresy płatności, wynajmujący może najem wypowiedzieć bez
zachowania terminów wypowiedzenia
■ jeśli najemca ulepszył rzecz najętą, wynajmujący może, w braku odmiennej
umowy, według swojego wyboru albo zatrzymać ulepszenia za zapłatą sumy
odpowiadającej ich wartości w chwili zwrotu, albo żądać przywrócenia do stanu
poprzedniego
● najemcy:
○ najemca obowiązany jest uiszczać czynsz w terminie umówionym
■ jeżeli termin płatności czynszu nie jest w umowie określony, czynsz powinien
być płacony z góry, a mianowicie: gdy najem ma trwać nie dłużej niż miesiąc –
za cały czas najmu, a gdy najem ma trwać dłużej niż miesiąc albo gdy umowa
była zawarta na czas nieoznaczony – miesięcznie, do 10. dnia miesiąca
○ najemca powinien przez czas trwania najmu używać rzeczy najętej w sposób w umowie
określony, a gdy umowa nie określa sposobu używania – w sposób odpowiadający
właściwościom i przeznaczeniu rzeczy, a jeżeli rzecz wymaga napraw, obciążających
wynajmującego, najemca powinien go o tym niezwłocznie zawiadomić
○ bez zgody wynajmującego najemca nie może czynić w rzeczy najętej zmian sprzecznych
z umową lub z przeznaczeniem rzeczy
■ jeżeli najemca używa rzeczy w sposób sprzeczny z umową lub z
przeznaczeniem rzeczy i mimo upomnienia nie przestaje jej używać w taki
sposób albo gdy rzecz zaniedbuje do tego stopnia, że zostaje ona narażona na
utratę lub uszkodzenie, wynajmujący może wypowiedzieć najem bez
zachowania terminów wypowiedzenia
○ najemca może rzecz najętą oddać w całości lub części osobie trzeciej do bezpłatnego
używania albo w podnajem, jeżeli umowa mu tego nie zabrania
○ w razie oddania rzeczy osobie trzeciej zarówno najemca, jak i osoba trzecia
■ są odpowiedzialni względem wynajmującego za to, że rzecz najęta będzie
używana zgodnie z obowiązkami wynikającymi z umowy najmu
○ po zakończeniu najmu najemca jest zobowiązany zwrócić rzecz w stanie
niepogorszonym, ale nie odpowiada on za zużycie rzeczy będące następstwem
prawidłowego używania
○ najemcę obciążają drobne nakłady połączone ze zwykłym używaniem rzeczy
○ jeżeli w czasie trwania najmu rzecz wymaga napraw, które obciążają wynajmującego, a
bez których rzecz nie jest przydatna do umówionego użytku, najemca może wyznaczyć
 wynajmującemu odpowiedni termin do wykonania napraw, a po bezskutecznym upływie
wyznaczonego terminu najemca może dokonać koniecznych napraw na koszt
wynajmującego
○ najemca powinien niezwłocznie zawiadomić wynajmującego, jeżeli osoba trzecia
dochodzi przeciwko najemcy roszczeń dotyczących rzeczy najętej
● czas trwania i wypowiedzenie najmu:
○ 1) jeżeli po upływie terminu oznaczonego w umowie albo w wypowiedzeniu najemca
używa nadal rzeczy za zgodą wynajmującego, poczytuje się w razie wątpliwości, że
najem został przedłużony na czas nieoznaczony,
○ 2) jeżeli czas trwania najmu nie jest oznaczony, zarówno wynajmujący, jak i najemca
mogą wypowiedzieć najem z zachowaniem terminów umownych, a w ich braku z
zachowaniem terminów ustawowych:
■ a) gdy czynsz jest płatny w odstępach czasu dłuższych niż miesiąc, najem
można wypowiedzieć najpóźniej na 3 miesiące naprzód na koniec kwartału
kalendarzowego,
■ b) gdy czynsz jest płatny miesięcznie – na miesiąc naprzód na koniec miesiąca
kalendarzowego,
■ c) gdy czynsz jest płatny w krótszych odstępach czasu – na 3 dni naprzód,
■ d) gdy najem jest dzienny – na dzień naprzód
● rękojmia za wady wprowadza zmodyfikowaną odpowiedzialność wynajmującego w drodze
rękojmi za wady rzeczy wynajętej, jej uprawnienia zależą od rodzaju ujawnionej wady:
○ 1) jeśli rzecz ma wady ograniczające jej przydatność – najemca może żądać
odpowiedniego obniżenia czynszu,
○ 2) jeśli rzecz ma wady uniemożliwiające przewidziane w umowie używanie rzeczy albo
jeżeli wady takie powstały później, a wynajmujący mimo otrzymanego zawiadomienia nie
usunął ich w czasie odpowiednim, albo jeżeli wady usunąć się nie dadzą, najemca może
wypowiedzieć najem bez zachowania terminów wypowiedzenia,
○ 3) uprawnienia najemcy do żądania obniżenia czynszu oraz do wypowiedzenia najmu
bez zachowania terminów wypowiedzenia nie przysługują, jeżeli najemca w chwili
zawarcia umowy wiedział o wadach (art. 664 § 3 KC),
○ 4) niezależnie od uprawnień przewidzianych w pkt 1 i 2, najemca może żądać
naprawienia rzeczy (art. 663 KC), z zastrzeżeniem niezwłocznego zawiadomienia
wynajmującego o potrzebie naprawy (art. 666 § 2 KC)
● przedawnienie: roszczenia wynajmującego przeciwko najemcy o naprawienie szkody z powodu
uszkodzenia lub pogorszenia rzeczy, jak również roszczenia najemcy przeciwko
wynajmującemu o zwrot nakładów na rzecz albo o zwrot nadpłaconego czynszu przedawniają
się z upływem roku od dnia zwrotu rzeczy

Umowa najmu lokalu uregulowania dotyczące najmu lokali mieszkalnych, jak i

lokali o innym przeznaczeniu zostały poddane odrębnym regulacjom od ogólnych
przepisów najmu (art. 680–692 KC),

● zasadą jest, że małżonkowie są najemcami lokalu bez względu na istniejące między nimi
stosunki majątkowe, jeżeli nawiązanie stosunku najmu lokalu mającego służyć zaspokojeniu
potrzeb mieszkaniowych założonej przez nich rodziny nastąpiło w czasie trwania
małżeństwa;jeżeli między małżonkami istnieje rozdzielność majątkowa albo rozdzielność
majątkowa z wyrównaniem dorobków, do wspólności najmu stosuje się odpowiednio przepisy o
wspólności ustawowej
 ○ ustalenie wspólności majątkowej w czasie trwania małżeństwa nie powoduje ustania
wspólności najmu lokalu mającego służyć zaspokojeniu potrzeb mieszkaniowych
rodziny. Sąd stosując odpowiednio przepisy o ustanowieniu w wyroku rozdzielności
majątkowej może z ważnych powodów na żądanie jednego z małżonków znieść
wspólność najmu lokalu
● precyzyjnie określono nakłady, które obciążają najemcę lokalu: drobne naprawy podłóg, drzwi i
okien, malowanie ścian, podłóg oraz wewnętrznej strony drzwi wejściowych, jak również
drobne naprawy instalacji i urządzeń technicznych, zapewniających korzystanie ze światła,
ogrzewania lokalu, dopływu i odpływu wody, są one precyzowane przez art. 6b OchrLokU
● w przypadku wystąpienia wad, które zagrażają zdrowiu najemcy lub jego domowników albo
osób u niego zatrudnionych, najemca może wypowiedzieć najem bez zachowania terminów
wypowiedzenia, chociażby w chwili zawarcia umowy wiedział o wadach
● dodatkowy obowiązek najemcy lokalu: powinien stosować się do porządku domowego, o ile ten
nie jest sprzeczny z uprawnieniami wynikającymi z umowy; powinien również liczyć się z
potrzebami innych mieszkańców i sąsiadów
○ jeżeli najemca lokalu wykracza w sposób rażący lub uporczywy przeciwko
obowiązującemu porządkowi domowemu albo przez swoje niewłaściwe zachowanie
czyni korzystanie z innych lokali w budynku uciążliwym, wynajmujący może
wypowiedzieć najem bez zachowania terminów wypowiedzenia
● uprawnienie najemcy założenia w najętym lokalu oświetlenia elektrycznego, gazu, telefonu,
radia i innych podobnych urządzeń, chyba że sposób ich założenia sprzeciwia się
obowiązującym przepisom albo zagraża bezpieczeństwu nieruchomości; jeżeli do założenia
urządzeń potrzebne jest współdziałanie wynajmującego, najemca może domagać się tego
współdziałania za zwrotem wynikłych stąd kosztów
● wynajmujący lokal może podwyższyć czynsz, wypowiadając dotychczasową wysokość czynszu
najpóźniej na miesiąc naprzód, na koniec miesiąca kalendarzowego; jednak należy uwzględnić
związek z art. 9 ust. 1b OchrLokU, zgodnie z którym podwyższenie czynszu albo innych opłat
za używanie lokalu, z wyjątkiem opłat niezależnych od właściciela, nie może być dokonywane
częściej niż co 6 miesięcy
○ do najmu lokalu mieszkalnego, z wyjątkiem najmu okazjonalnego, stosuje się
przepisy ustawy o ochronie lokatorów (art. 8a, 9 OchrLokU)
● występuje przysługujące wynajmującemu rozszerzone ustawowe prawo zastawu
wynajmującego lokal mieszkalny, które rozciąga się także na wniesione do lokalu ruchomości
członków rodziny najemcy razem z nim mieszkających
● za zapłatę czynszu i innych należnych opłat odpowiadają solidarnie z najemcą stale
zamieszkujące z nim osoby pełnoletnie; odpowiedzialność tych osób ogranicza się do
wysokości czynszu i innych opłat należnych za okres ich stałego zamieszkiwania
● bez zgody wynajmującego najemca nie może oddać lokalu lub jego części do bezpłatnego
używania ani go podnająć. Zgoda wynajmującego nie jest wymagana co do osoby, względem
której najemca jest obciążony obowiązkiem alimentacyjnym
● jeżeli czas trwania najmu lokalu nie jest oznaczony, a czynsz jest płatny miesięcznie, najem
można wypowiedzieć najpóźniej na 3 miesiące naprzód na koniec miesiąca kalendarzowego
○ od dnia wejścia w życie ustawy o ochronie lokatorów przepis ten ma zastosowanie do
najmu lokali mieszkalnych jedynie w zakresie dotyczącym wypowiedzenia najmu
przez najemcę. Jeżeli lokator jest uprawniony do odpłatnego używania lokalu,
wypowiedzenie przez właściciela stosunku prawnego może nastąpić tylko z przyczyn
określonych w art. 11 OchrLokU
● wstąpienie osób bliskich w stosunek najmu:
○ 1) w razie śmierci najemcy lokalu mieszkalnego, w stosunek najmu lokalu wstępują:
małżonek niebędący współnajemcą lokalu, dzieci najemcy i jego współmałżonka,
inne osoby, wobec których najemca był obowiązany do świadczeń alimentacyjnych,
 oraz osoba, która pozostawała faktycznie we wspólnym pożyciu z najemcą – o ile
stale zamieszkiwały z najemcą w tym lokalu do chwili jego śmierci,
○ 2) w razie braku osób wskazanych w pkt 1 stosunek najmu wygasa,
○ 3) osoby, które wstąpiły w stosunek najmu lokalu mieszkalnego na podstawie pkt 1
mogą go wypowiedzieć z zachowaniem terminów ustawowych, chociażby umowa
najmu była zawarta na czas oznaczony; w razie wypowiedzenia stosunku najmu
przez niektóre z tych osób, stosunek ten wygasa względem osób, które go
wypowiedziały

Umowa dzierżawy (art. 693 KC) – przez umowę dzierżawy wydzierżawiający

zobowiązuje się oddać dzierżawcy rzecz do używania i pobierania pożytków przez
czas oznaczony lub nieoznaczony, a dzierżawca zobowiązuje się płacić
wydzierżawiającemu umówiony czynsz

● strony umowy: wydzierżawiający i dzierżawca

● forma: przepisy Kodeksu cywilnego nie zawierają szczególnych rozstrzygnięć dotyczących
formy, może ona wynikać z przepisów ogólnych (np. art. 751 § 1 KC), umowy najmu (art. 660)
lub przepisów szczególnych
● charakter umowy: konsensualna, wzajemna, odpłatna
● przedmiot umowy: rzeczy przynoszące ze swej natury lub przeznaczenia pożytki, jak również
prawa, których wykonanie przynosi pożytki
● do dzierżawy stosuje się odpowiednio przepisy o najmie z uwzględnieniem autonomicznych
uregulowań dotyczących dzierżawy; jeśli więc nic innego nie wynika z przepisów o dzierżawie,
znajdą odpowiednie zastosowanie przepisy o najmie
● prawa i obowiązki stron umowy
○ wydzierżawiającego:
■ oddać dzierżawcy przedmiot dzierżawy do używania i pobierania pożytków
■ prawo zastawu na rzeczach ruchomych wydzierżawiającego, do którego należą
także rzeczy służące do prowadzenia gospodarstwa lub przedsiębiorstwa,
jeżeli znajdują się w obrębie przedmiotu dzierżawy
○ dzierżawcy:
■ płacić czynsz, który może być zastrzeżony w pieniądzu lub świadczeniach
innego rodzaju
■ jeżeli termin płatności czynszu nie jest w umowie oznaczony, czynsz jest płatny
z dołu w terminie zwyczajowo przyjętym, a w braku takiego zwyczaju –
półrocznie z dołu
■ dzierżawca powinien wykonywać swoje prawo zgodnie z wymaganiami
prawidłowej gospodarki
■ dzierżawca nie może zmieniać przeznaczenia przedmiotu dzierżawy bez zgody
wydzierżawiającego
■ dzierżawca ma obowiązek dokonywania napraw niezbędnych do zachowania
przedmiotu dzierżawy w stanie niepogorszonym
■ bez zgody wydzierżawiającego dzierżawca nie może oddawać przedmiotu
dzierżawy osobie trzeciej do bezpłatnego używania ani go poddzierżawiać
● w razie naruszenia obowiązku wydzierżawiający może dzierżawę
wypowiedzieć bez zachowania terminów wypowiedzenia
■ po zakończeniu dzierżawy dzierżawca obowiązany jest, w przypadku braku
odmiennej umowy, zwrócić przedmiot dzierżawy w takim stanie, w jakim
powinien się znajdować stosownie do przepisów o wykonywaniu dzierżawy
■ jeżeli przy zakończeniu dzierżawy dzierżawca gruntu rolnego pozostawia
zgodnie ze swym obowiązkiem zasiewy, może on żądać zwrotu poczynionych
 na te zasiewy nakładów o tyle, o ile wbrew wymaganiom prawidłowej
gospodarki nie otrzymał odpowiednich zasiewów przy rozpoczęciu dzierżawy
■ jeżeli dzierżawa kończy się przed upływem roku dzierżawnego, dzierżawca
obowiązany jest zapłacić czynsz w takim stosunku, w jakim pożytki, które w tym
roku pobrał lub mógł pobrać, pozostają do pożytków z całego roku
dzierżawnego
● czas trwania i wypowiedzenie dzierżawy:
○ 1) dzierżawę zawartą na czas dłuższy niż 30 lat uważa się po upływie tego terminu za
zawartą na czas nieoznaczony,
○ 2) w przypadku braku odmiennej umowy, dzierżawę gruntu rolnego można wypowiedzieć
na rok naprzód na koniec roku, dzierżawnego, inną zaś dzierżawę na 6 miesięcy
naprzód przed upływem roku dzierżawnego
● przepisy o dzierżawie rzeczy stosuje się odpowiednio do dzierżawy praw

Umowa zlecenia (art. 734 KC) – przez umowę zlecenia przyjmujący zlecenie
zobowiązuje się do dokonania określonej czynności prawnej dla dającego zlecenie.
W braku odmiennej umowy, zlecenie obejmuje umocowanie do wykonania czynności
w imieniu dającego zlecenie. Przepis ten nie uchybia przepisom o formie
pełnomocnictwa

● strony: przyjmujący zlecenie i dający zlecenie

● forma umowy: nie jest wymagana żadna forma szczególna dla umowy zlecenia
● charakter umowy: konsensualna, wzajemna, z zasady odpłatna o charakterze wzajemnym
○ jeżeli ani z umowy, ani z okoliczności nie wynika, że przyjmujący zlecenie zobowiązał się
wykonać je bez wynagrodzenia, za wykonanie zlecenia należy się wynagrodzenie.
○ Jeżeli nie ma obowiązującej taryfy, a nie umówiono się o wysokość wynagrodzenia,
należy się wynagrodzenie odpowiadające wykonanej pracy przedmiot zlecenia obejmuje
zobowiązanie dokonania określonej czynności prawnej, przy czym przyjmujący zlecenie
zobowiązuje się do wykonania swojego zobowiązania z należytą starannością; przez to
umowa zlecenia bywa określana umową starannego działania
● prawa i obowiązki stron umowy
○ przyjmującego zlecenie:
■ dokonanie określonej w umowie czynności prawnej
■ niezwłoczne zawiadomienie dającego zlecenie, że nie przyjmuje zlecenia,
identyczny obowiązek ciąży na osobie, która dającemu zlecenie oświadczyła
gotowość załatwienia czynności określonego rodzaju
■ możliwość odstąpienia bez uprzedniej zgody dającego zlecenie od wskazanego
przez niego sposobu wykonania zlecenia, jeżeli nie ma możności uzyskania jego
zgody, a zachodzi uzasadniony powód do przypuszczenia, że dający zlecenie
zgodziłby się na zmianę, gdyby wiedział o istniejącym stanie rzeczy
■ możliwość powierzenia wykonania zlecenia osobie trzeciej, jedynie gdy wynika to
z umowy lub z określonych okoliczności – wówczas zachodzi konieczność
zawiadomienia dającego zlecenia o osobie i miejscu zamieszkania zastępcy
■ w wypadku, gdy przyjmujący zlecenie powierzył wykonanie zlecenia innej osobie
nie będąc do tego uprawniony, a rzecz należąca do dającego zlecenie uległa przy
 wykonywaniu zlecenia utracie lub uszkodzeniu, przyjmujący zlecenie jest
odpowiedzialny także za utratę lub uszkodzenie przypadkowe, chyba że jedno lub
drugie nastąpiłoby również wtedy, gdyby sam zlecenie wykonywał
■ udzielenie dającemu zlecenie potrzebnych wiadomości o przebiegu sprawy, a po
wykonaniu zlecenia lub po wcześniejszym rozwiązaniu umowy złożenie
sprawozdania, przy wydaniu wszystkiego, co przyjmujący zlecenie uzyskał przy
wykonywaniu zlecenia
■ przyjmującemu zlecenie nie wolno używać we własnym interesie rzeczy i
pieniędzy dającego zlecenie; od sum pieniężnych zatrzymanych ponad potrzebę
wynikającą z wykonywania zlecenia powinien płacić dającemu zlecenie odsetki
ustawowe
○ dającego zlecenie:
■ zwrócenie przyjmującemu zlecenie wydatków, które ten poczynił w celu należytego
wykonania zlecenia wraz z odsetkami ustawowymi; powinien również zwolnić
przyjmującego zlecenie od zobowiązań, które ten w powyższym celu zaciągnął w
imieniu własnym
■ jeżeli wykonanie zlecenia wymaga wydatków, dający zlecenie powinien na żądanie
przyjmującego udzielić mu odpowiedniej zaliczki
■ w razie odpłatnego zlecenia, wynagrodzenie należy się przyjmującemu dopiero po
wykonaniu zlecenia, chyba że co innego wynika z umowy lub z przepisów
szczególnych
● czas trwania umowy zlecenia:
○ 1) dający zlecenie może je wypowiedzieć w każdym czasie; powinien jednak zwrócić
przyjmującemu zlecenie wydatki, które ten poczynił w celu należytego wykonania
zlecenia; w razie odpłatnego zlecenia obowiązany jest uiścić przyjmującemu zlecenie
część wynagrodzenia odpowiadającą jego dotychczasowym czynnościom, a jeżeli
wypowiedzenie nastąpiło bez ważnego powodu – także naprawić szkodę,
○ 2) przyjmujący zlecenie może je wypowiedzieć w każdym czasie; jednakże gdy zlecenie
jest odpłatne, a wypowiedzenie nastąpiło bez ważnego powodu, przyjmujący zlecenie
jest odpowiedzialny za szkodę,
○ 3) nie można zrzec się z góry uprawnienia do wypowiedzenia zlecenia z ważnych
powodów,
○ 4) w przypadku braku odmiennej umowy, zlecenie nie wygasa ani wskutek śmierci
dającego zlecenie, ani wskutek utraty przez niego zdolności do czynności prawnych;
jeżeli jednak, zgodnie z umową, zlecenie wygasło, przyjmujący zlecenie powinien, gdyby
z przerwania powierzonych mu czynności mogła wyniknąć szkoda, prowadzić te
czynności nadal, dopóki spadkobierca albo przedstawiciel ustawowy dającego zlecenie
nie będzie mógł zarządzić inaczej,
○ 5) w przypadku braku odmiennej umowy, zlecenie wygasa wskutek śmierci
przyjmującego zlecenie albo wskutek utraty przez niego pełnej zdolności do czynności
prawnych do umów o świadczenie usług, które nie są uregulowane innymi przepisami,
stosuje się odpowiednio przepisy o zleceniu
● przedawnienie z upływem 2 lat dotyczy:
○ 1) roszczenia o wynagrodzenie za spełnione czynności i o zwrot poniesionych wydatków
przysługujące osobom, które stale lub w zakresie działalności przedsiębiorstwa trudnią
się czynnościami danego rodzaju; to samo dotyczy roszczeń z tytułu zaliczek
udzielonych tym osobom,
○ 2) roszczenia z tytułu utrzymania, pielęgnowania, wychowania lub nauki, jeżeli
przysługują osobom trudniącym się zawodowo takimi czynnościami albo osobom
utrzymującym zakłady na ten cel przeznaczone