MOVEMENT ENHANCEMENT extremely away from the

FITT 1 midline.
 ADDUCTION- is the movement
FITT PRINCIPLE towards the midline.
F- frequency (how often)
I- intensity (how hard)
T- time (period of time)
T- type (what type)

DIRECTIONAL TERMS
 OPPOSITION- brings the thumb
and little finger together.
 REPOSITION- is a movement that
moves the thumb and the little
finger away from each other,  SUPINATION- body facing
effectively reversing opposition. upward/palm facing-up.
 PRONATION- body facing
downward/ palm facing down.

 PLANTAR FLEXION- pointing

down
 DORSI FLEXION- pointing up

 FLEXION- is the act of bringing

 ABDUC two bones together which
TION is the movement of an decrease the angle between two
 bones.
 EXTENSION- is the act of
increasing the angle between
two bones that results in
straightening motion.
 HYPEREXTENSION- next
movement after extension.
 ELEVATION- upward movement
 DEPRESSION- downward
movement

Skill-Related Components
1. Agility- quickness of movement
2. Speed- the ability of the individual
to make a successive of the same
kind in the shortest time.
3. Balance- the state of equilibrium.
4. Power- refers to muscular power
which is the ability to release
maximum force in the shortest period
of time; the ability of the muscle to
 ROTATION- allows a bone to extent effort.
move around one central axis. 5. Reaction Time- the amount of -
 CIRCUMDUCTION- a continuous time it takes to start a movement
motion. once your senses signal the need to
move.
6. Coordination- the ability to use the
senses together with body parts in
performing tasks smoothly and  Three Minute Step Test
accurately.  Beep Test
Health-Related Components
1. Cardio respiratory Endurance- the EATING DISORDER
ability of the lungs and heart to take - eating disorder are a range of
in and transport adequate amounts psychological conditions that cause
of oxygen to the working muscles. unhealthy eating habits to develop.
2. Muscular Endurance- the ability of They might start with an obsession
the muscles to apply a sub maximal with food, body, weight, or body
force repeatedly or to sustain a shape.
muscular contraction for a certain WHY there are Eating Disorders?
period of time. 1. Genetic- Some genes identified in
3. Muscular-strength- the maximal the contribution to eating disorders
one effort force that can be exerted have been shown to be associated
against a resistance. with specific personality traits. They
4. Flexibility- the functional capacity are believed to be highly heritable
of a joint to move through a full range and often exist prior to the onset of
of motion. the eating disorder.
5. Body Composition- the ratio of 2. Biochemical- Individuals with
lean body tissue (muscle and bone) eating disorders may have abnormal
to body fat tissue. levels of certain chemicals that
regulate such processes as appetite,
TYPES OF WARM-UP EXERCISE mood, sleep, and stress.
 Static warm-up- stay in position 3. Psychological- this eating order are
 Dynamic warm-up- moving from common in individuals who struggle
one place to another with clinical depression, anxiety
PHYSICAL FITNESS TESTING disorders, and obsessive-compulsive
- provides information on the status disorder, low self-esteem, feelings or
of your overall physical fitness. hopelessness, and inadequacy.
 Vertical Jump Trouble coping with emotions or
 Push Up expressing your emotions and
 50 Meter Sprint perfectionism.
 ILLINOIS Agility Run Test 4. Cultural- most individuals are
exposed to cultural pressures
regarding weight or appearance.
5. Environmental- can cause eating
disorder because of family or other
relationship problems, history of
physical abuse, activities that
encourage thinness, or focus on
weight, peer pressure, being bullied
because of weight, or appearance in
general.

COMMON TYPES OF EATING

DISORDERS
 Anorexia Nervosa- characterized
by low weight, fear of gaining
weight, and a strong desire to be
thin, resulting in food restriction.
 Binge Eating- characterized by
eating much more rapidly than
normal eating until feeling
uncomfortably full. KONTEKSTWALISADONG
 Bulimia Nervosa- characterized KOMUNIKASYON SA FILIPINO
by recurrent binge eating GNED 11
followed by compensatory
behaviors such as self-induced Panimulang Pagtalakay sa Kalagayan
vomiting, excessive use of ng Filipino
laxatives, or excessive exercise.
House Bill No, 3925 - introduced by
TYPES OF EATING Honorable Mark O. Go
- Emotional Eating - An act suspending the
- Social Eating implementation of the Mother
- Distracted Eating Tongue-Based-Multilingual Education
(MTB-MLE) Policy and mandating
EDCOM II to conduct a - agarang pagtatrabaho
comprehensive evaluation and
assessment of the MTB-MLE Policy, - Pinakamababa pa rin ang rank ng
Amending for the purpose Republic Pilipinas sa PISA 2018 Results
Act No. 11899 or the “Second (snapshots of students’ performance
Congressional Commission on in reading, mathematics, and science)
Education (EDCOM II) ACT” - Sa SCIENCE-4th Grade International
Science Achievement (Average Scale
“Tagalog-only medium of instruction Scores) ng IEA’sTIMSS 2019 ay
has led to the lowering of standards pinakamababa pa rin ang Pilipinas
in our schools. English is an pati na sa MATH-4th Grade.
international language and most
science and math subjects are taught
in English. The language of commerce
is English. Our laws are in English.” -
galing sa isang fb comment ni Ramon
Tulfo

IBALIK ANG PHILIPPINE HISTORY SA

HIGH SCHOOL MOVEMENT

“While Philippine history, as a

subject, is no longer part of the junior
high school curriculum, discussions of
events in Philippine history, especially
on martial law, are “naturally Mga Hakbang na DAPAT GAWIN
integrated” in several subjects” - (San Juan, 2022)
Leonor M. Briones, DepED Secretary - demokratisasyon
- pagbubukas ng maraming resorses
Mga Pangako ng K-12 sa edukasyon
(San Juan,2022) - wikang Filipino sa sistemang pang-
- de-kalidad na edukasyon edukasyon
- global competitiveness - pagsuporta sa panukalang batas
564. -the general education courses
- pagpapahalaga sa siyensya at maybe taught in English or Filipino
matematika. Ano raw ang layunin ng naturang
CMO?
September 19, 2022 - The Bahagi ng pagpapaunlad ng
Department of Education has edukasyong Pilipino sa antas kolehiyo
proposed a budget of P532 Million bunsod ng implementasyon ng K to
for SPED for FY 2023. 12.
September 19, 2022- Confidential Upang diumano’y mabawasan at
expenses are allowed for all civilian mapagaan ang kurikulum sa kolehiyo.
offices, including the Department of Pero... “..bunga ito ng kolonyal na
Education. This has solid legal basis as edukasyon,” (Lumbera, 2014)
provided under DBM Joint Circular
2015-01. Para sa ano?
MODYUL 1 - Harmonization sa international
Ang CMO No. 20 Series of 2013 at standards (ASEAN integration)
Kaugnayan Nito sa - labor mobility
Intelektwalisasyon ng Filipino
Kung gayon...
CMO No. 20 Series of 2013 - - pinapahina ng GMO ang wikang
Pinamagatang “General Education FIlipino habang patuloy na
Curriculum: Holistic Understandings, naisusulong ang wikang Ingles.
Intellectual, and Civic Competencies,” - lalong napaiigting ang inferior
ito ay nilagdaan noong 28 Hunyo complex sa ating mga Pilipino.
2013 ni dating Komisyoner Patricia At higit sa lahat...
Licuanan. - Pinapatay ang intelektwalisasyon ng
- Ito ay isang kautusan mula sa wikang Filipino.
Commission on Higher Education
(CHEd) na nagtatakda ng bagong INTELEKTWALISASYON
general education (GE) curriculum sa - “Ito ay pagpasok ng Filipino sa iba’t-
antas tersyarya. ibang larang o disiplina sa mga
-63 units -> 36 units ng GE courses pamantasan,” (Mendillo, 2016)
Ayon sa Seksyon 3 ng nasabing CMO - “Layunin nito na magamit ang
wikang Filipino bilang wika ng
karunungan sa mga iskolaring Intelektwalisado na ba ang ating
talakayan,” (Fajardo, 2017) wika?
Ayon kay Sibayan (sa Francisco,
Anong kailangan? 2010)...
- taong susulat ng teksto - Nagagamit ba ang Filipino bilang
- taong tatanggap ng teksto at pangunahing wika ng instruksyon
gagamit nito sa pakikipagtalakayan mula sa kindergarten hanggang lebel
Proseso ng Intelektwalisasyon pamantasan?
Espiritu at Catacataca (2005); - Ang Filipino ba ay ang pangunahing
Refguson (1971) wika sa trabaho kung saan Ingles ang
kasalukuyang gamit?
1. Istandardisasyon - Ito ang yugto - Ang Filipino ba ay ang nais mithiing
kung saan nagkakaroon ng teknikal na wika ng mga Pilipino upang magamit
preparasyon ang language academies sa kanilang sosyo-ekonomiko at
ng napagkasunduang patakaran. intelektwal na pag-unlad?
2. Diseminasyon - Ito ang yugto kung
saan pinapalaganap ang nabuong Ang hamon ay...
pamantayan mula sa - Pangangailangan ng angkop na
istandardisasyon. sitwasyon kung saan gagamitin ang
3. Kultibasyon - Ito ang yugto kung sariling wika
saan pinapayabong pa lalo ang - Malakas na alon ng nasyonalismo
paggamit ng wika sa iba’t ibang - Pagkakaroon ng malaking grupo ng
konteksto. mga akademikasyon na
magsisimulang gumamit ng Filipino sa
Ang Komisyon sa Wikang Filipino pagsusulat ng mga aklat-sanggunian.
(KWF) ay ang opisyal na lupong
tagapamahala ng wikang Filipino at “Ang Filipino ay hindi lang dapat
ang opisyal na institusyon ng manatiling simbolo. Ito dapat ay
pamahalaan na inatasan sa maging isang wika na ginagamit natin
paglilinang, pagpepreserba, at sa lahat ng mga larangan ng ating
pagtataguyod ng mga iba't ibang kaalaman.” Ramon Guillermo, 2014
katutubong wika ng Pilipinas.
 na inakda ni Dr. Lakandupil Garcia.
“Ang Filipino kapagka ginagamit sa - Upang mas mapaigting ang boses ng
edukasyon, nakatutulong nang malaki mga nagtatanggol sa wikang Filipino,
sa pagpapalalim sa mga ideya ng nabuo ang Alyansa ng mga
pagmamahal sa bayan at kasaysayan.” Tagapagtanggol ng Wikang Filipino
- Bienvenido Lumbera, 2014 (Tanggol Wika) noong 21 Hunyo 2014.

Modyul 2 Iba’t ibang posisyong papel din ang

Ang Pakikipaglaban Para sa Wikang inilabas ng mga organisasyon,
Filipino: Mga Organisasyon at unibersidad, at institusyon ng
Kanilang Posisyon pamahalaan upang ipakita at
iparamdam ang kanilang pagtutol sa
Iba’t ibang reaksyon ang CMO 20, s. 2013.
pumailanlang sa telebisyon,
pahayagan, radyo, at maging sa social Kabilang sa mga naging panawagan
media. Karamihan sa mga ito ay ng Tanggol Wika ang sumusunod:
pagkadismaya sa desisyon ng CHEd. - Panatilihin ang pagpapaturo ng
- Print Media asignaturang Filipino sa bagong
- Kilos protesta General Education Curriculum (GEC)
- Memes sa social media sa kolehiyo;
- Broadcast media - Rebisahin ang CHEd Memorandum
Order 20, series of 2013;
Taong 2013, nang simulang ipaglaban - Gamitin ang wikang Filipino sa
ng mga iskolar ngFilipino bilang pagtuturo ng iba’t ibang
asignatura. Pinangunahan ito ng asignatura; at Isulong ang
dalawangorganisasyon: makabayang edukasyon.
- Inilabas ng PSLLF ang kauna- Ilang Pananaw ni Dr. San Juan (2018):
unahang dokumentong hindi • Ang Filipino ay disiplina, asignatura,
nangiming ilantad ang maling bukod na larangan ng
desisyon ng CHEd – isang resolusyon pag-aaral, at hindi simpleng wikang
na pinamagatang Pagtiyak sa panturo lamang.
Katayuang Akademiko ng Filipino • Para maging epektibong wikang
Bilang Asignatura sa Antas Tersyarya panturo ang Filipino, kailangang ituro
at linangin din ito bilang asignatura. pamamagitan ng pananaliksik,
• Sa ibang bansa, may espasyo rin sa malikhaing pagsulat, pagsasalin,
kurikulum ang sariling wika bilang pagsasalitang pangmadla at
asignatura, bukod pa sa pagiging kaalamang pangmidya;
wikang panturo nito. SAPAGKAT, sa antas na ito ng
• Pinag-aaralan din sa ibang bansa karunungan, higit na dapat
ang Filipino – at may potensyal itong mapaghusay ang gamit sa pagtuturo
maging isang nangungunang ng/ sa Filipino dahil na rin samga
wikang global – kaya lalong dapat kumukuha ng mga kurso sa pagtuturo
itong pag-aralan sa Pilipinas. at mga kaugnay na kurso;
• Filipino ang wika ng mayorya, ng SAPAGKAT, dahil sa pagpapatupad ng
midya, at ng mga kilusang K-12 Basic Education Curriculum,
panlipunan: Ang wika sa demokratiko nawawala na sa antas tersyarsya ang
at mapagpalayang domeyn na Filipino at sa halip ay ibababa bilang
mahalaga sa pagbabagong bahagi ng baitang 11 at 12;
panlipunan. SAPAGKAT, ang panukalang Purposive
• Multilinggwalismo ang kasanayang Communication na bahagi ng
akma sa Siglo 21. batayang edukasyon sa tersyarsya ay
• Hindi pinaunlad, hindi napaunlad, hindi malinaw kung ituturo sa Ingles o
at hindi mapapaunlad ng pagsandig sa Filipino;
sa wikang dayuhan ang ekonomiya ng SAPAGKAT, ang panukalang
bansa. tatlumpu’t anim (36) na yunit ng
batayang edukasyon mula sa
Komisyon sa Lalong Mataas na
Nilalaman ng Resolusyong ipinasa ng Edukasyon CHEd ) ay minimum
PSLLF lamang kung kaya’t maaari pang
SAPAGKAT, sa kasalukuyang kalakaran dagdagan nang hanggang anim (6)
sa antas na tersyarya ay may anim (6) pang yunit.
hanggang siyam (9) na yunit ang
Filipino sa batayang edukasyon; Ano ba ang isang posisyong papel?
SAPAGKAT, sa antas tersyarsya “Dokumentong inilalabas ng isang
nagaganap at lubhang nililinang ang samahan o organisasyon, yunit,
intelektwalisasyon ng Filipino sa departamento, entidad sa layuning
marubdob na maipahayag ang hangga’t maaari
kanilang prinsipyo/paninindigan at/o
sentimyento sa isang mahalaga at MODYUL 3
napapanahong isyu, na karaniwang TARA USAP TAYO: Panimulang
inilalabas sa publiko at/o isinusumite Pagsipat sa Proseso ng
sa mga ahensyang nagsasagawa ng Komunikasyon
deliberasyon hinggil sa nasabing isyu” Esensyal ang kakayahan sa mahusay
(San Juan, 2020) na komunikasyon para sa lahat ng
tao. Ang komunikasyon ay isang
Nilalaman ng isang Posisyong Papel gawaing araw-araw na kinahaharap
1.Pamagat na direktang tumutukoy sa ng bawat isa sa atin (Bernares et. al.
paninindigan ng organisasyon hinggil 2019).
sa isyu - Magmula sa ating pagsilang
2.Mga argumento/batayan na hanggang sa ating pananatili sa
sinasandigan ng posisyong papel mundo ay nagaganap ang
3.Reiterasyon ng panawagan/aksyon pakikipagkomunikasyon
na hinihiling
4. Petsa ng posisyong papel KOMUNIKASYON
5. Mga lagda ng opisyal na - “Ang kabuuang ginagawa ng tao
organisasyon o entidad na naglabas kung nais niyang lumikha ng unawaan
ng posisyong papel sa isip ng iba na kinasasangkutan ng
patuloy na pakikipag-usap, pakikinig,
Mga Dapat Tandaan sa Pagsulat at pag-unawa.” (Allen, 1958)
• Mabilis at epektibong - “Isang proseso ng pagpapasa at pag-
pagpapaliwanag sa paninindigan ng unawa sa impormasyon mula sa isang
organisasyon tao patungo sa kanyang kapwa.”
• Malinaw at makabuluhan na mga (Davis, 1967)
argumento
• Mas ispesipikong pangkalahatang IBA’T-IBANG DAHILAN SA PAKIKIPAG-
panawagan o kahilingan USAP (Adler, et. al. 2010)
• Mas ispesipikong ahensya o 1.Pangangailangan upang makilala
awtoridad na pinatutungkulan ang sarili. Hindi sapat ang ating sarili
• Gumamit ng mas simpleng salita para makilala natin kung sino tayo.
Looking glass self theory (Charles
Cooley, 1902)
2.Pangangailangang makisalamuha o
makihalubilo. Ayon kay Koesten
(2004) sa Adler et al., (2010), ang mga Modelo nina Osgood at Schramm
batang lumaki sa isang pamilya na
bukas na bukas ang
pakikipagkomunikasyon ay danas ang
pagkakaroon ng isang
masayang relasyon sa kanyang
kapwa. Konsepto ng global village
(Marshall McLuhan, 1960) Modelo ni Dance
3. Pangangailangang praktikal
Maraming praktikal na gawain ang
posibleng hindi maisakatuparan kung
walang komunikasyon.
ILANG MODELO NG KOMUNIKASYON
Modelo ni Aristotle

MGA ELEMENTO NG KOMUNIKASYON

Modelo ni Harold Laswell 1. Sender o Tagapagpadala
2. Mensahe (berbal o di-berbal)
3. Daluyan
Ang pagpili ng daluyan ay maaaring
Modelo ni David Berlo mag-iwan ng malaking epekto sa
tagatanggap ng mensahe o magpakita
ng kahalagahan ng mensahe. “The
medium is the message”- Marshall
McLuhan
4. Receiver o Tagatanggap
5. Sagabal o Noise
Modelo nina Shannon at Weaver Mga Uri ng Sagabal
- Pisoyolohikal MGA SAGABAL SA KOMUNIKASYON
- Pisikal NG MAGKAIBANG KULTURA (Zafra,
- Semantikong 2016)
- Teknolohikal 1. Kakulangan ng Kaalaman sa kultura
- Kultural 2. Pagkatakot at kawalan ng tiwala
- Sikolohikal 3. Rasismo o ang diskriminasyon sa
6. Tugon ibang kultura
7. Epekto 4. Etnosentrismo o ang
8. Konteksto problematikong pagkakaroon ng
“Good communication is just as paniniwala ng isang indibidwal na
stimulating as black coffee, and just mas mataas ang kanyang kultura
as hard to sleep after.” - Anne kaysa sa iba.
Morrow Lindbergh 5. Stereotyping na isang uri ng de-
kahong paglalarawan sa isang kultura
MODYUL 4 o lahi na ikinakapit natin sa bawat
‘E KASI PINOY: KULTURA AT taong bahagi ng nasabing kultura
KATANGIAN NG KOMUNIKASYON 6. Pagkakaiba ng wika
PILIPINO
KULTURA - ang kultura ay tumutukoy Inuri ni Edward Hall (1959), isang
sa isang masalimuot na kabuuang batikang antropologo, ang kultura sa
binubuo ng karunungan, mga dalawang kategorya batay sa
paniniwala, sining, batas, moral, mga pamamaraan ng pagpapadala ng
kaugalian at ang iba pang mga mensahe.
kakayahan at mga ugaling nakamit ng Low-context culture- Ginagamit ang
tao bilang isang miyembro ng lipunan wika nang direkta upang ipahayag
(Tylor, 1871, sa Panopio at Santico- ang ideya, nararamdaman, saloobin
Rolda, 1992) at opinyon ng isang indibidwal
- Bawat indibidwal, samahan o High-context culture- Hindi lamang
organisasyon, lugar, at bansa ay may nakabatay ang pagpapakahulugan sa
kaniya-kaniyang kultura. salitang ginamit ng isang indibidwal
- Cultural iceberg ni L. Underwood kundi pati sa mga ‘di-berbal na
Inangkop mula kay Lindner (2013) palatandaan, pamantayan,
kasaysayan ng relasyon, at ang
konteksto ng komunikasyon pagkakaiba ng kultura ng bawat
lipunan ay
Mauuri rin ang kultura bilang buhay na buhay nang walang pag-
indibidwalismo at kolektibismo uuri kung alin ang tama at mali.
(Holfstede,1984; Triandis, 1990)
Sa libro naman ni Hernandez (1989),
Indibidwalistikong Kultura itinuturing niya ang komunikasyon
• Intinuturing ang sarili bilang hiwalay bilang isang cooperative enterprise.
na entidad sa kanyang lipunan. Sa isang cooperative enterprise may
• May mataas na pagpapahalaga sa dalawa o higit pang tao na
awtonomiya, pagbabago, indibidwal nagbibigayan at kung gayon, ang
na seguridad at pagkakapantay- bawat isa sa kanila ay
pantay nakapagdedebelop ng dalawang
kakayahan---ang makinig at magsalita
Kolektibong Kultura nang mahusay.
• Ang oryentasyon ay binubuo ng
konsepto ng pagiging tayo. Ayon naman kay Ampil (2014), ang
Mahalagang mapabilang ang tao sa komunikasyon ay ang pinagsamang
ganitong kultura sa mga grupo. pagkaunawa ng mensahe, at
• May mataas na pagpapahalaga sa malaking bahagi ng pagtatagumpay
tungkulin sa grupo, istatus, at nito ay ang pagkakaroon ng komon
hirarkiya. na “wika” ng mga kasapi sa
komunikasyon at ang kanilang
Kung ang isang kalahok sa proseso ng kahusayang sa paggamit nito.
komunikasyon ay kulang sa kaalaman
sa lawak at lalim ng kultura, tiyak na
magaganap ang hindi
pagkakaunawaan.

Ayon sa Southeastern University

(2017), ang Cultural Sensitivity ay JOUR 55
tumutukoy sa pagiging malay ng isang INTRO TO COMMUNICATION
taong ang pagkakatulad at
Module 1  Communication can solve all our
Communis, noun – common, problems.
commonality or sharing  The more we communicate, the
better.
Community – the members of the  Meanings are in words
community have something common  Communication is a natural
with each other ability.
- a community is formed with the tie  Communication is reversible.
of communication
Nature of Communication
What is Communication?  Communication begins with the
Obilade (1989) self
- communication is a process that  Communication involves others
involves the transmission of message  Communication could be
from a sender to the receiver intentional or unintentional
Folarin (2003)  Understanding is an essential
- any means by which a thought is factor in communication
transferred from one person to  Communication is a complex
another process
Soola (2000)
- The process by which any person or Functions of Communication
a group shares and impacts 1. Regulation/Control- functions to
information with/to another control one’s behavior
person(or group) so that both 2. Social Interaction- – used to
people(or groups) clearly understand produce social relationships; used to
one another. develop bonds, intimacy, relations;
Baran (2004) used to express preferences, desires,
- Communication is the transmission needs, wants, decisions, goals, and
of a message from a source to a strength, used for giving and getting
receiver or the process of creating information.
shared meaning 3. Motivation- - functions to
Misconceptions about motivate or to encourage people to
Communication live better
4. Information- - functions to and correctly interpreted by the
motivate or to encourage people to recipient.
live better NOTE: The choice of medium
5. Emotional Expression- functions to depends on the interpersonal
convey information to facilitate relationships between the sender and
decision-making the receiver and also on the urgency
of the message being sent.
Element of Communication 6. DECODING- The receiver interprets
1. SENDER- The sender or the the sender’s message and tries to
communicator is the person who understand it in the best possible
initiates the conversation and has manner.
conceptualized the idea that he 7. FEEDBACK- The feedback is the
intends to convey it to others. final step of the process that ensures
2. ENCODE- The sender begins with the receiver has received the
the encoding process wherein he message and interpreted it correctly
uses certain words or non-verbal as it was intended by the sender. It
methods such as symbols, signs, body increases the effectiveness of the
gestures, etc. to translate the communication as it permits the
information into a message. sender to know the efficacy of his
Note: The sender’s knowledge, message. The response of the
skills, perception, background, receiver can be verbal or non-verbal.
competencies, etc. has a great impact BARRIERS TO EFFECTIVE
on the success of the message. COMMUNICATION
3. MESSAGE- The message can be  Semantic Barrier-
written, oral, symbolic or non-verbal misunderstanding due to the
such as body gestures, silence, sighs, different meanings of words,
sounds, etc. or any other signal that and other symbols used in the
triggers the response of a receiver. communication.
4. CHANNEL- Medium through which  Bad Expression- The message is
he wants to convey his message to not formulated properly and the
the recipient. language used is so difficult that
5. It must be selected carefully in it could be misinterpreted by the
order to make the message effective recipient.
 - badly expressed if the wrong then the communication might get
words are chosen, the sentences are adversely affected.
not sequenced properly, and there is  Technical Jargons- Often people
a frequent repetition of words or working in the technical groups
sentences. use the technical jargons in their
- consume a lot of time as it communication which is quite
requires corrections and clarifications difficult for the layman to
and also the impact of the message understand.
gets reduced  Personal Barriers- these relate to
 Symbols or Words with Different the factors that are personal to
Meanings- There are several the sender and receiver and act
words that carry different as a hindrance in the
meanings and often, people get communication process. 
confused with these words and - these factors include the life
interpret these differently due to experiences, emotions, attitudes,
the difference in their behavior that hinders the ability of a
educational and social person to communicate.
backgrounds. - lack of listening skills
 Faulty Translation- - selective attention
Sometimes, the sender - lack of knowledge
translates the message as per - lack of vocabulary
his level of understanding  Psychological/Emotional
irrespective of the recipient’s Barriers- refers to the
comprehension level. psychological state i.e. opinions,
 Unclarified Assumptions- attitudes, status consciousness,
Sometimes the sender creates emotions, etc. of a person that
assumptions about certain things deeply affects the ability to
which he feels the receiver must communicate.
be knowing about it and focus only
on the subject matter. What is Mass Communication?
-But in the case of a special - a means of disseminating
message, if the assumptions are information or message to large,
vague and unknown to the receiver anonymous, and scattered
heterogeneous masses of receivers study and teaching of
who may be far removed from the Communication was distinct
message sources through the use of from other disciplines, deserving
sophisticated equipment. In other of its own institutional and
words, communication is the sending intellectual legitimacy as a
of message through a mass medium discipline within the context of
to a large number of people. American higher education.
Features Mass Communication?  Is now firmly established as a
 Public course of both undergraduated
 Rapid and graduate study in colleges
 Heterogenous, anonymous and and universities across the
scattered audiences. United States and around the
 Transient content world.
 Use of electronic or mechanical  It focuses on how people use
media messages to generate meanings
 High cost, high profit within and across various
context.
Module 2  It is the discipline that studies all
Exploring Communication as a forms. modes, media, and
Discipline, Field of Study, and consequences of communication
Profession through humanistic, social
scientific, and aesthetic inquiry.
Communication as a Discipline
In Novermber 1914 Communication as an academic
 17 Speech Teachers voted to discipline...
formally sever ties with the  Deals with processes of human
National Council of Teachers of communication.
English and form their own  Sometimes called
association, the National “communicology” relates to all
Association of Academic the ways we communicate, so it
Teachers of Public Speaking embraces a large body of study
(now NCA) and knowledge
 These teachers declared that the  Includes both verbal and
 nonverbal messages  Argumentation and persuasion;
 Technologically mediated
NOTE: communication
Communication happens at many  Popular culture
levels (even for one single action), in Areas of Concentration in the
many different ways, and for most Discipline
beings, as well as certain machines Applied Communication- the study of
Several, if not all, fields of study processes used to analyze
dedicate a portion of attention to communication needs of
communication, it is very important organizations and social interaction,
to be sure about what aspects of including the design of training to
communication one is speaking about improve communication between
(sic). supervisors and employees.

In summary, Communication is an Classroom and Training

academic discipline that... Communication- the study of
1. covers everything; communication in the classroom and
2. Focuses especially on the other pedagogical contexts.
distinctions between words and not-
words, people and not-people; and Communication Theory- the study of
3. Produces textbooks, electronic, principles that account for the impact
publications, and journals. of communication in human social
COMMUNICATION AS AN ACADEMIC interaction
DISCIPLINE
Communication as a discipline Electronic Media- the study of ratio,
includes the study of communication television, media technology, and
in the following: web design, with streaming audio
 Interpersonal relationships and video
 Groups
 Organizations Family Communication- the study of
 Across cultures communication unique to family
 Rethorical theory and criticism systems.
 Performance studies;
Gender Communication- the study of Literacy- the study of the uses,
gender and sex differences and processes, and effects of mediated
similarities in communication and the communication
unique characteristics of male-female
communication. Mediation and Dispute Resolution-
the study of understanding,
Health communication- it relates to management, and resolution of
health professionals and health conflict within intrapersonal,
education using the study of interpersonal, and intergroup
provider-client interaction as well as situations.
the diffusion of health information
through public campaigns. Organizational Communication- used
to analyze communication needs of
International and Intercultural organizations and social interaction,
Communication- among individuals including the design of training to
of different cultural backgrounds, improve communication between
including the study of similarities and supervisors and employees.
differences across cultures.
Performance Studies- the study of
Interpersonal Communication- how performer(s), text, audience, and
behaviors in pairs and the impact it context interact to create a
has on personal relationships. performance.

Language and Social Interactions- Political Communication- the study

the study of the structure of verbal of the role of communication plays in
and nonverbal behaviors occurring in political systems
social interactions
Public Address- the study of speakers
Legal Communication- the study of and speeches, including the historical
the role of communication as it and social context of platforms,
relates to the legal system campaigns, and movements.
Public Relations- the study of the
Mass Communication and Media management between an
organization and its audience now officially known as the first
Rhetorical Criticism- the study of Philippine newsletter that was
principles that account for the impact published in 1637
of human communication between Hojas Volantes” (flying sheets)
speaker and audience. • distributed in the country for mass
readership as early as 1799
Risk and Crisis Communication- the Aviso Al Publico (Notices to the
study of how government agencies Public)
and organizations assess and manage • these sheets acted as town crier for
risk and crisis situations, and how the Spaniards in the Philippines
they communicate the nature of crisis The Early Years
to stakeholders and members of the - In 1811, the first real newspaper
public made its debut in the Philippines or
218 years after printing was invented.
Small Group Communication- the - On August 8, 1811, it was put out to
study of communication systems satisfy the
among three or more individuals who Spaniards need for information on
interact around a common purpose developments in Spain and Europe.
and who influence one another. Del Superior Govierno
• first newspaper with name, date
Visual Communication- the study of and place of publication that was
how visual data, such as architecture, edited by the Spanish pro consul at
photography, web, visual art, and the the time of Governor Manuel
images of advertising, film, and Fernandez del Forgueras
television have impact on audiences. La Esperanza
• the first daily newspaper in the
Module 3 country that was published on
History of Philippine Media December 1, 1846
 Tomas Pinpin- Father of Filipino - It was said to be “colorless, dull and
printing filled with long discussions of
historical, scientific and religious
Successos Felices (Fortunate Events) subjects”, but it set the stage for the
• a 14-page newsletter in Spanish, emergence of other dailies such as La
Estrella in 1847 and Diario de Manila expose the real plight of the
in 1848. Philippines, and to champion
Diario De Manila liberalism and democracy”
• gained complete monopoly of the • writers used pseudonyms to avoid
newspaper scene when Estrella and detection
Esperanza folded up • the paper closed on November 15,
Boletin Oficial De Filipinas 1895
• the daily government organ that Ang Kalayaan
was published in 1852 • The Katipunan, the secret society of
After Boletin left the scene, Diario rebels put out its only issue on
was re established. It was dubbed as January 1, 1896
“not only the best-edited newspaper, El Heraldo de Iloilo & La Libertad
but also one that had long, • other revolutionary papers that
continuous and prosperous were also published
existence. Diario was edited by Don La Independencia
Felipe del Pan. • the most widely read newspaper of
El Porvenir Filipino the revolution that was extremely
• another newspaper that made nationalistic
significant advances in Philippine • founded by General Antonio Luna
journalism in the 19th century, and Fernando Ma. Guerrero
founded in 1865 Heraldo de Revolucion
El Resumen • a revolutionary organ put up by
• a newspaper that found the secret General Aguinaldo on September
to make it popular with the public in 28, 1898
1890 American Revolution
• founded by Pablo Poblete, the first • Manila Daily Bulletin, Manila Times,
multiple newspaper publisher The American and the Cable News
The Revolutionary Period were the newspapers that appeared
• recognized as mouthpiece of the Manila Times
revolution • The first among the American
• appeared on February 19, 1889, owned newspaper, established on
with the policy to “work peacefully October 11, 1898 and was the first
for social and economic reforms, to to continuously issued English daily
Manila Daily Bulletin the first to broadcast news in the
• the oldest existing newspaper today United States
that began in 1900 - early 1920s when radio
Philippines Herald broadcasting was introduced in the
• the first pro Filipino, English- Philippines
language publication that started on
August 8, 1920 KZIB- the first 20-watt radio station in
the country owned by an American
Alejandro Roces, Sr. “Father of citizen, Isaac Beck
Modern Journalism”
- Another journalism highlight of the Electric Supply Company- started
1920s was the development of the radio operations utilizing three 50-
first of a chain ownership of watt stations on June 19, 1922
newspaper in the country
Newspapers that came out regularly KZKZ- a new 100-watt station, owned
but were under censorship during the by Henry Hermann emerged in 1924
Japanese Era; Manila Note: the letter “K” was assigned to
Tribune,Taliba,La Vanguardia broadcasting stations in the
DYK? The Manila Bulletin, The Manila Philippines
Times, Evening News (Manila’s first NEW MEDIA
afternoon newspaper put out by • The internet paved the way for
Ramon Roces), Manila Chronicle and faster communication and the
the Philippines Herald, the giant creation of the social network
newspapers that were left in the field • People advanced the use of
Microelectronics with the invention
MARTIAL LAW- On September 1, of personal computers, mobile
1972, all the papers were closed. devices, and wearable technology
Major newspaper and broadcast • Voice, image, and sound data are
facilities were in the hands of Marcos’ digitalized
cronies and relatives.
DYK?- The Philippines ranks first in
BROADCAST MEDIA the world in terms of time spent on
Dr. Lee de Forest “Father of Radio”- social media (Camus, 2017) The
Philippines tops the world in terms of
social media usage, with 71 million Forms of Media:
users spending an average of 4 hours  Web browsers: Mosaic (1993),
and 12 minutes a day mainly on Internet Explorer (1995)
Facebook (We Are Social’s Global  Blogs: Blogspot (1999),
Digital Report, 2018) Wordpress (2003)
• Digital media plays an important  Social networks: Friendster
role in Filipinos’ everyday lives and in (2002), Multiply (2003) FB
socio-political situations. (2004), Instagram
• Filipinos’ active use of digital and  Microblogs: Twitter (2006),
social media varies from being the Tumblr (2007)
“Selfie Capital of the World” (Time,  Video: Youtube (2005),
2014) to using $200,000 worth of Augmented Reality/Virtual
campaign funds employing social Reality
media trolls for political propaganda  Video chat: Skype (2003)
(Bradshaw and Howard, 2017)  Search Engines: Google (1996)
• Even before the rise of the Internet,  Yahoo (1995), Portable
Filipinos have used technology to computers - laptops (1980),
engage in socio-political activities. netbooks (2008), Tablets (1993),
• In 2001, former president Joseph Smartphones, Wearable
Estrada was impeached, known to technology
have been fuelled by a series of text  Cloud and Big Data
messages used for mobilizations
(Montiel and Estuar, 2006).
• Philippine media continues to be
diverse, with television and radio still
being the most popular media
platform for getting information.
• Social media has been used to
discredit traditional media and has
been used to proliferate
disinformation for political
propaganda.
  1964 – it was converted into a
state college by the virtue of
Republic Act No. 3917
 Officially renamed as Don
Severino Agricultural College
(DSAC)
-Degree in Agriculture 
-Teacher training program in
agricultural education 
 1992 – major programs in Arts
and Sciences, Education, and
Engineering  were created
 1993 – recognized by the
INSTITUTIONAL ORIENTATION Department of Education ,
CvSU 101 Culture and Sports as the
“Regional College of Agriculture
History of Cavite State University for the Southern Tagalog
Humble Beginnings Region”
 1906 – Indang  Intermediate DSAC was mandated to assist the
School  Provincial Technical Institutes of
 1918 – Indang Farm School  Agriculture (PTIA) in terms of
 1927 – Indang Rural High School   Improvement of curriculum and
 1958 – Don Severino National instructional programs 
Agricultural School   Practical and applied researches
Don Severino Delas Alas  Training of PTIA staff
 In honor of him who was then  Lead in the production of
the Secretary of Interior of the instructional materials
Aguinaldo revolutionary As A State University 
government  January 22, 1998 – by virtue of
 He donated a tract of land for Republic Act 8468, DSAC was
use as field laboratory by the converted into Cavite State
School University
As a State College of Agriculture  Center of Development in
 Agriculture and Agricultural upright individuals for global
Engineering  competitiveness. 
 2009 – Veterinary Medicine   Quality Policy
 2001- Cavite College of Fisheries We Commit to the highest standards
(CACOF) – Naic, Cavite of education, value our stakeholders,
 Cavite College of Arts and Trade Strive for continual improvement of
(CCAT) – Rosario, Cavite (by our products and services, and
CHED Memo No. 27 s. 2000) Uphold the University’s tenets of
 Cavite City campus  Truth, Excellence, and Service to
 Carmona campus (through MOA produce globally competitive and
December 10, 2001)  morally upright individuals. 
 2003 – Imus City campus  CAMPUSES (11+Main)
 2005 – Trece Martires City - Naic Campus
campus (through MOA, May 18, - Rosario Campus
2005) - Cavite City Campus
 2006 – Silang campus  - Carmona Campus
 2007 – Tanza campus  - Imus City Campus
 2008 – Bacoor campus - Trece Martires City Campus
CvSU VISION - Silang Campus
The premier University in historic - Tanza Campus
Cavite recognized for excellence in - Bacoor Campus
the development of globally - General Trias City Campus
competitive and morally upright - Maragondon Campus
individuals.  Colleges in the Main Campus
CvSU MISSION - College of Agriculture, Food,
Cavite State University shall provide Environment and Natural Resources 
excellent, equitable, and relevant - College of Arts and Sciences
educational opportunities in the arts, - College of Criminal Justice
sciences, and technology through - College of Economics, Management
quality instruction and responsive and Development Studies
research and development - College of Education
activities. It shall produce - College of Engineering and
professional, skilled, and morally Information Technology
- College of Nursing  Waste management refers to the
- College of Sports, Physical Education activities connected with the
and Recreation collection and disposal of
- College of Veterinary Medicine and wastes.
Biomedical Sciences It comprises the following activities:
- Graduate School and Open Learning waste collection
College waste transportation
Facilities in the Main Campus waste segregation
- University Plaza waste recycling
- University Gate 1 waste disposal
- University Gate 2 waste minimization and control
- Administration Building  Solid waste means any garbage,
- National Coffee, Research, refuse, sludge from a
Development, and Extension Center wastewater treatment plant,
- Central Experiment Station water supply treatment plant, or
- Ladislao Diwa Memorial Library and air pollution control facility and
Museum other discarded materials
- University Mall including solid, liquid, semi-solid,
- Ladies Dormitory or contained gaseous material,
- International House 1 resulting from industrial,
- International House 2 commercial, mining and
- Hostel Tropicana agricultural operations, ...
- Agri Eco Tourism Park Solid waste can be classified into
- Hanging Bridge different types depending on their
- Lagoon source:
- Rolle Hall a) Household waste is generally
- International Convention Center classified as municipal waste, 
- Ecumenical Chapel b) Industrial waste as hazardous
- Infirmary waste, and 
- Veterinary Hospital c) Biomedical waste or hospital waste
- University Oval as infectious waste.
CvSU SOLID WASTE MANAGEMENT Residual waste refers to the material
SYSTEM that remains after the process of
waste treatment has taken place. EXISTING CvSU ENVIRONMENTAL
Such treatment can include POLICIES
agricultural, industrial and mining. It To comply with the provisions of RA
can also be applied in a more 9003, CvSU has implemented the
domestic sense, referring to the following 
household rubbish not able to be policies:
recycled, re-used or composted. 1. WASTES SEGREGATION POLICY -
Ecological Solid Wastes Management Everyone, as required by RA 9003
Act of 2000. (Ecological Solid Wastes Management
1. Mandates: Act), must segregate their wastes
 segregation at source  properly into bio-degradable,
 segregated collection  recyclables, residuals, and hazardous
 Materials Recovery Facility wastes. 
(MRF) and  - Each College, department, unit,
 composting for each barangay or project, center, business
cluster of barangays  establishment, house, etc. must
2.Encourage environment-friendly procure or put up its own segregation
products and packaging  bins or containers and compost pit.
3. Penalizes violation -Penalties for violators shall be
REPUBLIC ACT 9003 determined by the Pollution Control
 Section 33. Materials Office. 
Recovery Facilities shall be designed 2. TOTAL PLASTIC BAG- It shall be the
to receive, sort, process and store policy of the University to gradually
compostable and recyclable materials eliminate the use of plastic bags,
efficiently and in an environmentally styropor and other similar food
sound manner. packaging materials and remove such
 Section 37. No "open from the solid waste stream of the
dumps" shall be established and University. 
operated, nor any practice or disposal 3. GARBAGE IN-GARBAGE OUT- It
of solid waste by any person which shall be the policy of this University
constitutes the use of open dumps to require all its faculty, staff,
for solid wastes be allowed after the students and commercial
effectivity of this act. establishments to manage their own
wastes by bringing back home disposed through a DENR-
whatever wastes they have brought accredited treatment facility. 
into the University or generated
inside the University in the course of
their work or business. 
Solid wastes generated are classified
as:
- Residual wastes
- Recyclable wastes
- Biodegradable wastes
- Hazardous Wastes
Hazardous waste is any waste that VIOLATION TICKET
has properties that makes it
potentially harmful to human health
and to the environment.
Common Hazardous wastes:
- Used or waste oil
- Pathological or infectious wastes
- Pharmaceutical and drugs
- Waste Electrical and electronic
equipment (WEEE)
- Special Wastes
 Hazardous wastes must not be
mixed with other domestic
wastes.
 Containers for hazardous wastes
must be properly labelled, MGA BABASAHIN HINGGIL SA
following the standard format of KASAYSAYAN NG PILIPINAS
DENR.  GNED 04
 A separate storage shall be
designated for hazardous Ano ba ang Kasaysayan?
wastes.   Nagmula sa salitang Greek na
 Hazardous wastes shall be historia nangangahulugang
 “Impormasyon mula sa Ambag ni Zeus Salazar sa Bayan
pagsasaliksik.” Mga Sangay ng Agham na may
 Sinasabing ginamit ito ni Kaugnayan sa Kasaysayan:
Herodotus, isang Griyego na  Arkeolohiya (Archeology)
sumulat ng kasaysayan ng isa sa  Antropolohiya (Anthropology)
mahabang digmaan na naganap  Paleontolohiya (Paleontology)
sa isang daigdig.  Heograpiya (Geography)
 Mula sa salitang “saysay” at BATIS
“salaysay.” Primarya- mga impormasyon galing
 Pag-aaral ng nakalipas mismo sa tao na nakasaksi ng
 Mga bagay na tumutukoy sa pangyayari.
mahalagang naganap sa isang - nagbibigay ng direktang katibayan
lugar tungkol sa paksa na iyong sinasaliksik.
 Isang agham na pag-aaral ng Ang mga impormasyong makukuha sa
mga makabuluhang pangyayari primarying sanggunian ay galing sa
mismong taong nakasaksi ng
HERODOTUS pangyayari.
- Si Herodotus ng Halicarnassus ay Sekundarya- ay mga libro, tradisyong
isang mananalaysay na Griyego na oral at mga dokumento.
namuhay noong ika-5 dantaong BC at - anumang bagay na naglalarawan,
itinuring ni Cicero bilang "Ama ng nagsasalin o nagsusuri ng
Kasaysayan.“ impormasyon mula sa primaryang
- "Unang Mananalaysay ng Mundo." sanggunian. Kabilang dito ang mga
dyaryo, libro, at dokumentaryo
ZEUS A. SALAZAR
- Si Dr. Zeus Atayza Salazar ay PANLOOB AT PANLABAS NA
itinuturing “Ama ng Bagong KRITISISMO
Histograpiyang Pilipino”.  Ang panlabas na kritisismo o
- Si Salazar ay nagtapos ng kolehiyo external criticism sa wikang
bilang summa cum laude sa Ingles ay tumutukoy sa isang uri
Unibersidad ng Pilipinas sa ilalim ng ng pangkasaysayang
B.A. Kasaysayan. pananaliksik kung saan ito ay
- Saysay ng sariling kasaysayan: Ang pinapalooban ng mga pagsusuri
 ng mga pinagmulan ng (National Library of the
dokumentong gagamitin. Philippines)
 Ang panloob na kritisismo o  Pambansang Sinupan ng
internal criticism sa wikang Pilipinas (National Archives of
Ingles ay tumutukoy sa mga the Philippines)
pagsusuring ginagawa sa mga  Cultural Center of the
kalakip na ebidensya depende sa Philippines (Sentrong
kahulugan nito, gayundin sa Pangkultura ng Pilipinas)
proseso ng pagsusuri sa mga  Pambansang Komisyong
datos ng dokumento. Ang Pangkasaysayan ng Pilipinas
pangunahing layunin ng (National Historical Commission
pagkakaroon ng panloob na of the Philippines)
kritisismo ay upang masuri ang  Pambansang Komisyon para sa
pagiging tunay ng bawat Kultura at Sining (National
dokumento. Commission for the Culture and
MGA HALIMBAWA NG PRIMARYANG the Arts)
BATIS AY: MODYUL 2
1. Ulat pampamahalaan Antonio Pigafetta. First Voyage
2. Batas / Ordinansa Around the World
3. Talambuhay
4. Talaarawan A.BACKGROUND OF PIGAFETTA
5. Pahayagan THE FIRST TOPIC DESCRIBES THE LIFE
6. Broadcast Media AND WORKS OF PIGGETTA DURING
7. Patalastas HIS FIRST CIRCUMNAVIGATION
8. Litrato Antonio Pigafetta Born between
9. Kasaysayang Pasalita 1480-1491 and died around 40-50,
10. Artifact Vicenza, Republic of Venice.
MGA REPOSITORYO NG  Affiliation – Knights of Rhodes
PRIMARYANG BATIS SA PILIPINAS SPAIN.
 Pambansang Museyo ng  Books – Report on the First
Pilipinas (National Museum of Voyage Around the World
the Philippines) Antonio Pigafetta, Relazione del
 Pambansang Aklatan ng Pilipinas primo viaggio. intorno al mondo
 (1524-1525), The First Voyage Signs).
Around the World (1519-1522); C. THE PHILIPPINES ACCOUNT OF
An Account of Magellan’s PIGAFETTA AS PRIMARY SOURCE IN
Expedition, The Philippine PRE COLONIAL PHILLIPPINES
Islands 1493-1898, Volume 33, Date of Discovery 
1519-1522. - He and his people landed
 Magellan – Born 4 February discovered the Philippine in March
1480 into a family of minor 1521.
Portugese mobility. Spices - His work “Report on the First
played significant role in 15th Voyage Around the World”, includes
century. Ferdinand Magellan the earliest documents available on
wanted to be the first one to sail the language and culture of Islands 
wet from Europe. Ferdinand of Samar and Cebu.
Magellan wanted to explore in - Pigafetta always mention the
order to find a westerward abundance of gold in the islands as
navigation route to the spice shown in his description of leaders
islands. wearing gold rings and golden
B. FIRST CIRCUMNAVIGATION daggers, and the gold of mines and
DETAILS REGARDING HIS FIRST spices. 
EMBARKMENT PRIOR TO THE Documented accounts of the Natives
LANDING IN THE PHILIPPINES of the Island
The First Voyage around the world - Magellan died because he
     The document reveals several underestimated the Battle-Hardened
insights not just in the character of Filipino Natives
the Philippines during Pre-Colonial - Magellan was caught between
period, but    also on how the fresh Feuding Chieftains
eyes of the European regard a deeply - Magellan crew use musket which
unfamiliar terrain , environment, took minutes to reload while the
people, and culture. Natives of the Philippine use bows
Pigafetta reached the Labrones which take seconds to reload.
Islands.  Baptism
They went to Humunu Island - The Baptism of the Natives of Cebu
(Homonhon) (Watering Place of Good was performed on April 14, 1521
Battle of Mactan  halos magkakabit-kabit na kumpol ng
- The First Resistance against the mga tradisyonal na kuwento o mito
foreigner invaders in the Philippines. (Ingles: myth), mga kuwento na
JUAN DE PLASENCIA, CUSTOMS OF binubuo ng isang partikular na
THE TAGALOGS relihiyon o paniniwala
Sino nga ba si Juan de Plasencia? Ano ang "The Customs of the
- Si Juan de Plasencia ay isinilang Tagalogs"?
noong 1520 bilang Juan Portocarerro - “The Customs of the Tagalogs'' ay
sa Plasencia, rehiyon ng Estremadura isinulat ni Juan de Palsencia na
sa bansang Espanya. Isang prayle sa tumatalakay tungkol sa pang-araw-
Espanya na kabilang sa kauna- araw na pamumuhay ng mga
unahang grupo ng mga paring sinaunang Pilipino, ang kanilang
misyonaryo na ipinadala rito sa katayuan sa lipunan, kaugalian,
Pilipinas noong 1578. tradisyon at paniniwala ng tagalog.
Kristiyanismo -Ang Kristiyanismo ay - Ang librong ito ni Juan de Plasencia
isa sa tatlong mga monotheistic na ay nailathala noong 1589 sa Pilipinas.
relihiyon na mayroon sa mundo - “The Customs of the Tagalogs'' ay
ngayon. Ito ay batay sa mga aral ni pangunahing nakatuon sa
Jesus ng Nazaret, na tinatawag ding pamahalaan, pangangasiwa ng
Jesus Christ, na itinuturing na mesias hustisya, alipin, mana at dote.
na inihayag sa Lumang Tipan, iyon ay, - Sa aklat na ito, matutunghayan natin
sa tradisyon ng relihiyon ng mga ang ating pinagmulan gayundin ang
Hudyo. ating kultura, na naimpluwensyahan
Misyonaryo - Ang misyunaryo, ng tatlong kolonisasyon na naganap
misyonaryo, misyunero o misyonero sa ating bansa. Ipinapakita kung
(Ingles: missionary) ay ang tao o mga paano namuhay ang ating mga
taong nagbabahagi ng "Salita ng ninuno nang walang tulong ng
Diyos" sa ibang bansa. anumang malalaking pamahalaan sa
Prayle - Sa simbahang Katolika, kasapi kanluran.
sa alinmang ordeng panrelihiyon ng NILALAMAN NG LIBRO
mga laláki, gaya ng Agustino, - Ito ay isang repleksyon na papel
Dominiko, Pransiskano, at Heswita. tungkol sa mga kaugalian ng mga
Mitolohiya - Ang mitolohiya ay isang Pilipino, partikular ng mga Tagalog
noong panahon ng kolonisasyon. ito magulang ng kababaihan bago ang
ay magbibigay sa iyo ng isang sulyap kasal.
sa kung ano ang nakaraan at Mga paniniwalang panrelihiyon
magbibigay sa iyo ng mga ideya kung - Nakasaad din dito na ang mga
paano namuhay ang ating mga Pilipino ay sumasamba sa mga diyus-
ninuno. diyosan at isa sa mga ito ang
Antas ng Tao sa Lipunan tinatawag nilang Bathala.
Datu- Ang katawagan sa pinuno ng - Ang paraan ng paglilibing ay
mga barangay noong kapanahunan nagkakaiba din batay sa katayuan ng
ng pre-hispanikong Pilipinas. Sila ang namatay.
nagsisilbing tagapagpatupad ng mga Mga paniniwala sa pamahiin
batas at ang nagsisilbing pinakahari. - Paniniwala ng mga Pilipino, katulad
Maharlika- Isang uri ng makalumang ng multo, tikbalang, at tiyanak.
mandirigma sa sinaunang lipunang - Sinasamba din nila ang araw, ang
Tagalog sa isla ng Luzon sa Pilipinas buwan at maging ang mga bituin.
na tinatawag sa Espanyol bilang Emilio Jacinto, ―Kartilla ng
Hidalgos, at nangangahulugang Katipunan‖
malayang tao, libres o mga nakalaya KATIPUNAN- tinatawag din na
sa pagka-alipin. Kataastaasang,Kagalanggalangang
Alipin- Tumutukoy sa Katipunan ng mga Anak ng Bayan
pinakamababang uri ng lipunan sa (KKK)
iba't ibang kultura ng Pilipinas bago - isang sikretong samahan ng mga
dumating ang mga Espanyol noong Pilipinong lumalaban sa pananakop
ika-16 at ika-17 siglo. ng mga Kastila na nabuo noong 1892
Mga kaugalian na may kinalaman sa - Sinimulan nila Andres Bonifacio,
kasal Jose Dizon, Valentin Diaz
- Inilarawan ni Plasencia kung paano - Matapos madiskubre ng mga Kastila
nahahati ang mga bata sa mag- ang Katipunan noong 1896, pinunit
asawang Maharlika at alipin. ng mga Katipuneno ang kanilang mga
- Binanggit ni Plasencia ang sistema cedula na nagpasimula sa rebolusyon.
ng dote na ginagawa ng mga
katutubong Tagalog—ang mga dote EMILIO JACINTO
ay ibinibigay ng mga lalaki sa mga - Si Emilio Jacinto y Dizon ay isang
heneral at tagapagsalita na gumanap inilahad ng dating heneral at dating
ng mahalagang papel pangulo ang mga kaganapan sa
sa pakikipaglaban para sa kalayaan ng nakaraan.
Pilipinas noong pananakop ng mga - Ang orihinal na memoir ay isinulat ni
Espanyol. Emilio Aguinaldo sa pagitan ng taong
- Itinakda siya bilang tagapagsalita at 1928 hanggang 1946. 
tagapamahala ng pananalapi ng KKK - 1967 nang mapagdesisyunan niyang
dahil sa kaniyang angking talino. ilimbag ito.
- Noong 1896 isinulat niya ang
Kartilya ng Katipunan para magbigay MGA NILALAMAN NG AKDA
gabay sa mga Katipunero na sasali ng XXVIII: ANG PINAKAMADUGO KONG
samahan. LABANAN (MY BLOODIEST FIGHTS)
KARTILYA NG KATIPUNAN - Agosto 31-Setyembre 1, 1896- sa
- “Kartílya ng Katipúnan” ang popular ilalim ng pamumuno ni Aguinaldo,
na tawag sa akda ni Emilio Jacinto na nagwagi ang hukbong Tagalog laban
naglatag ng mga batas at prinsipyo ng sa mga Espanyol.
Katipunan at nagsilbing gabay para sa - Sa kabila ng tagumpay ay maraming
mga kasapi nitó. buhay ang nasawi kabilang na sina
- Ang orihinal na pamagat nito ay Heneral Candido Tria Tirona at
“Mga Aral ng Katipunan Ng Mga Anak Kapitan Simeon Alcantara.
ng Bayan”. - Nobyembre 1896- ang bayan ng
- gabay ito sa mga bagong sali sa Kabite ay napalaya sa mga Espanyol.
Katipunan hindi lamang upang
baguhin ang kilos at saloobin sa loob XXX: PAGSASAAYOS NG KONSEHO
ng samahan, kundi palawakin ang NG MAGDIWANG (MAGDIWANG
pagpapahalaga at tuntunin sa COUNCIL REORGANIZED)
moralidad na kailangan isapuso - Disyembre 1896- Isinaayos at hinati
ng mga Pilipino sa kaniyang pamilya’t ng konseho ang pamumuno sa
kapwa tao. lalawigan ng Kabite. 
Mga Gunita ng Himagsikan Ni Emilio - Magdiwang (Bonifacio)- Noveleta,
Aguinaldo San Francisco de Malabon, Rosario,
- isang memoir na naglalaman ng mga Tanza, Nic, Ternate, Maragondon,
nangyari sa ating kasaysayan. Dito Magallanes, Bilen, Alfonso, indang, at
San Roque. Bonifacio ay malinaw na indikasyon
- Magdalo (Baldemoro Aguinaldo)- ng pagtataksil sa "Pamahalaang
Cavite el Viejo, Imus, Dasmarinas, Maghihimagsik". 
Silang, Amadeo, Mendez, Nunez, - Sa kalaunan ay nabuo nila ang
Bacoor, and Carmona. "consejo de guerra" kung saan ang
instruktor ng juez ay si Koronel Pedro
XXXVIII: NANG MAHALAL AKO Lipana, si piskal ay si Koronel Jose
BILANG PRESIDENTE (MY ELECTION Elises at ang tagapagtanggol ng
TO THE PRESIDENCY) magkapatid na Bonifacio ay sina
- Upang mas paigtingin ang ugnayan Koronel Placido Martinez at Koronel
ng Magdalo at Magdiwang, isang Teodoro Gonzales.
pagpupulong ang ginanap. Ito ay para
itatag ang bagong pamunuan ng XLIV: HINATULAN NG KAMATAYAN
“new revolutionary government” ANG MAGKAPATID NA BONIFACIO
kung saan nahalal si Aguinaldo bilang Abril 29, 1897 - Tuluyan ng nahuli ang
Pangulo at si Bonifacio bilang Director magkapatid na Bonifacio
of the Interior. - Inahinan ng mga heneral ang
- Nalaman ni Aguinaldo noong Marso magkapatid ng mabibigat na kaso at
24, 1897, na si Bonifacio at ang isinagawa ang paglilitis na Naic,
kanyang mga ministro ay nagpulong ngunit ito ay nalipat rin kalaunan sa
sa konseho at nagpasa ng isang Maragondon. 
resolusyon na nagpapawalang-bisa sa - Tuluyan na natagpuang nagkasala
kapulungan ng Tejeros. ang magkapatid na Bonifacio
pagkatapos ang masusi at maingat na
XLII: ANG PAGKATATAG NG paglilitis sa hukumang militar at
“CONSEJO DE GUERRA” (MILITARY ipinataw sa kanila ang hatol na
COURT) kamatayan.
- Gustong likhain ni Aguinaldo ang - Nakiusap si Pangulong Aguinaldo na
konseho ngunit tinutulan ito ng babaan ang kanilang parusa at
maraming heneral.  patalsikin nalang sila sa Pico de Loro
- Ipinagtanggol nila na hindi kailangan upang mabawasan ang walang saysay
ng konseho at sa kanilang paningin, na pagdanak ng dugo ng ibang
ang ginawa ng magkapatid na rebolusyonaryo at maingatan ang
pagkakaisa ng mga Pilipino laban sa Heritage Act
Espanyol ngunit pinawalang bisa ang ● Opisyal na itinalaga bilang Republic
nais ni Presidente Emilio Aguinaldo. Act No. 10066, isang batas ng
Mayo 10, 1897 - Inutusan si Major Pilipinas na lumikha ng Philippine
Macapagal ni Heneral Noriel na Registry of Cultural Property
dalhin ang magkapatid na Bonifacio (PRECUP) at gumawa ng iba pang
sa Bundok ng Tala upang doon ihatol mga hakbang upang mapanatili ang
ang kanilang kamatayan. mga makasaysayang gusali na higit sa
NATIONAL HISTORICAL INSTITUTE 50 taong gulang at ito ay nilagdaan
(1997), DOCUMENTS OF THE 1898 bilang batas noong Marso 25, 2009.
DECLARATION OF PHILIPPINE Philippine Registry of Cultural
INDEPENDENCE, THE MALOLOS Property (PRECUP)
CONSTITUTION AND THE FIRST ● Ang imbakan ng lahat ng
PHILIPPINE REPUBLIC MANILA impormasyon na nauukol sa mga
National Historical Institute (NHI) kultural na ari-arian sa Pilipinas na
● nagsasagawa ng pagsasaliksik at itinuturing na makabuluhan sa ating
paglalathala ng mga akdang kultura na pamana. Ito ay itinatag sa
pangkasaysayan ng Pilipinas at mga pamamagitan ng Article V Section 4
gawaing pang-edukasyon sa mga ng National Heritage Act of 2009
makasaysayang kaganapan at Republic Act 10066.
personahe.
● Ang pagpapatupad ng National The Flag and Heraldic Code of the
Historic Act of the Philippines (PD 260 Philippines
at PD 1505) ay nagkaroon ng ● Ang Republic Act No. 8491 o mas
pangangasiwa sa mga makasaysayang kilala bilang Flag and Heraldic Code of
pook, istruktura at memorabilia ng the Philippines ay nagsasabi na ang
mga pambansang bayani paggalang at pagtulong ay dapat
● Pagpapatupad ng Republic Act ipagkaloob sa lahat ng oras sa
8491 o “The Flag and Heraldic Code watawat, awit, at iba pang
of the Philippines.” pambansang simbolo na naglalaman
ng pambansang mithiin at
National Historic Act of the nagpapahayag ng mga prinsipyo ng
Philippines/National Cultural soberanya at pambansang
pagkakaisa. ● War Counselor and Special
Delegate-Designate
Declaration of Philippine ● An Act of the Proclamation of the
Independence/ Deklarasyon ng Independence of the Filipino People
Kalayaan ng Pilipinas Kahalagahan ng Deklarasyon ng
● Hunyo 12, 1898 - Proklamasyon ng Kalayaan ng Pilipinas:
Kalayaan ng Pilipinas sa bahay ni ● Ayon kay General Aguinaldo,
Aguinaldo sa Cavite el Viejo (Kawit) sa naniniwala siya na ito ay kailangan
ganap na ika- apat at ika- lima na oras sapagkat magbibigay ito ng
sa hapon inspirasyon sa mga mamamayan
● Pambansang Watawat ng Pilipinas- upang makipaglaban ng buong puso
Iwinagayway ang watawat na ginawa at husay sa mga Espanyol. Lingid
ni Marcela Agoncillo sa Hong Kong, at doon, ang proklamasyon ng kalayaan
binigyan siya ng alalay ni Lorenza ay nanghihikayat ng mga
Agoncillo at Delfina Herboza ibang bansa upang makilala ang
● Marcha Filipina Magdalo - Isang uri kalayaan ng bansa.
ng kanta na binuo ni Julian Felipe, ● Pangalawa, pinapaalala ng akda ang
isang kompositor sa lalawigan ng karapatan maging malaya at pagtayo
Cavite, at tinugtog ng San Francisco ng mga mamamayang Pilipino sa
de Malabon Marching Band kanyang sariling mga paa.

The Act of Declaration of Philippine Unang Republika ng Pilipinas

Independence ● Unang Republika Filipina
● Isinulat at inihanda ni Ambrosio ● Ang pamahalaan ng Pilipinas na
Rianzares Bautista, nilagdaan ng itinatag kasabay ng paghahayag ng
siyam na pu’t walong mga tao ngunit Saligang Batas ng Malolos noong
ipinahayag noon ika- isa ng Agosto Enero 23, 1899 sa Malolos, Bulacan.
1898 ● Si Emilio Aguinaldo ang naging
● An Act of the Proclamation of the Unang Pangulo ng Republika ng
Independence of the Filipino People Pilipinas Kongreso ng Malolos
(Acta de la proclamación de ● Noong ika-15 ng Setyembre 1898,
independencia del pueblo Filipino) nagtungo si General Emilio Aguinaldo
Ambrosio Riamzares Bautista kasama si Apolinario Mabini, ang
kanyang tagapayo, sa Simbahan ng the American Era (mga kartung
Barasoain, Bulacan at itinatag ang editoryal)
Kongreso ng Malolos. Ang kongreso
na ito ang naatasan gumawa ng Alfred W. McCoy
saligang batas o konstitusyon na o Alfred “Al” William McCoy is an
gabay ng mga pinuno, mamamayan at American historian and educator.
bansa. o Born on June 8,1945 in Concord,
Massachusetts.
Konstitusyon ng Malolos o He is the Fred Harvey Harrington
Mga pinagtibay ng konstitusyon: Professor of History at the University
1. Pagkilala sa Republika ng Pilipinas of Wisconsin–Madison.
2. Probisyon sa kapangyarihan ng o He specializes in the history of the
ehekutibo, lehislatura, at hukuman Philippines, foreign policy of the
Ehekutibo- Ang Ehekutibong sangay United States, European
ay binubuo ng Pangulo at colonization of Southeast Asia, illegal
Pangalawang Pangulo na kapwa drug trade, and Central Intelligence
inihalal ng boto ng nakararami at Agency covert operations.
magsisilbi sa loob ng anim na taon. o He has spent the past thirty years of
Lehislatura- Ang Lehislaturang sangay his life writing about Southeast Asian
ay pinahihintulutang gumawa ng mga history and politics.
batas, mag-amyenda, at o McCoy began his teaching career as
magsawalang-bisa ng mga ito gamit a lecturer at Yale, while he was still a
ang kapangyarihang ibinigay sa doctoral student (1976-1977). He
Kongreso ng Pilipinas. spent the next academic year as a
Hudikatura- Ang Hudikturang sangay research fellow at the Australian
ay may kapangyarihang lutasin ang National University. McCoy remained
mga sigalot sa pagpapatupad ng mga in Australia at the University of New
karapatang nakasaad sa batas. South Wales as a lecturer (1978-
3. Paghihiwalay ng simbahan at 1981), senior lecturer (1981-1985),
estado. and was eventually promoted to
4. Pagkilala sa karapatan ng bawat associate professor (1985-1989). He
tao. returned to the United States in 1989
Alfred McCoy, Political Caricatures of as a full professor of history at the
University of Wisconsin-Madison, trying to stop Santos, telling the latter
where he has since spent his career. to stop giving Barcelona the crown
because it is not his to begin with.
Philippine Cartoons: Political
Caricature of the American Era War against the Speculators!
Philippine political cartoons gained The second cartoon was also
full expression during the American published in The Independent on
era. Filipino artists recorded national June 16, 1917. This was drawn by
attitudes toward the coming of the Fernando Amorsolo and was aimed
Americans as well as the changing as a commentary to the workings of
mores and times. While the 377 Manila Police at that period. A man
cartoons compiled in this book speak wearing a salakot labeled to be Juan
for themselves, historian Alfred Dela Cruz was grabbing the officer,
McCoy’s extensive research in telling him to leave the small-time
Philippine and American archives pickpockets and thieves and turn to
provides a comprehensive at the great thieves instead.
background not only to the cartoons
but to the turbulent period as well. Death Cars
Artist-writer Alfredo The third cartoon was a commentary
Roces, who designed the book, on the unprecedented cases of
contributes an essay on Philippine colorum automobiles in the city
graphic satire of the period. streets. The Philippine Free Press
published this commentary when
A public post is not a hereditary fatal accidents involving colorum
crown... vehicles and taxi occurred too often
The first example shown was already.
published in The Independent on
May 20, 1916. The cartoon shows Our “Flaming Youth”
a politician from Tondo named Dr. The fourth cartoon depicts a cinema.
Santos passing his crown to his A blown-up officer was at the screen
brother in-law, Dr. Barcelona. A saying that couples are not allowed
Filipino guy (as depicted wearing a to neck and make love in the theater.
salakot and barong tagalog) was Two youngsters looked horrified
while an older couple seemed period to the American occupation
amused. period demonstrated different
strands of changes and shifts in
Uncle Sam Riding a Chariot culture, society, and politics.
The fifth cartoon was published by o The selected cartoons illustrate not
The Independent on November 27, only the opinion of certain media
1915. Here, we see the caricature of outfits about the Philippine society
Uncle Sam riding a chariot pulled by during the American period but also
Filipinos wearing school uniforms. paint a broad image of society and
McCoy, in his caption to said to politics under the United States.
cartoon, says that this cartoon was
based on an event in 1907 when Commission on Independence,
William Howard Taft brought to Filipino Grievance Against Governor
Manila pier riding this chariot pulled Wood (Zaide 1990. Vol 11, pp. 230-
by students of Liceo De Manila. 234) [Liham ng petisyon]

El Turno Los Partidos Hinaing ng Pilipino Laban kay

The last cartoon was published by Gobernador Wood
Lipang Kalabaw on August 24, 1907. Sa kanilang reklamo, hinimok ng mga
In the picture, we can see Uncle Sam Pilipino ang kapayapaan at utos na
rationing porridge to the politicians kanilang nasiyahan sa loob ng unang
and members of the Progresista Party 25 taon ng Panahon ng Amerika.
(sometimes known as the Federalista "Mahigit sa isang-kapat ng isang siglo
Party) while the members of the ay lumipas mula nang ang Pilipinas ay
Nacionalista Party look on and wait sumailalim sa bandila ng Amerikano
for their turn. This cartoon depicts — isang sagisag ng kalayaan, hindi ng
the patronage of the United States pagsakop; isang simbolo ng altruism,
being coveted by politicians from hindi ng pagiging makasarili o
either of the party. kasakiman. Ang soberanya ng
Amerikano ay itinanim sa ating bansa
Analysis of the Political Caricatures na may ipinagkaloob na layunin ng
during the American Period pagsasanay sa amin sa sining ng
o The transition from Spanish colonial sariling pamahalaan at pagbibigay sa
amin ng kalayaan. Ang aming mabuti, kapangyarihan at tungkulin na
hindi ang kanyang pakinabang ay umuunlad sa nasabing lupon.
maging......Ang layunin ng Amerika.
Ang ating bansa ay nakatuon sa kanya Gregorio F. Zaide
sa tiwala na mapangalagaan at Kilala bilang "Dean of Filipino
mabuo para sa kapakinabangan ng Historians", isinulat ng may-akda ang
ating mga kababayan. Naniniwala sa iba't ibang mga libro sa
katapatan ng layunin ng Amerika, History.Nakamit niya ang isang titulo
inilapat ng mga Pilipino ang kanilang ng doktor sa UST. Ang kanyang
sarili sa pagsusumikap ng pasyente sa kontribusyon sa larangan ng
gawain ng pagtugon sa mga kasaysayan ay mas kilala sa
kundisyon na nakuha sa kanila, sabik pamamagitan ng kanyang 12-dami na
na naghihintay sa araw na igagalang gawain na Dokumentaryo ng
ng Amerika ang kanyang pangako. Pinagmulan ng Kasaysayan ng
Nagsampa sila ng reklamo dahil sa Pilipinas at
pagpapalabas ng Gobernador- ang kanyang Pageant of Philippine
Heneral Wood ng Executive Order No. History. Sa tulong ng kanyang anak na
37 na nagpawalang-bisa sa mga batas babae na si Sonia, ang Mga
na lumilikha ng Lupon ng Kontrol. Ang Pinagmumulan ng Dokumentaryo ay
Lupon ng Kontrol na kinabibilangan nagsisilbing isang pagsasama-sama
ng Pangulo ng Senado at ang ng mga pangunahing mapagkukunan.
Tagapagsalita ng Kamara ng mga
Kinatawan bilang mga miyembro ay Leonard Wood
ang tanging ahensya ng insular na Siya ay isang manggagamot at
pamahalaan na tungkulin na kalaunan sa pangkalahatan sa US
pahintulutan ang pagboto para sa ang Army. Sa Digmaang Espanyol-
mga stock na pag-aari ng gobyerno sa Amerikano, inayos niya at nagsilbi
mga pribadong korporasyon. Sa bilang kumander ng Rough Riders,
parehong pagkakasunud-sunod ng isang regimen ng cavalry, kasama si
ehekutibo, inihayag din ng Theodore Roosevelt. Kasunod nito,
Gobernador-Heneral ang kanyang hinirang siya ni Pangulong William
layunin na mag-ehersisyo lamang at Taft bilang Chief of Staff of the Army
sa kanyang sarili ang mga noong 1910 na kanyang gaganapin
hanggang 1914. Nagsilbi siya bilang ng Estados Unidos noong ika-18 ng
Gobernador ng Militar sa Cuba at Setyembre taong 1986. Sa talumpati,
kalaunan bilang Gobernador-Heneral hindi malilimutang idineklara ni
ng Pilipinas. Namatay siya noong Pangulong Aquino na, matapos
1927 habang nasa US. niyang umalis sa U.S. noong 1983 sa
pagluluksa upang ilibing ang kanyang
* insert 21 Arbitrary Acts * asawa, matagumpay siyang bumalik
sa U.S. makalipas ang tatlong taon
President Corazon Aquino’s Speech bilang "President of a free people".
before the U.S. Congress (Sept. 18, - Ang teksto ay sumasalamin sa
1986)  kalagayang panlipunan at pampulitika
ng Pilipinas noong panahong iyon at
- Marami nang araw ang nagdaan at nagsasaad ng unang mapayapang
marami nang tao ang napalitan upang rebolusyon sa pambansang
umupo sa pwesto bilang Presidente kasaysayan. Dala nito ang dalamhati
ng Pilipinas. Sa mga nagdaan na ng mga tao, na naglunsad ng digmaan
panahon ay mapag-aaralan ng lahat laban sa kasamaan ng pang-aapi
na ang mga Presidente ng PIlipinas ay habang nagtitipon ang mamamayang
puro mga lalaki at walang babae. Pilipino para sa kalayaan. Ang
Marami ang nagsasabi na ang ganitong paghihirap ay naging
pagiging isang Presidente ay isang kapangyarihan na humantong sa
trabaho na hindi para sa babae. pinakamalaking tagumpay ng bansa:
Ngunit, ito ay nagbago ng dahil isang ang pagtanggal ng isang diktatoryal
araw ay may babaeng nagngangalang na pamahalaan, pagbigay daan sa
Corazon C. Aquino na itinakda bilang tunay na kalayaan, pagtaas ng mga
unang babaeng Presidente ng karapatang pantao, at ang
Pilipinas.  pangangalaga sa kapakanan ng mga
- Makalipas ang ilang taon nung siya Pilipino. Kaya naman, naging simbolo
ay itinakda bilang Presidente ng si Cory para sa demokrasya na
Pilipinas ay nagbigay ng nagbigay ng kapangyarihan sa mga
makasaysayang talumpati si taong walang karapatan sa pulitika.
Pangulong Corazon C. Aquino bago
ang Pinagsamang Sesyon ng Kongreso Raiders of the Sulu Sea
 DOKUMENTARYO 
• Ang Raider of the Sulu ay iisang • Itinatag ng mga Espanyol ang
historiography documentary film na kanilang kolonya sa katimugang dulo
naglalarawan sa Southeast Asia na ng Mindanao sa Zamboanga. Ang Fort
umuunlad sa libreng kalakalan sa Pilar ay itinayo na may sampung (10)
lugar. metrong taas na pader na kuta sa
• Masamang epekto/ paghihiganti paligid. Ito ang naging batayan ng
noong gustong kontrolin ng mga mga Kastila upang mapadali ang
Kastila ang ekonomiya gayundin ang kanilang pakikipagkalakalan. Ang
kolonisasyon at pag-Kristiyano Zamboanga ay napakalapit sa Basilan,
• Ipinakita dito ang inaangkin noon ang pangkat ng mga isla ng Tawi-tawi
bilang mga Pirates of the Sea mula sa at Sulu at ang lugar ng Maguindanao
Mindanao sa Pilipinas kung saan naroon kaming tatlong
• Kung paano ang mga mananakop na magkakaibang tribo ng mga
ito ay aktwal na nagsasagawa ng mandaragat na Pilipinong Muslim.
kanilang kalakalan bago at noong Ang tatlong tribo ay kilala bilang
panahon ng pananakop ng mga Balangingi-Samal, Ilanun at Taosug na
Espanyol sa Pilipinas mahuhusay na mandirigma.
MGA KONTRIBYUTOR NG • Ang tatlong tribu ay hindi talaga
DOKYUMENTARYO mga pirata noong mga panahong
• Icelle Gloria Estrada ginagawa nila ang kanilang
• Dr. Julius Bautista  pangangalakal ng paghuli ng mga tao
• Dr. Samuel Tan at pagbebenta sa kanila bilang mga
• Dr. Margarita Cojuanco alipin. Ang pangangalakal ng mga
• Barbara Watson Andaya alipin ay isang negosyo noon at hindi
• Halman Abubakar nila sinasalakay ang mga barko sa
Sila ang mga nag-ambag sa tagumpay dagat. Ang ginawa nila ay pumunta at
ng pelikulang ito na gawa ng dumaong sa iba't ibang pampang na
Oakfilms3 batay sa Singapore para sa nagpanggap na mangingisda. Nang
Q channel, Discovery Channel at walang anumang babala, iguhit ang
National Geographic para sa kanilang mga espada na may haba na
International Release. 1 metro at kumuha ng maraming
MGA NILALAMAN NG alipin hangga't kaya nila. Kapag
nahuli, ang mga palad ng mga alipin Nautica. Naging manlalakbay-dagat
ay nabutas at nakatali sa isa't isa. Ang siya. Kapag nasa Maynila siya
mga alipin ay lulan sa kanilang 25 nagpapaturo pa rin siya kay Lorenzo
hanggang 27 metro por 6 na metrong Guerrero ng pagpipinta.
bangka na mayroong 30 hanggang 34
na tagapagsagwan at mga layag. MGA OBRA/ PINTA
Sinasabing ang kanilang mga bangka ● THE DEATH OF CLEOPATRA (La
ang pinakamabilis na hindi kayang Muerte de Cleopatra)
habulin ng mga Spanish Galleon. -Ang tanyag na obra ay isang silver
• Ang dokumentaryo ng Kasaysayan medalist sa 1881 National Exposition
ay aktwal na tumutuon sa kung of Fine Arts sa Madrid.
paano ang mga tribo ay nakapag-ayos -Naibena ni Luna ang pinta sa
ng isang flotilla ng isang daang barko halagang 5,000 Spanish pesetas, na
o higit pa na may higit sa 3,000 mga pinakamahal na presyo para sa isang
tao. Nangyari ito nang magsabwatan pinta.
ang tatlong tribo para salakayin ang ● SPOLIARIUM (often mispelled
Fort Pilar. Natakot ang mga Espanyol Spolarium)
nang makita nila ang bilang ng mga -Ang Spoliarium ay mula sa salitang
bangka at hukbong kakaharapin nila. Latin na tumutukoy sa Roman
• Mga sasakyang pandagat: Lanong, Colosseum basement kung saan
Garay, at Salisipan itinapon ang mga dying gladiators.
• Mga sinaunang sandata ng mga ● Espana y Filipinas (Spain and the
Moro: Moro kris, kampilan, barong Philippines)
Mga Obra ni Luna at Amorsolo -Ito ay isang oil on wood painting na
isang alegorikong paglalarawan ng
● Juan Luna- Si Juan Luna y Novicio dalawang babae ; isang
(23 Oktubre 1857-7 Disyembre 1899) representasyon ng Espanya at ang isa
ay isang Pilipinong pintor at bayani. naman ay Pilipinas.
Nagkainteres si Luna sa pagpipinta ● LAS DAMAS ROMANAS (The Roman
dahil sa impluwensya ng kanyang Dames)
kuya Manuel, na magaling na pintor -Kilala rin bilang The Roman Maidens,
at bayani. Nag-aral si Luna sa Ateneo The Roman Women, o The Roman
de Manila, at pagkatapos sa Escuela Ladies. Ito ay isang oil on canvas
painting ni Luna noong siya ay isang Marino de Agoncillo (sa kanan) kilala
estudyante sa School of painting sa rin bilang Ina ng Watawat ng Pilipinas,
Madrid. at sa tulong nina Lorenza at Delfina
● El Pacto de Sangre (The Blood Herbosa de Natividad na mga anak ni
Compact) Marcela.
-Inilalarawan ang 1565 Sandugo ● Planting Rice with Mayon Volcano
(blood compact ritual) sa pagitan nina -Masasayang pilipinong taganayon sa
Datu Sikatuna ng Bohol at Miguel kanilang matitingkad na kasuotan at
López de Legazpi, na napapaligiran ng salakot na sama-samang
ibang mga conquistador. nagtatrabaho sa isang berde na
● Interior d' Un Café (The Parisian magandang tanawin. Sa kanilang
Life) likuran ay ang Bulkang Mayon na na
-Kilala rin bilang Interior d' Un Café o naglalabas ng usok sa payapang
sa loob ng isang kapehan o literal na paraan.
isang tao na mas mababa sa isang ● Fruit Gatherer
kalapating mababa ang lipad -Ang obrang ito ay isang halimbawa
(prostitute) na ipininta ni Luna. ng konsepto ni Amorsolo ng isang
● Fernando Amorsolo -Si Fernando tunay na gandang pilipina.
Amorsolo y Cueto ay anak nina Pedro ● Afternoon Meal of the Rice
Amorsolo at Bonifacia Cueto. Workers
Ipinanganak noong Mayo 30, 1892 at -Ang Afternoon Meal of the Rice
namatay noong Abril 21, 1972 dahil Workers ni Fernando Amorsolo ay
sa pagpalya ng puso. Kilala rin bilang isang 1951 oil in canvas painting. Ito
"The Grand Old Man of Philippine Art ay nanalo ng first prize sa New York
World's Fair.
MGA OBRA/ PINTA
● El Ciego (The Blind Man) IISANG NAKARAAN NGUNIT
-Ang El Ciego ay isang obra maestra MARAMING KASAYSAYAN: MGA
na nagpapakita ng tunay na kultura KONTROBERSIYA AT
ng mga Pilipino. MAGKAKASALUNGAT NA MGA
● The Making of the Philippine Flag PANANAW HINGGIL SA KASAYSAYAN
-Ipinapakita sa painting ang tatlong NG PILIPINAS
babae na pinangalanang Marcella
Unang Misa  panahong nasa Homonhon sila
- Limasawa (ginanap) Magellan.
- Pinagdausan ng Unang Misa noong FEAST OF ST. LAZARUS
linggo ng pagkabuhay - Una, Ang march 17, 1521 ay linggo
- Homonhon (pari) sa panahon ng kwaresma
- Pakikipagsandugo ni Magallanes sa (quadragesima) at tinatawag noon na
pinuno ng isla na si Raha Kulambu passion sunday at araw ng Pyesta ni
- Unang sandugo ng isang Filipino at San Lazarus. Tinawag nila na
ng isang Español Archipelago of San Lazaro ang isla ng
- "Unang Misa sa Filipinas" noong Homonhon at mga karatig isla dahil
Linggo ng Pagkabuhay, 31 Marso pyesta ni San Lazaro pagdating nila sa
1521. Homonhon.
- Isinagawa ang misa ni Fray Pedro CONCLUSION
Valderrama sa baybayin ng isla - Ayon sa paring si Fr. Neil
MARSO 17, 1521 Tenefrancia, ang sumusunod ay
- Unang dumaong sila FERDINAND maaring masabi natin base sa
MAGELLAN sa isla ng HOMONHON kanyang pagsasakliksik:
dito sa Pilipinas, Kasama ang mga - Dahil mayroong at least 3 liturgical
MISYONERO at ang PARING SI PEDRO feasts na nakapaloob sa mga araw
VALDERAMA. kung kailan nasa Homonhon sila
- Nanatili ang grupo nila Magellan sa Magellan, malaki ang posibilidad na
isla ng Homonhon sa loob ng siyam sa isla ng Homonhon nga naganap
(9) na araw. Marso 17-25, 1521 ayon ang unang misa dito sa Pilipinas.
ito kay Antonio Pigaffeta, ang - Kamakailan ay opisyal na kinilala ng
nagsilbing taga-record ng mga national historical commission of the
pangyayari sa paglalakbay nila. philippines ang isla ng limasawa
MARSO 17-25, 1521 bilang lugar kung saan naganap ang
- Ayon sa isang research at position "Misa ng linggo ng pagkabuhay" O
paper ng isang local historian at "First easter mass"
paring si Padre Neil Tenefrancia, take note, ito ay first easter mass, not
mayroong at least (3) tatlong necessarily "The first mass"
mahahalagang araw para sa mga - Ibig sabihin, posible talagang may
katoliko o feast days noong mga nangyaring mga misa bago pa
dumating ang easter.ibig sabihin, itinatag ni Padre Pedro Pelaez upang
posible talagang may nangyaring mga ipaglaban ang karapatan ng mga
misa bago pa dumating ang easter. Paring Sekular. Maagang nagtapos
- Remember, nasa Homonhon sila ang panunungkulan ni Padre Pelaez
Magellan before pa mag-easter pagkat namatay siya dahil sa lindol sa
sunday. Nasa Homonhon sila ng mga Katedral ng Maynila. Ipinagpatuloy ng
araw ng passion sunday, palm sunday GomBurZa ang kampanyang
at feast of the annunciation. sinimulan ni Padre Pelaez.
PAG-AALSA SA CAVITE
ANG ISYU NG SEKULARISASYON • Noong Enero 20, 1872, nagkaroon
• Paring Regular- Ito ang ng isang pag-aalsa sa isang arsenal sa
kinabibilangan ng halos lahat ng mg Cavite dahil sa sobrang paniningil ng
prayleng Espanyol. Ito ang mga paring Buwis sa mga empleyado nito.
kabilang sa mga ordeng relihiyoso Pinamunuan ito ni Sarhento
tulad ng mga Agustino, Dominikano, Fernando La Madrid.
Heswita, Pransiskano. ANG PAGGAROTE SA GOMBURZA
• Paring Sekular- Ito ang mga paring • Sinamantala ng mga Espanyol ang
Pilipino na hindi kabilang sa mga pangyayaring ito upang iligpit ang
ordeng relihiyoso na pawang kanilang mga kaaway kaya idinawit
katulong lamang ng mga Paring nila sila Padre Mariano Gomes, Padre
Regular sa mga parokya. Jose Burgos, at Padre Jacinto Zamora
• Nagkaroon ng suliranin kung sino o ang GomBurZa. (EREHE - lumalaban
ang mangangasiwa sa mga parokya sa simbahan)
ng mga paring Heswita nang • Naniwala si Arsobispo Meliton
matanggal ang mga ito noong 1768. Martinez na walang kasalanan ang
Pinagbintangan ng mga tatlo, kaya hindi nila ipinatanggal ang
maykapangyarihan ang mga Heswita abito ng mga pari ng garrotehin nila
na sinabing namuno sa isang pag- ito.
aalsa sa Madrid, Spain laban sa isang • Noong Pebrero 17, 1872, ginarrote
ministro sa pamahalaan at ang GomBurZa sa Bagumbayan (Rizal
pagtangkang patayin si Haring Carlos Park ngayon). Iniutos ng arsobispo ng
III. Maynila na patunugin ang lahat ng
• Ang Kilusang Sekularisasyon ay dambana ng simbahan sa bansa
upang isimbolo ang pagdadalamhati kamatayan sa pamamagitan ng
at pagluluksa. garrote sa Bagumbayan ( Luneta)
GOBERNADOR-GENERAL RAFAEL DE EPEKTO NG PAG-AALSA AT PAGPATAY
IZQUIERDO NANUNGKULAN NOONG SA 3 PARING MARTIR
1871-873 • Ito ang gumising sa damdaming
makabansa ng mga Pilipino.
DAHILAN NG PAG-AALSA SA KABITE • Nagkaisa ang mga Pilipino sa
• Inalis ni Izquierdo ang pribilehiyo ng pananalig na ang mga espanyol ay
mga manggagaw: at sundalo sa malulupit, mapang-abuso, at di
arsenal ng Cavite na malibre sa buwis makatarungan.
at polo Y servicios. RETRAKSIYON O PAG-TALIKOD NI
ENERO 20, 1872 RIZAL
• nag-alsa ang mga manggagawa at  Retraksyon
sundalo at sinakop ang kuta ng San - Ito ang sinasabing 'orihinal' na
Felipe kinagabihan retraksyong sinulat at nilagdaan ni
•SARHENTO LA MADRID- Rizal (hindi ito ang bersyon ni padre
pinangunahan ang pag-aalsa ng mga Balaguer)
sundalo at manggagawa Ang Retraksiyon ni Rizal: Mga Iba't
RESULTA NG PAG-AALSA ibang Pananaw
• Nagtagumpay na nakuha ang •Sa kabila ng mga agam-agam kung si
arsenal ng Cavite ngunit nagapi din Rizal nga ba ay pumirma ng
sila dahil sa pagdating ng mga isangretraksiyon sa panahong siya ay
sundalong galing namamalagi sa Fort Santiago ilang
Maynila. oras bago itinakdaang kanyang
kamatayan, nais ipabatid ng may-
PADRE JOSE BURGOS, JACINTO akda na hanggang sa kasalukuyan ay
ZAMORA AT MARIANO GOMEZ hindi pa rin matiyak ng mga
isinangkot sa pag-aalsa at sila'y dalubhasa sa Kasaysayan ng Pilipinas
inaresto ikinulong sa bintang na sila ang katotohanan ng nasabing
ang may pakana sa naganap na pag- dokumento.
aalsa. • Ayon sa aklat nina Estela at Libert
PEBRERO 17, 1872 (2002), alas tres y mediang hapon ay
• Hinatulan ang tatlong pari ng nagbalik sa Fort Santiago si Fr.
Balaguer, upang kumbinsihin muli si Nagkaroon ng pangkalahatang
Rizal na sumulat ng isang retrakisyon pagpupulong ang mga taga-
para bawiin ang mga naisulat laban sa Balintawak at Kangkong sa Pugad
simbahang Katoliko. Hindi umano Lawin, sa bakuran ni Juan
nagtagumpay si Fr. Balaguer sa Ramos(anak ni Melchora Aquino).
kanyang misyon at ito'y umalis na ANG NAPAGKASUNDUAN 
bigo sa kanyang pakay. Sabay sabay nilang pinunit ang
• Ayon kay Coates (1992), dalawa ang kanilang mga sedula at sumigaw ng
pakay ng mga Kastila para pilitin si "Mabuhay ang Pilipinas" Ito'y
Rizal na sumulat ng isang Retraksiyon: naghudyat ng pagsisimula ng
1. Para sa kanyang kapakanan, Himagsikang Pilipino. (August 29,
marahil ay gusto nilang ipagtanggol si 1896)
Rizal at para maprotektahan din ang Agosto 30, 1896 - pakikipaglaban ng
kanilang mga pansariling interes. Katipunan laban sa Espanyol sa San
2. Upang di lalaganap ang Juan del Monte (malapit sa Marikina) 
impluwensiya ni Rizal sa mga darating
pang panahon sa pamamagitan ng
kanyang mga naisulat at nailathala.
SIGAW NG BALINTAWAK O PUGAD
LAWIN
• Ang Sigaw ng Pugad Lawin (kilala
din sa orihinal na tawag na Sigaw ng
Balintawak)
ay ipinahayag ng Katipunan at naging
simula ng Himagsikang Pilipino laban
sa Imperyong Kastila upang makamit
ang kasarinlan.
In the then hilly sitio in Balintawak,
the Katipuneros tore their "cedulas
officially launching the Philippine
revolution against Spain. (Aug. 23,
1896)
Agosto 23, 1896