Held, it must be presumed to have

been duly made pursuant to s 80, that

is to say, the provisions of s 112
have been complied with. It is also a
requirement of s 112, read with s 114
of the CPC, that a statement made
under it is one that is made on the free
will of the person making it. It follows
that it must be presumed under s 80
that exh P4 was so made. The burden
was therefore on the accused to show
that she did not make exh P4
voluntarily (seeßppß759H, 763G,
764B–C). (2) Section 113 of the
CPC is designed, inter alia, to render a
statement admissible in evidence in a
trial when its maker has not been
contradicted with it yet. It is only after
this

1
stage that there is a prosecution for
perjury. In such a prosecution, the
making of a police statement is a fact
in
issue. It must be proved to have been
made so as to establish the fact that it
contains matters contrary to what has
been said by its maker in a previous
trial. The maker is only required to
explain the parts of the police
statement
which contradict what he had said in
the trial. In such circumstances, the
police statement cannot be used to
cross-
examine the maker and for the purpose
of impeaching his credit. Thus in a
prosecution for perjury, the
admissibility

2
of a police statement cannot be
governed by s 113. It follows that the
need to establish the voluntariness of
exh P4
as provided by the section does not
arise with the result that the burden
prescribed in s 80 of the Evidence Act
1950
is not displaced. Even without the aid
of s 80, the burden is on the accused to
show that the statements were not
voluntarily made as it is an assertion
made by her (see p 765C–E).
(3) The accused did in fact lead
evidence
to show that she did not make the
statements voluntarily. However the
sessions court judge did not accept the
evidence. The court had no reason to
disturb the finding made. It must
3
therefore be taken that the accused
made
the statements voluntarily (see p
765F). (4) Even though no objection
was raised on the admissibility of
exhßP3,
that does not preclude the court from
excluding inadmissible evidence on its
own motion in the exercise of its duty
as the guardian of justice in order to
ensure that judicial decisions are made
in accordance with law (see p 774C).
(5) A perusal of the certificate
certifying exh P3 revealed that there
were two defects in it. Firstly, the
certificate
appeared at the top of the first page
which was not in compliance with s 76
of the Evidence Act 1950. Secondly,
the
4
certificate states ‘Salinan
Diakui Sah’ which was also not
in compliance with s 76. The two
defects
resulted in exh P3 not being a certified
copy within the meaning of s 76.
Exhibit P3 was therefore inadmissible
in
evidence. It is the court’s duty
to rule that exh P3 was wrongly
admitted in evidence. It must therefore
remain
inadmissible even though no objection
was raised as to its admissibility with
the result that the foundation of the
prosecution case collapsed. Without
this vital piece of evidence, the order
of the sessions court judge in calling

5
Held, it must be presumed to have
been duly made pursuant to s 80, that
is to say, the provisions of s 112
have been complied with. It is also a
requirement of s 112, read with s 114
of the CPC, that a statement made
under it is one that is made on the free
will of the person making it. It follows
that it must be presumed under s 80
that exh P4 was so made. The burden
was therefore on the accused to show
that she did not make exh P4
voluntarily (seeßppß759H, 763G,
764B–C). (2) Section 113 of the
CPC is designed, inter alia, to render a
statement admissible in evidence in a
trial when its maker has not been
contradicted with it yet. It is only after
this

6
stage that there is a prosecution for
perjury. In such a prosecution, the
making of a police statement is a fact
in
issue. It must be proved to have been
made so as to establish the fact that it
contains matters contrary to what has
been said by its maker in a previous
trial. The maker is only required to
explain the parts of the police
statement
which contradict what he had said in
the trial. In such circumstances, the
police statement cannot be used to
cross-
examine the maker and for the purpose
of impeaching his credit. Thus in a
prosecution for perjury, the
admissibility

7
of a police statement cannot be
governed by s 113. It follows that the
need to establish the voluntariness of
exh P4
as provided by the section does not
arise with the result that the burden
prescribed in s 80 of the Evidence Act
1950
is not displaced. Even without the aid
of s 80, the burden is on the accused to
show that the statements were not
voluntarily made as it is an assertion
made by her (see p 765C–E).
(3) The accused did in fact lead
evidence
to show that she did not make the
statements voluntarily. However the
sessions court judge did not accept the
evidence. The court had no reason to
disturb the finding made. It must
8
therefore be taken that the accused
made
the statements voluntarily (see p
765F). (4) Even though no objection
was raised on the admissibility of
exhßP3,
that does not preclude the court from
excluding inadmissible evidence on its
own motion in the exercise of its duty
as the guardian of justice in order to
ensure that judicial decisions are made
in accordance with law (see p 774C).
(5) A perusal of the certificate
certifying exh P3 revealed that there
were two defects in it. Firstly, the
certificate
appeared at the top of the first page
which was not in compliance with s 76
of the Evidence Act 1950. Secondly,
the
9
certificate states ‘Salinan
Diakui Sah’ which was also not
in compliance with s 76. The two
defects
resulted in exh P3 not being a certified
copy within the meaning of s 76.
Exhibit P3 was therefore inadmissible
in
evidence. It is the court’s duty
to rule that exh P3 was wrongly
admitted in evidence. It must therefore
remain
inadmissible even though no objection
was raised as to its admissibility with
the result that the foundation of the
prosecution case collapsed. Without
this vital piece of evidence, the order
of the sessions court judge in calling

10
Held, it must be presumed to have
been duly made pursuant to s 80, that
is to say, the provisions of s 112
have been complied with. It is also a
requirement of s 112, read with s 114
of the CPC, that a statement made
under it is one that is made on the free
will of the person making it. It follows
that it must be presumed under s 80
that exh P4 was so made. The burden
was therefore on the accused to show
that she did not make exh P4
voluntarily (seeßppß759H, 763G,
764B–C). (2) Section 113 of the
CPC is designed, inter alia, to render a
statement admissible in evidence in a
trial when its maker has not been
contradicted with it yet. It is only after
this

11
stage that there is a prosecution for
perjury. In such a prosecution, the
making of a police statement is a fact
in
issue. It must be proved to have been
made so as to establish the fact that it
contains matters contrary to what has
been said by its maker in a previous
trial. The maker is only required to
explain the parts of the police
statement
which contradict what he had said in
the trial. In such circumstances, the
police statement cannot be used to
cross-
examine the maker and for the purpose
of impeaching his credit. Thus in a
prosecution for perjury, the
admissibility

12
of a police statement cannot be
governed by s 113. It follows that the
need to establish the voluntariness of
exh P4
as provided by the section does not
arise with the result that the burden
prescribed in s 80 of the Evidence Act
1950
is not displaced. Even without the aid
of s 80, the burden is on the accused to
show that the statements were not
voluntarily made as it is an assertion
made by her (see p 765C–E).
(3) The accused did in fact lead
evidence
to show that she did not make the
statements voluntarily. However the
sessions court judge did not accept the
evidence. The court had no reason to
disturb the finding made. It must
13
therefore be taken that the accused
made
the statements voluntarily (see p
765F). (4) Even though no objection
was raised on the admissibility of
exhßP3,
that does not preclude the court from
excluding inadmissible evidence on its
own motion in the exercise of its duty
as the guardian of justice in order to
ensure that judicial decisions are made
in accordance with law (see p 774C).
(5) A perusal of the certificate
certifying exh P3 revealed that there
were two defects in it. Firstly, the
certificate
appeared at the top of the first page
which was not in compliance with s 76
of the Evidence Act 1950. Secondly,
the
14
certificate states ‘Salinan
Diakui Sah’ which was also not
in compliance with s 76. The two
defects
resulted in exh P3 not being a certified
copy within the meaning of s 76.
Exhibit P3 was therefore inadmissible
in
evidence. It is the court’s duty
to rule that exh P3 was wrongly
admitted in evidence. It must therefore
remain
inadmissible even though no objection
was raised as to its admissibility with
the result that the foundation of the
prosecution case collapsed. Without
this vital piece of evidence, the order
of the sessions court judge in callin

15
Held, it must be presumed to have
been duly made pursuant to s 80, that
is to say, the provisions of s 112
have been complied with. It is also a
requirement of s 112, read with s 114
of the CPC, that a statement made
under it is one that is made on the free
will of the person making it. It follows
that it must be presumed under s 80
that exh P4 was so made. The burden
was therefore on the accused to show
that she did not make exh P4
voluntarily (seeßppß759H, 763G,
764B–C). (2) Section 113 of the
CPC is designed, inter alia, to render a
statement admissible in evidence in a
trial when its maker has not been
contradicted with it yet. It is only after
this

16
stage that there is a prosecution for
perjury. In such a prosecution, the
making of a police statement is a fact
in
issue. It must be proved to have been
made so as to establish the fact that it
contains matters contrary to what has
been said by its maker in a previous
trial. The maker is only required to
explain the parts of the police
statement
which contradict what he had said in
the trial. In such circumstances, the
police statement cannot be used to
cross-
examine the maker and for the purpose
of impeaching his credit. Thus in a
prosecution for perjury, the
admissibility

17
of a police statement cannot be
governed by s 113. It follows that the
need to establish the voluntariness of
exh P4
as provided by the section does not
arise with the result that the burden
prescribed in s 80 of the Evidence Act
1950
is not displaced. Even without the aid
of s 80, the burden is on the accused to
show that the statements were not
voluntarily made as it is an assertion
made by her (see p 765C–E).
(3) The accused did in fact lead
evidence
to show that she did not make the
statements voluntarily. However the
sessions court judge did not accept the
evidence. The court had no reason to
disturb the finding made. It must
18
therefore be taken that the accused
made
the statements voluntarily (see p
765F). (4) Even though no objection
was raised on the admissibility of
exhßP3,
that does not preclude the court from
excluding inadmissible evidence on its
own motion in the exercise of its duty
as the guardian of justice in order to
ensure that judicial decisions are made
in accordance with law (see p 774C).
(5) A perusal of the certificate
certifying exh P3 revealed that there
were two defects in it. Firstly, the
certificate
appeared at the top of the first page
which was not in compliance with s 76
of the Evidence Act 1950. Secondly,
the
19
certificate states ‘Salinan
Diakui Sah’ which was also not
in compliance with s 76. The two
defects
resulted in exh P3 not being a certified
copy within the meaning of s 76.
Exhibit P3 was therefore inadmissible
in
evidence. It is the court’s duty
to rule that exh P3 was wrongly
admitted in evidence. It must therefore
remain
inadmissible even though no objection
was raised as to its admissibility with
the result that the foundation of the
prosecution case collapsed. Without
this vital piece of evidence, the order
of the sessions court judge in callin
PEMBUKTIAN FAKTA YANG DIAKUI:- PERBANDINGAN ANTARA AKTA
KETERANGAN 1950 (AKTA 56) DAN AKTA / ENAKMEN KETERANGAN
MAHKAMAH SYARIAH

ABSTRAK

20
 Kaedah umum dalam prinsip pembuktian adalah bahawa semua fakta persoalan dan fakta
relevan mesti dibuktikan menerusi keterangan. Walau bagaimanapun ada dua kategori fakta-fakta
yang tidak perlu dibuktikan, iaitu (a) fakta-fakta yang diiktiraf secara kehakiman dan (b) fakta-
fakta yang diakui. Pengecualian-pengecualian tersebut diperuntukkan oleh Seksyen 56, 57 dan 58
Akta Keterangan 1950 dan Seksyen 43,44 dan 45 Akta Keterangan Mahkamah Syariah Wilayah-
Wilayah Persekutuan 1997 di bawah tajuk “Fakta-fakta yang tidak perlu dibuktikan”. Artikel ini
melihat kepada aspek persamaan atau perbezaan antara Akta Keterangan 1950 (Akta 56) dengan
Akta/Enakmen Keterangan Mahkamah Syariah yang diguna pakai dalam konteks kaedah
pembuktian fakta yang diakui dalam proses perbicaraan. Pemakaian kaedah ini ada diperuntukkan
dalam Undang-undang dan merupakan pengecualian kepada prinsip asas pembuktian. Kajian yang
bersifat kualitatif ini mengaplikasikan instrumen analisis kandungan terhadap peruntukan undang-
undang. Hasil kajian mendapati bahawa kerelevanan pemakaian seksyen ini dapat menjimatkan
masa Mahkamah dengan memfokuskan kepada perkara asas yang lain.

PENGENALAN

Pembuktian merupakan elemen yang penting dalam suatu prosiding perbicaraan dan perlu
dikemukakan secara teratur di mahkamah. Bagi mencapai keadilan dalam sesuatu proses
perbicaraan, semua fakta dan isu yang dibangkitkan perlu disokong dengan pembuktian yang
tuntas dan dikemukakan di hadapan hakim. Pembuktian tersebut perlu dikemukakan melalui
kaedah tertentu yang ditetapkan dalam peruntukan sedia ada. Kaedah pembuktian tanpa cara dan
saluran yang ditetapkan akan menyebabkan pembuktian tersebut tidak sah dan ditolak kerana
kaedah pembuktian bermaksud cara yang digunakan bagi membuktikan sesuatu tuntutan yang
didakwa berlaku di hadapan mahkamah. Walaubagaimanapun, ada pengecualian yang
diperuntukkan dalam undang-undang keterangan bahawa fakta yang tidak perlu dibuktikan tetapi
diterima oleh Mahkamah.

Dalam Akta Keterangan 1950, fakta yang tidak perlu dibuktikan diperuntukkan dalam
Bahagian II dibawah kategori Pembuktian. Bahagian II tersebut merangkumi tiga seksyen iaitu
antara seksyen 56 hingga 58. Kesemua seksyen ini berkaitan dengan fakta yang tidak perlu
dibuktikan. Penulis secara khususnya merujuk kepada Akta Keterangan Mahkamah Syariah
Wilayah-Wilayah Persekutuan 1997 (Akta 561) pula dalam Bahagian II dibawah kategori
Pembuktian. Fakta yang tidak perlu dibuktikan memakai Seksyen 43 sehingga 45. Fakta yang
tidak perlu dibuktikan ini terbahagi kepada dua iaitu fakta yang diberi pengiktirafan kehakiman
dan fakta yang diakui tidak perlu dibuktikan. Namun kajian ini akan memfokuskan perbincangan
mengenai Fakta Yang Diakui Tidak Perlu Dibuktikan dibawah Seksyen 58 Akta 56 dan Seksyen
45 dibawah Akta 561.

PEMBUKTIAN FAKTA YANG DIAKUI DI BAWAH AKTA KETERANGAN 1950

Beban pembuktian dalam undang-undang boleh difahami sebagai satu kaedah yang
memerlukan seseorang itu terikat untuk membuktikan kewujudan atau ketidakwujudan sesuatu
fakta atau membuktikan keseluruhan kes1. Sudah menjadi kelaziman dalam sesuatu pembuktian
bahawa mana-mana pihak yang terlibat dalam dakwaan atau tuntutannya mestilah membuktikan
kesnya dengan mengemukakan bukti lisan mahupun secara dokumentari. Pihak yang ingin
Mahkamah mempercayai kewujudan faktanya mestilah membuktikannya.

21
 Walau bagaimanapun, pengecualian kepada prinsip am ini terpakai dalam Seksyen 56,
Seksyen 57 dan Seksyen 58 Akta Keterangan 1950 iaitu pengiktirafan kehakiman dan fakta yang
di akui tidak perlu dibuktikan. Peruntukkan Seksyen 56 dan 57 Akta 56 tersebut adalah berkaitan
dengan pengiktirafan kehakiman yang tidak perlu dibuktikan oleh mana-mana pihak dalam
perbicaraan. Ini kerana Mahkamah telah memberikan pengiktirafan terutamanya dalam beberapa
fakta yang Mahkamah menganggapnya wujud samada daripada pengetahuan umum dan perkara-
perkara yang masyhur serta merujuk kepada sumber perundangan yang sedia ada. Dalam Seksyen
57 (1) Akta 56 tersebut telah menyenaraikan 15 kategori fakta yang mana menunjukkan
Mahkamah harus memberikan pengiktirafan penghakiman tanpa perlu dibuktikan. Manakala
Seksyen 58 pula adalah berkaitan dengan fakta yang diakui tidak perlu dibuktikan, dan ini hanya
terpakai dalam kes-kes sivil sahaja, bagi kes jenayah pula fakta yang diakui diperuntukkan dalam
Seksyen 73AA Akta yang sama.
SKOP SEKSYEN 58 AKTA KETERANGAN 1950
Prinsip am undang-undang setiap dakwaan hendaklah dibuktikan. Walaubagaimanapun
ada pengecualian yang dimaktubkan dalam Seksyen 58 Akta Keterangan 1950 memperuntukkan:-
Seksyen 58 (1) “tiada fakta yang perlu dibuktikan dalam mana-mana prosiding jika pihak-
pihak dalam prosiding itu atau ejen mereka bersetuju untuk mengakuinya dalam
pendengaran itu atau yang sebelum pendengaran itu, mereka bersetuju untuk mengaku
dengan apa-apa tulisan yang ditandatangani mereka sendiri, atau yang menurut apa-apa
kaedah pliding yang sedang berkuat kuasa, mereka disifatkan telah mengakuinya dengan
pliding mereka, Dengan syarat bahawa mahkamah boleh, menurut budi bicaranya,
menghendaki supaya fakta yang diakui itu dibuktikan selain dengan pengakuan
sedemikian.”
Seksyen 58 (2) Seksyen ini tidak terpakai bagi prosiding jenayah.
Berdasarkan peruntukkan Seksyen 58(1) menyatakan bahawa fakta yang diakui melalui
tiga syarat utama iaitu (i) pengakuan semasa pendengaran (ii) pengakuan secara bertulis sebelum
pendengaran; (iii) pengakuan dalam pliding tidak perlu dibuktikan melainkan mahkamah dengan
budibicaranya meminta fakta yang diakui tersebut dibuktikan.
Oleh itu, adalah penting untuk meneliti ketiga-tiga kategori yang diperuntukkan bagi
melihat sejauh manakah peruntukan tersebut dapat digunapakai dalam perbicaraan di Mahkamah.
Ketiga-ketiga syarat tersebut menetapkan prinsip bahawa apa yang diakui tidak perlu dibuktikan.
Jadi hanya Mahkamah perlu membicarakan soalan-soalan yang menjadi pertikaian pihak-pihak,
bukannya lagi terhadap soalan-soalan yang telah dipersetujui. Seperti contoh berkaitan dengan
pengakuan yang dibuat oleh ejen-ejen pihak terhadap tuntutan untuk rawatan, tuntutan gantirugi
dan sebagainya.
(i) Pengakuan Semasa Pendengaran
Pengakuan semasa peringkat pendengaran kes ini boleh dibuat oleh pihak-pihak yang
terlibat dalam sesuatu kes atau kepada mana-mana pihak termasuklah peguamcara. Jadi, sekiranya
pengakuan dibuat kepada peguamcaranya maka pihak tersebut terikat dengan pengakuannya yang
mana tidak perlu dibuktikan lagi dengan mana-mana pembuktian. Mahkamah akan mengambil
kira pengakuan tersebut dan boleh memutuskan apa-apa keputusan berkaitan dengannya. Oleh
yang demikian, Mahkamah mempunyai budi bicara untuk menghendaki sama ada seseorang itu
membuktikan fakta yang diakui selain daripada pengakuan. Oleh itu pengakuan boleh dibuat

22
dalam pliding atau pada mana-mana peringkat perbicaraan. Sebaik sahaja pengakuan dibuat, ia
mengikat orang yang telah membuat pengakuan tersebut.

Dalam kes Dr Nursyirwan Mohd Syukur lwn. Dr Zulkafperi Hj Hanapi & satu lagi 2,
Hakim berpendapat bahawa Defendan Pertama mengaku P1A telah dihantar kepada jabatan-
jabatan di atas. Pengakuan ini tidak dinafikan oleh Defendan Pertama yang P1A yang dihantar
pada jabatan-jabatan di atas tidak diterima oleh mereka. Keterangan yang tidak dinafikan ini saya
terima (Mahkamah). Bagi pengakuan Defendan Pertama yang beliau menghantar P1A pada pihak
ketiga itu maka Seksyen 58 Akta Keterangan 1950 terpakai.  Daripada kedudukan peruntukkan
tersebut adalah jelas bahawa keadaan-keadaan berikut tidak perlu dibuktikan: (i) pengakuan pada
masa perbicaraan; (ii) pengakuan secara bertulis sebelum perbicaraan; dan (iii) pengakuan di
dalam pliding. Jadi Mahkamah berpendapat bahawa keadaan yang terpakai dalam kes ini adalah
keadaan (i)(pengakuan pada masa perbicaraan) di atas, jadi isu mengenai penerbitan telah
dibuktikan.

Pengakuan ke atas fakta dan dokumen yang telah dipersetujui semasa pendengaran kes
juga ada dibincangkan dalam kes Nayan Bakar & satu lagi lwn. Omar Awang & yang lain3. Kes
ini berkenaan dengan Lot 1056 apa yang dituntut ialah bahagian setakat 320/560. Terdapat 2
borang 14A iaitu bertarikh 15-12-1996 (B, 4-7) dan 22-4-2001 (B, 8-11). Pindahmilik kedua ini
yang dipertikai sebagai tidak mengikut perbincangan di antara Ishah, P1, D1 dan D2 di mana D1
yang akan mendapat 2 1/2 relong dan bakinya masih dengan Ishah. Melalui borang 14A ini, Ishah
telah memindahmilik tanah itu secara hebah kepada D1 (211/560) dan D2 (109/560). Pihak
defendan telah berhujah kedua borang 14A tersebut telah dimasukkan di dalam Ikatan Dokumen
A (Agreed and Admitted) (ditanda sebagai Ikatan B) di mana Ishah telah menurunkan cap jarinya
selepas memahami kandungan dokumen. Oleh kerana borang 14A telah dipersetujui dan diakui
kandungannya ia tidak boleh dicabar. Begitu juga dengan Lot 1771 dan Lot 2828 di mana borang
14A bertarikh 30 Ogos 1988 dan Ogos 1997 (B, 45-48 dan B, 61-64) dimasukkan di dalam Ikatan
Dokumen A (Agreed and Admitted.) Mahkamah telah merujuk kepada Seksyen 58 Akta
Keterangan 1950.

Dalam kes Kewangan Bersatu Berhad Lwn Skycon Development Sdn Bhd & Yang Lain 4
Hakim turut merujuk kepada  Seksyen 58 Akta Keterangan 1950 yang menyatakan adalah jelas
bahawa fakta-fakta yang dipersetujui diantara kedua-dua pihak tidak perlu dibuktikan. Daripada
kedudukan di atas adalah jelas bahawa keadaan-keadaan berikut tidak perlu dibuktikan:-(i).
pengakuan pada masa perbicaraan (ii) pengakuan secara bertulis sebelum perbicaraan, dan(iii).
pengakuan di dalam pliding. Keadaan yang terpakai dalam kes ini adalah keadaan (ii) dan (iii).
Oleh yang demikian, dalam keadaan ini sangat menjimatkan masa Mahkamah dan pihak-pihak
kerana tidak perlu mengulas perkara yang telah dipersetujui terlebih dahulu.

Berdasarkan ketiga-tiga kes di atas, adalah jelas bahawa mahkamah perlu menerima
bahawa pengakuan semasa pendengaran adalah tidak perlu lagi dibuktikan dan ia adalah mengikat
pihak yang membuat pengakuan. Apabila berhadapan dengan perkara ini, akan lebih menjimatkan
masa mahkamah dan boleh memfokuskan kepada isu-isu lain yang dipertikai dalam perbicaraan.

(ii) Pengakuan Secara bertulis sebelum pendengaran

Sepertimana yang telah dijelaskan diatas, berkenaan dengan pengakuan semasa

pendengaran, prinsip yang sama juga terpakai dalam keadaan pengakuan secara bertulis sebelum
pendengaran fakta -fakta tersebut tidak perlu dibuktikan. Pengakuan yang dimaksudkan ini
hendaklah dalam bentuk tulisan secara bertulis. Seperti contoh surat bertulis kepada pihak lawan
yang mengandungi pengakuan, pernyataan fakta yang dipersetujui dan dokumen yang diakui

23
untuk tujuan pendengaran. Keperluan Mahkamah dalam menerimapakai fakta-fakta dan ikatan
dokumen yang telah dipersetujui sebelum pendengaran banyak dijelaskan dalam keputusan-
keputusan kes Mahkamah.

Antaranya dalam kes yang telah diputuskan berkenaan dengan pihak-pihak sesuatu kes
telah bersetuju dengan kemasukkan dokumen yang diakui dalam ikatan dokumen yang
dipersetujui CTOS Sendirian Berhad & ORS Lwn. M Kayveas 5, Mahkamah mendapati bahawa
dipersetujui di dalam Ikatan Penyataan Fakta-Fakta Yang Dipersetujui yang bertanda I bahawa:-

i.semua pengataan yang dikatakan berunsur fitnah tersebut dilafazkan oleh Defendan dan
merujuk kepada Plaintif;
ii.semua pengataan-pengataan yang dikatakan berunsur fitnah tersebut telah disiarkan
kepada pihak ketiga.

Walau bagaimanapun pada peringkat penghujahan jawapan pihak Peguam Persekutuan

ada memberitahu Mahkamah bahawa beliau telah memasukkan hujah tambahan beliau untuk
pengataan fitnah merujuk kepada Plaintif kerana terdapat di dalam Ikatan Isu-Isu Untuk
Dibicarakan bahawa pengataan fitnah yang merujuk pada Plaintif merupakan isu yang
dipersetujui untuk dibicarakan dan pohon untuk diputuskan oleh Mahkamah.Peguam Plaintif
membantah untuk fakta yang pengataan-pengataan fitnah itu merujuk kepada Plaintif menjadi isu
untuk dibicarakan. Hujah beliau bahawa fakta yang pengataan fitnah merujuk kepada Plaintif
telahpun dipersetujui di dalam Penyataan Fakta-Fakta Yang Dipersetujui dan ini mempunyai
kesan dari segi undang-undang. Beliau merujuk pada Seksyen 58 Akta Keterangan 1950.

Hujah beliau bagi Penyataan Isu-Isu Untuk Dibicarakan adalah merupakan garis panduan
untuk Mahkamah dan pihak-pihak dalam konteks perjalanan perbicaraan. Semasa Pengurusan Kes
sebelum perbicaraan, Defendan juga telah mengesahkan bahawa isu mengenai pengataan fitnah
merujuk pada Plaintif dan publication merupakan fakta-fakta yang dipersetujui antara Plaintif dan
Defendan. Sehingga Mahkamah membenarkan Defendan untuk masukkan hujah ini, hujah
peguam Plaintif, ini akan memprejudiskan Plaintif kerana semasa perbicaraan Plaintif tidak
kemukakan apa-apa keterangan mengenai pengataan fitnah merujuk kepada Plaintif dan
publication kerana fakta-fakta tersebut telahpun menjadi fakta yang dipersetujui.

Atas hujah peguam Plaintif ini, Defendan tidak mempunyai apa-apa jawapan. Hakim
menyatakan ‘Saya bersetuju dengan hujah dari peguam Plaintif. Seksyen 58 Akta Keterangan
1950 memberi kesan pada fakta-fakta yang diakui. Dalam kes ini, fakta-fakta yang diakui secara
bertulis sebelum perbicaraan (lihat kes Abdul Khoder bin Shafie v. Low yam Chai [1989] 1 CLJ
195 (Rep); [1989] 2 CLJ 1174; [1989] 2 MLJ 483). Dengan pengakuan daripada Defendan ini,
fakta-fakta yang diakui itu tidak perlu dibuktikan oleh Plaintif, merujuk kes  Pembangunan Maha
Murni Sdn. Bhd. v. Jururus Ladang Sdn. Bhd. [1985] 1 LNS 122; [1986] 2 MLJ 30. Walaupun
terdapat dalam Isu-Isu Yang Dipersetujui Untuk Dibicarakan tapi dengan persetujuan atau fakta-
fakta ini (pengataan fitnah merujuk pada Plaintif telah diakui Defendan) dan Plaintif tidak
kemukakan apa-apa keterangan semasa perbicaraan akibat dari pengakuan Defendan tersebut,
saya berpendapat adalah amat memprejudiskan pihak Plaintif untuk membenarkan Defendan
untuk menghujah dan memohon keputusan dibuat oleh Mahkamah tentang isu-isu berkenaan.
Lagi pun semasa Pengurusan Kes dijalankan dihadapan saya sendiri, saya telah mendapat
pengesahan dari Peguam Persekutuan bahawa mereka bersetuju yang pengataan yang dikatakan
fitnah pada masa itu merujuk kepada Plaintif dan telah pun disiarkan pada pihak ketiga. Atas
alasan-alasan di atas saya putuskan yang penyataan-penyataan fitnah yang merujuk kepada
Plaintif dan pengataan-pengataan tersebut telah disiarkan pada pihak ketiga telah dipersetujui
oleh Defendan dan Defendan terikat dengan peruntukan   Seksyen 58 Akta Keterangan 1950 .

24
 Petikan kes di atas menunjukkan bahawa mahkamah boleh memutuskan apa-apa
penyataan dan pengakuan yang telah dipersetujui oleh pihak-pihak sebelum perbicaraan dan
Hakim juga boleh membuat pengesahan berkenaan pengakuan yang dibuat, maka adalah menjadi
tanggungjawab pihak-pihak meneliti terlebihi sebelum apa-apa pengakuan di buat kerana ia
mengikat pihak-pihak.

Selain itu, prinsip yang sama juga terpakai dalam kes Zamri bin Ibrahim lwn Lee Motors
Auto Care Sdn Bhd  6 Mahkamah mendapati bahawa dalam hujahannya.Responden
mengaku tidak menafikan kereta tersebut berada dipremisnya. Memandangkan fakta bahawa
Kereta tersebut berada di premis Responden sejak 22.1.2007 dan peralatan telah hilang, ditukar
dan dirosakan tidak dipertikaikan maka adalah selamat untuk Jadi Mahkamah ini putuskan
sememangnya peralatan telah hilang, ditukar dan dirosakan semasa Kereta tersebut berada dalam
premis Responden. Memandangkan fakta-fakta penting ini telah diakui maka
ia tidak perlu dibuktikan sebagaimana yang ditetapkan di bawah Seskyen 58(1) Akta Keterangan
1950.

Manakala dalam kes On Tin Khoon lwn HU Sepang & 2 lagi 7 , berkenaan dengan suatu
tuntutan gantirugi dan juga injunksi dan permintaan maaf dalam beberapa surat khabar dan kos
bagi libel yang terkandung dalam patung effigy dan poster-poster dan bentangan-bentangan kain
dan juga bagi slander yang terdapat dalam suatu persidangan akhbar. Hakim Mahkamah Tinggi
Malaya, Dato’ Faiza Tamby Chik memutuskan oleh kerana persetujuan kesemua pihak telah
diperolehi atas penterjemahan perkataan-perkataan fitnah, sebelum ia dijadikan ekshibit, maka
Seksyen 58 & 115 Akta Keterangan 1950 adalah terpakai dan hujah pihak defendan ketiga atas
ketidakpatuhan A. 92 k. 1 adalah tidak berasas. Kes ini membuktikan apabila pihak-pihak
bersetuju dengan apa-apa dokumen dan pernyataan yang diakui maka tidak perlu dipertikaikan
lagi atau pembuktian. Dalam kes Mohd Rozali Abdul Rahman lwn Fauziah Abdullah8, Seksyen
58 Akta 56 terpakai dan Hakim memutuskan daripada fakta yang telah dipersetujui ini,Plaintif
telah diestop untuk menafikannya.

Begitu dalam kes Melilea (M) Sdn Bhd lwn The New Straits Times Press (M) Bhd dan
lain-lain   semasa perbicaraan, telah dipersetujui beberapa fakta melalui ikatan dokumen bertanda
9

di antara plaintif dengan defendan pertama, kedua dan ketiga yang artikel-artikel berkenaan telah
diterbitkan kepada pihak ketiga. Mahkamah berpendapat dalam keadaan begini s 58 Akta
Keterangan 1950 terpakai, fakta-fakta yang dipersetujui tidak perlu dibuktikan di dalam
mahkamah.

Kes ini jelas menunjukkan bahawa pengakuan bertulis yang telah dibuat sebelum
perbicaraan adalah mengikat pihak-pihak dan tidak perlu diperdebatkan lagi dan tidak akan
memprejudiskan mana-mana pihak. Selain itu, Mahkamah juga berpendapat fakta yang telah yang
telah dipersetujui terlebih dahulu juga mengikat pihak-pihak.

25
 (iii) Pengakuan dalam pliding tidak perlu dibuktikan melainkan Mahkamah
dengan budibicaranya meminta fakta yang diakui tersebut dibuktikan.
Pliding adalah bermaksud sesuatu pernyataan bertulis secara formal tentang sebab
sesuatu tindakan atau pembelaan yg dikemukakan oleh pihak-pihak yang membuat tuntutan atau
yang dituntut dalam sesuatu Tindakan Mahkamah. Dalam Aturan 18 Kaedah-Kaedah Mahkamah
telah menjelaskan keseluruhan apa yang berkaitan dengan pliding. Pliding secara ringkasnya
adalah berkenaan dengan Penyata Tuntutan dan Pembelaan serta Tuntutan Balas . Dimana pihak
yang menuntut hendaklah menyatakan butiran-butiran mengenai dakwaan atau tuntutannya.
Manakala pembelaan pula berkenaan dengan pernyataan tentang bersifat pengakuan atau penafian
terhadap tuntutan tersebut.

Sekiranya mana-mana pihak, telah menyatakan pengakuan terhadap sesuatu dan satu
pihak lagi tidak mempertikaikan maka ,Mahkamah berpendapat bahawa fakta tersebut tidak lagi
perlu dibuktikan. Tetapi penafian, secara amnya ke atas plaintif yang didakwa secara khusus oleh
pihak dalam pliding dan tidak dinafikan oleh pihak yang satu lagi, pihak yang gagal untuk
menafikan dianggap telah mengakui fakta tersebut, Dalam Aturan 18, Kaedah 13 juga menyentuh
tentang pengakuan dan penafian terhadap sesuatu pliding. Fakta yang diakui oleh pihak dalam
pliding boleh diterima terhadapnya tanpa bukti, tetapi bagaimanapun, apabila dia mengambil jalan
lain kepada pindaan yang dibuat dalam pliding, pihak itu tidak boleh dibenarkan untuk melampaui
pengakuannya.

Adalah menarik untuk diperhatikan bahawa dalam Modi Spinning and Weaving Mills
Company Ltd. Dan satu lagi lwn. Ladha Ram and Co., mahkamah tinggi berpendapat bahawa
apabila pengakuan telah dibuat dalam pliding, walaupun pindaannya tidak dibenarkan fakta kes
tertentu adalah relevan, yang dibuktikan boleh diberikan mengenai fakta tersebut, dengan syarat ia
mesti konsisten dengan fakta dalam isu atau fakta berkaitan. Apabila pihak-pihak telah mengakui
fakta semasa litigasi, fakta yang diakui tidak perlu dibuktikan.

Dalam kes Azmil Haji Taufik lwn. Wakil diri kepada Harta Pusaka Jumin Jaafar, si-mati 10
Adalah fakta yang dipersetujui antara kedua-dua pihak bahawa Defendan Pertama (Jumin) telah
bersetuju untuk menggadaikan Geran Asal Lot No. 1669 kepada Bank Pertanian Malaysia. Juga
adalah tidak disangkal yang Defendan Pertama telah pergi ke Bank tersebut untuk
menandatangani dokumen-dokumen berkenaan. Yang pasti mengikut Eksibit P3, Geran Asal
terdapat transaksi gadaian daripada Jumin bin Jaafar (Defendan Pertama) kepada Bank Pertanian
Malaysia dan gadaian telah dilepaskan kemudiannya. Selepas itu barulah Plaintif mengambil
tindakan untuk membuat pindah milik. Beliau membuat carian dan mendapati yang tanah Lot No.
1669 telah dipindahmilik kepada Omar bin Abdullah Defendan Kedua. Dalam hal ini,Mahkamah
telah mendapati bahawa Defendan-Defendan sendiri mengaku dalam Penyataan Pembelaan dan
Tuntutan Balas para 3 (e) dan 4 seperti berikut:-

"(e) Berdasarkan pujukkan dan janji-janji Plaintif kepada Defendan Pertama, maka Defendan
Pertama telah bersetuju untuk menggadaikan hartanah tersebut dan Plaintif kemudianya telah
membawa Defendan Pertama ke sebuah bank yang telah diatur sendiri oleh Plaintif untuk
menandatangani dokumen-dokumen yang relevan bagi pinjaman tersebut;

4. Melainkan bahawa Defendan Pertama telah memindahmilik hartanah tersebut kepada

Defendan Kedua dan telah membuat satu permohonan bahawa Gerannya telah hilang,..." 

Seterusnya Mahkamah berpendapat, walau apa alasan sekali pun yang diberi, Mahkamah
tidak boleh mempercayai atau menerima alasan pindah milik itu. Yang nyata dan jelas dalam fakta
kes di atas, Defendan Pertama memang tahu yang Geran Asal berada dengan Plaintif dan
26
pernyataan-pernyataan saksi Defendan-Defendan tidak boleh membatal dan mengatasi pengakuan
dalam pliding bahawa "Defendan Pertama telah memindah milik hartanah tersebut kepada
Defendan Kedua dan telah membuat satu permohonan bahawa Gerannya telah hilang". Hakim
telah menyatakan pendapatnya bahaawa adalah menjadi nas undang-undang bahawa setiap pihak
terikat kepada pliding mereka. Dengan pengakuan ini, Mahkamah mendapati permohonan yang
dibuat adalah tidak sah. Kes ini menunjukkan bahawa sekiranya ada pengakuan yang telah dibuat
dalam pliding dan tiada penafian oleh mana-mana pihak, pengakuan tersebut adalah mengikat dan
tidak perlu dibuktikan lagi.

Sementara itu dalam kes berkaitan dengan saman fitnah, Mahkamah telah mendapati ada
pengakuan yang telah dibuat oleh Defendan. Di dalam kes Kerajaan Negeri Terengganu & 3 yang
lain lwn Dr. Syed Azman Syed Ahmad Nawawi &3 yang lain 11 Plaintif-Plaintif telah memfailkan
tindakan ini terhadap Defendan-Defendan berdasarkan fitnah yang dibuat oleh Defendan-
Defendan melalui satu artikel yang bertajuk “Seleweng RM30j bantuan sekolah?” (Artikel Fitnah).
Defendan Pertama telah mengarang Artikel Fitnah yang tidak benar dan/atau berniat jahat
dan/atau berunsur fitnah yang mengaitkan Plaintif-Plaintif dengan niat agar ia disebarkan melalui
akhbar Harakah bertarikh 11 hingga 13 November 2011 yang dipegang permitnya oleh Defendan
Kedua serta dicetak oleh Defendan Keempat bagi merosakkan reputasi dan nama baik Plaintif-
Plaintif. Mahkamah telah mendapati wujudnya Penerbitan telah diakui oleh Defendan-Defendan.
Rujuk Perenggan 11 Pembelaan, berbunyi: “Kecuali akhbar Harakah ada menyiarkan artikel yang
dikarang oleh Defendan Pertama bertajuk “Seleweng RM30j bantuan sekolah?” yang diakui oleh
Defendan Kedua, Defendan Kedua menafikan pengataan-pengataan lain …….” Dengan
pengakuan ini, saya merujuk pada Seksyen 58, Akta Keterangan 1950 dimana fakta yang diakui
tidak perlu dibuktikan oleh Plaintif.

Berdasarkan kes-kes yang dirujuk di atas, penulis berpendapat bahawa pengakuan dalam
pliding diterima dalam perbicaraan sebagai bukti yang muktamad yang tidak boleh disangkalkan
lagi dan tidak perlu kepada pembuktian. Ini lebih menjimatkan masa Mahkamah dan pihak-pihak
tidak boleh sewenang-wenangnya membuat sebarang pengakuan tanpa meneliti dengan lebih jelas
terlebih dahulu.Pengakuan yang dibuat di dalam pliding mengikat pihak-pihak dan Mahkamah
boleh terus membuat keputusan tanpa perlu meminta pihak-pihak membawa sebarang pembuktian
bagi menyokong pernyataannya.

PEMBUKTIAN FAKTA YANG DIAKUI DI BAWAH AKTA/ ENAKMEN

KETERANGAN MAHKAMAH SYARIAH

Sebagaimana Akta Keterangan Sivil yang memperuntukkan tentang pembuktian fakta yang
tidak perlu dibuktikan, undang-undang keterangan di Mahkamah Syariah juga melalui Akta/
Enakmen Keterangan Negeri-Negeri yang sedang digunakan sekarang di dalam pentadbiran
Mahkamah-Mahkamah Syariah seluruh negara juga ada memperuntukkan doktrin fakta yang tidak
perlu dibuktikan antaranya diperuntukkan dalam Seksyen 43 sehingga 45 dalam Akta Keterangan
Mahkamah Syariah Wilayah-Wilayah Persekutuan 1997 (Akta 561). Fakta yang tidak perlu
dibuktikan ini terbahagi kepada dua iaitu fakta yang diberi pengiktirafan kehakiman dan fakta
yang diakui tidak perlu dibuktikan.

Seksyen 43 Akta Keterangan Mahkamah Syariah (Wilayah-Wilayah Persekutuan)1997 [Akta 561] ‘tiada
fakta yang mengenainya Mahkamah akan memberikan pengiktirafan kehakiman perlu dibuktikan”.
Manakala Seksyen 44 Akta 561 seterusnya menjelaskan seperti berikut :- 12 Mahkamah hendaklah
memberikan pengiktirafan kehakiman mengenai fakta yang berikut:

27
 (a) semua undang-undang yang kini mempunyai kuatkuasa undang-undang atau yang sebelum ini
berkuatkuasa atau yang kemudian daripada ini akan berkuatkuasa di Malaysia;
(b) tatakawalan angkatan tentera bagi angkatan tentera atau mana-mana angkatan pelawat yang
berada di Malaysia secara sah;
(c) perjalanan prosiding di dalam Parlimen dan di dalam badan perundangan mana-mana Negeri di
Malaysia;
(d) perihal naik takhta Yang di-Pertuan Agong dan naik takhta Sultan mana-mana Negeri di
Malaysia dan perlantikan Yang di-Pertua Negeri;
(e) meterai semua Mahkamah di Malaysia, semua meterai yang mana-mana orang diberikuasa
untuk menggunakannya oleh mana-mana undang-undang yang sedang berkuatkuasa di Malaysia
dan meterai notari awam;
(f) perihal jawatan mula dipegang, nama, gelaran, fungsi dan tandatangan orang yang sedang
menyandang mana-mana jawatan awam di Malaysia, jika hakikat pelantikannya kepada jawatan
itu diberitahu dalam Warta atau dalam mana-mana Warta Negeri;
(g) perjalanan biasa alam, penbahagian waktu semula jadi dan rekaan, pembahagian dunia
mengikut geografi, pengertian perkataan Melayu, Inggeris dan Arab, hari-hari perayaan awam,
puasa dan kelepasan awam yang diberitahu dalam Warta atau dalam mana-mana Warta Negeri;
(h) nama anggota dan pegawai Mahkamah serta timbalan dan pegawai bawahan dan pembantu
mereka, dan juga nama semua pegawai yang bertindak melaksanakan proses Mahkamah, dan
nama semua Peguam Syarie dan orang lain yang dibenarkan oleh undang-undang untuk hadir
atau bertindak di hadapannya;
(i) kaedah-kaedah jalan di darat, peraturan-peraturan laut dan kaedah-kaedah udara;
(j) segala perkara lain yang Mahkamah diarahkan oleh mana-mana undang-undang bertulis
supaya mengiktiraf.

(2) Dalam segala hal ini, dan juga mengenai segala perkara mengenai sejarah awam, sastera,
sains atau seni, Mahkamah boleh menggunakan buku atau dokumen rujukan yang sesuai untuk
membantunya.

(3) Jika Mahkamah diminta oleh mana-mana orang supaya memberikan pengiktirafan kehakiman
mengenai apa-apa fakta, ia boleh enggan berbuat demikian melainkan jika dan sehingga orang itu
mengemukakan apa-apa buku atau dokumen sebagaimana yang difikirkannya perlu bagi
membolehkannya berbuat demikian.

Seksyen 45. Fakta yang diakui tidak perlu dibuktikan.

(1) Tertakluk kepada subseksyen 17(2), tiada fakta perlu dibuktikan dalam mana-mana prosiding jika
pihak-pihak dalam prosiding itu atau ejen mereka bersetuju untuk mengakuinya dalam pendengaran itu
atau yang sebelum pendengaran itu mereka bersetuju untuk mengaku dengan apa-apa tulisan di bawah
tandatangan mereka, atau yang menurut apa-apa kaedah pliding yang sedang berkuatkuasa, mereka
disifatkan telah mengakuinya dengan pliding mereka.

(2) Mahkamah boleh, menurut budi bicaranya, menghendaki supaya fakta yang diakui itu dibuktikan selain
daripada dengan iqrarsedemikian.

Seksyen 17. Iqrar ditakrifkan.

(1) Iqrar ialah suatu pengakuan yang dibuat oleh seseorang, secara bertulis atau lisan atau dengan isyarat,
menyatakan bahawa dia mempunyai obligasi atau tanggungan terhadap seseorang lain berkenaan dengan
sesuatu hak.

(2) Sesuatu iqrar hendaklah dibuat -

28
 (a) di dalam Mahkamah, di hadapan Hakim; atau

(b) di luar Mahkamah, di hadapan dua orang saksi lelaki yang 'aqil, baligh dan 'adil.

KESIMPULAN

Secara tuntasnya, dapat dilihat dengan jelas bahawa pemakaian iqrar secara lisan dan secara
tulisan diiktiraf oleh mahkamah syariah. Ini adalah kerana kedudukan iqrar itu sendiri sebagai
metod pembuktian yang ketiga di dalam undang-undang Islam yang mana ia hanya mengikat
pihak yang melakukannya sahaja. Penggunaan dan penguatkuasaan iqrar digunakan di mahkamah
syariah di Malaysia walaupun berada di bawah peruntukan yang berbeza diantara setiap negeri, ini
membayangkan bahawa prinsip-prinsip undang-undang Islam hanya diterima sebahagian kecil
sahaja, namun jika diteliti dengan lebih lanjut ternyata ianya luas dan terbuka kepada semua jenis
prinsip undang-undang.

 iqrar merupakan salah satu metodologi pembuktian bagi membuktikan sesuatu kesalahan atau
fakta. Menurut undang-undang keterangan islam iqrar ialah pemberitahuan sesuatu hk atau
kepentingan oleh seseorang ke atasnya, dirinya sendiri untuk orang lain.[7] Mahkamah Syariah di
Malaysia, di bawah Enakmen Keterangan mahkamah syariah telah mengiktiraf penggunaan ikrar.
Definisi “keterangan” ini adalah terbuka dan ianya tidaklah menolak jenis keterangan yang lain
yang diterima oleh Islam seperti ikrar, yamin dan sebagainya.[8] Malah menurut seksyen 17 (2)(a)
dan (b) telah dinyatakan bahawa iqrar hendaklah dibuat di mahkamah berhadapan hakim atau
diluar mahkamah dihadapan dua orang saksi lelaki yang adil dan telah baligh.  Menurut
peruntukkan seksyen 53(2) Undang-undang Pentadbiran Agama Islam Negeri Selangor 1952,
memberi kuasa kepada Mahkamah mentadbir ikrar bagi orang yang akan memberi keterangan di
mahkamah. Ini bererti mahkamah syariah mempunyai kuasa untuk mendengar sesuatu ikrar
didalam sesuatu kenyataan.

29
Jenis iqrar yang digunakan ialah samada melalui lisan atau tulisan. Namun kebiasaan dan
kebanyakkan kes telah melibatkan penggunaan ikrar melalui tulisan. Contohnya di dalam kes
Razalli bin Zakaria lawan Rafeah dan Maimunah.

Kes ini merupakan kes yang menggunakan tulisan sebagai iqrar begi menentukan bahawa
Pemohon merupakan anak kandung simati. Razalli merupakan anak kandung Zakaria dengan
bekas isterinya Kamsiah Abdul Rahman. Namun akibat perceraian keduanya mereka telah
terpisah. Setelah itu, Zakaria telah erkahwin dengan Rafeah Dato’ Boyok namun tidak dikurniakan
anak, dan mereka telah mengambil seorang anak angkat yang bernama Maimunah. Setelah
Zakaria mati, Rafeah dan Maimunah telah berjaya mendapatkan sura kuasa mentadbir harta
pusaka Zakaria dari Mahkamah Tinggi Malaya, namun Razalli telah memohon kepada Mahkamah
Tinggi Malaya mengenai kewujudan waris lain selain pihak defendan, justeru itu pihak mahkamah
telah menyerahkan pentadbiran harta pusaka Zakaria kepada Pegawai Pemegang Amanah Raya
sehinga perintah selanjutnya diberikan. Berdasarkan kes Mohamed Habibullah lwn Faridah Yang
Arif Hakim telah menasihatkan pemohon supaya kes ini dibawa ke mahkamah syariah untuk
didengar kerana segala hal-hal yang berkaitan dengan Undang-undang Islam terletak pada bidang
kuasa mahkamah syariah. Maka kes ini telah dibawa ke Mahkamah Tinggi syariah Selangor
dibawah seksyen 46 Enakmen Pentadbiran Perundangan Islam ( Selangor) 1989 iaitu penentuan
waris-waris si mati yang sah dan berhak terhadap harta pusaka si mati.

Bagi memutuskan kebenaran pengakuan Razalli bahawa beliau merupakan anak kandung hasil
perkahwinan yang sah antara Zakaria dan kamsiah, melalui tulisan dalam surat beranak itu
mengikut hukum syara’ Qawaid Fiqh dalam fasal pada menyatakan ikrar bahawa tulisan adalah
sebagai perkataan ikrar bertulis. Qawaid Fiqh itu menyebutkan

“‫”الكتاب كاالخطاب‬
Kaedah ini bererti, tulisan itu adalah seperti perkataan yakni brikrar dengan tulisan itu seperti
berikrar dengan cakap mulut.
 
Didalam kes ini juga teah digunapakai ikrar lisan iaitu pengakuan daripada ibu Razalli iaitu
Kamsiah. Beliau telah berikrar bahawa sesungguhnya benar Razalli merupakan anak kandung
beliau bersama Zakaria.Adalah kenyataan Kamsiah adalah sebagai ikrar yang bererti mengikut
syara’: pengakuan dengan hak, Berdasarkan kepada ikrar tulisan dan lisan ini serta keterangan
daripada dua orang saksi, mahkamah telah memutuskan bahawaRazalli merupakan waris yang sah
kepada Zakaria dan beliau layak untuk menerima harta pusaka Zakaria.
 
Melalui kes ini jelas menunjukkan bahawa, penggunaan ikrar samaada tulisan atau lisan penting
dan digunakan dalam membuktikan kebenaran sesuatu fakta. Mahkamah syariah di Malaysia turut
mengiktiraf penggunaan ikrar berbentuk tulisan daripada dokumen-dokumen rasmi seperti kad
pengenalan dan surat beranak.
 
Manakala di dalam kes Pendakwa Syarie lwn Jalil Embong & Satu lagi, kedua dua tertuduh
mempunyai kaitan nasab di antara keduanya iaitu sebagai bapa saudara dan anak saudara dan
mereka telah di tuduh dengan kesalahan cuba menyebabkan berlakunya sumbang mahram di
bawah seksyen 59 (1) (b) Enakmen Kesalahan Jenayah Syariah (Takzir) (Terengganu) 2001.
Kedua dua tertuduh mengaku bersalah di atas pertuduhan itu, dan di atas iqrar tersebut mahkamah
telah mensabitkan hukuman ke atas kesalahan mereka berdua.

30
 
Kes ini menunjukkan bahawa tertuduh telah membuat pengakuan secara lisan menyatakan bahawa
beliau mempunyai obligasi atau tanggungan terhadap tuduhan tersebut. Hakim di dalam kes ini
menyatakan iqrar secara lisan yang dilakukan oleh tertuduh boleh diterima kerana tidak ada alasan
yang membolehkan iqrar itu tidak boleh diterima kerana iqrar yang tidak boleh diterima hanya
iqrar yang telah ditaqnin di dalam seksyen 18 Enakmen Keterangan Mahkamah Syariah
(Terengganu) 2001 iaitu:
 
(a)    iqrar seorang yang tidak aqil baligh
(2) iqrar orang belum dewasa
(c) iqrar orang gila atau terencat akal
(e) iqrar yang tidak dibuat secara sukarela
(f) iqrar seseorang yang dihalang di bawah mana mana undang undang bertulis untuk
mentadbirkan hartanya.
 
Hakim berpendapat bahawa iqrar adalah merupakan salah satu cara pembuktian yang terkuat
dalam hukum syarak, dan tidak terdapat perselisihan pendapat di kalangan ahli ahli perundangan
Islam mengenainya. Ianya sabit berdasarkan nas Al Quran dan Al Sunnah. Antaranya Firman
Allah s.w.t di dalam surah An Nisa ayat 135
 
 

……
 

 
 
Yang bermaksud,

                        Wahai orang orang yang beriman!  Hendaklah kamu menjadi orang orang yang
sentiasa menegakkan keadilan, lagi menjadi saksi (yang menerangkan kebenaran) kerana Allah
sekali pun terhadap diri kamu sendiri atau ibu bapa dan kaum kerabat kamu.
 

Kedua dua kes yang telah dibincangkan sebelum ini menunjukkan bahawa mahkamah syariah di
Malaysia mengiktiraf pemakaian iqrar secara lisan dan secara bertulis selagi mana ia dilakukan
mengikut syarat syarat yang ditetapkan oleh undang undang Islam dan undang undang kerana
iqrar merupakan salah satu cara pembuktian yang terkuat di dalam hukum syarak.

31
32
1
Ruzman Md. Noor et al., Ulasan Kes dari Aspek Pembuktian: Rosmah binti Suly & seorang yang lain
lwn Ismail bin Mohamad & seorang yang lain (2011) 32(2) Jurnal Hukum, hlm. 223.
2
[Guaman No: S-23-35-1999]
3
Guaman Sivil No: 22NCVC-50-10/2011]
4
Guaman No. S1-22-388-2003 & Guaman No. S5-22-583-2004
5
GUAMAN NO: S1-23-89-2007]
6
[2018] MLJ U 991
7
[1995] 2 CLJ 55
8
Guaman No S-22-203-2010
9
 [2013] 7 MLJ 376
10
[GUAMAN SIVIL NO: MT3-22-281-2001]
11
[2014] 1 LNS 357
12
Lihat juga Enakmen Keterangan Mahkamah Syariah (Negeri Selangor)2003 dan Enakmen Keterangan Mahkamah Syariah
Negeri-Negeri yang lain