Pedagojik Gramer: Sentence Çeşitleri

Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 12

Özge Çatalbaş

Pedagojik Gramer
Sentence Çeşitleri:
1-Declarative Sentence: Subject+Predicate (Bilgi veren cümlelerdir.)
My bag is black. (My bag=Subject, is black=Predicate)

I’m living in İzmir. (I= subject, am living in İzmir=Predicate)

2-Imperative Sentence: Emir ve rica cümleleridir.


Shut up!

Come in.

Come here.

3-Interrogative Sentence: Soru cümleleridir.


What is this?

You come with us, do you?

4-Exclamative Sentence: Ünlem cümleleri


What a wonderful world!

Wow!!

Subjunctive (Dilek Kipi)


Gerçek durum değil, olmasını dilediğimiz şeylerle ilgili kurduğumuz cümlelerdir.

4 şekilde karşımıza çıkar:

1-If I were you, I would buy a car. (yerinde olsaydım)


I wish that you are not a liar. (dilerim)

As if, as though yapıları da subjunctive dir.

2-It was important that they come here early.


It was suggested that he (should) study hard to pass the exam.
(Cümlede anlamsal olarak gizli bir should var gibidir.Ancak burada should çoğu zaman
yazılmaz.Özneden sonra gelen fiil yalın halde kullanılır.he-study gibi.Yine bakıldığı zaman
unreal bir durum vardır.)

3- Heaven forbid!
God save us! (Ünlemli dilekler)

Perish the thought!

4- Were I to have enough reputation, I would earn more money.


(If I had enough reputation, I would earn more money cümlesiyle aynıdır.)

Sentence Türleri
1-Simple Sentence: Tek bir clause içerir.
We went to school.

Özge and Ayşe bought a car.

2-Compound Sentence: FANBOYS diye kısalttığımız FOR, AND, NOR, BUT, OR, YET, SO
bağlaçlarıyla birbirine bağlanan 2 independent clause dan oluşur.

I went to school and I had an exam. (independent clause+and+independent clause)

3-Complex Sentence: Her zaman 1 independent clause a bağlı minimum 1 dependent


clause (subordinate) dan oluşur.

Independent clause 1)-because, although, since, while- gibi subordinator lar, 2)relative
clause lar 3) noun clause lar ile yapılır.

I am happy because you are here. (independent clause+dependent clause)

I know that you are a liar. (independent clause+dependent clause)

I knew the man who was standing out there.

4-Compound-complex Sentence: 2 independent clause ile minimum 1 dependent


clause dan oluşur.

**While I was waiting, Ayşe was speaking, and Merve was shouting.

(Dependent clause+ Independent clause+ Independent clause )

**People who I love talk less; they listen more.


Who I love=dependent clause

They listen more=independent clause

People who I love talk less=independent clause

Cleft Sentence:
Vurgu cümleleridir.It was/that ile yapılır.Vurgulanan kısım başa alınır.

It was Selen who broke my heart.

It was the man who bought the vase.

It was the bank that I couldn’t see.

Existential Sentences:
There is/are ile yapılır.

There is a bank.

There came a tall man.

Impersonal Passive Sentence:


Örnek:

Cümlenin active hali şu şekilde olsun:

People think that she is murderer.

*Aynı cümleyi impersonal passive yapalım:

It is believed that she is murderer.

Buradaki it e Dummy it (yani boş it) denir.

*Aynı cümleyi personal passive yapmak istersek şu şekilde olur:

She is believed to be murderer.

Dummy It
I bought a car.It is red. (It car kelimesini refere eder ve dummy it değildir.)

I don’t like it when rain starts suddenly. (Burdaki it dummy it/nonreferencial it dir.)

I find it difficult to solve the problem. (Burdaki it dummy it/nonreferencial it dir.)


Run-on Sentences:
İngilizcede iki cümle art arda geldiğinde araya virgül koymak yanlış olur.Örneğin aşağıdaki
kullanım yanlıştır:

Water is too hot, don’t drink it. (Yanlış ) (Run-on Sentence)

Doğru kullanımları aşağıdaki şekilde olur:

Water is too hot; don’t drink it.

Water is too hot: don’t drink it.

Water is too hot.Don’t drink it.

Water is too hot-don’t drink it.

Water is too hot, so don’t drink it. (Fantboys bağlaçlarını kullanırsak, bağlaçtan önceki kelime
sonuna virgül alır.)

Bu şekilde run-on sentence kullanımını düzeltmiş oluruz.Bu konudan noktalama sorusu da


gelebilir.

Conjunctions (Bağlaçlar)
1-Coordinating conjuctions: İki cümleyi birbirine bağlarlar.
*Fantboys diye ezberleyebiliriz

For, and, nor, then, but, or, yet, so açılımıdır.Bu bağlaçlar coordinating conjuctions dır.

*Therefore, however coordinating conjunctions dır.İki cümleyi bağlarlar.

Örnek:

I came early, yet you were late.

It has some advantages, however drawbacks get ahead.

2-Subordinating conjuctions: Dependent clause ları, independent clause a bağlar.


*I know the man who is standing there.

who is standing there=dependent clause

I know the man=independent clause

*I met Ayşe whose sister is in our class.

*I think what you said yesterday.


*I came after you left home.

after you left home=dependent clause.

I came=independent clause.

Clause Türleri

1-Coordinate Clause: 2 cümle vardır ve birbirine coordinating conjuctions ile bağlanır.


You laugh me and I laugh you.

2-Subordinate Clause: Yan cümlelerdir.Yeşil olanlar subordinate clause larımız:


If you search, you will find out.

Knowing English, he found a good job. (ana cümlenin fiili found fiilidir.Knowing english
subordinate clause dur.)

I watch Tv while you play football. (ana cümlenin fiili watch fiilidir.While you play football
subordinate clause dur.)

I study hard to find a good job. (ana cümlenin fiili study fiilidir.to find a good job kısmı
subordinate clause dur.)

3-Adverbial Clause: "when, while, as, , after, before, since, until, as, by the time, as long
as, as soon as" ve "no sooner" gibi zaman zarfları kullanılır

Adverbial clause lar da aslında subordinate clause gibidir.Zarf ile yapılanlara adverbial clause
diyoruz.

As long as I repeat, I don’t forget.

4-Nominal clause: Bildiğimiz noun clause lardır aslında .


I don’t care what you think about me.

That you hate me is clear.

5-Adjectival Clause: Bildiğimiz relative clause lardır.


I broke the watch that you gave me.

6-Appositive Clause:
Ekstra bilgi veren cümleciklerdir.

My best friend, Zeynep, is a good girl.


Mrs Demir, our English teacher, is very happy today.

7-Finite, Non-finite Clauses:


Cümlede Ving, to, V3 yapılarından biri varsa finite dır.Bunları da subordinate clause gibi
düşünebiliriz.

Örnekler:

Knowing French, I found a good job. (Ving)

To buy house, I save Money. (to Vo)

Having heard the records before, I didn’t listen again. (V3 participle yapı)

İçinde Ving olduğu halde Finite olmayan şu yapılara dikkat edelim:

She’s drinking coke. (drink ana cümlenin fiilidir.Finite olması için yan cümle oluşturması
gerekirdi.Yukarıda bahsettiğim subordinate clause mantığı )Şimdi bu non-finite cümleyi finite
hale getirelim:

Drinking coke, she felt relieved. (drinking coke yan cümledir.Yani subordinate clause dur.Aynı
zamanda finite clause dur.)

Adjunct:
Adjunct cümlelerdeki fazlalık kısımdır.Yani cümleden atılsalar dahi cümle gramer olarak
doğru kalır.

I saw you in the garden. (in the garden adjunct tır.Çünkü I saw you tam bir cümledir.)

I always help you. (always adjunct tır.I help you tam bir cümledir.)

He broke the vase. (Bu cümlede the vase adjunct değildir.break geçişli bir fiil olduğu için
cümlede nesne gereklidir.)

He stopped + (geçişsiz fiil-nesne almaz)

He ran. + (geçişsiz fiil-nesne almaz)

Linking Verbs:
Seem, look, be, become, smell, taste, feel, look fiilleridir.

It seems fascinating.

The soup tastes good.

Adjective Çeşitleri:
1-Attributive Adjective: Sıfat ismin önündedir
She is a beautiful girl.

He is a smart man.

2-Predicative Adjective:
Linking verbs kullanılır.(be, become, seem, taste)

She is beautiful. (is → ‘be’ linking verb)

He looks handsome. (look linking verb)

She is tired. (‘be’ linking verb)

You seem happy. (seem linking verb)

Linking verbs leri yakalayamazsak şuna dikkat etmeliyiz:Bu sıfatlar ismin önünde değiller.

3-Gradable Adjectives:
Derecelendirilirler.Comparative yapıda kullanılabilirler.

Expensive car, beautiful girl, very young woman.

4-Non-Gradable Adjectives:
Derecelendirilemezler.

Örneğin apple tree→ apple sıfattır ancak derecelendirilemez.

Cotton candy, nuclear weapon.

*İçerisinde very anlamı taşıyan sıfatlar da non-grable dır.

Örneğin terrifying, exhausted, amazing içerlerinde very anlamı taşırlar.Ve daha fazla
derecelendirilemezler.Mesela very terrifying olmaz.

5. Demonstrative adjectives: this, that, these, those.

6-Quantitative adjectives: some, any, much, many, all

7-Classifying adjectives: English man, nuclear weapon, Turkish meal.

8-Possessive adjectives: my, her, his, your, our.


My pencil, our home.
Pronoun Çeşitleri:
1-Subject Pronouns: I, you, we, they, he, she, it

2-Object Pronouns: you, me, him, her, it, us, them.


I saw you.

I gave the book to him.

3-Possessive Pronoun: mine, yours, our, their, his, her, its.


This book is her. (her=possessive pronoun)

His book (his=possessive adjective, isimden önce gelmiş)

4-Demonstrative Pronouns: this, these, that, those.

5-Interrogative pronouns: who, whom, whose, which.

6-Reflexive Pronouns: myself, yourselfi himself, herself, yourself, themselves.

Dangling Modifier/Dangling Participle:


Yardımcı cümlenin gizli öznesi ile ana cümlenin öznesi birbirinden farklıdır.

Örnek:

Looking out of the window, the mountains seem so close.

(Pencereden dışarı bakan kim? Bu kişi yan cümlenin gizli öznesidir.

Ana cümlenin öznesi ise mountains dır.Bu yüzden dangling modifier örneğidir.)

Önrek:

While finishing his speech, people started to murmur.

(Yan cümlenin öznesi he iken, ana cümlenin öznesi people dır.Dangling modifier örneğidir.)

Postmodification by Prepositional Phrase:


*A novel about killers.

About killers= prepositional phrase.

Roman kelimesini nitelemek için prepositional phrase kullanılmış diyebiliriz.

*People of Turkey
*The bank by the river.

Noun Çeşitleri:
1-Abstract Noun: good, bad, joy, beauty, calmness

2-Concrete Noun: table, pen, people, door.

3-Collective Nouns: family, audience, class, forest, cattle, nation, group.

4-Proper Nouns: Gizem, London, America, Mr Johnson

5-Verbal Nouns: 3şekilde yapılırlar.


İng ile, to Vo şeklinde veya fiilden türetilirler.

Örnekler:

Playing football is fun. (Ving)

I like to plan my summer. (to Vo)

Decide→ decision My decision was terrible.

Repeat→ repetition

To attack (verb)-→ attack (noun)

Interjections:
Ünlem ifadeleridir. Hello! Hey!

Deixis:
3 çeşit deixis vardır.Person, place, time deixis.

Deixis ler kullanılan context e bağlı olarak anlam kazanırlar.

Person deixis: Ben, sen, o

Time Deixis: şimdi, bugün, yarın, dün

Place Deixis: oraya, buraya gibi.

He saw me. (he ve me person deixis tir)

Please come here. (here place deixis tir.Bulunulan yer için kullanılır.Here ev olabilir, okul
olabilir.)
I will come tomorrow. (Tomorrow time deixis tir.)

Ergative Verbs: Hem nesne alarak, hem de nesne almadan kullanılan fiillere denir.
Grow, start, finish, break, develop, sell, open, close fiilleri ergative dir.

Örnek:

I opened the door. (nesne aldı)

Doors open at 3.00 pm (nesne almadan kullanımı)

Content Words vs Function Words:


Content words: nouns, adj, adverbs, verbs (open class tırlar.Yani insanlar zamanla yeni fiil,
isim, sıfat türetip dile kazandırabilirler.googling örneği gibi)

Function words: determiners, conjuction, preposition,pronoun. (closed class tırlar.Yeni


pronoun, preposition, determiner üretemeyiz.)

Performative Verbs:
Konuşarak edimde bulunma veya konuşarak iş yaptırma diyebiliriz.

Yani action var ama bunu konuşarak yapıyoruz.order, promise, apologise, warn, declare gibi.

I declare you husband and wife.

I promise to bring the book.

Cohesive Devices :
Dilbilim discourse analizde cohesion olması için bazı şeyler arıyorduk.Bunlar anaphora,
cataphora, ellipsis, substitution dır.Bir context içinde anlam kazanan device lardır.

1-Anaphora:

Seren went to İzmir.She stayed with her grandmother.

Burada she zamiri kendisinden önceki bir kelimeyi belirtiyor.

she anaphor, Seren ise antecedent tır.

2-Cataphora:

She went to İzmir.Seren stayed with her grandmother.


Burada she zamiri kendisinden sonra gelen Seren ismini belirtmek için kullanılmış.

she cataphor dur.Çünkü belirttiği isim kendinden sonra gelmiş.Kendisinden önce gelseydi
anaphor olacaktı.

Örnekler :

His father wanted Emre to clean the room.(his=cataphor)

You may behave so, I won’t be cruel. (so=cataphor, ‘being cruel’ yerine kullanılmıştır.)

Why do we envy him, the thief? (him=cataphor, the thief yerine kullanılmış.)

Some movies like Titanic, Green Mile are milestones. (some movies=cataphor)

3-Ellipsis:
Cümleden bazı yerleri atmaktır.

-Why don’t you stay?

-I don’t want to. (stay i atıyoruz.)

You coming? → Are atıyoruz.

I think he deserves it. (I think that he deserves it.Burada that atılmış.)

4-Substitution:
Ellipsis de bir şeyleri atıyorduk.Substitution da ise attığımız yerlere do, so, do so, not, some,
one gibi kelimeler ekliyoruz.

She finished the homework, and I did so.

(and I finished homework too anlamında sadece ‘so’ koyduk.)

-Is Jenny right?

-I don’t think so.

(I don’t think she is right)

-Do you think she will come?

-I hope not.

(‘I hope she will not come’ yerine aynı anlam sadece ‘not’ ile verilmiş.)

-Do you want chocolate?

-I can take some.


(some chocolate anlamında)

You might also like