Pagbasa

Gamit ang
Marungko
 1

M m mais

Ss saging

Aa abokado

ma ma ma sa a sa sa a a a i o u
Ma – ma
a – ma Mama
a – sa ama
ma – sa sa – asa
ma a – a – sa sa masa
– sa – ma ma – sama
sa – ma aasa
sa-ma – sa-ma sasama
masama
sama – sama
 2

Mama masa masama

ama asa aasa
sama sasama sama-sama

masama ang sasama aasa

sa masa sasama sa Mama
sama-sama sa masa

Masama ang sasama sa masa.

Aasa sa masa ang ama.
Aasa ang masa kay ama.
Sa masa aasa ang Mama.
Sasama si Mama kay Ama.

Sama-sama sina ama,

Mama at Asa.
Sa masa, ang ama ay sasama.
Ang sasama sa ama ay si Mama.
 3

I i ibon

i i i mi mi mi si si si

i–s is i – sa isa
i – i – sa iisa a – sim asim
mi – sa misa ma – is mais
Mi – mi Mimi A – mi Ami
Si – sa Sisa si – si sisi

si isa iisa
Ami Mimi misa
Sima Sisa mais
isama isasama maasim

si Mama isama sa misa

isa si Ama si Mimi at si Sisa
 4

Si Mimi ay sasama sa misa.

Sasama si Sima sa Mama.

May mais si Sima.

Sasama si Asa kay Mama.

Sama-sama sina Mimi, Mama at Isa.

Isasama si Ami at Sima sa misa.

Iisa ang sasama sa misa.

 5

a e i o u

Oo oso

mo mo mo ooo so so so

o – so oso a – so aso
a – mo amo ma – so maso
Si – so Siso Si – mo Simo

sa – mo samo
ma – a – mo maamo
Mi – mo – sa Mimosa

mo oso amo
aso maso samo
Siso Simo miso
maamo Mimosa so
 6

ang aso
may oso
maamo ang aso
Si Simo at Mimosa
sasama sa amo
isasama ang aso
may maso

Maamo ang aso ni Simo.

Sama-sama ang mga aso.
Si Siso ang amo mo.
Kay ama ang maso.
Ang aso ni Mimi ay sasama.
Isasama ang aso at oso ni Ami.

Isama mo si Simo sa misa.

Si Mimosa ay sasama sa amo.
 7

Bb baka

ba ba ba bi bi bi bo bo bo

ba – o bao a – bo abo

ba – sa basa ba – so baso

bi – sa bisa sa – bi sabi

si – ba siba bi – bo bibo

Bim – bo Bimbo Ma – bo Mabo

Bam – bi Bambi sam – ba samba

sim – ba simba ba – ba baba

 8

ang baso ni Mabo ang

basang aso ang mais
sa bao sabi ni Mabi
ang abo sa bao
sasama sa siso
basa ang abo
bibo ang aso
Nasa siso si Bambi.
Sisimba si Ami.
Si Mabo at si Bimbi ay mga bibo.
Si Mabo ay may aso.
Sisimba sina Bimbo at Bambi.
Nasa bao ang abo.
May abo sa bao.
 9

Ee
eroplano

me me me eee se se se
me – sa mesa E – ma Ema
E – mi Emi E – sa Esa
bi – be bibe E – ba Eba
u – be ube U – me Ume
se – bo sebo
ba – ba – e babae

sa mesa
sebo sa mesa
si Ema at si Emi
may mga bibe
 10

ube sa mesa
babae sa misa
bibe ni Eba
saba sa mesa
sebo sa baso

May sebo ang baso.

May saba sa mesa.

Isa ang bibe ni Ema.

Ang babae ay sisimba.

Si Ume ay sasama sa misa.

Maasim ang mais sa mesa

Ang bibe sa mesa ay may sebo.

May isang ube sa bao.

 11

Uu ubas

mu mu su su um um bu bu

u – sa usa u – bas ubas

u – so uso u – bo ubo

su – si susi su – bo subo

mu – sa musa

u – ma – sa umasa

u – si – sa usisa

su – ma – ma sumama

ma - u – si – sa mausisa
 12

ang ubas
may usa
umasa sa ama
sumama sa masa
susi sa mesa
mausisa si Ume
ang susi ni Simo
ang ube sa bao

Nasa mesa ang susi.

May ubo si Ume.
Kay Mama ang ubas.
Kay Ama ang ube.
Sumama ang mga bibe kay Ema.
Si Ume ay mausisa.
May isang usa si Esa.
 13

Tt tasa

ta ta te te ti ti to to tu tu
ta – bo tabo ta – sa tasa
ta – ma tama ta – ba taba
ta – bi tabi tu – bo tubo
ma – ta mata ba – ta bata
ba – ti bati bo – te bote
bu – to buto bu – ti buti
bo – ta bota ba – to bato
tu – ta tuta tu – ba tuba
bu – tas butas ba – tis batis
a – tis atis ta – mis tamis

tu – tu – bi tutubi
 14

ang bote sa mesa ang

ube sa tasa mga buto
ng atis ang tuta ni
Simo may tutubi sa
batis

Mataba ang tuta ni Toto.

Nasa mesa ang matamis na atis.

Si Bibo ay may tutubi.

May butas ang bota.

Sumama sa batis si Sisa.

 15

Kk
kama

ka ka ke ke ki ki ko ko ku ku

tik tak tok tik

i – tik itik i – tak itak
bi – ik biik ba – tik batik
ba – tok batok ku – mot kumot
ka - ma kama ka – pa kapa
ka – ba kaba ke –so keso
ku – ba kuba ku – ko kuko
bu – ko buko ku – bo kubo
si – ko siko sa – ko sako
su – ka suka tu – ka tuka
bu – ka buka be – ke beke
ka – bu – te kabute
ka – bi – be kabibe
ki – sa – me kisame
ka – mo – te kamote
ka – mi – se – ta kamiseta
 16

kamote sa sako
buko sa batis
biik sa kubo
keso sa mesa
tuta sa kama
itik ni Mika
kumot sa kama
butiki sa kisame
ang butiki sa bato
may beke si Simo
ang suka sa bote
matabang biik

“Tik tak! Tik tak,” sabi ng orasan.

May butas ang kubo.
May kumot sa kama.
Nasa kisame ang butiki.
Kasama ang baka at usa sa batis.
Sasama kami sa kubo.
Maasim ang suka sa mesa.
Matamis ang kamote sa tasa.
Masikip ang kamiseta ni Mika.
 17

Ll laso

la la le le li li lo lo lu lu

la – ta lata la – sa lasa
la – bi labi la – so laso
lo – bo lobo lu – ma luma
li – bo libo la – bi labi
ba – la bala bo – la bola
su – lo sulo ba – kod bakod
tu – lo tulo ku – lot kulot
ki – lo kilo i –log ilog
lo – la lola it – log itlog
lo – lo lolo bi – log bilog
li – la lila bu – lak bulak
la – pis lapis bi – tak bitak
la – kas lakas la – mok lamok
luk – so lukso bu – lok bulok

la – la – ki lalaki
bu – lak – lak bulaklak
 18

ma – la – ki malaki
bu – si – lak busilak
ba – la – kid balakid
ka – la – ba – sa kalabasa
ang bola ni Lito
ang lilang laso
ang lumang kamiseta ang
asul na lobo bulaklak sa
mesa bilog ang bola
mataas na bakod kulot
ang buhok
May bola si Lito.
Malaki ang lilang laso sa ulo ni Lisa.
Para kay Lola Lolita ang bulaklak.
May asul na lobo si Luis.
Si Bimbo ay lalaki.
Maraming bisita si Lola.
Mmmm.. malasa ang ulam sa mesa.
May bilog na bilao si Lola.
Kasama mo kaming aalis bukas.
Malakas ang lalaki.
 19

Yy yoyo

ya ya ye ye yi yi yo yo yu yu

ay may kay

yo – yo yoyo ya – ya yaya
ye – lo yelo ye – ma yema
ma – ya maya sa – ya saya
ka – yo kayo ta – yo tayo
ti – ya tiya ti – yo tiyo
tu – yo tuyo ma – yo mayo
la – ya laya pa – yo payo
ba – yong bayong tu – lay tulay
ka – may kamay ku – lay kulay

bi – ya – ya biyaya
ma – sa – ya masaya
ma – ma – ya mamaya
ka – ba – yo kabayo
ba – ya – bas bayabas
 20

saya ni Tiya Mila yoyo ni Kuya

bayabas sa mesa kabayo sa tulay
yema ng mga bata iyo ang papaya
limang bayabas mabait na yaya
ang yelo sa malaking baso

Si Tiya Melay ay may saya.

Nasa kama ang yoyo ni Kuya.
May yelo sa baso ni Tiyo Simo.
Kay Ate ang bayabas sa mesa.
May yema si Lola para sa mga bata.
Malaki ang payong ni Maya.

Ang Yoyo ni Bitoy

May yoyo si Bitoy.
Malaki ang yoyo ni Bitoy.
Mahaba ang tali nito.
Taas, baba. Taas, baba.
Masayang Masaya si Bitoy.
“Aw! Aw! Aw!”
sabi ng tutang si Yam-yam.
“Bakit Yam-yam?” tanong ni Bitoy.
“Ah, akala mo ba ay buto ito? Hindi
ito buto. Ito ay yoyo.”
 21

Nn niyog

na na ne ne ni ni no no nu nu

no – o noo u – na una
i – na ina u – lan ulan
ma – ni mani ma – na mana
ni – la nila ki – na kina
Ni – na Nina ku – na Mi – na Mina
kuna na – nay nanay sa – na sana
ma – nok manok Ni un – nan unan
– noy Ninoy la – sa – bon sabon
man laman ba – nal su – man suman
banal ta – nim tanim nu – nal nunal
a – ni – no ma sa – nay sanay
– i – nit ma – ka – lan kalan
ni – ka ku – si anino
– na man – ti – mainit
ka manika
kusina
mantika
 22

man – sa – nas mansanas

se – men – to semento
mo – nu – men – to monumento

anim na manika
mainit na mani
anino ng nanay
sabon sa banyo
nunal sa noo
mainit ang kalan
unan sa kama

Nasa kuna si Bunso.

May nunal Nika sa noo.
Lahat tayo ay may anino.
May sabon sa banyo.
Nasa kama ang manika ko.
Sanay na ako sa kakulitan ni bunso.
Nasaan na ang unan sa kama ko?
Mainit ang tubig sa baso.
Matamis ang mansanas ni Mina.
Luto na ang kanin sa kalan.
Mataas tumalon si Nina.
 23

Ang Nunal ni Nina

“Ate Nina, ano yang itim sa noo mo?” ang
tanong ni Manny.
“Aalisin ko.”
“Di maaalis ‘yan,” sagot ni Nina. “Nunal
‘yan, e.”
“Bakit naman diyan sa noo tumubo ang
nunal mo?” tanong uli ni Manny. “Kalaki
naman.”
“Para makilala ako ng mga tao,’ sagot ni
Nina.
“Sasabihin nila na ako iyong batang may
malaking nunal sa noo.”
Nagtawanan sina Nina at Manny.
 24

Gg gitara

ga ga ge ge gi gi go go gu gu

ga – bi gabi ga – na gana
ga – ta gata ga – ya gaya
gi – sa gisa sa – go sago
go – to goto gu – go gugo
gu – tom gutom ga – tas gatas
gu – lo gulo gi – ba giba
ga – lak galak ba – sag basag
la – mig lamig tu – big tubig
tu – nog tunog gu – long gulong
ti – nig tinig ba – nig banig
gu – lay gulay ga – mot gamot
su – gat sugat ka – gat kagat
gan – sa gansa bug – so bugso
gi – ta – ra gitara
ga – gam- ba gagamba
ni – la – ga nilaga
da – la – ga dalaga
 25

mataba ang gansa gutom na bata

gata ng niyog gamot sa sugat
ugat ng gabi gatas sa baso
gulaman at sago gata sa tasa
basag na bote banig sa kama
balag ng kalabasa tunog ng lata
kagat ng gagamba masigla kami

May tanim na mga gulay si Kuya Gani.

May alagang gansa si Esteban.
Nasa maliit na bote ang gamot.
Sobrang lamig ang tubig sa baso.
Kumain si Sito ng nilagang saba.
Nagluto si Galo ng gabi na may gata.
Maganda ang bagong bag.
Masaki tang kagat ng lamok.
Malago ang tanim na gulay ni ama.
Umiinom ako ng gatas gabi – gabi.
Gagamitin ko ang sabon sa banyo.
 26

Si Isagani at
ang Kanyang Gansa

Mabait na bata si Isagani

Lagi siyang masigla lalo na sa umaga.
Kung may inuutos ang kanyang mga
magulang ay wala siyang tutol.
Si Isagani ay may alagang gansa.
Lagi niya itong kasama na mamasyal.
Masaya siya kung kasama ito. Sabay
sila ng gansa na naliligo sa ilog.
 27

Ng ng
ngipin
nga nge ngi ngo ngu
ng nang ang

nga – yon ngayon nga sa – nga sanga ba –

– tog ngatog nga banga ngi – pin
ngi – ti ngiti bang – ngipin i – long ilong
ko bangko bu – ngi bungi ku –
ngu – so nguso lang – ting kuting te – nga
ka langka mang – ga tenga ka – ing kaing
mangga sung – ka sa – ging saging ni-
sungka ka – ong kaong nong ninong bu –
ni – nang ninang ta – nga bunga
long talong

kang – kong kangkong

ba – go – ong bagoong
ma – ta – bang matabang
ba – ngus bangus
 28

kasama ng kuya
malinis na ngipin
ang singsing ni Mameng ang
mga ibon sa sanga mga talong
at kangkong nakasakay sa
bangka saging para sa matsing
nakatulog sa bangko

Nasa tasa ang sinigang na bangus.

Matamis ang saging na ni Lola Tasing.
May tanim na talong si Mang Tasyo.
Nasa bangka si Tiyo Enteng.
Nakangiti sa ina ang sanggol.
Nasa bangko ang alagang tuta.
Mabango ang bulaklak.
Malamig ang tubig sa banga.
Mangga
Isang bunga na kilala sa ating bansa. Mabango
ang amoy at matamis kainin. Taglay nitong
bitamina ay mainam sa ating kalusugan.
 29

Pp palaka

pa pa pe pe pi pi po po pu pu

pa – to pato pa – bo pabo
pa – so paso pa – lo palo
pa – ko pako pi – so piso
pi – to pito pi – ko piko
pu – sa pusa pu – so puso
pu – no puno pu – to puto
pu – la pula pu – lo pulo
pa – gong pagong pu – lis pulis
pa – yong payong pis – ta pista

pa – rang parang
pa – la – ka palaka
pa – pa – ya papaya
pu – lu – bi pulubi
pa – la – yok palayok
pa – la – kol palakol
 30

payong na pula papaya at

pinya palaka sa sapa
pagong na mataba panyo sa
sampayan sinigang sa
palayok pipa na may usok
matulis na pako mabagal
ang pagong
Galit ang aso sa pusa.
Nasa sapa ang matabang palaka.
Kulay puti ang panyo ni Pina.
Kakain ako ng matamis na papaya.
Nasa palayok ang tinolang manok.
Malakas ang pito ng pulis.
May sugat ang paa ni Paulo.
Maraming tanim na papaya si Pilo.

Ang Palaka at ang Pagong

Si palaka ay patalon talon sa tabi ng ilog.
Kasabay si pagong na mabagal kumilos.
Sila ay magkaibigan na palaging
magkasama.
 31

Rr regalo

ra rare re ri ri ro ro ru ru
re – lo relo pe – ra pera
gu – ro guro pa – ri pari
pa – rol parol ri – les riles
pi – sa – ra pisara ro – sas rosas
ba – su – ra basura ro – bot robot
re – ga – lo regalo
la – ga – ri lagari
ko – ro – na korona
ka – me – ra kamera
ka – re – ra karera
rey – na reyna
kar – te – ro kartero
re – pol – yo repolyo
kut – sa – ra kutsara
ram – bu – tan rambutan
ro – sar – yo rosaryo
 32

korona ng reyna
robot sa kahon
rosaryo ng pari
kamera ni Rita
mabait na guro
gitara ng pulis
sulat galing sa kartero
gintong relo
May gintong laso ang regalo.
Nasa kama ang robot.
May repolyo at rambutan sa bilao.
May anim na rosas sa plorera.
Nasa mesa ang relo ni Rita.
May martilyo ang karpintero.
Nasa riles ang tren.

Pulang Rosas
Si Ron Ron ay may tatlong
pulang rosas.
Ibibigay niya ito kay Rosalina
bilang pasasalamat sa
suporta at pag – ibig nito sa
kanya.
 33

Dd diwata

da da de de di di do do du du

u – od uod da – ga daga
da – mo damo da –la dala
da – pa dapa du – la dula
di – pa dipa du – sa dusa
du – go dugo du – da duda
da – mit damit bi – da bida
da – gat dagat da – hon dahon
di – lis dilis du – yan duyan
di – lag dilag dib – dib dibdib
dok – tor doktor bur – da burda
da – la – ga dalaga
di – wa – ta diwata
den – tis – ta dentista
da – li – ri daliri
mo – dis – ta modista
pa – ra – da parada
 34

damit ng dalaga
singsing sa daliri
daga sa sako
uod sa dahon
duyan sa bakuran
mabait na doktor
Matamis ang dalandan.
Mabait si Doktor Dina Delgado.
Nasa kaserola ang pesang dalag.
Pinutol ni Dan ang matataas na damo.
Ang Damit ng Dalagita
Dalagita na si Digna.
Siya ay ubod ng ganda.
Napili siyang sagala sa santa krusan.
“Dapat maganda ang damit ni Digna,”
sabi ni Lolo Domingo. “Dapat magara
ang korona niya,” sabi naman ni Lola
Daday.
Ipinatawag ni Nanay ang sikat na modista.
Nagpagawa siya ng magandang damit
para kay Digna.
Dilaw ang damit niya. May burdang
bulaklak pa ito.
“Uy! Siguradong pinakamaganda ang apo kong
dalagita,” sabi ni Lolo Domingo.
 35

Hh halaman

ha ha he he hi hi ho ho hu hu
ba – ha baha ka – ha kaha
hu – la hula ku – ka kuha
hi – ka hika hi – lo hilo
su – ha suha ha – ba haba
la – hi lahi lu – ha luha
hu – li huli hu – ni huni
da – hon dahon ka – hon kahon
ha – pon hapon hi – pon hipon
bu – hol buhol ha – tol hatol
ha – tid hatid hu – kom hukom
hag – dan hagdan
ka – he – ra kahera
ma – sa – he masahe
ba – ra – ha baraha
ha – la – man halaman
hi – ni – nga hininga
 36

korona ng hari tahol ng aso

hipon sa plato piniritong hito
matamis na suha higad sa dahon
huni ng mga ibon ahas sa hagdan
mga halaman sa bakuran
Masarap pakinggan ang huni ng ibon.
Malakas ang tahol ng aso.
Malago ang mga halaman sa hardin.
Mataas ang hagdan ng bahay namin.
Mang Danilo at Aling Helen
Si Mang Danilo at Aling Helen ay mag
– asawa.
Si Mang Danilo ay mangingisda.
Nakahuli siya ng maraming hito
at hipon na dinala niya sa
pamilihan.
Habang si Aling Helen naman ay
naghahanda ng kanilang hapunan, may
nakita siyang ahas sa haligi ng kanilang
bahay. Napahiyaw siya at mabilis tumakbo
palabas ng bahay.
 37

Ww
watawat
wa wa we we wi wi wo wo wu wu
wa – la wala wa – lo walo
wa – la wala la – wa lawa
ka – wa kawa ta – wa tawa
i – law ilaw i – haw ihaw
a – raw araw a – wit awit
ga - law galaw sa – baw sabaw
hi – kaw hikaw hi – law hilaw
si – taw sitaw wa – lis walis
wa – kas wakas was – to wasto
haw – la hawla di – law dilaw
na – kaw nakaw
ka – wa – li kawali
ku – wen – to kuwento
ku – win – tas kuwintas
ta – wa – nan tawanan
pa li – taw palitaw
 38

sabaw sa tasa mainit na kawali

hilaw na manga mahal na asawa
ibon sa hawla walis watawat ng bansa
na tingting hikaw at kuwintas
Nakakulong sa hawla ang ibon.
Kaibigan ng magsasaka ang kalabaw.
Pula, puti, at bughaw ang mga kulay
ng ating watawat.
Nagluto ang nanay ng ginisang sitaw.

Ang Sawa sa Hawla

Kakaiba ang alaga ni Lolo William. Hindi
aso na magbabantay ng
bahay.
Hindi kambing na kukunan ng
gatas.
Hindi manok na magbibigay ng itlog.
Sawa! Sawang mataba ang alaga
niya.
Nasa hawla ang matabang sawa.
Pinapakain ito ng manok at ng itlog.
Ayoko yatang mag-alaga ng sawa.
 39

Cc carrot

carrot Carmen Bicol

camel Caloy Cavite
cactus Cubao Calamba
calculator
cookie

regalo ni Aling Carmen

calculator ni Kuya Franco
ninong ni Francisco laruan ni
Caloy

Nakatira si Carmen sa Calamba.

Pupunta kami sa Cavite bukas.
Galling sa Bicol si Caloy kahapon.
Pumunta si Clara sa Calamba.
 40

Ff folder

fountain Felipe Felisa

freezer Filipino Rufina
filter Francisco Ofelia
folder

rosas para kay Felisa

padala ni Fernando freezer
sa kusina fastener para sa
folder filter ng lababo

Kumain si Felipe ng lansones. Nasa

Cubao si Lola Felisa. May bukid kami
sa Camiling. Kailangan ni Francis ang
asul na folder.
 41

Jj jar

jog Jojo Jupiter

juice Joel June
jacket John July
judo Jack
jam Jane
ninja jet

umiinom ng juice jam

para sa tinapay makapal
na jacket planetang
Jupiter

Nakasakay sa jet sina Jasper at Julie.

Napunit ang jacket ni Joel. Nagtimpla si
Vivian ng isang pitsel ng juice.
 42

Ññ

Niño Biñan Las Piñas Niña

May Santo Niño sa altar.

Uuwi sa Biñan, Laguna si Niña.
Nasa Las Piñas ang ate ni Niño.
 43

Qq queen

Queen Quintin Quiapo squash

Quinto Quezon quail

nagsimba sa Quiapo nakatira

sa Quezon City

Malapit sa Quiapo ang paaralan ni

Victor.

Ang Quezon City Circle ay may

malawak na parke.
 44

Vv

van
van Victor Vilma
violin Violeta
violet

nakasakay sa van
tumugtog ng violin

Magaling sa pagtugtog ng violin si

Vilma.

Sumakay sil Vina sa van patungo sa

Quezon City.
 45

Xx

x – ray

x – ray taxi
fax xylophone

x-ray ng baga
sumakay sa taxi

Sasakay si Victor sa taxi

papunta sa Quiapo.

Nagpa x – ray si Ami ng baga.

 46

Zz
zebra

Zeny
zipper
zoo
zigzag
zebra

namasyal sa zoo jacket

na may zipper

Namasyal sina Riza at Zeny sa

Manila Zoo.
Nakakahilo dumaan sa zigzag na
lansangan.
 47

Ang mga Boy Scouts

Nasa Lucena ang mga Boy Scouts.
May camping sila rito.
Kasama nila si Ginoong Castro.
Si Ginoong Castro ang Scout Leader nila.
Una, gumawa sila ng malaking tent.
Dito sila matutulog.
Umakyat din sila sa paanan ng Bundok
Banahaw.
Ang lamig sa itaas!
Kumain sila ng kanin at inihaw na isda.
Sina Franco at Victor ang tagaluto.
Medyo sunog nang kaunti ang inihaw,
pero masarap pa rin ito.