Ebolusyon NG Alpabetong Filipino

Ebolusyon ng Alpabetong Filipino
Nang dumating ang mga Kastila noong Dantaon 16,

may sarili nang palatitikan ang ating mga ninuno,
ang Alibata o Baybayin, na binubuo ng 14 katinig at 3 patinig.
Pinalitan ito ng mga Kastila ng alpabetong Romano.
Noong 1940, sa kanyang Balarila ng Wlkang Pumbansa,
binuo ni Lope K. Santos ang Abakada, na may 20 titik:
a b k d e g h i I m n ng o p r s t u w y
Noong Oktubre 4,1971, pinagtibay ng Sanggunian ng SWP ang pinayamang alpabeto,
na binubuo ng 31 letra:
a b c ch d e f g h i j k 1 11 m n ng o p q r rr s t u v w x v z
Kaugnay ng pagbago ng Konstitusyon, muling nireporma ng SWP ang alpabetong Filipino at mga
tuntunin ng palabaybayang Filipino. Ito ay bilang pagtugon sa mabilis na pagbabago, pag-unlad
at paglaganap ng wikang pambansa. Matapos ang seryengmga simposyum at sangguniang
pulong na dinaluhan ng mga linggwista, edukador, guro, manunulat at iskolar ng wika, nabuo
ang sumusunodna Alpabetong Filipino, na may 28 letra:
a b c d e f g h i j k I m n ng o p q r s t u v w x y z
Noong 2001, muling nagkaroon ng rebisyon sa alpabetong Filipino upang tugunan ang patuloy na
development at/o istandardisasyon ng sistema ng pagsulat sa Filipino. Itinaguyod ng rebisyong
ito ang leksikal na pagpapayaman ng Filipino sa pamamagitan ng pagluluwag sa panghihiram ng
salita at pagsasalin, karamihan mula sa Ingles at Kastila, gamit ang walong karagdagang letra ng
alpabeto, ang mga letrang c, f, j, , q, v, x, z. Sa rebisyong ito, sinasabi na pinaluwag ang
paggamit ng walong dagdag na letra. Ipinagagamit ang mga ito sa ispeling ng lahat ng hiram na
salita anuman ang barayti nito kasama ang hindi pormal at hindi teknikal na barayti, o iyong
tinatawag na karaniwang salita.
Gayunpaman, nagkaroon ng maraming negatibong reaksyon at feedback mula sa mga guro,
estudyante, magulang at iba pang tagagamit ng wika sa 2001 rebisyon sa ispeling.
Kaugnay nito, noong Oktubre 9, 2006 ang Kagawaran ng Edukasyon sa kahilingan ng KWF ay
nagpalabas ng isang memorandum na pansamantalang nagpapatigil sa implementasyon ng
"2001 Revisyon ng Alfabeto at patnubay sa Ispeling ng Wikang Filipino".
Noong Agosto, 2007, inilabas ng KWF ang borador ng Ortograpiya ng Wikang Pambansa na binuo
ng KWF sa pamamagitan ng serye ng mga konsultasyon sa mga guro, dalubhasa sa wika,
superbisor sa Filipino at sa mga larangang ito sa buong bansa noong 2007 hanggang 2007. ang
pinal na bersyon ng patnubay ay ipalalabas ng KWF bago matapos ang 2007.\
Kasaysayan ng Alpabeto
SANSKRIT/O
- ang paraan ng pagsulat na ito ay isang uri ng paraang abiguda na gumagamit ng katinigpatinig na kombinasyon. Kung kayat mapapansin na ang pinakapayak na anyo nito ay mayroon
lamang tunog sa hulihan na /a/. Nilalagyan lamang ng kudlit sa itaas upang makalikha ng tunog
na nagtatapos sa /e/ at /i/ at sa ibaba naman inilalagay upang makalikha ng tunog na /o/ at /u/.
Wikang klasiko (classic) ng India; ginagamit sa mga relihiyon at pananaliksik sa agham
Sinasabing pinagmulan ng alibata
ALIFBATA o ALIBATA (BAYBAYIN)

- isang paraan ng pagsulat na ginagamit bago pa dumating ang mga Kastila. Ito ay kahalintulad
sa sistema o paraan ng pagsulat ng mga taong Java na tinatawag na kayi.
Ang paraan ng pagsulat na ito ay pinaniniwalaang ginagamit na
noong 14 na siglo
hanggang sa panahon ng pananakop ng mga Kastila.
Ang salitang baybayin ay nangangahulugang ispeling o pagbaybay.
Katutubong sistema ng pagsulat/alpabeto
ng ibat ibang pangkat etnolinggwistiko sa Pilipinas
mula 1000-1200 hanggang 1800.
BAYBAYIN hango sa salitang baybay (to spell)
ALIBATA hango sa alif bata (2 unang titik sa Arabic: alif at bet)
May kaunting pagkakaiba ang bawat alibata para sa bawat partikular na wika (iba ang sa
Tagalog,
iba ang sa Bisaya atbp.)
Di matiyak ng mga eksperto
Sa Celebes (matandang paraan ng pagsulat ng mga Javanese)
Sa India (mula sa mga paraan ng pagsulat ng ibat ibang lugar sa India: Sanskrit; Brahmi; Assam
etc.)
ABECEDARIO
- ito ay binubuo ng 29 na letra at hango sa Romanong paraan ng pagbigkas at pagsulat.
Alpabetong Kastila; mula sa Alpabetong Romano
Isinusulat ang mga titik gaya ng sa alpabetong Romano
Itinuro sa piling mga mag-aaral (sa mga klaseng tinatawag na caton, kadalasan sa mga
kumbento atbp.)
Ayaw turuan ng mga Kastila sa Pilipinas ang mga indio dahil alam nilang matatalino ang mga ito
at kapag tinuruan ng wikang Espanyol ay maiintindihan ang ginagawang panloloko sa kanila
Pilipinas lang ang dating kolonya ng Espanya na di natutong magsalita ng Espanyol (maliban sa
mga intelektwal na nasa alta sociedad at gitnang uri/middle class)
ABAKADA
-
mula kay Lope K. Santos (1940)

binubuo ng 20 letra
lima (5) ang patinig (a, e, i, o, u)
labinglima (15) ang katinig (b, k, d, g, h, l, m, n, ng, p, r, s, t, o, w, y)
Alpabetong batay sa wikang Tagalog; binuo ni Lope K. Santos at naisapubliko sa aklat na Balarila
ng Wikang Pambansa (1940):
a b k d e g h i I m n ng o p r s t u w y
ALPABETONG PILIPINO (1976)

- binubuo ng 31 titik
- ang dating abakada na binubuo ng dalawampung (20) titik
ay nadagdagan ng labing-isa (11) pang titik mula sa abecedario.
Ang mga naidagdag na titik ay: c, ch, f, j, ll, , q, rr, v, x at z
ALPABETONG FILIPINO (1987)

- binubuo ng 28 titik: lima (5) ang patinig at dalamput tatlo (23) naman ang katinig.
Ang paraan ng pagbigkas ay batay sa Ingles.
Ang Bagong Alpabetong Filipino
Aa
Bb
Cc
Dd
Kk
Ll
Mm
Nn
Ss
Tt
Uu
Vv
ay binubuo ng 28 letra:
Ee
Ff
Gg
Ng ng O o
Ww
Xx
Yy
Mga Orihinal na letra:

Aa
Bb
Dd
Kk
Ll
Mm
Rr
Ss
Tt
Ee
Nn
Uu
Gg
Hh
NG ng O o
Ww
Yy
Mga Hiram na letra:

Cc
Ff
Jj
Qq
Vv
Hh
Pp
Zz
Ii
Qq
Ii
Pp
Xx
Zz
23 Katinig sa Bagong Alpabeto:

B, C, D, F, G, H, J, K, L, M, N, , Ng, P, Q, R, S, T, V, W, X, Y, Z
5 Patinig sa Bagong Alpabeto:
A, E, I, O, U
Diptonggo mga pantig na nagtatapos sa mga letrang w at y
halimbawa:
ay tinapay
aw kalabaw
ey reyna
Klaster kambal katinig
iw aliw
iy namiy
oy kahoy
uy aruy
Jj
Rr
halimbawa:
kr Kristal
tw twalya
dr drayber

Ebolusyon NG Alpabetong Filipino

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Ebolusyon NG Alpabetong Filipino

Uploaded by

Document Information

Original Description:

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Ebolusyon NG Alpabetong Filipino

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Ebolusyon ng Alpabetong Filipino

Nang dumating ang mga Kastila noong Dantaon 16,

ALIFBATA o ALIBATA (BAYBAYIN)

mga intelektwal na nasa alta sociedad at gitnang uri/middle class)

mula kay Lope K. Santos (1940)

ALPABETONG PILIPINO (1976)

ALPABETONG FILIPINO (1987)

Mga Orihinal na letra:

Mga Hiram na letra:

23 Katinig sa Bagong Alpabeto:

Klaster kambal katinig

You might also like