Ang wika ay makapangyarihan.

Ito ang dahilan kung bakit ang tao ay natutuwa, umiiyak

at minsan ay nagagalit. Bakit? Kasi ito yung daan ng bawat tao upang maipahayag ang
isang damdamin. Sulat man yan, senyas o salita bahagi parin yan ng isang wika
Sa mga nagdaang talakayan sa wika, aking nababatid kung paano nagsimula, lumitaw
at umusbong sa daigdig. Ito ay may dalawang paraan batay sa bibliya at makaagham
na pagpapaliwanag. Ngunit dahil sa mabilis na bugso ng impormasyon, sa paglipas ng
maraming henerasyon dumami ang wika at nagkaroon ng pagbabago hanggang sa
dumating ang panahon na itinalaga ang wikang pambansa upang magkaroon ng
pagkakaunawaan ang mga taong naninirahan sa iisang bansa, halimbawa na lamang
ay ang Pilipinas. Naipapahayag ang bawat damdamin, ideya, ninanais at kung anu ano
pa tungkol sa mga bagay bagay na nangyayari sa ating kapaligiran.
Sa bawat kaalaman na naibahagi ng aming guro sa Filipino, marami akong napagtanto
bilang isang kabataan. Sapagakat maraming katulad ko ngayon ang nagkakamali sa
paggamit ng wika na minsan ay inaakala na nating tama. Tulad na lamang ang
paggamit ng mga pormal at impormal na mga salita. Natutunan ko kung paano ito
gamitin ng tama sa pakikipagtalastasan sa mga taong edukado at sa pagsusulat ng
akdang pampanitikan lalong lalo na sa pampanulaan. Sa katunayan, mahilig akong
magsulat ng mga tula at naggamit ko kung anuman ang aking mga natutunan. Mas
naipamalas ko pa ang aking kakayahan sa pagsusulat ng isang tula. Natutunan ko rin
kung paano gamitin ng tama ang mga salitang impormal. Kahit impormal man ito subalit
mayroon ding tamang paraan upang gamitin ito. Lalo na kapag di natin lubusang
naintindihan ang isang salita, kailangan ay di natin ito basta bastang ibukambibig.
Minsan ito pa kasi ang magiging dahilan kung bakit nagkakaroon ng di
pagkakaunawaan ang isang mamamayan. Natutunan ko rin kung paano gamitin ang
gitling at kung paano babaybayin ang mga salitang ingles sa wikang filipino. Ang
katotohanan ay diyan ako madalas nagkakamali, lalo na ang salitang ibat iba. Noon
kasi, itoy nilalagyan ko ng gitling sa pagitan ng t at i. Ngunit ngayon alam ko na kung
ano ang tama.
Tungkol naman sa ating Pambansang Wika, akoy sumasang-ayon na darating rin ang
panahon na magiging intelektwalisado ang Pambansang wika. Siguroy mahirap nga
matutunan ng bawat tao ang isang wika dahilan nga ng pagbabago, at impluwensiya ng
ibat ibang nasyonalidad, pati narin ang kahirapan natin sa pagpapaunlad ng sarili
nating bansa. Subalit itoy magiging madali kung ating pag-aralan ng mabuti,
maipalaganap sa magandang paraan at sabayan ng mga Pilipino ng pagpapahalaga,
pagbibigay pansin at pagmamahal sa ating natatanging kayamanan at ito ay ang ating
Pambansang wika. Mayroon ngang kasabihan, Hanggat may buhay, mayroong pagasa. Sana nga ang mga Pilipino ay di kakalimutan ang kinalakihan, balikan sana natin
ang nakaraan kahit gaano man kalayo ang ating nakamtan, Pilipinas natin ay laging

ipagmalaki at pahalagahan upang makamtan ang tunay na kaunlaran sa pamamagitan

ng pagkakaunawaan.
ang kulturang popular?

ito ang mga kulturang kinagat ng panlasa ng tao. halimbawa na nito ang ukay-ukay na
hanggang

ngayon ay patok na patok parin sa mga pinoy.

Nakita ko sa bookstore ang series of books na ito na sinulat ni Rolando B. Tolentino.
Nagkainteres agad
ako dahil isa sa mga libro ay pinamagatang Si Darna, ang Mahal na Birhen ng
Peafrancia, at si Pepsi

Paloma.Sa isang aklat naman na pinamagatang Ang Bago, Bawal, at Kasalukuyan ay

mababasa sa

likuran ang ganito:

Kahit pa ang kulturang popular ay dinadambana na para sa lahat, marami pa ring
complex na usapin na
kaakibat nito. Kailan nagiging bago ang bago? Ano ang ipinagbabawal sa baliw? Ano
ang kasalukuyang
sining sa espasyo ng mall at kasaysayan sa komiks?
Masarap basahin ang laman ng dalawang librong ito. Lumampas pa ito kesa sa iniexpect ko. Mababasasa loob ang mga talatang:

Si Narda ay nagi
ging si Darna dahil sa kolektibong ideal tungo sa pagbabago, sa paglaban para mabago
ang mga kalakarang di umaayos sa interes ng nakararami. Ang pagsigawa ng Darna
ay ang kolektibong
impit na tinig ng mga historical na naisantabi. Ito ang tinig na hudyat ng
pagbabago.Kakaiba ang ganitong proseso dahil ang tanging nagpapaiba ng
personalidad ni Superman kay Clark Kento ni Wonder Woman sa kanyang totoong
pagkatao ay ang makapal na grado ng salamin. Ang pagtanggalng salamin ang hudyat
ng ating suspension o disbelief. Muling idinidiin nito ang kapangyarihan ng bisyonpara
sa pag-unawa at suspension ng realidad.Kung ganito, naiigpawan ang Kanluraning
modelo ng pagbuo ng sabjek at identidad. Sa modelong ito,lumilikha ng hierarchy ng
identidad at ang kawalan nito. Ako ay nagiging ako dahil kayo ay kaiba.
Pananatilihin ko kayong kakaiba dahil kailangan kong panatilihin na ang ako ay ako.
Marami ring mga palaisipan sa mga aklat na ito. Gaya ng: Ang basehan ng ating pagasa ay ang ating kakulangan. Tuna
y ang sinabi ni St. Brad Pitt sa pelikula na Things that you own eventually own you.
Ang
pinaglilingkuran at nagmamay-ari sa ating komoditi ang nagdidikta kung ano ang dapat
nating piliinglibangan. Manonood tayo ng sine, at napapaisip tayo tungkol sa mundong
isinisiwalat sa atin ng higantengtabing. Napapaiyak at tumatawa tayo sa mga taong
hindi naman natin kaanu-ano. Nakikita natin sakanila ang ating buhay. Pinagtatrabaho
tayo na matagpuan natin ang ating sarili sa kanila, mga taongkilala na natin pero hindi
naman tayo kilala maliban sa masa ng manonood at fans. Kilala natin silanggumaganap
sa pelikula bago pa man tayo nanonood, pinagtatrabahuhan na natin ito para
magingkakilala natin sila. Sila na alam natin ang kasaysayan ng mga relasyon,
paboritong awit at pagkain,memorable na anecdotes at iba pa

sila na mas kilala natin kaysa sa ating mga kaibigan at kapamilya

ay hindi man lamang tayo bibigyan ng limang segundo kung sakaling makita natin sa
loob ng mall. Kilalanatin sila pero hindi nila tayo kilala. Anong klaseng relasyon ito?
Maganda. Ayaw ng lipunan ng pangit. Walang santo at birhen na pango, may peklat,
maitim, mataba.Maganda ang nagmamaganda. Kahit pangit ang nagdarasal, maganda
ang kanyang pinagdarasalan. Kung ang tao ay hind hayop, bakit maraming taong nag-

aasal hayop? Kung ang tao ay tao, bakitmahirap magpakatao? Kung ang tao ay mas
mataas sa hayop, ano ang giraffe? Hayop. Parang mura. Puwedeng para sa kahit ano.
Hayop sa ganda! Hayop ka! Hayop ka man, anggaling mo! Hayop sa sarap. Masahol ka
pa sa hayop! Hayop, kahayup-hayupan! Nasa paraan ng

pagbigkas ang kahulugan ng salita. Kaya kailangang may social skills ka para
makarinig di lamang ngsalita, kundi pati tono ng pananalita at ng konteksto ng
pagsasalita.

Morpemang salitang ugat[baguhin | baguhin ang batayan]

Halimbawa ng tambalang ito ang mga sumusunod:[1]

Unlaping nag- + salitang ugat na dasal = nagdasal

Gitlaping um- + salitang ugat na bili = bumili
Hulaping -in + salitang ugat na linis = linisin
Mga Uri ng Morpema
1. Morpemang Pangkayarian- Ito ay nakapagpapalinaw ng kahulugan ng buong
pangungusap katulad ng: ang, si, ng, sa, pero, ka, ba atbp.

2. Morpemang Pangnilalaman- Ito ay mga salitang may tiyak na kahulugan at

nagsisilbing mahalagang salita sa loob ng pangungusap. Hal: sipag, tiyaga, hirap atbp.
Mga Pagbabagong Morpoponemiko
1. Asimilasyon- ito ay ang pagbabagong karaniwang nangyari sa tunog na /ng/ sa mga
panlaping pang-, mang-, hing-, o sing-, dahilan sa impluwensiya ng kasunod na tunog
(unang tunog ng salitang nilalapian).
Hal: pang- + bansa = pangbansa = pambansa
mang- + bola = mangbola = mambola

sing- + tamis = singtamis = sintamis

1.1 Asimilasyong di-ganap-- ito ang pagbabagong nagaganap sa pusisyong pinal ng

isang morpema dahilan sa impluwensiya ng kasunod na tunog.
Hal: pang- + dakot = pangdakot = pandakot
sing- + puti = singputi = simputi
sing- + rupok = singrupok = sinrupok
1.2 Asimilasyong di-ganap-- nawawala ang unang tunog ng nilalapian.
Hal: pan- + talo = pantalo = panalo
mang- + kuha = mangkuha = manguha

Pagkawala ng Ponema- sa uring ito, nawawala ang huling patinig ng salitang-ugat

kapag nilagyan ito ng hulapi.
Hal: tira + -an = tirahan = tirhan
dakip + -in = dakipin = dakpin
kamit + -an = kamitan = kamtan
SALAMAT PO!
Iniulat ni : Castro, Hannah Louise P. BSCS-1B
Gng.Meliza Jao Samson
3. Paglilipat-diin -- ito ay nagaganap kapag ang salitang-ugat ay hinuhulapian.
Halimbawa:
sira:in
hawa:kan
putu:lin

4. Pagbabago ng Ponema- may mga tunog na nababago sa pagbuo ng salita.

Halimbawa:
ma- + dami = madami = marami
ka- + dagat + -an = kadagatan = karagatan
ka- + palad + -an = kapaladan = kapalaran

5. Pagkakaltas ng Ponema- nangyayari ang pagbabagong ito kung ang huling

ponemang patinig ng salitang-ugat ay nawawala kapag nilalagyan ng hulapi.
Halimbawa:
bili + han = bilihan = bilhan
bukas + an = bukasan = buksan
6. Metatesis- ito ay ang pagpapalitan ng posisyon ng mga tunog sa isang salitang
nilalapian.
Halimbawa:
lipad + -in = linipad = nilipad
yaya + -in = yinaya = niyaya
-in- + regalo + han = rinegaluhan = niregaluhan