AKADEMIA GRNICZO HUTNICZA

SPRAWOZDANIE Z WICZE LABORATORYJNYCH MASZYNY I URZDZENIA TRANSPORTOWE

BADANIE STRZAKI UGICIA SUWNICY POMOSTOWEJ

WYDZIA INYNIERII MECHANICZNEJ I ROBOTYKI AGH Rok akademicki: 2000/2001 Specjalno/Rok: Transport linowy/IIIA Sprawozdanie wykonali: Piotr Skwirczyski, Tomasz Sternal, Konrad Stawiarz, JakuKrzysztof Wrbel, Marcin Podsiado, Marcin Rokita, Damian Wojnarowski. Data wicznia.....................................................................................20.02.2001
1. Krtkie wprowadzenie teoretyczne.

Suwnic nazywamy dwignic zoon z przesuwnego ustroju nonego (konstrukcji nonej) i poruszajcego si po nim wzka lub wcignika. Suwnica przemieszcza adunek w przestrzeni ograniczonej wysokoci podnoszenia, skrajnymi pooeniami wcignika lub wzka oraz skrajnymi pooeniami suwnicy. Podstawow czci skadow suwnicy jest konstrukcja suwnicowa skadajca si z ustroju i mechanizmu przemieszczajcego ten ustrj. Ustrj suwnicy zwany rwnie mostem, skada si z jednego lub kilku dwigarw i dwch podpr. Zalenie od ksztatu wielkoci mostu suwnice dzielimy na niskie, wysokie i mieszane. Suwnice niskie, zwane rwnie suwnicami pomostowymi, poruszaj si po torach umieszczonych ponad miejscem pracy. Umoliwia to przenoszenie ciaru rwnie w przestrzeni. Zalenie od sposobu umieszczenia mostu na torach podsuwnicowych rozrniamy suwnice niskie, podparte i podwieszone. SCHEMAT IDEOWY SUWNICY POMOSTOWEJ.

Suwnice wysokie, tak zwane bramowe, maj most wsparty na dwch wysokich podporach. Suwnic wysok, ktrej rozpito przekacza 25 30 [m], nazywamy suwnic mostow, lub wrcz mostownic. Istotn rnic konstrukcyjn pomidzy suwnic bramow i mostow jest sposb poczenia dwigarw z podporami. W suwnicy bramowej obie podpory zwizane s z dwigarami w sposb sztywny, podczas gdy w suwnicy mostowej jedna podpora jest zwizana z dwigarem w sposb sztywny, a druga w sposb umoliwiajcy wyduenie konstrukcji. Schemat ideowy suwnicy bramowej przedstawiono na stronie nastpnej.

SCHEMAT IDEOWY SUWNICY BRAMOWEJ

Suwnice mieszane, czyli suwnice pbramowe, kostrukcyjnym poczeniem suwnicy niskiej i wysokiej. Niejednokrotnie dwigar podparty jest nie na obu kocach lecz umocowany jednostronnie w postaci podpory lub wspornika, a podpory oprcz si pionowych przenosz moment zginajcy. Ustrj taki nazywamy wspornic, a cz wystajc poza podpor wysignic. Wspornica przesuwana jest na torah uoonych na wystpie ciany lub na suwnicy. SCHEMAT IDEOWY SUWNICY PBRAMOWEJ

Dwigary suwnic su przede wszystkim do poruszania si przesuwnych po nich przejezdnych wcignikw, wcigarek lub urawi. Suwnica obsuguje zatem pole w ksztacie prostokta, ktrego jeden bok stanowi dugo toru podsuwnicowego, drugi za dugo toru jezdnego wzka. Tor wzkw stanowi pki belek dwigara lub szyny uoone na dwigarze. W warsztatach mechanicznych zastosowanie znajduj przede wszystkim suwnice pomostowe. W tym wypadku dwigar stanowi belka o przekroju dwuteowym, po ktrym porusza si podwieszony wcignik. Suwnice te maj rozpito 4 14 [m] i udwig okoo 1 5 [T]. Dla wikszych rozpitoci i udwigw buduje si suwnice z jednym lub dwoma dwigarami w postaci blachownicy lub kratownicy. Suwnice blachownicowe i kratownicowe miewaj rozpitoci w granicach zawartych pomidzy 10 30 [m]. (rozpito suwnic elektrycznych objta jest norm PN/M-45350), udwig 3 30 [T] (udwig dwignic normuje

PN/M-06501). Suwnice przeznaczone do maego natenia pracy maj napd rczny. Rozpito tych suwnic nie przekracza 16 [m], a udwig 20 Ton. Suwnice pomostowe stosuje si do transportu i przeadunku w warsztatach i halach produkcyjnych, do prac montaowych i remontowych. Suwnice bramowe i pbramowe su najczciej do obsugi placw skadowych.

2.Opracowanie wynikw przeprowadzonego dowiadczenia. Celem przeprowadzenia pomiaru byo zmierzenie rzeczywistej strzaki ugicia ustroju suwnicy pomostowej.

Pomiary przeprowadzono za pomoc niwelatora oraz aty pomiarowej umocowanej stale na przle suwnicy. Niwelatorem nazywamy przyrzd metrologiczny sucy do pomiaru rnic wysokoci. Rozrnia si nastpujce rodzaje niwelatorw: libellowe, samopoziomujce (automatyczne), hydrostatyczne (oparte na zasadzie naczy poczonych). Najczciej stosuje si niwelatory techniczne libellowe skadajce si ze spodarki, aliady, lunety pomiarowej autokolimacyjnej lub nie oraz libelli niwelacyjnej. Niwelator przygotowano do pomarw wykonujc kolejnie nastpujce czynnoci: ustawiono przyrzd na spodarce. wykalibrowano ustawienie niwelatora za pomoc poziomicy centralnej oraz koincydencyjnej. Aeby pozyska dane ustawienia centralne poziomicy oraz efekt koincydencji kalibrowano przyrzd za pomoc pokrte umieszczonych w postawie urzdzenia. W tym celu ustawiano rwnolegle lunet niwelatora do trjktnych bokw spodarki oraz regulowano przechy przyrzdu pomiarowego wyej wspomnianymi rubami. Czynno powtrzono dwukrotnie. Po jej wykonaniu zauwaono koincydencje poziomicy koincydencyjnej oraz centralne pooenie bbelka powierza w poziomicy centralnej. Tak przygotowany przyrzd by gotw do wykonaia nim pomiarw. zawieszono at pomiarow na badanej suwnicy. dokonano pomiarw. SCHEMAT BADANEGO UKADU WRAZ Z USTAWIENIAMI PRZYRZDW POMIAROWYCH WZGLDEM SUWNICY.

Opis do schematu ze strony poprzedniej: 1. 2. 3. 4. Most suwnicy, Wzek suwnicy Ukad napdowy wzka (silnik, reduktor, bben linowy, napd bbna), Sterwka suwnicy (sterowanie elektryczne napdem mostu, wzka, bbna, hamulce elektryczne),

5. Uwieszony na haku ciar (w tym przypadku 12,5 tony), 6. ata pomiarowa - na niej dokonywano odczytu strzaki ugicia mostu suwnicy, 7. Niwelator (przyrzd za pomoc ktrego dokonywano odczytu wartoci z aty). Zmierzono wartoci strzaki ugicia suwnicy w stanie spoczynku - bez obcienia zewntrznego (obcienie wzkiem, hakiem, suwnicowym, itp.), oraz z obcieniem zewntrznym. Pomiary przeprowadzono dla dwch pooe: centralnego oraz skrajnego pooenia wzka wzgldem mostu suwnicy. Odnotowano nastpujce wartoci dotyczce pomiarw: rozpito mostu L = 17 [m], dugo wzka l = 2 [m] obcienie zewntrzne P1 = 0 [N], obcienie zewntrzne P2 = 125 [kN], Zmierzono strzaki ugicia mostu suwnicy dla przypadkw: bez obcienia w pooeniu centralnym f1 = 85,9 [mm] w dwch pomiarach (ta sama warto) bez obcienia w pooeniu skrajnym mostu f2 = 85,8 [mm] w dwch pomiarach (jw.) z obcieniem zewntrznym w pooeniu centralnym mostu F1 = 86,4 [mm] w dwch pomiarach (ta sama warto), z obcieniem zewntrznym w pooeniu skrajnym mostu F2 = 86,0 [mm] w dwch pomiarach (warunki jak wyej). Obliczono rnic wartoci strzaki ugicia po dodaniu obcienia zewntrznego dla pooe mostu: centralnego: F1 - f1 = 86.4 - 85.9 = 0,5 [mm] skrajnego: F2 - f2 = 86.0 - 85.8 = 0,2 [mm] Obliczono prawdopodobne przekroje elementw teowych wzka oraz elementw teowych mostu suwnicy na podstawie wartoci strzaek ugicia. Do oblicze przyjto, e zarwno i wzek jak i most suwnicy wykonane s ze stali spawalnej konstrukcyjnej zwykej jakoci klasy St7., o nastpujcych waciwociach: Re 350 = = 140[ MPa] , Rm = 700 [MPa], Re = 350 [MPa], kr = X e 2.5 Module Younga E = 2 10 5 [MPa]

3. Obliczenia wytrzymaociowe badanej suwnicy wedug powyszych zaoe konstrukcyjnych i dla przypadku kiedy wzek suwnicy zajmowa pooenie centralne oraz skrajne (1 metr od podpory mostu suwnicy). SCHEMAT OBLICZENIOWY SUWNICY Z WZKIEM

SCHEMAT OBLICZNIOWY WZKA OBCIONEGO SI ZEWNTRZN

3.1. Obliczenia wytrzymaoowe wzka suwnicy pomostowej. 3.1.1. Obliczenie reakcji w podporach (koach) wzka suwnicy.

iy

= 0 Ra + Rb P = 0

R A + RB P = 0 RB = R A + P = 0 P l 2 =P l 2 l Ra l = 0 2

M
RA =

iB

3.1.2.Obliczenie wartoci liczbowej reakcji wzka suwnicy. P 125 = = 62,5[kN ] 2 2 R B = R A + P = 62.5 + 125 = 62.5[ kN ] RA =

3.1.3. Obliczenie strzaki ugicia belek nonych wzka suwnicy. fW = P l3 125000 2 = = 0.026 J [m] 48EJ 48 2 10 5 J

Wynik po przemnoeniu przez warto momentu J okae si wartoci o wielkoci f 1 [mm]. 3.2. Obliczenia wytrzymaociowe mostu suwnicy pomostowej wedug poniszego schematu (wzek ustawiony jest centralnie na mocie). SCHEMAT OBLICZENIOWY SUWNICY PO UWZGLDNIENIU REAKCJI OD WZKA WCIGARKI SUWNICY.

3.2.1. Obliczenie reakcji w podporach mostu suwnicy pomostowej.

iy

' = 0 Ra Ra Rb + Rb ' = 0

R B ' = R A '+ Ra + Rb = 0 R A 'L +Ra Ll L+l + Rb 2 2 L Ll L+l + Rb =0 2 2

Mi
RA ' =

Ra

3.2.3.Obliczenie wartoci liczbowych reakcji podpr suwnicy pomostowej.

Ll L+l 17 2 17 + 2 + Rb 62.5 + 62.5 2 2 = 2 2 = 62.5[kN ] RA ' = L 17 R B ' = R A '+ Ra + Rb = 62.5 + 62.5 + 62,5 = 62,5[kN ] Ra 3.2.4. Obliczenie strzaki ugicia mostu suwnicy. Ra ( L l 2 2L L l 2 L l 2 2L L l 2 ) ( ) + RB ( ) ( ) 2 2 2 2 3EJL

f =

3.2.4.1. Obliczenie przypuszczalnego momentu bezwadnoci oraz przekroju dwuteowego mostu suwnicy. Ra ( L l 2 2L L l 2 L l 2 2L L l 2 ) ( ) + RB ( ) ( ) 2 2 2 2 3EfL 17 2 2 17 2 2 17 2 2 17 2 2 ) ( ) + 62500 ( ) ( ) 2 2 2 2 3 2 10 5 0.5 10 3 17

2J =

2J =

62500 (

J = 387752.75 [cm4] 3.2.4.2. Dobr przekroju dwuteowego speniajcego zaoenie, e strzaka ugicia f = 0.5 [mm]. Wedug norm hutniczych dobrano dwuteownik o nastpujcych parametrach: Dwuteownik I 450p. Przekrj dwuteownika A = 137 [cm2] Ciar jednego metra dwuteownika Q = 1076[N], Masa jednego metra m = 107,6 [kg]. Wysoko dwuteownika h = 450 [mm] Szeroko dwuteownika s = 170 [mm] Grubo dwuteownika g = 24 [mm].

3.3.Obliczenie strzaki ugicia i sprawdzenie poprawnoci oblicze oraz doboru ksztatownika, dla pooenia skrajnego wzka suwnicy. 3.3.1.Obliczenie reakcji podpr na obcienie rozmieszczone jak na poziszym schemacie. MODEL NIESYMETRYCZNEGO ROZOENIA SI NA MOCIE SKUTKIEM PRZEMIESZCZENIA WZKA SUWNICY.

SCHEMAT OBLICZENIOWY NIESYMETRYCZNEGO ROZMIESZCZENIA SI NA MOCIE SUWNICY POMOSTOWEJ.

iy

' = 0 Ra Ra Rb + Rb ' = 0

R B ' = R A '+ Ra + Rb
B

Mi
RA ' =

= 0 R A 'L +Ra ( L 1) + Rb ( L l 1) = 0

Ra ( L 1) + Rb ( L l 1) L

3.2.3.Obliczenie wartoci liczbowych reakcji podpr suwnicy pomostowej. Ra ( L 1) + Rb ( L l 1) 62.5 16 + 62.5 14 = = 110,29[kN ] L 17 R B ' = R A '+ Ra + Rb = 110,29 + 62.5 + 62,5 = 14,7[kN ] RA ' = 3.2.4. Obliczenie strzaki ugicia mostu suwnicy oraz ostateczne sprawdzenie poprawnoci oblicze. f = Ra (1) 2 ( L l ) 2 + R B ( L l 1) 2 (1 + L) 2 3E 2 JL 10 3 62.5 (1000) 2 (16000) 2 + 10 3 62.5 (17000 2000 1000) 2 (1000 + 2000) 2 3 2 10 5 2 3877527500 17000

f =

f = 0.216[mm] 3.2.4.Sprawdzenie warunku tosamoci strzaek ugicia obliczeniowej oraz pomiarowej. Strzaka ugicia otrzymana drog pomiaru f2p = 0.2 [mm] (zginane wszystkie przekroje none mostu suwnicy). Strzaka ugicia uzyskana drog analizy matematyczno - wytrzymaociowej f2o = 0.216 [mm], (zginane wszystkie przekroje none mostu suwnicy). Musi zaistnie podobiestwo wartoci strzaek ugicia, gdy takie zachodzi obliczenia uznaje si za poprawne. f2p f2o 0.2 0.216 Warunek podobiestwa zosta speniony, zatem obliczenia uznano za poprawne. Podczas prowadzenia pomiarw i oblicze wykazano niewielkie rnice pomidzy wartociami strzaek ugiecia mierzonymi i oblicznonymi.