What do you think?
Rate this book
غەزەلنوس و باغەكانی خەیاڵ
618 pages, Paperback
First published January 1, 2008
About the author
Bachtyar Ali
29 books428 followersBachtyar Ali Muhammed, also spelled as Bakhtiyar Ali or Bakhtyar Ali, (Kurdish: Bextyar Elî -بەختیار عەلی) Ali was born in the city of Slemani (also spelt as Sulaimani or Sulaymaniy), in Iraqi Kurdistan (also referred to as southern Kurdistan) in 1960. He is a Kurdish novelist and intellectual. He is also a prolific literary critic, essayist and poet. Ali started out as a poet and essayist, but has established himself as an influential novelist from the mid-1990s. He has published six novels, several poetry collections as well as essay books. He has been living in Germany since the mid-1990s (Frankfurt, Cologne and most recently Bonn). In his academic essays, he has dealt with various subjects, such as the 1988 Saddam-era Anfal genocide campaign, the relationship between the power and intellectuals and other philosophical issues. He often employs western philosophical concepts to interpret an issue in Kurdish society, but often modifies or adapts them to his context.
Based on interviews with the writer, he wrote his first prominent piece of writing in 1983, a long poem called Nishtiman "The Homeland" (Kurdish; نیشتمان). His first article, entitled "In the margin of silence; la parawezi bedangi da" in Pashkoy Iraq newspaper in 1989. But he only truly came to prominence and started to publish and hold seminars after the 1991 uprising against the Iraqi government, as the Kurds started to establish a de facto semi-autonomous region in parts of Iraqi Kurdistan and enjoy a degree of freedom of speech. He could not have published most of his work before 1991 because of strict political censorship under Saddam. Along with several other writers of his generation - most notably Mariwan Wirya Qani, Rebin Hardi and Sherzad Hasan - they started a new intellectual movement in Kurdistan, mainly through holding seminars. The same group in 1991 started publishing a philosophical journal - Azadi "Freedom" [Kurdish:ئازادی] -, of which only five issues were published, and then Rahand "Dimension" [Kurdish:رەهەند]. (www.rahand.com).
In 1992, he published his first book, a poetry collection entitled Gunah w Karnaval "Sin and the Carnival" [Kurdish:گوناه و کەڕنەڤال]. It contained several long poems, some which were written in the late 1980s. Prominent Kurdish poet Sherko Bekas immediately hailed him as a new powerful voice. His first novel, Margi Taqanay Dwam "The death of the second only child" [Kurdish:مەرگی تاقانەی دووەم], was published in 1997, the first draft of which was written in the late 1980s.
Based on interviews with the writer, he wrote his first prominent piece of writing in 1983, a long poem called Nishtiman "The Homeland" (Kurdish; نیشتمان). His first article, entitled "In the margin of silence; la parawezi bedangi da" in Pashkoy Iraq newspaper in 1989. But he only truly came to prominence and started to publish and hold seminars after the 1991 uprising against the Iraqi government, as the Kurds started to establish a de facto semi-autonomous region in parts of Iraqi Kurdistan and enjoy a degree of freedom of speech. He could not have published most of his work before 1991 because of strict political censorship under Saddam. Along with several other writers of his generation - most notably Mariwan Wirya Qani, Rebin Hardi and Sherzad Hasan - they started a new intellectual movement in Kurdistan, mainly through holding seminars. The same group in 1991 started publishing a philosophical journal - Azadi "Freedom" [Kurdish:ئازادی] -, of which only five issues were published, and then Rahand "Dimension" [Kurdish:رەهەند]. (www.rahand.com).
In 1992, he published his first book, a poetry collection entitled Gunah w Karnaval "Sin and the Carnival" [Kurdish:گوناه و کەڕنەڤال]. It contained several long poems, some which were written in the late 1980s. Prominent Kurdish poet Sherko Bekas immediately hailed him as a new powerful voice. His first novel, Margi Taqanay Dwam "The death of the second only child" [Kurdish:مەرگی تاقانەی دووەم], was published in 1997, the first draft of which was written in the late 1980s.
Ratings & Reviews
Friends & Following
Create a free account to discover what your friends think of this book!
Community Reviews
Displaying 1 - 13 of 13 reviews
November 4, 2017
چه ند ساله له نيوانى باغه كانى كتيب ديم وئه روم، هيچ كتيبيك وه ك غه زه لنوس وباغه كانى خه يال، خه يالمى نه شيواندوه، ئةمزانى ئةم كتيبه تووشى هةستيكى زوور سةيرم ئةكات، و به ره وو بى دةنگيكى زور قوول دةمبات، له گ ل ئةوشدا هةر بةردةوام ئةموويست نووقم بم له ناو ديرةكانى، له ناو باغى حةقيقةت وباغةكانى خةيال ، به جووريك خةيالم سةفرى ئةكرد وةك ئةوى بمةوى له هةموو راستيكان را بكةم ، له هةمان كاتدا هةموو خةيالةكان ريگايان دةبردمةوه سةر حةقيقتى زولم ومردن..
به ختيار علي، له م كتيبدا رومانيكى به چيروكيكى بچوكةوه نةكردوته به ر دةستمان، بةلكو جوريكى له ناشرينى واقيع وحقيقةته ئازارةكانى تيكةل كردوه به خةياليكى پر پر له گول وگولزار، ئةو خةيالاتانةى كةوا سةفرى بو دةكين دواى بينينى ئازار وغةميكى زور قوول، كه تةنانت خةونةكانمان بو دةمينيتةوه، و كه دةلى با ئةم چيروكه نةگاتةوه دةستى ئةوان، چونكه كه بارونةكان خةونةكانمانيان بينى به دلنيايوه دةيانةويت بمانروخينن وئةو تاكه ريگايشمان لى بستينن..
من به ريگايكى سةير ئةم كتيبه هاته به ر دةستم، وباورم ناكرد به كاتيكى زو بيخينمةوه، بس كه زروفيك هاته ژيانى هةموو ميلتةكمان واى ليمكرد زياتر به رو دونياى خةيال بروم، وتيكةل به ژيانى غةزلةكانى غةزةلنوس بم، وخوم ون بكةم له ناو فرشه قةشنگةكانى تريفة ، وهةمو شةويك خةون به حيكاتةكانى ماجيدى گول سولاڤه وه ببينم ..
له گه ل كوتايى چيروكى هةر يةكيك له كاريكتةركانى ئةم روومانه گريام، ژيان و واقيعى خومان بينى وخويندةوه به شيوةيكى ئةفسوناوى و پر له ئازار ..
زور سوپاس به ختيار علي ..
من بةختةورم كه كةوتمةته ناو باغى كتيب، وئةم كتيبةم خويندةوه ..
به ختيار علي، له م كتيبدا رومانيكى به چيروكيكى بچوكةوه نةكردوته به ر دةستمان، بةلكو جوريكى له ناشرينى واقيع وحقيقةته ئازارةكانى تيكةل كردوه به خةياليكى پر پر له گول وگولزار، ئةو خةيالاتانةى كةوا سةفرى بو دةكين دواى بينينى ئازار وغةميكى زور قوول، كه تةنانت خةونةكانمان بو دةمينيتةوه، و كه دةلى با ئةم چيروكه نةگاتةوه دةستى ئةوان، چونكه كه بارونةكان خةونةكانمانيان بينى به دلنيايوه دةيانةويت بمانروخينن وئةو تاكه ريگايشمان لى بستينن..
من به ريگايكى سةير ئةم كتيبه هاته به ر دةستم، وباورم ناكرد به كاتيكى زو بيخينمةوه، بس كه زروفيك هاته ژيانى هةموو ميلتةكمان واى ليمكرد زياتر به رو دونياى خةيال بروم، وتيكةل به ژيانى غةزلةكانى غةزةلنوس بم، وخوم ون بكةم له ناو فرشه قةشنگةكانى تريفة ، وهةمو شةويك خةون به حيكاتةكانى ماجيدى گول سولاڤه وه ببينم ..
له گه ل كوتايى چيروكى هةر يةكيك له كاريكتةركانى ئةم روومانه گريام، ژيان و واقيعى خومان بينى وخويندةوه به شيوةيكى ئةفسوناوى و پر له ئازار ..
زور سوپاس به ختيار علي ..
من بةختةورم كه كةوتمةته ناو باغى كتيب، وئةم كتيبةم خويندةوه ..
June 27, 2018
ئەمە كتێب نیە بەڵكو دەرگایەكە ھەر لەگەڵ كردنەوەویدا بۆ دونیایەكی دیكە ڕاتدەكێشێ،سیحرێكە دەست بە سەر بیر و ھۆشتا دەگرێ،كتێبێكە وات لێ دەكا ببیت بە مەخلوقێكی خەیالی ھاوشێوەی كارەكتەرەكانی كتێبەكە،چەن خۆشبەختیەكی گەورەیە لە ژیاندا بە كتێبێكی ئەوا شاد بیت❤️.
July 20, 2024
"قەڵەمی سیحراوی بەختیار عەلی"
ڕۆمانێکی زۆر بە چێژ و زۆر تایبەت
سەرەتا دەبێ باس لەوە بکەم کە لەم ڕۆمانە دا کەسایەتییەکان زۆرن و چیرۆکی زۆربەیان بە وردی باس دەکرێ و لە جێگەیەک هەموو چیرۆکەکان بە یەک دەگەنەوە
لێرەدا نووسەر کارێکی زۆر ئەستەم و زۆر گرینگی کردووە و بە سەر هێڵێکی زۆر باریک دا ڕۆیشتووە
ئەگەر هێزی بەرزی نووسەر نەبوایە لەوانە بوو خوێنەر سەری لێبشێوێ کەسایەتییەکان و چیرۆکەکان لە دەست بدا بەڵام بە پێچەوانە هەر ئەوە بۆتە خاڵی بە هێزیی ڕۆمانەکە.
نووسەر ئیجازە نادا خوێنەر لە یەک بابەت دا بمێنێتەوە
بۆ نموونە هاوکات کە باس لە گرینگی و بەرزی خەیاڵ دەکات حەقیقەتیش دێنێتەوە پێش چاوت
هاوکات کە باس لە عیشقێکی ئەفلاتوونی دەکات، لەزەتی تێکەڵ بوون بە جەستەشت بۆ باس دەکا.
بەختیار عەلی دەرگایەکت بۆ دەکاتەوە بەرەو باغەکانی خەیاڵ و حەقیقەت بۆ دەکاتەوە و تۆ بە تەواوی تێکەڵاوی ڕۆمانەکە و کەسایەتییکان دەبی چۆن هاوتای تەواویانت بینیوە.
و لە تەواوی ئەو کاتانە دا نووسەر بیری ناچێ ڕەخنە لە سیاسەت و هێزبەدەستان و تەنانەت کۆمەڵگاش بگرێ.
ڕۆمانێکی زۆر بە چێژ و زۆر تایبەت
سەرەتا دەبێ باس لەوە بکەم کە لەم ڕۆمانە دا کەسایەتییەکان زۆرن و چیرۆکی زۆربەیان بە وردی باس دەکرێ و لە جێگەیەک هەموو چیرۆکەکان بە یەک دەگەنەوە
لێرەدا نووسەر کارێکی زۆر ئەستەم و زۆر گرینگی کردووە و بە سەر هێڵێکی زۆر باریک دا ڕۆیشتووە
ئەگەر هێزی بەرزی نووسەر نەبوایە لەوانە بوو خوێنەر سەری لێبشێوێ کەسایەتییەکان و چیرۆکەکان لە دەست بدا بەڵام بە پێچەوانە هەر ئەوە بۆتە خاڵی بە هێزیی ڕۆمانەکە.
نووسەر ئیجازە نادا خوێنەر لە یەک بابەت دا بمێنێتەوە
بۆ نموونە هاوکات کە باس لە گرینگی و بەرزی خەیاڵ دەکات حەقیقەتیش دێنێتەوە پێش چاوت
هاوکات کە باس لە عیشقێکی ئەفلاتوونی دەکات، لەزەتی تێکەڵ بوون بە جەستەشت بۆ باس دەکا.
بەختیار عەلی دەرگایەکت بۆ دەکاتەوە بەرەو باغەکانی خەیاڵ و حەقیقەت بۆ دەکاتەوە و تۆ بە تەواوی تێکەڵاوی ڕۆمانەکە و کەسایەتییکان دەبی چۆن هاوتای تەواویانت بینیوە.
و لە تەواوی ئەو کاتانە دا نووسەر بیری ناچێ ڕەخنە لە سیاسەت و هێزبەدەستان و تەنانەت کۆمەڵگاش بگرێ.
June 28, 2019
ڕۆمانێكی زۆر تایبەت. نوسین و گێڕانەوەشی لە ئاستێكی زۆر بەرزدایە. چیرۆك و ڕوداوەكان زۆر بەجوانی تێكەڵ بەیەك كراون بەشێوەیەك دەسەڵاتی نوسەر بەسەر نوسینا دەرئەخات. ئەم ڕۆمانە بەگشتی باس لە مەملەكەتێك و ئەو كەسانەی تیایدا ئەژین و خەیاڵیان دەكات، بەڵام زۆر بابەتی تر ئەوروژێنێت كە شایەنی تێڕامانن. ئەهمیەتی خەیاڵ بۆ خوێنەر ئەخاتە ڕوو، بەڵام لە هەمان كاتیشدا بەرەو بیركردنەوە لە واقعێكی دەبات گە ڕەنگە لێی ئاگادار نەبێت. من زۆر چێژم لە خوێندنەوەی بینی و بە شاكارێكی دائەنێم.
June 27, 2021
تاقەتپڕوکێنە، بەڵام بابەت و تێمای ڕۆمانەکە گرنگە.
July 17, 2024
بەختیاری ئازیز، سوپاس بۆ ئەو هەموو جوانییە... زۆر سوپاس!
February 21, 2023
دابەشبوونی مرۆڤ لەنێوان حەقیقەت و خەیاڵ ، مەحبوبەیەک کە مرۆڤ لەناو خەیاڵ بۆخۆی دروستی ئەکات کەسێکە کە پلەی کەماڵی هەیە مرۆڤ بەخەیاڵ هەست ئەکات کە ئەو کەسێکی تەواوە عاشقی ئەبێ دیلی ئەبێ وێنەی مرۆڤێکی تەواوی پێ ئەبەخشێ پەیکەرێک ئەتاشێ کە نیوە ناکامڵ و ناتەواوەکەی خۆی لەوێ کامڵ ئەکات ، کەم و کورتی خۆی خەیاڵ و بیرکردنەوە لەو تەواو ئەکات دەچێتە ناو باغەکان و بۆنی گوڵاوی ئەو و وجودی ئەو ڕووحی ئارام ئەکاتەوە ، بەجۆرێکی تر ناکامڵیە حەقیقیەکانی خۆی لەناو جیهانی خەیاڵ بەو پڕئەکاتەوە ، ئەو مەخلوقێکە ناگیرێ، لەهیچ وێنەیەکی ناو حەقیقەت ناچێت ئەگەر دەستەمۆ بکرێت و بگیرێت ئەفسونەکانی نامێنێت سیحرەکانی بەتاڵ ئەبنەوە.ئەکرێت مرۆڤ لەناو جیهانی خەیاڵیدا وێنەی ئەو مەخلوقە تەواوە بۆخۆی بکێشێت و ببێتە ئیلهامبەخشێک بۆی تا ئەمیش لە دنیای حەقیقەتدا جوانیەک بنەخشێنێت کە جگە لەهێز و گڕووتینی خەیاڵ ئیلهامبەخشێکی تری نییە ،ئەو کەسەشی کە مرۆڤ لەحەقیقەتدا دەیدۆزێتەوە و مەیلی بۆی هەیە هیچ نیە جگە لە سێبەری مەخلوقەکەی ناو خەیاڵی هیچ نیە جگە لەبەرجەستەبوونێکی حەقیقی دیوە کامڵ و تەواوەکەی ناو خۆی ، بێگومان هەڵگری هەندێ لە سیفەتەکانی مەخلوقە خەیاڵیەکەیە ،لێرەدایە مرۆڤ ئەکەوێتە نێوان دوو ڕێیانی دوودڵبوون لەوەی ئەم دوو مەخلوقەی کە لەبەردەمیایەتی کامیان تەلیسم و جادووی لەوی دی زیاترە کامیانن نیوە تەواوکەرەکەی ئەم ؟
کتێبێکە شایەن بەخوێندنەوەی دوو سێجارە چونکە ڕێگات بۆ ئەکاتەوە بۆ نێو کۆڵانە تاریکەکانی ناوەوەی ڕووحی خۆت و لەبەردەم خەیاڵ و حەقیقەت ئەکەویتە تێڕامان ،گەشتێکی قووڵ و درێژت بە خەیاڵێکی فراوان و مێشکێکی ئاسوودەوە بیخوێنەرەوە چونکە دواتر تووشی بێقەراریەکی گەورەت ئەکات.
کتێبێکە شایەن بەخوێندنەوەی دوو سێجارە چونکە ڕێگات بۆ ئەکاتەوە بۆ نێو کۆڵانە تاریکەکانی ناوەوەی ڕووحی خۆت و لەبەردەم خەیاڵ و حەقیقەت ئەکەویتە تێڕامان ،گەشتێکی قووڵ و درێژت بە خەیاڵێکی فراوان و مێشکێکی ئاسوودەوە بیخوێنەرەوە چونکە دواتر تووشی بێقەراریەکی گەورەت ئەکات.
August 21, 2022
پنجمین رمانیه که از بخیتار علی خوندم و به نظرم این رمان در سطح بالاتری از رمان های آخرین آنار دنیا و شهر همنوازان سپید قرار داره.
از لحاظ روایت بسیار پیچیده تر و هزارتو تره
عناصر رئالیسم جادوئی این رمان از رمان هایی که تا حالا ازش خوندم بیشتر و جذاب تره.
اما همچنان رمان نویس به سیاست داخلی کردها، فساد و بی نظمی سیاسیون خرده می گیره و این بار شاعر رو در برابر پادشاه قرار میده و اساس کارش رو بر این تقابل می ذاره. غزل نویس در مقابل پادشاه، شعر در مقابل سیاست، خیال در برابر رویا.
از لحاظ روایت بسیار پیچیده تر و هزارتو تره
عناصر رئالیسم جادوئی این رمان از رمان هایی که تا حالا ازش خوندم بیشتر و جذاب تره.
اما همچنان رمان نویس به سیاست داخلی کردها، فساد و بی نظمی سیاسیون خرده می گیره و این بار شاعر رو در برابر پادشاه قرار میده و اساس کارش رو بر این تقابل می ذاره. غزل نویس در مقابل پادشاه، شعر در مقابل سیاست، خیال در برابر رویا.
July 4, 2016
Yakeka la xoshtrin ktebakani bakhtyar ali .. Sarata u bnaghay gorani tawawi birkrdnawa u tegayshtnm bu la hardu chamki zhyan u bun ..
December 16, 2015
The main antagonist is taken from George Orwell's 1984. But the story is wonderful regardless.
May 20, 2016
Chon atwani awna jwan bnusi! Hastakam roli hamu kase zhyawi! hich ktebe aw chezhai ktebakani tom pe nabaxshe.
February 5, 2022
زارۆکی..
Displaying 1 - 13 of 13 reviews