Jump to ratings and reviews
Rate this book

Die Sonnenuhr

Rate this book
Leonie Kuyper führt ein bescheidenes Leben als Übersetzerin - bis ihre beste Freundin Roos, die Laborantin mit den knallroten, superlangen Fingernägeln, an einem Sonnenstich stirbt. Roos hat sie zur Alleinerbin bestimmt, allerdings unter einer Daß sie für die drei geliebten Katzen sorgt und in ihr Appartment zieht! Als Leonie sich auf diesen Deal einläßt, entdeckt sie nach und nach verwirrende Geheimnisse im Leben ihrer Freundin. Maarten 't Hart, der große Erzähler und Meister witziger Dialoge, hat einen komischen und höchst spannenden Roman geschrieben. >>Maarten 't Hart, ein wunderbar altmodischer Erzähler, offenbart in diesem Krimibubenstück lustvoll seine komödiantische Seite.<

335 pages, Paperback

First published January 1, 2002

Loading interface...
Loading interface...

About the author

Ratings & Reviews

What do you think?
Rate this book

Friends & Following

Create a free account to discover what your friends think of this book!

Community Reviews

5 stars
22 (5%)
4 stars
111 (28%)
3 stars
168 (42%)
2 stars
65 (16%)
1 star
25 (6%)
Displaying 1 - 30 of 30 reviews
Profile Image for Cee.
990 reviews238 followers
March 10, 2011
Dutch literary thriller. When her best friend dies, Leonie turns into almost an exact copy of her friend. Yet, maybe her friend's death wasn't by natural causes. And her murderer might be after Leonie too..

Suspenseful book. I had absolutely no idea who did it until the very last pages.
Profile Image for Frederik Jacobs.
44 reviews
July 30, 2024
Mensen die hier schrijven dat dit een ordinaire whodunit is, hebben het boek volgens mij niet goed gelezen. Ik las, naast een best spannend misdaadverhaal, een existentiële reflectie op de (on)mogelijkheid jezelf uit te wissen door in de huid van een ander te kruipen. Ook boeiend hoe Leonie worstelt met de spanning tussen haar streng godsdienstig verleden en het verlangen zich vrij te vechten, waardoor ze niet weet hoe te reageren wanneer haar idool van haar voetstuk valt wegens 'onzedelijke' feiten. Wat ik 't Hart wél kwalijk neem, is dat deze elementen in de tweede helft naar de achtergrond verdwijnen, waardoor het boek aan het eind een beetje aanvoelt als... een ordinaire whodunit.
This entire review has been hidden because of spoilers.
Profile Image for Ian Laird.
404 reviews78 followers
June 17, 2021
This story sputters along, but ultimately conks out.

Glamorous lab assistant Roos (Rose in my copy) dies, supposedly of sunstroke, and her friend (much less glamorous) Leonie, is her sole heir who takes responsibility for, among other things, Roos’ three cats. Suspicion points to a number of her colleagues at the pharmaceutical lab where she worked and there is speculation she may have been making Ecstasy.

Leonie revels in her friend’s luxurious apartment, enjoying Roos’ wardrobe, cosmetics and fingernails and finds lots of money falling (literally) out of books in the library. After she moves into Roos’ apartment she steadily and but rather self-consciously becomes more and more like her old friend.

The murder itself is quite ingenious (rather Sherlock Holmes actually, with the sensibility perhaps of The Speckled Band). The botanical references, the work of the lab and the nature of the pharmaceutical industry is well done. But that is where it ends. The characters are almost universally uninteresting, and when they are not, for example the loudmouthed builder or the pyro maniacal notary, too little is made of them.

There are also loose ends. We do not learn the source of Roos’ money; there is a Canadian visitor and her husband who breeze in to explain the mechanics of the murder to everybody assembled – actually that is more of a red herring than a loose end. There’s a voyeur who happens to conveniently film the victim on the beach the day she dies and more incredibly, is eager to share the footage with Leonie. By the time we get to the finale, which is supposed to be chilling, I did not care enough to be too concerned.

I do not know whether this is a Dutch thing or not. I have read Borkmann’s Point by Hakan Nesser which was a much better book but I worked out the murderer early in that one, which rather reduced my enjoyment: and I usually get surprised when I found out who did it.

Leonie’s assumption of her friend’s identity is spelled out rather than suggested which is a missed opportunity.

Overall, The Sundial, has its points of interest but too few of the characters behave and instead spend their time explaining.
Profile Image for Maud.
768 reviews193 followers
August 16, 2011
This was my first book to read from this writer and I absolutely loved it. I enjoyed the writing style, the story and the final page a lot. There were a lot of things I didn't expected to happen which made it even better. I had a great time reading it and I think I will read again pretty soon!
Profile Image for Yoy.
383 reviews
December 14, 2022
Reuzegoed boek. Er lopen heel wat persoanges in rond, en die zijn allemaal even komisch als levensecht, het is echt zeer vermakelijk om te lezen.

Het verhaal
Het verhaal zelf draait om een vrouw die vermoord is - maar het is niet de bedoeling om, zoals bij een detective, proberen uit te vissen wie de moordenaar was. Wel kan je je verbeelding laten werken en allerlei mogelijke ontknopingen bedenken, er worden massa's mogelijke lijnen aangereikt waarbij je je fantasie haar gang kan laten gaan. Het is het verhaal dat telt, niet echt wie de schuldige is.

En dat verhaal is op zijn zachtst gezegd bizar. De vermoorde vrouw, Roos, hield zoveel van haar poezen, dat ze het geregeld heeft dat wanneer ze zou sterven, haar beste vriendin alles van haar erft, op voorwaarde dat ze voor haar poezen zorgt. Goed voor haar poezen zorgt. Zoals zij het zelf zou doen, zodat de poezen zich niet ontheemd voelen.

Travestie
Hierdoor gaat de vriendin wonen in het appartement van Roos. Daar kruipt ze meer en meer in de kleren van haar vriendin. Ze maakt zich op, probeert steeds meer om Roos fysiek op te roepen door zich in haar om te kleden. Later gaat ze zich ook gedragen als Roos.
Het boek heeft dus een autobiografisch kantje: Maarten 't Hart is/was travestiet. Hij weet wat het is om in de huid van een ander te kruipen.

La Signorina
De vrouwen waarin Maarten 't Hart zich graag omkleedde/omkleedt, zijn echte vrouw-vrouwen: vrouwen met lange nagels, hoge hakken, oorbellen, alle soorten make-up. Uiteraard was de vermoorde vrouw ook iemand die zo door het leven ging - al was ze ondanks haar ongewone uitzicht erg fatsoenlijk, en dwong ze bij iedereen respect af.
Maarten 't Hart vertelt met veel gevoel voor humor over de moeilijkheden om in de huid van zo'n vrouw te kruipen (knellende schoenen waar je niet op kunt lopen, oorbellen die pijn doen, lange nagels die zo onhandig zijn, en veel meer). Maar ook heeft hij het over de voordelen, het plezier wanneer je jezelf in de spiegel ziet veranderen in die andere persoon, en wanneer je uiteindelijk ook redelijk goed op die ander lijkt. Maarten 't Hart vertelt met veel preciesie, maar evengoed met veel gevoel voor humor.
Alleen over geslachtsdelen hoeft Maarten 't Hart het hier niet te hebben, want het gaat niet om een man die zich in een vrouw omkleedt, maar om een vrouw die zich in een andere vrouw omkleedt.

Alweer die kinderwens!
In het begin van het boek vond ik het wel ergerlijk, overdreven, dat de vrouw die zich omkleedt zo ontroostbaar is omdat dat ze geen kinderen krijgen kan. Tot ik besefte dat Maarten 't Hart dit zelf meegemaakt heeft. Hoezeer hij zich omkleedt, hoe geslaagd hij er ook uitziet als vrouw, toch zal hij nooit een kind van zichzelf kunnen baren. Ik vermoed niet dat hij hierom even verdrietig is geweest als die vrouw, maar misschien heeft hij toch soms, wandelend door de straten waar al die vrouwen met hun buggy's rondlopen, gedacht: 'Dit zal nooit voor mij weggelegd zijn.'

Zodra ik de link met Maarten 't Hart zelf gemaakt had, kon ik het verdriet van zijn hoofdpersonage begrijpen. Het gaat haar niet om een kind opvoeden en liefhebben, waarvoor adoptie goed genoeg zou zijn. Het gaat haar echt om de ervaring, om zich compleet te voelen als vrouw, en ze beseft dat zij als persoon nooit een kind zal kunnen baren. Hopelijk heeft Maarten 't Hart het verdriet van zijn hoofdpersonage al schrijvende wel wat uitvergroot, zoals schrijvers doen. Ik vermoed van wel. Hij ziet er toch niet uit als een ongelukkige mens.

Beetje filosofie
Her en der haalt Maarten 't Hart een citaat van Schopenhauer of Goethe aan dat betrekking heeft op het ego, zich andere kleding en gedrag aanmeten. Dit is zeker geen cursus in verband met travestie (en transgenderisme of transseksualiteit komen al helemaal niet aan bod), het is zelfs min of meer oppervlakkig, maar toch, de korte citaten, nooit meer dan een enkele zin, kunnen de lezer die hier nooit over nagedacht heeft op weg helpen om wat te begrijpen over travestie.

Een hilarische page-turner
Alles bij elkaar een enorme page-turner, je wil de ontknoping weten, prachtig geschreven, heerlijk grappig, spannend bovendien.
Profile Image for John Brookes.
40 reviews13 followers
July 3, 2011
I have to say I am in two minds about “The Sundial” – Maarten ‘T Hart’s book set in The Netherlands. On the one hand, I enjoyed what is a quirky and unusual novel about the taking on of another’s identity, and its consequences, yet - given that this is widely promoted as a complex crime thriller – I felt a little short-changed in that department…

I think maybe the problem is that this novel is trying to be several things at once: a straightforward crime thriller, a mediation of the notion of ‘self’ and also a depiction of an ensemble of off-the-wall characters living together in the provincial city of Maasslius in southern Holland.

Perhaps before further analysis I should offer an overview of the main plot of this book. The publisher’s description covers this fairly well:

"The Sundial opens with Leonie Kuyper attending the funeral of her best friend Roos Berczy, who has seemingly died of sunstroke. Leonie has always felt somewhat overshadowed by Roos, who was striking looking and a brilliant pharmacological research assistant to boot. She turns out to have made Leonie her sole heir, provided that she moves into Roos' apartment and cares for her cats. For Leonie, an impoverished translator, it is an offer she cannot refuse and she becomes the owner of a beautiful apartment, a large portfolio of common stocks, and an expensive wardrobe. Gradually Leonie assumes Roos' identity. By wearing her clothes and make-up, she begins to resemble her deceased friend and, as a result, Roos' past starts to crowd in on her. Was Roos a chemist involved in the manufacture of Ecstasy? But Leonie is also confronted with the possibility that Roos had information about the falsification of research findings and might have been murdered by a colleague. And then there's the riddle of exactly how Roos died..."

And, as far as plot goes, that is pretty much what you get – and Hart does a workmanlike job of playing out this story. However, I can’t help feeling that the plot is actually more of a secondary device that Hart employs to explore his main interest of the psychological process of Leonie taking on Roos’ personae (physically and mentally). Indeed, Hart has gained something of a reputation as a cross-dresser in his native Holland, often appearing on chat shows dressed as his alter ego 'Martha', and I can’t help feeling that this novel may have been stronger as a psychological exploration of this process of taking on a new identity, without the crime thriller element tacked on.

Indeed, for me, the main ‘was she or wasn’t she murdered’ element was the least convincing and the least satisfying element of this book. What I did find more interesting were the idiosyncratic characters that we are introduced to along the way (the unreconstructed builder Fred, the stuttering lawyer Graafland, the shameless voyeur Mastenbroek, the mentally-fragile Fiona), and Hart has a good feel for the appropriate dialogues and descriptions of these interesting individuals. Interestingly, the one character that does not come across with any conviction in this book is the deceased Roos. Even in retrospect I would have thought we might have got more of a sense of this complex and convoluted character, but for me she remained an enigma, which is curious given that we are constantly told what a larger-than-life person she was.

And so, as a whole, an interesting book but ultimately not a fully satisfying one in a literary sense. That said, it gave me a good sense of a slice of life in modern Holland and contained some nice descriptions of the Dutch landscape - both urban and rural - along the way…
Profile Image for Rosanne.
96 reviews6 followers
July 3, 2023
Moeilijk te volgen verhaal, irritant geschreven. Bij dat het uit is.
Profile Image for Annabel.
102 reviews23 followers
December 8, 2011
I loved this book. I choose it because I had to read something for my school assignment and I was realy happy it was such a good book. I didn't know who had killed Rose till the very end wich I realy liked because the book was interesting till the very end. I also liked the fact that Rose isn't who she seemed she were. A bit unbelievible is the fact that Leonie so willingly becomes Rose. I know she wants to change but it is still a bit weird.
I also loved the writings style from Maarten 't Hart. He captivates the reader and doesn't let go. The book is easy to read (although the quotes in other languages are anoying sometimes)and realy good. I loved the story and I hope to read more books writen by him.
Profile Image for Michael Bafford.
611 reviews13 followers
April 28, 2018
I read this translated into Swedish: "Solvisaren" the Sundial. And I was a bit sceptic as the author was chosen for me in my bookcircle. I knew t'Hart (?) was a serious author and suspected he was heavy handed, literary and dull. The blurb on the back talked about his interest in music and Christianity.

So i was happy to find him extremely readable. The story was interesting, as were the characters - none of whom was hopeless and several of whom were entertaining. Nearly too little description, and the Bible citations advanced the plot, the references to mostly - to me - eclectic music gave an extra dimension. I found every piece mentioned on Youtube!

The book is not a crime novel as the blurb proposed, although there is a mystery - several in fact. And a large plus for humor.
Profile Image for Herman.
315 reviews3 followers
June 8, 2016
Min of meer vervolg op De kroongetuige, maar prima los te lezen. Zou volgens de uitgever weer in het crime-genre passen, maar zo zie ik dat toch niet. 't Hart is er ook de schrijver niet naar om een spannend verhaal neer te zetten. Ook De zonnewijzer kabbelt eerder wat voort en gaat redelijk als de spreekwoordelijke nachtkaars uit. Niettemin met plezier gelezen, juist vanwege de eigenheden van 't Hart. Geloofwaardige en grappige personages, goed opgeschreven en natuurlijk weet hij zijn passies voor klassieke muziek en het geloof er in te laten doorklinken. Had graag een halve ster extra gegeven.
Profile Image for Jan.
664 reviews
February 14, 2010
Maarten 't Hart is my favorite Dutch novelist. He writes exciting stories wich have something to say. This one is a pageturner, like almost all of his novels. 't Hart is also very popular in Germany. A lot of his books have been translated into German. So, if you can read German (or Dutch of course) Try one. For instance:Das Wüten der ganzen Welt.
Profile Image for Peter Jakobs.
230 reviews
October 2, 2013
A good story mixing crime, sex and pharmacology. However not as outstandig as other books by t'Hart.
Profile Image for AV AV.
272 reviews
April 27, 2016
Het 't Hartse universum is compleet aanwezig: bijbelteksten, klassieke muziek, sombere bespiegelingen, en een onzekere hoofdpersoon die over de Leidse singels fietst.
May 25, 2020
Ik vond dit boek niet zo goed. Eigenlijk gebeurt er niet zoveel om het spannend te houden, er waren momenten dat ik niet meer wou verder lezen omdat ik het zo saai vond. Jammer genoeg was dit boek niet mijn ding ook al lees ik heel graag. Hier zijn een paar “problemen” aan het boek volgens mij.

Het ging zo traag vooruit, tegen dat je iets te weten kwam over hoe Roos echt is doodgegaan was je al aan het helft van het boek. Het zou beter geweest zijn als er wat meer spanning aan het begin van het boek was.

Ook al was het geen lang boek, toch waren er veel delen die voor mij overbodig leken. Bijvoorbeeld alles rond de video’s van meneer Mastenbroek. Deze delen waren niet echt een meerwaarde aan het verhaal, want heel de tijd vindt ze er niets speciaals op totdat helemaal op het einde blijkt dat de persoon die Roos vermoord heeft ook even op die beelden staat.

Daarnaast waren er ook te weinig spannende delen. Normaal gezien zit je bij een mysterie mee te denken wie het gedaan heeft omdat je zo hard in het verhaal meeleeft. Bij “De Zonnewijzer” had ik dit gevoel niet, ik wou gewoon dat het zo snel mogelijk gedaan was.

Een positief puntje vond ik dan wel dat er een kleine plottwist was op het einde namelijk wie Roos heeft vermoord. Maar jammer genoeg kon dit ook veel beter uitgewerkt zijn. Als je heel de tijd denkt dat een bepaalde persoon de moordenaar is en plots blijkt dat je al heel de tijd op het verkeerde spoor zit, dan is dat een goeie plottwist. Nu had ik eigenlijk niet echt een verdachte dus kwam deze plottwist uit het niets en was het geen meerwaarde voor mij.

Over het algemeen vond ik dit dus geen goed boek en zou het ook niet onmiddellijk aanraden aan vrienden.
Profile Image for Clemens Schoonderwoert.
1,247 reviews111 followers
January 6, 2023
This Dutch novel by this gifted author, is a novel written with passion and verve.

Storytelling is excellent, all characters very believable and human, and the interactions between the figures featuring in this story are very lifelike.

The main character in this tale is Leonie Kuyper, who after the death of her best friend Roos Berczy, will the inheritress of Roos's fortune with the condition that Leonie will take care of the three cats and live in the apartment.

More and more Leonie will become Roos in all aspects of life, and when she suspects that Roos has been murdered, this fantastic delightful novel will subtly turn into a captivating thriller, and all due to a superbly worked-out plot.

In the meantime from new strangers some will become friends and caring, while old friends will become strangers and hostile.

What is to come that it will reveal somehow who the murderer is of this killing and the reason behind it, but not before Leonie, as Roos, has some dangerous misfortune herself.

For people interested in this book, it's also published in another language, in English as "The Sundial" and in German as "Die Sonnenuhr", and I would like to say take your chance and let this book surprise you.

Very much recommended to everyone, for this is a exciting read with a great storyline, and that's why I would like to head this book as: "A Thrilling Lethal Sundial"!
Profile Image for Suze Geuke.
296 reviews8 followers
September 22, 2021
opgepakt omdat de hoofdpersoon op poezen passen gaat en wij hier thuis net een kortstondig poezenpension gevormd zijn. helaas was het boek meer een slechtuitgevoerd moordmysterie.

ergerlijk hoe slecht deze gozer weet hoe vrouwen (dat is de hoofdpersoon en bijfiguren) leven nadenken en zich gedragen. alsof ik een boek schrijf uit mannelijk perspectief en dat alle gozers opzichtig aan hun ballen krabbelen als ze nadenken. eenmaal in het boek zegt Leonie dat ze eerder fout had gezeten, maarja, toen was ze ook ongesteld en dat was ze nu niet meer! wat is dat voor broodje aap.

hetzelfde geldt voor eigenlijk elk persoon in het boek, het is gewoonweg niet geloofwaardig, van een stotterende notaris die opeens weer praten kan als je hem erop wijst, tot uit het niets komende bitchy opmerkingen van vage kennissen. en ik denk dat mijn vrienden een behoorlijk goed stuk meer over mij weten dan dit zogenaamde bestevriendinschap.

los daarvan was het erg leuk dat hun SM kelder zich op een woonboot in 't Joppe bevond, daar ging ik altijd zwemmen toen ik in Leiden-Noord vertoefde. en sommige psalmen vond ik mooi toepasselijk, en ook de duitse zinssnedes zo hier en daar!
Profile Image for Peter.
844 reviews7 followers
February 6, 2021
A smoothly readable but curiously uninvolving story of the death on a beach by sunstroke of a pharmaceutical researcher at a Dutch university in Leiden. Leonie, her best friend, who inherits all, is suspicious and becomes physically like her friend, eventually uncovering, with a few coincidences, the method and motive for what proves to be murder. In the end, it's more of a psychological thriller than a mystery novel with great Dutch descriptions and settings but the perpetrator and the central conceit are definitely underwhelming.
October 12, 2023
Mit viel Humor und locker geschriebener Krimi, eingebettet in eine irgendwie schräge Szenerie. Hart hat offensichtlich Spaß daran, möglichst viele typisch holländische Klischees einzubauen. Es gibt Windmühlen, gottesfürchtigen Protestantismus und Freude an deftigem Sex ein und derselben Person, Drogen oder Biestmilch mampfende Marschebauern in Gummistiefeln.
Der Plot ist durchaus komplex, wendungsreich und unterhaltsam erzählt.
Profile Image for Feodora.
519 reviews2 followers
January 31, 2021
Unterhaltsamer Geschichte, sehr schön geschrieben, genau das richtige für ein Corona Wochenende aber leider weiß ich immer noch nicht wer der Mörder ist. Gegen Ende wurde es etwas verworren
Profile Image for Liam.
207 reviews
July 27, 2023
"Weer kwam die onbedaarlijke behoefte opzetten om een potje te janken" (28).
Profile Image for Daniël.
15 reviews3 followers
December 1, 2023
De Zonnewijzer zit qua plot vernuftig in elkaar maar de stijl van Maarten kan me niet echt boeien.
486 reviews2 followers
June 4, 2021
Leonie's best friend died and left everything to her provided she care forRose's cats. Things don't line up and Leonie gets involved in figuring out exactly how Rose died. It's a compelling read and I hated to put it down.
August 1, 2019
Verrassend goed! Ik heb al eens eerder boeken van Maarten 't Hart gelezen maar vond ze eigenlijk nooit zo interessant. Dit boek is echter heel vermakelijk om te lezen. Je volgt de hoofdpersoon, Leonie, in haar 'speurtocht' om erachter te komen of de plotselinge dood van haar beste vriendin écht een zonnesteek was of toch moord. Erg spannend boek, je vraagt je steeds af wat er gaat gebeuren en hoe het afloopt.
This entire review has been hidden because of spoilers.
Profile Image for Gwen.
56 reviews1 follower
March 26, 2020
3.5 *

De eerste 80% van het verhaal is interessant en vermakelijk, maar in de laatste twee hoofdstukken wordt te veel uitleg gegeven over (het motief en de werkwijze van) de dader. Hierdoor leest het niet meer als een verhaal, maar meer als een documentaire. Al met al een leuk verhaal om te lezen in een zeer leesbare schrijfstijl.
Displaying 1 - 30 of 30 reviews

Can't find what you're looking for?

Get help and learn more about the design.