MijnQuiz - Huiswerk geschiedenis

Categorie: Geschiedenis en volkskunde
Datum & Land: 25/11/2024, Nederland
Woorden: 2097

Aanzien
Achting, waardering

Aartsbisschop
geestelijke die de leiding heeft over een aantal bisschoppen

Aanpassingspolitiek
politiek om de overheidsuitgaven aan te passen aan dalende inkomsten

Aanleiding
directe oorzaak.

Abdij
klooster

Abdis
hoofd van een klooster voor vrouwen

Abolitionisme
De beweging die in de negentiende eeuw streefde naar afschaffing van de slavernij.

Abolitionisten
Mensen die streden voor de afscheiding van de slavernij.

Abraham
Stichter van het joodse volk en het geloof in Jahweh. Omstreeks 2000 v. Chr, Mesopotamië

Absolitisme
staatsvorm waarin de koning alle macht in handen heeft en alleen aan god verantwoording hoeft af te leggen

Absolute macht
alleenheerschappij. Zoals Lodewijk XIV, XV en XVI dat hadden in Frankrijk

Absolute meerderheid
meerderheid van meer dan vijftig procent

Absolute vorst
vorst met absolute macht, die vanuit één bestuurscentrum regeert en voor het hele land de rechtsregels en belastingen vaststelt

Absolutisme
regeringssysteem waarbij de macht van de koning niet wordt beperkt door een grondwet of door rechten van andere organen. Het grote voorbeeld is Lodewijk XIV

Abt
hoofd van een klooster voor mannen

Academie
genootschap (vereniging) om samen wetenschap of kunst te beoefenen

Acantusblad
Gebeeldhouwd krullend blad als versiering van het kapiteel van een Korintische zuil.

Accommodatie
Je aanpassen aan de bezetting, om te proberen die door te komen. Niet in verzet komen en niet collaboreren.

Achaeërs
Indo-Europese, Griekssprekende stammen die zich vestigden in Hellas.

Achnaton
Farao van Egypte. Voerde rond 1350 v. Chr. het monotheïsme in (de Atonverering)

Achterleenman
leenman van een heer die zelf ook weer leenman is van een hogere heer.

Achterleenmannen
leenman van een heer die zelf ook weer leenman is van een hogere heer

Acte van Navigatie
Scheepvaartwet, ter bescherming van de Engelse scheepvaart. Geen land mocht producten invoeren naar Engeland die niet in het eigen land geproduceerd waren. Nederland mocht dus bijvoorbeeld geen waren uit de Oostzee, Frankrijk of Zweden naar Engeland vervoeren.

Acte van Verlatinghe
Officieel besluit uit 1581 van de opstandige Unie van Utrecht om de Spaanse koning Filips II niet meer als hun soevereine vorst te erkennen.

Actief kiesrecht
het recht om je stem uit te brengen

Actiegroep
Belangengroep die tijdelijk voor een bepaald doel wordt gevormd.

Adam Smith
Grondlegger van het liberalisme (in de economie)

Adbij
klooster

Adel
sociale groep van families die door hun afkomst vroeger allerlei voorrechten hadden, bijvoorbeeld rechtspraak op hun grondgebied. stamden af van belangrijke personen, vaak militaire leiders die door een vorst in de adelstand waren verheven. edelen droegen adellijke titel

Administratie
Alles wat te maken heeft met het beheer van een land of organisatie, bijvoorbeeld de boekhouding.

Adviesraad
Een groep raadgevers die de koning helpt beslissingen te nemen.

Advocaat
iemand met veel kennis van rechtspraak

Aedilis
Ambtenaar die toeziet op openbare spelen en markten.

Afkomst
heeft te maken met je voorouders

AFL
American Federation of Labor. Samenwerkingsverband van Amerikaanse vakbonden.

Aflaat
Pauselijk document dat kwijtschelding of vermindering beloofde van de tijd na de dood in het vagevuur.

Aflaathandel
het verkopen van aflaten door katholieke priesters en monniken

African National Congress
ANC

Afrodite
Godin van liefde en schoonheid

Afscheiding
Tussen december 1860 en april 1861 besloten 11 zuidelijke staten om zich af te scheiden van de Verenigde Staten.

Afscheiding van België
het zelfstandig worden van België in 1839; België was in 1815 deel geworden van het Koninkrijk der Nederlanden in 1830 tegen het noorden in opstand gekomen.

Afzetgebied
Gebied (in het buitenland) waar goederen verkocht worden.

Agora
Openbare ruimte in een stadstaat waar Griekse burgers elkaar ontmoeten.

Agrarisch
heeft te maken met de landbouw (akkerbouw, veeteelt, tuinbouw en bosbouw)

Agrarische cultuur
Cultuur waarin landbouw het overheersende middel van bestaan is en er geen of nauwelijks steden met handel en ambachten zijn.

Agrarische of landbouwsamenleving
Samenleving waarin de meeste mensen leven van akkerbouw en veeteelt.

Agrarische revolutie
een snelle verandering van de landbouw in de achttiende en negentiende eeuw; door efficiëntere technieken leverde de grond steeds meer op, maar werden de bedrijven ook steeds groter en raakten veel kleine boertjes hun land en inkomsten kwijt.

Agrarische samenleving
een samenleving waarin bijna iedereen op het platteland woont en leeft van akkerbouw en veeteelt

Agrarisch-stedelijke samenleving
samenleving waarin stad en platteland erg belangrijk zijn voor de werkgelegenheid

Agrarisch-urbane samenleving
maatschappij waarin de meeste mensen op het platteland wonen en van de landbouw leven maar waarin er ook veel bloeiende steden zijn met kooplui en ambachtslieden

Akropolis
hoogste punt in een stad waarop een burcht of tempel staat.

Akkoord van Schengen
Persoonscontrole aan de binnengrenzen werd afgeschaft (1985), behalve Engeland en Ierland.

Akkoord van Wassenaar
Overeenkomst tussen werkgevers en werknemers waarbij loonmatiging aanvaard werd in ruil voor arbeidsduurverkorting.

Akkerbouw
het verbouwen van gewassen op het veld (begon 10.000 v Chr)

Aletta Jacobs
Eerste vrouwelijke arts van Nederland. Zij zet zich in voor de rechten van de vrouw

Alexander de Grote
Veroverde vanuit Griekenland in de periode 334-323 het Perzische Rijk en verspreidde de Griekse cultuur

Algemeen kiesrecht
Het recht dat iedereen een stem mag uitbrengen bij parlementsverkiezingen. In de grondwet van 1917 kwam er algemeen kiesrecht voor de mannen en in grondwet van 1919 algemeen kiesrecht voor alle vrouwen en mannen.

Algemeen mannenkiesrecht
kiesstelsel waarbij alle mannen stem recht hebben

Algemene wil
Dat wat de meerderheid van de bevolking wil.

Allah
Arabisch voor God

Alliantiepolitiek
politiek die accent legt op het sluiten van bondgenootschappen om een bepaald doel te bereiken-

Allochtoon
persoon afkomstig uit een ander land of gebied

Al-Qaida
lett.: de basis. internationaal islamitisch netwerk van terroristisch netwerk van terroristische groepen, onder meer verantwoordleijk voor de 9/11 aanslagen in de Verenigde Staten

Alva
Landvoogd over de Nederlanden (1567-1573). Ongeliefd vanwege de Tiende Penning (belastingheffing) en de Raad van Beroerten (raad om protestanten te vervolgen).

Ambachtelijke productie
Manier van produceren waarbij een geschoolde ambachtsman het hele product maakt, van begin tot het einde.

Ambt
openbare functie

Ambtenaar
iemand die in dienst is voor het bestuur en zorgt voor het innen van belasting en het uitvoeren van besluiten

Amendement
Voorstel tot wijziging of aanvulling van een bestaande wet

American way of life
de Amerikaanse levensstijl gekenmerkt door individuele vrijheid en welvaart

Amerigo Vespucci
Ontdekkingsreiziger waarnaar het continent Amerika is genoemd.

Amerikaanse burgeroorlog
Oorlog tussen de noordelijke staten, die de eenheid van de VS wilden behouden en de zuidelijke staten die zich wilden afscheiden.

Amerikaanse onafhankelijkheidsverklaring
Strijd waarin 13 Engelse kolonies zich losvochten van Engeland.

Amerikaanse president
Staatshoofd, regeringsleider en opperbevelhebber van de strijdkrachten. Wordt voor een periode van 4 jaar gekozen.

Amerikaanse Revolutie
opstand van de dertien Britse koloniën in Noord-Amerika tegen Groot-Brittannië, die leidde tot de onafhankelijke verenigde staten van Amerika

Amerikaanse vrijheidsoorlog
Oorlog van kolonisten tegen Engeland die leidde tot de stichting van de Verenigde Staten.

Amerikanisering
het doordringen van de Amerikaanse cultuur buiten de VS

Amfitheater
soort stadion voor wedstrijden en voorstellingen

Amfoor
Kruik met twee oren , gebruikt om vloeistoffen of graan in te bewaren.

ANC
Partij die verzet leidde tegen apartheidspolitiek.

Ancien Régime
Het oude bewind van Frankrijk. Deze periode kenmerkt zicht door absolute macht van de Franse koning en ongekende pracht en praal aan zijn hof.

Andes
broer van Zeus, god van de onderwereld

Anglicaanse Kerk
De kerk van Engeland met de Engelse vorst aan het hoofd. De gebruiken zijn overwegend katholiek, maar de Anglicaanse kerk geldt als een protestantse kerk omdat de paus niet het hoofd is.

Anglicanisme
Religie van de Engelse staatskerk.

Animisme
natuurgodsdiensten. mensen geloven in geesten (ziel, kracht en in dingen (boom, wind)

Anjou
in 1581 vorst

Anoebis
Egyptische god die de doden beschermt en naar de onderwereld brengt (met jakhalsgod)

Anschluss
letterlijk: aansluiting. de annexatie van Oostenrijk door Duitsland in 1938.

Anticonceptiemiddel
voorbehoedsmiddel, ter voorkoming van zwangerschap

Antieke cultuur
Grieks-Romeinse cultuur (uit de oudheid)

Antirevolutionair
Protestantse confessionele beweging die zich tegen de beginselen van de Franse revolutie en de verlichting keerde

Antisemitisme
letterlijk: Jodenhaat. vijandigheid jegens joden dat al sinds het begin van de christelijke jaartelling bestaat

Antithese
leer van Abraham Kuyper waarin protestanten en katholieken op basis van het gemeenschappelijke christelijke geloof samen tegenover andere partijen staan

AOW
Algemene Ouderdomswet. Wet die een uitkering aan alle burgers van 65 jaar en ouder regelt.

Apartheid
Wetten in Zuid-Afrika (1948-1990) die ervoor zorgden dat de levenssferen van blanke en niet-blanke inwoners (‘zwarten’ en ‘kleurlingen’) gescheiden waren.

Apella
Volksvergadering in Sparta, soort parlement dat stemt over wetten.

Apollo
God van zon, kunsten en gezondheid

Apostel
leerling van Jezus Christus die zijn ideeën verspreidde

Appeasement
term voor de buitenlandse politiek van de britse premier Chamberlain ten opzichte van Duitsland in de periode 1937-1939, gericht op het vermijden van conflicten

Appeasementpolitiek
letteriljk: verzoeningspolitiek. de buitenlandse politiek van Engeland en Frankrijk in de jaren dertig, die erop was gericht een oorlog met Duitsland te voorkomen door steeds toe te geven aan de wensen en eisen van hitler

Aprodhite
godin van de liefde