Universitair Ziekenhuis Antwerpen (UZA)

Categorie: Medisch
Datum & Land: 15/02/2007, BE offline
Woorden: 194

Abdominale heelkunde
Heelkunde met betrekking tot de buik

Acousticus Neurinoom
Brughoektumor, een goedaardig gezwel dat zich op een plaats binnen de schedel bevindt. De tumor drukt op de gehoorszenuw waarvan slechthorendheid het gevolg is.

Aceton
Ontsmettingsmiddel, een vloeistof die veel als oplosmiddel wordt gebruikt (onder andere nagellakremover in het dagelijks leven). Het werkt desinfecterend. Bij iemand die diabetes heeft, kan aceton ontstaan, wat tot gezondheidsschade kan leiden.

ADL-handelingen
Algemeen dagelijkse levensverrichtingen. Een in revalidatie gebruikte term om functies zoals zichzelf wassen, kleden, naar het toilet gaan, eten, zitten, staan, lopen, e.d. te omschrijven.

ADHD
Attention deficit hyperactivity disorder, een gedragsstoornis die gekenmerkt wordt door een concentratietekort (aandachtstoornissen), impulsiviteit en-of hyperactiviteit (overactief). Deze kenmerken zijn zo sterk dat de ontwikkeling erdoor bedreigd wordt.

Afonie
Onvermogen stemgeluid te produceren, klankeloosheid van de stem door stoornis in de werking van de stembanden.

Afasie
Een verzamelnaam voor alle door hersenletsel veroorzaakte stoornissen die tot gevolg hebben een vermindering of verlies van het vermogen zich uit te drukken d.m.v. spraak, schrift of tekens, dan wel gesproken of geschreven taal te begrijpen.

Allogreffen
Donormateriaal van overleden donoren. Weefsel of cellen die bedoeld zijn voor transplantatie in een ander individu.

Allergologie
Behandeling van allergische ziekten.

Ambulante patiënten
Niet-gehospitaliseerde patiënten.

Angiografie
Het maken van röntgenfoto`s van bloedvaten met behulp van contrastvloeistof. Door de vulling van de bloedvaten met contrastvloeistof zijn de bloedvaten duidelijk te zien op een röntgenfoto.

Aneurysma
Een plaatselijke verwijding van een bloedvat, een slagader of het hart. Deze verwijding ontstaat door een zwakke plaek in de wand van een bloedvat. Een aneurysma ontstaat ongemerkt en groeit geleidelijk.

Anesthesiologie
De wetenschap omtrent de bescherming van mens of dier tegen levensbedreigende gevolgen van ziekte, ongeval of medische behandeling (bv.operatie). Tot het vakgebied behoren anesthesie, reanimatie, pijnbestrijding, de opvang van bewustelozen en patiënten met meervoudige letsels en intensieve zorg.

Andrologisch
Met betrekking tot het mannelijke geslachtsleven of de afwijkingen aan de mannelijke geslachtsorganen.

Anatomo-phatologie
Ziektekunde met betrekking tot de bouw en samenstelling van het lichaam.

Aortaklep
De aortakleppen bevinden zich tussen de verschillende ruimten van het hart en voorkamers zodat het bloed niet in de verkeerde richting stroomt. De aortaklep bestaat uit drie halvemaanvormige slippen aan de oorpsrong van de grote lichaamsader ontspringend aan de linker hartkamer.

Arthrodesechirurgie
Operatieve verstijving van een gewricht.

Aspartaam
Synthetische zoetstof.

Atherosclerose
Slagaderverkalking

Autolyse
Oplossing; ontledingsproces binnen de cellen, veroorzaakt door enzymen.

Audiologie
De wetenschap die zich bezighoudt met de fysiologie en de pathologie van het gehoor.

Ballondilataties
Behandeling van slagaderlijke vaatvernauwingen, aangeboren hartafwijkingen en slokdarmvernauwingen waarbij men via de huid een ballonkatheter inbrengt en door het opblazen van de ballon de vernauwing verwijdt.

Baclofenpomp
Een pomp welke dient om het geneesmiddel `Baclofen` toe te dienen. Baclofen wordt toegediend bij spierspasmen, MS, ALS, een stofwisselingsziekte of een beschadiging van de hersenen en-of het ruggemerg.

BIPAP
Een variant op de CPAP is de BiPAP (=Bilevel positive airway pressure), een apparaat dat niet alleen lucht inblaast maar ook actief meehelpt met de uitademing door lucht terug te zuigen. Overdruk en onderdruk wisselen elkaar af in de keelholte.

Cardiale CT-scan
Op een niet-ingrijpende manier tot een snelle diagnose komen bij patiënten met een licht tot matig verhoogd risico op hart- en vaatziekten.

Capillaroscopie
Een techniek voor het bekijken van haarvaten zonder dat men een stukje weefsel moet wegnemen. Op de nagelriem van de vierde vinger brengt men immersieolie aan en ziet men via de microscoop niet alleen hoe de vorm van de haarvaten is, maar ook hoe de snelheid is van de doorstroming.

Caisson
Duikersziekte. Ziektebeeld met hoofdpijn, duizeligheid, misselijkheid, verwardheid, soms verlammingen en bewusteloosheid ten gevolge van een verstopping van stikstofgasbelletjes in het bloed, die zich vormen door een plotse verlaging van de luchtdruk buiten het lichaam. Het komt onder meer voor bij duikers bij de obergang uit overdruk (onder water) en de vrije buitenlucht.

Cataract
Cataract wordt ook wel grijze staar genoemd. Grijze staar is een troebeling van de normaliter doorzichtige lens van het oog. De lens is één van de twee onderdelen van het oog die het belangrijkst zijn voor het verkrijgen van een scherp beeld. De lens bevindt zich precies achter de pupil. De troebeling van de lens belemmert de doorgang van het licht, dat nodig is om te kunnen zien. Grijze staar begint meestal in één oog, maar gewoonlijk worden uiteindelijk beide ogen.

Cervix
Hals

Cholesteatoom
Een langzaam groeiend, goedaardig gezwel in het middenoor met een uivormige structuur en een parelmoerglans, dat meestal cholesterol-kristallen bevat. Het cholesteatoom ontstaat in het middenoor vaak als gevolg van een chronische middenoorontsteking. Het bestaat uit schillen van huidschilfers afkomstig van afgestoten huidcellen die door de problemen in het middenoor niet meer worden opgeruimd, maar opgesloten blijven in het middenoor.

Circadiaan
Ongeveer een etmaal durend.

COPD
Chronic obstructive pulmonary disease, een chronische en langzaam groeiende longaandoening waarbij het debiet van de luchtwegen geleidelijk vermindert en het transport van de lucht naar de longen moeilijker wordt.

Colorectale heelkunde
Heelkunde met betrekking tot het aanleggen van een verbinding tussen colon (dikke darm) en rectum (endeldarm: het laatste gedeelte van het maag-darmkanaal).

Cochleair implantaat
Een electronische binnenoorprothese die het buiten-, midden- en binnenoor overbrugt. Het zet geluid om in elektrische pulsen die de gehoorzenuw stimuleren. Met een cochleair implantaat kunnen personen die geen of nog maar een beperkt gehoor bezitten opnieuw klanken, geluiden en spraak waarnemen.

CPAP
CPAP (afkorting van continuous positive airway pressure - continue positieve druk via de neus). Tijdens de nacht wordt via een neusmasker voortdurend lucht in de neus en keel geblazen met een kleine compressor die naast het bed staat. Dierdoor ontstaat een overdruk in de keel waardoor het toeklappen van de keel verhinderd wordt.

Cryoglobulines
Serumeiwitten welke bij een temperatuur van ongeveer 4°C een gel vormen. Zij komen in een zeer kleine hoeveelheid in het bloed voor en vermeerderen zich bij uiteenlopende aandoeningen.

CTG
Een cardiotocografie dient om de hartslag van de baby en de activiteit van de baarmoeder te controleren. De hartslag en baarmoederactiviteit worden geregistreerd op papier of opgeslagen in een computerbestand.

CVS
Chronisch vermoeidheidssyndroom, een langdurige en complexe aandoening. Bedrust brengt geen verbetering en de verschijnselen worden ernstiger wanneer iemand zich lichamelijk of geestelijk inspant. Het activiteitsniveau van mensen met het chronisch vermoeidheidssyndroom ligt vaak lager dan voor het begin van de ziekte.

Digestieve heelkunde
De digestieve heelkunde richt zich in belangrijke mate op de chirurgische behandeling van aandoeningen van het spijsverteringsstelsel. De ziekten worden klassiek ingedeeld in ziekten van de slokdarm en de maag, van de dikke darm, de endeldarm, de aars en van de lever, galwegen en pancreas.

Dialysaat
Vloeistof vooral bestaande uit steriel water met enkele procenten glucose.

Diabetologie
Behandeling van suikerziekte. Een stoornis die gekenmerkt wordt door een hoge bloedsuikerspiegel. Suikerziekte kan veroorzaakt worden door een te lage productie van insuline door de alvleesklier of doordat het lichaam niet goed reageert op de werking van insuline.

Dopplerechografie
Met de Dopplerechografie is men instaat om via geluidsgolven de snelheid van de bloedsdoorstroming in de bloedvaten te meten. Het Doppler principe (genoemd naar de Oostenrijker Doppler) is gekend van de snelheidsmeters die politie of rijkswacht gebruikt om snelheidsovertredingen vast te stellen.

DVT
Diepe Veneuze Trombose, tromboses (bloedstolsel) in de diep in het lichaam gelegen aderen. Diepe veneuze trombose komt hoofdzakelijk voor in de benen, waarbij er een stolsel wordt gevormd in een van de grotere beenaderen. Het bloedstolsel kan de plaatselijke bloedcirculatie belemmeren. Ook kan het losschieten en met het bloed worden meegevoerd naar de longen. Dit wordt een longembolie genoemd.

Dwarslaesie
De dwarse onderbreking van de continuïteit van het ruggenmerg door trauma of ziekteproces, waardoor mobiliteit en sensibiliteit onder het niveau van het lestsel uitvallen en de willekeurige beïnvloeding van blaas en rectum worden opgeheven.

Dysartrie
Een spreekstoornis die betrekking heeft op de articulatie van de gesproken taal. Men heeft moeite met het vormen van woorden, hetgeen zich kan uiten in een neiging tot stotteren. De patiënt spreekt onduidelijk door een aandoeningen van het zenuwstelsel.

Dynamometrisch
Meting van de spierkracht.

Echo-endoscopie
Een registratie van weerkaatsende trillingen bij een inwendige bezichtiging van een hol orgaan (o.a. blaas, maag, bronchus, buikholte). De echo-endoscopie combineert de endoscopie met een echografie en doet eigenlijk een echografie †œvan binnenuit†?. Deze techniek biedt ons een onovertroffen zicht op de wanden van slokdarm, maag en twaalfvingerige darm, alsook op de juist naast deze organen gelegen pancreas, galwegen, lever,†¦

Elektromyografie
Een onderzoek waarbij men informatie verkrijgt over de toestand en het functioneren van de spier en zenuwen door het meten van de elektrische spieractiviteit. Deze meting gebeurt door oppervlakte elektroden op de huid te plakken. Een signaal wordt gedetecteerd en geeft de activiteit van de onderliggende spier weer.

Electrocardiogram
Afkomstig van een EKG (elektrocardiografie). Het is een curve van de actie stroom van het hart, geeft informatie over de hartfrequentie en het hartritme, over de wijze waarop de prikkelgeleiding plaatsvindt en over de toestand van de hartspier.

Emfyseem
Een langzaam voortschrijdende longziekte. Bij longemfyseem gaan de kleine luchtzakjes in de longen kapot, waardoor geleidelijk het bruikbare longoppervlak kleiner wordt. Het longoppervlak is het deel van de longen dat zuurstof kan opnemen uit de ademhaling. Door dit verlies krijgen de vitale organen (o.a. de hersenen) te weinig zuurstof en komt te veel kooldioxide in de bloedbaan.

Endovasculair
Binnenwand van een bloedvat.

Endoscopie
Een onderzoek van de lichaamsholten door middel van inbrengen een flexibel kijkbuisje, meestal onder plaatselijke verdoving.

Endometriose
Het weefsel dat aan de binnenkant van de baarmoeder zit heet endometrium: het baarmoederslijmvlies. Als dit weefsel door onbekende oorzaken buiten de baarmoeder terechtkomt, spreken we van endometriosis of endometriose. Het slijmvlies kan terechtkomen in de eileiders, eierstokken, de vagina of zelfs de darm, blaas en littekens van operaties in de buikwand. Aangezien het om echt baarmoederslijmvlies gaat, vertonen deze stukjes weefsel ook de maandelijkse menstruatie. De organen ondervinden soms last van dit slijmvlies.

Endocrinologie
De wetenschap of specialisme betreffende de klieren met interne afscheiding en de afwijkingen daarvan.

Endarterectomie
Het operatief verwijderen van slagaderverkalking.

Ergotherapie
Paramedisch beroep dat zich richt op het zo optimaal mogelijk kunnen uitvoeren van dagelijkse activiteiten in de eigen woon-, leef- en werkomgeving. Mensen die als gevolg van een lichamelijke, verstandelijke of psychische aandoening problemen ondervinden bij het uitvoeren van dagelijkse handelingen kunnen baat hebben bij ergotherapie.

ESWT
Extra Corporele Shock Wave Therapy. Vergrijzing van verkalkingen bij peesontstekingen.

Extramuraal
Buiten de wand van een orgaan. - Buiten de muren van het ziekenhuis

Farmacoloog
Een farmacoloog is iemand de gespecialiseerd is in de leer of de kennis van de geneesmiddelen en de interactie tussen deze en een levend biologisch systeem (mens en dier).

Facialisverlamming
De aangezichtszenuw functioneert slecht en de functie van de spieren in één gezichtshelft valt. Een verlamming kan volledig of onvolledig zijn. Bij een onvolledig verlamming zijn de aangezichtsspieren in beperkte mate beweeglijk. Een onvolledige verlamming kan zich binnen enkele dagen toch nog ontwikkelen tot een volledige verlamming.

Fertiliteitskliniek
Vruchtbaarheidskliniek.

Fenulketornurie
Een stofwisselingsaandoening bij jonge kinderen als gevolg van een gendefect dat leidt tot een aangeboren enzymdefect. Hierdoor is het gehalte van fenylalanine in het bloed abnormaal hoog en verschijnt fenylketon (= fenylpyrodruivenzuur) in de urine (= fenylketonurie). Fenylalanine kan in het bloed worden aangetoond met behulp van de zogenaamde Guthrie-test.

Fecale incontinentie
Fecale incontinentie gaat gepaard met ongewild en ongecontroleerd verlies van ontlasting. De aandoening komt voornamelijk voor bij zeer jonge kinderen (encoprese), hoogbejaarden, dementerenden en tijdend operaties onder algehele verdoving (narcose).

Flebologie
Het specialisme dat zich bezighoudt met de anatomie, de fysiologie en de pathologie van de aderen.

Forensisch centrum
Centrum met betrekking tot de rechtszaken behorend.

Foetale geneeskunde
Geneeskunde betreffende de foetus (ongeboren baby).

Framingham-risicobepaling
Deze risicobepaling heeft als criteria leeftijd, rookgedrag, bloeddruk en cholesterolgehalte. Op deze manier kan men bepalen wanneer je meer risico loopt om bijvoorbeeld een hartinfarct te krijgen.

Gastro-enterologie hepatologie
Behandeling van ziekten met betrekking tot het maagdarmkanaal, de lever, de galwegen en de alvleesklier. De milt hoort hier niet toe. Dat orgaan maakt deel uit van het lymfesysteem.

Gastric bypass
Een overbrugging tot de maag. Het is eigenlijk een maagverkleining gecombineerd met het verleggen van de dunne darm. Deze operatie is hoofdzakelijk bedoeld voor zwaarlijvige personen. De operatie heeft gewichtsverlies tot gevolg.

Generische geneesmiddelen
Kopieën van originele geneesmiddelen waarvan het exclusieve octrooirecht is vervallen. De concurrerende farmaceutische producenten zijn dan vrij het bestaande geneesmiddel te kopiëren en ook te produceren. Als een geneesmiddel succesvol is, heeft de concurrentie het lang voordat het exclusiviteitsrecht is vervallen al geanalyseerd en nagemaakt. Alleen had de namaker niet het recht dit op de markt te brengen.

Glycemiezelfcontrole
Een zelfcontrole van de suikerspiegel bij diabetespatiënten. De meeste diabeten die insuline spuiten, meten regelmatig hun bloedsuikergehalte. Zelfcontrole laat toe om snel en juist te reageren wanneer men zich niet goed voelt. De metingen leveren inzicht in de effecten van lichaamsbeweging, voeding, stress en andere wisselvalligheden van het dagelijkse leven. Aan de hand van de cijfers kan men de insulinedosissen aanpassen. Door zelfcontrole kan men een betere bloedsuikerregeling verkrijgen. Ook diabeten die enkel met bloedsuikerverlagende pilletjes behandeld worden kunnen er baat bij hebben om aan zelfcontrole te doen.

Gynaecologie
Medisch specialisme dat zich bezighoudt met onderzoek, diagnose en behandeling van aandoeningen van de vrouwelijke geslachtsorganen en stoornissen in de vruchtbaarheid (= fertiliteit).

Hartdefibrillator
Toestel voor het stoppen van hartfibrilleren door middel van een stroomstoot.

Hartcatheterisatie
Het inbrengen van een stijve of slappe buis tot in de verschillende afdelingen van het hart om niet-afvloeiende vloeistof te lozen.

Hepatobiliaire
Met betrekking tot de lever en gal.

Hemoperfusie
Een behandelingsvorm die gebruikt wordt bij bepaalde vergiftigingen. Het zuivert het bloed door middel van een kunstnier. De belangrijkste indicatie voor hemoperfusie wordt gevormd door intoxicaties met stoffen die met hemoperfusie efficiënt uit het bloed kunnen worden verwijderd.

Hemodialyse
Een zuivering van het circulerende bloed bij terminale nierinsufficiëntie ter vervanging van de nierfunctie. Het is een uitwisseling van giftige stofwisselingsproducten tussen het bloed van de patiënt en een dialysevloeistof.

Hematologie
Medische wetenschap die zich bezighoudt met onderzoek, diagnose en behandeling van bloedziekten.

Hemangiomen
Goedaardig bloedvatenkluwen.

HELLP syndroom
Hemolyse (bloedafbraak) Elevated Liver enzymes (leverfunctiestoornissen) Low Platelets (afbraak van bloedplaatjes). Er is sprake van een verhoogde afbraak van rode bloedcellen, een gestoorde leverfunctie en een tekort aan bloedplaatjes waardoor de bloedstolling wordt ontregeld. De symptomen die je ervaart, zijn ook dezelfde als bij een zwangerschapsvergiftiging. Het grote verschil is dat ze veel sterker zijn dan bij een zwangerschapsvergiftiging. Als je lijdt aan het HELLP syndroom heb je vaak meerdere klachten tegelijk.

HPV
Een virus dat baarmoederhalskanker kan veroorzaken en seksueel overdraagbaar is. Dit virus veroorzaakt wratjes op de huid.

HPV vaccin
Vaccin tegen het humane papillomavirus (HPV). Dit virus veroorzaakt wratjes op de huid.

Hypofyse
Een kleine hormoonklier van ongeveer 0,5 gram, die via een steeltje aan de hersenbasis is gekoppeld (= `hersen-aanhangsel`). De hypofyse is nauw verbonden met een andere hormoonklier, de hypothalamus, die zich ook in de hersenen bevindt. Hypofyse en hypothalamus vormen samen de belangrijkste schakel tussen het centrale zenuwstelsel, het autonome zenuwstelsel en de hormoonklieren van het lichaam.

Hypersomnolentie
Overmatige slaperigheid.

Hypersomnie
Slaapzucht, pathologische slaperigheid, neiging tot slapen of overmatige slaperigheid overdag. Er wordt een onderscheid gemaakt in een primaire vorm en vormen veroorzaakt door een psychische (o.a. depressie), lichamelijke aandoening (o.a. narcolepsie) of het gebruik van geneesmiddelen.

Hyperbare zuurstoftherapie
Therapie met gebruik van overmatige of vermeerderde zuurstof.

Hyperacusis
Een sterk verhoogde gevoeligheid van het gehoororgaan voor scherpe geluiden.

ICSI
Intracytoplasmatische Sperma Injectie, een vorm van kunstmatige bevruchting. Bij deze techniek wordt een zaadcel dwars door de harde schil die de eicel omhult ingespoten, rechtstreeks in de eicel.

Immunologie
Medische wetenschap die zich bezighoudt met aandoeningen van het afweersysteem (= immuun-systeem) van het lichaam en de behandeling daarvan.

Immuno-adsorptie
Een laboratoriumtechniek om afweerstoffen te verwijderen. De techniek wordt gebruikt bij patiënten met inhibitoren (remmers) waarbij plasma dat via veneuze weg afgetapt werd, doorheen een complex toestel met kolommen geleid wordt. Die extraheren de antilichamen uit het plasma, dat dan weer geïnjecteerd wordt zonder de antilichamen. Daarna kunnen stollingsfactor-concentraten toegediend worden.

Intra-uterien
In de baarmoeder.

Interventioneel
Neutrale term voor elke vorm van benadering, aanpak, verzorging en therapie.

Internistisch
Gespecialiseerd in inwendige geneeskunde.

Interdisciplinair
Met betrekking tot tussenwetenschapsgebieden. Bijvoorbeeld: de dienst pathalogische anatomie heeft gespecialiseerde diensten zoals o.a. autopsie, gerechtelijke geneeskunde, †¦

Intensieve perinatale zorg
Intensieve zorg met betrekking tot de tijdsperiode kort voor en kort na de geboorte.

Insomnie
Slaapstoornis die bestaat uit moeilijk slapen of doorslapen. Er wordt een onderscheid gemaakt tussen een primaire vorm en vormen optredend in het beloop van diverse psychische stoornissen, lichaamlijke aandoeningen of het gebruik van middelen.

Influenzavirus
Griepvirus

Infertiliteit
Onvruchtbaarheid, het onvermogen van de man en-of vrouw om kinderen te verwekken-te krijgen. Verminderde of totale (= steriliteit) onvruchtbaarheid (= infertiliteit) bij man of vrouw kan zeer uiteenlopende lichamelijke en-of psychische oorzaken hebben.

In vitro fertilisatie
Bij in vitro fertilisatie worden de eicellen uit de eierstok gehaald. De eitjes en het (donor)sperma worden in een petrischaaltje vermengd en in een incubator geplaatst. Wanneer bevruchting heeft plaatsgevonden, wordt het embryo met behulp van een canule in de baarmoeder geplaatst.

Invasief
Alle ingrepen die voor de patiënt als belastend kunnen worden beschouwd bv. prik, lichte narcose.