Openbaar Ministerie Juridisch Jargon

Categorie: Juridisch
Datum & Land: 15/02/2007, NL offline
Woorden: 168

Aanwijzing
Beleidsvoorschrift

aangehouden
1. (door politie) de vrijheid afgenomen van een verdachte 2. (van een rechtszitting) uitstel van de inhoudelijke behandeling van een zaak

Administratieve afhandeling
Procedure om buiten het strafrecht lichte verkeersovertredingen af te doen. Ook bekend als Mulder-afdoening

Ademanalyse
Analyse van de uitgeademde lucht met behulp van een analyseapparaat; een controlesysteem dat wordt toegepast als de politie wil controleren of weggebruiker onder invloed van alcohol verkeert. Niet bij voetgangers

Advocaat-Generaal
Bij het Gerechtshof: een soort officier van justitie die de zaken in hoger beroep behandelt. Bij de Hoge Raad: een adviseur die aan de Hoge Raad schriftelijk advies uitbrengt over een zaak. De Hoge Raad is hieraan niet gebonden

Advocaat
De raadsman van een verdachte. Behartigt zijn juridische belangen. Houdt namens de verdachte een pleidooi in de rechtszaal

Afstand doen
Verklaring waarbij het OM of de verdachte aangeeft dat hij in een zaak niet in hoger beroep of cassatie gaat. Ook: verklaring van een verdachte dat hij afstand doet van iets dat in beslag is genomen.

AID
Algemene Inspectiedienst, opsporingsdienst van het ministerie van landbouw en visserij.

Alternatieve sanctie
Andere straf dan celstraf

Ambtsmisdrijf
Misdrijf dat voor ambtenaren strafbaar is of waar een hogere straf op staat als een ambtenaar het pleegt. Voorbeelden: het aannemen van steekpenningen door een rechter of het meewerken aan een schijnhuwelijk door een ambtenaar van de burgerlijke stand.

Arrondissementsparket
Eén van de negentien regiokantoren van het Openbaar Ministerie. Op het arrondissementsparket werken officieren van justitie en ondersteunend personeel onder leiding van een hoofdofficier van justitie. Deze parketten zijn gevestigd in dezelfde steden als de arrondissementsrechtbanken

Arrondissementsrechtbank
Rechtbank gevestigd in één van de negentien arrondissementen. In de rechtbanken werken de rechters en worden de rechtszittingen gehouden. Aan het hoofd staat een rechtbankpresident

Arrondissement
Rechtsgebied. Nederland is verdeeld in negentien arrondissementen, met elk een arrondissementsrechtbank en een arrondissementsparket.

Arrestatiebevel
Bevel van de officier van justitie om een verdachte aan te houden of een veroordeelde die zijn straf nog moet uitzitten.

Arrest
Uitspraak van de Hoge Raad of één van de vijf Gerechtshoven. De uitspraak van een rechtbank en een kantongerecht wordt meestal vonnis genoemd

AT
Arrestatieteam.

Betekening
Uitreiking van gerechtelijke stukken, zoals een dagvaarding, een oproeping of een vonnis. Dit gebeurt meestal aan een verdachte of een getuige

Beslag
Inbeslagneming van voorwerpen waarmee strafbare feiten zijn gepleegd, bijvoorbeeld omdat ze nodig zijn voor het bewijs of omdat ze gevaarlijk zijn (o.a. wapens en drugs). Ook omdat ze verkocht kunnen worden om de criminele winsten af te romen (auto`s, huizen, jachten, etc.) Dit beslag geschiedt in opdracht van de officier van justitie. Ook geldbedragen kunnen in beslag worden genomen

Beschikking
Beslissing van een rechter die (meestal) niet op een openbare zitting is genomen. Bijvoorbeeld door de rechter-commissaris of door de raadkamer (van de rechtbank). Ook: naam van het stuk waarbij de administratieve `boete` voor lichte verkeersovertredingen wordt opgelegd.

Belofte
Plechtige verklaring van een getuige op de zitting dat hij de waarheid zal spreken. Hij is dit verplicht. Als blijkt dat hij de waarheid niet spreekt maakt hij zich schuldig aan meineed.

Beledigde of benadeelde partij
Degene die schade heeft geleden door een strafbaar feit. Deze kan in de strafzaak tegen de dader om schadevergoeding vragen

Bewijsmiddelen
Middelen die een officier van justitie heeft om de rechter ervan te overtuigen dat een verdachte schuldig is en die de rechter vervolgens (geheel of gedeeltelijk) gebruikt bij de motivering van een veroordelend vonnis.Voorbeelden zijn: verklaringen van de verdachte (een bekentenis) getuigen, deskundigen en politiemensen

BFO
Bureau Financiële Ondersteuning.

Blom
Bureau Landelijk Officier van Justitie Meldingen Ongebruikelijke Transacties.

Bloedproef
Het afnemen van bloed om te zien of een automobilist onder invloed is.

BOOM
Bureau Ontnemingswetgeving Openbaar Ministerie, het plukze-bureau van het OM.

BOD
Bijzondere opsporingsdienst (zoals ECD en Fiod).

BZK
Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties.

Cassatie
Beroep bij de Hoge Raad tegen de beslissing van een lagere rechter. Bij de Hoge Raad vindt geen onderzoek naar de feiten meer plaats.

Cautie
Mededeling door de verhorende ambtenaar (politieman, rechter, officier van justitie, etc.) aan een verdachte dat hij het recht heeft te zwijgen. Deze mededeling moet aan het verhoor vooraf gaan

Contra-expertise
Tegenonderzoek door een deskundige verricht op verzoek van een verdachte

College van procureurs-generaal
De landelijke leiding van het Openbaar Ministerie

CRI
Divisie Centrale Recherche Informatie van het KLPD.

CTC
Centrale Toetsingscommissie.

Dagvaarding
Officieel stuk waarin de officier van justitie de verdachte oproept om op een bepaalde dag voor de rechter te verschijnen. In de dagvaarding staat ook waar de officier de verdachte van beschuldigt

Dading
Contract tussen dader en slachtoffer. Als de dader van een klein vergrijp de schade van het slachtoffer vergoedt, gaat de strafzaak niet door.

Dader
Pleger van een strafbaar feit en eventueel degene die het feit heeft uitgelokt.

Delict
Strafbaar feit

DNA
Celmateriaal dat van ieder mens uniek is en in toenemende mate een rol speelt bij de opsporing en vervolging.

Doodslag
Het iemand van het leven beroven zonder dat sprake is van een van tevoren beraamd plan. Wel moet er opzet in het spel zijn want anders is het hoogstens dood door schuld. De maximumstraf voor doodslag is vijftien jaar gevangenisstraf.

Dwangmiddelen
Middelen die bij een strafrechtelijk onderzoek kunnen worden gebruikt tegen de wil van de verdachte. Voorbeelden: voorlopige hechtenis, telefoontaps, huiszoeking of het in beslag nemen van spullen

Economische politierechter
Strafrechter die alleen beslist over economische vergrijpen. Voorbeelden daarvan zijn: overtredingen van de winkeltijdenwet, de warenwet of de regels voor het uitrijden van mest. Zeer ingewikkelde of belangrijke economische strafzaken worden gedaan door de meervoudige economische kamer

ECD
Economische Controledienst, opsporingsdienst van het ministerie van Economische Zaken.

Educatieve maatregel
Voorbeeld : gerechtelijke maatregel tegen verkeersovertreders in de vorm van een cursus over de gevaren van te hard rijden of rijden onder invloed. Wie deze cursus met succes gevolgd heeft krijgt een lagere straf

Eed
Plechtige verklaring van een getuige op de zitting dat hij de waarheid zal spreken. Hij is dit verplicht. Als blijkt dat hij de waarheid niet spreekt maakt hij zich schuldig aan meineed

EHRM
Europees Hof voor de Rechten van de Mens

Eis
Straf die de verdachte volgens de officier van justitie zou moeten krijgen

Enkelvoudige kamer
Zitting waarbij de rechtbank uit een rechter bestaat (politierechter, kinderrechter, president in kort geding (in civiele zaken) en economische politierechter). Zie ook: meervoudige kamer

EVRM
Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens en de fundamentele vrijheden.

Executie
Het ten uitvoer leggen van een straf of maatregel. Zie ook tenuitvoerlegging

Fiod
Fiscale Inlichtingen- en Opsporingsdienst, opsporingsdienst van het ministerie van Financiën.

Functioneel Parket
Het Functioneel Parket heeft tot doel om de criminaliteit te bestrijden op het gebied van milieu, economie en fraude. Omdat dit werkterrein breed is, is bepaald dat het Functioneel Parket verantwoordelijk is voor de opsporing en vervolging in die strafzaken, waarin een bijzondere opsporingsdienst (BOD) de trekkende rol vervult.

Gevangenhouding
Vorm van voorlopige hechtenis. Daaraan vooraf gaat de door de rechter-commissaris bevolen bewaring. De beslissing over gevangenhouding en de verlenging daarvan worden door de raadkamer van de rechtbank gegeven. De gevangenhouding van dertig dagen kan maximaal twee keer verlengd worden

Getuige-deskundige
Een getuige die specialist is op een bepaald terrein, zoals op het gebied van vingerafdrukken of psychische stoornissen. Hij brengt verslag uit over wat zijn wetenschap hem leert

Getuige à décharge
Getuige opgeroepen door de advocaat, meestal om bewijs te ontzenuwen

Getuige à charge
Getuige die door de officier van justitie is opgeroepen, meestal om bewijs bij te brengen

Gerechtshof
Gerecht dat zaken in hoger beroep behandelt. Het Hof oordeelt ook over de vraag of een verdachte moet worden vervolgd als het OM daartoe niet besluit (de zogenaamde artikel 12-procedure). Ons land kent vijf Gerechtshoven

Gerechtelijk vooronderzoek
Gedeelte van het strafrechtelijk onderzoek onder leiding van de rechter-commissaris. Tijdens het G.V.O. kan de rechter-commissaris bijvoorbeeld getuigen horen of telefoons laten aftappen

Gedetineerde
Gevangene

Griffier
Ambtenaar van de rechtbank die tijdens de zitting een verslag maakt en de rechters helpt bij het schrijven van het vonnis. Vroeger ook: hoofd van het ondersteunend personeel

HALT-afdoening
Lichte werk- of leerstraf voor minderjarigen, uitgevoerd door zogenaamde HALT-bureaus

Heenzenden
Het tijdelijk vrijlaten van verdachten die in voorlopige hechtenis zitten of van veroordeelden die hun straf bijna hebben uitgezeten. Heenzendingen vinden plaats als er te weinig cellen zijn.

Hechtenis
Soort gevangenisstraf. Er zijn drie vormen. De eerste is een vrijheidsstraf die bij overtredingen kan worden opgelegd. De tweede een vrijheidstraf die kan worden opgelegd als een geldboete niet wordt betaald. En de derde is de opsluiting tussen het moment dat iemand wordt gearresteerd en de berechting

Hoofdofficier van Justitie
Hoofd van een arrondissementsparket. Ook aan het hoofd van het Landelijk Parket staat een hoofdofficier

Hoofdadvocaat-Generaal
Hoofd van een ressortsparket

Hoge Raad
Hoogste rechtsprekend orgaan van Nederland. De Hoge Raad (HR) behandelt cassatieberoepen

Hulpofficier van Justitie
Hogere politieman met speciale opleiding en speciale bevoegdheden die bij opsporing en vervolging een vooruitgeschoven post is van het OM. Staat qua bevoegdheden tussen de politie en officier van justitie in.

Immateriële schade
Schade die niet direct in geld is uit te drukken. Bij immateriële schade (smartengeld) is de schade niet aan het bezit of vermogen, maar is bijvoorbeeld iemands goede naam aangetast of bestaat zijn schade uit verdriet, smart en geestelijk gemis.

IND
Immigratie- en Naturalisatiedienst van het Ministerie van Justitie.

Inbewaringstelling
Vorm van voorlopige hechtenis die maximaal tien dagen duurt en die opgelegd wordt door de rechter-commissaris op vordering van de officier van justitie

Inverzekeringstelling
Het opsluiten van een verdachte ten behoeve van het onderzoek. De inverzekeringstelling mag niet langer dan zes dagen duren. Het bevel wordt gegeven door de (hulp)officier van justitie

IRFT
Interregionaal Fraudeteam.

IRT
Interregionaal Rechercheteam (ook:kernteam)

Jeugdstrafrecht
Strafrecht voor minderjarigen tussen twaalf en achttien met aparte regels en straffen. Bij het jeugdstrafrecht vinden de zittingen plaats achter gesloten deuren

Justitie in de Buurt
Kantoren van het OM in probleemwijken van grote steden. Vaak in combinatie met andere justitiële instellingen, zoals de reclassering

Jurisprudentie
Geldende opvatting van de rechtspraak (in het bijzonder van de Hoge Raad) over een juridische kwestie

Kantonrechter
Rechter die - naast allerlei andere zaken, zoals huur- en arbeidszaken - ook lichte strafzaken behandelt, vooral verkeersovertredingen.

Kinderrechter
Rechter die strafzaken tegen minderjarigen (12-18 jaar) behandelt. Kinderen jonger dan 12 kunnen niet strafrechtelijk worden vervolgd

KLPD
Korps Landelijke Politiediensten, het 26ste, landelijk werkende politiekorps.

KMar
Koninklijke Marechaussee.

Landelijk parket
Het Landelijk Parket bestrijdt (inter)nationaal georganiseerde criminaliteit .

Leerstraf
Straf waarvan de bedoeling is dat de veroordeelde er ook iets van opsteekt. Bijvoorbeeld een cursus sociale vaardigheden. Soort taakstraf

Lik-op-stuk
Verzamelnaam voor het snel afhandelen van zaken door politie en justitie. De verdachte krijgt meteen een acceptgiro voor de boete of een dagvaarding om op de zitting te komen

LRT
Landelijk Rechercheteam.

Materiële schade
Schade die direct in geld is uit te drukken. Bijvoorbeeld een kapotte bril of misgelopen inkomen. Bij immateriële schade (smartengeld) is de schade niet aan het bezit of vermogen, maar is bijvoorbeeld iemands goede naam aangetast of bestaat zijn schade uit verdriet, smart en geestelijk gemis

Meineed
Valse eed. Getuigen die niet de waarheid spreken bij de rechtbank, maken zich schuldig aan meineed.

Meervoudige kamer
Uit drie rechters bestaande kamer. De meervoudige kamer beslist over zware of ingewikkelde zaken. Bij het Gerechtshof wordt meestal met drie rechters (raadsheren) geoordeeld. Bij de Hoge Raad is het vereiste aantal in veel gevallen van vijf naar drie teruggebracht. Zie ook: enkelvoudige kamer

Misdrijf
Strafbaar feit waarvoor de rechter een gevangenisstraf kan opleggen. Misdrijven worden behandeld door de rechtbank, de lichtere vergrijpen, de overtredingen, door het Kantongerecht

MOT
Meldpunt Ongebruikelijke Transacties

Moord
Het opzettelijk en volgens plan (met voorbedachten rade) iemand van het leven beroven. Maximale straf: levenslang.

Ne bis in idem
(Letterlijk: `niet tweemaal voor hetzelfde`.) Latijnse term in het strafrecht voor het beginsel dat iemand niet twee keer voor het zelfde feit hoeft terecht te staan en mag worden gestraft. Als iemand is vrijgesproken en later blijkt dat hij het wel heeft gedaan, dan kan hij niet opnieuw worden berecht

Nietigverklaring
Oordeel van de rechter dat een vorige uitspraak van een lagere rechter of een dagvaarding van het OM niet geldig is

Niet-ontvankelijkheid
Het niet vatbaar zijn voor berechting. De niet-ontvankelijkheid (van personen, eisen e.d.) wordt bepaald door de rechter die vaststelt dat bijvoorbeeld het OM niet het recht heeft om een strafzaak te vervolgen, bijvoorbeeld omdat de zaak te lang heeft gelegen of omdat belangrijke stukken niet in het dossier zitten. Ook kan het OM niet-ontvankelijk zijn als de opsporing en vervolging onfatsoenlijk zijn verlopen

Noodweer
Het plegen van een strafbaar feit om zichzelf of een ander te beschermen tegen onmiddellijk en dreigend gevaar. Voorbeeld: iemand die een gewapende overvaller een blauw oog slaat om het vege lijf te redden. Hij kan een beroep doen op noodweer en gaat dan vrijuit. De verdediging moet in redelijke verhouding staan tot het gevaar. Er is sprake van zogeheten noodweer-exces als dat niet het geval is, maar sprake is van hevige angst

NPI
Nederlands Politie Instituut, gezamenlijk instituut van de korpschefs, korpsbeheerders en hoofdofficieren van justitie.

Officier van justitie
Vertegenwoordiger van het OM in de rechtszaal. De officier van justitie bepaalt waar de verdachte van beschuldigd wordt. Hij bepleit op de zitting de zaak tegen een verdachte, maar heeft ook de plicht om ontlastend bewijs aan te brengen als dat er blijkt te zijn. De officier heeft ook het gezag over het opsporingsonderzoek van de politie. De officier kan als enige beslissen over het vervolgen van een verdachte.

Onttrekking aan het verkeer
Beslissing van een rechter om de veroordeelde bepaalde voorwerpen af te nemen, omdat ze schadelijk zijn (wapens, drugs) of voor het plegen van misdrijven gebruikt kunnen worden (inbrekersgereedschap).

Ontslag van rechtsvervolging
Beslissing van een rechter als hij vindt dat de verdachte de misdaad wel heeft gepleegd, maar in dit geval niet strafbaar was (zoals bij psychische stoornis) of als het feit wel bewezen is, maar niet strafbaar blijkt te zijn (zoals bij noodweer)

Ontneming
Het afromen van criminele winsten (auto`s, geld, huizen) die een veroordeelde met het plegen van misdrijven heeft verdiend. Ook wel Plukze genoemd

Onrechtmatig bewijs
Bewijs dat het OM niet volgens de spelregels van het recht in handen heeft gekregen. Bijvoorbeeld doordat zonder toestemming een telefoon is afgeluisterd