Karikatür

Bu çalışmada, geleneksel medya izleyicisinin modern köle olarak işaret edildiği dönemden, sosyal medyanın daha büyük etki alanına sahip olduğu günümüzde ‘modern kölelik’ kavramının değişime uğradığı düşüncesinden yola çıkılmıştır. Bu bağlamda kitle iletişim araçları ile sosyal medya ayrı ayrı değerlendirilmeye tabi tutulmuştur.Geleneksel medyanın daha büyük etkiye sahip olduğu dönemde televizyon ve gazeteler kanaat önderleri olarak gösterilirken günümüzde kanaat önderliği paylaşılmış durumdadır.  TV ve gazeteler  tek kanal olarak yer aldıkları dönemlerde, resmi haber kaynakları olarak sunulurken, kanal ve basılı medya oranlarının yaygınlaşmasıyla bu durumun aslında öyle olmadığı ve politikalar ekseninde medya organlarının ideolojilerinin belirlendiği ortaya çıkmıştır. Bu noktadan sonra insanlar kendilerine sunulan alternatif medya organları arasından kendilerine uygun olan kanalın seçimini yapmaktadır.Bunun üzerine bir araştırma yapılmaya karar verildi ve en doğru bilgiyi nereden alırsınız sorusu sorulmuştur. 20-40 yaş aralığında 22 kişiye, 1 Ekim 2017-31 Aralık 2017 tarihleri arasında yüzyüze  anket yöntemiyle gençlerin fikir önderlerini nasıl seçtiğini sorgulayan bir çalışma yapılmıştır. En doğru bilgiyi nereden alabileceğinize inanırsınız sorusuna verilen yanıtlar bu araştırmanın ana eksenini belirlemiştir. Araştırma sonucunda sosyal medyanın bilgi edinmede en büyük güç haline gelmesi  dikkat çekmiştir. Buna tekabül yeni araştırma hipotezi geliştirilmiştir: Tıpkı geleneksel medya izleyicisinin modern köle olduğu dönemdeki gibi insanlar sosyal medyanın da kölesi haline geldiği düşünülmektedir. Bu savı sınamak üzere YDÜ İletişim Fakültesi Halkla İlişkiler ve Tanıtım Bölümü 2017-2018 Güz Dönemi’nde mezun olacak  dokuz öğrenci ile iki ayrı odak grup çalışması yapılmıştır. Öncelikle modern kölelik ve sosyal medya köleliği üzerine farklı dönemlerde çizilmiş iki karikatür üzerine tartışma gerçekleştirilmiştir.  Bunun sonucunda, yeni ve özgün bir çalışma (günümüzde ‘modern kölelik’ kavramını anlatan karikatürler)  yaratılmasına karar verilmiştir. Çizilen üç karikatür ikinci kez odak gruptaki öğrencilerle değerlendirildikten sonra bunun görünür kılınıp sorgulamasını amaçlayan bir proje ortaya atılmış ve karikatürlerin baskılanmak, sosyal medyada, geleneksel medyada paylaşılmak suretiyle yayılması başlatılmıştır.

Artikel ini ditulis untuk memberikan bekal teori dan praktik kepada mahasiswa, yang selama ini kesulitan menerapkan bahasa rupa sebagai konsep/dasar penciptaan karya seni rupa atau desain, dan juga ditulis bagi mahasiswa yang kesulitan dalam menerapkan teori bahasa rupa untuk menganalisis karya seni rupa dan desain (DKV, Interior, Tektstil, dll.). Kesulitan itu terjadi karena teori bahasa rupa yang telah ditulis sampai saat ini, masih sulit dipahami oleh mahasiswa, karena mungkin masih belum dikemas menjadi tulisan yang memadai untuk teori dan praktik berkarya seni rupa dan berkarya desain.

Akbaba mizah dergisinin sahibi ve başyazarı Yusuf Ziya Ortaç, 1950'li yıllarda örtülü ödenekten para alarak dergisini yeniden diriltmiş ve Demokrat Parti yanlısı yayınlar yapmıştır. 27 Mayıs İhtilali sonrasında bu durum ortaya çıkmış ve Akbaba dergisi prestij kaybetmiştir. Bu yazıda söz konusu yıllarda Yusuf Ziya Ortaç tarafından Başbakan Adnan Menderes'e yazılan mektupların içeriği ortaya konulmakta ve Demokrat Parti iktidarıyla Akbaba mizah dergisi arasındaki ilişkilere yer verilmektedir. Yazıda kullanılan mektuplar Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi kaynaklıdır.

Demokrat Parti karşıtı karikatürleri sebebiyle hakkında pek çok dava açılan ve 1957'de 485 günlük cezasını çekmek üzere cezaevine giren Ratip Tahir Burak ve onun yayımladığı Siyasi Halk Gazetesi hakkındadır. Burak 1920'li yıllarda karikatür çizmeye başlamış, DP iktidarını sert şekilde eleştirmiş, hapisten çıktıktan sonra da bu tavrına devam etmiş, 1960 sonrasında Kurucu Meclis üyeliği yapmış bir sanatçıdır. Makale DEÜ Öğretim Üyesi Ahmet Mehmetefendioğlu ile yapılan ortak çalışmanın ürünüdür.

Bu çalışmada amaç, toplumsal değişimin karikatürlere nasıl yansıdığını ortaya koymaya çalışmaktır. Bu amaç doğrultusunda çalışma grubu olarak, Akbaba dergisinde 1923-1929 yılları arasında yayımlanan 19 karikatür seçilmiştir. Veri toplama aracı olarak doküman incelemesi metodu kullanılmıştır. Doküman incelemesi metoduyla toplanılan veriler, içerik analizi yöntemi kullanılarak analiz edilmiştir. Çalışma bireylerin; giyim-kuşam tarzında, yenilik ve yenilenme kavramına bakış açılarında, ahlaki davranış ve bunu algılayış biçimlerinde, tekke medrese gibi dini kurumlar; hoca, halife gibi dini şahsiyetlere karşı yaklaşım biçimlerinde, uzun yıllara dayanan hoşgörü ve bir arada yaşama kültüründe, okuyup yazdıkları harf sisteminde vb. toplumsal değişim konularının karikatürlere yansıması dikkate alınarak değerlendirilmiştir.

DEÜ Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Enstitüsünde Yrd. Doç. Dr. Türkan Başyiğit'in danışmanlığında yüksek lisans tezi olarak hazırlanan bu çalışma 2009 yılında Libra Yayınları tarafından basılmış, 2015 yılında aynı yayınevinde 2.basımı gerçekleşmiştir.

1925-1926 yıllarında İzmir'de yayımlanan Yeni Gün gazetesinde çok sayıda karikatür yer almıştır. Yeni Gün karikatürleri, Cumhuriyet'in erken dönemindeki mizah anlayışının küçük bir kısmını oluşturmasına rağmen, gazetede yayımlanan karikatürler genel anlamda Türk mizahının portresini bizlere yansıtmaktadır. Dönemin popüler karikatür sanatçılarının çizimlerini Yeni Gün gazetesinde bulmak mümkündür. Yeni Gün'de yayımlanan karikatürlerde sosyal hayat ön plana çıkmaktadır. Zaman zaman siyasi nitelikli karikatürler yayımlanıyor olsa da, sayıları çok fazla değildir. Karikatürlerde dans, balo, kadın giyimi, şapka, moda gibi kavramlar sık sık işlenmiştir. Karikatürlerde ele alınan bu konular Cumhuriyet'in ilk yıllarındaki Türk modernleşmesini göstermesi bakımından önemlidir.

ÖZET
Gazetelerde yer alan ve karikatürün bir türü olan siyasi karikatürler, günlük siyasi gelişmeleri
sıcağı sıcağına yorumlayarak, siyaset kurumu ile kamuoyu arasında köprü vazifesi gören bir tür
siyasal iletişim aracı olarak konumlanır. Siyasi karikatürlerin dili, gazete haberlerine oranla daha
öznel ve eleştireldir. Siyasi söylemlerin sertleştiği ve partiler arası rekabetin en üst noktaya taşındığı
seçim dönemleri, siyasi karikatürlerin içeriğini belirleyen özgül siyasi koşullar yaratır. Bu
dönemlerde siyasi karikatürlerin, hangi konuları ele aldığı, siyasi partiyi veya liderini nasıl yansıttığı
daha bir önem kazanır. Bu çalışmanın amacı, seçim döneminde yayınlanan siyasi karikatürlerin
ideolojik duruşunu saptayarak, siyasal ve toplumsal açıdan nasıl işlev gördüklerini ortaya
koymaktır. Bu doğrultuda, seçim sürecinde Türkiye’de yayınlanan gazetelerdeki karikatürlerde
hangi konuların daha sık işlendiğine ve bu konuların nasıl yorumlandığına; siyasi partilerin, tartışmaların
ve parti söylemlerinin nasıl sunulduğuna bakılmıştır. 12 Haziran 2011 Genel Seçimleri
öncesindeki 30 günlük süreçte yayınlanan 7 ulusal gazeteden (Akşam, Cumhuriyet, Habertürk,
Hürriyet, Sabah, Star, Zaman) seçilmiş 14 siyasi karikatür üzerinde göstergebilimsel çözümleme
yöntemi uygulanmıştır. Çözümleme ile ulaşılan bulgulara göre, siyasi karikatürlerde partileri
temsilen parti liderlerinin resmedildiği; seçim döneminde toplumsal sorunlar yerine partiler ve
liderler arasındaki rekabete, kişisel tartışmalara ve söylem farklılıklarına vurgu yapıldığı; siyasi
karikatürlerin içerdiği yorum ve eleştirilerin, yayınlandığı gazetenin ideolojik çizgisi ile yakından
ilintili olduğu sonucuna varılmıştır.

SEMIOTIC ANALYSIS OF POLITICAL CARTOONS ON NEWSPAPERS: CASE OF GENERAL ELECTIONS 2011
ABSTRACT
Interpreting the daily political situation in the heat of the movement, political cartoons on
newspapers serve as political communication media between the political institution and the
public opinion. Political cartoons have a more subjective and critical language than journal news.
In election periods, harsher political discourses and the rivalries between political parties create
specific political conditions that determine the contents of political cartoons. In these periods,
which subjects the political cartoons deal with and how they reflect the political party or the
leader gain importance. The purpose of this study is to determine the ideological point of view of
the political cartoons in election periods and how they function politically and socially. In this
direction, which subjects were included more frequently and how they were interpreted; how
political parties, arguments and party discourses were presented on political cartoons on
newspapers published in Turkey in election period were analyzed. 14 political cartoons were
selected from 7 national newspapers, (Akşam, Cumhuriyet, Habertürk, Hürriyet, Sabah, Star,
Zaman) that were published in 30 days time before June 12, 2011 General Elections and analyzed
by semiotic analysis method. According to the results, it was found that the leaders were pictured
as representation of their parties in political cartoons, the parties and the rivalries, personal
arguments and differences in discourses between the leader of the parties were emphasized
instead of social problems and the interpretations and the critics of the political cartoons were
correlated with their newspapers’ ideological perspective.

Özet: Türk sözel edebiyatının unsurlarından olan fıkra türü geçmişten günümüze dilden dile ve nesilden nesle aktarılarak gelmiştir. Bu türün önemli temsilcilerinden olan Nasreddin Hoca ise Türk milletini temsil özelliği kazanmış önemli tiplerdendir. Nasreddin Hoca'nın adı etrafında anlatılan fıkra metinleri önceleri sadece sözel kültür ortamının ürünüyken, zamanla yazılı kültür ortamına dâhil olmuş ve günümüzde çeşitli vesilelerle elektronik kültür ortamında da karşımıza çıkmaktadır. Nasreddin Hoca'nın yazılı kültür ortamındaki izlerinden biri de günümüz mizah dergilerinde bazı karikatüristlerin Hoca'nın fıkralarını temel alan karikatürleridir. Çizerlerin karikatürlerinde, fıkraların yeniden yorumlanarak okurlarına sunulduğu görülmektedir. Ayrıca bu karikatürler, dergilerde yayımlandıktan sonra elektronik ortamda da yayılmaktadır. Böylece fıkradan üretilen yeni mizah malzemesi, elektronik kültür ortamında daha geniş kitlelere ulaşmaktadır. Başka bir deyişle fıkra metinleri temel alınarak yeni mizah unsurları oluşturulmakta ve yayılmaktadır. Bu çalışmada fıkra türünün kültür ortamlarından etkilenişi ve bu ortamları etkilemesi de göz önüne bulundurularak çizerlerin ürünleri ile fıkralar reproduction (yeniden üretim) / reconstruction (yeniden oluşturma) merkezli olarak değerlendirilecektir.

Cumhuriyet döneminin ikinci muhalefet partisi Serbest Cumhuriyet Fırkası, Atatürk'ün teşviki ve yönlendirmesiyle kurulmuş, ancak sadece doksan dokuz gün faaliyette bulunabilmiştir. Bu süreçte pek çok yayın gibi Akbaba mizah dergisi de siyasi gündemi işlemiş, derginin sahibi ve başyazarı Yusuf Ziya Ortaç CHP yanlısı bir yayın politikası izlemiştir. Sert biçimde Serbest Cumhuriyet Fırkası'na ve SCF'yi destekleyen yayın organlarına saldıran Akbaba'nın bu tavrında CHP'li basının genel eğiliminin yanı sıra iktidarla olan parasal ilişkileri de etkilidir. Ne var ki Akbaba'nın bu tavrı pahalıya mâl olmuş, Serbest Cumhuriyet Fırkası'nın kapanmasının ardından okuyucu tepkisi Akbaba'nın da kapanmasına neden olmuştur. Konu, Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi'ndeki belgeler ışığında ele alınmıştır.

Çalışmanın Türü: Araştırma Öz Bu çalışmada, İslamofobi'nin oluşum sürecine ve algılanma biçimine ayrıntılı bir şekilde değinildikten sonra, Almanya'da yayımlanan karikatürlerde ortaya konan İslam karşıtı görüşler ve karikatür okuyucusunda oluşturulan İslam ve Müslüman imgesi irdelenmeye çalışılmıştır. İmge inceleme sürecinde karikatürler onur kırıcı olsa da tarafsız yorumlama yöntemi kullanılmıştır.

Abstract This study investigates the process of Islamophobia's emergence and the ways in which it is perceived;and thereby, the study aims to scrutinize anti-Islamic views in the caricatures published in Germany and the image of Islam and Muslim people created in the mind of caricature readers. While examining the images, the method of objective interpretation is used though the caricatures are derogatory.

"Atatürk Döneminde Siyasi Karikatür" başlıklı doktora tezinden türetilen bu çalışma Lozan Konferansı ve Antlaşması sürecine farklı bir perspektiften bakmayı amaçlamaktadır. Kasım 1922-Ekim 1923 tarihleri arasında Türkiye'de yayınlanmakta olan mizah yayınları (Karagöz, Akbaba, Zümrüdüanka, Kelebek) temel kaynak olarak kullanılmıştır. Atatürk Dönemi Türk Dış Politikası-II adlı kitapta bölüm olarak yayımlanmıştır.

Politik karikatürler, toplumu çerçeveleyen siyasi yaşamda ortaya koyduğu mesajlarla önemli rol üstlenmektedir. Çizgiler vasıtasıyla kitlelere mizah olgusunu aktaran politik karikatürler aynı zamanda siyasi yapıdaki aksaklıkları ve bu durumun topluma yansımalarını kendine özgü anlatım tekniğiyle ortaya koymaktadır. Bu doğrultuda toplumsal hayat için büyük önem arz eden siyasal iletişim sürecinde politik karikatürlerin doğru yorumlanması gereklilik göstermektedir. Bu çalışmada, siyasal iletişim etkilerinin ve uygulamalarının politik karikatürlerde yer alış biçimi incelenmiştir. 24 Haziran 2018 tarihinde gerçekleşen Cumhurbaşkanlığı ve Milletvekilliği Genel Seçimleri, Türk siyasi hayatı için büyük önem taşımaktadır. Seçmenler kullandıkları oylarla aynı zamanda Parlamenter Sistemin yerini alan Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’nin ilk Cumhurbaşkanını da belirlemişlerdir. Bu nedenle seçim sürecinde yürütülen siyasal iletişim faaliyetlerinin medyada temsili, çalışma kapsamında ayrıca önem kazanmaktadır. Siyasal iletişim ve mizah çerçevesinde ortaya konulan çalışmanın amacı; toplumsal hayatın ve demokrasinin temel unsuru olan seçim sürecinde politik karikatürlerin siyasal iletişim bağlamındaki rolünü ortaya koymaktır. Çalışma kapsamında siyaset bilimine detaylı bir şekilde değinilmiş, siyaset ve iletişim bağıntısı ortaya konularak siyasal iletişim süreci aktörleriyle ele alınmıştır. Ayrıca çalışmada, mizah kavramına ait kuramsal çerçeve belirlenmiş, siyasal iletişim ve politik karikatür ilişkisi irdelenerek siyasal iletişimde mizah olgusunun rolü ortaya çıkarılmıştır. Çalışmanın üçüncü bölümünde, çözümlemede kullanılan göstergebilimsel yöntemle ilgili genel bilgilere yer verilerek, karikatür çözümlemesinde kullanılan göstergebilimsel kodlara yer verilmiştir. Çalışmanın sonundaise 24 Haziran Genel Seçimleriyle ilgili mizah dergilerinde yer alan karikatürlerin göstergebilimsel yöntemle analizi yapılmış ve ortaya koyulan bulgular ışığında seçim sürecinin karikatürlerde temsili üzerinden genel bir değerlendirmede bulunulmuştur. Anahtar Kelimeler: Siyaset, Siyasal İletişim, Mizah, Karikatür, Göstergebilim

Mankind used the line before the letter. However, he thought that he would not be able to carry out an expression that would always continue to be validated with this method after a while as he draws what he wants to tell. For this reason, he needed writing in order to share the meanings and develop the known symbols. It has allocated necessary liaison channels to make information and culture transfer permanent. One of these channels is literature which has gained momentum since saying was converted into writing by drawing. Caricature has established a network of intimate and collaborate work in literature to be accepted by mass before it becomes a branch of graphic arts. At least this is true for Turkish caricature. Because the artists who use the visual language want to build their work on a solid foundation, they have gone to benefit from different disciplines in this direction. The caricature which prevails in the west and is benefited from its possibilities as much as possible, has continued its life as a part of literature in Turkey. He then began to create his own system. However, the caricature did not allow the breaking of the common bond between him and the literature. The publication we examined is one of the most powerful and intense examples of this connection. The "Akbaba" Magazine has been has been home to literature masters, caricaturists, drawing masters throughout the years. There are thousands caricatures published on the pages of the magazine on the subject of caricature and literature. However we have deemed it appropriate to include only portrait of the literature figures because of the space of our workplace and the volume of the essay. Again, when the volume of the essay is considered , it is not possible to present all the portraits of literature figures in "Akbaba " and for this reason we examined some of the portraits of the writers published in the magazine.
Keywords: Akbaba Magazine, Literature, Caricature, Portrait Caricature, Relations between the Caricature and Literature

Halk edebiyatı ürünleri sadece belli dönemler için geçerli olmayan tamamen kendini yenileyen, geliştiren ve farklı türlerin içinde de kendine yer bulabilen yapılardır. Bunun örneklerini bugünkü edebiyatın içinde birçok alanda görmek mümkündür. Bu alanlardan bir tanesi de mizahın ve eleştirinin en açık şekilde yapıldığı karikatür sanatı ve karikatür dergileridir. İşte bu dergiler içinde yer alan çizimlerin içerisinde sadece yalın bir halde siyasi, komik ya da düşündürücü konular işlenmez. Bu çizimlerde farklı alanlardan da yardım alınır. Halk edebiyatının çeşitli ürünleri, atasözü, deyim, masal, fıkra, hikâye gibi türlerin de varlığı burada göze çarpmaktadır.
Bu yazıda da bir karikatürist olan Selçuk Erdem’in Penguen dergisinde yer alan köşesinde çizdiği karikatürlerdeki halk edebiyatı ürünlerinin kullanımı ile ilgili bir inceleme yapılacaktır. Bu karikatürlerde kullanılan konunun ya da ürünün aslının nasıl olduğu ve ne şekilde mizahi bir unsura çevrildiği hakkında konuşulacak ve halk edebiyatı ürünlerinin karikatür dünyasındaki yeri gösterilmeye çalışılacaktır. Bunun için de çeşitli örnek karikatürler verilerek bunların incelemesi yapılacaktır.

ÖZ
Toplumsal düşünüşün en kesif ürünlerinden birisi olan mizah, Türkiye’de basın yayın faaliyetlerindeki zayıflıklarıyla bilinen milliyetçi camiada bir filiz vermiş ve Çaylak Dergisi yayınlanmıştır. Çaylak Dergisi, milliyetçi kesimlerin ideallerini, sevgilerini, öfkelerini, hayata bakış ve çözüm önerilerini mizah üzerinden aksettirerek, anlamamıza yardımcı olan yayın organıdır. Soğuk savaşın etkisi altında kalan 1970’ler Türkiye’sinin düşünce yapısını ve kültürel değerlerini Çaylak mizah dergisi üzerinden incelemek mümkündür. İdeolojik mücadelenin en sert şekilde yaşandığı bir dönemde, güldürürken düşündürerek fikri mücadeleye dâhil olan Çaylak, sol kesimin tekeline bırakılmış mizah sahasında Türk milliyetçiliğinin sesi olmuştur. Çaylak’ın çıkışı, Türk milliyetçiliğini toplumsal ve kültürel hayatın her alanında daha görünür hale getiren ciddi bir yükselişin aracı ve işaret fişeğidir. Bu çalışmada, milliyetçi kesimlerin 1970’lerin Türkiye’sindeki duygu ve düşüncelerini farklı dil ve üslubuyla sunan mizah dergisi Çaylak incelenecektir.
ABSTRACT
Social thought of the discovery that one of the products of humor, gave a sprout in the nationalist community known for its weakness in media activities in Turkey and Çaylak journal has been published. Çaylak Journal, the ideals of the nationalist circles, their love, anger, humor, outlook on life and mirror the curving through the solutions, that help us understand the publication. Under the influence of the Cold War 1970s, Turkey has thought possible to examine the structure and cultural values through the Çaylak humor journal. At a time when the ideological struggle experienced the hard way, Çaylak journal as laughter and thinking that joined the intellectual struggle, Humor sites on the be left have a monopoly of the leftists part has been the voice of Turkish nationalism. The output of the Çaylak, making Turkish nationalism more visible in all areas of social and cultural life is a significant rise tool. In this study, it is offering thoughts and feelings of nationalist circles in Turkey of the 1970s with a different linguistic and stylistic humor journal Çaylak will be examined.

Karikatürler, mesaj üretme konusunda diğer popüler kültür ürünlerine nazaran bazı imtiyazlara sahiptir. Görsel yönü ön planda olan karikatürler, toplumsal alana dair yargılar oluşturmakta ve meydana getirdikleri düşünce kalıplarını belirli mesajlar yoluyla servis etmektedirler. Böylelikle sosyal alana dair mesaj üretme ve iletme bakımından zengin bir kaynak olan karikatürleri incelemek, işlevsel bir konumda durmaktadır. Bu çalışmanın amacı karikatürlerde İslam’a ait sembol veya figürlere -başörtü, çarşaf, takke, oruç ibadeti, kurban ibadeti, imam gibi- iliştirilen self oryantalist ve İslamofobik mesajları ortaya koymaktır. Çalışma boyunca, Leman dergisi içerisindeki self oryantalist ve İslamofobik mesajların analiz edilmesinde büyük ölçüde Edward Said’in Oryantalizm isimli eserinden yararlanılmıştır. Makale çerçevesinde, popüler kültür ürünü olarak ele alınabilecek haftalık mizah dergisi Leman’ın, altı aylık periyodu (Haziran ve Kasım ayları dahil olacak şekilde) mercek altına alınmış ve dergi içerisinde İslam’a ait sembol ve figürlerin kullanım biçimi görsel analiz yöntemi ile incelenmiştir. Buna göre, Leman’daki karikatürler İslam’a ait semboller, self oryantalist ve İslamofobik mesajlar barındırmaktadır. Karikatürlerde İslam dini, Said’in oryantalizm çerçevesinde ele aldığı İslamofobik düşüncelerle mutabakat içindedir.
Caricatures have some privileges compared to other popular culture products while producing messages. Caricatures, with visual aspect, make judgments about the society and serve the thought patterns they create through certain messages. Thus, examining the caricatures, which are a rich source in terms of producing and transmitting messages about the social sphere, remain in a functional position. The aim of this study is to reveal self-orientalist and Islamophobic messages attached to Islamic symbols or figures - such as headscarf, burqa, kufi, fasting worship, sacrifice worship, imam- in caricatures. The analysis of self-orientalist and Islamophobic messages in the Leman magazine was largely based on Edward Said’s Orientalism. During the study, the six-month period of (including June and November) the weekly humor magazine Leman, which can be considered as a product of popular culture, has been studied and the usage of Islamic symbols and figures in the journal examined by visual analysis method. Accordingly, the Leman caricatures containIslamic symbols, self-orientalist and Islamophobic messages. In the caricatures, Islam is in a agreement with the Islamophobic ideas that Said deals with in the context of orientalism.

One of the important factors determining the efficiency in language education is the design of the educational environment and the use of materials in this frame. In this study, 'cartoons' which have functional values in Turkish teaching but not utilized as much as necessary are considered. The study first deals with the characteristics of the cartoon as a pedagogical material in educational settings, its types and the importance of using it in education and the literary works on cartoon are mentioned. In addition is emphasized the status of the cartoon placement in Turkish Teaching Programme published in 2005 and following years. At the end of the study, given place course activity including cartoon studies to illustrate its usefulness as a pedagogical material enriching Turkish education text processing process of cartoon.

Mizahın üretiminde grafik sanatlardan yararlanılması karikatürde seri anlatının ortaya çıkmasını sağlamıştır. Seri anlatıda basit ya da karmaşık çizgi öğeleri kullanılmakta ve bu öğelere sözsel ifadeler eklenmektedir. Karikatürde seri anlatı, çok sayıda ve farklı karakterin abartılı tiplemelerine dayanmaktadır. Karikatürde seri anlatının başarısı karakter tiplemelerin sürekliliğine ve anlatılarının günlük yaşam ile özdeşlikler kurabilmesine bağlıdır. Seri anlatı karakterleri zaman içinde çok
belirgin ve neredeyse değiştirilemeyecek özellikler kazanmaktadırlar. Bu tarz bir karakter biçimlenmesinde karikatürist kadar, karikatürü yayımlayan iletişim ortamı ile o iletişim ortamını takip eden/izleyen/tüketenlerin de payı bulunmaktadır.
Popüler kültürün hedef kitlesini genç ve çocuk tüketicilere doğru geliştirdiği günümüzde, karakterin sürdürülebilirliği hedef
kitledeki tüketici ölçeğinin genişlemesine ve derinleşmesine bağlıdır. Bu çerçevede çalışmada, karikatürist Andaç Gürsoy tarafından çizilip kurgulanan ve son yıllarda geniş kitlelerce beğeniyle takip edilen Tuğçe karakteri analiz edilmiştir. Bir çocuk karakter üzerinden kurgulanan mizahi anlatı, çocuk, ergen, genç ve olgun okuyucu kitlesine ortak bir paydadan seslenebilme becerisi ve öykü yapısının günlük yaşamla ilişkilendirilebilmesi nedeniyle son dönemin önemli bir seri anlatısı
olarak okunabilecektir.

ÖZ: Bu çalışmada, Dede Korkut boylarından "Kanlı Koca oğlu Kan Turalı" hikâyesi, Umut Sarıkaya'nın Naber dergisinin 2015/3 numaralı sayısında yayımlanmış olan "Kanlı Koca oğlu Kan Turalı" hikâyesinin karikatür bandı, esas alınarak göstergebilimsel bir yaklaşımla ele alınacaktır. Dede Korkut hikâyelerinin Dresden nüshasının 6. sırasında yer alan destansı hikâye, sözlü kültürden yazılı kültüre ve ardından karikatür-çizgi boyutuna taşınmıştır. Metnin yeni bir bağlamda karikatürize edilerek anlatılması ve bir mizah metnine dönüştürülmesi üzerinden karşılaştırma yapılması ardında da metne bu yöntemin uygulanması amaçlanmaktadır. Makalede "Kanlı Koca oğlu Kan Turalı"nın mizahi bağlamdaki dönüşümü ise metin içinde ayrıca ele alınmaktadır. Karikatürize edilen metnin mizahının anlaşılabilmesi için ana metni bilmenin ve kültürel kodlara sahip olmanın önemi değerlendirilme konusudur. Günümüzde anlatıların aktarımında yaşanan dönüşümlerin sürekliliği sağladığı yönündeki savdan hareketle söz konusu metnin karikatür bandında uğradığı değişimler göstergebilimsel bağlamda tespit edilmektedir. Dede Korkut boylarının, Türk milletinin kültürel kodlarına sahip en önemli eserlerinden biri olduğu tezinden yola çıkarak metnin kendisine yapılacak göstergebilimsel bir okumayla kültüre dair pek çok açık ve örtük anlamı ve işlevi açığa çıkarmak amaçlamaktadır. Bu sebeple yapılacak çözümlemelerde kültürel kodları temel alarak yorumlamalarda bulunmak büyük önem taşımaktadır. Ele alınan karikatür bandının Türk kültürü ve edebiyatı açısından önemi düşünüldüğünde metnin yapısındaki mizahi değişimleri bu yöntemle okumanın önemi bu çalışmanın değerlendirme konusudur. Anahtar Kelimeler: Dede Korkut, Kan Turalı, karikatür, mizah, göstergebilim. ABSTRACT: In this study, the story of "Kanlı Koca oğlu Kan Turalı", one of Dede Korkut tribes, and its comic strip published in the 2015/3 issue of the Naber magazine by Umut Sarıkaya is addressed with a semiotic approach. The epicstory in the sixth place of the Dresden copy of Dede Korkut stories has been moved from the verbal culture to the written culture and then to the comic strip dimension. A comparison is made based on the narration of the text through caricaturization in a new context and on the transformation of the text into a humor text, and then the semiotic method is applied to the text. In the article, the transformation of "Kanlı Koca oğlu Kan Turalı" with in the humorous context is also addressed. In order to understand the humor of the caricature text, the importance of knowing the main text and having cultural codes is evaluated. Based on the argument that the transformations experienced in the transfer of the * Dr. Öğretim Üyesi-Mardin Artuklu Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü / Mardin

Köklerini sözlü kültürden alan Türk mizah yayıncılığı, dönem dönem atlattığı badirelere rağmen bir buçuk asırlık süreç boyunca kendi geleneğini oluşturmuş ve bu geleneğin içinden güçlü karikatüristlerin çizgileriyle biçimlenerek klasikleşmiş pek çok kahraman ortaya çıkmıştır. Söz konusu kahramanlar tıpkı geleneksel anlatılardaki Nasrettin Hoca, Bektaşi, Karagöz, Kavuklu ve daha nice örnek gibi ortak belleğe yerleşerek folklorik bir anlama kavuşmuştur. Bu kahramanlardan birinin anlatısı olan ve "Aşkımızın Meyvesi Aytek" adıyla Uykusuz Dergisi'nde Umut Sarıkaya tarafından yaratılan dizinin gelenek ve modernlik çatışması ekseninden çözümlenmesi, bu makalenin konusunu oluşturmaktadır. Sözü edilen karikatür dizisinde Batılı yaşam tarzını bir bütün olarak benimsemiş olan bir çift ile hemen her ayrıntısıyla köylülüğü, taşralılığı, yoksulluğu ve gelenekselliği temsil eden Aytek adlı çocuklarının öyküsü anlatılmaktadır. Bu çalışmada sözü edilen dizi, göstergebilim yaklaşımı ile çözümlenmeye çalışılmıştır. Çizilen karikatürlerde modernlik ve geleneksellik çatışması, ebeveynleri ve Aytek üzerinden gösterilse de araştırmanın sonucunda bu gösterimin alışılmadık roller üzerinden sunulduğu saptanmıştır. Yeni neslin eski olanı, eski neslin ise yeni olanı tercih etmesinden doğan uyumsuzluk üzerinden üretilen bu eşsiz mizahın, Türkiye’de yaklaşık iki asırdır devam eden Batılılaşma çabalarının toplumsal yaşantıda doğurduğu ve bir tür “kültürel şizofreni” olarak da tanımlanabilecek uyuşmazlığa dair sonuçları göstermesi açısından dikkat çekici veriler barındırdığı sonucuna ulaşılmıştır.

Bu çalışmada, 6. sınıf Sosyal Bilgiler öğretim programında yer alan "Yeryüzünde Yaşam" ünitesinin "Kutuplardan Çöllere Değişen İklim" konusunun öğretiminde karikatür kullanımının öğrencilerin akademik başarısına etkisi incelenmiştir. Araştırma 2012-2013 Eğitim Öğretim Yılı güz döneminde Muğla İl Milli Eğitim Müdürlüğüne bağlı Muğla İl merkezinde bir ortaokulda yapılmıştır. Araştırmaya okulunun 6. sınıfında öğrenim gören 65 öğrenci katılmıştır. Araştırma Ön test-Son test kontrol gruplu modele uygun deneysel bir çalışma olarak tasarlanmıştır. Konu kontrol grubunda düz anlatım yöntemiyle, deney grubunda karikatür ile etkinlik temelli işlenmiştir. Araştırmada elde edilen veriler SPSS paket programı kullanılarak analiz edilmiştir. Analiz sonuçlarına göre; deney ve kontrol gruplarının başarı puanları arasında deney grubunun lehine anlamlı bir fark olduğu bulunmuştur.

Uluslararası ilişkilerde "algı"nın, en az gerçekler kadar önemli olduğu söyle-nebilir. Devletler bir yandan belirsizliği aş maya çalışırken, diğer yandan da diğer diğer devletlerin belirsizlik içerisinde kalmalarını sağlam aya çalışmaktadırlar.

Öz Türkiye Cumhuriyeti tarihinin ilk askeri darbesi 27 Mayıs 1960 tarihinde gerçek-leşti. Darbenin sonrasında diğer medya organlarında olduğu gibi mizah basınında da yaşananlarla ilgili yoğun bir içerik üretilmiştir. Bu içeriğin niteliği üzerine genel değerlendirmeler yapılmış olmakla beraber, farklı mizah türlerinden örneklerle dö-nemin içeriği yorumlanmamıştır. Bu incelemede 1960'ın mizah basınında darbenin nasıl algılanıp yorumlandığı değerlendirilecektir. Makalenin girişinde iktidar, güç ve bunların mizahla ilişkisi teorik yaklaşımlarla ele alındıktan sonra ikinci bölümde Demokrat Parti dönemi siyasi gelişmeleri kronolojik olarak özetlenecek, üçüncü ve dördüncü bölümdeyse sırasıyla 27 Mayıs sonrası mizah basınının yapısı ve darbe hakkında üretilen içeriğin niteliği örneklerle yorumlanacaktır.




The first coup d’état in the Republic of Turkey occurred on May 27, 1960. It generated a great deal of discussion around the event in the media, including the humor press. While there has been general commentary on the characteristics of such content, the reviews have failed to analyze the content with examples from various humor media.This study examines how the coup was perceived and interpreted in 1960’s humor media. The introduction explores politics, power, and their relation to humor from a theoretical perspective. Section two summarizes, in chronological order, the political events of the Democratic Party era. Sections three and four elaborate further on the structure of humor media post-coup, and the characteristics of content created relating to coup with examples.

Gelenek, bir milletin tarih sahnesine çıktığı ilk andan başlayarak tarihî, içtimaî birikimler ve kültürel unsurlar çerçevesinde oluşturduğu, birtakım tekrar, sembol ve uygulamalara dayanan toplumsal kabullerdir. Bu yönüyle toplumu kuşatır ve topluluğun bütün unsurları üzerinde etki sahibidir. Toplumsal kabuller, geleneğin bağlayıcılığı neticesinde belirlenir. Gelenek, toplumun mazisiyle bugününü, tarihî birikimi kullanmak suretiyle harmanlar ve nesilden nesile aktarım yoluyla geleceğe uzanır. Bu sebeple kültürün aktarıcısı gelenektir. Teknik ve teknolojik gelişmeler, zamanla, geleneği de etkilemektedir. Gelenek, ihtiyaçlar ve çağın şartları çerçevesinde değişir, dönüşür ve güncele uyarlanır. Değişim, geleneğin yeni unsurlarla bütünleşmesi yoluyla meydana gelmekteyken; dönüşüm ve uyarlanma, maziye ait unsurlardan esinlenmek yoluyla yeni kabul, uygulama ve ürünlerin ortaya çıkarılması şeklinde gerçekleşir. Bu süreçler dışında, gelenek yeniden icat edilerek de çağa ayak uydurur. “İcat edilmiş gelenek” veya “geleneğin icadı”, geçmişin bağlarına dayanan yeni bir geleneksel yorum ve yer yer tamamen yeni bir gelenek meydana getirir. Bu bakımdan icat edilmiş gelenek, küreselleşen dünyada kültürel unsurların yaşatılması ve geleceğe aktarılmasında önemli bir rol üstlenir. Nasreddin Hoca; hazır cevaplığı, zekâsı, olaylar karşısındaki tutumu ve dünya görüşüyle Türk kültürünün en önemli yapıtaşlarından birisidir. Geçmişten günümüze, ismi çevresinde anlatılagelen fıkralar, Türk toplumunun mizah ve eğlenme ihtiyaçlarına cevap vermekle beraber, didaktik birer anlatı olma özelliği de taşımaktadır. Bu sebeple “Nasreddin Hoca” ismi, kolektif bellekte yaşayan fıkraları da aşarak bütün sanat eserlerinde kendine yer bulmayı başarmıştır. Gelenekte kendi başına yaşayabilme başarısı gösteren Nasreddin Hoca tipi; tiyatro, sinema, öykü ve roman gibi edebi ürünlerde sıklıkla kullanılmasının yanı sıra karikatür sanatında da kendine yer bulmuş ve birçok karikatüre konu edilmiştir. Mizahî yönü ve toplumu kuşatıcılığının da yardımıyla karikatürlerde önemli bir tip haline gelmiştir. Anakronik öğeler ve dönüştürümlerin kullanımıyla modern dünyaya taşınması, fıkralarının günümüz mizah anlayışıyla yeniden değerlendirilmesi, Nasreddin Hoca çerçevesinde yeni bir gelenek “icat” etmiştir. İcat edilmiş bu gelenek sonucunda Hoca’nın ismi etrafında anlatılan yeni fıkralar meydana gelmiştir. Çünkü karikatürlerde Nasreddin Hoca fıkralarına yapılan her bir gönderme, ekleme çıkarma, dönüştürüm, yeni, daha önce anlatılmamış bir fıkra yaratmaktadır. Bu çalışmada, farklı mizah dergilerinde yayınlanan Nasreddin Hoca karikatürleri, geleneğin icadı bağlamında incelenecektir. Nasreddin Hoca’ya atfedilen hangi fıkraların ne şekilde kullanıldığı, ne gibi anakronik ve edebi dönüştürümler yapıldığı, fıkralardan hareketle yeniden yaratımın ne şekilde gerçekleştirildiği ve kurgunun bozularak yeni formlara ne şekilde büründürüldüğü incelenecektir. Elde edilen bulgulardan hareketle, Nasreddin Hoca etrafında icat edilen yeni geleneğin vasıfları tartışılacaktır. /////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////// Tradition is a social acceptance based on several repetitions, symbols, and practices that a nation has formed within the framework of historical, social accumulations and cultural elements from the moment it first appeared on the stage of history. In this aspect, it surrounds the community and influences all elements of the community. Social admissions are determined by the binding of tradition. Tradition blends the past and present of society and extends to the future through generation to generation transmission. For this reason, tradition is the transponder of culture. Technical and technological developments, over time, also affect tradition. Tradition changes, changes and adapts to the present within the framework of needs and conditions of the age. While change occurs through the integration of tradition with new elements, transformation and adaptation take place in the form of new acceptance, practices and products through inspiration from the elements of the past. Apart from these processes, tradition is re-invented and keeps up with the times. “The invented tradition” or “the invention of tradition” creates a new traditional interpretation based on the bonds of the past and, in places, a completely new tradition. In this respect, the invented tradition plays an important role in sustaining and transferring cultural elements into the future in the globalized world. Nasreddin Hodja is one of the most important building blocks of Turkish culture with his ready-to-answer, intelligence, attitude towards events and world view. From the past to the present, the jokes that are narrated around the name of Nasreddin Hodja respond to the needs of Turkish society for humor and fun, but they are also didactic narratives. For this reason, the name “Nasreddin Hodja” has managed to find its place in all works of art by transcending the jokes that live in the collective memory. Nasreddin Hodja type, who is successful in living on his own in the tradition, has found a place in the art of caricature as well as being frequently used in literary products such as theatre, cinema, short stories and novels and has been the subject of many caricatures. With the help of his humorous direction and his encirclement of society, Hodja became an important type in cartoons. A new tradition has been “invented” within the framework of Nasreddin Hodja, to convey his jokes to the modern world through the use of anachronistic elements and transformations, to reassess his jokes with the modern sense of humor. As a result of this invented tradition, new jokes around Hodja's name have emerged. Because every reference to Nasreddin Hodja jokes in cartoons, adding, removing, converting, creates a new, previously untold joke. In this study, the caricatures of Nasreddin Hodja published in different humor magazines will be examined in the context of “the invention of tradition”. It will be examined how the jokes attributed to Nasreddin Hoca were used, what anachronistic and literary transformations were made, how the re-creation was performed based on the jokes, and how the fiction was distorted and taken into new forms. Based on the findings, the characteristics of the new tradition invented around Nasreddin Hodja will be discussed.

The media plays a key role in shaping public opinion about topical issues. While many studies about Islamophobia in West, has never discussed yet Islamophobia in Turkey. But it is seen negative and deprecating imagery of Islam or Muslims in many branches of fine arts, during westernization process in Turkey. This paper discusses the concept of Islamophobia as well as how satirical magazines contributed towards the worsening of this sentiment across the Turkey. In this study, approximately 35.500 caricatures have been analyzed by semiotic and content analyses method, which are randomly selected of satirical magazines which published between 1910- 2010 and in addition all issues of Leman, Penguen and Uykusuz, the most popular satirical magazines in Turkey, which published in 2014. Findings show representations of Islam or Muslim are similar with Islamophobic cartoons in West. Islamophobic stereotypes regarding the dress and behavior of Muslim individuals. They predominantly portray Muslim as a stereotypical figure that is adopted into a message of obscurantism, terrorism, perversion and dishonesty.
Medya, güncel konularda kamuoyunun yönlendirilmesinde önemli bir rol oynamaktadır. Batı'daki İslamofobi hakkında birçok çalışma yapılırken Türkiye'de İslamofobi'nin varlığı henüz tartışma konusu olmamıştır. Ancak Türkiye'nin Batılılaşma süreci boyunca güzel sanatların birçok dalında İslam'a ve Müslümanlara dair imgelerin genellikle olumsuz olduğu görülür. Bu makalede İslamofobi kavramının yanı sıra mizah dergilerinin İslam'a ilişkin bu olumsuz imgeleri nasıl oluşturduğu ve beslediği tartışılmaktadır. Çalışmada 1910-2010 arasında yayımlanan mizah dergilerinden rastgele seçilenlerle günümüzde en çok satan mizah dergileri Leman, Penguen ve Uykusuz'un 2014'teki tüm sayıları olmak üzere toplamda yaklaşık 35.500 karikatür içerik analizi ve göstergebilimsel çözümlemeyle incelenmiştir. Elde edilen bulgular İslam veya Müslümanların Batı'daki İslamofobik imgelere benzer bir biçimde sunulduğunu göstermektedir. İslamofobik klişeler genellikle Müslüman bireylerin giyim ve davranışları üzerinden oluşturulmuş ve genellikle Müslüman figürü yobazlık, terörizm, sahtekârlık ve sapıklıkla ilişkilendirilmiştir.

Çalışmanın giriş bölümünde anlatıldığı üzere, geniş kitlelere düşünce ve duyguların iletilmesi için kullanılan ve bir iletişim aracı olarak değerlendirilebilecek olan karikatürler, toplumun, olgulara, mesleklere bakış açılarını incelemek için eşsiz birer kaynaktır. Toplu iletişim araçlarının popüler örneklerinden olan karikatürlerde, birçok konu ele alınır. Uzun bir karikatür tarihi olan Türkiye'de yayımlanan karikatürlerde, çeviri ve çevirmenlik konuları da ele alınan konular arasındadır. Karikatürlerin öneminin ve tanımının yer aldığı karikatür tarihi hakkındaki giriş bölümünü takiben, çalışmada, çevirmenlik ve çeviri hakkında medyaya yansıyan karikatürler üzerinden bir inceleme sunulmuştur. Karikatürlerde yansıtılanlarla, toplumdaki çeviri ve çevirmenlik algısı incelenmiştir. Tematik açıdan incelenen seçili karikatürlerden çıkarımla, çağdaş Türk toplumunda çeviri hakkında nelerin bilindiği, hangi mesleki konulara dikkat çekildiği ortaya konmuştur. Sonuç olarak, Türk toplumunda karikatürlere yansıyan 'çeviri bilincinin' oldukça gelişmiş olduğu, ele alınan konuların çeviri çalışmalarında da değinilen sorunlar, zorluklar, anahtar olgular olduğu saptanmıştır. Türkiye'de karikatüristler ve karikatür okurlarının çeviri ve çevirmenlik mesleği konusundaki algıları, profesyonellerinki kadar derin olmasa da ve belli noktalarda farklılaşsa da, aslında, çevirinin alıcısı olan toplumun, mesleği 'tanıdığı' ve bunun ötesinde 'bildiği' açıktır. Anahtar Sözcükler: karikatür, çeviri, çevirmen, yazılı çevirmen, sözlü çevirmen ABSTRACT As detailed in the introduction, cartoons are unique and valuable resources for studying the way a society views certain phenomenon or professions. As popular mass media products, cartoons deal with a variety of subjects. In Turkey, where cartoons have a long and prosperous history, translation/interpreting and translators/interpreters are frequently portrayed as the subject or object of cartoons. The study starts out with an introduction outlining the definition and im-* Çalışma, yazarlar tarafından sürdürülen bir kitap projesinden aktarılmıştır. portance of cartoons and their history, and this is followed by an analysis of cartoons in the media reflecting translation/interpreting practices and translators/interpreters. The aim of the study is, to study the notions of translation/interpreting and translator/interpreter inherent in Turkish society. Through a thematic analysis of a selective set of cartoons, the answer to certain questions have been researched such as, how well society understands the translators/interpreters work, how far society is aware of certain professional realities. In conclusion, it is clear that Turkish society has a relatively deep understanding of the profession and practice, including its difficulties, problems and key concepts. Though the depth of the cartoonists and the readers grasp and perspective of the profession will differ from that of the professional, it is clear that both the profession and the professional are 'well-known' by the end-user public.

Öz Türkiye'de Romanlar, etnik kökenleri ve kültürel kimliklerinden dolayı nefret söylemine en çok maruz kalan azınlık gruplardan birini oluşturmaktadır. Bu araştırmanın amacı Türkiye'de Romanlara yönelik nefret söyleminin Romanlar tarafından algılanma biçimini ortaya koymak, bu söylemin hangi unsurlar üzerinden üretildiğini belirlemektir. Araştırma yöntemi olarak Roman üniversite öğrencileriyle odak grup çalışması gerçekleştirilmiştir. Bu çalışmadan elde edilen veriler; Romanlara yönelik nefret söyleminin üretildiği unsurlar olarak saptanan altı ayrı başlık altında kategorize edilip değerlendirilmiştir. Yapılan bu değerlendirmenin sonucu; Türkiye'de Romanların nefret söylemine maruz kaldıkları, bunun farklı unsurlar üzerinden üretildiği ve kapsamının oldukça geniş olduğu ortaya konulmuştur. Ayrıca gerek sosyal yaşam olsun gerek eğitim ve çalışma hayatı olsun toplumun her alanında damgalanma, ayrımcılık ve sosyal dışlanma yaşadıkları, medyanın da Romanlara ilişkin içeriklerinde toplumdaki nefret söylemini pekiştirici bir rol oynadığı belirlenmiştir. Abstract Romanies in Turkey constitute one of the minority groups most exposed to hate speech because of their ethnic origins and cultural identities. The purpose of this research is to reveal how the hate speech that against Romanies is perceived by Romanies in Turkey and to determine what elements of this hate speech are produced. As a research method a focus group study was conducted with Romany university students. The data obtained from this study were categorized and evaluated under the six different headings identified 1 Manisa Celal Bayar Üniversitesi İletişim Fakültesi Halkla İlişkiler ve Tanıtım Bölümü, Doç.Dr., nuray.

Sultan Abdülaziz’in döneminin en göze çarpan özelliklerinden birisi özel basının ortaya çıkmış ve yayılmış olmasıdır. 1860’dan itibaren açılmaya başlanan özel gazeteler ve dergiler, İstanbul’da büyük ölçekte kamu oyu oluşturmuş, siyasi sistemi ve geleceğini tartışmaktadırlar. 1867 Âlî Kanunnamesi ve 1873 gazeteci sürgünleriyle muhalif basının kamu oyu üzerindeki etkisi dindirilmeye çalışıldıysa da, bu, yine muhalif devlet adamlarının da korumasından ötürü, tam anlamıyla başarılamamıştır. Batıda kamu oyu tartışmalarının önemli ismi Jürgen Habermas, modern anlamda kamu oyunun ortaya çıkmasının ve halk kitlelerince siyasi tartışmaların gazetelerde ve halka açık yerlerde yapılmasının sonucu olarak, bu tartışmaları ve halkın konuşma özgürlüğünü garanti altına alacak yeni modern kanuni düzenlemelerin getirilmesini ve nihai olarak da, halkın ortak kararının alınacağı ve sesinin duyulacağı parlamentonun açılmasını göstermektedir. Sultan Abdülaziz zamanındaki gelişmeler bu teoriye büyük uyum göstermektedir. Ben, sunumumda 1877-78 parlamentosunda konuşulacak konuların bir provası olarak 1870’ler basınında tartışılan konulardan bahsetmek istiyorum. Tüm gazetelere yayıldığında büyük bir proje olarak bu tartışmayı, bu makale için önde gelen mizah dergilerine hasredeceğim. Tirajı yüksek olan Kahkaha, Çıngıraklı Tatar, Diyojen, Medeniyet, Hayal gibi mizah dergilerinin yazarları, gazetelerde yazan fikir adamlarıyla büyük ölçüde aynı olduklarından kamu oyunu etkilemekte olduklarını, ve de parlamentonun açılmasında ve işlemesinde payları  olduğunu, bu haliyle de basın ve kamu oyu açısından Sultan Abdülaziz döneminin Sultan Abdülmecid ve Sultan Abdülhamid dönemlerine kıyasla bir özgüllüğü olduğunu  savunuyorum.

Türk karikatürünün öncü isimlerinden Cemil Cem, II. Meşrutiyet Dönemi’nde çizdiği karikatürler ve yayımladığı Cem mizah dergisiyle ünlenmiş; bu dönemdeki eserleri ona “Üstad” ve “Türk Karikatürünün Babası” sıfatlarını kazandırmıştır. Ancak Sanatçı, 1912 yılında Cem dergisinin kapanmasıyla birlikte uzun bir suskunluk devresine girmiş,
bu suskunluğunu bozması ise 1927 yılında gerçekleşmiştir. 1927’de Cem dergisini yeniden yayımlayan Sanatçı, Cumhuriyet rejiminin getirdiği coşkuya katılmıştır. Bu süreçte ülkesine ve yeni rejime karikatür sanatıyla hizmet etme niyetindedir. Ancak karikatürleri kısa sürede tepki çekmiş, Cem davalarla ve hapis cezalarıyla karşı karşıya kalmıştır. 1928’de dergisinin yayınını durduran Cem, yaklaşık dört ay sonra, Harf İnkılâbının ardından şansını yeniden denemiş, bu girişimi Hükümet tarafından da desteklenmiştir. Ne var ki bu girişim de uzun sürmez ve Cem dergisi 1929 yılının Mayıs ayında okuyucularına son kez veda etmiş, bundan sonra Cemil Cem karikatür sanatıyla yollarını ayırmıştır.
Cemil Cem, one of the most notable names of the Turkish caricature, gained reputation with his cartoons and his magazine Cem during The Second Constitutional Period in the Ottoman Empire. His published Works in this period help him acquire titles such as the Master” and “the father of the Turkish caricature”. However the Artist entered a long
period of silence with the closure of his magazine in 1912, after 15 years in 1927, he started re-circulating his cartoons. In 1927, he participated in the enthusiasm that the Republican Regime brought with his republished magazine Cem. In this process he aimed at serving his
country and the new regime with his works. But his caricatures got a serious reaction and he had to face with cases and even imprisonment. Therefore before long, he stopped publishing his magazine in 1928. Four months after the Letter Revolution he tried his chance again. This
time his initiatives and works also supported by the Government. However he failed one more time and in May 1929 he closed the magazine and abandoned the art of caricature.

Gustaf Noring, an “Ottoman Viking” from as Theodor Herzl defined him, came to Istanbul in 1879 and became a Muslim, and took the name Ali Nuri. Ali Nuri, who started a career in Ottoman Foreign Service, rose up to the Consulate General of Rotterdam following various diplomatic missions. When he was the Consul General of Rotterdam, Ali Nuri Bey was accused of murder and sentenced to imprisonment for life since he published a newspaper called Davul (Daoul) by taking the telegram sent by the Paris Ambassador Munir Bey to the Babıâli into consideration. Upon this event, Ali Nuri opposed to Abdulhamid II by making satirical publications against him. The Ottoman Foreign Service and their entities attempted in European countries to prevent opponent activities of Ali Nuri and his wife, Hayriye Hanim, against Abdulhamid II and put an end to the publication of the criticizing journal. However, these initiatives did not result in positive results and occasionally caused the Ottoman diplomats to have difficulties. The newspaper Davul published with the association of Ali Nuri continued its opposition to Abdulhamid II for many years through the articles and cartoons it served and criticized the administration violently. Present study evaluates Ali Nuri Bey’s activities against Abdülhamid II in a period from 1900 to 1908 and the attempts of the Ottoman State Foreign Service to prevent these publications. Keywords: Ali Nuri, Davul, Gustaf Noring, Abdulhamid II, Cartoon.

İnsanlık tarihi kadar eski bir geçmişe sahip olan mizah, sosyal bir olgudur. Karikatür ise en çok dikkat çeken ve ilgi gören mizah çeşitlerinden biridir. Karikatür albümleri, reklamlar, afişler ve (günümüzde) sosyal medya araçları karikatürlerin iletim
kanallarından bazılarıdır. Bununla birlikte, karikatürlerin toplumla buluşması ve toplumda yaygınlık kazanması konusuna en büyük katkıyı kuşkusuz süreli yayınlar sağlamıştır. Bu çalışmada, bant karikatür yazıları aracılığıyla Osmanlı ve Türk kültürüne ait göstergeler tespit edilerek bu yazıların Fransızcaya nasıl aktarıldığının yorumlanması amaçlanmıştır. Millî Kütüphane Dijital Arşivi aracılığıyla çevrim içi ortamda ulaşılan Osmanlı Dönemine ait dergiler incelenmiş ve Fransızca çevirileri ile yayımlanmış olan bant karikatürler bu araştırmanın nesnesi olarak belirlenmiştir. Bu bağlamda; Kalem, Cem ve Diken adlı dergilerde tespit edilen bant karikatürler, kültürel unsurların çevirisi açısından “çeviri göstergebilimi” yaklaşımı temel alınarak çözümlenmiştir. Osmanlı Dönemi karikatür yazılarının çevirilerinde büyük çoğunlukla uyarlama veya genelleme yöntemlerine başvurulduğu; hem kültürel hem de dilsel unsurların çevirilerinde sözcüğü sözcüğüne aktarımın tercih edilmediği ve çeviri metinde anlam zaman zaman kaybolsa da kimi ifadelerin çevrilmediği görülmüştür.