Greek Cinema of the '50s

Διπλωματική εργασία για το Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών "Ιστορική Έρευνα, Διδακτική και Νέες Τεχνολογίες" του Ιόνιου Πανεπιστημίου.

Η δεκαετία του ’50 είναι μια εποχή «βουβή», «μουντή», «μουδιασμένη». Έτσι βιώθηκε και περιγράφηκε από τους ανθρώπους που την έζησαν . Έτσι θολή και απόμακρη είναι και η εικόνα που έχουμε εμείς σήμερα γι’ αυτήν. Οι μεγαλύτεροι σπάνια αναφέρονται σε αυτά τα χρόνια, ενώ για καιρό η επιστημονική έρευνα προσπερνούσε την πρώτη μετεμφυλιακή δεκαετία, θεωρώντας την ασήμαντη μπροστά στην κρίσιμη δεκαετία του ’40 και στα ταραγμένα χρόνια που ακολούθησαν μέχρι τη Δικτατορία και τη Μεταπολίτευση.
Η εντύπωση που σχηματίζουν για αυτήν την ιστορική περίοδο όσοι δεν είναι ειδικευμένοι Ιστορικοί, δεν είναι μόνο ασαφής και ελλιπής, αλλά και μονόπλευρη, αφού κατά κανόνα παρουσιάζεται είτε ως εποχή ανοικοδόμησης και οικονομικής άνθησης είτε ως εποχή κρατικής καταστολής και τρομοκρατίας.
Για αυτήν την κατάσταση δεν είναι άμοιρη ευθυνών η εκπαίδευση και ο τρόπος με τον οποίο διδάσκεται η Ιστορία στο σχολείο. Αλλά και η ίδια η εποχή είχε κάποια χαρακτηριστικά που την κατέστησαν ιδιαίτερα ερμητική και δυσερμήνευτη. Η μεταπολεμική Ελλάδα οικοδομήθηκε στα θεμέλια ενός διαιρεμένου έθνους, απότοκου μιας σειράς πολέμων, καταστροφών και διχασμών . Στις αποσκευές της έφερε πλήθος αντιφάσεων, που δεν πήγαζαν μόνο από τη διχαστική της πολιτική παράδοση αλλά και από την ανομοιογενή σύσταση της κοινωνίας της και τις διαδοχικές φάσεις επέκτασης των συνόρων του νέου ελληνικού κράτους.
Ορισμένες από αυτές τις αντιφάσεις αμβλύνθηκαν στην πορεία από τις μεταβολές της μεταπολεμικής κοινωνίας. Άλλες, όμως, παρέμειναν ή εντάθηκαν, ενώ η ραγδαία οικονομική ανάπτυξη κατά το δεύτερο μισό του 20ου αιώνα και το «άλμα προς τα εμπρός» του τεχνολογικού πολιτισμού προσέθεσαν νέες αντιφάσεις στις ήδη υπάρχουσες. Υπό αυτές τις συνθήκες ήταν δύσκολο η ελληνική κοινωνία να αποκτήσει την απαραίτητη συνοχή που θα της εξασφάλιζε αντίστοιχη κοινωνική συναίνεση με αυτήν που απολάμβαναν τα περισσότερα κράτη του ανεπτυγμένου Δυτικού κόσμου εκείνη την εποχή .
Οι εξελίξεις αυτές και οι αντιδράσεις που προκαλούν, με αποτέλεσμα τη βίαια ανακοπή τους από τη Δικτατορία των Συνταγματαρχών, διαμορφώνουν τελικά τη σύγχρονη Ελλάδα. Αν δεν κατανοήσουμε αυτήν την πορεία, κάθε ιστορική γνώση και ερμηνεία θα είναι αποσπασματική και ατελής.

Η εργασία αυτή επιχειρεί να καταδείξει τα ποικίλα αντιφατικά στοιχεία που συναπαρτίζουν το ψηφιδωτό της Ελλάδας του ’50, παρακολουθώντας την πορεία ανοικοδόμησής της και την προσπάθεια των ανθρώπων να θέσουν τα θεμέλια μιας ομαλής και ειρηνικής ζωής, που θα τους εξασφάλιζε συνεχή ευημερία.
Παράλληλα προτείνει μια διαθεματική διδακτική προσέγγιση της σύγχρονης ιστορίας με τη μέθοδο της ομαδικής ερευνητικής εργασίας, με στόχο τη συγκριτική προσέγγιση της μαρτυρίας –προφορικής και γραπτής– και των αποτυπώσεων του βιώματος στη λογοτεχνία και τον κινηματογράφο.

This study is an exploration of the 50's in Greece, focusing on strategies applied in order to deal with the recent trauma of Occupation, Civil War and their legacy, as well as in creating a new, post-war reality, however contradictory. In addition to historical treatises, literary and cinematic works were used as historical sources, in addition to the narrative of people who witnessed the events either as participants or as "victims", in order to acquire a more comprehensive idea of the era and the aftermath of the wars. The qualitative and comparative analysis of the sources aimed to highlight the strategies of managing traumatic memory and adapting to a new reality, as well as the gradual change of society and the mentality of people. Studying the 50's through contemporary sources also traced the pathways of memory and oblivion, the various levels of perception and processing of the traumatic experience of the Civil War, ranging from the first post-war years to our time. The question being, to what degree Greek society has achieved national reconciliation and acceptance of its past, insists on divisive memory or chooses to ignore conflicting issues. Shielding democracy requires citizens who will reject the easy way of fanaticism and intolerance, having acquired appropriate historical knowledge. Thus, a proposal for group projects for Secondary Education is proposed, which utilizes various textual genres in order to acquaint students with the historical era, resulting in the production of a creative work.

Th e present book follows my published history of Greek cinema in an attempt at a closer look at certain filmmakers whose work I briefly analysed there. Each chapter delineates their persistent concern for a cinematic visuality of the lived experience, accented by the social imaginary of Greek culture through the transcultural narrative codes and transnational modes of representation provided by the global medium of cinema. What we are interested in here is not only  what  made the cinematic ‘product’ possible but  how  it achieved its accepted form so that its industry could become viable. The work of Michael Cacoyannis, Nikos Koundouros, Yannis Dalianidis, Theo Angelopoulos, Antouaneta Angelidi and Yorgos Lanthimos is presented analytically its historical development (some of them it is their presentation in English).

Ο Σωκράτης Καψάσκης και η Λούλα Αναγνωστάκη προσγειώνουν διακριτικά τους θεατές: η Ελλάδα του αναδυόμενου κοσμοπολιτισμού είναι και η Ελλάδα των εκβιαστικά υιοθετημένων προτύπων ΤΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΚΥΡΙΑΚΟΥ Οι Ερωτικές ιστορίες (1958), τρίτη σπονδυλωτή ελληνική ταινία μυθοπλασίας μετά την Κάλπικη λίρα (1955, Γιώργος Τζαβέλλας) και Της τύχης τα γραμμένα (1957, Φίλιππας Φυλακτός), αποτελεί ένα επιτυχές, αν και παραγνωρισμένο, εγχείρημα να συστεγαστούν, κατά τη γνώριμη αφηγηματική και εμπορική τακτική ανάλογων ιταλικών και γαλλικών ταινιών, τρεις διαφορετικού τόνου και ύφους ιστορίες με θέμα τον έρωτα. Το θέμα του έρωτα προσεγγίζεται σε κάθε επεισόδιο του τριπτύχου υπό διαφορετικό φωτισμό και δια της αξιοποίησης διαφοροποιημένων αφηγηματικών τεχνικών. Ο έρωτας όπως βιώνεται από τους φιλμικούς χαρακτήρες είναι κυρίως επώδυνος και γλυκόπικρος και συνδέεται με τον εκβιασμό, την αρρώστια, το θάνατο, τη διάψευση των χιμαιρικών ονείρων. Στις σεναριακές πλοκές που υπογράφονται από τον σκηνοθέτη και την Λούλα Αναγνωστάκη (πρώτη εμφάνιση ως σεναριογράφος) αναγνωρίζουμε τις υφολογικές κατηγορίες του φαταλιστικού μελοδράματος και της αισθηματικής κομεντί. Αλλά και οι ποιότητες στη φωτογραφία (Τζέρυ Καλογεράτος, Αριστείδης Καρύδης-Φουκς) και τη μουσική (Μάνος Χατζιδάκις) υπογραμμίζουν τις εντάσεις και οργανώνουν την ατμόσφαιρα με διαφορετικό τρόπο από επεισόδιο σε επεισόδιο. Ρολίστες πρωταγωνιστικών ρόλων με θεατρική αγωγή («Θέατρο Τέχνης») όπως ο Βασίλης Διαμαντόπουλος και η Βάσω Μεταξά, όσο και του μουσικού θεάτρου (Καλή Καλό) και ανερχόμενοι κατοπινοί εκφραστές του σταρ σίστεμ (Αλίκη Βουγιουκλάκη, Νίκος Κούρκουλος) συμπεριλαμβάνονται σε ένα υποδειγματικό κάστινγκ (Ελένη Ζαφειρίου, Αλέκα Παϊζη, Θανάσης Βέγγος, Κατερίνα Χέλμη, Διονύσης Παπαγιανόπουλος). Οι τρεις άνισης έκτασης (μεταξύ εικοσαλέπτου και σαρανταπενταλέπτου) φιλμικές ενότητες διαδέχονται η μια την άλλη παρατακτικά και οι ιστορίες δεν εμπλέκονται αφηγηματικά όπως στο λίγο μεταγενέστερο Ποτάμι (1960) του Κούνδουρου. Ο πληθωρικός λόγος των θεατρόμορφων κωμωδιών και δραμάτων που συνήθως χαρακτηρίζει τις ταινίες της εποχής είναι μετριασμένος. Ο σκηνοθέτης δίνει έμφαση στους δραματουργικούς κανόνες της κλιμάκωσης, στο σασπένς και τις εκκρεμότητες. Το ενδιαφέρον των θεατών μετατοπίζεται στην απροσδόκητη εξέλιξη της ιστοριών: ποια πρόθεση υποκρύπτεται στις εκδουλεύσεις της υπηρέτριας όταν η παντρεμένης νεαρή κυρία του σπιτιού αποφασίζει να ενδώσει σε παράνομη σχέση; Το ώριμο παράνομο ζευγάρι θα δολοφονήσει την άρρωστη σύζυγο και το νεαρό ζευγάρι που

Η εργασία εξετάζει το ξεχωριστό ενδιαφέρον του ελληνικού δημοφιλούς κινηματογράφου της δεκαετίας του ’50 για την απεικόνιση της πόλης, που απηχεί την αναδυόμενη αστικοποίηση της νεοελληνικής κοινωνίας της εποχής και την απότομη μεταμόρφωσή της από αγροτική σε βιομηχανική. Οι ελληνικές ταινίες εξετάζονται ως πολιτισμικές αναπαραστάσεις που αναπαράγουν, με άξονα το ρεαλιστικό μοντέλο αφήγησης, εικόνες από τον εκσυγχρονισμό της Ελλάδας στο πλαίσιο της μεταπολεμικής ανασυγκρότησης.
Η έρευνα επικεντρώνεται χρονικά στη δεκαετία του ’50, διότι πρόκειται για μια κρίσιμη περίοδο πολλαπλών εξελίξεων τόσο στο πεδίο του αστικού χώρου (ανοικοδόμηση, αντιπαροχή) όσο και στο πεδίο της εγχώριας κινηματογραφίας (αύξηση της παραγωγής, βελτίωση των τεχνικών μέσων).
Το άρθρο παρακολουθεί, εντοπίζει, καταγράφει και αξιολογεί ερμηνευτικά το κινηματογραφικό αποτύπωμα του αστικού χώρου στο σύνολο της εγχώριας κινηματογραφίας, αναζητώντας τις συγκλίσεις και τις αποκλίσεις από την ιστορική πραγματικότητα της περιόδου. Η έρευνα παρακολουθεί τις διαφορετικές, κατά περίπτωση, κινηματογραφικές αναπαραστάσεις του αστικού τοπίου στην Ελλάδα του ’50 και κωδικοποιεί επιμέρους τάσεις, προσανατολισμούς, πρότυπα και χωρικά πλαίσια αναφοράς, ενώ ταυτόχρονα ερμηνεύει την αισθητική και την ιδεολογία τους.
Η εργασία εξετάζει τα πρωτογενή κείμενα των ταινιών ως αναπαραστάσεις και επικεντρώνει την έρευνα στο διαμεσολαβητικό ρόλο του κινηματογράφου ανάμεσα στην ιστορική και στην κινηματογραφημένη πραγματικότητα του αστικού τοπίου. Σκοπός είναι η περιγραφή του κυρίαρχου μοντέλου του «δημόσιου βλέμματος» του ελληνικού κινηματογράφου, που εντοπίζεται κυρίως στις ταινίες της Αθηναϊκής Σχολής και στις ταινίες του Νεορεαλισμού, καθώς και η καταγραφή των μορφολογικών και ιδεολογικών χαρακτηριστικών που το συγκροτούν.
Η εργασία παρακολουθεί τους τρόπους με τους οποίους το αστικό ιδεώδες της νεωτερικότητας αναδιατάσσει τη θεματολογία, αλλά και την ιδιαίτερη οπτική του κινηματογράφου απέναντι σε επίκαιρους χωροποιητικούς προβληματισμούς, όπως είναι λ.χ. η πολεοδομική μεταμόρφωση της μεταπολεμικής Αθήνας. Επίσης, επιχειρεί να καταρτίσει το οπτικό λεξικό για την πόλη που προτείνει ο ελληνικός κινηματογράφος, αλλά και να  επισημάνει την καθοριστική συμβολή του μέσου στη συγκρότηση και στη διάδοση της τυπικής εικονογραφίας της Αθήνας στους θεατές.

H εργασία εξετάζει τον τρόπο με τον οποίο ο ελληνικός δημοφιλής κινηματογράφος των δύο πρώτων μεταπολεμικών δεκαετιών (1950-1970) αναπαριστά την ιστορία της επιχειρηματικότητας, ενώ ταυτόχρονα σχολιάζει τις κρίσιμες αλλαγές της οικονομικής και κοινωνικής ζωής στην Ελλάδα της εποχής,
Η εργασία επισημαίνει το ξεχωριστό σεναριακό ενδιαφέρον του ελληνικού κινηματογράφου για την επιχειρηματικότητα και την ενθάρρυνση της επιχειρηματικής δραστηριότητας, παρατηρώντας τη διαλεκτική σχέση ελληνικού κινηματογράφου και επιχειρηματικότητας. Καταγράφει τους επικρατέστερους επιχειρηματικούς κλάδους που προβάλλει ο ελληνικός κινηματογράφος, τα πρόσωπα και τα επαγγέλματα που κυριαρχούν, το πολιτισμικό πλαίσιο της επιχειρηματικότητας και το επιχειρηματικό περιβάλλον, που διαμορφώνονται με όχημα τις δημοφιλέστερες ελληνικές ταινίες της περιόδου.
Αποτυπώνοντας την εξελικτική πορεία της επιχειρηματικότητας μέσα από τον κινηματογράφο, η εργασία διαπιστώνει σημαντικές αλλαγές στα επιχειρηματικά κίνητρα και στην επιχειρηματική συμπεριφορά των κινηματογραφικών ηρώων, που απηχούν αντίστοιχες αλλαγές στην οικονομική και κοινωνική ζωή.  Παράλληλα, υπογραμμίζει τη διεθνή διάσταση της συσχέτισης κινηματογράφου και επιχειρηματικότητας, η οποία αποτελεί ανερχόμενη ερευνητική τάση στο χώρο των κοινωνικών επιστημών, ιδιαίτερα στις ΗΠΑ.
Στόχος της εργασίας είναι να καταδείξει τη διαλεκτική σχέση ανάμεσα στην κινηματογραφική εικόνα της επιχειρηματικότητας και στην ιστορική της έκφραση στη μεταπολεμική Ελλάδα, καταλήγοντας στο συμπέρασμα ότι ο ελληνικός κινηματογράφος –ένας από τους πιο ακμαίους επιχειρηματικούς κλάδους μεταπολεμικά– δημιουργεί και διαδίδει στερεότυπες εικόνες για την επιχειρηματικότητα, που αντανακλούν τα επιχειρηματικά ήθη και τις κοινωνικές αντιλήψεις της εποχής του.

When Mihalis Cacoyannis (1922-2011) went to Athens from England in 1952, he immediately recognised the soft, luminous and still unscathed landscape of the city and its environs as his personal cinematic language. He hadn’t been in Athens
or in Greece before, as he was born in Cyprus, in a genteel family of colonial officials. The Attic landscape was scarred by the ravages of two wars but not yet deformed by intense industrial development or inordinate urban sprawl. The
successful translation of the landscape into a visual idiom which would represent the existential adventure of its inhabitants became one of the most emblematic achievements of Cacoyannis’ film-making throughout his life. At the same time
the young cinematographer discovered the Greek film industry in a state of fervent reconstruction following the near destruction it had suffered during the previous decade. His immediate contribution can thus be seen both in the context
of “film culture” and the “cinema industry” of the country.

"Angeliki Milonaki’s book investigates the urban character of Greek cinema in postwar Greece, in a period of great popularity for Greek fiction films. It examines cinema's significant role in creating symbolic images of the city and the home.
In these films, the camera moves away from the old city of Athens focusing on the modern apartments, “from the courtyards to the living rooms”, from the chaotic city of postwar reconstruction to the modern yet confined home in apartment buildings."

Κασσαβέτη, Ο.-Ε. (2020). «Βερεσές, Κολωνάκι και λουκέτο»: Συγκροτώντας την ταυτότητα των μικροεπαγγελματιών στον ελληνικό κινηματογράφο (1950-2018). Στο Δ. Μπαχάρας (επ.), Πτυχές της Ιστορίας της ΓΣΕΒΕΕ. Ταυτότητες, αιτήματα, αναπαραστάσεις στην τέχνη και τον πολιτισμό (σσ. 112-122). Αθήνα: ΙΜΕ-ΓΣΕΒΕΕ.

Αντικείμενο μελέτης της εργασίας είναι οι αναπαραστάσεις της Θεσσαλονίκης στον ελληνικό δημοφιλή κινηματογράφο των δύο πρώτων μεταπολεμικών δεκαετιών (1950-1970), που προβάλλουν οι ελληνικές ταινίες οι οποίες έχουν γυριστεί, εν μέρει ή στο σύνολό τους, στην πόλη.
Η εργασία διαπιστώνει τρεις διαφορετικές αισθητικές και ιδεολογικές προσεγγίσεις των ταινιών που αναφέρονται στη Θεσσαλονίκη. Η πρώτη προσέγγιση αναπτύσσεται μέσα από το παράδειγμα της ταινίας  «Ξυπόλητο Τάγμα» (1953) του Γκρεγκ Τάλλας, μια ταινία αναφοράς για την κινηματογραφική απεικόνιση της Θεσσαλονίκης, η οποία αντλεί έμπνευση από την ιστορία της πόλης και αξιοποιεί την κοινωνική και πολιτισμική γεωγραφία της. Η δεύτερη προσέγγιση αφορά στην τουριστική και τυποποιημένη εικονογραφία της Θεσσαλονίκης από τις ελληνικές ταινίες της Φίνος Φιλμ, κυρίως εκείνες που σκηνοθετούνται από τον Θεσσαλονικιό σκηνοθέτη Γιάννη Δαλιανίδη. Πρόκειται για ταινίες που αντιμετωπίζουν τη Θεσσαλονίκη ως «φυσικό στούντιο» όπου εκτυλίσσονται οι ιστορίες των ηρώων, δίνοντας έμφαση σε χαρακτηριστικά τοπόσημα της πόλης (Λευκός Πύργος, Πλατεία ΧΑΝΘ, ΔΕΘ).  Η τρίτη προσέγγιση των κινηματογραφικών απεικονίσεων της Θεσσαλονίκης εντοπίζεται στις ταινίες του Τάκη Κανελλόπουλου, ο οποίος υιοθετεί μια διαφορετική, αποσπασματική οπτική για την πόλη, που διαφοροποιείται σημαντικά από τους υπόλοιπους σκηνοθέτες της εποχής.
Μέσα από την καταγραφή των διαφορετικών προσεγγίσεων του ελληνικού κινηματογράφου στην αναπαράσταση του αστικού τοπίου της Θεσσαλονίκης, η εργασία επιχειρεί να αναδείξει και να ερμηνεύσει κριτικά την αισθητική και την ιδεολογία της κινηματογραφημένης Θεσσαλονίκης. Συμπερασματικά, η εργασία προτείνει τη στροφή του ερευνητικού ενδιαφέροντος από τη γενικότερη αθηνοκεντρική οπτική του ελληνικού κινηματογράφου για τον αστικό χώρο σε μια πιο περιορισμένη γεωγραφικά, αλλά εξίσου πλούσια σε συμβολισμούς, περιοχή μελέτης.

A brief presentation of "Cinemetro", an innovative app for smartphones and tablets on Thessaloniki's film history. The app was designed by a a group of Informatics students of the Aristotle University of Thessaloniki, under the guidance of Professor Athena Vakali, in collaboration with film historian Dr Angeliki-Lina Milonaki and film critic Yannis Grosdanis.

It is undoubtedly correct the statement that supports that Commedia dell’arte has affected, until today, the way that actors perform on stage. It is commonly accepted that this type of Italian comedy has set the path of values which has influenced the modern European theatre. Generally international cinematography has been influenced by the characters of Commedia dell’arte and its revolutionary spirit. For example, the characters of Charlie Chaplin and Buster Keaton, who performed in silent movies of 50s and 60s, derived from Commedia dell’arte as their stance liken Arlechinno and Brighella respectively. Furthermore, in Greek cinematography there is a critical connection between the comedies of the period of 55s to 70s as there are many parts of improvisation and key characters seem to be influenced from the old troupes of the 16th century. The aim of this paper is to bring to light the fundamental connection of Commedia dell’arte and the comedies of Greek cinema from 1955 to 1970 focusing on actors and performances.

"Promenade cinématographique dans Athènes"
Stavroula Kefallonitis

Jeudi 19 mai 2016, 18h-20h
Université Jean Monnet Saint-Etienne, campus Tréfilerie, amphi E01

Lorsqu’il s’agit de filmer Athènes, ce sont immédiatement des images de sites archéologiques et de foules de touristes que viennent à l’esprit, ainsi que l’exotisme oriental d’une ville européenne et son héritage historique. Pourtant, le corpus cinématographique offre un témoignage tout autre sur le perpetuum mobile de la capitale grecque. Les premières images parvenues jusqu’à nous datent des années 1920 et 1930 : elles offrent de précieux documents sur l’urbanisme et les modes de vie athéniens. Après la guerre, à partir des années 1950 et jusqu’au coup d’État de 1967, Athènes devient une ville vedette des grosses productions internationales. Durant la dictature se développe, en résistance, un cinéma indépendant avec une nouvelle génération d’auteurs qui s’épanouit ensuite pleinement dans les années 1980. Enfin, depuis les années 1990, le cinéma devient un moyen d’expression fondamental lorsqu’il s’agit de capter l’évolution d’une ville en pleine mutation. De fait, la capitale grecque connaît d’importants bouleversements, tant par la nouveauté des flux migratoires qui la traversent, que par les nombreuses restructurations de son l’espace urbain (à l’occasion des JO de 2004, mais aussi avec la gentrification croissante de certains quartiers), et la violence des crises économiques et politiques qui la secouent ces dernières années. Enfin, la multiplication et l’activité croissante de nombreux centres de conservation, de diffusion et de promotion du cinéma installés à Athènes (dans des quartiers populaires, non résidentiels, zones industrielles jusqu’à il y a peu, anciennes manufactures), soulignent l’importance et la force du lien unissant Athènes aux films qui la décrivent et montrent combien elle est une ville « cinématogénique ».
Il s’agira le 19 mai de se promener dans Athènes depuis Saint-Étienne, grâce notamment à des séquences de films grecs ou étrangers tournées dans la capitale à différentes époques. La séance sera organisée de manière plus interactive et participative que les conférences traditionnelles, comme un jeu de piste : un plan d'Athènes pourra être distribué en début de séance de manière à ce que chacun-e puisse tenter d’y retrouver le lieu de tournage des différents extraits projetés.

Biopics and historical films are rare in Greek post-war cinema (Stassinopoulou, 1999, Demertzopoulos, 2006). Ιn the mid-to-late 1950s, however, a number of such films were made, such as I Doukissa tis Plakendias (Maria Plyta, 1956), Maria Pentagiotissa (Kostas Andritsos, 1957), Bouboulina (1959), I Limni ton Stenagmon (Grigoris Grigoriou, 1959) or Krystallo (Vassilis Georgiadis, 1959) - many of which focused on female characters, and often acted as vehicles for the emerging stars of the era.
The paper will focus on Bouboulina, a film that tells the celebrated story of a female naval commander during the Greek national revolution against the Ottoman Empire. It stars Irene Papas, who had only recently returned to Greece after working for seven years in Italy and in Hollywood, and who was largely unknown then in Greece. (Evidence of this are the modest box office receipts of her three Greek films during 1959, of which Bouboulina was ranking 21st with 37,000 admissions). The film is directed by Kostas Andritsos, a largely under-researched figure of Old Greek cinema, who directed 37 films between 1952 and 1975. It is co-authored by Nestoras Matsas, a very prolific writer, director (mostly of documentaries) and critic, whose impact on Greek cinema and on the broader intellectual life of Greece also deserves further attention.
The paper will focus on the depiction of the female central character, Laskarina Bouboulina, and highlight how the film addresses two potentially competing discourses - feminism and nationalism. It also will examine how the performance and presence of its star helped reconcile these two discourses. Overall, it will show how it was shaped mostly by concerns contemporary to the time of its making, rather than claims to historical authenticity.  Finally - relevant archival material withstanding - it will throw some light at the contexts and conditions of its production.

The introduction of entrepreneurial courses in schools and universities constitutes a vital part of the programme of economic reconstruction of the European Union. In order to create new job positions, to increase the rate of development and to improve the competitive status of the European Union, we need to create new generations of businessmen who will be prepared to be innovative, to experiment, to detect business opportunities and to take risks.
In most of the European countries there is a commitment to promote entrepreneurship and innovation. The same happens in Greece, especially through the new Operational Programme “Education and Lifelong Learning”, which has established from 2003 the teaching of entrepreneurship courses at Universities and Technological Educational Institutes of Greece. However, reports by the European Commission on entrepreneurship studies point out the ineffectiveness of the traditional teaching methods and the need for adopting new, interactive and creative educational media, which will not only provide the technical knowledge for the foundation of a business, but will also train the students in acquiring entrepreneurship skills.
In the framework of this prospect, this article examines how cinema can function in Greece as an alternative training tool for familiarizing young people with the concepts, the practices and the perceptions of entrepreneurship. Apart from the conventional teaching methods, Greek cinema is another –as yet unexploited– teaching tool in entrepreneurship studies. As a case study we use the example of popular Greek cinema (1950-1970), which due to its huge popularity influenced the public, while at the same time maintaining a close relationship with the economy of its period, functioning educationally for the spectators.

Greek popular cinema of the 1950s witnesses the most significant changes in the image of the city and, at the same time, incorporates the city, mainly Athens,  as the main space of reference in the majority of films.  Acclaimed Greek directors such as Yorgos Tzavellas, Michael Kakogiannis and Nikos Koundouros formulate the dominant trend of the “Athenian School filmography” which depicts the successive urban transformations of Athens. The city is being rebuilt and reshaped under the political dogma of “reconstruction”, while giving shelter to thousands of internal migrants. 
For more than a decade, Greek filmmakers of the 1950's adopt a “public view” of the city. Their films reveal stereotyped portraits of Athens, emphasizing on open courtyards and lively neighborhoods which project a traditional way of life, threatened by modernity.  The films’ interest in the city itself reflects social and economic transformations of the urban landscape as well as intense spatial antagonisms between the public and the private sphere. Popular films serve as "survival kits" to the majority of cinema viewers who, while watching them, get acquainted with the everyday life in the postwar city.