çok Kültürlü Yaklaşım

Bu arastırmanın amacı, Đstanbul’daki eğitim fakültelerinde görev yapan akademisyenlerin çokkültürlü eğitime
iliskin tutumlarını incelemektir. Bu amaçla elektronik ortamda olusturulan ölçek, Đstanbul’da eğitim fakültesinin
bulunduğu 15 üniversitenin akademisyenlerine e-posta olarak gönderilmistir. Arastırma sürecinde toplam 108
kisi ankete katılmıs, bunlardan 82’si anketi tamamlamıstır. 82 kisinin Çokkültürlü Eğitim Tutum Ölçeği’ne
verdikleri cevaplar puanlandırılmıs ve bu puanlar kullanılarak çesitli analizler elde edilmistir. Bu analizler
sonucunda akademisyenlerin aldıkları puanların aritmetik ortalamasından, çokkültürlü eğitime iliskin
tutumlarının çok yüksek düzeyde olduğu ortaya çıkmıstır. Ayrıca akademisyenlerin demografik bilgileri
bağımsız değisken olarak kullanılmıs, ANOVA ve Regresyon Analizi yapılmıstır. ANOVA analizi değerinin
bütün bağımsız değiskenler için .05’den büyük çıkması sonucunda, değiskenler arasında anlamlı fark olmadığı
saptanmıstır. Yapılan Regresyon analizinde de katılımcıların demografik bilgilerine bakarak, çokkültürlü eğitime
iliskin tutumları hakkında yorum yapılamayacağı anlasılmıstır.

Bu çalışmanın amacı, okuma alışkanlığı ve kütüphanelerin çok kültürlü Balkan toplumlarındaki işlevlerini literatüre dayalı olarak değerlendirmektir. Birden fazla kültürün bir arada bulunmasını ifade eden çok kültürlülük kavramına ilişkin olarak çeşitli disiplinlerin ortak görüşü bu yapının günümüzün kaçınılmaz bir gerçeği olduğu ve gittikçe daha fazla çeşitlilikleri barındıran toplumsal yapılara evirildiğimizdir. Küreselleşen günümüz dünyasında iletişim kanallarının artması ve güçlenmesi, ekonominin yerel özelliklerinin en aza inmesi sonucunda farklı etnisitelerin ve toplulukların birbirinden kopuk olmayan tarzda yaşamlar sürdürmesi nedeniyle homojen bir toplumun varoluşu neredeyse olanaksızdır. Okuma alışkanlığı, vatandaşların dil, eğitim, kişisel gelişim, değerler, sosyalleşme ve iletişimlerine yaptığı katkı ile çok kültürlü toplumların oluşumunda önemli işlevler yüklenir. Benzer biçimde bireyin eğitsel, dilsel, kültürel, entelektüel gelişimine, yaşam boyu öğrenim ve sosyalleşmesine önemli katkısı olan kütüphanelerin, çok dilli, çok kültürlü yapıya uygun yeterli donanımları, materyalleri, ortamları, olanakları ve yenilikçi/gelişimci hizmetleri ile kültürlerarası uyumu en fazla kolaylaştırabilecek kuruluşlar ve kültürlerarası diyalog için önemli araçlar olduğu söylenebilir. Çalışma kapsamında, öncelikle çok kültürlülük, okuma-kütüphane alışkanlığı, çok kültürlü kütüphane hizmet ve uygulamaları irdelenmiştir. Daha sonra, gelişmiş ülkelerden çok kültürlü kütüphane hizmet ve uygulama örnekleri verilerek, Balkan ülkeleri bu çerçevede değerlendirilmiştir. Sonuçta, çok kültürlü yapıya sahip Balkan ülkelerinin modern kütüphane yapılanmalarına sahip olmak için uğraş verdikleri ancak henüz özgün ve yaratıcı kültürel çeşitlilik programları ve uygulamalarını gerçekleştiremedikleri anlaşılmıştır. Bu bağlamda kütüphanelerin ortak sorunları, bütçe, eğitimli, nitelikli personel, mesleki eğitim, politik destek, bina/alan yetersizliği, internet altyapısı, vb.lerine ilişkin aksaklıklar ile bu konuda ulusal strateji eksikliğidir.
The aim of this study is to evaluate reading habits and the functions of libraries in multicultural Balkan societies based on the
literature. The common view of various disciplines with regard to the concept of multiculturalism, which expresses the coexistence of
several cultures, is that this is an inevitable fact in today's world and that we are evolving into social structures growing in diversity day
by day. In a globalizing world, it is almost impossible for a homogeneous society to exist because of the different ethnicities and
societies leading lives that are connected, increasing and strengthening communication channels, and the minimization of the local
characteristics of the economy. By contributing to the people's language, education, personal development, values, socialization, and
communication, reading habits undertake important tasks in the developments of multicultural societies. Likewise, libraries, which are
important contributors to the individual's educational, linguistic, cultural, intellectual development, lifelong learning, and socialization,
can be stated as vital tools for institutions, in this context, and for intercultural dialogue that pave the way for intercultural harmony
with their adequate equipment, materials, environments, resources, and modernist/innovative services that are appropriate for
multicultural structure.
Within the scope of the study, particularly multiculturalism, reading-library habit, multicultural library services, and
practices were examined. Thereafter, Balkan countries were evaluated in this framework by giving examples of multicultural library
services, and practices from developed countries. As a result, it has been understood that the Balkan countries with multicultural
structures endeavor to possess modern library structures but have not yet implemented original and creative cultural diversity
programs and practices. In this context, the common problems of the libraries are those regarding the budget, educated, qualified
personnel, vocational education, political support, building and space inadequacy, Internet infrastructure, etc., and the lack of national
strategy on the subject.

Öz Gittikçe küreselleşen dünyamızın yapısına ilişkin etnik ve kültürel çeşitlilik çerçevesinde gelişmenin ön koşulu, tüm birey ve grupların hak ve özgürlüklerinin, yaş, cinsiyet, din, inanç, dil, kültür ve benzeri farklılıklarına bakılmaksızın olabildiğince eşit biçimde temsili ile bu yapının devlet politikaları ve yasal dayanaklarla korunmasıdır. Bu bağlamda ortaya çıkan ve beraberliği sağlayacak bir harç niteliği taşıyan çok-kültürlülük, bir başka deyişle çoğulcu ve çok-kültürcü anlayış tüm devlet mekanizmaları ve toplumsal katmanlarda içselleştirilmesi gereken bir olgudur. Halk kütüphaneleri, bilgi verici, eğitsel, kültürel ve benzeri işlevleri ile çok-kültürlü grupların gereksinimleri doğrultusunda plan ve politikalar geliştirmeleri durumunda bu harcı en fazla sağlamlaştıran araçlardır. Literatüre dayanan bu çalışmada halk kütüphanelerinde çok-kültürlü hizmet anlayışının önemi ve dünyada bu anlamda ileri uygulamaları olan ülke örnekleri ile beraber Türkiye'deki durumun irdelenmesi amaçlanmaktadır. Çok-kültürlü yapıyı benimseyerek hizmet veren halk kütüphanelerinin, önyargılar ve ayırımcılıktan uzak, farklı kültürlerin uzlaşı içinde buluşması olanaklarını sunan zeminler olacağına ve toplumun kolektif bilincini bu anlayışla besleyerek farkındalık yaratacağına inanılmaktadır.

Bu çalışmada, çocuklarda çok kültürlülük bilincinin yayılmasında ve çok
kültürlü çocuklara hizmette kütüphane ve bilgi merkezlerinin rol ve sorumluluklarının tartışılması amaçlanmaktadır. Bu bağlamda çalışmanın temel araştırma soruları çok kültürlülük olgusu ve kavramının ne olduğu, kütüphane ve bilgi merkezlerinin çocuklara yönelik çok kültürlü hizmetler ile kültürler arası diyaloğun geliştirilmesinde nasıl bir sorumluluğa sahip olduğu biçimindedir. Kapsamlı bir literatür araştırmasına dayanan ve betimleme yönteminin kullanıldığı bu çalışmanın sonucunda anılan bağlamda kütüphane ve bilgi merkezlerinin kilit role sahip olduğu sonucuna varılmıştır. Farklı kültürlerden çocukların bir araya gelip buluştuğu, farklı okuma materyalleri, görsel işitsel araç gereçler ve etkinliklerle (hikâye anlatma saatleri, yabancı dil eğitimi, gösteri ve sergiler vb.) hem eğitimlerinin desteklendiği hem de değişik kültürleri tanıdıkları ortamlara yer veren kütüphane ve bilgi merkezleri, çocuğun küresel bir topluma uyumunu kolaylaştıracak ve aynı
zamanda ufkunu genişleterek, tüm insanlara, tüm farklılıklara karşı sevgi
ve saygı duygularını geliştirecektir.

Öz Çeşitliliğin yalnız, ülkelerin çoğunluğunun niteliği olması nedeniyle değil aynı zamanda hemen her bağlamda tüm dünyanın artık global bir iletişim içinde olması nedeniyle de, birlikte uyumlu yaşamayı sağlamak üzere, çok kültürlülük ve çok dillilik benimsenmelidir. Bu, tüm çeşitliliklere karşı hoşgörü, empati ve anlayış geliştirmek anlamında da oldukça önemlidir. Çok kültürlü anlayışa dayanan hizmetler geliştirmeye çalışan kütüphaneler, farklı kültürel topluluklardan tüm insanların hem çoğunluk dil/ dilleri hem de kendi dillerinde çeşitli kaynaklardan eşit ve ücretsiz yararlanmalarını sağlarlar. IFLA'nın "Çok Kültürlü Topluluklar: Kütüphane Hizmetleri Kılavuzu " adlı, üçüncü ve son basımı olan ve 2009 yılında basılan bu belgesi, bütün kültürel etnik ve dilsel azınlıklara, ayırım gözetmeksizin ve eşit koşullarda, tercih ettikleri dillerde ve kültürlerini yansıtacak biçimde kütüphane hizmetlerinin sağlanması gerektiği mesajını verir. Bu bağlamda, uluslararası çapta en iyi uygulama, öneri ve politikalardan seçilmiş örnekler de sunulmaktadır. Bu belge, yukarıda sözü geçen kılavuzun çevirisidir
Abstract Multiculturalism and multilingualism should be recognized as living together in harmony, not only because diversity characterizes most of the countries in the world but also the whole world is now interconnected through global communication in almost every context. It is also crucial to build tolerance, empathy and understanding towards all diversity. Libraries which strive for developing services based on multicultural approach will ensure that all people from different cultural communities will have free and equal access to various resources in both major language/s and their own language/s. These IFLA guidelines titled "Multicultural Communities: Guidelines for Library Services " which was published in 2009 as the third and latest version gives the message that all cultural, ethnic and linguistic minorities should be provided with library services in their preferred languages and reflecting their own