GUZEL SANATLAR LISESI OGRENCILERININ ALA

T.C. NECMETTĠN ERBAKAN ÜNĠVERSĠTESĠ EĞĠTĠM BĠLĠMLERĠ ENSTĠTÜSÜ GÜZEL SANATLAR EĞĠTĠMĠ ANABĠLĠM DALI MÜZĠK EĞĠTĠMĠ BĠLĠM DALI GÜZEL SANATLAR LĠSESĠ ÖĞRENCĠLERĠNĠN ALAN DIġI DERS BAġARILARININ ĠNCELENMESĠ (NEVĠT KODALLI GÜZEL SANATLAR LĠSESĠ ÖRNEĞĠ) Derya YAZICI YÜKSEK LĠSANS TEZĠ DanıĢman Prof. Dr. Nihan YAĞIġAN Konya-2016 T.C. NECMETTĠN ERBAKAN ÜNĠVERSĠTESĠ EĞĠTĠM BĠLĠMLERĠ ENSTĠTÜSÜ GÜZEL SANATLAR EĞĠTĠMĠ ANABĠLĠM DALI MÜZĠK EĞĠTĠMĠ BĠLĠM DALI GÜZEL SANATLAR LĠSESĠ ÖĞRENCĠLERĠNĠN ALAN DIġI DERS BAġARILARININ ĠNCELENMESĠ (NEVĠT KODALLI GÜZEL SANATLAR LĠSESĠ ÖRNEĞĠ) Derya YAZICI YÜKSEK LĠSANS TEZĠ DanıĢman Prof. Dr. Nihan YAĞIġAN Konya-2016 iii iii TEġEKKÜR BaĢta, bir araya geldiğimiz her an beni bu çalıĢma için motive eden, umut aĢılayan, tez yaptığım süre içerisinde benden desteğini esirgemeyen Tez DanıĢmanım Prof. Dr. Nihan YAĞIġAN olmak üzere, Üzerimde emeğini asla ödeyemeyeceğim ve eğitim felsefesi örnek olarak aldığım kıymetli hocam Prof. Kadir KARKIN‟ a, çalıĢmalarını örnek aldığım ve aradığım her an bana yardımcı olarak engelleri aĢmama yardımcı olan çok kıymetli hocam Prof. Dr. Ahmet Serkan ECE‟ ye, tezimin yapılması aĢamasında istatistik verilerin saptanmasında yardımlarını esirgemeyen Doç. Dr. Devrim ALICI‟ ya, uygulama aĢamasında bana yardımcı olan idarecilere, öğretmenlere ve öğrencilere, manevi değerini üzerimden esiremeyerek zor zamanlarımda her zaman yanımda olan Ahmet Selçuk BAYBURTLU‟ ya, arkadaĢlarım Ahmet GÜRSU‟ ya ve SavaĢ KUBBE ‟ye, fikirleriyle bana destek olan çok değerli arkadaĢım Figen ÖZER‟ e, sık sık fikir paylaĢımında bulunduğum meslektaĢım Rıfat SEÇKĠN‟ e, çevirileriyle benden desteğini esirgemeyen Ġngilizce öğretmeni arkadaĢım Esra HAġĠMOĞLU TORNA‟ ya, araĢtırmamın yazılması esnasında desteğini esirgemeyen Türk Edebiyatı öğretmeni arkadaĢım Nimet KABUR‟ a, yardımlarını esirgemeyen BiliĢim Teknolojileri öğretmeni arkadaĢım Ġbrahim DEVECĠ‟ ye, her zor anımda yardımıma koĢan öğretmen arkadaĢım Ġrfan COġKUN‟ a, beni bu günlere getiren sevgili anne ve babama, zor günlerimde yanımda olmaya çalıĢarak, benimle anı birebir yaĢayan kardeĢim Zerrin YAZICI CĠNEL‟ e, tüm aileme ve arkadaĢlarıma teĢekkürlerimi sunarım. Derya YAZICI iv Öğrencinin T.C. NECMETTĠN ERBAKAN ÜNĠVERSĠTESĠ Eğitim Bilimleri Enstitüsü Müdürlüğü Adı Soyadı: Derya YAZICI Numarası: 128309021022 Ana Bilim / Bilim Dalı: Güzel Sanatlar Eğitimi Ana Bilim Dalı-Müzik Eğitimi Bilim Dalı Programı: Tezli Yüksek Lisans: Tez DanıĢmanı: Prof. Dr. Nihan YAĞIġAN ☒ Doktora: ☐ Tezin Adı: Güzel Sanatlar Lisesi Öğrencilerinin Alan DıĢı Ders BaĢarılarının Ġncelenmesi ( Nevit Kodallı Güzel Sanatlar Lisesi Örneği) ÖZET Bu araĢtırma güzel sanatlar lisesinde eğitim gören resim ve müzik bölümü öğrencilerinin alan dıĢı derslerindeki baĢarı durumlarını ve söz konusu öğrencilerin derse uyumlarını öğretmen görüĢleri çerçevesinde incelemek, aynı zamanda iki bölüm öğrencilerinin baĢarılarını karĢılaĢtırmak amacıyla yapılmıĢtır. AraĢtırmada nicel ve nitel araĢtırma yöntemi kullanılmıĢtır. AraĢtırmanın nicel kısmında, resim ve müzik bölümü öğrencilerinin yılsonu notları alınmıĢ, bu notlar SPSS 21.0 paket programı ile dersler, cinsiyet, ders türleri ve sınıf değiĢkenine göre ayrı ayrı analiz edilmiĢ ve baĢarı karĢılaĢtırmaları yapılmıĢtır. Nitel kısımda ise öğretmen görüĢlerine yönelik yarı yapılandırılmıĢ açık uçlu sorulardan elde edilen veriler değerlendirilerek sunulmuĢtur. AraĢtırma sonucunda, ders baĢarılarının bölümlere göre farklılık gösterebildiği gibi, sözel ve sayısal ders türlerine göre ve sınıf düzeylerine göre de değiĢtiği, baĢarısız olan her iki bölüm öğrencilerinin de alan dıĢı derslere ilgilerinin yetersiz olduğu, derslere hazırlıksız geldikleri, verilen ödevlerin çoğunlukla yerine getirilmediği saptanmıĢtır v Sonuçta elde edilen veriler, tablolar halinde ortaya konularak yorumlanmıĢ ve önerilerde bulunulmuĢtur. Anahtar Kelimeler: Güzel Sanatlar Lisesi, Alan DıĢı Ders BaĢarısı vi Öğrencinin NECMETTĠN ERBAKAN ÜNĠVERSĠTESĠ Eğitim Bilimleri Enstitüsü Müdürlüğü Adı Soyadı: Derya YAZICI Numarası: 128309021022 Ana Bilim / Bilim Dalı: Fine Art Education/ Music Education Programı Master With Thesis Tez DanıĢmanı: Prof. Dr. Nihan YAĞIġAN Tezin Ġngilizce Adı: Researceh The Out Of Branches Successes Of The Students Ġn The Students Ġn The Nice Art High School ( Example Of Nevit Kodallı Nice Art High School) SUMMARY This study is conducted to those studying at high school pictures and music students to examine their achievements in the field of non-class cases and however,with respect to research in the framework of the opinion that the students of course compliance status of teachers as well as two student section , to compare the achievement of quantitative and qualitative research method. In the quantitative part of the survey, The students from picture and music department were taken year end grades and the grades courses with 21.0 package program, gender, class types and could be separately analyzed,relating to class variables were fulfilled the accomplishment comparisons.As for the qualitative part, the data obtained from semi-structured open-ended questions for teachers by being evaluated presented. were vii As a result of the study, ıt can vary depending on the part of the success of their academic achievement, literacy and numeracy courses pertaining to their type and which vary according to grade level, failing which both the student section of the space is insufficient non-interest classes, they came unprepared for the course is determined not fulfilled mostly of assignments. As a result of data obtained were examined and interpreted by being presented in the forms of tables. Key Words: Fine Arts High School, Non-Academic Field Course Accomplishment viii KISALTMALAR SAYFASI T.C: :Türkiye Cumhuriyeti YÖK :Yüksek Öğretim Kurumu GSL : Güzel Sanatlar Lisesi YGS : Yükseköğretime GeçiĢ Sınavı LYS : Lisans YerleĢtirme Sınavı D.A : Dil ve Anlatım T.E : Türk Edebiyatı C : Coğrafya F : Fizik K : Kimya B : Biyoloji Y.D : Yabancı Dil M : Matematik ix TABLO LĠSTESĠ Tablo 1. Güzel sanatlar lisesi haftalık ders çizelgesi (müzik) ................................... 27 Tablo 2. Güzel sanatlar lisesi haftalık ders çizelgesi (görsel sanatlar) ...................... 29 Tablo 3. Öğrencilerin bölüm, sınıf ve cinsiyete göre dağılımları .............................. 38 Tablo 4. Güzel sanatlar liselerinde araĢtırmaya tabi tutulan resim ve müzik eğitimi bölümlerinde eğitimi verilen alan dıĢı dersler ve ders saatleri .................................. 39 Tablo 5. ÇalıĢmada yer alan öğretmen profilleri ....................................................... 40 Tablo 6. 9. ve 10. sınıflarda okuyan müzik bölümü ve resim bölümü öğrencilerinin matematik dersi puan dağılımına iliĢkin normallik testi sonuçları ............................ 42 Tablo 7. 9. ve 10. sınıflarda okuyan müzik bölümü ve resim bölümü öğrencilerinin matematik dersi baĢarılarının karĢılaĢtırılmasına iliĢkin t testi sonuçları .................. 43 Tablo 8. 9.-12. sınıflarda okuyan müzik bölümü ve resim bölümü öğrencilerinin Türk edebiyatı dersi puan dağılımına iliĢkin normallik testi sonuçları ..................... 44 Tablo 9. Müzik bölümü ve resim bölümü öğrencilerinin Türk edebiyatı dersi baĢarılarının sınıflara göre ayrı ayrı karĢılaĢtırılmasına iliĢkin t testi sonuçları ........ 45 Tablo 10. 9.-12. sınıflarda okuyan müzik bölümü ve resim bölümü öğrencilerinin dil ve anlatım dersi puan dağılımına iliĢkin normallik testi sonuçları ............................ 46 Tablo 11. Müzik bölümü ve resim bölümü öğrencilerinin dil ve anlatım dersi baĢarılarının 9. ve 12. sınıflara göre ayrı ayrı karĢılaĢtırılmasına iliĢkin Mann Whitney U testi sonuçları .......................................................................................... 47 Tablo 12. Müzik bölümü ve resim bölümü öğrencilerinin dil ve anlatım dersi baĢarılarının 10. ve 11. sınıflara göre ayrı ayrı karĢılaĢtırılmasına iliĢkin t testi sonuçları ..................................................................................................................... 47 Tablo 13. 9. ve 10. sınıflarda okuyan müzik bölümü ve resim bölümü öğrencilerinin x tarih dersi puan dağılımına iliĢkin normallik testi sonuçları ...................................... 48 Tablo 14. Müzik bölümü ve resim bölümü öğrencilerinin tarih dersi baĢarılarının 9. ve 10. sınıflara göre ayrı ayrı karĢılaĢtırılmasına iliĢkin t testi sonuçları .................. 49 Tablo 15. 11. sınıfta okuyan müzik bölümü ve resim bölümü öğrencilerinin T.C. Ġnkılap Tarihi ve Atatürkçülük dersi puan dağılımına iliĢkin normallik testi sonuçlar ................................................................................................................................... 50 Tablo 16. 11. sınıf müzik bölümü ve resim bölümü öğrencilerinin Ġnkılap Tarihi ve Atatürkçülük dersi baĢarılarının karĢılaĢtırılmasına iliĢkin t testi sonuçları .............. 50 Tablo 17. 9. ve 10. sınıflarda okuyan müzik bölümü ve resim bölümü öğrencilerinin coğrafya dersi puan dağılımına iliĢkin normallik testi sonuçları ............................... 51 Tablo 18. Müzik bölümü ve resim bölümü öğrencilerinin coğrafya dersi baĢarılarının 9. ve 10. sınıflara göre ayrı ayrı karĢılaĢtırılmasına iliĢkin t testi sonuçları .............. 51 Tablo 19. 9.-12. sınıflarda okuyan müzik bölümü ve resim bölümü öğrencilerinin yabancı dil dersi puan dağılımına iliĢkin normallik testi sonuçları ........................... 52 Tablo 20. Müzik bölümü ve resim bölümü öğrencilerinin yabancı dil dersi baĢarılarının 9. 10. ve 11. sınıflara göre ayrı ayrı karĢılaĢtırılmasına iliĢkin t testi sonuçları .................................................................................................................... 53 Tablo 21. 12. sınıf müzik bölümü ve resim bölümü öğrencilerinin yabancı dil dersi baĢarılarının karĢılaĢtırılmasına iliĢkin Mann Whitney U testi sonuçları .................. 53 Tablo 22. 9. ve 10. sınıflarda okuyan müzik bölümü ve resim bölümü öğrencilerinin fizik dersi puan dağılımına iliĢkin normallik testi sonuçları ...................................... 54 Tablo 23. Müzik bölümü ve resim bölümü öğrencilerinin fizik dersi baĢarılarının 9. ve 10. sınıflara göre ayrı ayrı karĢılaĢtırılmasına iliĢkin t testi sonuçları .................. 55 Tablo 24. 9. ve 10. sınıflarda okuyan müzik bölümü ve resim bölümü öğrencilerinin kimya dersi puan dağılımına iliĢkin normallik testi sonuçları ................................... 55 xi Tablo 25. 9. sınıf müzik bölümü ve resim bölümü öğrencilerinin kimya dersi baĢarılarının karĢılaĢtırılmasına iliĢkin t testi sonuçları ............................................. 56 Tablo 26. 10. sınıf müzik bölümü ve resim bölümü öğrencilerinin kimya dersi baĢarılarının karĢılaĢtırılmasına iliĢkin Mann Whitney U testi sonuçları .................. 56 Tablo 27. 9. ve 10. sınıflarda okuyan müzik bölümü ve resim bölümü öğrencilerinin biyoloji dersi puan dağılımına iliĢkin normallik testi sonuçları ................................ 57 Tablo 28. 9. sınıf müzik bölümü ve resim bölümü öğrencilerinin biyoloji dersi baĢarılarının karĢılaĢtırılmasına iliĢkin t testi sonuçları ............................................. 57 Tablo 29. 10. sınıf müzik bölümü ve resim bölümü öğrencilerinin biyoloji dersi baĢarılarının karĢılaĢtırılmasına iliĢkin Mann Whitney U testi sonuçları .................. 58 Tablo 30. 9. ve 10. sınıf müzik ve resim bölümü kız ve erkek öğrencilerinin matematik dersi puan dağılımına iliĢkin normallik testi sonuçları ............................ 59 Tablo 31. Dokuzuncu sınıf müzik bölümünde okuyan kız ve erkek öğrencilerin matematik dersi baĢarılarının karĢılaĢtırılmasına iliĢkin Mann Whitney U testi sonuçları ..................................................................................................................... 59 Tablo 32. Dokuzuncu sınıf resim bölümü ve 10. sınıf müzik ve resim bölümünde okuyan kız ve erkek öğrencilerin matematik dersi baĢarılarının karĢılaĢtırılmasına iliĢkin t testi sonuçları ................................................................................................ 60 Tablo 33. 9. -12. sınıf müzik ve resim bölümü kız ve erkek öğrencilerinin Türk edebiyatı dersi puan dağılımına iliĢkin normallik testi sonuçları .............................. 61 Tablo 34. 9-12. sınıf resim ve müzik bölümlerinde okuyan kız ve erkek öğrencilerin Türk edebiyatı dersi baĢarılarının karĢılaĢtırılmasına iliĢkin t testi sonuçları ........... 62 Tablo 35. 9. -12. sınıf müzik ve resim bölümü kız ve erkek öğrencilerinin dil ve anlatım dersi puan dağılımına iliĢkin normallik testi sonuçları ................................. 63 Tablo 36. 9-12. sınıf resim ve müzik bölümlerinde okuyan kız ve erkek öğrencilerin xii dil ve anlatım dersi baĢarılarının karĢılaĢtırılmasına iliĢkin t testi sonuçları ............. 64 Tablo 37. On ikinci sınıf resim ve müzik bölümünde okuyan kız ve erkek öğrencilerin dil ve anlatım dersi baĢarılarının karĢılaĢtırılmasına iliĢkin Mann Whitney U testi sonuçları ......................................................................................... 65 Tablo 38. 9. ve 10. sınıf müzik ve resim bölümü kız ve erkek öğrencilerinin tarih dersi puan dağılımına iliĢkin normallik testi sonuçları .............................................. 66 Tablo 39. 9. ve 10. sınıf resim ve müzik bölümünde okuyan kız ve erkek öğrencilerin tarih dersi baĢarılarının karĢılaĢtırılmasına iliĢkin t testi sonuçları............................ 66 Tablo 40. 11. sınıf müzik ve resim bölümü kız ve erkek öğrencilerinin T.C. Ġnkılap Tarihi ve Atatürkçülük dersi puan dağılımına iliĢkin normallik testi sonuçları ........ 67 Tablo 41. 11. sınıf resim ve müzik bölümünde okuyan kız ve erkek öğrencilerin T.C. Ġnkılap Tarihi ve Atatürkçülük dersi baĢarılarının karĢılaĢtırılmasına iliĢkin t testi sonuçları ..................................................................................................................... 67 Tablo 42. 9. ve 10. sınıf müzik ve resim bölümü kız ve erkek öğrencilerinin coğrafya dersi puan dağılımına iliĢkin normallik testi sonuçları ............................... 68 Tablo 43. Dokuzuncu sınıf resim bölümünde okuyan kız ve erkek öğrencilerin coğrafya dersi baĢarılarının karĢılaĢtırılmasına iliĢkin Mann Whitney U testi sonuçları .................................................................................................................... 69 Tablo 44. Dokuzuncu sınıf müzik bölümü ve 10. sınıf müzik ve resim bölümünde okuyan kız ve erkek öğrencilerin coğrafya dersi baĢarılarının karĢılaĢtırılmasına iliĢkin t testi sonuçları ................................................................................................ 70 Tablo 45. 9. -12. sınıf müzik ve resim bölümü kız ve erkek öğrencilerinin yabancı dil dersi puan dağılımına iliĢkin normallik testi sonuçları ......................................... 71 Tablo 46. Dokuzuncu sınıf müzik, onuncu sınıf resim ve on ikinci sınıf resim ve müzik bölümlerinde okuyan kız ve erkek öğrencilerin yabancı dil dersi baĢarılarının karĢılaĢtırılmasına iliĢkin Mann Whitney U testi sonuçları ...................................... 72 xiii Tablo 47. Dokuzuncu sınıf resim, onuncu sınıf müzik ve on birinci sınıf resim ve müzik bölümlerinde okuyan kız ve erkek öğrencilerin yabancı dil dersi baĢarılarının karĢılaĢtırılmasına iliĢkin t testi sonuçları .................................................................. 73 Tablo 49. Onuncu sınıf resim bölümünde okuyan kız ve erkek öğrencilerin fizik dersi baĢarılarının karĢılaĢtırılmasına iliĢkin Mann Whitney U testi sonuçları ................. 74 Tablo 50. Dokuzuncu sınıf resim ve müzik bölümü ile 10. sınıf müzik bölümünde okuyan kız ve erkek öğrencilerin fizik dersi baĢarılarının karĢılaĢtırılmasına iliĢkin t testi sonuçları) ............................................................................................................ 74 Tablo 51. 9. ve 10. sınıf müzik ve resim bölümü kız ve erkek öğrencilerinin kimya dersi puan dağılımına iliĢkin normallik testi sonuçları .............................................. 75 Tablo 52. Dokuzuncu ve onuncu sınıf resim bölümünde okuyan kız ve erkek öğrencilerin kimya dersi baĢarılarının karĢılaĢtırılmasına iliĢkin Mann Whitney U testi sonuçları ............................................................................................................. 76 Tablo 53. Dokuzuncu ve onuncu sınıf müzik bölümü ile 10. sınıf müzik bölümünde okuyan kız ve erkek öğrencilerin kimya dersi baĢarılarının karĢılaĢtırılmasına iliĢkin t testi sonuçları ............................................................................................................. 76 Tablo 54. 9. ve 10. sınıf müzik ve resim bölümü kız ve erkek öğrencilerinin biyoloji dersi puan dağılımına iliĢkin normallik testi sonuçları .............................................. 77 Tablo 55. Onuncu sınıf resim bölümünde okuyan kız ve erkek öğrencilerin biyoloji dersi baĢarılarının karĢılaĢtırılmasına iliĢkin Mann Whitney U testi sonuçları ........ 78 Tablo 56. Dokuzuncu sınıf resim ve müzik bölümü ile onuncu sınıf müzik bölümünde okuyan kız ve erkek öğrencilerin biyoloji dersi baĢarılarının karĢılaĢtırılmasına iliĢkin t testi sonuçları .................................................................. 78 Tablo 57. 9.-12. sınıf müzik ve resim bölümü öğrencilerinin sözel derslerdeki puan dağılımına iliĢkin normallik testi sonuçları ............................................................... 79 Tablo 58. Onuncu sınıf öğrencilerinin sözel ders baĢarılarının bölümlere göre xiv karĢılaĢtırılmasına iliĢkin Mann Whitney U testi sonuçları ...................................... 80 Tablo 59. Dokuzuncu, on birinci ve on ikinci sınıf öğrencilerinin sözel ders baĢarılarının bölümlere göre karĢılaĢtırılmasına iliĢkin t testi sonuçları ................... 81 Tablo 60. 9. ve 10. sınıf müzik ve resim bölümü öğrencilerinin sayısal derslerdeki puan dağılımına iliĢkin normallik testi sonuçları ....................................................... 81 Tablo 61. Onuncu sınıf öğrencilerinin sayısal ders baĢarılarının bölümlere göre karĢılaĢtırılmasına iliĢkin Mann Whitney U testi sonuçları ...................................... 82 Tablo 62. Dokuzuncu sınıf öğrencilerinin sözel ders baĢarılarının bölümlere göre karĢılaĢtırılmasına iliĢkin t testi sonuçları .................................................................. 83 Tablo 63. Öğrencilerin derse hazırlıklı gelme durumlarına iliĢkin öğretmen görüĢleri………. …………………………………………………………... 83 Tablo 64. Öğrencilerin ödev yapma durumlarına iliĢkin öğretmen görüĢleri............ 85 Tablo 65. Öğrencilerin araç gereç getirme durumlarına iliĢkin öğretmen görüĢleri . 87 Tablo 66. Öğrencilerin okulda uyumsuz olma nedenlerine iliĢkin öğretmen görüĢleri…………. .................................................................................................... 89 Tablo 67. Öğrencilerin derste aktif olma durumlarına göre öğretmen görüĢleri ....... 92 Tablo 68. Öğrencilerin derste aktif olma nedenlerine iliĢkin öğretmen görüĢleri ..... 96 Tablo 69. Öğrencilerin ders dıĢındaki ödevlerini yerine getirme durumuna iliĢkin öğretmen görüĢleri ..................................................................................................... 98 Tablo 70. Ġki bölüm arasında ders dıĢı ödevleri yerine getirme farklılıklarının nedeni ile ilgili öğretmen görüĢleri...................................................................................... 101 Tablo 71. Öğrencilerin dersteki baĢarı durumları ile ilgili öğretmen görüĢleri ....... 103 Tablo 72. Ġki bölüm arasındaki baĢarı durumları farklılıklarının nedenleri ile ilgili xv öğretmen görüĢleri ................................................................................................... 106 Tablo 74. Ġki bölüm arasında anlama farklılıklarının nedenleri ile ilgili öğretmen görüĢleri ................................................................................................................... 110 xvi GRAFĠK LĠSTESĠ GRAFĠK 1.................................................................................................................. 26 GRAFĠK 2.................................................................................................................. 31 xvii ĠÇĠNDEKĠLER BĠLĠMSEL ETĠK SAYFASI..................................................................................... ii TEġEKKÜR .............................................................................................................. iii ÖZET ......................................................................................................................... iv SUMMARY ............................................................................................................... vi KISALTMALAR SAYFASI .................................................................................. viii TABLO LĠSTESĠ ...................................................................................................... ix BÖLÜM I .................................................................................................................... 1 1.GiriĢ .......................................................................................................................... 1 1.1. AraĢtırmanın Amacı ....................................................................................... 6 1.2. Problem Cümlesi ............................................................................................. 6 1.3. AraĢtırmanın Soruları .................................................................................... 6 1.4. Önem ................................................................................................................ 7 1.5.Sayıltılar ............................................................................................................ 7 1.6. Sınırlılıklar ....................................................................................................... 8 BÖLÜM II .................................................................................................................. 9 2. KAVRAMSAL ÇERÇEVE VE LĠTERATÜR ................................................... 9 2.1.Eğitim ................................................................................................................ 9 2.1.1. Mesleki Eğitim .......................................................................................... 9 2.1.2.Sanat Eğitimi ............................................................................................ 10 xviii 2.2. Öğretim Teknikleri ....................................................................................... 16 2.2.1.Anlatım (Takrir, Sunma) Metodu.......................................................... 16 2.2.2. Soru-cevap metodu ................................................................................. 17 2.2.3.TartıĢma metodu ..................................................................................... 17 2.2.4. Problem çözme metodu .......................................................................... 19 2.2.5. Gezi-Gözlem Metodu.............................................................................. 19 2.3. BaĢarı.............................................................................................................. 21 2.4.Güzel Sanatlar Liseleri .................................................................................. 23 2.4.1.Güzel Sanatlar Liselerinde Okutulan Alan DıĢı Dersler ve Amaçları 31 2.5. Ġlgili Yayınlar ve AraĢtırmalar .................................................................... 35 BÖLÜM III ............................................................................................................... 38 3. YÖNTEM ............................................................................................................. 38 3.1. AraĢtırma Modeli .......................................................................................... 38 3.2. Katılımcılar .................................................................................................... 38 3.3.Veri Araçları ve Verilerin Toplanması ........................................................ 41 3.4.Verilerin Çözümlenmesi ................................................................................ 42 BÖLÜM IV ............................................................................................................... 43 4. BULGULAR VE YORUMLAR ......................................................................... 43 4.1. Birinci Alt Probleme Ait Bulgular ve Yorumlar ........................................ 43 4.2. Ġkinci Alt Probleme Ait Bulgular ve Yorumlar .......................................... 59 xix 4.3. Üçüncü Alt Probleme Ait Bulgular ve Yorumlar....................................... 80 4.4. Dördüncü Alt Probleme Ait Bulgular ve Yorumlar .................................. 84 BÖLÜM V .............................................................................................................. 114 SONUÇLAR VE ÖNERĠLER .............................................................................. 114 5.1. Sonuçlar ....................................................................................................... 114 5.1.1. Birinci Alt Probleme ĠliĢkin Sonuçlar ................................................ 114 5.1.2. Alt Probleme ĠliĢkin Sonuçlar ............................................................. 116 5.1.3. Üçüncü Alt Probleme ĠliĢkin Sonuçlar ............................................... 118 5.1.4. Dördüncü Alt Probleme ĠliĢkin Sonuçlar ........................................... 118 5.2. Öneriler ........................................................................................................ 119 KAYNAKÇA .......................................................................................................... 121 Ek 1.AraĢtırma Ġzni ............................................................................................... 133 Ek 2. Yarı YapılandırılmıĢ GörüĢme Formu ...................................................... 134 1 BÖLÜM I 1.GiriĢ “Türkiye’de Cumhuriyet döneminde mesleksel müzik eğitiminin hazırlama yönlendirme aşaması ilk kez Cumhuriyet’ in ilanından hemen sonra Ulu Önder Atatürk’ ün direktifleriyle 1 Eylül 1924’te Ankara’da kurulan Musiki Muallim Mektebi’ nin “İzhari Sınıfı’yla (hazırlık sınıfıyla) belirli kurallara bağlanarak somut bir biçimde sistemleştirilmiş ve böylece köklü bir atılım niteliği kazanmıştır. Zamanla 1920’ lerin Musiki Muallim Mektebi İzhari sınıfından 1930’ların Musiki Muallim Mektebi “müzik ağırlıklı ortaokul” kısmına, oradan 1936-37 ve sonrasının Ankara Devlet Konservatuvarı “müzik ağırlıklı ilkokul kısım ikinci devreli ortaokul ve lise kısımlarına, oradan 1950-1975’ ler döneminin “ilk öğretmen okulları müzik seminerlerine, oradan 1985’ in “ öğretmen liseleri müzik kollarına ve nihayet oradan da 1989 ve sonrasının Anadolu güzel sanatlar liseleri müzik bölümlerine gelinmiĢtir” (Uçan, 1997: 15). Sanat eğitim kurumları, Cumhuriyetin ilanıyla beraber ülkemizde çeĢitli isimler adı altında, farklı yıllarda ve farklı amaçlar altında kurulmuĢlardır. Türkiye‟de ortaöğretim seviyesinde, sanat eğitimi veren okullardan biri olan Anadolu güzel sanatlar liselerinin kuruluĢ hazırlıkları 1986‟ ya kadar uzanmaktadır. Ġlki 16 Ekim 1989 tarihinde Ġstanbul‟da açılmıĢtır (Milli Eğitim Temel Kanunu Ġle Ġlköğretim ve Eğitim Kanunu, 1987: 16). 20 Eylül 2013 tarihli ve 28758 sayılı Resmi Gazete ‟de yer alan yönetmeliğin ikinci kısmının 6. ve 7. maddelerinde Anadolu güzel sanatlar liselerinin kuruluĢ, amaç ve görevleri Ģu Ģekilde belirtilmiĢtir (T.C. Resmi Gazete, 2013). MADDE 7- (1) Ortaöğretim kurumları; Öğrencileri bedenî, zihnî, ahlâkî, manevî, sosyal ve kültürel nitelikler yönünden geliĢtirmeyi, demokrasi ve insan haklarına saygılı olmayı, çağımızın gerektirdiği bilgi ve becerilerle donatarak geleceğe hazırlamayı, öğrencileri ortaöğretim 2 düzeyinde ortak bir genel kültür vererek yükseköğretime, mesleğe, hayata ve iĢ alanlarına hazırlamayı, öğrencilere çalıĢma ve dayanıĢma alıĢkanlığı kazandırmayı, öğrencilere yaratıcı ve eleĢtirel düĢünme becerisi kazandırmayı, hayat boyu öğrenmenin bireylere benimsetilmesini ve öğrencilere güzel sanatlarla ilgili temel bilgi ve beceriler kazandırmayı ve güzel sanatlar alanında nitelikli insan yetiĢtirilmesine kaynaklık etmeyi, amaçlar. “Anadolu güzel sanatlar liseleri, ülkemiz insanlarının çağdaş yüzünün ortaya çıkarılmasında, yeteneklerinin eğitilmesinde, ülke kültürünün ve sanat eğitiminin zenginleştirilmesinde görev alan önemli sanat kurumlarımızdır. AGSL’ de öğrenciler, sanat eğitimiyle yeni bir kimlik kazanmakta, sanat adına, ülkemizde ve dünyada yepyeni soluklar olma yolunda eğitilmektedir” (Öztürk, 2003; 2). Güzel sanatlar liseleri, ilköğretim sonrasında öğrenci alan ve 4 yıllık bir eğitim süresi olan, orta öğretim düzeyindeki mesleki sanat eğitimi kurumudur. Müzik ve resim bölümü olmak üzere iki sanat dalında eğitim verilmektedir. Bu okullara özel yetenek sınavı ile öğrenci alınmaktadır. GeçmiĢte öğretim süresi 1 yılı hazırlık olmak üzere, toplam 4 yıl iken, “orta öğretimin yeniden yapılandırılması” kapsamında; Talim ve Terbiye Kurulunun 07 Haziran 2005 tarih ve 184 sayılı kararıyla, 20052006 öğretim yılından itibaren hazırlık sınıfı kaldırılarak, öğrenim süresi 4 yıla göre yeniden düzenlenmiĢtir (Resmi Gazete, 16.12.2006: 26378). Güzel sanatlar liseleri, genel güzel sanatlar liseleri ve özel güzel sanatlar liseleri olmak üzere iki gruba ayrılmaktadır. Türkiye‟ de bulunan güzel sanatlar lisesi sayısı toplamda 91‟ dir. Bu okullara öğrenciler giriĢte, öğrencilere özel yetenek sınavı uygulanmakta, öğrenciler yetenek sınavından aldıkları puanla, belirlenen kontenjana göre baĢarı sırasına göre okumaya hak kazanmaktadırlar. Güzel sanatlar liselerinde okula giriĢ Ģartları Milli Eğitim Bakanlığı tarafından belirlenmiĢtir. Buna göre: Güzel sanatlar liselerinde diploma notu en az 3.00 olan, 7. ve 8. sınıflara ait yılsonu aritmetik ortalaması en az 4.00 olan öğrenciler giriĢ sınavlarına girebilirler (Tebliğler dergisi, 1999). Bu madde 2009 tarihli 27260 sayılı tebliğler dergisinde 3 değiĢtirilmiĢ, 8. sınıftan mezun olan öğrencilerin diploma notu zorunlu olmaktan çıkartılmıĢ, bakanlığın belirlediği tarihlerde ve yönergeler esas alınarak, ülke genelinde aynı anda ve aynı tarihlerde öğrencilerin yetenek sınavına girmesi sağlanmıĢtır. Yetenek sınavında baĢarı gösteren öğrenciler bu okullarda okuma hakkına sahip olmaktadırlar. Bu okullardan mezun olan öğrenciler, Eğitim Fakültelerinin Müzik ve Resim Eğitimi Bölümlerine, Güzel Sanatlar Fakültelerinin Resim ve Müzik Bölümlerine, Konservatuarların farklı bölümlerine yerleĢebildikleri gibi eğitim aldıkları resim ve müzik eğitimlerine devam etmek istemeyen öğrenciler lisans yerleĢtirme sınavı puanlarıyla müzik ve resim alanlarının dıĢında farklı bölümleri tercih ederek de eğitimlerini sürdürmektedirler. Bu okullara öğrenci alımı yukarıda ifade edildiği gibi yapılırken, öğretmenlerin bu okullara alımı ise Ģöyle yapılmaktadır: Bakanlık kadrolarında en az 2 yıl çalıĢmıĢ olan ve Milli Eğitim Bakanlığının belirlediği tarihlerde yapılan yazılı seçme sınavından 60 ve daha yüksek alan öğretmenlerin, Ġl Millî Eğitim Müdürü veya görevlendireceği müdür yardımcısı/Ģube müdürünün baĢkanlığında; o ilde atama yapılacak eğitim kurumu müdürü veya müdürlerinden biri ile uygulama sınavı yapılacak alanda yetkinliği bulunan üniversitelerden görevlendirilecek iki öğretim elemanı; bakanlık personeli yönünden o ilde en fazla üyeye sahip sendikadan bir temsilci olmak üzere toplam 5 kiĢiden komisyonun oluĢturularak gerçekleĢtirdiği uygulama sınavında baĢarı gösterenler arasından tercih ettikleri okullara atanması Ģeklinde gerçekleĢtirilmektedir (Resmi Gazete, 2010). Güzel sanatlar liselerinde müzik ve resim bölümü öğrencileri kendi alanlarında çeĢitli dersler almaktadırlar. Güzel sanatlar lisesi müzik bölümünde kültür dersleri (Türk edebiyatı, dil anlatım, coğrafya, tarih, T.C. Ġnkılap Tarihi ve Atatürkçülük, Ġngilizce, matematik, fizik, kimya, biyoloji, din kültürü ve ahlak bilgisi, sağlık bilgisi, felsefe, beden eğitimi, görsel sanatlar, drama, trafik ve ilk yardım)‟ nın yanı sıra; Türk ve batı müziği çalgıları, (keman, viyola, viyolonsel, kontrbas, bağlama, flüt vb.), piyano, batı 4 müziği koro eğitimi, Türk müziği koro eğitimi, Türk ve batı müziği çalgıları, batı müziği tarihi, geleneksel Türk müziği tarihi, müzik biçimleri, batı müziği tarihi, müziğe giriĢ dersleri, bireysel ses eğitimi, biliĢim destekli müzik çalgı bakım onarım ve temel ders niteliği taĢıyan müziksel iĢitme okuma ve yazma (MĠOY) derslerinde ayrıca bakanlığın belirlediği seçmeli dersler içerisinden öğrencilerin seçtikleri seçmeli derslerde eğitim verilmektedir. Resim eğitimi bölümünde ise kültür dersleri (Türk edebiyatı, dil anlatım, coğrafya, tarih, Ġnkılap Tarihi ve Atatürkçülük, Ġngilizce, matematik, fizik, kimya, biyoloji, din kültürü ve ahlak bilgisi, sağlık bilgisi, felsefe, beden eğitimi, müzik, trafik ve ilk yardım, drama)‟ nın yanı sıra in yanı sıra, “iki boyutlu sanat atölyesi, üç boyutlu sanat atölyesi, desen çalıĢmaları, müze eğitimi, estetik, grafik tasarım, sanat tarihi, Türk resim heykel sanatı, çağdaĢ dünya sanatı, sanat eserleri inceleme” derslerinde ayrıca bakanlığın belirlediği seçmeli dersler içerisinden öğrencilerin seçtikleri seçmeli derslerde eğitim verilmektedir eğitim verilmektedir. Resim ve müzik bölümü 9.10.11. ve 12. sınıflarda haftada toplam 40 saat ders görmektedirler (bkz. Kavramsal Çerçeve. sf 27). Yukarıda derslerden örnekleri verilen müzik ve resim bölümünde her 4 yıllık sınıfta söz konusu dersler farklı ders saatleri ile farklı sınıflarda verilmektedir. Güzel sanatlar liselerinde, resim ve müzik bölümü öğrencilerinin alan derslerindeki haftalık ders saati eĢit olacak Ģekilde düzenlenmektedir. Öğrenciler, alan dıĢı derslere (kültür derslerine), kendi sınıflarındaki öğrenciler ile birlikte girmektedirler. Yukarıda, güzel sanatlar liselerinin kuruluĢ amaçları, öğrenci alımları, öğrenci mezuniyetleri, öğretmen alımları ve bu okullarda okutulan derslere ait bilgiler verilmiĢtir. Bunlardan bir kısmına örnek vermek gerekirse sayıları günümüzde gittikçe artan bu okullarda, araĢtırmacılar son 10 yıl içerisinde güzel sanatlar liselerindeki çeĢitli sorunları da ortaya koydukları çeĢitli araĢtırmalar yapmıĢlar ve yapmaya devam etmektedirler. Anadolu güzel sanatlar liseleri müzik bölümleri öğrenci özel yetenek sınavları ile ilgili (Yağcıbunlardan, 2009; Özyoğurtçu, 2007; Mumcu, 2006; Yağcı, 2009; Aksu, 2014; Sazak, Ece, 2004), iĢitme dersi ile ilgili 5 (Sezerel, 2006; Tütüncü, 2015; Deniz, 2009; Apaydın, 2006), enstrüman eğitimi ile ilgili (Öbek, 2014; Bayazıt Karademir, 2014; Yıkılmazoğlu, 2006; Erman Tezer, 2010; Kılınçer, 2009; Hakan BaĢ, 2007; Akın, 2007; Özer, 2006; Altınel, 2006; Uluç, 2006; Günaydın, 2009; Okan, 2014; Özder, 2010; Yıldırım Orhan, 2006; Tarım, 2008; Uzunoğlu, 2008; Özdemir, 2007; Soğukcam, 2007; Özgün, 2006; Dağdeviren, 2015), ses eğitimi ile ilgili (Bahar Yiğit, 2014; Sezgin, 2009; Özcan CoĢkunsoy, 2008; ToptaĢ, Sönmez, 2015), öğrencilerin algıları ile ilgili (Babacan, 2014), bilgisayar destekli müzik eğitimi ile ilgili (Sevinç, Koldemir, 2009; Koldemir, 2008), bu okulların müzik bölümü mezunlarının akademik baĢarıları ile ilgili(Aksu, Çelenk, 2014; Sülün, 2007; Güleç, 2007; Buyurgan, 2000), öğrenci beklentileriyle ilgili(Özal, 2009), çalgı bakımı ile ilgili (Pakel, 2014), kuramsal derslerle ilgili (Erkan, 2009), bu okullarda karĢılaĢılan sorunlarla ilgili (Ayaydın, 2011) çalıĢmaların yapıldığı görülmektedir. Resim bölümü için sanat dersleri ile ilgili(Poyraz Tunç, 2014; ġahin, 2009; KurtuluĢ Çevik, 2009; Yerlikaya, 2006; Mercin, AlakuĢ, 2005), desen çalıĢmaları dersi öğretim programlarının değerlendirilmesi ile ilgili (Yıldız, 2007), çalıĢmaların yapıldığı görülmektedir. Literatür incelendiğinde güzel sanatlar liseleri ile ilgili araĢtırmaların tamamının alan dersi öğretim programları, güzel sanatlar lisesi sorunları, öğretim programları, öğrencilerin kendi alan dersleriyle ile ilgili baĢarıları ve öğretim teknikleri üzerine yapılması devam ederken gözden kaçan bir baĢka durum ise Ģudur: Yukarıdan hareketle güzel sanatlar liselerinde alan dıĢı dersler diye tabir edilen Türk dili, Türk edebiyatı, coğrafya, tarih, T.C. Ġnkılap Tarihi ve Atatürkçülük, matematik, fizik, kimya ve biyoloji derslerine öğrenciler o derslere ait dersliklerde, o dersin öğretmeni tarafından görmelerine rağmen güzel sanatlar lisesinde öğrenim gören müzik ve resim bölümü öğrencilerinin alan dıĢı derslerine ait baĢarı durumlarının karĢılaĢtırılmasına yönelik bir çalıĢma yapılmamıĢ olmasıdır. Oysa ki bu öğrenciler yoğun bir Ģekilde kendi alanlarında sanat eğitimi alırken, alan dıĢı derslerini 4 yıl boyunca aynı öğretmenden, aynı ders saatleriyle, aynı dersliklerde almakta ve aynı sınav sorularıyla değerlendirilmelerine rağmen, farklı baĢarı oranları söz konusu 6 olabilmektedir. Bu öğrencilerin alan dıĢı ders baĢarılarının karĢılaĢtırılması ile ilgili daha önce bir çalıĢmaya rastlanılmamıĢ olması, öğrencilerin alan dıĢı ders baĢarı durumlarının saptanması açısından önemli bir eksiklik olarak görülebilir. Bu tespit, çalıĢmanın hareket noktasını oluĢturmuĢtur. Bunlardan hareketle, bu araĢtırmanın odak noktasını, alan ve alan dıĢı ders saatleri eĢit olan, aynı alan dıĢı ders öğretmenlerinden ders alan ve aynı sınav sorularıyla değerlendirilen müzik ve resim bölümü öğrencilerinin alan dıĢı ders baĢarıları oluĢturmuĢtur. Bütün bu ifadelerden hareketle bu araĢtırmanın amacı Ģu Ģekilde ortaya konmuĢtur: 1.1. AraĢtırmanın Amacı Bu araĢtırmanın temel amacı, ders saati eĢit olarak düzenlenen, aynı öğretmenlerden ders alan ve ortak sınav sorularıyla değerlendirilen resim ve müzik bölümü öğrencilerinin alan dıĢı ders baĢarıları arasında anlamlı bir farklılığın olup olmadığını öğrenci yılsonu notlarının istatistiksel verilerle karĢılaĢtırılarak ve öğretmen görüĢleri alınarak ortaya çıkarılmasıdır. Bütün bu yaklaĢımlardan hareketle araĢtırmanın problem cümlesi Ģu Ģekilde oluĢturulmuĢtur; 1.2. Problem Cümlesi “Güzel sanatlar lisesinde resim ve müzik bölümü öğrencilerinin alan dıĢı ders baĢarı durumlarında anlamlı bir farklılık var mıdır?” 1.3. AraĢtırmanın Soruları 1. Resim ve müzik bölümü öğrencilerinin alan dıĢı derslerindeki (matematik, Türk edebiyatı, dil ve anlatım, tarih, T.C. Ġnkılap Tarihi ve Atatürkçülük, coğrafya, yabancı dil, fizik, kimya, biyoloji) baĢarıları sınıf düzeyine göre farklılık göstermekte midir? 2. Resim ve Müzik bölümünde okuyan öğrencilerin alan dıĢı derslerdeki 7 baĢarıları, cinsiyete göre farklılık göstermekte midir? 3. Resim ve müzik bölümü öğrencilerinin alan dıĢı derslerdeki baĢarıları, sayısal ve sözel olmak üzere ders türlerine göre farklılık göstermekte midir? 4. Resim ve müzik bölümü öğrencilerinin alan dıĢı ders baĢarıları, okula uyum, derste aktif olma durumları, dersi anlama ve ders dıĢındaki ödevleri yerine getirme konusundaki öğretmen görüĢleri nelerdir? 1.4. Önem Güzel sanatlar lisesinden mezun olan öğrenciler, alan dıĢı derslerden aldıkları eğitimle yükseköğretim giriĢ sınavına girmekte, yükseköğretim giriĢ sınavından aldıkları puanla da kendi alanlarında yetenek sınavlarına girmektedirler. Bu sebepten dolayı, öğrencilerin alan ders baĢarılarının yüksek olması kadar, alan dıĢı (kültür) ders baĢarılarının yüksek olması da oldukça önem taĢımaktadır. Öğrencilerin alan dıĢı ders baĢarı durumlarının saptanması öğretmenlerin ve öğrencilerin kendilerini geliĢtirmeleri yönünde katkı sağlayabilir, eksikliklerin belirlenmesi yönünde yapılacak olan çalıĢmalara ıĢık tutabilir. Bu araĢtırmanın bundan önce yapılan araĢtırmalarda ele alınmayan güzel sanatlar liselerindeki öğrencilerin alan dıĢı ders baĢarı durumlarının saptanması nedeniyle bundan sonra gerçekleĢtirilecek olan araĢtırmalara da önemli bir katkı sağlama potansiyeline sahip olduğu da söylenebilir. Bugüne kadar gerçekleĢtirilen araĢtırmaların bu araĢtırmanın konusuyla ilgili olmaması ve bu alanda yapılan ilk çalıĢma olması sebebi ile öğrencilerin alan dıĢı ders baĢarı durumlarının saptanmasına önemli bir katkı sağlama potansiyeli olduğu söylenebilir. 1.5.Sayıltılar Güzel sanatlar lisesinde müzik ve resim bölümlerinde derslere giren alan dıĢı ders öğretmenleri ile yapılan görüĢmeler gerçeği yansıtmaktadır. 8 1.6. Sınırlılıklar Bu araĢtırma, a) Bu araĢtırma, Mersin Nevit Kodallı Güzel Sanatlar Lisesi resim ve müzik bölümünde öğrenim gören, ekstra özel ders almayan ve dershaneye gitmeyen 192 öğrenciyle ve bu bölümlerin alan dıĢı derslerini yürütmekte olan öğretmenler ile, b)Yıl olarak 2014-2015 (1. yarıyıl, 2. yarıyıl) eğitim öğretim yılı, yılsonu notları ile sınırlıdır. 9 BÖLÜM II 2. KAVRAMSAL ÇERÇEVE VE LĠTERATÜR 2.1.Eğitim Tezcan‟ a (1997) göre; eğitim, bireyin yaĢadığı toplumda yeteneğini, tutumlarını ve olumlu değerdeki diğer davranıĢ biçimlerini geliĢtirdiği süreçler toplamıdır. “İnsan, doğumundan ölümüne kadar, fiziksel ve toplumsal çevresi ile etkileşim halindedir ve bu etkileşim süreci boyunca her an çevrenin istek ve beklentilerine göre uygun davranışlar geliştirir. Bireyde meydana gelen davranış değişikliklerinin bir kısmı rastlantılarla ve kendiliğinden gerçekleşir. Bir kısmı ise yetişkinler tarafından planlı ve kasıtlı olarak gerçekleştirilir. Bireyde toplumca istenen davranışları gerçekleştirme sürecine “eğitim” adı verilir” (Kuzgun,1999:1) Ergün‟e (2014) göre; eğitim, insanın içinde var olan yatkınlıkları büyüme ve olgunlaĢma sırasında uyarmak ve olumlu yönde desteklemektir. Eğitimi mesleki eğitim ve sanat eğitimi Ģeklinde incelemek mümkündür. 2.1.1. Mesleki Eğitim Tufan, Mızrak, Çelik‟e (2009) göre, mesleki eğitim bir toplumda yaĢayan birey yaĢantılarının sağlanmasında zorunlu olan belirli bir mesleğin gerektirdiği bilgi, beceri ve pratik uygulama yeteneklerini kazandırmak suretiyle birey kabiliyetlerini zihinsel, duygusal, sosyal, ekonomik ve kiĢisel yönlerden geliĢtirme sürecidir. Yazçayır‟ a (1999) göre, mesleki ve teknik eğitim, bireye, belirli bir mesleğin gerektirdiği bilgi, beceri yanında tutum ve tavırları da kazandırarak, iĢle uyumunu sağlamayı amaçlamaktadır. Mesleki eğitim günümüzde mesleki ve teknik liselerde verilmektedir. Mesleki eğitim sisteminde çok önemli yere sahip olan mesleki ve teknik liseler, hem iĢ ve meslek alanlarına eleman yetiĢtiren, hem de öğrencileri yükseköğretime hazırlayan 10 öğretim kurumlarıdır. “Erkek teknik okulları, Anadolu teknik liseleri, Teknik liseler, Anadolu meslek liseleri, Endüstri meslek liseleri, Çok programlı liselerden oluşmaktadır. Kız teknik öğretim okulları, Anadolu kız teknik liseleri, Kız teknik liseleri, Anadolu kız meslek liseleri, Kız meslek liseleri, Çok programlı liselerden oluşmaktadır. Ticaret ve turizm öğretimi okulları, Anadolu otelcilik ve turizm meslek liseleri, Anadolu dış ticaret ve meslek liseleri, Anadolu ticaret meslek lisesi, Anadolu sekreterlik meslek lisesi, Anadolu aşçılık meslek lisesi, Ticaret meslek liseleri, Akşam ticaret meslek liseleri, Anadolu mahalli idareler meslek liseleri, Anadolu iletişim meslek liseleri, Çok programlı liselerden oluşmaktadır. Din öğretimi okulları, İmam-hatip liseleri, Anadolu imam hatip liseleri, Çok programlı liselerden oluşmaktadır”(Sönmez, 2006: 89). 2.1.2.Sanat Eğitimi Uçan‟ a (1999) göre, sanat eğitimi, insanların kendi yaĢantılarını amaçlı ve yöntemli olarak olumlu yönde değiĢtirme, dönüĢtürme, geliĢtirme ve yetkinleĢtirme sürecidir. Sanat insanın kendi içinde var ettiği, zamanla geliĢip büyüttüğü, toplum ve kültürel çevrenin bir olgusudur. Ġnsanın ilk doğumuyla geliĢmeye baĢlamıĢ, insanın kültürel çevreye uyum sağlamasında ve toplumsallaĢmasında önemli bir araç olmuĢtur. Sanat, bireyin yaĢamının ayrılmaz bir parçasıdır. Artut‟ a (2004) göre, sanatın neden var olduğunu Ģu Ģekilde açıklanmıĢtır:  Sanat, insanlar arasında iletiĢimin bir nedeni olarak vardır.  Sanat, duygulara yönelik uyarıcı hazlar veren, ifade iç çatıĢmasının bir yansıması olarak vardır.  Sanat, insanlığa yaĢama gücü vermek için vardır. 11  Sanat, insanın manevi yönünün içinde yaĢayıp geliĢtirdiği ortamı, akla dönük olarak aydınlatan bir uğraĢı alanı yaratmak için vardır.  Sanat, insanın kendi insanlığını tanıması için vardır.  Sanat, insan yaĢamının dengelerini sağlamak için vardır.  Sanat, bilimsel yapıtlardan farklıdır. Aralarındaki fark ise insanın haz duyarak, farkında olmadan, dünyayla ve dıĢ çevreyle ilgili yeni bilgiler edinmesini sağlar. Çellek‟e (2003) göre, sanat eğitiminin amaçları:  Görsel yolla algılamayı öğrenmek,  Yaratıcılığı geliĢtirmek,  Sanatın anlaĢılmasını-paylaĢılmasını sağlamak,  Kendini ifade etme yeteneği kazandırmak,  Endüstriye hizmet etmek,  YaĢamı değiĢtirmek,  Sanat eğitimi yoluyla doğru görme, ayrıntının ayırtına varmayı sağlamak,  Sanat eğitimi duygu ve düĢüncenin görselliğe dönüĢmesini sağlamaktır. “Yalın ve özlü anlatımıyla sanat eğitimi, bireye kendi yaşantısı yoluyla, amaçlı olarak, belirli sanatsal davranışlar kazandırma ya da bireyin sanatsal davranışında kendi yaşantısı yoluyla amaçlı olarak belirli değişiklikler oluşturma sürecidir” (Uçan, 1997: 30). Ergenekon ve Say‟ a (2000,1997) göre, sanatsal eğitim, güzel sanatlar alanında gerçekleĢtirilen eğitim süreci; Karayağmurlar‟ a (1991) göre, sanat eğitimi insanı 12 özgürleĢtiren, kiĢinin kendisini ve dıĢ dünyayı tanıyarak yaratıcılığını geliĢtiren bir eğitim biçimidir. Alt yapısı hazırlanarak verilecek sanat eğitimi diğer derslerdeki baĢarıyı da arttırabilir. “Sanat eğitimi her birey için gerekli olan bir eğitimdir. Çünkü sanat eğitimiyle duyularını kullanmayı geliştiren birey algılamayı da öğrenir, bu da çevresi ile iletişimini sağlar. Çevresiyle iletişime geçen birey algıladıkları üzerinde düşünür, eleştirir, yorum yapar, kendi öznellik süzgecinden geçirerek ürününü ortaya koyar”(Özcan, 2002: 72–73). Sanat eğitimi ülkemizde insanların baĢarısı, mutluluğu, refahı açısından önemsenmelidir. Okul programlarının içerisinde yararları göz önünde bulundurulmalıdır. Eğitimin her kademesinde zaman ayrılmalı ve önemsenmeli, böylelikle de topluma ayak uydurabilen, düĢünebilen, görebilen, yorumlayabilen, çözümleyebilen, yapıcı, kültürel değerlerine sahip çıkabilen bireyler yetiĢtirileceği de unutulmamalıdır. Sanat eğitiminin baĢlıca 2 önemli öğesi vardır. Bunlar müzik eğitimi ve resim eğitimidir. 2.1.2.1. Müzik Eğitimi “Müzik eğitimi, insanlara müziksel davranış kazandırma ve insanların müziksel davranışlarını geliştirme sürecidir. Bu süreç her insanın kendi yaşantısı üzerine kurulur, kendi yaşantısı üzerinde odaklanır. Bunun yanı sıra belirli ilkelere dayalı olarak bilinçli, amaçlı, düzenli ve yöntemli isler. Bu bakımdan müzik eğitimi bilinçli, amaçlı ve düzenli bir müziksel etkinliktir. Müzik eğitimi süreci (önceden) düşünülerek tasarlanır, planlanarak uygulanır, uygulanarak gerçekleşir. Bunlara göre müzik eğitimi, insanlara kendi yaşantıları yoluyla bilinçli, amaçlı ve olarak değiştirme -dönüştürme, geliştirme ve yetkinleştirme sürecidir” (Uçan, 1997: 3). Gürgen ve Bilen‟ e (2005) göre, çağdaĢ müzik eğitimi yaklaĢımları, öğrencinin aktif olduğu, yaparak ve yaĢayarak öğrendiği; yaratıcı potansiyeli ortaya çıkaran etkinlikler ve oyunlardan oluĢan bir öğrenme sürecidir. Bu eğitim yaklaĢımları 13 kemikleĢmiĢ bazı kalıpları kırarak bireyin kimi nedenlerden dolayı içinde sakladığı yaratıcı yetenekleri keĢfetmesini sağlamaktadır. Birey yarattıkça kendisine güveni artmakta ve böylelikle dıĢ dünya ile daha sağlıklı ve dengeli iletiĢim kurmaktadır. Say‟ a (1996) göre, müzik öğretimi daha çok “bireysel öğretim” ağırlıklıdır. Hangi boyutta, hangi biçimde gerçekleĢtirilirse gerçekleĢtirilsin müzik öğretimi, temelde; ilkeli, düzenli, planlı ve yöntemli olmayı gerektirir. Bu gereklilikle müzik öğretimi genellikle okullarda, okul niteliği taĢıyan yerlerde veya onlara benzeyen çevrelerde veya ortamlarda bu isin ehli, bu is için yetiĢtirilmiĢ kimselerce, yani müzik öğretimcilerince yapılır ya da yapılmayı gerektirir. Uçan‟ a (1997) göre, özengen müzik eğitimi, müziğe ya da müziğin belli bir dalında özengence (amatörce) ilgili, istekli ve yatkın olanlara yönelik olup, etkin bir müziksel katılım, zevk ve doyum sağlamak ve bunu olabildiğince sürdürüp geliĢtirmek için gerekli müziksel davranıĢlar kazandırmayı amaçlar. Mesleki müzik eğitimi, müzik alanının bütününü, bir kolunu ya da dalını, o bütün, kol ya da dal ile ilgili bir isi meslek olarak seçen, seçmek isteyen, seçme eğilimi gösteren, seçme olasılığı bulunan ya da öyle görünen, müziğe belli düzeyde yetenekli kiĢilere yönelik olup, dalın, isin ya da mesleğin gerektirdiği müziksel davranıĢları ve birikimi kazandırmayı amaçlar. 2.1.2.2. Resim Eğitimi Ayan‟ e (2014) göre, resim; gözlem, duygu ve düĢüncelerimizi çizgi, açıkkoyu ve renk gibi elemanlarla belli estetik kurallar çerçevesinde iki boyutlu bir yüzeyde biçimlendirme sanatıdır. Resim; kalemle, boyayla vb. malzemelerle kâğıt veya bez yüzeyler üzerindeki renk ve biçim düzeni olup duyguları anlatma aracıdır. Resim kültür tarihinde anlatım aracı olarak da kullanılmıĢtır. Eski mağara devirlerinde bile insanlar, duygularını ve yaĢam tarzlarını yaĢadıkları mağaraların duvarlarına yaptıkları resimlerle ortaya koymuĢlardır. 14 Yalçınkaya Tuna‟ ya (2010) göre, XX. yüzyıla gelinceye kadar resim hep ressamların uğraĢı alanı olup usta çırak iliĢkisiyle gelecek kuĢaklara aktarılmıĢtır. Ülkemizde ise sanat eğitimi; 1926 ilköğretim programında resim ve eliĢleri derslerine yer verilmesiyle birlikte baĢlamıĢ ve “Doğadan resim ve gözleme dayalı resim” anlayıĢı önem kazanmıĢtır. Resim eğitimi,  Öğrencinin, hayal gücünü ve algı gücünü geliĢtirir.  Öğrencinin, görsel algı ve birikimleri ile öznel algılarını sanatsal anlatımlara dönüĢtürebilmesine imkân tanır.  Öğrencinin, doğayı gözlemleme duyarlılığı kazanmasını sağlar.  Öğrencinin, problemlere bakıĢ açısının değiĢtirilmesini sağlar.  Öğrencinin, yeteneklerini fark etmesini, kendine güvenmesini sağlar.  Öğrencinin, yaratıcı davranıĢlar geliĢtirebilmesini sağlar.  Öğrencinin, evrensel sanat eserlerini ve sanatçıları tanımasını sağlar.  GeçmiĢten günümüze miras kalan sanat eserlerinin önemini anlamasını sağlar.  Öğrencinin, iĢbirliği yapma ve sorumluluk duygusunun geliĢmesini sağlar.  Öğrencinin, sanat ve sanat eserlerini önemsemesini sağlar.  Öğrencinin, amacına uygun malzemeleri seçme ve bu malzemeden anlam çıkarmasını sağlar. Okullarda resim eğitimi, genel eğitiminin bir parçası olarak görülmektedir. Resim eğitimin kendine özgü belli bir tarz, öğretim yönü ve teknikleri vardır. Öğrenciler bu derste, biliĢsel, duyuĢsal, ve bedensel etkinlikler içinde bulunurlar ve 15 kendilerini ifade etme imkanı bulurlar. Öğrenciler resim dersiyle, doğa ile iliĢkilerini tanır, özgüvenlerini kazanır ve yaĢamdaki çeĢitli zenginliklerin farkına varırlar. Bireyler doğdukları andan itibaren öğrenmeye baĢlarlar ve öğrenme yaĢam boyu devam eder. Bireylerin tüm gereksinimleri ve ihtiyaçları öğrenme ile gerçekleĢir. Birey öğrendikçe, davranıĢ değiĢiklikleri meydana gelir. DavranıĢlar, bireyin tüm yaĢamı boyunca sürekli olarak oluĢmaya devam etmektedir. DavranıĢların yeterliliği, öğrenmenin gerçekleĢmesiyle iliĢkilidir. Öğrenmenin gerçekleĢtirilmesi ise öğretmenin derslerde kullandığı, eğitim programı, yöntem ve tekniklerin kullanımı ile iliĢkilidir. Bir eğitim programının gerçekleĢtirilmesi sürecinde öğrencinin yanı sıra öğretmen en önemli öğedir. Öğretmen, öğrenmeyi ilerletmek, geliĢtirmek, desteklemek amacıyla öğrencinin çevresinde uygun eğitim durumları düzenlemekten sorumlu kiĢidir. Bu sebepten dolayı, öğretmenlerin derslerinde kullanacakları öğretim yöntemleri öğrenci baĢarısı için önem taĢımaktadır. Bunun için ise ilk baĢta öğretim stratejilerinin belirlenmesi gereklidir. Öğretim stratejisi, bir öğretmenin, dersin veya bir konunun öğretilmesinde hedefe ulaĢmak için seçeceği öğretim metodu, çeĢitli teknikler ve hatta değerlendirme biçiminin uyum içinde olmalarıdır. Bazı eğitim amaçlarına ulaĢmada, diğerlerinden daha uygun ve verimli yollar, stratejiler vardır. Öğretim metot ve teknikleri, öğretim stratejilerinin yapı taĢlarıdır. Bir eğitim faaliyetinde, ilk olarak amaçlar belirlendikten sonra, bu amaçlara ait hangi programlarla ve hangi ilke ve metotlarla ulaĢacağının tespit edilmesi gereklidir. Meador‟ a (2003) göre, tüm öğrenciler bilim adamı olamayacaklarına göre, her birinin akademik yaĢamlarında yaratıcı düĢünebilmeleri ve yaratıcılıklarını maksimum düzeye çıkarabilmeleri için uygun eğitim verilmesi çok önemlidir. Öğretmenlerin, derste iĢleyeceği konuya uygun doğru öğretim metodunu uygulaması öğrenci baĢarısı etkileyebilir ve buna bağlı olarak da öğrenci ders notu değiĢebilir. Bu nedenle derslerde kullanılan öğretim metotları önem arz etmektedir. 16 2.2. Öğretim Metotları 2.2.1.Anlatım (Takrir, Sunma) Metodu En çok ve en yaygın kullanılan metottur. Genellikle sosyal bilimler alanında ağırlıklı olmak üzere, sözlü anlatım gerektiren hemen bütün eğitim-öğretim faaliyetlerinde kullanılmaktadır. Bilgi düzeyindeki davranıĢların kazandırılmasında çok etkilidir ve aynı anda çok sayıda kiĢiye hitap edilebilmesi dolayısıyla çok avantajlı bir metottur. Demirel‟ e (2011) göre, bu yöntemin bazı özellikleri aĢağıdaki gibidir:  Öğretmen merkezlidir,  Aynı anda çok sayıda kiĢiye bilgi aktarılır,  Dinleyenler konuyla ilgili organize bir görüĢ kazanır,  Öğrencilere kısa zamanda çok bilgi verilir,  Öğrencilere dinleme alıĢkanlığı kazandırır, not alma becerilerini geliĢtirir. Küçükahmet‟ e (2005) göre, bu yöntem uygulanırken, etkileyici bir ses tonu, göz teması, öğrencilerin hoĢuna giden espriler, jest ve mimikler öğrencilerin derse olan ilgilerini arttırmaktadır. Görsel Sanatlar dersinde “anlatım metodu” kullanılabilir.(Örneğin: Sanat kültür iliĢkisi, sanat eserlerinin korunmasının önemi, Atatürk‟ün sanata ve sanatçıya verdiği önem. Cumhuriyet dönemi ressamları vb.) Müzik derslerinde de anlatım metodu kullanılabilir.(Örneğin: Batı müziği tarihi, Türk müziği tarihi, müzik biçimleri, müziğe giriĢ vb.) 17 2.2.2. Soru-cevap metodu Her öğretmen soru sorar. Soru soran kiĢi artık derste iĢlenen konunun içeriğinin farkına varmıĢ ve konuyla ilgili çözüm aramaya baĢlamıĢ demektir. Soru sorma yöntemiyle öğrenciler karĢılarındakini dinlemeyi, karĢı fikirlere karĢı fikir üretmeyi ve düĢüncelerini ifade etmeyi öğrenirler. Balcı‟ ya (1995) göre, soru-cevap yöntemi, her dersin öğretiminde kullanılabilir. Ayrıca, diğer metotlarla yapılan her öğretim metodunun mükemmel bir tamamlayıcısı olabilir. Uysal (2010) yapmıĢ olduğu araĢtırmasında öğretmenlerin derslerde, en çok anlatım ve soru-cevap yöntemlerini kullandıklarını belirtmiĢtir. Ergani (2010) öğretmenlerin kullandıkları yöntem ve tekniklere iliĢkin olarak, en sık soru – cevap yöntemini kullandıklarını belirlemiĢtir. Görsel sanatlar dersinde soru-cevap metodu da kullanılabilir:  Öğretmen tarafından sınıfa getirilen bir ressama ait eser öğrencilerin görebileceği bir yere asılır. Öğrencilere aĢağıdaki sorular sorulabilir: - Eserlerde neler görüyorsunuz? - Sizce eserin konusu ne olabilir? Müzik derslerinde de soru- cevap metodu kullanılabilir.(Örneğin: Beethoven eserlerini hangi dönemde yazmıĢtır? Barok dönemi bestecileri hangileridir? vb.) 2.2.3.TartıĢma metodu TartıĢma, iki veya daha çok kimsenin herhangi bir konuyu karĢılıklı konuĢarak, birbirini dinleyerek, eleĢtirerek, gerektiğinde sorular sorarak incelemesine dayanan bir öğretim yöntemidir. Küçükahmet‟ e (2003) göre, bilgilerini, fikirlerini ve düĢüncelerini açıkça 18 ortaya koyma imkânına kavuĢtukları bu yöntemde öğrenciler, sorunları daha iyi anlar, tanımlar ve çözüm yolları önerirler. “ Tartışma metodunun bazı şartları vardır. Dersin sağlıklı işlenmesi açısından bunlara dikkat edilmelidir. Tartışma metodunda ilk ön şartlardan birisi, eğitim ortamındaki oturma düzenidir. Herkesin birbirinin ensesini seyrettiği ortamlarda tartışma olmaz. Sağlıklı tartışma yapabilmek için herkesin birbirinin yüzünü görmesi şarttır. Bunun için yuvarlak veya at nalı (yarımay) biçimi oturma sağlanmalıdır. Tartışma her sınıfta ve her derste veya konuda uygulanamaz. Çok kalabalık sınıflarda (25 kişiden fazla) bu metot kullanılmamalıdır. Çok kalabalık ortamlarda bir tartışma grubu seçilerek geri kalanlar dinleyici konumuna geçebilirler. Öğretmen tartışılabilir ve öğrencilerin ilgisini çeken bir konu seçmelidir. Tartışmada mutlaka bir yönetici bulunmalıdır. Yönetici olmadan yapılan tartışmalarda kontrol kısa sürede kaybolur; yapılan işin eğitsel değeri kalmaz. Yönetici arada sırada konuyu toparlamalı, konudan uzaklaşmaları ve gereksiz zaman kayıplarını önlemeli, tartışma sonunda ulaşılan sonuçları özetlemeli ve rapor haline getirmelidir” (Varol, 2007: 20). Görsel sanatlar dersinde tartıĢma metodu da kullanılabilir: Öğrencilerin görebileceği bir yere bir ressamın eseri konulur. Bu eserle ilgi Ģu sorular sorulabilir: -Eserde ne gibi biçimler görüyorsunuz? - Bu biçimler sizde ne gibi duygular uyandırıyor? - Bu biçimler size neleri anımsatıyor? Müzik dersinde de tartıĢma metodu kullanılabilir: Öğrencilere eser dinlettirilir ve öğrencilere, hangi eserin daha çok hoĢlarına gittiği ve nedeni sorulur. 19 2.2.4. Problem çözme metodu Ġnsanlar, tabiatta değiĢik problemlerle karılaĢırlar. Akılları, bilgileri ve tecrübeleri sayesinde problemleri çözerler. Her yaĢta, her ortamda, her meslekte ve her cinsin farklı problemleri olur. Bu problemler maddi ya da manevi olabilir. Problem çözme yöntemiyle, öğrenciler ders kitaplarının dıĢındaki yazılı kaynaklara ve kaynak kiĢilere ulaĢmayı öğrenirler. Çok çeĢitli kaynaklardan elde edilen bilgilerin doğruluğu, karĢılaĢtırma yöntemi ile bulunmaya çalıĢılır. Demirel‟ e (2004) göre, problem çözme, istenilen hedefe varabilmek için etkili ve yararlı olan araç ve davranıĢları türlü olanaklar arasından seçme ve kullanmadır. Problem çözme, bilimsel yöntem, eleĢtirel düĢünme, karar verme, sorgulama ve yansıtıcı düĢünme gibi terimleri içermektedir. Bu yöntem, bir problemin çözümünde, genelleme ve sentez yapmada kullanılır. Görsel sanatlar dersinde problem çözme metodu da kullanılabilir: Öğrencilerden, Türkiye‟ den yurtdıĢına kaçırılan eserler hakkında bilgi toplaması istenir. Ortaya çıkan tablo araĢtırılır ve çözüm yolları tartıĢılır. Müzik derslerinde de problem çözme tekniği kullanılabilir: Öğrencilere öz müzik kültürümüze karĢı yeni, genç neslin ilgi ve alakasının araĢtırması istenilir. Ortaya çıkan sonuçlar değerlendirilir ve tartıĢılır. 2.2.5. Gezi-Gözlem Metodu Gezi-gözlem metodu, eğitim-öğretimde gözlem, varlık ve olayların kendi tabiî ortamlarında plânlı ve amaçlı olarak incelenmesi demektir. Özden‟ e (2000) göre, eğitime anlam kazandırmak, canlılığı artırmak ve ilgi uyandırmak için okul tarafından okul dıĢında düzenlenen etkinlikler gözlem gezisi kapsamına girer. Gezi-gözlem metodu genelde eğitsel ders gezileri olarak da adlandırılır. 20 Öğrenciler, çoğu kez öğrencileri fabrika, müze, kütüphane, konser etkinlikleri, çeĢitli devlet kurumları, dağ, orman, göl gibi yerlere götürerek oralarda doğrudan gözlem yaptırılarak bilgi toplanabilir. Bunun yanında, gözlem sınıflarda da yapılabilir. Sınıfa getirilecek bir kuĢ, bir maden parçası, bir model, bir tablo, film vs. incelendikten sonra gözlem sonuçları alınabilir. Demirel‟ e (2004) göre, gezi, okul ve sınıf içinde yapılan eğitsel çalıĢmaları tamamlamak ve yaĢamla bağlantısını kurmak amacıyla yapılan planlı ziyaretlerdir. Olayları gerçek görünümüyle tanıma ve bilgilerini ilk kaynaktan elde etme amacıyla bu tekniğin kullanılması etkili olmaktadır. Gözlem, öğretimi kitaba bağımlılıktan ve sınıf atmosferinden kurtarmakta, daha kalıcı öğrenme sağlamaktadır. Her derste uygulanabilecek bir öğretim metodudur. Görsel sanatlar dersinde metodu da kullanılabilir. (Örneğin: Sergi salonlarının, müze ve tarihi yerlerin gezilmesi, doğa (peyzaj) vb. konulu resimlerin tamamı gözleme dayalıdır ve bu gözlemlerin resme aktarılabilmesi sağlanabilir). Müzik derslerinde de problem çözme tekniği kullanılabilir. (Örneğin: Öğrencilere doğa gezisi yaptırılabilir ve doğada duydukları sesleri yaptıkları müzikte kullanmaları istenebilir). 2.2.6. Ev ödevleri Ödev, öğretmenler tarafından çocukların ders dıĢı zamanlarda hazırlamaları için verilen; bazen derse hazırlık ve çoğu kez de derste öğrenilenleri pekiĢtirme ve tamamlamayı amaçlayan çalıĢmalardır. Görsel sanatlar dersinde ev ödevi metodu da kullanılabilir. (Örneğin: Öğrencilere, desen dersleri için kısa süreli eskiz çalıĢmaları verilebilir. Müzik derslerinde de ev ödevi metodu kullanılabilir. (Örneğin: Öğrencilerin gün içinde öğrenmiĢ oldukları solfej parçasının tekrar edilmesi, çalgı eğitimi için verilen etüdün evde pekiĢtirilmesi istenebilir). 21 Öğretmenin doğru uyguladığı öğretim tekniği, öğrencilerin derslere hazırlıklı gelmelerinin ve derse devamlarının sağlanmasının, öğrenci baĢarısında önemli rol oynadığı söylenebilir. 2.3. BaĢarı BaĢarı, genel anlamda insanın belirlediği hedeflere ulaĢabilmesidir. Okulda baĢarı ise öğrencinin derslerini anlaması, öğrenmesi sonucunda hedefine ulaĢmasıdır. Emeklerin ve çabaların karĢılığı alındığı zaman baĢarıya ulaĢılmıĢ sayılır. Olayların istendiği gibi sonuçlanması da bir baĢarıdır. Hayatın her alanında baĢarıya ulaĢılır. BaĢarılı olan kiĢiler, hayata doyum sağladığı gibi mutluluğu da yakalayabilir. Zincirleme etki yaratarak baĢarı aslında insanları sevindirdiği gibi istedikleri hedefe ulaĢmalarındaki en büyük etkide olur. BaĢarı, insanlara özgüven getirdiği gibi hedeflerimize ulaĢılmasını sağlar. BaĢarıya giden yolda karĢılan sorunlardan, hatalardan ders çıkartarak insanın bir sonraki hedefi için hazırlıklı olması sağlanır. Doğru kararlar, düĢünceler, izlenecek yol ve hedeflerin belirlenmesi kiĢiyi baĢarıya götürecek özelliklerdendir. Ġnsanın kendi baĢarısını sağlaması toplumsal olarak bütün insanları etkiler. Akyol (2000)‟e göre, etkili ve olumlu bir öğrenme ortamının oluĢturulması birçok öğretim unsurunun birlikte ele alınması ve düzenlenmesiyle mümkündür. Bir öğrenmenin istenilen Ģekilde sonuçlanması; çocuğun veya öğretmenin merkezde olmasına, çocuğun zihinsel yapısına, sınıf ortamının fiziksel durumuna, zamanın etkili kullanımına, sınıf atmosferine, öğretmen tarafından kullanılan yöntem ve tekniklere, öğrenme merkezlerinin oluĢturulmasına, uygun değerlendirmeye vb. bağlıdır. Türkiye‟ de liselerde öğrenci baĢarısı durumları ile ilgili çalıĢmalar yapılmıĢtır. Eroğlu‟ nun (1999), Malatya Lisesi‟ nde yaptığı çalıĢmasında öğrencilerin derslerinde baĢarılı olmalarının sebepleri ile ilgili aĢağıdaki verilere ulaĢılmıĢtır. Buna göre, öğrenci baĢarının, 22  Zekâ seviyesine,  Anlama yeteneğine,  Ders çalıĢma isteğine,  Sosyo- ekonomik faktörlere,  Sosyal ve kültürel çevre faktörlerine,  Öğretmen-öğrenci iliĢkilerine bağlı olduğu saptanmıĢtır. Kaplan‟ ın (2013), genel liselerde Ġngilizce dersindeki baĢarısızlık nedenleri ile ilgili yaptığı çalıĢmada, öğrencilerin baĢarısız olma sebepleri aĢağıda belirtilmiĢtir. Buna göre öğrenci baĢarısı ile ilgili,  Ġngilizce sınıflarının kalabalık olmamasının,  ÇalıĢma kitaplarının öğrenci ilgi alanları ve seviyeleri göz önüne alınarak hazırlanması gerektiğinin,  Ġngilizce dersinin haftalık ders saatinin yetersiz olduğu,  Dersliklerde çağdaĢ eğitim-öğretime katkı sağlayabilecek ders araç ve gereçlerinin bulundurulmasının,  Ġngilizce dersini alan sınıflar ve haftalık ders saatleri ile ilgili yapılan değiĢikliklere uygun ders içerikleri, kitaplar ve programların hazırlanmasının iyi olacağı sonuçlarına ulaĢılmıĢtır. Peker, Mirasyedioğlu (2003) yaptıkları araĢtırmada, lise 2. sınıf öğrencilerinin matematik dersine yönelik tutumları ve baĢarıları arasındaki iliĢkiyi incelemiĢler, araĢtırma sonucunda öğrencilerin matematik dersine olan kaygılarının olmalarından dolayı ders baĢarısının düĢük olduğu sonucuna ulaĢılmıĢtır. Liselerde öğrenci baĢarısı ile ilgili literatür incelendiğinde, ders baĢarısı ile ilgili yapılan araĢtırmaların genel lise kapsamındaki okullarda yapıldığı 23 görülmektedir. Güzel sanatlar liselerinde öğrencilerin alan dersleriyle ilgili baĢarıları incelenmiĢ ancak alan dıĢı derslerdeki öğrenci baĢarıları ile ilgili bir çalıĢmaya rastlanmamıĢtır. Ülkemizde ortaöğretimde eğitim veren kurumlar değiĢik türlere ayrılmaktadır. Bu kurumlardan biri de güzel sanatlar liseleridir. 2.4.Güzel Sanatlar Liseleri Güzel sanatlar liseleri, ilköğretim sonrasında öğrenci alan ve 4 yıllık bir eğitim süresi olan, orta öğretim düzeyindeki mesleki sanat eğitimi kurumudur. Müzik ve resim bölümü olmak üzere iki sanat dalında eğitim verilmektedir. Bu okullara özel yetenek sınavı ile öğrenci alınmaktadır. GeçmiĢte öğretim süresi 1 yılı hazırlık olmak üzere, toplam 4 yıl iken, “Orta Öğretimin Yeniden Yapılandırılması” kapsamında; Talim ve Terbiye Kurulunun 07 Haziran 2005 tarih ve 184 sayılı kararıyla, 20052006 öğretim yılından itibaren hazırlık sınıfı kaldırılarak, öğrenim süresi 4 yıla göre yeniden düzenlenmiĢtir (Resmi Gazete, 16/12/2006: 26378). 1989- 1990 eğitim öğretim yılında açılan ilk güzel sanatlar lisesi Ġstanbul‟ da açılmıĢtır. MEB verilerine göre bugünkü güzel sanatlar lisesi sayısı 91‟ tür. MEB (2008)‟e göre, Anadolu güzel sanatlar liselerinin amaçları: Öğrencilerin;  Güzel sanatlar alanında ilgi ve yetenekleri doğrultusunda eğitimöğretim görmelerini,  Özel yetenek gerektiren yükseköğretim programlarına hazırlanmalarını,  Alanlarında araĢtırmacılığa yönelmelerini,  Yetenekleri doğrultusunda yorum ve uygulamalar yapmalarını ve bu doğrultuda yaratıcı ve üretken kiĢiler olarak yetiĢmelerini,  Milli ve milletler arası sanat eserlerini tanımalarını ve yorumlamalarını 24 sağlamaktır. Öğrenciler güzel sanatlar liselerinden mezun olduktan sonra eğitim fakültelerinin müzik ve resim eğitimi bölümlerine, güzel sanatlar fakültelerinin resim ve müzik bölümlerine, konservatuarlar vb. bölümlere yerleĢmektedirler. Güzel sanatlar liselerinde diploma notu en az 3.00 olan, 7. ve 8. sınıflara ait yılsonu aritmetik ortalaması en az 4.00 olan öğrenciler giriĢ sınavlarına girebilirler (Tebliğler dergisi, 1999). Bu madde 2009 tarihli 27260 sayılı tebliğler dergisinde değiĢtirilmiĢ, 8. sınıftan mezun olan öğrencilerin diploma notu zorunlu olmaktan çıkartılmıĢ, bakanlığın belirlediği tarihlerde ve yönergeler esas alınarak, ülke genelinde aynı anda ve aynı tarihlerde öğrencilerin yetenek sınavına girmesi sağlanmıĢtır. Yetenek sınavında baĢarı gösteren öğrenciler bu okullarda okuma hakkına sahip olmaktadırlar. Bu okullardan mezun olan öğrenciler, eğitim fakültelerinin müzik ve resim eğitimi bölümlerine, güzel sanatlar fakültelerinin resim ve müzik bölümlerine, konservatuarlar vb. bölümlere yerleĢebildikleri gibi eğitim aldıkları resim ve müzik eğitimlerine devam etmek istemeyen öğrenciler lisans yerleĢtirme sınavı puanlarıyla müzik ve resim alanlarının dıĢında farklı bölümleri tercih ederek de eğitimlerini sürdürmektedirler. Güzel sanatlar liseleri resim eğitimi bölümünde ise kültür derslerinin yanı sıra, iki boyutlu sanat atölyesi, üç boyutlu sanat atölyesi, desen, müze eğitimi, estetik, grafik, sanat tarihi, Türk resim heykel sanatı, çağdaĢ dünya sanatı, sanat eserleri inceleme derslerinde eğitim verilmektedir. Güzel sanatlar lisesi müzik bölümünde kültür dersleri (Türk edebiyatı, dil ve anlatım, coğrafya, tarih, T.C. Ġnkılap Tarihi ve Atatürkçülük, Ġngilizce, matematik, fizik, kimya, biyoloji din kültürü ve ahlak bilgisi, sağlık bilgisi, felsefe, beden eğitimi, görsel sanatlar, drama, trafik ve ilk yardım)‟ nin yanı sıra; Türk ve batı müziği çalgıları, (keman, viyola, viyolonsel, kontrbas, bağlama, flüt vb.), piyano, Batı müziği koro eğitimi, Türk müziği koro eğitimi, Türk ve batı müziği çalgıları, batı müziği tarihi, geleneksel Türk müziği tarihi, müzik biçimleri, batı müziği tarihi, müziğe giriĢ dersleri, bireysel 25 ses eğitimi, biliĢim destekli müzik çalgı bakım onarım ve en önemli ve temel ders niteliği taĢıyan müziksel iĢitme okuma ve yazma ( MĠOY) derslerinde ayrıca bakanlığın belirlediği seçmeli dersler içerisinden öğrencilerin seçtikleri seçmeli derslerde eğitim verilmektedir. Resim eğitimi bölümünde ise kültür dersleri (Türk edebiyatı, dil ve anlatım, coğrafya, tarih, Ġnkılap Tarihi ve Atatürkçülük, Ġngilizce, matematik, fizik, kimya, biyoloji, din kültürü ve ahlak bilgisi, sağlık bilgisi, felsefe, beden eğitimi, müzik, trafik ve ilk yardım, drama )‟ nın yanı sıra in yanı sıra, iki boyutlu sanat atölyesi, üç boyutlu sanat atölyesi, desen çalıĢmaları, müze eğitimi, estetik, grafik tasarım, sanat tarihi, Türk resim heykel sanatı, çağdaĢ dünya sanatı, sanat eserleri inceleme derslerinde ayrıca bakanlığın belirlediği seçmeli dersler içerisinden öğrencilerin seçtikleri seçmeli derslerde eğitim verilmektedir eğitim verilmektedir. Bu dersler gerek müzik bölümünde, gerekse resim bölümünde çeĢitli sınıflarda, çeĢitli ders saatleriyle 4 yıl boyunca verilmektedir. Alan derslerinin eğitimi yoğun olarak verilen güzel sanatlar liselerinde alan dıĢı dersler olarak tanımlayabileceğimiz kültür derslerinin de eğitimi verilmektedir. Bu dersler fizik, kimya, biyoloji, matematik, coğrafya, tarih, inkılâp tarihi, dil ve anlatım, Türk edebiyatı, yabancı dil (Ġngilizce), din kültürü, drama, felsefe, beden eğitimi dersleridir. Güzel sanatlar liseleri müzik bölümünde resim ve müzik bölümü 9. sınıf öğrencileri zorunlu ders olarak haftada 35, 10 sınıf öğrencileri 39, 11. sınıf öğrencileri 33, 12. sınıf öğrencileri ise 32 saat ders görmektedirler. Bu derslerin sınıflara göre alan dersler ve alan dıĢı dersler olarak dağılımı Grafik 1‟ de gösterilmiĢtir. 26 Grafik 1. ALAN DERSLERİN VE ALAN DIŞI DERSLERİN SINIFLARA GÖRE DAĞILIMI 30 30 26 25 20 18 20 15 13 15 12 10 5 5 0 9. sı ıflar . sı ıflar Ala Dışı Ders . sı ıflar . sı ıflar Alan Dersi Öğrenciler gördükleri alan dıĢı derslerin dıĢında, seçmeli dersler de seçmektedirler. Tüm öğrenciler, sınıflarına göre belirlenen seçtikleri zorunlu derslerle birlikte haftada toplam 40 saat ders görmektedirler. Buna göre zorunlu ders saatlerine ek olarak, 9. sınıflar 5 saat, 10. sınıflar 1 saat, 11. sınıflar 7 saat, 12. sınıflar ise 8 saat seçmeli ders görmektedirler. Tablo 1‟ de güzel sanatlar lisesi müzik bölümünde okutulan zorunlu ve seçmeli derslere ait haftalık ders çizelgesi, tablo 2‟ de ise güzel sanatlar lisesi resim bölümüne ait haftalık ders çizelgesi verilmiĢtir. 27 Tablo 1. Güzel sanatlar lisesi haftalık ders çizelgesi (müzik) GÜZEL SANATLAR LĠSESĠ HAFTALIK DERS ÇĠZELGESĠ (MÜZĠK) ORTAK DERSLER DERSLER 9. SINIF 10. SINIF 11. SINIF 12. SINIF DĠL VE ANLATIM 2 2 2 2 TÜRK EDEBĠYATI 3 3 3 3 DĠN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BĠLGĠSĠ 1 1 1 1 TARĠH 2 2 - - T.C. ĠNKILÂP TARĠHĠ VE ATATÜRKÇÜLÜK COĞRAFYA 2 2 2 - - MATEMATĠK 6 4 - - FĠZĠK 2 2 - - KĠMYA 2 2 - - BĠYOLOJĠ 3 3 - - SAĞLIK BĠLGĠSĠ 1 - - - FELSEFE - - 2 - YABANCI DĠL 3 2 2 2 BEDEN EĞĠTĠMĠ 2 2 2 2 GÖRSEL SANATLAR 1 1 1 1 TRAFĠK VE ĠLK YARDIM - - - 1 MÜZĠKSEL ĠġĠTME OKUMA VE YAZMA 2 4 4 4 PĠYANO 1 2 2 2 TÜRK VE BATI MÜZĠĞĠ ÇALGILARI 1 2 2 2 TÜRK MÜZĠĞĠ KORO EĞĠTĠMĠ - 2 2 2 BATI MÜZĠĞĠ KORO EĞĠTĠMĠ - 2 2 2 1 - - MÜZĠĞE GĠRĠġ 1 - - - MÜZĠK BĠÇĠMLERĠ - - - 1 TÜRK MÜZĠĞĠ ÇALGI TOPLULUKLARI - - 2 2 BATI MÜZĠĞĠ ÇALGI TOPLULUKLARI - - 2 2 BATI MÜZĠĞĠ TARĠHĠ - - 1 - GELENEKSEL TÜRK MÜZĠĞĠ TARĠHĠ - - - 1 BĠLĠġĠM DESTEKLĠ MÜZĠK - - 1 - BĠREYSEL SES EĞĠTĠMĠ - - - 1 35 39 33 1 32 DRAMA ÇALGI BAKIMI VE ONARIMI ORTAK DERS SAATĠ TOPLAMI 28 SEÇMELĠ DĠL VE ANLATIM (2) SEÇMELĠ TÜRK EDEBĠYATI (2) DĠKSĠYON VE HĠTABET (1) OSMANLI TÜRKÇESĠ (3) DĠL VE ANLATIM TEMEL MATEMATĠK (2) ĠLERĠ MATEMATĠK (2) ĠLERĠ FĠZĠK (2) ĠLERĠ KĠMYA (2) ĠLERĠ BĠYOLOJĠ (2) ASTRONOMĠ VE UZAY BĠLĠMLERĠ (1) SEÇMELĠ DERSLER MATEMATĠK VE FEN BĠLĠMLERĠ SEÇMELĠ TARĠH (1) ÇAĞDAġ TÜRK VE DÜNYA TARĠHĠ (1) SEÇMELĠ COĞRAFYA (2) PSĠKOLOJĠ (1) SOSYOLOJĠ (1) MANTIK (1) SOSYAL BĠLĠMLER BĠLGĠ KURAMI (1) SEÇMELĠ FELSEFE (1) (1) (2) - 3 2 (1) 3 2 (1) - (2) (2) - - 2 6 4 4 3 2 6 4 4 3 (1)(2) (1)(2) (1)(2) - - 4 - - - - 4 - - 4 2 2 2 4 2 2 2 (1)(2) - (1)(2) (1)(2) (1) (2) (2) (1) (2) (2) (1) (2) (1) (2) (2) (2) (2) (2) (2) (1)(2) (2)(4) (2)(4) (2) (1)(2) (2)(4) (2)(4) (1)(2) (1)(2) (1)(2) (1)(2) - (1)(2) (2) (1)(2) (1)(2) (2) (1)(2) (1)(2) - DEMOKRASĠ VE ĠNSAN HAKLARI (1) ĠġLETME (1) EKONOMĠ (1) (1) (2) (2) GĠRĠġĠMCĠLĠK (1) YÖNETĠM BĠLĠMĠ (1) (1) (2) ULUSLARARASI ĠLĠġKĠLER (1) KUR‟AN-I KERĠM (3) (2) (2) DĠN, AHLAK HZ. MUHAMMED‟ĠN HAYATI (3) VE DEĞERLER TEMEL DĠNÎ BĠLGĠLER (2) SEÇMELĠ BĠRĠNCĠ YABANCI DĠL (2) ĠKĠNCĠ YABANCI DĠL YABANCI SEÇMELĠ DĠLLER VE (2) ALMAN EDEBĠYATI (1) EDEBĠYATI ĠNGĠLĠZ EDEBĠYATI (1) - (2) (1)(2) (1)(2) (1)(2) - FRANSIZ EDEBĠYATI (1) SEÇMELĠ BEDEN EĞĠTĠMĠ (3) SOSYAL ETKĠNLĠK (1) SEÇMELĠ GÖRSEL SANATLAR (3) (1)(2) (2) (1)(2) (2) - (2) (2) SANAT TARĠHĠ (1) BĠLGĠ VE ĠLETĠġĠM TEKNOLOJĠSĠ (1) PROJE HAZIRLAMA (1) (2) (1)(2) (1)(2) - (2) (1)(2) (1)(2) (2) (1)(2) (1)(2) SEÇĠLEBĠLECEK DERS SAATĠ SAYISI 4 - 6 7 REHBERLĠK VE YÖNLENDĠRME 1 1 1 1 TOPLAM DERS SAATĠ 40 40 40 40 SPOR VE SOSYAL ETKĠNLĠK GÜZEL SANATLAR BĠLĠġĠM 29 Tablo 2. Güzel sanatlar lisesi haftalık ders çizelgesi (görsel sanatlar) GÜZEL SANATLAR LĠSESĠ HAFTALIK DERS ÇĠZELGESĠ (GÖRSEL SANATLAR) DERSLER ORTAK DERSLER DĠL VE ANLATIM TÜRK EDEBĠYATI 10. 9. SINIF SINIF 11. SINIF 12. SINIF DĠN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BĠLGĠSĠ 2 3 1 2 3 1 2 3 1 2 3 1 TARĠH 2 2 - - T.C. ĠNKILÂP TARĠHĠ VE ATATÜRKÇÜLÜK - - 2 - COĞRAFYA 2 2 - - MATEMATĠK 6 4 - - FĠZĠK 2 2 - - KĠMYA 2 2 - - BĠYOLOJĠ 3 3 - - SAĞLIK BĠLGĠSĠ 1 - - - FELSEFE - - 2 - YABANCI DĠL 3 2 2 2 BEDEN EĞĠTĠMĠ 2 2 2 2 MÜZĠK 1 1 1 1 TRAFĠK VE ĠLK YARDIM - - - 1 DESEN ÇALIġMALARI 2 4 4 4 ĠKĠ BOYUTLU SANAT ATÖLYE 2 4 4 4 ÜÇ BOYUTLU SANAT ATÖLYE 1 4 4 - MÜZE EĞĠTĠMĠ - - 1 - SANAT TARĠHĠ - - - 2 GRAFĠK TASARIM - - 3 4 DRAMA - 1 - - TÜRK RESĠM HEYKEL SANATI - - - 2 ÇAĞDAġ DÜNYA SANATI - - - 2 ESTETĠK - - 2 - 35 39 33 2 32 SANAT ESERLERĠNĠ ĠNCELEME ORTAK DERS SAATĠ TOPLAMI 30 DĠL VE ANLATIM MATEMATĠK VE FEN BĠLĠMLERĠ SEÇMELĠ DĠL VE ANLATIM (2) SEÇMELĠ TÜRK EDEBĠYATI - - 3 3 - - 2 2 (2) DĠKSĠYON VE HĠTABET (1) (1) - (1) (1) OSMANLI TÜRKÇESĠ (3) (2) - (2) (2) TEMEL MATEMATĠK (2) - - (2) (2) ĠLERĠ MATEMATĠK (2) - - (6) (6) ĠLERĠ FĠZĠK (2) - - 4 4 ĠLERĠ KĠMYA (2) - - 4 4 ĠLERĠ BĠYOLOJĠ (2) - - (1)(2) - - 4 - - - 4 - - 4 4 PSĠKOLOJĠ (1) - - 2 2 SOSYOLOJĠ(1 - - 2 2 SEÇMELĠ DERSLER ASTRONOMĠ VE UZAY BĠLĠMLERĠ (1) SEÇMELĠ TARĠH (1) ÇAĞDAġ TÜRK VE DÜNYA TARĠHĠ (1) SEÇMELĠ COĞRAFYA (2) - - 2 2 - (1)(2) (1)(2) - - - (1)(2) (1) - (1) (1) (2) - (2) (2) (2) - (2) (2) GĠRĠġĠMCĠLĠK (1) (1) - (1) (1) YÖNETĠM BĠLĠMĠ (1) ULUSLARARASI ĠLĠġKĠLER (1) KUR‟AN-I KERĠM (3) (2) (2) - (2) (2) (2) (2) (2) - (2) (2) BĠLGĠ KURAMI (1) SEÇMELĠ FELSEFE (1) DEMOKRASĠ VE ĠNSAN HAKLARI (1) ĠġLETME (1) EKONOMĠ (1) DĠN, AHLAK VE DEĞERLER YABANCI DĠLLER VE EDEBĠYATI SPOR VE SOSYAL ETKĠNLĠK 3 (1)(2) (1)(2) MANTIK (1) SOSYAL BĠLĠMLER (1)(2) 3 HZ. MUHAMMED‟ĠN HAYATI (3) TEMEL DĠNÎ BĠLGĠLER (2) (2) - (2) (2) (1)(2) - (1)(2) (1)(2) - - (2)(4) (2)(4) SEÇMELĠ BĠRĠNCĠ YABANCI DĠL (2) SEÇMELĠ ĠKĠNCĠ YABANCI DĠL (2) ALMAN EDEBĠYATI (1) - - (2)(4) (2)(4) (1)(2) - (1)(2) (1)(2) ĠNGĠLĠZ EDEBĠYATI (1) (1)(2) - (1)(2) (1)(2) FRANSIZ EDEBĠYATI (1) (1)(2) - (1)(2) (1)(2) (2) - (2) (2) (1)(2) - (1)(2) (1)(2) SEÇMELĠ BEDEN EĞĠTĠMĠ (3) SOSYAL ETKĠNLĠK (1) SEÇĠLEBĠLECEK DERS SAATĠ SAYISI 4 - 6 7 REHBERLĠK VE YÖNLENDĠRME 1 1 1 1 TOPLAM DERS SAATĠ 40 40 40 40 31 Tablo 1 ve Tablo 2‟ de görüldüğü gibi resim ve müzik bölümü öğrencileri, 9. sınıfta 35 saat ortak ders, 4 saat seçmeli ders ve 1 saat rehberlik ve yönlendirme, 10. sınıfta 39 saat ortak ders ve 1 saat rehberlik ve yönlendirme, 11. sınıfta 33 saat ortak ders, 6 saat seçmeli ders ve 1 saat rehberlik ve yönlendirme, 12. sınıfta ise 32 saat ortak ders, 7 saat seçmeli ders ve 1 saat rehberlik ve yönlendirme olmak üzere haftada toplam 40 saat ders görmektedirler. Grafik 2. MÜZİK VE RESİM BÖLÜMÜNÜN HAFTALIK DERS SAATLERİ DAĞILIMI 39 40 35 33 32 35 30 25 20 15 10 7 6 4 5 1 0 1 1 1 0 9. sı ıflar . sı ıflar Ortak Ders . sı ıflar Seç eli Ders . sı ıflar Rehberlik 2.4.1.Güzel Sanatlar Liselerinde Okutulan Alan DıĢı Dersler ve Amaçları 2.4.1.1. Dil Anlatım Dersinin Amaçları Milli Eğitim Bakanlığı Talim Terbiye Kurulu dil ve anlatım dersi programı‟ e (2011) göre dil ve anlatım dersinin amaçları: bu derste öğrencilerin Türkçenin ifade gücü ve imkânlarını; dinleme, konuĢma, okuma, anlama ve yazma becerilerini geliĢtirerek anlamaları; programda yer alan ünitelerde sıralanan kazanımlar, verilen etkinlikler ve olgunlaĢtırmaları; açıklamalar doğrultusunda Türkçeyi kullanma becerilerini yine bu dille bireysel ve toplumsal düzeylerde kültür zenginliklerinin bilincine ulaĢmaları amaçlanmıĢtır. 32 2.4.1.2.Türk Edebiyatı Dersinin Amaçları Milli Eğitim Bakanlığı Talim Terbiye Kurulu ortaöğretim Türk edebiyatı dersi programı‟ e (2011) göre, Türk edebiyatı dersinin amaçları: edebiyat eğitimi kısaca, bu metinlerdeki sanat değerlerini sezmeyi, dilin metinde kazandığı anlamları kavramayı ve metni yorumlamayı sağlayacak becerileri kazandırmayı amaçlar. Bu eğitimin ilk ve önemli basamağı lise yıllarındaki edebiyat dersleridir. Edebiyat derslerinin amacı, her yönüyle bireysel, ulusal, evrensel değer, zevk ve anlayıĢın edebî metinlerde nasıl inceleneceği ve değerlendirileceği hususunda beceriler kazandırmak; sanata özgü yaĢantının özelliklerini hissettirmek, öğrencilerin; her düzeydeki dil göstergelerinin nerede, niçin, nasıl ve neden kullanıldığını kavrayabilecek bir anlayıĢa ulaĢmalarını sağlamaktır. 2.4.1.3.Tarih Dersinin Genel Amaçları Milli Eğitim Bakanlığı Talim Terbiye Kurulu ortaöğretim tarih dersi programı‟ na (2007) göre, tarih dersinin amaçları: dünyayı anlama ve anlamlandırmada eğitim programlarının sürekli geliĢtirilmesi, gelecek nesillere daha iyi imkânlar sunmak ve öğrencilerin bilinçli vatandaĢlar olarak yetiĢtirilmelerini sağlamak açısından son derece önemlidir. Bu açıdan, tarihe duyarlı ve tarih bilincine sahip insan yetiĢtirmek tarih dersi öğretim programın temel amaçları arasındadır 2.4.1.4. T.C. Ġnkılap Tarihi ve Atatürkçülük Dersi Genel Amaçları Milli Eğitim Bakanlığı Talim Terbiye Kurulu Ortaöğretim T.C. inkılap tarihi Dersi Programı‟ na (2012) göre, T.C. Ġnkılap Tarihi ve Atatürkçülük dersinin amaçları: Atatürk ilke ve inkılaplarının, Türkiye Cumhuriyeti‟nin siyasi, sosyal, kültürel ve ekonomik geliĢmesindeki yerini kavratarak öğrencilerin laik, demokratik, ulusal ve çağdaĢ değerleri yaĢatmaya istekli olmasını sağlamak; geçmiĢ, bugün ve gelecek algısında tarih bilinci kazandırmak; Türk tarihini ve Türk kültürünü oluĢturan temel öge ve süreçleri kavratarak öğrencilerin kültürel mirasın korunması ve geliĢtirilmesinde sorumluluk almalarını sağlamak; millî kimliğin oluĢumunu, bu kimliği oluĢturan unsurları ve millî kimliğin korunması gerekliliğini kavratmak; 33 geçmiĢ ve bugün arasında bağlantı kurarak millî birlik ve beraberliğin önemini kavratmaktır. 2.4.1.5. Coğrafya Dersi Genel Amaçları Milli Eğitim Bakanlığı Talim Terbiye Kurulu ortaöğretim coğrafya dersi programı‟ na (2011) göre, coğrafya dersinin amaçları: coğrafya biliminin temel kavram, kuram ve metodolojisini kullanarak araĢtırmalar yaptırmak ve sonucunu rapor haline getirmek; insan – doğa iliĢkisi çerçevesinde coğrafi sorgulama becerileri kazandırmak; evrene ait temel unsurları yaĢamla iliĢkilendirmek; doğal ve beĢerî sistemlerin iĢleyiĢ ve değiĢimini kavramak; yakın çevresinden baĢlayarak ülkesine ve dünyaya ait mekânsal değerlere sahip çıkma bilinci geliĢtirmek; ekosistemin iĢleyiĢine yönelik sorumluluk bilinci geliĢtirmek; doğa ve insanın uyumlu birlikteliği ve sürekliliği için mekânsal planlamanın önemini kavramak; doğal ve beĢerî kaynakların kullanımında “tasarruf bilinci” geliĢtirmek; doğal afetler ve çevre sorunlarını değerlendirerek korunma ve önlem alma yollarına yönelik uygulamalar geliĢtirmek; coğrafi birikim ve sentez ülkesi olan Türkiye‟nin bölgesel ve küresel iliĢkiler açısından konum özelliklerini kavrayarak sahip olduğu potansiyelin bilincine varmak; coğrafi değerlerin “vatan bilincinin” kazanılmasındaki önemini özümsemektir. 2.4.1.6. Matematik Dersi Genel Amaçları Milli Eğitim Bakanlığı Talim Terbiye Kurulu ortaöğretim matematik dersi programı‟ na (2007) göre, matematik dersinin amaçları: öğrencilerin, somut deneyimlerinden, sezgilerinden matematiksel anlamları oluĢturmalarına ve soyutlama yapabilmelerine yardımcı olma; bu yaklaĢımla; matematiksel kavramların geliĢtirilmesinin yanı sıra, bazı önemli matematiksel becerilerin geliĢtirilmesi amaçlanmıĢtır. Bu beceriler; akıl yürütme, problem çözme, iletiĢim, iliĢkilendirme ve modellemedir. Öğrenciler aktif Ģekilde matematikle ilgilenirken problem çözmeyi, çözümlerini ve düĢüncelerini paylaĢmayı, açıklamayı ve savunmayı, matematiği hem kendi içinde, hem de baĢka alanlarla iliĢkilendirmeyi ve zengin matematiksel kavramları öğrenirler. 34 2.4.1.7. Fizik Dersi Genel Amaçları Milli Eğitim Bakanlığı Talim Terbiye Kurulu ortaöğretim fizik dersi programı‟ na (2013) göre, fizik dersinin amaçları: Öğrencilerde merak oluĢturarak fizik bilimine yönelik ilgi uyandırmak ve onları keĢfetmeye teĢvik etmek; bilimsel sorgulamanın doğasını anlamak, bilimsel süreç becerilerini kullanarak bilimsel bilgi üretmek ve problem çözmek; tarihi ve kültürel süreçlerin fizik bilime katkısını anlamak; bilimsel bilgi ve yöntemleri bir olayı açıklamak ve yeni durumlara uygulamak için kullanmak; bilimin doğası üzerine farkındalık kazanmak; delillere ve ispata dayanarak iddiaları gerekçelendirmek, değerlendirmek ve bilimsel bilgiyi paylaĢmak; etik ve sosyal etkilerini düĢünerek fiziğin uygulamaları ile ilgili bilimsel dayanakları olan kararlar vermektir. 2.4.5.7. Kimya Dersi Genel Amaçları Milli Eğitim Bakanlığı Talim Terbiye Kurulu ortaöğretim kimya dersi programı‟ na (2013) göre, kimya dersinin genel amaçları: Temel düzey kimya dersinin amacı, kimya bilimini, tarihsel geliĢimi ve sebep sonuç iliĢkileri temelinde tanıtarak, öğrencilerde kariyer bilinci ve giriĢimcilik açısından farkındalık oluĢturmak; kimyanın kavramlarına ve sembolik diline aĢinalık kazandırmak suretiyle gündelik hayata girmiĢ çeĢitli kimyasalların özellikleriyle iĢlevleri arasındaki iliĢkiyi keĢfetmelerini, kimyasalların insan ve çevre sağlığı açısından etkilerinin farkına varmalarını ve doğru kullanımlarına yönelik bilinç edinmelerini sağlamaktır. Diğer bir deyiĢle, öğrencilerin kimya dersi kapsamında edindikleri bilgi ve becerilerini hayata dair farklı durumlar ile iliĢkilendirerek, kendi sağlıkları ve çevrenin korunmasına duyarlı ve bilinçli bireyler olarak yetiĢmelerine katkıda bulunmaktır. 2.4.5.8. Biyoloji Dersi Genel Amaçları Milli Eğitim Bakanlığı Talim Terbiye Kurulu ortaöğretim biyoloji dersi programı‟ na (2013) göre, biyoloji dersinin amaçları: Biyolojide yer alan temel teoriler, kavramlar, süreçler ve uygulamalar konusunda yeterli bilgi, beceri ve anlayıĢa sahip; biyoloji ve bilimle ilgili tartıĢmalara etkin olarak katılabilen ve bu 35 tartıĢmaları değerlendirebilen; günlük hayatta karĢılaĢacakları bilimsel bilgi ve uygulamaların bilinçli tüketicisi; hayat boyu bilim öğrenmeye istekli bireyler yetiĢtirmektir. 2.4.5.9.Yabancı Dil Dersi Genel Amaçları Milli Eğitim Bakanlığı Talim Terbiye Kurulu ortaöğretim yabancı dil dersi programı‟ na (2014) göre, yabancı dil dersinin genel amaçları: Ġngilizce öğrenebilmek için etkili, akıcı ve yanlıĢsız kullanabilmeleri için, teĢvik/motive edici ve eğlenceli bir öğrenme ortamı oluĢturmak; öğrencileri aktif ve kendi kendine de öğrenen bireyler olmaları yönünde teĢvik etmektir. Öğrenciler, kültür derslerinin yanı sıra kendi alan derslerini de yoğun olarak görmektedirler. Ders yoğunluklarının oldukça fazla olduğu görülmektedir. Öğrenciler, derslerinden boĢa kalan zamanlarda okulda kendi alan derslerine çalıĢmakta, yurtta kalan öğrenciler, etüt saatlerinde okulda, yurtta kalmayan öğrenciler ise evlerinde uygun çalıĢma ortamı hazırlayarak, alan ve alan dıĢı derslerine çalıĢmaktadırlar 2.5. Ġlgili Yayınlar ve AraĢtırmalar Müzik eğitimi ve akademik baĢarı konulu araĢtırmalara bakıldığında; ġendurur & Akgül BarıĢ (2002), Müzik Eğitimi ve Çocuklarda BiliĢsel BaĢarı isimli araĢtırmalarında Ankara Rıfat Ege Binnaz Ege Anadolu Lisesi 2. ve 3. sınıf öğrencilerinden toplam 26 öğrenci üzerinde çalıĢma yapmıĢlardır. AraĢtırmada müzik eğitimi alan ve almayan 2 gruptan oluĢan öğrencilerin, yılsonunda tüm derslerden aldıkları not ortalamaları karĢılaĢtırılmıĢtır. AraĢtırmanın sonucunda müzik eğitimi alan grubun tüm derslerden daha baĢarılı olduğu saptanmıĢtır. 1999'da College-Bound Senrors Ulusal Raporundaki bir araĢtırma dikkat çekmektedir. Raporda, müzik eğitimi alan öğrencilerin matematikte ve edebiyatta müzik eğitimi almayanlara oranla daha baĢarılı oldukları saptanmıĢtır (Aktaran: ġendurur, Akgül BarıĢ vd.2002:168). 36 E.Costa-Giomi (2014), araĢtırmasında 3 yıl boyunda piyano dersi alan öğrencilerin akademik baĢarı durumlarını incelemiĢtir. Öğrencilere projenin baĢında ve piyano öğretim üç yıl boyunca benlik saygısı, akademik baĢarı, biliĢsel yetenekleri, müzik yetenekleri ve motor yeterlilik testleri uygulanmıĢtır. AraĢtırmanın sonucunda piyano eğitiminin çocukların benlik saygısı ve okul müzik iĢaretleri üzerinde olumlu bir etkisi olduğu ama standart testler ve okul karneleri ile ölçülen matematik ve dil akademik baĢarısında farklılık olmadığı sonucuna ulaĢılmıĢtır. Cabanac, Bonniot, Perlovsky, Bonniot (2013), araĢtırmalarında müzik ve akademik performansı incelemiĢ, araĢtırmanın sonucunda müzik eğitimi alan öğrencilerin diğer derslerde de baĢarılı olduğu sonucuna ulaĢılmıĢtır. YağıĢan, Sünbül (2009), araĢtırmalarında güzel sanatlar bölümündeki öğrencilerin öğrenme tercihlerini araĢtırmıĢlardır. AraĢtırma örneklemini, Selçuk Üniversitesi Güzel Sanatlar Eğitimi Bölümü Resim ve Müzik Eğitimi Ana Bilim Dalı‟nda 2008-2009 eğitim öğretim yılında öğrenim görmekte olan seçkisiz örneklem yöntemiyle oluĢturulan 201 öğrenciden oluĢmuĢtur. Cinsiyet açısından öğrencilerin öğrenme tercihleri arasında herhangi bir farka rastlanmamıĢtır. Değirmencioğlu‟ na (2012) göre, yükseköğretim giriĢ sınavı bilindiği üzere düĢünme, fikir yürütme becerilerini ölçmeyi amaçlayan bir sınavdır. Dolayısıyla yetenek sınavlarına baĢvuruda YGS Ģartının aranma gerekçesinin nedeni; verilecek eğitime uygun hazır bulunuĢluk düzeyine sahip olan öğrencilerin seçilebilmesi olarak açıklanabilir. Aysan, Tanrıöğen ve Tanrıöğen (1996) tarafından Buca Eğitim Fakültesi‟ nin çeĢitli bölümlerinde okuyan öğrenciler baz alınarak yapılan bir çalıĢmanın sonucunda, öğrencilerin akademik baĢarısızlıklarının nedenleri olarak; a) Öğretmen davranıĢları b) Öğretim metotları c) ÇalıĢma eksikliği d) Öğrenme ortamı ile ilgili problemler e) Konunun içeriği (müfredat) f) Öğrencilerin psikolojik sorunları g) Ailedeki doyumsuzluk h) Okunan bölümün kariyer ve iĢ hayatına etkisi l) Zamanı kullanabilme ile ilgili problemleri gördükleri tespit edilmiĢtir. 37 38 BÖLÜM III 3. YÖNTEM Bu bölümde, araĢtırmanın modeli ve deseni, araĢtırmada kullanılan veri toplama araçları, verilerin toplanması, toplanan verilerin çözümlenmesi ve çözümlemede kullanılan istatistiksel yöntem ve teknikler ayrıntılı olarak açıklanmıĢtır. 3.1. AraĢtırma Modeli Belirlenen yöntem ve oluĢturulan temel yapı çerçevesinde durum çalıĢması araĢtırmanın deseni olarak seçilmiĢtir. AraĢtırma, betimsel bir nitelik taĢıyan ĠliĢkisel tarama araĢtırmasıdır. AraĢtırmanın nicel kısmında, öğrencilerin notları alınarak, derslere, cinsiyetlere, ders türlerine ve sınıf değiĢkenine göre ayrı ayrı değerlendirilerek, müzik ve resim bölümü baĢarılarının karĢılaĢtırması yapılmıĢtır. Elde edilen veriler, frekans ve yüzde hesaplamaları yapılarak sayısallaĢtırılmıĢ tablolar halinde ortaya konulmuĢtur. AraĢtırmanın nitel kısmında ise öğretmenlerin görüĢlerine yer verilmiĢtir. Yarı yapılandırılmıĢ görüĢme sorularından elde edilen veriler betimsel analiz yöntemleriyle çözümlenmiĢtir. 3.2.Katılımcılar AraĢtırmanın katılımcıları, 2014-2015 öğretim yılı güz ve bahar döneminde Mersin Güzel Sanatlar Lisesi müzik bölümünde öğrenim gören 94, resim bölümünde öğrenim gören 98 (toplam 192) öğrenciden, bu derslere giren 9 alan dıĢı branĢ öğretmeninden oluĢmaktadır. Yapılan araĢtırmayla, 2014-2015 öğretim süreci içerisinde müzik ve resim bölümü 9.10.11. ve 12. sınıf öğrencilerinin alan dıĢı ders baĢarıları durumları karĢılaĢtırılmaya çalıĢılmıĢtır. BaĢarı durumları saptanırken öğrencilerin alan dıĢı 39 derslerinin yılsonu not ortalamaları alınmıĢ, bu notlar cinsiyete, ders türlerine ve sınıf düzeyine göre karĢılaĢtırılarak tablolar haline getirilmiĢ, öğretmen görüĢlerine de yer verilerek baĢarı durumları karĢılaĢtırılmaya çalıĢılmıĢtır. Tablo 3. Öğrencilerin bölüm, sınıf ve cinsiyete göre dağılımı Resim Bölümü Müzik Bölümü Sınıf 9.sınıf Kız Öğrenci Sayısı 14 Erkek Öğrenci Sayısı 16 10.sınıf 12 11.sınıf 16 12.sınıf 10 Toplam 30 Kız Öğrenci Sayısı 17 Erkek Öğrenci Sayısı 13 8 20 11 14 25 9 25 14 9 23 9 19 13 7 20 Toplam 94 Toplam 30 98 Tablo 3 incelendiğinde, müzik ve resim bölümü öğrencilerinin sınıf mevcutlarının birbirine yakın olduğu görülmektedir Müzik ve resim bölümlerinde alan dıĢı derslere giren branĢ öğretmenleri aynı sınıf düzeylerine giren aynı olan branĢ öğretmenleridir. BranĢları aynı olan bu öğretmenler zümre oluĢturarak, öğretim programlarında belirtilen konular ve hedefler çerçevesinde yıllık planlarını ve ders planlarını yaparak derslere girmekte, ayrıca yapılan zümre toplantılarında sınav tarihleri, sınav soruları, sınav sorularının sayıları ve değerlendirme ölçütlerini belirleyerek değerlendirmelerini yapmaktadırlar. Güzel sanatlar liselerinde araĢtırmaya tabi tutulan resim ve müzik eğitimi bölümlerinde eğitimi verilen alan dıĢı dersler ve ders saatleri tablo 4‟ de gösterilmiĢtir. 40 Tablo 4. Güzel sanatlar liselerinde araĢtırmaya tabi tutulan resim ve müzik eğitimi bölümlerinde eğitimi verilen alan dıĢı dersler ve ders saatleri Ders Saatleri Müzik Bölümü Dersler Resim Bölümü 9. Sınıf 10. Sınıf 11. Sınıf 12. Sınıf 9. Sınıf 10. Sınıf 11. Sınıf 12. Sınıf Dil ve Anlatım 2 2 2 2 2 2 2 2 Türk Edebiyatı 3 3 3 3 3 3 3 3 Tarih 2 2 0 0 2 2 0 0 0 0 2 0 0 0 2 0 2 2 0 0 2 2 0 0 Matematik 6 4 0 0 6 4 0 0 Fizik 2 2 0 0 2 2 0 0 Kimya 2 2 0 0 2 2 0 0 Biyoloji 3 3 0 0 3 3 0 0 Yabancı Dil 3 2 2 2 3 2 2 2 Toplam: 25 22 9 7 25 22 9 7 T.C. Ġnkılâp Tarihi ve Atatürkçülük Coğrafya Tablo 4‟ de görüldüğü gibi resim ve müzik bölümü alan dıĢı dersler için haftalık ders saatleri eĢittir. Buna göre 9. sınıflar bir hafta içinde toplam 25, 10. sınıflar 22, 11. sınıflar 9, 12. sınıflar ise 7 saat alan dıĢı ders görmektedirler. Öğretmenlerin mezuniyet ana dalları, mesleki kıdemleri ve okuldaki çalıĢma süresine iliĢkin bilgiler tablolar halinde gösterilmiĢtir. 41 Tablo 5. ÇalıĢmada yer alan öğretmenlerin kıdem, çalıĢma süreleri ve mezuniyet ana dallarına ait profilleri BranĢlar Mesleki Kıdem GSL de ÇalıĢma Süresi 1 Türk Edebiyatı 25 Yıl 12 Yıl 2 Yabancı Dil 30 Yıl 14 Yıl 3 Tarih / T.C. Ġnkılap Tarihi ve Atatürkçülük 21 Yıl 12 Yıl Tarih Bölümü 4 Dil ve Anlatım 16 Yıl 12 Yıl Eğitim Fak. Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü 5 Coğrafya 33 Yıl 1 Yıl Coğrafya Bölümü 6 Matematik 17 Yıl 8 Yıl 7 Fizik 21 Yıl 1 Yıl 8 Kimya 23 Yıl 1 Yıl Kimya Bölümü 9 Biyoloji 22 Yıl 1 Yıl Biyoloji Bölümü Sıra no Mezuniyet Ana Dalı Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü Yabancı Dil Bölümü Eğitim Fak Matematik Bölümü Eğitim Fak. Fizik Bölümü Tablo 5 incelendiğinde, öğretmenlerin tamamının 15 yılın üzerinde bir tecrübeye sahip olduğu, yarısından fazlasının güzel sanatlar lisesinde çalıĢma süresinin olukça uzun olduğu ve öğretmenlerin tamamının kendi alanlarından mezun oldukları görülmektedir. 3.3.Veri Araçları ve Verilerin Toplanması Güzel sanatlar lisesinde eğitim veren öğretmenlere yarı yapılandırılmıĢ görüĢme uygulanmıĢ, görüĢmede 4 kiĢisel, 6 açık uçlu olmak üzere 10 tane soru yer almıĢtır. Açık uçlu görüĢme sorularında resim ve müzik bölümü öğrencilerinin alan dıĢı (matematik, Türk edebiyatı, dil ve anlatım, tarih, T.C Ġnkılap Tarihi ve Atatürkçülük, coğrafya, yabancı dil, fizik, kimya, biyoloji) derslerindeki baĢarı durumları arasında anlamlı farklılıkların olup olmadığı ile ilgili görüĢleri ortaya çıkarmak için yapılmıĢtır. GörüĢme sorularının hazırlanmasında eğitim bilimleri uzman görüĢlerine baĢvurulmuĢtur. Öğretmenlerle görüĢmeler yapılmadan önce 42 gerekli izin iĢlemleri tamamlanmıĢ (Bkz.Ek.1), öğretmenlerle randevu alınmıĢ ve yapılan görüĢmelerden elde edilen veriler not tutulmuĢtur. Öğrencilerin alan dıĢı derslerinin yılsonu notları ise, sene sonunda Milli Eğitim bakanlığı E-Okul sisteminden okul müdürlüğü tarafından çıkartılmıĢ ve veri çözümlemesi için kullanılmıĢtır. 3.4.Verilerin Çözümlenmesi AraĢtırmanın nicel kısmında, öğrencilerin notları alınarak, derslere, cinsiyetlere, ders türlerine ve sınıf değiĢkenine göre ayrı ayrı değerlendirilerek, müzik ve resim bölümü baĢarılarının karĢılaĢtırması yapılmıĢtır. Elde edilen veriler, frekans ve yüzde hesaplamaları yapılarak sayısallaĢtırılmıĢ tablolar halinde ortaya konulmuĢtur. AraĢtırmanın ilk üç sorusuna yanıt aramak amacıyla, öncelikle tüm dağılımlarda uç değer analizi ve normallik incelemeleri gerçekleĢtirilmiĢtir. Uç değer bulunan dağılımlarda ilgili veriler analiz dıĢı tutulmuĢtur. Normallik incelemeleri, veri sayısının 30‟un üzerinde olması durumunda Kolmogorov-Smirnov testi ile, 30‟un altında olması durumunda ise Shapiro-Wilk testi ile gerçekleĢtirilmiĢtir. Dağılımın normal olması durumunda iliĢkisiz örneklemler için t testi; dağılımın normal olmaması durumunda ise Mann Whitney U testi kullanılmıĢtır (Alpar, 2012). AraĢtırmanın nitel kısmında ise öğretmenlerin görüĢlerine yer verilmiĢtir. Yarı yapılandırılmıĢ görüĢme sorularından elde edilen veriler betimsel analiz yöntemleriyle çözümlenmiĢtir. Her öğretmenin görüĢünün yanına öğretmenin girdiği ders, dersin baĢ harfleriyle belirtilmiĢtir. Açık uçlu sorularla edinilen öğretmen görüĢlerinden elde edilen veriler değerlendirilerek tablo haline getirilmiĢtir. 43 BÖLÜM IV 4. BULGULAR VE YORUMLAR 4.1. Birinci Alt Probleme Ait Bulgular ve Yorumlar Birinci alt problemde “resim ve müzik bölümü öğrencilerinin alan dıĢı derslerindeki (matematik, Türk edebiyatı, dil ve anlatım, tarih, T.C. Ġnkılap Tarihi ve Atatürkçülük, coğrafya, yabancı dil, fizik, kimya, biyoloji) baĢarıları sınıf düzeyine göre farklılık göstermekte midir?” sorusuna yanıt aranmıĢtır. Yapılan incelemede, 9. sınıflarda okuyan resim bölümünden üç ve müzik bölümünden bir öğrencinin matematik dersindeki puanlarının uç değer verdiği belirlenmiĢtir. Ġlgili öğrencilerin verileri analiz dıĢı bırakılmıĢtır. 10. sınıflarda okuyan resim ve müzik bölümü öğrencilerinin puanlarında ise uçdeğere rastlanmamıĢtır. Müzik ve resim bölümü öğrencilerinin matematik puanları dağılımına iliĢkin normallik testi sonuçları Tablo 6‟ de verilmiĢtir. Tablo 6. 9. ve 10. sınıflarda okuyan müzik bölümü ve resim bölümü öğrencilerinin matematik dersi puan dağılımına iliĢkin normallik testi sonuçları 9. sınıf 10. sınıf Bölüm Ġstatistik sd p Resim S-W= 0,950 27 0,218 Müzik S-W= 0,968 29 0,514 Resim S-W= 0,928 25 0,080 Müzik S-W= 0,959 20 0,525 Tablo 6 incelendiğinde her iki sınıfta da resim ve müzik bölümü öğrencilerinin matematik dersi puanlarının normal dağıldığı görülmektedir (S-Wr = 0,950; S-Wm = 0,968; S-Wr= 0,928; S-Wm=0,959; p>0,05). Bu bulgu dikkate alınarak, 9. ve 10. sınıflarda okuyan müzik ve resim bölümü öğrencilerinin matematik baĢarıları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark olup olmadığı, iliĢkisiz örneklemler için t testi yardımıyla incelenmiĢtir. Analiz sonuçları Tablo 7‟ 44 de verilmiĢtir. 9. ve 10. sınıflarda okuyan müzik bölümü ve resim bölümü Tablo 7. öğrencilerinin matematik dersi baĢarılarının karĢılaĢtırılmasına iliĢkin t testi sonuçları Sınıf Bölüm n SS 9. sınıf ̅ Resim 27 43,56 16,26 Müzik 29 41,62 14,64 Resim 25 44,76 18,83 Müzik 20 50,15 16,99 10. sınıf t sd p 0,469 54 0,641 0,996 43 0,325 Tablo 7‟ den de görülebileceği gibi, 9. sınıflarda okuyan resim ve müzik bölümü öğrencilerinin matematik dersi baĢarıları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunmamıĢtır (t=0,469; p>0,05). Yine, 10. sınıflarda okuyan resim ve müzik bölümü öğrencilerinin matematik dersi baĢarıları arasında gözlenen fark istatistiksel olarak anlamlı değildir (t=0,996; p>0,05). Resim ve müzik bölümü öğrencilerinin Türk edebiyatı dersi baĢarı puanlarına iliĢkin uç değer incelemesinde, 9. ve 12. sınıfların puanlarında uç değer gözlenmezken, 10. sınıf resim bölümünde iki, 11. sınıf müzik bölümünde bir öğrencinin puanının uç değer verdiği belirlenmiĢtir. Ġlgili öğrencilerin verileri analiz dıĢı tutularak normallik testi gerçekleĢtirilmiĢ ve test sonuçları Tablo 8‟ de verilmiĢtir. 45 Tablo 8. 9.-12. sınıflarda okuyan müzik bölümü ve resim bölümü öğrencilerinin Türk edebiyatı dersi puan dağılımına iliĢkin normallik testi sonuçları Bölüm 9. sınıf 10. sınıf 11. sınıf 12. sınıf Ġstatistik sd p Resim K-S= 0,113 30 0,200 Müzik K-S= 0,088 30 0,200 Resim S-W= 0,961 23 0,474 Müzik S-W= 0,938 20 0,223 Resim S-W= 0,962 23 0,495 Müzik S-W= 0,926 24 0,079 Resim S-W= 0,948 20 0,332 Müzik S-W= 0,920 19 0,113 Tablo 8‟ e göre, dokuzuncu sınıf (K-Sr = 0,113; K-Sm = 0,088), onuncu sınıf (S-Wr = 0,961; S-Wm = 0,938), on birinci sınıf (S-Wr = 0,962; S-Wm = 0,926) ve on ikinci sınıfta (S-Wr = 0,948; S-Wm = 0,920) her iki bölümde de Türk edebiyatı dersi puanlarının normal dağıldığı görülmektedir (p>0,05). Bu bulgu dikkate alınarak, müzik ve resim bölümü öğrencilerinin Türk edebiyatı baĢarıları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark olup olmadığı, her sınıf için ayrı ayrı olmak üzere, iliĢkisiz örneklemler için t testi yardımıyla incelenmiĢtir. Analiz sonuçları Tablo 9‟ de verilmiĢtir. 46 Tablo 9. Müzik bölümü ve resim bölümü öğrencilerinin Türk edebiyatı dersi baĢarılarının sınıflara göre ayrı ayrı karĢılaĢtırılmasına iliĢkin t testi sonuçları Sınıf Bölüm n ̅ SS Resim 30 73,87 6,51 9. sınıf Müzik 30 64,37 14,27 Resim 23 62,65 7,53 10. sınıf Müzik 20 71,30 4,05 Resim 23 68,13 4,60 11. sınıf Müzik 24 75,67 6,88 Resim 20 76,30 8,38 12. sınıf Müzik * 19 78,05 t sd p 3,318 58 0,002* 4,586 41 0,000* 4,392 45 0,000* 0,535 37 0,596 11,87 p<0,05 Tablo 9‟ den de görülebileceği gibi, 9., 10. ve 11. sınıflarda resim ve müzik bölümü öğrencilerinin Türk edebiyatı dersi baĢarıları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark gözlenirken (p<0,05); 12. sınıfta resim ve müzik bölümü öğrencilerinin baĢarıları arasında gözlenen farklılık anlamlı bulunmamıĢtır (p>0,05). Bu bulguya göre, 9. sınıflarda resim bölümü öğrencilerinin; 10. ve 11. sınıflarda ise müzik bölümü öğrencilerinin Türk edebiyatı dersinde daha baĢarılı olduğu; 12. sınıflarda ise resim ve müzik bölümü öğrencilerinin ilgili derste aynı baĢarıyı sergiledikleri ifade edilebilir. Resim ve müzik bölümü öğrencilerinin dil ve anlatım dersi baĢarı puanlarına iliĢkin uç değer incelemesinde, 9. ve 10. sınıfların resim bölümünde birer öğrencinin; 10. sınıf müzik bölümünde dokuz ve 11. sınıf müzik bölümünde bir öğrencinin puanının uç değer verdiği belirlenmiĢtir. Ġlgili öğrencilerin verileri analiz dıĢı tutularak normallik testi gerçekleĢtirilmiĢ ve test sonuçları Tablo 10‟ da verilmiĢtir. 47 Tablo 10. 9.-12. sınıflarda okuyan müzik bölümü ve resim bölümü öğrencilerinin dil ve anlatım dersi puan dağılımına iliĢkin normallik testi sonuçları 9. sınıf 10. sınıf 11. sınıf 12. sınıf Bölüm Ġstatistik sd p Resim S-W= 0,917 29 0,025* Müzik K-S= 0,103 30 0,200 Resim S-W= 0,959 24 0,421 Müzik S-W= 0,955 11 0,710 Resim S-W= 0,962 23 0,509 Müzik S-W= 0,956 24 0,363 Resim S-W= 0,912 20 0,070 Müzik S-W= 0,868 19 0,014* * p<0,05 Tablo 10‟a göre, 9. sınıflarda resim bölümü öğrencilerinin ve 12. sınıflarda müzik bölümü öğrencilerinin dil ve anlatım dersi puanlarının normal dağılmadığı (SWr = 0,917; S-Wm=0,0868; p<0,05) ancak diğer tüm sınıflarda hem resim hem müzik bölümü öğrencilerinin dil ve anlatım dersi puanlarının normal olduğu görülmektedir (K-Sm= 0,103; S-Wr = 0,959; S-Wm = 0,955; S-Wr = 0,962; S-Wm = 0,956; S-Wr = 0,912; p>0,05). Bu bulguya göre, 9. sınıflarda ve 12. sınıflarda resim ve müzik bölümü öğrencilerinin dil ve anlatım ders baĢarıları arasında gözlenen farkın anlamlı olup olmadığı Mann Whitney U testi ile; 10. ve 12. sınıflarda ise iliĢkisiz örneklemler için t testi ile test edilmiĢtir. Mann Whitney U testi sonuçları Tablo 11‟ de; t testi sonuçları ise Tablo 12‟ de verilmiĢtir. 48 Tablo 11. Müzik bölümü ve resim bölümü öğrencilerinin dil ve anlatım dersi baĢarılarının 9. ve 12. sınıflara göre ayrı ayrı karĢılaĢtırılmasına iliĢkin Mann Whitney U testi sonuçları Sınıf Bölüm n ortanca Sıra ort. Sıra top. Resim 29 81,00 26,88 779,50 9. sınıf 12. sınıf * Müzik 30 82,50 33,02 990,50 Resim 20 81,50 12,35 247,00 Müzik 19 92,00 28,05 U z p 344,50 1,374 0,170 37,00 4,307 0,000* 533,00 p<0,05 Tablo 11‟ e göre, 9. sınıflarda resim ve müzik bölümü öğrencilerinin dil ve anlatım dersi puan dağılımları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunmazken (U=344,50; z =1,374; p>0,05); 12. sınıflarda resim ve müzik bölümü öğrencilerinin dil ve anlatım dersi puan dağılımları arasında gözlenen fark anlamlı bulunmuĢtur (U=37,00; z=4,307; p<0,05). Bu bulguya göre, 12. sınıflarda müzik bölümü öğrencilerinin dil ve anlatım dersi puanlarına iliĢkin ortancasının resim bölümü öğrencilerine göre daha yüksek olduğu söylenebilir. 12. sınıflarda müzik bölümü öğrencilerinin yarısı 92,00 puanın üzerinde not alırken; resim bölümü öğrencilerinin yarısı 81,50 puanın üzerinde not almıĢtır. Tablo 12. Müzik bölümü ve resim bölümü öğrencilerinin dil ve anlatım dersi baĢarılarının 10. ve 11. sınıflara göre ayrı ayrı karĢılaĢtırılmasına iliĢkin t testi sonuçları Sınıf 10. sınıf 11. sınıf * 24 ̅ 68,29 5,85 Müzik 11 72,73 1,49 Resim 23 70,71 11,55 Müzik 24 85,17 4,81 Bölüm n Resim SS t sd p 2,460 33 0,019* 5,632 45 0,000* p<0,05 Tablo 12‟ den de görülebileceği gibi, 10. ve 11. sınıflarda resim ve müzik bölümü öğrencilerinin dil ve anlatım dersi baĢarıları arasında istatistiksel 49 olarak anlamlı bir fark bulunmaktadır (p<0,05). Bu bulguya göre, 10. sınıflarda müzik bölümü öğrencilerinin; 11. sınıflarda ise resim bölümü öğrencilerinin dil ve anlatım dersinde daha baĢarılı olduğu söylenebilir. Resim ve müzik bölümü öğrencilerinin tarih dersi baĢarı puanlarına iliĢkin uç değer incelemesinde, 9. sınıf müzik bölümünde iki öğrencinin; 10. sınıf resim bölümünde bir öğrencinin puanının uç değer verdiği belirlenmiĢtir. Ġlgili öğrencilerin verileri analiz dıĢı tutularak gerçekleĢtirilen normallik testi sonuçları Tablo 13‟ de yer almaktadır. 9. ve 10. sınıflarda okuyan müzik bölümü ve resim bölümü Tablo 13. öğrencilerinin tarih dersi puan dağılımına iliĢkin normallik testi sonuçları 9. sınıf 10. sınıf * Bölüm Ġstatistik sd p Resim K-S= 0,073 30 0,200 Müzik S-W= 0,979 28 0,822 Resim S-W= 0,959 24 0,417 Müzik S-W= 0,931 20 0,162 p<0,05 Tablo 13‟ e göre, 9. ve 10. sınıflarda resim ve müzik bölümü öğrencilerinin tarih dersi puanlarının normal olduğu gözlenmektedir (K-Sr= 0,073; S-Wm= 0,979; S-Wr= 0,959; S-Wm= 0,931; p>0,05). Bu bulguya göre, resim ve müzik bölümü öğrencilerinin tarih ders baĢarıları arasında gözlenen farkın anlamlı olup olmadığı 9. sınıflarda ve 12. sınıflar için ayrı ayrı olma üzere, iliĢkisiz örneklemler için t testi ile test edilmiĢtir. t testi sonuçları Tablo 14‟ de verilmiĢtir. 50 Tablo 14. Müzik bölümü ve resim bölümü öğrencilerinin tarih dersi baĢarılarının 9. ve 10. sınıflara göre ayrı ayrı karĢılaĢtırılmasına iliĢkin t testi sonuçları Sınıf Bölüm n ̅ SS Resim 30 64,80 11,74 9. sınıf Müzik 28 58,39 8,46 Resim 24 54,54 10,41 10. sınıf Müzik * 20 56,55 t sd p 2,370 56 0,021* 0,704 42 0,485 8,06 p<0,05 Tablo 14‟ e göre, 9. sınıflarda resim ve müzik bölümü öğrencilerinin tarih dersi baĢarıları arasında gözlenen fark istatistiksel olarak anlamlı bulunurken (t=2,370; p<0,05), 10. sınıflarda anlamlı bulunmamıĢtır (t=0,704; p>0,05). Bu bulguya göre, 9. sınıflarda resim bölümü öğrencilerinin tarih dersinde daha baĢarılı iken; 10. sınıflarda ise resim ve müzik bölümü öğrencilerinin tarih dersinde aynı baĢarıyı sergilemiĢlerdir. 11. sınıfta resim ve müzik bölümü öğrencilerinin T.C. Ġnkılap tarihi ve Atatürkçülük ders baĢarılarını karĢılaĢtırmak için yapılan uç değer incelemesinde, resim bölümünden bir öğrencinin puanının uç değer verdiği belirlenmiĢtir. Ġlgili öğrencinin verileri analiz dıĢı tutularak normallik testi gerçekleĢtirilmiĢtir. Test sonuçları Tablo 15‟ de yer almaktadır. 51 Tablo 15. 11. sınıfta okuyan müzik bölümü ve resim bölümü öğrencilerinin T.C. Ġnkılap Tarihi ve Atatürkçülük dersi puan dağılımına iliĢkin normallik testi sonuçları Bölüm Ġstatistik sd p Resim S-W= 0,962 22 0,526 Müzik S-W= 0,965 25 0,517 11. sınıf * p<0,05 Tablo 15‟ e göre, 11. sınıfta resim ve müzik bölümü öğrencilerinin Ġnkılap tarihi ve Atatürkçülük dersi puanlarının normal olduğu gözlenmektedir (S-Wr= 0,962; S-Wm= 0,965; p>0,05). Resim ve müzik bölümü öğrencilerinin T.C. Ġnkılap Tarihi ve Atatürkçülük dersi baĢarıları arasında gözlenen fark, iliĢkisiz örneklemler için t testi ile test edilmiĢ ve test sonuçları Tablo 16‟ da verilmiĢtir. Tablo 16. 11. sınıf müzik bölümü ve resim bölümü öğrencilerinin T.C. Ġnkılap Tarihi ve Atatürkçülük dersi baĢarılarının karĢılaĢtırılmasına iliĢkin t testi sonuçları Sınıf Bölüm n ̅ SS Resim 22 57,54 8,52 11. sınıf Müzik * 25 63,84 t sd p 2,804 45 0,007* 6,86 p<0,05 Tablo 16‟ den görülebileceği gibi, 11. sınıf resim ve müzik bölümü öğrencilerinin T.C. Ġnkılap Tarihi ve Atatürkçülük dersi baĢarıları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunmuĢtur (t=2,804; p<0,05). Bu bulguya göre, 11. sınıf müzik bölümü öğrencilerinin T.C. Ġnkılap Tarihi ve Atatürkçülük dersinde müzik bölümü öğrencilerine göre daha baĢarılı olduğu ifade edilebilir. Resim ve müzik bölümü öğrencilerinin coğrafya dersi baĢarı puanlarına iliĢkin uç değer incelemesinde, 9. sınıf müzik bölümünde iki öğrencinin; 10. sınıf resim bölümünde ise üç öğrencinin puanı uç değer vermiĢtir. Ġlgili öğrencilerin verileri analiz dıĢı tutularak gerçekleĢtirilen normallik testi sonuçları Tablo 17‟ de yer 52 almaktadır. Tablo 17. 9. ve 10. sınıflarda okuyan müzik bölümü ve resim bölümü öğrencilerinin coğrafya dersi puan dağılımına iliĢkin normallik testi sonuçları 9. sınıf 10. sınıf Bölüm Ġstatistik sd p Resim K-S= 0,141 30 0,130 Müzik S-W= 0,962 28 0,392 Resim S-W= 0,935 22 0,157 Müzik S-W= 0,931 20 0,161 * p<0,05 Tablo 17‟ den görülebileceği gibi, 9. ve 10. sınıflarda resim ve müzik bölümü öğrencilerinin coğrafya dersi puanlarının dağılımı normaldir (K-Sr= 0,141; S-Wm= 0,962; S-Wr= 0,935; S-Wm= 0,931; p>0,05). Resim ve müzik bölümü öğrencilerinin coğrafya ders baĢarıları arasında gözlenen farkın anlamlılığının 9. ve 10. sınıflar için ayrı ayrı olmak üzere, iliĢkisiz örneklemler için t testi ile test edilmesi kararlaĢtırılmıĢtır. t testi sonuçları Tablo 18‟ de verilmiĢtir. Tablo 18. Müzik bölümü ve resim bölümü öğrencilerinin coğrafya dersi baĢarılarının 9. ve 10. sınıflara göre ayrı ayrı karĢılaĢtırılmasına iliĢkin t testi sonuçları Sınıf Bölüm n ̅ SS Resim 30 61,00 9,27 9. sınıf Müzik 28 55,61 10,40 Resim 22 50,32 7,70 10. sınıf Müzik * 20 61,10 t sd p 2,088 56 0,041* 4,424 40 0,000* 8,08 p<0,05 Tablo 18‟ ya göre, 9. sınıflarda resim ve müzik bölümü öğrencilerinin coğrafya dersi baĢarıları arasında gözlenen fark istatistiksel olarak anlamlı 53 bulunmuĢtur (t=2,088; p<0,05). 10. sınıflarda da resim ve müzik bölümü öğrencilerinin coğrafya dersi baĢarıları arasındaki farkın istatistiksel olarak anlamlı olduğu görülmektedir (t=4,424; p<0,05). Bu bulguya göre, 9. sınıflarda resim bölümü öğrencilerinin, 10. sınıflarda ise müzik bölümü öğrencilerinin coğrafya dersinde daha baĢarılı olduğu söylenebilir. Resim ve müzik bölümü öğrencilerinin yabancı dil dersi baĢarı puanlarına iliĢkin uç değer incelemesinde, yalnızca 12. sınıflarda resim ve müzik bölümünde birer öğrencinin puanı uç değer olarak belirlenmiĢtir. Ġlgili öğrencilerin verileri analiz dıĢı tutularak gerçekleĢtirilen normallik testi sonuçları Tablo 19‟ deki gibidir. 9.-12. sınıflarda okuyan müzik bölümü ve resim bölümü Tablo 19. öğrencilerinin yabancı dil dersi puan dağılımına iliĢkin normallik testi sonuçları 9. sınıf 10. sınıf 11. sınıf 12. sınıf * Bölüm Ġstatistik sd p Resim K-S= 0,102 30 0,200 Müzik K-S= 0,147 30 0,097 Resim S-W= 0,929 25 0,084 Müzik S-W= 0,912 20 0,068 Resim S-W= 0,952 23 0,318 Müzik S-W= 0,983 25 0,939 Resim S-W= 0,839 19 0,005* Müzik S-W= 0,924 18 0,151 p<0,05 Tablo 19‟ a göre, dokuzuncu sınıf (K-Sr=0,102; K-Sm=0,147), onuncu sınıf (S-Wr=0,929; S-Wm=0,912) ve on birinci sınıfta (S-Wr=0,952; S-Wm=0,983) yabacı dil dersi puanları normal dağılmıĢtır (p>0,05). On ikinci sınıfta resim bölümü öğrencilerinin puanlarının normal dağılmazken (S-Wr=0,839; p<0,05), müzik bölümü öğrencilerinin puanları ise normal dağılmaktadır (S-Wm=0,924; p>0,05). Bu bulgu dikkate alınarak, müzik ve resim bölümü öğrencilerinin yabancı dil baĢarıları 54 arasında gözlenen farklılık 9.10. ve 11. sınıflarda iliĢkisiz örneklemler için t testi ile, 12. sınıfta ise Mann Whitney U testi ile incelenmiĢtir. Analiz sonuçları Tablo 20 ve Tablo 21‟ de verilmiĢtir. Tablo 20. Müzik bölümü ve resim bölümü öğrencilerinin yabancı dil dersi baĢarılarının 9. 10. ve 11. sınıflara göre ayrı ayrı karĢılaĢtırılmasına iliĢkin t testi sonuçları Sınıf Bölüm n ̅ SS Resim 30 76,93 13,05 9. sınıf Müzik 30 73,00 15,29 Resim 25 71,76 14,12 10. sınıf Müzik 20 80,45 11,97 Resim 23 76,56 8,25 11. sınıf Müzik * 25 83,80 t sd p 1,072 58 0,288 2,192 43 0,034* 3,251 46 0,000* 7,16 p<0,05 Tablo 20‟ den de görülebileceği gibi, 9.sınıfta resim ve müzik bölümü öğrencilerinin yabancı dil dersi baĢarıları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunmamıĢtır (t= 1,072; p>0,05). 10. ve 11. sınıfta resim ve müzik bölümü öğrencilerinin baĢarıları arasında gözlenen farklılık müzik bölümü öğrencilerinin lehine anlamlı bulunmuĢtur (p<0,05). Bu bulguya göre, 9. sınıflarda resim ve müzik bölümü öğrencileri yabancı dil dersinde aynı baĢarıyı sergilerken, 10. ve 11. sınıflarda müzik bölümü öğrencileri daha baĢarılıdırlar. Tablo 21. 12. sınıf müzik bölümü ve resim bölümü öğrencilerinin yabancı dil dersi baĢarılarının karĢılaĢtırılmasına iliĢkin Mann Whitney U testi sonuçları Sınıf 12. sınıf Bölüm n ortanca Sıra ort. Sıra top. Resim 19 93,00 16,97 322,50 Müzik 18 96,00 21,14 380,50 U z p 132,00 1,188 0,245 55 Tablo 21‟ e göre, 12. sınıfta resim ve müzik bölümü öğrencilerinin yabancı dil dersi puan dağılımları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunmamaktadır (U=132,00; z=1,188; p>0,05). Bu bulguya göre, 12. sınıfta resim bölümü öğrencilerinin yabancı dil dersi ortancası 93,00 puanı ile müzik bölümü öğrencilerinin yabancı dil dersi ortancası 96,50 puan arasındaki fark önemli değildir. Resim ve müzik bölümü öğrencilerinin fizik dersi baĢarı puanlarına iliĢkin uç değer incelemesinde, 9. sınıf müzik bölümünde üç öğrencinin ve resim bölümünde bir öğrencinin puanı uç değer vermiĢtir. Ġlgili öğrencilerin verileri analiz dıĢı tutularak gerçekleĢtirilen normallik testi sonuçları Tablo 22‟ de yer almaktadır. Tablo 22. 9. ve 10. sınıflarda okuyan müzik bölümü ve resim bölümü öğrencilerinin fizik dersi puan dağılımına iliĢkin normallik testi sonuçları 9. sınıf 10. sınıf Bölüm Ġstatistik sd p Resim S-W= 0,949 29 0,176 Müzik S-W= 0,968 27 0,545 Resim S-W= 0,930 25 0,088 Müzik S-W= 0,950 20 0,369 Tablo 22‟ ye göre, 9. ve 10. sınıflarda resim ve müzik bölümü öğrencilerinin fizik dersi puanlarının dağılımı normaldir (S-Wr=0,949; S-Wm= 0,968; S-Wr= 0,930; S-Wm=0,950; p>0,05). Resim ve müzik bölümü öğrencilerinin fizik ders baĢarıları arasında gözlenen farkın anlamlılığı 9. ve 10. sınıflar için ayrı ayrı olmak üzere, iliĢkisiz örneklemler için t testi ile test edilmiĢ ve analiz sonuçları Tablo 23‟de gösterilmiĢtir. 56 Tablo 23. Müzik bölümü ve resim bölümü öğrencilerinin fizik dersi baĢarılarının 9. ve 10. sınıflara göre ayrı ayrı karĢılaĢtırılmasına iliĢkin t testi sonuçları Sınıf Bölüm n ̅ SS Resim 29 53,14 11,93 9. sınıf Müzik 27 45,89 9,23 Resim 25 44,76 11,55 10. sınıf Müzik * 20 55,80 t sd p 2,529 54 0,014* 3,391 43 0,002* 9,91 p<0,05 Tablo 23‟ e göre, 9. sınıflarda resim ve müzik bölümü öğrencilerinin fizik dersi baĢarıları arasında gözlenen fark, resim bölümü öğrencilerinin lehine anlamlı bulunmuĢtur (t=2,529; p<0,05). 10. sınıflarda ise müzik bölümü öğrencilerinin fizik dersinde daha baĢarılı olduğu belirlenmiĢtir (t=3,391; p<0,05). Resim ve müzik bölümü öğrencilerinin kimya dersi baĢarı puanlarına iliĢkin uç değer incelemesinde hem 9. sınıfta hem de 10. sınıfta uç değere rastlanmamıĢtır. Her iki sınıf için ayrı ayrı yapılan normallik testi sonuçları Tablo 24‟ de yer almaktadır. Tablo 24. 9. ve 10. sınıflarda okuyan müzik bölümü ve resim bölümü öğrencilerinin kimya dersi puan dağılımına iliĢkin normallik testi sonuçları 9. sınıf 10. sınıf Bölüm Ġstatistik sd p Resim K-S= 0,142 30 0,124 Müzik K-S= 0,131 30 0,200 Resim S-W= 0,698 25 0,000* Müzik S-W= 0,928 20 0,161 * p<0,05 Tablo 24‟den görülebileceği gibi, 9. sınıfta resim bölümü ile 10. sınıfta resim ve müzik bölümü öğrencilerinin kimya dersi puanlarının dağılımı normal bulunurken 57 (K-Sr= 0,142; S-Wr= 0,698; S-Wm= 0,928; p>0,05), 9. sınıfta müzik bölümü öğrencilerinin kimya dersi puanlarının dağılımı normal bulunmamıĢtır (K-Sr= 0,131; p<0,05). Bu bulguya göre resim ve müzik bölümü öğrencilerinin kimya dersi baĢarıları arasındaki fark, 9. sınıfta iliĢkisiz örneklemler için t testi ile, 10. sınıfta ise Mann Whitney U testi ile test edilmiĢtir. Analiz sonuçları Tablo 25 ve Tablo 26‟ da verilmiĢtir. Tablo 25. 9. sınıf müzik bölümü ve resim bölümü öğrencilerinin kimya dersi baĢarılarının karĢılaĢtırılmasına iliĢkin t testi sonuçları Sınıf Bölüm n ̅ SS Resim 30 67,50 14,44 9. sınıf Müzik 30 62,70 t sd p 1,331 58 0,188 13,47 Tablo 25‟ ye göre, 9. sınıflarda resim ve müzik bölümü öğrencilerinin kimya dersi baĢarıları arasında gözlenen fark istatistiksel olarak anlamlı bulunmamıĢtır (t=1,331; p>0,05). Bu bulguya göre, 9. sınıflarda resim ve müzik bölümü öğrencilerinin kimya dersinde aynı baĢarıyı sergiledikleri söylenebilir. Tablo 26. 10. sınıf müzik bölümü ve resim bölümü öğrencilerinin kimya dersi baĢarılarının karĢılaĢtırılmasına iliĢkin Mann Whitney U testi sonuçları Sınıf 10. sınıf Bölüm n ortanca Sıra ort. Sıra top. Resim 25 52,00 17,58 439,50 Müzik 20 67,50 29,78 U z p 114,50 3,104 0,002* 595,50 Tablo 26‟ ya göre, 10. sınıfta resim ve müzik bölümü öğrencilerinin kimya dersi puan dağılımları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunmaktadır (U=114,50; z=3,104; p<0,05). Bu bulguya göre, 10. sınıfta müzik bölümü öğrencilerinin kimya dersi ortancaları resim bölümü öğrencilerinden daha yüksektir. Resim ve müzik bölümü öğrencilerinin biyoloji dersi baĢarı puanlarına iliĢkin uç değer incelemesinde yalnızca 9. sınıf müzik bölümünden bir öğrencinin puanı uç değer vermiĢtir. Ġlgili öğrencinin puanı analiz dıĢı tutularak normallik incelemesi 58 gerçekleĢtirilmiĢtir. Her iki sınıf için ayrı ayrı yapılan normallik testi sonuçları Tablo 27‟ de yer almaktadır. 9. ve 10. sınıflarda okuyan müzik bölümü ve resim bölümü Tablo 27. öğrencilerinin biyoloji dersi puan dağılımına iliĢkin normallik testi sonuçları 9. sınıf 10. sınıf Bölüm Ġstatistik sd p Resim K-S= 0,117 30 0,200 Müzik S-W= 0,962 29 0,371 Resim S-W= 0,885 20 0,009* Müzik S-W= 0,936 20 0,201 * p<0,05 Tablo 27‟ ye göre, 9. sınıfta resim ve müzik bölümü ile 10. sınıfta müzik bölümü öğrencilerinin biyoloji dersi puanlarının dağılımı normal bulunmuĢtur (KSr= 0,117; S-Wm= 0,962; S-Wm= 0,936; p>0,05). 10. sınıfta resim bölümü öğrencilerinin biyoloji dersi puanları normal dağılmamaktadır (S-Wr= 0,885; p<0,05). Bu bulgu dikkate alınarak, resim ve müzik bölümü öğrencilerinin biyoloji dersi baĢarıları arasındaki fark, 9. sınıf için iliĢkisiz örneklemler için t testi ile, 10. sınıf için de Mann Whitney U testi ile test edilmiĢtir. Analiz sonuçları Tablo 28 ve Tablo 29‟ da verilmiĢtir. Tablo 28. 9. sınıf müzik bölümü ve resim bölümü öğrencilerinin biyoloji dersi baĢarılarının karĢılaĢtırılmasına iliĢkin t testi sonuçları Sınıf Bölüm n ̅ SS Resim 30 56,33 13,85 9. sınıf Müzik 29 44,41 t sd p 3,479 57 0,001* 12,40 * p<0,05 Tablo 28‟ a göre, 9. sınıflarda resim ve müzik bölümü öğrencilerinin biyoloji dersi baĢarıları arasında gözlenen fark istatistiksel olarak anlamlıdır (t=3,479; p<0,05). Bu bulguya göre, 9. sınıflarda resim bölümü öğrencileri kimya dersinde 59 müzik bölümü öğrencilerine göre daha baĢarılıdırlar. Tablo 29. 10. sınıf müzik bölümü ve resim bölümü öğrencilerinin biyoloji dersi baĢarılarının karĢılaĢtırılmasına iliĢkin Mann Whitney U testi sonuçları Sınıf 10. sınıf Bölüm n ortanca Sıra ort. Sıra top. Resim 25 42,00 19,24 481,00 Müzik 20 57,50 27,70 U z p 156,00 2,149 0,032* 554,00 Tablo 29‟ ya göre, 10. sınıfta resim ve müzik bölümü öğrencilerinin biyoloji dersi puan dağılımları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunmaktadır (U=156,00; z=2,149; p<0,05). Bu bulguya göre, 10. sınıfta müzik bölümü öğrencilerinin biyoloji dersi ortancaları resim bölümü öğrencilerinden daha yüksektir. 4.2. Ġkinci Alt Probleme Ait Bulgular ve Yorumlar Cinsiyet farklılıklarının, beraberinde öğrenme durumlarındaki farklılaĢmayı da getirebildiği düĢünülebilir. YaĢ farklılıklarından ziyade kız ve erkeklerin öğrenme Ģekilleri arasında farklılıklar olduğu ve bu farklılıkların öğrenci baĢarısına etkide bulunduğu, öğrencilerin derslerdeki baĢarılarının da sınıf düzeylerine göre değiĢebildiği söylenebilir. Ġkinci alt problemde “resim ve müzik bölümünün farklı sınıflarında okuyan öğrencilerin alan dıĢı derslerdeki baĢarıları, sınıf düzeyine ve cinsiyete göre farklılık göstermekte midir?” sorusuna yanıt aranmıĢtır. 60 Tablo 30. 9. ve 10. sınıf müzik ve resim bölümü kız ve erkek öğrencilerinin matematik dersi puan dağılımına iliĢkin normallik testi sonuçları Sınıf Bölüm Resim 9. sınıf Müzik Resim 10. sınıf Müzik * Cinsiyet Ġstatistik sd p Kız Erkek Kız Erkek Kız Erkek Kız Erkek 0,945 0,906 0,870 0,975 0,886 0,911 0,930 0,907 17 13 14 14 11 14 11 8 0,381 0,161 0,042* 0,938 0,123 0,161 0,406 0,335 p<0,05 Tablo 30‟ e göre, 9. sınıflarda müzik bölümünde okuyan kız öğrencilerin matematik dersi puanlarının normal dağılmadığı (S-W9mk= 0,870; p<0,05) ancak diğer tüm gruplarda kız ve erkek öğrencilerin matematik dersi puanlarının normal olduğu görülmektedir (S-W9rk= 0,945; S-W9re= 0,906; S-W9me= 0,975; S-W10rk= 0,886; S-W10re= 0,911; S-W10mk = 0,930; S-W10me = 0,907; p>0,05). Bu bulguya göre, 9. sınıf müzik bölümü öğrencilerinin matematik ders baĢarılarının cinsiyete göre farklılık gösterip göstermediği Mann Whitney U testi ile; diğer tüm gruplarda ise iliĢkisiz örneklemler için t testi ile test edilmiĢtir. Mann Whitney U testi sonuçları Tablo 31‟ de; t testi sonuçları ise Tablo 32‟ de verilmiĢtir. Tablo 31. Dokuzuncu sınıf müzik bölümünde okuyan kız ve erkek öğrencilerin matematik dersi baĢarılarının karĢılaĢtırılmasına iliĢkin Mann Whitney U testi sonuçları Sınıf Bölüm Cinsiyet n Ortanca Sıra ort. Sıra top. 9. Sınıf Müzik Kız 14 50,00 19,18 137,50 Erkek 14 31,50 9,82 268,50 U z p 32,50 -3,014 0,003* * p<0,05 Tablo 31‟ göre, 9. sınıfta müzik bölümü öğrencilerinin matematik dersi puan dağılımları arasında cinsiyete göre istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunmaktadır (U=32,50; z=-3,014; p<0,05). Bu bulguya göre, 9. sınıfta okuyan müzik bölümü kız 61 öğrencilerinin matematik dersi ortancaları erkek öğrencilerden daha yüksektir. Tablo 32. Dokuzuncu sınıf resim bölümü ve 10. sınıf müzik ve resim bölümünde okuyan kız ve erkek öğrencilerin matematik dersi baĢarılarının karĢılaĢtırılmasına iliĢkin t testi sonuçları Sınıf Bölüm 9. sınıf Resim Cinsiyet n SS Kız ̅ 17 53,23 18,90 Erkek 13 41,15 20,70 Kız 11 36,36 20,10 Resim Erkek 14 51,36 13,68 Kız 11 62,54 10,28 t sd p -1,644 28 0,111 2,114 23 0,046* -5,815 17 0,000* 10. sınıf Müzik Erkek * 8 36,37 8,76 p<0,05 Tablo 32‟ den de görülebileceği gibi, 9. sınıf resim bölümünde okuyan öğrencilerin matematik dersi baĢarıları arasında cinsiyete göre istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunmamıĢtır (t=-1,644; p>0,05). Ancak, 10. sınıf resim bölümünde okuyan kız ve erkek öğrencilerin matematik baĢarıları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık olduğu gözlenmiĢtir (t=2,114; p<0,05). Benzer Ģekilde, 10 sınıf müzik bölümünde okuyan öğrencilerin matematik dersi baĢarılarının cinsiyete göre farklılık gösterdiği belirlenmiĢtir (t=-5,815; p<0,05). Bu bulgulara göre, 10. sınıfta matematik dersi için, resim bölümünde erkek öğrenciler daha baĢarılı iken, müzik bölümünde ise kız öğrencilerin daha baĢarılı olduğu ifade edilebilir. 9.-12. sınıflarda okuyan resim ve müzik bölümü öğrencilerinin Türk edebiyatı dersi baĢarılarının cinsiyete göre farklılık gösterip göstermediğini ortaya koymak amacıyla, iliĢkisiz örneklemler için t testi yapılması kararlaĢtırılmıĢtır. Bu amaçla, öncelikle normallik sayıltısının sağlanıp sağlanmadığı kontrol edilmiĢtir. Yapılan incelemede, resim bölümü 9. sınıfta okuyan bir kız öğrencinin; resim bölümü 10. sınıfta okuyan dört kız öğrencinin ve müzik bölümü 10. sınıfta okuyan bir erkek öğrencinin Türk edebiyatı dersindeki puanlarının uç değer verdiği 62 belirlenmiĢtir. Ġlgili öğrencilerin verileri analiz dıĢı bırakılmıĢtır. 9.-12. sınıf müzik ve resim bölümünde okuyan kız ve erkek öğrencilerin Türk edebiyatı dersi puan dağılımına iliĢkin normallik testi sonuçları Tablo 33‟ de verilmiĢtir. Tablo 33. 9. -12. sınıf müzik ve resim bölümü kız ve erkek öğrencilerinin Türk edebiyatı dersi puan dağılımına iliĢkin normallik testi sonuçları Sınıf Bölüm Resim 9. sınıf Müzik Resim 10. sınıf Müzik Resim 11. sınıf Müzik Resim 12. sınıf Müzik Cinsiyet Ġstatistik sd p Kız Erkek Kız Erkek Kız Erkek Kız Erkek Kız Erkek Kız Erkek Kız Erkek Kız Erkek 0,961 0,910 0,953 0,948 0,886 0,942 0,930 0,854 0,949 0,940 0,911 0,935 0,883 0,892 0,869 0,940 16 13 15 15 7 14 12 7 14 9 16 9 13 7 10 9 0,680 0,182 0,581 0,491 0,255 0,443 0,375 0,134 0,547 0,587 0,121 0,534 0,079 0,283 0,097 0,587 * p<0,05 Tablo 33‟ e göre, tüm sınıflarda resim ve müzik bölümünde okuyan kız ve erkek öğrencilerin Türk edebiyatı dersi puanları normal dağılmaktadır (p>0,05). Bu bulguya göre, 9-12. sınıf resim ve müzik bölümü öğrencilerinin Türk edebiyatı dersi baĢarılarının cinsiyete göre farklılık gösterip göstermediği iliĢkisiz örneklemler için t testi ile test edilmiĢtir ve elde edilen sonuçlar Tablo 34‟ de verilmiĢtir. 63 Tablo 34. 9-12. sınıf resim ve müzik bölümlerinde okuyan kız ve erkek öğrencilerin Türk edebiyatı dersi baĢarılarının karĢılaĢtırılmasına iliĢkin t testi sonuçları Sınıf Bölüm Cinsiyet n SS Kız ̅ 16 74,00 4,77 Resim Erkek 13 72,85 7,89 Kız 15 69,40 13,44 t sd p -0,486 27 0,631 -2,034 28 0,052 0,212 19 0,835 -2,018 17 0,060 2,869 21 0,009* -2,006 23 0,057 -0,954 18 0,353 0,360 17 0,723 9. sınıf Müzik Erkek 15 59,33 13,67 Kız 7 63,71 2,14 Erkek 14 65,57 1048 Kız 12 72,92 4,10 Erkek 7 69,57 1,90 Kız 14 66,21 4,04 Resim 10. sınıf Müzik Resim Erkek 9 71,11 3,92 Kız 16 77,06 6,05 11. sınıf Müzik Erkek 9 70,68 9,99 Kız 13 77,62 9,98 Resim Erkek 7 73,86 3,53 Kız 10 77,10 14,62 Erkek 9 79,11 8,61 12. sınıf Müzik * p<0,05 Tablo 34‟den de görülebileceği gibi, yalnızca 11. sınıf resim bölümünde okuyan öğrencilerin Türk edebiyatı dersi baĢarıları arasında cinsiyete göre istatistiksel olarak anlamlı bir fark gözlenmiĢtir (t=2,869; p<0,05). Bu bulguya göre, 11. sınıf resim bölümünde okuyan erkek öğrenciler Türk edebiyatı dersinde kız öğrencilerden 64 daha baĢarılıdır. Diğer tüm gruplarda 9-12. sınıflarda okuyan resim ve müzik bölümü öğrencilerinin Türk edebiyatı dersi baĢarısının kız ve erkek öğrenciler için benzer olduğu ifade edilebilir. 9.-12. sınıflarda okuyan resim ve müzik bölümü öğrencilerinin dil ve anlatım dersi baĢarılarının cinsiyete göre farklılık gösterip göstermediğini ortaya koymak amacıyla, iliĢkisiz örneklemler için t testi yapılması kararlaĢtırılmıĢtır. Bu amaçla, öncelikle normallik sayıltısının sağlanıp sağlanmadığı kontrol edilmiĢtir. Yapılan incelemede, resim bölümü 11. sınıfta okuyan bir kız öğrencinin; müzik bölümü 10. sınıfta okuyan bir erkek ve üç kız öğrencinin ve yine müzik bölümünde 11. sınıfta okuyan bir erkek öğrencinin dil ve anlatım dersindeki puanlarının uç değer verdiği belirlenmiĢtir. Ġlgili öğrencilerin verileri analiz dıĢı bırakılmıĢtır. 9.-12. sınıf müzik ve resim bölümünde okuyan kız ve erkek öğrencilerin dil ve anlatım dersi puan dağılımına iliĢkin normallik testi sonuçları Tablo 35‟ de verilmiĢtir. Tablo 35. 9. -12. sınıf müzik ve resim bölümü kız ve erkek öğrencilerinin dil ve anlatım dersi puan dağılımına iliĢkin normallik testi sonuçları Sınıf 9. sınıf 10. sınıf 11. sınıf 12. sınıf Bölüm Resim Müzik Resim Müzik Resim Müzik Resim Müzik Cinsiyet Kız Erkek Kız Erkek Kız Erkek Kız Erkek Kız Erkek Kız Erkek Kız Erkek Kız Erkek Ġstatistik 0,955 0,918 0,931 0,959 0,966 0,957 0,842 0,838 0,982 0,929 0,941 0,929 0,841 0,975 0,806 0,941 sd 17 13 15 15 11 14 9 7 13 9 16 8 13 7 10 9 p 0,548 0,235 0,279 0,675 0,845 0,677 0,061 0,095 0,986 0,474 0,355 0,503 0,022* 0,933 0,017* 0,594 * p<0,05 Tablo 35‟ e göre, 12. sınıfta hem resim hem de müzik bölümünde okuyan kız öğrencilerin dil ve anlatım dersi puanları normal dağılım göstermemiĢtir (SW12rk=0,841; S-W12mk=0,806; p<0,05). Diğer tüm sınıflarda resim ve müzik bölümünde okuyan kız ve erkek öğrencilerin dil ve anlatım dersi puanları normal 65 dağılmaktadır (p>0,05). Bu bulguya göre, 9-11. sınıflarda okuyan resim ve müzik bölümü öğrencilerinin dil ve anlatım dersi baĢarılarının cinsiyete göre farklılık gösterip göstermediği iliĢkisiz örneklemler için t testi ile 12. sınıf resim ve müzik bölümü öğrencilerinin dil ve anlatım dersi baĢarılarının cinsiyete göre farklılık gösterip göstermediği ise Mann Whitney U testi ile test edilmiĢtir. Elde edilen sonuçlar Tablo 36 ve Tablo 37‟ de verilmiĢtir. Tablo 36. 9-12. sınıf resim ve müzik bölümlerinde okuyan kız ve erkek öğrencilerin dil ve anlatım dersi baĢarılarının karĢılaĢtırılmasına iliĢkin t testi sonuçları Sınıf Bölüm Cinsiyet n SS Kız ̅ 17 80,23 7,87 Resim Erkek 13 69,15 15,15 Kız 15 84,47 7,49 t sd p -2,601 28 0,015* -2,456 28 0,021* 2,586 23 0,017* -3,445 14 0,004* 3,516 20 0,002* 0,489 22 0,630 9. sınıf Müzik Erkek 15 76,53 10,02 Kız 11 64,10 7,41 Resim Erkek 14 70,36 4,67 Kız 9 75,78 3,38 10. sınıf Müzik Erkek 7 69,42 3,99 Kız 13 64,38 6,98 Resim Erkek 9 77,00 9,90 Kız 16 84,62 6,14 11. sınıf Müzik Erkek * 8 85,75 2,82 p<0,05 Tablo 36‟ dan da görülebileceği gibi, 9. ve 10 sınıflarda resim ve müzik bölümlerinde okuyan kız ve erkek öğrencilerle 11. sınıfta resim bölümünde okuyan kız ve erkek öğrencilerin dil ve anlatım dersi baĢarıları arasında istatistiksel olarak 66 anlamlı farklılıklar gözlenirken (p<0,05); 11. sınıf müzik bölümünde okuyan öğrencilerin dil ve anlatım dersi baĢarıları arasında cinsiyete göre istatistiksel olarak anlamlı bir fark olmadığı belirlenmiĢtir (t=2,489; p>0,05). Bu bulguya göre, dil ve anlatım dersi için; 9. sınıf resim ve müzik bölümünde kız öğrencilerin; 10. sınıf resim bölümünde erkek öğrencilerin; 10. sınıf müzik bölümünde kız öğrencilerin ve 11. sınıf resim bölümünde erkek öğrencilerin daha baĢarılı olduğu; 11. sınıf müzik bölümündeki kız ve erkek öğrencilerin ise aynı baĢarıyı sergiledikleri ifade edilebilir. Tablo 37. On ikinci sınıf resim ve müzik bölümünde okuyan kız ve erkek öğrencilerin dil ve anlatım dersi baĢarılarının karĢılaĢtırılmasına iliĢkin Mann Whitney U testi sonuçları Sınıf Bölüm Cinsiyet n Ortanca Sıra ort. Sıra top. Kız 13 86,00 10,88 141,50 Erkek 7 80,00 9,79 68,50 Kız 10 85,00 10,50 105,00 Resim 12. Sınıf Müzik Erkek 9 79,00 9,44 U z p 40,50 -0,397 0,692 40,00 -0,413 0,680 85,00 Tablo 37‟ ye göre, 12. sınıfta hem resim hem de müzik bölümü öğrencilerinin dil ve anlatım dersi puan dağılımları arasında cinsiyete göre istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunmamaktadır (p<0,05). 9. ve 10. sınıflarda okuyan resim ve müzik bölümü öğrencilerinin tarih dersi baĢarılarının cinsiyete göre farklılık gösterip göstermediğini ortaya koymak amacıyla, iliĢkisiz örneklemler için t testi yapılması kararlaĢtırılmıĢtır. Bu amaçla, öncelikle normallik sayıltısının sağlanıp sağlanmadığı kontrol edilmiĢtir. Yapılan incelemede, müzik bölümü 9. sınıfta okuyan iki kız öğrencinin tarih dersindeki puanlarının uç değer verdiği belirlenmiĢtir. Ġlgili öğrencilerin verileri analiz dıĢı bırakılmıĢtır. 9. ve 10 sınıf müzik ve resim bölümünde okuyan kız ve erkek öğrencilerin tarih puanları dağılımına iliĢkin normallik testi sonuçları Tablo 38‟ de verilmiĢtir. 67 Tablo 38. 9. ve 10. sınıf müzik ve resim bölümü kız ve erkek öğrencilerinin tarih dersi puan dağılımına iliĢkin normallik testi sonuçları Sınıf Bölüm Resim 9. sınıf Müzik Resim 10. sınıf Ġstatistik 0,987 0,991 0,962 0,972 0,882 0,955 0,863 0,874 Cinsiyet Kız Erkek Kız Erkek Kız Erkek Kız Erkek Müzik sd 17 13 13 15 11 14 12 8 p 0,973 0,985 0,790 0,888 0,111 0,639 0,054 0,164 Tablo 38‟ e göre, 9. ve 10. sınıflarda resim ve müzik bölümünde okuyan kız ve erkek öğrencilerin tarih dersi puanlarının normal olduğu görülmektedir (S-W9rk= 0,987; S-W9re= 0,991; S-W9mk= 0,962; S-W9me= 0,972; S-W10rk= 0,882; S-W10re= 0,955; S-W10mk = 0,863; S-W10me = 0,874; p>0,05). Bu bulguya göre, öğrencilerin tarih ders baĢarılarının cinsiyete göre farklılık gösterip göstermediği iliĢkisiz örneklemler için t testi ile test edilmiĢtir. t testi sonuçları ise Tablo 39‟ da verilmiĢtir. Tablo 39. 9. ve 10. sınıf resim ve müzik bölümünde okuyan kız ve erkek öğrencilerin tarih dersi baĢarılarının karĢılaĢtırılmasına iliĢkin t testi sonuçları Sınıf Bölüm Resim 9. sınıf Müzik Resim 10. sınıf * Müzik Cinsiyet Kız n 17 66,35 ̅ SS 10,54 Erkek 13 62,77 13,30 Kız 13 57,62 7,02 Erkek 15 59,07 9,73 Kız 11 51,18 8,32 Erkek 14 59,00 12,54 Kız 12 56,67 4,98 Erkek 8 56,37 11,72 t sd p -0,824 28 0,417 0,446 26 0,659 1,779 23 0,089 -0,077 18 0,939 p<0,05 Tablo 39‟ dan da görülebileceği gibi, 9. ve 10. sınıf resim ve müzik bölümünde okuyan öğrencilerin tarih dersi baĢarıları arasında cinsiyete göre istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunmamıĢtır (p>0,05). 11. sınıfta okuyan resim ve müzik bölümü öğrencilerinin T.C. Ġnkılap Tarihi ve Atatürkçülük dersi baĢarılarının cinsiyete göre farklılık gösterip göstermediğini ortaya koymak amacıyla, iliĢkisiz örneklemler için t testi yapılması kararlaĢtırılmıĢtır. Bu amaçla, öncelikle normallik sayıltısının sağlanıp sağlanmadığı 68 kontrol edilmiĢtir. Yapılan incelemede, resim bölümünde okuyan bir kız ve bir erkek öğrenci ile müzik bölümünde okuyan bir kız öğrencinin T.C. Ġnkılap Tarihi ve Atatürkçülük dersindeki puanlarının uç değer verdiği belirlenmiĢtir. Ġlgili öğrencilerin verileri analiz dıĢı bırakılmıĢtır. 11. sınıf müzik ve resim bölümünde okuyan kız ve erkek öğrencilerin inkılap tarihi ve Atatürkçülük puanları dağılımına iliĢkin normallik testi sonuçları Tablo 40‟ da verilmiĢtir. Tablo 40. 11. sınıf müzik ve resim bölümü kız ve erkek öğrencilerinin T.C. Ġnkılap Tarihi ve Atatürkçülük dersi puan dağılımına iliĢkin normallik testi sonuçları Sınıf Bölüm 11. sınıf Resim Müzik Ġstatistik 0,943 0,898 0,941 0,971 Cinsiyet Kız Erkek Kız Erkek sd 13 7 16 8 p 0,494 0,319 0,358 0,907 Tablo 40‟ e göre, 11. sınıfta resim ve müzik bölümünde okuyan kız ve erkek öğrencilerin T.C. Ġnkılap Tarihi ve Atatürkçülük dersi puanlarının normal olduğu görülmektedir (S-W11rk= 0,943; S-W11re= 0,898; S-W11mk= 0,941; S-W11me= 0,971; p>0,05). Bu bulguya göre, öğrencilerin Ġnkılap Tarihi ve Atatürkçülük dersi baĢarılarının cinsiyete göre farklılık gösterip göstermediği iliĢkisiz örneklemler için t testi ile test edilmiĢtir. t testi sonuçları ise Tablo 41‟ de verilmiĢtir. Tablo 41. 11. sınıf resim ve müzik bölümünde okuyan kız ve erkek öğrencilerin T.C. Ġnkılap Tarihi ve Atatürkçülük dersi baĢarılarının karĢılaĢtırılmasına iliĢkin t testi sonuçları Sınıf Bölüm Cinsiyet n SS Kız ̅ 13 52,77 5,37 Resim Erkek 7 66,14 4,84 Kız 16 64,87 7,53 t sd p 5,483 18 0,000* -0,602 22 0,553 11. sınıf Müzik Erkek * p<0,05 8 63,12 4,49 69 Tablo 41‟ den de görülebileceği gibi, 11. sınıf resim bölümünde okuyan öğrencilerin T.C. Ġnkılap Tarihi ve Atatürkçülük dersi baĢarıları arasında cinsiyete göre istatistiksel olarak anlamlı bir fark gözlenirken (t= 5,483; p<0,05); müzik bölümünde okuyan öğrencilerin baĢarıları arasında cinsiyete göre anlamlı bir fark bulunmamıĢtır (t=-,602; p>0,05). Diğer ifadeyle, 11. sınıfta resim bölümünde okuyan erkek öğrenciler T.C. Ġnkılap Tarihi ve Atatürkçülük dersinde kız öğrencilere göre daha baĢarılı iken; müzik bölümü öğrencilerinin ilgili dersteki baĢarısı kız ve erkek öğrenciler bakımından benzerlik göstermektedir. 9. ve 10. sınıflarda okuyan resim ve müzik bölümü öğrencilerinin coğrafya dersi baĢarılarının cinsiyete göre farklılık gösterip göstermediğini ortaya koymak amacıyla, iliĢkisiz örneklemler için t testi yapılması kararlaĢtırılmıĢtır. Bu amaçla, öncelikle normallik sayıltısının sağlanıp sağlanmadığı kontrol edilmiĢtir. Yapılan incelemede, müzik bölümü 9. sınıfta okuyan bir erkek öğrencinin coğrafya dersindeki puanlarının uç değer verdiği belirlenmiĢtir. Ġlgili öğrencinin verileri analiz dıĢı bırakılmıĢtır. 9. ve 10 sınıf müzik ve resim bölümünde okuyan kız ve erkek öğrencilerin coğrafya puanları dağılımına iliĢkin normallik testi sonuçları Tablo 42‟ de verilmiĢtir. Tablo 42. 9. ve 10. sınıf müzik ve resim bölümü kız ve erkek öğrencilerinin coğrafya dersi puan dağılımına iliĢkin normallik testi sonuçları Sınıf 9. sınıf 10. sınıf * Bölüm Resim Müzik Resim Müzik Cinsiyet Kız Erkek Kız Erkek Kız Erkek Kız Erkek Ġstatistik 0,893 0,839 0,970 0,962 0,947 0,853 0,932 0,912 sd 17 13 17 14 12 8 11 14 p 0,051 0,020* 0,856 0,760 0,595 0,102 0,432 0,171 p<0,05 Tablo 42‟ ye göre, 9. sınıflarda resim bölümünde okuyan erkek öğrencilerin coğrafya dersi puanlarının normal dağılmadığı (S-W9re= 0,839; p<0,05) ancak diğer tüm gruplarda kız ve erkek öğrencilerin coğrafya dersi puanlarının normal olduğu görülmektedir (S-W9rk= 0,893; S-W9me= 0,962; S-W9mk= 0,970; S-W10rk= 0,947; S-W10re= 0,853; S-W10mk = 0,932; S-W10me = 0,912; p>0,05). Bu bulguya göre, 9. 70 sınıf resim bölümü öğrencilerinin coğrafya ders baĢarılarının cinsiyete göre farklılık gösterip göstermediği Mann Whitney U testi ile; diğer tüm gruplarda ise iliĢkisiz örneklemler için t testi ile test edilmiĢtir. Mann Whitney U testi sonuçları Tablo 43‟ de; t testi sonuçları ise Tablo 44‟ de verilmiĢtir. Tablo 43. Dokuzuncu sınıf resim bölümünde okuyan kız ve erkek öğrencilerin coğrafya dersi baĢarılarının karĢılaĢtırılmasına iliĢkin Mann Whitney U testi sonuçları Sınıf 9. Sınıf Bölüm Cinsiyet n Ortanca Kız 17 60,00 Sıra Sıra ort. top. 17,47 297,00 Resim Erkek 13 54,00 12,92 U z p 77,00 -1,405 0,160 168,00 * p<0,05 Tablo 43‟ e göre, 9. sınıfta resim bölümü öğrencilerinin coğrafya dersi puan dağılımları arasında cinsiyete göre istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunmamaktadır (U=77,00; z=-1,405; p>0,05). Bu bulguya göre, 9. sınıfta okuyan resim bölümü kız ve erkek öğrencilerinin coğrafya dersi ortancaları farklı değildir. Diğer ifadeyle 9. sınıf resim bölümünde okuyan kız ve erkek öğrencilerin coğrafya dersinde benzer baĢarıyı sergiledikleri söylenebilir. 71 Tablo 44. Dokuzuncu sınıf müzik bölümü ve 10. sınıf müzik ve resim bölümünde okuyan kız ve erkek öğrencilerin coğrafya dersi baĢarılarının karĢılaĢtırılmasına iliĢkin t testi sonuçları Sınıf 9. sınıf Bölüm Cinsiyet n SS Kız ̅ 15 60,07 11,83 Erkek 14 52,93 10,48 Kız 11 52,55 4,78 Müzik Resim Erkek 14 54,21 14,78 Kız 12 64,58 7,81 t sd p -1,715 27 0,098 0,359 23 0,723 -2,732 18 0,014* 10. sınıf Müzik Erkek * 8 55,88 5,44 p<0,05 Tablo 44‟ den de görülebileceği gibi, 9. sınıf müzik bölümünde okuyan öğrencilerin coğrafya dersi baĢarıları arasında cinsiyete göre istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunmamıĢtır (t=-1,715; p>0,05). Yine, 10. sınıf resim bölümü öğrencilerinin coğrafya dersine iliĢkin baĢarılarının cinsiyete göre farklılık göstermediği belirlenmiĢtir (t=0,359; p>0,05). 10 sınıf müzik bölümünde ise, öğrencilerin coğrafya baĢarılarının cinsiyete göre anlamlı farklılık gösterdiği görülmektedir (t=-2,732; p<0,05). Bu bulgulara göre, 9. sınıf müzik bölümü ve 10. sınıf resim bölümünde kız ve erkek öğrencilerin coğrafya dersinde aynı baĢarıyı sergiledikleri; 10. sınıf müzik bölümünde ise kız öğrencilerin coğrafya dersinde daha baĢarılı oldukları ifade edilebilir. 9.-12. sınıflarda okuyan resim ve müzik bölümü öğrencilerinin yabancı dil dersi baĢarılarının cinsiyete göre farklılık gösterip göstermediğini ortaya koymak amacıyla, iliĢkisiz örneklemler için t testi yapılması kararlaĢtırılmıĢtır. Bu amaçla, öncelikle normallik sayıltısının sağlanıp sağlanmadığı kontrol edilmiĢtir. Yapılan incelemede, resim bölümü 12. sınıfta okuyan bir erkek öğrenci ile müzik bölümü 12. sınıfta okuyan bir erkek öğrencinin yabancı dil dersindeki 72 puanlarının uç değer verdiği belirlenmiĢtir. Ġlgili öğrencilerin verileri analiz dıĢı bırakılmıĢtır. 9.-12. sınıf müzik ve resim bölümünde okuyan kız ve erkek öğrencilerin yabancı dil dersi puan dağılımına iliĢkin normallik testi sonuçları Tablo 45‟ de verilmiĢtir Tablo 45. 9. -12. sınıf müzik ve resim bölümü kız ve erkek öğrencilerinin yabancı dil dersi puan dağılımına iliĢkin normallik testi sonuçları Sınıf 9. sınıf 10. sınıf 11. sınıf 12. sınıf Bölüm Resim Müzik Resim Müzik Resim Müzik Resim Müzik Cinsiyet Kız Erkek Kız Erkek Kız Erkek Kız Erkek Kız Erkek Kız Erkek Kız Erkek Kız Erkek Ġstatistik 0,945 0,947 0,839 0,904 0,851 0,919 0,878 0,858 0,927 0,941 0,926 0,969 0,801 0,943 0,820 0,897 sd 17 13 15 15 11 14 12 8 14 9 16 9 13 6 10 8 p 0,385 0,550 0,012* 0,108 0,044* 0,213 0,082 0,114 0,281 0,596 0,237 0,889 0,007* 0,686 0,026* 0,273 * p<0,05 Tablo 45‟ göre, 9. sınıf müzik bölümü kız öğrencilerinin; 10. sınıf resim bölümü kız öğrencilerinin ve 12. sınıf resim ve müzik bölümü kız öğrencilerinin yabancı dil dersi puanlarının normal dağılmadığı belirlenmiĢtir (SW9mk= 0,839; S-W10rk= 0,851; S-W12rk= 0,801; S-W12mk= 0,820; p<0,05) Bu bulguya göre, yabancı dil dersi baĢarılarının cinsiyete göre farklılık gösterip göstermediği ilgili gruplardaki öğrenciler için Mann Whitney U test ile diğer tüm gruplarda ise iliĢkisiz örneklemler için t testi ile test edilmiĢtir. Elde edilen sonuçlar Tablo 46 ve Tablo 47‟ de verilmiĢtir. 73 Tablo 46. Dokuzuncu sınıf müzik, onuncu sınıf resim ve on ikinci sınıf resim ve müzik bölümlerinde okuyan kız ve erkek öğrencilerin yabancı dil dersi baĢarılarının karĢılaĢtırılmasına iliĢkin Mann Whitney U testi sonuçları Sınıf 9. sınıf 10. sınıf 12. sınıf 12. sınıf Bölüm Cinsiyet n Ortanca Kız 15 83,00 Sıra Sıra ort. top. 18,83 282,50 Müzik Erkek 15 65,00 12,17 182,50 Kız 11 63,00 11,05 121,50 Erkek 14 73,50 14,50 203,50 Kız 13 93,00 10,73 139,50 Erkek 6 93,50 8,42 50,50 Kız 10 98,50 10,85 108,50 Resim Resim Müzik Erkek 8 96,00 7,81 U z p 62,50 -2,076 0,038* 55,50 -1,179 0,238 29,50 -0,860 0,390 26,50 -1,213 0,225 62,50 Tablo 46‟ e göre, karĢılaĢtırma yapılan gruplarda yalnızca 9. sınıf müzik bölümü öğrencilerinin yabancı dil dersi baĢarılarının cinsiyete göre farklılık gösterdiği belirlenmiĢtir (U=62,50; z= -2,076; p<0,05). Bu bulguya göre, 9. sınıf müzik bölümünde okuyan öğrencilerin yabancı dil dersi puan ortancaları arasındaki farkın istatistiksel olarak anlamlı olduğu söylenebilir. Diğer ifadeyle, ilgili grupta kız öğrenciler yabancı dil dersinde erkek öğrencilere göre daha baĢarılıdır. 10. sınıf resim bölümü ve 12. sınıf resim ve müzik bölümlerinde ise öğrencilerin yabancı dil dersi baĢarıları cinsiyete göre farklılık göstermemiĢtir (p>0,05). Diğer ifadeyle, ilgili gruplardaki kız ve erkek öğrenciler yabancı dil dersinde aynı baĢarıyı sergilemiĢlerdir. 74 Tablo 47. Dokuzuncu sınıf resim, onuncu sınıf müzik ve on birinci sınıf resim ve müzik bölümlerinde okuyan kız ve erkek öğrencilerin yabancı dil dersi baĢarılarının karĢılaĢtırılmasına iliĢkin t testi sonuçları Sınıf Bölüm 9. sınıf Resim 10. sınıf Cinsiyet n SS Kız ̅ 17 81,53 11,90 Erkek 13 70,92 12,40 Kız 12 84,00 11,89 Müzik Erkek 8 75,12 10,60 Kız 14 74,43 5,29 Resim Erkek 9 79,89 11,02 Kız 16 85,69 5,93 Erkek 9 80,44 8,26 t sd p -2,376 28 0,025* -1,704 18 0,106 4,603 21 0,124 -1,842 23 0,078 11. sınıf Müzik * p<0,05 Tablo 47‟ den görülebileceği gibi, yalnızca 9. sınıf resim bölümünde okuyan öğrencilerin yabancı dil dersi baĢarıları arasında cinsiyete göre istatistiksel olarak anlamlı bir fark gözlenmiĢtir (t=-2,376; p<0,05). Bu bulguya göre, 9. sınıf resim bölümünde okuyan kız öğrenciler yabancı dil dersinde kız öğrencilerden daha baĢarılıdır. Diğer sınıflarda okuyan resim ve müzik bölümü öğrencilerinin yabancı dil dersi baĢarısı kız ve erkek öğrenciler için farklılık göstermemiĢtir. 9. ve 10. sınıflarda okuyan resim ve müzik bölümü öğrencilerinin fizik dersi baĢarılarının cinsiyete göre farklılık gösterip göstermediğini ortaya koymak amacıyla, iliĢkisiz örneklemler için t testi yapılması kararlaĢtırılmıĢtır. Bu amaçla, öncelikle normallik sayıltısının sağlanıp sağlanmadığı kontrol edilmiĢtir. Yapılan incelemede, resim bölümü 9. sınıfta okuyan bir kız öğrenci ile müzik bölümü 9. sınıfta okuyan iki kız ve bir erkek öğrencinin fizik dersindeki puanlarının uç değer verdiği belirlenmiĢtir. Ġlgili öğrencinin verileri analiz dıĢı bırakılmıĢtır. 9. ve 10. sınıf müzik ve resim bölümünde okuyan kız ve erkek öğrencilerin fizik puanları 75 dağılımına iliĢkin normallik testi sonuçları Tablo 48‟ de verilmiĢtir. Tablo 48. 9. ve 10. sınıf müzik ve resim bölümü kız ve erkek öğrencilerinin fizik dersi puan dağılımına iliĢkin normallik testi sonuçları Sınıf Bölüm Resim 9. sınıf Müzik Resim 10. sınıf Müzik Ġstatistik 0,961 0,913 0,931 0,954 0,843 0,952 0,888 0,917 Cinsiyet Kız Erkek Kız Erkek Kız Erkek Kız Erkek sd 16 13 13 14 11 14 12 8 p 0,683 0,199 0,347 0,626 0,034* 0,598 0,112 0,405 Tablo 48‟ e göre, 10. sınıf resim bölümünde okuyan kız öğrencilerin fizik dersi puanlarının normal dağılmadığı (S-W10rk= 0,843; p<0,05) ancak diğer tüm gruplarda kız ve erkek öğrencilerin fizik dersi puanlarının normal olduğu görülmektedir (S-W9rk= 0,961; S-W9re= 0,913; S-W9mk= 0,931; S-W9me= 0,954; SW10re= 0,952; S-W10mk = 0,888; S-W10me=0,917; p>0,05). Bu bulguya göre, 10. sınıf resim bölümü öğrencilerinin fizik ders baĢarılarının cinsiyete göre farklılık gösterip göstermediği Mann Whitney U testi ile; diğer tüm gruplarda ise iliĢkisiz örneklemler için t testi ile test edilmiĢtir. Mann Whitney U testi sonuçları Tablo 49‟ da; t testi sonuçları ise Tablo 50‟ de verilmiĢtir. Tablo 49. Onuncu sınıf resim bölümünde okuyan kız ve erkek öğrencilerin fizik dersi baĢarılarının karĢılaĢtırılmasına iliĢkin Mann Whitney U testi sonuçları Sınıf 10. Sınıf Bölüm Cinsiyet n Ortanca Sıra ort. Sıra top. Kız 11 36,00 8,55 94,00 Resim Erkek 14 50,50 16,50 U z p 28,00 -2,689 0,007* 231,00 * p<0,05 Tablo 49‟ ye göre, 10. sınıf resim bölümü öğrencilerinin fizik dersi baĢarıları arasında cinsiyete göre istatistiksel olarak anlamlı bir fark vardır (U=28,00; z=2,689; p<0,05). Bu bulguya göre, 10. sınıfta okuyan resim bölümü erkek öğrencilerin fizik puanı ortancalarının kız öğrencilerden daha yüksek olduğu söylenebilir. Diğer ifadeyle 10. sınıf resim bölümündeki erkek öğrenciler fizik dersinde kız 76 öğrencilerden daha baĢarılıdır. Tablo 50. Dokuzuncu sınıf resim ve müzik bölümü ile 10. sınıf müzik bölümünde okuyan kız ve erkek öğrencilerin fizik dersi baĢarılarının karĢılaĢtırılmasına iliĢkin t testi sonuçları Sınıf Bölüm Cinsiyet n SS Kız ̅ 16 53,31 7,93 Resim Erkek 13 52,92 15,92 Kız 13 48,85 7,55 t sd p -0,086 27 0,932 -1,657 25 0,110 -1,713 18 0,104 9. sınıf Müzik 10. sınıf Erkek 14 43,14 10,05 Kız 12 58,75 10,39 Müzik Erkek * 8 51,38 7,69 p<0,05 Tablo 50‟ den de görülebileceği gibi, 9. sınıf resim ve müzik bölümünde okuyan öğrencilerle 10. sınıf müzik bölümünde okuyan öğrencilerin fizik dersi baĢarıları arasında cinsiyete göre istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunmamıĢtır (p>0,05). Bu bulgulara göre, 9. sınıf resim bölümünde, 9. sınıf müzik bölümünde ve 10. sınıf müzik bölümünde okuyan kız ve erkek öğrenciler fizik dersinde benzer baĢarıyı sergilemektedirler. 9. ve 10. sınıflarda okuyan resim ve müzik bölümü öğrencilerinin kimya dersi baĢarılarının cinsiyete göre farklılık gösterip göstermediğini ortaya koymak amacıyla, iliĢkisiz örneklemler için t testi yapılması kararlaĢtırılmıĢtır. Bu amaçla, öncelikle normallik sayıltısının sağlanıp sağlanmadığı kontrol edilmiĢtir. Yapılan incelemede, resim bölümü 10. sınıfta okuyan üç kız öğrenci ile müzik bölümü 10. sınıfta okuyan iki erkek öğrencinin kimya dersindeki puanlarının uç değer verdiği belirlenmiĢtir. Ġlgili öğrencinin verileri analiz dıĢı bırakılmıĢtır. 9. ve 10 sınıf müzik ve resim bölümünde okuyan kız ve erkek öğrencilerin kimya puanları dağılımına iliĢkin normallik testi sonuçları Tablo 51‟ de verilmiĢtir. 77 Tablo 51. 9. ve 10. sınıf müzik ve resim bölümü kız ve erkek öğrencilerinin kimya dersi puan dağılımına iliĢkin normallik testi sonuçları Sınıf Bölüm Resim 9. sınıf Müzik Resim 10. sınıf Müzik Cinsiyet Ġstatistik sd p Kız Erkek Kız Erkek Kız Erkek Kız Erkek 0,935 0,865 0,906 0,886 0,906 0,728 0,905 0,905 17 13 15 15 8 14 12 6 0,263 0,045* 0,119 0,059 0,324 0,001* 0,182 0,404 * p<0,05 Tablo 51‟ a göre, 9. sınıf ve 10. sınıf resim bölümünde okuyan erkek öğrencilerin kimya dersi puanlarının normal dağılmadığı (S-W9re= 0,865; S-W10re= 0,728; p<0,05); diğer gruplarda ise kız ve erkek öğrencilerin kimya dersi puanlarının normal olduğu görülmektedir (S-W9rk= 0,935; S-W9mk= 0,906; S-W9me= 0,886; SW10rk= 0,906; S-W10mk = 0,905; S-W10me=0,905; p>0,05). Bu bulguya göre, 9. ve 10. sınıf resim bölümü öğrencilerinin kimya ders baĢarılarının cinsiyete göre farklılık gösterip göstermediği Mann Whitney U testi ile; 9. ve 10. sınıf müzik bölümü öğrencilerinin kimya ders baĢarılarının cinsiyete göre farklılık gösterip göstermediği ise iliĢkisiz örneklemler için t testi ile test edilmiĢtir. Mann Whitney U testi sonuçları Tablo 52‟ de; t testi sonuçları ise Tablo 53‟de verilmiĢtir. Tablo 52. Dokuzuncu ve onuncu sınıf resim bölümünde okuyan kız ve erkek öğrencilerin kimya dersi baĢarılarının karĢılaĢtırılmasına iliĢkin Mann Whitney U testi sonuçları Sınıf Bölüm Cinsiyet n Ortanca Sıra ort. Sıra top. 9. Sınıf Resim Kız 17 67,00 17,03 289,50 Erkek 13 58,00 13,50 175,50 10. Sınıf Resim Kız 8 52,00 10,69 85,50 Erkek 14 51,50 11,96 167,50 U z p 84,50 -1,090 0,276 49,50 -0,452 0,651 * p<0,05 Tablo 52‟ ye göre, 9. ve 10. sınıf resim bölümü öğrencilerinin kimya dersi baĢarıları cinsiyete göre farklılık göstermemektedir (p>0,05). Bu bulguya göre, 9. ve 10. sınıflarda okuyan resim bölümü kız ve erkek öğrencilerin kimya puanı ortancaları 78 arasında fark yoktur. Diğer ifadeyle 9. ve 10. sınıf resim bölümü kız ve erkek öğrencileri kimya dersinde aynı baĢarıyı sergilemektedir. Tablo 53. Dokuzuncu ve onuncu sınıf müzik bölümü ile 10. sınıf müzik bölümünde okuyan kız ve erkek öğrencilerin kimya dersi baĢarılarının karĢılaĢtırılmasına iliĢkin t testi sonuçları Sınıf 9. sınıf 10. sınıf Bölüm Müzik Müzik Cinsiyet SS Kız 15 68,73 13,30 Erkek 15 56,67 11,00 Kız 12 71,92 10,22 6 59,33 2,25 Erkek * ̅ n t sd p -2,707 28 0,011* -2,938 16 0,010* p<0,05 Tablo 53‟ den de görülebileceği gibi, 9. ve 10. sınıf müzik bölümünde okuyan öğrencilerin kimya dersi baĢarıları arasında cinsiyete göre istatistiksel olarak anlamlı bir fark belirlenmiĢtir (p>0,05). Bu bulguya göre, 9. ve 10. sınıf müzik bölümünde okuyan kız öğrenciler kimya dersinde erkek öğrencilere göre daha baĢarılıdırlar. 9. ve 10. sınıflarda okuyan resim ve müzik bölümü öğrencilerinin biyoloji .. dersi baĢarılarının cinsiyete göre farklılık gösterip göstermediğini ortaya koymak amacıyla, iliĢkisiz örneklemler için t testi yapılması kararlaĢtırılmıĢtır. Bu amaçla, öncelikle normallik sayıltısının sağlanıp sağlanmadığı kontrol edilmiĢtir. Yapılan incelemede, müzik bölümü 10. sınıfta okuyan bir erkek öğrencinin biyoloji dersindeki puanlarının uç değer verdiği belirlenmiĢtir. Ġlgili öğrencinin verileri analiz dıĢı bırakılmıĢtır. 9. ve 10 sınıf müzik ve resim bölümünde okuyan kız ve erkek öğrencilerin biyoloji puanları dağılımına iliĢkin normallik testi sonuçları Tablo 54‟ de verilmiĢtir. 79 Tablo 54. 9. ve 10. sınıf müzik ve resim bölümü kız ve erkek öğrencilerinin biyoloji dersi puan dağılımına iliĢkin normallik testi sonuçları Sınıf Bölüm Resim 9. sınıf Müzik Resim 10. sınıf Müzik Ġstatistik 0,912 0,897 0,933 0,953 0,893 0,809 0,964 0,964 Cinsiyet Kız Erkek Kız Erkek Kız Erkek Kız Erkek sd 17 13 15 15 11 14 12 12 p 0,108 0,122 0,307 0,572 0,152 0,007* 0,833 0,833 * p<0,05 Tablo 54‟e göre, 10. sınıf resim bölümünde okuyan erkek öğrencilerin biyoloji dersi puanlarının normal dağılmadığı (S-W10re= 0,809; p<0,05); diğer gruplarda ise kız ve erkek öğrencilerin biyoloji dersi puanlarının normal olduğu görülmektedir (SW9rk= 0,912; S-W9re= 0,897; S-W9mk= 0,933; S-W9me= 0,953; S-W10rk= 0,893; SW10mk = 0,964; S-W10me=0,964; p>0,05). Bu bulguya göre, 10. sınıf resim bölümü öğrencilerinin biyoloji ders baĢarılarının cinsiyete göre farklılık gösterip göstermediği Mann Whitney U testi ile; 9. sınıf resim ve müzik bölümü ile 10. sınıf müzik bölümü öğrencilerinin biyoloji ders baĢarılarının cinsiyete göre farklılık gösterip göstermediği ise iliĢkisiz örneklemler için t testi ile test edilmiĢtir. Mann Whitney U testi sonuçları Tablo 55‟ de; t testi sonuçları ise Tablo 56‟ de verilmiĢtir. Tablo 55. Onuncu sınıf resim bölümünde okuyan kız ve erkek öğrencilerin biyoloji dersi baĢarılarının karĢılaĢtırılmasına iliĢkin Mann Whitney U testi sonuçları Sınıf 10. Sınıf Bölüm Sıra Sıra ort. top. 42,00 12,59 138,50 43,00 13,32 186,50 Cinsiyet n Ortanca Kız 11 Erkek 14 Resim U z p 72,50 -0,247 0,805 * p<0,05 Tablo 55‟ e göre, 10. sınıf resim bölümü öğrencilerinin biyoloji dersi baĢarıları cinsiyete göre farklılık göstermemektedir (U= 72,50; z= 0,247; p>0,05). Bu bulguya göre, 10. sınıflarda okuyan resim bölümü kız ve erkek öğrencilerin biyoloji 80 puanı ortancaları arasında fark yoktur. Diğer ifadeyle 10. sınıf resim bölümü kız ve erkek öğrencileri biyoloji dersinde aynı baĢarıyı sergilemektedir. Tablo 56. Dokuzuncu sınıf resim ve müzik bölümü ile onuncu sınıf müzik bölümünde okuyan kız ve erkek öğrencilerin biyoloji dersi baĢarılarının karĢılaĢtırılmasına iliĢkin t testi sonuçları Sınıf Bölüm 9. sınıf Resim 9. sınıf 10. sınıf Cinsiyet n SS Kız ̅ 17 60,12 12,71 Erkek 13 51,38 14,18 Kız 15 50,27 15,67 Erkek 15 41,33 11,77 Kız 12 66,33 12,69 Müzik Müzik Erkek * 7 43,00 t sd p -1,774 28 0,087 -1,766 28 0,088 -4,606 17 0,000* 5,13 p<0,05 Tablo 56‟ dan da görülebileceği gibi, 9. sınıf resim ve müzik bölümlerinde okuyan öğrencilerin biyoloji dersi baĢarıları cinsiyete göre anlamlı farklılık göstermezken (p>0,05) ; 10. sınıf müzik bölümünde okuyan öğrencilerin biyoloji dersi baĢarıları arasında cinsiyete göre anlamlı farklılık bulunmuĢtur (p<0,05). Bu bulguya göre, 9. sınıf müzik ve resim bölümlerinde okuyan kız ve erkek öğrencilerin biyoloji dersi baĢarıları benzerlik göstermekte; ancak 10. sınıf müzik bölümünde okuyan kız öğrenciler biyoloji dersinde daha baĢarılı olmaktadır. 4.3. Üçüncü Alt Probleme Ait Bulgular ve Yorumlar Üçüncü alt problemde “resim ve müzik bölümü öğrencilerinin alan dıĢı derslerindeki baĢarıları, sayısal (matematik, fizik, kimya, biyoloji ) ve sözel (dil ve anlatım, Türk edebiyatı, tarih, inkılâp tarihi, coğrafya, yabancı dil ) olmak üzere ders türlerine göre farklılık göstermekte midir?” sorusuna yanıt aranmıĢtır. Üçüncü araĢtırma sorusuna yanıt aramak amacıyla, öncelikle öğrencilerin sözel ve sayısal puanları hesaplanmıĢtır. Sözel alan puanı, her öğrencinin sözel 81 derslerden aldığı puanların ortalamasının alınması yoluyla; sayısal alan puanı da her öğrencinin sayısal derslerden aldığı puanların ortalamasının alınması yoluyla elde edilmiĢtir. 9-12. sınıflardaki öğrencilerin sözel derslerdeki baĢarılarının resim ve müzik bölümlerine göre farklılık gösterip göstermediği test edilmiĢtir. Bu amaçla, iliĢkisiz örneklemler için t testi yapılması kararlaĢtırılmıĢ ve öncelikle normallik sayıltısının sağlanıp sağlanmadığı kontrol edilmiĢtir. Yapılan incelemede, 9-12. sınıf resim ve müzik bölümü öğrencilerinin verilerinde herhangi bir uçdeğere rastlanmamıĢtır. Ġlgili öğrencilerin sözel alan puanlarının dağılımına iliĢkin normallik testi sonuçları Tablo 57‟ de verilmiĢtir. Tablo 57. 9.-12. sınıf müzik ve resim bölümü öğrencilerinin sözel derslerdeki puan dağılımına iliĢkin normallik testi sonuçları Sınıf Bölüm Ġstatistik sd p 9. sınıf Resim Müzik Resim Müzik Resim Müzik Resim Müzik 0,131 0,118 0,907 0,912 0,934 0,935 0,934 0,942 30 20 25 20 23 25 20 19 0,200 0,200 0,026* 0,069 0,135 0,097 0,183 0,282 10. sınıf 11. sınıf 12. sınıf * p<0,05 Tablo 57‟e göre, 10. sınıf resim bölümünde okuyan öğrencilerin sözel derslerdeki puanlarının normal dağılmadığı (S-W10r= 0,907; p<0,05) ancak diğer tüm gruplarda öğrencilerin sözel derslerdeki puanlarının normal olduğu görülmektedir (SW9r= 0,131; S-W9m= 0,118; S-W10m= 0,912; S-W11r= 0,934; S-W11m = 0,935; SW12r = 0,934; S-W12m = 0,942; p>0,05). Bu bulguya göre, 10. sınıf öğrencilerinin sözel ders baĢarılarının bölüme göre farklılık gösterip göstermediği Mann Whitney U testi ile; diğer tüm gruplarda ise iliĢkisiz örneklemler için t testi ile test edilmiĢtir. Mann Whitney U testi sonuçları Tablo 58 de; t testi sonuçları ise Tablo 59‟ da verilmiĢtir. 82 Tablo 58. Onuncu sınıf öğrencilerinin sözel ders baĢarılarının bölümlere göre karĢılaĢtırılmasına iliĢkin Mann Whitney U testi sonuçları Sınıf 10. Sınıf Bölüm n Ortanca Sıra ort. Sıra top. Resim 25 62,00 18,46 461,50 Müzik 20 70,00 28,68 573,50 U z p 136,50 -2,594 0,009* * p<0,05 Tablo 58‟e göre,10. sınıfta okuyan öğrencilerin sözel ders puan dağılımları arasında bölüme göre istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunmaktadır (U=136,50; z=-2,594; p<0,05). Bu bulguya göre, 10. sınıfta okuyan müzik bölümü öğrencilerinin sözel ders puan ortancaları resim bölümü öğrencilerinden daha yüksektir. Diğer ifadeyle, 10. sınıf müzik bölümü öğrencileri sözel derslerde resim bölümü öğrencilerine göre daha baĢarılıdır. Tablo 59. Dokuzuncu, on birinci ve on ikinci sınıf öğrencilerinin sözel ders baĢarılarının bölümlere göre karĢılaĢtırılmasına iliĢkin t testi sonuçları Sınıf 30 ̅ 70,41 9,00 Müzik 30 66,67 10,43 Resim 23 68,51 6,65 Bölüm n Resim SS 9. sınıf 11. sınıf 12. sınıf * Müzik 25 76,75 5,02 Resim 20 82,97 7,21 Müzik 19 88,86 5,23 t sd p 1,487 58 0,142 -4,868 46 0,000* -2,908 37 0,006* p<0,05 Tablo 59‟ dan da görülebileceği gibi, 9. sınıfta okuyan öğrencilerin sözel ders baĢarıları arasında bölüme göre istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunmamıĢtır (t=1,487; p>0,05). Bu bulguya göre 9. sınıfta okuyan resim ve müzik bölümü öğrencilerinin sözel derslerde benzer baĢarıyı sergiledikleri söylenebilir. 10. sınıfta okuyan öğrencilerin sözel ders baĢarıları arasında bölüme göre istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık olduğu (t=-4,868; p<0,05) ve müzik bölümü öğrencilerinin resim 83 bölümü öğrencilerine göre sözel derslerde daha baĢarılı olduğu belirlenmiĢtir. Benzer Ģekilde, 12. sınıfta okuyan müzik bölümü öğrencilerinin sözel derslerde resim bölümü öğrencilerine göre daha baĢarılı olduğu bulunmuĢtur (t=-2,908; p<0,05). Son aĢamada, 9. ve 10. sınıflardaki öğrencilerin sayısal derslerdeki baĢarılarının resim ve müzik bölümlerine göre farklılık gösterip göstermediği test edilmiĢtir. Bu amaçla, iliĢkisiz örneklemler için t testi yapılması kararlaĢtırılmıĢ ve öncelikle normallik sayıltısının sağlanıp sağlanmadığı kontrol edilmiĢtir. Yapılan incelemede, 9. sınıf resim ve müzik bölümünden birer öğrencinin sayısal puanlarının uç değer verdiği belirlenmiĢtir. Ġlgili öğrencilerin verileri analiz dıĢı bırakılmıĢtır. 9-10. sınıfta okuyan öğrencilerin sayısal alan puanlarının dağılımına iliĢkin normallik testi sonuçları Tablo 60‟ da verilmiĢtir. Tablo 60. 9. ve 10. sınıf müzik ve resim bölümü öğrencilerinin sayısal derslerdeki puan dağılımına iliĢkin normallik testi sonuçları Sınıf 9. sınıf 10. sınıf Bölüm Ġstatistik sd p Resim 0,954 29 0,229 Müzik 0,949 29 0,173 Resim 0,911 25 0,033* Müzik 0,957 20 0,485 * p<0,05 Tablo 60‟ a göre, 10. sınıf resim bölümünde okuyan öğrencilerin sayısal derslerdeki puanlarının normal dağılmadığı (S-W10r= 0,911; p<0,05) ancak diğer tüm gruplarda öğrencilerin sayısal derslerdeki puanlarının normal olduğu görülmektedir (S-W9r= 0,954; S-W9m= 0,949; S-W10m= 0,957; p>0,05). Bu bulguya göre, 9. sınıf öğrencilerinin sayısal ders baĢarılarının bölüme göre farklılık gösterip göstermediği iliĢkisiz örneklemler için t testi ile, 10. sınıf öğrencilerinin sayısal ders baĢarılarının bölüme göre farklılık gösterip göstermediği ise Mann Whitney U testi ile incelenmiĢtir. Mann Whitney U testi sonuçları Tablo 61‟de; t testi sonuçları ise Tablo 62‟ de verilmiĢtir. 84 Tablo 61. Onuncu sınıf öğrencilerinin sayısal ders baĢarılarının bölümlere göre karĢılaĢtırılmasına iliĢkin Mann Whitney U testi sonuçları Sınıf 10. Sınıf Bölüm n Ortanca Resim 25 46,00 Müzik 20 59,12 Sıra ort. 18,70 28,38 Sıra top. U z p 142,50 -2,456 0,014* 467,50 567,50 * p<0,05 Tablo 61‟ e göre, 10. sınıfta okuyan öğrencilerin sayısal ders puan dağılımları arasında bölüme göre istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunmaktadır (U=142,50; z=-2,456; p<0,05). Bu bulguya göre, 10. sınıfta okuyan müzik bölümü öğrencilerinin sayısal ders puan ortancaları resim bölümü öğrencilerinden daha yüksektir. Diğer ifadeyle, 10. sınıf müzik bölümü öğrencileri sayısal derslerde resim bölümü öğrencilerine göre daha baĢarılıdır. Tablo 62. Dokuzuncu sınıf öğrencilerinin sözel ders baĢarılarının bölümlere göre karĢılaĢtırılmasına iliĢkin t testi sonuçları * Sınıf Bölüm 9. sınıf Resim Müzik 29 ̅ 55,43 11,99 29 48,90 11,48 n SS t 2,120 sd p 56 0,038* p<0,05 Tablo 62‟ den de görülebileceği gibi, 9. sınıfta okuyan öğrencilerin sözel ders baĢarıları arasında bölüme göre istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık olduğu (t=2,120; p<0,05) ve resim bölümü öğrencilerinin müzik bölümü öğrencilerine göre sayısal derslerde daha baĢarılı olduğu belirlenmiĢtir. 4.4. Dördüncü Alt Probleme Ait Bulgular ve Yorumlar Veri toplama aracı olarak güzel sanatlar lisesi alan dıĢı ders öğretmenlerine yarı yapılandırılmıĢ görüĢme formu uygulanmıĢ, öğretmen görüĢlerinden aĢağıdaki bulgulara ulaĢılmıĢtır. 85 “Güzel sanatlar lisesinde resim ve müzik bölümü öğrencilerinin okula uyum konusundaki düĢünceleriniz nelerdir?” sorusuna iliĢkin öğretmen görüĢleri:  Derse hazırlıklı gelmeleri yönünden Sözel derslere giren öğretmenlerin görüĢleri Ģöyledir: “Müzik bölümü öğrencilerinin geneline baktığımızda derse hazırlıksız gelmektedirler. Verilen ödevleri, etkinlikleri ve performans çalıĢmalarını yapmadıkları gözlemlenmektedir. Resim bölümünde ise durum çok farksız değildir. Öğrencilerin derse hazırlıklı geldikleri söylenemez. Hazırlıklı gelen öğrenciler de olabildiği gibi bu sınıf mevcudunun yarısını geçmemektedir”(D.A). “Müzik bölümü öğrencileri derse hazırlıksız gelmektedir ve derse karĢı olan ilgileri azdır. Resim bölümü öğrencileri ise derse daha ilgililer ve derse katılımları daha yüksektir”(C). “Müzik bölümü öğrencileri genel olarak derse hazırlıklı gelmemektedirler. Derste oldukça uyumlular ve dersi dinliyorlar. Fakat çok çabuk sıkılıyorlar. Görsellik müzik bölümü öğrencileri için daha önemli, görerek ve uygulama yapılarak iĢlenen dersleri daha iyi anlıyorlar. Resim bölümü öğrencileri ise derse daha hazırlıklı geliyorlar. Daha duyarlılar, derste daha sessizler ve dersi daha iyi dinliyorlar. Defter ve kitap düzenleri müzik bölümü öğrencilerine göre daha iyi durumdalar”(T.E). “Müzik bölümü öğrencileri derse hazırlıklı gelmiyorlar. Benim dersim için hazırlık gelmelerinden öte dersi iyi dinlemeleri bile baĢarıyı arttırır fakat bu konuda da biraz zayıflar. Resim bölümü öğrencileri de müzik bölümü öğrencilerinden çok farklı durumda değiller”(Y.D). “Müzik bölümü öğrencileri büyük oranla derse hazırlıklı gelmemektedir. Resim bölümü öğrencilerinin müzik bölümü öğrencilerine göre derse daha hazırlıklı geldikleri gözlemlenmiĢtir”(T). Sayısal derslere giren öğretmenlerin görüĢleri Ģöyledir: “Müzik bölümü öğrencilerinin büyük bir bölümü ders kitaplarını getirmemekte, konulara hazırlıklı gelmemektedirler. Birçok öğrenci ders defterlerini getirmemekte ve bu sebepten dolayı da derste not tutamamaktadırlar. Resim bölümü 86 öğrencileri ise ders kitaplarını düzenli olarak getirmekte, müzik bölümü öğrencilerine göre daha düzenli not tutmaktadırlar (B). “Müzik bölümü öğrencilerinin büyük bir kısmı derse hazırlıklı gelmemektedir. Çoğu konulara hiç bakmadan okula gelmekte ve derste hiç uğraĢ vermemektedir. Resim bölümü öğrencileri ise müzik bölümüne oranla derse biraz daha hazır gelmektedirler”(M). “Müzik bölümü öğrencileri derse hazırlıklı gelmektedirler. Derse daha ilgililer. Resim bölümü öğrencileri ise derse hazırlıklı gelmemektedirler”(K). “Müzik bölümünde 3-4 öğrenci dıĢında derse hazırlıklı gelen öğrenci bulunmamaktadır. Resim bölümünde ise durum çok farklı değildir”(F). Sözel ve sayısal derslere giren öğretmenlerin görüĢleri değerlendirildiğinde, müzik bölümü öğrencilerinin resim bölümüne göre derse hazırlıklı gelmediklerini söyledikleri görülmektedir. Müzik bölümü öğrencilerinin, sayısal ve sözel derslerde resim bölümü öğrencilerine göre derse hazırlanma konusunda daha isteksiz oldukları, tekrarı ve araĢtırmayı sevmedikleri, bu sebepten dolayı da derse hazırlıklı gelmedikleri düĢünülmektedir. Tablo 63. Öğrencilerin derse hazırlıklı gelme durumlarına iliĢkin öğretmen görüĢleri Öğrencinin derse hazırlıklı gelme durumu Öğretmen sayısı Hazırlıklı (n) gelmediklerini belirten % Hazırlıklı geldiklerini belirten Müzik Resim Her ikisi Aynı Toplam 6 1 2 9 67 11 22 100 Öğretmen sayısı (n) 1 6 2 9 % 11 67 22 100 Tablo 63 incelendiğinde, müzik bölümü öğrencilerinin derse hazırlıklı gelmediklerini söyleyen öğretmen sayısının 6, resim bölümü öğrencilerinin derse hazırlıklı gelmediklerini söyleyen öğretmen sayısının 1, her iki bölüm öğrencilerinin derse hazırlıklı gelmediklerini söyleyen öğretmen sayısının ise 2 olduğu; bununla beraber, müzik bölümü öğrencilerinin derse hazırlıklı geldiklerini söyleyen öğretmen sayısının 1, resim bölümü öğrencilerinin derse hazırlıklı geldiklerini söyleyen 87 öğretmen sayısının 6, her iki bölüm öğrencilerinin derse hazırlıklı gelmediklerini söyleyen öğretmen sayısının ise 2 olduğu görülmüĢtür. Tablodaki sayısal veriler değerlendirildiğinde öğretmenlerin büyük çoğunluğunun söze ve sayısal derslerde, müzik bölümü öğrencilerinin resim bölümüne göre derse hazırlıklı gelmediklerini söyledikleri görülmektedir. Müzik bölümü öğrencilerinin, sayısal ve sözel derslerde resim bölümü öğrencilerine göre derse hazırlanma konusunda daha isteksiz oldukları, tekrarı ve araĢtırmayı sevmedikleri, bu sebepten dolayı da derse hazırlıklı gelmedikleri düĢünülmektedir.  Ödevlerini Yapmaları Yönünden Sözel derslere giren öğretmen görüĢleri Ģöyledir: “Müzik bölümü öğrencileri genel olarak, verilen ödevleri, etkinlikleri ve performans çalıĢmalarını yerine getirmemektedirler. Resim bölümü öğrencileri ise sorumluluk duygusu daha yüksek olduğu için büyük bir oranla ödevlerini yerine getirmektedirler”(D.A). “Müzik bölümü öğrencilerinin büyük bir çoğunluğunun ödevlerini yerine getirmediklerini gözlemledim. Buna nazaran resim bölümü öğrencilerinin ise daha duyarlı olduklarını söyleyebilirim”(C). “Müzik bölümü öğrencilerinin sorumluluk duygularının zayıf olduğunu düĢünüyorum. Bu sebepten dolayı da ödev yapmıyorlar. Resim bölümü öğrencileri ise ödev yapmayı gereksiz buldukları halde ödevlerini düzenli olarak yapıyorlar”(T.E). “Ben öğrencilere genellikle ev ödevi vermeden bilgilendirmeye çabalıyorum. Çünkü müzik bölümü öğrencileri ev ödevi yapmak istemiyorlar. Resim bölümü öğrencilerinde ise ev ödevi yapan öğrenci yok sayılır”(Y.D). “Müzik bölümü öğrencilerinde ödev yapma oranı % 10‟ u geçmemektedir. Resim bölümü öğrencileri ise müzik bölümü öğrencilerine oranla ev ödevi konusunda daha titiz davranmaktadırlar”(T). 88 Sayısal derslere giren öğretmenlerin görüĢleri Ģöyledir: “Müzik bölümü öğrencilerinin çoğu ödev yapmamaktadır. Resim bölümü öğrencileri ise müzik bölümü öğrencilerine göre derslere ödevlerini yaparak gelmektedirler”(B). “Müzik bölümü öğrencileri için baĢarılı olanlar ödevlerini yapıyorlar diyebilirim. Ancak genelde bir baĢarısızlık olduğunu düĢünüyorum. Bu sebepten dolayı ödev yapan öğrenci sayısı çok azdır”(M). “Müzik bölümü öğrencileri de resim bölümü öğrencileri de ödev yapmaları konusunda ilgisiz ve yetersizdirler”(K). “Müzik bölümü de resim bölümü de ödev yapmak istememektedirler. Ġki bölüm için de ödev yapan oranı % 10‟ u geçmemektedir. Bu sebepten dolayı ev ödevi vermemeyi tercih ediyorum”(F). Sayısal ve sözel derslere giren öğretmenlerin, öğrencilerin derslerdeki ödev yapma durumlarına ait düĢüncelerinin ortak olduğu görülmektedir. Bu durumun öğrencilerin hem sözel, hem de sayısal derslerde ödev yapmak istememelerinden, ödev yapmanın önemini kavramamıĢ olmalarından kaynaklandığı düĢünülmektedir. Tablo 64. Öğrencilerin ödev yapma durumlarına iliĢkin öğretmen görüĢleri Müzik Resim Her ikisi Aynı Toplam Öğretmen sayısı (n) 5 0 4 9 % 56 0 44 100 Öğretmen sayısı (n) 0 5 4 9 % 0 56 44 100 incelendiğinde, müzik bölümü Öğrencinin ödev yapma durumu Ödev yapmadıklarını belirten Ödev yaptıklarını belirten Tablo 64 öğrencilerinin ödevlerini yapmadıklarını söyleyen öğretmen sayısının 5, resim bölümü öğrencilerinin ödev yapmadıklarını söyleyen öğretmen sayısının 0, her iki bölüm öğrencilerinin ödev yapmadıklarını söyleyen öğretmen sayısının ise 4 olduğu; bununla beraber, müzik bölümü öğrencilerinin ödevlerini yaptıklarını söyleyen öğretmen sayısının 0, resim bölümü öğrencilerinin ödevlerini yaptıklarını söyleyen öğretmen sayısının 5, her iki 89 bölüm öğrencilerinin ödevlerini yaptıklarını söyleyen öğretmen sayısının ise 4 olduğu görülmektedir. Tablodaki sayısal veriler değerlendirildiğinde, resim bölümü öğrencilerinin ödevlerini yaptıkları anlaĢılmaktadır. Ödevlerini yapan öğrencilerin derslere daha çok önem verdikleri, araç gereç getirmeye istekli oldukları, ödev yapmanın önemini kavradıkları; ödev yapmayan öğrencilerin ise, ödev yapma bilincinin olmamasından, öğrencilerin ödev yapmanın önemini tam kavramamıĢ olmasından, alan derslerine ayrılan zamanı alan dıĢı derslerin ödevleri yerine getirmek için ayrılan zamana tercih etmelerinden kaynaklandığı düĢünülmektedir.  Araç Gereç Getirmeleri Yönünden: Sözel derslere giren öğretmenlerin görüĢleri Ģöyledir: “Müzik bölümü öğrencileri de, resim bölümü öğrencileri de araç gereçlerini getirmemektedir. Öğrenciler sorumluluk duygusunu yeteri kadar hissetmemektedirler. Araç gereç takibi yapılarak bu sorunun ortadan kaldırılmasına çalıĢılmaktadır”(D.A). “Müzik bölümü öğrencileri büyük ölçüde araç gereç getirmektedir. Resim bölümü öğrencilerinde ise bu oran daha düĢüktür. Resim bölümü öğrencilerinin çoğunluğunun bu konuda uyum sağlamadığını düĢünüyorum”(C). “Müzik bölümü öğrencileri sürekli unuttum bahaneleriyle araç gereç getirmemektedirler. Dalgınlıkları çok fazla durumdadır. Defterlerini getiren öğrencilerin de defterlerinde konular eksiktir. Resim bölümü öğrencileri araç gereç getirme yönünden daha duyarlı durumdalar. Defterleri daha ayrıntılı yazılmıĢ ve daha düzenliler. Hiçbir ayrıntıyı kaçırmıyorlar”(T.E). “Müzik bölümü öğrencileri son 2-3 yıldır araç-gereç getirmemekle birlikte eğitim öğretime kapalı durumdalar. Resim bölümü öğrencileri müzik öğrencilerine göre daha sorumluluk sahibiler. Araç gereçlerini getiriyorlar. Ama eğitim sistemimizin sonuçlarından biri olsa gerek kendilerini eğitim öğretime kapatmıĢ durumdalar”(Y.D). 90 “ Müzik bölümü ve resim bölümü derslerinde araç gereç takibi çizelgelerle yapıldığından, araç gereç getirme yönünden bir sıkıntı görülmemektedir”(T). Sayısal derslere giren öğretmenlerin görüĢleri Ģöyledir: “Müzik bölümü öğrencilerinin büyük bir kısmı araç gereçlerini getirmemektedir. Resim bölümü öğrencileri ise araç gereçlerini büyük ölçüde getirmektedirler(B). “Müzik bölümü öğrencileri de resim bölümü öğrencileri de büyük çoğunlukla araç gereçlerini getirmektedir. Getirmeyen birkaç öğrenci ise derste not tutmak istemedikleri için araç gereç getirmemektedir”(M). “Müzik bölümü öğrencileri ders araç gereçlerini getirme konusunda yeterli bulunmuĢtur. Resim bölümü öğrencileri müzik bölümü öğrencilerine oranla daha yetersizdir ve ilgisizdir”(K). “Müzik bölümü öğrencileri de resim bölümü öğrencileri de dersimizin özelliğinden dolayı araç gereç kullanmamaktadır”(F). Sözel ve sayısal derslere giren öğretmen görüĢleri incelendiğinde, öğretmenlerin hem sözel, hem de sayısal derslerde araç gereç getiren ve getirmeyen öğrencilerin olduğunu belirttikleri görülmektedir. Bu durum, araç gereç getiren öğrencilerin, derse araç gereç getirmeye istekli olduklarını ve araç gereç getirmenin önemini kavradıklarını düĢündürmektedir. Tablo 65. Öğrencilerin araç gereç getirme durumlarına iliĢkin öğretmen görüĢleri Öğrencilerin Araç gereç getirme durumu Öğretmen sayısı Araç gereç (n) getirmediğini Müzik Resim Her Ġkisi Aynı Toplam 3 2 2 7 belirten % 42 29 29 100 Araç gereç getirdiğini belirten Öğretmen sayısı (n) 4 5 0 7 % 44 56 0 100 Tablo 65 incelendiğinde, müzik bölümü öğrencilerinin araç gereç 91 getirmediklerini söyleyen öğretmen sayısının 3, resim bölümü öğrencilerinin araç gereç getirmediklerini söyleyen öğretmen sayısının 2, her iki bölüm öğrencilerinin araç gereç getirmediklerini söyleyen öğretmen sayısının ise 2, olduğu; bununla beraber, müzik bölümü öğrencilerinin araç gereç getirdiklerini söyleyen öğretmen sayısının 4, resim bölümü öğrencilerinin araç gereç getirdiklerini söyleyen öğretmen sayısının 5, her iki bölüm öğrencilerinin araç gereç getirdiklerini söyleyen öğretmen sayısının ise 0 olduğu görülmektedir. Araç gereç getirme konusunda genel bir değerlendirme yapıldığında, müzik bölümü öğrencilerinin resim bölümü öğrencilerine göre, araç gereç getirmediğini söyleyen öğretmen sayısı daha fazla olduğu anlaĢılmaktadır. Bu durumun, araç getirmenin öneminin öğrencilere anlatılması gerektiğini düĢündürmektedir. “Eğer iki bölüm arasında derse hazırlık, ödevlerini yapma ve araç gereç getirmeleri yönünden farklılık olduğunu düĢünüyorsanız sizce nedenleri nelerdir” sorusuna iliĢkin öğretmen görüĢleri Sözel derslere giren öğretmenleri görüĢleri Ģöyledir: “Ġki bölüm arasında bir farklılık görmüyorum. Velilerin ilgisiz olduklarını düĢünüyorum. Veliler öğrencilerin derse hazırlanmalarını, ödevlerini yapmalarını, araç gereç getirme durumlarını takip ederlerse bu sorunun ortadan kalkacağını düĢünüyorum”(D.A). “Müzik bölümü öğrencilerinin kiĢilik yapıları daha rahattır ve özgürlüklerine düĢkünlerdir. Bağımsız hareket etmeyi seviyorlar. Bireysel hareket etmeyi seviyorlar. Bu sebepten dolayı da kuralları çok fazla önemsemiyorlar. Resim bölümü öğrencilerinin ise kiĢilikleri birlikteliğe çok müsaitler. Kuralları daha fazla önemsiyorlar. Her iki bölümde de velilerin derse hazırlanmalarını, ödevlerini yapmalarını, araç gereç getirip getirmediklerini takip etmediklerini düĢünüyorum. Bu yüzden öğrenciler rahat durumdadırlar. Rahat davranmalarının bir sebebi de YGS sınavında bazı ders konularının kapsama alınmayacağını, LYS sınavına ise girmeyeceklerini bilmeleridir”(T.E). 92 “Farklılık daha önce sorulan sorularda açıklanmakla birlikte, bütün bu sorunların sebeplerinin öğrencilerin olumsuz davranıĢları ve velilerin öğrencilerin derse hazırlanmalarını, ödevlerini yapmalarını, araç gereç getirmelerini takip etmediklerini düĢünüyorum”(C). “Ġki bölüm arasında bir farklılık olduğunu düĢünmüyorum. Her iki bölüm öğrencileri de kendilerini eğitim öğretime kapatmıĢ durumdadır. Alan dıĢı dersler daha okulun formatına göre değil de düz lise formatına göre ayarlanmıĢ durumdadır ve müfredat ağır gelmektedir”(Y.D). “Ġki bölüm arasında farklılık olduğunu düĢünüyorum. Bu farklılığı da Ģu Ģekilde ifade edebilirim: Öğrenciler kültür derslerinin gereksiz olduğunu düĢünmektedirler”(T). Sayısal derslere giren öğretmenlerin görüĢleri Ģöyledir: “Öğrencileri iki bölüm arasında kıyaslama yapsak da çok büyük bir farklılık ortaya çıkmayacaktır. Öğrencilerin olumsuz davranıĢları vardır ve öğrenci velileri tüm bu konularda ilgisiz davranmaktadırlar. Öğrenciler kendi alanlarıyla ilgili derslere daha fazla ilgi göstermektedirler”(B). “Ġki bölüm arasında çok büyük bir farklılık olduğunu düĢünmüyorum. Öğrencilerin geneli araç getirmektedir. BaĢarılı öğrenciler her iki bölümde de ders notu tutmakta e ödevlerini yapmaktadır. Ancak baĢarısız öğrenciler derse bu yönlerden ilgisiz kalmaktadır. Velilerin ilgisizliği, takipsizliği öğrencilerin ders baĢarılarına, araç gereç getirmelerine ve ödev yapmalarına olumsuz yansımaktadır”(M). “Ġki bölüm arasında da bir farklılık yoktur. Her iki bölümde de öğrenciler derse ilgisizdir. Ġlgisiz olmalarının sebebi de YGS ile üniversiteye yerleĢmeleri, derste iĢletilen konuların girecekleri sınavda karĢılarına çıkmayacağını düĢünmeleridir. Veliler oldukça ilgisizdir. Öğrenciler velilerin ilgisizliğinden yararlanmakta, kültür derslerini hafife almaktadırlar”(K). “Her iki bölüm arasında farklılık olduğunu düĢünmüyorum”(F). 93 Öğretmen görüĢleri incelendiğinde, sözel ve sayısal derslere giren öğretmenlerin kendi dersleri için derse hazırlık, ödevlerini yapma ve araç gereç getirmeleri yönünden farklılık olduğunu düĢünmedikleri görülmektedir. Tablo 66. Öğrencilerin okulda uyumsuz olma nedenlerine iliĢkin öğretmen görüĢleri Öğrencilerin Okulda Uyumsuz Olma Nedenleri Öğretmen Sayısı (n) % Öğrenci ve veli ilgisizliği 5 62,5 YGS‟ de karĢılaĢmayacakları düĢünmeleri 2 25 Müfredat yetersizliği 1 12,5 Toplam 8 100 Tablo 66 incelendiğinde, okula uyum konusunda iki bölüm arasındaki oluĢan farklılık sebeplerinin öğretmen ve veli ilgisizliği olduğunu düĢünen öğretmen sayısının 5, YGS de öğrencilerin karĢılaĢmayacağını düĢünen öğretmen sayısının 2, müfredat yetersizliği olduğunu düĢünen öğretmen sayısının 1 olduğu görülmüĢtür. Bu durum müzik bölümü öğrencilerinin, derslere daha katılımcı olduklarını göstermektedir. “Öğrencilerin derste aktif olma konusundaki düĢünceleriniz nelerdir?” sorusuna iliĢkin öğretmen görüĢleri Öğrencilerin derse katılmaları, derste aktif duruma gelmeleri, onların daha kalıcı öğrenmelerini sağlamaktadır. Öğrenci merkezli eğitim öğrenmenin daha kalıcı hale getirilmesine, derslerin daha zevkli Ģekilde iĢlenmesine de imkân sağlamaktadır. Bu düĢünceden yola çıkılarak öğretmenlere “Öğrencilerin derste aktif olma konusundaki düĢünceleriniz nelerdir?” sorusu sorulmuĢtur. Sözel derslere giren öğretmenlerin görüĢleri Ģöyledir: “Sınıf ve Ģubelere göre derste aktif olma durumu değiĢmekle birlikte genel olarak değerlendirme yapmak gerekirse müzik bölümü resim bölümüne göre daha aktif durumda. Resim bölümü daha içine kapanık bu yüzden derse katılımları da az.”(D.A). 94 “Müzik bölümü öğrencileri derste daha aktifler, resim bölümü öğrencileri ise derse daha az katılıyorlar”(C). “Müzik bölümü öğrencileri, derste daha aktifler. Oturmayı sevmiyorlar ve sürekli hareket etmek, dolaĢmak istiyorlar. Uygulama yapıldığı zaman derse katılımı çok seviyorlar. Resim bölümü öğrencileri ise daha sakin yapıdalar. Daha yavaĢ hareket ediyorlar ve derse daha az katılıyorlar”( T.E). “Müzik bölümü öğrencileri daha sosyal yetiĢiyorlar. Derste rahat ve aktifler. Resim bölümü öğrencileri her ne kadar derse daha ilgili gibi görünseler de derse katılımlar daha az”(T). “Müzik bölümü öğrencileri derse katılımdan ziyade ders anlatımını engellemek isteyen bir tavır içindeler. Resim bölümü öğrencileri de derse katılmayıp sürekli telefonla oynama hevesi içindeler”(Y.D). Sayısal derslere giren öğretmen görüĢleri Ģöyledir: “Müzik bölümü öğrencilerinin kendilerine özgüvenleri daha fazladır. Bu sebepten dolayı da derste aktif durumdalar. Resim bölümü öğrencileri, müzik bölümü öğrencilerine göre biraz daha derste pasif olmakla birlikte derse katılıyorlar”(B). “Müzik bölümü öğrencileri resim bölümü öğrencilerinden bu konuda farklı durumda değildir. Ġki bölüm öğrencileri de yeterli alt yapıları olmadığı için derse katılmıyorlar, aktif olmamayı tercih ediyorlar. Kültür derslerine karĢı bir önyargının olduğunu düĢünüyorum”(M). “Müzik bölümü öğrencileri derste daha aktif durumdalar. Resim bölümü öğrencileri ise derse katılmıyorlar ve daha sessizler”(K). “Müzik bölümü öğrencileri de resim bölümü öğrencileri de derse az katılıyorlar. Derse katılımın sağlanması için öğrencilerin derse bakıĢ açılarının değiĢmesi gerektiğini, alt yapı eksikliğinin giderilmesi gerektiğini, konuların daha hafifletilmiĢ anlatılması gerektiğini düĢünüyorum”(F). Sözel ve sayısal derslere giren öğretmenlerin kendi dersleri için, müzik bölümü öğrencilerinin, resim bölümü öğrencilerine göre daha aktif olduklarını 95 düĢündükleri görülmektedir. Bu durum müzik bölümü öğrencilerinin, derslere daha katılımcı olduklarını, resim bölümü öğrencilerinin ise derslerde pasif olduklarını göstermektedir. Tablo 67. Öğrencilerin derste aktif olma durumlarına göre öğretmen görüĢleri Müzik Resim Her Ġkisi Aynı Toplam Öğretmen sayısı (n) 6 0 3 9 Öğrencilerin derste aktif olma durumu Derste aktif olduğunu belirten Derste aktif olmadığını belirten % 67 0 33 100 Öğretmen sayısı (n) 3 6 0 9 % 33 67 0 100 Tablo 67 incelendiğinde, müzik bölümü öğrencilerinin derste daha aktif olduklarını söyleyen öğretmen sayısının 6, resim bölümü öğrencilerinin derste daha aktif olduklarını söyleyen öğretmen sayısının 0, her iki bölüm öğrencilerinin de derste aktif olduklarını söyleyen öğretmen sayısının 3 olduğu; bununla beraber müzik bölümü öğrencilerinin derste daha aktif olmadıklarını söyleyen öğretmen sayısının 3, resim bölümü öğrencilerinin derste daha aktif olmadıklarını söyleyen öğretmen sayısının 6, her iki bölüm öğrencilerinin de derste aktif olmadıklarını söyleyen öğretmen sayısının 0 olduğu görülmüĢtür. Tablodaki sayısal veriler değerlendirildiğinde, öğretmenlerin büyük çoğunluğunun müzik bölümü öğrencilerin derste daha aktif olduğunu söylediklerini, bazı öğretmenlerin ise her iki bölüm öğrencilerinin de derste aktif olduğunu söyledikleri görülmektedir. Bu durum, müzik bölümü öğrencilerinin, derslere daha katılımcı olduklarını göstermektedir. “Eğer iki bölüm öğrencileri arasında derste aktif olma durumlarında bir farklılık olduğunu düĢünüyorsanız sizce nedenleri nelerdir?” sorusuna ilişkin öğretmen görüĢleri Sözel derslere giren öğretmen görüĢleri Ģöyledir: “Müzik bölümü öğrencileri eğer dersi dinlerlerse derse daha aktif katılmaktadırlar. Bunun sebebini müzik bölümü öğrencilerinin karakter olarak daha 96 dıĢa dönük olmalarından kaynaklandığı düĢünmekteyim”(D.A) Her iki bölüm arasında bir farklılık olduğunu düĢünmüyorum”(C). “Dersteki aktif olma durumlarında farklılık olduğunu düĢünüyorum. Buna aile yapılarının, öğrencinin kiĢilik yapılarının, sorumluluk bilincinin ve alt yapı eksikliğinin sebep olduğunu düĢünüyorum. Müzik bölümü öğrencilerinin genel olarak aile yapıları da oldukça dıĢa dönük ve sosyaller. Bu öğrencilerin de bu Ģekilde yetiĢmesini sağlamaktadır”(T.E). “Dersteki aktiflik yönünden çok farlı olduklarını düĢünmüyorum”(Y.D). “Farklılıklar olduğunu düĢünüyorum. Bu farklılığa müzik bölümü öğrencilerinin büyük çoğunluğunun yüksek statüdeki toplumsal sınıflara mensup ailelere sahip olmaları ve kendilerine güven açısından daha ileri seviyede bulunmaları neden oluyor Ģeklinde yorumlayabilirim”(T). Sayısal derslere giren öğretmenlerin görüĢleri Ģöyledir: “Her iki bölümün gördüğü alan dersi yoğunluğu değiĢmekle beraber, ders katılımını etkilemektedir. Öğrencilerin okula uyum sağlamaları ve arkadaĢları arasında uyum problemi yaĢamaları ders katılımını etkilemektedir. Bu doğrultuda müzik bölümü öğrencilerinin okula daha kolay uyum sağladığını söyleyebilirim”(B). “Müzik bölümü öğrencileri daha hareketli ve daha dıĢa dönük olduğu için derse daha çok katılmak istemektedirler”(M). “ Müzik bölümü öğrencilerinin sosyal yönlerinin daha kuvvetli olduğunu ve buna bağlı olarak daha katılımcı davrandıklarını düĢünüyorum. Bu da öğrencilerin baĢarılarını olumlu yönde etkilemiĢ ve resim bölümü öğrencilerine göre daha baĢarılı görülmüĢlerdir”(K). “Her iki bölüm öğrencilerin de farklı olduğunu düĢünmüyorum”(F). Sözel ve sayısal derslere giren öğretmenlerin kendi dersleri için farklı yorumlar yaptığı görülmektedir. Bu durum öğrencilerin sözel ve sayısal ders ayrımı 97 yapılmadan, genel olarak değerlendirme yapılması gerektiğini düĢündürmektedir. Öğretmenlerin, daha çok müzik bölümünün özgüvenlerinin yüksek olduğu, daha dıĢa dönük yetiĢtikleri, sosyal olmaları sebebi ile resim bölümüne göre derslerde daha aktif olduklarını belirttikleri görülmektedir. Tablo 68. Öğrencilerin derste aktif olma nedenlerine iliĢkin öğretmen görüĢleri Aktif olma Nedenleri Özgüvenlerinin fazla olması DıĢa dönük yetiĢmeleri Derse katılımı sevmeleri Sosyallik Yorumsuz kalanlar Toplam Öğretmen Sayısı (n) 2 2 1 2 4 11 % 18,2 18,2 9,1 18,2 36,3 100 Tablo 68 incelendiğinde, bazı öğretmenlerin birden fazla konu beyan ettikleri görülmektedir. Buna göre: öğrencilerin derste aktif olma nedenlerinin, öğrencilerinin özgüvenlerinin fazla olması olduğunu söyleyen öğretmen sayısının 2, dıĢa dönük yetiĢmeleri olduğunu söyleyen öğretmen sayısının 2, derse katılımı sevmeleri olduğunu söyleyen öğretmen sayısının 1, sosyallik olduğunu söyleyen öğretmen sayısının 2, yorum yapmayan öğretmen sayısının ise 4 olduğu görülmüĢtür. Tablodaki sayısal veriler değerlendirildiğinde, öğrencilerin derste aktif olma konusunda öğretmenlerin bir kısmının fikir beyan etmediği, öğrencilerin özgüvenlerinin fazla olduğunu, dıĢa dönük yetiĢtiklerini, derse katılımı sevdiklerini ve sosyal olduklarını söyleyen öğretmen sayısının birbirine yakın olduğu görülmektedir. Öğrencilerinin, sosyal ve dıĢa dönük yapılarının daha çok geliĢmiĢ olmasının, derslere daha özgüvenle katılmalarını sağladığı düĢünülmektedir. Fredrick, Blumenfeld ve Paris (2004), araĢtırmalarında derse katılmama, öğrencilerin sınıf ortamında bulunmalarına karĢın öğrenme konusuyla ilgili olan faaliyetlere gerek biliĢsel, gerek davranıĢsal ve gerekse duygusal açılardan ilgi göstermeme olduğunu belirtmiĢlerdir. Bu sonuç, öğrencilerin derse katılma durumları incelendiğinde araĢtırma sonucuyla paralellik göstermektedir. 98 “Öğrencilerin ders dıĢındaki ödevlerini yerine getirmeleri konusundaki düĢünceleriniz nelerdir?” sorusuna iliĢkin öğretmen görüĢleri Sözel derslere giren öğretmen görüĢleri Ģöyledir: “Müzik bölümü ve resim bölümü öğrencileri genel olarak ev ödevlerini, etkinlikleri ve performans ödevlerini yapmamaktadırlar”(D.A). “Müzik bölümü öğrencileri derste verilen ödevleri genel olarak yerine getirmemektedirler. Resim bölümü öğrencileri ise büyük çoğunlukla ödevleri yerine getirmektedirler”(C). “Müzik bölümü öğrencileri ödev konuları yazmıyorlar. Bu sebepten dolayı da ödev yapmıyorlar. Resim bölümü öğrencilerinin sorumluluk duyguları daha geliĢmiĢ. Ödevlerini yapıyorlar”(T.E). “BranĢıma özel ilgi duyan öğrenciler hariç diğer öğrenciler ödev yapmıyorlar. Not korkusu olduğu takdirde ödev yapıyorlar. Bu resim bölümü öğrencileri için de, müzik bölümü öğrencileri için de aynıdır”(Y.D). “Müzik bölümü öğrencileri ödevlerine yeterince zaman ayırmamaktadırlar. Ödevlerini yapan öğrenciler de ödevlerini geliĢigüzel yapmaktadırlar. Resim bölümü öğrencileri her ne kadar müzik bölümüne göre daha düzenli ödev yapsalar da yeterli olduğu görüĢünde değilim”(T). Sayısal derslere giren öğretmenlerin görüĢleri Ģöyledir: “Müzik bölümü öğrencilerini ve resim bölümü öğrencilerini ödev yapma konusunda çok farklı olduklarını düĢünmüyorum. Her iki bölümde de ödevlerini yapan öğrenciler olduğu gibi yapmayan öğrenciler de bulunmaktadır”(B). “Müzik bölümü ve resim bölümü öğrencileri düzenli olarak ev ödevleri, proje ve performans ödevlerini yapmaktadırlar”(M). “Müzik bölümü öğrencileri de, resim bölümü öğrencileri de ödevlerini yerine getirmemektedirler”(K). 99 “Müzik bölümü öğrencileri ödev yapmamaktır. Resim bölümü öğrencileri ise ödevlerini yapmaktadırlar”(F). Sözel ve sayısal derslere giren öğretmenlerin görüĢleri incelendiğinde her iki bölüm öğrencilerinin de ders dıĢı ödevlerini yerine getirmediklerini söyleyen öğretmenlerin çoğunlukta olduğu görülmektedir. Bu durumun öğrencilerin hem sözel sayısal derslerde ders dıĢında ödev yapmayı istemediklerin, ödev yapma bilincini tam olarak kazanamamıĢ olmalarından kaynaklandığı düĢünülmektedir. Tablo 69. Öğrencilerin ders dıĢındaki ödevlerini yerine getirme durumuna iliĢkin öğretmen görüĢleri Öğrencilerin ders dıĢı ödevlerini yerine getirme durumu Ders dıĢı Öğretmen sayısı ödevlerini yerine (n) getirmediğini % belirten Ders dıĢı ödevlerini yerine getirdiğini belirten Müzik Resim Her ikisi Aynı Toplam 3 0 5 8 37,5 0 62,5 100 Öğretmen sayısı (n) 0 3 5 8 % 0 37,5 62,5 100 Tablo 69 incelendiğinde, müzik bölümü öğrencilerinin ders dıĢı ödevlerini yerine getirmediklerini söyleyen öğretmen sayısının 3, resim bölümü öğrencilerinin ders dıĢı ödevlerini yerine getirmediklerini söyleyen öğretmen sayısının 0, her iki bölüm öğrencilerinin ödevlerini yerine getirmediklerini söyleyen öğretmen sayısının ise 5 olduğu; bununla beraber müzik bölümü öğrencilerinin ders dıĢı ödevlerini yerine getirdiklerini söyleyen öğretmen sayısının 0, resim bölümü öğrencilerinin ders dıĢı ödevlerini yerine getirdiklerini söyleyen öğretmen sayısının 3, her iki bölüm öğrencilerinin ödevlerini yerine getirdiklerini söyleyen öğretmen sayısının ise 5 olduğu görülmüĢtür. Her iki bölüm öğrencilerinin ders dıĢı ödevlerini yerine getirmediklerini söyleyen öğretmen sayısının fazla olmasından, öğrencilerin ödev yapma bilincini ve ödev yapmanın önemini tam kavrayamamıĢ oldukları; ders dıĢı ödevlerini yerine getiren öğrencilerin ise ödev yapma bilincini ve ödev yapma önemi kavradıklarından kaynaklandığı düĢünülmektedir. 100 “Eğer iki bölüm arasında ders dıĢındaki ödevlerini yerine getirme yönünden farklılık olduğunu düĢünüyorsanız sizce nedenleri nelerdir?” sorusuna iliĢkin öğretmen görüĢleri Sözel derslere giren öğretmenlerin görüĢleri Ģöyledir: “ Resim ve Müzik bölümü öğrencileri ödev yapma konusunda birbirinden farklı değillerdir” (D.A). “Her iki bölüm arasında farklılıklar olduğunu düĢünüyorum. Müzik bölümü öğrencileri çok fazla sorumluluk sahibi değiller. Aileleri ilgisiz. Resim bölümü öğrencileri ise aldıkları sorumluluğu yerine getiriyorlar ve aileleri daha ilgililer” (C). “Resim ve müzik bölümü öğrencilerinin ödev yapma konusunda faklı olduklarını düĢünüyorum. Müzik bölümü öğrencileri ödevleri bir Ģekilde hallederim diye düĢünüyorlar, dersleri daha çok uygulamalıdır, konser vb. etkinlikler çok fazladır ve bu etkinliklere ayrıca zaman ayırmak zorunda kalıyorlar. Müzik bölümü öğrencilerinin aileleri ilgisizler. KiĢilikleri daha dıĢa dönük ve oturup, sabit bir yerde kalıp ödev yapmak istemiyorlar. Resim bölümü öğrencileri ise daha bilinçliler. Aileleri daha ilgililer. Resim yaparken de sabit bir yerde kalıp çalıĢtıkları için hareketsiz kalıp ödev yapmak onlara yorucu ve bunaltıcı gelmiyor” (T.E). “Her iki bölüm arasında ödevlerini yapma konusunda bir farklılık olduğunu düĢünmüyorum” (Y.D). “Her iki bölüm arasında ödevlerini yapma konusunda bir farklılık olduğunu düĢünmüyorum” (T). Sayısal derslere giren öğretmenlerin görüĢleri Ģöyledir: “Farklılık olduğunu düĢünüyorum. Resim bölümündeki öğrenciler müzik bölümündeki öğrencilere göre daha bilinçliler ve daha kararlı çalıĢmaktadırlar” (B). “Her iki bölüm arasında bir farklılık olduğunu düĢünmüyorum” (M). “Ġki bölüm arasında ödevlerini yapma konusunda bir farklılık olduğunu 101 düĢünmüyorum” (K.) “Müzik ve resim bölümü arasında ödevlerini yapmaları konusunda farklılık olduğunu düĢünüyorum. Resim bölümü öğrencileri müzik bölümü öğrencilerine göre daha sorumluluk sahibi ve daha duyarlılar. Müzik bölümü öğrencileri çok hareketliler ve çok dıĢa dönükler. Ödev yapmak istemiyorlar” (F). Sayısal ve sözel derslere giren öğretmenlerin görüĢleri değerlendirildiğinde, sayısal derslere gören öğretmenlerin çoğunluğunun, iki bölüm öğrencilerinin ders dıĢı ödevlerini yerine getirme konusunda birbirlerinden farklı olmadıklarını, sözel derse giren bazı öğretmenlerin ise resim bölümü öğrencilerin ödev yapma konusunda daha bilinçli olduğunu, kararlı olduğunu, sorumluluk sahibi olduğunu ve müzik bölümü öğrencilerinin velilerinin daha ilgisiz oldukları konusunda ortak fikirde oldukları görülmüĢtür. Tablo 70. Ġki bölüm arasında ders dıĢı ödevleri yerine getirme farklılıklarının nedeni ile ilgili öğretmen görüĢleri Ders DıĢı Ödevleri Yerine Getirme Farklılıklarının Nedeni Öğretmen Sayısı (n) % Farklılık yoktur 5 35,7 Resim bölümü öğrencileri daha bilinçliler 2 14,3 Resim bölümü öğrencileri daha kararlılar 1 7,2 2 14,3 4 28,5 14 100 Resim bölümü öğrencileri daha sorumluluk sahibi Müzik bölümü öğrencilerinin aileleri daha ilgisiz Toplam Tablo 70 incelendiğinde, bazı öğretmenlerin öğrencilerin ders dıĢı ödevlerini yerine getirme farklılıklarının değerlendirilmesi ile ilgili birden fazla sebep belirttikleri görülmüĢtür. Tabloda verilen öğretmen sayısı, toplam öğretmen sayısına 102 göre değil, görüĢ bildiren öğretmenlerin sayısı baz alınarak verilmiĢtir. Buna göre, öğrencilerin ödevlerini yerine getirme yönünden farklı olmadıklarını söyleyen öğretmen sayısının 4, resim bölümü öğrencilerinin daha bilinçli olduklarını söyleyen öğretmen sayısının 2, resim bölümü öğrencilerinin daha kararlı olduklarını söyleyen öğretmen sayısının 1, resim bölümü öğrencilerinin daha sorumluluk sahibi olduklarını söyleyen öğretmen sayısının 2, müzik bölümü öğrencilerinin ailelerinin daha ilgisiz olduğunu söyleyen öğretmen sayısının ise 4 olduğu görülmüĢtür. Tablodaki sayısal veriler değerlendirildiğinde, öğrencilerin ders dıĢı ödevlerini yerine getirme konusunda her iki bölümün de farklı olmadığı söyleyen öğretmen sayısı aynı iken, birbirine yakın sayıda öğretmenin resim bölümü öğrencilerinin daha bilinçli, kararlı ve sorumluluk sahibi olduklarını söyledikleri görülmektedir. Elde edilen verilerden, öğrencilere ödev yapmanın öneminin ve bilincinin verilmesinin, müzik bölümü öğrencilerinin sorumluluk sahibi olmaları için rehberlik yapılmasının, müzik bölümü öğrenci velilerinin okula ilgilerinin arttırılmasının baĢarıyı olumlu yönde geliĢtirebileceği düĢünülmektedir. GümüĢeli (2004); ġimĢek (2002), araĢtırmalarında öğretim sürecinde aile ilgisizliğinin önemli olduğunu, ilgili ailelerin çocuklarının daha yüksek bir baĢarıya sahip olduğu sonucuna ulaĢmıĢlardır. Bu araĢtırmada öğretmenler veli ilgisizliğinin öğrencilerin ders dıĢı ödevlerini yerine getirmenin öğrenci baĢarısını etkilemesi konusunda görüĢ bildirdikleri görülmüĢtür. Buna göre, araĢtırmanın sonucu, bu araĢtırmanın sonucu ile paralellik göstermektedir. “Öğrencilerin baĢarı durumlarını nasıl değerlendiriyorsunuz” sorusuna iliĢkin öğretmen görüĢleri BaĢarı, öğrencilerin düzenli ve bilinçli çalıĢmasıyla, derslere hazırlıklı gelmesiyle, sorumluluk duygusu kazanmasıyla, hedef belirlemeleriyle, aile ve okul iĢbirliğiyle, okumayla, okuduğunu anlamayla, sağlam alınan bir temel ile boĢ zamanlarını doğru değerlendirmeyle, fiziki Ģartların uygun hale getirilmesiyle ve doğru yapılan rehberlikle sağlanır. Bu düĢüncelerden yola çıkılarak öğretmen görüĢlerine baĢvurulmuĢtur. Öğretmenlere “Öğrencilerin baĢarı durumlarını nasıl değerlendiriyorsunuz” sorusu sorulmuĢtur. 103 Sözel derslere giren öğretmen görüĢleri Ģöyledir: “Resim bölümü ve müzik bölümü öğrencilerinin baĢarılarının düĢük olduğunu düĢünüyorum. Yapılan sınavlarda meslek lisesi kategorisinde sorular sorulduğu için her ne kadar 50 üzerinde not alsalar da baĢarıları düĢüktür” (D.A). “Müzik bölümü öğrencilerinin resim bölümü öğrencilerine göre daha baĢarısız olduklarını düĢünüyorum” (C). “Resim bölümü öğrencilerinin müzik bölümü öğrencilerine göre daha baĢarılı olduklarını düĢünüyorum” (T.E). “BaĢarı konusunda öğretmenden çok öğrencinin baĢarısı önemli diye düĢünüyorum. Öğrenciler öğrenmeme konusunda öğretmeni çok fazla zorluyorlar.40 dakikalık derste önceleri 10 dakika “warmup” yeterli idi. ġimdi ise 30 dakika “warmup” yapan öğretmen daha baĢarılı. Resim ve müzik bölümü öğrencileri baĢarı yönünden düĢüktür” (Y.D). “Her iki bölümünde yeterli ölçüde baĢarılı olduğu söylenemez” (T). Sayısal derslere giren öğretmenlerin görüĢleri Ģöyledir: “Resim bölümü öğrencilerinin müzik bölümü öğrencilerine göre daha baĢarılı olduklarını düĢüyorum” (B). “Ben resim ve müzik bölümü öğrencilerinin baĢarı durumlarının düĢük olduğunu düĢünüyorum. Ġki bölüm arasında kıyaslama yapamıyorum. Farklı olduklarını düĢünmüyorum” (M). “Resim bölümü öğrencilerinin baĢarısının müzik bölümü öğrencilerinden daha baĢarısız olduklarını düĢünüyorum” (K). “Resim ve müzik bölümü öğrencilerinin baĢarısının aynı ölçüde düĢük olduğunu düĢünüyorum” (F). Sözel ve sayısal derslere giren öğretmenlerin kendi dersleri için verdikleri cevaplar değerlendirildiğinde, sözel bölümde de sayısal bölümde de farklı görüĢler ortaya çıktığı görülmektedir. 104 Tablo 71. Öğrencilerin dersteki baĢarı durumları ile ilgili öğretmen görüĢleri Öğrencilerin Dersteki BaĢarı Durumları Öğretmen Derste baĢarısız sayısı (n) olduğunu belirten % Derste baĢarılı olduğunu belirten Müzik Resim Her ikisi Aynı TOPLAM 3 1 5 9 33 11 56 100 Öğretmen sayısı (n) 1 3 5 9 % 11 33 56 100 Tablo 71 incelendiğinde, müzik bölümü öğrencilerinin daha baĢarısız olduğunu söyleyen öğretmen sayısının 3, resim bölümü öğrencilerinin daha baĢarısız olduğunu söyleyen öğretmen sayısının 1, her iki bölüm öğrencilerinin baĢarısız olduğunu söyleyen öğretmen sayısının 5 olduğu; bununla beraber, müzik bölümü öğrencilerinin daha baĢarılı olduğunu söyleyen öğretmen sayısının 1, resim bölümü öğrencilerinin daha baĢarılı olduğunu söyleyen öğretmen sayısının 3, her iki bölüm öğrencilerinin baĢarılı olduğunu söyleyen öğretmen sayısının 5 olduğu görülmüĢtür. Tablodaki sayısal veriler değerlendirildiğinde, alan dıĢı derslere giren öğretmenlerin büyük çoğunluğunun daha baĢarısız olduklarını söyledikleri, bazı öğretmenlerin müzik bölümü öğrencilerinin daha baĢarısız olduğunu söyledikleri, bir öğretmenin de resim bölümünün daha baĢarısız olduğunu söylediği görülmektedir. BaĢarısızlık nedeni değerlendirildiğinde öğrencilerin baĢarısız olmalarının sebebinin, alan derslerine daha fazla önem vermelerinden, YGS sınavında tüm derslerden sorumlu olmadıklarını düĢünmelerinden; baĢarılı olma durumları değerlendirildiğinde ise öğrencilerin derse daha fazla önem vermelerinden, YGS sınavında tüm derslerden sorumlu olduklarını düĢünmelerinden, daha düzenli çalıĢmalarından ve ders tekrarı yapmalarından kaynaklandığı düĢünülmektedir. “Eğer iki bölüm arasında baĢarı durumlar yönünden bir farklılık olduğunu düĢünüyorsanız sizce nedenleri nelerdir?” sorusuna iliĢkin öğretmen görüĢleri Sözel derslere giren öğretmenlerin görüĢleri Ģöyledir: “BaĢarı durumları yönünden müzik ve resim bölümü arasında belirgin bir farklılık göremiyorum” (D.A). 105 “Resim bölümü öğrencileri müzik bölümü öğrencilerine göre daha baĢarılır. Çünkü müzik bölümü öğrencileri çok düzensizler. Rahatlar. Kaygı taĢımıyorlar. AraĢtırmacı değiller. Not tutmayı sevmiyorlar” (C). “Resim bölümü öğrencileri müzik öğrencilerine göre daha farklı. Çünkü müzik bölümü öğrencileri daha dıĢa dönükler. Resim bölümü öğrencileri daha içlerine kapanıklar. Resim bölümü öğrencilerinin sorumluluk duygusu daha fazla. Müzik bölümü öğrencileri daha aktif çalıĢıyorlar. Sürekli dinleti ve konser çalıĢmalarının olması onların alanla ilgili çalıĢmalarına ayrıca zaman ayırmalarına neden oluyor” (T.E). “Önceden resim öğrencileri daha sessiz ve sorumluluk sahibiydiler. ġimdi ise müzik bölümü öğrencileriyle aynı durumdalar. BaĢarı durumları yönünden farklı olduklarını düĢünmüyorum” (Y.D). “Resim bölümü öğrencilerinin daha baĢarılı olmasının sebebi müzik bölümü öğrencilerine göre derslere daha çok önem vermeleridir” (T). Sayısal derslere giren öğretmenlerin görüĢleri Ģöyledir: “Resim bölümü öğrencileri daha baĢarılıdır. Çünkü velilerin derslere ve okula karĢı tutumları daha iyi. Resim bölümü öğrencileri derslerde daha iyi not tutuyorlar ve daha düzenliler” (B). “Her iki bölüm arasında baĢarı yönünden bir farklılık olduğunu düĢünmüyorum. Her iki bölümünde alt yapı eksikleri var. Müfredat öğrenci seviyesinin çok üstünde. Öğrenciler derse çok önyargılı yaklaĢıyorlar ve planlı çalıĢmıyorlar” (M). “Müzik bölümü öğrencilerinin sosyal yönlerinin daha kuvvetli olduğunu ve buna bağlı olarak daha katılımcı olduklarını düĢünüyorum. Bu da öğrencilerin ders baĢarılarını olumlu yönde etkilemiĢ ve resim bölümü öğrencilerine kıyasla daha baĢarılı görülmüĢlerdir” (K). “Her iki bölüm arasında belirgin bir farklılık görmüyorum” (F). 106 Sözel ve sayısal derslere giren öğretmenlerin, kendi dersleri için verdikleri cevaplar değerlendirildiğinde, baĢarı durumlarının farklılıklarının nedenleri için farklı cevaplar verdikleri görülmüĢtür. Öğretmenler, resim bölümü öğrencilerinin, not tuttuklarını, sorumluluk sahibi olduklarını, resim bölümü öğrencilerinin ailelerinin daha bilinçli olduğunu, resim bölümü öğrencilerinin daha katılımcı olduklarını ve derslere daha önem verdiklerini söylemiĢlerdir. 107 Tablo 72. Ġki bölüm arasındaki baĢarı durumları farklılıklarının nedenleri ile ilgili öğretmen görüĢleri BaĢarı durumları farklılıklarının nedeni Öğretmen sayısı (n) % Farklılık yoktur 2 22,22 Resim bölümü öğrencileri not tutuyorlar 2 22,22 Müzik bölümü öğrencileri daha düzensizler 1 11,11 1 11,11 1 11,11 Resim bölümü öğrencileri daha katılımcılar 1 11,11 Resim bölümü öğrencileri derslere önem veriyorlar 1 11,11 Toplam 9 100 Resim bölümü öğrencileri daha sorumluluk sahibi Resim bölümü öğrencilerinin aileleri daha bilinçli Tablo 72 incelendiğinde, iki bölüm arasında farklılık yoktur diyen öğretmen sayısının 2, resim bölümü öğrencileri not tutuyorlar diyen öğretmen sayısının 2, müzik bölümü öğrencileri daha düzensizler diyen öğretmen sayısının 1, resim bölümü öğrencileri daha sorumluluk sahibi diyen öğretmen sayısının 1, resim bölümü öğrencilerinin aileleri daha bilinçli diyen öğretmen sayısının 1, resim bölümü öğrencileri daha katılımcılar diyen öğretmen sayısının 1, resim bölümü öğrencileri derslere önem veriyorlar diyen öğretmen sayısının 1 olduğu görülmüĢtür. Tablodaki veriler değerlendirildiğinde, öğretmen görüĢlerine göre öğrencilerin baĢarı durumları birbirinden farklı değildir, müzik bölümü öğrencileri daha düzensizler, resim bölümü öğrencileri daha sorumluluk sahibi, resim bölümü öğrencilerinin aileleri daha bilinçli, resim bölümü öğrencileri daha katılımcılar, resim bölümü öğrencileri derslere daha çok önem veriyorlar diyen öğretmen sayılarının birbirine yakın olduğu, resim bölümü öğrencileri yönünden olumlu düĢündükleri yönünde düĢünce birliğine vardıkları görülmektedir. “Öğrencilerin dersteki anlama düzeylerini nasıl değerlendiriyorsunuz” sorusuna karĢılık öğretmen görüĢleri Anlama, kiĢinin duyu organları yoluyla bir iĢi idrak etme ve yorumlamasıdır. Anlama problemleri öğrencinin baĢarı durumunu etkilemektedir. Bu görüĢten yola 108 çıkılarak öğretmen görüĢlerine baĢvurulmuĢtur. Öğretmenlere “Öğrencilerin dersteki anlama düzeylerini nasıl değerlendiriyorsunuz” sorusu sorulmuĢtur. Sözel derslere giren öğretmenlerin görüĢleri Ģöyledir: “Dersimle ilgili anlama sorunu sadece 9. sınıflarda yaĢıyorum. Öğrenciler temel almamıĢlar. Dolayısıyla, bu boĢluğun üzerine bir Ģey inĢa etmek çok zor oluyor. Dersle ilgili yeni kavramlar, yeni terminoloji de bu problemi tetikleyen unsurlardır. Konular ne kadar basite indirgenip anlatılsa da anlama ile ilgili sorunlar bulunmaktadır” (D.A). “Her iki bölümde de öğrencilerin anlama sıkıntısı bulunmaktadır” (C). “Müzik bölümü öğrencilerinin anlamaları zayıf durumdadır. Hayal güçleri daha güçlü. Sık sık dalıyorlar. Dersi dinlerken dalıp ancak soru sorulunca kendilerine geliyorlar. Resim bölümü öğrenciler ise anlama yönünden daha iyi durumda. Anlamadıkları yerleri soruyorlar” (T.E). “Resim ya da müzik bölümü öğrencileri son zamanlarda farkı oldukça kapatmıĢ durumdalar. Anlama düzeyleri ise çok düĢük” (Y.D). “Her iki bölüm öğrencileri de anlama yönünden çok zayıflar” (T). Sayısal derslere giren öğretmen görüĢleri Ģöyledir: “Resim bölümü öğrencilerinin anlama düzeylerinin müzik bölümü öğrencilerine göre daha iyi olduğunu düĢünüyorum” (B). “Müzik bölümü ve resim bölümü öğrencilerini anlama yönünden ayrı tutmam çok zor. Sayısal anlama düzeyleri çok kötü durumda. Zaten GSL ye girdiklerinde alan dıĢında herhangi bir seviye belirleme yapılmıyor. Bu da öğrencilerin anlama düzeylerinin belirlenmesini engelliyor” (M). “Müzik bölümü öğrencilerinin derslere katılımcı yönünün fazla olmasından 109 dolayı, anlama düzeylerinin daha iyi olduğu kanısındayım. Resim bölümü öğrencilerinde ise anlama zayıftır” (K). “Resim bölümü de, müzik bölümü de anlama yönünden çok zayıftır” (F). Sözel ve sayısal derslere giren öğretmenlerin, öğrencilerin kendi derslerindeki anlama durumu için verdikleri cevaplar değerlendirildiğinde, her iki bölüm için her öğretmenin farklı cevaplar verdikleri görülmüĢtür. Tablo73. Öğrencilerin dersteki anlama durumlarına iliĢkin öğretmen görüĢleri Müzik Resim Her ikisi Aynı Toplam Öğretmen sayısı (n) 2 1 6 9 % 22 11 67 100 Öğretmen sayısı (n) 1 2 6 9 % 11 22 67 100 Öğrencilerin Dersteki Anlama Durumları Öğrencilerin dersi anlamalarının zayıf olduğunu belirten Öğrencilerin dersi anlamalarının iyi olduğunu belirten Tablo 73 incelendiğinde, müzik bölümü öğrencilerinin anlaması daha zayıftır diyen öğretmen sayısının 2, resim bölümü öğrencilerinin anlaması daha zayıftır diyen öğretmen sayısının 1, her iki bölüm öğrencilerinin anlaması da zayıftır diyen öğretmen sayısının 6 olduğu; bununla beraber, müzik bölümü öğrencilerinin anlaması daha iyidir diyen öğretmen sayısının 1, resim bölümü öğrencilerinin anlaması daha iyidir diyen öğretmen sayısının 2, her iki bölüm öğrencilerinin anlaması da iyidir diyen öğretmen sayısının 6 olduğu görülmüĢtür. Tablodaki sayısal veriler değerlendirildiğinde, öğretmenlerin büyük çoğunluğunun her iki bölümün de anlamasının zayıf olduğunu düĢündükleri, bazı öğretmenlerin de müzik veya resim bölümü öğrencilerinin anlamasının daha zayıf olduğunu söyledikleri görülmektedir. 110 “Resim ve müzik bölümünü dersteki anlama düzeyleri yönünden karĢılaĢtırdığınızda düĢünceleriniz nelerdir?” sorusuna iliĢkin öğretmen görüĢleri Sözel derslere giren öğretmen görüĢleri Ģöyledir: “Öğrenciler, ilkokul ve ortaokulda sağlam bir temel almıĢ değiller. Bu sebepten dolayı anlama problemleri var. Bir Ģeye yoğunlaĢamıyorlar. Bu sorun 9. sınıf öğrencilerinde daha fazla durumda. Üst sınıflarda sorun biraz daha ortadan kalkıyor çünkü bizler okula gelen öğrenciye yeniden bir temel vermeye çalıĢıyoruz” (D.A). “Öğrenciler ilköğretim ve ortaöğretimde sağlam bir temel almamıĢlardır. Bu yüzden dersimde anlama sıkıntısı çok fazla yaĢıyorum” (C). “Müzik bölümü öğrencileri, sık sık dalıyorlar. Bu da dikkat sorununu beraberinde getiriyor. Her zaman pratiklik istiyorlar. Sabit kalıp bir Ģeye odaklanamıyorlar. Resim bölümü öğrencileri ise daha farklı. Anlamaları daha iyi. Zihinleri daha uyanık. Konuları ezberleme ve öğrenme konusunda daha istekliler” (T.E). “Öğrencilerin, lise eğitimine gelene kadar aldıkları eğitimin (gerek kiĢilik bakımından gerekse akademik açıdan ) zayıf olması sebebiyle anlama problemler ortaya çıktığını düĢünüyorum” (Y. D). “Anlama düzeyleri her iki bölümde de düĢük seviye de. Öğrencilerde dikkat problemi var. Sanki öğrenmeye hevessiz gibiler. Ortaokulda aldıkları eğitim yeterli değil. Bu sebepten dolayı okulumuza çok kötü durumda geliyorlar” (T). Sayısal derslere giren öğretmenlerin görüĢleri Ģöyledir: “Resim bölümü öğrencileri, anlama yönünden daha iyi durumdalar. Çünkü resim bölümü öğrencileri, müzik bölümü öğrencilerine göre daha dikkatliler. Okumayı seviyorlar. Belli bir konuya yoğunlaĢabiliyorlar. Müzik bölümü öğrencilerinde ise bu pek mümkün olmuyor” (B). 111 “Her iki bölümde de anlama yönünden bir farklılık olduğunu düĢünmüyorum. Her iki bölümde de dikkat sorunu var” (M). “ Müzik bölümü öğrencileri anlama daha iyiler. Çünkü daha sosyal ve aktifler. Resim bölümünde anlama probleminin daha fazla olduğunu düĢünüyorum” (K). “Öğrencilerin, temelde aldıkları eğitim çok zayıftır. Çocuklar hem dikkat hem de anlama yönünden okulumuza çok eksik gelmektedirler” (F). Sözel ve sayısal derslere giren öğretmenlerin, öğrencilerin kendi derslerindeki anlama farklılıklarının sebepleri için verdikleri cevaplar değerlendirildiğinde, her iki bölüm için, her öğretmenin farklı cevaplar verdikleri görülmüĢtür. Verilen cevaplara göre, her iki bölümde de temel eğitim eksikliği var diyen öğretmen sayısının daha fazla, iki bölüm arasında farklılık yoktur diyen, resim bölümü öğrencileri daha dikkatliler, müzik bölümü öğrencileri sosyal değiller görüĢlerinde bulunan öğretmenlerin olduğu görülmüĢtür. Tablo 74. Ġki bölüm arasında anlama farklılıklarının nedenleri ile ilgili öğretmen görüĢleri Anlama farklılıklarının nedenleri Öğretmen sayısı (n) % Ġki bölüm arasında farklılık yoktur 2 22,22 Resim bölümü öğrencileri daha dikkatli 1 11,11 Müzik bölümü öğrencileri çok dalgınlar 1 11,11 Resim bölümü öğrencileri sosyal değiller 1 11,11 Her iki bölümde de temel eğitim eksiği var 4 44,44 Toplam 9 100 Tablo 74 incelendiğinde, iki bölüm öğrencileri arasında anlama düzeyleri yönünden farklılık olmadığını söyleyen öğretmen sayısının 2, resim bölümü öğrencilerinin daha dikkatli olduğunu söyleyen öğretmen sayısının 1, müzik bölümü öğrencilerinin çok dalgın olduğunu söyleyen öğretmen sayısının 1, resim bölümü öğrencileri sosyal değiller diyen öğretmen sayısının 1, her iki bölümde de temel 112 eğitim eksiği var diyen öğretmen sayısının 4 olduğu görülmüĢtür. Tablodaki veriler değerlendirildiğinde, öğretmenlerin büyük çoğunluğunun her iki bölümde temel eğitim eksikliği olduğu konusunda birleĢtikleri, bazı öğretmenlerin resim bölümü öğrencileri daha dikkatli, müzik bölümü öğrencileri daha dalgın, resim bölümü öğrencileri sosyal değiller ve iki bölüm arasında fark olmadığını söyledikleri görülmektedir. Ġlköğretimde alınan temel eğitimde yeteri kadar baĢarı sağlayamayan öğrencilerin, ortaöğretim müfredatında yer alan konuları kolay kavrayamadıkları düĢünülmektedir. “Resim ve müzik bölümünün baĢarıları hakkındaki diğer görüĢleriniz nelerdir” sorusuna karĢılık öğretmen görüĢleri Öğrenci baĢarılarını etkileyen birçok faktör vardır. Bu faktörler çevre, yaĢam koĢulları, öğrenci kiĢiliği, yetiĢme tarzı vb. olabilir. Bu faktörleri saptamak amacıyla öğretmenlerin görüĢleri alınmıĢtır. Öğretmenlere “Resim ve müzik bölümünün baĢarıları hakkındaki diğer görüĢleriniz nelerdir” sorusu sorulmuĢtur. Sözel derslere giren öğretmenlerin görüĢleri Ģöyledir: “GSL‟ ne öğrenci alınırken, öğrencilerin sadece yetenek sınavına tabi tutulması, kültür dersi ile ilgili herhangi bir yeterlilik puanı istenmemesi öğrenci baĢarısını olumsuz etkilemektedir” (D.A). “Müzik bölümü öğrencileri, pratikliği ve görselliği benimsemektedirler. Derste uygulama yapmak istemektedirler. Resim bölümü öğrencileri ise düzeni seviyorlar ve konudan sıkılmıyorlar” (T.E). “Öğrencileri, kendi alanlarında değerlendirdiğimizde okul Anadolu Lisesi statüsünde iken daha baĢarılılardı diyebilirim. ġuanda öğrenciler yanlıĢlarının farkında bile değiller” (Y. D). “Öğrencilerin kültür derslerinin gereksiz olduğunu düĢünmeleri, bu derslere 113 hazırlıksız gelmelerine ve derse önem vermemelerine sebep olmaktadır” (T). Sayısal derslere giren öğretmen görüĢleri Ģöyledir: “Resim bölümündeki öğrencilerin baĢarısı, müzik bölümü öğrencilerine göre daha iyi. Bu da öğrencilerin not tutarken daha dikkatli olmalarından ve düzenli olmalarından kaynaklanıyor. Resim bölümü öğrencileri sınavlara daha dikkatli hazırlanıyorlar” (B). “Öğrenciler YGS‟ ye sözelden hazırlandıkları için sayısal derslere çok önem vermiyorlar” (M). “Derse katılımın ve ilginin yüksek olduğu sınıflarda baĢarı daha yüksek olduğu görülmüĢtür. Fakat genel anlamda, öğrencilerin alan dıĢı derslere ilgilerinin yetersiz olduğu ve bu durumun da ders baĢarısını etkilediği görülmüĢtür” (K). “Ben GSL‟ ne fen alanı derslerinin konulmaması gerektiğini düĢünüyorum. Eğer konuluyorsa bu dersler daha cazip hale getirilmeli ve gerekli düzenlemeler yapılmalıdır. Aksi takdirde baĢarının her zaman düĢük olacağını düĢünüyorum” (F). Öğretmenlerin “Resim ve müzik bölümünün baĢarıları hakkındaki diğer görüĢleriniz nelerdir” sorusuna verdikleri cevaplar incelendiğinde, sözel ve sayısal derslere giren öğretmenlerin resim bölümü öğrencilerinin müzik bölümü öğrencilerine göre daha düzenli not tuttuğu ve sınavlara daha iyi hazırlandığı; öğrencilerin YGS‟ ye sözel alandan girdikleri için sayısal derslere çok fazla önem vermedikleri; GSL‟ ne öğrenci alımlarında yapılan yetenek sınavlarında kültür dersleri için herhangi bir baraj puanın istenmediği bu durumun da baĢarıyı olumsuz etkilediği; müzik bölümü öğrencilerinin uygulama ve pratikliği daha çok sevdikleri, resim bölümünün ise daha düzenli oldukları; GSL, Anadolu lisesi statüsünden çıkarıldıktan sonra baĢarının düĢüğü; derse katılımın ve ilginin yüksek olduğu sınıflarda baĢarının daha yüksek olduğu görülmüĢtür. BÖLÜM V SONUÇLAR VE ÖNERĠLER Bu bölümde araĢtırma bulgularına ve yorumlarına dayalı olarak varılan sonuçlar ve bunların ıĢığında oluĢturulan öneriler yer almaktadır. Sonuçların sunuluĢunda alt problemlere göre bir sıra izlenmektedir. 5.1. Sonuçlar Güzel sanatlar lisesinde yapılan bu araĢtırmada genel bir sonuç olarak bölümlere, derslere, sınıf ve cinsiyete göre bölümler arasında bir istikrar izlenmemiĢtir. Bu sonuçlardan da bir genelleme yapılamamaktadır. Müzik ve resim bölümü öğrencilerinin alan dıĢı derslerindeki baĢarı durumlarını ve derse uyum durumlarını saptamak, iki bölüm öğrencilerinin baĢarılarını karĢılaĢtırmak; baĢarısızlık sebeplerini, derse uyum durumlarını öğretmen görüĢleri doğrultusunda ortaya çıkarmak amacıyla yapılan araĢtırmada elde edilen bulgular doğrultusunda ulaĢılan sonuçlar Ģunlardır: 5.1.1. Birinci Alt Probleme ĠliĢkin Sonuçlar 9. sınıflarda: Türk edebiyatı dersinde resim bölümü öğrencilerinin, müzik bölümü öğrencilerine göre daha baĢarılı olduğu; matematik dersinde, müzik ve resim bölümü öğrencilerinin baĢarıları arasında istatiksel olarak anlamlı bir fark bulunmadığı; dil ve anlatım dersinde, müzik ve resim bölümü öğrencilerinin baĢarıları arasında istatiksel olarak anlamlı bir fark bulunmadığı; tarih dersinde, resim bölümü öğrencilerinin, müzik bölümü öğrencilerine göre daha baĢarılı olduğu; coğrafya dersinde, resim bölümü öğrencilerinin, müzik bölümü öğrencilerine göre daha baĢarılı olduğu; yabancı dil dersinde, müzik ve resim bölümü öğrencilerinin baĢarıları arasında istatiksel olarak anlamlı bir fark bulunmadığı; fizik dersinde, resim bölümü öğrencilerinin, müzik bölümü öğrencilerine göre daha baĢarılı olduğu; kimya dersinde, müzik ve resim bölümü öğrencilerinin baĢarıları arasında istatiksel 115 olarak anlamlı bir fark bulunmadığı; biyoloji dersinde, resim bölümü öğrencilerinin, müzik bölümü öğrencilerine göre daha baĢarılı olduğu sonucuna ulaĢılmıĢtır. 10. sınıflarda: Türk edebiyatı dersinde, müzik bölümü öğrencilerinin resim bölümü öğrencilerine göre daha baĢarılı olduğu; matematik dersinde, müzik ve resim bölümü öğrencilerinin baĢarıları arasında istatiksel olarak anlamlı bir fark bulunmadığı; dil ve anlatım dersinde, müzik bölümü öğrencilerinin resim bölümü öğrencilerine göre daha baĢarılı olduğu; tarih dersinde, müzik ve resim bölümü öğrencilerinin baĢarıları arasında istatiksel olarak anlamlı bir fark bulunmadığı; coğrafya dersinde, müzik bölümü öğrencilerinin resim bölümü öğrencilerine göre daha baĢarılı olduğu; yabancı dil dersinde, müzik bölümü öğrencilerinin resim bölümü öğrencilerine göre daha baĢarılı olduğu; fizik dersinde, müzik bölümü öğrencilerinin resim bölümü öğrencilerine göre daha baĢarılı olduğu; kimya dersinde, müzik bölümü öğrencilerinin resim bölümü öğrencilerine göre daha baĢarılı olduğu; biyoloji dersinde ise müzik bölümü öğrencilerinin resim bölümü öğrencilerine göre daha baĢarılı olduğu sonucuna ulaĢılmıĢtır. 11. sınıflarda: Türk edebiyatı dersinde, müzik bölümü öğrencilerinin resim bölümü öğrencilerine göre daha baĢarılı olduğu; dil ve anlatım dersinde, resim bölümü öğrencilerinin müzik bölümü öğrencilerine göre daha baĢarılı olduğu, T.C. Ġnkılap Tarihi ve Atatürkçülük dersinde, müzik bölümü öğrencilerinin resim bölümü öğrencilerine göre daha baĢarılı olduğu; yabancı dil dersinde, müzik bölümü öğrencilerinin resim bölümü öğrencilerine göre daha baĢarılı olduğu sonucuna ulaĢılmıĢtır. 12. sınıflarda: Türk edebiyatı dersinde, müzik ve resim bölümü öğrencilerinin baĢarıları arasında istatiksel olarak anlamlı bir fark bulunmadığı; dil ve anlatım dersinde, müzik bölümü öğrencilerinin resim bölümü öğrencilerine göre daha baĢarılı olduğu; 116 yabancı dil dersinde, müzik ve resim bölümü öğrencilerinin baĢarıları arasında istatiksel olarak anlamlı bir fark bulunmadığı sonucuna ulaĢılmıĢtır. 5.1.Ġkinci Alt Probleme ĠliĢkin Sonuçlar 9. sınıflarda: Türk edebiyatı dersinde, kız öğrencilerin erkek öğrencilere göre daha baĢarılı olduğu; matematik dersinde kız öğrencilerin erkek öğrencilere göre daha baĢarılı olduğu; dil ve anlatım dersinde, kız öğrencilerin erkek öğrencilere göre daha baĢarılı olduğu; tarih dersinde, müzik ve resim bölümü kız ve erkek öğrencilerinin baĢarıları arasında istatiksel olarak anlamlı bir fark bulunmadığı; coğrafya dersinde, müzik ve resim bölümü kız ve erkek öğrencilerinin baĢarıları arasında istatiksel olarak anlamlı bir fark bulunmadığı; yabancı dil dersinde, kız öğrencilerin erkek öğrencilere göre daha baĢarılı olduğu; fizik dersinde, müzik ve resim bölümü kız ve erkek öğrencilerinin baĢarıları arasında istatiksel olarak anlamlı bir fark bulunmadığı; kimya dersinde, müzik ve resim bölümü kız ve erkek öğrencilerinin baĢarıları arasında istatiksel olarak anlamlı bir fark bulunmadığı; biyoloji dersinde, müzik ve resim bölümü kız ve erkek öğrencilerinin baĢarıları arasında istatiksel olarak anlamlı bir fark bulunmadığı sonucuna ulaĢılmıĢtır. 10. sınıflarda: Türk edebiyatı dersinde, müzik ve resim bölümü kız ve erkek öğrencilerinin baĢarıları arasında istatiksel olarak anlamlı bir fark bulunmadığı; matematik dersinde müzik bölümü kız öğrencilerin erkek öğrencilere göre daha baĢarılı olduğu ancak resim bölümünde erkek öğrencilerin kız öğrencilere göre daha baĢarılı olduğu; dil ve anlatım dersinde, müzik bölümü kız öğrencilerin erkek öğrencilere göre daha baĢarılı olduğu ancak resim bölümünde erkek öğrencilerin kız öğrencilere göre daha baĢarılı olduğu; tarih dersinde, müzik ve resim bölümü kız ve erkek öğrencilerinin baĢarıları arasında istatiksel olarak anlamlı bir fark bulunmadığı; coğrafya dersinde, resim bölümü kız ve erkek öğrencilerinin baĢarıları arasında istatiksel olarak anlamlı bir fark bulunmadığı ancak müzik bölümünde kız öğrencilerin erkek öğrencilere göre daha baĢarılı olduğu; yabancı dil dersinde, müzik ve resim bölümü kız ve erkek 117 öğrencilerinin baĢarıları arasında istatiksel olarak anlamlı bir fark bulunmadığı; fizik dersinde, müzik bölümü kız ve erkek öğrencilerinin baĢarıları arasında istatiksel olarak anlamlı bir fark bulunmazken, resim bölümündeki erkek öğrencilerin kız öğrencilere daha baĢarılı olduğu; kimya dersinde, müzik ve resim bölümü kız ve erkek öğrencilerinin baĢarıları arasında istatiksel olarak anlamlı bir fark bulunmadığı; biyoloji dersinde, resim bölümü kız ve erkek öğrencilerinin baĢarıları arasında istatiksel olarak anlamlı bir fark bulunmazken, müzik bölümü kız öğrencilerinin erkek öğrencilere göre daha baĢarılı olduğu sonucuna ulaĢılmıĢtır. 11. sınıflarda: Türk edebiyatı dersinde, müzik bölümü kız ve erkek öğrencilerinin baĢarıları arasında istatiksel olarak anlamlı bir fark bulunmazken, resim bölümü erkek öğrencilerinin kız öğrencilere göre daha baĢarılı olduğu; dil ve anlatım dersinde, müzik bölümü kız ve erkek öğrencilerinin baĢarıları arasında istatiksel olarak anlamlı bir fark bulunmazken, resim bölümü erkek öğrencilerinin kız öğrencilere göre daha baĢarılı olduğu; T.C. Ġnkılap Tarihi ve Atatürkçülük dersinde, müzik bölümü kız ve erkek öğrencilerinin baĢarıları arasında istatiksel olarak anlamlı bir fark bulunmazken, resim bölümü erkek öğrencilerinin kız öğrencilere göre daha baĢarılı olduğu; yabancı dil dersinde, müzik bölümü kız ve erkek öğrencilerinin baĢarıları arasında istatiksel olarak anlamlı bir fark bulunmadığı sonucuna ulaĢılmıĢtır. 12. sınıflarda: Türk edebiyatı dersinde, müzik bölümü kız ve erkek öğrencilerinin baĢarıları arasında istatiksel olarak anlamlı bir fark bulunmadığı; dil ve anlatım dersinde, , müzik bölümü kız ve erkek öğrencilerinin baĢarıları arasında istatiksel olarak anlamlı bir fark bulunmadığı; yabancı dil dersinde de, müzik bölümü kız ve erkek öğrencilerinin baĢarıları arasında istatiksel olarak anlamlı bir fark bulunmadığı sonucuna ulaĢılmıĢtır. 118 5.1.3. Üçüncü Alt Probleme ĠliĢkin Sonuçlar 9. sınıflarda: Müzik ve resim bölümü öğrencilerin sözel ders baĢarıları arasında bölüme göre istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunmadığı, baĢarının eĢdeğer olduğu sonucuna ulaĢılmıĢtır. 10. sınıflarda: Müzik bölümü öğrencilerinin, sözel ve sayısal derslerde resim bölümü öğrencilerine göre daha baĢarılı olduğu sonucuna ulaĢılmıĢtır. 11.sınıflarda: Müzik ve resim bölümü öğrencilerin sözel ders baĢarıları arasında bölüme göre istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunmadığı, baĢarının eĢdeğer olduğu sonucuna ulaĢılmıĢtır. 12. sınıflarda: Müzik bölümü öğrencilerinin, sözel derslerde resim bölümü öğrencilerine göre daha baĢarılı olduğu sonucuna ulaĢılmıĢtır. 5.1.4. Dördüncü Alt Probleme ĠliĢkin Sonuçlar Öğretmenlerin büyük çoğunluğunun, müzik bölümü öğrencilerinin derse hazırlıklı gelmediklerini, ödevlerini yapmadıklarını, derslere araç gereç getirmediklerini söyledikleri; okula uyum konusunda iki bölüm arasındaki farklılık sebebinin veli ilgisizliği olduğunu söyleyen öğretmenlerin daha fazla sayıda olduğu; öğretmenlerin büyük çoğunluğunun müzik bölümü öğrencilerinin derslerde daha aktif olduklarını söyledikleri; öğrencilerin derste aktif olma nedenleriyle ilgili yorum yapmayan öğretmen sayısının sayıca daha fazla olduğu ve yorum yapan öğretmenlerin ise öğrencilerin derslerde aktif olma nedenlerini sosyal olmalarına, özgüvenlerinin daha fazla olmalarına ve dıĢa dönük olarak yetiĢmelerine dayalı olduğu söyledikleri; her iki bölüm öğrencilerinin ödevlerini yapmadıklarını belirten 119 öğretmen sayısının çoğunlukta olduğu; öğrencilerin ödevlerini yerine getirme yönünden farklı olmadıklarının söyleyen öğretmen sayısın daha fazla ve öğretmenlerin müzik bölümü öğrencilerinin velilerinin daha ilgisiz olmaları yönünde hemfikir oldukları; resim bölümü öğrencilerinin müzik bölümü öğrencilerine göre daha düzenli not tutmaktadırlar ve sınavlara daha iyi hazırlandıkları; Öğrenciler YGS‟ ye sözel alandan girdikleri için sayısal derslere çok fazla önem vermemekte; GSL‟ ne öğrenci alımlarında yapılan yetenek sınavlarında kültür dersleri için herhangi bir baraj puanın istenmediği bu durum da baĢarıyı olumsuz etkilediği; müzik bölümü öğrencilerinin uygulama ve pratikliği daha çok sevmekte olduğu, resim bölümü öğrencilerinin ise daha düzenli ve sakin yapıda oldukları; derse katılımın ve ilginin yüksek olduğu sınıflarda baĢarının daha yüksek olduğu sonucuna ulaĢılmıĢtır. Öğrencinin, okula ve derslere katılımı konusunun önemi, eğitimcilerin okuldaki akademik ve sosyal faaliyetlere iliĢkin olarak öğrencilerin sıkıldığını, motivasyonlarının olmadığının gözlemlemeleri sonucunda fark edilmiĢtir. Pek çok ülkede eğitimle ilgili olarak lise öğrenimine devam etme gibi bir yasal zorunluluk varken; öğrencinin derse katılmasıyla ilgili herhangi bir yasal zorunluluk bulunmamaktadır. Her ne kadar yasalar eğitim sistemini düzenlese de öğretmenlerin ve öğrencilerin bakıĢ açıları ve deneyimleri akademik ve toplumsal sonuçları etkilemektedir (Reschly ve Chritenson, 2006). Ortaya çıkan bu toplumsal sonuçlar ise öğrenci baĢarısını olumsuz yönde etkilemektedir. Öğretmenlerin görüĢleri değerlendirildiğinde, okula ilginin, derslere katılımın, öğrencilerin sosyal olmalarının derslerdeki baĢarıyı etkilediği görülmektedir. 5.2. Öneriler AraĢtırmanın sonuçlarından hareketle geliĢtirilen öneriler Ģunlardır: Bu araĢtırma konusu ile ilgili örneklem grubu geniĢletilerek, farklı çalıĢmalar yapılması önerilmektedir. BaĢarısız olan sınıflarda ve baĢarısızlığın yaĢandığı derslerde, baĢarısızlık sebeplerinin, rehberlik servisi ile iĢbirliği yapılarak araĢtırılması, elde edilen veriler 120 doğrultusunda baĢarıyı arttırmak için gerekli yöntem, teknik ve araç gereçlerin kullanılması önerilmektedir. Ders dıĢı ödevlerin, performans ve proje ödevlerinin yapılması için, öğretmen tarafından çizelgelerle takibinin yapılması, yapmayan öğrenciler için gerekli yaptırımın, okul- veli iĢbirliği uygulanması önerilmektedir. Derse araç gereç getirmenin önemi öğrencilere anlatılmalı, öğrencilerin derse araç- gereç getirmeleri sağlanmalıdır. Öğrencilerin sözel ve sayısal derslerdeki baĢarılarının artması için, özelliklerine göre öğrenme sitillerinin belirlenmesi, belirlenen öğrenme sitilinin sözel ve sayısal derslerde uygulanması, ders öğretim yöntemlerinin ve öğretmen eğitimlerinin bu yönde düzenlenmesi önerilmektedir. Sadece sözel derslerde baĢarı gösteren sınıflar için, sayısal derslerin daha ilgi çekici hale getirilmesi önerilmektedir. BaĢarısız olan sınıflarda veli toplantısı yapılarak, öğrencilerin baĢarısızlık sebeplerinin araĢtırılması önerilmektedir. Alan dıĢı derslerde kullanılan materyaller ders kitaplarıyla sınırlı kalmamalı, çoğaltılarak çeĢitlilik sağlanmalıdır. Öğrencilere ve velilere kültür derslerinin, en az müzik ve resim bölümü dersleri kadar önemli olduğu, YGS sınavındaki baĢarının ne kadar önemli olduğu ve yetenek sınavındaki baĢarıyı ne Ģekilde etkileyebileceği anlatılmalıdır. Bu tezin merkezi sadece Mersin Nevit Kodallı Güzel Sanatlar Lisesidir. Bu tür çalıĢmalar diğer güzel sanatlar liselerinde de yapılması önerilmektedir. 121 KAYNAKÇA Aksu, C., Çelenk, K. (2014). Agssl Müzik Bölümü Mezunlarının „Güzel Sanatlar Fakülteleri Müzik Bölümlerindeki Akademik BaĢarılarının Ġncelenmesi. Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 9/2 Winter, p. 67-87, Ankara-Turkey. Akın, Ö.(2007). Anadolu Güzel Sanatlar Liseleri Müzik Bölümleri Keman Dersinde “Anlamlandırma Stratejisinin” Kullanımı ve Etkililik Düzeyi. Doktora Tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Aksu, C.(2014). Güzel Sanatlar Liseleri Müzik Bölümlerine BaĢvuran Öğrenci Sayılarının Ġncelenmesi: Karamsar Bir Tablo. Ġdil Dergisi. Cilt: 3. Sayı:13. Altınel, Ö. (2006). Anadolu Güzel Sanatlar Liselerinde Kullanılan BaĢlangıç Keman Eğitimi Metotlarının Ġncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Artut, K.(2004). Sanat Eğitimi Kuramları ve Yöntemleri. Ankara: Anı Yayıncılık. Apaydınlı, K.(2006). Anadolu Güzel Sanatlar Liseleri Müzik Bölümü Öğrencilerinin Müziksel ĠĢitme Okuma Yazma Dersinde KarĢılaĢtıkları Sorunlar ve Çözüm Önerileri. Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi. Eğitim Bilimleri enstitüsü Ayaydın, A.(2011).Güzel Sanatlar Ve Spor Liselerinde KarĢılaĢılan Sorunlar Ve Çözüm Önerileri: Öğretmenlerin GörüĢleri. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. Cilt 8. Sayı 16. Aysan, F., Tanrıöğen, G. Ve Tanrıöğen, A. (1996). Perceived Causes Of Akademic Failure Among The Students At The Faculty Of Education At Buca. Yayımladığı Kitap G. Karagözoğlu ( Editör), Teacher Training For The Twenty First Century. Ġzmir: Buca Eğitim Fakültesi Yayınları Babacan, E. (2014) Agsl Öğrencilerinin Müzik Kavramına ĠliĢkin Algıları: 122 Metafor Analizi. Eğitim ve Öğretim AraĢtırmaları Dergisi Journal of Research in Education and Teaching ġubat Cilt:3 Sayı:1 Makale No: 12 ISSN: 2146-9199. Balcı, A.(1995). Sosyal Bilimlerde AraĢtırma. Yöntem, Teknik ve Ġlkeler., Ankara, s.65-68. BaĢ, A, H. (2007). Sivas ve Tokat Anadolu Güzel Sanatlar Liselerindeki Keman Öğrencilerine Uygulanan Keman BaĢlangıç Yöntemlerinin Ankara Güzel Sanatlar Lisesinde Uygulanan Keman BaĢlangıç Yöntemleriyle KarĢılaĢtırılması. Yüksek Lisans Tezi. Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Bayazıt, Karademir, E. (2014). Güzel Sanatlar Liseleri Öğrencilerinin Piyano Dersi Akademik BaĢarısını Etkileyen Etmenlere ĠliĢkin Öğretmen GörüĢleri. Ege Bölgesi Örneği. Yüksek Lisans Tezi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Buyurgan, S.(2000). Anadolu Güzel Sanatlar Lisesi Resim Bölümü Mezunlarının Yüksek Öğrenimdeki BaĢarı Durumları Ġle Ġlgili Bir Değerlendirme. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi.Sayı:19.sf:19. Cabanac, A.Perlovsyki, L. Bonniot, M. C. Cabanac, M.(2013). Music and Academic Performance. Behavioural Brain Research. CoĢkunsoy, B,Ö. (2008). Anadolu Güzel Sanatlar Lisesi Öğrencilerinin Ses Problemleri Ve Nedenleri. Yüksek Lisans Tezi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Çellek,T. (2003). Sanat ve Bilim Eğitiminde Yaratıcılık. PĠVOLKA, 2 (8) sy:4-11.Costa, Giomi, E.(2014).Effects of Three Years of Piano Instruction on Children‟s Applications Academic of Achievement, Research School Performance in Music and Self-Esteem Education. http://pom.sagepub.com/content/32/2/139.short (EriĢim Tarihi: 20.06.2015). Dağdeviren, P.(2015).Güzel Sanatlar Liseleri Batı Müziği Çalgı Toplulukları Dersi Repertuarına Yönelik Sorunların Ġncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. 123 Cumhuriyet Üniversitesi. Eğitim Bilimleri Enstitüsü Değirmencioğlu, L. (2012). Müzik Bölümü Öğrencilerinin Mezun Olduğu Lise Türü ve ÖSS Puanlarının Temel Müzik Kuramları Dersindeki BaĢarı Durumuna Etkisi. Erciyes ĠletiĢim Dergisi “Akademia” Cilt (Volume). 2. Sayı(Number).3. Sf: 40-56. Demirel, Özcan.(2011).Öğretme Sanatı (Öğretim Ġlke ve Yöntemleri). Ankara. PegemA Akademi. Nobel Yayın Dağıtım. Demirel, Ö.(2004). Öğretim alanındaki etkinlikler, 2.bölüm. Öğretimi Planlama ve Değerlendirmede Öğretme Sanatı 7.baskı. Pegem A Yayıncılık, Ankara.307. Deniz, Ü.(2009). Anadolu Güzel Sanatlar Liseleri Müzik Bölümü Öğrencilerinin Müziksel ĠĢitme Okuma ve Yazma Dersinin Öğretim Programında Yer Alan Kazanımlara UlaĢma Durumlarının Değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi. Ġnönü Üniversitesi. Sosyal Bilimler Üniversitesi Ergani, K.(2010). Ġlköğretim 4. ve 5. Sınıf sosyal bilgiler dersi öğretim yöntem ve teknikleri ile materyal kullanımına iliĢkin öğretmen görüĢleri. Yüksek Lisans Tezi. Dumlupınar Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü. E.Costa-Giomi (2014), Journal of Research in Music Education Fall 1999 vol. 47 no. 3 198-212 Ergenekon, E. (2000). Viyolonsel Eğitiminde Yay Problemleri Olan Lise Öğrencilerine Önerilecek ÇalıĢmalar. YayınlanmamıĢ Yüksek Lisans Tezi, T.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü. Ergün, M.(2014). Eğitim Felsefesi. Ankara: Pegem Yayıncılık. Erkan, Z. (2009) . Anadolu güzel sanatlar liselerindeki mesleki kuramsal derslerin sanat eğitimi sürecine etkileri. Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. 124 Erman, Tezer, A.(2010). Güzel Sanatlar Liselerinde Piyano Eğitimi Alan Öğrencilerin KarĢılaĢtıkları Teknik Problemlerin Ġncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Eroğlu, G. (1999). Malatya Lisesi öğrencilerinin baĢarı ve baĢarısızlıklarında etkili olan faktörlerin sosyolojik bakımdan incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Fırat Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü Fredrick, J.A., Blumenfeld, P.C., Paris, A.H.(2004).School Engagement: Potential Of He Concept, State Of The Evidence. Review Of Educational Resarch. 74,59-109. GümüĢeli, A.Ġ.(2004). Aile Katılım ve Desteğinin Öğrenci BaĢarısına Etkisi. Özel Okullar Birliği Bülteni. Eylül. Sayı:2/6. Günaydın, M. (2009). Güzel Sanatlar Liselerinde Okutulmakta Olan Keman Eğitimi Ders Kitaplarında Yer Alan Yay Tekniklerinin Öğrenciler Tarafından Kullanılırlık Durumunun Ġncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Gürkan, G. (2007). Anadolu Güzel Sanatlar Liseleri Müzik Bölümü Öğrencilerinin Alanları Ġle Ġlgili Yükseköğretim Kurumlarını Tercihlerinde Etkili Olan Faktörlerin Öğretmen Ve Öğrenci Boyutunda Değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Kaplan, H.(2013). Genel liselerde Ġngilizce öğretimindeki baĢarısızlık nedenleri hakkında öğrenci, öğretmen ve veli görüĢlerinin incelenmesi: Antalya ili örneği. Yüksek Lisans Tezi. Akdeniz Üniversitesi. Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Karayağmurlar, B. (1991). Yaratıcı Bireylerin YetiĢtirilmesi Açısından Genel Eğitim Ġçerisinde Sanat Eğitiminin Yeri. Ġzmir: D.E.Ü. I. Eğitim Kongresi Bildiriler Kitabı. Kılınçer, Ö. (2009). Anadolu Güzel Sanatlar Liseleri Müzik Bölümü Öğrencilerinin Piyano Dersine Yönelik Tutumlarının Ġncelenmesi. Yüksek Lisans 125 Tezi. Ġnönü Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Koldemir, S.(2008) Anadolu Güzel Sanatlar Liselerinde Bilgisayar Destekli Müzik Eğitiminin Kullanılabilme Durumu. Yüksek Lisans Tezi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. KurtuluĢ, Çevik, S.(2009). Anadolu Güzel Sanatlar Liselerinde Verilen Grafik( Özgün Baskı Resim) Dersinin Amaç ve Uygulamalarına Yönelik Öğretmen ve Öğrenci GörüĢleri. Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi. Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Kuzgun, Y.(1997).Rehberlik ve Psikolojik DanıĢma. Ankara:ÖSYM Yayınları. Küçükahmet, L.(2005). Öğretimde Planlama ve Değerlendirme (On altıncı Baskı). Ankara. Küçükahmet, L.(2003). Öğretim yöntemleri ve stratejileri, 3.bölüm. Öğretimde Planlama ve Değerlendirme 13. baskıdan tıpkı basım. Nobel Yayın Dağıtım, 177, Ankara.257. Küçükahmet, L.(1987).Öğrencilerin ÇalıĢma AlıĢkanlıkları ve Tutumları. Ankara: A.Ü. Eğitim Bilimleri Fakültesi Yayınları. Meador, K. S. (2003). Thinking Creatively About Science Suggestions For Primary Teachers. Gifted Child Today, 26 (1), 25-29. Mercin, L., AlakuĢ, A.O. (2005). Anadolu Güzel Sanatlar Liseleri programlarının Müze eğitimi ve uygulamaları Dersi Açısından Değerlendirilmesi. Atatürk Üniversitesi. Güzel Sanatlar Fakültesi Dergisi. Sayı: 8. sf:1-10. Milli Eğitim Temel Kanunu Ġle Ġlköğretim ve Eğitim Kanunu, 1987: 16). Milli Eğitim Bakanlığı.(2008).Güzel sanatlar Liseleri Amaçları. Güzel Sanatlar Liseleri ve Spor Liseleri Yönetmeliği. 126 Milli Eğitim Bakanlığı. (2007).Ortaöğretim Tarih Dersi Programı. Talim Terbiye Kurulu. Milli Eğitim Bakanlığı. (2012).Ortaöğretim Ġnkılap Tarihi Dersi Programı. Talim Terbiye Kurulu. Milli Eğitim Bakanlığı. (2011).Ortaöğretim Coğrafya Dersi Programı. Talim Terbiye Kurulu. Milli Eğitim Bakanlığı. (2007).Ortaöğretim Matematik Dersi Programı. Talim Terbiye Kurulu. Milli Eğitim Bakanlığı. (2013).Ortaöğretim Fizik Dersi Programı. Talim Terbiye Kurulu. Milli Eğitim Bakanlığı. (2013).Ortaöğretim Kimya Dersi Programı. Talim Terbiye Kurulu. Milli Eğitim Bakanlığı. (2013).Ortaöğretim Biyoloji Dersi Programı. Talim Terbiye Kurulu. Milli Eğitim Bakanlığı. (2007). Ortaöğretim Yabancı Dil Dersi Programı. Talim Terbiye Kurulu. Milli Eğitim Bakanlığı. (2011).Ortaöğretim Dil ve Anlatım Dersi Programı. Talim Terbiye Kurulu. Milli Eğitim Bakanlığı. (2011).Ortaöğretim Türk Edebiyatı Dersi Programı. Talim Terbiye Kurulu. Mumcu, Ö. (2006). Anadolu Güzel Sanatlar Liselerine Öğretmen Ve Öğrenci Seçme Sınavı Kriterlerinin KarĢılaĢtırılması. Yüksek Lisans Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Okan, S. (2014). Güzel Sanatlar Lisesi Öğrencilerinin Keman Dersine Yönelik Tutumları. Eğitim ve Öğretim AraĢtırmaları Dergisi Journal of Research in 127 Education and Teaching Ağustos Cilt: 3 Sayı: 3 Makale No: 21 ISSN: 2146-9199. Özal, K. (2009). BeĢinci bölge Anadolu güzel sanatlar liselerinin müzik bölümlerinde okuyan 9, 10, 11 ve 12. sınıf öğrencilerinin beklentileri arasındaki farklar. Yüksek Lisans Tezi Ondokuz Mayıs Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü. Öbek, C. ( 2014). Güzel Sanatlar Liseleri Müzik Bölümlerinde Verilen Türk Müziği Çalgı Eğitimi Ġle Piyano Dersi BaĢarı Durumları Arasındaki ĠliĢkinin Ġncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Ġnönü Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Özcan, H. (2002). Çocuk Resimlerinde Yaratıcılık, Resim- iĢ Eğitimi ile GeliĢtirilmesi Yöntemleri. YayınlanmamıĢ Yüksek Lisans Tezi. Ġzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Özden, Y.(2000). Öğretim yöntem ve teknikleri, 6. bölüm. Öğrenme ve Öğretme. 4. baskı. Pegem A Yayınevi, Ankara. 208. Özdemir, G. (2007). Anadolu Güzel Sanatlar Liseleri Müzik Bölümlerinde Uygulanan Viyola Öğretim Programına Dayalı Üçüncü Sınıf Düzeyinde DeviniĢsel Hedeflere UlaĢma Durumları. Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Özder, Z.(2010).Anadolu Güzel Sanatlar Liseleri Viyolonsel Eğitiminde Motivasyonun Yeri ve Önemine ĠliĢkin Öğretmen ve Öğrenci GörüĢleri. Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Özer, U. (2006). Anadolu Güzel Sanatlar Liselerinde Verilen Keman Eğitiminde Çift Ses Çalma Durumlarının Ġncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Özgün, Ö. (2006). Türkiye‟ deki Anadolu Güzel Sanatlar Liseleri Müzik Bölümlerinde Viyolonsel Eğitimine Yönelik Öğretmen ve Öğrenci GörüĢleri. Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Öztürk, A.(2003). Anadolu Güzel Sanatlar Lisesindeki Öğrencilerin Eğitim 128 Programlarını Değerlendirmeleri ve Öğretmenlik Mesleğine Yönelik Tutumları. Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi. Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Özyoğurtçu, S.(2007). Anadolu Güzel Sanatlar Liselerinde Okuyan Müzik Bölümü Öğrencilerinin Güzel Sanatlar Liseleri seçmelerinde Ailenin ve Sosyal Çevrenin Etkileri. Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi. Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Pakel, H.(2014).Güzel Sanatlar Liselerindeki Piyanoların Akort, Bakım ve Onarım Sorunlarının Değerlendirilmesi. Yüksek lisans Tezi. Uludağ Üniversitesi. Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Peker, M., Mirasyedioğlu, ġ.(2003). Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi Yıl:2003 (2) Sayı:14. Say, A. (1996). Genel Müzik Öğretimi. Ankara: Müzik Ansiklopedisi Yayınları. Sazak, N., Ece, S.(2004). Bolu Güzel Sanatlar Lisesi Öğrencilerinin ÖSS ve Özel Yetene Sınavlarına Yönelik Kaygıları.Musiki Muallim Mektebinden Günümüze Müzik Öğretmeni YetiĢtirme Sempozyumu(2004):7-10. Sevinç, S., Koldemir, S. (2009). Anadolu Güzel Sanatlar Liselerinde Bilgisayar Destekli Müzik Eğitiminin Kullanılabilme Durumu . Selçuk Üniversitesi Ahmet KeleĢoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi. Sayı 27, Sayfa: 287 -305. Sezerel, T.(2006). Anadolu Güzel Sanatlar Liseleri Müzik Bölümü Öğrencilerinin Müziksel ĠĢitme Okuma Yazma BaĢarılarının Ġncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi. Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Sezgin, L. (2009). Anadolu Güzel Sanatlar Lisesi Öğrencilerinin Dönemsel Ses Özelliklerine Uygun Batı Müziği Koro Eğitimi Dersi Öğretiminde Kullanılabilecek Eserler Üzerine Antolojik Bir ÇalıĢma Önerisi. Yüksek Lisans Tezi Haliç Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Soğukcam, B. (2007). Anadolu Güzel Sanatlar Liselerinde Klarnet 129 Eğitiminde KarĢılaĢılan Sorunlar ve Çözüm Önerileri. Yüksek Lisans Tezi. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Sönmez, M,A.(2006).Meslek Liselerinde Örgüt Kültürü. Educational Administration: Theoryand Practice Winter 2006, Issue 45, pp.85-108. Sülün, E. (2007). Anadolu Güzel Sanatlar Liselerinde Verilen Müzik Eğitiminin Öğrencilerin Meslek Seçimine Etkisi. Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Sümbüllü, M, K. (2013) KuruluĢundan günümüze Anadolu güzel sanatlar liseleri öğretim sürecinin ve mesleki müzik eğitimine katkılarının farklı değiĢkenler açısından incelenmesi (Erzurum Anadolu Güzel Sanatlar lisesi örneği). Yüksek Lisans tezi. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü . ġahin, D.(2009). Anadolu Güzel Sanatlar Liselerinde Sanat Eserlerini Ġnceleme Dersinin Çok Alanlı Sanat Eğitimi Yöntemine Göre ĠĢlenmesinin Öğrenci BaĢarısına Etkisi. Yüksek Lisans Tezi. Dicle Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü. ġendurur, Y. Akgül, B.(2002). Müzik Eğitimi ve Çocuklarda BiliĢsel BaĢarı.Ankara Gazi Üniversitesi. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi. Cilt 22.Sayı 1. Sy:165-174. ġimĢek, H., Tanaydın, D.(2002). Ġlköğretimde Veli Katılımı: Öğretmen Veli- Psikolojik DanıĢman Üçgeni. Ġlköğretim- Online 1(1),Sf:12-16 .http://www.ilkogretim-online.org.tr Tarım, Cem. (2008). Milli Eğitim Bakanlığı Anadolu Güzel Sanatlar Liselerinde Bağlama Eğitimi Ġle Ġlgili AraĢtırmalar ve Etütler. Yüksek Lisans Tezi. Haliç Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü T.C. Resmi Gazete, 16/12/2006: 26378). Tezcan, M.(1997). Eğitim Sosyolojisi. Ankara Üniversitesi Eğitim Fakültesi Yayınları. 130 ToptaĢ, B., Sönmez, A. (2015).Güzel Sanatlar Liseleri Müzik Bölümlerinde Bireysel Ses Eğitimi Dersinin Doğru ve Etkili KonuĢma Becerisine Etkisi. Ġnönü Üniversitesi Kültür Ve Sanat Dergisi Tufan, M., Mızrak, ġ., Çelik, D.(2009).Mesleki Eğitimde Toplam Kalite Yönetimi ve Model Önerisi. Journal Of Azerbaijani Studies. Tunç, P, F.( 2014).Güzel Sanatlar Liselerinde Okutulan “Sanat Eserlerini Ġnceleme” dersinin Öğretmen ve Öğrencilerine Göre Değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi. Ankara Üniversitesi. Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Tütüncü, C.(2015). Güzel Sanatlar Liselerinde Uygulanan Müziksel ĠĢitme Okuma Yazma Derslerinin Öğretim Programları ĠĢlevselliğine Yönelik Öğretmen ve Öğrenci GörüĢleri(Ankara Ġli Örneği).Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstütüsü. Uçan, A. (1997). Ġnsan ve Müzik. Ġnsan ve Sanat Eğitimi. Ankara: Müzik Ansiklopedisi Yayınları. Uluç, Ç. (2006). Güzel Sanatlar Liselerinde Keman Eğitiminde KarĢılaĢılan Sorunlar ve Çözüm Önerileri. Yüksek Lisans Tezi. Trakya Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü. Uysal, Aslı.(2010). Sınıf Öğretmenlerinin Hayat Bilgisi Öğretim Programında Belirtilen Strateji, Yöntem Ve Teknikleri Uygulamadaki Yeterlik Düzeylerinin Belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Ankara Üniversitesi. Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Uzunoğlu, A. (2008). Anadolu Güzel Sanatlar Liselerindeki (AGSL) Türk Müziği Çalgıları Dersinde Öğretmen ve Öğrencilerin KarĢılaĢtıkları Problemler ve Çözüm Önerileri. Yüksek Lisans Tezi. Haliç Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Varol, G. (2007). Özel Öğretim Yöntemleri ve Özel Öğretim Yöntemlerinin Görsel Sanatlar Dersinde Uygulanması. Yüksek Lisans Tezi. Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. 131 Yağcı, U. (2009). Türkiye‟ deki Anadolu Güzel Sanatlar Liseleri Müzik Bölümleri Öğrenci Özel Yetenek GiriĢ Sınavlarının Müziksel iĢitme-Algılama Boyutunun Değerlendirilmesi.8. Ulusal Müzik Eğitimi Sempozyumu. OMU. Yağcı, U. (2010), AGSL Müzik Bölümleri Yetenek Sınavları ve Bu Sınavlara Yönelik Öğretmen GörüĢleri. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Sayı 27, ss. 223-231. YağıĢan, N., Sünbül, A.M.(2009).Güzel Sanatlar Eğitimi Bölümü Öğrencilerinin Öğrenme Tercihleri. 8. Ulusal Müzik Eğitimi Sempozyumu. O.M.Ü. Yalçınkaya Tuna, A,Y.(2010). Ortaöğretim Kurumlarında Resim Dersinin Öğrencinin Yaratıcı DüĢüncesine Katkısı. Yüksek Lisans Tezi. Marmara üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Yazçayır, N.(1999). Kız Meslek Lisesi Eğitim Programlarının Ġstihdam Açısından Değerlendirilmesi(Ankara Ġli Örneği). Yüksek lisans Tezi. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Yerlikaya, H.(2006). Anadolu Güzel Sanatlar Liselerinde Temel Tasarım Dersinin Yaratıcılığa Katkıları. Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri enstitüsü. Yıldırım, Orhan, ġ. (2006). Anadolu Güzel Sanatlar Liseleri Çalgı Eğitiminde Motivasyon Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi. 20: 130-136. Yıldız, S. (2007). Anadolu Güzel Sanatlar Liselerinin Desen ÇalıĢmaları Dersi Öğretim Programlarının Değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi. Çanakkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Yıkılmazoğlu, A. (2006). Anadolu Güzel Sanatlar Liseleri Lise III Müzik Sınıfında Okuyan Yatılı ve Gündüzlü Öğrencilerin Piyano BaĢarıları Arasındaki Farklar. Yüksek Lisans Tezi. Abant Ġzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. 132 Yiğit, V, B.(2014). Güzel Sanatlar Lisesi Bireysel Ses Eğitimi Dersi Öğretim Programının Uygulamasında KarĢılaĢılan Sorunların Öğretmen GörüĢleri Ġle Ġncelenmesi. Doktora tezi. Necmettin Erbakan Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. 133 Ek 1.AraĢtırma Ġzni 134 Ek 2. Yarı YapılandırılmıĢ GörüĢme Formu Değerli öğretmenim, Bu form “Güzel sanatlar liselerindeki resim ve müzik bölümü öğrencilerinin alan dıĢı ders baĢarılarının incelemek” amacı ile yapılmaktadır. Yapacağımız araĢtırmanın nitelikli sonuçlanabilmesi için siz değerli eğitimcilerin fikirlerine ihtiyaç var. Size sunduğum görüĢme sorularına vereceğiniz cevaplarınız 1araĢtırmamın sonuçlanmasına yardımcı olacaktır. AĢağıda doldurmanız gereken bilgiler hiçbir yerde kullanılmayacaktır. Desteklerinizden dolayı teĢekkür ederim. Saygılarımla… Derya YAZICI Necmettin Erbakan Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Öğrencisi Mezun Olduğunuz Üniversite: Girdiğiniz Ders: Meslekteki Kıdem Yılınız: (1-5) (5-10) (10-15) (15-20) 20 -… Kaç Yıldır GSL de çalıĢıyorsunuz? (1-5) (5-10) (10-15) 20-… 135 1- Resim ve Müzik Bölümü öğrencilerinin okula uyum konusundaki düĢünceleriniz nelerdir? Derse hazırlıklı gelmeleri Yönünden Müzik Bölümü acısından: …………………………………………………………………………….. Resim bölümü acısından: …………………………………………………………………………….. Ödevlerini yapmaları yönünden: Müzik Bölümü acısından: …………………………………………………………………………….. Resim Bölümü acısından: …………………………………………………………………………….. Araç gereç getirmeleri Yönünden: Müzik Bölümü acısından: …………………………………………………………………………….. Resim Bölümü acısından: …………………………………………………………………………….. Dersle ilgili ön hazırlık yapmaları yönünden: Müzik Bölümü Acısından:…………………………………………………………………………….. Resim Bölümü acısından: …………………………………………………………………………….. Müzik ve Resim Bölümü öğrencilerini karĢılaĢtırdığınızda hangi bölüm öğrencilerinin derse daha hazırlıklı geldiğini düĢünürsünüz? Neden? …………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………….. 136 2- Öğrencilerinin Derse katılma konusundaki düĢünceleriniz nelerdir? MüzikBölümü Açısından: …………………………………………………………………………….. Resim Bölümü Açısından: …………………………………………………………………………….. Resim ve Müzik Bölümü öğrencilerini derse katılımları yönünden karĢılaĢtırdığınızda düĢünceleriniz nelerdir?…………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………….. 3- Öğrencilerinin ders dıĢındaki ödevlerini yerine getirmeleri konusundaki nelerdir? DüĢünceleriniz Müzik Bölümü açısından:…………………………………………………………………………….. Resim Bölümü açısından:…………………………………………………………………………….. Resim ve Müzik Bölümü öğrencilerini ders dıĢındaki ödevlerini yerine getirmeleri konusunda karĢılaĢtırdığınızda düĢünceleriniz nelerdir?…………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………….. 4- Öğrencilerin baĢarı durumlarını nasıl değerlendiriyorsunuz? Müzik Bölümü açısından:…………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………….. Resim Bölümü açısından: …………………………………………………………………………….. Müzik ve Resim Bölümünü baĢarı durumları yönünden karĢılaĢtırdığınızda düĢünceleriniz nelerdir? …………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………….. 137 5- Öğrencilerin dersteki anlama düzeylerini nasıl değerlendiriyorsunuz? Müzik Bölümü açısından: …………………………………………………………………………….. Resim Bölümü açısından: …………………………………………………………………………….. Resim ve Müzik Bölümünü dersteki algılama düzeyleri yönünden karĢılaĢtırdığınızda düĢünceleriniz nelerdir? …………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………….. 6- Resim ve Müzik Bölümü öğrencilerinin alan dıĢı derslerindeki baĢarıları hakkındaki diğer düĢünceleriniz: …………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………..