X V I. Y Ü Z Y IL D A
Ç E M İŞ G E Z E K
S A N C A Ğ IN D A
A Ş İR E TLE R
VE C E M A A T L E R
D o c . D r. M e h m e t A l i Ü N A L
Ç e m iş g e z o k 12
, y a y la k v e k ış la k la r ıy la h a y v a n c ılık la g e ç in e n k o n a r- g ö ç e r
a ş ir e t le r iç in
y e r le ş im e o ld u k ç a m ü s a it b i r c o ğ ra fy a
o lu ş tu r m a k ta d ır . Bu
s e b e p le X V I. y ü z y ıla a it t a h r ir d e f t e r le r in d e b u a ş ir e t v e c e m a a tle rd e n s ık
s ı k b a h s e d ilm e k te , k ö y v e m e z re a la r k a y d e d ilir k e n
d a n a g e tir e n
o k ö y ü n h a lk ın ı
m ey
c e m a a tin a dı d a z ik r e d ilm e k t e d ir . H e r a ş ir e t g ru b u b i r v e y a
b ir k a ç k ö y d e c e m a a tle r h a lin d e b u lu n m a k ta d ır. D e fte r le r e de c e m â 'a t o la
r a k k a y d e d ilm iş f a k a t ç o k d e fa
m e n s u p o ld u k la r ı a ş ir e t d e b e l i r t i l m i ş t i r .
M e s e lâ bazı d e f t e r le r d e « k a r y e - i A ğ ıl Ö zü t â b i'- c e m â ’a t i Ş e y h O s ım a n lu » 3
v e y a j.c e m â ’a t - î B e h r a m lu 'a n E k râ d -ı Ş a k a k î» 3 ş e k lin d e a ç ık la y ıc ı b ilg i b u
lu n m a k ta d ır . A n c a k h e r d e fte r d e b u k o n u d a b ir b ilg i y e r a lm a m a k ta d ır . 1518
t a r i h li i l k t a h r ir e a i t m u fa s s a l d e fte r d e c e m â a t v e c e m a a tle rd e n m ü te ş e k
k il k ö y le r « c e tm â 'a t-i M i l l i l i b ü z ü rg » 4 v e y a « c e m â a t i K o h p in ik lü » 5 g ib i b ir
b a ş lık a t ıld ı k ta n
s o n r a v e r il m i ş t i r . A y r ıc a h e r b ir k a ry e k a y d e d ilir k e n y a
n ın a m e n s u p o ld u ğ u
a ş ir e t in
a d ı ile b a ğ lı
b u lu n d u ğ u
n â h iy e
de b e lir til
m iş t ir .
1518 t a r i h li m u fa s s a l d e fte r d e b ir k ıs ım c e m a a tle r y a z ılırk e n o t u r d u k
la rı k ö y ü n a d ı k a y d e d ild ik te n s o n r a c e m a a tin
adı da k a y d e d ilm iş tir . B a z ı
la rın d a is e k ö y a d ı y a z ılm a d a n d o ğ ru d a n d o ğ ru y a « c e m â ’a t- i ...... » ş e k l in d e
1. Ç em işgezek ’in O sm a n lıla r’a k ad ark i kısa ta rih çesi ile O sm anlIlar ta ra fın d a n
fe th i ve O sm a n lı id a ri teşk ilatı içerisin d ek i yeri h a k k ın d a «X V I. Y ü zy ıld a
M azgird, P ertek ve S a ğ m a n S a n ca k b eğ ileri — P ir H üseyin B eğ O ğ u lla rı— »
(O T A M , A n k a r a ‘ Ü niversitesi O sm anlı T a rih i A raştırm a v e U y g u la m a M e r
k ezi D ergisi, sa y ı 2, O cak 1991, s. 239-265) adlı yazım ızda ve y a k ın d a y a
y ın la n a c a k o la n «X V I. Y ü zy ıld a Ç em işgezek S a n c a ğ ı — İd arî Y a p ısı— * adlı
ça lışm a m ızd a gen iş bilgi v erild iğ in d en burad a tek ra r etm ey e lü zu m g ö rm e d ik ,
2. T a p u K a d a s tro G en el M üd. A rşivi CTKA), T apu D efteri (T D ) 164, s. 1 3 /b .
3. T K A , T D 164, S. 1 7 /a -b .
4. B a şb a k a n lık A rşiv i (B A ), T D 64, s. 764.
5. T D 64, s. 768.
303
b ir b a ş lık a t ı lm ı ş t ır . H a rita d a bu d u r u m u g ö z ö n ü n e a la ra k c e m â ’a t o la ra k
k a y d e d ile n
b ir im le r ile k a r y e a dı
a ltın d a y a z ıla n , y a n i
c e m â a t- k ö y d u r u
m u n d a o la n y e r le ş im a la n la rı fa r k lı iş a r e t le r le g ö s t e r ilm iş t ir . B u n u n s e b e b i
c e m a a tle r in h e n ü z y e r le ş ik h a y a ta g e ç m e m iş , k o n a r-g ö ç e r o -lm a la rıd ır. Fa
k a t c e m a a tle r in b ir k ıs m ı ta m o la ra k g ö ç e b e o lm a y ıp , b îr n e v i y a rı g ö ç e b e
ö z e lliğ i ta ş ım a k ta , b u lu n d u k la rı y e r le r d e z ir a a tle m e ş g u l o lm a k ta d ırla r'. Y e r
l e ş t i k le r i a la n la r da u m u m iy e tle k ış la k o la ra k k u lla n d ık la r ı, s a n c a ğ ın
n e y in d e k i M u ra d
n e h ri İle
gü
F ıra t'ın K a ra s u k o lu n u n b a tıs ın d a k a la n b ö lg e
le r d ir .
1523 y ılın a a it İo m â l d e fte r d e c e m a a t v e a ş ir e t le r le i l g i l i o la ra k 1518
t a r i h li m u fa s s a l d e fte r d e k i k a d a r o lm a s a d a a ç ık la y ıc ı bazı b i lg ile r y e r a l
m a k ta d ır . M e s e lâ « k a ry e -i E ş k ü n i t â b i'- i a ş ir e t - İ Ş e y h O s m a n lu » 1 g ib i.
1541 y ılı n a
a it
m u fa s s a l d e f t e r d e
is e İ ik t a h r ir e
a it d e fte r d e k i
g ib i
d a h a t e f e r r u a t lı b ilg i v e r ild iğ i g ö r ü lm e k te d ir . H a tta 1518 t a h r ir in e n a z a ra n
b a zı k ö y le r iç in b ira z d a h a fa z la m a lû m a t v a r d ı r d e n ile b ilir .
Ö te y a n d a n c e m a a tle r in v e c e m a a t k ö y le r in h a r ita ü z e rin d e t e s b it e d il
m e s i h u s u s u n d a m u h t e lif p r o b le m le r le k a r ş ıla ş ılm a k ta d ır . X V I. y ü z y ıla a it
b u - k ö y le r in - ç o ğ u n lu ğ u , b u g ü n
m e v c u t b u lu n m a m a k ta d ır.
Bunun en büyük
s e b e b i az n ü fu s a s a h ip c e m a a tle r in z a m a n la ^ y e r d e ğ iş t ir m e le r id ir . H a tta bu
y ü z d e n ik i t a h r ir a ra s ın d a b ile b ir ç o k c e m a a tin y e r .d e ğ iş tir d iğ i, b ir ö n c e k i
t a h r ir d e z ik r e d ile n b ir c e m a a tin , b ir s o n r a k i t a h r ir e a it d e fte r d e y e r . a lm a
d ığ ı g ö r ü lm e k te d ir .
A n c a k b iz , c e m a a tle r in
le m e y e n
b u lu n d u k la r ı
n a h iy e y i e s a s a la ra k t e s b it e d i
c e m a a t v e y a c e m a a t k ö y le r iç in d e o n a h iy e iç e r is in d e ta h m in î
o la r a k b i r y e r iş a r e tle d ik . B u n d a n m a k s a t s a n c a k iç e r is in d e k i c e m a a tle r in
u m u m i o la ra k d a ğ ılım
v e y e r le ş t ik le r i a la n la r h a k k ın d a b i r f i k i r e d in ilm e
s in i s a ğ la m a k tı. S o n u ç o la ra k h a r ita d a g ö r ü le c e ğ i ü z e re h e r b ir c e m a a tin
b e l li b i r n a h iy e d e to p la n d ığ ı d ik k a ti ç e k m e k te d ir . S a n c a k b a z ın d a e le a lın
d ığ ın d a , c e m â a tle r in y u k a rıd a te m a s e d ild iğ i ü z e re , s a n c a ğ ın g ü n e y in d e m e r
k e z n a h iy e o la n B e ld e [Ç e m iş g e z e k ) , S a ğ m a n , P e rte k , G ü n d ü z , M a z g ir d v e
V a s g ir d n a h iy e le r in d e to p la n d ığ ı g ö r ü lm e k te d ir . Z a te n s a n c a ğ ın k u z e y i M u n z u r d a ğ la rı, Y ıla n d a ğ la rı v e d o ğ u d a K a ra s a k a l d a ğ la rı ile k a p lıd ır . Bu ü ç d ağ
s ır a s ı a r a s ın d a k a la n O v a c ık , L â r t ik n a h iy e le r i ile k u z e y d o ğ u d a k i K ız u ç a n
n a h iy e s in d e v e k u z e y b a tıd a k i S e b to ro s ,
Ş irz u v e G ü r z e lik n a h iy e le r in d e
h e m e n h e m e n h iç b ir c e m â a t b u lu n m a m a k ta d ır . B u n u n s e b e b i b u b ö lg e le
r in
r a k ım ın ın y ü k s e k v e d a ğ lı k a la n la r la k a p lı o lm a s ıd ır. B u ra la rd a c e m a a t
le r a n c a k y a z a y la rın d a s ü r ü le r in i o t la t ı y o r o la b ilir . B u n a k a r ş ılık s a n c a ğ ın
g ü n e y in d e k i n a h iy e le r k ış la k la r ı b o l o la n b ö lg e le r d ir . N ite k im t a h r ir d e f t e r
le r in d e b u b ö lg e d e b u lu n a n b ir ç o k k ö y ü n y a n ın a ttk a r y e - i .k fş la k -ı D e r d e r iç
1. T D 998, s. 163.
304
L
t â b i ’ - i c e m â a t - î M i l l i l i k ü ç ü k » 6, « k a r y e - i k ış l a k - ı Ek r â c J- ı Z a h u r a n l u » v e « k a ry e - i k ış i a k - ı E k r â d - ı K ız ıl m a ğ a r a l u » 7 g ib i a s lın d a k ö y ü n b îr c e m a a tin
k ış la ğ ı
o ld u ğ u n u b e lir te n a ç ık la m a la r k o y m u ş la r d ır .
Ç e m iş g e z e k a y n ı z a m a n d a B o z U lu s a ş ir e t in in y a y la k la rın d a n b i r i s id i r .
v e E k r â d , b ir ç o k a ş ir e t i b ü n y e s in d e b a rın d ıra n B o z U lu s , k ı ş la r ı D i-
Et r â k
y â r b e k ir v e g ü n e y in d e , y a z la rı is e M u ş , B in g ö l, Ç e m iş g e z e k v e
v ilâ y e t in in
k u z e y in d e y e r a la n s a h a d a g e ç ir m e k t e
İr a n ’a k a d a r u z a n m a k ta , y ü z le r c e
v e h a tta
E rz u ru m
G ü r c is ta n v e
k m . y o l k a t e t m e k t e d ir . 8 U lu s ’a b a ğ lı h e r
b ir c e m a a tin n e r e le r d e y a y la y a c a k la r ı -k a n u n n â m e le rle b e lir le n m i ş t i r . 9 B oz
U lu s 'u n b i r k ıs ım o y m a k la rı d a Ç e m iş g e z e k ’d e y a y la m a k ta d ır . B u n la r ın m ik
ta rı k o n u s u n d a b i r b ilg iy e s a h ip d e ğ ils e k d e k o y u n la r ın ın s a y ıs ı h a k k ın d a
b ir f i k i r e d in e b iliy o r u z . 1541 t a r i h li m u fa s s a l t a h r ir d e f t e r in d e
y a y la k »
« m a h sû l-ı
b a ş lığ ı a ltın d a 15 b in a k ç a k a y d e d ilm iş t ir k i, b u ra d a n h a r e k e tle k o
y u n s a y ıs ın ı b e lir le m e k m ü m k ü n
o lm a k ta d ır . K a n u n n â m e y e g ö re
k o y u n d a n [ b i r s ü r ü } b ir k o y u n r e s im
o ld u ğ u n a
g ö r e U lu s ’un
h e r 300
a lın d ığ ın a v e o n u n b a h a s ı d a 4 0 a k ç a
(1 5 0 0 : 4 0 = ) 3 7 5 s ü r ü s ü n ü n Ç e m iş g e z e k ’t e y a y la
d ığ ı o r ta y a ç ık a r . Bu d a ta m
o la ra k . 1 1 2 .50 0 k o y u n d e m e k tir . B o z U l u s v e
o n a b a ğ lı D u l k a d i r l i v e K a r a U l u s o y m a k la r ı, ile ; Şa m ; ; E k r â d n İ z z e d d i ıi n u e
d i ğ e r d a ğ ın ık
u lu s la r ın s a h ip o ld u k la r ı
k o y u n s a y ıs ın ın
1 .9 9 8 .2 4 6
o ld u ğ u
g ö z ö n ü n e a lın ır s a 10 Ç e m iş g e z e k 'e y a y la m a k iç in g e le n g ru b u n B o z U l u s ’ u n
k ü ç ü k b ir p a r ç a s ı o ld u ğ u a n la ş ılır .
Ö te y a n d a n
k e n d i to p r a k la r ın d a
y a y la y a n
s ü r ü s a h ip le r in d e n
r e sm r i
y a y la k
a lın m a d ığ ı g ö r ü lm e k te d ir . D e ft e r in a y n ı s a y fa s ın d a « m a h s û l - i r e sim - i
k ış l a k »
b a ş lığ ı a ltın d a İs e 5 0 0 a k ç a lık b ir g e lir ö n g ö r ü lm ü ş v e « k ö y i ç i n d e
de
k ış l a m a y u b
iç in d e
ko m d a
k ış l a y a n d a n
k ış l a y a n 1 k o y u n d a n
a l ın m a y a »
100
ko yun a
10 a k ça
a l ın a , k ö y
ş e k lin d e k a y ı t d ü ş ü lm ü ş tü r .11
C e m â a tle rin te m e l g e ç im k a y n a k la rı h a y v a n c ılık o lm ak la beraber*, b ir
k ıs m ı z ir â a tle d e u ğ ra ş m a k ta , y e rle ş m iş b u lu n d u k ları köy v e m e z r a la r ı e k ip
6. T D 64, s. 767.
7. BA, T D 998, s. 171,
'
8. F aru k Süm er, «B oz U lus H a k k ın d a », D il ve T a rih C oğ ra fy a Fak. D er. (D T C F D ),
e. V II, sayı 1, (1 M a rt 1949), s. 39.
9., Bkz. Ö m er L ü tfİ B a rk a n , X V v e X V T m c ı A sırlard a O sm anlı İm p a r a to r lu
ğu m d a Z irâ î E k on om in in H ukuki v e M â lî E sa sla n I, K a n u n la r, İ s ta n b u l 1943,
s. 140-144 (B o z Ulus K a n u n n â m e s i).
10. B arkan , a y n ı eser, s. 143-144.
11.
«Ç em işgezek v ilâ y e tin in U lu s’u y a y la ğ a gelm işd ir h er üç yüz k o y u n d a n b ir
k oyu n a lm a k i b a h â sı 40 a k ça ola eğ er sürü 300 k oy u n d a n a rtık v e eksik
olsu n b u m in v a l üzere h esâ b o lu n a 1v e h e r h a n e d e n b îr n ü g i y a ğ a lm a ve
y a y la ğ a çık m a y u b k e n d ü top ra k la rın d a y a y la y a n d a n resm -i y a y la k a lın m a y a » ,
T K A , T D 164, s. 125/a.
: 305
b iç m e k t e d ir le r . T a h r ir d e f t e r le r in d e g e ç e n « m e z re *a -i D u h a n ... z ık r o lu n a n
m e z re ’a y ı Ö r ik lü , K a v illü v e K ü ç ü k lü v e Z a h ra n lu c e m â a t le r i z ir â 'a t id e r le r »
ş e k lin d e k i k a y ı tla r b u n u o r ta y a k o y m a k ta d ır.12
Ö te y a n d a n 1541 t a r i h li Ç e m iş g e z e k k a n u n n â m e s in d e
« v ilâ y e t-d mrıez-
b û re d e s â b ık d a E k râ d z u lm ü n d e n n ic e r e ’â y â p e r â k e n d e o lu b h â r iç v ilâ y e t e
g id ü b h â liy â O s m a n k a n u n u o ld u ğ u n is t im â ’ e y le d ü k le r in d e g ir ü y e r lü y e r in e
g e lü b t a v a t tu n id e r fe r s e v e 'v i iâ y e t k it â b e t o lu n d u k d a b a z ı r a 'iy y e t y a z ıim a y b b h â r iç k a lm ış is e h â r iç a m în le r i d a h i
e t m e y ü b . .. » 13 ş e k lin d e b i r p a s a j
y e r a lm a k ta d ır. B u ra d a k i « E k râ d zulım ü» ile k a s te d ile n in k o n a r - g ö ç e r a ş i
r e t le r in ç if t ç i l i k l e
g e ç in e n y e r li h a lk a z a r a r v e r m e le r i o ld u ğ u n u z a n n e d i
y o ru z . Ç ü n k ü « E k râ d zulım ü» ile n ic e r e ’â y â n ın p e râ k e n d e o lu b h â r iç v ilâ y e t e
g itt iğ in d e n b a h is le z ir â a tle u ğ ra ş a n h a lk ta n s ö z e d ilm e k t e d ir . F a k a t b u n la
rın O s m a n k a n u n u 'n u n u y g u la n m a y a b a ş la d ığ ım iş it e r e k g e r i y e r le r in e d ö n
m e le r i s ö z k o n u s u d u r. Ş a y e t b u n la r g e r i g e lip e s k i y e r le r in e y e r le ş ir le r v e
bu s ıra d a t a h r ir iş le m i d e ta m a m la n m ış b u lu n u rs a d e f t e r e y a z ılm a m ış o la
c a k la r d ır k i, b u n la ra O s m a n lı lite r a t ü r ü n d e « h â riç re 'â y â » d e n ilm e k t e d ir . O
z a m a n ın m e v z u a tın a g ö r e d e f t e r e k a y d e d ilm e m iş o la n z ü m r e le r in v e r g ile
rin i; « h â r iç e m în i» d e n ile n g ö r e v lile r m e rk e z h â z in e s i a d ın a t o p la r la r d ı. A n
c a k b u d e fa Ç e m iş g e z e k k a n u n n â m e s in d e b u n la ra h â r iç
e m in le r in in
m ü
d a h a le e tm e m e s i v e s â h ib - i t im a r o la n la rın y a n i s ip a h ile r in a dı g e ç e n z ü m
r e le r in v e r g ile r in i t a s a r r u f e t m e le r i ö n g ö r ü lm e k te d ir , Ç ü n k ü d e f t e r h â r ic i
k a lm ış o la n re 'â y â , r a 'iy y e t o ğ lu r â ıy y e t o lu p , b a ş k a s ın a da r a 'iy y e t k a y d
o lu n m a m ış is e g e r i g e lip k ö y ü n e y e r le ş t iğ i ta k d ir d e o k ö y ü n v e r g is in e t a
s a r r u f e d e n s ip a h i v e r g iy i to p la y a c a k tır . A y n ı ş e k ild e ö n c e k i d e fte r d e k a
n ıtlı o la n a ş ir e tle r d e n
t a h r îr d e n ö n c e k i d ö n e m d e z u lü m d e n
d o la y ı
p e râ
k e n d e o lm u z o la n r e ’â y â d a g e r i g e lip c e m â a tle r in e g ir e c e k le r d ir . Bü t a k
d ir d e d e s â h ib -i a ş îr e t k im
is e
v e r g ile r in i
d e o a la c a k tır .
Ancak
v ilâ y e t
^ a z ıld ık ta n s o n ra g e lip y a z ılm a y a n v e k ü l li s i h â r iç k a lm ış o la n v e y a v i l â
y e t y a z ıld ık ta n so n ra : g e le n
a ş ir e t in r e s m - i h a n e le r i v e b â d -ı h e v â ia r ı v e
ş â ir rü s û m -ı ö r f iy y e le r i v e â d e t- i a ğ n a m la rı m îr î iç in z a b t o lu n a c a k , z ir â a t
e t t ik le r i a ra z id e n d o la y ı m a h s û lle r in in b e ş te b ir in i, y a n i ö ş ü r ü s â h ib - i z e
m in e
v e r e c e k le r d ir . 14 Y u k a rıd a k i h u s u s la r « E k râ d z u lm ü »
m addesi
h a r iç
|1566 t a r ih li Ç e m iş g e z e k k a n u n n â m e s in d e d e a y n e n y e r a lm ı ş tı r . 15
D iğ e r ta r a fta n 1541 t a r i h li D iy a r b e k ir k a n u n n â m e s in d e y e r a la n « D e rb e y â n - ı a h v â l-î a ş â ir» k ıs m ın d a a ş ir e t t a if e s in in
12.
¡13.
14.
15,
306
TD
TD
TD
TD
164,
213.
213,
106,
s.
S.
5.
s.
102/b.
17-18.
17-18.
1-2.
ır g a d iy y e ’d e n m u a f k a y d
o lu n d u k la r ı b e lir t ilm e k t e d ir . 16 A n c a k 1541 t a r i h li Ç e m îş g e z e k ka n u n n â m e -*
s in d e b u h u s u s y e r a lm a d ığ ı g ib i, u y g u la m a d a d a b ö y le b ir m u a f iy e t g ö r ü l
m e m e k te d ir . C e m â a t v e y a a ş ir e t a d ı a ltın d a k a y d e d ile n b ir im le r d e n â d e t - i
ır g a d îy y e 'n in a lın d ığ ın ı m u fa s s a l d e fte r d e n ö ğ r e n m e k te y iz . B e lk i d e D i y a r b e k ir v ilâ y e t i k a n u n u ’n d a y e r a la n bu h ü k ü m , B o z U lu s g ib i s ü r e k li k o n a rg ö ç e r h a y a tı y a ş a y a n a ş ir e t le r iç in g e ç & r lid ir .
T A B LO
1518
I
1523
1541
1566
H âne
M üc.
H âne
M üc.
Hâne
M üc.
H âne
M üc.
C e m â a tle r
1743
423
1582
142
2599
1234
5 72
311
M ü s lim
3073
675
2831
325
4958
2207
1504
832
G a y li M ü s lim
3352
1237
3758
818
5657
2847
3739
1024
T o p la m
6425
1912
6589
1143
10815
5054
5243
1856
C e m a a t le r
1 —
Bü yü k
M illili
C e m â a t i;
D e ft e r le r d e
« c e m â 'a t -i
M illili
b ü zü r g »
ş e k lin d e k a y d e d ile n bu c e m â a t, s a n c a k ta k i e n k a la b a lık a ş ir e t i o lu ş t u r m a k
ta d ır. M i l l i l i a ş ir e t i D o ğ u v e
G üneydoğu
rin d e n b i r i s id i r . B azı y e r le r d e « M i l l î, »
A n a d o lu 'n u n
en b ü y ü k a ş ir e t le
b a zı k a y ıtla r d a İs e « M i l l i l i » b i ç i m i n
d e y a z ıld ığ ı g ö r ü lm e k te d ir . B ir ç o k y e is le « E k r â d - ı M i l l i l i »
ş e k lin d e d e g e ç
m e k te d ir . i
A ş ir e t in b ü y ü k k ıs m ı m e rk e z n â h iy e o la n B e l d e n a h iy e s in d e k i 8 k ö y d e
y a ş a m a k ta d ır. B u n u n d ış ın d a G ü n d ü z n a h iy e s in d e M i l l i l i a d ın ı ta ş ıy a n
k ö y d e b u lu n m a k ta d ır. 1518 y ı lı t a h r ir in d e « c e m â ' a t - î M i l l i l i b ü z ü r g »
lığ ı a ltın d a k a y d e d ile n c e m â a tin to p la m
g ö r ü lm e k te d ir . 1523 t a h r ir in d e
b ir
baş
2 25 h â n e v e 4 5 m ü c e r re d o ld u ğ u
248 h â n e v e 2 7 m ü c e r re d , 1541 t a h r ir in d e
is e 313 h â n e v e 2 0 7 m ü c e r re d n ü fu s a u la ş m ı ş t ır . Bu d u r u m d a 1518 y ı l ı n
d a n 1541 y ılı n a k a d a r h â n e v e m ü c e r re d t o p la m ın d a k i a r tı ş % 9 2 ,5 o lm u ş
d e m e k tir .
1566 y ılı n d a k i t a h r ir d e c e m a a tin o tu r d u ğ u k ö y le r in ç o ğ u s a y ı lm a m ış t ır .
S a d e c e Ç a t k ü r d , B İ l i ç v e O ğ u zlu
k ö y le r i t a h r ir d e f t e r in d e y e r a lm a k t a d ır .
16. B ark an , K a n u n la r, D iyâ rb ekir K a n u n u , s. 13F
307
Bu y ü z d e n a ş ir e t in s a n c a k ta k i to p la m
n ü fu s u k o n u s u n d a k e s in f i k i r e d în i-
le m e m e k te d ir . A n c a k s a d e c e a d ı g e ç e n
m a a tin n ü fu s a r tı ş ı 1518 'd e n 1 5 6 6 ’y a %
2 —
M i l l i l i K ü ç ü k v e K ü ç ü k lü
k ö y le r b a z o la r a k a lın d ığ ın d a c e
53 n ls b e t in d e o lm u ş tu r .
C e m â a t i: M i l l i l i
b ü z ü rg
c e m â a tin d e n
b a ş k a t a h r ir d e f t e r le r in d e a y r ıc a M i l l i l i k ü ç ü k a d ı a lt ın d a b ir c e m a a t d a h a
k a y d e d ilm iş t ir k i, b u n u n M i l l i l i a ş ir e t in in b i r k o lu o ld u ğ u
a n la ş ılm a k ta d ır.
Bu c e m a a ta b a ğ lı B e ld e n a h iy e s in d e D e r d e r iç v e S a ğ n a k lu adı a ltın d a
İk i k ö y b u lu n m a k ta d ır . M i l l i l i K ü ç ü k c e m a a ti 1518 t a h r ir in d e 124 h a n e v e
40 m ü c e r re d , 1 5 2 3 'te
101 h a n e v e 10 m ü c e r r e d ,
1541 ta h r îr in d e İs e 118
h â n e v e 29 m ü c e r re d n ü fu s a s a h ip t ir .
Ö te y a n d a n 1518 t a r i h l i m u fa s s a l d e f t e r d e M i l l i l i a ş ir e t in in k a y d e d il
d iğ i k ıs ım d a y in e B e ld e n a h iy e s in e t â b i
K ü ç ü k lü » ib a re s i
C ü m le k a r y e s i
e k le n m iş t ir . Bu c e m â a t d a M i l l i l i K ü ç ü k
iç in
«ceım â’a t-î
c e m â a tin e
da
h i ld i r z a n n e d iy o ru z . A n c a k a y n ı ş e k ild e y a z ıla n b ir d e K ö ç e k li c e m a a ti d e
b u lu n m a k ta d ır.17 B e lk i d e , « K ü ç ü k lü » k e lim e s in in « K ö ç e k li» ş e k lin d e y a n lış
o k u n m a s ın d a n k a y n a k la n a n b ir f a r k l ı l ı k s ö z k o n u s u d u r . Z ir a , C e v d e t T ü r k a y '
m e s e r in d e K ü ç ü k lü c e m â a tin in B o z U lu s a ş ir e t in e b a ğ lı, k o n a r- g ö ç e r T ü rk m â n Y ö rü g â m 'n d a n
b ir tâ if e
o ld u ğ u
b e l ir t i lm e k t e d i r 18 k i b u ,
F. S ü m e r 'in
K ö ç e k lü o la r a k z ik r e t t iğ i c e m a a t o lm a lıd ır . A d ı g e ç e n K ü ç ü k lü c e m a a tin in
t a h r ir d e f t e r le r in d e M i l l i l i a ş ir e t i ile a y n ı b a ş lık ^ a ltın d a y a z ıld ığ ı
d ik k a te
a lın ır s a o n u n b i r k o lu o lm a s ı k u v v e tle m u h t e m e ld ir .
K ü ç ü k lü c e m a a tin in 1 5 1 8 'd e 4 6 h a n e v e 15 m ü c e r re d , 1 5 2 3 ’d e 26 h a n e
v e 3 m ü c e r re d 192
, 1 5 4 1 'd e 31 h a n e v e 7 m ü c e r r e d n ü fu s a s a h ip o ld u ğ u g ö
0
r ü lm e k t e d ir . 1 56 6 t a h r ir in d e s a d e c e C ü m le k ö y ü t a h r ir d e f t e r in d e y e r a la lın ır s a o n u n b i r k o lu o lm a s ı k u v v e t le m u h te m e ld ir .
3
d e n b ir i
— . Ş e y h O s m a n lu C e m â a t i: Ç e m iş g e z e k 'te k i k a la b a lık
d e Ş e y h O s m a n lu c e m a a tid ir . ^ C e m a a tin
o la n B e ld e n a h iy e s in e
b a ğ lı
c e m a a tle r
ta m a m ı m e rk e z n â h iy e
12 k ö y d e b u lu n m a k ta d ır . Ş e y h O s m a n lu
ce
m a a ti T ü r k m â n Y ö rü g â n ı t â if e s in d e n o lu p M a r a ş e y a le t i Z u lk a d r iy y e k a z a
s ın d a d a ¡m e v c u ttu r.“
1518 t a h r ir in d e to p la m 141 h a n e v e 2 4 m ü c e r re d o la n c e m a a t, TD 6 4 'te
« C a m â 'a t-î İs lâ m îy e » b a ş lığ ı
a ltın d a
y a z ı lm ış t ı r . 21 1523 y ı lı t a h r ir în d e
is e
17. F a ru k Süm er, «a y n ı m a k a le», s. 29-60.
18. C evd et T ürkay, B a şb a k a n lık A rşiv i B e lg e le rin e G ö re O sm anlı İm p a ra to rıu ğ u ’n d a O ym ak, A şiret v e C em âa tler, İsta n b u l 1979, s. 559-60.
19. 1523 ta rih in d e P ertek n a h iy e sin e b a ğ lı K ü çü k lü k öy ü zik red ilm em ek ted ir.
20. T ürkay, a y n ı eser, s. 703.
21. T D 64, s. 760 vd.
308
sadece Eşk ü n i
k a r y e s in in
y a n ın a « t â b i - i a ş î r e H
Şe y h
O s m a n l u » 22 İb a re s i
ila v e e d ilm iş t ir . A y n ı s a y fa d a y e r a ia n Ş e y h O s m a n l u c e m a a tin e
k ö y ie r iç in
m ensup
bu ib a r e z ik r e d ilm e m iş t ir . B u t a h r ir d e c e m a a t 148 h a n e v e 24
m ü c e ır e d n ü fu s a s a h ip t ir . İ lk t a h r ir d e y e r a la n M a m s a - y ı U l y â k a r y e s i b u
t a h r ir d e y a z ılm ış tır . B u n u n s e b e b i d e İlk t a h r ir d e
2 hane ve
1 m ü c e r re d
k a y d e d ile n n ü fu s u n m u h te m e le n g ö ç e tm iş o lm a s ıd ır. A n c a k 1541 t a h r ir in d e
a y n ı k ö y 10 h â n e v e 3 m ü c e r re d o la ra k m u fa s s a l d e f t e r d e z ik r e d ilm e k t e
d ir.
1541 y ılı t a h r ir in d e Ş e y h O s m a n lu c e m a a tin e b a ğ lı k ö y le r in y a n ın a h e m
ic m a l h e m d e m u fa s s a l d e fte r d e « t â b i'- i c e m â ’a t - ı Ş e y h O s m a n lu » ib a r e s i
d a im a k o n u lm u ş tu r . Bu ta h r ir d e c e m a a tin n ü fu s u to p la m 227 h a n e v e
126
m ü c e r r e d e u la ş m ı ş t ır . Bu d u ru m d a 1 5 1 8 ’d e n 1 5 4 1 'e h a n e v e m ü c e r r e d to p
la m ı
%
114 n is b e tin d e
a r tm ış
d e m e k tir .
1566 t a r i h li s o n t a h r ir d e is e c e m a a tin y a ş a d ığ ı s e d e c e 7 k ö y k a y d e d il
m iş t ir . B u n u n s e b e b i 1541 t a h r ir in d e n s o n ra P e rte k , S a ğ m a n v e M a z g ir d 'in
Ç e m iş g e z e k ’te n a y r ıla r a k a y rı a y rı s a n c a k la r h a lin e g e t ir ilm e le r i ile s a n c a
ğ ın k ü ç ü lm ü ş o lm a s ı v e b u n d a n d o la y ı b ir ç o k y e r d e t a h r ir y a p ılm a y ış ıd ır .
B ir d iğ e r s e b e p d e c e m a a tin y e r d e ğ iş t ir m iş o lm a s ı o la b ilir . Ö te y a n d a n
1541 y ılın d a k i
t a h r ir e
g ö re , 1566 y ılı n d a k i
ta h r ir d e
c e m a a tin
n ü fu s u n d a
ö n e m li b i r a r tı ş o ld u ğ u g ö z le n m e k te d ir. Â d ı g e ç e n 7 k ö y baz o la r a k a lın
d ığ ın d a c e m a a tin
h â n e v e m ü c e r re d to p la m ın d a k i a r tı ş
% 52.8 c iv a r ın d a
g e r ç e k le ş m iş t ir .
4 —
K u h p in îk lü C e m â a t i: T a h rir d e f t e r le r in d e « E k râ d » , « E k râ d -ı K u h -
p in ik lü » o la r a k z ik r e d ile n
bu c e m a a tın ta m a m ı d a B e ld e n a h iy e s in e b a ğ lı
10 k ö y d e y a ş a m a k ta d ır. K u h p in îk lü c e m a a ti R a k k a , M a la ty a v e A r a p k i r t a
r a fla r ın d a da b u lu n m a k ta d ır .23
1518 t a h r ir in d e 88 h a n e v e 17 m ü c e r re d n ü fu s ta n m ü te ş e k k il o la n c e
m a a t, 1 5 2 3 'te 113 h â n e o lm u ş t u r . Ü ç ü n c ü t a h r ir o la n 1541 y ılı t a h r ir in d e
is e
147 h a n e v e 71 m ü c e r re d
r ir d e K u h p in îk lü
k a y d e d ilm iş tir . F a k a t 1566 t a r ih li s o n
a ş ir e t in e b a ğ h h iç b ir k ö y
ta h
y a z ılm a m ış tır . B u g ü n T u n c e li
ilin e b a ğ lı P e r te k İ lç e s in e t a b i e s k i adı K u h p in ik { y e n i a d ı B a ilıd u t) a d ın ı
ta ş ıy a n b i r k ö y m e v c u ts a da t a h r ir d e f t e r le r in d e b u k ö y z ik r e d ilm e m e k t e
d ir . A n c a k K u h p in ik iü c e m a a tin d e n b ir k o lu n b u ra y a y e r le ş m e s iy le b u
a d ın
o r ta y a ç ık tı ğ ı ş ü p h e s iz d ir .
5 —
Ş a k a k lu C e m â a t i: D e fte r le r d e « c e im â 'a t-î Ş a k a k !» v e y a « Ş ik a k î»
ya da « Ş a fa k » ş e k ille r in d e g e ç e n bu c e m a a tin b u g ü n y in e Ç e m iş g e z e k v e
ç e v r e s in d e y a ş a y a n Ş a v a k a ş ir e t i o ld u ğ u a n la ş ılm a k ta d ır . K o n a r -g ö ç e r E k r â d
22. TD 998, s. 165.
23.
T iirkay, a y n ı eser, s. 111.
309
t â if e s in d e n o ld u ğ u b e lir t ile n b u c e m a a t* 4 X V I. y ü z y ıld a 9 a y rı k ö y d e y a ş a
m a k ta y d ı. B u n la rd a n H a v lk n a h iy e s in e tâ b i K o r k u d -ı U ly â k ö y ü n ü n d ış ın d a
k il e r B e ld e n a h iy e s in d e b u lu n u y o r d u .
T a h r ir le r e g ö re Ş a k a k a ş ir e t i 1 5 1 8 'd e 191 h a n e v e 59 m ü c e r re d , 1 5 2 3 'te
189 h a n e v e 34 m ü c e r re d , 1 5 4 t a h r ir in d e
İse 285 h a n e v e
160 m ü c e r re d
n ü fu s a s a h ip t i. 1566 y ılı n d a k i ta h r ir d e b u a ş ir e t e b a ğ lı k ö y le rd e n h iç b ir i
y a z ılm a m ış tır .
6
—
M e ta lib lü C e m â a t i: E k râ d ta ife s in d e n o la n M e ta lib lü c e m a a ti, b i
r i R İb a t n a h iy e s in e , a ltıs ı G ü n d ü z n a h iy e s in e tâ b i 7 k ö y d e y a ş a m a k ta d ır.
« M e t â lib lü E k r â d ı'm n 1518 t a h r ir in d e to p la m 80 h a n e v e 13 m ü c e rre d ,
1 5 2 3 'te 90 h a n e v e 7 m ü c e r r e d , 1 5 4 1 'd e 163 h a n e v e 71 m ü c e r re d n ü fu s a
s a h ip o ld u ğ u g ö r ü lm e k te d ir . 1566 t a h r ir in d e is e s a d e c e G ü n d ü z n a h iy e s in e
b a ğ lı K a r s in lü k ö y ü d e fte r d e g e ç m e k te d ir .
Bu c e m a a tle rd e n
b a ş k a , u m u m iy e tle
b ir v e y a ik i k ö y d e
yaşayan
ve
c fc e m â a t» a d ın ı ta ş ıy a n 20 k a d a r k ö y d a h a b u lu n m a k ta d ır k i, b u n la r T a b lo ’da
g ö s t e r ilm iş t ir .
D iğ e r t a r a fta n s a d e c e 1518 t a h r ir in d e Ç e m iş g e z e k s a n c a ğ ın a tâ b i o la n
v e d a h a s o n ra s a n c a k ta n a y r ıla r a k a y rı s a n c a k h a lin e g e t ir ile n K ız u ç a n n a
h iy e s in e b a ğ lı H a c ılu k ö y ü
iç in « T ü rk » ib a r e s i k o n u lm u ş tu r.
T ü r k ş e k lin d e o k u m a k m ü m k ü n d ü r. B u n d a n b a ş k a
H id î k ö y ü iç in
B u n u H a c ılu
K e b a n n â h iy e s in e b a ğ lı
d e E trâ k t a b ir i k u lla n ılm ı ş tı r . K e za y in e
K e b a n n â h iy e s in e
b a ğ lı K e rg â h k ö y ü n ü n y a n ın a da İs lâ m î T ü rk İb a r e s i y a z ılm ış tır . N a h iy e m e r
k e z î K e b a n iç in d e « R ib a t-ı K e b a n
E trâ k » ş e k lin d e
b ir k a y ıt d ik k a ti
çek
m e k te d ir .2
25 Bu if a d e le r in e t n ik b ir f a r k lı lı ğ ı b e lir tm e k iç in m i k o n u ld u k la r ı,
4
y o k s a y e r le ş ik h a y a ta g e ç m iş u n s u rla r ı g ö s te r m e k iç in m i k u lla n ıld ık la r ın ı
t e s b it e tm e k m ü m k ü n o lm a m a k ta d ır .
C e m a a t d e n ilm e d e n , « E k râ d » adı a ltın d a k a y d e d ile n 17 k a d a r k ö y d a h i
b u lu n m a k ta d ır kî, b u n la rın da İs im le r in d e n b ir e r c e m a a t o ld u k la rı a n la ş ıl
m a k ta d ır . Ç ü n k ü k ö y le r in
is im le r i
e s a s ta b i r c e m a a tin
İ s m id ir .
M e s e İâ ,
E k râ d -ı B a rg in i, E k râ d -ı B u rb u iu , E k râ d -ı D îm ilü , E k râ d -ı D is îm lü , E k râ d -ı C â ’
b e r lü v s . b u n la r^ a ra s ın d a s a y ı la b ilir . A y r ıc a K e y k a n lu c e m a a ti ik i a y rı k ö y
d e y a ş a m a k ta d ır [B k z . T a b lo ).
Ö te y a n d a n c e m a a tle r in s a n c a k n ü fu s u iç e r is in d e ö n e m li b ir n is b e t t e ş
k il e t t i k le r i g ö r ü lm e k te d ir . T a b lo î'd e d e a n la ş ıla c a ğ ı ü z e re 1518 t a h r ir in d e
6 4 2 5 h a n e lik to p la m iç e r is in d e c e m â a tle r 1743 h â n e ile
24. Tiirkay, aynı eser, s. 150.
25. T D 64, s. 783.
310
% 2 7 ’ Iİk b i r n is -
b e te s a h ip t ir . 1523 y ılı t a h r ir in d e
r in d e is e ö n c e k i t a h r ir e g ö re
bu o ra n
% 2 4 'e d ü ş m ü ş tü r . 1541 t a h r i
o ra n p e k d e ğ iş m e m iş t ir , %
2 4 .4 . S a n c a ğ ın
g e r ç e k n ü fu s d u ru m u n u y a n s ıtm a y a n .1566 t a h r ir in e a i t m u fa s s a l d e f t e r d e
k a y ıtlı c e m â a tle r in h â n e y e k û n u , b u t a h r ir d e s a y ıla b ile n t o p la m 5 2 4 3 h â n e
iç e r is in d e
%
1 0 .9 ’iu k b ir n is b e t o lu ş tu r m a k ta d ır . B u n u n t e m e l s e b e b i ö n
c e k i t a h r ir d e g e ç e n c e m â a tle r in v e y a c e m â a t - k ö y le r in b u t a h r ir d e
y e r a l
m a y ış ıd ır . N ite k im t a h r r ile r e g ö re c e m â a t v e y a c e m â a t - k ö y le r in s a y ı s ı da
f a r k lı lı k a r z e tm e k te d ir . 1 5 1 ,’d e 86 k ö y v a r k e n , 1 5 2 3 ’t e 83, 1 5 4 1 'd e 8 9 , 1 5 6 6 '
da is e 18 k ö y k a y d e d ilm iş t ir .
M ü s lim
n ü fu s iç e r is in d e k i c e m â a tle r in n is b e t i d e h a y li y ü k s e k t ir . T a b
lo l'd e g ö r ü ld ü ğ ü ü z e re 1 5 1 8 ’d e m ü s ii.m h â n e s a y ıs ın ın
% 5 6 .7 ’s i, 1 5 2 3 'te
% 5 5 .8 ’i, 1 5 4 T d e 5 2 .4 ’ü c e m â a tle r e a i t t ir . 1 5 6 6 ’d a bu n is b e t % 3 8 ’d i r . O y s a
Ç e m iş g e z e k s a n c a ğ ı’n ın g ü n e y in d e y e r a la n H a rp u t s a n c a ğ ın d a b u n i s b e t ie r
h a y li d ü ş ü k tü r . H a rp u t S a n c a ğ ı’n d a 1518 t a h r ir in e g ö re m ü s lim
s in d e k i c e m â a tle r in
g ö re is e
%
n is b e ti % 13.1, 1523 t a h r ir î n d e
1 2 .3 ’tü r . 26 Bu d u r u m
% 7.9,
h a n e iç e r i
1566 t a h r ir in e
Ç e m iş g e z e k s a n c a ğ ın ın k o n a r - g ö ç e r ’ a ş i
r e t le r iç in ne ö lç ü d e m ü s a it o ld u ğ u n u g ö z ö n ü n e k o y m a k ta d ır. H a r p u t S a n
ca ğ ı is e , y e r le ş ik h a y a ta g e ç m iş , t a r ı m la u ğ ra ş a n b ir t o p lu m u b a r ı n d ı r m a k
ta d ır . B u n d a ro l o y n a y a n te m e l f a k t ö r ş ü p h e s iz c o ğ r a fy a d ır . H a rp u t, M a la t y a
ile D iy a r b e k ir ’ i b ir b ir in e b a ğ la y a n ö n e m li b ir t ic a r î v e a s k e r î y o l ü z e r in d e
b u lu n m a k ta o lu ş u s e b e b i ile ş e h ir le ş m e n in d a h a g e liş m iş o ld u ğ u b i r m e r
ke z o ld u ğ u g ib i ç e v r e s in d e k i o v a la r da y e r le ş ik h a y a ta g e ç m iş t a r ı m
to p
lu m u iç in o ld u k ç a u y g u n ş a r tla r a s a h ip t ir . Ç e m iş g e z e k is e k ış la k v e y a y
la k la r ıy la h a y v a n c ılık la g e ç in e n g ö ç e b e le r iç in e l v e r iş lid ir .
26. M ehmet Ali Ünal, X V I. Yüzyılda Harput Sancağı (1518-1566), A n kara 1989,
s. 58, 86-87, Y ukarıdaki nisbetier adı geçen yerlerdeki cem âatlere ait ra k a m
ların toplanıp, s. 58’deki Tablo l ’de yer alan rakam larla karşılaştırılm ası
sonucunda elde edilmiştir.
311
“
TABLO
II
Ç E M İŞ G E Z E K
S A N C A Ğ IN D A
A Ş İR E T L E R
VE
CEM AATLER
(1 5 T B - 1 56 6T
1523
1541
-- ç---B a ğ lı
C e m a a tin A d ı
1
2
M i l l i l i B ü z ü rg
u
* -1
O ld u ğ u N a h iy e
B e ld e
»
1518
C e m a a tin B u lu n duğu K öyün A dı
H âne
'M ü c .
H âne
M üc.
—
Ç a tk ü r d
17
—
20
B îliç
27
8
34
2
H âne
1566
M üc. H âne
17
13
31
17
35
23
32
—
—
3
u
a
A
G e r m ik â r
32
7
40
5
49
27
4
»
3»
»
H ıd ırö z ü (H ıd ırö z )
28
8
21
2
39
50
5
»
A
A
K ö m le r
—
—■
—
—
M üc.
37
23
—
—
54
22
—
18
—
—
—
6
»
A
»
K ü rd i e r
35
5
30
2
7
»
A
»
O ğ u z lu
34
10
30
11
35
14
8
A
A
Tekür
19 .
1
29
1
36
—
22
u
—•
—
—
A
A
M illili
33
6
44
4
46
27
—
—
9
225
45
2 48
27
313
2 07
98
49
A ğ ılö z ü ( A ğ lö z )
11
5
11
1
20
8
—
—
E ş k ü n i S e fin e
18
1
14
3
25
9
14
4
17
3
32
22
4
1
7
—
9
3
13
—
—
G ündüz
T o p la m
1
2
Ş e y h O s m a n lu
M
A
B e ld e
3)
3
»
A
3)
İğ i kî
4
A
A
A
K a rv e r
5
6
7
8
»
»
13
13
D
»
A
13
»
A
»
A
7
2
32
44
31
16
—
30
8
28
12
4
—
10
5
11
12
1
8
K u r ıv e n k
6
31
M a m s a -y r S ü flâ
4
2
—
7
44
7
34
15
27
—
14
K u h te râ n
M am hanud
41
—
,
—
1523
1518
B a ğ lı
C e m a a tin A d ı
9
10
.
Ş e y h O s m a n iu
D
H
O ld u ğ u N a h iy e d u ğ u K ö y ü n A d ı
B e ld e
8
2
12
—
9
9
19
1
24
3
—
28
23
40
17
4
3
2
4
1
148
24
227
126
181
107
_f
__
4
2
__
•- --
—
8
—
11
7
—
—
3
—
—
5
5
—
—
22
—
—
—
—
S ü d e re k
V ir a n c a
2
T o p la m
4
A la c a K ilis e
5
H ız ır B e y
6
İ r m in g ö k
G ü d e rg e - i S ü flâ
V
a
6
9
m
7
m
m
8
m
m
141
- _
A h îs
&
5
M üc
11
a
»
M üc. Hâne
M engücek
39
»
H âne
3
»
3
M üc.
10
İt
2
H âne
__
D
B e ld e
a
’M ü c .
__
»
9
Hâne
1
11
K u h p in ik iü
1566
2
M a m s a -y ı U iy â
12
1
1541
C e m a a tin B u lu n - .
8
11
K a ra g ö z -i S ü flâ
3
U iy â
9
»
24
2
14
U iy â
»
—
6
21
3
—
3
37
6
—
12
23
—
17
—
—
5
—
—
—
—
6
11
—
_
—
—
—
—
—
—
9
9
9
Ş ö g e y ik
17
3
19
—
24
7
10
M
m
T iz v irâ n
15
2
33
—
32
11
—
88
17
113
—
147
71
—
T o p la m
■
_,
--- '
.
—
—
■
—
—
—
—
.
-
313
314
H âne
B a ğ lı
C e m a a tin A d ı
1
M illili K ü çü k
»
2
3
4
O ld u ğ u N a h iy e d u ğ u K ö y ü n A d ı
B e ld e
K ü ç ü k lü
D
»
P e rte k
2
Ş a k a k lu
»
H a v ik
B e ld e
H âne
M üc.
H âne
M ü c . H âne
19
52
S a ğ n a k lu
52
21
49
C ü m le
25
9
26
K ü ç ü k lü
21
6
—
170
55
A s k a s o r- ı S ü flâ
____ _
B e h ra m lu
30
1541
1523
1518
72
D e r d e r iç
T o p la m
1
!M ü c .
M üc.
C e m a a tin B u lu n *
9
10
65
14
—
9
53
15
—
3
23
7
40
23
8
6
—
—
149
42
40
23
-
10
5
____ _
____
10
48
30
—
—
1
—
127
24
1566
.
13
—
.
—
( B e h r a v lu }
3
»
ı*
4
tt
H a v ik
5
ü
B e ld e
Boni
—
—
—
—
4
5
—
—
—
20
7
—
—
6
55
40
K o rk u d -ı U ly â
13
6
16
M a s a r tu S ü flâ
40
10
43
—
—
—
G
»
»
M ü c a v İr lü
38
23
31
12
29
17
—
7
j»
1>
N o rş u n -i S ü flâ
11
3
11
—
17
10
—
8
»
u
9
n
II
10
»
J)
10
3
16
1
17
4
—
Ö z ra h
10
1
10
1
21
4
—
T it in ik
39
3
38
4
74
43
_
191
59
198
34
295
165
«
U ly â
T o p la m
—
—
—
—
—
H âne
B a ğ lı
C e m a a tin A d ı
1
E k râ d -ı A r ın d ık lu
O ld u ğ u N a h iy e d u ğ u K ö y ü n A d ı
Sağm an
A z g o n ik lü
M üc.
H âne
1518
A r ın d ık lu
17
3
13
A z g o n ik ( lü )
32
3
25
5
1
4
3*
3
»
B a rg in i
K ir y ü z ü k
B a rg în İ
4
j>
B u rb u lu
G ündüz
B u rb u lu
12
5
17
5
3)
C a 'b e r lü
P e rte k
C a ’ b e r lü
28
5
30
6
13
Ç o rç u k e
M a z g ir d
Ç o rç u k e
—
7
3)
D im ili
B e ld e
D im ili
8
}>
D in lü
9
ü
10
3
)
»
8
—
6
3
9
D in iü
17
7
18
40
2
56
9
1
10
D is im lü
Sağm an
D İs İm lü
D im re kİ ü
P e rte k
D im r e k iü
11
»
E k s ik k ü r d
U iu p ın a r
E k s ik k ü rd
12
»
G ü le k r e k
R ib a t
G ü le k r e k
11
13
1)
H a c e rİk
Sağm an
H a c e rik
42
14
»
H a v s ik k ü rd
V a s g ir d
H a v s ik k ü r d
—
H oşnebi
Sağm an
H oşnebi
18
15
H âne
M ü c. H âne
—
—
.
2
—
4
K ir z i
M a z g ird
K ir z i
11
17
1)
K ö m r e ş iü
K ir y ü z ü k
K ö m r e ş iü
23
18
13
M a z g ir d
Şe r e k - İ Su f l â
18
2 89
62
—
1
—
4
—
—
—
4
—
2
—
—
1
31
■
>»
—
13
—
16
To p lam
1541
1523
2
3)
M üc.
M üc,
C e m a a tin B u lu n -,
15
—
12
2
8
—
4
26
—
12
13
1
308
15
—
1566
39
6
54
13
12
5
39
16
40
26
5
1
—
—
16
1i
—
—
—
—
—
—
—
—
—
—
16
2
39
19
—
72
36
—
16
5
—
—
9
2
35
35
55
21
19
1
—
23
8
—
—
—
—
—
—
—
—
—
15
9
53
21
11
6
—
552
232
16
—
—
—
—
—
—
—
11
316
1523
1518
B a ğ lı
C e m a a tin A d ı
1
O ld u ğ u N a h iy e d u ğ u K ö y ü n A d ı
C e m â a t-i Ç e rç e m lü
V a s g ird
ı>
K a d ılu
Sağm an
K a d ılı [K a z ıiu ]
3
a
K a ra s a k a llu
P e rte k
K a r a s a k a llu
4
)>
K a v i iü
42
M üc.
20
7
19
3
85
K a v ilü
H âne
30
1
H âne
137
M ü c. H âne
62
—
M üc.
—
.
—
20
1
36
16
—
8
2
11
7
•—
15
2
73
33
—
—
—
—
—
25
M üc.
—
K ız ilm a ğ a ra iu
44
15
36
5
59
12
K iz ir
23
3
19
—*
35
7
H a v ik
K o rk u d -ı S ü flâ
10
2
Keban
M iş ii lü
24
10
20
—
30
14
57
O ru ç lu
K iry ü z ü k O ru ç lu
20
4
15
—•
12
5
—
—
3)
P Ü v e n k lü
G ündüz
P ilv e n k lü
11
9
1
20
12
—
—
3»
S ü rg ü c ü lü
U lu k a le
R e ş o lu fk ü r d ]
34
33
13
—
—
—
—
»
K ız ıim a ğ a ra lu
il
K iz ir
7
»
Ş eyh
8
ı»
M iş iilü
9
n
10
E yü p
11
11
3)
R e ş o lu
Sağm an
S ü rg ü c ü lü
13
»
Ş a m lu
V a s g ird
Ş a m lu
14
»
Ş eyh
15
»
T u m a n ik lü
16
ı>
17
3»
18
»
19
1»
—
1566
Keban
5
6
12
H âne
Ç e rç e m lü
2
»
1541
C e m a a tin B u lu n -.
Ö m e r lü
U rg a n lu
B ü z ü rg
Z e r v e r e k lü
—
—
Şeyh Ö m e r
T u m a n İk [İü )
31
Z a h ra n lu K ü ç ü k
»
H a v ik
R ib a t
V a s g ird
—
—
30
—
—
22
4
5
-
17
.
6
—
12
2
11
7
1
7
2
—
-
45
—
42
36
1
—•
—
—
—
—
—
17
6
—
—
—
21
14
—
—
—
—
15
Z a h ra n lu
23
6
23
3
39
6
»
T o p la m
—
2
3
—
44
9
11
Z e r v e r e k lü
89
—
15
—
U r g a n lu [O r m a n lu ]
P e rte k
»
43
—
—
88
15
34
4
84
35
19
6
16
■—
35
14
-5 1 3
439
336
711“
301
21“
—
—
146
—
—
— 80
.
1523
1518
B a ğ lı
C e m a a tin A d ı
1
2
C e m â a t-i
O ld u ğ u N a h iy e d u ğ u K ö y ü n A d ı
K e y k a n lu
»
»
V a s g ir d
H a v ik
K e y h a n lu
P u ln a k
T o p lam
1
C e m â a ti
2
»
»
W
K a rs ın
3
)>
»
i>
K ız ıld a ğ
4
»
»
R ib a t
M e ta lib lü
G ündüz
1541
1566
C e m a a tin B u lu n
K e n d -i Ş e yd i
H âne
22
'M ü c .
2
Hâne
—
M üc.
•—
H âne
—
M üc, Hâne
M üc.
—,
—
—
—
13
4
5
—
17
6
—.
35
6
5
—
17
6
—
—
21
4
31
4
48
17
—
—
—
12
1
37
12
28
5
—
—
2
2
—
14
—
15
2
15
—
23
15
—
—
21
3
10
—
16
7
—
—
—
(K a m h û d )
M e ta lib lü
5
1
( D u m a n ik )
5
G ündüz
6
»
)J
7
n
n
ı>
M o ğ u s ık
S a ğ io
Şeyh D e yr
T o p la m
1
H a c ılu T ü rk
K ız u ç a n
2
H İd i E trâ k
Keban
3
R ib a t-ı K e b a n (E tra k )
»
H a c ılu
14
9
—
24
9
—
—
7
163
71
28
14
___
___
___
___
35
5
—
7
1
7
11
3
10
80
13
90
5
1
1
—
H id i
1
1
3
12
10
17
14
N e fs - i K e b a n
5
1
6
1
13
3
11
8
11
3
9
1
25
13
63
27
1743
423
1512
142
2 59 9
1234
572
311
T o p lam
317
G e n e l T o p la m
I