3.şuraSonuç Raporları.docx

3.TURiZM SURA’SI 13-Adet KOMiSYON-Raporu-DOC (06.03.2018) http://turizmsurasi.kulturturizm.gov.tr/TR,199709/komisyon-raporlari.html NOT: Şura web sayfasından (özel çalışmayla) oluşturulmuştur [email protected] 1] TURİZM POLİTİKALARI - SONUÇ RAPORU 2] TURİZMDE ÖRGÜTLENME VE DESTİNASYON YÖNETİMİ - SONUÇ RAPORU 3] TURİZMDE ÜRÜN ÇEŞİTLİLİĞİ VE SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK - SONUÇ RAPORU 4] ÇEVRE-PLANLAMA-ALTYAPI - SONUÇ RAPORU 5] YATIRIM-TEŞVİK-FİNANSMAN - SONUÇ RAPORU 6] KONAKLAMA SEKTÖRÜ - SONUÇ RAPORU 7] SEYAHAT ACENTACILIĞI VE ULAŞIM - SONUÇ RAPORU 8] TANITMA VE PAZARLAMA - SONUÇ RAPORU 9] DİJİTAL TURİZM VE İNOVASYON - SONUÇ RAPORU 10] TURİZM EĞİTİMİ, İSTİHDAMI VE TURİST REHBERLİĞİ - SONUÇ RAPORU 11] YEREL YÖNETİMLER VE TURİZM - SONUÇ RAPORU 12] İÇ TURİZM - SONUÇ RAPORU 13] GASTRONOMİ TURİZMİ - SONUÇ RAPORU 1] Turizm Politikaları Komisyonu KOMİSYON BAŞKANI:Bülent AKARCALI ÜYELER: Adem ŞAHİN, Prof. Dr. Ahmet İNCEKARA, Prof. Dr. Ahmet Zeki APALI Ali Murat ERSOY Alp TİMUR, Prof. Dr. Başaran ULUSOY Erol Mehmet YARAR Fettah TAMİNCE H. Ziya TAŞKENT, Dr. Kerem ALKİN, Prof. Dr. Korel GÖYMEN, Prof. Dr. Mehmet BÜYÜKEKŞİ Meriç Burak KAYA Mithat Zeki DİNÇER, Prof. Dr. Murat Yavuz ATEŞ Münir KARALOĞLU Necdet HACIOĞLU, Prof. Dr. Osman AYIK Ömer İÇKALE Sertip AKŞAHİN Timur BAYINDIR Turgut GÜR Turizm Politikaları Komisyonu Raportörler Ahmet METIN Hande TEKIN PUTTANNA T. Sermin ÖZDURAN YASAL VE İDARİ POLİTİKALAR 1- Turizm Temel Yasasının Hazırlanması: Kültür ve Turizm Bakanlığı ile Türk Turizm Sektörünün bugün tabi olduğu yasal zeminin ve mevzuatın güncelliğini yitirdiği düşünüldüğünden, önümüzdeki yıllar içerisinde yıllık 50 milyar Dolarlık bir gelir düzeyine erişmesi hedeflenen Türk turizmi için, sektörün tüm sorun ve ihtiyaçlarını karşılayacak çerçeve nitelikte bir “Turizm Temel Yasasının” hazırlanması gerekmekte olup, diğer alt düzenlemelerin de bu yasaya göre yapılması önem arz etmektedir. Turizmi doğrudan ilgilendiren sorun ve konularda Kültür ve Turizm Bakanlığı tam yetkili, dolaylı ilgilendiren konularda (ulaşım, iletişim, çevre, eğlence, gıda ve haberleşme vb.) ise kesinlikle karar paydaşı olmalıdır. Turizm sektörünün tek başına Türkiye ekonomisine kazandırdığı net hizmet geliri ve istihdam imkânı dikkate alındığında, Bakanlığın “Ekonomi Koordinasyon Kurulu”nun üyesi olması gerekmektedir. 2- Mesleki Çatı Örgütünün Kurulması: Turizm sektörünün tüm paydaşlarını kapsayan bir çatı örgütün oluşturularak, sektörü tam yetki ve yönetişim esaslarıyla temsil edip, yurtiçi/yurtdışı kurum ve kuruluşlara muhatap kılacak şekilde bir yapılanmaya gidilmesinde fayda görülmektedir. Söz konusu yapılanma, Türkiye turizmini yurtiçinde ve yurtdışında tanıtmak, turizmde Türkiye markası oluşturmak, imaj geliştirmek, Türkiye’ye gelen yabancı turist sayısını arttırmak, turizm gelirlerini yükseltmek, turizmi millî ekonominin verimli bir sektörü hâline getirmek ve turizmde sürdürülebilir gelişme ilkelerinin yerleştirilmesi için ilgili paydaşlarla işbirliği yapmak üzere kurgulanmalıdır. 3- Kültür ve Turizm Bakanlığı Yetki, Görev ve Teşkilat Yapısının Güçlendirilmesi: Ülkemizde turizm sektörü, yeni eğilimlerle birlikte çok geniş bir alanı içine alan bir sektör konumuna gelmiş olup, turizmin kamu yönetimi açısından bakıldığında yalnızca Kültür ve Turizm Bakanlığının görev ve sorumluluk alanında olmadığı görülmektedir. Pek çok Bakanlığın yanı sıra, yerel ve ulusal kamu kurumu, görev alanları çerçevesinde sektöre dâhil oldukları için, farklı kurumlara ait turizme ilişkin karar, politika, strateji ve uygulamaların belli bir koordinasyon içinde olup olmaması, turizmi doğrudan ve çoğunlukla olumsuz etkileyen bir faktör olmuştur. Dolayısıyla turizm politika ve stratejilerinde genel koordinasyon yetkisinin Kültür ve Turizm Bakanlığına ait olması önem arz etmektedir. Bu kapsamda, Kültür ve Turizm Bakanlığı başkanlığında “Bakanlıklararası Koordinasyon Kurulu” kurulması gerekmektedir. Bu kapsamda, 4848 sayılı Kültür ve Turizm Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkındaki Kanun’da yapılacak değişikliklerle, sektördeki karar ve denetim yetkilerindeki karışıklığa son verilmeli, planlama, uygulama ve denetim süreç- lerini hızlandıracak yetkiler Kültür ve Turizm Bakanlığında toplanmalıdır. Taşra teşkilatı da sektörle ilgili merkezî kararları uygulayacak ve denetleyecek donanıma sahip hâle getirilmelidir. Ülkemiz turizminin rakip ülkelere kıyasla en büyük zenginliği olan kültürel varlık ve çeşitliliğine öncelik vererek, geleceğin turizminin, kültür ile iç içe olacağı gerçeğinden uzaklaşmayıp, kültür ve turizmin tek Bakanlık çatısı dışında olmayacağını kalıcı olarak tespit etmek gerekir. 4- “2634 Sayılı Turizm Teşvik Kanunu” Güncellenmesi: 2634 sayılı Kanun, günün gelişen şartları ve turizmin döviz kazandırıcı özelliği de dikkate alınarak güncellenmeli ve eksiksiz uygulanmalıdır. Kanunun uygulanmasına ilişkin çelişki oluşturabilecek mevzuatlar ile uyumu sağlanmalıdır. Ayrıca, büyük istihdam gücüne sahip bu sektörün çeşitliliği, çalışma şart ve durumlarının özelliği, bölgesel nitelikleri göz önüne alınarak çalışma hayatını belirleyen mevzuatın, turizm sektörü için ayrıca ele alınıp gelecek ihtiyaçlar çerçevesinde yapılandırılması gerekmektedir. Turizmin ekonomik gücü gereği, teşvik sisteminin yatırımların ötesinde eğitim, pazarlama, istihdam, teknoloji alanlarında da yeniden düzenlenmesi gerekir. Bu kapsamda, turizm yatırımlarının ve teşviklerin doğru planlanması ve sürdü- rülebilirliğini sağlamak üzere Bakanlık bünyesinde ve sektör ile istişare hâlinde “Yatırım Değerlendirme ve İzleme Kurulu” oluşturulması önerilir. 5- Türkiye Turizm Stratejisi 2023 Belgesinin Güncellenmesi: Türkiye Turizm Strateji 2023 Belgesi’nde belirlenen hedefler, günümüz koşulları ve turizm sektöründeki yeni eğilimlere göre sektörün görüşleri de alınarak Kültür ve Turizm Bakanlığınca güncellenmeli, söz konusu belge periyodik aralıklarla gözden geçirilerek uygulanabilir ve izlenebilir eylem planları ile faaliyete geçirilmelidir. 6- Tarifeli ve Düşük Fiyatlı Uçuşların Artırılması: Önemli turizm destinasyonlarının yanı sıra Anadolu’da yeni noktalara tarifeli ve düşük fiyatlı doğrudan uçuşların teşvik edilmesi gerekmektedir. Diğer yandan, üst segment hedef kitlenin turizm noktalarına ulaşımının kolaylaştırılması amacıyla sektör kuruluşları arasında çeşitli işbirliği çalışmaları yürütülerek bu konuda teşvik edici hususların devreye sokulması gerekmektedir. 7- Ar-Ge Biriminin Kurulması: Kültür ve Turizm Bakanlığı bünyesinde, turizmdeki küresel ve bölgesel gelişmeleri izleyecek, toplanacak verileri değerlendirerek, yeni turizm ürünlerinin geliştirilmesi ve çeşitlendirilmesini, yeni teknolojilerin kullanılmasını araştırıp sektörün uygulamasına teknik destek verecek bir Ar-Ge (Araştırma ve Geliş- tirme) biriminin kurulmasına ihtiyaç duyulmaktadır. TURİZMDE İNOVASYON VE TEKNOLOJİ POLİTİKALARI 8- Turizmde Yeni Teknolojilerin Kullanılması: Geleceğe yönelik turizm politikalarında sürdürülebilirlik, enerji tasarrufu, internet, akıllı turizm, akıllı şehirler, ulaşım ağları, akıllı teknolojiler, internet teknolojileri, mobilizasyon ve gelişimleri gibi konular turizm ve tanıtma stratejilerinde öncelikle ele alınmalıdır. Turizmde hizmet alanında yeni teknolojileri uygulama, akıllı destinasyonlar yaratma gibi farklı vizyonlar açısından Türkiye’nin mevcut durumu çeşitli kaynaklardan alınacak büyük veriler analiz edilerek, geleceğe yönelik pazarlama ve yönetim yaklaşımları, politika ve planlar belirlenmelidir. Sürdürülebilirlik teması çerçevesinde; koruma-kullanma dengelerini gözeterek marka turizm bölgeler saptanmalı, marka kimlikler korunmalı, teknoloji destekli büyüme sağlanmalı, akıllı teknolojilerin konaklama, seyahat, yiyecekiçecek gibi turizmin tüm alanlarında kullanımı yaygınlaştırılmalıdır. Bu hedefler dâhilinde sektördeki tüm aktörlerin koordineli çalışması önem arz etmektedir. Sektöre yönelik veriye dayalı objektif analizlerin güçlendirilmesi, kamu ve özel sektör tarafından verilen hizmetlerin dijitalleştirilmesi, sektörün bütünü için ‘büyük veri’ oluşturulması ve Bakanlık uzman personeli ve sektör paydaşları ile toplanan verilerin etkin analizi ile turizmin bugün ve geleceğine yönelik politika ve stratejiler oluşturulmalıdır. TURİZM ÜRÜNLERİ VE PAZARLARINA İLİŞKİN POLİTİKALAR 9- Yeni Pazarların Geliştirilmesi: Çin, Japonya ve Hindistan gibi Asya Pasifik ülkeleri başta olmak üzere, yeni geliştirilecek pazarlardaki üst ve orta gelir düzeyindeki yabancı ziyaretçilere yö- nelik tanıtım ve pazarlama stratejilerinin pazar ülke özellikleri dikkate alınarak yapılması önem taşımaktadır. Dünya turizm endüstrisinde ülke tanıtımından ziyade destinasyon, etkinlik ve varlıkların tanıtımına yönelim olduğundan, hedef/müşteri odaklı tanıtıma geçilmelidir. Turizm ürünlerinin pazarlanmasında toptancılığın yanı sıra, perakendeciliğe geçiş imkânlarını sağlayacak tedbirler alınmalıdır. 10- Tanıtımda Koordinasyon/İmaj Bütünlüğünün Sağlanması: Ülkemizin tanıtımına dönük politika, planlama ve faaliyetler konusunda koordinasyon eksikliği olduğu son derece açıktır. Hem kaynakların verimli kullanılması, hem de ülkemizin yurtdışındaki imaj bütünlüğünün sağlanması açısından ülke tanıtımının asal aktörü olan Kültür ve Turizm Bakanlığının, tanıtım ve imaj çalışmalarında koordinasyon kurumu olarak görev yapması gerekmektedir. Diğer taraftan, ülkemizin yurtdışında hedef pazarlarda etkin tanıtımına önemli katkılar sağlayacak sinema, dizi filmler ve spor gibi kültür diplomasisi araçları- nın kullanımı teşvik edilmelidir. Bu kapsamda; millî başarılar, başarı hikâyeleri, sanattaki gelişmeler gibi bir imaj çalışması olarak pazarlanabilecek her şey bir kurgu içerisinde duyurulmalı, ülkenin toplumsal duyarlılığı ve gelişmişliği yönünde sempati yaratılmalıdır. Ayrıca yurtdışında marka olarak bilinen sporcu ve sanatçılarla tanıtım elçisi olarak işbirliği yapılmalı, ülkemizdeki spor olanakları ile ön plana çıkan destinasyonlarımızda daha sık ve geniş kapsamlı uluslararası turnuvaların organize edilmesi gereklidir. 11- Sürdürülebilir Turizm ve Çevre Duyarlılığı: Dünya turizminde ziyaretçi eğilimleri dikkate alındığında, ziyaretçilerin seyahat edecekleri yerde çevreye ne kadar duyarlılık gösterildiğine önem verdikleri gözlemlenmektedir. Bu sebeple, turizm sektöründeki paydaşların çevre duyarlılığı ve sürdürülebilir turizm odaklı faaliyetlere ağırlık vermeleri gerekmektedir. Bu bağlamda, Kültür ve Turizm Bakanlığınca çevre duyarlılığını geliştirmek için dünya kamuoyu tarafından da bilinen mavi bayrak, yeşil yıldız gibi uygulamaları özendirici tedbirler alınmalıdır. Ayrıca; çevrenin korunması, turizm alt yapısının geliştirilmesi, toplam kalite düzeyinin yükseltilmesi, küresel iklim değişikliği vb. hususlara turizmde sürdürülebilir gelişme için önem verilmelidir. 12- Turizmin 12 Aya Yayılması ve Turizm Çeşitliliği: Turizmin ülke geneline ve 12 aya yayılmasını sağlamak amacıyla sağlık, kış, golf, eko turizm ve benzeri ürünler ile turizm bölgelerinin ve turizm ürün çeşitliliğinin çoğaltılması teşvik edilmelidir. Sezon dışı turistik amaçlı seyahatlerin iç pazara yönelik yapılması ile ilgili stratejilerin geliştirilmesi bu konuda büyük önem arz etmekte olup, bu kapsamda yerli turistin yaz sezonu dışında mobilize edilmesi amaçlanmaktadır. Dünyadaki örnek modeller de dikkate alınarak, ülkemizdeki okul tatili dönem ve sürelerinin bölgesel iklim koşullarına göre gözden geçirilmesi ve bu kapsamda iç turizme katkı sağlayacak stratejilerin belirlenmesi gerekmektedir. EĞİTİM POLİTİKALARI 13- Hizmet Kalitesinin Arttırılması İçin Mesleki Eğitimin Geliştirilmesi: Turizm faaliyetlerinin yoğun olarak yürütüldüğü sezonda önemli ölçüde işgü- cü talebi oluşmaktadır. Yüksek sezonda ortaya çıkan bu talebin, yaygın eğitim modelleri geliştirilerek karşılanabileceği düşünülmektedir. Bu nedenle görevin hizmet yoğun ve hoşgörü odaklı olduğunun altı çizilerek, gereken eğitimlerin tüm yıl boyunca, gerekli görüldüğünde iş başında ve uygulamalı olarak verilmesi gerekmektedir. Bunun yanında, ülkemizde orta ve yükseköğretimdeki turizm meslek eğitimin devam ettirilmesi, geliştirilmesi ve mesleki eğitimin özendirilmesi için gerekli tedbirler alınmalıdır. 14- Turizm Destinasyonlarında Toplum Temelli Eğitim: Turizm destinasyonlarımızda turizm bilinci ve kültürü oluşturulması için halka turizmin önemi çeşitli tanıtım kanalları kullanılarak anlatılmalıdır. Toplumda turizm konusunda farkındalığın arttırılması; doğal, tarihî ve kültürel varlıkların sürdürülebilir turizm ilkeleri doğrultusunda değerlendirerek bu konuda toplum temelli eğitimin sağlanması gerekmektedir. RİSK YÖNETİMİ 15- Turizmde Risk Yönetiminin Oluşturulması: Doğrudan turizmi ilgilendiren tehditler ve olağan dışı durumlardan ülkemiz turizminin asgari düzeyde etkilenmesi, bu durumlar karşısında kamuoyuna aydınlatıcı bilgi verilmesi ve medyada yaratılmak istenen olumsuz algının önlenmesi için kamu ve özel sektör üst düzey yetkililerinden oluşan, manevra kabiliyeti yüksek bir risk yönetim birimi oluşturulmalıdır. Bu çerçevede, Kültür ve Turizm Bakanlığı koordinasyonunda oluşturulacak söz konusu yapı tarafından riskler önceden tespit edilerek, etki ve olasılıklarının azaltılmasına yönelik eylem planları hazırlanmalıdır. Olası bir kriz durumunda seri hareket edilebilmesi için bölgesel/yerel bazda da karar mekanizmalarının oluşturulması önem arz etmektedir. 10 Ayrıca, Dışişleri Bakanlığı ve Kültür ve Turizm Bakanlığımız aracılığıyla yoğun bir diplomasi kampanyası sürdürülerek, ülkemize yönelik seyahat uyarılarının çok geç olmadan kaldırılmasının ya da yumuşatılmasının sağlanması için devam eden çabaların arttırılması faydalı olacaktır. 2] Turizmde Örgütlenme ve Destinasyon Yönetimi Komisyonu KOMİSYON BAŞKANI: Kurtuluş KARAMUSTAFA, Prof. Dr. ÜYELER: A. Hakan EĞİNLİOĞLU Ali YAYLI, Doç. Dr. Aydın YILMAZER, Doç. Dr. Bekir AKKAŞ Bülent AÇIKGÖZ Davut GÜNAYDIN Emrullah AKÇAKAYA Erdal ÇERİ Esencan TERZİBAŞOĞLU F. Gülay ASLAN, Dr. Fevzi OKUMUŞ, Prof. Dr. Gülçin GÜNER İlker ÜNSEVER Mehmet Haluk BECEREN Murat Cahid CINGI, Dr. Muzaffer UYSAL, Prof. Dr. N. Ayşegül KÖPRÜCÜ Orhan İÇÖZ, Prof. Dr. Ozan ACAR Öcal USTA, Prof. Dr. Ömer Faruk BOYACI Özgül ÖZKAN YAVUZ Sururi ÇORABATIR Yelda DİKMEN URAS Yusuf HACISÜLEYMAN Örgütlenme ve Destinasyon Yönetimi - Raportörler: Ayça YUSUFOĞLU KÖROĞLU Gürsel GÜNDOĞDU Dünyada hızla gelişerek önemli bir ekonomik sektör hâline gelen turizmden pek çok ülke pay almaktadır. Bir taraftan artan rekabet koşulları diğer taraftan krizler turizm sektöründe destinasyonlar için etkin örgütlenme ve yönetim modellerinin oluşturulmasını kaçınılmaz kılmaktadır. Kamu, özel sektör ve sivil toplum kuruluşları arasında işbirliğini, koordinasyonu ve bütçenin etkin kullanımını sağlayacak, turizm sektörüne dinamizm kazandıracak, dünyadaki eğilimler doğrultusunda stratejiler belirleyecek, uluslararası krizlerden turizmin en az düzeyde etkilenmesini sağlayacak, hızlı hareket edilebilmesine imkân verecek örgütlenme modeline ihtiyaç duyulmaktadır. Birleşmiş Milletler Dünya Turizm Örgütü tarafından yapılan geniş çaplı araştırmalarda turizmin gelişimi, yönetimi, pazarlaması ve tanıtımının entegre bir yapı ile yürütülmesi gerektiği ve kamu-özel sektör işbirliğinin en ideal örgütlenme modeli olduğu ortaya konulmuştur. Bu bağlamda, Türkiye’de (a) turizmin daha rekabetçi ve sürdürülebilir kılınması, (b) paydaşlar arasında etkili koordinasyon ve iletişimin oluşturulması, (c) kaynakların daha etkin ve verimli kullanılması amacıyla, kamu ve özel sektör birlikteliği ile yerel, bölgesel, ulusal tüm paydaşların yer aldığı rekabetçilik, sürdürülebilirlik ve verimlilik ilkelerinin ön planda tutulduğu “destinasyon esaslı örgütlenme” modellerinin oluşturulması artık bir gerekliliktir. Türkiye’nin kültür ve turizm değerlerinin yönetiminde ve pazarlanmasında çok başlılığın ortadan kaldırılması, esnek yapılı yönetim modelleri ile kamu, özel sektör, üniversiteler ve sivil toplum kuruluşlarının karar mekanizmalarında birlikte yer alması ile oluşacak yapıya ihtiyaç duyulmaktadır. Türkiye’nin dünyanın en üst sıralarındaki turizm destinasyonları arasında yer alması ancak destinasyon esaslı örgütlenme ve yönetim modelleri ile sağlanabilecektir. Bu çerçevede komisyon üyeleri ile yapılan tartışma ve müzakereler sonucunda alınan kararlar dört ana başlıkta gruplanmaktadır: 1. Destinasyonların Belirlenmesi 2. Destinasyon Yönetiminin Ana İlkeleri ve İşlevleri 3. Destinasyon Yönetim Modeli ve Finansmanı 4. Destinasyon Yönetimi Konusunda Kültür ve Turizm Bakanlığının Rolü 5. KOMİSYON KARARLARI Destinasyonların Belirlenmesi 1. Türkiye’nin turizm destinasyonları, Birleşmiş Milletler Dünya Turizm Örgütü’nün tanım ve ölçütleri ile ülkenin dinamikleri de (hukuki yapısı, idari sınırları, taşıma kapasitesi gibi) dikkate alınarak belirlenmelidir. Destinasyon Yönetiminin Ana İlkeleri ve İşlevleri 2. Destinasyonlar tüm paydaşların (kamu ve özel sektör, üniversiteler, sivil toplum kuruluşları gibi) katılımı, ortak akıl ile, kalite performansına dayalı, şeffaf ve profesyonel olarak yönetilmelidir. 3. Destinasyondaki tüm paydaşlar arasında sürdürülebilir, etkin bir iletişim ve koordinasyon sağlanmalıdır. 4. Destinasyon yönetimi sürdürülebilir kalkınmayı da desteklemelidir. 5. Destinasyon yönetimi dinamik, rekabetçi pazardaki değişikliklere ve krizlere karşı proaktif olmalıdır. 6. Destinasyon yönetimi yerel halkın turizmden zaman içinde değişen beklentilerini dikkate almalıdır. 7. Destinasyon yönetimi yerel ekonomiye, sosyo-kültürel dokuya değer katmalı, doğal çevreyi korumalı ve toplumun çıkarlarını odağında tutmalıdır. 8. Destinasyon yönetimi pazarlardaki değişimleri izleyerek, bilimsel araştırmalara ve veriye dayalı politika, plan üretme süreçlerine katkıda bulunmalı, yerel stratejiler önermeli ve uygulamalıdır. 9. Destinasyon yönetimi ilgili diğer kurum ve/veya kuruluşların plan ve stratejilerini izlemeli, değerlendirmeli ve önerilerde bulunmalıdır. 10. Destinasyon yönetimi politika, plan, program, faaliyetler ve bütçe ilişkilerini en verimli biçimde tasarlamalıdır. 11. Destinasyon yönetimi bilgi ve iletişim teknolojilerinden en üst düzeyde faydalanmalıdır. 12. Destinasyon yönetimi turizm sektöründe insan kaynaklarını planlanmalı, iş gücünün gelişimi için program ve proje geliştirmelidir. 13. Destinasyon yönetimi gerektiğinde sektöre teknik destek ve danışmanlık hizmeti vermelidir. 14. Destinasyon yönetimi yenilikçi anlayışla ürün gelişimini, mevcut ürünlerin zenginleştirilmesini teşvik etmelidir. 15. Destinasyon yönetimi destinasyonun kimliğini belirlemeli, geliştirmeli ve pazarlanmasına yönelik faaliyetler organize etmelidir. 16. Destinasyon yönetimi destinasyonun markalaşması ve imaj yönetiminin sağlanması amacıyla çalışmalar yürütmelidir. 17. Destinasyon yönetimi pazar eğilimlerini, turizmin rekabetçi koşullarını, ulusal-yerel turizm politikalarını paydaşlarla koordinasyonlu bir biçimde izlemelidir. Destinasyon Yönetim Modeli 18. Yasa ile kamu ve özel sektör, üniversiteler ve sivil toplum kuruluşları işbirliğinde esnek bir yapıda, yönetsel ve mali özerkliği olan “Turizm Destinasyon Yönetim Örgütleri” oluşturulmalıdır. 19. Kültür ve Turizm Bakanlığı bünyesinde “Destinasyonlar” ve “Turizm Destinasyon Yönetim Örgütleri” ile ilgili süreçleri takip etmek üzere bir birim kurulmalıdır. 20. “Turizm Destinasyon Yönetim Örgütleri” arasındaki koordinasyon Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından sağlanmalıdır. 21. “Turizm Destinasyon Yönetim Örgütleri”, yukarıda belirtilen ilkeler ve işlevler (bkz. Karar No: 2-17) çerçevesinde, destinasyonda turizmin planlanması, geliştirilmesi, pazarlanması ve koordine edilmesi gibi faaliyetleri, bir çatı altında tüm paydaşların katılımıyla sağlamalıdır. 22. “Turizm Destinasyon Yönetim Örgütleri” performans değerlendirmesi dâ- hil iç ve dış denetime tabiidir. 23. “Turizm Destinasyon Yönetim Örgütleri”nin yönetimi, sektörlerin ağırlıklarına göre uygun bir dağılım gözetilerek yetkin temsilcilerden oluşmalı ve uzman personel tayin edilerek profesyonel bir anlayışla yönetimi düzenlenmelidir. 24. “Turizm Destinasyon Yönetim Örgütleri”; Genel Kurul, Yönetim Kurulu, Yürütme Kurulu ve Genel Sekreterlikten oluşur. Genel Kurul; destinasyonda yer alan tüm paydaşların temsilcilerinden ve destinasyona katkı sağlayacak kişilerden oluşur. Yönetim Kurulu; yasada belirlenen doğal üyelerin yanı sıra Genel Kurul tarafından seçilecek en az doğal üye sayısı kadar kişiden oluşur. Yürütme Kurulu; Yönetim Kurulunun belirlediği üyeler ile genel sekreterden oluşur; Genel Sekreter; Yönetim Kurulu tarafından istihdam edilir. 25. “Turizm Destinasyon Yönetim Örgütleri” organlarının işleyişi ayrı bir yönetmelikle belirlenir. 26. “Turizm Destinasyon Yönetim Örgütleri”nin bütçeleri merkezî bütçeden alınacak payın yanı sıra toplumun tüm kesimlerinin katıldığı eş finansman modeline dayandırılmalıdır. 27. Destinasyondaki turizmle ilgili tüm mali kaynaklar koordine edilmelidir. 28. Destinasyonun niteliğine ve yerel yönetimler ile özel sektör kuruluşlarının mali imkân ve kapasitelerine göre, “merkezî yönetim-yerel yönetim-özel sektör” finansmanı arasında uygun bir denge kurulmalıdır. 29. “Turizm Destinasyon Yönetim Örgütleri” gelir getirici iktisadi işletmeler ve/veya şirketler kurabilmelidir. 30. “Turizm Destinasyon Yönetim Örgütleri” Kültür ve Turizm Bakanlığı nezdinde hukuki bir statüye kavuşturulduğunda devletin farklı kurumları tarafından proje bazında desteklenebilmelidir. 8 Destinasyon Yönetimi Konusunda Kültür ve Turizm Bakanlığının Rolü 31. 4848 Sayılı Kültür ve Turizm Bakanlığı Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun ile 2634 Sayılı Turizmi Teşvik Kanunu “Destinasyon Yönetimi” ile ilgili sunulan modelin uygulanabilmesi için yeniden ele alınmalıdır. 32. “Destinasyon Yönetimi” ile ilgili sunulan model çerçevesinde Kültür ve Turizm İl Müdürlükleri yapısı ve işleyişi modernize edilmelidir. 33. “Turizm Destinasyon Yönetim Örgütleri”nin destinasyon bazında pazarlama iletişimi faaliyetlerinin yürütülmesinde yetkili temsilci olduğu tanınmalı bu durum turizmle ilgili platformlarda ilan edilmelidir. 3] Turizmde Ürün Çeşitliliği ve Sürdürülebilirlik Komisyonu KOMİSYON BAŞKANI: Akın AKSU, Prof. Dr. ÜYELER: Abdullah MADENCİ Adviye BERGEMANN Asil AKAR Ayfer KURALAY Betül ALAKENT Emel ÇELİK Emin ÇAKMAK Erkan ÖZATAĞ Erkunt ÖNER Füsun İSTANBULLU DİNÇER, Prof. Dr. Leyla ÖZDAĞ Mehmet Ali AYDIN, Dr. Necip Fazıl KİSHALI, Doç. Dr. Nejat ŞARDAĞI Nezih BAŞGELEN Onur GÖZET Orhan BATMAN, Prof. Dr. Recep Şamil YAŞACAN Simge BALABAN Sinan İBİŞ, Dr. Volkan ATAMAN Volkan ÇAVUŞOĞLU Yunus ETE Yusuf GERÇEKER  Cem KARACA Raportörler:Berna TEZCAN - Elçin DURMAZ, Dr. - Makbule BOSTANCI Turizmde Ürün Çeşitliliği ve Sürdürülebilirlik komisyonu kapsamında; turizmde sürdürülebilirlik, deniz turizmi, doğa-kırsal turizm, düğün turizmi, erişilebilir turizm, etkinlik turizmi, film turizmi, helal turizm, kamp ve karavan turizmi, kruvaziyer turizm, kültür ve arkeoloji turizmi, lüks tren turizmi, lüks turizm, sağlık turizmi ve spor turizmi olmak üzere 15 başlık tartışılmıştır. Bu tartışmalar doğrultusunda alınan kararları aşağıdaki şekliyle sıralamak mümkündür. DENİZ TURİZMİ Tanıtım ve Pazarlamaya İlişkin Öneriler 1. Kültür ve Turizm Bakanlığınca katılım sağlanan yurtdışı turizm fuarlarında deniz turizminde hizmet veren kuruluşlara (yat işletmecileri, deniz turizmi tesisleri vb.) Bakanlık standında yer verilmesi, Örgütlenme ve Eğitime İlişkin Öneriler 2. Deniz Turizmindeki yetkilerin Kültür ve Turizm Bakanlığı altında toplanması ve Genel Müdürlük olarak temsil edilmesi, 3. Lisans düzeyinde deniz turizmi bölümü açılması, Turizm Fakülteleri ve Turizm Yüksek Okullarında “Deniz Turizmi” dersinin konulması, 4. Gemiadamları Yönetmeliği’nin yanı sıra, deniz turizmi araçlarında çalışacak personelin ayrıca uzmanlaştırılarak turizm alanında eğitim almasının sağlanması veya Kültür ve Turizm Bakanlığınca deniz turizmi araçlarında çalışacak personelin ayrıca eğitim alması, 5. ISO (WG8) standartlarının takip edilmesi, eğitimlerine katılım sağlanması, Araştırma ve Geliştirmeye İlişkin Öneriler 6. Mavi yolculuk güzergâhındaki koyların koordinatlarının belirlenmesi ve bu koyların çevresinin yapılaşmaya açılmaması, koyların taşıma kapasitelerinin belirlenmesi, rastgele demirleme yapılmaması için mapa ve şamandıra işletim modelinin hayata geçirilmesi, 7. Deniz turizmi tesislerinin bağlama kapasitesinin ve yat işletmeciliği için araç kapasitesinin artırılması, 8. Kıyı Master Planı ve Deniz Turizmi Stratejik Planı’nın hazırlanması, 9. Yatlardan alınan ve depolanan atıkların denize-çevreye zarar vermemesi için yeterli sayıda bertaraf tesisi ve koy-körfezlerde bir adet sıvı atık arıtma tesisi kurulması, 10. Yat limanları ve civarındaki hassas alanlarda kaza, yangın gibi durumlarda can ve mal güvenliğinin sağlanması bakımından acil müdahale sisteminin kurulması, 11. Antalya, Bodrum, Dalaman ve İzmir hattında yurtdışı tarifeli uçuşların azaltılmaması ve bu destinasyonlara Avrupa’dan ve Rusya Federasyonu’ndan doğ- rudan uçuşların sağlanması, Mevzuata İlişkin Öneriler 12. Kültür ve Turizm Bakanlığınca tüm bileşenleri kapsayan Turizm Birlik Yasası’nın çıkartılması, Bakanlıklararası ve Bakanlık içi komisyon kurulması, 13. İlgili mevzuatta gemi-yat ayrıştırılmasının yapılması, 14. Deniz turizminin yoğun olduğu yerlerde, 08.10.2016 tarihli ve 29851 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 373 sıra numaralı Millî Emlak Genel Tebliği uyarınca uygulama yapılması, 15. Kültür ve Turizm Bakanlığından belge almadan faaliyet gösteren deniz turizmi tesislerinin belge altına alınması, 16. Deniz turizmi araçlarında sınıflandırılma yapılmasına ilişkin mevzuat dü- zenlemesi yapılması, 17. Deniz turizmi araçlarında belge iptalinin düzenlenmesine yönelik mevzuat düzenlemesi yapılması, 18. İç sularda turizm amaçlı gezi tekneleri faaliyetlerini yürüten araçlar ile İstanbul Boğazı’nın markası olan “boğaz gezisi” yapan tur teknelerinin mevzuat kapsamına alınarak çalışma şekil ve standartlarının belirlenmesi, 19. Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığınca gemi cins tanımında gezinti tenezzüh teknesi boylarının sınırlandırılması, 20. Kültür ve Turizm Bakanlığınca Günübirlik Deniz Kurullarının yetkilerinin arttırılması, 21. Yerel yönetimlerce günübirlik gezi teknelerine bağlama ve barınma imkânı sağlanması ve sınırlandırılması, günübirlik gezi teknelerinin yüzer lokantalar olarak çalışmasının engellenmesi, 22. Seyir İzin Belgesi’nin elektronik sisteme geçişinin sağlanması, 23. Yat limanlarının özel statüde Deniz Hudut Kapısı niteliğinde değerlendirilmesi, 24. Deniz turizmi aracı yolcu taşıma kapasitesinin Deniz Elverişlilik Belgesi’nde belirtilen kapasiteyi aşmamak kaydıyla, turizm amaçlı olarak belirlenmesi, hizmet kalitesine göre sınıflandırılması, 25. Su altı dalış turizminde dalış alanlarının deniz trafiği açısından güvenliğinin sağlanması, ticari dalış işletmelerinin yasal çalışma usul ve esaslarının oluşturulması, su üstü aktiviteleri istasyonları ve giriş-çıkış kulvarları ile parkur alanlarının yasal dayanağının ve çalışma usul ve esaslarının oluşturulması, 26. Deniz turizmi tesislerine ilişkin imar planlarında yüzer iskelelerin, imar planında belirtilmeyerek, sadece toplam m2 üzerinden tanımının yapılması ve plan notu olarak eklenmesi, 27. Yabancı bayraklı yat sahibinin ülkemizde 180 günde 90 gün kalabilme izninin, 365 günde 180 gün vize uygulaması şeklinde düzenlenmesi, Teşvike İlişkin Öneriler 28. Yelken yarışları, yat yarışları yüzme yarışları vb. yarışların federasyonlara bağlı olarak denetlenmesi, tanıtım-teşvik bütçesi ile devlet tarafından desteklenmesi, 29. Deniz turizmi tesislerinin 5.bölge teşviklerinden yararlandırılması, 30. Deniz turizminin geliştirilmesi için ikinci el yat ithalinin kolay ve uygulanabilir hâle getirilmesi, 31. Gulet, tirhandil ve aynakıç adı verilen ahşap mavi yolculuk teknelerinin yatırım ve işletme aşamasında teşviklerden yararlandırılması, çevreye duyarlı motor kullanan günübirlik gezi teknelerine destek verilmesi, 32. 2007/13033 Karar Sayılı ‘Mal ve Hizmetlere Uygulanacak Katma Değer Vergisi Oranlarının Tespitine İlişkin Karar’daki %8’lik KDV oranının, ticari yat iş- letmelerinin sunduğu geceleme hizmetleri için de uygulanmasının sağlanması, 33. Deniz turizmi tesislerinde kira tespitlerinde alan büyüklüğü veya tesis kapasitesi gibi tek tip bir bedel tespit parametresinin esas alınması, Yap-İş- let-Devret modeli dışında yatırımı yapılan yat limanlarından hazine tarafından tahsil edilen kara ve deniz alanları kira bedellerinin ödenebilir seviyelere getirilmesi, deniz yüzeyinden kira bedeli alınmaması, mendirek içi deniz yüzeyi alanının yeniden tanımı ve hesaplamasının yapılması, yüzer iskelelerin dolgu alanı olarak değerlendirilmemesi, DOĞA -KIRSAL TURİZM Yerel Halk, Yerel Yönetim ve Yerel Değerlere İlişkin Öneriler 34. Kırsal kalkınmanın ulusal bir politika olarak ele alınması ve konuya ilişkin kırsal bölgelerde uygulanacak projelerin yerel yönetimler ve yerel halkla işbirliği içinde yürütülmesi, 35. Doğa ve kırsal turizmde tüm yerel paydaşların bilincinin arttırılması, 36. Yerel ürün ve değerlerin turizm ürününe dönüştürülmesi, (şarapçılık, endemik türler vb.) Örgütlenme ve Eğitime İlişkin Öneriler 37. Doğa turizmi alanında çalışan acenta ve rehberlere sertifikasyon sisteminin getirilmesi, 38. Kültür ve Turizm, Orman ve Su İşleri, Çevre ve Şehircilik, Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlıklarının işbirliğinde ekoturizm bölgelerinin ve doğa-kırsal turizm alanlarının belirlenmesi, bu alanların ulaşılabilirliğinin denetlenmesi ve taşıma kapasitelerinin tespit edilmesi, 39. Ekolojik üretimin yaygınlaştırılması için çevreye uyumlu tarımsal teknolojilerin kullanılması, 40. Sivil toplum kuruluşlarının bilinçlendirilmesine yönelik programların hazırlanması, 41. Jeep Safari turlarında kullanılan Jeeplerden A1 ve D2 belgelerinin istenmemesi, bu tip araçlara özel yetki belgelerinin verilmesi, 42. Kırsal turizm alanlarında rüzgâr enerjisi santral izinlerinin denetlenmesi, Mevzuata İlişkin Öneriler 43. Doğa/kırsal turizminin tanımının yapılması, kapasite ve koruma konularında ilgili mevzuatın düzenlenmesi, 44. Maden yasasının doğa/ kırsal turizm alanlarına zarar vermesini engelleyecek şekilde revize edilmesi (açık ocakların kapalı sisteme dönüştürülmesi veya rehabilite edilmesi), 45. 6360 sayılı KHK kapsamında köy statüsünden mahalle statüsüne dönü- şen doğa turizm alanlarında kırsal/yerel mimarinin korunması ve yerele özgü mekânsal planlar üretilmesi, Araştırma ve Geliştirmeye İlişkin Öneriler 46. Doğa turizmine ait envanterin çıkarılması, 47. İlgili kurum ve kuruluşlar ile işbirliği içinde doğa ve macera turizmi stratejisinin hazırlanması, DÜĞÜN TURİZMİ Tanıtım ve Pazarlamaya İlişkin Öneriler 48. Önde gelen düğün organizatörlerinin ülkemizde ağırlanması ve yerinde tanıtım yapılması, 49. Düğün turizmine yönelik kapsamlı bir tanıtım programının oluşturulması ve yurtiçi-yurtdışı tanıtım etkinliklerine ağırlık verilmesi, 50. Hindistan ile birlikte, Pakistan, İran, Lübnan, Rusya ve BDT ülkelerinin dü- ğün turizminde hedef pazarlar olarak değerlendirilmesi, 51. Hindistan’da; Mumbai ve Yeni Delhi’de düzenlenen SATTE ve IITTE Turizm Fuarlarına katılım sağlanması, farklı şehirlerde ülkemiz düğün turizmi acenteleri ve ilgili otellerin katılımı ile tanıtım etkinliklerinin düzenlenmesi, 52. Türkiye’den ve Hindistan’dan firmalar ile Kültür ve Turizm Bakanlığınca Hindistan’da birlikte reklam ve ilan çalışması yapılması, bölgelerimizin tematik bazda sadece düğün turizmi odaklı tanıtım filmlerinin ve tanıtım materyallerinin hazırlanması, ayrıca Bollywood ve kriket yıldızları ile tanıtım etkinliklerinin düzenlenmesi, Hindistan’da yayımlanmak üzere bazı Hint filmlerinin ülkemizde çekilmesine destek olunması, 53. Hindistan’da bulunan Kültür ve Tanıtma Müşavirliği görevine Antalya ve düğün turizmine hâkim personel atanması, 54. Profesyonel tanıtım etkinlikleri ve PR çalışmaları ile ülkemizin güvenli destinasyon imajının pekiştirilmesi; özellikle ülke tanıtımı yerine destinasyon tanı- tımının ön plana çıkarılması, 55. Antalya başta olmak üzere ülkemizin hizmet, kalite ve fiyat dengesine, düğün turizmine uygun ultra lüks tesislerine, Hindistan ve diğer düğün turizmi ülkeleri ile ortak kültürüne ve yeme alışkanlıklarına ve diğer rekabet avantajı olan hususlara vurgu yapılması, Örgütlenmeye İlişkin Öneriler 56. Tarifeli ve charter tipi uçak seferlerinde yaşanan sorunların çözülmesi, Tesis ve Standartlara İlişkin Öneriler 57. Hindistan’dan catering firmaları ile anlaşma yapılması, 58. Saray ve benzeri alanlara yönelik düğün talepleri kapsamında düğün mekânlarınca makul fiyat istenilmesinin sağlanması, Mevzuata İlişkin Öneriler 59. Vize başvurusunda temini güç belgelerin (onaylı şirket belgesi, şirket gö- revlendirme belgesi, Police Clearence Certificate vb.) istenilmemesi veya bu belgelerde esneklik tanınması, düğüne katılım sağlayacak kimselerin vizeleri bakımından esnek bir uygulamanın hayata geçirilmesi, vize başvuruları için Valiliklerce veya Kalkınma Ajansı tarafından yazılacak resmi belge eki ile düğün katılımcılarının vize işlemlerinde kolaylık sağlanması, vize başvurularında haftanın 1 gününün sadece düğün ve MICE katılımcıları için ayrılması, Teşvike İlişkin Öneriler 60. Düğün turizmi harcamalarının KDV’den muaf tutulması ve Ekonomi Bakanlığınca düğün turizmi teşvik belgesinin düzenlenmesi, ETKİNLİK TURİZMİ Tanıtım ve Pazarlamaya İlişkin Öneriler 61. Etkinlik turizminde, tanıtım alanında faaliyet gösteren girişimcilerin desteklenmesi, 62. Uluslararası etkinlik pazarını yönlendiren kuruluşların (ICCA, MPI, ESSA, EOA, AMI gibi) basın-yayın organlarında tanıtımlar yapılması ve yayımlara sponsorluk sağlanması, 63. Ülkemizde düzenlenecek önemli uluslararası bilimsel etkinliklere yurtdı- şından gelecek katılımcılar için ulaşım, konaklama veya diğer yan hizmetlerde özel indirimler yapılmasını sağlayacak protokolün ilgili kurum ve kuruluşlarca imzalanması, 64. Etkinlik pazarının aktif tanıtımı için yurtdışı temsilciliklerimizden ve ulusal havayolumuzdan yararlanılması, 65. Ülkemizdeki mevcut etkinlikleri ziyaret eden katılımcıların beklenti ve tatmin düzeylerinin ölçülmesi için özel bir araştırma yapılması, 66. Kültür ve Turizm Bakanlığınca veya ulusal kongre ve ziyaretçi bürosu marifetiyle ICCA, AIPC, ESSA ve UIA’nın rapor ve çalışmalarının analiz edilerek sektöre yön verilmesi, 67. THY uçaklarında ülkemizdeki etkinlik potansiyelini anlatan sloganlara ve resimlere yer verilmesi, yurtdışı temsilciliklerimiz aracılığı ile ülkemizde dü- zenlenmiş ve düzenlenecek olan büyük etkinliklerin tanıtım posterlerinin dağıtımının yapılması, 68. Ülkemizde bugüne kadar yapılmış ve ses getirmiş büyük hacimli etkinlikler sonrasında katılımcı görüşlerinin, etkinlik için hazırlanan poster, broşür, tanı- tım CD’lerinin ve katalogların Twitter ve Facebook gibi sosyal paylaşım siteleri ile internet ortamında ve ayrıca cep telefonlarında duyurulmasını sağlayan bir mekanizmanın hayata geçirilmesi, 69. Etkinlik potansiyeli olan illerimizi/bölgelerimizi tanıtan ve kısa aralıklarla yenilenen, tamamen etkinliklere yönelik tanıtım videolarının, katalog ve broşürlerin Kültür ve Turizm Bakanlığınca hazırlanıp ücretsiz olarak ilgili taraflara ulaştırılması, 70. Ülkemizde bilimsel etkinlik pazarına yönelik yayımlanan mesleki dergilerin sayısının arttırılması ve MICE Dergisi’nin desteklenmesi, 71. ACE of MICE Awards Kongre, Toplantı ve Etkinlik Ödüllerinin (örnek: AIPC’nin Capex ve Innovation Ödülleri) desteklenerek uluslararası düzeyde kabul görmesinin sağlanması ve bu kapsamda önemli firmaların ve satın alıcıların ülkemizde ağırlanarak tanıtımın yapılması 72. Expo çeşitlerinden olan Triennaledi Milano tarzı bir etkinliğin İstanbul/ Antalya’da her yıl düzenlenmesi için Expo yetkilileriyle görüşmeler yapılması, ayrıca Formula 1 vb. organizasyonların İstanbul’da tekrar başlaması ve dahi Antalya’da bu amaçla tanıtım yapılması, 73. Dünya Expo’sunun ülkemizde düzenlenmesi için girişimde bulunulması, 74. Dossidossifashion Show (Antalya–Anfaş) benzeri etkinliklerin sayısının arttırılması, ayrıca İstanbul, Ankara, İzmir gibi alt ve üst yapısı hazır illerde de organize edilmesi için girişimlerde bulunulması, 75. Destinasyon tanıtımlarında MICE destinasyonlarına yer verilmesi, ülke ve şehir tanıtım strateji planlamaları gerçekleştirilirken özel bir uzmanlık gerektiren MICE sektörü için ayrı bir başlık açılması, 76. ITB Berlin başta olmak üzere büyük fuar alanlarında kurulan ihtisaşlaşmış salonlarda alternatif turizm ürünlerinin tanıtımına yer verilmesi ve ACE of MICE Exhibition by Turkish Airlines Fuarı’nın tam kapsamlı olarak desteklenmesi, THY ile beraber yürütülen uluslararası hosted buyer programının özellikle desteklenerek ülkemizde daha çok sayıda uluslararası kongre, toplantı ve etkinliklerin düzenlenmesi Örgütlenme Ve Eğitime İlişkin Öneriler 77. Ulusal düzeyde Türkiye Kongre ve Ziyaretçi Bürosu’nun kurulması, 78. Kültür ve Turizm Bakanlığının etkinlik turizmine dönük detaylı, sürekli ulusal ve uluslararası araştırmaların yapılacağı mekanizmaları oluşturması, 79. Tanıtım, bütçe oluşturma, pazarlama, etkinlik paketi bileşenlerini oluşturma, katılımcıların beklentileri, büyük etkinliklere teklif verme gibi birçok konuda gerek kurs ve sertifika düzeyinde gerekse ön lisans, lisans ve lisansüstü eğitim düzeylerinde eğitimler düzenlenmesi hususunda Kongre ve Ziyaretçi Büroları ve Üniversitelerle işbirliği yapılması 80. Etkinliklerin Kültür ve Turizm Bakanlığınca veya merkezî birimlerce organize edilmesi, 81. Kültür ve Turizm Bakanlığı bünyesinde “etkinlik turizmi” çalışma grubunun oluşturulması, 82. Etkinlik Turizminde AIIC kuruluşuna üye olabilecek düzeyde çeşitli dillerde hizmet verecek mütercim-tercüman sayısı arttırılmasına yönelik üniversitelerle işbirliğine gidilmesi, 83. Uluslararası düzeyde bilimsel etkinlikler için THY’nin özellikle Antalya, Ankara ve İzmir’e doğrudan seferler düzenlemesi, 84. Türkiye Etkinlik, Toplantı ve Kongre Sektörü Yöneticileri Derneğinin desteklenmesi ve bu derneğin birlik olma yolunda ilerlemesine katkı sağlanması, 85. Alternatif turizm alanında kurulmuş dernek vb. sivil toplum örgütlerinin bir birlik çatısı altında birleşmesi, Araştırma ve Geliştirmeye İlişkin Öneriler 86. Katılımcı sayısının 1000 ve üzeri olduğu ve ev sahipliği yapılan tüm etkinlikler için bütçe sağlanarak, etkinlik sonrası fayda/maliyet ve ayrıca taşıma kapasitesi açısından analizlerin yapılıp sonuçların paydaşlarla paylaşılması, 87. Ülkemizde etkinlik turizmiyle ilgili tutulan istatistikleri geliştirmek adına sürekli olacak şekilde bütçe ayrılarak, üniversite/araştırma şirketleriyle aylık çalışmalar yapılması ve elde edilen sonuçların etkinlik pazarındaki tüm paydaşlarla paylaşılması, 88. Ülkemizde etkinlik pazarında yatırım aşamasında ilgili tesislerin kapasitelerini belirlemede yeterli fizibilite etütleri ve etkinlik pazarı araştırmalarının yapılması, etkinlik katılımcı sayıları, katılım sıklıkları, beklentileri, ICCA, AIPC, ESSA, EO ve UIA gibi birliklerin raporları ve standartlarının gereken düzeyde dikkate alınması, 89. Uluslararası etkinliklere ev sahipliği sonrasında, fayda/maliyet analizlerinin yapılması ve bölgelerin taşıma kapasitelerinin gözden geçirilmesi, Mevzuata İlişkin Öneriler 90. Etkinlik turizmine ilişkin mevzuatın düzenlenmesi, Teşvike İlişkin Öneriler 91. Etkinlik pazarındaki her bir aktörün en az 1 uluslararası üst kuruluşa üye olmasının devletçe finanse edilmesi, 92. Teşvik, yer tahsisi gibi tedbirler vasıtasıyla festival, özel sergi, dans ve müzik karnavalı gibi etkinliklerin düzenlenmesi ve bu konuda yatırımcıların teşvik edilmesi, 93. Etkinlik faaliyetlerinin Kalkınma Ajansları aracılığı ile desteklenmesi, 94. Etkinlik turizmiyle ilgili yazılacak tezlerin maddi olarak desteklenmesi ve konuya ilişkin ödüllü yarışmalar düzenlenmesi, FİLM TURİZMİ Teşvike İlişkin Öneriler 95. Film giderlerinin KDV’den muaf tutulması, film veya dizilerin ülke tanıtıma katkısına göre bunlara bütçe tutarı üzerinden 1 milyon USD’yi geçmeyecek şekilde %10-25 oranında teşvik sağlanması, 96. Kültürel mirasın film platosu olarak kullanılması için çağrı yapılması ve desteklenmesi, 97. Yerel belediyelerin çekim için talep ettiği işgaliye ücretlerinde yabancı film çekimleri için %50 indirim sağlanması, Mevzuata İlişkin Öneriler 98. Film çekim ekipmanlarının gümrük geçici girişlerinin kolaylaştırılması, film çekim ekibinin vize sürelerinin 30 günden 90 güne çıkartılması, Örgütlenme ve Eğitime İlişkin Öneriler 99. Bakanlık arşivindeki filmlerin telefon aplikasyonu ile dünyaya açılması, 100. Film çekim ekipmanlarının THY tarafından ulaşımında gerekli kolaylıkların sağlanması, Tanıtım ve Pazarlamaya İlişkin Öneriler 101. Film turizmine yönelik ülke potansiyelinin film yapımcılarına sunulması ve tanıtılması için ilgili fuarlara Kültür ve Turizm Bakanlığı olarak katılım sağlanması, 102. Tarihî ve kültürel özelliği bulunan müze ve ören yerleri gibi mekânlarda tahribat yapmayacak çekimlere izin verilerek ören yerlerimizin etkin tanıtımı- nın yapılmasının sağlanması, 103. Film Yapımcıları için özel bir online portal oluşturarak film destinasyon ve platoları için portala 360 derece görüntüler yüklenerek tanıtım yapılması, buraya bugüne kadar ülkemizde çekimi yapılmış yabancı filmlerin kısa tanıtım videolarının konulması, HELAL TURİZM Tanıtım Ve Pazarlamaya İlişkin Öneriler 104. Helal turizme yönelik pazar araştırmasının yapılması, tanıtım ve pazarlama stratejisinin belirlenmesi, Körfez, Arap, Afrika ve Balkan ülkeleri ile Türk Cumhuriyetlerinin hedef pazar olarak belirlenmesi, 105. Cumhurbaşkanlığı himayesinde İslam İşbirliği Teşkilatı ortaklığı ile düzenlenen Dünya Helal Zirvesi’nde tanıtım faaliyetlerine yer verilmesi, 106. Helal turizm alanında, uluslararası kongre ve organizasyonların ülkemizde gerçekleştirilmesi, 107. Helal turizmde ürün çeşitliliği sağlanmasına yönelik; İslami kesimin kruvaziyer turizmine katılım gösterebileceği niteliklere uygun kruvaziyer gemilerinin hizmete açılması, umre programları ve uluslararası limanlara programlar organize edilmesi; sağlık turizminde helal kategorisi oluşturulup tesislerde helal tedavi yöntemleri ve helal sertifikalı tıbbi, medikal ve kozmetik ürün kullanımı gibi hizmetlerin sunulması, Örgütlenme - Eğitime İlişkin Öneriler 108. Turizm eğitimi veren her seviyeden kurumda helal turizm ile ilgili derslerin verilmesi, eğitim modüllerinin oluşturulması, helal turizm sertifikası veren kuruluşlarla işbirliği yapıp öğrenciler ve/veya çalışanlar için sertifika programları düzenlenmesi, lisansüstü düzeyde ilahiyat ve turizm anabilim dallarıyla ortak programlar açılması, 109. Sivil toplum kuruluşlarının ve yerel yöneticilerin helal turizm konusunda bilinçlendirilmesi, 110. Kültür ve Turizm Bakanlığında helal turizm birimi oluşturulması, 111. Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme ve Destekleme İdaresi Baş- kanlığı (KOSGEB), Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu (TKDK) ve Kalkınma Bakanlığı koordinasyonunda faaliyet gösteren “Bölgesel Kalkınma Ajansları” gibi teşvik sağlayıcı kurumların Türkiye’de helal turizm işletmeciliği noktasında farkındalık oluşturup bu doğrultuda projeler geliştirmesi, 112. Orta Doğu kentlerinden ve özellikle Dubai’den Antalya’ya doğrudan uçuş seferlerinin düzenlenmesi Araştırma-Geliştirmeyle İlgili Öneriler 113. Helal turizm destinasyonlarının belirlenmesi, helal turizm kapsamında sunulabilecek turizm ürünlerinin geliştirilmesi, inanç turizmi-helal turizm farkının anlaşılmasının ve entegrasyonunun sağlanması, hukuki düzenlemeler yapılması, yurtdışındaki örnek uygulamaların incelenmesi ve geliştirilmesi, helal turizm rehberleri, aşçıları, servis personelleri ve orta-üst düzey yöneticilerin yetiştirilmesi gibi branşlaşmaları sağlayabilecek eğitim ve sertifika programlarının oluşturulması, Tesis Ve Standartlara İlişkin Öneriler 114. Mesleki Yeterlilik Kurumu ile işbirliği hâlinde helal turizme yönelik standartlar getirilip akreditasyonların belirlenmesi, Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından denetimler ve izlemeler yapılarak standartlar üzerinde güncellemeler yapılması, 115. Helal Yıldız kriterleri belirlenmesi ve tesislere bu yıldızı almaları için teş vikler sunulması, Politika Ve Stratejiye İlişkin Öneriler 116. Helal Turizmin 2023 turizm stratejisinde politika olarak ele alınması, helal turizm eylem planı yapılması, Teşvike İlişkin Öneriler 117. Helal turizm teşvik paketinin hazırlanması, 118. Yerli yatırımcıların helal turizm sertifikalı konaklama işletmesine yönelik yatırımlarına devlet desteği sağlanması, 119. Yabancı yatırımcıların yap-işlet-devret modeli ile bu sektöre ağırlık vermesinin temini ve bu doğrultuda inşa edilen konaklama işletmelerinin ekonomiye kazanımının sağlanması, 120. Mevcut konaklama tesislerinin helal turizm konseptine geçmelerini sağlayacak teşviklerin çıkarılması, Mevzuata İlişkin Öneriler 121. Kıyı mevzuatında helal turizm sertifikalı konaklama işletmelerinin mahremiyetinin sağlanmasına yönelik genelge yayınlanması, 122. Helal turizm sertifikalı konaklama işletmesi kavramının Bakanlık mevzuatına eklenmesi, HERKES İÇİN ERİŞİLEBİLİR TURİZM Araştırma ve Geliştirmeye İlişkin Öneriler 123. Selçuk- Kuşadası ve Kapadokya’nın Erişilebilir Kent (Access City) unvanı alması, 124. Bakanlık ve belediye belgeli tesislerde, engelli oda oranının toplam kapasitenin %10’u olacak şekilde belirlenmesi ve denetimlerin artırılması, 125. Birleşmiş Milletler Engelliler Sözleşmesi’ndeki hükümlerin uygulanmasına öncelik verilmesi, 126. Kültür ve Turizm Bakanlığına, yerel yönetimlere ve Türkiye Büyük Millet Meclisine bağlı müze ve ören yerleri ile özel müzelerin herkes için turizme uygun hâle getirilmesi, 127. Küçük işletmecilerin kurabileceği Village for All (Herkes için Tatil köyü) projesinin geliştirilmesi, 128. Yurtdışı temsilcilikler aracılığı ile erişim sıkıntısı yaşayan grupların tespit edilip onlarla irtibat kurulması ve talepler doğrultusunda Türkiye’deki ilgili kurumlarla işbirliği içinde turizm tesislerinin ihtiyaçlara göre yenilenmesi, 129. İyi yaşam-rehabilitasyon olanaklarının sağlanması ve fiziksel erişim koşullarının iyileştirilmesi, 130. Mevcut ve yeni açılacak tesislerde genel kullanım alanlarının herkes için erişilebilir hâle getirilmesi, Örgütlenme ve Eğitime İlişkin Öneriler 131. Erişim sıkıntısı yaşayan bireylere yönelik kolay iletişim imkânlarının sağ- lanması için rehber, acente yetkilileri ve servis personeline meslek içi eğitimlerde işaret dili eğitimi verilmesi, KAMP VE KARAVAN TURİZMİ Tanıtım ve Pazarlamaya İlişkin Öneriler 132. Kamp ve karavan turizminin Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından alternatif turizm türleri arasında ele alınması, 133. Kamp ve Karavan turizminin yurtdışındaki fuarlar başta olmak üzere uluslararası arenada tanıtım yapılması, Teşvike İlişkin Öneriler 134. Yerli karavan üretiminde ÖTV’nin azaltılması, karavanlara ait trafik sigortası primlerinin yeniden düzenlenmesi ve muayene sürelerinin 2 yıla çıkartılması, 135. Özel sektörün etkinliğini ve ilgisini artırmak için teşvik politikalarının geliştirilmesi, 136. Karavanlar tarafından kullanılan yakıta indirim desteği sağlanması, Araştırma ve Geliştirmeye İlişkin Öneriler 137. Dengeli fiyat politikası yürütülmesi için kamp ve karavan işletmeciliğinde denetimlerin sağlanması, 138. Kamp ve karavan turizmine yönelik Kültür ve Turizm Bakanlığı ile Sivil Toplum Kuruluşları işbirliğinde çalıştay düzenlenmesi, Mevzuata İlişkin Öneriler 139. Kültür ve Turizm Bakanlığınca kamp ve karavan alanında koordinasyonun sağlanarak ilgili yönetmeliğin hazırlanması ve Bakanlık bünyesinde araştırma-geliştirme biriminin oluşturulması, 140. Belediye Kanunu’nun revize edilerek 81 ilde uluslararası standartlara uygun kamping alanlarının oluşturulması ve vergilerin tabana çekilmesi, 141. Kamp alanlarında tabela vergisi, çöp vergisi, emlak vergisi, atık su vb. giderlerin makul seviyelere getirilmesi, 142. Kamp ve karavan faaliyetlerinin sınıflandırılması için Turizm Tesislerinin Belgelendirilmesine ve Niteliklerine İlişkin Yönetmeliğin revize edilmesi, 143. Kamp alanlarının imar planlarında korunması ve plan kararlarında değişikliğe gidilmemesi, Aşırı Tüketim, Atık Yönetimi ve Çevre Yönetimine İlişkin Öneriler 144. Anayol üzerinde uygun görülen akaryakıt ve dinlenme tesislerinde, karavan parkı ve atık su boşaltma sistemlerinin oluşturulmasına olanak sağlanması, KRUVAZİYER TURİZM Tanıtım ve Pazarlamaya İlişkin Öneriler 145. Tanıtım kampanyalarında kruvaziyer turizmine yer verilmesi ve bölgesel tanıtımın öne çıkarılması (Örneğin; Efes, Bodrum, Antalya vb. destinasyonlar özelinde tanıtım yapılması), 146. Kruvaziyer turizmine yönelik, tanıtım ve pazarlama stratejilerinin belirlenmesi aşamasında pazar çeşitliliğinin sağlanması ve turistlerin sahip olduğu kültürel değerlerin, tercihlerin ve alışkanlıkların göz önünde bulundurulması, 147. Ülke limanlarımız arasında rekabet yerine ortak stratejiler geliştirilerek dünya destinasyonları ile rekabet edilmesi, 148. Türkiye’nin kruvaziyer turizmindeki imajı ve algıyı yönlendirebilecek kruvaziyer potansiyeline hitap eden basın kuruluşları temsilcilerinin Türkiye’ye daveti ve kruvaziyer özelinde kampanyalar yapılması, 149. Dışişleri Bakanlığı, Kültür ve Turizm Bakanlığı ve Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığınca uluslararası girişimlerde bulunularak gerek siyasi ilişkiler, gerekse İçişleri Bakanlığının katkıları da alınarak güvenli ülke imajının pekiştirilmesi, 150. Millî güvenlik birimlerimizin uluslararası kruvaziyer firmalarının güvenlik yetkilileri ile görüş alışverişinde bulunmalarının sağlanması, 151. Bakanlığımız ve Dış İşleri Bakanlığı yurtdışı temsilciliklerinin Kruvaziyer şirketlerinin yöneticileri ile bire bir ilişki kurmalarının ve ülkemizle ilgili güncelleme yapmalarının sağlanması, 152. Önde gelen kruvaziyer şirketlerinin üst düzey yöneticilerinin mümkünse CEO veya VIP’lerinin ve sektörün en büyük çatı kuruluşu olan CLIA (CruiseLines International Association) yöneticilerinin ülkemize daveti ve kendilerine bilgilendirme yapılması, 153. Seatrade Cruise Global organizasyonuna üst düzeyde katılım sağlanması ve etkinlik çerçevesinin genişletilmesi, Seatrade Hamburg ve Akdeniz toplantılarına katılım ve destek sağlanması, 2018 yılında gerçekleşecek Seatrade Akdeniz toplantısının ülkemizde yapılması konusunda girişimlerde bulunulması, Araştırma-Geliştirmeye İlişkin Öneriler 154. İstanbul’da tarihi yarımadaya yakın, trafikten az etkilenecek, kruvaziyer turizmi operasyonlarına elverişli yeni bir Analiman inşa edilmesi, 155. Transit liman ve iskeleler belirlenirken gerek şehir merkezi ile gerekse de hinterlandında çok önemli turistik değerler barındıran merkezlere öncelik verilmesi ve her iki transit limanın aynı hinterlanda hitap etmemesine dikkat edilmesi, 156. Kruvaziyer turizmine hizmet veren limanların Deniz Turizmi Yönetmeliğinde belirlenen alt ve üst yapı niteliklerini sağlayacak şekilde renovasyonunun yapılması veya yeni liman yatırımı yapılması, 157. Gemi şirketlerinin görüşleri alınarak İzmir ve Antalya’nın indi-bindi limanı olarak altyapısının geliştirilmesi, Teşvike İlişkin Öneriler 158. Gemi imalatı yatırımlarının teşvik edilmesi ve kruvaziyer limanların 5.bölge teşviklerinden yararlandırılması, 159. Kruvaziyer turizmine hâkim olan gemi işletmecilerinin ülkemizde liman işletmesinin teşvik edilmesi, 160. Karadeniz Ekonomik İşbirliği ve Dünya Turizm Örgütünün çalışmalarına, Karadeniz’de kruvaziyer destinasyonu yaratmak için destekler verilmesi, 161. Bakanlar Kurulunun 17/07/2017 tarih ve 2017/10696 sayılı kararı ile kruvaziyer turizmine sağlanan yakıt desteği ve teşviklerin ilerleyen yılları da kapsar şekilde düzenlenmesi ve sürdürülebilir olması, 162. İlgili diğer Bakanlıkların sorumluluğunda olan Fener ve Tahlisiye ücretleri ile Sağlık rüsumlarının, yanaşma ve bağlama gibi hizmetlerin 2017-2018-2019 seneleri için ücretsiz sağlanması veya önemli bir indirim uygulanması, Mevzuata İlişkin Öneriler 163. Deniz Turizmi Yönetmeliğinin, kruvaziyer gemi limanlarının “indi-bindi veya analiman” ve transit liman olması göz önünde bulundurularak güncellenmesi, KÜLTÜR VE ARKEOLOJİ TURİZMİ Yerel Halk, Yerel Yönetim ve Yerel Değerlere İlişkin Öneriler 164. Jeolojik mirasın ve jeositlerin yerinde korunması ve yörede yaşayan halkla işbirliği içinde bu zenginliklerin jeoturizme açılması 165. Yerel yönetimlerin tüm paydaşlarla ortak sorumluluk ve yükümlülükler çerçevesinde işbirliği yapmasının sağlanması ve her kesimi gözeten politikalar geliştirmesinin desteklenmesi, 166. Kentsel dönüşümlerde kültürel mirasın dikkate alınması, üst ölçekli planların içerisinde kültür turizmi odaklarının belirlenmesi, Örgütlenme ve Eğitime İlişkin Öneriler 167. Koruma bilincinin, tarihi, kültürü sahiplenmenin yerele sağladığı doğrudan yararlar konusunda halkın bilgilendirilmesi ve bu konuda Millî Eğitim Bakanlığının eğitim çalışmaları yapması, 168. Müze ve ören yerlerinde görevli personelin eğitimi için akademik kurumlarla işbirliğine gidilmesi, 169. Müze ve ören yerleri önünde yer alan bağımsız satıcıların kontrol altına alınması, 170. İlk ve orta öğrenim gören öğrencilerin, müzeleri uzman rehberler eşliğinde ziyaret etmelerine olanak sağlanması, 171. Sürdürülebilir kültür ve inanç rotalarının turizm pazarında kurumsal olarak ele alınması, Mevzuata İlişkin Öneriler 172. Kültürel ve doğal varlıkların korunmasına ilişkin mevzuatın revize edilmesi, yaptırımların net olarak belirlenmesi ve kültürel miras, sitler, turizm bölgeleri, turizm merkezleri gibi belli başlı kavramların kapsadığı alanlara ilişkin yasa, yönetmelik ve diğer mevzuatta birlik sağlanması, Araştırma ve Geliştirmeye İlişkin Öneriler 173. Yoğun ziyaretçi alan müze ve ören yerlerinde ziyaretçi planlamasının yapılması ve Radyo Frekansı ile Tanımlama Teknolojisinin müze kartlara entegre edilmesi, bazı müzelerin ve ören yerlerinin (özellikle Kapadokya vb.) sadece profesyonellere açık olması, 174. Sektörde 4.0 uygulamasına yönelik (artırılmış gerçeklik veya sanal gerçeklik) yatırım planlamasının yapılması, 175. Kırsal alanlardan geçen sürdürülebilir kültür rotaları için Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından yönetim planı oluşturulması, 176. Kültür turizmine yönelik talep analizlerinin yapılması ve edinilen sonuca göre bu alandaki faaliyetlerin programlanması, 177. Akıllı telefonlardaki uygulamalarla kültürel mirasa erişim sağlanması, 178. Ülkemizde arkeoloji alanında AR-GE çalışmaları yapılması için ilgili ülkelerle işbirliğine gidilmesi, 179. Müze ve ören yerlerine giriş ücretlerinin yerli turistler için revize edilmesi (Kültür ve Turizm Bakanlığı ve özel müzelerle anlaşma yapılarak, her müzede geçen kombine bilet ve akıllı kart uygulamasına geçilmesi), 180. Müzelerde kontör ve POS makineleri uygulamasına geçilmesi, 181. Avrupa konseyi kültür rotalarına Türkiye’nin üye olması için Kültür ve Turizm Bakanlığının üyelik konusunu takip etmesi, Tanıtım ve Pazarlamaya İlişkin Öneriler 182. Kültür turizminin yurtdışı tanıtımlarda ön plana çıkartılması ve ihtisaslaş- mış fuarlara kültür turizmi alanında faaliyet gösteren seyahat acentelerinin katılımına imkân sağlanması, 183. Eskişehir, Kütahya ve Afyon illerini kapsayan Frig Vadisi’nin kültür turizmi kapsamında bir destinasyon olarak ön plana çıkarılması için gerekli alt yapı ve koşulların sağlanması ve yurtiçi-yurtdışı pazarlarda tanıtım ve pazarlama yapılması, 184. Urartu medeniyetinin tanıtımı için konferans ve sergilerin düzenlenmesi, 185. 2018 Troya yılının ön plana çıkarılması için artırılmış gerçeklik kullanımı, 186. Restorasyonu tamamlanan veya kapalı olan müzelerin Kültür ve Turizm Bakanlığı portalında duyurulması, 187. Yerelde düzenlenen ve şehrin kültürel kimliğini ön plana çıkarmaya yardımcı olan festival, fuar gibi etkinliklerin uluslararası hâle getirilmesi, Teşvike İlişkin Öneriler 188. Kültürel ve sanatsal etkinliklerin desteklenmesi, çağdaş sanat galerilerinin teşvik edilmesi, İstanbul’da edebiyat turizminin geliştirilmesi ve bu alanda faaliyet gösteren tedarikçiler için KDV oranının %1’e indirilmesi, 189. Müze ve ören yerlerinin yatırım alanları olarak görülmesi ve arkeolojik kazıların maddi katkılarla desteklenmesi için restorasyon çalışmalarına ağırlık verilmesi, restorasyon işçilerinin yetiştirilmesi, özel müzelerin vakıf müzeciliğine özendirilmesi, 190. Yaşayan müzelerin sayısının artırılması ve desteklenmesi, 191. Yerel sanatçıların, zanaatkârların ürünlerinin desteklenmesi/teşvik edilmesi, LÜKS TURİZM Örgütlenme - Eğitime İlişkin Öneriler 192. Lüks turizmde geliştirilmesi hedeflenen destinasyonlara THY tarafından doğrudan uçuş konulmasının sağlanması, 193. Lüks turizme hizmet edebilecek rehber ve elemanların ilave eğitim almalarının sağlanması, 194. Lüks turizm destinasyonlarında yerel yönetimlerle birlikte çalışılması, bu kapsamda yerli ürünler ve markalarının desteklenmesi, bölge halkı ve esnafın bilgilendirilmesi, eğitilmesi ve yerel ürünlerin ön plana çıkarılması üzerine çalışmalar yapılması, 195. Lüks araç ile ulaşım hususunda bir düzenleme getirilmesi, Tanıtım ve Pazarlamaya İlişkin Öneriler 196. Lüks Turizm için önem taşıyan fuarlara katılım sağlanması, (ILTM Shangay, ILTM Sao Paulo, ILTM Singapur, Pure Life Experiences ve Le Miami) Bakanlık standında yer alacak firmalarda belirli kriterlerin aranması, tanıtım faaliyetlerinde ülkemizin sanatçı ve oyuncularının dâhil edilerek, “Lüks Türkiye” imajının yaratılması, 197. Lux in Turkey Platformuna uçak bileti ve lojistik desteği verilmesi, 198. Kültür ve Turizm Bakanlığınca lüks turizm ile ilgili tanıtıcı yayınların hazırlanması ve bu materyallerin dağıtımının yapılması, SAĞLIK TURİZMİ Tanıtım ve Pazarlamaya İlişkin Öneriler 199. Sağlık turizmine uluslararası fuarlarda yeterli alan verilmesi ve paydaşların katılımının sağlanması, 200. Yabancı sağlık turistlerinin uluslararası arenada ikili anlaşmalarla ülkemize çekilmesi, 201. Yurtdışı temsilciliklerimiz tarafından pazar araştırması yapılması, yurtdışında yaşayan gurbetçiler için etkili reklam kampanyası başlatılması, sağlık turizmine yatırım yapan uluslararası otel veya sağlık kuruluşlarının yatırımcı veya işletmeci olarak ülkemize çekilmesi, 202. Ülkemizin tedavi başarılarının (yüz nakli, obezite, implant vb.) yurtiçinden ve yurtdışından ünlü hekimlerimizin de yer alacağı reklam ve tanıtım çalışmaları ile duyurulması, 203. Dünya Sağlık Turizmi ve Küresel Sağlık Kongresi, Astro ve Estro Kongrelerinden/dergilerinden tanıtım anlamında daha fazla yararlanılması, JCI, Trent bağlantı yayınlarına sponsor olunup reklam verilmesi, 204. Sağlık turizmine ilişkin akademik ve genel amaçlı dergilere bütçe ayrılarak dergilerin basılı/online olarak yayımlanması, 205. Sağlık Bakanlığı ve Kültür ve Turizm Bakanlığının sağlık turizmiyle ilgili anında soru-cevap imkânı veren web sitelerinin (Sağlık Turizmiyle ilgili tüm gelişmeleri ulusal düzeyde takip edilecek 7 gün 24 saat farklı dillerde iletişim imkânı ve paket tur hizmeti imkânı veren) devreye girmesi, ulusal web sitelerinin (www.healthinturkey.org websitesi gibi) ve portalların sayısının arttırılması, bu alanda sosyal medyanın etkin kullanılması, (blogger, Instagram, Twitter, Youtube) Örgütlenme - Eğitime İlişkin Öneriler 206. 55+ ileri aktif yaşam turizmine yönelik turizm işletme belgeli tesislerde yeniden kriterler belirlenmesi ve niteliklerin yeniden düzenlenmesi, 207. Türkiye’de oluşturulacak termal bölge ve merkezlerin kür parkı, kür merkezi ve konaklama tesisi bütünlüğünü sağlayacak şekilde düzenlenmesi, ziyaretçilere konaklama sürelerini artırmaya yönelik ekstra aktivitelerin sunulması, 208. Lisans düzeyinde sağlık turizmi bölümünün açılması, 209. Wellness konusunda yatırım, tanıtım ve pazarlama faaliyetlerinin desteklenmesi ve mevzuatın geliştirilmesi, 210. Ülkemizde sağlık turizminin gelişiminde öncelik verilecek illerin bu konudaki gelişimlerinin sağlanması, üniversite ve devlet hastanelerinin de özel hastaneler kadar konaklama, cihaz temini ve randevu konularında geliştirilmesi, 211. Sağlık Bakanlığı ile Kültür ve Turizm Bakanlığı işbirliğinde üniversitelerin ilgili fakülte ve merkezleriyle eğitimler anlamında daha fazla işbirliğine gidilmesi, 212. Aracı kuruluşların aynı tedaviler için farklı fiyat politikası belirlemelerinin önüne geçilmesi, 213. Yurtdışından gelecek sağlık turistlerine yönelik Antalya, Ankara ve İzmir’e THY’nin doğrudan sefer düzenlemesinin sağlanması, 214. Sağlık Bakanlığı koordinasyonunda üniversiteler ve sağlık kuruluşlarıyla Avrupa Sağlık Mevzuatı ve Sağlık Turisti Hakları konularında eğitimlerin organize edilmesi, 215. 2023 yılı sağlık vizyon ve hedeflerinde inovasyon konusuna ağırlık verilmesi, yenilikçi tedaviler olarak geçen biyoteknoloji ve nano teknolojiden faydalanmanın hedeflenmesi. Araştırma-Geliştirmeye İlişkin Öneriler 216. Sağlık Bakanlığı ile Kültür ve Turizm Bakanlığı koordinasyonunda sağlık turizmi konusunda doğrudan araştırma, projeksiyon yapabilecek ve/veya yapılan araştırmaları/projeksiyonları yerli ve yabancı araştırmalardan derleyecek üniversite/araştırma şirketleriyle aylık bazda çalışmaların yapılması, elde edilen sonuçların sağlık turizmi pazarındaki tüm paydaşlarla paylaşılması, 217. Sağlık Bakanlığı ile Kültür ve Turizm Bakanlığı koordinasyonunda üniversitelerde lisans ve lisansüstü tezlerin sağlık turizmi konusunda yazılmalarının teşvik edilmesi, ayrıca sağlık turizmiyle ilgili araştırmalar için ödüllü yarışmaların organize edilmesi, Mevzuata İlişkin Öneriler 218. Sağlık Uygulama Tebliğ (SUT) kapsamında alternatif tedavi, termal tedavi vb. tedavilerde T.C. vatandaşlarına daha yüksek şartlarda ödeme sağlanması (SGK ödemelerinin artırılması), 219. Sağlık mevzuatının AB ile uyumlu olması için Sağlık Bakanlığı koordinasyonunda sağlık sektörüyle ilgili mevzuat ve yönetmeliklerin AB ile uyumlaştırma çalışmalarının tamamlanması, 220. Sağlık Bakanlığı, Kültür ve Turizm Bakanlığı, Ekonomi Bakanlığı, Maliye Bakanlığının mevzuat konularında daha fazla işbirliğine gitmesi, 221. Sağlık turistlerinin, sağlık personelinin ve sağlık kuruluşlarının korunabilmesi için var olan hukuki ve yasal durumunun incelenmesi ve gerekiyorsa tıbbi sorumluluk sigortası ve malpraktis (hatalı tedavi) ile ilgili yeni düzenlemelere gidilmesi, 222. Ülkemizde yapılan ancak çeşitli ülkelerde yapılmayan birçok tedavinin ülkelerarası anlaşmalar ile sağlık turizmi ekonomisine dönüştürülmesi, Teşvik ile İlgili Öneriler 223. Sağlık turizminin tüm paydaşlarına, faaliyetlerinde 5 yıl süre ile gelir vergisi ve KDV muafiyetinin sağlanması, 224. Kür merkezlerinin turizm yatırım teşviklerine dâhil edilmesi (konaklama tesislerine verilen teşviklerden faydalanması) ve ilgili mevzuatın kolaylaştırılması, 225. Yaşlı ve engelliler için iyi yaşam tesislerinin, rehabilitasyon olanakları ile donatılmış turizm seçeneklerine yönelik teşviklerin geliştirilmesi, 226. Başarılı tedavi ve cerrahi operasyonlara imza atmış sağlık personelinin ülkelerine geri dönmelerinin teşvik edilmesi, 227. Mükerrer vergi olan termal otellerde cirodan ödenen %1 oran ile ilgili dü- zenleme yapılması, SPOR TURİZMİ Tanıtım ve Pazarlamaya İlişkin Öneriler 228. Sosyal medya mecraları ve ihtisaslaşmış fuarlar başta olmak üzere spor turizminin yurtiçi ve yurtdışında etkin tanıtımının sağlanması, tanıtım bütçelerinin artırılması ve spor turizmi konulu tematik filmlerin hazırlanması, 229. Kayak turizminin tanıtım kapsamına alınması, kış turizmi tanıtım stratejisinin hazırlanması, 230. Ocak ayından Nisan ayına kadar Avrupa’da gerçekleştirilen Golf Showlarına ve Mayıs ayından Eylül ayına kadar gerçekleştirilen Golf Turnuvalarına, Bakanlık önderliğinde, “Golf in Turkish Riviera” veya “Golf in Belek” adı altında katılım sağlanması, 231. Ülkemizde düzenlenecek uluslararası spor organizasyonları aracılığıyla spor turizminin yumuşak gücünden ülke tanıtımında faydalanılması, 232. Eurovelo (Avrupa bisiklet yolu ağı) ve motor sporları aktivitelerine katılım sağlanması, Örgütlenme - Eğitime İlişkin Öneriler 233. Ulusal ve uluslararası spor etkinliklerinin (rekreasyon amaçlılar hariç) federasyonlara bağlı olarak denetlenmesi, 234. Turnuvalar ve maç organizasyonlarının lisanslı maç organizatörü acentelerce yapılması, 235. Engelli sporculara ilişkin kamp yapacak tesislerin kurulması, 236. Tekerlekli sandalye futbol aktivitesinin desteklenmesi ve ülkemizde organize edilmesi, 237. Ülke veya şehir bazında uluslararası /ulusal maraton koşularına katılım sağlanması, 238. Etnospor aktivitelerinin (geleneksel ve kültürel sporların) sayılarının artı- rılması, çeşitlendirilmesi ve markalaşması, 239. Kış turizm merkezlerinde örgütlenme yapısı (Erzurum- Erzincan- Kars kış turizm koridoru) oluşturulması, 240. Dünya Sağlık ve Spor Turizmi Fuarı HESTOUREX’in desteklenmesi, ülkemizde düzenlenecek tüm uluslararası spor turizmi etkinliklerinin belirli bir takvime bağlanması ve tüm etkinliklerin bu program dâhilinde organize edilmesi, 241. Alternatif kaynakların spor turizmi açısından yeterince değerlendirilebilmeleri için birbirinden kopuk olan tüm spor turizmi merkezlerinin (dalış noktaları, bisiklet parkurları, tırmanış rotaları, golf sahaları, olimpik yüzme ha- 30 vuzları, kayak, rafting, kano, millî parklar, nostalji spor turizmi vb.) envanterinin çıkarılması ve Bakanlık tarafından kamuoyu ile paylaşılması, faaliyetlerin bu çerçevede organize edilerek tanıtım ve reklam çalışmasının yapılması, tarihi yürüyüş yollarının aktivitelerle desteklenmesi, 242. Isparta Davraz Dağının 1950 m. rakım üzerinde bulunan kesimlerinde Yüksek İrtifa Üst Düzey Performans Analiz ve Kamp Merkezi kurulması, 243. Turizm Fakülte ve Liselerinde spor turizminin tüm branşlarında rehberlik, operasyon, acentecilik gibi hususlarda nitelikli eğitim verilmesi, 244. Eğitim sisteminde kayak okullarının kurulmasının sağlanması, okullarda kayak sporunun seçmeli ders olarak okutulmasının sağlanması, 245. Yerel yönetimler tarafından spor tesisleri yapılması, spor yapma konusunda bilinçlendirilen yerel halkın bu tesislerden faydalanması, bölgede öne çıkan spor faaliyetine göre ilköğretimden başlayarak gerekli eğitimlerin verilmesi, spor liselerinde ve üniversitelerde spor eğitiminin yanı sıra spor turizminin de öğretilmesi, Tesis ve Standartlara İlişkin Öneriler 246. Sadece spor turizmine hizmet verecek profesyonel konaklama tesislerinin yetkin kişilerce uluslararası standartlara uygun olarak yapılması, spor tesislerinin konaklama tesislerine yakın yer seçmesi ve federasyonlarca denetim sağlanması, 247. Kayak turizminde tesislerin bakım ve işletme aksaklıklarının giderilmesi için Türkiye Kayak Federasyonuna yetki verilmesi, ruhsatlandırma ve denetimin tek elde toplanması, 248. Dağlarda oluşacak sağlık problemlerine yönelik uzmanların yetiştirilmesi ve bu mesele ile alakalı kliniklerin açılmasına yönelik makro plan çalışması yapılması, 249. Türkiye’de yüksek rakımlardaki kayak tesislerinin ve termal tesislerin yaz-kış sürekli çalışabilmesi için tesislerin çok yönlü hâle getirilmesi ve böylece istihdam devamlılığının sağlanması, Araştırma-Geliştirmeye İlişkin Öneriler 250. Kültür ve Turizm Bakanlığı, Ekonomi Bakanlığı, Gençlik ve Spor Bakanlığı, TÜRSAB, ilgili STK’lar ve üniversite ortaklığında Spor Turizmi Konseyinin oluşturulması, dünyada yapılan spor turizminin araştırılarak ilgili Bakanlıklara rapor sunulması, 251. Ülkeye girişlerde, spor kafilelerinin envanterinin tutulması, konu ile ilgili yetkililer tarafından Bakanlıkların, federasyonların ve ilgili STK’ların bilgilendirilmesi, 252. Kış turizmi stratejisinin hazırlanması, kayak master planı yapılması, 253. Karlama alt yapısının geliştirilmesi, 254. 2026 Kış Olimpiyatlarının hükümet programına alınması, 255. Ferdi bir spor olan kayağın millilik kapsamına alınması (takım sporlarında 10 kez millî olan sporculara KPSS şartı aranmadan devlet memurluğu imkânı- nın tanınması), Mevzuata İlişkin Öneriler 256. Spor turizminin tanımının yapılarak standartlarının oluşturulması, 257. Federasyonlara akredite acentelerin spor turizmi yapabilmesinin hukuki altyapısının hazırlanması, 258. Spor turizmi için ülkemize gelecek kafilelere vize kolaylıklarının sağlanması ve gümrük kapılarında sporcuların özel olarak ayrı kapılardan girmelerinin temin edilmesi, konsoloslukların gelecek olan spor kafilelerine öncelik tanıyarak vize vermeleri, 07.02.2003 tarihli 5413-28 sayılı “Kamp İçin Gelecek Yabancılar ile İlgili Genelge”’nin havayolu firmalarına duyurusunun yapılması, 259. Dağların işletilmesi ile ilgili kanun çıkarılması, güvenlik denetimlerinin yasallaştırılması, kayak sporunda kulüp standartlarının belirlenmesi ve bu konudaki seçim sistemi ile ilgili olarak kanuni değişiklikler yapılması, 260. Sporculara ilişkin teşvik sisteminin yeniden düzenlenmesi, Teşvik ile İlgili Sorunlar ve Çözüm Önerileri 261. Ulusal ve uluslararası spor etkinliklerine devlet tarafından maddi, yayın-tanıtım desteği sağlanması, 262. Kış turizmi yapılan yerlerde yaz aylarında spor kampları yapılmasının devlet tarafından desteklenmesi, 263. Spor turizminin Ekonomi Bakanlığınca çıkarılan Döviz Kazandırıcı Hizmet Ticaretinin Desteklenmesi Hakkında Karar ve bu karara ilişkin Tebliğ kapsamında ve diğer uygun mekanizmalar ile teşvik edilmesi, spor turizmi yapan seyahat acentelerinin, yatırımcıların ve organizatörlerin ihracatçı sayılması, spor turizmi yapan yatırımcı ve acentelerin teşvik kapsamına alınması, 264. Kış turizminin uçak teşvikleri kapsamına alınarak 6.Bölge teşviklerinden yararlandırılması, 265. Siyasal kriz dönemlerinde devletin seyahat acentelerine, tesislere ve otellere maddi destek vermesi (örneğin geçmiş döneme ait ciroların %10’una faizsiz kredi verilmesi yahut hibe edilmesi), 266. Türk Hava Yollarının Antalya Havalimanını HUB olarak almasının sağlanması, charter seferleri için kış döneminde de devlet desteğinin sağlanması, Golf Sezonunda (Ekim – Mayıs ayları arası) Avrupa’dan Antalya’ya doğrudan uçuşların çoğaltılması, 267. Spor Turizm Birliğinin Futbol Federasyonu tarafından muhatap olarak kabul edilmesi, çözümlerin birlikte belirlenmesi, 268. Spor Toto’nun yapılacak olan turnuvaları ve dostluk maçlarını kendi programına alması, TREN TURİZMİ Araştırma ve Geliştirmeye İlişkin Öneriler 269. Lüks Tren Turizmi alanında uzman yabancı firma temsilcilerinin deneyimlerinden faydalanılması ve bu firmaların Türkiye’yi rotalarına eklemeleri için gereken şartların sağlanması konusunda çalışma yapılması , 270. Lüks Tren Turizmi ile uğraşan ülkelerin istasyon, vagon ve ray sistemlerinin yerinde incelenip, gereken altyapı ve operasyonel çalışmalarının ülkemizde uygulanması ve istasyon, ray ve vagon sistemlerimizin uluslararası standartlara taşınması, 271. Online tren bilet sisteminin revize edilerek uluslararası standartlara uygun hâle getirilmesi, 272. Uluslararası tren yolculuklarında gümrük işlemlerinin trende yapılmasına olanak sağlanması, Teşvike İlişkin Öneriler 273. Vagonların yerli imalatçılar tarafından üretiminin teşvik edilmesi ve TCDD’nin, trenleri ilk beş yıl için hat kullanım ücretinden muaf tutması, 274. Tren turizmi yatırım teşviklerinin sağlanarak, İstanbul-Kars, İzmir-Diyarbakır destinasyonlarının oluşturulması, 275. Ülkemizde tren turizmi alanında faaliyet göstermek isteyen yerli ve yabancı yatırımcıların bir araya getirilmesi ve işbirliği yapmaları konusunda teş- vik ve destek sağlanması, TURİZMDE SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK Örgütlenme - Eğitime İlişkin Öneriler 276. Başbakanlığa bağlı Millî Turizm Örgütünün kurulması ve Kültür ve Turizm Bakanlığının bu konuda düzenleyici olması, 277. Tüm paydaşlarca ürün çeşitliliğine dayalı destinasyon örgütlenmesine gidilmesi ve alternatif turizm türlerini temsil eden bir örgütlenmenin oluşturulması, 278. Ulusal sertifikasyon kurumları oluşturularak sürdürülebilir ürünlerin ulusal firmalarca denetlenerek etiketlenmesi, 279. Turizm sektöründe Sürdürülebilirlik kavramına ilişkin farkındalığın artırılmasına yönelik çalışmaların yapılması, 280. Ana turizm ürününü besleyecek sanatsal-kültürel etkinlikler, doğa, spor, sağlık, eğlence, yeme-içme gibi türlerin yerel ölçekte gelişiminin sağlanması, 281. Sektör paydaşlarının enerji verimliliği konusunda ortak hareket etmesinin sağlanması ve çevre kirliliğini önleyecek tedbirler alınması, 282. Eğitim ve öğretim dönemlerinin bölgelere göre düzenlenmesi ve çocuklu ailelerin tatil sezonlarının Ağustos’ta başlayarak Kasım’a kadar uzatılması, 283. Turizm sektöründe çalışan personele çevre bilincinin geliştirilmesine yönelik eğitimler verilmesi, Araştırma-Geliştirmeye İlişkin Öneriler 284. Y ve Z kuşaklarının turizm taleplerinin analiz edilmesi ve bu analizlere göre turizm türlerinin çeşitlendirilmesi, 285. Koruma kullanma dengesi ve destinasyonların taşıma kapasitesi gözetilerek turizm politikalarının, stratejilerin ve eylemlerin geliştirilmesi, 286. Kıyı turizminin yanı sıra, diğer turizm türlerinin ve ürünlerinin gelişimine yönelik noktasal ölçekte planlama yerine gelişim aksları boyunca turizm koridorları, turizm bölgeleri, turizm kentleri ve eko turizm bölgeleri oluşturulması, 287. Aşırı enerji tüketimi, su tüketimi, yakıt tüketimi konularının denetlenmesi için basit yazılımlar kullanılması, 288. Gelen turistin ülkemize sağladığı katma değerin tespit edilmesi amacıyla ülkemize gelen turist profilinin belirlenmesi, üst gelir grubunun ülkemizi tercih etmesini sağlayacak çalışmaların üniversiteler ile işbirliği içerisinde yürütülmesi, 289. Sürdürülebilir turizm projelerinin yerel halk ile entegre olmasının sağ- lanması, kontrol ve denetimlerin yapılması, projenin uygulamadan sonraki dö- nemlerde periyodik ölçümlerinin yapılması ve zamana göre değişim süreçleri göz önüne alınarak projelerin güncellenmesi, 290. Kültür ve Turizm Bakanlığının yurtdışı temsilcilikleri tarafından turizm eğilimleri analizlerinin yapılması ve analizlere göre ürünlerin geliştirilmesi, 291. Yerel yönetimler ve Kültür ve Turizm Bakanlığı ortak çalışması ile bölgesel turizm değerlerinin tespit edilmesi, Yerel Halk, Yerel Yönetim ve Yerel Değerlere İlişkin Öneriler 292. Kültür turizminde erozyonun önlenmesi adına yerel turizm paydaşlarında sürdürülebilirlik bilincinin yaratılması, bu konuda yerel turizm otoritelerinin paydaş olarak yer almalarının sağlanması, 293. Yöresel ve organik ürünlerin kullanılmasının sağlanması, 294. Kültürel ve tarihî binaların orijinal dokuya bağlı kalarak restorasyonunun yapılması, yeni binaların da tarihî ve kültürel yapıya uygun bir şekilde inşa edilmesi, sokak, mağaza ve dükkân tasarımlarının yine benzer şekilde tasarlanması, Yenilenebilir Enerjinin Kullanımına İlişkin Öneriler 295. Çevre korunmasına ve yenilenebilir enerji kullanılmasına ilişkin önlem alan tesislerin ön plana çıkarılmasının sağlanması, 296. Güneş panelleri kullanımının turizm sektöründe teşvik edilmesi ve turizm tesislerinde ISO 50001 enerji yönetim sistemi kurularak cazip enerji yönetimi sağlanması, 297. Uluslararası Çevre ve Hizmet Standardizasyonu Kriterlerini karşılamak amacıyla ISO, Green Globe, UNWTO Sertifikasyonu konularında akredite olunması, Aşırı Tüketim, Atık Yönetimi ve Çevre Yönetimine İlişkin Öneriler 298. Atık tesislerinin yer seçiminde kamu oylaması, uzlaşma vb. mekanizmalarla karar verilmesi ve atık yönetim planı hazırlanması, 299. Aşırı su tüketiminin önlenmesi için (golf sahalarının, yeşil alanların sulanması, çamaşırhane, yüzme havuzları) yağmur suyu ve atık arıtma sularından faydalanılması, su ayak izi çalışmalarının yapılması, 300. Turizm tesislerinde çevre dostu yönetim sisteminin oluşturulması (ISO 14001 Çevre Yönetim Sisteminin kurulması) ve hayvansal ve bitkisel atıklardan elde edilen biyogaz ünitelerinin turizm tesislerinde enerji kaynağı olarak kullanılması, 301. Turizm tesislerinde tüketilemeyen yiyeceklerin hayvan barınaklarına gönderilmesine yönelik düzenleme yapılması, Mevzuata İlişkin Öneriler 302. Sürdürülebilirlik konusunda mevzuatın geliştirilmesi, 303. Yurtdışında Sürekli Görevlendirilecek Personel Hakkında Yönetmelikteki görev sürelerinin uzmanlığı sağlayacak şekilde yeniden düzenlenmesi, 304. Turistik belgeli işletmeler, seyahat acenteleri ve rehberlik gibi alanlarda olduğu gibi alternatif turizm işletmelerinin de vasıf ve standartlara göre belgelendirilmesi, 305. Gürültü kirliliğine ilişkin net bir mevzuatın hazırlanması, Tanıtım ve Pazarlamaya İlişkin Öneriler 306. Sürdürülebilir turizm ürünlerinin etkili pazarlamasının yapılması, 307. Şehir markalaşması (destination/citybranding) konusunda tanıtım çalışmaları yapılması, 308. Türkiye algısının olumlu olarak işlenmesi ve etkinlik-festival türü çalışmalar yapılması konusunda bir yarışma düzenlenmesi; Rio Festivali, Octoberfest, Las Fallas gibi festivallerin Türkiye festivaline uyarlanması, Teşvik ile İlgili Öneriler 309. Çevre korumasına ilişkin önlem alan tesislerin özendirilmesi ve teşvik edilmesi için Kültür ve Turizm Bakanlığından belgeli deniz turizmi tesisleri ile deniz turizmi araçlarında bulunan gri su, atık toplama ile bertaraf tesisleri için teşvikler uygulanması, 310. Yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanılması ile ilgili destek ve teşvik mekanizmaları konularında Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı ile çalışmalar yapılması, 311. Türkiye’deki turizm akademisyenlerinin uluslararası turizm araştırmaları konusunda desteklenmesi ve bu araştırmaların sonuçlarının ülkemiz turizm sektörü ile entegrasyonu konusunda yönlendirilmesinin sağlanması, 312. Turizmde uygulanan uçak yakıt teşviklerinin düzenlenerek kişi başı (geri iade) teşviklere geçilmesi, teşviklerden küçük ve orta ölçekli turizm paydaşlarının da faydalanmasının sağlanması 4] Çevre-Planlama-Altyapı Komisyonu KOMİSYON BAŞKANI: İbrahim BİRKAN, Prof. Dr. ÜYELER: Ahmet Sedat SERT Barış MATER, Prof. Dr. Bülent BÜLBÜLOĞLU Cemil UĞURLU Gül GÜNEŞ, Doç. Dr. Hasan ÖZGEN Hülya ÖRS Levent ERDOĞAN Mehmet TUNCER, Prof. Dr. Murat Sungur BURSA Murat TURAN Murat YUMAK Naile GÖÇEN ÇUKUROVA Nazmiye ERDOĞAN, Prof. Dr. Nurettin TAŞ Nüzhet KAHRAMAN, Prof. Dr. Özgür AKDOĞAN Rıza EPİKMEN Sema BAYAZIT, Dr. Veysel TİRYAKİ Yavuz Erdal KAYAPINAR Yılmaz ALTINDAĞ  Raportörler: Gürdal BOZKURT - Özgür ALMAÇ Turizm sektörünün mevcut durumunun değerlendirilmesi ve geleceğe yönelik ulusal bir turizm politikasının oluşturulabilmesi hedefiyle düzenlenen 3. Turizm Şûrası kapsamında oluşturulan 13 komisyondan biri Çevre- Planlama-Altyapı komisyonudur. Komisyon çalışmaları kapsamında çevresel, tarihî ve kültürel değerlerin korunması ve yaşatılması yaklaşımının ve yöntemlerinin turizm planlamasında göz önünde bulundurulması, iklim değişikliğinin etkilerinin değerlendirilmesi, turizm planlamasının ihtisaslaşmış bir kurum tarafından bütüncül olarak sürdürülmesi, destinasyon yönetimi ve sürdürü- lebilirlik yaklaşımıyla yeni bir turizm planlaması anlayışının ortaya konulması, turizm planlamasına yön veren yasal çerçevenin güncel gelişmeler ışığında gözden geçirilmesi, altyapı eksikliklerinin giderilmesine yönelik merkezi ve yerel yönetimler ile kamu özel sektör işbirliklerinin gözetileceği alan yö- netimi anlayışının gündeme alınması üzerinde durulmuştur. Komisyon üyeleri tarafından komisyon toplantılarında gündeme getirilen konular çevreye duyarlı yaklaşımlar ve sürdürülebilir turizm planlaması önerileri, turizm gelişiminin yoğun olarak gerçekleştiği bölgelerde çevreye yönelik önlemlerin alınması ve altyapı sorunlarının giderilmesine yönelik öneriler olarak çevre-planlama-altyapı başlıkları ile örtüşür şekilde birlikte ele alınmıştır. Bu bağlamda çalışmalar Çevre, Planlama ve Altyapı olmak üzere üç ana başlıkta değerlendirilmiştir. ÇEVRE Turizme kaynak oluşturan çevresel değerlerin, turizm yatırım ve faaliyetleri ile zarar görmesini engelleyebilmek ve turizm faaliyetlerinin sürdürülebilirliğinin sağlanması amacıyla çevre koruma ve kullanma anlayışının ön plana çıkarılması gerekmektedir. Çevre kaygılarının içselleştirilmesi ve kurumlar arası koordinasyonun sağlanabilmesi amacıyla “Sürdürülebilir Turizm İçin Çevre Stratejisi”nin oluşturulması, tesis bazında yapılmasının yanı sıra bölge bazında da çevresel etkilerin değerlendirilmesi sürdürülebilir gelişme ve taşıma kapasitesi yaklaşımının geliştirilmesi büyük önem taşımaktadır. Sürdürülebilirlik kavramının turizm faaliyetlerinin sürdürülebilirliği olarak değil çevresel sürdürülebilirlik temeline oturtulması, ulusal gelişme stratejilerinin bu bakış açısıyla ele alınması gerekmektedir. En ideal şekliyle sürdü- rülebilir turizm, “sürdürülebilir kalkınma ilkeleri temeli üzerinde, gelecek nesiller için kaynakları korurken ve fırsatları geliştirirken turistlerin ve misafir kabul eden bölgelerin gereksinimlerini karşılayan turizm gelişmesi” olarak tanımlanır. Sürdürülebilir turizm, hangi turizm çeşidi olursa olsun, çevresel değerlerin turizmin temel öğesi olarak korunmasını, turizm faaliyetlerinin çevreye sorumlu bir şekilde yürütülmesini ve turizmin ekonomik gelişmesi ile çevresel değerlerin korunması çabalarının eşgüdümle yürütülmesi gerekliliğini ifade etmektedir. Sürdürülebilir bir turizm ancak; (a) çevresel ve ekolojik anlamda sürdürülebilir, (b) ekonomik anlamda uygulanabilir, (c) sosyal anlamda kapsayıcı ve kabul edilebilir özelliklere bağlı olarak, çevreci bir yönetim ve planlama ile gerçekleşme olasılığına sahiptir. Kültür ve Turizm Koruma ve Gelişim Bölgelerinin ve Turizm Merkezlerinin ilanı aşamasından planlama ve uygulama süreçlerinin sonuçlanmasına kadarki tüm aşamalarda çevresel değerlerin korunmasını sağlamak ve sürdürülebilirliği teminat altına almak için kapsamlı bir stratejik çevresel değerlendirmesi yapılmalı ve korunacak olan doğal çevre (su, hava, toprak, flora, fauna, habitat, kıyı ve karasal ekosistemler) ve tarihsel, kentsel ve arkeolojik değerlerin taşıma kapasiteleri göz önüne alınmalıdır. Bu konuda önemli bir araç olan Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) sürecini desteklemek, güçlendirmek ve aynı zamanda bölgesel anlamda birden fazla projenin kümülatif etkilerinin değerlendirilmesinin sağlanması amacıyla havza bazında ya da bölgesel ve geniş ölçekte bir çevresel değerlendirme yapılmak üzere ÇED’in üst aşaması olarak geliştirilen Stratejik Çevresel Değerlendirme (SÇD) sürecinin turizm planlamasında da etkin bir şekilde uygulanması gerekmektedir. Ülkemiz küresel ısınmadan en fazla etkilenecek ülkelerden birisidir. Türkiye’nin özellikle çölleşme tehlikesi bulunan İç Anadolu, Güney Doğu Anadolu gibi kurak bölgelerinin yanında özellikle Ege ve Akdeniz Bölgeleri gibi yarı kurak ve yarı nemli bölgelerinde tarım, ormancılık ve su kaynakları açısından olumsuz etkilere yol açacağı uyarıları yapılmaktadır. İklim değişikliğinin su kaynaklarına, tarım ve orman yapısına etkilerinin yanında aşırı sıcaklık artı- şıyla yaz sezonu içinde turizm faaliyetlerinin gerçekleştirilmesinin zorlaşacağı dönemlerin oluşması ve turizm sezonunda kaymalar, kuzey bölgelerde sıcaklık artışları nedeniyle turizm sezonunun uzaması, kış turizmi sezonunun kısalması veya ortadan kalkması gibi turizm sektörüne olumsuz ve olumlu etkileri olacağı değerlendirilmektedir. Bunun yanında turizm sektörünün tüm dolaylı sektörleri de göz önünde bulundurulduğunda iklim değişikliğine etki eden olumsuz çevresel etkiler oluşturan sektörlerden biri olması da dikkate alınarak -yapılan araştırmalar, turizm ve seyahat sektörünün küresel sera gazı salımındaki payının yüzde 12’lere ulaştığını göstermektedir- turizm sektörü, iklim değişikliği çerçevesindeki değerlendirmelerde hem etkileyen hem de etkilenen boyutuyla ele alınmıştır. Bu kapsamda turizmin çevreye olumsuz etkilerinin en aza indirilmesine yönelik çevresel değerlendirme yaklaşımlarının içselleştirilmesi üzerinde durulmuştur. 2017 yılında Dünya Ekonomik Forumu tarafından yayınlanan “Seyahat ve Turizm Rekabetçilik Raporu”nda “sürdürülebilir çevre”, “doğal kaynaklar”, “insan kaynağı ve işgücü” gibi 14 başlıkta belirlenen göstergeler çerçevesinde yapılan ülkeler sıralamasında Türkiye 136 ülke arasında sürdürülebilir çevre başlığında 112., doğal kaynaklar başlığında 70., genel sıralamada ise 44. sırayı almaktadır. Turizm sektöründe rekabet ettiğimiz ülkeler daha üst sıralarda bulunmaktadır. Ayrıca Türkiye turist sayısı ve turizm gelirleri açısından 2015 yılında 6. ve 12. sıraları alırken 2016 yılında 10. ve 17. sıralara gerilemiştir. Bu konuda gerekli önlemlerin alınmasının gerektiği değerlendirilmektedir. Bununla birlikte 2017 yılı ilk 9 aylık verilerine göre turist sayısında umut verici bir artış söz konusudur. Ülkemizde çevreye duyarlı tesislerin belgelendirilmesine ve teşvik edilmesine yönelik “Yeşil Yıldız” ve “Yeşil Anahtar” gibi uygulamalar ve plajlarda su kirliliğinin önlenmesi ve çevresel bir yönetim anlayışıyla yönetilmesinin sağlanması amacıyla yürütülen “Mavi Bayrak” Programı gibi uygulamalar bulunmaktadır. Bu uygulamaların yaygınlaştırılması ve kurumlar arası koordinasyonun geliştirilmesi gerekmektedir. Dünyada en tanınmış eko etiket olan “Mavi Bayrak”ta Türkiye’nin tekrar Dünya ikinciliğine çıkabilmesi mümkündür. Bu aşama numune alma noktalarının arttırılması ve üç Bakanlık (Çevre ve Şehircilik-Sağlık- Kültür ve Turizm) ve yerel yönetimlerin koordineli bir şekilde çalışması ile sağlanabilir. Ülkemizde turizmin en yoğun gerçekleştiği kıyı bölgeleri hızlı ve düzensiz yapılaşma, kontrolsüz büyüme sonucu kıyıların doğal yapısının bozulması, altyapı eksiklikleri, biyolojik çeşitliliğin ve doğal hayatın tahribatı gibi sürdürülebilirlik sorunlarıyla karşı karşıya kalmaktadır. Kıyıların kamuya açık şekilde, doğal yapısı korunarak sürdürülebilir kullanımını sağlamak üzere kıyı sularını ve kara alanlarını kapsayan kıyı ekosistemlerine yönelik bütünleşik kıyı alan yönetimi anlayışının politika oluşturma, planlama ve uygulama süreçlerine entegre edilmesi gereği bulunmaktadır. Bu değerlendirmeler kapsamında aşağıda yer alan öneriler oluşturulmuştur; 1. Her ölçekteki turizm planlama çalışmalarında çevresel önceliklerin benimsenmesi için kurumlar arası etkin koordinasyonun sağlanması gerekmektedir. 2. SÇD uygulamasının kültür ve turizm koruma ve gelişim bölgelerinin ilanı ve planlamasına yönelik süreçlere entegre edilmesi sağlanmalıdır. 3. Turizm stratejilerinin çevresel, sosyal ve ekonomik boyutlarıyla değerlendirilmesi, çevresel sürdürülebilirlik hedeflerinin belirlenmesi ve çevre duyarlı turizm stratejilerinin geliştirilebilmesi amacıyla Türkiye Turizm Stratejisi-2023 Belgesi revizyon çalışmasında çevresel etkiler göz önüne alınmalıdır. 4. Bir bölgenin turizm alanı /bölgesi ilan edilmesi ve tesis planlaması yapılması durumunda Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından bu konudaki uzman kuruluş olarak o bölgenin seçilmesine sebep olan çevresel güzellik ve özelliklerin korunmasını sağlamak ve sürdürülebilirliği teminat altına almak için kapsamlı bir stratejik çevresel değerlendirmesi yapılması ve korunacak olan doğal çevre (su, hava, toprak, flora, fauna, habitat, kıyı ve karasal ekosistemler) ve tarihsel, kentsel ve arkeolojik değerlerin taşıma kapasitelerinin göz önünde bulundurulması sağlanmalıdır. 5. Turizm ve çevreyi olumsuz etkilememesi için kıyılar ve kapalı koylarda kültür balıkçılığına izin verilmemeli ve açık denizde yapılması teşvik edilmelidir. 6. Turizm yatırımları ve tesisleri ile turizmi olumsuz etkileyen diğer yatırım ve faaliyetlere ilişkin ÇED raporlarına esas oluşturan rapor formatlarının hazırlanmasında Kültür ve Turizm Bakanlığı ile Çevre ve Şehircilik Bakanlığının koordineli olarak çalışması ve onaylanması aşamasında ve izleme süreçlerinde Kültür ve Turizm Bakanlığının etkin bir biçimde yer alması sağlanmalıdır. 7. Turizm politikaları ve yatırımlarında sürdürülebilirlik kavramının ekonomik sürdürülebilirlik tanımının ötesinde “çevresel sürdürülebilirlik” temeline de oturtulması sağlanmalıdır. 8. Korunan alanların turizm amaçlı kullanımı söz konusu olduğunda koruma ilkeleri ve nedenleri ile bağlantılı çevre duyarlı planlama ve uygulamaların ilgili tüm Bakanlıkların koordineli bir şekilde çalışması ile geliştirilmesi gerekmektedir. 9. SÇD ve yatırım bazında ÇED süreçlerinde iklim değişikliği etkilerinin dikkate alınması sağlanmalıdır. 10. Bütünleşik kıyı alan yönetimi yaklaşımında havza yönetimi anlayışı ile iç suların da kıyı alanına etkilerinin önlenmesine yönelik olarak Orman ve Su İş- leri Bakanlığı, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ve Kültür ve Turizm Bakanlığının koordineli bir şekilde çalışması sağlanmalıdır. 11. Türkiye’nin seyahat ve turizm rekabetçilik endeksinde daha üst seviyelere çıkabilmesi için, endekste geride olduğumuz sürdürülebilir çevre ve doğal kaynaklar açısından küresel sürdürülebilir turizm ölçütleri yapılacak tüm çalışmalarda kullanılarak turizm çevre ilişkisinin sürdürülebilir bir eksene çekilmesi için yerel yönetimler, işletmeciler ve ziyaretçiler başta olmak üzere tüm paydaşların bilinç düzeyi güçlendirilmeli ve gerekli denetim ve yaptırımlar uygulamaya konulmalıdır. 12. Sürdürülebilir turizm için doğal ve kültürel mirası koruyan çevre odaklı bir gelişme gerekliliğinden hareketle bölgesel kalkınma ve sürdürülebilir turizmin bir arada değerlendirilmesi amacıyla turizm sektörü tarafından yeşil bü- yüme, eko-etkin, temiz üretim ve eko-tasarım konularına ağırlık verilmelidir. Yatırımın; enerji, su ve atık ile ilgili maliyetlerini azaltan ve biyolojik çeşitliliğin, ekosistemlerin, kültürel mirasın korunmasına katkıda bulunan turizmde yeşil büyüme uygulamaları desteklenmelidir. Turizm sektörünün iklim değişikliği konusunda etkilenen ve etkileyen sektör durumunda bulunması nedeniyle her iki yönden değerlendirme yapıldığında: 13. İklim değişikliğine uyum kapsamında ülkemizde küresel ısınmanın turizm sektöründe yol açabileceği muhtemel gelir ve iş kayıpları ile sezon ve destinasyon kaymalarını farklı senaryolar altında ele alan çalışmaların yapılması, 14. Türkiye’nin güney ve batı bölgelerinde Turizm İklim Endeksine (Tourism Climate Index) göre sıcaklığı 40 o C dereceyi aşacak gün sayısının artacağı göz önünde bulundurularak turizm sezonunun yeniden planlanması, 15. Deniz seviyesinin yükselmesiyle kıyı yapılarının etkileneceği gerçeğinden hareketle kıyı planlamasına yönelik yaklaşımın gözden geçirilmesi, 16. Kış turizmine yönelik yatırımların küresel ısınma nedeniyle olumsuz yönde etkileneceği noktasından hareketle Kültür ve Turizm Bakanlığınca hazırlanan “Kış Turizmi Strateji Belgesi”nde iklim değişikliği etkilerinin göz önünde bulundurulması, 17. Turizm sektörünün ana bileşenlerinden kaynaklanan sera gazı salımlarının azaltılmasına yönelik planlama ve uygulama yöntemlerinin arttırılması, 18. Konaklama tesislerinin çevresel etkilerinin en aza indirilmesine yönelik denetim ve yeşil yıldız, yeşil anahtar, mavi bayrak, mavi kart gibi belgelendirme sistemlerinin kriterleri yeniden gözden geçirilerek tüm tesisleri kapsayacak şekilde yaygınlaştırılması ve teşvik edilmesi, 19. Kısa mesafeli ulaşım ihtiyaçlarına yönelik hızlı tren kullanımının teşvik edilmesi, 20. Hava trafiği ve operasyonlarının optimize edileceği bir yönetim sisteminin geliştirilmesi, temin edilmelidir. 21. Turizm tesislerinin yenilenebilir enerji kaynakları kullanımı ve enerji verimliliği uygulamaları teşvik edilmelidir. 22. İklim değişikliğinin turizm açısından önem taşıyan tarihî ve kültürel miras üzerinde yol açacağı tehditleri belirleyerek bunlara yönelik önlemler projelendirilmelidir. 23. İklim değişikliğine yol açan sera gazı salımlarını azaltan tesisler ödüllendirilmelidir. 24. Turizm faaliyetlerinin yutak alanlar üzerinde oluşturacağı tehditlerin bertarafına her türlü plan kararında, turizm alanı belirlenmesinde ve projelendirmede dikkat edilmesini sağlamak üzere gerekli düzenlemeler yapılmalıdır. 25. Kıyıların korunması amacıyla “Kıyıdan yararlanma usul ve esaslarının belirlenmesi” ve organizasyon yapılanması, planlama ve uygulama birimlerinin entegrasyonu, kıyı sularının karasal alanların ve kıyı ekosisteminin taşıma kapasitesi tespiti yapılarak planlanması ve uygulamasını kapsayan “bütünleşik kıyı alanları planlaması ve yönetimi” yaklaşımı uygulanmalıdır. 26. Turizm tesislerinin, başta deprem olmak üzere tüm afet risklerinin ivedilikle belirlenmesi ve bu riskleri asgariye indirecek mekanizmaların uygulamaya konulması sağlanmalıdır. 27. Turizm tesislerinin, başta deprem olmak üzere tüm afet risklerine karşı güçlendirme/ yeniden inşa maliyetlerinin uygun koşullarda karşılanmasına yönelik finansman mekanizmalarının oluşturulması gerekmektedir. 28. Bakanlıklar arası ortak çalışma gruplarının kurulması ve yatırım bazında değil etkilenme düzeylerine bağlı olarak hangi çevresel değerler için hangi seviyede önlem, telafi edici tedbir veya yasak getirilmesi hususlarında ortak ilkesel yaklaşım ve ölçülerin oluşturulması gerekmektedir. PLANLAMA Ülkemizde turizm faaliyetlerine yönelik düzenlemeler 70 li yıllarda devlet eliyle gerçekleştirilen öncü projeler ve müdahalelerle başlamış, 80 li yıllarda Turizmi Teşvik Kanunu’nun çıkartılması, planlama-turizm yatırımları için arsa üretimi-tahsis ve tesislerin belgelendirilmesine yönelik faaliyetlerle günümüz yatak sayısına ve konaklama altyapısına ulaşılmıştır. Dünya turizmindeki yeni eğilimler ve talepler doğrultusunda bugüne kadar izlenen strateji ve politikalarda yeni düzenlemeler yapılarak, yeni hedeflere yönelik dinamik, stratejik planlamaya geçilmesi zorunludur. Bu doğrultuda; deniz-kum-güneş üçlemesinin getirdiği, kıyılarda turizm kullanımlarına yönelik planlamanın yanı sıra farklı turizm türlerine ve yeni tüketici tercihlerine dayalı bir planlama anlayışına geçilmesi zorunlu hale gelmektedir. Burada hedef, kongre-fuar turizmi, kültür turizmi, doğa turizmi, ekoturizm, spor turizmi, temalı parklar, safari parklar, eğlence merkezleri, sağlık ve termal turizmi, kış turizmi, yat turizmi, alışveriş turizmi, şehir turizmi, somut olmayan kültürel miras turizmi gibi farklı turizm türlerinin geliştirilmesi olmalıdır. Ayrıca yabancı sermayenin sektöre girişinin arttırılması amacıyla turizm kentleri yaklaşımı geliştirilmelidir. Bunları gerçekleştirirken “çevreye duyarlı” bir yaklaşım ve “yeterli altyapı” çıkış noktaları olmalıdır. Turizm Türkiye için uluslararası rekabet avantajı olan sektörlerin başında yer almaktadır. Turizmin öncelikli bir sektör olduğunun kamu yönetimi açısından çok iyi anlaşılması ve planlama çalışmalarının bu yönde yapılması çok önemlidir. Türkiye’de planlanmış turizm çevrelerinde nitelikli yatak kapasitesi üretmek ve bunlar üzerinden bir gelir elde etmek amacıyla daha çok işletme ve yatak kapasitesi üretmeye odaklı bir anlayış benimsenmiştir. Bu nedenle destinasyon planlaması imkânı bulunamamıştır. Turizmdeki deneyimler ve dünya turizmindeki yeni anlayışlar doğrultusunda planlama anlayışında değişiklikler yapılmalıdır. Bu değişikliğin ana amacı Türkiye turizminde yeni bir “hamle dönemi” başlatmak olmalıdır. Bir taraftan rekabet gücünü artırmak diğer taraftan sürdürülebilirliği sağlamak iki temel yönelim olmalıdır. Her şeyden önce “destinasyon planlaması ve yönetimi” kavramlarını mümkün kılacak bir yasal altyapı hayata geçirilmelidir. “Turizm Kentleri Kavramı” yasal altyapısı ile birlikte tekrar ele alınmalıdır. Turizm planlamasının ihtisaslaşma gerektiren bir yapısının olması nedeniyle Turizm Merkezi veya Kültür ve Turizm Koruma ve Gelişim Bölgesi olarak ilan edilen alanlarda turizm aktivitelerine ve yerleşme yapısına yönelik kullanımların koruma statüsüne sahip alanlar ile birlikte bütüncül olarak değerlendirilmesiyle çevrenin ve turizm faaliyetlerinin sürdürülebilirliğinin sağlanabileceği göz önünde bulundurulmalıdır. Bu bakış açısıyla 2634 sayılı Turizmi Teşvik Kanunu’nun 7. Maddesiyle söz konusu alanlarda her ölçekte plan yapma, yaptırma ve onaylama yetkisi Kültür ve Turizm Bakanlığına verilmiştir. Ancak Çevre ve Şehircilik Bakanlığının kuruluşuna ilişkin 644 sayılı Kanun Hükmünde Kararname (KHK) ile korunan alanlarda plan onama yetkisi ayrıştırılarak Çevre ve Şehircilik Bakanlığının görev ve yetki tanımı kapsamına alınmıştır. Bu düzenleme Turizm Merkezi veya Kültür ve Turizm Koruma ve Gelişim Bölgesi olarak ilan edilen alanlarda bulunan korunan alan statüsündeki alanların ayrıştırılması ve bütüncül yürütülmesi gereken planlama sü- reçlerinin parçalı bir planlama yaklaşımıyla farklı kurumların onama yetkileri kapsamında yürütülmesi sonucunu ortaya çıkarmıştır. Turizm planlamasının yeniden ele alınması çerçevesinde bölgesel turizm master planlarının veya destinasyon bazında gelişme stratejileri ve mekânsal planlama kararlarının oluşturulması, üzerinde önemle durulması gereken konulardır. Bu süreçleri koordine etmek üzere turizm sektöründe uzmanlaş- mış bir kurumsal yapının ortaya çıkarılması, plan türlerinin ve planlama yetkilerinin bütüncül karar alma süreçlerini sağlayacak biçimde mevcut planlama mevzuatıyla birlikte değerlendirilerek yeniden kurgulanması gerekmektedir. Türkiye, bulunduğu coğrafi konum ve çeşitlilik gösteren iklim yapısı nedeniyle doğal kaynakları açısından çok zengin bir yapıya sahiptir. Ayrıca, Asya ve Avrupa’nın geçiş noktasında bulunması ve birçok farklı medeniyetin anayurdu olması nedenleriyle UNESCO’nun hem “Dünya Miras Listesi”, hem de “İnsanlığın Somut Olmayan Kültürel Mirasının Temsili Listesi”nde yer alan değerlere ev sahipliği yapmaktadır. Bu değerlerin, turizme yönlendirilmesine yönelik olarak destinasyon planlamasında alan yönetimi anlayışıyla bütüncül olarak ele alınması, sürdürülebilir turizm yaklaşımının ön planda tutulması gerekmektedir. Turizm dikkatli bir şekilde planlandığında ve izlendiğinde, korunan alanlar ve çevresinin sürdürülebilir kalkınmasında önemli bir araç olabilmektedir. Koruma önlemleri için gerekli olan mali kaynakların turizm sayesinde kazanılması, ziyaretçiler, yöre halkı ve işletmecilerin bilinçlendirilmesi ve eğitim programları sayesinde de bu hedeflere ulaşılabilmektedir. Engelsiz turizm anlayışının yerleştirilmesi, fiziksel erişilebilirlik yanında turizm hizmeti sunumunda da eşit yaklaşım anlayışının benimsenmesine yönelik planlama kriterlerinin belirlenmesi ve eğitim faaliyetlerinin sağlanması önemli bir gerekliliktir. “Klasik turizm” anlayışı, turizm planlamasında sürdürülebilir turizm göstergelerinin izlenmesi ile büyüme ve pazar payı kaygıları olmadan temiz, yeşil, etik, müşteri ve kalite odaklı bilgi ve iletişim teknolojilerini etkin kullanan “Akıllı turizm”e dönüştürülmeli ve turizm sektörünün yüksek katma değerli bir sektör olması sağlanmalıdır. Türkiye’nin % 90’ının deprem riski altında olduğu bilgisinden hareketle yerleşim birimlerine yönelik afete duyarlı planlama ve uygulama yaklaşımının benimsenmesi, bu kapsamda da konaklama tesislerinde planlama ve her türlü izin, ruhsat, lisans, belgelendirme, belge yenileme, tescil, uzatma gibi aşamalarda depremsellik analizi ve olası risklerin azaltılması için tedbir alınmasına yönelik hususların değerlendirilmesi büyük önem taşımaktadır. Tarihî yapıların deprem risklerinin azaltılmasında da aynı prensiplerden hareketle kurumlar arası koordinasyon sağlanarak gerekli önlemlerin alınması gerekmektedir. Bu değerlendirmeler kapsamında aşağıda yer alan öneriler oluşturulmuştur: 29. 2634 sayılı Turizmi Teşvik Kanunu turizm sektöründeki yeni yaklaşımlar irdelenerek revize edilmelidir. 30. 2634 sayılı Turizmi Teşvik Kanunu uyarınca Bakanlar Kurulu Kararı ile ilan edilen Kültür ve Turizm Koruma ve Gelişim Bölgeleri ile Turizm Merkezleri kapsamında korunan alan statüsünde bulunan alanların plan yapma, yaptırma ve onama yetkisinin ilgili mevzuat uyarınca Kültür ve Turizm Bakanlığı ile birlikte Çevre ve Şehircilik Bakanlığına da verilmesi nedeniyle oluşan parçalı planlama yaklaşımına çözüm bulunmalıdır. 31. Parsel odaklı planlama anlayışından vazgeçilmeli ve bu nedenle parsel ölçekli turizm merkezi ilanından kaçınılmalıdır. 32. Planlamada deniz-kum-güneş turizmi ile birlikte diğer turizm türleri geliştirilmelidir. 33. “Arazi Geliştirme (Land development)” anlayışıyla destinasyon odaklı planlamaya geçilmesi, bu amaçla Turizm Merkezlerinde ve Kültür ve Turizm Koruma ve Gelişim Bölgelerinde Kültür ve Turizm Bakanlığının tam yetkili olması ve başka kurum ve kuruluşlar ile yaşanan yetki çatışmasının giderilmesi sağlanmalıdır. 34. Turizm amaçlı tahsislerde kurumlar arası uygulama farklılıkları giderilerek Kültür ve Turizm Bakanlığı bu işlemlerde tek yetkili olmalıdır. 35. Turizm Merkezi ve Kültür ve Turizm Koruma ve Gelişim Bölgesi sınırları, kapsadıkları kentsel alanlar (Kemer, Manavgat, Ahlat, Tatvan, Karasu gibi) dı- şarıda bırakılacak şekilde revize edilmelidir. 36. “Turizm kentleri” projesi yeniden Kültür ve Turizm Bakanlığı gündemine alınmalıdır. 37. Fiziki planlamanın her kademesinde arazi kullanım kararlarında doğal, kültürel ve tarihî çevrenin korunması ve sürdürülebilir kullanımının sağlanması ile kıyı alanları, orman alanları başta olmak üzere kamu yararını gözeterek koruma ve kullanma kararları alınmalı; merkezi ve mahalli idareler arasında koordinasyon ve işbirliği güçlendirilmelidir. 38. Turizm gelişiminin söz konusu olduğu alanlarda, yerel halkın da dahil olduğu tüm paydaşların doğal ve kültürel mirasın korunması ve sürdürülebilir kullanımı konusunda eğitilmesi ve bilinçlendirilmesi; ayrıca katılımcı planlama ve yönetim anlayışının benimsenmesi gerekmektedir. 39. Turizm sektörünün mevsimselliği sebebiyle istihdamda devamlılık sağ- lanamadığından, işgücünün sürekli istihdam edilebildiği sektörleri tercih etmesinin önüne geçilebilmesi amacıyla ”Turizm Çeşitliliği Planlamaları”nın yürürlüğe konularak teşvik uygulamaları ve özel finansman kaynakları sağ- lanmalıdır. 40. Kültür turizminin teşvik edilmesi ve bu noktada rekabet edeceği diğer destinasyonlar karşısında avantaj yakalayabilmesi için sürdürülebilir turizm anlayışının planlama sistemine entegre edilmesi gerekmektedir. 41. Turizm tesislerinin, sağlıklı bireyler kadar engelli bireyler için de erişilebilir olması için bazı Avrupa Birliği ülkelerinde yasalarla düzenlendiği gibi teşvik edilmelidir. ALTYAPI Turizm sektöründe altyapı; ulaşım, içme suyu temini, atık suların ve katı atıkların bertarafı enerji temini ve bilişim sistemlerine erişim gibi birçok süreci kapsamaktadır. Çevre başlığı altında turizm tesislerinin çevreye etkilerinin en aza indirilmesi; planlama başlığı altında ise turizm planlamasının bütüncül olarak ele alınması, destinasyon planlaması yönetiminin geliştirilmesi, altyapı eksikliklerinin giderilmesine yönelik olarak merkezi ve yerel yönetimler ile koordinasyonun sağlanması amacıyla alan yönetimi modelinin oluşturulması değerlendirilmiştir. Turizm sektöründe altyapı eksikliklerinin giderilmesine yönelik çalışmalar ilgili kamu kuruluşları ve yerel yönetimler tarafından sürdürülmekle birlikte destinasyon bazında kurumlar arası koordinasyon ve işbirliği yetersizdir. Ayrıca Kültür ve Turizm Bakanlığınca bütçe olanakları çerçevesinde turizm sektörünün altyapı ihtiyacının karşılanabilmesi amacıyla arıtma tesisi yapımı, içme ve kullanma suyu ve termal su teminine yönelik altyapı uygulamaları, turizm yollarının yapımı, çevre düzenleme projeleri, harita etüt ve proje yapımı ile her ölçekte fiziksel planların hazırlanmasına yönelik ödenek aktarımı sağlanmakla birlikte Bakanlığın bütçe olanakları kısıtlıdır. Kültür ve Turizm Bakanlığı genel bütçeden yaklaşık % 0.5 pay almakta olup, bunun 2/3‘ü kültür kısmına ayrılmakta ve turizme ayrılan kısmın %75’i de sabit giderler için kullanılmaktadır. Bu nedenle altyapıya yönelik teşvikler sınırlı kalmaktadır. Turizm sektörünün ihracat gelirlerine katkısı ve ülkemizin uluslararası rekabetçilik anlamında en fazla desteklemesi gereken sektörü olması göz önünde bulundurularak, Bakanlık bütçesinin gereken seviyeye getirilerek altyapıya dönüşümünün desteklenmesi, bu konuda yerel idareler ile işbirliği ve koordinasyon süreçlerinin tanımlandığı yeni alan yönetim modellerinin oluş- turulması sürdürülebilir turizm gelişimi açısından büyük önem taşımaktadır. Özel sektörün altyapıya katkı sağlamasına ilişkin süreçler ve teşvik sistemleri oluşturularak kamu-özel sektör işbirliği olanakları geliştirilmelidir. Koruma konusunda çalışan dernek, vakıf, birlik benzeri yapıların destinasyon bazında turizm altyapısının geliştirilmesi süreçlerinde Kültür ve Turizm Bakanlığı ile koordineli olarak faaliyetlerini sürdürmelerine ilişkin işbirliği ortamının geliştirilmesi gerekmektedir. Korunan alanlarda sivil toplum kuruluşları ile ortak projeler yapılmalıdır. Bu değerlendirmeler kapsamında aşağıda yer alan öneriler oluşturulmuştur: 42. Planlamada “çevreye duyarlılık” ve “yeterli altyapı” anlayışı hakim olmalıdır. 43. Turizm sektörünün desteklenmesine yönelik Kültür ve Turizm Bakanlığı- na yeterli düzeyde bütçenin ayrılması gerekmektedir. 44. Kamu-yerel-sivil-özel işbirlikleri ile doğal tarihsel ve kültürel değerleri “koruma-yaşatma ilkeleri ile işlevlendirerek sürdürülebilir kullanımını sağlayan yerel yönetimlerin desteklenmesi; ”destinasyon” ve “turizm kentleri” oluşturma süreçlerinde bu çabaların geliştirilerek turizm altyapılarının finansal açıdan desteklenmesi sağlanmalıdır. 45. Turizm tesislerinin atık su arıtma, atık suyun geri kazanımı, katı atıkların geri dönüşümü ve kendi enerji üretim sistemlerinin kurulması gibi çevre dostu altyapı uygulamaları teşvik edilmelidir. 46. Arıtım maliyetlerini düşüreceğinden ve arıtılmış su kalitesini arttıracağından Turizm tesislerinin, atık sularının kaynağında gri su ve siyah su olarak ayrılması konusunda desteklenmesi sağlanmalıdır. 47. Turizmde mevsimsel olarak yoğunluğun yaşandığı yerlerde altyapı ihtiyaçlarının karşılanabilmesi amacıyla yerel yönetimlerin bütçeden daha yüksek ve doğrudan pay almasını sağlayacak mali enstrümanların uygulamaya konulması sağlanmalıdır. 5] Yatırım-Teşvik-Finansman Komisyonu KOMİSYON BAŞKANI: Oya NARİN ÜYELER: Adnan YILDIRIM Alper Sami ÇAYIR Behçet ÖZCEYLAN Bengi ERTUNA, Prof. Dr. Bilgütay YAŞAR Cem Galip ÖZENEN Emre ÖNYURT Faik ÖZTUNÇ, Dr. Hakan ATEŞ Hakan KETENCİ İbrahim USLU İsmet GERGERLİ Kaan BAŞARAN Mahmut SÜTCÜ Mustafa RUMELİ Naci BAŞERDEM Necip BOZ Nevzat SAYGILIOĞLU, Prof. Dr. Numan OLCAR Oktay VARLIER, Dr. Osman DEMREN Ömer İSVAN Savaş ALIÇ Tahir DEMİRCİOĞLU Tayfun BAYAZIT Veli TUNÇEZ Yavuz TORUNOĞULLARI  Raportörler: Filiz ÖRS ÖZALP - Gökay AZAKLI -İdris Cemal DEMİRCİ Türk turizm sektörünün “dönüşüm” ihtiyacının belirlenmesi ve bu dönüşümü hayata geçirecek bir “Master Plan” hazırlanması 3. Turizm Şurası “Yatırım, Teşvik ve Finansman” komisyonunun stratejik önceliğidir. “Yatırım”, “Teşvik” ve “Finansman” alanları, ihtiyaç duyulan dönüşümün (Fiziksel Dönüşüm, Destinasyon Yönetimi, Markalaşma, Çeşitlendirme) en temel politika araçlarını oluşturmaktadır. Komisyonumuz; gerek hazırlık çalışmalarında gerek şura esnasında turizm sektöründe ihtiyaç duyulan dönüşümü dikkate alan tedbir ve politikalar geliştirilmesi konusuna odaklanmıştır. Komisyon üyelerimiz alanında uzman bürokrat, akademisyen, STK temsilcileri, yatırımcı ve yöneticiler ile finans kesimi yetkililerinden oluşmaktadır. Bu çerçevede YTF Komisyonuna iletilen görüş ve değerlendirmeleri dört bö- lümde sunmak mümkündür: Birinci Bölüm çalışmamızın tümünü kapsayan temel ilkemizi içermektedir. İkinci bölüm Dönüşüm Stratejisi ve Turizm Master Planının hayata geçmesini sağlayacak nitelikteki politika önerilerini içermektedir. Üçüncü bölüm sektörün kısa dönemli ve aciliyet arz eden tedbirleri, vergi, istihdam ve sosyal politika, tahsisli kamu arazileri, yatırım teşvikleri, deniz turizmi tesisleri alt başlıkları altında ele alınmıştır. Dördüncü ve son bölüm turizm sektörünün yapısal niteliğe sahip orta-uzun vadeli tedbirlerini içermektedir. İLKE KARARI 1. Sektörün, dünyadaki gelişen turizm trendlerine uygun olarak yapılanması, ülke sathına ve 12 aya yayılan sürdürülebilir turizm dönüşümünü gerçekleştirmek üzere Türkiye Turizm Stratejisi 2023 belgesinin revize edilerek; yatırım, pazarlama ve tanıtım politikalarını sağlıklı bir şekilde oluşturacak “Turizm Master Planı”nın yapılması ve bu çerçevede destinasyon yönetimi ve örgütlenme modelini kapsayan “Üçüncü Turizm Hamlesi”nin ivedilikle başlatılması. Bu doğrultuda hukuki altyapının ve ülke algısının güçlendirilerek turizmde yatırım ortamının iyileştirilmesi, geliştirilmesi ve böylece öngörülebilirliğin sağlanması. POLİTİKA ÖNERİLERİ 2. Turizm teşvik ve yatırım politikalarının, “Dönüşüm Stratejisi” ve “Turizm Master Planı” uyarınca önceliklendirilen destinasyon ve türe göre geliştirilmesi, 3. Başta 2634 sayılı Turizmi Teşvik Kanunu olmak üzere diğer ilgili mevzuatın Şura kapsamında benimsenen ilke ve hedefler doğrultusunda yeniden gözden geçirilerek etkin hale getirilmesi, 4. Konaklama sektörünü kapsayan Türkiye Otelciler Kanunu’nun ivedilikle çı- kartılması, 5. 1618 sayılı Seyahat Acentaları ve Seyahat Acentaları Birliği Kanununun güncellenmesi, 6. Turizmde dönüşümü gerçekleştirmek üzere, Kültür ve Turizm Bakanlığı başkanlığında ilgili merkezi ve yerel kurum ve kuruluşlar ile sektör STK’larının yer alacağı “Turizmde Dönüşüm Koordinasyon Kurulu - TDKK” nun kurulması, 7. Farklı ülke örneklerinin incelenerek etkili olmayan ve karmaşık teşvik sisteminin, yatırımcı dostu, yalın, esnek, dinamik, istikrarlı ve sektörün stratejik gelişimine etki edecek şekilde yeniden düzenlenmesi, 8. Kamu kaynaklarının “Turizm Master Planı”na hizmet edecek şekilde yönlendirilmesi ve koordine edilmesi, 9. Turizm sektörünün finansman ihtiyacının sürdürülebilir bir şekilde karşı- lanabilmesi için uluslararası standartlar dikkate alınarak yeni politikalar ve araçlar geliştirilmesi, 10. Turizmi stratejik sektör olarak değerlendirilerek Kültür ve Turizm Bakanlığının “Ekonomi Koordinasyon Kurulu”na alınması, 11. Finans kurumlarının sektör özelindeki risklerinin mevcut ve uygulamaya geçmesi planlanan mevzuat uyarınca ayrıcalıklı değerlendirilmesi, sektörün önümüzdeki dönemdeki borç servisindeki aksamaları yönetebilecekleri desteklerin sağlanması. KISA DÖNEM/ACİL ALINMASI GEREKEN TEDBİRLER Teşvik Vergi Kanunlarına İlişkin 12. Konaklama, yeme - içme, aracılık ve kongre hizmetlerinde % 18 olarak uygulanan KDV oranının % 8 olarak uygulanması, 13. Herşey dahil sistemi kapsamında verilen alkollü içkilerin yüklenilen KDV’sinin indirim konusu yapılmasına izin verilmesi, 14. KDV iade sistemini turizm sektöründe daha hızlı yapılabilir hale getirecek önlemlerin alınması, devreden KDV’nin diğer kamu borçlarından mahsubunun sağlanması, 15. Yatırım teşvik belgeli turizm yatırımlarında bina ve inşaat harcamalarına ilişkin yüklenilen KDV’nin, imalat sektöründe olduğu gibi iadesinin sağlanması, 16. Kültür ve Turizm Bakanlığından belgeli tesisler için Eğlence Vergisine muafiyet getirilmesi, 17. Turizm sektörüne yönelik alkollü içeceklerdeki ÖTV yükünü ortadan kaldı- rılacak düzenlemeler yapılması, 18. Turizm alanında faaliyet gösteren Bakanlık belgeli işyerlerinin, İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatı alınması ve yenilenmesi aşamalarında harçtan muaf tutulması. İstihdam ve Sosyal Güvenlik Düzenlemelerine İlişkin 19. Turizm işletmelerinde sezon dışında, özellikle kış sezonunda iş akdinin devamını sağlayacak istihdam desteklerinin oluşturulması; bu bağlamda 7 kısa çalışma ödeneği sisteminin İşsizlik Sigortası Fonu kaynakları kullanılarak turizmde sezonsal duruş ve yavaşlamaları içerecek ve üç ayla sınırlı kalmayacak şekilde gözden geçirilmesi, 20. 4857 sayılı İş kanununda turizm sektörünün özelliği dikkate alınarak dü- zenleme yapılması ayrıca, 5510 ve 4447 sayılı Kanunlar kapsamında sağlanan desteklerin devam ettirilerek ortalama sigortalı sayısına ilave istihdam şartının sektördeki koşullar iyileşene kadar kaldırılması, bununla birlikte SGK ve İŞKUR tarafından turizm sektörü işyerlerine dönük ihtisas hizmeti verecek birimler oluşturulması, 21. 687 sayılı KHK, 6111 sayılı Yasa kapsamında sağlanan destekler ve asgari ücret desteği uygulamalarının devam ettirilmesi, 22. Yabancı çalışma izni müracaatlarının yurtiçinden de yapılabilmesi olanağının sağlanması, ayrıca nadir dil bilenlerden Türkiye’ye gelmiş olan ve gü- venlik açısından sakıncası olmayan kişilere ivedi 6 aylık oturma izni verilmesi, 23. İki yıldan uzun süre turizmde mevsimlik işçi statüsünde çalışan personele, boşta geçen sürelere ilişkin uzun vadeli sigorta primlerini borçlanma imkânı getirilmesi. Tahsisli Kamu Arazilerine İlişkin 24. Turizm amaçlı tahsislere yönelik mevzuat düzenlemelerinde kurumlar arasındaki düzenleme ve uygulamadaki farklılıkların giderilmesi ve tahsislerin koordinasyonunda Kültür ve Turizm Bakanlığının tek yetkili kılınması, 25. 2018 ve 2019 yılı içinde tahakkuk edecek irtifak hakkı ve hasılat payı bedellerinin taksitlendirilmesi, 26. Tahsislere ilişkin hisse devirlerinde izin sürecinin kolaylaştırılarak bedel güncellemesi kapsamında yeniden sözleşme yapılması uygulamasının kaldı- rılması, 27. Yatak sayısında yeterli arza ulaşmış turizm destinasyonlarında yeni yapılacak tahsislerde konaklama yerine spor, eğlence, kongre gibi tamamlayıcı tesis türlerine öncelik verilmesi. Yatırım Teşviklerine İlişkin 28. İmalat sektörüne sağlanan ilave %15 yatırıma katkı oranının turizm sektörüne de sağlanmasına yönelik düzenleme yapılması, 29. Yatırım Teşvik Belgesi kapsamında sağlanan yatırım katkı tutar oranlarının arttırılarak sadece gelir veya kurumlar vergisi üzerinden değil, yatırımcının mükellefi olduğu tüm vergi türleri üzerinden mahsup edilebilmesine yönelik düzenleme yapılması. Deniz Turizmi Tesislerine İlişkin 30. Deniz turizmi tesislerinde konaklama tesislerinde olduğu gibi tekne bağ- lama sözleşmelerinden alınan damga vergisine Vergi Resim Harç istisna Belgesi kapsamında muafiyet sağlanması, 31. Marinalarımızda kışlayan yabancı bayraklı teknelerin Türkiye dışında alternatif marinalara gitmesini önleyecek ve teşvik edecek tedbirlerin alınması, 32. Yabancı bayraklı yatların sürekli kalması önündeki yasal düzenlemelerin kaldırılması, ayrıca bakım, onarım, refit işlerini Türkiye’de yapılmasını teşvik amacıyla vergisel muafiyetin getirilmesi. Diğer Teşviklere İlişkin 33. Turizm yatırımlarına ilişkin plan, tahsis, belge ile ilgili idari ve hukuki sorunların, geçici madde şeklindeki yasal düzenleme ile giderilerek “turizm yatırımlarında barış ortamı” sağlanması, 34. Turizm Tesislerinin Belgelendirilmesine ve Niteliklerine İlişkin Yönetmeliğin, sektörün uluslararası niteliği ve piyasa özelliği dikkate alınarak genel hükümler çerçevesinde nitelikler ön plana çıkarılarak yeniden düzenlenmesi, 35. Turizm sektörünün, döviz kazandırıcı faaliyetlerinin ihracatçılara tanınan tüm desteklerden yararlandırılmasının sağlanması, 36. Bakanlıkça verilen kruvaziyer ve uçak desteklerinin 2018 yılında aynen devam ettirilmesi, 2019 yılından itibaren de destinasyon farklılıklarının gözetilerek performansa dayalı ve konaklama sektörünü de kapsayacak şekilde düzenlenmesi, verilen desteklerle ilgili olarak Bakanlıkça yapılan ödemelerin mahsup yoluyla yapılarak geciktirilmemesinin sağlanması, 37. Enerji desteği kapsamının genişletilmesi, elektrik, su, atık su, katı atık, doğalgaz olarak 2634 sayılı Yasanın ilgili maddesinin uygulanması, 38. Turquality şartlarının turizm sektörüne uygun ve uygulanabilir hale getirilmesi, 39. Türk Hava Yollarının, Avrupa’dan veya ana turist destinasyonlarından ülkemizdeki önemli destinasyonlarda yer alan havalimanlarına (öncelikle Antalya, Dalaman, Bodrum, İzmir, Van, Çukurova, Trabzon olmak üzere), kaynak pazar ülkelerinden İstanbul aktarmalı değil, doğrudan uçuş imkânı ile bazı destinasyonlara özel havayolları ile ortak uçuş imkânı sağlaması, 40. Bölgesel havacılığa lisans verilmesi, küçük havalimanlarının kurulmasının teşvik edilmesi, 41. Yaşanan sıkıntılar nedeni ile verimsiz çalışan ya da kapanan konaklama tesislerinin rezidans, hastane, ofis ve benzeri kurumlara dönüştürülebilmesi için mevzuat ve imar planı revizyonlarına izin verilmesi, 42. Kredi Yurtlar kurumuna bağlı yurtların atıl dönemlerinde turizm tesisleri için personel lojmanı olarak kullanılması, hostel vb konaklama tesislerinin de sezon dışında yurt olarak kullanılması, 43. Özel düzenlemelerle Casinoları içeren turizm çeşitlendirmesinin önünün açılması, 44. 3621 sayılı Kıyı Kanunu uyarınca kıyılarda yeni bir yönetişim modeli getirilerek kıyıların turizm amaçlı kullanımına esneklik getirilmesi ve bu kapsamda ecrimisil uygulamasının kullanım hakkı kapsamına alınarak yeniden düzenlenmesi, 45. Turizm alan ve merkezlerinde veya destinasyonlarda yapılan uluslararası alanda kabul görmüş veya bölgesel nitelikte festivaller ve olimpik spor kategorisindeki faaliyetlerin desteklenmesi, özel teşvik sağlanması. Yatırım 46. Yatırım planlamalarının, belli temalar ve turizm koridorları göz önünde bulundurularak, destinasyon odaklı alan yönetimi modeli yaklaşımıyla geliş- tirilmesi ve kamu - özel işbirliği modellerinin turizm yatırımlarında daha fazla kullanılması.(2023 stratejisinde değerlendirilmesi ve 11. Kalkınma planına uygun olması dikkate alınarak), 47. Turizm destinasyonlarındaki alt yapı yatırımlarının 2020 yılına kadar tamamlanması için ihtiyaç-kaynak dengesi göz önünde bulundurularak yatı- rım planlaması yapılması ve genel bütçeden yapılan yatırımların yerel yönetimlerden gelen talepleri karşılama yaklaşımından uzaklaşılması, yapılacak yatırımlarda proje bütününün görülerek yerel idarelerin belli oranda maddi katkısı karşılığı ödenek aktarılması, 48. Turizm destinasyonlarında tamamlanmamış altyapı yatırımlarına öncelik verilmesi (katı atık – arıtma tesisleri başta olmak üzere), 49. Kamu tahsislerinde ön izin ve hazırlık sürelerinin 2019 yılı sonuna kadar uzatılması, 50. Deniz turizmi tesisleri ve yat limanlarının yatırım teşvik mevzuatı açısından “stratejik yatırım “kapsamına alınması, 51. Günübirlik turizmi teşvik etmek amacıyla kıyı turizmi destinasyonları arasında deniz ulaşımının teşvik edilmesi, 52. Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığınca “Turizm Kıyı Yapıları Master Planı”nın yenilenmesi. Finansman 53. Turizm işletmeleri için (yapılandırmalar ve yeniden kredilendirmeler dahil) kullandırılacak kredilerde işletme ve yatırım kredisi ayrımı olmaksızın KGF kredi kefalet vadesinin 3+7 yıl olarak düzenlenmesi, 54. Sadece turizm sektörüne yönelik uzun vadeli 50 milyar TL’lik ilave KGF limiti oluşturulması, 55. Turizm sektöründeki firmaların KOBİ firmaları da dahil olmak üzere 200 milyon TL’lik geniş limite tabi olması ve kullandırımların tamamının Portföy Garanti Sistemi (PGS) dahilinde yapılması, 56. Eximbank’ın özvarlığı ve kaynakları güçlendirilerek, turizmciye orta - uzun vadeli kredi programı uygulaması; sektörün faiz yükünün azaltılmasına olanak sağlamak amacıyla, döviz kazandırıcı faaliyetlerin doğduğu yer olan otellerimizin, sadece turizm işletme belgelerini ibraz ederek, ödemesiz dö- nemli 5-7 yıl vadeli düşük faizli kredi kullanabileceği bir program oluşturulması, 57. Turizm sektöründeki firmalar için %100 KGF kefalet oranı ile kredi kullandırılması, 58. Tur operatörleri ile oteller arasında yapılan satış kontratlarının ve/veya otellerin direkt aldıkları rezervasyonların Bakanlık nezdinde takip edilmesi ve bu kontratların Eximbank tarafından politik ve ticari risk sigortasına tabi tutulması. Bu alacakların otelciler tarafından finansman erişiminde kullanılması, 59. Tur operatörleriyle yapılan sözleşmelerin tur operatörleri tarafından finansman amaçlı olarak temlik edilmesine izin verilmesi konusunda çalışma yapılması. ORTA VE UZUN VADELİ TEDBİRLER Teşvik 60. Turizm destinasyonlarının yenilenmesi ve fonksiyonlarının artırılması; tüm turizm destinasyonlarında eksik fonksiyonların tamamlanması amacıyla TDKK’ca tespitler yapılması ve öncelikli olarak teşvik edilmesi, golf, spor, kongre merkezi, alışveriş merkezi, eğlence merkezi vb. ek fonksiyonları ile geliştirilmesi, 61. Markalaşmayı teşvik ederek ülke imajına olumlu katkı sağlayarak uluslararası standartlara taşımak amacıyla üçten fazla turizm işletmesi yatırımı yapan ve/veya aynı marka ya da çatı markası altında işleten Türk turizm işletmelerine özel işletme teşvikleri sağlanması, 62. Yurtdışında faaliyet gösteren ve sektör temsilcileriyle birlikte Bakanlıkça belirlenecek kriterlerdeki tur operatörü ve seyahat acentalarının ülkemize yönelik yurtdışı pazarlama faaliyetlerinin teşvik edilmesi ve desteklenmesi, 63. Turizmde acenta, tur operatörü, ulaştırma, konaklama ve deniz turizm tesisleri yatırımcı ve işletmecilerine yönelik olmak üzere “Turizmde Dönüşüm Koordinasyon Kurulu” tarafından paydaşların faydalanacağı ve turizm döviz gelirlerinin %5’inin (%1’inin tanıtım amaçlı kullanılması kaydıyla) performansa dayalı olarak paylaştırılacağı bir destek hibe modelinin geliştirilmesi, 64. Yurtdışında faaliyet gösterecek Türk tur operatörleri, acenta şirketleri, kruvaziyer firmaları ve charter firmaları açılması ve faaliyetlerinin desteklenmesine yönelik tedbirler alınması, 65. Turizm alan ve merkezlerinde, kültür, eğlence, spor ve eğitim amaçlı yapı- lacak yeni yatırımlar veya dönüşüm projelerinde devlet yardımlarının artırılarak etkin hale getirilmesi, 66. Ören yerlerinin sponsorlukları, tarihî eserlerin dönüşümü ve koruma - kullanma dengesi içerisinde ekonomiye kazandırılarak kullanımı için uygun desteklerin sağlanması, 67. Özel müzeciliğin geliştirilmesi amacıyla maliyet oluşturan tüm kalemlerin gözden geçirilerek yeniden düzenlenmesi, 68. Destinasyon yönetimi anlayışına uygun, genç ve kadın girişimciliğini destekleyen özgün nitelikli pansiyonculuk, küçük restoran ve butik otellerin özendirilmesi ve teşvik edilmesi (KOSGEB, Kalkınma Ajansları, TKDK Destekleri gibi.), 69. Özel mülkiyet kapsamındaki otellerin satışı ve 3. kişilere tam veya kısmi kiralanması ile tahsisli tesislerin kiralanması konusunda uygulama kolaylıklarının sağlanması, 70. Geriatrik merkezlerin kurulmasının teşviki ve otellerin geriatri ve wellness fonksiyonları doğrultusunda poliklinik açması için yeni yatırım ve dönüştürme projelerine izin verilmesi / ilgili mevzuatın geliştirilmesi, 71. Destekli yaşam üniteleri alanları belirlenmesi ve bu yatırımlara özel teşvik verilmesi, Yatırım 72. Tüm turizm destinasyonlarındaki yatırımların gözden geçirilerek, başarıyla uygulanmış olan kentsel dönüşüm sistemine benzer şekilde; yıpranmış, kullanım süresi dolmuş ve imar aflı tesislerin, konutların, kooperatiflerin Türk kültür ve anlayışını yansıtan turizm amaçlı yatırımlara dönüşümünün kapsamlı bir “Fiziksel Dönüşüm Projesi” marifetiyle sağlanması (Turizmde Dönüşüm Stratejisi), 73. Sivil mimarlık örnekleri ve anıtsal eserlerin restorasyonunu ve gerekirse işletmesini üstlenen turizm şirketlerinin bu maliyet ve harcamalarının tamamının kurumlar vergisi matrahından indirilmesi ve diğer desteklerin sağlanması yönünde çalışmalar yapılması (han, hamam, bedesten vb), 74. İstanbul’da yeni kruvaziyer limanı ile ilgili ihtiyacın belirlenerek araştırma yapılması. Finansman 75. Finansal açıdan sürdürülebilir modellerin kurulmasını sağlamak amacıyla, sektörün finansal ihtiyacı hususunda, sermaye piyasaları üzerinden ürün oluşumuna yönelik çalışma yapılması ve Türk sermaye piyasasının derinleş- mesine katkı sağlamak amacıyla sermaye piyasası araçlarının çeşitlendirilmesi, 76. Türkiye Kalkınma Bankasının turizme destek verecek şekilde yeniden yapılandırılması ve ihtisaslaştırılması, 77. Turizm sektöründe kullanılmak üzere, bankaların bilançolarından sektör kredilerinden oluşturulacak portföyleri kullanılarak gerekirse devlet garantisiyle varlık teminatlı menkul kıymet (covered bond) ihracı yoluyla uzun vadeli kaynak sağlanması, 78. Turizmde özel sektörün finans ihtiyacını karşılamak amacıyla sermaye piyasası araçlarının kullanılması, turizm sektörüne kolaylıklar sağlanması halka arzının gerçekleştirilmesi yoluyla turizm gayrimenkul fonu, gayrimenkul yatırım ortaklığı veya tahvil bono gibi araçların kullanılması, 79. Toplam turizm ürününün oluşturulması amacıyla tarihî eserler, doğal parklar, müzeler, eğlence etkinlikleri ve tema parkları vb. yatırımların yapı- labilmesi, yatırım riskinin düşürülebilmesi, hizmetlere odaklanılabilmesi ve farklı finansal modeller oluşturulabilmesi açısından, Kamu-Özel ortaklıkları- nın (Public Private Partnership-PPP) turizm sektöründe kullanılması. 6] Konaklama Sektörü Komisyonu KOMİSYON BAŞKANI: Ahmet BARUT ÜYELER: Abdullah KELEŞ Armin ZERUNYAN Ayşe Nazan YILMAZ Beykan ÇİZEL, Prof. Dr. Burhanettin SİLİ Cem KINAY, Dr. Erkan YAĞCI, Dr. Ethem Hakan DURAN Halil ÖZYURT Hasan Ali CEYLAN Abdullah Fehmi BOZKURT Hediye GÜRAL GÜR Hilal UYSAL İbrahim ACAR İsmail Hakkı YÜKSEL Kaan Kaşif KAVALOĞLU Mete AKCAN Oktay SIDAR Osman Mehmet ÇELİK Ramazan ALKAN Yakup DİNLER  Raportörler: Mücahit ÜSTE - Yeliz TEKİN Ülke turizminin bel kemiğini oluşturan konaklama sektörü, ekonomimize sunduğu katma değer ve oluşturduğu istihdam ile ülke kalkınmasında çok önemli bir paya sahiptir ve Türk turizminin rekabet üstünlüğünün hissedildiği en yüksek alandır. Son yıllarda uluslararası alanda yaşanan olaylar ile ekonomik, toplumsal ve kültürel etmenlerden olumsuz yönde etkilenen ve bir daralma sürecine giren konaklama sektörünün uzun vadedeki hedeflerine ulaşabilmesi için sektörü ilgilendiren konularda kapsamlı değişiklik ve yeniliklerin yapılmasının gündeme getirilmesi zaruri olmuştur. Bu kapsamda, mevcut mevzuatın çağın şartlarına uygun olarak güncellenmesi, teşvik mekanizmalarının geliştirilmesi, turist başı harcamanın arttırılması, yeni pazarlardan pay alınması, konaklama işletmelerinde ürün çeşitliliğinin sağlanması, özellikle belirli bölgelerde yoğunlaşan yatak arzının kontrol altına alınması, sektöre özel istihdam modellerinin oluşturulması, kriz yönetiminin etkinleştirilmesi, turizmin on iki aya yayılması, konaklama tesislerinde standart birliğinin sağlanması, önümüzdeki dönem tüketici ihtiyaçlarına cevap verecek yeni nesil otel konseptlerinin özendirilmesi, büyük veri (big data) ve istatistiki veri tabanının oluşturulması vb. amaçlarla aşağıda belirtilen konu başlıklarında çalışmalar yürütülmüş ve kapsamlı, sarih, uygulanabilir öneriler hazırlanmıştır. Bu çalışmaların sürekli güncellenmesi için şûranın en geç beş yılda bir tekrarlanması önerilmektedir. KONAKLAMA SEKTÖRÜNÜN TEŞVİKİ VE GELİŞİMİ 2634 Sayılı Kanunun Yenilenmesi 1. 1982’de yayımlanarak yürürlüğe girmiş olan 2634 sayılı Kanun ülkemizin ulaştığı kapasiteyi kaldırmamaktadır. Turizm Evresindeki beklentilerimizin karşılanması için 2634 sayılı Kanun baştan aşağıya yenilenmelidir. Teşvik Unsurları 2. Konaklama vergisi gibi, sektörün rekabet şansını azaltacak vergiler gündeme gelmemelidir. 3. Sektöre yönelik tüm teşvik ve desteklerin bir çatı altında toplanarak 2634 sayılı Kanunda birleştirilmesi ve bu yolla turizmi teşvik mevzuatındaki dağı- nıklığın giderilmesi gerekmektedir. 4. İşletmelerin tahsis süreleri, hakkaniyetli olması açısından ilave kırk dokuz (49) yıl olarak devam ettirilmelidir. Uzatma şartları Kültür ve Turizm Bakanlığı, Maliye Bakanlığı ve diğer tüm paydaşların uzlaşısıyla sonuçlandırılmalıdır. Orman ve Su İşleri Bakanlığı, Kültür ve Turizm Bakanlığı ve Maliye Bakanlığı ile yapılan sözleşmelerde kira bedellerinin en alt oranda eşit olması ve kamu kurumları ile yapılan mevcut sözleşme şartlarının tek tip hâlinde düzenlenmesi gerekmektedir. 5. Türkiye Varlık Fonu Yönetimi A.Ş. kapsamına alınan tüm taşınmazların, tahsis uzatmaları dâhil olmak üzere, sektöre sağlanan tüm teşvik ve desteklerden aynı şekilde faydalandırılması sağlanmalıdır. 6. 4916 sayılı Kanunun geçici 2. maddesi ve bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar yerine, kalıcı niteliği haiz olan ve yatırımcıların aykırı- lıklarının önem, derece ve ağırlığına göre belirlenecek farklı oranlarda bedel (tazminat) alınmasını hüküm altına alacak kanuni düzenleme yapılmalıdır. 7. Yatırımlara Proje Bazlı Devlet Yardımı Verilmesine İlişkin Bakanlar Kurulu Kararı ile hayata geçirilen devlet yardımlarından turizm sektörünün de faydalanabilmesi ve bu doğrultuda, yeni açılacak turizm alanlarında gerçekleş- tirilecek yatırımlarda Kararda belirlenen asgari yatırım tutarının 30 (Otuz) milyon ABD Dolarına indirilmesi talep edilmektedir. 8. Kültür ve Turizm Bakanlığından tahsisli konaklama tesislerinden tahsil edilecek kira bedellerinin ertelenmesi ve 3 (üç) eşit taksitte ödenmesi uygulamasının önümüzdeki yıl için de geçerli kılınması talep edilmektedir. 9. Seyahat acentalarına sağlanmakta olan uçak desteklerinin sadece düşük sezonda verilmesi gerekmekte olup ülkemiz kaynaklarının tüm turizm işletmelerinin (acentalar, oteller) ihtiyaçları da göze alınarak değerlendirilmesi gerekmektedir. 10. Mevcut tesislerimizin finansal sıkıntılarının giderilmesi için hazine garantili Kredi Garanti Fonu mekanizması devreye alınmalıdır. Kredi Garanti Fonu 6 uygulamalarının etkinliğinin arttırılması için hazine kefaleti oranının yükseltilmesi gerekmektedir. 11. İhracatçı statüsündeki firmalara sağlanan tüm teşvikler konaklama işletmelerine de sağlanmalıdır. 12. Mevcut tesislerin yenilenmesi kapsamında, yatırım belgesinin konaklama yatırımlarına sağladığı avantajların benzerleri, işletmedeki tesislere de sağlanmalı; yenilemelerin gerçekleştirilebilmesi için uzun vadeli ve düşük faizli kredi olanakları yaratılmalıdır. 13. Ruhsatlandırma bedellerinde teşvik destekleri uygulanmalıdır. 14. Dünyanın önemli merkezlerinden turistik bölgelerimize doğrudan tarifeli seferler konulmalıdır. 15. Termal otellerden alınacak sıcak su ücreti sadece oda gelirleri üzerinden hesaplanmalıdır. 16. Merkezi yatırım bütçesinin iller arasında paylaşım kriteri olarak o ilin yıllık turist sayısı dikkate alınmalı ve altyapı yatırım bütçeleri de bu kriter göz önünde bulundurularak bölüştürülmelidir. 17. Turizm tahsisli belgeli işletmelerdeki kapasitenin bir bölümünün üçüncü kişiler lehine bağımsız ve sürekli üst hakkı kullanımının tapuya tescil edilebilmesi sağlanmalıdır. Yeni Yatırımların ve Yatak Kapasitesinin Kontrol Altına Alınması 18. Turizmde bölgesel gelişimi teşvik etmek, tüm destinasyonların turizmden daha fazla pay alabilmesini sağlayabilmek ve ürün çeşitliliğini arttırmak için yatırımların belirli bölgelerde talepten fazla yoğunlaşmasının önüne geçilmesi kapsamında, ilgili Bakanlıkların temsilcileri ile özel sektör temsilcilerinin yer alacağı bölgesel bir “Yatırım Takip ve İzleme Kurulu” oluşturularak büyüme analizleri ve eğilimler çerçevesinde bölgelerin ve şehirlerin ihtiyaç- larına göre otel yatırımlarına izin verilmesi; buna göre 5, 10, 15 yıllık yatırım planlarının hazırlanması ve bunun kamuoyu ile yatırımcılara duyurulması uygun olacaktır. 19. Turizmin kentler ve bölgeler üzerindeki olumlu etkilerini arttırabilmek ve olası olumsuzlukları minimize etmek için kentlerde turizm envanterlerinin oluşturulması, sürdürülebilir turizm stratejilerinin hazırlanması, bunların yerel yönetimlerin stratejik planları ve mekânsal planlarıyla bütünleştirilmesi gerekmektedir. Turizmin sürdürülebilir olabilmesi için turizmin ekonomik etkilerinin yanı sıra sosyal, çevresel ve kültürel etkileri de gözetilerek kentsel gelişme stratejileri oluşturulmalıdır. KONAKLAMA SEKTÖRÜNDE MESLEKİ ÖRGÜTLENME 20. Konaklama sektörünün meslek birliği yasası acilen çıkarılmalıdır. KÜLTÜR VE TURİZM BAKANLIĞININ GÜÇLENDİRİLMESİ 21. Kültür ve Turizm Bakanlığı küresel ve ulusal gelişmelere bağlı olarak yeniden yapılanmalı, bunu gelişmiş ve Türkiye koşullarında daha rekabetçi ve verimli çıktıları hedefleyen bir kamu organizasyon yapısının bir parçası olarak gerçekleştirmelidir. 22. Merkezi hükümet ve yerel idareler arasında yaşanan çok başlılık konusu ve kamusal yetki dağılımı 2634 sayılı Turizmi Teşvik Kanunu’nda yapılacak değişikliklerle gözden geçirilmelidir. 23. Kültür ve Turizm Bakanlığı Ekonomi Koordinasyon Kuruluna dâhil edilmelidir. 24. Turizm alanları ve bu alanların dışında yapılacak turizm yatırımları için planlama yetkisinin tek elde toplanması; bu özel kapsamlı yetkinin Kültür ve Turizm Bakanlığında olması, turizm amaçlı imar ve yatırım planlaması konularındaki yetki çakışmasının giderilmesi gerekmektedir. 25. Hazine taşınmazlarının turizm amaçlı tahsisinde, tapuda üst hakkı kurmak dâhil tüm işlemlerin tek bir bakanlık tarafından yürütülmesi hususunda kanuni düzenleme yapılması uygun olacaktır. 26. 2634 sayılı Turizmi Teşvik Kanununun 30. maddesi uyarınca Kültür ve Turizm Bakanlığına verilmiş yetkinin kullanımının sağlanarak, tesislerin tek 8 elden konaklama sektörü temsilcileri ile birlikte belgelendirilmesi, denetiminin yapılması ve sınıflandırılmasının gerçekleştirilmesi gerekmektedir. KONAKLAMA TESİSLERİNİN BELGELENDİRİLMESİ, SINIFLANDIRILMASI VE DENETİMİ 27. Tesislere yönelik standartların gözden geçirilerek, Turizm Tesislerinin Belgelendirilmesine ve Niteliklerine İlişkin Yönetmeliğin yeni ihtiyaçlara yön verecek şekilde güncellenmesi gerekmektedir. 28. Bakanlıktan belgeli ve belediye belgeli olmak üzere iki farklı belgelendirmenin yarattığı karmaşıklığın giderilmesi için konaklama tesislerinin tümü- nün tek elden ve Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından belgelendirilmesi ve sınıflandırılması gerekmekte olup buna yönelik yerel yönetimlerin ve diğer Bakanlıkların denetim yetkilerinin Kültür ve Turizm Bakanlığına devredilmesi gerekmektedir. 29. Denetimin yerel ölçekte gerçekleştirilmesinin sağlanması amacıyla Kültür ve Turizm Bakanlığının bölge teşkilatlarının gerekli yerlerde oluşturulması gerekmektedir. 30. Tesis belgelendirmeleri en fazla beş yıl olmak üzere süreli olmalıdır. 31. Sınıflandırma formlarında tesislerin hizmet standardını ölçmeye yönelik asgari kriterler de olmalıdır. 32. Sınıflandırma formları; tesislere bölgelere göre fırsat eşitliği sağlayacak şekilde uyarlanmalıdır. İLİŞKİLİ MEVZUATTAN KAYNAKLANAN SORUNLAR VE ÇÖZÜMLERİ Kimlik Bildirme Kanunu ve Anlık Bildirim Uygulaması 33. İçişleri Bakanlığının ilgili birimleri ile sektörün birlikte çalışarak kimlik bildirme işlemlerinin pratik ve otomatik hale getirilmesinin sağlanması; ayrıca, işletme ruhsatı iptali cezasının kaldırılması ve yaptırımların idari para cezası seviyesinde kalması gerekmektedir. Dağıtım Bedelleri Adı Altında Alınan İlave Bedeller 34. Elektrik faturalarında dağıtım bedeli adı altında alınan ve turistleri ilgilendirmediğini düşündüğümüz kaçak elektrik payı ile TRT payı gibi faturalara yansıtılan ödemelerin kaldırılması gerekmektedir. Eğlence Vergisine Muafiyet Getirilmesi 35. Kültür ve Turizm Bakanlığından belgeli, biletli satışa tabi üniteleri bulunmayan otellerden eğlence vergisi alınmamalıdır. ÖTV İadesi 36. Kültür ve Turizm Bakanlığından belgeli konaklama işletmeleri için alkollü içeceklerde ÖTV iadesi mekanizmasının getirilmesi gerekmektedir. KDV Uygulaması 37. Katma Değer Vergisi Genel Uygulama Tebliğinde değişiklik yapılarak her şey dâhil sistemi kapsamında sunulan alkollü içeceklerle ilgili ödenen KDV’nin indirilecek KDV hesaplarına dâhil edilmesinin sağlanması gerekmektedir. 38. Kültür ve Turizm Bakanlığından belgeli konaklama işletmelerinin lokantalarında verilen yiyecek hizmetinin KDV’sinin yüzde 8’e indirilmesi gerekmektedir. Kıyı Kanunu 39. 3621 sayılı Kıyı Kanunu’nda, kamu kullanımını engellemeden, tesisleri ve işletmeleri zor durumda bırakmayacak “bütüncül” bir bakış açısıyla yeniden düzenleme yapılması ve yatırımcıyı işgalci konumuna sokan ecrimisil uygulamasının bitirilmesi; bedellerin tespiti ve ödenmesini bölgesel farklılıkları da göz önüne alarak belli standarda kavuşturan bir düzenleme yapılması gerekmektedir. Ayrıca, bu kapsamda ecrimisil uygulamasının cezai uygulama olmaktan çıkarılıp, kullanım hakkı olarak yeniden düzenlenmesi gerekmektedir. 40. Tüm sahil bölgelerinde kıyı-kenar çizgisinin Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca yeniden belirlenmesi gerekmektedir. 41. Mevzuatta yer alan dalgakıranlar ve iskelelerle ilgili bölümlerin izin süreç- leri kolaylaştırılmalıdır. Çevre Mevzuatı 42. Kültür ve Turizm Bakanlığından belgeli tesislerde çevre mevzuatına iliş- kin olarak yaşanan zorlukların giderilmesi için Kültür ve Turizm Bakanlığı ile Çevre ve Şehircilik Bakanlığının işbirliği yapması ve çevreye duyarlı konaklama tesisi belgeli tesislerin çevre mühendisi istihdamından ve Çevre ve Şehircilik Bakanlığı denetiminden muaf tutulması gerekmektedir. 43. Sürdürülebilir turizm kapsamında, denizin ve çevrenin korunmasına yönelik denetimler arttırılmalıdır. Telif Hakları İle İlgili Mevzuat 44. İmzalanan temsil lisans sözleşmeleri, kullanıcının yanı sıra Ortak Lisanslama Birimi (OLB) kapsamındaki meslek birliklerince ayrı ayrı imzalanmaktadır. Bu prosedürdeki çok taraflılığın giderilerek lisanslama faaliyetlerinde kullanıcı karşısında tek muhatap ilkesinin benimsenmesi ve sözleşmenin yü- rürlüğe girmesindeki gecikmelerin engellenmesi gerekmektedir. Enerji Teşviki 45. 2634 sayılı Turizmi Teşvik Kanununun 16.maddesinin uygulanmasının sağlanması gerekmektedir. KONAKLAMA SEKTÖRÜNDE İNSAN KAYNAKLARI 46. Konaklama sektöründe istihdama yönelik getirilen desteklerin devam etmesi gerekmektedir. 47. 4857 sayılı İş Kanunu, konaklama sektörünün günümüz ihtiyaçlarına cevap verecek şekilde değiştirilmelidir. 48. Esnek çalışma için sınırlayıcı yaklaşım terk edilmelidir. Kadın çalışanlara ve gençlere esnek çalışabilecekleri ortamların sağlanması gerekmektedir. 49. Belirli süreli iş sözleşmesi yapılması önündeki engeller kaldırılmalıdır. 50. Geçici iş ilişkisi yeniden ele alınmalı ve buna izin veren düzenlemeler yapılmalıdır. 51. Meslek liselerinin, meslek yüksekokullarının ve fakültelerin eğitim-öğretim dönemleri, şehir otellerinin ve sahil otellerinin yoğun olduğu zamanlar dikkate alınarak programlanmalı ve anılan eğitim birimlerinde okuyan öğrencilerin zorunlu stajlar dışında eğitimleri sırasında da kısmi süreli iş sözleşmesi ile çalışması hâlinde çeşitli teşvikler sağlanmalıdır. 52. 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanununa geçici 10. madde ile getirilen teş- vik uygulamasında geriye dönük 6 aylık işsizlik aranmakta olup, bu sürenin 3 aya düşürülmesi ve askıdaki personeli de kapsar hale getirilmesi gerekmektedir. 53. Konaklama işletmelerindeki tüm departmanlar için mesleki yeterlilikler ivedilikle hazırlanmalı ve mesleki yeterlilik belgesine sahip olanların konaklama sektöründe çalışması özendirilmelidir. KONAKLAMA İŞLETMELERİNDE ÜRÜN ÇEŞİTLİLİĞİ 54.Uzun vadedeki hedeflerimize ulaşabilmek için, güçlü yanımız deniz-kum-güneş turizminin yanı sıra, farklı turizm ve konaklama türlerinin gelişiminin teşvik edilmesi gerekmektedir. Bu bağlamda, aşağıda belirtilen türlerin Turizm Tesislerinin Belgelendirilmesine ve Niteliklerine İlişkin Yönetmeliğe dâhil edilmesi için mevzuat altyapısının oluşturulması gerekmektedir. Üçüncü Yaş Turizmi 55. Üçüncü yaş grubunun, otellerimizde sağlıklı yaşam konseptinde ağırlanması; bu misafirlere yönelik ilave sağlık hizmetlerinin sunulduğu yeni bir otel türünün geliştirilmesi önerilmektedir. Karavan-Kamping Turizmi 56. Karavan-kamping turizmi teşvik edilerek iyi tanıtılmalı ve karavan-kamping alanlarının standartları yükseltilmelidir. 57. Kamping turizmine yönelik Hazine arazileri tahsisleri yapılmalı ve bu alanlar tek elden Kültür ve Turizm Bakanlığınca yerinden denetlenmelidir. Golf Turizmi 58. Kültür ve Turizm Bakanlığınca ülkemizin çeşitli yerlerinde golf turizmine yönelik tahsisler yapılmalıdır. Muhafazakâr Otel 59. Pazar hacmi ve ihtiyacı dikkate alınarak muhafazakâr otellerin standartlarının belirlenmesi ve bir konaklama tesisi türü olarak Turizm Tesislerinin Belgelendirilmesine ve Niteliklerine İlişkin Yönetmelikte yer alması gerekmektedir. 60. Yeni tahsislerde muhafazakâr otel türü de dikkate alınmalıdır. Küçük Oteller 61. Konaklama tesislerinin belgelendirilmesine ilişkin mevcut mevzuat bü- yük oteller dikkate alınarak oluşturulduğu için küçük otellerin realitelerine uymamakta; bu da sınıflandırma ve belgelendirme konularında ciddi sıkıntılar yaratmaktadır. Turizm Tesislerinin Belgelendirilmesine ve Niteliklerine İlişkin Yönetmelikte küçük otellerin de ayrı bir kategoride yer alması sağlanmalıdır. Sağlıklı Yaşam (Wellness) Otelleri 62. “Wellness” için çok önemli bir destinasyon olma potansiyeline sahip olan ülkemizdeki “wellness otel” kapasitesini arttırmak için bu türün Turizm Tesislerinin Belgelendirilmesine ve Niteliklerine İlişkin Yönetmeliğe ayrı bir tür olarak kazandırılması gerekmektedir. Anadolu Yerel Kültür ve Konaklama Konseptinin Geliştirilmesi 63. Tarihî ve tescilli yapıların turizme kazandırılması teşvik edilmelidir. Tarih, coğrafya, lezzet ve yerel kültürlere dayalı konaklama konsepti sunarak diğer ülkelerden ayrışmak amacıyla, Anadolu Yerel Kültür ve Konaklama Konseptinin (Anatolity: Local Hospitality - Anatolity: Türk Misafirperverliği) geliştirilmesi önerilmektedir. “Türk Misafirperverliği Temelli Lokal Ağırlama Sistemi” (ANATOLITY); Kültür ve Turizm Bakanlığı, yerel yönetimler, özel sektör ve konu ile ilgili uzmanlaşmış üniversiteler işbirliğinde geliştirilmelidir. Yeni Nesil Oteller İşletmecilik özellikleri itibariyle farklılaşan otel konseptlerinin ilgili mevzuatta yer alması için çalışmalar başlatılmalı ve mevzuatta esnek yaklaşımlara yer verilmelidir. Bu kapsamda; 64. Teknoloji ve dijitalleşmenin geleceği tasarlamakta olduğu dikkate alınarak, “robot otel” konseptinin geliştirilmesi önerilmektedir. Gelecek nesil tüketicilerin ihtiyaçlarını da karşılayan yeni nesil otel konseptlerinin geliştirilmesi gerekmektedir. Bu kapsamda, yeni gelişen konsept oteller ve öğrenci yurtları olarak hizmet veren oteller de değerlendirilmelidir. E-TİCARET VE PAYLAŞIM EKONOMİSİ 65. Turizmin bütün katmanlarının dijitalleşmesi teşvik edilmeli; bu dijital yapı özellikle bölgesel ürün ve destinasyon öncelikli pazarlama aracı olmalı ve dijital destinasyon rezervasyon yönetim modeli oluşturulmalıdır. 66. Günübirlik kiralık evlerin faaliyetlerinin yasaklanması yerine yasal kapsama alınması amacıyla, ticari amaçlı turizm faaliyetinin tanımlanması ve çerçevesinin belirlenmesi gerekmektedir. KONAKLAMA İŞLETMELERİNDE BÜYÜK VERİ (BIG DATA) VE SEKTÖR İSTATİSTİKLERİ 67. Büyük verilerin konsolide edileceği teknoloji platformlarının kurulmasına ve veri bankalarının oluşturulmasına özel sektör, meslek birlikleri, devlet ve alanında uzman yerli ve yabancı üniversitelerin işbirliği ile bir an önce başlanmalıdır. Bilgi güvenlik politikalarının bu vizyon ile geliştirilmesi ve ilgili mevzuatın bu ihtiyaca yanıt verecek şekilde yenilenmesi; teknolojik çözümler yerine sistemler arası entegrasyonu engelleyen, yavaş ve eski usul uygulamaların da en kısa zamanda güncellenerek daha çağdaş bir yapıya kavuşturulması gerekmektedir. 68. Büyük veri olarak nitelendirilebilecek bilgilerin bulunduğu yerlerden olan Türkiye İstatistik Kurumu, Kültür ve Turizm Bakanlığı, yerel yönetimler, ticaret odaları, kredi kartı şirketleri, mobil telefon operatörleri, on-line seyahat platformları, sosyal medya kanalları, konaklama tesisleri, gümrük kapıları veya AVM’ler gibi mecralarda toplanan verinin turizm sektörünün ihtiyacına cevap verecek şekilde tasnif ve analiz edilerek devreye girmesi sağlanmalıdır. 69. “Turizm Sektörü Veri Merkezi”nin kurulması gerekmektedir. Bu birim, büyük verinin sektörde kullanımı konusunda yenilikçi çalışmalar yaparak, trendleri takip ederek, pazar ve imaj araştırmaları yaparak, sektörü ilgilendiren konularda bilgileri ve ziyaretçi geri dönüşümlerini toplayıp filtreleyerek ve nihayetinde de değerlendirerek yeniden sektörün yararına sunmalıdır. 70. ISO standartlarına uygun olarak aylık, üç aylık, altı aylık ve yıllık; bölgesel ve ulusal istatistiki bilgiler üretilmeli ve tüm sektörle paylaşılmalıdır. KRİZ YÖNETİMİ 71. Bakanlık bünyesinde merkezi ve yerel bir “Kriz Masası” ve “Kriz Eylem Planı”’nın oluşturulması gerekmektedir. 72. Yerel düzeyde, turizm sektörü temsilcilerinin yanı sıra yaşanan krizin niteliğine bağlı olarak ilgili kurum temsilcilerinden oluşan kriz yönetim biriminin oluşturulması, bu birimin yasal bir düzenlemeyle desteklenmesi ve gerekli yetkilerle donatılması gerekmektedir. 73. Konaklama sektörünün mağduriyetinin engellenmesi için bütüncül bir yaklaşımla “sigortacılık” sisteminin güncellenmesi ve yeni bir sigorta sisteminin ortaya konularak yapılandırılması gerekmektedir. 74. Kriz yönetiminde mobil uygulamalar bölgesel bazda kullanılabilmelidir. MİSAFİR MEMNUNİYETİ & ŞİKÂYETLERİ 75. Turizm hizmetini sunan, alan ve aracılık eden taraflar arasında yaşanacak uyuşmazlıkların çözümü konusunda karar verici bir merci olarak “Tahkim Kurulu” yapısının oluşturulması önerilmektedir. Söz konusu Tahkim Kurulu, tur operatörü temsilcisi, Bakanlık temsilcisi ve otel temsilcisinden oluşmalıdır. 76. Bakanlık belgesi olmayan konaklama tesislerinin internette yayımlanan reklamlarına yönelik olarak Kültür ve Turizm Bakanlığına; merkez ve bölge teşkilatı düzeyinde tedbir alma, denetim yapma ve cezai işlem yapma yetkisinin verilmesi uygun olacaktır. 77. Rezervasyon çağrı merkezlerinin yasal zemine oturtulması ve bu konuda denetim mekanizmasının oluşturulması gerekmektedir. 7] Seyahat Acentacılığı ve Ulaşım Komisyonu KOMİSYON BAŞKANI: M. Talha ÇAMAŞ ÜYELER: Abdullah Soner AKKURT Ahmet BEKTAŞ Ahmet Fevzi ÇALIŞKAN Ali ONARAN Bahar BİRİNCİ Bahri KESİCİ Bülent KATKAK Cemil TURAN Cüneyt MENGÜ Çetin GÜRCÜN Duran ÇONA Funda OCAK Hamdi GÜVENÇ Hüseyin BARANER Hüseyin KIRK Mahmut GÜRSES Mehmet Tevfik NANE Neşet KOÇKAR Teoman TOSUN Yaşar DÖNGEL Yeşim KIRAL Yıldıray KARAER Zeliha ESER, Prof. Dr. Raportörler: Erhan YÜCESOY - Jülide ÖZDEMİR Gerek ülkemize gelen turist sayısı, gerekse turizm gelirlerinin ekonomimizdeki payı her geçen yıl artmaktadır. Önümüzdeki yıllarda da bu artışın devam edeceği beklenmektedir. Turizm sektörünün hizmet sektörü olması nedeniyle istihdamı olumlu etkileyen yönü bilinen bir gerçektir. Ancak bu sektörün üç ana ayağından ikisi olan seyahat acentalığı ve ulaşım alanlarında sorunlar artmış ve çeşitlenmiştir. Sektörün kendine özgü özellikleri, çalışma biçimlerindeki çeşitlilik gibi nedenlerle mevcut yasal düzenlemeler yetersiz kalmaktadır. Bunun yanında uluslararası rekabet, hizmet üretim maliyetlerinin yüksek olması ve turizm endüstrisinin sürdürülebilirliği için yeni düzenlemeler yapılması gerekmektedir. Komisyon; alanında uzman bürokratlar, meslek örgütü temsilcileri, seyahat acentaları ve tur operatörleri temsilcileri ile havayolu işletmeleri yöneticilerinden oluşmuştur. Seyahat Acentacılığı ve Ulaşım Komisyonunda sunulan görüşler ve öneriler, 2023 hedefleri de göz önünde tutularak kapsamlı biçimde tartışılmış ve neticede sekiz ana konu başlığı hâlinde nihai komisyon raporu oluşturulmuştur. Mevzuat Revizyonları 1. Mevcut uygulamada var olan seyahat acentalarının (A), (B), (C) grubu uygulamasının kaldırılarak seyahat acentası ve tur operatörlüğü sistemine geçilmesi ve acentaların kendi içerisinde ihtisas sertifikalarına göre ayrımı- nın yapılarak belgelendirme ve sertifikalandırma uygulamasına geçilmesi gerekmektedir. Kanun değişikliğinin yürürlüğe girmesinden sonra kurulacak seyahat acentalarından istenecek koşulların günün şartlarına göre belirlenmesi sağlanmalıdır. 2. Seyahat acentalığına münhasır faaliyetlerin, seyahat acentalarının münhasır olmaksızın yapabilecekleri faaliyetlerin ve seyahat acentalığı sayılmayan faaliyetlerin netleştirilerek seyahat acentası, tur, paket tur, transfer vb. tanımlarının yapılması gerekmektedir. 3. Ülkemizin doğal, sosyal-kültürel, sportif, tarihî, yeme-içme ve sağlık gibi değerlerini daha iyi tanıtmak amacıyla alternatif turizm dallarının seyahat acentaları münhasır faaliyetleri arasında olduğu açıkça belirtilmelidir. 4. Seyahat acentalarının ürünlerini oluşturan bileşenlere (konaklama tesisleri, yeme-içme tesisleri, rehberler, taşıyıcı işletmeler vb.) karşı sorumluluklarını ve haklarını belirleyici düzenlemelerde güncelleme yapılması gerekmektedir. 5. Online mecralar üzerinden üyeler aleyhine haksız rekabet oluşturan işletme belgesiz seyahat acentalığı faaliyetleri önlenmeli, bu online mecralara erişimin engellenmesi sağlanmalı ve online mecralar üzerinden gerçekleş- tirilen faaliyetlere yönelik caydırıcı idari para cezası ihtiva eden hükümler getirilmelidir. 6. İşletme belgesiz seyahat acentalığı faaliyetlerinde uygulanan idari para cezaları caydırıcı olacak şekilde arttırılmalıdır. İşletme belgesiz seyahat acentalığı faaliyeti gerçekleştiren kişi veya kuruluşlara uygulanacak idari para cezasına esas oluşturacak denetimin TÜRSAB tarafından da yapılabilmesi sağlanmalı ve işletme belgesiz faaliyetlerde kullanılan ulaşım araçlarına uygulanacak idari para cezalarının arttırılması ve ayrıca bu araçlara uygulanabilecek trafikten men dâhil idari yaptırımlarla ilgili olarak İçişleri Bakanlığı ile Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı nezdinde girişimde bulunulmalıdır. 7. Belediyeler, üniversiteler, sivil toplum örgütleri, vakıflar ve bankaların, seyahat acentalarına münhasır hizmetler olarak belirlenmiş faaliyetleri her ne sebeple olursa olsun yapmamaları konusunda gerekli mevzuat çalışmaları yapılmalıdır. 8. Seyahat acentalarının şube açmaları kolaylaştırılmalıdır. 9. Seyahat acentalarının belgeli adresleri dışında faaliyette bulunmak üzere ve 90 günü geçmemek kaydıyla yılda bir defaya mahsus olmak üzere TÜRSAB’dan geçici süreli faaliyet izin belgesi alabilmeleri sağlanmalıdır. 10. Mevzuatta getirilecek kuruluş ve işleyiş değişikliği hâlinde mevcut belgeli seyahat acentalarının müktesep haklarının belirli bir süre korunması sağlanmalıdır. 11. Seyahat acentaları ve tur operatörlerine ihracatçı statüsü kazandırılması sağlanmalıdır. 12. Seyahat acentaları bünyesinde mevsimlik çalışan yabancı uyruklu tur operatörü temsilcilerinin oturma izni ve çalışma izni konularında yaşanmakta olan sıkıntıların aşılması yönünde idari uygulamaların tekrar değerlendirilmesi ve ek maliyet getiren uygulamaların kaldırılması uygun olacaktır. 13. 2634 sayılı Turizmi Teşvik Kanununun teşvik ve koordinasyon esaslarını belirleyen ilgili maddesinin seyahat acentalığı faaliyetlerini de kapsayacak şekilde yeniden düzenlenmesi gerekmektedir. 14. Seyahat acentalarının yurtdışında tur operatörlüğü yapılanmasının teş- vik edilmesi ve ilgili mevzuatlar doğrultusunda desteklenmesi sağlanmalıdır. 15. TÜRSAB organlarının seçim usul ve esaslarına ilişkin yeni düzenlemeler yapılması gerekmektedir.   Turizm Taşımacılığı 16. Turizm taşımacılığını imkânsız kılan dağınık mevzuat ve düzenleyici otorite belirsizliği, yasal dayanağı olmayan, ticari hayatı zorlayan ve ülke turizminin imajını zedeleyen idari yaptırımlara sebep olmaktadır. Turizm taşımacılığı hakkında her kurumun ayrı yetkilendirilmesi ve birbirleri ile çelişen hükümlerin mevzuatta yer alması sorunları giderilerek, bu konuda tek yetkili otorite belirlenmelidir. 17. Günübirlik tur, paket tur ve transferlerde, seyahat acentalarının kendi ulaşım araçlarını kullanmaları hâlinde, bu araçlar için diğer yasa, yönetmelik ve düzenleyici işlemler ile tanımlanan herhangi bir belge istenmemesi gerekmektedir. Bu konuyla ilgili olarak “Turizm Taşımacılığı Kanunu”’nun oluşturulması gerekmektedir. 18. Farklı illerde hizmet sağlayan seyahat acentalarına büyükşehir belediyelerinden ayrı ayrı belge alma zorunluluğu turizm taşımacılığını zorlaştırarak belge karmaşası yaratmaktadır. Bu konunun çözümü hususunda çalışma yapılmalıdır. 19. Seyahat acentasına; Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığından yetki belgesine sahip araçlarla yolcusunu taşırken ayırıcı bir hologram verilmesi önerilmektedir. 20. Havayolu şirketlerinin, internet üzerinden yaptığı satışlarda uyguladığı fiyatların dönemsel olarak seyahat acentalarına uygulanan fiyatlardan farklı olması nedeniyle seyahat acentalarının müşterilerine karşı yaşadığı sıkıntı- ların çözümü konusunda sektörel dayanışma anlayışı çerçevesinde TÜRSAB ve TÖSHİD’in birlikte çalışması uygun olacaktır. 21. Havayolu şirketlerinin zaman zaman uyguladığı kampanyalı satışlardan seyahat acentalarını da faydalandırmaları konusunda TÜRSAB ve TÖSHİD’in birlikte çalışması uygun olacaktır. Turizm Tüketicisi Haklarının Korunması-Turizmde Güvenceler 22. Turizm tüketicilerinin haklarının korunmasına yönelik olarak Kültür ve Turizm Bakanlığınca seyahat endüstrisindeki paydaşların yer alacağı ivedilikle yapılacak bir çalıştay ile kurallar konulması gerekmektedir. Tüketiciler ulusal ve uluslararası olarak ikiye ayrılmakta olup, özellikle Avrupa Birliği turizm tüketicisinin korunmasına yönelik hukuki düzenlemeler de incelenerek hazırlanacak mevzuat her iki turizm tüketicisi grubunu da kapsayacak şekilde tanzim edilmelidir. 23. Seyahat acentasının paket tur veya paket turu oluşturan ürünlerden herhangi birisini basın, yayın ve internet aracılığı ile doğrudan veya diğer seyahat acentaları vasıtasıyla satışa sunabilmesi için tüketicinin ödemiş olduğu bedeli birebir karşılayacak, tüketiciyi koruyucu yeni bir sigorta düzenlemesi getirilmelidir. Zorunlu sigortanın uygulanabilir hale getirilmesine ilişkin dü- zenleme yapılması gerekmektedir. 24. 1618 sayılı Kanunda gerekli düzenlemelerin yapılarak yerli ve yabancı turistlerin başvurabileceği bir Tahkim Kurulunun oluşturulması uygun olacaktır. Türkiye Turizmi Etik İlkeleri Oluşturulması 25. Türkiye turizm politikalarının oluşturulması sürecinde Kültür ve Turizm Bakanlığı başkanlığında meslek örgütleri temsilcilerinden oluşacak bir Türkiye Turizmi Etik Kurulu oluşturulması ve Türkiye turizmi etik ilkelerinin yazılması gerekmektedir. Meslek örgütleri de bu çalışma paralelinde kendi iç bünyelerinde ve sektörlerini ilgilendiren biçimde meslek etik ilkelerini yazmalıdır. Havalimanlarında Hizmet Paylaşımı (Havalimanları Yapılandırılması) 26. Havalimanları, deniz limanları, tren garları ve merkezi otobüs terminallerinde alt ve üst yapı iyileştirme çalışmaları için teknolojiden azami derecede faydalanılması ve “kullanıcı dostu” çözümler geliştirilmesi gerekmektedir. 27. Havalimanlarında yolcuların hızlı geçişlerini sağlamak amacıyla pasaport polislerinin ihtisas sınıfı haline getirilmesi, gün içinde başka görevlere gönderilmemesi ve tayinlerinin yoğun sezon dışına kaydırılması için mevzuat düzenlemesi yapılması önerilmektedir. 28. Havalimanlarında seyahat acentalarının araçları ve turistler için peronların ayrılması uygun olacaktır. 29. Gümrüklü meydanların işlevsel hale getirilmesi önerilmektedir. 30. Havalimanlarında verilen/alınan hizmetler olan vize alımı, pasaport kontrolü, bagaj alım, gümrük kontrolü, ulaşım hizmetleri, (transfer, araç kiralama, halk otobüsleri, tramvay metro, özel otobüs şirketleri, taksi) güvenlik kontrolleri, yolcu kabulü, yeme/içme/alışveriş, özel hizmetler (hızlı geçiş, özel salon, engelli yolcular) hususlarında iyileştirme yapılması gerekmektedir. 31. Havalimanı yönetimleri, hitap ettikleri pazarda bulunan tur operatörleri temsilcileri ile düzenli temas hâlinde bulunarak olası sorunların çözümünde birlikte hareket etmeli ve alınan kararlar tüm paydaşlar ile paylaşılmalıdır. 32. İstanbul Yeni Havalimanında yapılan tasarımların başarılı bir şekilde uygulamaya geçebilmesi için kâğıda çizilen planın tam denetimle yönetilmesi gerekmektedir. Ulaşım tasarımının doğru bir şekilde yönetilebilmesi için havalimanı iç yollarında DHMİ, İGA, PTT işbirliği ile HGS sisteminin kurulması, polislerin kurulu düzeni sağlaması ve düzeni ihlal eden araçlara sağlıklı bir ceza sistemi uygulaması konularında kamu paydaşlarının katkılarına ihtiyaç duyulmaktadır. Havalimanı sınırları dışında kalan yollarda emniyet şeridine park etme sorununu Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı, İl Emniyet Müdürlüğü ve İstanbul Büyükşehir Belediyesi işbirliğinde çözüme kavuş- turmak gerekmektedir. 33. İstanbul Sabiha Gökçen Havalimanı’nın yeni pistinin, yeni terminalinin ve terminal dışı alanlarının bir an önce tamamlanarak hizmetlerde iyileştirmeye gidilmesi ve bu havalimanının kapasitesinin arttırılması gerekmektedir. 34. Turizm destinasyonlarında bulunan havalimanı terminal işletmecilerinin turizm sektörüne tanınan teşvik uygulamalarından faydalanmaları uygun olacaktır. Turist Rehberliği Sorunları 35. Tur ve paket turlarda rehber çalıştırma/bulundurma usul ve esaslarının yeniden belirlenerek bu kapsamda profesyonel turist rehberi bulundurulması gereken tur, transfer vb. hizmet sınırlarının net olarak belirlenmesi gerekmektedir. 36. Turist rehberlerinin ücretleri seyahat acentaları için yüksek maliyet oluşturduğundan 6326 sayılı Turist Rehberliği Meslek Kanunu kapsamında belirlenen turist rehberi taban ücretlerinin yeniden düzenlenmesi gerekmektedir. 37. Rehberlerin sınıflandırılması, üniversitelerin turist rehberliği bölümlerinden mezun olanların bölgesel Türkçe rehberlik yapabilme imkânının sağlanması uygun olacaktır. Seyahat Sektöründe İstihdam 38. İş Kanununun 69. maddesinde vardiyalar hâlinde işçi çalıştıran işyerlerinde gece 7,5 saatten fazla çalışılması yasaklanmıştır. Ancak turizm, özel güvenlik ve sağlık sektörleri nitelikleri gereği bu hükümlerin istisnasını oluş- turmaktadır. Havacılık sektörünün de mevzuat değişikliği yapılarak istisna kapsamına alınması önemlidir. “Çalışma Sürelerinin Düzenlenmesine İlişkin 2003/88 sayılı Avrupa Parlamentosu ve Konsey Direktifi” 24 saat esasına göre çalışan sektörleri istisna kapsamına almış, havacılık işletmelerini de ayrıca belirtmiştir. Yalnız Avrupa ile değil fakat tüm dünya ile rekabet içinde olan havacılık işletmelerinin rekabet güçlerini eşitlemek adına bu düzenlemenin yapılması uygun olacaktır. 39. Turizm sektöründe çalışma sürelerinin iyileştirilmesi kapsamında; seyahat acentalarındaki personelin, gerek iş sürelerinin uzunluğu gerekse mevsimlik çalışmaları ve yine hafta sonu ve tatil günleri çalışmaları nedeniyle ilgili Bakanlığın mevzuatının tekrar değerlendirilmesi uygun olacaktır. 40. Tur operatörleri ve seyahat acentalarının çalıştırdıkları personel sayısı mevsimsel olarak değişim göstermektedir. Toplam personelin %3’ü oranında çalıştırmak zorunda oldukları engelli personelin hesaplanmasında düşük sezon personel sayısı (düzenli çalışan personel) esas alınmalıdır. Havayolu İşletmelerinin Turizm Taşımacılığında Rolü ve Desteklenmesi 41. Turizm ve havacılık ilişkisi daha güçlü vurgulanmalıdır. Havacılık ve turizm sektörlerine ilişkin sorunlar, çözüm önerileri ve planlama aktiviteleri birlikte yürütülmelidir. Her iki sektör için ileriye dönük projeksiyonlar; uzun dönemli yatırım ihtiyacı ve planlamalar da göz önüne alınarak eş güdümlü olarak gerçekleştirilmek durumundadır. Bu amaçla, her iki sektörden özel ve kamu temsilcilerinin yer aldığı sürekli çalışma grupları oluşturulmalıdır. 42. Havayolu işletmeleri ve tur operatörleri; yeni destinasyonlar, stratejik öneme sahip pazarlarda frekans/yolcu artışları, kış dönemi süresince tüm destinasyonlara ilişkin mevcut ve ek frekans/yolcu gerçekleştirilmesi ve ilaveten direkt ve tarifeli seferler konusunda teşvik programları çerçevesinde desteklenmelidir. 43. 2017-2023 yıllarında, İstanbul ve Ankara hariç tüm havalimanlarında 01/11- 31/03 tarihleri arasında havalimanlarında uygulanan tüm tarifeler üzerinden en az %50 indirim yapılması turizmin 12 aya yayılmasını sağlamak açısından gereklidir. Bu uygulama tur operatörlerinin uzun süreli program, bütçe ve pazar planlamasında satışlarını arttıracak bir faktör olarak görülmektedir. 44. Mevcut teşvik sisteminin havayolu işletmelerini de dâhil edecek şekilde revize edilerek (2023 yılına kadar) kapsamının genişletilmesi uygun olacaktır. Uygulamada karşılaşılan bürokratik işlemlerin basitleştirilmesi, belli noktaların netleştirilmesi ve hızlandırılması amacıyla işlemlerin tamamlanması için bir süre sınırlaması getirilmesi uygulamayı kolaylaştıracaktır. 45. Küresel piyasa oluşumları içerisinde Türk ürünlerinin pozisyonlarını sağ- lamlaştırmak amacıyla yurtdışında Türk sermayesi ile kurulan havayolları yapılanmasının teşvik edilmesi ve ilgili mevzuat doğrultusunda desteklenmesi uygun olacaktır. 46. Yerel yönetimlerin, havayollarını destekleyici ve teşvik edici politikalar geliştirmesi uygun olacaktır. 47. Devlet Hava Meydanları İşletmesinin uygulamakta olduğu tarifelerde, Türkiye turizminin gelişmesi açısından, özellikle kış sezonu ve kriz dönemlerinde tüm taşıyıcıların faydalanabileceği teşvik edici ücret politikaları yürütmesi uygun olacaktır. 8] Tanıtma ve Pazarlama Komisyonu KOMİSYON BAŞKANI: Mithat ÜNER, Prof. Dr. ÜYELER: Ahmet OLMUŞTUR Ayşegül Gökçen KARAARSLAN Burak TONBUL Burcu YATMAZOĞLU Burhan GÜN Furkan KARAYAKA Görgün TANER Günseli ÖZEN Hakan YILMAZ, Yrd. Doç. Dr. Hasan ARAT Hicran ÖZBÜK İpek ALTINBAŞAK FARİNA, Prof. Dr. İrfan ÖNAL Koray ÇAVDIR Mahmut ŞAHİN Mehmet AKARCA Mehmet BOZDAĞ Mehmet İŞLER Müberra ERESİN Nizamettin ŞEN Sadık BADAK Şeref ATEŞ, Prof. Dr. Şerif YENEN  Raportörler: Nilgün KILIÇARSLAN - Özgür AYTÜRK 1. Kamu ve özel sektör işbirliğinde, istişare ile belirlenmiş destinasyon tanıtma ve pazarlama anlayışını destekleyen, Türkiye algısını bir strateji çerçevesinde yöneten, bütünsel bir yaklaşımla tüm paydaşlar arasında koordinasyonu sağlayan ve yetkileri kanunla belirlenmiş bir kurumsal üst yapı oluşturulmalıdır. 2. Sivil ve kamu otoritelerinin katılımıyla oluşturulan kurumsal üst yapının, etkin bilgi paylaşımı, şeffaflık ve sürdürülebilirlik ilkeleri çerçevesinde uyum içerisinde hareket etmesi sağlanmalıdır. 3. Yapılan araştırmalar, Türkiye marka ve algısını farklılaştıracak en önemli unsurun Türk insanı ve misafirperverliği olduğunu ortaya koymaktadır. Tanıtma çalışmaları insan ve misafirperverlik kavramı üzerine inşa edilmelidir. 4. Destinasyon markalarının oluşturulmasından hareket edilerek bir Türkiye markasına ulaşılmalı, destinasyon markalarının Türkiye markasını desteklemesi sürekli kılınmalıdır. 5. Tanıtma ve pazarlama stratejileri, hedef ülke pazarlarının Türkiye deneyimi ve beklentilerinden hareket edilerek belirlenmelidir. 6. 2023 Türkiye Turizm Stratejisi çerçevesinde, hangi destinasyonun, hangi hedef ülke pazarlarında, hangi turizm ürün veya ürünleriyle, yılın hangi dönemlerinde nasıl tanıtılıp pazarlanacağı dikkate alınmalıdır. 7. Marka değerinin artırılması ve markanın farklılaştırılması sürecinde, insan unsurunun öneminden hareketle; turizm sektöründe nitelikli eleman yetiştirilmesi ve istihdamının sürekliliği için gerekli tedbirler alınmalı ve ziyaretçilerle temas hâlindeki yerel halkın turizm ve kültür konusunda bilinçlendirilerek seyahat deneyimine etkin katılımı sağlanmalıdır. 8. Destinasyon seçiminde ziyaretçiyi yönlendirecek konumda olan kanaat önderleri, aracı işletmeler gibi paydaşlara yönelik stratejiler geliştirilmeli ve turizmin tüm taraflarıyla işbirliği artırılarak ortak hareket edebilme yeteneği kazanılmalıdır. 9. Deneyim pazarlamasının üç aşamasında da yoğun çalışmalar yapmak gerekmektedir. Seyahat öncesi bilgilendirici ve ikna edici faaliyetlere yer verilmelidir. Deneyim sürecinin oluşturulması ve eşsiz kılınması için destinasyonlara özgü hikâyeler kurgulanmalıdır. Hikâyelerde kullanılacak görsel, işitsel ve özellikle yenilikçi teknolojiler yardımıyla destinasyonun ziyaretçiler zihninde farklı konumlandırılması sağlanacak, bu sayede müşteri memnuniyeti artırılacak ve ziyaretçi sadakati oluşturulacaktır. Seyahat deneyimi sonrasında, ziyaretçilerle iletişimde kalınacak, destinasyon hatırlatılacak ve yeni ürünler sunularak tekrar gelişleri sağlanacaktır. 10. Tanıtma ve pazarlama faaliyetlerine ilişkin 9. maddede belirtilen tüm süreçlerin başarıyla yönetilebilmesi için güncel ve kapsamlı bir “Turizm Bilgi Sistemi” oluşturulmalıdır. 11. Sinema ve dizi filmlerin tanıtma ve pazarlamadaki önemi nedeniyle, sinema ve dizi sektörü kamu tarafından stratejik, öncü bir sektör olarak görülmeli, ilan edilmeli ve desteklenmelidir. 12. Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından “Film Turizmi Komisyonu” oluşturularak pazarlama iletişimi amaçlı kullanılacak yerli ve yabancı film ve dizilere ilişkin esaslar belirlenmelidir. 13. Sinema ve dizi film yapımcılarıyla, eserlerde kullanılan destinasyon ve mekânların tanıtımı konusunda işbirliğine gidilmeli ve konumlandırılmasına yönelik anlaşmalar yapılmalıdır. 14. Umuma arz edilen Türk dizilerinin ve filmlerinin yurtdışındaki etkilerini belirlemeye yönelik kapsamlı araştırmalar yapılmalıdır. 15. Sinema ve dizi filmlerin içine Türkiye’nin somut ve soyut kültürel değerlerinin yerleştirilmesi teşvik edilmeli, 5224 sayılı “Sinema Filmlerinin Değerlendirilmesi ve Sınıflandırılması ile Desteklenmesi Hakkında Kanun” ile Radyo ve Televizyon Üst Kurulu mevzuatında turizm odaklı gerekli değişiklik ve düzenlemeler yapılmalıdır. 16. Altyapı ve üstyapı açısından uygun olan destinasyonlarda film çekilmesini ve film turizmini teşvik edecek film ve dizi platoları ve stüdyoları kurulmalıdır. 17. Turkey Home kampanyasına yönelik durum analizi yapılmalı, izleyen aşamada bireysel düzeyde iletişime geçilecek araçlar belirlenmelidir. 18. Turkey Home ya da benzeri kampanyaların iletişimi ülke içinde de aktif bir şekilde yapılmalı, kamuoyunun ve sektörel paydaşların kampanyayı sahiplenmesi sağlanmalıdır. 19. Ziyaretçilerin seyahat deneyimleri boyunca temas etme ihtimali bulunan noktalar belirlenmeli, tatmini artıracak düzeyde iyileştirilmelidir. 20. Dijital platformlarda destinasyon odaklı bir uygulama geliştirilmelidir. İçerik hedef pazar odaklı, dinamik ve yenilikçi olmalıdır. Bununla birlikte “big data” kullanılarak kişiselleştirilmiş içerik yönetimi yapılmalıdır. İçerik hedef pazarlara göre farklı dillerde sunulmalıdır. Howtoistanbul ve oneistanbul gibi destinasyon odaklı sosyal medya ve online platformlar belli başlı destinasyonlar için de oluşturulmalı ve söz konusu platformların tanıtımı konusunda hedef pazarlarda etkileyiciler ile işbirliği yapılmalıdır. Söz konusu strateji ve yöntem, diğer dijital pazarlama iletişim kanalları olan sosyal medya ve web sitelerinde de izlenmelidir. 21. Pazarlama iletişiminde kullanılacak görsel materyaller, destinasyonların güçlü, ilgi çekici ve gizli kalmış özelliklerini ön plana çıkaracak, destinasyonlarda yaşanılacak deneyimleri hissettirecek ve heyecan uyandıracak nitelikte samimi tasarlanmalıdır. Uygun olan platformlarda kullanıcı temelli içerik de kullanılmalıdır. Tanıtım materyallerinin üzerinde dijital platformların tanı- tımı, görünecek ve tutarlı bir şekilde yapılmalıdır. 22. Ziyaretçilerin hizmet tecrübesi boyunca, temas edecekleri şehir içi ulaşım, güvenlik, alışveriş, yiyecek ve içecek gibi hizmet noktaları, ilgili meslek kuruluşlarıyla yakın işbirliği sağlanarak hızla iyileştirilmelidir. 23. Türkiye algısının, reklam faaliyetlerinin yanı sıra, diplomatik ilişkilerin yıl dönümleri ve UNESCO Anma Yılları gibi uzun vadeli saha çalışmaları, açık ve yapıcı bir diyalog zemini ve kültür-sanata yatırımla değiştirilebileceğini kanıtlayan projeler geliştirilmeli ve farklı ülkelerde tekrarlanabilmesi için girişimlerde bulunulmalıdır. 24. Yerel yönetimlerin kardeş şehir ilişkileri, somut ve somut olmayan kültü- rel miras alanlarımız ve UNESCO Yaratıcı Şehirler Ağı gibi mekanizmalardan daha etkin yararlanmalarının teşvik edilmesi gerekmektedir. 25. Gerçekleştirilecek uluslararası projeler için Kültür ve Turizm Bakanlığı koordinasyonunda ülkemizin resmi ve sivil kültür-sanat kurumları arasında belli bir takvim dahilinde işbirliği sağlanmalıdır. Yerel yönetimler muhakkak bu koordinasyonda yer almalıdır. Stratejik hedefler gözetilerek uluslararası projelerin sayısı artırılmalı, kapsamı genişletilmelidir. 26. Kültürel ilişkiler, sadece tek taraflı değil, ilgili ülkelerin de kültürlerinin temsiline imkân verecek şekilde planlanmalıdır. 27. 2018 yılında başlayacak 2023 Cumhuriyetin 100. Yıl Kutlamaları da medeniyetimizin ve ülkemizin tanıtımına katkı sağlayacak şekilde planlanmalıdır. 28. Uluslararası düzeyde kabul gören kültür-sanat projelerinin turizme katkısının olabilmesi için özellikle yerel yönetimler, özel sektör, kültür kurumları ile sivil toplum örgütleri güçlerini birleştirmelidir. Yapılan kültürel etkinliklere yönelik her türlü teşvik artırılmalıdır. Bu konuda Kültür ve Turizm Bakanlığı, yerel yönetimler ve bölgesel kalkınma ajansları gibi kurumlar nezdinde fon ve destek yaratma girişiminde bulunulmalıdır. 29. Yurtiçi ve yurtdışındaki kültür, sanat ve spor organizasyonlarından kültürel diplomasi ve turizm alanında daha etkin yararlanılmalıdır. Bu amaçla ilgili kurum ve kuruluşlar ile Kültür ve Turizm Bakanlığı arasındaki iletişimde süreklilik sağlanmalıdır. Temin edilen bilgiler Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından web sitesi üzerinden güncellenerek paylaşılmalıdır. 30. Uluslararası alanda gerçekleştirilen kültürel faaliyetlerin ve/veya bu faaliyetlere katılan sanatçıların ve sanat eserlerinin desteklenmesi için fon mekanizmaları oluşturulmalıdır. 31. Dünyanın önde gelen kültür kurumları, müzeler ve kütüphanelerin Türkiye üzerine sergi veya faaliyetler yapmasının ve programlarına almasının teşvik edilmesi, aynı zamanda ülkemizin tanıtım stratejisi doğrultusunda ve öncelikli ülkeler hedef alınarak sergiler ve faaliyetlerin projelendirilmesi sağlanmalıdır. 32. Kültür, sanat, bilim, ekonomi ve spor alanında dünya çapında tanınmış şahsiyetlerin (Türkiye’den ve/veya diğer ülkelerden), burs ve değişim programlarıyla Türkiye’de bulunan yabancı öğrencilerin ve yurtdışına giden Türk öğrencilerin Türkiye’nin tanıtımına katkıda bulunmaları sağlanmalıdır. 33. Profesyonel rehberlerin tecrübelerinden; tanıtım ekibi kurulması, hedef ülkelerde sunumlar yapılması, fuarlarda temsil görevi verilmesi gibi saha çalışmalarında azami ölçüde yararlanılmalıdır. 34. Dünyaca ünlü kültür kurumlarının temsilci ve yetkililerinin Türkiye’deki dinamizmi ve kültürel zenginliği yerinde görmeleri sağlanmalıdır. 35. Yurtdışında Türkiye ile ilgili çalışma ve yayın yapan kişiler ile Türkiye’nin ilgi alanına giren konularda karar verme mekanizmasında bulunan veya ileride bu konumlara gelmesi muhtemel görülen kişiler çeşitli panel, sempozyum, konferans, proje veya benzer organizasyonlar vasıtasıyla Türkiye’ye davet edilerek doğrudan bilgilendirilmelidir. 36. Kültür ve Turizm Bakanlığı yurtdışı teşkilatında görev alan/alacak personelin nitelikleri, seçilmeleri, atanmaları, görev süreleri, yeniden atanmaları gibi konularda Başbakanlık Yurtdışında Sürekli Görevlendirilecek Personel Hakkında Yönetmelikte yer alan hususları, ihtiyaçlara cevap verebilecek şekilde yeniden ivedilikle düzenlemelidir. 37. Kriz durumlarında bilgilendirmenin net, yalın ve zamanında ilgili birimler tarafından yapılması krizin yönetilmesi açısından büyük önem taşımaktadır. Kriz ortaya çıkmadan önlenebilmesi veya krizin hafifletilebilmesi için risk yö- netimi gerçekleştirilmeli, olası riskler değerlendirilmeli ve karşılaşılabilecek sorunlar oluşmadan gerekli çözümler geliştirilmelidir. Ulusal ve uluslararası bağlamda ilgili takibi yapacak sistemler oluşturulmalıdır. 38. Önemli hedef pazarlarda sürekli, tutarlı ve olumlu algı yaratacak mesajların, geleneksel ve yeni medya aracılığı ile Bakanlık ve sivil toplum kuruluşları tarafından paylaşılması sağlanmalıdır. Kültür, sanat ve spor etkinlikleri ile oluşacak olumlu algının etkisi, kişiselleştirilmiş iletişim ile artırılmalıdır. 39. Yurtdışı resmi teşkilatlar, medya kanallarını takip etmelerinin yanı sıra, sistematik bir şekilde geri bildirim sağlamak ve strateji geliştirmek amacıyla içerik analizi yapmalıdır. 40. Ziyaretçi sayısı azalan pazarlarda, Türkiye marka algısı üzerine yapılan araştırmalar güncellenmeli, algı yönetimi ve deneyim pazarlaması çalışmaları tasarlanmalıdır. 41. Ziyaretçi sayısı artan bir eğilim göstermekte olan başta Rusya Federasyonu ve Ukrayna olmak üzere Bağımsız Devletler Topluluğu ülkelerinin yanı sıra Körfez ülkelerinde ve yeni orta sınıfının büyüklüğü ile dikkat çeken Çin ve Hindistan’da pazar araştırmaları yapılmalıdır. 42. Hedef ülkelere yönelik etkili bir strateji geliştirebilmek için, Türkiye’ye rakip olan destinasyonların da algısı ve uygulamakta oldukları tanıtma ve pazarlama faaliyetleri analiz edilmeli, pazarlara özgü stratejiler geliştirilmelidir. 43. Hedef pazarlarda turizm türleri odaklı tanıtımlar yapılmalıdır. Turizm türlerine yönelik sürdürülebilirlik ilkesi doğrultusunda stratejik eylem planları yapılmalı ve farklı turizm türleri tanıtmada kullanılmalıdır. 9] Dijital Turizm ve İnovasyon Komisyonu KOMİSYON BAŞKANI: Bayram Zafer ERDOĞAN, Prof. Dr. ÜYELER: Abdullah NERGİZ Ahmet ÖZSAHİN Ali BEKLEN Ayşe SARI Canay ATALAY Cemal Burak YILMAZ Cihan ÇOBANOĞLU, Prof. Dr. Çiğdem PENN Dilek ATAMAN BAGDATLIOĞLU Emre GELEN Ender MERTER Erdem GÜNAY Eric WILLEMS Ferda KERTMELİOĞLU Fulya DURMUŞ Gül Yüksel AKKAYA Hamdi CEYLAN Koray KÜÇÜKYILMAZ Mehmet KIRALİ Murat HANÇER, Prof. Dr. Ramazan ÇOKÇEVİK Raportörler: Burçak SAĞLAM POLAT - Pınar İMGA Dijital Turizm ve İnovasyon Komisyonu tarafından 01-03 Kasım 2017 tarihlerinde gerçekleştirilen toplantılarda yapılan müzakereler sonucunda, turizmde dijitalleşme sürecindeki temel sorunun, süreci yönetecek bir yapılanmanın bulunmaması olduğuna karar verilmiştir. Buna ek olarak, yasal düzenlemelerin yetersizliği, altyapı ve üstyapı eksikliğinin de söz konusu olduğu ifade edilmiştir. Bu doğrultuda, Komisyon Üyelerinin mutabakatı ile ortaya çıkan temel öneri, paydaşların faaliyetlerini konsolide ederek etkinlik ve verimliliği arttıracağı düşünülen Dijital Turizm ve İnovasyon Kurulu adı altında, özel sektörün uygulamada etkin ve dinamik rol oynadığı bir çatı örgütlenme modelinin geliştirilmesi olmuştur. Dijital Turizm ve İnovasyon Komisyonu Üyeleri özgür bir istişare ve müzakere ortamında çalışmalarını tamamlamış, bahse konu çatı örgütlenme modeli öngörüsü ışığında, aşağıdaki önerilerin işbu Sonuç Raporunda yer alması hususunda mutabakat sağlamışlardır. Buna göre; 1. “Dijital Turizm ve İnovasyon Kurulu” (DTİK), özel sektör temsilcileri çoğunluğu teşkil edecek şekilde, Kültür ve Turizm Bakanlığı, ilgili kamu kurum ve kuruluşları, üniversiteler ve sivil toplum kuruluşlarından temsilcilerin katı- lımlarıyla oluşturulmalıdır. Bu kurul yasal bir düzenleme ile ihdas edilmelidir. 2. Dijital turizm faaliyetlerinin, dijital dünyanın dinamizmine uyum sağlayacak esnek ve hızlı bir yapıda sürdürülmesini teminen gerekli yasal, idari ve teknik düzenlemeler ivedilikle gerçekleştirilmelidir. 3. DTİK tarafından her yıl uluslararası katılımı da içeren “Dijital Turizm ve İnovasyon Zirvesi” düzenlenmelidir. 4. Ülke, destinasyon ve ürün bazında, turizm sektöründe yapılacak teknoloji yatırımları ve dijital kampanyalara ilişkin kısa, orta ve uzun vadeli stratejilerin, hedeflerin ve uygulamaların geliştirilmesi süreçlerinde DTİK etkin rol oynamalıdır. 5. Destinasyonlarda yerel deneyimlerin tasarlanması, standartlara uygun olarak iyileştirilmesi ve içselleştirilmesi amacıyla, turizm ürünleri, servis sağlayıcıları ve yerel halka yönelik (çevrimiçi ve hibrid) etkileşimli öğrenim programları için gerekli düzenlemeler yapılmalıdır. 6. Turizm sektörüne hizmet üreten her boyutta işletmenin teknolojik ve dijital altyapılarının asgari düzeyleri belirlenmeli, deneyim, ürün vb. standartlar oluşturulmalı ve bunların hayata geçirilmesine yönelik yasal düzenlemeler yapılmalıdır. 7. Kamunun, turizm konusunda dijital teknoloji yatırımı yapan firmaları teş- vik etmesi amacıyla, 2634 Sayılı Turizm Teşvik Kanunu kapsamına dijital teknoloji yatırımları dâhil edilmeli, dijital yatırımları artırmak amacıyla dijital turizm stratejisini ve standartlarını uygulayan destinasyonlara ilave dijital tanıtım bütçesi desteği sağlanmalıdır. 8. Büyük veri toplanması için veri yönetim platformu altyapısının oluşturulması; yapay zeka ve makine öğrenmesi gibi güncel sistemlerin buna entegre edilmesi gerekmektedir. Kamusal, sektörel, teknolojik, davranışsal vb. kaynaklardan elde edilecek verilerin, kişisel verilerin korunmasına azami özen gösterilerek veri yönetim platformuna entegrasyonu, bu verilerin etkin bir şekilde işlenmesi, paylaşımı ve kullanımı sağlanmalıdır. Elde edilen veriler geri besleme mekanizmaları aracılığıyla kişiselleştirilerek turizm sektörü- nün ürün geliştirmesi ve pazarlamasına katkı sağlayacak şekilde kullanılmalıdır. 9. Kesintisiz kullanıcı deneyimi; seyahat öncesi, süresi ve sonrası süreçleri kapsayacak şekilde geliştirilmelidir. Turistlerin seyahat deneyimlerini anlamlandırabilmek amacıyla teknolojik gelişmelerle uyumlu dijital varlıklar (örn. mobil uygulama ve web sitesi) geliştirilmelidir. Turistlerin kullanımını teşvik etmek amacıyla ücretsiz internet erişimi sağlanarak (örn. telekom operatörleri, internet servis sağlayıcıları, yerel yönetimler vb. ile işbirliğiyle) yapay zekâ destekli rehber uygulamaları, acil durum destek uygulamaları, sadakat ve ödül programları, oyunlaştırma kurguları, artırılmış gerçeklik gibi entegrasyonlar yapılmalıdır. 10. Kriz durumlarında doğru müdahalelerin hızla yapılabilmesi amacıyla “Ulusal Turizm Kriz Yönetim Sistemi” Bakanlık bünyesinde kurulmalıdır. Sistem oluşturulurken dijital ve sosyal mecraların etkin bir şekilde kullanımının planlanması gereklilik arz etmektedir. 11. Türkiye markasının ve ürünlerinin dijital stratejileri ve pazarlama iletişimi faaliyetleri; yerel dil ve mecraları da göz önünde bulundurarak, farklı pazarlara ve hedef kitlelere yönelik yaratıcı (kreatif) çalışmalarla, son kullanıcılar ve destinasyonlar tarafından üretilen içeriklerle entegre olarak tasarlanmalı; dinamik içerik, yapay zekâ ve büyük veri gibi yeni teknolojilere hakim yetkin ajanslar tarafından yürütülmelidir. 12. Destinasyonlar için dijital pazarlama, kullanıcı deneyimi ve yerel deneyim pazarlama standartları geliştirilmeli, pazar araştırmaları ve ölçümlemeleri farklı pazar ve segmentler için dinamik olarak belirlenmelidir. Dijital varlık yönetimi ve medya planlama çalışmaları omnikanal ve merkezi ülke kampanyasıyla entegre olarak uygulanmalıdır. Bu standartlara uyumlu çalışmalar gerçekleştiren destinasyonlar, ayni ve nakdi teşviklerle desteklenmelidir. 13. Destinasyonların dijital varlıklarına ve turizm faaliyetlerine bir çerçeve altyapı oluşturması amacıyla, ülkemizin en büyük ve kompleks destinasyonu olan İstanbul ile Çanakkale özelinde iyi uygulama örneklerinin diğer destinasyonlara temel oluşturması amacıyla geliştirilmesi önerilmektedir. 14. Dijital turizm stratejisini belirlerken hedef kitle odaklı pazar araştırmaları (örn. segmentasyon, algı, ziyaretçi deneyimi, iletişim, etkinlik testleri, fiyatlandırma, sosyal dinleme vb.) esas alınmalı, stratejinin anahtar performans göstergeleri pazar araştırmalarına göre belirlenmelidir. Stratejinin uygulanması sonrasında ölçümleme yapılıp, pazar araştırmaları düzenli olarak tekrarlanmalıdır. 15. Dijital turizm stratejisine yön vermesi amacıyla dijital varlıklar ve çevrimiçi tüketici davranışları gerçek zamanlı ölçümlenmelidir. Ülke, bölge, ürün ve hedef kitle stratejileri ve somut hedefler, ölçümleme sonuçları (örn. analytics data, semantik analiz vb.) ve ziyaretçi verileri göz önünde bulundurularak belirlenmelidir. 10] Turizm Eğitimi, İstihdamı ve Turist Rehberliği Komisyonu KOMİSYON BAŞKANI: Muharrem TUNA, Prof. Dr. ÜYELER: Ali RENDAN Asım KESER Asım SALDAMLI, Prof. Dr. Bekir AKTÜRK Cevdet AVCIKURT, Prof. Dr. Derman KÜÇÜKALTAN, Prof. Dr. Esmeray AKAR Filiz KÖSE, Dr. Gökhan TUFAN Kemal DOKUZ Kerem Dursun TEZCAN Levent ALTINAY, Prof. Dr. Mehmet AKSEL Mehmet KÜRKÇÜ, Dr. Meryem AKOĞLAN KOZAK, Prof. Dr. Mesut İNAN, Dr. Nilsen ÖZEL Osman Nuri GÜLAY Salih KUŞLUVAN, Prof. Dr. Şahin KARASAR, Prof. Dr. Vedat BÖKE Yalçın ARSLANTÜRK, Dr. Yalçın MANAV Yaprak AKÇAY ZİLELİ  Raportörler: Sema ATEŞ - Serkan KILIÇ Ekonomik, sosyal, kültürel ve çevresel anlamda ülkeler ve bölgeler üzerinde güçlü bir etkiye sahip olan turizm, dünya ekonomisinde hızla gelişen sektörlerden biridir. Turizm sektörünün gelir ve istihdam oranına, sosyal ve kültürel hayata, bulunduğu bölgenin ulusal ve uluslararası düzeyde tanıtımına çok yönlü etkileri vardır. Turizmin emek yoğun bir sektör olmasından dolayı, turistik ürünün üretiminde ve sunumunda büyük ölçüde insan kaynağına ihtiyaç duyulmaktadır. Sayısı farklı görüşlere göre değişmekle birlikte turizm; tarımdan ulaştırmaya, lojistikten inşaata, birçok farklı sektörü harekete geçiren ve üretim sağlayan bir sektör olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu açıdan düşünüldüğünde turizm, yeni iş imkânları oluşturulması ve işsizlik sorununa doğrudan ve dolaylı bir şekilde çözüm üretebilmesi nedeniyle ülke ekonomileri açısından ulusal ve bölgesel kalkınmada önemli bir araç ve stratejik bir sektör konumundadır. Sektörün ekonomik etkileri ve diğer sektörler ile bağlantıları dikkate alındığında, Dünya Seyahat ve Turizm Konseyi, sektö- rün küresel GSH’nın % 10,2’sini (yaklaşık 7,6 trilyon ABD doları) ürettiğini ve dolaylı etkileri de hesaba katıldığında yaklaşık 292,2 milyon kişiye istihdam yaratarak küresel istihdama %8’den fazla katkı sağladığını belirtmektedir1 . Turizmde hizmetin sunumunda insan kaynaklarının bu denli önemli olması, sektörde çalışan kişilerin eğitim düzeylerine ilişkin düzenlemeleri de beraberinde getirmiştir. Yüksek standartlarda bir hizmet sunulmasının ön koşulu olarak, hizmetin gereklerine uygun bir eğitim düzeyine sahip insan kaynağı- nın sektörde çalışması gerekliliği ortaya çıkmıştır. Dünya Seyahat ve Turizm Konseyi (WTTC) tarafından turizm pazarında önemli paya sahip 46 ülkede istihdam eğilimlerinin incelendiği çalışmada, turizm ve seyahat alanında gerekli yetenek ve becerilerin bulunmayışından kaynaklı dünya genelinde 14 milyon civarında işgücü açığının varlığına dikkat çekmektedir 2 . Çalışmaya katılan 46 ülkenin 37’sinde turizmde eleman açığının gelecek 10 yılda da devam edeceğine vurgu yapılmaktadır. Turizm sektöründe kalifiye elemana ihtiyaç duyulan alanlar içinde ülkeler arasında farklılık bulunmakla birlikte, yiyecek-içecek alanındaki işlerde donanımlı çalışan ihtiyacının giderek artacağı öngörülmektedir3 . Bu açığın kapanması için donanım ve becerilerin kazandırılmasında uygun ortamın yaratılması, çalışanlar için esneklik sağ- lanması, sektörün imajına yönelik çekiciliğinin artırılması ve eğitim konusuna daha önem verilmesi önerilmektedir4 . 1https://www.wttc.org/-/media/files/reports/benchmark-reports/regional-reports-2017/world.pdf 2 Global Talent Trends and Issues for the Travel and Tourism Sector Report. World Travel and Tourism Council (WTTC). (UK:WTTC Publication.2015). s.7. 3 A.g.e. s.28. 4 A.g.e. s. 29. Turizm sektöründe yer alan ve doğrudan turistin seyahat deneyimine etki edici bir özelliğe sahip olan aktörler arasında turist rehberleri de bulunmaktadır. Turist grupları ile birebir iletişim hâlinde olan, misafirlerimize ülkemizi tanıtan ve olası problemleri çözmek noktasında ilk müdahaleyi yapan kişiler olarak turist rehberlerinin örgün ve hizmet içi eğitim süreçleri, aktif işgücü piyasasındaki konumları gibi hususların önemi yadsınamaz. Bu bağlamda, turizm sektörünün yukarıda açıklanan temel alanlarına ilişkin olarak akademi, sivil toplum ve ilgili kamu kuruluşlarının görüşlerini almak üzere III. Turizm Şûrası kapsamında oluşturulan “Turizm Eğitimi, İstihdamı ve Turist Rehberliği Komisyonu” çalışmalarını yürütmüştür. Komisyon, ilk toplantısını Ankara’da, 4 Ekim 2017 tarihinde gerçekleştirmiş- tir. Komisyonun görev alanına giren konularda görüşlerini belirten komisyon üyeleri, daha sonra bu görüşlerin birlikte ele alınabileceği bir sorun ağacı tasarımına yönlendirilmiştir. Ortaya çıkan sorun alanları kayıt altına alınarak bu alanda iyileşme sağlayabilecek çözüm önerileri bulunan üyeler belirlenmiş tir. Üyeler arasında standart bir çalışma şeklini temin etmek üzere “Komisyon Üyesi Görüş Formu” oluşturulmuş, üyeler görüş formlarını ikinci toplantı öncesinde Raportörlere iletmiştir. 26 Ekim 2017 günü Ankara’da ikinci kez toplanan komisyon, “Turist Rehberliği” ile “Turizm Eğitimi ve İstihdam” konularında olmak üzere iki farklı alt komisyona ayrılmıştır. Görüş formları üzerinden yapılan tartışmalar sonucunda sorun alanlarına ilişkin “Müzakere Metni” ortaya çıkarılmıştır. 1-3 Kasım 2017 tarihleri arasında gerçekleşen III. Turizm Şûrası’nda müzakere metni üzerinden çalışmalarını sürdüren komisyon, nihai raporunu ortaya çıkarmıştır. “Turizm Eğitimi, İstihdamı ve Turist Rehberliği Komisyonu”, ülkemizde turizmin gelişimine katkıda bulunmak suretiyle istihdam piyasasında olumlu gelişmelerin görülmesini sağlamak, turizm eğitimi ve turist rehberliği alanında görülen sorunlara yapıcı çözümler getirilmesini sağlamak amaçlarıyla aşağıda yer alan kararları almıştır. YAYGIN TURİZM EĞİTİMİ 1. Turizm eğitimi veren fakülte, yüksekokul, meslek yüksekokulları ve ilgili STK’ların yerel halkta turizm bilincinin geliştirilmesine yönelik düzenlediği eğitim programlarının sayısının arttırılması, 2. Halka, muhtarlara ve yerel yöneticilere yönelik olarak turizm ve kültürel miras konulu eğitimlerin düzenlenmesi; doğal, tarihî ve kültürel değerlerin tanıtılmasına ilişkin iyi uygulama örneklerinin yaygınlaştırılması, bu değerlerin etkin bir şekilde tanıtılması, 3. Ulusal ve uluslararası fon kaynakları kullanılarak yürütülen turizm projeleri bünyesinde, turizm bilinçlendirme faaliyetlerinin de yer almasının sağlanması, 4. Kalkınma ajanslarının bütçelerinden belirli bir yıllık oranın ayrılarak, yaygın turizm eğitimi faaliyetinin desteklenmesi ve kalkınma ajanslarının hazırlamış oldukları il eylem planlarında turizm bilinçlendirme faaliyetlerini içeren projelere yer verilmesi, 5. Mesleki Yeterlilik Kurumu “Ulaştırma, Lojistik ve Haberleşme Komitesi”ne turizmle ilgili bir sektör temsilcisinin dâhil edilerek ulaştırma alanında hazırlanan meslek standartlarına turizmle ilgili gerekliliklerin de eklenmesi, turizm taşımacılığı alanında meslek standartları ve yeterliliklerin hazırlanarak belgelendirmenin yapılması, 6. Mesleki Yeterlilik Kurumu bünyesinde “Turizm Taşımacılığı Komitesi” kurulması, 7. Kent içi ulaşım araçları sürücülerinin MYK Mesleki Yeterlilik Belgesi almalarının yaygınlaştırılması, 8. Seyahat acentesi belgesi olmayan kişilerin tur organizasyonu yapmaları- nın yasa dışı olduğuna ilişkin olarak toplumda bilinçlendirme faaliyetlerinin yapılması, 9. TÜRSAB’ın uyguladığı “Türsab Tatil Meleği” ve diğer STK’ların uyguladıkları benzer projelerin basında daha yoğun tanıtılması ve yaygınlaştırılması, 10. Kültür ve Turizm Bakanlığı ALO 176 şikâyet hattının etkin bir şekilde tanı- tılarak bilinirliğinin artırılması, 11. Turizm Haftası etkinliklerinin tüm okullarda bilinçlendirmeye katkı verecek şekilde gerçekleştirilmesi, 12. Çalışanların, eğitim ihtiyaçlarının karşılanması amacıyla açılan yaygın eğitim programlarına yönlendirilmesi, 13. Ulusal ve uluslararası mesleki beceri yarışmalarında turizm meslek mensuplarının yarışmalara katılımının ve ilgili STK’lar tarafından beceri yarışmalarının düzenlenmesinin desteklenmesi, 14. Ülkemizde faaliyet gösteren özel aşçılık kurslarının etkin bir şekilde denetlenmesine karar verilmiştir. ÖRGÜN TURİZM EĞİTİMİ Farklı Düzeylerde Verilen Turizm Eğitimine İlişkin Ortak Öneriler 15. İlk ve orta öğretim düzeyindeki eğitim müfredatlarında turizm bilincinin oluşturulmasına yönelik derslerin yer alması, 16. Tüm turizm eğitim kurumlarında eğiticilerin eğitimi programlarının zorunlu tutulması, 17. Turizm eğitimi almış ve sektör tecrübesine sahip eğitmenlerin, turizm eğitim kurumlarında görev alabilmelerinin teşvik edilmesi, 18. Turizm sektöründe verilecek eğitimlerin, ulusal meslek standartları ve yeterliliklerin de dikkate alınarak güncellenmesi, 19. Her düzeydeki turizm eğitim kurumlarında, yoğunlaştırılmış yabancı dil derslerinin program süresince dengeli bir biçimde dağıtılarak ders programlarının güncellenmesi, 20. Yabancı dilin sadece üniversite eğitimi döneminde değil, farklı eğitim dö- nemlerinde de (ilkokul, ortaokul ve lise yıllarında) etkin bir şekilde verilmesi, 21. Çin’in büyüyen ekonomisi, dünya ile ticaret alışverişi ve İpek Yolu projesinde Türkiye’nin önemli rolü düşünülerek Çinceye diğer yabancı dillerle birlikte müfredatta yer verilmesi, öğrencilerin yurtdışında yabancı dil öğrenim planlamalarına Çincenin dahil edilmesi, 22. YÖK tarafından yürütülen kontenjan belirleme ve bölüm/program açma işlemlerinde, arz/talep analizi yapılarak Kültür ve Turizm Bakanlığı koordinasyonunda oluşturulacak ve içerisinde ilgili STK’ların da bulunacağı kuruldan görüş alınması, turizm sektöründe ihtiyaç duyulan personel sayısı üzerinde bölgesel ve ulusal çalışmalar yapılması, ilgili orta öğretim/yükseköğretim kurumlarının kontenjanlarının ve bölüm/program sayılarının bu çalışma sonucuna göre belirlenmesi, 23. Turizm sektörü ve turizm eğitim kurumları arasında protokoller imzalanarak öğrencilerin uygulamalı eğitimlerini gerçek iş ortamlarında almaları- nın sağlanması, 24. Turizm eğitim kurumlarının ve bu kurumlar içerisinde yer alan bölüm ve programların akreditasyonlarının teşvik edilmesine karar verilmiştir. Orta Öğretim Düzeyinde Verilen Turizm Eğitiminin Sorunları 25. Turizm eğitimi veren okullarda, uygulamalı eğitimlerin nitelikli bir şekilde yapılabilmesi için uygulama alanlarının, fiziki şartlarının ve araç gereçlerinin eksiksiz şekilde düzenlenmesi, 26. Beceri eğitimi yapan öğrencilerin ücretlendirmelerinin düzenlenmesi, 27. Mutfak alanının “Tehlikeli Meslekler Sınıfı”na alınması, mutfak birimlerinde çalışacakların eğitimlerinin söz konusu alanlarda sertifikalı eğitimciler ve belge vermeye yetkili kurumlarca yapılması, 28. Deniz turizmi alanında çalışan personeli yetiştirmek üzere orta öğretim düzeyinde resmi ve özel Anadolu Meslek Liseleri bünyesinde deniz turizmine yönelik bölümler açılması, 29. Ortaöğretim kurumlarında yer alan “Eğlence Hizmetleri” bölümlerinin sayısının arttırılması, 30. Fizikî şartları yeterli olmayan ve uygulama laboratuvarı bulunmayan orta öğretim kurumlarındaki turizm programlarının kapatılması, 31. Yiyecek ve içecek hizmetleri, konaklama ve seyahat hizmetleri ile eğlence hizmetleri alanlarında eğitim veren özel meslek liselerinin de, öğrenci başına uygulanan devlet desteği teşvik uygulaması kapsamına alınmasının sağlanması, 32. Her ilde İl Koordinasyon Kurulu bünyesinde; kamu kurumları, özel sektör birlikleri ile kültür ve turizmle doğrudan ilgili sivil toplum örgütlerinin temsilcilerinden oluşacak bir “İl Turizm Eğitim Kurulu” oluşturulması, ilin ihtiyacı olan turizm alanındaki yaygın eğitim faaliyetlerinin, meslek edindirme kurslarının ve çalışan personelin gelişim eğitimlerinin bu kurul aracılığıyla koordine edilmesi, 33. Kültür ve Turizm Bakanlığı bünyesinde TUREM benzeri yapının STK, yerel yönetimler işbirliğinde belgelendirme faaliyetleri de dikkate alınarak kurgulanması, 34. Hayat boyu eğitim merkezlerinde İşkur ve diğer paydaşlar ile birlikte turizmde ara eleman ihtiyacının giderilmesine yönelik verilen eğitimlerin yaygınlaştırılmasına karar verilmiştir. Üniversite Düzeyinde Verilen Eğitimin Sorunları 35. Üniversite bünyesinde yer alan turizm bölümlerinde/programlarında alanında uzman akademisyenlerin görev almasının sağlanması, 36. Turizm yükseköğretiminde yeni eğitim kurumlarının açılmasında fakülte, yüksekokul ve meslek yüksekokulu misyon farklılıklarının dikkate alınması ve akademik kadro istihdamının da bu misyon farklılıkları gözetilerek gerçekleştirilmesi, 37. Turizm fakültelerinin temel misyonu olan araştırma ve yayın konusunu da içerecek biçimde anabilim dallarının zenginleştirilmesi, 38. Yükseköğretim düzeyinde turizm eğitimi veren kurumlarda nicelikten ziyade niteliğe önem verilmesi, yeni eğitim kurumu/bölüm/program açılmasına ilişkin kriterlerin gözden geçirilmesi, 39. Turizm eğitim kurumlarında yabancı öğrenci sayısının artırılmasının teşvik edilmesi, 40. Fizikî şartları yeterli olmayan ve uygulama imkânları bulunmayan üniversitelerde ilgili turizm bölüm/programların kapatılması, 41. İlgili sivil toplum kuruluşları ile ilgili Bakanlık arasında yapılacak protokole istinaden, aşçılık okullarının açılış aşamasında ya da yenilenme ve sonradan yatırım durumlarında, uygulamalı eğitim alanlarının (mutfaklar) planlanması, proje çizimi, proje uygulama denetimi ve nihai kabul hususlarında ilgili STK’ların görüşlerinin alınması, 42. Üniversite düzeyindeki tüm turizm eğitim programlarına ilişkin Çekirdek Eğitim Programları hazırlanarak standart müfredatlar oluşturulması, bu aşamada özel sektörün ihtiyaçlarının ve küresel eğilimlerin gözetilmesi, 43. Turizm ve sosyal medya ilişkisine dair derslere turizm eğitim kurumları müfredatında yer verilmesi, 44. Turizm yükseköğretim kurumlarında dekan, müdür, bölüm başkanı, anabilim dalı başkanı ve program başkanlarının atanmasında Turizm Akademisyenleri Derneği’nin (TUADER) yapmış olduğu “Turizm alanında akademik unvana sahip olan ve/veya bu alanda alan yazına önemli katkılar sağlayan bilimsel çalışmaları bulunan kişilerdir” tanımlamasının esas alınması, 45. Öğretim elemanı alımının program ihtiyaçlarına göre yapılması, ilgili bölümlerde istihdam edilecek akademik personelin turizm akademisyeni tanı- mına uygun kimselerden seçilmesi, 46. Anabilim dalları isimlerinin doçentlik sınavlarında anahtar kelime veya doçentlik alanı olarak yer alması, 47. Gastronomi ve Mutfak Sanatları Bölümlerinin sadece Turizm Fakülteleri bünyesinde açılması, 48. Gastronomi ve Mutfak Sanatları Bölümü veya Aşçılık Programlarının uygulama eğitimlerine yönelik ihtiyaçlarının belirlenmesi ve öğrenci başına bütçe tahsis edilmesi, 49. Gastronomi ve Mutfak Sanatları Bölümleri ile Aşçılık Programlarına öğ- renci kabul şartları arasına sağlık raporunun eklenmesi, 50. Turizm işletmeciliği bölümlerinde üçüncü sınıftan itibaren uzmanlaşmaya (konaklama, yiyecek-içecek, seyahat, ulaştırma vb.) gidilmesi, 51. Deniz turizmine eleman sağlayacak okulların teşviki ve Turizm Fakülteleri ve Turizm Yüksek Okullarında “Deniz Turizmi”ne yönelik dersler konularak Marinacılık, Yatçılık ve Kruvaziyer vb. konulardaki nitelikli istihdam açığının kapatılması, 52. Sağlık turizmi alanındaki mesleklerin tanımlanması ve gerekli insan kaynaklarının yetiştirilmesine yönelik eğitim programlarının oluşturulması, 53. Üniversitelerde “Rekreasyon Bölümü”, hem Turizm Fakülteleri (Rekreasyon Yönetimi) hem de Spor Bilimleri Fakültelerinde (Rekreasyon Bölümü) yer almaktadır. Her ne kadar kuruluş amaçları birbirinden farklı gibi görünse de aynı isimle kurulan iki bölümün farklı fakültelerde yer alması çiftlemeye (duplikasyon) neden olmaktadır. Bunu önlemek için söz konusu iki bölümün tek çatı altında birleştirilmesi, 54. Mevcut durumda mesleki ve teknik ortaöğretim mezunlarına ön lisans programlarına geçişte verilmekte olan ek puan uygulamasının lisans programlarına geçiş için de verilmesi, 55. Türkiye turizm politikaları ve beklentileri de göz önünde bulundurularak uluslararası öğrenci değişim programlarına (Erasmus vb.) daha stratejik bir yaklaşım getirilmesi, üniversitelerde Avrupa Kredi Transfer sisteminin etkin bir şekilde uygulanması, 56. Her öğretim kurumunun bir uluslararası ortaklık stratejisi belirlemesinin teşvik edilmesi, bu uluslararası ortaklık stratejisinde hangi ülkelerde, hangi eğitim kurumuyla hangi şartlarda ortaklık kurulacağı ve bu ortaklığın ‘başarı kriterlerinin’ ne olduğunun belirtilmesi, 57. İpek Yolu güzergâhında yer alan ülkelerdeki insan kaynaklarının gelişimine katkıda bulunmak adına ortak bir üniversite kurup farklı dillerde eğitim verecek önlisans, lisans ve lisansüstü turizm programlarının oluşturulması, 58. Uluslararası stratejik ortaklıkların sadece öğretim elemanı ve öğrenci değişimi ile sınırlandırılmaması, ortak araştırma geliştirme projelerinin geliştirilmesinin bu ortaklıkların ayrılmaz bir parçası olmasının sağlanması, 59. Başta Çince, İngilizce, Rusça, Arapça, Almanca ve Farsça olmak üzere ülkemizin turizmdeki ana pazar hedefleri doğrultusunda yabancı dillerin öğretilmesine önem verilmesi, bu eğitimleri verecek yabancı eğitmenlerin istihdam edilmesi, 60. Turizm çevrimiçi (online) eğitim öğretim platformlarının altyapısının hazırlanması veya varsa güçlendirilmesi, bu öğrenim platformları sayesinde global dünyada uzaktan turizm eğitimi almak isteyen öğrencilere eğitimin ulaştırılması, özellikle Orta Asya ve Ortadoğu ülkelerinin potansiyelinin değerlendirilmesi, 61. Başta Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan, Özbekistan, Türkmenistan olmak üzere Orta Asya ülkelerinde ve İran’da turizm, otelcilik ve konaklama sektörünün eğitim açığının giderilmesi amacıyla YÖK’e bağlı olarak faaliyet gösteren üniversitelerin turizm birimlerinin aktif bir şekilde kullanılması, 62. Kırgızistan ve Kazakistan’da YÖK’e bağlı olarak faaliyet gösteren üniversitelerin Türkiye’deki üniversitelerle işbirliği içerisinde İpekyolu turizmi ile ilgili projeler üretmesinin teşvik edilmesi, 63. İŞKUR bünyesine yer alan iş ve meslek danışmanlığı hizmetlerinin etkinliğinin arttırılması, 64. Eğitim kurumları ile iş dünyasını aynı ortamda buluşturmak ve istihdamı arttırmak amacıyla düzenlenen kariyer günü uygulamalarında YÖK, MEB ve ilgili sektör STK’larıyla işbirliği yapılarak faaliyetlerin etkinliğinin arttırılması, 65. Temalı parklar, alışveriş merkezleri ve turizm sektörünün tüm bileşenlerinde Rekreasyon Bölümü mezunlarının istihdam edilebileceğine ilişkin farkındalığın oluşturulması konusunda çalışmalar yapılmasına karar verilmiştir. Stajlar 66. Eğitim kurumları tarafından staj sürelerinin ilgili mevzuata uygun olarak uzatılması, staj sürelerinin her bölüm için farklı değerlendirilerek standart hale getirilmesi, stajların gerçekleştirildiği İşletmelerin de staj şartlarını iyileştirmesi, 67. Mesleki ve teknik liseler ile önlisans ve lisans eğitim kurumlarının stajlarının dönem içi ve dönem sonu olarak güncellenmesi, 68.Turizm eğitim kurumlarında staj denetimlerinin etkin bir şekilde gerçekleştirilmesi, 69.Stajyer ücret düşüklüğünün önüne geçilmesi açısından taban ücretin revize edilmesi, 70.Rehberlik eğitiminde uygulama gezilerinin staj süresine dâhil edilmesi ve öğretim sürecinde gerçekleştirilmesine imkân sağlanmasına karar verilmiştir. Kamu Kurumları Personelinin Eğitim Sorunları 71.Yurtdışı fuar ve diğer halkla ilişkiler projelerinde Türkiye tanıtımına yönelik tüketiciye bilgilendirme yapacak personelin seçiminde; yabancı dil bilen ve turizm eğitimi almış personele öncelik verilmesi, tanıtıma yönelik eğitim materyallerinin hazırlanarak ilgili personele dağıtılması, 72.Yurtdışı bürolarında çalışan kadrolu ve sözleşmeli personelin Türkiye’de aldığı hizmet içi eğitimin sayısının arttırılması, 73.Millî Eğitim Bakanlığı ve Kültür ve Turizm Bakanlığı bünyesinde görev yapan mevcut usta öğreticilerin hizmet içi eğitim yoluyla yetkinliklerinin geliştirilmesi ve statülerinin düzenlenmesine karar verilmiştir. TURİZMDE İSTİHDAM Turizmde İstihdama İlişkin Mevzuatın Düzenlenmesi 74. 1618 sayılı kanun, 2634 sayılı kanun ve “Turizm Tesislerinin Belgelendirilmesine ve Niteliklerine İlişkin Yönetmelik”te yer alan eğitimli personel çalış- tırma ile ilgili hususların Mesleki Yeterlilik Kurumunca yayımlanan, Türkiye Yeterlilikler Çerçevesi dikkate alınarak turizm sektöründe istihdam edilecek olanların (çağrı usulü ve dışarıdan hizmet alımlarında çalıştırılan personel de dâhil olmak üzere); 14 a. 5544 sayılı Mesleki Yeterlilik Kurumu Kanununa göre düzenlenmiş Mesleki Yeterlilik Belgesine, b. 3308 sayılı Mesleki Eğitim Kanununa göre düzenlenmiş olan Ustalık Belgesine, c. Millî Eğitim Bakanlığı veya üniversiteler tarafından verilen diplomaya sahip olması, Bahse konu mevzuatta geçen turizm işletmelerinde çalışanlardan istihdam edildiği iş/meslekle ilgili olmak üzere kademeli olarak 2019’a kadar %25’inde, 2021 yılına kadar %50’sinde, 2023 yılında ise %100’ünde söz konusu belgelerden birinin aranmasının zorunlu hale getirilmesi, turizm işletmelerinde çalışan toplam personelin yukarıda ifade edilen oranlara göre en az %20’sinin, istihdam edildiği iş/meslekle ilgili olmak üzere “turizm alanında önlisans ve üstü diplomaya sahip olması” veya “Türkiye yeterlilikler çerçevesinde yer alan seviye 5 ve üzeri belgeye sahip olması” hususunun, 1618 sayılı Kanun ve 2634 sayılı Kanun kapsamına eklenmesi, 75. Her düzeyde turizm okullarından mezun olan öğrencilerin niteliklerinin, turizm sektöründe çalışabilecekleri alanların, çalışma koşullarına ilişkin bilgilerin ve tüm haklarının kapsandığı “Turizm Meslek Yasası”nın çıkarılması, 76. Belediye belgeli konaklama ve yeme-içme tesislerinde çalışan personelin de eğitim gerekliliklerinin “Turizm Tesislerinin Belgelendirilmesine ve Niteliklerine İlişkin Yönetmelik”te yer alan ilgili maddelerle uyumlandırılması, 77. Düşük sezonda sektöre verilen SGK desteğinin arttırılması vb. yollarla istihdamın sürekliliğinin desteklenmesi, mevcut desteklerde aranan koşulların yeniden değerlendirilmesi, işverenlerin çalışanlara yönelik teşviklerle ilgili etkin bir biçimde bilgilendirilmesine karar verilmiştir. Yeni İstihdam Olanakları Ve Çalışma Koşulları 78. Sektördeki mesleklerin belirlenmesi için Turizm Meslek Haritasının güncellenmesi, 79. Turizm sektöründeki mesleki unvanların düzenlenmesine ilişkin yasal altyapının kurulması, 80. Kültür ve Turizm Bakanlığı merkez ve taşra teşkilatı içerisinde turizm ile ilgili bölümlerden mezun çalışanların toplam çalışan sayısına oranının gelecek 5 yıl içinde %10, 10 yıl içinde %20, 20 yıl içinde %30’a çıkarılması, 81. Yabancı dil bilen, uluslararası alanda tecrübe sahibi kişilerin (Türk veya yabancı uyruklu) ülkeye çekilerek üniversitelerde istihdam edilmesinin kolaylaştırılması, 82. Başta Rekreasyon Yönetimi Bölümü mezunları olmak üzere; yerel yönetimlerde ve ilgili kamu kurumlarında (alan başkanlıklarında, millî parklarda vb.) turizm lisans mezunlarının da istihdam edilmesi, 83. Turizm bölümlerinden mezun olanların, Kalkınma Ajanslarında istihdam edilebilmesine imkân tanınması, 84. İl Kültür ve Turizm Müdürlüklerinde, il müdürünün veya en az bir il müdür yardımcısının turizm alanında asgari lisans diplomasına sahip olması, 85. Sendikalaşmanın arttırılması yoluyla turizm mezunlarının haklarının korunması, 86. Sendikaların yetki davalarının kısa sürede sonuçlandırılması, 87. Sektörde kayıt dışı istihdama ve çalışma koşullarına yönelik kamu denetimlerinin fiili ve fizikî olarak etkinliğinin ve sıklığının arttırılması, 88. İl Kültür ve Turizm Müdürlüklerinde daimi turist rehberi kadrolarının ihdas edilmesine karar verilmiştir. TURİST REHBERLİĞİ Turist Rehberliği Eğitimi 89. 6326 sayılı Turist Rehberliği Meslek Kanunu’nda yer alan unvanı esas alınarak üniversite bölüm isimlerinin düzenlenmesi ve “Turist Rehberliği” bölü- mü haline getirilmesi, 90. “Seyahat İşletmeciliği ve Turizm Rehberliği” bölümlerinin, her biri müstakil olmak üzere, “Turizm İşletmeciliği” ve “Turist Rehberliği” bölümü haline dönüştürülmesi, bu bölümlerin müfredatlarının da bölüm adı çerçevesinde yeniden düzenlenmesi, 91. Halen ön lisans ve tezsiz yüksek lisans düzeyinde eğitim veren “Turist Rehberliği” bölümlerinin kapatılması; bunun yerine eğer yoksa aynı üniversitede lisans programlarının açılması ve kadroların bu bölümlere aktarılması, rehberlik eğitiminin lisans ve üzeri programlarda verilmesi, ilgili mevzuatın bu şekilde düzenlenmesi, 92. Nadir dillerden dil yeterliliğine sahip lisans mezunlarının turist rehberliği tezli yüksek lisans programlarına kabulünün kolaylaştırılması, 93. Turist Rehberliği lisans bölümlerine sadece yabancı dil puanı ile öğrenci alınması, 94. Turist rehberliği bölümlerinde uygulamalı eğitimlerin yoğunluğunun artırılması, 95. Rehberlere yönelik eğitim programları arasına ilkyardım, iş sağlığı ve güvenliği eğitimlerinin verilmesi hususunun Turist Rehberliği Yönetmeliğine eklenmesi, 96. Turist Rehberliği bölümlerine ülkenin turizm stratejileri ile uyumlu olacak biçimde Çince, Hintçe, Rusça, Farsça gibi dillerde seçmeli ders konulması, bu dillerin belirlenmesinde ve içeriklerin oluşturulmasında Kültür ve Turizm Bakanlığı ile TUREB’in görüşlerinin alınması, 97. Turist rehberliği ulusal meslek standardının ilgili taraflarla gözden geçirilmesi ve üniversiteler tarafından verilecek eğitim müfredatının buna göre güncellenmesi, 98. Üniversitelerin Turist Rehberliği bölümlerinde okuyan öğrencilerin 36 günlük Anadolu tatbikat gezisinin süresinin yeniden değerlendirilmesi; Bakanlık, meslek örgütleri ve üniversite başta olmak üzere çeşitli sponsorluklar aracılığı ile finansal açıdan desteklenmesi, tatbikat gezisinin eğitim süresine dâhil edilmesi, 99. Uygulama gezilerine öğrencilerin ikinci yıldan itibaren katılımının sağlanmasının gerekliliğine karar verilmiştir. Turist Rehberliğinin Sorunları 100. Türkçe rehber ihtiyacının, çalışma kartına sahip olan rehberlerden sağ- lanması, 101. Turist rehberliği denetimleri hususunda, Kültür ve Turizm Bakanlığı, TUREB ve TURSAB işbirliğinde “Turist Rehberliği Denetim Kılavuzu” hazırlanması, 102. Turist rehberliği denetimlerinin, hizmetin gerekleri ve denetim tekniği gözetilerek yapılması, 11] Yerel Yönetimler ve Turizm Komisyonu KOMİSYON BAŞKANI:Fatma ŞAHİN ÜYELER: Abdullah DEMİR Ahmet MİSBAH DEMİRCAN Aslı AKAY, Prof. Dr. Beyhan HIDIROĞLU Coşkun YILMAZ, Dr. Doğan GÜRSOY, Prof. Dr. Engin TEKİNTAŞ Hayrettin GÜNGÖR İbrahim EVRİM İsmail Hakkı EDEBALİ İsmail TAŞDEMİR Kerim ÇAVUŞOĞLU M. Cemil ARSLAN Murat DEMİR Nuri CİNGİL Seçim AYDIN Sena GÜRSOY Tahir AKYÜREK Tunç SOYER Tülin ERSÖZ Uğur ÖMÜRGÖNÜLŞEN, Prof. Dr. Vedad GÜRGEN Volkan UZUN Zehra GAMGAM, Dr.  Raportörler: Nuraydın ARIKAN - Sibel BAĞLI BİÇER Yerel Yönetimler ve Turizm Komisyonu, yerel yönetimlerin turizmdeki rolü ekseninde konunun uzman ve ilgililerince özgür tartışma, müzakere ve görüş- me ortamında çalışmalarını yürütmüş, ülkemizin turizm politikasında yerel yönetimlerin rolüne ilişkin “Turizm: Yeniden ve Yerelden” anlayışı ile sunduğu çözüm önerileriyle bu konuya katkı sağlayacak hususları tespite çalışmıştır. 1. Yerel yönetimlerin, turizmin sürdürülebilir gelişimini sağlayabilmek için Bakanlıkça ihtiyaca göre tespit edilen turizm bölgelerinde, sekretaryasının belediyece yürütüldüğü, aldığı kararları yürütme yetkisine sahip; başta Kültür ve Turizm Bakanlığı, ilgili bakanlıklar ve kurumların taşra temsilcileri, belediye ile ticaret, meslek odaları ve örgütleri, özel sektör, üniversiteler, STK’lar da dâhil olmak üzere bütün ilgili paydaşlarla birlikte hareket etmek üzere, bölgede turizm ile ilgili, bütçesi, görev tanımları belirlenerek bir “Turizm Kurulu” oluşturulup destinasyon odaklı turizm alan yönetimine geçilmelidir. Oluşturulacak bu yapı; • uzun vadeli turizm planlamaları yapmalı, • ortak projeler geliştirmeli, • yurtiçi ve yurtdışı tanıtımı için ihtiyaç duyulan halkla ilişkiler, reklam, dijital reklam ve sosyal medya kampanyaları oluşturmalı, • kültür değerlerinin tescil, tanıtma ve markalaşma süreçlerinin takibini yapmalı, • uluslararası fuarlarda ve etkinliklerde ayrı bir destinasyon olarak temsil etmeli, • hedef kitlelere ve farklı turizm çeşitlerine yönelik görsel-işitsel ve basılı malzemeleri ve medya kitleri oluşturmalı ve sunmalı, • turizm yatırımlarının doğru planlanması yönünde çalışmalıdır. Oluşturulacak Turizm Kurulu yukarıda belirtilen ve sonradan belirlenebilecek şekilde turizm sektörüne yönelik çalışmalar yapmalıdır. Bununla birlikte ulusal politika üretme, denetim, ödenek aktarma, iyi uygulama örneklerinin desteklenmesi ve yaygınlaştırılması işlemleri Kültür ve Turizm Bakanlığının takibinde olmalıdır. 2. Turizmle ilgili mevzuatta görev ve yetkilere dair birbiriyle çakışan düzenlemeler, açık ya da yeterli hüküm bulunmayan hususlar için daha net şekilde tanımlamalar yapılmalıdır. 3. Yerel yönetimlerin sahip olduğu, turizme de hizmet eden kültür varlıkları- nı korumaya yönelik 5393 sayılı Belediye Kanununun 14 üncü maddesinin (b) fıkrasındaki belediyelerin “kültür ve tabiat varlıkları ile tarihî dokunun korunması hizmetlerini yapabileceğine” ilişkin takdiri yetki daha geniş bir kapsama çekilmelidir. 4. Turizmin ülke ekonomisine ve yerel kalkınmaya katkısı göz önünde bulundurularak yerel yönetimlerin turizm yatırımları ve turizme yönelik faaliyetleri yapabilmeleri için bütçeleri artırılmalıdır. 5. 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanununun 12 nci maddesinin 6. fıkrası gereğince emlak vergisi üzerinden kültür varlıklarının korunması ve değerlendirilmesi amacıyla yüzde 10 oranında tahsil edilen Taşınmaz Kültür Varlıklarının Korunmasına Katkı Payının, kültür ve turizmin geliştiği bölgelerde değerlendirilmek üzere belediyelere aktarılabilirliği konusu ilgili taraflarca değerlendirilmelidir. 6. Yerel yönetimlere genel bütçeden ayrılan payların tespitinde; yerleşik resmi nüfusun yanı sıra bölgeyi ziyaret eden turist sayısı, yatak kapasitesi ve benzeri kıstaslar dikkate alınarak yeni bir nüfus endeksi oluşturulmalıdır. 7. Yerel yönetimlerin turizm ile ilgili çalışmalarını ve yatırımlarını daha etkin kullanabilmesi, küresel eğilim taleplerinin izlenebilmesi, reklam ve pazarlama çalışmalarının hangi tüketici grubunu hedef alması gerektiğinin belirlenebilmesi için planlamalar istatistiksel veriler baz alınarak yapılmalıdır. 8. Kitle turizmi için ülkemize gelen turistlerin harcamaları, alternatif turizm türleri için gelen turistlerin yaptığı harcamalara göre daha düşük seviyededir. Bu nedenle, ülkemizin turizm gelirlerini artırabilmek için yerel yönetimlerce, “turizm paradoksu” yaşanmasına meydan vermeden, yöresel, tarihi, kültürel, sosyal ve doğal alternatif turizm ürünleri geliştirilmeli ve turizmi 12 aya yayacak çalışmalar yapılmalıdır. 9. Alternatif turizm türlerinin, kırsal yerleşimler için yeni yatırım ve iş olanakları sunan, kalkınma ve rekabet gücünü artıran özellikleri dikkate alınarak turizm alanında büyük sermayeli yatırımlar yanında küçük ve orta ölçekli yatı- rımlar da desteklenmelidir. Böylece yerel halkın desteğini alan, daha yaygın, sürdürülebilir ve faydalı kalkınma olanakları ortaya çıkarılabilecek ve yerelde iş ve istihdam olanakları yaratılabilecektir. 10. Turizm sektöründe faaliyet gösterenlerin farkındalıkları arttırılarak, turizm yatırımları “yeşil büyüme” yaklaşımı doğrultusunda doğal, tarihi, sosyal ve kültürel çevreyi koruyucu ve geliştirici bir anlayışla ele alınmalı; turizm iş- letmelerinde sınırlı ve yenilenemeyen kaynakların kullanımının asgariye indirilmesi yönünde yerel yönetimlerce hamleler yapılmalıdır. 11. Yerel yönetimlerce düzenlenecek festivaller, konserler, sosyal/kültürel/ sportif etkinliklerle tanıtım yapılmalı ve söz konusu tüm etkinlik ve faaliyetler ses getirecek içeriklerle sunulmalı, etkinlik takvimleri önceden çıkarılmalı ve duyurusu tüm mecralarda yapılmalıdır. 12. Turizm yörelerindeki arazi kullanma ve altyapı kararları, gerek yerel yönetimler gerekse merkezi yönetimce sürdürülebilir turizm göz önünde bulundurularak alınmalıdır. 13. Turizm yatırımları ihtiyaçlara uygun olarak belirlenmeli ve fizibilite raporları hazırlanmalı; kent içinde ve etrafında cazibe merkezleri oluşturulmalı, eğlence, dinlenme ve sosyal kaynaşma için de arazi üretimi yapılmalıdır. 14. Yerel yönetimlerce kentsel ve kırsal peyzaj, kent estetiği, kentin kimliği, kent mimarisi, kentin özgün değerleri yaşatılmalı; doğal, tarihi, kültürel zenginlikleri en iyi şekilde korunmalı ve ziyaretçilerin kente giriş yaptıkları güzergahlar ilk izlenimi olumlu kılabilecek şekilde tasarlanmalı ve yönetilmelidir. 15. Turistik bölgelerde yerli ve yabancı film, belgesel, dizi çekimi talepleri doğru değerlendirilerek, tanıtıma katkısı göz önünde bulundurulup desteklenmeli ve teşvik edilmelidir. 16. Tanıtım anlamında yerele ait yeni hikâyeler oluşturulmalı ve var olan hikâ- yeler çağdaş tanıtım anlayışına hizmet edecek şekilde gündeme getirilmeli, böylelikle yerel değerler tanınmış ve bilinen bir ürün haline dönüştürülmelidir. 17. Yerel yönetimlerce yöresel turizm ürünleri tasarım yoluyla yeniden değerlendirilip, kentlerin turizmden alacağı pay artırılmalı, yöresel ürünlerin coğrafi işaret tescilleri yapılmalıdır. 18. Yurtdışına kaçırılan, turizme de hizmet etme potansiyeli olan kültürel ve arkeolojik varlıkların iadesi ile yerel turizme katkı sağlanması için, yerel yönetimlere de, Kültür ve Turizm Bakanlığının koordinasyonu altında yetki tanınmalıdır. 19. Turizme hizmet eden tesislerin belgelendirme ve denetim işlemi tek elden yürütülmelidir. 20. Taksicilik ve turizm amaçlı taşıma araçlarının kıstasları belirlenmeli, yerel yönetimler tarafından denetlenmeli ve caydırıcı cezai müeyyideler oluşturulmalıdır. Turist transfer yetkisi turist güvenliği açısından revize edilmeli; dijital ulaşım uygulamaları yasal çerçeveye kavuşturulmalıdır. 21. Dezavantajlı ve engelli kesimlere turizm imkânlarından faydalanabilmesini sağlayabilmek için yerel yönetimlerce gerekli tedbirler alınmalıdır. 22. Bireysel turizme ilişkin tüm turizm bilgilerini ve görsellerini içeren, yenilikçi, girişimci, yaratıcı ve sürdürülebilir, tercihlerini dijital platformlar üzerinden yapan turistler için öneriler sunan etkileyici internet siteleri ve sosyal medya uygulamaları oluşturulmalı ve mevcut dijital platformlar verimli kullanılmalıdır. 23. Ürünlerin dijital mecralar kullanılarak satılması için yerel halk bilgilendirilmeli, uygulamalar tasarlanmalıdır. 24. Yerel yönetimlerin üyesi olduğu veya ilişkide bulunduğu uluslararası ağların ve “kardeş şehir” uygulamalarının, şehirlerin uluslararası tanınırlığında ve algı şekillendirme noktasında önemli bir rol üstlendiği göz önünde bulundurularak, bu uygulamalar yerel yönetimlerce sürdürülebilir turizm çerçevesinde ve eylem planına bağlanarak etkili bir şekilde kullanılmalıdır. 25. Turizm alanındaki uluslararası projeler, fonlar ve teşvikler, hem yerel yö- netimler hem de başta Kültür ve Turizm Bakanlığı olmak üzere merkezi yönetimin ilgili organları tarafından takip edilmeli ve bunlardan maksimum fayda alınmaya çalışılmalıdır. İlgili aktörler turizm alanında uluslararası gündemi takip etmeli, belediyeleri bilgilendirmeli ve uluslararası ağlarla ilişkileri koordine etmeli ve işbirliği yapmalıdır. 26. EXPO ve benzeri uluslararası organizasyonların düzenlendiği ülkenin ve şehrin uluslararası arenada tanıtımını gerçekleştirdiği, potansiyel yatırımcı- ların ve turistlerin ülkeyi ziyareti ve tanıması için fırsat sunduğu göz önünde bulundurularak desteklenmelidir. Bununla birlikte organizasyonlar için yapılan yatırım ve harcamaların sürdürülebilirliğinin sağlanması için yerel yönetimlerce etkinlik öncesi ve sonrası düşünülerek fizibilite planlamaları yapılmalıdır. 27. Yerel yönetimler; MEB, ilgili bakanlıklar, yüksek öğrenim kurumları, üniversiteler ve ilgili sivil toplum kuruluşları ile birlikte; çalışanlarını, turizm sektöründe çalışan işgücünü ve yerel halkı turizm konusunda bilgilendirmeli ve bilinçlendirmelidir. 28. Yerel yöneticilerin turizme bakışlarını geliştirmeye yönelik çalışmalar, seminer, konferans, eğitim vb. faaliyetler planlanmalı ve belirli periyotlarda gerçekleştirilmelidir. İyi uygulama örnekleri düzenlenecek bilgi paylaşımı toplantıları aracılığıyla aktarılmalıdır. 29. Turizm ve yerel/genel tanıtım konularına geniş yer verilmesi için Millî Eğitim Bakanlığı ile yapılacak çalışmalar sonucunda ilk ve orta dereceli okulların ders müfredatlarında turizm dersi konulması sağlanmalıdır. Yerel yönetimler, il millî eğitim ile gençlik ve spor müdürlükleri işbirliğinde yapılacak etkinliklerle, öğrencilerin yaşadıkları kentin tarihi ve turistik değerlerine karşı aidiyet duygusu kazanmaları sağlanmalıdır. 30. Turizm potansiyeli olan yerlerde özel sektörün ihtiyacı olan iş gücünün karşılanması amacıyla yerel yönetimler ve özel sektör işbirliğinde turizme yönelik meslek ve beceri kazandırma kursları düzenlenmelidir. Meslek liseleri açılarak yerel turizm istihdamı desteklenmelidir. 31. Özellikle turizmin geliştiği Büyükşehir Belediyeleri teşkilat yapılanmasında turizm daire başkanlıkları veya şube müdürlükleri; diğer belediyelerde de turizm müdürlükleri ya da şeflikleri düzeyinde hizmet birimleri kurulmalı ve uzman personel istihdam edilmelidir. 32. Şehirdeki ilgili aktörler bir araya gelerek turist güvenliği ve turizm denetimi anlamında ortaklaşa çalışmalar yürütmeli ve bunu sistematik bir biçimde sürdürmeli, turizm sektöründe denetim faaliyetleri yerel aktörlerle koordineli biçimde yürütülmelidir. 33. Yabancı turistlerin karşılaştığı güvenlik problemlerinde, yerelde rahatlıkla iletişim kurabilecekleri ve sorunlarını ilk elden çözebilecekleri bir emniyet birimi tesis edilmelidir. Ülke çapında çok dilli bir acil durum hattı ve dijital ortamda güvenlik ihbar sistemi oluşturulmalıdır. 34. Turizm beldelerinde turistlerce güvenlik endişesine neden olan ve sıkça görülen hanutçuluğa karşı, yerel yönetimlerce önlem alınmalı ve etkili yaptı- rımlar uygulanabilmesine ilişkin mevzuat değişikliği yapılarak geçici ve daimi kapatma yetkisi tanınmalıdır. 35. Turist güvenliğinin sağlanması için kayıtdışı günlük kiralık evler ve kaçak otelcilik faaliyetlerine yönelik yerel yönetimlere denetim yetkisi verilmelidir. 36. Turizm Enformasyon Büroları dijital çağın gereklerine göre yeniden yapılandırılmalı ve bu bürolara işlevsellik kazandırılmalıdır. Dünyadaki iyi uygulama örnekleri göz önünde bulundurularak bu bürolar daha etkin kılınmalı ve yerele ait turistik ürünler çeşitlendirilerek bu bürolar aracılığıyla satışı yapılmalıdır. 37. Ülkemizde sadece İstanbul, Ankara, İzmir, Antalya ve Gaziantep’te bulunan Kongre ve Ziyaretçi Büroları (CVB) desteklenmeli. Bu büroların güçlendirilmeleri için Kültür ve Turizm Bakanlığı ve sektör paydaşlarının liderliğinde çalışmalar yapılmalıdır. 12] İç Turizm Komisyonu KOMİSYON BAŞKANI: Kayhan ÇOLAKEL ÜYELER: Ahmet YEŞİLTEPE Birol AKMAN Cengiz AYDİN, Dr. Doğan ACAR Ercan SIRAKAYA, Prof. Dr. Fahrettin ULU Hacer AYDIN İsmail AKÇURA Macit BOYAR Mete VARDAR Murat TOKTAŞ Nazmi KOZAK, Prof. Dr. Ozan BAHAR, Prof. Dr. Serdal AKYURT Tacettin ÖZDEN Tuncer KAPLAN Vakur ÇETİNEL Veli ÇİLSAL Yusuf DURU Raportörler:Fahri YILDIRIM - Kazım Onur KURT Günümüzde tüm ülkelerde gelişmiş bir turizm sektöründen söz edilebilmesi için, iç turizm pazarının gelişmiş olması gerektiği kabul edilmektedir. Bu bakımdan önemli turizm ülkeleri ile karşılaştırma yapıldığında Türkiye’nin iç turizm alanında yeterince gelişmediği görülmektedir. Turizm endüstrisi yalnızca dış turizm hareketlerine bağlı olarak gelişemeyeceğinden, bir ülkedeki turizm arzı ve hizmet kalitesini arttırarak, dış turizm talebine hazır bir kapasite meydana getiren ve turizm bilinci oluşturmasına katkı sağlayan iç turizmin gelişmesi büyük önem arz etmektedir. Dünyanın en gelişmiş turizm pazarına sahip ülkelerinden Fransa’da turizm ekonomisinin % 65’i iç pazara sahip olup, yaklaşık 96 milyar Euro gelir elde etmiş, İtalya’da 58 milyar Euro turizm gelirinin % 65’i iç turizmden meydana gelmiştir. OECD ülkelerinde iç turizm oranının % 77 olduğu düşünüldüğünde 2015 verilerine göre ülkemizdeki % 13’lük pay iç turizmin gelişmediği konusunda en önemli veridir. Yani Türkiye’de iç turizmin geliştirilmesi zaruri bir hedef olarak kendini göstermektedir. 2016 yılında yaşanan krizleri ve sorunları minimize ederek kurtarıcı rol üstlenen ve işletmelerin varlığını devam ettirmesini sağlayan iç turizm hareketi olmuştur. Ülkemizin ekonomik gelişimi ve dinamik nüfus yapısı dikkate alındığında da önümüzdeki yıllarda iç turizm faaliyetlerinin turizm ekonomisine büyük katkılarda bulunmaya devam edeceği muhakkaktır. İç turizm, önemi dolayısıyla Türkiye Turizm Stratejisi 2023 Belgesinde kendine yer bulmakla birlikte, planlamaların hayata geçirilmesi noktasında eksiklikler yaşandığı görülmektedir. Bu sebeple III. Turizm Şurası’nda İç Turizm Komisyonu kurulmuş ve ülkemizde iç turizmin geliştirilmesinin önündeki sorunlar tartışılarak çözüm önerilerinin getirilmesine çalışılmıştır. 1. İç turizm politikalarının oluşturulması ve planlamaların yapılabilmesine kaynak teşkil etmek üzere iç turizm istatistikleri, veri ve analizlerinin sağlıklı biçimde toplanabilmesi için Türkiye Turizm Stratejisi 2023 Belgesinde belirtilen İç Turizm Birimi kurulmalı ve veri bankasında toplanan veriler yasal gereklilikle ulaşılabilir olmalıdır. Yoğun biçimde deniz-kum-güneş temelinde gerçekleşen iç turizmin, alternatif turizm türlerine ve Türkiye’nin tüm bölgelerine yaygınlaştırılması için sürdürülebilir turizm esasları doğrultusunda: 2. İç turizmde önemli potansiyeli bulunan turizm türlerinde yenilikçi yaklaşımlarla ürün çeşitliliği artırılarak pazara sunulmalıdır. 3. Yerel yönetimlerin alternatif turizm potansiyellerine yönelik proje geliştirme ve uygulamalarını teşvik eden yasal düzenlemeler gerçekleştirilmelidir. 4. Alternatif turizm türlerinde potansiyel arz eden bölgelerin altyapısı iyileş- tirilmelidir. 5. Ülkemizin tüm turizm kaynaklarının çeşitli yönlerini (yürüyüş yolları, sosyal medyada yer alan yorumlar, tarihsel sürece ilişkin bilgiler vb.) içeren Coğ- rafi Bilgi Sistemi Uygulaması mobil olarak hayata geçirilmelidir. 6. Uluslararası çapta rekreasyon ve cazibe merkezleri geliştirilmelidir. Belirli bir döneme sıkışan iç turizmdeki mevsimselliğin kaldırılması amacıyla: 7. Okulların yaz ve sömestr tatillerinin bölgesel ve mevsim şartlarına uygun olarak farklılaştırılması için Millî Eğitim Bakanlığı ile ortak bir çalışma yürütülmelidir. 8. Yerli turistin erken rezervasyon imkânlarından faydalanabilmesi için tatil takvimi yılbaşında belirlenmelidir. 9. Fuar, festival, farklı türde etkinlik ve kongre gibi faaliyetlerin yılın tamamına dengeli bir şekilde yayılması sağlanmalıdır. Orta ve alt gelir gruplarına hitap eden sosyal turizm uygulamalarının geliştirilmesi amacıyla: 10. Ülkemizin tarihsel açıdan önem arz eden değerlerini (Çanakkale, Anıtkabir gibi) barındıran yerlerine okul gezileri zorunlu kılınmalıdır. 11. Erken rezervasyon, taksitli tatil gibi uygulamalar ekonomik teşviklerle güçlendirilmeli, turizm sezonunun yoğun olmadığı dönemlerde 3. yaş, engelli, emekli ve gençlere yönelik indirimli tatil kampanyaları yapılmalıdır. 12. Düşük ve orta gelirli vatandaşlarımızın ucuz tatil yapabilmesine imkân sunacak düşük faizli kredi imkânları sağlanmalıdır. 13. Öğrenimini gerçekleştirildiği şehrin kültürel değerleri eğitim müfredatı- na eklenmeli ve eğitim süreci içerisinde şehir turları gerçekleştirilmelidir. 14. Öğrenciler ile gençlerin ucuz tatil yapabilmesine olanak sağlayan ve farklı deneyimler sunan tesisler ve kamp merkezleri hayata geçirilerek yıl içinde belli dönemlere bağlı kalmayan sürekli turizm hareketliliği sağlanmalıdır. 15. Farklı il ve bölgelerdeki okulların sırasıyla ev sahipliği yaparak öğrencilere şehirlerin kültürel, tarihi ve turistik değerlerini tanıtacağı kardeş şehir, kardeş okul gibi projeler hayata geçirilmelidir. 16. Öne çıkan yönlerinin belirlenmesi amacıyla her bir ilin kültür ve turizm envanterlerinin güncellenmesi sağlanmalıdır. Tur operatörlüğü ile ilgili olarak: 17. Paket turlar düzenleyen tur operatörleri ile seyahat acentalarının faaliyetleri ayrılmalı, yapılacak yasa değişikliği ile nitelikleri ve sorumlulukları açıkça belirlenmelidir. 18. Tüketicilerin zarara uğratılmaması için tur operatörlüğü sisteminde belirli teminatların alınabileceği düzenlemelerin yapılması gerekmektedir. 19. Tur operatörlüğünün sorumlulukları yasal olarak belirlenirken, tüketicilere taahhüt ettikleri hizmetlerin ölçütü olacak ve tüketici haklarının koruyacak biçimde bilgi ve tur broşürünün sözleşme ekinde yer alması zorunlu hale getirilmeli ve haksız rekabet önlenmelidir. 20. Kaçak acentacılık faaliyetleri engellenmeli, belediyelerin ve eğitim kurumlarının tek başlarına gerçekleştirdikleri turizm faaliyetleri kontrol altına alınarak denetlenmeli ve faaliyetlerin seyahat acentaları tarafından yürütülmesi sağlanmalıdır. 21. Zorunlu paket tur sigorta sözleşmesi genel şartları Hazine Müsteşarlığı ile işbirliği içinde belirlenmelidir. 22. Yabancı lisan haricinde Türkçe olarak yalnızca yerli turiste yönelik bölgesel rehberlik hizmeti hayata geçirilmelidir. 7 İç turizme yönelik tanıtım ve destek kampanyaları kapsamında: 23. Kamu spotları yapılmalıdır. 24. Kültür ve Turizm Bakanlığınca iç turizm hareketliliğini arttırmaya yönelik reklam kampanyaları gerçekleştirmelidir. 25. Yurtiçi sektörel tanıtım faaliyetlerine Bakanlık desteği sağlanmalıdır. 26. İç Turizmi canlandıran en etkili tanıtım araçlarından biri olduğu geçtiğimiz yıllardaki örneklerle ortaya konulan film ve dizilerin mekânlarının turizm potansiyeli taşıyan yörelerden seçilmesi için teşvik edici çalışmalar gerçekleştirilmelidir. 27. Her yıl seçilecek farklı iller ve bölgelerde çeşitli etkinlikler ile “tatil herkesin hakkı”, “şehrini tanı” gibi tanıtım ve “erken rezervasyon sistemi” gibi bilgilendirici faaliyetler gerçekleştirilmelidir. 28. Turizm danışma bürolarının niteliklerinin iyileştirilmesi, sayılarının arttı- rılması, söz konusu bürolarda nitelikli personellerin görev alması sağlanmalıdır. 29. Engelli vatandaşlarımızın turizm faaliyetlerine katılım sağlayabileceği fiziksel düzenlemeler yapılmalı, bu konuda gerekli mevzuat hayata geçirilmelidir. 30. Bölgesel fuar ve yöresel tanıtım günleri gibi etkinliklerin sayısı arttırılmalıdır. Yurtdışında verilen fuar turizm desteklerinin yurtiçi turizm fuarları için de verilmesi sağlanmalıdır. 31. Yerel turizm çalışmaları için belli oranlarının yerel yönetimlere aktarılması şartıyla, yoğun turist ağırlayan destinasyonlardaki konaklama tesislerinde geceleyeceklerden talep edilecek sembolik miktarlarda şehir vergileri konulmalıdır. 32. Yurtiçi pazarda yerli turizme yönelik faaliyetlerin (fuar, acenta ve otellerin) fiyatlarını afişe ederken yalnızca Türk lirasının kullanılması zorunlu hale getirilmelidir. 33. Yerli turiste tüketici hakları, genel turizm terminolojisi, karşılaşılan sorunların çözümünde pratik bilgiler, yaşanan sorunlara ilişkin hangi idari veya adli makamlara müracaat edilebileceği konularında bilgi verecek ve bilinç oluşturacak mekanizma oluşturulmalıdır. 34. Türkiye’nin iç turizmini canlandırmak, ilgili politikaları oluşturmak, kurumlar arasında ulaşılabilirliği sağlamak amacıyla kamu, özel sektör, STK ve üniversiteler işbirliğiyle Kültür ve Turizm Bakanlığına bağlı, bağlayıcılığı yasalarla belirlenmiş bir üst çatı kurulmalıdır. 13] Gastronomi Turizmi Komisyonu KOMİSYON BAŞKANI: Vedat BAŞARAN ÜYELER: Adnan ŞAHİN Ahmet ÖRS Ahmet TEMURCİ Arda TÜRKMEN Aybala Yeşim DALKILIÇ Betül BİLDİK Cafer Tayyar ZAİMOĞLU Cüneyt ASAN Defne ERTAN TÜYSÜZOĞLU Fikret Murat TURAL Fikret ÖZDEMİR Filiz HÖSÜKOĞLU Gökmen SÖZEN Gürkan BOZTEPE Hande ARSLANALP İlhan KOÇULU Kaya DEMİRER Levent VEZİROĞLU Mehmet GÜRS Mehmet SEVEROĞLU Nadir GÜLLÜ Orhan HALLİK Osman SERİM Özge SAMANCI, Doç. Dr. Ramazan BİNGÖL Seyit BAŞKONAK Şengül GİTMEZ, Dr. Yasemin PİRİNÇÇİOĞLU Zeki AÇIKÖZ  Raportörler: Selin UĞUR - Sercan KIRPAR Anadolu coğrafyasında, göç ve ticaret yolları üzerinden farklı kültürlerin binlerce yıl boyunca bir araya gelmesi ve karşılıklı etkileşimleri sonucu evrilerek meydana gelen zengin gastronomi kültürünün, çağdaş anlamda bir ürün haline getirilerek, geliştirilecek dağıtım kanalları ve araçlarıyla hem iç hem de küresel pazara sunulacak şekilde tasarlanması öncelikli bir amaç olmalıdır. Günümüzde destinasyon odaklı turizm pazarlama anlayışının ön plana çıkarak öncelik kazanması, nitelikli destinasyon projelerinin geliştirilmesi ve uygulanması süreçlerinin gerekliliğini de beraberinde getirmektedir. Bu anlamda, zengin gastronomi kültürünün projelendirilerek geliştirilmesi, bir turizm destinasyonu olarak Türkiye’nin olumlu marka algısının yaygınlaştırılmasına ve pazarda öne çıkan diğer destinasyonlarla bir arada konumlandırılmasına çok mühim katkılar sağlayacaktır. 10 Ekim 2017 tarihinde gerçekleştirilen Gastronomi Turizmi Komisyonu Ön Hazırlık Toplantısında ve 01-03 Kasım 2017 tarihleri arasında düzenlenen III. Turizm Şurasında komisyon üyelerince dile getirilen görüşler çerçevesinde “Tanım, Kapsam, Vizyon ve Strateji”, “Ürün”, “Eğitim”, “Tanıtma-Pazarlama”, “Örgütlenme, Koordinasyon ve Eşgü- düm”, “Tesisler, Belgelendirme ve Teşvik” başlıkları altında Komisyonumuzca alınan kararlar aşağıda sunulmuştur. Tanım, Kapsam, Vizyon ve Strateji 1. Gastronomi turizminin Türkiye’nin güçlü yönlerinden biri olarak gündemde tutulması hedefi kapsamında ilk olarak tanım, yaklaşım ve kavramlar üzerinde uzlaşı sağlanması gerekmektedir. Bu bağlamda gastronomi sektörü ile turizmin ilişkilendirilmesi noktasında kullanılması gereken kavram, kapsayı- cı olan ve turizmle bağlantıyı güçlü bir biçimde ifade eden “Türk gastronomisi” olmalıdır. “Türk gastronomisi” kavramı bir etnisiteye değil, bir coğrafyaya işaret etmektedir. Gastronomi ve turizm arasındaki ortak paydanın “toprak” olması nedeniyle çalışmalar coğrafya temelli yürütülmeli, gastronomi turizmi ürünleri de benzer şekilde havzalar üzerinden değerlendirilmelidir. 2. Yerel ve küresel pazarda sunulacak gastronomi turizmi ürünleri; “köklerimiz”, “geleneklerimiz”, “bugünümüz” ve “geleceğimiz” başlıkları kapsamında ele alınmalı; bu değerler, yerel, ulusal ve uluslararası gastronomi eğilimlerine uygun olacak şekilde yeniden planlanmalıdır. 3. Türk gastronomisinin yerli ve yabancı ziyaretçilerin seyahat tercihlerinde belirleyici bir rol oynaması sağlanmalıdır. Bu amaç doğrultusunda, gerek iç gerekse dış pazarda yürütülen tanıtım faaliyetlerinde Türk gastronomisi ve Türk mutfağı gerek geleneksel gerekse dijital tanıtım mecralarında öne çıkarılan unsurlar arasında yer almalıdır. 4. Türk gastronomisinin ziyaretçilerin karar verme süreçlerinde önemli bir itici güç olmasını teminen planlanacak ve yürütülecek projelendirme çalış- malarında ürün(ler), dağıtım, tanıtım, şefler (aşçı) ve kalite başta olmak üzere ana çalışma başlıkları oluşturulmalıdır. 5. Köklerini çok sayıda medeniyetin izlerinde bulan ve zaman içinde bu kültürlerin sentezi ile günümüzdeki formunu almış olan Türk mutfağının sahip olduğu zenginliğin güçlü bir marka haline getirilerek ulusal ve uluslararası pazarda etkin tanıtımının gerçekleştirilebilmesi için, tüm paydaşların katılımı ile belirlenmiş bir yol haritasına ihtiyaç bulunmaktadır. Bu çerçevede, Türk mutfağının geliştirilmesine ilişkin vizyon, misyon ve hedeflerin; bu hedeflere ulaşmak için izlenecek yol ve yöntemlerin ortaya konduğu bir stratejinin belirlenmesi, atılması gereken adımların başında gelmektedir. Türkiye turizminin ulusal ve uluslararası alanda tanıtımında gastronomi turizminin taşıdığı stratejik önem, Türkiye Turizm Stratejisi 2023 belgesine ayrı bir başlık hâlinde dâhil edilmelidir. Söz konusu belgenin Türk gastronomisine ilişkin vizyon, misyon ve stratejileri de kapsayacak şekilde güncellenmesini takiben, bu strateji çerçevesinde atılacak adımlar ve gerçekleştirilecek faaliyetler de hazırlanacak olan eylem planına entegre edilmelidir. Yol haritasının belirlenmesi sürecinde kamu, yerel yönetimler, sivil toplum ve özel sektör kuruluşları konumlarının gereği olan rolleri üstlenmeli ve sürece etkin şekilde katılmalıdırlar. Ürün 6. Gastronomi Turizmi ürünleri; gastronomi destinasyonları, gastronomi rotaları, gastronomi etkinlikleri, gastronomi sektörü, üreticiler ve gastronomi ürünleri olarak 5 kategoride ele alınmalıdır. 7. Gastronomi ürünlerinin belirlenmesi için envanter ve terminoloji çalışmalarına (teknik gastronomi, pratik gastronomi, teorik gastronomi, yiyecekiçecek gastronomisi, gastronomi haritası başlıklarının kendi içinde soyut ve somut olmak üzere iki temel kriter üzerinden işlendiği ve kronolojik içerik sağlayacak biçimde oluşturulduğu bir içerik anlayışı ile) bir an önce başlanarak, ilgili kurum ve kuruluşlar arasında koordinasyon sağlanmalıdır. 8. Yerel ve küresel pazara sunulacak olan gastronomi ürünlerinde: a) Yiyeceğin tadının, kalitesinin ve kaynağının bir başka deyişle orijininin (coğrafi işaretli ürün olması ve/veya geleneksel şekilde üretilmesi şartları dâhilinde) korunması, b) Geleneksel ve/veya zanaat gerektiren yiyecek-içecek üreticilerinin teşvik edilmesi, c) Gastronomi ürününün sunulduğu kişilerin sağlıklı yiyecek hakkının gözetilmesi gibi kriterler geliştirilmelidir. 9. Kültürel mirasın önemli bir unsuru olan ve kaybolma riski bulunan yerel mutfakların korunmasına yönelik olarak yerel gastronomik ürünlerin geliştirilmesi, tanıtılması ve pazarlanması için gerekli çalışmalar yapılmalıdır. 10. Gastronomik değeri olan şehir(lerin), destinasyon(ların) ve rotaların seçilerek kademeli olarak sayılarının artırılması ve pazarlama dağıtım kanalları- nın geliştirilmesi amacıyla seyahat acenteleri ve rehberler teşvik edilmelidir. Eğitim 11. Küresel pazar gereksinimleri doğrultusunda gastronomi turizmi ürünü geliştirilmesi ve geleneğin uyarlanması amacıyla, şefler ile eğitim kurumları, işletmeler ve STK’lar arasında işbirliği sağlanmalıdır. 12. Yeni kuşak şeflerin tanınması ve desteklenmesi amacıyla ulusal ve uluslararası yarışmalar düzenlenmelidir. 13. Yeni kuşak şeflerin ürün tasarlama ve geliştirme girişimleri ile proje çalış- maları desteklenmelidir. 14. Türkiye’de gastronomi ve mutfak sanatları, yemek kültürü ve tarihi, gastronomi turizmi ve yiyecek-içecek işletmeciliği alanında çalışan uzman, akademisyen ve eğitmen şeflerin katılımının sağlanacağı yerel, bölgesel, ulusal ve uluslararası sempozyum ve kongrelerin düzenlenmesi teşvik edilmeli ve bu organizasyonlara destek sağlanmalıdır. Desteğin hangi kurum ve kuruluş- larca sağlanacağı hususu sempozyum ve kongrelerin ölçeklerine göre belirlenmeli; örneğin, yerel ve bölgesel olanlara İl Kültür ve Turizm Müdürlükleri, Sanayi ve Ticaret Odaları, Belediye ve Valilik gibi yerel otoritelerce; ulusal ve uluslararası olanlara ise Kültür ve Turizm Bakanlığı başta olmak üzere, ilgili bakanlık ve kamu kurumlarınca destek sağlanmalıdır. 15. Seyahat acenteleri ve rehberlere, Türk gastronomi kültürü hakkında uzmanlık eğitimi verilmelidir. 16. Yiyecek-içecek servis elemanlarına yönelik eğitim programları Bakanlık, eğitim kurumları ve STK’lar işbirliğinde yürütülmelidir. 17. Gastronomi turizmi sektöründe çalışan insan kaynağının ihtiyaç duyduğu eğitimlerin, Kültür ve Turizm Bakanlığı koordinasyonunda, başta gastronomi ve mutfak sanatları alanında eğitim veren kurumlar olmak üzere tüm paydaşlar tarafından belirlenecek bir müfredat ve program çerçevesinde verilmesi sağlanmalıdır. Örgütlenme, Koordinasyon ve Eşgüdüm 18. Sektörün temel ihtiyacı olan koordinasyonun sağlanması, kamu ve özel sektör kaynağının etkin ve verimli kullanılması amacıyla özerk bir kurum oluşturulması ihtiyacı kaçınılmazdır. Bu çerçevede; a) Kamu-özel sektör, sivil toplum örgütleri ve eğitim kurumları arasında işbirliğini sağlayacak olan bu özerk yapının “Türkiye Gastronomi Kurumu” olarak adlandırılması; b) “Türkiye Gastronomi Kurumu” ile Kültür ve Turizm Bakanlığı arasındaki koordinasyonu sağlayacak temel teşkilat biriminin Bakanlık bünyesinde kurulması için gerekli yasal düzenlemelerin yapılması önerilmektedir. 19. Kamu ve özel sektör, eğitim kurumları, sivil toplum örgütleri “Türkiye Gastronomi Kurumu”nun paydaşları olmalıdırlar. Paydaşların görev ve sorumlulukları tanımlanmalı, aksi karar alınmadıkça paydaşlar sınırları belirlenen görev ve sorumlulukları dâhilinde hareket etmelidirler. 20. “Türkiye Gastronomi Kurumu”nun paydaşları arasında görev ve sorumlulukların yanı sıra kaynaklar, bütçe yapısı, faaliyetler, iletişim ve risklerin de tanımlanması ve paylaşılması gerekmektedir. 21. Tüm paydaşlara karar verme süreçlerinde kendini ifade etme imkân ve eşitliği sağlanmalıdır. 22. “Türkiye gastronomi kurumu”, idari bir yapıya kavuşturulmalıdır. Bu idari yapının; genel kurul, yönetim kurulu, icra kurulu ve bunlara bağlı sayıları zamanla arttırılabilecek 5 ana çalışma grubundan oluşması öngörülmektedir. Buna göre; a) Birinci çalışma grubu: gastronomi turizmi ürününün seçilmesi, tasarlanması, geliştirilmesinden ve nihai ürünü diğer çalışma grupları ile paylaşılmasından sorumlu olan ve Türk mutfağına ait geleneksel yemek reçetelerini yeniden sofralara kazandırmak, bu konuda yapılacak envanter ve araştırma çalışmalarını belirlemek, mutfak envanterine ilişkin verileri toplamak, kayıt altına almak ve geleneksel mutfak kültürü konusunda toplumun farkındalığı- nı artırmak amacıyla hareket eden grup, b) İkinci çalışma grubu: birinci grup tarafından geliştirilen gastronomi turizmi ürünlerini yurtiçi ve yurtdışında dağıtımını sağlayan ticari işletmelerden (restoranlar, restoran zincirleri, kafeler, uluslararası perakende sektörü, eğ- lence sektörü ve seyahat acenteleri) oluşan grup, c) Üçüncü çalışma grubu: şeflerden oluşan, ulusal ve uluslararası düzeyde diğer federasyon ve birliklerle temasa geçen, ulusal ve uluslararası yemek yarışmalarını düzenleyen veya katkı sağlayan, bu amaçla her türlü tanıtıcı yayını çıkartan grup, d) Dördüncü çalışma grubu: ürün kalitesini destekleyen, bu anlamda coğrafi işaretli ürün olması ve/veya geleneksel şekilde üretilmesi şartları dâhilinde yiyecek ve içecek kalitesinin ve orijininin korunması için ölçme, değerlendirme ve sınıflandırma çalışmalarında takip edilecek prensip ve adımların belirlenmesinden ve uygulama mekanizmalarını geliştirilmesinden sorumlu grup, e) Beşinci çalışma grubu: küresel trendleri takip ederek, hedef pazarların gereksinimleri doğrultusunda pazarlama, gastronomi etkinlik, eğitim ve AR-GE çalışma başlıklarının oluşturulmasından ve elde ettiği sonuçları diğer çalışma gruplarıyla paylaşmaktan sorumlu gruptur. 23. “Türkiye Gastronomi Kurumu” çatısı altında gerçekleştirilecek etkinlikler için yıllık faaliyet takvimlerinin oluşturulması, sürekliliğin sağlanması açısından başarılı olan örneklerin mümkün olduğunca her sene aynı tarih aralığında gerçekleştirilmesi; etkinliklerin belirli tarih aralığında gerçekleştirilmesi sayesinde etkinlik biletlerinin seyahat acenteleri ve tur operatörleri tarafından yurtiçi ve yurtdışı satışlarının gerçekleştirilmesi ve etkinlik duyurularının dış temsilciliklerce yapılması önerilmektedir. 24. Çatı yapı olarak önerilen Türkiye Gastronomi Kurumu’nun “2023 Türkiye Turizm Stratejisi” belgesine dahil edilerek; vizyon, misyon ve stratejilerinin söz konusu belgede yer alacak gastronomi turizmine ilişkin içerikle uyumlu olması sağlanmalıdır. Tanıtma-Pazarlama 25. “2023 Türkiye Turizm Stratejisi”ne dahil edilmesi teklif edilen gastronomi turizmine ilişkin maddelerde tanıtım ve pazarlama anlayış ve faaliyetlerine ilişkin genel çerçeve ve prensiplerin oluşturulması gerekmektedir. Tanıtma ve pazarlama faaliyetleri çerçevesinde; a) Gastronomiye ilişkin UNESCO ‘Somut Olmayan Kültürel Miras’ unsurları- nın ön plana çıkarılması; b) Turistlerin ağırlandığı konaklama tesislerinin aynı zamanda bir tanıtma ve pazarlama mecrası olarak değerlendirilmesi suretiyle, özellikle her şey dâhil sistemde faaliyet gösteren işletmelerdeki geleneksel Türk mutfağı sunumlarının aslına uygun şekilde gerçekleştirilmesinin sağlanması; bu işletmelerin menülerinde geleneksel ve yöresel Türk mutfağı seçeneklerine mümkün olduğunca geniş ölçüde yer verilmesine, mevcut menülerdeki seçeneklerin bu doğrultuda genişletilmesine özen gösterilmesi yönünde çalışmalar yürü- tülmesi; c) Kurulması teklif edilen “Türkiye Gastronomi Kurumu”nun sınıflandırma, derecelendirme ve ölçmeden sorumlu çalışma grubunun önereceği kaliteli, temiz, sağlıklı ürün sahibi esnaf ve zanaatkârların tüm gastronomi etkinliklerine katılımının teşvik edilmesi; d) Gastronomi turizminin öncelikle iç pazarda ele alınarak Türk mutfağının tercih edilen, sevilen, gurur duyulan bir olgu haline getirilmesi için çalışmalar yürütülmesi; e) İç pazarda, gastronomi turizminin pazarlanması amacıyla, dışarıda yeme-içme alışkanlığının özendirilmesi ve desteklenmesi için çalışmalar yürü- tülmesi; f) Yabancı şef, gazeteci, blogger, kanaat önderleri ve marka elçilerinin Türk gastronomisini yakinen tanımaları amacıyla ağırlama faaliyetleri gerçekleş- tirilmesi; g) Gastronomi turizmini geliştirmek ve ön plana çıkarmak amacıyla düzenlenen ulusal ve uluslararası resmi kutlamalar, özel günler, yarışmalar, konferanslar, organizasyonlar, workshoplar, gösteriler, fuarlar, forumlar, sergiler ve bunlardan birkaçının bir araya getirilmesiyle tasarlanan etkinlikler düzenlenmesi; kamu kaynağı israfını önlemek amacıyla aynı nitelikteki etkinlik ve organizasyonların mümkün olduğu ölçüde koordineli şekilde ve birleştirilerek gerçekleştirilmesi; h) Sergiler, müzeler ve benzeri etkinlik organizasyonlarının özgün senaryolar ve çağdaş müzecilik anlayışıyla uzmanlar tarafından oluşturulması; i) Büyük kentler özelinde gastronomi ve eğlence turizminin kültür ve ekonomik seviyesi yüksek turist kitlesi ile buluşması amacını güden, moda, sanat ve tasarım etkinlikleri ile entegre edilmesi; j) Turistlerin ağırlıklı olarak seyahat ettikleri destinasyonlarda tarihi han, çarşı ve pazarlarda yerel, kaliteli ve iyi gastronomi ürünlerinin yer alması için girişimlerde bulunulması; k) Yurtiçi ve yurtdışında gerçekleştirilen çeşitli etkinliklerde ve uluslararası dijital platformlarda gösterime girebilecek Türk gastronomisi film ve belgesel nitelikli projelerin, Bakanlığımızca verilen sinema desteklerinden yararlandırılması. 26. Gerçekleştirilen tanıtma ve pazarlama faaliyetlerinde, tanımlanan hedef gruba göre frekansı ve yoğunluğu belirlenmek suretiyle; yazılı basın, billboard, televizyon ve radyo gibi geleneksel tanıtım mecralarında, yapılan etkinlikleri destekleyen reklamlar ve tanıtım çalışmaları yapılmalı; dijital alanda ise sosyal medya (Instagram, Facebook, Twitter, Youtube ve benzeri) ve internet kanallarına özel içerikler hazırlanmalı ve mobil uygulamalar geliştirilmelidir. Tesisler, Belgelendirme ve Teşvik 27. Mevcut mevzuat (Turizm Tesislerinin Belgelendirmesi ve Niteliklerine İlişkin Yönetmelik gibi) kapsamında gastronomi turizmine ilişkin kriterlerin günümüz gerekliliklerine göre yeniden düzenlenmesi; 28. Hedef ülke pazarlarında Türk gastronomisini layıkıyla temsil edecek iş- letmelerin açılmasının özendirilmesi ve desteklenmesi; 29. Türkiye’den daha fazla destinasyonun UNESCO Gastronomi Alanında Yaratıcı Şehirler ağına girmesi yönünde çabaların desteklenmesi; 30. Ulusal ve uluslararası alanda Türk gastronomisini temsil edebilecek nitelikli işletmelere gerekli kaynak ve desteğin sağlanması ve bu desteklerden yararlanılabilmesi için uyulması gereken kriterlerin belirlenmesi; 31. Türk gastronomisi alanında, somut olmayan kültürel miras taşıyıcısı olarak, şef/aşçı-usta, zanaatkârlar ve gastronomiye katkıda bulunanların kayıt altına alınması ve ödüllendirilmesi; 32. Nitelikli sabit yiyecek-içecek pazarlarının (semt ve köy pazarları da dâhil olmak üzere) oluşturulması ve işletilmesinin desteklenmesi; 33. Geleneksel Türk mutfağını temsil eden yöresel yemeklerin günümüzde yoğun olarak evlerde yapıldığı gerçeğinden hareketle, bu kapsamdaki ürünlerin pazara sunulabilmesi amacıyla kadın ve aile girişimlerinin ve işletmelerinin, yöresel mutfak kültürünü korumak ve sürdürülebilirliğini sağlamak amacıyla desteklenmesi; 34. Kültür ve Turizm Bakanlığı yurtdışı fuarları takvimine uygun görülen uluslararası gastronomi fuarlarının da dâhil edilmesi; 35. Türkiye’den dünyaya servis edilen gastronomi temalı yayınlara ve Türk gastronomisine katkıda bulunan uluslararası ölçekli proje, zirve ve benzeri etkinliklere destek olunması önerilmektedir. 3. TURİZM ŞURASI Bilim Kurulu Bilim Kurulu Başkanı Kurum Muharrem TUNA (Prof.Dr.) Turizm Akademisyenleri Derneği Başkanı / Gazi Üniversitesi Bilim Kurulu Üyeleri   Ahmet AKTAŞ (Prof.Dr.) Girne Amerikan Üniversitesi Ahmet TEMURCİ Kültür ve Turizm Bakanlığı Alp TİMUR (Prof.Dr.) Dokuz Eylül Üniversitesi Asım SALDAMLI (Prof.Dr.) Nişantaşı Üniversitesi Azize TUNÇ HASSAN (Prof.Dr.) Gazi Üniversitesi Bahattin RIZAOĞLU (Prof.Dr.) Adnan Menderes Üniversitesi Emekli Öğretim Üyesi Berat YILDIZ Kültür ve Turizm Bakanlığı Celil ÇAKICI (Prof.Dr.) Mersin Üniversitesi Cevdet AVCIKURT (Prof.Dr.) Balıkesir Üniversitesi Derman KÜÇÜKALTAN (Prof.Dr.) Arel Üniversitesi Doğan TUNCER (Prof.Dr.) Başkent Üniversitesi Erkan YAĞCI TÜROFED Füsun İSTANBULLU DİNÇER (Prof.Dr.) İstanbul Üniversitesi İbrahim BİRKAN (Prof.Dr.) TTYD Kurtuluş KARAMUSTAFA (Prof.Dr.) Erciyes Üniversitesi Mehmet KÜRKÇÜ (Dr.) TUREB Meryem KOZAK (Prof.Dr.) Eskişehir Anadolu Üniversitesi Mesut İNAN (Dr.) TÜRSAB Necdet HACIOĞLU (Prof.Dr.) Balıkesir Üniversitesi Necip BOZ TÜROFED Nüzhet KAHRAMAN (Prof.Dr.) İstanbul Ticaret Üniversitesi Orhan BATMAN (Prof.Dr.) Sakarya Üniversitesi Orhan İÇÖZ (Prof.Dr.) Yaşar Üniversitesi Ömer Faruk BOYACI TÜROB Salih KUŞLUVAN (Prof.Dr.) Medeniyet Üniversitesi Tamer ATABARUT (Dr). TÜROB Turgut GÜR (Dr.) TTYD Ulvi HOCAOĞLU (Dr.) Kültür ve Turizm Bakanlığı Yalçın ARSLANTÜRK (Yrd.Doç.Dr.) TUREB Yüksel TÜREMEZ TÜRSAB  ŞURA TEBLİĞ EDİTÖR EKİBİ  Sorumlu Editör  Prof. Dr. Muharrem TUNA  Turizm Akademisyenleri Derneği Başkanı /  Gazi Üniversitesi Turizm Fakültesi  Alan Editörleri  Doç. Dr. Yıldırım YILMAZ  Akdeniz Üniversitesi  Turizm Fakültesi  Doç. Dr. Murat YEŞİLTAŞ  Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi  Turizm İşletmeciliği ve Otelcilik Yüksek Okulu  Doç. Dr. Güney ÇETİN GÜRKAN  Trakya Üniversitesi  Uygulamalı Bilimler Yüksek Okulu  Doç. Dr. Emrah ÖZKUL  Kocaeli Üniversitesi  Turizm İşletmeciliği ve Otelcilik Yüksek Okulu  Editör Yardımcıları Yrd. Doç. Dr. Cenk Murat KOÇOĞLU  Karabük Üniversitesi  Safranbolu Turizm Fakültesi  Dr. Alaaddin BAŞODA  Selçuk Üniversitesi  Turizm Fakültesi  Arş. Gör. Serhat Adem SOP  Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi  Turizm İşletmeciliği ve Otelcilik Yüksek Okulu  Ögr. Gör. Bahadır SEZER  Trakya Üniversitesi  Uygulamalı Bilimler Yüksek Okulu  Arş. Gör. Aylin GÜVEN  Akdeniz Üniversitesi  Turizm Fakültesi https://www.google.com.tr/search?q=3.+Turizm+%C5%9Euras%C4%B1%22n%C4%B1n+sonu%C3%A7+raporu&oq=3.+Turizm+%C5%9Euras%C4%B1%22n%C4%B1n+sonu%C3%A7+raporu&aqs=chrome..69i57.7223j0j4&sourceid=chrome&ie=UTF-8 3. Turizm Şurası’nın sonuç raporu Yaklaşık 2.480.000 sonuç bulundu (0,65 saniye)  Arama Sonuçları (50) 06.03.2018 Turizm Şurası - T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı turizmsurasi.kulturturizm.gov.tr/ Türkiye Cumhuriyeti Kültür ve Turizm Bakanlığı Resmi İnternet Sitesi. ‎Şûra Hakkında · ‎Şûra Sonuç Raporu · ‎Site Ağacı Bu sayfayı 2 kez ziyaret ettiniz. Son ziyaret tarihi: 01.11.2017 Şûra Hakkında - TC Kültür ve Turizm Bakanlığı turizmsurasi.kulturturizm.gov.tr/TR,169845/sura-hakkinda.html Turizm Şûrası, 20-22 Ekim 1998 tarihlerinde Ankara'da, “ulusal ekonominin önemli bir dalı durumuna gelen Türk turizminin yapısının yurtta ve dünyada değişen ve gelişen olaylar ışığında daha ileriye ... Şûra sonunda tüm komisyon raporlarından derlenen bir Şûra Sonuç Raporu oluşturulacak ve kamuoyu ile paylaşılacaktır. Şûra Sonuç Raporu - III. MİLLÎ KÜLTÜR ŞÛRASI - TC Kültür ve Turizm ... kultursurasi.kulturturizm.gov.tr/TR,176398/sura-sonuc-raporu.html Şûra Sonuç Raporu. ŞÛRA SONUÇ RAPORUNU İNDİRMEK İÇİN TIKLAYINIZ (155 KB). ŞûraKomisyonları; Protokol Konuşmaları; Videolar ve Fotoğraflar; Komisyon Raporları; Şûra Sonuç Raporu; Eylem Planı. Güncel Haberler. 06.03.2017 - III: Millî Kültür Şûrası Sona Erdi; 06.03.2017 - Bakan Nabi Avcı NTV'nin Konuğu ... 3. TURİZM ŞÛRASI'NA DOĞRU... - TC Kültür ve Turizm Bakanlığı turizmsurasi.kulturturizm.gov.tr/TR,191680/3-turizm-surasi39na-dogru.html 3. TURİZM ŞÛRASI'NA DOĞRU... Kültür ve Turizm Bakanlığınca 15 yıl aradan sonra gerçekleştirilecek3. Turizm Şûrası hazırlıkları sürüyor. İlki 1998, ikincisi 2002 yıllarında yapılan, üçüncüsü ise 1-3 Kasım tarihleri arasında Ankara'da gerçekleştirilecek Şûra'nın ön hazırlık toplantıları ve raporları tamamlandı. Türkiye'nin ... Komisyon Raporları - TC Kültür ve Turizm Bakanlığı turizmsurasi.kulturturizm.gov.tr/TR,199709/komisyon-raporlari.html Türkiye Cumhuriyeti Kültür ve Turizm Bakanlığı Resmi İnternet Sitesi. Komisyon Raporları - III. MİLLÎ KÜLTÜR ŞÛRASI - TC Kültür ve Turizm ... kultursurasi.kulturturizm.gov.tr/TR,175968/komisyon-raporlari.html Komisyon Raporları. Kültür Politikaları Komisyonu - Sonuç Raporu · Kültür Diplomasisi Komisyonu -Sonuç Raporu · Kültür Ekonomisi Komisyonu - Sonuç Raporu · Kültür Varlıkları, Müzeler ve Arkeoloji Komisyonu - Sonuç Raporu · Sahne Sanatları Komisyonu - Sonuç Raporu · Sinema, Radyo ve Televizyon Komisyonu ... 3. Turizm Şurası sektöre umut verdi mi? - Turizm Günlüğü https://www.turizmgunlugu.com/.../3-turizm-surasi-kararlari-sektore-umut-verdi-mi/ 4 Kas 2017 - Şura kapsamında oluşturulan 13 komisyon yoğun çalışmalar yürüttü, bin 750 sayfalık birrapor oluşturuldu ve Şura'ya katılan herkesin “Tam Zamanı” olarak belirlenen sloganı ... Şuranın son oturumuna ilişkin Turizm Gazetecileri ve Yazarları Derneği'nin web sayfasında yayınlanan haber şöyle:. [PDF]3. TURİZM ŞURA'SI ANKARA 1-3 KASIM 2017 Sonuç Raporu www.catod.org/assets/download/Turizm-Surasi-2017.pdf 1-3 KASIM 2017. Sonuç Raporu. Yeni bir atılım için tam zamanı. Türk turizminin geleceğine yön verecek stratejilerin ele alındığı 3. Turizm Şurası, 1-3 Kasım 2017 ... 3. Turizm Şurası'nın açılış toplantısı, Cumhur Başkanlığı Külliyesi'nde, geniş bir katılım ile gerçekleşti. Açılış konuşmasını yapan Recep Tayyip Erdoğan: ''diğer ... 3. Milli Kültür Şurası Sonuç Raporu Tamamlandı - Ankara Haberleri www.milliyet.com.tr › Ankara Haberleri › Haber 14 Mar 2017 - Kültür ve Turizm Bakanı Nabi Avcı, 3'üncü Milli Kültür Şurası Sonuç Raporunda, "Milli Kültür Şurası'nın mesajı olarak diyoruz ki; 'Dünyanın İyiliği İçin Türkiye' Medeniyet tarihinin en parlak sayfalarının yazıldığı Türkiye, dünya kültür mirasının da en kıymettar hazinelerinin ev sahibidir" dedi. Kültür ve Turizm ... III. Turizm Şurası ve uluslarası beklentiler - Cüneyt MENGÜ www.yenicaggazetesi.com.tr/iii-turizm-surasi-ve-uluslarasi-beklentiler-44994yy.htm 12 Kas 2017 - Hazırlanan raporların önemli kısımları sonuç bildirisi ile Kültür ve Turizm Bakanı tarafından kamuoyuna açıklanmıştır. Bir komisyon ... Yeni üretilecek turizm politikaları çerçevesinde Türkiye'nin yeni bir hamle dönemine başlamasının gerekli olduğu konusu Şurada detaylı bir şekilde vurgulanmıştır. - Turizm ... “3. Turizm Şurası” Hazırlık Çalışmaları Kapsamında Ön Değerlendirme https://www.tursab.org.tr › Ana Sayfa › TÜRSAB'DAN HABERLER › BAŞKAN'DAN 2 Ara 2016 - Turizm Şurası” hazırlık çalışmaları kapsamında görüş alışverişinde bulunmak üzere Ön Değerlendirme Toplantısı Tanıtma Genel Müdürlüğü'nde düzenlenmiştir. Birliğimizi temsilen Başkan Başaran Ulusoy, ... 4.3.2018 TÜRSAB Başkanı Firuz Bağlıkaya'nın 23. Olağan Genel Kurul Konuşması · 22.2.2018 ... 3. Turizm Şûrası, Ankara'da Toplanıyor | Havayolu 101 https://www.havayolu101.com/2017/10/31/3-turizm-surasi-ankarada-toplaniyor/ 31 Eki 2017 - Turizm Şûrası, 1-3 Kasım 2017 tarihleri arasında Ankara'da toplanıyor. ... Turizm Şûrasıkomisyon raporları ve sonuç kararları gibi kitap haline getirilecek. ... Türkiye'nin ilk ve en eski havacılık blogu konumundaki Havayolu 101'in kurucusu olan Abdullah Nergiz'in, ticarî havayolu sektöründe 15 yılı aşkın ... Recep Tayyip Erdoğan 3 Turizm Şurası KONUŞMASI! 01 Kasım 2017 ... https://www.youtube.com/watch?v=fHB3ddt_lZg 1 Kas 2017 - F. Yavuz Atasoy tarafından yüklendi Recep Tayyip Erdoğan 3 Turizm Şurası KONUŞMASI! 01 Kasım 2017 recep tayyip erdoğan bugünkü ... 3.TURİZM ŞURASI KAPANIŞ PROGRAMINA KATILDI - YouTube https://www.youtube.com/watch?v=HT2qPOSeaOs 3 Kas 2017 - T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından yüklendi Cumhurbaşkanı Erdoğan, 3. Turizm Şurası'nda Konuştu 1.11.2017 - Duration: 23:11. HÖH GÜNDEM 275 ... III. Milli Kültür Şûrası sonuç raporu - Edirne İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü www.edirnekulturturizm.gov.tr/TR,176402/iii-milli-kultur-surasi-sonuc-raporu.html 5 Mar 2017 - Türkiye Cumhuriyeti Kültür ve Turizm Bakanlığı Resmi İnternet Sitesi. 3. Milli Kültür Şûrası sonuç raporu yayınlandı | Basın İlan Kurumu www.bik.gov.tr/3-milli-kultur-surasi-sonuc-raporu-yayinlandi/ 14 Mar 2017 - Kültür ve Turizm Bakanlığınca, 28 yıl aradan sonra gerçekleştirilen 3. Milli KültürŞûrası'nın sonuç raporu yayınlandı. III. Milli Kültür Şûrası sonuç raporları yayınlandıTürkiye'nin zengin ... https://www.turizminsesi.com › Gündem 21 Mar 2017 - Türkiye Cumhuriyeti Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından Türkiye'nin zengin kültürel birikimini daha da zenginleştirmek ve yeni kültür politikalarına yön vermek amacı ile 3-5 Mart tarihleri arasında gerçekleştirilen III. Millî Kültür Şûrası sonuç raporu yayınlandı. Şura kapsamında 17 ana başlık belirlenerek ... 3.TURİZM ŞURASI GERÇEKLEŞTİ Haberi https://gantep.bel.tr/etkinlik/3turizm-surasi-gerceklesti-1367.html 1 Kas 2017 - 3 boyunca devam eden şurada 1.gün, açılış ve protokol konuşmaları gerçekleşti. Bakanlar ve komisyon oturumları yapılarak sonuç raporları düzenlendi. Şuranın son günü Kültür ve Turizm Bakanı Numan Kurtulmuş tarafından turizm şurasının sonuç raporu okundu. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın ... “III. Turizm Şurası Tarihteki Yerini Alacak.” – Turizm Report – Turizm ... turizmreport.com › Özel Haber 17 Ağu 2017 - Türk Turizminin paydaşlarına düşen, siyasi gerilimlerin uzağında bu kıymetli ürünü iyice parlatmak ve sonuç almak. İşte bu '3.Turizm Şurası'nda tüm bu düşünceler, akademik isimlerin görüşleri, rakamlara dayanan araştırmalar ve ileriye dönük gerçekçi adımlar Türkiye Turizmi'nin bekası için tartışılıp karara ... TC Kültür ve Turizm Bakanlığı: Ana Sayfa www.kultur.gov.tr/ Türkiye Cumhuriyeti Kültür ve Turizm Bakanlığı Resmi İnternet Sitesi. Bu sayfayı pek çok kez ziyaret ettiniz. Son ziyaret tarihi: 25.10.2017 III. Turizm Şurası Tamamlandı ve ERÜ Turizm Fakültesi Oradaydı https://www.erciyes.edu.tr/Duyuru-Haber/III-Turizm-Surasi...ve...Turizm.../8589 7 Kas 2017 - “Komisyon Başkanları Sonuç Raporları Sunumu Oturumu”nda “Turizmde Örgütlenme ve Destinasyon Yönetimi” Komisyonu'nun Başkanı olarak Fakültemiz Dekanı Prof. Dr. Kurtuluş Karamustafa'da rapor sunumunda bulundu. “III. Turizm Şurası Bildiriler Kitabı” iki cilt halinde yayınlanmış olup, “III. Turizm ... İşte fotoğraflarla III. Turizm Şurası | Turizm Güncel - Turizm Haberleri ... www.turizmguncel.com/haber/iste-fotograflarla-iii-turizm-surasi-h33183.html 2 Kas 2017 - Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın Ankara'da düzenlediği III. Turizm Şürası, Türkiye'nin dört bir yanından turizmcileri bir araya getirdi. 13 Komisyonda görevli 333 üyenin uzun süren çalışmaları ve toplantıları sonrası hazırlanan raporlar şuranın son günü Kültür ve Turizm Bakanlığı'na teslim edilecek. 3. Turizm Şûrası toplanıyor - Halim Utlu - Haberler Ankara www.haberlerankara.com › Yazarlar › Halim Utlu 18 Eki 2017 - Turizm Şûrası'nın düzenlenmesine karar verilerek,bir yıldır sürdürülen hazırlık çalışmaları tamamlandı. ... Şûra Sonuç Raporunda yer alacak kararlar ışığında, Bakanlık birimlerince ülkemizin turizm stratejileri gözden geçirilecek ve yeni bir ulusal turizm politikası için, gerçekçi ve sürdürülebilir güncel eylem ... Düğün Ve Lüks Turizminde Yeni Strateji - Ankara - Beyaz Gazete beyazgazete.com › Yaşam 23 Şub 2018 - Kültür ve Turizm Bakanlığınca düzenlenen '3. Turizm Şurası'nın sonuç raporundadüğün ve lüks turizme yönelik yeni önerilere yer verildi Raporda, başta Hindistan olmak üzere Pakistan, İran, Lübnan, Rusya'nın 'düğün turizmi' için hedef pazarlar olarak belirlenmesi, saray ve benzeri alanlarda ... Turizmde "çatı örgüt" gündemde | Ekonomi haberleri - Dünya https://www.dunya.com/ekonomi/turizmde-cati-orgut-gundemde-haberi-406035 7 saat önce - Kültür ve Turizm Bakanlığınca 15 yıl aradan sonra 1-3 Kasım 2017'de turizm sektörü temsilcileri, çözüm ortakları, akademisyenler, araştırma merkezleri ile 8 bakanlıktan temsilcilerin katılımıyla düzenlenen "3. Turizm Şurası"nın sonuç raporu yayımlandı. Raporda, turizm sektörüne yönelik üst kuruluşların ... 3. Turizm Şûrası Ankara'da başlıyor – TUYED www.tuyed.org.tr/3-turizm-surasi-yarin-ankarada-basliyor/ 31 Eki 2017 - TUYED'in yanı sıra, turizmle ilgili tüm STK'ların yönetimlerinden heyetlerin katılımıyla gerçekleştirilecek Şûra, 3 Kasım Cuma günü Turizm Bakanı Numan Kurtulmuş'un okuyacağı Sonuç Raporu'yla tamamlanacak. TURİZM ŞÛRASI PROGRAMI. Birinci Gün 01 Kasım, Çarşamba Açılış (Cumhurbaşkanlığı ... 3. Turizm Şurası'nda 'Turizm Kurulu' önerisi aa.com.tr/tr/ekonomi/3-turizm-surasinda-turizm-kurulu-onerisi-/956365 4 Kas 2017 - Kültür ve Turizm Bakanlığınca 15 yıl aradan sonra yeniden düzenlenen 3. Turizm Şurası'nda, sektöre ilişkin tüm paydaşların bir araya gelip ortak kararlar alacağı ve ileriye dönük yol haritalarını belirleyeceği bir "Turizm Kurulu" kurulması önerisi ön plana çıktı. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın açılış ... Bu sayfayı 11.12.2017 tarihinde ziyaret ettiniz. Turizm Şûrası'nın gündeminde 'Müslüman Dostu Turizm' var www.turkascihaberleri.com/.../Turizm-S-rasi-nin-gundeminde--Musluman-Dostu-Turi... 2 Kas 2017 - Turizm Şûrası'nın gündeminde 'Müslüman Dostu Turizm' var. Turizm Şûrası'nınüçüncüsü bugün Cumhurbaşkanlığı Külliyesi'ndeki açılışın ardından, Sheraton Otel'de Komisyon Oturumları ile devam edecek. Şûra, 3 Kasım Cuma günü Turizm Bakanı Numan Kurtulmuş'un okuyacağı Sonuç Raporu'yla ... 3. Milli Kültür Şurası'nın Sonuç Raporu Yayınlandı - Haber, Haberler https://www.haberler.com/3-milli-kultur-surasi-nin-sonuc-raporu-yayinlandi-9371727... 14 Mar 2017 - Kültür ve Turizm Bakanlığınca, 28 yıl aradan sonra gerçekleştirilen 3. Milli KültürŞurası'nın sonuç raporu yayınlandı. 3. Milli Kültür Şurası sonuç raporları kitaplaştırıldı www.memleket.com.tr › KÜLTÜR SANAT 18 Ağu 2017 - ANKARA (AA) - Kültür ve Turizm Bakanlığınca, 28 yıl aradan sonra gerçekleştirilen 3. Milli Kültür Şurası'nın sonuç raporları kitaplaştırıldı.Bakanlıktan... Turizm Şurası Yönetmeliği - türofed www.turofed.org.tr/m/yonetmelikler_1736.html Madde 2 -Bu Yönetmelik, Turizm Şurası'nın amacı, kuruluşu, çalışması, işleyişi ve bunlarla ilgili diğer hükümlerini kapsar. Dayanak. Madde 3 -Bu Yönetmelik, Turizm Bakanlığı'nın Teşkilat ve Görevleri Hakkında 355 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 25 inci ve 26 ncı maddelerine dayanılarak düzenlenmiştir. Tanımlar. Yeni Strateji: Lüks ve Düğün Turizmi - Turizm Global www.turizmglobal.com › Güncel 5 gün önce - Kültür ve Turizm Bakanlığı'nca 15 yıl aradan sonra, geçtiğimiz yılın Kasım ayında düzenlenen ve turizmin geleceğine yönelik değerlendirmelerin yapıldığı “3. Turizm Şurası“nın sonuç raporu tamamlandı. Turizm sektörü temsilcilerinden akademisyen bürokratlara kadar geniş bir katılımla gerçekleştirilen ... Turizm için üç ana önlem masada! - Aydınlık https://www.aydinlik.com.tr/turizm-icin-uc-ana-onlem-masada-ekonomi-mart-2018-2 6 saat önce - Kültür ve Turizm Bakanlığınca 15 yıl aradan sonra 1-3 Kasım 2017'de turizm sektörü temsilcileri, çözüm ortakları, akademisyenler, araştırma merkezleri ile 8 bakanlıktan temsilcilerin katılımıyla düzenlenen "3. Turizm Şurası"nın sonuç raporu yayımlandı. Raporda, turizm sektörüne yönelik üst kuruluşların ... Turizm sektörünün geleceği yeniden şekilleniyor - Hotel Gazetesi hotelgazetesi.com/mobil/haber.../turizm-sektorunun-gelecegi-yeniden-sekilleniyor 1 Kas 2017 - 1-3 Kasım tarihlerinde Ankara'da düzenlenecek Turizm Şurası'nda sektörün sorunları masaya yatırılacak ve çözüm önerileri tartışılacak. Akademisyenler ve sektörün ... 14:00 Komisyon Oturumları III. 20:30 Komisyon Başkanları ve Raportörler Tarafından Komisyon Sonuç RaporTaslağının Hazırlanması. 3. BAŞKAN YILMAZER TURİZM ŞURASINDA - sapanca https://www.sapanca.com.tr/baskan-yilmazer-turizm-surasinda/haberi/9462&m=1 1 Kas 2017 - Kültür ve Turizm Bakanlığınca 15 yıl aradan sonra düzenlenen Turizm Şurası'nda, Türkiye'nin uluslararası rekabet ortamında imajı ve marka değerinin yükseltilmesi hedefi masaya yatırılacak. ... Şûra, 3 Kasım Cuma günü Turizm Bakanı Numan Kurtulmuş'un okuyacağı Sonuç Raporu'yla tamamlanacak. BAŞKAN YILMAZER TURİZM ŞURASINDA - YENİ SAKARYA GAZETESİ www.yenisakarya.com/31903-baskan-yilmazer-turizm-surasinda-haberi.html 1 Kas 2017 - Kültür ve Turizm Bakanlığınca 15 yıl aradan sonra düzenlenecek Turizm Şurası'nda, Türkiye'nin uluslararası rekabet ortamında imajı ve marka değerinin yükseltilmesi hedefi masaya yatırılacak. ... Şûra, 3 Kasım Cuma günü Turizm Bakanı Numan Kurtulmuş'un okuyacağı Sonuç Raporu'yla tamamlanacak. III. Milli Kültür Şurası Birim İçi Çalıştayı Yapıldı… - Düzce İl Kültür ve ... www.duzcekulturturizm.gov.tr/haber-843-iii_milli_kultur_surasi_birim_ici_calistayi_... Bu bağlamda III. Milli Kültür Şurası Komisyon Kararları ve Sonuç Raporu'nun değerlendirilmesi ve önerilerin hayata geçirilmesine yönelik tekliflerimizin ve zaman planlamasının yapılmasına yönelik İl Kültür ve Turizm Müdürü Özcan BUDAK'ın başkanlığında, Konuralp Müze Müdürü Celal ÖZDEMİR, Düzce İl Halk ... 3. Turizm Şurası: Turizmde 3. Hamle Dönemi - Event Turkiye eventturkiye.com/3-turizm-surasi-turizmde-3-hamle-donemi/ 3 Kas 2017 - Şura kapsamında çalışmalar gerçekleştiren, Turizm Medya Grubu ve TETKİD (Türkiye Etkinlik, Toplantı ve Kongre Sektörü Yöneticileri Derneği) Başkanı Volkan Ataman'ın da katılım gösterdiği, Turizmde Ürün Çeşitliliği ve Sürdürülebilirlik Komisyonu'nun sonuç raporunda, MICE sektörüne ilişkin maddeler ... Turizm Şurası Başladı - GÜNDEM - Kırklareli Gazetesi www.kirklareligazetesi.com.tr › GÜNDEM 1 Kas 2017 - Turizm Şûrası'nın üçüncüsü bugün Cumhurbaşkanlığı Külliyesi'ndeki açılışın ardından başladı. ... Oturumları III » 19:30 Akşam Yemeği » 20:30 Komisyon Başkanları ve Raportörler Tarafından Komisyon Sonuç Rapor Taslağının Hazırlanması Üçüncü Gün ;03 Kasım, Cuma Komisyon Çalışmaları ve Kapanış ... TURİZM Yakup Dinler, 3. Turizm Şurası için Külliye'de... - SANAL BASIN www.sanalbasin.com/turizmyakup-dinler-3-turizm-surasi-icin-kulliyede-21963455/ 2 Kas 2017 - TUYED'in yanı sıra, turizmle ilgili tüm STK'ların yönetimlerinden heyetlerin katılımıyla gerçekleştirilecek Şûra, 3 Kasım Cuma günü Turizm Bakanı Numan Kurtulmuş'un okuyacağı Sonuç Raporu'yla tamamlanacak. TURİZM ŞÛRASI PROGRAMI. Birinci Gün 01 Kasım, Çarşamba Açılış (Cumhurbaşkanlığı ... Turizm medyası, 3. Turizm Şurası'nın neresinde...! | NİLGÜN ATAR www.turizmhaberleri.com/KoseYazisi.asp?ID=3645 1 Kas 2017 - Turizm medyası, 3. Turizm Şurası'nın neresinde...! devamı için www.TurizmHaberleri.com. ... İlki 1998 yılında, ikincisi 2002 yılında gerçekleştirilen Turizm Şuralarınınardından 15 yıl gibi uzun bir aradan sonra, “3. ... İşte Şura dan çıkacak sonuçlar bu zorlu süreçten ne kadar ders aldığımızı ortaya koyacak ... 3. Turizm Şurası sona erdi - Konhaber Türkiye'nin İnternet Gazetesi www.konhaber.com/haber-3_turizm_surasi_sona_erdi-769740.html 4 Kas 2017 - 3. Turizm Şurası sona erdi. Kültür ve Turizm Bakanı Kurtulmuş: "Bakanlığın teşkilat yasası ve teşkilat yasasını ilgilendiren bazı düzenlemeler de başta ... komisyonun yoğun çalışmalar yürüttüğünü, bin 750 sayfalık bir raporun oluşturulduğunu anlatan Kurtulmuş, yıllardır turizm sektörünün içindeymiş gibi hem ... Başkan Yılmazer Turizm Şurası'nda | Adapazarı Akşam Haberleri ... www.aksamhaberleri.com.tr/baskan-yilmazer-turizm-surasinda.html 2 Kas 2017 - Turizm Şurası Cumhurbaşkanlığı Külliyesi'nde gerçekleştirildi. Şuraya ... Türkiye'ninuluslararası rekabet ortamında imajını ve marka değerini yükseltmek konusundaki çalışmaları ve görüşleri. ... Şûra, 3 Kasım Cuma günü Turizm Bakanı Numan Kurtulmuş'un okuyacağı Sonuç Raporu'yla tamamlanacak. Başkan Yılmazer Turizm Şurasında - Medyabar www.medyabar.com/haber/130628/baskan-yilmazer-turizm-surasinda.aspx 1 Kas 2017 - Kültür ve Turizm Bakanlığınca 15 yıl aradan sonra düzenlenecek Turizm Şurası'nda, Türkiye'nin uluslararası rekabet ortamında imajı ve marka değerinin yükseltilmesi hedefi masaya yatırılacak. ... Şûra, 3 Kasım Cuma günü Turizm Bakanı Numan Kurtulmuş'un okuyacağı Sonuç Raporu'yla tamamlanacak. Turizm Şurası'ndan çıkan Kararlar Ve Sonrası - Turizm Aktüel www.turizmaktuel.com/haber/turizm-surasi-ndan-cikan-kararlar-ve-sonrasi 3 Kas 2017 - Türkiye'nin uluslararası rekabet ortamında imaj ve marka değerini yükseltmek, bu konu ile ilgili çalışmaları ve görüşleri ele almak amacıyla, 1998 ve 2002 yıllarında iki kere toplandan turizm şurası, 1-3 Kasım tarihleri arasında 3'üncü kez Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın himayelerinde Cumhurbaşkanlığı ... Milli Kültür Şurası Toplanıyor, Ulusal Kültür Raporu 8 Yıldır Beklemede ... https://m.bianet.org/.../184130-milli-kultur-surasi-toplaniyor-ulusal-kultur-raporu-8-y... 2 Mar 2017 - Kültür ve Turizm Bakanlığı “Milli Kültür Şurası”nı üçüncü kez topluyor. Şuranın ilki 1980 ... Ancak Avrupa Konseyi'nin 1986'da istediği "Türkiye Kültür Politikaları Ulusal Raporu" için 2009'da başlatılan çalışmanın akibeti belirsiz. Kültür Bakanlığı ... 72 bildiri verilen İkinci Şura'da sonuç bildirgesi yayınlanmıştı. Bakan Kurtulmuş, Turizm Şurası tanıtım toplantısında konuştu www.gozlemgazetesi.com/.../bakan-kurtulmus-turizm-surasi-tanitim-toplantisinda-kon... 25 Eki 2017 - Bakan Kurtulmuş, 3. Turizm Şurası Tanıtım Toplantısında ekonomi gazetecileriyle bir araya geldi. 1-3 Kasım'da Ankara'da Türkiye'de turizm açısından önemli .... Bakan Kurtulmuş, 3. Turizm Şurası'ndan Türkiye'nin geleceği, ülke ekonomisi ve sektör için verimli olumlu sonuçlar elde edeceklerini ve bunları ... [PDF]3. turizm şûrası 1-3 kasım 2017 tebliğler kitabı - Mersin Üniversitesi apbs.mersin.edu.tr/files/burhancinar/Scientific_Meetings_004.pdf 3. TURİZM ŞÛRASI. 1-3 KASIM 2017. TEBLİĞLER KİTABI. CİLT-2 ... 3. TURİZM ŞÛRASI TEBLİĞLER KİTABI. Turizm sektörünün ülkemiz açısından önemi tartışılamaz. Turizm, eko- nomide yarattığı çarpan etkisi, birçok sektörün ...... Akademik Turizm Eğitimi Arama Konferansı Sonuç Raporu, Turizm Rehberliği Ortak. Tureb - Turist Rehberleri Birliği www.tureb.org.tr/tr/News/Detail/1094 17 Ağu 2017 - Peki nedir bu 'Turizm Şurası'? Şura ile hedeflenen aslında ne? 3. Turizm Şurası'nınyakın zamanda yapılan 'turizm' temalı toplantılardan farkı ne olacak? İşte merak edilen tüm bu soruların yanıtları için, 3. Turizm Şurası'nın tertiplenmesinde sorumluluk alan kurumlardan birisi olan Turist Rehberleri Birliği ... Türkiye 3. Turizm Şûrası ve turizm endüstrisinin geleceği www.kibrisgazetesi.com/yazarlar/yrd...3-turizm-surasi...turizm-endustrisinin.../3676 6 Kas 2017 - Tam da zirve yolunda hızlı adımlarla sezona girmeye hazırlanan Türkiye turizmi büyük darbe almış ve bunun da giderilmesi için doğru adımlar atılması bu şurayla hedeflenmiştir. Bu amaçla, 13 komite doğru yol haritasını oluşturmak için Türkiye Cumhuriyeti'nin turizm özel ve kamu sektöründe en iyileri bir ...