T.C.
DOĞUŞ ÜNİVERSİTESİ
SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ
ÖZEL HUKUK ANABİLİM DALI
ANONİM ŞİRKETLERDE GENEL KURUL NİSAP ORANLARI
METE DAĞISTANLI
ÖDEV DANIŞMANI
PROF. DR. GÜZİN ÜÇIŞIK
İSTANBUL, MART 2017
KISALTMALAR
AO Anonim Ortaklık
AŞ. Anonim Şirket
BATİDER Banka ve Ticaret Hukuku Dergisi
BTY Anonim Şirketlerin Genel Kurul Toplantılarının Usul ve Esasları İle Bu
Toplantılarda Bulunacak Gümrük ve Ticaret bakanlığı Temsilcileri Hakkında
Yönetmelik
C. Cilt
c. Cümle
ETK, eTK Eski Türk Ticaret Kanunu
S. Sayı
s. Sayfa
SPK 6362 Sayılı Sermaye Piyasası Kanunu
TMK Türk Medeni Kanunu
TTK. 6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu
TTSG Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi
YK. Yönetim Kurulu
İÇİNDEKİLER
GİRİŞ
1
1. Anonim Şirketin Organları
2
1.1.Genel
2
1.2.Genel Kurul
2
1.2.1. Genel Kurulun Görev ve Yetkileri
2-3
1.3.Yönetim Kurulu
3
2. Genel Kurul Toplantıları
3
2.1.Genel
3-4
2.2. Olağan Genel Kurul
4
2.3.Olağanüstü Genel Kurul
4
2.4.Çağrılı Genel Kurul
4
2.5.Çağrısız Genel Kurul
4- 5
2.6.Elektronik Ortamda Genel Kurul
5
3. Genel Kurul Toplantılarına Hazırlık
5
3.1.Genel Kurulun Toplantıya Çağrılması
5- 6
3.2.Genel Kurulu Toplantıya Çağırma yetkisi Bulunanlar
6
3.2.1. Yönetim Kurulu
6
3.2.2. Pay sahipleri
6
3.2.3. Azınlık
6
3.2.4. Tasfiye Memurları
6 -7
3.3. Genel Kurul Çağrısının Yapılması
7
3.3.1. Genel Kurul Toplantısının Zamanı ve Yeri
7
3.3.2. Toplantının Gündemi
7-8
4. Genel Kurul Toplantısı
8
4.1. Genel Kurul Toplantısına Katılma Hak ve Yetkisi Olanlar
8
4.1.1. Pay Sahipleri
8-9
4.1.2. Temsilciler
9
4.1.3. Yönetim Kurulu
9
4.1.4. Denetçiler
9-10
4.1.5. İntifa Hakkı Sahipleri
10
4.1.6. Bakanlık Temsilcisi
10
4.2.Genel Kurul Toplantı ve Karar Yeter Sayıları
10
4.2.1. Basit(Olağan) Toplantı ve Karar Yetersayıları
10-11
4.2.2. Ağırlaştırılmış Yetersayılar
11
4.2.2.1.Genel
11-12
4.2.2.2. Pay Sahiplerinin taahhütlerinin Arttırılması ya da İkincil
Yükümlülükler Konulması, Şirket Ortaklık Merkezinin Yurtdışına
Çıkartılması
12
4.2.2.3. İşletme Konusunun tamamen Değiştirilmesi, İmtiyazlı Pay
Oluşturulması, Nama Yazılı Payların Devrinin Sınırlanması 12-13
4.2.2.4. Pay Senetleri Menkul Kıymetler Borsalarında İşlem Gören Anonim
Şirketlere ait Özel Hükümler
14
4.2.2.5. Diğer Değişiklikler
14
4.2.2.6.6362 Sayılı Sermaye Piyasası Kanunu’nda Halka Açık Anonim
Şirketlerin Genel Kurul Toplantı Nisapları
14-16
4.2.2.7. Tablo
5. Genel Kurul Toplantısının Açılması
SONUÇ
KAYNAKLAR
16-18
18
18-19
20
GİRİŞ
Bir sosyal varlık olarak insan belirli bir amaç olsun ya da olmasın birliktelikler
oluşturabilir.1 İşe gitmek ya da ziyarete gitmek için bir taşıtta bulunan insanların
birlikteliği her zaman bir amaç birlikteliği teşkil etmeyebilir. Ancak, belirli bir amaç
birlikteliği güderek, insanlar vakıf, dernek ya da şirket kurmak için bir araya
gelebilirler. Vakıf ya da dernekler hayır, kültür, yardımlaşma gibi işlemleri için bir
irade göstererek bir araya gelen insanlardan oluşmakla birlikte bir ticari amaç
gütmez.
İşte insanların bir irade göstererek belirli bir amaç için ticari faaliyette bulunmak
üzere bir araya geldikleri topluluklara şirket adı verilir.
Türk Ticaret Kanunu’ nda md.211-303’ de kollektif şirket, md.304-328’ de adi
komandit şirket, md.329-563’ de anonim şirket, md.564-572’ de paylı komandit
şirket, md.573-644’ de limited şirket ve kooperatif şirket olmak üzere şirketler
tanımlanmıştır.2
TTK’ nda tanımlanmış olan şirketler ticari hayatın birer vazgeçilmezleridir. Bu
şirketlerden olan anonim şirket TTK m.329 f.1’nda “Anonim şirket, sermayesi
belirli ve paylara bölünmüş olan, borçlarından dolayı yalnız malvarlığıyla sorumlu
bulunan şirkettir.” şeklinde tanımlanmıştır. Aynı kanunun m.125 f.1’nda ticari
şirketlerin tüzel kişiliği olduğu belirtilir, f.2’ de ise TMK m.48 çerçevesinde bütün
haklardan yararlanabileceği ve borçları üstlenebileceği belirtilir. Bu açıklamalar
çerçevesinde anonim şirketlerin ticari amaçla kurulmuş olmaları, sermaye şirketi
olmaları ve şirketi oluşturan pay sahiplerinden bağımsız bir tüzel kişilikleri olması
sebebi ile malvarlıklarının sahibi ve yöneticisi bu tüzel kişiliktir. 3
TMK m.49 “Tüzel kişiler, kanuna ve kuruluş belgelerine göre gerekli organlara
sahip olmakla, fiil ehliyetini kazanırlar.” hükmü ile bir tüzel kişilik olan anonim
şirketin fiil ehliyet hakkını kazanmaları için gerekli organlara sahip olmasını ve
TMK m.50 f1-2-3 “Tüzel kişinin iradesi, organları aracılığıyla açıklanır. Organlar,
hukukî işlemleri ve diğer bütün fiilleriyle tüzel kişiyi borç altına sokarlar. Organlar,
kusurlarından dolayı ayrıca kişisel olarak sorumludurlar.” ile de iradesini bu
BİLGİLİ, F.; DEMİRKAPI, E., Şirketler Hukuku Dersleri, 4.baskı, Bursa 2015, s.1 c.1
BİLGİLİ, F.; DEMİRKAPI, E., Şirketler Hukuku Dersleri, 4.baskı, Bursa 2015, s.13 p.2
3 KARSLIOĞLU, H., Anonim Şirket Genel Kurul Kararları, Kararların Alınması ve Etkileri,
Yüksek Lisans Tezi Ankara 2007 s.1
1
2
organlar aracılığı ile açıklayarak hukuki işlemler yapabileceğini hüküm altına alır.
Bundan dolayı anonim şirket, tüzel bir kişilik olması nedeni ile ortaklığı organları
aracılığı ile idare eder. Bu organların en önemlisi, ortaklık yönetimi ve işleri ile
ilgili olarak ortaklık iradesiyle karar alabilen genel kuruldur. 4
1.
Anonim Şirketin Organları
1.1.
Genel
Anonim şirketlerde sorumlulukları sınırlı düzeyde olan sayıca fazla ortak olması
sebebi ile bir organlaşmaya gidilmesi zorunluluk halinde ortaya çıkmaktadır. TTK’
nda anonim şirketler açısından iki ayrı zorunlu organ, genel kurul ve yönetim
kurulu olarak öngörülmüştür. 5
1.2. Genel Kurul
Genel Kurul ile ilgili olarak TTK m.407 hükmü vd düzenleme yapılmıştır. Anonim
şirket iradesinin oluştuğu ana organdır. Anonim şirketin iradesinin oluştuğu ana
organ olması sebebi ile genel kurulun toplantı çağrılarının ve aldığı kararların
yetersayısı oldukça önemlidir ki bu konunun ilerleyen aşamalarında üzerinde
duracağımız bu yazının asıl kısmıdır. Genel kurul, pay sahiplerinin veya onların
temsilcilerinin usulüne uygun bir çağrı üzerine, belirli bir gündem dahilinde ilgili
konuyu görüşmek ve karara bağlamak üzere toplanan bir organdır. 6
1.2.1. Genel Kurulun Görev ve Yetkileri
Anonim şirketin karar ve irade organıdır. Genel kurul kararları kural olarak iç
ilişkide etkilidir.6 Genel kurulun kararlarının dış ilişkilere yansıması, yönetim
kurulu tarafından uygulandığı veyahut da ilan edilmesi ile mümkün olur. Genel
kurulun şirket yönetimine ilişkin görev ve yetkisi yoktur, esas sözleşme ile bunlar
genel kurula bırakılamazlar. 7 Genel kurulun devredilemez bazı yetkileri vardır. Bu
görev ve yetkiler TTK m.408 f.2’ nda tanımlanmıştır. Bu yetki ve görevlerin bir
kısmı,
➢
Esas sözleşmenin değiştirilmesi,
GÜNGÖR, S., Anonim Şirketlerde Menfi Genel Kurul Kararlarının İptali, Yüksek Lisans
Tezi, Ankara 2010 s.1
5 BİLGİLİ, F.; DEMİRKAPI, E., Şirketler Hukuku Dersleri, 4.baskı, Bursa 2015, s.185
6
BAHTİYAR, M.; HAMAMCIOĞLU, E., Anonim Ortaklık Genel Kurul Toplantıları,
İstanbul 2014, 1.Baskı, s.1
7 TEKİNALP, Ü., Yeni Anonim ve Limited Ortaklıklar Hukuku ile Tek Kişi Ortaklığının
Esasları, İstanbul 2012, 2. Baskı, N. 13-06
4
➢
Yönetim kurulu üyelerinin seçimi, ücretleri ile huzur hakkı, ikramiye
ve prim gibi haklarının belirlenmesi
➢
Denetçinin seçimi ve görevden alınması (kanundaki istisnalar hariç),
➢
Şirketin feshi,
➢
Önemli miktarda şirket varlığının toptan satışı
1.3.
Yönetim Kurulu
Anonim şirketin bir diğer zorunlu organıdır. TTK m.359 f.1’ nda esas sözleşme ile
atanmış ya da genel kurul tarafından seçilmiş bir veya daha fazla kişiden oluşur.
Birden fazla kişiden oluştuğu zaman kurul organ olarak görev yapar. 8TTK m.365’e
göre kanuni istisnalar dışında, yönetim kurulunun asıl görevi anonim şirketi
yönetmek ve temsil etmektir. TTK m.375 yönetim kurulunun devredilemez görev
ve yetkilerini belirler. Bunlardan bazıları;
➢
Şirketin üst düzeyde yönetimi ve bunlarla ilgili talimatların
verilmesi,
➢
Şirket yönetim teşkilatının belirlenmesi,
➢
Müdürlerin ve aynı işleve sahip kişiler ile imza yetkisini haiz
bulunanların atanmaları ve görevden alınmaları,
➢
Yönetimle görevli kişilerin, özellikle
kanunlara, esas
sözleşmeye, iç yönergelere ve yönetim kurulunun yazılı talimatlarına
uygun hareket edip etmediklerinin üst gözetimi
2.
Genel Kurul Toplantıları
2.1. Genel
Genel Kurul toplantılarını, yapılış zamanı bakımından olağan-olağanüstü; davet
açısından
bakımından
davetli-davetsiz(çağrılı-çağrısız);
fiziken-elektronik
yöntemle
fiziken
katılınan
bir
araya
toplantılar
gelinmesi
şeklinde
sınıflandırabiliriz.9
2.2. Olağan Genel Kurul
Anonim şirket genel kurulu TTK m.409 f.1 her faaliyet dönemi sonundan itibaren
üç ay (1 Ocak-31 Mart) içerisinde yapılır. Olağan genel kurulu toplantıya çağırmak
kural olarak yönetim kurulunun görevidir. 10 Ancak, TTK m.411 f.1’e göre azınlık
BİLGİLİ, F.; DEMİRKAPI, E., Şirketler Hukuku Dersleri, 4.baskı, Bursa 2015, s.223
BAHTİYAR, M., Ortaklıklar Hukuku, İstanbul 2012, 7.Baskı, s.131
10 BİLGİLİ, F.; DEMİRKAPI, E., Şirketler Hukuku Dersleri, 4.baskı, Bursa 2015, s.188
8
9
da (şirket sermayesinin 1/10 ya da halka arz edilmiş anonim şirketlerde 1/20’sini
temsil eden pay sahipleri) yönetim kurulundan gerektirici sebepleri ve gündemi
belirterek genel kurulu toplantıya çağırmasını isteyebilirler.
2.3. Olağanüstü Genel Kurul
TTK m.409 f.2 “gerektiği takdirde genel kurul olağanüstü toplantıya çağrılır”
hükmünü getirmiştir. Olağanüstü genel kurul her daim lüzumu varsa yapılır.
Mesela, vefat, istifa gibi yönetim kurulu üyeliğinin boşalmış ve de kurulun
görevini yapamaz hale gelmesi gibi. 11
Olağan ve olağanüstü genel kurul toplantılarının arasındaki tek fark birinin
zamanının belli olması diğerinin zamanının belli olmamasıdır. Her ikisinde de
alınan kararların geçerliliği ve tesiri bakımından bir ayırım bulunmamaktadır. 12
Her iki genel kurul türü incelendiğinde, genel kurulun yönetim kurulunun aksine
devamlı çalışan bir organ olmadığı da belirtilmelidir. 13
2.4 Çağrılı Genel Kurul
Genel kurul, olağan ya da olağanüstü olarak hangi şekilde toplanırsa toplansın
kanunda öngörülen şekillere uyarak yapılır. Buna çağrılı genel kurul denir. 14TTK
m.414” Genel kurul toplantıya, esas sözleşmede gösterilen şekilde, şirketin
internet sitesinde ve Türkiye Ticaret Sicili Gazetesinde yayımlanan ilanla çağrılır.
Bu çağrı, ilan ve toplantı günleri hariç olmak üzere, toplantı tarihinden en az iki
hafta önce yapılır. Pay defterinde yazılı pay sahipleriyle önceden şirkete pay senedi
veya pay sahipliğini ispatlayıcı belge vererek adreslerini bildiren pay sahiplerine,
toplantı günü ile gündem ve ilanın çıktığı veya çıkacağı gazeteler, iadeli taahhütlü
mektupla bildirilir.” hükmü çağrılı genel kurulu düzenlemektedir.
2.5 Çağrısız Genel Kurul
TTK m.416 f.1” Bütün payların sahipleri veya temsilcileri, aralarından biri itirazda
bulunmadığı takdirde, genel kurula katılmaya ve genel kurul toplantılarının
yapılmasına ilişkin hükümler saklı kalmak şartıyla, çağrıya ilişkin usule
uyulmaksızın, genel kurul olarak toplanabilir ve bu toplantı nisabı var olduğu
sürece karar alabilirler.” hükmü ile düzenlenmiştir. İlgili maddenin lafzından da
BİLGİLİ, F.; DEMİRKAPI, E., Şirketler Hukuku Dersleri, 4.baskı, Bursa 2015, s.188 p.3
ŞENER, O., H., Teorik ve Uygulamalı Ortaklıklar Hukuku, 2.baskı, Ankara 2015, s.442
13 KARADOĞAN, F., Türk Ticaret Kanunu’na göre Anonim Şirket Genel Kurul Kararlarının
İptali, Yüksek Lisans Tezi İstanbul 2016, s.16
14 BİLGİLİ, F.; DEMİRKAPI, E., Şirketler Hukuku Dersleri, 4.baskı, Bursa 2015, s.189
11
12
anlaşılacağı üzere, bu toplantılar sermayenin tamamının asaleten ya da temsilen
hazır bulunmasının gerektiği ve toplantının çağrısız yapılmasına toplantı süresince
kimsenin itiraz etmemesi halinde usulen kanuna uygun kabul edilen
toplantılardır.15
2.6. Elektronik Ortamda Genel Kurul
TTK’ na göre genel kurul toplantılarına çevrimiçi(online) olarak katılmak
mümkündür. TTK m.1527 f.5’te anonim şirketlerde genel kurullara elektronik
ortamda katılma, öneride bulunma, görüş açıklama ve oy vermenin, fiziki
katılımının
ve
oy
vermenin
tüm
hukuki
sonuçlarını
oluşturacağı
belirtilmektedir.16İlgili hükmün uygulaması detaylı düzenlemeler gerektirdiğinden
Gümrük ve Ticaret Bakanlığı tarafından Anonim Şirketlerde Elektronik Ortamda
Yapılacak Genel Kurullara ilişkin yönetmelik çıkartılmıştır. TTK m.1527 f.5’te
öngörülen bu yönetmeliğin yürürlüğe girmesi ile birlikte, genel kurullara elektronik
ortamda katılma ve oy verme sisteminin uygulanması pay senetleri borsaya kote
edilmiş şirketlerde zorunlu hale gelmiştir. TTK m.1528 hükmüne göre anonim
şirketlerin elektronik ortamı kullanmak isteyen ortakları, pay sahipleri ve yönetim
kurulu üyeleri, elektronik posta adreslerini şirkete bildirmek zorundadırlar.
3.
Genel Kurul Toplantılarına Hazırlık
3.1. Genel Kurulun Toplantıya Çağrılması
Genel kurul tüm pay sahiplerinin katılmaya hakkının olduğu bir organdır. Genel
kurulun toplanması ve kararlar alınabilmesinin ilk şartı tüm ortakların kanunda ve
esas sözleşmede gösterilen şekilde toplantıya çağrılmasıdır.17Demek oluyor ki
genel kurulun oluşumu için pay sahiplerinin çağrılması, belirli bir yer ve zamanda
toplanılması, toplantının başlatılması, gündemdeki konuların görüşülmesi ve karar
verilerek şirkete ait kararın ortaya çıkmasının bir usulü vardır.18Bu usule
uyulmadığı zaman şirketin iradesinin ortaya çıkmasında sorun olduğu ve alınan
kararların geçersizliği gündeme gelebilecektir. Böyle bir durum varlığında ise
hükümsüzlük ya da iptal yaptırımı mevzubahis olacaktır.
KARADOĞAN, F., Türk Ticaret Kanunu’na göre Anonim Şirket Genel Kurul Kararlarının
İptali, Yüksek Lisans Tezi İstanbul 2016, s.17
16
BİLGİLİ, F.; DEMİRKAPI, E., Şirketler Hukuku Dersleri, 4.baskı, Bursa 2015, s.191
17 KARADOĞAN, F., Türk Ticaret Kanunu’na göre Anonim Şirket Genel Kurul Kararlarının
İptali, Yüksek Lisans Tezi İstanbul 2016, s.26
18 BİLGİLİ, F.; DEMİRKAPI, E., Şirketler Hukuku Dersleri, 4.baskı, Bursa 2015, s.194
15
3.2 Genel Kurulu Toplantıya Çağırma Yetkisi Olanlar
TTK
genel
kurulu
toplantıya
çağıracaklar
hususunda
birçok
yenilik
getirmiştir.19Bunlardan birincisi, denetçilerin şirketler hukukunda zorunlu organ
olma durumunu kaybetmesi neticesinde genel kurulu toplantıya çağırma vasfını da
kaybetmesidir.20Bir diğer yenilik ise azınlığın çağrı yetkisinin etkin hale
getirilmesidir.19Başka bir değişiklik ise pay sahiplerine genel kurulu toplantıya
çağırma yetkisi tanımış olmasıdır.19
3.2.1. Yönetim Kurulu
Genel kurulu toplantıya çağırma yetkisi kural olarak yönetim kurulundadır.
Yönetim kurulunun bu yetkisi aynı zamanda yönetim kurulunun bir görevi olduğu
için zamanı gelmesine ya da ihtiyaç olmasına rağmen, genel kurulu toplantıya
çağırmadığı takdirde sorumluluğu gündeme gelecektir. 21
3.2.2. Pay Sahipleri
TTK m.410 f.2 hükmü “Yönetim kurulunun, devamlı olarak toplanamaması,
toplantı nisabının oluşmasına imkân bulunmaması veya mevcut olmaması
durumlarında, mahkemenin izniyle, tek bir pay sahibi genel kurulu toplantıya
çağırabilir. Mahkemenin kararı kesindir.”
3.2.3. Azınlık
TTK m.411 hükmü uyarınca şirket sermayesinin en az onda birini, halka açık
şirketlerde ise yirmide birini temsil eden payların sahipleri yönetim kurulundan
genel kurulu toplantıya çağırmasını isteyebilirler. Azınlığın çağrı talebi yönetim
kurulu tarafından kabul edildiği takdirde, en geç kırk beş gün içerisinde yapılacak
şekilde genel kurulu toplantıya çağrılır. Bu çağrının yapılmaması durumunda çağrı
azınlık pay sahiplerince yapılır. 22
3.2.4. Tasfiye Memurları
KARADOĞAN, F., Türk Ticaret Kanunu’na göre Anonim Şirket Genel Kurul Kararlarının
İptali, Yüksek Lisans Tezi İstanbul 2016, s.27
20 KENDİGELEN, A., Yeni Türk Ticaret Kanunu Değişiklikler, Yenilikler ve İlk Tespitler, 2.
Baskı, İstanbul 2012, s.264
21
KARADOĞAN, F., Türk Ticaret Kanunu’na göre Anonim Şirket Genel Kurul Kararlarının
İptali, Yüksek Lisans Tezi İstanbul 2016, s.28
22 MACİT, İ., 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu Uyarınca Anonim Şirketlerde Genel Kurul,
Yüksek Lisans Tezi İzmir 2014, s.9-10
19
Tasfiye halinde olan anonim şirketlerde, tasfiye işlemleri ile ilgili gerekliliklerden
dolayı, bu hususlar hakkında karar vermek için genel kurul tasfiye memurları
tarafından toplantıya çağrılır. 23
3.3. Genel Kurul Çağrısının Yapılması
Genel kurul toplantı çağrısı, ilan ve toplantı günleri24 hariç, toplantı tarihinden en
az iki hafta önce yapılmalıdır. TTK m.414 f.1 c.2” Pay defterinde yazılı pay
sahipleriyle önceden şirkete pay senedi veya pay sahipliğini ispatlayıcı belge
vererek adreslerini bildiren pay sahiplerine, toplantı günü ile gündem ve ilanın
çıktığı veya çıkacağı gazeteler, iadeli taahhütlü mektupla bildirilir.
3.3.1 Genel Kurul Toplantı Zamanı ve Yeri
TTK m.409 hükmünce olağan genel kurul toplantılarının her faaliyet dönemi
sonundan itibaren üç ay içerisinde yapılacağı, olağanüstü genel kurulların ise
gerekli görüldüğü hallerde toplanacağı belirtilmiştir. Genel kurul toplantısı kanunda
aksine bir düzenlenme yapılmadığı için Pazar günleri de dahil haftanın her günü
yapılabilir.25
Genel kurul TTK m.409 f.3 hükmüne göre esas sözleşmede aksine bir hüküm yoksa
şirket merkezinin bulunduğu yerde toplanır.
3.3.2. Toplantının Gündemi
TTK m.413 “Gündem, genel kurulu toplantıya çağıran tarafından belirlenir.”
hükmünü belirtir. Gündem, çağrıyı yönetim kurulu yaptıysa onun tarafından, eğer
pay sahipleri yaptıysa onlar tarafından belirlenir.
Olağan genel kurullarda yapılacak olan görüşmeler ve alınacak olan kararlar, TTK
m.409 f.1 c.2” Bu toplantılarda, organların seçimine, finansal tablolara, yönetim
kurulunun yıllık raporuna, kârın kullanım şekline, dağıtılacak kâr ve kazanç
paylarının oranlarının belirlenmesine, yönetim kurulu üyelerinin ibraları ile faaliyet
dönemini ilgilendiren ve gerekli görülen diğer konulara ilişkin müzakere yapılır,
karar alınır.” hükmüne göre yapılır.
Genel kurul gündeminde yer alacak hususlar, Gümrük ve Ticaret Bakanlığının
28.12.2012 28481 sayılı Resmi Gazete de yayınlanan “Anonim Şirketlerin Genel
İLKAY, S., Türk Ticaret Kanunun Hükümlerine Göre Şirket Genel Kurullarında Alınan
Kararların Değerlendirilmesi, İstanbul 2015, s.27
24 MACİT, İ., 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu Uyarınca Anonim Şirketlerde Genel Kurul,
Yüksek Lisans Tezi İzmir 2014, s.10
25 MACİT, İ., 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu Uyarınca Anonim Şirketlerde Genel Kurul,
Yüksek Lisans Tezi İzmir 2014, s.11
23
Kurul Toplantılarının Usul ve Esasları ile Bu Toplantılarda Bulunacak Gümrük ve
Ticaret Bakanlığının Temsilcileri Hakkındaki Yönetmelik” m.13 hükümlerine şu
şekildedir.
➢ Açılış ve toplantı başkanlığının oluşturulması.
➢ Yönetim kurulunca hazırlanan yıllık faaliyet raporunun okunması ve
müzakeresi.
➢ Denetçi raporlarının okunması.
➢ Finansal tabloların okunması, müzakeresi ve tasdiki.
➢ Yönetim kurulu üyelerinin ibrası.
➢ Kârın kullanım şeklinin, dağıtılacak kâr ve kazanç payları oranlarının
belirlenmesi.
➢ Yönetim kurulu üyelerinin ücretleri ile huzur hakkı, ikramiye ve prim gibi
hakların belirlenmesi.
➢ Faaliyet yılı içinde yönetim kurulu üyeliklerinde eksilme meydana gelmiş ve
yönetim kurulunca atama yapılmış ise atamanın genel kurulca onaylanması.
➢ Görev süreleri sona ermiş olan yönetim kurulu üyelerinin seçilmesi, şayet esas
sözleşmede görev süreleri belirtilmemişse görev sürelerinin tespiti.
➢ Denetçinin seçimi.
➢ Lüzum görülecek sair hususlar.
Aynı yönetmeliğin m.13 f.2’de görüşülecek konu önceden tespit edilip gündeme
yazılmadan “lüzum görülen sair hususlar” şeklinde bir gündem maddesi
belirlenemez hükmünü söyler.
4.
Genel Kurul Toplantısı
4.1. Genel Kurul Toplantısına Katılma Hak ve Yetkisi Olanlar
4.1.1. Pay Sahipleri
TTK m.415 hükmü uyarınca, yönetim kurulu tarafından düzenlenen hazır
bulunanlar listesinde adı bulunan pay sahipleri ya da temsilcileri genel kurul
toplantısına katılabilir. 26Toplantıya katılan her pay sahibinin en az bir oy hakkı
vardır. Pay sahibinin oy kullanma hakkı, onun genel kurula katılarak oy kullanması
yoluyla etkili olabilmesini sağladığı için vazgeçilmez bir haktır. 26 Pay sahibinin
KARADOĞAN, F., Türk Ticaret Kanunu’na göre Anonim Şirket Genel Kurul Kararlarının
İptali, Yüksek Lisans Tezi İstanbul 2016, s.36
26
mahrum bırakılamayacağı haklar olan vazgeçilmez hakların, sınırlanması ya da
kaldırılması pay sahibinin rızasına bağlı değildir. 27Bu haklar yalnızca pay sahibinin
çıkarını korumakla kalmayıp, ortaklığın ana yapısını da korurlar. 28
4.1.2. Temsilciler
Genel kurul toplantısına pay sahiplerinin katılması bir zorunluluk olmayıp, pay
sahibi olan ya da pay sahibi olmayan bir kişiyi temsilci olarak atayarak da toplantıya
katılabilirler.29TTK m.425 hükmünde temsilcinin pay sahibi olmasını öngören esas
sözleşme hükmünün geçersiz olduğu belirtilmiştir.29
Temsilci pay sahibinin talimatlarına uyar. Pay sahibi her bir gündem maddesi için
farklı bir talimat verebilir. 30
4.1.3. Yönetim Kurulu
TTK m.407 f.2 hükmü ile murahhas üyeler ile en az bir yönetim kurulu üyesinin
genel kurul toplantısında hazır bulunması şartını getirmiştir. 31Bunun sebebi pay
sahiplerinin yönetim ve denetime ilişkin sorularının cevaplanmasıdır. 31
4.1.4. Denetçiler
TTK m.407 f.2 hükmü ile denetçilerin de genel kurul toplantısında hazır bulunması
şartını getirmiştir. Genel kurullarında denetçilerin hazır bulunması gereken anonim
şirketler, denetime tabi olan anonim şirketlerdir. 32
4.1.5 İntifa Hakkı Sahipleri
TTK m.432 hükmü bu durumu düzenlemiştir. Bu hüküm “Bir payın üzerinde intifa
hakkı bulunması hâlinde, aksi kararlaştırılmamışsa, oy hakkı, intifa hakkı sahibi
tarafından kullanılır. Ancak, intifa hakkı sahibi, pay sahibinin menfaatlerini
hakkaniyete uygun bir şekilde göz önünde tutarak hareket etmemiş olması
dolayısıyla pay sahibine karşı sorumludur.” şeklinde düzenlenmiştir.
MACİT, İ., 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu Uyarınca Anonim Şirketlerde Genel Kurul,
Yüksek Lisans Tezi İzmir 2014, s.15
28
TEKİNALP, Ü., Yeni Anonim ve Limited Ortaklıklar Hukuku ile Tek Kişi Ortaklığının
Esasları, İstanbul 2012, 2. Baskı, s.14-25
29 KARADOĞAN, F., Türk Ticaret Kanunu’na göre Anonim Şirket Genel Kurul Kararlarının
İptali, Yüksek Lisans Tezi İstanbul 2016, s.37
30 MACİT, İ., 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu Uyarınca Anonim Şirketlerde Genel Kurul,
Yüksek Lisans Tezi İzmir 2014, s.16
31 KARADOĞAN, F., Türk Ticaret Kanunu’na göre Anonim Şirket Genel Kurul Kararlarının
İptali, Yüksek Lisans Tezi İstanbul 2016, s.43
32 KARADOĞAN, F., Türk Ticaret Kanunu’na göre Anonim Şirket Genel Kurul Kararlarının
İptali, Yüksek Lisans Tezi İstanbul 2016, s.44
27
4.1.6. Bakanlık Temsilcisi
TTK m.407 f.3’ de “333’üncü madde gereğince belirlenen şirketlerin genel kurul
toplantılarında Gümrük ve Ticaret Bakanlığının temsilcisi de yer alır. Diğer
şirketlerde, hangi durumlarda Bakanlık temsilcisinin genel kurulda bulunacağı ve
genel kurul toplantıları için temsilcilerin görevlendirilmelerine ilişkin usul ve esaslar
ile bunların nitelik, görev ve yetkileri ayrıca ücret tarifeleri Gümrük ve Ticaret
Bakanlığınca çıkarılacak bir yönetmelikle düzenlenir. Bakanlık temsilcisinin
toplantıya katılma giderleri ve ücretleri ilgili şirket tarafından karşılanır.” hükmü ile
belirlenmiştir. TTK m.333 de ise Gümrük ve Ticaret Bakanlığının yayınlayacağı
tebliğle bu şirketlerin ilan edileceği hükmü vardır.
4.2. Genel Kurul Toplantı ve Karar Yeter Sayıları
Anonim şirket genel kurulunun geçerli bir biçimde karar alabilmesi için kanunda ve
asıl sözleşmede öngörülen toplantı ve karar nisaplarına uyulması şarttır. 33
Genel kurul toplantılarında, toplantı ve karar yeter sayıları hesaplanırken, pay sahibi
adedi değil payın ehemmiyeti vardır. 34
4.2.1. Basit(Olağan) Toplantı ve Karar Yetersayıları
TTK m.418 hükmü bu konuyu düzenlemiştir. Kanunda ya da ana sözleşmede aksine
daha ağır bir nisap öngörülmüş olmadıkça, genel kurul, sermayenin en az dörtte
birini karşılayan payların sahiplerinin ya da temsilcilerinin varlığı ile toplanır. 33Bu
nisabın toplantı süresince korunması şarttır. İlk toplantıda bahsedilen nisaba
ulaşılamadığı takdirde, ikinci toplantının yapılabilmesi için nisap aranmaz.35
Basit karar sayısı, TTK m.418 f.2’de kararlar alınırken toplantıda hazır bulunanların
oylarının çoğunluğu ile alınır. Basit toplantı yeter sayısından farklı olarak, ilk
toplantıda karar yeter sayısına ulaşılamaması durumunda, ikinci toplantıda da aynı
yeter sayı aranmaktadır. 36
4.2.2. Ağırlaştırılmış Yetersayılar
BAHTİYAR, M.; HAMAMCIOĞLU, E., Anonim Ortaklık Genel Kurul Toplantıları,
İstanbul 2014, 1.Baskı, s.84
34 KARADOĞAN, F., Türk Ticaret Kanunu’na göre Anonim Şirket Genel Kurul Kararlarının
İptali, Yüksek Lisans Tezi İstanbul 2016, s.45
35 MACİT, İ., 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu Uyarınca Anonim Şirketlerde Genel Kurul,
Yüksek Lisans Tezi İzmir 2014, s.20
36 KARADOĞAN, F., Türk Ticaret Kanunu’na göre Anonim Şirket Genel Kurul Kararlarının
İptali, Yüksek Lisans Tezi İstanbul 2016, s.47
33
4.2.2.1. Genel
Kanun genel kurulda bazı konularda karar alınabilmesi için ağırlaştırılmış
yetersayılar öngörmüştür. 37Anonim şirket asıl sözleşme değişikliklerinde toplantı ve
karar nisapları TTK. M.421 de düzenlenmiştir.35Bu maddenin f.1’nda “Kanunda
veya esas sözleşmede aksine hüküm bulunmadığı takdirde, esas sözleşmeyi
değiştiren kararlar, şirket sermayesinin en az yarısının temsil edildiği genel kurulda,
toplantıda mevcut bulunan oyların çoğunluğu ile alınır. İlk toplantıda öngörülen
toplantı nisabı elde edilemediği takdirde, en geç bir ay içinde ikinci bir toplantı
yapılabilir. İkinci toplantı için toplantı nisabı, şirket sermayesinin en az üçte birinin
toplantıda temsil edilmesidir.” hükmü getirilmiştir. Birinci ve ikinci toplantı için
öngörülen nisapları düşüren ya da nispi çoğunluğu öngören asıl sözleşme hükümleri
geçersiz olarak kabul edilmiştir.
ETK m.388’de esas sözleşme değişiklikleri için ağırlaştırılmış
nisaplar
öngörülmüşken; TTK’ da esas sözleşme değişiklikleri için uyulması gereken
yetersayılarda, eTK’ ya oranla farklılıklar yapılmıştır.37
Bir anonim ortaklığın asıl sözleşmesi, genel kurulda yapılacak asıl sözleşme
değişiklikleri için eTK m.388’de öngörülen nisapları daha ağırlaştıran hükümler
içeriyor ve asıl sözleşmedeki nisap, TTK m.421 f.1 hükümlerinden de daha ağır
şartlar ise asıl sözleşmedeki nisapların uygulanmasına devam edilebilecek, lakin
daha hafif ise TTK m.421 hükümleri uygulanacaktır. 38
4.2.2.2. Pay Sahiplerinin Taahhütlerinin Arttırılması ya da İkincil
Yükümlülükler Konulması, Şirket Ortaklık Merkezinin Yurt Dışına
Çıkarılması
TTK’ da bilanço zararlarının kapatılması için yükümlülük ve ikincil yükümlülük
koyan kararlar ile ortaklık merkezinin yurt dışına taşınmasına ilişkin ana sözleşme
değişikliği kararlarının sermayenin tamamını oluşturan payların sahiplerinin ya da
temsilcilerinin katılımını ve oybirliği gerektirdiği hükmü vardır.
39İkincil
yükümlülükler asıl sözleşme değişikliği yoluyla anonim ortaklıktaki payların bir
BAHTİYAR, M.; HAMAMCIOĞLU, E., Anonim Ortaklık Genel Kurul Toplantıları,
İstanbul 2014, 1.Baskı, s.88
38 BAHTİYAR, M.; HAMAMCIOĞLU, E., Anonim Ortaklık Genel Kurul Toplantıları,
İstanbul 2014, 1.Baskı, s.89
39 MACİT, İ., 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu Uyarınca Anonim Şirketlerde Genel Kurul,
Yüksek Lisans Tezi İzmir 2014, s.21
37
kısmına bağlanmışsa, kanunun bu hükmünü yükümlülük üstlenecek olanların
oybirliği şeklinde anlamak gayeye daha uygun olacaktır. 40
4.2.2.3.
İşletme
Konusunun
Tamamen
Değiştirilmesi,
İmtiyazlı
Pay
Oluşturulması, Nama Yazılı Payların Devrinin Sınırlanması
TTK m.412 f.3’de işletme konusun tamamen değiştirilmesi, imtiyazlı pay
oluşturulması ve nama yazılı payların devrinin sınırlandırılması ile ilgili olan asıl
sözleşme değişikliklerinin yapılacağı genel kurul toplantı kararlarında sermayenin
en az yüzde yetmiş beşini oluşturan pay sahipleri ya da temsilcilerinin olumlu
oylarının aranması gerektiği hükmü mevcuttur. TTK, bu belirtilen orana ilk
toplantıda ulaşılamadığı takdirde izleyen toplantılarda da aynı yetersayının
aranacağını m.421 f.4 ile düzenlemiştir.40Bu hükümle görüldüğü üzere ilk ve sonraki
toplantılarda oran aynen aranmaktadır. ETK m.388’ de ise kanunen aranan
yetersayıya ilk toplantıda ulaşılamaması halinde, ikinci toplantıda daha az bir oran
öngörülmektedir.41
İşletme konusunun tamamen değişikliği kanunda özel bir asıl sözleşme değişikliği
olarak kabul edilmiş ve sermayenin yüzde yetmiş beşini oluşturan pay ortaklarının
ya da temsilcilerinin olumlu oyu aranmışken, işletme konusunun değiştirilmesi için
farklı bir nisap öngörülmediği için ana sözleşme değişikliği için öngörülen genel
nisaba
uyulması
yeterli
olacaktır.41Konunun
tamamen
değiştirilip
değiştirilmediğinin tespitindeki güçlük kadar bu ayırımın isabeti de tartışılabilir.41
TTK m.421 f.6’da işletme konusun tamamen değiştirilmesi ya da imtiyazlı pay
oluşturulmasına ilişkin genel kurul kararına olumsuz oy vermiş nama yazılı pay
sahipleri, bu kararın TTSG’ nde yayımlanmasından itibaren altı ay boyunca payların
devredilebilirliği ile ilgili kısıtlamalara bağlı olmadıklarını hüküm altına
almıştır.42Gerekçede, hükmün gayesinin, devri sınırlandırılmış bulunan bir nama
yazılı pay sahibine, işletme konusunun tamamen değiştirilmesi ve/veya imtiyazlı
pay oluşturulması durumunda herhangi bir sınırlamaya bağlı olmaksızın paylarını
BAHTİYAR, M.; HAMAMCIOĞLU, E., Anonim Ortaklık Genel Kurul Toplantıları,
İstanbul 2014, 1.Baskı, s.91
41 BAHTİYAR, M.; HAMAMCIOĞLU, E., Anonim Ortaklık Genel Kurul Toplantıları,
İstanbul 2014, 1.Baskı, s.92
42 İLKAY, S., Türk Ticaret Kanunun Hükümlerine Göre Şirket Genel Kurullarında Alınan
Kararların Değerlendirilmesi, İstanbul 2015, s.33
40
devrederek ortaklıktan çıkma olanağını vermek olduğu ifade edilmişse de, hükmün
isabeti ve uygulanma kabiliyeti tartışma götürür. 43
Asıl sermayenin azaltılması kararının TTK. M.473 f.3’ün yaptığı gönderme uyarınca
aynı oranda (sermayenin en az yüzde yetmiş beşini oluşturan) payların sahiplerinin
ya da temsilcilerinin olumlu oylarıyla alınması gerekmektedir. 44Gene TTK m.538’
de yapılan atıf gereği tasfiye aşamasında önemli miktarda aktiflerin toptan
satılabilmesi için de karar alınmasında aynı yetersayı dikkate alınacaktır. 44
BTY m.22 f.12’ de genel kurul toplantısında, önemli miktarda şirket aktiflerinin
toptan satışı kararının, şirket sermayesinin en az yüzde yetmiş beşini oluşturan pay
sahiplerinin olumlu oyları ile alınacağı, ilk toplanda bu oran bulunmaması
durumunda yapılacak ikinci toplantıda da aynı oranın aranacağı hükme bağlanmıştır.
Bu düzenleme normlar hiyerarşisine aykırı bir durumdur.44
4.2.2.4. Pay Senetleri Menkul Kıymetler Borsalarında İşlem Gören Anonim
Şirketlere ait Özel Hükümler
İstisnai bir düzenleme olan TTK’ nın m.421 f.5’i, pay senetleri menkul kıymetler
borsalarında işlem gören şirketlerde, sermayenin arttırılması ve kayıtlı sermaye
tavanının yükseltilmesine ilişkin ana sözleşme değişiklikleri ile birleşme, bölünme
ve tür değiştirmeye ilişkin konularda karar alınabilmesi için yapılacak genel kurul
toplantılarında ana sözleşmelerinde aksine bir hüküm bulunmaması halinde TTK’
nın m.418 toplantı nisabı hükümlerinin uygulanacağı belirtilmiştir. 42Düzenleme
sadece
pay
senetleri
borsada
işlem
gören
anonim
şirketler
için
uygulanacaktır.45Halka açık olmayan anonim şirketler bu hükmün dışındadır. 45
4.2.2.5 Diğer Değişiklikler
Başlıklar halinde bahsi geçen durumlar dışında kanun genel bir yetersayı
öngörmüştür.46TTK m.421 f.1’de “Kanunda veya esas sözleşmede aksine hüküm
bulunmadığı takdirde, esas sözleşmeyi değiştiren kararlar, şirket sermayesinin en az
MOROĞLU, E.,
sayılı Türk Ti aret Ka u u Değerle dir e ve Ö eriler, İsta ul
. Baskı, s. 9
44 BAHTİYAR, M.; HAMAMCIOĞLU, E., Anonim Ortaklık Genel Kurul Toplantıları,
İstanbul 2014, 1.Baskı, s.93
45 BAHTİYAR, M.; HAMAMCIOĞLU, E., Anonim Ortaklık Genel Kurul Toplantıları,
İstanbul 2014, 1.Baskı, s.94
43
BAHTİYAR, M.; HAMAMCIOĞLU, E., Anonim Ortaklık Genel Kurul Toplantıları,
İstanbul 2014, 1.Baskı, s.95
46
,
yarısının temsil edildiği genel kurulda, toplantıda mevcut bulunan oyların çoğunluğu
ile alınır. İlk toplantıda öngörülen toplantı nisabı elde edilemediği takdirde, en geç
bir ay içinde ikinci bir toplantı yapılabilir. İkinci toplantı için toplantı nisabı, şirket
sermayesinin en az üçte birinin toplantıda temsil edilmesidir. Bu fıkrada öngörülen
nisapları düşüren veya nispî çoğunluğu öngören esas sözleşme hükümleri
geçersizdir.” hükmü belirtilmiştir ve karar nisabı olarak da mevcut pay sahipleri ya
da temsilcilerinin oyunun çoğunluğu geçerlidir.46
4.2.2.6. 6362 Sayılı Sermaye Piyasası Kanunu’nda Halka Açık Anonim
Şirketlerin Genel Kurul Toplantı Nisapları
SPK’ nun m.29’da f.1’de “Halka açık ortaklıklar genel kurullarını, toplantıya, esas
sözleşmede gösterilen şekilde, ortaklığın internet sitesi ve Kamuyu Aydınlatma
Platformu ile Kurulca belirlenen diğer yerlerde yayımlanan ilanla çağırmak
zorundadırlar. Bu çağrı, ilan ve toplantı günleri hariç olmak üzere, toplantı
tarihinden en az üç hafta önce yapılır. Bu fıkraya ilişkin usul ve esaslar Kurulca
belirlenir.” hükmü getirilmiştir. Buna ilişkin usul ve esaslar Sermaye Piyasası
Kurulunca belirlenir.47”Nama yazılı ihraç edilmiş olup borsada işlem gören paylar
hakkında TTK’ nın m.414. f.1’i uygulanmaz.”47
SPK’nın m.29 f.3’te halka açık ortaklıkların genel kurul toplantılarında, ortaklık
merkezinin yurt dışına taşınması ile bilanço zararlarının kapatılması için
yükümlülük ve ikincil yükümlülük koyan kararlar hariç olmak üzere, kanunda veya
sözleşmede daha ağır nisaplar öngörülmediği takdirde, TTK’ nın m.418’i
uygulanacağı hükme bağlanmıştır. 48 Ana sözleşmelerde, TTK’ da ki hükmün içeriği
yazılmadan TTK’ ya veya ilgili madde numarasına atıf yapılmış olması aksine
hüküm sayılmaz.47 Halka açık anonim ortaklıkların genel kurullarında “gündeme
bağlılık ilkesine” uyulmaksızın SPK’nın münazara edilmesini veya ortaklara
durulmasını istediği durumların genel kurul gündemine alınması zorunludur. 49
AKBULAK, Y., 6362 Sayılı Sermaye Piyasası Kanunu’nda Halka Açık Anonim Şirketlerin
Genel Kurul Toplantı Nisapları, Leges Aylık Hukuk Dergisi, İstanbul Ocak 2014, C.5, S.49,
s.17
48 BAHTİYAR, M.; HAMAMCIOĞLU, E., Anonim Ortaklık Genel Kurul Toplantıları,
İstanbul 2014, 1.Baskı, s.97
49 AKBULAK, Y., 6362 Sayılı Sermaye Piyasası Kanunu’nda Halka Açık Anonim Şirketlerin
Genel Kurul Toplantı Nisapları, Leges Aylık Hukuk Dergisi, İstanbul Ocak 2014, C.5, S.49,
s.17-18
47
Ayrıca, SPK’ nın m.29 f.6’ ya göre, “Halka açık ortaklıklarda yeni pay alma
haklarının kısıtlanmasına, kayıtlı sermaye sisteminde yönetim kuruluna yeni pay
alma haklarını kısıtlama yetkisinin verilmesine, sermaye azaltımına ve 23 üncü
maddenin birinci fıkrasına göre belirlenen önemli nitelikteki işlemlere ilişkin
kararların genel kurulca kabul edilebilmesi için, esas sözleşmelerinde açıkça oran
belirtilmek suretiyle daha ağır nisaplar öngörülmediği takdirde, toplantı nisabı
aranmaksızın, ortaklık genel kuruluna katılan oy hakkını haiz payların üçte ikisinin
olumlu oy vermesi şartı aranır. Ancak, toplantıda sermayeyi temsil eden oy hakkını
haiz payların en az yarısının hazır bulunması hâlinde, esas sözleşmede açıkça daha
ağır nisaplar öngörülmedikçe, toplantıya katılan oy hakkını haiz payların çoğunluğu
ile karar alınır. Bu işlemlerde, 6102 sayılı Kanunun 436’ncı maddesinin birinci
fıkrasına göre taraf olan ortaklar bu işlemlerin onaylanacağı genel kurul
toplantılarında oy kullanamazlar. Bu fıkrada belirtilen nisapları hafifleten esas
sözleşme hükümleri geçersizdir”. Bu hükümde geçen önemli işlemlere örnek olarak,
halka açık anonim ortaklığın birleşme, bölünme durumlarına taraf olması, tür
değiştirme ya da sona erme kararı alması, malvarlığının tümünü ya da önemli bir
kısmını devretmesi, faaliyet konusunu tümüyle ya da önemli ölçüde değiştirmesi,
imtiyaz öngörmesi ya da mevcut bulunan imtiyazların kapsam ya da konusunu
değiştirmesi sayılmış ve Sermaye Piyasası Kuruluna işlemleri belirleme konusunda
yetki tanınmıştır.48
4.2.2.7. Tablo: Anonim Şirketlerde Genel Kurul Toplantı Nisapları
Anonim Şirketlerde Genel Kurul Toplantı Nisapları
I) 6102 sayılı Türk Ticaret Kanun'nda
1.TOPLANTI
KARARLAR
TTK/SPK
NİSABI
1
25%
Adi Nisap(genel Kural) m.418
Esas
Sözleşmeyi
Değiştiren
Kararlar( TTK m.421 50%
2
f.1
sıradan/alalade
sözlleşme değişiklikleri)
3
a
b
c
d
2.TOPLANTI
NİSABI
Nisap aranmaz
KARAR
NİSABI
Çoğunluk
1/3
Çoğunluk
100%
Oybirliği
100%
Oybirliği
75%
75%
75%
75%
75%
75%
Nitelikli Sözleşme Değişiklikleri
Bilanço
Zararlarının
Kapatılması
için TTK m.421 100%
Yükümlülük ve İkincil f.2
Yükümlülük
Koyan
Kararlar
TTK m.421
100%
Şirketin
Merkezinin
f.2
Yurtdışına taşınmasına
İlişkin Kararlar
Şirketin
İşletme TTK m.421
75%
Konusunun Tamamen f.3-4
değiştirilmesi
İmtiyazlı
Pay TTK m.421 75%
f.3-4
Oluşturulması
e
Nama yazılı Payların TTK m.421
75%
Devrinin
f.3-4
Sınırlandırılması
4
Pay Senetleri Menkul Kıymetler Borsalarında İşlem Gören Anonim Şirketlerde
a
b
Sermayenin Arttırılması
ve Kayıtlı Sermaye TTK m.421
25%
Tavanının
f.5
Yükseltilmesine İlişkin
Esas
Sözleşme
Değişiklikleri
Birleşmeye,
Bölünmeye,
Değiştirmeye
Kararlar
TTK m.421
25%
Tür
f.5
İlişkin
Nisap aranmaz
Çoğunluk
Nisap aranmaz
Çoğunluk
II) 6362 Sayılı Sermaye Piyasası Kanun'nda
1
Sıradan,
Niteliksiz, SPK
f.3
Alalade Toplantılar
2
Ortaklık
Merkezinin
Yurtdışına Taşınması İle
Bilanço
Zararlarının SPK
Kapatılması
için f.3
Yükümlülük ve İkincil
Yükümlülük
Koyan
kararlar
3
Halka açık Anonim
Ortaklıklarda Yeni Pay
Alma
Hakkının
Kısıtlanmasına, Kayıtlı
Sermaye
Sisteminde
Yönetim Kuruluna Yeni
Pay Alma haklarını
Kısıtlama
Yetkisinin SPK
Verilmesine, Sermaye f.6
Azaltımına ve SPK'nun
m.23
f1'e
göre
Belirlenen
Önemli
Nitelikteki
İşlemlere
İlişkin Karaların Genel
Kurulca
Kabul
Edilebilmesi için, Ana
Sözleşmelerinde
m.29
m.29
m.29
25%
Nisap aranmaz
Çoğunluk
Açık hüküm bulunmamakta olup, 6102 sayılı TTK'nın
m.421 f.2 hükmü gereğince,"toplantı için %100 nisap ile
karar için oybirliği gerekir."
Nisap aranmaz.
Genel Kurula
Katılan Oy
Hakkı Haiz
Payların 2/3'
ünün Olumlu
oy vermesi
şart
50
5.
Genel Kurul Toplantısının Açılması
Genel kurul toplantısının açılabilmesi ve görüşmelerin başlayabilmesi için öncelikle
toplantı yetersayısının bulunduğu tespit edilmelidir. 51Genel kurul toplantısını
yönetecek görevlendirilmiş başkan ana sözleşmede belirtilebilir.51Ana sözleşmede bir
düzenleme bulunmuyorsa genel kurul toplantıyı yönetecek başkanı seçer. 51TTK m.419
f.1” Esas sözleşmede aksine herhangi bir düzenleme yoksa, toplantıyı, genel kurul
tarafından seçilen, pay sahibi sıfatını taşıması şart olmayan bir başkan yönetir. Başkan
tutanak yazmanı ile gerek görürse oy toplama memurunu belirleyerek başkanlığı
oluşturur. Gereğinde başkan yardımcısı da seçilebilir.” hükmü ile hareket edilir.
AKBULAK, Y., 6362 Sayılı Sermaye Piyasası Kanunu’nda Halka Açık Anonim Şirketlerin
Genel Kurul Toplantı Nisapları, Leges Aylık Hukuk Dergisi, İstanbul Ocak 2014, C.5, S.49,
s.18-19-20
51 MACİT, İ., 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu Uyarınca Anonim Şirketlerde Genel Kurul,
Yüksek Lisans Tezi İzmir 2014, s.23
50
SONUÇ
Türk Ticaret Kanu’nda anonim şirketlerde genel kurulun toplanması anonim ortaklığın
devamı için karar ve irade organı olarak zorunludur. 52Genel kurullar anonim
ortaklıkların karar ve irade organı olarak iç işleyişini sağlamaktadır.53Genel kurul
toplantılarından çıkan kararlar, kanun ve ana sözleşmedeki usul ve şekil koşullarının
sağlanması ile ortakları bağlayıcı hükümler haline gelmektedir. 53
Anonim ortaklıklarda genel kurulun toplantıya davet edilmesi, pay sahiplerinin
toplanması, gündemdeki maddelerin görüşülmesi, her madde ile ilgili oylamanın
yapılması ve bunların tutanağa geçirilmesi bir süreçtir ve bu süreçlerin usulleri ile
şekilleri 6102, 6103 ve 6362 sayılı kanunlar ile hüküm altına alınmıştır.
Genel kurulun toplantı ve karar nisapları yapılacak işleme göre değişiklik gösteren
hükümlere tabidir. Bazı işlemlerde kanun koyucu nisap aramazken, bazı işlemler için
ağırlaştırılmış nisap oranları belirlemiştir. Bunun anonim ortaklıklardaki azınlık pay
sahiplerinin haklarını korumak kadar, ortaklığın bazı konularda çabuk karar
verilebilmesi için imkan tanıdığını düşünüyorum.
MACİT, İ., 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu Uyarınca Anonim Şirketlerde Genel Kurul,
Yüksek Lisans Tezi İzmir 2014, s.49
53 İLKAY, S., Türk Ticaret Kanunun Hükümlerine Göre Şirket Genel Kurullarında Alınan
Kararların Değerlendirilmesi, İstanbul 2015, s.91
52
KAYNAKLAR
1.
AKBULAK, Yavuz, 6102 SAYILI TÜRK TİCARET KANUNU VE 6362
SAYILI SERMAYE PİYASASI KANUNU IŞIĞINDA ANONİM ŞİRKETLERİN
GENEL KURUL TOPLANTI NİSAPLARI, Leges Aylık Hukuk Dergisi, İstanbul
Ocak 2014, C.5, S.49, s.11-20
2.
BAHTİYAR, Mehmet, ORTAKLIKLAR HUKUKU, BAHTİYAR, İstanbul
2012, 7.Baskı
3.
BAHTİYAR, Mehmet; HAMACIOĞLU, Esra, ANONİM ORTAKLIK GENEL
KURUL TOPLANTILARI, İstanbul 2014, 1.Baskı,
4.
BİLGİLİ, Fatih; DEMİRKAPI, Ertan, Şirketler Hukuku Dersleri, Bursa 2015,
4.Baskı.
5.
GÜNGÖR, Sanem, Anonim Şirketlerde Menfi Genel Kurul Kararlarının İptali,
Yüksek Lisans Tezi, Ankara 2010
6.
KARADOĞAN, Fırat, Türk Ticaret Kanunu’na göre Anonim Şirket Genel
Kurul Kararlarının İptali, Yüksek Lisans Tezi İstanbul 2016
7.
KARSLIOĞLU, Hasan, Anonim Şirket Genel Kurul Kararları, Kararların
Alınması ve Etkileri, Yüksek Lisans Tezi Ankara 2007
8.
KENDİGELEN, Abuzer, Yeni Türk Ticaret Kanunu Değişiklikler, Yenilikler ve
İlk Tespitler, 2. Baskı, İstanbul 2012
9.
MACİT, İpek., 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu Uyarınca Anonim Şirketlerde
Genel Kurul, Yüksek Lisans Tezi İzmir 2014
10.
MOROĞLU, Erdoğan, 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu Değerlendirme ve
Öneriler, İstanbul 2012
11.
TEKİNALP, Ünal., Yeni Anonim ve Limited Ortaklıklar Hukuku ile Tek Kişi
Ortaklığının Esasları, İstanbul 2012, 2. Baskı
12.
İLKAY, Sertaç, Türk Ticaret Kanunun Hükümlerine Göre Şirket Genel
Kurullarında Alınan Kararların Değerlendirilmesi, İstanbul 2015
13.
ŞENER, Oruç, Hami, Teorik ve Uygulamalı Ortaklıklar Hukuku, 2.baskı,
Ankara 2015