Academia.eduAcademia.edu

Ahilik Kultürü ve Kayseri

Ahilik genel olarak birbirini seven, sayan, yardım eden, fakiri ve yoksulu gözeten, iş hayatında ahlaki kuralları esas alan esnaf ve sanatkarlardan oluşan bir teşkilatın adıdır. Çalışmada ahiliğin kurucusu Ahi Evran'ın neden ilk olarak Kayseri'ye yerleştiği ve ahiliğin neden ilk olarak Kayseri'den başladığı ile ilgili gerçekler üzerinde durulacaktır.

s ︐ ︲ ゑ m Ψ 帥 E ・ v MUSTAKiL SANAYiCi AYLIK DERGi 0 ︱ 1 I 1 再 要 ︱ H 韓 = ︱︲ご ′ヽ ︲ ⁝⁝⁝・ . r■ サー ヽ⁚ 1 1 ⁚. ヽ︐︱︐1 . ヽ1 1 1 ︑ .一 ´ ″ ″ 一﹂; F ◆や† ''│ ︱・ V l ⁚⁚⁚⁚⁚⁚︲︲︲︲︲︲︲E︲⁚︲︲︲1一一こ一一 ︲︐ ︲11 → ヽ Asya KrたI NedenCIttI? Driyun-u Umumtye ADAMLARI DERNEGI YIL:6 SAYI: 22 NISAN'98 ′̀ │ヽ Ara§ tlrF五 i ]03VR Ahililk Kul籠 血 ve Kり sen Do9.Dr.Ekrem DONEK Ercivcs Llniversitcsi.1l B F iktisat Bё nanlar da olmu§ 1.Giri§ Ahilik.genel olarak birbirini sevcn,sayan,yardlin Ahilttin kendisinden ki§ ller i o COmert olmよ O A19ak gOnullu 01mak ・ iyi huylarl geli§ tirmek O Kendisini halka adamak 1984:43).Anadolu GazlleH,daha 9ok Cihad ve gaza ile mC§ gul idiler. Anadolu Erlni§ leri, gcnenikle Anado― ・ Misairleri sevmek lu'nun islamla§ masinda Ve Turkle§ mesindc etkin rol O insanlara nasihat cderek onlarl iyi yola yё oynayan sofl ve dcrvi§ ler idi.Anadolu kadinlan,silah― ア hileri isc,esnaf、 c sa― 1l kadin birlikleri idi.Anadoluノ ヘ ・ Utanma duygusuna sahip olmak ・ Yalan sё ylcmemek Ahilik,milli bir birlik ・ Dedikodu yapmamak olup,himmetleA sonunda OSmanh imparatOrluttu gibi ・ Kusur aramamよ ,aksine kusurlarl ёrtmck buyok bir devlet ortaya 91knl§ tlr''(cattatay,Ahilik Ne― e19kii9mcmek dir,26). ahi'' ・ Zina yapmamak Arap o Kilnscye kar§ l Turk9e kё ken i gcldiこ ini savu― gergeve manhk ve kin beslememck cfkatli ollnak § ・ Nefsine hakim olmak ilur)Avnca,kelimcnin akl''kclimesindcn ilc五 du§ ・ Buytklerc kar§ l himctkar,k191klere kar§ Ⅳlusluman topluluklarda ki§ ilcrin birbirine ahi"diyc hitabettikleri gё neltmck O Dindar olmak natkarlardan olusan bir birlik idi.Nitekim,Ali Emi― kё kcnli 2.Ahiliこ in Temel llkeleri O Dttruluktan ayrllmamよ Barkan, unluご u 'ye yerlc§ titti ladlttl ile ilgili ger‐ 9ekler uzerindc durulacaktir. kurulu§ un gcr9ckle§ mesinde Onemli bir siyasi rol llst― kelimcsinden gclmcktCdir(bugun bile 90首 ahi unvanll takip eden bё lumunde,ahiliこ in kurucu‐ ve ahiligin ncden Kayscn'dcn ba§ ёnlenlP, kardcsim''anlamlna gclen Arap9a bekar taraflndan yё netilen zumrelcrdir"diye tanllnla― Call§ manin ia AhilcH).te§ kilatl da Osmanll Devleti` nin kurulu§ u Ahilik, Unlu Arap su Ahi Evran'ln neden ilk olarak Kaysc五 Rum''(Anadolu Cazilcri), Abdalan̲i Rum''(Anadolu ― Errni§ lcri), Baclyan‐ i Rum''(Anadolu Kadinlarl)te§ kilatlarl gibi, Ahiyan― i Rum"(Anadolu Karde§ leH)'a ri'nin(1857‑1924)deditti gibi, birlikle五 "ni tir・ ml§ tlr(TurkdOttan,1981:642). Osmanll lmparatOrluttu'nun kurucularindan Osman lenmi§ tir(Gilerlnan ve Ta§ tekil,1993:23‑241 山i gCn91Crden ibaret olup, 191erindc sccilmi§ .le― Bazl kaynaklara gё re, ilk ahi liderlerinden biri de slraslnda ortaya 91kan bir taklln daginlkhklarin lar Seyyahl lbn‐ i Batuta'ya gOre,ftituvvet anlaylり i Mahmud.H71‑ Gazivan‐ mtivvet"anlayl§ lnin 詢tuvvet birliklcri''olarak adlandlrlnl§ Hoca Ahmed Ycscvi dcrgahindan Anadolu` ya gclmi§ nin kaylnpcderi seyh Edcbali'dir ve ё nceki ner,1981■ 89)Hatta,bazl kaynよ daki 1261)tarafindan kurulmustur.XV yuzyllda da i§ lc、 196de yitirerck tarihe kavu§ mu§ tur. r11li buyuk ё eli a91k,cё mcrt, bir dcvaml olduttunu ileri surenler de olmu§ tur(Ulge― kilatin adldlr. 01an Ahi Evran― l1/eli(Nasruddin― Bu haliyle kelime linci Ylllnda Esnaf ve Sanatkarlar,1973:23). 1:llarl esas alan esnaf ve sanatkarlardan olu§ an bir tes― Ahilik,XIII yllzyllln ikinci varislnda Horasan・ tur・ yigit"gibi anlamlara gclmektedir(Cumhuriyet'in El‐ eflcn,fakiri ve yoksulu gё zcten,i§ hayatlnda ahlaki ku― Gazi・ lumu f,fi uisan so 1 Ⅲ 岬 :留 為 │ぶ l獄 胤 ・ iddihar(gё muleme)yapmamak ei§ bё 1暮 言 T離 爛 К К に 五 mn b呼 詢 lal zarl'',adinl Gevher Nesibe'nin ismi,Erciycs Uni̲ 1111 二 ,す hp dmょ Qμ Ⅲ M ‖ bi: bu pazardan lumt lu edilen bu O Call,ma azmi,alin teri vc PInarba§ I o Kalite ve standardizasyon Pazarё ren bulunma tevekkil anlayl§ ・ Piyasalarin kontroli vc tuketicinin 1 nt dt bl Devrinin ё l, gt Vl 3.Ahilik Kiiltiiriintin ilk adece yerel Efendi,Kaptan‑l Derya Ahmet Pa、 a 光icilerin ve sehit Mir・ alay Nazlm Bey gibi scゞ ̲ tacirlerin mallarl deЁ ve 、 )│ il, kin devlet adamlari sayllabilir.Nite― 1 ll 9 e 1200 ylllarinda Anadolu'ya geldittinde ‐'■ ■‐ ■│=■ ‐ ‐l ・ ・ ‐‐ titti bilin― 1lk olarak Kayseri'ye yerle§ mektedir(1205)O dё nemde Kaysen'de Ahilik anlayl― 漱驚 11∬ 1淵鮮 l鷲 ::ξ:"II黒 l『 M′ ηbα ― ― V̀′ 'ノ ′ ″ ′ル ″ 1‐ ccvablnl verlni,tir Yani, " カ 0,(Anadolu'da)Rum memlckctlerinden ilim ve irね n kayna首 1 01an bir bclde ∵ 窃 ∬ヽ」 讐 ‖ ∬ ltts評 憲 1ぱ 誂 ユ ゝ ヽ mmm面 hnttμ μ ¨ acdぬ :肛 i北 lξ ″ :鳳 :点 1:淵ittf!よ 誦 脱籠潔驚∫II‖ ∬ S':デ せ 皿dmehedr nc h.9ed 」 l鷺 し E‖ │∬ :・ yk Zllldlr i寵 "hne五 f聯 驚齢Itty… 嗽i器 muttlm∬ ehirlik yapnll§ 011nasi gibi bnemli larl Devleti'ne ba§ § Makarr‑l Ulema''(alimlerin be§ lgl)VC 肌1絲 Dar・ ul Fcth" I I I I I I I I I I I I I gergeve I f,fil に 常選藍麟h鷲馳淵 搬 Hト Яiaddu田 製 ll駅I電 露‖ ltttIIttTlill,T乳 │:tan.cllll meVCtt duュ hep` Nisan sa し r C ( 1 I I │ 翼iTIF::よ‑ lCl漁 菫 鷲lお 譜キ 1995124‐ 27) len、 ̀ilin ёnelllli bir ticaret merkezi、 ill― lj;;:1ldaK 2100 ticcar i me:e raStlanml§ tlr(SatO首 binlcrce ё lu、 l yapllan bir ar乏 ldlL Bu let bu defa bir artl dCgll ekSi Olarak kar‐ 駅I踏蠍 冨ie wm認 懲IL〕 ∫ : 13.9・ luk payla ula§ tlrina Ve haberles― menin.%H8'lik payla tarlmln ve% n脱 ёdenmemeSi, marilarl,Satl i艘 殿 1嶋 Ⅷ器 胤∫ 鰹IⅧλ wЪ ttan標 :llLl濯 liょ 猟IiFa i ‖ 脚 ∬1出 l:賀:miF IIlよ 脂 J歯 L l織 譜 fTttlil 湘〔 龍れ 11 [llr:」 l器 1講 e 11 :r :r │ ckildC orta)'a koy― durumu a91k bir § l虞 ‐ saticl‐ mtl§ tcri ili§ 『 le雷 │[11き ::│∬ tn, th‐ la‐ isli tezl 01a― tlk― bir clllli )aza‐ lerin り 9珠 赫豫 I m mmttum山 よ n中叫 seri'dc kurulinustur. etlCl l bょ tc)ra´ 5、 '11‐ gerqeve f,fl Nisan'oa よ 』 kilcrinin iyi olmama― lili」 │:E埠:』 IIIi濯 1[ よ 慧 一 munda ckOno■ lik hayati genenikle clinde bulunduran gay百 muslimlerln bu konudaki tckel durunllaHnin sar― 駅 器littv婦 !∬ la遣 淵 計:胤 駆l認 n ]二 聟 ゝ 鱗聯驚 速 燃 椰 鶯li聯椰彗 MI織 1概 Kay£ )点 ̀器 KAYNAKLAR AM 翌 歯 a鮒 す ゛江 "H Ba.parl ttH鋼 A(朗 ・ l:よ 規 ::(il域 滉 , , nksiyoniarl l:『1:F° Ttrk kぉ 誠 Ъ HL Dc瑠 ぬ 、 ぃma■ ° RTIt靴 賠 ″ FI鳳 蝋器熙 熾府 露 ЪttmmnKu団 縣 L 勝 鷺:∬ Bug計 I[慮胤 彗 '盤 e Esポ 棚 :酬 鋸鷲 ,鮪 l層 留 k,Turk .‖ F晟 猟 uヽ 1ly)]r Tirk Kurumu oan AⅢ 枷TttP聰 週 c位 獣 ょ 鞘婚1鋭η齢 硝 纂む Da府 ]‰11躍 i胤 nド 昴 ,Kullur Ⅲ b」 n・ m饉 ∬ ve B〕::li[ll:ilキi:論 ♀ li闇 Ⅷw↓ :鷺rど 電 ぜ1:で ∬ ]藤 山 Om A弯 nm数 鑑:督じ :χ 避 認│五 蒸FTuc.car■ BcttfLふ 1‐ YY ttm祠 Ⅵ ∫ 蠍 :!` 蠍 れ ll胤 塩 llil∬ 面n san中 聰 mtt DO■ i 最 誠 絆 l§ Ekinci,Y(1991):Ahi‖ k,sistem oRet,Ankara 艦 瀾 eerceve ll![ ursan'se Cぱ 慧ζ fitlFtta網 よ Din輩 i糧 fi:11驚 li漱 譜 真 瀦 椰 膊 │ :鷹 n般 lRILMWJ iCoZmmenh AHak ve ahnけ d