Cumhuriyet University
Journal of Economics and Administrative Sciences
E-ISSN: 2687-4032
2022, 23(1), pp.1-24.
Doi: 10.37880/cumuiibf.953391
LITERATURE REVIEW OF STUDIES ON MARKETING
Tuba BOZKURT1
Article History:
Abstract
From the past to the present, marketing has always existed in terms
of both society and businesses. Marketing has shown a development process
over time with the effects of the requirements of the age and technological
developments. In this process, businesses have developed marketing
strategies to achieve their goals. It is known that many types of marketing
have emerged to gain a market or to hold on to the current market. In this
context, the aim of the research is to create a literature review by applying
the full count method of the studies carried out in the field of marketing until
the period of 2018-2021 March, and to provide access to a wide range of
information such as the subjects on which the studies are concentrated. In the
field of marketing, revealing many features of the studies published in
DergiPark in the field of marketing (marketing article, after 2018, in the field
of business, by scanning the marketing word in the title and keyword,),
predicting the studies in the near future, in all marketing fields until March
2018, 2020. It is considered to be valuable in terms of screening studies.
According to the results of the research, it was understood that the majority
of 49 articles on marketing published in DergiPark were related to service
marketing. Again, it was found that the studies were mostly written in Turkish
and more articles on marketing were published in 2019. In addition, at the
end of the literature review, it was learned that the studies on marketing
published in DergiPark were concentrated in the international field index
and were mostly made using qualitative research method with two authors.
Date submitted:
16 June 2021
Date accepted:
26 July 2021
Jel Codes:
M310
Keywords:
Marketing, Types of
Marketing Study,
Marketing Literature.
Suggested Citation: Bozkurt, T. (2022). Literature Review of Studies on Marketing. Sivas Cumhuriyet
University Journal of Economics and Administrative Sciences, 23(1), 1-24.
1
Phd Student, Sivas Cumhuriyet University, Faculty of Economics and Administrative Sciences
International Trade and Logistics Department,
[email protected], ORCID ID: 0000-0001-95765599.
Cumhuriyet Üniversitesi
İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi
E-ISSN: 2687-4032
2022, 23(1), pp.1-24.
Doi: 10.37880/cumuiibf.953391
PAZARLAMA KONULU ÇALIŞMALARIN LİTERATÜR TARAMASI
Tuba BOZKURT1
Öz
Geçmişten günümüze gerek toplum gerekse işletmeler açısından
pazarlama her zaman var olmuştur. Pazarlama, çağın gerekleri ve teknolojik
gelişmelerin etkisiyle zaman içerisinde gelişim süreci göstermiştir. Bu süreçte
işletmeler hedeflerine ulaşmak için pazarlama stratejileri geliştirmişlerdir.
Pazar elde etmek ya da bulunulan pazarda tutunmak için birçok pazarlama
çeşidinin ortaya çıktığı bilinmektedir. Bu bağlamda araştırmanın amacı
2018-2021 Mart dönemine kadar olan süreçte pazarlama alanında yapılmış
çalışmaların tam sayım yöntemi uygulanarak literatür taramasını oluşturmak
ve çalışmaların hangi konularda yoğunlaştığı gibi birçok bilgiye ulaşmayı
sağlamaktır. Araştırmanın pazarlama alanında DergiPark’ta yayımlanmış
çalışmaların bazı kısıtlar dahilinde (pazarlama makalesi, 2018 yılı sonrası,
işletme alanında, başlık ve anahtar kelimede, pazarlama kelimesi taratılarak)
birçok özelliğinin ortaya konulması, yakın gelecekteki çalışmaların
öngörülmesi, 2018-2020 Mart dönemine kadar ki tüm pazarlama alanındaki
çalışmaların taranması açısından değer taşıdığı düşünülmektedir. Araştırma
sonuçlarına göre, DergiPark’ta yayımlanmış olan pazarlama konulu 49 adet
makalenin büyük çoğunluğunun hizmet pazarlaması ile ilgili olduğu
anlaşılmıştır. Yine çalışmaların çoğunlukla Türkçe olarak yazıldığı,
pazarlama konulu 2019 yılında daha çok makalenin yayımlandığı bulgusuna
varılmıştır. Ayrıca literatür incelemesi sonunda DergiPark’ta yayımlanan
pazarlama konulu çalışmaların, uluslararası alan endeksinde yoğunlaştığı,
en çok iki yazarlı, çoğunlukla nitel araştırma yöntemi kullanılarak yapıldığı
bilgisine ulaşılmıştır.
Makale Geçmişi:
İletilen Tarih:
16 Haziran 2021
Kabul Tarihi:
26 Temmuz 2021
Jel Kodları:
M310
Anahtar Kelimeler:
Pazarlama, Pazarlama
Çalışması Türleri,
Pazarlama Literatürü
Önerilen Alıntı: Bozkurt, T. (2022). Pazarlama Konulu Çalışmaların Literatür Taraması. Sivas Cumhuriyet
Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 23(1), 1-24.
Doktora Öğrencisi, Sivas Cumhuriyet Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Uluslararası
Ticaret ve Lojistik Bölümü,
[email protected], ORCID ID: 0000-0001-9576-5599.
1
Tuba BOZKURT, 2022 Cilt: 23, Sayı: 1, ss.1-24.
1.GİRİŞ
Pazarlama, işletmelerin amaçlarına ulaşmayı sağlayacak gerekli değişimleri
gerçekleştirmeye odaklanmaktadır. Pazarlama; bir pazarın, belirlenmesine, denenmesine ve
hedeflenen amaç doğrultusunda işlenmesine yarayan, ekonominin ve toplumun faaliyetlerinin
tamamına işaret etmektedir. Kısaca pazarlama, ürün ve hizmetlerin hali hazırda ki satış veya etki
alanını elde tutmak ve genişletmektir. Aynı zamanda yeni pazarlar keşfetmektir (Erciş,
2011:127). Bu anlamda geniş bir alana sahip olan pazarlama, birçok amaca hizmet etmektedir.
Söz konusu amaçlar doğrultusunda pazarlama da şekillenmekte ve çeşitlenmektedir hizmet
pazarlama, dijital pazarlama, siyasi pazarlama, kurumsal pazarlama bunlardan sadece bir kaçıdır.
Bu amaçlar ile pazarlama üzerine yapılmış çalışmaların hangi konulara yoğunlaştığı ve hangi
pazarlama türünün daha çok ön plana çıktığı önem taşımaktadır. Bu doğrultuda yapılan bu
çalışma ile DergiPark’ta pazarlama konulu çalışmaların incelenmesi ve tablolar şekline
getirilerek tarama sonuçlarının daha kolay anlaşılması hedeflenmektedir. Ayrıca pazarlama
alanında yapılan çalışmaların mevcut durumu, var olan eksiklikler ve bu eksikliklerin
doldurulması için öneriler ve son olarak da gelecekteki çalışmalara yol göstermesi
amaçlanmaktadır. Çalışma sonucunda incelenen makalelerin en fazla 2019 yılında yayımlandığı
gözlemlenirken çalışmaların dili açısından değerlendirildiği durumda ise en çok (44) Türkçe’nin
dil olarak kullanıldığı ulaşılan bulgular arasında yer almaktadır.
2.LİTERATÜR TARAMASI
Pazarlama, ülkelerin ekonomik kalkınmalarında ve firmaların bireysel başarılarında
önemli bir yer tutmaktadır (Nakata, 2003:209). Bu araştırma pazarlama alanında yapılan
çalışmaların derlenmesine yönelik yapılan bir literatür incelemesi çalışmasıdır. Çalışma
DergiPark’ta ki tüm pazarlama konularındaki makalelerin incelenmesini içermektedir.
Çalışmanın pazarlama alanında yapılacak olan diğer araştırmalara kapsamlı bir kaynak olacağı
düşünülmektedir.
Kılıçer ve arkadaşlarının (2018) yaptığı çalışma ise TR83 bölgesinde (Orta Karadeniz
Bölgesi) bulunan küçük ve orta büyüklükteki üretim işletmelerinin yöneticilerinin veya
girişimcilerinin pazarlamaya dair algılarını belirlemeyi yönelik yapılmıştır. Yine aynı çalışma bu
işletmelerde uygulanan temel pazarlama faaliyetlerini ortaya koymayı amaçlamıştır. Betimsel
nitelikte yapılan çalışmada 243 işletme sahibine/yöneticisine uygulanan anket ile verilere
ulaşılmıştır. Çalışmada faktör, tek yönlü varyans ve kümeleme analizinden istifade edilmiştir.
Ulaşılan bulgular ile işletmeler, toplumsal pazarlama anlayışı, çağdaş pazarlama anlayışı ve satış
anlayışını benimseyen işletmeler olarak üç gruba ayrılmıştır. Belirtilen üç grupla stratejik
pazarlama performansı arasında farklılıklar gözlenmiştir (Kılıçer, vd., 2018).
Kara (2018) ise çalışmasında, organik tarımsal ürün satıcılarının web sitelerini, mobil
uygulamalarını ve sosyal medyalarını analiz ederek yeni iletişim platformlarında pazarlama
faaliyetlerinin kullanımını belirlemeyi amaçlamıştır. Satıcıların web siteleri, sosyal medya
sayfaları ve mobil uygulamaları website.grader.com üzerinden değerlendirilmektedir. Google
Trends arama kelimeleri analiz aracı ile organik tarım kelimesi keşfedilmeye çalışılmıştır.
Çalışma sonucunda tarımsal ürün satıcılarının, farklı iletişim amaçları ve farklı iletişim
şekillerinde yeni iletişim platformlarında bulundukları tespit edilmiştir (Kara, 2018).
Koç ve Uzmay (2018) yaptıkları çalışmada Trakya Bölgesi’nde süt sığırcılığı faaliyeti
gösteren işletmelerde örgütlenme konusunda mevcut durumun ortaya konulması amaçlamıştır.
3
PAZARLAMA KONULU ÇALIŞMALARIN LİTERATÜR TARAMASI
Ayrıca üreticilerin, ürünleri kooperatifler aracılığıyla pazarlaması için hangi faktörlerin gerektiği
konusuna da değinilmiştir. Araştırmanın evreni Kırklareli, Tekirdağ ve Edirne’de 108 süt
üreticisinden oluşmaktadır. Çalışmanın analizinde, lojistik regresyon modeli kullanılmıştır.
Çalışma sonucunda üreticinin eğitim seviyesi, üretim yapmama isteği ve satış fiyatının sütün
kooperatif aracılığıyla pazarlanma olasılığını etkilediği belirtilmektedir (Koç ve Uzmay, 2018).
Bir diğer çalışmada ise tüketicilerin satın alma davranışının farklı kıtlık taktiklerinden ne
şekilde etkilendiği ve bu etkileşimin tüketicilerin biliş ihtiyacı düzeyine göre nasıl değiştiği
incelenmiştir. Bu kapsamda 360 kişilik rastgele bir örneklem, ayrı gruplara bölünerek, her bir
grup farklı kıtlık mesajına maruz bırakılarak her bir grubun satın alma niyet ve davranışlarının
nasıl etkilendiği belirlenmeye çalışılmıştır. Araştırma bulgularına göre, miktar veya zaman kıtlığı
mesajına maruz kalanların daha çok ürün satın aldığı belirtilmiştir (Ayvaz ve Alnıaçık, 2018).
Gümüş’ ün (2018) yaptığı çalışmada ise sağlık sektöründe ki pazarlama faaliyetlerinin
tüketici davranışına etkisi konu alınmıştır. Çalışma literatür taraması şeklinde yapılmıştır.
Tanımlayıcı bir araştırma olan bu çalışmanın evrenini Dicle Üniversitesi Kütüphanesi’ nin veri
tabanına kayıtlı olan 30 makale oluşturmaktadır. Çalışma sonucunda kurum personelinin
davranışı ve ilgisi araştırmalarda en önemli konu iken, sağlık kurumlarında sunulan hizmetler de
ikinci önemli konu olarak öne çıkmaktadır (Gümüş, 2018).
Pazarlama alanında yapılan bir diğer çalışmada ise Bandung Regency Endonezya'da yerel
ajansın pazarlama yönetimi uygulamasına ilişkin algılarının belirlenmesi amaçlanmıştır. Ayrıca
çalışmada ajansın pazarlama yönetimi uygulamasında uygun stratejileri belirlemesi konusuna da
odaklanılmıştır. Nitel yöntem kullanılarak yapılan araştırmada bölge sekreteri, Eğitim ve Kültür
Dairesi Başkanı ve 10 öğretmen ile yapılan görüşmeler üzerinden veriler elde edilmiştir. Çalışma
sonucunda ürün, yer, promosyon, insanlar, fiziksel kanıtlar ve süreç yönlerinin, Bandung
Regency Eğitim ve Kültür Ofisi'nde pazarlama yönetimi uygulamasını desteklediğini, ancak fiyat
yönünün desteklemediğini göstermektedir (Sımangunsong ve Rohmadın, 2018).
Akçadağ’ın 2019’da oluşturduğu pazarlama konulu çalışmada Sivas İli alışveriş
merkezinde yaptığı uygulama ile tüketicilerin algılanan hizmet kalitesinin yeniden satın alma
niyetine etkisi ölçülmüştür. Çalışmada anket uygulaması kullanılmaktadır ve 22 maddelik
SERVQUAL ölçeğinden istifade edilmiştir. Ulaşılan bulgular tüketicilerin algıladığı hizmet
kalitesinin yeniden satın alma niyetini olumlu yönde etkilediğini ortaya koymaktadır (Akçadağ,
2019).
Yaprak ise (2019) pazarlama üzerine olan çalışmasında hizmet kalitesi boyutlarının
müşteri memnuniyeti ve müşteri sadakati üzerindeki etkisini incelemiştir. Çalışma ile Türkiye'de
ki konfeksiyon firmalarının pazarlama performanslarını incelemek ve müşteri problemlerini
ortaya çıkarmak hedeflenmiştir. Çalışmada veriler, dört yüz hazır giyim müşterisi ile yarı
yapılandırılmış görüşme yöntemi ile toplanmıştır. Verilerin analizinde hizmet kalitesi ile müşteri
memnuniyeti arasında ilişki olup olmadığının tespiti için korelasyon analizi, hizmet kalitesinin
müşteri memnuniyeti üzerindeki etkisini belirlemek için de regresyon analizi yapılmıştır. Çalışma
sonucunda değişkenler arasında bir ilişkinin olduğu ve müşteri memnuniyetinin hizmet kalitesi
üzerinde etkili olduğu ifade edilmiştir (Yaprak, 2019).
Tatar (2019) yaptığı pazarlama çalışmasında ise siyaset kurumu imajının seçmenleri ne
yönde etkilediğini tespit etmeyi amaçlamıştır. Çalışmada nicel araştırma yöntemi uygulanmıştır.
Veriler anket yönetimi ile toplanmıştır. İncelemeler sonucunda siyaset kurumunun seçmenler
4
Tuba BOZKURT, 2022 Cilt: 23, Sayı: 1, ss.1-24.
tarafından olumsuz olarak algılandığı anlaşılmıştır. Bu sonucun ise siyasette geleneksel
yöntemlerin kullanılmasından kaynaklandığı belirtilmiştir (Tatar, 2019).
Bulunmaz ve Serhateri (2019) de yaptıkları çalışma ile bankalardaki içsel pazarlama
faaliyetlerini incelemeyi amaçlamışlardır. Bu anlamda, iç müşteri olan banka çalışanlarının içsel
pazarlama faaliyetleri sonucundaki memnuniyet seviyeleri belirlenmeye çalışılmıştır. İçsel
pazarlama boyutları olan gelişim, vizyon ve ödüllendirmenin; iç müşteri memnuniyet boyutları
olan içsel doyum ve dışsal doyum üzerine etkisi araştırılmıştır. Çalışmada Yalova ilindeki tüm
bankaların personeline anket uygulanmıştır. 225 anket formu istatiksel olarak analiz
edilmiştir. Analiz sonucuna göre; banka çalışanlarının içsel pazarlama uygulamalarının iç müşteri
memnuniyet seviyesi üzerinde olumlu ve pozitif bir ilişki olduğu ifade edilmiştir (Bulunmaz ve
Serhateri, 2019).
Girgin (2019) tarafından yapılan çalışma da ise analitik kavramı, pazarlama ile
ilişkilendirerek incelenmiştir. Girgin, bu ilişkiyi inceleyerek pazarlama açısından fırsatları açığa
çıkarmayı amaçlamıştır. Çalışmanın sonunda küresel çapta ki dijital dönüşüm ve teknolojik
gelişmelerin pazarlamanın önemini pozitif yönde etkilediği ifade edilmiştir (Girgin, 2019).
Karaaslanoğlu ve arkadaşlarının (2019) yaptıkları çalışma ise 2013-2018 döneminde
YÖKTEZ’de (Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Ulusal Tez Merkezi) bulunan pazarlama
alanında çalışılmış lisansüstü tezlerin literatür taraması şeklinde yapılmıştır. 236 doktora, 914
yüksek lisans tezi olmak üzere toplamda 1150 adet lisansüstü tezi incelenmiştir. Çalışmada içerik
analizi yöntemi kullanılmıştır. YÖKTEZ’de pazarlama alanında hazırlanmış olan lisansüstü
tezler; birçok boyutta değerlendirilerek mevcut durumun açığa çıkarılması sağlanmıştır. Çalışma
sonucunda yüksek lisans tez çalışmalarının doktora tezlerinden daha çok olduğu ve devlet
üniversitelerinde daha fazla tez çalışması yapıldığı gibi sonuçlara ulaşılmıştır. Son olarak çalışma
ile hissedilen eksikliklerin belirlenerek giderilmesi ve sonraki çalışmalara kaynak oluşturması
amaçlanmaktadır (Karaaslanoğlu vd., 2019).
Bir diğer çalışma ise Türkiye’deki üniversitelerden yüksek lisans tezini pazarlama
alanında bitiren öğrencilerin, eğitim sonrasında Türkiye’deki üniversitelerin akademik kadrolara
yerleşme oranlarını belirlemek amacıyla yapılmıştır. Çalışmada, YÖKTEZ veri tabanından 20082018 döneminde pazarlama alanında hazırlanan 1050 yüksek lisans tezi incelenmiştir. Bu tezlerin
yazarları, YÖK Akademik platformunda aranarak, Türkiye’de bir üniversitenin akademik
kadrosuna yerleşip yerleşmediği araştırılmıştır. Çalışma sonucunda mezunların %20,67’sinin
Türkiye’deki üniversitelerin akademik kadrolarına yerleştiği ifade edilmiştir (Özbek, 2019).
DergiPark’ta yayımlanmış pazarlama üzerine bir diğer çalışma ise politik pazarlama
alanındadır. Çalışma da 2007 ve sonrası yapılan genel seçimler ve 2018 yılında yapılan
Cumhurbaşkanlığı seçimi verileri analiz edilmiştir. Araştırmanın amacı ise siyasi partilerin seçim
beyannamelerinde seçmeni kendilerine çekmek için öne çıkan konuların belirlenmesidir. Çalışma
sonucunda siyasi partilerin demokrasi, ekonomi, kültür-teknoloji ve sosyal yaşam konularına
dikkat etmeleri gerekliliği ifade edilmiştir (Çatı ve Cengiz, 2019).
Çakır (2019) ise çalışmasında sürdürülebilirliği oluşturmada kurumsal markaların
sponsorluk reklamlarını, nasıl kullandıklarını incelemiştir. Araştırmada, çoklu durum deseni
kullanılmıştır ve belirlenen örnek dergi reklamları incelenmiştir. Çalışma sonucunda Türkiye'de
sürdürülebilirlik farkındalığına yönelik sponsorluk reklamları ile ilgili çalışmaların yoğunlukta
olduğu görülmüştür (Çakır, 2019).
5
PAZARLAMA KONULU ÇALIŞMALARIN LİTERATÜR TARAMASI
Kayıkçı ve arkadaşları (2019) ise pazarlama alanında oluşturdukları çalışma ile bilinçli ve
sorgulayan müşterilerin artmasının sürdürülebilir pazarlamayı ortaya çıkarmasında önemli
olduğunu vurgulamışlardır. Sürdürülebilir pazarlama anlayışı konusunda kavramsal genel bir
çerçeve oluşturmayı amaçlamışlardır (Kayıkçı ve ark 2019).
Bir diğer çalışma ise sosyal pazarlama kapsamında aşı kararsızlığı veya reddi konusuna
yönelik geliştirilebilecek stratejileri ve teorileri özetlemeyi amaçlamaktadır (Özata ve Kapusuz,
2019).
Teknolojik ve pazarlama inovasyonunu karşılaştırmak ve örgütsel büyümeye etkisini
kontrol etmeyi amaçlayan çalışmada ise veriler Pakistan'ın Peshawar şehrindeki cam
endüstrisinden 89 katılımcı üzerinden elde edilmiştir. Analiz sonucunda teknolojik ve pazarlama
inovasyonunun örgütsel büyüme üzerinde önemli bir etkisi olduğu bilgisine ulaşılmıştır (Jan ve
vd., 2019).
Pazarlama konulu DergiPark’ta yayımlanmış bir diğer çalışmada ise Akdemir ve Akbulut
(2019) rekabet avantajı açısından yeşil pazarlama stratejilerinin firmalara etkisini incelemeyi
amaçlamıştır. Muğla ‘da bulunan dört ve beş yıldızlı otel işletmelerinden 69 tane otel
işletmesinin yöneticisi ile görüşülerek veriler toplanmıştır. Çalışmanın uygulama bölümünde
yüzde analizi, Korelasyon Analizi ve regresyon analizi kullanılmıştır. Analiz sonucunda yeşil
pazarlama stratejilerinin rekabet avantajı üzerinde etkisi olduğu bulgusuna ulaşılmıştır (Akdemir
ve Akbulut, 2019).
Özkan ise (2019) çalışmasında Burdur’da Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal
Bilimler MYO Sivil Hava Ulaştırma İşletmeciliği Programı öğrencilerinin havacılık sektöründeki
işletmelerin pazarlama kültürü algılarını belirlemeye çalışmıştır. Kamu ve özel sektörde iş yeri
uygulamasına çıkan öğrencilere anket çalışması uygulanmıştır. Elde edilen verilere göre
öğrencilerin pazarlama kültürü algılarında kısmen anlamlı farklılıklar tespit edilmiştir (Özkan,
2019).
Aşçı ve Taşçıoğlu (2019) pazarlama alanında, satış pazarlama çalışanlarının işe tutkunluk
düzeyini etkileyen faktörleri araştıran bir çalışma yapmıştır. Nitel araştırma yöntemlerinden
mülakat tekniği kullanılarak veriler elde edilmiştir. Gıda sektöründeki bir ticari işletmenin satış
pazarlama departmanındaki 15 çalışan çalışmanın evrenini oluşturmaktadır. Verilerin analizi için
betimsel analiz yöntemi tercih edilmiştir. Araştırmanın uygulama bölümünde tutkunluğun
boyutları sınıflandırılmıştır. Buna göre tutkunluğun; dinçlik, adanmışlık ve yoğunlaşma
boyutlarını etkilediği ifade edilmiştir (Aşçı ve Taşçıoğlu, 2019).
Arabelen ve Baştuğ ise (2019) yaptıkları çalışmalarında, lojistik bilgi teknolojileri hizmeti
sağlayan işletmelerin geliştirdikleri yenilikçi uygulamalar üzerinden nesnelerin internetinin,
pazarlama faaliyetlerine etkisini tespit etmeyi amaçlamıştır. Çalışmada lojistik bilgi teknolojisi
sağlayan bir işletmede örnek olay incelemesi yapılarak “Nesnelerin İnterneti” teknolojisi
üzerinden sağlanan bilgiyi kullanan işletmelerin müşterilerine sağladıkları katma değerli
hizmetler ortaya konduğu belirtilmiştir (Arabelen ve Baştuğ, 2019).
Pazarlama konusuyla ilgili bir diğer çalışmada ise Kastamonu’ nun turizm açısından
varılacak yer olarak yeni ürün geliştirme ve pazarlama stratejilerini araştırmak amaçlanmıştır.
Çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden görüşme tekniğiyle, Turizm temalı bir kongreye katılan
20 akademisyen ile görüşülerek veriler toplanmıştır. Araştırmada, Kastamonu Şehir Merkezinin
6
Tuba BOZKURT, 2022 Cilt: 23, Sayı: 1, ss.1-24.
tarih, kültür, inanç ve eko turizm üzerinde yoğunlaşarak, turizmin reklam ve tanıtımlarla
desteklenmesi gerekliliği ifade edilmiştir (Büyükmehmetoğlu ve Oktay, 2019).
Çatı ve Öcel (2019) çalışmalarında, yeşil pazarlama kapsamında tüketicilerin çevreci
bilinç düzeyinin çevreci davranış üzerindeki etkisini ölçmeyi amaçlamıştır. Araştırmanın evreni
Düzce ilidir. Düzce de yaşayan 275 kişinin cevapladığı anketler analiz edilmiştir. Çalışmanın
sonucunda bağımsız değişkenin bağımlı değişken üzerinde etkisi olduğu belirtilmektedir.
Katılımcıların demografik özelliklerine göre sonuçların farklılık gösterdiği ifade edilmektedir
(Çatı ve Öcel, 2019).
Kaya ve İlban (2019) ise çalışanların iş tatmini seviyelerinin tespit edilmesi ve iş
tatminlerinin örgütsel bağlılıklarına etkisini belirlemeye çalışmışlardır. Balıkesir ili Edremit
Körfezinde aktif olan ve bünyesinde pazarlama birimi bulunan firmalardan 171 tanesi ziyaret
edilerek veri toplanmıştır. Veriler 208 pazarlama personeline anket uygulanarak elde edilmiştir.
Analizlerin sonucu pazarlama çalışanlarının iş tatminlerinin örgütsel bağlılıklarını etkilediğini
göstermektedir. Ayrıca demografik özellikler açısından da iş tatminleri ve örgütsel bağlılıkları ile
anlamlı farklılıklar görüldüğü tespit edilmiştir (Kaya ve İlban, 2019).
Avcı ve Yıldız (2019) ise Instagram fenomenlerinin tüketicilerin tutumuna dair bulunup
bulunmadığını araştırmışlardır. Oluşturulan elektronik anket formu 18-38 yaş aralığında bulunan
470 Instagram kullanıcısına uygulanmıştır. Analiz sonucunda Instagram fenomenlerinin
güvenilirlik ve çekicilik özelliklerinin markaya olan yaklaşımı, satın alma düşüncesi ve
elektronik kulaktan kulağa pazarlama yaklaşımını pozitif etkilediği gözlemlenmiştir. Ayrıca
uzmanlık özelliğinin yukarıda sayılan düşünce ve yaklaşımlara anlamlı bir etkisinin bulunmadığı
görülmüştür (Avcı ve Yıldız, 2019).
Bir diğer çalışmada ise Bakır ve Koncuk 2020 yılında hizmet ve sanayi sektöründe hizmet
veren KOBİ’lerin iç piyasadaki pazarlama sorunlarını belirlemeyi amaçlamıştır. Bu noktada, İTO
(İstanbul Ticaret Odası) üyesi olan 312 KOBİ üzerinden veri toplanmıştır. Çalışma sonucunda
hizmet ve sanayi sektöründeki KOBİ’lerin pazarlama karması ve pazarlama araştırması
konuları arasında farklılık bulunduğu belirtilmiştir (Bakır ve Koncuk, 2020).
Yılmaz ve arkadaşları (2020) tarafından pazarlama üzerine yapılmış çalışmanın amacı ise
siyasal pazarlama ve siyasal iletişim dâhilinde Trump’ın çarpıttığı doğrular karşısında halkın
tavrını ve bu söylemlerin etkisini incelemektedir. Veriler için doküman incelemesi metodu
kullanılmıştır. New York Times gazetesinde yayınlanan Trump’a ait gerçek haberler
kullanılmıştır. Değerlendirme sonucunda Trump örneği üzerinden “Post-Truth” kavramı doğru
biçimde Türkçe’ ye kazandırılmıştır (Yılmaz ve ark., 2020).
Gedik ise (2020) yaptığı çalışmasında e-posta pazarlaması üzerine kapsamlı bir kavramsal
çerçeve oluşturmayı amaçlamıştır. İşletmelerin e-posta pazarlama kampanyalarını daha etkin
biçimde oluşturmaları için gerekli e-posta pazarlama stratejilerini açıklamaktadır. Çalışmada
ayrıca bazı pazarlama konuları (izinli pazarlama, e – posta pazarlaması) hakkında da bilgiler yer
almaktadır (Gedik, 2020).
Kurtuluş ve Karayalçın, 2020’de yaptıkları çalışma ile 4P bileşenleri açısından bir otelin
lokasyon seçimi amacıyla öğrencilere bir vaka çalışması sunmaktadır. Otel Yöneticisi ile yüz
yüze derinlemesine görüşme yapılmıştır. Yapılan analiz sonucunda 4P açısından yaşanan
sorunların otel gelirlerini olumsuz etkilediği görülmüştür (Kurtuluş ve Karayalçın, 2020).
7
PAZARLAMA KONULU ÇALIŞMALARIN LİTERATÜR TARAMASI
Taştepe (2020) ise dijital pazarlamanın tanımı üzerinde yoğunlaşmıştır. Dijital pazarlama
ve hazır giyim sektörü üzerine literatür taraması oluşturulmuştur. Ayrıca çalışmada dijital
pazarlama uygulamalarının avantajlarına da yer verilmiştir (Taştepe, 2020).
Diğer bir çalışmada ise ülkemizde pazarlama stratejileri açısından ikinci el giyim ürünleri
satan web sitelerinden on tanesi incelenmiştir. Bulgular; ürün resmi, satıcı bilgisi ve fiyat bilgisi
özelliklerinin çalışmaya konu olan tüm web sitelerinde bulunduğunu göstermektedir. Ayrıca
ürünün mevcut durumunun, iade/değişim ve garanti bilgilerinin, marka bilgisinin, ürün teslimatı
ve ödeme bilgisinin müşteriye servis edildiği ifade edilmiştir (Kılıç, 2020).
Öz ve Kazak (2020) pazarlamaya dair yaptıkları çalışmalarında ise tüketici eğilimlerine
değinmişlerdir. Bu çalışma, çok kanallı tüketicilerin fiyat karşılaştırmasında “Showrooming” ve
“webrooming” tercihleri üzerinde etkili olup olmadığını ortaya koymayı amaçlamaktadır (Öz ve
Kazak, 2020).
Çengel ve arkadaşlarının (2020) yaptıkları çalışma ile Covid-19 pandemisinde firmalarda
yönetim ve sosyal sorumluluk için oluşturulan mevcut stratejilerinin yeniden yapılandırılması ele
alınmıştır. İşletmeler kurumsal yönetim ve sosyal sorumluluk kapsamında pazarlama bakış açısı
ile değerlendirilmiştir. Çalışma sonucunda işletmelere gerekli strateji ve öneriler sunulmuştur
(Çengel ve ark., 2020).
Yılman ve Çam, (2020) çalışmalarında ise içsel pazarlama faaliyetleri ile işletmelerde
satış gücünün performansı arasındaki ilişkiyi değerlendirmeyi amaçlamışlardır.
Nitelikli
personel yetiştirebilmek ve işletmelerin sürdürülebilir gelişimlerine katkı sağlamak düşüncesi ile
içsel pazarlama faaliyetlerine dikkat çekilmiştir. Çalışmada altın mücevherat sektöründe çalışan
114 satış personelinden veriler toplanmıştır. Araştırma sonucuna göre içsel pazarlama faaliyetleri
ile performans arasında anlamlı bir ilişki olduğu ifade edilmiştir (Yılman ve Çam, 2020).
Pazarlama eğitiminde pazarlamaya ait konuların bilgisayar tabanlı simülasyon
kullanılarak elde edilebilecek faydaların araştırıldığı çalışmada ise ilişkisel yaklaşım yöntemi
kullanılmıştır. Çalışma sonucunda simülasyon yazılımları ile pazarlama alanına dair reklam,
rekabet stratejileri, satış ve pazar analizi gibi konuların detaylı olarak uygulanabildiği ifade
edilmiştir (Tutkunca ve Gülmez, 2020).
Yıldızhan ve Yurtsever (2020) tarafın yapılan çalışma da ise Gaziantep ayakkabı
sektöründe uluslararası e-pazarlamada karşılaşılan sorunların belirlenmesi ve çözümü için yol
haritası çıkarılması amaçlanmıştır. Bunun için Gaziantep ayakkabı sektöründe üretim yapan 17
firma ile yüz yüze görüşme tekniği gerçekleştirilerek veriler toplanmıştır. Verilerin analizinde
MAXQDA veri analiz programı kullanılmıştır. Çalışmanın sonucunda işletmelerin e-pazarlama
yöntemini daha önce hiç deneyimlemedikleri ve hepsinin deneme sürecinde bulundukları
görülmüştür. Firmalara problemlerin çözümüne yönelik önerilerde bulunulmaktadır (Yıldızhan ve
Yurtsever, 2020).
Konuyla ilgili bir diğer çalışmada ise hizmet sektöründe faaliyet gösteren firmaların,
ilişkisel pazarlama bilinirliğinin ve ilişkisel pazarlama uygulamalarının tespit edilmesini
hedeflemektedir. Farklı alanlarda faaliyet gösteren sekiz firmanın yöneticilerine mülakat
yapılarak veri elde edilmiştir. Edinilen sonuçlara göre müşteri; teminat, para ve gelecek olarak
belirtilirken ilişkisel pazarlama ise tekrar tercih edilme, başarı, müşteri sadakati memnuniyet,
süreklilik ve olumlu reklam olarak ifade edilmektedir (Karaman, 2020).
8
Tuba BOZKURT, 2022 Cilt: 23, Sayı: 1, ss.1-24.
Kıngır ve Sezer (2020) ise e-ticaretin, pazarlama alanındaki etkisini, avantaj ve
dezavantajlarını ve evrimlerini incelemiştir. Dört döneme ayrılan bu evrimler bir yöntem olarak
ele alınmıştır. Çalışma sonucunda e-ticaretin, pazarlamayı pozitif yönlü etkilediği
belirtilmektedir. Ayrıca pazarlamacıların sosyal ağ platformları aracılığıyla müşterilerle kolay
iletişim kurduğunu göstermektedir (Kıngır ve Sezer, 2020).
Bir diğer çalışmada ise dijital dönüşümün ve Porter elmas modeli boyutlarının uluslararası
pazarlama karması stratejilerine olan etkisi araştırılmıştır. Türkiye İhracatçılar Meclisi tarafından
sağlanan e-mail listeleri ile 520 katılımcıya ulaşılmıştır. Elde edilen veriler SPSS 21 ve AMOS
21 programları ile analiz edilmiştir. Porter elmas modeli boyutlarından firma stratejisi, yapısı ve
rekabetin; dağıtım ve fiyat üzerinde etkisi olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca dijital
dönüşümün ürün, tutundurma ve dağıtım stratejilerine etki ettiği sonucuna ulaşılmıştır (Sağlam,
2020).
Korkmazyürek, 2020’ de yaptığı pazarlama çalışması ile organik gıda tüketimini
etkileyebilecek kavramların, pazarlama karması elemanları içerisindeki önemini ortaya koymayı
amaçlamıştır. Çalışma ile literatüre teorik inceleme açısından katkı sağlandığı ifade edilmektedir
(Korkmazyürek, 2020).
Karabıyık ve Algöz (2020) ise kişilik testlerinin tüketici davranışlarını etkileyip
etkilemediğini açıklamaya çalışmışlardır. Araştırmada Anova Analizi uygulanmıştır. Çalışma
sonucunda Makyavelist kişilik tipleri için en önemli üç faktörün; alışkanlık, kararsızlık ve
mükemmeliyetçilik olduğu belirtilmiştir. Psikopatik kişilik tiplerinde dikkatsiz alışveriş, fazla
alternatiften kafası karışma ve moda odaklılık olduğu ifade edilmiştir. Narsisizm için de
mükemmeliyetçilik, alışkanlık ve fiyat odaklılık olduğu belirtilmiştir. Ayrıca Karanlık Üçlü
Kişilik Testi’nin Tüketici Tarzları Envanteri’ni anlamlı bir şekilde sınıflandırdığı sonucuna
ulaşılmıştır (Karabıyık ve Algöz, 2020).
Gürsoy ve Ayyıldız’ın (2020) çalışmasında da kar amacı güden kuruluşlar için internet
tabanlı Türkçe bir pazarlama planı yazılımı planlamak ve geliştirmek amaçlanmıştır. Geliştirilen
yazılım ile kuruluşlara daha sistematik bir şekilde pazarlama planı hazırlama imkânı sunularak
maksimum verim sağlanması istenmektedir. Araştırmada yarı yapılandırılmış görüşme tekniği ve
çevrimiçi ortamda hazırlanan anket formu kullanılmıştır. Elde edilen verilere içerik analizi ve
betimsel analiz tekniği uygulanmıştır. Çalışma sonucunda, işletmelerin çevrimiçi ortamda
pazarlama planı hazırlayabilmelerine imkân veren özgün bir uygulama tasarlanmış ve
geliştirilmiştir (Gürsoy ve Ayyıldız, 2020).
Demirci Orel ve Arık (2020) ise moda markalarının sosyal medya pazarlama
uygulamalarının satın alma niyeti ve çevrimiçi tüketici katılımına dair etkisini belirlemeyi
amaçlamıştır. Araştırmada veriler 309 üniversite öğrencisinden elde edilmiştir. Daha sonra
verilerin analizinde yapısal eşitlik modellemesi kullanılmıştır. Çalışma sonunda sosyal medya
pazarlama faaliyetlerinin çevrimiçi tüketici katılımını ve satın alma niyetini olumlu yönde
etkilediği belirlenmiştir (Orel ve Arık, 2020).
Terzioğlu (2020) pazarlama üzerine yaptığı çalışma ile sosyal medya pazarlama
faaliyetlerinin tüketici satın alma davranışlarına olan etkisini araştırmayı amaçlamıştır.
Çalışmadaki veriler 421 katılımcıya online ortamda anket yöntemi uygulanarak elde edilmiştir.
Analizlerden ANOVA sonucunda değişkenlerin demografik özellikler açısından anlamlı
farklılıklar gösterdiği sonucuna varılmıştır. Yapılan regresyon analizi sonucuna göre sosyal
9
PAZARLAMA KONULU ÇALIŞMALARIN LİTERATÜR TARAMASI
medya pazarlama faaliyetlerinin, tüketici satın alma eğilimleri üzerinde pozitif yönlü bir etkisinin
olduğu ifade edilmiştir (Terzioğlu ve Eş, 2020).
Pazarlama konulu Zeydan ve Gürbüz (2021) tarafından yapılan çalışmada ise mavi
bayraklı plaja ve yeşil yıldızlı eko etiketinin konaklama tesislerinin misafir verilerine olan etkisi
araştırılmıştır. Çalışmanın evrenini bu özelliklere sahip tesislerin bulunduğu 14 il
oluşturmaktadır. Veri olarak 2019 yılı turizm istatistikleri baz alınmıştır. Bu verilerle korelasyon
analizi yapılmıştır. Çalışma sonucunda eko etiketlerinin mevcut olmasının tesise giriş sayısı,
doluluk oranı, geceleme ve konaklama süresi ile ilişkili olduğu tespit edilmiştir (Zeydan ve
Gürbüz, 2021).
Bağdat ve Arıkan (2021) ise havayolu taşımacılığı sektöründe bütünleşik pazarlama
iletişiminin, reklam harcamalarının ve reklam tutumların marka denkliği üzerindeki etkisini
belirlemeye çalışmışlardır. Çalışmada kolayda örnekleme yönteminden yararlanılmış ve
çevrimiçi anket tekniği ile 403 geçerli anket elde edilmiştir. Veriler SPSS 24 ve AMOS 24
istatistik paket programları ile analiz edilmiştir. Analizler sonucunda, bütünleşik pazarlama
iletişiminin, reklam harcamalarının, reklama yönelik tutumların ve parasal satış promosyonlarının
marka denkliğinin üzerinde öngörülen etkilerini genel olarak desteklemekte olduğu tespit
edilmiştir. Ayrıca marka denkliği bileşenleri arasında hiyerarşik bir düzen olduğu da ortaya
koyulmaktadır (Bağdat ve Arıkan, 2021).
Taş ve Çengel (2021) yaptıkları çalışma ile aile şirketlerini modern pazarlama açısından
ele almıştır. Türkiye’de faaliyet gösteren aile şirketleri sürdürebilirliği arttırmak için çeşitli
metotlar uygulamaktadır. Yapılan çalışma ile aile şirketlerinin özellikleri, modern pazarlama
yönetimi ve döküm sektörü değerlendirilmiştir. Sonuç olarak işletmenin kademelerinin ve verilen
kararların en iyi şekilde işleyebilmesi için yazılı kuralların oluşturulması gerektiği
düşünülmektedir. Ayrıca sonraki kuşakların da bu düşünce ile yetiştirilmesi önerisinde
bulunulmuştur (Taş ve Çengel, 2021).
Fidan ve Yıldırım (2021) ise dijital pazarlama yöntemlerinin kurumlara sağladığı
olanakları değerlendirerek Dünya’ da ve Türkiye’de dijitalleşme sürecini, ulaşılan örnekler
üzerinden ele almıştır. Dijital pazarlamayı aktif olarak kullanan bir marka temsilcisi ile
derinlemesine mülakat yapılmıştır ve sonuç olarak doğru müşteri kitlesine ulaşmanın ve
gerçekleştirilen çalışmaları analiz etmenin dijital pazarlama yöntemleri ile daha kolay sağlandığı
ifade edilmiştir. Son olarak gelecekte, dijitalleşmenin önemini fark eden kurumların daha çok ön
plana çıkacağı öngörüsünde bulunulmuştur (Fidan ve Yıldırım, 2021).
Yukarıda da görüldüğü üzere DergiPark’ta pazarlama konulu birçok çalışma mevcuttur.
Ancak bu çalışmalar içinde literatür taraması şeklinde yapılan araştırmalar oldukça kısıtlıdır.
Pazarlama ile ilgili literatür taraması şeklinde yapılan çalışmalar ise belirli pazarlama konuları
üzerinde yapılan çalışmalardır. Bu anlamda bu çalışma ile DergiPark’ta pazarlama ile ilgili 2018–
2021 Mart dönemine kadar olan yayımlanmış tüm makalelerin incelendiğinden bu boşluğun
doldurulması hedeflenmektedir. Bu noktada yapılan çalışmanın literatüre kapsamlı bir kaynak
olarak hizmet edeceği umulmaktadır.
Çalışmanın söz konusu dönem içerisinde pazarlama konulu araştırma makalelerine daha
hızlı ve kolay bir şekilde ulaşılması açısından da önemli olduğu düşünülmektedir.
10
Tuba BOZKURT, 2022 Cilt: 23, Sayı: 1, ss.1-24.
3. ARAŞTIRMANIN YÖNTEMİ
Çalışma, pazarlama alanında 2018-2021 Mart ayına kadar ki dönemi kapsamaktadır
verilerin güncel ve sağlıklı olması açısından bu dönem seçilmiştir. 2018-2021 Mart ayına kadar
ki dönemde DergiPark’ta yayımlanmış makalelerin derlenmesinden oluşan tanımlayıcı araştırma
niteliği taşımaktadır. Elde edilen bilgilerin daha kolay anlaşılması amacıyla veriler
tablolaştırılmıştır.
Çalışma literatür taraması şeklinde yapılmıştır. Araştırmada 2018-2021 Mart ayına kadar
ki (5 yıl) döneminde pazarlama üzerine yapılan çalışmalar DergiPark veri tabanı kullanılarak
incelenmiştir. Örneklemede (araştırma makalesi olan çalışmaların 2018-2021 Mart ayına kadar ki
dönemi kapsayan, işletme alanında, pazarlama anahtar kelimesi ile sadece başlık ve anahtar
kelime olarak taratılarak ulaşılan çalışmalar) tam sayım yöntemi kullanılmıştır. Araştırma
makalelerinin literatür taraması yapılmak istendiği için araştırma makalelerinin seçildiği
çalışmada, daha güncel bilgilere ulaşmak için 2018’den itibaren ve DergiPark sitesine
girildiğinde pazarlama konusu işletme bilim dalı altında oldu için işletme alanı seçilmiştir.
Pazarlama başlığında sadece başlık ve anahtar kelime sekmesinde taratılmıştır. Araştırmaya konu
olan makaleler; çalışma yılı, yazar adı, pazarlama alanı, araştırma yöntemi, makale içeriği ve
yayımlandığı dergi başlıkları altında değerlendirilmiştir. Yayın dili olarak ise Türkçe ve İngilizce
dilleri seçilmiştir. Bulunan sonuçlardan araştırma makalesi olan çalışmalar analiz edilmiştir. Son
olarak tüm kısıtlar sonrasında pazarlama konulu 49 adet araştırma makalesine ulaşılmıştır.
Araştırma sonuçları aşağıdaki tablolarda detaylı olarak verilmiştir.
4. BULGULAR
Çalışmanın bulgular kısmında öncelikle pazarlama alanında 2018 - 2021 Mart dönemine
kadar olan DergiPark’ta yayımlanan ve çalışmanın kısıtları dâhilinde ulaşılan çalışmaların özet
tablosu verilmektedir. Daha sonra makalelerin yıllara, yayın diline, tarandığı indekse, konusuna
ve yazar sayısına göre dağılımı tablolar şeklinde sunulmaktadır. Söz konusu tablolar aşağıdaki
gibidir;
Tablo 1: DergiPark‘ta Yayımlanmış Pazarlama Konulu Çalışmaların Literatür İncelemesi
Sıra
1
Çalışma
Yılı
2018
Yazar Adı
2
2018
Kara, A.
Dijital
pazarlama.
Nitel
araştırma.
3
2018
Koç, G. ve Uzmay,
A.
Hizmet
pazarlama.
Tanımlayıcı
araştırma.
4
2018
Ayvaz,
İ.
Alnıaçık, Ü.
Pazarlama
Nicel
araştırma.
Kılıçer, T., Boyraz,
E., Gürses, F. ve
Gülmez, Y.
ve
Pazarlama
Alanı
Hizmet
pazarlaması.
Araştırma
Yöntemi
Nitel
araştırma.
11
Makale İçeriği
İşletme
yöneticilerinin
pazarlama
algıları,
temel
pazarlama
faaliyetleri
içerisinde incelenmiştir.
Organik
tarımsal
ürün
satıcılarının
pazarlama
faaliyetleri tespit edilmeye
çalışılmıştır.
Süt sığırcılığı işletmelerinde
örgütlenmenin
durumunu
belirleyerek
kooperatif
aracılığıyla
pazarlama
olasılığını etkileyen faktörler
belirlenmiştir.
Tüketicilerin
satın
alma
davranışının
farklı
kıtlık
taktiklerinden
ne
şekilde
Yayımlandığı
Dergi
Ulusal
hakemli dergi.
Yayım
Dili
Uluslararası
endeksli
dergi.
Türkçe
Ulusal
hakemli dergi.
Türkçe
Uluslararası
endeksli
dergi.
Türkçe
Türkçe
PAZARLAMA KONULU ÇALIŞMALARIN LİTERATÜR TARAMASI
5
2018
Gümüş, R.
Hizmet
pazarlaması
Literatür
araştırması
6
2018
Sımangunsong, F.
ve Rohmadın, S.
Pazarlama
Nitel
araştırma.
7
2019
Akçadağ, M.
Hizmet
pazarlama.
Nicel
Araştırma.
8
2019
Yaprak, Ü.
Hizmet
pazarlama.
Nicel
araştırma.
9
2019
Tatar, A.
Siyasal
Pazarlama
Nicel
araştırma.
10
2019
11
2019
Bulunmaz, A. ve
Serhateri, A.
Girgin, M.
İçsel
pazarlama
Hizmet
pazarlama.
Nicel
araştırma.
Nitel
araştırma.
12
2019
Karaaslanoğlu, F.,
Akınet, M.
ve
Şahin, E.
Hizmet
pazarlama.
Literatür
araştırması.
13
2019
Özbek,
V.,
Kaymak, E., Çatak,
G. ve Aydoğmuş,
O.
Hizmet
pazarlama.
Tanımlayıcı
araştırma.
14
2019
Çatı, K. ve Cengiz,
S.
Siyasi
pazarlama.
Nitel
araştırma.
15
2019
Çakır, T.
Kurumsal
pazarlama
Nitel
araştırma.
16
2019
Pazarlama
Kavramsal
çalışma.
17
2019
Kayıkçı, P.,
Armağan, K. ve
Dal, N.
Özata,
F.
ve
Kapusuz, S.
Sosyal
pazarlama.
Nitel
araştırma.
18
2019
Jan, M., Javed, Z.,
Ali, Z., Shah, A. ve
Haider, Z.
Dijital
pazarlama.
Nicel
araştırma.
19
2019
Akdemir, R.
Akbulut, O.
Yeşil
pazarlama.
Nitel
araştırma
ve
12
etkilendiği incelenmiştir.
Pazarlama
faaliyetlerinin
sağlık
sektöründe
uygulanması, literatür taraması
şeklinde yapılmıştır.
Endonezya'da
belediyelerde
pazarlama
faaliyetlerinin
incelenmesi
ve
uygun
stratejilerin
belirlenmesi
üzerinedir.
Tüketicilerin algılanan hizmet
kalitesinin
yeniden
satın
almaya etkisi incelenmiştir.
Pazarlamada hizmet kalitesi
boyutlarının
müşteri
memnuniyeti ve sadakatine
etkisi araştırılmıştır.
Siyaset
kurumu
imajının
seçmenler tarafından nasıl
algılandığı değerlendirilmiştir.
Bankalardaki içsel pazarlama
faaliyetleri incelenmiştir.
Analitik kavramı, pazarlama
ile
ilişkilendirerek
incelenmiştir.
2013-2018
döneminde
YÖKTEZ’de
bulunan
pazarlama alanında çalışılmış
1150 adet lisansüstü tezi
incelenmiştir.
2008-2018 Türkiye’de yüksek
lisans pazarlama mezunlarının
akademik kadroya yerleşme
oranının
saptanması
yapılmıştır.
Siyasi
partilerin
seçim
beyannamelerinde seçmenleri
ikna edebilmek için gerekli
olan uygulamaların
neler
olması gerektiği konusunda
araştırma yapılmıştır.
Markaların
sponsorluk
reklamlarını
kurumlarının
sürdürülebilirliğini yansıtmada
iletişim aracı olarak nasıl
kullandıkları incelenmiştir.
Sürdürülebilir
pazarlama
kavramı ele alınmıştır.
Aşı kararsızlığı ve\veya reddi
konusuna
odaklanan
bir
literatür çalışması yapılmıştır.
Teknoloji
ve
pazarlama
yeniliklerini karşılaştırmak ve
bu
yeniliklerin
örgütsel
büyüme üzerindeki etkisi
belirlenmeye çalışılmıştır.
Rekabet avantajı açısından
yeşil pazarlama stratejilerinin
işletmelere
etkisi
incelenmiştir.
Uluslararası
endeksli
dergi.
Türkçe
Ulusal
hakemli dergi.
İngilizce
TR Dizin
Türkçe
Uluslararası
endeksli dergi
Türkçe
TR
dergi.
Dizin
Türkçe
TR
Dizin
dergi.
Uluslararası
endeksli
dergi.
Uluslararası
endeksli
dergi.
Türkçe
Ulusal
hakemli dergi.
Türkçe
TR
dergi.
Türkçe
Dizin
Türkçe
Türkçe
Uluslararası
endeksli
dergi.
Türkçe
Uluslararası
endeksli
dergi.
Ulusal
hakemli dergi.
Türkçe
Uluslararası
endeksli
dergi.
İngilizce
TR
dergi.
Türkçe
Dizin
Türkçe
Tuba BOZKURT, 2022 Cilt: 23, Sayı: 1, ss.1-24.
20
2019
Özkan, T.
Hizmet
pazarlama.
Tanımlayıcı
araştırma
21
2019
Aşçı,
K.
ve
Taşçıoğlu Baysal,
H.
Hizmet
pazarlama.
Kavramsal
araştırma.
22
2019
Arabelen, G.
Baştuğ, S.
ve
Dijital
pazarlama.
Nitel
araştırma.
23
2019
Büyükmehmetoğlu,
N. ve Oktay, K.
Hizmet
pazarlama.
Nitel
araştırma.
24
2019
Çatı, K. ve Öcel, Y.
Yeşil
pazarlama.
Nicel
araştırma.
25
2019
Kaya, İ. ve İlban,
M.
Hizmet
pazarlama.
Nicel
araştırma.
26
2019
Avcı, İ. ve Yıldız,
E.
Dijital
pazarlama.
Nitel
araştırma.
27
2020
Bakır,
N.
Koncuk, G.
ve
Hizmet
pazarlama.
Keşifsel
çalışma.
28
2020
Yılmaz, A., Yolcu,
T., Özkaynar, K. ve
Aykaç, Ö.
Siyasal
pazarlama.
Nitel
araştırma.
29
2020
Gedik, Y.
Dijital
pazarlama.
Kavramsal
araştırma
30
2020
Kurtuluş, K.
Karayalçın, C.
Hizmet
pazarlama.
Nitel
araştırma.
31
2020
Taştepe, Ö.
Dijital
pazarlama,
Kavramsal
araştırma
32
2020
Kılıç, S.
Dijital
pazarlama.
İçerik
analizi
araştırması.
33
2020
Öz, M. ve Kazak,
M.
Pazarlama
stratejisi.
Nicel
araştırma.
ve
13
Havacılık
sektöründe
işletmelerin pazarlama kültürü
algıları
belirlenmeye
çalışılmıştır.
Satış pazarlama çalışanlarının
işe
tutkunluk
düzeyini
etkileyen faktörleri araştıran
bir çalışma yapmıştır.
Yenilikçi
uygulamalar
üzerinden
nesnelerin
internetinin,
pazarlama
faaliyetlerine etkisi tespit
edilmiştir.
Şehir merkezinde gidilecek
yerler için yeni ürün oluşturma
ve pazarlama stratejilerinin
neler olması gerektiği tespit
edilmeye çalışılmıştır.
Yeşil pazarlama kapsamında
insanların
çevreci
bilinç
düzeyinin çevreci davranış
üzerine etkisi ölçülmektedir
Pazarlama çalışanlarının iş
tatmin düzeylerinin, örgütsel
bağlılıklarına
etkisi
belirlenmiştir.
Instagram
fenomenlerinin
özelliklerinin
tüketicilerin
davranışı
üzerine
etkisi
incelenmiştir.
Endüstri ve hizmet sektöründe
aktif olan küçük ve orta
büyüklükteki firmaların iç
pazardaki pazarlama sorunları
arasındaki
farklılıklar
belirlenmiştir.
Siyasal iletişimde Trump’ın
çarpıttığı doğrular karşısında
halkın tavrı ve bu söylemlerin
oluşturduğu algıyı incelemek
ve doğruların önemsizleştiği
bir dünya çerçevesi çizilmeye
çalışılmıştır.
E-posta pazarlaması üzerine
kapsamlı
bir
kavramsal
çerçeve oluşturulmuştur.
4P
bileşenleri
açısından
pazarlama
alanında
vaka
çalışması yapılmıştır.
Pazarlamanın
tanımının
yapıldığı, dijital pazarlama ve
hazır giyim sektörü üzerine bir
literatür taramasıdır.
Ülkemizde
pazarlama
stratejileri açısından ikinci el
kıyafet satışı yapan on web
sitesi incelenmiştir.
Tüketicilerin
satın
alma
davranışlarında,
fiyat
karşılaştırmasının pazarlama
eğilimlerinin tercihleri üzerine
etkisi açıklanmıştır.
Uluslararası
endeksli
dergi.
Türkçe
Uluslararası
endeksli
dergi.
Türkçe
Ulusal
hakemli dergi.
Türkçe
Uluslararası
endeksli
dergi.
Türkçe
TR
dergi.
Dizin
Türkçe
TR
dergi.
Dizin
Türkçe
Uluslararası
endeksli
dergi.
Türkçe
Uluslararası
endeksli
dergi.
Türkçe
TR
dergi.
Dizin
Türkçe
Uluslararası
endeksli
dergi.
Uluslararası
endeksli
dergi.
Ulusal
hakemli dergi.
Türkçe
TR
dergi.
Türkçe
Dizin
Uluslararası
endeksli
dergi.
İngilizce
Türkçe
Türkçe
PAZARLAMA KONULU ÇALIŞMALARIN LİTERATÜR TARAMASI
34
2020
Çengel, Ö., Pirtini,
S. ve Çakıroğlu, I.
Pazarlama
stratejisi.
Kavramsal
araştırma.
35
2020
Yılman, Ü. ve Çam,
F.
İçsel
pazarlama.
Nitel
araştırma.
36
2020
Tutkunca, T. ve
Gülmez, M.
Dijital
pazarlama.
Nitel
araştırma.
37
2020
Yıldızhan, U. ve
Yurtsever, G.
Dijital
pazarlama.
Nitel
araştırma.
38
2020
Karaman, D.
Hizmet
pazarlama.
Nitel
araştırma.
39
2020
Kıngır, S. ve Gezer,
Y.
Dijital
pazarlama.
Nicel
araştırma.
40
2020
Sağlam, M.
Hizmet
pazarlama.
Nicel
araştırma.
41
2020
Korkmazyürek, Y.
Hizmet
pazarlama.
Kavramsal
araştırma
42
2020
Karabıyık, H. ve
Başaran Algöz, S.
Hizmet
pazarlama.
Tanımlayıcı
araştırma.
43
2020
Gürsoy,
İ.
Ayyıldız, H.,
ve
Dijital
pazarlama.
Tasarım
tabanlı
araştırma.
44
2020
Demirci Orel, F. ve
Arık, A.
Dijital
pazarlama.
Nicel
araştırma.
45
2020
Terzioğlu, E. ve Eş,
A.
Dijital
pazarlama.
Nicel
araştırma.
46
2021
Zeydan,
İ.
Gürbüz, A.
ve
Yeşil
pazarlama.
Nicel
araştırma.
47
2021
Güler Bağdat, S. ve
Arıkan, E.
Hizmet
pazarlama.
Nicel
araştırma.
14
Covid-19 pandemi sürecinde
kurumsal yönetim ve sosyal
sorumluluk stratejilerinin
firmalar açısından
değerlendirilmesi yapılmıştır.
İçsel pazarlama faaliyetleri ile
işletmelerde satış gücünün
performansı arasındaki ilişki
incelenmiştir.
Pazarlamaya dair konuların
bilgisayar tabanlı simülasyon
kullanımı ile elde edilebilecek
faydaları araştırılmıştır.
Gaziantep ayakkabı sektörünün
uluslararası
e-pazarlamada
karşılaşılan
sorunları
belirlenmiştir.
Hizmet sektöründe faaliyet
gösteren firmaların, ilişkisel
pazarlama bilinirliğinin ve
faaliyetlerinin tespit edilmesi
hedeflenmiştir.
E-ticaretin evrimini inceleyen
ve e ticaretin pazarlama
alanındaki etkisini, avantaj ve
dezavantajlarını belirleyen bir
araştırma yapılmıştır
Dijital dönüşümün ve Porter
Elmas modeli boyutlarının
uluslararası pazarlama karması
stratejileri üzerindeki etkisi
incelenmiştir.
Organik
gıda
tüketimini
etkileyebilecek
kavramlar,
pazarlama karması elemanları
açısından incelenmiştir.
Kişilik testlerinin tüketici
davranışlarını bağımsız bir
değişken olarak anlamlı bir
şekilde
gruplandırılması
incelenmiştir.
Kar amacı güden kuruluşlar
için internet tabanlı Türkçe bir
pazarlama
planı
yazılımı
üzerine bir çalışmadır.
Markaların ve sosyal medya
pazarlama
uygulamalarının
çevrimiçi tüketici katılımı ve
satın alma niyeti üzerindeki
etkisi araştırılmıştır.
Sosyal
medya
pazarlama
faaliyetlerinin tüketici satın
alma davranışlarına olan etkisi
araştırılmıştır.
Turizm de mavi bayrak ve
yeşil yıldız eko etiketinin
konaklama verileri üzerindeki
etkisi araştırılmıştır.
Tüketicilerin bazı tutundurma
karması
elamanları
ile
algılarının marka denkliğine
Ulusal
hakemli dergi.
Türkçe
Ulusal
hakemli dergi.
Türkçe
Uluslararası
endeksli
dergi.
Türkçe
TR
dergi.
Dizin
Türkçe
TR
dergi.
Dizin
Türkçe
Uluslararası
endeksli
dergi.
İngilizce
Uluslararası
endeksli
dergi.
Türkçe
Uluslararası
endeksli
dergi.
Türkçe
Ulusal
hakemli dergi
İngilizce
Uluslararası
endeksli
dergi.
Türkçe
Uluslararası
endeksli
dergi.
Türkçe
Uluslararası
endeksli
dergi.
Türkçe
TR
dergi.
Dizin
Türkçe
TR
dergi.
Dizin
Türkçe
Tuba BOZKURT, 2022 Cilt: 23, Sayı: 1, ss.1-24.
48
2021
Taş, L. ve Çengel,
Ö.
Modern
pazarlama.
Kavramsal
araştırma.
49
2021
Fidan,
K.
Yıldırım, F.
Dijital
pazarlama.
Nitel
araştırma.
ve
etkileri araştırılmıştır.
Türkiye’de aile şirketlerinin
özellikleri, modern pazarlama
yönetimi ve döküm sektörü
değerlendirilmiştir.
Dijital
pazarlama
yöntemlerinin
kurumlara
sağladığı
imkânlar
incelenmiştir.
Ulusal
hakemli dergi.
Türkçe
Ulusal
hakemli dergi.
Türkçe
Tablo 1’de çalışmaya konu olan 49 makalenin yayın tarihi, yazar bilgisi, çalışmanın
yöntemi ve içeriği, yayımlandığı dergi ve yayım dili hakkındaki bilgiler yer almaktadır.
Çalışmaya dair detaylı bilgiler sonraki tablolarda verilmektedir.
2018 – 2021 Mart ayına kadar olan dönemde DergiPark’ta yayımlanmış pazarlama konulu
makalelerin çalışma yılları, pazarlama alanı / konusu, araştırma yöntemi, makale içeri,
yayımlandığı derginin indeksi (uluslararası indeksi, TR dizin, ulusal hakemli dergi), yayım dili
açısından derlendiği ve daha kolay anlaşılmasının sağlanması için tablolaştırılmış şekli
aşağıdadır.
Tablo 2: Makalelerin Yıllara Göre Dağılımı
Makalenin Yılı
2018
2019
2020
2021
Makale Sayısı (49)
6
20
19
4
Yüzdesi
%12
%41
%39
%8
Tablo 2’de DergiPark’ta pazarlama konulu makalelerin en fazla 2019 yılında
yayımlandığı görülmektedir.
Tablo 3: Makalelerin Yayın Diline Göre Dağılımı
Makale Sayısı (49)
44
5
49
Makalenin Dili
Türkçe
İngilizce
Toplam
Yüzdesi
%90
%10
%100
2018–2021 Mart ayına kadar olan pazarlama alanında DergiPark’ta yayımlanan
makalelerin büyük bir çoğunluğunun (%90) Türkçe dilinde yazıldığı görülmektedir.
Tablo 4: Makalelerin Tarandığı İndekse Göre Dağılımı
Makalenin İndeksi
TR Dizin
Uluslararası Endeksi
Ulusal Hakemli Dergi
Toplam
Makale Sayısı (49)
13
24
12
49
15
Yüzdesi
%27
%49
%24
%100
PAZARLAMA KONULU ÇALIŞMALARIN LİTERATÜR TARAMASI
Tablo 4 incelendiğinde ise pazarlama alanında DergiPark’ta yayımlanmış olan
makalelerin en fazla (%49) uluslararası endeksinde taranan çalışmalar olduğu anlaşılmaktadır.
Tablo 5: Makalelerin Konusuna Göre Dağılımı
Makalenin Alanı
Hizmet Pazarlama
Dijital Pazarlama
Siyasal Pazarlama
Yeşil Pazarlama
Literatür Çalışması
İçsel Pazarlama
Pazarlama Stratejileri
Sosyal Pazarlama
Kurumsal Pazarlama
Toplam
Makalenin Sayısı (49)
17
15
3
3
2
2
5
1
1
49
Yüzdesi
%35
%31
%6
%6
%4
%4
%10
%2
%2
%100
DergiPark’ta pazarlama konulu 2018 – 2021 yılları (Mart ayına kadar) arasında
yayımlanmış makaleleri konularına göre hizmet pazarlaması (17), dijital pazarlama (15), siyasal
pazarlama (3), yeşil pazarlama (3), literatür taraması (hizmet pazarlaması alanında) (2), İçsel
pazarlama (2), stratejik pazarlama (5), sosyal pazarlama (1) ve son olarak kurumsal pazarlama (1)
olarak sınıflandırmak mümkündür. Makalelerin en fazla hizmet pazarlaması üzerinde
yoğunlaştığı anlaşılmaktadır.
Tablo 6: Makalelerin Yazar Sayısına Göre Dağılımı
Yazar Sayısı
1 yazarlı
2 yazarlı
3 yazarlı
4 yazarlı
Toplam
Makale Sayısı (49)
12
28
4
5
49
Yüzde
%25
%57
%8
%10
%100
Makalelerin yazar sayısına göre dağılımının olduğu tablo incelendiğinde ise 2 yazarlı
makalelerin (28) çoğunlukta olduğu görülmektedir.
16
Tuba BOZKURT, 2022 Cilt: 23, Sayı: 1, ss.1-24.
5. SONUÇ VE ÖNERİLER
DergiPark’ta pazarlama konulu araştırma makalelerin incelenmesi çalışmanın konusunu
oluşturmaktadır. Yapılan bu çalışma ile 2018-2021 Mart dönemine kadar DergiPark’ta
yayımlanmış pazarlama konulu çalışmaların literatür taramasının yapılması amaçlanmıştır. Veri
tabanı olarak DergiPark’tan yararlanılmıştır.
49 makale değerlendirildiğinde DergiPark’ta pazarlama konulu çalışmaların en fazla 2019
yılında yayımlandığı gözlemlenmiştir. Çalışmaların dili açısından değerlendirildiğinde ise 49
makaleden 44 tanesinin Türkçe olduğu anlaşılmaktadır. Makalelerin tarandığı indekse göre
dağılımına bakıldığında da en fazla (%49) uluslararası endeksinde taranan çalışmalar olduğu
sonucuna ulaşılmıştır. Makalelerin konusuna göre dağılımı incelendiğinde ise 17 makale ile
hizmet pazarlaması en çok çalışılan pazarlama konusu olarak öne çıkmıştır. Son olarak
makalelerin yazar sayısına göre dağılımına bakıldığında ise %57 ile iki yazarlı makalelerin
çoğunlukta olduğu sonucuna ulaşılmıştır.
Çalışmanın sonuçları değerlendirildiğinde makalelerin dilinin Türkçe’ de yoğunlaştığı ve
ileriki çalışmalarda İngilizce diline ağırlık verilmesinin hem atıf hem de uluslararası alanda daha
fazla tanınır olma konusunda etkin olunabileceği düşünülmektedir. Çalışmaların son yıllarda
artması ise gün geçtikçe pazarlamanın öneminin artmasına işaret edebilir. Yine araştırma
sonuçlarından makalelerin çoğunlukla uluslararası alan endeksinde tarandığı görülmektedir. Bu
anlamda akademik teşvik ve doçentlik atamalarında uluslararası alan endeksi puanlamasının
yüksek olması gösterilebilir. Ayrıca Tr dizin için makalelerin daha geç sonuçlanması da nedenler
arasında olabilir. Araştırma sonuçlarından pazarlama konularından en çok hizmet pazarlaması
üzerine yoğunlaşılması ise giderek artan müşteri memnuniyeti odaklı çalışan hizmet sektörünün
artması gösterilebilir. Araştırma sonuçlarından göze çarpan bir diğer sonuç ise son beş yıl içinde
makalelerin iki yazarlı olarak yazılmasıdır. Bu sonucun birçok nedeni olabilir. Bunlar içinde
yazarların birlikte çalışmaya ilgilerinin artması, her yazarın kendi uzmanlık alanına yoğunlaşarak
ortak bir çalışma yapma isteği vb. olduğu düşünülmektedir.
Çalışmanın konusu ile ilgili kısıtlı olsa da benzer çalışmalara rastlamak mümkündür. Bu
çalışmalardan Gümüş’ün (2018) literatür taraması çalışması ile konusunun pazarlama olması
açısından benzer olsa da çalışmanın sadece sağlık sektörü üzerine yoğunlaşması noktasında
farklılık göstermektedir. Veri tabanı olarak ise Dicle Üniversitesi Kütüphanesi’nin veri tabanı
kullanılmıştır. Ancak bu çalışma tüm pazarlama konuları ile ilgili bir literatür taramasıdır. Ayrıca
DergiPark gibi güçlü bir veri tabanından faydalanılmıştır. Bir diğer yakın çalışma Karaaslanoğlu
ve arkadaşları (2019) tarafından yapılmıştır. Çalışma YÖKTEZ’de pazarlama alanında çalışılmış
lisansüstü tezlerin literatür taraması şeklinde oluşturulmuştur. Genel bir pazarlama çalışması
olması, tüm pazarlama türlerini kapsaması açısından yapılan bu çalışma ile benzerlik
göstermektedir. Araştırma için kullanılan veri tabanı bakımından ise çalışmalar birbirinden
ayrılmaktadır. Çalışma YÖKTEZ veri tabanı ile oluşturulmuştur ve sadece lisansüstü tezleri ele
almıştır. Yapılan bu araştırmaya ise DergiPark veri tabanı kaynak oluşturmaktadır ve çalışma
sadece araştırma makalelerini ele almaktadır.
Dolayısıyla bu çalışmanın tüm pazarlama konularını kapsaması, DergiPark veri tabanı
kullanılması, yakın gelecekte çalışmaların derlenmesi, farklı sorulara yanıt bulması açısından
literatürdeki boşluğu dolduracağı ayrıca ileriki çalışmalara da kaynak olacağı düşünülmektedir.
Çalışmanın kısıtları ise 2018-2021 Mart dönemine kadar yayımlanan ve içeriği pazarlama
olan çalışmaların literatür taramasıyla sınırlı olmasıdır. Bir diğer kısıt ise incelenen çalışmaların
17
PAZARLAMA KONULU ÇALIŞMALARIN LİTERATÜR TARAMASI
sadece DergiPark’ta belirtilen dönemde yayımlanan araştırma makaleleri olmasıdır. Ayrıca dil
olarak Türkçe ve İngilizce olan makalelerle kısıtlıdır. Tüm bu kısıtlar sonucunda 49 adet
pazarlama konulu makaleye ulaşılmıştır.
Pazarlama konulu yapılacak olan çalışmaların faklı dillerde yazılarak daha çok kitleye
ulaşılmasının sağlanması, az çalışılan pazarlama konularına yönelinmesi gibi öneriler getirilebilir.
Ayrıca DergiPark dışında veri tabanları kullanılabilir. Yine bu çalışma uluslararası alan endeksi,
TR dizini ve ulusal hakemli dergiler içinde bir tarama yapmıştır. Gelecekteki çalışmalar da SCI,
SSCI, AHCI gibi diğer endekslerde de incelemeler yapılabilir. Tüm bu bilgiler ışığında
çalışmanın son beş yılda pazarlama alanındaki çalışmaların mevcut durumunu yansıtarak
gelecekteki çalışmalara yol göstermesi hedeflenmektedir.
ETİK BEYAN
“Pazarlama Konulu Çalışmaların Literatür Taraması” başlıklı çalışmanın yazım sürecinde
bilimsel kurallara, etik ve alıntı kurallarına uyulmuş; toplanan veriler üzerinde herhangi bir
tahrifat yapılmamış ve bu çalışma herhangi başka bir akademik yayın ortamına değerlendirme
için gönderilmemiştir.
18
Tuba BOZKURT, 2022 Cilt: 23, Sayı: 1, ss.1-24.
KAYNAKÇA
Akçadağ, M. (2019). Algılanan Hizmet Kalitesinin Tekrar Satın Alma Niyeti Üzerindeki Etkisi:
Sivas İli Alışveriş Merkezi Uygulaması. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari
Bilimler
Dergisi,
20
(2),
201-21.
https://dergipark.org.tr/tr/pub/cumuiibf/issue/50375/616326.
Akdemir, R., & Akbulut, O. (2019). Yeşil Pazarlama Stratejilerinin Rekabet Avantajına Etkisinin
İncelenmesi: Muğla İlinde Yer Alan 4 ve 5 Yıldızlı Otel İşletmelerine Yönelik Bir
Araştırma.
Elektronik
Sosyal
Bilimler
Dergisi,
18(72),
1676-1687.
https://doi.org/10.17755/esosder.530648.
Arabelen, G., & Baştuğ, S. (2019). Nesnelerin İnternetinin Pazarlama Faaliyetlerine Katkısı:
Lojistik Bilgi Teknolojileri Üzerine Bir Uygulama. Mersin Üniversitesi Denizcilik ve
Lojistik
Araştırmaları
Dergisi,
1(1)
17-31.
https://dergipark.org.tr/tr/pub/denlojad/issue/50575/649163.
Aşcı, K., & Taşçıoğlu Baysal, H. (2019). Satış Pazarlama Çalışanlarının İşe Tutkunluk
Davranışlarının İncelenmesi Üzerine Bir Araştırma. Bucak İşletme Fakültesi Dergisi,
2(1), 35-53. https://dergipark.org.tr/tr/pub/bifd/issue/45038/553241.
Avcı, İ., & Yıldız, E. (2019). Fenomenlerin Güvenilirlik, Çekicilik ve Uzmanlık Özelliklerinin
Marka Tutumu, Satın Alma Niyeti ve Elektronik Kulaktan Kulağa Pazarlama Üzerindeki
Etkileri: İnstagram Örneği. Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2(38).
https://doi.org/10.35343/kosbed.569351.
Ayvaz, İ., & Alnıaçık, Ü. (2018). Pazarlama İletişiminde Kullanılan Kıtlık Taktiklerinin
Tüketiciler Üzerindeki Etkisi. Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi. 18(35), 1-19.
https://doi.org/10.30976/susead.365211
Bakır, N., & Koncuk, G. (2020). Sanayi ve Hizmet Sektöründe Faaliyet Gösteren Kobi’lerin İç
Pazardaki Pazarlama Sorunlarının İncelenmesi ve Keşifsel Bir Araştırma. İşletme
Ekonomi
ve
Yönetim
Araştırmaları
Dergisi.
3(1),
51-81.
https://doi.org/10.33416/baybem.646252
Bulunmaz, A., & Serhateri, A. (2019). İçsel Pazarlama Faaliyetleri İle İç Müşteri Memnuniyeti
Arasındaki İlişki: Mevduat Bankaları ve Katılım Bankalarının Karşılaştırılması. Sakarya
Üniversitesi
İşletme
Enstitüsü
Dergisi,
1(1),
51-56.
https://dergipark.org.tr/tr/pub/sauied/issue/51532/652466.
Büyükmehmetoğlu, N., & Oktay, K. (2019). Turizmde Yeni Ürün Geliştirme ve Pazarlama
Stratejileri: Kastamonu Şehir Merkezi Destinasyonu Örneği. İşletme Bilimi Dergisi, 7(3),
653-676. https://doi.org/10.22139/jobs.520467.
Çakır,
T. (2019). Kurumsal Pazarlama Perspektifinden Sponsorluk Reklamlarıyla
Sürdürülebilirlik Farkındalığının Oluşturulmasına Yönelik Bir Değerlendirme. Finans
Ekonomi
ve
Sosyal
Araştırmalar
Dergisi.
4(3),
270-285.
https://doi.org/10.29106/fesa.582873.
Çatı, K., & Cengiz, S. (2019). Politik Pazarlama Çerçevesinde Siyasi Partilerin Seçim
Beyannamelerinin İncelenmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 18(72), 1701-1712.
https://dergipark.org.tr/tr/pub/esosder/issue/47063/542057.
19
PAZARLAMA KONULU ÇALIŞMALARIN LİTERATÜR TARAMASI
Çatı, K. & Öcel, Y. (2019). Yeşil Pazarlama Faaliyetleri Çerçevesinde Çevreci Bilinç Düzeyinin
Çevreci Davranış Üzerine Etkisi: Düzce İli Örneği. Gaziantep University Journal of
Social Sciences, 18(4), 1412-1431. https://doi.org/10.21547/jss.542692.
Çengel, Ö., Pirtini, S. & Çakıroğlu, I. (2020). Covıd-19 Sürecinde İşletmelerde Kurumsal
Yönetim ve Sosyal Sorumluluk Stratejilerinin Yeniden Yapılandırılması Üzerine
Pazarlama Yönlü Bir Yaklaşım. İstanbul Ticaret Üniversitesi Girişimcilik Dergisi. 4(7),
1-21. https://dergipark.org.tr/tr/pub/tje/issue/57551/767364.
Demirci Orel, F., & Arık, A. (2020). Sosyal Medya Pazarlama Faaliyetlerinin Çevrimiçi Tüketici
Katılımı Ve Satın Alma Niyeti Üzerindeki Etkisi: Moda Markaları Örneği. Erciyes
Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19. Uluslararası İşletmecilik Kongresi
Özel Sayısı, 146-161. https://dergipark.org.tr/tr/pub/erusosbilder/issue/58345/841851.
Erciş, M. S. (2011). Pazarlama İletişimi Kavramları. Nobel.
Fidan, K., Yıldırım, F. (2021). Dijital Pazarlama Stratejileri Üzerine Nitel Bir Araştırma. İstanbul
Ticaret
Üniversitesi
Girişimcilik
Dergisi,
4(8),
137-150.
https://dergipark.org.tr/tr/pub/tje/issue/60087/855328.
Gedik, Y. (2020). E-Posta Pazarlama: Teorik Bir Bakış. Uluslararası Yönetim Akademisi Dergisi,
3(2) , 476-490. https://doi.org/10.33712/mana.747739.
Girgin, M. (2019). Pazarlama ve Veri Analitiği; Pazarlamanın Artan Önemi. Uluslararası
Bankacılık
Ekonomi
ve
Yönetim
Araştırmaları
Dergisi,
2(2),
1-29.
https://dergipark.org.tr/tr/pub/ubeyad/issue/48439/568899.
Güler Bağdat, S., & Arıkan, E. (2021). Tüketicilerin Bütünleşik Pazarlama İletişimi İle Reklam
ve Parasal Satış Promosyonlarının Kullanılmasına Yönelik Algılarının Marka Denkliği
Üzerindeki Etkileri. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 20(77), 217-239.
https://doi.org/10.17755/esosder.679413
Gümüş, R. (2018). Pazarlama Faaliyetlerinin Sağlık Sektörüne Uygulanması: Bir Literatür
İncelemesi. Bulletin of Economic Theory and Analysis, 3(4), 217-235.
https://doi.org/10.25229/beta.472977.
Gürsoy, İ., & Ayyıldız, H. (2020). İşletmeler İçin İnternet Tabanlı Pazarlama Planı Yazılımı
Geliştirilmesine Yönelik Tasarım Tabanlı Bir Araştırma. Nitel Sosyal Bilimler, 2(2) , 182207. https://doi.org/10.47105/nsb.817308.
Jan, M., Javed, Z., Ali, Z., Shah, A. & Haider, Z. (2019). Technological and Marketing
Innovation for Explaining Organizational Growth. Stratejik Yönetim Araştırmaları
Dergisi, 2(1), 47-58. https://dergipark.org.tr/tr/pub/syad/issue/44307/528833.
Kara, A. (2018). Yeni İletişim Ortamlarında Pazarlama Faaliyetlerinin Kullanımı İle İlgili İçerik
Analizi: Türk Organik Tarım Sektörü Örnek Olayı. İşletme Ekonomi ve Yönetim
Araştırmaları
Dergisi,
1(1),
17-33.
https://dergipark.org.tr/tr/pub/baybem/issue/32845/375312.
Karaaslanoğlu, F., Akınet, M., & Şahin, E. (2019). Türkiye’de Pazarlama Alanında Yapılan
Lisansüstü Tezlerin Analitik İncelemesi (2013-2018). Finans Ekonomi ve Sosyal
Araştırmalar Dergisi. 4(3) , 260-269. https://doi.org/10.29106/fesa.581915.
20
Tuba BOZKURT, 2022 Cilt: 23, Sayı: 1, ss.1-24.
Karabıyık, H., & Başaran Algöz, S. (2020). A Psycho-Marketing Study: Using the Dark Triad
Personality Test to Profile the Consumers And Predict the Consumer Behavior. Pazarlama
İçgörüsü
Üzerine
Çalışmalar,
4(2),
66-73.
https://dergipark.org.tr/tr/pub/somi/issue/58503/824650.
Karaman, D. (2020). İlişkisel Pazarlama Bilinirliğinin ve Uygulamalarının Belirlenmesi Üzerine
Hizmet Sektörlerinde Nitel Bir Araştırma. Alanya Akademik Bakış, 4(2), 521-539.
https://doi.org/10.29023/alanyaakademik.703212.
Kaya, İ. & İlban, M. (2019). Pazarlama Çalışanlarında İş Tatmininin Örgütsel Bağlılığa Olan
Etkisinin Belirlenmesi: Edremit Körfezi Örneği. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler
Enstitüsü Dergisi, 22(41), 317-336. https://doi.org/10.31795/baunsobed.581676 .
Kayıkçı, P., Armağan, K., & Dal, N. (2019). Sürdürülebilir Pazarlama: Kavramsal Bir Çalışma.
Bucak
İşletme
Fakültesi
Dergisi.
2(1),
77-93.
https://dergipark.org.tr/tr/pub/bifd/issue/45038/549507.
Kılıç, S. (2020). Pazarlama Karması Stratejileri (4P) Açısından İkinci El Giyim Ürünleri Satan
Web Sitelerinin İçerik Analizi Yöntemiyle İncelenmesi. Elektronik Sosyal Bilimler
Dergisi, 19(74), 1020-1032. https://doi.org/10.17755/esosder.593967.
Kılıçer, T., Boyraz, E., Gürses, F., & Gülmez, Y. (2018). Kobi’lerin Stratejik Pazarlama
Performansı ve İlişkisel Pazarlama Becerisinde İşletme Sahip ve Yöneticilerinin Rolü.
Pazarlama
İçgörüsü
Üzerine
Çalışmalar,
2(2),
69-89.
https://dergipark.org.tr/tr/pub/somi/issue/42584/490010.
Kıngır, S., & Gezer, Y. (2020). Revolutıon in E-Commerce and Marketıng A Contrast Between
Tradıtıonal and Current Marketıng Practıces. Güncel Pazarlama Yaklaşımları ve
Araştırmaları
Dergisi,
1(1),
20-30.
https://dergipark.org.tr/tr/pub/gupayad/issue/56265/725504.
Koç, G., & Uzmay, A. (2018). Süt Sığırcılığı İşletmelerinde Üreticilerin Kooperatif Kanalıyla Süt
Pazarlama Olasılığını Etkileyen Faktörler: Trakya Bölgesi Örneği. Tarım Ekonomisi
Dergisi, 24(2), 203-214. https://doi.org/10.24181/tarekoder.477188.
Korkmazyürek, Y. (2020). Organik Tarım Ürünlerinde Pazarlama Karması (4P) ve Bu Bağlamda
Önemli Kavramlar. Girişimcilik İnovasyon ve Pazarlama Araştırmaları Dergisi, 4(7), 6086. https://doi.org/10.31006/gipad.657027.
Kurtuluş, K., & Karayalçın, C. (2020). Vib: A Marketıng Case Study Analysıs. Journal of
Business
Innovation
and
Governance,
3(2),
155-160.
https://dergipark.org.tr/tr/pub/jobig/issue/58989/824992.
Mucuk, İ. (1999:5). Pazarlama İlkeleri. (11. Basım). Türkmen Kitabevi.
Nakata, C.C. (2003). Culture Theory in International Marketing: An Ontological and
Pistemological Examination, in Jain S.C. (ed.) Northampton, MA, 209-27. Handbook of
Research in International Marketing, Edward Elgar Publications.
Öz, M., & Kazak, M. (2020). Webrooming Application on Marketing 4.0 Axis. Econder
International
Academic
Journal,
4(2),
363-374.
https://dergipark.org.tr/tr/pub/econder/issue/57015/780952.
21
PAZARLAMA KONULU ÇALIŞMALARIN LİTERATÜR TARAMASI
Özata, F., & Kapusuz, S. (2019). Aşı Kararsızlığı ve Aşı Reddi Konusuna Sosyal Pazarlama
Bakış Açısından Çözüm Önerileri. Anadolu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler
Fakültesi
Dergisi.
20(1),
65-83.
https://dergipark.org.tr/tr/pub/anadoluibfd/issue/47503/600039.
Özbek, V., Kaymak, E., Çatak, G., & Aydoğmuş, O. (2019). Pazarlama Konulu Yüksek Lisans
Tezi Yazarlarının Türkiye’deki Akademik Kadrolarda İstihdamı. Pazarlama İçgörüsü
Üzerine Çalışmalar. 3(1) , 1-14. https://dergipark.org.tr/tr/pub/somi/issue/48763/568614.
Özkan, T. (2019). Havacılık Sektöründe İş Yeri Uygulamasına Çıkan Meslek Yüksekokulu
Öğrencilerinin Pazarlama Kültürü Algılarının Araştırılması. Bucak İşletme Fakültesi
Dergisi, 2(2), 196-208. https://dergipark.org.tr/tr/pub/bifd/issue/50134/618351.
Sağlam, M. (2020). Porter Elmas Modeli Boyutlarının ve Dijital Dönüşümün Uluslararası
Pazarlama Karması Stratejilerine Etkisi. Academic Review of Humanities and Social
Sciences, 3(2), 315-349. https://dergipark.org.tr/tr/pub/arhuss/issue/58342/789475.
Sımangunsong, F., & Rohmadın, S. (2018). Reviewing the Possibility of Applying Marketing
Management in Local Public Sector in Bandung Regency Indonesia. International
Journal
of
Management
and
Administration,
2(4),
96-118.
https://doi.org/10.29064/ijma.459045.
Taş, L. & Çengel, Ö. (2021). Türkiye’de Döküm Sektöründe Çalışan Aile İşletmelerinde Modern
Pazarlama. İstanbul Ticaret Üniversitesi Girişimcilik Dergisi, 4(8) , 95-113.
https://dergipark.org.tr/tr/pub/tje/issue/60087/768808.
Taştepe, Ö. (2020). Dijital Pazarlama ile Hazır Giyim Sektöründe Pazarlama İletişimi
Bağlamında Tutundurma Faaliyetlerine Yönelik İnceleme. Turkish Journal of Fashion
Design
and
Management.
2(1),
21-29,
https://dergipark.org.tr/tr/pub/tjfdm/issue/52762/694567.
Tatar, A. (2019). Siyasal Pazarlama Açısından Siyaset Kurumu İmajının Seçmenler Tarafından
Algılanması ve Iğdır İline Yönelik Bir İnceleme. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları
Dergisi, 8(4), 2810-2836. http://www.itobiad.com/tr/issue/49747/577565.
Terzioğlu, E., & Eş, A. (2020). Sosyal Medya Pazarlama Aktivitelerinin Tüketici Satın Alma
Davranışı Üzerine Etkisinin İncelenmesi. Güncel Pazarlama Yaklaşımları ve
Araştırmaları
Dergisi,
1(2),
113-131.
https://dergipark.org.tr/tr/pub/gupayad/issue/60538/882404.
Tutkunca, T., & Gülmez, M. (2020). Pazarlama Kavramlarının Uygulanmasında Bilgisayar
Tabanlı Simülasyon Kullanımına Yönelik Bir Araştırma. İşletme ve İktisat Çalışmaları
Dergisi, 8(2), 1-10. https://dergipark.org.tr/tr/pub/iicder/issue/57526/697335.
Yaprak, Ü. (2019). Türkiye’de Faaliyet Gösteren Hazır Giyim İşletmelerinin Performansları
Açısından Pazarlama Problemlerinin Değerlendirilmesi. Bucak İşletme Fakültesi Dergisi,
2(2), 156-175. https://dergipark.org.tr/tr/pub/bifd/issue/50134/591422.
Yıldızhan, U., & Yurtsever, G. (2020). Uluslararası B2B E-Pazarlama Gaziantep Ayakkabı
Sektörüne Yönelik Bir Araştırma. Optimum Ekonomi ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 7(2),
525-550. https://doi.org/10.17541/optimum.688881.
22
Tuba BOZKURT, 2022 Cilt: 23, Sayı: 1, ss.1-24.
Yılman, Ü., & Çam, F. (2020). İçsel Pazarlama Faaliyetleri ile Satış Gücünün Performansı
Arasındaki İlişki: Altın Mücevherat Sektörü Üzerine Bir Araştırma. Ekonomi İşletme ve
Yönetim Dergisi, 4(2), 223-246. https://dergipark.org.tr/tr/pub/jebm/issue/58710/683155.
Yılmaz, A., Yolcu, T., Özkaynar, K., & Aykaç, Ö. (2020). Siyasal Pazarlama ve Siyasal
İletişimde Post-Truth: Donald Trump Örneği. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari
Bilimler Dergisi. 21(2) , 298-309. https://doi.org/10.37880/cumuiibf.740519.
Zeydan, İ., & Gürbüz, A. (2021). Turizmde Yeşil Pazarlama Uygulamaları: Mavi Bayrak ve
Yeşil Yıldızın Turistlerin Konaklama Tercihlerine Etkisi. Uluslararası Yönetim İktisat ve
İşletme Dergisi, 17(1), 224-235. http://dx.doi.org/10.17130/ijmeb.779731.
23
PAZARLAMA KONULU ÇALIŞMALARIN LİTERATÜR TARAMASI
EXTENDED ABSTRACT
The aim of the study is to create a literature review by applying the full count method of
the studies in the field of marketing in the period of 2018-2021 until March, and to provide
access to a wide range of information such as on which subjects the studies are concentrated. In
the study, it was aimed to find answers to many questions such as how many marketing articles
were published in DergiPark, in which year they were published, among Turkish and English,
which language was more preferred, which indexes were scanned, which subjects were focused
on, and how many authors they had.
The method of the study, on the other hand, is a descriptive research consisting of the
compilation of articles published in DergiPark in the field of marketing between 2018-2021 until
March. In order to more easily understand the information obtained, the data are tabulated.
The study was conducted as a literature review. In the research, studies on marketing in
the period of 2018 and 2021 until March (5 years) were analyzed using the DergiPark database.
The complete count method was used in sampling. The word "Marketing" is used as a keyword
and only browsed in the title tab. Articles subject of research, publication year, author name,
marketing area, research method, article content and journal in which it was published are the
main research criteria. Turkish and English languages were chosen as the language of
publication. Studies with research articles were analyzed from the results. Finally, after all the
eliminations, 49 research articles on marketing have been reached.
Pertaining to the findings of the study, it was observed that studies on marketing in
DergiPark were mainly published in 2019. When evaluated in terms of the language of the
studies, it is understood that 44 of the 49 articles were published in Turkish. Considering the
distribution of the articles according to the Index in which they were scanned, it was concluded
that most of the studies (49%) were scanned in the international index. When the distribution of
articles by subject is examined, service marketing with 17 articles came to the fore as the most
studied marketing subject. Finally, when we look at the distribution of the articles according to
the number of authors, it is concluded that articles with two authors are the majority with 0.57%.
When the results of the study are evaluated, it is seen that the language of the articles is
concentrated in Turkish and it can be suggested that the emphasis on the English language in
future studies can be effective with regard to both citation and being more internationally
recognized. The increase in the studies in recent years may indicate the gradual increase of
marketing regarding its importance. Again, it is seen from the research results that the articles are
mostly scanned in the international index. In this sense, it can be shown that the international
field index scoring is high in academic incentives and associate professorship appointments. It
may also be among the reasons for articles to be submitted later for Turkish index. One of the
research results, focusing mostly on service marketing, among marketing issues, can be
demonstrated by the increasing customer satisfaction-oriented service sector. Another striking
result from the research results is that the articles were written with two authors for the last five
years. A number of reasons can be put forward as a logical explanation for this result, among
which the increased interest of the authors to work together, each author's desire to do a joint
work by focusing on his/her own field of expertise, etc. can be listed. It is thought that the present
study might fill the gap in the literature in terms of covering all marketing issues, using the
DergiPark database, compiling studies in the near future and finding answers to different
questions, and will also be a data source for future studies.
24