Cúp Liên đoàn các châu lục

Cúp Liên đoàn các châu lục

Thành lập	1992
Bãi bỏ	2019
Khu vực	FIFA
Số đội	8
Đội vô địch cuối cùng	Đức (lần thứ 1)
Đội bóng thành công nhất	Brasil (4 lần)
Trang web	Trang web chính thức

Cúp Liên đoàn các châu lục (tiếng Anh: FIFA Confederations Cup, còn gọi đơn giản là Confed Cup) là một giải bóng đá cũ của FIFA, giữa các đội tuyển bóng đá quốc gia vô địch các châu lục như: UEFA, AFC, CONMEBOL, CONCACAF, CAF và OFC cùng nhà đương kim vô địch thế giới. Giải đã từng được tổ chức 4 năm một lần từ năm 1992 cho đến khi bãi bỏ vào ngày 15 tháng 3 năm 2019. Ban đầu, giải mang tên Cúp Nhà vua Fahd. Từ lần tổ chức thứ ba, giải được FIFA công nhận là một giải chính thức và mang tên Cúp Liên đoàn các châu lục. Đội cuối cùng vô địch giải này là Đức sau khi họ vượt qua Chile với tỷ số 1–0 và Brasil là đội vô địch giải nhiều nhất với 4 lần vô địch.

Lịch sử hình thành

Các giải đấu từ 1992 đến 2017

Được khởi xướng vào năm 1992, Cúp Liên đoàn các châu lục sớm trở thành giải đấu chính thức của FIFA với sự tham dự của 8 đội tuyển gồm: 6 đội tuyển vô địch các khu vực CAF (LĐBĐ châu Phi), CONMEBOL (Nam Mỹ), UEFA (châu Âu), AFC (châu Á), OFC (châu Đại Dương) và CONCACAF (Bắc Trung Mỹ và Caribe), đội vô địch World Cup gần nhất và đội tuyển chủ nhà.

Năm 1992, Ả Rập Xê Út lần đầu tiên tổ chức một giải đấu mang tên Cúp Nhà vua Fahd với sự góp mặt của đội tuyển chủ nhà và một vài đội tuyển vô địch châu lục. Sau thành công vào năm 1992 và 1995 của giải đấu, đến năm 1997, FIFA quyết định chính thức hóa giải đấu này, lấy tên Cúp Liên đoàn các châu lục và tổ chức hai năm một lần.

Với cơ chế nếu đội tuyển vô địch World Cup đồng thời là nhà vô địch châu lục (hoặc là nước đăng cai), FIFA cho phép đội Á quân sẽ được tham dự nhằm đảm bảo giải đấu luôn có sự góp mặt của 8 đội tuyển. Tuy nhiên, với nhiều lý do khác nhau (đặc biệt do lịch thi đấu dày đặc tại châu Âu) nên có 3 lần, các đội tuyển từ chối tham dự giải đấu. Năm 1997, Đức - nhà vô địch Euro 1996 - đã từ chối tham gia và FIFA buộc phải cử Cộng hòa Séc với tư cách Á quân thay thế. Năm 1999, đội tuyển vô địch World Cup Pháp cũng từ chối và nhường suất dự Cúp Liên đoàn các châu lục cho á quân là Brasil. Đến năm 2003, Đức lại từ chối tham dự với tư cách á quân World Cup 2002 nên FIFA bất đắc dĩ phải để đội xếp thứ ba Thổ Nhĩ Kỳ tham dự.

Trước bất cập này, nhằm biến Cúp Liên đoàn các châu lục trở nên có chất lượng và hút khán giả hơn, kể từ năm 2005, FIFA quyết định giải đấu diễn ra 4 năm một lần trước năm diễn ra World Cup và đội chủ nhà sẽ là quốc gia đăng cai World Cup một năm sau đó như một bước tổng duyệt cho World Cup. Ngoài ra, một nửa số sân vận động dự kiến tổ chức World Cup sẽ được sử dụng nhằm kiểm tra tiến độ của nước đăng cai.

Giải đấu năm 2021 và quyết định hủy bỏ giải

Giải đấu năm 2021 được dự định tổ chức ở Qatar, nước chủ nhà của Giải vô địch bóng đá thế giới 2022. Tuy nhiên, các quan ngại đã được đưa ra về thời tiết mùa hè ở Qatar (nguyên nhân khiến World Cup 2022 phải tổ chức vào mùa đông).

Vào ngày 25 tháng 2 năm 2015, FIFA thông báo sẽ chuyển Confederations Cup 2021 tới một quốc gia khác thuộc Liên đoàn bóng đá châu Á, để giải vẫn tổ chức vào mùa hè năm 2021 như truyền thống mà không ảnh hưởng tới các giải vô địch quốc gia. Bù lại, FIFA đã tổ chức FIFA Arab Cup và FIFA World Championship tại Qatar vào mùa đông năm 2021 và tháng 2-3 năm 2022 nhằm chuẩn bị cho World Cup 2022.

Vào tháng 10 năm 2017, FIFA lên kế hoạch hủy bỏ Confederations Cup. Vào ngày 15 tháng 3 năm 2019, FIFA thông báo Confederations Cup đã chính thức bị khai tử, thay vào đó, FIFA Arab Cup 2021 và FIFA World Championship 2022 đã được tổ chức.

Kể từ World Cup 2026, FIFA Club World Cup sẽ được chọn làm giải đấu chuẩn bị cho FIFA World Cup, và được tổ chức tại nước chủ nhà FIFA World Cup của năm kế tiếp.

Kết quả

Cúp Nhà Vua Fahd

Năm	Đăng cai		Chung kết				Tranh hạng ba
			Vô địch	Tỷ số	Hạng nhì		Hạng ba	Tỷ số	Hạng tư
1992 Chi tiết	Ả Rập Xê Út		Argentina	3–1	Ả Rập Xê Út		Hoa Kỳ	5–2	Bờ Biển Ngà
1995 Chi tiết	Ả Rập Xê Út		Đan Mạch	2–0	Argentina		México	1–1 (h.p.) (5–4) (11m)	Nigeria

Cúp Liên đoàn các châu lục

Năm	Đăng cai		Chung kết				Tranh hạng ba
			Vô địch	Tỷ số	Hạng nhì		Hạng ba	Tỷ số	Hạng tư
1997 Chi tiết	Ả Rập Xê Út		Brasil	6–0	Úc		Cộng hòa Séc	1–0	Uruguay
1999 Chi tiết	México		México	4–3	Brasil		Hoa Kỳ	2–0	Ả Rập Xê Út
2001 Chi tiết	Nhật Bản Hàn Quốc		Pháp	1–0	Nhật Bản		Úc	1–0	Brasil
2003 Chi tiết	Pháp		Pháp	1–0 (h.p)	Cameroon		Thổ Nhĩ Kỳ	2–1	Colombia
2005 Chi tiết	Đức		Brasil	4–1	Argentina		Đức	4–3 (s.h.p.)	México
2009 Chi tiết	Nam Phi		Brasil	3–2	Hoa Kỳ		Tây Ban Nha	3–2 (s.h.p.)	Nam Phi
2013 Chi tiết	Brasil		Brasil	3–0	Tây Ban Nha		Ý	2–2 (3–2) (p)	Uruguay
2017 Chi tiết	Nga		Đức	1–0	Chile		Bồ Đào Nha	2–1 (s.h.p.)	México

Các đội lọt vào tốp bốn

Xem thêm: Danh sách các trận chung kết Cúp Liên đoàn các châu lục

Đội tuyển	Vô địch	Á quân	Hạng ba	Hạng tư
Brasil	4 (1997, 2005, 2009, 2013*)	1 (1999)	–	1 (2001)
Pháp	2 (2001, 2003*)	–	–	–
Argentina	1 (1992)	2 (1995, 2005)	–	–
México	1 (1999*)	–	1 (1995)	2 (2005, 2017)
Đức	1 (2017)	–	1 (2005*)	–
Đan Mạch	1 (1995)	–	–	–
Hoa Kỳ	–	1 (2009)	2 (1992, 1999)	–
Úc	–	1 (1997)	1 (2001)	–
Tây Ban Nha	–	1 (2013)	1 (2009)	–
Ả Rập Xê Út	–	1 (1992*)	–	1 (1999)
Nhật Bản	–	1 (2001*)	–	–
Cameroon	–	1 (2003)	–	–
Chile	–	1 (2017)	–	–
Cộng hòa Séc	–	–	1 (1997)	–
Thổ Nhĩ Kỳ	–	–	1 (2003)	–
Ý	–	–	1 (2013)	–
Bồ Đào Nha	–	–	1 (2017)	–
Uruguay	–	–	–	2 (1997, 2013)
Bờ Biển Ngà	–	–	–	1 (1992)
Nigeria	–	–	–	1 (1995)
Colombia	–	–	–	1 (2003)
Nam Phi	–	–	–	1 (2009*)

*: Chủ nhà

Kết quả của các nước chủ nhà

Năm	Nước đăng cai	Chung kết
1992	Ả Rập Xê Út	Á quân
1995	Ả Rập Xê Út	Vòng bảng
1997	Ả Rập Xê Út	Vòng bảng
1999	México	Vô địch
2001	Hàn Quốc	Vòng bảng
	Nhật Bản	Á quân
2003	Pháp	Vô địch
2005	Đức	Hạng ba
2009	Nam Phi	Hạng tư
2013	Brasil	Vô địch
2017	Nga	Vòng bảng

Kết quả của đương kim vô địch

Năm	Đương kim vô địch	Chung kết
1995	Argentina	Á quân
1997	Đan Mạch	Không tham dự
1999	Brasil	Á quân
2001	México	Vòng bảng
2003	Pháp	Vô địch
2005	Pháp	Không tham dự
2009	Brasil	Vô địch
2013	Brasil	Vô địch
2017	Brasil	Không tham dự

Giải thưởng

Vua phá lưới

Năm	Cầu thủ	Số bàn thắng
1992	Gabriel Batistuta	2
	Bruce Murray
1995	Luis García	3
1997	Romário	7
1999	Ronaldinho	6
	Cuauhtémoc Blanco
	Marzouk Al-Otaibi
2001	Shaun Murphy	2
	Éric Carrière
	Robert Pirès
	Patrick Vieira
	Sylvain Wiltord
	Suzuki Takayuki
	Hwang Sun-Hong
2003	Thierry Henry	4
2005	Adriano	5
2009	Luís Fabiano	5
2013	Fred	5
	Fernando Torres
2017	Leon Goretzka	3
	Lars Stindl
	Timo Werner

Cầu thủ xuất sắc nhất giải

Năm	Cầu thủ
1997	Denílson
1999	Ronaldinho
2001	Robert Pirès
2003	Thierry Henry
2005	Adriano
2009	Kaká
2013	Neymar
2017	Julian Draxler

Găng tay vàng

Năm	Cầu thủ
2005	Oswaldo Sánchez
2009	Tim Howard
2013	Júlio César
2017	Claudio Bravo

Đội đoạt giải phong cách

Năm	Đội đoạt giải phong cách
1997	Nam Phi
1999	New Zealand, Brasil
2001	Nhật Bản
2003	Nhật Bản
2005	Hy Lạp
2009	Brasil
2013	Tây Ban Nha
2017	Đức

Các đội tham dự giải

Đội tuyển	1992	1995	1997	1999	2001	2003	2005	2009	2013	2017	Tổng cộng
Argentina	H1	H2	–	–	–	–	H2	–	–	–	3
Úc	–	–	H2	–	H3	–	VB	–	–	VB	4
Bolivia	–	–	–	VB	–	–	–	–	–	–	1
Brasil	–	–	H1	H2	H4	VB	H1	H1	H1	–	7
Cameroon	–	–	–	–	VB	H2	–	–	–	VB	3
Canada	–	–	–	–	VB	–	–	–	–	–	1
Chile	–	–	–	–	–	–	–	–	–	H2	1
Colombia	–	–	–	–	–	H4	–	–	–	–	1
Cộng hòa Séc	–	–	H3	–	–	–	–	–	–	–	1
Đan Mạch	–	H1	–	–	–	–	–	–	–	–	1
Ai Cập	–	–	–	VB	–	–	–	VB	–	–	2
Pháp	–	–	–	–	H1	H1	–	–	–	–	2
Đức	–	–	–	VB	–	–	H3	–	–	H1	3
Hy Lạp	–	–	–	–	–	–	VB	–	–	–	1
Iraq	–	–	–	–	–	–	–	VB	–	–	1
Ý	–	–	–	–	–	–	–	VB	H3	–	2
Bờ Biển Ngà	H4	–	–	–	–	–	–	–	–	–	1
Nhật Bản	–	VB	–	–	H2	VB	VB	–	VB	–	5
México	–	H3	VB	H1	VB	–	H4	–	VB	H4	7
New Zealand	–	–	–	VB	–	VB	–	VB	–	VB	4
Nigeria	–	H4	–	–	–	–	–	–	VB	–	2
Bồ Đào Nha	–	–	–	–	–	–	–	–	–	H3	1
Nga	–	–	–	–	–	–	–	–	–	VB	1
Ả Rập Xê Út	H2	VB	VB	H4	–	–	–	–	–	–	4
Nam Phi	–	–	VB	–	–	–	–	H4	–	–	2
Hàn Quốc	–	–	–	–	VB	–	–	–	–	–	1
Tây Ban Nha	–	–	–	–	–	–	–	H3	H2	–	2
Tahiti	–	–	–	–	–	–	–	–	VB	–	1
Tunisia	–	–	–	–	–	–	VB	–	–	–	1
Thổ Nhĩ Kỳ	–	–	–	–	–	H3	–	–	–	–	1
UAE	–	–	VB	–	–	–	–	–	–	–	1
Hoa Kỳ	H3	–	–	H3	–	VB	–	H2	–	–	4
Uruguay	–	–	H4	–	–	–	–	–	H4	–	2

VB: Vòng bảng.
Q: Đã vượt qua vòng loại của giải đấu sắp tới.
?: Đội có thể vượt qua vòng loại giải đấu cấp châu lục.

Xếp hạng theo số trận thắng

Tính đến ngày 02/07/2017

Chú thích
Đội vô địch Confed Cup

Đội tuyển	Số trận	Thắng	Hòa	Thua	Bàn thắng	Bàn thua	Hiệu số	Điểm
Brasil	33	23	5	5	76	28	+48	77
México	27	11	6	10	44	43	+1	39
Pháp	10	9	0	1	24	5	+19	27
Đức	13	8	2	3	29	22	+7	26
Tây Ban Nha	10	7	1	2	26	8	+18	22
Argentina	10	5	3	2	22	14	+8	18
Úc	16	5	3	8	17	25	−8	18
Nhật Bản	16	5	2	9	19	25	−6	17
Uruguay	10	5	1	4	22	13	+9	16
Cameroon	11	4	2	5	7	11	−4	14
Hoa Kỳ	12	4	1	7	15	17	−2	13
Bồ Đào Nha	5	3	2	0	9	3	+6	11
Ý	8	3	2	3	13	15	−2	11
Ả Rập Xê Út	12	3	1	8	13	31	−18	10
Nigeria	6	2	2	2	11	7	+4	8
Đan Mạch	3	2	1	0	5	1	+4	7
Cộng hòa Séc	5	2	1	2	10	7	+3	7
Thổ Nhĩ Kỳ	5	2	1	2	8	8	0	7
Nam Phi	7	1	2	4	9	12	−3	7
Chile	5	1	3	1	4	3	+1	6
Colombia	5	2	0	3	5	5	0	6
Hàn Quốc	3	2	0	1	3	6	−3	6
Ai Cập	6	1	2	3	8	17	−9	5
Nga	3	1	0	2	3	3	0	3
Tunisia	3	1	0	2	3	5	−2	3
UAE	3	1	0	2	2	8	−6	3
Bolivia	3	0	2	1	2	3	−1	2
Iraq	3	0	2	1	0	1	−1	2
Hy Lạp	3	0	1	2	0	4	−4	1
Canada	3	0	1	2	0	5	−5	1
New Zealand	12	0	1	11	3	32	−29	1
Bờ Biển Ngà	2	0	0	2	2	9	−7	0
Tahiti	3	0	0	3	1	24	−23	0

Các huấn luyện viên vô địch

Năm	Huấn luyện viên	Vô địch
1992	Alfio Basile	Argentina
1995	Richard Møller Nielsen	Đan Mạch
1997	Mário Zagallo	Brasil
1999	Manuel Lapuente	México
2001	Roger Lemerre	Pháp
2003	Jacques Santini	Pháp
2005	Carlos Alberto Parreira	Brasil
2009	Dunga	Brasil
2013	Luiz Felipe Scolari	Brasil
2017	Joachim Löw	Đức