Bước tới nội dung

Billy the Kid

Bách khoa toàn thư mở Wikipedia
Billy the Kid
Ảnh chụp bóng của Billy the Kid
Sinh(1859-11-23)23 tháng 11, 1859
Thành phố New York, New York, Mỹ
Mất14 tháng 7, 1881(1881-07-14) (21 tuổi)
Fort Sumner, New Mexico, Mỹ
Nghề nghiệpChủ trại, con bạc, kẻ trộm gia súc, kẻ ngoài vòng pháp luật
Cha mẹCha ruột: chưa rõ — có thể là Patrick Henry McCarty, Michael McCarty, hay William Bonney

Cha dượng: William Antrim
Mẹ ruột: Catherine McCarty hay Katherine McCarty Bonney

Anh trai (cùng mẹ khác cha): Joseph Antrim

Billy the Kid (Nhóc Billy) là biệt danh của một nhân vật phản diện có thật và rất nổi tiếng trong lịch sử, điện ảnh, âm nhạc, tiểu thuyết. Tên thật của anh là Henry McCarty (23 tháng 11 năm 1859[1] — 14 tháng 7 năm 1881), nhưng cũng được gọi là Henry Antrim hay William H. Bonney, được biết đến khi còn sống là một kẻ ngoài vòng pháp luật ở biên giới nước Mỹ thế kỉ XIX và là một tay súng tham gia vào Cuộc chiến hạt Lincoln. Tương truyền, hắn đã giết 21 người đàn ông, tương đương với tuổi đời của hắn.[2]

McCarty (hay Bonney, tên hắn sử dụng khi ở đỉnh điểm của tai tiếng) cao khoảng 1.73m với đôi mắt xanh biếc, làn da mềm mịn và răng hơi hô. Hắn ra vẻ thân thiện và dễ thương trong một lúc nào đó,[3][4] và nhiều người kể rằng hắn "duyên dáng như một chú mèo".[3] Người thời bấy giờ miêu tả hắn vận y phục gọn gàng, trang nhã và rất thích dùng mũ rộng vành México.[3][5] Những chi tiết đó, cùng với sự tinh quái và thiện xạ, đã tạo nên những hình ảnh tương phản, vừa một tên côn đồ khét tiếng, lại vừa là một anh hùng lục lâm được yêu mến.[6]

Khi còn sống, Billy the Kid ít được nhắc đến. Tên tuổi hắn thực sự đi vào huyền thoại kể từ sau khi hắn bị bắn chết bởi Cảnh sát trưởng Patrick Garrett, ông cùng tác giả M.A. "Ash" Upson xuất bản một cuốn tiểu sử gây xúc động mạnh nhan đề Cuộc đời thực của Billy, the Kid. Từ sự miêu tả của Garrett, Billy the Kid trở thành hình tượng điển hình của những chàng cao bồi miền Tây nước Mỹ xa xưa.[7]

Thời thơ ấu

[sửa | sửa mã nguồn]

Có rất ít thông tin về nguồn gốc của McCarty, nhưng nhiều học giả có uy tín trong lịch sử phương Tây cho rằng "hắn sinh ra vào một đêm, trước khi cuộc nội chiến của một khu phố Ailen tại thành phố New York bắt đầu". Nếu thực sự, nơi sinh của ông là New York, thì lại không có hồ sơ nào chứng minh ông từng sống ở đó.[8][9] Trong khi người cha ruột của ông vẫn là một ẩn số, một số nhà nghiên cứu đã giả thuyết rằng tên của cha đẻ ông là Patrick McCarty, Michael McCarty, William McCarty, hay Edward McCarty.[8] Tên người cha thì mơ hồ, nhưng có bằng chứng rõ ràng rằng người mẹ ruột tên là Catherine McCarty. Mặc dù đã có một số lượng lớn các cuộc tranh luận về việc liệu McCarty là tên thật của cô gái hay chỉ là tên kết hôn.[8][9] Theo một số nguồn tin, tên khai sinh của McCarty là William Henry McCarty, Jr, nhưng mẹ hắn ưa thích gọi con mình là "Henry" bởi vì bà ấy không muốn nó sẽ được biết đến như là "cơ sở" để tìm tòi.[10] Nhiều người tin rằng người mẹ của McCarty là một nạn nhân của nạn đói lớn ở Ailen vào giữa thế kỷ 19.[8][9]

Tới nay vẫn chưa ai xác định rõ the Kid chính hiệu sinh ra ở đâu, chỉ biết sau đó Henry cùng anh là Joseph đã theo mẹ về miền Tây Hoa Kỳ. Họ tới Indianapolis vào năm 1865,[11] nơi bà mẹ tìm được một người chồng mới tên William H. Antrim (về sau, một trong những tên gọi của Billy the Kid đã mang họ của ông dượng này: Henry Antrim).[12] Lần lượt, cả nhà bốn người đã đi qua Wichita, Denver, Santa Fe (ở đây Catherine và Antrim đã kết hôn tại nhà thờ First Presbyterian),[13] rồi Silver City (tại đây Antrim đã làm người phục vụ ở quầy rượu và thợ mộc nhưng làm vợ con phiền lòng vì thói cờ bạc) [14] và cuối cùng đến New Mexico vào năm 1870. Bốn năm sau, khi người mẹ buồn rầu và mất vì bệnh lao phổi đã mắc phải từ lâu và gia đình này tan rã. Billy the Kid được gởi tới một số nhà nuôi trẻ. Khi đã đạt đến độ tuổi vị thành niên, Billy the Kid đã làm cho một cửa hàng thịt, rồi làm bồi bàn và rửa chén tại một khách sạn. Sau đó bị bắt giữ do một vụ trộm cắp lặt vặt lần thứ hai vào tháng 9 năm 1875, nhưng the Kid đã trèo ống khói và vượt ngục, trốn về phía đông nam Arizona sinh sống.

Chiến tranh ở hạt Lincoln

[sửa | sửa mã nguồn]

Hai năm sau khi sinh sống tại Arizona, McCarty đã trở lại Hạt Lincoln, tiểu bang New Mexico vào mùa thu năm 1877 và lần đầu tiên được thuê bởi Doc Scurlock và Charlie Bowdre để làm việc trong nhà máy sản xuất pho mát của họ. Ở đó hắn đã gặp Frank Coe, George Coe và Ab Saunders, ba người anh em họ người sở hữu trang trại riêng gần trang trại của Dick Brewer. Sau một thời gian ngắn làm việc trên trang trại của Henry Hooker, McCarty bắt đầu làm việc trên trang trại Coe-Saunders.

Cuối năm 1877, McCarty, cùng với Brewer, Bowdre, Scurlock, anh em nhà Coe và Saunders, được thuê làm người bảo vệ gia súc bởi John Tunstall, một trại chủ, chủ ngân hàng và thương gia người Anh, và đối tác của ông, Alexander McSween, một luật sư có tiếng. Một cuộc xung đột hiện nay được gọi là Chiến tranh ở hạt Lincoln đã nổ ra giữa các thương gia, Lawrence Murphy và James Dolan với Tunstall và McSween để cạnh tranh lợi ích kinh doanh với nhau. Sự kiện đẫm máu đã diễn ra vào ngày 18 Tháng 2 năm 1878, khi Tunstall đang lái một chiếc xe ngựa có chín con hướng tới Lincoln thì bị ám sát bởi William Morton, Jessie Evans, Tom Hill, và Frank Baker - tất cả các thành viên của phe Murphy-Dolan, và các thành viên của đội vũ trang đó được gửi đính kèm một cổ phần từ McSweens. Sau khi giết Tunstall, các tay súng không nhân tính đã bắn hạ luôn các con ngựa hồng của ông ấy. Cái chết của Tunstall khiến McCarty và các thành viên trong trang trại hết sức phẫn nộ.

McSween, người ghê tởm bạo lực, đã bước ra để trừng phạt những kẻ giết Tunstall thông qua các phương tiện pháp lý; ông nhận được giấy phép cho vụ bắt giữ chúng từ thẩm phán hòa bình địa phương John B. Wilson. Những người phe Tunstall đã thành lập một băng nhóm riêng với tên gọi là Regulators. Sau khi được ủy nhiệm bởi chủ trại nuôi gia súc Richard "Dick" Brewer, những người thợ của Tunstall trong đó có McCarty, những người đã được chỉ định trả thù cho chủ đã tiến hành phá hoại các cửa hàng của Murphy-Dolan.

Thời gian sau

[sửa | sửa mã nguồn]

Vượt ngục Lincoln

[sửa | sửa mã nguồn]
Tòa tháp viện và nhà tù hạt Lincoln, New Mexico

Billy the Kid đã bị bắt và được vận chuyển từ Pháo đài Sumner đến Las Vegas, nơi hắn đã có một cuộc phỏng vấn với phóng viên từ Công báo Las Vegas. Tiếp theo, tên tù nhân được chuyển đến Santa Fe, nơi hắn đã gửi bốn bức thư riêng biệt trong ba tháng tiếp theo để tìm kiếm sự khoan hồng từ Thống đốc Wallace. Tuy nhiên, ông từ chối can thiệp, cuộc xét xử the Kid được tổ chức vào tháng 4 năm 1881 tại Mesilla. Vào ngày 9 tháng 4, sau hai ngày lấy lời khai, McCarty đã bị kết tội giết cảnh sát trưởng Brady, người được cử đi để dẹp tan cuộc chiến ở hạt Lincoln. Ngày 13 tháng 4, McCarty bị kết án treo cổ bởi Thẩm phán Warren Bristol.

Với án phạt dự kiến sẽ được thực hiện vào ngày 13 tháng 5, McCarty bị nhốt vào nhà tù của hạt Lincoln, trước đó là cửa hàng của Murphy - Dolan tại New Mexico để chờ ngày tử hình, nơi McCarty được giám sát một cách nghiêm ngặt bởi hai đại diện của Garrett, James Bell và Robert Ollinger trên tầng hai tòa nhà. Ngày 28 tháng 4, trong khi Garrett đã ra khỏi thị trấn, tên tử tù trẻ tuổi McCarty lại vượt ngục sau khi bắn hạ hai người lính gác.[15] Nhưng các chi tiết về việc vượt ngục của the Kid không rõ ràng. Một số nhà nghiên cứu tin rằng có một tên đồng bọn của McCarty đã đặt khẩu súng lục ở một chỗ bí mật gần nơi McCarty được Bell dẫn đi vệ sinh. Và McCarty đã lấy khẩu súng, bắn Bell khi cả hai đã lên cầu thang. Một giả thuyết khác thì cho rằng McCarty tìm cách trượt tay ra khỏi cái còng của hắn và đánh lén Bell,[16] sau đó lấy súng của Bell, và bắn anh ta bằng nó.

Dù cho bất cứ điều gì xảy ra, cuối cùng Bell cũng chết. Nghe thấy tiếng súng tầng trên Ollinger chạy lên xem. Còn McCarty thì đã cầm sẵn cây shotgun và nấp sau tường chờ lúc anh ta đi ngang qua thì gọi "Chào Bob!" và kết liễu anh ta.[2][17] Kế hoạch vượt ngục của the Kid đẵ bị chậm 1 giờ vì hắn phải tìm cách gỡ bỏ cái còng chân sắt.[18] Sau đó, McCarty đã lấy một con ngựa gần đó và cưỡi ra khỏi thị trấn. Con ngựa này đã quay trở lại hai ngày sau đó.[19]

Cảnh sát trưởng Pat Garrett

77 ngày sau, Billy đã bị cảnh sát trưởng Pat Garrett bắn chết. Tên thật của ông là Patrick Floyd Garrett, sau một thời gian làm nghề săn bò rừng đã tới New Mexico và được bầu làm cảnh sát trưởng hạt Lincoln.

Chết

[sửa | sửa mã nguồn]

Biết tin McCarty đã vượt ngục và vẫn còn ẩn nấp trong vùng lân cận của Fort Sumner gần ba tháng sau khi trốn thoát, Pat Garrett cùng hai nghị sĩ đã lần theo dấu vết của Billy the Kid và lùng hỏi những cư dân của thị xã. Tình cờ ông gặp Pedro Maxwell (con trai của Nam tước Lucien Maxwell), người bạn đã cho Maxwell ở nhờ nhà và làm quen.[20] Tối hôm đó, Garrett tới ngôi nhà để nói chuyện với Maxwell. Gần nửa đêm, khi Garrett và Maxwell đang ngồi nói chuyện với nhau trong phòng ngủ tối tăm thì McCarty bước vào.[21] Có ít nhất hai giả thiết của những điều đã xảy ra tiếp theo:

Giả thuyết thứ nhất, McCarty bước vào và thấy có người nhưng hắn không nhận ra Garrett trong căn phòng thiếu ánh sáng. McCarty đã rút ngay khẩu súng và lùi lại, hỏi: "¿Quién es? ¿Quién es?" (Tiếng Tây Ban Nha: "Ai đó? Ai đó?").[21] Nghe giọng nói của McCarty, Garrett đã lấy khẩu súng lục của mình ra và nổ súng hai lần, viên đạn đầu tiên trúng vào phía trên bên trái tim của McCarty, giết chết hắn ta.[21] Còn ở giả thuyết thứ hai, McCarty cảm thấy có ai đó trong nhà nên mang theo một con dao vào nhà bếp. Hắn nhận thấy ai đó trong bóng tối, và thốt lên những từ "¿Quién es ¿Quién es??" và đúng lúc này McCarty bị bắn chết trong tư thế bị phục kích.

Ngôi mộ Billy the Kid tại Fort Sumner, New Mexico

Mặc dù sự phổ biến của câu chuyện đầu tiên vẫn còn, và miêu tả Garrett trong một môi trường ánh sáng tốt hơn, nhiều sử gia cho rằng giả thiết thứ hai có lẽ là chính xác nhất.[22] Có một giả thuyết khác cũng từng được đưa ra, trong đó nói rằng Garrett và đội của ông đã đặt bẫy McCarty. Gần đây nhất là khám phá trong tài liệu của Kênh Discovery, Billy the Kid: Unmasked, giả thuyết này cho rằng Garrett đã đi đến phòng ngủ của chị em Pedro Maxwell, Paulita, và lấy súng dọa sẽ bóp cò nếu cô la lên. Khi McCarty đến, Garrett đã ngồi chờ phía sau lưng Paulita và bắn the Kid.

McCarty đã được chôn vào ngày hôm sau tại nghĩa trang quân sự của Fort Sumner cũ, giữa những người bạn đồng hữu đã mất là Tom O'Folliard và Charlie Bowdre.[7] Một bia mộ chung duy nhất sau đó được dựng lên trên các ngôi mộ, đặt tên là William H. Bonney ở phía trái mộ, hai góc còn lại phía bên phải và phía dưới lần lượt là tên của O'Folliard và Bowdre, chữ "Pals" (bạn bè) cũng được khắc vào đó. Bia mộ đã bị đánh cắp và thu hồi lại ba lần kể từ khi được xây tại chỗ này trong những năm 1940, và toàn bộ khu mộ bây giờ đã kèm theo một tấm lồng thép bao quanh bên ngoài để tránh những trường hợp tương tự.[23]

Mặc dù là một tên tội phạm từng bị pháp luật tìm mọi cách tiêu diệt nhưng ngày nay, không ít người Mỹ vẫn rất tò mò về "Huyền thoại Billy the Kid". Bằng chứng là vào các ngày từ 17 đến 19 tháng 7 năm 1998, tại thị trấn Lincoln đã diễn ra một cuộc cắm trại lớn và gặp mặt thường niên giữa những người muốn tìm hiểu về the Kid.

Tay thuận

[sửa | sửa mã nguồn]
Bức ảnh in trên sắt ban đầu
Bức ảnh in trên sắt phản chiếu

Có nhiều giả định trong suốt thế kỷ 20 rằng Billy the Kid thuận tay trái. Nhận thức này được khuyến khích bởi bức ảnh tài liệu duy nhất của McCarty (một bức ảnh in trên sắt chưa rõ niên đại), trong đó hắn xuất hiện với bao đựng súng bên trái. (Tất cả súng trường Winchester Model 1.873 đã được thực hiện với các cửa khẩu xếp lên phía bên phải của người nhận: các "bức ảnh" thuận tay trái là một hình ảnh phản chiếu [24]). Thật vậy, khái niệm về một Billy thuận tay trái trở nên vững chắc, đến nỗi vào năm 1958, đã có một bộ phim tiểu sử của "the Kid" (diễn viên Paul Newman) mang tựa đề The Left Handed Gun.

Tuy nhiên, vào năm 1954, các sử gia phương Tây là James D. Horan và Paul Sann đã viết rằng McCarty "thuận tay phải và mang khẩu súng lục của ông về phía mông phải của mình [25]". Gần đây hơn, để phản ứng lại một câu chuyện từ tờ The Guardian, tờ báo đã nói rằng bức ảnh bằng sắt của McCarty chưa qua chỉnh sửa, Clyde Jeavons, một cựu phụ trách của bảo tàng Lưu trữ Phim ảnh và Truyền hình Quốc gia, trích dẫn công việc của họ và nói thêm:

Lỗi này sinh sản nói riêng đã xảy ra thường xuyên trong những cuốn sách và các ấn phẩm khác trong những năm qua rằng nó đã dẫn đến truyền thuyết rằng Billy Kid là thuận tay trái, mà không có bằng chứng. Ngược lại, các chứng cứ (cho xem hình ảnh của mình một cách chính xác) là rằng ông thuận tay phải: ông đeo súng lục của ông về hip quyền của mình với chỉ mông ngược ở vị trí vẽ thông thường thuận tay phải. Wallis đã viết trong năm 2007 rằng McCarty thuận cả hai tay.[26]

Hình ảnh trong văn hóa

[sửa | sửa mã nguồn]

Phim

[sửa | sửa mã nguồn]
  • Phim 1911 do Edith Storey đóng
  • Phim 1930 do Johnny Mack Brown
  • Phim 1938 do Roy Rogers đóng
  • Phim 1941 do Robert Taylor đóng
  • Phim 1943 do Jack Buetel đóng
  • Phim 1950 do Audie Murphy đóng
  • Phim 1958 do Paul Newman đóng
  • Phim 1966 do Chuck Courtney đóng
  • Phim 1972 do Michael John Pollard đóng
  • Phim 1973 do Kris Kristofferson đóng
  • Phim 1985 do Philip William "Phil" Daniels đóng
  • Phim 1988 do Emilio Estevez đóng
  • Phim 1989 do Val Edward Kilmer đóng
  • Phim 1990 do Emilio Estevez đóng
  • Phim 1999 do Erdal Yildiz đóng

Truyền hình

[sửa | sửa mã nguồn]
  • Clu Gulager đóng trong loạt phim 1960-1962

Chú thích

[sửa | sửa mã nguồn]
  1. ^ “Early Life”. aboutbillythekid.com. Truy cập ngày 5 tháng 8 năm 2008.
  2. ^ a b Wallis (2007), p. 244.
  3. ^ a b c Wallis (2007), p. 129.
  4. ^ Rasch (1995), p. 126.
  5. ^ Utley (1989), p. 15.
  6. ^ Wallis (2007), pp. 244–245.
  7. ^ a b Wallis (2007), pp. 249—250.
  8. ^ a b c d Wallis (2007), p. 6.
  9. ^ a b c Utley (1989), p. 2.
  10. ^ McCarty, Daniel. William Henry McCarty AKA Billy the Kid “Billy the Kid” Kiểm tra giá trị |url= (trợ giúp). rockincherokee.com. Truy cập ngày 27 tháng 8 năm 2009.
  11. ^ Wallis (2007), p. 14.
  12. ^ Wallis (2007), p. 16.
  13. ^ Utley (1989), p. 1.
  14. ^ Wallis (2007), pp. 52—56.
  15. ^ Wallis (2007), pp. 243—244.
  16. ^ “Deputy Sheriff James W. Bell”. The Officer Down Memorial Page, Inc. Truy cập ngày 4 tháng 8 năm 2008.
  17. ^ Burns (1953/1992), pp. 248—249.
  18. ^ Jacobsen, p. 232.
  19. ^ Wallis (2007), p. 245.
  20. ^ Wallis (2007), p. 246.
  21. ^ a b c Wallis (2007), p. 247.
  22. ^ O'Toole, Deborah. “Billy the Kid: Myths and Truths”. tripod.com. Truy cập ngày 4 tháng 8 năm 2008.
  23. ^ “Tourist Attractions”. Fort Sumner Chamber of Commerce. Truy cập ngày 4 tháng 8 năm 2008.
  24. ^ “Billy the Kid's Famous Photo”. NewMexico.org – Tourism Department. Bản gốc lưu trữ ngày 23 tháng 12 năm 2010. Truy cập 4 tháng 4 năm 2010.
  25. ^ Horan and Sann (1954), p. 57.
  26. ^ Qtd. in Mayes, Ian (ngày 3 tháng 3 năm 2001). “I kid you not”. The Guardian. Truy cập ngày 19 tháng 6 năm 2009.

Tư liệu

[sửa | sửa mã nguồn]
  • Burns, Walter Noble (1953/1992). The Saga of Billy the Kid. New York: Konecky & Konecky Associates. ISBN 1-56852-178-2
  • Jacobsen, Joel (1997). Such Men as Billy the Kid: The Lincoln County War Reconsidered. Lincoln, NE: University of Nebraska Press. ISBN 0-8032-7606-0
  • Nolan, Frederick (1965). The Life & Death of John Henry Tunstall. Albuquerque: University of New Mexico Press.
  • Rasch, Philip J. (1995). Trailing Billy the Kid. Stillwater, OK: Western Publications. ISBN 0-935269-19-3
  • Utley, Robert M. (1989). Billy the Kid: A Short and Violent Life. Lincoln, NE: University of Nebraska Press. ISBN 0-8032-9558-8
  • Wallis, Michael (2007). Billy the Kid: The Endless Ride. New York: W. W. Norton. ISBN 0-393-06068-3

Đọc thêm

[sửa | sửa mã nguồn]
  • Nolan, Frederick (2007). Tascosa: Its Life and Gaudy Times. Lubbock, TX: Texas Tech University Press.
  • Trachman, Paul (1974). The Old West: The Gunfighters. New York: Time-Life Books.
  • Tuska, John (1983). Billy the Kid, A Handbook. Lincoln, NE: University of Nebraska Press. ISBN 0-8032-9406-9

Liên kết ngoài

[sửa | sửa mã nguồn]
Lấy từ “https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Billy_the_Kid&oldid=71352438”