Xem mã nguồn của Đảo

[[Tập tin:Island Pokonji Dol.jpg|nhỏ|phải|300px|Đảo nhỏ [[Pokonji Dol]] nằm trong [[biển Adriatic]]]]
'''Đảo''' là phần đất được bao quanh hoàn toàn bởi [[nước]] nhưng không phải là [[lục địa]]; tuy vậy, không có [[kích thước]] chuẩn nào để phân biệt giữa đảo và lục địa.<ref>{{Chú thích web |url=http://geography.about.com/od/learnabouttheearth/a/australiagreenlandcontinents.htm |tiêu đề=Greenland and Australia - Is Greenland a Continent? Why is Australia a Continent? |nhà xuất bản=About.com |ngày tháng= |ngày truy cập=2012-11-10 |ngôn ngữ=en |archive-date=2012-11-18 |archive-url=https://web.archive.org/web/20121118170836/http://geography.about.com/od/learnabouttheearth/a/australiagreenlandcontinents.htm |url-status=dead }}</ref>

Điều 121 của [[Công ước Liên Hợp Quốc về Luật biển]] đưa ra định nghĩa "đảo" cụ thể hơn, theo đó đảo "là vùng đất tự nhiên có nước bao bọc, khi [[thủy triều]] lên vùng đất này vẫn ở trên mặt nước."<ref>{{Chú thích web |url=http://biengioilanhtho.gov.vn/TempFiles/ConguocLuatbien1982.pdf |tiêu đề=Công ước Liên Hợp Quốc về Luật biển [bản dịch tiếng Việt] |nhà xuất bản=Trang thông tin điện tử về Biên giới lãnh thổ |ngày truy cập=2012-08-29 |archive-date = ngày 27 tháng 10 năm 2012 |archive-url=https://www.webcitation.org/6BiTXX7u7?url=http://biengioilanhtho.gov.vn/TempFiles/ConguocLuatbien1982.pdf |url-status= }}Lưu trữ bởi WebCite® tại.</ref>

Có thể phân loại đảo tự nhiên thành hai nhóm chính là [[đảo lục địa]] và [[đảo đại dương]]. Ngoài ra, còn có [[đảo nhân tạo]].

== Đảo lục địa ==
[[Tập tin:Isla Brasilera 57.62646W 30.18248S.jpg|nhỏ|300px|Đảo Brasilera nằm giữa sông ở biên giới [[Brasil]], [[Uruguay]] và [[Argentina]].|thế=]]
'''Đảo lục địa''' là một phần đất đai nằm trên thềm lục địa của một lục địa nào đó, ví dụ:
* Nằm trên thềm lục địa châu Âu có [[đảo Anh]], [[đảo Ireland]], [[Sicilia|đảo Sicilia]]
* Nằm trên thềm lục địa châu Mỹ có [[Greenland|đảo Greenland]]
* Nằm trên thềm lục địa châu Á có [[Sumatra|đảo Sumatra]], [[Borneo|đảo Kalimantan]]

Có một loại đảo lục địa đặc biệt được hình thành khi lục địa bị đứt gãy được gọi là đảo tiểu lục địa. Những đảo tiểu lục địa nổi tiếng là [[New Zealand]] ([[đảo Bắc (New Zealand)|đảo Bắc]] và [[đảo Nam (New Zealand)|đảo Nam]]), [[Madagascar|đảo Madagascar]].

Ngoài ra, còn có thể kể đến loại đảo được hình thành do vật chất lắng đọng khi thủy lưu chảy chậm. Ở biển, các [[hải lưu]] làm lắng đọng [[cát]] lên [[thềm lục địa]], tạo nên các [[đảo chắn]]. Tương tự, ở lưu vực các con sông lớn hoặc châu thổ sông, có thể bắt gặp một số đảo nhỏ nổi giữa dòng. Một số đảo này chỉ tồn tại tạm thời và có thể biến mất khi lưu lượng hoặc tốc độ chảy của dòng nước thay đổi, trong khi một số khác thì vẫn tồn tại lâu dài tại đó.

== Đảo đại đương ==
'''Đảo đại dương''' là loại đảo không nằm trên [[thềm lục địa]]. Đa phần số đảo này được hình thành từ hoạt động của [[núi lửa]]; một số đảo lại được tạo nên từ các kiến tạo khi mảng địa chất dịch chuyển và nâng đáy đại dương lên khỏi mặt nước, ví dụ đảo [[Macquarie]] gần [[Nam Cực]], trong khi một số khác lại được [[san hô]] tạo nên.

=== Đảo núi lửa ===
[[Đảo núi lửa]] là những hòn đảo được hình thành do sự hoạt động của [[núi lửa]], phun trào ra [[dung nham]]. Khối lượng lớn dung nham được phun lên, sau đó nguội dần, tạo thành những hòn đảo.

[[Tập tin:Sarigan Aerial.jpg|nhỏ|300px|Đảo núi lửa Sarigan thuộc [[quần đảo Bắc Mariana]]]]
Các đảo đại dương có nguồn gốc núi lửa khá đa dạng về cách thức hình thành. 
* Loại thứ nhất được tìm thấy trên vòng cung đảo núi lửa. Những đảo này nổi lên từ các núi lửa khi mảng địa chất bị hút chìm (''subduction'') xuống dưới một mảng địa tầng khác. Ví dụ: [[quần đảo Mariana]], [[quần đảo Aleut]] và phần lớn [[Tonga]] thuộc [[Thái Bình Dương]].
* Loại thứ hai hình thành khi đứt gãy đại dương vươn khỏi mặt biển. Ví dụ: [[Iceland]] và [[Jan Mayen]] ở [[Đại Tây Dương]].
* Loại thứ ba hình thành ngay trên các điểm nóng núi lửa. Một mảng địa chất dịch chuyển lên phía trên của điểm nóng núi lửa, sau đó nứt gãy ra, khiến dung nham phun lên và tạo thành mỗi chuỗi các hòn đảo. Sau một khoảng thời gian lâu dài với các tác động của chuyển động đẳng tĩnh và xói mòn, cuối cùng các đảo này chìm xuống và trở thành các núi biển. Sự dịch chuyển của mảng địa chất trên điểm nóng núi lửa tạo nên chuỗi đảo nằm dọc theo hướng di chuyển của mảng địa chất, ví dụ [[quần đảo Hawaii]] và [[quần đảo Australes]] thuộc Thái Bình Dương, [[đảo Surtsey|Surtsey]] thuộc Đại Tây Dương.

=== Đảo san hô ===
{{Chính|Rạn san hô vòng|Đảo san hô}}
[[Tập tin:Saint Martin's Island.JPG|nhỏ|300px|Đảo Saint Martin là một [[đảo san hô]] của [[Bangladesh]].|thế=]]
[[Đảo san hô]] là loại đảo nhiệt đới được hình thành từ khung [[san hô]] và các [[sinh vật]] có liên quan với san hô đó.<ref>{{Chú thích web |url=http://www.britannica.com/EBchecked/topic/137072/coral-island |tiêu đề=Coral island |nhà xuất bản=Encyclopædia Britannica |ngày truy cập=2012-08-29 |ngôn ngữ=en}}</ref> Loại đảo này thường gặp ở những khu vực biển nông hoặc xung quanh đảo núi lửa.

[[Rạn san hô vòng]] hay rạn vòng, [[ám tiêu]] san hô vòng (''atoll'') là một loại hình thể gồm một vòng san hô rào lấy một vụng biển ([[phá]] nước) ở giữa.<ref name="ci">{{Chú thích web |url=http://www.britannica.com/EBchecked/topic/41543/atoll |tiêu đề= Atoll (coral reef) |nhà xuất bản=Encyclopædia Britannica |ngày truy cập=2012-08-29 |ngôn ngữ=en}}</ref> Theo [[Charles Darwin]], loại cấu tạo này thành hình khi một [[đảo núi lửa]] bị xói mòn và chìm xuống nước, để lại vành san hô có dạng vòng đã phát triển xung quanh [[đảo núi lửa]] từ trước đó. Có nhiều rạn vòng chìm ngập dưới mặt biển khi thủy triều lên; tại những chỗ cao trên vành san hô, có thể nổi lên những đảo thấp và phẳng.<ref name="ci" /> Một số tài liệu dùng thuật ngữ "đảo san hô vòng" thay cho rạn vòng, nhưng cách gọi này không bao quát bản chất vì đảo san hô (nếu có) chỉ là một phần của toàn thể rạn san hô đang đề cập.<ref name="ci" />

Trong [[biển Đông]] có hai quần đảo là [[Quần đảo Hoàng Sa|Hoàng Sa]] và [[Quần đảo Trường Sa|Trường Sa]]. Nơi đây tuy có rất nhiều rạn đá san hô nói chung (trong đó các rạn vòng) nhưng chỉ có một vài đảo san hô và [[cồn (biển)|đảo cát]] nhỏ. Việc sử dụng khái niệm "đảo" một cách tuỳ tiện sẽ dẫn đến nhầm lẫn về bản chất địa lý.

== 10 đảo lớn nhất thế giới ==
{| class="wikitable"
|+
|-
!Tên!!Diện tích<br />(km²)!!Quốc gia
|-
|[[Greenland]]||2.130.800 ||{{GRL}} thuộc {{DEN}}
|-
|[[New Guinea]]||785.753 ||{{IDN}} và {{PNG}}
|-
|[[Borneo]]||748.168 ||{{BRU}}, {{IDN}} và <br /> {{MAS}}
|-
|[[Madagascar]]||587.713 ||{{MAD}}
|-
|[[Đảo Baffin]]||507.451 ||{{CAN}}
|-
|[[Sumatra]]||443.066 ||{{IDN}}
|-
|[[Honshu]]||225.800 ||{{JPN}}
|-
|[[Đảo Anh]]||218.595 ||{{UK}}
|-
|[[Đảo Victoria]]||217.291 ||{{CAN}}
|-
|[[Đảo Ellesmere]]||196.236 ||{{CAN}}
|-
|}
<!--
==Các hòn đảo ở Việt Nam==
:''Xem chi tiết tại [[Danh sách các đảo ở Việt Nam]]''
Đây là một số đảo và quần đảo nổi tiếng tại Việt Nam
*Đảo [[Phú Quốc]] ([[Kiên Giang]]) - [[vịnh Thái Lan]])
*Đảo [[Cát Bà (quần đảo)|Cát Bà]] ([[Hải Phòng]]) - [[vịnh Bắc Bộ]] 
*[[Quần đảo Hoàng Sa]] ([[Đà Nẵng]])
*[[Quần đảo Trường Sa]] ([[Khánh Hoà]])
-->

== Đảo Việt Nam ==
{{Chính|Danh sách đảo ở Việt Nam}}
* [[Bạch Long Vĩ]]
* [[Quần đảo Cát Bà]]
* [[Cồn Cỏ]]
* [[Quần đảo Hoàng Sa]]
* [[Lý Sơn]]
* [[Phú Quý]]
* [[Quần đảo Trường Sa]]
* [[Côn Đảo]]
* [[Phú Quốc]]
* [[Cù Lao Xanh]]

== Chú thích ==
{{thể loại Commons|Islands}}
{{Tham khảo|30em}}

[[Thể loại:Đảo| ]]
[[Thể loại:Địa lý học]]
[[Thể loại:Địa mạo đại dương và duyên hải]]
[[Thể loại:Địa mạo sông]]
[[Thể loại:Thuật ngữ hải dương học]]