Tăng Tử
Tăng Tử (曾子), tên thật là Tăng Sâm (曾参) (505 TCN - 435 TCN), tự là Tử Dư (子輿), người Nam Vũ thành, nước Lỗ (nay là huyện Bình Ấp, tỉnh Sơn Đông), là học trò xuất sắc của Khổng Tử; Tăng Sâm nhỏ hơn Khổng Tử 46 tuổi. Ông là một người chí hiếu với cha mẹ, người đời sau liệt ông vào một trong "Nhị thập tứ hiếu" (hai mươi tư tấm gương hiếu thảo) vì truyền thuyết mẹ ông khi cắn ngón tay mà ông động lòng. Tăng Tử kế thừa và phát triển thêm tư tưởng của Khổng Tử, tư tưởng của Tăng Tử đề cao chữ Hiếu, Tín. Ông thường nói: "mỗi ngày ta xét thân ta ba việc: - Nhận làm thay người ta việc gì, ta có thực tâm làm không? - Cùng với bè bạn giao ước điều gì, ta có thất tín không? - Thầy dạy ta những gì, ta có nghiên cứu học tập không?"[1] Ông làm ra sách Đại học gồm 10 thiên và là một trong Tứ thư của Nho gia. Học trò của Tăng Sâm là Khổng Cấp, cùng Nhan Hồi, Mạnh Tử và chính ông là Tứ phối của Nho gia, cũng là đại biểu xuất sắc của phái Nho gia. Khổng Cấp (hay Tử Tư) làm ra sách Trung Dung trong Tứ thư (cùng với Luận Ngữ, Đại Học, Mạnh Tử).
Tăng Tử 曾子 | |
---|---|
Tên húy | Tăng Sâm |
Tên chữ | Tử Dư |
Thông tin cá nhân | |
Sinh | |
Tên húy | Tăng Sâm |
Ngày sinh | 504 TCN |
Nơi sinh | Trung Quốc |
Mất | 435 TCN |
Giới tính | nam |
Gia quyến | |
Thân phụ | Zeng Dian |
Học vấn | |
Thầy giáo | Khổng Tử |
Học sinh | Khổng Cấp |
Nghề nghiệp | nhà triết học, nhà văn |
Tôn giáo | Nho giáo |
Quốc gia | Lỗ |
Quốc tịch | Lỗ |
Thời kỳ | Xuân Thu |
Có lần bà mẹ đánh ông, ông khóc nức nở. Ngạc nhiên bà mẹ dừng roi và hỏi: Sao từ trước đến nay ta đánh chẳng bao giờ con khóc mà hôm nay con lại khóc?
Thưa mẹ- mấy lần trước con đau nên biết mẹ còn khỏe nay con không thấy đau nữa nên thương mẹ đã già yếu. Ông thật là người con chí hiếu!
Ngữ lục
sửa- Chim trước lúc chết , cất tiếng bi thương; người trước lúc chết, lời nói chân thực[2].
Chú thích
sửa- ^ Luận ngữ, Thiên 1: Học nhi: 曾子曰:「吾日三省吾身:為人謀,而不忠乎?與朋友交,而不信乎?傳,不習乎?」
- ^ Tứ thư, Nhà xuất bản Quân đội Nhân dân, Hà Nội, 2003, trang 262
Liên kết ngoài
sửa