A     B     C     D     E     F     G     H     I     J     K     L     M     N     O     P     Q     R     S     T     U     V     W     X     Y     Z  

 


beschrijving

Speeljachten


Ontwerp voor een "Heerenzeiljagt" van het type der Statenjachten door I de Vlaming 1759

 


Amsterdam kende in de tweede helft van de 17e eeuw al vier jachthavens.
17e eeuws speeljacht, een spiegeljagt; gravure van Salomon Savery.
De twee masten voerden ieder een bezaanzeil met korte gaffel en werden typisch Hollands met ��n val gehesen. Uit een toelichtende catalogus [tentoonstelling 1974-1975] van het scheepvaartmuseum Amsterdam: "De kunstenaar toont nadrukkelijk het element van amusement door de aanwezigheid van vrouwen en drank".


Prent van de Amsterdammer Salomon Savery.
Opvallend bij de scheepjes is de zeer ver naar voren geplaatste mast met bezaanzeil dat wel aan de korte gaffel is gemarld, maar niet aan de giek.

Een weischuit.
Detail van een ongesigneerd schilderij toegeschreven aan Jan T.Blanckerhoff

 


Een speeljacht met z.g.n. roedetuig, tegenwoordig Bermudatuig genoemd. Een torentuig aan een achteroverhellende enigszins buigzame mast (roede). Er zijn weinigs afbeeldingen bekend. Deze komt van een "Caerte ende descriptie vanden grooten verdroncken Zuydt-Hollantschen Waert". De kaart uit 1747 is een kopie van het origineel dat toen al 120 jaar oud was.

 


Geen speeljacht, maar wel fraai snijwerk. In de collectie van Het Dordrechts Museum komt een enorm schilderij van Adam Willaerts voor met de titel: "Gezicht op Dordrecht over de Merwede" [1629]. Hierop zien we o.a. dit jachtje met roedetuig dat door wetsdienaren gebruikt werd om langsvarende schepen te praaien. De trompetter voorin waarschuwde het schip dat het moest bijdraaien voor controle.

 


Handzaam roei-zeilbootje: Een jol met fraai snijwerk, boegleeuwtjes en roerkop.

 

 


De Mary, het geschenk van het stadsbestuur van Amsterdam aan de pas gekroonde koning Karel II.
Het boegbeeld was een eenhoorn en wulf en hakkebord waren voorzien van verguld beeldhouwwerk.

 


Fragment van een tekening van Abraham Storck, 1635-1710. Scheepvaartmuseum Amsterdam.

Op de achtergrond de "Mary". Op de voorgrond een kleiner bezaanjacht eveneens door Amsterdam aan de Engelse koning geschonken en door de Engelsen "The bezaan" genoemd.

 

 


Speeljachten bij de Amsterdamse overtoom. Tekening van Cornelis Claesz van Wieringen, 1601. Teylers Museum Haarlem

 


Zaans tentjacht met elegant gezelschap circa 1840. Litho van H.Greven.

 


Verkoping van een �kop-sloep� op 10 december 1810 te Amsterdam. Stadsarchief Amsterdam.
De items uit de inventaris wijzen erop dat het hier gaat om een speeljacht, met een gebeeldhouwde roerkop.
Mogelijk een hekjacht zoals hieronder.

 


Een hekjacht ontleend haar naam aan het open hek (statie) op het achterschip. Model Rijksmuseum.