Fenerbahche
Fayl:Fenerbahçe.svg | ||||
Toʻliq nomi |
Fenerbahçe Spor Kulübü (Fenerbahçe Sports Club) | |||
---|---|---|---|---|
Laqabi | Andoza:Unbulleted indent list | |||
Qisqa nomi |
| |||
Asos solingan | 3-may, 1907-yil[lower-alpha 1][1][2] | as Phener-Bagtche Association Football Club|||
Şükrü Saracoğlu Stadium | ||||
Sigʻimi | 47,544 (all-seater)[3] | |||
President | Ali Koç | |||
Head coach | José Mourinho | |||
Liga | Andoza:Turkish football updater | |||
Oʻrni | Andoza:Turkish football updater | |||
Vebsayti | Klub sayti | |||
| ||||
Fenerbahche (turkcha: Fenerbahçe Spor Kulübü), – 1907 yilda asos solingan, Turk futbolining eng muhim klublaridan biridir. Turkiya chempionatida eng koʻp marta kubok olgan. Jamoa ranglari sariq va lojuvard. Jamoaning oʻz maydoni Fenerbahche Shukru Sarachog'lu Stadioni hisoblanadi.
Fenerbahche Basketbol Jamoasi 2017 Euroleague chempioni bolgan va Turkiya basketbol tarixidagi eng katta muvaffaqiyatni qozongan.
Tarixi
[tahrir | manbasini tahrirlash]1907-1923-yillar. Dastlabki yillar
[tahrir | manbasini tahrirlash]Klub rasman 1907-yilda tashkil etilgan, ammo uning ildizlari 1899-yilga borib taqaladi. 19-asrning oxirida Usmonlilar imperiyasida har qanday sport va madaniy jamiyatlar faoliyati taqiqlangan edi.
Sulton Abdulhamid II har qanday manfaatlar uyushmalaridan qoʻrqardi, ularni monarxiya uchun tahdid deb hisoblardi. 1899-yilda Kadikoʻy viloyati aholisi "Qora paypoqlar FC" nomini berib, jamoa tuzishga qaror qilishgan; tez orada tarqalib ketgan. 1902-yilda ular yana jamoani yigʻishgan, bu safar Kadikoʻy futbol klubi deb nomlangan, ammo bu jamoa Turkiya futboli tarixida birinchi boʻlish niyatida emas edi. Uchinchi urinish muvaffaqiyatli boʻldi. 1907-yilda, bahor kunlarining birida choy stolida Ziya Songulen va Enver Necip Akaner Fenerbahche sport klubini yaratishga qaror qilishdi. Bu sport jamiyati ham muammoga duch kelmaslik uchun yashirincha tuzilgan. Sulton Abdulhamid II davridagi qonunlarga koʻra, yoshlarga klublar tuzish va ingliz futboli oʻynash taqiqlangan. Klubning birinchi prezidenti etib Ziyo Songulen, klubning birinchi bosh kotibi Aetullah Bey, sardorlik lavozimiga esa Enver Nejip Akaner saylangan[4].
Fenerbahche jamiyatining faoliyati 1908-yilgi islohotgacha, barcha futbol klublari rasman qonuniy roʻyxatdan oʻtgunga qadar noqonuniy edi. Klub Kadiko'y Moda shahridagi Besbuik koʻchasida asos sola boshlagan. Dastlab, jamoaning ranglari sariq va oq edi, ammo 1909-yilda ular sariq va toʻq koʻk rangga oʻzgartirilgan, klub shu kungacha ushbu rang ostida ishlaydi. Fenerbahche 1909-yilda Istanbul ligasiga kirdi va musobaqaning birinchi yilida beshinchi oʻrinni egallagan[5].
Qoʻlga kiritilgan chempionlik va kuboklar
[tahrir | manbasini tahrirlash]Yevropa chempionatlari:
- Balkan Kupası Şampiyonluğu (1): 1966—1967
Turkiya chempionati:
- Turkiya ligasi (16): 1959, 1960-61, 1963-64, 1964-65, 1967-68, 1969-70, 1973-74, 1974-75, 1977-78, 1982-83, 1984-85, 1988-89, 1995-96, 2000-01, 2003-04, 2004-05, 2006-07
- Otaturk Kubogi (2): 1964, 1998
- Prezident kubogi (6): 1968, 1973, 1975, 1984, 1985, 1990
- Boshvazir kupası (8): 1945, 1946, 1950, 1973, 1980, 1988, 1992, 1998
- Turkiya kubogi (4): 1967-68, 1973-74, 1978-79, 1982-83
- TSYD kubogi (12): 1969, 1973, 1975, 1976, 1978, 1979, 1980, 1982, 1985, 1986, 1994, 1995
- Turkiya chempioni (3): 1932-33, 1934-35, 1943-44
- Donanma Kubogi (4): 1982, 1983, 1984, 1985
- Istanbul Ligasi (11): 1911-12, 1913-14, 1914-15, 1929-30, 1932-33, 1934-35, 1935-36, 1936-37, 1943-44, 1946-47, 1947-48
- Istanbul Professional ligasi (3): 1952-53, 1956-57, 1958-59
- Istanbul Havaskorlar Ligasi (1): 1914-15
- Istanbul Juma Ligasi (2): 1920-21, 1922-23
- Istanbul Kubogi (1): 1944
- Istanbul shildi (4): 1930, 1934, 1938, 1939
- Milli Küme (6): 1936-37, 1939-40, 1942-43, 1944-45, 1945-46, 1949-50
- Spor-Toto Kubogi (1): 1967
Fenerbahçeʼning mashhur oʻyinchilari
[tahrir | manbasini tahrirlash]- Netherlands Robin van Persie
- Brazil Aleks de Souza
- Argentina Ariel Ortega
- Turkey Aykut Qojaman
- Denmark Brian Steen Nielsen
- Turkey Jon Bartu
- Turkey Jamil Turan
- Turkey Jihod Arman
- England Dalian Atkinson
- Bosnia and Herzegovina Elvir Bolich
- Turkey Elvir Bo'lich
- Turkey Engin Verel
- Turkey Erjan Aktuna
- Turkey Erdog'on Shenay
- Israel Haim Revivo
- Nigeriya Jay-Jay Okocha
- Denmark Jes Hogh
- Sweden Kennet Andersson
- Turkey Lefter Kuchukandonyadis
- Xorvatiya Milan Rapaich
- France Nicolas Anelka
- Turkey Og'uz Chetin
- Turkey Ogun Altiparmoq
- Netherlands Pierre van Hooijdonk
- Turkey Ridvan Dilmen
- Turkey Rushtu Rechber
- Turkey Selchuk Yula
- Ukraine Sergei Rebrov
- Turkey Sarhot Aqin
- Ghana Stephen Appiah
- Turkey Shenol Birol
- Turkey Tanju Cholak
- Germany Toni Schumacher
- Turkey Tunjoy Shanli
- Turkey Turhan Sofuog'lu
- Nigeriya Uche Okechukwu
- Romania Viorel Moldovan
- Brazil Washington Stecanelo Cerqueira
- Turkey Zeki Rizo Sporel
- Turkey Ziya Shengul
- Montenegro Zoran Mirkovich
Gʻolib boʻlgan muhim oʻyinlari
[tahrir | manbasini tahrirlash]Fenerbahçe – Galatasaray tarixiy oʻyinlari
[tahrir | manbasini tahrirlash]- 10.02.1933 – İstanbul Ligasi (Taksim Stadı) 5-1
- 23.02.1935 – İstanbul Ligasi (Fenerbahçe Stadı) 6 – 1
- 12.12.1976 – Deprem Kubogi (Ankara 19 Mayıs Stadı) 6 – 1
- 16.08.1980 – TSYD Kubogi (İnönü Stadı) 5 – 0
- 03.05.1989 – Turkiya Kubogi (Ali Sami Yen Stadı) 4 – 3 (ilk yarı 0-3)
- 08.09.1996 – Turkiya Ligasi (Ali Sami Yen Stadı) 4-0
- 06.11.2002 – Turkiya Ligasi (Fenerbahçe Şükrü Saracoğlu) 6 – 0
- 22.04.2006 – Turkiya Ligi (Fenerbahçe Şükrü Saracoğlu) 4 – 0
Yevropadagi tarixiy oʻyinlar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- 1968 – Fenerbahche 2 – 1 Manchester City (Chempionlar Ligasi Kubogi 1. Tur saralash oʻyini)
- 1985 – Bordeaux 2 – 3 Fenerbahçe (Chempion jamoalar kubogi 1. Tur saralash oʻyini)
- 1996 – Manchester United 0 – 1 Fenerbahçe (Chempionlar Ligasioʻyini) (30 Ekim 1996' daki bu maçta, Fenerbahçe, Manchester United jamoasini 40 yilda ilk bor oʻz maydonida magʻlub qilgan jamoa boʻldi. Bu tarihi maçta Fenerbahçeʼnin golünü Elvir Boliç atmıştır.)
- 1998 – Fenerbahche 1- 0 Parma (Uefa 2. Saralash bosqichi)(Shu mavsumda Parma UEFA kubogini qoʻlga kiritdi)
- 2001 – Fenerbahche 2 – 1 Glasgow Rangers (Chempionlar Ligasi 3. saralash bosqichi)
- 2004 – Fenerbahche 1 – 0 Sparta Prag (Chempionlar ligasi oʻyini)
- 2004 – Sparta Prag 0 – 1 Fenerbahche (Chempionlar ligasi oʻyini)
- 2004 – Fenerbahche 3 – 0 Manchester United (Chempionlar ligasi oʻyini)
- 2005 – Fenerbahche 3 – 0 PSV Eindhoven (Chempionlar ligasi oʻyini)
- 2006 – Fənərbaxcha 3 – 0 Palermo (Uefa Kuboku)
- 2007 – Fənərbaxcha 1 – 0 Anderleht (Çampionlar Liqası oyunu)
- 2007 – Fənərbaxcha 2 – 0 Anderleht (Çampionlar Liqası oyunu)
- 2007 – Fənərbaxcha 1 – 0 Inter (Çampionlar Liqası oyunu)
- 2007 – Fənərbaxcha 2 – 0 PSV Eindhoven (Çampionlar Liqası oyunu)
- 2008 – Fənərbaxcha 3 – 2 Sevilla (Çampionlar Liqası oyunu)
- 2008 – Fənərbaxcha 2 – 1 Chelsea (Çampionlar Liqası oyunu)
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ „Fenerbahçe Tarihi“ [History of Fenerbahçe] (tr). Fenerbahçe S.K.. Qaraldi: 2021-yil 2-iyul.
- ↑ „Atatürk ve Fenerbahçe“ [Atatürk and Fenerbahçe] (tr). Fenerbahçe S.K.. Qaraldi: 2021-yil 2-iyul.
- ↑ „Ülker Stadyumu Fenerbahçe Şükrü Saracoğlu Spor Kompleksi“ (tr). Fenerbahçe S.K.. Qaraldi: 2018-yil 4-mart.
- ↑ „Fenerbahçe, Şampiyonlar Ligi’ne katılamayacak“. 2015-yil 10-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2011-yil 26-avgust.
- ↑ „Hollandalı Teknik Adam Dirk Advocaat İmzaladı“. 2016-yil 20-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 7-may.
Havolalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- Fenerbahche Spor Kulubü Rasmiy sahifasi- http://www.fenerbahce.org
- Fenerbahche ishqibozlar klubi- http://www.fenerlikurekciler.com (Wayback Machine saytida 2012-02-27 sanasida arxivlangan)
- Fenerbahche Kart Rasmiy sahifasi- http://www.fenerbahce.com.tr (Wayback Machine saytida 2015-01-31 sanasida arxivlangan)
- Fenerium – http://www.fenerium.com.tr
- Fenerbahche TV – http://www.fb.tv (Wayback Machine saytida 2006-10-04 sanasida arxivlangan)
- Fenerbahche Gazetasi – http://www.fenerbahcegazetesi.com (Wayback Machine saytida 2007-10-24 sanasida arxivlangan)
- Fenerlist – http://www.fenerlist.org (Wayback Machine saytida 2021-01-28 sanasida arxivlangan)
- 1907 Fenerbahche Assosiasiyasi – http://www.1907.org
- Talaba Fenerbahcheliklar Assosiasiyasi- http://www.1907unifeb.org
- Fenerbahche Portali – http://www.fenerbahce.com
- Fenerbahche Respublikasi – http://www.fenerbahcecumhuriyeti.org (Wayback Machine saytida 2018-12-24 sanasida arxivlangan)
- Alper Duruk’ning Fenerbahçe Arxivi – http://www.turkfutbolu.net/fenerbahce.html (Wayback Machine saytida 2006-07-22 sanasida arxivlangan)
- Fenerbahçe Taʼlim muassasalari- http://www.fenerbahce.k12.tr
- Fenerbahçe Sugʻurta- http://www.fenerbahcesigorta.com (Wayback Machine saytida 2022-03-16 sanasida arxivlangan)
- BocaFener: Ikki chempion klubning hamkorlikdagi sahifasi- http://forum.bocafener.net/ (Wayback Machine saytida 2006-07-19 sanasida arxivlangan)
- kupa6 : Fenerbahçe tarafdorlari sahifasi http://www.kupa6.com (Wayback Machine saytida 2019-07-19 sanasida arxivlangan)
- Yosh Fenerbahcheliklar http://www.gencfb.org/
- 12 raqamli Fenerbahche tarafdorining sayti Taraftarının Sitesi http://www.taraftar12.com/
- Fenerbahche Ulkerspor Basketbol Portali http://www.fenerbahceulkerspor.org/ (Wayback Machine saytida 2018-12-29 sanasida arxivlangan)
- Devrimchi Fenerbahcheʼliklarning Forum Sahifasi http://www.fenerbahche.biz/ (Wayback Machine saytida 2008-03-22 sanasida arxivlangan)
- Fenerbahche Fanatlarining sayti http://www.fenertribun.com (Wayback Machine saytida 2010-06-18 sanasida arxivlangan)
- Feneristanbul : Fenerbahche Istanbul sahifasi http://www.feneristanbul.com (Wayback Machine saytida 2009-08-15 sanasida arxivlangan)
Manba xatosi: <ref>
tags exist for a group named "lower-alpha", but no corresponding <references group="lower-alpha"/>
tag was found