Эчтәлеккә күчү

Li Honcañ

Wikipedia — ирекле энциклопедия проектыннан ([http://tt.wikipedia.org.ttcysuttlart1999.aylandirow.tmf.org.ru/wiki/Li Honcañ latin yazuında])
Li Honcañ
qıt. 李鴻章
Cili namestnigı[en]
Tuu: 15 fevral 1823(1823-02-15)
Tuu urını: Hefey[en]
Ülem: 7 noyäber 1901(1901-11-07) (78 yäş)
Ülem urını: Beyciñ[1]
Xärbi xezmät
Däräcä: admiral häm general[2]
Büläklär:

İkelätä ajdaha ordenı Patşa Viktorian ordenınıñ Zur tärese Qızıl börket ordenınıñ Zur tärese

Li Honcañ (qıt. trad. 李鴻章, qıt. ğad. 李鸿章, pinyin Lǐ Hóngzhāng; 1823 yılnıñ 15 fevrale, Hefey[en] — 1901 yılnıñ 7 noyäbre, Beyciñ) — XIX ğasırnıñ Çiñ imperiäseneñ iñ abruylı sanovniklarınıñ berse.

Biografiäse

[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Berençe tapqır Li Honcañ taypinnar kütäreleşen[en] bastıruda ayırılıp torğan häm 1867 yılda Ciañsu[en] häm Anhuey[en] provinsiäläre namestnigı itep bilgelängän[3]. 1868 yılda niancunnar kütäreleşen[en] basqan, monıñ öçen sarı kofta, tawis qäläme häm täxet warisı tärbiäçese isemenä layıq bulğan.

1870 yılda Cili provinsiäse namestnigı[en] bulğan häm Täncin şähärendä urnaşqan. Ul üz torışın Qıtaynıñ iñ bay keşeläre arasına kerü öçen qullanğan: opium mäke säwdäsendä monopoliä urnaştırğan häm cawaplı postlarğa tuğannarın kütärgän.

1876 yılnıñ 21 avgustında Li Honcañ Çifu konvensiäsen[en] imzalağan[4]. XIX ğasırnıñ soñğı unyıllıqlarında awır awıru Li faktik räweştä Qıtaynıñ tışqı säyäsäte belän citäkçelek itkän. Näq menä ul Yaponiä belän Şimonoseki tınıçlıq kileşüwen[en] (1895) häm Räsäy imperiäse häm Qıtay arasında berlek kileşüwen[en] (1896) imzalağan, şunıñ näticäsendä anıñ iseme Qıtay tarixında tigez bulmağan kileşülär[en] çorındağı kimsetülär sinonimına äwerelgän. E. Uxtomskiynıñ[en] memuarları buyınça, kileşüne imzalarğa rizalıq birgän öçen aña Räsäy xökümätennän öç million sum külämendä rişwät wäğdä itelgän (ber genä ala alğan[5]).

Anıñ Mäskäwgä vizitına Mäsnitskaya uramındağı Çäy yortı[ru] Qıtay stilendä bizälgän.

1896 yılnıñ 18 (30) mayında Xodınka qırında faciğä[en] bulğan, anıñ näticäsendä meñnän artıq keşe häläq bulğan. Şul uq könne kiç belän Fransiä ilçelegendä II Nikolay tac kiüwe[en] säbäple bäyräm balı planlaştırılğan. Böyek kenäz Aleksandr Mixayloviç[en] patşanı balğa barmasqa kündergän, ämmä II Nikolay, şulay da, anda bulğan. Awrupa turnese waqıtında Qıtay imperator komissarı Li Honcañ waqiğalarnıñ iñ kürenekle şahitı bulğan[6].

1900 yılda Sigez däwlät alyansı[en] belän İhetuan kütäreleşenä[en] reaksiä turında söyläşülär alıp barğan. Ul şulay uq imperatritsa Tsısinı[en] Yomğaqlaw protokolın[en] eşlägändä täqdim itkän.

İskärmälär

[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
  1. ↑ Union List of Artist Names.
  2. ↑ Czech National Authority Database.
  3. ↑ Ли-Хун-Чжан // Брокгауз һәм Ефрон энциклопедик сүзлеге: 86 томда (82 том һәм 4 өстәмә). Санкт-Петербург: 1890—1907.
  4. ↑ Гримм Э. Д. Сборник договоров и других документов по истории международных отношений на Дальнем Востоке (1842—1925), М., 1927.
  5. ↑ «Независимая газета», 22 февраля 1996 г.
  6. ↑ Ferro, Marc (1991). Nicholas II: Last of the Tsars. Harmondsworth: Viking UK. pp. 37–38. "A total of 1,282 corpses were collected from the scene, and the injured numbered between 9,000 and 20,000, according to different estimates."  Translated from French: Ferro, Marc (1990). Nicholas II. Paris: Payot. 

Ädäbiät

[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
  • Liu, Kwang-ching. «The Confucian as Patriot and Pragmatist: Li Hung-Chang’s Formative Years, 1823—1866.» Harvard Journal of Asiatic Studies 30 (1970): 5-45.
  • Samuel C. Chu and Kwang-Ching Liu, Li Hung-Chang and China’s Early Modernization. Armonk, New York: M. E. Sharpe, 1994. viii, 308 pp. ISBN 1-56324-242-7.
  • Hong Meng: The Germany Visit of Li Hongzhang and Prince Chun. In: Journal of the Society of Chinese Physicists in Germany. Vol. 7, No. 1, 2003, ISSN 1438-5473, S. 33-36.
Чыганак — https://tt.wikipedia.org/w/index.php?title=Li_Honcañ&oldid=4163988