9 август
9 август — Милади тәкъвимендә сигезенче айның тугызынчы көне. Ел ахырына кадәр 144 көн кала.
| ← август → | ||||||
| Дш | Сш | Чш | Пҗ | Җм | Шм | Як |
| 1 | 2 | 3 | 4 | |||
| 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 |
| 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 |
| 19 | 20 | 21 | 22 | 23 | 24 | 25 |
| 26 | 27 | 28 | 29 | 30 | 31 | |
| 2024 ел | ||||||
Дөнья тарихында бу көн:
Дөньяви бәйрәмнәр һәм истәлекле вакыйгалар
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Көньяк Африка Җөмһүрияте — Кыз-хатыннар көне[2]
Россия Федерациясе — Рус хәрби даны көне (Гангут бәрелешендәге җиңүгә багышланган)[3]
Сингапур — Җөмһүрият көне.
АКШ — Урманнарны янгыннардан саклау көне[4]
Канада — Тынычлык тоту хәрбиләре (зәңгәр каскалар) көне (бәйрәм чаралары 9 августка якынрак төшкән якшәмбе оештырыла)[5].- Керәшен татарларында Җәйге Микулы бәйрәме. Микулада кәбестә баш төрә башлый дип санала.
- 1842 — Канада һәм АКШ арасында чикләр демаркациясе уза.
- 1942 — британнар Маһатма Гандины кулга алалар.
- 1944 — ВКП(б) ҮКының «Татарстан АССРында гавами-сәяси һәм идеологик эшнең халәте һәм яхшырту чаралары турындагы» карары дөнья күрә.
- 1945 —
Япониянең 
Нагасаки шәһәренә атом коралы ташлана. - 1965 — Сингапур
Малайзиядән аерылып чыгарыла. - 1990 — «Эхо Москвы» радиостанциясе теркәлә.
Шулай ук карагыз: Төркем:9 август көнне туганнар
- 1602 — Жиль Роберваль, француз математигы, астроном һәм физик.
- 1776 — Амедео Авогадро, итальян физигы, химик.
- 1879 — Жанна Отердал, швед язучысы һәм педагогы.
- 1902 — Пантелеймон Пономаренко, СССР дәүләт эшлеклесе.
- 1911 — Вильям Әлфред Фаулер, астроном, профессор, физика өлкәсендә Нобель премиясе иясе.
- 1913 — Шәриф Солтанов, колхозчы, авыл хуҗалыгы эшлеклесе.
- 1914 — Бруно Зернит, Казан шагыйре.
- 1914 — Туве Янссон, фин язучысы.
- 1923 — Николай Байтирәков, удмурт теле язучы һәм тәрҗемәчесе.
- 1927 — Дэниел Киз, АКШ язучысы һәм филологы.
- 1932 — Гарифҗан Хисмәтуллин, тракторчы, җәмәгать эшлеклесе.
- 1938 — Леонид Кучма, украин сәясәт һәм дәүләт эшлеклесе.
- 1940 — Римма Волкова, СССР һәм РФ опера җырчысы.
- 1940 — Алексей Родионов, СССР һәм РФ дәүләт эшлеклесе.
- 1950 — Рафаэль Гыймалов, СССР һәм РФ административ-хуҗалык, дәүләт һәм сәясәт эшлеклесе.
- 1953 — Жаң Тироль, икътисадчы, профессор, икътисад өлкәсендә Нобель премиясе иясе.
- 1954 — Ольга Князева, СССР кылычбазы, дөнья һәм Олимпия чемпионы.
- 1955 — Илмирә Блинова, язучы, шагыйрь, сценарист.
- 1955 — Мод Олофссон, швед сәясәтчесе.
- 1956 — Николай Каланов, язучы, тарихчы.
- 1957 — Мелани Гриффит, АКШ кино актрисасы.
- 1959 — Мария Гулегина, опера җырчысы.
- 1961 — Нур Бәкри, уйгыр тамырлы КХҖ дәүләт эшлеклесе.
- 1962 — Аннегрет Крамп-Карренбауэр, Алмания сәясәт һәм дәүләт эшлеклесе.
- 1962 — Надежда Михайлова, Болгария сәясәт һәм дәүләт эшлеклесе.
- 1966 — Марат Хөснуллин, Татарстан һәм Россия дәүләт эшлеклесе.
- 1967 — Олег Енгачев, Катар өчен чыгыш ясаган атучы спортсмен.
- 1978 — Сәет Исмәгыйлев, Украина дин һәм җәмәгать эшлеклесе, мөфти.
- 1978 — Одри Тоту, француз актрисасы.
- 1983 — Нусрәт Гёкче, төрек итчесе, шеф-пешекче һәм ресторатор.
Шулай ук карагыз: Төркем:9 август көнне вафатлар
- 1904 — Фридрих Ратцель, алман географы, этнограф.
- 1918 — Амвросий, православ дин эшлеклесе, епископ.
- 1919 — Эрнст Геккель, алман табигать фәннәре белгече, фәлсәфәче.
- 1919 — Руджеро Леонкавалло, итальян композиторы.
- 1941 — Николай Ворожцов, органик химия белгече, профессор.
- 1942 — Зәйтүнә Әлибаева, һава көчләре каршы оборона частьләре элемтәчесе.
- 1962 — Һерман Һессе, язучы, рәссам, фәлсәфәче, әдәбият өлкәсендә Нобель премиясе иясе.
- 1969 — Сесил Фрәңк Павелл, төш реакцияләре һәм сейсмология белгече, университет профессоры, физика өлкәсендә Нобель премиясе иясе.
- 1975 — Дмитрий Шостакович, көйязар, пианист, укытучы, җәмәгать эшлеклесе.
- 1982 — Александр Алексеев, рәссам, иллюстратор.
- 1994 — Сабир Күсәкев, колхозчы, сарыкчылык алдынгысы.
- 1995 — Рәисә Демичева, авыл хуҗалыгы һәм сәясәт эшлеклесе.
- 1997 — Таһир Балтачиев, балет артисты, мөгаллим.
- 2006 — Радик Бәширев, инженер, хуҗалык эшлеклесе.
- 2007 — Сәидә Арифова, Дөньяның Тәкъвасы (ингл. Righteous Among the Nations) исемен алган кырым татар хатын-кызы.
- 2008 — Дилүс Рахманколов, химия белгече, профессор.
- 2017 — Борис Миркин, экология белгече, профессор.
Дини бәйрәмнәр һәм истәлекле даталар
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Исем бәйрәмнәре
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Шулай ук карагыз
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Искәрмәләр
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]- ↑ Дөньяның җирле халыкларының халыкара көне БМОның A/RES/49/214 резолюциясы нигезендә кабул ителде
- ↑ http://en.wikipedia.org/wiki/National_Women's_Day
- ↑ http://ru.wikipedia.org/wiki/9_августа#.D0.9D.D0.B0.D1.86.D0.B8.D0.BE.D0.BD.D0.B0.D0.BB.D1.8C.D0.BD.D1.8B.D0.B5
- ↑ http://ru.wikipedia.org/wiki/9_августа#.D0.9F.D1.80.D0.BE.D1.84.D0.B5.D1.81.D1.81.D0.B8.D0.BE.D0.BD.D0.B0.D0.BB.D1.8C.D0.BD.D1.8B.D0.B5
- ↑ http://en.wikipedia.org/wiki/August_9#Holidays_and_observances