Salaklar Sofrası (film, 1998)

Salaklar Sofrası
Le Dîner de Cons
	"Salaklar Sofrası" (Le Dîner de Cons) filminin özgün sinema afişi
Yönetmen	Francis Veber
Yapımcı	Alain Poiré
Senarist	Francis Veber
Hikâye (eser)	Francis Veber'in 1992'de yazdığı Le Dîner de Cons adlı tiyatro oyunundan
Oyuncular	Thierry Lhermitte; Jacques Villeret; Daniel Prévost; Francis Huster; Alexandra Vandernoot; Catherine Frot
Müzik	Vladimir Cosma
Görüntü yönetmeni	Luciano Tovoli
Kurgu	Georges Klotz
Stüdyo	Gaumont
Dağıtıcı	Lions Gate Films
Cinsi	Sinema filmi
Türü	Komedi
Renk	Renkli (Eastmancolor)
Yapım yılı	1998
Çıkış tarih(ler)i	15 Nisan 1998, Fransa; 14 Mayıs 1999, Türkiye
Süre	80 dakika.
Ülke	Fransa
Dil	Fransızca
Bütçe	82,000,000 Fransız Frangı
Diğer adları	Salaklar Sofrası (Türkiye); The Dinner Game (ABD); La cena dei cretini (İtalya); La cena de los idiotas (İspanya); Dinner für Spinner (Almanya)
	Resmî sitesi

Salaklar Sofrası,^[1]^[2] 1998 Fransa yapımı güldürü filmidir. Özgün adı Le Dîner de Cons olan filmin uluslararası İngilizce adı The Dinner Game dir. Film 14 Mayıs 1999 tarihinde Türkiye'de sinemalarda gösterime girmiştir.

Fransız film yönetmeni, senarist ve tiyatro yazarı Francis Veber'in yönettiği bu komedi filminin senaryosunu da yine Veber 1992 tarihli aynı adlı kendi oyunundan uyarlayarak yazmıştır. Fransa'da gişe rekorları kıran filmin uyarlandığı oyun da 1993 ve 1995'te Paris, 1994'te Londra tiyatrolarında kapalı gişe oynadıktan sonra İstanbul'da da Tiyatrokare tarafından Müşfik Kenter yönetiminde yine aynı adla sahnelendi.^[3] Francis Veber Türkiye'de en çok, uyarlama senaryosunu yazdığı Çılgınlar Kulübü (La Cage aux Folles, 1978) ile tanınmaktadır.

Tiyatrovari bir biçimde tamamına yakını kapalı mekânlarda çekilmiş bu yanlışlıklar komedisi nde, kendini beğenmiş, şımarık birkaç varlıklı arkadaşın her hafta rastgele tanıştıkları birkaç 'salağı' yemeğe davet ederek kendilerince onlarla ince ince dalga geçmeyi, kendilerinden aşağı ve basit gördükleri bu zavallılarla çaktırmadan eğlenerek tatmin olmayı adet haline getirmeleri anlatılır. Parisli varlıklı yayıncı Pierre Brochant (Thierry Lhermitte) o hafta vergi memuru François Pignon'u (Jacques Villeret) kendi 'salağı' olarak seçer ama işler umduğu gibi gitmez ve tüm hayatı altüst olur.

Filmin birkaç kez yeniden çevrimi yapılmıştır. Bunlardan biri de ABD'de 2010 yılında çekilen Dinner for Schmucks'tır. Jay Roach'un yönettiği bu filmin Türkiye'deki adı da Salaklar Sofrası'dır ve dağıtımı DVD formatında yapılmıştır.^[4]

"Salaklar Sofrası", 1999'da Fransa'nın Oscar'ı olarak adlandırılan César Ödülleri'nden üçünü aldı: "En İyi Senaryo" ödülü yönetmen Francis Veber'e, "En İyi Erkek Oyuncu" ödülü Jacques Villeret'e, "En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu" ödülü de Daniel Prevost'a verildi. Aday gösterildiği "En İyi Film" "En İyi Yönetmen" ve "En İyi Yardımcı Kadın Oyuncu" César'larını ise alamadı.

Uyarlandığı tiyatro eseri

"Salaklar Sofrası" filmi aslında bir tiyatro uyarlamasıdır. Oyunu, 1992 yılında aynı zamanda filmin de yönetmeni olan Francis Veber yazmıştı. Oyun 1993 ve 1995'te Paris, 1994'te Londra tiyatrolarında kapalı gişe oynadıktan sonra 1994-1995 tiyatro mevsiminde İstanbul'da Nedim Saban'ın kurucusu olduğu Tiyatrokare tarafından da sahnelendi. Coşkun Tunçtan'ın Türkçeleştirdiği oyunu Müşfik Kenter yönetmiş, başlıca rollerinde Nedim Saban, Pekcan Koşar, Köksal Engür, Hayrettin Aslan, Aylin Uzunlar ve Asuman Çakır oynamışlardır. Topluluk birçok salonda 200'ün üzerinde temsil vermiştir.

2005 yılında oyun Ferdi Merter'in kurucusu olduğu Çığır Sahne'de yine Merter'in yönetiminde sahnelendi. 2009 yılında "Oyuncu Tayfası" tarafından bir kez daha sahnelendi, yönetmen Kerem Yılmaz'dı. Bundan sonra yurt çapında birçok belediye tiyatrosu, üniversitelerin tiyatro kolları ve diğer amatör topluluklar oyunu sahnelemeyi sürdürdüler. Bu oyunların tümü filmle aynı adı taşıyordu.

Konusu

Filmin oyuncuları Jacques Villeret, Daniel Prévost, Thierry Lhermitte ve Francis Huster.

Pierre Brochant (Thierry Lhermitte) Paris'te yaşayan başarılı bir yayıncıdır. Hayatta her şeye sahip olmuş bu yakışıklı yayıncı, kendisi gibi üst sınıftan seçkin arkadaşlarıyla birlikte golf oynamak, şık ve görkemli davetlere katılmak gibi olağan burjuva alışkanlıklarından bıkmıştır. Can sıkıntısı içindeki bu seçkinler grubu bir süredir farklı bir oyuna dadanmışlardır: Beş arkadaş her hafta Çarşamba günü gözlerine kestirdikleri ve 'salak' olarak nitelendirdikleri beş zavallıyı aralarından birinin evine yemeğe davet ederler ve kendilerine göre basit ve akılsız buldukları bu insanlarla çaktırmadan, ince ince dalga geçerler ve böylece eğlenerek kendilerini tatmin ederler. Davetliler ise seçkin bir yemeğe davet edilmelerinin nedenini kendi üstün özelliklerine yorarlar, aslında kendileriyle dalga geçildiğini asla anlamazlar.

O haftaki yemeğe diğer dört arkadaşı kolayca birer 'salak' bulmuş olmasına rağmen Pierre'in henüz bir salağı yoktur. Bir arkadaşının trende rastladığı ve derhal kendisine önerdiği vergi memuru François Pignon'u (Jacques Villeret) o haftaki salağı olarak kabul eder. Tıknaz, şişman, çirkin ve sürekli terleyen bir adam olan François Pignon sakar, boşboğaz ama saf ve temiz kalpli bir 'avanak'tır. Üstelik kibrit çöplerinden emek emeğine yaptığı mimari maketleriyle çok övünmektedir ve bir gün bu maket fotoğraflarını kitap haline getirmeyi düşlemektedir. Bu özellikleriyle bir yayımcı olan Pierre'in onu yemeğe çağırması zor olmaz.

Pierre, yemeğe gitmeden önce bir içki içmek ve ön tanışma için François'yı kendi evine çağırmıştır, ancak saatler öncesinde golf oynarken belini incitmiş olduğu için yemek davetini iptal etmek ister. François hayal kırıklığı içinde ayrılırken Pierre'e karısı Christine'den (Alexandra Vandernoot) telefon mesajı gelir. Christine kocasının bu aşağılayıcı yemek davetlerine karşıdır ve onu terk etmeye kararlıdır. İyi kalpli François yeni tanıştığı zengin dostunu bu halde bırakıp gitmek istemez, ne de olsa o da karısı tarafından iki yıl önce terkedilmiştir ve halden anlamaktadır. Pierre'e yardımcı olmaya karar verir. Ancak saflığı, sakarlığı ve boşboğazlığıyla durumu daha da karmaşık bir hale getirmekte gecikmez. Kızkardeşi sandığı Pierre'in eski metresi Marlène Sasseur'ü (Catherine Frot) yardıma çağırır. Apartman girişinde karşılaştığı, kendiliğinden geri dönen karısı Christine'i de metresi zannederek konuşur ve onu iyice kızdırarak kalıcı olarak evi terk etmesine neden olur.

Pierre karısının, eski kocası Just Leblanc'a (Francis Huster) gittiğini düşünür ve kıskançlık içinde François'nın onu aramasına izin verir. Ancak Christine eski kocasına da dönmemiştir. Endişelenen Just Leblanc da Pierre'in evine gelerek eski dostuna, eski karısını bulmada yardımcı olmaya karar verir. Artık Christine'in kocasını cezalandırmak için adi bir çapkın olan Ménard'ın bekâr evine gitmiş olduğundan neredeyse emindirler. Ancak Ménard'ın adresini bulamazlar. Bu noktada François yeniden devreye girerek onlara yardımcı olur. Vergi müfettişi olan iş arkadaşı Lucien Cheval (Daniel Prévost) kısa süre önce Ménard'ı denetlemiş olduğu için adresini de bilmektedir. Pierre'in evine çağırmayı düşüneceği son insan bir vergi denetçisi olacaktır, zira Pierre'in evinde beyan edilmemiş birçok değerli sanat eseri vardır. Ancak çaresizce denetçiyi evine davet etmeyi kabul eder. Pierre'in evine gelen Lucien önce nazlanır ama sonra kendisine ikram edilen yemeği yerken Ménard'ın garsoniyerinin adresini ve telefonunu verir. Lucien henüz oradayken Ménard'ı ararlar ve tehdit ederler. Korkan Ménard telefonda yanındaki kadının Christine değil vergi müfettişi Lucien'in karısı olduğunu itiraf eder. Telefonun hoparlörü açık olduğu için bunu Lucien de duyar ve çok bozulur. Üzüntü içinde evden ayrılırken yine de bir gün Pierre'i denetlemeye geleceğini beyan eder, çünkü eve gelmeden önce onun görmemesi için Pierre ve Juste'ün birlikte depoya sakladıkları sanat eserlerini tesadüfen görmüştür.

Christine Brochant ise aslında hafif bir trafik kazası geçirmiştir ve hastanede yatmaktadır. François bu kez ortalığı daha az karıştırarak Christine ve Pierre'i telefonda barıştırır. Rahatlayan Pierre sonunda kendisinin talihsiz kurbanı François'dan daha büyük bir 'salak' olduğunu itiraf eder. Herkes şu veya bu biçimde bir tür 'salak' değil midir?

Oyuncular

Francis Veber'in 1998'de yönettiği "Le Dîner de Cons", 1999'da Türkiye'de sinemalarda "Salaklar Sofrası" adıyla gösterilmişti. Milliyet gazetesinde çıkan bu ilân filmin uyarlandığı tiyatro oyununun da yine Paris ve İstanbul sahnelerinde yıllarca kapalı gişe oynadığını bildiriyor.

Oyuncu	Rolü
Thierry Lhermitte	Pierre Brochant
Jacques Villeret	François Pignon
Daniel Prévost	Lucien Cheval
Francis Huster	Juste Leblanc
Alexandra Vandernoot	Christine Brochant
Catherine Frot	Marlène Sasseur

Veber filmlerinin Hollywood uyarlamaları

Francis Veber'in birçok filminin ABD'de yeniden çevrimleri yapıldı, ancak bunların hiçbirisi orijinalleri kadar başarılı olmadı. Veber "La Chèvre ", "Les Compères" ve "Salaklar Sofrası"nı hem yazdı hem yönetti. Diğerlerinin senaryolarını yazdı.^[5]

Yıl	Film	Veber'in katkısı	Yıl (uyarlama)	Hollywood uyarlaması
1972	Le Grand Blond avec une Chaussure Noire (Siyah Ayakkabılı Sarışın)	Senarist	1985	The Man with One Red Shoe
1978	La cage aux folles (Çılgınlar Kulübü)	Senarist	1996	The Birdcage (Kuş Kafesi)
1981	La Chèvre	Senarist ve Yönetmen	1991	Pure Luck
1983	Les Compères	Senarist ve Yönetmen	1997	Fathers' Day (Sürpriz Babalar)
1998	Le Dîner de Cons (Salaklar Sofrası)	Senarist ve Yönetmen	2010	Dinner for Schmucks (Salaklar Sofrası)

Kaynakça

^ "Le dîner de cons (1998) / Also Known As (AKA)" (İngilizce). IMDb. 30 Mart 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Aralık 2011.
^ "Milliyet Gazetesi Arşivi". gazetearsivi.milliyet.com.tr. 19 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Aralık 2011.
^ "Hürriyet Gazetesi Arşivi". hurarsiv.hurriyet.com.tr. Erişim tarihi: 17 Aralık 2011. ^{[ölü/kırık bağlantı]}
^ "Salaklar Sofrası (Dinner for Schmucks)". idefix.com. 17 Şubat 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Aralık 2011.
^ "You, dear reader, are an idiot! / Historical Background" (İngilizce). epinions.com. 16 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Aralık 2011.

Dış bağlantılar

IMDb'de Salaklar Sofrası
Allrovi.com'da "The Dinner Game"
Filmin çeşitli afişleri2 Şubat 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Resmî site

[1] "Le dîner de cons (1998) / Also Known As (AKA)" (İngilizce). IMDb. 30 Mart 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Aralık 2011.

[2] "Milliyet Gazetesi Arşivi". gazetearsivi.milliyet.com.tr. 19 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Aralık 2011.

[3] "Hürriyet Gazetesi Arşivi". hurarsiv.hurriyet.com.tr. Erişim tarihi: 17 Aralık 2011. ^{[ölü/kırık bağlantı]}

[4] "Salaklar Sofrası (Dinner for Schmucks)". idefix.com. 17 Şubat 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Aralık 2011.

[5] "You, dear reader, are an idiot! / Historical Background" (İngilizce). epinions.com. 16 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Aralık 2011.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]