İçeriğe atla

Osman

Vikipedi, özgür ansiklopedi
(Osman bin Affan sayfasından yönlendirildi)
Başlığın diğer anlamları için Osman (anlam ayrımı) sayfasına bakınız.
Osman
Arapça: عثمان
Osman'ın Arap kaligrafisiyle yazılmış adı.
3. Râşidîn Halifesi
Hüküm süresi6 Kasım 644 - 17 Haziran 656
Önce gelenÖmer
Sonra gelenAli
Doğumy. 579
Hicaz, Arabistan
Ölüm17 Haziran 656 (83 yaşında)
(12/18 Zilhicce 35)
Medine, Hicaz, Râşidîn Halifeliği
DefinCennetü'l-bakī', Medine
Eş(ler)i
Çocuk(lar)ı
Tam adı
Ebû Abdillâh (Ebû Amr) Zü’n-nûreyn Osmân b. Affân b. Ebi’l-Âs b. Ümeyye el-Kureşî el-Ümevî
HanedanKureyş (Emevîler)
BabasıAffan bin Ebi'l As
AnnesiErvâ bint Küreyz
Diniİslâm
Osman
Dört Halifenin Üçüncüsü - (Hulefa-i Raşidin)

Raşid Halife

Genel bilgiler
Ailesi
Bölgesi
İlişkili Maddeler

Osman bin Affan (Arapça: عثمان بن عفان) (d. 576/579 - ö. 17 Haziran 656), Hulefâ-yi Râşidîn'den üçüncüsü, İslam peygamberi Muhammed'in cennetle müjdelenmiş sahâbelerinden birisidir. 644 yılından 656'daki öldürülmesine kadar, 12 yıl boyunca halifelik yapmıştır; Hulefâ-yi Râşidîn'den en uzun süre halifelik yapan odur.[1] Şiâ'da halifeliği kabul edilmeyen sahâbedendir; zira Şîa inancına göre hüküm sürmesi gereken ilk halife Ali'dir. Sünni inanca göre Ali ve Osman arasında ayrım yapılmaz. Ümeyyeoğullarından (Emeviler) olan Osman'ın künyesi İslam peygamberi Muhammed'in kızı Rukiyye'den olan oğluna nispetle Ebu Abdullah'tır. Bunun dışında Ebu Leyla olarak anıldığı da olurdu.[2]

Aynı zamanda İslam peygamberi Muhammed'in de damadı olmuştur. Muhammed'in önce Rukıyye isimli kızıyla evlenmiştir. Daha sonra Rukiyye'nin vefat etmesiyle Muhammed'in bir başka kızı Ümmü Külsûm ile evlenmiştir. Ümmü Gülsüm de kendisinden önce ölmüştür. Peygamberin iki kez damadı olması, iki kızıyla evlenmiş olması hasebiyle Zi'n-Nureyn yani "iki nur sahibi" olarak anılır.[3] İki kere hicret ettiği için de Zatü'l Hicreteyn de denilirdi.

Ebû Bekir'in yakın arkadaşlarından olan Osman, İslâm'a inanan ilk kişilerdendir. Bedir Gazvesi dışındaki muharebelere katıldı. 644'te halife oldu. Abdullah b. Sebe taraftarları evini kuşattı; oruçluyken, Kur'an okurken öldürüldü (656).[4] Cenazesini Zübeyr b. Avvâm kaldırdı, Bâkî Mezarlığı'na gömüldü. Osman zengindi, vahiy kâtibiydi. Kur'an'ı çoğaltmıştır. Lâkabı Nâşîr-ûl Kuran'dı[kaynak belirtilmeli]. 146 hadis rivâyet etmiştir[kaynak belirtilmeli].

Kökenleri ve erken yaşam

[değiştir | kaynağı değiştir]

Osman'ın doğum yılı, erken dönem İslami kaynaklar tarafından 576 ve 579 olarak atıfta bulunularak belirsizdir.[5] Babası Affan bin Ebi'l As, Emevî klanının önde gelen bir Mekke tüccarıydı. Avf bin Abd Avf'ın yakın bir iş ortağıydı ve ayrıca bildirildiğine göre onun Banu Jadima'nın bir üyesinin ellerinde trajik ölümüne tanık olmuştu.[6] Osman'ın annesi Ervâ bint Küreyz, İslam peygamberi Muhammed'in kuzeniydi. [7]

Osman, erken yaşta yazmayı öğrendi ve İslam'ın doğuşunda yazma bilen 22 Mekke'liden biri olarak listelendi.[8] Babası gibi zengin bir tüccar oldu.[9] İşi gelişti ve onu Kureyş'in en zengin adamlarından biri yaptı.[10]

Muhammed'in yoldaşlığı

[değiştir | kaynağı değiştir]

İslam'a geçiş

[değiştir | kaynağı değiştir]

611'de Suriye'ye yaptığı bir iş gezisinden dönerken İslam'ı öğrendi ve Ebû Bekir ile tartıştı. Osman, İslam'a geçmeye karar verdi ve Ebu Bekir onu inancını ilan etmesi için Muhammed'e getirdi. [11] Böylece Osman , İslâm'ı ilk kabul edenlerden biri oldu ve onun ihtidası, Muhammed'in öğretilerine şiddetle karşı çıkan kabilesi Benî Ümeyye'yi kızdırdı. [12]

Habeşistan'a göç

[değiştir | kaynağı değiştir]

Osman, 613 yılında eşi Rukıyye ile birlikte Habeşistan'a hicret etti ve ilk muhacirlerden oldu.[12] Habeşistan'da çift, Muhammed'in ilk torunu olan Abdullah'ı doğurdu. Daha sonra onlara çok sayıda Müslüman katıldı.[13][14] :235–236Osman'ın Habeşistan'da zaten bazı iş bağlantıları olduğundan, mesleğini tüccar olarak icra etmeye ve gelişmeye devam etti.[15]

Dört yıl sonra Habeşistan'daki Müslümanlar arasında Mekkeli Kureyş'in İslam'ı kabul ettiği haberi yayıldı ve bu kabul Osman, Rukiye ve diğer Müslümanları geri dönmeye ikna etti. Ancak Mekke'ye vardıklarında, Kureyş'in İslam'ı kabul ettiği haberlerinin yalan olduğunu gördüler. Bununla birlikte, Osman ve Rukiye tekrar Mekke'ye yerleştiler.[13] :167–169[14] :238Mekke'de kısa bir süre kaldıktan sonra çift Medine'ye göç etti. [11]

Medine'ye göç

[değiştir | kaynağı değiştir]

622'de Osman ve eşi Rukiye, Medine'ye hicret eden üçüncü Müslüman grup arasındaydı. Mart 624'te Rukiye hasta olduğu için Osman onunla ilgilendi ve Bedir Gazvesi'ne katılamadı. [11] Rukiye, hastalıktan kurtulamadı ve öldü. Muhammed, Osman'ın üzüldüğünü görünce diğer kızı Ümmü Gülsüm'ü Osman'a verdi. Osman, Ağustos 625'te Ümmü Gülsüm ile evlendi. [11]

Ali, Fâtıma ile evlendiğinde Osman, Ali'nin kalkanını beş yüz dirheme satın aldı. Fatıma'nın nikahı için dört yüzü mehir olarak ayrıldı, yüzü diğer tüm masraflar için kaldı. Daha sonra Osman, zırhı Ali'ye düğün hediyesi olarak geri verdi.[16][17]

Savaşlar

[değiştir | kaynağı değiştir]

Osman, herhangi bir büyük askeri sefere ve savaşa katılmamasına rağmen, Müslüman topluluğa maddi destek sağladı. [18] Bedir Muharebesi sırasında Muhammed, ona savaşa katılmamasını emretti. Peygamber, Osman'ın askeri yiğitlik eksikliğine işaret ederdi ve Osman'ı bir savaştan çıkarmak için bir bahanesi olduğunda, onu başka bir göreve gönderirdi.[19] Osman, aile üyelerini kayıran bir üne sahipti. Bunu sergilemesinin bir yolu, savaş ganimetlerini, savaşçıları dışlayacak şekilde akrabaları arasında bölme alışkanlığıydı.[20]

Muhammed'in son yılları

[değiştir | kaynağı değiştir]

Osman, Hudeybiye Antlaşması'nda Mekkelilerin arabulucusu seçilir.[7] Muhammed'in vefatından sonra Osman, yakın bir danışman olarak hareket etmek dışında, Ebû Bekir ve Ömer'in halifeliklerinde önemli bir siyasi veya askeri rol oynamadı.[21]

Hilafeti

[değiştir | kaynağı değiştir]

Osman'ın seçilmesi

[değiştir | kaynağı değiştir]

644 yılında ikinci halife Ömer, İranlı yardımcı (köle) Ebu Lü'lü'e Firuz tarafından yaralandı. Ömer ölüm döşeğindeyken kendi aralarından bir sonraki halifeyi seçmek için altı kişilik bir heyet (shūra) kurdu. Komite; Osman, kayın biraderi Ali, çocukluk arkadaşı Abdurrahman b. Avf,[6] ve Muhammed'in diğer önde gelen üç arkadaşı Talha b. Ubeydullah, Zübeyr b. Avvâm ve Sa'd b. Ebû Vakkās'tan oluşuyordu. Ömer, vefatından sonra, heyetin üç gün içinde kesin bir karara varmasını ve dördüncü gün sonraki halifenin yemin etmesini emretti.

6 Kasım 644'te Talha'nın olmadığı süreç yaşandı. Osman ve Ali birbirlerine oy verdiler, Zübeyr birinciyi tercih etti ve Sa'd ikincisini destekledi. [22] Wilferd Madelung'a göre, Ali'nin Muhammed ile bir dereceye kadar yakın akrabalık bağlarını tek başına yapabileceğinden, Ali'ye karşı tek güçlü karşı aday olarak seçildi.[23] RVC Bodley, Ömer'in öldürülmesinden sonra Ali'nin, Ebu Bekir ve Ömer tarafından oluşturulan düzenlemelere göre yönetime katılmadığı için halifeliği reddettiğine ve Osman'ın on yıllık halifeliği sırasında yerine getirmediği şartları kabul ettiğine inanıyordu.[24] Abdurrahman'ın kararının ardından komite, Osman'ı resmi olarak üçüncü halife seçti ve onların biatına söz verdi.[21]

Kuran'ın derlenmesi

[değiştir | kaynağı değiştir]

Osman 650 civarında, İslam Arap Yarımadası'nın ötesine İran, Levant ve Kuzey Afrika'ya genişledikçe, Kur'an'ın telaffuzunda küçük farklılıklar fark etmeye başladı. Metnin kutsallığını korumak için, Zeyd b. Sâbit başkanlığındaki bir komiteye halife Ebû Bekir'in nüshasını kullanmasını ve standart bir Kuran nüshası hazırlamasını emretti.[25][26] Böylece, Muhammed'in vefatından sonraki 20 yıl içinde, Kuran yazılı hale getirildi. Bu metin, nüshalarının yapıldığı ve Müslüman dünyasının şehir merkezlerinde yayınlandığı model haline geldi ve diğer versiyonların yok edildiğine inanılıyor.[25][27][28][29]

Şiiler, Sünni Müslümanlarla aynı Kur'an'ı kullanır ancak onun ilk olarak Osman tarafından derlendiğine inanmazlar.[30] Şia, Kuran'ın Muhammed tarafından yaşamı boyunca toplandığına ve derlendiğine inanır.[31][32][33]

Ekonomik ve sosyal yönetim

[değiştir | kaynağı değiştir]
Sikkeler Pers kökenlidir ve son Pers imparatorunun bir görüntüsüne sahiptir. Müslümanlar ona Bismillah cümlesini eklediler.

Osman, gençliğinden Râşidîn Halifeliği'ne büyük katkıda bulunan akıllı bir iş insanı ve başarılı bir tüccardı. Ömer bir kamu ödeneği kurmuştu ve göreve geldiğinde, Osman bunu yaklaşık %25 oranında artırdı. Ömer, fethedilen topraklarda toprak satışını ve tarım arazilerinin satın alınmasını yasaklamıştı. Osman, ticaretin gelişemeyeceği gerçeğini göz önünde bulundurarak bu kısıtlamaları kaldırdı. Osman, halkın hazineden borç almasına da izin verdi. Ömer döneminde, fethedilen topraklardaki toprakların savaşçılar arasında dağıtılmaması, önceki sahiplerine ait olarak kalması bir politika olarak belirlenmişti. Ordu bu karardan memnun olmadı, ancak Ömer muhalefeti güçlü bir el ile bastırdı. Osman'ın izlediği siyasetle daha çok fetih yapıldı ve topraktan elde edilen gelirler önemli ölçüde arttı.[21]

Ömer devlet hazinesinden gelen parayı kullanmakta çok katıydı. Gerçekten de, kendi lehine tahakkuk ettirilen yetersiz ödenek dışında, Ömer hazineden para almadı. Herhangi bir hediye almadığı gibi, herhangi bir aile üyesinin de herhangi bir çevreden hediye almasına izin vermemiştir. Osman zamanında bu kısıtlamalar gevşetildi. Osman kendine yeterli kaynaklara sahip varlıklı bir adam olduğu için hazineden maaş almadığı halde, Ömer'in aksine, hediyeleri kabul etti ve aile üyelerinin de belirli çevrelerden aynı şeyi yapmasına izin verdi.[10] Osman, kamu fonlarını en iyi şekilde kullanma hakkına sahip olduğunu dürüstçe ifade etti ve kimse onu bu konuda eleştirmedi. Osman tarafından getirilen ekonomik reformların geniş kapsamlı etkileri oldu; Müslümanlar ve Raşidun İmparatorluğu'nun gayrimüslimleri, saltanatı sırasında ekonomik olarak müreffeh bir yaşam sürdüler.[34]

Askeri genişleme

[değiştir | kaynağı değiştir]
Osman (654) altında zirvede Râşidîn Halifeliği

Hükümdarlığı sırasında, Osman'ın askeri tarzı, daha çok askeri yetkiyi Emevî klanının güvenilir akrabalarına devrettiği için daha özerkti. Osman bu Emevî valilerini her vilayetin idarecisi olarak atadı. Osman'ın bu stratejisi etkili bir yönetim yöntemiydi, çünkü bu kadar bağımsız politika daha fazla genişlemeye izin vererek halifeliğin topraklarını genişletti. [35]

Muâviye b. Ebû Süfyân, Arap-Bizans Savaşları sırasında denizden Bizans saldırılarını durdurmak için Ömer tarafından 639'da Suriye valisi olarak atanmıştı. Bir vebada ölen ağabeyi Yezîd b. Ebû Süfyân'ın yerine kendisinden önceki vali Ebû Ubeyde b. Cerrâh ve 25.000 kişi daha geçti. Şimdi, 649'da Osman'ın yönetimi altında, Muaviye'nin, 655'te Zâtüssavârî Savaşı'nda Bizans donanmasını yenerek Akdeniz'i açan Monofizit Hristiyanlar, Kıptîler ve Yakubi Suriyeli Hristiyan denizciler ve Müslüman birliklerinden oluşan bir donanma kurmasına izin verildi.[36][37][38][39][40]

651'de, Osman Abdullah b. Zübeyr b. Avvâm ve Abdullah bin Saad'ı Mağrip'i yeniden ele geçirmeleri için gönderdi, burada 120.000 ile 200.000 arasında olduğu kaydedilen Afrika Eksarhı ve Heraklios'un akrabası olan Patrici Gregory'nin ordusuyla tanıştı. askerler,[41] Başka bir tahmin kaydedilmesine rağmen, Gregory'nin ordusu 20.000 olarak belirlendi.[42][43] Muhalif güçler, bu savaşın adı haline gelen Sufetulada çarpıştı. El-Bidaye ven Nihaye'den alınan kayıtlar, Abdullah'ın birliklerinin tamamen Gregory'nin ordusu tarafından kuşatıldığını belirtiyor. Ancak Abdullah bin Zübeyr, Gregory'yi arabasında gördü ve Abdullah bin Sa'd'dan onu durdurmak için küçük bir müfrezeye liderlik etmesini istedi. Müdahale başarılı oldu ve Gregory, Zübeyr'ın pusu partisi tarafından öldürüldü. Sonuç olarak, Bizans ordusunun morali bozulmaya başladı ve kısa sürede bozguna uğradılar.[41]

Bazı Müslüman kaynaklar, Kuzey Afrika'nın Muhammed b. Cerîr Taberî tarafından fethinden sonra[44] Abdullah bin Sa'd'ın İspanya'ya devam ettiğini iddia ediyor. İspanya ilk kez yaklaşık altmış yıl önce Osman'ın halifeliği sırasında işgal edilmişti. Ebü'l-Fidâ İbn Kesîr gibi diğer önde gelen Müslüman tarihçiler[45] de aynı rivayeti aktarmışlardır. Bu seferin açıklamasında, Abdullah bin Saad'ın generallerinden ikisi, Abdullah bin Nafiye bin Hüseyin ve Abdullah bin Nafi' bin Abdul Kays, bir Berberi kuvvetinin yardımıyla İspanya'nın kıyı bölgelerini deniz yoluyla işgal etmeleri emredildi. Endülüs'ün kıyı bölgelerini fethetmeyi başardılar. Müslüman kuvvetlerin nereye indiği, hangi direnişle karşılaştıkları ve İspanya'nın gerçekte hangi bölgelerini fethettikleri bilinmiyor. Bununla birlikte, Müslümanların Osman'ın halifeliği sırasında İspanya'nın bir kısmını fethettikleri ve muhtemelen kıyılarında koloniler kurdukları açıktır. Bu vesileyle, Osman'ın işgalci kuvvete bir mektup gönderdiği bildiriliyor:

7. yüzyılın sonlarında İspanya'daki Vizigot Krallığına karşı Berberiler ve Müslümanlar tarafından akınlar yapılmış olsa da, Tarık'ın 711 seferinden önce İspanya'nın işgal edildiğine veya bir kısmının Müslümanlar tarafından fethedildiğine veya yerleştiğine dair hiçbir kanıt yoktur.

Abdullah bin Saad, Hilafet'in Bizans İmparatorluğu'na karşı ilk kararlı deniz savaşında , Zâtüssavârî Savaşı'nda da başarı elde etti.[46]

Doğuda, Temimoğulları şefi ve daha önce Şüşter'i fetheden kıdemli bir komutan olan Ahnef bin Kays, Türkmenistan'daki Amuderya[47][48] yakınlarındaki Yazdicerd III'ü daha fazla hırpalayarak ve daha sonra bir askeri koalisyonu ezerek bir dizi ilave askeri genişleme başlattı. Herat Kuşatması'nda Sâsânî ve Ak Hun İmparatorluğu'nun koalisyonunu.[47] Daha sonra Basra valisi Abdullah bin Amir de Fars, Kerman, Sistan ve Horasan'daki isyanların bastırılmasından Mâverâünnehir ve Afganistan'da yeni fetih cephelerinin açılmasına kadar bir dizi başarılı kampanyaya öncülük etti.[49]

Osman'a karşı isyanların haritası

Baladhuri'den Futh Al-Buldan, Ertesi yıl, (MS 652) Belûcistan'ın Kerman'daki isyana karşı kampanya sırasında Majaşa bin Mes'ud komutasında yeniden fethedildiğini yazıyor. Batı Belucistan ilk kez doğrudan Hilafet yasalarına tabi oldu ve tarımsal haraç ödedi.[50][51] Osman'ın yönetimi altındaki askeri seferler, Aşağı Nil'deki Nubia Krallığındaki birkaç yer dışında genel olarak başarılıydı.

Osman'ın politikalarına muhalefet

[değiştir | kaynağı değiştir]

Osman'ın Emevi valilerine hilafette yüksek mevkiler vermesi yerel halkın tepkisine neden oldu. Bu atamalar nedeniyle eleştirildi, adam kayırmakla suçlandı ve Emevi yetkililerinin görevden alınması taleplerine başlandı.[35] Halifenin ayrıca Emevi akrabalarına pahalı hediyeler verdiği ve kişisel hediyeler için hazineyi manipüle etmekle suçlandığı bildirildi. [35] Hilafet çevresinde hükûmet karşıtı gerilimin arttığına dikkat çeken Osman'ın yönetimi, hilafetin kökenlerini, kapsamını ve amaçlarını belirlemeye karar verdi. 654 civarında, Osman on iki eyalet valisinin hepsini durumu görüşmek üzere Medine'ye çağırdı. [35] Bu valiler konseyi sırasında Osman, konseyin tüm kararlarının yerel koşullara göre alınmasını emretti. Osman'a, hoşnutsuzluğun kaynağını belirlemeye çalışmak için çeşitli vilayetlere güvenilir ajanlar gönderilmesi önerildi. Halife bunun üzerine Muhammed bin Mesleme'yi Kufe'ye Kufe, Üsâme b. Zeyd'i Basra'ya, Ammâr b. Yâsir'i Mısır'a ve Abdullah b. Ömer'i Suriye'ye gönderdi. Bu bölgelere gönderilen ajanlar, her şeyin yolunda olduğunu ve halkın genel olarak yönetimden memnun olduğunu bildirdi. Ancak Mısır'ın elçisi Ammar bin Yasir geri dönmedi ve öldürüldüğünden şüphelenildi. 9. yüzyıl tarihçisi Sayf ibn Umar'a göre Ammar, Mısır muhalefeti için Osman'ı terk etti ve Sebe'iyye grubuyla ilişkilendirildi. [52] Mısır valisi Abdullah ibn S'ad, bunun yerine muhalefetin faaliyetlerini bildirdi. Ali'nin üvey oğlu Muhammed ibn Ebi Bekir, Osman'ın evlatlığı Muhammed bin Ebi Huzeyfe ve Ammar ibn Yasir'e karşı harekete geçmek istedi.[53]

Osman'a silahlı isyan

[değiştir | kaynağı değiştir]

Mısır siyaseti, halifeliğe karşı isyanda büyük rol oynadı. Osman döneminde Mısır Valisi Abdullah bin Sa'd, Mısırlılar tarafından ağır yönetim ve vergi politikaları nedeniyle eleştirildi. Mısırlıların talepleri üzerine Osman, Abdullah ibn S'ad'ı Mısır valisi olarak görevden aldı ve onun yerine Muhammed b. Ebû Bekir'i getirdi. [54]

Görevi aldıktan sonra İbn Ebî Bekir ve yandaşları Mısır'a giderken yolda Halife'nin elçisine rastladılar. İsyancılar elçinin kişisel eşyalarını aradılar ve Osman tarafından yazıldığı ve Abdullah İbn Sa'd'a gönderileceği iddia edilen bir mektup buldular. Mektupta, Osman'ın İbn Ebi Bekir ve destekçileri için ölüm cezası verdiği iddia ediliyor. Mektuba öfkelenen İbn Ebi Bekir ve yandaşları, daha sonra halifeyi tehdit etmek için Medine'ye doğru yola çıktılar. Asiler geldikten sonra Ali mektubu gördü ve mektuptan haberi olmadığını iddia eden Osman ile görüştü. [54] Tarihçiler mektubun Osman'ın bilgisi dışında I. Mervân tarafından yazılmış olabileceğini öne sürdüler. [55]

Medine'deki isyancılar

[değiştir | kaynağı değiştir]

Mısır, Kufe ve Basra'dan, her biri Osman'a suikast ve hükûmeti devirme talimatıyla birlikte yaklaşık 1000 kişilik birlik Medine'ye gönderildi.[56] Mısır temsilcileri Ali'yi bekledi ve ona halifeliği teklif etti, ancak Ali onları geri çevirdi. Kufe'den gelen birliğin temsilcileri Zübeyr'e, Basra'dan gelenler Talha'ya bir sonraki Halife olarak biatlarını sundu, ancak reddedildiler. Asiler, halife olarak Osman'a alternatifler önererek, Medine'deki kamuoyunu, Osman'ın hizbinin artık birleşik bir cephe oluşturamayacağı bir noktaya getirdiler. Osman, Emevilerin ve Medine'deki birkaç kişinin aktif desteğine sahipti.[57]

Osman'ın muhalifleri yatıştırma girişimleri

[değiştir | kaynağı değiştir]

655'te Osman, yönetime karşı herhangi bir şikayeti olanların yanı sıra, halifelik boyunca valileri ve Amilleri, tüm meşru şikayetlerin giderileceğine söz vererek Hac için Mekke'de toplanmalarını emretti. Buna göre, çeşitli şehirlerden büyük delegasyonlar toplantıdan önce şikayetlerini sunmak için geldiler.[58] Halife Cuma namazını kıldırdıktan sonra halkın dertlerini dinleyeceğine söz verdi. İsyancılar tarafından taş yağmuruna tutulduğu halde vaaz vermek için minareye geldi. [59]

İsyancılar, Mekke halkının Osman'ı desteklediğini ve onları dinlemeye yanaşmadığını anladılar.[60] Bu, Osman için büyük bir psikolojik zafer anlamına geliyordu. Sünni Müslüman rivayetlere göre, Suriye'ye dönmeden önce Osman'ın kuzeni Vali Muâviye'nin, ortam barışçıl olduğu için Osman'ın onunla Suriye'ye gelmesini önerdiği söyleniyor. Osman, Muhammedin şehrini terk etmek istemediğini söyleyerek teklifi reddetti. Muaviye daha sonra Osman'ı isyancıların kendisine zarar verme girişimine karşı korumak için Suriye'den Medine'ye güçlü bir kuvvet göndermesine izin verilmesini önerdi. Osman da Medine'deki Suriye güçlerinin iç savaşa tahrik olacağını ve böyle bir harekete taraf olamayacağını söyleyerek bunu da reddetti.[53]

Osman'ın kuşatılması

[değiştir | kaynağı değiştir]

Osman'ın evinin kuşatmasının ilk aşaması şiddetli değildi, ancak günler geçtikçe isyancılar Osman'a karşı baskıyı yoğunlaştırdılar.[61] Hacıların Medine'den Mekke'ye hareket etmesiyle isyancı konumu daha da güçlendi ve bunun sonucunda kriz derinleşti. İsyancılar, Hac'dan sonra Müslüman dünyasının her yerinden Mekke'de toplanan Müslümanların, Osman'ı rahatlatmak için Medine'ye yürüyebileceklerini anladılar. Bu nedenle, hac bitmeden Osman'a karşı harekete geçmeye karar verdiler. Kuşatma sırasında, isyancılardan sayıca fazla olan destekçileri Osman'dan savaşmalarına izin vermelerini istedi, ancak Osman Müslümanlar arasında kan dökülmesini önlemek için reddetti. Ne yazık ki Osman için şiddet devam etti. Osman'ın evinin kapıları, Ali'nin oğulları Hasan ve Hüseyin ile birlikte ünlü savaşçı Abdullah b. Zübeyr b. Avvâm[61] tarafından kapatıldı ve korundu.[62][63]

İsyancılar Osman'ı kuşattı ve su almasını engelledi. Ali'ye haber verildikten sonra su dolu üç tulum gönderdi ve susamış halifeye ulaştı. [54]

Suikast

[değiştir | kaynağı değiştir]
Osman'ın Medine El-Baki Mezarlığı'ndaki kabri

Haziran 656'da, bir grup isyancı Osman'ın evinin arkasından tırmanarak kapı muhafızlarından habersiz içeri süzüldü. [55] Osman Kuran'ı okurken, isyancılar halifenin odasına daldılar ve kafasına darbeler vurdular ve Osman daha sonra 77 ya da 80 yaşlarında öldü.[64][65] 8. yüzyıl tarihçisi Sayf ibn Umar, halifeyi elleriyle öldürenler olarak el-Gafiqi bin Harb, Kinana bin Bişr ve Sudan ibn Humran'dan bahseder. [52] Muhammed b. Cerîr Taberî'ye (ö. 923) göre, Osman'ın kölelerinden biri bir suikastçıyı öldürdü ve daha sonra isyancılar tarafından öldürüldü. [66] İsyancılar, karısı Na'ila'nın yolunu kesmesine ve parmaklarının kesilmesine rağmen, Osman'ın cesedinin başını kesmeye çalıştılar. [66][67]

Osman'ın cesedi, Na'ila, halifenin cenazesine yardım etmek için destekçilerine yaklaşana kadar iki gün evinde tutuldu. El-Taberi, Osman'ın cesedini Cennetü'l-bakī' mezarlığına doğru taşıyan dört kişi olarak Ebu Cehm ibn Huzayfa, Hakim ibn Hizam, Cubayr ibn Mut'im, Niyar bin Mukram'dan bahseder. [66] Cenaze alacakaranlıkta kaldırılmış ve Osman'ın görevi gereği öldürüldüğü için yıkanmamış ve şehit gömme kurallarına uygun olarak öldürüldüğü sırada giydiği elbiseyle defnedilmiştir.[68] Naila cenazeyi bir lambayla takip etti, ancak gizliliği korumak için lambanın söndürülmesi gerekiyordu. Naila'ya Osman'ın kızı da dahil olmak üzere bazı kadınlar eşlik etti.[69] :247,248

Cenaze namazı Cabir bin Muta'am tarafından kılındı ve küçük bir törenle kabre indirildi. Cenazeden sonra, Naila ve Aişe konuşmak istediler, ancak isyancıların olası tehlikesi nedeniyle bunu yapmaktan vazgeçtiler.[69] :247[70] İsyancılar, Osman'ın Cennetü'l-bakī'de defnedilmesine izin vermedikleri için, yandaşları halifeyi komşu Yahudi Kevkab mezarlığına gömdüler. [71] Emevî Halifeliğinin ilk yıllarında, Muâviye b. Ebû Süfyân (h. 661-680) el-Baki'yi Osman'ın mezarını da içerecek şekilde genişletti.

Görünüm ve karakter

[değiştir | kaynağı değiştir]
Ayasofya, Türkiye'de Osman'ın İslami hat

Tarihçi Muhammed b. Cerîr Taberî, Osman'ın orta boylu, güçlü kemikli ve geniş omuzlu olduğunu ve kambur yürüdüğünü kaydeder.[72] Etli incikleri ve uzun, kıllı önkolları olan büyük uzuvları olduğu söylenir.[73] Genelde çok yakışıklı ve açık tenli olarak tanımlansa da,[72] yakından bakıldığında, yüzünde çocuklukta geçirdiği çiçek hastalığına ait hafif yara izlerinin belirgin olduğu söyleniyordu.[74] Safran[72] uyguladığı kırmızımsı-kahverengi tam bir sakalı ve önde gerilemesine rağmen kulaklarının ötesine uzanan kalın kıvırcık saçları vardı.[74] Dişleri altın telle bağlanmıştı,[74] öndekilerin özellikle ince olduğu belirtildi.[73] İran, Afganistan ve Ermenistan'a fetihler başlamıştı.[75]

Ömer'in aksine, Osman yetenekli bir hatip değildi ve halife olarak ilk konuşması sırasında dili tutulmuştu. Fakir yurttaşları arasında öne çıkan zarif, eğitimli ve kültürlü bir tüccar-prens olarak diğer yakın Sahâbe'den biraz ayrı kaldı. Bu, Muhammed'in kabul ettiği bir özellikti. Bir rivayete göre Aişe, Muhammed'in rahatça uzandığını ve Ebu Bekir ve Ömer ile gelişigüzel konuştuğunu fark edince, Osman'a hitap ederken neden kıyafetlerini düzgün bir şekilde toplayıp resmi bir tavır takındığını sordu. Muhammed, "Osman alçakgönüllü ve utangaçtır ve onunla gayrı resmi olsaydım, buraya söylemek için geldiğini söylemezdi" dedi.[74]

Osman, gelişen aile işinin kendisini zengin etmesine rağmen halife olduktan sonra bile sade bir hayat süren bir aile babasıydı.[20] Osman'a Cahiliye döneminde (İslam'ın vahyinden önce) bu uygulamaya bir itirazın olmadığı halde neden şarap içmediği soruldu. O da: "Aklı tamamen kaçırdığını gördüm ve buna yapacak bir şey bilmiyordum ve sonra tam olarak geri döndüm" dedi.[76] Osman o kadar büyük bir karaktere sahipti ki Muhammed kırk kızı olsaydı hepsini Osman ile evlendireceğini söyledi. [11] Sünni sābiqa doktrininde Osman, seleflerinden daha aşağı, ancak haleflerinden daha üstün olarak görülür. [77]

Değerlendirme ve miras

[değiştir | kaynağı değiştir]
A schematic diagram of the Umayyad ruling family with caliphs highlighted in blue, green and dark yellow
Emevi klanının ve hanedanının soy ağacı. Osman yeşil renkle, kuzeni Mervan ve ondan gelen halifeler silsilesi mavi renkle, Süfyani halifeleri sarı renkle vurgulanmıştır.

Osman, kendisinden önceki iki halife tarafından kullanılan Halife Rasul Allah ('Allah'ın elçisinin vekili') yerine Halife Allah ('Allah'ın vekili') unvanını benimsedi. [78] Unvan daha sonra Emevî halifelerinin standardı oldu. [79] Madelung, "halifenin [Osman] artık Tanrı'nın lütfu ve O'nun yeryüzündeki temsilcisi tarafından hüküm sürdüğünü, artık Allah'ın Elçisi'nin bir vekili olmadığını" iddia ediyor. [79]

Yayılmacı bir perspektiften bakıldığında, Şaban, kızgın Arap yerleşimcileri yeni askeri kampanyalara ve genişlemelere yönlendirerek, ısıtılmış ve sorunlu erken Müslüman fethedilen topraklarla nasıl başa çıktığını açıkça gösterdiği gibi, Osman'ın çatışmada yetenekli olduğunu düşünüyor. [80] Bu, yalnızca bu yerleşimlerdeki iç çatışmaların çözülmesiyle sonuçlanmadı, aynı zamanda Râşidîn Halifeliği topraklarını güney İberya'ya ve doğuda Sind, Pakistan'a kadar genişletti.[81][82]

Osman karşıtı hareketin asıl nedeni Şii ve Sünni Müslümanlar arasında tartışmalıdır.[57] Sünni kaynaklara göre, disiplini sert bir şekilde koruyan selefi Ömer'in aksine, Osman daha az titizdi ve daha çok ekonomik refaha odaklanıyordu. Osman döneminde halk daha müreffeh hale geldi ve siyasi düzlemde daha büyük bir özgürlüğe sahip oldular. Siyasal faaliyeti yönlendirmek için hiçbir kurum tasarlanmamıştı ve onların yokluğunda, daha önceki halifeler tarafından bastırılmış olan İslâm öncesi kabile kıskançlıkları ve rekabetleri bir kez daha patlak verdi. Halk, Osman'ın devlet için bir baş ağrısı haline gelen ve Osman'ın suikastıyla sonuçlanan hoşgörüsünden yararlandı.[58]

Tarihçiler genellikle Osman'a muhalefetin esas olarak onun adam kayırmacı politikalarından kaynaklandığı sonucuna varırlar. RVC Bodley'e göre, Osman İslam ulusunun çoğunu, Muhammed'in yaşamı boyunca kısmen lanetlenmiş olan akrabaları Benî Ümeyye'ye tabi tuttu. [79][83] Wilferd Madelung'a göre, Uthman'ın saltanatı sırasında, "onun keyfi eylemlerine karşı şikayetler, zamanının standartlarına göre önemliydi. Tarihsel kaynaklar, onun suçlandığı suçların uzun bir anlatımından bahseder. . . Sünni ideolojisinde onu herhangi bir ahdetten aklamak ve onu bir şehit ve üçüncü Doğru Yoldaki Halife yapmak için gelen sadece şiddetli ölümü oldu." [79] Keaney Heather'a göre, Osman bir halife olarak yalnızca kendi iradesine güveniyordu. Bu da Müslüman topluluk içinde direnişe yol açan kararlara yol açtı. Gerçekten de yönetim tarzı, Osman'ı İslam tarihinin en tartışmalı isimlerinden biri yaptı.[84]

Osman'a karşı direniş, valileri seçerken aile üyelerini tercih etmesi ve bunu yaparak hilafetin işleyişi üzerinde daha fazla etkide bulunabileceğini ve sonuç olarak kurmaya çalıştığı kapitalist sistemi iyileştirebileceğini düşündüğü için ortaya çıktı. Bunun tersinin doğru olduğu ortaya çıktı ve atananları, onun işlerini nasıl yürüttüğü üzerinde başlangıçta planladığından daha fazla kontrole sahipti.[20] Eyaletlerine otoriterliği empoze edecek kadar ileri gittiler. Gerçekten de, Muhammed'in önde gelen yoldaşlarına, Osman'ın atadığı valilerin iddia edilen zorbalığından şikayet eden birçok isimsiz mektup yazıldı. Ayrıca, Osman'ın ailesi tarafından bildirilen iktidarın kötüye kullanıldığına dair farklı illerdeki kamuoyu liderlerine mektuplar gönderildi. Bu, imparatorlukta huzursuzluğa katkıda bulundu ve sonunda Osman, söylentilerin gerçekliğini tespit etmek amacıyla konuyu araştırmak zorunda kaldı.[85] Wilferd Madelung, Abdullah ibn Sebe'nın Osman'a karşı isyanda sözde rolünü gözden düşürür ve modern tarihçilerin çok azının Seyf'in İbn Saba efsanesini kabul edeceğini gözlemler. [79]

20. yüzyılda yaşamış bir bilgin olan Bernard Lewis, Osman hakkında şunları söylüyor:

Osman, Muâviye b. Ebû Süfyân gibi, Mekke'nin önde gelen Ümeyye ailesinin bir üyesiydi ve gerçekten de Mekkeli soyluların tek temsilcisiydi. Peygamber'in ilk sahâbeler bir aday olarak sıralanmak için yeterli prestije sahip. Osman'ın seçilmesi hem onların zaferi hem de onların fırsatıydı. Bu fırsat ihmal edilmedi. Osman kısa süre sonra baskın Mekke ailelerinin etkisi altına girdi ve birbiri ardına İmparatorluğun yüksek makamları bu ailelerin üyelerine gitti.

Osman'ın zayıflığı ve adam kayırması, bir süredir Arap savaşçılar arasında belirsiz bir şekilde karıştırılan kızgınlığı doruğa çıkardı. Müslüman geleneği, saltanatı sırasında meydana gelen çöküşü, Osman'ın kişisel kusurlarına bağlar. Ancak, sebepler çok daha derinlerdedir ve Osman'ın suçu onları tanımaması, kontrol etmemesi veya düzeltmemesidir.

Osman'ın belki de en önemli eylemi, sırasıyla Suriye ve Kuzey Afrika valileri Muaviye ve Abdullah ibn Saad'ın, Bizans İmparatorluğu'nun deniz hakimiyetine rakip olacak şekilde Akdeniz'deki ilk entegre Müslüman donanmasını oluşturmasına izin vermesiydi. [86] [87] İbn Saad'ın İspanya'nın güneydoğu kıyısını fethi, Likya'daki Zâtüssavârî Savaşı'ndaki çarpıcı zaferi ve Akdeniz'in diğer kıyılarına yayılması genellikle göz ardı edilir. Bu başarılar, ilk ayakta duran Müslüman donanmasını doğurmuş, böylece Kıbrıs ve Rodos'un ilk Müslüman deniz fethini mümkün kılmıştır. [88] [86] [87] Bu, daha sonra Emevî ve Abbâsî dönemlerinde Akdeniz'de birkaç Müslüman devletin kurulmasının yolunu açtı,[89][90] Sicilya Emirliği[91] ve onun küçük vasalı Bârî Emirliği[92][93] ile Girit Emirliği [94] ve Aglabid Hanedanı .[95] Osman'ın denizdeki gelişiminin ve onun siyasi mirasının önemi, İslami Mali ve Para Politikası'nın[96] yazarı Muhammed M.Ag tarafından kabul edildi ve Hassan Khalile'nin Tarikh al Bahriyya vel Islamiyya fii Misr vel Sham'a ("History of the Monetary of the Monetary Policy") atıfta bulunmasıyla daha da güçlendirildi.[97]

Hakkındaki görüşler

[değiştir | kaynağı değiştir]

Osman, Sünniler tarafından doğru yola sevk edilen (rashid) dört halifeden biri olarak kabul edilir. Onların tahta çıkışının kronolojik sırası, Muhammed'in arkadaşları arasındaki üstünlüklerine uygundur. [98]

Sünni Müslüman cemaatinin ve Sünni tarihçilerin Osman'ın yönetimine ilişkin genel görüşü, özellikle onun hoşgörüsü konusunda olumluydu; Onların görüşüne göre, onun sözde kayırmacılığı, Muâviye b. Ebû Süfyân ve Abdullah bin Amir gibi atadığı akrabalarıyla ilgiliydi ve bunların hem askeri hem de siyasi yönetimde etkili olduğu kanıtlandı. Zaki Muhammed gibi tarihçiler, özellikle Welid bin Ukba durumunda, Osman'ı yolsuzlukla suçladılar.[99]

Ayrıca bakınız

[değiştir | kaynağı değiştir]
Vikipedi'nin kardeş projelerinden
Osman
hakkında daha fazla bilgi edinin
Vikisöz'de ara Vikisöz'de alıntılar

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ "Uthman in History". 17 Temmuz 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ağustos 2007. 
  2. ^ ""Hz. Osman bin Affan", sevde.de". 15 Temmuz 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ağustos 2007. 
  3. ^ Salih SURUÇ, Kainatın Efendisi Peygamberimizin Hayatı, Nesil Yayınları, 370. Baskı, s. 421, İstanbul ISBN 978-975-269-894-9
  4. ^ Hüseyin Köroğlu (1999). Konya ve Anadolu medreseleri. Fen Yayınevi. 
  5. ^ Muhammad ibn Saad. Kitab al-Tabaqat al-Kabir Volume 3. Translated by Bewley, A. (2013). The Companions of Badr. London: TaHa Publishers. Page 57
  6. ^ a b Q. Ahmed 2011
  7. ^ a b Madelung 1998.
  8. ^ Ahmed ibn Jabir al-Baladhuri. Kitab Futuh al-Buldan. Translated by Murgotten, F. C. (1924). The Origins of the Islamic State Part 2, p. 271. New York: Longmans, Green & Co., & London: P. S. King & Son, Ltd.
  9. ^ "Uthman ibn Affan | Biography, Achievements, & Assassination". 8 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Haziran 2022. 
  10. ^ a b Ar-Raheeq Al-Makhtum [The Sealed Nectar], Riyadh: Dar-us-Salam Publications, 1996  Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım).
  11. ^ a b c d e Aleem 2011.
  12. ^ a b Abbas 2021.
  13. ^ a b Muhammad ibn Ishaq. Sirat Rasul Allah. Translated by Guillaume, A. (1955). The Life of Muhammad, pp. 146-148. Oxford: Oxford University Press.
  14. ^ a b Muhammad ibn Saad. Kitab al-Tabaqat al-Kabir. Translated by Haq, S. M. (1967). Ibn Sa'd's Kitab al-Tabaqat al-Kabir Volume I Parts I & II. Delhi: Kitab Bhavan.
  15. ^ Hazrat Usman – by Rafi Ahmad Fidai, Publisher: Islamic Book Service Pages: 32
  16. ^ The Heirs Of The Prophet Muhammad: And The Roots Of The Sunni–Shia Schism. 4 Kasım 2010. ISBN 9780748124701. 18 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi.  Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  17. ^ A Chronology Of Islamic History 570–1000 CE, by H.U. Rahman 1999 Page 48 and Page 52–53
  18. ^ Bodley 1964.
  19. ^ Medelung|1997|Page 79
  20. ^ a b c Levi Della Vida, G. and Khoury, R.G. (2012). P. Bearman, Th. Bianquis (Ed.). Encyclopaedia of Islam.  Yazar eksik |soyadı1= (yardım); r |ad1= eksik |soyadı1= (yardım) Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi: "EI2" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: Kaynak gösterme)
  21. ^ a b c The Early Islamic Conquests, Fred Donner, Princeton 1981.
  22. ^ Pollock 1912.
  23. ^ The Succession to Muhammad A Study of the Early Caliphate. Cambridge University Press. 1998. ISBN 978-0-521-64696-3. 16 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Haziran 2022.  Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  24. ^ R. V. C. Bodley, The Messenger – the Life of Mohammed. The six counselors appointed by Umar met as soon as the funeral was over. The caliphate was first offered to Ali with the condition that he governs according to the Qur'an (Islamic Book), the traditions of Mohammed, and the regulations established by Abu Bakr and Umar. Ali accepted the first two conditions and refused the third. The offer was, accordingly, withdrawn and Uthman was approached with the same terms. Being less honest than Ali, he accepted them without demur.
  25. ^ a b The Qur'an in Islam : its impact and influence on the life of muslims. Zahra Publ. 1987. ISBN 978-0710302663.  Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  26. ^ "Sahih Bukhari, volume 6, book 61, narrations number 509 and 510". sahih-bukhari.com. 810–870. 4 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Şubat 2018.  Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  27. ^ The Blackwell companion to the Qur'an. [2a reimpr.] Blackwell. 2006. ISBN 978140511752-4. 
  28. ^ "Zayd ibn Thabit and the Glorious Qur'an". 26 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Haziran 2022.  Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  29. ^ The Koran : A Very Short Introduction. Oxford University Press. 2000. ss. 117-124. ISBN 0-19-285344-9.  Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  30. ^ The Qur'an made simple. 10. London,UK: Fountain Books. 2004. ss. xxiv.  Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  31. ^ The Qur'an - When was it compiled?. London,UK: Fountain Books. 2001. ss. 5, 7.  Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  32. ^ The Qur'an made simple. 10. London,UK: Fountain Books. 2004. ss. xxi, xxiv, xxv.  Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  33. ^ The Shi'a and their Beliefs. London,UK: Fountain Books. 2008. s. 29.  Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  34. ^ "The Gold Coins of Muslim Rulers". 22 Temmuz 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  35. ^ a b c d Ibrahim 2011.
  36. ^ European Naval and Maritime History, 300–1500. Indiana University Press. 1 Ocak 1990. ISBN 9780253205735. 5 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Haziran 2022 – Google Books vasıtasıyla. 
  37. ^ History of the Jihad: Islam Versus Civilization. AuthorHouse. 16 Mart 2005. ISBN 9781463457303. 23 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Haziran 2022 – Google Books vasıtasıyla.  Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  38. ^ A History of Byzantium. John Wiley & Sons. 26 Ağustos 2011. ISBN 9781444359978. 23 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Haziran 2022 – Google Books vasıtasıyla.  Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  39. ^ Prophets and Princes: Saudi Arabia from Muhammad to the Present. John Wiley & Sons. 28 Temmuz 2008. ISBN 9780470182574. 7 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Haziran 2022 – Google Books vasıtasıyla.  Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  40. ^ The Medieval Siege. Boydell & Brewer. 1 Ocak 1992. ISBN 9780851153575. 12 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Haziran 2022 – Google Books vasıtasıyla.  Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  41. ^ a b Kisah Hidup Utsman ibn Affan citing Tarikh at Thabari and al Bidayah wal Nihayah (71/158). 1990. s. 87. ISBN 978-9790241374. 5 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Haziran 2022. 
  42. ^ Hollingsworth (1991), p. 875
  43. ^ Moore (1999)
  44. ^ See: History of the Prophets and Kings (Tarikh al-Tabari)
  45. ^ See: Al-Bidayah wa al-Nihayah (Tarikh ibn Kathir)
  46. ^ Ridpath's Universal History, Merrill & Baker, Vol. 12, New York, p. 483.
  47. ^ a b The Muslim Conquest of Persia by A.I. Akram. Ch:17 0-19-597713-0,
  48. ^ Shadows in the Desert: Ancient Persia at War, By Kaveh Farrokh, Published by Osprey Publishing, 2007 1-84603-108-7
  49. ^ Iraq After the Muslim Conquest. Gorgias Press. 1 Ocak 2005. ISBN 9781593333157 – Google Books vasıtasıyla.  Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)[ölü/kırık bağlantı]
  50. ^ The Cambridge History of Iran. 5. Cambridge University Press. 1968. s. 87. ISBN 9780521069366. 12 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Haziran 2022.  Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  51. ^ The Oxford Handbook of Iranian History. Bookland. 1977. s. 117. 7 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Haziran 2022.  Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  52. ^ a b Anthony 2011.
  53. ^ a b The Cambridge History of Islam, ed. P.M. Holt, Ann K.S. Lambton, and Bernard Lewis, Cambridge, 1970
  54. ^ a b c Rippin 2013.
  55. ^ a b Hinds 1972.
  56. ^ "Uthman ibn Affan". 29 Eylül 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  57. ^ a b Muhammad and the Conquests of Islam, Francesco Gabrieli, London 1968
  58. ^ a b Sirat-i-Hazrat Usman-i-Ghani, by Mohammad Alias Aadil. Publishers: Mushtaq Ahmed Lahore
  59. ^ Rogerson 2007.
  60. ^ Uthman bin Affan, the Third Caliph of Islam, Riyadh: Dar-us-Salam Publications, 2000 .
  61. ^ a b "The Murder of the Caliph Uthman," M. Hinds, in International Journal of Middle East Studies, 1972
  62. ^ Prophets and Princes: Saudi Arabia from Muhammad to the Present, pg 63, by Mark Weston
  63. ^ Al Nahaya, Volume 5 page 80; Qamus, page 500 "lughut Nathal" by Firozabadi; Lisan al Arab, Volume 11 Chapter "Lughuth Nathal" page 670; Sharh Nahjul Balagha Ibn al Hadeed Volume 2 page 122; Sheikh al-Mudhira, by Mahmoud Abu Raya, p170 (foot note); Al-Imama wa al-Siyasa, Volume 1 page 52; Tarikh Mukhtasar al-Duwal, by Ibn Al-Ebrei, v1 p55; Al-Mahsol, by al-Razi, v4 p343; Ansab al-Ashraf, Volume 6 pages 192–193.Tarikh e Tibri by Tibri V8 P343.
  64. ^ [R. Stephen Humphreys (transl.), The History of al-Tabari: Volume XV. The Crisis of the Early Caliphate, (New York: State University of New York Press, 1990), pp. 250-251.]
  65. ^ Wilferd Madelung, The Succession to Muhammad: A Study of the Early Caliphate (Cambridge: Cambridge University Press, 1997), p. 135.
  66. ^ a b c Humphreys 1990.
  67. ^ Richard R. Losch, The Many Faces of Faith: A Guide to World Religions and Christian Traditions
  68. ^ "'Uthman ibn 'Affan : The Man With Two Lights (Part Two)". 29 Kasım 2005. 9 Kasım 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi.  Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  69. ^ a b Muhammad ibn Jarir al-Tabari. Tarikh al-Rasul wa'l-Muluk. Translated by Humphreys, R. S. (1990). Volume 15: The Crisis of the Early Caliphate. Albany: State University of New York Press.
  70. ^ The Encyclopaedia of World History: Ancient, Medieval, and Modern, Chronologically Arranged by Peter N. Stearns, William Leonard Langer
  71. ^ Peters 1994.
  72. ^ a b c The History of al-Tabari, Volume XV: The Crisis of the Early Caliphate. 1990. ss. 252-53. 
  73. ^ a b History of Islamic Philosophy: With View of Greek Philosophy and Early History of Islam. 2004. s. 145. ISBN 9780755210114. 12 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Haziran 2022.  Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  74. ^ a b c d The Heirs Of The Prophet Muhammad: And the Roots of the Sunni-Shia Schism. 2006. s. 236.  Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  75. ^ The Middle East: A History. 6th. New York: McGraw Hill. 2004. ISBN 978-0-07-244233-5. 
  76. ^ Muhanna, Elias, (Ed.) (2016). The ultimate ambition in the arts of erudition : a compendium of knowledge from the classical Islamic world. Penguin Books. ss. 85. ISBN 9780143107484. OCLC 995783596.  r eksik |soyadı1= (yardım)
  77. ^ Gleave 2008.
  78. ^ Crone & Hinds 2003.
  79. ^ a b c d e Madelung 1997.
  80. ^ Shaban 1979.
  81. ^ Tabri vol: 4 page no: 180–181
  82. ^ translation The History of al-Tabari Vol. 15. 1990. s. 22. ISBN 9780791401545.  Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  83. ^ Sir John Glubb, The Great Arab Conquests, p. 300
  84. ^ Keaney (2011). "Confronting the Caliph: ʻUthmân b. ʼAffân in Three ʻAbbasid Chronicles". Studia Islamica. 106 (1). doi:10.1163/19585705-12341251. ISSN 0585-5292. 
  85. ^ A Chronology of Islamic History, 570–1000 CE by Habibur U. Rahman. 978-0-8161-9067-6
  86. ^ a b Rahman 1999.
  87. ^ a b Kennedy 2007.
  88. ^ Treadgold 1997.
  89. ^ The Legacy of Muslim Spain. 1992. s. 649. ISBN 978-9004095991. 12 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Haziran 2022. 
  90. ^ Abū al-ʿAbbās Aḥmad b. Muḥammad Maqqarī (1848). History of the Mohammedan Dynasties in Spain Oriental translation Fund. s. 383. 17 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Haziran 2022. 
  91. ^ "Brief history of Sicily". Archaeology.Stanford.edu. 24 Kasım 2008. 8 Mayıs 2009 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. 
  92. ^ Before the Normans: Southern Italy in the Ninth and Tenth Centuries. Philadelphia: University of Pennsylvania Press. 1991. ISBN 0-8122-1587-7.  Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  93. ^ Kreutz citation of Baladhuri, 38.
  94. ^ Makrypoulias (2000), pp. 347–348
  95. ^ A Concise History of the Middle East. Boulder, Colorado: Westview Press. 2002. ss. 79. ISBN 978-0-8133-3885-9.  Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  96. ^ Muhammad (2009) [2002]. Kebijakan fiskal dan moneter dalam ekonomi Islami. Salemba Empat. ISBN 9789796911189. 
  97. ^ Medieval Islamic Civilization: An Encyclopedia (Volume 2). 2006. ISBN 978-0-415-96692-4.  Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  98. ^ Bowering et al. 2013.
  99. ^ History of Muslim Rule – The Prophet and The Early Rulers by Dr. Muhammad Zaki. Google Books.
Osman
Sünni İslam unvanları
Önce gelen
Ömer bin Hattab 		Raşit Halife
644 - 656 		Sonra gelen
Ali bin Ebu Talib
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Osman&oldid=33976878" sayfasından alınmıştır