Majör histokompatibilite kompleksi
Majör histokompatibilite kompleksi (kısaca MHC, kısaltmanın kökeni İngilizce "major histocompatibility complex") veya büyük doku uygunluk kompleksi, bütün omurgalılarda geniş bir gen ailesi tarafından kodlanan bir hücre yüzey molekülüdür. MHC molekülleri, bağışıklık hücreleri lökositler ile diğer lökositler veya vücut hücreleri arasındaki etkileşimlere arabuluculuk ederler. MHC, organ nakli için donörlerin uyumluluğunu belirlemenin yanı sıra, kişinin otoimmün hastalıklar için duyarlılığı hakkında da bilgi vermektedir. İnsanlarda MHC moleküllerine ilk kez lökositlerde rastlandığı için insan lökosit antijeni (human leukocyte antigen)(HLA) ismi de verilir.[1]
MHC genleri 6. kromozomun kısa kolu üzerinde sentromere yakın bir bölgede yer alan ardışık bir DNA dizisi üzerinde bulunurlar. Bu bölge yaklaşık 3600 kilobaz uzunluğundadır. Günümüzde insan MHC bölgesi tamamen dizilenmiştir.[2]
HLA moleküllerinin temel görevi peptid bağlanması ve bunların T lenfositlerine sunulmasıdır. Bağışıklıkla ilgisi olmayan diğer fonksiyonları da bazı diğer hücre yüzey reseptörleriyle ve çeşitli hormon reseptörleri ile etkileşimi ve sinyal iletimidir.[3][4]
Major histocompatibility complex, üzerlerinde bulunduğu hücre tipleri ve bağışıklık görevleri açısından Sınıf I, II, III ve IV olmak üzere dört farklı gruba ayrılır. Sınıf I'de bulunan HLA A, B, C tüm çekirdekli somatik hücrelerde bulunurlar.
Sınıf II MHC molekülleri daha az sayıda hücrede bulunurlar. Sınıf III ve IV MHC molekülleri doku uyumu ile doğrudan ilişkili değildir. Ancak HLA gen bölgesinde ifade edilen antijenlerdir ve bazı kompleman bileşenlerini ve inflamasyon moleküllerini (C4A, C4B, TNF vb.) içerirler.[5]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Khan AN, Gregorie CJ, Tomasi TB. Histone deacetylase inhibitors induce TAP, LMP, Tapasin genes and MHC class I antigen presentation by melanoma cells. Cancer Immunol Immunother 2008;57:647-54.
- ^ Complete sequence and gene map of a human major histocompatibility complex. The MHC sequencing consortium. Nature 1999;401:921-3.
- ^ Male D. T-cell receptors and major histocompatibility complex molecules. Roitt I, Brostoff J, Male D, editors. Immunology. 6th ed. New York: Mosby; 2001. p. 91-189.
- ^ Dalva K. Her yerde karşımda: Nedir bu HLA tiplendirimi. XXXI. Ulusal Hematoloji Kongresi, IV. Hematoloji İlk Basamak Kursu. 23-28 Eylül 2004, Antalya, Turkey. Antalya; 2004. s. 42-52.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2013.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Medical Subject Headings Major+Histocompatibility+Complex
- Molecular individuality (German online-book 2012)29 Ocak 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Sexual attraction is linked to MHC compatibility
- NetMHC 3.0 server8 Mayıs 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. — predicts binding of peptides to a number of different MHC (HLA) alleles
- T-cell Group - Cardiff University
- The story of 2YF6: A Chicken MHC[ölü/kırık bağlantı]
- RCSB Protein Data Bank: Molecule of the Month - Major Histocompatibility Complex28 Mayıs 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- dbMHC Home, NCBI's database of the Major Histocompatibility Complex12 Ocak 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
