Kim Peek
Laurence Kim Peek | |
|---|---|
 | |
| Doğum | 11 Kasım 1951 Salt Lake City, Utah, ABD |
| Ölüm | 19 Aralık 2009 (58 yaşında) Murray, Utah, ABD |
| Ölüm sebebi | Kalp krizi |
| Milliyet | Amerikalı |
| Tanınma nedeni | Savant |
| Ebeveyn(ler) | Fran Peek, Jeanne W. Buchi |
Laurence Kim Peek (11 Kasım 1951 – 19 Aralık 2009), Amerikalı savant. Olağanüstü bir hafızaya sahip olduğu için Megasavant olarak tanınmaktadır.[1][2][3] Beyninde doğuştan gelen bir gelişim bozukluğu sonucu fotografik hafızası aşırı gelişmiştir. Ayrıca sosyal alanda sorunlar yaşamıştır. Rain Man filminde Dustin Hoffman tarafından canlandırılan Raymond Babbitt karakterine ilham kaynağı olmuştur. İlham kaynağı olmasına rağmen Raymon Babbitt gibi otizm değil savant sendromu sahibidir.[4]
Hayatı
[değiştir | kaynağı değiştir]
Salt Lake City'de Peek makrosefali[5] ile birlikte beyincikte ve korpus kallozum yokluğu teşhisiyle doğmuştur.[6] Bu durum nöronların olağandışı bağlanmasına ve hafıza kapasitesinin artmasına yol açmıştır.[7][8] Fran Peek'e göre Kim 16-20 aylıkken etrafındaki şeyleri ezberlemeye başlamıştır. Kitapları okuyup ezberledikten sonra rafa ters koyarak kitabı bitirdiğini göstermektedir. 1 saat okumadan sonra okuduklarının neredeyse hepsini ezbeleyebilen Peek'in 15 farklı alanda 12.000 kitabı ezberlediği düşünülmektedir.[5] Peek hayatını Murray, Utah'da geçirmiştir.[9]
Dört yaşına kadar yürüyemeyen Peek düğme geçirmek gibi günlük aktivitelerde sorunlar yaşamıştır. Bu sorunların kaynağının beyincikteki hasar olduğu düşünülmüştür. Yapılan IQ testlerinden ortalama zeka seviyesi kabul edilebilecek olan 87 puan almıştır.[10]
Rain Man
[değiştir | kaynağı değiştir]1984 yılında senarist Barry Morrow Peek ile Arlington, Teksas'da buluşmuştur. Bu buluşma sonucunda Rain Man filmi fikri aklına yerleşmiştir. Dustin Hoffman rolünü daha iyi oynayabilmek için Peek ile görüşme ayarlamıştır. Filmin kazandığı Oscar Kim Peek'e verilmiş ve Peek'in gittiği yerlere bu ödülü de götürmesi nedeniyle ödüle "En Çok Sevilen Oscar" adı verilmiştir. Film Peek'in kendine güvenini arttırmış ve sosyal alandaki sorunun azalmasına yardımcı olmuştur. Televizyon programlarına da çıkan Kim Peek insanların doğduğu tarihin hangi güne denk geldiğini ezberden söylemekten büyük keyif almıştır.
Rain Man'den sonra hayatı
[değiştir | kaynağı değiştir]Sosyal alanda gelişme gösteremeyen çoğu savant gibi olmayan Peek filmin kazandırdığı ün sayesinde gelişme göstermiştir. Babası 2004 yılından sonra mizah anlayışında gelişme gösterdiğini söylemiştir. Fakat mecazları ve deyimleri anlamakta zorluk yaşamıştır.
Müzik alanındaki yeteneği piyano çalışmaya başladıktan sonra fark edilmiştir. Onlarca yıl önce duyduğu bir besteyi ezberden neredeyse hatasız çalabilmiştir.
2004 yılında kendisi gibi savant olan Daniel Tammet ile Channel Five'ın belgeseli olan The Boy with the Incredible Brain'de tanışmıştır.[11] Peek, Tammet'a sarıldıktan sonra Bir gün benim kadar mükemmel olacaksın. demiştir.
Bilimsel açıklama
[değiştir | kaynağı değiştir]2004 yılında NASA Ames Araştırma Merkezi'ndeki Biyoinformatik Uzay Yaşam Bilimleri Merkezi'ndeki bilim adamları, Peek'in beyninin görüntüsünü tomografi ve MRI ile bilgisayara aktarmışlardır. Çalışmanın amacı 1988 yılında yapılan MRI taramalarıyla karşılaştırma yapmaktır.[12]
2008 yılında yapılan bir çalışmada Peek'in muhtemelen hipotoni (düşük kas tonusu) ve makrosefali (anormal derecede büyük baş) gibi fiziksel anomalilere neden olan nadir bir X kromozomuna bağlı genetik sendrom olan FG sendromu olduğu sonucuna varılmıştır.[13]
Ölümü
[değiştir | kaynağı değiştir]Peek kalp krizi nedeniyle 19 Aralık 2009 yılında ölmüştür.[9][14] Babası Fran, 5 Nisan 2014'te 88 yaşında öldü.
Film ve televizyon
[değiştir | kaynağı değiştir]- Brainman, Discovery Channel belgeseli
- Inside the Rain Man, Discovery Channel belgeseli
- Everything You Need To Know - The Brain, Discovery Channel belgeseli
- Human Computer, Discovery Channel belgeseli
- Medical Incredible, Discovery Healt Channel belgeseli
- The Real Rain Man, Discovery Healt Channel belgeseli
- Ripley's Believe It or Not!
- CNN'de Richard Quest röportajı
- World's Smartest People The Learning Channel kanalında
- 60 Minutes
- Accidental Genius, National Geographic Channel belgeseli
- Superhuman, "Genius" episode, Science Channel belgeseli
- Beautiful Minds: A Voyage Into the Brain
- Den Riktiga Rain Man (The Real Rain Man), İsveçli kanal Tv-4'ün belgeseli
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]
- Kim Peek-The Real Rain Man - Wisconsin Medical Society
- Video of the Athanasius Kircher Society Presentation
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "'Rain Man' reigns in Casper". Casper Star-Tribune. 14 Mart 2003. 16 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Temmuz 2009.
The difference between a savant and a megasavant like Peek is that Peek has nearly total recall in around 14 to 15 different subject areas, according to literature written by Peek's father, Fran Peek.
- ^ "About Kim Peek, Megasavant". York Daily Record. 4 Kasım 1994. 19 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Temmuz 2009.
Kim Peek is a megasavant who has memorized vast numbers of facts about more than a dozen subjects. He has brain damage, which occurred before birth, but he is not autistic.
- ^ "NASA studies mega-savant Peek's brain". USA Today. Associated Press. 2004. 24 Ocak 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Temmuz 2009.
The 53-year-old Peek is called a "mega-savant" because he is a genius in about 15 different subjects, from history and literature and geography to numbers, sports, music and dates.
- ^ Weber B (26 December 2009). "Kim Peek, inspiration for 'Rain Man,' dies at 58" 27 Eylül 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. The New York Times. Retrieved 08 January, 2010.
- ^ a b "Kim Peek: savant who was the inspiration for the film Rain Man". The Times. 23 Aralık 2009. 4 Haziran 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Aralık 2009.
- ^ "The Real Rain Man", documentary by Focus Productions, Bristol, England, UK, 2006.
- ^ Arşiv kopyası; Wayback Machine Wisconsin Medical Society.
- ^ Kim Peek - The Real Rain Man 16 Eylül 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Wisconsin Medical Society.
- ^ a b Stephenson, Kathy. "Kim Peek, Murray man who inspired 'Rain Man', dies" 12 Mayıs 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., The Salt Lake Tribune. December 22, 2009.
- ^ "Inside the Mind of a Savant" 19 Ekim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Darold A. Treffert and Daniel D. Christensen. Scientific American. December 23, 2009.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 28 Haziran 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Eylül 2011.
- ^ "NASA Studying 'Rain Man's' Brain" 15 Temmuz 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.; Associated Press/Space.com, 8 Kasım 2004.
- ^ Opitz JM, Smith JF, Santoro L (Eylül 2008). "The FG syndromes (Online Mendelian Inheritance in Man 305450): perspective in 2008". Adv Pediatr. 55 (1). ss. 123-70. doi:10.1016/j.yapd.2008.07.014. PMID 19048730.
- ^ Weber, Bruce. "Kim Peek, Inspiration for 'Rain Man,' Dies at 58" 10 Şubat 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. The New York Times. December 27, 2009.
