Eşkiya bağı
Eşkiya bağı ipi geçici olarak dikey veya yatay bir sabit ağaca, dala, vs.. bağlayıp gerektiğinde hızlı çözüp uzaklaşabilmek amacıyla kullanılan bir düğüm çeşididir.[1] İp ucundan çekildiğinde kendiliğinden boşalır ve ip düşer.[2] İp ortasına bağlanır, ucun dalı dolanması gerekmez.
Bağlanışı
[değiştir | kaynağı değiştir]Eşkıya bağı her biri bir evvelkini kilitleyen üç peş peşe ip dirseği ile bağlanır:
- Bir ip dirseği dal etrafından dolaştırılır,
- Ucun bir dirseği ilk dirsek içinden geçirilerek dalın kavranması sağlanır
- Ucun ikinci bir dirseği bu bir evvelki dirseğin içinden geçirilip sıkıştırılarak düğümün boşalması önlenir.
İp bedenine yük bindiğinde son dirsek dala doğru bastırılmış olur, yük taşıyan ikinci dirsek ve dal yüzeyine olan sürtünme sayesinde düğüm çözülmeye direnir.
Kusuru
[değiştir | kaynağı değiştir]Düğüm güzel sıkıştırılmamışsa, ipin çevrelediği dal ipten çok daha kalınsa, ip yumuşaksa ya da kaygansa, ip bedenine çok fazla yük bindiğinde son dirsek dal yüzeyinde kayar, yük taşıyan ikinci dirsekten düşer ve düğüm çözülür.
Daha güvenilir çeşitleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Genellikle iki peş peşe kilit yeterlidir. Genellikle kilitleyecek dirseklerin sadece dalı dolanıp kitlemeleri yeteri kadar kuvvetli bir düğüm oluşturur. Düğümü daha kuvvetli yapmak kilitleyen dirsek sayısını ya da bunların kilide girmeden önce ip bedenine dolanma derecelerini arttırarak mümkündür.
- 2 ve 3cü adımdaki son iki dirseğin 4. ve 5. adım olarak tekrarlanması en son dirseğe olan yükü azaltır.
- İlk iki dirseğin bir sonraki dirsek içinden geçirmeden önce döndürülüp kenarlarının birbirine sarılmaları yani sürtünmelerinin arttırılması, çözücü güçleri daha fazla azaltacağından düğümü daha güvenli bir hale getirir, ama düğümü sıkıştırmak zorlaşır.
- İkinci dirseği birincinin içinden geçirmek yerine yarı döndürüp bir krozla halka haline getirip birinciyi ikincinin içinden geçirmek, bu yüzden üçüncü dirsekle ikinci yerine birinciyi kilitlemek düğümü dalın sürtünmesinden bağımsız ve daha güvenli bir hale getirir.[3]
- İp bedenini ilk dirsekten sonra düğüm atmada kullanmamak, yani peş peşe uç dirseklerini önce ya ip bedeni üzerinden aşırmak veya ip bedeni etrafında geri döndürmek ya da ip bedeni etrafında tam döndükten sonra devam ettirmek, sonra da dirseğe dalı dolandırdıktan sonra bir evvelki dirsek içinden geçirip kilitlemek[4] sürtünme güçlerini arttırır ve çözücü güçleri öncekilerden daha güzel azaltır.[5]
-
Güvenlice Eşkiya Bağı 1: Dirsek dala karşı -
Güvenlice Eşkiya Bağı 2: Uç beden önünden, dal arkasından, dirseği 1.ci dirseğin içinden -
Güvenlice Eşkiya Bağı 3: Uç beden önünden, dal arkasından, dirseği 2.ci dirseğin içinden -
Güvenlice Eşkiya Bağı 4: sıkıştırılmış
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Budworth, Geoffrey (1997), The Complete Book of Knots, Londra: Octopus, s. 73
- ^ Day, Cyrus Lawrence (1947), The Art of Knotting and Splicing (1. bas.), New York: Dodd, Mead &Co., ss. 114-115
- ^ Clyde Soles (2004). "Dan Lehman's revisions to highwayman's hitch". Outdoor Knots. Mountaineers.
- ^ http://www.animatedknots.com/tumble/ 6 Ağustos 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. animasyon: "Tumble Hitch"
- ^ "The Tumble Hitch". Notable Knot Index. 24 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Şubat 2012.