İçeriğe atla

Sadreddin Konevî: Revizyonlar arasındaki fark

Vikipedi, özgür ansiklopedi
[kontrol edilmemiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Aybeg (mesaj | katkılar)
kDeğişiklik özeti yok
SpdyBot (mesaj | katkılar)
k Kaynakça: Bot: kaynak ve şablon dz. (hata bildir)
Etiketler: AWB Elle geri alma
(27 kullanıcı tarafından yapılan 45 ara revizyon gösterilmiyor)
1. satır: 1. satır:
'''Sadreddin Konevî''' (d. [[1210]] - ö. [[1274]]), [[Fars]] [[sufi]].<ref>F. E. Peters, "The Monotheists", Published by Princeton University Press, 2005. pg 330: "Al-Qunawi was a Persian Sufi.."</ref><ref name="Chittik">William C. Chittick, "The Sufi path of knowledge: Ibn al-ʻArabi's metaphysics of imagination", Published by SUNY Press, 1989. pg xvii: "Qunawi, a Persian had a profoundly different intellectual makeup"</ref> Doğum yeri tam bilinmemekte, ancak [[Malatya]] olarak rivayet edilmektedir. Sadreddin Konevî, dedeleri [[Konya]]'dan gelmiş bir tasavvuf düşünürüdür.
'''Sadreddin Konevî''' (1210 - 1274), [[Fars]] [[sufi]].<ref>F. E. Peters, "The Monotheists", Published by Princeton University Press, 2005. pg 330: "Al-Qunawi was a Persian Sufi.."</ref><ref name="Chittik">William C. Chittick, "The Sufi path of knowledge: Ibn al-ʻArabi's metaphysics of imagination", Published by SUNY Press, 1989. pg xvii: "Qunawi, a Persian had a profoundly different intellectual makeup"</ref> [[Malatya]]'da doğmuştur.


Babasının Selçuklular döneminde önemli görevlerde bulunan Mecidüddin İshak isminde üst düzey bir devlet memuru olduğu, Sadreddin daha küçükken babasının öldüğü ve annesi de ünlü sûfi ve filozof [[Muhyiddin İbn El-Arabi]] ile evlendiği rivayet edilmektedir. Konya'da yerleştiği ve ününü orada yaptığı için "Konevi" diye anılır. Sadreddin, ilk din ve tasavvuf bilgilerini üvey babası Muhyiddin ibn El-Arabi'den aldı. Bir ara Şam'a giderek devletin önemli din adamları ve sufileri ile görüştü. Özellikle [[Evhadüddin Kirmani]]'nin Sadreddin üzerinde etkisi oldu. Şam dönüşü Konya'ya gelip yerleşen Sadreddin, [[Mevlâna Celaleddin Rumi]]'ye hocalık etti, maddi durumunun çok iyi olması nedeniyle Konya'daki din ve bilim adamlarını sık sık evinde toplayarak, o yıllarda Doğu'nun en önemli kültür merkezlerinden olan kentte özel bir akademi oluşturdu. [[Nasîrüddin Tûsî]] ile de önemli felsefi nitelikli mektuplaşmalarda bulundu.
Sadreddin Konevi'nin babası Şeyh Mecidüddin İshak Malatya'lıdır. Mecdüddin İshak Bağdat'ta fütüvvet teşkilatında hizmet etmiştir. Sadreddin daha küçükken babasının öldüğü ve annesi de ünlü sûfi ve filozof [[Muhyiddin İbn El-Arabi]] ile evlendiği rivayet edilmektedir. Konya'da yerleştiği ve ününü orada yaptığı için "Konevi" diye anılır. Sadreddin, ilk din ve tasavvuf bilgilerini üvey babası Muhyiddin ibn El-Arabi'den aldı. Bir ara Şam'a giderek devletin önemli din adamları ve sufileri ile görüştü. Özellikle [[Evhadüddin Kirmani]]'nin Sadreddin üzerinde etkisi oldu. Maddi durumunun çok iyi olması nedeniyle Konya'daki din ve bilim adamlarını sık sık evinde toplayarak, o yıllarda Doğu'nun en önemli kültür merkezlerinden olan kentte özel bir akademi oluşturdu. [[Nasîrüddin Tûsî]] ile de önemli felsefi nitelikli mektuplaşmalarda bulundu.{{Kaynak belirt}}
[[Dosya:Stone.gif|thumb|350px]]
[[Dosya:Stone.gif|küçükresim|upright=1.59]]


== Felsefesi ==
== Felsefesi ==
Sadreddin Konevî'nin felsefesi temelde ilmi ilahi ya da metafizik dir. İbn El-Arabi gibi o da [[vahdet-i vücut]] fikrine bağlıdır, ancak bunun açıklanmasında Arabi'den ayrılır. Ona göre Tanrı düşüncesi insanlarda öncelikle öznel olarak meydana gelir ve daha sonra nesenel ya da ontolojik bir nitelik kazanır. Tûsî ile mektuplaşmalarının da ana tartışma ekseni bu konudur. Sadreddin Konevî, bu mektuplaşmalarda, Allah'nın akıl yoluyla bilineceği düşüncesini reddetmekte, ''Allah'nın hakikati''nin yalnızca kendisi tarafından bilineceğini öne sürerek filozofların tetzlerini yadsımaktadır. Allah'nın özü ve esas nitelikli insan için her zaman bilinmez olarak kalacaktır. Sonsuzluk sonlu bir bilgiyle bilinemez. Allah mutlak varlık ve birliktir. Dolayısıyla Allah hakkında herhangi bir kesin yargıya varmak mümkün değildir. Ona verilecek varlık düzeyinde tek uygun isim ''varlık nuru'' (Nur-ül-Vücud)'dur.Allah'nın varlığı her zaman mutlak özü ile birlikte düşünülmelidir, ancak insan bunu gerçekleştiremez. Bu sebeblerden Allah hakkındaki kanıtlama girişimleri de yerinde değildir. Ne fizik ne de mantık temelli Tanrı açıklamaları açık ve kabul edilebilirdir. Ama insan Allah'ın isimlerini ve sıfatlarını düşünmeli bunun aracılığıyla bilgisindeki aczi azaltmaya çalışmalıdır. Allah isimleri ve sıfatları ([[esma'ül-hüsna]]) dolayısıyla bilinebilirdir yalnız. Asıl özü ise bilinmeden kalır.Böylece Tûsî'nin aksine Allah Konevî'ye göre, zorunlu varlık olarak ileri sürülemez. Konevî ile Tûsî arasında mektuplaşmalarla yürütülen ana tartışma konusu bu olmakla birlikte, her ikisininde sistematik sonuçlara vardıkları söylenemez.<ref>''İslam felsefesi'', [[Hilmi Ziya Ülken]], sayfa:29o-296, [[Cem yayınevi]]</ref> Konevi, tasavvufi görüşlerinde tamamen İslam'a bağlı kalmıştır. Daima delillerini Kur'an, hadis ve eski sufilerin sözlerinden vermiştir. Böylece tasavvufi görüşle İslamın savunucusu olmuştur.
Sadreddin Konevî'nin felsefesi temelde [[metafizik]]tir. İbn El-Arabi gibi o da [[vahdet-i vücut]] fikrine bağlıdır, ancak bunun açıklanmasında Arabi'den ayrılır. Ona göre Tanrı düşüncesi insanlarda öncelikle öznel olarak meydana gelir ve daha sonra nesenel ya da ontolojik bir nitelik kazanır. Tûsî ile mektuplaşmalarının da ana tartışma ekseni bu konudur. Sadreddin Konevî, bu mektuplaşmalarda, Allah'nın akıl yoluyla bilineceği düşüncesini reddetmekte, ''Allah'nın hakikati''nin yalnızca kendisi tarafından bilineceğini öne sürerek filozofların tetzlerini yadsımaktadır. Allah'nın özü ve esas nitelikli insan için her zaman bilinmez olarak kalacaktır. Sonsuzluk sonlu bir bilgiyle bilinemez. Allah mutlak varlık ve birliktir. Dolayısıyla Allah hakkında herhangi bir kesin yargıya varmak mümkün değildir. Ona verilecek varlık düzeyinde tek uygun isim ''varlık nuru'' (Nur-ül-Vücud)'dur. Allah'nın varlığı her zaman mutlak özü ile birlikte düşünülmelidir, ancak insan bunu gerçekleştiremez. Bu sebeplerden Allah hakkındaki kanıtlama girişimleri de yerinde değildir. Ne fizik ne de mantık temelli Tanrı açıklamaları açık ve kabul edilebilirdir. Ama insan Allah'ın isimlerini ve sıfatlarını düşünmeli bunun aracılığıyla bilgisindeki aczi azaltmaya çalışmalıdır. Allah isimleri ve sıfatları ([[esma'ül-hüsna]]) dolayısıyla bilinebilirdir yalnız. Asıl özü ise bilinmeden kalır. Böylece Tûsî'nin aksine Allah Konevî'ye göre, zorunlu varlık olarak ileri sürülemez. Konevî ile Tûsî arasında mektuplaşmalarla yürütülen ana tartışma konusu bu olmakla birlikte, her ikisinin de sistematik sonuçlara vardıkları söylenemez.<ref>''İslam felsefesi'', [[Hilmi Ziya Ülken]], sayfa:29o-296, [[Cem yayınevi]]</ref> Konevi, tasavvufi görüşlerinde tamamen İslam'a bağlı kalmıştır. Daima delillerini Kur'an, hadis ve eski sufilerin sözlerinden vermiştir. Böylece tasavvufi görüşle İslamın savunucusu olmuştur.


== Eserlerinin Önemi ==
== Eserlerinin Önemi ==
11. satır: 11. satır:


== Alıntılar ==
== Alıntılar ==
* Bir şeye dair bilginin gerçekleşmesi ve onu tam olarak bilmek, bilinen şey ile bir olmaya; bir olmak ise, bileni bilinenden ayırt eden her şeyin ortadan kalkmasına bağlıdır.
* Bir şeye dair bilginin gerçekleşmesi ve onu tam olarak bilmek, bilinen şey ile bir olmaya; bir olmak ise, bileni bilinenden ayırt eden her şeyin ortadan kalkmasına bağlıdır.{{Kaynak belirt}}
* Akıl, tabiatın fer'idir; dolayısıyla aklın kayıtlardan kurtulması, asl'a dönmesidir.
* Akıl, tabiatın fer'idir; dolayısıyla aklın kayıtlardan kurtulması, asl'a dönmesidir.{{Kaynak belirt}}
* İnsanların zanları ve itikadi tasavvurları, kendi hallerinden ibarettir; aynı şekilde, onların keşif ve basiret diye isimlendirdikleri şey de, çokluk ve imkan özelliklerinden temizlendiği anda nefislerinin halleridir.
* İnsanların zanları ve itikadi tasavvurları, kendi hallerinden ibarettir; aynı şekilde, onların keşif ve basiret diye isimlendirdikleri şey de, çokluk ve imkân özelliklerinden temizlendiği anda nefislerinin halleridir.{{Kaynak belirt}}
* ...Kadîmlik mertebeni öğrenmek için, zuhûr etmeden önceki Hakkın katındaki mertebeni bilmeye çalış. Çünkü, kendi kadîmlik mertebeni öğrenmekle, ezelîliğin ortaya çıkar; ezelîliğinin sâbit olması, Hakka benzerliğini sahih kılar ki, bu benzerlik, kendisiyle (:benzerlik) tahakkuka mahsustur.
* ...Kadîmlik mertebeni öğrenmek için, zuhûr etmeden önceki Hakkın katındaki mertebeni bilmeye çalış. Çünkü, kendi kadîmlik mertebeni öğrenmekle, ezelîliğin ortaya çıkar; ezelîliğinin sâbit olması, Hakka benzerliğini sahih kılar ki, bu benzerlik, kendisiyle (:benzerlik) tahakkuka mahsustur.{{Kaynak belirt}}
* Dünyada en çok nimete mazhâr olan kişi tabiî ve nefsani iradesi Hakkın iradesine ve ilmine muvafık olan kimsedir; bununla beraber, vakitlerinin çoğunda bunu dikkate alır. İnsanların en çok üzüleni ise, his âleminde ortaya çıkartamadığı kuruntuları çok olan kimsedir; bununla beraber, arzuladığı şeylerin çoğunda kararlılığı eksiktir.
* Dünyada en çok nimete mazhâr olan kişi tabiî ve nefsani iradesi Hakkın iradesine ve ilmine muvafık olan kimsedir; bununla beraber, vakitlerinin çoğunda bunu dikkate alır. İnsanların en çok üzüleni ise, his âleminde ortaya çıkartamadığı kuruntuları çok olan kimsedir; bununla beraber, arzuladığı şeylerin çoğunda kararlılığı eksiktir.{{Kaynak belirt}}
* Tedebbür, insan mertebesinin bâtınında ve insan-ı kâmilde tecellisi açısından Hakkın bir sıfatıdır; çünkü kâmilin -istersen 'Hakkın kâmil ile bakması' da denilebilir- vücûdî karışımda Rabbiyle görmesi, tedebbür diye isimlendirilir...Düşüncenin özelliği böyle değildir; çünkü fikir, daha önceden bilinen unsurlardan yardım almak ve onlara ihtiyaç duymakla nefsani bir yöneliştir; daha önceden bilinen unsur, histen ve öncüllerden elde edilmiştir ve belirli bir şekilde düzenlenmiştir. Tefekkür eden, bütün unsurlarla tabiat perdesinin ötesinden hissetmiş olduğu bir şeyi veya bilinmeyen bir şeyin özelliğini elde etmek ister; böylece o şey bilinir hale gelir.
* Tedebbür, insan mertebesinin bâtınında ve insan-ı kâmilde tecellisi açısından Hakkın bir sıfatıdır; çünkü kâmilin -istersen 'Hakkın kâmil ile bakması' da denilebilir- vücûdî karışımda Rabbiyle görmesi, tedebbür diye isimlendirilir...Düşüncenin özelliği böyle değildir; çünkü fikir, daha önceden bilinen unsurlardan yardım almak ve onlara ihtiyaç duymakla nefsani bir yöneliştir; daha önceden bilinen unsur, histen ve öncüllerden elde edilmiştir ve belirli bir şekilde düzenlenmiştir. Tefekkür eden, bütün unsurlarla tabiat perdesinin ötesinden hissetmiş olduğu bir şeyi veya bilinmeyen bir şeyin özelliğini elde etmek ister; böylece o şey bilinir hale gelir.{{Kaynak belirt}}


== Eserleri ==
== Eserleri ==
* [http://konevi.net/372.htm en-Nusûs fî tahkîki tavri’l-mahsûs (Vahdet-i Vücûd ve Esasları)]
* [https://web.archive.org/web/20100407124329/http://www.konevi.net/372.htm en-Nusûs fî tahkîki tavri’l-mahsûs (Vahdet-i Vücûd ve Esasları)]
* [http://konevi.net/387.htm Miftâhu Gaybi’l-Cem ve’l-Vücûd (Tasavvuf Metafiziği)]
* [https://web.archive.org/web/20100407122020/http://www.konevi.net/387.htm Miftâhu Gaybi’l-Cem ve’l-Vücûd (Tasavvuf Metafiziği)]
* [http://konevi.net/364.htm en-Nefehâtü’l-İlâhiyye (İlâhî Nefhalar)]
* [https://web.archive.org/web/20100407115733/http://www.konevi.net/364.htm en-Nefehâtü’l-İlâhiyye (İlâhî Nefhalar)]
* [http://konevi.net/365.htm el-Fükûk fî Esrâı Müstenidâti Hikemi’l-Fusûs (Fusûsü’l-Hikem’in Sırları)]
* [https://web.archive.org/web/20100407115658/http://www.konevi.net/365.htm el-Fükûk fî Esrâı Müstenidâti Hikemi’l-Fusûs (Fusûsü’l-Hikem’in Sırları)]
* [http://konevi.net/360.htm Şerh-i Hadis-i Erbaîn (Kırk Hadis Şerhi)]
* [https://web.archive.org/web/20100407193322/http://www.konevi.net/360.htm Şerh-i Hadis-i Erbaîn (Kırk Hadis Şerhi)]
* [http://konevi.net/371.htm el-Mürâselât (Yazışmalar)]
* [https://web.archive.org/web/20100405204854/http://www.konevi.net/371.htm el-Mürâselât (Yazışmalar)]
* [http://konevi.net/359.htm İ’câzü’l-beyaân fî te’vîli’i-ümmi’l-Kur’ân (Fâtiha Suresi Tefsiri) ]
* [https://web.archive.org/web/20100407124436/http://www.konevi.net/359.htm İ’câzü’l-beyaân fî te’vîli’i-ümmi’l-Kur’ân (Fâtiha Suresi Tefsiri) ]
* [http://konevi.net/386.htm Şerhu Esmâillâhi’l-Hüsnâ (Esmâ-i Hüsnâ Şerhi) ]
* [https://web.archive.org/web/20100407124421/http://www.konevi.net/386.htm Şerhu Esmâillâhi’l-Hüsnâ (Esmâ-i Hüsnâ Şerhi) ]
* [http://konevi.net/370.htm Tebsıratü’l-Mübtedî ve Tezkiretü’l-Müntehî (Marifet Yolcusuna Kılavuz) ]
* [https://web.archive.org/web/20100407120658/http://www.konevi.net/370.htm Tebsıratü’l-Mübtedî ve Tezkiretü’l-Müntehî (Marifet Yolcusuna Kılavuz) ]


== Sadreddin Konevî Üzerine ==
== Sadreddin Konevî Üzerine ==
34. satır: 34. satır:
* Nihat Keklik, Sadreddin Konevi'nin Felsefesinde Allah-Kainat ve İnsan, İ.Ü.Edebiyat Fak.Yay. İstanbul, 1967.
* Nihat Keklik, Sadreddin Konevi'nin Felsefesinde Allah-Kainat ve İnsan, İ.Ü.Edebiyat Fak.Yay. İstanbul, 1967.
* Ekrem Demirli, Sadreddin Konevi'de Bilgi ve Varlık, (Doktora tezinin kitaplaştırılmış halidir), İz Yayıncılık, İstanbul, 2006.
* Ekrem Demirli, Sadreddin Konevi'de Bilgi ve Varlık, (Doktora tezinin kitaplaştırılmış halidir), İz Yayıncılık, İstanbul, 2006.
* [http://www.iz.com.tr/?git=yazsab&kod=sadreddinkonevi İz Yayıncılık]
* [http://www.iz.com.tr/?git=yazsab&kod=sadreddinkonevi İz Yayıncılık] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20110109144241/http://www.iz.com.tr/?git=yazsab&kod=sadreddinkonevi |tarih=9 Ocak 2011 }}
* [http://www.ibnarabisociety.org/articles/sadraldinwill.html The last will and testament of Ibn 'Arabi's foremost disciple and some notes on its author]
* [http://www.ibnarabisociety.org/articles/sadraldinwill.html The last will and testament of Ibn 'Arabi's foremost disciple and some notes on its author] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20070206074534/http://www.ibnarabisociety.org/articles/sadraldinwill.html |tarih=6 Şubat 2007 }}


== Dış bağlantılar ==
== Dış bağlantılar ==
* [http://www.konevi.net Konevi.net - Sadreddin Konevî Ana Sayfası]
* [https://web.archive.org/web/20180324184443/http://konevi.net/ Konevi.net - Sadreddin Konevî Ana Sayfası]
* [http://www.ibnarabisociety.org/articles/centralpoint.html The Central Point – Qūnawī’s Role in the School of Ibn 'Arabī by William Chittick]
* [http://www.ibnarabisociety.org/articles/centralpoint.html The Central Point – Qūnawī’s Role in the School of Ibn 'Arabī by William Chittick] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20070206075334/http://www.ibnarabisociety.org/articles/centralpoint.html |tarih=6 Şubat 2007 }}
* [http://www.ibnarabisociety.org/articles/bestsellers.pdf The Dissemination of Ibn 'Arabi's Teaching through Sadr al-din al-Qunawi, by Jane Clark]
* [http://www.ibnarabisociety.org/articles/bestsellers.pdf The Dissemination of Ibn 'Arabi's Teaching through Sadr al-din al-Qunawi, by Jane Clark] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20061024014311/http://www.ibnarabisociety.org/articles/bestsellers.pdf |tarih=24 Ekim 2006 }}


== Göz at ==
== Ayrıca bakınız ==
* [[Meşşailik]]
* [[Meşşailik]]
* [[Mutezile]]
* [[Mutezile]]
51. satır: 51. satır:
{{Kaynakça}}
{{Kaynakça}}


{{İslam ilâhiyatı}}
{{Felsefe}}
{{Felsefe}}
{{Sufism}}
{{Sufizm}}

{{Otorite kontrolü}}


[[Kategori:Mutasavvıflar]]
[[Kategori:Mutasavvıflar]]
[[Kategori:Dinî kişilikler]]
[[Kategori:1210 doğumlular]]
[[Kategori:1210 doğumlular]]
[[Kategori:1274 yılında ölenler]]
[[Kategori:1274 yılında ölenler]]
61. satır: 63. satır:
[[Kategori:Vahdet-i Vücud]]
[[Kategori:Vahdet-i Vücud]]
[[Kategori:Ekberi sufiler/filozoflar]]
[[Kategori:Ekberi sufiler/filozoflar]]
[[Kategori:Bilgi kutusu bulunmayan kişiler]]

Sayfanın 11.56, 11 Haziran 2024 tarihindeki hâli

Sadreddin Konevî (1210 - 1274), Fars sufi.[1][2] Malatya'da doğmuştur.

Sadreddin Konevi'nin babası Şeyh Mecidüddin İshak Malatya'lıdır. Mecdüddin İshak Bağdat'ta fütüvvet teşkilatında hizmet etmiştir. Sadreddin daha küçükken babasının öldüğü ve annesi de ünlü sûfi ve filozof Muhyiddin İbn El-Arabi ile evlendiği rivayet edilmektedir. Konya'da yerleştiği ve ününü orada yaptığı için "Konevi" diye anılır. Sadreddin, ilk din ve tasavvuf bilgilerini üvey babası Muhyiddin ibn El-Arabi'den aldı. Bir ara Şam'a giderek devletin önemli din adamları ve sufileri ile görüştü. Özellikle Evhadüddin Kirmani'nin Sadreddin üzerinde etkisi oldu. Maddi durumunun çok iyi olması nedeniyle Konya'daki din ve bilim adamlarını sık sık evinde toplayarak, o yıllarda Doğu'nun en önemli kültür merkezlerinden olan kentte özel bir akademi oluşturdu. Nasîrüddin Tûsî ile de önemli felsefi nitelikli mektuplaşmalarda bulundu.[kaynak belirtilmeli]

Felsefesi

Sadreddin Konevî'nin felsefesi temelde metafiziktir. İbn El-Arabi gibi o da vahdet-i vücut fikrine bağlıdır, ancak bunun açıklanmasında Arabi'den ayrılır. Ona göre Tanrı düşüncesi insanlarda öncelikle öznel olarak meydana gelir ve daha sonra nesenel ya da ontolojik bir nitelik kazanır. Tûsî ile mektuplaşmalarının da ana tartışma ekseni bu konudur. Sadreddin Konevî, bu mektuplaşmalarda, Allah'nın akıl yoluyla bilineceği düşüncesini reddetmekte, Allah'nın hakikatinin yalnızca kendisi tarafından bilineceğini öne sürerek filozofların tetzlerini yadsımaktadır. Allah'nın özü ve esas nitelikli insan için her zaman bilinmez olarak kalacaktır. Sonsuzluk sonlu bir bilgiyle bilinemez. Allah mutlak varlık ve birliktir. Dolayısıyla Allah hakkında herhangi bir kesin yargıya varmak mümkün değildir. Ona verilecek varlık düzeyinde tek uygun isim varlık nuru (Nur-ül-Vücud)'dur. Allah'nın varlığı her zaman mutlak özü ile birlikte düşünülmelidir, ancak insan bunu gerçekleştiremez. Bu sebeplerden Allah hakkındaki kanıtlama girişimleri de yerinde değildir. Ne fizik ne de mantık temelli Tanrı açıklamaları açık ve kabul edilebilirdir. Ama insan Allah'ın isimlerini ve sıfatlarını düşünmeli bunun aracılığıyla bilgisindeki aczi azaltmaya çalışmalıdır. Allah isimleri ve sıfatları (esma'ül-hüsna) dolayısıyla bilinebilirdir yalnız. Asıl özü ise bilinmeden kalır. Böylece Tûsî'nin aksine Allah Konevî'ye göre, zorunlu varlık olarak ileri sürülemez. Konevî ile Tûsî arasında mektuplaşmalarla yürütülen ana tartışma konusu bu olmakla birlikte, her ikisinin de sistematik sonuçlara vardıkları söylenemez.[3] Konevi, tasavvufi görüşlerinde tamamen İslam'a bağlı kalmıştır. Daima delillerini Kur'an, hadis ve eski sufilerin sözlerinden vermiştir. Böylece tasavvufi görüşle İslamın savunucusu olmuştur.

Eserlerinin Önemi

Sadreddin Konevi, İslam mistisizmi'nin (veya Tasavvuf) en tartışmalı okullarından biri olan Vahdet-i Vücud'a mensuptur. Üvey babası ve aynı zamanda Vahdet-i Vücud'ün büyük sözcülerinden olan Muhyiddin Arabi'nin talebeliğini yapmış ve eserlerini şerh etmiştir. Ayrıca Vahdet-i Vücud'u felsefi kavramlarla izah eden, kimi belirsizlikleri açıklığa kavuşturan bir kişi olduğundan da son yıllarda gerek İslam ülkelerinde gerekse Batı ülkelerinde Vahdet-i Vücud üzerine çalışan akademisyen ve araştırmacılar tarafından tanınmakta ve eserlerinin kaynakçalarında yer almaktadır. Türk olmasına karşın eserlerini Arapça kaleme almış olduğundan uzun yıllar sadece Arapça bilenlerin istifadesine sunulan eserleri İz yayıncılık tarafından yapılan çevirilerle günümüz okuyucuları tarafından da yararlanılabilmektedir. Onun eserleri Anadolu'da Türk-İslam kültürünün yayılmasında etkili olmuştur. Bu bakımdan Konevi'nin Türk-İslâm felsefesinde özel bir yeri ve değeri vardır.

Alıntılar

  • Bir şeye dair bilginin gerçekleşmesi ve onu tam olarak bilmek, bilinen şey ile bir olmaya; bir olmak ise, bileni bilinenden ayırt eden her şeyin ortadan kalkmasına bağlıdır.[kaynak belirtilmeli]
  • Akıl, tabiatın fer'idir; dolayısıyla aklın kayıtlardan kurtulması, asl'a dönmesidir.[kaynak belirtilmeli]
  • İnsanların zanları ve itikadi tasavvurları, kendi hallerinden ibarettir; aynı şekilde, onların keşif ve basiret diye isimlendirdikleri şey de, çokluk ve imkân özelliklerinden temizlendiği anda nefislerinin halleridir.[kaynak belirtilmeli]
  • ...Kadîmlik mertebeni öğrenmek için, zuhûr etmeden önceki Hakkın katındaki mertebeni bilmeye çalış. Çünkü, kendi kadîmlik mertebeni öğrenmekle, ezelîliğin ortaya çıkar; ezelîliğinin sâbit olması, Hakka benzerliğini sahih kılar ki, bu benzerlik, kendisiyle (:benzerlik) tahakkuka mahsustur.[kaynak belirtilmeli]
  • Dünyada en çok nimete mazhâr olan kişi tabiî ve nefsani iradesi Hakkın iradesine ve ilmine muvafık olan kimsedir; bununla beraber, vakitlerinin çoğunda bunu dikkate alır. İnsanların en çok üzüleni ise, his âleminde ortaya çıkartamadığı kuruntuları çok olan kimsedir; bununla beraber, arzuladığı şeylerin çoğunda kararlılığı eksiktir.[kaynak belirtilmeli]
  • Tedebbür, insan mertebesinin bâtınında ve insan-ı kâmilde tecellisi açısından Hakkın bir sıfatıdır; çünkü kâmilin -istersen 'Hakkın kâmil ile bakması' da denilebilir- vücûdî karışımda Rabbiyle görmesi, tedebbür diye isimlendirilir...Düşüncenin özelliği böyle değildir; çünkü fikir, daha önceden bilinen unsurlardan yardım almak ve onlara ihtiyaç duymakla nefsani bir yöneliştir; daha önceden bilinen unsur, histen ve öncüllerden elde edilmiştir ve belirli bir şekilde düzenlenmiştir. Tefekkür eden, bütün unsurlarla tabiat perdesinin ötesinden hissetmiş olduğu bir şeyi veya bilinmeyen bir şeyin özelliğini elde etmek ister; böylece o şey bilinir hale gelir.[kaynak belirtilmeli]

Eserleri

Sadreddin Konevî Üzerine

Dış bağlantılar

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ F. E. Peters, "The Monotheists", Published by Princeton University Press, 2005. pg 330: "Al-Qunawi was a Persian Sufi.."
  2. ^ William C. Chittick, "The Sufi path of knowledge: Ibn al-ʻArabi's metaphysics of imagination", Published by SUNY Press, 1989. pg xvii: "Qunawi, a Persian had a profoundly different intellectual makeup"
  3. ^ İslam felsefesi, Hilmi Ziya Ülken, sayfa:29o-296, Cem yayınevi