Vikipedi

Yenimahalle

Ankara'nın bir merkez ilçesi
Başlığın diğer anlamları için Yenimahalle (anlam ayrımı) sayfasına bakınız.

Yenimahalle, Ankara ilinin metropol ilçelerinden biridir.

Yenimahalle
İlçe
Türkiye'de bulunduğu yer
Türkiye'de bulunduğu yer
Harita
İlçe sınırları haritası
ÜlkeTürkiye
İlAnkara
Coğrafi bölgeİç Anadolu Bölgesi
İdare
 • KaymakamTürker Çağatay Halim [1]
 • Belediye başkanıFethi Yaşar (CHP)
Yüzölçümü
 • Toplam274,16 km²
Rakım830 m
Nüfus
 (2018)
 • Toplam663.580
 • Kır
-
 • Şehir
-
Zaman dilimiUTC+03.00 (TSİ)
Posta kodu06170
İl alan kodu0312
İl plaka kodu06
Yenimahalle ilçesine bağlı mahallelerin sınırları.

Tarih

değiştir

Yenimahalle, 1946-1949 yıllarında ilin imarı Ankara Belediye Başkanı Ragıp Tüzün tarafından Ankara'nın yakın yerleşim alanı olarak planlanmış ve 1950 yıllarında dar gelirli işçi ve memur vatandaşları konut sahibi yapmak gayesi ile ikişer katlı olarak kurulmaya başlanmış, bugünkü gibi hızlı bir gelişme gösteren Yenimahalle, 1 Eylül 1957 tarihinde ilçe merkezi hâline getirilmiştir.[3]

Coğrafya

değiştir

Yenimahalle, ilçe merkezi haricinde engebeli bir arazide kurulmuştur. Denizden yüksekliği 830 metredir. İlçenin yüzölçümü 274 km²'dir.

Komşu illerden gelen Çubuk Çayı, Hatip Çayı ve İncesu Deresi, ilçenin Akköprü mevkiinde birleştikten sonra Çiftlik, Güvercinlik ve Etimesgut'tan geçerek Sincan'a bağlı olan Osmaniye köyü'nün yakınındaki Akıncı Ovası'ndan gelen Ova Çayı ile birleşerek Ankara Çayı adını alır ve Sakarya Nehri'nin büyük bir kolu olarak Polatlı sınırlarına kadar girer. Yenimahalle ilçesi, kuzeyde Kahramankazan, doğuda Keçiören ve Altındağ, güneyde Etimesgut ve Çankaya, batıda ise Sincan ilçesi ile komşudur.

Güney ve kuzey olarak birbirinden kopuk iki parçalı halde bulunan Yenimahalle sınırlarını tek parça haline getiren yeni düzenlemeyle, ilçenin kuzey bölümü korunarak; kuzey bölümünden tamamen kopuk olan Güney bölümündeki; Dodurga ve Alacaatlı mahallelerinin çevre yolunun dışında kalan ile Aşağıyurtçu, Yukarıyurtçu, Balıkuyumcu, Fevziye ve Şehitali mahalleleri tüm sınırlarıyla birlikte Etimesgut’a bağlanmış, Dodurga ve Alacaatlı mahallelerinin çevre yolunun doğusunda kalan ana bölümleri ile Çayyolu, Prof. Dr. Ahmet Taner Kışlalı, Ümit, Koru, Konutkent ve Yaşamkent mahalleleri tüm sınırları ile Çankaya’ya bağlanmıştır. Bu değişiklikten sonra Yenimahalle ilçesinin yüzölçümü ve nüfusu ciddi olarak düşmüştür.[4]

Nüfus

değiştir
Yıl Toplam Şehir Kır
1960[5] 97.650 67.636 30.014
1965[6] 122.166 86.222 35.944
1970[7] 175.528 133.347 42.181
1975[8] 246.154 198.643 47.511
1980[9] 330.908 270.016 60.892
1985[10][a] 382.205 360.573 21.632
1990[11][b] 351.436 343.951 7.485
2000[12] 553.344 534.109 19.235
2007[13] 614.778 614.778 veri yok
2008[14] 609.887 609.887 veri yok
2009[15] 625.826 625.826 veri yok
2010[16] 648.160 648.160 veri yok
2011[17] 668.586 668.586 veri yok
2012[18] 687.042 687.042 veri yok
2013[19][c] 591.462 591.462 veri yok
2014[20] 608.217 608.217 veri yok
2015[21] 632.286 632.286 veri yok
2016[21] 644.543 644.543 veri yok
2017[21] 659.603 659.603 veri yok
2018[21] 663.580 663.580 veri yok
2019[21] 687.093 687.093 veri yok
2020[21] 695.395 695.395 veri yok
2021[21] 703.809 703.809 veri yok
2022[21] 704.652 704.652 veri yok
2023[21] 701.638 701.638 veri yok

Not: 2004 yılında köyler mahalle statüsüne geçtiğinden kır nüfusu tabloda yer almamıştır.


Yönetim

değiştir

Belediye başkanları

değiştir
Seçim İsim Parti
1984 Mustafa Vuran Anavatan Partisi
1989 Abdurrahman Oğultürk Sosyaldemokrat Halkçı Parti
1994
1999 Tuncay Alemdaroğlu Cumhuriyet Halk Partisi
2004 Ahmet Duyar Adalet ve Kalkınma Partisi
2009 Fethi Yaşar Cumhuriyet Halk Partisi[22]
2014
2019
2024[23]

İdari durum

değiştir

Yenimahalle, Ankara ilinin merkezi ilçelerinden biri olup, 1957 yılında kurulmuştur. İlçede 54 mahalle bulunmaktadır. Kırsal mahallelerin (köylerin) yarısı arazi ve yerleşim durumu itibarıyla ova üzerindedir. Diğer yarısı engebeli arazi üzerine kurulmuştur.

Ekonomik durum

değiştir
 
Vatan Caddesi (Demetevler)

İlçenin şehir kesiminde oturanların çoğunluğu memur ve işçilerdir. Son yıllarda hızlı bir gelişme gösteren ilçede ticaret ile ilgilenen kişilerin sayısı artmıştır.

Son yıllarda Ankara ilinin yeni yerleşim alanı olarak ön sıralara geçen bu ilçede, özellikle D-100 Devlet Karayolu çevresinde yerleşim alanları ve sanayi ağırlık kazanmaktadır. Batıkent yerleşim alanı, Aselsan ile tüzel ve özel kişilere ait fabrikaları ve özellikle Macun Mahallesi sınırları içerisinde kurulan Ortadoğu Sanayi ve Ticaret Merkezi (OSTİM) ile ATB İş Merkezi, İvedik Organize Sanayi Bölgesi, Öz Ankara Toptancılar Sitesi, Yıldız Sanayi Sitesi, Erciyes İşyerleri, Başkent Oto Sanayi ve GİMAT bulunmaktadır.

Birçok alışveriş merkezi (AVM) bu ilçede yer almaktadır. ANKAmall, ACity Premium Outlet, Armada, Atlantis, Batı Park, Gimart, Meydan Batıkent ve Podium alışveriş merkezleri bu ilçede bulunmaktadır.

Ankara'nın en büyük mezarlığı olan Karşıyaka Mezarlığı da bu ilçede bulunmaktadır.

İlçede Binası Bulunan Önemli Kamu Kurumları

değiştir
Polis Akademisi Çamlıca Yerleşkesi
Adalet Bakanlığı Bilgi İşlem Daire Başkanlığı
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı İklim Değişikliği Başkanlığı
İçişleri Bakanlığı Eğitim Dairesi Başkanlığı
Milli Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı
Gelir İdaresi Başkanlığı Eğitim Merkezi
Sosyal Güvenlik Kurumu Hizmet Sunumu Genel Müdürlüğü
Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü
Göç İdaresi Başkanlığı
Devlet Arşivleri Başkanlığı
Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğü
Atatürk Orman Çiftliği Müdürlüğü
Türk Patent ve Marka Kurumu
Ankara Büyükşehir Belediyesi
Cumhurbaşkanlığı Sarayı
Hâkimler ve Savcılar Kurulu
Türkiye İş Kurumu
Devlet Hava Meydanları İşletmesi

Tarihî ve turistik yerler

değiştir
 
Yenimahalle

Akköprü

değiştir
 
Akköprü

İlçenin tarihini vurgulayan eserler arasında Bizans döneminde yaptırılmış, Selçuklu hükümdarı 1. Alaaddin Keykubât döneminde onarılmış Bağdat Ticari Yolu ile Ankara Çayı üzerinde bulunan Akköprü, bu ilçenin Varlık mahallesindeki İstanbul Devlet Asfaltı'nın kenarında olup, 4 büyük, 3 küçük olmak üzere 7 kemerden oluşmuştur ve tarihî özelliğini korumaktadır.[24][25]

Atatürk Orman Çiftliği

değiştir

Atatürk tarafından parası bizzat ödenmek kaydı ile 5 Mayıs 1925 tarihinde kurulan Atatürk Orman Çiftliği ilçe sınırları içerisinde olup, halka dinlenme ve örnek çalışmaları ile hizmetini sürdürmektedir.

Ankara Hayvanat Bahçesi

Ankara Hayvanat Bahçesi, Atatürk Orman Çiftliği içerisindedir. Atatürk'ün direktifi ile 29 Ekim 1940 tarihinde hizmete açılmıştır. Kuruluş amacı, halka yerli ve yabancı hayvan çeşitlerini tanıtmak ve özelliklerini öğretmek, hayvan ve doğa sevgisini aşılamaktır. Bugün 178 çeşit hayvan barındırmaktadır. Yılda ortalama 1 milyon insan tarafından ziyaret edilmektedir.

75. Yıl Ankara Hipodromu

değiştir

1988 yılında yapılan ve hizmete giren 75. Yıl Ankara Hipodromu, 1.383.282 m² alan üzerine kurulmuş olup, tribün binası, zemin ve 4 kattan oluşmaktadır. Tribün binasında 8 adet yürüyen merdiven, 6 adet asansör, numaralı localar, seyir terasları, Cumhurbaşkanı ve kordiplomatik locası vardır. 6.400'ü ayakta, 2.300'ü oturan olmak üzere 8.700 seyirci kapasitelidir.

Notlar

değiştir
  1. ^ Sincan ilçesinin kurulması ile kır nüfusu azalmıştır.
  2. ^ Etimesgut ve Kahramankazan ilçelerinin kurulması ile nüfus azalmıştır.
  3. ^ Bazı mahalleler Etimesgut, bazı mahalleler ise Çankaya ilçesine bağlandığından nüfus azalmıştır.

Kaynakça

değiştir
  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 1 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ekim 2021. 
  2. ^ "Arşivlenmiş kopya". 14 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ekim 2021. 
  3. ^ "7033 sayılı Kanun" (PDF). Resmî Gazete. 27 Haziran 1957. 23 Kasım 2018 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ocak 2024. 
  4. ^ "Arşivlenmiş kopya". 19 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mayıs 2017. 
  5. ^  . "İl, İlçe, Bucak ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). 23 Ekim 1960 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2021. 
  6. ^ "1965 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  7. ^ "1970 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  8. ^ "1975 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  9. ^ "1980 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  10. ^ "1985 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  11. ^ "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  12. ^ "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  13. ^ "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  14. ^ "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  15. ^ "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  16. ^ "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  17. ^ "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  18. ^ "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013. 
  19. ^ "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014. 
  20. ^ "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015. 
  21. ^ a b c d e f g h i
  22. ^ "wikipedia". 29 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Eylül 2014. 
  23. ^ "Yenimahalle 2024 seçim sonuçları". Sözcü. [ölü/kırık bağlantı]
  24. ^ Faruk Pekin, Hayri Fehmi Yılmaz. 100 Köprü / Türkiye'nin Kültür Mirası. NTV Yayınları. ISBN 978-605-5813-10-9. 
  25. ^ "Kentler.com". 22 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mayıs 2009. 
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Yenimahalle&oldid=34156211" sayfasından alınmıştır