Slobodan Milošević

Sırbistan'ın ilk cumhurbaşkanı

Slobodan Milošević (okunuşu: Slobodan Miloşeviç, Sırpça: Слободан Милошевић; 20 Ağustos 1941, Pozarevać - 11 Mart 2006, Lahey), Sırbistan ve Yugoslavya'nın eski devlet başkanıdır.

Slobodan Miloşeviç
Slobodan Milošević
Слободан Милошевић
Miloşeviç, 1988
3. Yugoslavya Federal Cumhuriyeti Devlet Başkanı
Görev süresi
23 Temmuz 1997 – 5 Ekim 2000
Başbakan Radoje Kontić
Momir Bulatović
Yerine geldiği Zoran Lilić
Yerine gelen Vojislav Koštunica
1. Sırbistan Cumhurbaşkanı
Görev süresi
11 Ocak 1991 – 23 Temmuz 1997
Başbakan Desimir Jevtić
Stanko Radmilović
Dragutin Zelenović
Radoman Božović
Nikola Šainović
Mirko Marjanović
Yerine geldiği Yeni makam
Yerine gelen Dragan Tomić (Geçici)
Milan Milutinović
15. Sırbistan Sosyalist Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı
Görev süresi
8 Mayıs 1989 – 11 Ocak 1991
Yerine geldiği Petar Gračanin
Yerine gelen makam kaldırıldı
11. Sırbistan Komünistler Birliği Başkanı
Görev süresi
28 Mayıs 1986 – 8 Mayıs 1989
Yerine geldiği Ivan Stambolić
Yerine gelen Bogdan Trifunović
Kişisel bilgiler
Doğum 20 Ağustos 1941(1941-08-20)
Požarevac, Alman işgali altındaki Sırbistan
Ölüm 11 Mart 2006 (64 yaşında)
Lahey, Hollanda
Milliyeti Sırp
Partisi Sırbistan Sosyalist Partisi
Evlilik(ler) Mirjana Marković
Çocuk(lar) Marko Milošević
Marija Milošević
Bitirdiği okul Belgrad Üniversitesi
Mesleği Hukukçu, Siyasetçi
Dini Yok (ateist)

Belgrad Üniversitesi Hukuk Fakültesinden mezun oldu. Çalışma hayatına Belgrad belediye başkanının ekonomi danışmanı olarak başladı. Komünist Parti'ye katıldı. 1984 yılında, Sırbistan Komünist Partisi Başkanı olan arkadaşı İvan Stambolić tarafından başkent Belgrad'daki parti liderliğine getirildi.

1989'da Sırbistan Cumhurbaşkanı oldu ve göreve gelir gelmez Kosova'nın özerk statüsüne son verdi. Kontrolü sağlamak için Yugoslav birliklerinin bölgeye gönderildiği 1990'da Sırbistan, Kosova hükûmetini feshetti.

Hırvatistan ve Slovenya'nın Yugoslavya'dan 1991'de bağımsızlığını ilan etmesi üzerine Slovenya sınırlarına tanklar gönderdi. Kısa süren bir savaşı tetikledi fakat Slovenya'nın ayrılışını engellemedi. Hırvatistan'daki Sırpları da silahlara sarılmaları için cesaretlendirdi.

1992 yılının Ocak ayında Hırvatistan'da BM gözetiminde ateşkes yürürlüğe girerken, Mart ayında Bosna-Hersek bağımsızlığını ilan etti. Bu kez Bosnalı Sırpların ayaklanması için destek verdi. Yaklaşık 250.000 kişinin öldüğü Bosna Savaşı'nın başlamasından üç yıl sonra, ABD'nin girişimiyle Dayton'da Hırvat ve Bosnalı liderlerle barış masasına oturmayı kabul etti.

Yugoslavya'da Kasım ve Aralık 1996'da yapılan seçimlerde, eski Sırp liderinin müttefikleri genel seçimleri kazandı. Muhalefetteki koalisyon, yerel seçimlerde başkent Belgrad da dâhil olmak üzere kentlerin çoğunda zafer kazandı. Ancak kendi kontrolündeki Seçim Komisyonu, yerel seçimleri iptal etti. Bu karar, ülkeyi 250.000 kişinin katıldığı seçim sonrası şiddetine sürükledi.

Düşüşü

değiştir
 
Milošević, 14 Aralık 1995'te Paris'te ABD Başkanı Bill Clinton ile bir araya geldi

Şiddet olayları yayılırken, 1997 Ocak ayında yenilgiyi kabullenerek, bazı kentlerin kontrolünü muhalefete bıraktı. 15 Temmuz'da parlamento tarafından Yugoslavya devlet başkanlığına getirildi.

Kosova'da Arnavutların ayaklanmasını bastırmak için Şubat 1998'de bölgeye birlikler gönderdi. Bölgede şiddet sürerken BM Güvenlik Konseyi, Eylül ayında derhâl ateşkes ve siyasi diyalog çağrısında bulunulan öneriyi kabul etti.

18-19 Mart'ta Fransa'da yapılan barış görüşmelerinde Kosovalı Arnavutlar bölgeye geçici özerklik tanınmasını öngören barış anlaşmasını imzaladı, ancak Sırplar anlaşmayı reddetti. Görüşmelerin başarısızlıkla sonuçlanması üzerine 24 Mart'ta NATO bombardımanı başladı.

Miloşeviç, 27 Mayıs'ta Lahey'deki Uluslararası Ceza Mahkemesi tarafından savaş suçu sanığı ilan edildi ve insanlığa karşı suç işlediği için Lahey Uluslararası Adalet Divanı'na verilen görev başındaki ilk devlet başkanı oldu. İnsanlığa karşı altı belirli suçtan oluşan iddianameye göre, Miloşeviç ve işbirlikçileri, doğrudan 750.000 Kosovalının mülteci durumuna getirilmesi ve etnik Arnavut oldukları için 6.000 kişinin öldürülmesinden sorumlu tutuldular.[1] Bu arada, NATO bombardımanı Sırp askerlerinin Kosova'dan çekilmeye başladığı 10 Haziran'a kadar sürdü.

Yugoslavlar 24 Eylül 2000'de doğrudan devlet başkanını seçmek için ilk kez oy kullandı. Pek çok batılı vakıf bu seçimlerde Miloşeviç karşıtı muhalif adaylara para akıttı. Büyük kampanyalar düzenlendi. Miloşeviç'i zamanı geldiğinde iktidardan indirmek için eylemci bir rejim karşıtı gençlik grubu (Otpor adında) yaratıldı. Seçimde Miloşeviç karşıtları, Voyislav Koştunitsa'yı zafere taşırken, seçim komisyonu seçimlerin ikinci turunun yapılması gerektiğini açıkladı, ancak bu da ülke çapında gösterilerin başlangıcı oldu. 5 Ekim'de Belgrad caddelerine yürüyen Miloşeviç karşıtları parlamento, televizyon binası ve polis karakollarını ele geçirdi. Bu isyan Miloşeviç'in iktidardaki sonu oldu.

6 Ekim'de Milošević, Koštunica ile bir araya geldi ve alenen yenilgiyi kabul etti. Koštunica, Milošević'in duyurusunun ardından nihayet 7 Ekim'de Yugoslav cumhurbaşkanı olarak göreve başladı.

Hakkında çok sayıda yolsuzluk suçlaması olan Miloşeviç'in, Belgrad'daki villasında polis ve Milošević'in korumaları arasında 36 saatlik silahlı çatışmanın ardından 1 Nisan 2001'de Yugoslav makamları tarafından tutuklandı. Resmi bir suçlama yapılmamasına rağmen, Milošević'in görevi kötüye kullanmaktan ve yolsuzluktan şüpheleniliyordu.[2]

Tutuklanmasının ardından ABD, Yugoslav hükûmetine Milošević'i ICTY'ye iade etmesi veya IMF ve Dünya Bankası'ndan gelen mali yardımı kaybetmesi için baskı yaptı. Başkan Koštunica, Yugoslav anayasasını ihlal edeceğini savunarak Milošević'in iade edilmesine karşı çıktı. Başbakan Zoran Đinđić, iade kararı çıkarmak için bir hükûmet toplantısı düzenledi.[3] Milošević'in avukatları, iade sürecini Yugoslav anayasa mahkemesine temyiz etti. Mahkeme, itirazı görüşmek için iki hafta talep etti. Đinđić, cumhurbaşkanının ve anayasa mahkemesinin itirazlarını görmezden gelerek Milošević'in ICTY'ye iade edilmesini emretti. 28 Haziran'da Milošević, helikopterle Belgrad'dan Bosna-Hersek'in Tuzla kentindeki bir ABD hava üssüne götürüldü ve oradan da uçakla Hollanda'nın Lahey kentine götürüldü.

İade, Yugoslavya'da siyasi kargaşaya neden oldu. Başkan Koštunica iadeyi yasadışı ve anayasaya aykırı olmakla suçlarken, Đinđić koalisyon hükûmetindeki küçük bir parti protesto için ayrıldı. Milošević'in avukatı Toma Fila, iadenin Yugoslavya'nın iadeye ilişkin anayasal yasağını ihlal ettiğini söyledi. Đinđić, hükûmetin işbirliği yapmaması durumunda olumsuz sonuçları olacağını belirtti. Ek olarak hükûmet, Milošević'i ICTY'ye göndermenin, yabancı bir ülke değil bir BM kurumu olduğu için iade olmadığını savundu. İadenin ardından, bir grup bağışçı Yugoslavya'ya yaklaşık 1 milyar dolarlık mali yardım sözü verdi.}[4]

Ağır savaş suçları hakkında 66 ayrı dava bulunan dört yıl Hollanda'nın Lahey kentindeki eski Yugoslavya için kurulan Savaş Suçları Mahkemesi'nde yargılandı. Lahey yakınında 13 yıl önce Bosna Savaşı'ndaki facialar yüzünden ABD öncülüğünde kurulan, BM'ye bağlı mahkemenin yaptırdığı özel cezaevinin bulunduğu Kuzey Denizi'ne nazır Scheveningen'de tutuldu. 11 Mart 2006 tarihinde savaş suçlarından yargılandığı sırada Lahey'de (Den Haag) hapishanede öldü.

Dış bağlantılar

değiştir

Kaynakça

değiştir
  1. ^ "International Criminal Tribunal for the former Yugoslavia" (İngilizce). Birleşmiş Milletler. 3 Temmuz 2001. 17 Haziran 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ağustos 2018. 
  2. ^ "Milosevic arrested". BBC News. 1 Nisan 2001. 6 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mart 2014. 
  3. ^ "Milosevic extradited". BBC News. 28 Haziran 2001. 23 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mart 2014. 
  4. ^ "Milosevic extradition unlocks aid coffers". BBC News. 29 Haziran 2001. 12 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mart 2014. 
Parti siyasi görevi
Önce gelen:
Ivan Stambolić
Sırbistan Komünistler Birliği Başkanı
1986–1989
Sonra gelen:
Bogdan Trifunović
Siyasi görevi
Önce gelen:
Petar Gračanin
(Sırbistan Sosyalist Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı olarak)
Sırbistan Cumhurbaşkanı
1989–1997
Sonra gelen:
Dragan Tomić
(Geçici)
Önce gelen:
Zoran Lilić
Yugoslavya Federal Cumhuriyeti Devlet Başkanı
1997–2000
Sonra gelen:
Vojislav Koštunica