Sırp milliyetçiliği
Sırp milliyetçiliği, Sırpların bir ulus olduğunu iddia ediyor ve kültürel birliğini destekliyor.[1] Sırp dilbilimci Vuk Stefanović Karadžić ve Sırp devlet adamı Ilija Garašanin'in[1] etkisi altında, başlangıçta Balkanlar'daki Osmanlı egemenliği sırasında milliyetçiliğinin genel yükselişi bağlamında ortaya çıkan etnik bir milliyetçiliktir.[1] Sırp milliyetçiliği, Osmanlı İmparatorluğu'nun gerilemesine katkıda bulunan Balkan Savaşları sırasında, I. Dünya Savaşı sırasında ve sonrasında Avusturya-Macaristan İmparatorluğu'nun dağılmasına katkıda bulunduğunda ve yine 1990'larda Yugoslav Savaşları ve Yugoslavya'nın dağılmasında önemli bir faktördü.[2]
1878'den sonra Sırp milliyetçileri hedeflerini Yugoslavistlerinkileriyle birleştirdiler ve Sırbistan'ın sadece tüm Sırpları dar bir bölgede değil, Yugoslavya olarak adlandırılacak bir ülkede tüm Güney Slavları birleştirecek bir Güney Slav Sardinya Krallığı olmasını gerektiğini iddia ederek Sardinya Krallığı'nın İtalya'nın Birleşmesi'ndeki başrolünü taklit ettiler.[1] Sırp milliyetçileri, ademi merkeziyetçilik çabalarına direnip Sırpların birliğini garanti eden merkezi bir Yugoslav devletini desteklediler.[1] Yugoslavya tarafından 1921'de kabul edilen Vidovdan Anayasası, ülkeyi Sırp Karađorđević monarşisi altında merkezi bir devlet olarak düzenledi.[3] Hırvat milliyetçileri merkezileşmiş devlete karşı çıktılar ve Yugoslavya'da 1939 tarihli Cvetković-Maček Anlaşması'nda Yugoslav hükûmeti tarafından kabul edilen ademi merkeziyetçi ve özerk bir Hırvatistan talep ettiler.[4] Sırp milliyetçileri, Sırp'ın birliğini zayıflattığı ve Yugoslavya'nın gücünü azalttığı gerekçesiyle"Güçlü Sırbistan, Güçlü Yugoslavya" sloganıyla anlaşmaya karşı çıktılar. Yugoslavya'nın II. Dünya Savaşı'na işgali ve bölünmesi, milliyetçi Sırplar, Hırvatlar, Boşnaklar ve diğerleri arasında şiddetli etnik çatışmayla sonuçlandı ve Çetnikler hareketinde Sırp milliyetçiliğinin son derece şiddetli mezhepsel bir varyantı ortaya çıktı.[3]
1960'larda Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti'nin ademi merkezileşmesi ve tüm etnik milliyetçi duyguların bastırılması, 1980'lerde bir Sırp milliyetçi tepkisine ve yeniden dirilişe yol açtı.[3] 1990'larda Yugoslavya'nın bağımsızlık talep eden çok sayıda cumhuriyetle çökmesi üzerine Sırp milliyetçileri, tüm Yugoslav cumhuriyetlerindeki tüm Sırpların ortak bir devlette birleşme hakkına sahip olmasını talep ettiler, Sırbistan ile birlik arayan Sırplar ve bağımsızlık arayan diğer Yugoslav etnik kökenleri arasında etnik çatışma oluştu.[5]
Kaynakça
değiştir- ^ a b c d e Motyl 2001, ss. 470.
- ^ Motyl 2001, ss. 470–472.
- ^ a b c Motyl 2001, ss. 471.
- ^ Motyl 2001, ss. 105.
- ^ Motyl 2001, ss. 472.