László Rásonyi
László Rásonyi (22 Ocak 1899, Liptoszentmiklos - 4 Mayıs 1984, Budapeşte, Macaristan), Eski Türk kavimlerinin tarihi ve Türk-Macar ilişkileri konusundaki çalışmalarıyla tanınan ve Türkiye'deki Hungaroloji Ana Bilim Dalı'nın kurucusu Macar Türkolog.
László Rásonyi | |
|---|---|
| Doğum | 22 Ocak 1899 Liptoszentmiklos, Avusturya-Macaristan İmparatorluğu |
| Ölüm | 4 Mayıs 1984 (85 yaşında) Budapeşte, Macaristan |
| Milliyet | Macar |
| Meslek | Hungarolog, Türkolog |
Budapeşte ve Berlin Üniversitesi'nde Türkoloji ve Hungaroloji öğrenimi gördü. 1929'da Helsinki Üniversitesi'nde çalıştı. 1933-1934 yılları arasında İstanbul Üniversitesi Türk Araştırmaları Enstitüsü'nde çalışmalar yaptı.
Prof. Dr. László Rásonyi, 1935 yılında Türk dili ve Türk tarihi çalışmalarına katkıda bulunacak bilim adamları yetiştirmek üzere faaliyete geçen Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi'ne Atatürk'ün isteğiyle kürsü kurucusu ve hocası olarak getirildi. Hungarolojinin kuruluşunda çok büyük emeği olan Prof. Rásonyi, Hungaroloji Kütüphanesi'nin kurulmasında da büyük rol oynadı. Bu büyük bilim adamının Türkiye'ye gelmesinde o dönem Macar Eğitim Bakanı olan ünlü tarihçi Bálint Hóman'ın da büyük payı olmuştur. 1942 yılında Prof. Rásonyi Macaristan'a dönmüş, yerine 1943 yılında Tibor Halasi-Kun gelmiştir.
László Rásonyi, Türkiye'den ayrıldıktan sonra Macaristan'da Kolozsvar Üniversitesi'nde Türkoloji profesörlüğüne atandı. 1942-1944 yılları arasında bu üniversitede Türkoloji kürsüsünün kurulmasına önayak oldu. 1946'da Budapeşte'ye döndü. Balkan Enstitüsü'nde (1947-1949) ve Macar Bilimler Akademisi'nde çalıştı. Doğubilim Enstitüsü'nü kurdu. 1961'de emekli olduktan sonra bir süre Ankara Üniversitesi'nde ders verdi.[1]
Eserleri
değiştirLászló Rásonyi, bilim çevrelerinde Türk onomastiği alanındaki çalışmalarıyla tanınmıştır. Onomasticon Turcicum adlı eseri bu yolda yeni bir çığır açmış ancak çeşitli girişimlere rağmen Türkçede henüz yayınlanamamıştır.[2] Rásonyi'nin Türkçeye çevrilmiş eserleriyse şunlardır:
- Tuna Köprüleri, Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü
- Tarihte Türklük, Örgün Yayınları
- Türk Devletinin Batıdaki Vârisleri ve İlk M. Türkler, TKAE Yayınları
- Doğu Avrupa'da Türklük, Selenge Yayınları
- Anadolu'da Hristiyan Türkler
Kaynakça
değiştir- ^ Kuşçu, Ayşe D. (Aralık 2010). "Prof. Dr. Mekki Şerif Baştav". Türk Yurdu. 30 (280). 2 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ocak 2014.
- ^ "Özü Türk Belgeseli - TRT". TRT. 2 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ocak 2014.