Asimptotik özgürlük
Parçacık fiziğinde asimptotik özgürlük, enerji ölçeği yükseldikçe ve ilgili uzunluk ölçeği azaldıkça iki parçacık arası bağın asimptotik olarak zayıf olmasına sebebiyet veren ayar teorilerinin özelliklerinden biridir.
Asimptotik özgürlük kuantum renk dinamiği, kuarklar ve gluonlar arası güçlü etkileşimlerin kuantum alan teorisi ve çekirdek maddenin bileşenlerinin bir özelliğidir. Kuarklar yüksek enerjide zayıf bir şekilde etkileşebilirler, bu durum pertürbatif hesaplamaya imkân sağlar. Çok düşük enerjilerde etkileşim güçlenir ve kuark ve gluonların bileşik hadronlar içerisinde renk hapsine sebep olur.
Kuantum renk dinamiğinin asimpotik özgürlüğü 1973' te David Gross ve Frank Wilczek tarafından[1] ve aynı yılda bağımsız olarak David Politzer tarafından keşfedildi.[2] Bu çalışmadan ötürü bu üç kişi 2004' te Nobel Fizik Ödülü' nü paylaştı.[3]
Ayrıca bakınız
değiştirKaynakça
değiştir- ^ D.J. Gross; F. Wilczek (1973). "Ultraviolet behavior of non-abelian gauge theories". Physical Review Letters. 30 (26). ss. 1343-1346. Bibcode:1973PhRvL..30.1343G. doi:10.1103/PhysRevLett.30.1343.
- ^ H.D. Politzer (1973). "Reliable perturbative results for strong interactions". Physical Review Letters. 30 (26). ss. 1346-1349. Bibcode:1973PhRvL..30.1346P. doi:10.1103/PhysRevLett.30.1346.
- ^ "The Nobel Prize in Physics 2004". Nobel Web. 2004. 29 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ekim 2010.