1994 FIFA Dünya Kupası
1994 FIFA Dünya Kupası, 17 Haziran - 17 Temmuz 1994 tarihleri arasında Amerika Birleşik Devletleri'nde düzenlenen ve FIFA Dünya Kupalarının 15.si olan futbol organizasyonu. Normal süresi ve uzatmaları 0-0 biten final maçında penaltılar ile İtalya'yı 3-2 ile yenen Brezilya'nın 4. şampiyonluğu ile tamamlandı.
 | |
| Turnuva detayları | |
|---|---|
| Ev sahibi ülke |  ABD |
| Takım | 24 |
| Final durumu | |
| Şampiyon |  Brezilya (4. kez) |
| İkinci |  İtalya |
| Üçüncü |  İsveç |
| Dördüncü |  Bulgaristan |
| Turnuva istatistikleri | |
| Oynanan maç | 52 |
| Atılan gol | 141 (maç başına 2,71) |
| Seyirci | 3.587.538 (maç başına 68.991) |
| Gol kralı |  Hristo Stoiçkov  Oleg Salenko(6 gol) |
| En iyi oyuncu | Romário |
← 1990 1998 → | |
FIFA'nın 1988 yılında turnuvayı düzenlemek için diğer önemli adaylar Brezilya ve Fas'ın önünde ABD'yi tercih etmesi sürpriz olarak nitelendirildi. Özellikle finaller öncesi bu ülkede Latin Amerika'dan göç eden nüfus haricinde halkın futbolla ilgilenmemesi nedeniyle seyirci sıkıntısı olabileceği şeklinde düşünce vardı. Ancak bu düşüncelere rağmen ortalama 69.000 seyirci ortalaması ile 1950'de düzenlenen kupadan beri en yüksek seyirci sayısına ulaşıldı. Toplamda maçları izlemeye giden 3.6 milyona yakın seyirci ile 1998 FIFA Dünya Kupası'ndan itibaren katılımcı ülke sayısı 32'ye çıkmasına rağmen bu sayıya diğer iki turnuvada yaklaşılamadı.
Yunanistan, Nijerya ve Suudi Arabistan'ın katıldıkları ilk FIFA Dünya Kupası olan turnuva, format olarak 1990 FIFA Dünya Kupası ile aynı şekilde düzenlendi: Finallere katılma hakkı kazanan 24 takım dörderli 6 gruba ayrılarak tek devreli lig üsulu maçlar yaptı. Bu maçları ilk iki sırada bitiren ülke takımları direkt son 16'ya kalan 12 takımı oluşturdu. Kalan 4 takım ise bu 6 grupta en iyi puan ve averaja sahip 4 takım arasından seçildi. Gruplardan çıkan 16 takım tek maç üzerinden önceden belli fikstür ile eleme usulü ile maçlarını yaptı. Galibiyete 3 puan verilen ilk FIFA Dünya Kupası'dır.
Elemeler
değiştir
1994 FIFA Dünya Kupası, Sovyetler Birliği'nin dağılmasından sonra Rusya'nın bağımsız olarak katıldığı ilk dünya kupası oldu. 1938'den beri ilk kez bir birleşik Alman takımı bu dünya kupasına katıldı. Afrika takımlarının 1990 FIFA Dünya Kupası'nda gösterdiği başarı nedeniyle Afrika kıtasının dünya kupasına gönderdiği takım sayısı 3'e yükseltildi.
Norveç'in 1938'den, Bolivya'nın 1950'den ve İsviçre'nin 1966'dan beri katıldığı ilk dünya kupasıdır.
Çekoslovakya'nın 1993 yılında ikiye bölünmesiyle elemelere Çekoslovakya adıyla başlayan takım Çekler ve Slovakların Temsili olarak elemeleri dünya kupasına gitme hakkını kaybederek tamamladı. Yugoslavya ise, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin 31 Mayıs 1992'de aldığı 757 no'lu kararla bu ülkeye yaptırımlar uygulanmasının kararlaştırılması nedeniyle FIFA tarafından elemelerden çıkarıldı. Şili'nin 1990 elemelerinde aldığı ceza 1994 Dünya Kupası için de devam ettiği için bu takım elemelere katılmadı.
1938'den beri ilk kez Birleşik Krallık'ı oluşturan dört ülkenin de (İngiltere, İskoçya, Galler ve Kuzey İrlanda) katılamadığı ilk dünya kupası olmuştur.
Stadyumlar
değiştir| Pasadena (Los Angeles) | Pontiac (Detroit) | Stanford (San Francisco) | East Rutherford (New York) | Orlando |
|---|---|---|---|---|
| Rose Bowl | Pontiac Silverdome | Stanford Stadium | Giants Stadyumu | Citrus Bowl |
| Kapasite: 91.794 | Kapasite: 77.557 | Kapasite: 80.906 | Kapasite: 75.338 | Kapasite: 61.219 |
|
|
|
|
|
| Chicago | Dallas | Foxborough (Boston) | Washington DC | |
| Soldier Field | Cotton Bowl | Foxboro Stadium | RFK Stadyumu | |
| Kapasite: 63.117 | Kapasite: 63.998 | Kapasite: 53.644 | Kapasite: 53.142 | |
|
|
|
|
Hakemler
değiştir
|
|
Kadrolar
değiştirTorbalar
değiştir| 1. Torba (En iyi Top 5 ve Ev sahibi) | 2. Torba (Avrupa 1-6) | 3. Torba (Avrupa 7-10 + Asya) | 4. Torba (Afrika + Amerika) |
|---|---|---|---|
Grup aşaması
değiştir| Renk anahtarı |
|---|
| İlk 2 sıra ve en iyi 4 üçüncü Son 16 turuna yükselir |
A Grubu
değiştir| Sıra | Takım | O | G | B | M | AG | YG | GF | P | Eleme |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 |  Romanya
|
3 | 2 | 0 | 1 | 5 | 5 | 0 | 6 | Son 16 turuna |
| 2 |  İsviçre
|
3 | 1 | 1 | 1 | 5 | 4 | +1 | 4 | |
| 3 |  ABD (H)
|
3 | 1 | 1 | 1 | 3 | 3 | 0 | 4 | |
| 4 |  Kolombiya
|
3 | 1 | 0 | 2 | 4 | 5 | -1 | 3 |
Sıralama kuralları: 1) Puan 2) Gol farkı 3) Atılan gol sayısı 4) Kendi aralarındaki maçlar 5) Kura
(H) Ev sahibi.
B Grubu
değiştir| Sıra | Takım | O | G | B | M | AG | YG | GF | P | Eleme |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | Brezilya
|
3 | 2 | 1 | 0 | 6 | 1 | +5 | 7 | Son 16 turuna |
| 2 | İsveç
|
3 | 1 | 2 | 0 | 6 | 4 | +2 | 5 | |
| 3 |  Rusya
|
3 | 1 | 0 | 2 | 7 | 6 | +1 | 3 | |
| 4 |  Kamerun
|
3 | 0 | 1 | 2 | 3 | 11 | -8 | 1 |
Sıralama kuralları: 1) Puan 2) Gol farkı 3) Atılan gol sayısı 4) Kendi aralarındaki maçlar 5) Kura
C Grubu
değiştir| Sıra | Takım | O | G | B | M | AG | YG | GF | P | Eleme |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 |  Almanya
|
3 | 2 | 1 | 0 | 5 | 3 | +2 | 7 | Son 16 turuna |
| 2 |  İspanya
|
3 | 1 | 2 | 0 | 6 | 4 | +2 | 5 | |
| 3 |  Güney Kore
|
3 | 0 | 2 | 1 | 4 | 5 | -1 | 2 | |
| 4 |  Bolivya
|
3 | 0 | 1 | 2 | 1 | 4 | -3 | 1 |
Sıralama kuralları: 1) Puan 2) Gol farkı 3) Atılan gol sayısı 4) Kendi aralarındaki maçlar 5) Kura
D Grubu
değiştir| Sıra | Takım | O | G | B | M | AG | YG | GF | P | Eleme |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 |  Nijerya
|
3 | 2 | 0 | 1 | 6 | 2 | +4 | 6 | Son 16 turuna |
| 2 | Bulgaristan
|
3 | 2 | 0 | 1 | 6 | 3 | +3 | 6 | |
| 3 |  Arjantin
|
3 | 2 | 0 | 1 | 6 | 3 | +3 | 6 | |
| 4 |  Yunanistan
|
3 | 0 | 0 | 3 | 0 | 10 | -10 | 0 |
Sıralama kuralları: 1) Puan 2) Gol farkı 3) Atılan gol sayısı 4) Kendi aralarındaki maçlar 5) Kura
E Grubu
değiştir| Sıra | Takım | O | G | B | M | AG | YG | GF | P | Eleme |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 |  Meksika
|
3 | 1 | 1 | 1 | 3 | 3 | 0 | 4 | Son 16 turuna |
| 2 |  İrlanda
|
3 | 1 | 1 | 1 | 2 | 2 | 0 | 4 | |
| 3 | İtalya
|
3 | 1 | 1 | 1 | 2 | 2 | 0 | 4 | |
| 4 |  Norveç
|
3 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 0 | 4 |
Sıralama kuralları: 1) Puan 2) Gol farkı 3) Atılan gol sayısı 4) Kendi aralarındaki maçlar 5) Kura
F Grubu
değiştir| Sıra | Takım | O | G | B | M | AG | YG | GF | P | Eleme |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 |  Hollanda
|
3 | 2 | 0 | 1 | 4 | 3 | +1 | 6 | Son 16 turuna |
| 2 |  Suudi Arabistan
|
3 | 2 | 0 | 1 | 4 | 3 | +1 | 6 | |
| 3 |  Belçika
|
3 | 2 | 0 | 1 | 2 | 1 | +1 | 6 | |
| 4 |  Fas
|
3 | 0 | 0 | 3 | 2 | 5 | -3 | 0 |
Sıralama kuralları: 1) Puan 2) Gol farkı 3) Atılan gol sayısı 4) Kendi aralarındaki maçlar 5) Kura
Üçüncüler sıralaması
değiştir| Sıra | Grp | Takım | O | G | B | M | AG | YG | GF | P | Eleme |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | D | Arjantin
|
3 | 2 | 0 | 1 | 6 | 3 | +3 | 6 | Son 16 turuna |
| 2 | F | Belçika
|
3 | 2 | 0 | 1 | 2 | 1 | +1 | 6 | |
| 3 | A | ABD
|
3 | 1 | 1 | 1 | 3 | 3 | 0 | 4 | |
| 4 | E | İtalya
|
3 | 1 | 1 | 1 | 2 | 2 | 0 | 4 | |
| 5 | B | Rusya
|
3 | 1 | 0 | 2 | 7 | 6 | +1 | 3 | |
| 6 | C | Güney Kore
|
3 | 0 | 2 | 1 | 4 | 5 | -1 | 2 |
Sıralama kuralları: 1) Puan 2) Gol farkı 3) Atılan gol sayısı 4) Kura
Eleme aşaması
değiştir| Son 16 | Çeyrek Final | Yarı Final | Final | |||||||||||
| 3 Temmuz - Pasadena | ||||||||||||||
| Romanya
|
3 | |||||||||||||
| 10 Temmuz - Stanford | ||||||||||||||
| Arjantin
|
2 | |||||||||||||
| Romanya
|
2 (4) | |||||||||||||
| 3 Temmuz - Dallas | ||||||||||||||
| İsveç ((p)
|
2 (5) | |||||||||||||
| Suudi Arabistan
|
1 | |||||||||||||
| 13 Temmuz - Pasadena | ||||||||||||||
| İsveç
|
3 | |||||||||||||
| İsveç
|
0 | |||||||||||||
| 4 Temmuz - Orlando | ||||||||||||||
| Brezilya
|
1 | |||||||||||||
| Hollanda
|
2 | |||||||||||||
| 9 Temmuz - Dallas | ||||||||||||||
| İrlanda
|
0 | |||||||||||||
| Hollanda
|
2 | |||||||||||||
| 4 Temmuz - Stanford | ||||||||||||||
| Brezilya
|
3 | |||||||||||||
| Brezilya
|
1 | |||||||||||||
| 17 Temmuz - Pasadena | ||||||||||||||
| ABD
|
0 | |||||||||||||
| Brezilya ((p)
|
0 (3) | |||||||||||||
| 5 Temmuz - East Rutherford | ||||||||||||||
| İtalya
|
0 (2) | |||||||||||||
| Meksika
|
1 (1) | |||||||||||||
| 10 Temmuz - East Rutherford | ||||||||||||||
| Bulgaristan ((p)
|
1 (3) | |||||||||||||
| Bulgaristan
|
2 | |||||||||||||
| 2 Temmuz - Chicago | ||||||||||||||
| Almanya
|
1 | |||||||||||||
| Almanya
|
3 | |||||||||||||
| 13 Temmuz - East Rutherford | ||||||||||||||
| Belçika
|
2 | |||||||||||||
| Bulgaristan
|
1 | |||||||||||||
| 5 Temmuz - Foxborough | ||||||||||||||
| İtalya
|
2 | Üçüncülük | ||||||||||||
| Nijerya
|
1 | |||||||||||||
| 9 Temmuz - Foxborough | 16 Temmuz - Pasadena | |||||||||||||
| İtalya (uz.)
|
2 | |||||||||||||
| İtalya
|
2 | İsveç
|
4 | |||||||||||
| 2 Temmuz - Washington | ||||||||||||||
| İspanya
|
1 | Bulgaristan
|
0 | |||||||||||
| İspanya
|
3 | |||||||||||||
| İsviçre
|
0 | |||||||||||||
Son 16
değiştir
| Meksika
|
1 - 1 (uz.) | Bulgaristan
|
|---|---|---|
García  18' (pen.)
|
Rapor | Stoichkov 6'
|
| Seri penaltılar | ||
García  Bernal Rodríguez Suárez 
|
1 - 3 | Balakov Guentchev Borimirov Letchkov
|
Çeyrek final
değiştir
| Romanya
|
2 - 2 (uz.) | İsveç
|
|---|---|---|
| Răducioiu 88', 101'
|
Rapor | Brolin 78' K. Andersson 115'
|
| Seri penaltılar | ||
| Răducioiu Hagi Lupescu Petrescu Dumitrescu Belodedici
|
4 - 5 | Mild K. Andersson Brolin Ingesson R. Nilsson Larsson
|
Yarı final
değiştir
Üçüncülük maçı
değiştir
Final
değiştir
| Brezilya
|
0 - 0 (uz.) | İtalya
|
|---|---|---|
| Rapor | ||
| Seri penaltılar | ||
| Márcio Santos Romário Branco Dunga
|
3 - 2 | Baresi Albertini Evani Massaro R. Baggio
|
Kazanan
değiştir| 1994 FIFA Dünya Kupası Şampiyonu |
|---|
 Brezilya (4. kez) |
Ödüller
değiştir| Altın Ayakkabı | Altın Top | Yaşin Ödülü | FIFA Centilmenlik Ödülü | En Eğlendirici Takım |
|---|---|---|---|---|
| Hristo Stoiçkov Oleg Salenko
|
Romário
|
 Michel Preud'homme
|
Brezilya
|
Brezilya
|
En İyiler Takımı
değiştir| Kaleciler | Defans Oyuncuları | Orta Saha Oyuncuları | Hücum Oyuncuları |
|---|---|---|---|
İstatistikler
değiştirGol krallığı
değiştir- 6 gol
- 5 gol
- 4 gol
- 3 gol
- 2 gol
- 1 gol
Abel Balbo- Diego Maradona
- Marc Degryse
- Georges Grün
- Erwin Sánchez
- Branco
- Márcio Santos
- Raí
- Daniel Borimirov
- Nasko Sirakov
David Embé- Roger Milla
- François Omam-Biyik
Hernán Gaviria- John Harold Lozano
Lothar Matthäus- Karl-Heinz Riedle
John Aldridge- Ray Houghton
Daniele Massaro
Hwang Sun-Hong- Seo Jung-Won
Mohammed Chaouch- Hassan Nader
Marcelino Bernal- Alberto García Aspe
Bryan Roy- Gaston Taument
- Aron Winter
Finidi George- Samson Siasia
- Rashidi Yekini
Kjetil Rekdal
Dan Petrescu- Dmitri Radçenko
Fahad Al-Ghesheyan- Sami Al-Jaber
- Saeed Al-Owairan
Txiki Beguiristáin- Pep Guardiola
- Fernando Hierro
- Luis Enrique
- Julio Salinas
Henrik Larsson- Roger Ljung
- Håkan Mild
- Georges Bregy
- Stéphane Chapuisat
- Alain Sutter
- Earnie Stewart
- Eric Wynalda
Turnuva sıralaması
değiştir
Şampiyon İkinci | Üçüncü Dördüncü | Çeyrek final Son 16 | Grup aşaması |
| Sıra | Takım | O | G | B | M | AG | YG | GF | P | Eleme |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | Brezilya
|
7 | 5 | 2 | 0 | 11 | 3 | +8 | 17 | Şampiyon |
| 2 | İtalya
|
7 | 4 | 2 | 1 | 8 | 5 | +3 | 14 | İkinci |
| 3 | İsveç
|
7 | 3 | 3 | 1 | 15 | 8 | +7 | 12 | Üçüncü |
| 4 | Bulgaristan
|
7 | 3 | 1 | 3 | 10 | 11 | -1 | 10 | Dördüncü |
| 5 | Almanya
|
5 | 3 | 1 | 1 | 9 | 7 | +2 | 10 | Çeyrek finalde elendi |
| 6 | Romanya
|
5 | 3 | 1 | 1 | 10 | 9 | +1 | 10 | |
| 7 | Hollanda
|
5 | 3 | 0 | 2 | 8 | 6 | +2 | 9 | |
| 8 | İspanya
|
5 | 2 | 2 | 1 | 10 | 6 | +4 | 8 | |
| 9 | Nijerya
|
4 | 2 | 0 | 2 | 7 | 4 | +3 | 6 | Son 16 turunda elendi |
| 10 | Arjantin
|
4 | 2 | 0 | 2 | 8 | 6 | +2 | 6 | |
| 11 | Belçika
|
4 | 2 | 0 | 2 | 4 | 4 | 0 | 6 | |
| 12 | Suudi Arabistan
|
4 | 2 | 0 | 2 | 5 | 6 | -1 | 6 | |
| 13 | Meksika
|
4 | 1 | 2 | 1 | 4 | 4 | 0 | 5 | |
| 14 | ABD
|
4 | 1 | 1 | 2 | 3 | 4 | -1 | 4 | |
| 15 | İsviçre
|
4 | 1 | 1 | 2 | 5 | 7 | -2 | 4 | |
| 16 | İrlanda
|
4 | 1 | 1 | 2 | 2 | 4 | -2 | 4 | |
| 17 | Norveç
|
3 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 0 | 4 | Grup aşamasında elendi |
| 18 | Rusya
|
3 | 1 | 0 | 2 | 7 | 6 | +1 | 3 | |
| 19 | Kolombiya
|
3 | 1 | 0 | 2 | 4 | 5 | -1 | 3 | |
| 20 | Güney Kore
|
3 | 0 | 2 | 1 | 4 | 5 | -1 | 2 | |
| 21 | Bolivya
|
3 | 0 | 1 | 2 | 1 | 4 | -3 | 1 | |
| 22 | Kamerun
|
3 | 0 | 1 | 2 | 3 | 11 | -8 | 1 | |
| 23 | Fas
|
3 | 0 | 0 | 3 | 2 | 5 | -3 | 0 | |
| 24 | Yunanistan
|
3 | 0 | 0 | 3 | 0 | 10 | -10 | 0 |
Sıralama kuralları: 1) Puan 2) Gol farkı 3) Atılan gol sayısı
İlkler, notlar
değiştir- Rusya ilk turda elenmesine rağmen Oleg Salenko 3 maç oynayarak turnuvanın gol krallığını 6 golle Hristo Stoiçkov ile paylaştı. Salenko, 28 Haziran 1994 günü Kamerun ile oynanan maçta 5 gol atarak Dünya Kupası'nda bir maçta en çok gol atan futbolcu unvanını aldı.
- Aynı maçta Kamerunlu futbolcu Roger Milla 42 yaşında iken giydiği millî forması ile gol atarak bu turnuvanın tarihinde gol atan en yaşlı oyuncu unvanını aldı.
- Yunanistan, Nijerya, Rusya ve Suudi Arabistan ile defa Dünya Kupası finallerinde oynama hakkı kazandılar.
- 1958'den 1990'a kadar SSCB olarak katılan ülke dağılması ile birlikte ilk kez 1994'te Rusya adı ile kupaya iştirak etti. 1938'den itibaren kupa finallerine ve elemelerine Doğu Almanya ve Batı Almanya şeklinde iki ülke olarak katılan Almanya ise birleştikten sonra ilk kez Dünya Kupası'na katıldı. FIFA, Almanya'yı 1954 ile 1990 yılları arasında 10 kez Batı Almanya'nın devamı olarak kabul etti.
- Afrika kıtası ilk kez 3 ülke ile kupaya katılma hakkını aldı.
- Pontiac Silverdome'da oynanan ABD - İsviçre maçı ilk kez üstü tamamen kapalı bir sahada oynanan Dünya Kupası maçı oldu.
- Brezilya bu kupayı dördüncü kez kazanan ilk takım oldu.
- İtalyan kaleci Gianluca Pagliuca Norveç maçında ceza sahası dışında topa elle müdahale etmesi sonucu kırmızı kart görerek kupa tarihinde sahadan atılan ilk kaleci oldu.
- İngiltere'nin kupaya katılmaya başladığı 1950'den beri ilk kez bir kupaya hiçbir Büyük Britanya ülkesi katılamadı.
- Maçın hakemleri ilk kez bu kupada klasikleşmiş siyah formalarını çıkararak, ülke takımlarının forma renklerine bağlı olarak, kırmızı, sarı gibi değişik renklerde forma giymeye başladılar.
- 1994 Dünya Kupası grup aşamasında galibiyete 3 puan sistemi ile oynandı. Önceki turnuvalarda galip takıma 2 puan veriliyordu.
- Bulgaristan millî takımının ilk 11'indeki tüm futbolcuların adının sonunda "ov" vardır.
- Kolombiya'nın sağ beki Escobar, 22 Haziran 1994'teki ABD maçında kendi kalesine gol atarak ülkesinin elenmesine yol açmıştı. Escobar, 2 Temmuz 1994'te Kolombiya'nın Medellin kentindeki bir barda vurularak öldürüldü. Escobar'a 12 kez ateş eden katilin her ateş edişinde gol diye bağırdığı belirtildi.
Ayrıca bakınız
değiştirKaynakça
değiştir- 1994 FIFA Dünya Kupası Istatistikleri Footbalistic