Harry Potter kurgusal evreni

J. K. Rowling'in Harry Potter fantastik roman serisinin kurgusal evreni iki farklı toplumdan oluşur: büyücüler dünyası ve Muggle dünyası. Muggle dünyası serinin büyülü olmayan çoğunluğunca yerleşik olan kısmıdır ve onlardan saklanan büyücülerin kendi dünyasıyla içiçedir. Serinin hikâyesi büyünün sıkça kullanıldığı gizli ve ayrı bir gölge topluluğun var olduğu 1990'lar Büyük Britanya'sında geçer. Bu yeteneği kullanabilenler kendilerinin uyguladığı bir gizlilik içinde ve yetilerini dünyanın geri kalanından saklayarak yaşarlar. "Büyücü dünyası" ifadesi Muggle'lara paralel ve gizlice yaşayan küresel büyücülük topluluğuna atfen kullanılır. Farklı ifadeler ayrı dünyalar ve gezegenler yerine aynı yeri paylaşan farklı topluluklara atıf yapar.

Genel bilgiler

1 Kasım 1981 tarihinde geçen ilk kitabın açılış bölümü ve 1 Eylül 2017'de geçen son kitabın son bölümü hariç, Harry Potter serisindeki kitapların tümü 1991 ve 1998 seneleri arasındaki olayları anlatır. Büyücü dünyasının betimlemesi yalnızca asa gibi yardımcı araçlar gerektirmesinin yanı sıra doğuştan gelen bir yetenek olan büyü üzerine kurulmuştur. Ayrıca en belirgin özelliklerinden biri büyü dünyası ile büyülü olmayan (Muggle) dünyasının birbirinden ayrılmış olmasıdır. Doğuştan gelen bir maharet olmasına karşın büyü çalışma ve eğitimle edinilebilir.

Muggle'ları büyünün varlığından bihaber tutmak için çok büyü çaba sarf edilmektedir. Esasen iki dünya bir arada yaşamasına rağmen büyüyle ilgilenenlere uygulanan infazlar 1692 tarihli Uluslararası Büyücü Gizliliği Kuralları'nın ilk ve en önemli amacı olan büyü dünyasının Muggle dünyasından gizli tutulmasını öngören Büyü Kanunlarının yüzyıllar boyunca yürürlükte kaldığını kanıtlar niteliktedir. Muggle eşyalarının büyülenmesi yasaktır. Erişkin olmayan büyücülerin okul dışında büyü yapması yasaklanmıştır. Muggle topluluğuna büyü yeteneğinin varlığını dışa vuracak her türlü eylem cezalandırılır ancak bir büyücü veya cadı kendisini veya başkasını savunmak için bir Muggle yanındayken büyü yapabilir. Bu hükümler Sihir Bakanlığı tarafından yürütülür. Bakanlığın özel bir birimi olan Unutturucular sihir yapımına şahit olan Muggle'ların hafızalarından bu anının silinmesini gerçekleştirmekle görevlidir. Gizliliğe istisnalar büyücülerin Muggle akrabaları ve Birleşik Krallık Başbakanı gibi üst düzey siyasileri içerir.

Kan saflığı

Kan saflığı, Harry Potter serisinde büyücülerin ailesinden gelen büyü yeteneklerini açıklar. İnsanlarda büyü gücü ve büyü gücünden yoksunluk, doğuştan gelen bir özelliktir ve kalıtım yoluyla aktarılır. Büyülü çiftlerin çocuklarında sihir normudur; ancak muggleların çocukları arasında da az da olsa büyücüye rastlanılmaktadır. Soyunda muggle bulunmayan büyücüler hakkında "safkan" terimi kullanılır. Kan saflığı, safkan doktrini destekçisi büyücüler için çok önemli bir konu ve büyük bir övünç kaynağıdır. Bu büyücüler, kan saflığına önem vermeyen safkan büyücülere "kan haini", hem annesi hem babası muggle olan büyücülereyse "bulanık" diyerek hakaret ederler. Bulanık tabiri, seride ilk defa Draco Malfoy tarafından Harry Potter ve Sırlar Odası'nda Hermione Granger'a hitaben kullanılmıştır. Ebeveynlerinden yalnızca biri büyücü olan büyücülere "melez", ailesi büyücü olmasına rağmen büyü gücüne sahip olmayanlara ise "kofti" denir.^[1]

Safkanlar

Bu büyücülerin ailelerinde muggle olarak tanımlanan büyü dışı insanlar yoktur. Ancak mugglelar ya da melezler ile evlilik yapmaları sonucunda gerçekten safkan olan çok fazla büyücü kalmamıştır. Kitapta bahsedilen safkan büyücü aileleri; Weasley ailesi, Black ailesi, Longbottom ailesi, Malfoy ailesi ve Crouch ailesi. Kendi içlerinde yaptıkları evlilikler sayesinde safkan özelliklerini sürdürebilmişlerdir. Bu yüzden hepsi birbirleri ile bir şekilde akrabadırlar.

İngiltere'deki bazı safkan büyücü aileleri:

Melezler

Melezler muggle doğumlu olmadıkları halde safkan büyücü de olmayan büyücüler için kullanılır. Lord Voldemort, Severus Snape, Harry Potter gibi Harry Potter karakterleri bu kategoridedir. Melez anne veya melez babadan doğan büyücüler, melez anne veya baba ve muggle doğumlu anne veya babadan doğan büyücüler, anne veya babadan biri safkan diğeri muggle olan büyücüler, anne veya babadan biri melez diğeri safkan olan büyücüler için kullanılır.

Muggle doğumlular

Muggle doğumlu büyücüler büyü dışı insanlar yani muggle ailelerinden gelen fakat bir büyü gücüne sahip büyücülerdir. Bazı safkan büyücüler tarafından Bulanık denilerek aşağılanırlar. Hermione Granger ve Lily Potter bu kategoridedir. Muggle doğumlular, koftiler ile muggleların ilişkilerinden ortaya çıkarlar. Her Muggle büyücü güçlerine sahip değildir.

Koftiler

Kofti, J.K. Rowling tarafından yazılmış olan Harry Potter serisinde kullanılan bir terimdir. Kofti olan bir kimse, safkan dahi olsa büyü yapma yeteneği olmayan kişileri tanımlar. Arabella Figg ve Argus Filch bu kategoridedir. Ayrıca Tom Riddle'ın annesi Merope Gaunt Kofti sanılmasına rağmen ailesi Azkaban'a atıldıktan sonra büyü yapabildiğini pekala göstermiştir. Harry Potter'ın ikinci yılında Tom Riddle kofti olan Argus Filch'in kedisi Mrs. Norris'i taşlaştırmıştır. Arianna Dumbledore ise uzun yıllar komşuları tarafından kofti sanılmış fakat aslında kofti olmadığı sadece ona saldıran bir takım Muggle'lar nedeniyle büyü yapmaya korkar hale geldiği anlaşılmıştır.

Gazeteler ve dergiler

Gelecek Postası

Gelecek Postası (The Daily Prophet), Britanya'daki büyücü topluluğu arasında en fazla okunan günlük gazetedir.

Gazete, genel olarak her sabah posta baykuşu ile dağıtılır. Ücreti karşılığında üye olunabilir ya da gazeteyi getiren baykuşun bacağında bulunan küçük keseye de para konularak günlük olarak da alınabilir. Harry'nin Hogwarts'taki ilk yılından bir önceki yaz için Gelecek Postası'nın ücreti beş knutken daha sonra bu ücret yedi knuta çıkarılmıştır. Akşam baskısı ayrıca “Akşam Postası” diye adlandırılmaktadır. Hafta sonu baskısının adı ise Pazar Postası'dır.^[2] Gazete, seri boyunca gerçekleri yansıtmadığı için eleştirilmiş; bakanlığın propaganda aracı olarak gösterilmiştir.

Seride sıklıkla Rita Skeeter adlı muhabiriyle karşılaşılır. Böceğe dönüşebilen bir animagus olan Skeeter, bu özelliğini kullanarak gizli bilgilere erişebilmektedir. Bazı durumlarda sansasyon yaratmak uğruna doğruları çarpıttığı görülmektedir.

Dırdırcı

Dırdırcı (The Quibbler), ilk olarak Harry Potter ve Zümrüdüanka Yoldaşlığı'nda adı geçen bir dergidir. Editörlüğünü Harry Potter'ın Hogwarts'tan arkadaşı olan Luna Lovegood'ın babası Xenophilius Lovegod yapmaktadır.

Diğer dergiler

Which Broomstick?
Witch Weekly
Transfiguration Today
Challenges in Charming
The Practical Potioneer

Sihirli yiyecekler

Çikolatalı Kurbağa

Çikolatalı Kurbağa, Harry Potter kitaplarında geçen hayali sihirli tatlı.

Küçük bir kutucuktan çıkan ve hemen yakalamak gereken bir kurbağadır. Çikolatalı Kurbağaların sadece bir kez sıçrama hakları vardır. Bir kez sıçradıktan sonra, sadece yürüyebilirler. Çikolatalı olduğu için yenilebilir. İçinden bir büyücü veya cadı kartı çıkar ve bu kartta bir kişinin resmi ve özellikleri yazılıdır. Harry Potter ve Felsefe Taşı'nda, Nicolas Flamel'i tanımalarına yardımcı olmuştur. Ayrıca Harry Hogwarts Ekspresi'nde de Çikolatalı Kurbağa aldı ve Ronald'a da ikram etti.

Üçbüyücü Turnuvası

ÜçBüyücü Turnuvası Hogwarts, Durmstrang ve Beauxbatons okulları arasındaki ünlü bir yarışmadır. 700 yıldan beri üç okul arasında dostane bir şekilde organize edildi. 5 yılda bir, her okul aralarında dönüşümlü olarak turnuvaya ev sahipliği yaptı. Turnuvanın jürileri bu üç okulun müdürleri arasında oluşuyordu.

ÜçBüyücü Turnuvası şampiyonları birçok şekilde test eden görev serilerinden oluşur: büyüsel kahramanlıkları, cesaretleri, güçlerinin sınırlamaları ve tehlikeyle başa çıkabilme yetenekleri. Bununla birlikte hile de normal karşılanırdı, turnuvanın geleneksel bir öğesi gibi.

Yarışma son derece tehlikelidir. 1792'de “şampiyonlar etrafına delice saldıran bir cockatrice’ı (efsanevi bir yılan) yakalamaya çalıştı” ve üç okulun müdürü yaralandı. Ölenler olunca da Turnuva devam edemedi. Yıllar geçtikçe çoğu cadı ve büyücü bu büyük sihir yarışmasının hikâyesini dinleyerek büyüdü. Turnuva bitirilmişti, fakat onun mirası kalmıştı ve büyücü çocuklar turnuvadan haberdar idiler. Hiç kimse turnuvanın geri döneceğini ummuyordu.

Bununla birlikte, Dumbledore okullar arasındaki dostluğa erişilmesinde Turnuvanın büyük payının olduğunu görmüştü. Yarışma 1994 – 1995 okul dönemi esnasında Hogwarts'ta tekrar düzenlendi. Her okuldan Şampiyonlar, Ateş Kadehi ile seçildi: Hogwarts'tan Cedric Diggory, Beauxbatons'tan Fleur Delacour, Durmstrang'tan Viktor Krum ve Harry Potter yine Hogwarts'tan.

Hogwarts’a Varış

Rekabet eden bu üç okuldan gelen heyetler 30 Ekim 1994'te Hogwarts'a vardılar. Günbatımından hemen sonra, bir takım uçan at tarafından çekilen vagonla getirilen Beauxbatons grubu, Hogwarts zeminine iniş yaptı. Bir müddet sonra, Durmstrang grubunu taşıyan gölgeli bir yelkenli gemi gölün derinliklerinden yükseldi ve sahile doğru süzüldü. Bunu ülkeleri temsil eden yiyeceklerin de temsil edildiği bir ziyafet takip etti. Bu ziyafette, Dumbledore Ateş Kadehi'ni sundu ve yarışmaya katılmanın düzenlemesini anons etti.

Ateş Kadehi

Şampiyonların seçiminin tamamen adil bir şekilde gerçekleşmesi amacıyla, bu karar çok güçlü bir büyülü objeye bırakıldı: Ateş Kadehi. Kadeh, mücevherle kaplanmış antik bir sandığın içindeydi. Bu sandığa üç defa asa ile vurulduğunda açılır. Sonra kadeh kaldırılır ve sandığın üzerine kurulur.Ateş Kadehi, ağız tarafında mavi alevlerin dans ettiği büyük, kabaca oyulmuş bir kupadır. Dumbledore, seçimlerin yöntemini şu şekilde tarif etmişti:

“Şampiyon olarak başvurmak isteyen herkesin adını ve okulunu bir parşömen parçasına açıkça yazıp Kadeh’e atması gerekiyor. Müstakbel şampiyonların başvuru için yirmi dört saatleri var. Yarın gece, yani Cadılar Bayramı’nda, Kadeh okullarını temsil etmeye en uygun bulduğu üç kişinin adını verecek. Kadeh bu gece Giriş Salonu’na konacak, böylece yarışmak isteyen herkes ona kolayca erişebilecek. Yaşı küçük öğrencilerin iştahı kabarmasın diye, Ateş Kadehi Giriş Salonuna konulunca çevresine bir Yaş Çizgisi çizeceğim. Yaşı on yedinin altında olan kimse bu çizgiyi geçemeyecek… İçinizden katılmak isteyen herkese, bu Turnuva’nın öyle elini kolunu sallaya sallaya girilecek bir şey olmadığını vurgulamak isterim. Ateş Kadehi bir kez şampiyonu seçince, o şampiyon Turnuva’yı sonuna kadar götürmek zorunda. Adınızı Kadeh’e atmak bağlayıcı, sihirli bir antlaşma oluşturur. Bir kez şampiyon seçilince artık fikrinizi değiştiremezsiniz. Onun için, adınızı Kadeh’e atmadan önce lütfen yarışmaya katılmaya hazır olduğunuzdan bütün kalbinizle emin olun.”

Ertesi akşam, Cadılar Bayramı ziyafetinden sonra Kadeh Büyük Salon'a getirildi. Sırayla, her bir şampiyon için bir parça kağıdı dışarı attı. Herkesin şoke olmasına neden olarak, Kadeh DÖRT şampiyon seçti. Alastor Moody’nin kılığına giren Barty Crouch Jr. “şaşırtma büyüsü” kullanarak Kadeh'in bir okuldan başka bir isim daha seçmesini sağladı. İsimler seçildiğinde, Kadeh'in alevi söndü ve bir dahaki Turnuva'ya kadar yanmayacaktı.

Asaların Tartılması

Şampiyonların yarışabilmesinden önce, asaları kısa bir törenle Mr. Ollivander tarafından kontrol edilmek zorundaydı. Her bir asayı test etti ve sonra basit büyüler yaptı. Tüm şampiyonların bu uygun zamanlarından Rita Skeeter ve fotoğrafçısı Bozo yararlandı ve onların fotoğraflarını çekip röportaj yaptı.

İlk Görev – Ejderhalar

Cüretkârlığı ve cesareti test etmek için düzenlenen birinci görevde, her Şampiyon kuluçkadaki anne ejderhadan altın yumurtaları çalmaya çalışmak zorundaydı. İlk görev 24 Kasım 1994'te gerçekleştirildi. Altın yumurta ikinci görev için ipucuydu. Şampiyonlar küçük bir çadıra girdiler, Bagman onlara karşılaşacakları ejderhaların modellerini taşıyan mor bir çanta uzatarak seçtirdi. Her model ejderha (gerçeği gibi hareket eden) boynunda bir numara taşıyordu. Numaralar görevlerin ilerleme sırasını ifade ediyordu. Cedric Diggory başladı, İsveç Kısa-Burun'u seçti. İri bir kaya parçasını Labrador'a dönüştürdü, böylece ejderhanın dikkatini dağıtarak kendisine altın yumurtayı çalabilecek kadar uzun bir süre yarattı. Ancak ejderha köpeği kovalamayı bırakıp kendisine dönünce görevi esnasında yandı. Fleur Delacour, Gal Yeşili'ni bir çeşit transa sokma büyüsü yapmaya girişti. Ejderha tam olarak itaat etmedi, bununla birlikte, Fleur ateşle tahrip oldu ve cüppesi alevlendi. Viktor Krum Çin Ateştopu'na Conjunctivitis Laneti yaptı, fakat canavarı sarstı ve altın yumurtaya erişirken onun diğer yumurtalarına zarar verdi, bu da puan kaybetmesine neden oldu. Harry Çağırma Büyüsü kullanarak Ateşoku'nu çağırdı. Ardından Macar Boynuzkuyruk'un etrafında uçtu, sonunda onun havaya yükselmesini sağladı. Bu olduğu esnada yere doğru pike yaptı ve altın yumurtasını yakaladı. Harry'nin notları yeterince yüksekti. Bagman ona 10 verdi, Dumbledore ve Crouch 9, Maxime 8 ve Karkaroff kendi şampiyonuna bariz bir şekilde taraftarlık yapıp ona 4 verdi.

Altın yumurta açıldığında, acı bir feryat çıkarıverdi, sesi yayıldı. Yumurta hiçbir şey içermiyordu. Ses Denizdili'yle söylenmiş bir şarkıydı, Deniz Halkı'nın dili. Şampiyonlar şarkının anlamını çözmeliydi, ardından gölün altında bir saat kalabilecek bir yol bulmalıydılar. Harry Cedric'ten bir tavsiye aldı ve yumurtasıyla “banyo yaptı”. Suyun altında sesi dinlediğinde sözleri anlayabildi.

İkinci Görev – Deniz halkı

24 Şubat 1995'te saat sabah 9:30'da başlayıp bir saatte bitecek ikinci görev için Şampiyonların kendileri için önemli olup deniz halkı tarafından ele geçirilmiş kişileri kurtarmaları gerekiyordu. Harry için bu kişi Ron'du, Viktor için Hermione, Cedric için Cho Chang'ti. Fleur küçük kardeşi Gabrielle'i kurtarmak zorundaydı fakat başaramadı, bu yüzden Harry bu küçük kızı kurtardı. Yolları üzerinde, şampiyonlar onları yabani otların arasında kıstırmaya çalışan Garkanezlerle karşılatılar. Harry'e bu sırada, kalenin kanalizasyonundan gelip onun nasıl olduğunu görmeye gelen Mızmız Myrtle yardım etti, Deniz Halkı kasabasına giden yolu gösterdi.

İkinci görev için göl boyunca yerleşkeler kuruldu, fakat izleyicilerin bir şeyler görebilmesi zordu. Tek söylenebilecek şey, bir saat ya da daha fazla zaman boyunca gözlerini suyun yüzeyine diktiler. Belki de büyülü gözlemcilerin sebep olduğu bir tür oyunlar oldu. Gölün altında ne olduğunun tam ayrıntısı tam olarak bilinemedi, ancak, ta ki Murcus'un Dumbledore'a Harry'nin ne yaptığını anlatmak zorunda kalmasına kadar.

Üçüncü Görev – Labirent

24 Haziran 1995'te gerçekleştirilen üçüncü görevde ise Şampiyonlar, birçok tehlikeli engelle donatılarak kuşatılan bir labirente girmek zorundaydılar. Patlar-Uçlu Keleker'ler, büyük örümcekler ve yerçekimine aykırı bir sis labirentte bulunan tehditlerden bazılarıydı. ÜçBüyücü Kupası labirenti merkezinde bir yere yerleştirilmişti ve bilmeceyle ortaya çıkan bir sfenks tarafından korunuyordu. Kupaya ilk dokunan Şampiyon görevden tam not alacaktı. Labirente giriş sırası Şampiyonların Turnuvadaki bulduğu sıraya bağlıydı, en yüksek skoru olan Şampiyon ilk girecekti.

Labirente ilk önce 85′le eşit puanlara sahip oldukları için Cedric Diggory ve Harry Potter girdi. Sonra 80 puanla Viktor Krum ve en son da Fleur Delacour girdi.

Labirentteki tüm tehlikeler Harry'nin kupaya ulaşması için ayarlanmıştı. Krum İmperius Laneti'nin etkisinde önce Fleur'a salıdırıp onu etkisiz hale getirdi. Sonra Cedric'e saldırdı fakat Cedric ondan kurtuldu. Kupaya ulaşan Harry ile Cedric kupaya dokunduklarında başka bir yere cisimlendiler. Kupa Anahtardı. Geldikleri yer ise Little Hangleton mezarlığıydı. O sırada ortaya Kılkuyruk çıktı ve Cedric'i öldürdü. Elinde bulunan yükte ise Voldemort'un hasarlı, çelimsiz ve küçük bedeni vardı. Kılkuyruk bir iksir hazırladı, içine Voldemort'un bedenini, babasının mezarından kemiği, kendi elini ve Harry'nin bir parça kanını kattı. Oluşan iksirle Voldemort geri döndü. Ölüm Yiyenler geldiler ve ardından Voldemort ve Harry düello yaptı. İkisinin asasının da çekirdeği aynıydı ve bu esnada “Priori Incantatem” meydana geldi. Oradan kurtulan Harry, anahtar olan kupayı kullanarak Cedric'in cesediyle birlikte geri döndü.

Kaynakça

^ J. K., Rowling. "Pure-Blood" (İngilizce). Pottermore. 31 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Aralık 2016.
^ "Arşivlenmiş kopya". 28 Eylül 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ağustos 2010.

[1] J. K., Rowling. "Pure-Blood" (İngilizce). Pottermore. 31 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Aralık 2016.

[2] "Arşivlenmiş kopya". 28 Eylül 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ağustos 2010.

[1]

[2]