داستان #زمستان_سخت
اینجا راس لافان٬ بزرگترین بندر مصنوعی جهان با مساحت 4500 هکتار و بزرگترین پایانه صادرات الانجی جهان است. قطر ۲۵ تریلیون مترمکعب ذخایر گاز (١٣٪ از کل ذخایر جهان) دارد. ۲۰٪ از صادرات گاز قطر از #خط_لوله_دلفین به امارات و عمان انجام میشود. این همه داستان نیست!
دوحه گاز خود را به شرق صادرمیکند و چین قرارداد ۶۰ میلیارد $ با قطر امضاکرد. اروپا نیز ۲۹ میلیارد $ در اَبَرپروژه توسعه میدان #گنبد_شمالی و افزایش ظرفیت صادرات الانجی به ۱۲۶ میلیون تن سرمایهگذاری کرده. توتال٬شل و اکسونموبیل هرکدام ۶.۲۵٪ و انی و کونوکو هرکدام ۳٪ دراختیاردارند
روسیه اما خطوط لوله را برای صادرات گاز خود برگزید; خطوطی که اهمیت #ژئوپلتیک_انرژی در رقابت قدرتهای بزرگ را نشان داد: کاربرد هوشنمدانه خطوط لوله انرژی برای دستیابی به اهداف ژئوپلتیک. نه تنها اروپا٬ بلکه چین بازار اصلی گاز روسیه بوده و اکنون نیز سودای فتح بازار بزرگ هند را دارد.
در منطقه نیز جمهوری آذربایجان با راهاندازی کریدور جنوبی انـرژی به طول ۳۵۰۰km نقش مهمی در #ژئوپلتیک_انرژی بازیخواهدکرد. این کریدور ميدان شاهدنيز را به اروپا از شبکه خط لوله گاز جنوبی #SCP خط لوله نفت باكو-تفليس-ارزروم #TBE ترنس-آناتولی #TANAP و ترنس-آدریاتیک #TAP منتقل میكند
اسرائیل ۴۱۳ میلیاردمترمکعب گاز دارد. در ۲۰۱۹ میدان گازی لویاتان با کمک روسیه آغاز بکارکرد بهگونهای که اسرائیل را تا ۴۰ سال آینده تامین میکند. تلآویو میتواند با راهاندازی خط لوله #EastMed بطول ۱۹۰۰ km تا سال ۲۰۲۵ گاز به اروپا صادرکرده و در #ژئوپلتیک_انرژی قدرتنماییکند.
تا پیش از هجوم مسکو به اوکراین٬ بسیاری از کشورهای اروپایی نیاز انرژی خود را از روسیه فراهممیکردند. گرچه جنگ زیان هنگفتی بر اروپا وارد کرده٬ رهبران این قاره اما نیک آموختهاند که برای پیروزی در #ژئوپلتیک_نوین_انرژی باید به انرژیهای تجدیدپذیر،فناوری نوین و کاربرد #ESG روی آورد
در ایران اما سیاست نادرست به ناترازی انرژی و کسری گاز در زمستان، روزانه ۲۴۰ میلیونمترمکعب٬ همراه با فاجعه زیستبومی و مازوتسوزی گسترده در نیروگاهها شده. همچنین سالانه ۱۸ میلیاردمترمکعب گاز (۱۵ میلیارد $) از مشعلسوزی و ۹ میلیاردمترمکعب بخاطر فرسودگی شبکه و تجهیزات هدرمیرود
مهمتر اما بحران پارس جنوبی است که وارد نیمهدوم عمر خود شده و هر سال ۱۰ میلیاردمترمکعب از تولید آن کاسته میشود. کشور سالانه ۳ میلیارد$ تزریق سرمایه کرده ولی برای نوسازی حکمرانی انرژی نیازمند سرمایهگذاری سالانه دستکم ۲۰ میلیارد$ است; امری که در شرایط تحریم امکانپذیر نیست.
ناترازی انرژی اما باعث شده که کشور فاقد خط لوله گاز صادراتی استراتژیک٬ بجز ایران-ترکیه٬ باشد. کشور ۹۲٪ گاز تولیدی را به بازار داخلی و ۸٪ را صادر میکند. اما بدلیل یارانههای پنهان انرژی و اختلاف قیمت گاز در داخل و خارج٬ درآمد ایران از صادرات دو برابر درآمد از فروش داخلی آن است.
ابلهانهاست که بحران انرژی اروپا را پیروزی دانست چرا که کشور گازی برای صادرات ندارد. ایران بر دریایی از گاز نشسته اما با سیاست کنونی در #ژئوپلتیک_انرژی نابودشده! بارها از روندهای نوین ژئوپلتیکی گفتهشد اما شنیدهنشد. تا آنگاه که #زمستان_سخت آمد اما برای ایران بسیار سختتر آمد!
متاسفانه هم اکنون متوجه اشتباه خود در کاربرد تصویر بهمراه نام مجعول برای #خلیج_فارس شدم. از همه هممیهنان عزیز و دنبالکنندگان پوزش میطلبم. همچنین، دست یکایک دوستانی که این اشتباه را به بنده هشدار دادند میفشارم و افتخار میکنم که این حساسیت در میان هممیهنان وجود دارد.
• • •
Missing some Tweet in this thread? You can try to
force a refresh
۱. اینجا پایگاه مخفی موشکی چین در منطقه الدوادمی در عربستان است. ریاض که تا پیش از این خریدار موشکهای بالستیک از چین بود سودای تولید موتور موشک دارد. علیرغم افشای آن توسط سیا٬ ریاض اما بر همکاری خود با چین افزوده است. این همه داستان همکاری چینی-سعودی نیست.
۲. ریاض با کمک تلآویو سودای راهاندازی راهآهن از بندر اماراتی فجیره در کرانه دریای عمان تا حیفا در کرانه مدیترانه دارد. در ظاهر، این پروژه نمود ترانزیتی #صلح_ابراهیم است. همکاری چین اما در این طرح نشاندهنده اهمیت این مسیر است. صلح ابراهیم در راستای راه دریایی #BRI عمل میکند
٣. همکاری نوین چین با عربستان ریشه در #Arab_Policy_Paper مصوب 2016 دارد که منافع چین را در «سیاست 1+2+3» نسبت به اعراب نمایان میسازد:
1: انرژی به عنوان هسته همکاری
2: زیرساخت و تجارت به عنوان بالهای همکاری
3: انرژی هستهای، انرژیهای پاک و هواوفضا به عنوان پیشرفتهای همکاری
اینجا بندر ترکمنباشی است; بزرگترین بندر زیر سطح دریا با مساحت ۱.۳۸۵ میلیون متر مربع با هدف بارگیری ۲۶ میلیون تن کالا. این بندر با سرمایهگذاری ۱.۵ میلیارد دلاری شرکت ترکیهای چالیک هلدینگ توسعه یافته و البته شرکتهای چینیها نیز در این پروژه سرمایهگذاری کردهاند. داستان چیست؟
#کریدور_ترنسکاسپین از گذرگاه مرز چین با قرقیزستان آغاز میشود و با گذر از بندر ترکمنباشی به بندر باکو میرسد. در اینجا، به تفلیس و قارص میرسد و در مسیری شرقی - غربی به استانبول و سپس اروپای جنوبی وصل میشود. اینجاست که سرمایهگذاری هنگفت آنکارا در بندر ترکمنباشی معنا مییابد
سرچشمه #Periphery_Doctrine به این ایده بازمیگشت که اسرائیلِ محاصره شده در دریایی از اعراب به اتحادهای استراتژیک با کشورهای غیرعربی که سرزمینهای عربی را محاط کرده بودند، نیاز داشت. بحران ۱۹۵۶ سوئز #دیوید_بنگوریون را واداشت تا دکترین پیرامون را عملیکند
در کنار کشورهای غیرعربیِ ایران، ترکیه و اتیوپی، اسرائیل چشم همکاری به اقلیتهای غیرعرب و سنی در جهان عرب همچون کردها، مارونیهای لبنانی، جامعۀ قبطی مصر و حتی شیعیان لبنان (تا پیش از عزیمت #امامموسیصدر به جنوب لبنان در ۱۹۵۹) داشت. ایران اما سنگ بنای #دکترین_پیرامون اسرائیل بود.
در آغاز وجود اسرائیل از اهمیت چندانی برای ایران برخوردار نبود. شاه تنها به دنبال فناوری اسرائیل و لابی یهودیان در آمریکا برای فشار بر کاخ سفید جهت مهار خطر شوروی بود. با گذشت زمان اما رشد ایدئولوژی #پانعربیسم در میان اعراب منطقه نقش مهمی در گسترش روابط ایران و اسرائیل ایفا کرد.
در بهمن ۱۴۰۰ بهمراه دستیار خود @MostafaBushehri
دانشجو @Columbia گزارشی از #ریسکهای_ژئوپلتیکی تاثیرگذار در جهان و منطقه بر کسبوکارها فراهم کردیم. گزارش با دیرکرد در میانه اسفند در "سالنامه بازارها و کسبوکارهای ایران ۱۴۰۱" صص ۱۶۸-۱۷۴ چاپ شد. بیشتر پیشبینیها بدرستی رخ داد
۱
گزارش به پیامدهای #برجام در سناریوهای مختلف اشاره کرد. حمله روسیه به اوکراین بدرستی پیشبینی شد. از تشدید تنش میان آمریکا و چین بر سر تایوان صحبت شد. تاثیر انتخابات کنگره آمریکا بررسی شد. قدرتگیری طالبان و تنشهای پراکنده با ایران و همچنین تشدید بحران داخلی در ترکیه تبیین شد.
۲
به تداوم روند پیوستن اعراب به #صلح_ابراهیم و همچنین تعمیق #ملیگرایی_شیعی در عراق اشارهشد. از تشدید بحران #قرهباغ و #کریدور_زنگزور و جاهطلبی ارضی باکو علیه ایران گفتهشد. به ناآرامی در آسیای مرکزی (پیش از وقوع تنش میان تاجیکستان و قرقیزستان) و ادامه شکنندگی سوریه پرداختهشد.
۳
نخستین موشک
با وجود پیروزی ایران در قرارداد ۱۹۷۵ الجزایر، شاه که شاهد فروش موشکهای اسکاد روسی به عراق بود به روزنامۀ نیوزویک گفت: «ما اختلافات خود را با عراق حل کردیم، اما افزایش توان نظامی آنان ادامه دارد، و برای من جای پرسش است که چند نفر متوجه هستند که عراق هواپیما، تانک
۱
و اسلحه و موشک زمین به زمین اسکاد بیشتری نسبت به ما دارد. به مرزهای ما نگاه کن، اگر ما امنیت خود را در منطقه فرض نکنیم، چه کسی این کار را انجام خواهد داد؟» اما درخواست ایران از آمریکا برای خرید موشکهای پرشینگ بیدرنگ از سوی کارتر رد شد چرا که توانایی حمل کلاهک هسته ای را داشتند۲
در واکنش، ایران به همکاری با اسرائیل روی آورد. این آغاز #پروژه_گُل#Project_Flower بود. در بهار ۱۳۵۶، تهران و تلآویو توافقنامه ای را امضا کردند که ایران یک میلیارد دلار نفت بدهد و با اسرائیل برای ساخت موشک زمین به زمین با توان حمل کلاهک هستهای با بُرد ۲۰۰ مایل همکاری کند.
۳
رقم خوردن #شام_آخر_کابل ریشه در شناخت ناقص از #مفهوم_ایران دارد; مفهومی که نمایانگرِ بنیانهای سرزمینیِ #جهان_ایران است. در هسته تمدن ایران خاطرات و ارزش های مشترکی هستند که کارکردِ وحدت در میان کثرت ایرانیان را دارند. این نمادها را ميتوان در دو نماد #نوروز و #عاشورا جست.
اگر نماد نخست شادي مشترك دارد، نماد دوم به غم مشترك اشاره ميکند. مرزهاي #جهان_ایران را ميبايد در گسترهاي پهناور ديد: آن جا كه مردمانش نوروز را پاس ميدارند و يا عاشورا را حرمت ميگذارند. هم از این رو٬ #هارتلند_ایران بر هلالهای دوگانه همنهشت است: #هلال_عاشورا و #هلال_نوروز.
#هلال_عاشورا از ایران تا دریای مدیترانه است و #هلال_نوروز از کردستانات تا افغانستان و تاجیکستان. در واقع٬ #هارتلند_ایران گسترهای ژئوکالچرال است که محور دگرگونیهای عمده ژئوپولیتیکی نیز بودهاست. برخلاف کشورهای تمدن-محور چین و هند، مرزهای سیاسی ایران با #جهان_ایران سازگار نیست.