E’luncuncu
E’luncuncu鄂倫春族
[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]E’luncun-cu “E’luncun-yi, Oroqen, Mamyi, ᠣᡵᠣᠨᠴᠣ，Mulinde nisulitan a misumad, Oronco” nu Cuokuo limlim a adidiay nu bunacadan, musakamuay tu E’luncun-yi, itida nami I Naimumku kitidaan nu tabaki adidiay nu Sianlin. i tusep – tusep mihcaan tademaw makaala tu siwcay-nemwal ku tademaw. “E’luncun” a binacadan, u “ pabaway nu buyuan a tademaw”, atu “mikunlinay tu ngabul a tademaw”, E’luncun-cu a binacadan u palutatengaan nuheni a sinzaan u Samanciw, pakunida sananay ku lalungucan, palutatengan tu cacanan a palutatengaan. hinasikad tu tuas a mipaypay.
鄂倫春族（鄂倫春語：Oroqen，滿語：ᠣᡵᠣᠨᠴᠣ，穆麟德轉寫：Oronco）是中國55個少數民族之一，使用鄂倫春語，分布在內蒙古自治區的大小興安嶺中。人口9168人（2020年）。「鄂倫春」是民族自稱，意為「山嶺上的人」，或「有馴鹿的人」。鄂倫春族人過去普遍信仰薩滿教，崇拜自然物，相信萬物有靈。盛行對祖先的崇拜。
kunyun lima a seci, sumamad nu E’luncun-zen itida henay nu pinganganan tu nuina a zitayan, nu dumaan tu a nuwina a pianganganan sipakayda i naidangan atu kaleacawaan miduduc tu nanum a mueneng. sesu nasulitan tu “wuocu”, “usuoku”, “muohe”, “puosiwi” masasungaay namin atu E’luncun-cu.
公元5世紀前，古鄂倫春人仍處於氏族社會時期，各氏族按照血緣關係和婚姻關係沿水居住。史書記載的「沃沮」、「烏素固」、「靺鞨」、「鉢室韋」等都與鄂倫春族有關。
lima a seci nu aayaw, E’luncun-zen pu’tantu picumudan nu nipinganganan tu nuuyna, u sakasiida nu sakaudip a kitidaan u luma atu nu uynaan a lalumaan ku sausi.
5世紀初，鄂倫春人進入氏族封建制，其生產生活領地的劃分以家族或氏族為單位。
idaw ku sananay tu Liwkuo nu ayawan u E’luncun-cu anganganan u Yisi, Teli, Fuoney, Yiluo a binacadan, pasuPuohay-kuo a Limuo Muohe-cu “Puohay-zen” a tademaw. malawpes satu ku Puohay-kuo mabulaw taydan nutipan tu “ Wsuoku” tademaw, “Yisaymuo” tademaw”, “Sisewi-zen”, mabulaway tayda i Hulunpia-e kitidaan a Uku-zen, u E’luncun a babalaki. kamu nuheni atu E’wenke’-zen misengi u paitun kuseyi. malatusa ku niyadu’ nuheni Ku’mae atu Pi’lae tusa a naniyadu’an, idaw ku pinganganan tu nuuynaan. Idaw ku subayu atu ngabul nu kakenihan.
有觀點認為遼國之前鄂倫春族主要是越喜、鐵利、拂涅、虞婁等部的居民，還包括渤海國的粟末靺鞨族（渤海人）人。渤海國滅亡後西遷的「烏素固」人、「移塞沒」人、「西室韋人」，是那些遷移到了呼倫貝爾地區的烏古人,也就是鄂倫春的先民。他們語言與鄂溫克人一樣是北通古斯語。他們分庫馬爾與畢拉爾二部落，下有氏族。也有使馬與使鹿之分。
itini i Mamcuo-kuo henay, tademaw nu E’luncun-cu hamaw sa a mawada’. Dipun hantu pabeli tu nuheniyan tu sakaysidukuay nu tabakuan, kinkiwen nuheni ku niyaduay a tademaw, macunus aca nu nikalibungan tu imelang, sisa tademaw nuheni haymawsa mawada’, cacay tu a malebut ku liwan nu tademawan. mipulu’ ku Dipun tu E’luncun-cu sicabay tu duma a binacadan, pacicien nuheni ku tademaw paayaw tu Dipun miadup, sapaliyun tu caaya ka’dem tu sakaudip a kakanen atu dikuc, sisa katuud ku caaya pakadungdung tu ngalay patay satu.
在滿洲國期間，鄂倫春族人口大幅減少。日本人在他們中間分發鴉片，對部分社區成員進行人體試驗，再加上流行病的發生，導致他們的人口減少，只剩下1000人。日本人禁止鄂倫春族與其他民族交流，並強迫他們為日人獵殺動物，以令他們換取有時不足以生存的口糧和衣服，這導致了很多人因飢餓和暴露而死亡。
sapikuwan nuheni, u ahi sipawada tu caywal nu mihcaan a masakapahay nu E’luncun-cu a binacadan. itida i Ali patayen nu E’luncun-cu binacadan nu miadupay ku tatusaay a Dipun nu hitay, mapatay nu linges ku Dipun paduku han nuheni mipatay ku sipsep a tademawan nu E’luncun-zen. malepacaw henay ku Dipun pacici han nuheni ku E’luncun-cu binacadan milihida malepacaw, sisa haymaw sa ku E’luncun-cu a tademaw mawada’.
作為控制手段，鴉片被分發給18歲以上的鄂倫春族成年人。在阿里河被鄂倫春獵人打死2名日軍後，日軍毒死了40名鄂倫春人。日本人還在戰爭中強迫鄂倫春人為他們而戰，導致鄂倫春人人口減少。 語言 E’luncunyi鄂倫春語 鄂倫春語屬阿爾泰語系滿-通古斯語族通古斯語支埃文基次語支。元音根據舌位分陰、陽兩類，有元音和諧。名詞有兩對格；動詞有人稱範疇和豐富的體。沒有文字。
E’luncun-yi malawpes t uku nakamuan. caysiw-walsep mihcaan tu hedek idaw ku nikinsaay sakamusa, E’luncun-cu limcay a kilacan nu tademaw ku musakamuay tu E’luncun-yi, masakeday nu niyaduay a nikaudip u E’luncun-yi ku tada kumu nuheni. tusep-sepsep mihcaan idaw kunipikinkiwan sakamusa E’luncun kitidaan a pitu nu E’luncun-cu a miadupay nu tademawan, nu matinengay musakamu tu E’luncun-yi caay tu pakaala tu sipsep a kilacan nu tademaw, pakiw nu tademawan pulung han tut ulu a bataan nu mihcaan, maliyuh namim musakamu tu E’luncun-yi milakuuyt tu sipsep kilacan, cacay a bataan nu mihcaan a tademaw naynayi’ tu E’luncun-yi makaala tu siwsip a kilacan.
鄂倫春語已經成為瀕危語言。1980年代末的調查顯示，鄂倫春族只有51%的人仍使用鄂倫春語；聚居區的生活用語仍以鄂倫春語為主。2000年的調查顯示，鄂倫春自治旗的7個鄂倫春族聚居的獵民村中，完全、熟練掌握鄂倫春語的不到40%，半數以上集中在30歲以上人群中；完全不懂鄂倫春語的超過40%，10歲以下的人群有94%完全不懂鄂倫春語。
tusep-seppic mihcaan nipikinkiwan sakamusa, labuay nu E’luncun-cu ku sasakamuen malalayak tu ku nakamuan, E’luncun-yi u limaay a mihcaan nu tademawan ku matinengay henay musakamu u “tada kamu tu nuheni”.
2007年的調查顯示，鄂倫春族內部通用的交流語言已經變為了漢語，鄂倫春語成為50歲以上人群內部使用的「專利語言」。
Kapulungan a kitidaan聚居區域
[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]E’luncun-cu patideng tu kitidaan, Nia munku- hulunpaie se E’luncun kitidaan.
鄂倫春族建立的民族自治地方有一處：內蒙古呼倫貝爾市鄂倫春自治旗。
idaw ku enemay a E’luncun binacadan a niyadu’an, Namue’-luncun- binacadan a niyadu’, Sinsen-e’luncun binacadan a niyadu’an, Sine’e’-luncun binacadan a niyadu’an, Payinna-e’luncun binacadan a niyaduan, Sepacen-e’luncun binacadan a niyadu’an.
此外另有6個鄂倫春民族鄉：南木鄂倫春族鄉、新生鄂倫春族鄉、新興鄂倫春族鄉、新鄂鄂倫春族鄉、白銀納鄂倫春族鄉、十八站鄂倫春族鄉。